lista zjawisk semantycznych.txt 6.36 KB
Do zrobienia:
- przeredagować (ulatexowić i unaukowić) poniższy tekst.
- uzupełnić metatekstowość i nielokalne zmiany zależności semantycznych wskazując istotne aspekty tych zjawisk semantycznych i ilustrując je przykładami (przemyśleć pod kątem reprezentacji nieintersektywnych).
- znaleźć odpowiedzi na zawarte w nim pytania (tenie na później)

Wstępna lista zjawisk semantycznych, które podlegać będą szczegółowej analizie.

1. Uogólniona intersektywność: zaczynamy od korzenia drzewa rozbioru składniowego
i dodajemy kolejne węzły za każdym razem sprawdzając, czy ze znaczenia drzewa 
rozszerzonego wynika znaczenie drzewa mniejszego./
Zaczynamy od liści ucinając je po kolei i sprawdzając, czy znaczenie zdania staje się coraz bardziej ogólne (monotoniczna niemalejącość, nie istnieje model taki w którym przez tą procedurę wykonanaa w jakiejkolwiek kolejności uzyskamy zdanie fałszywe z prawdziwego)./
Dodatkowym testem jest zgodnośc typu semantycznego frazy z typem semantycznym jej elementu głównego. Np.:
"Kiepski prezydent" to "prezydent", ale "fałszywy prezydent" to nie prezydent.
Z "Jaś biegnie" wynika "biegnie".
Z "cztery jabłka" wynika "jabłka".
Z "co najmniej cztery" nie wynika "cztery". (Uwaga Kuby jak to działa przy uwzglądnianiu 3 znaczeń dla cztary)
Z "mieszkam nieopodal fontanny" nie wynika "mieszkam nieopodal". *

* Uwaga, przyjmujemy, że jednobrzmiące leksemy przysłówkowe i przyimkowe 
mają te same znaczenia, a różnią się jedynie tym, że argument
jest dany jawnym lub nie.

Jednostki odnoszące do relacji ekstensjonalnych???

Do zrobienia: (
Uwaga składniowa: zależności składniowe określamy w następujący sposób: zaczynamy od korzenia (zwykle czasownika w formie osobowej) a następnie znajdujemy leksemy które uzgadniają się z preferencjami selekcyjnymi jego argumentów. Uznajemy je za bezpośrednie podrzędniki. Czynność powtarzamy rekurencyjnie.

Przykładowo w Walentym mamy wpis prepnp mówiący że czasownik ma podrzędnik będący frazą przyimkow-rzeczownikową. O tym czy bezpośrednim podrzędnikiem czasownika jest przyimek, czy rzeczownik decyduje to, czy preferencje selekcyjne argumentu uzgadniają się z typem semantycznym rzeczownika, czy też z typem semantycznym frazy przyimkowej.

Podsumowując: mamy kryterium składniowe i semantyczne, w razie spełniania jednego kryterium wygrywa kryterium semantyczne, jeśli róznica polega na przesunięciu węzła w górę drzewa rozbioru.

Budujemy drzewo składniowe wg. morfosyntaktycznych reguł polskiej składni. A następnie Jeśli nie jest spełnione kryterium zgodności roli tematycznej argumentu z typem semantycznym podrzędnika, naprawiamy to zamieniając w drzewie ten podrzędnik z jednym z jego synów (zakładamy, że spójnik podrzędny jest głową zadania podrzędnego). Taka zmiana ma miejsce w przypadku niesemantycznych przyimków, pojemników, liczebników, spójników podrzędnych)

2. Opis składniowo-semantyczny wzorowany na Walentym:
- Rola tematyczna łącząca słowo z nadrzędnikiem (gdy leksem ma ją do siebie przypisaną oraz jest uogólnienie intersektywny) *
- Opis struktury składniowej argumentów, gdy słowa nie ma w Walentym
- Preferencje selecyjne (i ew. role tematyczne) argumentów, gdy słowa nie ma w Walentym
- Słowosieciowy sens słowa dla słów, których nie ma w Słowosieci

Dla przyimków opis struktury składniowej obejmuje
- liczba argumentów jawnych (por. 'między a', 'między i')
- okalającość (między-a)
- pozycyjność (por. postpozycyjne '[100 lat] temu')
- przypadek wymagany przez przyimek (kopia z SGJP)

ad *
Rzeczowniki, które będąc frazą wolną w narzędniku nadają rolę tematyczną Instrument zwykle kiedy są przedmiotami fizycznymi, Manner, gdy są niefizyczne "Osiągnąłem to sprytem.", Tiem przy określeniach czasu np: "wiosna".
Rzeczownikowa fraza wolna w celowniku (tekst Marii Dąbrowskiej)
Przymiotniki, które mają rolę tematyczną inną niż Attribute.
Przysłówki, które mają rolę tematyczną inną niż Manner.

3. Niejawne argumenty:
- okazjonalność
- deiktyczność
- komparacyjność
- porządek
- koreferencyjność
- relacyjność (przymiotniki ale też liczebniki!)*

* Przez relacyjność rozumiemy to, że aby określić znaczenie słowa (liczność, stopień natężenia cechy...), trzeba wiedzieć, jaki predykat jest modyfikowany przez dane słowo

Leksemy mające ukryty argument komparatywny mogą przyjmować komparatywny argument przyimkowy.

4. Podział liczebników ze względu na dokładność i 
oznaczenie pojemników, czyli rzeczowników określających
miarę swoich podrzędników, np: "łyżka cukru" (aby naprawić brak uogólnionej intersektywności liczebników i pojemników czynimy je podrzędnikami swoich tradycyjnych składniowych nadrzędników).

Wyrażenia oznaczajce miarę (rola tematyczna Measure, pytanie ile?)

5. Metatekstowość.
+ onomatopeje (bzz, bum)
+ ekspresywizmy (brawo, cholera, wrr)

jak chcemy opisać metatekstowość, jakie ma cechy?
temat, remat, implikatura konwencjonalna

6. Opis przykładów, które nie są uogólnienie intersektywne.

Bycie kwantyfikatorem / nielokalne zmienianie zależności semantycznych
każdy
prawdopodobnie
może
oczywiście
tylko
jeśli w znaczeniu logicznym, 

Jeśli występuje nielokalne zmienianie zależności semantycznych, to nie ma uogólnionej intersektywności.
powyższe stwierdzenie niedziała dla metatekstowego "oczywiście", czy jest prawdziwe po pominięciu metatekstowości?

Reprezentacja semantyczna partykuł.

7. Faktywność (napisać czym jest, czemu przysługuje, jakie pytania sobie z nią związane zadajemy)
podrzędniki zdaniowe rzeczowników i czasowników z Walentego - faktywność przysługuje pozycji w ramie walencyjnej
spójniki zdaniowe - faktywność przysługuje spójnikowi (zdaniu podrzędnemu). 
faktywność fraz niefinitywnych (bezokolicznikowych, praet, ger, imps, ...), jak poradzić sobie z brakiem czasu gramatycznego

8. Zdarzenia, procesy (zmiany stanu rzeczy w czasie)

9. Relacje czasowe (role tematyczne Time i Duration, pytanie kiedy?) i przestrzenne (role tematyczne Location i Path, pytania gdzie?, skąd?, dokąd?, którędy?)

10. Relacje przyczynowe, celowe, warunkowe i przyzwoleniowe (role Purpose i Condition)

Czy rozróżnienie pomiędzy Purpose i Condition to rozróżnienie pomiędzy intencjonalnymi i nieintecjonalnymi okolicznościami wpływającymi na podjęcie akcji.