SJP_prep.tab 53.6 KB
aniżeli	prep		compar		II			przyimek łączący podstawę porównania z wyrażeniem, które komunikuje zwykle wyższy stopień nasilenia cechy	Była ładniejsza aniżeli jej koleżanka.
bez	prep			gen	II			przyimek komunikujący zwykle brak, nieobecność czegoś lub kogoś	Las bez grzybów. Sukienka bez rękawów. Odejść bez pożegnania.
blisko	prep		Location	gen	II		a	przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami	Mieszka blisko stacji metra.
blisko	prep	CZAS	Time	gen	II		b	lub między punktami czasowymi	Było już blisko daty wyjazdu.
co	prep		x		II	1		przyimek używany w połączeniach charakteryzujących częstość, z jaką coś się powtarza	Przystawał co krok.
co	prep		compar		II	2		przyimek używany w połączeniach, komunikujących, że przedmioty pod względem danej cechy są tożsame	Krawat tego koloru co koszula
dla	prep			gen		1		przyimek komunikujący o przeznaczeniu obiektu	Film dla młodzieży.
dla	prep	CZEMU	Purpose	gen		2		przyimek komunikujący cel czynności	Tupali nogami dla rozgrzewki.
dla	prep	ARG		gen		3		przyimek wyznaczający obiekt odniesienia komunikowanego sądu, najczęściej osobę, z punktu widzenia której sąd ten jest wydawany	Był to dla mnie rok pełen sukcesów.
dla	prep	CZEMU	Condition	gen		4		przyimek wprowadzający przyczynę jakichś działań	Na dziki polowano dla mięsa.
do	prep			gen	I	1		przyimek komunikujący o przeznaczeniu obiektu	filiżanka do kawy
do	prep	CZEMU	Purpose	gen	I	2		przyimek komunikujący cel czynności	Oddał buty do naprawy.
do	prep		Location Goal	gen	I	3		przyimek komunikujący kierunek ruchu	Skoczył do wody.
do	prep	CZAS	Time Goal/Duration	gen	I	4		przyimek określający czas zakończenia zdarzenia	Spał do południa.
do	prep		x	gen	I	5		przyimek wyznaczający górną lub dolną granicę czegoś	Inflacja spadła do dziesięciu procent.
do	prep		x?	gen	I	6		przyimek komunikujący o rezultacie procesu lub charakteryzujący stopień nasilenia tego procesu	Blacha rozpaliła się do czerwoności.
do	prep	ARG		gen	I	7		przyimek wprowadzający składnik zdania rządzony przez czasownik, przymiotnik, rzeczownik lub określający je	Przywiązał się do dziadka. Był podobny do siostry.
do	prep	LEX		gen	I	8		przyimek wprowadzający samodzielne wypowiedzenia nieoznajmujące, m.in. przekleństwa, formuły grzecznościowe, odezwy	Do diabła! Do zobaczenia! Do broni!
do	prep			gen	I	9		przyimek między liczebnikami oznaczający potęgowanie	Dwa do piątej.
dokoła	prep		Location	gen	II	1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś znajdującego się w środku	Dokoła klombów posadzono tulipany.
dokoła	prep		Path	gen	II	1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś znajdującego się w środku	Dokoła klombów posadzono tulipany.
dokoła	prep	ARG		gen	II	2		przyimek określający główny temat tego, o czym mowa w zdaniu	Wszystkie jego myśli krążyły dokoła rodzinnego domu.
dzięki	prep	CZEMU	Condition	dat	I			przyimek komunikujący o cechach, faktach lub osobach, które spowodowały, że dana sytuacja jest dla kogoś pomyślna	Uratował się dzięki przytomności umysłu.
jak	prep		compar		II			przyimek wprowadzający wyrażenie porównawcze	Nos miała jak kartofelek.
jako	prep		Attribute		I	1		przyimek wprowadzający określenie roli, jaką pełni jakaś osoba w danych okolicznościach, a także określenie stosunku tej osoby do innych osób	Jako gospodarz spotkania starał się być dla wszystkich życzliwy i miły.
jako	prep		Attribute?		I	2		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem wskazujący na okres życia osoby, o której mowa w zdaniu	Jako dziecko przebyła wszystkie choroby zakaźne.
jako	prep	ARG	Theme Source		I	3		przyimek wprowadzający określenie sposobu potraktowania lub oceny danego obiektu lub stanu rzeczy	Takie stany są określane jako depresyjne.
jako	prep		Attribute		I	4		przyimek przyłączający liczebnik porządkowy, który wskazuje na kolejność charakteryzowanego zdarzenia względem innych	Sekretarz komisji przyszedł na zebranie jako pierwszy.
koło	prep		Location	gen	II	1		przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami	Usiądź koło mnie.
koło	prep		Path	gen	II	1		przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami	Usiądź koło mnie.
koło	prep	CZAS	Time	gen	II	2		przyimek poprzedzający określenie liczby, ilości, miary lub czasu, który komunikuje, że jest ono przybliżone	Zadzwoniła koło szóstej.
koło	prep			gen	II	2		przyimek poprzedzający określenie liczby, ilości, miary lub czasu, który komunikuje, że jest ono przybliżone	Zadzwoniła koło szóstej.
koło	prep			gen	II	3		przyimek przyłączający nazwę przedmiotu będącego obiektem czynności, o której mowa w zdaniu	Dłubał coś koło zegara.
ku	prep		Location Goal	dat		1		przyimek przyłączający określenie miejsca, w kierunku którego ktoś zmierza lub coś prowadzi	Odwrócił się nagle i ruszył ku drzwiom.
ku	prep	CZEMU	Purpose	dat		2		przyimek przyłączający określenie celu czynności, o której mowa w zdaniu	Nakręcono ten film ku przestrodze młodzieży.
ku	prep			dat		3		przyimek przyłączający określenie czyjegoś stanu wewnętrznego, który wytworzył się w następstwie zdarzenia lub zjawiska, o którym mowa w zdaniu	Ku radości maluchów spadł śnieg.
ku	prep	ARG	Time Goal?	dat		4		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący, że zbliża się dana pora roku lub dnia	Dni są coraz dłuższe i ma się ku wiośnie.
ku	prep			dat		5		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś jest zainteresowany inną osobą pod względem erotycznym	Nasze dzieci mają się ku sobie.
lada	prep	CZAS	Time	nom	III			przyimek łączący się z nazwą jednostki czasu, komunikujący, iż coś stanie się w najbliższym czasie	Przyjadą lada godzina.
między	prep		Location Goal	acc		1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa, jest z obu stron otoczone czymś	Ulica ciągnęła się między domami.
między	prep	ARG		acc		4		przyimek wprowadzający określenie przeznaczenia tego, co stanowi rezultat dokonanego podziału	Podzielił majątek między synów.
między	prep		Location	inst		1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa, jest z obu stron otoczone czymś	Ulica ciągnęła się między domami.
między	prep		Path	inst		1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa, jest z obu stron otoczone czymś	Ulica ciągnęła się między domami.
między	prep			inst		2		przyimek komunikujący, iż zależność, o której mowa, dotyczy wymienionych w zdaniu osób, zjawisk, przedmiotów lub faktów	Pokrewieństwo między nimi było bardzo dalekie.
między	prep	CZAS	Time	inst		3		przyimek wprowadzający określenia granic czasowych, w których miało miejsce dane zdarzenie	Wrócę między drugą a trzecią.
między	prep			inst		5		przyimek ograniczający dwustronnie zbiór cech, które można przypisać nietypowemu obiektowi, o którym mowa	Bluzka koloru między żółtym a brązowym.
między	prep			inst		6		przyimek komunikujący, iż wybór, przed którym stoi dana osoba, dotyczy wymienionych przedmiotów lub osób	Wybieraj między mną a nim.
między	prep			inst		7		przyimek wprowadzający określenie zbioru, do którego należą lub spośród którego się wyróżniają charakteryzowane w zdaniu przedmioty lub osoby	Słynęła z urody między rówieśnicami.
mimo	prep			acc/gen				przyimek oznaczający rozbieżność między tym, co się dzieje, a tym, czego się należało spodziewać	Mimo późnej pory wyszedł na spacer.
na	prep		Location Goal	acc		1	b	miejsce lub kierunek, będące celem ruchu, czynności	Pojechali na Mazury.
na	prep		Duration	acc		2		przyimek tworzący wyrażenia oznaczające trwanie czegoś, okres, termin lub porę dziania się czegoś	Wyjechać na weekend.
na	prep		Measure	acc		3		przyimek tworzący wyrażenia oznaczające miarę, ocenę wielkości oraz zakres ich zastosowania	Gruby na palec.
na	prep	CZEMU	Condition	acc		4		przyimek tworzący z nazwami czynności wyrażenia określające cel, skutek lub sposób odbywania się tych czynności	Składać na pół.
na	prep	CZEMU	Purpose	acc		4		przyimek tworzący z nazwami czynności wyrażenia określające cel, skutek lub sposób odbywania się tych czynności	Składać na pół.
na	prep			acc		4		przyimek tworzący z nazwami czynności wyrażenia określające cel, skutek lub sposób odbywania się tych czynności	Składać na pół.
na	prep			acc		5	a	przyimek łączący z nadrzędnymi czasownikami rzeczowniki stanowiące ich uzupełnienie	Liczyć na pomoc.
na	prep			acc		5	b	z nadrzędnymi rzeczownikami wyrazy stanowiące ich uzupełnienie	Skrzynka na listy.
na	prep			acc		5	c	lub z nadrzędnymi przymiotnikami wyrazy stanowiące ich uzupełnienie	Był chciwy na pieniądze.
na	prep	LEX		acc		6		przyimek tworzący wraz z rzeczownikami równoważniki zdań	Na zdrowie!
na	prep			adv		7		przyimek tworzący z przysłówkowymi określeniami kolorów wyrażenia precyzujące osiągnięcie koloru	Pomalował ściany na zielono.
na	prep			adv		8		przyimek tworzący z przysłówkami lub przymiotnikami wyrażenia oznaczające szczególne okoliczności dziania się czegoś	Spać na stojąco.
na	prep		Duration	adv		9		przyimek tworzący z przysłówkami oznaczającymi czas wyrażenia precyzujące ten czas	Przyjechali na krótko.
na	prep			adv		10		przyimek tworzący w połączeniu ze składnikami nieodmiennymi wyrażenia zleksykalizowane, oznaczające różne relacje przestrzenne	Wyjść na zewnątrz.
na	prep		Location	loc		1	a	przyimek tworzący wyrażenia oznaczające miejsce dziania się lub znajdowania się czegoś	Pracował na polu.
nad	prep		Location Goal	acc		1		przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni	Nad miastem przeszła burza.
nad	prep			acc		6		przyimek wprowadzający nazwę czegoś, czemu wymieniona w zdaniu cecha przysługuje w największym stopniu	Nic ważniejszego nad zdrowie.
nad	prep			acc		7		przyimek tworzący wyrażenia stanowiące wzmocnienie lub ograniczenie tego, co oznacza rzeczownik, z którym się łączy	Skandal nad skandale.
nad	prep		compar	acc		8		przyimek przyłączający określenie podstawy porównania	Praca nad siły.
nad	prep		Location	inst		1		przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni	Nad miastem przeszła burza.
nad	prep		Path	inst		1		przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni	Nad miastem przeszła burza.
nad	prep		Location	inst		2		przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś w miejscu położonym blisko wody	Wyjechali nad morze. Warszawa leży nad Wisłą.
nad	prep	ARG		inst		3		przyimek tworzący wyrażenia wskazujące na przedmiot, temat tego, co oznacza wyraz określany	Opieka nad dziećmi. Myśleć nad sposobem ratunku.
nad	prep	CZAS	Time	inst		4		przyimek tworzący wyrażenia oznaczające bliskość czasową czegoś względem określonej pory	Wrócili nad ranem.
nad	prep			inst		5		przyimek przyłączający określenie osoby, która jest podporządkowana służbowo komuś innemu	Nad dyrektorem departamentu stał określony wiceminister.
naokoło	prep		Location	gen	II			przyimek komunikujący, że to, o czym jest mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś	
naokoło	prep		Path	gen	II			przyimek komunikujący, że to, o czym jest mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś	
naprzeciw	prep		Location	gen	I			przyimek komunikujący, że coś znajduje się lub dzieje się w miejscu, do którego dana osoba lub rzecz jest zwrócona, albo że ktoś idzie w kierunku, z którego spodziewa się nadejścia danej osoby	
niby	prep		compar		I			przyimek używany w konstrukcjach porównawczych, wyrażający relację podobieństwa	Drucik cienki niby igła.
niczym	prep		compar		I			przyimek przyłączający wyraz, który określa podstawę porównania	Wpatrywał się w mrok niczym sowa czyhająca na łup.
niedaleko	prep		Location	gen				przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami, zdarzeniami lub punktami czasowymi	Mieszkali niedaleko parku.
niedaleko	prep	CZAS	Time	gen				przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami, zdarzeniami lub punktami czasowymi	Mieszkali niedaleko parku.
niż	prep		compar		II			przyimek przyłączający wyrażenie określające podstawę porównania dla cechy lub sytuacji odznaczających się zwykle większym lub mniejszym stopniem nasilenia	Szybciej rosną wydatki niż dochody.
o	prep			acc	II	2		przyimek poprzedzający nazwę przedmiotu, z którym styka się jakaś osoba lub rzecz w wyniku ruchu lub w trakcie wykonywania jakiejś czynności	Zaczepiła rękawem o gwóźdź. Koła stukały o szyny.
o	prep			acc	II	3		przyimek wprowadzający określenie różnicy między dwoma obiektami lub stanami rzeczy pod względem ilości, liczby lub stopnia	Przerósł brata o głowę.
o	prep			loc	II	1		przyimek wprowadzający nazwę lub charakterystykę przedmiotu czyjejś wypowiedzi, czyjejś prośby, czyichś starań, myśli, uczuć, czyjegoś sądu lub przekonania, a także nazwę przedmiotu sporu, walki bądź oskarżenia	Często opowiadał o swojej rodzinie. Był przekonany o swojej racji. Drużyny walczyły o wejście do finału.
o	prep	CZAS	Time	loc	II	4		przyimek wprowadzający określenie czasu zdarzenia	Wyruszyli w góry o świcie.
o	prep			loc	II	5		przyimek przyłączający do nazwy rzeczy lub osoby rzeczownik z przymiotnikiem lub liczebnikiem charakteryzujący właściwość tej rzeczy lub osoby	Był człowiekiem o stalowych nerwach.
o	prep			loc	II	6		przyimek przyłączający nazwę narzędzia lub środka, którym posługuje się dana osoba, chcąc wykonać określoną czynność	Poruszała się o kulach.
obok	prep	MIEJSCE	Location	gen	I	1		przyimek komunikujący, że dana rzecz lub osoba znajduje się blisko innej	Położył łyżkę obok talerza. Usiadła obok syna.
obok	prep	MIEJSCE	Path	gen	I	1		przyimek komunikujący, że dana rzecz lub osoba znajduje się blisko innej	Położył łyżkę obok talerza. Usiadła obok syna.
obok	prep			gen	I	2		przyimek komunikujący o współwystępowaniu przedmiotów lub faktów, o których jest mowa, z innymi przedmiotami i faktami	Obok działalności politycznej uprawiał dziennikarstwo.
od	prep		Location Source	gen		1	a	przyimek wprowadzający określenie miejsca, od którego oddala się dana rzecz lub osoba	Goście wstali od stołu.
od	prep		Location Source	gen		1	b	lub z którego dochodzi dane zjawisko	Zimny wiatr wiał od morza.
od	prep			gen		2		przyimek wprowadzający nazwę strony lub miejsca, względem których określane jest położenie danego obiektu	Ręczniki leżą na drugiej półce od dołu.
od	prep			gen		3		przyimek wprowadzający nazwę obiektu, od którego dana rzecz jest oddzielana lub oddzielona	Odklejała znaczki od kopert.
od	prep			gen		4		przyimek wprowadzający nazwę osoby, od której pochodzi to, o czym jest mowa	Pieniądze pożyczyła od ojca.
od	prep	CZAS	Time Source/Duration	gen		5		przyimek wprowadzający określenie czasu, w którym zaczął mieć miejsce dany stan rzeczy	Była od świtu na nogach.
od	prep		Location Source/Manner	gen		6		przyimek wprowadzający określenie dolnej granicy czegoś	Mieszkanie było zastawione książkami od podłogi po sufit.
od	prep	CZEMU	Condition	gen		7		przyimek wprowadzający określenie przyczyny danego zjawiska	Buty miał mokre od rosy.
od	prep			gen		8		przyimek poprzedzający nazwę osoby, rzeczy lub zjawiska, z którymi ktoś chce uniknąć kontaktu	Zasłaniała twarz od słońca.
od	prep			gen		9	a	przyimek łączący dwa rzeczowniki, z których pierwszy nazywa część danej całości	Wyprasuj kołnierzyk od bluzki.
od	prep			gen		9	b	przedmiot zabezpieczający przed danym zjawiskiem	Weź proszek od bólu głowy.
od	prep			gen		9	c	lub przedmiot używany w danych sytuacjach	Garnitur od ślubu.
od	prep			gen		10		przyimek łączący nazwę osoby z określeniem jej specjalności	Firma zatrudni specjalistę od komputerów.
od	prep		compar	gen		11		przyimek łączący dwa człony konstrukcji porównawczej dotyczącej stopnia nasilenia danej cechy	Ta praca była trudniejsza od poprzedniej.
od	prep			gen		12		przyimek wprowadzający określenie podstawy obliczania jakiejś wielkości	W redakcji płacono mu od wiersza lub od arkusza.
od	prep			gen		13		przyimek przyłączający wyrazy i wyrażenia służące wymyślaniu komuś	Nawyzywała go od łajdaków.
około	prep	CZAS	Time	gen	I			przyimek poprzedzający określenie liczby, ilości, miary lub czasu, nadający im przybliżony charakter	
około	prep			gen	I			przyimek poprzedzający określenie liczby, ilości, miary lub czasu, nadający im przybliżony charakter	
opodal	prep		Location	gen	I			przyimek komunikujący o małej odległości przedmiotu lub zdarzenia od danego miejsca	Konie pasły się opodal lasu.
opodal	prep		Location Goal	gen	I			przyimek komunikujący o małej odległości przedmiotu lub zdarzenia od danego miejsca	Konie pasły się opodal lasu.
oprócz	prep			gen		1		przyimek wyłączający z zakresu odniesienia zdania element, którego nazwa użyta jest po tym przyimku	Zwiedzili cały pałac oprócz ostatniego piętra.
oprócz	prep			gen		2		przyimek włączający do zakresu odniesienia zdania element, którego nazwa użyta jest po tym przyimku	Oprócz niego byli tam i inni.
po	prep		x	acc		5		przyimek poprzedzający określenie górnej granicy czegoś	Nakryła się kołdrą po czubek nosa.
po	prep	CZEMU	Purpose?	acc		16		przyimek wprowadzający nazwę rzeczy lub osoby, którą ktoś zamierza zabrać z miejsca, do którego się w tym celu udaje	Poszedł do przedszkola po wnuka.
po	prep	CZEMU	Purpose	acc		17		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem wprowadzający określenie celu charakteryzowanej w zdaniu czynności	Zatelefonowała do niego po radę i pomoc.
po	prep			adv		19		przyimek wprowadzajacy przysłówki określające sposób lub podobieństwo	Zachowywał się w stosunku do mnie po ojcowsku.
po	prep		Location	loc		1	a	przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem komunikujący, że to, o czym mowa, dzieje się w wielu miejscach jakiejś przestrzeni	Echo roznosi się po lesie.
po	prep		Path	loc		1	a	przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem komunikujący, że to, o czym mowa, dzieje się w wielu miejscach jakiejś przestrzeni	Echo roznosi się po lesie.
po	prep		Location	loc		1	b	lub że czynność, o której mowa, jest wykonywana w różnych miejscach	Szeptali o tym po kawiarniach.
po	prep	CZAS	Time	loc		2		przyimek wprowadzający określenie czasu, wraz z którym komunikujący, że to samo zdarzenie powtarza się przez pewien czas	Po nocach grał w karty, a w dzień się uczył.
po	prep		Location	loc		3		przyimek wprowadzający określenie powierzchni przedmiotu, na której lub wzdłuż której wykonuje się czynność lub ruch	Zimą dzieci ślizgały się po zamarzniętym jeziorze.
po	prep		Path	loc		3		przyimek wprowadzający określenie powierzchni przedmiotu, na której lub wzdłuż której wykonuje się czynność lub ruch	Zimą dzieci ślizgały się po zamarzniętym jeziorze.
po	prep	COMPREP		loc		4	a	przyimek wprowadzający określenie strony, z której lub na której coś się dzieje lub znajduje	Pisz tylko po jednej stronie kartki.
po	prep	ARG		loc		4	b	lub części jakiejś całości, zwykle części ciała, podlegającej działaniu	Całował babcię po rękach.
po	prep	CZAS	Time	loc		6		przyimek wprowadzający określenie stanu rzeczy lub punktu czasowego wcześniejszego w stosunku do zdarzenia, o którym mowa w zdaniu	Po doktoracie podjęła pracę w liceum.
po	prep	CZAS/SYTUACJA	Time	loc		7		przyimek wprowadzający określenie czasu dzielącego dwa zdarzenia	Spotkali się dopiero po dwudziestu latach.
po	prep			loc		8		przyimek wraz z użytą po nim nazwą wyznaczający osobę lub rzecz zajmującą w pewnej hierarchii miejsce wyróżnione w stosunku do innych osób lub rzeczy, o których jest mowa	W parafii uchodził za pierwszego człowieka po proboszczu.
po	prep			loc		9		przyimek wprowadzający nazwę rzeczy, użytą również bezpośrednio przed przyimkiem, i wraz z tymi nazwami komunikujący, że z każdą kolejną rzeczą objętą tą nazwą dzieje się to samo co z poprzednią	Nagrywał zdanie po zdaniu.
po	prep			loc		10		przyimek wprowadzający nazwę osoby, do której coś wcześniej należało lub która była wcześniej nosicielem danej cechy	Talent malarski miał po matce.
po	prep			loc		11		przyimek wprowadzający nazwę osoby, której działania wymagają innych działań charakteryzowanych w zdaniu	Przez cały tydzień sprzątała po murarzach.
po	prep			loc		12		przyimek wprowadzający nazwę rzeczy, którą było wcześniej wypełnione dane naczynie lub opakowanie	Butelka po mleku.
po	prep			loc		13		przyimek wprowadzający nazwę osoby, której odejście wywołało czyjąś rozpacz	Przez miesiąc rozpaczała po dziadku.
po	prep		Purpose/Condition	loc		14		przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem nazywającym zdarzenie lub osobę komunikujący o przewidywanym następstwie tego zdarzenia lub działania tej osoby	Po wizycie prezydenta miasta oczekiwano reaktywowania starej umowy.
po	prep			loc		15		przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem komunikujący, na jakiej podstawie rozpoznawany jest przedmiot, o którym mowa w zdaniu	Potrafiła rozróżniać drzewa po liściach.
po	prep			loc		18		przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem lub połączeniem liczebnika z rzeczownikiem komunikujący, ile rzeczy, osób lub zdarzeń przypada na kogoś lub na coś	Każde dziecko dostało po gruszce.
pod	prep		Location Goal	acc		1		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś znajduje się poniżej lub przedostaje się tak, żeby znaleźć się poniżej danej rzeczy	Kot spał pod biurkiem. Woda wlewała się pod wannę.
pod	prep		Location Goal	acc		2		przyimek przyłączający nazwę rzeczy, która przykrywa coś lub kogoś	Dziecko schowało się pod kołdrę.
pod	prep		Location Goal	acc		3		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś znajduje się w pobliżu lub udaje się w pobliże obiektu, który przewyższa osobę lub rzecz, o której mowa	Spotkajmy się pod pomnikiem.
pod	prep		Location Goal	acc		4		przyimek przyłączający nazwę góry lub miejscowości, w okolicach której coś się dzieje lub w okolice której ktoś się udaje	Mieszkali pod Babią Górą. Katastrofa wydarzyła się pod Poznaniem.
pod	prep		Location Goal	acc		5		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący, że ktoś lub coś posuwa się w kierunku przeciwnym do kierunku wiatru lub prądu rzeki	Z trudem wiosłowali pod prąd.
pod	prep	ARG		acc		6		przyimek wprowadzający nazwę czynności lub jej obiektu, podporządkowaną nadrzędnemu składnikowi zdania	Wniosek poddano pod głosowanie.
pod	prep	ARG		acc		7		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący o kierowaniu czymś, sprawowaniu władzy lub opieki nad kimś lub nad czymś	Rodzice oddali córkę pod opiekę babci.
pod	prep		Location Goal	acc		10		przyimek wraz z przyłączanym wyrażeniem określający czyjś adres lub numer telefonu	Proszę zanieść te bagaże pod szóstkę.
pod	prep			acc		11		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że jedna rzecz jest dopasowana lub dostosowana do drugiej	Kupiła torebkę pod kolor płaszcza.
pod	prep			acc		12		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś robi coś w sposób charakterystyczny dla danego twórcy lub odpowiadający upodobaniom danej osoby	Jej pierwsze obrazy były malowane pod Picassa.
pod	prep	CZAS	Time	acc		13		przyimek wraz z określeniem czasu komunikujący, że coś zdarzyło się nieco wcześniej, niż w chwili, na którą to określenie wskazuje	Pod wieczór zaczęło padać.
pod	prep			acc		14		przyimek wraz z określeniem liczby komunikujący, że dana wielkość jest niewiele mniejsza, niż wskazuje ta liczba	Ojciec miał już wtedy pod osiemdziesiątkę.
pod	prep			acc		15	a	przyimek wprowadzający nazwę zakąski, która towarzyszy piciu alkoholu	Pili pod śledzika.
pod	prep			acc		15	b	lub określenie wznoszonego przez kogoś toastu	Pod nasze spotkanie!
pod	prep		Location	inst		1		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś znajduje się poniżej lub przedostaje się tak, żeby znaleźć się poniżej danej rzeczy	Kot spał pod biurkiem. Woda wlewała się pod wannę.
pod	prep		Path	inst		1		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś znajduje się poniżej lub przedostaje się tak, żeby znaleźć się poniżej danej rzeczy	Kot spał pod biurkiem. Woda wlewała się pod wannę.
pod	prep		Location	inst		2		przyimek przyłączający nazwę rzeczy, która przykrywa coś lub kogoś	Dziecko schowało się pod kołdrę.
pod	prep		Location	inst		3		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś znajduje się w pobliżu lub udaje się w pobliże obiektu, który przewyższa osobę lub rzecz, o której mowa	Spotkajmy się pod pomnikiem.
pod	prep		Location	inst		4		przyimek przyłączający nazwę góry lub miejscowości, w okolicach której coś się dzieje lub w okolice której ktoś się udaje	Mieszkali pod Babią Górą. Katastrofa wydarzyła się pod Poznaniem.
pod	prep		Stimulus/Condition	inst		8		przyimek wprowadzający określenie przyczyny lub uzasadnienia jakiegoś zdarzenia albo okoliczności, które miały na to zdarzenie wpływ	Drzwi otworzyły się pod naporem tłumu.
pod	prep			inst		9		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że dana osoba lub dany obiekt mogą być rozpoznane za pomocą wymienionej nazwy	" Policja zorganizowała akcję pod kryptonimem ""Powroty""."
pod	prep		Location	inst		10		przyimek wraz z przyłączanym wyrażeniem określający czyjś adres lub numer telefonu	Proszę zanieść te bagaże pod szóstkę.
pod	prep			inst		16		przyimek przyłączający określenie osoby, której inni są podporządkowani, zwykle służbowo	Pod wiceministrem było pięciu dyrektorów departamentu.
pod	prep			inst		17		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem określający konsekwencje, jakie grożą osobie, która nie dostosuje się do tego, o czym jest mowa w zdaniu	Kazano mu opuścić lokal pod groźbą eksmisji.
pod	prep			inst		18		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że dana osoba za pomocą wypowiedzianych słów zobowiązała się do czegoś	Zeznawał pod przysięgą.
podczas	prep	CZAS	Time	gen				przyimek komunikujący, że dane zdarzenie miało miejsce w tym samym czasie, co inne	
ponad	prep		Location Goal	acc	I	1		przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że coś znajduje się lub dzieje się powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni	Gołębie wzbiły się ponad dachy domów.
ponad	prep		compar	acc	I	2		przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że jeden z porównywanych obiektów jest bardziej ceniony niż drugi	Bracia kochali matkę ponad wszystko.
ponad	prep			acc	I	3		przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że ktoś lub coś wyróżnia się spośród osób, rzeczy lub zjawisk tego samego rodzaju albo że dystansuje się od nich	Wybił się ponad swoje środowisko.
ponad	prep			acc	I	4		przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że jakieś działanie lub jakiś stan przekracza dany poziom lub normę	Był dojrzały ponad wiek.
ponad	prep		Location	inst	I	1		przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że coś znajduje się lub dzieje się powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni	Gołębie wzbiły się ponad dachy domów.
ponad	prep		Path	inst	I	1		przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że coś znajduje się lub dzieje się powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni	Gołębie wzbiły się ponad dachy domów.
poprzez	prep		Path	acc		1		przyimek komunikujący, że ktoś lub coś posuwa się po jakimś obszarze	
poprzez	prep			acc		2		przyimek przyłączający nazwę rzeczy utrudniającej wykonywanie czynności	
poprzez	prep			acc		3		przyimek, który wraz z przyłączanym rzeczownikiem charakteryzuje działanie, będące środkiem do osiągnięcia celu	
poprzez	prep		Path	acc		4		przyimek wprowadzający element zajmujący miejsce pośrednie w co najmniej trójelementowym szeregu	
poprzez	prep			acc		5		przyimek przyłączający nazwę osoby, instytucji lub rzeczy, z której pośrednictwa ktoś korzysta	
poprzez	prep		Duration	acc		6		przyimek przyłączający określenie czasu, w którym miał miejsce dany stan rzeczy	
poza	prep		Location Goal	acc	II	1		przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się na zewnątrz danego obszaru albo udaje się lub przemieszcza do miejsca położonego na zewnątrz niego	Wieczory spędzamy poza domem.
poza	prep		Location	inst	II	1		przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się na zewnątrz danego obszaru albo udaje się lub przemieszcza do miejsca położonego na zewnątrz niego	Wieczory spędzamy poza domem.
poza	prep		Time	inst	II	2		przyimek komunikujący, że dany stan rzeczy ma miejsce w innym czasie lub środowisku, niż wskazuje na to przyłączany rzeczownik	Widywali się poza lekcjami.
poza	prep			inst	II	3		przyimek wyłączający z zakresu odniesienia zdania pewne elementy	Nie pisał prawie nic poza felietonami do gazety.
poza	prep			inst	II	4		przyimek włączający do zakresu odniesienia zdania jakieś elementy	Poza kierowcą poszkodowanych było jeszcze kilka osób.
przeciw	prep			dat		1		przyimek przyłączający nazwę stanu rzeczy, na które się dana osoba nie zgadza	Mieszkańcy gminy protestowali przeciw budowie oczyszczalni ścieków.
przeciw	prep			dat		2		przyimek przyłączający nazwę osoby, której ktoś zamierza zrobić coś złego	Generał poprowadził dywizjon przeciw nieprzyjacielskim czołgom.
przeciw	prep			dat		3		przyimek przyłączający nazwę stanu rzeczy, któremu określone działania mają zapobiec lub który mają usunąć	Łykał tabletki przeciw grypie.
przeciw	prep			dat		4		przyimek przyłączający nazwę stanu rzeczy, której istnienie jest zagrożone	Wykroczenia przeciw porządkowi i spokojowi publicznemu podlegają karze.
przeciw	prep			dat		5		przyimek przyłączający nazwę osoby lub grupy osób, z którą inna osoba lub grupa osób współzawodniczy	Dwie drużyny dziennikarzy mają walczyć przeciw sobie o puchar prezydenta miasta.
przeciw	prep		Location Goal/Manner	dat		6		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący o kierunku ruchu odwrotnym do kierunku zjawiska nazywanego przez ten rzeczownik	 Łódź z trudem płynęła przeciw prądowi rzeki.
przed	prep		Location Goal	acc		1		przyimek komunikujący, że osoba lub rzecz znajduje się lub została umieszczona po tej samej stronie danego obiektu co obserwator albo bliżej przodu tego obiektu niż tyłu	Samochód zatrzymał się przed gmachem.
przed	prep		Location	inst		1		przyimek komunikujący, że osoba lub rzecz znajduje się lub została umieszczona po tej samej stronie danego obiektu co obserwator albo bliżej przodu tego obiektu niż tyłu	Samochód zatrzymał się przed gmachem.
przed	prep			inst		2		przyimek komunikujący, że osoba lub rzecz znajduje się lub została umieszczona bliżej początku czegoś albo wyżej w jakiejś hierarchii niż obiekt, o którym mowa	Piotr stał w kolejce przed Adamem.
przed	prep	cel/CZAS	Purpose/Time	inst		3		przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem nazywający zdarzenie, względem którego stan rzeczy, o którym mowa w zdaniu, nastąpił wcześniej	Wszystkie ptaki gromadziły się tu przed odlotem.
przed	prep	CZAS	Time	inst		4		przyimek wprowadzający określenie czasu, jaki upłynął od momentu zajścia danego zdarzenia	Statek odpłynął przed godziną.
przed	prep			inst		5		przyimek wprowadzający nazwę osoby, rzeczy lub zjawiska, z którymi ktoś chce uniknąć kontaktu	Zasłoniła twarz przed wiatrem.
przed	prep			inst		6		przyimek wprowadzający określenie adresata lub świadka czyjejś wypowiedzi	Wyżaliła się przed babcią.
przed	prep			inst		7		przyimek komunikujący, że dane zdarzenie ma miejsce w obecności ważnej osoby lub grupy osób	Rozprawa odbyła się przed kolegium do spraw wykroczeń.
przez	prep		Path	acc		1		przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś przechodzi lub przedostaje się z jednej strony danego obiektu na drugą	Do domu wracała przez park. Droga prowadziła przez most.
przez	prep		Path	acc		2		przyimek przyłączający określenie grupy osób, rzeczy lub masy czegoś, które znajdują się na drodze czyjegoś ruchu i wymagają pokonania	Brnęli przez śnieg w stronę schroniska.
przez	prep		Path	acc		3		przyimek przyłączający nazwę rzeczy, która oddziela dwie sąsiadujące ze sobą części przestrzeni	Słyszałam przez drzwi waszą rozmowę.
przez	prep			acc		4		przyimek przyłączający określenie stanów rzeczy, w których ktoś uczestniczył lub które przeżył	Przeszedł przez życie cicho i spokojnie.
przez	prep		Duration	acc		5		przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący czas trwania zdarzenia, o którym jest mowa	Rozmawiali przez chwilę.
przez	prep		Path	acc		6		przyimek wprowadzający element zajmujący miejsce pośrednie w szeregu złożonym z co najmniej trzech elementów	Układ niżowy ciągnął się od Skandynawii przez Morze Północne po Wyspy Brytyjskie.
przez	prep		Path	acc		7		przyimek komunikujący, że cała powierzchnia jakiejś rzeczy lub części ciała ma daną cechę albo że cała podlega danej czynności	Głęboka szrama przechodziła mu przez czoło.
przez	prep	ARG		acc		8		przyimek przyłączający określenie wykonawcy lub sprawcy czynności	Omawiano poprawki zgłoszone przez posłów.
przez	prep			acc		9		przyimek wprowadzający nazwę środka lub narzędzia czynności	Piła sok przez słomkę.
przez	prep			acc		10		przyimek przyłączający określenie czynności, która służy osiągnięciu komunikowanego w zdaniu celu	Uczczono pamięć zmarłych przez powstanie.
przez	prep	CZEMU	Condition	acc		11		przyimek przyłączający określenie okoliczności lub nazwę osoby, która spowodowała dany stan rzeczy, oceniany zazwyczaj jako zły	Wpadł w furię przez zazdrość.
przez	prep			acc		12		przyimek wprowadzający nazwę osoby, z której pomocy lub pośrednictwa ktoś korzysta	Przekażę ci informację przez Piotra.
przez	prep			acc		13		przyimek wprowadzający słowa, którym przypisywane jest w zdaniu określone znaczenie	Co rozumiesz przez to pojęcie?
przez	prep			acc		14		przyimek wprowadzający liczbę, za pomocą której dokonuje się mnożenia lub dzielenia	Podziel dziewięć przez trzy.
przez	prep			acc		15		przyimek przyłączający nazwę litery, która jest używana w danej pisowni	"Wyraz ""nadzieja"" pisze się w dopełniaczu przez ""i""."
przy	prep		Location	loc		1		przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się blisko danej osoby, rzeczy albo danego miejsca	Usiadła przy dziadku.
przy	prep			loc		2		przyimek komunikujący, że zdarzenie, o którym mowa, miało miejsce w obecności danej osoby	Umowę zawarli przy świadkach.
przy	prep		compar	loc		3		przyimek używany w celu porównania kontrastujących ze sobą rzeczy lub osób	Przy rosłym bracie wydawał się niepozorny.
przy	prep	CZAS?	Time?	loc		4		przyimek używany dla określenia czasu lub okoliczności zdarzenia, o którym mowa w zdaniu	Grali przy pełnej sali.
przy	prep			loc		4		przyimek używany dla określenia czasu lub okoliczności zdarzenia, o którym mowa w zdaniu	Grali przy pełnej sali.
przy	prep			loc		5		przyimek komunikujący, że jakaś rzecz, instytucja lub osoba jest w jakiś sposób przyporządkowana innej rzeczy, instytucji lub osobie	Poodpinał guziki przy swetrze. Zaczynał jako asystent przy profesorze.
przy	prep			loc		6		przyimek przyłączający nazwę obiektu, z którym związane są charakteryzowane w zdaniu czynności	Pracuje przy budowie hotelu.
przy	prep			loc		7		przyimek określający przedmiot, który posiada lub który ma do dyspozycji charakteryzowana w zdaniu osoba	Przy władzy są teraz partie prawicowe.
spod	prep		Location Source	gen		1		przyimek komunikujący o ruchu z miejsca położonego niżej lub głębiej niż obiekt nazywany przez rzeczownik	Wyciągnęła rękawiczki spod sterty ubrań.
spod	prep		Location Source	gen		2		przyimek komunikujący, że ktoś lub coś przybywa lub pochodzi z miejsca położonego w pobliżu miejscowości bądź obiektu, o których mowa	Ich rodzina pochodziła spod Lwowa.
spod	prep		Location Source/Manner	gen		3		przyimek komunikujący, że ktoś spogląda pod czymś, co ma nad oczami	Żołnierze spoglądali na nas spod ciężkich hełmów.
spod	prep			gen		4		przyimek oznaczający wspólne podleganie jakiejś władzy lub wydobycie się z zakresu jakichś oddziaływań	Przestępca uwolnił się spod dozoru policji.
spod	prep			gen		5		przyimek przyłączający określenie przysługującego danej osobie znaku zodiaku	Syn jest spod Raka, a córka spod Lwa.
spomiędzy	prep		Location Source	gen		1		przyimek informujący, że z miejsca położonego między jakimiś obiektami wysunęła się, wyjrzała lub wyszła rzecz lub osoba, o której mowa w zdaniu	Spomiędzy kamieni ciekła woda.
spomiędzy	prep			gen		2		przyimek informujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wyróżnionej części zbioru	Spomiędzy setek listów wylosowano trzy.
sponad	prep		Location Source	gen				przyimek informujący o ruchu z miejsca położonego wyżej niż obiekt lub obszar nazywany przez rzeczownik	Sponad gór wiał wiatr.
spośród	prep			gen		1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wyróżnionej części jakiegoś zbioru	Wybrano go spośród zebranych.
spośród	prep		Location Source	gen		2		przyimek komunikujący, że z miejsca położonego między jakimiś obiektami wysunęła się, wyjrzała lub wyszła rzecz lub osoba, o której mowa w zdaniu	Spośród zarośli wyłaniała się zabytkowa wieża.
spoza	prep			gen		1		przyimek informujący, że ktoś nie należy do grupy osób, instytucji lub organizacji, o której jest mowa	Zabiegali o poparcie posłów spoza koalicji.
spoza	prep		Location Source	gen		2		przyimek informujący, że ktoś lub coś pochodzi z miejsca położonego poza danym obszarem	Powołano recenzentów spoza Warszawy.
spoza	prep		Location Source	gen		3		przyimek informujący, że obiekt, o którym mowa, przestał być zasłonięty przedmiotem nazwanym przez rzeczownik	Słońce wyjrzało spoza chmur.
sprzed	prep	CZAS	Time	gen		1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, pochodzi z okresu wcześniejszego niż wydarzenie nazywane rzeczownikiem	Pieśń ta pochodzi sprzed powstania listopadowego.
sprzed	prep	CZAS	Time	gen		2		przyimek przyłączający rzeczownik, który określa, ile czasu upłynęło od danego zdarzenia do momentu mówienia	To fotografia sprzed pięciu lat.
sprzed	prep		Location Source	gen		3		przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz przestała być w miejscu znajdującym się przed obiektem nazywanym przez rzeczownik	Samochód odjechał sprzed domu.
u	prep			gen	II	1		przyimek komunikujący, że coś jest częścią pewnej rzeczy lub tworzy z czymś pewną całość	Pomalowała paznokcie u nóg.
u	prep			gen	II	2	a	przyimek wprowadzający nazwę osoby, z której usług ktoś korzysta	Zamówił buty u szewca.
u	prep			gen	II	2	b	której ktoś podlega jako wykonawca danej pracy	Praktykowała u samego mistrza.
u	prep		Location	gen	II	3		przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się w pomieszczeniu należącym do danej osoby bądź w miejscu, w którym ona przebywa	Będę u ciebie jutro wieczorem.
u	prep		Location	gen	II	4		przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotem lub miejscem, w którym coś się dzieje, a danym miejscem lub terenem	Wieś leżała u podnóża góry.
u	prep			gen	II	5		przyimek wprowadzający nazwę rzeczy lub osoby, której przysługuje dana cecha	Miała powodzenie u mężczyzn.
w	prep		Location Goal	acc	II	2		przyimek komunikujący, że dana osoba idzie, jedzie lub wchodzi gdzieś	Rankiem wyruszyli w góry.
w	prep	COMPREP		acc	II	3		przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz jest zwrócona do jakiegoś miejsca	Dyrygent skierował wzrok w stronę orkiestry.
w	prep		Location Goal	acc	II	4		przyimek łączący się z nazwą obiektu czynności polegającej na zetknięciu się dwóch przedmiotów	Piorun uderzył w stodołę.
w	prep			acc	II	14		przyimek łączący się z nazwą zjawiska atmosferycznego towarzyszącego jakiejś czynności	Nie wychodź z domu w taką śnieżycę.
w	prep		Duration	acc	II	16		przyimek tworzący wraz z określeniem odcinka czasu wyrażenie informujące o długości trwania jakiegoś procesu	W trzy lata zrobił doktorat.
w	prep			acc	II	18		przyimek łączący się z wyrażeniem określającym formę, jaką ma dany obiekt lub jaka została mu nadana	Stoły ustawiono w podkowę.
w	prep			acc	II	20		przyimek łączący się z określeniem wzoru lub deseniu na jakimś materiale	Kup papier w kratkę.
w	prep			acc	II	21		przyimek łączący się z nazwą nowego obiektu lub określeniem nowej postaci istniejącego już obiektu, który ukształtował się w wyniku jakiejś zmiany	Pąki rozwinęły się w kwiaty.
w	prep		Purpose	acc	II	25		przyimek łączący się z określeniem celu czynności	Pojechał w odwiedziny do babci.
w	prep			acc	II	26		przyimek łączący dwie formy tego samego rzeczownika w konstrukcję, która komunikuje, że dane zdarzenie się powtarza albo dany przedmiot jest bardzo podobny do innego, tego samego rodzaju	Dzień w dzień zapraszała gości.
w	prep			acc	II	27		przyimek wprowadzający wyrażenie, za pomocą którego mówiący wzywa lub nakłania kogoś do określonego działania	W nogi!
w	prep		Location	loc	II	1		przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz zajmuje część jakiejś przestrzeni, powierzchni	Usiadł w fotelu.
w	prep		Location	loc	II	2		przyimek komunikujący, że dana osoba idzie, jedzie lub wchodzi gdzieś	Rankiem wyruszyli w góry.
w	prep		Manner?	loc	II	5		przyimek łączący się z nazwami rzeczy, które ludzie wkładają na siebie, a także nazwy opakowań różnych przedmiotów	Najchętniej chodziła w dżinsach.
w	prep			loc	II	6		przyimek łączący się z nazwą przedmiotu, wewnątrz którego lub na powierzchni którego jest otwór	Wypalił dziurę w spodniach.
w	prep			loc	II	7		przyimek występujący w zdaniach, które komunikują, że dany proces zachodzi wewnątrz ciała lub umysłu danej osoby	Szybko zrobiła wszystkie obliczenia w pamięci.
w	prep			loc	II	8		przyimek łączący się z nazwą środka, za pomocą którego coś zostało przedstawione lub pokazane	W telewizji oglądali często programy rozrywkowe.
w	prep			loc	II	9		przyimek łączący się z nazwą zbiorowości, która jest miejscem czyjejś pracy, nauki lub innej działalności	Działał aktywnie w związkach zawodowych.
w	prep			loc	II	10		przyimek łączący się z nazwą grupy, do której ktoś lub coś należy	Był najlepszy w klasie.
w	prep			loc	II	11		przyimek łączący się z nazwą dziedziny, do której coś należy	Stale powstają nowe kierunki w nauce i w sztuce.
w	prep			loc	II	12		przyimek łączący się z określeniami czyjegoś stanu psychicznego lub czyjejś sytuacji materialnej	Przyszła do szkoły w wyśmienitym nastroju.
w	prep			loc	II	13		przyimek wprowadzający charakterystykę okoliczności towarzyszących jakiemuś zdarzeniu	Słuchali kazania w milczeniu.
w	prep	ARG	Theme	loc	II	17		przyimek łączący się z nazwą zdarzenia, któremu towarzyszy inne, toczące się równolegle do pierwszego	Dziadkowie zginęli w powstaniu.
w	prep			loc	II	19		przyimek łączący się z nazwą materiału, z którego coś zostało wykonane	Michał Anioł rzeźbił w marmurze.
w	prep			loc	II	22		przyimek łączący się z określeniem liczby i ilości	Przygotuj to sprawozdanie w dziesięciu kopiach.
w	prep			loc	II	23		przyimek komunikujący, pod jakim względem przysługuje danej osobie lub rzeczy jakaś cecha	Jabłka były cierpkie w smaku.
w	prep			loc	II	24		przyimek wprowadzający określenie motywu lub powodu czyjegoś działania	Pojechała do miasta w poszukiwaniu leku.
w	prep	CZAS	Time	loc/acc?	II	15		przyimek łączący się z określeniem czasu zdarzenia	W lipcu wyjechał na urlop.
wbrew	prep			dat			a	przyimek komunikujący, że coś stało się w sposób niezgodny z tym, o czym jest mowa	Postąpił wbrew przyjętym konwencjom.
wbrew	prep			dat			b	lub komunikujący, że dana osoba nie chciała, by się zdarzyło to, o czym jest mowa	Wbrew ojcu poszła do klasztoru.
według	prep			gen		1		przyimek wskazujący na zgodność czegoś z czymś	Pociąg przyjechał według rozkładu.
według	prep			gen		2		przyimek wskazujący na osobę, książkę lub inne źródło przytoczonej w zdaniu informacji	Według zeznań świadków oskarżony znał ofiarę od dawna.
wewnątrz	prep		Location	gen	I			przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, znajduje się lub odbywa w granicach zamkniętej przestrzeni lub w obrębie jakiejś grupy	
wobec	prep			gen		1		przyimek przyłączający nazwę osoby, instytucji lub organizacji, do której odnosi się charakteryzowana w zdaniu postawa lub czynność	Wobec handlarzy narkotyków stosowano surowe kary.
wobec	prep			gen		2		przyimek przyłączający charakterystykę okoliczności, zwykle niekorzystnych, które pociągnęły za sobą konsekwencje przedstawione w zdaniu	Wobec zagrożenia lawinowego zrezygnowali ze wspinaczki.
wobec	prep		compar	gen		3		przyimek wprowadzający podstawę porównania charakteryzowanego w zdaniu zjawiska lub przedmiotu	Wysiłek był niewielki wobec oczekiwanych rezultatów.
wobec	prep			gen		4		przyimek wraz z rzeczownikiem nazywającym osobę komunikujący o obecności danej osoby w czasie danego zdarzenia	Przeprosiła nauczyciela wobec całej klasy.
wokół	prep		Location	gen	I	1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś lub kogoś znajdującego się w środku	Wielkie ćmy krążyły wokół lampy.
wokół	prep		Path	gen	I	1		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś lub kogoś znajdującego się w środku	Wielkie ćmy krążyły wokół lampy.
wokół	prep		Location?	gen	I	2		przyimek określający centralne miejsce lub środowisko, w którym są dokonywane charakteryzowane działania	Potrafiła skupić wokół siebie niemałą grupę uczniów.
wokół	prep			gen	I	3		przyimek określający główny temat tego, o czym mowa w zdaniu	Ożywiona dyskusja toczyła się wokół lustracji.
wokół	prep			gen	I	4		przyimek wskazujący na przedmiot, którym się ktoś zajmuje	Rodzice krzątali się wokół gospodarstwa.
wskutek	prep	CZEMU	Condition	gen				przyimek wprowadzający informację o przyczynie czegoś	
wśród	prep		Location	gen		1		przyimek komunikujący, że przedmiot, osoba itp., o których mowa, są otoczone innymi przedmiotami, osobami itp.	Szła miedzą wśród rozgrzanych zbóż.
wśród	prep			gen		2		przyimek komunikujący, że przedmiot, osoba lub zjawisko, o których mowa, są jednym z elementów danego zbioru przedmiotów, osób lub zjawisk	Wśród nagrodzonych umieszczono jego nazwisko.
wśród	prep			gen		3		przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wymienionej grupy osób jako całości lub każdej bądź większości z nich z osobna	 Wśród licznie przybyłych gości narastała niecierpliwość.
wśród	prep			gen		4		przyimek komunikujący o zjawiskach towarzyszących danemu zdarzeniu	Weszły na estradę wśród dźwięków orkiestry.
wzdłuż	prep		Location	gen	I			przyimek komunikujący, że coś znajduje się lub odbywa równolegle do długości danego obiektu	
wzdłuż	prep		Path	gen	I			przyimek komunikujący, że coś znajduje się lub odbywa równolegle do długości danego obiektu	
z	prep		Duration	acc/adv	II			przyimek określający przybliżony czas trwania zdarzenia	Z godzinę. Ze dwa tygodnie.
z	prep			adv	II	10		przyimek tworzący przysłówki złożone	z cudzoziemska z chłopska
z	prep		Location Source	gen	II	1	a	przyimek tworzący wyrażenia oznaczające miejsce znajdowania się czegoś	Gwóźdź wystający z deski.
z	prep		Location Source	gen	II	1	b	rozpoczęcia ruch lub czynności	Wyszedł z banku.
z	prep		Location Source	gen	II	1	c	pochodzenia kogoś lub powstania czegoś	Pamiątka z Afryki.
z	prep			gen	II	2		przyimek tworzący wyrażenia oznaczające źródło informacji lub wiedzy	dane z rocznika statystycznego
z	prep			gen	II	3	a	przyimek tworzący wyrażenia określające okoliczności pojawienia się jakiejś rzeczy lub osoby	towary z importu
z	prep	CZAS	Time	gen	II	3	b	czas powstania czegoś	powieść z XIX w.
z	prep			gen	II	3	c	lub podstawę do wykonania czegoś	Grał z nut.
z	prep			gen	II	4	a	przyimek tworzący wyrażenia nazywające składnik całości	wiązanka z róż
z	prep	CZEMU	Condition	gen	II	5	a	przyimek tworzący wyrażenia określające przyczynę jakiegoś zachowania lub procesu	Zemdlała z głodu.
z	prep			gen	II	5	b	albo stan początkowy procesu	Z dziecka wyrosła panna.
z	prep			gen	II	6	a	przyimek tworzący wyrażenia charakteryzujące zakres odniesienia danej cechy	Z oczu była podobna do matki.
z	prep		Manner	gen	II	6	b	lub wysoki stopień nasilenia czynności	Kochał ją z całego serca.
z	prep			inst	II	4	b	lub zbiór zawierający określony element	kawa z mlekiem
z	prep			inst	II	7	a	przyimek tworzący wyrażenia nazywające rzecz, którą ktoś ma przy sobie	pan z parasolem
z	prep			inst	II	7	b	oraz osobę towarzyszącą komuś	Podróżowała z mężem.
z	prep			inst	II	7	c	lub rozmawiającą z kimś albo zjawisko występujące razem z innym	Padał deszcz z gradem.
z	prep			inst	II	8	a	przyimek tworzący wyrażenia informujące o okolicznościach towarzyszących działaniu	Okno zamknęło się z trzaskiem.
z	prep			inst	II	8	b	oraz jego celu i skutku	Przyszedłem do pana z prośbą o radę.
z	prep			inst	II	9	a	przyimek tworzący wyrażenia oznaczające początek i koniec jakiegoś stanu	Budziła się z pianiem koguta.
z	prep		Path	inst	II	9	b	lub kierunek ruchu	Peleton jechał z wiatrem.
za	prep		Location Goal	acc	I	2		przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś posuwa się z tyłu danej osoby lub danego pojazdu	Autobus jechał za ciężarówką.
za	prep		Location Goal	acc	I	3		przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś znajduje się na zewnątrz danego obszaru albo przemieszcza się do miejsca położonego na zewnątrz niego	Nasze dzieci od dawna mieszkają za miastem.
za	prep		Location Goal/Manner	acc	I	4		przyimek przyłączający nazwę części ciała lub rzeczy, którą ktoś chwycił	Złapał chłopca za rękę.
za	prep			acc	I	5	a	przyimek przyłączający określenie przedmiotu transakcji	Dostała niewielkie honorarium za książkę.
za	prep			acc	I	5	b	albo kwoty, którą ktoś zapłacił lub przyjął z tytułu jakiejś transakcji	Kup sobie loda za dwa złote.
za	prep		Condition	acc	I	6	a	przyimek tworzący wyrażenia wskazujące przyczynę jakiegoś zachowania	Pogniewała się na niego za spóźnienie.
za	prep		Purpose	acc	I	6	b	lub cel, warunki oraz sposób wykonania czynności	Modlili się za syna.
za	prep			acc	I	8	a	przyimek tworzący wyrażenia wskazujące osobę, która miała robić to, co robi zamiast niej ktoś inny	Pójdź za mnie na to spotkanie.
za	prep			acc	I	8	b	lub komunikujące, że ktoś robi czegoś bardzo dużo, przez wskazanie na liczbę osób, która zazwyczaj wykonuje daną czynność	Pracował za dwóch.
za	prep	CZAS	Time	acc	I	9	a	przyimek tworzący wyrażenia określające czas, po upływie którego nastąpi dane zdarzenie	Za dziesięć minut odjeżdżamy.
za	prep	CZAS	Time	acc	I	9	b	lub jaki pozostał do danego punktu czasowego	Za kwadrans wybije północ.
za	prep	CZAS	Time	acc	I	10		przyimek tworzący wyrażenia określające czasy, w których nastąpiło dane zdarzenie	Za Kazimierza Wielkiego powstała Akademia Krakowska.
za	prep			acc	I	12		przyimek tworzący wyrażenia nazywające okres obejmujący stan rzeczy, o którym mowa	Nie zapłaciła pani czynszu za styczeń.
za	prep			acc	I	13		przyimek przyłączający określenie właściwości lub roli przypisywanej osobie albo rzeczy	Przez pomyłkę uznano go za złodzieja.
za	prep			gen	I			przyimek tworzący wyrażenia określające czas, ze względu na sprawowanie funkcji przez osobę	za cara
za	prep		Location	inst	I	1	a	przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że osoba lub rzecz znajduje się po przeciwnej stronie danego obiektu niż obserwator	Za katedrą wisiał orzeł w koronie.
za	prep		Location	inst	I	1	b	albo dalej niż obiekt, z którego pozycją jest porównywana	Stała w kolejce za starszym małżeństwem.
za	prep			inst	I	1	c	lub niżej od tego obiektu w jakiejś hierarchii	Na liście rankingowej nasza klasa zajmowała drugie miejsce tuż za klasą matematyczną.
za	prep		Location	inst	I	2		przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś posuwa się z tyłu danej osoby lub danego pojazdu	Autobus jechał za ciężarówką.
za	prep		Location	inst	I	3		przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś znajduje się na zewnątrz danego obszaru albo przemieszcza się do miejsca położonego na zewnątrz niego	Nasze dzieci od dawna mieszkają za miastem.
za	prep			inst	I	7		przyimek tworzący wyrażenia komunikujące o powtarzających się okolicznościach, które pociągają za sobą charakteryzowany skutek	Zdałem egzamin już za drugim podejściem.
za	prep			inst	I	11		przyimek tworzący wyrażenia komunikujące o następowaniu po sobie takich samych czynności, zdarzeń lub odcinków czasu	Upływa dzień za dniem.
za	prep			inst	I	14		przyimek przyłączający nazwę przedmiotu uczuć lub upodobań	Szalał za nią.
zamiast	prep			gen	I			przyimek komunikujący, że miał miejsce inny stan rzeczy niż ten, którego można było się spodziewać	Miał na sobie aksamitną kokardkę zamiast krawata.
znad	prep		Location Source	gen		1		przyimek tworzący z rzeczownikiem wyrażenie informujące, że coś porusza się nad obiektem nazywany przez rzeczownik i oddala się od niego	
znad	prep		Location Source	gen		2		przyimek tworzący z rzeczownikiem wyrażenie informujące, że ktoś lub coś pochodzi, przybywa lub dochodzi z miejsca położonego nad zbiornikiem wodnym nazywanym przez rzeczownik	
zza	prep		Location Source	gen		1		przyimek tworzący wyrażenia informujące, że coś przestało być zasłonięte przedmiotem nazywanym przez rzeczownik	
zza	prep		Location Source	gen		2		przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że coś pochodzi z miejsca położonego dalej niż obiekt nazywany przez rzeczownik