PPC / ppc

text_structure.xml 161 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 
<?xml version='1.0' encoding='UTF-8'?>
<teiCorpus xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude" xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0">
  <xi:include href="PPC_header.xml"/>
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml"/>
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dzień dobry państwu. Otwieram posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu. Stwierdzam kworum. Witam panie i panów posłów. Witam wszystkich państwa.</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Porządek dzisiejszego posiedzenia przewiduje w punkcie pierwszym pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydium Sejmu projektu uchwały w sprawie upamiętnienia 160. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego (druk nr 2970). Uzasadnia pani marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.</u>
          <u xml:id="u-1.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W punkcie drugim mamy pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego (druk nr 2989). Uzasadnia poseł Maciej Konieczny.</u>
          <u xml:id="u-1.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Punkt trzeci zawiera pierwsze czytanie przedstawionego przez prezydium Sejmu projektu uchwały w 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika (druk nr 2985). Uzasadnia pani marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.</u>
          <u xml:id="u-1.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Punkt czwarty to pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika (druk nr 2988). Uzasadnia pani poseł Monika Falej.</u>
          <u xml:id="u-1.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są uwagi do proponowanego porządku obrad? Nie słyszę. Stwierdzam, że porządek dzienny został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-1.6" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przystępujemy zatem do realizacji porządku dziennego. Proponuję, aby po przeprowadzeniu pierwszych czytań projektów z druków nr 2970 i 2989 dotyczących powstania styczniowego, na podstawie art. 40 ust. 4 regulaminu Sejmu ze względu na ich wspólną tematykę, Komisja wyraziła zgodę na ich wspólne rozpatrywanie i sporządzenie wspólnego sprawozdania. Ponadto proponuję, aby podobnie po przeprowadzeniu pierwszych czytań projektów z druków nr 2985 i 2988, czyli dotyczących Mikołaja Kopernika, na podstawie art. 40 ust. 4 Regulaminu Sejmu również ze względu na ich wspólną tematykę, Komisja wyraziła zgodę na ich wspólne rozpatrzenie i sporządzenie wspólnego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-1.7" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy jest sprzeciw wobec takiego sposobu procedowania? Nie słyszę. Stwierdzam, że Komisja podjęła uchwały o wspólnym rozpatrzeniu projektów i sporządzeniu wspólnych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-1.8" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do rozpatrzenia punktów pierwszego i drugiego. Proszę panią marszałek Małgorzatę Kidawę-Błońską o uzasadnienie projektu uchwały z druku nr 2970 dotyczącego oczywiście powstania styczniowego. Proszę bardzo, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">W tym roku obchodzimy 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Ten projekt uchwały jest projektem wspólnie wypracowanym przez członków prezydium Sejmu na podstawie projektów, które dotarły do pani marszałek. Zależało nam wtedy na czasie, bo rzeczywiście one dotarły dosyć późno i chcieliśmy, żeby to było przyjęte w styczniu. Nie będę tu dzisiaj opowiadała państwu o powstaniu styczniowym. Wszyscy o tym wiedzą i na pewno to wszystko zajęłoby nam bardzo dużo czasu. Sądzę, że jest ważne, żebyśmy szybko przyjęli projekt uchwały, która i tak jest trochę spóźniona. Na szczęście to powstanie trwało długo, więc jeszcze zmieścimy się z tym terminem. Tylko tyle tytułem wstępu. Ten projekt był współpracą poszczególnych klubów, więc jestem przekonana, że łatwo osiągniemy porozumienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że możemy przeprowadzić wspólną debatę po przedstawieniu drugiego projektu. Nie musimy robić tego osobno, skoro mamy rozpatrywać je łącznie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W takim razie proszę pana posła Macieja Koniecznego o uzasadnienie projektu uchwały z druku nr 2989, również dotyczącego powstania styczniowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Dziękuję, panie przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Wysoka Komisjo, chciałbym się zgodzić co do tego, że pewnie byłoby lepiej, gdyby udało się przeprowadzić tę uchwałę prezydialną na poprzednim Sejmie. Dlatego też wtedy zapytani o rekomendację dla tej uchwały, pomimo własnego projektu i pewnych drobnych zastrzeżeń do tego wypracowanego przez prezydium, uznaliśmy, że większą wartością byłoby to, żeby w bezpośrednim sąsiedztwie rocznicy wybuchu powstania Sejm je uczcił.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PoselMaciejKonieczny">Z jakichś powodów, zapewne proceduralnych, to się nie wydarzyło, więc jesteśmy tutaj. Też chcielibyśmy, żeby jak najszybciej osiągnąć kompromisową wersję. Przy czym, skoro pracujemy nad tym na posiedzeniu Komisji, to chcielibyśmy, żeby jednak ona zawierała pewne elementy tego drugiego projektu. Nie mamy osobiście żadnego problemu, żeby przy włączeniu tych kilku dla nas ważnych rzeczy projektem wiodącym był projekt prezydialny; żeby potraktować ten ewentualny wkład jako poprawki do tamtego projektu. Jeżeli to będzie najprostsze, to tak moglibyśmy procedować.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PoselMaciejKonieczny">Już mówię, na czym by nam zależało. Przede wszystkim zależałoby nam na tym, żeby w tym projekcie uwzględnić jego współczesny wydźwięk w jeszcze większym stopniu, niż to miało miejsce. Przyznam, że chcieliśmy zaproponować jeszcze jeden akapit o pułku im. Konstantego Kalinowskiego, który walczy w tym momencie na Ukrainie, zainspirowani wizytą Swiatłany Cichanouskiej w polskim Sejmie. Pamiętajmy też o tym, że powstanie styczniowe jest także znane jako powstanie Kalinowskiego i jest istotnym elementem białoruskiej historii i tradycji niepodległościowej. W sytuacji, w której nasi sąsiedzi, bracia na Białorusi, na Ukrainie, w tym momencie walczą z rosyjskim imperializmem, jest ważne, żeby ta uchwała rocznicowa w istotnym stopniu, w jeszcze większym stopniu była też wyrazem solidarności z nimi. To także było w projekcie prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#PoselMaciejKonieczny">Tam mieliśmy kilka jakichś takich drobnych wątpliwości faktograficznych. Jest jeszcze jeden element, który był dla nas ważny. To znaczy, to powstanie miało także charakter powstania przeciwko skostniałemu systemowi feudalnemu; powstania o to, żeby polska wspólnota narodowa, państwo czy obywatelstwo polskie było dla wszystkich Polaków na równi, ale także innych narodów Rzeczypospolitej. I to oczywiście ładnie wybrzmiało w tym projekcie prezydialnym, kiedy była mowa o nowoczesnym narodzie, ale chcieliśmy jeszcze to podbić w tej takiej warstwie społecznej.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PoselMaciejKonieczny">Teraz już kończąc te motywacje, które stały za tym, żeby zaproponować pewne poprawki, być może to będzie sposób procedowania, dzięki któremu jak najszybciej uporamy się z tą uchwałą. Na bazie projektu prezydialnego przygotowaliśmy spójny tekst z naniesieniem naszych poprawek i uwag. W większości składa się on z propozycji prezydialnej. Jest pytanie, czy moglibyśmy w taki sposób procedować, że dostarczylibyśmy tę całość jako poprawkę. Jeżeli byłaby zgoda, to moglibyśmy procedować, a jeżeli nie, to pewnie jakoś uspójnialibyśmy ten tekst.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Może zaczniemy od tego, że dopytamy Biuro Legislacyjne o pytanie pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Radosław Iłowiecki, Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuRadoslawIlowiecki">Gdy Komisja podejmie uchwałę o wspólnym rozpatrywaniu projektów, przyjętą zasadą jest, aby Komisja zdecydowała się na tak zwany projekt wiodący. Jeżeli dobrze zrozumiałem, w tym przypadku byłby to projekt prezydialny, do którego należy wprowadzać zmiany w formie poprawek. Czyli w tym przypadku poprawki byłyby zaczerpnięte z projektu komisyjnego. Przyjmujemy, że poprawką nie może być tekst całego nowego projektu uchwały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W takim razie otwieram ogólną debatę o projektach. Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Szanowni państwo, panie przewodniczący, złożyliśmy w formie poprawek do tekstu przygotowanego przez prezydium to, co już zgłaszaliśmy na Konwencie Seniorów i co było już nawet na jakimś etapie uwzględniane przez biuro, które przygotowuje ujednolicone czy konsensualne projekty dla prezydium, ale z niewiadomych dla nas przyczyn ostatecznie to nie zostało wykorzystane.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Zależało nam, żeby w tym prezydialnym projekcie usunąć dwa zdania, które w jakimś aspekcie są niepotrzebne czy kontrowersyjne, a mianowicie zdanie zaczynające się od słów: „Mimo klęski Powstania”, gdzie następnie wyliczane są raczej publicystyczne pozytywne następstwa powstania. Uznajemy, że ma to nie tyle upamiętniający charakter, co publicystyczny. Nie każdy, kto odwołuje się w pamięci…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">W którym to jest miejscu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Od słów: „Mimo klęski Powstania” w projekcie prezydialnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">W czwartym akapicie, w połowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Tak. I drugie zdanie, w którym zaproponowaliśmy zmianę. Chodzi o to, żeby zmienić zdanie zaczynające się od słów: „Na tradycji Powstania budowali”, gdzie byli wymieniani różni politycy czy dyktatorzy. Chodzi o to, żeby nie wyróżniać żadnej opcji politycznej i dać tam ogólnie zdanie: „Na tradycji i pamięci Powstania budowały kolejne pokolenia działaczy niepodległościowych”. Jest to jedno zdanie, które obejmuje wszystkie pokolenia tych, którzy odwoływali się tradycji powstania bez wymienienia nazwisk. Takie byłyby nasze dwie propozycje.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Natomiast zaproponowane tu przez Lewicę wchodzenie w kwestie struktury społecznej, odrzucanie feudalizmu itd. wydaje się niecelowe. To jest sfera interpretacji, a nie upamiętnienia. Nie powinniśmy interpretować uchwałami. To samo tyczy się wchodzenia w aspekty polityki współczesnej. Powinniśmy po prostu upamiętniać bohaterstwo powstańców i czyn niepodległościowy, a nie próbować… Tak samo my również jako Konfederacja nie będziemy próbowali w formie poprawek do tej uchwały wlewać swoich treści ideologicznych. Nie od tego powinny być uchwały Sejmu, a już szczególnie, jeżeli mają być przyjmowane konsensualne przez aklamację. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo. Czy są jeszcze głosy w debacie ogólnej? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Cały czas mam wątpliwości co do procedowania. W takim razie mamy pewną pracę do wykonania, jeżeli chodzi o faktyczne uspójnienie tych projektów. Pytanie brzmi, jak to robimy. Jesteśmy w stanie w ciągu trzech minut przygotować te poprawki po prostu w formie akapitów. To jest już dopuszczalna forma.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Czyli mówimy, że pierwszy akapit jest w takiej treści, drugi akapit jest w takiej treści, tak? W tym momencie moglibyśmy tak spróbować. Tylko że jeżeli wciąż są różnice, a widać, że są różnice co do tego, jak ta uchwała powinna być skonstruowana, to pewnie każda z tych poprawek powinna być przedyskutowana, tak? Pytanie brzmi, czy robimy to tutaj i teraz, czy jest jakiś inny pomysł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo. Czy może pani marszałek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Chyba musimy zacząć normalnie procedować punkt po punkcie i wprowadzać poprawki. Inaczej chyba się nie da.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Też myślę, że nie uda się tego przeprowadzić w inny sposób. W takim razie, jeżeli debata ogólna jest zakończona, a rozumiem, że nie ma więcej głosów, to stwierdzam zakończenie pierwszego czytania obu projektów uchwał.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ponieważ Komisja podjęła uchwałę o wspólnym rozpatrzeniu projektów i sporządzeniu wspólnego sprawozdania, trzeba zaproponować projekt wiodący. Proponowałbym, żeby tym projektem był projekt z druku nr 2970 przedstawiony przez prezydium Sejmu. Czy jest zgoda w tej sprawie? Jeśli nie ma sprzeciwu, to rozumiem, że jest zgoda.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przystępujemy zatem do rozpatrzenia projektów uchwał. Jeszcze powiem, że mamy nie tylko poprawki, ale też uwagi Biura Legislacyjnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Gloszsali">One są do projektu poselskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">One są tylko do tego drugiego? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W takim razie przechodzimy do szczegółowego procedowania uchwały. Zaczynamy od tytułu. Czy są uwagi do tytułu? Proszę bardzo. Jeśli nie ma, tytuł został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu pierwszego. Czy są uwagi do akapitu pierwszego? Proszę bardzo, pan poseł Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Chcielibyśmy zaproponować następujące brzmienie pierwszego akapitu: „Powstanie Styczniowe było kolejnym zrywem niepodległościowym Polaków – najdłuższą w dobie rozbiorów walką zbrojną przeciwko Moskalom. Wybuch Powstania poprzedziła intensywna akcja rusyfikacyjna, ograniczenia swobód obywatelskich, represje ze strony zaborcy oraz liczne patriotyczne manifestacje uliczne. W odpowiedzi na zarządzenie przez władze rosyjskie branki – przymusowego poboru kilkunastu tysięcy młodych Polaków do carskiego wojska – postanowiono walczyć”.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Tę poprawkę uzasadniamy tym, że treść oryginalnego prezydialnego akapitu zakładała, że te represje były bezpośrednią konsekwencją powstania listopadowego. Te przyczyny ze względu na daty i odległość tych dwóch wydarzeń nie do końca zgadzają się ze stanem faktycznym. Chcielibyśmy zaproponować taką formułę tego pierwszego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Bardzo dziękuję. Myślę, że kwestia poboru się zgadza. Różne rzeczy działy się później.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Jacek Świat się chyba zgłaszał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PoselJacekSwiat">Jeżeli przyjęlibyśmy poprawkę zgłoszoną przez pana posła, to nie ma problemu. Chciałem zwrócić uwagę, że w tej wersji prezydialnej sformułowania są bardzo niefortunne. Tam jest: „Poprzedzały je ostre represje (…), m.in. pobór do armii rosyjskiej (…), liczne manifestacje (…) i tworzenie konspiracji. Można by to odczytać w ten sposób. Trzeba by to było przeformułować, ale myślę, że poprawka złożona przez pana posła załatwia sprawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani przewodnicząca Joanna Lichocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PoselJoannaLichocka">W takim razie mam podobny problem jak pan poseł Jacek Świat. Miałam podobną wątpliwość co do tego pierwszego akapitu, podobnie jak co do sformułowania „śmiercią ponad 100 uczestników z rąk zaborców”. To był jeden zaborca, po prostu Rosja, więc trzeba by po prostu napisać „zamordowanych przez Rosję”. Rzeczywiście, trzeba by było troszkę przebudować szyk zdania, o którym mówił pan Jacek Świat. Najchętniej usłyszałabym jeszcze raz akapit albo zobaczyła tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Właśnie oddałem ją do ksero, żeby te wszystkie akapity były. Przepraszam, po prostu myślałem, że jest możliwość zgłoszenia w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czy coś jeszcze, pani przewodnicząca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PoselJoannaLichocka">Nie, to wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W międzyczasie powiem, że można jeszcze to rozważyć. Rzeczywiście, te uwagi, że to jest nieszczęśliwie sformułowane, są trafne. Można by było to rozdzielić. Osobne zdanie mogłoby dotyczyć represji i poboru na tak wiele lat do wojska rosyjskiego, a osobno byłoby to zdanie, które było później konsekwencją, czyli manifestacje uliczne, tworzenie konspiracji i struktur podziemnych. Też zgadzam się, że „zaborców” w liczbie mnogiej może budzić wątpliwości. Można by było to uściślić w taki sposób drobniejszymi korektami.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PoselJoannaSenyszyn">Dziękuję, panie przewodniczący. Trudno mi się ustosunkowywać o tyle, że właściwie mamy dwie wersje, które nieco się różnią. Niemniej odniosłabym się do wersji zaproponowanej przez panią marszałek Kidawę-Błońską.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PoselJoannaSenyszyn">Proponowałabym, żeby w pierwszym zdaniu „Moskalom” zastąpić „rosyjskiemu imperializmowi”, ponieważ mam pewne wątpliwości, czy na przykład współcześnie młodzież tak dobrze wie, kto to są Moskale i czy to jednak nie było szerzej przeciwko rosyjskiemu imperializmowi. Natomiast, jeżeli jesteśmy przywiązani do słowa „Moskale”, to być może w jednym z kolejnych zdań właśnie byłoby bardzo dobrze je włączyć, bo byłoby to proste: „zakończyła się śmiercią z rąk Moskali ponad 100 uczestników”, tylko zmieniając też ten szyk: „śmiercią z rąk Moskali ponad 100 uczestników”.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PoselJoannaSenyszyn">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są jeszcze kolejne głosy? Jeśli nie ma, to wygląda to tak. Faktycznie, ta poprawka jest lepsza stylistycznie, tylko tutaj nie ma „poboru do armii rosyjskiej na 25 lat służby”, co oznaczało, że 90% tych ludzi już potem nie wracało do domów i co było bardzo ostrą, brutalną represją, a jest sformułowanie „ograniczenie swobód obywatelskich”. To nie jest tożsame, nie jest równoważne. Zginęła też ta manifestacja, w efekcie której Moskale zabili ponad stu uczestników. Bardziej znana jest ta z lutego i potem pogrzeb pięciu poległych, a kwietniowa, w której Moskale zabili ponad stu uczestników, jest mniej znana.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pytanie jest więc takie, czy nie dałoby się, uwzględniając stylistycznie tę propozycję poprawki, jednocześnie zachować dwóch merytorycznych wątków z wcześniejszego tekstu? Wojna krymska może faktycznie nie jest tu najważniejsza, chociaż pojawia się w utworze „The Trooper” zespołu Iron Maiden, ale to inna historia. Pytanie brzmi, czy można to jakoś uspójnić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Właśnie próbujemy uwzględnić te dwie uwagi. To znaczy, pobór i 25 lat służby. To pewnie zajmie minutkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pobór i tę manifestację?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Manifestację, tak. 25 lat służby i manifestację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. To poczekamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Może przeczytam tę wersję, która by to uwzględniała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PoselMaciejKonieczny">„Powstanie Styczniowe było kolejnym zrywem niepodległościowym Polaków – najdłuższą w dobie rozbiorów walką przeciwko Moskalom. Wybuch Powstania poprzedziła intensywna akcja rusyfikacyjna, przymusowy pobór na 25 lat do rosyjskiego wojska, represje ze strony zaborcy oraz liczne patriotyczne manifestacje uliczne, w tym jedna, która zakończyła się śmiercią ponad 100 uczestników z rąk – tu mamy dwa razy „z rąk zaborcy”. I dalej: „uczestników”, kropka. „W odpowiedzi na zarządzenie przez władze rosyjskie branki – przymusowego poboru kilkunastu tysięcy młodych Polaków do carskiego wojska – postanowiono walczyć”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, ale tu jest jeszcze jedna chyba jednak istotna rzecz. Mimo że powstanie z jednej strony wybuchło za późno, bo już kilka lat po wojnie krymskiej, z drugiej strony za wcześnie, w dużej mierze było sprowokowane branką przez Aleksandra Wielopolskiego, wcześniej była mowa o tej konspiracji w strukturach podziemnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale to jest. Pan poseł to przeczytał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak? To w tym było?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PoselJoannaLichocka">Ja nie usłyszałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PoselMaciejKonieczny">W kolejnych akapitach jest poświęcone dużo miejsca tworzeniu tego. Ale rozumiem, że chodzi o czasy jeszcze przed powstaniem? Okej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PoselJoannaLichocka">Powinniśmy to zachować z pierwszego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To już by była drobna korekta. Nie musi być mowa jednocześnie o konspiracji i strukturach podziemnych. Może być jedno słowo: „tworzenie konspiracji”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Przeczytam jeszcze raz ten fragment już bez pierwszego zdania: „Wybuch Powstania poprzedziła intensywna akcja rusyfikacyjna, przymusowy pobór na 25 lat do rosyjskiego wojska, represje ze strony zaborcy oraz liczne patriotyczne manifestacje uliczne, w tym jedna, która zakończyła się śmiercią ponad 100 uczestników”, kropka. „Reakcją polskiego społeczeństwa było oddolne tworzenie konspiracji i struktur podziemnych. W odpowiedzi na zarządzenie przez władze rosyjskie branki” – i tam jest, tak jak było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Prawie dobrze. Tylko czy manifestacje powinny być w tej wyliczance represji? Chociaż z jednej strony to była reakcja społeczeństwa czy narodu polskiego, a z drugiej strony skończyły się, a jedna szczególnie, masakrą. Czy mimo wszystko i manifestacje uliczne i tworzenie konspiracji nie powinny być w osobnym zdaniu? Pytanie, czy to sformułowanie „represje ze strony zaborcy” w tym momencie jest jeszcze konieczne, skoro jest przedstawienie tych represji w taki sposób bardziej konkretnie je wyliczający? Może być. Tylko chyba zakończyłbym zdanie na tych represjach i potem dał osobne zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Chyba udało nam się to uspójnić, żeby represje i reakcje społeczeństwa były osobno. „Wybuch Powstania poprzedziła intensywna akcja rusyfikacyjna, przymusowy pobór na 25 lat do rosyjskiego wojska oraz represje ze strony zaborcy. Reakcją polskiego społeczeństwa było oddolne tworzenie konspiracji i struktur podziemnych oraz liczne patriotyczne manifestacje uliczne, w tym jedna, która zakończyła się śmiercią ponad 100 uczestników”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, tylko jest jeszcze pytanie o to słowo „oddolne”. Czy ono jest konieczne? Trudno powiedzieć, czy były odgórne, czy oddolne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Tak, ono nie musi być. Nie ma potrzeby, wykreślamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że bez „oddolne”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Teraz musimy to jakoś sprytnie przekazać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czy są jeszcze uwagi do tego? Nie ma. To proszę teraz, jeśli można by było, jeszcze odczytać, jakby brzmiał ten pierwszy akapit już w całości w razie przyjęcia tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Można nie „w tym”, tylko „z których jedna zakończyła się”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Tak, to jest słuszna poprawka stylistyczna. Już ją nanieśliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tam jeszcze jest… Nie wiem, czy tam było „ponad”, czy jest „około”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">W projekcie prezydialnym było „ponad”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To jeszcze jest prośba, żeby zachować to „ponad 100”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Jest „ponad 100”. Tak, zgadza się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Jeśli można, pan poseł Maciej Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Jeśli chodzi o akapit pierwszy, mam wrażenie, że wysłaliśmy go w wersji z tym „ponad” i wszystko się zgadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To proszę jeszcze raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Jeszcze raz go odczytać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Żeby już nie było wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Dobrze, to jeszcze raz: „Powstanie Styczniowe było kolejnym zrywem niepodległościowym Polaków – najdłuższą w dobie rozbiorów walką zbrojną przeciwko Moskalom. Wybuch Powstania poprzedziła intensywna akcja rusyfikacyjna, przymusowy pobór na 25 lat do rosyjskiego wojska oraz represje ze strony zaborcy. Reakcją polskiego społeczeństwa było tworzenie konspiracji i struktur podziemnych oraz liczne patriotyczne manifestacje uliczne, z których jedna zakończyła się śmiercią ponad 100 uczestników. W odpowiedzi na zarządzenie przez władze rosyjskie branki – przymusowego poboru kilkunastu tysięcy młodych Polaków do carskiego wojska – postanowiono walczyć”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PoselJoannaLichocka">To znaczy, powiedziałabym „inne represje”. Wcielanie do wojska to też była represja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są jeszcze jakieś uwagi do tej poprawki? Proszę bardzo, pan poseł Jarosław Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Pani przewodnicząca ma rację. Tutaj są właśnie wymieniane represje. Trzeba jakoś inaczej to zrobić. Wygląda na to, że pobór do wojska na przykład nie jest represją, a przecież był. Była to jedna z form represji. Zatem albo „oraz inne represje” – co załatwiłoby wtedy sprawę – albo „represje” i wymienić te represje. „Oraz inne represje” może być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, „oraz inne”. To jest drobna jedna zmiana. Wiem, że ta praca potrwa, ale powstańcy styczniowi zasługują na to, żebyśmy dopracowali ten projekt. Czyli co? Poprawka będzie jeszcze z tym uzupełnieniem, dodaniem jednego słowa. Między „oraz” a „represje” dodajemy jeszcze słowo „inne” do poprawki, tak? Czy jest zgoda Komisji na przyjęcie tej poprawki i tym samym na nowe brzmienie akapitu pierwszego? Jest zgoda. Dobrze. Akapit pierwszy został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu drugiego. Czy są uwagi do akapitu drugiego? Proszę bardzo, pan poseł Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Tak jest. Akapit drugi jest w niemal nienaruszonym stanie. Już dostali państwo tę poprawkę: „22 stycznia 1863 roku Tymczasowy Rząd Narodowy ogłosił manifest, w którym wezwał wszystkie narody przedrozbiorowej Rzeczypospolitej, zrównał wobec prawa wszystkich obywateli bez względu na pochodzenie i wyznanie. Ogłosił też zniesienie pańszczyzny, powszechne uwłaszczenie chłopów i nadanie ziemi bezrolnym, którzy przystąpią do Powstania. Herb Tymczasowego Rządu Narodowego składał się z przedstawienia Orła Białego, Pogoni oraz Świętego Michała Archanioła – symbolizujących Polskę, Litwę i Ruś – zwieńczony koroną z krzyżem symbolizował chęć budowy wielonarodowej Rzeczypospolitej i wspólnej walki przeciwko rosyjskiemu zaborcy”.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Tutaj zamieniliśmy, bo uznaliśmy, że „rosyjski zaborca” będzie lepiej pasował od „moskiewskiego wroga”. Zmieniliśmy też to ostatnie zdanie, mówiąc o chęci budowy wielonarodowościowej Rzeczypospolitej. To jest ta zmiana, jeżeli chodzi o ten akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Coś jeszcze musi być zmienione, bo tych słów jest chyba więcej o dwa, trzy. Na przykład nie ma „wiary”, tylko jest „wyznanie”. Są takie drobne zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Tak, jest jeszcze taka drobna zmiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani przewodnicząca Joanna Lichocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PoselJoannaLichocka">Jednak optowałabym za pozostawieniem takiego akapitu, jaki jest w przedstawionym projekcie prezydialnym. On zawiera merytorycznie wszystko to, na czym nam zależy. Proszę wybaczyć, ale państwa akapit ma troszeczkę bardziej nacisk na lewicową wrażliwość. Odczytujemy w nim – przynajmniej ja – pewne zideologizowanie, a ten jest neutralny. Dlatego poprosiłabym o jednak zgodę na to, żebyśmy zostawili ten akapit, zwłaszcza że państwo konsekwentnie nazywacie Rząd Narodowy tymczasowym i Herb Rządu Narodowego zmieniliście na „Herb Tymczasowego Rządu Narodowego” w swoim akapicie. On przestał być tymczasowy już po kilku tygodniach i stał się po prostu Rządem Narodowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PoselMaciejKonieczny">W takim razie przyjmujemy taką opinię. Zdajemy sobie sprawę, że nie ma sensu tego głosować i wycofujemy poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Dziękujemy bardzo. W takim razie rozumiem, że akapit drugi został przyjęty w takim brzmieniu, w jakim był zaproponowany przez prezydium Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu trzeciego. Czy są uwagi do akapitu trzeciego? Proszę bardzo, pan poseł Maciej Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Złożyliśmy poprawkę w formie nowego akapitu trzeciego, bo uznaliśmy, że ta uchwała może obejść się bez tamtego akapitu, który był w wersji prezydialnej, a warto by było zastąpić go taką treścią, która też jest na bazie kolejnego, czwartego akapitu.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PoselMaciejKonieczny">„Przywódcy Powstania Styczniowego umiejętnie tworzyli konspiracyjne struktury państwa, zmierzali do uformowania nowoczesnego narodu polskiego niewykluczającego nikogo ze względu na pochodzenie społeczne i wiarę, a jednocześnie dążyli do zgodnej współpracy wszystkich narodów Rzeczypospolitej oraz odrzucenia skostniałego feudalnego systemu społecznego. Zapowiadane uwłaszczenie i reforma rolna były też ważnym krokiem w kierunku upowszechnienia praw obywatelskich, sprawiedliwego podziału majątku narodowego i budowy solidarności społecznej.” Ten akapit podkreśla aspekt reformy społecznej, który był w naszej ocenie kluczowy dla zrozumienia powstania styczniowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są uwagi państwa posłów do tego akapitu? To jest jakby likwidacja akapitu trzeciego i zastąpienie go…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Właściwie połączenie trzeciego i czwartego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, czyli likwidacja i zmiana akapitu z innego. Natomiast rozważyłbym tu jednak po pierwsze, żeby pozostawić ten akapit, a po drugie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ten z projektu prezydialnego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, żeby pozostawić ten akapit z projektu prezydialnego i rozważyć uzupełnienie go jeszcze o takie zdanie: „Przez szeregi walczących przewinęło się około 200 tysięcy ochotników, którzy stoczyli ponad 1200 bitew i potyczek, na czele ze zwycięstwem Oddziału Michała Heydenreicha pod Żyrzynem z sierpnia 1863 roku”. Za bardzo szczegółowo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Za bardzo szczegółowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PoselJoannaLichocka">Żyrzyn jest w którą stronę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Żyrzyn jest raczej bliżej Lublina, między Warszawą a Lublinem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">To jest piękna poprawka, ale wchodzimy już w takie szczegóły, że jak już zaczniemy, to wyjdzie nam z dziesięć stron.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PoselJoannaLichocka">Czy musimy dawać wszystkie szczegóły?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Nie wszystkie, ale to był największy sukces i dowódca Michał Heydenreich był dzielny, ale przeżył powstanie, więc możemy go pominąć, jeżeli nie ma chęci w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Może jednak zostawmy przynajmniej to zdanie o tych tysiącach ochotników i tych bitwach i potyczkach. W takim razie uzupełnilibyśmy ten akapit w ten sposób. Dodalibyśmy jedno zdanie po zdaniu w trzecim akapicie: „W ciągu dwóch lat Powstanie objęło zasięgiem prawie cały obszar I Rzeczypospolitej pod zaborem rosyjskim”. I teraz byłoby zdanie: „Przez szeregi walczących przewinęło się około 200 tysięcy ochotników, którzy stoczyli ponad 1200 bitew i potyczek”. Michał Heydenreich będzie musiał kiedyś być upamiętniony w następnej uchwale okolicznościowej w tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#LegislatorzBiuraLegislacyjnegoKancelariiSejmuJakubKrowiranda">Panie przewodniczący, dodanie tego zdania będzie musiało być złożone w formie poprawki. Tak by było najlepiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Projekt tej poprawki już jest. Przekażę go później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PoselMaciejKonieczny">W takim razie chcieliśmy zaproponować tę treść, która została odczytana jako kolejny akapit. Jeżeli tamten zostaje, to „Przywódcy Powstania”, to byłaby nowa wersja zaproponowanego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To byłoby nowe brzmienie akapitu czwartego, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Tam jest ten sam początek, więc da się to łatwo połączyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli rozumiem, że akapit trzeci został rozpatrzony z uwzględnieniem mojej poprawki. Dobrze. Akapit trzeci jest rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz tak. Zanim dojdziemy do jeszcze jednej, innej sprawy, to musimy faktycznie rozpatrzeć tę kwestię. Mamy w tej chwili dotychczasowy akapit czwarty w tym projekcie wiodącym, zaczynający się od słów: „Przywódcy Powstania Styczniowego”. Do tego jest poprawka pana posła Macieja Koniecznego. Tylko na czym polega różnica? Jest: „Skostniały feudalny system społeczny”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Nie tylko. Ma podobny wydźwięk, tylko publicystyczny, tak bym powiedziała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Niewykluczający nikogo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, w takim razie pan poseł Michał Urbaniak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Tak, została zgłoszona przez nas poprawka dotycząca akapitu czwartego, którą Krzysztof Bosak już wcześniej uargumentował, gdzie usuwalibyśmy zdanie: „Mimo klęski Powstania, krwawych represji”, by ono do końca zniknęło z tego tekstu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale tu nic takiego nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Nie, panowie posłowie dobrze mówią, bo to jest poprawka nie do poprawki pana posła Macieja Koniecznego, tylko poprawka do wersji w tym brzmieniu wyjściowym prezydium Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Poprawka do bazowego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To jest jak najbardziej ten moment na tę poprawkę. Czyli polegałoby to na usunięciu tego drugiego ponad trzylinijkowego zdania w tym akapicie, tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo państwa posłów o odniesienie się do tych poprawek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Można to wykreślić, można nie. Ja jestem za skreślaniem. Jestem zwolenniczką krótkich uchwał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Mam wybitnie kompromisową propozycję, która polegałaby na tym, że zachowalibyśmy treść tego akapitu, przyjęlibyśmy poprawkę Konfederacji, wykreślającą to zdanie, które ma być zgodnie z nią wykreślone. Z tej wersji, którą zaproponowaliśmy, ucięlibyśmy większość publicystyki i tylko dodali zdanie na miejsce tego wyciętego: „Zapowiadane uwłaszczenie i reforma rolna były też ważnym krokiem w kierunku upowszechnienia praw obywatelskich, sprawiedliwego podziału majątku narodowego i budowy solidarności społecznej”. Czyli to by było takie bardziej faktograficzne zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli jaki jest pomysł? Żebym dobrze zrozumiał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Spróbuję to przeczytać. Mamy oryginalny czwarty akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Z projektu prezydialnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Tak. „Przywódcy Powstania Styczniowego umiejętnie tworzyli tajemne państwo polskie, zmierzali do uformowania nowoczesnego narodu polskiego obejmującego wszystkie grupy społeczne, a jednocześnie dążyli do zgodnej współpracy wszystkich narodów Rzeczypospolitej.” Tutaj reszta jest wycięta. „Zapowiadane uwłaszczenie i reforma rolna były też ważnym krokiem…”. Przepraszam, niestety to nie pasuje, bo czegoś brakuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Jeśli mamy już tak skracać, to już była mowa o zniesieniu pańszczyzny, powszechnym uwłaszczeniu chłopów i nadaniu ziemi bezrolnym, jeśli przystąpią do powstania. To już mieliśmy w drugim akapicie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Dlaczego nie może zostać wersja prezydialna z pewną uwagą, tylko musiałabym jeszcze raz usłyszeć poprawkę Konfederacji. Nie mam tego przed sobą, a być może trzeba to wzbogacić. Natomiast te trzy wersje się nie kleją. Przepraszam, ale wydaje mi się, że to nie do końca można tak scalić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli tak, skoro pracujemy na tym projekcie, to pierwszą sprawą jest to, czy w ogóle usuwamy to drugie zdanie z tego akapitu.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Jeszcze raz to uzasadnię, żeby było jasne, dlaczego zawnioskowaliśmy o jego usunięcie. Ono wprowadza wysoce publicystyczną i wysoce sporną myśl do uchwały, że mianowicie oni, czyli twórcy manifestu i generalnie sprawcy powstania, przyczynili się do rozwoju społeczno-gospodarczego ziem polskich pod zaborem rosyjskim, szczególnie na terenie Królestwa. Wobec faktu wywłaszczeń, wstrzymania różnego rodzaju, nie wiem, planowanych inwestycji czy wybicia znacznej części elity mówienie o rozwoju społeczno-gospodarczym jest po prostu nie tylko dyskusyjne – ono po prostu zupełnie tu nie pasuje.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Rozumiem, że jakby ktoś napisał, że odległym echem przemian rozpoczętych w tamtym czasie stało się itd. Ale stwierdzenie, że przyczynili się oni do rozwoju społeczno-gospodarczego, kiedy osoby piszące o powstaniu podają uderzającą, ogromną skalę zniszczeń, jak również pisanie akurat o Królestwie, kiedy na Litwie doszło do jeszcze większego wyniszczenia, i przemilczanie tego jest po prostu trochę niepoważne jak na Sejm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pani przewodnicząca Joanna Lichocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PoselJoannaLichocka">Podzielając po części opinię, że rzeczywiście skala represji Moskali, niszczenia nie tylko fizycznego, ale i ekonomicznego polskiego narodu po powstaniu styczniowym była straszliwa, to jednak powstanie styczniowe spowodowało, że nastąpiło uwłaszczenie chłopów na ziemiach Królestwa Polskiego. Tego w tej uchwale nie ma.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PoselJoannaLichocka">Przyznam państwu szczerze, 160 lat po powstaniu spotkałam się z opiniami… Do mojego biura polskiego przychodzą wyborcy i przy okazji rozmawiamy o powstaniu styczniowym. Część rolników uważa, że ich przodkowie otrzymali ziemię od cara. Nie pamiętają o tym, że tę decyzję wymusił Rząd Narodowy powstania styczniowego. W związku z tym takie zdanie o tym, że powstanie styczniowe bezpośrednio, Rząd Narodowy bezpośrednio spowodował, że Rosja musiała przeprowadzić uwłaszczenie na ziemiach Królestwa Polskiego – zresztą na pozostałym obszarze imperium tego nie zrobiła – jest absolutnie dorobkiem powstania styczniowego. Chłopi dostali ziemię od powstania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Nie jestem historykiem, więc nie będę kontynuował sporu. Zwracam tylko uwagę, że jeśli jest dokładnie tak, jak pani poseł powiedziała, to wypadałoby to napisać, a nie pisać o rozwoju społeczno-gospodarczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Maciej Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Na szczęście kolega jest historykiem i udało nam się to rozwikłać, tylko przede wszystkim przy zachowaniu tej pierwszej części: „Przywódcy Powstania Styczniowego umiejętnie tworzyli tajemne państwo polskie, zmierzali do uformowania nowoczesnego narodu polskiego obejmującego wszystkie grupy społeczne, a jednocześnie dążyli do zgodnej współpracy wszystkich narodów Rzeczypospolitej”. I tutaj dalej odnosząc się do tych przywódców: „Zdawali też sobie sprawę, że uwłaszczenie i reforma rolna są ważnym krokiem w kierunku upowszechnienia praw obywatelskich, sprawiedliwego podziału majątku narodowego i budowy solidarności społecznej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Michał Urbaniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PoselMichalUrbaniak">W takim razie zaproponuję, by przy tej części, w której mamy to zdanie, które chcemy usunąć, dopisać po tym zdaniu po prostu jasną informację i prosty fakt, który pani przewodnicząca zaproponowała w jednym zdaniu, w stylu: „Powstanie Styczniowe i Rząd Narodowy bezpośrednio przyczyniły się do uwłaszczenia chłopów na terenie Królestwa Polskiego”. Moglibyśmy takim zdaniem rozwiązać tę sytuację. Myślę, że sprawa byłaby zadowalająca dla wszystkich stron sporu politycznego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, rzeczywiście nie jest łatwo w jednym czy dwóch zdaniach ująć te wszystkie problemy. Faktem jest, że represje, szczególnie na terenach litewskich, były bardzo brutalne, na Mazowszu też, ale z drugiej strony Królestwo zyskało dzięki temu, co zrobili wcześniej powstańcy, co oni i Rząd Narodowy ogłosili.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast tutaj była i jest mowa o wyparciu polskości z części ziem zabranych na wschodzie, więc to jest ujęte, tylko może nie do końca. To pewnie musiałoby być rozpisane na kilka zdań i, tak jak mówił pan poseł Krzysztof Bosak, zasygnalizowane jako późniejsze następstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Żeby nam tylko elaborat nie wyszedł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Coś było na rzeczy, bo tak o tym pisał bezsprzecznie historyk prof. Stefan Kieniewicz. Rzeczywiście nie da się tego wszystkiego tak wytłumaczyć, czy to było na drugi dzień po powstaniu, czy 30 lat później. To jest trudne.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czyli jaki jest pomysł, żeby z tego wybrnąć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PoselMichalUrbaniak">W takim razie mogę napisać poprawkę. Na razie mówię ją z głowy, żeby zamiast zdania, które usuwamy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli po „wszystkich narodów Rzeczypospolitej” jest kropka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Tak, kropka, a potem zdanie: „Powstanie Styczniowe i Rząd Narodowy bezpośrednio wpłynęły”… Może to nie jest do końca gramatycznie. „Rząd Narodowy Powstania Styczniowego bezpośrednio przyczynił się do uwłaszczenia chłopów na terenie dawnej Rzeczypospolitej” bądź „Królestwa Polskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Tam już nie trzeba powtarzać tego „Powstania Styczniowego”, bo ono jest na początku tego akapitu w poprzednim zdaniu. Chyba wystarczy tylko „Rząd Narodowy”.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PoselJoannaLichocka">Gdyby pan poseł uwzględnił jeszcze być może jeszcze taką myśl, że zamiast tego rozwoju społeczno-gospodarczego, bo to też pobrzmiewa w różnych analizach historyków… Ten pomysł na państwo, które zaprezentował Rząd Narodowy, czyli równość, wolność, braterstwo, własność ziemska, prawa obywatelskie, dla wszystkich był programem państwa nowoczesnego. Było to wizją nowoczesnego państwa, którą stworzył nowoczesny naród. Od powstania styczniowego właściwie możemy mówić o nowoczesnym narodzie polskim, który ma swój projekt na polskie państwo. Może przy okazji uwłaszczenia chłopów, to, co pan zaproponował, tę krótką poprawkę, może by dopisać, że to powstanie styczniowe jest fundamentem nowoczesnego narodu polskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ale to jest w poprzednim zdaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PoselJoannaLichocka">Jest nowoczesny naród polski?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, właśnie w tym akapicie w pierwszym zdaniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PoselJoannaLichocka">Przepraszam bardzo. Nie zauważyłam. Przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Lepiej mniej niż więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PoselJoannaLichocka">Gdzie jest o tym nowoczesnym narodzie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W drugiej linijce tego akapitu. „Przywódcy Powstania Styczniowego umiejętnie tworzyli tajemne państwo polskie, zmierzali do uformowania”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PoselJoannaLichocka">Ale to zmierzali, a nie, że to zostało uformowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To można oczywiście stylistycznie poprawić.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Przepraszam, jeżeli mogę. Byłbym ostrożny ze stwierdzaniem takich faktów dokonanych. Ten proces trwał jeszcze mniej więcej kolejnych 100 lat. Może nie 100 lat, przesadziłem, ale przynajmniej kolejne pół wieku. O uformowaniu nowoczesnego narodu mówi się już na przełomie XIX i XX wieku, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Możemy mówić o zrębach takiego nowoczesnego narodu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PoselJoannaLichocka">O fundamencie. To był fundament nowoczesnej wizji państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Może w efekcie już tego za bardzo nie zmieniajmy, bo nie wiadomo, czy uda nam się to poprawić w lepszym kierunku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Ludowcy i endecja musieli kilka razy jeszcze objechać Polskę, żeby to się zdarzyło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast trzeba dodać to jedno zdanie, które wynika z dyskusji państwa posłów, chyba w tej formie, którą pan poseł Michał Urbaniak właśnie przygotowuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Mamy już zdanie. Możemy je przeczytać. Jest prawie identyczne: „Rząd Narodowy bezpośrednio przyczynił się do przeprowadzenia uwłaszczenia chłopów na terenie Królestwa Polskiego oraz uformowania fundamentu nowoczesnego narodu politycznego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tylko ten naród już jest. Już nie wracajmy do niego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Dobra, tylko to. Inaczej: „Rząd Narodowy bezpośrednio przyczynił się do przeprowadzenia uwłaszczenia chłopów na terenie Królestwa Polskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Chociaż jak Lewica tyle mówi o narodzie, to może to jest dobry znak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PoselMaciejKonieczny">W kontekście powstania styczniowego bardzo chętnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czyli tak, poprawka jest pana posła Urbaniaka, czy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PoselMichalUrbaniak">W zasadzie pan poseł literalnie przedstawił to, co zacząłem pisać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Tylko jeszcze zasugerowałbym zastanowić się, czy jest potrzebne słowo „bezpośrednio”. Czy była ciągłość prawna decyzji Tymczasowego Rządu Narodowego i późniejszych stanów prawnych? Jeżeli nie było, to nie ma tej bezpośredniości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PoselJoannaLichocka">Panie pośle, nie mogło być ciągłości, ponieważ to car przeprowadził uwłaszczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Ano właśnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PoselJoannaLichocka">Ale car, panie pośle, Boże drogi, przeprowadził to uwłaszczenie w odpowiedzi na odezwę Rządu Narodowego, że wszyscy, którzy przystąpią do powstania styczniowego, będą mieli ziemię na własność i że rząd daje tę ziemię na własność wszystkim. Car, żeby uniemożliwić pospolite ruszenie ze wsi, wydał w 1864 roku, w rok po wybuchu powstania, dekret o powszechnym uwłaszczeniu w Królestwie Polskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">To nie jest bezpośrednio, tylko pośrednio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Czyli jaką mamy propozycję? Ktoś ma jakiś pomysł?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Przyczynił się pośrednio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To już za daleko idące. Już lepiej ani bezpośrednio, ani pośrednio.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani poseł Paulina Matysiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PoselPaulinaMatysiak">Może po prostu opuśćmy ten przysłówek „bezpośrednio”. Wtedy to zdanie będzie brzmiało: „Rząd Narodowy przyczynił się do przeprowadzenia uwłaszczenia chłopów na terenie Królestwa Polskiego”. Po prostu. Nie kłóćmy się o „pośrednio” czy „bezpośrednio”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PoselKrzysztofBosak">To była moja propozycja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Przyznam, że bardziej podoba mi się wersja posłanki Lichockiej, bo bardziej podkreśla sprawczość. Chodzi o „doprowadził”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani przewodnicząca, żeby to jakoś podsumować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PoselJoannaLichocka">„Rząd Narodowy doprowadził do przeprowadzenia powszechnego uwłaszczenia na ziemiach Królestwa Polskiego przez cara”, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Nie, bez „cara”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dajmy spokój z carem. Cara nie. „Przyczynił”. „Doprowadził do przeprowadzenia” troszkę też nie brzmi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PoselJoannaLichocka">„Ogłaszając odezwę o powszechnym uwłaszczeniu chłopów, Rząd Narodowy bezpośrednio przyczynił się do przeprowadzenia tego na ziemiach Królestwa Polskiego”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PoselMichalUrbaniak">To chyba mielibyśmy taką poprawkę, jeśli miałoby być w tej wersji. Jeśli usuniemy słowo „bezpośrednio”, będzie idealna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PoselJoannaLichocka">Ale to nie była moja poprawka. To pan Urbaniak miał pisać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PoselMichalUrbaniak">To ja już taką piszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PoselJoannaLichocka">Gdyby nie Rząd Narodowy, nie mielibyśmy uwłaszczenia. Chłopi nie mieliby wtedy tej ziemi. To nie jest żadna zasługa cara, żadne przyczynianie się. To było wymuszenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Gdyby to jakoś inaczej ująć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Żeby to było jasne, dla nas to jest zupełnie okej. Jak wymusił, to wymusił.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Niech ktoś z państwa posłów jakoś przedstawi to wymuszenie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Proponuję, żeby poseł Konieczny wycofał swoją poprawkę. Rozumiem, że będzie nowa poprawka zgłoszona przez pana posła. Myślę, że tak będzie najsprawniej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PoselMaciejKonieczny">W takim razie wycofuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W takim razie pan poseł Michał Urbaniak jest już zobowiązany przedstawić poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PoselMichalUrbaniak">„Rząd Narodowy doprowadził do uwłaszczenia chłopów na terenie Królestwa Polskiego”, kropka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Poprosimy cały akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Nie, dobrze. Może być.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Nie ma problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, proszę przeczytać cały akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Cały akapit brzmiałby tak. „Przywódcy Powstania Styczniowego umiejętnie tworzyli tajemne państwo polskie, zmierzali do uformowania nowoczesnego narodu polskiego obejmującego wszystkie grupy społeczne, a jednocześnie dążyli do zgodnej współpracy wszystkich narodów Rzeczypospolitej. Rząd Narodowy doprowadził do uwłaszczenia chłopów na terenie Królestwa Polskiego”, kropka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Rozumiem, że jest zgoda.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Przepraszam. Prosiłam cały akapit, bo nie widzę powodu… Wiem, że pan poseł Bosak protestował, ale może doprowadzenie do tych pozytywów brzmiałoby lepiej, jeżeli powiemy, że mimo klęski, krwawych represji i wyparcia polskości z części ziem zabranych na wschodzie – to są wszystkie fakty – Rząd Narodowy doprowadził do czegoś tam dobrego, do uwłaszczenia. Zachowałabym to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Nie widzimy problemu w tej pierwszej części. Chodziło o tę drugą część. Ta druga jest kontrowersyjna. Jeżeli ta druga została doprecyzowana, ta pierwsza nie jest problemem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PoselJoannaLichocka">Jeżeli przyjęlibyśmy propozycję pani poseł, mówilibyśmy, że represje były dokonaniami Rządu Narodowego. Mimo represji rząd doprowadził. Nie robiłabym tego w jednym zdaniu. Represje to carat, a uwłaszczenie zostało wymuszone na caracie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Ale powstanie poniosło klęskę. Wobec powstańców i tej całej struktury były represje, a mimo to udało się doprowadzić do… Nie będę się upierała. Po prostu uważam, że taka redakcja w trzydzieści osób jest bez sensu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Michał Urbaniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PoselMichalUrbaniak">W takim razie, mam jedno pytanie. Gdyby to miało zabrzmieć tak, jak mówi pani poseł przewodnicząca, to cały akapit brzmiałby w pierwszym zdaniu, że „Przewódcy Powstania”, potem: „Mimo klęski Powstania, krwawych represji oraz wyparcia polskości z części ziem zabranych na wschodzie Rząd Narodowy doprowadził do uwłaszczenia chłopów na terenie Królestwa Polskiego”. Tak to miałoby brzmieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Chyba ta krótsza wersja była lepsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Faktycznie, pada też informacja o tym, że powstanie miało swoje minusy, bo było w wielu kwestiach nieprzemyślane, natomiast pytanie brzmi, czy chcemy się tak mocno rozdrabniać w uchwałach sejmowych. Dobrze by było, gdyby uchwała zmieściła się na jednej kartce A4.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ale na dwóch stronach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Zostaje wersja poprawki pana posła Urbaniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PoselMichalUrbaniak">To ja zgłaszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Rozumiem, że jest akceptacja Komisji dla czwartego akapitu w tym brzmieniu, gdzie jego pierwsza część to jest zdanie z dotychczasowego projektu bazowego, potem poprawka pana posła Michała Urbaniaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Technicznie zgłosiliśmy dwie poprawki, czyli pierwszą usuwającą zdanie „Mimo klęski”, a teraz zgłosiłem kolejną, która dopisuje nowe zdanie, więc chyba trzeba by to było przegłosować właśnie w odpowiedniej kolejności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Nie, jest zgoda Komisji, więc nie musimy głosować. W ten sposób mamy przepracowany czwarty akapit.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz tak, muszę tutaj coś zgłosić. Wiem, że państwo będziecie przeciwko, ale muszę zgłosić. Uważam, że jednak powinien być akapit, który odnosi się do bohaterów powstania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PoselJoannaLichocka">Z Krosna?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Akurat nie z Krosna. Z Krosna mogę wyliczyć kilkudziesięciu, ale nie tej rangi. Natomiast powinien być taki akapit, który moim zdaniem powinien brzmieć: „Wśród bohaterów, którzy oddali wówczas życie za niepodległość, byli Romuald Traugutt, Stefan Bobrowski, Aleksander Waszkowski, Zygmunt Padlewski, Zygmunt Sierakowski, Dionizy Czachowski, Zygmunt Chmieleński, Konstanty Kalinowski, Marcin Borelowski oraz księża Antoni Mackiewicz i Stanisław Brzóska. Ostatnim akordem walk było Powstanie Zabajkalskie z 1866 roku, heroiczny bój polskich zesłańców na Syberii”. W ten sposób zyskalibyśmy też ten wątek syberyjski. Wiem, że tu zawsze będzie jakieś skrzywienie się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PoselJoannaLichocka">Popieram. Mój prakuzyn zginął w powstaniu zabajkalskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Czy wymieniliśmy wszystkich bohaterów z każdej strony?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Wszystkich nie wymieniliśmy, ale tych najważniejszych tak, jeżeli chodzi o członków Rządu Narodowego, tych, którzy zostali zamordowani – jeden co prawda zginął w wyniku innych porachunków, intrygi. Tu są dowódcy, są tu wymienieni ludzie z każdych stron o różnych poglądach. W ten sposób jest też tutaj uwzględniony wątek litewski i białoruski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Nie możemy przy okazji wymieniania bohaterów powstania umieścić którejś z kobiet?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To znaczy, żeby dodać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">A nie były bohaterkami i nie ginęły?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W wersji, która wpłynęła do prezydium Sejmu, była wymieniona Henryka Pustowójtówna. Potem prezydium Sejmu albo, nie wiem, kluby zrobiły jej krzywdę. Nie wiem, trzeba by było dopisać zdanie o kobietach. Nie o poległych, zamordowanych, tylko o kobietach. Tak rzeczywiście było, że one nosiły patriotyczną biżuterię, angażowały się w konspirację, wyjeżdżały za powstańcami styczniowymi z własnej woli na Syberię, więc tego jest dużo, ale może nie wymieniajmy tego, tylko dodajmy takie ogólne zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Też walczyły z bronią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PoselJoannaLichocka">Mogę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PoselJoannaLichocka">Wychodząc naprzeciwko temu, co mówi pani marszałek, nie tylko wyjeżdżały na katorgę, nie tylko pomagały – były także kurierkami Rządu Narodowego, a także walczyły z bronią w ręku. Pustowójtówna jest jedną z takich wykreowanych, wylansowanych. Przepraszam, że tak powiem, ale też sama umiała się dobrze wylansować. Oczywiście to była bohaterka, ale ona przeżyła powstanie i potem we Francji bardzo to celebrowała. Były publikacje, to była celebrytka.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#PoselJoannaLichocka">Było bardzo dużo kobiet, których nie znamy z imienia i nazwiska. Znam kilka, ale to tak naprawdę zbiegiem okoliczności, bo bardziej się tym interesowałam, które walczyły z bronią w ręku, które zostały schwytane na polu bitwy i które zostały zesłane na katorgę i były przykute do taczek w kopalni, traktowane dokładnie jak mężczyźni i tak jak mężczyźni ginęły na tej katordze. To nie jest jeszcze dobrze opisane w polskiej historiozofii. To nie jest nagłaśniane.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#PoselJoannaLichocka">Wypadałoby się zastanowić, czy oprócz tej uchwały w niedalekiej przyszłości – powstanie trwało ponad półtora roku, więc mamy chwilę – nie poświęcić oddzielnej uchwały kobietom powstania styczniowego. Proponuję, żebyśmy na przykład ponad klubami spotkały się z kobietami z różnych klubów, poszperały w tej historii, skonsultowały to z jakimś mądrym historykiem i stworzyły projekt oddzielnej uchwały, przypominającej udział kobiet w powstaniu styczniowym. To nie były tylko pielęgniarki i kobiety, które pomagały mężczyznom. To były też dziewczyny, które były po prostu żołnierzami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To teraz tak. Pierwsza rzecz. Czy możemy przyjąć ten nowy piąty akapit z bohaterami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Tak, możemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tylko uściślę, że byłby inaczej ułożony. Odczytałem to w troszkę innej kolejności. Oni byliby ułożeni w kolejności chronologicznej, jeżeli chodzi o moment ich śmierci, czy to zamordowania, czy śmierci na skutek walki z jednym wyjątkiem. Z oczywistych względów rozpoczynałby się od Romualda Tragutta. To był ten nowy piąty akapit.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Piątkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PoselKrzysztofPiatkowski">Jeśli ten akapit ma być przyjęty, mogę zaproponować nazwisko jednej bardzo znanej, chociaż niepowszechnie, kobiety, która nie tylko walczyła, ale nawet zginęła w bitwie pod Dobrą. To była Maria Piotrowiczowa, niezwykła postać. Na pewno nikt nie będzie miał żadnych uwag, jeśli taka osoba zostanie dopisana, chociaż też uważam, że wymieniane tych postaci jest pewnym kłopotem. To jest zbiór, który zawsze będzie niedokończony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. To by było jakieś wyjście naprzeciw, tylko czy to wyczerpuje wątek kobiet? Mowa była troszkę o czym innym, ale to go sygnalizuje. Dopiszemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PoselJoannaLichocka">Maria Piotrowiczowa, dopiszemy: „Jedna z kobiet”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">„Jedna z kobiet” – to tak już nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Nie piszemy jeden z mężczyzn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PoselJoannaLichocka">Tak, właśnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, czyli piąty akapit wzbogacilibyśmy jeszcze o Marię Piotrowiczową. Mamy akapit piąty. Sprawa kobiet wróci w jakimś innym pomyśle.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz przechodzimy do akapitu szóstego. Czy są uwagi, poprawki? Proszę bardzo, pan poseł Maciej Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Chciałbym zaproponować nieco bardziej zwięzłą treść akapitu szóstego. „Z doświadczeń Powstania, budując nową konspirację, korzystali: jego uczestnik Zygmunt Miłkowski, twórca Ligi Polskiej, oraz Józef Piłsudski, przywódca Polskiej Partii Socjalistycznej, który ideę zmienił w skuteczny czyn niepodległościowy, a później również twórcy Polskiego Państwa Podziemnego.”</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Rozumiem, że przechodzimy teraz do starego akapitu piątego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Żeby uniknąć kontrowersji, w imieniu Konfederacji jeszcze właśnie przed Konwentem Seniorów, gdy była dyskusja o tym, zaproponowałem zdanie w brzemieniu: „Na tradycji i pamięci Powstania budowały kolejne pokolenia działaczy niepodległościowych”. Uważam, że uchwała upamiętniająca powstańców styczniowych nie powinna rozdrabniać się na cytowanie późniejszych postaci i wymierzanie ich zasług czy ich pozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To kto nie miał tych zasług?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Naturalnie, że wszyscy mieli. Chodzi o to, żeby nikogo nie pominąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Moim zdaniem najlepszym rozwiązaniem w przypadku tego akapitu jest pozostawienie go w takiej formie, w jakiej był, dlatego że z kolei poprawka klubu Lewicy ma jeden charakterystyczny wątek, że pomija żołnierzy niezłomnych, których sytuacja była akurat dokładnie taka jak powstańców styczniowych.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast, wychodząc naprzeciwko temu, o czym mówił pan poseł Krzysztof Bosak, myślę, że można by było dołożyć takie minimalne uzupełnienie „między innymi”. Faktycznie powstaje takie wrażenie, jakby byli tylko Miłkowski i Piłsudski, a tych ludzi były setki i tysiące. Moglibyśmy wybrnąć z tej sytuacji, dodając „Na tradycji Powstania budowali nową konspirację między innymi” – wtedy wiadomo, że wiemy, że tych ludzi…</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Panie przewodniczący, jeżeli naprawdę chcemy wymieniać, to wypada wymienić nie tylko lidera ruchu socjalistycznego, ale też liderów ruchu endeckiego, czyli Zygmunta Balickiego, Jana Ludwika Popławskiego, Romana Dmowskiego, twórców ruchu ludowego. Nie wiem, czy są posłowie ruchu ludowego na sali, ale niech się wypowiedzą, kogo należy wymienić. Nie jestem ekspertem. Być może z działaczy lewicowych kogoś tam jeszcze, może kogoś z jakiejś nieokreślonej politycznie inteligencji niepodległościowej, a nie Miłkowskiego i Piłsudskiego. Przecież to są ludzie z zupełnie różnych pokoleń. Dlaczego akurat tych dwóch?</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Naprawdę wchodzi się tutaj… Przede wszystkim, ta uchwała jest nie o tym. Żołnierze niezłomni to jest zupełnie inna epoka. Wiem, że PiS dodaje ich wszędzie, gdzie się da, ale też nie przesadzajmy z tym. Później to zaczyna odpychać ludzi od pamięci o żołnierzach wyklętych, bo po prostu PiS tak ich tłoczy w każde miejsce, gdzie tylko można. Skupmy się na powstaniu styczniowym. Zachowajmy powagę tej uchwały i jej zwięzłość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że zachwianiem powagi uchwały jest chęć pomijania Józefa Piłsudskiego. Przecież o to tak de facto chodzi w tej poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Nie mam żadnego problemu, żeby upamiętniać Józefa Piłsudskiego, natomiast obok innych liderów innych nurtów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Panie pośle, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Zygmunt Miłkowski rzeczywiście potem już od któregoś momentu przestał działać w środowisku narodowym, ale to właśnie on stworzył Ligę Polską. Później na tej bazie Balicki, Popławski, Dmowski stworzyli Ligę Narodową. Przez wiele lat popierał i akceptował te ich działania. Dopiero w XX w. ich drogi się rozeszły. Zygmunt Miłkowski też nie popierał Józefa Piłsudskiego ze względu na opcję, że tak powiem, w okresie I wojny światowej. W jakimś sensie Miłkowski i Piłsudski są tymi najbardziej symbolicznymi postaciami dla tych, którzy wzorowali się na powstaniu styczniowym. Na dodatek Zygmunt Miłkowski walczył w powstaniu styczniowym, choć od południa, od strony Rumunii. Nie przedarł się na Ruś, ale jednak trudno odcinać go od powstania styczniowego.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Zygmunt Miłkowski nie jest postacią emblematyczną dla ruchu narodowego. Jeżeli o to chodzi, to początki ruchu narodowego datuje się od rozłamu w Lidze Polskiej, z której powstała Liga Narodowa, w którym to rozłamie Zygmunt Miłkowski pozostał po tamtej stronie.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Natomiast następnie pierwsi endecy stworzyli Ligę Narodową, ale sądzę, że to nie ma znaczenia dla powstania styczniowego, bo to są późniejsze wydarzenia historyczne. Jakkolwiek oczywiście Zygmunt Miłkowski ma w tej historii swoje miejsce, to jeżeli chcemy upamiętniać Józefa Piłsudskiego, to dodajmy do tego zdania Jana Ludwika Popławskiego albo Romana Dmowskiego, choć uważam, że jest to kompletnie nie ta epoka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę, pani przewodnicząca Iwona Śledzińska-Katarasińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Drugi raz już dzisiaj wydaje mi się, że propozycja pana posła Bosaka uwalnia nas od moim zdaniem nie do końca potrzebnej dyskusji. Nie wyobrażam sobie sytuacji, nie znam sytuacji, żeby gdziekolwiek wtedy, kiedy naprawdę o to chodzi, ktoś chciał wygumkować Józefa Piłsudskiego. Może innych współczesnych czasem a jakże, ale to nie.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Natomiast jest akapit o bohaterach, który dodał pan przewodniczący. Pojawiły się nazwiska tych, którym oddajemy hołd. Natomiast jak przechodzimy w taką publicystykę, to zaczyna się, czy Piłsudski, czy Dmowski. Powiem szczerze, naprawdę nie chcę przy tej okazji takiej dyskusji. Dlatego bardzo powściągliwe jedno zdanie pana posła Bosaka jest zgodne z prawdą. Nie wprowadza żadnego sporu i fermentu. Wolałabym, przynajmniej z mojego punktu widzenia, żeby ono tak zostało, żebyśmy już tak dalej nie budowali całych dziejów Polski na powstaniu styczniowym, bo to nie tak. Chcemy uczcić powstańców, przynajmniej ja tak bym wolała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję pani przewodniczącej, tylko że tak było, że ci, którzy odbudowywali ideę walki zbrojnej o niepodległość, w kolejnych latach i pokoleniach po powstaniu styczniowym budowali właśnie na tradycji i pamięci powstańców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">To jak o nich zrobimy uchwałę, to im to napiszemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani przewodnicząca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PoselJoannaLichocka">Nie, bez przesady. Pani poseł, to jednak jest po prostu ignorancja. Przepraszam uprzejmie. Jednak to powstanie styczniowe stało się tym fundamentem, tym punktem odbicia dla tych wszystkich, którzy w 1905 r. i potem w 1918 r. robili walkę o Polskę, potem powstanie warszawskie, a potem wojna z Moskwą po II wojnie światowej. Wszędzie tam było powstanie styczniowe. Wszędzie tam było wspomnienie żuawów wśród pieśni itd.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PoselJoannaLichocka">Przepraszam uprzejmie, ale wykreślanie z tej uchwały zdania z nazwiskiem Józefa Piłsudskiego jest sprzeczne z historią i z tym, co powstanie styczniowe zrobiło również dzięki publicystyce, dzięki myśli politycznej Piłsudskiego. Nie ma w ówczesnej Polsce polityka, który więcej zrobił dla powstania styczniowego niż Józef Piłsudski. Wyrzucenie go z tej uchwały, kiedy on na nowo zbudował tę legendę i ten mit, wydał dekrety o uhonorowaniu weteranów powstania styczniowego, nadaniu im stopni oficerskich, stworzeniu całego systemu ochrony, rent wojskowych itd. jest zanegowaniem oczywistej prawdy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję pani przewodniczącej.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pan poseł Jarosław Zieliński, potem jeszcze kolejni posłowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Wobec sporu, który, jak widzę, będzie nabierał temperatury, proponuję przyjąć – i to jest wniosek formalny o przegłosowanie – akapit w wersji proponowanej przez prezydium Sejmu. W końcu w prezydium Sejmu są przedstawiciele różnych opcji politycznych. Spór, który przechodzi w pewną polemikę polityczną, jest niepotrzebny. Prezydium Sejmu zgodziło się na ten akapit, więc proponuję go przyjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pan poseł Michał Urbaniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Na początku chciałbym zaznaczyć, że nie piszemy tutaj hagiografii Józefa Piłsudskiego, tylko zajmujemy się powstaniem styczniowym. Józef Piłsudski zrobił bardzo słuszne rzeczy wobec kombatantów powstania styczniowego. To jest rzecz, z którą w ogóle nie zamierzam dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PoselMichalUrbaniak">Natomiast uważam za niewłaściwe wyciąganie w tym momencie dalszych wniosków, wyciąganie też już swoich politycznych wniosków na temat tego, kto wzorował się na powstaniu, a kto nie. Właśnie to będzie budzić spory, jeśli zostawimy ten akapit w takiej formie, w jakiej został przygotowany przez prezydium. Na pewno będą ludzie, którym to się nie spodoba. Już powiedzieliśmy na posiedzeniu tej Komisji, że im krótsza uchwała, tym lepsza uchwała. Jeżeli go skrócimy, a jednocześnie właśnie zdanie będzie prostsze, zdanie będzie bardziej ogólne, tym łatwiej będzie nam wszystkim to przeprocedować, łatwiej nam wszystkim będzie zaakceptować taki kształt uchwały. Zachęcam do tego, by poprzeć naszą poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pan poseł Maciej Konieczny, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Ja krótko.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Tak jak wydaje mi się czymś absurdalnym, żeby uznać za dziedzica polskiej niepodległościowej konspiracji posła do Dumy Romana Dmowskiego, tak wydaje mi się, że ze względu właśnie na takie spory polityczne, które nas dzielą, ta wersja Konfederacji będzie bardziej właściwa. Myślę, że Józef Piłsudski, tradycja PPS-owska, tradycja państwa podziemnego, nawet tradycja „Solidarności” – to jest tak oczywiste dziedzictwo powstania styczniowego, że będzie bez wątpienia łatwo odczytywalne i ujęte w takim ogólnym ujęciu, które zaproponowała Konfederacja. Mamy oczywiście dwie możliwości, albo się przegłosować, albo przyjąć możliwie ogólną wersję. Jak rozumiem, zaczniemy od głosowania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pani przewodnicząca Joanna Lichocka, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PoselJoannaLichocka">Ponieważ mnie jednak zależy na wymienieniu przynajmniej tych dwóch nazwisk, nie sprzeciwiam się wymienieniu innych nazwisk. Jeżeli państwa środowisko uważa, że któreś z nazwisk twórców Narodowej Demokracji powinny zostać wymienione… Jako ci, którzy czerpali z powstania styczniowego i na tradycji powstania styczniowego budowali swoją myśl polityczną. Przyznam szczerze, nie przypominam sobie Romana Dmowskiego głoszącego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PoselMichalUrbaniak">My tego nie proponujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#PoselJoannaLichocka">… chwałę powstania styczniowego i mówiącego, że czerpie z tego rewolucyjnego zrywu swój program polityczny. Wydaje mi się, że było dokładnie odwrotnie, ale jeżeli panowie uważacie, że jakaś postać, która jest silnie związana z tradycją Narodowej Demokracji, bezpośrednio wyrastała z tradycji powstania styczniowego, to dopiszmy to nazwisko. Nie mam nic przeciwko temu.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#PoselJoannaLichocka">Uważam, że w tej uchwale oprócz tych dwóch nazwisk warto zauważyć to, że powstało pokolenie 63’. Ono było w kulturze, w polityce i właśnie w ruchu niepodległościowym. To ludzie rocznikowo urodzeni w okolicach 1863 r., plus minus pięć lat, którzy po tej wielkiej smucie wywołanej represjami i po tej pracy organicznej pozytywistów znów sięgnęli po działanie takie jak walka. To było pokolenie 63’. Między innymi był to Piłsudski, ale też na przykład Rodziewiczówna w literaturze.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#PoselJoannaLichocka">W związku z tym, jeżeli to panów by usatysfakcjonowało, chodzi o to,by dopisać o pokoleniu 63’, które potem różnymi drogami do tej wolnej Polski szło, czerpiąc z powstania styczniowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Czyli rozumiem, że proponowałby pani jakąś wersję…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Bardziej rozszerzoną?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Właśnie to jest pytanie, czy bardziej rozszerzoną, czy raczej skracającą. Czyli miałoby to brzmieć mniej więcej tak, że: „Na tradycji i pamięci powstania budowały kolejne pokolenia działaczy niepodległościowych i powstało pokolenie roku 63’.”? Czy tak miałoby brzmieć to zdanie zastępujące to, które jest aktualnie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#PoselJoannaLichocka">Albo” „Powstanie Styczniowe zaowocowało również całym pokoleniem działaczy niepodległościowych, działaczy kultury, twórców walczących o wolną Polskę, czerpiących z tradycji Powstania Styczniowego” i potem wymienić Piłsudskiego i Miłkowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Czyli jednak w takim razie koniecznie muszą padać nazwiska. Jestem właśnie zdania, że nie, nie powinny padać nazwiska. Dalej jestem za uchwałą prostszą i bardziej kompromisową.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#PoselJoannaLichocka">Będę głosowała przeciwko odrzuceniu nazwiska Piłsudskiego z tej uchwały, bo uważam, że to jest skandal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PoselMichalUrbaniak">W porządku. Rozumiem to, pani decyzja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Państwo już przeszliście w dyskusję. Znamy zdania państwa, pani przewodniczącej i pana posła. Są jasne.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz pani marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Dochodzimy do tego, do czego nie chciałabym, żebyśmy dochodzili. Robimy uchwałę o powstaniu styczniowym, o bohaterach powstania styczniowego, a największym problemem jest wymienianie nazwisk osób, które żyły potem i działały później. Wydaje mi się, że czasami skromniej i mniej jest lepiej.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Nie chciałabym, żebyśmy mówiąc o powstaniu, zajmowali się akapitem i wymieniali, kto został wymieniony, a kto nie. Przecież tych środowisk, które czerpały z powstania styczniowego, było bardzo dużo. Zapewniam państwa, że Piłsudski na pewno nie miałby do nas pretensji, że w tym jednym akapicie o nim nie napiszemy, bo był zbyt mądrym człowiekiem o zbyt dużym poczuciu humoru. Chodzi o to, żebyśmy mówili o powstańcach.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Co do poprawki pana przewodniczącego, w której przypomnieliśmy bohaterów powstania – rzeczywiście to był błąd, że tego w tej ustawie nie było, to prawda. To była kompilacja propozycji wielu klubów, dlatego rozumiejąc to, co mówi pani przewodnicząca, naprawdę zgadzam się, że dla kultury polskiej i dla wielu środowisk to było bardzo ważne i miało wpływ na losy naszego kraju. Ta skromność… Przypomnijmy, że to było ważne, jeśli chodzi o niewymienianie tych nazwisk, żeby nie rozpętać tych emocji. Naprawdę dla powstańców styczniowych byłabym skłonna, żebyśmy się dogadali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, ale gdybyśmy dodali to „między innymi” po słowie „konspirację”, to chyba nikt nie zaprzeczy, że tak Zygmunt Miłkowski, jak i Piłsudski budowali konspirację i wzorowali się na powstaniu styczniowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">I znowu, każdy ma w swoim środowisku kogoś, kto był zacny, kogo chciałby wymienić. Będziemy mieli więcej osób niż bohaterów powstania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ale reszta była później.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PoselMichalUrbaniak">To będzie traktowanie pamięci o powstańcach z buta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. To co robimy? Jestem za tym, żeby zostawić to tak, jak jest, ewentualnie dodać to „między innymi”. Jakie są inne propozycje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Przegłosujmy to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Przecież złożyłem propozycję, tak że proszę ją przegłosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Żeby zostawić to tak, jak było w propozycji prezydium?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Z „między innymi” jest oczywiście trochę lepiej, ale żeby zostawić to tak, jak to było w proponowanym brzmieniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. W takim razie jest poprawka pana posła Jarosława Zielińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PoselMichalUrbaniak">A co z moją poprawką? Proponuję jej przegłosowanie. Była zgłoszona pierwsza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Biuro Legislacyjne, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Należy ustalić, ile poprawek zostało zgłoszonych do akapitu nr 5. Teraz mam wrażenie, że trzy, łącznie z poprawką pana posła Zielińskiego. Najpierw złożył poprawkę do tego akapitu pan poseł Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Wycofuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję bardzo. Czyli teraz są dwie poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Moja to nie jest poprawka, tylko propozycja, by przyjąć akapit w brzmieniu zaproponowanym w tekście, który jest tekstem wiodącym, ewentualnie z uzupełnieniem o „między innymi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli mamy dwie wersje, dwie możliwości.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, jeszcze Biuro Legislacyjne, żeby nie było wątpliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Poprawka jest jedna, Konfederacji. O czym tutaj mówimy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Tak, pan poseł z Konfederacji złożył poprawkę i pan poseł Zieliński także zaproponował zmianę, którą traktuję jako poprawkę do akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Zatem zaczynamy od dalej idącej, czyli naszej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tutaj się zgadzamy, że od dalej idącej. W takim razie już nie ma innej możliwości niż tylko głosowanie. Kto jest za poprawką?</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Trzeba zalogować się do głosowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Przepraszam. Na czym polega poprawka posła z Konfederacji? Nie mamy tej poprawki. Przepraszam bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Dam panu kopię, bo poprawka została zaniesiona do pana przewodniczącego. Poprawka druga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Ten akapit w razie przyjęcia tej poprawki brzmiałby: „Na tradycji i pamięci Powstania budowały kolejne pokolenia działaczy niepodległościowych”, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#PoselMichalUrbaniak">I później dalej tak, jak leci: „Później wzorowali się na niej twórcy Polskiego Państwa Podziemnego” i tak dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli tak jak mówię, de facto chodzi o wycięcie Józefa Piłsudskiego. Dobra. Chyba już czas głosować.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Głosujemy poprawkę pana posła Michała Urbaniaka. Kto jest za tą poprawką? Dziękuję. Kto jest przeciw? Dziękuję. Kto się wstrzymał? Dziękuję. Czy wszyscy, którzy chcieli głosować, oczywiście członkowie Komisji, głosowali? Rozumiem, że tak. Nikt nie zgłasza problemów. Proszę o zamknięcie głosowania i podanie wyników.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Za – 1, przeciw – 9, głosy wstrzymujące – 3. Czyli poprawka nie uzyskała większości.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Co dalej? Czy mamy poprawkę posła Jarosława Zielińskiego? To jest dodanie „między innymi”. Czy jest zgoda na dodanie „między innymi”? Jest zgoda. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są inne uwagi do tego akapitu? Jeśli nie ma, to przechodzimy do ostatniego akapitu.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są uwagi? Proszę bardzo, pan poseł Maciej Konieczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Tutaj mamy dwa akapity zamiast ostatniego. Trochę w kontrze do tego, co tu często padało, że uchwały upamiętniające powinny ograniczyć się wyłącznie do upamiętniania wydarzeń historycznych, wydaje się, że tradycja powstania styczniowego i wspólnej walki narodu Rzeczypospolitej przeciwko rosyjskiemu imperializmowi znajduje bardzo jednoznaczne i bezpośrednie odzwierciedlenie w dzisiejszej sytuacji politycznej.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Warto to podkreślić, szczególnie że kiedy my cieszymy się dzisiaj niepodległością, Białorusini wciąż walczą z prokremlowskim reżimem. Płacą za to ogromną cenę, a Ukraińcy bohatersko bronią się przed wojenną, brutalną agresją Rosji. Myślę, że jeżeli na poważnie traktujemy tradycję powstania styczniowego i tradycję walki za wolność naszą i waszą, powinniśmy wykorzystać tę okazję, żeby solidaryzować się i przedstawić dzisiejszą walkę przeciwko rosyjskiemu imperializmowi jako tradycję, dziedzictwo powstania styczniowego. Stąd chciałbym zaproponować przedostatni akapit.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#PoselMaciejKonieczny">Jeszcze tylko kontekst, geneza tego akapitu. Zainspirowała mnie do tego wizyta w polskim Sejmie Swiatłany Cichanouskiej właśnie w rocznicę powstania styczniowego, znanego na Białorusi jako powstanie Kalinowskiego. Dla niej to było oczywiste, że to jest nasza wspólna historia i dzisiejsze polskie zaangażowanie w solidarność z Białorusią i z Ukrainą jest kontynuacją tej historii.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#PoselMaciejKonieczny">Dlatego żeby po prostu realizować to dziedzictwo powstania styczniowego, a nie tylko je upamiętniać, chciałbym zaproponować taki akapit: „Pamięć o Powstaniu i wspólnej walce Polaków, Litwinów, Ukraińców i Białorusinów przeciwko rosyjskiemu imperializmowi pozostaje żywa do dzisiaj, czego dowodem jest walczący u boku Sił Zbrojnych Ukrainy pułk im. Kastusia Kalinouskiego, uczestnika Powstania Styczniowego oraz narodowego bohatera Polski, Litwy i Białorusi, w którym służą białoruscy ochotnicy sprzeciwiający się reżimom Łukaszenki i Putina”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani przewodnicząca Iwona Śledzińska-Katarasińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">Merytorycznie pan poseł ma tu rację, tylko że już nie wiem, o czym jest ta uchwała. Powiem szczerze, mam ogromne pretensje do prezydium – i mówię to z pełną odpowiedzialnością – że pozwoliło na to, żeby z prezydium wyszła uchwała, którą Komisja ma redagować w trzydzieści osób. To nie jest w porządku. Jeżeli to jest uchwała, w której mamy żołnierzy niezłomnych, dzisiejszą napaść Putina na Ukrainę i wszystko, to bardzo proszę, żeby na coś się zdecydować. Być może można by to było tak zrobić, ale trzeba było napisać jakąś inną uchwałę od początku. Tylko tyle. Tak że nie zgadzam się na ten akapit, choć on generalnie, merytorycznie bardzo mi odpowiada, tylko jest konwencja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Chcę tylko zwrócić uwagę, że w tym poprzednim akapicie jest zdanie: „Do tradycji wspólnej obrony przed rosyjskim naporem odwołują się współcześnie wolni Polacy, Litwini, Ukraińcy i Białorusini”. To jest tu zawarte.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Uważam, że to jest jednak na tyle istotne, żeby bezpośrednio odwołać się do tych wydarzeń w tym momencie na Ukrainie, a także walki Białorusinów, że prosiłbym o głosowanie tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Może można by było do tego wrócić w ciągu roku w związku… W kontekście… Tylko to by było… Dobrze, czas nadejdzie. Faktycznie, to jest trochę dłuższe oczekiwanie. Nie, nie dłuższe.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To nie musi być w okrągłą rocznicę zamordowania Konstantego Kalinowskiego. Na przykład wtedy moglibyśmy to upamiętnić, żeby już nie mieszać i skupić się na bardziej współczesnej historii. Tam można też wspomnieć oczywiście Zygmunta Sierakowskiego. Ich szczątki zostały wspólne odnalezione i zostali pochowani na Rossie. Pojawienie się wtedy Sierakowskiego obok Kalinowskiego też nawiązywałoby do tej uroczystości ich pochówku, gdzie wspólnie wystąpili Polacy, Litwini, Białorusini. Tam można wtedy wpisać też współczesny, ukraiński kontekst. Może tak to zróbmy, żeby już nie przerzucać tak mocno tych akcentów z historycznego na współczesny, szczególnie że w poprzednim akapicie mamy to zdanie, które wyraźnie odnosi się do tych kwestii, a w momencie zgłaszania poprawek Kalinowskiego nie było w tym projekcie. Kalinowski w tekście uchwały pojawił się już dzisiaj. Jest wymieniony wśród tych poległych i zamordowanych bohaterów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Dobrze. Przyznam, że głównym sensem i ideą przyjmowania takich uchwał jest dla mnie jednak jakieś wypowiedzenie się o współczesności. Historię mogą robić historycy. My jesteśmy parlamentarzystami, więc byłbym gotów wycofać tę poprawkę, jak rozumiem, żeby też nie stawiać państwa przed taką sytuacją. Wiem, że niektórzy lubią szantażować w taki sposób, że jest słuszna uchwała, której państwo nie chcą i jeżeli zagłosują przeciwko, to będą przeciwko upamiętnieniu. Uważam, że to ogólnie nie jest okej metoda prowadzenia polityki. Czy możemy umówić się tak, że faktycznie wrócimy do tej uchwały w rocznicę śmierci, tak? Zrobimy to tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że przypomnienie wtedy Sierakowskiego jest też istotne dla tych różnych kontekstów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PoselMaciejKonieczny">A dyskusja powróci przy ostatnim akapicie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Chciałam tylko wrócić do tego, że projekt prezydialny nie powstaje z księżyca. To jest projekt uzgodniony ze wszystkimi klubami. Wszystkie kluby to uwzględniają, więc to jest uzgodnione przez szefów i członków poszczególnych klubów. Dlatego może na przyszłość chciałam wszystkich państwa zaprosić do bardziej aktywnej pracy, kiedy takie uchwały się pojawiają. Wtedy nie będziemy musieli trafiać z tymi pracami do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Mogę się przyznać do współwiny co do tego. To, że ten projekt był obszerny i że były tam poruszone różne wątki, to być może jest moja wina, że tak powiem, jak również pana posła Tomasza Zielińskiego, ale to tak na marginesie. Inicjatywa wyszła od pana posła Tomasza Zielińskiego, potem ja ją troszeczkę rozbudowałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Chciałem tylko zwrócić uwagę, że złożyliśmy swój projekt. Na poprzednim posiedzeniu Sejmu, kiedy pojawił się projekt prezydialny, który nie był dla nas w pełni idealny, po prostu jako twórcy alternatywnego projektu dostaliśmy 25 minut na wyrażenie opinii i powiedzieliśmy: „dobrze, niech będzie prezydialny”, bo zależało nam, żeby był głosowany na poprzednim Sejmie, ale nie był głosowany. Poszedł do Komisji, więc pracujemy nad takim projektem, który będzie najbardziej odpowiedni dla wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W takim razie teraz przechodzimy do ostatniego akapitu. Czy są do niego uwagi państwa posłów? Proszę bardzo, pani poseł Joanna Senyszyn.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PoselJoannaSenyszyn">Muszę powiedzieć, że ten akapit bardzo się mi podoba i w pełni się pod nim podpisuję. Myślę, że warto by było się w przyszłości zastanowić, czy właśnie uchwały upamiętniające różne rocznice nie powinny sprowadzać się do takiego jednego akapitu. Wtedy nie byłoby żadnych konfliktów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz pan poseł Maciej Konieczny, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Dobrze. Zacznę od wycofania poprzedniej poprawki do poprzedniego akapitu na prośbę Biura Legislacyjnego, żeby nie było chaosu. Chciałbym zaproponować nową treść. Jest jeszcze tylko jedno takie istotne zastrzeżenie z naszej perspektywy do tej treści oryginalnej.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PoselMaciejKonieczny">Czym innym jest budowa nowoczesnego narodu polskiego. W tej treści absolutnie mieści się wspólnota wszystkich narodów Rzeczypospolitej, solidarność między narodami i wspólny opór Polaków, Białorusinów i Ukraińców przeciwko rosyjskiemu imperializmowi. Mam wrażenie, że wyrażenie „budowa polskiej wspólnoty narodowej” trochę kwestionuje to nastawienie na równość i różnorodność narodów Rzeczypospolitej, które było we wcześniejszej części uchwały. Po prostu czymś innym jest budowa nowoczesnego polskiego narodu rozumianego nie wyłącznie w kryteriach etnicznych, a czym innym sformułowanie „zmierzali do budowy polskiej wspólnoty narodowej”, które jednak to kryterium etniczne sugeruje. Może to jest kwestia stylistyczna, ale w mojej ocenie jednak w dużo większym stopniu stoi to w kontraście w stosunku do tego, co już przyjęliśmy we wcześniejszych akapitach.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#PoselMaciejKonieczny">Mimo wszystko, w duchu tego, co powiedziałem w poprzednim akapicie, chciałbym, żeby jednak to było bardziej o współczesności. Stąd też pozwolę sobie zaproponować alternatywną wersję ostatniego akapitu: „W 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd walczącym przedstawicielom narodów Rzeczypospolitej i wyraża przekonanie, że tradycja wspólnej walki «za wolność naszą i waszą» stanowi jeden z filarów polskiej polityki opartej na współpracy i solidarności między narodami. Wyrazem tej tradycji jest dzisiejsze bezkompromisowe wsparcie, jakiego polskie państwo i społeczeństwo udzielają Ukraińcom – w takim wypadku dodałbym – i Białorusinom stawiającym opór zbrodniczemu rosyjskiemu imperializmowi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo państwa posłów o opinie czy sugestie do tej poprawki. Nie ma głosów? Nikt się nie zgłasza? Jeszcze mamy Mikołaja Kopernika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PoselJoannaLichocka">Panie pośle, niech pan to jeszcze raz przeczyta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Jeszcze raz przeczytam. To jest na tej kserówce, którą, mam nadzieję, wszyscy mają przed sobą: „W 160. rocznicę wybuchu Powstania Styczniowego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej oddaje hołd walczącym przedstawicielom narodów Rzeczypospolitej i wyraża przekonanie, że tradycja wspólnej walki «za wolność naszą i waszą» stanowi jeden z filarów polskiej polityki opartej na współpracy i solidarności między narodami. Wyrazem tej tradycji jest dzisiejsze bezkompromisowe wsparcie, jakiego polskie państwo i społeczeństwo udzielają Ukraińcom stawiającym opór zbrodniczemu rosyjskiemu imperializmowi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#PoselJoannaLichocka">A Białoruś?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PoselMaciejKonieczny">„I Białorusinom”, bo wcześniej nie było tego w akapicie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Michał Urbaniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Widzę sporo dobrej woli w tej poprawce, ale mam wrażenie, że to będzie takie trochę klepanie się teraz po pleckach samemu nawzajem. Zostałbym jednak przy tej propozycji, która jest propozycją prezydium.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani przewodnicząca Joanna Lichocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PoselJoannaLichocka">Spróbowałabym być może to pogodzić.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#PoselJoannaLichocka">Dosyć podoba mi się pana poprawka o tym nawiązaniu teraz do pomocy Ukraińcom i wspieraniu walczących Białorusinów. To rzeczywiście też jest dalekie echo naszej współpracy w powstaniu styczniowym. To było widać podczas uroczystości pochowania Kalinowskiego i Sierakowskiego w Wilnie, gdy byli tam przedstawiciele wolnej Białorusi, Polacy i Litwini. Można by było zostawić ten ostatni akapit w całości z propozycji prezydium, natomiast dopisać o odzyskaniu przez Polskę niepodległości, dać kropkę i napisać: „Sejm wyraża przekonane, że tradycja wspólnej walki «za wolność naszą i waszą» stanowi jeden z filarów polskiej polityki” i do końca tak, jak jest w pana poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#PoselIwonaSledzinskaKatarasinska">A tego już czasem nie było?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PoselJoannaLichocka">Nie, akurat tego nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli dotychczasowe brzmienie ostatniego akapitu z propozycji prezydium pozostałoby bez zmian, tylko dodalibyśmy zdanie czy osobny akapit?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PoselJoannaLichocka">Akapit stanowiący jedno zdanie. Może pan poseł go przedstawi. „Sejm wyraża przekonanie”. Przed słowem „wyraża przekonanie” trzeba napisać „Sejm”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PoselMaciejKonieczny">To byłby dodatkowy akapit. Po tym akapicie, który teraz jest ostatni i zostałby w wersji niezmienionej, doszedłby jeszcze akapit: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża przekonanie, że tradycja wspólnej walki «za wolność naszą i waszą» stanowi jeden z filarów polskiej polityki opartej na współpracy i solidarności między narodami. Wyrazem tej tradycji jest dzisiejsze bezkompromisowe wsparcie, jakie polskie państwo i społeczeństwo udzielają Ukraińcom i Białorusinom, stawiającym opór zbrodniczemu rosyjskiemu imperializmowi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PoselJoannaLichocka">To „bezkompromisowe” można wyrzucić, bo jest za dużo przymiotników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">„Tradycja” powtarza się dwa razy, ale w dwóch zdaniach, nie w tym samym.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Jarosław Zieliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Jest jednak problem, bo inaczej wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o Ukraińców, a inaczej jeżeli chodzi o Białorusinów. Państwo ukraińskie walczy, walczą obywatele, a na Białorusi jest inaczej. Jest opozycja antyłukaszenkowska, która, co oczywiście rozumiem, jest w tym przywołana, ale państwo Białoruś jest zaangażowane po stronie rosyjskiej, więc żeby nie było jakichś wątpliwości. To sformułowanie jest moim zdaniem jednak wątpliwe i trzeba je zmienić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Ono jest czytelne. Jest mowa, że państwo polskie i polskie społeczeństwo udzielają „Ukraińcom i Białorusinom stawiającym opór zbrodniczemu rosyjskiemu imperializmowi”. Siłą rzeczy nie wspieramy Białorusinów niestawiających oporu zbrodniczemu rosyjskiemu imperializmowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Jak dzisiaj Białorusini wstawiają opór? Nie walczą z bronią w ręku tak jak Ukraińcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Właśnie wywaliliśmy akapit o tym, jak walczą z bronią w ręku. Płacą także wysoką cenę za działalność opozycyjną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Opozycja białoruska nie walczy dzisiaj z bronią w ręku, chyba że te oddziały na Ukrainie, ale to nie będzie tak odczytywane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Wydaje mi się, że nawiązaliśmy do Białorusinów. Stąd jest między innymi to słowo „wolni” przed „Białorusinami” w poprzednim akapicie. Jest też Konstanty Kalinowski.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Natomiast pan poseł Jarosław Zieliński ma rację, że wchodzimy już w taki obszar, gdzie chcemy zrównać obecną sytuację Ukrainy i Białorusi czy Ukraińców i Białorusinów, a to nie jest tożsama sytuacja. Zaczynamy też wchodzić w obszar polityki zagranicznej. Faktycznie nie ujmowałbym w tym wątku białoruskiego.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo. Czy jeszcze pani przewodnicząca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PoselJoannaLichocka">Mam pomysł na to, ale… Bez Białorusi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Wersja, która brzmi: „Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża przekonanie, że tradycja wspólnej walki «za wolność naszą i waszą» stanowi jeden z filarów polskiej polityki opartej na współpracy i solidarności między narodami. Jej wyrazem – tu nie ma „tradycji”, tylko jest „jej wyrazem” – jest dzisiejsze bezkompromisowe wsparcie, jakiego polskie państwo i społeczeństwo udzielają Ukraińcom, stawiającym opór zbrodniczemu rosyjskiemu imperializmowi”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To jest osobny akapit. Poprzedni kończy się tym: „budowy polskiej wspólnoty narodowej i odzyskania przez Polskę niepodległości”. Potem uchwała przechodzi w ten akapit? Czyli jest to nowy akapit, nie wiem, który to jest, czy siódmy czy już ósmy. Akapit nr 6a, czyli siódmy. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy jest zgoda na takie przyjęcie? Inaczej: przyjmujemy ten akapit dotychczasowy w wersji prezydium Sejmu. On został rozpatrzony przez Komisję. Teraz jest kwestia tego nowego akapitu. Proszę bardzo, pani przewodnicząca Joanna Lichocka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PoselJoannaLichocka">Chciałabym tylko rozważyć, bo nie wiem, czy nie zamienić kolejności tych akapitów. Końcowy akapit z propozycji prezydium, że tak powiem, lepiej brzmiałby na końcu, w przeciwieństwie może do tego, który teraz zaproponowaliśmy jako ostatni. To jest kwestia wrażliwości językowej, tylko pod rozwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, to by dobrze nawiązywało do tego zdania o wolnych Polakach, Litwinach, Ukraińcach i Białorusinach. Poza tym uchwała ma się jednak przede wszystkim odnosić do powstańców styczniowych i do ich poświęcenia. Tak, to jest lepsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#PoselMaciejKonieczny">Przepraszam. Jeżeli to jest przedostatni akapit, to który był teraz? Chodzi o to, żebyśmy dobrze złożyli poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PoselJoannaLichocka">Państwo wprowadzacie przedostatni akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. W takim razie, mamy rozpatrzone wszystkie akapity i ustaloną kolejność. Co teraz? Teraz pozostaje nam kwestia decyzji, czy jest zgoda na przyjęcie projektu uchwały w całości oczywiście wraz z przyjętymi poprawkami. Stwierdzam, że projekt uchwały został przyjęty przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz wybór posła sprawozdawcy. Jaka tu jest formuła? Czy jest sprawozdawca Komisji, czy prezydium Sejmu? Komisji, tak? To w takim razie nie wiem. Jakie są propozycje na sprawozdawcę Komisji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Chciałbym zaproponować może panią marszałek, ponieważ przyszła z tą uchwałą i procedowała to. W takim razie może marszałek Błońska?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#PoselJoannaLichocka">A Jarosław Zieliński? Przepraszam, pani marszałek, proszę się nie gniewać, ale ponieważ rzeczywiście Jarosław Zieliński przyczynił się do pomysłu, do projektu tej uchwały, to myślę, że tutaj…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Szkoda, że tak późno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#PoselJoannaLichocka">Szkoda, ale dobrze, że jest. Zgłaszam pana posła Jarosława Zielińskiego na sprawozdawcę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PoselJaroslawZielinski">Jeżeli nie będzie sporu z panią marszałek, to oczywiście tak, ale to nie musi być tak. Wyrażam zgodę, jeżeli nie ma problemu i sprzeciwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">A może to będzie przyjęte przez aklamację przez prezydium? Nie wiem, jak to tam będzie dalej z tym projektem. Zobaczymy. Czyli jest zgoda na to, żeby pan poseł Jarosław Zieliński był sprawozdawcą Komisji? Dobrze. Jest zgoda. W takim razie pan poseł Jarosław Zieliński został sprawozdawcą Komisji.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do punktu trzeciego i czwartego. Proszę panią marszałek Małgorzatę Kidawę-Błońską o uzasadnienie projektu uchwały z druku nr 2985 dotyczącego Mikołaja Kopernika. Bardzo państwu dziękuję za tą długą, ale skuteczną pracę nad projektem uchwały o powstaniu styczniowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Tutaj był ten problem, że rzeczywiście pojawiła się okrągła rocznica urodzin Mikołaja Kopernika. Ponieważ projekt poselski wpłynął dosyć późno i nie byliśmy na to przygotowani, prezydium przygotowało swój projekt. Rozumiem, że dzisiaj znowu te dwa projekty zderzą się na tym posiedzeniu. Różnice są naprawdę bardzo małe. Mam nadzieję, że bardzo szybko się zgodzimy, że nie będzie takich emocji jak przy powstaniu styczniowym. Zresztą nauka budzi mniej emocji niż bitwy i walki, więc mam nadzieję, że szybko przyjmiemy ten projekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję bardzo, pani marszałek. To było przedstawienie projektu nr 2985.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz proszę bardzo o przedstawienie projektu również dotyczącego Mikołaja Kopernika z druku nr 2988. Proszę panią poseł Monikę Falej. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PoselMonikaFalej">Szanowna Komisjo, panie przewodniczący, zebrani goście, mam zaszczyt przedstawić uzasadnienie do poselskiego projektu uchwały w 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika (druk nr 2988).</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#PoselMonikaFalej">Szanowni państwo, oczywiście nie sposób przecenić dokonań i wkładu w liczne dziedziny życia i nauki Mikołaja Kopernika. Bezapelacyjnie wszyscy wnioskodawcy powyższego projektu uchwały zgadzają się z potrzebą uczczenia 550. rocznicy urodzin wielkiego astronoma. Właśnie z racji tych dokonań składamy projekt konkurencyjny wobec projektu złożonego do prac Komisji przez prezydium Sejmu (druk nr 2985). Naszym zdaniem uzasadnienie projektu prezydialnego nie zawiera dosyć istotnych dokonań Mikołaja Kopernika, dlatego poselski projekt został wzbogacony między innymi o informacje o obronie Olsztyna przed Krzyżakami w 1520 r. Naszym zdaniem projekt poselski szerzej przybliża też dokonania naukowe astronoma, dobitniej określa jego wkład w naukę i w zmianę fundamentalnych założeń funkcjonowania wszechświata.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#PoselMonikaFalej">Wszyscy zgadzamy się co do potrzeby uczczenia przez Sejm tej doniosłej rocznicy, jednak naszym zdaniem uzasadnienie zawarte w poselskim projekcie jest bardziej szczegółowe i kompletne. Po rozmowie z panią marszałek pozwolę sobie tylko powiedzieć, że jest, na razie ustna, zgoda, żeby ewentualnie złożyć drobną poprawkę. Przedłożyłam państwu, jak ewentualnie mógłby wyglądać akapit trzeci. Rzeczywiście to wszystko zmieści się na jednej stronie, za wiele nie rozszerzy tej uchwały, tylko ją uzupełni.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#PoselMonikaFalej">Jeżeli wyrazilibyście państwo zgodę, miałabym tylko prośbę o po prostu włączenie brzmienia tego trzeciego akapitu zgodnie z poprawką. Moja prośba jest też podyktowana tym, że jestem z Warmii i Mazur, gdzie w ogóle bardzo uroczyście obchodzimy rok kopernikański, więc miałabym prośbę, żeby jednak docenić te wszystkie rzeczy, które Mikołaj Kopernik robił dla tego regionu, dla Warmii. Stąd moja prośba, już teraz bardziej osobiście dedykowana i uzasadniana. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękujemy bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">W takim razie otwieram debatę ogólną o projekcie. Czy są ogólne uwagi, czy przejdziemy do poprawek i wtedy szczegółowo to omówimy? Może teraz już zamknijmy dyskusję. Była zgoda na to, żeby wspólnie procedować nad obydwoma projektami. Teraz jest pytanie, czy byłaby zgoda, żeby tym podstawowym projektem, punktem wyjścia, był projekt, który przyszedł z prezydium Sejmu, a poprawki będą zgłaszane z różnych stron?</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Jeżeli jest zgoda, to w takim razie zamykam pierwsze czytanie. Komisja podjęła uchwałę o wspólnym rozpatrzeniu projektów i sporządzeniu wspólnego z nich sprawozdania. Przyjęliśmy jako projekt wiodący projekt prezydialny. Przystępujemy do szczegółowego rozpatrzenia projektów uchwał.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są uwagi do tytułu? Nie ma. Tytuł został rozpatrzony i przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są uwagi do pierwszego akapitu? Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Zgłosiliśmy poprawkę do pierwszego akapitu, żeby słowa „teorii pieniądza”, czyli końcówka akapitu, gdzie jest to opisowo, zastąpić bardziej skrótowym sformułowaniem, czyli żeby słowa „teorii pieniądza mówiącej o tym, że pieniądz gorszy wypiera lepszy” zastąpić słowami „teorii z zakresu ekonomii i geometrii”.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Chodzi o to, żeby nie ograniczać teorii Mikołaja Kopernika tylko do teorii pieniądza, bo jego wkład wykraczał poza to, żeby nie wchodzić w taką opisowość, w troszkę takie dyletanckie referowanie twierdzeń ekonomicznych, tylko żeby po prostu odesłać do konkretnych dziedzin nauki, czyli „teorii z zakresu ekonomii i geometrii”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy są inne uwagi do pierwszego akapitu? Nie ma innych uwag. Jeśli nie ma, to czy jest zgoda na tę poprawkę? Dobrze, jest zgoda. Akapit pierwszy został rozpatrzony wraz z poprawką pana posła Krzysztofa Bosaka.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu drugiego. Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Ta poprawka i kolejna będą szły w podobnym kierunku, więc od razu uzasadnię je wspólnie, żeby było wiadomo, o co chodzi. Treść uchwały generalnie nam się podoba. Być może nawet w szerszej wersji pani poseł Falej bardziej niż w prezydialnej, natomiast to, co troszkę nas zdumiało, to pominięcie aspektów związanych z Kościołem, dlatego mamy kilka uzupełnień.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Jest propozycja, by po słowach: „W roku 1503 jako” dodać słowa „niższy duchowny katolicki i”. Czyli jak mamy: „W roku 1503 jako doktor prawa kanonicznego”, chodzi o to, żeby uzyskać brzmienie: „W roku 1503 jako niższy duchowny katolicki i doktor prawa kanonicznego, także z prawem” itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pytanie tylko, czy musi być to „niższy”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Musi być, ponieważ w tamtym czasie były różne typy duchownych i święceń dzisiaj uznawanych jako święcenia kapłańskie czy biskupie. Mikołaj Kopernik ich nie miał. Miał niższe święcenia duchowne i mając niższe święcenia duchowne, pełnił różne urzędy kościelne i katolickie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Nie, to rozumiem, że to jest historycznie ścisłe, tylko czy to w tej chwili jest konieczne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Jest to podawane w biogramach Mikołaja Kopernika. Jak za chwilę się okaże, ma to uzasadnienie w funkcjach, które pełnił. Były to w dużej mierze, być może w ponad połowie, funkcje kościelne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy jest zgoda na przyjęcie tej poprawki? Jest zgoda. Czy to wszystko w drugim akapicie? Nie.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Mamy tylko takie pytanie. Czy pan poseł ma te poprawki w formie pisemnej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, te poprawki są.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Zgłaszałem poprawki już do pana przewodniczącego. Jeżeli chce pan je w celach legislacyjnych, to podam panu jedną kopię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, czyli akapit drugi został rozpatrzony przez Komisję.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Przechodzimy do akapitu trzeciego. Proszę bardzo, czy są uwagi, poprawki do akapitu trzeciego?</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pani poseł Monika Falej, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PoselMonikaFalej">Proszę państwa, macie państwo przed sobą informację w trzecim akapicie w zdaniu trzecim. Miałabym propozycję, żeby było: „Pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji”, kropka. To jest akurat treść z przedstawionego projektu poselskiego.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PoselMonikaFalej">Przeczytam całość, żeby to wybrzmiało. To jest właśnie to, o czym mówił poseł Bosak, że jest więcej informacji o tym, kim po prostu był Mikołaj Kopernik: „Był kanclerzem, wizytatorem, przełożonym kasy aprowizacyjnej, administratorem dóbr kapituły, posłem, przełożonym kasy budowlanej, urzędnikiem do spraw nadzoru nad uzbrojeniem warowni fromborskiej, urzędnikiem odpowiedzialnym za nadzór nad wykonywaniem testamentów. W 1520 r. organizował obronę Olsztyna przed Krzyżakami”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. Później jeszcze będzie to zdanie o Lidzbarku Warmińskim? Byłoby dokończeniem tego zdania, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak, dokończenie byłoby takie, jak jest dalej w tej wersji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">I to w dalszym ciągu po poszerzeniu jest trzeci akapit?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PoselMonikaFalej">Trzeci akapit, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy jest zgoda? Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Mamy dwie poprawki do tego akapitu, niekolidujące z tym, co proponuje pani poseł Falej.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#PoselKrzysztofBosak">To znaczy, żeby tam, gdzie jest napisane: „pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji publicznych”, słowo „publicznych” zastąpić słowami „kościelnych i świeckich” albo w odwrotnej kolejności, bez różnicy, ale skoro Kopernik zaczynał przede wszystkim od funkcji kościelnych, byłoby to adekwatne historycznie. To jest pierwsza poprawka.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#PoselKrzysztofBosak">Druga poprawka dotycząca tego samego akapitu. Chodzi o to, żeby ostatnie zdanie, które zaczyna się od słów: „W Lidzbarku Warmińskim napisał tzw. komentarzyk o hipotezach ruchów ciał niebieskich – pierwszy zarys teorii” zastąpić słowami: „W 1514 r. Mikołaj Kopernik na prośbę papieża Leona X rozpoczął prace nad reformą kalendarza juliańskiego. Ich efektem był między innymi Komentarz o hipotezach ruchów ciał niebieskich – pierwszy zarys teorii heliocentrycznej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze, tylko czy w efekcie ten akapit nie staje się troszkę przyciężki? Trzeba by go było rozbić na dwa akapity.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Ważniejszy staje się papież Leon X niż Kopernik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Staje się, dlatego przerzuciłbym to ostatnie zdanie w naturalny sposób do kolejnego akapitu, który dotyczy już tego oryginalnego dorobku astronomicznego Kopernika.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Właśnie. To miałoby większy sens.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Wypadałoby, żeby to zdanie przeszło do kolejnego akapitu w tej redakcji, którą mamy obecnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PoselMonikaFalej">Jeśli można, panie przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, już, tylko jeszcze w takim razie rozważmy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PoselKrzysztofBosak">W akapicie trzecim mamy opis funkcji, a w akapicie czwartym opis dorobku naukowego z dziedziny astronomii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak, tylko jeszcze jest ta kwestia, że w poprzednim akapicie kończymy na 1520 r. i obroną Olsztyna przed Krzyżakami, a potem w tym Lidzbarku Warmińskim już jest mowa o astronomii. Akapit jednak powinien kończyć się na obronie Olsztyna przed Krzyżakami, a to w Lidzbarku Warmińskim plus to zdanie proponowane przez posła Krzysztofa Bosaka już powinno być w następnym akapicie, żeby to się nie mieszało.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pani poseł Monika Falej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PoselMonikaFalej">Tylko miałabym jednak prośbę, żeby zostawić Lidzbark Warmiński, ponieważ jest to niezwykle ważne, że Kopernik pracował jednak na ziemiach polskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#PoselKrzysztofBosak">To nie jest dla nas żaden problem. Oczywiście można uzupełnić to zdanie, które proponuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Chodzi o to, że miałoby go w ogóle nie być?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PoselKrzysztofBosak">W redakcji, którą podałem, żeby już tego za bardzo nie rozbudowywać, pominąłem Lidzbark Warmiński. Wydawało mi się, że on jest gdzieś indziej, między innymi na początku akapitu trzeciego, ale jeżeli jest wola go powtórzyć, to nie ma problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PoselMonikaFalej">Tak, bo to jest praca, która była wykonywana na tych ziemiach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czyli po prostu wtedy: „W 1514 r. w Lidzbarku Warmińskim Mikołaj Kopernik” itd.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PoselJacekSwiat">To jest następny akapit. To za chwilę, skończmy to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Słusznie. Czyli tak: akapit trzeci rozpatrzyliśmy wraz z poprawką i przyjęliśmy go.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Tylko jest pytanie, jak tak naprawdę ten akapit brzmi, bo nie wiemy. Kończy się zdaniem: „W Lidzbarku Warmińskim napisał tzw. komentarzyk”. Wydaje nam się, że trzeba by było wykreślić ostatnie zdanie z przedłożenia, z tego trzeciego akapitu w związku z propozycją poprawki do akapitu czwartego, żeby napisać o tym Komentarzu. Tak mi się wydaje. To wtedy będzie powtórzenie, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PoselMonikaFalej">Żeby przenieść to ostatnie zdanie „W Lidzbarku Warmińskim” do następnego akapitu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tak. Uznałem, że po prostu przerzucamy je do następnego akapitu. Jak rozumiem, formalnie przyjmujemy jeszcze poprawkę, że usuwamy to zdanie i wprowadzamy je w innej formie do następnego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Rozumiem, że to jest to zdanie z poprawki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dopiero teraz mamy rozpatrzony akapit trzeci, natomiast czwarty akapit wymaga tego, żeby ktoś go odczytał. Najlepiej gdyby nowe brzmienie akapitu, po zebraniu wszystkich uwag, odczytało Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Mogę odczytać i zmodyfikować tę poprawkę do czwartego akapitu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#PoselKrzysztofBosak">To proszę, żebyśmy skończyli trzeci akapit. Wydaje mi się, że poprawki o zmianie słowa „publicznych” na…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Tylko chwileczkę, panie pośle. Wydaje mi się, że Biuro Legislacyjne chce coś jeszcze doprecyzować do trzeciego akapitu, potem przejdziemy do czwartego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Po prostu dopisuję Biuru Legislacyjnemu słowa: „W Lidzbarku Warmińskim w 1514”, do tej poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Moim zdaniem to pasuje do drugiego zdania, nie do pierwszego, w sensie to, gdzie pisał to dzieło. Zaraz wyjdzie, że papież zlecał reformę kalendarza w Lidzbarku Warmińskim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Już niedługo nam zostało do końca pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Może napiszemy po „heliocentrycznej”, przecinek, „napisanej w Lidzbarku Warmińskim”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#PoselKrzysztofBosak">To znaczy, jestem gotowy zaproponować zmienioną wersję tego zdania, tylko pytanie brzmi, czy to jest ten moment?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy rozpatrzyliśmy trzeci akapit, czy jeszcze Biuro Legislacyjne ma uwagi? Nie, są jeszcze uwagi.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, Biuro Legislacyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Dziękuję. Pani poseł złożyła poprawkę do trzeciego akapitu polegającą na zastąpieniu zdania trzeciego nowym brzmieniem. Miałem wrażenie, że pan poseł Bosak też wniósł jakąś korektę do tego zdania. Już teraz patrzę na zdanie z projektu uchwały: „Pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji publicznych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">To wypada, jeżeli przyjmiemy poprawkę pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PoselKrzysztofBosak">One nie są kolizyjne. Moja propozycja była taka, żeby słowo „publicznych” zastąpić słowami „kościelnych i świeckich”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Ale w wersji poprawki pani poseł tego już nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#LegislatorRadoslawIlowiecki">Właśnie o to mi chodzi. Chyba że pani poseł zgodziłaby się, żeby skorygować poprawkę zgodnie z pana sugestią?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PoselMonikaFalej">Myślę, że akurat słowo „publicznych” mieści w sobie wszystko, i funkcje świeckie, i kościelne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Okej, to po prostu pomińmy to słowo „publicznych”, niech będzie szeroka wymiana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Przepraszam, bo już teraz nie rozumiem. Jeżeli przyjmujemy poprawkę pani poseł, to wypada ten akapit trzeci, prawda? Pani chciała skreślić akapit trzeci i dać swoją poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#PoselMonikaFalej">Trzecie zdanie. Tylko trzecie zdanie jest wymienione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Zróbmy tak, że wycofam swoją poprawkę o tych funkcjach kościelnych i świeckich i już. Nie ma problemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Formalnie ja ją wycofuję. Wycofujemy tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy mamy rozpatrzony akapit trzeci?</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Nie, jeszcze Biuro Legislacyjne coś dalej ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Poprawka pani poseł polegała na nadaniu zdaniu trzeciemu nowego brzmienia. Zdanie trzecie brzmi tak: „Pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji publicznych, był m.in. kanclerzem, wizytatorem i posłem”, kropka. To zdanie zostanie zamienione na to zdanie z poprawki pani poseł. Jeszcze zostaje nam ostatnie zdanie, które brzmi: „W Lidzbarku Warmińskim napisał tzw. komentarzyk”. Pytanie brzmi, czy to zdanie ma pozostać w akapicie trzecim, czy w związku z poprawką pana posła Bosaka ta treść o komentarzyku zostanie przeniesiona?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Zostanie przeniesiona do akapitu czwartego, bo trzeci dotyczy różnych funkcji świeckich i kościelnych, a czwarty dotyczy astronomii, więc ono powinno chyba być w czwartym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Tak, czyli należałoby uzupełnić poprawkę pani poseł o takie stwierdzenie, że skreśla się ostatnie zdanie w akapicie trzecim.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy mamy jeszcze jakieś inne poprawki do akapitu czwartego? Proszę bardzo, pan poseł Krzysztof Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Chcę skorygować swoją poprawkę, żeby dodać słowa „w Lidzbarku Warmińskim”. Jeżeli mogę, to odczytam teraz proponowane brzmienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PoselKrzysztofBosak">„W 1514 r. Mikołaj Kopernik na prośbę papieża Leona X rozpoczął prace nad reformą kalendarza juliańskiego. Ich efektem był między innymi napisany w Lidzbarku Warmińskim Komentarz o hipotezach ruchów ciał niebieskich – pierwszy zarys teorii heliocentrycznej”. Czyli doszły słowa „napisany w Lidzbarku Warmińskim”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Myślę, że Biuro Legislacyjne jakoś zmotywowało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Formalnie to jest moja poprawka, więc ja poprawię to jakoś na tekście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Posłowie są już wyczerpani powstaniem styczniowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Mam jeszcze pytanie, jeżeli chodzi o akapit czwarty. W którym miejscu mielibyśmy umieścić tę poprawkę pana posła?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Na początku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Czyli to byłoby zdanie pierwsze. Dalsza część byłaby bez zmian, że „Dzieło, które zapewniło”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Przed słowem „dzieło”, tak. Tutaj będą jeszcze dwie poprawki do czwartego akapitu i na tym koniec.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Mam taką propozycję, może nadamy nowe brzmienie całemu akapitowi czwartemu? Chodzi o to, żebyśmy nie pogubili się w tych poprawkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Pytanie brzmi, kto ma to napisać i w jaki sposób?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Jeżeli pan robi poprawkę, to niech pan napisze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Mam napisane i poprawki są przekazane do przewodniczącego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Poprawki są, tak. Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PoselMichalUrbaniak">Właśnie przekazałem panu przewodniczącemu poprawioną poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Też chciałabym poznać, jak brzmi ta poprawka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Jeżeli jest moment, to ją odczytam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Czy Biuro Legislacyjne ma coś jeszcze, jakieś uwagi do tych wcześniejszych wątków, czy pan poseł już może to odczytać?</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Proszę bardzo, proszę, kolejne poprawki pana posła. Krzysztof Bosak, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Następna, przedostatnia poprawka brzmi tak, żeby słowa „wobec Kościoła” zastąpić słowami „wobec ówczesnego nauczania Kościoła”. Tu chodzi o konflikt wokół teorii heliocentrycznej, który powstał. Jest to wyrażenie bardziej adekwatne, ponieważ Kopernik sam był częścią Kościoła, pełnił urzędy kościelne, był niższym duchownym katolickim, więc popadł w konflikt nauczania nie z organizacją, którą sam współtworzył, tylko z jej aktualnym nauczaniem. To jest bardziej adekwatne. To jest pierwsza poprawka.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#PoselKrzysztofBosak">Druga to jest poprawka, nazwijmy to, faktograficzna, dotycząca ostatnich zdań, to znaczy wpisania na indeks ksiąg zakazanych. W tej chwili jest napisane, że po publikacji dzieło zostało wpisane na ponad dwieście lat, natomiast faktem jest, że zostało wpisane dopiero siedemdziesiąt lat po publikacji. Czyli poprawka brzmi tak. Słowa: „po czym na ponad dwieście lat zostało wpisane” zmienić na słowa: „by siedemdziesiąt lat później na ponad dwa wieki zostało wpisane – i dalej leci bez zmian – do indeksu ksiąg zakazanych”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">To doprecyzowuje sytuację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PoselKrzysztofBosak">Tak, doprecyzowuje. Jeżeli posłowie uznają, że to jest tak istotny wątek, że ma być w tej uchwale, to chodzi o to, żeby odnotować to, że przez siedemdziesiąt lat toczyła się debata, zanim to zostało wpisane, a w momencie publikacji indeks ksiąg zakazanych jeszcze nie istniał. W tej chwili to jest ahistoryczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. W takim razie mamy zgłoszone wszystkie poprawki do akapitu czwartego. Rozumiem, że panowie z Biura Legislacyjnego jakoś nad tym zapanowali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#LegislatorJakubKrowiranda">Taką mamy nadzieję. Czy jest sprzeciw wobec tych poprawek? Rozumiem, że nie ma sprzeciwu wobec tych poprawek, tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Rozumiem, że jest zgoda na przyjęcie czwartego akapitu. Akapit czwarty został rozpatrzony wraz z poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Teraz krótki akapit piąty o śmierci Mikołaja Kopernika. Tutaj chyba nie będzie sprzeciwu. Akapit piąty został rozpatrzony.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Akapit szósty. Rozumiem, że akapit szósty nie wywołuje jakichś większych uwag. W takim razie akapit szósty został rozpatrzony. Jest jeszcze pytanie, zanim zakończymy, czy Biuro Legislacyjne nie ma jakichś wątpliwości, żeby dopytać jeszcze posłów o coś? Czy mielibyśmy coś wyjaśnić?</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Jeśli nie, to w takim razie jest pytanie. Rozpatrzyliśmy wszystkie akapity. Czy jest zgoda na przyjęcie przez Komisję całego projektu uchwały dotyczącego upamiętnienia Mikołaja Kopernika wraz z przyjętymi poprawkami? Rozumiem, że jest zgoda.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Pozostał nam wybór posła sprawozdawcy. Czy teraz pani marszałek w tym przypadku? Nie wiem. Czy są jakieś inne propozycje? Jeśli nie ma, to rozumiem, że jest zgoda Komisji. Pani marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska będzie sprawozdawcą Komisji.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Na tym wyczerpaliśmy nie tylko porządek dzienny posiedzenia, ale chyba i posłów też wyczerpaliśmy, ale sprawy były ważne, trudne i delikatne. Wymagały rozpatrzenia. Nie mówię o Mikołaju Koperniku, bo tu raczej była zgoda, tylko o powstaniu styczniowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PoselMalgorzataKidawaBlonska">Też była zgoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Też była zgoda, chociaż bywało różnie.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#PrzewodniczacyposelPiotrBabinetz">Dobrze. W takim razie dziękuję wszystkim paniom i panom posłom i wszystkim, którzy pracowali nad tymi projektami, też Biuru Legislacyjnemu. Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny posiedzenia. Zamykam posiedzenie. Bardzo państwu dziękuję. Dobrze, że teraz nie było głosowania, bo byłby problem z kworum.</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>