PPC / ppc

text_structure.xml 99.1 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Borusewicz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BogdanBorusewicz">Otwieram szesnaste posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BogdanBorusewicz">Witam: panią minister Ewę Polkowską, szefa kancelarii; pana Roberta Tyszkiewicza, koordynatora do spraw Polaków i Polonii za granicą; pana Artura Kozłowskiego, dyrektora Biura Polonijnego; pana Wojciecha Walczaka, przewodniczącego komisji konkursowej; i pozostałe osoby, które pracowały przy przygotowaniu dla nas propozycji finansowania ofert polonijnych. Dziękuję państwu za ciężką pracę. Poprzednio procedowaliśmy 2 kierunki, a teraz procedujemy 5 kierunków, czyli w tym okresie, bardzo krótkim, to była ciężka praca dla was wszystkich. Przyznam, że dla mnie ciężka była praca przy przeglądaniu tego, a więc to, co zrobiliście… Za to wam szczególnie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BogdanBorusewicz">Senatorowie mieli dostęp do elektronicznych propozycji dotyczących poszczególnych kierunków, dofinansowania w tych poszczególnych 5 kierunkach. Teraz macie państwo, także państwo senatorowie, wydruki papierowe, żeby było łatwiej zorientować się i podejmować decyzje, i oczywiście, żeby było łatwiej pytać przewodniczącego komisji konkursowej, pana dyrektora i osoby z Biura Polonijnego.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BogdanBorusewicz">Ja proponuję następującą procedurę. Będziemy to rozpatrywać według poszczególnych kierunków. Zaczynamy od kierunku drugiego, a potem będą następne kierunki. Jeżeli będą uwagi co do propozycji dotyczących poszczególnych kierunków, to będziemy się zatrzymywać i dyskutować. Jeżeli będzie konieczność głosowania, czyli będą uwagi sprzeczne z propozycjami, to ja poddam pod głosowanie konkretne sprawy, a jeżeli nie będzie takich sprzeczności, no to przyjmę, że jest akceptacja i nie będziemy się zatrzymywać, żeby głosować. Po rozpatrzeniu poszczególnych kierunków, w zależności od rezultatów głosowania… Poddam te kierunki pod głosowanie, a jeśli nie będzie uwag, to nie będzie głosowań. Na jutro jest zapowiedziane spotkanie Prezydium Senatu, na którym przedstawię rezultat naszych obrad, także takie sytuacje, jeśli będą jakieś… Przedstawię przede wszystkim kontrowersje, tak żeby Prezydium Senatu było w stanie podjąć decyzję w sprawie tych kontrowersji, które będą między nami, a szczególnie między jedną komisją, czyli tą komisją konkursową, a drugą komisją, senacką. A więc jutro na spotkaniu prezydium zaproponuję podobną procedurę. Jeżeli nie będzie uwag, to nie będziemy dyskutować, nie będziemy głosować. To nam umożliwi sprawne procedowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BogdanBorusewicz">Poproszę pana Artura Kozłowskiego o wstęp do tego. Proszę powiedzieć, ile, na jaką sumę, jakie były problemy. Potem przewodniczący komisji konkursowej…</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie tak, nie…)</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Panie Marszałku, czy możemy prosić o taki naprawdę skrót? Na poprzednim posiedzeniu komisji prawie godzinę słuchaliśmy tego wstępu, a tu jest bardzo dużo tych wniosków.)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#BogdanBorusewicz">Jasne, jasne. Proszę skrótowo, tak, oczywiście. Nie musicie państwo nas zagadać, my to przeglądaliśmy, mamy konkretne pytania i mamy…</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: …Że nie ma takiego dopisu.)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Ja też nie mam.)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo my będziemy to udostępniać…)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze, zaraz do tego przejdziemy i postaramy się odpowiedzieć. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Głos z sali: I po komisji.) (Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#BogdanBorusewicz">Ja mam podobne tytuły, tylko…</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#BogdanBorusewicz">Aha, dobrze. Okej.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Panie Dyrektorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#ArturKozłowski">Panie Marszałku! Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#ArturKozłowski">Właściwie ten wstęp będzie dosłownie dwuzdaniowy. Proszę państwa, jak państwo doskonale pamiętają, jest 7 kierunków, 2 zostały już zaakceptowane przez prezydium, zostały podjęte decyzje, zostało 5. Rozpoczniemy od, tak jak pan przewodniczący zaproponował… Biuro, kancelaria też bardzo się zwraca o to, żebyśmy omawiali po kolei każdy kierunek.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#ArturKozłowski">Rozpoczynamy od kierunku drugiego, nr 2 – także w państwa materiałach zostało to ponumerowane – „Wzmacnianie środowisk polskich i polonijnych w krajach zamieszkania”. Tu chciałbym państwa poinformować, że wpłynęło 114 ofert. Wedle komisji konkursowej… Proponuje ona 40 zadań do dofinansowania. Chcę powiedzieć, że na ten kierunek, zgodnie z decyzją Prezydium Senatu, w ramach podziału kwoty 71,5 miliona zł była przeznaczona kwota 8,5 miliona zł. I tu chciałbym państwa poinformować, że komisja konkursowa zaproponowała następujące rozwiązanie. Otóż w kierunku drugim zaopiniowała pozytywnie 40 ofert. One w tym materiale z nru 2 kończą się na stronie 10. 40 ofert, ale uwaga: na kwotę 7 milionów 250 tysięcy zł; nie 8,5 miliona zł, tak jak było w tym kierunku przeznaczone pierwotnie, tylko 7 milionów250 tysięcy zł. Pozostała kwota z tego kierunku, czyli 1 milion250 tysięcy zł, w oparciu o protokół komisji konkursowej… Pragnę państwa poinformować, że komisja proponuje nie dofinansowywać kolejnych ofert, mimo że uzyskały one więcej niż 60 punktów, mianowicie w przedziale pomiędzy 70 a 60, ze względu na fakt, że – i tu pozwolę sobie przytoczyć: oferty w innych kierunkach uzyskały o wiele wyższą punktację niż 70 punktów, a nie otrzymały dofinansowania pomimo wysokich walorów; w tym kierunku oferty, które uzyskały 70 punktów i mniej, zostały ocenione gorzej. Zdaniem komisji konkursowej, która powinna przede wszystkim dbać o jakość dofinansowanych projektów… Dodatkowo zadaniem komisji jest dbanie o rzetelne i racjonalne dysponowanie środkami publicznymi i rekomendowanie dofinansowania najlepszych zadań. Ja przypomnę państwu, że w pozostałych kierunkach, aby uzyskać dofinansowanie, należało uzyskać: w kierunku pierwszym – co najmniej 75 punktów, w kierunku trzecim – 84, w kierunku czwartym – 78, w kierunku piątym – 73, szóstym – 80, a w kierunku siódmym – ponad 80 punktów. W związku z tym komisja konkursowa proponuje dofinansować na poziomie zaproponowanym do strony 10 w tym materiale zadania, oferty, 40 ofert na kwotę 7 milionów 250 tysięcy zł. Pozostały 1 milion 250 tysięcy zł, zdaniem komisji konkursowej, która również zaznaczyła to w protokole… Komisja proponuje przeznaczyć je na 5 zadań – 3 z kierunku trzeciego i 2 z kierunku drugiego. Ja, jeśli państwo pozwolą, wskażę…</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#ArturKozłowski">Siódmego, przepraszam, siódmego. Trzeciego i siódmego.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#ArturKozłowski">Ja, jeśli państwo pozwolą, podczas omawiania tych kierunków, czyli trzeciego i siódmego, powiem, które to zadania wskazuje komisja konkursowa. Jednocześnie proszę wysoką komisję o pozytywne zaopiniowanie przeniesienia środków, bowiem zgodnie z §8 uchwały Prezydium Senatu, który pozwolę sobie zacytować, „w przypadku uzasadnionym potrzebą efektywnego rozdysponowania środków finansowych Prezydium Senatu może dokonać zmiany wysokości środków finansowych przeznaczonych na dofinansowanie zadań w ramach poszczególnych kierunków działań, o których mowa w §2, określonych w ogłoszeniu”. Jak państwo pamiętają, w tym kierunku drugim do dyspozycji prezydium czy przyszłych oferentów była kwota 8,5 miliona zł. W związku z tym, że komisja konkursowa rekomenduje rozdysponowanie w tym kierunku tylko 7 milionów 250 tysięcy zł, to kwota 1 miliona 250 tysięcy zł byłaby przeznaczona, zgodnie z propozycją komisji konkursowej, na 2 inne kierunki, czyli trzeci i siódmy, w proporcji 600 tysięcy zł i 650 tysięcy zł…</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeśli będzie rekomendacja…)</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#ArturKozłowski">Oczywiście jeśli będzie tu rekomendacja komisji, no a później prezydium.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#ArturKozłowski">To, jeśli chodzi o kierunek drugi. A więc w tym materiale mają państwo do strony 10 te oferty, które są zaopiniowane pozytywnie, od strony 11 mają państwo te oferty, które mimo, że zostały zaopiniowane pozytywnie, niestety nie znalazły dofinansowania ze względu na wyczerpanie puli środków – i to są te, o których mówiłem, od 70 punktów do 60 punktów – a na stronie 18, proszę państwa, macie państwo te zadania, które nie uzyskały rekomendacji, bo są poniżej 60 punktów. I to z mojej strony tyle, jeśli chodzi o kierunek drugi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze. Panie Dyrektorze, może najpierw podejmiemy decyzję, jeżeli chodzi o tę relokację.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BogdanBorusewicz">Ja rozumiem, że okazało się, że w innych kierunkach są zadania znacznie…</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wyżej oceniane.)</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#BogdanBorusewicz">…wyżej ocenione i proponujecie przesunąć 1 milion 250 tysięcy zł na inne zadania. My dostaliśmy, senatorowie dostali najpierw materiały, które tego nie uwzględniały, po czym Biuro Polonijne to poprawiło. Jeżeli się zgodzimy, to będziemy procedowali nad tą częścią, która została poprawiona, to znaczy mniej o 1 milion 250 tysięcy zł… Czyli najpierw musimy zdecydować, czy się zgadzamy z tą decyzją.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#ArturKozłowski">Tak, Panie Marszałku, tylko jedna uwaga. Ta pomyłka, o której pan mówi, czy ten pierwszy materiał był tylko w wersji elektronicznej. W wersji papierowej państwo mają aktualny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BogdanBorusewicz">A, rozumiem. Tylko w wersji elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#BogdanBorusewicz">Czyli my mamy tę wersję aktualną. W porządku.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#BogdanBorusewicz">Czy pan przewodniczący komisji konkursowej pragnąłby coś dodać?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#BogdanBorusewicz">Nie. To wyczerpuje…</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#BogdanBorusewicz">Proponuję zgodzić się z komisją i przenieść ten 1 milion 250 tysięcy zł z tego kierunku do 2 innych kierunków wskazanych przez komisję. Czy ktoś wyraża sprzeciw?</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#BogdanBorusewicz">Nie. Realizujemy to. Czyli się zgadzamy.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#BogdanBorusewicz">Czy są jakieś inne uwagi co do tego kierunku, co do propozycji zawartych w kierunku drugim? Ja pytam senatorów. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-6.10" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Nie, są.)</u>
          <u xml:id="u-6.11" who="#BogdanBorusewicz">Są. No właśnie.</u>
          <u xml:id="u-6.12" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: …Pytania.)</u>
          <u xml:id="u-6.13" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Do drugiego masz?)</u>
          <u xml:id="u-6.14" who="#BogdanBorusewicz">No to proszę bardzo, pani senator Bieda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#HalinaBieda">Ja, podobnie jak ostatnio, długo to przeglądałam i mam np. takie pytanie. Punkt nr 5: Stowarzyszenie MANKO, „SeniorPolonia.com – Strona internetowa dla polonijnych seniorów”. Dlaczego to nie jest w kierunku dotyczącym mediów? To jest ewidentnie działanie medialne – stworzenie strony internetowej. To jest pierwsze pytanie. Punkt piąty…</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Porządkowy piąty?)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#HalinaBieda">Tak, tak, liczba porządkowa piąty. Moim zdaniem to powinno być w mediach.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#HalinaBieda">Teraz mam takie pytanie. Punkt dziewiąty, te szkolenia w sprawie pisania wniosków… To nie dotyczy tylko tego punktu, tylko tak ogólnie, ale przy tym punkcie to powiem. Wydaje mi się, i taki wniosek będę miała dla komisji, że trzeba by, nie wiem, wpisać…</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: To jest punkt dziewiąty…)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#HalinaBieda">Tak.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#HalinaBieda">…Na przyszły rok…</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: „Wiem więcej”. Tak?)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#HalinaBieda">Tak.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#HalinaBieda">…Żeby Biuro Polonijne zrobiło takie szkolenia online przed ogłoszeniem konkursu, np., nie wiem, w drugiej połowie… we wrześniu, w październiku, zanim ogłosi dla środowisk polonijnych… Tak? Bo moim zdaniem takie szkolenie online przeprowadzone przez państwa ekspertów, przez pracowników biura mogłoby może trochę zmniejszyć liczbę wniosków związanych ze szkoleniem z pisania wniosków. Ten projekt, tu proszę zobaczyć, obejmuje 2 cykle w zakresie poprawnego pisania wniosków projektowych dotyczących… Aha, bo to jest: grantów angielskich. Dobra, przepraszam, przepraszam. Okej, tego nie doczytałam. Ale niezależnie od wszystkiego uważam, że należałoby dla środowisk polonijnych zrobić takie szkolenie online, jak to pisać, bo sami państwo eksperci mówili, że czasem te wnioski są nie do końca dobrze napisane.</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#HalinaBieda">I pytanie do punktu jedenastego. „Światowy Zjazd Polonijnych Środowisk Medycznych «Safe a life»”. Gdzie będzie ten światowy zjazd?</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#komentarz">(Głos z sali: W Warszawie.)</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#HalinaBieda">No ale jak w Warszawie? To nie dotyczy tego kierunku, bo to jest „Wzmacnianie środowisk polonijnych i polskich w krajach zamieszkania”.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale tam jest…)</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Dobrze…)</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#HalinaBieda">Nie no, ja uważam, proszę państwa… Możemy ten punkt przenieść do innego kierunku, bo jeżeli coś jest w Polsce, a jest w kierunku dotyczącym krajów zamieszkania, to moim zdaniem nie jest to zgodne… Tutaj nie było informacji, gdzie to jest, dlatego ja sobie zapisałam: gdzie to będzie? Jeśli to by było za granicą, to absolutnie tak, ale jeśli to jest w Polsce, no to moim zdaniem to nie jest zgodne z tym kierunkiem.</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#HalinaBieda">I teraz jeszcze szkoła liderów, punkt trzynasty. Tam jest 400 tysięcy zł na 30 osób. No, taka kwota wydaje mi się… Ja rozumiem, że ten rozwój liderski… Gdzie on się będzie odbywał?</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#HalinaBieda">Tak, ale tu też nie jest napisane… Bo może też w Polsce. Tak? Stąd moje pytanie, gdzie to będzie. To ja mam takie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#BogdanBorusewicz">Gdzie?</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Teraz senator Ziemniak.)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#komentarz">(Senator Wojciech Ziemniak: Już mogę?)</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator Ziemniak. Proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WojciechZiemniak">Ja po linii sportowej, Panie Przewodniczący. Punkt szesnasty, Klub Sportowy „Wisłoka”, jednodniowy festyn. Jednodniowy – 311 tysięcy zł. No wydaje się, że to trochę, jak na 1 dzień, festyn i tylko integrację Polonii itd…</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Fedorowicz: Rzeczywiście, ja to potrafię 5 przedstawień…)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No.)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WojciechZiemniak">No. Tak że trochę…</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: To ma być w Chicago…)</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#WojciechZiemniak">Nie, to na miejscu, w kraju zamieszkania, oni to robią tam na miejscu i 311 tysięcy… To nie jest tak, że ktoś jedzie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze, pozwólmy odpowiedzieć…</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Wojciech Ziemniak: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#BogdanBorusewicz">Ja bym poprosił pana…</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Senator Ujazdowski…)</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze…)</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#BogdanBorusewicz">Tak. Proszę bardzo, senator Ujazdowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">…Uzupełnienie pytania pani senator Biedy. Wedle mojej pamięci Szkoła Liderstwa im. prof. Pełczyńskiego, stworzona przez prof. Pełczyńskiego, koncentrowała się na młodzieży zamieszkałej w Polsce. Taki był w ogóle zamysł profesora Pełczyńskiego. To były szkolenia tutaj, nie były to… A więc moje pytanie jest takie: czy tu jest w ogóle doświadczenie pracy z młodzieżą polonijną, czy to jest pierwszy projekt tego typu szkoły, która przenosi działania z Polski do środowisk polonijnych?</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Który to punkt?)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Trzynasty.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#KazimierzMichałUjazdowski">To jest szerszy problem, w moim przekonaniu. Jak widzę tę listę i niektóre pozycje na tej liście, i słyszę pytania pani senator Biedy, to mam wrażenie, że niektóre organizacje niemające doświadczenia w pracy polonijnej korzystają z decyzji o przeniesieniu środków do Senatu i próbują wejść na pole, na którym do tej pory nie działały. Chcę zapytać po prostu, czy to jest jakakolwiek kontynuacja pracy tego środowiska w sferze polonijnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#BogdanBorusewicz">Szkoła Liderów…</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Trzynaście.)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#BogdanBorusewicz">…im. Zbigniewa Pełczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Tak, założona przez…)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#BogdanBorusewicz">I to jest ta szkoła.</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#HalinaBieda">Panie Marszałku, jeszcze punkt dwudziesty drugi. Tam też jest w Krakowie… To spotkanie ma być w Krakowie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#HalinaBieda">Chodzi o to, że to jest kierunek dotyczący tego, że mają się odbywać w kraju zamieszkania…</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Fedorowicz: Racja.)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#HalinaBieda">A Polonii w Polsce jakby… To jest trochę inaczej.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Polonijna Sieć Obywatelska. Punkt dwudziesty drugi. Tak?)</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#HalinaBieda">Tak. Może tylko w opisie czegoś brakuje. Stąd nasze pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator Ryszard Majer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RyszardMajer">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#RyszardMajer">Taka jedna uwaga proceduralna. Takich rzeczy, o których mówi pani senator Bieda, jest więcej. Bo rzeczywiście np. w punkcie dwudziestym drugim, gdzie występuje Komitet Obrony Demokracji i dostaje 180 tysięcy, jest spotkanie sieciujące w Krakowie, ale też w innych miastach: w Wiedniu, Berlinie, w Zurychu i Londynie. I teraz, Drodzy Państwo, ja sobie myślę tak. Ponieważ komisja wypracowała dokument w miarę komplementarny, te kwoty nam się zgadzają… Jak my teraz zaczniemy rekomendować, przenosić to z miejsca do miejsca, to się zrobi dość duże zamieszanie, w moim przekonaniu. Ja bym proponował, żebyśmy się skupili na tym, żeby, jeżeli ewidentnie nam się coś nie podoba, jest jakiś podmiot, który, nie wiem, nie powinien dostać środków finansowych albo dostaje za dużo… Chodzi o to, żeby nasza dyskusja szła bardziej w tym kierunku. Bo jak zaczniemy przenosić z pozycji na pozycję, no to obawiam się, że my tego konkursu nie przeprocedujemy do połowy roku, a organizacje czekają na te…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#HalinaBieda">Ja tylko w trybie ad vocem. To nie jest kwestia podmiotów, tylko dopytanie w kwestii oferty. Bo my nie mamy nic do podmiotów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#BogdanBorusewicz">Pani senator Zając.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#AlicjaZając">W kwestii organizacyjnej. Po to powołaliśmy komisję roboczą – tak ją będziemy nazywać, bo tu mamy komisję senacką, tam będzie robocza – żeby przygotowała nam wersję, można powiedzieć, prawie ostateczną przed decyzją prezydium. A więc na pewno była pierwsza weryfikacja, dotycząca tego, czy w dziale, dajmy na to, związanym z promocją kultury znajdują się wnioski dotyczące tego tematu, czy w dziale o wzmacnianiu środowisk znajdują się wnioski dotyczące wzmacniania. Wydaje mi się, że wracanie teraz do początku pracy komisji roboczej jest bez sensu, bo my jesteśmy na finiszu, pan marszałek mówił, że jutro spotyka się prezydium. Jest już prawie połowa kwietnia, więc naprawdę zasadnicze sprawy…</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#AlicjaZając">Ja mam uwagę ogólną. Na przykład ktoś wnosi o 400 tysięcy, a dostaje 100 tysięcy. Przeglądnęłam te wszystkie projekty państwa, komisji roboczej, i wydaje mi się, że taki przypadek był dosłownie 1 albo 2 w całości, w tych wszystkich wnioskach. Zostawiam to może z racji tego, że ja jestem pierwszy, może drugi raz na tym rozpatrywaniu, a poza tym chciałabym, żeby przyspieszyć tę procedurę, żeby jak najszybciej można było podpisywać umowy i przekazywać środki. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Ja jeszcze krótko. Chciałabym poprosić o wytłumaczenie tego… Może to się w ogóle nie wyklucza. Jest wyraźnie napisane, że chodzi o wzmacnianie środowisk w krajach zamieszkania. Ale czy to wyklucza jakieś spotkanie, które obędzie się w Polsce? Proszę to jednoznacznie powiedzieć, no bo nie możemy się czepiać wszystkiego, że coś się odbędzie w jakimś mieście w Polsce, a…</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Dlatego chciałabym, żeby to było jednoznacznie powiedziane. Zajmujemy się takimi sprawami, a moim zdaniem to nie powinna być kwestia pierwszoplanowa. Trzeba to tylko ostatecznie wyjaśnić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Senator.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#BogdanBorusewicz">Teraz przewodniczący komisji, pan Walczak. Czy to, że coś odbywa się za granicą… odbywa się w kraju – bo to jest pierwsza kwestia generalna – dla osób z zagranicy, dla Polonii z zagranicy… Czy to eliminuje z konkursu? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WojciechWalczak">Dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WojciechWalczak">Bardzo serdecznie dziękuję za pytania.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#WojciechWalczak">W kierunku pierwszym „Aktywizacja młodego pokolenia Polonii i Polaków mieszkających za granicą” chodzi…</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale o tym już mówiliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Głos z sali: O drugim.)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#WojciechWalczak">O drugim?</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Pierwszy już był.)</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#WojciechWalczak">Przepraszam. „Wzmacnianie środowisk polskich i polonijnych w kraju zamieszkania”. Generalnie w tym kierunku mogą być wydarzenia, które są organizowane w Polsce, ale chodzi o to, żeby beneficjentem była Polonia czy Polacy mieszkający za granicą. Tak że jeżeli oni przyjeżdżają do Polski… Tutaj jest ten zjazd lekarzy polonijnych – oni mogą sobie zorganizować ten zjazd w Polsce. W innych kierunkach jest tak, że nawet jest napisane, jeżeli chodzi o młodzież, żeby ta młodzież przyjeżdżała do Polski na różnego rodzaju kolonie. Tak że to nie jest tak, że oni muszą organizować wydarzenie tam, w kraju zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Czy ja mogę, Panie Marszałku, zapytać o jeszcze jedną rzecz?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze, ale były jeszcze pytania dotyczące…</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kosztów Chicago.)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#BogdanBorusewicz">…poszczególnych wniosków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WojciechWalczak">Odnośnie do pytania pani senator Biedy, jeżeli chodzi o ten wniosek dotyczący strony internetowej, powiem, że generalnie komisja konkursowa na samym początku analizowała oferty pod względem zgodności z kierunkiem i że podeszła do tego bardzo rygorystycznie, ponieważ w całym konkursie tych ofert, które uznała za niezgodne z kierunkiem, wyszło 109, z czego w tym kierunku drugim to było 20–25.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WojciechWalczak">Oczywiście państwo mają skrótową wersję, syntetyczny opis, który tworzył oferent. W ofercie jest oczywiście więcej informacji i takich informacji mogę udzielić. Ale powiem tak. Samo stworzenie strony internetowej, która ma w jakiś sposób integrować seniorów czy też umożliwić wymienianie się informacjami, nie jest powodem do klasyfikacji tego zadania do zadań medialnych. W tym drugim kierunku są, że tak powiem, rozpisane te cele szczegółowe i to również w czasie rozpatrywania, uznawania, czy wniosek jest zgodny z kierunkiem, braliśmy pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#HalinaBieda">Proszę państwa, wyjdzie na to, że ja się czepiam. Widzę, że państwo wszyscy idą w tym kierunku, żeby zrobić to szybko. Okej. Ale może w ogóle zbędne jest to, że my to…</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#HalinaBieda">…oceniamy, skoro komisja wszystko przygotowała świetnie, sprawdziła każdą zgodność. Ja powiem tak. Dostaliśmy to wczoraj wieczorem. Na ile każdy to przeczytał, to ja tego nie oceniam, ja też nie wszystko dokładnie przeczytałam, choć czytałam to do drugiej czy do wpół do trzeciej w nocy. Jeżeli w tytule jest stworzenie strony internetowej i to jest w opisie… Oczywiście wszystko można do wszystkiego podciągnąć. Tak? Wszystkim nam chodzi o to, żeby środowiska polonijne dostały te środki jak najszybciej. Myślę, że co do tego jesteśmy zgodni. I teraz, proszę państwa, albo przyjmiemy zasadę, że jednak możemy mieć jakieś wątpliwości, albo niech komisja w ogóle się tym nie zajmuje, tylko pan marszałek przedstawi to jutro na forum. Jeśli w tytule jest strona internetowa i w opisie jest też tylko strona internetowa, no to z całym szacunkiem, miłością do nas wszystkich, proszę państwa… No dla mnie to jest ewidentne, że powinno to być w mediach.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#HalinaBieda">A to, co pan dyrektor powiedział, że w krajach zamieszkania… Równie dobrze…Wszystko możemy podciągnąć wszędzie, bo np. jest kierunek na rzecz Polaków na Wschodzie, a Polacy na Wschodzie pojawiają się w każdym z tych kierunków. No tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#BogdanBorusewicz">Ale to są 2 rzeczy. Dobra. Pani Senator, po to się zbiera komisja. Mamy 3 godziny…</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Wiem.)</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#BogdanBorusewicz">…na obrady i spokojnie będziemy procedować.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Senator Jerzy Fedorowicz: Nie bardzo. Mamy posiedzenia komisji.)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Równolegle mamy też posiedzenia komisji.)</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze. Ja się nie zgadzam z tezą, że jeżeli napiszemy „w kraju zamieszkania”… To jest niezręczność, ale to nie oznacza, że Polacy ze Wschodu nie mogą być szkoleni w Polsce. I tak robiliśmy od wielu lat. No i podobnie jest teraz, tak?</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.8" who="#BogdanBorusewicz">Ale to jest generalnie. To nie jest tak, że jeżeli napiszemy „wzmacnianie środowisk polskich” albo „szkolenie”, to też będziemy na ten temat rozmawiać. I jeżeli to jest robione w Polsce, to… Inaczej: to nie można tego robić tutaj, w kraju. Można robić. Można to robić za granicą, można w kraju, tylko to musi być adresowane do konkretnego środowiska, czyli do ludzi z Polonii czy do Polaków za granicą. I to jest kwestia generalna.</u>
          <u xml:id="u-26.9" who="#BogdanBorusewicz">Zaś uwagi szczegółowe… Faktycznie ten punkt 5… Ja też się zastanawiam dlaczego strona internetowa nie jest w kierunku dotyczącym mediów. Ja rozumiem, że tłumaczenie jest następujące – że to nie jest wychodzenie na zewnątrz, tylko integracja wewnętrzna…</u>
          <u xml:id="u-26.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Międzypokoleniowa.)</u>
          <u xml:id="u-26.11" who="#BogdanBorusewicz">…tej grupy polonijnej. Czyli to jest w zasadzie na pograniczu. Może być tu, może być tam. Istotne jest, co jest celem, tak? Tutaj celem nie jest informacja na zewnątrz, tak?</u>
          <u xml:id="u-26.12" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.13" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WojciechWalczak">Ja tylko dodam, że np. w kierunku trzecim „Rozwój istniejących i tworzenie nowych struktur polonijnych” również była masa stron internetowych. Strona internetowa jest tylko narzędziem. Oczywiście ma pani senator rację, że trzeba zbadać cel, w jakim powstaje ta strona internetowa. Jeśli powstaje w celu informacyjnym dla integracji, to nie wiem, czy to można zakwalifikować jako media. Prawda? Tak że oczywiście zależy od celu, w jakim jest tworzona strona internetowa.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Media nie są celem samym w sobie.)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dokładnie. To są narzędzia.)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: To znieśmy w ogóle…)</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko to jest środek.)</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#BogdanBorusewicz">Tak, ale… Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Najważniejsza jest treść, a nie tytuł zadania. Treść, treść.)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#BogdanBorusewicz">Zgoda, najważniejsza jest treść.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#BogdanBorusewicz">Teraz tak: jeżeli chodzi o Szkołę Liderstwa im. Zbigniewa Pełczyńskiego, to było pytanie pana…</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#BogdanBorusewicz">Tak, pana senatora…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#ArturKozłowski">Panie Marszałku! Szanowna Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#ArturKozłowski">Jeśli chodzi o Szkołę Liderów, to ja chciałbym…</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Czy to jest ta szkoła, która była…)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#ArturKozłowski">Tak, tak, to jest ta szkoła. Pan prof. Pełczyński za życia wiele, wiele, wiele lat temu gościł w Senacie i uzyskiwał na nią środki. Szkoła Liderów stworzyła taki panel polonijny. To była szkoła specjalnie dla liderów polonijnych młodzieżowych. I Senat przez wiele lat, co najmniej przez 2 poprzednie kadencje, wspierał te działania. Przyjeżdżali liderzy z całej… Młodzi liderzy, bo to chodzi o młodych liderów. Przyjeżdżali młodzi liderzy z całego świata. Szkoła Liderów ma bardzo duże doświadczenie, jeśli chodzi o szkolenia w tym zakresie. Tak że nie jest to nowe zadanie, nie jest to po raz pierwszy…</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Kontynuacja.)</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#ArturKozłowski">Jest to kontynuacja z pewną przerwą, bo parę lat rzeczywiście była przerwa, ale Szkoła Liderów absolutnie ma doświadczenie i również doświadczenie we współpracy z Senatem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#BogdanBorusewicz">Pytanie dotyczyło także kosztów. Tak?</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#BogdanBorusewicz">30 osób – 400 tysięcy zł, czyli…</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Przeniesienia części tych środków.)</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To było w pkcie 16…)</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#BogdanBorusewicz">To jest 13, jeżeli chodzi o liczbę porządkową.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Czy to się pokrywa?)</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#komentarz">(Głos z sali: 16, ten klub sportowy. Tak?)</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#BogdanBorusewicz">Nie, Szkoła Liderów Polonijnych Europy, nie klub sportowy.</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Robi to wrażenie, że mamy nadwyżkę budżetową jako państwo.)</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#BogdanBorusewicz">Dobra, a…</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#komentarz">(Głos z sali: 16.)</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#BogdanBorusewicz">16, tak – Klub Sportowy „Wisłoka Chicago” i „Wisłoka Chicago łączy”.</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan senator Ziemniak.)</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Jednodniowa impreza. Tak?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WojciechWalczak">Już wiem. Mam przed sobą budżet. To generalnie jest rzeczywiście organizacja festynu, w którym ma wziąć udział nie kilkadziesiąt osób, ale generalnie setki osób – jak tutaj oferent przekonuje. Przykładowe koszty – bo tych kosztów jest bardzo wiele – to np. koszty przelotu zaproszonych sportowców, prawda? Jeżeli to są Stany Zjednoczone, to będą pewnego rodzaju koszty.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Z Polski. Tak?)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WojciechWalczak">Również w Stanach Zjednoczonych pomiędzy miastami. Organizacja różnego rodzaju prezentacji plenerowych, pokazy wojskowych pojazdów…</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Dobrze…)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#WojciechWalczak">No generalnie to jest taki zestaw różnych imprez, które są organizowane w ramach pojęcia festynu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#BogdanBorusewicz">To jest organizowane w Chicago?</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Główny Ekspert w Biurze Polonijnym w Kancelarii Senatu Wojciech Walczak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#BogdanBorusewicz">Czyli w Stanach Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#BogdanBorusewicz">Panie Senatorze, czyli koszty są jednak dość duże, jak na pieniądze…</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#BogdanBorusewicz">Nie, nie, tu nie chodzi o przeloty do Chicago, tylko o przeloty w Stanach Zjednoczonych. Tak?</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#BogdanBorusewicz">Koszty w Stanach Zjednoczonych są wysokie.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Na terytorium Stanów.)</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#BogdanBorusewicz">Na terytorium Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#BogdanBorusewicz">Ja uważam, że to jest akurat zrozumiałe, choć na początku też zwróciłem na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#BogdanBorusewicz">Proszę państwa…</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Dokładnie jest wskazane, na co.)</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#BogdanBorusewicz">Proszę państwa…</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#komentarz">(Senator Wojciech Ziemniak: A ja jeszcze mogę?)</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, pan senator Ziemniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WojciechZiemniak">Chcę dopytać o punkt 11. Tutaj jest światowy zjazd polonijnych środowisk… Nie jest podane, gdzie to będzie, tylko: spotkanie polonijnych środowisk medycznych – pół miliona zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#BogdanBorusewicz">Z tego, co usłyszałem, wynikało, że odpowiedź była: w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#komentarz">(Głos z sali: W Warszawie.)</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: A jakie tam są koszty? Dla ilu osób to jest?)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#komentarz">(Senator Wojciech Ziemniak: Ale w kraju zamieszkania.)</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#BogdanBorusewicz">Proszę…</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#komentarz">(Główny Ekspert w Biurze Polonijnym w Kancelarii Senatu Wojciech Walczak: Mogę?)</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#BogdanBorusewicz">Panie Przewodniczący, niech pan nieco szerzej opisze ten zjazd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WojciechWalczak">Jeżeli chodzi o koszty tego zjazdu, oczywiście przykładowe, to są typowe koszty związane z organizacją zjazdu, czyli: wynajem sali, wynagrodzenie wykładowców, wyżywienie uczestników – jest zadeklarowane minimum 600 osób – transport…</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#WojciechWalczak">Już mówię: ma trwać 2 dni…</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Głos z sali: 2 dni?)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#WojciechWalczak">Piątek, sobota. Tak.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pół miliona za 2 dni?)</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#WojciechWalczak">Ale przyjeżdżają… To znaczy w piątek zaczyna się ten kongres z rana, zjazd, tak że prawdopodobnie będą musieli przyjechać dzień wcześniej i dzień później wyjechać, bo kończy się to w godzinach popołudniowych.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Czy w ramach tego także bilety?)</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#WojciechWalczak">Tak.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Bilety także. I to według mnie jest największy koszt.)</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#WojciechWalczak">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#ArturKozłowski">Panie Przewodniczący, jeszcze uzupełnię, że to nie dotyczy tylko lekarzy, ale dotyczy też pielęgniarek i ratowników medycznych. Dla środowisk polonijnych też jest dość istotne, żeby rozszerzyć to i szkolić w Polsce pielęgniarki i ratowników medycznych z państw, które zamieszkują Polacy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#BogdanBorusewicz">Mhm. Ale to jest spotkanie, nie szkolenie.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest spotkanie.)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#BogdanBorusewicz">Spotkanie. To nie jest szkolenie.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Ale to będą zajęcia panelowe.)</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#BogdanBorusewicz">Rozumiem, ale w ciągu 3 dni nie da się przeszkolić, można wymienić doświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze…</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Fedorowicz: Muszę przeprosić, mam posiedzenie komisji. Mogę?)</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#BogdanBorusewicz">Czy są wnioski o nieudzielenie dotacji w poszczególnych propozycjach? Czy są takie wnioski? Czy są wnioski dotyczące obniżenia…</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#BogdanBorusewicz">Wydaje mi się, że jeżeli chodzi o lekarzy, to mamy wyjaśnienie, że w tym są także bilety lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#BogdanBorusewicz">Proponuję zaakceptować kierunek drugi.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Razem z przeniesieniem tej niewykorzystanej kwoty?)</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#BogdanBorusewicz">Nie. Jeżeli chodzi o przeniesienie, to ustaliliśmy, że akceptujemy. Tak?</u>
          <u xml:id="u-37.13" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-37.14" who="#BogdanBorusewicz">A teraz poszczególne propozycje.</u>
          <u xml:id="u-37.15" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze, przechodzimy do punktu… nie do punktu trzeciego, tylko do kierunku trzeciego: „Rozwój istniejących i tworzenie nowych struktur polonijnych”.</u>
          <u xml:id="u-37.16" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#ArturKozłowski">Jeśli pan przewodniczący pozwoli… Jeśli chodzi o kierunek trzeci, to, tak jak państwu wspomniałem, propozycja komisji konkursowej jest taka, żeby środki, które nie zostały, nazwijmy to roboczo, rozdysponowane w kierunku drugim, czyli 1 milion 250 tysięcy zł, przeznaczyć częściowo na kierunek trzeci. I w kierunku trzecim byłyby to 3 zadania. Jeśli państwo senatorowie będą uprzejmi spojrzeć na materiał do kierunku trzeciego, to na stronie 6 kończy się lista ofert, na które zostały przyznane środki w ramach tego kierunku na kwotę 10 milionów zł, tak jak było to przeznaczone w pierwotnym rozdziale prezydium. A, jeśli państwo będą uprzejmi popatrzeć, kolejne 3 pierwsze pozycje byłyby dofinansowane z kierunku trzeciego – te, które znalazły się już na liście rankingowej z pozytywną oceną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze, Panie Dyrektorze, niech pan przeczyta, jakie są te dodatkowe. To jest 600 tysięcy zł. Czyli…</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#BogdanBorusewicz">…tutaj trzeba będzie, jeżeli to zaakceptujemy…</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Głos z sali: 650.)</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: 600.)</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#BogdanBorusewicz">…dodać 600. I będzie 10 milionów 600 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Tak. Już mówię…)</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest to i to.)</u>
          <u xml:id="u-39.8" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-39.9" who="#BogdanBorusewicz">Ja to mam…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#ArturKozłowski">Argentyna – Berisso… Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”: „Argentyna (Berisso, Santa Fe, Córdoba, Buenos Aires) – Wsparcie funkcjonowania struktur organizacji polonijnych” na proponowaną kwotę 200 tysięcy…</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Czyli w Argentynie.)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#ArturKozłowski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Berisso, Santa Fe, Kordoba, Buenos Aires. Potem?)</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#ArturKozłowski">Drugie 200 tysięcy jest dla Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” na: „Wspieranie Polonii w Wielkiej Brytanii: Integracja, Edukacja i Wsparcie Społeczne”. I trzeci wniosek, „Wolności i Demokracji”, na „Utworzenie Centrum Kultury Polskiej w Aberdeen w Wielkiej Brytanii” na kwotę…</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: W Aberdeen.)</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#ArturKozłowski">W Aberdeen. Na 200 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#komentarz">(Głos z sali: I one są na stronie 7.)</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#ArturKozłowski">One są na stronie 7, te pierwsze 3 pozycje, które w normalnym rankingu, że tak powiem…</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Pod kreską.)</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#ArturKozłowski">…zostały pod kreską, ponieważ nie starczyło już środków. Ale jeżeli komisja zaproponowałaby przejęcie tego 1 miliona 250 tysięcy z kierunku drugiego, to wtedy te pierwsze 3 zadania byłyby do dofinansowania kwotą 600 tysięcy zł. Przypominam: w pierwszej pozycji nie 250 tysięcy, a 200 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#komentarz">(Głos z sali: A tu jest 250 tysięcy.)</u>
          <u xml:id="u-40.12" who="#ArturKozłowski">No właśnie, a tu proponujemy 200 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-40.13" who="#ArturKozłowski">Czyli pierwsze 3 pozycje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze. Ja mam 1 drobne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Ja też.)</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#BogdanBorusewicz">To najpierw pani senator Bieda.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#BogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#HalinaBieda">Bo my tu tak trochę kuluarowo rozmawiamy i być może trzeba by zrobić 1 kierunek. Tak? Bo z kolei w kierunku trzecim, gdzie jest „Rozwój istniejących i tworzenie nowych struktur polonijnych”, to nawet w nazwie zadania jest: wzmacnianie pozycji środowisk w kraju zamieszkania. Czyli znowu pytanie: czy nie należałoby tego tam dać? Bo, tak jak mówię, zawsze potem jest ten taki… A być może państwu też byłoby prościej i nam, gdyby nie robić tych kierunków, tak? Bo my potem dyskutujemy, czy strona internetowa ma być w mediach, czy w strukturach, albo, tak jak teraz, czy tworzenie nowych struktur polonijnych to jest wzmacnianie środowisk polonijnych w kraju zamieszkania? Nawet w tytule zadania jest to, co jest tytułem kierunku drugiego. To jest taka uwaga ogólna. I moje zapytanie: może państwu też byłoby prościej, gdyby po prostu nie było tego podziału?</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#komentarz">(Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska: Panie Marszałku, jeśli można…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze. Ale ja też mam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Ja mam jeszcze jedno.)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#BogdanBorusewicz">To proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#HalinaBieda">Bo jest pomoc… Bo jest jeszcze utrzymanie środowisk Polonii na Ukrainie. I tam znowu jest tak, jak było poprzednio: część pierwsza, druga, trzecia, czwarta, piąta – raz cyfrą arabską, raz rzymską…</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Który to jest…)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Fundacje…)</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#HalinaBieda">To jest tak: punkt 7, punkt 8, punkt 11, punkt 14…</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Dobra, różne są.)</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#HalinaBieda">…punkt 20. Wyszło mi, że to jest w sumie 2 miliony 300 tysięcy zł. Wszędzie jest tylko napisane: wspieranie struktur na Ukrainie. Nie wiemy też jakich, czy to dotyczy tych samych, czy różnych. Może to powinno być jedno zadanie, a nie rozbite?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#BogdanBorusewicz">Inaczej: dlaczego jest rozdzielone? Tak?</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#BogdanBorusewicz">Jeżeli pan przewodniczący komisji byłby w stanie odpowiedzieć, to jest pytanie: dlaczego one są rozdzielone, choć, że tak powiem, dotyczą tego samego? Czy terytorialnie są rozdzielone, czy w jakiś inny sposób?</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze. A ja mam jeszcze pytanie o te dodatkowe oferty.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#BogdanBorusewicz">„Wspólnota Polska”– „Wspieranie Polonii w Wielkiej Brytanii: Integracja, Edukacja i Wsparcie Społeczne”. Co tutaj oznacza wsparcie społeczne? Czy to jest 800+, czy coś innego? Co oznacza to wsparcie społeczne?</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#BogdanBorusewicz">Jeżeli możecie państwo odpowiedzieć na to pytanie… I bardzo proszę także na pytania… na wątpliwości pani senator Biedy.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#BogdanBorusewicz">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#EwaPolkowska">Jeśli mogę, Panie Marszałku, to ja najpierw powiem o tych kierunkach i o tym, na co zwróciła uwagę pani senator Bieda.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#EwaPolkowska">To jest tak, że my działamy jako kancelaria w ramach warunków, które prezydium nam stworzyło. I mamy uchwałę z 14 listopada zeszłego roku dotyczącą określenia kierunków działań na rzecz Polonii i Polaków za granicą. I to jest tak, że będziemy wyciągać wnioski także po tej dyskusji, po to żeby to zmienić, jeżeli jest taka potrzeba. Bo, jak państwo pamiętacie, przyjęta została i zaakceptowana taka koncepcja, że te kierunki są w formie niezmienionej – takie, jakie są – do końca kadencji. Chodziło o to, żeby też pewne ramy podejmowania przez państwa racjonalnych decyzji zostały ustalone. Jeżeli jest potrzeba powrotu do kierunków…</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#EwaPolkowska">…właśnie po tej dyskusji, to my też to przemyślimy i przedstawimy państwu jakąś propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#HalinaBieda">Pani Minister, bo moim zdaniem, jak kierunki są…</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#HalinaBieda">…to one mogą być, ale chodzi mi o to, żeby już nie dzielić potem tych środków. To może byłoby prostsze.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Zaraz…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#EwaPolkowska">Możliwe, dlatego że… Odpowiadam na pytanie, które się tu pojawiło: dlaczego są dzielone? No m.in. dlatego że w sposób, powiedziałabym, zadekretowany w dokumentach prezydium jest wprost powiedziane: maksymalna kwota, o jaką mogą się ubiegać organizacje. A więc możliwe, że to dzielenie… Na przykład w tym przypadku 500 tysięcy. A więc możliwe, że to dzielenie – bo mamy do czynienia z dużą organizacją, Wspólnotą, która podzieliła – jest związane z tym, że określiliśmy, że maksymalnie na 1 zadanie w tym kierunku będzie 500 tysięcy zł. To jest też oczywiście dla nas materiał do przemyśleń. I zaproponujemy państwu wyciągnięte wnioski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#EwaPolkowska">A na resztę pytań pan Walczak…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#BogdanBorusewicz">Pan przewodniczący komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WojciechWalczak">Jeżeli chodzi o pytanie o moduły dotyczące Ukrainy, to spojrzałem na przykładowe oferty – zresztą wczoraj też je analizowałem – i to są oferty dotyczące wsparcia poszczególnych środowisk czy organizacji, ale innych. Na przykład w ofercie nr 7 jest to wsparcie dla Stowarzyszenia Kultury Polskiej w Łucku, stowarzyszenia w Dnieprze itd., zaś oferta nr 8 zawiera zupełnie inne stowarzyszenia – w Białej Cerkwi, w Łanowicach, w Żytomierzu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#HalinaBieda">Stąd właśnie był mój wniosek. Bo, zamiast pisać to samo zadanie, wypisać: Łuck – to, to i to. Wtedy my wiemy, że to są po prostu różne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#BogdanBorusewicz">Jasne…</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska: Przyjmujemy…)</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#BogdanBorusewicz">Jasne, jasne. Jeżeli napisalibyście – bo to jest zbyt zwięzła informacja – Łuck, załóżmy, a w innym Biała Cerkiew, to…</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-52.4" who="#BogdanBorusewicz">…od razu byśmy wiedzieli, że to jest podział ze względów…</u>
          <u xml:id="u-52.5" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Terytorialny.)</u>
          <u xml:id="u-52.6" who="#BogdanBorusewicz">…terytorialnych. Albo wnioski różnych organizacji. Tak? Bo tutaj pewne pytania związane są z tym, że to jest zbyt skrótowa informacja. Podobnie, jak dyskutowaliśmy o poprzednim kierunku i pani senator Bieda podnosiła, żebyście napisali tylko – a tutaj w skrócie trzeba było – „wzmacnianie środowisk polskich i polonijnych”, bez „w kraju zamieszkania”. Wtedy nie byłoby…</u>
          <u xml:id="u-52.7" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-52.8" who="#BogdanBorusewicz">…tej wątpliwości pani senator Biedy.</u>
          <u xml:id="u-52.9" who="#BogdanBorusewicz">Dobrze. A…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ArturKozłowski">Odpowiadając na pytanie pana marszałka…</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Społeczne – co to znaczy?)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#ArturKozłowski">…jeśli chodzi o „Wspieranie Polonii w Wielkiej Brytanii: Integracja, Edukacja i Wsparcie Społeczne”… No wsparcie społeczne polega na tym, że organizowane są warsztaty – chodzi o zapewnienie pomocy w zakresie rozwoju osobistego, zawodowego, społecznego – w tym warsztaty z psychologiem. W związku z tym to jest to wsparcie społeczne od strony nie tylko takiej zawodowej, ale również osobistej i psychologicznej dla osób, które na emigracji mają problemy, jeśli chodzi o adaptację itd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję. To już wiem, o co chodzi. Nie chodzi tu o jakieś zapomogi społeczne dla słabo uposażonych, tylko o wspieranie psychologiczne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#BogdanBorusewicz">Czy są jakieś wnioski dotyczące tego kierunku?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#BogdanBorusewicz">Jeżeli nie, to proponuję go przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#BogdanBorusewicz">I przechodzimy do kierunku czwartego: „Promocja Polski i kultury polskiej oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego”.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Panie Przewodniczący, Szanowna Komisjo…)</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#BogdanBorusewicz">Przepraszam, tu mam też taką drobną uwagę: „za granicą” jest niepotrzebne. To wiadomo.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#komentarz">(Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska: Nie, nie… No dobrze, bierzemy to pod uwagę.)</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego w Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Okej.)</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#BogdanBorusewicz">Tak mi się wydaje. Chodzi o to, żeby to się nie myliło. Bo znowu mogą być uwagi, czy to jest jakaś polonijna inicjatywa kulturalna, która się odbywa w Polsce. Mogą być tutaj problemy. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, pan dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ArturKozłowski">To znaczy oczywiście przyjmujemy te uwagi, Panie Marszałku, Wysoka Komisjo, przy czym akurat, jeśli chodzi o ten tytuł, to chodzi o zachowanie dziedzictwa kulturowego i historycznego za granicą, czyli tych wszystkich przedsięwzięć…</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Tak, tak.)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#ArturKozłowski">…muzeów, bibliotek itd., które…</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Aha, o to chodzi. Dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#ArturKozłowski">…znajdują się za granicą. Ale to taka uwaga na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Dobrze. To…)</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#ArturKozłowski">Proszę państwa, jeśli chodzi o kierunek czwarty, to chciałbym tylko państwu powiedzieć, że był to największy kierunek. Wpłynęło 348 ofert. Niestety, biorąc pod uwagę kwotę, która była do dyspozycji, czyli 17 milionów zł, liczba dotowanych zadań to 94, na kwotę 17 milionów zł. I mają państwo te zadania w tym materiale do strony 23. A od strony 23 już są te zadania, które wprawdzie uzyskały rekomendację komisji, ale nie mają dofinansowania ze względu na brak środków. No i na końcu są te odrzucone. Tak że tutaj była największa pula ofert, a więc to była najbardziej pracochłonna część. Komisja konkursowa zdecydowała, że 94 oferty na kwotę 17 milionów zł otrzymają to dofinansowanie w takiej wysokości, jak państwo mają w tej tabeli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, przewodniczący komisji. Czy pan…</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie, pytania.)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#BogdanBorusewicz">Pytania. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#BogdanBorusewicz">Czy są pytania?</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Mogę?)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#BogdanBorusewicz">Pani senator Zając. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AlicjaZając">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AlicjaZając">I to jest właśnie ten dział, który pewno w związku z liczbą ofert ma największe cięcia, w kilku przypadkach o połowę.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#AlicjaZając">Ale wracam jeszcze na moment do poprzedniego, gdzie były najwyższe kwoty, a najmniej wniosków. W zasadzie to początek tytułu zadania „Rozwój istniejących struktur” mógłby się odnosić do całego naszego działania we wszystkich tych działach. Dlatego nie wiem, czy… Bo skoro wiemy, że zawsze najwięcej wniosków jest w dziedzinie kultury, dziedzictwa narodowego i historycznego, a to wszystko jest dosyć drogie, to czy nie zmienić kwot dla tego 1 działu? To taka moja 1 uwaga na przyszłość. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#ArturKozłowski">Jeśli mogę, Panie Przewodniczący… To ja przypomnę państwu, że jeśli chodzi o ten kierunek, wpłynęło 348 ofert na kwotę 98 milionów zł 718 tysięcy zł, a do dyspozycji prezydium była kwota 17 milionów zł. Łącznie, na wszystko. W związku z tym to jest praktycznie 17% potrzeb.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#BogdanBorusewicz">Panie Dyrektorze, ale myślę, że uwaga pani senator Zając jest właściwa. To znaczy widzimy już, że te wcześniejsze kwoty, które były teoretycznie przygotowane, nie odpowiadają zapotrzebowaniu, jakie jest.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Proporcji.)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#BogdanBorusewicz">Tej proporcji. Tu faktycznie…</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: I tu są same konkrety. Tu jest wszystko dokładnie opisane, i w szczegółach, i co do liczb.)</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#BogdanBorusewicz">Zaś jeżeli chodzi o wspieranie organizacji polskich, to pod tym kryje się także bezpośrednio dofinansowanie tych organizacji. To znaczy to nie jest… Bo my nie możemy dofinansować podmiotowo.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#BogdanBorusewicz">Ale pod tym się to kryje, tak? Nie możemy. A więc nie możemy rozpatrywać takich wniosków: dajcie nam na etat albo dajcie nam pieniądze podmiotowo. Ale ja na podstawie swojego doświadczenia wiem, że to się kryje pod tymi ogólnymi wnioskami, tzn. są to w dużej mierze pieniądze na funkcjonowanie tych organizacji polonijnych. Tak?</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#BogdanBorusewicz">Nie ma pytań do pana w tym punkcie, w kierunku czwartym…</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#komentarz">(Dyrektor Biura Polonijnego Kancelarii Senatu Artur Kozłowski: Chyba nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#BogdanBorusewicz">Jest tylko ta uwaga generalna: tutaj w następnym roku trzeba przesunąć środki, bo zapewne proporcje wniosków będą podobne.</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: I akurat, dziwnym zbiegiem okoliczności na pewno, większość tych wniosków obciętych o połowę dotyczy Litwy.)</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#BogdanBorusewicz">Nie, nie. Ale tutaj…</u>
          <u xml:id="u-59.13" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Tych obciętych. Ja mogę podać przykłady.)</u>
          <u xml:id="u-59.14" who="#komentarz">(Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska: W dalszym ciągu…)</u>
          <u xml:id="u-59.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę korzystać z mikrofonu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#EwaPolkowska">W dalszym ciągu – jeśli można – jest tak, zwróćcie państwo uwagę, że w kierunku czwartym alokacja tych środków, które są do dyspozycji Senatu, łącznie jest największa. 17 milionów. Tu była przeznaczona największa pula.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#EwaPolkowska">Ale dla nas na przyszłość jest: dodatkowa weryfikacja, po pierwszym założeniu…</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Jeżeli to samo będzie…)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#EwaPolkowska">…informacja dla państwa i potem tak naprawdę decyzja prezydium o ewentualnej zmianie proporcji przyznanych środków, przed pracą komisji konkursowej. Dokładnie jest tak. To bierzemy pod uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#BogdanBorusewicz">Jeśli nie ma konkretnych wniosków, to proponuję to zaakceptować i przejść do kierunku szóstego: „Działania na rzecz edukacji polonijnej”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#ArturKozłowski">Już, Panie Przewodniczący. Jeśli chodzi o kierunek szósty, to taka 1 uwaga. Otóż prosiłbym też o uwzględnienie, że jeśli chodzi o ten kierunek, to jesteśmy w stałej łączności z instytutem Kolbego, który to instytut, jak państwo doskonale wiedzą, ma nawet większą kwotę niż Kancelaria Senatu na dofinansowanie działań w tym obszarze. W związku z tym myśmy z nimi w pewnym sensie, można powiedzieć, doszli do porozumienia, które zadania oni będą realizować, żeby to się nie dublowało, żeby nie było podwójnego finansowania. I tak, jeśli chodzi o ten kierunek szósty: wpłynęły 133 oferty na kwotę 31 milionów 370 tysięcy zł; do dyspozycji prezydium była kwota 8 milionów…</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Na jaką kwotę?)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#ArturKozłowski">31 milionów 373 tysiące zł. Ale można było rozdysponować czy zaproponować rozdysponowanie kwoty 8 milionów na te oferty. I tak też uczyniono. W związku z tym – jeśli państwo popatrzą na ten materiał – oferty do strony 12, czyli 52 oferty, uzyskały dofinansowanie na ogólną kwotę 8 milionów zł. A od strony 13 są już oferty, które, mimo że zostały zarekomendowane przez komisję, nie uzyskały dofinansowania ze względu na brak środków. I oczywiście na końcu są te, które były pod tzw. kreską, czyli miały mniej niż 60 punktów. Tak że w tym zakresie też propozycja komisji konkursowej jest rozłączna. Proponujemy wykorzystanie tych środków w 100%. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#BogdanBorusewicz">Czy są jakieś uwagi dotyczące poszczególnych projektów? Nie ma. Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#BogdanBorusewicz">W związku z tym proponuję przyjęcie tego kierunku.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#BogdanBorusewicz">Przechodzimy do kierunku siódmego: „Działania na rzecz Polaków na Wschodzie”.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, pan dyrektor Kozłowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#ArturKozłowski">Panie Marszałku! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#ArturKozłowski">No i ostatni kierunek, siódmy, „Działania na rzecz Polaków na Wschodzie”. Tutaj oczywiście tytuł też jest taki dosyć pojemny, bo, jak państwo wiedzą, środowiska polskie na Wschodzie są w różnej kondycji i mają różne możliwości oddziaływania. Ja nie będę tego tematu tu kontynuował. Jak państwo doskonale się orientują, tam są różne potrzeby. Wpłynęło 76 ofert na kwotę 20 milionów 969 tysięcy zł, czyli prawie 21 milionów zł. Do dyspozycji prezydium była kwota 4 milionów zł. I propozycja komisji jest taka, żeby dofinansować 20 zadań. Przy tym tutaj jest ten element, o którym mówiłem przy kierunku drugim, tzn. – jeśli państwo popatrzą na materiał do kierunku siódmego – do strony 4 jest kwota 4 miliony zł, a od strony 5… Tam pierwsze 2 zadania, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”… Zresztą oba zadania dotyczą wsparcia działalności Hospicjum im. bł. ks. Michała Sopoćki w Wilnie, w kwocie 210 tysięcy zł i 440 tysięcy zł –mówię o propozycji komisji konkursowej. Czyli to jest kwota 650 tysięcy zł. I to jest ta druga część uwolnionych środków z kierunku drugiego, czyli połowa kwoty 1 milion 250 tysięcy zł. Ponieważ to są zadania, które, mimo że uzyskały, proszę zwrócić uwagę, 87 punktów, ze względu na brak środków niestety nie uzyskałyby dofinansowania, gdyby nie przesunięto środków, o których już była mowa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#BogdanBorusewicz">Panie Dyrektorze, a ja mam wątpliwości co do finansowania hospicjum z pieniędzy polonijnych. Proszę mi wyjaśnić, jaki tu jest aspekt polonijny.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#BogdanBorusewicz">Tak.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#BogdanBorusewicz">Oczywiście hospicjum to jest bardzo ważna rzecz, ale czy to nie jest finansowanie, dofinansowywanie litewskiej służby zdrowia, która ma jednak obowiązek tego typu działania podejmować? Mnie się wydaje, że przyporządkowanie tego działalności polonijnej, tzn. danie pieniędzy na to hospicjum przy założeniu, że mają tam być Polacy albo osoby pochodzenia polskiego, jest absolutnie nieakceptowalne. Proszę mi powiedzieć, jaki tu jest aspekt polonijny, bo to są pieniądze, które przeznaczamy dla Polaków na Wschodzie, dla Polonii i… No, w tym przypadku są to Polacy na Wschodzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WojciechWalczak">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#WojciechWalczak">W kierunku siódmym „Działania na rzecz Polaków na Wschodzie” jest podpunkt „Pomoc socjalna i charytatywna, w tym organizacja tej pomocy”. W hospicjum w Wilnie, które zostało założone przez polską siostrę Marzenę Rak…</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Michaelę Rak.)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#WojciechWalczak">…Michaelę Rak, leczą się Polacy i Litwini. Tyle ma to wspólnego z Polonią, że pacjentami są również Polacy, Polacy ciężko chorzy, którzy swoje ostatnie chwile tam spędzają.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#WojciechWalczak">Niestety nie mam informacji, jakie są proporcje, ilu jest tam Polaków, a ilu Litwinów, ale można przypuszczać, że większość to Polacy.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Ja mam informację, że 6…)</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#WojciechWalczak">Nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Nie ma pan takiej wiedzy?)</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#WojciechWalczak">Nie mam takich informacji. Na stronach internetowych też tego nie było.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator Komarnicki. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WładysławKomarnicki">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#WładysławKomarnicki">Przez 10 lat pomagałem hospicjum w Gorzowie Wielkopolskim, dlatego wiem, że hospicja zawsze są niedofinansowane, obojętnie w jakim państwie. Chcę powiedzieć, że znam osobiście siostrę Michaelę Rak, bo 10 lat ratowałem z nią hospicjum w Gorzowie Wielkopolskim. Michaela Rak pojechała na Litwę i jako pierwsza pokazała wrażliwość, jeżeli chodzi o umieranie ludzi. Ona to stworzyła, to jest ikona naszego państwa. Powiem więcej: Michaela Rak wykonała ciężką, trudną pracę, a tam bardzo mocno rzucano jej kłody pod nogi, nawet podpalono to hospicjum. No, spotkała się z wielkim niezrozumieniem, ale wykonała heroiczną robotę. Ja mogę powiedzieć – a znam ją osobiście – że to jest wyjątkowa kobieta. Wiem, że ona dobrze spożytkuje te pieniądze, naprawdę uszlachetniając odchodzenie człowieka na tamten świat. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#BogdanBorusewicz">Panie Senatorze, ja nie mam wątpliwości co do tego, ja tylko pytam, jaki tu jest aspekt polonijny. Były już takie sytuacje, były podobne sytuacje. My np. sfinansowaliśmy ośrodek zdrowia, przychodnię w Gruzji i wtedy też padło pytanie o aspekt polonijny tego typu działań. W służbę zdrowia można władować każde pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#BogdanBorusewicz">Mam pytanie. Ile dotacji poszło łącznie na to hospicjum, dotacji ze strony Polski? 6 milionów? 5 milionów?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Ale ono nie jest finansowane…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WojciechWalczak">W tamtym roku Senat nie finansował hospicjum.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Nie, nie, ale poprzednio…)</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#WojciechWalczak">Wcześniej, w ubiegłych latach, rzeczywiście było ono finansowane. O ile się orientuję – w ofercie jest to przedstawione – w ubiegłych latach było ono również finansowane przez KPRM.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WładysławKomarnicki">Tylko jedno zdanie, Panie Przewodniczący. Michaela Rak, siostra Michaela Rak, jest chyba najlepszym na świecie ambasadorem Rzeczypospolitej, jeżeli chodzi o wrażliwość. Mogę tylko tyle dodać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#BogdanBorusewicz">Panie Senatorze, a ja nadal się zastanawiam nad aspektem polonijnym. Nie będę proponował w tej chwili odejścia od tego wsparcia, ale uważam, że zagubiliśmy gdzieś aspekt… Będę prosił o dokładniejszą informację o tym polonijnym aspekcie. Przed następnym konkursem będę o to pytał, drążył…</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Senator Władysław Komarnicki: Bardzo dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#BogdanBorusewicz">…bo to są pieniądze adresowane do Polonii. Trudno powiedzieć, ilu Polaków czy ile osób pochodzenia polskiego będzie z tego korzystać. W zasadzie są to trudne pytania, dlatego że każdy, kto tam się zgłosi, powinien otrzymać pomoc. Jeśli mówimy o pomocy, to ten aspekt nie jest istotny, jednak dla mnie jest istotne, jak to wygląda od strony polonijnej.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#StanisławGogacz">Ja chciałbym zwrócić uwagę na coś, co być może troszeczkę rozjaśni nam, z jakiego powodu prowadzimy tę dyskusję. Otóż ja byłem oddelegowany na ogólnopolski koncert charytatywny w Sycowie, a tam odbywała się również zbiórka na to właśnie hospicjum na Litwie. Miałem okazję zapoznać się z tą ideą, z tą inicjatywą, jak również poznać siostrę Rak. To, co mnie najbardziej uderzyło, to ten fakt, że – a to nie wybrzmiało w tej dyskusji, którą teraz prowadzimy – hospicjum, które tworzy siostra Rak, jest pierwszym hospicjum na Litwie. Na Litwie do tej pory nie było żadnego hospicjum. Wydaje się, że jeżeli mielibyśmy uzasadniać w jakiś sposób… Te środki, które przeznacza na to Senat, powinny iść na założenie tego hospicjum. To, czy udzielanie świadczeń w tym hospicjum będzie później kontynuowane, to jest sprawa osobna. Chodzi o to, żeby pokazać Litwinom… Bo sami Litwini, jeśli dobrze pamiętam tę dyskusję w Sycowie… No, tu trzeba mieć pewne umiejętności, trzeba wiedzieć, jak w ogóle założyć takie hospicjum. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#BogdanBorusewicz">To są pieniądze na kontynuowanie… Parę milionów już wyłożono. Ja nie jestem w stanie odpowiedzieć ile, Biuro Polonijne też nie jest w stanie. Kilka milionów, z KPRM przede wszystkim, zostało wyłożonych na to hospicjum i ono funkcjonuje. Przed nami dylemat, czy mamy to dalej utrzymywać, jak długo mamy to utrzymywać z pieniędzy polonijnych.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#BogdanBorusewicz">Może zakończmy tę dyskusję. Ja nie proponuję ścięcia tego finansowania, tylko zwracam uwagę na pytanie, czy to jest działanie polonijne.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#BogdanBorusewicz">Proponuję zaakceptować te wnioski. No, to są te 2 sumy przesunięte z kierunku…</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Głos z sali: …drugiego.)</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#BogdanBorusewicz">…drugiego. Tak, one zostały przesunięte. Czy akceptujemy to przesunięcie? Proponuję zaakceptować propozycję…</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Jedynka i dwójka z tej dodatkowej listy.)</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#BogdanBorusewicz">Tak, tak, w ramach kierunku siódmego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WładysławKomarnicki">Panie Przewodniczący, jedno zdanie. Wszyscy w Wilnie wiedzą, że to jest placówka polonijna, polska, naprawdę wszyscy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#BogdanBorusewicz">Panie Senatorze, dla mnie pytanie podstawowe brzmi… Jest pan w stanie odpowiedzieć, jaki tu jest aspekt polonijny?</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Senator Władysław Komarnicki: Rozumiem. Przepraszam, że tak emocjonalnie… Przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Pomoc charytatywna dla Polonii.)</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Ale mnie się wydaje, że to zależy… Można, Panie Przewodniczący?)</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Mikrofon, Panie Senatorze.)</u>
          <u xml:id="u-76.6" who="#BogdanBorusewicz">Włączony jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Włączyłem.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#KazimierzMichałUjazdowski">To zależy jednak od naszej interpretacji. Jeśli uznaliśmy, że walka z bezdomnością wśród Polaków jest celem polonijnym, to w kraju, w którym nie ma usług hospicyjnych, nie ma ich w ogóle, objęcie nimi części Polaków jest działalnością społeczną w sferze polonijnej. To od naszej interpretacji zależy. Gdyby to był kraj, w którym te usługi istnieją, to można byłoby dać znak zapytania. Wydaje mi się, że to od naszej decyzji zależy, od naszej interpretacji.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#BogdanBorusewicz">No, więc moja interpretacja jest negatywna.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Ja wiem, negatywna.)</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#BogdanBorusewicz">Dlatego nie przychylam się do państwa argumentów. Kontynuujemy to, ale w pewnym momencie trzeba powiedzieć, że to powinno przejść na garnuszek państwa czy społeczeństwa litewskiego.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator przywołał pewną sprawę, tę dotację, którą przeznaczaliśmy na powrót bezdomnych z Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Dajemy chyba…)</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#BogdanBorusewicz">Tak? Dajemy?</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#BogdanBorusewicz">W stosunku do tego też mam pewne obiekcje, bo 12 lat temu daliśmy chyba 800 tysięcy na ten powrót. Jakiś podmiot te środki otrzymał, a potem je oddał, ponieważ okazało się, że życie pod mostem w Wielkiej Brytanii jest bardziej korzystne niż w Polsce. Był tylko jeden powrót, a daliśmy na to kilkaset tysięcy, 800 tysięcy. A więc trzeba ostrożnie…</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, Pani Senator.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AlicjaZając">Dobrze, że pan marszałek przywołał ten przykład, bo czasem ktoś, mówiąc hasłowo, chce zrobić coś dobrego dla kogoś, kto tej pomocy nie chce. Tymczasem hospicjum to jest miejsce szczególne, gdzie pozwala się w godnych warunkach odejść z tego świata osobom cierpiącym na najcięższe choroby. Przepraszam, Panie Marszałku, ale w naszym wieku, w wieku 70+, dyskusja o hospicjum… Zwłaszcza że wśród senatorów jest wiele osób, które chorowały na choroby nowotworowe, które mają w rodzinie takie osoby. A jeżeli ktoś prowadzi hospicjum, nawet w Polsce… No, na Litwie to jest jedyne hospicjum, ale nawet w Polsce hospicja prowadzą zgromadzenia zakonne. Państwa nie stać na taką działalność, finansują to oddolnie Polacy. Przed laty sama organizowałam bale charytatywne na rzecz budowy takiego zakładu pielęgnacyjno-opiekuńczego. Tam całą pracę wolontariusze wykonują. Jest dochodzący lekarz, są pracujące zawodowo siostry, pielęgniarki, a reszta jest robiona społecznie. Dlatego my jesteśmy częścią tej działalności charytatywnej, jako Senat również pomagamy Polakom. Ci Polacy na Litwie nie są w stanie przyjechać tutaj, do Polski, żeby uzyskać pomoc w tych ciężkich chwilach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#BogdanBorusewicz">I nie powinni przyjeżdżać. Tak, to jest jasne.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#BogdanBorusewicz">Proszę państwa, przyjęliśmy ten ostatni kierunek.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#BogdanBorusewicz">Porządek…</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#komentarz">(Senator Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska: Przepraszam, czy ja mogę jeszcze jedno zdanie dodać? Chciałabym przekazać pewną informację.)</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MałgorzataSekułaSzmajdzińska">Ja tak króciutko. Ponieważ na ostatnim naszym posiedzeniu mówiłam o harcerzach, chciałabym powiedzieć, że bardzo się cieszę, że związek harcerstwa dostanie te środki na obóz, właściwie na kolonie letnie. Chciałabym także powiedzieć, że byłam na posiedzeniu Rady Organizacji Harcerskich – to jest organizacja działająca pod auspicjami pana prezydenta – i przekazałam harcerzom prośbę, żeby dobrze przygotowywali wnioski, żeby się kontaktowali z państwem, jak będą składać te wnioski. No, chodzi o to, żeby były one korzystnie dla nich rozpatrzone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: A będą wnioski ogólne, takie do protokołu?)</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#BogdanBorusewicz">Tak, mogą być ogólne, bo już zatwierdziliśmy te kierunki. Ja też mam pewien wniosek ogólny.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, pani senator Bieda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#HalinaBieda">Pierwszy wniosek jest taki, żeby w przyszłości… Myślę, że państwo, przynajmniej w części, wiedzą, jakie podmioty polonijne to realizują. I to też tak jakby terytorialnie… Bo jak np. zadanie jest dzielone…</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Nazwa organizacji i siedziba tej organizacji…)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#HalinaBieda">Organizacji polonijnej, tak.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: To też jest istotne, nie?)</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#HalinaBieda">Tak, tak. To samo dotyczy sytuacji, kiedy wsparcie jest dzielone, np. w przypadku organizacji na Ukrainie. Tu też powinno być pokazane, gdzie to jest.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#HalinaBieda">Kolejny wniosek dotyczy tego, żeby jednak się zastanowić… Bo te kierunki rzeczywiście się mieszają. Może wypisać w regulaminie te priorytety? Ja uważam, że i dla państwa, i dla nas potem… Wtedy nie będzie pytań, czemu ta strona… No, tu jest medium, a mamy to w innym kierunku. Coś się dzieje poza granicami, a my wspieramy to w Polsce. Wydaje mi się, że państwu też będzie wtedy łatwiej, a my na pewno będziemy dostawać mniej pytań.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#HalinaBieda">I jeszcze taki wniosek, żeby jesienią, czyli przed ogłoszeniem konkursu, zrobić szkolenie dla środowisk polonijnych, żeby Biuro Polonijne wyjaśniło, jak wypisywać te wnioski. Może państwo będą chcieli z nami popracować, żeby po prostu ten proces usprawnić. No, dla nas to jest naprawdę trudne, bo dostajemy po południu kilkaset stron do przejrzenia. Albo spróbujmy to robić rzetelnie – jeśli tak, to potrzebujemy trochę więcej czasu – albo po prostu przegłosujmy taki zapis w regulaminie, że my to tylko przyjmujemy do wiadomości, bez możliwości zmian. Ale to jest, jak mówię, temat do dyskusji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#BogdanBorusewicz">Nie, nie… Jeżeli jest taki wniosek, to ja się nie zgadzam.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Nie, ja tylko mówię, że to jest temat do dyskusji.)</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator Gogacz i pan senator Ziemniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#StanisławGogacz">Ja chciałbym o coś zapytać, a to w związku z tym, że prawie co roku uczestniczę – wspominałem już o tym, zresztą zostałem tam oddelegowany przez Senat – w ogólnopolskim koncercie charytatywnym na rzecz Polaków na Wschodzie. Ten koncert odbywa się w Sycowie obok Wrocławia. Byłem ostatnio na tym koncercie i tam również proszono mnie o wsparcie. To właśnie ten podmiot, który organizuje ten koncert, prosił o wsparcie, jeżeli chodzi o środki z Senatu. Mam na myśli zadanie pn. „Organizacja XXII Ogólnopolskiego Koncertu Charytatywnego na Rzecz Pomocy Rodakom na Wschodzie”. Tenże podmiot, który to organizuje, to jest Stowarzyszenie „Rodzina Kolpinga”. Ja starałem się dzielnie – pozwalam sobie na określenie „dzielnie” – przewertować te dokumenty, ale nie znalazłem tego. Być może to moje niedopatrzenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Jest 50 tysięcy.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#komentarz">(Senator Stanisław Gogacz: Jest, tak?)</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Chyba o więcej wnioskowali, ale 50 tysięcy dostali.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#komentarz">(Senator Stanisław Gogacz: Chciałbym właśnie się dowiedzieć…)</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Jest pytanie, czy… Bo to jest dwudziesta druga edycja. Pytanie, czy rzeczywiście ta redukcja ma sens.</u>
          <u xml:id="u-86.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Proszę państwa, zakończyliśmy procedowanie.)</u>
          <u xml:id="u-86.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-86.7" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Proszę odpowiedzieć, czy dostali dotację, a jeżeli tak, to w jakiej wysokości.)</u>
          <u xml:id="u-86.8" who="#KazimierzMichałUjazdowski">50 tysięcy dostali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#BogdanBorusewicz">Tak? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator Ziemniak…</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#BogdanBorusewicz">Za chwilę spróbujemy…</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-87.5" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, pan senator. Pan senator Ziemniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#WojciechZiemniak">Ja patrzę przyszłościowo, chodzi mi o przyszły rok. Na poprzednim posiedzeniu komisji wspominałem o tym, żeby ewentualnie dzielić to na mniejsze kwoty. Dostałem takiego SMS-a od pana Sławomira Iwanowskiego, redaktora naczelnego pisma wydawanego w Wiedniu: „Dzień dobry, panie senatorze. Jeżeli będzie pan dziś na obradach komisji emigracji, proszę zabrać głos i powiedzieć, że lepiej będzie, gdy większej liczbie organizacji polonijnych zostaną przyznane mniejsze kwoty dofinansowania, niż gdy duże kwoty dostaną nieliczne organizacje. Już pan ten postulat zgłosił. Ma pan w 100% rację. Pismo «Polonika», które od 30 lat nieprzerwanie wydawane jest w Austrii, nie otrzymało w tym roku żadnego dofinansowania. Wystarczy nam nawet minimalna kwota. Niestety jest zero”. Więc jednak jest takie oczekiwanie ze strony tych środowisk. Byłoby dobrze, gdyby oni coś dostali. Tak jest tutaj dalej napisane: „W tym roku obchodzimy jubileusz 30 lat istnienia pisma, a tutaj, zamiast gratulacji Senatu, nagły brak jakiegokolwiek wsparcia. Bardzo proszę o jakąś interwencję. Dla nas liczy się każda kwota, nawet niewielka. Pozdrawiam, Sławomir Iwanowski”. Przekazuję głos z zagranicy, nie swój. To tak na poparcie tego, co ja mówiłem. Warto by to ewentualnie uwzględnić. Poza tym z tych materiałów wynika, że komisja dzieli te kwoty, nie wszystkim przyznaje tyle, o ile wnioskowano, obcina te środki. A więc jednak jest to uzasadnione, tylko trzeba się temu przyjrzeć. Ale to już w przyszłym rozdaniu, nie w tym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#BogdanBorusewicz">Wielokrotnie było tak, że jak coś obcinaliśmy, to podmioty się wycofywały. My to ograniczaliśmy, a one twierdziły, że tak nie można. No, jednak nie możemy mechanicznie tego robić.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#BogdanBorusewicz">Oczywiście dopuszczalny jest lobbing na poziomie naszej komisji, to jest dopuszczalne. Nie może być lobbingu na poziomie komisji konkursowej, tu sytuacja musi być czysta. Odczytał pan tę wiadomość, my tego posłuchaliśmy. Ja akurat nie zgadzam się z tą propozycją, żeby dzielić środki w taki sposób, by obdzielić jak największą liczbę podmiotów. Niestety nie zawsze tak się da. Były takie sytuacje, że dzieliliśmy te kwoty, zmniejszaliśmy te kwoty, a podmioty odmawiały, bo nie były w stanie wykonać tego, co miały zrealizować. W przypadku wydawania pisma także nie można zejść poniżej pewnej kwoty, jeśli chce się to pismo wydać. Tak że ja rozumiem, że to jest lobbing. No, on jest dopuszczalny.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#BogdanBorusewicz">W tej chwili zakończyliśmy procedowanie. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#BogdanBorusewicz">Mam też ogólną propozycję. Dołączam się do wniosku pani senator Biedy, żeby jednak spróbować zrobić internetowe szkolenie dla tych podmiotów, ogłosić je w internecie. No, nie chodzi o to, żeby ściągać ludzi z całego świata, bo na to musielibyśmy mieć osobną pulę pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#BogdanBorusewicz">Tak, online, szkolenie online. Trzeba je zapowiedzieć, trzeba spróbować to zrealizować. Zobaczymy, ile podmiotów się zgłosi. Jeżeli to będzie kilka podmiotów, to pojawi się pytanie, czy w ogóle należy to robić. Ale możliwe, że… To znaczy musimy mieć…</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Takie zapytanie najpierw…)</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#BogdanBorusewicz">Żeby mieć spokojne sumienie, musimy spróbować…</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: …nauczyć ich.)</u>
          <u xml:id="u-89.11" who="#BogdanBorusewicz">…tym podmiotom pomóc, nauczyć je tego. Nie chodzi o to, żeby wykonywać to za nich, żeby przygotowywać za nich wnioski. Tego nie możemy robić. No, niektórzy to robili i teraz mają prokuratorów na głowie.</u>
          <u xml:id="u-89.12" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Nie wolno nam.)</u>
          <u xml:id="u-89.13" who="#BogdanBorusewicz">A więc tego nie możemy robić, ale szkolenie zrobić możemy. Można oczywiście pokazać jakieś przykładowe rozwiązania, pokazać, jakie są błędy. Państwo wiecie mniej więcej, jakie błędy występują najczęściej w tych wnioskach, one się zapewne powtarzają. Ja na tym zakończę.</u>
          <u xml:id="u-89.14" who="#BogdanBorusewicz">Aha, proszę mi powiedzieć, przypomnieć, jak będzie wyglądał następny konkurs. Kiedy będzie otwarcie konkursu, a kiedy jego zakończenie? Jakie macie propozycje?</u>
          <u xml:id="u-89.15" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-89.16" who="#BogdanBorusewicz">Nie, nie, ale musimy naciskać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#EwaPolkowska">Panie Marszałku, jeśli można, powiem o zamierzeniach. Przede wszystkim poczekamy na państwa decyzje i rekomendacje w zakresie kształtowania projektu budżetu Kancelarii Senatu na przyszły rok. Naszym zamierzeniem jest to, żeby, tak jak zapowiedzieliśmy, przyspieszyć rozpatrywanie tego, przyspieszyć ogłoszenie konkursu, tak żeby odbył się on na jesieni tego roku. Rzecz w tym, żeby nie obywało się to równolegle, w tym samym czasie, kiedy organizacje składają sprawozdania z lat poprzednich.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Czyli początek roku… Bo to akurat…)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#EwaPolkowska">Chcemy skończyć do końca tego roku. Chcemy zakończyć postępowanie konkursowe, tak żeby…</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Zakończyć nowy konkurs do końca roku?)</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#EwaPolkowska">Tak, konkurs na następny rok. Chodzi także o to, żeby absolutnie uwzględniać… Nie chcemy obcinać środków na realizację zadań, które realizowane są na początku roku. Jak państwo wiecie, refinansować nie możemy. Niektóre zadania mają obcięte środki – także to, o którym wspominał pan senator Gogacz – ze względu na to, że dana impreza odbywała się w styczniu czy w lutym. My możemy finansować tylko przyszłe zadania, nie możemy refinansować w późniejszym czasie tego, co się już wcześniej zdarzyło. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#EwaPolkowska">Nie pozwala na to ustawa o finansach publicznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 31)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>