PPC / ppc

text_structure.xml 296 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godzinie 12 minut 01)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy marszałek Małgorzata Kidawa-Błońska oraz wicemarszałkowie Rafał Grupiński, Michał Kamiński, Magdalena Biejat i Maciej Żywno)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę senatora sekretarza o zajęcie miejsca.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o ciszę na sali.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ćśś…)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu trzeciego porządku obrad: ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W przerwie w obradach odbyło się posiedzenie Komisji Obrony Narodowej oraz Komisji Praw Człowieka i Praworządności, które ustosunkowały się do przedstawionych w toku debaty wniosków i przygotowały wspólne sprawozdanie w tej sprawie. Znajduje się ono w druku nr 125 Z.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Sprawozdanie komisji przedstawi senator Mirosław Różański.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MirosławRóżański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MirosławRóżański">Komisja Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisja Obrony Narodowej po rozpatrzeniu dzisiaj na wspólnym posiedzeniu poprawek zgłoszonych w toku debaty nad ustawą o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa rekomendują Wysokiemu Senatowi przyjęcie poprawek nr 1, 2, 3, 6, 7, 9, 10 i 12. Poprawki nr 4, 11, 5 i 8 zawarte w zestawieniu wniosków nie uzyskały poparcia połączonych komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy senatorowie wnioskodawcy lub pozostały senator sprawozdawca chcą jeszcze zabrać głos? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie nad podjęciem uchwały w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawki nr 1 i 2 przesądzają, że decyzja o użyciu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do pomocy Policji powinna być niezwłocznie przekazana prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej i prezesowi Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem poprawek?</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 88 senatorów, 88 – za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 9)</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawka nr 3 wskazuje, że żołnierze, funkcjonariusze Policji oraz funkcjonariusze Straży Granicznej, ubiegając się o obrońcę z urzędu, nie muszą udowadniać, że nie są w stanie ponieść kosztów obrony bez uszczerbku dla niezbędnego utrzymania siebie i rodziny.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem poprawki?</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 91 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 10)</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawki nr 4 i 11 skreślają przepisy zwalniające od odpowiedzialności karnej funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej oraz żołnierzy, którzy z naruszeniem zasad użycia środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej używają ich w związku z wykonywaniem czynności lub zadań służbowych.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.23" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 8 było za, 81 – przeciw, 2 senatorów się wstrzymało. (Głosowanie nr 11)</u>
          <u xml:id="u-4.24" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawki nr 5 i 8 zmieniają katalog środków przymusu bezpośredniego, dodając do niego urządzenia dźwiękowe dalekiego zasięgu.</u>
          <u xml:id="u-4.25" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-4.26" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.27" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.28" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.29" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 32 było za, 59 – przeciw. (Głosowanie nr 12)</u>
          <u xml:id="u-4.30" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawka nr 6 ma zapewnić ustawie spójność terminologiczną.</u>
          <u xml:id="u-4.31" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-4.32" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.33" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.34" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.35" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 91 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 13)</u>
          <u xml:id="u-4.36" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawka nr 7 doprecyzowuje przepis określający zasady stosowania przez Siły Zbrojne środków przymusu bezpośredniego, użycia broni i innego uzbrojenia, usuwając z niego nieprecyzyjną przesłankę adekwatności.</u>
          <u xml:id="u-4.37" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-4.38" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.39" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.40" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.41" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 91 głosowało za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 14)</u>
          <u xml:id="u-4.42" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawka nr 9 określa zawartość wniosku Rady Ministrów o prowadzenie operacji wojskowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pokoju oraz wydanego na jej podstawie postanowienia prezydenta. Ponadto poprawka przesądza, że przedłużenie czasu prowadzenia tej operacji może nastąpić wielokrotnie, za zgodą Sejmu, na czas każdorazowo nie dłuższy niż 60 dni.</u>
          <u xml:id="u-4.43" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-4.44" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.45" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.46" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.47" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 85 było za, 5 senatorów było przeciw, 1 senator się wstrzymał. (Głosowanie nr 15)</u>
          <u xml:id="u-4.48" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawka nr 10 zobowiązuje ministra obrony narodowej, aby ten przekazał marszałkowi Sejmu i marszałkowi Senatu informację o przebiegu operacji wojskowej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w czasie pokoju w terminie 14 dni od jej zakończenia.</u>
          <u xml:id="u-4.49" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-4.50" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.51" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.52" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.53" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 91 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 16)</u>
          <u xml:id="u-4.54" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawka nr 12 ma zapobiec sytuacji, w której przestałyby obowiązywać akty wykonawcze utrzymywane w mocy w art. 9 i art. 10 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.55" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej poprawki?</u>
          <u xml:id="u-4.56" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.57" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.58" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.59" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 91 – za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 17)</u>
          <u xml:id="u-4.60" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-4.61" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem ustawy?</u>
          <u xml:id="u-4.62" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.63" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.64" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.65" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 83 było za, 3 – przeciw, 5 senatorów się wstrzymało. (Głosowanie nr 18)</u>
          <u xml:id="u-4.66" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-4.67" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu czwartego porządku obrad: ustawa – Prawo komunikacji elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-4.68" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Infrastruktury przedstawiła projekt uchwały, w którym wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 123 A.</u>
          <u xml:id="u-4.69" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.70" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-4.71" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.72" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.73" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.74" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 91 – za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 19)</u>
          <u xml:id="u-4.75" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy – Prawo komunikacji elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-4.76" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu piątego porządku obrad: ustawa – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-4.77" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Infrastruktury przedstawiła projekt uchwały, w którym wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 124 A.</u>
          <u xml:id="u-4.78" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.79" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za jego przyjęciem?</u>
          <u xml:id="u-4.80" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.81" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.82" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.83" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 90 senatorów, 90 – za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 20)</u>
          <u xml:id="u-4.84" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo komunikacji elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-4.85" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu szóstego porządku obrad: ustawa o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Norwegii o zakończeniu obowiązywania Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Norwegii w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Warszawie dnia 5 czerwca 1990 r., zawartego dnia 27 czerwca 2023 r. i 18 lipca 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-4.86" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Spraw Zagranicznych przedstawiła projekt uchwały w którym wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 126 A.</u>
          <u xml:id="u-4.87" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-4.88" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-4.89" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.90" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.91" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.92" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 91 senatorów, 91 – za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 21)</u>
          <u xml:id="u-4.93" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o ratyfikacji Porozumienia między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Norwegii o zakończeniu obowiązywania Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Norwegii w sprawie popierania i wzajemnej ochrony inwestycji, podpisanej w Warszawie dnia 5 czerwca 1990 r., zawartego dnia 27 czerwca 2023 r. i 18 lipca 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-4.94" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wysoki Senacie, proponuję uzupełnienie porządku obrad o punkty: ustawa o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw – i rozpatrzenie go jako punktu ósmego porządku obrad; ustawa o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw – i rozpatrzenie go jako punktu dziewiątego porządku obrad; ustawa o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa oraz ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji – i rozpatrzenie go jako punktu dziesiątego porządku obrad; ustawa o zmianie ustawy o sporcie – i rozpatrzenie go jako punktu jedenastego porządku obrad; ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych – i rozpatrzenie go jako punktu dwunastego porządku obrad; ustawa o zmianie ustawy o dokumentach publicznych – i rozpatrzenie go jako punktu trzynastego porządku obrad; ustawa o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi – i rozpatrzenie go jako punktu czternastego porządku obrad. Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, uznam, że Wysoka Izba przyjęła przedstawione propozycje.</u>
          <u xml:id="u-4.95" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wobec braku głosów sprzeciwu stwierdzam, że Senat przedstawione propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.96" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu siódmego porządku obrad: informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-4.97" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-4.98" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ja bardzo proszę, żeby rozmowy przenieść poza salę obrad.</u>
          <u xml:id="u-4.99" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Tekst informacji zawarty jest w druku nr 84. Marszałek Senatu otrzymaną informację skierowała do Komisji Praw Człowieka i Praworządności. Komisja Praw Człowieka i Praworządności zapoznała się z tą informacją na posiedzeniu w dniu 26 czerwca 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-4.100" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pragnę przywitać obecnych na posiedzeniu Senatu prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, pana Karola Nawrockiego, oraz dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, panią Adriannę Garnik.</u>
          <u xml:id="u-4.101" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę pana prezesa o zabranie głosu i przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KarolNawrocki">Szanowna Pani Marszałek! Drogie Panie i Drodzy Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KarolNawrocki">Przede wszystkim chciałbym podziękować za to, że jak co roku mogę podzielić się z państwem sukcesami Instytutu Pamięci Narodowej, tym razem z roku 2023. Informacja o działalności Instytutu Pamięci Narodowej, jak państwo zapewne wiecie, zawiera się w 2 tomach i ma 1 tysiąc 100 stron, więc pozwolę sobie na selektywny dobór tych spraw, które w roku 2023 uznaliśmy za najstosowniejsze.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#KarolNawrocki">Instytut Pamięci Narodowej jako część infrastruktury państwa polskiego w roku 2023 wykonywał swoje ustawowe obowiązki. Przypomnę tylko, że w Instytucie Pamięci Narodowej zdeponowano 94 km dokumentów służb specjalnych państwa komunistycznego, a także III Rzeszy. Poza pracą w archiwum mamy szereg zadań naukowych, publikujemy wydawnictwo odnoszące się do historii Polski i Polaków XX w., odnajdujemy szczątki ofiar reżimów totalitarnych. Mamy także cały szereg kompetencji prokuratorskich w zakresie ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu, a także wykonujemy zadania związane z lustracją osób pełniących funkcje publiczne. Ponadto zajmujemy się upamiętnieniami i szeroko rozumianą edukacją, ale w tym momencie nie będę wchodził szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#KarolNawrocki">Mierzymy się w Instytucie Pamięci Narodowej, Drodzy Państwo, z uciekającym czasem. Odchodzą bohaterowie II wojny światowej, odchodzą także działacze opozycji antykomunistycznej z lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych, w związku z tym w sposób szczególny staramy się z tym czasem wygrać, wręczając Krzyże Wolności i Solidarności. Na wniosek Instytutu Pamięci Narodowej takie odznaczenia wręcza prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. W 2023 r. 400 osób zostało odznaczonych Krzyżem Wolności i Solidarności.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#KarolNawrocki">Ponadto, co bardzo cieszy, pozyskaliśmy 150 m.b. materiałów w ramach projektu „Archiwum Pełne Pamięci”. W sposób dynamiczny od 3 lat przejmujemy te dokumenty, te pamiątki, które Polacy bijący się na całym świecie, w całej Europie pozostawili swoim spadkobiercom. Do tej pory te pamiątki i dokumenty nie były zaopiekowane, państwo polskie o nie nie zadbało. Projekt Instytutu Pamięci Narodowej „Archiwum Pełne Pamięci” w roku 2023 przyniósł 150 m.b. materiałów.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#KarolNawrocki">W wyścigu z czasem, Drodzy Państwo, przygotowaliśmy także 178 relacji działaczy opozycji antykomunistycznej, bohaterów polskiej wolności. To 308 godzin nagrań. Cieszy się to zainteresowaniem nie tylko badaczy, ale także uczniów. Mamy 78 tysięcy 136 wejść unikalnych użytkowników na portal Opowiedziane.pl.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#KarolNawrocki">Rok 2023 przyniósł nam także 40 ogłoszonych identyfikacji ofiar reżimów totalitarnych. Zabezpieczyliśmy szczątki 130 osób, prowadziliśmy prace poszukiwawcze w blisko 60 miejscach. Te prace poszukiwawcze prowadzone są oczywiście w odniesieniu do ofiar reżimów niemieckiego i sowieckiego.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#KarolNawrocki">Praca naszych prokuratorów w roku 2023 to ponad 1 tysiąc 700 prowadzonych postępowań karnych. Jest ok. 1 tysiąca 200 nowych postępowań. Największy sukces roku 2023 to wyjaśnienie po blisko 30 latach okoliczności śmierci ks. Franciszka Blachnickiego. To proces, który pokazuje, z jak skomplikowaną materią Instytut Pamięci Narodowej się mierzy. Nawet pierwsze postępowanie prokuratorskie wewnątrz Instytutu Pamięci Narodowej nie skończyło się konkluzją, że ks. Franciszek Blachnicki został zamordowany, ale dzięki konsekwencji działania Instytutu Pamięci Narodowej w roku 2023 już jednoznacznie stwierdzono, że ks. Franciszek Blachnicki został zamordowany. Mam nadzieję, że uda nam się postawić przed sądem sprawców tej zbrodni.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#KarolNawrocki">Prokuratorzy pionu lustracyjnego skierowali 199 wniosków o wszczęcie postępowania lustracyjnego. Biuro Lustracyjne skierowało 13 stanowisk w postępowaniach autolustracyjnych, przesłuchano w 2023 r. 697 świadków.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#KarolNawrocki">Chciałbym wszystkie panie, wszystkich panów uświadomić, że Instytut Pamięci Narodowej odpowiada także za szereg badań dyplomacji historycznej i kontaktów z państwami na całym świecie. Reagujemy w sposób zdecydowany na dyfamację Polski i polskiej historii. W roku 2023 procedowano ponad 60 takich spraw w Instytucie Pamięci Narodowej, przejrzeliśmy i przeanalizowaliśmy 15 tysięcy artykułów, w których pojawiały się takie określenia jak „polskie obozy śmierci”, „polskie obozy koncentracyjne” albo inne pomówienia państwa polskiego w zakresie historii XX w.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#KarolNawrocki">Ta nasza aktywność na arenie międzynarodowej odnosi się także do działania tzw. Przystanków Historia, czyli całej oferty edukacyjnej Instytutu Pamięci Narodowej. Takie Przystanki Historia mamy w Nowym Jorku, w Chicago, w Houston, w Dublinie, w Edynburgu, Londynie, Brukseli, Luksemburgu, na Zaolziu, w Budapeszcie, we Lwowie, w Dyneburgu i w Wilnie.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#KarolNawrocki">Rok 2023 to także dzielenie się Instytutu Pamięci Narodowej wiedzą w ramach projektu „Szlaki nadziei. Odyseja wolności”, o walce armii gen. Władysława Andersa i innych generałów oraz żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Cały ten projekt, przewidziany na lata 2022–2025, ma 29 wersji językowych, w roku 2023 odwiedził 5 kontynentów. Naszą wystawę prezentowaną w 20 lokalizacjach, której towarzyszyły projekty edukacyjne, zobaczyło 831 tysięcy osób poza granicami Polski.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#KarolNawrocki">Jedną z kompetencji Instytutu Pamięci Narodowej jest oczywiście także upamiętnianie i dekomunizacja przestrzeni publicznej. W roku 2023 sfinansowaliśmy lub wykonaliśmy 164 nowe upamiętnienia, przeprowadziliśmy 20 renowacji tablic i pomników, wydaliśmy 404 opinie do projektów nowych pomników, tablic i innych trwałych upamiętnień. 10 obiektów sowieckiej propagandy w 2023 r. zostało zlikwidowanych. Do dnia dzisiejszego takich obiektów propagandy sowieckiej, realizując polskie prawo i uchwałę polskiego Sejmu z 2016 r., zlikwidowaliśmy 41. Z systemu sowieckiego w przestrzeni polskich miast pozostało jeszcze ok. 12 takich upamiętnień.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#KarolNawrocki">Drodzy Państwo, Instytut Pamięci Narodowej to także nauka. W roku 2023 realizowaliśmy 12 dużych projektów naukowych. Nasi naukowcy wzięli udział w 84 konferencjach naukowych, 350 wykładach w całej Polsce i na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#KarolNawrocki">Działalność Wydawnictwa Instytutu Pamięci Narodowej w roku 2023 to 240 wydanych publikacji. Jesteśmy największym wydawnictwem historycznym w Polsce, największym wydawnictwem historycznym zajmującym się historią XX w. na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#KarolNawrocki">Rok 2023 to także przeszło 60 nowych wystaw, w tym wystaw elementarnych, blisko 270 prezentacji tych wystaw. Wypełniamy także lukę edukacyjną w kontekście historii Polski po roku 1945 i w czasie II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#KarolNawrocki">Nowe projekty edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej. „Historia misia Wojtka” to projekt skierowany do dzieci będących w przedszkolach i w początkowej fazie nauczania. W szkołach podstawowych obejrzało go w całej Polsce 55 tysięcy uczestników. Projekt „Drużyna Inki” w całej Polsce obejrzało 20 tysięcy uczestników.</u>
          <u xml:id="u-5.17" who="#KarolNawrocki">Rok 2023 to także kontynuowanie głębokiego przełomu Instytutu Pamięci Narodowej w edukacji poprzez nowe technologie. W Instytucie Pamięci Narodowej działa Biuro Nowych Technologii. Chciałbym się z państwem podzielić informacją, że podczas targów PAX East i PAX West w Stanach Zjednoczonych, a więc największych targów gamingowych na świecie, oferta Instytutu Pamięci Narodowej, Biura Nowych Technologii, produkcje Biura Nowych Technologii były jedynymi na całym świecie, które odnosiły się do realnych wydarzeń historycznych. Wszystkie projekty gamingowe odnosiły się do pewnych wirtualnych i fikcyjnych wydarzeń historycznych, natomiast my opowiadaliśmy o losie Polaków w bitwie roku 1920. To jest rzecz, z której wszyscy możemy być dumni, to, że mamy w Polsce taką instytucję i proces nauczania, który zachwyca właściwie cały świat. Oferta Biura Nowych Technologii przełożyła się na 350 tysięcy pobrań naszych projektów na platformie Steam – tu wszystkich państwa zapraszam na naszą platformę Steam – 5 targów gamingowych, blisko 675 tysięcy uczestników w pokazach Biura Nowych Technologii na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-5.18" who="#KarolNawrocki">Myślę, że na tym etapie te dane statystyczne – choć, jak państwo wiecie, statystyka nie oddaje całości pracy 2,5 tysiąca naszych pracowników – pozwolą państwu odpowiedzieć sobie na pytanie, czy w 2023 r. Instytut Pamięci Narodowej godnie reprezentował państwo polskie. W moim przekonaniu wykonaliśmy swoje zadanie tak, jak należy. Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Czy ktoś z państwa senatorów chce zadać pytanie prezesowi IPN, panu Karolowi Nawrockiemu? Są pytania.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Pan senator Sławomir Rybicki. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#SławomirRybicki">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#SławomirRybicki">Ja w wystąpieniu odniosę się do informacji, którą pan prezes przedstawił przed chwilą Wysokiej Izbie. A zapytać chciałbym o drobną, wydawałoby się, rzecz, mianowicie o to, czy to prawda, że – a jeżeli tak, to z jakiego powodu – pan prezes wynajmuje do ochrony swojej osoby prywatną firmę ochroniarską, a nie korzysta z usług państwowej służby, która jest powołana przez ustawodawcę, aby funkcjonariuszy publicznych państwa polskiego chronić.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Rafał Grupiński)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Karol Nawrocki: Od razu mam odpowiadać, Panie Marszałku?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RafałGrupiński">Tak, tak, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#KarolNawrocki">Szanowny Panie Senatorze, to pytanie wypłynęło też dzisiaj z przeglądu prasy Instytutu Pamięci Narodowej, bo o to samo właściwie, choć nie chcę doszukiwać się tutaj analogii, pytają dzisiaj rosyjskie gazety. Czy rzeczywiście 30 tysięcy zł na ochronę wysokiego urzędnika państwowego, szefa ważnej instytucji, który jako jeden z niewielu jest na liście Federacji Rosyjskiej za bycie szefem zorganizowanej grupy przestępczej, bo tak prokuratura rosyjska nazywa Instytut Pamięci Narodowej… Czy 30 tysięcy zł dla 2 ochroniarzy – którzy działali w strefie wojny na Ukrainie z jednej strony, gdzie oddawaliśmy hołd ofiarom ludobójstwa wołyńskiego, z drugiej strony w Izraelu, tuż przed wojną, gdzie w Knesecie spotykałem się z przedstawicielami grupy polsko-izraelskiej, czy na Węgrzech, gdzie wykonywałem swoje obowiązki, a jest tam duża diaspora rosyjska, a także przy demontażu obiektów sowieckiej propagandy… Czy koszt 30 tysięcy zł na ochronę dla wysokiego urzędnika państwowego, ściganego przez Federację Rosyjską, jest tym, co powinno budzić kontrowersje polskiego parlamentu, polskiej opinii publicznej czy innych środowisk, które kwestionują w ogóle ten fakt? A już wprost odpowiadając na pytanie pana senatora… Jeżeli porównamy koszty ochrony Służby Ochrony Państwa we wszystkich wydarzeniach, w których brałem udział i w których muszę brać udział, bo to są moje obowiązki, i koszt 2 ochroniarzy, którym zapłaciliśmy za wiele wydarzeń 30 tysięcy zł, to, jak myślę, wówczas ta odpowiedź będzie satysfakcjonująca dla pana senatora. Tym bardziej że stoję tu przed państwem i, jak widzicie, mimo ścigania przez Federację Rosyjską nic złego mi się nie stało.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Senator Sławomir Rybicki: Panie Marszałku…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Sławomir Rybicki: …jeszcze bym chciał dopytać.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#RafałGrupiński">Tak, tak. Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SławomirRybicki">Panie Prezesie, ja nie kwestionuję potrzeby ochrony pana, tym bardziej jeżeli są takie zagrożenia, ale w związku z tym tym bardziej tę ochronę powinna świadczyć Służba Ochrony Państwa. Nie kwestionuję kwoty, którą pan na to przeznacza. Uważam, że funkcjonariusz, wysoki funkcjonariusz państwa polskiego powinien mieć przez państwo polskie zapewnioną ochronę. I pytam: dlaczego nie SOP, dlaczego prywatna firma?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#KarolNawrocki">Odpowiem na to, Drodzy Państwo, szczerze, tak jak myślę o całej tej sprawie. Ja mógłbym zadać pytanie do obecnych władz Polski albo do Służby Ochrony Państwa – ja oczywiście rozumiem pytanie pana senatora – jak powinien się zachować wysoki rangą urzędnik państwa polskiego, który demontuje obiekty sowieckiej propagandy, a państwo polskie w momencie, w którym ten urzędnik jest wpisany na listę Federacji Rosyjskiej, właściwie zupełnie nie wykazuje zainteresowania jego bezpieczeństwem. Jakim procedurom powinienem się poddać? Niestety ta sytuacja bycia na liście nie dotyczy tylko mnie – ja wciąż jestem urzędnikiem – ale także osób, które już nie pełnią funkcji, kilku osób, które stanęły przy mnie podczas demontażu pomników. One zatroskane swoim losem, tym, że nie wiedzą, gdzie mogą pojechać na wakacje, co to oznacza, dzwonią do mnie z pytaniem o instrukcję. Tak więc to ja bym mógł zapytać Służbę Ochrony Państwa albo służby dyplomatyczne, dlaczego człowiek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, który jest na liście Federacji Rosyjskiej i który wykonuje polskie prawo z 2016 r., czyli nadal burzy obiekty sowieckiej propagandy… 2 dni temu miało to miejsce w Nowogardzie. Dlaczego Służba Ochrony Państwa albo państwo polskie nie stara się takiego pracownika zabezpieczyć? Ja postawiony w sytuacji, w której się znalazłem, rozwiązałem ją w ten sposób, z korzyścią dla finansów państwa polskiego. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#RafałGrupiński">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#SławomirRybicki">A czy wystąpił pan o ochronę do SOP?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KarolNawrocki">Nie, ja nie wystąpiłem o żadną ochronę do SOP.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Senator Sławomir Rybicki: No właśnie. To jest clou tej odpowiedzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#RafałGrupiński">Pan senator Wojciech Konieczny zadaje pytanie.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WojciechKonieczny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WojciechKonieczny">Panie Prezesie, cieszę się, że mówi pan, że IPN przejmuje pamiątki, które nie zostały zaopiekowane przez państwo polskie. No, prowadzicie tutaj wyścig z czasem. To jest oczywiście bardzo ważne. Ja mam pytanie, które już panu zadałem, kiedy był pan powoływany, więc wracam do niego. Chciałbym dowiedzieć się, co IPN do tej pory zrobił w sprawie rozpadającego się miejsca pamięci w Warszawie, na stokach Cytadeli Warszawskiej. Nie wiem, czy pan kiedykolwiek tam był. Tam zginęli ludzie też ścigani przez Federację Rosyjską – wówczas Cesarstwo Rosyjskie, czyli przez Rosję. Oni zostali tam powieszeni. Według mojej wiedzy IPN nie zrobił do tej pory nic, aby zaopiekować się tym miejscem. Tam odpadają cegły, tam jest wręcz katastrofa budowlana, to jest zasłonięte. Przypominam, była rocznica śmierci Stefana Okrzei i nikogo z IPN nie było, kiedy były te obchody, w niedzielę, w rocznicę śmierci. Wielu wielkich polskich bohaterów tam zginęło. Ja już nie chcę słuchać wymówek, że to jest wojewódzkie, to jest miejskie, że to jest jeszcze inne. Co zrobił IPN, aby o to miejsce, uświęcone krwią Polaków, zadbać, naprawić je, doprowadzić do sytuacji, w której będzie można tam zaprowadzać wycieczki szkolne, pokazywać historię Polski i polskich socjalistów, którzy oddali życie za Polskę? No, do tej pory nie widziałem tam IPN, dlatego chciałbym się dowiedzieć, co pan zrobił w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KarolNawrocki">Być może pan senator nie widział tam IPN, bo ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej jasno wskazuje nasze zadania i ogranicza się do lat 1917–1989, a właściwie do kwietnia roku 1990. Tak że w naszych kompetencjach nie znajduje się remontowanie miejsc czy zajmowanie się miejscami, które są częścią infrastruktury pamięci w państwie polskim, jeśli wykracza to poza cezurę lat 1917–1990. Te miejsca rzeczywiście dotyczą historii cierpienia tych, którzy walczyli o Polskę wolną, niepodległą, ale przekracza to tę cezurę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#WojciechKonieczny">To ja tylko dodam, że IPN przejął kompetencję instytucji, które się tym miały zajmować, więc powinien się tym zajmować. Ale jeżeli pan nie widzi takiej potrzeby, nie chce pan się tym zajmować, nie wnosi pan o…</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Karol Nawrocki: Ja tego nie powiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#WojciechKonieczny">…o zmianę, to niedobrze. Chciałbym też panu powiedzieć, że tam również od roku 1917 działy się różne rzeczy. Jak pan wie, odzyskaliśmy niepodległość dopiero w listopadzie 1918 r. I również ta cytadela była wówczas miejscem kaźni, miejscem więzienia Polaków. To nie oznacza… Ja się tu odnoszę głównie do śmierci Stefana Okrzei, ale wielu ludzi, którzy przeżyli cytadelę, działało później w wolnej Polsce i ginęło – ci oficerowie byli rozstrzeliwani przez Sowietów czy byli… No, różne były historie tych ludzi i należy to miejsce uświęcić. Jednak widzę, że jakoś to panu umyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#KarolNawrocki">Panie Senatorze, to mi nie umyka, tylko wskazałem panu na rozwiązania ustawowe. Rzeczywiście kompetencje instytucji, o której pan mówi, zostały podzielone pomiędzy Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Pamięci Narodowej. Ale Instytut nie ma kompetencji w zakresie inwestycji infrastrukturalnych w takie miejsca. Proszę nie starać się mi wmówić, że dla mnie śmierć Stefana Okrzei czy działanie patriotów z Polskiej Partii Socjalistycznej w okresie międzywojennym, także wbrew Komunistycznej Partii Polski, nie jest tym, co jest ważne dla Instytutu Pamięci Narodowej czy dla mnie osobiście. To nie jest kwestia światopoglądu czy mojej oceny, tylko moich kompetencji jako prezesa Instytutu Pamięci Narodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#RafałGrupiński">Pan senator Aleksander Szwed.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#AleksanderSzwed">Szanowny Panie Prezesie, przede wszystkim dziękuję za to obszerne, niezwykle merytoryczne sprawozdanie. Powiem o tym więcej w debacie, a teraz mam 2 pytania.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#AleksanderSzwed">Pierwsze. Chciałbym zapytać o odbywający się od 13 do 15 kwietnia 2023 r. Kongres Pamięci Narodowej pod hasłem „Historia mówi przez pokolenia”. Zrobiliście państwo na Stadionie Narodowym taką cenną inicjatywę, moim zdaniem cenną inicjatywę dla młodzieży. Może pan prezes mógłby więcej powiedzieć o tej inicjatywie?</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#AleksanderSzwed">Chciałbym również podziękować za to, że jako Instytut Pamięci Narodowej przywracacie państwo pamięć o naszych narodowych bohaterach. Sam uczestniczyłem w ubiegłym roku w wielu inicjatywach w moim okręgu senackim, na południu Dolnego Śląska, w powiecie kłodzkim. I tutaj mam pytanie – ale pewnie będę prosił o udzielenie odpowiedzi na piśmie – o wszystkie inicjatywy, jakie IPN przeprowadził w 2023 r. w powiatach kłodzkim, ząbkowickim i dzierżoniowskim. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#KarolNawrocki">Panie Senatorze, pozwolę sobie odpowiedzieć rzeczywiście na piśmie na te inicjatywy, bo to jest część działalności naszego oddziału we Wrocławiu i to oni mają szczegółowe informacje. Przygotujemy więc taką informację.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#KarolNawrocki">Dziękuję też za pytanie odnośnie do Kongresu Pamięci Narodowej. To był pierwszy Kongres Pamięci Narodowej w Polsce, który był próbą pokazania całej oferty edukacyjnej Instytutu Pamięci Narodowej na Stadionie Narodowym w Warszawie, tych elementów, o których dzisiaj mówiłem, czyli od nauki, od poszukiwań, aż po nowe technologie. Widzimy, że dla Polaków, a szczególnie dla młodzieży historia wciąż jest ważna. W Kongresie Pamięci Narodowej w ciągu 2 dni udział wzięło 17 tysięcy osób. Powtórzyliśmy format Kongresu Pamięci Narodowej także podczas regionalnego kongresu na Podkarpaciu, a następnie w Poznaniu, gdzie udział brało od 5 do 7 tysięcy osób. O tym, jak ważna jest nasza działalność, przekonują nas też największe badania opinii publicznej odnośnie do świadomości historycznej – i to stało się fundamentem powołania Kongresu Pamięci Narodowej. Widzimy, że ok. 50% młodzieży ma dzisiaj ambiwalentny stosunek do historii. Oni wciąż czekają na ofertę, która będzie dopasowana do XXI w., nie zamykają się na poszerzanie swojej wiedzy historycznej. Kongres Pamięci Narodowej – format centralny i formaty regionalne – jest właśnie odpowiedzią na to zapotrzebowanie młodzieży i próbą pokazania, że Instytut Pamięci Narodowej potrafi przedstawić, w oparciu o badania naukowe, o swoje archiwa, ofertę za sprawą nowych technologii, pewnych rozwiązań teatralnych, muzycznych czy koncertowych. I z tym formatem, Panie Senatorze, wiążemy wielkie nadzieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Marcin Zawiła.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MarcinZawiła">Mam takie pytanie. Jaka część zasobu archiwalnego IPN znalazła się już w inwentarzu elektronicznym? Jest ważne, żeby ten inwentarz był wszędzie dostępny. I jak długi będzie proces przenoszenia inwentarza właśnie do internetu? Jak pan przewiduje?</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MarcinZawiła">Drugie pytanie dotyczy z kolei planów digitalizacji zbiorów. Otóż spotkałem się z taką sytuacją, że kiedy w mojej rodzinnej Jeleniej Górze zamierzaliśmy w Jeleniogórskiej Bibliotece Cyfrowej – to przedsięwzięcie publiczne biblioteki Książnicy Karkonoskiej – zdigitalizować takie ogólne materiały ubeckie z naszego terenu, dekadowe sprawozdania, to zostało to przyjęte z pewną niechęcią. Uzyskaliśmy wiadomość: planujecie własną digitalizację dokumentów. Jak w tym wypadku widzi pan współpracę z regionalnymi instytucjami publicznymi? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#KarolNawrocki">Rzeczywiście proces digitalizacji to jedno z zadań Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej. Nie podzielę się teraz dokładnymi danymi, ale pozwolę sobie dosłać panu senatorowi dokładną informację, bo to są setki tysięcy zdigitalizowanych stron, ale też materiałów wideo, materiałów fotograficznych. Możliwość współpracy w tym zakresie z innymi instytucjami czy z osobami prywatnymi, które chciałyby zdigitalizować materiały, jest ograniczona ze względu na klauzulę bezpieczeństwa obejmującą te materiały. My działamy w ścisłych rygorach. To są często dokumenty odnoszące się do spraw osobistych, do spraw operacyjnych, więc realizacja społecznej chęci – którą ja, jako badacz historii, jako doktor, rozumiem – żeby coś, co nie jest zdigitalizowane, zdigitalizować i z tego korzystać, nie jest możliwa ze względu na klauzulowanie tych informacji. Proces digitalizacji w Instytucie Pamięci Narodowej postępuje, a dane statystyczne wyślę panu senatorowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Wojciech Skurkiewicz.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WojciechSkurkiewicz">Pierwszą kwestią jest to, o czym wspomniał pan senator Konieczny. Pragnę zwrócić uwagę na to, że ta część Cytadeli Warszawskiej, która jest podporządkowana Muzeum X Pawilonu, jest w zarządzie marszałka województwa mazowieckiego, marszałka Adama Struzika z Polskiego Stronnictwa Ludowego. I ja bym radził panu senatorowi Koniecznemu – bo Lewica i PSL są współkoalicjantami…</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek Rafał Grupiński: Panie Senatorze, pytanie do gościa…)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WojciechSkurkiewicz">…żeby tam zrobili porządek, a nie mówili, że Instytut Pamięci Narodowej…</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#WojciechSkurkiewicz">A pytanie, Panie Ministrze, Panie Prezesie, jest następujące. Wspomniał pan o 41 zlikwidowanych miejscach propagandy radzieckiej, rosyjskiej, w 2023 r. to było 10 miejsc, zostało 12. Czy może pan nam przybliżyć, jakie to są obiekty i jak wygląda w tym zakresie współpraca z lokalnymi samorządami? Czy są w Polsce samorządy odmawiające współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, z lokalnymi stowarzyszeniami, które upominają się o przywrócenie sprawiedliwości dziejowej w przestrzeni publicznej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#KarolNawrocki">Rzeczywiście są takie samorządy, które nie są gotowe do realizowania polskiego prawa. Bo przypomnę, że mówimy wciąż o ustawie z 2016 r., ustawie dekomunizacyjnej, na mocy której samorządy mają obowiązek pozbyć się obiektów sowieckiej propagandy z przestrzeni publicznej. Ale w tej ustawie nie zapisano żadnych sankcji, jest to rodzaj, moglibyśmy powiedzieć, prawa blankietowego i jako Instytut Pamięci Narodowej musimy wchodzić z tymi samorządami w pewnego rodzaju porozumienia. Jednak mimo że gwarantujemy środki finansowe na likwidację tych obiektów propagandowych, mimo że proponujemy postawienie z finansów Instytutu Pamięci Narodowej pomnika ofiar systemów totalitarnych albo prawdziwych bohaterów, mówiąc samorządom, że to nie my narzucamy tych bohaterów, ale chcielibyśmy usłyszeć, jaką prawdę historyczną chcieliby mieć w swojej przestrzeni publicznej, to są samorządy, które nie otwierają się na tego typu dyskusje. Do ostatnich wyborów samorządowych najbardziej emblematycznym samorządem, który bronił sowieckiego obiektu propagandowego, był Olsztyn. Tam zmienił się prezydent, więc już w najbliższych tygodniach będziemy podejmować kolejne rozmowy z samorządem olsztyńskim, z panem prezydentem Olsztyna, by zlikwidować „szubienice” w Olsztynie, które nie tylko szpecą to miasto, lecz także są ahistoryczne, są wyrazem pogardy dla ofiar, a afirmują sprawców z Armii Czerwonej. Problemy są niestety także w Rzeszowie – choć tam środowiska społeczne starają się znaleźć rozwiązanie – czyli to jest Podkarpacie. Jest jeszcze kilka innych miejscowości, w których widzimy niezrozumiały dla nas jako Instytutu Pamięci Narodowej opór samorządów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Robert Mamątow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RobertMamątow">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RobertMamątow">Szanowny Panie Prezesie, bardzo dziękuję za to, co IPN robi w kwestii historycznej, a najbardziej za działalność w kwestii edukacji młodzieży. Bardzo ważne dla naszego pokolenia jest, jak myślę, to, żeby następne pokolenia wiedziały więcej o naszej historii, bo co się dzieje z historią w szkołach, to widzimy.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#RobertMamątow">Ja mam takie pytanie: czy te programy edukacyjne, które były realizowane w 2023 r., będą realizowane też w 2024 r.?</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#RobertMamątow">I jeszcze jedno pytanie. Czy mógłby pan nam podać, w przybliżeniu, ile jeszcze zostało takich reliktów, pomników z poprzedniego systemu?</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Głos z sali: 12.)</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#RobertMamątow">Aha, 12. No to nie było pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RafałGrupiński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze, za te ciepłe słowa. Rzeczywiście, mówimy o kilkunastu, o 12 takich obiektach, które zostały jeszcze do zlikwidowania w przestrzeni publicznej.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#KarolNawrocki">Co do realizacji działań edukacyjnych w roku 2024, to one są niestety ograniczone. Instytut Pamięci Narodowej w tym roku ma budżet mniejszy o 70 milionów zł, niemniej jednak realizujemy wszystkie nasze zadania ustawowe. Musieliśmy podjąć w tej sytuacji pewne decyzje w odniesieniu do naszych projektów, a te projekty edukacyjne są, można powiedzieć, najbardziej miękkie. Nie możemy zrezygnować z lustracji, ze ścigania zbrodni, z digitalizacji, ze zbiorów Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej czy z poszukiwań i identyfikacji miejsc pochówku ofiar reżimów totalitarnych. Tak więc rzeczywiście pytanie pana senatora jest właściwie w punkt. Bo jak ze zmniejszającym się budżetem Instytutu Pamięci Narodowej musimy realizować nasze zadania ustawowe, to w naszej instytucji edukacja zawsze na tym niestety cierpi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Wiesław Dobkowski.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#RafałGrupiński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WiesławDobkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WiesławDobkowski">Panie Prezesie, ja chciałbym dopytać o to, czy są prowadzone prace ekshumacyjne albo w ogóle jakieś działania w kierunku znalezienia miejsc pochówku komendanta i pierwszego twórcy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, ówczesnego kapitana, a obecnie generała Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”, a także jednego z żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, Ludwika Danielaka? Bo z tego, co wiem, wynika, że do tej pory jeszcze nie znaleziono ich szczątków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#KarolNawrocki">Nie ustajemy w wysiłkach poszukiwania żołnierzy, także żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego i Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”. Jest to zadanie, które wykonuje łódzki oddział Instytutu Pamięci Narodowej. W całej Polsce trwają poszukiwania, także tych największych bohaterów. Nie udało nam się do tej pory zidentyfikować, od wielu lat, rtm. Witolda Pileckiego czy Łukasza Cieplińskiego. Niemniej jednak pytanie pana senatora… Sygnalizuję też, jak skomplikowana jest to materia. To znaczy samo zdiagnozowanie, odkrycie przez archeologów, poprzedzone badaniami naukowymi, archiwalnymi, miejsca pochówku bohaterów i ofiar zbrodni komunistycznych jest dopiero pierwszym etapem. Drugim jest porównanie materiału genetycznego z materiałem genetycznym ich synów, jeśli mieli synów, córek, rodziny. Kolejne działania to już jest kwestia dziedziny antropologicznej, genetycznej, skorzystania z systemu, który ma Instytut Pamięci Narodowej jako jedyna instytucja w Polsce – to jest system CODIS, z którego korzysta CIA w Stanach Zjednoczonych. Tak więc na znalezienie, a następnie identyfikację i w efekcie pochowanie takich bohaterów jak ci, o których pyta pan senator, potrzebujemy wiele czasu. Bo pracujemy w materii, która, jak pokazała sprawa ks. Blachnickiego, czasami zmienia swoje ułożenie nawet po 30 latach. Chcę jednak zapewnić pana senatora i wszystkich państwa, że nie ustajemy w tych wysiłkach i nawet dzisiaj w wielu miejscach, nie tylko w Polsce, także w innych miejscach, jak choćby na Litwie, nasi archeologowie działają, aby odnaleźć naszych bohaterów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pani senator Barbara Zdrojewska. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#BarbaraZdrojewska">Ja wrócę do pytania pana senatora Rybickiego. Szanowny Panie Prezesie, kontrola NIK wykazała, że zatrudnił pan firmę, która nie miała uprawnień do stosowania środków przymusu bezpośredniego oraz do użycia broni. Wynajął pan taką firmę do ochrony. I to jest w raporcie Najwyższej Izby Kontroli. Zatem to była firma, która, udzielając panu ochrony, nie miała do tego uprawnień, czyli działała w tym zakresie nielegalnie. To stwierdził NIK. Dlatego ponawiam pytanie: dlaczego nie wystąpił pan o ochronę do państwa zgodnie z ustawą o Służbie Ochrony Państwa? Dlaczego nie wystąpił pan o taką ochronę? A w tej chwili pan się dziwi w ogóle, że rząd nie przyznał panu ochrony. Przypominam, że w tej chwili…</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#komentarz">(Sygnał timera)</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#BarbaraZdrojewska">No dobrze, to zakończę na tym pytaniu. Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#KarolNawrocki">Pani Senator, ja nie wybierałem firmy, źle pani to odczytała albo NIK się pomylił. Ja wynająłem prywatnych ludzi, którzy mają oczywiście wszystkie pozwolenia na broń, także europejską kartę broni, z którą mogą podróżować po całej Europie, i poza granicami Polski wykonywali działania porządkowe w związku z moimi wyjazdami. Nie zatrudniłem firmy, bowiem nie stać było na to Instytutu Pamięci Narodowej i dlatego, że uznałem, że wydatki na firmę czy na moją ochronę albo apelowanie do rządu o to, aby frasować Służbę Ochrony Państwa, nie są konieczne. Przypomnę, Pani Senator, że wydaliśmy 30 tysięcy zł na 2 ochroniarzy – nie na firmę – którzy byli przy demontażu sowieckich obiektów propagandowych w rejonie wojny na Ukrainie, na Węgrzech i w Izraelu. Żadna firma ani Służba Ochrony Państwa za tak małe środki finansowe nie pojechałaby z człowiekiem, który jest na liście ściganych przez Federację Rosyjską.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#KarolNawrocki">Zrobiłem to, bo dbam o interes państwa polskiego i o powagę Instytutu Pamięci Narodowej. Jak widać, podjąłem dobrą decyzję, bo stoję cały, zdrowy, gotowy do demontażu kolejnych sowieckich obiektów propagandowych. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Ja, jeśli można, jeszcze pociągnę ten wątek.)</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#RafałGrupiński">Dopytanie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BarbaraZdrojewska">Tak.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowni Państwo, nie ma co klaskać. Są przepisy…</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To niech pani wystąpi do premiera o udzielenie ochrony! To niech pani wystąpi!)</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#BarbaraZdrojewska">Ja jestem za udzieleniem ochrony. Ja tylko pytałam, dlaczego szanowny pan prezes nie wystąpił o ochronę zgodnie z ustawą. Jeżeli urzędnik państwowy jest narażony na niebezpieczeństwo, to są na to przepisy. Występuje się zgodnie z ustawą…</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek Rafał Grupiński: Pani Senator, czy pani dopytuje?)</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#BarbaraZdrojewska">…o przydzielenie ochrony.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#BarbaraZdrojewska">No przepraszam, Panie Marszałku, ale muszę to wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#komentarz">(Wicemarszałek Rafał Grupiński: Nie, ale…)</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#BarbaraZdrojewska">W takim przypadku nie można sobie zatrudniać dowolnych ochroniarzy, na podstawie nie wiadomo jakich kryteriów, bez uprawnień.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#komentarz">(Wicemarszałek Rafał Grupiński: Pani Senator, zadajemy teraz pytania, więc…)</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#BarbaraZdrojewska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#BarbaraZdrojewska">Przepraszam, ale pan nie odpowiedział na moje podstawowe pytanie: dlaczego pan nie wystąpił do państwa o udzielenie ochrony zgodnie z ustawą o Służbie Ochrony Państwa, gdzie są opisane wszelkie procedury dotyczące takich przypadków? Bardzo proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#KarolNawrocki">Czy pani senator rzeczywiście zechciałaby, żebym po raz trzeci odpowiedział na to pytanie? Bo mam wrażenie, że ja już po raz trzeci odpowiadam na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Rafał Grupiński: Panie Prezesie, jest pytanie i czekamy na odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#KarolNawrocki">Szanowna Pani Senator, nie wystąpiłem z wnioskiem do Służby Ochrony Państwa, bowiem uznałem, że bezpieczeństwo zapewni mi 2 ochroniarzy, którzy za kilkanaście wizyt związanych z likwidacją sowieckich pomników w Izraelu, tuż przed wojną, na Węgrzech, gdzie jest duża diaspora rosyjska, i w rejonie wojny na Ukrainie, gdzie składałem hołd ofiarom zbrodni wołyńskiej… Oni za 30 tysięcy zł zapewnili mi bezpieczeństwo i sprawili, że mogę dalej służyć państwu polskiemu. Nie wystąpiłem do Służby Ochrony Państwa, bo przyjąłem inną metodę dbania o swoje bezpieczeństwo. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan… Ale to była odpowiedź udzielana już po raz trzeci, to już chyba nie trzeba było klaskać.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę, pan senator Andrzej Kalata zadaje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#AndrzejKalata">Właściwie miałem pytanie związane z tą opłatą, ale pan prezes już odpowiedział, więc może z troszeczkę innej strony…</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#AndrzejKalata">„Bartek”, kpt. Flame. Nie ukrywam, że miałem jakiś udział w znalezieniu miejsca pochówku w powiecie żywieckim, zresztą w mojej gminie. Czy jest szansa, że przeniesione będą zwłoki tych partyzantów, którzy zginęli na ziemi opolskiej w związku z chyba jedną z największych prowokacji? Tam prawie 200 z nich, prowokacyjnie zwabionych obietnicą wyjazdu za granicę, zostało wywiezionych i zabitych. Jakby pan prezes był uprzejmy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#KarolNawrocki">Dziękuję, Panie Senatorze, za to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#KarolNawrocki">Trwa inwestycja Instytutu Pamięci Narodowej na cmentarzu w Kamesznicy. Będzie to pierwszy wojskowy cmentarz żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych, podziemia narodowego, podkomendnych Henryka Flame „Bartka”, których odnaleźliśmy jako Instytut Pamięci Narodowej także dzięki zaangażowaniu wielu społeczników z Żywiecczyzny, na których zawsze możemy liczyć – i za to chciałbym serdecznie podziękować. Ta inwestycja jest w chwili obecnej niezagrożona, są na nią przeznaczone środki finansowe. Są pewne problemy, jak zawsze w przypadku takich inwestycji, z zamówieniami publicznymi, z przetargami, z firmami, ale w zeszłym tygodniu dostałem informację, że nie rezygnujemy i będziemy realizować cmentarz w Kamesznicy.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kalata: Bardzo dziękuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Jarosław Rusiecki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JarosławRusiecki">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JarosławRusiecki">Również ode mnie podziękowania dla pana prezesa za ogromny wysiłek Instytutu Pamięci Narodowej na rzecz pielęgnowania polskiej historii, budowania wiedzy o niepodległości. I nie mówię o tym tylko z perspektywy wielkiego wysiłku, który dzieje się z pozycji Warszawy i centrum, ale też np. Delegatury IPN w Kielcach. Dziękuję panu prezesowi za obecność w ostatnim tygodniu na Świętym Krzyżu i uczestniczenie w otwarciu wystawy o wybitnym pisarzu, żołnierzu Sergiuszu Piaseckim. Myślę, że z perspektywy całości pracy i tego obszernego sprawozdania, które pan prezes przedstawił, należy się wielkie uznanie i szacunek dla pracowników Instytutu Pamięci Narodowej z całego terenu Polski, który obejmuje pojedyncze historie.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#JarosławRusiecki">Chciałbym też zwrócić uwagę na pewną sprawę, dziękując za prace w sprawie ustalenia sprawców morderstwa sługi Bożego ks. prof. Franciszka Blachnickiego. Na jakim etapie w tej chwili jest to śledztwo? Czy zostały postawione zarzuty konkretnym osobom, czy też jeszcze to śledztwo jest prowadzone w sprawie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#KarolNawrocki">Dziękuję pięknie, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#KarolNawrocki">Siła Instytutu Pamięci Narodowej jest właśnie w tym, że mamy swoje oddziały, ale też delegatury. Nasza delegatura w Kielcach, już z nowym budynkiem, ale też już z wieloma sukcesami, wykonuje swoje zadania i bardzo się cieszę, że pan senator to zauważa.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#KarolNawrocki">Co do samego śledztwa w odniesieniu do ks. Franciszka Blachnickiego, to jeszcze nikomu zarzutów nie postawiono. Struktura Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu jest bardzo skomplikowana, bo z jednej strony ja jestem administracyjnym szefem 100 prokuratorów, ale z drugiej strony wszystkie te działania toczą się w porozumieniu, w sposób naturalny, z ministrem sprawiedliwości. Tak więc są sprawy, szczególnie operacyjne, które nawet dla prezesa Instytutu Pamięci Narodowej stają się wiadomymi dopiero na pewnym etapie śledztwa. Ja jestem oczywiście wprowadzony w generalny proces poszukiwania sprawców zbrodni na ks. Franciszku Blachnickim, ale na konkluzję jest jeszcze niestety chyba za wcześnie, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#RafałGrupiński">I pytanie zadaje ponownie pan senator Aleksander Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#AleksanderSzwed">Szanowny Panie Prezesie, chciałbym zapytać o temat niezwykle trudny. Nie tak dawno, 11 lipca, obchodziliśmy ponownie Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II RP. Rok 2023 również był szczególnie trudny, bo na Ukrainie, jak wiemy, toczy się wojna i wspieramy Ukrainę w walce z reżimem Putina. Chciałbym zapytać, czy państwo jako Instytut Pamięci Narodowej w 2023 r. prowadzili jakieś rozmowy ze stroną ukraińską na temat ekshumacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#KarolNawrocki">My od roku 2020 wysyłamy do strony ukraińskiej formalne wnioski o rozpoczęcie procesu ekshumacji. Wysłaliśmy już 9 takich wniosków w latach 2020–2024. Niestety, we wszystkich przypadkach skończyło się to albo brakiem zgody, albo milczeniem ze strony ukraińskiej. Jest to dla nas obiektywny problem. Ja stale deklaruję, że w ciągu 24 godzin moglibyśmy na Ukrainę wysłać naszych archeologów i poszukiwaczy, żeby rozpocząć proces ekshumacji, ale bez zgody strony ukraińskiej to nie jest możliwe. A stanowisko Instytutu Pamięci Narodowej, oczywiście przy poparciu dla Ukrainy w wojnie z Federacją Rosyjską, jest jednoznaczne: my w infrastrukturze państwa polskiego jesteśmy od tego, aby domagać się pochowania 120 tysięcy ofiar ludobójstwa wołyńskiego, i konsekwentnie to robimy, domagając się tego od strony ukraińskiej. Jednocześnie pozostajemy zaangażowani w kilka projektów, czy to naukowych, czy to dotyczących współpracy z Ukraińskim Instytutem Pamięci Narodowej, które teraz, ze względu na wojnę, są zawieszone. A więc chcę wyrazić nasze stanowisko: wciąż dążymy do tego, aby rozpocząć proces ekshumacji.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#KarolNawrocki">Przypomnę może przy tej okazji, że wojna nie jest problemem, jeśli chodzi o proces ekshumacyjny. Jak wiemy, strona niemiecka, strona naszych zachodnich sąsiadów, dostała zgodę na ekshumację ponad 70 żołnierzy Wehrmachtu na Ukrainie, co działo się już w czasie działań wojennych. Tak więc tego uporu strony ukraińskiej w tym zakresie, mimo toczącej się wojny, niestety nie rozumiemy. Ale jest to zadanie ponad siły Instytutu Pamięci Narodowej. Jest to, jak zakładam, kwestia wielkiej polityki. Zobaczymy, czy taką zgodę dostaniemy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Zdzisław Pupa. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ZdzisławPupa">Ja mam pytanie podobne do pytania mojego kolegi senatora. Jesteśmy dzisiaj w szczególnej sytuacji, w sytuacji wojny rosyjsko-ukraińskiej. Szczególnie dużą pomoc Polska kieruje w stronę Ukrainy, tymczasem spotykamy się z jej strony, o czym pan prezes już wspomniał, z totalnym niezrozumieniem, wręcz z ignorancją. Spotykamy się również z taką sytuacją, że jest niesamowita gloryfikacja ludobójców, banderowców, także na terenie Polski. Przedstawiciele Ukrainy przyjeżdżają ze znaczkami bandery, z flagami banderowskimi, a państwo polskie nie reaguje na to. Są takie incydenty, że osoby postronne czy osoby, z którymi oni mają współpracować, zrywają im te naszywki i flagi banderowskie z ramion.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Sygnał timera)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#ZdzisławPupa">Należałoby w jakiś jednoznaczny sposób, można powiedzieć, ustawić państwo polskie, aby odpowiednie służby reagowały na tego typu zdarzenia. Tolerowanie tego typu akcji jest niedopuszczalne w moim przekonaniu. Chciałbym właśnie uczulić na to pana prezesa, przekonać do tego typu działań, które by pozwalały w sposób zdecydowany reagować na takie niewłaściwe postawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#KarolNawrocki">Nasza ocena działania UPA i ludobójstwa wołyńskiego jest oczywiście jednoznaczna. To powinno zostać rozliczone, a kobiety, dzieci i starcy muszą być pochowani. Niezależnie od emocji i tej solidarności, która łączy nas dzisiaj z Ukrainą, powinniśmy konsekwentnie domagać się ekshumacji na Wołyniu. Chciałbym przekonać pana senatora i wszystkich państwa, że Instytut Pamięci Narodowej jest zdecydowany i wykonuje swoje zadania. Czerwono-czarne flagi kojarzą się jednoznacznie jako flagi organizacji, których przedstawiciele dążyli do likwidacji żywiołu polskiego na Wołyniu, w Małopolsce Wschodniej, na Lubelszczyźnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Marek Komorowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MarekKomorowski">Panie Prezesie, dziękuję za działalność instytutu i gratuluję tej działalności. Ja bardzo dobrze oceniam współpracę z oddziałem białostockim.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MarekKomorowski">Niemniej jednak mam pytanie odnoszące się do obławy augustowskiej. Powstaje Muzeum Obławy Augustowskiej. Czy pan prezes mógłby powiedzieć, czy instytut prowadzi jakieś badania, poszukiwania ofiar obławy augustowskiej? Bo cały czas nie wiemy… To są dla nas, dla osób z naszego okręgu wyborczego, bardzo bolesne wydarzenia. Czy jest jakaś szansa na wyjaśnienie tych wszystkich wątków związanych z obławą augustowską? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#KarolNawrocki">Rzeczywiście Muzeum Obławy Augustowskiej, ten Dom Turka, powstało dzięki ciężkiej pracy pracowników Instytutu Pamięci Narodowej. Choć nie jest to nasza instytucja, to wszystkie wykorzystane dokumenty, zbiory fotograficzne, praca historyczna… To jest budynek Instytutu Pileckiego, tak, ale cały, powiedzmy, content, z którego Instytut Pileckiego skorzystał, zresztą przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej, znajdował się właśnie w aktach Instytutu Pamięci Narodowej. No, wielu naszych pracowników było w to zaangażowanych.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#KarolNawrocki">Co do samego śledztwa i poszukiwań, to jest to sprawa, Panie Senatorze, niezwykle trudna, co ma związek z brakiem pomocy prawnej ze strony Białorusi. Ta kwestia raczej nie zostanie odblokowana w najbliższym czasie. Tutaj nie jesteśmy optymistami, bo tropy śledztwa prowadzą także na teren dzisiejszej Białorusi w niektórych swoich aspektach i na taką pomoc nie możemy dzisiaj liczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zdaje pan senator Krzysztof Bieńkowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#KrzysztofBieńkowski">Panie Prezesie, ja dziękuję również za pana zaangażowanie na terenie północnego Mazowsza, skąd akurat pochodzę. Wiem, że pan współdziała ze stowarzyszeniami historycznymi i z organizacjami patriotycznymi.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#KrzysztofBieńkowski">Moje pytanie zadam tak, żeby zrozumieli je również niektórzy państwo z drugiej strony, w ten sposób: Panie Prezesie, czy po wpisaniu pana nazwiska na listę osób ściganych przez Federację Rosyjską ktokolwiek z rządu Rzeczypospolitej Polskiej kontaktował się z panem w sprawie udzielenia panu jako prezesowi jednego z najwyższych urzędów w Polsce ochrony i środków zabezpieczenia? Jeśli tak, to kiedy to nastąpiło? Jeśli to nie nastąpiło, to czy pan prezes zorganizował konferencję prasową i powiedział o tym braku zainteresowania…</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Sygnał timera)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#KrzysztofBieńkowski">…polskiego państwa i władz, czy jednak postąpił pan lojalnie i wybrał inne rozwiązanie? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Senator Włodzimierz Bernacki: …Konferencja skierowana do Rosjan.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę, Panie Prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#KarolNawrocki">Zainteresowania większego tym faktem nie było. Nie zorganizowałem konferencji prasowej ani się tego nie domagam, tylko postanowiłem jak mężczyzna zadbać o swoje bezpieczeństwo. I to wykonałem. Wydaje mi się, że to było dobre… że to było dobre…</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#KarolNawrocki">…rozwiązanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje ponownie pan senator Aleksander Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#AleksanderSzwed">Szanowny Panie Prezesie, 18 grudnia 2023 r. minęło 25 lat od uchwalenia przez Sejm ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. W sprawozdaniu przedstawili państwo szereg działań, które podejmujecie. I tych działań, tak jak je analizuję, z roku na rok jest coraz więcej. Czy mimo zmniejszonego, okrojonego budżetu w 2024 r… Chciałbym zapytać, jakie działania zamierzacie kontynuować, jakie już kontynuujecie i co będzie priorytetem państwa działalności w przyszłości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#KarolNawrocki">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#KarolNawrocki">Wspomniałem o inwestycji w Kamesznicy. To jest jeden z naszych priorytetów. Rzeczywiście pierwszy wojskowy państwowy cmentarz dla żołnierzy Flamego „Bartka” i Narodowych Sił Zbrojnych jest bardzo potrzebny. Oczywiście zakres inwestycji jest także rozpisany w naszych projektach. Będziemy nadal realizować nasze działania lustracyjne, i na to są zagwarantowane środki finansowe. W 2024 r. możemy się też już pochwalić sukcesem naszych prokuratorów, bo, Drodzy Państwo, 27 funkcjonariuszom Służby Więziennej, którzy bili internowanych w ośrodku internowania w Kwidzynie, postawiono zarzuty na skutek działania naszej prokuratury w ramach „Archiwum zbrodni”. A więc to kolejny plan dla nas na rok 2024. Cofamy się – korzystając z nowych technologii, z dostępu do nowych świadków i z energii, która jest obecnie w Instytucie Pamięci Narodowej – do niewyjaśnionych zbrodni choćby z lat osiemdziesiątych, a takie mieliśmy i w Poznaniu, i w Olsztynie, i w innych miastach. Oczywiście będziemy realizować naszą ścieżkę wydawniczą. Wiele ciekawych publikacji odnośnie do historii XX w. pojawia się już w roku 2024. Stałe są poszukiwania ofiar zbrodni systemów totalitarnych. Planujemy też jeszcze jeden regionalny kongres pamięci narodowej.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#KarolNawrocki">Chciałbym uspokoić pana senatora, że w sytuacji, w której obecnie się znaleźliśmy, czyli że jest 70 milionów mniej w naszym budżecie, będziemy wykonywać wszystkie nasze ustawowe zadania. A jak przyjdę do państwa za rok – mam nadzieję, że dostanę zaproszenie – to będziemy mogli mówić o takiej samej dynamice działania Instytutu Pamięci Narodowej. Mam taką nadzieję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#KarolNawrocki">Ucierpieliśmy w zakresie pewnych nowych rozwiązań projektowych w Biurze Nowych Technologii. Musieliśmy zrezygnować z kilku działań w przestrzeni międzynarodowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#RafałGrupiński">Pytanie zadaje pan senator Wiktor Durlak.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#RafałGrupiński">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WiktorDurlak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WiktorDurlak">Panie Prezesie, jeszcze wrócę do kwestii tzw. pomników. Czy są zaplanowane terminy kolejnych rozbiórek, likwidacji tych postsowieckich obiektów? Gdzie by to było możliwe i jaki to byłby okres? Nie pytam o konkretną datę, bo wiadomo… Pytam tylko, czy to jest kwestia tygodni, czy miesięcy. Dziękuję… Oby to było jak najszybciej – jeszcze to dodam od siebie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#KarolNawrocki">Niestety, nie jesteśmy w tej sprawie gospodarzami sytuacji, Panie Senatorze. Bez współpracy z samorządami… W związku z tym, że nie ma określonych sankcji w ustawie z 2016 r., jesteśmy zobowiązani do tego, aby wypracowywać pewne mechanizmy z samorządami. Dlatego też nie mogę podać ani miejsca, ani czasu przejścia do realizacji tego. Wydaje mi się, że w końcu możliwy jest pewien kompromis w Olsztynie – chociaż nie spotkałem się z jego prezydentem – i w Rzeszowie. Ale nasi specjaliści z Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa są w kontakcie niejako ze wszystkimi tymi miejscami, o których mówimy. Na pewno poinformujemy opinię publiczną, w tym i pana senatora, jeśli na horyzoncie zarysuje się kolejna data i kolejne miejsce takich działań. Plan jest taki, żeby w ciągu najbliższych 2 lat pozbyć się wszystkich obiektów sowieckiej propagandy, bo wolna, niepodległa Polska w XXI w. zasługuje już na to, aby pomnik czerwonoarmisty, gwałciciela kobiet po roku 1945, mordercy i podpalacza nie stał w centrum żadnego miasta czy miejscowości w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#RafałGrupiński">Lista osób pytających się wyczerpała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#RafałGrupiński">Jeszcze tylko ja chciałbym zadać pytanie. Pan skupia się tutaj na kwestii pomników sowieckich, a ja chciałbym zapytać, czy IPN prowadzi śledztwa w sprawie okrucieństw funkcjonariuszy więziennych z lat pięćdziesiątych. Jak pisze Piotr Woźniak w „Zaplutym karle reakcji”, czyli w swoich wspomnieniach z więzienia we Wronkach, mojego miasta, byli funkcjonariusze, strażnicy więzieni, którzy stosowali męczące tortury wobec uwięzionych AK-owców – znamy nawet ich nazwiska, jak Rzepecki, który potrafił pękiem kluczy zabić AK-owca w trakcie tortur – czy żołnierzy innych formacji. A więc chciałbym wiedzieć, czy takie śledztwa wobec funkcjonariuszy więziennych z poszczególnych ośrodków, gdzie więzieni byli chociażby żołnierze AK, były przez IPN prowadzone i czy były prowadzone z jakimś skutkiem prawnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#KarolNawrocki">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#KarolNawrocki">Najważniejszą sprawą w podejmowaniu tych śledztw albo może nie najważniejszą, lecz taką, która gwarantuje sukces, są niestety biologia i PESEL. My oczywiście przyglądamy się sprawom zbrodni i prześladowań z lat pięćdziesiątych, ale tu pragmatyka czasowa jest rozłożona – wspominałem o tym, mówiąc, że postawiliśmy zarzuty służbie więziennej z ośrodka internowania w Kwidzynie z lat osiemdziesiątych. Skupiamy się więc w naszych śledztwach, nasi prokuratorzy skupiają się głównie na tych, którzy jeszcze mogą ponieść odpowiedzialność, czyli na tych, którzy działali, prześladowali w latach osiemdziesiątych. A część śledztw, które odnoszą się do II wojny światowej czy do zbrodni komunistycznych po roku 1945, kończy się oczywiście ustaleniem faktów, ale już nie postawieniem zarzutów i wyciągnięciem konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#KarolNawrocki">Co do samego więzienia we Wronkach, które było przecież najsurowszym czy jednym z najsurowszych więzień po roku 1945 w komunistycznej Polsce, to wydaje mi się, że nie toczy się śledztwo, ale musiałbym się upewnić, bo tych śledztw jest tak wiele, że być może któryś z prokuratorów poznańskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej jakieś postępowanie prowadzi. A więc pozwolę sobie konkretnie odpowiedzieć panu marszałkowi w formie pisemnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#RafałGrupiński">Będę zobowiązany. W tym więzieniu zginęło 255 zamęczonych żołnierzy podziemia.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#RafałGrupiński">Jeszcze senator Grzegorz Bierecki chce zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#GrzegorzBierecki">Jeszcze ja mam pytanie. 25 kwietnia tego roku minister obrony narodowej zmienił rozporządzenie dotyczące ceremoniału wojskowego i usunął obowiązek zasięgania opinii Instytutu Pamięci Narodowej na temat osoby zmarłej. W związku z tym wojskowa asysta honorowa uczestniczy w pogrzebach bez tej opinii instytutu. Czy widzi pan w tym jakieś istotne zagrożenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KarolNawrocki">Oczywiście. W mojej ocenie, moim zdaniem to bardzo zła decyzja Ministerstwa Obrony Narodowej, bo może dochodzić do sytuacji, w których żołnierze wolnej Polski będą oddawać salwę honorową zbrodniarzom komunistycznym. Jeśli żyjemy w państwie, w którym wiadomo, kto był bohaterem, a kto zdrajcą, kto oddawał Polskę jak kolonię Sowietom, a kto był w więzieniu we Wronkach czy na Rakowieckiej, walczył o wolną i niepodległą Polskę, to nie powinniśmy chować z honorami wojskowymi tych, którzy służyli sowieckiej kolonii. My nie jesteśmy w stanie na to zareagować. Jesteśmy wciąż do dyspozycji Ministerstwa Obrony Narodowej. Wydaje mi się, że opinia Instytutu Pamięci Narodowej w przypadku pogrzebów funkcjonariuszy czy wojskowych powinna nadal obowiązywać. Ale oczywiście nie możemy, Szanowny Panie Senatorze, w żaden sposób na to zareagować. Jako Instytut Pamięci Narodowej możemy jedynie oddawać się nadal do dyspozycji w tej kwestii. W mojej opinii to była zła decyzja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#RafałGrupiński">Lista osób pytających została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#RafałGrupiński">Dziękuję, Panie Prezesie.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#komentarz">(Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu Karol Nawrocki: Bardzo dziękuję, Panie Marszałku, dziękuję państwu.)</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#RafałGrupiński">Informuję, że prezes Instytutu Pamięci Narodowej zobowiązał się do udzielenia pisemnej odpowiedzi na pytania zadane przez senatorów Marcina Zawiłę, Aleksandra Szweda i przeze mnie osobiście.</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.7" who="#RafałGrupiński">Czy dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, pani Adrianna Garnik, pragnie zabrać głos w sprawie przedstawionej informacji? Czy nie?</u>
          <u xml:id="u-76.8" who="#RafałGrupiński">Nie ma takiego obowiązku, po prostu zadaję pytanie.</u>
          <u xml:id="u-76.9" who="#komentarz">(Dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL Adrianna Garnik: Wysoka Izbo, jeżeli jest taka…)</u>
          <u xml:id="u-76.10" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-76.11" who="#RafałGrupiński">Nie, nie ma jakichś… Widzę, że nie ma jakiegoś specjalnego oczekiwania…</u>
          <u xml:id="u-76.12" who="#RafałGrupiński">W takim razie otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-76.13" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę, niezastąpiony pan senator Aleksander Szwed rozpocznie dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AleksanderSzwed">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Prezesie! Pani Dyrektor! Zebrani Goście!</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#AleksanderSzwed">Jak zapisano w preambule ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, „żadne bezprawne działania państwa przeciwko obywatelom nie mogą być chronione tajemnicą ani nie mogą ulec zapomnieniu”.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#AleksanderSzwed">W dniu dzisiejszym rozpatrujemy obszerną, ale jakże merytoryczną i niezwykle rzeczową informację o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w 2023 r. Cały plik z tą obszerną informacją liczy 1 tysiąc 102 strony. Pokazuje ona, jak z roku na rok działalność tych instytucji systematycznie się rozwija i jak ważne są zwłaszcza badania nad naszą historią, które są prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#AleksanderSzwed">Musimy pamiętać, że „Misją Instytutu Pamięci Narodowej było od początku i jest nadal – tak jak cytowałem – «zachowanie pamięci o ogromie ofiar, strat i szkód poniesionych przez naród polski w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu», kultywowanie patriotycznych tradycji zmagań Polaków z niemieckim nazizmem i sowieckim komunizmem, jak również upamiętnianie czynów obywateli dokonywanych na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego w obronie wolności i godności ludzkiej. Z misją tą wiąże się ściśle obowiązek ścigania zbrodni przeciwko pokojowi i ludzkości oraz zbrodni wojennych, a także powinność zadośćuczynienia wszystkim pokrzywdzonym przez państwo łamiące prawa człowieka”.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#AleksanderSzwed">Jak podkreślono w informacji, „Ustawodawca powierzył Instytutowi Pamięci Narodowej funkcje śledcze, archiwalne, memoratywne, poszukiwawcze, edukacyjne, badawcze i lustracyjne. Te i inne zadania realizuje obecnie kilkanaście biur merytorycznych IPN, w tym wymienione w ustawie: Główna Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Archiwum, Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa, Biuro Poszukiwań i Identyfikacji, Biuro Edukacji Narodowej, Biuro Badań Historycznych, Biuro Lustracyjne, wraz z biurami pomocniczymi, pod względem struktury terytorialnej zaś – Centrala, 11 oddziałów i 7 delegatur. Łącznie w minionym roku przeprowadziły one 84 konferencje naukowe i 365 wykładów.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#AleksanderSzwed">Pełny obraz tego, czym zajmuje się Instytut Pamięci Narodowej w trzeciej dekadzie działalności, dał – i o to pytałem – Kongres Pamięci Narodowej zorganizowany w dniach 13–15 kwietnia 2023 r. na stadionie PGE Narodowy pod hasłem «Historia mówi przez pokolenia». W tym największym wydarzeniu w historii instytutu wzięło udział 17 tysięcy osób, w tym 7 tysięcy dzieci i młodzieży. Na gości czekały liczne atrakcje: od Strefy Malucha przez Strefę Nowych Technologii aż po debaty z udziałem wybitnych przedstawicieli nauk humanistycznych, reprezentantów władz państwowych, publicystów, a także kombatantów i działaczy opozycji antykomunistycznej. Podczas kongresu prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Karol Nawrocki zaprezentował wyniki raportu «Edukacja dla pamięci» na temat wiedzy historycznej Polaków i ich postaw wobec przeszłości”.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#AleksanderSzwed">Można by dużo mówić o działalności Instytutu Pamięci Narodowej w 2023 r., zarówno w kraju, jak i za granicą. Dzisiaj chcę przede wszystkim podziękować zarówno drowi Karolowi Nawrockiemu, prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej, jak i wszystkim pracownikom instytutu za olbrzymią pracę na rzecz ustalenia i propagowania prawdy historycznej. Dziękuję za państwa wkład w odkłamywanie polskiej historii oraz działania na rzecz dbania o pamięć o polskich bohaterach. Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#RafałGrupiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#RafałGrupiński">Głos w dyskusji zabierze pan senator Sławomir Rybicki.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#RafałGrupiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#SławomirRybicki">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#SławomirRybicki">Co roku spotykamy się, aby wysłuchać informacji prezesa IPN o corocznej działalności instytutu. I to jest naturalny pretekst, aby spojrzeć na instytut nieco szerzej, pokusić się o szerszą refleksję, tym bardziej że w przestrzeni publicznej mamy do czynienia z debatą nie tylko historyków, naukowców, lecz także polityków, którzy się zastanawiają nad przyszłością instytutu.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#SławomirRybicki">Warto przypomnieć, że IPN powstał w 1999 r. na mocy ustawy, a podstawowym ratio legis tej ustawy była próba uporządkowania procesu lustracji. Pamiętamy chaos w tym zakresie: z jednej strony słuszne, a często niesłuszne, nieraz wręcz mityczne opinie o liczbie agentów peerelowskich służb w instytucjach publicznych państwa polskiego, a z drugiej strony emocje i etyczny sprzeciw wobec metod, sposobów lustracji. IPN miał ten proces uporządkować, nadać lustracji formy cywilizowane, wprowadzić standardy, procedury. Oprócz tego były też inne ważne zadania, oczywiste: badanie i ściganie zbrodni komunistycznych i nazistowskich. I jak pamiętam tę debatę, w ostatnim momencie wprowadzono ważny pion, jeśli się popatrzy na działalność instytutu w przeszłości i obecnie, pion edukacyjny, którego elementem stało się Biuro Edukacji Publicznej. Pierwszy budżet to 78 milionów zł, do tego chyba 150 pracowników. Dzisiaj pan prezes mówił, że tych pracowników jest 2,5 tysiąca, a budżet, niemały, to 600 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#SławomirRybicki">Instytut oczywiście ewoluował. Wielokrotnie była zmieniana ustawa o instytucie, często instrumentalnie, po to, by wprowadzić do Kolegium IPN swoich, tzw. swoich przedstawicieli. Instytut był niestety po prostu zawłaszczany, stał się instytucją coraz bardziej upolitycznioną. Ostatnie 8 lat, a szczególnie ostatnie kilka lat, uświadamia nam skalę upolitycznienia instytutu i podporządkowanie instytutu polityce historycznej Prawa i Sprawiedliwości. Od wielu lat największej części budżetu nie pochłaniają zadania śledcze, ten pion prokuratorski – z wielu powodów, również z powodu upływu czasu, dlatego, że coraz mniej jest spraw, w których mogą być kwestie zbrodni komunistycznych czy szczególnie nazistowskich. Po prostu ubywa osób, sprawy są zamykane, jest ich bardzo niewiele i ciężar przenoszony jest – myślę, że w sposób przemyślany – na działalność edukacyjną i wydawniczą.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#SławomirRybicki">Czy wspomniane 600 milionów zł, którymi dysponuje IPN, jest dobrze, roztropnie i w sposób służący wszechstronnej i obiektywnej pielęgnacji pamięci narodowej… Czy te pieniądze temu służą? Czy służą dobrze edukacji dzieci i młodzieży? Czy stoją za nimi sukcesy? Pan prezes mówił tu o sukcesach IPN. Ja celowo wybrałem kilka przykładów z ostatniego roku, żeby mówić nie tylko o historii odległej, ale również o poprzednim roku. Czy mądrą i pożyteczną była lekcja historii w ramach wspomnianego tu przez kilka osób Kongresu Pamięci Narodowej, tej części w Jasionce pod Rzeszowem, w październiku 2023 r., kiedy zafundowano dzieciom horror? Miała być, jak sądzę, lekcja historii, lekcja o martyrologii, ale, proszę państwa, dzieci w ramach tej lekcji garnkami, łopatkami szukały w piasku imitacji ludzkich kości. Czy to jest mądra lekcja historii? Czy w ten sposób można dotrzeć do świadomości dzieci i młodzieży? Czy to jest najlepszy sposób? Państwu pozostawiam odpowiedź na to pytanie. A może dobrze wydane pieniądze, których tak brakuje instytutowi, to zaśpiewana przez pana prezesa kolęda, nagrana na dyskietce? Mogą państwo obejrzeć występ pana prezesa na kanale YouTube. Bardzo ciekawe, ale myślę, że w ramach oszczędności można z takich ekstrawagancji zrezygnować. Kolęd polskich jest dużo i są piękne, ale pytanie: czy prezes poważnej instytucji publicznej powinien się tym zajmować? Do dyskusji. Ja mam wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#komentarz">(Senator Wojciech Skurkiewicz: Pamiętasz, jak Tusk śpiewał?)</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie mów mi…)</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#SławomirRybicki">Nie za pieniądze instytutu śpiewał, tylko śpiewał…</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#komentarz">(Senator Wojciech Skurkiewicz: Jak to, przecież pracownik kancelarii premiera nagrywał…)</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#SławomirRybicki">Śpiewał… Panie Senatorze, ja tę kwestię publicznie stawiam, niech wysłucha pan pana prezesa i obejrzy…</u>
          <u xml:id="u-79.10" who="#komentarz">(Senator Wojciech Skurkiewicz: Po Tusku to już gorzej.)</u>
          <u xml:id="u-79.11" who="#SławomirRybicki">Super…</u>
          <u xml:id="u-79.12" who="#SławomirRybicki">Panie Prezesie, to nadaje powagę instytutowi? Podobnie jak te imitacje kości, którymi dzieci bawią się w piaskownicy? No, super.</u>
          <u xml:id="u-79.13" who="#SławomirRybicki">Czy dobrze wydawanymi pieniędzmi, w interesie publicznym, wszystkich obywateli, było wykupywanie płatnych artykułów, reklam w mediach zwanych prawicowymi, „Gazecie Polskiej”, „Sieci”, na portalach? Czy to służyło interesowi publicznemu? Ja stawiam znak zapytania. Ja miałem wątpliwości, uważałem, że nie służyło wszystkim Polakom, służyło określonej opcji politycznej. Czy to są dobrze wydane pieniądze i czy warto je tak wydawać? Jest na czym oszczędzać, Panie Prezesie.</u>
          <u xml:id="u-79.14" who="#SławomirRybicki">A jednocześnie – to à propos mediów – pan prezes łaskawie wprowadził zakaz wypowiedzi do mediów, zakaz udzielania wywiadów dla mediów, chyba że za zgodą pana prezesa, w indywidualnym przypadku. Zresztą w tej sprawie interweniował, i to nie jest jakaś informacja tajemna… Rzecznik praw obywatelskich w tej sprawie interweniował u pana prezesa, i, o ile wiem, składał pan w tej sprawie pisemne wyjaśnienia. Ta zgoda wydawana pracownikom jest, jak rozumiem, po to, żeby ten przekaz był zgodny z linią ideologiczną IPN, linią polityczną rządzącej partii.</u>
          <u xml:id="u-79.15" who="#SławomirRybicki">Ta, zresztą pokazywana przez pana senatora, dostępna zawartość informacji… Pan prezes się pochwalił, że to jest 1 tysiąc 100 stron. No, objętość robi oczywiście wrażenie, ale pewnie byłoby mniej tych stron, gdyby nie – jak policzono – 250 zdjęć, w większości z wykorzystaniem wizerunku pana prezesa. Można się spierać, czy to jest dobra forma prezentacji, czy też można było to zrobić lepiej. Zostawiam to do oceny.</u>
          <u xml:id="u-79.16" who="#SławomirRybicki">Trzeba sobie zadawać pytanie, szczególnie w polskim parlamencie: czy IPN jest instytucją reformowalną? To też się pojawia w debacie. Wielu publicystów uważa, że IPN jest na wskroś upolityczniony, a historycy… Nie wszyscy. Jest tam wielu świetnych, obiektywnych badaczy, którzy powinni sami definiować swój teren badawczy, określać przedmiot swoich zainteresowań, ale poddawani są presji. Ten obszar badawczy jest podporządkowany ideologicznym założeniom polityki historycznej, niektórzy uważają, że propagandy.</u>
          <u xml:id="u-79.17" who="#SławomirRybicki">Ale też pojawia się w debacie publicznej pytanie – właściwie jest to teza – po co reformować, czy w ogóle warto reformować, czy nie lepiej po prostu zlikwidować IPN w tej formule, w jakiej on w tej chwili funkcjonuje. Przecież w założeniu IPN miał być instytucją apolityczną, placówką badawczą, naukową, a dzisiaj jest, o czym już wspomniałem, domeną uprawiania polityki, propagandy historycznej, narzędziem tej propagandy.</u>
          <u xml:id="u-79.18" who="#SławomirRybicki">Ja mogę mówić o wielu przykładach. Powiem najpierw o badaczu… Wymienię tylko 2 przypadki, ale jest ich bardzo, bardzo wiele. W publicystyce można się doczytać…</u>
          <u xml:id="u-79.19" who="#komentarz">(Sygnał timera)</u>
          <u xml:id="u-79.20" who="#SławomirRybicki">Panie Marszałku, kończę. Jeszcze dosłownie kilka chwil.</u>
          <u xml:id="u-79.21" who="#SławomirRybicki">Jest dr Poleszczuk, który miał odwagę badać życiorys jednego z bohaterów historii, którą prezentuje Prawo i Sprawiedliwość. Badał historię „Lelka”, „Lalusia”. To taka znana postać, żołnierz wyklęty. I został on wyrzucony…</u>
          <u xml:id="u-79.22" who="#komentarz">(Senator Wojciech Skurkiewicz: „Laluś”…)</u>
          <u xml:id="u-79.23" who="#SławomirRybicki">„Lalek”, „Lelek”, „Laluś” – miał różne pseudonimy. Nie będziemy się spierać, możemy na korytarzu porozmawiać o historii Polskiego Państwa Podziemnego. Będzie o czym rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-79.24" who="#SławomirRybicki">Został wyrzucony. W tym był ewidentny zamysł takiego mrożenia badaczy, aby mieli świadomość, że odwaga badawcza może być karana. Z drugiej strony Tomasz Panfil, pracownik Biura Edukacji Narodowej w centrali w Warszawie, który stwierdził, cytuję, że po agresji Niemiec na Polskę sytuacja Żydów nie wyglądała źle, nadal pracuje.</u>
          <u xml:id="u-79.25" who="#SławomirRybicki">Panie Marszałku, Wysoki Senacie, ja mam swoją opinię. Uważam, że IPN jest instytucją potrzebną. Ma bardzo wartościowy zasób akt i warto, aby korzystali z nich dziennikarze, badacze, naukowcy. Jest ważne, aby była ciągłość tych badań. Ale trzeba się zastanowić, czy pion śledczy, którego działalność jest już w zasadzie fragmentaryczną częścią aktywności IPN, należy zachować, czy przenieść do prokuratury powszechnej. To jest do dyskusji, ale jest to absolutnie, absolutnie dopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-79.26" who="#SławomirRybicki">Należy stworzyć warunki do tego, aby naukowcy, badacze, historycy mieli dostęp do akt i możliwość prowadzenia badań, a także wydawania dzieł, którymi nie są zainteresowane komercyjne wydawnictwa. Zależy mi, aby do czasu rozstrzygnięcia kwestii przyszłości IPN… Chciałbym, aby badania i działalność IPN dotyczyły „Lalusia”, „Inki”, Szendzielarza, „Burego”, ale także akcji „Wisła”, Jedwabnego czy represji komunistycznych po wojnie wobec Kaszubów i Ślązaków. Chciałbym, aby ta twórczość była dostępna i obiektywna. Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-79.27" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Michał Kamiński)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu panią senator Barbarę Zdrojewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#BarbaraZdrojewska">Wypowiedź pana senatora Rybickiego zainspirowała mnie do takich refleksji.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#BarbaraZdrojewska">Nie wiem, czy państwo pamiętacie, ale omawialiśmy tutaj któryś z raportów IPN. Ja wtedy wystąpiłam, ponieważ oburzył mnie fakt wystąpienia pani redaktor Ogórek z TVP, tej poprzedniej, która poszła na miejsce, gdzie wydobywano kości żołnierzy czy powstańców – już nie pamiętam w tej chwili – i zrobiła sobie tam, na tle tych kości, zdjęcie, które zamieściła w mediach społecznościowych. To wszystko, o czym mówił pan senator Rybicki, to znaczy te łopatki, te inscenizacje z łopatkami, te kości, to też oczywiście kojarzy nam się z tą ostatnią sytuacją, bodajże w Stalowej Woli – IPN chyba nie brał w tym udziału – gdzie zrobiono inscenizację rzezi wołyńskiej. To są, niestety, te pozostałości pisowskiej polityki historycznej.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#BarbaraZdrojewska">Ale ja odniosę się tutaj tylko do raportu NIK, którego wspólnie odrobinę dotknęliśmy – zresztą zachęcam do sięgnięcia po niego, bo poruszono tam więcej nieprawidłowości. To jest raport z kontroli, która odbyła się nie tak dawno. Szanowni Senatorowie – bo tu zwracam się przede wszystkim do senatorów – w Polsce szef instytucji państwowej nie wynajmuje sobie prywatnych ochroniarzy na jakiś… I nie jeździ z tymi prywatnymi ochroniarzami po świecie. Coś takiego nie może się odbywać. To jest po prostu nielegalne i niedozwolone. Wyobraźcie sobie państwo, co by się stało, gdyby w jakimś kraju typu Izrael ci ochroniarze doprowadzili do jakiejś sytuacji konfliktowej czy czegoś takiego! Dlatego urzędnik państwowy, zgodnie z ustawą, zwraca się o ochronę do służb państwowych. Dwukrotnie czy trzykrotnie pytaliśmy o to, czy pan prezes o taką ochronę wystąpił. Nie wystąpił, tylko wynajął sobie za państwowe pieniądze prywatnych ochroniarzy. Proszę sobie zajrzeć do raportu NIK, tam stoi jak byk, że te osoby nie miały koncesji na ochronę. Być może miały zgodę na posiadanie broni albo na coś takiego, być może. Ale posiadanie broni to jest coś zupełnie innego niż zgoda na ochronę i na stosowanie środków przymusu bezpośredniego! Jeszcze raz zwracam uwagę na to, co by się stało, gdyby gdzieś doszło do jakiegoś incydentu. No, mielibyśmy skandal, być może międzynarodowy, związany z działalnością prezesa IPN. Nie można o takich rzeczach… Nie można klaskać w reakcji na tego typu działania i nie można o takich rzeczach, Panie Prezesie, mówić w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Senator Marek Komorowski: Ale to jest przecież gdybanie.)</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#BarbaraZdrojewska">Jeszcze raz podkreślam: proszę sobie zajrzeć do raportu NIK. Jeżeli pan prezes ma do niego jakieś zastrzeżenia, to może z tym raportem polemizować, ale ja się nim posługuję, bo to jest dokument państwowy, raport NIK. Ponadto ustawa o ochronie państwa dokładnie precyzuje, co robi państwowy urzędnik, kiedy jest w sytuacji zagrożenia swojego życia. Tutaj nikt nie podważał tego, że ochrona panu przysługuje, tylko po prostu należało wystąpić o nią do polskiego państwa. Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Skurkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Zaproszeni Goście!</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WojciechSkurkiewicz">W pierwszych słowach pragnę podziękować panu prezesowi Nawrockiemu, a na jego ręce składam podziękowania dla wszystkich współpracowników za to, co robicie, za waszą działalność, również za to, co wykonujecie na rzecz przywracania dobrego imienia tych, którzy oddali życie za Rzeczpospolitą – tę najwyższą wartość. Dziękuję również za bardzo bliską współpracę, którą podejmowaliśmy, kiedy pan prezes był jeszcze dyrektorem Muzeum II Wojny Światowej, a ja wiceministrem, i kiedy było tak wiele działań i dzieł w sprawie Westerplatte, gdy dzięki pana zaangażowaniu przywróciliśmy tych bohaterów i ich doczesne szczątki rodzinom. Za to serdecznie dziękuję, Panie Prezesie.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#WojciechSkurkiewicz">Proszę się nie przejmować, nie wszyscy senatorowie chcą rozmawiać tylko o ochronie, bo chcą rozmawiać również o innych kwestiach, które są szczególnie ważne.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo, to jest niestety takie swoiste déjà vu, które tu, w tej Izbie, od czasu do czasu się powtarza. Bo mam nieodparte wrażenie, ze za każdym razem, kiedy do władzy dochodzą siły liberalno-lewicowe, zawsze jest problem z Instytutem Pamięci Narodowej. Jestem w Senacie od 2007 r. i za każdym razem mamy do czynienia albo z próbą likwidacji, albo z ograniczaniem budżetu, albo z zapowiedziami, że zostanie zlikwidowany itd., itd. Nie przypominam sobie, żeby chociaż raz było dobre słowo na temat zaangażowania Instytutu Pamięci Narodowej w te działania, które są szczególnie ważne dla nas, Polaków, w odkrywanie prawdy, przywracanie tej prawdy dziejowej.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#WojciechSkurkiewicz">I, Szanowni Państwo, możecie opowiadać różne rzeczy, że to instytucja upolityczniona, że instytucja również nad wymiar rozdęta i w ogóle do niczego niesłużąca… Ja tylko chcę państwu przypomnieć zacną osobę, z którą współpracowaliśmy w tej Izbie, prof. Leona Kieresa, który był pierwszym prezesem Instytutu Pamięci Narodowej, który był twórcą Instytutu Pamięci Narodowej. To człowiek, który był politykiem Platformy Obywatelskiej, siedział tu, w tych ławach. Czy kiedykolwiek z naszej strony padał zarzut, że on był na wskroś upolitycznionym człowiekiem? Nie, wykonywał swoją robotę.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#komentarz">(Senator Sławomir Rybicki: Bo nie był.)</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#WojciechSkurkiewicz">Nie był… No tak. Bo to jest tak, Panie Senatorze, że jak wy rządzicie, to wszystko jest ładne, piękne i demokratyczne. Jak my rządzimy, to wszystko jest upolitycznione i, za przeproszeniem, funta kłaków warte.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#komentarz">(Senator Sławomir Rybicki: A jest inaczej?)</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#WojciechSkurkiewicz">Absolutnie nie zgadzam się z czymś takim, bo pan dr Nawrocki również jest bardzo dobrym historykiem i jest bardzo zacnym człowiekiem. Tylko wy nie chcecie w to uwierzyć, bo wy zajmujecie się pierdołami, za przeproszeniem. Bo te 30 tysięcy, które wydał na ochronę, jadąc tam, będąc na krótkiej liście osób, które są niebezpieczne dla Federacji Rosyjskiej… I wy się tym zajmujecie, nie zajmujecie się merytoryką pracy Instytutu Pamięci Narodowej. Czy pani zadała pytanie w sprawie merytorycznego zakresu działalności Instytutu Pamięci Narodowej w 2023 r.? Nie.</u>
          <u xml:id="u-83.9" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-83.10" who="#WojciechSkurkiewicz">Nie, nie zadała pani takiego pytania.</u>
          <u xml:id="u-83.11" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Tak, zadałam.)</u>
          <u xml:id="u-83.12" who="#WojciechSkurkiewicz">I to jest rzeczą niesamowitą i skandaliczną…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#MichałKamiński">Ale, Panie Senatorze, jak pan będzie krzyczał do pani senator, to pani senator będzie miała pełne prawo panu odpowiadać i ta debata przestanie mieć charakter debaty senackiej. Panie Senatorze, poproszę… A panią senator proszę, by pani senator nie odpowiadała na zaczepki pana senatora, ewentualnie zapisała się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Ja się zgłaszam ad vocem.)</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#MichałKamiński">W ten sposób będziemy demokratycznie i cywilizowanie toczyć debatę, a pan będzie mógł powiedzieć, co pan chce – podkreślam: w ramach swojego czasu. Proszę odliczyć od tego czasu moją uwagę.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Senator Wojciech Skurkiewicz: Bardzo dziękuję, Panie Marszałku, mam szczęście, że z panem marszałkiem zawsze ta współpraca jest bardzo dobra…)</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#MichałKamiński">Niech mnie pan tak nie chwali, bo będzie pan miał kłopoty w PiS…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo, wracając do clou…</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Nie, no, zwrócił się do mnie…)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Senator Sekretarz Aleksander Szwed: Pani Senator, ale nie użył nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Zwrócił się do mnie.)</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#komentarz">(Senator Sekretarz Aleksander Szwed: Ale nie użył nazwiska, nie wypowiedział senator nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Zwrócił się…)</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo…</u>
          <u xml:id="u-85.9" who="#komentarz">(Senator Sekretarz Aleksander Szwed: Podwójne standardy…)</u>
          <u xml:id="u-85.10" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-85.11" who="#WojciechSkurkiewicz">Szanowni Państwo, Instytut Pamięci Narodowej jest bardzo ważną instytucją. Instytucją propaństwową, instytucją, która musi być zasilana odpowiednim budżetem. Panie Prezesie, Panie Doktorze, idę o zakład, że „koalicja 13 grudnia” pójdzie jeszcze dalej, nie o 70 milionów zł, będziecie mieli dalsze cięcia w budżecie na rok 2025, bo oni są bezwzględni, bo oni działalność Instytutu Pamięci Narodowej mają za nic. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, ja jednak traktuję to jako ad vocem, bo była pani wywołana przez pana senatora. Nawet jeśli pani nazwisko nie padło w sposób oczywisty, to była do pani adresowana uwaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#BarbaraZdrojewska">Tak. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#BarbaraZdrojewska">I była to uwaga szalenie niesłuszna i krzywdząca, ponieważ od lat pracuję w komisji kultury, która co roku bardzo wnikliwie rozpatruje te wszystkie sprawozdania, i to sprawozdanie było omawiane w komisji kultury, omawialiśmy m.in. sprawę muzeum, pytaliśmy o różne rzeczy, dostaliśmy odpowiedzi itd. Proszę mi więc nie zarzucać, że ja się nie pochylam nad sprawami IPN w całości.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Senator Wojciech Skurkiewicz: Mówiłem o posiedzeniu plenarnym.)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#BarbaraZdrojewska">Dziękuję panu bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MichałKamiński">Kończę tę dyskusję. Uważam, że pani senator mogła, że tak powiem, powiedzieć dokładnie to, o co jej chodziło. I rozumiem, że sprawa jest wyjaśniona.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#MichałKamiński">A teraz informuję, że lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#MichałKamiński">Głos w dyskusji złożył do protokołu pan senator Robert Mamątow.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#MichałKamiński">Jeżeli…</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#MichałKamiński">Oj, przepraszam, Panie Senatorze. W takim razie nie zamykam dyskusji, tylko bardzo proszę pana senatora.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#MichałKamiński">Najmocniej przepraszam. Nie zauważyłem pana…</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Sekretarz ma obowiązek…)</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#MichałKamiński">Biorę to na siebie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#KrzysztofBieńkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#KrzysztofBieńkowski">Chciałbym się odnieść do słów, które padły tutaj ze strony pani senator Zdrojewskiej. Chodzi o inscenizację rzezi wołyńskiej. Ja wprawdzie jej nie widziałem, no ale nie można tego określać jako coś haniebnego. Byłem na obchodach…</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Haniebnego?)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#KrzysztofBieńkowski">No, że to coś złego było… Tak?</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: No ale przecież słowa nie powiedziałam o tym, że to jest haniebne. No, przepraszam, ale…)</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#KrzysztofBieńkowski">Ale że skandal czy coś takiego…</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Co się z wami dzieje?)</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#KrzysztofBieńkowski">Szanowna Pani…</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Skandal to jest to, co pan mówi…)</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#KrzysztofBieńkowski">Pani Senator…</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: Bardzo proszę…)</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Ja proszę…)</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#KrzysztofBieńkowski">Chodziło o to, że niby to jest coś niestosownego…</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: Ja naprawdę staram się…)</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#KrzysztofBieńkowski">Tak, że to jest coś niestosownego… Ja chciałbym państwu powiedzieć, że jako senator byłem na obchodach trzydziestej rocznicy ludobójstwa w Rwandzie i jednym z elementów tych obchodów była inscenizacja ludobójstwa, inscenizacja tego, jak wówczas obchodzono się z tymi mieszkańcami. My mamy wiele elementów, także w naszych polskich szkołach… Nawiązujemy do tragicznych wydarzeń, przypominamy, jak wyglądały tragiczne czasy w historii Polski, mówimy o tym, dlaczego trzeba o nich pamiętać itd. Mamy też wiele filmów historycznych. Nie wiem, co złego mogłoby być w inscenizacji rzezi wołyńskiej. Przyznam, że nie widziałem jej, ale uważam za coś potrzebnego takie…</u>
          <u xml:id="u-89.16" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.17" who="#KrzysztofBieńkowski">A odnośnie do drugiej kwestii, którą pani senator poruszyła, czyli ewentualnych działań ochroniarzy, którzy mogliby wywołać skandal międzynarodowy, powiem, że to jest takie gdybanie. Ja już nie chcę wchodzić w szczegóły. No, gdyby coś się wydarzyło, to co by było… Równie dobrze można by było gdybać, co by się wydarzyło, gdyby oficjalne służby ochrony państwa coś złego zrobiły. Co wtedy by się wydarzyło? No, to jest takie gdybanie o niczym. Gdyby ochroniarze, którzy mają chronić prezydenta, wpuścili do pałacu prezydenckiego… Co wtedy by się stało? Niech każdy zachowuje się profesjonalnie. Ci panowie, jak widać, zachowali się profesjonalnie, i mamy efekty – prezesowi instytutu nic się nie stało w czasie tych wyjazdów. To oznacza, że profesjonalnie się zachowali. Jeżeliby zachowali się nieprofesjonalnie, to odpowiadaliby zgodnie z prawem polskim lub kraju, w którym się znajdowali. To jest chyba logiczne. Nie ma co gdybać, myśleć, co by się stało gdyby. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę o zabranie głosu pana senatora Mieczysława Golbę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MieczysławGolba">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MieczysławGolba">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#MieczysławGolba">Mam prośbę do moich kolegów z ław senackich o to, abyśmy, jak poruszamy temat wołyński, trochę się powstrzymali. No, wspomnienia mojej rodziny są bardzo żywe i głębokie. 17 kwietnia 1945 r. moja wioska została napadnięta, wymordowano ponad 130 osób, w tym małe dzieci, kobiety zostały pomordowane, 151 domów zostało spalonych, gospodarstw. Zrobił to oddział „Mesnyky”. „Mesnyky” to znaczy „mściciele”, banda UPA. Ja pochodzę z powiatu jarosławskiego i właśnie w tym powiecie to wszystko miało miejsce. Ja nie miałem zamiaru zabierać głosu, ale w związku z tym, że ten temat był poruszany… Był to największy taki jednorazowy mord w dzisiejszych granicach naszego państwa. W ciągu 2 godzin tych ludzi wymordowano, spalono niemalże całą wieś. Ogromną rolę odegrał tam ks. Miś, który wtedy budził ludzi… Bo to było nad ranem, o godzinie piątej moja miejscowość została napadnięta. Z mojej rodziny wymordowano 10 osób. Ludzie bronili wsi, na pomoc przyszli mieszkańcy z okolicznych miejscowości, z Szówska i Piwody. To są wspomnienia bardzo tragiczne. My obchodzimy nasze uroczystości każdego roku w kwietniu, siedemnastego, dwudziestego – w zależności od tego, kiedy wypada niedziela.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#MieczysławGolba">Proszę państwa, bardzo dziękuję za uwagę i bardzo proszę o powściągliwość, jeśli chodzi o działania OUN-UPA na terenach Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Panie Marszałku, można?)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, pani senator Barbara Zdrojewska w ramach swoich dodatkowych 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Senator Barbara Zdrojewska: Tak, tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#BarbaraZdrojewska">Szanowny Panie Senatorze, z całym szacunkiem do tego, co pan powiedział… Naprawdę odnoszę się do tego z szacunkiem. Pan dobrze wie, że pochodzę z Wrocławia. I dobrze pan wie, jak wiele tam pozostaje osób z rodzin ofiar rzezi na Wołyniu. Tak że tutaj pełny szacunek, absolutnie. Moje uwagi w ogóle nie odnosiły się do tego wydarzenia, tylko odnosiły się do tego, że rozumiemy jakoś w naszym kręgu kulturowym, tak bym powiedziała – bo nie mówimy o innych krajach, Rwandzie czy innym, co tutaj padało… Mówię tutaj o Europie. Jesteśmy przyzwyczajeni do inscenizacji różnego rodzaju bitew, potyczek wojskowych, militarnych itd., itd. Jednak moim zdaniem właśnie z tego powodu – ze względu na szacunek dla ofiar, ze względu na pamięć o nich – inscenizowanie tych wydarzeń, tej rzezi jest niestosowne. Dla mnie jest to niestosowne. Może dla pana nie, może dla innych z państwa nie, ale dla mnie jest niestosowne. A stosunek do rzezi wołyńskiej zapewne mamy podobny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MichałKamiński">Informuję, że nie widzę więcej senatorów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#MichałKamiński">Z kolei przemówienie w dyskusji złożył do protokołu pan senator Robert Mamątow.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#MichałKamiński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#MichałKamiński">Przepraszam, chciałbym jeszcze zapytać, czy pan prezes IPN lub dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL chcieliby zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#MichałKamiński">Jeżeli nie, to dziękuję bardzo. Dziękuję za przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#MichałKamiński">Stwierdzam, że Senat zapoznał się z Informacją o działalności Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.8" who="#MichałKamiński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-94.9" who="#MichałKamiński">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 127, a sprawozdanie komisji – w druku nr 127 A.</u>
          <u xml:id="u-94.10" who="#MichałKamiński">Proszę o zabranie głosu senatora Mieczysława Golbę i przedstawienie sprawozdania Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MieczysławGolba">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MieczysławGolba">Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MieczysławGolba">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności na temat będącej przedłożeniem rządowym ustawy o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#MieczysławGolba">Projekt omawianej ustawy jest projektem rządowym. Ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2020/1828 z dnia 25 listopada 2020 r. w sprawie powództw przedstawicielskich wytaczanych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów. Projekt ustawy wzmacnia mechanizmy ochrony zbiorowych interesów konsumentów przez umożliwienie podmiotowi działającemu na rzecz ochrony konsumentów, czyli prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, występowania z powództwem wytaczanym w imieniu oraz na rzecz konsumentów. W ramach takiego powództwa można będzie dochodzić wobec przedsiębiorcy na drodze sądowej zaniechania stosowania praktyk naruszających interesy konsumentów, jak również, jednocześnie… zaniechania stosowania praktyk naruszających interesy konsumentów. Oczywiście praktyka pokaże, jak to będzie się odbywać i jak to będzie funkcjonować w rzeczywistości, jednak otworzenie tego dodatkowego postępowania, dodatkowego biegu sądowego – oczywiście oprócz pełnych uprawnień, które pozostają po stronie prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów – daje szansę na to, iż konsumenci, Polacy i nie tylko Polacy, dlatego że ustawa dotyczy również postępowań transgranicznych, będą chronieni w zakresie tych, powiedziałbym, najbardziej uciążliwych zachowań ze strony osób prowadzących działalność gospodarczą. Mam tu na myśli niedozwolone wzorce, praktyki, wszystko, z czym się spotykamy, z czym się borykamy, z czym się borykają ludzie starsi, ale nie tylko, bo również młodsi, którzy np. nie doczytają warunków umowy albo nie zdają sobie sprawy z konsekwencji zapisów umowy, którą podpisują.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#MieczysławGolba">Proponowane zmiany są wynikiem oceny dotychczasowych regulacji. Uznano, że postępująca globalizacja oraz intensywny handel zagraniczny wymuszają zmiany w przepisach. I to właśnie jest efektem tej oceny. Procedowana ustawa zasadniczo wzmocni ochronę konsumentów i ułatwi dochodzenie roszczeń. I to, co jest bardzo istotne: w projektowanych przepisach zagwarantowane są również prawa pozwanych przedsiębiorców. Odniosę się oczywiście w części do szczegółowych zapisów, choć uważam ustawę w całości za bardzo dobrą. Zresztą została też w całości przyjęta w izbie niższej.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#MieczysławGolba">Została ona szczegółowo skonsultowana, bardzo dobrze zostały przeanalizowane wszelkie uwagi ze strony różnych organizacji. Te konsultacje trwały, jeśli się nie mylę, od 2021 r. W większości uwagi zostały uwzględnione, ewentualnie wytłumaczone.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#MieczysławGolba">Wysoka Izbo, postępowanie będzie się toczyło tylko w ramach tych powództw, które są określone w załączniku nr 1 dyrektywy. Po stronie prezesa UOKiK nadal będzie pozostawiona możliwość prowadzenia postępowań w trybie dotyczącym praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. Ustawa da jednak podstawy do stworzenia równoległego systemu, w którym nie tylko dochodzone będą roszczenia grupowe, nakazy zaprzestania stosowania praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów, ale też będzie można realizować roszczenia odszkodowawcze. Stroną tego postępowania nie będzie konsument, tylko podmiot upoważniony. W ustawie przewidziano szereg wymogów, które ten podmiot musi spełnić, aby, po pierwsze, móc być organizacją wpisaną na listę, po drugie, móc reprezentować konsumentów. Chodzi tu o to, aby pomoc była fachowa, profesjonalna i rzetelna. W powstaniu, w funkcjonowaniu podmiotów upoważnionych, w zasadzie w całym przebiegu ich funkcjonowania oraz w zakończeniu ich bytu kluczową rolę odgrywać będzie oczywiście prezes UOKiK. To do niego będą składane wnioski o zarejestrowanie takiego podmiotu, on te podmioty będzie wpisywał, będzie prowadził rejestr, jak również będzie je kontrolował i zgłaszał raporty do Komisji Europejskiej. Ustawa dotyczy postępowań zarówno krajowych, jak i transgranicznych, tak więc wpisanie podmiotu upoważnionego do rejestru będzie tożsame z wyznaczeniem tej organizacji jako podmiotu upoważnionego do wytaczania powództw grupowych krajowych oraz transgranicznych.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#MieczysławGolba">Zaznaczam, że na uprawniony podmiot zostanie nałożonych wiele obowiązków, zwłaszcza obowiązków informacyjnych. Informacje te mają być skierowane zarówno do ogółu, jak i do poszczególnych konsumentów. Jest tu mowa o tym, które powództwa są planowane, jaki jest ich przebieg, a także o tym, co osoba, która chciałaby dołączyć do takiego postępowania, musi zrobić.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#MieczysławGolba">Sprawy te będą rozpatrywane przez sądy okręgowe. Z ochrony przed sądem będzie można korzystać nie tylko w przypadku potencjalnych konsumentów, ale także indywidualnych konsumentów, a ich grupa – już wtedy będzie potrzeba jej utworzenia – będzie mogła domagać się zaspokojenia konkretnych roszczeń. Jeśli sprawa będzie dotyczyć tylko stwierdzenia stosowania praktyk naruszających ogólne interesy konsumentów, nie trzeba będzie tworzyć grupy. Jednak w przypadku roszczeń o charakterze odszkodowawczym, tak jak powiedziałem, będzie musiała być utworzona grupa – jak to było do tej pory – co najmniej 10 osób. Bardzo istotną zmianą jest to, że nie będzie konieczne stosowanie ujednolicenia roszczeń.</u>
          <u xml:id="u-95.9" who="#MieczysławGolba">Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności w dniu dzisiejszym rozpatrzyła ustawę o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw. Obecnie omawiana ustawa została przyjęta jednogłośnie bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-95.10" who="#MieczysławGolba">W imieniu Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności wnoszę o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MichałKamiński">Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zadać pytanie senatorowi sprawozdawcy? Nie.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#MichałKamiński">Dziękuję w takim razie, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#MichałKamiński">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony prezes Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#MichałKamiński">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko rządu?</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, wiceprezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, pan Daniel Mańkowski.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#DanielMańkowski">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#DanielMańkowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#DanielMańkowski">Rozpatrywana dzisiaj ustawa jest bardzo istotnym aktem, mającym na celu uzupełnienie dostępnych dla konsumentów możliwości ochrony swoich interesów. Niestety, po dziś dzień obserwujemy naruszanie tych interesów w wyniku codziennych relacji konsumenckich, których stronami jesteśmy wszyscy, jako obywatele. Ten akt stanowi również kolejny, bardzo istotny krok w harmonizacji prawa konsumenckiego na szczeblu europejskim, tak żeby obywatel miał pewność, że niezależnie od tego, gdzie dozna naruszenia czy gdzie naruszyciel będzie miał siedzibę, będzie miał zagwarantowany dokładnie taki sam poziom ochrony i możliwość skorzystania z tych samych instrumentów służących ochronie jego interesów.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#DanielMańkowski">Przedmiotowy akt jest istotny dla wszystkich aktorów codziennych relacji konsumenckich, przede wszystkim oczywiście dla konsumentów, którzy w momencie jego wejścia w życie będą mieli poszerzony katalog możliwości realizowania swoich uprawnień. To do konsumenta będzie należała decyzja, czy w dalszym ciągu będzie z ewentualnymi roszczeniami występował indywidualnie, korzystał z dotychczasowego trybu postępowań grupowych, czy skorzysta z tego nowego trybu powództw przedstawicielskich i powierzy realizację swoich uprawnień właściwym podmiotom, podmiotom upoważnionym, o których tutaj pan senator sprawozdawca bardzo szczegółowo już opowiedział.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#DanielMańkowski">Jednocześnie jest to również akt istotny dla przedsiębiorców. Poszerza on ich świadomość prawną, że konsumenci zyskują nowe narzędzie, także wsparcie ze strony nowych podmiotów w realizacji ich uprawnień. Tej relatywnie wąskiej, ale nadal istniejącej grupie przedsiębiorców, którzy dopuszczają się naruszeń, powinno to również uświadomić, że interesy konsumentów są coraz lepiej chronione i że konsumenci nie będą wahali się korzystać ze swoich uprawnień oraz dochodzić swoich praw i racji.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#DanielMańkowski">W następnej kolejności omawiana ustawa jest istotna również dla organizacji pozarządowych. To przede wszystkim organizacje pozarządowe będą podmiotami upoważnionymi do reprezentacji interesów konsumentów. Jest to w mojej ocenie również pewien asumpt do tworzenia takich organizacji, ich rozwoju i jeszcze bardziej aktywnego włączania się w funkcjonujące relacje konsumenckie.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#DanielMańkowski">I na koniec: jest to ustawa istotna również dla prezesa urzędu, ponieważ kolejne narzędzie, które ustawa wprowadza, służące ochronie konsumentów, pozwoli prezesowi urzędu również korzystać z tego wsparcia, jeszcze aktywniej wspierać konsumentów, skupić się na priorytetowych zadaniach i obszarach, które wymagają szczególnie naszej uwagi, a część postępowań natury konsumenckiej zostawić właśnie wspomnianym organizacjom, wierząc, że w sposób należyty, prawidłowy i z pełnym zaangażowaniem będą one konsumentów reprezentować.</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#DanielMańkowski">Ustawa rozpatrywana na dzisiejszym posiedzeniu jest ustawą bardzo przemyślaną, przepracowaną. Naprawdę wiele roboczogodzin poświęciliśmy na to, żeby ta ustawa realizowała w pełni to, czego w tym przypadku akurat projektodawca europejski oczekiwał. Jest to ustawa głęboko skonsultowana.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#DanielMańkowski">W tym miejscu chciałbym również bardzo podziękować przedstawicielom ministra sprawiedliwości, którzy bardzo aktywnie włączyli się w pracę nad ustawą i wspierali nas, żeby wszystkie kwestie, w szczególności proceduralne, były w sposób należyty w tej ustawie zawarte.</u>
          <u xml:id="u-97.9" who="#DanielMańkowski">Jak wspomniał również pan senator sprawozdawca, jest to ustawa, którą na etapie prac sejmowych udało się przyjąć ponad podziałami. Jest to bardzo istotna informacja, że wszyscy uczestnicy etapu sejmowego również dostrzegli, że jest to ustawa potrzebna, istotna, która jak najszybciej również powinna wejść do polskiego systemu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-97.10" who="#DanielMańkowski">Tym samym bardzo państwu dziękuję i proszę Wysoką Izbę o przyjęcie ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Prezesie.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MichałKamiński">Czy są pytania do pana prezesa?</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#AleksanderSzwed">Panie Prezesie, chciałbym zapytać – jako że dyrektywa 2020/1828, którą teraz implementujemy, ma bardzo szeroki zakres – czy jest tutaj całkowita implementacja tej dyrektywy. Czy tak można już przyjąć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#DanielMańkowski">Tak, Panie Senatorze, wszystkie elementy tej dyrektywy, które powinny być do polskiego porządku prawnego wprowadzone, są tym aktem wprowadzane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AleksanderSzwed">Dlaczego pytam? Dlatego, że w ocenie skutków regulacji jest rozpatrywany wariant alternatywny, jest taka informacja w OSR: „W modelu administracyjnym podmiotem rozpatrującym powództwa grupowe mógłby być prezes UOKiK. Wiązałoby się to z koniecznością prowadzenia postępowań na wniosek podmiotu upoważnionego”. Skoro jest rozpatrywany wariant alternatywny, to czy będą jeszcze nowelizowane jakieś ustawy w tym zakresie, czy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#DanielMańkowski">Nie, Panie Senatorze. Wariant alternatywny w ocenie skutków regulacji analizowany jest na początku etapu prac, gdy jest kwestia: w jakim modelu dane rozwiązanie wprowadzić do polskiego porządku prawnego? Z uwagi na to, że jest to dyrektywa, to, w jaki sposób te upoważnienia będą realizowane, zostało pozostawione państwom członkowskim. W polskim modelu przyjęliśmy, że powództwa te będą wnoszone przez podmiot upoważniony w postaci, już mówiąc kolokwialnie, NGO do sądów powszechnych, i ten model w pełni realizuje wymagania tej dyrektywy. A taka rola prezesa urzędu jest opisana z uwagi na odmienności systemowe. Proszę zwrócić uwagę na to, że w różnych państwach członkowskich organy analogiczne do naszych mają różne kompetencje, nie jest to jeszcze w pełni zharmonizowane. Tak więc niewykluczone, że część państw członkowskich korzysta z jakiejś innej opcji. W polskim modelu, ze względu na polską rolę ustrojową prezesa urzędu i sposób postępowania, dalej będziemy to tak realizować w imię zbiorowego interesu konsumentów, tego interesu powszechnego. Taki model został przyjęty. Został on również uznany przez ministra do spraw Unii Europejskiej za w pełni zgodny… w pełni implementujący wymagania wynikające z tej dyrektywy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AleksanderSzwed">Jeżeli jeszcze mogę… Oczywiście ustawa jest bardzo pozytywna, tak że będziemy ją popierać, ale chciałbym jeszcze o coś zapytać. Dyrektywa jest z 2020 r., a w OSR jest informacja, że we wszystkich państwach członkowskich proces implementacji jest jeszcze w toku. Czy któreś państwo członkowskie już przyjęło tę dyrektywę, zaimplementowało ją?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#DanielMańkowski">W chwili obecnej, Panie Senatorze, jest tak, że w większości państw członkowskich, jak wynika z informacji, które mam, ten akt został już włączony do ustawodawstw tych poszczególnych państw członkowskich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MichałKamiński">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#MichałKamiński">Bardzo dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#MichałKamiński">Czy zaproszeni goście chcieliby zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#MichałKamiński">W takim razie nie będzie też pytań do gości.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#MichałKamiński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#MichałKamiński">Informuję, że żaden z senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#MichałKamiński">Głos w dyskusji do protokołu złożył senator Aleksander Szwed.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#MichałKamiński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#MichałKamiński">Czy przedstawiciel rządu chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-106.10" who="#MichałKamiński">Rozumiem, że nie.</u>
          <u xml:id="u-106.11" who="#MichałKamiński">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-106.12" who="#MichałKamiński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziewiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-106.13" who="#MichałKamiński">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 131, a sprawozdanie komisji – w druku nr 131 A.</u>
          <u xml:id="u-106.14" who="#MichałKamiński">Proszę senatora Wadima Tyszkiewicza o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WadimTyszkiewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WadimTyszkiewicz">Ustawa została przyjęta przez Sejm wczoraj. Jest to przedłożenie poselskie. Wnioskodawcy na posiedzeniu komisji nie było.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WadimTyszkiewicz">Ustawa dotyczy 2 tematów: regulacji prawnych związanych ze zmianą podstawy prawnej co do pomocy publicznej de miniminis i zmiany ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz zmiany niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#WadimTyszkiewicz">Celem ustawy jest aktualizacja przepisów ustawy z 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa w zakresie, w jakim te przepisy odwołują się do nieobowiązującego rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej z grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de miniminis oraz rozporządzenia Komisji z grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 traktatu do pomocy de miniminis. Ponadto ustawa przewiduje, że do nieruchomości i ich części przeznaczonych w planie ogólnym gminy – a do czasu wejścia w życie tych planów w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – na cele inne niż rolne…</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek Michał Kamiński: Przepraszam, Panie Senatorze. Ja bym bardzo prosił państwa senatorów o zaprzestanie rozmów. To jest mała i kameralna sala i takie rozmowy bardzo przeszkadzają osobie sprawozdającej.)</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#WadimTyszkiewicz">…nie stosuje się zakazu sprzedaży określonego w art. 1 ustawy z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#WadimTyszkiewicz">Ustawa zawiera przepis przejściowy stanowiący, że do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie przez plan ogólny gminy, o którym mowa w dodawanym nią przepisie art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. d ustawy z 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw, rozumie się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#WadimTyszkiewicz">Przebieg prac legislacyjnych. Projekt ustawy wpłynął do Sejmu jako przedłożenie poselskie 6 czerwca 2024 r. Za przyjęciem ustawy w Sejmie głosowało 241 posłów, 179 było przeciw, 22 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#WadimTyszkiewicz">Senackie Biuro Legislacyjne zgłosiło 2 uwagi o charakterze ogólnym i 1 uwagę o charakterze szczegółowym. Procedowana ustawa zmienia 2 ustawy, ustawę z 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawę z 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. W pierwszej z tych ustaw likwiduje się odwołanie do nieobowiązujących rozporządzeń unijnych dotyczących pomocy de minimis. Zmiana drugiej ustawy polega zaś na dodaniu do niej nowego przepisu zezwalającego na sprzedaż nieruchomości przeznaczonych w planie ogólnym gminy – a do czasu jego wejścia w życie w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy – na cele inne niż rolne. Zarzut Biura Legislacyjnego Senatu polega na tym, że zakresy zmian tych ustaw w żaden sposób nie są ze sobą powiązane merytorycznie, a zmiana jednej z nich nie pociąga za sobą konieczności zmiany drugiej. W związku z tym, że procedowana ustawa budzi zastrzeżenia w świetle zasad techniki prawodawczej, Biuro Legislacyjne zgłosiło swoje zastrzeżenia, oczywiście nie negując potrzeby zmian. Na gruncie zasad techniki prawodawczej zmiany te powinny być przeprowadzone 2 odrębnymi ustawami zmieniającymi.</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#WadimTyszkiewicz">W uzasadnieniu projektu procedowanej ustawy wskazano, że z dniem 30 czerwca 2024 r. wygaśnie możliwość udzielania pomocy de minimis na zasadach określonych w rozporządzeniu z 2013 r., tj. w rozporządzeniu, które przestało obowiązywać 1 stycznia 2024 r. Zachodzi więc konieczność nowelizacji wszystkich aktów prawnych odwołujących się bezpośrednio do przepisów wymienionego rozporządzenia. Z uwagi na to w art. 1 analizowanej ustawy dokonano zmiany ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa. Należy zaznaczyć, że w porządku prawnym występują inne ustawy, które odwołują się do rozporządzenia z 2013 r., ale mimo to nie są one zmieniane procedowaną ustawą. Tak więc procedowana ustawa budzi wątpliwości co do zasad poprawnej legislacji.</u>
          <u xml:id="u-107.11" who="#WadimTyszkiewicz">Uwaga szczegółowa. Proponowany w art. 3 procedowanej ustawy przepis przejściowy stanowi, że do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie przez plan ogólny, o którym mowa w ustawie z października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, rozumie się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Budzi to zastrzeżenia w 2 aspektach. Po pierwsze, przywołany art. 3 dotyczy spraw unormowanych już w przepisie przejściowym ustawy z 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, która zastąpiła dokument planistyczny w postaci studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nowym dokumentem planistycznym, jakim jest plan ogólny gminy. Do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie, zgodnie z art. 64 ust. 2 tej ustawy, w przepisach zmienianych nią ustaw, z wyjątkiem ustawy zmienianej w jej art. 26, odnoszących się do planu ogólnego gminy, przez plan ten należy rozumieć studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, z wyjątkiem spraw uchwalania planów ogólnych gminy. Należy więc zaznaczyć, że o tym, że przez plan ogólny gminy do dnia jego wejścia w życie rozumie się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, rozstrzyga już, i to w sposób kompleksowy, ustawa z lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-107.12" who="#WadimTyszkiewicz">Po drugie, omawiany art. 3 pozostaje w kolizji z ustawą z 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Proponowany przepis przewiduje bowiem pozostawienie w mocy studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy do dnia wejścia w życie w danej gminie planu ogólnego gminy. Jest to jedyne ograniczenie czasowe obowiązywania studium w danej gminie. Sugeruje to, że jeżeli w danej gminie plan ogólny gminy wejdzie w życie np. w dniu 31 grudnia 2027 r., to do tego dnia w gminie tej przez taki plan należy rozumieć studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Do tego dnia w gminie będzie obowiązywać studium. Tymczasem ustawa z 2023 r. rozstrzyga, że przez plany ogólne gminy rozumie się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2025 r. Tak więc studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy zachowują moc do dnia wejścia w życie planu ogólnego gminy w danej gminie, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-107.13" who="#WadimTyszkiewicz">Poprawka zaproponowana przez Biuro Legislacyjne, a przejęta przez senatora Zygmunta Frankiewicza, brzmi… Jeżeli zamysłem projektodawców nie było stworzenie szczególnej regulacji przejściowej dotyczącej planu ogólnego gminy oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy w stosunku do przepisów art. 64 i art. 65 ustawy z 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, to art. 3 procedowanej ustawy należy skreślić. Propozycja poprawki: skreśla się art. 3. To jest treść poprawki i komentarz. Art. 3 jest w kolizji z art. 65. Ten przepis jest bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-107.14" who="#WadimTyszkiewicz">Reasumując: powinny być 2 ustawy i powinno się dokonać zmian w innych ustawach, gdyż inne ustawy też odwołują się do nieaktualnych ustaw. W porządku prawnym funkcjonuje już przepis przejściowy, który rozstrzyga o tym, że w takich przypadkach przez plan rozumie się studium.</u>
          <u xml:id="u-107.15" who="#WadimTyszkiewicz">Senator Zygmunt Frankiewicz powiedział, że nie ma szans, żeby do roku 2025 wszystkie gminy w Polsce miały plany zagospodarowania przestrzennego. Tak rozumiemy intencję ustawodawcy.</u>
          <u xml:id="u-107.16" who="#WadimTyszkiewicz">Na posiedzeniu komisji zabrał głos też pan minister Jacek Czerniak, odnosząc się do podatku rolnego. Prowadzone są kompleksowe prace w różnych ministerstwach nad uregulowaniem sprawy pomocy de minimis.</u>
          <u xml:id="u-107.17" who="#WadimTyszkiewicz">Poprawkę złożył senator Chróścikowski. Dotyczy ona przedłużenia do roku 2036 zakazu sprzedaży terenów rolnych podległych KOWR. Pan minister skomentował to tak, że dziś można sprzedawać tereny rolne do 2 ha z zasobów KOWR bez zgody ministra. Wszystkie inne zgody dotyczące sprzedaży gruntów zatwierdza minister, więc jest to pod kontrolą. Uwaga legislatorów: poprawka zgłoszona przez senatora Chróścikowskiego wykracza poza zakres przedmiotowy ustawy.</u>
          <u xml:id="u-107.18" who="#WadimTyszkiewicz">Zgłoszono 2 poprawki. Poprawka senatora Chróścikowskiego: 8 głosów za, 10 – przeciw, nikt się nie wstrzymał, czyli poprawka nie uzyskała poparcia komisji. Poprawka senatora Frankiewicza: 18 głosów za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał, poprawka uzyskała poparcie komisji. Całość: 11 głosów za, 5 – przeciw, 1 senator się wstrzymał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MichałKamiński">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MichałKamiński">Projekt tej ustawy został…</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#MichałKamiński">Przepraszam. Jeszcze sprawozdanie mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#MichałKamiński">Proszę o zabranie głosu senatora Jerzego Chróścikowskiego i przedstawienie sprawozdania mniejszości Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#JerzyChróścikowski">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu mniejszości komisji poprawkę do ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. Ta poprawka jest podyktowana tym, że obawiamy się, że ustawa będzie później nienowelizowana. W związku z tym, kiedy jest nowelizowana ustawa, chcemy ten zapis, który był do tej pory, obowiązujący do 2026 r., przedłużyć o kolejne 10 lat, aby rolnicy mieli pewność i wszystkie podmioty miały pewność, jaki jest obieg prawny. I ponieważ wielokrotnie nam się zarzuca, że my w ostatniej chwili coś nowelizujemy, coś składamy, a przez to zwraca się nam uwagę, że trzeba takie rzeczy wcześniej regulować, to w Sejmie zgłoszono tę poprawkę. Nie ukrywam, że nie uzyskała ona zgody tam, w Sejmie. Ale my w Senacie uważamy, że należy to teraz wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#JerzyChróścikowski">Chcę zwrócić uwagę, że na wniosek rolników – w wyniku wcześniejszych zachochodniopomorskich protestów, później zielonego miasteczka w 2015 r. – zostały wprowadzone zmiany. W 2016 r. nowelizacja tej ustawy zagwarantowała, że jest pełna kontrola obrotu. Oczywiście, tak jak mówił senator sprawozdawca i jak pan minister podkreślał, te wyłączone elementy są. Tu nie chodzi o to, żeby był całkowity zakaz, tylko wcześniej było do 1 h, potem do 2 h uwolnione do sprzedaży, do obrotu z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa… no, teraz już KOWR. Tak samo tutaj minister ma wyrazić zgodę, bo to ma być pod kontrolą. Nam nie chodzi o całkowity zakaz, tylko o to, żeby to było pod kontrolą. Dlaczego to było robione? Dlatego, że skończyła się derogacja. Mijało 12 lat i w Polsce już nie obowiązywał zakaz obrotu ziemią dla cudzoziemców. Nie można było tego wpisać wprost, bo nie możemy zakazać obrotu cudzoziemcom, ale tak jak inne kraje… Francja, Niemcy czy Dania zrobiły takie regulacje, które kontrolują obrót ziemi. I zachowując dzisiaj prawo pierwszeństwa dla KOWR… KOWR ma prawo pierwszeństwa – to już tam jest opisane w szczegółach – i w przypadku uznania, że obrót ziemi ma charakter spekulacyjny czy inny, ma prawo pierwokupu. Ale pamiętajmy, że rolnicy mają zgodę i mogą kupować. Rolnik nie ma blokady na kupowanie. Rolnik może kupić ziemię, bo ma do tego tytuł. I rolnicy kupują. Tylko że jest to obrót ograniczony nie do rolników. Ziemia jest zasobem nieodtwarzalnym. To nie jest sprzedaż śrubek czy samochodów, czy czegoś innego. To jest rzecz, którą państwa powinny pilnować. Tym bardziej że dzisiaj widzimy różne zawirowania światowe, różne działania liberalne, które zmierzają w tym kierunku. Wolimy dzisiaj zgłosić takie zmiany, żeby się dostosować i dać szansę w perspektywie. Chodzi o to, żeby rolnicy byli pewni, że ta ziemia będzie trafiała do rolników, a nie do pośredników, nie, tak jak było wcześniej, do słupów. Myślę, że tylko tym się kierujemy. Dlatego jesteśmy za tym zapisem, za tą poprawką. I proszę o jej poparcie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#MichałKamiński">Projekt ustawy został wniesiony przez posłów. Ponieważ nie ma posła wnioskodawcy, nie możemy go uwzględnić w naszej procedurze.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: A, Panie Marszałku, pytania do sprawozdawców?)</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#MichałKamiński">Przepraszam, jeszcze są pytania do senatorów sprawozdawców.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę o pytania do senatorów sprawozdawców.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#AleksanderSzwed">Mam pytanie zarówno do sprawozdawcy większości, jak i do sprawozdawcy mniejszości. Na początek może do sprawozdawcy większości. Panie Senatorze, ponieważ jest to projekt poselski, chciałbym zapytać: posłowie jakiego klubu złożyli projekt przedmiotowej nowelizacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WadimTyszkiewicz">Nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: PSL.)</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WadimTyszkiewicz">PSL chyba.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: Z PSL, tak?)</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#WadimTyszkiewicz">PSL – ktoś mi podpowiada.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AleksanderSzwed">Dobrze. Jeszcze drugie pytanie. Chciałbym zapytać, jaki to będzie miało wpływ na sektor finansów publicznych. I chciałbym zapytać generalnie o tryb: dlaczego w takim pilnym trybie przyjmujemy tę ustawę? Wczoraj była w Sejmie, dzisiaj już w Senacie. Nie do końca nawet możemy zapoznać się z założeniami tej ustawy. Czy strona rządowa jakoś się odniosła do tego nadzwyczajnego trybu, w jakim prace nad tym projektem są podejmowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WadimTyszkiewicz">Nie, na posiedzeniu komisji nie było przedstawiciela wnioskodawcy, a kwestia sposobu i trybu procedowania ustawy nie była poruszana. Ale ma pan senator rację, ten tryb jest ekstraordynaryjny. I też, powiedzmy, budzi wątpliwości szybkość procedowania tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#AleksanderSzwed">Mam jeszcze jedno pytanie, jeśli można, do senatora sprawozdawcy mniejszości. Panie Senatorze, senator sprawozdawca większości, przedstawiając sprawozdanie, mówił, że padł taki argument, że de facto ta potrzebna poprawka, bardzo ważna poprawka, o której pan mówił, wychodzi poza zakres przedmiotowy ustawy. Czy to budzi jakiś konflikt? Czy my możemy tę ustawę mimo wszystko… Przecież wielokrotnie działo się tak, że różne przepisy wychodziły poza zakres przedmiotowy ustawy, ale były dosyć ważne, no i można było po prostu wdrożyć je do ustawy. Czy tutaj jest jakiś konflikt związany z tym, że ta poprawka zostałaby przyjęta?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#JerzyChróścikowski">To jest tylko tłumaczenie Biura Legislacyjnego, które chce nam zawsze uzmysłowić… Wielokrotnie są takie uwagi Biura Legislacyjnego. W ustawie jest art. 2 i my zmieniamy art. 2, moim zdaniem to dotyczy art. 2, który jest w ustawie. W związku z tym moim zdaniem nie narusza… Ale Biuro Legislacyjne ma inną opinię… Wielokrotnie uchwalamy ustawy, co do których Biuro Legislacyjne mówi, że to nie jest zgodnie z zasadami legislacji. Uchwalamy je bez przerwy. No więc to jest kwestia tego, czy my podejmiemy taką decyzję, czy nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MichałKamiński">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#MichałKamiński">Przedstawiciel rządu.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#MichałKamiński">Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#MichałKamiński">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos? Tak.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, pan minister Jacek Czerniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JacekCzerniak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JacekCzerniak">Bardzo dziękuję za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#JacekCzerniak">To, co panowie sprawozdawcy dzisiaj powiedzieli, było przedmiotem obrad połączonych komisji Wysokiego Senatu. Były uwagi, zgłoszone zarówno przez legislatora, jak i przez państwa senatorów. Ja w imieniu rządu podtrzymuję kwestię związaną z ogólną uwagą, że te 2 ustawy nie mają elementów spójnych, otóż my uważamy, że te 2 projekty poselskie, nowelizacje, regulują tę samą materię, to jest zarządzanie nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, i one są kompatybilne w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#JacekCzerniak">Co do szczegółowej poprawki dotyczącej okresu przejściowego, która została wskazana przez legislatora – chodzi o ten art. 3, że już wskazane jest w art. 65 ustawy o planowaniu przestrzennym, że plany ogólne obowiązują do końca 2025 r. – to my jako strona rządowa zgodziliśmy się z zaproponowaną poprawką i, że tak powiem, poparliśmy ją.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#JacekCzerniak">Co do tego wniosku mniejszości, kwestii tej poprawki wydłużającej okres wstrzymania sprzedaży… Otóż faktycznie, on istnieje do 2026 r. Pan senator Chróścikowski zaproponował wydłużenie go o kolejne 10 lat, czyli do 2036 r. Oczywiście ta ustawa obowiązuje, ale de facto sprzedaż ziemi następuje. Gdy to jest do 2 ha, KOWR taką decyzję podejmuje bez zgody ministra, a powyżej 2 ha musi otrzymać zgodę ministra rolnictwa i rozwoju wsi, jeżeli dyrektor generalny uzasadni interesem społecznym i gospodarczym, że taką nieruchomość należy zbyć. Na posiedzeniu połączonych komisji ja też powiedziałem, że pomimo istnienia tego zakazu, sprzedaż ziemi de facto następuje. Mam tutaj dane. Od 2016 r., kiedy ta ustawa weszła, wnioski były konsekwentnie składane i minister rolnictwa w jakiejś części wyrażał zgodę. Najwięcej wniosków było złożonych w roku 2023 – 194, dotyczyły powierzchni 4 tysięcy 778… Zostało uwzględnionych 181 wniosków, a 9… Przepraszam, 6 zostało zaopiniowanych negatywnie. W 2020 r. tych wniosków było 150, sprzedano nieruchomości rolne o powierzchni prawie 3 tysięcy… Tutaj akurat było rozpatrzonych pozytywnie 149 wniosków, a 1 został rozpatrzony negatywnie. Chciałem państwu przedstawić te dane statystyczne. Pomimo obowiązywania tej ustawy, jest artykuł, który wyłącza ten zakaz, i mówi, że za zgodą ministra, jeżeli dyrektor generalny zgłosi… A więc ten obrót następuje. W kwestiach dotyczących sprzedaży cudzoziemcom nic się nie zmieniło – w tym zakresie obowiązuje zgoda MSWiA. Jeżeli cudzoziemiec chce kupić ziemię, to minister rolnictwa może w tym zakresie wnieść protest. A więc to jest, można powiedzieć, kontrolowane, regulowane.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#JacekCzerniak">Zwracam się z prośbą do Wysokiego Senatu o przyjęcie tych projektów nowelizacji poselskich, popieranych przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę o pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#MichałKamiński">Pierwszy zgłasza się pan senator Chróścikowski.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#MichałKamiński">Panie Ministrze, ale ja bym proponował, aby pan został tutaj, ponieważ może pan być pytany przez kilku senatorów.</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Ministrze, jeśli mogę zadać panu pytanie… Może pan pamięta, może nie, może nie ma pan tej wiedzy… Ile ziemi sprzedawano przed tą zmianą ustawową z 2016 r.? Mówię o ziemi z KOWR, czyli z dawnej Agencji Nieruchomości Rolnych. Może pan tego nie pamiętać, nie wiedzieć. A ile jeszcze ziemi zostało w zasobie? Według mnie jest chyba ponad milion… Prosiłbym o dokładną informację, ile tej ziemi jest jeszcze w zasobie Skarbu Państwa. W porównaniu do tego, co było, kiedy te zgody zostały uruchomione… No, to jest po prostu cząstka, moim zdaniem. Ale proszę o informację, ile tej ziemi w zasobie się jeszcze znajduje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MichałKamiński">Ja rozumiem, że traktujemy to jako zobowiązanie do odpowiedzi pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: No, jeżeli nie wie, to pisemnie…)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#MichałKamiński">Czy pan już teraz jest w stanie odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#JacekCzerniak">Mamy taką informację dotyczącą stanu zagospodarowania Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na dzień 31 maja 2024 r. Tu są grunty rozdysponowane… Zaraz, momencik. Dalej: grunty przyjęte do zasobu, powierzchnia sprzedanych nieruchomości… O który rok chodzi? Powierzchnia nieruchomości sprzedanych przed wejściem ustawy z 2016 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JerzyChróścikowski">Mnie chodziło… Na pewno pan nie ma tych danych – ja je mniej więcej pamiętam – ale chodziło…</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Tu nie mam.)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#JerzyChróścikowski">…o sytuację przed 2015 r. Wtedy były miliardowe dochody ze sprzedaży ziemi. I obawiamy się powtórki tego w przyszłości. Mnie chodzi o to, ile w zasobie znajduje się… Ponad milion na pewno.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JacekCzerniak">1 milion 333.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: No, taki jest zasób nieruchomości…)</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#JacekCzerniak">Dzierżawa – 1 milion 58… Trwały zarząd – 16, wieczyste użytkowanie – 52, inne formy rozdysponowania – 17,8. No, czyli tutaj ten…</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: To jest odpowiedź.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MichałKamiński">Pan senator jest usatysfakcjonowany.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#AleksanderSzwed">Panie Ministrze, na początek zapytam o sam projekt ustawy, no bo rzeczywiście tryb jest tutaj ekstraordynaryjny. Oczywiście ciężko pytać stronę rządową o projekt poselski, ale pan minister mówił, że stanowisko rządu co do tego projektu było jak najbardziej pozytywne. Chciałbym dopytać – bo nie mamy tutaj oceny skutków regulacji. Czy państwo badali, jaki będzie wpływ tego na sektor finansów publicznych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JacekCzerniak">Teraz odpowiedzieć, tak?</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#JacekCzerniak">W stanowisku rządu jest stwierdzenie, że projekt poselski nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#AleksanderSzwed">Chciałbym jeszcze zapytać o tę poprawkę. W zasadzie ubiegł mnie częściowo senator Chróścikowski. Prosiłbym o odpowiedź na piśmie, ile ziemi sprzedawano przed wejściem tej ustawy z 2016 r.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#AleksanderSzwed">I chciałbym zapytać… Skoro jest już obrót ziemią, jak to pan minister przedstawił, do 2 ha, no to jak państwo odnoszą się do tej poprawki? Czy są państwo za przedłużeniem tego o te 10 lat, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JacekCzerniak">Stanowisko rządu w tej materii jest negatywne. Stwierdziliśmy, że to przedłużenie wymagałoby przeanalizowania obciążeń administracyjnych. To przedłużenie miałoby wpływ na plan finansowy KOWR, który też musiałby się do tego odnieść, więc nasz stosunek jest negatywny.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: Mogę jeszcze dopytać?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MichałKamiński">Tak, tak. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#AleksanderSzwed">Czyli, jak rozumiem, negatywnie… W związku z tym są państwo za wyprzedażą ziemi cudzoziemcom po 2026 r., tak bez żadnych ograniczeń? No, skoro nie są państwo za przedłużeniem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JacekCzerniak">To są 2 różne materie, osobno reguluje się sprzedaż naszym rolnikom i cudzoziemcom. Tak jak powiedziałem, na tym etapie stanowisko rządu jest negatywne.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#JacekCzerniak">Ja już przedstawiłem, że pomimo tego obowiązującego zakazu obrót ziemią jest. Chciałbym tylko doprecyzować, jakie dane chciałby pan uzyskać. Dane dotyczące sprzedaży przed 2016 r.? Od kiedy?</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: No, przez 8 wcześniejszych lat.)</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#JacekCzerniak">Lata 2008–2016, tak?</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#JacekCzerniak">Okej, 2008–2016. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Chróścikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Ministrze, pewnie pan nie ma tych danych, więc ja bym prosił o odpowiedź na piśmie. Ile wynoszą dzisiaj dochody KOWR z tzw. dzierżawy? Chciałbym poznać bliżej te dane. Jakie to są dochody? Bo pan wspomniał na posiedzeniu komisji, że nie wiadomo, czy KOWR dałby radę utrzymać się sam, gdyby nie sprzedawał ziemi. No, dlatego zadaję pytanie, jakie dochody osiąga się z dzierżaw. Bo uznaliśmy poprzednio, że z dzierżaw można tak duże dochody osiągnąć, by utrzymać i KOWR, i zasób ziemi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: To na piśmie…)</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#JerzyChróścikowski">Na piśmie, bo pewnie pan tego nie wie.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Ja powiedziałem, ile tysięcy hektarów jest w dzierżawie, a to, jakie są dochody z tego tytułu, przedstawimy na piśmie.)</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#JerzyChróścikowski">Tak, na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#JerzyChróścikowski">I tutaj jedna uwaga, Panie Ministrze. Jeśli mogę, Panie Marszałku… Cały zasób, jaki posiadaliśmy, to było 4,5 miliona ha, zostało nam 1 milion 300 tysięcy ha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MichałKamiński">Pan senator. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PrzemysławBłaszczyk">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PrzemysławBłaszczyk">Panie Ministrze, ja mam prośbę, żeby pan uszczegółowił swoją odpowiedź. Chodzi o to, czy niezgoda ministerstwa i rządu dotyczy tej poprawki, którą procedujemy, przedłużenia tego na kolejne 10 lat. Czy już rozmawialiście i jest decyzja, że nie będziecie tego przedłużać po 2026 r., nie będzie przedłużenia obowiązywania ustawy, nie będzie tych regulacji, rezygnujecie z tych regulacji? To moje pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#PrzemysławBłaszczyk">Drugie pytanie dotyczy informacji… Pan minister też może jej nie mieć, ale chciałbym, żeby pan minister przedstawił mi na piśmie informację o tym, jak wygląda sytuacja, jeśli chodzi o pierwsze półrocze tego roku odnośnie do wyrażania przez pana ministra zgody na sprzedaż. Bo o ile się orientuję, to pan minister bezpośrednio zajmuje się…</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#PrzemysławBłaszczyk">…obrotem ziemią. Tak więc chciałbym, żeby pan minister przedstawił mi informację, jeśli chodzi o pierwsze półrocze tego roku i rok 2023. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#JacekCzerniak">Tzn. jeśli chodzi o pierwsze półrocze, to jest kwestia tego, ile wniosków wpłynęło, ile było rozstrzygnięć negatywnych i jaka jest powierzchnia.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Senator Przemysław Błaszczyk: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#JacekCzerniak">Okej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Fedorowicz… Przepraszam, Szejnfeld. Przepraszam bardzo, pan senator Szejnfeld.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AdamSzejnfeld">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#AdamSzejnfeld">Ja chciałbym się dowiedzieć… Być może pan minister nie będzie miał tej wiedzy ad hoc, wtedy prosiłbym o informację na piśmie albo w ogóle od razu mam prośbę o informację na piśmie. Chodzi o to, jak ograniczenia w obrocie nieruchomościami rolnymi wpłynęły na wzrost cen gruntów w Polsce. Wiemy, że chociażby z jednego punktu widzenia jest to niebywale ważne, mianowicie z punktu widzenia budownictwa mieszkaniowego. Ceny mieszkań w Polsce już pewnie wystartowały w kosmos i nie widać żadnych przesłanek ku temu, żeby miały spadać. Na te koszty wpływają m.in. ceny gruntów. Tak więc chciałbym, żeby pan to przedstawił. Nie sądzę, żeby takie analizy nie były robione, bo to by było niezwykle irracjonalne i udowadniałoby, że nie ma zarządzania tym problemem. Chodzi o informację, jak ta ustawa od wejścia w życie wpłynęła na wzrost cen nieruchomości i gruntów w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#MichałKamiński">To też jest, jak rozumiem, prośba o pisemną odpowiedź na pytanie, więc zapisujemy to, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#MichałKamiński">Nie ma więcej pytań?</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#MichałKamiński">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Jacek Czerniak: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-140.6" who="#MichałKamiński">Czy zaproszeni goście pragną zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy? Nie.</u>
          <u xml:id="u-140.7" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.8" who="#MichałKamiński">Informuję, że pan minister zobowiązał się do udzielenia pisemnej odpowiedzi na pytania zadane przez senatora Szejnfelda, senatora Chróścikowskiego, senatora Błaszczyka i senatora Szweda.</u>
          <u xml:id="u-140.9" who="#MichałKamiński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-140.10" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#AleksanderSzwed">Panie Ministrze! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#AleksanderSzwed">Poselski projekt nowelizacji ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa w założeniu wnioskodawców dotyczy uwzględnienia zmian wynikających z rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis oraz uzupełnienia przepisów ustawy z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw o plan ogólny gminy.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#AleksanderSzwed">Ustawa jednak, również jeśli chodzi o tryb jej uchwalenia, budzi szereg wątpliwości. O tych wątpliwościach w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość trafnie mówił wczoraj w Sejmie poseł Kazimierz Gwiazdowski, przypominając jednocześnie batalię o obronę polskiej ziemi za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości: „Ustawa z dnia 14 kwietnia 2016 r. została uchwalona przez Sejm w związku z zagrożeniem, że 1 maja 2016 r. kończył się okres ochronny na zakup polskiej ziemi przez cudzoziemców. Wprowadziliśmy bariery prawne, uniemożliwiające nabycie ziemi rolnej przez cudzoziemców, a także przez własnych obywateli niebędących rolnikami. Takie ograniczenia prawne istnieją we Francji, w Niemczech, w Danii, a także w innych państwach Unii Europejskiej. Ustawa wzmacnia ochronę ziemi rolnej w Polsce przed jej spekulacyjnym wykupieniem przez osoby krajowe i zagraniczne, które nie gwarantują zgodnego z zakresem społecznym wykorzystania nabytej ziemi na cele rodzinne. Duńskie ustawodawstwo dotyczące projektu obrotu ziemią charakteryzuje duży stopień restrykcyjności. Wprowadzone rozwiązanie było konieczne ze względu na interesy ekonomiczne państwa, ale także troskę o polskich rolników, którzy powinni mieć równe szanse w dostępie do państwowej ziemi rolnej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#AleksanderSzwed">Rząd Prawa i Sprawiedliwości zrealizował postulaty rolników protestujących od 2012 r., w szczególności jeśli chodzi o przygotowanie i przyjęcie rozwiązań prawnych wzorowanych na innych krajach Unii Europejskiej, uszczelniających proces obrotu ziemią rolną, oraz wprowadził regulacje zapobiegające masowej wyprzedaży ziemi. W latach 2012–2015 odbyło się 158 protestów, w czasie których zawsze pojawiały się postulaty dotyczące nieprawidłowości związanych z obrotem i gospodarowaniem nieruchomościami rolnymi. Ustawa eliminowała i marginalizowała o charakterze ekonomiczno-społecznym… W głosowaniu w Sejmie nad przyjęciem ustawy Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe głosowały przeciw tej ustawie. Opozycja mówiła wówczas, że jest to zamach na własność, na wartość i dziedziczenie.</u>
          <u xml:id="u-141.5" who="#AleksanderSzwed">Przechodząc do projektowanej ustawy, uważamy, że projekt ustawy powinien być projektem rządowym. W tak ważnej sprawie powinny być przedstawione: uzasadnienie zawierające ocenę skutków regulacji, jeśli chodzi o wpływ na sektor finansów publicznych, raport z konsultacji, wpływ na konkurencyjność gospodarki, obciążenia regulacyjne, opinie własnych organów rządowych. W procesie legislacyjnym nie przedstawiono formalnego stanowiska rządu”. Na szczęście pan minister tutaj je wyartykułował.</u>
          <u xml:id="u-141.6" who="#AleksanderSzwed">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość składał w Sejmie, ale również na posiedzeniu komisji senackiej, poprawkę do art. 2, „która ma na celu wzmocnienie ochrony nieruchomości, ich części oraz udziału we współwłasności nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zgodnie z obowiązującą ustawą 10-letni okres wstrzymania sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa mija w 2026 r. Przedłużenie o kolejne 10 lat, do 2036 r., będzie zabezpieczeniem, które umożliwi realizację przepisów ustawy zgodnie z dobrem publicznym. Poprawka nada charakter ochronny zasadom i trybowi obrotu nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Chcemy, żeby polska ziemia służyła polskim rolnikom i rozwojowi kraju. Natomiast nie chcemy, żeby służyła spekulantom i trafiała w ręce zagranicznych korporacji”. Musimy stworzyć takie przepisy, które ochronią polską ziemię. Dlatego zgłosiliśmy tę poprawkę. Niestety poprawka ta nie uzyskała poparcia na poziomie sejmowym, jak również w komisji, w związku z tym jest wniosek mniejszości. Jak będzie w Senacie, okaże się pewnie już niebawem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#MichałKamiński">Informuję, że lista mówców została wyczerpana. Informuję również, że nikt nie złożył głosu w dyskusji do protokołu.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#MichałKamiński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#MichałKamiński">Głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#MichałKamiński">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dziesiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa oraz ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#MichałKamiński">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 128, a sprawozdanie komisji – w druku nr 128 A.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#MichałKamiński">Proszę senatora Ryszarda Bobera o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-142.7" who="#MichałKamiński">Pragnę także przypomnieć, że senator Ryszard Bober był upoważniony do reprezentowania Senatu w toku prac parlamentarnych nad projektem tej ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#RyszardBober">Panie Marszałku! Państwo Senatorowie! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#RyszardBober">Zanim przejdę do sprawozdania połączonych komisji, odniosę się do dyskusji w poprzedniej sprawie. Pragnę uspokoić kolegów, że kompleksowa ustawa o użytkowaniu, o sposobie użytkowania z nastawieniem na dzierżawę długoletnią, na dziedziczenie dzierżawy, na pewno przed 2026 r., przed wygaśnięciem tego będzie w tej Izbie procedowana i na pewno ochrona polskiej ziemi będzie priorytetem, a komisja rolnictwa na pewno wnikliwie przeanalizuje te wszystkie sprawy i przedłoży Wysokiej Izbie takie poprawki, taką ustawę, która będzie uwzględniała te wszystkie obawy. No, one są uzasadnione. Sam jestem rolnikiem i doskonale wiem, co to znaczy miłość do ojczystej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#RyszardBober">Przechodzę do meritum, do kwestii ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa oraz ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Króciutko odniosę się do historii. Przez stowarzyszenie sołtysów polskich została wniesiona do Senatu petycja, aby pewne elementy ustawy z dnia 26 maja 2023 r. poprawić. W petycji wskazywano, że ta ustawa nie uwzględnia pewnych elementów, co okazało się naprawdę bardzo słuszne. Często w sposób nieuzasadniony okres tych 8 lat… Gminy, można powiedzieć, skracały kadencje sołtysów poprzez rozpisywanie wyborów, które raz były na początku stycznia, raz w grudniu, raz na koniec stycznia… I często brakowało sołtysowi kilku czy kilkunastu dni, aby spełnić ten wymóg, który był wówczas zapisany w ustawie, dotyczący tych 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#RyszardBober">Kolejny problem, który rozwiązaliśmy w naszej senackiej propozycji zmiany ustawy, dotyczył pełnienia funkcji sołtysa przed rokiem wejścia w życie ustawy o samorządzie terytorialnym, przed rokiem 1990. Bo te osoby zostały wyłączone, wykluczone z ubiegania się o ten dodatek. Senat zaproponował, aby wykreślić ust. 3, który to regulował.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#RyszardBober">Kolejną kwestią, którą zaproponowaliśmy i wnieśliśmy do Sejmu, był wymóg, aby na podstawie poświadczenia świadków… Pierwotnie, zgodnie z ustawą, to miało być 5 świadków, a my zaproponowaliśmy 3 świadków. Chodzi o to, aby uznać, że dany sołtys pełnił funkcję w tym okresie, w przypadku którego brakowało dokumentów w gminie, przez co takie osoby były wykluczone. Ja chcę tylko przypomnieć, że o świadczenie emerytalne rolnicy mogą ubiegać się na podstawie poświadczenia 3 świadków, a żeby udowodnić, że ktoś był sołtysem, wymagane były zeznania 5 świadków. Ujednoliciliśmy to. Rzeczywiście często jest tak, że osoby, które pełniły funkcje przed 1990 r… No, tych świadków często już nie ma wielu, trudno byłoby znaleźć 5 świadków, którzy poświadczyliby, że dana osoba pełniła funkcję sołtysa przed tym okresem.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#RyszardBober">Kolejna sprawa dotyczy ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Ten dodatek dla sołtysa był często uszczuplany poprzez wliczanie tych wszystkich dodatków do… Zakładaliśmy, że będzie to dodatek waloryzowany, te 300 zł, ale często w sposób określony na podstawie innych przepisów ten dodatek był pomniejszany. Chodziło o to, żeby nie przekraczać kwoty bodajże 2 tysiące sto ileś złotych. No, takie były przepisy. Na posiedzeniu sejmowej komisji została dopisana do tego katalogu ustaw, które regulowały tę sprawę, ustawa z czerwca tego roku. Kiedy wnosiliśmy naszą propozycję do Sejmu, nie było jeszcze tej ustawy energetycznej, która reguluje przepisy w tej materii obowiązujące od 1 lipca. Taka ustawa została tu dopisana.</u>
          <u xml:id="u-143.7" who="#RyszardBober">Chcę przypomnieć państwu, że gdy procedowaliśmy nasz projekt ustawy, to osób, które nie spełniały wymogów, było 1 tysiąc 208, jeśli chodzi o pełnienie funkcji sołtysa przed 1990 r., oraz chyba 1 tysiąc 248 czy 246, jeśli chodzi o wymóg tych 8 lat. We wprowadzonym przez nas artykule zastosowaliśmy ujednolicenie, określiliśmy, że te wszystkie sprawy, które zostały wszczęte, a nie zostały rozstrzygnięte, z mocy prawa będą rozstrzygane na korzyść tych wszystkich osób na mocy obowiązującej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-143.8" who="#RyszardBober">Jeżeli chodzi o dyskusję, która była na posiedzeniu sejmowej komisji, to ona przebiegała… Bo zgłoszony był również projekt poselski, jednak jako ten wiodący, komplementarny, który spełniał wszystkie wymogi, został przyjęty projekt senacki i dalej procedowano w komisji na podstawie projektu senackiego. Komisja przyjęła jednogłośnie wszystkie nasze postulaty i przedłożyła ten projekt do drugiego czytania. W czasie drugiego czytania w Sejmie głos zabrało 31 posłów, poza wystąpieniami klubowymi oczywiście, a zabierający głos w merytorycznych wystąpieniach w większości pozytywnie odnieśli się do tych wszystkich zmian, dziękując Senatowi, Wysokiej Izbie za wprowadzenie tych wszystkich jakże potrzebnych zmian, które w tej chwili w pełni regulują te kwestie.</u>
          <u xml:id="u-143.9" who="#RyszardBober">Ja jeszcze pragnę króciutko po raz kolejny serdecznie podziękować wszystkim paniom sołtys i wszystkim panom sołtysom, którzy w różnych okresach pełnili zaszczytną funkcję sołtysa, za wykonywanie ich obowiązków, bo rzeczywiście budowali swoją wspólnotę, dbali o tę wspólnotę, ale tak naprawdę budowali naszą tożsamość, naszą kulturę, nasze dziedzictwo i dbali o nie.</u>
          <u xml:id="u-143.10" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#MichałKamiński">Czy ktoś z państwa senatorów chce zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#RafałAmbrozik">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#RafałAmbrozik">Panie Senatorze, mam do pana pytanie odnośnie do wniosków, które już zostały złożone, a nie zostały rozpoznane. Czy one będą rozpatrywane na gruncie obecnie procedowanej ustawy? I czy będzie trzeba złożyć ponownie wniosek o ustalenie tego dodatku…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#RyszardBober">Tak, na podstawie nowej ustawy te wszystkie, które nie zostały prawomocną decyzją zakończone, będą rozpatrzone pozytywnie… Jest natomiast prośba – i szefostwo KRUS, obecne również na tej sali, przychyliło się do tego postulatu – aby w przypadku tych osób, którym już prawomocnie odmówiono, wznowić postępowanie na podstawie oświadczenia, ale przede wszystkim aby do tych osób zostało wysłane zawiadomienie, że obowiązuje nowa ustawa i że ona już je obejmuje…</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#RyszardBober">Czy będzie tych wniosków więcej, trudno nam powiedzieć, bo nie wiadomo, ile osób, mając świadomość, że nie spełniały wymogów poprzedniej ustawy, nie złożyło wniosku i nie ubiegało się o dodatek z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Ja chcę tylko przypomnieć, że 31 tysięcy sołtysów otrzymało dodatek z racji pełnienia funkcji na podstawie starej ustawy. Jeżeli dołożymy do tego ok. 3 tysięcy, to będziemy mieli 34 tysiące, a budżet państwa na ten rok zakładał, że zostanie wydanych ok. 40 tysięcy prawomocnych decyzji, tak że KRUS jest przygotowany na większe wydatki i budżet państwa nie poniesie w tym roku żadnych konsekwencji, bo te środki są przewidziane w tegorocznym budżecie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#MichałKamiński">Nie ma więcej pytań.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#MichałKamiński">Projekty ustawy zostały wniesione przez Senat i posłów.</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#MichałKamiński">Czy upoważniony przedstawiciel wnioskodawców poselskiego projektu, pan poseł Robert Telus, pragnie zabrać głos w sprawie ustawy?</u>
          <u xml:id="u-147.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma go.)</u>
          <u xml:id="u-147.5" who="#MichałKamiński">Nie ma go.</u>
          <u xml:id="u-147.6" who="#MichałKamiński">Bardzo dziękuję w takim razie.</u>
          <u xml:id="u-147.7" who="#MichałKamiński">Nie ma też pytań.</u>
          <u xml:id="u-147.8" who="#MichałKamiński">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-147.9" who="#MichałKamiński">Można z miejsca, jeżeli pan woli. Jeżeli chwila, to można z miejsca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#JacekCzerniak">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#JacekCzerniak">Stanowisko Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest pozytywne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MichałKamiński">Czy są pytania do przedstawiciela rządu? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#MichałKamiński">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#MichałKamiński">Głos w dyskusji… Bardzo proszę, pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#AleksanderSzwed">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#AleksanderSzwed">Funkcja sołtysa jest funkcją znaną w Polsce od wieków. Jest ona nierozerwalnie związana z tradycją samorządu wiejskiego, ponieważ mimo różnych zmian na przestrzeni wieków w uprawnieniach i obowiązkach sołtysa jego autorytet i rola zawsze były istotne. Należy podkreślić, że przez wieki sołtys rozstrzygał spory między mieszkańcami, występował w ich imieniu do władzy zwierzchniej i był istotnym elementem koordynującym funkcjonowanie wsi.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#AleksanderSzwed">Rozpatrywany na dzisiejszym posiedzeniu senacki projekt nowelizacji ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa oraz ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji dotyczy przyznania prawa do świadczenia pieniężnego osobom, które pełniły funkcję sołtysa przez okres co najmniej 2 kadencji, nie krócej niż przez 7 lat, oraz poszerzenia katalogu osób, którym przysługuje świadczenie, o osoby pełniące funkcję sołtysa przed wejściem w życie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#AleksanderSzwed">Jak podkreślił w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w Sejmie poseł Paweł Szefernaker, w 1990 r. została uchwalona ustawa o samorządzie i po 1990 r. ustawa ta stanowiła, że w gminie mogą zostać utworzone sołectwa jako jednostki pomocnicze. Ustawa pozostawiła w kompetencjach rady gminy w porozumieniu z mieszkańcami zagadnienia dotyczące organizacji i zakresu działania jednostki pomocniczej, a nadto samorządność mieszkańców sołectwa wyrażała się w ustawowym zagwarantowaniu im prawa do wyboru sołtysa, któremu zapewnia się ochronę, jaka przysługuje funkcjonariuszowi publicznemu. Pomimo istotnej roli, jaką odgrywał sołtys w społeczności wiejskiej, do 2023 r. nie przewidziano żadnych świadczeń, które mogłyby w jakikolwiek sposób dotyczyć pełnienia tej funkcji. Nie przewidziano obowiązkowego wynagrodzenia. Rada gminy może jedynie przyznać sołtysowi diety oraz zwrot kosztów podróży. Sołtys nie jest, tak jak to było kiedyś, opłacanym urzędnikiem, ale pełni funkcję społeczną. Czas sprawowania funkcji sołtysa nie jest wliczany do okresów zatrudnienia. Tym samym wysiłek włożony w pracę dla społeczności wiejskiej nie zawsze jest w odpowiedni sposób wynagradzany.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#AleksanderSzwed">Podkreślając nakład pracy, jaki wiąże się z pełnieniem tej funkcji – obecnie to najczęściej obowiązek organizowania zebrań wiejskich, wykonywanie uchwał, zarządzanie mieniem komunalnym i gminnym oraz organizowanie życia społeczno-kulturalnego na wsi – rząd Prawa i Sprawiedliwości w 2023 r. wyszedł naprzeciw wieloletnim oczekiwaniom środowisk wiejskich, środowisk sołtysów i ustanowił świadczenie pieniężne z tytułu pełnienia funkcji sołtysa: bazową kwotę 300 zł miesięcznie dla tych sołtysów, którzy ze względu na okres pełnienia funkcji szczególnie zasłużyli się społeczności lokalnej. Jako ten okres przyjęto pełnienie funkcji sołtysa przez co najmniej 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#AleksanderSzwed">Po roku funkcjonowania ustawy, która wyszła naprzeciw oczekiwaniom sołtysów, które były przez lata wskazywane… Pamiętam, że pierwsze projekty to były projekty ustaw, z którymi wiele środowisk będących na tej scenie politycznej szło do wyborów w kampaniach wyborczych – chodzi o rok 2007 i później – tyle że te projekty nie wchodziły one w życie, mimo że wiele środowisk obiecywało, że one wejdą w życie. One weszły w życie dopiero za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Po roku funkcjonowania tych przepisów dziś jest potrzeba ich uzupełnienia, tak aby nie było kwestii spornych co do tego, ile trwają pełne kadencje. W różnych sołectwach to wygląda różnie, nie zawsze jest to 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-150.7" who="#AleksanderSzwed">W związku z tym są 2 projekty. Projekt Prawa i Sprawiedliwości został przygotowany przez pana posła Telusa wraz z grupą posłów i został złożony już w lutym tego roku do laski marszałkowskiej w Sejmie. Myślę, że to ważne, że dzisiaj ponad podziałami politycznymi wreszcie omawiane są 2 projekty. Projekt senacki jest dalej idący i popieramy go dlatego, że jest to ważne dla sołtysów. Dziś już nie ma i nie powinno być między nami w tej kwestii sporu. Trzeba poprzeć projekt dalej idący. Jesteśmy konstruktywną opozycją i chcemy, żeby ta bardzo dobra ustawa, ustawa, która wychodziła naprzeciw oczekiwaniom środowisk wiejskich, sołectw, sołtysów, która została przyjęta przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, została uzupełniona o takie przepisy, które nie pozostawiają już wątpliwości co do tego, że każdy sołtys, który dobrze sprawował swoją funkcję i był przynajmniej przez 2 kadencje sołtysem, będzie miał to świadczenie, które zostało przyznane rok temu.</u>
          <u xml:id="u-150.8" who="#AleksanderSzwed">Oczywiście będę głosował za niniejszą nowelizacją. Najserdeczniejsze podziękowania i pozdrowienia dla wszystkich obecnych i byłych pań i panów sołtysów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MichałKamiński">Informuję, że nikt więcej z senatorów nie zapisał się do dyskusji, ale głos w dyskusji złożyli do protokołu senatorowie Grzegorz Fedorowicz i Janusz Pęcherz.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#MichałKamiński">Lista mówców została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#MichałKamiński">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#MichałKamiński">Czy przedstawiciel wnioskodawców lub przedstawiciel rządu chciałby jeszcze zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#MichałKamiński">Rozumiem, że nie.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#MichałKamiński">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-151.7" who="#MichałKamiński">Poinformuję też państwa senatorów, że mamy 2 opcje: będziemy głosować o 17.00 albo o 20.00. I od tempa naszych prac zależy to, czy będziemy głosować o 17.00, czy…</u>
          <u xml:id="u-151.8" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Zdążymy do 17.00.)</u>
          <u xml:id="u-151.9" who="#komentarz">(Senator Janusz Pęcherz: Do 16.00…)</u>
          <u xml:id="u-151.10" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Nie możemy do 16.00…)</u>
          <u xml:id="u-151.11" who="#komentarz">(Senator Janusz Gromek: Jak będziemy przeciągali, to nie zdążymy.)</u>
          <u xml:id="u-151.12" who="#MichałKamiński">Zatem bardzo proszę, przystępujemy do rozpatrzenia punktu jedenastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o sporcie.</u>
          <u xml:id="u-151.13" who="#MichałKamiński">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 134, a sprawozdanie komisji – w druku nr 134 A.</u>
          <u xml:id="u-151.14" who="#MichałKamiński">Proszę o zabranie głosu senatora Janusza Gromka i przedstawienie sprawozdania Komisji Sportu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JanuszGromek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pracownicy Ministerstwa!</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JanuszGromek">Ja chciałbym powiedzieć w ten sposób: dziękuję za wprowadzenie tej nowej formy ustawy o sporcie, bo przez wiele lat nie było zmian i stawki do dzisiaj były zaniżone. A teraz jeszcze mamy taką następną radość, że w dniu dzisiejszym – jestem pewien, że na pewno przejdzie ona większością głosów, a może nawet wszystkimi głosami Senatu – procedujemy już tę ustawę. Dzięki temu sportowcy, którzy właściwie już zaczęli igrzyska – jutro oficjalne otwarcie – i którzy przywiozą nam, daj Boże, wiele medali, a także dadzą wiele radości, dostaną sowite wynagrodzenia polegające na wypłacaniu stypendiów, nagród za medale, złote, srebrne i brązowe. Także trenerzy zostaną wyróżnieni.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#JanuszGromek">Jeszcze raz mówię, to wynika z tego, że przez wiele lat nie były podnoszone kwestie finansowe. Na ten cel ministerstwo przeznacza 100 milionów zł. Nie ma co żałować środków dla tych ludzi, którzy dla Polski są chwałą, będą chwałą i dają nam wiele radości. O ile wiem, to w Sejmie nie było problemów z głosowaniem, a na posiedzeniu komisji wszyscy zagłosowali jednogłośnie za ustawą. Apeluję, po dobroci, żebyśmy też bardzo szybko przegłosowali ustawę w dniu dzisiejszym. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MichałKamiński">Chciałoby się powiedzieć: wiwat król, wiwat wszystkie stany…</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#MichałKamiński">Ale, czy ktoś z panów senatorów chce zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#MichałKamiński">Tak, Pani Senator. Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#HalinaBieda">Ja mam jedno pytanie dotyczące zapisu. W pktach 3 i 4 jest tylko wymieniona olimpiada w Paryżu i Letnie Igrzyska Paralimpijskie w Paryżu. Środki zaś są zabezpieczone, nawet rok po olimpiadzie, w związku z olimpiadą w Brisbane w Australii w 2032 r. Z czego to wynika? Czy była o tym mowa na posiedzeniu komisji?</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Senator Janusz Gromek: Ja myślę, że pan minister odpowie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MichałKamiński">Albo to wyjaśni.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MichałKamiński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#MichałKamiński">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister sportu i turystyki.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#MichałKamiński">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#MichałKamiński">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PiotrBorys">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PiotrBorys">Chciałbym ogromnie podziękować za to, że Senat rozpatruje tę ważną ustawę, która jest procedowana o czasie. Jutro rozpoczynają się igrzyska olimpijskie w Paryżu, po igrzyskach olimpijskich w Paryżu – igrzyska paralimpijskie z naszą reprezentacją. Igrzyska olimpijskie: 211 zawodniczek i zawodników; igrzyska paralimpijskie: 84 zawodników i zawodniczek.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PiotrBorys">Chcielibyśmy tą zmianą zwiększyć podstawy de facto wynagrodzeń, które są przekazywane polskim sportowcom, polskim trenerom w formie stypendiów oraz nagród. Baza tych stypendiów i nagród nie zmieniła się od 19 lat. Wtedy, kiedy ją ustalano, najniższa krajowa wynosiła niecałe 900 zł, dzisiaj wynosi ponad 4 tysiące 600. Osiągnęliśmy już jak gdyby brzegowe warunki, czyli baza plus mnożniki…No, nie ma już możliwości zwiększenia tych środków.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PiotrBorys">Polscy sportowcy, którzy uzyskują najwyższe wyniki, którzy nas reprezentują, zdobywają medale, ale także miejsca premiowane stypendiami i nagrodami, tego właśnie oczekują. Środowisko także poprosiło nas o to, aby rząd przygotował stosowną ustawę zwiększającą możliwości co do stypendiów. My będziemy chcieli tymi mnożnikami, przy zmianie podstawy – jeżeli państwo także wyrazicie swoją zgodę – zwiększyć stypendia dla tych, którzy występują w tym roku i zdobędą odpowiednio premiowane miejsca, dla wszystkich nagrodzonych zwycięzców igrzysk olimpijskich i paralimpijskich.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#PiotrBorys">Odpowiadając pani senator, chciałbym powiedzieć, że od przyszłego roku, żeby już zrównać te zasady, będą objęci nimi wszyscy, a więc także uczestnicy mistrzostw świata, mistrzostw Europy, również mistrzostw świata i Europy juniorów, wszyscy ci, którzy w tym systemie powszechnym uczestniczą. Tak że w tym roku zwycięzcy igrzysk i igrzysk paralimpijskich, a od przyszłego roku wszyscy. 20% – o tyle mniej więcej wzrosło wynagrodzenie w sferze budżetowej. I to jest dla nas pewna podstawa, minimum.</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#PiotrBorys">Może tylko w kilku zdaniach… Ostatnie kilka zdań, żeby tylko zobrazować państwu te kwoty. Za złoty medal zawodnik czy zawodniczka otrzymuje obecnie w nagrodę 80 tysięcy zł, po zwiększeniu będzie to 100 tysięcy zł. Za srebro – odpowiednio 57 tysięcy i 70 tysięcy. Brąz to jest 46 tysięcy, a będzie 55 tysięcy. Trenerzy za złoto otrzymywali 18 tysięcy 400, a otrzymają 25 tysięcy. Za srebro otrzymywali 11 tysięcy, otrzymają blisko 20 tysięcy. Za brąz – 13 tysięcy 800 zł i 17 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-156.6" who="#PiotrBorys">Odpowiednio rosną także stypendia. Chciałbym powiedzieć, że tak naprawdę te stypendia i nagrody to są często jedyne wynagrodzenia naszych sportowców. Łącznie w tym systemie mamy 2 tysiące 600 sportowców oraz trenerów. Ta zmiana będzie niezwykle korzystna dla tych, którzy poświęcają swój czas… Często wielu z nich, tak jak Adam Małysz, byli już zniechęceni w pewnym momencie na początku swej kariery, kiedy zdobywali dziewiąte czy dziesiąte miejsce, a nie było żadnego systemu finansowania, a później osiągali najwyższe trofea dla Polski, zmieniając tak naprawdę świadomość co do całej dyscypliny i promując nas na całym świecie. Tak więc ten system pozwala na to, aby sportowców nagrodzić, utrzymywać w długich stypendiach, a następnie prowadzić to bardzo profesjonalnie, z myślą o polskim sporcie i w dialogu z tym sportem. Jest to uzgodnione z polskimi związkami sportowymi, zawodnicy na to czekają. To najlepszy czas na wprowadzenie zmian, gdyż już jutro rozpoczynają się igrzyska w Paryżu.</u>
          <u xml:id="u-156.7" who="#PiotrBorys">Ogromnie dziękuję. Jeżeli będą pytania, Panie Marszałku, to odpowiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MichałKamiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#MichałKamiński">Pan senator ma pytanie. Pan senator Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#AleksanderSzwed">Szanowny Panie Ministrze, to jest akurat bardzo cenna inicjatywa i na pewno będziemy wspierać tego rodzaju inicjatywy, tak samo jak wszyscy trzymamy kciuki za naszych olimpijczyków. Ale chciałbym zapytać… Bo była tutaj mowa o kwocie 100 milionów zł, którą zamierzają państwo przeznaczyć na zwiększenie tych stypendiów. Czy ona wystarczy, jeżeli będzie dużo sukcesów? I na ile mniej więcej takich stypendiów – mówię już tak liczbowo o sportowcach – zamierzają państwo przeznaczyć tę kwotę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PiotrBorys">Szanowny Panie Senatorze, odpowiem. Kwota 100 milionów zł to jest kwota, którą obecnie wydajemy w całym systemie. W tym systemie mamy 2 tysiące 600 zawodniczek i zawodników i ok. 600 trenerów, w tym są m.in. ci, którzy są naszymi nagrodzonymi olimpijczykami. Dla przykładu podam panu, że pierwsze 8 miejsc z igrzysk olimpijskich i paralimpijskich jest nagradzanych w stypendiach. I to, co wydarzyło się kilka lat temu, kiedy zrównaliśmy nagrody, ale także stypendia dla wszystkich zawodniczek i zawodników w sportach, dla osób w pełni sprawnych oraz dla sportowców i trenerów w obszarze sportu z niepełnosprawnościami… Wyrównaliśmy te wszystkie poziomy. Tak naprawdę do tych 100 milionów, które wydajemy dzisiaj, w przyszłym roku będziemy chcieli dodać ok. 23 milionów zł. Taki będzie skutek. Ale łącznie całym systemem stypendiów objęto 2 tysiące 600 zawodniczek i zawodników oraz trenerów. Na tę chwilę planujemy ten 20-procentowy wzrost, dlatego że do bazy mamy specjalne mnożniki, które regulujemy rozporządzeniem. A to rozporządzenie będzie wydane niezwłocznie po tym, kiedy Senat ewentualnie przyjmie nasze propozycje, a pan prezydent podpisze ustawę.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo obrad obejmuje wicemarszałek Magdalena Biejat)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MagdalenaBiejat">A teraz pytanie zada pan senator Szejnfeld.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#AdamSzejnfeld">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#AdamSzejnfeld">Chciałbym zapytać, Panie Ministrze, czy te gratyfikacje… One są słuszne, potrzebne, ważne, tego nikt nie podważa. Ale czy one są, po pierwsze, opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych? A po drugie – co być może jest ważniejsze – czy one są ozusowane? To znaczy czy od tego są odciągane składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne itd., żeby sportowiec miał również zabezpieczenie emerytalno-rentowe na przyszłość? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PiotrBorys">Odpowiem. Oczywiście system, jak pan senator powiedział, jest ważny, bo jest jedynym systemem utrzymującym nasze kadry narodowe, począwszy od juniorów aż po seniorów, tak te kwoty, czyli odpowiednie nagrody, ale także m.in. te stypendia… Dla przykładu państwu powiem, że za pierwsze miejsce, za złoty medal na igrzyskach olimpijskich na okres 24 miesięcy zdobywca złotego medalu otrzymywał 9 tysięcy 430 zł, a po zmianach… Przepraszam, 12 tysięcy 650 zł, a po zmianach otrzyma dodatkowo 5 tysięcy 100 – to jest oczywiście kwota brutto. Są oczywiście narzuty. Jest to element ozusowany, z tym że ZUS i składki bierzemy na siebie, natomiast płacony jest podatek dochodowy od tej kwoty, którą tutaj wymieniłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MagdalenaBiejat">Poproszę o zadanie pytania panią senatorkę Halinę Biedę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#HalinaBieda">Dziękuję bardzo, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#HalinaBieda">Panie Ministrze, ja jeszcze tylko chciałabym dopytać… Bo była mowa o 100 milionach zł. Tutaj, w ustawie, jest mowa o 232 milionach zł, w sumie, do 2033 r. Gdyby można było wyjaśnić tę różnicę…</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#HalinaBieda">I drugie pytanie. Pojawiały się w prasie takie artykuły, że był taki czas, kiedy sportowcy korzystający ze stypendiów nie mieli tego zaliczanego do lat składkowych, do wysługi lat. Jak rozumiem, teraz to będzie zaliczane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PiotrBorys">Ta kwota… Pani senator mówi o ocenie skutków regulacji, OSR, tak? Ta kwota jest zsumowana. Ta kwota jest sumą poszczególnych nakładów, łącznie, zwiększonych, na dane lata. To jest średnio ok. 23–24 milionów zł na każdy rok. To jest skutek zwiększenia naszych środków, środków, które państwo także zatwierdzacie przy okazji ustawy budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PiotrBorys">Tak, to jest oczywiście liczone do podstawy emerytalnej.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#PiotrBorys">Niemniej jednak chciałbym powiedzieć, że nasi olimpijczycy otrzymują tzw. świadczenie olimpijskie po ukończeniu czterdziestego roku życia. I ono jest liczone według innych kryteriów, tzn. według średniej w służbie cywilnej. Ona jest waloryzowana co roku. To jest kwota chyba ok. 4 tysięcy 700 zł. Takie świadczenie jest po ukończeniu czterdziestego roku życia. Tym bardziej że wówczas ci sportowcy i tak w większości trafiają do sportu jako trenerzy, działacze sportowi. Większość naszych sportowców kontynuuje wręcz dożywotnio swoją misję olimpijską. I takie świadczenia olimpijskie również są i funkcjonują w przestrzeni przez nas finansowanej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MagdalenaBiejat">Dzięki.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MagdalenaBiejat">I jeszcze do pytania zgłosił się pan senator Fedorowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#GrzegorzFedorowicz">Pani Marszałek, Panie Ministrze, chciałbym zapytać o technikalia w przypadku nagród dla trenerów. To jest nagroda dla trenera klubowego zawodnika czy trenera reprezentacyjnego? No bo jeżeli chodzi o dyscypliny grupowe, to wiadomo, pewno dla reprezentacyjnego. A w przypadku dyscyplin indywidualnych? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#GrzegorzFedorowicz">I drugie pytanie: czy te nagrody będą wypłacane trenerom i zawodnikom też w przypadku dyscyplin nieolimpijskich?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PiotrBorys">Tak, cały program stypendialny jest stworzony z myślą o sportach zarówno olimpijskich, jak i nieolimpijskich. Na odpowiednikach mistrzostw świata, mistrzostw Europy, odpowiednio także w części juniorów… Tak.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PiotrBorys">Oczywiście te stypendia są przeznaczone dla trenerów kadr narodowych. System klubowy ma swój osobny system rozliczeń. I taka regulacja tych stypendiów i nagród jest o tyle istotna, że są dyscypliny, które nie mają swoich lig. Często jest tak, że zawodnicy w sportach indywidualnych, poza kadrą, nie mają tak naprawdę szans i możliwości pozyskania takich stałych dochodów, poza nagrodami i stypendiami. Zresztą te stypendia są często także kierowane ze strony samorządów gminnych czy wojewódzkich. Jeżeli trafia się olimpijczyk czy też zwycięzca mistrzostw świata, to bardzo często marszałkowie, często nawet prezydenci miast współfinansują ten system. To jest oczywiście decyzja samorządów.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PiotrBorys">Co do trenerów, mamy taki program „Team100”. I np. pierwsi trenerzy zawodników, naszych najważniejszych zawodników, także mogą ubiegać się o stypendia, maksymalnie 2-krotność… Tak więc my chcemy honorować, i robimy to na dużą skalę, także trenerów, którzy mieli ten pierwszy, najpoważniejszy wkład w początkowym okresie pracy zawodników, którzy później przechodzą oczywiście przez kolejne etapy i w sposób naturalny zmieniają trenerów. Także tacy trenerzy są premiowani. I w ogóle w całym systemie, w ramach tych 600 – mniej więcej – trenerów i trenerek, którzy co roku otrzymują od nas stypendia, także z programu „Team100”, takiego najbardziej popularnego, równoległego… Finansujemy po prostu polskich trenerów.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#PiotrBorys">Chciałbym jeszcze może w ramach uzupełnienia powiedzieć i serdecznie zachęcić także państwa, jako senatorów, jako Izbę Wyższą, bo to jest bardzo ciekawe i takie twórcze dla pracy trenerów… Rozpoczęliśmy odrębny program „Aktywna szkoła”, którego celem jest to, aby otworzyć szkoły, infrastrukturę sportową po lekcjach i w weekendy, kiedy w 70% takie obiekty są w Polsce zamknięte. Obserwujemy to, co dzieje się z kondycją fizyczną dzieci. Dzisiaj dzieci i młodzież mają mniej więcej 70% sprawności dzieci z lat dziewięćdziesiątych, osiemdziesiątych i siedemdziesiątych. Są one odrywane od sportu przez gaming, mają cukrzycę, nadwagę. Naszym celem, celem tego programu, jest odtworzenie infrastruktury sportowej. Chcemy zapłacić 60 zł za godzinę pracy trenera, wuefisty, animatora, tak żeby dać szansę wszystkim szkołom na otwarcie się na sport, żeby równolegle z częścią dydaktyczną i wychowawczą była zapewniona część sportowa. I wyobrażamy sobie, że bardzo wiele… Zgłosiło się już ponad 6 tysięcy trenerek i trenerów, nauczycieli i nauczycielek. Chcemy, żeby szkoła otworzyła się na sport i miała ofertę zajęć po lekcjach. To mogą być różne dyscypliny, takie, które są dzisiaj modne, preferowane, popularne w mediach społecznościowych, np. kalistenika. Dziesiątki różnych sportów możemy sobie wyobrazić. Ogromnie do tego zachęcamy. Mamy na ten cel 270 milionów zł. To także jest nasza misja. Korzystając z tej okazji, że mówimy o stypendiach, mówimy także o pracy trenerów. Tam są także dodatkowe pieniądze dla trenerów – 60 zł za godzinę. Kilka tysięcy złotych może dostać taki trener, który realizując swoją pasję, odtworzy sport w polskich szkołach. To takie uzupełnienie tej informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#MagdalenaBiejat">Mamy jeszcze jedno pytanie z sali… Jeszcze 2 pytania. Przepraszam, nie nadążam.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#MagdalenaBiejat">Teraz pan senator Ambrozik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#RafałAmbrozik">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#RafałAmbrozik">Pani Marszałek! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#RafałAmbrozik">Chciałbym zapytać o to, co w sytuacji, gdy… Chodzi o to świadczenie olimpijskie. Co w sytuacji, kiedy zawodnik zostanie złapany na dopingu przed nabyciem prawa do tego świadczenia lub po jego nabyciu? Czy w każdym przypadku straci to uprawnienie? Czy w ogóle je straci? Czy w każdym przypadku straci uprawnienie do świadczenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PiotrBorys">Z tego, co wiem… Muszę to sprawdzić, ale w przypadku, w którym mówimy o dopingu udowodnionym, zawodnik traci takie stypendium. No, każda z tych spraw jest rozpatrywana indywidualnie. My opieramy się na ustawie o sporcie, tak że nasza część, podległa nam, finansowana z budżetu państwa, z części sportowej… No, jest POLADA, która wspiera WADA i uzupełnia tak naprawdę system kontroli. Niestety ten system jest po prostu bezwzględny. Pamiętamy te ostatnie przypadki, które nie są jeszcze do końca rozstrzygnięte. U jednej z naszych zawodniczek odkryto pewną substancję sterydową, niedozwoloną. Trwa teraz udowadnianie, że tu chodziło o maść, która została wtarta. Bardzo wiele przypadków jest na granicy dopingu. To nie zawsze jest zawinione, często jest to sytuacja przypadkowa. Są też osoby, które działają z premedytacją, ale wtedy ten system działa po prostu bezwzględnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MagdalenaBiejat">I proszę o zadanie pytania senatora Wadima Tyszkiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WadimTyszkiewicz">Panie Ministrze, jeśli chodzi o wsparcie, o którym pan mówił poprzednio, to naprawdę chapeau bas, bo rzeczywiście trzeba młodzież odciągnąć od komputerów. To finansowanie nauczycieli czy animatorów sportu jest jak najbardziej cenne.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WadimTyszkiewicz">Ja chciałbym zapytać o orliki, dlatego że niestety wiele orlików w całej Polsce jest zamykanych na sobotę i niedzielę. Dostęp młodzieży i dzieci do orlików jest ograniczony. Czy jest jakiś pomysł na to, żeby… Samorządy oczywiście próbują we własnym zakresie finansować osoby, które się opiekują tymi orlikami, otwierają te orliki, zamykają je. To naprawdę nie są wielkie pieniądze, czasami to robią nawet emeryci. Są osoby, które za niewielkie pieniądze mogłyby sprawować nad tym pieczę. Czy macie jakiś pomysł na orliki? Bo baza jest gigantyczna, pozostaje tylko kwestia jej wykorzystania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PiotrBorys">Tak, to jest baza blisko 3 tysięcy orlików. My rozstrzygamy już za chwilę… Bo nabór się zakończył, do końca czerwca to trwało. Mamy 200 milionów na modernizację orlików, bo część z nich po 10–12 latach jest już zużyta. A więc 200 milionów przeznaczymy na modernizację orlików. No, 200 milionów – co do tego jest konkurs, który także już zamknęliśmy – przeznaczamy na budowę nowych orlików. Chcemy dać samorządom dowolność, tak żeby one dołożyły coś jeszcze – może skatepark, małą bieżnię. I chcemy, żeby te orliki stały się centrum aktywności przyszkolnej, osiedlowej, gminnej czy wiejskiej, w zależności od lokalizacji. To właśnie odpowiedź na tę potrzebę, bo kiedy orliki są zamykane… Znamy wiele przykładów orlików zamkniętych na klucz. Program „Aktywna szkoła” polega na tym, że oferujemy te 60 zł, niekoniecznie na trenera czy wuefistę, to może być też animator. Można, wręcz trzeba to wykorzystać, żeby te orliki otworzyć. Oczywiście nie zawsze potrzebny jest animator, bo często młodzież gra sama, kluby też grają na orlikach. Naszym zadaniem i celem jest to, żeby te orliki otworzyć. No, najlepiej by było, gdyby był tam opiekun, animator. Taki animator może prowadzić zajęcia ruchowe nie tylko dla młodzieży, ale także dla seniorów. A więc program „Aktywna szkoła” odnosi się do bazy przyszkolnej, w tym także do orlików. Ogromnie państwa zachęcamy, żeby państwo o tym programie opowiedzieli swoim samorządom, żebyście byli takimi dobrymi patronami tego programu, który Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło. Program „Aktywna szkoła” – wszystko jest na naszych stronach internetowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MagdalenaBiejat">Do pytania zgłosiła się jeszcze pani senatorka Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Panie Ministrze, dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Ja się bardzo cieszę z tych zmian, ale chcę jeszcze o coś dopytać. Cóż, mam swoje lata, wychowywałam się w czasach, kiedy w każdej szkole był SKS i kiedy nauczyciele…</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: Ja też.)</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#komentarz">(Senator Agnieszka Kołacz-Leszczyńska: Ja też.)</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Ty też. No właśnie. To bardzo ważne. Nauczyciele byli ogromnie zaangażowani w wychowanie fizyczne dzieciaków. Chodziłam zresztą do szkoły we Wrocławiu, która była zwycięzcą takiego ogólnopolskiego konkursu. Nie chodziło o sprawność tych najlepszych, tylko po prostu o średnią. Notabene… Państwo o tym wiedzą, pan minister na pewno też. Są robione badania i ja to potwierdzam. Mój kolega, znany wszystkim Marian Woronin, mimo że jest po sześćdziesiątce, jest ciągle najszybszym Polakiem w historii. Nikt go nie przegonił. On i stowarzyszenie, które współprowadzi, robi takie badania. To jest niestety bardzo smutne, to, o czym mówimy, to, że sprawność fizyczna…</u>
          <u xml:id="u-176.6" who="#komentarz">(Sygnał timera)</u>
          <u xml:id="u-176.7" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">…dzieciaków jest coraz gorsza – coraz bliżej skaczą, coraz wolniej biegają.</u>
          <u xml:id="u-176.8" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Ja tylko chciałabym w kontekście tego, o czym tu mówimy, zapytać: czy państwo prowadzą jakąś współpracę z nauczycielami WF po to – inni nauczyciele to mówią – żeby nie było tych zwolnień z WF-u? To jest w ogóle niesamowity dramat. Mnie bardzo często nauczyciele mówią, że rodzice zwalniają dzieci. Czy państwo mają jakiś wspólny program z ministerstwem edukacji, żeby po prostu działać, żeby dzieciaki zaczęły uprawiać sport i żeby wpływać na ich rodziców? Pytam, bo to jest szalenie ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PiotrBorys">Oczywiście SKS-y są kontynuowane. Są przez nas finansowane tam, gdzie młodzież zaczyna już ćwiczyć, jest zmotywowana, zmobilizowana. Uzupełnieniem, a nawet, powiedziałbym, przykryciem – w sensie skali – tej aktywności ma być „Aktywna szkoła”. Te 270 milionów zł ma uzupełnić, że tak powiem, dostępność szkoły. Szkoła ma stać się miejscem ruchu, aktywności sportowej. Tu nawet niekoniecznie chodzi o jakąś rywalizację, ale chodzi o to, żeby wprowadzić modę. Zakładamy wraz z ministerstwem edukacji i ministerstwem zdrowia… Prowadzimy 2 wspólne projekty. Pierwszy z nich to „Sportowe talenty” – choć ten program będzie się inaczej nazywał. Chodzi o to, żeby spomiarować praktycznie całą populację dzieci i młodzieży w 4 skoordynowanych konkurencjach sprawnościowych. Wszystko jest mierzone, wszystko jest… Dane są anonimowe. Chodzi o to, żeby nauczyciel miał tak naprawdę przeświadczenie… żeby wiedział, jaki progres zrobiło dziecko od I do VIII klasy, a później także w szkole średniej. Chodzi o to, żeby zobaczyć, jak dziecko się rozwija, i popracować także indywidualnie. To jest sprawa pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PiotrBorys">Sprawa druga to jest program edukacji zdrowotnej, który prowadzimy, konsultujemy. Dajemy tam cały wkład do podstawy programowej związany z ruchem, z aktywizacją ruchową, ze sportem po to, żeby dziecko miało pełną świadomość w zakresie potrzeby ruchu, sportu, zdrowego odżywiania, zdrowia społecznego, zdrowia psychicznego, szeregu aspektów. Zakładamy, że ten nowy przedmiot, który ruszy nie od najbliższego roku szkolnego, ale od następnego, będzie tak naprawdę motywował młodzież i uświadamiał ją przede wszystkim w zakresie tych elementów, w zakresie tego, jak ruch wraz ze zdrowym odżywianiem może wpłynąć na całe życie. Dzisiaj ci, którzy zajmują się otyłością – jest taka grupa profesorów, która pracuje nawet z naszym zespołem parlamentarnym – mówią o tym, że właściwie około czterdziestu kilku chorób, w tym kilka rodzajów specyficznego raka, jest następstwem otyłości. Myślę, że takie uświadamianie przy powszechnym spożywaniu cukru może przynieść element, powiedziałbym, pewnej profilaktyki.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PiotrBorys">Dla nas najistotniejsze jest to, żeby wyciągnąć dzieciaki do sportu. Wszystkie najważniejsze nawyki ruchowe tworzy się w okresie tego złotego okresu wzrostu dziecka, czyli między I a III czy IV klasą. Dzisiaj, jak państwo wiecie, większość szkół nie ma nauczyciela WF-u w klasach I–III. Prowadzą to panie od wychowania wczesnoszkolnego, które oczywiście mają podstawy, ale to jest… Naszym zadaniem w perspektywie jest to, żeby nauczyciele WF się pojawili. To jest mozolny proces, dlatego jest ta „Aktywna szkoła”. Wejście w ruch poprzez taką sympatyczną zabawę jest niezbędne. Wszystkie badania, które są prowadzone na całym świecie, pokazują, że stymulowanie ruchem… Przyjazd na rowerze, przerwy ruchowe zupełnie inaczej stymulują pracę mózgu. Dzieci inaczej wtedy pracują. To jest taka rzecz, którą musimy powszechnie wprowadzić do polskiego systemu edukacji. A „Aktywna szkoła”… Zobaczymy, co z tego wyjdzie, po tym roku, na ile stanie się to, powiedziałbym, stałym elementem funkcjonowania szkoły. Myślę, że nie wszyscy w to wejdą, nie wszyscy chcą… Często nauczyciele pytają: a po co nam problemy? Bo trzeba panią woźną przesunąć z godziny 15.00 na godzinę 20.00, a jak wejdą różne grupy, to trzeba po prostu czasem przemalować salę, coś dokupić itp. Ale chcemy… My finansujemy wynagrodzenia i chcemy, żeby samorządy po prostu otworzyły obiekty, nic więcej, tylko żeby otworzyły obiekty i przesunęły prace części administracji z umownej godziny 15.00, kiedy to zamykane są obiekty, na godzinę 20.00. To jest do zrobienia. W tym roku przetestujemy takie dobre praktyki. Jak sąsiedni samorząd zobaczy, że kilka tysięcy dzieciaków ćwiczy stale przez weekendy, wakacje, że wszystko jest otwarte, a my za to płacimy… Być może ci, którzy teraz nie weszli do programu, w przyszłym roku będą chcieli z niego skorzystać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Przepraszam. A widzicie szansę na wychowanie rodziców, żeby właśnie tak działali?</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek Magdalena Biejat: Pani Senatorko, proszę o…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PiotrBorys">Szansę zawsze widzimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MagdalenaBiejat">Panie Ministrze, myśleliśmy, że to dyskusja o IPN będzie najbardziej gorąca, a widzę, że to sport najbardziej interesuje senatorów. I w ogóle się nie dziwię, to bardzo ciekawa dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MagdalenaBiejat">Chce jeszcze zadać pytanie pani senatorka Górska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#AnnaGórska">Tak. Ja mam bardzo poważne pytanie, które wiąże się z tymi kwotami, które państwo przewidujecie na wypłatę stypendiów. Ile zdobędziemy medali w Paryżu w tym roku? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PiotrBorys">Ja uchylę się od odpowiedzi, dlatego że…</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#PiotrBorys">Nie, nie zapeszajmy. Szanowni Państwo, wiemy, ile medali było na ostatnich igrzyskach. Te liczby są zbliżone, to są plus minus 4 medale. Poczekajmy, zobaczymy. Więcej medali tradycyjnie przywożą nasi sportowcy po igrzyskach paralimpijskich. I chcę tu powiedzieć, że ja się ogromnie cieszę, odpowiadając za tę część sportu paralimpijskiego, że godność tych sportowców… że jest tu absolutna równość i w nagrodach, i w stypendiach. To włącza coraz większe grupy osób do uprawiania sportu paralimpijskiego w różnych związkach i sekcjach. Zobaczymy. Trzymajmy kciuki po prostu wspólnie, tak jak wspólnie pracujemy nad tą ustawą, która nas łączy, w takim konsensusie, przy braku różnic. Tak samo kibicujmy naszym zawodniczkom i zawodnikom. Zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#komentarz">(Senator Anna Górska: Dziękuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MagdalenaBiejat">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MagdalenaBiejat">To już koniec pytań… Patrzę po sali, chyba tak.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#MagdalenaBiejat">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#MagdalenaBiejat">Dla porządku informuję, że do protokołu swoje przemówienia w dyskusji złożyli senatorowie Wiktor Durlak, Agnieszka Kołacz-Leszczyńska i Aleksander Szwed.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#MagdalenaBiejat">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#MagdalenaBiejat">W tym momencie muszę zapytać, czy przedstawiciel rządu chciałby jeszcze zabrać głos, ale domyślam się, że pan minister…</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Piotr Borys: Nie, nie, dziękuję. Chyba już wszystko zostało…)</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#MagdalenaBiejat">…miał dużo czasu, żeby opowiedzieć o wszystkich programach i pomysłach.</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#MagdalenaBiejat">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu dwunastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-183.11" who="#MagdalenaBiejat">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 133, a sprawozdanie komisji – w druku nr 133 A.</u>
          <u xml:id="u-183.12" who="#MagdalenaBiejat">Proszę senator Jolantę Piotrowską o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#JolantaPiotrowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#JolantaPiotrowska">Mam dziś zaszczyt przedstawić w imieniu Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej sprawozdanie komisji o uchwalonej przez Sejm 24 lipca, czyli wczoraj, ustawie o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Dodajmy, że ustawa ta dotyczy ok. 400 tysięcy Polaków.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#JolantaPiotrowska">Celem ustawy jest wprowadzenie przepisów umożliwiających zachowanie statusu osób z niepełnosprawnością przez okres oczekiwania na wydanie nowego orzeczenia, a także zabezpieczenie tych osób przed nagłą utratą otrzymywanych świadczeń i uprawnień przysługujących na mocy dotychczasowego orzeczenia. Chodzi też o niwelowanie zatorów, jakie mogą się pojawić w związku ze skumulowaniem wniosków o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności, no i oczywiście o usprawnienie pracy komisji do spraw orzekania o niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#JolantaPiotrowska">Przypomnijmy, że termin ważności takich orzeczeń został wydłużony ustawą z dnia 19 grudnia 2023 r. o szczególnych rozwiązaniach służących zachowaniu ważności niektórych orzeczeń o niepełnosprawności oraz orzeczeń o stopniu niepełnosprawności. Te orzeczenia zachowują ważność do dnia 30 września 2024 r., jednak nie dłużej niż do dnia, w którym nowe orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności staną się ostateczne. Dlatego też w ustawie w art. 1 w pkt 1, w dodawanym art. 6ab wydłużono termin na wcześniejsze złożenie wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności z dotychczasowych 30 dni do 2 miesięcy, a w przypadku osób poniżej szesnastego roku życia, które będą ubiegały się o wydanie orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, do 3 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#JolantaPiotrowska">W art. 1 w pkt 1, w dodawanym art. 6bb przewidziano rozwiązanie umożliwiające zachowanie w mocy ważności dotychczasowych orzeczeń o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności do czasu, gdy kolejne orzeczenie stanie się ostateczne, nie dłużej jednak niż do ostatniego dnia szóstego miesiąca następującego po dacie określającej tę ważność – pod warunkiem złożenia przez osobę niepełnosprawną wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności w okresie ważności odpowiednio orzeczenia o niepełnosprawności albo o stopniu niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#JolantaPiotrowska">W art. 3 została wprowadzona regulacja, na którą czeka bardzo wiele osób i która wydłuża ważność kart parkingowych do 31 marca 2025 r., czyli przez 6 miesięcy od dnia upływu maksymalnego terminu ważności orzeczeń.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#JolantaPiotrowska">Biuro Legislacyjne w trakcie posiedzenia komisji przedstawiło 2 uwagi szczegółowe co do treści ustawy, jednakże komisja po wysłuchaniu argumentów obecnego na posiedzeniu komisji pana ministra Łukasza Krasonia, pełnomocnika rządu do spraw osób niepełnosprawnych, nie zdecydowała się na wprowadzenie poprawek. Warto dodać, że pan minister w swoim wystąpieniu zaznaczył, że pilne jest wydłużenie stosownych terminów, co ułatwi życie osobom z niepełnosprawnościami. Zgodziliśmy się wszyscy, że polityka społeczna, jeśli chodzi o osoby z niepełnosprawnościami, wymaga systemowych rozwiązań. Ministerstwo zapewniło, że będziemy mieli wkrótce takie systemowe rozwiązania zaproponowane.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#JolantaPiotrowska">W dyskusji podniesiono kilka ważnych spraw. Pan senator Jan Filip Libicki podniósł kwestię konieczności zreformowania systemu orzekania o niepełnosprawności. Pani senator Agnieszka Gorgoń-Komor pytała o sprawność wojewódzkich zespołów do spraw orzekania, a pani senator Ewa Monika Kaliszuk o to, czy przepis przejściowy, który pomija przepisy dotyczące wydania decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia, nie będzie miał skutków dla beneficjentów i dla zespołów orzekających. W świetle mających niedługo pojawić się kompleksowych rozwiązań w ramach systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami takiego zagrożenia nie ma.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#JolantaPiotrowska">Ostatecznie wszyscy członkowie komisji głosowali za przyjęciem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#JolantaPiotrowska">Komisja wnosi o przyjęcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#MagdalenaBiejat">Czy ktoś z państwa senatorów ma pytania do pani senator sprawozdawcy? Nie.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję bardzo, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#komentarz">(Senator Jolanta Piotrowska: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#MagdalenaBiejat">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister rodziny, pracy i polityki społecznej.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#MagdalenaBiejat">Nie widzę jednak nikogo z przedstawicieli ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#MagdalenaBiejat">Pozostaje mi otworzyć dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.7" who="#MagdalenaBiejat">Informuję państwa, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-185.8" who="#MagdalenaBiejat">Dla porządku informuję, że do protokołu swoje przemówienia w dyskusji złożyli senatorowie Aleksander Szwed i Ryszard Świlski.</u>
          <u xml:id="u-185.9" who="#MagdalenaBiejat">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.10" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-185.11" who="#MagdalenaBiejat">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o dokumentach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-185.12" who="#MagdalenaBiejat">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 135, a sprawozdanie komisji – w druku nr 135 A.</u>
          <u xml:id="u-185.13" who="#MagdalenaBiejat">Proszę o zabranie głosu senatora Janusza Pęcherza i przedstawienie sprawozdania Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JanuszPęcherz">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JanuszPęcherz">Mam zaszczyt przedstawić w imieniu połączonych Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Infrastruktury sprawozdanie o uchwalonej przez Sejm w dniu 24 lipca 2024 r. ustawie o zmianie ustawy o dokumentach publicznych. Marszałek Senatu dnia 24 lipca br. skierowała ustawę do komisji.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#JanuszPęcherz">Po rozpatrzeniu ustawy na dzisiejszym posiedzeniu komisje wnoszą: Wysoki Senat uchwalić raczy załączony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#JanuszPęcherz">Celem ustawy jest wydłużenie maksymalnego terminu wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wydawanie dowodów rejestracyjnych pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Służby Ochrony Państwa, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej i Krajowej Administracji Skarbowej wykorzystywanych przez Służbę Celno-Skarbową z dnia 1 października 2024 r. do 1 października 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#JanuszPęcherz">Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#JanuszPęcherz">Ustawa została uchwalona podczas wczorajszego, szesnastego posiedzenia Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#JanuszPęcherz">Ustawa stanowi przedłożenie rządowe. Prace nad projektem prowadziła Komisja Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii, która po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 23 lipca 2024 r. wniosła o jego uchwalenie w brzmieniu przedłożenia.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#JanuszPęcherz">Zmiana wynika z konieczności zapewnienia dodatkowego czasu na przeprowadzenie i zakończenie prac w zakresie modernizacji centralnej ewidencji pojazdów służb, o której tutaj już wspomniałem, zaś opóźnienie wynika z 2 nierozstrzygniętych przetargów. W 2023 r. do pierwszego przetargu nie zgłosiła się żadna firma, a w drugim przetargu zaproponowano zbyt wysoką cenę. Gdyby problem dotyczył zwykłych pojazdów, a nie pojazdów służb, które już wymieniłem, termin 1 października 2024 r. byłby niezagrożony, jednak w tym przypadku niezbędny jest jeszcze czas na akredytację tego systemu przez ABW.</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#JanuszPęcherz">Na posiedzeniu połączonych komisji nie było żadnej dyskusji, wszyscy senatorowie obecni na posiedzeniu komisji zagłosowali za przyjęciem ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-186.9" who="#JanuszPęcherz">Szanowna Pani Marszałkini, w imieniu połączonych komisji wnoszę, aby wysoki Senat uchwalił przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#MagdalenaBiejat">Czy ktoś z państwa chce zadać pytanie senatorowi sprawozdawcy? Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#MagdalenaBiejat">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister cyfryzacji.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#MagdalenaBiejat">Jest z nami pan minister Dariusz Standerski.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#MagdalenaBiejat">Czy chciałby pan zabrać głos? Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#DariuszStanderski">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#DariuszStanderski">Dokładnie tak jak pan senator sprawozdawca przedstawił, opóźnienie we wdrożeniu systemu CEP-S 2.0 wynika ze zdarzeń, które miały miejsce w pierwszym półroczu 2023 r. Termin 12-miesięczny, który został założony w projekcie rządowym, oznacza ok. 6 miesięcy na przeprowadzenie procesu akredytacji przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego i dodatkowy czas na możliwość wdrożenia ewentualnych poprawek, które zasugeruje ABW. Jest to termin całkowicie bezpieczny, jeżeli chodzi o dotrzymanie terminu ustawowego, stąd to przedłożenie rządowe. Przypomnę tylko, że poprzedni system, CEP-S 1.0, służy służbom specjalnym i Siłom Zbrojnym już od 17 lat, a prace nad systemem CEP-S 2.0 zostały rozpoczęte w maju 2022 r. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MagdalenaBiejat">Czy są jakieś pytania do przedstawiciela rządu? Nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#MagdalenaBiejat">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu. Najwyraźniej system CEP-S 2.0 nie wywołuje takich emocji jak sport.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#MagdalenaBiejat">Dla porządku informuję, że do protokołu swoje przemówienia w dyskusji złożyli senator Janusz Pęcherz i senator Aleksander Szwed.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#MagdalenaBiejat">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#MagdalenaBiejat">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu czternastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#MagdalenaBiejat">Tekst ustawy zawarty jest w druku nr 136, a sprawozdanie komisji – w druku nr 136 A.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#MagdalenaBiejat">Proszę senator Ewę Matecką o zabranie głosu i przedstawienie sprawozdania Komisji Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#EwaMatecka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#EwaMatecka">Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Zdrowia o uchwalonej przez Sejm w dniu 24 lipca 2024 r. ustawie o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#EwaMatecka">Marszałek Senatu dnia 24 lipca 2024 r. skierowała ustawę do komisji. Po rozpatrzeniu ustawy na posiedzeniu w dniu 25 lipca komisja wnosi: Wysoki Senat uchwalić raczy załączony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#EwaMatecka">Szanowana Pani Marszałek, Wysoka Izbo, przedmiot i cel ustawy przedstawili obecni na posiedzeniu komisji pan minister Jerzy Szafranowicz oraz zastępca dyrektora krajowego centrum krwiodawstwa, pan Sebastian Twaróg.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#EwaMatecka">Celem ustawy jest przeniesienie przepisów dotyczących przeliczania oddawanych składników krwi na krew pełną z poziomu regulacji ustawowej na poziom aktu wykonawczego, czyli rozporządzenia, a wszystko to w celu bardziej elastycznego określenia przelicznika donacji składników krwi oddawanych podczas zabiegów aferezy. Pozwoli to na zapewnienie prawidłowego i jednolitego we wszystkich centrach krwiodawstwa przeliczania donacji składników krwi przy uwzględnieniu rozwoju technologii w medycynie i nowych typów urządzeń do pobierania składników krwi, albowiem obecnie funkcjonujące jeszcze metody są przestarzałe, mają 17 lat. Ponadto, jak podkreślili przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, ta regulacja z pewnością pozwoli na zwiększenie dostępności wielu różnych składników krwi. Będzie też z pewnością uznaniem i uhonorowaniem dawców krwi, albowiem wszystkie uprawnienia do wszystkich tytułów, odznaczeń honorowych dawców krwi są wyliczane według specjalnych wielkości donacji. I z pewnością będzie to wprowadzenie metod bardziej wysublimowanych i bardzo nowoczesnych.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#EwaMatecka">Podczas dyskusji na posiedzeniu komisji padły pytania, pytania zadawał pan senator Waldemar Kraska. Pan senator pytał o stan zapasów krwi. Minister potwierdził, że zapasy na wakacje są zapewnione. Padło też pytanie ze strony pana senatora o inwestycje w centrach krwiodawstwa zaplanowane w budżecie na 2025 r. Minister udzielił odpowiedzi potwierdzającej, że są bardzo liczne aplikacje, które są uwzględnione w KPO. Pytano też o ewentualne zaległości finansowe. Minister odpowiedział, że przygotowywane są akty prawne, które zniwelują te zaległości, a zaległości są oceniane na dwumiesięczne.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#EwaMatecka">Ustawa ta nie budziła żadnych zastrzeżeń i została przez senatorów na posiedzeniu komisji przyjęta jednomyślnie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MagdalenaBiejat">Czy ktoś z państwa senatorów chce zadać pytanie senator sprawozdawcy?</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#MagdalenaBiejat">Pani senator Bieda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#HalinaBieda">Dziękuję bardzo, Pani Marszałkini.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#HalinaBieda">Pani Senator, ja mam krótkie pytanie. W poprzedniej kadencji, gdy razem pracowałyśmy w komisji petycji, honorowi dawcy krwi wielokrotnie zwracali się o dodatkowe świadczenia, ulgi. Chciałabym więc zapytać, czy ten zapis spowoduje, że wszystkie dotychczasowe przywileje i ulgi będą w tej sytuacji miały miejsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#EwaMatecka">Tak. Aby uzyskać stosowne ulgi, móc tymi ulgami dysponować, każdy dawca krwi musi uzyskać właściwy tytuł, właściwe odznaczenie, co oznacza, że liczba donacji krwi czy składników krwi musi być na odpowiednio wysokim poziomie. To powoduje, że nie każde uprawnienie wynikające z tego, że oddaje się krew, jest od razu przyznawane. Należy oddać, mieć na koncie odpowiednią donację krwi, aby móc się posługiwać tytułem honorowego dawcy krwi z poszczególnym stopniem. I to oczywiście daje różnego rodzaju uprawnienia, w tym również możliwość bezpłatnego korzystania z publicznego transportu – aczkolwiek transport publiczny jest domeną samorządu i to uprawnienie jest nadawane w ramach kompetencji samorządu. Samorządy w ramach własnych kompetencji określają, w jakiej ilości powinna być oddana krew, aby móc korzystać bezpłatnie z transportu miejskiego. Pamiętacie państwo, że w czasie pandemii COVID specjalną ustawą covidową została nadana wszystkim dawcom krwi ulga 33-procentowa, o ile dobrze pamiętam, na korzystanie z transportu publicznego. Ta ulga, to uprawnienie zakończyło się bodajże z końcem roku 2023, już nie obowiązuje. A zatem pozostały tu te możliwości, które leżą w kompetencjach gminy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#MagdalenaBiejat">Proszę o zadanie pytania senatora Szweda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#AleksanderSzwed">Pani Senator, chciałbym zapytać, czy na posiedzeniu komisji była podana informacja, ilu w tej chwili mamy krwiodawców w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#EwaMatecka">Tak, tak, była taka informacja podana, pan minister oczywiście odpowiedział na to. W tej chwili jest w Polsce 600 tysięcy krwiodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję. Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#komentarz">(Senator Ewa Matecka: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#MagdalenaBiejat">Projekt ustawy został wniesiony przez rząd. Do prezentowania stanowiska rządu w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#MagdalenaBiejat">Czy przedstawiciel rządu pragnie zabrać głos w sprawie rozpatrywanej ustawy i przedstawić stanowisko?</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Jerzy Szafranowicz: Nie, dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-197.5" who="#MagdalenaBiejat">Nie.</u>
          <u xml:id="u-197.6" who="#MagdalenaBiejat">Czy są pytania do przedstawiciela rządu?</u>
          <u xml:id="u-197.7" who="#komentarz">(Senator Waldemar Kraska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-197.8" who="#MagdalenaBiejat">Bardzo proszę, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-197.9" who="#MagdalenaBiejat">Będę musiała jednak zaprosić pana ministra tutaj, bo są pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WaldemarKraska">Ja bardzo krótko, bo na posiedzeniu komisji pan minister udzielił mi już kilku odpowiedzi. Ale mam jeszcze 2 pytania do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WaldemarKraska">Panie Ministrze, w tej chwili są prowadzone prace nad budżetem na rok 2025. Czy budżet dla regionalnych centrów krwiodawstwa i krwiolecznictwa będzie podobny do budżetu z roku 2023, czy on będzie inny – większy, mniejszy? Czy będzie mniej więcej taki sam?</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WaldemarKraska">Czy są przewidywane jakieś wzrosty wynagrodzeń dla osób, które pracują w centrach krwiodawstwa? Mówimy, że to jest taka nisza, która nie jest konkurencyjna wobec innych sektorów ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#WaldemarKraska">I ostatnie pytanie. Czy planujecie państwo zmienić przywileje dla honorowych krwiodawców – 2 dni wolnego po oddaniu krwi – które wprowadziliśmy w czasie pandemii? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JerzySzafranowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JerzySzafranowicz">Jeżeli chodzi o ten przywilej 2 dni, nie ma w tej sprawie planów. To jest odpowiedź na pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JerzySzafranowicz">Drugie. Jeżeli chodzi o kwestię wynagrodzeń, to zostały przyjęte pewne współczynniki w odniesieniu do wszystkich pracowników czy to funduszu zdrowia, czy krwiodawstwa, czy po prostu pracowników… To jest na poziomie bodajże 4,5%. Konkretnie przedstawię to panu… Tak, to było drugie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#JerzySzafranowicz">I trzecie… Proszę mi przypomnieć. To była kwestia…</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#komentarz">(Senator Waldemar Kraska: Chodzi o budżet. Czy budżet…)</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kalata: Czy jest wystarczający?)</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#JerzySzafranowicz">Budżet jest wystarczający, zapewniający funkcjonowanie nie tylko ośrodków krwiodawstwa, ale też funduszu zdrowia czy agencji oceny technologii, jak również CMJ.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MagdalenaBiejat">Poproszę pana senatora Szweda o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję, Pani Marszałek.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#AleksanderSzwed">Szanowny Panie Ministrze, moje pytanie w zasadzie jest troszkę podobne do pytania senatora Kraski, ale może wybiega trochę bardziej w przyszłość. Chciałbym zapytać: czy jako strona rządowa planujecie nowe ulgi, nowe zachęty dla krwiodawców?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JerzySzafranowicz">Na stan dzisiejszy nie planujemy takich ulg i zachęt. Ten projekt ustawy jest oczekiwany przez dawców krwi z jednego powodu – pani senator już to uzasadniała – tzn. od 17 lat nie była zmieniana technika poboru, a więc afereza jest szczególną formą, żeby uhonorować krwiodawców. To jest ukłon w kierunku krwiodawców.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Senator Aleksander Szwed: Jeżeli, Pani Marszałek, mogę dopytać…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MagdalenaBiejat">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AleksanderSzwed">Pani senator sprawozdawca mówiła o tej ustawie o transporcie publicznym, że w 2023 r. wygasły ulgi dla krwiodawców. Czy nie planują państwo, żeby może w tym zakresie kontynuować te dobre praktyki, które były do końca 2023 r.?</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#AleksanderSzwed">A jeśli chodzi o samą ustawę, to oczywiście jak najbardziej oceniamy ją pozytywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#JerzySzafranowicz">Panie Senatorze, jeżeli chodzi o ten transport, to nie mam wiedzy na ten temat. Chętnie odniosę się do pana prośby i pytania na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MagdalenaBiejat">Nie widzę więcej chętnych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#MagdalenaBiejat">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że przedstawiciel rządu zobowiązał się do udzielenia pisemnej odpowiedzi na pytanie zadane przez pana senatora Szweda.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#MagdalenaBiejat">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że nikt z państwa senatorów nie zapisał się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#MagdalenaBiejat">Czy są osoby, które złożyły głosy w dyskusji na piśmie?</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#MagdalenaBiejat">Są, okej. Głosy w dyskusji złożyli do protokołu senatorowie Aleksander Szwed i Ryszard Świlski.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#MagdalenaBiejat">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#MagdalenaBiejat">Informuję, że głosowanie w sprawie rozpatrywanej ustawy zostanie przeprowadzone pod koniec posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#MagdalenaBiejat">W związku z tym w tej chwili ogłaszam przerwę do godziny 17.00, kiedy spotkamy się tutaj, żeby głosować.</u>
          <u xml:id="u-206.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Do 17.00?)</u>
          <u xml:id="u-206.12" who="#MagdalenaBiejat">Do godziny 17.00. O godzinie 17.00 głosowania.</u>
          <u xml:id="u-206.13" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 15 minut 51 do godziny 17 minut 02)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kolejne, osiemnaste posiedzenie Senatu planowane jest na dzień 31 lipca 2024 r. Informacja o porządku tego posiedzenia zostanie państwu dostarczona drogą elektroniczną.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu ósmego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Gospodarki Narodowej i Innowacyjności przedstawiła projekt uchwały, w którym wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 127 A.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 87 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 22)</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu dziewiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiły projekt uchwały, w którym wnoszą o wprowadzenie poprawki do ustawy – druk senacki nr 131 A. Ponadto mniejszość komisji przedstawiła wniosek o wprowadzenie poprawki do ustawy.</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#MałgorzataKidawaBłońska">W pierwszej kolejności zostaną przeprowadzone głosowania nad przedstawionymi poprawkami, a następnie – nad podjęciem uchwały w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Wniosek mniejszości komisji ma na celu wydłużenie okresu, do którego zmieniana ustawa wstrzymuje sprzedaż nieruchomości, ich części oraz udziałów we współwłasności nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, z 30 kwietnia 2026 r. do dnia 30 kwietnia 2036 r.</u>
          <u xml:id="u-207.17" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-207.18" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.19" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.20" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.21" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 30 było za, 57 głosowało przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 23)</u>
          <u xml:id="u-207.22" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Poprawka komisji ma na celu zapewnienie spójności procedowanej ustawy z przepisami przejściowymi art. 64 i art. 65 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, określającymi relacje między zachowanymi tą ustawą tymczasowo w mocy studiami uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin a zastępującymi je planami ogólnymi gmin.</u>
          <u xml:id="u-207.23" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-207.24" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.25" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.26" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.27" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 87 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 24)</u>
          <u xml:id="u-207.28" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad podjęciem uchwały w sprawie ustawy w całości ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-207.29" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-207.30" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.31" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.32" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.33" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 57 było za, 30 głosowało przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 25)</u>
          <u xml:id="u-207.34" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz ustawy o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-207.35" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu dziesiątego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa oraz ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.</u>
          <u xml:id="u-207.36" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiły projekt uchwały, w którym wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 128 A.</u>
          <u xml:id="u-207.37" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-207.38" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Ja bardzo proszę o ciszę na sali.</u>
          <u xml:id="u-207.39" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-207.40" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-207.41" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.42" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.43" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Bardzo proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.44" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 87 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 26)</u>
          <u xml:id="u-207.45" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa oraz ustawy o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.</u>
          <u xml:id="u-207.46" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu jedenastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o sporcie.</u>
          <u xml:id="u-207.47" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Sportu przedstawiła projekt uchwały, w którym wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 134 A.</u>
          <u xml:id="u-207.48" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-207.49" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-207.50" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.51" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.52" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.53" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 87 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 27)</u>
          <u xml:id="u-207.54" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o sporcie.</u>
          <u xml:id="u-207.55" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu dwunastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-207.56" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej przedstawiła projekt uchwały, w którym wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 133 A.</u>
          <u xml:id="u-207.57" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-207.58" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem projektu uchwały?</u>
          <u xml:id="u-207.59" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.60" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.61" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.62" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 87 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 28)</u>
          <u xml:id="u-207.63" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-207.64" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu trzynastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o dokumentach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-207.65" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Infrastruktury oraz Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej przedstawiły projekt uchwały, w którym wnoszą o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 135 A.</u>
          <u xml:id="u-207.66" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisje projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-207.67" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za?</u>
          <u xml:id="u-207.68" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.69" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.70" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.71" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 87 było za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał. (Głosowanie nr 29)</u>
          <u xml:id="u-207.72" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o dokumentach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-207.73" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Powracamy do rozpatrywania punktu czternastego porządku obrad: ustawa o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi.</u>
          <u xml:id="u-207.74" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Komisja Zdrowia przedstawiła projekt uchwały, w którym wniosła o przyjęcie tej ustawy bez poprawek – druk senacki nr 136 A.</u>
          <u xml:id="u-207.75" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przystępujemy do głosowania nad przedstawionym przez komisję projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-207.76" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem ustawy?</u>
          <u xml:id="u-207.77" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.78" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.79" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Proszę o podanie wyników głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.80" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Głosowało 87 senatorów, 87 – za. (Głosowanie nr 30)</u>
          <u xml:id="u-207.81" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Stwierdzam, że Senat podjął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy o publicznej służbie krwi.</u>
          <u xml:id="u-207.82" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Porządek obrad siedemnastego posiedzenia Senatu został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-207.83" who="#MałgorzataKidawaBłońska">Przed przystąpieniem do oświadczeń ogłaszam 3-minutową przerwę w obradach.</u>
          <u xml:id="u-207.84" who="#komentarz">(Przerwa w obradach od godziny 17 minut 10 do godziny 17 minut 12)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MaciejŻywno">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#MaciejŻywno">Przystępujemy do oświadczeń senatorów poza porządkiem obrad.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#MaciejŻywno">Oświadczenia nie mogą trwać dłużej niż 5 minut i nie mogą dotyczyć spraw będących przedmiotem porządku obrad bieżącego posiedzenia Senatu.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#MaciejŻywno">Bardzo proszę, jako pierwszy Marek Komorowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MarekKomorowski">Panie Marszałku! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MarekKomorowski">Chciałbym w imieniu senatorów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić oświadczenie skierowane do marszałka Sejmu Szymona Hołowni, prezesa Rady Ministrów Donalda Tuska, ministra sprawiedliwości Adama Bodnara oraz ministra obrony narodowej Władysława Kosiniaka-Kamysza.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#MarekKomorowski">W nocy z 13 na 14 lipca br. w miejscowości Wyczółki w gminie Nurzec-Stacja doszło do skandalicznego ataku lewicowych aktywistów na żołnierzy Wojska Polskiego wracających ze służby na granicy polsko-białoruskiej. Grupa młodych ludzi, weselników ze ślubu pary aktywistek, w sposób niezwykle wulgarny zaatakowała żołnierzy i funkcjonariuszy Straży Granicznej, wyzywając ich, opluwając i polewając piwem. Doszło do haniebnego znieważenia żołnierzy Wojska Polskiego i polskiego munduru. Polski mundur, na którym są nasze symbole narodowe, jest oznaką naszej polskości i stanowi dla nas świętość. Dlatego też na takie zachowanie nie może być zgody żadnego Polaka.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#MarekKomorowski">Niestety nie jest to pierwszy tego typu incydent. Od samego początku kryzysu na granicy z Białorusią politycy obecnej koalicji rządzącej aprobowali działania wszelkiej maści celebrytów i aktywistów, które były wymierzone w osoby noszące polski mundur. Próżno było szukać głosu protestu z ust członków Koalicji Obywatelskiej, gdy znana aktorka nazywała polskich żołnierzy mordercami. Gdy w kinach był wyświetlany film „Zielona granica”, oczerniający polskich żołnierzy i funkcjonariuszy, politycy obecnej koalicji rządowej, „koalicji 13 grudnia”, zachwycali się nim i chwalili jego przekaz. Takie nieodpowiedzialne działania budowały klimat przyzwolenia na znieważanie polskiego munduru.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#MarekKomorowski">Równocześnie ostatnie pół roku to czas, w którym upolityczniona prokuratura sterowana przez Adama Bodnara regularnie łamie przepisy prawa i standardy demokratycznego państwa prawa. Próba zastraszenia polityków opozycji przez dokonywanie nielegalnych zatrzymań i przeszukań pokazuje, że obecny rząd bardziej skupia się na niszczeniu ludzi o innych poglądach politycznych niż na dbaniu o bezpieczeństwo Polaków.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#MarekKomorowski">Aktywiści, którzy dopuścili się ataku na żołnierzy, winni być natychmiast przykładnie ukarani, adekwatnie do powagi sytuacji. Tymczasem część z nich otrzymała tylko mandaty za zakłócanie porządku publicznego. Dlatego wzywamy marszałka Sejmu, prezesa Rady Ministrów, ministra sprawiedliwości oraz ministra obrony narodowej do podjęcia stanowczych działań mających na celu obronę polskich żołnierzy i funkcjonariuszy strzegących granicy polsko-białoruskiej.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#MarekKomorowski">Podpisani są senatorowie klubu Prawa i Sprawiedliwości obecni na posiedzeniu Senatu. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MaciejŻywno">Bardzo proszę, zapraszam pana senatora Włodzimierza Bernackiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WłodzimierzBernacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#WłodzimierzBernacki">Przypadł mi zaszczyt przedstawienia w imieniu pań i panów senatorów Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość oświadczenia skierowanego do ministra sprawiedliwości Adama Bodnara.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#WłodzimierzBernacki">Ostatnie miesiące aktywności Ministerstwa Sprawiedliwości w sposób naoczny ukazują jego całkowicie polityczny charakter. My, senatorowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, protestujemy przeciwko traktowaniu ministerstwa i prokuratury jako instrumentu walki politycznej. Jesteśmy świadkami walki z przeciwnikami politycznymi przy użyciu materiału dalekiego od rzetelności dowodowej i nadmiernego stosowania środków zapobiegawczych, szczególnie aresztu. Warto zaznaczyć, że tego rodzaju działalność ministerstwa koncentruje się na środowiskach związanych z opozycją polityczną. W wypadku osób zaliczanych do nurtu większości parlamentarnej możemy obserwować działania zmierzające do umorzeń prowadzonych wcześniej postępowań. Wyrażamy głośny sprzeciw wobec instrumentalizacji prokuratury w celu realizacji bieżących interesów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#WłodzimierzBernacki">Panie Ministrze, upolitycznienie to tylko jeden wymiar funkcjonowania pana ministerstwa w ostatnim półroczu. Niezbędne jest wykazanie wymiaru drugiego, równie istotnego jak ten pierwszy. Jako senatorowie żądamy dymisji osób niekompetentnych i kompletnie nieprzygotowanych do sprawowania pełnionych funkcji. Aresztowanie posła Marcina Romanowskiego jest dowodem na to, że osoby podejmujące decyzję o aresztowaniu posła na Sejm Rzeczypospolitej będącego członkiem Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, bez wcześniejszej zgody na to działanie ze strony Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, w sposób rażący naruszyły prawo i powinny ponieść z tego tytułu konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#WłodzimierzBernacki">Panie Ministrze, kwestia immunitetu zawiera się w wielu dokumentach Rady Europy. Do tych najważniejszych zaliczyć należy Porozumienie Ogólne w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy i Statut Rady Europy. Wreszcie z punktu widzenia Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy nader istotny jest regulamin zgromadzenia.</u>
          <u xml:id="u-211.5" who="#WłodzimierzBernacki">Panie Ministrze, jako senatorowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość domagamy się przekazania podległym panu urzędnikom treści art. 67 tego regulaminu, gdzie czytamy m.in., że członkowie zgromadzenia korzystają z przywilejów i immunitetów przewidzianych w Porozumieniu Ogólnym w sprawie przywilejów i immunitetów Rady Europy. Każdy wniosek skierowany do przewodniczącego przez właściwe władze państwa członkowskiego mający na celu uchylenie immunitetu przedstawiciela lub zastępcy przedstawiciela zgodnie z art. 15 porozumienia ogólnego jest składany podczas posiedzenia plenarnego lub zebrania Komisji Stałej. Komisja ta bezzwłocznie rozpatruje taki wniosek. Może wydać opinię w sprawie kompetencji organu wnioskującego oraz formalnej dopuszczalności tego wniosku. Komisja nie bada sprawy merytorycznie. W szczególności komisja w żadnym przypadku nie wypowiada się o winie bądź braku winy członka ani nie rozstrzyga, czy opinie lub czyny mu przypisywane uzasadniają wniesienie oskarżenia, czy też nie. O decyzji zgromadzenia przewodniczący niezwłocznie informuje władze, które złożyły wniosek. Przypominam: prokuratura takiego wniosku nie złożyła. W przypadku, gdy członek zgromadzenia zostanie aresztowany lub pozbawiony swobody przemieszczania się, co będzie stanowiło domniemanie naruszenie jego przywilejów i immunitetów, przewodniczący zgromadzenia może poświadczyć przywileje i immunitety danego członka po konsultacji z właściwymi organami zgromadzenia, jeśli jest to stosowne.</u>
          <u xml:id="u-211.6" who="#WłodzimierzBernacki">Panie Ministrze, pan jako senator i minister polskiego rządu, jak również, przypominam, były rzecznik praw obywatelskich jest szczególnie zobowiązany do przestrzegania prawa. Wzywamy, aby działania przez pana podejmowane opierały się na przepisach prawa tak krajowego, jak i międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-211.7" who="#WłodzimierzBernacki">Podpisali członkowie Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, senatorowie obecni na obecnym posiedzeniu. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MaciejŻywno">Bardzo proszę, pan senator Aleksander Szwed.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#AleksanderSzwed">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#AleksanderSzwed">Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#AleksanderSzwed">Swoje oświadczenie chciałbym skierować do pani Barbary Nowackiej, minister edukacji narodowej.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#AleksanderSzwed">Szanowna Pani Minister!</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#AleksanderSzwed">W czerwcu ukazała się przygotowana przez państwa resort nowa podstawa programowa z języka polskiego z nową listą lektur. Niestety z kanonu lektur szkolnych wykreślono wiele ważnych utworów patriotycznych, chrześcijańskich oraz zaliczanych do klasyki literatury. Jak ważni są dla polskiej literatury Henryk Sienkiewicz, Juliusz Słowacki czy Adam Mickiewicz, nie trzeba chyba tłumaczyć. Teraz za sprawą państwa działania uczniowie nie będą mogli poznać w szkole wielu pereł polskiej literatury, jak również dzieł wielu wybitnych pisarzy.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#AleksanderSzwed">Jak informuje ministerstwo, nowa, zawężona podstawa będzie obowiązywać w okresie przejściowym od roku szkolnego 2024/2025. Docelowa, całościowa reforma ma wejść w życie od 1 września 2026 r. Największe zmiany dotyczą programu nauczania dla szkół średnich oraz starszych klas szkół podstawowych. W klasach I–III szkół podstawowych nie wprowadzono jak na razie żadnych zmian, jednak wskazano, że lista lektur nie jest obowiązkowa, a nauczyciele mogą wybrać inne tytuły albo w ogóle uznać, że uczniowie nie muszą zapoznawać się z książkami w szkole.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#AleksanderSzwed">Proszę o udzielenie szczegółowych informacji z uzasadnieniem i wymienienie wszystkich tytułów, które w całości bądź w części zostaną usunięte przez rząd Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi i Lewicy z listy lektur w szkołach podstawowych i szkołach średnich od nowego roku szkolnego. Dziękuję bardzo. (Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MaciejŻywno">Bardzo proszę, pan senator Piotr Masłowski.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#MaciejŻywno">Pani senator Górskiej nie widzę na sali, więc…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PiotrMasłowski">Panie Marszałku! Koleżanki i Koledzy Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PiotrMasłowski">Swoje oświadczenie kieruję do pani ministry Agnieszki Dziemianowicz-Bąk w ślad za pismem, które Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej skierowało do urzędów wojewódzkich 4 kwietnia 2024 r., dotyczącym planowanej liczby uczestników środowiskowych domów samopomocy.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#PiotrMasłowski">W ramach tego pisma ministerstwo poinformowało, że planowane jest podniesienie miesięcznej kwoty dotacji na uczestnika środowiskowego domu samopomocy, a co za tym idzie – dokonanie przez ministra rodziny, pracy i polityki społecznej dodatkowego podziału środków rezerwy celowej budżetu państwa w celu zwiększenia budżetu województw w rozdziale 85203 „Ośrodki wsparcia” w 2024 r. Przyjęto, że średnia miesięczna wojewódzka kwota dotacji na 1 uczestnika środowiskowego domu samopomocy w okresie od maja do grudnia 2024 r. stanowiłyby 320% obecnie obowiązującego kryterium dochodowego. To jest kwota 2 tysięcy 483 zł 20 gr na 1 uczestnika.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#PiotrMasłowski">Mamy koniec lipca, a do tego nie doszło, dlatego przedstawiciele środowiskowych domów samopomocy zwrócili się do mnie z prośbą o wyjaśnienie tej sprawy, o zapytanie, czy podniesienie tej kwoty nastąpi. W przestrzeni publicznej obserwujemy dyskusję dotyczącą warsztatów terapii zajęciowej. Żeby była jasność: ja jestem zwolennikiem podniesienia kwoty także na warsztaty terapii zajęciowej, ale należy zwrócić uwagę na to, że warsztaty terapii zajęciowej są przeznaczone dla uczestników z mniejszymi deficytami, z mniejszą niepełnosprawnością, jeśli mogę tak powiedzieć. Co więcej, liczba uczestników na 1 opiekuna w przypadku warsztatów terapii zajęciowej jest większa, dlatego koszty rozkładają się tam inaczej. Gdzieś w przestrzeni publicznej zaginęła dyskusja o środowiskowych domach samopomocy, dlatego apeluję o to, żeby w ślad za tym pismem doszło do zwiększenia środków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MaciejŻywno">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MaciejŻywno">Bardzo proszę, pan senator Tadeusz Jarmuziewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#TadeuszJarmuziewicz">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#TadeuszJarmuziewicz">To, czym chcę się zająć przez te 2–3 minuty, ma charakter dość mocno interdyscyplinarny i dotyczy Ministerstwa Ochrony Środowiska, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i, jak myślę, transportu.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#TadeuszJarmuziewicz">Tuż przy granicy polskiej w sąsiadującej z gminą Otmuchów miejscowości nazywającej się Vidnava powstaje kopalnia kaolinu – glinki do wyrabiania różnego rodzaju materiałów budowalnych, w tym kafelków. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie fakt, że jest to 300 m od granicy z Polską, gdyby nie fakt, że będzie to dziura głęboka na ponad 70 m, i gdyby nie fakt, że dokumenty, które temu towarzyszą, zapewniające o tym, że to nie będzie szkodliwe i uciążliwie szczególnie dla strony polskiej, zostały zrobione za pieniądze inwestora. Czyli ten, kto buduje kopalnię, zlecił robienie analiz i analizy wykazują, że wszystko jest okej.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#TadeuszJarmuziewicz">W związku z tym od pewnego czasu pojawiają się u mnie na dyżurach senatorskich ludzie, że tak powiem, silnie przestraszeni tym, co się stanie przede wszystkim z wodami gruntowymi, co się stanie z naturalnym środowiskiem po naszej stronie. Trudno oprzeć się wrażeniu, że będzie to Turów 2, tylko z działaniem w drugą stronę – bo tak to w tej chwili wygląda.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#TadeuszJarmuziewicz">W związku z tym kieruję swoje wystąpienie przede wszystkim do pani minister klimatu i środowiska, gdyż mam dyskomfort tego rodzaju: odnoszę wrażenie, że jako Polacy chyba nie za bardzo zatroszczyliśmy się po naszej stronie o to, żeby ta inwestycja, w tak bezpośredniej bliskości nas, nie zrobiła krzywdy nam i naszemu środowisku. W związku z tym będę wdzięczny pani minister i jej służbom za zainteresowanie się tematem. Ta sprawa na Opolszczyźnie zaczyna się robić coraz głośniejsza i trudno się temu dziwić.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#TadeuszJarmuziewicz">Mówiłem o interdyscyplinarności, bo tematem, który wyskoczy, jeżeli nastąpi eksploatacja na całego, będzie to, że ta glinka będzie przewożona – mimo zapewnień inwestora, iż będzie to transport kolejowy – tirami po polskich drogach, więc te tiry nam te drogi zdemolują. W związku z tym także minister transportu ma tutaj pole do działania czy obejrzenia, że nie wspomnę o ministrze spraw zagranicznych ze względu na to, że sprawa dotyczy zjawisk transgranicznych.</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#TadeuszJarmuziewicz">Nie będę państwa epatował liczbami, ile to hektarów, ile to metrów sześciennych, ile lat… Powiem tylko tyle: należy się tu spodziewać determinacji inwestora, dlatego że chodzi o wyjątkowo dobry jakościowo materiał, którego jest dużo, a w związku z tym to pachnie bardzo dużym interesem. Dlatego determinacja tego, kto chce otworzyć tę kopalnię w tym miejscu, może być znaczna.</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#TadeuszJarmuziewicz">Czekam na odpowiedź pani minister. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MaciejŻywno">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MaciejŻywno">Bardzo proszę, pan senator Jacek Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#JacekTrela">Panie Marszałku! Wysoki Senacie!</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#JacekTrela">Moje pytanie kieruję do pana Marka Kosa, podsekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#JacekTrela">Przedstawiciele środowiska wspierającego chorych na mukowiscydozę przekazali mi zaniepokojenie przedłużającym się oczekiwaniem na dostęp do najskuteczniejszego leku przyczynowego w tej chorobie o nazwie Kaftrio. Chodzi o dostęp dla dzieci między drugim a dwunastym rokiem życia. Leczenie dla starszych dzieci, powyżej dwunastego roku życia, jest już finansowane w Polsce od 2022 r. w ramach programu lekowego. Dzieci w wieku 6–12 lat w Europie – ale nie w Polsce – mogą leczyć się tym lekiem od stycznia 2022 r., a dzieci w wieku 2–5 lat od listopada 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#JacekTrela">Producent leku Kaftrio po uzgodnieniach z byłym wiceministrem Maciejem Miłkowskim złożył w kwietniu 2024 r. wniosek o finansowanie leczenia lekiem Kaftrio dla dzieci chorych na mukowiscydozę w wieku 2–12 lat.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#JacekTrela">Mukowiscydoza to bardzo ciężka, genetyczna, skracająca życie choroba, atakująca wiele narządów, przede wszystkim układ oddechowy. Gęsty śluz zatyka m.in. oskrzeliki w układzie oddechowym, przez co chory ma trudności z oddychaniem, a bez leczenia przyczynowego w terminalnej fazie choroby dusi się.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#JacekTrela">Świadectwa osób chorych na mukowiscydozę, które po 2022 r. rozpoczęły leczenie lekiem Kaftrio, mówią o nowym życiu, o cofnięciu się uciążliwych objawów, o tym, że mogły wrócić do edukacji, do uprawiania sportu, do pracy, do prawie normalnego życia.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#JacekTrela">Mukowiscydoza jest w Polsce wykrywana w ramach badań przesiewowych noworodków. Rodzice wiedzą o chorobie swojego dziecka niemal od jego urodzenia, ale muszą czekać na jego leczenie do ukończenia przez nie dwunastego roku życia. Dane kliniczne wskazują zaś, że im wcześniejsze rozpoczęcie leczenia przyczynowego, tym mniejsze szkody choroba wyrządzi w młodym organizmie. Mamy do czynienia z niepokojącą nierównością, kiedy jedno dziecko chore na mukowiscydozę może być skutecznie leczone, a drugie nie, i to tylko dlatego, że jest młodsze.</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#JacekTrela">Z informacji przekazanych przez przedstawicieli organizacji wspierającej chorych na mukowiscydozę wynika, że były wiceminister zdrowia odpowiedzialny za politykę lekową, pan Maciej Miłkowski, wyrażając w marcu 2024 r. na forum sejmowym zadowolenie z przebiegu negocjacji z producentem leku Kaftrio mających na celu przedłużenie aktualnego programu lekowego, jednocześnie stwierdził, że wobec tego nie będzie problemu z rozszerzeniem programu o kolejne grupy wiekowe.</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#JacekTrela">Zwracam się do pana ministra z pytaniem, kiedy chore na mukowiscydozę dzieci w wieku 2–12 lat mogą spodziewać się dostępu do najskuteczniejszego leczenia swojej choroby.</u>
          <u xml:id="u-219.9" who="#JacekTrela">I jeszcze, skoro zostały 2 minuty, mam drugie oświadczenie, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-219.10" who="#JacekTrela">Pytanie do pana ministra spraw wewnętrznych i administracji Tomasza Siemoniaka.</u>
          <u xml:id="u-219.11" who="#JacekTrela">23 sierpnia 2017 r. pułkownik Straży Granicznej Jacek Szcząchor został komendantem Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej. Decyzję o wyznaczeniu go na to stanowisko podjął Mariusz Błaszczak, ówczesny minister spraw wewnętrznych i administracji. Analizując przebieg służby zawodowej płka Szcząchora, można dojść do wniosku, że jego kariera nabrała przyśpieszenia w okresie sprawowania rządów przez Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-219.12" who="#JacekTrela">Pan, Panie Ministrze – zwracam się do ministra spraw wewnętrznych i administracji Tomasza Siemoniaka – widział tę sprawę w takim właśnie kontekście w 2018 r., kiedy jako poseł opozycji zadał pan w dniu 27 marca 2018 r. pytanie nr 7146. W postawionym wtedy pytaniu stwierdził pan m.in.: „Sukcesem funkcjonowania każdej instytucji państwowej, a w szczególności odpowiedzialnej za sprawowanie ochrony i kontroli granicy państwowej, jest odpowiedni oraz właściwy dobór kadr na stanowiska kierownicze. Osób kompetentnych, posiadających odpowiednie wykształcenie oraz, co najważniejsze, doświadczenie zawodowe nabyte w toku pełnienia służby na różnych stanowiskach służbowych. Kwestię tę powinna szczegółowo określać pragmatyka zawodowa funkcjonariuszy Straży Granicznej. Rzeczą niedopuszczalną oraz nieetyczną byłaby natomiast okoliczność, że na dobór oraz awanse zawodowe w Straży Granicznej mają wpływ powiązania rodzinno-polityczne”.</u>
          <u xml:id="u-219.13" who="#JacekTrela">W związku z tym zwracam się do pana ministra, jako sprawującego nadzór nad Strażą Graniczną, z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy została opracowana pragmatyka służbowa funkcjonariuszy Straży Granicznej określająca zasady naboru kadr na stanowiska kierownicze w Straży Granicznej oraz jakie są merytoryczne przesłanki pozostawania płka Jacka Szcząchora na stanowisku komendanta Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MaciejŻywno">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MaciejŻywno">Informuję, że protokół siedemnastego posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej XI kadencji zostanie udostępniony senatorom w terminie 30 dni po posiedzeniu Senatu w Biurze Prac Senackich, pokój nr 255.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#MaciejŻywno">Zamykam siedemnaste posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej XI kadencji.</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#MaciejŻywno">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.5" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 17 minut 33)</u>
          <u xml:id="u-220.6" who="#komentarz" />
          <u xml:id="u-220.7" who="#MaciejŻywno" />
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>