text_structure.xml 91.1 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Ryszard Bober)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#RyszardBober">Godzina zero minęła. Otwieram posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, senackiej oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#RyszardBober">Witam serdecznie panów senatorów. A w naszym imieniu pragnę serdecznie powitać uczestników pierwszej części naszego posiedzenia. Witam pana ministra Adama Nowaka, któremu towarzyszą pan dyrektor Robert Piłat, pan naczelnik Adam Giziński oraz zastępca dyrektora Departamentu Wspólnej Polityki Rolnej, Paweł Ściański. Witam dyrektora urzędu wojewódzkiego… A, to już do kolejnego tematu, ale witam serdecznie pana Krzysztofa Kosińskiego z Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie oraz prezesa leśników i właścicieli lasów pana Stefana Traczyka. Rozumiem, że bardziej do tej części dotyczącej ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#RyszardBober">Panowie Senatorowie, na dzisiejszym posiedzeniu mamy 3 punkty do realizacji. W pierwszym mamy informację ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat przewodnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w Radzie Unii Europejskiej w obszarze rolnictwa, drugi punkt to informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi na temat założeń wspólnej polityki rolnej po roku 2027 oraz trzeci punkt – informacja ministra rolnictwa i rozwoju wsi na tematy umowy hodowlanej Unia Europejska – Mercosur. Tutaj prosiłbym, Panie Ministrze, o rozszerzenie tego tematu o aktualne prace, które mają miejsce w Ministerstwie Rolnictwa, a związane są z tymi tematami, które są medialne, mianowicie: aktywny rolnik… potem o umowach króciutko, informacyjnie tylko, o umowach dzierżawy, no i o funkcji wsi – to ten zasadniczy temat, który bardzo rolników nurtuje.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#RyszardBober">Czy do przedstawionego porządku osiemnastego posiedzenia komisji rolnictwa panowie senatorowie mają jakieś uwagi? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#RyszardBober">W związku z tym przechodzimy do jego realizacji. Proszę pana ministra o informację na temat przewodnictwa Polski w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Adam Nowak: Panie Przewodniczący, z mównicy czy…)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#RyszardBober">Jak sobie pan minister życzy, może być z mównicy.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Adam Nowak: A może przy logo prezydencji, to przejdziemy…)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#RyszardBober">Dobrze, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#RyszardBober">A, muszę jeszcze poinformować, że posiedzenie jest oczywiście transmitowane i nagrywane.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#RyszardBober">No i rozumiem, że lobbystów nie ma w tym obszarze, a jeżeli są, to prosiłbym o ujawnienie się. Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#RyszardBober">To teraz formalna część jest zakończona.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdamNowak">Panie Przewodniczący! Panowie Senatorowie! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AdamNowak">W imieniu Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ministra rolnictwa i rozwoju wsi dziękuję za to zaproszenie. Postaram się w zwięzły i konkretny sposób przedstawić przedmiot tego punktu dzisiejszego posiedzenia senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a dotyczy on przewodnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w Radzie Unii Europejskiej, naszej prezydencji w obszarze rolnictwa. Główne założenia resortu, które na pierwsze półrocze 2025 r., właśnie na ten czas prezydencji zostały przygotowane, będziemy przedstawiać na wszystkich posiedzeniach AGRIFISH.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AdamNowak">Do polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej przygotowywaliśmy się bardzo intensywnie. Prace nad programem polskiej prezydencji trwały wiele miesięcy. Ja z tego miejsca chciałbym podziękować również senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi za zaangażowanie, za wsparcie, również za merytoryczną dyskusję, którą już wielokrotnie na posiedzeniach komisji odbywaliśmy. Taką informację zarówno pan minister Czesław Siekierski, jak i ja wraz z przedstawicielami resortu na posiedzeniu wyjazdowym komisji w Toruniu przedstawialiśmy. Dziś możemy to przedstawić w sposób już skonkretyzowany, w praktyce już to przyjęliśmy, już wdrażamy, i w czasie polskiej prezydencji możemy to przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AdamNowak">Przyglądaliśmy się uważnie nie tylko w ramach przygotowań w agendzie unijnej… rozważaliśmy najważniejsze wyzwania, przed którymi stoi europejskie rolnictwo, w tym również polskie rolnictwo, jako ten obszar, który jest nam szczególnie bliski i dla nas ważny. Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej kontynuuje prace legislacyjne, które były zainicjowane i zapoczątkowane przez poprzednie prezydencje. Ze względu na początek cyklu instytucjonalnego, rozpoczęcie nowej kadencji Komisji Europejskiej będziemy również otwierać się, i otwieramy się, w ramach prowadzonych przez nas spotkań i działań na nowe propozycje Komisji.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#AdamNowak">Główne założenie, horyzontalny priorytet w zakresie rolnictwa to bezpieczeństwo żywnościowe, które jest częścią fundamentalnego priorytetu polskiej prezydencji, jakim jest bezpieczeństwo w wielu wymiarach. Wśród priorytetów polskiej prezydencji w obszarze rolnictwa, poza bezpieczeństwem żywnościowym, jest również poprawa konkurencyjności, zwiększenie odporności na kryzysy, stabilizacja dochodów rolników oraz wzmocnienie pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#AdamNowak">Elementem tych działań, o których wspomniałem, jest nowa strategia europejska: wizja dla rolnictwa i żywności.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#AdamNowak">Odnosząc się do szczegółowych planów naszej prezydencji, chciałbym powiedzieć, że zamierzamy przede wszystkim prowadzić prace nad zapowiedzianą przez Komisję Europejską „Wizją dla rolnictwa i żywności”… Po publikacji tego dokumentu polska prezydencja przeprowadzi debatę na forum AGRIFISH w marcu, na marcowej radzie, a prace będą następnie kontynuowane na posiedzeniach SCA, czyli Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa. W maju przygotujemy podsumowanie w formie dokumentu z rekomendacjami dla Komisji Europejskiej. Wyniki tych debat będą stanowiły istotny wkład w określenie kształtu wspólnej polityki rolnej po roku 2027. To jest ten punkt, który będziemy dzisiaj jako kolejny omawiać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#RyszardBober">Myślę, że możemy to wspólnie, bo one się wiążą… można szerzej podejść do tego tematu, bo pewne rzeczy będą się wiązały.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#RyszardBober">Tak że proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AdamNowak">Dobrze, dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AdamNowak">Więcej informacji w kolejnej części przedstawię, według sekwencji i punktów, które mam przygotowane do przedstawienia.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o informację na temat założeń nowej wspólnej polityki rolnej, to w tym punkcie, w tej części szczególnie ważne jest uproszczenie zielonej architektury wspólnej polityki rolnej, którą planujemy dokonać. Podejmujemy wysiłki w tym zakresie w ramach naszej prezydencji, tak aby Europejski Zielony Ład ulegał racjonalizacji w obszarze rolnictwa, aby te zmiany były akceptowalne dla rolników, przy jednoczesnym osiąganiu celów. Warto zwrócić uwagę, że wpływ na kształt, na burzliwość dyskusji, którą będziemy prowadzili na spotkaniach rady ministrów rolnictwa będą miały uwarunkowania zewnętrzne, spoza Unii Europejskiej, chociażby te zmiany i kierunki, które w globalnej polityce występują. Widzimy, że szereg czynników zewnętrznych, zarówno w Stanach Zjednoczonych, w krajach Ameryki Południowej, jak i w Chinach, ma duże znaczenie na kwestie konkurencyjności polskiego i europejskiego rolnictwa. Te tematy też będą szczególnie stawiane na obradach rady ministrów rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#AdamNowak">Jeśli mówimy o pracach nad uproszczeniem zielonej architektury wspólnej polityki rolnej, to one będą odbywać się w ramach Specjalnego Komitetu ds. Rolnictwa oraz rady AGRIFISH. Dyskusja na ten temat została już rozpoczęta na styczniowym posiedzeniu Rady. Nasza prezydencja dołoży wszelkich starań, aby znaleźć rozwiązania, które będą realizować postawione cele, ale też pozwolą wyeliminować nadmierne obciążenia dla rolników, bo sami wiemy, jak środowisko rolnicze w trakcie protestów zwracało uwagę na nie taki, jakiego oczekiwałoby, proces konsultacji tych rozwiązań. Chcemy, aby rozwiązania w ramach zielonej architektury zachęcały rolników do podejmowania działań na rzecz środowiska i klimatu, a nie wymuszały te zmiany. To jest taka kluczowa zmiana, zmiana paradygmatu, i to, co chcemy w ramach naszych posiedzeń przedstawiać.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#AdamNowak">W czasie prezydencji będziemy skupiali się również na szeroko rozumianym rozwoju obszarów wiejskich. Jednym z głównych obszarów naszej interwencji, naszego zaangażowania podczas prezydencji będzie wdrażanie zasady rural proofing. Ten rural proofing to jest, tłumacząc wprost, mechanizm weryfikacji wpływu innych polityk na rozwój obszarów wiejskich. Będziemy prowadzili debatę na forum AGRIFISH, przeprowadzimy debatę na lutowym posiedzeniu Rady, aby pozyskać rekomendacje dla Komisji do działań w ramach nowych, wieloletnich ram finansowych. No, bo poza kształtem nowej wspólnej polityki rolnej, co jest nam szczególnie bliskie i dla nas ważne jako resortu rolnictwa, musimy na nowe wieloletnie ramy finansowe patrzeć szerzej, przez pryzmat wszystkich środków, które będą trafiały do Polski, ze szczególnym uwzględnieniem tych na zrównoważony rozwój obszarów wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#AdamNowak">Celem polskiej prezydencji będzie promowanie skutecznego łączenia różnych źródeł finansowania rozwoju obszarów wiejskich, aby zapewnić ich żywotność oraz wzmocnić ich odporność na niekorzystne zmiany demograficzne i środowiskowo-klimatyczne.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o sytuację na rynkach rolnych, to Polska przeprowadzi 3 debaty podczas posiedzenia AGRIFISH – pierwsza z nich będzie w lutym, kolejna w kwietniu, ostatnia w czerwcu – na temat sytuacji na rynkach rolnych, zwłaszcza w związku z rosyjską inwazją na Ukrainę i wpływem wojny trwającej na Ukrainie na rynki rolne. Celem będzie przegląd sytuacji rynkowej oraz zobowiązanie Komisji do podjęcia odpowiednich działań w wypadku pojawienia się zakłóceń na rynkach. Chciałbym również zwrócić uwagę Wysokiej Komisji na temat podjęty przez pana ministra Czesława Siekierskiego, przez polską prezydencję, na pierwszym posiedzeniu rady ministrów rolnictwa, rady AGRIFISH, w styczniu, gdzie w ramach debaty, w ramach dyskusji poruszyliśmy temat przeglądu wszystkich umów Unii Europejskiej z krajami trzecimi. Chodzi o to, aby do tych umów podchodzić w sposób szeroki, biorąc pod uwagę nie tylko te najgłośniejsze medialnie i politycznie tematy, jak umowa Unia – Mercosur. To jest też kwestia pogłębionej umowy o wolnym handlu z Ukrainą, DCFTA, to jest kwestia umów z Meksykiem i innych wcześniej zawartych przez Unię Europejską umów. Ich wpływ na europejski rynek należy traktować w sposób skumulowany, łączny.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#AdamNowak">Polska prezydencja zaplanowała 2 debaty na posiedzeniu AGRIFISH na temat spraw związanych z handlem. Jak wspomniałem, pierwsza z nich miała miejsce w styczniu, kolejna odbędzie się w maju. Dążymy do tego, aby polityka handlowa Unii Europejskiej uwzględniała zarówno obronne, defensywne, jak i ofensywne, eksportowe interesy europejskiego rolnictwa. Jest to obszar szczególnie istotny właśnie w kontekście wspomnianych przeze mnie dyskusji na temat umowy handlowej z krajami Mercosuru. Szczegółowe informacje na ten temat przedstawię również Wysokiej Komisji w kolejnym punkcie dzisiejszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#AdamNowak">W sprawach handlowych zwracamy dużą uwagę na stan negocjacji Komisji Europejskiej z Ukrainą, jeśli mówimy o modyfikacji wzajemnych warunków handlu na podstawie art. 29 układu o stowarzyszeniu Unii Europejskiej i Ukrainy. Myślę, że to zagadnienie, na co wielokrotnie zwracał uwagę pan minister Czesław Siekierski i pozostali członkowie kierownictwa, jest dla nas nie mniej ważne i istotne, jak umowa handlowa Unia Europejska – Mercosur. Szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę zależności na rynkach europejskich całej Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem tego, które produkty wpływają na rynek polski, czyli bezpośrednio oddziałują na nasze rolnictwo, nie tylko w kontekście konkurencji na rynkach rolnych.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#AdamNowak">Mówiliśmy w ramach priorytetów o wzmocnieniu pozycji rolników w łańcuchu dostaw żywności, co również jest jednym z priorytetów. Na styczniowym posiedzeniu Rady Komisja Europejska zaprezentowała 2 projekty rozporządzeń, które mają wzmocnić pozycję rolników w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych i odpowiedzieć na niektóre z najpilniejszych wyzwań, z jakimi rolnicy i sektor rolny się mierzą. Jednym z nich jest projekt rozporządzenia o transgranicznym egzekwowaniu przepisów przeciwdziałających nieuczciwym praktykom handlowym. Ma on na celu wzmocnienie egzekwowania przepisów w relacjach między przedsiębiorcami w łańcuchu dostaw produktów rolno-spożywczych. Drugi projekt to jest projekt rozporządzenia zmieniający rozporządzenie o wspólnej organizacji rynków rolnych. Wprowadza on środki, które mają zwiększyć zaufanie między podmiotami. Dotyczy to lepszych zasad sporządzania umów pomiędzy rolnikami a podmiotami kupującymi, obowiązkowe mechanizmy mediacji i wsparcie organizacji producentów i zrzeszeń takich organizacji. Zaproponowane przez Komisję Europejską zmiany są oczekiwane przez rolników. Dlatego naszym celem jest wypracowanie takich przepisów, które przyczynią się do wzmocnienia pozycji negocjacyjnej rolników w łańcuchu dostaw.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#AdamNowak">Ważnym elementem i punktem naszej prezydencji, jednym z naszych priorytetów będą również badania i innowacje w rolnictwie. Podczas prezydencji będziemy podkreślać rolę badań, innowacji oraz cyfryzacji w zwiększeniu konkurencyjności europejskiego rolnictwa i zapewnieniu bezpieczeństwa żywnościowego. W tym celu przeprowadzimy dyskusję podczas konferencji wysokiego szczebla w obszarze badań i innowacji w rolnictwie. To będzie konferencja w ramach takiej inicjatywy SCAR/Bioeast, a wyniki tej debaty zaprezentujemy na posiedzeniu AGRIFISH w czerwcu.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#AdamNowak">Obszarem, który będziemy podejmowali, jest również dobrostan zwierząt i kontynuacja prac nad rewizją przepisów dotyczących dobrostanu zwierząt. Dotyczy to szczególnie projektu rozporządzenia w zakresie ochrony zwierząt podczas transportu. Prowadzimy prace w ramach grupy roboczej, przedstawimy raport z tych prac podczas posiedzenia rady AGRIFISH w czerwcu. Będziemy również kontynuowali prace dotyczące dobrostanu psów i kotów poprzez zaangażowanie w trilogi, jeśli Parlament Europejski wypracuje swoje stanowisko. Chcemy dążyć do tego, aby przepisy dobrostanu zwierząt były lepiej dostosowane do najnowszych osiągnięć naukowych i technologicznych, a jednocześnie chcemy uwzględnić konkurencyjność unijnej produkcji zwierzęcej wobec produkcji z państw trzecich. Chodzi o to, żebyśmy nie przeregulowali i znów zbyt nie ograniczyli tych możliwości, które mamy, wskutek rozwinięcia czy obarczenia tymi kwestiami dobrostanu.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#AdamNowak">Prezydencja nasza będzie również mieć na uwadze zachowanie konkurencyjności sektora hodowli roślin. Kontynuujemy prace nad projektem rozporządzenia w sprawie roślin otrzymywanych za pomocą niektórych nowych technik genomowych. Priorytetem naszej prezydencji jest zajęcie się głównymi, nierozstrzygniętymi kwestiami i osiągnięcie porozumienia w sprawie stanowiska Rady. Naszym celem jest jak najszybsze rozpoczęcie negocjacji z Parlamentem Europejskim w zakresie projektu rozporządzenia w sprawie wprowadzenia do obrotu roślinnego materiału rozmnożeniowego. Kontynuujemy prace prezydencji belgijskiej z zamiarem przedstawienia sprawozdania z postępu tych prac na posiedzeniu Rady w czerwcu. Jest to dla nas o tyle istotne, że pamiętamy, że w ramach naszego trio – najpierw prezydencja duńska, a następnie prezydencja cypryjska – co do niektórych tych zagadnień są różne stanowiska, różne poglądy. Chcielibyśmy, aby nasze zdanie, które uwzględniało osiągnięcia z czasu belgijskiej prezydencji, o czym wspomniałem w czerwcu ubiegłego roku… żeby to zostało dobrze zaimplementowane.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#AdamNowak">Podsumowując, Panie Przewodniczący, Wysoka Komisjo, chciałbym podkreślić, że w ramach prezydencji w Radzie Unii Europejskiej kierujemy się przede wszystkim poprawą konkurencyjności rolnictwa i sektora rolno-spożywczego, a także zwiększaniem odporności tego sektora na zaistniałe kryzysy, zarówno te wewnętrzne, jak i spowodowane czynnikami zewnętrznymi. Jest to kluczowe zarówno dla wzmocnienia pozycji europejskich rolników, dla stabilizacji ich dochodów, co jest istotnym elementem tego bezpieczeństwa, jak i dla zagwarantowania bezpieczeństwa żywnościowego również z punktu widzenia europejskich konsumentów. Jest to szczególnie ważne, a zarazem trudne zadanie ze względu na obecną sytuację europejskiego rolnictwa, liczne kryzysy, a także niekorzystne warunki atmosferyczne, które coraz częściej dotykają rolników w Polsce i w całej Unii Europejskiej, klęski żywiołowe, jak również skutki wojny na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#AdamNowak">To tyle, Panie Przewodniczący, jeśli chodzi o punkt pierwszy. Czy od razu płynnie przejść do kwestii wspólnej polityki rolnej, czy jeszcze jakieś pytania by były?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#RyszardBober">Myślę, że przejdziemy od razu do wspólnej polityki, a na koniec zostawimy sobie sprawy dotyczące umowy z Mercosurem i te dodatkowe wątki, o które prosiłem.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#RyszardBober">A w tej chwili proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AdamNowak">Dobrze, to bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AdamNowak">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o założenia do wspólnej polityki rolnej po roku 2027, to pozwólcie państwo, że w imieniu ministra rolnictwa przedstawię kluczowe tezy w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#AdamNowak">Przede wszystkim na 19 lutego 2025 r., czyli już niedługo, przyszły tydzień, komisarz do spraw rolnictwa Christophe Hansen zapowiedział prezentację „Wizji dla rolnictwa i żywności”. To nowy dokument strategiczny Komisji Europejskiej, który nada ton dyskusji na temat przyszłości polityki rolnej w nowej perspektywie finansowej po roku 2027. Nie wiemy jeszcze, co w tej wizji będzie szczegółowo zawarte, ale pan komisarz, Komisja informowali, że wizja ta będzie się opierała na ustaleniach dialogu strategicznego i innych, jak to zostało wskazane, odpowiednich raportach. Nam, jako ministerstwu rolnictwa, stronie polskiej, zależy na tym, i wyrażamy to przy każdej okazji, żeby wizja uwzględniała stanowisko państw członkowskich wyrażone zarówno w konkluzjach prezydencji belgijskiej, jak i węgierskiej.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#AdamNowak">Prezydencji węgierskiej w grudniu minionego roku udało się uzgodnić treść konkluzji Rady ze wszystkimi państwami członkowskimi. Są one ważnym wyrazem oczekiwań państw członkowskich wobec Komisji Europejskiej. Do materiałów dla państwa na dzisiejsze posiedzenie dołączyliśmy również wspomniane konkluzje prezydencji węgierskiej. W tych materiałach są ważne także z punktu widzenia Polski zapisy odnoszące się do art. 39 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i celu zachowania bezpieczeństwa żywnościowego. Jest tu mowa o konieczności nagradzania rolników, którzy pracują z przyrodą, zachowują różnorodność biologiczną i naturalne ekosystemy oraz przyczyniają się do dekarbonizacji gospodarki. I tu kluczowe jest to nagradzanie, czyli obligatoryjność zastępujemy dobrowolnością, i w tym kierunku będziemy zmierzali. Dalej: wezwanie do ochrony suwerenności żywnościowej Europy; potrzeba nowej europejskiej strategii odporności wodnej. Następnie chodzi o sprawiedliwy podział wsparcia w ramach wspólnej polityki rolnej, w szczególności płatności bezpośrednich, i podkreślania, jak wrażliwy jest to temat. Potrzeby ustanowienia odrębnej i niezależnej wspólnej polityki rolnej obejmującej 2 filary… Myślę, że również panowie senatorowie, szanowni państwo mieli okazję słyszeć różne głosy docierające z różnych środowisk politycznych, chociażby od naszych zachodnich sąsiadów, które stawiały pod dyskusję czy kwestionowały istotę dwufilarowej, wspólnej polityki rolnej. Z naszej strony stanowisko jest jasne. Dalej, chodzi również o promowanie porozumień w sprawie zrównoważonego rozwoju i krótkich łańcuchów wartości, a także walkę z nieuczciwymi praktykami handlowymi, o lepszy dostęp do finansowania i ułatwienia korzystania z instrumentów finansowych… Proszę zwrócić uwagę, że dziś w Polsce coraz częściej zwraca się uwagę nie tylko na bezzwrotne formy wsparcia – zwłaszcza robią to gospodarstwa wysokotowarowe – ale również na dostęp do instrumentów finansowych, do tanich środków inwestycyjnych, do kredytów, które pozwoliłyby utrzymać dynamikę rozwoju tych gospodarstw, i to też jest elementem godnym podkreślenia. Następnie: pilne uproszczenie i przyspieszenie procedury zatwierdzania i zmiany planów strategicznych oraz zmniejszenie obowiązków rolników w zakresie sprawozdawczości i dokumentacji. To jest często podnoszone i chcielibyśmy w ramach naszej dyskusji, prezydencji, jak również w ramach prac nad nową perspektywą finansową, nad nowymi ramami finansowymi, wspólną polityką rolną, ten proces – to jest przez rolników zauważalne, że każda kolejna perspektywa finansowa wiąże się z coraz większymi wymogami administracyjnymi zarówno dla rolników, jak i dla państw członkowskich – ten trend odwrócić. To jest dziś szczególnie ważne w kontekście często też kryzysów komunikacyjnych, z którymi mamy miejsce.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#AdamNowak">W strategicznym dokumencie, jakim będzie wspomniana wizja, najważniejsze są założenia, dlatego oczekujemy, że dokument ten będzie się opierał na materiale wypracowanym przez wszystkie państwa członkowskie w trakcie prac w Radzie Unii Europejskiej ds. Rolnictwa i Rybołówstwa. Z dotychczasowych zapowiedzi komisarza Hansena można wnioskować, że dla niego ważnym zagadnieniem jest następstwo pokoleń w rolnictwie i problem demografii na obszarach wiejskich. My z tą konstatacją się zgadzamy i wracając do punktu pierwszego dzisiejszego posiedzenia, do kwestii polskich priorytetów w Radzie Unii Europejskiej, my temat wymiany pokoleń w rolnictwie, roli młodzieży, demografii, aktywizacji młodych rolników będziemy poruszali podczas Europejskiego Kongresu Odnowy Wsi i Rozwoju Obszarów Wiejskich , który planowany jest w maju, w Poznaniu. Pierwszy dzień, z udziałem pana komisarza Hansena, będzie poświęcony młodzieży na wsi.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#AdamNowak">Z dotychczasowych zapowiedzi komisarza, jak wspomniałem, możemy wnioskować, że to jest dla niego ważny zakres, w trakcie przewodnictwa planujemy przeprowadzić debatę polityczną na temat wizji dla rolnictwa i żywności, przygotować dla komisji odpowiednie rekomendacje, w jaki sposób kształtować projekty legislacyjne dotyczące przyszłości wspólnej polityki rolnej, w tym ze szczególnym uwzględnieniem przyszłego budżetu. I zgodnie ze stanowiskiem Polski w tym dokumencie najważniejsze będą po pierwsze budowa długoterminowej konkurencyjności europejskiego rolnictwa, a po drugie wzmocnienie odporności sektora żywnościowego i obszarów wiejskich na nowe zagrożenia geopolityczne, ale również te, które wpływają na kondycję rolnictwa, chociażby związane z pogłębiającymi się zmianami klimatu.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#AdamNowak">Chcę podkreślić raz jeszcze, że nowe rozwiązania muszą być wprowadzone w dialogu, a przede wszystkim z poszanowaniem opinii rolników, dla których i w celu pomocy którym te rozwiązania są i będą wprowadzane, ważnymi obszarami będą również kwestie, o których wspomniałem jeszcze chwilkę wcześniej, dotyczące uproszczenia wspólnej polityki rolnej, a myślę, że nic tak jak nikt i nic tak jak protesty rolnicze i te zdecydowane stanowisko w czasie protestów w ubiegłym roku nie zwróciło uwagi naszej, ale również innych państw członkowskich na potrzebę tego dialogu i pełnych uzgodnień ze środowiskiem rolniczym.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#AdamNowak">Ostatni punkt i chyba najważniejszy w tej dyskusji to jest budżet, odpowiedni budżet wspólnej polityki rolnej, bo możemy mówić o różnych rozwiązaniach natury organizacyjnej, natury formalnej, natomiast ważne będzie przeznaczenie odpowiedniego budżetu, będzie on dyskutowany w trakcie negocjacji nad wieloletnimi ramami finansowymi WRF, bez odpowiedniego budżetu trudno będzie te ambitne wyzwania programować i realizować w sposób odpowiedni, a wiemy, że tych wyzwań, przed którymi stoją obszary wiejskie i europejskie rolnictwo jest w tej chwili mnóstwo.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#AdamNowak">Podsumowując, czekamy na dokument Komisji Europejskiej, będziemy temat, będziemy kierowali dyskusję na jego temat na Radzie Unii Europejskiej, kluczowymi zdaniami są poprawa konkurencyjności, o czym wspomniałem, zwiększenie odporności, wzmocnienie pozycji rolników, a także potrzeba zagwarantowania bezpieczeństwa żywnościowego przy jednoczesnej stabilizacji dochodów rolniczych i oczekujemy, że te elementy wspólnej polityki rolnej pojawią się w wizji dla rolnictwa i żywności. Niezmiernie ważnym elementem musi być uwzględnienie też potrzeb obszarów wiejskich, bo z jednej strony duża część dyskusji i w Ministerstwie Rolnictwa, też w pracach parlamentu naszego w Polsce jest skupiana wokół kwestii rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego, a myślę, że tutaj, na komisji senackiej, Komisji Rolnictwa, też z uwagi na przedmiot zainteresowania i doświadczenia panów senatorów, należy zwrócić uwagę na dyskusję na temat środków przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich, zarówno w ramach wspólnej polityki rolnej, jak i w ramach polityki spójności, bo to jest temat odwieczny, który w każdej dyskusji, w każdych negocjacjach przed nowymi okresami programowania się pojawia, bo później już sposób dystrybucji na ile miałyby to być środki dedykowane centralnie, na ile przez samorządy wojewódzkie możemy dyskutować, o ile będzie co dzielić, więc to jest kwestia ściśle związana z mechanizmem rural proofing, czyli badania wpływu poszczególnych polityk na rozwój obszarów wiejskich, bo niestety procesy demograficzne, negatywne procesy demograficzne, również te procesy gospodarcze na obszarach wiejskich, są dużo bardziej widoczne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze, za przedłożoną informację pisemną, która zawiera te wszystkie elementy, i dopełnienie tej informacji na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RyszardBober">Ja odniosę się do jednego elementu, jednego z elementów, tego, którego mi w tym zabrakło, mianowicie czegoś, co łączy i dochody rolnicze, ale też obieg węgla w przyrodzie, czyli spełnienie warunków rolno-środowiskowych, bo o biogazowniach, o OZE nie ma w tej informacji żadnych… A ja rozumiem, że jest to jeden z priorytetów ministerstwa rolnictwa w tym obszarze i że biogazownie rolnicze są tym elementem, który jest bardzo brany pod uwagę, żeby rzeczywiście, po pierwsze, była dywersyfikacja dochodów rolniczych, bo to jest szansa dla rolników na skorzystanie z tego, a po drugie, poprawa, jeśli chodzi o węgiel w gospodarstwie, a przede wszystkim ślad węglowy w produkcie. Od tego nie uciekniemy, to będzie za chwilę, bo przetwórcy już sygnalizują takie problemy, że na Zachodzie już to jest, a chodzi o to, żebyśmy nie przegrywali w konkurencji z innymi krajami w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#RyszardBober">To z mojej strony na początku tyle…</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Adam Nowak: Jeśli mógłbym, Panie Przewodniczący, w kontekście…)</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AdamNowak">W kontekście gospodarki jeden temat, na który pan przewodniczący zwrócił uwagę. To jest jeden z głównych obszarów, które będziemy poruszać na czerwcowej konferencji w kontekście biogospodarki, bo faktycznie, jeśli popatrzymy na emisję w rolnictwie, niewykorzystany potencjał w zakresie substratu, który mamy, i możliwość nie tylko stabilizacji dochodów rolniczych, ale również stabilizacji, a nawet obniżenia cen energii, to jest to ważny, bardzo ważny obszar. I właśnie w ramach czerwcowej konferencji dotyczącej biogospodarki będziemy na to zwracali uwagę. Oczywiście ten problem widzimy, choć on w głównej mierze jest w obszarze zainteresowania innych rad, głównie tej dotyczącej energii i środowiska. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, kto z panów senatorów?</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#RyszardBober">Pan senator Górski.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Adam Nowak: Zostać tutaj czy wrócić?)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#RyszardBober">Jak sobie pan minister życzy. Są pytania, będą odpowiedzi. Skoro taką formułę przyjęliśmy, to może proszę pozostać. Jeżeli jest potrzebna woda, to poproszę o podejście tutaj. Mamy wodę w barze. Proszę, można przynieść, tak aby tu była, bo panu ministrowi w gardle zaschło.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, senator Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MaciejGórski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MaciejGórski">Ja mam 3 pytania. Zacznę mniej więcej tam, gdzie skończył pan minister. Procent planowanego budżetu Unii na rolnictwo. Wiemy, że w perspektywie 2020–2027 był on mniejszy niż poprzednio. Jaki zdaniem polskiego rządu powinien być przyszły budżet? Albo w procentach, albo w miliardach euro. Konkretne pytanie. To jedno.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MaciejGórski">Drugie pytanie – o dopłaty do hektara. Dużo słyszeliśmy o tych proekologicznych, o tym, że nie obowiązkowe, ale fakultatywne, a zgodnie z obowiązującą definicją dopłat bezpośrednich to jest rekompensata wynikająca z konkurowania na wspólnym rynku. I chyba ten rynek aż tak bardzo się nie ujednolicił w całej Europie, że tych barier nie ma, i te dopłaty nadal… Moim zdaniem, te dopłaty tę funkcję spełniały i środki w tej formie były najlepiej, przynajmniej w Polsce, przeznaczane na wsparcie rolnictwa. Zwłaszcza mając na uwadze to, co pan minister, powiedział, że w ciągu 15 lat ubyła w Unii 1/3 rolników, to samo dotyczy gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MaciejGórski">Mało było o zwierzętach hodowlanych, a myślę, że interesem polskiego rolnictwa jest utrzymywanie hodowli. O tym nie było nic.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MaciejGórski">I ostatnie pytanie. Dotyczy ono bieżących spraw. W ostatnim tygodniu padła informacja, że 90 milionów euro rekompensat otrzymało 5 krajów: Hiszpania, Węgry, Łotwa, Chorwacja i Cypr. Czy polski rząd występował o te rekompensaty i ich po prostu nie dostał, czy nie występował? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AdamNowak">To ja od razu panu senatorowi odpowiadam.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#AdamNowak">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#AdamNowak">Skoro mówimy o procencie budżetu na rolnictwo, od razu powiem – na to wielokrotnie też pan minister przy okazji wystąpień, zarówno w Brukseli, jak i w Polsce zwraca uwagę – że zauważalny jest z każdą kolejną perspektywą finansową procentowy spadek budżetu na rolnictwo i my ten trend jako resort rolnictwa, ale też jako Polska, czyli duży beneficjent wspólnej polityki rolnej, odbieramy negatywnie. Gdy popatrzymy na początki wspólnoty, to zobaczymy, że było ponad 2/3 budżetu na rolnictwo, zbliżało się nawet do 3/4. Dziś to jest ok. 1/3, nawet bliżej 1/4 budżetu na europejskie rolnictwo. Zabiegamy o to, aby ten budżet był co najmniej w takiej wysokości jak obecnie, ale pamiętajmy, że część obciążeń wspólnej polityki rolnej była finansowana z innych funduszy i dziś pomimo tego mniejszego procenta budżetu europejskiego na wspólną politykę rolną duża część tego, co rolnicy otrzymują, jest przeznaczana na realizację tych ambitnych celów środowiskowo-klimatycznych, a nie wprost na zwiększanie konkurencyjności rolnictwa. Tak więc nasze stanowisko w tym zakresie, stanowisko resortu rolnictwa jest jasne. Choć również pamiętajmy o tym, że na wszystkie środki finansowe w ramach nowych wieloletnich ram finansowych, nowego okresu programowania dla naszego kraju musimy patrzeć łącznie, biorąc pod uwagę również kwestie polityki spójności i wszystkich instrumentów, które trafiają do naszego kraju. W każdym razie dla nas, tak jak wspomniałem, kwestia budżetu na rolnictwo jest istotna i przy okazji spotkań to podnosimy.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#AdamNowak">Pan senator wspomniał o dopłatach do hektara, o tych rekompensatach. Wiemy, że w ostatniej perspektywie, w aktualnie trwającej perspektywie finansowej też te dopłaty były mniejsze, kwota łączna na dopłaty uległa zmniejszeniu. Dziś rolnik, aby otrzymać te same dopłaty, które otrzymał w poprzedniej perspektywie finansowej, musi posiłkować się realizacją ekoschematów, czyli tych ważnych zobowiązań środowiskowo-klimatycznych, które wcześniej mogły być tym dodatkowym elementem realizacji. I dla nas też istotne będzie odpowiednie uwzględnienie tych bazowych kwot dla rolników.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#AdamNowak">Nie wiem, czy w tej części, Panie Przewodniczący, poruszyć te 3 kwestie, o które pan senator, pan przewodniczący prosił, dotyczące aktywnego rolnika, czyli też, można powiedzieć, kierowania środków ze wspólnej polityki rolnej faktycznie do tych, którzy prowadzą działalność rolniczą, niezależnie od tego, czy na mniejszym, czy na większym areale, którzy gwarantują bezpieczeństwo żywnościowe, mogą prowadzić również małe przetwórstwo, sprzedaż bezpośrednią czy taką wielkoskalową produkcję surowców rolnych, ale faktycznie są rolnikami. To jest jedno z wyzwań, któremu od 20 lat w Polsce nie potrafiliśmy stawić czoła. Analogicznie to wiąże się z kwestią dzierżaw rolniczych, ale myślę, że o tym szerzej wspomnę w kolejnej części.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#AdamNowak">Tak jak pan senator wspomniał, wśród priorytetów nie było wprost obszaru zwierząt hodowlanych. Dla nas bardzo ważne będą w tym zakresie te defensywne cele dotyczące produkcji zwierzęcej i nieograniczania tej produkcji przy zachowaniu wysokich standardów w ramach planowanych rozporządzeń, o których mówiłem, chociażby o transporcie zwierząt, bo one w znaczny sposób wpływają… Zresztą sami widzimy, że dzisiaj w kontekście umów handlowych z krajami trzecimi, w tym z krajami Mercosuru, te najwyższe standardy jakości europejskiej produkcji zwierzęcej, europejskich produktów rolno-spożywczych są jedną z naszych kart przetargowych. Nie możemy jej stracić, ale jednocześnie nie możemy ograniczać produkcji. Tu raczej będziemy stawiali na to, aby każdy z krajów trzecich, który zawiera umowę, otrzymuje preferencje handlowe ze strony Unii Europejskiej, spełniał te same wysokie standardy, które spełnia europejskie rolnictwo, żeby w tym zakresie ta konkurencja była równa, była sprawiedliwa.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o rekompensaty, to muszę zapytać pana naczelnika, bo rozmawialiśmy z panem ministrem na ten temat, i nie wiem, czy formalnie ten wniosek dotyczący rekompensat został już złożony, ale wiem, że było to przedmiotem dyskusji, jeśli chodzi o ten obszar. Nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie, bo nie jest to w moim zakresie kompetencji na co dzień. W każdym razie mamy świadomość tego, że dziś na rynku europejskim ta odporność jest ważna, odporność i stabilizacja jest ważna z różnych względów. Widzieliśmy chociażby ostatnio, można powiedzieć, drobny incydent, który ma duże konsekwencje. Mówię o tym incydencie dotyczącym pryszczycy w jednym stadzie z bawołami domowymi w Niemczech. Pamiętajmy o tym, że pryszczyca została zdiagnozowana tylko u 3 bawołów w jednym stadzie. W tym gospodarstwie dodatkowo zostały zutylizowane, uśmiercone kozy. W każdym razie nie miało to charakteru powszechnego, a już spowodowało zaburzenia w rynku, bo Niemcy przestały być krajem wolnym od pryszczycy, w związku z czym wystąpiła nadprodukcja na ich rynku krajowym, a w sytuacji swobodnego przepływu osób, towarów i usług ma to również wpływ na sąsiednie kraje członkowskie. Na szczęście odpowiedzialne zachowanie przetwórców i podniesienie tego tematu również przez rolników, przy odpowiednich działaniach służb, inspekcji, spowodowało, że ta cena trzody chlewnej, żywca wieprzowego akurat w Polsce już wróciła do tych wcześniejszych poziomów. Tak że na to pytanie nie jestem w stanie odpowiedzieć. Jeśli pan senator sobie życzy, to poproszę, abyśmy na piśmie odpowiedzieli na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(Senator Maciej Górski: Ja myślę, że odpowiedź…)</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#AdamNowak">Proszę poczekać, bo dostałem sygnał… Jest. Już odczytuję: w dniu dzisiejszym wystąpiliśmy o środki dla producentów trzody chlewnej. Wiem, że w piątek była taka rozmowa z panem ministrem, a tu mam potwierdzenie od pana dyrektora, że wystąpiliśmy ze stosownym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#AdamNowak">Chciałbym przy okazji przypomnieć, że w ubiegłym roku korzystaliśmy ze środków z rezerwy rolnej, jak panowie senatorowie zapewne pamiętają, aby rekompensować skutki przymrozków dla sadowników. To była ta część pomocy finansowana z rezerwy rolnej ze szczebla europejskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#RyszardBober">Oczywiście finanse są najistotniejszą sprawą i ja wierzę w to, że to, co jest zawarte w dialogu strategicznym… I, tak jak mówię, komisarz Hansen podtrzymuje, że polityka rolno-środowiskowa winna być finansowana ze środków spójności, a nie ze środków wspólnej polityki rolnej, i myślę, że ten element trzeba zachować, utrzymać, żeby rzeczywiście tak było.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#RyszardBober">A przy okazji tego przypadku pryszczycy, dodam, że po rozmowach z lekarzami już pojawia się taki wniosek, konkluzja, żeby również ograniczać liczebnie stada w Polsce ze względu na te sytuacje, które miały miejsce i pokazały, że bezpieczeństwo sanitarne jest bardzo ważne. Chodzi o to, żeby starać się ograniczyć w jakiś sposób koncentrację zwierząt. Nie wiem, czy ministerstwo rolnictwa bierze takie elementy pod uwagę w bieżących pracach.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#RyszardBober">Ja chcę przypomnieć, że w tej chwili tak naprawdę nie mamy drugiego filara, z którego finansowaliśmy rozwój wsi i obszarów wiejskich, poza jednym konkursem, który był zorganizowany, tak naprawdę w ramach tej perspektywy finansowej nie ma już środków. Pojawił się konkurs w ramach środków z KPO przeznaczony dla gmin w obszarze wodociągowania i kanalizacji. Panie Ministrze, trzeba coś z tym zrobić, bo koperty wojewódzkie wystarczają na 1/5 zgłoszonych potrzeb w tym obszarze i myślę, że minister rolnictwa winien wystąpić do pani minister rozwoju, tak aby rzeczywiście w jakiś sposób jeszcze spróbować przenieść środki z innych działań, które nie cieszą się takim dużym zainteresowaniem ze strony samorządów, a problem wody będzie problemem, który będzie limitował nam produkcję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#AdamNowak">Jeśli mogę, Panie Przewodniczący, odniósłbym się do tej ostatniej kwestii. No niestety, nie mieliśmy wpływu na kształt obecnej perspektywy finansowej, negocjacje co do podziału środków, dystrybucję środków w ramach pierwszego i drugiego filara wspólnej polityki rolnej.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#AdamNowak">Mogę się odnieść, Panie Przewodniczący, do kwestii związanych z Krajowym Planem Odbudowy, bo one są w moich kompetencjach, tak na bieżąco. Faktycznie nabór wniosków dotyczących gospodarki wodno-kanalizacyjnej, który przeprowadziły samorządy województw, cieszył się gigantycznym zainteresowaniem, tam sześcioipółkrotnie więcej, czyli 650% tej kwoty, którą mogliśmy przeznaczyć, otrzymaliśmy we wnioskach ze strony samorządów gminnych i miejsko-gminnych. Warto zwrócić uwagę na to, że dosyć długo trwał proces przekazania tego naboru do samorządów województw, które dysponowały potencjałem osobowym, instytucjonalnym, aby te środki dzielić. Pamiętajmy o tym, że tam też trwa walka z czasem, aby do końca czerwca 2026 r. wszystkie środki z KPO wydać. My też jesteśmy na etapie uzgodnień, aby okres realizacji projektów w ramach inwestycji B3.1.1, czyli tej gospodarki wodno-kanalizacyjnej, wydłużyć.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#AdamNowak">A przed nami lada chwila nabory w zakresie inwestycji B3.3.1 dotyczącej zrównoważonej gospodarki wodnej, retencji, przeciwdziałania suszy na obszarach wiejskich, gdzie ta alokacja przekracza 1 miliard zł. Czekamy, ciekawi jesteśmy, jakie będzie zainteresowanie ze strony samorządów gminnych, rolników i spółek wodnych, bo wiemy, jak ważny i palący jest to problem dla obszarów wiejskich. W przypadku niewykorzystania tej alokacji będziemy podejmowali konkretne działania, aby w pełni wykorzystać środki przeznaczone dla wsi, dla obszarów wiejskich w ramach KPO. Dodam tylko, że środki na politykę wodną są z tej części pożyczkowej, tak to wygląda z punktu widzenia budżetu państwa, bo oczywiście dla samorządów jest to forma bezzwrotna.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#AdamNowak">I chciałbym też przypomnieć panu przewodniczącemu, Wysokiej Komisji, szanownym państwu o tym, że w ramach drugiej rewizji KPO środki dla rolników, na rolnictwo, na rozwój obszarów wiejskich zostały zwiększone o 660 milionów euro. W ramach tego mogliśmy zwiększyć budżet i przeznaczyć dodatkowe środki na rolnictwo 4.0, na wsparcie centrów magazynowo-dystrybucyjnych oraz pozostałych inwestycji bardzo ważnych dla całego rolno-spożywczego łańcucha dostaw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#RyszardBober">Ja dopytam. Panie Ministrze, czy w ramach kopert wojewódzkich te przesunięcia będą, czy to wróci i na nowo będą dokonywane podziały, jeżeli chodzi o przesunięcie z tych wszystkich spraw rolno-środowiskowych, gospodarki wodnej na rzecz tego naboru, który jest w tej chwili, dotyczącego wodociągów i kanalizacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#AdamNowak">Panie Przewodniczący, koperty zostały przydzielone w ramach konkretnych inwestycji. Jeśli zostaną środki niewykorzystane, to wrócą do wspólnej puli i zostaną ponownie zagospodarowane. Pamiętajmy, że dziś zwracam uwagę nie tylko na kwestię suszy, ale również racjonalnej polityki przeciwpowodziowej, bo to są 2 zagadnienia, które są ze sobą bezpośrednio powiązane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#RyszardBober">Pan senator Stanisław Pawlak. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławPawlak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#StanisławPawlak">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#StanisławPawlak">Bardzo dobrze, że rozmawiamy o tym na posiedzeniu komisji. Wcześniej rozmawialiśmy w Toruniu, wtedy informacje były mniej konkretne niż dzisiaj. Ale trzeba podkreślić również to, że dokumenty, które mamy dzisiaj do analizy, nie wyczerpują tego zagadnienia, którym się wszyscy interesujemy. Wystarczy spojrzeć chociażby na informacje w sprawie przewodnictwa naszego kraju w Radzie Unii Europejskiej. No, te zapisy są dość konkretne, ale one nie są rozwinięte. Ja osobiście po przeczytaniu tych dokumentów mam takie odczucie, że to jest taka lista spraw, które należałoby załatwić, ale nie ma dróg dojścia do załatwienia tych spraw. Za mało mówimy o decyzjach podejmowanych przez resort w celu wdrożenia tych ambitnych celów, bo te cele są naprawdę ambitne. Tyle że gdybyśmy o tym porozmawiali z rolnikami, to każdy z rolników by nas zapytał o szczegóły.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#StanisławPawlak">Ja nie chcę dzisiaj tu rozwijać bardzo szczegółowo tego zagadnienia, ale mam taką potrzebę rozwinięcia w 2 sprawach. Nie słyszeliśmy nic w sprawie… Może inaczej. Słyszeliśmy wypowiedź w sprawie klimatu, ale nic pan nie mówił o retencji, o retencji wodnej, która jest bardzo potrzebna nie tylko w postaci rozprowadzania wody wodociągami i zbierania kanalizacji, ale retencjonowania wód po to, żeby osiągnąć 2 cele, po pierwsze, przeciwdziałać suszy, a po drugie, zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom w razie nadmiaru wody. To są problemy, o których powinniśmy rozmawiać. Mało tego, powinniśmy umieć je rozwiązywać chociażby w odniesieniu do głównych rzek naszego kraju. No już nie chcę mówić o województwie kujawsko-pomorskim, jeżeli chodzi o stopień wodny w Siarzewie, o tym, co się dzieje w ostatnich tygodniach, bo wszystko jest przygotowane, ale prawdopodobnie nie będzie realizowane. To jest główny problem nie tylko na Kujawach, ale też w innych miejscach kraju.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#StanisławPawlak">I drugi temat, o którego rozwinięcie chciałbym pana poprosić. Pan użył takiego sformułowania, że będą działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Co się kryje pod tym stwierdzeniem? Jak ministerstwo rolnictwa wyobraża sobie działania nie tylko dla rolników, ale też dla mieszkańców wsi? O to pytają nas często na spotkaniach mieszkańcy wsi. Dlatego dobrze by było przybliżyć nam ten temat.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#StanisławPawlak">Dobrze, że jest ta zapowiedź wielu konferencji, spotkań, o których pan mówił, zresztą jest to zawarte w dokumentach, które dzisiaj rozpatrujemy. Ale w przypadku wspólnej polityki rolnej te zamiary, które państwo głosicie, moim zdaniem wymagają obudowania działaniami, sposobami realizacji po to, żeby je wykonać, a nie tylko o nich mówić. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#AdamNowak">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o taką główną rolę Polski w czasie prezydencji, to myślę, że warto tak od strony instytucjonalnej powiedzieć, jak to jest, otóż to jest po angielsku honest broker, czyli taki uczciwy broker, moderator dyskusji. I główny wpływ, który jako kraj przewodniczący pracom rady ministrów rolnictwa w ramach prezydencji możemy mieć, to jest zwracanie uwagi, kształtowanie agendy i przedstawianie kluczowych tematów przy uwzględnieniu różnych poglądów poszczególnych krajów członkowskich. Stąd to styczniowe posiedzenie, które miało miejsce dokładnie 27 stycznia. Początkowo ono nie było planowane. Zorganizowaliśmy dodatkowe posiedzenie, bo sytuacja rynkowa w kontekście Mercosuru, wątpliwości rolników, opinii publicznej w Europie, ale też stanu prac chociażby nad umową z Ukrainą wymagały całościowej dyskusji. Nie zwróciliśmy uwagi tylko na umowę Mercosuru i Ukrainę, żeby nie zostało to odebrane jako nadmierna ingerencja i walczenie tylko o swoje sprawy, polskie sprawy, ale zgłosiliśmy wniosek o szerokie przedstawienie wszystkich umów handlowych zawieranych przez Unię lub takich, w przypadku których trwają negocjacje.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o drogę dojścia przez resort, to my oczywiście nasze stanowisko, stanowisko polskie przedstawiamy, można powiedzieć, że w ramach takiego podsumowania też jest przedstawiane na posiedzeniu. Jednak przewodnictwo nie oznacza, że nasz głos waży jakoś dużo więcej, że możemy inne kraje, inne poglądy w tym zakresie przytłoczyć. Tu bardziej chodzi o kształtowanie dyskusji i zwracanie uwagi poprzez odpowiednie zadawanie pytań i formułowanie agendy.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#AdamNowak">Wracając do tematu, o którym mówił pan senator, to jest kwestii klimatu i retencji wodnej, powiem tak. My w nowej perspektywie finansowej będziemy zwracali na to większą uwagę, bo faktycznie tutaj od tego powinniśmy być może rozpocząć dyskusję o zmianach klimatu w Europie, na świecie, dla nas szczególnie ważnych zmianach w Polsce. Trudno mówić o stabilności gospodarki rolnej, o redukcji emisji bez zrównoważonej gospodarki wodnej. My na to w ramach naszych stanowisk krajowych również zwracamy uwagę.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#AdamNowak">To wiąże się też z tym zagadnieniem, o którym mówiliśmy, jeśli chodzi o środki z KPO i wspólnej polityki rolnej na ten cel. Chodzi o to, aby kwestię suszy, nawadniania pól, przywracania funkcji odwadniająco-nawadniającej dla melioracji, modernizacji instalacji i tych elementów infrastruktury dotyczącej melioracji w tym uwzględniać.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#AdamNowak">Zapytał pan senator o działania na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Co się pod tym kryje? Ano przede wszystkim kryje się równy poziom dostępu do usług publicznych. Trudno mówić o ambitnych celach w miastach czy na wsiach, nie mając dróg, nie mając wodociągów, odpowiedniego stopnia skanalizowania obszarów wiejskich. Dziś to dotyczy również energii, być może w obszarze społeczności, spółdzielni energetycznych, być może większej roli samorządów w tym zakresie, uwzględnienia tej funkcji i możliwości produkcji czystej, zielonej, dostępnej energii przez gospodarstwa rolne. To też jest element rozwoju obszarów wiejskich, bo wiemy, jaki jest problem na końcu linii przesyłowych, jaki cały czas jest problem z dostępem. Mamy wiele takich białych plam, można nawet powiedzieć, że czarnych, ciemnych plam na mapie naszego kraju. To jest również element, który chcielibyśmy poruszyć. Ale przy małym finansowaniu, o którym wspomniał pan przewodniczący Bober, w ramach drugiego filara – na to marszałkowie zgodnie zwracają uwagę – trudno mówić o ambitnych celach.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#AdamNowak">Dodam, że w ramach środków z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020, z tych resztówek, które nie zostały wykorzystane z różnych naborów, zostały przeznaczone środki na rozwój obszarów wiejskich dla samorządów wojewódzkich na drogi lokalne i kanalizacje. Nie pamiętam kwoty, to było ok. 100 milionów… Tylko złotych czy euro?</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Złotych.)</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#AdamNowak">Tak, ok. 100 milionów zł. Przepraszam, ale nie wszystkie te dane pamiętam. Zostały one przeznaczone, bo nabór wniosków, o którym powiedział pan przewodniczący, na gospodarkę wodno-kanalizacyjną zwrócił uwagę nie tylko ministerstwa rolnictwa. Myślę, że powinien on zwrócić uwagę wszystkich parlamentarzystów, Rady Ministrów, uświadamiając skalę potrzeb, które w tym zakresie występują na obszarach wiejskich. A dodajmy, że wiele gmin nie składało wniosków, bo obawiały się, że nie zdążą w terminie zrealizować tych inwestycji. No, to jest też kwestia bardzo polityczna. Pamiętajmy o tym, że tego typu inwestycje w gospodarkę wodną, zarówno w meliorację, jak i w gospodarkę wodno-kanalizacyjną, trudno jest spektakularnie otworzyć, przekazać czek, zrobić otwarcie, ale one są niezbędne dla właściwego funkcjonowania lokalnej społeczności. I na to w ramach rural proofingu będziemy zwracali uwagę. Trudno mówić o ambitnych technologiach 4.0 i 5.0 czy innych w gospodarce, w samorządach, na obszarach wiejskich, w sytuacji, gdy duża część mieszkańców obszarów wiejskich musi tłoczyć nieczystości poza siecią wodociągową, za pomocą wozów asenizacyjnych albo bez szamb ten problem rozwiązywać. Tak więc to jest bardzo duże wyzwanie, którego nie możemy marginalizować, dlatego będziemy na to zwracali uwagę. Dziękuję bardzo za to pytanie i za zwrócenie uwagi na ten problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#RyszardBober">Pan senator… Jurek, chcesz zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#RyszardBober">Pan senator Chróścikowski. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Ministrze, jak wiemy, prezydencja ma swoje zadania, pan przedłożył nam plan prac, które są wykonywane. Mam tego świadomość, bo już wcześniej była prowadzona polska prezydencja, też to obserwowaliśmy i uczestniczyliśmy w tym procesie, ja brałem w tym udział. Tak że wiemy, że to jest tak, jak pan minister powiedział, że główny cel to jest kierowanie pracami itd., itd. Jednak dla nas istotnym celem jest zasygnalizowanie – i o to bardzo mocno zabiegamy – narzucenie kształtu przyszłej perspektywy finansowej. To jest najistotniejszy cel. Jeśli chodzi o te cele, które są objęte tą perspektywą, to czy pan komisarz, czy prowadzący radę zawsze ma tylko doraźne sprawy do załatwiania, a głównym celem są finanse. Jak to ma wyglądać? Czy krajowe plany strategiczne będą obowiązywały, czy nie? O ile dobrze pamiętam, każda perspektywa czymś się od innych różniła, za komisarza Cioloșa był inny projekt, za innych komisarzy były inne. Teraz jest pytanie, czy to będzie kontynuowane, czy znowu jakiś element zburzymy, czy bardziej środowiskowy, czy bardziej rolniczy. Zwykle tak bywało, że za każdym razem zwracamy większą uwagę na element środowiskowy, to są koszty dla rolników, a środków finansowych jest mniej. To mnie bardzo mocno interesuje, bo to jest podstawa do tego, czy będziemy mieli szansę zachęcać młodych rolników, aby przejmowali gospodarstwa, czy to będzie inny kierunek.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JerzyChróścikowski">A ze szczegółowych pytań taka sprawa. W Brukseli prowadzona jest dość ostra dyskusja na temat, jak tu pan sam wspomniał w swoim wystąpieniu, projektu rozporządzenia w sprawie roślin otrzymanych za pomocą niektórych nowych technik genowych. To jest ogromny spór. Ja pamiętam, że poprzedni rząd miał co do tego inne stanowisko. Obecny rząd zmienił stanowisko. Wiem, że w Polsce jest to dość duży problem, czy nowe techniki genowe powinny być dopuszczone, czy nie. To jest niejako złagodzenie GMO, to jest nowa formuła. Tak w skrócie mogę powiedzieć: były 3 geny, teraz są 2 geny. Tak hasłowo, żeby nie rozwijać tematu. I to jest problem, który… Ja już w Brukseli słyszałem na ten temat: nie oznakowywać produktów, które będą produktami wyprodukowanymi przy użyciu nowych technik genowych. No, ani ja, ani wielu konsumentów się na to nie zgadza. Jeśli chodzi o GMO, jest wyraźnie oznakowanie, a ja słyszę cały czas, i to od wielkich producentów, a nawet rolników, że tu żądają nieoznakowywania. Ja nie wyobrażam sobie, żebyśmy my i pan minister, który będzie nad tymi rozporządzeniami dalej debatował, zgodzili się na to, żeby tam znalazł się zapis o nieoznakowywaniu tych produktów. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#AdamNowak">W nawiązaniu do tych słów pana senatora, pana przewodniczącego Chróścikowskiego, w kontekście nowych technik genomowych, musimy zwrócić uwagę na tło polityczne, na ile nasze postulaty i wnioski, które w dużej mierze zostały uwzględnione przez prezydencję belgijską, jesteśmy w stanie wprowadzić, a na ile oddać pole, jeśli chodzi o prowadzenie tej dyskusji, prezydencji duńskie, bo ona ma dużo bardziej liberalne podejście niż my. To jest kwestia do rozstrzygnięcia zarówno na szczeblu kierownictwa resortu, jak i na szczeblu rządowym z uwagi na stanowisko w tym zakresie. Oczywiście ten temat jest jednym z najgorętszych. On budzi taką gorącą dyskusję na szczeblu europejskim, bo znów mamy tu wątpliwości zarówno ze strony środowisk ekologicznych i ze strony konsumentów, jak i ze strony rolników. A wiemy, jak ważne jest odpowiednie wykorzystanie i przyspieszenie niektórych procesów, biorąc pod uwagę te dynamiczne procesy, zmiany klimatyczne i problemy, na które rolnicy zwracają uwagę. Jeśli to stanowisko, takie nasze zdecydowane zdanie będzie już przygotowane, to będziemy do dyspozycji Wysokiej Komisji co do ewentualnej dyskusji bądź jego przedstawienia.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o poszczególne elementy, na które każda nowa perspektywa finansowa zwraca uwagę, to widać, że komisarz Hansen dostrzega szczególną rolę wymiany pokoleń. To jest dobry punkt. Wiemy, że kwestie związane ze wsparciem młodych rolników, np. w ramach premii dla młodych rolników, czyli tym wsparciem na start dla rolników przejmujących gospodarstwo, ale i z formą rekompensaty, czyli wsparciem tych, którzy gospodarstwa przekazują, żeby ich zachęcić – tu chcę dodać, że w ramach rozporządzenia unijnego jest dopuszczalne, tylko nie mieliśmy konkretnej interwencji zaplanowanej w naszym planie strategicznym w tym zakresie – również są rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#AdamNowak">I sprawa trzecia, kluczowa: zauważalny jest taki trend, że kwestie tych ambitnych wyzwań klimatycznych, środowiskowych, na które też pan senator Pawlak poprzednio zwrócił uwagę, dziś tracą na znaczeniu, zmierzając w stronę deregulacji i uwolnienia konkurencyjności europejskiego rolnictwa. Też czekamy w tym zakresie na działania. Oczekujemy, że Zielony Ład będzie szansą, a nie obciążeniem dla europejskich rolników, bo niestety tak on był postrzegany w ostatnim czasie.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#AdamNowak">Oczywiście na bieżąco będziemy państwu raportować stan prac. Pytania i sprawy, na które panowie senatorowie i też pan przewodniczący Chróścikowski zwrócili uwagę, podejmujemy w bieżących dyskusjach, ale dziękujemy za przypomnienie tych spraw.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RyszardBober">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#RyszardBober">Oczywiście temat jest bardzo istotny, bardzo ważny i to wszystko przed nami. Ja dziękuję resortowi, panu ministrowi Czesławowi Siekierskiemu za to, że prowadzi ten dialog i że wspólna polityka rolna po roku 2027 ma być wypracowana wspólnie z rolnikami. Chodzi o to, żeby nie było tak, jak mówił kolega Jurek, że coś zostało przeciwko rolnikom zatwierdzone, plany strategiczne. a potem mieliśmy to, co mieliśmy w poprzednich latach. I wierzę, że w tym dialogu wypracowane zostanie to, na ile polski głos będzie słyszalny, i przygotowane zostaną konkluzje, które będą przejęte, będą brane pod uwagę przy kształtowaniu wspólnej polityki rolnej po roku 2027.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#RyszardBober">Oczywiście jest dużo elementów, o których byśmy dyskutowali, bo z jednej strony, Panie Ministrze, jest duży nacisk na badania, na innowacje, ale z drugiej strony mamy wdrożenia. I tutaj mamy potężny problem, bo często te innowacje nie są wdrażane do praktyki rolniczej. Myślę, że musimy w tym obszarze dużo zmienić, że ten dorobek naukowy musi być wykorzystywany w sposób właściwy.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#RyszardBober">Dobrostan zwierząt… No tutaj chyba stoją największe wyzwania przed polskim rolnictwem. Ja już nie chcę mówić o tym, co nas czeka w momencie, kiedy będziemy procedowali tzw. ustawę łańcuchową. Ileś tych zwierząt utrzymywana jest w takim, a nie innym systemie i to wszystko musi się odbywać na zasadzie zachęt – tak samo jak cała polityka rolna środowiskowa – a nie na zasadzie podjęcia decyzji i przyjęcia terminów realizacji, wykonania.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#RyszardBober">Tak że jestem przekonany, że tych wyzwań stojących przed rolnikami, przed ministerstwem jest bardzo dużo, ale musimy wsłuchać się w głosy rolników. Wówczas będzie to w miarę poukładane.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#RyszardBober">Dziękuję za tę część, bo rzeczywiście zostało nam 20 minut na dyskusję na temat Mercosuru, jak również na tematy, które są na bieżąco procedowane w ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#RyszardBober">I proszę o informację w tym obszarze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#AdamNowak">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#AdamNowak">Pozwólcie, Panowie Senatorowie, Szanowni Państwo, że przedstawię informację na temat umowy o wolnym handlu, będącej częścią układu stowarzyszeniowego Unia Europejska – Mercosur.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#AdamNowak">Negocjacje prowadzone przez Komisję Europejską z Mercosurem zostały zakończone w grudniu 2024 r., ale obecnie nie jest przesądzone, czy umowa będzie przyjęta. Formalną procedurę przyjmowania w ramach Unii Europejskiej umowy z Mercosurem rozpocznie wniosek Komisji do Parlamentu Europejskiego oraz do Rady Unii Europejskiej o jej zatwierdzenie, przekazujący jednocześnie jej skonsolidowany tekst we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej. Komisja zapowiada aktualnie, że będzie gotowa wystąpić z takim wnioskiem najwcześniej w połowie 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#AdamNowak">Jeśli chodzi o stronę polską, to resortem odpowiedzialnym za przygotowanie stanowiska rządu w odniesieniu do tego wniosku, do tego dokumentu będzie, wiodące w sprawach polityki handlowej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, z którym oczywiście ministerstwo rolnictwa współpracuje w zakresie polityki handlowej dotyczącej artykułów rolno-spożywczych, surowców rolnych.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#AdamNowak">W momencie wystąpienia przez Komisję z formalnym wnioskiem będzie wiadomo, jaką formę prawną Komisja zaproponuje – czy to będzie jedna, całościowa umowa, czy też część handlowa zostanie wydzielona do odrębnej umowy. Będzie także ustalony tryb przyjmowania umowy przez Radę – to, czy będzie wymagana jednomyślność, czy też większość kwalifikowana. To są sprawy na tym etapie nieustalone.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#AdamNowak">Oczywiście my w Polsce dziś dużą część dyskusji publicznej kierujemy na to, czy mniejszość blokująca, czyli co najmniej 35% głosów odpowiadających liczbie mieszkańców w poszczególnych krajach z co najmniej 4 krajów, będzie osiągnięta, czy nie. Ale do dziś nie wiemy, w jakiej formule to będzie przegłosowane. Mówimy o krajach członkowskich, ale pamiętajmy, że dotyczy to również ewentualnego poparcia tej umowy w Parlamencie Europejskim, gdzie nawet posłowie z różnych państw członkowskich, które wyrażają pozytywne stanowisko, często zgłaszają odrębne negatywne zdanie. Chociażby w przypadku Niemiec duża część europosłów związanych ze środowiskiem rolniczym takie negatywne zdanie, stanowisko o tej umowie przedstawia. W momencie wystąpienia przez Komisję z wnioskiem będzie wiadomo, jaka to będzie forma.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#AdamNowak">Ale my – mówię o ministerstwie rolnictwa – w związku z poważnymi zastrzeżeniami co do tej umowy wspólnie z Ministerstwem Rozwoju i Technologii sformułowaliśmy, opracowaliśmy stanowisko, które przyjęła Rada Ministrów na wniosek formalny ministra rozwoju i technologii. Jest to uchwała sprzeciwiająca się wynikom negocjacji w obszarze rolnym. Zwracamy w tej umowie uwagę na te najważniejsze elementy.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#AdamNowak">Z jednej strony to jest zidentyfikowanie zagrożenia wynikającego z liberalizacji w postaci przyznania krajom Mercosuru kontyngentów taryfowych na kilkanaście wrażliwych dla Unii Europejskiej grup towarów rolno-spożywczych. One mają przede wszystkim charakter pośredni, polegają na ryzyku wypierania polskiego eksportu z rynków innych państw członkowskich Unii, głównie Europy Zachodniej i Południowej, gdzie, jak przypuszczamy, mógłby trafiać zwiększony import z krajów Mercosuru. Wymienione zagrożenia dotyczą zwłaszcza sektora mięsa drobiowego i w mniejszym stopniu sektora jaj oraz mięsa wołowego. Zagrożenie to może okazać się jeszcze istotniejsze, gdyby import z krajów Mercosuru miał koncentrować się na segmencie mięsa wysokiej jakości, który jest kluczowy dla dochodowości producentów w Unii Europejskiej. Jako bezpośrednie zagrożenie zidentyfikowaliśmy przewidzianą umową liberalizację w sektorze tytoniu, zwłaszcza tego nieprzetworzonego, w przypadku którego import z krajów Mercosuru już dziś stanowi ok. 1/3 importu z krajów trzecich na poziomie zarówno Polski, jak i Unii Europejskiej. Wydaje się, że przewidziana umową liberalizacja nie powinna stwarzać innych, poza wymienionymi wcześniej rynkami, bezpośrednich zagrożeń i znaczącego wzrostu importu towarów nią objętych do Polski. Wynika to m.in. z niewielkich dotychczasowych obrotów, braku dopuszczenia do rynku europejskiego, chociażby jak ma to miejsce w przypadku trzody chlewnej, wieprzowiny, niektórych produktów z krajów Mercosuru czy też stosowania stawki celnej 0% erga omnes w imporcie do Unii Europejskiej, jak ma to miejsce w przypadku kukurydzy.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#AdamNowak">Z drugiej strony umowa może stwarzać szanse dla polskiego eksportu produktów mleczarskich oraz niektórych produktów przetworzonych objętych liberalizacją w ramach tej umowy, bo w wielu obszarach ten eksport się dokonuje, ale często poprzez pośredników, poprzez kraje pośredniczące, jednak tego nie jesteśmy w stanie obecnie, bez pełnej analizy treści umowy, określić.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#AdamNowak">Co jest istotną kwestią, na którą zwracamy uwagę przy okazji każdej z rozmów i formalnych, i nieformalnych odbywających się na marginesie Rady Ministrów Rolnictwa Unii Europejskiej? Potrzeba łącznego patrzenia na umowę z Mercosurem wraz z negocjacjami i liberalizacją handlu w umowach z innymi krajami trzecimi – tu dla nas kluczowa jest umowa z Ukrainą – które będą trafiały na polski rynek równocześnie. Czyli musimy brać pod uwagę skumulowane wolumeny poszczególnych grup produktowych. Należy ten problem kumulatywnego wpływu koncesji handlowych udzielanych przez Unię partnerom handlowym we wrażliwych sektorach uwzględniać przy każdej okazji – mówimy tu o mięsie drobiowym, wołowinie, cukrze, mięsie wieprzowym – i uwzględniać wnioski z tego płynące w prowadzeniu wspólnej polityki handlowej. Zresztą taki był cel wspomnianej wcześniej dyskusji na styczniowym posiedzeniu Rady Ministrów Rolnictwa UE.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#AdamNowak">Oczywiście umowa z Mercosurem nie rozwiązuje w pełni problemu odmiennych standardów produkcji w zakresie zrównoważonego rozwoju, obowiązujących w Unii i w krajach Mercosuru. Różnice w tym zakresie będą dalej występować, nie mamy jasnego systemu kontroli jakości na każdym etapie, tak jak ma to miejsce w Unii Europejskiej i jest prowadzone przez służby, inspekcje. Należy też odnotować, że umowa została powiązana z Porozumieniem paryskim, jednak praktyczne skutki z tego powiązania są nieweryfikowalne. A więc to jest kolejny obszar, na który chcielibyśmy zwrócić uwagę. I oczywiście brak dostosowania przewidzianej w umowie Unia – Mercosur klauzuli ochronnej do specyfiki sektora rolnego sprawia, że możliwości podjęcia działań ochronnych w przypadku zwiększonego importu z krajów Mercosuru w praktyce mogą być ograniczone. My obserwowaliśmy to w ramach obecnie obowiązujących ATM z Ukrainą i tej umowy, o której mówimy DCFTA, która jest negocjowana, ale nie wiadomo, kiedy zostanie wynegocjowana, kiedy wejdzie w życie, a wiemy, że ATM 5 czerwca wygasają. Ale proszę pamiętać, że tam są tzw. hamulce bezpieczeństwa dla wrażliwych sektorów. To jest też istotne, aby przy wszystkich umowach handlowych tego typu mechanizmy miały zastosowanie.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#AdamNowak">Dodatkowo kwestia ważna z punktu widzenia umowy Unia – Mercosur, niewspomniana wcześniej, dotyczy liberalizacji w sektorze cukru, co dla producentów buraka cukrowego w Polsce w kontekście nierównych warunków konkurencji z producentami trzciny cukrowej, z importem trzciny cukrowej jest szczególnie istotne. W sektorze zbóż umowa wyłącza zasadniczo z koncesji pszenicę, a oferowany bezcłowy kontyngent taryfowy na kukurydzę – docelowo w wysokości 1 miliona t – nie ma ekonomicznego znaczenia tak długo, jak Unia stosuje zerową stawkę celną.</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#AdamNowak">Z punktu widzenia ryzyka wzrostu importu do Unii z krajów Mercosuru i spowodowania zakłóceń rynkowych duże zagrożenie wydaje się być związane z oferowanymi koncesjami na mięso drobiowe i wołowe.</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#AdamNowak">W materiałach panowie senatorowie, Wysoka Komisja otrzymali szczegółowe stawki. Jeśli są w tym zakresie pytania, to jesteśmy do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#AdamNowak">Dodam jeszcze, że parafowana umowa zakłada w imporcie z krajów Mercosuru owoców i warzyw świeżych lub chłodzonych zachowanie systemu cen wejścia w odniesieniu do większości objętych nim towarów. System cen wejścia stosowany w unijnej taryfie celnej chroni przed importem po niskich cenach. Zgodnie z projektem umowy ceny mają zostać wyeliminowane w imporcie z krajów Mercosuru w przypadku owoców cytrusowych. Ale w przypadku rynku owoców też często środowiska sadownicze zwracają uwagę, że obecnie ten eksport do krajów Ameryki Południowej się odbywa, niestety, z wykorzystaniem krajów pośredniczących, co jest dla nas ekonomicznie niekorzystne.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#AdamNowak">Podsumowanie dyskusji i stanowiska rządu: kształt, wskazane wielkości, kontyngenty taryfowe, cła na obecnym etapie są z punktu widzenia Polski, naszego rządu nieakceptowalne, bo płynące zagrożenia dla trwałości, dla bezpieczeństwa tych elementów, o których mówiliśmy, że są priorytetami polskiej prezydencji – dla europejskich rolników, sektora przetwórczego, ale również konsumentów – są niekorzystne. Oczywiście ta umowa będzie procedowana, jak wspomniałem, na podstawie wniosku z Komisji, ale już widzimy, że kontekst geopolityczny, chociażby związany z relacjami Stanów Zjednoczonych z Argentyną, może spowodować, że za kilka miesięcy temat dyskusji, przedmiot i zakres tych rozmów będą zupełnie inne. Jednak na tym etapie nie jesteśmy w stanie tego określić. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#RyszardBober">Czy ktoś z panów senatorów chciałby się odnieść do przedstawionej informacji? Pan minister przekazał informację w formie pisemnej, łącznie z taryfami, okresami ochronnymi. Myślę, że jest ta informacja pełna. Ale jeżeli ktoś chce…</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Błaszczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PrzemysławBłaszczyk">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PrzemysławBłaszczyk">Ja chciałbym się dowiedzieć, jak to wygląda na tę chwilę. Czy budujemy właśnie… Jak wygląda koalicja, która mogłaby w jakiś sposób zweryfikować tę umowę? Czy jesteśmy w stanie na tę chwilę mieć te 35% ludności w przeliczeniu na kraje? Czy prowadzimy takie rozmowy i mamy stronników? Nawet w ramach tego, że właśnie jesteśmy w okresie naszej prezydencji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#AdamNowak">Panie Senatorze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#AdamNowak">Na marginesie posiedzeń Rady prowadzimy te rozmowy. Zresztą kraje swoje stanowiska, przy okazji ostatniej dyskusji o umowach handlowych z krajami trzecimi, też wyrażały. Tutaj możemy powiedzieć, że bardzo istotne czy nawet decydujące z punktu widzenia mniejszości blokującej, tych 35%, jest stanowisko Włoch. Stanowisko Polski na tym etapie jest negatywne, stanowisko Francji również, a Belgia, Holandia, Austria też zgłaszały stanowisko negatywne, więc można powiedzieć, że do osiągnięcia tej wielkości 35% brakuje jednego dużego kraju. Przy tym pamiętajmy, że jeszcze nie został określony sposób głosowania nad tym projektem. A więc prowadzimy te rozmowy z krajami. W przypadku francuskiej minister Annie Genevard – ona była w Polsce przy okazji posiedzeń Rady – też te spotkania odbywaliśmy, a w przypadku pozostałych ministerstw one są takie, bym powiedział, bilateralne przy okazji posiedzeń i spotkań różnej rangi.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#AdamNowak">Jednak pamiętajmy o jeszcze jednym elemencie: mówimy o umowie z Mercosurem, która będzie procedowana najprawdopodobniej w drugiej połowie roku, wtedy Komisja złoży wniosek, ale mówmy też – i tu ważne będzie odpowiednie stawianie tego w dyskusji, która na tym etapie się toczy – o umowie DCFTA, o pogłębionym handlu, o relacjach handlowych pomiędzy Unią a Ukrainą. O ile kwestia Mercosuru budzi duże wątpliwości, duże emocje, o tyle – proszę zwrócić uwagę – temat relacji z Ukrainą, dla nas nieporównywalnie bardziej istotny, w przestrzeni europejskiej jest mniej poruszany. A więc my na to zwracamy uwagę też w kontekście dyskusji w Polsce, która się odbywa na temat rozszerzenia Unii. My nie jesteśmy przeciwnikami rozszerzenia Unii, ale w sytuacji, kiedy będziemy znali rzetelne skutki i wpływ takiej integracji na polską gospodarkę, ze szczególnym uwzględnieniem polskiego rolnictwa. Oczekujemy tzw. impact assessment w tym zakresie. I dlatego też my trochę o tych kwestiach umów handlowych, o czym wspomniałem wcześniej, mówimy łącznie – i o Mercosurze, i o Ukrainie, i o innych umowach, bo one kumulatywnie wpływają na europejski rynek. A tutaj te działania podejmujemy.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#AdamNowak">Oczywiście jest też część krajów zdecydowanie popierających – Niemcy, Hiszpania – co nie znaczy, że wszyscy europosłowie z tych krajów popierają umowę w tym brzmieniu. Ale faktycznie tutaj decydujący będzie któryś z dużych krajów, przy założeniu, że będziemy głosowali nad tym w trybie wymagającym ewentualnie 35% do odrzucenia, a nie jednomyślności do przyjęcia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan premier Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WaldemarPawlak">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WaldemarPawlak">Mam pytanie: czy w Unii jest dyskusja o tym, żeby w przypadku braku takiej większości blokującej możliwe było wprowadzenie konkretnych rekompensat dla tych sektorów rolnych czy innych, które są szczególnie wrażliwe na taką mocną konkurencję z krajów Mercosuru? W szczególności np. poprzez zwiększenie środków na wspólną politykę rolną czy też zmianę alokacji tak, żeby ona szła w kierunku tych sektorów, które są szczególnie wrażliwe na konkurencję.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#WaldemarPawlak">Ja rozumiem, że trudno będzie na to odpowiedzieć od razu, z marszu, ale prosiłbym ewentualnie o odpowiedź na piśmie, jak wygląda bilans handlowy w handlu z krajami Mercosuru w różnych segmentach, szczególnie jeżeli chodzi o produkty rolne, a także jak ten bilans handlu wygląda z Ukrainą. I też w rozbiciu na poszczególne segmenty rolne. Bo z tego, co wiem, co pamiętam, to zarówno przed wojną, jak i po wybuchu pełnoskalowej wojny, po agresji Rosji na Ukrainę Polska odnotowywała nadwyżki w handlu z Ukrainą, i to znaczące, czyli ta współpraca handlowa była korzystna. Ale w tych segmentach, gdzie mamy problem, powinniśmy stosować odpowiednie rekompensaty czy wsparcie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#AdamNowak">Panie Senatorze! Panie Premierze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#AdamNowak">Oczywiście taką informację na podstawie danych, które posiadamy, panu senatorowi, panu premierowi, członkom komisji przekażemy.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#AdamNowak">Minister Czesław Siekierski w ubiegłym tygodniu odbył spotkanie, rozmowę w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi z panem komisarzem do spraw handlu Šefčovičem i ten temat, na który pan senator zwrócił uwagę, był poruszany. Była mowa o tym, że Komisja Europejska rozważa fundusz w wysokości 1 miliarda euro na ten cel. Mogę powiedzieć, tak trochę nieoficjalnie, że odpowiedź ze strony pana ministra Siekierskiego była taka: okej, ale to chyba na rok dla Polski. Bo te środki muszą być adekwatne, jeśli patrzymy na skalę.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#AdamNowak">Ale znów wrócę do styczniowego posiedzenia Rady Ministrów Rolnictwa UE. Pan minister zwrócił w sposób zdecydowany uwagę na to, że jeśli są sektory gospodarki, które korzystają, są kraje członkowskie, które korzystają z umów handlowych – pan minister przedstawił to we wstępie, we wprowadzaniu do dyskusji – to w ramach europejskiej solidarności i odpowiedzialności, takiej uczciwości należy zrekompensować w takim wymiarze 1:1, a nawet z pewnym zwiększeniem, tym krajom członkowskim te sektory gospodarki, które ponoszą straty w wyniku tych umów. Bo wiemy, że często w dyskusji jest poruszany temat, które sektory zyskają, nowych technologii… Tutaj często przemysł samochodowy jest wskazywany, rolnictwo jest wskazywane czy dużo tych dziedzin rolnictwa…</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Wiem, że wiedza pana ministra jest bardzo szeroka, ale mamy 5 minut. Prosiłbym, żebyśmy te główne informacje…)</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#AdamNowak">Dobra, to ostatnia kwestia. Co do sprawy Ukrainy i Mercosuru, to pan premier…</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: No właśnie, była deklaracja…)</u>
          <u xml:id="u-34.8" who="#AdamNowak">…pan senator i Wysoka Komisja otrzymają od nas informacje…</u>
          <u xml:id="u-34.9" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Pisemne.)</u>
          <u xml:id="u-34.10" who="#AdamNowak">…bo warto się w tym poruszać. I dlatego wskazywaliśmy na potrzebę rekompensat, ale rzetelnych, a nie symbolicznych. Chcielibyśmy, aby wszelkie rozmowy Unii Europejskiej z krajami trzecimi na temat umów od tego właśnie punktu wychodziły. Pamiętajmy też, że są sektory w obszarze rolnictwa, które w wyniku tej wymiany handlowej generują znaczne nadwyżki, a każde działanie handlowe spotyka się z działaniami równoważnymi drugiej strony. Musimy również o tym pamiętać, że jako Unia Europejska jesteśmy eksporterem żywności i Polska jest eksporterem żywności. Ale te szczegółowe dane przedstawimy na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#RyszardBober">Jeszcze pan senator Górski – ale szybciutko krótkie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MaciejGórski">Panie Przewodniczący, ja bym chciał poprosić, aby pan minister w tej informacji dla pana senatora Pawlaka zawarł też wolumeny towarów, jakie Unia Europejska produkuje, i tych, które mamy importować z krajów Mercosuru. Bo to nie są jakieś niezwykle rzadkie dobra, tylko to wszystko mamy w Europie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo. W protokole to jest odnotowane. Proszę panów dyrektorów też o to, aby na drodze formalnej to zostało przygotowane. Dziękuję bardzo za pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Jeszcze krótka informacja na temat tzw. aktywnego rolnika, funkcji wsi i umów dzierżawy – ale naprawdę sygnalizacyjnie, bo nie mamy czasu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AdamNowak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#AdamNowak">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#AdamNowak">Ministerstwo rolnictwa jest na etapie konsultacji. Zakończyły się te konsultacje z samorządem rolniczym, z izbami rolniczymi, z organizacjami rolniczymi, jak również z sejmową komisją rolnictwa. Odbyły się takie spotkania – w jednym ze spotkań pan senator, pan przewodniczący również brał udział – na temat 3 inicjatyw legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#AdamNowak">Pierwsza z nich dotyczy określenia definicji aktywnego rolnika – też w świetle postulatów, które rolnicy i część organizacji rolniczych składali na protestach. Chodzi o aktywnego rolnika, czyli osobę, która faktycznie prowadzi działalność rolniczą niezależnie od tytułu dysponowania daną ziemią, niezależnie od skali produkcji, i o to, aby środki z pierwszego filara, ale również w ramach inwestycji z drugiego filara wspólnej polityki rolnej trafiały do tych, którzy faktycznie ponoszą ryzyko, koszty i zapewniają bezpieczeństwo żywnościowe. Do tego skłania nas też system wsparcia w ramach drugiego filara, jak również kwestie związane z planami nawozowymi, kwestie związane z całą gospodarką nawozową w ramach gospodarstwa rolnego. Czyli aby stan formalny uwzględniany przez agencję odpowiadał stanowi faktycznemu.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#AdamNowak">Oczywiście z tym związany jest drugi akt prawny – bo one są blisko powiązane – dotyczący dzierżawy rolniczej. Ustawa ma na celu, m.in. właśnie ze względu na te zobowiązania ze wspólnej polityki rolnej, zapewnienie trwałości gospodarstw, przewidywalności dzierżaw, określenie umów, określenie tego, co takie umowy powinny, co muszą zawierać, oraz form i trwałości dzierżawy rolniczej. Chodzi o to, aby rolnik jako ten, kto faktycznie prowadzi działalność i zapewnia bezpieczeństwo żywnościowe, miał pewną przewidywalność z uwagi na ponoszone nakłady inwestycyjne, ale przy uwzględnieniu świętego prawa własności danej nieruchomości rolnej. I te obszary były konsultowane, tak jak wspomniałem, ze środowiskiem rolniczym. Tu zdania są różne, poglądy są różne, ale wiemy, że zagadnienie jest szczególnie istotne, szczególnie wrażliwe, jeśli wziąć pod uwagę liczbę: beneficjentów wspólnej polityki rolnej, dopłat bezpośrednio do ok. 1 miliona 200 tysięcy gospodarstw i tych, którzy prowadzą faktyczną działalność zarówno na rynek, jak i w ramach konsumpcji wewnątrz gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#AdamNowak">I trzeci z projektów, który przygotowujemy, będący odpowiedzią na bardzo głośną w mediach sprawę rolnika spod Rzgowa, pana Szymona Kluki, który został oskarżony czy miał sprawę w sądzie z tytułu immisji w gospodarstwie rolnym, związanych z ograniczeniami w produkcji zwierzęcej i wątpliwościami, na które zwracała uwagę ludność czy mieszkańcy napływowi wsi. To jest ustawa o funkcjach produkcyjnych wsi. Chodzi o to, aby gospodarstwa rolne, które prowadzą działalność rolniczą – produkcję roślinną, jak również produkcję zwierzęcą – miały zapewnione bezpieczeństwo, stabilność co do tej działalności, którą kontynuują. Chodzi o to, aby funkcja produkcyjna, funkcja rolnicza wsi była otoczona szczególną ochroną państwa, tak jak ma to miejsce we Francji – dziś procedowany jest podobny projekt również w Hiszpanii – bo nie możemy o tej kluczowej funkcji obszarów wiejskich zapominać. Jest to również związane z dyskusją nad zmianami przepisów w zakresie planowania przestrzennego, nad odpowiednim wskazywaniem przestrzeni i terenów do działalności rolniczej. Oczywiście taka produkcja rolnicza, która może wywoływać większe skutki środowiskowe, np. w przypadku dużych ferm, powinna być prowadzona według przepisów, musi spełniać wymogi środowiskowe, wymaga konsultacji z samorządami, z mieszkańcami. Ale w przypadku gospodarstw, które były pierwsze, ta stabilność musi być rolnikom zapewniona.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#AdamNowak">To wiąże się również z tematem poruszonym przez pana przewodniczącego Bobera, dotyczącym potencjału rolnictwa i obszarów wiejskich do produkcji odnawialnych źródeł energii, zwłaszcza w kontekście ulokowania biogazowni w pobliżu gospodarstw zajmujących się produkcją zwierzęcą.</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#AdamNowak">To tak w telegraficznym skrócie. Myślę, że zasadne byłoby odbyć taką szeroką dyskusję również z komisją senacką. Jeśli będzie taka wola z państwa strony, to jesteśmy do dyspozycji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#RyszardBober">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#RyszardBober">Czy ktoś z panów senatorów chciałby w tym temacie, w tym punkcie jeszcze dodatkowo dopytać? Nie.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#RyszardBober">Na pewno, Panie Ministrze, ten wątek jest bardzo istotny, bardzo ważny. On będzie wymagał racjonalnej dyskusji, debaty. Oczywiście w momencie, kiedy zostanie złożony projekt legislacyjny ustawy, musi to być dopracowane, musi to być w taki sposób zapisane, aby rzeczywiście jak najmniej kontrowersji budziły te wszystkie zapisy. Jest to trudny temat, sentymentalny dla wielu rolników podchodzących zupełnie inaczej do tego obszaru, ale wierzę w to, że wypracujemy wspólnie w polskim parlamencie takie rozwiązania, które będą służyły i polskim rolnikom, i polskiej wsi.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo za udział w posiedzeniu komisji…</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Adam Nowak: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#RyszardBober">…Panie Ministrze, za przedłożoną informację. Prosimy o pisemne informacje wynikające z zobowiązania, które na posiedzeniu padło.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#RyszardBober">Króciutka przerwa techniczna i potem kolejne posiedzenie, dziewiętnaste posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#RyszardBober">Dziękuję za udział.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 33)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>