text_structure.xml 33.1 KB
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 5 min. 50 po poł.).</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Obecni przedstawiciele Rządu: Kierownik Ministerstwa Robót Publicznych - Mieczysław Rybczyński, Wiceminister Skarbu - Bolesław Markowski, Wiceminister Rolnictwa i Dóbr Państwowych — Józef Raczyński.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie. Protokół 57 posiedzenia uważam za przyjęty, gdyż nie zgłoszono przeciw niemu zarzutów; protokół 58 posiedzenia leży w biurze Senatu do przejrzenia. Jako sekretarze zasiadają senatorowie Glogier i Banaszak. Listę mówców prowadzi s. Banaszak.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Proszę p. Sekretarza o odczytanie interpelacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#SekretarzsGlogier">Interpelacja s. Kalinowskiego i tow. do p. Ministra Robót Publicznych w sprawie uchylenia się Ministerstwa Robót Publicznych od udziału w Zjeździe w Helsingforsie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Interpelację tę prześlę p. Prezesowi Rady Ministrów. P. Prezes Rady Ministrów donosi, iż p. Prezydent Rzeczypospolitej postanowieniem z dnia 18 czerwca 1924 r. zwolnił Podsekretarza Stanu Gustawa Simona z poruczonego mu kierownictwa Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej i zamianował p. Ludwika Darowskiego Ministrem Pracy i Opieki Społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Porządek dzienny Panowie otrzymaliście. Pi oponuję na wniosek sprawozdawcy, ażeby punkt 5 wziąć jako punkt 1 ze względu na osobiste przeszkody referenta. Punkt 1 i 3 spadną z porządku dziennego, albowiem komisje jeszcze ich nie załatwiły. Nie słyszę sprzeciwu, uważam porządek dzienny za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Zamiast punktu 1 przystępujemy więc do p. 5. Sprawozdanie Komisji Skarbowo - Budżetowej o projekcie ustawy tyczącej się przedłużenia mocy obowiązującej ustawy z dn. 7 kwietnia 1922 r. w przedmiocie podwyższenia i zrównania stawek, przy niektórych opłatach stemplowych (należytościach) (odbitka nr 149). Jako sprawozdawca głos ma s. Szarski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#SSzarski">Wysoki Senacie! W dniu 20 czerwca Sejm uchwalił projekt ustawy, tyczącej się przedłużenia mocy obowiązującej ustawy z 7 kwietnia 1922 r. w przedmiocie podwyższenia i zrównania stawek przy niektórych opłatach stemplowych i należytościach. Chodzi o przedłużenie obowiązującej ustawy z 7 kwietnia 1922 r., która była ustawą ramową i nadała rządowi prawo podwyższania i zrównania niektórych stawek przy należytościach i stemplach. Ustawa ta miała obowiązywać do 1 stycznia 1924 r. i w tej ustawie poczyniła szereg zmian ustawa z 24 marca 1923 r. w przedmiocie wyrównania opłat stemplowych oraz podatku spadkowego i od darowizn. Jednak już przed 1 stycznia okazało się, że zastąpienie tej ustawy tymczasowej ustawą systematyczną, obejmującą całokształt spraw stemplowych i należytościowych, nie było do wykonania i wskutek tego ustawa z 19 grudnia 1923 r. przedłużoną została na mocy obowiązującej ustawy ramowej do 30 czerwca 1924 r. W międzyczasie została przedłożona Sejmowi systematyczna ustawa o należytościach stemplowych, obejmująca całokształt materii, która jednak nie została dotychczas załatwiona, wskutek czego okazała się konieczność przedłużenia mocy obowiązującej ustawy ramowej z 1922 r. wraz ze wszystkiemi zmianami w niej przeprowadzonemu Rząd zamierzał przedłużyć moc obowiązują tej ustawy bez ograniczenia ze względu na niepewność, kiedy ustawa ogólna o opłatach stemplowych przejdzie i będzie uchwalona przez ciała ustawodawcze.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#SSzarski">Komisja sejmowa jednak przedłożenie rządowe przyjęła ze zmianą i moc obowiązującą przedłużyła tylko do końca roku bieżącego. Komisja Skarbowa Senatu po przejrzeniu ustawy nie widzi powodu sprzeciwiania się jej i przedkłada Wysokiemu Senatowi wniosek o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#SSzarski">Zaszedł w tekście tak przedłożenia rządowego, jak i uchwały sejmowej mały lapsus, mianowicie w tytule ustawy z r. 1923 jest powiedziane: „Ustawa w przedmiocie wyrównania opłat stemplowych oraz podatków spadkowego od darowizn”, gdy tymczasem należało powiedzieć: „spadkowego i od darowizn”. Tę omyłkę uczynił Rząd w swojem przedłożeniu i Sejm nie spostrzegł. Jednak ta omyłka nie może być powodem do zapowiedzenia zmiany, i dlatego w imieniu Komisji proponuję przyjęcie ustawy sejmowej bez zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Do głosu nikt więcej się nie zgłosił. Komisja wnosi o przyjęcie ustawy bez zmian. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, aby wstali. Stoi większość, ustawa bez zmian przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do drugiego punktu porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracyjnej i Samorządowej o projekcie ustawy o częściowej zmianie dekretu z dn. 16 stycznia 1919 r. w przedmiocie organizacji urzędów ochrony lasów (odbitka nr 147).</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Głos ma sprawozdawca s. Pułaski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SPułaski">Wysoki Senacie! Dekretem z dnia 16 stycznia 1919 r. w 39 artykułach w przedmiocie organizacji urzędów leśnych została wprowadzona ochrona lasów na terenie b. Kongresówki i na Kresach. Ustawa obowiązuje tylko na tej części Rzeczypospolitej. W b. zaborze pruskim lasy prywatne nie podlegają obecnie żadnej ochronie, obowiązuje ustawa z roku 1876 o zagospodarowaniu lasów gminnych i instytucji publicznych. W b. zaborze austriackim obowiązuje ustawa z 1852 r. Ustawa nie przewiduje ciała kolegialnego, inspekcję prowadzą komisarze leśni pod zarządem starostów i wojewodów, tylko dla lasów górskich została wprowadzona ustawa w 1904 r. o niektórych zarządzeniach policyjnych i wodnych.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#SPułaski">Poprawki, wprowadzone przez Rząd i Sejm w myśl projektu rządowego, mają na celu zespolenie działalności okręgowych urzędów ochrony leśnej z urzędami wojewódzkiemi, ustalenie składu ciała kolegialnego okręgowych urzędów ochrony leśnej i granic wojewódzkich dotychczasowych byłego zaboru rosyjskiego.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#SPułaski">Poprawki są usprawiedliwione dlatego, ponieważ dekret został wydany w roku 1919, Ministerstwo Reform Rolnych niedawno zostało zorganizowane, a województwa zostały ustanowione w roku 1920. Poprawki są wobec tego najzupełniej usprawiedliwione. W myśl żądania Ministerstwa Rolnictwa znosi się zarząd główny inspektora lasów, jako zbędny i przekazuje się jego czynności naczelnikowi wydziału ochrony lasów Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych. Zakres działania wojewódzkich organów ochrony leśnej w przedmiocie rozpatrywania planów gospodarstwa leśnego czy lasów obciążonych serwitutami ogranicza się do roli tylko opiniodawczej. Ustawa przewiduje kolegialne załatwianie spraw w dwóch instytucjach, mianowicie: w komisjach wojewódzkich i w komisji głównej, oraz pozatem trzecią instancją kasacyjną jest Trybunał Administracyjny.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#SPułaski">Tyle co do ogólnej charakterystyki poprawek, które zrobił w dekrecie Rząd i które wprowadził Sejm.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#SPułaski">Komisja senacka wprowadziła trzy zasadnicze poprawki oraz kilka dodatków, wyjaśniających poszczególne punkty ustawy. Przechodzę zatem do tych poprawek. Art. 3 opiewa, że organami Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych w zakresie ochrony lasów są: wojewódzki inspektor ochrony lasów, komisarze i podkomisarze ochrony lasów.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#SPułaski">W imieniu komisji senackiej mam zaszczyt zaproponować następującą zmianę, a mianowicie: „Organami Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych w zakresie ochrony lasów są: wojewodowie, którym w tym zakresie podlegają wojewódzcy inspektorowie ochrony lasów, komisarze i podkomisarze ochrony lasów”. Zmiana ta jest wprost konieczna ze względu na zespolenie urzędów wojewódzkich ze wszystkiemi resortami Ministerstwa, a wojewoda, jako głównie odpowiedzialny za czynności wszystkich resortów ma w tym wypadku podwładne urzędy, któremi się posiłkuje dla przeprowadzenia odpowiednich zarządzeń.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#SPułaski">Do art. 4, 5 i 6 komisja senacka żadnych poprawek nie wniosła.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#SPułaski">Następnie, co do art. 7. Art. 7 jest bardzo ważny, ponieważ ustala się w nim ciało kolegialne, które załatwia w I instancji sprawy w komitecie wojewódzkim. Mianowicie brzmienie sejmowe jest następujące:</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#SPułaski">a) wojewoda jest jako przewodniczący;</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#SPułaski">b) wojewódzki inspektor ochrony lasów;</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#SPułaski">c) przedstawiciel Ministerstwa Reform Rolnych;</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#SPułaski">d) potrzebna liczba członków, wyznaczonych z pośród urzędników urzędu wojewódzkiego, posiadających wyższe wykształcenie leśne, oraz dostateczną znajomość prawa;</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#SPułaski">e) delegowany do udziału w, komisji przez wojewodę urzędnik urzędu wojewódzkiego z wykształceniem prawniczem, lub w braku takiego delegowany przez prezesa sądu okręgowego sędzia miejscowego sądu okręgowego;</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#SPułaski">f) potrzebna liczba członków, zaproszonych na przeciąg 3 lat przez Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych na przedstawienie zawodowych organizacji lub instytucji leśnych, albo rolniczych, a wśród nich połowa przedstawicieli drobnej własności ziemskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#SPułaski">Otóż do art. 7 komisja senacka stawia następujące zmiany. Przedewszystkiem w punkcie c) zmienia się: „Ministerstwo Reform Rolnych” na „Minister Reform Rolnych” w myśl tego, że minister jest odpowiedzialny konstytucyjnie. W p. d) „potrzebna liczba członków wyznaczonych” — uważamy za stosowne określić, co to jest „potrzebna liczba członków” i w porozumieniu z przedstawicielem Ministerstwa Rolnictwa, określamy w następujący sposób. Mianowicie p. d) według naszego projektu ma brzmieć: „Urzędnik urzędu wojewódzkiego posiadający wyższe wykształcenie” i t. d. Punkt e) pozostaje bez zmiany. W punkcie f) znowu „potrzebna ilość członków” określamy, że ma być „conajmniej dwóch”. Ponieważ Ministerstwo Rolnictwa na skutek przedstawienia instytucji rolniczych zaprasza po dwóch przedstawicieli większej własności i po dwóch przedstawicieli mniejszej własności do udziału w tych komisjach, a zatem jest wskazane określić, że conajmniej dwóch bierze udział w tych posiedzeniach, jeden z pośród większej własności i jeden z pośród mniejszej własności.</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#SPułaski">W art. 5 niniejszej ustawy ust. 2 zmieniamy tak: „Wojewoda w razie potrzeby wyznacza swe go zastępcę”. W brzmieniu rządowem i w brzmieniu sejmowem wojewodę ma zastępować inspektor ochrony lasów. Mogłoby się zdarzyć, że na posiedzeniu wojewoda mógłby być nieobecny, inspektor miałby przypuśćmy urlop i nie byłby — i posiedzenie mogłoby się nie odbyć. Otóż, chcąc umożliwić zawsze posiedzenie, proponujemy, aby ten ustęp brzmiał w następujący sposób: „Wojewoda w razie potrzeby, wyznaczy swego zastępcę”, a nie, jak było w brzmieniu sejmowem, że w razie nieobecności wojewody, przewodniczy zebraniu inspektor ochrony lasów.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#SPułaski">Następnie co do art. 11, również ustalającego kompetencje ciała kolegialnego II instancji, więc komisji głównej. Mianowicie skład tej komisji według brzmienia rządowego jest następujący: a) Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych, jako przewodniczący, b) naczelnik wydziału ochrony lasów w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Państwowych, c) przedstawiciel Ministerstwa Reform Rolnych, następnie d) jak powyżej potrzebna ilość członków i t. d. oraz co do przedstawicieli instytucji zawodowych w następnym ustępie również tak sam pasus, jaki był poprzednio, mianowicie, potrzebna ilość członków. Z tych samych względów co poprzednio, ponieważ to jest nieokreślona liczba i może być zupełnie dowolnie interpretowana, postanowiliśmy również wprowadzić tutaj określenie tych osób. Proponujemy zatem na mocy porozumienia z Ministerstwem Robót Publicznych poprawki, mianowicie punki d), brzmiałby: 2 członków delegowanych z pośród urzędników Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych, posiadających wyższe wykształcenie leśnicze i dostateczną znajomość prawa oraz 1 z urzędników Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Państwowych, z wykształceniem prawniczem. W punkcie e) znowu zmiana taka sama jak poprzednio: conajmniej 2 z członków, zaproszonych na przeciąg lat 3 przez Ministra Rolnictwa i Dóbr Państwowych na przedstawienie organizacji lub instytucji zawodowych leśnych lub rolnych, a wśród nich połowa przedstawicieli drobnej własności ziemskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#SPułaski">W art. 13 przewiduje się następującą zmianę. Przy art. 13 chodzi o art. 20 dekretu. Art. 20 dekretu brzmi, jak następuje:</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#komentarz">(czyta:)</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#SPułaski">„Wszystkich urzędników ochrony lasów oraz radców ochrony lasów, z wyjątkiem kancelistów i służby niższej, mianuje Minister Rolnictwa i Dóbr Państwowych, kancelistów i służbę mianują inspektorowie ochrony lasów, każdy w swoim okręgu”. Ten artykuł jest zbędny dlatego, że obecnie jest ustawa o organizacji województw i zostały wydane przepisy, na mocy których urzędnicy do VIII stopnia włącznie mianowani są przez wojewodów, w wyższych stopniach przez Ministra. Z tego powodu komisja senacka proponuje ten artykuł skreślić. Przechodzę do następnej poprawki, mianowicie po art. 13 wstawić nowy art. 14, a w art. 26 dekretu wyrazy od: „Zatwierdzenie nastąpić powinno” — uchyla się. Tutaj należy dać wyjaśnienie. Są dwa artykuły, 26 i 28, które omawiają sprawę ochrony lasów. Jest tu pomieszanie pojęć z tego powodu, że ta ustawa została zrobiona z ustawy dawnej rosyjskiej, gdzie było 900 paragrafów i dlatego te artykuły nie są odpowiednio uporządkowane i zredagowane. Komisja uznała, że należy inaczej te artykuły ustalić.</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#SPułaski">W art. 26 utrzymuje się tylko 1 część, mianowicie: „Każdy plan gospodarstwa leśnego podlega rejestracji i zatwierdzeniu okręgowej komisji ochrony lasów”. Stosuje się to do wszystkich lasów, ponieważ wszystkie lasy na terytorium b. Kongresówki i Kresów muszą posiadać odpowiednio skonstruowane plany, które muszą być zatwierdzone przez urząd ochrony lasów.</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#SPułaski">Art. 28 dekretu mówi tylko o lasach t. zw. ochronnych. Otóż lasy ochronne muszą mieć oddzielną procedurę i dlatego proponujemy brzmienie następujące art. 28: „Wnioski składać należy do właściwego urzędu wojewódzkiego — tak jak dotychczas było stosowane — lub za pośrednictwem miejscowych urzędów leśnych. Uznanie lasu za ochronny, oraz decyzje dotyczące powstrzymania lub zakazu wyrębów pustoszących, ma poprzedzać zbadanie przez komisarza wszystkich okoliczności sprawy na gruncie.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#SPułaski">Do tego dodajemy następujący artykuł:</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#SPułaski">„Plan gospodarstwa leśnego ma być przed zatwierdzeniem przedłożony właścicielowi lasu, lub jego pełnomocnikowi, którym służy prawo odwołania się do wojewódzkich komisji ochrony lasów w ciągu miesiąca od daty okazania planu. Zatwierdzenie planu winno nastąpić najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od daty okazania planu”.</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#SPułaski">Zapomniałem nadmienić, że wszędzie, gdzie użyto słowa: „Ministerstwo” zamienia się je na „Ministra”, ponieważ minister jest odpowiedzialny konstytucyjnie za czynności swego resortu.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#SPułaski">Tyle, proszę Panów, co do poprawek, które w imieniu komisji senackiej mam zaszczyt Panom przedstawić. Wobec tego, że Ministerstwo Rolnictwa ma zamiar wprowadzić obecnie nową ustawę, któraby mogła być ogólną dla całej Rzeczypospolitej Polskiej, komisja senacka chciałaby widzieć w tej projektowanej ustawie uwzględnienie nieskończenie ważnej sprawy, jaką jest zalesienie całej Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#SPułaski">Par. 6 dekretu w punktach 6, 7 i 8 przewiduje popieranie produkcji nasion i sadzonek, udzielanie informacji, porad technicznych i t. d„ ale ten punkt 6 nie jest należycie rozbudowany. W praktyce widzimy, że żaden z powyższych postulatów, tak słusznych i wskazanych, nie znajduje dotąd w nowo powstałej Polsce zastosowania. Naszem zadaniem, jako prawodawców, jest wniknąć w istniejący stan rzeczy, uświadomić sobie w całej pełni smutny stan, w jakim kraj pod względem zalesienia się znajduje. Przejeżdżając koleją z dawnego zaboru pruskiego do nas, widzimy te bezmierne przestrzenie, te beznadziejne można powiedzieć pastwiska, nikomu nie potrzebne, a jeżeli potrzebne, to w bardzo małej mierze, które nie są zalesione. Urąga to wprost kulturze. Ten sam obraz mamy, jeżeli przejedziemy Wisłę w stronę Lublina, również te same pastwiska, ugory, które powinny być zalesione. To samo można powiedzieć o Galicji. Jedynie terytorium, które dawniej należało do Prus, jest pod tym względem uporządkowane. Tymczasem posiadamy błogosławiony klimat, gdzie rzeczywiście nie tylko uprawa rodzimych drzew udaje się doskonale, ale również niektóre egzotyczne gatunki drzew doskonale prosperują. Nie potrzebuję stwierdzać, że las to jest nasze bogactwo narodowe, a dziś wobec groźby wojny gazowej także bezcenny sprzymierzeniec. Dlatego nie tylko ważnem jest dać Państwu ustawę, zabezpieczającą istniejące lasy przed zagładą, lecz trzeba również dać ustawę, dającą wyraz uświadomienia społeczeństwa o potrzebie zalesienia wszystkich tych ugorów i nieużytków, które leżą odłogiem. Trzeba wychowywać społeczeństwo w zamiłowaniu do lasów, środkami służącemi do tego są szkoły, wszelkie instytucje samorządowe, instytucje rolnicze, lecz jednym z najważniejszych czynników są bez kwestii wojewódzkie komitety ochrony leśnej. Tymczasem co się dzieje? Komisarze posiadają po kilka starostw w swoim obwodzie, jak mi wiadomo, posiadają mniej więcej po 65 ha lasów prywatnych do przejrzenia i do zaopiniowania planów leśnych, są marnie wynagradzani, nie mają środków komunikacji i są zasypani jeszcze biurokratyczną pracą kancelaryjną, co do której w tym resorcie tak, jak wszędzie, urzędników spotyka ten sam los. Z tego tytułu niema poprostu mowy o tem, żeby oni mieli czas bywać na zebraniach gminnych, gdzie należy wnikać w stan zalesienia kraju i ażeby mogli prowadzić konieczną agitację. O tem, ażeby lasy państwowe mogły dać pewną ilość sadzonek i ażeby mogły dać fachową pomoc w zalesieniu kraju, również niema mowy, bo wiemy, jak smutną jest gospodarka leśna w lasach państwowych i jak wiele pozostaje tam do życzenia. Uświadamiając to sobie, jest rzeczą palącą, ażeby Rząd wszystkiemi środkami wziął się do zalesienia nieużytków przy pomocy podległych mu organów, a zarazem, ażeby wyszkolił armię fachowych leśników, umiejących planowo pracę wykonywać. Wymaga tego obrona Państwa w walce gazowej, wymagają względy materialne i estetyka kraju. Dlatego w imieniu komisji senackiej stawiam następującą rezolucję:</u>
          <u xml:id="u-7.27" who="#SPułaski">„Senat wzywa Rząd do rychłego przedłożenia projektu nowej ustawy o ochronie lasów i organizacji urzędów leśnych na calem terytorium Rzeczypospolitej, polecając rozbudowanie nowej ustawy w dziedzinie pozytywnej pracy nad zalesieniem Państwa”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Otwieram rozprawę. Głos ma senator Koerner.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SKoerner">Zgłaszam poprawkę do art. 27 dekretu z dnia 16 stycznia 1919 r. o organizacji urzędów ochrony lasów. Artykuł ten przewiduje kto ma prawo wystąpić z wnioskiem o uznanie lasów za ochronne. W artykule tym przewidziane jest, że prawo to posiadają władze leśne, policja, władze samorządowe i osoby poszkodowane. Na komisji został postawiony wniosek dodatkowy, żeby dodać do tego artykułu punkt 4, że prawo wystąpienia z wnioskiem o uznanie lasów za ochronne korzystać powinny również władze wojskowe i władze kolejowe.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#SKoerner">Co się tyczy władz wojskowych, to przedstawiciel Rządu wyjaśnił, że obecnie jest w opracowaniu ustawa o lasach ochronnych, wobec tego dodatek ten możeby się okazał już nieaktualny. Natomiast co się tyczy władz kolejowych, to jest konieczne, by w art. 27 został dodany punkt 4, o tem, że władze kolejowe korzystają również z prawa występowania z wnioskiem o uznanie lasów za ochronne.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#SKoerner">Jest to konieczne ze względu na wymagania techniczne, czasem nawet na ochronę torów bądź przed zaspami śnieżnemi, bądź też od zasypania piaskiem. Są też i inne względy. Nie może być mowy o tem, żeby normalnie stosować do ochrony torów ten wąski pas, który może być drogą normalną wywłaszczony, albowiem warunki terenowe mogą zmuszać do tego, aby pas ten był dość szeroki.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#SKoerner">Dlatego w imieniu mniejszości komisji zgłaszam wniosek, aby do art. 27 dekretu dodać punkt 4, że „prawo występowania z wnioskami o uznanie lasów za ochronne przysługuje też władzom kolejowym”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Do głosu nikt się więcej nie zgłosił. Ostatni głos ma p. sprawozdawca s. Pułaski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SPułaski">W sprawie, którą podniósł s. Koerner mam no nadmienienia co następuje: rzeczywiście art. 27 dekretu, który został bez zmiany przez komisję senacką pozostawiony, głosi, że do składania wniosków o uznanie lasów za ochronne są uprawnieni urzędnicy administracji, władze leśne, władze samorządowe na terytorium swojego obwodu, oraz każdy zagrożony.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#SPułaski">P. senator Koerner sprawę tę na komisji podniósł; dłuższa dyskusja nad tem się rozwinęła. Komisja jednak większością głosów tej poprawki s. Koernera nie przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SPułaski">Przystępujemy do głosowania. Za podstawę bierzemy odbitkę nr 151, to znaczy poprawki komisji. O ile nie usłyszę wniosku o oddzielne głosowanie, będę uważał poprawki te za przyjęte. Pozatem jest poprawka s. Kornera, ażeby do art. 27 dodać, jako p. 4: „zarządy kolei żelaznych”. Nad tą poprawką będziemy oddzielnie głosowali. Proszę Senatorów, którzy są za tą poprawką, żeby wstali. Wynik jest wątpliwy, musi się odbyć głosowanie przez drzwi. Proszę Senatorów, którzy są za wnioskiem s. Koernera, żeby przeszli przez drzwi z napisem „tak”.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Po głosowaniu).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Wynik głosowania jest następujący. Za poprawką p. s. Koernera głosowało senatorów 40 przeciw 35. Poprawka przeszła.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Ponieważ nie było wniosku o oddzielne głosowanie nad poprawkami, wniesionemi przez komisję — uważam je za przyjęte. Wobec tego ustawę wraz z poprawkami uważam za przyjętą. Tak sarno za przyjętą uważam rezolucję, o ile nie usłyszę wniosku o oddzielne głosowanie. Nie słyszę sprzeciwu w ten sposób sprawa załatwiona.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Punkt 3 spada z porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do punktu 4 porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Gospodarstwa Społecznego o projekcie ustawy, zmieniającej niektóre postanowienia ustawy z dnia 29 lipca 1919 r. o budowie kanałów żeglownych i o regulacji rzek żeglownych i spławnych. (Odbitka nr 146).</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#Marszałek">Jako sprawozdawca głos ma s. Kędzior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#SKędzior">Komisja Gospodarstwa Społecznego uchwaliła na wczorajszem posiedzeniu szereg zmian z których najważniejsza odnosi się do tego, aby upoważnić rząd do wywłaszczenia gruntów wzdłuż kanałów na cele publiczne, o ile tego okaże się potrzeba, np. na dojazdy kolejowe, dworce, dla przeładowania, elewatorów, magazynów i t. p. Podobne postanowienie jest w ustawie pruskiej z dnia 1 kwietnia 1905 r. W r. 1919, kiedy rząd przedłożył projekt ustawy o budowie kanałów żeglownych, pominięto tę sprawę. Obecnie wskutek memoriału syndykatu dla budowy kanałów żeglownych Komisja Gospodarstwa Społecznego zastanawiała się nad tem i przyszła do przekonania, że leży w interesie Państwa, aby takie postanowienie zamieścić także w ustawie o budowie kanałów żeglownych w Polsce. Z tego powodu Komisja proponuje stosownie do przepisu art. 50 regulaminu obrad Senatu, aby Wysoki Senat raczył uchwalić: „Senat zapowiada w myśl art. 50 ust. 2 Konstytucji zmiany uchwalonego przez Sejm dnia 10 czerwca 1924 r. projektu noweli do ustawy z dnia 9 lipca 1919 r. Dz. Pr. nr 59, poz. 356 o budowie kanałów żeglownych, tudzież regulacji rzek żeglownych i spławnych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Nikt głosu nie żąda. O ile nie usłyszę innego wniosku, będę uważał wniosek komisji o zapowiedzenie poprawek, za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do ostatniego punktu porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Skarbowo-Budżetowej o wniosku s. Kaniowskiego w sprawie przyjścia z pomocą ludności, dotkniętej klęskami spowodowanemi, nawałnicami deszczowemi.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Głos ma s. Kędzior.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#SKędzior">Wniosek nagły s. Kaniowskiego ma na celu przyjście z pomocą ludności, dotkniętej klęskami elementarnemi, nawałnicami deszczowemi, burzami, orkanami, na Pomorzu, w Kongresówce i w b. Galicji. Wniosek wzywa Rząd, ażeby zarządził akcję ratunkową dla dotkniętych klęskami elementarnemu a mianowicie:</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#SKędzior">a) dostarczył ziemniaków, brzeczki i prosa dla obsiania zniszczonych pól,</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#SKędzior">b) dostarczył żywności dla dotkniętych temi klęskami,</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#SKędzior">c) przyszedł z pomocą dla odbudowania zniszczonych gospodarstw rolnych,</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#SKędzior">d) udzielił bezprocentowej pożyczki dla kupna inwentarza żywego i martwego.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#SKędzior">Otóż według wyjaśnienia, p. Wiceministra Skarbu Markowskiego, te akcje są już przewidziane przez Rząd przy pomocy dla ludności dotkniętej klęskami, z wyjątkiem p. c), który mówi o przyjściu z pomocą dla odbudowania zniszczonych przez orkan budynków, dlatego, że na ten cel Rząd nic ma w budżecie żadnej kwoty, a nie może dostarczyć funduszów z dotacji na odbudowę kraju, ponieważ ta dotacja jest przeznaczona tylko na odbudowę budynków zniszczonych przez wojnę. W tym celu Ministerstwo Skarbu udzieliło Rankowi Rolnemu 6 milionów złotych, z czego 2 miliony złotych przeznaczone są na zapobieganie klęskom elementarnym. Według informacji p. Wiceministra Markowskiego zapomogi udzielane będą na Pomorzu i w Poznańskiem przez banki ludowe, w Kongresówce i zaborze rosyjskim wogóle przez sejmiki powiatowe, w Małopolsce zaś przez kasy oszczędności i pożyczkowe t. zw. reifeisenowskie. Na ten cel Bank Rolny ma do dyspozycji odpowiednie kwoty.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#SKędzior">Druga rezolucja: „Senat wzywa Rząd, aby dotkniętym klęskami elementarnemi odpisał podatki, oraz zwolnił ich od płacenia podatku majątkowego”. Pod tym względem Rząd, może uczynić zadość tej rezolucji, ponieważ rozporządzenie Ministra Skarbu z 29 września 1923 r. Dziennik Ustaw nr. 101, poz 797 do ustawy o podatku gruntowym i budynkowym przewiduje to wypadki, w których Rząd może odpisać podatek i o to właśnie chodzi panu wnioskodawcy.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#SKędzior">Co się zaś tyczy odpisania podatku majątkowego, to jest to już przewidziane w art. 52 ustawy o podatku majątkowym, (Dz. Ust. nr. 94 z 1923 r.).</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#SKędzior">Na tej podstawie Komisja Skarbowo-Budżetowa uchwaliła przedstawić następujący wniosek Wysokiemu Senatowi: Wniosek nagły s. Tadeusza Kaniowskiego i kol. w sprawie przyjścia z natychmiastową pomocą ludności dotkniętej klęskami elementarnemi, przekazuje Senat Rządowi do badania i możliwego uwzględnienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję. Głos ma s. Kaniowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SKaniowski">Wysoki Senacie! Zgadzając się w zupełności z Komisją Skarbowo-Budżetową w sprawie mego wniosku muszę dodać, że od miesiąca te klęski elementarne rozlały się na terytorium prawie całej Polski, najwięcej dotknięty został obszar dawnej Galicji, tak, że niema prawie dnia, abyśmy w dziennikach nie czytali rozpaczliwych informacji o strasznych spustoszeniach. Niedawno, bo dnia 18 czerwca według ogłoszenia urzędowego burmistrza m. Jaworowa, około godz. 4 po poł. nawiedziła m. Jaworów oraz 8 wsi okolicznych wielka katastrofa: niebywałej wielkości grad, trwał pół godziny, zniszczył wszystkie ziemiopłody, huragan wyrywał drzewa z korzeniami, zniszczył wielką ilość budynków gminy, ucierpiały bardzo wszystkie budynki szkoły powszechnej instalacja miejskiego oświetlenia elektrycznego jest zupełnie uszkodzona. Wielkie drzewa w lesie miejskim, powyrywane z korzeniami i połamane. Szkody są wielkie, niema mowy, by ludność mogła dźwignąć się sama, by mogła te wszystkie rany zabliźnić. Tymczasem dowiadujemy się, że Rząd na te wszystkie klęski wyznaczył 6.000.000 zł. na całe państwo. Dla tej jednej gminy, według tych obliczeń, szkody wynoszą ponad 2.000.000 złotych.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#SKaniowski">Mam drugą wiadomość z dnia 18, w Rudkach, gdzie padał grad wielkości gołębich jaj. Szkody wynoszą miliony złotych. Słowem straszne burze rozpętały się w woj. Iwowskiem i tarnopolskiem we wszystkich innych miejscowościach, gdzie przeszły klęski gradowe, są szkody olbrzymie. Sądziłbym, że kwota, wyznaczona przez Rząd. 6.000.000 zł., jest zbyt nikła, ażeby mogła zabliźnić rany, zadane temi strasznemi elementarnemi klęskami. Wyrażam życzenie pod adresem Rządu, ażeby rozpatrzywszy dokładnie sytuację, wywołaną temi klęskami, rozszerzył granice kredytu i przyszedł ze znaczną pomocą ludności tem dotkniętej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dyskusja wyczerpana. Komisja wnosi: „Senat przekazuje wniosek nagły s. Tadeusza Kaniowskiego i kol. w sprawie przyjścia z natychmiastową pomocą ludności dotkniętej klęskami elementarnemi do zbadania i możliwego uwzględnienia. Proszę Senatorów, którzy są za tym wnioskiem, ażeby wstali. Większość — wniosek przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Na tem porządek dzienny wyczerpany. Proponuję odbyć najbliższe posiedzenie od dziś za dwa tygodnie t. j. 9 lipca o godz. 4 po południu i uprzedzam, że w drugiej połowie lipca posiedzenia będą się odbywały przypuszczalnie co dzień, aż do końca miesiąca. Potem nastąpią ferie. Panowie senatorowie będą musili przez te dwa tygodnie stale być w Warszawie i na posiedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 6 min. 50 wiecz.).</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>