Wojciech Jaworski / ENIAM

<h2>Wykaz wykrzykników, wyrazów dźwiękonaśladowczych oraz wyrażeń o charakterze wykrzyknikowym</h2>
<ul>
<li><b>Wykaz wykrzykników i onomatopei</b>: a, ach, adieu, aha, ahoj, aj, ajajaj, akurat, amen, ale, ależ, aloha, alleluja,
 ap, apage, aport, argh, am, at, au, aua, auć, ba, bac, bach, bam, 
banzaj, basta, be, bee, bęc, biada, bim, bingo, bis, biiip, bla, ble, 
bom, brawo, bravissimo, brr, brum, bryk, brzęk, brzdęk, buu, buch, bul, 
bum, bums, bzz, cap, caps, cha, chap, chaps, che, chi, chlap, chlapu, 
chlast, chlip, chlup, chlupu, chlust, chodu, cholera, choroba, chrr, 
chrum, chrup, chu, ciach, ciao, ciap, cii, cip, cito, ciur, cmok, cup, 
cyk, cyt, cześć, człap, człapu, czołem, czmych, czuwaj,
 ćwir, ćśś, dalibóg, darzbór, dlaboga, dobra, dobranoc, dzieńdoberek, 
dość, dosyć, drr, dryń, dzyń, e, ech, eh, ehe, ehm, ej, ejże, ekhm, 
ekstra, et, eet, eureka, ęsi, fff, fajt, fe, fi, fik, fiu, fju, fora, 
frr, fru, fu, fuj, furda, gę, gore, grr, gul, gwałtu, ha, haj, hajda, 
hajże, halo, harap, hau, he, hej, hejże, hetta, heureka, hę, hi, hip, 
hm, ho, hoc, hola, holender, hop, hopla, hops, hopsa, hopsasa, hosanna, 
hu, hura, hurra, huzia, hy, hyc, i, iha, ihaha, ijo, jazda, jeb, jej, 
jejku, juhu, jupi, kap, kapu, kaput, kic, kici, ko, klap, kle, klik, 
klops, kłap, kra, ksz, kuku, kukuryku, kum, kwa, kwik, kurde, 
kurdebalans, kurczę, kurna, kysz, la, laboga, lu, luli, ła, łap, łaps, 
łał, ło, łoł, łe, łup, łuu, mmm, mach, mee, mhm, mmh, miau, mniam, muu, 
myk, mrr, na, nazad, nie, no, nuż, nuże, o, och, oh, oho, oj, ojej, 
ojejej, ojejku, ojoj, ojojoj, ojra, olaboga, ole, opa, pa, pac, pach, 
paf, pardon, pas, paszoł, pfe, pff, pfiu, pfu, pfuj, ph, phi, phy, pi, 
pif, pik, pip, plask, ple, plum, plusk, prask, prast, precz, proszę, 
prr, przebóg, psiajucha, psiakość, psiakrew, psiamać, psik, pss, pst, 
psst, pstryk, psyk, psyt, puf, puff, puk, pycha, pyk, rany, rety, rym, 
ryms, sss, serwus, siad, sic, siema, sio, siup, skrzyp, smyk, spoko, 
sru, super, stop, stuk, sz, sza, szast, szkarwas, szlus, szu, szur, taa,
 tak, taś, te, tfu, tfuj, tfy, tja, tirli, tik, trach, tralala, tratata,
 trr, truś, trzask, tss, tup, tupu, tyk, u, uch, uf, uff, uha, uhm, uhu,
 ups, uwaga, wara, wciórności, wio, wiśta, wiwat, wolnego, won, (wow), 
wyczha, wynocha, wrr, verte, y, yhy, zzz.</li>
<li><b>Wykrzykniki występujące w stałych zwrotach</b>: ale-ale, 
bara-bara, bęc-bęc, bim-bam, bim-bam-bom, bim-bom, bum-bum, bum-cyk-cyk,
 ciach-ciach, ciachu-ciachu, ciach-mach, cyk-cyk, człap-człap, 
człapu-człapu, dum-dum, fafa-rafa, figo-fago, fik-mik, fiku-miku, 
fiu-fiu, gę-gę, ha-ha, hi-hi, he-he, hej-hej, hokus-pokus, hop-siup, 
hu-hu-ha, hu-ha, hop-hop, kla-kla, ko-ko, kra-kra, ku-ku, kum-kum, 
łap-cap, łapu-capu, łubu-du, łupu-cupu, ojtam-ojtam, pif-paf, pam-pam, 
ple-ple, puk-puk, pyk-pyk, rach-ciach, rachu-ciachu, raz-dwa, raz-raz, 
re-re-kum-kum, rym-cym-cym, stuk-puk, stuku-puku, szach-mat, 
szast-prast, szastu-prastu, szuru-buru, szurum-burum, teges-śmeges, 
tere-fere, tida-dida, tik-tak, tra-la-la, trąf-trąf, trele-morele, 
trzask-prask, trzy-cztery.</li>
<li><b>Wyrażenia przyimkowe o charakterze ekspresywnym funkcjonujące jako wykrzykniki</b>:
 do cholery, do diabła, u diabła, do diaska, do diabła, u diaska, do 
licha, u licha, o Boże, o Chryst, o dziwo, o jeju, o Jezu, o Jezusie 
nazareński, o Jezusie słodki, o mamo, o matko i córko, o matyniu, o 
kurczę, do kaduka, o kurna, o rany, o rety, po diabła, na diabła, u 
czorta.</li>
<li><b>Wykrzyknikami nie są</b> (pełnią jedynie funkcję podobną do 
wykrzyknika): chodź no! chodźcie no! czekaj no! daj no! idź no! płać no!
 pozwól no! przynieś no! słuchaj no! spójrz no! wyjdź no! chodźże! 
chodźcież! czekajże! dajże! idźże! płaćże! płaczże! pozwólże! 
przynieśże! słuchajże! spójrzże! wyjdźże! nauczże! róbże! zróbże! 
zobaczże!</li>
</ul>
<h3>Podział wykrzykników ze względu na znaczenie</h3>
<ul>
<li><b>Wykrzykniki wyrażające uczucia i emocje</b>: a, ach, aha, aj, 
ajajaj, ale, ależ, argh, at, au, aua, auć, ba, banzaj, be, bingo, bla, 
ble, brr, brawo, bravissimo, cha, che, chi, cholera, cholewa, choroba, 
dlaboga, e, ech, eh, ehe, ej, ejże, ekhm, ekstra, et, eet, eureka, fe, 
fi, fiu, fju, fu, fuj, furda, grr, gwałtu, ha, he, heureka, holender, 
hosanna, hę, hm, ho, hoc, hura, hurra, hy, i, jej, jejku, jupi, juhu, 
kurczę, kurde, kurka, kurna, kurwa, kurdebalans, laboga, ła, łał, ło, 
łoł, łe, łuu, mniam, no, o, olaboga, och, oh, oho, oj, ojej, ojejej, 
ojejku, ojoj, ojojoj, pfe, pff, pfiu, pfu, pfuj, ph, phy, pi, phi, ple, 
psiakość, psiajucha, psiakrew, psiamać, pycha, przebóg, rany, rety, 
super, tralala, tfu, tfuj, tfy, tja, u, uch, uf, uff, uha, uhm, 
wciórności, y.</li>
<li><b>Wykrzykniki apelatywne</b>: adieu, adios, ahoj, akurat, ale, 
ależ, alleluja, aloha, am, amen, ap, apage, aport, biada, basta, bis, 
ćśś, ciao, cii, cip, cito, cyt, cześć, czołem, czuwaj, darzbór, dlaboga,
 dobra, dobranoc, dosyć, dość, dalibóg, dlaboga, dzieńdoberek, ej, ejże,
 ehe, fora, gore, haj, hajda, hajże, halo, harap, hej, hejże, hetta, 
hip, hola, hop, hopla, hops, hopsa, hopsasa, hosanna, huzia, jazda, 
kaput, kici, klops, ksz, kysz, luli, mhm, nazad, nie, no, nuże, opa, pa,
 pardon, pas, paszoł, prr, precz, proszę, psik, pss, pst, psst, psyk, 
psyt, przebóg, sic, siema, serwus, siad, sio, spoko, stop, sza, szlus, 
tak, taś, te, truś, tss, uhm, uhu, uwaga, wara, wio, wiśta, wiwat, won, 
wolnego, wyczha, wynocha, verte, yhy.</li>
<li><b>Onomatopeje</b>: auu, bac, bach, bam, bee, bęc, bim, biiip, bom, 
brum, bryk, brzęk, brzdęk, buu, buch, bul, bum, bums, bzz, cap, caps, 
cha, chap, chaps, che, chi, chlap, chlupu, chlast, chlip, chlup, chlupu,
 chlust, chrum, chrup, chrr, chu, ciach, ciap, cip, ciur, cmok, cup, 
cyk, człap, człapu, czmych, ćwir, drr, dryń, dzyń, fajt, fff, fik, fiu, 
fiut, frr, fru, gę, gul, ha, he, hau, hi, hu, hyc, kap, kapu, iha, 
ihaha, ijo, jeb, kic, klap, kle, klik, kłap, kra, ko, kuku, kukuryku, 
kum, kwa, kwik, lu, łap, łaps, łup, mach, mee, miau, mmm, mhm, mmh, mrr,
 muu, myk, nuż, pac, pach, paf, patataj, pi, pif, pik, pip, plask, 
plusk, plum, prask, psik, pstryk, prast, puk, puff, pyk, rym, ryms, sss,
 siup, sru, skrzyp, smyk, stuk, szszsz, szast, szu, szur, tfu, tfuj, 
tirli, trach, tratata, tup, tupu, tyk, trr, trzask, ups, wrr, zzz.</li>
</ul>
<h3>Podział wykrzykników ze względu na znaczenie</h3>
<ol>
<li><b>Wykrzykniki właściwe</b>, za pomocą których mówiący wyraża najróżniejsze uczucia i stany emocjonalne:
<ul>
<li><i>radość (wesołość)</i>, np. a, ach, aha, brawo, bravissimo, cha, 
che, chi, eureka, ha, he, hej, hejże, heureka, hi, hip, hoc, hola, 
hosanna, hu, hura (hurra), jej, juhu, jupi, o, och, uha, wiwat (vivat),</li>
<li><i>smutek (żal)</i>, np. ach, o, och, ojej, olaboga, laboga;</li>
<li><i>złość (gniew)</i>, np. argh, cholera, cholewa, choroba, grr, holender, kurczę, kurde, kurka, kurna, kurdebalans, wciórności, wrr;</li>
<li><i>zadowolenie (satysfakcja)</i>, np. a, aha, cha, chi, ha, hi, hej, hejże, hola, łał, mniam, pycha.</li>
<li><i>niezadowolenie (niesmak, oburzenie)</i>, np. ach, a fe, ależ, 
basta, cholera, cholewa, choroba, cóż, ech, eh, fe, fu, fuj, hę, hm, 
holender, kurczę, o, kurka, kurde, kurdebalans, pfe, pfiu, pfu, pfuj, 
psiakość, psiajucha, psiakrew, psiamać, łe;</li>
<li><i>podziw (zachwyt)</i>, np. ach, ale, ależ, ba, brawo, bravissimo, 
e, ekstra, fi, fiu, fju, ha, he, hejże, hm, ho, no, o, dziwo, och, oho, 
oj, ojej, ojejej, ojejku, ojoj, ła, łał, łoł, łuu, pi, super.</li>
<li><i>pogardę</i>, np. brr, bla, he, łe, phy, phu, tfu, tfuj, tfy;</li>
<li><i>zniecierpliwienie</i>, np. at, e, ech, eh, et, eet, i (ii iii), jej, ojej, ojejku, olaboga, wciórności.</li>
<li><i>lekceważenie (bagatelizowanie, pogardę)</i>, np. aha, at, bla, e, ech, eh, ehe, et, eet, fi, furda, hy, i (ii iii), łe, pff, ph, phi, phy, ple;</li>
<li><i>zdziwienie (zaskoczenie, zdumienie)</i>, np. a, ach, aha, aj, 
ajajaj, ale, ależ, ba, dlaboga, e, ekhm, fiu, ha, hm, he, hę, hu, jej, 
jejku, ła, łał, laboga, o, oh, och, oho, oj, ojej, ojejej, ojejku, ojoj,
 ojojoj, olaboga, o rety, łał, ło, łoł, no, pi, phi, przebóg, rany, 
rety, tak , u, uf, uff;</li>
<li><i>strach (przestrach, lęk, przerażenie, obawę, trwogę, grozę)</i>, np. ach, aj, ajajaj, argh, brr, dlaboga, jej, jejku, ła, ło, o, och, oh, oj, ojej, ojejku, olaboga, przebóg, rany, rety</li>
<li><i>ból</i>, np. aaa, ach, aj, au, aua, auć, o, och, oj, ojej, ła, u;</li>
<li><i>obrzydzenie (wstręt, odrazę, niesmak)</i>, np. a fe, be, ble, brr, fe, fu, fuj, ble, ble; pfe, pfu, pfuj, tfu, tfy;</li>
<li><i>rozczarowanie (rozgoryczenie)</i>, np. ba, i (ii iii), choroba, kurcze, kurde, kurka, kurna, łe, u;</li>
<li>zwątpienie (rezygnację, powątpiewanie, niedowierzanie, niepewność, 
bezradność), np. ajajaj, argh, ba, e, ech, eh, ehe, ehm, ekhm, ha, he, 
taa, tja, ph;</li>
<li><i>zniechęcenie (obojętność)</i>, np. e, ech, eh, et, eet, i, (ii iii);</li>
<li><i>niepewność (powątpiewanie, nieufność, niezdecydowanie)</i>, np. ba, ej, ejże, ekhm, hm, pi, y;</li>
<li><i>przestrogę (ostrzeżenie, naganę, pogróżkę)</i>, np. ej, ejże, no, oj;</li>
<li><i>triumf</i>, np. banzaj, ha, hosanna, hura, hurra;</li>
<li><i>zakłopotanie (zażenowanie)</i>, np. hm, ehm, ekhm, ojoj, uha, uhm, y;</li>
<li><i>rozpacz</i>, np. ach, o, och, ojej, ojejku, olaboga, laboga;</li>
<li><i>wzruszenie</i>, np. ach, och;</li>
<li><i>entuzjazm</i>, np. banzaj, bravissimo, ole, wiwat;</li>
<li><i>ulgę</i>, np. och, uch, uff;</li>
<li><i>namysł (zastanowienie)</i>, np. hmm, ehm, ekhm, uhm, yyy.</li>
</ul>
</li>
<li><b>Wyrazy dźwiękonaśladowcze (onomatopeje)</b>, naśladują głosy otaczającego świata:
<ul>
<li><i>wykrzykniki naśladujące głosy instrumentów i melodii</i>, np. bim, biiip, bam, dzyń, bum, tirli, tratata;</li>
<li><i>odgłosy towarzyszące pewnym czynnościom ludzi i zwierząt (często nagłym), uderzenie, upadek, skok, chwycenie, lot</i>,
 np. bac, bach, bam, bęc, bryk, buch, cap, caps, chap, chaps, chlap, 
chlapu, chlast, chlip, chlup, chlupu, chlust, chrup, ciach, ciap, cmok, 
cup, człap, człapu, czmych, fajt, fik, fiu, fiut, frr, fru, hm, hoc, 
hyc, jeb, lu, łap, łaps, łup, kic, klap, klik, kłap, mach, myk, nuż, 
pac, patataj, plask, plusk, prask, puk, rym, ryms, siup, sru, smyk, 
stuk, szast, szur, trach, trzask, tup, tupu, ups;</li>
<li><i>odgłosy wydawane przez zwierzęta i owady (mowa zwierząt)</i>, np.
 auu (pies, wilk), bee (owca), bu (owady), bul, bzz (pszczoła, mucha), 
cip (pisklę), cyk (konik polny, świerszcz), chrum (świnia), ćwir 
(wróbel, kanarek), gę (gęś), gul, hau (pies), hu (sowa, puchacz), iha 
(osioł), ihaha (koń), kle (bocian), ko (kura), kra (kruk, wrona), kuku 
(kukułka), kukuryku (kogut), kum (żaba), kwa (kaczka), kwik (prosię), 
kłap, mee (koza), miau (kot), mrr (kot), muu (krowa), pi (pisklę), pik, 
sss (wąż, żmija), uhu (sowa), wrr (pies);</li>
<li><i>odgłosy wydawane przez maszyny, urządzenia i pojazdy mechaniczne, np. zegar, samochód, dzwonek, klakson</i>,
 np. bim (bim-bom), (bim-bam), biiip, bom, brum, buch, bum, drr, dryń, 
dzyń, cyk, ijo, paf, pi, pif (pif-paf), pik, pip, pstryk, tik, 
(tik-tak), tyk, (tyk-tak), wrr;</li>
<li><i>odgłosy wydawane przez przedmioty</i>, np. uderzenia, stukania, 
wybuchów, wystrzałów, upadków skrzypienia, cięcia: bach, bęc, brzęk, 
brzdęk, buch, bum, bums, chlast, chlust, ciach, cup, klap, lu, łup, pac,
 pach, paf, pif, pik, plask, prask, puk, pyk, rym, ryms, skrzyp, stuk, 
szast, szur, trach, trr, trzask;</li>
<li><i>odgłosy zjawisk fizycznych i chemicznych (naturalnych i wywołanych przez człowieka)</i>, np. bul, chlap, chlapu, chlup, chlupu, chlust, ciap, ciur, fff, gul, kap, kapu, lu, plum, plusk, szszsz, szu;</li>
<li><i>odgłosy będące wyrazem stanów emocjonalnych (śmiech, płacz, buczenie)</i>, np. buu, cha, che, chi, ha, he, hi, hu;</li>
<li><i>odgłosy nie związane z czynnościami fizycznymi człowieka (bezwarunkowe)</i>, np. chrr, chu, psik, tfu, tfuj, zzz;</li>
<li><i>odgłosy jęków, westchnień, chrząkania, jąkania</i>, np. ach, ech, ekhm, ehm, hmm, mmh, hy, mmm, mhm, y.</li>
</ul>
</li>
<li><b>Wykrzykniki wyrażające wolę mówiącego</b>:
<ul>
<li><i>służące do nawoływania i straszenia zwierząt</i>, np. a kysz, a sio, aport, cip, gul, harap, hetta, kici, ksz, kysz, nazad, psik, prr, siad, sio, taś, truś, wio, wiśta, wyczha;</li>
<li><i>apele (wezwania, ostrzeżenia)</i>, np. alleluja, biada, fora, 
gore, gwałtu, chodu, dosyć, dość, ej, ejże, ęsi, hajda, halo, hej, 
hejże, hola, hop, hopla, hops, hopsa, hopsasa, hosanna, huzia, jazda, 
klops, kwita, kysz, lu, opa, o rany, no, pas, paszoł, precz, pardon, 
proszę, przebóg, ratunku, stop, szlus, te, uwaga, wara, won, wolnego, 
wynocha;</li>
<li><i>wykrzykniki, których celem jest osiągnięcie pewnego zachowania się osoby do której jest skierowany (rozkazy) np. ciszy</i>,
 np. am, be, bis, cii, cito, cyk, cyt, ćśś, fora, hop, hopla, hops, 
hopsa, hopsasa, huzia, klops, luli, psyt, pss, psyk, pst, psst, sic, 
siup, sza, tss;</li>
<li><i>pozdrowienia (powitania, pożegnania)</i>: adieu, aloha, adios, ahoj, ciao, cześć, czołem, czuwaj, darzbór, dobranoc, dzieńdoberek, halo, haj, pa, serwus, siema;</li>
<li><i>przywoływanie (nawoływanie)</i>, np. ej, ejże, halo, hej, hejże, hip, ho, hola, hop, hu, hura, hurra;</li>
<li><i>ponaglające</i>: ap, cito, dlaboga, hajda, hajże, huzia, jazda, precz, nuże;</li>
<li><i>potwierdzenie (zgoda)</i>, np. aha, amen, ba, dalibóg, dobra, ehe, mhm, no, spoko, tak, uha, uhm, uhu, yhy;</li>
<li><i>zaprzeczenie (dezaprobata, sprzeciw, zakaz)</i>, np. akurat, ale, ależ, basta, buu, dosyć, dość, ehe, hola, nie, o, oho, oj.</li>
</ul>
</li>
<li><b>Wykrzykniki nie zakwalifikowane do żadnej z powyższych grup</b>, 
np. cym, ole, ojra, la, na, rym, tralala. Wyrazy te nie mają konkretnego
 znaczenia i pełnią rolę uzupełniającą. Używane najczęściej jako 
przyśpiewka w piosenkach.</li>
</ol>
<h3>Inny podział wykrzykników i wyrazów dźwiękonaśladowczych</h3>
<ol>
<li><b>Wyrażające uczucia</b>:
<ul>
<li><i>pożądane (np. radość, zadowoleni)</i>, np. a, alleluja, am, 
banzaj, bingo, brawo, bravissimo, cha, cha! che, che! chi, chi! ekstra, 
fi, fiu, fju, ha, ha! hi, hi! he, he! hej, hejże, heureka, hoc, hola, 
hosanna, hu, hu! hura, hurra, jej, jupi, juhu, mniam, och, pycha, super,
 tralala, uha;</li>
<li><i>niepożądane (np. ból, rozpacz, smutek, złość, wstręt, niezadowolenie, lekceważenie, obrzydzenie, zakłopotanie)</i>,
 np. aaa, ach, aj, ajajaj, ależ, argh, at, au, aua, auć, ba, be, biada, 
ble, brr, cholera, choroba, dlaboga, e, ech, eh, ehm, ekhm, et, fe, fi, 
fu, fuj, grr, holender, hm, jej, kurde, kurdebalans, kurczę, kurna, 
kurwa, laboga, ła, łe, ło, o, och, oj, ojej, ojejej, ojejku, olaboga, 
pfe, pff, pfu, pfuj, ph, phi, phy, ple, psiajucha, psiakość, psiakrew, 
psiamać, rany, rety, tfu, tfuj, tfy, tja, u, uch, wciórności;</li>
<li><i>neutralne (np. zdziwienie, zrozumienie, powątpiewanie , podziw, zachwyt, uznanie, ulga, namysł)</i>,
 np. aha, ale, ależ, at, ba, dlaboga, hmm, e, ech, eh, ehe, ej, ehm, 
ekhm, fiu, fju, he, hę, ho, hu, jej, jejku, hy, laboga, ła, łał, ło, 
łoł, łuu, ooo, och, oho, ojoj, ojojoj, olaboga, pfiu, rety, taa, tja, u,
 uf, uff, uhm, y.</li>
</ul>
</li>
<li><b>Wyrażające wolę</b>:
<ul>
<li><i>powitania</i>, np. adieu, ahoj, aloha, ciao, czołem, czuwaj, cześć, darzbór, dobranoc, dzieńdoberek, pa, serwus, halo, haj, hej, siema;</li>
<li><i>"rozmowy" ze zwierzętami (nawoływanie, straszenie, kierowanie zwierzętami itp.)</i>, np. aport, a sio, cip, cip, harap, hetta, nazad, kici, ksz, kysz, wio, wiśta, wyczha, prr, sio, taś, siad, truś;</li>
<li><i>potwierdzenie (zgoda)</i>, np. aha, amen, dalibóg, dobra, mhm, no, spoko, tak, uhu, yhy;</li>
<li><i>sprzeciw</i>, np. akurat, ale, ależ, basta, dosyć, dość, nie.</li>
</ul>
</li>
<li><b>Dźwiękonaśladowcze</b>, np. auu, bac, bach, bam, bee, bęc, bim, 
bim-bam, biiip, bom, brum, bryk, brzęk, brzdęk, buch, bum, bums, bul, 
buu, bzz, cap, caps, chap, chaps, chlap, chlapu, chlast, chlip, chlup, 
chlupu, chlust, chrr, chrum, chrup, chu, ciach, ciap, ciur, cmok, cup, 
cyk, człap, człap, człapu, czmych, ćwir, drr, dryń, dzyń, fff, fajt, 
fik, fiut, frr, fru, gę, gę, gul, gul, hau, hau, hop, hops, hopsa, hu, 
hyc, iha, ihaha, ijo, jeb, kap, kapu, kic, ko, ko, klap, kle, klik, 
klops, kłap, kra, kuku, kukuryku, kum, kum, kwa, kwa, kwik, lu, łap, 
łaps, łup, mmm, mach, mee, mhm, mmh, miau, muu, myk, mrr, nuż, pac, 
pach, paf, pff, pi, pi, pif, pik, pip, plask, plum, plusk, prask, prast,
 psik, pstryk, puff, puff, puk, pyk, rym, ryms, sss, siup, skrzyp, smyk,
 sru, stuk, sz, szast, szu, szur, szur, tfu, tirli, tik, tik-tak, tirli,
 tratata, trr, trach, trzask, tup, tupu, tyk, ups, wrr.</li>
<li><b>Apele</b>, np. ap, apage, bis, cii, cito, cyt, ćśś, chodu, 
dlaboga, ej, ejże, ęsi, fora, furda, gore, hajda, hajże, hej, hejże, 
hip, hola, hop, hopla, hops, hopsasa, huzia, kaput, luli, no, nuże, opa,
 pardon, pas, paszoł, precz, proszę, przebóg, pss, pst, psst, psyk, 
psyt, sic, stop, sza, szlus, te, tss, uwaga, wara, wiwat, wolnego, won, 
wynocha, verte.</li>
</ol>
<p><b>Objaśnienia</b>:</p>
<ol>
<li>Wyrażające uczucia:
<ul>
<li>Pożądane – takie, które niosą ze sobą pozytywne emocje i odczucia.</li>
<li>Niepożądane – takie, które powodują negatywne emocje i odczucia.</li>
<li>Neutralne – niemające wpływu na nasz stan emocjonalny.</li>
</ul>
</li>
<li>Apele – wykrzykniki nakazujące lub zakazujące pewnego zachowania np.
 nakaz zachowania ciszy, oddalenia się, ucieczki, zatrzymania się, 
powstrzymania się od jakiejś czynności.</li>
</ol>
<h2>Wykaz wykrzykników i wyrazów dźwiękonaśladowczych</h2>
<p><b>Wykaz wykrzykników (onomatopei) i wyrażeń wykrzyknikowych</b>: a 
(aa, aaa) ach, adieu, a fe, aha, ahoj, aj, ajajaj, a kuku, akurat, amen,
 a kysz, ale, ależ, aloha, alleluja, am, a nuż, a nuże, ap, apage, 
aport, a psik, a sio, at, au (auuu), aua, auć, ba, bac, bach, bam, 
banzaj, basta, be, bee, bęc, biada, bim (bim-bam) (bim-bom), bingo, 
biiip, bis, ble, bom, brawo, bravissimo, brr (brrr), brum, bryk, brzęk, 
brzdęk, buu, buch, bul, bum, bums, bzz (bzzz) cap, caps, cha, chap, 
chaps, che, chi, chlap, chlapu, chlast, chlip, chlup, chlupu, chlust, 
chodu, cholera, choroba, chrr, chrum, chrup, chu, ciach (ciach-mach), 
ciao, ciap, cii, cip, cito, ciur, cmok, cup, cyk, cyt, cześć, czołem, 
człap (człap-człap), człapu (człapu-człapu), czmych, czuwaj, ćwir, ćśś, 
dalibóg, darzbór, dlaboga, dobra, dobranoc, dzieńdoberek, dość, dosyć, 
dum (dum-dum), drr, dryń, dzyń, e (ee, eee) ech, eh, ehe, ej, ejże, ehm,
 ekhm, ekstra, eet, et, eureka, ęsi, fff, fajt, fe, fi, fik (fik-mik), 
fiku (fiku-miku), fiu, fju, fiut, fora, frr (frrr), fru, fu, fuj, furda,
 gę, gore, grr, gul, gwałtu, ha, haj, hajda, hajże, halo, harap, hau, 
he, hej (hej-ho), hejże, hetta, heureka, hę, hi, hip, hm (hmm, hmmm), 
ho, hoc, hola, holender, hop (hop-siup), hopla, hops, hopsa, hopsasa, hu
 (hu-ha), hura, hurra, huzia, hy, hyc, i (ii, iii), iha, ihaha, ijo, 
jazda, jeb, jej, jejku, juhu, jupi, kap, kapu, kaput, kic, kici, ko, 
klap, klik, kle, klops, kłap, kra, ksz, kuku, kukuryku, kum, kurde, 
kurdebalans, kurczę, kurna, kwa, kwik, kysz, la, laboga, lu, luli, łap 
(łap-cap), łapu (łapu-capu), ła (łaa), łał, łe, ło (łoo), łoł, łaps, 
łubu (łubu-du), łup, łupu (łupu-cupu), łuu, mmm, mach, me (mee), mhm, 
miau, mmh, mniam, mu (muu), myk, mrr, na, nazad, nie, no, nuż, nuże, o 
(oo, ooo) och, oh, oho, oj, ojej, ojejej, ojejku, ojoj, ojojoj, ojra, 
olaboga, ole, opa, pa, pac, pach, paf, pardon, pas, paszoł, pfe, pff, 
pfiu, pfu, pfuj, ph, phy, phi, pi, pif (pif-paf), pik, pip, plask, ple, 
plum, plusk, prask, prast, precz, proszę, prr (prrr), przebóg, 
psiajucha, psiakość, psiakrew, psiamać, psik, pss (psss), pst, psst, 
pstryk, psyk, psyt, puf, puff, puk, pycha, pyk, rany, rety, rym, ryms, 
sss, serwus, siad, sic, siema, sio, siup, skrzyp, smyk, spoko, sru, 
stop, stuk (stuk-puk), stuku (stuku-puku), sz (szszsz), sza, szast 
(szast-prast), szlus, szu, szur, szuru (szuru-buru), szurum 
(szurum-burum), taa, tak, taś, te, tere (tere-fere), tfu, tfuj, tfy, 
tirli, tik (tik-tak), tja, trach, tralala, tratata, trr, truś, trzask 
(trzask-prask), trele (trele-morele), tss, tup, tupu, tyk (tyk-tak), u 
(uuu), uch, uf, uff, uha, uhm, uhu, ups, uwaga, wara, wciórności, wio, 
wiśta, wiwat, wolnego, won, wow, wyczha, wynocha, wrr (wrrr), verte, y 
(yy, yyy), yhy, zzz.</p>
<p><b>Uwagi do wykazu</b>:</p>
<ol>
<li>W nawiasie obok samogłosek umieszczono podwojone lub potrojone samogłoski np. <i>a</i> (<i>aa</i>, <i>aaa</i>), <i>o</i> (<i>oo</i>, <i>ooo</i>), <i>y</i> (<i>yy</i>, <i>yyy</i>).</li>
<li>Przy niektórych wykrzyknikach zostały umieszczone ich dłuższe formy z powtórzoną końcówką np. <i>au</i> (<i>auuu</i>), <i>frr</i> (<i>frrr</i>), <i>mu</i> (<i>muu</i>), <i>wrr</i> (<i>wrrr</i>). Oznacza to, że można stosować zarówno ich krótsze jak też dłuższe formy.</li>
<li>Niektóre z wykrzykników występują samodzielnie, część zaś wyłącznie w
 połączeniu z innymi wyrazami, dlatego obok niektórych z nich zostały 
umieszczone wyrażenia, w których występują np. <i>bim</i> (<i>bim-bam</i>) (<i>bim-bom</i>), <i>ciach</i> (<i>ciach-mach</i>), <i>łap</i> (<i>łap-cap</i>), <i>trzask</i> (<i>trzask-prask</i>).</li>
<li>Połączenia typu "<i>a</i> + inny wykrzyknik" zostały włączone do zwykłych wykrzykników tzn. <i>a fe</i>, <i>a kuku</i>, <i>a kysz</i>, <i>a nuże</i>, <i>a psik</i>, <i>a sio</i>.</li>
</ol>