text_structure.xml
15.9 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml"/>
<TEI>
<xi:include href="header.xml"/>
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#Sprawozdawca">Dnia 5 grudnia 1975 r. Komisja Nauki i Postępu Technicznego, obradująca pod przewodnictwem posła Jerzego Nawrockiego (PZPR), rozpatrzyła projekt planu i budżetu na rok 1976 w częściach dotyczących Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki, Polskiej Akademii Nauk, Urzędu Energii Atomowej, Urzędu Patentowego PRL oraz Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar.</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#Sprawozdawca">W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z ministrem — Sylwestrem Kaliskim, Polskiej Akademii Nauk w sekretarzem naukowym — Janem Kaczmarkiem, Urzędu Energii Atomowej z prezesem — Janem Felickim, Urzędu Patentowego PHD z prezesem — Jackiem Szomańskim, Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar z prezesem — Bolesławem Adamskim, Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministerstwa Finansów oraz wicedyrektor Zespołu NIK — Jan Pojda.</u>
<u xml:id="u-1.2" who="#Sprawozdawca">Komisja uczciła pamięć zmarłego posła Witolda Łukaszewicza — członka Komisji.</u>
<u xml:id="u-1.3" who="#Sprawozdawca">Podstawą dyskusji były dostarczone uprzednio posłom materiały informacyjne.</u>
<u xml:id="u-1.4" who="#Sprawozdawca">Projekt planu i budżetu na 1976 r. w części dotyczącej Ministerstwa Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki omówił minister Sylwester Kaliski.</u>
<u xml:id="u-1.5" who="#Sprawozdawca">Jedną z cech nowej 5-latkl będzie znacznie szybszy rozwój nauki i techniki niż innych dziedzin życia. Równocześnie silnie akcentować się będzie podnoszenie jakości we wszystkich dziedzinach działalności badawczej, rozwojowej a zwłaszcza wdrożeniowej.</u>
<u xml:id="u-1.6" who="#Sprawozdawca">Główne kierunki prac koncentrować się będą na realizacji rządowych programów badawczo-rozwojowych oraz 65 problemów węzłowych. W ich ramach rozwijane będą zarówno badania podstawowe, jak i prace badawczo-rozwojowe, o charakterze utylitarnym. Przewiduje się, że w 1976 r. będzie realizowanych 296 wybranych ważniejszych zadań wdrożeniowych — w tym 55 wyrobów przeznaczonych na rynek. Szczególny nacisk położono tu na podwyższenie jakości nowych wyrobów, zmniejszenie zużycia surowców i materiałów, produkcję nowych wyrobów oraz wdrożenie nowych i zmodernizowanych technologii.</u>
<u xml:id="u-1.7" who="#Sprawozdawca">Na realizację zadań badawczo-rozwojowych przeznacza się w 1976 r. kwotę 55,5 mld zł — co stanowi 16,1 proc. nakładów, przewidzianych na ten cel w całej przyszłej 5-latce. Blisko 5 mld zł przeznaczy się w przyszłym roku na badania podstawowe.</u>
<u xml:id="u-1.8" who="#Sprawozdawca">Plan przyszłoroczny przewiduje także ważne zadania w dziedzinie kształcenia i doskonalenia kadr naukowych. Przewiduje się m.in. reorganizację studiów doktoranckich w celu zwiększenia ich sprawności. Kwalifikacje zawodowe w formach nieszkolnych podnosić będzie w 1976 r. ponad 1.100 tys. pracowników gospodarki uspołecznionej.</u>
<u xml:id="u-1.9" who="#Sprawozdawca">W zakresie szkolnictwa wyższego przyszłoroczny plan przewiduje nieznaczny wzrost liczby słuchaczy I roku studiów dziennych — co stworzy lepsze warunki podnoszenia jakości studiów i lepszego skorelowania zadań i możliwości szkół wyższych.</u>
<u xml:id="u-1.10" who="#Sprawozdawca">Przewiduje się, że w 1976 r. ukończy studia 53,5 tys. absolwentów. Obniżenie ich liczby w stosunku do b.r. o 5,1 proc. wiąże się ze stopniowym przechodzeniem na jednolite studia magisterskie. Założenia projektu planu nie przewidują zmian w istniejącej obecnie sieci szkół wyższych — zakłada się natomiast uruchomienie nowych kierunków studiów w niektórych uczelniach.</u>
<u xml:id="u-1.11" who="#Sprawozdawca">Rozwijać się będzie baza lokalowa szkół wyższych — jednak poprawa wskaźników powierzchni w budynkach dydaktyczno-naukowych przypadającej na 1 studenta nastąpi — zgodnie z założeniami planu 5-letniego — dopiero po 1977 r. W 1976 r. nastąpi dalsza poprawa sytuacji mieszkaniowej w domach akademickich, zwiększy się też o ponad 1,5 tys. liczba miejsc w stołówkach studenckich.</u>
<u xml:id="u-1.12" who="#Sprawozdawca">Ogółem w skali kraju projekt przyszłorocznego budżetu przewiduje na szkolnictwo wyższe kwotę 15 mld zł — wobec 12,9 mld zł w roku bieżącym.</u>
<u xml:id="u-1.13" who="#Sprawozdawca">Projekt planu i budżetu w części dotyczącej Polskiej Akademii Nauk — omówił sekretarz naukowy PAN — Jan Kaczmarek.</u>
<u xml:id="u-1.14" who="#Sprawozdawca">Placówki naukowe PAN koordynować będą w przyszłym roku 12 problemów węzłowych o przeważającym udziale badań podstawowych oraz uczestniczyć w rozwiązywaniu 4 problemów węzłowych, koordynowanych przez placówki innych resortów. Koordynować też będą 31 problemów międzyresortowych i współpracować w realizacji dalszych 28. Położenie nacisku na badania podstawowe jest zgodne z uchwałami II Kongresu Nauki Polskiej.</u>
<u xml:id="u-1.15" who="#Sprawozdawca">PAN pogłębiać będzie więź nauki i praktyki — m.in. uczestnicząc w realizacji zadań gospodarczych i inspirując wdrożenia w jednostkach przemysłowych. Rezultaty badań wdrażane też będą w 10 zakładach doświadczalnych PAN.</u>
<u xml:id="u-1.16" who="#Sprawozdawca">Rozszerzy się udział samodzielnych pracowników naukowych PAN w zajęciach dydaktycznych. Ponad 1200 pracowników naukowo-badawczych akademii może być w przyszłym roku włączonych do pracy w szkołach wyższych.</u>
<u xml:id="u-1.17" who="#Sprawozdawca">Wzrastać będzie rola PAN w zakresie funkcji doradczych, konsultacji i ekspertyz naukowych wykonywanych dla potrzeb centralnych władz partyjnych i państwowych. Przewiduje się opracowanie 9 ekspertyz naukowych o znaczeniu ogólnokrajowym.</u>
<u xml:id="u-1.18" who="#Sprawozdawca">PAN rozwijać będzie współpracę naukową z zagranicą — wiążąc ją ściśle z realizacją planowych zadań w dziedzinie rozwoju nauki i przygotowania kadr, a także z rozwojem procesów ekonomicznej integracji krajów członkowskich RWPG.</u>
<u xml:id="u-1.19" who="#Sprawozdawca">Projekt planu i budżetu w części dotyczącej Urzędu Energii Atomowej przedstawił prezes UEA — Jan Felicki: Działalność badawczo-rozwojowa i wdrożeniowa Urzędu Energii Atomowej prowadzona będzie w ramach 5 programów rządowych, w których szczególnie istotną rolę odegrać ma technika jądrowa, problemu węzłowego „badanie procesów jądrowych i wykorzystanie techniki jądrowej w społeczno-gospodarczym rozwoju kraju”, a także w innych problemach węzłowych i resortowych. Wśród wielu zadań badawczych prowadzone będą m.in. prace nad zastosowaniem reaktorów atomowych, jako źródeł ciepła nie zagrażających środowisku naturalnemu, a także nad zastosowaniem promieniowania jądrowego w przemyśle i medycynie. Prace obejmą też zagadnienia ochrony przed promieniowaniem; chodzi o kompleksowe opracowanie jeszcze w fazie projektowania i lokalizacji dużych obiektów jądrowych przepisów bezpieczeństwa w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-1.20" who="#Sprawozdawca">Projekt planu i budżetu w części dotyczącej Urzędu Patentowego PRL przedstawił prezes Urzędu — Jacek Szomański: W związku z rosnącymi zadaniami w zakresie wynalazczości Urząd zamierza zaktywizować swą działalność w zakresie inicjowania wdrożeń wynalazków. Poparte to będzie sprawniejszym rozpatrywaniem zgłoszeń i wydawaniem dokumentów ochronnych, sprawniejszym działaniem informacji patentowej i organów orzecznictwa. Wiąże się to z doskonaleniem kadry rzeczników patentowych i systemu informacji patentowej.</u>
<u xml:id="u-1.21" who="#Sprawozdawca">Projekt planu i budżetu w części dotyczącej Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar omówił prezes PKNiM — Bolesław Adamski: Dobiegają końca prace nad aktualizacją przestarzałych norm. Dalsze zadania normalizacyjne i metrologiczne dotyczą przede wszystkim poprawy jakości produkcji, racjonalnego wykorzystania surowców i materiałów, doskonalenia techniki i organizacji wytwarzania oraz poprawy warunków bytowych i socjalnych życia społeczeństwa — m.in. w dziedzinie polepszenia warunków pracy i ochrony środowiska naturalnego.</u>
<u xml:id="u-1.22" who="#komentarz">(Dyskusja)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#PosełHenrykMaciołek">Wydaje się, że zakładany w projekcie przyszłorocznego planu rozwój studiów podyplomowych, jest za mały w stosunku do potrzeb gospodarki narodowej. Należałoby możliwie najbardziej precyzyjnie ustalić zapotrzebowanie na kadry z wyższym wykształceniem, m.in. na kadry rolnicze dla nowych województw.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#PosełHenrykMaciołek">W zagadnieniach badawczych, prezentowanych w projekcie planu za słabo eksponuje się problem środków spożywczych. Jest to szczególnie istotne przy obecnej sytuacji rynkowej.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#PosełMieczysławSerwiński">Niezbędne jest dostosowywanie całokształtu działalności naukowo-badawczej i dydaktycznej do potrzeb gospodarki narodowej. Dotyczy to m.in. kształcenia specjalistów, jak i określania właściwych kierunków kształcenia podyplomowego. Słuszne wydają się założenia planu przewidujące zahamowanie wzrostu liczby studentów; przy obecnym stanie bazy dydaktycznej i socjalnej szkolnictwa wyższego pozwoli to poprawić warunki studiowania. Nie można jednak nie dostrzegać społecznych konsekwencji takich decyzji wobec ogromnego parcia młodzieży na uczelnie.</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#PosełMieczysławSerwiński">Projekt planu przewiduje utrzymanie ilości etatów na wyższych uczelniach na dotychczasowym poziomie. Ostatnio wzrosła wprawdzie ilość pracowników naukowych w uczelniach - równocześnie w coraz szerszym zakresie prowadzi intensywne zajęcia w małych grupach studenckich. Rosną tu stawiane przed uczelniami zadania wychowawcze.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#PosełMieczysławSerwiński">W skali całego kraju baza socjalna szkolnictwa wyższego rozwija się, jednak jej poziom w niektórych ośrodkach akademickich znacznie odbiega od przeciętnej; brak tam miejsc w zatłoczonych domach studenckich. Nie dość uwagi poświęca się rozwojowi bazy socjalnej dla pracowników szkolnictwa wyższego; żądając od tych ludzi dobrej i wydajnej pracy - trzeba im zapewnić mieszkania i ośrodki wypoczynkowe.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#PosełMarianMięsowicz">Realizacja inwestycji szkolnictwa wyższego nadal nie przebiega zadowalająco; znaczne są zaległości w budowie obiektów dydaktycznych, domów akademickich, stołówek studenckich. Nie sposób tłumaczyć stale tej sytuacji brakiem mocy przerobowych. Skoro zadania szkolnictwa wyższego i nauki sterowane są centralnie, centralnie sterowana powinny być również inwestycje na ich rzecz.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#PosełAnnaKochanowska">Sprawna koordynacja badań podstawowych przez Polską Akademię Nauk uwarunkowana jest m.in. dobrze funkcjonującą służbą informacyjną. Niedostatki w tym zakresie powodują dublowanie wielu prac badawczych.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#PosełAnnaKochanowska">PAN powinna coraz większą liczbę pracowników naukowych delegować do pracy dydaktycznej, a także do przemysłu. Jest to tym bardziej celowe, że coraz częściej samodzielni pracownicy naukowi są zarazem samotnymi pracownikami nauki, pozbawionymi pomocników i zaplecza badawczego.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#PosełTeresaSkubała">Coraz bardziej istotna staje się kwestia uporządkowania i zabezpieczenia zbiorów archiwalnych i bibliotecznych w bibliotekach naukowych. Należy docenić funkcję informacyjną tych placówek, której nie mogą one spełniać wskutek braku odpowiedniego sprzętu i aparatury. Brak koordynacji i centralnego zarządzania bibliotekami naukowymi. Rośnie liczba książek i liczba czytelników - w tym kontekście uzasadniony niepokój budzić musi zahamowanie inwestycji bibliotecznych oraz ograniczenie środków na zakup wyposażenia dla tych placówek. Rozbudowa bibliotek w ośrodkach akademickich powinna iść w parze z innymi inwestycjami szkolnictwa wyższego.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#PosełJerzyBukowski">Jak to już wielokrotnie podkreślano, przyszłoroczny plan i budżet są otwarte.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#PosełJerzyBukowski">Ta otwartość planu dotyczy również dziedziny nauki i postępu technicznego. Niektóre pozycje - m.in. dotyczącą zamrożeń etatowych - będą więc mogły ulec zmianie. Niemniej sytuacja jest trudna, a nie trzeba dowodzić, że rozwój nauki i techniki musi wyprzedzać rozwój gospodarki kraju. W nauce zwiększanie rezultatów bez wzrostu zatrudnienia, przy wykorzystywaniu istniejących środków - nie jest łatwe. Rezerwy kadrowe istnieją - m.in. w bardziej racjonalnym wykorzystaniu kadr i doskonaleniu struktur organizacyjnych. Jest to trudne zadanie - ale nauka musi je wykonać, jeśli chce dać swój wkład w realizację polityki państwa.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#PosełJerzyBukowski">Zapewnić trzeba pełną realizację planów budownictwa w dziedzinie nauki i techniki.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#PosełJerzyBukowski">Słuszne byłoby wystąpienie Komisji z wnioskiem dotyczącym wniesienia poprawki do projektu planu przewidującej wzmocnienie działań dla zapewnienia pełnego wykonania zadań planowych w dziedzinie inwestycji nauki, szkolnictwa wyższego, oświaty i służby zdrowia.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#PosełZbigniewNadratowski">W dziedzinie inwestycji resort budownictwa podjął już ustalenia, które powinny przynieść poprawę sytuacji. Przedsiębiorstwa budowlane przestaną przyjmować w ciągu roku dodatkowe, pozaplanowe zlecenia - co dotychczas powodowało sytuację, w której budownictwo rok rocznie przekraczało swe zadania - nie wykonując równocześnie wielu konkretnych zadań inwestycyjnych.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#PosełZbigniewNadratowski">Pytania pod adresem przedstawicieli resortów skierowali ponadto posłowie: Andrzej Zydek (ZSL), Eugenia Łoch (PZPR), Józef Przyłuski (ZSL). Głos zabrał również wicedyrektor Zespołu NIK — Jan Pojda. Dodatkowych wyjaśnień udzielili: minister nauki, szkolnictwa wyższego i techniki — Sylwester Kaliski, wiceminister — Roman Ney, prezes Urzędu Energii Atomowej — Jan Felicki, sekretarz naukowy PAN — Jan Kaczmarek, prezes Polskiego Komitetu Normalizacji i Miar — Bolesław Adamski.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#PosełZbigniewNadratowski">Komisja przyjęła projekt planu i budżetu w rozpatrywanych częściach. Uwagi i wnioski wypływające z przebiegu obrad przekazane zostaną Komisji Planu Gospodarczego, Budżetu i Finansów.</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#PosełZbigniewNadratowski">Komisja uchwaliła również dezyderat w sprawie kierunków rozwoju nauki i szkolnictwa wyższego w przyszłej 5-latce. Problemy te były przedmiotem obrad Komisji w dniu 11 XI 75 r. (por. BPS Nr 812/VI kad.).</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#PosełZbigniewNadratowski">Komisja przyjęła odpowiedź Prezesa Rady Ministrów na dezyderat w sprawie kształcenia kadr dla rolnictwa.</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>