przyimki5.txt
5.61 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
Zgodnie z założeniami z Clarin 1 mamy algorytm znaczeniowy i odniesienie.
Odniesieniami przyimków sa funkcje charakterystyczne, np. jedna z możliwych funcji dla przyimka "blisko" jest zdefiniowana jako
blisko(X,Y)=[dist(X,Y) <= e], gdzie e=0.01 a dist jest to polimorficza metryką zdefiniowana jako: w przypadku, gdy:
- X i Y są punktami w przestrzeni liniowej jest to metryka Euklidesowa,
- X i Y są podzbiorami przestrzeni liniowej jest to metryka Hausdorffa nad metryką Euklidesową.
- X i Y parametryzowane przez czas dist(X,Y) = sup_t dist(X(t),Y(t))
W szczególności, gdy X i Y są liczbami dist(X,Y) = |X - Y|,
a gdy X i Y są interwałami dist(X,Y) = max{sup{inf{|x-y|:y \in Y}:x \in X},sup{inf{|x-y|:x \in X}:y \in Y} = max{|X.beg-Y.beg|,|X.end-Y.end|}
Algorytm znaczeniowy "blisko" zwraca true wtw. kiedy badane odniesienie R jest funkcja charakterystyczną definiowalną w postaci
R(X,Y)=[dist(X,Y) <= e], gdzie dist jest metryką, a e liczbą rzeczywistą większą od 0.
Przez B oznaczymy referencję podrzędnika przyimka.
Przez P oznaczymy referencję wyrażenia przyimkowego przestrzennego.
Przez R oznaczymy odniesienie przyimka.
Przez A oznaczymy referencję nadrzędnika wyrażenia przyimkowego.
W przypadku określeń czasu nadrzędnikiem przyimka jest zazwyczaj nazwa zdarzenia lub stanu.
W przypadku określeń czasu podrzędnikiem przyimka jest zazwyczaj nazwa przedziału czasowego albo nazwa zdarzenia.
Referencjami nazw przedziałów czasowych są interwały.
Referencjami nazw zdarzeń są zdarzenia.
Referencjami określeń wyrażeń przyimkowych będących określeniami czasu są interwały.
Przez .beg będziemy oznaczać początek interwału, przez .end koniec, a przez .len długość.
Przez .time będziemy oznaczać czas zdarzenia/stanu, przez .loc będziemy oznaczać parametryzowane przez czas miejsce zdarzenia/stanu/przedmiotu.
Role tematyczne definiujemy jako trójargumentowe relacje, których pierwszym argumentem jest odniesienie nadrzędnika przyimka, drugim jest odniesienie przyimka a trzecim odniesienie podrzędnika przyimka.
Loc(A,R,B) = forall t in A: A.loc(t) subset P(t) && R(P,B.loc)=1
LocGoal(A,R,B) = exists P: A(A.end) subset P(A.end) && not A(A.beg) subset P(A.beg) && R(P,B.loc)=1
LocSrc(A,R,B) = exists P: A(A.beg) subset P(A.beg) && not A(A.end) subset P(A.end) && R(P,B.loc)=1
Time(A,R,B) <==> R(A.time,B)=1
Time(A,R,B) <==> R(A.time,B.time)=1
Count(A,R,B) <==> R(A.count,B)=1
Np. dla zdania "Strzał padł koło południa." mamy type(A,paść), type(R,koło_1), type(B,południe) oraz wiążącą je rolę tematyczną Time(A,R,B).
Zadanie opisania semantyki przyimków sprowadza się teraz do wskazania ich
- lemat i schemat składniowy,
- preferencje selekcyjne nałożone na nadrzędnik,
- preferencje selekcyjne nałożone na podrzędnik,
- rola tematyczna,
- sens przyimka - nazwa algorytmu znaczeniowego
- numer sensu z SJP
- przykład(y)
Przyjmujemy, że przyimki mogą mieć wiele sensów.
Oznaczamy je poprzez dodawanie do lematów przyimków kolejnych liczb naturalnych.
Sensy różnych przimków mogą być identyczne. Mają wtedy ten sam algorytm znaczeniowy.
Algorytme znaczeniowe przyimków te definiujemy tak, by były niezależne od ról tematycznych.
Oprócz tego potrzebujemy wskazać sensy identyczne oraz zdefiniować poszczególne algorytmy znaczeniowe.
koło_1=blisko_1=około_1=niedaleko_1=opodal_1=pod_2=obok_1
blisko_1(R)=1 <==> R jest definiowalne w postaci forall X,Y: R(X,Y)=[dist(X,Y) <= e], gdzie dist jest metryką, a e liczbą rzeczywistą większą od 0.
koło:gen ? CZAS Time koło_1 2 Koło szóstej już kasłała i miała gorączkę.
koło:gen ? CZAS Time koło_1 2 Strzał padł koło jedenastej minuty meczu.
koło:gen ? CZAS Time koło_1 2 Zadzwoniła koło szóstej.
koło:gen ? CZAS Time koło_1 2 Wyzdrowiała koło niedzieli.
około:gen ? CZAS Time około_1
blisko:gen ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc blisko_1 a Mieszka blisko stacji metra.
koło:gen ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc koło_1 1 Usiądź koło mnie.
niedaleko:gen ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc niedaleko_1 Mieszkali niedaleko parku.
opodal:gen ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc opodal_1 Konie pasły się opodal lasu.
pod:inst ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc pod_2 3 Spotkajmy się pod pomnikiem.
obok:gen ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc obok_1 1 Położył łyżkę obok talerza. Usiadła obok syna. (tu by się przydało dodać kierunek bliskości)
pod:acc ? PRZEDMIOT FIZYCZNY LocGoal pod_2 3 Idziemy pod pomnik.
koło:gen ? LICZBA Count koło_1 Ma koło pięciu lat.
blisko:gen ? ? ? blisko_1 Obracał się blisko prezesa
w_1=do_1=z_1=podczas_1
subset(X,Y) jest uogólnieniem zawierania zbiorów zdefiniowanym jako: w przypadku, gdy:
- X i Y są punktami w przestrzeni liniowej subset(X,Y) = [X subset otoczka_wypukła(Y)]
- X i Y są parametryzowane przez czas subset(X,Y) = [forall t: X(t) subset otoczka_wypukła(Y(t))]
[JK]: Dodaj słowną glosę do tej najważniejszej części powyżej (wszędzie)
w_1(R) <==> R jest definiowalne w postaci forall X,Y: R(X,Y)=subset(X,Y)
podczas:gen ? CZAS Time podczas_1
w:loc ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc w_1 1 Kot śpi w szafie. Usiadł w fotelu.
w:acc ? PRZEDMIOT FIZYCZNY LocGoal w_1 2,4 Rankiem wyruszyli w góry. Piorun uderzył w stodołę.
do:gen ? PRZEDMIOT FIZYCZNY LocGoal do_1 3 Kot wszedł do szafy. Skoczył do wody.
z:gen ? PRZEDMIOT FIZYCZNY LocSrc z_1 1b Wyszedł z banku.
po:loc ? ZDARZENIE Time po_1 6 Po doktoracie podjęła pracę w liceum.
po:loc ? ZDARZENIE Time po_1 6 Po doktoracie wciąż pracowała w liceum.
po:loc ? CZAS Time po_1 6 Zdrzemnął się po piątej.
po:loc ? PRZEDMIOT FIZYCZNY Loc po_1 3 Kot chodził po biurku. Zimą dzieci ślizgały się po zamarzniętym jeziorze.