SJP.html 406 KB

Edit Raw Blame History

<!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01 Transitional//EN">
<html>
  <head>
	<META HTTP-EQUIV="CONTENT-TYPE" CONTENT="text/html; charset=utf8">
	<TITLE>Słownik</TITLE>
	<META HTTP-EQUIV="Content-Language" CONTENT="pl">
  </head>

  <body>
 <center>
<table border=1>
<tr><td><b>Jezu</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknienie wyrażające różne stany i postawy emocjonalne</td></tr>
<tr><td><b>OK</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „okej” </td></tr>
<tr><td><b>a I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pierwsza litera alfabetu<br><b>2</b> <i></i>  samogłoska ustna<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: pierwszy<br><b>4</b> <i></i>  kilkakrotnie powtórzona głoska, nucona przy usypianiu dziecka<br><b>5</b> <i></i>  szósty dźwięk podstawowej skali diatonicznej</td></tr>
<tr><td><b>a II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik łączący zdania lub wyrażenia o przeciwstawnej treści<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>On gra, a ona tańczy.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nauka a zabawa.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub wyrażenie uzupełniające wcześniejszą informację<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kwitły kwiaty, a nad nimi uwijały się pszczoły.</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie wyrażające konsekwencje tego, o czym była mowa wcześniej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zastąpię cię w pracy, a ty odpoczniesz.</i><br><b>4</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie o treści niezgodnej z tym, co można wnioskować na podstawie zdania poprzedzającego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zjadł dużo, a ciągle był głodny.</i><br><b>5</b> <i></i>  spójnik łączący słowa o takiej samej postaci, powtórzone w celu podkreślenia tego, o czym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Takie przykłady można mnożyć a mnożyć.</i><br><b>6</b> <i></i>  spójnik łączący powtórzone zaimki wskazujące, użyte w tym celu, by dane wyrażenie nie miało określonego odniesienia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nazywał się tak a tak.</i></td></tr>
<tr><td><b>a III</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła nawiązująca do kontekstu lub sytuacji i zarazem wprowadzająca wypowiedzenia o różnych odcieniach intonacyjnych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>A nie mówiłam?</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>A niech sobie śpiewa.</i></td></tr>
<tr><td><b>a IV</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający różne stany uczuciowe</td></tr>
<tr><td><b>aby I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne wskazujące na cel czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyciągnął rękę, aby zerwać kwiat.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik łączący zdanie nadrzędne porównujące stopień, w jakim dana cecha komuś lub czemuś przysługuje, z zależnym od tej cechy rezultatem czynności, o którym mowa w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był zbyt dumny, aby przyjąć pomoc.</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik łączący ze zdaniem nadrzędnym takie zdanie podrzędne, które komunikuje o zdarzeniu nieoczekiwanym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Deszcz przestał siąpić, aby po chwili rozpadać się na dobre.</i><br><b>4</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne, używany zwykle po czasownikach i rzeczownikach wyrażających wolę, sąd, propozycję lub konieczność<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chcę, abyś przyszedł.</i><br><b>5</b> <i>pot.</i>  spójnik przyłączający do zdania dodatkowy składnik, wyrażający życzenie lub warunek<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Napisz coś, aby na temat.</i></td></tr>
<tr><td><b>aby II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wyrażająca życzenie mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Aby wam się dobrze działo!</i><br><b>2</b> <i>pot.</i>  partykuła wyrażająca wątpliwość mówiącego co do prawdziwości sądu zawartego w pytaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Aby nie za późno na wizytę?</i></td></tr>
<tr><td><b>ach</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik ujawniający spontaniczną reakcję mówiącego</td></tr>
<tr><td><b>aczkolwiek</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik łączący zdania lub wyrażenia o treści przeciwstawnej, nieoczekiwanej w danym zestawieniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Uczył się dobrze, aczkolwiek orłem nie był.</i></td></tr>
<tr><td><b>adieu</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  do widzenia</td></tr>
<tr><td><b>aha</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik wyrażający potwierdzenie, zrozumienie, przypomnienie, ironię itp.</td></tr>
<tr><td><b>ahoj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pozdrowienie używane najczęściej wśród marynarzy i żeglarzy</td></tr>
<tr><td><b>aj</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający spontaniczną reakcję mówiącego na nieoczekiwane doznanie</td></tr>
<tr><td><b>akceptacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  aprobata<br><b>2</b> <i></i>  formalna zgoda na coś<br><b>3</b> <i></i>  pogodzenie się z czymś, czego nie można zmienić<br><b>4</b> <i></i>  uznanie czyichś cech, czyjegoś postępowania za zgodne z oczekiwaniami<br><b>5</b> <i></i> <b>zobacz</b> „akcept”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>akcja I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zorganizowane działanie podjęte w konkretnym celu<br><b>2</b> <i></i>  działania bojowe<br><b>3</b> <i></i>  ciąg następujących po sobie zdarzeń w utworze literackim lub w filmie<br><b>4</b> <i></i>  atak w rozgrywkach sportowych</td></tr>
<tr><td><b>akcja II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  papier wartościowy</td></tr>
<tr><td><b>akt</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  czyn, działanie będące urzeczywistnieniem jakiegoś zamysłu lub spełnieniem jakiejś powinności albo przejawem czegoś<br><b>2</b> <i></i>  czynność lub proces o charakterze psychicznym<br><b>3</b> <i></i>  oficjalna uroczystość podkreślająca doniosłość jakiegoś wydarzenia<br><b>4</b> <i></i>  dokument urzędowy lub prawny<br><b>5</b> <i></i>  część utworu dramatycznego lub przedstawienia teatralnego<br><b>6</b> <i></i>  obraz, rzeźba lub fotografia przedstawiające nagą postać<br><b>7</b> <i></i>  w metafizyce klasycznej: urzeczywistnienie możliwości tkwiących w materii przez nadanie jej formy; w fenomenologii: zdarzenie świadomościowe</td></tr>
<tr><td><b>akurat I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>   partykuła podkreślająca, że jest dokładnie tak, jak to komunikuje wyraz, do którego się ona odnosi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jest akurat pięć jabłek dla nas pięciorga.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyróżniająca, ze względu na daną cechę, wskazany w kontekście obiekt i przeciwstawiająca go innym obiektom, które nie mają tej cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Te akurat banderole są oryginalne.</i></td></tr>
<tr><td><b>akurat II</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że zdarzenie odbywa się w danej chwili lub bezpośrednio przed nią</td></tr>
<tr><td><b>akurat III</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik zaprzeczający temu, co ktoś powiedział</td></tr>
<tr><td><b>albo I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wyrażający możliwą wymienność albo wzajemne wyłączanie się zdań lub części zdań</td></tr>
<tr><td><b>albo II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i>  partykuła wprowadzająca pytanie retoryczne, zaprzeczające komunikowanej w nim treści<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Albo ona to zrozumie?</i></td></tr>
<tr><td><b>albowiem</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie wyjaśniające przekazaną wcześniej informację</td></tr>
<tr><td><b>alboż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „albo II” </td></tr>
<tr><td><b>ale I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wyrażający przeciwieństwo, kontrast lub odmienne treści</td></tr>
<tr><td><b>ale II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wzmacniająca, wyrażająca zdumienie, podziw, zaskoczenie, podkreślająca kontrast sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ale suknia! Ale pomówmy poważnie!</i></td></tr>
<tr><td><b>ale III</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i> <b>a</b> wykrzyknik zaprzeczający temu, co ktoś powiedział<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ale! W tym nie było żadnej ironii.</i><br><b>b</b> lub używany wtedy, gdy mówiący przypomni sobie coś nieoczekiwanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ale! Ale! Chciałem coś jeszcze powiedzieć.</i></td></tr>
<tr><td><b>ale IV</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  słaba strona czegoś lub czyjaś<br><b>2</b> <i></i>  zastrzeżenie, uwaga</td></tr>
<tr><td><b>ale V</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  mocne jasne piwo angielskie</td></tr>
<tr><td><b>ależ I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ale II” </td></tr>
<tr><td><b>ależ II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ale III” </td></tr>
<tr><td><b>alias</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  inaczej (zwany)<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Janina Pietrzak alias Anna Piotrowska</i><br><b>2</b> <i></i>  inny identyfikator użytkownika komputera, konta lub inny adres sieciowy określający ten sam obiekt</td></tr>
<tr><td><b>alleluja</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w judaizmie i chrześcijaństwie: chwalcie Pana; też: okrzyk radości i triumfu zaczynający lub kończący liczne psalmy i pieśni</td></tr>
<tr><td><b>amen</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz używany na zakończenie modlitwy lub przysięgi</td></tr>
<tr><td><b>ani I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik łączący zaprzeczone zdania współrzędne lub składniki współrzędne zdania zaprzeczonego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie kradł ani nie oszukiwał.</i></td></tr>
<tr><td><b>ani II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła przecząca poprzedzająca orzeczenie czasownikowe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ani pisnął.</i><br><b>b</b> niektóre użycia rzeczownikowe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wypił ani kropli.</i><br><b>c</b> występująca w utartych połączeniach oznaczających brak czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ani krzty; ani odrobinę; ani razu; ani trochę.</i></td></tr>
<tr><td><b>aniżeli I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub jego składnik, które charakteryzują podstawę porównania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Okazał się lepszy, aniżeli myślano.</i></td></tr>
<tr><td><b>aniżeli II</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek łączący podstawę porównania z wyrażeniem, które komunikuje zwykle wyższy stopień nasilenia cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Była ładniejsza aniżeli jej koleżanka.</i></td></tr>
<tr><td><b>ano</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i>  partykuła wzmacniająca, nawiązująca lub wykrzyknikowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To on nie był u dentysty? – Ano stchórzył.</i></td></tr>
<tr><td><b>anonimowy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  nieujawniający swego nazwiska lub nieznany z nazwiska<br><b>2</b> <i></i>  taki, którego autor lub sprawca nie jest znany<br><b>3</b> <i></i>  będący udziałem ludzi nieznanych lub niczym się niewyróżniających</td></tr>
<tr><td><b>argument</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  fakt lub twierdzenie przytaczane dla uzasadnienia lub obalenia jakichś tez lub decyzji<br><b>2</b> <i></i>  krótkie streszczenie fabuły zawartej w danej części utworu, umieszczone na jej początku<br><b>3</b> <i></i>  zdanie będące przesłanką dowodu<br><b>4</b> <i></i>  zmienna niezależna funkcji matematycznej</td></tr>
<tr><td><b>atak</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  gwałtowne uderzenie wojsk na nieprzyjaciela<br><b>2</b> <i></i>  gwałtowne użycie siły wobec kogoś<br><b>3</b> <i></i>  ostre wystąpienie przeciwko komuś albo czemuś<br><b>4</b> <i></i>  ostry i nagły przejaw emocji<br><b>5</b> <i></i>  usilne staranie, domaganie się czegoś<br><b>6</b> <i></i>  nagłe pojawienie się niekorzystnych warunków atmosferycznych<br><b>7</b> <i></i>  nagłe, gwałtowne wystąpienie choroby<br><b>8</b> <i>sport.</i>  energiczna próba uzyskania przewagi nad przeciwnikiem<br><b>9</b> <i></i>  w niektórych grach zespołowych: grupa zawodników, których zadaniem jest prowadzenie akcji ofensywnych</td></tr>
<tr><td><b>au</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  okrzyk wyrażający spontaniczną reakcję mówiącego na ból<br><b>2</b> <i></i>  dźwięk wydawany przez wyjące zwierzę</td></tr>
<tr><td><b>awista</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „a vista” </td></tr>
<tr><td><b>aż I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik zestawiający zdania współrzędne z uwydatnieniem treści jednego z nich<br><b>2</b> <i></i>  spójnik w zdaniach wyrażających skutek albo stopień nasilenia, granicę czasową tego, o czym mowa w zdaniu poprzedzającym</td></tr>
<tr><td><b>aż II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła wyrażająca wyższy od oczekiwanego stopień intensywności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieli aż czworo dzieci.</i><br><b>b</b> albo używana przed wyrażeniami nazywającymi miejsce, punkt czasowy lub określającymi kolejność: dalej lub później niż mówiący tego oczekiwał<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spałam aż do dziesiątej.</i></td></tr>
<tr><td><b>ażeby I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „aby I” </td></tr>
<tr><td><b>ażeby II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „aby II”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>ba I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła potwierdzająca wcześniej wyrażoną myśl i zapowiadająca dodatkowy sąd<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mówił o tym z wielką kulturą, ba, z dużą delikatnością.</i></td></tr>
<tr><td><b>ba II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający niepewność lub zakłopotanie</td></tr>
<tr><td><b>bach</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  odgłos uderzenia lub upadku</td></tr>
<tr><td><b>baj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  postać baśniowa opowiadająca bajki</td></tr>
<tr><td><b>bam</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik imitujący dźwięk spowodowany biciem zegara lub dzwonu</td></tr>
<tr><td><b>bardzo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w wysokim stopniu, mocno, dużo</td></tr>
<tr><td><b>basta</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający stanowczy nakaz zakończenia czegoś</td></tr>
<tr><td><b>be I</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  taki, który wzbudza niechęć – określenie używane w rozmowach z małymi dziećmi</td></tr>
<tr><td><b>be II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez owcę lub kozę</td></tr>
<tr><td><b>bez I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  krzew lub niskie drzewo o fioletowych lub białych kwiatostanach; też: kiść kwiatów tej rośliny<br><b>2</b> <i></i>  krzew lub niskie drzewko o drobnych kwiatach wydzielających mdły zapach i czarnych lub czerwonych owocach</td></tr>
<tr><td><b>bez II</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący zwykle brak, nieobecność czegoś lub kogoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Las bez grzybów. Sukienka bez rękawów. Odejść bez pożegnania.</i></td></tr>
<tr><td><b>bieg</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  posuwanie się naprzód szybkimi skokami<br><b>2</b> <i></i>  przemieszczanie się lub funkcjonowanie czegoś<br><b>3</b> <i></i>  dzianie się, rozwijanie się zdarzeń, myśli<br><b>4</b> <i></i>  prąd wody<br><b>5</b> <i></i>  każda z konkurencji sportowych polegająca na pokonywaniu określonego dystansu w możliwie najkrótszym czasie<br><b>6</b> <i></i>  jedna z pozycji przekładni w mechanizmie napędowym regulująca prędkość jazdy w zależności od prędkości obrotów silnika</td></tr>
<tr><td><b>bieżąco</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w miarę zdarzania się jakichś faktów</td></tr>
<tr><td><b>bieżący</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przypadający na chwilę obecną<br><b>2</b> <i></i>  kolejny<br><b>3</b> <i></i>  płynący, posuwający się naprzód</td></tr>
<tr><td><b>biliard</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  tysiąc bilionów</td></tr>
<tr><td><b>bilion I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w Polsce i w niektórych krajach: milion milionów, w innych – tysiąc milionów (miliard)</td></tr>
<tr><td><b>bilion II</b></td><td></td><td><b></b> <i> pot.</i>  ogromna liczba czegoś lub kogoś</td></tr>
<tr><td><b>bim</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik imitujący dźwięk spowodowany biciem zegara lub dzwonu</td></tr>
<tr><td><b>bliski I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się w niewielkiej odległości<br><b>2</b> <i></i>  mający nastąpić w niedalekiej przyszłości<br><b>3</b> <i></i>  niedawno przeszły<br><b>4</b> <i></i>  „bliższy” dokładny, szczegółowy, sprecyzowany<br><b>5</b> <i></i>  spokrewniony z kimś bezpośrednio; też: wyrażający taki stosunek<br><b>6</b> <i></i>  mający pewne cechy zbieżne z czymś<br><b>7</b> <i></i>  ściśle złączony uczuciami, poglądami; też: będący wyrazem takiego złączenia</td></tr>
<tr><td><b>bliski II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  członek rodziny, krewny lub przyjaciel</td></tr>
<tr><td><b>blisko I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w małej odległości<br><b>2</b> <i></i>  w krótkim czasie<br><b>3</b> <i></i>  w dużym stopniu<br><b>4</b> <i></i>  „bliżej” dobrze, dokładnie, wnikliwie</td></tr>
<tr><td><b>blisko II</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszka blisko stacji metra.</i><br><b>b</b> lub między punktami czasowymi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Było już blisko daty wyjazdu.</i></td></tr>
<tr><td><b>blisko III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niewiele mniej niż</td></tr>
<tr><td><b>bo I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie wyjaśniające wcześniejszą informację lub ostrzegające przed konsekwencjami niewykonania tego, o czym była mowa wcześniej</td></tr>
<tr><td><b>bo II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła mająca charakter wzmacniający, zwykle w zwrotach przeciwstawnych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ładna, bo ładna, ale głupia</i><br><b>b</b> lub wprowadzająca pytanie retoryczne, zaprzeczająca komunikowanej w nim treści<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Bo to prawda?, Bo ja wiem?</i></td></tr>
<tr><td><b>boczny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  znajdujący się na boku w stosunku do czegoś, kierujący się, skierowany w bok</td></tr>
<tr><td><b>bodaj I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wyrażająca przypuszczenie mówiącego, że komunikowany w zdaniu sąd jest prawdziwy, a niekiedy wątpliwość co do prawdziwości powtarzanego za kimś sądu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To bodaj ich jedyne dziecko.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca przekonanie mówiącego, że skoro spełnienie jego oczekiwań jest nierealne, trzeba je ograniczyć do minimum<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pożycz bodaj sto złotych.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła wyrażająca życzenie lub przekleństwo<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Bodaj kark skręcił.</i></td></tr>
<tr><td><b>bodaj II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wyrażający obojętność mówiącego wobec wyboru, jaki przed kimś stoi, i zarazem sugestię, jakiego wyboru można dokonać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Odwiedź mnie kiedyś, bodaj jutro.</i></td></tr>
<tr><td><b>bodajże</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „bodaj I”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>bom I</b><br>bum</td><td></td><td><b>1</b> <i></i> <b>zobacz</b> „tram”  w znaczeniu 3<br><b>2</b> <i></i>  poziome, ruchome drzewce umocowane do masztu, służące do przymocowywania dolnej krawędzi żagla<br><b>3</b> <i></i>  urządzenie przeładunkowe na statku</td></tr>
<tr><td><b>bom II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz nazywający dźwięk bicia dzwonu lub zegara</td></tr>
<tr><td><b>bowiem</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie wyjaśniające przekazaną wcześniej informację<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie kupił książki, zapomniał bowiem pieniędzy.</i></td></tr>
<tr><td><b>brak I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  fakt nieistnienia czegoś<br><b>2</b> <i></i>  wada, defekt, błąd<br><b>3</b> <i></i>  wyrób mający usterki</td></tr>
<tr><td><b>brak II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nie ma, brakuje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Brak mi czegoś.</i></td></tr>
<tr><td><b>bravissimo</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający najwyższą pochwałę</td></tr>
<tr><td><b>brawo I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  oklaski wyrażające uznanie, zachwyt</td></tr>
<tr><td><b>brawo II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający pochwałę, zadowolenie</td></tr>
<tr><td><b>break</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w boksie: komenda sędziego nakazująca chwilowe zaprzestanie walki</td></tr>
<tr><td><b>brr</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający negatywną reakcję na coś</td></tr>
<tr><td><b>bryk I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający szybki ruch z miejsca na miejsce</td></tr>
<tr><td><b>bryk II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  broszura zawierająca streszczenia lektur szkolnych, rozwiązania zadań matematycznych itp.</td></tr>
<tr><td><b>brzdęk</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk spowodowany uderzeniem szklanych lub metalowych przedmiotów albo powstały w wyniku pociągnięcia za strunę</td></tr>
<tr><td><b>bu I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający niski, monotonny dźwięk</td></tr>
<tr><td><b>bu II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  symbol jednostki objętości materiałów sypkich „buszel”</td></tr>
<tr><td><b>buch</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk spowodowany nagłym, silnym uderzeniem</td></tr>
<tr><td><b>budowa</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  budowanie domu, mostu, drogi itp.; też: miejsce, gdzie trwają takie prace<br><b>2</b> <i></i>  zespół i wzajemne powiązanie części składowych całości<br><b>3</b> <i></i>  tworzenie, organizowanie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>bum I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez bijący zegar albo spowodowany uderzeniem innych przedmiotów</td></tr>
<tr><td><b>bum II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „bom I”  w znaczeniu 1, 2</td></tr>
<tr><td><b>by I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i> <b>zobacz</b> „aby I”  w znaczeniu 1, 2, 3, 4<br><b>2</b> <i></i>  spójnik wprowadzający wtrącenie zawierające komentarz na temat użytego w zdaniu słowa lub wyrażenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był lekkomyślny, by nie powiedzieć, głupi.</i></td></tr>
<tr><td><b>by II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wykładnik trybu przypuszczającego, w 1. i 2. osobie liczby pojedynczej i mnogiej rozszerzony o końcówki osobowe: „bym, byś, byśmy, byście”<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zrobiłbym to zaraz. Czyżby to już koniec?</i></td></tr>
<tr><td><b>byle I</b><br>byleby I</td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wyrażający życzenie i warunek wykonania tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kup bułki, byle świeże.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik wyrażający cel, którego minimalnym warunkiem osiągnięcia jest to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zrobiłem to, byleś była zadowolona.</i></td></tr>
<tr><td><b>byle II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła nadająca komuś lub czemuś cechę dowolności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyszedł pod byle pretekstem.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub wyrażająca obojętność wyboru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przenocujemy byle gdzie.</i><br><b>2</b> <i></i> <b>a</b> partykuła wyrażająca negatywną ocenę czegoś lub kogoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zadawał się z byle kim.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub – w połączeniu z poprzedzającym „nie” – wyróżniająca kogoś lub coś jako zasługującego na uwagę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jej brat to nie byle kto.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła wyrażająca życzenie mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Byle szybko.</i></td></tr>
<tr><td><b>byleby II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „byle II”  w znaczeniu 3</td></tr>
<tr><td><b>bynajmniej I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wzmacniająca przeczenie zawarte w wypowiedzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie twierdzę bynajmniej, że jest to jedyne rozwiązanie.</i></td></tr>
<tr><td><b>bynajmniej II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik będący przeczącą odpowiedzią na pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czy to wszystko? – Bynajmniej.</i></td></tr>
<tr><td><b>były I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, który przestał pełnić jakąś funkcję<br><b>2</b> <i></i>  o państwie: taki, który przestał istnieć lub istnieje w innych granicach</td></tr>
<tr><td><b>były II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  były mąż lub narzeczony</td></tr>
<tr><td><b>bądź I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wyrażający możliwą wymienność części zdań lub zdań równorzędnych</td></tr>
<tr><td><b>bądź II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła występująca po zaimkach pytajnych, nadająca im znaczenie nieokreśloności, wyrażająca obojętność wyboru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Możesz to zrobić kiedy bądź.</i></td></tr>
<tr><td><b>bęc</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik imitujący dźwięk powstający, gdy coś lub ktoś spada i uderza w coś</td></tr>
<tr><td><b>cap I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  baran lub kozioł<br><b>2</b> <i>pot.</i>  o mężczyźnie, zwłaszcza starym i nieprzyzwoitym wobec kobiet lub głupim<br><b>3</b> <i>pot.</i>  mężczyzna mający brodę podobną do brody koźlej<br><b>4</b> <i>łow.</i>  samiec kozicy</td></tr>
<tr><td><b>cap II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  hak wyciągowy<br><b>2</b> <i></i>  kołek spinający dwa bale</td></tr>
<tr><td><b>cap III</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający szybki ruch, polegający na chwyceniu czegoś lub kogoś za coś</td></tr>
<tr><td><b>całkiem</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  całkowicie<br><b>2</b> <i></i>  w pewnym stopniu</td></tr>
<tr><td><b>całkowity</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  obejmujący całość</td></tr>
<tr><td><b>cały</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  obejmujący wszystkie części składowe<br><b>2</b> <i></i>  jedyny, wyłączny<br><b>3</b> <i></i>  duży<br><b>4</b> <i></i>  nieuszkodzony<br><b>5</b> <i></i>  o człowieku, zwierzęciu: taki, któremu nic się nie stało, taki, który wyszedł z opresji<br><b>6</b> <i>pot.</i>  przejawiający charakterystyczne dla siebie lub kogoś cechy</td></tr>
<tr><td><b>centralny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się w centrum<br><b>2</b> <i></i>  główny</td></tr>
<tr><td><b>cha</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  powtarzalny wykrzyknik naśladujący dźwięki powstające wtedy, gdy ktoś głośno i spontanicznie się śmieje</td></tr>
<tr><td><b>chap</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający szybki ruch, polegający na chwyceniu czegoś, zwykle zębami, pyskiem, dziobem</td></tr>
<tr><td><b>chaps</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „chap” </td></tr>
<tr><td><b>che</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący niskie dźwięki, powstające wtedy, gdy ktoś głośno się śmieje</td></tr>
<tr><td><b>chi I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący wysokie dźwięki powstające wtedy, gdy ktoś spontanicznie się śmieje</td></tr>
<tr><td><b>chi II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w chińskim taoizmie i tradycyjnej chińskiej medycynie: energia przenikająca cały świat i krążąca w ludzkim ciele</td></tr>
<tr><td><b>chi III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nazwa litery greckiej „X”, „x”, oznaczającej głoskę „ch” („kh”)</td></tr>
<tr><td><b>chlap</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk spowodowany uderzeniem wody o coś</td></tr>
<tr><td><b>chlast</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk spowodowany gwałtownym uderzeniem</td></tr>
<tr><td><b>chlip</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk powstający wtedy, gdy ktoś głośno coś pije lub głośno płacze</td></tr>
<tr><td><b>chlup</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk powstający wtedy, gdy coś wpada do wody lub gdy woda uderza o coś</td></tr>
<tr><td><b>chociaż I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający do zdania nadrzędnego zdanie podrzędne, z którego treści można wyprowadzić sąd przeciwstawny względem tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym</td></tr>
<tr><td><b>chociaż II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca o minimalnym ograniczeniu zakresu czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Posadź tam chociaż dwa drzewa.</i></td></tr>
<tr><td><b>chociażby I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „choćby I” </td></tr>
<tr><td><b>chociażby II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „choćby II” </td></tr>
<tr><td><b>cholera</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ostra, epidemiczna choroba zakaźna<br><b>2</b> <i>pot.</i>  wyzwisko lub przekleństwo</td></tr>
<tr><td><b>cholewa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  część buta okrywająca łydkę</td></tr>
<tr><td><b>choć I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „chociaż I” </td></tr>
<tr><td><b>choć II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „chociaż II” </td></tr>
<tr><td><b>choćby I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik komunikujący, iż nie ma możliwości przeciwdziałania temu, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br><b>2</b> <i></i>  spójnik wyrażający obojętność wobec wyboru, jaki przed kimś stoi</td></tr>
<tr><td><b>choćby II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>zobacz</b> „chociaż II” <br><b>2</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że wyrażenie, do którego się odnosi, charakteryzuje jeden z możliwych przykładów tego, o czym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Porozmawiajmy choćby o turystyce górskiej.</i></td></tr>
<tr><td><b>chyba I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wyrażająca przypuszczenie mówiącego, że komunikowany w zdaniu sąd jest prawdziwy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chyba doszliśmy do porozumienia.</i></td></tr>
<tr><td><b>chyba II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  składnik spójników złożonych „chyba że”, „chyba żeby”, które komunikują, iż tylko w wypadku zajścia zdarzenia, o którym mowa w zdaniu podrzędnym, nie nastąpi to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Naprawię to jutro, chyba żebym miał gości.</i></td></tr>
<tr><td><b>ciach</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik nazywający szybko wykonywaną czynność</td></tr>
<tr><td><b>ciao</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  do widzenia</td></tr>
<tr><td><b>cichaczem</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  po cichu, niepostrzeżenie<br><b>2</b> <i></i>  w tajemnicy przed innymi</td></tr>
<tr><td><b>cichcem</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i> <b>zobacz</b> „cichaczem” </td></tr>
<tr><td><b>cip-cip</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik używany w celu przywołania ptactwa domowego</td></tr>
<tr><td><b>ciut</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  trochę</td></tr>
<tr><td><b>ciągle</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bez przerwy, stale<br><b>2</b> <i></i>  w sposób cykliczny, co jakiś czas</td></tr>
<tr><td><b>cmok</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dźwięk wydawany podczas głośnego całowania</td></tr>
<tr><td><b>co I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek używany w pytaniach lub innych wypowiedzeniach o postaci pytania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co to jest?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie podrzędne zawężające zakres zdania nadrzędnego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wciąż myślę o tym, co się stało.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek przyłączający do zdania nadrzędnego wypowiedzenie rozwijające<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Była ubrana na czarno, co dodawało jej uroku.</i><br><b>4</b> <i>pot.</i>  zaimek zastępujący formy zaimków względnych „kto”, „który”, „ile”<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Znam kogoś, co to chętnie zrobi.</i><br><b>5</b> <i>pot.</i>  zaimek pytajny mający znaczenie: dlaczego, z jakiego powodu, w jakim celu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co się tak kręcisz?</i></td></tr>
<tr><td><b>co II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek używany w połączeniach charakteryzujących częstość, z jaką coś się powtarza<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przystawał co krok.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek używany w połączeniach, komunikujących, że przedmioty pod względem danej cechy są tożsame<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Krawat tego koloru co koszula</i></td></tr>
<tr><td><b>co III</b></td><td>adv</td><td><b>1</b> <i></i>  przysłówek używany w połączeniach komunikujących, że niektórym przedmiotom przysługuje jakaś cecha w większym stopniu niż innym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Wybierał co ciekawsze książki.</i><br><b>2</b> <i></i>  przysłówek używany w połączeniach charakteryzujących częstość, z jaką coś się powtarza<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pytano o to co drugiego przechodnia.</i></td></tr>
<tr><td><b>co IV</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik komunikujący, że między faktami zachodzi związek polegający na tym, że za każdym razem, gdy ma miejsce pierwszy z nich, ma miejsce również drugi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co strzelił, to chybił.</i><br><b>2</b> <i>pot.</i>  spójnik komunikujący, że przedmiot lub sytuacja, o których mowa, ma zrozumiałą przewagę nad innymi tego rodzaju i że tego, o czym mowa, nie należy lekceważyć<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co głowa, to głowa.</i><br><b>3</b> <i>pot.</i>  spójnik łączący dwa wyrażenia odnoszące się do tego samego typu przedmiotów lub cech<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dziś ten sam jadłospis co wczoraj.</i></td></tr>
<tr><td><b>co V</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i>  partykuła wyrażająca sugestię mówiącego, by adresat potwierdził prawdziwość danego sądu lub zgodził się na to, co mówiący zaproponował<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie poznajesz mnie, co?</i></td></tr>
<tr><td><b>codzienny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zdarzający się co dzień lub używany każdego dnia<br><b>2</b> <i></i>  zwyczajny, taki, jak każdego dnia</td></tr>
<tr><td><b>cokolwiek I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wszystko jedno co<br><b>2</b> <i></i>  byle co<br><b>3</b> <i></i>  niezależnie od okoliczności</td></tr>
<tr><td><b>cokolwiek II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w pewnym stopniu, trochę</td></tr>
<tr><td><b>contra</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „kontra II” </td></tr>
<tr><td><b>coraz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wyraz komunikujący o stopniowym nasilaniu się czegoś<br><b>2</b> <i></i>  wyraz komunikujący o częstym powtarzaniu się czegoś w krótkich odstępach czasu</td></tr>
<tr><td><b>coś I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek nieokreślony, zastępujący nazwę dowolnego przedmiotu lub faktu bądź takiego, którego mówiący nie chce lub nie umie określić<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Coś trzeba z tym zrobić.</i></td></tr>
<tr><td><b>coś II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i>  partykuła charakteryzująca cechę lub zdarzenie w sposób przybliżony, często wyrażająca niepewność lub zdziwienie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>On ostatnio coś wychudł.</i></td></tr>
<tr><td><b>cup</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający szybki ruch, który polega zwykle na tym, że ktoś kucający chowa się gdzieś</td></tr>
<tr><td><b>cyk</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik imitujący jeden z wielu dźwięków powtarzających się miarowo, które powstają wtedy, gdy zegarek chodzi, lub imitujący dźwięk wydawany przez cykające owady</td></tr>
<tr><td><b>cym</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik zastępujący słowa przy śpiewaniu melodii; też: przyśpiewka w piosenkach ludowych</td></tr>
<tr><td><b>cyt</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wzywający do zachowania ciszy</td></tr>
<tr><td><b>czego</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dlaczego, po co</td></tr>
<tr><td><b>czegoż</b><br>czegóż</td><td></td><td><b></b> <i></i>  dlaczego</td></tr>
<tr><td><b>czemu</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dlaczego</td></tr>
<tr><td><b>czemuż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dlaczego</td></tr>
<tr><td><b>cześć I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  szacunek, poważanie<br><b>2</b> <i></i>  honor, dobre imię<br><b>3</b> <i></i>  kult, uwielbienie</td></tr>
<tr><td><b>cześć II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  rodzaj pozdrowienia używanego w sytuacjach nieoficjalnych</td></tr>
<tr><td><b>czmych</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający nagłą ucieczkę</td></tr>
<tr><td><b>czołem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  oficjalne pozdrowienie używane w wojsku, a także poufale wśród osób bliżej z sobą zżytych</td></tr>
<tr><td><b>czterdzieści</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 40</td></tr>
<tr><td><b>czternaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 14</td></tr>
<tr><td><b>cztery I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 4</td></tr>
<tr><td><b>cztery II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ocena dobra w szkolnym systemie ocen</td></tr>
<tr><td><b>czterykroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  cztery razy</td></tr>
<tr><td><b>czterysta</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 400</td></tr>
<tr><td><b>czwórka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  cyfra oznaczająca liczbę 4<br><b>2</b> <i></i>  całość składająca się z czterech części lub jednostek<br><b>3</b> <i></i>  szereg złożony z czterech osób, samochodów itp. wchodzących w skład kolumny<br><b>4</b> <i></i>  to, co jest oznaczone liczbą 4<br><b>5</b> <i></i>  pomieszczenie dla czterech osób<br><b>6</b> <i></i> <b>zobacz</b> „ocena dobra” <br><b>7</b> <i></i>  cztery punkty na kostce do gry, cztery oczka na kostce domina<br><b>8</b> <i></i>  cztery prawidłowe skreślenia w totolotku<br><b>9</b> <i></i>  karta oznaczona cyfrą 4<br><b>10</b> <i></i>  zaprzęg z czterech koni<br><b>11</b> <i></i>  łódka wiosłowa lub bobslej dla czterech zawodników; też: ci zawodnicy<br><b>12</b> <i></i>  obsada typowego biegu sztafetowego<br><b>13</b> <i></i>  czwarta część arkusza złożonego z szesnastu kolumn</td></tr>
<tr><td><b>czy I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła rozpoczynająca zdanie pytajne lub ekspresywne, mające formę zdania pytajnego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czy pada deszcz?</i></td></tr>
<tr><td><b>czy II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik zdań podrzędnych o charakterze pytajnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wiem, czy to by się udało.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik łączący zdania równorzędne lub ich części, wyrażający wymienność lub wyłączanie się członów<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był smutny czy też znudzony.</i></td></tr>
<tr><td><b>czyjś</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek przymiotny dzierżawczy: odnoszący się do kogoś, należący do innej osoby</td></tr>
<tr><td><b>czyli</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub wyrażenie wyjaśniające<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ola, czyli moja siostra.</i></td></tr>
<tr><td><b>czyn</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  postępek, uczynek</td></tr>
<tr><td><b>czynność</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wykonywanie czegoś<br><b>2</b> <i></i>  funkcjonowanie, działanie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>czyż I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca pytanie retoryczne, zaprzeczająca komunikowanej w nim treści<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czyż można było przyglądać się temu z obojętnością.</i></td></tr>
<tr><td><b>czyż II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „czyżyk” </td></tr>
<tr><td><b>czyżby I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca pytanie retoryczne, zaprzeczająca komunikowanej w nim treści lub podająca w wątpliwość to, co zostało powiedziane<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czyżby pani miała zamiar wyjechać?</i></td></tr>
<tr><td><b>czyżby II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik o intonacji pytania wyrażający powątpiewanie w prawdziwość tego, co zostało powiedziane</td></tr>
<tr><td><b>częstokroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  często, niejednokrotnie</td></tr>
<tr><td><b>częsty</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zachodzący wiele razy lub obecny w wielu przypadkach</td></tr>
<tr><td><b>część</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  jeden z elementów, na które dzieli się jakaś całość, pewna ilość z całości<br><b>2</b> <i></i>  przedmiot stanowiący jakiś dający się samodzielnie wyodrębnić element większej całości</td></tr>
<tr><td><b>cóż</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie o coś lub pytanie retoryczne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Cóż on teraz robi?</i></td></tr>
<tr><td><b>dalej</b><br>dalejże</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wzywający do szybkiego rozpoczęcia czynności lub wskazujący na jej gwałtowny charakter</td></tr>
<tr><td><b>daleki</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się w dużej odległości<br><b>2</b> <i></i>  dochodzący z dużej odległości<br><b>3</b> <i></i>  przybywający z odległych miejsc<br><b>4</b> <i></i>  odległy w czasie, dotyczący odległej przeszłości<br><b>5</b> <i></i>  ciągnący się na dużą odległość; też: długo trwający<br><b>6</b> <i></i>  mający pojawić się w przyszłości, po upływie dłuższego czasu<br><b>7</b> <i></i>  niemający w danej chwili związku z rzeczywistością<br><b>8</b> <i></i>  niebudzący zainteresowania<br><b>9</b> <i></i>  niedorównujący czemuś, niezgodny z czymś<br><b>10</b> <i></i>  spokrewniony z kimś poprzez innych członków rodziny<br><b>11</b> <i></i>  „dalszy” kontynuowany, następujący po czymś</td></tr>
<tr><td><b>daleko</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w znacznej odległości, w odległym miejscu<br><b>2</b> <i></i>  na znaczną odległość, w odległe miejsce<br><b>3</b> <i></i>  o dużej odległości, dalekiej drodze<br><b>4</b> <i></i>  w długim czasie od danej chwili<br><b>5</b> <i></i>  o wiele, znacznie<br><b>6</b> <i></i>  „dalej” w dalszym ciągu, później, w przyszłości<br><b>7</b> <i></i>  „najdalej” najpóźniej, nie później niż ...</td></tr>
<tr><td><b>dalibóg</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  doprawdy, słowo daję</td></tr>
<tr><td><b>darmo</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bezpłatnie<br><b>2</b> <i></i>  niepotrzebnie</td></tr>
<tr><td><b>darzbór</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pozdrowienie myśliwych</td></tr>
<tr><td><b>dawno</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w odległych czasach<br><b>2</b> <i></i>  od dłuższego czasu<br><b>3</b> <i></i>  „dawniej” poprzednio, przedtem</td></tr>
<tr><td><b>dawny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  odległy w czasie, pochodzący z odległych lat<br><b>2</b> <i></i>  taki jak poprzednio<br><b>3</b> <i></i>  trwający długo, od dawna<br><b>4</b> <i></i>  były<br><b>5</b> <i>pot.</i>  „dawniejszy” taki jak był kiedyś</td></tr>
<tr><td><b>dialog</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  rozmowa dwóch osób, zwłaszcza bohaterów powieści, sztuki lub filmu<br><b>2</b> <i></i>  utwór literacki niesceniczny, napisany w formie rozmowy<br><b>3</b> <i></i>  szereg rozmów, negocjacji i innych działań mających doprowadzić do porozumienia między stronami konfliktu</td></tr>
<tr><td><b>dla</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący o przeznaczeniu obiektu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Film dla młodzieży.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący cel czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tupali nogami dla rozgrzewki.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wyznaczający obiekt odniesienia komunikowanego sądu, najczęściej osobę, z punktu widzenia której sąd ten jest wydawany<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był to dla mnie rok pełen sukcesów.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wprowadzający przyczynę jakichś działań<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Na dziki polowano dla mięsa.</i></td></tr>
<tr><td><b>dlaboga</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>daw.</i>  wykrzyknik wyrażający różne reakcje emocjonalne, zwłaszcza lęk lub zdziwienie</td></tr>
<tr><td><b>dlaczego</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie, które zawiera prośbę o wyjaśnienie przedstawionej w tym pytaniu lub wynikającej z niego informacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dlaczego nie byłeś w szkole?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie zależne, za pomocą którego stwierdza się coś, co wymaga wyjaśnienia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wiadomo, dlaczego wyjechał.</i></td></tr>
<tr><td><b>dlaczegoż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dlaczego”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>dlatego</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wprowadzający informację, której uzasadnienie zostało podane wcześniej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Było zimno, dlatego włożył płaszcz.</i></td></tr>
<tr><td><b>do I</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący o przeznaczeniu obiektu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>filiżanka do kawy</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący cel czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Oddał buty do naprawy.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek komunikujący kierunek ruchu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Skoczył do wody.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek określający czas zakończenia zdarzenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spał do południa.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek wyznaczający górną lub dolną granicę czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Inflacja spadła do dziesięciu procent.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek komunikujący o rezultacie procesu lub charakteryzujący stopień nasilenia tego procesu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Blacha rozpaliła się do czerwoności.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek wprowadzający składnik zdania rządzony przez czasownik, przymiotnik, rzeczownik lub określający je<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przywiązał się do dziadka. Był podobny do siostry.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek wprowadzający samodzielne wypowiedzenia nieoznajmujące, m.in. przekleństwa, formuły grzecznościowe, odezwy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Do diabła! Do zobaczenia! Do broni!</i><br><b>9</b> <i></i>  przyimek między liczebnikami oznaczający potęgowanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dwa do piątej.</i></td></tr>
<tr><td><b>do II</b></td><td></td><td><b></b> <i>muz.</i>  sylabowa nazwa dźwięku „c”</td></tr>
<tr><td><b>do szczętu</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  całkiem, zupełnie</td></tr>
<tr><td><b>dobra I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  duży majątek ziemski<br><b>2</b> <i></i>  rzeczy i wartości potrzebne do życia i rozwoju człowieka</td></tr>
<tr><td><b>dobra II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dobrze, zgoda</td></tr>
<tr><td><b>dobranoc</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  forma pożegnania przed nocą</td></tr>
<tr><td><b>dokoła I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ze wszystkich stron miejsca położonego w środku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dokoła panował nieład.</i></td></tr>
<tr><td><b>dokoła II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś znajdującego się w środku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dokoła klombów posadzono tulipany.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek określający główny temat tego, o czym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wszystkie jego myśli krążyły dokoła rodzinnego domu.</i></td></tr>
<tr><td><b>dokąd</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek wprowadzający pytanie o miejsce, cel lub stan, do którego ktoś lub coś prowadzi albo zmierza<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dokąd idziesz?</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> ; używany też w pytaniach zależnych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wiem, dokąd mamy uciekać.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie podrzędne uściślające miejsce, cel lub stan, do którego ktoś lub coś prowadzi albo zmierza<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wybrali się tam, dokąd byli zaproszeni.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie o końcowy moment trwania czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dokąd mam na ciebie czekać?</i><br><b>4</b> <i></i>  zaimek przyłączający zdanie podrzędne, w którym jest określony końcowy moment czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czekał, dokąd nie zasnęła.</i></td></tr>
<tr><td><b>dokądkolwiek</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek komunikujący dowolność lub obojętność wyboru miejsca bądź kierunku czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Możesz go zaprosić dokądkolwiek.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym, zachodzi zawsze, bez względu na miejsce zdarzenia, o którym mowa w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wszędzie mi dobrze, dokądkolwiek pójdę.</i></td></tr>
<tr><td><b>dokądś</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek oznaczający miejsce, którego mówiący nie potrafi zindentyfikować lub nie chce wskazać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Po pracy zawsze się dokądś śpieszył.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek oznaczający końcowy, nieustalony przez mówiącego, moment trwania czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dokądś wypadałoby na nich zaczekać.</i></td></tr>
<tr><td><b>dokądże</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dokąd”  w znaczeniu 1, 3</td></tr>
<tr><td><b>dolny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się na niskiej wysokości, u dołu<br><b>2</b> <i></i>  niżej położony<br><b>3</b> <i></i>  o rzece: bliski ujścia<br><b>4</b> <i></i>  o okresach geologicznych: starszy<br><b>5</b> <i></i>  o dźwiękach: niższy od danego o jakąś odległość muzyczną; też: zapisywany poniżej pięciolinii</td></tr>
<tr><td><b>doniesienie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  komunikat przekazywany przez środki masowego przekazu<br><b>2</b> <i></i>  zawiadomienie władz o wykroczeniu lub przestępstwie</td></tr>
<tr><td><b>donikąd</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  do żadnego określonego miejsca, bez wytkniętego celu</td></tr>
<tr><td><b>dookoła I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dokoła I” </td></tr>
<tr><td><b>dookoła II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dokoła II” </td></tr>
<tr><td><b>dopiero I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że coś nastąpiło później, niż można było się spodziewać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszka tu dopiero od stycznia.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że nikt inny nie zrobił wcześniej tego, o czym mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dopiero ojciec pożyczył jej pieniądze.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że czegoś lub kogoś w danym czasie jest mniej lub że coś jest mniej intensywne, niż można było się spodziewać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spłacił dopiero połowę długu.</i></td></tr>
<tr><td><b>dopiero II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  składnik wykrzykników złożonych, wyrażających reakcję na coś nieoczekiwanego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>A to dopiero pech!</i></td></tr>
<tr><td><b>doprawdy</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący chce podkreślić prawdziwość tego, o czym mówi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Doprawdy nie rozumiem, o co chodzi.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca zdziwienie lub niedowierzanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zrobił furorę w Paryżu. – Doprawdy?</i></td></tr>
<tr><td><b>dopóki</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające końcowy moment czynności lub stanu, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Żyli w zgodzie, dopóki mieszkała z nimi matka.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Musisz leżeć, dopóki nie wyzdrowiejesz.</i></td></tr>
<tr><td><b>dopókiż</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie, które wyraża różne stany mówiącego, często niecierpliwość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dopókiż będę cię o to prosił?</i></td></tr>
<tr><td><b>dopóty</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik komunikujący, iż czas trwania czegoś jest wyznaczony przez czas trwania innej czynności lub stanu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dopóty stał pod drzewem, dopóki nie przestało padać.</i></td></tr>
<tr><td><b>dosyć I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tyle, ile trzeba<br><b>2</b> <i></i>  w pewnym stopniu, stosunkowo</td></tr>
<tr><td><b>dosyć II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający zakaz</td></tr>
<tr><td><b>dotychczas</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  do tej pory</td></tr>
<tr><td><b>dotychczasowy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  poprzedzający chwilę obecną, trwający w niezmienionej formie dotychczas<br><b>2</b> <i></i>  żyjący gdzieś dotychczas</td></tr>
<tr><td><b>dotąd I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek wyznaczający granicę przestrzenną lub czasową tego, o czym jest mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Woda sięgała dotąd.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dotąd nie było między nami nieporozumień.</i></td></tr>
<tr><td><b>dotąd II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik komunikujący, iż czas trwania czegoś jest wyznaczony przez czas trwania innej czynności lub stanu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dotąd bili brawo, dopóki nie wróciła na scenę.</i></td></tr>
<tr><td><b>dość I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dosyć I” </td></tr>
<tr><td><b>dość II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dosyć II” </td></tr>
<tr><td><b>drugi I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  będący ostatnim elementem zbioru składającego się z dwóch jednostek lub jedną z dwóch części, na które można coś podzielić<br><b>2</b> <i></i>  pozostający w opozycji do pierwszego<br><b>3</b> <i></i>  podkreślający podobieństwo do kogoś, czegoś<br><b>4</b> <i></i>  mogący zastąpić nam kogoś lub coś</td></tr>
<tr><td><b>drugi II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  drugi dzień miesiąca</td></tr>
<tr><td><b>drugi III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ktoś inny</td></tr>
<tr><td><b>dużo</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  duża liczba, ilość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Miał dużo spraw do załatwienia.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyszło dużo ludzi.</i><br><b>2</b> <i></i>  w dużym stopniu, zakresie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dużo podróżował.</i><br><b>3</b> <i>pot.</i>  niewiele, wcale, nic<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dużo ty o tym wiesz!</i></td></tr>
<tr><td><b>dwa I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 2</td></tr>
<tr><td><b>dwa II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ocena mierna w szkolnym systemie ocen</td></tr>
<tr><td><b>dwadzieścia</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 20</td></tr>
<tr><td><b>dwakroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dwa razy</td></tr>
<tr><td><b>dwanaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 12</td></tr>
<tr><td><b>dwieście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 200</td></tr>
<tr><td><b>dwudziesty I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  będący ostatnim elementem zbioru składającego się z dwudziestu jednostek lub jedną z dwudziestu części, na które można coś podzielić</td></tr>
<tr><td><b>dwudziesty II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dwudziesty dzień miesiąca</td></tr>
<tr><td><b>dylu-dylu</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  o charakterystycznym ruchu ręki wykonywanym podczas gry na instrumencie smyczkowym</td></tr>
<tr><td><b>dymisja</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zwolnienie kogoś z zajmowanego stanowiska lub ustąpienie z zajmowanego stanowiska</td></tr>
<tr><td><b>dyspozycja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  polecenie wydane komuś<br><b>2</b> <i></i>  czyjaś forma fizyczna lub psychiczna, zwłaszcza dobra<br><b>3</b> <i></i>  wrodzona skłonność lub talent do czegoś<br><b>4</b> <i></i>  układ, rozkład, plan czegoś</td></tr>
<tr><td><b>dzienny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  związany z okresem od wschodu do zachodu słońca<br><b>2</b> <i></i>  dotyczący doby jako dnia kalendarzowego<br><b>3</b> <i></i>  dotyczący systemu nauczania przeznaczonego dla osób niepracujących, polegającego na tym, że zajęcia odbywają się w ciągu dnia<br><b>4</b> <i></i>  studiujący lub uczący się w szkołach działających w tym systemie</td></tr>
<tr><td><b>dziesiąty I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  będący ostatnim elementem zbioru składającego się z dziesięciu jednostek lub jedną z dziesięciu części, na które można coś podzielić</td></tr>
<tr><td><b>dziesiąty II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dziesiąty dzień miesiąca</td></tr>
<tr><td><b>dziesięć</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 10</td></tr>
<tr><td><b>dziewiąty I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  będący ostatnim elementem zbioru składającego się z dziewięciu jednostek lub jedną z dziewięciu części, na które można coś podzielić</td></tr>
<tr><td><b>dziewiąty II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dziewiąty dzień miesiąca</td></tr>
<tr><td><b>dziewiętnaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 19</td></tr>
<tr><td><b>dziewięć</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 9</td></tr>
<tr><td><b>dziewięćdziesiąt</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 90</td></tr>
<tr><td><b>dziewięćset</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 900</td></tr>
<tr><td><b>dzieńdoberek</b></td><td></td><td><b></b> <i>żart.</i>  dzień dobry</td></tr>
<tr><td><b>dzisiaj I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dziś I” </td></tr>
<tr><td><b>dzisiaj II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dziś II” </td></tr>
<tr><td><b>dzisiejszy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  odnoszący się do dnia obecnego, taki, który zdarzył się dziś<br><b>2</b> <i></i>  współczesny, teraźniejszy</td></tr>
<tr><td><b>dzięki I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący o cechach, faktach lub osobach, które spowodowały, że dana sytuacja jest dla kogoś pomyślna<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Uratował się dzięki przytomności umysłu.</i></td></tr>
<tr><td><b>dzięki II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  podziękowania</td></tr>
<tr><td><b>dzięki III</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dziękuję</td></tr>
<tr><td><b>dziś I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w dniu bieżącym<br><b>2</b> <i></i>  w dobie obecnej, w bieżącym okresie</td></tr>
<tr><td><b>dziś II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dzień obecny<br><b>2</b> <i></i>  teraźniejszość</td></tr>
<tr><td><b>dzyń</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dźwięk wydawany przez dzwonek lub dzwonki</td></tr>
<tr><td><b>dążenie</b><br>dążność</td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wysiłki zmierzające do osiągnięcia czegoś<br><b>2</b> <i></i>  skłonność ku czemuś</td></tr>
<tr><td><b>długość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  odległość między skrajnymi punktami linii lub płaszczyzny<br><b>2</b> <i></i>  czas, który mija od początku do końca jakiegoś zjawiska, procesu itp.<br><b>3</b> <i></i>  cecha tego, co jest długie</td></tr>
<tr><td><b>e I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera oznaczająca samogłoskę „e”<br><b>2</b> <i></i>  samogłoska ustna<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: piąty<br><b>4</b> <i></i>  trzeci dźwięk podstawowej skali diatonicznej</td></tr>
<tr><td><b>e II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> wykrzyknik wyrażający różne reakcje emocjonalne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>E, nudny jesteś!</i><br><b>b</b> lub mający na celu zwrócenie czyjejś uwagi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>E! Mały, chodź no tu.</i></td></tr>
<tr><td><b>ech</b><br>eh</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający różne stany woli lub emocji</td></tr>
<tr><td><b>eh</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ech” </td></tr>
<tr><td><b>ej</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wzywający adresata do zwrócenia na coś uwagi</td></tr>
<tr><td><b>ejże</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający przestrogę lub pogróżkę albo wątpliwość mówiącego co do prawdziwości czyjejś wypowiedzi</td></tr>
<tr><td><b>ekspedite</b><br>expedite</td><td></td><td><b></b> <i></i>  biegle, doskonale</td></tr>
<tr><td><b>eksport</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  sprzedaż towarów za granicę lub odpłatne świadczenie usług na rzecz kontrahenta zagranicznego</td></tr>
<tr><td><b>ekstra I</b><br>extra I</td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dodatkowy, osobny<br><b>2</b> <i></i>  bardzo dobry, atrakcyjny</td></tr>
<tr><td><b>ekstra II</b><br>extra II</td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dodatkowo, osobno<br><b>2</b> <i></i>  bardzo dobrze, atrakcyjnie</td></tr>
<tr><td><b>ergo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  a więc</td></tr>
<tr><td><b>et</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający różne stany, uczucia</td></tr>
<tr><td><b>etap</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  część przebywanej drogi, trasy itp. między dwoma postojami<br><b>2</b> <i></i>  okres rozwoju jakiejś działalności lub procesu<br><b>3</b> <i>daw.</i>  miejsce postoju w czasie podróży</td></tr>
<tr><td><b>eureka</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „heureka” </td></tr>
<tr><td><b>ewentualnie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w razie zaistnienia jakichś okoliczności<br><b>2</b> <i></i>  lub, czy też</td></tr>
<tr><td><b>ewentualny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  możliwy, przypuszczalny</td></tr>
<tr><td><b>extra I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ekstra I” </td></tr>
<tr><td><b>extra II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ekstra II” </td></tr>
<tr><td><b>fakt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  to, co zaszło lub zachodzi w rzeczywistości</td></tr>
<tr><td><b>faktyczny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zgodny z faktami</td></tr>
<tr><td><b>fałszywy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  podrobiony<br><b>2</b> <i></i>  niezgodny z prawdą<br><b>3</b> <i></i>  obłudny; też: świadczący o czyjejś obłudzie<br><b>4</b> <i></i>  podszywający się pod kogoś<br><b>5</b> <i></i>  nieharmoniczny</td></tr>
<tr><td><b>fe</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający reprymendę z powodu czyjegoś niewłaściwego zachowania</td></tr>
<tr><td><b>fest I</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  silny, dziarski</td></tr>
<tr><td><b>fest II</b></td><td></td><td><b></b> <i> pot.</i>  mocno, porządnie</td></tr>
<tr><td><b>fest III</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  uroczystość, święto</td></tr>
<tr><td><b>fi</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający podziw, uznanie lub niedowierzanie</td></tr>
<tr><td><b>fifty-fifty</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  po równo</td></tr>
<tr><td><b>fik</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający szybki ruch całym ciałem, powodujący, że ktoś się przewraca</td></tr>
<tr><td><b>fiu</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający uznanie lub zdziwienie, niekiedy połączone z ironią<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk powstający wtedy, kiedy ktoś lub coś gwiżdże</td></tr>
<tr><td><b>fiut</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>posp.</i>  członek męski<br><b>2</b> <i>posp.</i>  wyzwisko używane w stosunku do mężczyzny</td></tr>
<tr><td><b>fora</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  okrzyk wyrażający żądanie natychmiastowego opuszczenia przez kogoś jakiegoś miejsca</td></tr>
<tr><td><b>fragment</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wyodrębniona część jakiejś całości<br><b>2</b> <i></i>  niewielki utwór literacki o formie szkicowej, urywkowej, popularny w okresie romantyzmu</td></tr>
<tr><td><b>franko</b><br>franco</td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „porto-franko”  w znaczeniu 2</td></tr>
<tr><td><b>frr</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk naśladujący odgłos furkotania skrzydeł ptaków podrywających się do lotu</td></tr>
<tr><td><b>fru</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający czynność wykonywaną energicznie</td></tr>
<tr><td><b>fu I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający uczucia wstrętu bądź obrzydzenia</td></tr>
<tr><td><b>fu II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  chiński poemat pisany prozą rytmiczną, opisujący krajobrazy lub architekturę</td></tr>
<tr><td><b>fuj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „fu I” </td></tr>
<tr><td><b>ful I</b><br>full I</td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  piwo jasne pełne<br><b>2</b> <i></i>  w pokerze: jeden z układów kart<br><b>3</b> <i></i>  w grze w kości: jeden z układów oczek</td></tr>
<tr><td><b>ful II</b><br>full II</td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  pod dostatkiem</td></tr>
<tr><td><b>gadu-gadu</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający odgłosy długiej rozmowy</td></tr>
<tr><td><b>gdy I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek wprowadzający zdanie podrzędne, które określa czas odbywania się tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ściemniało się już, gdy wracali.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub okoliczności, w jakich to zachodzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdy wracali ze spaceru, zaczął padać deszcz.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie podrzędne, rozwijające składnik zdania nadrzędnego nazywający punkt lub odcinek czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pół roku minęło od chwili, gdy wyjechała.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdy II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik rozpoczynający zdanie oznaczające warunek<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Otrzyma dyplom, gdy zda egzamin.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdyby I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> spójnik wprowadzający zdanie podrzędne lub jego równoważnik oznaczające możliwość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdyby coś się stało, dowiesz się pierwsza.</i><br><b>b</b> lub niespełniony warunek tego, o czym mowa w drugim zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdyby była ciepła woda, wykąpałabym się.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdyby II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła wprowadzająca wypowiedzenie wyrażające możliwość podjęcia działania, o którym mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>A gdybym tak zaprosił ją do kina?</i><br><b>b</b> wyrażające prośbę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdybyś mogła powtórzyć swój adres.</i><br><b>c</b> lub wprowadzająca wypowiedzenie wyrażające pragnienie lub życzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdyby to mieszkanie było tańsze.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdybyż</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca wypowiedzenie wyrażające pragnienie lub życzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdybyż to była prawda.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdyż</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie wyjaśniające przekazaną wcześniej informację</td></tr>
<tr><td><b>gdzie I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek zastępujący określenie miejsca, w którym coś się dzieje lub znajduje, kierunku lub trasy ruchu, w zdaniach pytajnych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdzie byłeś rano?</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub w zdaniach podrzędnych będących rozwiniętym określeniem miejsca<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kryli się, gdzie kto mógł.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek reprezentujący dowolne miejsce, do którego odnosi przedstawiona charakterystyka<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Byle gdzie robili przerwy w podróży.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdzie II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wzmacniająca, uwydatniająca kontrast, nierealność lub niemożliwość czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdzie mnie staremu do tańca.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdziekolwiek</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający miejsce dowolne lub bliżej nieokreślone</td></tr>
<tr><td><b>gdzieniegdzie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w niektórych miejscach</td></tr>
<tr><td><b>gdzieś I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający określone miejsce, którego mówiący nie potrafi zidentyfikować lub którego nie chce wskazać</td></tr>
<tr><td><b>gdzieś II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła nadająca znaczenie przybliżenia określeniom czasu i miejsca<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zjemy coś gdzieś po drodze.</i><br><b>b</b> lub wyrażeniom określającym liczbę, ilość lub miarę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wrócimy gdzieś za godzinę.</i></td></tr>
<tr><td><b>gdzież I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wzmocniony zaimek „gdzie”, występujący w pytaniach</td></tr>
<tr><td><b>gdzież II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wzmocniona partykuła „gdzie”</td></tr>
<tr><td><b>generalnie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ogólnie, zasadniczo<br><b>2</b> <i></i>  całkowicie, gruntownie,</td></tr>
<tr><td><b>gore</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  odmiana filmu grozy</td></tr>
<tr><td><b>gotowość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  stan pogotowia<br><b>2</b> <i></i>  stan należytego przygotowania do czegoś<br><b>3</b> <i></i>  zdecydowanie się na coś</td></tr>
<tr><td><b>gratis I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bezpłatnie</td></tr>
<tr><td><b>gratis II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  książka lub czasopismo otrzymane bezpłatnie</td></tr>
<tr><td><b>grono</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  grupa ludzi spokrewnionych lub zaprzyjaźnionych ze sobą<br><b>2</b> <i></i>  kiść drobnych owoców<br><b>3</b> <i></i>  kwiatostan składający się z kwiatów osadzonych na bocznych szypułkach odchodzących od wydłużonej osi głównej; też: owocostan o takiej budowie</td></tr>
<tr><td><b>gros I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dwanaście tuzinów</td></tr>
<tr><td><b>gros II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  większa część</td></tr>
<tr><td><b>grupa</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pewna liczba jednostek skupiona w całość<br><b>2</b> <i></i>  zbiorowość, której członkowie połączeni są jakąś więzią<br><b>3</b> <i></i>  zespół ludzi, np. spełniających określone zadanie<br><b>4</b> <i></i>  jednostka klasyfikacyjna<br><b>5</b> <i></i>  zespół pierwiastków stanowiących jedną z pionowych kolumn tablicy układu okresowego pierwiastków<br><b>6</b> <i></i>  zespół skał powstały w ciągu jednej ery<br><b>7</b> <i>mat.</i>  zbiór dowolnych elementów „a, b, c...”, w którym określone jest działanie na dwóch dowolnych elementach, dające w wyniku znów element tego zbioru<br><b>8</b> <i>wojsk.</i>  oddziały połączone czasowo pod wspólnym dowództwem w celu wykonania jakiegoś zadania</td></tr>
<tr><td><b>gul I</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  powtarzalny dźwięk, jaki powstaje wtedy, gdy przelewa się woda lub gdy ktoś głośno coś pije<br><b>2</b> <i></i>  dźwięk wydawany przez indora<br><b>3</b> <i></i>  wykrzyknik używany w celu przywoływania indyków</td></tr>
<tr><td><b>gul II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  u ludów muzułmańskich: demon, który pożera ludzi i zwłoki na cmentarzach</td></tr>
<tr><td><b>gwałt</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zmuszenie kogoś do stosunku płciowego<br><b>2</b> <i></i>  przemoc lub bezprawie popełnione z użyciem siły<br><b>3</b> <i></i>  bezładny pośpiech lub zamieszanie</td></tr>
<tr><td><b>gwałtu</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>daw.</i>  wykrzyknik wypowiadany przez osobę wzywającą pomocy</td></tr>
<tr><td><b>gę</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez gęsi</td></tr>
<tr><td><b>głosowanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  kolektywne podejmowanie decyzji, polegające na opowiedzeniu się za czymś lub przeciwko czemuś<br><b>2</b> <i></i> <b>zobacz</b> „wybory” </td></tr>
<tr><td><b>głównie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zwłaszcza, przede wszystkim, przeważnie</td></tr>
<tr><td><b>głębokość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  odległość od powierzchni czegoś do dna<br><b>2</b> <i></i>  miejsce położone daleko od powierzchni, brzegu<br><b>3</b> <i></i>  wnikliwość, dociekliwość<br><b>4</b> <i></i>  prawdziwość uczuć, stanów psychicznych<br><b>5</b> <i></i>  powszechność, nieodwracalność procesów, zjawisk społecznych lub psychologicznych</td></tr>
<tr><td><b>ha I</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający różne uczucia zależnie od sytuacji<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik, parokrotnie powtórzony, nazywający dźwięki, jakie powstają, gdy ktoś głośno i spontanicznie się śmieje</td></tr>
<tr><td><b>ha II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  symbol jednostki powierzchni „hektar”</td></tr>
<tr><td><b>hajże</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  dalejże</td></tr>
<tr><td><b>halo I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  słowo rozpoczynające rozmowę telefoniczną lub używane w celu upewnienia się, że rozmowa nie została przerwana<br><b>2</b> <i></i>  słowo używane w celu przywołania kogoś lub zwrócenia na siebie czyjejś uwagi</td></tr>
<tr><td><b>halo II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zjawisko optyczne w atmosferze wywołane odbiciem i załamaniem promieni świetlnych przez kryształki lodu w chmurach pierzastych<br><b>2</b> <i></i>  aureola na zdjęciu fotograficznym dookoła przedmiotów bardzo jasnych</td></tr>
<tr><td><b>harap</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bicz z krótką rękojeścią i długim plecionym rzemieniem, używany dawniej na psy myśliwskie</td></tr>
<tr><td><b>hau</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez szczekającego psa</td></tr>
<tr><td><b>he I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wzmacniająca pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czemu milczysz, he?</i></td></tr>
<tr><td><b>he II</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający różne uczucia zależnie od sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>He, spryciarzu, udało ci się!</i><br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik, parokrotnie powtarzany, nazywający dźwięki, jakie powstają, gdy ktoś śmieje się głośno</td></tr>
<tr><td><b>hej</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik używany dla zwrócenia czyjejś uwagi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Hej, z drogi!</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Hej, poczekaj.</i><br><b>2</b> <i></i>  rodzaj pozdrowienia używanego przez młodych ludzi wtedy, gdy się witają lub żegnają</td></tr>
<tr><td><b>hejt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  obraźliwy lub agresywny komentarz zamieszczony w Internecie</td></tr>
<tr><td><b>hejże</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „hej”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>hen</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bardzo daleko</td></tr>
<tr><td><b>het</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „hen” <br><b>2</b> <i>daw.</i>  bardzo dawno temu</td></tr>
<tr><td><b>heureka</b><br>eureka</td><td></td><td><b></b> <i></i>  znalazłem – okrzyk radości po dokonaniu jakiegoś odkrycia lub znalezieniu rozwiązania problemu</td></tr>
<tr><td><b>hi</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  wysoki dźwięk, parokrotnie powtórzony, jaki powstaje, gdy ktoś się śmieje</td></tr>
<tr><td><b>hm I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający namysł mówiącego</td></tr>
<tr><td><b>hm II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  symbol jednostki długości „hektometr”</td></tr>
<tr><td><b>ho</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtórzony, za pomocą którego mówiący reaguje na sytuację i przedmioty niepospolite</td></tr>
<tr><td><b>hoc</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtórzony, wyrażający beztroską wesołość, jaka towarzyszy podskokom w tańcu</td></tr>
<tr><td><b>hokus-pokus</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik używany jako czarodziejskie zaklęcie</td></tr>
<tr><td><b>holender</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w jeździe na łyżwach: łuk zataczany przez łyżwiarza na jednej nodze<br><b>2</b> <i></i>  urządzenie do rozdrabniania materiałów włóknistych<br><b>3</b> <i></i> <b>zobacz</b> „wiatrak holenderski” </td></tr>
<tr><td><b>hop</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik zachęcający do skoku lub podskakiwania<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtarzany, za pomocą którego ludzie nawołują się</td></tr>
<tr><td><b>hopla</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „hop”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>hops</b><br>hopsa</td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „hop”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>hosanna</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik będący pierwotnie wezwaniem do Boga o pomoc, potem radosną inwokacją</td></tr>
<tr><td><b>hu</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtarzany, za pomocą którego ludzie nawołują się<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający spontaniczną reakcję na coś zaskakującego<br><b>3</b> <i></i>  dźwięk wydawany przez puchacza lub sowę</td></tr>
<tr><td><b>hu-ha</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający radość i zachęcający do zabawy</td></tr>
<tr><td><b>hura</b><br>hurra</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający radość i zachęcający do wiwatowania na cześć kogoś lub z powodu osiągnięcia czegoś</td></tr>
<tr><td><b>hurra</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „hura” </td></tr>
<tr><td><b>huzia</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik zachęcający psa do ataku</td></tr>
<tr><td><b>hyc</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający szybki skok małego zwierzęcia, a także towarzyszący temu skokowi dźwięk</td></tr>
<tr><td><b>hę</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i>  partykuła wzmacniająca pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jak to było, hę?</i></td></tr>
<tr><td><b>i I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera oznaczająca samogłoskę „i” lub miękkość poprzedzającej spółgłoski<br><b>2</b> <i></i>  samogłoska ustna<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dziewiąty</td></tr>
<tr><td><b>i II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> spójnik łączący zdania lub inne wyrażenia odnoszące się do tych samych przedmiotów lub faktów<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tańczą i śpiewają.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo sygnalizujące zakończenie danej wypowiedzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wracam, i koniec.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik komunikujący, że zdarzenie nazywane przez czasownik trwa długo lub często się powtarza<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>On tylko śpi i śpi.</i><br><b>3</b> <i></i> <b>a</b> spójnik łączący zdania komunikujące o zdarzeniach równoczesnych lub następujących po sobie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Siedział i patrzył przed siebie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo przyłączający zdanie, które wyraża konsekwencję tego, o czym wcześniej była mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Upadła i złamała nogę.</i></td></tr>
<tr><td><b>i III</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła włączająca do danego zbioru wyróżniony przez nią element<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Trzeba i jego zaprosić.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub wprowadzająca w zdanie wyrażenie wtrącone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Obrady, i tak spóźnione, odwlekały się.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wprowadzająca wypowiedź akceptującą czyjąś wcześniejszą wypowiedź<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Idę spać. – I słusznie.</i><br><b>3</b> <i></i> <b>a</b> partykuła poprzedzająca składnik zdania, który komunikuje o jednym z możliwych zachowań w danej sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mogę i sama to naprawić.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub określający minimalny zakres niespełnionych oczekiwań mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wychodząc i słowa nie powiedział.</i></td></tr>
<tr><td><b>i IV</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający różne postawy emocjonalne lub stany woli</td></tr>
<tr><td><b>identyczny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ten sam<br><b>2</b> <i></i>  taki sam, jednakowy</td></tr>
<tr><td><b>ile I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek wprowadzający pytanie o liczbę lub ilość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ile masz lat?</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo przyłączający pytanie zależne dotyczące ilości, liczby lub miary<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Policz, ile osób jest na sali.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek przyłączający wypowiedzenie podrzędne, które określa podstawę charakterystyki ilości wskazanej przez składnik wypowiedzenia nadrzędnego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przeczytam tyle, ile zdążę.</i></td></tr>
<tr><td><b>ile II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  składnik spójników złożonych, np. „ile razy”... („tylekroć, tyle razy, zawsze”); „o ile”..., „to”; „o ile”..., „o tyle”...</td></tr>
<tr><td><b>ilekolwiek</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wprowadzający wypowiedzenie podrzędne, oznaczający: bez względu na to, ile<br><b>2</b> <i></i>  zaimek zastępujący liczebnik w wypowiedzeniu prostym, oznaczający: wszystko jedno ile</td></tr>
<tr><td><b>ilekroć</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik łączący wypowiedzenia, wskazujący na zależność zachodzącą między regularnie powtarzającymi się faktami: ile razy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ilekroć o niej myśli, ogarnia go złość.</i></td></tr>
<tr><td><b>ileś</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający liczbę lub ilość, których mówiący nie potrafi lub nie chce ustalić</td></tr>
<tr><td><b>ileż</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie o liczbę lub ilość</td></tr>
<tr><td><b>ilość</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wielkość tego, co może być mierzone lub ważone</td></tr>
<tr><td><b>im</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  składnik spójnika złożonego „im”..., „tym”..., komunikującego taką zależność między dwiema zmianami, że jeżeli jedna zmiana zachodzi w pewnym stopniu, to druga dokonuje się również w tym samym stopniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Im szybciej skończysz, tym dłużej będziesz odpoczywać.</i></td></tr>
<tr><td><b>inaczej I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w inny sposób</td></tr>
<tr><td><b>inaczej II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik przyłączający wyrażenie lub zdanie, za pomocą którego mówiący chce powiedzieć w inny sposób to, co powiedział za pomocą wyrażenia użytego przed spójnikiem<br><b>2</b> <i></i>  spójnik wprowadzający wypowiedzenie, w którym jest mowa o konsekwencjach niewykonania tego, co komunikuje wypowiedzenie poprzedzające</td></tr>
<tr><td><b>incognito I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zachowując anonimowość</td></tr>
<tr><td><b>incognito II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zatajenie swojej tożsamości</td></tr>
<tr><td><b>indziej</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  składnik przysłówków złożonych, np. „gdzie indziej”, „kiedy indziej”</td></tr>
<tr><td><b>istotnie</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła potwierdzająca słuszność tego, co ktoś wcześniej powiedział</td></tr>
<tr><td><b>iście</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  naprawdę, niewątpliwie</td></tr>
<tr><td><b>iż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „że I”  w znaczeniu 1, 2</td></tr>
<tr><td><b>ja I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek odnoszący się do mówiącego</td></tr>
<tr><td><b>ja II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  osobowość, jaźń</td></tr>
<tr><td><b>jak I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający wyrażenie porównawcze<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rzucało łodzią jak łupiną orzecha.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdania lub ich części wtrącone, dopowiedziane, objaśniające<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Jak widzę, dobrze ci się powodzi</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik łączący równorzędne części zdania, zwykle w połączeniach: „jak i”, „jak też”, „jak również”, „zarówno..., jak”<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dręczyły go różne troski, jak i to, że nic nie wiedział o losie najbliższych.</i><br><b>4</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdania podrzędne określające czas, warunek, przyczynę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pięć lat minęło, jak ojciec nie żyje.</i></td></tr>
<tr><td><b>jak II</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek wprowadzający wyrażenie porównawcze<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nos miała jak kartofelek.</i></td></tr>
<tr><td><b>jak III</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie dotyczące różnych kwestii<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jak wybrnąć z tej sytuacji?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie wykrzyknikowe lub pytajne, za pomocą którego mówiący wyraża swój stosunek do ludzi i ich zachowań<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jak pan śmiał!</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie komunikujące, iż dana cecha lub dane zdarzenie charakteryzują się bardzo dużym stopniem intensywności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jak tu duszno!</i><br><b>4</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie zależne i przyłączający je do zdania nadrzędnego, które dotyczy zwykle stanu umysłu jakiejś osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zastanawiał się, jak żyć.</i></td></tr>
<tr><td><b>jak IV</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wraz ze słowem „nie” wprowadzająca zdanie, w którym nadawca zaczyna opowiadać o czyimś spontanicznym zachowaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jak nie krzyknie, jak się nie wścieknie...</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wraz ze słowem „to” wprowadzająca pytanie, za pomocą którego mówiący wyraża swoje zaskoczenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jak to, już czwarta?</i></td></tr>
<tr><td><b>jak V</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek wyrażający maksymalny stopień intensywności cechy lub zdarzenia, jaki jest możliwy w danej sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ubierz się jak najcieplej.</i></td></tr>
<tr><td><b>jak VI</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  rogaty ssak o potężnym ciele porośniętym długą, brunatnoczarną sierścią, żyjący w Tybecie</td></tr>
<tr><td><b>jakby I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że wyrażony w zdaniu sąd nie odpowiada dosłownie faktycznemu stanowi rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wszystko w jego żołądku zaczęło jakby pulsować.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakby II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające sytuację nierzeczywistą, która, biorąc pod uwagę to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym, mogłaby się urzeczywistnić<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chichotaliśmy, jakbyśmy mieli łaskotki.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające warunki urzeczywistnienia się tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakbyś znalazł chwilę, wpadnij do nas jutro.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakikolwiek</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek nieokreślony, komunikujący dowolność lub obojętność wyboru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poszukaj sobie jakiejkolwiek pracy.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek nieokreślony, wyrażający negatywną ocenę wartości przedmiotu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zrobiła sweter z jakiejkolwiek wełny i po praniu musiała go wyrzucić.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek komunikujący, że cecha danego obiektu lub stanu rzeczy jest nieistotna z punktu widzenia tego, o czym mowa w wypowiedzeniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakiekolwiek masz kłopoty, skorzystaj z pomocy rodziców.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakiś</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek nieokreślony<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakieś dziecko płacze.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek dodawany do określenia liczby, ilości lub miary w przybliżeniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wrócę za jakąś godzinę.</i><br><b>3</b> <i>pot.</i>  zaimek wyrażający przypuszczenie nadawcy, że cecha komunikowana przez przymiotnik w pewnym tylko stopniu przysługuje komuś lub czemuś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ona była dzisiaj jakaś ponura.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakkolwiek I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wszystko jedno w jaki sposób</td></tr>
<tr><td><b>jakkolwiek II</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek komunikujący, iż niezależnie od przebiegu zdarzeń, o których mowa w zdaniu podrzędnym, stanie się to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakkolwiek sprawa się zakończy, wyjedziemy stąd.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakkolwiek III</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik komunikujący, że wniosek wynikający z treści zdania podrzędnego jest niezgodny z treścią zdania nadrzędnego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakkolwiek sytuacja była dla niego krępująca, nie opuścił sali.</i></td></tr>
<tr><td><b>jako I</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie roli, jaką pełni jakaś osoba w danych okolicznościach, a także określenie stosunku tej osoby do innych osób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jako gospodarz spotkania starał się być dla wszystkich życzliwy i miły.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem wskazujący na okres życia osoby, o której mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jako dziecko przebyła wszystkie choroby zakaźne.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie sposobu potraktowania lub oceny danego obiektu lub stanu rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Takie stany są określane jako depresyjne.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek przyłączający liczebnik porządkowy, który wskazuje na kolejność charakteryzowanego zdarzenia względem innych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Sekretarz komisji przyszedł na zebranie jako pierwszy.</i></td></tr>
<tr><td><b>jako II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik przyłączający określenie roli, jaką pełni jakaś osoba w danych okolicznościach, a także określenie stosunku tej osoby do innych osób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zatrudniono ją jako sekretarkę dyrektora.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik przyłączający rzeczownik, który wskazuje na okres życia osoby, o której mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jako małolata wyproszono go z tej imprezy.</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik przyłączający określenie sposobu potraktowania lub oceny danego obiektu lub stanu rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaskarżyła decyzję wojewody jako krzywdzącą.</i><br><b>4</b> <i></i>  spójnik przyłączający liczebnik porządkowy, który wskazuje na kolejność charakteryzowanego zdarzenia względem innych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jako trzeciemu na mecie przyznano mu brązowy medal.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakoby I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający do zdania nadrzędnego zdanie podrzędne i zarazem podający w wątpliwość to, o czym jest mowa w tym zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Twierdził, jakoby znał ją od dawna.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakoby II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że zawarty w zdaniu sąd nie pochodzi od mówiącego i że mówiący wątpi w prawdziwość tego sądu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Krążą pogłoski o mających jakoby nastąpić zmianach w rządzie.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakoś I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek odnoszący się do nieokreślonego sposobu wykonania czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Trzeba to jakoś załatwić.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek sugerujący, że intensywność danego zjawiska jest tak niewielka, że mówiący waha się, czy w ogóle można scharakteryzować to zjawisko w podany sposób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czuł się jakoś niewyraźnie.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek sugerujący, że mówiący nie zna przyczyn danego zjawiska i jest nim zaskoczony<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakoś nie mogę w to uwierzyć.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakoś II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wskazująca na to, że podana charakterystyka dotycząca czasu lub miejsca jest przybliżona<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Umówmy się tak jakoś na początku przyszłego tygodnia.</i></td></tr>
<tr><td><b>jakże</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie o sposób wykonywania czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakże go do tego namówić?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie wykrzyknikowe, podkreślające wysoki stopień nasilenia danego stanu rzeczy lub danej cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakże byłam naiwna!</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie retoryczne, wyrażające niezadowolenie, oburzenie, wątpliwość lub kwestionujące czyjeś postępowanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakże mogłaś go puścić samego w góry?</i></td></tr>
<tr><td><b>jakżeby</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie retoryczne, w którym mówiący uznaje dany stan rzeczy za niemożliwy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakżeby mogła taka uroczystość odbyć się bez ciebie?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie wykrzyknikowe wyrażające życzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jakżebym chciał, żebyś przyjechała choć na parę dni!</i></td></tr>
<tr><td><b>jeden I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę jeden</td></tr>
<tr><td><b>jeden II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pierwszy, rozpoczynający ciąg, serię, kolejność<br><b>2</b> <i></i>  sam, jedyny<br><b>3</b> <i></i>  ten sam<br><b>4</b> <i></i>  tworzący całość</td></tr>
<tr><td><b>jeden III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pewien, bliżej nieokreślony</td></tr>
<tr><td><b>jeden IV</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  o działającej w pojedynkę osobie</td></tr>
<tr><td><b>jeden V</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  kieliszek wódki</td></tr>
<tr><td><b>jedenaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 11</td></tr>
<tr><td><b>jednak I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie o treści niezgodnej z tym, co można wnioskować na podstawie zdania poprzedzającego</td></tr>
<tr><td><b>jednak II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, iż to, o czym mowa w zdaniu, jest niezgodne z przewidywaniami mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ta książka była jednak za droga.</i></td></tr>
<tr><td><b>jednakże</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „jednak I” </td></tr>
<tr><td><b>jedno</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tylko to<br><b>2</b> <i></i>  całość<br><b>3</b> <i></i>  to samo</td></tr>
<tr><td><b>jednonóż</b></td><td></td><td><b></b> <i>sport.</i>  jedną nogą</td></tr>
<tr><td><b>jednorącz</b></td><td></td><td><b></b> <i>sport.</i>  jedną ręką</td></tr>
<tr><td><b>jedynie</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła ograniczająca odniesienie komunikowanego w zdaniu sądu do tych obiektów i stanów rzeczy, które są wymienione<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czuł się dobrze jedynie w domu.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że czegoś jest bardzo mało i że mówiący spodziewał się, iż ilość, zakres lub natężenie tego, o czym mowa, będą większe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mam dla was jedynie po czekoladzie.</i></td></tr>
<tr><td><b>jedyny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tylko jeden<br><b>2</b> <i></i>  niemający sobie równego<br><b>3</b> <i></i>  najmilszy ze wszystkich</td></tr>
<tr><td><b>jej</b><br>jejku</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający spontaniczną reakcję emocjonalną</td></tr>
<tr><td><b>jeszcze</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że dany stan rzeczy trwał lub trwa dłużej, niż mówiący się tego spodziewał<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dziecko jeszcze śpi.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że coś stało się niedawno lub że od zajścia danego zdarzenia upłynęło niewiele czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeszcze przed godziną było tu gwarno.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła uwydatniająca odległość w czasie lub przestrzeni między danym miejscem bądź momentem a początkiem lub końcem zdarzenia, o którym jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Do wyjazdu mamy jeszcze dwa dni.</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła włączająca do danego zbioru wyróżniony przez nią obiekt<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dzwoniła jeszcze twoja siostra.</i><br><b>5</b> <i></i>  partykuła podkreślająca, że cecha, o której mowa, przysługuje danemu obiektowi w większym stopniu niż innym wskazanym obiektom i że mówiący nie spodziewał się tego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Dziś jest jeszcze chłodniej niż wczoraj.</i><br><b>6</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że mówiący ocenia dany przedmiot z punktu widzenia charakteryzowanej cechy jako stosunkowo niezły na tle innych przedmiotów tego samego rodzaju<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wśród tych zwiędłych kwiatów te róże są jeszcze najładniejsze.</i><br><b>7</b> <i></i>  partykuła zapewniająca adresata, który wątpi w urzeczywistnienie się faktu, o którym jest mowa, że będzie on miał miejsce w przyszłości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeszcze się o tym przekonasz.</i></td></tr>
<tr><td><b>jeśli</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające warunek, od którego spełnienia zależy to, o czym jest mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli będziesz dobrze się uczył, to dostaniesz stypendium.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające okoliczności, w jakich zachodzi stan rzeczy, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Martwiła się bardzo, jeśli kogoś spotykało nieszczęście.</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające założenie, przy którym jest prawdziwe lub może się spełnić to, o czym jest mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli dobrze pamiętam jego życiorys, to studiował najpierw filozofię, a potem prawo.</i><br><b>4</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające przesłankę, na podstawie której można wywnioskować to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli nie wychodzi z domu od tygodnia, to musi być chory.</i><br><b>5</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne uzasadniające pytanie retoryczne zawarte w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co mają powiedzieć inni, jeśli ty narzekasz na brak pieniędzy.</i><br><b>6</b> <i></i>  spójnik używany do ostrzeżenia rozmówcy przed negatywnymi konsekwencjami działania, o którym mowa w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli tu jeszcze raz przyjedziesz, to wyrzucę cię za drzwi.</i><br><b>7</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne, w którym zakłada się możliwość zajścia pewnego zdarzenia ocenianego jako nieistotne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli nawet będę musiał wyjechać, to zostaną inni.</i><br><b>8</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne, którego prawdziwość nie jest wykluczona<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli czegoś tej zupie brakuje, to pieprzu.</i><br><b>9</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne, w którym jest mowa o zdarzeniu uważanym za nieprawdopodobne do tego stopnia, co zdarzenie charakteryzowane w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli on dotrzyma tajemnicy, to mi kaktus na dłoni wyrośnie.</i><br><b>10</b> <i></i>  spójnik łączący dwa zdania o treściach przeciwstawnych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli w szkole zachowywał się skandalicznie, to w domu był wyjątkowo grzeczny.</i><br><b>11</b> <i></i>  spójnik wraz ze słowem „nie” przyłączający wyrażenie, które rozszerza potencjalny zakres odniesienia charakterystyki przedstawionej w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przejechaliśmy już pięćset kilometrów, jeśli nie więcej.</i><br><b>12</b> <i></i>  spójnik wraz ze słowem „nie” łączący dwa zdania lub równorzędne składniki zdania w konstrukcję komunikującą, że ma miejsce jeden z dwóch przedstawionych w niej stanów rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zawsze go coś bolało, jeśli nie brzuch, to głowa.</i></td></tr>
<tr><td><b>jeśliby</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne komunikujące, że zdarzenie, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym, może nastąpić w bliższej lub dalszej przyszłości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśliby uzyskał poparcie swojej partii, to będzie ubiegał się o fotel prezydencki.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne komunikujące, że zdarzenie, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym, nie mogło, nie może ani nie będzie mogło nastąpić<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeślibym był wiedział, że mamy zebranie, to na pewno bym przyszedł.</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne komunikujące, że spełnienie warunku określonego w tym zdaniu zależy od czyjejś woli<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zrobi się tu o wiele więcej miejsca, jeśliby wyrzucić starą kanapę do piwnicy.</i></td></tr>
<tr><td><b>jeżeli</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „jeśli” </td></tr>
<tr><td><b>jeżeliby</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „jeśliby” </td></tr>
<tr><td><b>jutro I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  następnego dnia po dzisiejszym<br><b>2</b> <i></i>  w przyszłości</td></tr>
<tr><td><b>jutro II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dzień następujący po dzisiejszym<br><b>2</b> <i></i>  przyszłość</td></tr>
<tr><td><b>już</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła komunikująca, że dany stan rzeczy zaczął się lub zakończył wcześniej, niż to przewidywano<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie mam już pieniędzy.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo że miał miejsce dawno lub trwa, będzie trwać długo<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mecz trwa już godzinę.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła uwydatniająca niewielką odległość między czasem wypowiedzi a przewidywanym początkiem lub końcem danego zdarzenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Do wakacji już tylko miesiąc.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że niewiele brakowało, by dany stan rzeczy nastąpił<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Już miał się z nami przywitać, ale ktoś go zawołał.</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że to, co się stało, spełnia oczekiwania mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To już wystarczy na zaliczenie zajęć.</i><br><b>5</b> <i></i>  partykuła podkreślająca niezgodność czyjegoś zachowania z przyjętą normą<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To już wielka przesada.</i><br><b>6</b> <i></i>  partykuła użyta w zdaniu wykrzyknikowym lub rozkazującym: wyrażająca wolę, by zmiana danego stanu rzeczy nastąpiła w tej chwili<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyłącz to już!</i><br><b>7</b> <i></i>  partykuła użyta w odniesieniu do czasownika w trybie rozkazującym wprowadzająca zdanie, które ma nakłonić adresata do zmiany jego zachowania lub postępowania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Już nie płacz.</i></td></tr>
<tr><td><b>kap</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz nazywający dźwięk spowodowany odgłosem spadających kropel</td></tr>
<tr><td><b>kaput</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  wyraz oznaczający koniec, klęskę lub zły stan czegoś</td></tr>
<tr><td><b>kawał</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znaczna część jakiejś masy lub całości<br><b>2</b> <i></i>  znaczna część jakiejś odległości lub przestrzeni<br><b>3</b> <i></i>  duża ilość czegoś<br><b>4</b> <i></i>  wesoła historyjka z dowcipnym, zaskakującym zakończeniem<br><b>5</b> <i></i>  zażartowanie z kogoś</td></tr>
<tr><td><b>kawałek</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niewielka część jakiejś masy lub całości<br><b>2</b> <i></i>  niewielka lub niedokładnie określona część jakiejś odległości lub przestrzeni<br><b>3</b> <i></i>  niewielki utwór muzyczny</td></tr>
<tr><td><b>każdy I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek komunikujący, że to, o czym jest mowa w zdaniu, odnosi się do osób, przedmiotów lub zjawisk danej grupy, i że nie ma takich, do których by się to nie odnosiło</td></tr>
<tr><td><b>każdy II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  każdy człowiek, każda rzecz</td></tr>
<tr><td><b>kic</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, często powtarzany, nazywający skok zająca, królika, wiewiórki itp.</td></tr>
<tr><td><b>kici</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtarzany, używany w celu przywołania kota</td></tr>
<tr><td><b>kiedy I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek zastępujący określenia czasu lub nawiązujący do nich, używany w zdaniach samodzielnych o formie pytajnej lub rozpoczynający zdanie podrzędne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kiedy przyjdziesz? Nie zauważył, kiedy wyszłam.</i></td></tr>
<tr><td><b>kiedy II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> spójnik wprowadzający zdanie czasowe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Było późno, kiedy wrócił do domu.</i><br><b>b</b> rozpoczynajacy zdanie podrzędne oznaczające przyczynę, warunek czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kiedy jesteś taki mądry, radź sobie sam.</i><br><b>c</b> lub łączący zdania o treści przeciwstawnej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mógłby się uczyć, cóż kiedy nie chce.</i></td></tr>
<tr><td><b>kiedykolwiek</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w czasie bliżej nieokreślonym lub dowolnym</td></tr>
<tr><td><b>kiedyś</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w czasie nieokreślonym, którego mówiący nie może lub nie chce zidentyfikować</td></tr>
<tr><td><b>kiedyż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wzmocniony zaimek „kiedy”, występujący w pytaniach</td></tr>
<tr><td><b>kieliszek</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niewielkie naczynie na nóżce, służące do picia alkoholu; też: zawartość tego naczynia</td></tr>
<tr><td><b>kikiryki</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „kukuryku I” </td></tr>
<tr><td><b>kilka I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający w sposób przybliżony liczbę większą niż 2 i mniejszą niż 10</td></tr>
<tr><td><b>kilka II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  mała ryba morska, mająca wzdłuż brzucha ostry pas łusek</td></tr>
<tr><td><b>kilkadziesiąt</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający w sposób przybliżony liczbę większą od 20 i mniejszą od 99</td></tr>
<tr><td><b>kilkakroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  kilka razy</td></tr>
<tr><td><b>kilkanaście</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający w sposób przybliżony liczbę w przedziale od 11 do 19</td></tr>
<tr><td><b>kilkaset</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający w sposób przybliżony liczbę większą od 200 i mniejszą od 999</td></tr>
<tr><td><b>kić</b></td><td></td><td><b></b> <i>posp.</i>  więzienie</td></tr>
<tr><td><b>klap</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtarzany, nazywający dźwięk, jaki powstaje wtedy, gdy jeden przedmiot uderza o drugi</td></tr>
<tr><td><b>klepu-klepu</b><br>klepu-klep</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk, jaki powstaje wtedy, kiedy ktoś kogoś klepie</td></tr>
<tr><td><b>klituś-bajduś</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  bezsensowna paplanina lub kłamliwe opowieści<br><b>2</b> <i>pot.</i>  ten, kto opowiada rzeczy nieprawdopodobne</td></tr>
<tr><td><b>kniaź</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  tytuł księcia panującego dawniej na Rusi i Litwie; też: osoba, której przysługiwał ten tytuł</td></tr>
<tr><td><b>kolejność</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  następstwo według ustalonego porządku</td></tr>
<tr><td><b>kolekcja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zbiór przedmiotów jednego rodzaju, gromadzonych przez kogoś ze względu na ich wartość artystyczną, naukową lub historyczną<br><b>2</b> <i></i>  zestaw strojów proponowany przez projektanta lub firmę na daną porę roku lub okazję</td></tr>
<tr><td><b>komentarz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  uwaga na temat kogoś lub czegoś, najczęściej krytyczna lub złośliwa<br><b>2</b> <i></i>  artykuł publicystyczny lub wypowiedź omawiające aktualne wydarzenia polityczne, gospodarcze, kulturalne<br><b>3</b> <i></i>  objaśnienia lub interpretacja tekstu, obrazu, badania naukowego itp., dodawane przez autora, wystawcę, reżysera lub wydawcę<br><b>4</b> <i></i>  dziennikarska relacja z przebiegu wydarzeń, prowadzona na bieżąco w radiu lub telewizji</td></tr>
<tr><td><b>kompleks</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zespół wyobrażeń, pragnień, odczuć itp. tkwiących w podświadomości człowieka, nieakceptowanych przez niego, przejawiających się w różnego rodzaju obawach, zahamowaniach itp.<br><b>2</b> <i></i>  zespół wielu przedmiotów lub zjawisk uzupełniających się wzajemnie, tworzących pewną całość<br><b>3</b> <i></i> <b>zobacz</b> „związek koordynacyjny” </td></tr>
<tr><td><b>konkurent</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  osoba lub firma konkurująca z innymi<br><b>2</b> <i></i>  mężczyzna starający się o rękę kobiety</td></tr>
<tr><td><b>kontra I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wypowiedź lub działanie wyrażające sprzeciw wobec wypowiedzi lub działania innej osoby<br><b>2</b> <i></i>  w boksie: błyskawiczny cios odparowujący lub blokujący atak przeciwnika<br><b>3</b> <i></i> <b>zobacz</b> „kontratak”  w znaczeniu 2<br><b>4</b> <i>karc.</i>  zobowiązanie się gracza do niedopuszczenia do wzięcia przez przeciwnika deklarowanej liczby lew<br><b>5</b> <i></i>  w wioślarstwie: wiosłowanie wstecz<br><b>6</b> <i></i>  kreskowa klisza drukarska, dająca na odbitce odwrotny w stosunku do oryginału układ plam czarnych i białych</td></tr>
<tr><td><b>kontra II</b><br>contra</td><td></td><td><b></b> <i></i>  przeciw, przeciwko</td></tr>
<tr><td><b>koło I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  część płaszczyzny ograniczona okręgiem<br><b>2</b> <i></i>  linia zamykająca płaszczyznę mającą kształt koła geometrycznego; też: obwód takiego koła<br><b>3</b> <i></i>  okrągły element nośny pojazdów, umożliwiający im ruch przez toczenie<br><b>4</b> <i></i>  element występujący w różnych maszynach i urządzeniach, o okrągłym kształcie, spełniający różne funkcje związane z przenoszeniem ruchu obrotowego; też: przyrząd w kształcie koła lub urządzenie zaopatrzone w koło<br><b>5</b> <i></i>  przedmiot, znak, plama itp. mające kształt koła geometrycznego<br><b>6</b> <i></i>  określona grupa osób<br><b>7</b> <i></i>  stowarzyszenie pewnej liczby osób o wspólnych dążeniach lub zainteresowaniach<br><b>8</b> <i></i>  zabawa dziecięca, w której uczestnicy, ustawieni w kręgu, trzymają się za ręce<br><b>9</b> <i></i>  średniowieczne narzędzie tortur<br><b>10</b> <i></i>  w dawnej Polsce: zgromadzenie radnych, obradujący sejmik<br><b>11</b> <i></i>  taniec słowiański, w którym tancerze i tancerki trzymają się za ręce w kręgu</td></tr>
<tr><td><b>koło II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Usiądź koło mnie.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek poprzedzający określenie liczby, ilości, miary lub czasu, który komunikuje, że jest ono przybliżone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zadzwoniła koło szóstej.</i><br><b>3</b> <i>pot.</i>  przyimek przyłączający nazwę przedmiotu będącego obiektem czynności, o której mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dłubał coś koło zegara.</i></td></tr>
<tr><td><b>krytyka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  surowa lub negatywna ocena kogoś lub czegoś<br><b>2</b> <i></i>  analiza i ocena książki, filmu lub czyichś dokonań<br><b>3</b> <i></i>  tekst lub wypowiedź zawierające taką ocenę<br><b>4</b> <i></i>  dział piśmiennictwa obejmujący oceny utworów literackich, muzycznych, dzieł sztuki itp.<br><b>5</b> <i></i>  grupa ludzi zajmująca się formułowaniem takich ocen</td></tr>
<tr><td><b>kto</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wprowadzający pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kto tam jest?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek przyłączający pytanie zależne do wypowiedzenia nadrzędnego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wiem, kto przyszedł.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek przyłączający wypowiedzenie podrzędne do składnika wypowiedzenia nadrzędnego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zapytaj o to kogoś, kto się na tym zna.</i><br><b>4</b> <i></i>  zaimek komunikujący o dowolności osoby należącej do pewnego zbioru o danej cesze<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kto zda egzamin, zostanie przyjęty.</i><br><b>5</b> <i></i>  zaimek reprezentujący dowolną osobę, do której odnosi się przedstawiona charakterystyka<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie znosił, gdy kto zaglądał mu w karty.</i></td></tr>
<tr><td><b>ktokolwiek</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek komunikujący dowolność lub obojętność wyboru osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zostaw klucze komukolwiek w bibliotece.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wyrażający negatywną ocenę osoby z punktu widzenia tego, o czym jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie nawiązuje się kontaktów z kimkolwiek.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek komunikujący o dowolności osoby należącej do pewnego zbioru o danej cesze<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ktokolwiek do nich przychodził, był serdecznie witany.</i></td></tr>
<tr><td><b>ktoś I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek oznaczający określoną osobę, której mówiący nie potrafi zidentyfikować lub której nie chce wskazać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ktoś maczał palce w tej sprawie.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek reprezentujący dowolną osobę, do której odnosi się przedstawiona charakterystyka<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Potrzebny jest ktoś do pomocy w sklepie.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek reprezentujący pojęcie osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Uważał się za kogoś lepszego od innych.</i><br><b>4</b> <i></i>  zaimek oznaczający osobę, która wyróżnia się czymś na tle danej zbiorowości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> W tym miasteczku doktor jest kimś.</i></td></tr>
<tr><td><b>ktoś II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  określona osoba nieujawniona przez mówiącego lub dowolna osoba, do której odnosi się przedstawiona charakterystyka<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Nie znał dobrze tego ktosia.</i></td></tr>
<tr><td><b>który</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek używany dla wyrażenia prośby o wskazanie tego, czego pytanie dotyczy, wprowadzający pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Który wagon jest ogrzewany?</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub pytanie zależne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Powiedz, który telewizor kupić.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek przyłączający do nadrzędnego rzeczownika lub zaimka zdanie charakteryzujące określony i już zidentyfikowany obiekt<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przez całe życie mieszkał w mieście, w którym się urodził.</i><br><b>3</b> <i>pot.</i>  zaimek nieokreślony<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czy odprowadzi mnie który z was?</i></td></tr>
<tr><td><b>któryś</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dowolny, bliżej nieokreślony</td></tr>
<tr><td><b>którędy</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek zastępujący określenie drogi lub kierunku ruchu, wprowadzający pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Którędy jedzie ten tramwaj?</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub pytanie zależne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zastanawiał się, którędy by wrócić.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek przyłączający wypowiedzenie podrzędne do wypowiedzenia nadrzędnego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Popłyniemy tędy, którędy jest najbliżej.</i></td></tr>
<tr><td><b>którędykolwiek</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający dowolność lub obojętność wyboru drogi bądź kierunku ruchu</td></tr>
<tr><td><b>którędyż</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek zastępujący określenie drogi lub kierunku ruchu, wprowadzający pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Którędyż ona tu przyszła?</i></td></tr>
<tr><td><b>ku</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie miejsca, w kierunku którego ktoś zmierza lub coś prowadzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Odwrócił się nagle i ruszył ku drzwiom.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie celu czynności, o której mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nakręcono ten film ku przestrodze młodzieży.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie czyjegoś stanu wewnętrznego, który wytworzył się w następstwie zdarzenia lub zjawiska, o którym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ku radości maluchów spadł śnieg.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący, że zbliża się dana pora roku lub dnia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dni są coraz dłuższe i ma się ku wiośnie.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś jest zainteresowany inną osobą pod względem erotycznym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nasze dzieci mają się ku sobie.</i></td></tr>
<tr><td><b>kuchnia</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pomieszczenie z urządzeniem do gotowania, w którym przygotowuje się potrawy<br><b>2</b> <i></i>  urządzenie do gotowania, smażenia, pieczenia itp. potraw<br><b>3</b> <i></i>  charakterystyczny dla danego kraju lub regionu zestaw potraw, napojów itp.; też: pożywienie<br><b>4</b> <i></i>  gotowanie i przyrządzanie posiłków<br><b>5</b> <i></i>  miejsce, w którym opracowuje się szczegóły jakiejś pracy nieujawniane ogółowi<br><b>6</b> <i></i>  instytucja zajmująca się sporządzaniem i wydawaniem posiłków</td></tr>
<tr><td><b>kuku I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  głos kukułki – samca; też: wyraz naśladujący ten głos</td></tr>
<tr><td><b>kuku II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  w języku małych dzieci: skaleczenie, ranka; też: krzywda</td></tr>
<tr><td><b>kukuryku I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez piejącego koguta</td></tr>
<tr><td><b>kukuryku II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  o sterczącej ozdobie na kapeluszu, kokardzie na włosach itp.<br><b>2</b> <i>pot.</i>  o sterczących włosach</td></tr>
<tr><td><b>kum I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ojciec chrzestny w stosunku do matki chrzestnej i do rodziców dziecka lub ojciec dziecka w stosunku do jego rodziców chrzestnych<br><b>2</b> <i>pot.</i>  przyjaciel, towarzysz</td></tr>
<tr><td><b>kum II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez żabę</td></tr>
<tr><td><b>kupa</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  wiele rzeczy leżących na sobie<br><b>2</b> <i>pot.</i>  duża liczba jakichś osób, zwierząt razem zgromadzonych<br><b>3</b> <i>pot.</i>  wielka ilość czegoś<br><b>4</b> <i>pot.</i>  kał</td></tr>
<tr><td><b>kupno</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nabywanie czegoś na własność</td></tr>
<tr><td><b>kurczę</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pisklę kury domowej od wyklucia się z jaja do wieku 3–4 miesięcy<br><b>2</b> <i></i>  potrawa z tego ptaka<br><b>3</b> <i>pot.</i>  o kimś małym, delikatnym, zwłaszcza o dziecku</td></tr>
<tr><td><b>kurde</b></td><td></td><td><b></b> <i>euf.</i>  rodzaj przekleństwa</td></tr>
<tr><td><b>kurdebalans</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  rodzaj przekleństwa</td></tr>
<tr><td><b>kurka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  mała lub młoda kura<br><b>2</b> <i></i>  grzyb jadalny o wklęsłym, żółtawym kapeluszu</td></tr>
<tr><td><b>kurna</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  rodzaj przekleństwa</td></tr>
<tr><td><b>kurwa</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>wulg.</i>  prostytutka; też: kobieta prowadząca rozwiązły tryb życia<br><b>2</b> <i>wulg.</i>  przekleństwo<br><b>3</b> <i>wulg.</i>  o kobiecie<br><b>4</b> <i>wulg.</i>  o kimś, kto dla osiągnięcia korzyści postępuje w sposób moralnie naganny</td></tr>
<tr><td><b>kuśtyk</b><br>kusztyk II</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający sposób chodzenia osoby, która kuleje lub podpiera się laską</td></tr>
<tr><td><b>kwa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez kaczkę</td></tr>
<tr><td><b>kwadrylion</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w Polsce, Anglii i Niemczech: bilion bilionów, oznaczany w piśmie jedynką z dwudziestoma czterema zerami; we Francji, w USA, krajach byłego Związku Radzieckiego i południowej Europy: tysiąc trylionów, oznaczany w piśmie jedynką z piętnastoma zerami</td></tr>
<tr><td><b>kwita</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik zamykający wypowiedź, podkreślający, że nadawca nie ma nic więcej do powiedzenia na dany temat lub że to, o czym była mowa, zostało zakończone<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający w sposób stanowczy wolę zakończenia czegoś</td></tr>
<tr><td><b>kędy</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „którędy” </td></tr>
<tr><td><b>kędyś</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „gdzieś I” </td></tr>
<tr><td><b>kędyż</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  wzmocnione „kędy”</td></tr>
<tr><td><b>kłamstwo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  twierdzenie niezgodne z rzeczywistością, mające wprowadzić kogoś w błąd</td></tr>
<tr><td><b>kłap</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtórzony, naśladujący dźwięk wydawany przez zwierzęta przy nagłym zamykaniu szczęk</td></tr>
<tr><td><b>kłótnia</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  gwałtowna i ostra wymiana zdań</td></tr>
<tr><td><b>la I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtarzany, zastępujący słowa przy śpiewaniu melodii; też: przyśpiewka w piosenkach ludowych</td></tr>
<tr><td><b>la II</b></td><td></td><td><b></b> <i>muz.</i>  sylabowa nazwa dźwięku „a”</td></tr>
<tr><td><b>lada I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  długi blat w sklepie, za którym stoi sprzedawca</td></tr>
<tr><td><b>lada II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła nadająca komuś lub czemuś cechę dowolności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pod lada pretekstem przynosił do pracy alkohol.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> wyrażająca obojętność wyboru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Obywał się lada czym.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> wyrażająca negatywną ocenę czegoś lub kogoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie będzie mnie lada kto obrażał.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> wyróżniająca kogoś lub coś jako zasługującego na uwagę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To był nie lada sukces.</i></td></tr>
<tr><td><b>lada III</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą jednostki czasu, komunikujący, iż coś stanie się w najbliższym czasie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyjadą lada godzina.</i></td></tr>
<tr><td><b>latoś</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  tego roku, w tym roku</td></tr>
<tr><td><b>lecz</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wyrażający przeciwieństwo, kontrast lub odmienne treści</td></tr>
<tr><td><b>ledwo I</b><br>ledwie I</td><td>adv</td><td><b>1</b> <i></i>  przysłówek komunikujący, iż to, o czym mowa, zostało z trudem osiągnięte<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ledwo zdał egzamin.</i><br><b>2</b> <i></i>  przysłówek komunikujący, iż od danego zdarzenia upłynęło bardzo niewiele czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Słońce ledwo zaszło.</i></td></tr>
<tr><td><b>ledwo II</b><br>ledwie II</td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik międzyzdaniowy wskazujący na bezpośrednie następstwo zdarzeń<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ledwo zabrał się do pracy, zadzwonił telefon.</i></td></tr>
<tr><td><b>ledwo III</b><br>ledwie III</td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że ilość, zakres lub natężenie czegoś jest bardzo małe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Herbata była ledwo ciepła.</i></td></tr>
<tr><td><b>liczba</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  podstawowe pojęcie matematyczne, którego treścią jest wynik liczenia, wyrażane najczęściej za pomocą cyfr<br><b>2</b> <i></i>  kategoria gramatyczna określająca jednostkowość lub niejednostkowość przedmiotów, osób itp.<br><b>3</b> <i></i>  stan liczebny<br><b>4</b> <i></i>  grono osób, grupa, kategoria</td></tr>
<tr><td><b>likwidacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zniesienie, usunięcie lub rozwiązanie czegoś<br><b>2</b> <i>pot.</i>  zabicie kogoś na polecenie jakiejś organizacji<br><b>3</b> <i></i>  postępowanie zmierzające do uregulowania spraw organizacyjnych i majątkowych rozwiązywanego przedsiębiorstwa lub organizacji<br><b>4</b> <i></i>  w bankowości: obliczanie i spłacanie należności<br><b>5</b> <i>daw.</i>  policzenie sobie kosztów i wydatków z powodu jakiejś czynności; też: rachunek zawierający zestawienie kosztów</td></tr>
<tr><td><b>lila I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  kolor liliowy</td></tr>
<tr><td><b>lila II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w kolorze liliowym</td></tr>
<tr><td><b>lilaróż I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  kolor lilioworóżowy</td></tr>
<tr><td><b>lilaróż II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w kolorze lilioworóżowym</td></tr>
<tr><td><b>litr</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  jednostka objętości cieczy i ciał sypkich oraz pojemności naczyń równa jednemu decymetrowi sześciennemu; też: ilość płynu lub ciał sypkich równa tej objętości<br><b>2</b> <i></i>  taka ilość wódki</td></tr>
<tr><td><b>loco I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „loko” </td></tr>
<tr><td><b>loco II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  określenie w nutach unieważniające poprzedni znak wskazujący, że należy grać o oktawę wyżej lub niżej</td></tr>
<tr><td><b>loko</b><br>loco I</td><td></td><td><b></b> <i></i>  miejsce dostarczenia i odbioru towaru</td></tr>
<tr><td><b>lu</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  wykrzyknik naśladujący odgłos chluśnięcia wodą<br><b>2</b> <i>pot.</i>  wykrzyknik określający uderzenie kogoś<br><b>3</b> <i>pot.</i>  wykrzyknik zachęcający do wykonania jakiejś czynności, zwłaszcza do wypicia alkoholu</td></tr>
<tr><td><b>lub I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wyrażający możliwą wymienność lub wzajemne wyłączanie się zdań lub ich części</td></tr>
<tr><td><b>lub II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła używana między dwoma określeniami ilości lub liczby, komunikująca, że podane wielkości są przybliżone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spotykali się dwa lub trzy razy w tygodniu.</i></td></tr>
<tr><td><b>lulu</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  w rozmowach z małymi dziećmi: spać</td></tr>
<tr><td><b>mach I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jednostka prędkości równa prędkości rozchodzenia się dźwięku w powietrzu</td></tr>
<tr><td><b>mach II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik nazywający szybko wykonaną czynność</td></tr>
<tr><td><b>maksimum I</b><br>maximum I</td><td></td><td><b></b> <i></i>  najwyższy stopień, największa możliwa ilość, wielkość lub wartość czegoś</td></tr>
<tr><td><b>maksimum II</b><br>maximum II</td><td></td><td><b></b> <i></i>  co najwyżej, maksymalnie</td></tr>
<tr><td><b>mało</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  mała lub za mała liczba, ilość kogoś lub czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mam mało pieniędzy.</i><br><b>2</b> <i></i>  w małym lub za małym stopniu, zakresie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Mało go znam.</i><br><b>3</b> <i></i>  słowo, za pomocą którego mówiący koryguje wcześniejszą wypowiedź, uznając, że użyte określenie charakteryzuje się zbyt małym stopniem intensywności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wtedy zaczęliśmy krzyczeć, mało krzyczeć – darliśmy się.</i><br><b>4</b> <i></i>  w połączeniu z rzeczownikami i zaimkami osobowymi wskazuje, że dana osoba nie zadowala się tym, co ma, i chce więcej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ciągle mu mało zaszczytów.</i></td></tr>
<tr><td><b>me</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przez meczącą owcę lub kozę</td></tr>
<tr><td><b>metr I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  jednostka długości równa 100 centymetrom, odpowiadająca drodze, jaką przebywa światło w próżni w czasie 1/299 792 458 sekundy<br><b>2</b> <i></i>  miarka długości jednego metra<br><b>3</b> <i></i>  w odniesieniu do płodów rolnych: sto kilogramów</td></tr>
<tr><td><b>metr II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „metrum”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>metr III</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  nauczyciel tańca, rzadziej muzyki, języków</td></tr>
<tr><td><b>mianowicie</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> spójnik, który wprowadza wyjaśniający komentarz do treści wcześniejszego komunikatu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pomógł mu bardzo, mianowicie znalazł mu pracę.</i><br><b>b</b> lub poprzedza wyliczenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyszła cała rodzina, a mianowicie: rodzice, rodzeństwo, dziadkowie.</i></td></tr>
<tr><td><b>miara</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  jednostka, za pomocą której mierzone są jakieś wielkości<br><b>2</b> <i></i>  przedmiot lub przyrząd do mierzenia; też: odmierzona ilość czegoś<br><b>3</b> <i></i>  wielkość lub rozmiar czegoś<br><b>4</b> <i></i>  ilość, liczba<br><b>5</b> <i></i>  umiar w czymś, dopuszczalne granice czegoś<br><b>6</b> <i></i>  wartość, stopień lub poziom czegoś<br><b>7</b> <i>pot.</i>  mierzenie szytego ubrania</td></tr>
<tr><td><b>miau</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz naśladujący dźwięk wydawany przez kota</td></tr>
<tr><td><b>miejsce</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przestrzeń, którą można czymś zająć lub zapełnić<br><b>2</b> <i></i>  określony fragment ciała<br><b>3</b> <i></i>  część jakiejś przestrzeni, na której ktoś przebywa, coś się znajduje lub odbywa; też: pomieszczenie służące określonym celom<br><b>4</b> <i></i>  wycinek przestrzeni przeznaczony dla jednej osoby<br><b>5</b> <i></i>  pozycja, ranga lub rola kogoś lub czegoś<br><b>6</b> <i></i>  fragment tekstu, wypowiedzi lub ciągu zdarzeń<br><b>7</b> <i></i>  stanowisko, posada</td></tr>
<tr><td><b>mig</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  znak porozumiewawczy wykonywany za pomocą gestów lub mimiki<br><b>2</b> <i></i>  umowny ruch lub układ rąk, dłoni, palców odpowiadający poszczególnym wyrazom, literom, cyfrom w alfabecie migowym głuchoniemych</td></tr>
<tr><td><b>miliard</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tysiąc milionów<br><b>2</b> <i></i>  niezliczona ilość czegoś</td></tr>
<tr><td><b>milion</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tysiąc tysięcy<br><b>2</b> <i></i>  niezliczona ilość czegoś</td></tr>
<tr><td><b>mimo</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek oznaczający rozbieżność między tym, co się dzieje, a tym, czego się należało spodziewać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mimo późnej pory wyszedł na spacer.</i></td></tr>
<tr><td><b>mimo iż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „mimo że” </td></tr>
<tr><td><b>mimo że</b><br>mimo iż</td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wyrażający rozbieżność między tym, co się dzieje w rzeczywistości, a tym, czego się oczekiwało<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mimo że świeciło słońce, było zimno.</i></td></tr>
<tr><td><b>mimochodem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nie przywiązując do czegoś wagi, przy okazji</td></tr>
<tr><td><b>minimalny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bardzo mały, ograniczony do minimum</td></tr>
<tr><td><b>minimum I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  najmniejsza możliwa lub niezbędna ilość lub wielkość czegoś</td></tr>
<tr><td><b>minimum II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  najmniej, co najmniej, przynajmniej</td></tr>
<tr><td><b>minus</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znak odejmowania w postaci poziomej kreski stawiany między liczbami<br><b>2</b> <i></i>  znak w postaci poziomej kreski stawiany przed liczbą mniejszą od zera<br><b>3</b> <i></i>  znak w postaci poziomej kreski przy ocenie szkolnej, oznaczający zmniejszenie tej oceny o pół stopnia<br><b>4</b> <i></i>  wada, słaba strona</td></tr>
<tr><td><b>między</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym mowa, jest z obu stron otoczone czymś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ulica ciągnęła się między domami.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, iż zależność, o której mowa, dotyczy wymienionych w zdaniu osób, zjawisk, przedmiotów lub faktów<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pokrewieństwo między nimi było bardzo dalekie.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenia granic czasowych, w których miało miejsce dane zdarzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wrócę między drugą a trzecią.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie przeznaczenia tego, co stanowi rezultat dokonanego podziału<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Podzielił majątek między synów.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek ograniczający dwustronnie zbiór cech, które można przypisać nietypowemu obiektowi, o którym mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Bluzka koloru między żółtym a brązowym.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek komunikujący, iż wybór, przed którym stoi dana osoba, dotyczy wymienionych przedmiotów lub osób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wybieraj między mną a nim.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie zbioru, do którego należą lub spośród którego się wyróżniają charakteryzowane w zdaniu przedmioty lub osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Słynęła z urody między rówieśnicami.</i></td></tr>
<tr><td><b>mniej</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stopień wyższy od „mało”</td></tr>
<tr><td><b>mniejszość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  mniejsza część jakiejś całości<br><b>2</b> <i></i>  grupa ludności danego państwa różniąca się od większości jego mieszkańców przynależnością narodową, rasową lub wyznaniową</td></tr>
<tr><td><b>mnóstwo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wielka ilość czegoś lub kogoś</td></tr>
<tr><td><b>moc I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  siła psychiczna lub fizyczna<br><b>2</b> <i></i>  energia lub siła, którą wyzwala jakieś urządzenie lub zjawisko<br><b>3</b> <i></i>  zdolność oddziaływania, wywierania wpływu<br><b>4</b> <i></i>  praca wykonana w jednostce czasu<br><b>5</b> <i></i>  prawomocność, ważność jakiegoś dokumentu lub decyzji<br><b>6</b> <i></i>  stopień stężenia czegoś<br><b>7</b> <i></i>  trwałość i wytrzymałość materiału<br><b>8</b> <i></i>  możliwości produkcyjne zakładu</td></tr>
<tr><td><b>moc II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bardzo dużo, mnóstwo</td></tr>
<tr><td><b>moment</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bardzo krótki odcinek czasu<br><b>2</b> <i></i>  pewien odcinek czasu wyodrębniony ze względu na ważne wydarzenia<br><b>3</b> <i></i>  fragment czegoś, co ma jakiś przebieg w czasie<br><b>4</b> <i></i>  wielkość stosowana w mechanice bryły</td></tr>
<tr><td><b>może</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła nadająca wypowiedzi odcień przypuszczenia, wahania, osłabienia kategoryczności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zadzwoń do niej, może już wróciła.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła poprzedzająca określenie liczby lub ilości czegoś, komunikująca, że jest ono przybliżone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Byłam w Krakowie może pięć razy w życiu.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła używana w zdaniach wyrażających propozycję, prośbę, radę lub polecenie, świadczy o grzeczności lub uprzejmości mówiącego w stosunku do rozmówcy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaczekaj może jeszcze kilka dni.</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła używana wówczas, gdy mówiący nie chce udzielić jednoznacznej odpowiedzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zdążysz to zrobić do jutra? - Może.</i></td></tr>
<tr><td><b>możliwość</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  fakt, że coś jest możliwe</td></tr>
<tr><td><b>możliwy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, który da się urzeczywistnić<br><b>2</b> <i></i>  będący w zasięgu czyichś możliwości<br><b>3</b> <i></i>  taki, który może się zdarzyć<br><b>4</b> <i>pot.</i>  dość dobry, znośny, jaki taki</td></tr>
<tr><td><b>mu</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz naśladujący dźwięk wydawany przez krowę</td></tr>
<tr><td><b>my I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek odnoszący się do grupy osób, do których należy mówiący</td></tr>
<tr><td><b>my II</b><br>mi</td><td></td><td><b></b> <i></i>  nazwa litery greckiej „M”, „μ”, oznaczającej głoskę „m”</td></tr>
<tr><td><b>myk</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  wyraz oznaczający szybki ruch, szybką ucieczkę</td></tr>
<tr><td><b>myśl</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wytwór pracy umysłu<br><b>2</b> <i></i>  pomysł, zamiar, chęć<br><b>3</b> <i></i>  pogląd, idea lub koncepcja</td></tr>
<tr><td><b>mój I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek oznaczający, że to, co jest wyrażone przez rzeczownik, którego dotyczy, należy lub odnosi się do osoby mówiącej<br><b>2</b> <i></i>  zaimek oznaczający, że to, co wyraża rzeczownik, któremu towarzyszy, jest szczególnie lubiane przez osobę mówiącą<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zielony to mój kolor.</i></td></tr>
<tr><td><b>mój II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  mój mąż</td></tr>
<tr><td><b>na</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia oznaczające miejsce dziania się lub znajdowania się czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pracował na polu.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> miejsce lub kierunek, będące celem ruchu, czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pojechali na Mazury.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia oznaczające trwanie czegoś, okres, termin lub porę dziania się czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyjechać na weekend.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia oznaczające miarę, ocenę wielkości oraz zakres ich zastosowania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gruby na palec.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek tworzący z nazwami czynności wyrażenia określające cel, skutek lub sposób odbywania się tych czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Składać na pół.</i><br><b>5</b> <i></i> <b>a</b> przyimek łączący z nadrzędnymi czasownikami rzeczowniki stanowiące ich uzupełnienie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Liczyć na pomoc.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> z nadrzędnymi rzeczownikami wyrazy stanowiące ich uzupełnienie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Skrzynka na listy.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> lub z nadrzędnymi przymiotnikami wyrazy stanowiące ich uzupełnienie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był chciwy na pieniądze.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek tworzący wraz z rzeczownikami równoważniki zdań<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Na zdrowie!</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek tworzący z przysłówkowymi określeniami kolorów wyrażenia precyzujące osiągnięcie koloru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pomalował ściany na zielono.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek tworzący z przysłówkami lub przymiotnikami wyrażenia oznaczające szczególne okoliczności dziania się czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spać na stojąco.</i><br><b>9</b> <i></i>  przyimek tworzący z przysłówkami oznaczającymi czas wyrażenia precyzujące ten czas<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyjechali na krótko.</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek tworzący w połączeniu ze składnikami nieodmiennymi wyrażenia zleksykalizowane, oznaczające różne relacje przestrzenne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyjść na zewnątrz.</i></td></tr>
<tr><td><b>na przemian</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jeden po drugim lub raz jeden, raz drugi</td></tr>
<tr><td><b>nacisk</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  działanie jednego ciała na drugie z pewną siłą<br><b>2</b> <i></i>  oddziaływanie na kogoś w celu skłonienia lub zmuszenia go do czegoś; też: środki tego oddziaływania<br><b>3</b> <i></i>  zaakcentowanie głoski, wyrazu, zdania</td></tr>
<tr><td><b>nad</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nad miastem przeszła burza.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia lokalizujące coś w miejscu położonym blisko wody<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyjechali nad morze. Warszawa leży nad Wisłą.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia wskazujące na przedmiot, temat tego, co oznacza wyraz określany<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Opieka nad dziećmi. Myśleć nad sposobem ratunku.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia oznaczające bliskość czasową czegoś względem określonej pory<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wrócili nad ranem.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie osoby, która jest podporządkowana służbowo komuś innemu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nad dyrektorem departamentu stał określony wiceminister.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę czegoś, czemu wymieniona w zdaniu cecha przysługuje w największym stopniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nic ważniejszego nad zdrowie.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia stanowiące wzmocnienie lub ograniczenie tego, co oznacza rzeczownik, z którym się łączy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Skandal nad skandale.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie podstawy porównania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Praca nad siły.</i></td></tr>
<tr><td><b>nadal</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w dalszym ciągu</td></tr>
<tr><td><b>nader</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bardzo, niezwykle, niezmiernie</td></tr>
<tr><td><b>nadto I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik nawiązujący do poprzedzającego kontekstu i wprowadzający nową informację na omawiany już temat</td></tr>
<tr><td><b>nadto II</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „zanadto” </td></tr>
<tr><td><b>nadzwyczaj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w sposób niezwykły</td></tr>
<tr><td><b>nadzór</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  kontrolowanie lub pilnowanie kogoś lub czegoś<br><b>2</b> <i></i>  komórka organizacyjna instytucji nadzorująca kogoś lub coś; też: personel nadzorujący</td></tr>
<tr><td><b>najmniej I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stopień najwyższy od „mało”</td></tr>
<tr><td><b>najmniej II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że ilość, liczba lub miara czegoś jest nie mniejsza od wymienionej i że może być większa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Konferencja potrwa najmniej trzy godziny.</i></td></tr>
<tr><td><b>najpierw</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jako pierwsze w kolejności, przed wszystkim innym</td></tr>
<tr><td><b>najprzód</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „najpierw” </td></tr>
<tr><td><b>najsampierw</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  wzmocnione „najpierw”</td></tr>
<tr><td><b>najwidoczniej</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „widocznie” </td></tr>
<tr><td><b>najwyżej I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  stopień najwyższy od „wysoko”<br><b>2</b> <i></i>  w ostatecznym razie</td></tr>
<tr><td><b>najwyżej II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że wymieniona w zdaniu wielkość stanowi, według mówiącego, w danym wypadku maksimum możliwości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ona ma najwyżej dwadzieścia lat.</i></td></tr>
<tr><td><b>nakaz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  norma działania oparta na zwyczaju i moralności<br><b>2</b> <i></i>  ustne lub pisemne polecenie, któremu należy się podporządkować</td></tr>
<tr><td><b>naokoło I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ze wszystkich stron miejsca położonego w środku lub na wszystkie strony<br><b>2</b> <i></i>  wzdłuż zewnętrznej krawędzi czegoś</td></tr>
<tr><td><b>naokoło II</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym jest mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś</td></tr>
<tr><td><b>naokół I</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „naokoło I”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>naokół II</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „naokoło II” </td></tr>
<tr><td><b>naonczas</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „naówczas” </td></tr>
<tr><td><b>napad</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niespodziewane agresywne napadnięcie na kogoś lub na coś<br><b>2</b> <i></i>  zbrojny atak na czyjeś terytorium<br><b>3</b> <i></i>  gwałtowne wystąpienie lub działanie przeciwko komuś lub czemuś<br><b>4</b> <i></i>  nagłe pojawienie się lub nasilenie się jakiejś cechy u kogoś<br><b>5</b> <i></i>  gwałtowne nasilenie się jakiejś choroby lub jej objawów, występujące okresowo; też: gwałtowny przejaw silnego stanu emocjonalnego<br><b>6</b> <i></i>  ofensywna część drużyny w wielu grach zespołowych</td></tr>
<tr><td><b>naprawdę</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący, chcąc przekonać kogoś o słuszności swojego sądu, potwierdza jego prawdziwość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Naprawdę nie wiem.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca zdziwienie lub niedowierzanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czy ty naprawdę myślisz, że ci uwierzyłam?</i></td></tr>
<tr><td><b>naprzeciw I</b><br>naprzeciwko I</td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący, że coś znajduje się lub dzieje się w miejscu, do którego dana osoba lub rzecz jest zwrócona, albo że ktoś idzie w kierunku, z którego spodziewa się nadejścia danej osoby</td></tr>
<tr><td><b>naprzeciw II</b><br>naprzeciwko II</td><td></td><td><b></b> <i></i>  po przeciwnej, przeciwległej stronie</td></tr>
<tr><td><b>naprzód</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przed siebie, w przód<br><b>2</b> <i></i>  na przedzie przed innymi<br><b>3</b> <i>pot.</i>  wcześniej<br><b>4</b> <i>daw.</i>  po pierwsze, przede wszystkim</td></tr>
<tr><td><b>naraz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  szybko i nieoczekiwanie<br><b>2</b> <i></i>  jednocześnie</td></tr>
<tr><td><b>nareszcie I</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że dane zdarzenie nastąpiło później, niż się tego spodziewaliśmy, i że okres czekania na nie trwał zbyt długo, a także wyrażający zadowolenie, że nastąpiło</td></tr>
<tr><td><b>nareszcie II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający zadowolenie mówiącego, że stało się to, na co czekał</td></tr>
<tr><td><b>nasamprzód</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  przede wszystkim</td></tr>
<tr><td><b>następca</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ten, kto po kimś następuje, obejmuje jakieś stanowisko, dziedziczy coś<br><b>2</b> <i></i>  rzecz, która zastępuje inną, wcześniejszą</td></tr>
<tr><td><b>następnie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  potem, później, z kolei</td></tr>
<tr><td><b>następny I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  następujący po innym w kolejności czasowej lub przestrzennej</td></tr>
<tr><td><b>następny II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ten, kto następuje po innym</td></tr>
<tr><td><b>następujący</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  taki oto</td></tr>
<tr><td><b>nasz</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek oznaczający, że to, co jest wyrażone przez rzeczownik, którego dotyczy, należy lub odnosi się do zespołu osób, z których jedną jest mówiący<br><b>2</b> <i></i>  zaimek oznaczający, że to, co wyraża rzeczownik, któremu towarzyszy, stanowi przedmiot szczególnego zainteresowania osób mówiących<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nasz podróżnik ruszył dalej.</i></td></tr>
<tr><td><b>natenczas</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  wówczas</td></tr>
<tr><td><b>natomiast</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przeciwstawiający treści komunikowane za pomocą połączonych zdań</td></tr>
<tr><td><b>naturalnie I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że to, o czym jest mowa, nie budzi żadnych wątpliwości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie chciał się uczyć i naturalnie nie zdał egzaminu.</i></td></tr>
<tr><td><b>naturalnie II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nawiązujący do wcześniejszej wypowiedzi i potwierdzający to, co ona komunikuje</td></tr>
<tr><td><b>natychmiast</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w tej samej chwili, bezpośrednio po czymś</td></tr>
<tr><td><b>natychmiastowy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  następujący natychmiast, bezzwłocznie po czymś</td></tr>
<tr><td><b>nawet</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wyrażająca zdziwienie mówiącego wywołane jakąś nietypową lub nieoczekiwaną sytuacją<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nawet chleba nie było.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca obojętność mówiącego wobec czyjegoś wyboru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Możesz polecieć nawet do Australii.</i></td></tr>
<tr><td><b>nawzajem</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  obopólnie, wzajemnie<br><b>2</b> <i></i>  odwzajemniając się za coś; też: tak samo, także</td></tr>
<tr><td><b>nazajutrz</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  następnego dnia</td></tr>
<tr><td><b>nazbyt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nadmiernie, przesadnie</td></tr>
<tr><td><b>nazwa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz albo połączenie wyrazowe oznaczające kogoś lub coś</td></tr>
<tr><td><b>naówczas</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w określonym czasie w przeszłości lub w przyszłości</td></tr>
<tr><td><b>ni I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik łączący składniki zdań zaprzeczonych, rzadziej całe zdania, charakteryzujące te same osoby, rzeczy lub fakty</td></tr>
<tr><td><b>ni II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, wraz ze słowem „nie” poprzedzającym formę czasownika, że nie ma takiej rzeczy, osoby i sytuacji, do której odnosiłoby się to, o czym jest mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie dostał za tę pracę ni złotówki.</i></td></tr>
<tr><td><b>ni III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ny” </td></tr>
<tr><td><b>niby I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek używany w konstrukcjach porównawczych, wyrażający relację podobieństwa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Drucik cienki niby igła.</i></td></tr>
<tr><td><b>niby II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik używany w konstrukcjach porównawczych, wyrażający relację podobieństwa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przeglądała się w wodzie niby w lustrze</i></td></tr>
<tr><td><b>niby III</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła wyrażająca dystans mówiącego wobec sądu uważanego za nieprawdziwy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niby cieszyła się dobrą opinią w swoim środowisku.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub wobec sądu kontrastującego z innym i dlatego tylko w pewnym zakresie kwestionowanego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tak go niby lubi, a robi mu przykrości.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca niedowierzanie mówiącego, a także jego zastrzeżenie lub dezaprobatę wobec czyjegoś postępowania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Za chwilę wychodzimy. – Niby dokąd?</i></td></tr>
<tr><td><b>nic I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek rzeczowny, sygnalizujący, zwykle wraz ze słowem „nie”, nieistnienie obiektu lub zdarzenia o właściwościach określonych w danym zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wieczorami już nic nie czytam.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek przysłowny, podkreślający, wraz ze słowem „nie”, że w żadnym stopniu dane zdarzenie nie miało miejsca<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ona nic się nie śmieje.</i></td></tr>
<tr><td><b>nic II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  rzecz lub osoba bez wartości</td></tr>
<tr><td><b>niczym I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek przyłączający wyraz, który określa podstawę porównania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wpatrywał się w mrok niczym sowa czyhająca na łup.</i></td></tr>
<tr><td><b>niczym II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający wyraz lub wyrażenie, które określają podstawę porównania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Była to scena niczym z bajki.</i></td></tr>
<tr><td><b>nie I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła występująca przed głównym składnikiem zdania lub równoważnikiem zdania, zmieniająca jego treść na przeciwną<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie kupiliśmy tego mieszkania.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła poprzedzająca określony składnik zdania, wykluczając w ten sposób z zakresu treści zdania to, do czego ten składnik się odnosi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie z zazdrości to zrobił.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła negująca wcześniejszy sąd<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jedni lokatorzy sami remontują mieszkania, inni nie.</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła używana w pytaniach, kiedy mówiący liczy – w zależności od znaczenia pytania, jego kontekstu – na odpowiedź twierdzącą lub przeczącą<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie mylisz się czasem?</i><br><b>5</b> <i></i>  partykuła używana w pytaniach wyrażających jakąś propozycję lub prośbę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie poszlibyśmy do kina?</i><br><b>6</b> <i></i>  partykuła poprzedzająca czasownik w zdaniach wykrzyknikowych i pytaniach retorycznych, podkreślając, jak wielu przedmiotów lub stanów rzeczy dotyczy, to o czym mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co się nie najeździła tymi pociągami!</i><br><b>7</b> <i></i>  partykuła używana w pytaniach retorycznych dla podkreślenia, że prawdziwość tego, o czym mowa, jest oczywista<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czyż zdrowie nie jest najważniejsze?</i><br><b>8</b> <i></i>  partykuła używana w pytaniach wyrażających zdziwienie, że nie nastąpiło to, o czym jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie powiedziałeś mi o tym wcześniej?</i><br><b>9</b> <i></i>  partykuła wykluczająca zależność między przedmiotami lub stanami rzeczy wyrażoną w danym zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ojciec był nie wyższy od matki.</i><br><b>10</b> <i></i>  partykuła podkreślająca, że dana osoba, dany obiekt lub stan rzeczy są pozbawione jakiejś cechy lub przysługuje im ona w małym stopniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Egzaminy zdawał nie najlepiej.</i><br><b>11</b> <i></i>  partykuła używana, aby odpowiedzieć na pytanie rozstrzygnięcia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kupiłeś sobie garnitur? – Nie.</i><br><b>12</b> <i></i>  partykuła używana, aby odrzucić sąd rozmówcy lub jego propozycję albo żeby odmówić spełnienia jego prośby lub polecenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zostań u nas na kolacji! – Nie, dziś nie mogę.</i><br><b>13</b> <i></i>  partykuła poprzedzająca korektę lub autokorektę tego, co zostało powiedziane wcześniej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wrócę w niedzielę, nie, w poniedziałek.</i><br><b>14</b> <i></i>  partykuła używana z intonacją pytającą na końcu zdania twierdzącego, kiedy mówiący oczekuje aprobaty tego, co powiedział<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Cieszysz się z tego, nie?</i><br><b>15</b> <i></i> <b>a</b> partykuła używana jako wypowiedzenie wykrzyknikowe dla wyrażenia emocji, zwykle na widok czegoś niespodziewanego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie! Przecież to mój kumpel ze szkoły!</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub w celu powstrzymania kogoś przed jakimś działaniem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie! Zostaw ją w spokoju.</i></td></tr>
<tr><td><b>nie II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> spójnik występujący między identycznymi formami tego samego wyrazu, tworząc połączenie wyrażające niepewność mówiącego co do charakterystyki przedmiotu, stanu rzeczy lub wyrażające wahanie, jak postąpić<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pies nie pies, wygląd ma nietypowy.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo komunikujące, że niezależnie od tego, czy ten wyraz przekazuje informację prawdziwą, należy zaakceptować to, o czym mowa w bezpośrednim kontekście tego połączenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Strach nie strach, ale iść do dentysty musisz.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik występujący między dwoma rzeczownikami, komunikujący, że osoba lub rzecz należąca do zakresu drugiego rzeczownika ma wyróżniające się cechy wskazane przez pierwszy rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Diabeł nie dziewczyna.</i></td></tr>
<tr><td><b>niebawem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  po upływie krótkiego czasu, wkrótce</td></tr>
<tr><td><b>niebieskolila</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  lila o odcieniu niebieskim</td></tr>
<tr><td><b>niech</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła tworząca formy opisowe trybu rozkazującego, występująca na początku zdań i równoważników zdań wyrażających: prośbę, polecenie, życzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niech pani siądzie.</i><br><b>b</b> warunek<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niech dostanie pieniądze, zaraz je wyda.</i><br><b>c</b> niemożliwość czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niech kto tak pięknie zagra jak ona.</i><br><b>d</b> niechętne przyzwolenie na coś, obojętność<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zostanę tam jeszcze ze dwa dni. – Niech ci będzie.</i><br><b>e</b> możliwość skutku, który nie odstrasza od powziętego zamiaru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niech mnie zwolnią, nie zmienię swojego zdania.</i><br><b>f</b> sprzeciw wobec czegoś lub pogróżkę, groźbę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niech ja złapię tego smarkacza.</i></td></tr>
<tr><td><b>niechaj</b><br>niechajże</td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „niech” </td></tr>
<tr><td><b>niechby</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca zdania i równoważniki zdań wyrażające życzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niechby się wreszcie pogodzili.</i></td></tr>
<tr><td><b>niechcący</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  mimo woli, nieświadomie</td></tr>
<tr><td><b>niechęć</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  brak chęci do czegoś<br><b>2</b> <i></i>  nieprzyjazne uczucia względem kogoś</td></tr>
<tr><td><b>niechże</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „niech” </td></tr>
<tr><td><b>nieco I</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że stopień cechy lub zakres stanu rzeczy bądź zjawiska nie jest duży<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spóźniłeś się nieco.</i></td></tr>
<tr><td><b>nieco II</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek komunikujący o niedużej ilości rzeczy lub osób bądź o niewielkim stopniu cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dolała mu do herbaty nieco rumu.</i></td></tr>
<tr><td><b>niedaleko</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotami, zdarzeniami lub punktami czasowymi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszkali niedaleko parku.</i></td></tr>
<tr><td><b>niedawny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, który zdarzył się w niedalekiej przeszłości<br><b>2</b> <i></i>  istniejący od krótkiego czasu<br><b>3</b> <i></i>  istniejący jeszcze nie tak dawno, prawie do chwili obecnej</td></tr>
<tr><td><b>niedużo</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niewielka ilość lub liczba<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyszło niedużo ludzi.</i><br><b>2</b> <i></i>  w niewielkim stopniu, zakresie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niedużo podróżował.</i></td></tr>
<tr><td><b>niegdyś</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  kiedyś, dawniej</td></tr>
<tr><td><b>niejako</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że wyrażony w zdaniu sąd nie odpowiada dosłownie faktycznemu stanowi rzeczy, ale jest mu bliski<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niejako podświadomie pozwalała mu o wszystkim decydować.</i></td></tr>
<tr><td><b>niejeden I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek sygnalizujący, że to, o czym jest mowa w zdaniu, dotyczy wielu osób, rzeczy, sytuacji itp.</td></tr>
<tr><td><b>niejeden II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  więcej niż jedna osoba, wiele osób</td></tr>
<tr><td><b>niekiedy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  co pewien czas</td></tr>
<tr><td><b>niekoniecznie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bez koniecznej potrzeby; też: niewyłącznie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To jest niekoniecznie potrzebne.</i><br><b>2</b> <i></i>  niezupełnie, nie całkiem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Śpiewać wesoło, niekoniecznie pięknie.</i></td></tr>
<tr><td><b>niektóry</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek wskazujący na ograniczoną liczbę rzeczy, zjawisk lub na pewną część jakiejś zbiorowości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niektórzy ludzie nie jadają mięsa.</i></td></tr>
<tr><td><b>nieliczny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niebędący licznym<br><b>2</b> <i></i>  zdarzający się rzadko</td></tr>
<tr><td><b>niemal</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, iż to, o czym mowa, nie zostało osiągnięte i że niewiele brakuje, aby się urzeczywistniło<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Skarpety były niemal w strzępach.</i></td></tr>
<tr><td><b>niemalże</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „niemal” </td></tr>
<tr><td><b>niemało</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w dość dużej liczbie lub ilości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mają niemało pieniędzy.</i><br><b>2</b> <i></i>  w dość dużym stopniu, zakresie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niemało się wczoraj nasłuchałam o twoich dzieciach.</i></td></tr>
<tr><td><b>niemniej</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie, którego treść jest niezgodna z tym, co można wywnioskować z wcześniejszego kontekstu; też w wyrażeniach: <br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>niemniej jednak, niemniej przeto</i></td></tr>
<tr><td><b>niemożliwy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niedający się urzeczywistnić<br><b>2</b> <i></i>  będący nie do zniesienia</td></tr>
<tr><td><b>nieomal</b><br>nieomalże</td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „niemal” </td></tr>
<tr><td><b>nieopodal I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „opodal I” </td></tr>
<tr><td><b>nieopodal II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „opodal II” </td></tr>
<tr><td><b>niepostrzeżenie</b><br>niespostrzeżenie</td><td></td><td><b></b> <i></i>  w sposób nierzucający się w oczy</td></tr>
<tr><td><b>nieprawda I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  brak zgodności z rzeczywistością; też: to, co niezgodne z prawdą</td></tr>
<tr><td><b>nieprawda II</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik nawiązujący do czyjejś wypowiedzi, sygnalizujący, że mówiący nie zgadza się z tym, co ktoś powiedział<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik używany z intonacją pytającą na końcu zdania, kiedy mówiący oczekuje od swojego rozmówcy aprobaty tego, co powiedział</td></tr>
<tr><td><b>nieprawdaż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „nieprawda II”  w znaczeniu 2</td></tr>
<tr><td><b>nieraz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  często<br><b>2</b> <i></i>  czasem</td></tr>
<tr><td><b>niespełna</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła dodawana do wyrażenia określającego ilość, liczbę, miarę, informująca, iż czegoś jest niewiele mniej, niż komunikuje to dane wyrażenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Miał niespełna pięćdziesiąt lat.</i></td></tr>
<tr><td><b>niestety</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący wyraża żal, iż dana sytuacja ma miejsce, i zarazem pragnienie, żeby było inaczej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niestety, nie mogę ci pomóc.</i></td></tr>
<tr><td><b>niewczas</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  nieodpowiednia pora</td></tr>
<tr><td><b>niewiele</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  nieduża liczba lub ilość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Z niewieloma koleżankami udało mi się porozmawiać.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mam niewiele czasu na rozmowę.</i><br><b>2</b> <i></i>  w niewielkim stopniu, zakresie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>On zawsze niewiele mówił o sobie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Siostra jest niewiele młodsza ode mnie.</i></td></tr>
<tr><td><b>niezadługo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wkrótce, niebawem</td></tr>
<tr><td><b>niezbyt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w małym stopniu, nie bardzo</td></tr>
<tr><td><b>nigdy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w żadnym czasie; też: pod żadnym warunkiem</td></tr>
<tr><td><b>nigdzie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w żadnym miejscu<br><b>2</b> <i></i>  do żadnego miejsca</td></tr>
<tr><td><b>nijak</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  w żaden sposób<br><b>2</b> <i>pot.</i>  niezbyt dobrze pod względem samopoczucia</td></tr>
<tr><td><b>nikogusieńko</b><br>nikoguteńko</td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  absolutnie nikogo</td></tr>
<tr><td><b>nikt</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek przeczący, wraz ze słowem „nie” sygnalizujący nieistnienie osoby o właściwościach określonych w danym zdaniu</td></tr>
<tr><td><b>nim</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik komunikujący, że zdarzenie, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym, nastąpiło wcześniej niż zdarzenie, o którym mowa w zdaniu podrzędnym</td></tr>
<tr><td><b>niniejszy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ten właśnie</td></tr>
<tr><td><b>niźli I</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „niż I” </td></tr>
<tr><td><b>niźli II</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „niż II” </td></tr>
<tr><td><b>niż I</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie określające podstawę porównania dla cechy lub sytuacji odznaczających się zwykle większym lub mniejszym stopniem nasilenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wydawała się młodsza, niż była w istocie.</i></td></tr>
<tr><td><b>niż II</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek przyłączający wyrażenie określające podstawę porównania dla cechy lub sytuacji odznaczających się zwykle większym lub mniejszym stopniem nasilenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Szybciej rosną wydatki niż dochody.</i></td></tr>
<tr><td><b>niż III</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  nizina obejmująca duże obszary<br><b>2</b> <i></i>  bardzo niski lub najniższy poziom czegoś<br><b>3</b> <i></i>  obszar niskiego ciśnienia atmosferycznego, w którym ciśnienie maleje ku środkowi obszaru</td></tr>
<tr><td><b>niżby</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie, które określa możliwą do wyobrażenia bądź przewidywaną podstawę porównania dla charakteryzowanej wcześniej sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jego misja jest trudniejsza, niżby się to wydawało.</i></td></tr>
<tr><td><b>niżeli I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „niż I” </td></tr>
<tr><td><b>niżeli II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „niż II” </td></tr>
<tr><td><b>no</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  japońskie widowisko teatralno-operowe z XIV i XVII w.</td></tr>
<tr><td><b>no I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła występująca w wypowiedzeniach wyrażających polecenie lub rozkaz<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Siedź no spokojnie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo naleganie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Porozmawiał no byś z nią!</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> albo groźbę lub ostrzeżenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Niech no ja go spotkam!</i><br><b>2</b> <i></i> <b>a</b> partykuła występująca na początku kolejnego wypowiedzenia, wyraźnie nawiązującego do poprzedniego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chciał jak najlepiej, no ale mu nie wyszło.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo na początku repliki w dialogu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wpadniesz do mnie na chwilę? - No dobrze.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła poprzedzająca słowo wprowadzające pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>No co ja mam mu odpowiedzieć?</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła występująca na początku wypowiedzenia odnoszącego się bezpośrednio do danej sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>No czemu się tak krzywisz?</i></td></tr>
<tr><td><b>no II</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> wykrzyknik wyrażający odpowiedź twierdzącą na postawione pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zgadzasz się ze mną? - No.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo sygnalizujący, że adresat słucha mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Powiem ci coś. - No?</i><br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik używany wtedy, gdy mówiący chce zmienić tok rozmowy lub spowodować określone działanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chciałbym cię o coś zapytać. - No, mów!</i><br><b>3</b> <i></i> <b>a</b> wykrzyknik stanowiący odrębną wypowiedź tego samego nadawcy, używany wtedy, gdy ten się waha, co powiedzieć, lub zapomniał, co chciał powiedzieć<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ona jest taka trochę, no, niepoważna.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo gdy nadawca koryguje swoją wypowiedź<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poszło mi to tak łatwo, no, dosyć łatwo.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> albo gdy nadawca chce zwrócić uwagę słuchacza na to, co mówi, często wyrażając zniecierpliwienie lub pośpiech<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>No, ruszaj się!</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>d</b> albo gdy nadawca protestuje przeciw jakimś działaniom<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>No! Dlaczego się tak rozpychasz!?</i></td></tr>
<tr><td><b>notabene</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz wtrącony w tekst zdania, poprzedzający jakąś dodatkową, ale ważną informację</td></tr>
<tr><td><b>notatka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  krótki tekst, spostrzeżenie zapisane w celu zapamiętania; też: kartka z takim tekstem<br><b>2</b> <i></i>  krótka informacja w prasie</td></tr>
<tr><td><b>nowo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niedawno, dopiero co</td></tr>
<tr><td><b>nowy I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niedawno zrobiony, nabyty lub właśnie powstały, założony<br><b>2</b> <i></i>  taki, który zajął miejsce poprzedniego<br><b>3</b> <i></i>  o ludziach: spotykany po raz pierwszy, dopiero co poznany lub będący od niedawna w jakimś środowisku<br><b>4</b> <i></i>  od niedawna istniejący, właśnie wynaleziony<br><b>5</b> <i></i>  następny, dalszy<br><b>6</b> <i></i>  zwykle o roślinach lub ich częściach: świeżo wyrosły lub świeżo dojrzały</td></tr>
<tr><td><b>nowy II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  człowiek właśnie przybyły, dopiero co poznany lub początkujący w jakimś zawodzie</td></tr>
<tr><td><b>nuż</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>daw.</i>  wykrzyknik komunikujący, że coś się nagle, nieoczekiwanie i zarazem w sposób gwałtowny zaczyna</td></tr>
<tr><td><b>nuże</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i>daw.</i>  wykrzyknik komunikujący, że coś się nagle, nieoczekiwanie i zarazem w sposób gwałtowny zaczyna<br><b>2</b> <i>daw.</i>  wykrzyknik wyrażający ponaglenie do szybszego wykonywania czynności</td></tr>
<tr><td><b>o I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera oznaczająca samogłoskę „o”<br><b>2</b> <i></i>  samogłoska ustna<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: szesnasty</td></tr>
<tr><td><b>o II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę lub charakterystykę przedmiotu czyjejś wypowiedzi, czyjejś prośby, czyichś starań, myśli, uczuć, czyjegoś sądu lub przekonania, a także nazwę przedmiotu sporu, walki bądź oskarżenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Często opowiadał o swojej rodzinie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był przekonany o swojej racji.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Drużyny walczyły o wejście do finału.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek poprzedzający nazwę przedmiotu, z którym styka się jakaś osoba lub rzecz w wyniku ruchu lub w trakcie wykonywania jakiejś czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaczepiła rękawem o gwóźdź.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Koła stukały o szyny.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie różnicy między dwoma obiektami lub stanami rzeczy pod względem ilości, liczby lub stopnia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przerósł brata o głowę.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie czasu zdarzenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyruszyli w góry o świcie.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek przyłączający do nazwy rzeczy lub osoby rzeczownik z przymiotnikiem lub liczebnikiem charakteryzujący właściwość tej rzeczy lub osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był człowiekiem o stalowych nerwach.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę narzędzia lub środka, którym posługuje się dana osoba, chcąc wykonać określoną czynność<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poruszała się o kulach.</i></td></tr>
<tr><td><b>o III</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający zdziwienie lub zaskoczenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>O! Co za miła wiadomość!</i><br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik używany w celu zwrócenia uwagi na coś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>O, tu są świeże ślady.</i><br><b>3</b> <i></i>  wykrzyknik poprzedzający rzeczownik w wołaczu, użyty spontanicznie w funkcji czysto ekspresywnej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>O mój Boże, co tu się dzieje?</i></td></tr>
<tr><td><b>oba</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „obaj ” </td></tr>
<tr><td><b>obecnie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  teraz</td></tr>
<tr><td><b>obecny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  osobiście przy czymś będący, znajdujący się gdzieś w danej chwili<br><b>2</b> <i></i>  istniejący teraz, w tym okresie lub momencie<br><b>3</b> <i></i>  funkcjonujący lub zaznaczający się w czymś</td></tr>
<tr><td><b>obiekt</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przedmiot, który można zobaczyć lub dotknąć<br><b>2</b> <i></i>  rzecz abstrakcyjna, np. cecha lub pojęcie<br><b>3</b> <i></i>  coś, czego dotyczą czyjeś działania, zainteresowania lub uczucia<br><b>4</b> <i></i>  budynek lub zespół budynków; też: urządzenia terenowe</td></tr>
<tr><td><b>obietnica</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zapewnienie zrobienia, załatwienia lub dania komuś czegoś</td></tr>
<tr><td><b>obok I</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dana rzecz lub osoba znajduje się blisko innej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Położył łyżkę obok talerza.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Usiadła obok syna.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący o współwystępowaniu przedmiotów lub faktów, o których jest mowa, z innymi przedmiotami i faktami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Obok działalności politycznej uprawiał dziennikarstwo.</i></td></tr>
<tr><td><b>obok II</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący o małej odległości między przedmiotami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dziecko śpi obok.</i></td></tr>
<tr><td><b>obręb</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  obszar ograniczony czymś<br><b>2</b> <i></i>  zamknięta całość o ustalonych granicach<br><b>3</b> <i></i>  zakres czyichś wpływów, działań, możliwości<br><b>4</b> <i></i>  brzeg tkaniny zagięty i przyszyty, zabezpieczający materiał przed strzępieniem</td></tr>
<tr><td><b>obsługa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  obsługiwanie ludzi lub jakichś urządzeń; też: grupa ludzi, którzy się tym zajmują</td></tr>
<tr><td><b>obunóż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  obiema nogami</td></tr>
<tr><td><b>oburącz</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  obiema rękami</td></tr>
<tr><td><b>obwód</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  linia zamknięta, okalająca płaszczyznę lub bryłę; też: długość tej linii<br><b>2</b> <i></i>  wydzielony umownie obszar</td></tr>
<tr><td><b>oby</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wyrażająca życzenie, aby spełniło się to, czego mówiący pragnie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Obyś żył długo i szczęśliwie.</i></td></tr>
<tr><td><b>obyż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „oby ” </td></tr>
<tr><td><b>och</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik będący spontaniczną reakcją mówiącego na nieoczekiwane odczucie lub zaskakującą informację</td></tr>
<tr><td><b>ochota</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  chęć, pragnienie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>oczekiwanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  to, czego się pragnie i spodziewa</td></tr>
<tr><td><b>oczywisty</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niebudzący wątpliwości</td></tr>
<tr><td><b>oczywiście I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że to, o czym jest mowa, nie budzi żadnych wątpliwości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To było oczywiście nieporozumienie.</i></td></tr>
<tr><td><b>oczywiście II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nawiązujący do wcześniejszej wypowiedzi i potwierdzający to, co ona komunikuje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przywitali się z wami? – Oczywiście, że tak.</i></td></tr>
<tr><td><b>od</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> przyimek wprowadzający określenie miejsca, od którego oddala się dana rzecz lub osoba<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Goście wstali od stołu.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub z którego dochodzi dane zjawisko<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zimny wiatr wiał od morza.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę strony lub miejsca, względem których określane jest położenie danego obiektu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ręczniki leżą na drugiej półce od dołu.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę obiektu, od którego dana rzecz jest oddzielana lub oddzielona<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Odklejała znaczki od kopert.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę osoby, od której pochodzi to, o czym jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pieniądze pożyczyła od ojca.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie czasu, w którym zaczął mieć miejsce dany stan rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Była od świtu na nogach.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie dolnej granicy czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszkanie było zastawione książkami od podłogi po sufit.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie przyczyny danego zjawiska<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Buty miał mokre od rosy.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek poprzedzający nazwę osoby, rzeczy lub zjawiska, z którymi ktoś chce uniknąć kontaktu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zasłaniała twarz od słońca.</i><br><b>9</b> <i></i> <b>a</b> przyimek łączący dwa rzeczowniki, z których pierwszy nazywa część danej całości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyprasuj kołnierzyk od bluzki.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> przedmiot zabezpieczający przed danym zjawiskiem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Weź proszek od bólu głowy.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> lub przedmiot używany w danych sytuacjach<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Garnitur od ślubu.</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek łączący nazwę osoby z określeniem jej specjalności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Firma zatrudni specjalistę od komputerów.</i><br><b>11</b> <i></i>  przyimek łączący dwa człony konstrukcji porównawczej dotyczącej stopnia nasilenia danej cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ta praca była trudniejsza od poprzedniej.</i><br><b>12</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie podstawy obliczania jakiejś wielkości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W redakcji płacono mu od wiersza lub od arkusza.</i><br><b>13</b> <i>pot.</i>  przyimek przyłączający wyrazy i wyrażenia służące wymyślaniu komuś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nawyzywała go od łajdaków.</i></td></tr>
<tr><td><b>odcinek</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wyodrębniona część czegoś mająca kształt podłużny<br><b>2</b> <i></i>  fragment utworu drukowanego w kolejnych numerach czasopisma lub prezentowanego w radiu, telewizji w regularnych odstępach czasu; też: samodzielny film lub samodzielna audycja będące częścią jakiegoś cyklu<br><b>3</b> <i></i>  odcięta część jakiegoś dokumentu, będąca zwykle dowodem wpłaty lub wypłaty<br><b>4</b> <i></i>  to, co zostało oderwane lub odcięte od czegoś<br><b>5</b> <i></i>  wydzielona część jakiejś działalności<br><b>6</b> <i></i>  część linii prostej zawarta między jej dwoma punktami wraz z tymi punktami<br><b>7</b> <i></i>  teren wyznaczony na samodzielne działania jednostki wojskowej</td></tr>
<tr><td><b>oddziaływanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wpływ wywierany przez kogoś lub coś</td></tr>
<tr><td><b>odkąd</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek używany w pytaniach o czas lub miejsce rozpoczęcia czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Odkąd go znasz?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie podrzędne komunikujące o zjawisku trwającym w tym samym czasie, co zjawisko opisywane w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie słyszałem o tym, odkąd żyję.</i></td></tr>
<tr><td><b>odległość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przestrzeń oddzielająca od siebie dwa miejsca lub punkty<br><b>2</b> <i></i>  odcinek czasu dzielący dwa porównywalne wydarzenia<br><b>3</b> <i></i>  różnica wysokości między dwoma współbrzmiącymi lub następującymi po sobie dźwiękami</td></tr>
<tr><td><b>odmowa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niewyrażenie zgody na coś</td></tr>
<tr><td><b>odpowiedź</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ustna lub pisemna reakcja na pytanie, zwrot lub zarzut skierowany do kogoś<br><b>2</b> <i></i>  mówienie lub pisanie na zadany przez sprawdzającego wiadomości temat; też: treść tego, co zostało odpowiedziane<br><b>3</b> <i></i>  reakcja na coś<br><b>4</b> <i></i>  rozwiązanie jakichś problemów lub wątpliwości<br><b>5</b> <i></i>  w szachach, brydżu itp.: ruch jednego z grających wykonywany po ruchu przeciwnika</td></tr>
<tr><td><b>odrobina</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bardzo mała ilość czegoś<br><b>2</b> <i></i>  mały stopień intensywności czegoś</td></tr>
<tr><td><b>odtąd</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wskazujący na miejsce rozpoczęcia czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przepisz ten tekst odtąd do końca strony.</i><br><b>2</b> <i></i> <b>a</b> zaimek określający czas rozpoczęcia czegoś od momentu wskazanego we wcześniejszej wypowiedzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyjechała rok temu i odtąd już jej nie widziałem.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub od teraz<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Obiecuję, że odtąd wszystko się zmieni.</i></td></tr>
<tr><td><b>oferta</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  formalna propozycja zawarcia umowy, dokonania transakcji<br><b>2</b> <i></i>  towary i usługi proponowane klientom</td></tr>
<tr><td><b>offline</b><br>off-line<br>off line</td><td></td><td><b></b> <i></i>  tryb pracy, podczas którego komputer lub urządzenie działa w odłączeniu od sieci, komputera głównego itp.</td></tr>
<tr><td><b>ogół</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zespół przedmiotów, zjawisk tworzących pewną całość<br><b>2</b> <i></i>  zespół osób mających jakąś wspólną cechę, np. zawód, narodowość, zainteresowania<br><b>3</b> <i></i>  wszyscy mieszkańcy danego kraju, okręgu, miasta itp</td></tr>
<tr><td><b>oho</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik wzmacniający wypowiedź, wyrażający podziw lub zdziwienie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Urodzaj będzie, że oho!</i><br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik używany w momencie zobaczenia, stwierdzenia, uświadomienia sobie czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Oho, na mnie już czas!</i></td></tr>
<tr><td><b>oj</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający spontaniczne reakcje na różne doznania<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający ostrzeżenie, pogróżkę lub reprymendę</td></tr>
<tr><td><b>ojej</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „oj”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>ojoj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „oj”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>okay</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „okej” </td></tr>
<tr><td><b>okej</b><br>okay<br>OK<br>O.K.</td><td></td><td><b></b> <i></i>  wszystko w porządku, dobrze, zgoda</td></tr>
<tr><td><b>okoliczny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się w pobliżu czegoś<br><b>2</b> <i></i>  miejscowy, tutejszy, lokalny</td></tr>
<tr><td><b>około I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek poprzedzający określenie liczby, ilości, miary lub czasu, nadający im przybliżony charakter</td></tr>
<tr><td><b>około II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła dodawana do określenia liczby, ilości lub miary, komunikująca, że jest ono przybliżone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ceny papieru wzrosły około trzykrotnie.</i></td></tr>
<tr><td><b>omal I</b><br>omalże I</td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek tworzący zwroty oznaczające bliską lokalizację czegoś, możliwość czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Omal nie stracił przytomności z bólu.</i></td></tr>
<tr><td><b>omal II</b><br>omalże II</td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła nadająca wyrazowi, który poprzedza, odcień przybliżenia, mniejszej dokładności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Naiwność granicząca omalże z głupotą.</i></td></tr>
<tr><td><b>on</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek, który odnosi się do osób nieuczestniczących w rozmowie, a także do przedmiotów i zjawisk</td></tr>
<tr><td><b>onegdaj</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  dawniej, kiedyś</td></tr>
<tr><td><b>ongi</b><br>ongiś</td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  kiedyś</td></tr>
<tr><td><b>online</b><br>on-line</td><td></td><td><b></b> <i></i>  dokonywany za pośrednictwem sieci komputerowej, głównie Internetu</td></tr>
<tr><td><b>opis</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wypowiedź lub tekst, w których są opisane jakieś osoby, przedmioty, zjawiska lub sytuacje; też: czynność opisywania czegoś<br><b>2</b> <i></i>  objaśnienia i podpis do rysunku, mapy itp.<br><b>3</b> <i></i>  podstawowe dane dotyczące jakiejś publikacji lub urządzenia</td></tr>
<tr><td><b>opodal I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący o małej odległości przedmiotu lub zdarzenia od danego miejsca<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Konie pasły się opodal lasu.</i></td></tr>
<tr><td><b>opodal II</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że coś znajduje się lub dzieje się w małej odległości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszkam opodal.</i></td></tr>
<tr><td><b>opowiadanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  to, co jest opowiadane<br><b>2</b> <i></i>  niewielki utwór pisany prozą, ograniczony zwykle do jednego wątku fabularnego</td></tr>
<tr><td><b>opowieść</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  opowiadana historia<br><b>2</b> <i></i>  utwór na pograniczu noweli i powieści, o bogatej fabule i gawędziarskim toku narracji</td></tr>
<tr><td><b>oprócz</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek wyłączający z zakresu odniesienia zdania element, którego nazwa użyta jest po tym przyimku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zwiedzili cały pałac oprócz ostatniego piętra.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek włączający do zakresu odniesienia zdania element, którego nazwa użyta jest po tym przyimku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Oprócz niego byli tam i inni.</i></td></tr>
<tr><td><b>oraz</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik używany do łączenia zdań lub innych wyrażeń, które odnoszą się do tych samych przedmiotów, osób lub faktów</td></tr>
<tr><td><b>osiem</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 8</td></tr>
<tr><td><b>osiemdziesiąt</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 80</td></tr>
<tr><td><b>osiemnaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 18</td></tr>
<tr><td><b>osiemset</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 800</td></tr>
<tr><td><b>osobny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  oddzielony od innych lub mający specjalne przeznaczenie</td></tr>
<tr><td><b>ostatecznie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w sposób ostateczny lub do samego końca, całkowicie<br><b>2</b> <i></i>  wreszcie lub w ostatecznym razie</td></tr>
<tr><td><b>ostateczny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, który jest ostatnim etapem jakiegoś działania lub procesu i nie ulegnie już zmianie<br><b>2</b> <i></i>  o działaniach, decyzjach itp.: radykalny i podejmowany, gdy nie ma już wyjścia<br><b>3</b> <i></i>  mający związek ze śmiercią i sensem życia w wymiarze religijnym i filozoficznym<br><b>4</b> <i></i>  o stanach, odczuciach itp.: taki, który jest w najwyższym stopniu</td></tr>
<tr><td><b>ostatni I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się na końcu lub taki, po którym nie będzie innego<br><b>2</b> <i></i>  najbliższy teraźniejszości spośród minionych<br><b>3</b> <i></i>  najmniej prawdopodobny lub najmniej odpowiedni<br><b>4</b> <i></i>  najniższy pod względem wartości, godności</td></tr>
<tr><td><b>ostatni II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ktoś, kto jest ostatnim i jedynym specjalistą w jakiejś dziedzinie lub ostatnim posiadającym jakieś umiejętności<br><b>2</b> <i></i>  człowiek najniżej stojący pod względem wartości moralnych</td></tr>
<tr><td><b>ostatnio</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w ostatnich czasach, niedawno<br><b>2</b> <i></i>  ostatnim razem</td></tr>
<tr><td><b>ot</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i>  partykuła poprzedzająca składnik zdania odnoszący się do czegoś, co mówiący uważa za zwyczajne lub nieistotne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Odwiedziłem wczoraj dziadka, ot tak sobie, żeby pogadać.</i></td></tr>
<tr><td><b>oto I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek odsyłający do kogoś lub do czegoś, kto lub co znajduje się w zasięgu wzroku rozmówców</td></tr>
<tr><td><b>oto II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wzmacniająca funkcję wskazującą sąsiadującego zaimka<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tyle oto są warte wasze obietnice.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła otwierająca nową wypowiedź, która stanowi podsumowanie wcześniejszej lub komentarz do niej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dziesięć płyt – oto jej dorobek piosenkarski.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła wprowadzająca wypowiedzenie odsyłające do sytuacji i nawiązujące do poprzedzającego kontekstu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zbliżaliśmy się do miasta, bo oto widać już było światła.</i></td></tr>
<tr><td><b>otwarcie I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  szczerze, wprost<br><b>2</b> <i></i>  jawnie</td></tr>
<tr><td><b>otwarcie II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bycie otwartym, czynnym<br><b>2</b> <i></i>  początek partii, rozgrywki rozgrywany według określonych reguł</td></tr>
<tr><td><b>otóż</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca nową wypowiedź, która nawiązuje do wcześniejszej i jest komentarzem do niej lub wyjaśnieniem zawartych w niej informacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zgadza się pan z moją oceną? – Otóż nie, sądzę, że jest niesprawiedliwa.</i></td></tr>
<tr><td><b>owszem</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła potwierdzająca to, co powiedział rozmówca, lub wyrażająca twierdzącą odpowiedź na pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Smakuje ci? – Owszem.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> używana też jako wtrącenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nikt mu nie szkodził, owszem, szli mu na rękę.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła kwestionująca sąd rozmówcy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ona już nie wróci. – Owszem, wróci.</i></td></tr>
<tr><td><b>owędy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  inną drogą, tamtędy</td></tr>
<tr><td><b>oświadczenie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  oficjalna wypowiedź przedstawiająca czyjeś przekonania lub stanowisko; też: pismo zawierające taką wypowiedź</td></tr>
<tr><td><b>pa</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  forma pożegnania używana w sytuacjach nieoficjalnych</td></tr>
<tr><td><b>pac</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dźwięk spowodowany lekkim uderzeniem czegoś w coś lub o coś</td></tr>
<tr><td><b>paf</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „pif-paf” </td></tr>
<tr><td><b>pakt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  umowa międzynarodowa o charakterze politycznym lub wojskowym</td></tr>
<tr><td><b>para I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  substancja w stanie lotnym, tworząca się w czasie podgrzewania i stygnięcia cieczy lub ciał stałych<br><b>2</b> <i></i>  dech, tchnienie</td></tr>
<tr><td><b>para II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dwie jednakowe lub podobne sztuki czegoś stanowiące pewną całość<br><b>2</b> <i></i>  dwa jednakowe i symetryczne narządy pełniące jednakową funkcję w organizmie<br><b>3</b> <i></i>  dwoje ludzi lub zwierząt<br><b>4</b> <i></i>  dwoje ludzi sympatyzujących ze sobą, zakochanych lub będących małżeństwem<br><b>5</b> <i></i>  przedmiot składający się z dwóch symetrycznych, złączonych części<br><b>6</b> <i></i>  jedna z dwóch sztuk lub istot stanowiących pewną całość</td></tr>
<tr><td><b>para III</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  drobna moneta jugosłowiańska<br><b>2</b> <i></i>  dawna srebrna moneta turecka</td></tr>
<tr><td><b>parokroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  parę razy</td></tr>
<tr><td><b>parę</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „kilka I” </td></tr>
<tr><td><b>parędziesiąt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „kilkadziesiąt” </td></tr>
<tr><td><b>paręnaście</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „kilkanaście” </td></tr>
<tr><td><b>paręset</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „kilkaset” </td></tr>
<tr><td><b>patataj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  okrzyk towarzyszący podrzucaniu dziecka na kolanach, mający naśladować odgłos jazdy na koniu</td></tr>
<tr><td><b>pewien I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek odnoszący się do obiektów o cechach znanych mówiącemu, ale nieokreślanych w wypowiedzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pewne osoby chcą cię poznać.</i></td></tr>
<tr><td><b>pewien II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „pewny”  w znaczeniu 7, 8</td></tr>
<tr><td><b>pewnie I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że mówiący uważa coś za bardzo prawdopodobne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pewnie dobrze zarobię.</i></td></tr>
<tr><td><b>pewnie II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik potwierdzający coś lub zaprzeczający czemuś</td></tr>
<tr><td><b>pewno</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  prawdopodobnie, pewnie</td></tr>
<tr><td><b>pewny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, który niewątpliwie nastąpi<br><b>2</b> <i></i>  o człowieku: taki, na którym można polegać<br><b>3</b> <i></i>  niebudzący wątpliwości<br><b>4</b> <i></i>  niezawodny, skuteczny<br><b>5</b> <i></i>  świadczący o zdecydowaniu, opanowaniu<br><b>6</b> <i></i>  gwarantujący bezpieczeństwo, trwałość<br><b>7</b> <i></i>  całkowicie przekonany o czymś<br><b>8</b> <i></i>  nienarażony na niebezpieczeństwo</td></tr>
<tr><td><b>pfe</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „fe” </td></tr>
<tr><td><b>pfu</b><br>pfuj</td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „fu I” </td></tr>
<tr><td><b>phi I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający lekceważenie, rozczarowanie lub niedowierzanie</td></tr>
<tr><td><b>phi II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nazwa litery greckiej „Φ, ϕ”</td></tr>
<tr><td><b>pi I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz naśladujący dźwięk wydawany przez pisklę</td></tr>
<tr><td><b>pi II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  nazwa litery greckiej „Π, π”<br><b>2</b> <i></i>  liczba oznaczona symbolem „π”, wyrażająca stosunek długości okręgu do jego średnicy</td></tr>
<tr><td><b>pierwej</b><br>pierw</td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  wpierw</td></tr>
<tr><td><b>pierwszy I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się na początku, przed wszystkimi wyliczanymi osobami, rzeczami itp.<br><b>2</b> <i></i>  znajdujący się na początku pod względem czasu<br><b>3</b> <i></i>  odgrywający w czymś najważniejszą rolę<br><b>4</b> <i></i>  przewyższający innych pod jakimś względem</td></tr>
<tr><td><b>pierwszy II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pierwszy dzień miesiąca</td></tr>
<tr><td><b>pif-paf</b><br>pif</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk spowodowany strzałem z broni palnej</td></tr>
<tr><td><b>pik I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  jeden z czterech kolorów w kartach, oznaczony czarnym listkiem w kształcie serca<br><b>2</b> <i></i>  karta w tym kolorze</td></tr>
<tr><td><b>pik II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  o kartach do gry: mający kolor oznaczony czarnym listkiem w kształcie serca</td></tr>
<tr><td><b>pik III</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  górny, najwyższy róg żagla gaflowego<br><b>2</b> <i></i>  wolny koniec rei, gafla lub bomu</td></tr>
<tr><td><b>pik IV</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik oznaczający lekkie ukłucie, uderzenie, zwykle serca, lub naśladujący głos wydawany przez niektóre ptaki</td></tr>
<tr><td><b>pismo</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zespół znaków graficznych będących znakami dźwięków lub pojęć; też: ogół liter składających się na dany alfabet<br><b>2</b> <i></i>  właściwy komuś sposób kreślenia liter i cyfr<br><b>3</b> <i></i>  wyrażanie myśli za pomocą znaków graficznych, umiejętność pisania<br><b>4</b> <i></i>  tekst napisany ręcznie lub maszynowo na kartce lub kartkach papieru<br><b>5</b> <i></i>  zebrane utwory literackie, publicystyczne itp.<br><b>6</b> <i></i>  publikacja wydawana w stałych terminach; też: egzemplarz tej publikacji</td></tr>
<tr><td><b>piąty I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  będący ostatnim elementem zbioru składającego się z pięciu jednostek lub jedną z pięciu części, na które można coś podzielić</td></tr>
<tr><td><b>piąty II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  piąty dzień miesiąca</td></tr>
<tr><td><b>pięciokroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pięć razy</td></tr>
<tr><td><b>piętnaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 15</td></tr>
<tr><td><b>pięć I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 5</td></tr>
<tr><td><b>pięć II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ocena bardzo dobra w szkolnym systemie ocen</td></tr>
<tr><td><b>pięćdziesiąt</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 50</td></tr>
<tr><td><b>pięćkroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pięć razy</td></tr>
<tr><td><b>pięćset</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 500</td></tr>
<tr><td><b>plask I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  odgłos powstający przy uderzeniu o jakąś płaską powierzchnię</td></tr>
<tr><td><b>plask II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący odgłos uderzenia płaską powierzchnią czegoś lub upadku czegoś płaskiego</td></tr>
<tr><td><b>ple-ple</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  mówienie rzeczy błahych lub bezsensownych</td></tr>
<tr><td><b>plus</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znak dodawania w postaci krzyżyka stawiany między liczbami<br><b>2</b> <i></i>  znak w postaci krzyżyka stawiany przed liczbą większą od zera<br><b>3</b> <i></i>  znak w postaci krzyżyka przy ocenie szkolnej, oznaczający podwyższenie tej oceny o pół stopnia<br><b>4</b> <i></i>  zaleta, dodatnia strona</td></tr>
<tr><td><b>plusk I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  odgłos spowodowany uderzeniem czegoś o ciecz lub cieczy o coś<br><b>2</b> <i>łow.</i>  ogon bobra</td></tr>
<tr><td><b>plusk II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący odgłos uderzającej o coś lub uderzanej czymś cieczy albo wpadnięcie do wody, błota itp.</td></tr>
<tr><td><b>po</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem komunikujący, że to, o czym mowa, dzieje się w wielu miejscach jakiejś przestrzeni<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Echo roznosi się po lesie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub że czynność, o której mowa, jest wykonywana w różnych miejscach<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Szeptali o tym po kawiarniach.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie czasu, wraz z którym komunikujący, że to samo zdarzenie powtarza się przez pewien czas<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Po nocach grał w karty, a w dzień się uczył.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie powierzchni przedmiotu, na której lub wzdłuż której wykonuje się czynność lub ruch<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zimą dzieci ślizgały się po zamarzniętym jeziorze.</i><br><b>4</b> <i></i> <b>a</b> przyimek wprowadzający określenie strony, z której lub na której coś się dzieje lub znajduje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pisz tylko po jednej stronie kartki.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub części jakiejś całości, zwykle części ciała, podlegającej działaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Całował babcię po rękach.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek poprzedzający określenie górnej granicy czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nakryła się kołdrą po czubek nosa.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie stanu rzeczy lub punktu czasowego wcześniejszego w stosunku do zdarzenia, o którym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Po doktoracie podjęła pracę w liceum.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie czasu dzielącego dwa zdarzenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spotkali się dopiero po dwudziestu latach.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek wraz z użytą po nim nazwą wyznaczający osobę lub rzecz zajmującą w pewnej hierarchii miejsce wyróżnione w stosunku do innych osób lub rzeczy, o których jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W parafii uchodził za pierwszego człowieka po proboszczu.</i><br><b>9</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę rzeczy, użytą również bezpośrednio przed przyimkiem, i wraz z tymi nazwami komunikujący, że z każdą kolejną rzeczą objętą tą nazwą dzieje się to samo co z poprzednią<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nagrywał zdanie po zdaniu.</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę osoby, do której coś wcześniej należało lub która była wcześniej nosicielem danej cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Talent malarski miał po matce.</i><br><b>11</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę osoby, której działania wymagają innych działań charakteryzowanych w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przez cały tydzień sprzątała po murarzach.</i><br><b>12</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę rzeczy, którą było wcześniej wypełnione dane naczynie lub opakowanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Butelka po mleku.</i><br><b>13</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę osoby, której odejście wywołało czyjąś rozpacz<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przez miesiąc rozpaczała po dziadku.</i><br><b>14</b> <i></i>  przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem nazywającym zdarzenie lub osobę komunikujący o przewidywanym następstwie tego zdarzenia lub działania tej osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Po wizycie prezydenta miasta oczekiwano reaktywowania starej umowy.</i><br><b>15</b> <i></i>  przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem komunikujący, na jakiej podstawie rozpoznawany jest przedmiot, o którym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Potrafiła rozróżniać drzewa po liściach.</i><br><b>16</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę rzeczy lub osoby, którą ktoś zamierza zabrać z miejsca, do którego się w tym celu udaje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poszedł do przedszkola po wnuka.</i><br><b>17</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem wprowadzający określenie celu charakteryzowanej w zdaniu czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zatelefonowała do niego po radę i pomoc.</i><br><b>18</b> <i></i>  przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem lub połączeniem liczebnika z rzeczownikiem komunikujący, ile rzeczy, osób lub zdarzeń przypada na kogoś lub na coś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Każde dziecko dostało po gruszce.</i><br><b>19</b> <i></i>  przyimek wprowadzajacy przysłówki określające sposób lub podobieństwo<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zachowywał się w stosunku do mnie po ojcowsku.</i></td></tr>
<tr><td><b>po ciemku</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bez światła</td></tr>
<tr><td><b>po trochu</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w małej ilości<br><b>2</b> <i></i>  niewielkimi porcjami, co jakiś czas<br><b>3</b> <i></i>  w pewnym stopniu</td></tr>
<tr><td><b>po trosze</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „po trochu” </td></tr>
<tr><td><b>pobliski</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  znajdujący się w niewielkiej odległości</td></tr>
<tr><td><b>pobyt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  znajdowanie się gdzieś</td></tr>
<tr><td><b>poczucie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zdawanie sobie sprawy z pewnych faktów, zjawisk zachodzących w otaczającym świecie, stanów wewnętrznych itp.</td></tr>
<tr><td><b>pod</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś znajduje się poniżej lub przedostaje się tak, żeby znaleźć się poniżej danej rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kot spał pod biurkiem.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Woda wlewała się pod wannę.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę rzeczy, która przykrywa coś lub kogoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dziecko schowało się pod kołdrę.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś znajduje się w pobliżu lub udaje się w pobliże obiektu, który przewyższa osobę lub rzecz, o której mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spotkajmy się pod pomnikiem.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę góry lub miejscowości, w okolicach której coś się dzieje lub w okolice której ktoś się udaje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszkali pod Babią Górą.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Katastrofa wydarzyła się pod Poznaniem.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący, że ktoś lub coś posuwa się w kierunku przeciwnym do kierunku wiatru lub prądu rzeki<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Z trudem wiosłowali pod prąd.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę czynności lub jej obiektu, podporządkowaną nadrzędnemu składnikowi zdania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wniosek poddano pod głosowanie.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący o kierowaniu czymś, sprawowaniu władzy lub opieki nad kimś lub nad czymś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rodzice oddali córkę pod opiekę babci.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie przyczyny lub uzasadnienia jakiegoś zdarzenia albo okoliczności, które miały na to zdarzenie wpływ<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Drzwi otworzyły się pod naporem tłumu.</i><br><b>9</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że dana osoba lub dany obiekt mogą być rozpoznane za pomocą wymienionej nazwy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Policja zorganizowała akcję pod kryptonimem "Powroty".</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym wyrażeniem określający czyjś adres lub numer telefonu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Proszę zanieść te bagaże pod szóstkę.</i><br><b>11</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że jedna rzecz jest dopasowana lub dostosowana do drugiej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kupiła torebkę pod kolor płaszcza.</i><br><b>12</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś robi coś w sposób charakterystyczny dla danego twórcy lub odpowiadający upodobaniom danej osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jej pierwsze obrazy były malowane pod Picassa.</i><br><b>13</b> <i></i>  przyimek wraz z określeniem czasu komunikujący, że coś zdarzyło się nieco wcześniej, niż w chwili, na którą to określenie wskazuje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pod wieczór zaczęło padać.</i><br><b>14</b> <i></i>  przyimek wraz z określeniem liczby komunikujący, że dana wielkość jest niewiele mniejsza, niż wskazuje ta liczba<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ojciec miał już wtedy pod osiemdziesiątkę.</i><br><b>15</b> <i></i> <b>a</b> przyimek wprowadzający nazwę zakąski, która towarzyszy piciu alkoholu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pili pod śledzika.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub określenie wznoszonego przez kogoś toastu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pod nasze spotkanie!</i><br><b>16</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie osoby, której inni są podporządkowani, zwykle służbowo<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pod wiceministrem było pięciu dyrektorów departamentu.</i><br><b>17</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem określający konsekwencje, jakie grożą osobie, która nie dostosuje się do tego, o czym jest mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kazano mu opuścić lokal pod groźbą eksmisji.</i><br><b>18</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że dana osoba za pomocą wypowiedzianych słów zobowiązała się do czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zeznawał pod przysięgą.</i></td></tr>
<tr><td><b>podczas</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dane zdarzenie miało miejsce w tym samym czasie, co inne</td></tr>
<tr><td><b>podejrzenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  posądzenie o coś<br><b>2</b> <i></i>  przypuszczenie istnienia czegoś</td></tr>
<tr><td><b>podejście</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przestrzeń, którą się przebywa, podchodząc pod górę; też: droga wiodąca pod górę<br><b>2</b> <i></i>  sposób traktowania kogoś lub ujmowania czegoś</td></tr>
<tr><td><b>podobno</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jak się zdaje, jak mówią</td></tr>
<tr><td><b>podobny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  mający pewne cechy wspólne z czymś, z kimś<br><b>2</b> <i></i>  taki jak inny, o którym była mowa poprzednio lub który się ma na myśli</td></tr>
<tr><td><b>podwójny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  złożony z dwóch jednakowych części, zawierający dwukrotną ilość czegoś lub taki, który powtórzył się dwa razy<br><b>2</b> <i></i>  zwiększony pod względem intensywności, natężenia<br><b>3</b> <i></i>  występujący, istniejący jednocześnie w dwóch funkcjach, rolach, postaciach</td></tr>
<tr><td><b>podówczas</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w tych czasach, o których była mowa poprzednio</td></tr>
<tr><td><b>pogląd</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  sąd o czymś oparty na przeświadczeniu o prawdziwości lub fałszywości czegoś</td></tr>
<tr><td><b>pojedynczy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  występujący osobno, rozpatrywany w oderwaniu od innych<br><b>2</b> <i></i>  składający się z jednego tylko elementu, przeciwstawny czemuś wielokrotnemu<br><b>3</b> <i></i>  przeznaczony dla jednej osoby</td></tr>
<tr><td><b>pojemność</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wielkość wnętrza jakiegoś naczynia, zbiornika itp.<br><b>2</b> <i></i>  wielkość charakteryzująca zdolność ciała do gromadzenia ładunków elektrycznych</td></tr>
<tr><td><b>pojutrze I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  następnego dnia po dniu jutrzejszym</td></tr>
<tr><td><b>pojutrze II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  dzień następujący po dniu jutrzejszym</td></tr>
<tr><td><b>pojęcie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  myślowe odzwierciedlenie istotnych cech przedmiotów lub zjawisk<br><b>2</b> <i></i>  wyobrażenie, pogląd, wiedza o czymś</td></tr>
<tr><td><b>pokrótce</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w skrócie, zwięźle</td></tr>
<tr><td><b>pole</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  obszar ziemi przeznaczony pod uprawę<br><b>2</b> <i></i>  teren przeznaczony na coś lub pokryty czymś<br><b>3</b> <i></i>  powierzchnia czegoś lub jej część wyodrębniona konturami, barwą lub w inny sposób<br><b>4</b> <i></i>  dziedzina, zakres czyichś działań i zainteresowań<br><b>5</b> <i></i>  możliwość, sposobność jakiegoś działania<br><b>6</b> <i></i>  część boiska broniona przez zawodnika lub drużynę<br><b>7</b> <i>fiz.</i>  obszar, w którym każdemu punktowi przyporządkowuje się pewną wartość określonej wielkości<br><b>8</b> <i>mat.</i>  nieujemna liczba rzeczywista, wyrażająca powierzchnię danej figury</td></tr>
<tr><td><b>polecenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wypowiedź nakazująca komuś wykonanie jakiejś czynności<br><b>2</b> <i></i>  zaprotegowanie kogoś</td></tr>
<tr><td><b>polemika</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  publiczna dyskusja na ważne tematy</td></tr>
<tr><td><b>pomału</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bez pośpiechu, powoli<br><b>2</b> <i></i>  stopniowo, nie od razu<br><b>3</b> <i>pot.</i>  nie najgorzej, znośnie (w odpowiedzi na grzecznościowe pytanie o zdrowie, pracę itp.)</td></tr>
<tr><td><b>pomimo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „mimo” </td></tr>
<tr><td><b>pomimo że</b><br>pomimo iż</td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „mimo że” </td></tr>
<tr><td><b>pomiędzy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „między” </td></tr>
<tr><td><b>pomysł</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  twórcza myśl zawierająca projekt działania, rozwiązania czegoś</td></tr>
<tr><td><b>ponad I</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że coś znajduje się lub dzieje się powyżej danego miejsca lub danej przestrzeni<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gołębie wzbiły się ponad dachy domów.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że jeden z porównywanych obiektów jest bardziej ceniony niż drugi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Bracia kochali matkę ponad wszystko.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że ktoś lub coś wyróżnia się spośród osób, rzeczy lub zjawisk tego samego rodzaju albo że dystansuje się od nich<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wybił się ponad swoje środowisko.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu, które komunikuje, że jakieś działanie lub jakiś stan przekracza dany poziom lub normę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był dojrzały ponad wiek.</i></td></tr>
<tr><td><b>ponad II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że czegoś jest więcej, niż informuje wyraz, do którego została dodana<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie widzieli się ponad rok.</i></td></tr>
<tr><td><b>ponadto</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła nawiązująca do poprzedniego kontekstu i wprowadzająca nową informację na omawiany już temat<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Była zdolna i pracowita, a ponadto bardzo miła.</i></td></tr>
<tr><td><b>poniekąd</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że wyrażony w zdaniu sąd nie odpowiada dosłownie faktycznemu stanowi rzeczy, ale jest mu w znacznym stopniu bliski<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Reprodukcje zastępują poniekąd oryginały.</i></td></tr>
<tr><td><b>ponieważ</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie, które wyjaśnia informację podaną w drugim zdaniu składowym zdania złożonego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Odszedł, ponieważ się obraził.</i></td></tr>
<tr><td><b>poniewczasie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zbyt późno</td></tr>
<tr><td><b>poniżej</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niżej w stosunku do jakiegoś punktu odniesienia<br><b>2</b> <i></i>  mniej niż podana wielkość<br><b>3</b> <i></i>  w dalszej części tekstu lub wypowiedzi<br><b>4</b> <i></i>  na niższym poziomie</td></tr>
<tr><td><b>ponowny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wykonany, odbywający się po raz drugi</td></tr>
<tr><td><b>popod</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „pod”  w znaczeniu 1, 3</td></tr>
<tr><td><b>popojutrze I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  następnego dnia po dniu pojutrzejszym</td></tr>
<tr><td><b>popojutrze II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dzień następujący po dniu pojutrzejszym</td></tr>
<tr><td><b>poprzedni</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wcześniejszy<br><b>2</b> <i></i>  taki, który bezpośrednio poprzedza</td></tr>
<tr><td><b>poprzednik</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ten, kto zajmował się czymś przed kimś<br><b>2</b> <i></i>  coś, co poprzedzało jakąś rzecz i zwykle w sposób mniej doskonały spełniało te same funkcje<br><b>3</b> <i>jęz.</i>  część pierwsza, podrzędna, okresu warunkowego<br><b>4</b> <i>log.</i>  pierwszy z członów implikacji<br><b>5</b> <i></i>  pierwsze z dwu zdań okresu muzycznego gromadzące napięcia, które są rozładowywane w drugim zdaniu</td></tr>
<tr><td><b>poprzez</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że ktoś lub coś posuwa się po jakimś obszarze<br><b>2</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę rzeczy utrudniającej wykonywanie czynności<br><b>3</b> <i></i>  przyimek, który wraz z przyłączanym rzeczownikiem charakteryzuje działanie, będące środkiem do osiągnięcia celu<br><b>4</b> <i></i>  przyimek wprowadzający element zajmujący miejsce pośrednie w co najmniej trójelementowym szeregu<br><b>5</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę osoby, instytucji lub rzeczy, z której pośrednictwa ktoś korzysta<br><b>6</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie czasu, w którym miał miejsce dany stan rzeczy</td></tr>
<tr><td><b>pora</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  okres, w którym coś się dzieje lub jest wykonywane; też: czas trwania czegoś<br><b>2</b> <i></i>  czas odpowiedni na coś</td></tr>
<tr><td><b>porozumienie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zgoda na coś<br><b>2</b> <i></i>  wzajemne zrozumienie<br><b>3</b> <i></i>  umowa, układ</td></tr>
<tr><td><b>posiedzenie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  spotkanie służbowe w celu omówienia jakichś spraw</td></tr>
<tr><td><b>pospołu</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  w tym samym miejscu lub czasie; też: wspólnie</td></tr>
<tr><td><b>postulat</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  życzenie, dotyczące spraw politycznych, społecznych lub ekonomicznych<br><b>2</b> <i>filoz.</i>  wypowiedź wyrażająca jakąś normę lub regułę, domagająca się realizacji określonych wartości<br><b>3</b> <i>log.</i>  teza przyjmowana bez dowodu, stanowiąca punkt wyjścia i podstawę w dowodzeniu innych twierdzeń<br><b>4</b> <i></i>  okres próbny w zakonie trwający około roku, poprzedzający nowicjat</td></tr>
<tr><td><b>postępowanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  określony prawem sposób działania sądu<br><b>2</b> <i></i>  proces sądowy</td></tr>
<tr><td><b>poszczególny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  każdy z wielu, pojedynczo rozpatrywany</td></tr>
<tr><td><b>poszukiwanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  prace badawcze prowadzone przez naukowców w celu odkrycia nowych faktów lub czegoś nieznanego dotąd</td></tr>
<tr><td><b>potem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w chwili następującej po czymś, o czym była mowa</td></tr>
<tr><td><b>potrzeba I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  silnie odczuwane pragnienie<br><b>2</b> <i></i>  to, co jest potrzebne do normalnej egzystencji lub do właściwego funkcjonowania<br><b>3</b> <i>daw.</i>  trudna sytuacja, zwłaszcza materialna</td></tr>
<tr><td><b>potrzeba II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jest niezbędne, konieczne</td></tr>
<tr><td><b>potąd</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  do danego miejsca, zwykle do wskazanej wysokości<br><b>2</b> <i>daw.</i>  do tego czasu</td></tr>
<tr><td><b>powierzchnia</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zewnętrzna, wierzchnia strona czegoś<br><b>2</b> <i></i>  obszar, przestrzeń o ograniczonych rozmiarach<br><b>3</b> <i></i>  górna warstwa czegoś<br><b>4</b> <i></i>  w geometrii elementarnej: pewne zbiory punktów lub prostych o określonych właściwościach<br><b>5</b> <i></i>  zewnętrzne, łatwo dostrzegalne, ale często mylące cechy zjawisk, spraw, wydarzeń</td></tr>
<tr><td><b>powodzenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pomyślny obrót rzeczy, sukces, pożądany wynik<br><b>2</b> <i></i>  popularność, wzięcie</td></tr>
<tr><td><b>powrót</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przybycie lub podróż do miejsca, w którym się przedtem było, przebywało jakiś czas<br><b>2</b> <i></i>  ponowne znalezienie się w jakimś stanie, w jakiejś sytuacji<br><b>3</b> <i></i>  wznowienie czegoś po przerwie</td></tr>
<tr><td><b>powyżej</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wyżej w stosunku do jakiegoś punktu odniesienia<br><b>2</b> <i></i>  w tekście napisanym lub w wypowiedzi: bliżej początku tekstu, wcześniej omówiony lub wymieniony<br><b>3</b> <i></i>  ponad poziom, o którym się mówi<br><b>4</b> <i></i>  bliżej źródła rzeki<br><b>5</b> <i></i>  na północ od jakiegoś punktu</td></tr>
<tr><td><b>powyższy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  to, co było wcześniej omówione, opisane lub wymienione</td></tr>
<tr><td><b>powyższy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wcześniej omówiony, opisany lub wymieniony</td></tr>
<tr><td><b>poza I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ułożenie ciała, postawa<br><b>2</b> <i></i>  przesada lub nienaturalność w zachowaniu</td></tr>
<tr><td><b>poza II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się na zewnątrz danego obszaru albo udaje się lub przemieszcza do miejsca położonego na zewnątrz niego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wieczory spędzamy poza domem.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dany stan rzeczy ma miejsce w innym czasie lub środowisku, niż wskazuje na to przyłączany rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Widywali się poza lekcjami.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wyłączający z zakresu odniesienia zdania pewne elementy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie pisał prawie nic poza felietonami do gazety.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek włączający do zakresu odniesienia zdania jakieś elementy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poza kierowcą poszkodowanych było jeszcze kilka osób.</i></td></tr>
<tr><td><b>pozostały</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, który pozostał<br><b>2</b> <i></i>  nienależący do grupy, o której mowa, nie ten, o którym mowa</td></tr>
<tr><td><b>pozwolenie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ustna lub pisemna zgoda na coś; też: dokument stwierdzający taką zgodę</td></tr>
<tr><td><b>połowa</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  jedna z dwu równych części jakiejś całości<br><b>2</b> <i></i>  chwila, punkt, miejsce równo oddalone (w czasie lub przestrzeni) od obu krańców czegoś</td></tr>
<tr><td><b>pośrodku</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w środkowym punkcie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>pośród</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wśród” </td></tr>
<tr><td><b>praktycznie</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła używana jako składnik wyrażeń „praktycznie biorąc”, „praktycznie rzecz biorąc”, komunikująca, że wyrażony w zdaniu sąd jest w znacznym stopniu bliski stanowi rzeczywistemu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Praktycznie biorąc, sprawa była dość prosta.</i></td></tr>
<tr><td><b>prask</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący dźwięk, który powstaje, gdy coś nagle pęka lub uderza w coś</td></tr>
<tr><td><b>prawda I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zgodna z rzeczywistością treść słów, interpretacja faktów, przedstawienie czegoś zgodne z realiami<br><b>2</b> <i></i>  to, co rzeczywiście jest, istnieje lub było<br><b>3</b> <i></i>  zasada dowiedziona naukowo lub wynikająca z doświadczenia, uważana powszechnie za niepodważalną</td></tr>
<tr><td><b>prawda II</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik sygnalizujący, że mówiący zgadza się z tym, co ktoś powiedział<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik na końcu zdania lub otwierający pytanie, sygnalizujący, że mówiący oczekuje od swojego rozmówcy aprobaty tego, co powiedział lub powie</td></tr>
<tr><td><b>prawda III</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła używana jako wtrącenie, sygnalizująca, że mówiący zastanawia się nad dalszym ciągiem swojej wypowiedzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Trzeba wreszcie znaleźć, prawda, rozwiązanie, prawda, tej kwestii.</i></td></tr>
<tr><td><b>prawda IV</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  składnik spójnika złożonego „co prawda..., ale (jednak, lecz)...”, łączącego dwa zdania lub inne wyrażenia, komunikującego, że treść jednego z nich jest niezgodna z tym, co można wywnioskować z treści drugiego</td></tr>
<tr><td><b>prawdopodobny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, co do którego można przypuszczać, że jest prawdziwy<br><b>2</b> <i></i>  taki, który przypuszczalnie nastąpi</td></tr>
<tr><td><b>prawdziwy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zgodny z rzeczywistością, z prawdą<br><b>2</b> <i></i>  autentyczny, niesfałszowany<br><b>3</b> <i></i>  taki jak zwykle bywa, typowy; też: mający cechy osoby, stanu, przedmiotu, do których jest porównywany</td></tr>
<tr><td><b>prawie</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, iż to, o czym mowa, nie zostało osiągnięte i że niewiele brakuje, aby się urzeczywistniło<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Była prawie mężatką.</i></td></tr>
<tr><td><b>precz I</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek o charakterze ekspresywnym towarzyszący czasownikom oznaczającym usuwanie, wyrzucanie, oddalanie (się)</td></tr>
<tr><td><b>precz II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nakazujący komuś natychmiastowe oddalenie się skądś</td></tr>
<tr><td><b>pretensja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  żal, uraza i niechęć do kogoś z jakiegoś powodu; też: słowa wyrażające to uczucie<br><b>2</b> <i></i>  prawo, które sobie ktoś rości do czegoś<br><b>3</b> <i></i>  przesadnie wysokie mniemanie o sobie</td></tr>
<tr><td><b>prezentacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przedstawienie kogoś komuś w sposób oficjalny<br><b>2</b> <i></i>  pokaz towarów, urządzeń, filmów itp.<br><b>3</b> <i></i>  przedstawienie swojego programu lub stanowiska w jakiejś sprawie</td></tr>
<tr><td><b>problematyka</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ogół zagadnień należących do jakiejś dziedziny</td></tr>
<tr><td><b>procedura</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  określone reguły postępowania w jakiejś sprawie, zwykle o charakterze urzędowym lub prawnym<br><b>2</b> <i></i>  w językach programowania: wydzielony fragment algorytmu</td></tr>
<tr><td><b>procent</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  (%) setna część danej wielkości<br><b>2</b> <i></i>  bliżej nieokreślona część jakiejś wielkości<br><b>3</b> <i></i>  odsetki od pożyczki lub lokaty</td></tr>
<tr><td><b>proces</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przebieg następujących po sobie i powiązanych przyczynowo określonych zmian<br><b>2</b> <i></i>  postępowanie prowadzone przez sąd<br><b>3</b> <i></i>  kolejno następujące po sobie zmiany fizykochemiczne materii</td></tr>
<tr><td><b>produkcja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zorganizowana działalność mająca na celu wytwarzanie jakichś towarów, usług lub dóbr kultury; też: to, co zostało wytworzone<br><b>2</b> <i></i>  wytwarzanie przez organizm żywy komórek lub jakichś substancji<br><b>3</b> <i></i>  ogół dzieł stworzonych przez jakiegoś pisarza, muzyka itp. lub powstałych w jakimś okresie<br><b>4</b> <i></i>  występ sceniczny lub film</td></tr>
<tr><td><b>promil</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  (<sup>o</sup>/<sub>oo</sub>) jedna tysięczna część jakiejś wielkości<br><b>2</b> <i></i>  jednostka zawartości alkoholu we krwi osoby nietrzeźwej</td></tr>
<tr><td><b>propozycja</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  to, co się komuś proponuje</td></tr>
<tr><td><b>protest</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ostre wystąpienie przeciw działaniu uważanemu za niesłuszne<br><b>2</b> <i></i>  urzędowe stwierdzenie odmowy zapłaty przez dłużnika sumy wymienionej na wekslu, czeku itp.</td></tr>
<tr><td><b>prośba</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  uprzejme zwrócenie się do kogoś w celu uzyskania, wyjednania czegoś<br><b>2</b> <i></i>  życzenie wyrażone na piśmie, skierowane do jakiejś instytucji lub osoby urzędowej</td></tr>
<tr><td><b>prr</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zawołanie na konia używane wtedy, gdy powożący chce go zatrzymać</td></tr>
<tr><td><b>przebieg</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  rozwijanie się czegoś w czasie i sposób, w jaki coś przebiega<br><b>2</b> <i></i>  miejsce i kierunek biegu czegoś<br><b>3</b> <i></i>  liczba kilometrów przejechanych przez dany pojazd<br><b>4</b> <i></i>  praca wykonana przez jakieś urządzenie, liczona w odpowiadających rodzajowi danej pracy lub rodzajowi urządzenia jednostkach, pozwalająca określić jego wydolność lub stopień zużycia<br><b>5</b> <i></i>  zbiór następujących po sobie kolejno wartości tej samej wielkości fizycznej, np. temperatury, ciśnienia</td></tr>
<tr><td><b>przecież</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca sąd polemiczny w stosunku do wypowiedzianego wcześniej, podkreślająca, że jego prawdziwość jest dla mówiącego oczywista<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pana przecież obowiązuje jakaś etyka zawodowa.</i></td></tr>
<tr><td><b>przeciw</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę stanu rzeczy, na które się dana osoba nie zgadza<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszkańcy gminy protestowali przeciw budowie oczyszczalni ścieków.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę osoby, której ktoś zamierza zrobić coś złego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Generał poprowadził dywizjon przeciw nieprzyjacielskim czołgom.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę stanu rzeczy, któremu określone działania mają zapobiec lub który mają usunąć<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Łykał tabletki przeciw grypie.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę stanu rzeczy, której istnienie jest zagrożone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wykroczenia przeciw porządkowi i spokojowi publicznemu podlegają karze.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę osoby lub grupy osób, z którą inna osoba lub grupa osób współzawodniczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dwie drużyny dziennikarzy mają walczyć przeciw sobie o puchar prezydenta miasta.</i><br><b>6</b> <i>daw.</i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący o kierunku ruchu odwrotnym do kierunku zjawiska nazywanego przez ten rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Łódź z trudem płynęła przeciw prądowi rzeki.</i></td></tr>
<tr><td><b>przeciwko</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „przeciw” </td></tr>
<tr><td><b>przeciwnie I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w przeciwnym kierunku<br><b>2</b> <i></i>  w zupełnie inny sposób</td></tr>
<tr><td><b>przeciwnie II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca sąd polemiczny lub zaprzeczający w stosunku do wypowiedzianego wcześniej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Oni nie wyjeżdżają, przeciwnie, dopiero niedawno wrócili.</i></td></tr>
<tr><td><b>przed</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że osoba lub rzecz znajduje się lub została umieszczona po tej samej stronie danego obiektu co obserwator albo bliżej przodu tego obiektu niż tyłu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Samochód zatrzymał się przed gmachem.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że osoba lub rzecz znajduje się lub została umieszczona bliżej początku czegoś albo wyżej w jakiejś hierarchii niż obiekt, o którym mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Piotr stał w kolejce przed Adamem.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wraz z użytym po nim rzeczownikiem nazywający zdarzenie, względem którego stan rzeczy, o którym mowa w zdaniu, nastąpił wcześniej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wszystkie ptaki gromadziły się tu przed odlotem.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie czasu, jaki upłynął od momentu zajścia danego zdarzenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Statek odpłynął przed godziną.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę osoby, rzeczy lub zjawiska, z którymi ktoś chce uniknąć kontaktu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zasłoniła twarz przed wiatrem.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie adresata lub świadka czyjejś wypowiedzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyżaliła się przed babcią.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dane zdarzenie ma miejsce w obecności ważnej osoby lub grupy osób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rozprawa odbyła się przed kolegium do spraw wykroczeń.</i></td></tr>
<tr><td><b>przedmiot</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  rzecz, materialny element świata<br><b>2</b> <i></i>  jedna z nauk objęta programem nauczania w szkole lub na studiach wyższych<br><b>3</b> <i></i>  temat, treść, wątek czegoś<br><b>4</b> <i></i>  to, co lub ten, kto skupia na sobie czyjąś uwagę, podlega czyjemuś działaniu<br><b>5</b> <i>filoz.</i>  obiekt poznania i działalności człowieka</td></tr>
<tr><td><b>przedtem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w czasie poprzedzającym coś</td></tr>
<tr><td><b>przedwczoraj I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w dniu poprzedzającym dzień wczorajszy</td></tr>
<tr><td><b>przedwczoraj II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dzień poprzedzający dzień wczorajszy</td></tr>
<tr><td><b>przedział</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niewielkie pomieszczenie wyodrębnione wskutek podzielenia na części<br><b>2</b> <i></i>  to, co dzieli lub jest wynikiem podziału, np. różnica w poglądach, sytuacji społecznej, materialnej między kimś a kimś<br><b>3</b> <i></i>  część skali jakiejś wielkości wyodrębniona w określonym celu przez wyznaczenie wartości granicznych; też: zbiór wszystkich wartości lub wszystkich elementów zawartych między dwiema wyznaczonymi w tej części skali wartościami granicznymi<br><b>4</b> <i></i>  zbiór wszystkich liczb rzeczywistych spełniających określoną nierówność, zawartych między dwiema wartościami granicznymi<br><b>5</b> <i>daw.</i>  to, co odgradza coś od czegoś; też: odstęp między czymś a czymś</td></tr>
<tr><td><b>przejście</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  miejsce, w którym można przejść<br><b>2</b> <i></i>  zdarzenie, doświadczenie, zwykle przykre; też: przeżycie wywołane przez to zdarzenie<br><b>3</b> <i></i>  stadium przejściowe; też: wstawka między dwiema częściami utworu, dwoma zjawiskami, okresami itp.</td></tr>
<tr><td><b>przekaz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pieniądze przekazane komuś za pośrednictwem poczty lub banku; też: przekazanie komuś pieniędzy w taki sposób<br><b>2</b> <i></i>  blankiet pocztowy lub bankowy przeznaczony do wypisania zlecenia przesyłki<br><b>3</b> <i></i>  tekst pisany, dzieło sztuki itp., będące źródłem wiedzy o przeszłości; też: taka informacja zawarta w czymś lub przekazywana ustnie z pokolenia na pokolenie<br><b>4</b> <i></i>  przekazanie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>przekonanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  sąd, zdanie oparte na przeświadczeniu o prawdziwości, słuszności czegoś</td></tr>
<tr><td><b>przemiana</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stanie się innym niż poprzednio</td></tr>
<tr><td><b>przenigdy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stanowczo, absolutnie nigdy</td></tr>
<tr><td><b>przeszło</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że czegoś jest więcej, niż informuje wyraz, do którego została dodana<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rozmawiali przeszło godzinę.</i></td></tr>
<tr><td><b>przesłuchanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  sprawdzenie umiejętności osób, które startują w jakimś konkursie lub ubiegają się o coś<br><b>2</b> <i></i>  sytuacja, w której policjant, prokurator itp. zadaje komuś pytania dotyczące popełnionego przestępstwa</td></tr>
<tr><td><b>przetarg</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  publiczna sprzedaż ruchomości lub nieruchomości, w której nabywcą zostaje osoba oferująca najwyższą cenę<br><b>2</b> <i></i>  konkurs ofert na wykonanie określonych robót i usług<br><b>3</b> <i></i>  spór, targowanie się o jakieś ustępstwa</td></tr>
<tr><td><b>przeto</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie, które przedstawia skutek tego, o czym była wcześniej mowa lub wniosek wynikający z treści poprzedniego zdania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był młody, przeto niedoświadczony.</i></td></tr>
<tr><td><b>przeważnie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w przeważającej części</td></tr>
<tr><td><b>przez</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniu komunikującym, że ktoś lub coś przechodzi lub przedostaje się z jednej strony danego obiektu na drugą<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Do domu wracała przez park.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Droga prowadziła przez most.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie grupy osób, rzeczy lub masy czegoś, które znajdują się na drodze czyjegoś ruchu i wymagają pokonania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Brnęli przez śnieg w stronę schroniska.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę rzeczy, która oddziela dwie sąsiadujące ze sobą części przestrzeni<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Słyszałam przez drzwi waszą rozmowę.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie stanów rzeczy, w których ktoś uczestniczył lub które przeżył<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przeszedł przez życie cicho i spokojnie.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek wraz z przyłączanym rzeczownikiem komunikujący czas trwania zdarzenia, o którym jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rozmawiali przez chwilę.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek wprowadzający element zajmujący miejsce pośrednie w szeregu złożonym z co najmniej trzech elementów<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Układ niżowy ciągnął się od Skandynawii przez Morze Północne po Wyspy Brytyjskie.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że cała powierzchnia jakiejś rzeczy lub części ciała ma daną cechę albo że cała podlega danej czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Głęboka szrama przechodziła mu przez czoło.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie wykonawcy lub sprawcy czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Omawiano poprawki zgłoszone przez posłów.</i><br><b>9</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę środka lub narzędzia czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Piła sok przez słomkę.</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie czynności, która służy osiągnięciu komunikowanego w zdaniu celu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Uczczono pamięć zmarłych przez powstanie.</i><br><b>11</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie okoliczności lub nazwę osoby, która spowodowała dany stan rzeczy, oceniany zazwyczaj jako zły<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wpadł w furię przez zazdrość.</i><br><b>12</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę osoby, z której pomocy lub pośrednictwa ktoś korzysta<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przekażę ci informację przez Piotra.</i><br><b>13</b> <i></i>  przyimek wprowadzający słowa, którym przypisywane jest w zdaniu określone znaczenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co rozumiesz przez to pojęcie?</i><br><b>14</b> <i></i>  przyimek wprowadzający liczbę, za pomocą której dokonuje się mnożenia lub dzielenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Podziel dziewięć przez trzy.</i><br><b>15</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę litery, która jest używana w danej pisowni<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyraz "nadzieja" pisze się w dopełniaczu przez "i".</i></td></tr>
<tr><td><b>przy</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się blisko danej osoby, rzeczy albo danego miejsca<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Usiadła przy dziadku.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że zdarzenie, o którym mowa, miało miejsce w obecności danej osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Umowę zawarli przy świadkach.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek używany w celu porównania kontrastujących ze sobą rzeczy lub osób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przy rosłym bracie wydawał się niepozorny.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek używany dla określenia czasu lub okoliczności zdarzenia, o którym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Grali przy pełnej sali.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że jakaś rzecz, instytucja lub osoba jest w jakiś sposób przyporządkowana innej rzeczy, instytucji lub osobie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poodpinał guziki przy swetrze.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaczynał jako asystent przy profesorze.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę obiektu, z którym związane są charakteryzowane w zdaniu czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pracuje przy budowie hotelu.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek określający przedmiot, który posiada lub który ma do dyspozycji charakteryzowana w zdaniu osoba<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przy władzy są teraz partie prawicowe.</i></td></tr>
<tr><td><b>przybyły</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ten, kto przybył</td></tr>
<tr><td><b>przygotowanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  czynności, zabiegi, starania wykonywane z myślą o czymś, co ma nastąpić</td></tr>
<tr><td><b>przyjazd</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  przybycie gdzieś jakimś środkiem lokomocji</td></tr>
<tr><td><b>przymusowy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wynikający z konieczności lub narzucony przez okoliczności</td></tr>
<tr><td><b>przynajmniej</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła wyznaczająca minimalny, możliwy do zaakceptowania przez mówiącego zakres czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wypij przynajmniej mleko.</i><br><b>b</b> lub komunikująca, że ilość lub miara czegoś jest nie mniejsza od wymienionej i że może być większa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyjechała przynajmniej na rok.</i></td></tr>
<tr><td><b>przyszły</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  taki, który nastąpi lub ma nastąpić<br><b>2</b> <i></i>  mający się stać kimś lub czymś w czasie, który nastąpi<br><b>3</b> <i></i>  najbliższy z tych, które mają nastąpić</td></tr>
<tr><td><b>prócz</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „oprócz” </td></tr>
<tr><td><b>prędkość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bycie prędkim<br><b>2</b> <i></i>  wektorowa wielkość fizyczna charakteryzująca ruch ciała; też: stosunek drogi do czasu, w którym dane ciało tę drogę przebywa</td></tr>
<tr><td><b>pseudo</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „pseudonim” </td></tr>
<tr><td><b>psiadusza</b><br>psiajucha</td><td></td><td><b>1</b> <i>euf.</i>  przekleństwo<br><b>2</b> <i>euf.</i>  wyzwisko</td></tr>
<tr><td><b>psiakość</b><br>psiakrew<br>psiamać</td><td></td><td><b></b> <i>euf.</i>  przekleństwo</td></tr>
<tr><td><b>psianoga</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>euf.</i>  przekleństwo<br><b>2</b> <i>euf.</i>  wyzwisko</td></tr>
<tr><td><b>psik</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik używany w celu odpędzenia kota<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik nazywający kichnięcie</td></tr>
<tr><td><b>psipsi</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>euf.</i>  oddanie moczu<br><b>2</b> <i>euf.</i>  mocz</td></tr>
<tr><td><b>pstryk I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „pstryczek”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>pstryk II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk wydawany przy pstryknięciu lub przy uruchamianiu jakiegoś urządzenia przy pomocy przycisku</td></tr>
<tr><td><b>psyk</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dźwięk wydawany przy psykaniu</td></tr>
<tr><td><b>psyt</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „pss” </td></tr>
<tr><td><b>puf I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  miękki, niski taboret obity całkowicie tkaniną lub skórą</td></tr>
<tr><td><b>puf II</b><br>puff II</td><td></td><td><b></b> <i></i>  dom publiczny, zwłaszcza dla więźniów w obozie</td></tr>
<tr><td><b>puf II</b><br>puff</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtórzony, naśladujący sapanie parowozu lub odgłos wystrzału</td></tr>
<tr><td><b>puf IV</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dawna gra w kości</td></tr>
<tr><td><b>puk</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtórzony, naśladujący odgłos pukania, puknięcia lub wystrzału</td></tr>
<tr><td><b>pyk</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący odgłos wydawany przy wypuszczaniu dymu z fajki lub podobny do niego odgłos</td></tr>
<tr><td><b>pytanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zdanie lub równoważnik zdania wypowiedziane z odpowiednią intonacją w celu dowiedzenia się czegoś, zgody na coś<br><b>2</b> <i></i>  kwestia, zagadnienie, problem<br><b>3</b> <i></i>  zadanie lub ćwiczenie egzaminacyjne lub konkursowe</td></tr>
<tr><td><b>póki</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dopóki” </td></tr>
<tr><td><b>póty</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „dopóty” </td></tr>
<tr><td><b>pół I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jedna z dwóch równych części jakiejś całości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zjadł pół jabłka.</i></td></tr>
<tr><td><b>pół II</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający dużą liczbę lub ilość czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pół życia stracił na poszukiwania.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Na pogrzeb przyszło pół miasta.</i></td></tr>
<tr><td><b>pół III</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek lub składnik przysłówka złożonego komunikujący, że czynność została wykonana lub że cecha przysługuje przedmiotowi w pewnym stopniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pół czytał, pół drzemał.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyrzucił na pół uschnięte kwiaty.</i></td></tr>
<tr><td><b>półtora</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik ułamkowy oznaczający jeden i pół</td></tr>
<tr><td><b>półuchem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nieuważnie</td></tr>
<tr><td><b>późno</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wieczorem lub w nocy<br><b>2</b> <i></i>  pod koniec jakiegoś czasu lub okresu<br><b>3</b> <i></i>  po upływie czasu dłuższego niż zwykle lub niż oczekiwano<br><b>4</b> <i></i>  będąc w stosunkowo zaawansowanym wieku<br><b>5</b> <i></i>  „później” po jakimś wydarzeniu, po upływie jakiegoś czasu<br><b>6</b> <i></i>  „najpóźniej” najdalej, najdłużej, nie później niż...</td></tr>
<tr><td><b>późny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znajdujący się w końcowej fazie<br><b>2</b> <i></i>  następujący, przybywający, pojawiający się itp. po upływie lub pod koniec właściwej czemuś pory<br><b>3</b> <i></i>  pochodzący z przeszłości, dawny, ale najbardziej zbliżony do teraźniejszości<br><b>4</b> <i></i>  „późniejszy” pełniący w przyszłości inną funkcję niż poprzednio<br><b>5</b> <i></i>  „późniejszy” następujący po czymś, co miało miejsce wcześniej<br><b>6</b> <i></i>  o roślinach: mający długi okres dojrzewania; też: siany lub sadzony po innych gatunkach<br><b>7</b> <i></i>  zrealizowany przez kogoś będącego w stosunkowo zaawansowanym wieku</td></tr>
<tr><td><b>pęd</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bardzo szybkie posuwanie się naprzód lub bardzo szybki ruch<br><b>2</b> <i></i>  wewnętrzna potrzeba, zamiłowanie do czegoś<br><b>3</b> <i></i>  część rośliny składająca się z łodygi i liści lub kwiatów</td></tr>
<tr><td><b>pęk</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  większa liczba jednorodnych przedmiotów związanych razem lub występujących razem w naturze<br><b>2</b> <i></i>  jakaś rzecz skłębiona, splątana</td></tr>
<tr><td><b>racja I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  słuszność jakiegoś poglądu, stanowiska lub postępowania<br><b>2</b> <i></i>  argument dowodzący słuszności czyjegoś stanowiska; też: stanowisko, którego słuszności chce się dowieść<br><b>3</b> <i></i>  interes państwa, społeczeństwa lub jakiejś grupy politycznej albo społecznej<br><b>4</b> <i></i>  uzasadniona przyczyna czegoś<br><b>5</b> <i>log.</i>  zdanie, którego prawdziwość stanowi warunek wystarczający do uznania prawdziwości innego zdania</td></tr>
<tr><td><b>racja II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyznaczona porcja czegoś, zwłaszcza żywności</td></tr>
<tr><td><b>raczej</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wyrażająca wahanie mówiącego co do wyboru odpowiedniego sądu i zarazem skłonność, by uznać sąd komunikowany w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Recenzje były raczej przychylne.</i><br><b>2</b> <i></i> <b>a</b> partykuła wyrażająca przekonanie mówiącego, że jedna z dwóch możliwości jest bardziej prawdopodobna w porównaniu z drugą<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Szeptał raczej, niż mówił.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub że dane zachowanie uważa on za bardziej właściwe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Raczej trzymaj się od niej z daleka.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła używana w spontanicznych wypowiedziach mówionych w celu unieważnienia wcześniejszych słów i zastąpienia ich nowymi, charakteryzującymi lepiej dany fakt<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To jest granatowe, czarne raczej.</i></td></tr>
<tr><td><b>rada</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  to, co się komuś proponuje, aby zrobił w danej sytuacji<br><b>2</b> <i></i>  zespół ludzi wybranych przez pewną grupę lub powołanych przez władzę do pełnienia określonych zadań<br><b>3</b> <i></i>  posiedzenie tego zespołu<br><b>4</b> <i>daw.</i>  radzenie nad jakąś sprawą</td></tr>
<tr><td><b>rano I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wczesna pora dnia</td></tr>
<tr><td><b>rano II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  na początku dnia</td></tr>
<tr><td><b>raport</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  sprawozdanie z jakichś prac lub relacja o stanie czegoś<br><b>2</b> <i></i>  ustne lub pisemne doniesienie o czymś zwierzchnikowi lub instytucji nadrzędnej<br><b>3</b> <i></i>  pojedynczy motyw ornamentowy występujący w regularnych odstępach na jakiejś powierzchni<br><b>4</b> <i></i>  w tkactwie: najmniejsza liczba nitek osnowy i wątku, po której powtarza się porządek przeplatania nitek; w dziewiarstwie: najmniejsza liczba oczek w rządkach i kolumienkach, po której powtarza się porządek łączenia oczek<br><b>5</b> <i></i>  w parapsychologii: paranormalny kontakt między ludźmi</td></tr>
<tr><td><b>raptem</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  nagle, niespodziewanie<br><b>2</b> <i></i>  zaledwie, nie więcej niż</td></tr>
<tr><td><b>raz I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zwykle z liczebnikiem głównym lub z równoważnym z nim zaimkiem: wyraz oznaczający powtarzanie się jakiejś czynności, zjawiska lub zwielokrotnienie cechy, wielkości<br><b>2</b> <i></i>  sytuacja, okoliczność, w której coś się zdarzyło<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W razie potrzeby miał do mnie dzwonić.</i><br><b>3</b> <i></i>  uderzenie, cios</td></tr>
<tr><td><b>raz II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  przy liczeniu: jeden, pierwszy</td></tr>
<tr><td><b>raz III</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w pewnej chwili, kiedyś<br><b>2</b> <i></i>  nareszcie, w końcu<br><b>3</b> <i></i>  ostatecznie, definitywnie</td></tr>
<tr><td><b>razem</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wspólnie z kimś innym<br><b>2</b> <i></i>  wspólnie z czymś innym<br><b>3</b> <i></i>  poprzedza sumę dokonanego wcześniej obliczenia<br><b>4</b> <i></i>  w jednym czasie</td></tr>
<tr><td><b>razy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wyraz używany na określenie działania mnożenia</td></tr>
<tr><td><b>reakcja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  działanie lub zajęcie jakiegoś stanowiska jako odpowiedź na coś<br><b>2</b> <i></i>  zachowanie się żywego organizmu wywołane przez jakieś bodźce<br><b>3</b> <i></i>  przemiana jednych substancji w inne<br><b>4</b> <i></i>  siła wywierana przez jedno ciało materialne na drugie ciało zgodnie z trzecią zasadą dynamiki<br><b>5</b> <i></i>  polityczny i ekonomiczny opór przeciw zmianom społecznym<br><b>6</b> <i></i>  konserwatywne ugrupowanie dążące do przywrócenia poprzedniego stanu rzeczy</td></tr>
<tr><td><b>realizacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wprowadzenie czegoś w życie, zastosowanie w praktyce<br><b>2</b> <i></i>  film, przedstawienie teatralne itp. powstałe jako efekt czyjejś pracy<br><b>3</b> <i></i>  zamiana papierów wartościowych, nieruchomości lub wyprodukowanych towarów na pieniądze</td></tr>
<tr><td><b>realny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  istniejący w rzeczywistości<br><b>2</b> <i></i>  możliwy do wykonania lub urzeczywistnienia<br><b>3</b> <i></i>  odznaczający się realizmem lub zdrowym rozsądkiem</td></tr>
<tr><td><b>refleksja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  głębsze zastanowienie się nad czymś, wywołane silnym przeżyciem<br><b>2</b> <i></i>  myśl lub wypowiedź, będąca wynikiem takiego zastanowienia się<br><b>3</b> <i>filoz.</i>  zwrócenie się podmiotu myślącego ku własnej aktywności<br><b>4</b> <i>filoz.</i>  czynnik aktu świadomości stanowiący o tym, że spełniając go, uprzytamniamy sobie jego zachodzenie</td></tr>
<tr><td><b>reguła</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zasada postępowania ustalona przez kogoś lub przyjęta na mocy zwyczaju<br><b>2</b> <i></i>  formuła wyjaśniająca jakieś zjawiska<br><b>3</b> <i></i>  zbiór norm postępowania, ustalonych dla zakonników przez założyciela zakonu i potwierdzonych przez papieża lub biskupa</td></tr>
<tr><td><b>rejestracja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wpisywanie kogoś lub czegoś do rejestru<br><b>2</b> <i></i>  miejsce, w którym dokonuje się takich wpisów<br><b>3</b> <i></i>  utrwalanie czegoś za pomocą urządzeń technicznych<br><b>4</b> <i></i>  numer identyfikacyjny pojazdu zapisany na jego tablicach rejestracyjnych<br><b>5</b> <i></i>  dobieranie odpowiednich głosów w organach, klawesynie, akordeonie przez właściwe operowanie rejestrami</td></tr>
<tr><td><b>reklama</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  działanie mające na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług<br><b>2</b> <i></i>  plakat, napis, ogłoszenie, krótki film itp. służące temu celowi</td></tr>
<tr><td><b>relacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  opowiadanie naocznego świadka o przebiegu jakiegoś zdarzenia<br><b>2</b> <i></i>  stosunek lub zależność między przedmiotami, pojęciami, wielkościami itp.<br><b>3</b> <i></i>  związek zachodzący między ludźmi lub grupami społecznymi<br><b>4</b> <i></i>  trasa przejazdu pociągu od stacji początkowej do końcowej</td></tr>
<tr><td><b>reszta</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  to, co pozostaje z całości po oddzieleniu od niej jakiejś części<br><b>2</b> <i></i>  pieniądze wydane osobie regulującej rachunek kwotą większą, niż wynosi należność<br><b>3</b> <i></i>  to, co pozostaje z dzielenia, gdy jedna liczba nie dzieli się dokładnie przez drugą</td></tr>
<tr><td><b>rety</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik wyrażający zaskoczenie lub przestrach</td></tr>
<tr><td><b>rezygnacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zrzeczenie się lub zaniechanie czegoś<br><b>2</b> <i></i>  stan przygnębienia i zniechęcenia towarzyszący zgodzie na sytuację, której nie można zmienić</td></tr>
<tr><td><b>roczny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  mający lub trwający jeden rok<br><b>2</b> <i></i>  obejmujący okres jednego roku</td></tr>
<tr><td><b>rodak</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  człowiek tej samej narodowości co i ktoś drugi<br><b>2</b> <i></i>  człowiek pochodzący z tego samego regionu co i ktoś drugi</td></tr>
<tr><td><b>rodzaj</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  gatunek czegoś wyróżniany ze względu na pewne cechy<br><b>2</b> <i></i>  jednostka w systematyce roślin i zwierząt niższa od rodziny, obejmująca blisko spokrewnione gatunki lub jeden gatunek</td></tr>
<tr><td><b>rozkaz I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  polecenie wykonania czegoś wydane przez osobę uprawnioną do tego lub mającą nad kimś jakąś przewagę; też: tekst tego polecenia na piśmie<br><b>2</b> <i>inform.</i>  zespół znaków w języku maszyny, które kierują nią przy wykonywaniu określonego zadania</td></tr>
<tr><td><b>rozkaz II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  słowo, którym podkomendny wyraża gotowość wykonania polecenia dowódcy</td></tr>
<tr><td><b>rozliczenie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  uregulowanie wzajemnych należności, zobowiązań między przedsiębiorstwem i dostawcami, dłużnikami i wierzycielami, pracodawcami i pracownikami itp.</td></tr>
<tr><td><b>rozmiar</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wielkość czegoś materialnego, rozpatrywanego pod względem długości, szerokości i wysokości lub głębokości<br><b>2</b> <i></i>  znaczenie, zakres, stopień nasilenia zjawiska, stanu itp.<br><b>3</b> <i></i>  jedna z przyjętych w handlu wielkości odzieży lub obuwia</td></tr>
<tr><td><b>rozmowa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wzajemna wymiana myśli za pomocą słów</td></tr>
<tr><td><b>rozporządzenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  polecenie wykonania czegoś wydane przez osobę uprawnioną<br><b>2</b> <i></i>  akt normatywny niższy rangą od ustawy, wydawany na podstawie upoważnienia zawartego w ustawie</td></tr>
<tr><td><b>rozważanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zastanawianie się nad jakimś zagadnieniem; też: wspólne omawianie jakiegoś problemu<br><b>2</b> <i></i>  wypowiedź ustna lub pisemna poświęcona omówieniu jakiegoś zagadnienia</td></tr>
<tr><td><b>rozwiązanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  sposób, wynik załatwienia czegoś<br><b>2</b> <i>mat.</i>  niewiadoma wielkość albo działanie odpowiadające na pytanie zawarte w zadaniu<br><b>3</b> <i></i>  poród<br><b>4</b> <i></i>  projekt i realizacja założeń architektonicznych, konstrukcyjnych, plastycznych itp.</td></tr>
<tr><td><b>rozwój</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  proces przechodzenia do stanów lub form bardziej złożonych lub pod pewnym względem doskonalszych; też: stadium tego procesu<br><b>2</b> <i></i>  sposób rozwijania się zdarzeń w czasie<br><b>3</b> <i></i>  proces zmian zachodzących w organizmach w ciągu życia osobnika lub w kolejnych pokoleniach</td></tr>
<tr><td><b>ruch</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zmiana położenia punktu materialnego w stosunku do innych punktów dokonująca się w czasie<br><b>2</b> <i></i>  zmiana położenia ciała ludzkiego, zwierzęcego lub jego części; też: sposób poruszania się<br><b>3</b> <i></i>  chodzenie, poruszanie się wykonywane w celu nabycia sprawności fizycznej<br><b>4</b> <i></i>  krzątanina, bieganina, ożywienie<br><b>5</b> <i></i>  zespół czynności podejmowanych w jakimś celu<br><b>6</b> <i></i>  wahania ilościowe związane z przebiegiem jakichś zjawisk<br><b>7</b> <i></i>  działanie, decyzja podjęte w rozgrywce z kimś<br><b>8</b> <i></i>  regularne przemieszczanie się ciał niebieskich, części skorupy ziemskiej lub części atmosfery otaczającej Ziemię<br><b>9</b> <i></i>  przesunięcie figury na szachownicy<br><b>10</b> <i></i>  poruszanie się przechodniów i pojazdów na drogach, ulicach, szosach itp.<br><b>11</b> <i></i>  przemieszczanie się wojska w terenie</td></tr>
<tr><td><b>rum</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  mocny aromatyczny napój alkoholowy</td></tr>
<tr><td><b>runda</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  kolejna faza, kolejny etap czegoś<br><b>2</b> <i></i>  jeden z etapów współzawodnictwa w ramach konkursu, turnieju, mistrzostw itp.<br><b>3</b> <i></i>  jedna z części spotkania sportowego<br><b>4</b> <i></i>  okrążenie toru lub bieżni</td></tr>
<tr><td><b>rym I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zgodność brzmienia końcowych części wyrazów, występująca najczęściej na końcu poszczególnych wersów utworu poetyckiego</td></tr>
<tr><td><b>rym II</b><br>ryms</td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik naśladujący odgłos nagłego, nieoczekiwanego uderzenia, upadku, strzału</td></tr>
<tr><td><b>ryms</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „rym II” </td></tr>
<tr><td><b>rywal</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  człowiek współzawodniczący z kimś w dążeniu do czegoś<br><b>2</b> <i></i>  mężczyzna ubiegający się jednocześnie z kimś innym o względy kobiety</td></tr>
<tr><td><b>ryzyk-fizyk</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik używany w momencie podejmowania trudnej, ważnej decyzji</td></tr>
<tr><td><b>rzadki</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  złożony z elementów znajdujących się w dużych odstępach od siebie<br><b>2</b> <i></i>  o płynach i potrawach: mający płynną konsystencję<br><b>3</b> <i></i>  o włosach, sierści: rosnący w dużych odstępach<br><b>4</b> <i></i>  o tkaninach, splotach: mający duże oczka<br><b>5</b> <i></i>  nieczęsto się zdarzający, spotykany</td></tr>
<tr><td><b>rzadko</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w dużej odległości lub odstępach od siebie<br><b>2</b> <i></i>  w dużych odstępach czasu lub w niewielu przypadkach<br><b>3</b> <i></i>  wyraz towarzyszący zaimkom lub przysłówkom, ograniczający ich zastosowanie do niewielkiej liczby przedmiotów, osób, sytuacji, miejsc</td></tr>
<tr><td><b>rzeczywisty</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  obiektywnie istniejący, taki, który się naprawdę zdarzył<br><b>2</b> <i></i>  autentyczny, prawdziwy</td></tr>
<tr><td><b>rzeczywiście</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  naprawdę, faktycznie</td></tr>
<tr><td><b>rząd I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pewna liczba osób lub rzeczy stojących lub umieszczonych jeden za drugim albo jeden obok drugiego<br><b>2</b> <i></i>  grupa osób lub rzeczy wybrana ze względu na jakieś kryterium<br><b>3</b> <i></i>  w systematyce organizmów: jednostka obejmująca spokrewnione ze sobą rodziny<br><b>4</b> <i></i>  ozdobna uprząż końska przeznaczona do jazdy wierzchem</td></tr>
<tr><td><b>rząd II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  naczelny wykonawczy i zarządzający organ państwa, kierujący całym aparatem administracyjnym<br><b>2</b> <i></i>  kierowanie czymś, zwłaszcza państwem</td></tr>
<tr><td><b>równie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w równej mierze, w równym stopniu, tak samo, tyle samo</td></tr>
<tr><td><b>również</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła włączająca do większego zbioru wyróżniony przez nią element i komunikująca, że można o nim powiedzieć to samo co o pozostałych elementach tego zbioru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jest surowy dla wszystkich, również dla siebie.</i></td></tr>
<tr><td><b>równocześnie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w tym samym czasie<br><b>2</b> <i></i>  zarazem, także</td></tr>
<tr><td><b>równy I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tworzący linię prostą<br><b>2</b> <i></i>  tworzący gładką, płaską powierzchnię<br><b>3</b> <i></i>  równający się czemuś pod względem liczby, ilości, wielkości<br><b>4</b> <i></i>  jednakowy z czymś pod względem intensywności, wagi, znaczenia<br><b>5</b> <i></i>  niefaworyzujący nikogo<br><b>6</b> <i></i>  dorównujący komuś<br><b>7</b> <i></i>  jednostajny, miarowy, rytmiczny<br><b>8</b> <i></i>  spokojny, zrównoważony<br><b>9</b> <i></i>  stanowiący, wynoszący akurat tyle<br><b>10</b> <i>pot.</i>  sympatyczny, koleżeński</td></tr>
<tr><td><b>równy II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  człowiek zajmujący to samo miejsce w hierarchii społecznej, co ktoś inny</td></tr>
<tr><td><b>różnie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nie tak samo, w różny sposób</td></tr>
<tr><td><b>różny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  odznaczający się wielością, odmiennością pewnych cech, złożony z jednostek, elementów różniących się od siebie<br><b>2</b> <i></i>  stanowiący opozycję, przeciwieństwo kogoś lub czegoś</td></tr>
<tr><td><b>sam I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wskazujący, że dana osoba wykonuje jakąś czynność samodzielnie lub z własnej woli albo że pozostaje bez towarzystwa lub bez opieki<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Sam posprzątał. Zawsze podróżuje sam.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek odnoszony do osoby wykonującej pewną czynność i wskazujący, że ważne jest to, że właśnie ta osoba ją wykonuje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie uwierzy, póki sam nie zobaczy.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek uwydatniający czyjąś szczególną rangę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Sam generał do nas przyjechał.</i><br><b>4</b> <i></i>  zaimek odnoszony do osoby lub rzeczy, o której wcześniej była mowa, zwykle przeciwstawianej komuś lub czemuś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Sam pomysł jest dobry, ale jego realizacja budzi zastrzeżenia.</i><br><b>5</b> <i></i>  zaimek podkreślający, że coś dotyczy tylko osób lub rzeczy nim oznaczonych i niczego więcej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spotykały ją same nieszczęścia.</i><br><b>6</b> <i></i>  zaimek wskazujący, że coś się dzieje samoczynnie, bez niczyjego udziału<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Włosy same jej się kręcą.</i><br><b>7</b> <i></i>  zaimek podkreślający, że coś stanowi wystarczającą przyczynę, rację czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Uszczęśliwił go sam jej widok.</i><br><b>8</b> <i></i>  zaimek uściślający relacje przestrzenne lub czasowe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pracował do samej północy. Stanął nad samym urwiskiem.</i></td></tr>
<tr><td><b>sam II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  sklep samoobsługowy</td></tr>
<tr><td><b>samochcąc</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  z własnej woli</td></tr>
<tr><td><b>samopas</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  bez opieki lub bez kontroli<br><b>2</b> <i></i>  w pojedynkę, oddzielnie</td></tr>
<tr><td><b>scenariusz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tekst stanowiący podstawę filmu, przedstawienia lub audycji<br><b>2</b> <i></i>  szczegółowo przygotowany program jakiejś imprezy lub jakiegoś spotkania<br><b>3</b> <i></i>  zaplanowany lub przewidywany rozwój wydarzeń</td></tr>
<tr><td><b>sekcja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dział urzędu, organizacji itp.<br><b>2</b> <i></i>  badanie zwłok w celu stwierdzenia zmian chorobowych i ustalenia przyczyny zgonu<br><b>3</b> <i></i>  część urządzenia mająca określony zakres działania<br><b>4</b> <i></i>  część plutonu<br><b>5</b> <i></i>  grupa żołnierzy obsługujących określony sprzęt bojowy</td></tr>
<tr><td><b>seria</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  szereg następujących po sobie czynności lub zdarzeń<br><b>2</b> <i></i>  zbiór przedmiotów jednakowych lub stanowiących pewną całość<br><b>3</b> <i></i>  szereg szybko po sobie następujących strzałów lub wybuchów<br><b>4</b> <i></i>  określona liczba wyrobów przemysłowych wykonana według tej samej dokumentacji<br><b>5</b> <i></i>  zespół następujących po sobie warstw skalnych o wspólnych cechach<br><b>6</b> <i></i>  jednostka stratygraficzna podziału utworów geologicznych<br><b>7</b> <i></i>  zestawienie 12 dźwięków o różnej wysokości i o różnym czasie trwania, różnej głośności, barwie, artykulacji itp.</td></tr>
<tr><td><b>serio I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w sposób świadczący o poważnym traktowaniu czegoś</td></tr>
<tr><td><b>serio II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  mający duże znaczenie<br><b>2</b> <i></i>  poważny, surowy</td></tr>
<tr><td><b>setka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  liczba sto<br><b>2</b> <i></i>  całość składająca się ze stu części lub jednostek<br><b>3</b> <i></i>  to, co jest oznaczone liczbą sto<br><b>4</b> <i></i>  sto jednostek podstawowych dla danego systemu pieniężnego; też: banknot stanowiący ich równowartość<br><b>5</b> <i></i>  tkanina zawierająca 100% wełny<br><b>6</b> <i>pot.</i>  porcja napoju alkoholowego równa dziesiątej części litra<br><b>7</b> <i>sport.</i>  dystans stu metrów; też: zawody na tym dystansie</td></tr>
<tr><td><b>sezon</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pora roku<br><b>2</b> <i></i>  okres dogodny do jakichś działań<br><b>3</b> <i></i>  okres dojrzewania i zbiorów roślin lub owoców</td></tr>
<tr><td><b>siak</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i>pot.</i>  zaimek występujący wyłącznie z zaimkiem „tak”, odnoszący się do innych sytuacji niż „tak”</td></tr>
<tr><td><b>siedem</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 7</td></tr>
<tr><td><b>siedemdziesiąt</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 70</td></tr>
<tr><td><b>siedemnaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 17</td></tr>
<tr><td><b>siedemset</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 700</td></tr>
<tr><td><b>siku</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „siusiu” </td></tr>
<tr><td><b>sio</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  zawołanie skierowane zwykle do fruwającego stworzenia, by je przepędzić</td></tr>
<tr><td><b>siup I</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik wyrażający zachętę do skoku lub oznaczający szybki ruch, skok</td></tr>
<tr><td><b>siup II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  zaskakujący postępek, często naruszający przyjęte normy</td></tr>
<tr><td><b>siusiu</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  oddanie moczu<br><b>2</b> <i>pot.</i>  mocz</td></tr>
<tr><td><b>skala</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zbiór kolejnych liczb używany do mierzenia i porównywania jakichś wielkości<br><b>2</b> <i></i>  podziałka na przyrządach pomiarowych i innych aparatach, służąca do odczytywania wartości mierzonej wielkości<br><b>3</b> <i></i>  ustalony stosunek zmniejszania się lub zwiększania rysunku, mapy, modelu w porównaniu z rozmiarami przedmiotu rzeczywistego<br><b>4</b> <i></i>  układ dźwięków uszeregowanych według wysokości, o ustalonych odległościach między poszczególnymi stopniami, właściwy muzyce jakiejś epoki lub kultury<br><b>5</b> <i></i>  zakres dźwięków, którymi rozporządza jakiś instrument lub rodzaj głosu<br><b>6</b> <i></i>  wielkość lub zakres jakiegoś zjawiska</td></tr>
<tr><td><b>skarga</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wypowiedź, w której ktoś uskarża się na coś<br><b>2</b> <i></i>  obwinianie kogoś o coś<br><b>3</b> <i></i>  akt oskarżenia prywatnego w procesie karnym lub powództwo w sprawie cywilnej<br><b>4</b> <i></i>  środek odwoławczy przysługujący stronom i innym uczestnikom postępowania przed określonym organem, zmierzający do zmiany lub uchylenia orzeczenia tego organu</td></tr>
<tr><td><b>skoro</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające przesłankę, na podstawie której można wywnioskować to, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Musiał na coś poważnego chorować, skoro umarł tak młodo.</i><br><b>2</b> <i>daw.</i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające warunki umożliwiające zajście, bezpośrednio po ich powstaniu, zdarzenia, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Skoro usłyszeli głos matki, zaraz zawrócili do domu.</i></td></tr>
<tr><td><b>skrajny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  występujący w krańcowej postaci<br><b>2</b> <i></i>  znajdujący się na skraju czegoś</td></tr>
<tr><td><b>skąd I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek zastępujący określenie miejsca, źródła, przyczyny czegoś, używany w funkcji pytajnej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Skąd ci to przyszło do głowy?</i><br><b>b</b> lub względnej, w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wracaj tam, skąd przyszedłeś</i></td></tr>
<tr><td><b>skąd II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik zaprzeczający temu, co ktoś powiedział<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Powiedziałeś jej o tym? – Skąd!</i></td></tr>
<tr><td><b>skądciś</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i> <b>zobacz</b> „skądś” </td></tr>
<tr><td><b>skądinąd I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła używana w wyrażeniu wtrąconym, nawiązującym do wcześniejszej wypowiedzi i uzupełniającym je nową, zwykle mniej istotną informacją<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Człowiek ten, skądinąd postępowy, był przeciwnikiem równouprawnienia kobiet.</i></td></tr>
<tr><td><b>skądinąd II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  z innego miejsca lub źródła niż to, o którym była mowa, i to, które mówiący lub słuchacz miał na myśli<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wiem to skądinąd.</i></td></tr>
<tr><td><b>skądkolwiek</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek zastępujący wyrażenia: „z jakiegokolwiek miejsca” lub „bez względu na to skąd”</td></tr>
<tr><td><b>skądsiś</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i> <b>zobacz</b> „skądś” </td></tr>
<tr><td><b>skądś</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający miejsce lub źródło czegoś bliżej nieokreślone lub nieznane<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ja chyba skądś go znam.</i></td></tr>
<tr><td><b>skądże I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wzmocniony wykrzyknik „skąd”</td></tr>
<tr><td><b>skądże II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wzmocniony zaimek „skąd”, występujący w pytaniach</td></tr>
<tr><td><b>smyk I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  o dziecku, zwłaszcza o chłopcu<br><b>2</b> <i></i> <b>zobacz</b> „smyczek” </td></tr>
<tr><td><b>smyk II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  wyraz oznaczający szybki ruch, szybką ucieczkę</td></tr>
<tr><td><b>spod</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący o ruchu z miejsca położonego niżej lub głębiej niż obiekt nazywany przez rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyciągnęła rękawiczki spod sterty ubrań.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że ktoś lub coś przybywa lub pochodzi z miejsca położonego w pobliżu miejscowości bądź obiektu, o których mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ich rodzina pochodziła spod Lwowa.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że ktoś spogląda pod czymś, co ma nad oczami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Żołnierze spoglądali na nas spod ciężkich hełmów.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek oznaczający wspólne podleganie jakiejś władzy lub wydobycie się z zakresu jakichś oddziaływań<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przestępca uwolnił się spod dozoru policji.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie przysługującego danej osobie znaku zodiaku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Syn jest spod Raka, a córka spod Lwa.</i></td></tr>
<tr><td><b>spojrzenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wzrok w chwili patrzenia<br><b>2</b> <i></i>  sposób widzenia i oceny czegoś</td></tr>
<tr><td><b>spoko</b></td><td>qub_interj</td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  wykrzyknik nawołujący do zachowania spokoju<br><b>2</b> <i>pot.</i>  partykuła wyrażająca przyzwolenie lub aprobatę; tak, w porządku, dobrze, zgoda</td></tr>
<tr><td><b>spomiędzy</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek informujący, że z miejsca położonego między jakimiś obiektami wysunęła się, wyjrzała lub wyszła rzecz lub osoba, o której mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spomiędzy kamieni ciekła woda.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek informujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wyróżnionej części zbioru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spomiędzy setek listów wylosowano trzy.</i></td></tr>
<tr><td><b>sponad</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek informujący o ruchu z miejsca położonego wyżej niż obiekt lub obszar nazywany przez rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Sponad gór wiał wiatr.</i></td></tr>
<tr><td><b>sporo I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niemało, dość dużo</td></tr>
<tr><td><b>sporo II</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek informujący o dość dużej liczbie rzeczy, osób lub zjawisk</td></tr>
<tr><td><b>spotkanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  umówione zejście się lub zjazd w celu zobaczenia się z kimś<br><b>2</b> <i></i>  rozgrywka, zawody sportowe</td></tr>
<tr><td><b>spoza</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek informujący, że ktoś nie należy do grupy osób, instytucji lub organizacji, o której jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zabiegali o poparcie posłów spoza koalicji.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek informujący, że ktoś lub coś pochodzi z miejsca położonego poza danym obszarem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Powołano recenzentów spoza Warszawy.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek informujący, że obiekt, o którym mowa, przestał być zasłonięty przedmiotem nazwanym przez rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Słońce wyjrzało spoza chmur.</i></td></tr>
<tr><td><b>społem</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  wspólnie</td></tr>
<tr><td><b>spośród</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wyróżnionej części jakiegoś zbioru<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wybrano go spośród zebranych.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że z miejsca położonego między jakimiś obiektami wysunęła się, wyjrzała lub wyszła rzecz lub osoba, o której mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spośród zarośli wyłaniała się zabytkowa wieża.</i></td></tr>
<tr><td><b>sprawa</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zespół okoliczności, które są przedmiotem czyjegoś zainteresowania<br><b>2</b> <i></i>  interes, rzecz do załatwienia<br><b>3</b> <i></i>  wielkie zadanie, wzniosły cel<br><b>4</b> <i></i>  postępowanie toczące się przed sądem</td></tr>
<tr><td><b>sprawozdanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  przedstawienie przebiegu jakiejś działalności, szczegółowe zdanie sprawy z czegoś</td></tr>
<tr><td><b>sprzed</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, pochodzi z okresu wcześniejszego niż wydarzenie nazywane rzeczownikiem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pieśń ta pochodzi sprzed powstania listopadowego.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek przyłączający rzeczownik, który określa, ile czasu upłynęło od danego zdarzenia do momentu mówienia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To fotografia sprzed pięciu lat.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz przestała być w miejscu znajdującym się przed obiektem nazywanym przez rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Samochód odjechał sprzed domu.</i></td></tr>
<tr><td><b>sprzedaż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  odstępowanie czegoś przez sprzedawcę na własność kupującemu za określoną sumę</td></tr>
<tr><td><b>spór</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  spieranie się z kimś</td></tr>
<tr><td><b>stale</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  przez cały czas, bez przerwy</td></tr>
<tr><td><b>stamtąd</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek odnoszący się do miejsca oddalonego od osoby mówiącej, z którego zaczyna się jakieś działanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Stamtąd łatwo trafisz do hotelu.</i></td></tr>
<tr><td><b>stanowisko</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  miejsce występowania czegoś<br><b>2</b> <i></i>  sposób pojmowania czegoś, zapatrywania się na coś<br><b>3</b> <i></i>  miejsce pobytu, postoju lub wykonywania jakiejś czynności<br><b>4</b> <i></i>  pozycja w hierarchii zawodowej, służbowej; też: pozycja w środowisku<br><b>5</b> <i></i>  ufortyfikowane miejsce w terenie, zajmowane przez wojsko<br><b>6</b> <i></i>  miejsce występowania roślin<br><b>7</b> <i></i>  miejsce stałego przebywania lub lęgu zwierząt żyjących na swobodzie<br><b>8</b> <i></i>  miejsce, w którym myśliwy czeka na zwierzynę podczas polowania</td></tr>
<tr><td><b>staranie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wysiłki podejmowane w celu osiągnięcia lub otrzymania czegoś</td></tr>
<tr><td><b>starcie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  powierzchowne uszkodzenie skóry<br><b>2</b> <i></i>  potyczka, bitwa<br><b>3</b> <i></i>  ostra wymiana zdań<br><b>4</b> <i></i>  w niektórych sportach: jedna z części, na które dzieli się walka</td></tr>
<tr><td><b>stary I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  mający wiele lat, istniejący od wielu lat<br><b>2</b> <i></i>  charakterystyczny dla kogoś, kto przeżył wiele lat<br><b>3</b> <i></i>  taki, który ma za sobą wieloletnie doświadczenie w jakiejś dziedzinie<br><b>4</b> <i></i>  istniejący od dawna, mający długą tradycję<br><b>5</b> <i></i>  pochodzący z dawnych czasów i mający wartość historyczną<br><b>6</b> <i></i>  zniszczony wskutek długiego używania<br><b>7</b> <i></i>  dawny, poprzedni, nieaktualny<br><b>8</b> <i></i>  znany, trwający od dawna, a mimo to nietracący na aktualności<br><b>9</b> <i></i>  o produktach żywnościowych: nieświeży</td></tr>
<tr><td><b>stary II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i>pot.</i>  stary mężczyzna<br><b>2</b> <i>pot.</i>  w zwrocie do dobrego znajomego<br><b>3</b> <i>pot.</i>  szef, przełożony<br><b>4</b> <i>pot.</i>  ojciec<br><b>5</b> <i>pot.</i>  mąż</td></tr>
<tr><td><b>status</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  stan prawny jakiejś osoby, instytucji lub organizacji<br><b>2</b> <i></i>  pozycja społeczna i zawodowa jakiejś osoby lub grupy<br><b>3</b> <i></i>  funkcja, ranga lub znaczenie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>stereo I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stereofoniczny</td></tr>
<tr><td><b>stereo II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stereofoniczny sprzęt grający</td></tr>
<tr><td><b>sto I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 100</td></tr>
<tr><td><b>sto II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  mnóstwo, wiele</td></tr>
<tr><td><b>stokroć</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  sto razy lub bardzo wiele razy<br><b>2</b> <i></i>  bardzo intensywnie</td></tr>
<tr><td><b>stop I</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik nakazujący komuś natychmiastowe zatrzymanie się lub przerwanie jakiejś czynności<br><b>2</b> <i></i>  w tekstach depesz: wyraz pełniący funkcję kropki<br><b>3</b> <i></i>  czerwone światło zapalające się automatycznie z tyłu pojazdu mechanicznego w momencie naciśnięcia hamulca<br><b>4</b> <i>pot.</i>  forma podróżowania polegająca na nieodpłatnym korzystaniu z zatrzymywanych po drodze pojazdów<br><b>5</b> <i>pot.</i>  samochód zabierający autostopowiczów</td></tr>
<tr><td><b>stop II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  substancja metaliczna wytwarzana w celu poprawienia właściwości wytrzymałościowych i technologicznych metali</td></tr>
<tr><td><b>stopień</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pojedynczy element schodów; też: występ w jakimś podwyższeniu umożliwiający wchodzenie lub schodzenie<br><b>2</b> <i></i>  szczebel w klasyfikacji czegoś<br><b>3</b> <i></i>  szczebel w hierarchii urzędniczej, społecznej, wojskowej, naukowej itp.<br><b>4</b> <i></i>  cyfrowa lub słowna ocena postępów ucznia<br><b>5</b> <i></i>  jednostka miary, podstawowa część różnych skal<br><b>6</b> <i></i>  poziom, intensywność czegoś<br><b>7</b> <i></i>  jednostka miary kąta równa 1/360 kąta pełnego<br><b>8</b> <i></i>  forma przymiotnika lub przysłówka określająca natężenie cechy jakiegoś przedmiotu lub czynności<br><b>9</b> <i></i>  kolejny dźwięk skali lub gamy diatonicznej, licząc od dźwięku centralnego</td></tr>
<tr><td><b>stuk I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  odgłos powstający przy uderzaniu twardymi przedmiotami</td></tr>
<tr><td><b>stuk II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtórzony, naśladujący odgłos stukania</td></tr>
<tr><td><b>stulecie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  okres stu lat<br><b>2</b> <i></i>  setna rocznica</td></tr>
<tr><td><b>stwierdzenie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wypowiedź stwierdzająca coś</td></tr>
<tr><td><b>stworzenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  istota żywa<br><b>2</b> <i></i>  wszystko, co żyje; też: cały świat</td></tr>
<tr><td><b>stąd</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wyznaczający miejsce, w którym znajduje się osoba mówiąca lub z którego zaczyna się jakieś działanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zabierz stąd tego psa.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek wskazujący na źródło, przyczynę lub punkt wyjścia czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Stąd biorą się jego kłopoty.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek wprowadzający zdanie lub jego równoważnik, które określają następstwo wcześniejszego faktu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie przestrzegano higieny, stąd częste choroby zakaźne.</i></td></tr>
<tr><td><b>sugestia</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  czyjś wpływ na myśli, przekonania, zachowania drugiej osoby lub całej grupy<br><b>2</b> <i></i>  czyjeś rady, pomysły lub propozycje<br><b>3</b> <i></i>  informacja, która nie wynika wprost z czyjejś wypowiedzi lub jakiegoś tekstu, ale jest w nich zawarta np. w formie aluzji</td></tr>
<tr><td><b>suma</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pewna ilość pieniędzy<br><b>2</b> <i></i>  wynik dodawania liczb<br><b>3</b> <i></i>  ogół rzeczy, zjawisk lub wrażeń<br><b>4</b> <i></i>  w Kościele katolickim: uroczysta msza z kazaniem, odprawiana w niedziele i święta</td></tr>
<tr><td><b>swój I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek zastępujący w odpowiednich kontekstach inne zaimki dzierżawcze: mój, twój, nasz, wasz, jego, jej, ich, oznaczający, że to, co jest wyrażone przez rzeczownik, którego dotyczy, należy lub odnosi się odpowiednio: do mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spakowałam wszystkie swoje rzeczy.</i><br><b>b</b> do osoby, do której zwraca się mówiący<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zabierz stąd swoje rzeczy.</i><br><b>c</b> do grupy osób, do której należy mówiący<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyłożyliśmy im swoje racje.</i><br><b>d</b> do grupy osób, w skład której wchodzi osoba, do której zwraca się mówiący<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dlaczego nie mówiliście o swoich problemach?</i><br><b>e</b> albo do innych osób lub rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Umówił się ze swoją dziewczyną.</i></td></tr>
<tr><td><b>swój II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  ktoś bliski, należący do tego samego środowiska, do rodziny</td></tr>
<tr><td><b>sytuacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ogół warunków, w których ktoś się znajduje lub coś się dzieje<br><b>2</b> <i></i>  fragment akcji, zwłaszcza w sztuce lub filmie<br><b>3</b> <i>daw.</i>  położenie jakiejś miejscowości lub obiektu</td></tr>
<tr><td><b>sza</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, za pomocą którego mówiący chce kogoś uciszyć lub dać komuś znać, żeby o danej sprawie nikomu nie mówił</td></tr>
<tr><td><b>szalom</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pozdrowienie żydowskie</td></tr>
<tr><td><b>szansa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  możliwość powodzenia w jakiejś sprawie lub zaistnienia jakichś pożądanych okoliczności</td></tr>
<tr><td><b>szast</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący szybki ruch</td></tr>
<tr><td><b>szczególnie</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący wyróżnia określony obiekt lub stan rzeczy, stwierdzając, że to, co jest powiedziane w zdaniu, w większym stopniu dotyczy tego obiektu lub stanu rzeczy niż innych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Było zimno, szczególnie rano.</i></td></tr>
<tr><td><b>szereg I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ciąg osób lub rzeczy znajdujących się obok siebie, w jednej, prostej linii<br><b>2</b> <i></i>  zbiór jednostek, np. faktów, uporządkowanych według określonego systemu<br><b>3</b> <i>mat.</i>  wyrażenie mające postać sumy skończonej lub nieskończonej liczby składników</td></tr>
<tr><td><b>szereg II</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek komunikujący o dość dużej liczbie rzeczy, zjawisk lub osób</td></tr>
<tr><td><b>szerokość</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  poprzeczny wymiar liniowy powierzchni lub bryły</td></tr>
<tr><td><b>szesnaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 16</td></tr>
<tr><td><b>sześć I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 6</td></tr>
<tr><td><b>sześć II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ocena celująca w szkolnym systemie ocen</td></tr>
<tr><td><b>sześćdziesiąt</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 60</td></tr>
<tr><td><b>sześćset</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 600</td></tr>
<tr><td><b>szklanka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  szklane, walcowate naczynie o pojemności około <sup>1</sup>/<sub>4</sub> litra, przeznaczone do picia z niego napojów; też: zawartość takiego naczynia<br><b>2</b> <i>pot.</i>  cienka warstewka lodu pokrywająca jezdnie i chodniki<br><b>3</b> <i></i>  odmiana wiśni; też: owoc tej wiśni</td></tr>
<tr><td><b>szlus</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik wyrażający stanowczy nakaz zakończenia czegoś</td></tr>
<tr><td><b>sztuczny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  o substancji, przedmiocie lub zjawisku: stworzony przez człowieka w celu zastąpienia naturalnego odpowiednika<br><b>2</b> <i></i>  niezgodny z naturalną koleją rzeczy<br><b>3</b> <i></i>  zachowujący się w sposób nienaturalny; też: świadczący o takim zachowaniu</td></tr>
<tr><td><b>szu</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „szur” </td></tr>
<tr><td><b>szur</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący odgłos powstający przy tarciu czegoś, szuraniu o coś</td></tr>
<tr><td><b>szurum-burum II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  zamieszanie</td></tr>
<tr><td><b>szus</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  szybki zjazd na nartach prosto w dół<br><b>2</b> <i>pot.</i>  szybki ruch w jakimś kierunku, wykonany np. w czasie zjazdu lub biegu<br><b>3</b> <i>daw.</i>  wybryk</td></tr>
<tr><td><b>szybkość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  cecha tego, co przebiega w większym tempie, z większą częstotliwością, krócej niż zwykle<br><b>2</b> <i></i>  cecha tego, kto szybko porusza się, pracuje lub reaguje<br><b>3</b> <i></i>  wartość określająca, jak szybko coś lub ktoś się porusza lub coś się dzieje<br><b>4</b> <i></i>  fakt, że coś następuje natychmiast, niezwłocznie</td></tr>
<tr><td><b>sąsiedni</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  położony w pobliżu czegoś</td></tr>
<tr><td><b>służba</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  praca na rzecz jakiejś wspólnoty, wykonywana z poświęceniem<br><b>2</b> <i></i>  instytucja użyteczności publicznej lub wojsko; też: pracownicy tej instytucji<br><b>3</b> <i></i>  działalność tych instytucji<br><b>4</b> <i></i>  obowiązki pełnione w określonych godzinach pracy w niektórych instytucjach<br><b>5</b> <i>daw.</i>  wykonywanie pracy służącego w czyimś domu, gospodarstwie itp. za wynagrodzeniem; też: osoby wykonujące takie prace</td></tr>
<tr><td><b>tajemnica</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  sekret; też: nieujawnianie czegoś<br><b>2</b> <i></i>  wiadomość, której poznanie lub ujawnienie jest zakazane przez prawo<br><b>3</b> <i></i>  rzecz, której się nie rozumie lub nie umie wyjaśnić<br><b>4</b> <i></i>  najlepszy lub jedyny sposób na osiągnięcie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>tak I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wyrażająca twierdzącą odpowiedź na pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czy lubi pani słodycze? Tak.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca aprobatę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyrzucisz śmiecie? Tak.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła wyrażająca oczekiwanie mówiącego, że adresat potwierdzi jego przypuszczenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Napiłbyś się czegoś, tak?</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła poprzedzająca określenie ilości lub miary, rzadziej czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spotkajmy się tak o piątej.</i></td></tr>
<tr><td><b>tak II</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek, który wyraża wysoki stopień nasilenia cechy lub stanu rzeczy i komunikuje, że jest on większy, niż mówiący tego oczekiwał<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mieszkasz tak daleko od nas.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek, który sygnalizuje wysoki stopień nasilenia cechy lub stanu rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tak krzyczał, aż uszy bolały.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek, który sygnalizuje sposób wykonywania czynności, odsyłając do konkretnej sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spójrz na mnie. Tak wyglądam.</i><br><b>4</b> <i></i>  zaimek, który sygnalizuje sposób wykonania czynności, odsyłając do zdania podrzędnego, określającego, na czym ten sposób polega<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mów tak, żeby cię nikt nie usłyszał.</i><br><b>5</b> <i></i>  zaimek, który odsyła do wyrażenia oznaczającego podstawę porównania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tak postąpiłem, jak chciałaś.</i></td></tr>
<tr><td><b>taki</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek odnoszący się do cechy danych osób lub przedmiotów, o której była wcześniej mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dom jest duży, takiego potrzebujemy.</i><br><b>b</b> o której będzie mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>On jest taki jak ojciec.</i><br><b>c</b> o której nie mówi się, ale zakłada, że odbiorca wie, o jaką cechę chodzi<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie spotkasz drugiej takiej kobiety.</i><br><b>d</b> o której nie mówi się, oceniając ją jako nieistotną w danej sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kto to jest? A taki jeden.</i></td></tr>
<tr><td><b>takoż</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  tak samo, również</td></tr>
<tr><td><b>także</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  i również, też</td></tr>
<tr><td><b>tam I</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek, który odnosi się do miejsca postrzeganego jako dalsze (nie tu, gdzie jest mówiący)<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdzie mam to położyć? Tam.</i><br><b>b</b> lub do miejsca, o którym była mowa albo będzie mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Urodził się w Szwecji i tam spędził dzieciństwo.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie idziemy tam, dokąd myślisz.</i></td></tr>
<tr><td><b>tam II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i>  partykuła o charakterze ekspresywnym, zwykle podkreślająca obojętność mówiącego wobec obiektów lub zdarzeń, o których mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ma tam jakieś zasługi.</i></td></tr>
<tr><td><b>tamtejszy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  znajdujący się tam (w przeciwieństwie do „tu”); też: dotyczący tamtych, już wspomnianych miejsc, osób</td></tr>
<tr><td><b>tamten</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek odnoszący się do obiektów lub okoliczności postrzeganych jako dalsze (w opozycji do „ten”), wskazanych w jakiś sposób przez mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Podaj mi tamte okulary.</i><br><b>b</b> lub w odniesieniu do obiektów, które są znane odbiorcy, bo była o nich mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie mówmy o tamtej sprawie.</i><br><b>c</b> używany przy nazwach okresów oznacza poprzedni taki okres<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Widziałam go w tamtym tygodniu.</i></td></tr>
<tr><td><b>tamtędy</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek odnoszacy się do miejsca stanowiącego trasę ruchu, postrzeganego jako dalsze (w przeciwieństwie do „tędy”), wskazanego w jakiś sposób przez mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie idźcie tamtędy, bo ciemno.</i><br><b>b</b> lub wskazujący na miejsce, o którym była lub będzie mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tamtęty właśnie będziemy szli. Idźcie tamtędy, którędy szliśmy wczoraj.</i></td></tr>
<tr><td><b>tamże</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek odnoszący się do miejsca, o którym była mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Urodziła się w Warszawie i tamże chodziła do szkoły.</i><br><b>b</b> oraz używany w przypisach do tekstów o charakterze naukowym; odnoszący się do wcześniej cytowanego utworu</td></tr>
<tr><td><b>taś</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, parokrotnie powtórzony, używany w celu przywołania kaczek</td></tr>
<tr><td><b>tedy</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i>daw.</i>  spójnik przyłączający zdanie, które przedstawia informację wynikającą ze zdania poprzedzającego</td></tr>
<tr><td><b>tegoroczny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dotyczący bieżącego roku</td></tr>
<tr><td><b>tek</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  drzewo o dużych liściach, rosnące w strefie wilgotnych lasów tropikalnych</td></tr>
<tr><td><b>tekst</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ciąg zapisanych słów i zdań składających się na pewną całość wyrażającą określone treści</td></tr>
<tr><td><b>temperatura</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  odczytywana na skali termometru wielkość fizyczna określająca stopień ogrzania czegoś<br><b>2</b> <i></i>  stan cieplny ciała ludzi lub zwierząt<br><b>3</b> <i></i>  gorączka<br><b>4</b> <i></i>  emocje panujące w jakimś środowisku</td></tr>
<tr><td><b>tempo</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  szybkość, z jaką się wykonuje jakąś czynność lub z jaką się coś odbywa<br><b>2</b> <i></i>  rytm, według którego wykonuje się pewne ruchy<br><b>3</b> <i></i>  stopień szybkości wykonywania utworu muzycznego</td></tr>
<tr><td><b>ten</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek odnoszący się do obiektów lub okoliczności postrzeganych jako bliskie, wyróżnionych spośród innych i wskazanych w jakiś sposób przez mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To ten człowiek.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub uznanych przez mówiącego za znane odbiorcy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>I co z tymi pieniędzmi?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek w funkcji wyrażenia nawiązującego, odnosi się do obiektów bądź okoliczności, o których była lub będzie mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był wczoraj na jakimś filmie, film ten znał już wcześniej.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To jest ta książka, o której mówiłam.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek używany przy nazwach dni, wyznaczający najbliższy taki dzień w przeszłości lub w przyszłości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spotkamy się w tę niedzielę.</i></td></tr>
<tr><td><b>tentego</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  wyraz zastępujący określenie jakiejś czynności, sytuacji, jakiegoś faktu itp., których mówiący nie chce lub nie umie określić</td></tr>
<tr><td><b>tenże</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ten sam</td></tr>
<tr><td><b>teoria</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  całościowa koncepcja zawierająca opis i wyjaśnienie określonych zjawisk i zagadnień; też: czyjakolwiek koncepcja na określony temat<br><b>2</b> <i></i>  dział nauki o literaturze, kulturze, sztuce itp. zajmujący się systematyzowaniem pojęć i twierdzeń leżących u podstaw tych dziedzin<br><b>3</b> <i></i>  teza jeszcze nieudowodniona lub nieznajdująca potwierdzenia w praktyce</td></tr>
<tr><td><b>teraz</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w tej chwili, współcześnie</td></tr>
<tr><td><b>termin</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  czas przeznaczony na wykonanie jakiegoś zadania; też: konkretna data, kiedy ma coś nastąpić<br><b>2</b> <i></i>  wyraz lub wyrażenie o specjalnym znaczeniu w jakiejś dziedzinie<br><b>3</b> <i>daw.</i>  nauka rzemiosła u majstra</td></tr>
<tr><td><b>teza</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  założenie, które ktoś zamierza udowodnić<br><b>2</b> <i></i>  w dialektyce Hegla: pierwszy etap trójfazowego rozwoju rzeczywistości<br><b>3</b> <i></i>  w utworze literackim: idea, przesłanie<br><b>4</b> <i>log.</i>  założenie, twierdzenie wymagające dowodu<br><b>5</b> <i>mat.</i>  część twierdzenia, której przy danych założeniach należy dowieść</td></tr>
<tr><td><b>też</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła włączająca do większego zbioru wyróżniony przez nią element i komunikująca, że można o nim powiedzieć to samo co o pozostałych elementach<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czy ty też o tym wiedziałeś?</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła występująca w zdaniu nawiązującym do poprzedniego i podkreślająca, że mowa jest o tych samych przedmiotach lub faktach, których dotyczyło wcześniejsze zdanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Liczyłam, że dostanie nagrodę. Tak też się stało.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła występująca bezpośrednio przed ostatnim członem wyliczenia, sygnalizując jego zamknięcie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wiem, czy dobrze usłyszałam, czy też nie.</i><br><b>4</b> <i>lekcew.</i>  partykuła wprowadzająca wypowiedź wyrażającą negatywny stosunek mówiącego do osoby, przedmiotu lub faktu, których dotyczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Też masz zachcianki!</i></td></tr>
<tr><td><b>tfu</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik imitujący dźwięk podczas plucia, wyrażający wstręt lub odrazę, albo wypowiadany przez kogoś, kto zauważył, że powiedział nie to, co chciał</td></tr>
<tr><td><b>tik-tak</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dwa kolejne, regularnie powtarzające się dźwięki, jakie powstają wtedy, gdy zegar tyka</td></tr>
<tr><td><b>tirli</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtarzany, naśladujący dźwięki instrumentów smyczkowych</td></tr>
<tr><td><b>to I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek odnoszący się do obiektów lub okoliczności postrzeganych jako bliskie, wskazanych w jakiś sposób przez mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co to jest?</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub uznanych przez mówiącego za znane odbiorcy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Co to ma znaczyć?</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek odnoszący się do obiektów bądź okoliczności, o których była lub będzie mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W zlewie leżą brudne naczynia. Pozmywaj to.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To, co się później działo, trudno opisać.</i><br><b>3</b> <i>euf.</i>  zaimek odnoszący się do aktywności seksualnej człowieka</td></tr>
<tr><td><b>to II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> czasownik utożsamiający obiekty lub okoliczności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Śmiech to zdrowie.</i><br><b>b</b> lub łączący dwa takie same wyrazy w tej samej formie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wojna to wojna.</i></td></tr>
<tr><td><b>to III</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła dodawana do wyrazów, które nadawca chce w szczególny sposób wyróżnić<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kogo to ja widzę?</i><br><b>b</b> lub oddzielająca temat wypowiedzi od reszty zdania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Teraz to idź spać.</i></td></tr>
<tr><td><b>to IV</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie wyrażające konsekwencje tego, o czym była mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poszukaj, to znajdziesz.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik przyłączający do zdań z zaimkami względnymi lub innymi spójnikami zdania wyrażające różne relacje w zależności od sensu tych zaimków czy spójników<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gdybyś coś chciał, to napisz.</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik łączący dwa takie same czasowniki w tej samej formie, wyrażający obojętność nadawcy dotyczącą przedstawionej sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>No trudno, nie kocha to nie kocha.</i></td></tr>
<tr><td><b>to V</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ten” </td></tr>
<tr><td><b>toteż</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie, które przedstawia informację wynikającą ze zdania poprzedzającego</td></tr>
<tr><td><b>toż</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła nawiązująca do jakiejś sytuacji lub do czyjejś wypowiedzi, wprowadzająca sąd polemiczny<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Sto tysięcy? Toż to majątek.</i></td></tr>
<tr><td><b>trach</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik nazywający dźwięk, jaki powstaje wtedy, kiedy coś pęka lub łamie się</td></tr>
<tr><td><b>traf</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  przypadek, zbieg okoliczności</td></tr>
<tr><td><b>traktat</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ważna umowa międzynarodowa<br><b>2</b> <i></i>  obszerne dzieło naukowe, zawierające wykład na jakiś temat</td></tr>
<tr><td><b>trap I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ruchome schodki, pomost lub kładka służące m. in. do wchodzenia z nabrzeża na statek</td></tr>
<tr><td><b>trap II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „zapadnia” </td></tr>
<tr><td><b>trap III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  konkurencja strzelecka polegająca na strzelaniu ze strzelby śrutowej do rzutków</td></tr>
<tr><td><b>treść</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  to, co jest zawarte w czyjejś wypowiedzi; też: to, co przekazuje odbiorcy dzieło sztuki, w przeciwstawieniu do formy<br><b>2</b> <i></i>  to, co stanowi istotę, sens czegoś<br><b>3</b> <i></i>  zawartość przewodu pokarmowego, niektórych jam wewnątrz ciała lub żywych komórek</td></tr>
<tr><td><b>trochę I</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> przysłówek komunikujący, że stopień cechy lub zakres stanu rzeczy bądź zjawiska, o których mowa w zdaniu, nie jest duży<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Trochę go martwiła ta pogoda.</i><br><b>b</b> lub komunikujący, że to, o czym mowa, trwało przez krótki czas<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Musisz trochę poczekać.</i></td></tr>
<tr><td><b>trochę II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca o niewielkim stopniu nasilenia cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To trochę naiwność.</i></td></tr>
<tr><td><b>trochę III</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> zaimek komunikujący o niedużej ilości rzeczy lub osób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Odłożył trochę pieniędzy na remont.</i><br><b>b</b> bądź o niewielkim stopniu natężenia cechy lub stanu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To wymaga trochę ostrożności.</i></td></tr>
<tr><td><b>truś</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „trusia”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>tryliard</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  tysiąc trylionów, liczba odpowiadająca jedynce z dwudziestoma jeden zerami</td></tr>
<tr><td><b>trylion</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  milion bilionów, liczba zapisywana jako jedynka z osiemnastoma zerami<br><b>2</b> <i></i>  ogromna liczba czegoś</td></tr>
<tr><td><b>trzask I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  suchy, urywany odgłos</td></tr>
<tr><td><b>trzask II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik nazywający dźwięk spowodowany uderzeniem, pęknięciem, wystrzałem itp.</td></tr>
<tr><td><b>trzeci I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  będący ostatnim elementem zbioru składającego się z trzech jednostek lub jedną z trzech części, na które można coś podzielić<br><b>2</b> <i></i>  niebezpośredni</td></tr>
<tr><td><b>trzeci II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  trzeci dzień miesiąca<br><b>2</b> <i></i>  osoba występująca po dwóch poprzednich; też: jeden z trzech</td></tr>
<tr><td><b>trzy I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 3</td></tr>
<tr><td><b>trzy II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ocena dostateczna w szkolnym systemie ocen</td></tr>
<tr><td><b>trzydziesty I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  będący ostatnim elementem zbioru składającego się z trzydziestu jednostek lub jedną z trzydziestu części, na które można coś podzielić</td></tr>
<tr><td><b>trzydziesty II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  trzydziesty dzień miesiąca</td></tr>
<tr><td><b>trzydzieści</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 30</td></tr>
<tr><td><b>trzykroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  trzy razy, trzykrotnie</td></tr>
<tr><td><b>trzynaście</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 13</td></tr>
<tr><td><b>trzysta</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 300</td></tr>
<tr><td><b>trójka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  cyfra oznaczająca liczbę 3<br><b>2</b> <i></i>  to, co jest oznaczone liczbą 3<br><b>3</b> <i></i>  trzy osoby, troje zwierząt, rzadziej trzy przedmioty<br><b>4</b> <i></i> <b>zobacz</b> „ocena dostateczna” <br><b>5</b> <i></i>  pokój, pomieszczenie dla trzech osób<br><b>6</b> <i></i>  szereg złożony z trzech osób, samolotów itp., wchodzący w skład kolumny<br><b>7</b> <i></i>  trzy punkty na kostce do gry, trzy oczka na kostce domina<br><b>8</b> <i></i>  trzy prawidłowe skreślenia w totolotku<br><b>9</b> <i></i> <b>zobacz</b> „trojka” <br><b>10</b> <i></i>  karta oznaczona cyfrą 3, mająca taką wartość</td></tr>
<tr><td><b>ts</b><br>tss</td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik nakazujący milczenie, zachowanie ciszy</td></tr>
<tr><td><b>tu I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek odnoszący się do miejsca postrzeganego jako bliskie, wskazanego przez mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czekaj tu na mnie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub do miejsca, o którym była albo będzie mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wszedł do pokoju i dopiero tu zauważył, że zapomniał kupić masło.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Stał tu, gdzie kiedyś był dom.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek odnoszący się do wiadomej lub wskazanej w tekście sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tu płacz nic nie pomoże.</i></td></tr>
<tr><td><b>tu II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła używana z reguły w rozmowach telefonicznych, wprowadzająca wyrażenie, za pomocą którego mówiący przedstawia się<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dzień dobry, tu Ania.</i><br><b>2</b> <i>pot.</i>  partykula o charakterze ekspresywnym, wyrażająca najczęściej zniecierpliwienie, a nawet złość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ty mi tu nie płacz!</i></td></tr>
<tr><td><b>tudzież</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik używany do łączenia zdań lub innych wyrażeń, które odnoszą się do tych samych przedmiotów, osób lub faktów</td></tr>
<tr><td><b>tup</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik, zwykle powtórzony, naśladujący głośne chodzenie</td></tr>
<tr><td><b>tupu</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i> <b>zobacz</b> „tup” </td></tr>
<tr><td><b>tur</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wymarły przodek bydła domowego</td></tr>
<tr><td><b>tura</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  jedna z kolejno powtarzających się czynności stanowiących fazę jakiegoś cyklu<br><b>2</b> <i></i>  jedna z grup ludzi wykonujących kolejno tę samą czynność</td></tr>
<tr><td><b>tutaj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „tu I” </td></tr>
<tr><td><b>tutejszy I</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  miejscowy</td></tr>
<tr><td><b>tutejszy II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  stały mieszkaniec miejsca, w którym znajduje się mówiący o tej osobie</td></tr>
<tr><td><b>tuż</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła komunikująca o bardzo małej odległości między dwoma miejscami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ojciec mieszka tuż obok.</i><br><b>b</b> lub komunikująca, że między dwoma zdarzeniami upłynęło bardzo mało czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zachorowała tuż po maturze.</i></td></tr>
<tr><td><b>twój I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek oznaczający, że to, co jest wyrażone przez rzeczownik, którego dotyczy, należy lub odnosi się do osoby, do której się mówi „ty”<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To twoje ubranie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Słyszałam twoje kroki.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek oznaczający, że to, co wyraża rzeczownik, któremu towarzyszy, jest szczególnie lubiane przez osobę, do której się mówi „ty”<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czerwony to twój kolor.</i></td></tr>
<tr><td><b>twój II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  twój mąż</td></tr>
<tr><td><b>ty</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek odnoszący się do osoby, do której zwraca się mówiący</td></tr>
<tr><td><b>tyk I</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  tykanie jakiegoś mechanizmu, urządzenia, np. zegara</td></tr>
<tr><td><b>tyk II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  gęste, matowe, czerwone płótno używane na wsypy</td></tr>
<tr><td><b>tyle I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek wskazujący na ilość lub liczbę rzeczy albo osób, określoną za pomocą gestu lub wymienioną w wypowiedzi poprzedzającej daną lub następującej po niej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Możemy porozmawiać parę minut? – Tyle możemy.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek komunikujący o dużej ilości lub liczbie rzeczy albo osób, pociągającej za sobą konsekwencje, o których mowa w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przynieś tyle krzeseł, żeby wszyscy mogli usiąść.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek wskazujący na taką samą liczbę, ilość lub skalę czegoś, o jakiej jest mowa w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ma tylu zwolenników co przeciwników.</i></td></tr>
<tr><td><b>tyle II</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek komunikujący o dużej ilości zdarzeń, która może pociągać za sobą konsekwencje, o których jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tyle chodziła, że aż nabawiła się odcisków.</i><br><b>2</b> <i></i> <b>a</b> zaimek komunikujący o małej ilości, liczbie lub skali, która ogranicza się do tego, o czym jest mowa w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tyle zrozumiała, że ktoś ją gdzieś zaprasza.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub o takiej samej liczbie, ilości lub skali czegoś, o jakiej jest mowa w zdaniu podrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Napisał tyle, ile umiał.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek, który wraz z poprzedzającym przyimkiem „na” komunikuje, że stopień lub zakres danego stanu rzeczy jest wystarczający do uzasadnienia tego, o czym mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był na tyle sprytny, że wszystko przewidział.</i><br><b>4</b> <i></i>  zaimek, który wraz z poprzedzającym przyimkiem „o” wprowadza wyrażenie charakteryzujące stopień, w jakim można urzeczywistnić lub wyjaśnić to, o czym jest mowa, albo otwiera zdanie zamykające wypowiedź na jakiś temat lub przerywające ją na jakiś czas<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Była o tyle rozsądna, że nie mówiła o tym.</i></td></tr>
<tr><td><b>tylekroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wiele razy</td></tr>
<tr><td><b>tyleż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wzmocniony zaimek „tyle”</td></tr>
<tr><td><b>tylko I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła ograniczająca odniesienie komunikowanego w zdaniu sądu do tych obiektów i stanów rzeczy, które są wymienione<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nosi tylko dżinsy.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że czegoś jest bardzo mało i że mówiący spodziewał się, iż ilość, zakres lub natężenie tego, o czym mowa, będą większe<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Uczyła się angielskiego tylko rok.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że mówiący ogranicza swoją prośbę lub życzenie do minimum<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Oby jutro tylko nie padało.</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła wprowadzająca zastrzeżenie lub dodatkowy komentarz mówiącego do wyrażonej wcześniej zgody na coś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tylko bez żartów.</i><br><b>5</b> <i></i>  partykuła używana w zdaniach wyrażających groźbę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spróbuj tylko tam pójść.</i></td></tr>
<tr><td><b>tylko II</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik przyłączający wyrażenie, które uściśla lub ogranicza zakres tego, o czym była mowa<br><b>2</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub wyrażenie, za pomocą którego mówiący koryguje czyjąś opinię, zastępując ją nowym sądem<br><b>3</b> <i></i>  spójnik, który wraz z użytym po nim słowem „że” przyłącza zdanie lub wyrażenie informujące o czymś niekorzystnym i zaprzeczające temu, co można wnioskować ze zdania poprzedzającego</td></tr>
<tr><td><b>tylko III</b></td><td>adv</td><td><b>1</b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że do osiągnięcia pewnego celu wystarczy wykonanie czynności lub zaistnienie stanu, o których jest mowa w zdaniu, lub komunikujący, że niekorzystna sytuacja uległa lub może ulec pogorszeniu</td></tr>
<tr><td><b>tym</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że stopień intensywności cechy lub stanu rzeczy, o którym mowa, jest w podanych okolicznościach jeszcze większy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tym lepiej, że wiesz, jak to zrobić.</i></td></tr>
<tr><td><b>tymczasem I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> partykuła przyłączająca zdanie o treści przeciwstawnej w stosunku do poprzedzającego kontekstu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zdążył wsiąść do pociągu, tymczasem kolega został na peronie.</i><br><b>b</b> lub przyłączajaca zdanie o treści niezgodnej z tym, co można wywnioskować z poprzedzającego kontekstu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zapowiadali słońce, tymczasem padał deszcz.</i></td></tr>
<tr><td><b>tymczasem II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w tym samym czasie, w którym działo się to, o czym wcześniej była mowa<br><b>2</b> <i></i>  do tego czasu, w którym stanie się to, o czym była mowa</td></tr>
<tr><td><b>tymczasem III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  na razie, do zobaczenia</td></tr>
<tr><td><b>tymczasowy</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  mający trwać krótko, do czasu przewidywanej zmiany</td></tr>
<tr><td><b>typ</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wzór, któremu odpowiada pewna seria przedmiotów, ludzi, zjawisk itp.<br><b>2</b> <i></i>  osoba skupiająca w sobie charakterystyczne cechy ludzi pewnej kategorii<br><b>3</b> <i>pot.</i>  osobnik, indywiduum<br><b>4</b> <i></i>  sportowiec, koń, drużyna itp. przewidziane przez kogoś na zwycięzcę lub wynik czegoś<br><b>5</b> <i></i>  charakterystyczna budowa, fizjonomia człowieka związana z jego rasą, przynależnością etniczną; też: osoba mająca taką budowę, fizjonomię<br><b>6</b> <i></i>  postać literacka mająca cechy ponadindywidualne, właściwe jakiejś grupie ludzi lub tradycyjnie powtarzanemu wzorowi bohatera literackiego<br><b>7</b> <i></i>  jednostka klasyfikacyjna w systematyce roślin i zwierząt<br><b>8</b> <i></i>  jednostka klasyfikacyjna obejmująca osobniki o wyrazistych cechach psychicznych lub psychicznych i fizycznych; też: osobnik o takich cechach</td></tr>
<tr><td><b>tysiąc I</b></td><td>num</td><td><b>1</b> <i></i>  liczebnik główny oznaczający liczbę 1000<br><b>2</b> <i>pot.</i>  tysiąc złotych, dolarów itp.<br><b>3</b> <i></i>  gra w karty, w której wygrywa ten, kto pierwszy uzyska tysiąc punktów</td></tr>
<tr><td><b>tysiąc II</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający bardzo dużą liczbę czegoś lub kogoś</td></tr>
<tr><td><b>tysiące</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ogromne sumy, kapitały</td></tr>
<tr><td><b>tysiąckroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  mnóstwo razy</td></tr>
<tr><td><b>tędy</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek odnoszący się do miejsca stanowiącego trasę ruchu, wskazanego w jakiś sposób przez mówiącego, np. gestem, albo wskazujący na miejsce, o którym była lub będzie mowa</td></tr>
<tr><td><b>u I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera oznaczająca samogłoskę „u”<br><b>2</b> <i></i>  samogłoska ustna<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dwudziesty drugi</td></tr>
<tr><td><b>u II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że coś jest częścią pewnej rzeczy lub tworzy z czymś pewną całość<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pomalowała paznokcie u nóg.</i><br><b>2</b> <i></i> <b>a</b> przyimek wprowadzający nazwę osoby, z której usług ktoś korzysta<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zamówił buty u szewca.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> której ktoś podlega jako wykonawca danej pracy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Praktykowała u samego mistrza.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się w pomieszczeniu należącym do danej osoby bądź w miejscu, w którym ona przebywa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Będę u ciebie jutro wieczorem.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek komunikujący o małej odległości między przedmiotem lub miejscem, w którym coś się dzieje, a danym miejscem lub terenem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wieś leżała u podnóża góry.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek wprowadzający nazwę rzeczy lub osoby, której przysługuje dana cecha<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Miała powodzenie u mężczyzn.</i></td></tr>
<tr><td><b>u III</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik wyrażający spontaniczną reakcję mówiącego na to, co sprawia mu przykrość lub ból, co go dziwi bądź zaskakuje</td></tr>
<tr><td><b>uderzenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  raz zadany ręką lub trzymanym przedmiotem<br><b>2</b> <i></i>  gwałtowne zetknięcie się dwóch rzeczy, z których przynajmniej jedna jest w ruchu; też: odgłos towarzyszący takiemu zetknięciu<br><b>3</b> <i></i>  nagłe i gwałtowne nasilenie się mrozu, wiatru itp.<br><b>4</b> <i></i>  w boksie, szermierce, walce wręcz: trafienie przeciwnika<br><b>5</b> <i></i>  w grach sportowych, np. w piłce, tenisie, bilardzie: kopnięcie, odbicie piłki, kuli, trafienie piłką, bilą<br><b>6</b> <i></i>  silna dawka leku<br><b>7</b> <i></i>  sposób dotykania, naciskania klawiszy przez artystę grającego na instrumencie klawiszowym, głównie na fortepianie<br><b>8</b> <i></i>  gwałtowny, szybki ruch wojsk w kierunku nieprzyjaciela</td></tr>
<tr><td><b>uf</b><br>uff</td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik używany dla wyrażenia różnych stanów fizycznych i psychicznych</td></tr>
<tr><td><b>uff</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „uf” </td></tr>
<tr><td><b>uha</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik wyrażający różne uczucia, używany też jako przyśpiewka w piosenkach ludowych</td></tr>
<tr><td><b>uhm</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik będący odpowiedzią twierdzącą na postawione pytanie lub sygnalizujący, że adresat słucha mówiącego</td></tr>
<tr><td><b>ukosem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pod kątem ostrym w stosunku do czegoś</td></tr>
<tr><td><b>umowa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  pisemne lub ustne porozumienie stron, mające na celu ustalenie wzajemnych praw i obowiązków; też: dokument, w którym są określone te prawa</td></tr>
<tr><td><b>upadek</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  nagła, niezamierzona zmiana czyjejś pozycji pionowej na poziomą, spadnięcie z góry na dół<br><b>2</b> <i></i>  pogorszenie się stanu czegoś, utrata znaczenia<br><b>3</b> <i></i>  chwila, w której coś się kończy, ktoś lub coś przestaje istnieć<br><b>4</b> <i></i>  czyjeś niepowodzenie, koniec czyjejś kariery itp.<br><b>5</b> <i></i>  niemoralne postępowanie</td></tr>
<tr><td><b>ustalenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  to, co zostało ustalone: decyzje, wytyczne itp.<br><b>2</b> <i></i>  to, co zostało stwierdzone po uprzednim zbadaniu</td></tr>
<tr><td><b>utrzymanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pieniądze wydawane na życie<br><b>2</b> <i></i>  wyżywienie; też: mieszkanie, nocleg</td></tr>
<tr><td><b>uwaga I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  koncentracja świadomości na jakimś przedmiocie, fakcie lub przeżyciu psychicznym<br><b>2</b> <i></i>  spostrzeżenie, obserwacja, wypowiedź na jakiś temat<br><b>3</b> <i></i>  krytyka czyjegoś zachowania, postępowania, czyjejś pracy itp.<br><b>4</b> <i></i>  nagana wpisana do dzienniczka ucznia lub do dziennika klasowego<br><b>5</b> <i>daw.</i>  przyczyna</td></tr>
<tr><td><b>uwaga II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  okrzyk lub napis uprzedzający o niebezpieczeństwie<br><b>2</b> <i></i>  okrzyk mający zainteresować kogoś czymś</td></tr>
<tr><td><b>uzasadnienie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zbiór argumentów, motywów, dowodów itp. uzasadniających czyjeś działanie</td></tr>
<tr><td><b>uznanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  decyzja, wola<br><b>2</b> <i></i>  szacunek</td></tr>
<tr><td><b>vel</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  albo, czyli – słowo używane przy zestawieniu określeń synonimicznych lub dwu nazwisk tej samej osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Bolesław Prus vel Aleksander Głowacki </i></td></tr>
<tr><td><b>via</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  słowo poprzedzające nazwę miejscowości, wskazujące, że jakaś trasa właśnie przez nią prowadzi</td></tr>
<tr><td><b>vis-à-vis I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  naprzeciwko</td></tr>
<tr><td><b>vis-à-vis II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  osoba znajdująca się lub mieszkająca naprzeciwko</td></tr>
<tr><td><b>vivat</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wiwat II” </td></tr>
<tr><td><b>w I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera oznaczająca spółgłoskę „w”<br><b>2</b> <i></i>  spółgłoska wargowo-zębowa, dźwięczna, twarda<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dwudziesty czwarty</td></tr>
<tr><td><b>w II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz zajmuje część jakiejś przestrzeni, powierzchni<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Usiadł w fotelu.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dana osoba idzie, jedzie lub wchodzi gdzieś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rankiem wyruszyli w góry.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że dana osoba lub rzecz jest zwrócona do jakiegoś miejsca<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dyrygent skierował wzrok w stronę orkiestry.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą obiektu czynności polegającej na zetknięciu się dwóch przedmiotów<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Piorun uderzył w stodołę.</i><br><b>5</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwami rzeczy, które ludzie wkładają na siebie, a także nazwy opakowań różnych przedmiotów<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Najchętniej chodziła w dżinsach.</i><br><b>6</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą przedmiotu, wewnątrz którego lub na powierzchni którego jest otwór<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wypalił dziurę w spodniach.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek występujący w zdaniach, które komunikują, że dany proces zachodzi wewnątrz ciała lub umysłu danej osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Szybko zrobiła wszystkie obliczenia w pamięci.</i><br><b>8</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą środka, za pomocą którego coś zostało przedstawione lub pokazane<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W telewizji oglądali często programy rozrywkowe.</i><br><b>9</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą zbiorowości, która jest miejscem czyjejś pracy, nauki lub innej działalności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Działał aktywnie w związkach zawodowych.</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą grupy, do której ktoś lub coś należy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był najlepszy w klasie.</i><br><b>11</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą dziedziny, do której coś należy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Stale powstają nowe kierunki w nauce i w sztuce.</i><br><b>12</b> <i></i>  przyimek łączący się z określeniami czyjegoś stanu psychicznego lub czyjejś sytuacji materialnej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyszła do szkoły w wyśmienitym nastroju.</i><br><b>13</b> <i></i>  przyimek wprowadzający charakterystykę okoliczności towarzyszących jakiemuś zdarzeniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Słuchali kazania w milczeniu.</i><br><b>14</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą zjawiska atmosferycznego towarzyszącego jakiejś czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie wychodź z domu w taką śnieżycę.</i><br><b>15</b> <i></i>  przyimek łączący się z określeniem czasu zdarzenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W lipcu wyjechał na urlop.</i><br><b>16</b> <i></i>  przyimek tworzący wraz z określeniem odcinka czasu wyrażenie informujące o długości trwania jakiegoś procesu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W trzy lata zrobił doktorat.</i><br><b>17</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą zdarzenia, któremu towarzyszy inne, toczące się równolegle do pierwszego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dziadkowie zginęli w powstaniu.</i><br><b>18</b> <i></i>  przyimek łączący się z wyrażeniem określającym formę, jaką ma dany obiekt lub jaka została mu nadana<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Stoły ustawiono w podkowę.</i><br><b>19</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą materiału, z którego coś zostało wykonane<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Michał Anioł rzeźbił w marmurze.</i><br><b>20</b> <i></i>  przyimek łączący się z określeniem wzoru lub deseniu na jakimś materiale<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kup papier w kratkę.</i><br><b>21</b> <i></i>  przyimek łączący się z nazwą nowego obiektu lub określeniem nowej postaci istniejącego już obiektu, który ukształtował się w wyniku jakiejś zmiany<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pąki rozwinęły się w kwiaty.</i><br><b>22</b> <i></i>  przyimek łączący się z określeniem liczby i ilości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przygotuj to sprawozdanie w dziesięciu kopiach.</i><br><b>23</b> <i></i>  przyimek komunikujący, pod jakim względem przysługuje danej osobie lub rzeczy jakaś cecha<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jabłka były cierpkie w smaku.</i><br><b>24</b> <i></i>  przyimek wprowadzający określenie motywu lub powodu czyjegoś działania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pojechała do miasta w poszukiwaniu leku.</i><br><b>25</b> <i></i>  przyimek łączący się z określeniem celu czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pojechał w odwiedziny do babci.</i><br><b>26</b> <i></i>  przyimek łączący dwie formy tego samego rzeczownika w konstrukcję, która komunikuje, że dane zdarzenie się powtarza albo dany przedmiot jest bardzo podobny do innego, tego samego rodzaju<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dzień w dzień zapraszała gości.</i><br><b>27</b> <i>pot.</i>  przyimek wprowadzający wyrażenie, za pomocą którego mówiący wzywa lub nakłania kogoś do określonego działania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>W nogi!</i></td></tr>
<tr><td><b>w zamian</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dając lub otrzymując jakąś rzecz za inną</td></tr>
<tr><td><b>wahanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niepewność, wątpliwości, brak zdecydowania<br><b>2</b> <i></i>  zmienność zjawisk zamykająca się w określonych granicach</td></tr>
<tr><td><b>walka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  starcie uzbrojonych grup, oddziałów, zorganizowane działanie sił zbrojnych w celu pokonania przeciwnika<br><b>2</b> <i></i>  zmaganie się pojedynczych przeciwników lub zespołów w sporcie; też: konkretna rozgrywka, mecz<br><b>3</b> <i></i>  działanie mające na celu usunięcie czegoś<br><b>4</b> <i></i>  zmaganie się ze stanem swojego ciała, ducha lub umysłu<br><b>5</b> <i></i>  działanie mające na celu zdobycie, odzyskanie kogoś lub czegoś<br><b>6</b> <i></i>  ścieranie się sprzecznych interesów, poglądów</td></tr>
<tr><td><b>wara</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>pot.</i>  wykrzyknik wyrażający kategoryczny zakaz dostępu do osoby, rzeczy lub sprawy, o której jest mowa</td></tr>
<tr><td><b>warstwa</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pewna ilość czegoś tworząca jednolitą płaszczyznę na powierzchni lub między czymś a czymś<br><b>2</b> <i></i>  składniki jakiejś rzeczy lub jakiegoś zjawiska, stanowiące pewną całość<br><b>3</b> <i></i>  grupa społeczna jednolita pod jakimś względem<br><b>4</b> <i></i>  nagromadzenie osadu i skał osadowych w kształcie płaskiej płyty</td></tr>
<tr><td><b>warunek</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  czynnik, od którego uzależnione jest istnienie lub zajście czegoś<br><b>2</b> <i></i>  zastrzeżenie w umowie, od którego spełnienia zależy zrealizowanie czegoś<br><b>3</b> <i></i>  we wnioskowaniu implikacyjnym: stan rzeczy, który musi zajść, aby mógł zaistnieć inny stan rzeczy</td></tr>
<tr><td><b>wasz</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek oznaczający, że to, co jest wyrażone przez rzeczownik, którego dotyczy, należy lub odnosi się do grupy, w skład której wchodzi osoba, do której zwraca się mówiący<br><b>2</b> <i></i>  zaimek dotyczący osób lub przedmiotów, które ta grupa osób wybiera z pewnego zbioru, uznając je za najlepsze pod jakimś względem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chodźmy do tej waszej kawiarenki.</i></td></tr>
<tr><td><b>wbrew</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i> <b>a</b> przyimek komunikujący, że coś stało się w sposób niezgodny z tym, o czym jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Postąpił wbrew przyjętym konwencjom.</i><br><b>b</b> lub komunikujący, że dana osoba nie chciała, by się zdarzyło to, o czym jest mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wbrew ojcu poszła do klasztoru.</i></td></tr>
<tr><td><b>wcale I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła podkreślająca, że wyrażony w zdaniu sąd zaprzeczony mówiący uważa za prawdziwy, wbrew przypuszczeniom, że mogłoby być inaczej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie twierdzę wcale, że on coś takiego powiedział.</i><br><b>2</b> <i>pot.</i>  partykuła, wraz ze słowem „nie”, zaprzeczająca temu, co ktoś powiedział<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Te spodnie są za szerokie. – Wcale nie, teraz się takie nosi.</i></td></tr>
<tr><td><b>wcale II</b></td><td>adv</td><td><b>1</b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że dany stan rzeczy nie przysługuje obiektowi w najmniejszym stopniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wcale się nie opaliłaś.</i><br><b>2</b> <i>pot.</i>  przysłówek komunikujący, że dana cecha przysługuje obiektowi w stopniu wystarczającym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mają wcale niezłe mieszkanie.</i></td></tr>
<tr><td><b>wciąż</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  cały czas przez jakiś okres<br><b>2</b> <i></i>  raz po raz</td></tr>
<tr><td><b>wcześnie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  rano<br><b>2</b> <i></i>  w odpowiednim czasie<br><b>3</b> <i></i>  dawno temu, w początkowym okresie trwania czegoś<br><b>4</b> <i></i>  na początku spodziewanego okresu lub przed właściwą porą<br><b>5</b> <i></i>  „wcześniej” przed upływem jakiegoś określonego czasu, przed jakimś innym wydarzeniem<br><b>6</b> <i></i>  „wcześniej” uprzednio, poprzednio, dawniej<br><b>7</b> <i></i>  „najwcześniej” nie wcześniej niż ...</td></tr>
<tr><td><b>wczoraj I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w dniu poprzedzającym dzień dzisiejszy<br><b>2</b> <i></i>  w niedalekiej przeszłości</td></tr>
<tr><td><b>wczoraj II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dzień wczorajszy<br><b>2</b> <i></i>  niedawna przeszłość</td></tr>
<tr><td><b>wczorajszy</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dotyczący dnia poprzedzającego dzień dzisiejszy<br><b>2</b> <i></i>  niedawno miniony<br><b>3</b> <i></i>  niedostosowany do współczesnych wymogów<br><b>4</b> <i>pot.</i>  taki, który poprzedniego dnia pił alkohol i źle się czuje</td></tr>
<tr><td><b>według</b><br>wedle</td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek wskazujący na zgodność czegoś z czymś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pociąg przyjechał według rozkładu.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek wskazujący na osobę, książkę lub inne źródło przytoczonej w zdaniu informacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Według zeznań świadków oskarżony znał ofiarę od dawna.</i></td></tr>
<tr><td><b>weryfikacja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  sprawdzenie prawdziwości, przydatności lub prawidłowości czegoś<br><b>2</b> <i></i>  ocena pracownika i sprawdzenie jego przydatności na danym stanowisku</td></tr>
<tr><td><b>wewnątrz I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, znajduje się lub odbywa w granicach zamkniętej przestrzeni lub w obrębie jakiejś grupy</td></tr>
<tr><td><b>wewnątrz II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w granicach zamkniętej przestrzeni lub w obrębie jakiejś grupy<br><b>2</b> <i></i>  w psychice człowieka</td></tr>
<tr><td><b>wiadomość</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nowa informacja o czymś</td></tr>
<tr><td><b>wiara</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  określona religia lub wyznanie; też: przekonanie o istnieniu Boga<br><b>2</b> <i></i>  przekonanie, że coś jest słuszne, prawdziwe, wartościowe lub że coś się spełni<br><b>3</b> <i></i>  przeświadczenie, że istnieją istoty lub zjawiska nadprzyrodzone<br><b>4</b> <i>pot.</i>  grupa ludzi zżytych ze sobą<br><b>5</b> <i>daw.</i>  wierność komuś lub czemuś</td></tr>
<tr><td><b>widocznie</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca wniosek, uważany przez mówiącego za prawdopodobny i możliwy do przyjęcia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie mogę otworzyć drzwi, widocznie zaciął się zamek.</i></td></tr>
<tr><td><b>wiedza</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ogół wiadomości zdobytych dzięki badaniom, uczeniu się itp.; też: zasób informacji z jakiejś dziedziny<br><b>2</b> <i></i>  znajomość czegoś</td></tr>
<tr><td><b>wiele</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wielka liczba, ilość czegoś lub kogoś<br><b>2</b> <i></i>  w dużym stopniu, zakresie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wiele się u was zmieniło.</i></td></tr>
<tr><td><b>wielekroć</b><br>wielokroć</td><td></td><td><b></b> <i></i>  wiele razy</td></tr>
<tr><td><b>wieleset</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający bardzo dużą liczbę osób lub rzeczy</td></tr>
<tr><td><b>wielki</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  znaczny pod względem rozmiarów, liczby, ilości lub wartości<br><b>2</b> <i></i>  przewyższający inne rzeczy lub zjawiska pod względem siły, intensywności lub jakości<br><b>3</b> <i></i>  mający duże znaczenie<br><b>4</b> <i></i>  o człowieku: znacznie przewyższający swymi zdolnościami, umysłem, zasługami itp. innych ludzi<br><b>5</b> <i></i>  przydomek nadawany wybitnym władcom, wodzom</td></tr>
<tr><td><b>wielkość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  długość, szerokość i wysokość lub głębokość czegoś materialnego<br><b>2</b> <i></i>  cecha tego, co odznacza się dużymi rozmiarami lub wielkim nasileniem<br><b>3</b> <i></i>  cechy umysłu, charakteru wznoszące kogoś ponad przeciętny poziom; też: osoba nieprzeciętna<br><b>4</b> <i></i>  właściwość ciał fizycznych lub zjawisk, którą można mierzyć</td></tr>
<tr><td><b>wielokroć</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wielekroć” </td></tr>
<tr><td><b>wilkom</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  okazały puchar z pokrywą, używany w XVI–XVIII w. do picia piwa podczas uroczystości cechowych</td></tr>
<tr><td><b>wina</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  czyn naruszający normy postępowania<br><b>2</b> <i></i>  odpowiedzialność za zły czyn<br><b>3</b> <i></i>  przyczyna, powód czegoś złego</td></tr>
<tr><td><b>wio</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  zawołanie mające pobudzić zwierzę w zaprzęgu do ruszenia z miejsca lub do szybszego biegu</td></tr>
<tr><td><b>wiwat I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  reakcja w formie okrzyku na czyjąś cześć</td></tr>
<tr><td><b>wiwat II</b><br>vivat</td><td></td><td><b></b> <i></i>  okrzyk wznoszony na czyjąś cześć albo na cześć czegoś</td></tr>
<tr><td><b>wizja</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  obraz pojawiający się w czyjejś wyobraźni pod wpływem natchnienia, szaleństwa, wysokiej gorączki lub środków odurzających<br><b>2</b> <i></i>  czyjeś wyobrażenie jakichś zdarzeń mających zajść w przyszłości, zwykle przedstawiane w książce lub w filmie<br><b>3</b> <i></i>  ogół sygnałów tworzących obraz, przesyłanych od nadajnika do odbiornika; też: obraz na ekranie telewizora</td></tr>
<tr><td><b>więc I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie, które przedstawia skutek tego, o czym była wcześniej mowa, lub wniosek wynikający z treści poprzedniego zdania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Uśmiechnęła się, więc pewnie była zadowolona.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik, zwykle w połączeniu z poprzedzającym słowem „a”, rozpoczynający wyliczanie, podsumowanie lub charakterystykę tego, o czym była mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyjechała cała rodzina, a więc siostry, bracia, ciotki, wujowie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ślub jest o dwunastej, a więc za godzinę.</i></td></tr>
<tr><td><b>więc II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>pot.</i> <b>a</b> partykuła wprowadzająca nawiązanie do poprzedzającego kontekstu lub do sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Więc co masz zamiar teraz robić?</i><br><b>b</b> albo poprzedzająca odpowiedź na czyjeś pytanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kto rozpoczął tę wojnę? – A więc po kolei, to było tak ...</i></td></tr>
<tr><td><b>więcej</b></td><td>adv</td><td><b>1</b> <i></i>  stopień wyższy od „dużo” lub od „wiele”<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Więcej teraz podróżował.</i><br><b>2</b> <i></i>  przysłówek występujący w zdaniach zaprzeczonych, wzmacniający przeczenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był parę razy i nie pokazał się więcej.</i></td></tr>
<tr><td><b>większość</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  większa liczebnie część danej grupy rzeczy, zjawisk lub osób; rzadziej: większa rozmiarami część czegoś</td></tr>
<tr><td><b>wkoło I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wokół I” </td></tr>
<tr><td><b>wkoło II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wokół II” </td></tr>
<tr><td><b>wkrótce</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niedługo</td></tr>
<tr><td><b>wnet</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w krótkim czasie po czymś</td></tr>
<tr><td><b>wniosek</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  projekt przedstawiony do rozważenia i decyzji<br><b>2</b> <i></i>  wynik rozumowania; też w logice: twierdzenie wyprowadzone ze zdań uznanych za prawdziwe<br><b>3</b> <i></i>  prośba skierowana do odpowiednich władz dotycząca załatwienia jakiejś sprawy</td></tr>
<tr><td><b>wniwecz</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  całkiem, zupełnie</td></tr>
<tr><td><b>wobec</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę osoby, instytucji lub organizacji, do której odnosi się charakteryzowana w zdaniu postawa lub czynność<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wobec handlarzy narkotyków stosowano surowe kary.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek przyłączający charakterystykę okoliczności, zwykle niekorzystnych, które pociągnęły za sobą konsekwencje przedstawione w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wobec zagrożenia lawinowego zrezygnowali ze wspinaczki.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek wprowadzający podstawę porównania charakteryzowanego w zdaniu zjawiska lub przedmiotu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wysiłek był niewielki wobec oczekiwanych rezultatów.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wraz z rzeczownikiem nazywającym osobę komunikujący o obecności danej osoby w czasie danego zdarzenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przeprosiła nauczyciela wobec całej klasy.</i></td></tr>
<tr><td><b>wokoło I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wokół I” </td></tr>
<tr><td><b>wokoło II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wokół II” </td></tr>
<tr><td><b>wokół I</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, ma miejsce ze wszystkich stron czegoś lub kogoś znajdującego się w środku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wielkie ćmy krążyły wokół lampy.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek określający centralne miejsce lub środowisko, w którym są dokonywane charakteryzowane działania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Potrafiła skupić wokół siebie niemałą grupę uczniów.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek określający główny temat tego, o czym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ożywiona dyskusja toczyła się wokół lustracji.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek wskazujący na przedmiot, którym się ktoś zajmuje<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rodzice krzątali się wokół gospodarstwa.</i></td></tr>
<tr><td><b>wokół II</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  ze wszystkich stron miejsca lub we wszystkie strony z miejsca położonego w środku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wokół szalała burza.</i><br><b>2</b> <i></i>  w otoczeniu, w środowisku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wszystkim wokół opowiada o swoich chorobach.</i></td></tr>
<tr><td><b>wola</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zdolność psychiczna człowieka do świadomego i celowego regulowania swego postępowania<br><b>2</b> <i></i>  to, czego ktoś chce, co ktoś postanowił</td></tr>
<tr><td><b>won I</b></td><td></td><td><b></b> <i>posp.</i> <b>zobacz</b> „precz II” </td></tr>
<tr><td><b>won II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jednostka monetarna w Korei Południowej i Północnej</td></tr>
<tr><td><b>wpierw</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w pierwszej kolejności<br><b>2</b> <i></i>  uprzednio</td></tr>
<tr><td><b>wpis</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  tekst wpisany odręcznie do pamiętnika lub księgi pamiątkowej<br><b>2</b> <i></i>  opłata wnoszona przy zapisywaniu się do jakiegoś stowarzyszenia, na kurs itp.<br><b>3</b> <i></i>  zarejestrowanie kogoś, czegoś w księdze urzędowej; też: notatka poświadczająca taką rejestrację<br><b>4</b> <i></i> <b>zobacz</b> „post II” </td></tr>
<tr><td><b>wprawdzie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  składnik spójnika złożonego „wprawdzie..., ale (jednak, lecz)...” łączącego dwa zdania lub inne wyrażenia, komunikującego, że treść jednego z nich jest niezgodna z tym, co można wywnioskować z treści drugiego</td></tr>
<tr><td><b>wprost I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> partykuła komunikująca, że ktoś lub coś przemieszcza się bezpośrednio z jednego miejsca do drugiego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyniki badań prześlemy z laboratorium wprost na oddział.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo kieruje się gdzieś w linii prostej<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Szedłem wprost przed siebie.</i><br><b>2</b> <i></i> <b>a</b> partykuła komunikująca o bezpośrednim kontakcie dwóch obiektów<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Włożyła bluzkę wprost na gołe ciało.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo o bezpośrednim związku dwóch zjawisk<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zarządzenie dotyczyło wprost aktualnej sytuacji.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła podkreślająca większe od spodziewanego natężenie cechy lub zjawiska<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wprost szalała z radości.</i></td></tr>
<tr><td><b>wprost II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  otwarcie, bezpośrednio</td></tr>
<tr><td><b>wprzód</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  najpierw, uprzednio</td></tr>
<tr><td><b>wpół</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w połowie, na połowę<br><b>2</b> <i></i>  częściowo</td></tr>
<tr><td><b>wpław</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  płynąc bezpośrednio w wodzie</td></tr>
<tr><td><b>wraz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wspólnie z kimś innym<br><b>2</b> <i></i>  wtedy, kiedy zachodzi drugie zdarzenie<br><b>3</b> <i></i>  łącznie z czymś, co należy do większej całości</td></tr>
<tr><td><b>wrażenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  stan psychiczny, reakcja psychiczna wywołane jakimś bodźcem<br><b>2</b> <i></i>  przeżycie, zwłaszcza silne<br><b>3</b> <i></i>  uświadomiona reakcja narządu zmysłowego na bodziec zewnętrzny</td></tr>
<tr><td><b>wreszcie I</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że dane zdarzenie nastąpiło później, niż mówiący się tego spodziewał<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Drzwi otworzyły się i wreszcie mogliśmy wejść do środka.</i></td></tr>
<tr><td><b>wreszcie II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła poprzedzająca ostatni człon wyliczenia<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ogarnęło go zdziwienie, potem niezadowolenie, wreszcie złość.</i></td></tr>
<tr><td><b>wręcz I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła podkreślająca większe od spodziewanego natężenie cechy lub zjawiska<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tempo pracy było bardzo szybkie, wręcz szaleńcze.</i></td></tr>
<tr><td><b>wręcz II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  otwarcie, bezpośrednio</td></tr>
<tr><td><b>wskazówka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  część przyrządu pomiarowego, której położenie określa miarę mierzonej wielkości<br><b>2</b> <i></i> <b>zobacz</b> „wskaźnik”  w znaczeniu 2<br><b>3</b> <i></i>  pouczenie dotyczące postępowania<br><b>4</b> <i></i>  informacja o czymś<br><b>5</b> <i></i>  oznaka czegoś</td></tr>
<tr><td><b>wskroś</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  przez całą długość, szerokość, wysokość lub czyniąc otwór z obu stron</td></tr>
<tr><td><b>wskutek</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek wprowadzający informację o przyczynie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>wspomnienie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  obraz przeszłości wywołany w pamięci; też: pamięć o tym, co było<br><b>2</b> <i></i>  przedmiot, znak itp. przypominający przeszłość<br><b>3</b> <i></i>  napomknięcie o czymś<br><b>4</b> <i></i>  dzieło literackie, artykuł itp. dotyczące zdarzeń minionych, w których autor uczestniczył, lub osób, które znał</td></tr>
<tr><td><b>wspólnik</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  osoba biorąca wspólnie z kimś udział w jakimś przedsięwzięciu<br><b>2</b> <i></i>  osoba wnosząca swój kapitał do spółki i czerpiąca z tego zyski</td></tr>
<tr><td><b>wspólny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wykonywany lub przeżywany przez wiele osób, razem z innymi<br><b>2</b> <i></i>  należący do wielu osób<br><b>3</b> <i></i>  jednakowy dla wielu osób</td></tr>
<tr><td><b>wstecz</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w kierunku przeciwnym do kierunku w przód, do kierunku poprzedniego lub właściwego<br><b>2</b> <i></i>  w przeszłość</td></tr>
<tr><td><b>wstyd</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przykre uczucie spowodowane świadomością niewłaściwego postępowania, niewłaściwych słów itp., zwykle połączone z lękiem przed utratą dobrej opinii<br><b>2</b> <i></i>  uczucie onieśmielenia lub skrępowania</td></tr>
<tr><td><b>wszak</b><br>wszakże I</td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła nawiązująca do jakiejś sytuacji lub do czyjejś opinii, podkreślająca oczywistość sądu wyrażonego przez mówiącego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poznaję ten głos, wszak to nasz sąsiad.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaprzeczaj tym pogłoskom, wszakże to nic pewnego.</i></td></tr>
<tr><td><b>wszakże II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie o treści niezgodnej z tym, co można wywnioskować z poprzedzającego kontekstu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gospodarz był stary, energiczny wszakże.</i></td></tr>
<tr><td><b>wszelako I</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że treść zdania jest niezgodna z tym, co można wywnioskować z wcześniejszego kontekstu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zebrane fakty zasługują wszelako na szerszą i głębszą interpretację.</i></td></tr>
<tr><td><b>wszelako II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie lub inne wyrażenie, którego treść jest niezgodna z tym, co można wywnioskować z wcześniejszego kontekstu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rozmowy nie doprowadziły do zbliżenia stanowisk, inicjowały wszelako bezpośrednie negocjacje na wysokim szczeblu. </i></td></tr>
<tr><td><b>wszelki</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wszystkich rodzajów obiektów, stanów rzeczy lub sposobów działania, nazywanych przez rzeczownik<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Rozważ wszelkie możliwości.</i></td></tr>
<tr><td><b>wszerz</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  przez całą szerokość, prostopadle do długości</td></tr>
<tr><td><b>wszyscy</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający ogół osób</td></tr>
<tr><td><b>wszystek</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy całej substancji lub zbiorowości nazywanej przez określany rzeczownik</td></tr>
<tr><td><b>wszystko</b></td><td>pron</td><td><b></b> <i></i>  zaimek oznaczający ogół rzeczy i spraw</td></tr>
<tr><td><b>wszędy</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „wszędzie” </td></tr>
<tr><td><b>wszędzie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w każdym miejscu, w każdej sytuacji<br><b>2</b> <i></i>  do każdego miejsca, w każdym kierunku</td></tr>
<tr><td><b>wtedy</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek odnoszący się do pewnego czasu w przeszłości lub przyszłości, o którym mowa w zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wtedy nie było jeszcze telefonów.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek odnoszący się do sytuacji, której zajście zależy od spełnienia pewnego warunku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Jeśli o tym porozmawiamy, wtedy pewnie wszystko się wyjaśni.</i></td></tr>
<tr><td><b>wtem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nagle, nieoczekiwanie</td></tr>
<tr><td><b>wtenczas</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wtedy”  w znaczeniu 1</td></tr>
<tr><td><b>wy</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek odnoszący się do grupy osób, w skład której wchodzi osoba, do której zwraca się mówiący<br><b>2</b> <i></i>  zaimek używany w niektórych środowiskach zamiast "pan", "pani"</td></tr>
<tr><td><b>wyjazd</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  opuszczenie jakiegoś miejsca, wyruszenie dokądś jakimś środkiem lokomocji<br><b>2</b> <i></i>  podróż dokądś<br><b>3</b> <i></i>  miejsce, przez które wyjeżdża się skądś</td></tr>
<tr><td><b>wyjaśnienie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  uwagi wyjaśniające rzecz niezrozumiałą<br><b>2</b> <i></i>  usprawiedliwienie, umotywowanie czegoś</td></tr>
<tr><td><b>wyjątkowo</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  w sposób szczególny, niepowtarzalny<br><b>2</b> <i></i>  bardzo rzadko</td></tr>
<tr><td><b>wykonanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  sposób zrobienia czegoś</td></tr>
<tr><td><b>wymaganie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  warunek lub zespół warunków, którym ktoś lub coś musi odpowiadać</td></tr>
<tr><td><b>wymóg</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  warunek lub zespół warunków, którym ktoś lub coś musi odpowiadać</td></tr>
<tr><td><b>wynocha</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i>posp.</i>  wykrzyknik nakazujący komuś natychmiastowe oddalenie się skądś</td></tr>
<tr><td><b>wyobrażenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wywołany w świadomości obraz przedmiotu, osoby lub sytuacji, opierający się na uprzednio poczynionych spostrzeżeniach i fantazji<br><b>2</b> <i></i>  pogląd o czymś<br><b>3</b> <i></i>  obraz, podobizna</td></tr>
<tr><td><b>wypowiedź</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ustne lub pisemne zabranie głosu w jakiejś sprawie</td></tr>
<tr><td><b>wysokość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wymiar czegoś liczony od podstawy w górę<br><b>2</b> <i></i>  odległość od jakiegoś punktu do punktu znajdującego się w górze; też: miejsce położone wysoko<br><b>3</b> <i></i>  wielkość lub natężenie czegoś<br><b>4</b> <i></i>  właściwość dźwięku zależna od częstotliwości drgań<br><b>5</b> <i></i>  w figurach i bryłach geometrycznych: odległość podstawy od wierzchołka figury lub od przeciwległego boku wielościanu<br><b>6</b> <i></i>  kąt między kierunkiem do ciała niebieskiego a płaszczyzną horyzontu</td></tr>
<tr><td><b>wyznanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  wypowiedź, w której ktoś coś wyznaje<br><b>2</b> <i></i>  religia wyznawana przez jakąś grupę ludzi</td></tr>
<tr><td><b>wyłącznie</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła ograniczająca odniesienie komunikowanego w zdaniu sądu do tych obiektów i stanów rzeczy, które są wymienione<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Poświęcili się wyłącznie nauce.</i></td></tr>
<tr><td><b>wzajemny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dokonywany lub okazywany nawzajem przez obie strony</td></tr>
<tr><td><b>wzdłuż I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący, że coś znajduje się lub odbywa równolegle do długości danego obiektu</td></tr>
<tr><td><b>wzdłuż II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  równolegle do dłuższego boku</td></tr>
<tr><td><b>względnie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  do pewnego stopnia, w jakichś przyjętych granicach<br><b>2</b> <i></i>  dość dobrze</td></tr>
<tr><td><b>wzwyż</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w górę, do góry, wyżej</td></tr>
<tr><td><b>wówczas</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „wtedy” </td></tr>
<tr><td><b>wątpliwość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  niepewność co do prawdziwości jakichś słów, słuszności rozstrzygnięć, postępowania itp.<br><b>2</b> <i></i>  cecha tego, co jest wątpliwe</td></tr>
<tr><td><b>własny</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  będący przedmiotem czyjegoś wyłącznego posiadania<br><b>2</b> <i></i>  taki, w którym ktoś, o kim mowa, sam brał (bierze) udział, którym się posługuje, którego jest sprawcą itp.<br><b>3</b> <i></i>  związany z tym, o kim mowa, więzami pokrewieństwa, przyjaźni, środowiskiem społecznym itp.<br><b>4</b> <i></i>  właściwy tylko temu, o kim mowa</td></tr>
<tr><td><b>właściwie</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący podkreśla to, co chce powiedzieć<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Właściwie to nie mam żadnych aspiracji.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący poprawia lub uzupełnia swoją wypowiedź albo wypowiedź rozmówcy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Z dnia na dzień, a właściwie z godziny na godzinę wszystko się zmieniło.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący przekazuje, że nie wszystko rozumie, pamięta itp.<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> O co ci właściwie chodzi?</i></td></tr>
<tr><td><b>właściwość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  to, co jest charakterystyczne dla danej osoby lub rzeczy<br><b>2</b> <i></i>  cecha tego, co właściwe, odpowiednie<br><b>3</b> <i>praw.</i>  zakres spraw, które podlegają określonemu organowi państwowemu</td></tr>
<tr><td><b>właśnie I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący wyróżnia, ze względu na określoną cechę, dany obiekt lub stan rzeczy, przeciwstawiając go innym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Właśnie w tej sprawie kieruję do państwa apel.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący potwierdza słuszność przypuszczenia zawartego w pytaniu rozmówcy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Czy to oznacza, że mógłbym od jutra pójść na urlop? – Właśnie.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła, za pomocą której mówiący potwierdza tożsamość sądu rozmówcy i identyfikując się z tym sądem, daje do zrozumienia, że chciał powiedzieć to samo<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>To jest bardzo korzystny kontrakt. – Właśnie.</i></td></tr>
<tr><td><b>właśnie II</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że dane zdarzenie odbywa się w chwili mówienia, odbywało się bezpośrednio przed nią lub w czasie innego zdarzenia</td></tr>
<tr><td><b>wśród</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że przedmiot, osoba itp., o których mowa, są otoczone innymi przedmiotami, osobami itp.<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Szła miedzą wśród rozgrzanych zbóż.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że przedmiot, osoba lub zjawisko, o których mowa, są jednym z elementów danego zbioru przedmiotów, osób lub zjawisk<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wśród nagrodzonych umieszczono jego nazwisko.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek komunikujący, że to, o czym mowa w zdaniu, dotyczy wymienionej grupy osób jako całości lub każdej bądź większości z nich z osobna<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i> Wśród licznie przybyłych gości narastała niecierpliwość.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek komunikujący o zjawiskach towarzyszących danemu zdarzeniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Weszły na estradę wśród dźwięków orkiestry.</i></td></tr>
<tr><td><b>x</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera oznaczająca spółgłoskę „x”, odpowiadającą połączeniu głosek „ks”<br><b>2</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dwudziesty piąty<br><b>3</b> <i></i>  określenie osoby, której danych się nie zna lub nie chce się ujawniać, albo określenie czegoś bliżej niesprecyzowanego<br><b>4</b> <i></i>  znak niewiadomej lub zmiennej funkcji</td></tr>
<tr><td><b>y</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera nazywana „igrek” lub „ipsylon”, odpowiadająca samogłosce „y” lub w niektórych wyrazach obcych w nagłosie przed samogłoską – spółgłosce „j”<br><b>2</b> <i></i>  samogłoska ustna<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dwudziesty szósty<br><b>4</b> <i></i>  określenie osoby, której danych się nie zna lub nie chce się ujawniać, albo określenie czegoś bliżej niesprecyzowanego<br><b>5</b> <i></i>  znak niewiadomej lub zmiennej funkcji</td></tr>
<tr><td><b>z I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  litera oznaczająca spółgłoskę „z”<br><b>2</b> <i></i>  spółgłoska przedniojęzykowo-zębowa, dźwięczna, twarda<br><b>3</b> <i></i>  litera oznaczająca w numeracji porządkowej: dwudziesty siódmy<br><b>4</b> <i></i>  określenie osoby, której danych się nie zna lub nie chce się ujawniać<br><b>5</b> <i></i>  znak niewiadomej lub zmiennej funkcji</td></tr>
<tr><td><b>z II</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia oznaczające miejsce znajdowania się czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Gwóźdź wystający z deski.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> rozpoczęcia ruch lub czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Wyszedł z banku.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> pochodzenia kogoś lub powstania czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pamiątka z Afryki.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia oznaczające źródło informacji lub wiedzy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>dane z rocznika statystycznego</i><br><b>3</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia określające okoliczności pojawienia się jakiejś rzeczy lub osoby<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>towary z importu</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> czas powstania czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>powieść z XIX w.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> lub podstawę do wykonania czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Grał z nut.</i><br><b>4</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia nazywające składnik całości<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>wiązanka z róż</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub zbiór zawierający określony element<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>kawa z mlekiem</i><br><b>5</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia określające przyczynę jakiegoś zachowania lub procesu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zemdlała z głodu.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo stan początkowy procesu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Z dziecka wyrosła panna.</i><br><b>6</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia charakteryzujące zakres odniesienia danej cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Z oczu była podobna do matki.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub wysoki stopień nasilenia czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kochał ją z całego serca.</i><br><b>7</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia nazywające rzecz, którą ktoś ma przy sobie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>pan z parasolem</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> oraz osobę towarzyszącą komuś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Podróżowała z mężem.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> lub rozmawiającą z kimś albo zjawisko występujące razem z innym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Padał deszcz z gradem.</i><br><b>8</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia informujące o okolicznościach towarzyszących działaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Okno zamknęło się z trzaskiem.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> oraz jego celu i skutku<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przyszedłem do pana z prośbą o radę.</i><br><b>9</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia oznaczające początek i koniec jakiegoś stanu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Budziła się z pianiem koguta.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub kierunek ruchu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Peleton jechał z wiatrem.</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek tworzący przysłówki złożone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>z cudzoziemska</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>z chłopska</i></td></tr>
<tr><td><b>z III</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że określenie liczby, ilości lub czasu jest przybliżone<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Potrzebuję z litr mleka.</i></td></tr>
<tr><td><b>z oddali</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ze znacznej odległości</td></tr>
<tr><td><b>z przeciwka I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  z kierunku, w którym mówiący jest zwrócony</td></tr>
<tr><td><b>z przeciwka II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  znajdujący się lub mieszkający naprzeciw kogoś</td></tr>
<tr><td><b>z ukosa</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „ukosem” </td></tr>
<tr><td><b>za I</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że osoba lub rzecz znajduje się po przeciwnej stronie danego obiektu niż obserwator<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Za katedrą wisiał orzeł w koronie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo dalej niż obiekt, z którego pozycją jest porównywana<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Stała w kolejce za starszym małżeństwem.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> lub niżej od tego obiektu w jakiejś hierarchii<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Na liście rankingowej nasza klasa zajmowała drugie miejsce tuż za klasą matematyczną.</i><br><b>2</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś posuwa się z tyłu danej osoby lub danego pojazdu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Autobus jechał za ciężarówką.</i><br><b>3</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że ktoś lub coś znajduje się na zewnątrz danego obszaru albo przemieszcza się do miejsca położonego na zewnątrz niego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nasze dzieci od dawna mieszkają za miastem.</i><br><b>4</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę części ciała lub rzeczy, którą ktoś chwycił<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Złapał chłopca za rękę.</i><br><b>5</b> <i></i> <b>a</b> przyimek przyłączający określenie przedmiotu transakcji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dostała niewielkie honorarium za książkę.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> albo kwoty, którą ktoś zapłacił lub przyjął z tytułu jakiejś transakcji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kup sobie loda za dwa złote.</i><br><b>6</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia wskazujące przyczynę jakiegoś zachowania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pogniewała się na niego za spóźnienie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub cel, warunki oraz sposób wykonania czynności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Modlili się za syna.</i><br><b>7</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia komunikujące o powtarzających się okolicznościach, które pociągają za sobą charakteryzowany skutek<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zdałem egzamin już za drugim podejściem.</i><br><b>8</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia wskazujące osobę, która miała robić to, co robi zamiast niej ktoś inny<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pójdź za mnie na to spotkanie.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub komunikujące, że ktoś robi czegoś bardzo dużo, przez wskazanie na liczbę osób, która zazwyczaj wykonuje daną czynność<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pracował za dwóch.</i><br><b>9</b> <i></i> <b>a</b> przyimek tworzący wyrażenia określające czas, po upływie którego nastąpi dane zdarzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Za dziesięć minut odjeżdżamy.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> lub jaki pozostał do danego punktu czasowego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Za kwadrans wybije północ.</i><br><b>10</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia określające czasy, w których nastąpiło dane zdarzenie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Za Kazimierza Wielkiego powstała Akademia Krakowska.</i><br><b>11</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia komunikujące o następowaniu po sobie takich samych czynności, zdarzeń lub odcinków czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Upływa dzień za dniem.</i><br><b>12</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia nazywające okres obejmujący stan rzeczy, o którym mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie zapłaciła pani czynszu za styczeń.</i><br><b>13</b> <i></i>  przyimek przyłączający określenie właściwości lub roli przypisywanej osobie albo rzeczy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Przez pomyłkę uznano go za złodzieja.</i><br><b>14</b> <i></i>  przyimek przyłączający nazwę przedmiotu uczuć lub upodobań<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Szalał za nią.</i></td></tr>
<tr><td><b>za II</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący zbyt wielkie natężenie cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>za duży</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>za ciężki</i></td></tr>
<tr><td><b>zachowanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  sposób, w jaki zachowują się ludzie lub zwierzęta</td></tr>
<tr><td><b>zadość</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  tyle, ile trzeba, by zadowolić kogoś</td></tr>
<tr><td><b>zagadka</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  pytanie sformułowane tak, że odpowiedzi można się domyślić z jego treści; też: rebus lub inna łamigłówka<br><b>2</b> <i></i>  coś tajemniczego, co próbujemy wyjaśnić lub zrozumieć</td></tr>
<tr><td><b>zakaz</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  zarządzenie lub polecenie zabraniające czegoś</td></tr>
<tr><td><b>zakład</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  przedsiębiorstwo lub jego część produkująca coś lub świadcząca jakieś usługi<br><b>2</b> <i></i>  instytucja naukowa, społeczna, kulturalna, lecznicza itp.; też: jednostka organizacyjna takiej instytucji<br><b>3</b> <i></i>  umowa zawarta między osobami mającymi odmienne zdania, określająca, co ma zrobić osoba myląca się<br><b>4</b> <i></i>  stawianie jakiejś sumy pieniędzy na przewidywany wynik meczu, gonitwy itp.<br><b>5</b> <i></i>  podwinięty brzeg czegoś</td></tr>
<tr><td><b>zaledwie I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że czegoś jest bardzo mało i że mówiący liczył na większą ilość danej rzeczy lub na wyższy stopień nasilenia cechy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Był zaledwie przeciętnym uczniem.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że do lub od danego momentu upłynęło mniej czasu, niż można się było spodziewać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dochodziła zaledwie siódma.</i></td></tr>
<tr><td><b>zaledwie II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik łączący zdania, informujący, że zdarzenie, o którym mowa w zdaniu ze spójnikiem, miało miejsce niewiele wcześniej niż zdarzenie charakteryzowane w drugim zdaniu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaledwie skończyła szkołę, zaczęła pracować w banku.</i></td></tr>
<tr><td><b>zamiar</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  to, co ktoś zamierza zrobić</td></tr>
<tr><td><b>zamiast I</b></td><td>prep</td><td><b></b> <i></i>  przyimek komunikujący, że miał miejsce inny stan rzeczy niż ten, którego można było się spodziewać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Miał na sobie aksamitną kokardkę zamiast krawata.</i></td></tr>
<tr><td><b>zamiast II</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik komunikujący, że miał miejsce inny stan rzeczy niż ten, którego można było się spodziewać<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Włóż coś na siebie, zamiast się trząść z zimna.</i></td></tr>
<tr><td><b>zanadto</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  bardziej lub więcej, niżby należało</td></tr>
<tr><td><b>zanim</b></td><td>conj</td><td><b></b> <i></i>  spójnik komunikujący, że zdarzenie, o którym mowa w zdaniu nadrzędnym, nastąpiło wcześniej niż zdarzenie, o którym mowa w zdaniu podrzędnym</td></tr>
<tr><td><b>zapewne</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wyrażająca przypuszczenie mówiącego, że komunikowany w zdaniu sąd jest prawdziwy<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ma na swoich wykładach zapewne najliczniejsze grono słuchaczy.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wprowadzająca przytoczenie opinii, z którą mówiący w zasadzie się zgadza, ale z pewnymi zastrzeżeniami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zapewne, że człowiek może wiele zdziałać, ale musi chcieć.</i></td></tr>
<tr><td><b>zaprawdę</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i>daw.</i>  partykuła podkreślająca prawdziwość sądu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaprawdę, żal się z nią było rozstawać.</i></td></tr>
<tr><td><b>zapytanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  oficjalnie zadawane pytanie</td></tr>
<tr><td><b>zaraz I</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła informująca o bardzo małej odległości między dwoma miejscami<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Kiosk jest zaraz za rogiem ulicy.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła komunikująca, że między dwoma zdarzeniami upłynęło bardzo mało czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Napisała do niego zaraz po powrocie.</i></td></tr>
<tr><td><b>zaraz II</b></td><td>adv</td><td><b></b> <i></i>  przysłówek komunikujący, że między dwoma zdarzeniami lub między jakimś zdarzeniem a daną wypowiedzią upłynęło lub upłynie bardzo mało czasu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Zaraz mi wypomnisz, że go naciągam.</i></td></tr>
<tr><td><b>zaraz III</b></td><td>interj</td><td><b>1</b> <i></i>  wykrzyknik informujący, że mówiący spełni w niedługim czasie to, o co ktoś go prosi<br><b>2</b> <i></i>  wykrzyknik używany, aby powstrzymać kogoś przed zbyt szybkim działaniem lub przerwać czyjeś zbyt szybkie działania<br><b>3</b> <i></i>  wykrzyknik sygnalizujący, że nadawca chce sobie coś przypomnieć, zanim włączy się do rozmowy</td></tr>
<tr><td><b>zarazem</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  jednocześnie</td></tr>
<tr><td><b>zarzut</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  to, co się komuś zarzuca</td></tr>
<tr><td><b>zarówno</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  składnik spójnika złożonego „zarówno ..., jak (i, też) ...” komunikującego, że cechy lub stany rzeczy charakteryzowane przez dwa zdania lub składniki zdań odnoszą się do tego samego przedmiotu lub faktu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Artysta zarówno maluje, jak i rzeźbi.</i></td></tr>
<tr><td><b>zasada</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  prawo rządzące jakimiś procesami, zjawiskami; też: formuła wyjaśniająca to prawo<br><b>2</b> <i></i>  norma postępowania<br><b>3</b> <i></i>  ustalony na mocy jakiegoś przepisu lub zwyczaju sposób postępowania w danych okolicznościach<br><b>4</b> <i></i>  podstawa funkcjonowania lub konstrukcji czegoś<br><b>5</b> <i></i>  związek chemiczny o właściwościach przeciwnych do kwasów i w reakcjach z nimi tworzący sole</td></tr>
<tr><td><b>zatem I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdania lub wyrażenia, które przedstawiają skutek tego, o czym była wcześniej mowa, lub wniosek wynikający z treści poprzedniego zdania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Masz gorączkę, zatem jesteś chory.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik w połączeniu „a zatem” wprowadzający inną charakterystykę tego, o czym wcześniej była mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Mam spotkanie z mężem mojej córki, a zatem z moim zięciem.</i></td></tr>
<tr><td><b>zatem II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca w połączeniu „a zatem” nawiązanie do poprzedzającego kontekstu lub do sytuacji<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chciałabym z wami o czymś porozmawiać. – A zatem siądźmy.</i></td></tr>
<tr><td><b>zawczasu</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wcześniej</td></tr>
<tr><td><b>zawiadomienie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dokument lub list zawiadamiający o czymś</td></tr>
<tr><td><b>zawsze I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  za każdym razem<br><b>2</b> <i></i>  przez cały czas, który się pamięta</td></tr>
<tr><td><b>zawsze II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła komunikująca, że pomimo wszystko coś jest korzystne<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie dostanie wiele, ale zawsze coś zarobi.</i></td></tr>
<tr><td><b>zazwyczaj</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w większości przypadków</td></tr>
<tr><td><b>zaś</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik przeciwstawiający treści komunikowane przez połączone zdania<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Pewne fakty nabierają znaczenia, inne zaś je tracą.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik przyłączający zdanie nawiązujące do wcześniejszego kontekstu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Chirurg włożył czyste rękawiczki, po chwili zaś pochylił się nad uśpionym chłopcem.</i></td></tr>
<tr><td><b>zaświadczenie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  dokument stwierdzający coś</td></tr>
<tr><td><b>zbyt I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  sprzedaż lub możliwość sprzedaży</td></tr>
<tr><td><b>zbyt II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w sposób przekraczający czyjeś oczekiwania lub możliwości kogoś lub czegoś</td></tr>
<tr><td><b>zdanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  myśl wyrażona słowami<br><b>2</b> <i></i>  opinia o kimś lub czymś<br><b>3</b> <i>jęz.</i>  zespół wyrazów powiązanych zależnościami gramatycznymi i zawierający orzeczenie<br><b>4</b> <i>log.</i>  sensowne wyrażenie oznajmiające podlegające falsyfikacji<br><b>5</b> <i></i>  czterotaktowa część utworu muzycznego stanowiąca logiczną całość</td></tr>
<tr><td><b>zdumienie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stan osoby odczuwającej wielkie zdziwienie</td></tr>
<tr><td><b>zdziwienie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  stan osoby, która się zdziwiła</td></tr>
<tr><td><b>ze I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „z II” </td></tr>
<tr><td><b>ze II</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i> <b>zobacz</b> „z III” </td></tr>
<tr><td><b>zero</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  liczba 0<br><b>2</b> <i></i>  brak czegokolwiek<br><b>3</b> <i></i>  początkowy punkt na skali, podziałce<br><b>4</b> <i>lekcew.</i>  człowiek nieprzedstawiający sobą żadnej wartości</td></tr>
<tr><td><b>zeszły</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  taki, który dopiero co minął</td></tr>
<tr><td><b>zewsząd</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ze wszystkich stron</td></tr>
<tr><td><b>zeznanie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  oficjalne wyjaśnienia złożone w sądzie lub przed innymi władzami<br><b>2</b> <i></i>  dokument zawierający treść takiego wyjaśnienia</td></tr>
<tr><td><b>zgoda I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  stan, w którym nie ma zatargów, kłótni, konfliktów<br><b>2</b> <i></i>  stan, w którym ludzie mają wspólne zdanie lub odczucia w jakiejś sprawie<br><b>3</b> <i></i>  pozwolenie na coś</td></tr>
<tr><td><b>zgoda II</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wyrażająca przyzwolenie lub aprobatę<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Spotkamy się o drugiej. – Zgoda.</i></td></tr>
<tr><td><b>zgoła</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zupełnie, absolutnie<br><b>2</b> <i></i>  o cechach: występować w stopniu większym, niż można się tego spodziewać</td></tr>
<tr><td><b>znad</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek tworzący z rzeczownikiem wyrażenie informujące, że coś porusza się nad obiektem nazywany przez rzeczownik i oddala się od niego<br><b>2</b> <i></i>  przyimek tworzący z rzeczownikiem wyrażenie informujące, że ktoś lub coś pochodzi, przybywa lub dochodzi z miejsca położonego nad zbiornikiem wodnym nazywanym przez rzeczownik</td></tr>
<tr><td><b>znienacka</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  nagle, niespodziewanie</td></tr>
<tr><td><b>znikąd</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  z żadnego miejsca, z żadnej strony, od nikogo</td></tr>
<tr><td><b>znikądinąd</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  z żadnego innego miejsca, od żadnej innej osoby</td></tr>
<tr><td><b>znowu I</b><br>znowuż I<br>znów I</td><td></td><td><b></b> <i></i>  po raz kolejny</td></tr>
<tr><td><b>znowu II</b><br>znowuż II<br>znów II</td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła podkreślająca przeciwstawienie treści danego zdania treści zdania poprzedzającego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Tu wyszłaś trochę poważnie. Ale znowuż na innych zdjęciach wyglądasz bardzo młodo.</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca polemikę mówiącego z przywołanym sądem<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie taki on znowu wysoki.</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła wyrażająca zniecierpliwienie mówiącego</td></tr>
<tr><td><b>zowąd</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  z owej strony</td></tr>
<tr><td><b>zrazu</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i>  początkowo</td></tr>
<tr><td><b>zresztą</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła wprowadzająca zdanie uzupełniające wcześniejszą wypowiedź o nową informację<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie mam ochoty tam iść, zresztą nie mam czasu.</i></td></tr>
<tr><td><b>zwykle</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  najczęściej, przeważnie</td></tr>
<tr><td><b>zwłaszcza</b></td><td>qub</td><td><b></b> <i></i>  partykuła dołączana do składnika zdania, aby zaznaczyć, że część wypowiedzi dotyczy tego składnika<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Upał dokuczał nam zwłaszcza w południe.</i></td></tr>
<tr><td><b>zza</b></td><td>prep</td><td><b>1</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia informujące, że coś przestało być zasłonięte przedmiotem nazywanym przez rzeczownik<br><b>2</b> <i></i>  przyimek tworzący wyrażenia komunikujące, że coś pochodzi z miejsca położonego dalej niż obiekt nazywany przez rzeczownik</td></tr>
<tr><td><b>złość</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  silne uczucie wzburzenia, gniewu lub wrogości często połączone z agresją</td></tr>
<tr><td><b>złudzenie</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zniekształcone lub błędne wrażenie zmysłowe<br><b>2</b> <i></i>  nierealne marzenie lub wyobrażenie o czymś</td></tr>
<tr><td><b>à</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  po – używane przy określaniu miary lub ceny<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>10 sztuk à 5 zł</i></td></tr>
<tr><td><b>à la</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  wykonany tak, by przypominał kogoś lub coś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>cielęcina à la flaczki</i></td></tr>
<tr><td><b>écru I</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  kolor biały z żółtawym odcieniem</td></tr>
<tr><td><b>écru II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  biały z żółtawym odcieniem</td></tr>
<tr><td><b>ów</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i> <b>a</b> zaimek towarzyszący rzeczownikowi, wyróżniający kogoś lub coś spośród innych<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Oto ów znajomy.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> będący określeniem tego, o czym była mowa<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Dużo jak na owe czasy podróżował.</i><br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> lub występujący w zdaniu nadrzędnym, z którym się wiąże zdanie określające<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Od łąk wionął ów zapach, jaki wydziela skoszona trawa.</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek występujący w połączeniu z innymi zaimkami, stawiany zwykle na drugim miejscu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ten czytał, ów oglądał telewizję.</i><br><b>3</b> <i></i>  zaimek oznaczający osobę lub rzecz bliżej nieokreśloną<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ten i ów coś powiedział.</i><br><b>4</b> <i>daw.</i>  on</td></tr>
<tr><td><b>ówczesny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  istniejący w czasach, o których była mowa</td></tr>
<tr><td><b>ówdzie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  w innym miejscu</td></tr>
<tr><td><b>ćwierć I</b></td><td>num</td><td><b></b> <i></i>  liczebnik oznaczający jedną z czterech części danej całości</td></tr>
<tr><td><b>ćwierć II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  ćwiartka</td></tr>
<tr><td><b>ćwir</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  krótki, wysoki dźwięk wydawany przez ptaka</td></tr>
<tr><td><b>łapu-capu</b></td><td></td><td><b></b> <i>pot.</i>  pośpiesznie, bez namysłu, nieuważnie</td></tr>
<tr><td><b>łubu-du</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący odgłos spadania czegoś ciężkiego, uderzenia czymś ciężkim</td></tr>
<tr><td><b>łup I</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  rzecz zdobyta na wojnie lub pochodząca z rabunku<br><b>2</b> <i></i>  coś, co zostało zdobyte, zwykle w nieuczciwy sposób</td></tr>
<tr><td><b>łup II</b></td><td>interj</td><td><b></b> <i></i>  wykrzyknik naśladujący uderzenie, zwykle nagłe i mocne</td></tr>
<tr><td><b>łupu-cupu</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „łup-cup ” </td></tr>
<tr><td><b>łączny</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  powstały z połączenia, tworzący sumę czegoś</td></tr>
<tr><td><b>ścichapęk I</b></td><td></td><td><b></b> <i>żart.</i>  ktoś z pozoru cichy, ale zdolny do niespodziewanych zachowań</td></tr>
<tr><td><b>ścichapęk II</b></td><td></td><td><b></b> <i>żart.</i>  niespodziewany, zaskakujący</td></tr>
<tr><td><b>ścichapęk III</b></td><td></td><td><b></b> <i>żart.</i>  w sposób nagły i zaskakujący</td></tr>
<tr><td><b>śród</b></td><td></td><td><b></b> <i>daw.</i> <b>zobacz</b> „wśród” </td></tr>
<tr><td><b>świadectwo</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  dokument stwierdzający ukończenie jakiejś szkoły lub jakiegoś kursu<br><b>2</b> <i></i>  dokument stwierdzający pewien fakt lub prawo do czegoś<br><b>3</b> <i></i>  dowód istnienia czegoś<br><b>4</b> <i></i>  potwierdzenie czegoś przez świadka</td></tr>
<tr><td><b>świadomość</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  zdawanie sobie sprawy z czegoś<br><b>2</b> <i></i>  wspólne dla określonej grupy ludzi poglądy i cele<br><b>3</b> <i></i>  stan przytomności<br><b>4</b> <i></i>  charakterystyczna dla człowieka zdolność poznawania i oceniania siebie i otoczenia</td></tr>
<tr><td><b>żaden I</b></td><td>pron</td><td><b>1</b> <i></i>  zaimek w zdaniach przeczących, komunikujący brak kogoś lub czegoś<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Do żadnej winy się nie poczuwaj!</i><br><b>2</b> <i></i>  zaimek w zdaniach przeczących, komunikujący, że ktoś nie zgadza się na kwalifikowanie jakiejś osoby lub rzeczy w określony sposób<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Ja nie jestem żadnym szpiegiem.</i></td></tr>
<tr><td><b>żaden II</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  niewielki, bez wartości</td></tr>
<tr><td><b>żaden III</b></td><td></td><td><b></b> <i></i> <b>zobacz</b> „nikt” </td></tr>
<tr><td><b>żal</b></td><td></td><td><b>1</b> <i></i>  uczucie smutku<br><b>2</b> <i></i>  skrucha po popełnieniu czegoś złego<br><b>3</b> <i></i>  pretensja do kogoś lub czegoś spowodowana rozczarowaniem</td></tr>
<tr><td><b>że I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne zależne od czasownika, określające przedmiot czyichś wypowiedzi, myśli, emocji, doznań lub spostrzeżeń<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Myślę, że nie powinieneś tego robić.</i><br><b>2</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne określające skutek scharakteryzowanego w zdaniu nadrzędnym stanu rzeczy o wysokim stopniu intensywności<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Trząsł się tak mocno, że położyliśmy go do łóżka.</i><br><b>3</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie lub wyrażenie wtrącone, charakteryzujące wypowiedź główną lub jej fragment<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nasz szef odznacza się, że nazwę to wprost, dziecięcą naiwnością.</i></td></tr>
<tr><td><b>że II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wprowadzająca wypowiedź wyrażającą ubolewanie z jakiegoś powodu<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Że dałeś się przyłapać na ściąganiu!</i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła, do której przyłącza się końcówka drugiej osoby liczby pojedynczej i mnogiej lub pierwszej osoby liczby mnogiej czasownika użytego w zdaniu w formie czasu przeszłego<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Brata żeś odwiedził?</i></td></tr>
<tr><td><b>żeby I</b></td><td>conj</td><td><b>1</b> <i></i> <b>zobacz</b> „aby I”  w znaczeniu 1, 2, 3, 4<br><b>2</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne zależne od zaprzeczonego czasownika, przekazującego czyjąś opinię<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Nie sądzę, żeby dla matki było to miłe.</i><br><b>3</b> <i></i> <b>zobacz</b> „choćby I”  w znaczeniu 1<br><b>4</b> <i></i>  spójnik wprowadzający zdanie podrzędne oznaczające niespełniony warunek tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Żebym wiedział jak, to bym wam pomógł.</i></td></tr>
<tr><td><b>żeby II</b></td><td>qub</td><td><b>1</b> <i></i>  partykuła wyrażająca życzenie lub pragnienie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Żeby go piekło pochłonęło! </i><br><b>2</b> <i></i>  partykuła wyrażająca ubolewanie lub politowanie<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Żeby tak ciągle zrzędzić!</i><br><b>3</b> <i></i>  partykuła występująca w zdaniach, za pomocą których mówiący chce przekonać rozmówcę o autentyczności swoich doświadczeń<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Żebyś wiedział, co ja przeżyłam!</i><br><b>4</b> <i></i>  partykuła występująca w poleceniach, naganach i groźbach<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<i>Żeby mi to było ostatni raz!</i></td></tr>
<tr><td><b>żądanie</b></td><td></td><td><b></b> <i></i>  to, czego ktoś żąda</td></tr>
</table>
</center>
  </body>
</html>