Commit 12adfba77595e0ab4b66e562809f86269b3f6e2d

Authored by Wojciech Jaworski
1 parent 89981fb2

nowa wersja listy zjawisk semantycznych

semsources/lista zjaw sem2.pdf 0 → 100644
No preview for this file type
semsources/lista zjaw sem2.tex 0 → 100644
  1 +% \RequirePackage[hyphens]{url}
  2 +\documentclass[a4paper, 12pt]{article}
  3 +% \documentclass[preprint, a4paper, 11pt]{article}
  4 +
  5 +\usepackage[T1]{fontenc}
  6 +\usepackage[english, polish]{babel}
  7 +\usepackage[utf8]{inputenc}
  8 +
  9 +\usepackage{fullpage}
  10 +\usepackage{lineno}
  11 +\usepackage{amsmath}
  12 +\usepackage{amsthm}
  13 +\theoremstyle{remark}
  14 +\newtheorem{test}{Test}
  15 +
  16 +\usepackage[hidelinks]{hyperref}
  17 +% \urlstyle{sf}
  18 +\expandafter\def\expandafter\UrlBreaks\expandafter{\UrlBreaks% save the current one
  19 + \do\\~} % this stops urls from sticking out of the damn screen and the paper. I hate this arrggh.
  20 +
  21 +\usepackage{tocloft}
  22 +\cftsetindents{section}{0pt}{1.5em}
  23 +\cftsetindents{subsection}{1.5em}{3em}
  24 +\cftsetindents{subsubsection}{1.5em}{3em}
  25 +
  26 +\newcommand{\eniam}{\textsc{Eniam}}
  27 +\newcommand{\experiencer}{\textsc{Experiencer}}
  28 +\newcommand{\agent}{\textsc{Agent}}
  29 +\newcommand{\theme}{\textsc{Theme}}
  30 +
  31 +\frenchspacing
  32 +
  33 +\title{
  34 +\normalsize
  35 +\setlength{\topsep}{0pt}
  36 +\noindent
  37 +Zleceniodawca: IPI PAN \hfill Dzieło do umowy z dnia: 2.11.2016 \\
  38 +Zleceniobiorca: Jakub Kozakoszczak \hfill Termin zakończenia pracy: 25.11.2016 \\
  39 +\rule{\linewidth}{2pt} \\[6pt]
  40 +\huge Wstępna lista zjawisk semantycznych przeznaczonych do szczegółowej analizy \\[-2pt]}
  41 +\author{\Large Wojciech Jaworski, Jakub Kozakoszczak\\[6pt]
  42 +\hspace{-5pt}\rule{\linewidth}{2pt} }
  43 +\date{}
  44 +% \date{\normalsize Date Submitted}
  45 +
  46 +\begin{document}
  47 +
  48 +\maketitle
  49 +
  50 +\vspace{-26pt}
  51 +\begin{description}
  52 +\setlength{\itemsep}{4pt}
  53 +\setlength{\parskip}{0pt}
  54 + \item[Zrealizowane w ramach projektu:] „CLARIN -- Polskie wspólne zasoby językowe i infrastruktura technologiczna”
  55 + \item[Tytuł pracy zamówionej:] ,,Opracowanie wstępnej listy zjawisk semantycznych, które podlegać będą szczegółowej analizie''
  56 + \item[Adres dzieła:] \url{http://wiki.nlp.ipipan.waw.pl/clarin/Parser\%20kategorialny?action=AttachFile\&do=view\&target=JK_zjawiska_semantyczne.pdf}
  57 + \item[Opracowanie dokumentu:] Jakub Kozakoszczak
  58 +\end{description}
  59 +
  60 +\vspace{6pt}
  61 +\hrule
  62 +\vspace{-14pt}
  63 +\renewcommand\contentsname{\normalsize{}}
  64 +\tableofcontents
  65 +\vspace{20pt}
  66 +\hrule
  67 +\newpage
  68 +
  69 +\linenumbers
  70 +\section{Zakres i przeznaczenie listy} % (fold)
  71 +Lista zbiera zjawiska semantyczne, których spójne opisanie w ramach jednolitej implementowalnej reprezentacji znaczenia o szerokim pokryciu dla języka polskiego wymaga szczegółowych, głębszych badań.
  72 + Są to przede wszystkim zjawiska polegające na wprowadzaniu przez wyrażenia elementów znaczenia do zdań w sposób inny podstawowy, czyli przez zawężającą modyfikację znaczenia bezpośredniego nadrzędnika składniowego.
  73 +Ten podstawowy sposób nazywamy roboczo \emph{lokalnym wkładem znaczeniowym}.
  74 +Lista jest wstępnym rozpoznaniem, które posłuży jako mapa zadań w następnych etapach rozwoju kategorialnego parsera składniowo-semantycznego \eniam.
  75 +
  76 +% section zakres_i_cel_listy (end)
  77 +
  78 +\section{Lista zjawisk semantycznych} % (fold)
  79 +
  80 +
  81 +Do zrobienia:
  82 +\begin{itemize}
  83 +\setlength{\itemsep}{0pt}
  84 +\setlength{\parskip}{0pt}
  85 +\item uzupełnić metatekstowość
  86 +\begin{itemize}
  87 +\setlength{\itemsep}{0pt}
  88 +\setlength{\parskip}{0pt}
  89 +\item wskazać istotne aspekty tych zjawisk semantycznych
  90 +\item zilustrować je przykładami
  91 +\item przemyśleć pod kątem reprezentacji nieintersektywnych
  92 +\end{itemize}
  93 +\item uzupełnić nielokalne zmiany zależności semantycznych
  94 +
  95 +\begin{itemize}
  96 +\setlength{\itemsep}{0pt}
  97 +\setlength{\parskip}{0pt}
  98 +\item wskazać istotne aspekty tych zjawisk semantycznych
  99 +\item zilustrować je przykładami
  100 +\item przemyśleć pod kątem reprezentacji nieintersektywnych
  101 +\end{itemize}
  102 +
  103 +\item znaleźć odpowiedzi na zawarte w nim pytania (tenie na później)
  104 +\end{itemize}
  105 +\subsection{Znaczenie relacji składniowych} % (fold)
  106 +
  107 +\subsubsection{Uogólniona intersektywność} % (fold)
  108 +Ważną cechą semantyczną, która przysługuje nie wszystkim leksemom, a pozwala na reprezentowanie ich wkładu znaczeniowego jako zawężającego znaczenie szerszej frazy, jest \emph{intersektywność}.
  109 +Tradycyjnie rozumiana intersektywność przypisywana jest przymiotnikom i oznacza, że denotacja frazy rzeczownikowej z przymiotnikiem intersektywnym jest podzbiorem denotacji frazy bez niego.
  110 +
  111 +\begin{equation}
  112 +\text{Widzę czarnego kota.} \rightarrow \text{Widzę kota.}
  113 +\end{equation}
  114 +
  115 +
  116 +Rozumienie to można uogólnić na przysłówki i mówić o przysłówkach intersektywnych. Zbadania wymaga, w jakich innych częściach mowy lub pozycjach składniowych da się mówić o podziale na wyrażenia nieintersektywne i intersektywne w sensie uogólnionym -- wyrażenia takie powinny spełniać większość lub wszystkie testy:
  117 +\begin{test}
  118 +Zaczynając od korzenia drzewa rozbioru składniowego dodajemy kolejne węzły i sprawdzamy, czy ze znaczenia drzewa rozszerzonego wynika znaczenie drzewa mniejszego. Jeśli tak, dodawane węzły są intersektywne w sensie uogólnionym.
  119 +\end{test}
  120 +\begin{test}
  121 +Zaczynamy od liści i ucinamy je po jednym, sprawdzając, czy znaczenie zdania staje się bardziej ogólne. Jeśli tak, ucinane węzły są intersektywne w sensie uogólnionym.
  122 +\end{test}
  123 +\begin{test}
  124 +Porównujemy typy semantyczne wyrażenia złożonego i tego samego wyrażenia bez jednego z podrzędników. Jeżeli pierwszy z tych typów jest podtypem drugiego, podrzędnik jest intersektywny w sensie uogólnionym.
  125 +\end{test}
  126 +\begin{equation}\label{biegnie}
  127 + \text{Jaś biegnie.} \rightarrow \text{Biegnie.}
  128 +\end{equation}
  129 +\begin{equation}\label{jablka}
  130 + \text{cztery jabłka} \subset \text{jabłka}
  131 +\end{equation}
  132 +\begin{equation}\label{fontanna}
  133 +\text{Mieszkam nieopodal fontanny.} \stackrel{?}{\rightarrow} \text{Mieszkam nieopodal.}
  134 +\end{equation}
  135 +
  136 +Przykłady \ref{biegnie} i \ref{fontanna} ilustrują wynikanie zdań, przykład \ref{jablka} mówi o zawieraniu się denotacji.
  137 +Ostatni przykład pokazuje, że rozstrzygnięcia wymaga problem relacji znaczenia jednobrzmiących leksemów przysłówkowych i przyimkowych. Pożądaną opcją wymagającą zweryfikowania jest identyczność znaczeniowa wszystkich lub większości takich par \emph{modulo} argument niejawny przysłówka.
  138 +
  139 +\subsubsection{Rozbiór składniowy w podejściu semantycznym}
  140 +
  141 +Do wyliczenia reprezentacji semantycznej zdania potrzebne są dane wejściowe -- rozbiór składniowy w podejściu semantycznym. Otrzymanie takiego rozbioru wymaga przekształcenia bardziej niskopoziomowego rozbioru w podejściu morfoskładniowym z użyciem informacji o znaczeniu wzajemnych rzędników. Przekształcenie jest potrzebne, gdy bezpośredni podrzędnik węzła $n$ nie spełnia jego ograniczeń selekcyjnych, ale podrzędnik następnego rzędu (wnuczek $n$) je spełnia. Spełnianie ograniczeń selekcyjnych przez leksem polega na tym, że jego typ semantyczny jest podtypem jednego z typów wskazanych w ograniczeniach selekcyjnych. W takim przypadku podrzędnik pierwszego i drugiego rzędu są zamieniane miejscami w drzewie rozbioru.
  142 +
  143 +Typowym przykładem zadania, w którym opisana wyżej procedura jest nietrywialna, jest rozpoznanie, czy wystąpienie przyimka przewidzianego w ramie składniowej nadrzędnego czasownika jest realizacją tej ramy, jak ,,w głowie'', czy jest to przyimek semantyczny, jak w wyrażeniu ,,w samolocie'' w przykładzie:
  144 +
  145 +\begin{equation}
  146 + \text{\textbf{W samolocie} wielu osobom kręci się \textbf{w głowie}.}
  147 +\end{equation}
  148 +W rozwijanej dla parsera \eniam{} odmianie podejścia semantycznego
  149 +o tym, czy bezpośrednim podrzędnikiem czasownika jest przyimek czy rzeczownik,
  150 +decyduje ostatecznie to, czy preferencje selekcyjne argumentu ramy uzgadniają się z typem semantycznym rzeczownika czy frazy przyimkowej.
  151 +Podobny problem dotyczy liczebników i rzeczowników w użyciu pojemnikowym (patrz sekcja \ref{pojemniki})
  152 +
  153 +\subsubsection{Zależność roli tematycznej od cech pozaskładniowych}
  154 +
  155 +Podrzędniki dzielimy na argumenty i modyfikatory rozumiane semantycznie, czyli tak, że rola tematyczna argumentu zależy przede wszystkim od znaczenia nadrzędnika i typu zależności składniowej między nim a podrzędnikiem.
  156 +\begin{equation}
  157 + \text{były prezydent}
  158 +\end{equation}
  159 +Przykładowo, odniesienie podmiotu \emph{myśleć} to \agent{} zdarzenia, odniesienie dopełnienia to jego \theme, a podmiot \emph{czuć} to \experiencer.
  160 +W przypadku modyfikatorów, ich rola tematyczna nie zależy od znaczenia nadrzędnika, a od typu zależności i znaczenia podrzędnika.
  161 +% W pewnych wypadkach rola zależy dodatkowo od formy fleksyjnej modyfikatora rzeczownikowego, mimo że rodzaj zależności składniowej nie dostarcza o niej informacji.
  162 +Przykładem jest modyfikator rzeczownikowy w narzędniku. Taki modyfikator może wprowadzać role \textsc{Instrument}, \textsc{Time} lub \textsc{Manner}.
  163 +
  164 +\begin{equation}
  165 + \text{Naprawiła szafę \textbf{młotkiem}.}
  166 +\end{equation}
  167 +\begin{equation}
  168 + \text{Naprawiła szafę \textbf{wieczorem}.}
  169 +\end{equation}
  170 +\begin{equation}
  171 + \text{Naprawiła szafę \textbf{własnym sposobem}.}
  172 +\end{equation}
  173 +
  174 +Podobnie oddzielnej uwagi wymagają rzeczownikowe frazy wolne w celowniku,
  175 +przymiotniki, które mają rolę tematyczną inną niż \textsc{Attribute}
  176 +i przysłówki, które mają rolę tematyczną inną niż \textsc{Manner}.
  177 +
  178 +\subsection{Cechy zjawisk nieintersektywnych w sposób uogólniony}
  179 +
  180 +\begin{itemize}
  181 +\item ``były'' traktujemy jako funktor, który modyfikuje pojęcie składniowego nadrzędnika, tworzą nowe.
  182 +\begin{equation}
  183 + \text{były prezydent}
  184 +\end{equation}
  185 +
  186 +\item także, również, też: są przyrematyczne, stwierdzają, że istnieją inne obiekty oprócz wskazanego, które spełniają resztę drzewa
  187 +
  188 +\item ``ledwo'' ma dwa znaczenia:
  189 +1. czasowe
  190 +\begin{equation}
  191 + \text{Słońce ledwo wzeszło}
  192 +\end{equation}
  193 +\begin{equation}
  194 + \text{Ledwo zabrał się do pracy, zadzwonił telefon.}
  195 +\end{equation}
  196 +``ledwo'' traktujemy tu jak funktor biorący zdarzenie i generujący czas chwilę po nim. W funkcji
  197 +spójnika podrzędnego, czas ten określa czas zdarzenia ze zdania nadrzędnego, w funkcji przysłówka
  198 +czas ten określa czas zdarzenia wynikającego z kontekstu, co można wyrazić jako pro-zdarzenie.
  199 +2. określające położenie pojęcia na jakiejś skali porównawczej, w jakimś porządku np.
  200 +\begin{equation}
  201 + \text{Ledwo zdał egzamin}
  202 +\end{equation}
  203 +Mamy tu funktor który modyfikuje pojęcie będące jego składniowym nadrzędnikiem (analogicznie jak leksem ``były'').
  204 +Funktor ten ma też domyślny argument (położenie w jakimś porządku) zależny od nadrzędnika
  205 +
  206 +\item już, jeszcze, aż mają domyśny argument wskazujący skalę jako czasową, przestrzenną itp.
  207 +
  208 +\item dużo, niedużo: aż mają domyśny argument zależny od nadrzędnika
  209 +``dużo złota'' to inna ilość niż ``dużo węgla''.
  210 +
  211 +\item ``gdy'' czasowe bierze sytuację (zdarzenie) i generuje jej czas.
  212 +\begin{equation}
  213 + \text{Wszedł, gdy go wpuścili.}
  214 +\end{equation}
  215 +\item ``prawdopodobnie'' wyciąga z sytuacji jej odległość od świata aktualnego.
  216 +
  217 +\item chyba, pewnie, prawdopodobnie, może, być może, na pewno, oczywiście stanowią ocenę stopnia uzasadnienia sądu
  218 +
  219 +\item nawet - sąd dziwi osobę referencyjną, przyrematyczny
  220 +
  221 +\item chyba, pewnie: osoba referencyjna potwierdziłaby modyfikowany sąd, gdyby wiedziała, że pewna kontekstualna
  222 +przesłanka jest prawdziwa
  223 +\item pod
  224 +\begin{equation}
  225 + \text{pod stołem}
  226 +\end{equation}
  227 +Funktor biorący obiekt i zwracający miejsce, wskazujący, że jest to miejce, gdzie znajduje się nadrzędnik.
  228 +\begin{equation}
  229 + \text{pod stół}
  230 +\end{equation}
  231 +Funktor biorący obiekt i zwracający miejsce, wskazujący, że jest to miejce, do którego zmierza się nadrzędnik.
  232 +\item co najmniej: funktor biorący określenie liczby bądź miary i generujący nowe określenie liczby bądź miary.
  233 +
  234 +\item chociaż, ponieważ: funktor biorący sytuację i \dots (no właśnie, co produktem ``ponieważ''?)
  235 +\end{itemize}
  236 +
  237 +\subsubsection{Kwantyfikatory}
  238 +Przykłady: każdy, prawie każdy, każdy z powyższych, co dziesiąty,
  239 +każda strona ma inny kolor, nawzajem, razem,
  240 +codziennie, nigdy, zawsze, tylko, jakiś, pewien, jedyny, oba, inny
  241 +
  242 +Interesują nas następujące cechy kwantyfikatorów:
  243 +\begin{itemize}
  244 +\item konstrukcje składniowe, w których występują,
  245 +\item semantyka, czyli wprowadzane zmienne i liczba argumentów,
  246 +\item odwzorowanie konstrukcji składniowych na semantykę.
  247 +\end{itemize}
  248 +Nie będziemy definiować kwantyfikatorów a jedynie zaznaczać ich wystąpienia w formach logicznych
  249 +w sposób taki, by po zdefiniowaniu kwantyfikatora znaczenie formy logicznej było zgodne ze znaczeniem zdania.
  250 +
  251 +Z uwagi na to, że kwantyfikatory będące w zdaniu wchodzą ze sobą w interakcje (np. mogą stać w różnej kolejności)
  252 +zadane przez nas odwzorowanie konstrukcji składniowych na semantykę nie będzie stanowić przepisu na jednoznaczną semantykę,
  253 +w szczególności nie będziemy na tym etapie rozwiązywać problemu niejednoznaczności zakresu kwantyfikatorów.
  254 +
  255 +Osobnym problemem jest reprezentacja kwantyfikatorów wprowadzonych przez kilka leksemów znajdujących się w różnych częściach
  256 +zdania (np Każda strona ma inny kolor.) i interakcji między kwantyfikatorami innej niż wpływanie na swój zakres
  257 +np. kwatyfikatory rozgałęzione w zdaniu Hintikki.
  258 +
  259 +Negację traktujemy jako kwantyfikator mający jeden argument i nie wprowadzający zmiennej.
  260 +
  261 +``jeśli \dots, to \dots'' oraz ``jeśli \dots, \dots'' użyte w znaczeniu logicznym uznajemy ze kwantyfikator.
  262 +Uwaga zgodnie z formalizmem wprowadzonym w Walentym ``jeśli'' wiąże zdanie podrzędne z orzeczeniem zdania nadrzędnego za pomocą
  263 +roli tematycznej Condition. Trzeba będzie zbadać użycia roli Condition i określić czy są one uogólnienie intersektywne.
  264 +Jeśli nie są trzeba zbadać w jaki sposób należy je przekształcić do postaci formuły logicznej.
  265 +
  266 +\subsubsection{Koreferencje pomiędzy argumentami kwantyfikatorów}
  267 +\begin{equation}
  268 + \text{Jeśli rolnik ma krowę, to ją doi}
  269 +\end{equation}
  270 +W powyższym przykładzie ``jeśli traktujemy jako logiczną implikację, ''rolnik`` i ''krowa`` są kwantyfikowane egzystencjalnie, a
  271 +''ją`` i ''pro`` (niemy podmiot ''doi``) są kwantyfikowane koreferencjnie (jota?).
  272 +Aby rozwiązać koreferencję trzeba przenieść powyższe 4 kwantyfikatory ponad implikację co powoduje
  273 +zamianę kwantyfikatorów ezgzystencjanych przy ''rolniku`` i ''krowie`` na uniwersalne.
  274 +
  275 +Analogiczne zjawisko będzie występować przy wszystkich kwantyfikatorach mających więcej niż jeden argument.
  276 +
  277 +\subsubsection{Przyrematyczność}
  278 +
  279 +
  280 +\subsection{Cechy składniowo-semantyczne jednostek nieopisanych w zasobach} % (fold)
  281 +
  282 +Słownik \emph{Walenty}, który jest podstawowym źródłem sformalizowanej informacji o cechach składniowo-semantycznych jednostek współczesnego języka polskiego, nie obejmuje niektórych klas gramatycznych lub obejmuje je w niedostatecznym stopniu.
  283 +Według wstępnego rozeznania wiele z brakujących leksemów rzeczownikowych, przymiotnikowych, przysłówkowych i przyimkowych wnosi wkład znaczeniowy lokalnie, a więc w sposób najbardziej podstawowy. Niezbędny jest jednak ich opis składniowo-semantyczny pozwalający przypisać im odpowiednią rolę tematyczną.
  284 +Dalsze potrzeby zasobowe obejmują typ semantyczny leksemów nieopisanych w Słowosieci.
  285 +Docelowy \textbf{opis cech składniowo-semantycznych} obejmuje następujące cechy:
  286 +
  287 +\begin{enumerate}
  288 +\item Rola tematyczna łącząca wyraz z nadrzędnikiem, jeśli leksem podrzędnika ma ją do siebie przypisaną oraz jest uogólnienie intersektywny
  289 +\item Struktura składniowa argumentów leksemu (rama składniowa), np. dla przyimka będzie to
  290 +\begin{enumerate}
  291 +\item Liczba argumentów jawnych przyimka (por. \emph{między\_a}, \emph{między\_i})
  292 +\item Okalającość przyimka (por. \emph{między\_a})
  293 +\item Pozycyjność przyimka (por. postpozycyjne \emph{(100 lat) temu})
  294 +\item Przypadek wymagany przez przyimek
  295 +\end{enumerate}
  296 +
  297 +\item Preferencje selekcyjne i role tematyczne argumentów intersektywnych w sposób uogólniony
  298 +\item Typ semantyczny leksemu, jeśli leksem nie występuje w Słowosieci. Dla przyimków i spójników podrzędnych jest to typ semantyczny frazy, których są elementem głównym.
  299 +\end{enumerate}
  300 +
  301 +
  302 +
  303 +\subsection{Niejawne argumenty semantyczne} % (fold)
  304 +
  305 +Po wstępnej analizie przyjmujemy istnienie sześciu typów niejawnych argumentów semantycznych:
  306 +
  307 +\begin{enumerate}
  308 +\item Okazjonalne \\ Np. \emph{tu}.
  309 +\item Deiktyczne\\ Np. \emph{taki}.
  310 +\item Porównawcze \\ Leksemy z tym argumentem mogą przyjmować porównawczy argument przyimkowy.
  311 +\item Porządkowe \\ Np. \emph{kolejny}.
  312 +\item Koreferencyjne \\ Np. \emph{on}.
  313 +\item Relacyjne \\ Aby określić znaczenie znaczenie przymiotników i liczebników z argumentem relacyjnym (\emph{duży}, \emph{sporo}) trzeba wiedzieć, jaki predykat jest modyfikowany przez dane słowo.
  314 +\end{enumerate}
  315 +
  316 +Niezbędne jest rozpoznanie i oznaczenie argumentów niejawnych w leksemach i wypracowanie skutecznej koncepcji ich opisu i przetwarzania.
  317 +
  318 +Za niejawne argumenty semantyczne uznajemy te argumenty, które są niezbędne do ustalenia znaczenia wyrazu mającego ten argument.
  319 +Przykłady występowania wyrażeń z różnymi argumentami niejawnymi:
  320 +\begin{itemize}
  321 + \item większy -- większy niż słoń \\ Znaczenia wyrazu ,,większy'' nie da się obliczyć bez argumentu ,,niż słoń''.
  322 + \item Biegnie. -- On biegnie. -- Jaś biegnie. \\
  323 + W pierwszym zdaniu inicjatora (\textsc{Initiator}) reprezentujemy oznaczając go niemym zaimmkiem (\textsc{pro}), w drugim jest on wyrażony za pomocą zaimka ,,on'', w trzecim jest wskazany jawnie jako ,,Jaś''.
  324 + Aby obliczyć znaczenie \textsc{pro} i ,,on'' potrzebna jest wartość koreferencyjnego lub deiktycznego argumentu.
  325 + \item Karol chce. -- Karol chce pracować.\\
  326 + Brakującego argumentu składniowego czasownika ,,chcieć'' nie traktujemy jako niejawnego argumentu semantycznego.
  327 +\end{itemize}
  328 +
  329 +\subsection{Oznaczanie miary i liczebności referenta} % (fold)
  330 +
  331 +Szczególnej uwagi wymagają wyrażenia, których typem semantycznym jest \textsf{ILOŚĆ} dla wyrażeń policzalnych lub \textsf{MIARA} dla wyrażeń niepoliczalnych. Ich rolą tematyczną jest odpowiednio \textsc{count} lub \textsc{measure}.
  332 +
  333 +
  334 +\subsubsection{Użycie pojemnikowe} % (fold)
  335 +\label{pojemniki}
  336 +Użycie pojemnikowe rzeczownika to takie, w którym rzeczownik odnosi do miary referenta swojego podrzędnika rzeczownikowego w dopełniaczu w morfoskładniowym (niesemantycznym) podejściu do składni. Przykładem jest ,,łyżka'' w wyrażeniu ,,łyżka cukru''.
  337 +Żeby otrzymać rozkład zdania zawierającego rzeczowniki w użyciach pojemnikowych w składni semantycznej, jak Universal Dependencies, traktujemy pojemniki jak podrzędniki swoich tradycyjnych składniowych nadrzędników. Do tego celu niezbędne jest oznaczenie pojemników w języku polskim.
  338 +
  339 +% subsubsection pojemniki (end)
  340 +
  341 +\subsubsection{Podział liczebników ze względu na dokładność} % (fold)
  342 +
  343 +Liczebniki niewłaściwe (\emph{trochę}, \emph{sporo}) i większość rzeczowników w użyciu oznaczającym miarę nie podaje dokładnej wartości wielkości, którą opisuje. Żeby reprezentować ich znaczenia, trzeba je podzielić ze względu na dokładność, opisać zakres niedokładności i zaproponować spójną koncepcję reprezentacji znaczeń niedokładnych.
  344 +
  345 +% subsubsection podział_liczebników_ze_względu_na_dokładność (end)
  346 +
  347 +\subsubsection{Miara referentów niepoliczalnych} % (fold)
  348 +
  349 +Do zdefiniowania, które leksemy wprowadzają w języku polskim relację \textsc{Measure} (np. \emph{niedużo}), konieczne jest ich oznaczenie w zasobie typu słownikowego.
  350 +
  351 +% subsubsection miara_referentów_niepoliczalnych (end)
  352 +
  353 +
  354 +\subsection{Niedenotatywne funkcje języka} % (fold)
  355 +% Pierwotna nazwa podrozdziału: Metatekstowość
  356 +Szczególnej uwagi wymagają wszystkie leksemy i konstrukcje pełniące funkcję fatyczną (\emph{halo}), konatywną (np. tryb rozkazujący), emotywną (np. ekspresywizmy) lub metatekstową (np. \emph{że tak powiem}).
  357 +Do opisu ostatniej należą złożone zagadnienia znaczenia spójników, wyrażeń przyrematycznych i przytematycznych.
  358 +
  359 +halo, brawo, brr, miau, "że tak powiem"
  360 +
  361 +% temat, remat, implikatura konwencjonalna
  362 +
  363 +
  364 +% \subsection{Opis przykładów, które nie są uogólnienie intersektywne} % (fold)
  365 +% Bycie kwantyfikatorem / nielokalne zmienianie zależności semantycznych
  366 +% każdy
  367 +% prawdopodobnie
  368 +% może
  369 +% oczywiście
  370 +% tylko
  371 +% jeśli w znaczeniu logicznym,
  372 +% Jeśli występuje nielokalne zmienianie zależności semantycznych, to nie ma uogólnionej intersektywności.
  373 +% powyższe stwierdzenie niedziała dla metatekstowego "oczywiście", czy jest prawdziwe po pominięciu metatekstowości?
  374 +% Reprezentacja semantyczna partykuł.
  375 +% % subsection opis_przykładów_które_nie_są_uogólnienie_intersektywne (end)
  376 +
  377 +\subsection{Faktywność} % (fold)
  378 +(napisać czym jest, czemu przysługuje, jakie pytania sobie z nią związane zadajemy)
  379 +
  380 +podrzędniki zdaniowe rzeczowników i czasowników z Walentego - faktywność przysługuje pozycji w ramie walencyjnej
  381 +
  382 +spójniki zdaniowe - faktywność przysługuje spójnikowi (zdaniu podrzędnemu).
  383 +
  384 +faktywność fraz niefinitywnych (bezokolicznikowych, praet, ger, imps, ...), jak poradzić sobie z brakiem czasu gramatycznego
  385 +
  386 +
  387 +% subsection faktywność (end)
  388 +
  389 +
  390 +\subsection{Zdarzenia, procesy (zmiany stanu rzeczy w czasie)} % (fold)
  391 +
  392 +czym się różni zdarzenie od sytuacji i od sądu
  393 +koreferencyjność zdarzeń: ``Zosia ukryła piłkę wkładając ją do szafy'' - dwa czasowniki opisujące to samo zdarzenie.
  394 +
  395 +% subsection zdarzenia_procesy_zmiany_stanu_rzeczy_w_czasie_ (end)
  396 +
  397 +\subsection{Relacje czasowe i przestrzenne} % (fold)
  398 +Relacje czasowe (role tematyczne Time i Duration, pytanie kiedy?) i przestrzenne (role tematyczne Location i Path, pytania gdzie?, skąd?, dokąd?, którędy?)
  399 +
  400 +
  401 +
  402 +10. Relacje przyczynowe, celowe, warunkowe i przyzwoleniowe (role Purpose i Condition)
  403 +
  404 +
  405 +
  406 +Czy rozróżnienie pomiędzy Purpose i Condition to rozróżnienie pomiędzy intencjonalnymi i nieintecjonalnymi okolicznościami wpływającymi na podjęcie akcji.
  407 +
  408 +% subsection relacje_czasowe_i_przestrzenne (end)
  409 +
  410 +
  411 +
  412 +-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
  413 +
  414 +
  415 +
  416 +Dodać w części wyraźnie oddzielonej możliwość przebadania też zjawisk elipsy i metonimii i podobnych - patrz. rozdz. ,,Typy znaczeń wariantowych'' w R. Grzegorczykowa ,,Wprowadzenie do semantyki językoznawczej'' ss. 44-47. Ta część raportu musi być opatrzona zastrzeżeniem, że będzie wykonana tylko w razie, gdy zostanie czasu i środków.
  417 +
  418 +% section lista_zjawisk_semantycznych (end)
  419 +
  420 +\end{document}
0 421 \ No newline at end of file
... ...