text_structure.xml 59.3 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 8 minut 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Bogdan Borusewicz)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#BogdanBorusewicz">Otwieram ósme posiedzenie Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#BogdanBorusewicz">Przypomnę, jaki był proponowany porządek obrad: w punkcie pierwszym – informacja Ministerstwa Edukacji Narodowej o wynikach audytu przeprowadzonego w Instytucie Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, punkt drugi – informacja Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego o bieżącej i planowanej działalności.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#BogdanBorusewicz">Czy są uwagi do porządku?</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#BogdanBorusewicz">Nie ma, więc przechodzimy…</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#BogdanBorusewicz">A, oczywiście witam panią minister Joannę Muchę z Ministerstwa Edukacji Narodowej; pana Marka Kucińskiego, dyrektora Departamentu Kontroli i Audytu; panią Magdę Witan, zastępcę dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej; panią dyrektor Urszulę Starakiewicz-Krawczyk i pana Aleksandra Hetkę, radcę prawnego z Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#BogdanBorusewicz">Poproszę panią minister o zabranie głosu w ramach punktu pierwszego, czyli o informację Ministerstwa Edukacji Narodowej o wynikach audytu przeprowadzonego w Instytucie Rozwoju Języka Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Dzień dobry wszystkim szanownym państwu! Czy ja mam stąd zabierać głos, czy…)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Tam, tak? Dobrze, przepraszam bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#BogdanBorusewicz">Może pani tutaj, może tam… Ale sympatyczniej jest z mównicy, dlatego że wtedy wszyscy się widzimy, jesteśmy do siebie twarzą, a nie tyłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JoannaMucha">Szanowny Panie Marszałku! Wszyscy Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JoannaMucha">Przepraszam bardzo, nigdy nie miałam okazji przemawiać w tej sali, mimo wieloletniego doświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: A, to teraz pani będzie…)</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JoannaMucha">Trema, trema.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#JoannaMucha">Szanowni Państwo, jak wiecie, mam już jakieś doświadczenie organizacyjne w instytucjach państwowych, moje doświadczenia z lat 2011–2013 też nie należały do łatwych, ale muszę powiedzieć, że jeśli chodzi o Instytut Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego, to nasze zaskoczenie, moje zaskoczenie było naprawdę ogromne, bo tak źle zarządzanej organizacji, instytucji państwa polskiego jeszcze nie widziałam. Nawet nie wyobrażałam sobie, że to może tak funkcjonować. W związku z tym zarządzenie audytu, zarządzenie bardzo głębokiej kontroli, bardzo wnikliwej kontroli było rzeczą absolutnie oczywistą. Wnioski z tej kontroli są druzgocące. To one skłoniły nas do natychmiastowej zmiany dyrektorów – i dyrektora, i zastępcy dyrektora instytutu – do wyznaczenia nowego zarządu. Muszę się pochwalić, że pani Urszula Starakiewicz-Krawczyk, która jest dzisiaj dyrektorką instytutu, doprowadziła instytut do takiego stanu, że, wyobraźcie sobie państwo, rada instytutu, która jest radą powołaną przez naszych poprzedników, wraz z kilkoma osobami, które z naszego ramienia weszły do tej rady, jednogłośnie przyjęła nowy plan pracy, nasze pomysły na nową strategię i sposób funkcjonowania. Myślę, że już sam ten fakt wskazuje na to, że rzeczywiście instytut jest dzisiaj zarządzany fenomenalnie. Co jest najważniejsze, ten instytut będzie po prostu dobrze służył Polonii i Polakom za granicą, będzie wzmacniał nasze relacje, będzie rzeczywiście służył temu, żeby język polski był nauczany, nauczany skutecznie, żebyśmy słyszeli język polski częściej i w większej liczbie miejsc w świecie.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#JoannaMucha">A teraz już przechodzę do kwestii kontroli. Jak państwo wiecie, instytut jest państwową osobą prawną i działa od 15 grudnia 2022 r. To jest świeża instytucja, powołana wtedy, kiedy… Najpierw, jak państwo pamiętacie, środki na współpracę z Polonią przeszły do KPRM, później z KPRM trafiły właśnie do instytutu. Celem działalności instytutu, zgodnie z art. 3 ustawy, jest wspieranie rozwoju języka polskiego za granicą. W związku z niepokojącymi informacjami dotyczącymi instytutu postanowiliśmy przyjrzeć się niektórym aspektom jego działalności. Została zarządzona kontrola, której celem była ocena wybranych obszarów działalności bieżącej, a także przyjrzenie się procesowi naboru ofert w otwartych konkursach i wniosków w trybie ciągłym oraz ocena prawidłowości organizacji I Światowego Kongresu Edukacji i Nauki Polskiej za Granicą. W skrócie przedstawię państwu najważniejsze ustalenia kontrolerów, a jeżeli będą jakieś pytania, jeżeli pojawi się potrzeba dokładniejszej informacji, to albo ja, albo moi współpracownicy z radością tych informacji udzielimy.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o bieżącą działalność instytutu, szczególnie bulwersujące były 2 podstawowe ustalenia. One może nie brzmią jakoś bardzo bulwersująco, ale bardzo mocno wpływały na funkcjonowanie instytutu. Przede wszystkim dyrektor instytutu pobierał wynagrodzenie przewyższające dopuszczalną kwotę ustaloną zgodnie z art. 8 ustawy o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi. W dodatku wynagrodzenie to w wysokości 34 tysięcy zł…</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#komentarz">(Senator Jerzy Fedorowicz: O Boziu…)</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#JoannaMucha">…nie zostało ustalone przez ministra. Proszę państwa, było ono wypłacane jedynie na podstawie wniosku dyrektora popartego przez nadzorującego członka kierownictwa resortu pana ministra. Minister edukacji i nauki w związku z powołaniem dyrektora instytutu przydzielił mu z dniem 15 grudnia 2022 r. wynagrodzenie miesięczne w wysokości 19,5 tysiąca brutto.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#JoannaMucha">Drugie najpoważniejsze ustalenie: w instytucie nie było polityki rachunkowości. Jak państwo wiecie, to oznacza zarzut karny, to jest już sytuacja zarzutu karnego. W instytucie nie było polityki rachunkowości. Nie przyjęto polityki rachunkowości ani instrukcji obiegu dokumentów finansowo-księgowych, nie dokonywano kontroli dokumentów finansowych, nie robił tego główny księgowy, nie dokonywano także weryfikacji dowodów księgowych pod względem merytorycznym, formalnym i rachunkowym.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#JoannaMucha">Chciałabym państwu unaocznić, jak mniej więcej wyglądała sytuacja naboru wniosków, wyboru wniosków. Otóż komisje konkursowe, które działały w instytucie, nie miały przyjętych żadnych regulaminów swojego funkcjonowania, nie miały przyjętych żadnych kryteriów, według których oceniano te wnioski, nie miały żadnych kart ocen. Właściwie cały proces naboru i oceniania był zawieszony w powietrzu, tak bym powiedziała. Nie mamy… No, przepraszam, że powiem to wprost, ale mam głębokie przekonanie, wewnętrzne przekonanie, że wnioski były wybierane na takiej zasadzie, że wiadomo było, kto ma dostać dofinansowanie. Mówię o swoim głębokim przekonaniu</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#JoannaMucha">Jeśli zaś chodzi o rozliczanie tych przedsięwzięć, tych wniosków, to myślę, że pani dyrektor mogłaby przekazać tutaj bardzo wiele ciekawych informacji, np. opowiedzieć o sytuacji, kiedy jedna z organizacji, która współpracowała z beneficjentami – wiecie państwo, że tu zawsze był pośrednik – chcąc rozliczyć swoje przedsięwzięcia, przyniosła po prostu karton dokumentów i powiedziała: wybierzcie sobie do określonych konkursów, to jest cały karton faktur, proszę bardzo, to jest wasze zadanie, wybierzcie sobie. Oczywiście nie zgodziliśmy się na takie funkcjonowanie, na taki tryb rozliczania. W tej chwili każde z tych przedsięwzięć jest rozliczane oddzielne, ci pośrednicy musieli jednak wykazać się swoją własną aktywnością. No, chcę państwu po prostu unaocznić, z czym mieliśmy do czynienia na samym początku. W tej chwili mamy już podpisaną umowę… Wchodzę już trochę w drugi punkt. Zaczynamy nabór wniosków do poszczególnych konkursów, więc w moim przekonaniu sytuacja jest już dzisiaj klarowna.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#JoannaMucha">Kontynuuję, jeśli chodzi o kontrolę. Jak nietrudno się domyśleć, taka organizacja części finansowej musiała mieć skutki oddziałujące także na działalność statutową. I tak na realizację przedsięwzięcia pod nazwą „Powrót do korzeni – festiwal dla Polonii” dokonano wypłaty przyznanych środków w wysokości ponad 130 tysięcy zł niezgodnie z §4 ust. 2 umowy, tj. po terminie obowiązywania umowy, co stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Z wyjaśnień wynikało, że kierownik działu merytorycznego nie poinformował księgowości o konieczności przelania środków.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#JoannaMucha">Z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych decyzją dyrektora instytutu przedłużono termin składania sprawozdań z realizacji ofert w ramach konkursów „Wspieranie edukacji polonijnej i polskiej poza granicami Polski w 2023 r.” oraz „Wspieranie dzieci i młodzieży polonijnej oraz polskiej mieszkającej poza granicami Polski w 2023 r.” do 31 stycznia 2024 r. Jak wyjaśniał zastępca dyrektora, decyzja wynikała z przyczyn technicznych o charakterze obiektywnym, związanych z wdrażaniem modułu sprawozdań, a także z długotrwałą absencją pracownika pełniącego obowiązki kierownika departamentu odpowiedzialnego m.in. za obsługę umów, w tym za rozliczenie sprawozdań. Konkursy na 2023 r. przedłużono do 2024 r. No, dobrze, to pewnie zostanie w protokole, można będzie jeszcze do tego wrócić.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#JoannaMucha">Wymienione nieprawidłowości skutkowały nie tylko negatywną oceną działalności, ale także zawiadomieniem skierowanym do prokuratury i przygotowaniem wniosku do rzecznika dyscypliny finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#JoannaMucha">W ramach audytu otwartych konkursów oraz naboru wniosków stwierdzono, że w wytycznych instytutu nie zostały określone zasady przyznawania punktów w ramach kryteriów oceny merytorycznej ofert. To jest to, o czym mówiłam. Nie było wskazanych kryteriów oceny ofert. W rozporządzeniu określono jedynie maksymalną możliwą do uzyskania liczbę punktów za poszczególne kryteria, bez wskazania, jakie elementy danego kryterium złożona oferta musi spełniać, aby otrzymać konkretną liczbę punktów. Nie określono zasad przyznawania punktów według kryteriów, którymi instytut kierował się przy wyborze oferty. Nie określono progu punktowego, który jednoznacznie wskazywałby, czy dana oferta została wybrana, czyli otrzymała ocenę pozytywną, czy została odrzucona, czyli otrzymała ocenę negatywną.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#JoannaMucha">Dyrektor instytutu nie zapewnił możliwości prawidłowego składania ofert w otwartych konkursach ofert, zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu w sprawie wsparcia udzielanego przez instytut. No, m.in. do oceny merytorycznej były dopuszczane oferty niepodpisane przez oferentów, a więc niespełniające wszystkich wymogów określonych w rozporządzeniu. Członkowie komisji konkursowej na posiedzeniach komisji przedstawiali oceny wraz z liczbą przyznanych przez nich punktów oraz proponowaną kwotą dofinansowania ofert przydzielonych im przez przewodniczącego komisji konkursowej, a powinni byli oceniać po prostu każdą ofertę z osobna.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#JoannaMucha">W ramach naboru wniosków nie przedstawiono oświadczeń 2 osób wchodzących w skład 7-osobowej komisji konkursowej, tj. sekretarza komisji i przedstawiciela ministra właściwego do spraw zagranicznych, że nie zachodzi żadna okoliczność powodująca wyłączenie ich z udziału w odpowiednio wyrażeniu opinii oraz ocenie wniosku, a także że nie zachodzą żadne okoliczności mogące budzić uzasadnione wątpliwości co do ich bezstronności względem podmiotu ubiegającego się o wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#JoannaMucha">Eksperci nie przedstawili uzasadnień wyboru i proponowanej przez nich wysokości kwoty na realizację przedsięwzięć, które różniły się od kwot zawartych w ofertach. Jeszcze raz to powiem: żadnego uzasadnienia, a kwoty różniły się od kwot, które były proponowane w ofertach. Ponownie rozpatrywane były wnioski ocenione negatywnie pod względem merytorycznym, co stanowiło rażące naruszenie przepisów rozporządzenia. Równie nierzetelnie przebiegał proces związany z eksperckimi umowami cywilnoprawnymi. Najważniejsze nieprawidłowości: tytuły umów o dzieło nie pokrywały się z przedmiotem umów, protokoły odbioru dzieł nie pokrywały się z przedmiotem umowy, protokoły odbioru dzieł dostarczano przed zawarciem umów o dzieło lub w trakcie realizacji umów.</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#JoannaMucha">Na zakończenie chciałabym zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt. Instytut zawierał umowy roczne, przewidziane do realizacji w roku 2024, i 2-letnie, na lata 2023–2024, do czego w naszym przekonaniu nie miał prawa. W aktach prawnych, na podstawie których instytut działa oraz udziela wsparcia, tj. w ustawie z dnia 7 października 2022 r., prawodawca nie wprowadził przepisów dotyczących ogłaszania konkursów na okres dłuższy niż 1 rok oraz zawierania przez instytut wieloletnich umów dotacyjnych. Tak jak powiedziałam, instytut nie miał prawa podpisywać wieloletnich umów. Również ogólne przepisy prawa, w tym dotyczące finansów publicznych, przepisy mające zastosowanie wobec instytutu, nie przewidują takiego uprawniania.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#JoannaMucha">Reasumując: w każdym z badanych obszarów stwierdzono nieprawidłowości, a najważniejsze z nich, wcześniej omówione, stanowiły bezpośrednią przyczynę odwołania dyrekcji instytutu w trybie natychmiastowym.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#JoannaMucha">Szanowni Państwo, ja powiedziałam o nieprawidłowościach, o tym, co już zostało stwierdzone. Przypuszczam, że będziemy stwierdzać kolejne nieprawidłowości, bo niektóre tematy dopiero rozpoznajemy, a kopiemy bardzo głęboko. Ale chcę też powiedzieć, że jeśli chodzi o instytut, mieliśmy po prostu do czynienia z olbrzymią nieprzyzwoitością, nawet tam, gdzie tych przepisów nie łamano. Mieliśmy do czynienia np. z podpisywaniem umów na wynajem powierzchni dla instytutu. Te powierzchnie są absolutnie nieadekwatne do skali funkcjonowania instytutu. Przepłacone umowy są podpisane w taki sposób, że ich rozwiązanie oznaczałoby bardzo wysokie kary. W naszym przekonaniu mieliśmy też do czynienia z zatrudnieniem osób, które – wszystko na to wskazuje – po prostu nie do końca wywiązywały się z jakichkolwiek obowiązków w swojej pracy. A więc naprawdę w każdym aspekcie i w każdym miejscu, które było sprawdzane, widzieliśmy i widzimy nadal ogromne nieprawidłowości. Ale jestem przekonana, że uda nam się je wyprostować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#BogdanBorusewicz">Teraz pytania do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator Fedorowicz. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JerzyFedorowicz">Przepraszam, ale po raz pierwszy, odkąd w ogóle jestem w parlamencie, po raz pierwszy od blisko 20 lat, usłyszałem tego rodzaju raport. To jest dla mnie rzecz niewyobrażalna. Muszę zadać pytanie: jakie będą dalsze kroki? Przecież my musimy absolutnie doprowadzić do zakończenia tej sprawy, żeby w przyszłości takie rzeczy się nie zdarzały.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JerzyFedorowicz">Moje pytanie brzmi tak: czy nowy dyrektor został mianowany po konkursie, czy to było po prostu zwykłe mianowanie?</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JerzyFedorowicz">I drugie: czy za ten stan rzeczy nie odpowiada minister Czarnek, który tutaj, na posiedzeniu naszej komisji, mojej też, komisji kultury, rekomendował powstanie instytutu mimo naszych sprzeciwów? Te sprzeciwy dotyczyły nie tylko celu, ale i np. nazwy instytutu. Nazwanie instytutu języka polskiego imieniem św. ojca Kolbego, kiedy w Polsce mamy noblistów, to był jakiś nonsens. Pani Minister, to są te 2 króciutkie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo, może jeszcze pana senatora, ministra sprawiedliwości, dopuszczę do zadania pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AdamBodnar">Bardzo dziękuję, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AdamBodnar">Szanowna Ministro, bardzo dziękuję za to sprawozdanie, za przedstawienie tej informacji. Ja chciałbym spytać o 2 sprawy. Pierwsza związana jest ze skalą działalności instytutu, ponieważ tutaj, w Senacie, bardzo pieczołowicie, skrupulatnie zajmujemy się dystrybucją środków na rzecz Polonii. Są to, szczerze mówiąc, stosunkowo niewielkie środki. Organizacje pozarządowe są tymi środkami bardzo zainteresowane, teraz czekają na rozstrzygnięcie konkursu. Czy moglibyśmy to porównać i zobaczyć, o jakiej skali środków publicznych mówimy? Czy mogłoby to wybrzmieć?</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#AdamBodnar">I drugie pytanie: czy w związku z tym audytem państwo jako ministerstwo planują złożenie zawiadomienia do prokuratury?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#BogdanBorusewicz">Ja także mam parę pytań. Chciałbym poprosić panią minister o informację, jaka suma została wydana.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki był budżet…)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#BogdanBorusewicz">Pytam o budżet, czyli o to, jaka kwota została wydana i czy są jakieś środki niewydane. No, to jest rzecz istotna. I czy były jakieś decyzje, już po państwa kontroli, o zwrocie środków przez podmioty, które je otrzymały?</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#BogdanBorusewicz">Teraz poproszę o odpowiedź, a potem pan senator Ujazdowski i pani senator… Wszystko widzę, Pani Senator. Widzę panią, proszę się nie denerwować.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JoannaMucha">Dziękuję bardzo, Panie Marszałku.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o to, co zrobimy… To było pierwsze pytanie pana senatora Fedorowicza: co zrobimy, żeby wyprowadzić instytut z tego stanu? Tak jak powiedziałam, mam głębokie wrażenie, że większość spraw udało nam się już doprowadzić do takiego stanu, w którym podejmujemy decyzje dotyczące tego, w którą stronę dalej pójdziemy, czy to będą właśnie zawiadomienia do prokuratury, czy innego typu działania. Ale mam wrażenie, że sytuacja prawna jest w tej chwili opanowana. Olbrzymim wysiłkiem tego dokonano. Odbyliśmy wiele narad z prawnikami, które były konieczne do tego, żeby to się udało. No, czasami naprawdę mieliśmy do czynienia z sytuacjami bardzo trudnymi, bardzo niejednoznacznymi, jeśli chodzi o ocenę prawną.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o odpowiedzialność pana ministra Czarnka, to ja nie mam najmniejszych wątpliwości, że ponosi on odpowiedzialność polityczną za funkcjonowanie tego instytutu. Czy tutaj będziemy mieli do czynienia z odpowiedzialnością prawną? Na to pytanie w tej chwili nie jestem w stanie odpowiedzieć, potrzeba nam jeszcze trochę więcej czasu.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#JoannaMucha">Czy były konkursy na dyrektora, wicedyrektora? Rozumiem, że pan senator pyta o poprzedniego dyrektora i wicedyrektora. Nie było konkursów, oni zostali po prostu powołani.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o skalę działalności instytutu, to tutaj spoglądam na swoich współpracowników, ale wydaje mi się, że to były 92 miliony zł w ubiegłym roku.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: Tak, 92 miliony…)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Tam trzeba nacisnąć przycisk.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">W zeszłym roku dotacja celowa to były 52 miliony. Do tego było 12 milionów… prawie 13 milionów dotacji podmiotowej. W tym roku ta dotacja jest wyższa. Łącznie są to 92 miliony, z czego 72 miliony to jest dotacja celowa z tego roku.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Fedorowicz: Złodzieje normalnie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JoannaMucha">To są bardzo poważne kwoty. Jeszcze raz przypomnę, że instytut działał w ten sposób, że najczęściej pośrednicy – to są głównie 3 duże organizacje, które współpracują z Polonią – przekazywali te środki do bezpośrednich beneficjentów. My otrzymaliśmy również informacje o bardzo wielu nieprawidłowościach na etapie tego przekazywania środków. Każda z tych spraw jest w tej chwili na bieżąco i oddzielnie sprawdzana. Naprawdę chcemy wyjaśnić każdą z nich w sposób absolutnie jednoznaczny.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o zawiadomienia do prokuratury, to na tę chwilę 2 zawiadomienia do prokuratury zostały złożone. Poprawcie mnie państwo, jeśli… Tak, 2 zawiadomienia poszły do prokuratury. Nie wykluczam, że w prokuraturze znajdą się jeszcze kolejne.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o decyzje o zwrocie środków, to są podejmowane decyzje o zwrocie środków. Jeśli chodzi o skalę tych decyzji o zwrocie środków, to… Czy pani dyrektor jest w stanie mi tę skalę przypomnieć? Pytam o skalę decyzji o zwrocie środków. Myślę, że na tę chwilę możemy z grubsza określić tę liczbę. Czy nie jesteśmy przygotowani na to?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Nie jestem w stanie podać teraz konkretnej kwoty, dlatego że rozliczenia dotacji zeszłorocznych cały czas trwają, niestety do tej pory spływają do nas zwroty. To działa w ten sposób, że my przesyłamy ciągle zapytania w sprawie rozliczeń zeszłorocznych, w efekcie te rozliczenia są korygowane, a my dostajemy zwroty. W związku z tym jak zakończą się zwroty, będę w stanie podać państwu pełną informację.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JoannaMucha">Ja mogę powiedzieć, że mieliśmy do czynienia np. z takimi sytuacjami, że 1 faktura była przedstawiana jako rozliczenie w 3 różnych konkursach. A więc naprawdę musieliśmy z ogromną, ogromną wnikliwością podejść do tych rozliczeń, tak żeby rzeczywiście nie mieć najmniejszych wątpliwości co do tego, że to zostanie rozliczone rzetelnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#BogdanBorusewicz">Pan senator Ujazdowski. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KazimierzMichałUjazdowski">Mówiąc językiem sportowym, chciałbym skrócić grę i odnieść się do tego, co kluczowe i co dotyczy przyszłości. Ale najpierw o przeszłości…</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Senator Halina Bieda: To jest drugi punkt…)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#KazimierzMichałUjazdowski">No, ale jest kwestia ekonomii czasu. Zresztą drugi punkt jest w moim przekonaniu wątpliwie skonstruowany, bo on zakłada istnienie tej instytucji, a ja pytam o to, czy ona ma w ogóle sens. Senat Rzeczypospolitej Polskiej w ubiegłej kadencji był przeciwny powołaniu tej instytucji. Dlaczego? Dlatego że uznaliśmy, iż można i trzeba finansować w większym stopniu szkolnictwo polonijne w ramach dotychczasowego instrumentarium prawnego. O ile pamiętam, rząd był w tej sprawie podzielony. Minister Dziedziczak był przeciwny temu przedsięwzięciu, a ministerstwo edukacji po prostu skorzystało z tego nadzwyczajnego zaboru środków na oświatę mniejszości niemieckiej i po pewnych wahaniach zbudowało tę instytucję. A więc moje zasadnicze pytanie dotyczy tego, czy to w ogóle ma sens. No, ten audyt jest wiarygodny pod warunkiem, że ta instytucja będzie zlikwidowana, a Ministerstwo Edukacji Narodowej będzie finansować szkolnictwo polonijne w ramach dotychczasowego instrumentarium prawnego, bez podtrzymywania egzystencji kolejnej struktury biurokratycznej. A więc o to chcę zapytać: czy to jest dyskusja o zakończeniu działalności instytutu i powrocie do form, które się sprawdzały? Jeśli za mało było tych środków, to trzeba te środki zwiększyć, ale MEN dobrze sobie z tym radził bez tego instytutu. Czy państwo, wbrew dotychczasowemu stanowisku ugrupowań politycznych tworzących obecny rząd, chcecie tę instytucję podtrzymać pod innym kierownictwem i w innej formie? Oto jest kluczowe pytanie. W moim przekonaniu najpierw należy na nie odpowiedzieć, a potem procedować, bo to jest istota rzeczy. No, nasze dotychczasowe stanowisko podważało sens tej instytucji, dlatego że można było w większym stopniu finansować oświatę polonijną bez jej tworzenia. A więc czy my przystępujemy do likwidacji, czy też to jest zapowiedź dalszego istnienia instytucji, która w moim przekonaniu jest w pewnym stopniu skazana na marnotrawstwo. No, nie na korupcję, ale w pewnym stopniu na marnotrawstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Odpowiedzieć?)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#BogdanBorusewicz">To pytanie zasadnicze.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#BogdanBorusewicz">Ja też się zastanawiam po tej informacji, którą usłyszałem, po informacji o zakresie nieprawidłowości, czy tej instytucji nie należy w ogóle rozwiązać. Rozumiem, że jak taka instytucja zostanie powołana, bardzo trudno potem z niej zrezygnować.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#BogdanBorusewicz">Rozumiem też pracowników, problem pracowników. A czy mogłaby pani powiedzieć, ile osób instytut zatrudnia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JoannaMucha">Szanowny Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JoannaMucha">Bardzo dziękuję, Panie Senatorze, za to pytanie. Rzeczywiście wydaje mi się ono pytaniem absolutnie kluczowym, odpowiedź jest absolutnie kluczowa. Podchodziliśmy do odpowiedzi na to pytanie bez dogmatu. Rzeczywiście odbyliśmy pewną wewnętrzną rozmowę i podjęliśmy namysł nad tym, czy instytut powinien pozostać, czy też nie. W naszym przekonaniu powinniśmy utrzymać funkcjonowanie instytutu. To, że on funkcjonował źle, nie znaczy, że nie możemy sprawić, żeby zaczął funkcjonować dobrze.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#JoannaMucha">I teraz może parę zdań z szerszej perspektywy. Chcemy…</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: Zwycięstwo urzędników nad…)</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#JoannaMucha">Myślę, że nie, Panie Senatorze, dlatego że…</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Senator Kazimierz Michał Ujazdowski: …Doświadczenia ludzkości przemawiają.)</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#JoannaMucha">Chcemy jako nowa koalicja rządząca wypracować zupełnie nową strategię pracy z Polonią i z Polakami za granicą, to jest nasz cel. Chcemy, żeby róże instytucje, które działają na rzecz Polonii i Polaków za granicą, zaczęły działać wspólnie. Bo problem państwa polskiego polegał na tym, że instytucje, które do tej pory funkcjonowały w naszej architekturze państwowej, nie widziały się wzajemnie. My chcemy, żeby takie instytucje, jak właśnie instytut Kolbego czy ORPEG… A są jeszcze działania KPRM czy działania senackie. Chodzi o to, żebyśmy zaczęli wzajemnie widzieć swoje działania i wzajemnie łapać synergię między tymi działaniami. Tymczasem zadania, które są zdefiniowane dla instytutu Kolbego, są inne niż te, które są zdefiniowane dla pozostałych instytucji. Rozpoczęliśmy taką właśnie współpracę między tymi instytucjami po to, żeby ta oferta dla Polonii i Polaków za granicą była skoordynowana przez państwo polskie i była ciekawa, była fajna, była naprawdę nowoczesna, była czymś innym niż do tej pory. Dla przykładu powiem państwu, że rozpoczęliśmy też prace nad tym, żeby udostępnić Polakom za granicą, Polonii, cyfrowe narzędzie do nauki języka polskiego wykorzystujące sztuczną inteligencję, wykorzystujące możliwości, jakie daje nam nowoczesny świat. Szczerze powiem, że jestem zaskoczona, że wcześniej takiej oferty nie było, że wcześniej takich starań nie było. A jeśli były, to były bardzo ograniczone i na pewno nieskoordynowane. To jest tylko jeden przykład takich działań. Wierzcie mi państwo, że tych działań jest znacznie, znacznie więcej. Tak jak mówię, pozostawiona w instytucie rada, w której byli przedstawiciele z tej strony sali senackiej, jednoznacznie pozytywnie zaopiniowała plany naszego instytutu. To też świadczy o tym, że to są naprawę koncyliacyjnie wypracowane pomysły.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o stan zatrudnienia, to poproszę panią dyrektor o dokładną liczbę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">W momencie, w którym przyszliśmy do instytutu, instytutu zatrudniał 36 osób. Z 13 osobami na ten moment mamy rozwiązane umowy, więc aktualny stan zatrudnienia to 23 osoby. Pewnie 35 osób to jest taka optymalna liczba… Jesteśmy aktualnie w procesie rekrutacji specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Dziękuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#BogdanBorusewicz">Pani senator Bieda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#HalinaBieda">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#HalinaBieda">Ja chciałabym dopytać. Jak wiemy, instytut Kolbego, to znaczy ten pomysł wziął się pierwotnie głównie z poprawki posła Kowalskiego, który zabrał 40 milionów na nauczanie…</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#HalinaBieda">Okej.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#HalinaBieda">…Zabrał 40 milionów na nauczanie języka niemieckiego jako języka mniejszości. Potem przez blisko rok czy nawet ponad rok myśmy jako komisja emigracji domagali się zwrotu tych pieniędzy… One na początku, pierwotnie miały być skierowane tylko na nauczanie języka polskiego w Niemczech. I szkoły polskie w Niemczech przez półtora roku nie miały środków – KPRM im nie dał, bo stwierdził, że skoro mają dostać te ekstra 40 milionów, to nie ma potrzeby jakby dodatkowego dawania. No ale nie było instytutu, tak jak pan senator powiedział, byliśmy przeciwni… Ja chciałabym o coś dopytać, ale odpowiedź mogę również otrzymać na piśmie. Jako grupa polsko-niemiecka w przyszłym tygodniu jedziemy na spotkanie z naszymi odpowiednikami w Bundesracie. Po pierwsze, ile środków wydano na szkoły polskie w Niemczech? To może być na piśmie… Ja z panią dyrektor o tym już rozmawiałam, tak że my jesteśmy w kontakcie. I proszę może też o informację, jakie kraje, to znaczy szkoły w jakich krajach otrzymały środki i jakie to były środki. Przy okazji sprawdzenia, jakie środki poszły na szkoły polskie w Niemczech, można od razu sprawdzić, jak było w innych krajach. Jak się to ma do zapowiedzi, które… Czyli tak: jakie środki i do jakich krajów, ze szczególnym uwzględnieniem szkół polskich w Niemczech. Ja nie muszę tej odpowiedzi mieć teraz, ale zależy mi na tym, żeby ją otrzymać przed tą naszą wizytą w Niemczech. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Bardzo dziękuję. Czy mogę?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo. Proszę, Pani Minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#JoannaMucha">Pani Senator, my oczywiście przygotujemy bardzo dokładną informację dla pani. Tak jak pani prawdopodobnie doskonale wie, rząd niemiecki poprzez swojego pełnomocnika, pana Nietana, wydał decyzję o przeznaczeniu dość dużych środków, bo 5 milionów euro, na nauczanie języka polskiego przez organizację KoKoPol. My mieliśmy do tej pory problem polegający na tym, że my nie umieliśmy po te środki sięgnąć. Jednym z zadań, które stawiam przed instytutem Kolbego, jest to, żeby w taki sposób zorganizować naszą Polonię, jej funkcjonowanie, Polaków, żeby byli w stanie po prostu o te środki się postarać, o te środki wnioskować, czyli z niemieckich środków nauczać języka polskiego. Cały czas uważamy, że ze względu na liczbę polskich dzieci w Niemczech jest to suma niewystarczająca. Warunkiem jest jednak to, żebyśmy najpierw wykorzystali tę kwotę, która została przyznana – po to, żeby móc powiedzieć, że potrzebujemy więcej. Bo skoro nie wykorzystujemy tych środków, to trochę trudno starać się o kolejne. Dokładną informację dla pani oczywiście przygotujemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#BogdanBorusewicz">Pan marszałek Grodzki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#TomaszGrodzki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#TomaszGrodzki">Pani Minister, dziękuję za ten raport, syntetyczny raport. Ja podzielam zdanie pana senatora Fedorowicza, że to jest przerażające. Ja byłem dyrektorem szpitala przez 18 lat i mi nie przyszło do głowy, żebym sam sobie wyznaczał pensję. To zawsze było zadanie organu założycielskiego. Raz przy budowie studni za parę tysięcy przekroczyliśmy przewidzianą kwotę o jedną złotówkę i musiałem się spowiadać przed rzecznikiem dyscypliny, o jedną złotówkę. Pytanie filozoficzne, czy to była bezmyślność, bezczelność, czy poczucie bezkarności, możemy pozostawić bez odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#TomaszGrodzki">Istota mojego pytania w nawiązaniu do tego, co mówił pan senator Ujazdowski i co generalnie mówi filozofia Senatu… Mamy czyste sumienie, bo byliśmy przeciwni tworzeniu czegoś, co najwyraźniej zostało potraktowane jako kolejna przepompownia pieniędzy, ale trochę nas irytuje, że wszystkie pieniądze dla Polonii idą przez pośredników. To jest od lat rzecz nie do odkręcenia…</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak…)</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#TomaszGrodzki">…chociaż wydawało się, że ORPEG działał, zwłaszcza w niektórych krajach, całkiem dobrze… Czy nie warto się zastanowić w gronie KPRM, MSZ i Senatu, który kiedyś dysponował 109 milionami na Polonię, teraz ma ich 10, ale z nadzieją na więcej… Chodzi o to, żeby wreszcie zmienić filozofię wspierania Polonii. To od lat jest zabetonowane. Ci, którzy z tego korzystają, są szczęśliwi, a na biurku kolejnych marszałków Senatu leżą sterty skarg ze strony Polonii, że za mało, że za późno itd., itd. To jest pytanie, na które nie oczekuję w tej chwili odpowiedzi. Wydaje mi się, że skoro przez 4 lata – mam nadzieję, że dłużej – będziemy sprawować władzę, to można by tę filozofię ustanowioną lata temu, jeszcze za czasów pana marszałka Stelmachowskiego, wreszcie przemyśleć na nowo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Jeśli mogę…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#BogdanBorusewicz">Ja chciałbym uzupełnić to pytanie i zapytać, czy w związku z tym, że dyrektor pobierał uposażenie niezgodnie z zasadami, to znaczy znacznie wyższe – jak rozumiem, to uposażenie miało być na poziomie 19,5 tysiąca, a on pobierał 34 tysiące – instytut zwrócił się o zwrot, zażądał zwrotu pobranego niesłusznie uposażenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JoannaMucha">Jeśli pozwolicie państwo, to najpierw odpowiem na pytanie pana senatora Grodzkiego. Wydaje mi się, że to pytanie rzeczywiście trafia w punkt. Mam wrażenie, że cała nasza polityka dotycząca pracy z Polonią, z Polakami za granicą była w dużym stopniu… No, jednym z głównych problemów byli właśnie ci pośrednicy, którzy stali pomiędzy państwem polskim a bezpośrednimi beneficjentami. Mamy ogromną liczbę sygnałów od różnych organizacji polonijnych, że jeśli nie miały one kontaktu z tymi pośrednikami, to nie miały najmniejszych szans na to, żeby uczestniczyć w jakichkolwiek programach. I to jest problem, który trzeba rozwiązać. Mamy na to pomysł. Będziemy proponowali inne funkcjonowanie, tak żeby i ci dotychczasowi pośrednicy mieli co robić, i sama Polonia… Chcemy stworzyć takie możliwości ofertowania, żeby rzeczywiście cała Polonia, wszystkie organizacje polonijne mogły z tych polskich środków korzystać.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o to ustalenie wynagrodzenia, to ja może powiem państwu, w jaki sposób to wyglądało. Otóż pan dyrektor skierował prośbę do ministerstwa o podwyższenie wynagrodzenia i ta prośba została opatrzona słowem „zgoda” przez członka kierownictwa, który nie miał uprawnień do tego, żeby taką zgodę wydać. W związku z tym w naszym przekonaniu, jeśli chodzi o stan prawny, to chyba nie jesteśmy w stanie pociągnąć do odpowiedzialności pana dyrektora… Ale poproszę pana mecenasa albo panią dyrektor o odniesienie się do tego problemu w bardziej dokładny sposób.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Jeśli chodzi o wynagrodzenie dyrektora Gołębiowskiego, to ta sprawa, tak jak pani ministra powiedziała, jest skomplikowana. To, co my zrobiliśmy, a o czym pani ministra nie wspomniała… Średnie miesięczne wynagrodzenie byłego wicedyrektora, uwzględniające premię, to były blisko 42 tysiące 800 zł miesięcznie, czyli znacząco więcej niż wynagrodzenie pana dyrektora. O zwrot kwot wykraczających poza ustalony poziom wynagrodzenia zwróciliśmy się do pana…</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Do obu panów.)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Do pana wicedyrektora już zwróciliśmy się o zwrot. W przypadku pana dyrektora… No, sprawa jest w toku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#BogdanBorusewicz">Rozumiem, że się zwróciliście…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JoannaMucha">Jeśli chodzi o wicedyrektora, to już się zwróciliśmy, a jeśli chodzi o dyrektora, to sprawa jest w toku, bo jest trochę bardziej skomplikowana prawnie.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: A wicedyrektor?)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JoannaMucha">Do wicedyrektora zwróciliśmy się o zwrot, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#BogdanBorusewicz">Czy są jeszcze pytania do pani minister?</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#BogdanBorusewicz">Ja mam prośbę do pani minister. Ja bym poprosił o listę, dostarczenie komisji listy końcowych beneficjentów rozstrzygnięć konkursowych. To nie będzie, nie wiem, udostępniane nagle wszystkim…</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Joanna Mucha: Oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#BogdanBorusewicz">Jak otrzymamy tę listę, to zostanie ona złożona w sekretariacie komisji do zapoznania się. Senat dysponujący tą resztówką środków, 10 milionami, też przyznaje… I zobaczymy, czy to się nie powtarza, czy nie było sytuacji takich, o jakich pani mówiła, to znaczy że pieniądze na to samo zadanie były wypłacane z 3 różnych źródeł albo że były te same wnioski w kilku źródłach. No, to się niestety zdarzało.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#BogdanBorusewicz">Skoro nie ma pytań, to przechodzimy do puntu drugiego…</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#komentarz">(Senator Ryszard Majer: Panie Marszałku, można?)</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#BogdanBorusewicz">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RyszardMajer">Jedna wątpliwość mi się zrodziła po tym, co pan marszałek raczył powiedzieć. Pani Minister, czy lista beneficjentów środków z instytutu jest w jakiś sposób utajniona, czy ona jest na stronie instytutu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JoannaMucha">Ta lista nie jest w żaden sposób utajniona. Miałam właśnie powiedzieć, że… Ona jest jawna, ale z radością ją państwu udostępnimy…</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Senator Ryszard Majer: Jawna, okej.)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#JoannaMucha">…tak żebyście państwo mogli przejrzeć i kwoty, i zadania.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#JoannaMucha">Kiedy mówiłam o osiąganiu synergii, o konieczności skoordynowania pracy różnych ośrodków państwa polskiego, które działają na rzecz Polonii i Polaków za granicą, to chodziło mi dokładnie o to, żeby nie finansować podwójnie różnego typu zadań i kierować środki tak, żeby one po prostu jak najbardziej skutecznie działały.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Bogdan Borusewicz: Dziękuję bardzo…)</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#JoannaMucha">Ostatnie zdanie, jeśli mogę… Bardzo liczymy na dobrą współpracę z Senatem w tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Minister.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#BogdanBorusewicz">Przechodzimy do punktu drugiego: informacja Instytutu Rozwoju Języka Polskiego o bieżącej i planowanej działalności.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#BogdanBorusewicz">Kto w tym punkcie zabierze głos?</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#BogdanBorusewicz">Pani dyrektor, proszę bardzo… Tylko która pani dyrektor? Zapraszam tutaj, będziemy mieć kontakt wzrokowy.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#BogdanBorusewicz">Pani dyrektor Urszula Starakiewicz-Krawczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Chciałabym zacząć od tego, że wczoraj odbyła się prezentacja naszego programu. Ta prezentacja była online i każdy z państwa, jeżeli miałby czas i ochotę, może się z tą prezentacją zapoznać. Ona trwa mniej więcej pół godziny i bardzo szczegółowo mówi o planach naszego instytutu. Jeżeli czegoś zabraknie w tym moim podsumowaniu, to bardzo prosiłabym o sięgnięcie do tamtego materiału.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Tak jak pani ministra powiedziała, podpisaliśmy już umowę na ten rok. Kwota dotacji celowej to 72,5 miliona zł. Największa kwota jest zarezerwowana na utrzymanie i funkcjonowanie szkół i przedszkoli polonijnych i polskich za granicą, w tym 12 milionów zł przeznaczone jest na kontynuację umów 2-letnich, które zostały podpisane w zeszłym roku. Mieliśmy z nimi ogromne problemy – o tych wyzwaniach już była mowa – ale z racji na ważny interes publiczny, bo szkoły czekają na finansowanie, zdecydowaliśmy się te umowy utrzymać. To jest 12 milionów zł na, że tak powiem, kontynuowane umowy i 15 milionów na umowy nowe w obszarze utrzymania i funkcjonowania szkół.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Drugim największym zadaniem, jakie w tym roku realizujemy, jest dofinansowanie wypoczynku letniego dzieci polonijnych i polskich zarówno w Polsce, na obozach organizowanych w Polsce, jak i poza granicami kraju. Wtedy są to obozy, wypoczynek z językiem polskim albo z wyraźnymi elementami języka polskiego. Tutaj mamy kwotę 11 milinów zł.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Będziemy też wspierać macierze i organizacje polonijne, gdyż uważamy, że jest to niezbędne dla funkcjonowania Polonii. Oczywiście większość działań zaczyna się oddolnie. Ja bardzo często spotykam się z przedstawicielami szkół, z przedstawicielami Polonii. Na końcu jest pasja i bardzo często społeczne działania zaangażowanych rodziców i nauczycieli, ale na wyższym poziomie potrzebna jest organizacja. Organizacje krajowe, organizacje macierzowe szkolne będziemy w tym roku wspierać.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Nasze konkursy są otwarte, dofinansowanie szkół ruszy… Przelewy dotyczące umów 2-letnich będą wypłacane w tym tygodniu, natomiast konkurs na nowe finansowanie szkół będzie zrealizowany jeszcze w maju. To będzie pierwsza transza. Ci, którzy nie zdążą złożyć wniosków w pierwszym okresie… Będzie potem otwarty kolejny konkurs. Podobnie z organizacją wypoczynku. To jest teraz nasz priorytet i w maju ogłosimy konkursy na organizację wypoczynku letniego, tak żeby to mogło zostać zrealizowane w pełnej kwocie. Kolejne konkursy będziemy otwierać w czerwcu, sukcesywnie, i będą dotyczyć dalszych działań.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Mamy w tym roku kilka własnych inicjatyw. Nie będzie jednego dużego kongresu, jaki był w zeszłym roku, ale planujemy debaty w parlamentach różnych krajów. Mamy już umówioną tzw. debatę młodych w parlamencie brytyjskim, jesteśmy na zaawansowanym poziomie w rozmowach o tym, żeby taką debatę przeprowadzić także w Stanach Zjednoczonych. Mamy nadzieję, że jeszcze co najmniej 2 inne kraje… To ma być debata z udziałem wybranych konkursowo polonijnych młodych działaczy w wieku 16–18 lat na ważny temat polonijny, wydarzenie prestiżowe i motywujące. Robimy też przegląd wszystkich… Druga inicjatywa to zrobienie… Aktualnie trwa audyt i przegląd wszystkich materiałów dydaktycznych i pomocy wspierających dla nauczycieli. Pani ministra mówiła o tym, że przyglądamy się aplikacjom do nauki języka polskiego. Ten audyt trwa, jego wyniki będziemy znać już w maju, ale konferencja w tym temacie odbędzie się 7 czerwca. Równolegle razem z ORPEG oraz Instytutem Badań Edukacyjnych przeglądamy inne materiały, podręczniki, materiały dostępne zdalnie – po to, żeby, po pierwsze, móc podsumować, jaka jest sytuacja, jeśli chodzi o materiały dydaktyczne, po drugie, podjąć dalsze kroki.</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Mamy też 2 wieloletnie programy, które w tym roku pilotażowo rozpoczynamy. Jeden program prowadzony jest wraz z Narodowym Forum Muzyki we Wrocławiu i nazywamy go roboczo: „Śpiewająca Polonia”. Program Narodowego Forum Muzyki we Wrocławiu nazywa się „Śpiewająca Polska”, stąd inspiracja… Nie wiem, czy państwo ten program znają. Jest to doskonały program. Celem tego naszego wspólnego programu jest tworzenie polonijnych chórów dziecięcych na świecie. W tym roku zaprosimy na warsztaty dyrygenckie do Polski dyrygentów, aspirujących dyrygentów… Bo nie mówimy tu o dyrygentach zawodowych, tylko aspirujących. Zaprosimy ich do Polski, nauczymy, w jaki sposób prowadzi się chóry – Narodowe Forum Muzyki to zrobi. Tak że dostaną od nas wsparcie metodologiczne, wsparcie programowe i takie chóry Polonii będą powstawały. Uważam, że jest to doskonała aktywność, która służy zarówno nauce języka polskiego, jak i podtrzymaniu języka polskiego, bo żeby śpiewać po polsku, nie trzeba umieć mówić po polsku. Jest to dobry początek. Jest to też okazja do spotkania, ale i do podniesienia poziomu artystycznego wydarzeń polonijnych, które, mamy nadzieję, dzięki temu będą na lepszym, na ciekawszym poziomie. Pierwsze efekty to pewnie będą koncerty kolęd w wykonaniu różnych chórów polonijnych. Mam szczerą nadzieję – i nieśmiało składam taką obietnicę – że 2 maja w przyszłym roku, w święto Polonii i Polaków za Granicą usłyszymy pierwszy materiał obejmujący te projekty chóralne.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Druga nasza inicjatywa własna, program wieloletni, to program młodych liderów polonijnych i ambasadorów Polski. Tutaj do współpracy zaprosiliśmy fundację liderów, organizację, która jest niezwykle doświadczona w szkoleniu… Fundację „Szkoła Liderów”, przepraszam, organizację, która jest niezwykle doświadczona w prowadzeniu szkoleń liderskich wśród liderów politycznych, społecznych, ale też polonijnych. W tym roku zostanie wybrana, zrekrutowana grupa 30 młodych osób w wieku 16–21 lat, którzy przyjadą na 10-dniowe warsztaty liderskie do Polski. Potem przez 7 miesięcy program będzie prowadzony zdalnie. To będą zadania do wykonania w społecznościach lokalnych, ale i zaangażowanie w debaty parlamentarne młodych, o których mówiłam. Mamy nadzieję, że dzięki temu wykształcimy i długofalowo wesprzemy młodych liderów polonijnych, którzy będą stanowić o sile Polski za granicą. Taki mamy cel.</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Na ten moment dziękuję. Proszę o ewentualne pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#BogdanBorusewicz">Czy są pytania?</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#BogdanBorusewicz">Ja mam do pani pytanie. Maj tego roku, jak usłyszałem… Czy to jest termin rozpoczęcia naboru wniosków, czy zakończenia tego naboru, to znaczy rozstrzygnięcia konkursów? Jeżeli to jest termin otwarcia naboru, to kiedy będzie rozstrzygnięcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Nabór wniosków i rozstrzygnięcie naboru, jeśli chodzi o dofinansowanie szkół, będą w maju, pierwszej transzy naboru. Jestem po rozmowach z operatorami i tak jesteśmy umówieni. Chodzi o to, że wiele wniosków już czeka… One oczywiście nie czekają gotowe, bo nie było gotowych regulaminów, więc teraz muszą zostać dopasowane do nowych zasad. Ale wiele szkół już czeka. Ci, którzy zdążą… Jeszcze w maju te konkursy będą rozstrzygnięte. Ci, którzy nie zdążą… Natychmiast zostanie otwarty kolejny konkurs, tak żeby oni też mogli złożyć wnioski.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#UrszulaStarakiewiczKrawczyk">Jeśli chodzi o wypoczynek letni, to założenie jest takie, że pierwszy konkurs zostanie ogłoszony oraz zamknięty w maju – po to, żeby ci, którzy zdążą, mogli już przystąpić do realizacji zadań. Potem zostanie otwarty kolejny konkurs dla tych, którzy później złożą wnioski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#BogdanBorusewicz">Więcej pytań z sali nie ma.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję, Pani Dyrektor.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#komentarz">(Dyrektor Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego Urszula Starakiewicz-Krawczyk: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję za dość dokładne informacje. Chcę powiedzieć, że tymi sprawami zajmujemy się w Senacie już od wielu lat, z przerwami. Ja zajmuję się nimi od jakichś 20 lat, także jako marszałek, i to, co usłyszałem, jest trudne do zrozumienia. Mówię o tym, w jaki sposób ta instytucja, która została powołana niedawno, funkcjonowała. Prosiłbym o odpowiedzi na piśmie, bo były tutaj pytania także ze strony pani senator Biedy… Tak że poproszę o odpowiedź na piśmie, tak żebyśmy także my poznali tę odpowiedź. I gdyby pani mogła przesłać komisji ten materiał dotyczący planów instytutu, to byłbym wdzięczny.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#BogdanBorusewicz">Szczerze mówiąc, ja bym podjął decyzję o rozwiązaniu takiej instytucji w tej sytuacji, w sytuacji nagromadzenia takich nieprawidłowości. To są nieprawidłowości dotyczące i funkcjonowania wewnętrznego, i wypłaty uposażeń, i przeprowadzania konkursów, w których nie było regulaminu i nie było zasad. Pytanie, na jakich właściwie zasadach te pieniądze były wydatkowane. Tak? Na jakiej podstawie część instytucji, które się ubiegały o środki, te środki otrzymały, i na jakiej podstawie część instytucji tych środków nie otrzymała? No, jeżeli instytucje, które środków nie otrzymały, dowiedzą się o tym, że w zasadzie to nie było zasad, to będziecie mieli państwo jakieś problemy. Nie wiem, czy można iść z tym na drogę sądową, ale takie problemy mogą być, no bo jeżeli w wydatkowaniu pieniędzy budżetowych dla instytucji, dla podmiotów niepublicznych nie było zasad… Oprócz tego jest tu jeszcze kwestia dyscypliny budżetowej. Przecież tu złamano zasady dyscypliny budżetowej i Ministerstwo Finansów powinno… Tam jest specjalna komisja, która powinna się tą sprawą zająć. Ja uważam, że taką instytucję należy rozwiązać po prostu. Oczywiście ja rozumiem podejście pracowników i pani minister… No, jest narzędzie, z którego trudno rezygnować, ale przecież można powołać coś nowego. Ja wiem, że całe kierownictwo jest nowe i nie odpowiada za to, co było, niemniej ta sytuacja jest zaskakująca.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#BogdanBorusewicz">Jeżeli zaś ta instytucja ma funkcjonować, to chcę powiedzieć tak. W Senacie nabór wniosków na rok bieżący trwał do października roku poprzedniego. W związku z tym wydatkowanie tych pieniędzy było zakończone w styczniu. Jeżeli… To jest problem niezmiernie ważny, bo jeżeli pieniądze będą przekazywane w czerwcu… Skoro rozstrzygnięcie konkursów jest w maju, to pieniądze będą przekazane w czerwcu. Co mają robić podmioty, które organizują choćby ten wypoczynek? Ja rozumiem, że podmioty, które funkcjonują na stałe, nie tak ad hoc, czyli głównie wtedy, kiedy już jest przyjazd dzieci i młodzieży do Polski, prawdopodobnie mają jakieś zabezpieczenie finansowe. W sytuacji letniego wypoczynku organizowanego przed te podmioty polonijne te podmioty muszą najpierw środki wyłożyć, a potem dopiero otrzymają zwrot tych pieniędzy. No ale najwcześniej otrzymają te pieniądze w czerwcu. Jeżeli fundacja będzie działać dalej, to koniecznie trzeba będzie zmienić… Bo tego typu prośby były pierwsze: nie tylko „prosimy o pieniądze”, ale i „prosimy o pieniądze w odpowiednim czasie”. Na tym bym zakończył.</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#BogdanBorusewicz">Czy ktoś jeszcze chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#BogdanBorusewicz">Proszę wziąć pod uwagę, że mój głos dotyczący zlikwidowania tej instytucji, która się jeszcze powołuje na świętego… Ja już nie pytam o uzasadnienie. Co to ma wspólnego z językiem polskim? Nic, nic kompletnie. To, co się dzieje w tej instytucji, jest obrazą, jak myślę, pamięci tego świętego, na którego się instytucja powołuje.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#BogdanBorusewicz">Na tym kończymy dzisiejsze posiedzenie. Nie wiem, czy nie powinien wyjść z naszej komisji jakiś dezyderat w tej sprawie, będę się nad tym zastanawiał. Wszyscy wiemy – i znamy to z własnego doświadczenia – że ciała, które zostały powołane w administracji państwowej, ale także innej, bardzo trudno jest zmienić, a szczególnie zlikwidować, zaś ja uważam, że po tym audycie taka instytucja nie powinna mieć racji bytu.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#BogdanBorusewicz">Zamykam na tym posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-38.11" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję państwu. Dziękuję pani minister za bardzo dokładne, choć oczywiście nieprzyjemne, informacje. Dziękuję pani dyrektor, kierownictwu.</u>
          <u xml:id="u-38.12" who="#BogdanBorusewicz">Myślę, że będziemy śledzili, co się będzie działo w tej instytucji, która w zasadzie przejęła na siebie główny ciężar finansowania oświaty polskiej za granicą. Dziewięćdziesiąt parę milionów to jest ciężar, duży ciężar.</u>
          <u xml:id="u-38.13" who="#BogdanBorusewicz">Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.14" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 9 minut 05)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>