text_structure.xml 111 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 10 minut 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Ryszard Bober)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#RyszardBober">W związku z tym, że minęła godzina 10.00, rozpoczniemy posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#RyszardBober">Otwieram oficjalnie posiedzenie senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#RyszardBober">Witam serdecznie przybyłych panów senatorów. W naszym imieniu pragnę powitać wszystkich państwa, którzy uczestniczą w posiedzeniu oraz reprezentują ministerstwo i wszystkie jednostki, które podlegają mu bezpośrednio i realizują budżet.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#RyszardBober">Są 2 tematy, które są przedmiotem dzisiejszego posiedzenia komisji. Pierwszy punkt to rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw, druk numer senacki nr 225. Drugi punkt to rozpatrzenie ustawy budżetowej na rok 2025 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działalności komisji. Projekt budżetu zawarty jest w różnych drukach sejmowych i senackich.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#RyszardBober">Stwierdzam, że jest wymagane kworum komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#RyszardBober">Czy na sali są osoby, które zajmują się lobbingiem? Jeżeli są, to prosiłbym o ujawnienie się. Nie ma, nie widzę takich osób.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#RyszardBober">Czy panowie senatorowie mają uwagi do przedłożonego porządku? Nie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#RyszardBober">Stwierdzam, że porządek został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#RyszardBober">To teraz przejdę do powitania wszystkich państwa. Może w związku z tym, że jest nas tak dużo powitam państwa według kolejności, którą tutaj mam. Ministerstwo, Departament Budżetu reprezentuje pani Agnieszka Kłódkowska-Cieślakiewicz i pani Aleksandra Szelągowska. Pani Beata Gawlik jest nieobecna. Na liście podpisał się pan Remigiusz Mordas, naczelnik wydziału w Departamencie Prawnym ministerstwa rolnictwa. Są z nami: pani Anna Demusiak, Departament Instytucji Płatniczej Ministerstwa Finansów; pan Paweł Pawelczyk, też Departament Instytucji Płatniczej; pani Wioletta Bruździńska, Departament Finansowania Sfery Gospodarczej Ministerstwa Finansów. Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego reprezentuje na posiedzeniu pani prezes Helena Rudzis-Gruchała oraz wicedyrektor Biura Finansowego Monika Licznerska. Witam pana ministra Stefana Krajewskiego. Fundusz Składkowy Ubezpieczenia Społecznego Rolników reprezentuje pani Teresa Karpińska, główny księgowy. Jest z nami zastępca dyrektora generalnego, pan Jan Szopiński… To już jest kolejna instytucja, KOWR. Towarzyszy mu p.o. głównego księgowego, pani Dorota Skrzypska. Jest też Michał Fogtman, również z KOWR, oraz Paweł Poleski. Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa reprezentuje pan prezes Wojciech Legawiec, witam serdecznie. Towarzyszy mu dyrektor Departamentu Finansów Teresa Wrzosek. I to by było na tyle, jeżeli chodzi o gości, którzy są na liście osób reprezentujących ministerstwa i instytucje.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#RyszardBober">Chcę przypomnieć, że obsługę prawną prowadzi pani Renata Bronowska, główny legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu, a obsługę dzisiejszego posiedzenia komisji prowadzą panie Katarzyna i… Marty nie ma, wyszła.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#RyszardBober">Przechodzimy do realizacji porządku.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#RyszardBober">W pierwszym punkcie mamy, Panie Ministrze, ustawę o Funduszu Ochrony Rolnictwa. Ustawa została przedłożona panom senatorom. Prosiłbym o skrótowe przedstawienie ustawy w wersji sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#StefanKrajewski">W ustawie o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa proponuje się, po pierwsze, zmniejszenie obciążeń biurokratycznych dla podmiotów skupujących produkty rolne od producentów rolnych poprzez wprowadzenie obowiązku składania rocznych deklaracji w miejsce kwartalnych deklaracji o wysokości naliczonych wpłat na fundusz, po drugie, dokonywanie wpłat na rachunek funduszu raz w roku, do 14 lutego roku następnego po roku naliczenia kwoty wpłaty, w miejsce dotychczasowych kwartalnych wpłat. Odstępuje się od obowiązku składania rocznej deklaracji w przypadku, gdy kwota wpłat nie przekracza pięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji – jest to 100 zł. Planuje się zmiany w wysokości kar za niezłożenie deklaracji – do wysokości naliczonych wpłat na rachunek FOR, ale nie więcej niż 10 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#StefanKrajewski">Druga duża zmiana polega na rozszerzeniu katalogu beneficjentów funduszu. Tutaj zostały uwzględnione prośby, żeby w tym katalogu mogły znaleźć się grupy producentów rolnych lub związki grup producentów rolnych, organizacje producentów rolnych lub zrzeszenia organizacji producentów rolnych, organizacje producentów owoców i warzyw lub zrzeszenia organizacji producentów owoców warzyw, spółdzielnie rolników lub związki spółdzielni rolników, rolnicze spółdzielnie produkcyjne i rolnicze zrzeszenia branżowe.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#StefanKrajewski">Trzecia zmiana, która została zaproponowana w ustawie, wprowadza unijną podstawę prawną do stosowania przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa przy wypłatach rekompensat z funduszu dla producentów rolnych, którzy nie otrzymali zapłaty za produkty rolne sprzedane podmiotom skupującym, które stały się niewypłacalne.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#StefanKrajewski">Do końca czerwca 2024 r. KOWR wydał decyzje o rekompensatach na wnioski rolników w ramach programu pomocy notyfikowanej w Komisji Europejskiej na podstawie wytycznych Komisji Europejskiej „Tymczasowe kryzysowe i przejściowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy”. Wytyczne te obowiązują do końca 2024 r. W przypadku gdy Komisja Europejska przedłuży okres obowiązywania tych wytycznych, minister rolnictwa i rozwoju wsi wystąpi do Rady Ministrów z projektem uchwały o zgodę na złożenie wniosku do Komisji Europejskiej o przedłużenie notyfikacji programu FOR. Jeżeli te wytyczne nie zostaną przedłożone, rekompensaty w 2025 r. i w latach następnych będą wypłacane zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej nr 1408/2013 w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#StefanKrajewski">W trakcie prac legislacyjnych w Sejmie nie zgłoszono uwag. W 2023 r. wypłacono z FOR 451 rekompensat na kwotę 16,8 miliona zł. W 2024 r. wypłacono 606 rekompensat na kwotę 20 milionów 650 tysięcy zł. Szacuje się, że podmioty skupujące będą corocznie dokonywać wpłat na rachunek FOR w kwocie ok. 130 milionów zł. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#RyszardBober">Czy pan minister łaskawie mógłby odpowiedzieć, jaki jest stan funduszu na dzień dzisiejszy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#StefanKrajewski">Na koncie funduszu mamy 90 milionów zł na chwilę obecną.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#RyszardBober">Biuro Legislacyjne przygotowało opinię do ustawy. W związku z tym, że opinia została przedłożona panom senatorom, prosiłbym panią mecenas o skrótowe przedstawienie istotnych elementów, uwag i spostrzeżeń. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RenataBronowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#RenataBronowska">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#RenataBronowska">Odpowiadając na prośbę pana przewodniczącego, postaram się tylko w skrócie przedstawić wątpliwości, które Biuro Legislacyjne ma do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#RenataBronowska">Po pierwsze, chciałabym zwrócić państwa uwagę na 2 przepisy, na art. 5 ust. 1 i art. 12 ust. 2. Oba te przepisy nakładają obowiązki sporządzenia określonych dokumentów, deklaracji i wniosków na formularzach, których wzór jest opracowywany przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. I tutaj chciałabym zwrócić państwa uwagę na fakt, że jeżeli prawodawca zobowiązuje wnioskodawców do stosowania określonych wzorów czy formularzy, to konieczne jest odpowiednie umocowanie prawne tego rodzaju obowiązku, a mianowicie uczynienie tego w drodze przepisów powszechnie obowiązujących, i odpowiednie ogłoszenie. Taki wymóg wynika z konstytucji. W tym przypadku oznacza to konieczność stworzenia w opiniowanej ustawie podstawy prawnej do wydania rozporządzenia, które określałoby i wzór deklaracji, i wzór wniosku. Następnie tak sporządzony wzór, wydany w rozporządzeniu, mógłby być opublikowany na stronie podmiotowej krajowego ośrodka wsparcia, co ułatwiłoby dostęp do tego rodzaju formularza.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#RenataBronowska">Druga uwaga dotyczy art. 10 ust. 1. To jest przepis określający nowy krąg podmiotów, które mogą ubiegać się o rekompensatę. Co do niego mamy kilka wątpliwości legislacyjnych. Po pierwsze, naszym zdaniem powinien być on nieco inaczej zbudowany, tak aby jednoznacznie wynikało z niego, jakie podmioty obejmuje on w ramach pojęcia grupy. Po drugie, należy w nim prawidłowo wskazać nazwy podmiotów, które są uprawnione do ubiegania się o rekompensatę. Tutaj pojawia się pojęcie organizacji producentów rolnych, a prawidłowa nazwa to „organizacja producentów”. Analogicznie powinno być zrzeszenie organizacji producentów zamiast zrzeszenia organizacji producentów rolnych. Należy też wskazać podstawę prawną dla funkcjonowania niektórych z tych podmiotów, ponieważ redakcja przepisów nie daje jednoznacznej odpowiedzi w tej kwestii. Pod tą uwagą są oczywiście odpowiednie propozycje poprawek.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#RenataBronowska">Jeżeli chodzi o uwagę trzecią, to tutaj chciałabym zwrócić uwagę na kwestię, w naszym przekonaniu, kluczową, najistotniejszą, która dotyczy przedawnienia wierzytelności. Otóż chodzi o relacje pomiędzy art. 10 ust. 2, który jest dodawany, a art. 12 ust. 1, który jest zmieniany. Do ustalenia wysokości rekompensaty przyjmuje się wierzytelności nieprzedawnione, a z art. 12 ust. 1 wynika, że moment ustalenia przerwania biegu przedawnienia, czyli ustalenia, czy wierzytelność się przedawniła, czy nie, następuje dopiero wtedy, kiedy decyzja staje się ostateczna, czyli nie w dniu wydania decyzji pierwszoinstancyjnej, tylko w dniu wydania decyzji ostatecznej. W naszej ocenie to, po pierwsze, niepotrzebnie komplikuje pracę KOWR jako podmiotu, który bezpośrednio rozpatruje wnioski i, po drugie, sprawia, że… Wierzytelność nie przedawniła się na dzień wydania decyzji, a przedawniła się w dniu, kiedy decyzja stała się ostateczna, co tak naprawdę zmusza do podejmowania dodatkowych działań, które służyłyby prawidłowemu ustaleniu wysokości rekompensaty. Czyli wiąże się to z koniecznością ponownego uruchomienia postępowania administracyjnego. Wydaje nam się, że rozwiązanie, które było dotychczas, w ramach którego ustalano wierzytelności nieprzedawnione na dzień wydania decyzji pierwszoinstancyjnej, było właściwsze.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#RenataBronowska">Kolejne uwagi, zawarte w punktach 4, 5, 6, to są uwagi stricte legislacyjne. Chodzi o zachowanie spójności terminologicznej, korektę odesłania oraz zapewnienie dostatecznej określoności przepisu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#RenataBronowska">I uwaga, w naszej ocenie, najistotniejsza. Ona dotyczy art. 5, czyli przepisu przejściowego. Otóż z przepisu przejściowego wynika, że do przyznawania i wypłaty rekompensaty za produkty rolne zbyte przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się dotychczasowe przepisy ustawy o FOR. Jednocześnie ten przepis może być odczytywany w taki sposób, że dotyczy on wierzytelności, które powstały przed dniem wejścia w życie ustawy, co do których nie zostało uruchomione postępowanie administracyjne. Czyli chodziłoby nie o takie, które są w toku kontroli instancyjnej czy w toku procedury administracyjnej, tylko o takie, które powstały później i zostaną objęte postępowaniem administracyjnym po wejściu w życie ustawy. Do nich ustawodawca przewiduje stosowanie przepisów dotychczasowych, a to oznacza wyłączenie stosowania normy zawartej w dodawanym art. 12 ust. 1a, czyli przepisu, który przewiduje, że przyznanie rekompensaty nastąpi z uwzględnieniem krajowych i unijnych przepisów dotyczących pomocy de minimis. I moja wątpliwość jest taka: czy taka interpretacja tych przepisów jest uprawniona, czy też państwo inaczej je odczytujecie? Bo konsekwencja udzielania pomocy bez stosowania przepisów dotyczących pomocy de minimis w świetle tego, o czym państwo pisaliście w uzasadnieniu, że ta pomoc nie może być obecnie udzielana inaczej niż tylko z uwzględnieniem przepisów dotyczących pomocy de minimis w sektorze rolnym… No, cała ta regulacja byłaby wątpliwa.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#RenataBronowska">Uwaga ostatnia dotyczy przepisu o wejściu ustawy w życie. Myślę, że to dotyczy wielu ustaw, które będą procedowane na posiedzeniu Senatu. Ustawa przewiduje jako termin wejścia w życie 1 stycznia 2025 r., a to oznacza, że nie ma możliwości zachowania konstytucyjnego terminu przewidzianego dla prezydenta na rozpatrzenie ustawy, czyli 21 dni. To jest, powiedziałabym, wada, która jest zasadnicza i która w tym momencie jest trudna do usunięcia, jeżeli nie ma możliwości przesunięcia terminu wejścia w życie ustawy i ustalenia innego, czyli późniejszego w stosunku do 1 stycznia roku 2025. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo, Pani Mecenas.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#RyszardBober">Tak naprawdę spotkaliśmy się z panią mecenas w dniu wczorajszym i przedyskutowaliśmy te kwestie, te wątpliwości. Prosilibyśmy o odpowiedź, szczególnie jeśli chodzi o zastrzeżenie czwarte, dotyczące art. 10, bo tego państwo nie wyjaśniliście. Mamy świadomość, że zbudowanie w tej chwili przepisów przejściowych nie jest tak naprawdę możliwe, jeżeli ustawa ma wejść w życie, a zmieniamy z kwartalnego na roczny… Chaos, który by powstał, byłby niesamowity. Przyjmujemy te wyjaśnienia, które złożone zostały przez Departament Prawny ministerstwa rolnictwa, i prosimy o wyjaśnienie tej kwestii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#StefanKrajewski">Tak naprawdę króciutko mogę się odnieść do wszystkich kwestii.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#StefanKrajewski">Wzory, o których mówiła pani mecenas, wynikają z ustawy i są już na stronie KOWR. To się sprawdziło. Dzisiejsza zmiana jest niewielka, jeśli chodzi o tę formułę, bo pojawiają się nowe podmioty. Nie są to podmioty rolne, ale są to podmioty wylistowane. To jest zgodne z ustawą.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#StefanKrajewski">Co do przepisów przejściowych, które pojawiły się wcześniej, to one dotyczą tak naprawdę odwołań z 2024 r., bo do czerwca wszystkie wnioski były przeprocedowane w oparciu o notyfikację. To zostało zrobione. Do ewentualnych odwołań musimy zastosować przepisy przejściowe.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#StefanKrajewski">Odnośnie do tego terminu, to będą się pojawiać deklaracje roczne. Te muszą obowiązywać z dniem 1 stycznia. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że niesie to pewne problemy, bo te 21 dni dla prezydenta powinny zostać, żeby mógł spokojnie podpisać ustawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#RyszardBober">Czy ktoś z panów senatorów chciałby zadać pytanie?</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#StanisławPawlak">Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#StanisławPawlak">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#StanisławPawlak">Słuchając opinii i przygotowując się wcześniej na dzisiejsze posiedzenie, zadawałem sobie takie podstawowe pytanie. Z czego wynika takie opóźnienie w złożeniu projektu przez rząd do Sejmu i taka skrócona ścieżka w Sejmie? Było posiedzenie komisji i uchwalenie ustawy. A wiadomo, że wobec tekstu tej ustawy jest tyle zastrzeżeń.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#StanisławPawlak">Ja nie rozumiem pana ministra, tego, co pan na koniec powiedział, tego, że pan prezydent, mając 21 dni, może ją podpisać w styczniu, a ustawa będzie obowiązywała od 1 stycznia 2025 r. Czy ja dobrze to zrozumiałem? Czyli, zdaniem ministerstwa rolnictwa, będzie obowiązywać niepodpisana ustawa?</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#StanisławPawlak">I problem trzeci, który chciałbym podnieść. Jakie doświadczenia wynikają z realizacji ustawy wcześniej uchwalonej i co było podstawą do przygotowania projektu zmian? I z czego wynika opóźnienie w przygotowaniu tego projektu? Czy realizacja tej ustawy była do tej pory tak skomplikowana, że trzeba było czekać do ostatniej chwili, żeby przygotować projekt? Dzisiaj mamy połowę grudnia. Aż się prosi zgłaszać poprawki, bo te poprawki są w pełni uzasadnione. Nie może być tak, że pan się powołuje na to, że na stronie KOWR jest jakiś tam wzór druku, który można wziąć, w sytuacji gdy Biuro Legislacyjne mówi, że brakuje podstaw do wydania rozporządzenia w tej sprawie, w którym to rozporządzeniu winny być właśnie zamieszczone wszelkie ustalenia i prawne rozstrzygnięcia, aby składane wnioski miały swoją podstawę prawną.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#StanisławPawlak">Panie Przewodniczący, ja oceniam, że to jest zrobione na kolanie, po to tylko, żeby wykonać jakieś zadanie. Zastanawiam się, czy my w ogóle nie powinniśmy odstąpić dzisiaj od rozpatrywania tej ustawy na rzecz jej gruntownego przeanalizowania i złożenia poprawek, które byłyby sensowne i nadawały tej ustawie właściwy tekst prawny. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#RyszardBober">Czy może ktoś jeszcze z panów senatorów chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Chróścikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JerzyChróścikowski">Jest to ustawa bardzo ważna dla polskiego rolnictwa, szczególnie dla rolników. Bitwa o tę ustawę trwała wiele lat, każdy próbował mówić, że szybko ją stworzy. Wiele lat to trwało i nic się nie udawało. Dopiero w 2023 r., ostatnim, można powiedzieć, rzutem na taśmę, kiedy nawet organizacje, związki zawodowe i mój związek, „Solidarność” rolników, składały propozycje rozwiązania… Pracownicy mają fundusz świadczeń gwarantowanych i ich wynagrodzenia zawsze są gwarantowane, przynajmniej przez pół roku. My uznawaliśmy, że rolnicy, nie uzyskując zapłaty za swoje sprzedane produkty… To też jest świadczenie, które powinno być załatwione. Dobrze, że jest ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#JerzyChróścikowski">Co powiedzieć o tych uwagach, które Biuro Legislacyjne… Ja powiem szczerze, że chętnie bym się do nich dopisał, ale rozumiejąc sytuację, która jest na dzień dzisiejszy, to, że rozszerzamy katalog, bo tu głównie chodzi o rozszerzenie katalogu, byłbym trochę nie w smaku, jeśli miałbym zablokować wejście w życie ustawy. W związku z tym ja mam taką propozycję, Panie Ministrze. Już nieraz działaliśmy na zasadzie takiej, że Biuro Legislacyjne zgłaszało nam wiele uwag, a myśmy ich nie przyjmowali. Była prośba o szybką nowelizację ustawy, a przecież jest możliwe, żeby w trakcie… Można błędy, które tutaj są, naprawić zgodnie z uwagami Biura Legislacyjnego. I mogę powiedzieć, że pod tym warunkiem poprzemy tę ustawę – jeżeli pan minister zobowiąże się do tego… Najważniejsze rzeczy można przecież zrobić w trakcie nowelizacji ustawy i one by obowiązywały. Zależy nam na tym rozwiązaniu dlatego, że, jak mówię, nowe podmioty powinny tu się znaleźć i móc korzystać… Są środki finansowe. Było o to tyle lat walki. Dajmy szansę rolnikom, dajmy im możliwość uzyskania… Czy to jest zapis poprawny, czy niepoprawny, czy będą grupy producenckie, czy inaczej je nazwiemy, wiemy, o co chodzi. Zróbmy to, Panie Ministrze. Jeśli pan będzie deklarował, że w miarę możliwości szybko to zrobicie, to zagłosujemy za.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MaciejGórski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#MaciejGórski">Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MaciejGórski">Odniosę się do pana ogólnych wypowiedzi na początku. Pan powiedział, ilu rolników złożyło, jakie kwoty wypłacono… Ta ustawa była pomyślana w ten sposób, żeby rolnik nie stawał sam na sam z firmą, która mu nie zapłaciła. KOWR przejmuje proces odzyskiwania tych pieniędzy. Ile pieniędzy od tych firm, które nie zapłaciły rolnikom, udało się odzyskać i od ilu firm? Ile jest takich postępowań?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#RyszardBober">Ja mimo wszystko prosiłbym o udzielanie krótkich, syntetycznych odpowiedzi, Panie Ministrze. Jeżeli w pana imieniu ktoś inny ma zabrać głos, to proszę bardzo. Jest mikrofon, można mówić z miejsca, przy każdym stanowisku jest mikrofon.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#StefanKrajewski">Nie mogę zgodzić się z tym, że to było pisane na kolanie. Jak powiedziała przedstawicielka biura prawnego, to są wątpliwości, to nie są rzeczy, które w jakikolwiek sposób dyskwalifikują tę zmianę.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#StefanKrajewski">Z czego to wynikało? Przede wszystkim długo trwały uzgodnienia z branżą. Pamiętamy, że była tam kwestia wpłat, rozliczeń. To przede wszystkim miało zmniejszyć stopień zbiurokratyzowania ustawy. Po to się pojawiają deklaracje roczne, a nie kwartalne, żeby tej pracy wszyscy mieli mniej – ci, którzy wpłacają, ci, którzy obsługują, ci, którzy później te pieniądze mają otrzymać. Kończy się notyfikacja. Początkowo płaciliśmy w oparciu o notyfikację, a teraz będziemy widzieli, w jakim kierunku to pójdzie, czy będzie przedłużenie, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#StefanKrajewski">Tutaj regulacja ustawowa w zakresie zawartości wniosku i deklaracji została dookreślona. Ten wzór wniosku na stronie KOWR… Ci, którzy to robili, wiedzą, gdzie tego szukać. To nie jest sytuacja nowa, o której szukający tych informacji nie wiedzą.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#StefanKrajewski">Pytanie dotyczące odzyskanych kwot. 230 tysięcy zł to jest kwota, którą KOWR odzyskał. To były pierwsze lata i pierwsze działania. Podejrzewam, że w roku 2025 odzyskanych kwot pojawi się więcej, i na pewno będziemy o tym rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#StefanKrajewski">Każda nowelizacja, każda zmiana, która jest oczekiwana, jest możliwa do przeprowadzenia. Nie widzę problemu, żeby, Panie Senatorze, nad takimi zmianami się pochylić. Jeśli będą potrzeby nowelizacji, będziemy to robić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Mam jeszcze jedną uwagę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RyszardBober">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#JerzyChróścikowski">Panie Ministrze, ja mam uwagę dotyczącą… To jest to, co pani legislator podniosła. Czy pierwsza instancja, czy druga? Z przykrego doświadczenia powiem, że wielu rolników miało wyroki pierwszej instancji, a potem agencja się odwoływała, szukała dodatkowych problemów i w drugiej instancji rolnik często zostawał pokrzywdzony. I to jest, powiem szczerze, nadgorliwość z poprzednich lat. Ja bym się wycofał z zapisu o tej drugiej instancji, jeśli można, bo urzędnicy naprawdę są czasami świętsi od papieża. Tak potrafią szukać, tak potrafią… Sąd orzeka, daje decyzję, a rolnik zostaje pozbawiony…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RyszardBober">Czekamy do drugiej instancji, żeby wyrok był prawomocny.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: …Zostawić ten zapis, który jest obecnie.)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#RyszardBober">No tak. W tej chwili tego nie zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Nie, nie. To jest sugestia.)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#RyszardBober">Sugestia, ja rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#RyszardBober">Panie Ministrze, jeżeli chodzi o ten casus prawny… Chodzi o zgodność z konstytucją, o to, że nie ma rozporządzenia ministra rolnictwa, na podstawie którego czy to KOWR, czy to agencja restrukturyzacji wydawałyby wzory. Pani mecenas to kwestionuje przy wielu, wielu innych ustawach. I musimy tę kwestię prawną w którymś momencie rozstrzygnąć.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#RyszardBober">Wracając do tematu, w związku z tym, że nie było żadnych wniosków o charakterze legislacyjnym… Panowie, mamy do rozpatrzenia budżet, on jest. myślę, ważniejszy. Panie Senatorze, prosiłbym bardzo, żebyśmy zamknęli dyskusję w tym punkcie. Może się pan…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MarcinKarpiński">Mamy oczywiście budżet, ważniejszy czy nie ważniejszy…</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Wszystko jest ważne.)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MarcinKarpiński">Wszędzie są pieniądze. Po raz kolejny są dyskusje nad ustawami, które przychodzą z ministerstwa rolnictwa, od strony legislacyjnej. Ja już nie będę się nad tym pastwił. Sprawa obowiązków podmiotów zewnętrznych inaczej niż w formie ustawy czy rozporządzenia nie może być rozwiązana. Z tego, co jest, nie wynika to, co powinno być. To, że teraz jest to w formie zwykłego wzoru na stronie internetowej… No, miejmy nadzieję, że nikt się nie przyczepi, nawet formalnie.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MarcinKarpiński">Drugi pomysł, taki na przyszłość. Pani mecenas podniosła sprawę terminu wejścia w życie. Może na koniec powiem tak humorystycznie. Za chwilę będzie nowy rok. Może wprowadźmy z powrotem kalendarz juliański? To by było 13 dni do tyłu. Wtedy wyrobimy się z wejściem w życie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MarcinKarpiński">Bardzo proszę, apeluję do pana ministra i do państwa o właściwą formę prawną. Przepisałem się do tej komisji i chciałbym, żeby pod względem prawnym wyglądało to perfekcyjnie. Bardzo o to proszę, na nowy rok tego życzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RyszardBober">Dziękuję, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#RyszardBober">No, mamy dzisiaj piątek trzynastego. Czy trudniej, czy łatwiej będzie nam procedować, tego nie wiem, ale…</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Senator Marcin Karpiński: Rok Drewnianego Węża zaczyna się w kalendarzu chińskim. Proszę o tym poczytać, to też bardzo dobre przesłanie.)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#RyszardBober">Okej, dobra.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#RyszardBober">Rzeczywiście projekt przyjęto w określonym trybie, nadano mu bieg w procesie legislacji, ale on został w którymś momencie zdjęty z plenarnego posiedzenia Sejmu. No, otrzymaliśmy ustawę wtedy, kiedyśmy ją otrzymali. To nie jest nasza wina, że procedujemy w takim trybie. Procedujemy w pierwszym możliwym terminie, następnie to będzie rozpatrywane na posiedzeniu plenarnym.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#RyszardBober">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#RyszardBober">W związku z tym, że nie było innych wniosków o charakterze legislacyjnym, składam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#RyszardBober">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (8)</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#RyszardBober">Kto jest przeciw? (0)</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#RyszardBober">Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#RyszardBober">Komisja rolnictwa przyjęła ustawę o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa w brzmieniu przedłożonym przez panią marszałek.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#RyszardBober">Teraz wyznaczymy senatora sprawozdawcę. Kto z panów senatorów się zgłasza?</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Mogę…)</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#RyszardBober">Możesz to wziąć? Bo mnie…</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#RyszardBober">Pan senator Karpiński? Nie.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#RyszardBober">To pan senator Chróścikowski będzie sprawozdawcą.</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#RyszardBober">W związku z tym, że ja mam w dniu jutrzejszym inne zobowiązania, mogę nie być na…</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Na posiedzeniu?)</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#RyszardBober">No tak, ale dziewiętnastego… Martunia, ja już nie wiem, gdzie żyję. Dzisiaj jest trzynasty, tak, ale dziewiętnastego… Znasz mój kalendarz i wiesz, jak to będzie dziewiętnastego wyglądać.</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#RyszardBober">Przechodzimy do realizacji punktu drugiego, czyli do ustawy budżetowej na rok 2025.</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#RyszardBober">Proszę pana ministra o przedłożenie ustawy, o jej krótkie zarysowanie. Potem przejdziemy do poszczególnych działów, które, jak wynika z rozpiski, są przypisane różnym panom senatorom.</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Przewodniczący! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#StefanKrajewski">Szczegółowe dane dotyczące ustawy budżetowej na rok 2025 z dnia 6 grudnia 2024 r. przedstawiliśmy Wysokiej Komisji w przekazanych materiałach, dlatego też chciałbym się skupić jedynie na najważniejszych zagadnieniach.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#StefanKrajewski">W ustawie budżetowej na rok 2025 zaplanowano dochody w łącznej wysokości 74 milionów 957 tysięcy zł. Będą one realizowane w częściach, których dysponentem jest minister rolnictwa i rozwoju wsi, tj. w części 32 „Rolnictwo”, części 33 „Rozwój wsi”, części 35 „Rynki rolne” i części 62 „Rybołówstwo”. Główne źródła dochodów będą stanowiły wpływy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa z tytułu gospodarowania mieniem Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz opłaty pobierane przez jednostki podległe ministrowi rolnictwa i rozwoju wsi.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#StefanKrajewski">Wydatki zaplanowane w tych częściach wyniosą łącznie 9 miliardów 594 miliony 336 tysięcy zł. W części 32 „Rolnictwo” zaplanowano wydatki w kwocie 2 miliardów 723 milionów 185 tysięcy zł, które zostaną przeznaczone na funkcjonowanie jednostek budżetowych, w tym szkół rolniczych i agencji wykonawczej, tj. COBORU, oraz na zadania z zakresu rolnictwa, w tym na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich oraz postęp biologiczny w produkcji roślinnej i zwierzęcej.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#StefanKrajewski">W części 33 „Rozwój wsi” zaplanowano wydatki w kwocie 6 miliardów 645 milionów 691 tysięcy zł. Z tej części budżetowej finansowane będą zadania realizowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – w tym realizacja Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej – Centrum Doradztwa Rolniczego i wojewódzkie ośrodki doradztwa rolniczego oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#StefanKrajewski">W części 35 „Rynki rolne” zaplanowano wydatki w kwocie 88 milionów 121 tysięcy zł, które zostaną przeznaczone na realizację zadań przez Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz urząd ministra rolnictwa i rozwoju wsi. W tej części zaplanowano wydatki jednostek budżetowych na wynagrodzenia ogółem, łącznie z dodatkowym wynagrodzeniem rocznym, w kwocie 46 milionów 280 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#StefanKrajewski">W części 62 „Rybołówstwo” zaplanowano wydatki w kwocie 137 milionów 339 tysięcy zł. Wydatki te zostaną przeznaczone na realizację zadań przez Główny Inspektorat Rybołówstwa Morskiego oraz urząd ministra rolnictwa i rozwoju wsi. W tej części budżetowej przewidziano finansowanie programu „Fundusze Europejskie dla Rybactwa na lata 2021–2027” oraz finansowanie zarybiania polskich obszarów morskich.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#StefanKrajewski">W części 72 „Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego” zaplanowano wydatki w kwocie 30 miliardów 254 milionów 236 tysięcy zł. Wydatki te zostaną przeznaczone głównie na dotację dla Funduszu Emerytalno-Rentowego w kwocie 26 miliardów 709 milionów 504 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#StefanKrajewski">W części 83 „Rezerwy celowe” zaplanowano wydatki ogółem w kwocie 8 miliardów 670 milionów 286 tysięcy zł, z czego na dopłaty do paliwa rolniczego przeznaczono 2 miliardy 13 milionów zł, na dofinansowanie zadań w obszarze rolnictwa, w tym na pomoc dla poszkodowanych w związku z wystąpieniem niekorzystnych zjawisk atmosferycznych – 2 miliardy 957 milionów 853 tysiące zł, na wspólną politykę rolną i współfinansowanie innych programów z udziałem środków unijnych – 3 miliardy 22 miliony 858 tysięcy zł, na zwalczanie chorób zakaźnych zwierząt oraz dofinansowanie realizacji zadań Inspekcji Weterynaryjnej – 547 milionów 768 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#StefanKrajewski">W części 85 „Budżety wojewodów ogółem” zaplanowano wydatki w dziale 010 „Rolnictwo i łowiectwo” w kwocie 2 miliardów 766 milionów 636 tysięcy zł oraz w dziale 050 „Rybołówstwo i rybactwo” w kwocie 50 milionów 236 tysięcy. Wydatki w dziale 010 „Rolnictwo i łowiectwo” zostaną przeznaczone na funkcjonowanie wojewódzkich inspektoratów jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, wojewódzkich inspektoratów ochrony roślin i nasiennictwa, wojewódzkich i powiatowych inspektoratów weterynarii oraz na zadania z zakresu rolnictwa. Wydatki w dziale 050 „Rybołówstwo i rybactwo” zostaną przeznaczone głównie na funkcjonowanie Państwowej Straży Rybackiej oraz na pomoc techniczną w ramach programu „Fundusze Europejskie dla Rybactwa na lata 2021–2027”.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#StefanKrajewski">W budżecie środków europejskich na 2025 r. zaplanowano kwotę 28 miliardów 341 milionów 121 tysięcy zł. Mieszczą się w tym płatności w ramach systemu wsparcia bezpośredniego wraz z działaniami interwencyjnymi na rynkach rolnych. Łącznie z perspektywą finansową na lata 2021–2027 jest to kwota 15 miliardów 785 milionów 102 tysięcy zł. Jeśli chodzi o Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 oraz Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, mówimy o kwocie 12 miliardów 78 milionów 192 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#StefanKrajewski">Podsumowując, powiem, że w ustawie budżetowej na rok 2025 na rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne i rybołówstwo zaplanowano środki w łącznej kwocie ponad 85 miliardów zł. To jest o 8,5% więcej niż w roku bieżącym. Mieszczą się w tym wydatki na rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne i rybołówstwo w kwocie ponad 21 miliardów, wydatki budżetu środków europejskich w kwocie ponad 28 miliardów oraz wydatki Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w kwocie ponad 30 miliardów. Dalej: Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności z przeznaczeniem na inwestycje na rzecz dywersyfikacji, skracania łańcucha dostaw produktów rolnych i spożywczych, inwestycje w rozbudowę potencjału badawczego oraz inwestycje w zrównoważoną gospodarkę wodno-ściekową na obszarach wiejskich – prawie 5,5 miliarda zł, pożyczka z Banku Gospodarstwa Krajowego dla jednostek samorządu terytorialnego – 113 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#StefanKrajewski">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Przedstawiłem najistotniejsze informacje o wydatkach na rolnictwo. Oczywiście proszę o przyjęcie przez Wysoką Komisję ustawy budżetowej na rok 2025. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RyszardBober">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#RyszardBober">Ja mam pytanie, ale…</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#RyszardBober">Czy pani naczelnik Anna Demusiak z Ministerstwa Finansów chciałaby przedstawić ogólne założenia ustawy budżetowej na rok 2025? Tylko krótko, dobrze? Wystarczą główne założenia – wielkość budżetu, deficyt budżetowy itd. Chcielibyśmy, żeby te podstawowe dane wybrzmiały na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#RyszardBober">Proszę włączyć mikrofon, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AnnaDemusiak">Jeżeli chodzi o wydatki na realizację wspólnej polityki rolnej, wydatki zaplanowane w budżecie środków europejskich, to jest to kwota 27 miliardów 873 milionów 190 tysięcy zł. Dochody zostały zaplanowane na poziomie 22 miliardów 864 milionów zł. Ogółem deficyt budżetu środków europejskich wynosi 5 miliardów 26 milionów zł. W budżecie państwa na realizację wspólnej polityki rolnej zostały zaplanowane środki w wysokości 6 miliardów 446 milionów zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo. Miałem na myśli ogólne założenia budżetu, ale mniejsza o to.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#RyszardBober">Panie Ministrze, krótkie pytanie. W tym, co przedłożono komisji senackiej, brakuje informacji, jakie są źródła finansowania instytutów. No, np. Instytutu Zootechniki tutaj nie zawarto. Czy te środki są w budżecie PAN, czy w innych rubrykach? No, jest instytut w Puławach, są Skierniewice, są te wszystkie okołorolnicze instytuty. Z jakiego źródła one są finansowane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Przewodniczący, jeśli chodzi o instytuty, to one dostają dotacje na zadania zlecone od ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Jest to kwota 130 milionów 261 tysięcy zł. Oczywiście mogą też otrzymywać wsparcie od ministra nauki, więc tutaj są jak gdyby dwa…</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: No, w tej informacji one nie są wyszczególnione.)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Są.)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Są? To przepraszam, nie doczytałem.)</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#StefanKrajewski">W 2024 r. otrzymały 99 milionów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#RyszardBober">Przechodzimy w tej chwili do poszczególnych części budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#RyszardBober">W związku z tym, że nie ma pana premiera Pawlaka, część 32 na razie odpuścimy. Być może wrócimy od niej później.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, czy są uwagi do części budżetowej 33?</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#RyszardBober">Pan senator Karpiński ma jakieś uwagi? Czy coś wzbudza potrzebę wyjaśnienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarcinKarpiński">Myślę, że nie, Panie Przewodniczący. Tylko w tym dziale 752 „Obrona narodowa”, w rozdziale 75212… No, widzę, że u nas, w zakresie rozwoju rolnictwa, też jest… W tym roku było 30 tysięcy, na przyszły rok jest 15 tysięcy, ale rozumiem, że gdzie indziej idą te duże pieniądze na obronę.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Te środki są w gestii innego ministra. Tu są tylko środki dla rodzin rolniczych, dla osób, które są oddelegowane do… No, jak to się nazywa?)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MarcinKarpiński">Jest 11-procentowy progres. Myślę, że to nie najgorzej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RyszardBober">Nieistotne są te wydatki, jeżeli chodzi o tę część.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#RyszardBober">Panie Senatorze, Panie Przewodniczący, jak to wygląda, jeżeli chodzi o rynki rolne?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JerzyChróścikowski">No, rzeczywiście niewiele mamy w tej pozycji… Jeśli chodzi o wzrosty, no to środków jest więcej, bo 115%. W tym mieści się głównie administracja, jest tu inspekcja jakości handlowej i są urzędy naczelne. Ja nie widzę żadnych specjalnych problemów. No, może pracownicy mieliby uwagi w sprawie wynagrodzeń, ale nie ma tutaj takich szczegółowych informacji. W związku z tym mam nadzieję, że w inspekcjach nie będzie jakichś większych zawirowań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RyszardBober">Jeżeli chodzi o część budżetową 62 „Rybołówstwo”, głos zabierze pan senator Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MaciejGórski">Panie Przewodniczący, tutaj również odnotowujemy 12-procentowy wzrost wydatków. To cieszy, aczkolwiek przychody są bardzo niskie, bo to jest niespełna 1 milion 700 tysięcy. No, to nie jest samofinansujące się zadanie, wszyscy mamy tego świadomość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RyszardBober">Mówimy tylko o tej części budżetowej, a rybołówstwo jest zawarte również w innych obszarach. Na samo zarybianie akwenów morskich przeznaczane jest, o ile pamiętam, ponad 10 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#RyszardBober">Do części 62, jak rozumiem, nie ma uwag.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#RyszardBober">Pan senator Beniamin Godyla. Tutaj chodzi o KRUS, ale ja bym prosił, żebyśmy łącznie to potraktowali. Mam na myśli część budżetową, jak również wszystkie te elementy, które obejmują… Chodzi o to, żebyśmy nie wracali już potem do składkowego ubezpieczenia. Tu jest również ten motywacyjny… No, to jest cały budżet Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze. Co budzi wątpliwości? Na co należy zwrócić uwagę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#BeniaminGodyla">Panie Przewodniczący, zakładałem, że tylko raz wystąpię, tak że połączę to wszystko.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#BeniaminGodyla">Jak usłyszałem – w materiale też można się tego doczytać – na Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego jest przeznaczone ponad 30 miliardów, z czego ponad 26 miliardów to są środki na emerytury, renty i wszystkie pochodne.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#BeniaminGodyla">No, tradycyjnie spytam o… Wiadomo, że w przypadku zarobków w KRUS nastąpi wyrównanie do najniższej płacy, przewidziano 8,5% dla tych najmniej zarabiających. Ale czy te osoby, które zarabiają więcej, które mają większy staż, też dostaną z automatu podwyżki? Chodzi o to, żeby te wypłaty, można powiedzieć, się nie spłaszczały. Widzę, że jest prawie 9% różnicy między najniższą krajową w 2024 i 2025 r. A te osoby, które więcej zarabiają… Tu będzie naprawdę bardzo mała różnica. To jest jedno pytanie.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#BeniaminGodyla">A drugie pytanie dotyczy tego, jaki jest spadek liczby tych osób, które płacą składki. Czy jest wzrost, nie pytam. No, wiadomo, że wzrostu nigdy nie było. O ile mniej jest osób płacących składki?</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#BeniaminGodyla">To takie podstawowe pytania. Więcej pytań nie będę miał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo za te uwagi, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#RyszardBober">Rzeczywiście, ja również spotkałem się z pracownikami reprezentującymi związki zawodowe w KRUS i element płacowy był przez nich mocno podnoszony. Pani prezes rzeczywiście… Podniesienie najniższego wynagrodzenia skutkuje tym spłaszczeniem, o którym pan senator mówił. Mam prośbę do ministerstwa, żebyśmy popatrzyli na to trochę inaczej niż… Bo w stosunku do innych agencji płatniczych w obszarze rolnictwa źle to wygląda.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#RyszardBober">Pan minister najpierw, a potem pani prezes. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#StefanKrajewski">Odnosząc się do tego pytania, przypomnę, że w ustawie jest 5%. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że to się spłaszcza, że tak działają te podwyżki najniższej krajowej. No, później ustala się na podstawie tego średnią. To pokazuje te różne relacje, aczkolwiek my też staramy się… W ciągu ostatnich 2 tygodni ponad 12 milionów zł przeznaczyliśmy na dodatkowe wynagrodzenia osobowe, które docierają w tej chwili do pracowników Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#StefanKrajewski">Myślę, że do kwestii liczby ubezpieczonych i innych spraw odniesie się pani prezes. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Pani Prezes.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#HelenaRudzisGruchała">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#HelenaRudzisGruchała">Rzeczywiście liczba ubezpieczonych spada, jest to ok. 4%. Wynika to z ogólnej tendencji, mamy coraz mniej ubezpieczonych. Ta tendencja już od 2008 r. się utrzymuje. W mijającym roku w kasie było ponad 1 milion ubezpieczonych, w tej chwili – mówię o planie na 2025 r. – mamy 996 tysięcy ubezpieczonych. Widzimy zmiany strukturalne, jakie zachodzą na polskiej wsi. Liczba ubezpieczonych zmieniła się też po wprowadzeniu tej zmiany, zgodnie z którą można przejść na świadczenie emerytalne, niekoniecznie zaprzestając prowadzenia działalności rolniczej. To też spowodowało, że struktura świadczeniobiorców się zmieniła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#RyszardBober">Rozumiem, że jeszcze pan senator prosi o zabranie głosu w tej sprawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JerzyChróścikowski">Ja mam pytanie do pana ministra, związane z tym, że wcześniej, w lipcu, ustawowo wprowadziliśmy… Chodzi o ten fundusz składkowy. Przedtem był to niezależny fundusz, samodzielnie działający, a w tej chwili jest połączony z… Pewne skutki z tego wynikają. Nie wiem, czy rolnicy rzeczywiście mają się czego obawiać. No, tak właśnie było poprzednio, kiedy zastosowano zasadę: dobra, damy dotację, ale zabierzemy wam część pieniędzy. Mówię o tzw. macierzyńskim, które było wcześniej. Ale ja nie chcę do tego wracać, ta sprawa jest już dawno uregulowana. Pytanie jest takie: jakie będą skutki wprowadzenia tego właśnie funduszu do budżetu? No, można to określić w ten sposób. Bo kiedyś inaczej to funkcjonowało. Z tego, co słyszałem, wynika, że teraz fundusz będzie miał problem, że co miesiąc będzie musiał składać sprawozdania dla ministra finansów. Kiedyś rolnicy sami decydowali o tym funduszu, sami podejmowali decyzje. W związku z tym mam pewne obawy. Proszę o wyjaśnienie, jak to będzie teraz wyglądać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Ministrze. A może pani prezes odpowie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#StefanKrajewski">Te zmiany nie wywołają żadnych skutków finansowych. Oczywiście będzie obowiązkowa sprawozdawczość, tak. Fundusz musi co miesiąc składać sprawozdanie obejmujące te wszystkie kwestie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#RyszardBober">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#JerzyChróścikowski">I jeszcze dodatkowe pytanie. Podniesiona została składka.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#JerzyChróścikowski">Czy w budżecie uwzględniono już tę składkę, czy nie uwzględniono tej składki? Bo może ona będzie po prostu uwzględniona w… No, de facto będą wyższe wydatki i większe obciążenia.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#komentarz">(Głos z sali: …Środki.)</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#JerzyChróścikowski">Tak, chodzi o wpływ środków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#StefanKrajewski">To jeszcze nie zostało uwzględnione. Będziemy to uwzględniać przy okazji pierwszej zmiany planu finansowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, pan senator Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MaciejGórski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MaciejGórski">Pani Prezes, ile jest wakatów? Pytam o etatyzację. Ile jest wakatów? Bo niskie wynagrodzenia przeważnie skutkują tym, że ludzie, którzy mają gdzie odejść, szybko odchodzą. Czy pani mogłaby udzielić takiej informacji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#RyszardBober">Proszę, Pani Prezes.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#HelenaRudzisGruchała">Panie Senatorze, na dzień dzisiejszy Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego zatrudnia ponad 6 tysięcy pracowników. Wakatów jako takich nie wykazujemy, stanowiska są obsadzone. Z kolei niskie zarobki wynikają po prostu z tego, że KRUS jest urzędem administracji państwowej. Podstawa naliczania wynagrodzeń jest u nas zupełnie inna niż w Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, w KOWR czy w innych instytucjach. To jest główny powód. Podobna sytuacja jest w ośrodkach doradztwa rolniczego. No, my jesteśmy w podobnej sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#RyszardBober">Tam jest podobny pułap płacowy, jak rozumiem. Tak? Ośrodki doradztwa będą w innej części omawiane, w załączniku nr 14 są one opisane.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#RyszardBober">Jeżeli nie ma uwag, to prosiłbym pana senatora Zdzisława Pupę o przedstawienie załącznika nr 11, który odnosi się do największej agencji płatniczej. Chodzi o Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#ZdzisławPupa">Szanowny Panie Przewodniczący, rzeczywiście jest to największa agencja płatnicza. Rolnicy zawsze oczekują na pieniądze, które się im należą z tytułu różnego rodzaju dopłat do działalności rolniczej. Ja chciałbym zapytać, czy nie przewidujecie… No, mam nadzieję, że nie przewidujecie, jestem przekonany, że nie przewidujecie, ale chciałbym zapytać o to, czy w przyszłym roku będziecie sprawnie wypłacać rolnikom, można powiedzieć, należności. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#ZdzisławPupa">Po drugie, mieliśmy ostatnio posiedzenie komisji rolnictwa poświęcone pszczelarstwu. Pszczelarze zgłaszali wiele uwag dotyczących współpracy z agencją rolnictwa i rynku rolnego. Problem w tym, że nie wiadomo, jaka jest skala przewidywanej pomocy. No, tutaj zapisano bodajże 80 milionów zł na realizację pomocy w zakresie podmiotów prowadzących działalność pszczelarską. Chodzi właśnie o sytuację związaną z płatnościami na ten przyszły rok. Jak to będzie wyglądało? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Dziękuję bardzo…)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#ZdzisławPupa">Oczywiście chodzi o Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Pomyliłem się w jednym zdaniu, ale to…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#RyszardBober">Rozumiem, Panie Senatorze. Wiem, że pan senator ma drugie posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Piętro wyżej, tak.)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#RyszardBober">Prosił pan o wyrozumiałość w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#RyszardBober">Zanim przejdziemy do… No, pewnie zaraz będzie dyskusja, ale ja bym poprosił o przedstawienie kolejnej części przez pana senatora Jodłowskiego, który również… Chodzi tutaj o KOWR. Potem będzie oddzielna dyskusja, ale… Bo wiem, że pan senator ma również inne zobowiązania. Proszę bardzo, czy są jakieś uwagi do planów przedłożonych przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa? Potem powrócimy do agencji restrukturyzacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JózefJodłowski">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#JózefJodłowski">Po analizie planu KOWR chciałbym podnieść jedną kwestię. Przewidziany jest wzrost wynagrodzeń na poziomie 5%. Jest to zgodne z decyzją Ministerstwa Finansów. Mam nadzieję, że ten wzrost wynagrodzeń będzie pozytywnie wpływał na funkcjonowanie KOWR. Wzrost wynagrodzeń jest także… Tu jest zaplanowana wyższa stawka, z uwzględnieniem zmian z roku 2024. To też ma znaczenie, te wynagrodzenia będą po prostu zwiększone. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#RyszardBober">Jeżeli pan senator nie ma uwag, to wracamy do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#RyszardBober">Panie Prezesie, rozumiem, że odpowie pan na pytanie, które padło, pytanie odnośnie do pszczół. Rzeczywiście tak było, pszczelarze podnosili zarzuty ograniczenia wsparcia dla działających pasiek. Przede wszystkim był kiedyś problem z matkami pszczelimi. Nie wiem, czy w tej chwili ten problem jest rozwiązany, czy podlegają one jakiemuś programowi, czy pszczelarze są zadowoleni. No, ale agencja nie tylko pszczołami się zajmuje, to jest podstawa funkcjonowania rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#RyszardBober">Przy okazji prosiłbym o pewne informacje pozabudżetowe, dotyczące tego, jak wygląda w tej chwili realizacja płatności za rok 2023. Chodzi o te założenia, które są w budżecie, o środki na wsparcie gospodarstw rolnych, ale również o to, jak programy środowiskowe wpłynęły na wielkość wypłat. Wiadomo, że było to związane z ekoschematami. Proszę o takie podstawowe informacje, Panie Prezesie.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Jeszcze jedno zdanie, jeśli pan przewodniczący mi pozwoli. Mogę?)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. To jest pana punkt, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#ZdzisławPupa">Ja bym jeszcze zapytał, czy Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przewiduje przyłączenie się w jakiś sposób… Czy przygotowują się państwo do udziału w pomocy rolnikom w zakresie likwidacji skutków ewentualnych zdarzeń pogodowych, które się często pojawiają? Chodzi o powodzie, chodzi o susze. Czy agencja modernizacji rolnictwa planuje brać udział w tego typu, można powiedzieć, przedsięwzięciach, aby pomóc rolnikom w likwidacji skutków tych zdarzeń pogodowych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WojciechLegawiec">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WojciechLegawiec">Jeśli chodzi o te dopłaty bezpośrednie, o których pan senator wspomniał, to w tym roku rzeczywiście skala wypłat jest dużo większa niż w zeszłym roku, większa o 2 miliardy zł. Tak naprawdę jeszcze w grudniu ponad 100 milionów zł trafi – chodzi o te dopłaty – bezpośrednio do rolników, aczkolwiek jest to ograniczone środkami finansowymi, które przekazuje nam Ministerstwo Finansów. No, można by było więcej przekazać, ale niestety są pewne ograniczenia, które nam na to nie pozwalają. Plan jest taki, żebyśmy z początkiem przyszłego roku, czyli już na początku stycznia, zaczęli przekazywać te płatności końcowe. Tak że plan jest ambitny. Mam nadzieję, że z początkiem roku już wszystkie płatności będą zrealizowane, jeśli chodzi o dopłaty bezpośrednie.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#WojciechLegawiec">Jeśli chodzi o dobrostan zwierząt, to tutaj są inne obowiązki związane z przekazywaniem informacji, więc po 15 marca będziemy realizować te płatności.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#WojciechLegawiec">Jeśli chodzi o pszczoły, to z budżetu krajowego w tym roku zostało wypłacone 80 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Dla pszczół. Jak to się ma do roku poprzedniego? Czy to jest wzrost, czy spadek?)</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Podobnie.)</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#WojciechLegawiec">Podobnie, na podobnym poziomie. W przyszłym roku też nie ma wzrostu, jest planowane 80 milionów zł. Jeśli chodzi o EFRG, to dla pszczół było wypłacone 39 milionów zł, a na przyszły rok planowane jest prawie 45 milionów zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#RyszardBober">Rozpoczynamy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Pan senator, przewodniczący Chróścikowski prosił o głos jako pierwszy.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#RyszardBober">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#JerzyChróścikowski">Mam pytanie. Zwróciło się do mnie wielu rolników w związku z tym, że zaliczki nie były wypłacone w terminie. Czy to był incydent, czy rzeczywiście jakiś procent zaliczek nie został wypłacony w tym roku? A wspomniał pan, że w tym zakresie sprawy idą bardzo dobrze, Panie Prezesie.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#JerzyChróścikowski">Pytanie drugie. Ponad 2 miliardy zł zostały zabezpieczone na straty wynikające z powodzi, klęski itd. Czy jeśli chodzi o tegoroczne zobowiązania, które zostały niewypłacone – bo państwo przekazywaliście, że będą płacone w przyszłym roku – jest już zaplanowana kwota, a jeśli tak, to w jakiej wysokości? Czy kwota, która jest zabezpieczona, i ewentualnie ta, która może być przeznaczona na straty wynikające z klęsk żywiołowych, będzie wystarczająca? Pamiętamy, jak było w poprzednich latach, że nawet 10 miliardów zł wydawano na straty wynikające z różnych klęsk. Stąd moja obawa, że ta kwota jest niewystarczająca. Prosiłbym o informację, jaka kwota wynikająca z zobowiązań z tego roku będzie zapłacona w przyszłym roku w ramach tych ponad 2 miliardów zł rezerwy, która jest zabezpieczona? To może tyle. Miałbym więcej spraw, ale jeszcze koledzy chcą zadać pytania, więc to tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WojciechLegawiec">Jeśli chodzi o wypłaty dopłat bezpośrednich, to ok. 24 tysięcy rolników nie dostało zaliczek z różnych przyczyn. Niekoniecznie była to wina agencji. Był także problem dotyczący sztucznych warunków, bo nastąpiła zmiana numeru rachunku bankowego i te pieniądze wracały. Została przeprowadzona na miejscu kontrola, było postępowanie spadkowe. W związku z tym 98% dostało, 2% nie dostało. Ale jak uruchomiliśmy od grudnia płatności końcowe, to w pierwszej kolejności wypłacaliśmy tym, którzy nie dostali zaliczek, po to, żeby otrzymali te płatności w pełnej kwocie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#RyszardBober">Pan senator Górski. Proszę.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Jeszcze druga sprawa.)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#RyszardBober">A, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#StefanKrajewski">Jeśli chodzi o kwestie zabezpieczenia w rezerwie, którą przygotowaliśmy na kwotę ponad prawie 3 miliardów zł, to jest to praktycznie taka sama kwota, jaka była w roku 2024. Liczymy na to, że to będzie być może łagodniejszy rok dla rolnictwa w porównaniu z rokiem 2024. Jeśli chodzi o wypłaty, to w przypadku krajowych jedynie z tych 54 milionów, które mamy zabezpieczone na pomoc dla powodzian poza obszarem objętym klęską żywiołową, to to, co nie będzie wypłacone w tym roku, przejdzie na drugi rok. I w ramach pomocy de minimis to jest materiał siewny i bioasekuracja. Te 2 kwestie będą przesunięte na rok 2025.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#StefanKrajewski">Jeśli chodzi o to, o czym pan prezes mówił, to były wcześniej pytania o wynagrodzenia. Jest to 54…</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Agnieszka Kłódkowska-Cieślakiewicz: 42.)</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#StefanKrajewski">Przepraszam. W tym roku 42 miliony zł dodatkowo wypłacono na wynagrodzenia dla pracowników agencji. Chociaż zdajemy sobie sprawę, że to jest duża instytucja, że jest to 11,5 tysiąca pracowników. I co do tych wypłat będziemy starali się oczywiście na początku roku wypłacić jak najwięcej pieniędzy. Limity finansowe, które zostały określone, pozwoliły na wypłatę takich środków w tym roku. Oczywiście czekamy też na pomoc de minimis, na zwiększenie możliwości pozyskania pieniędzy w ramach jednego gospodarstwa i całościowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#RyszardBober">Wspomniał pan minister o postępie biologicznym w produkcji roślinnej. Tam jest co prawda 13 miliardów…</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Budżetu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Agnieszka Kłódkowska-Cieślakiewicz: Nie. Milionów.)</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#RyszardBober">13 milionów 600 tysięcy chyba przeznaczonych. Czy jest rozważane, żeby przesunąć płatności do materiału siewnego, do ekoschematu, o co wnioskują rolnicy? Bo bardzo mało rolników ubiega się, a jest to najtańszy efekt plonotwórczy, to nie ulega wątpliwości. I jak się mają do tego właśnie dopłaty do kosztów postępu biologicznego? Wiadomo, że w przypadku zwierzęcego jest ok. 80 milionów zł. Co prawda jest obszar przesunięcia głównych hodowli do Krajowej Grupy Spożywczej. Być może, że tam źródło finansowania jest trochę inne, bo, jak popatrzymy na plan, okazuje się, że następuje chyba zmniejszenie kwoty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#StefanKrajewski">Dopłaty do materiału siewnego są realizowane w tej chwili jako pomoc de minimis. Ale w tej chwili jest – bo już rozpoczęły się obrady Komitetu Stałego Rady Ministrów, na które zaraz będę musiał biec – zmiana planu strategicznego i jest nowy ekoschemat jako dopłaty do kwalifikowanego materiału siewnego. Tak więc pojawia się nowy ekoschemat. Drugi to ochrona biologiczna, o której też mówimy. Ale to oczywiście musi przejść najpierw przez komitet stały, przez Radę Ministrów, a później musi być uzgodnione z Komisją Europejską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#RyszardBober">Pan senator Maciej Górski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MaciejGórski">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MaciejGórski">Panie Prezesie, mam do pana pytanie. W Polsce mamy 314 biur powiatowych. Jeśli chodzi o strukturę własnościową, to, jeżeli dobrze pamiętam, jak to wyglądało w poprzednich latach, było to 20% – własność, 80% – wynajem. Jak to teraz wygląda? I jaki jest plan na dojście do własności? Bo tutaj mamy KRUS, podobną instytucję też z dużą siecią, w której struktura jest zupełnie inna, a wynajem jest bardzo, bardzo drogi. Agencja działa od 20 lat w tej formie, którą znamy, a ogólnie od 30 lat. Nie zmarnujmy kolejnych dekad na wynajem. Opracujmy plan – myślę, że to jest zadanie że dla pana i dla ministra – żeby dojść do własności. Jeżeli co roku będziemy budować w ramach agencji 2, 3 biura, to przyjdzie taki moment, że ta struktura będzie dużo, dużo korzystniejsza i w kolejnych dekadach już nie będziemy płacić za wynajem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#RyszardBober">Czy pan prezes odniesie się do tej kwestii?</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WojciechLegawiec">Szanowny Panie Przewodniczący|! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WojciechLegawiec">Rzeczywiście struktura własnościowa utrzymuje się na podobnym poziomie. Biura powiatowe praktycznie od momentu, kiedy zostały powołane w powiatach, funkcjonują w tych samych lokalizacjach. Niektórzy z państwa pewnie pamiętają, jaka sytuacja była w 2002 r. Kiedy te biura były powoływane, ciężko było o lokale na przyzwoitym poziomie i agencja rozmawiała przede wszystkim z lokalnymi samorządami, z gminami, z powiatami i głównie były wynajmowane lokale w instytucjach, czyli były to internaty, były to szkoły, tam były adaptowane pomieszczenia. Oczywiście z biegiem czasu też wykształcił się rynek komercyjny w miastach powiatowych. Kiedy biura się rozrastają i powierzchnia już nie jest wystarczająca dla zatrudnionych pracowników, szukamy w ramach postępowań konkursowych nowej lokalizacji, nowego lokalu. Ostatnio taka sytuacja była w Siedlcach, gdzie ogłosiliśmy konkurs i szukamy nowej lokalizacji. Ale są też takie miejsca jak np. w Gryficach, gdzie lokal jest w tragicznym stanie technicznym i we współpracy z KOWR, bo KOWR posiada tam stosowną działkę, będziemy starali się pobudować nowy lokal dla agencji. Ale rozmawialiśmy z panem ministrem Siekierskim o tym, żeby myśleć kompleksowo. Chodzi o to, żeby jak gdzieś jest nieruchomość należąca do którejś z instytucji rolniczych i ma określony potencjał, wybudować 1 wspólny budynek i w nim wszystkie te jednostki rolnicze umieszczać. Tak że ten proces cały czas postępuje. Cały czas w różnych miejscach na terenie Polski jakieś rozwiązania są praktykowane. Chcielibyśmy, żeby pracownicy w dobrych warunkach pracowali, żeby ten standard był odpowiednio zachowany, żeby była i klimatyzacja, i odpowiedniej jakości sieci komputerowe, które są istotne w pracy agencji. Tak że, Panie Senatorze, tego typu działania są podejmowane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#RyszardBober">Jest to miód na moje serce, Panie Prezesie. Tylko trzeba rozpocząć od siebie, od Warszawy, i próbować tak to połączyć, żeby te instytucje były w jednym miejscu. KOWR ma działki ulokowane w pięknym miejscu. Środki na budowę były zdeponowane. A to się odwleka, odwleka i odwleka… Myślę, że najbardziej korzystnym posunięciem byłoby ulokowanie wszystkich instytucji okołorolniczych w jednym miejscu.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Pan senator Chróścikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JerzyChróścikowski">Mogę tylko dodać, że koncepcja dotycząca Warszawy jest związana ze sprawą Służewca. Tyle lat było to wałkowane i nic z tego nie wyszło. Ale myślę, Panie Ministrze, że tutaj mój kolega ma rację. Pomyślcie o tym, bo to jest naprawdę skandal. W przypadku Lublina sytuacja jest podobna, na giełdzie. No i co dalej? I tereny wyprzedadzą. Podobnie…</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Panie Senatorze…)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#JerzyChróścikowski">Lublin też powinien mieć 1 centrum. Nadal brakuje działań w tym zakresie. Mimo że tyle lat o tym mówimy, nie ma takiej wiedzy, nie ma chęci do działania, tylko deweloperka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#StefanKrajewski">W tej chwili właściciel budynku przy ulicy Poleczki przedstawił ofertę wykupu. Panie Prezesie, jaka to jest kwota?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WojciechLegawiec">Kwoty jeszcze nam nie przedstawił.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Zamiar.)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WojciechLegawiec">Wystąpiliśmy z prośbą, żeby wycenił ten budynek. Jeśli chodzi o Warszawę, to też jest taki pomysł z KOWR, żeby to była wspólna lokalizacja. Jedna taka duża nieruchomość chyba jest na Bródnie, druga przy Prymasa Tysiąclecia. Tak więc tutaj jakieś pomysły są. Zresztą będziemy budować w Wojcieszynie lokal dla biura powiatowego dla Warszawy zachodniej. Tak że cały czas prace w tym zakresie trwają. To jest temat dla nas też ważny.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#WojciechLegawiec">Szanowni Państwo, zawsze trzeba też zwrócić uwagę na projektowany budżet. Łatwiej w tym budżecie znaleźć pieniądze na wynajem lokalu niż na budowę, bo z budową zawsze związane są znaczne kwoty, które muszą w pozycji inwestycyjnej się znaleźć, a nie zawsze posłowie, senatorowie widzą w tym zakresie potrzebę i czasami te pieniądze są przesuwane na różne inne działania dotyczące bezpośrednio rolnictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#RyszardBober">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#RyszardBober">Pan senator Stanisław Pawlak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#StanisławPawlak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#StanisławPawlak">Panie Przewodniczący, chciałbym wrócić do części 32, bo chyba to mnie dotyczyło, a nie…</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Nie. To tego drugiego, pana premiera, którego nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#StanisławPawlak">Ja mam rozpisane, że mnie to dotyczyło.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: No to proszę bardzo. Ale może wrócimy…)</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#StanisławPawlak">Ja się z tym zapoznałem. Tylko powiem jednym zdaniem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo. To na koniec do tego wrócimy. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#komentarz">(Senator Stanisław Pawlak: Tak? Dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#RyszardBober">Tak, wrócimy. Pamiętam o tym. Tutaj mam zapisane, że nie jest to odhaczone, więc na pewno wrócimy do części budżetowej 32.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#RyszardBober">Skoro temat agencji restrukturyzacji został wyczerpany, to teraz powróćmy do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#RyszardBober">Proszę. Czy są uwagi panów senatorów w tym obszarze co do funkcjonowania, co do planu, tak naprawdę planów? Bo KOWR ma 2 plany, jeden dotyczący zasobu, drugi własny. Czy są jakieś spostrzeżenia, uwagi, które wymagają komentarza? Nie widzę zgłoszeń. Łatwo poszło. Zawsze były uwagi. Dziękuję. Ja również wyjaśniłem pewne kwestie.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#RyszardBober">W tej chwili głos zabierze pan senator Marek Brzezin, jeżeli chodzi o plan finansowy Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych. Jest to bardzo istotna instytucja, która coraz sprawniej funkcjonuje i pokazuje przydatność poszczególnych grup roślin do uprawy w różnych uwarunkowaniach klimatyczno-glebowych na obszarze Polski.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#GustawMarekBrzezin">Panie Przewodniczący! Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#GustawMarekBrzezin">Cieszy progres, bo jest wzrost o 9,9% w porównaniu do roku 2024. W 2024 r. było 54 miliony 341 tysięcy zł, w planie na rok 2025 jest 59 milionów 733 tysiące zł. Cały wzrost jest planowany w dziale wydatków bieżących, natomiast wydatki majątkowe są na poziomie poprzedniego roku i wynoszą 3 miliony zł. Uwag nie ma. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#RyszardBober">Usprawiedliwiamy pana ministra, który musi nas opuścić. Trwa posiedzenie Stałego Komitetu Rady Ministrów, na którym są omawiane 3 bardzo istotne punkty dotyczące resortu. Dziękuję za przybycie, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Stefan Krajewski: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#RyszardBober">Powracamy do realizacji porządku obrad naszej komisji w części dedykowanej budżetowi.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#RyszardBober">Panie Senatorze, chciałoby się więcej, ale jest jak jest. Rozumiem, że ministerstwo o tym wie. Cieszy mnie to, że samorządy województw również po części składają się. Dziękuję samorządom za zrozumienie. Na obszarze każdego województwa są ośrodki, które są w ich gestii i prowadzą doświadczenia dotyczące różnych grup roślin. Są to obiektywne badania, które nie są dedykowane poszczególnym firmom. Wszystkie firmy, które chcą zafunkcjonować i mieć certyfikat ośrodka, zabiegają o to, żeby być na poletkach.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#RyszardBober">Jeżeli chodzi o załącznik nr 14… Bo rozumiem, że w tym zakresie panowie senatorowie nie mają uwag. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#RyszardBober">Załącznik nr 14 to zawsze była domena pana senatora Błaszczyka, który jest miłośnikiem koni, a że konie są powiązane z ośrodkami doradztwa rolniczego… Co prawda niewiele mają z nimi wspólnego, ale tak to mamy w załączniku rozpisane. Jeżeli chodzi o plany finansowe w ośrodkach, w poszczególnych województwach są one mocne zróżnicowanie. Rozumiem, że wynika to z potrzeb oraz zaniedbań i że chcecie państwo pewne sprawy jakby nadrobić, aby wizerunek ośrodków doradztwa rolniczego w poszczególnych oddziałach wojewódzkich był przyzwoity. Chodzi o to, żeby rolnicy, którzy odwiedzają, którzy korzystają z nich w ramach różnych szkoleń czy jeśli chodzi o kwestie pomocowe, w tych ośrodkach czuli się w miarę przyzwoicie.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#RyszardBober">Czy są uwagi do funkcjonowania Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie oraz poszczególnych ośrodków wojewódzkich, jak również Polskiego Klubu Wyścigów Konnych obejmujących Służewiec i Sopot, bo Wrocław jest już chyba sprywatyzowany?</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JerzyChróścikowski">Pan przewodniczący już tutaj zasugerował pewną kwestię. We wcześniejszej dyskusji już wspomniano o wynagrodzeniach. Mieliśmy nawet niejedną konferencję na temat kadr. Niestety, za takie minimalne wynagrodzenie żaden wysokiej klasy ekspert nie przyjdzie pracować do KOWR, a kadra się zmienia i część emerytów… Jeżeli nie pomyślimy o tym, nie postawimy znowu, tak jak w przypadku KRUS, o którym mówiliśmy tutaj wcześniej, na wysokich specjalistów z zakresu rolnictwa – to jest do przemyślenia przez pana ministra, bo to musi się zmienić – naprawdę będziemy niedługo mieli poważne problemy z doradztwem, z prawdziwym doradztwem. Zastąpienie tego doradztwem prywatnym nie spełnia wymogów. Dlatego oczekujemy rzeczywiście innego podejścia. Co roku powtarzamy, że obecnie wynagrodzenia i kadra nie są na takim poziomie, na jakim powinny być, bo nikt z młodych… bo młodzi, ci kompetentni, pójdą do prywatnych firm, bo nie chcą pracować właśnie w KOWR…</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Nie w KOWR, tylko…)</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#JerzyChróścikowski">Przepraszam. Nie w KOWR, tylko w ośrodkach doradztwa rolniczego. Przepraszam za przejęzyczenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#RyszardBober">Jeśli chodzi o KOWR, to też rzeczywiście trzeba rozróżnić klub wyścigów konnych od zadań KOWR dotyczących hodowli koni czystej krwi arabskiej i pełnej krwi angielskiej, lub odwrotnie… Nie wiem, jak to do końca jest. Tam rzeczywiście, Panie Dyrektorze, chyba trzeba napisać nowy program dla koni zimnokrwistych, dla koni krwi szlachetnej, bo jeżeli chodzi o utrzymywanie, rzeczywiście wiemy, jak ten rynek w tej chwili wygląda. Tutaj kłania się pewne racjonalne podejście do tych obszarów. Chyba nie potrzeba nam aż takiej ilości koni krwi szlachetnych i zimnokrwistych, bo nie wynika to ani z potrzeb, ani z prowadzonego biznesu. Takie są realia w tej chwili, jeżeli chodzi o konie. Co innego, tak jak pan senator mówił, jeżeli chodzi o temat kształtowania koni już pod kątem wyścigów czy WKKW, czy sportów. Niestety, ale jak ja rozmawiam o koniach, to z tyłu głowy mam ustawę o dobrostanie tych zwierząt. Zaczyna się od łańcuchów, a skończy się na tym, że za chwilę nie będzie można trenować koni, bo to też będzie element, który będzie postrzegany przez środowiska proekologiczne, nazwijmy to, w inny sposób, że jest to jakiś niepotrzebny wysiłek. Tak jak są tradycyjnie konie, które chodzą po rynku krakowskim, i to już jest jakiś element kultury, to już jest wpisane w tożsamość rynku krakowskiego. I kwestionowanie, że te zwierzęta są w taki czy w inny sposób wykorzystywane… No, nie dajmy się w tych obszarach zwariować, bo we wszystkim trzeba zachować racjonalizm.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#RyszardBober">Rozumiem, że więcej uwag w odniesieniu do ośrodków w ramach działu i załącznika nr 14 nie ma.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#RyszardBober">Czy pan dyrektor chciałby się do tego odnieść?</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo. Jan Szopiński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JanSzopiński">Ja tylko 2 zdania, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#JanSzopiński">W naszych 13 jednostkach, które prowadzą samodzielną hodowlę koni, i w 3 jednostkach wchodzących organizacyjnie w skład innych jednostek, utrzymujemy 2 tysiące 400 koni, w tym 800 klaczy elitarnych i 200 ogierów hodowlanych. Rzeczywiście pan przewodniczący ma rację. Dokonujemy w tym momencie takiego przeglądu w naszych jednostkach pod względem tego, aby tam, gdzie można, ograniczyć tę ilość 2 tysięcy 400. Chodzi o to, żeby trochę ograniczyć tę ilość, patrząc z jednej strony na to, jaki jest stan hodowli, a z drugiej strony na to, jaki jest stan jednostek, którymi zarządzamy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#RyszardBober">W pełni się rozumiemy, Panie Dyrektorze. Będę was w tym wspierał, myślę, że komisja senacka również, bo jest to problem, i to niemały, dla was i chyba dla wizerunku stadnin, które funkcjonują lepiej czy gorzej, ale lepiej niż wtedy, kiedy sytuacja byłaby odwrotna, jeśli chodzi o ilość.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#RyszardBober">Przechodzimy… Nie widzę pana senatora Galemby. Jeżeli chodzi o załączniki części budżetowej, o rezerwy celowe, one były w przedłożeniu pana ministra podkreślone, jak również budżety wojewodów w części 85, tj. załącznik nr 1. Załączniki nr 3, 4, 6 to są wynagrodzenia, o których żeśmy mówili, w jednostkach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#RyszardBober">Czy panowie senatorowie mają uwagi, zapytania do tych wszystkich elementów, o których mówiłem, czyli są to rezerwy celowe, budżety wojewodów, dotyczące części inspekcyjnej, tak ją nazwijmy, jak również środki europejskie przewidziane na rok 2025? Czy ktoś z panów senatorów ma uwagi do przedłożonej informacji? Nie.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zaległość jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#RyszardBober">Ja wiem, że jest zaległość. Jedziemy po kolei.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#RyszardBober">Pan Stanisław Pawlak wykonał pracę domową dotyczącą załączników nr 8, 9, 10, 15, 16, 18. Poza tym sam przyznał, że również część budżetowa 32 jest bliska jego sercu.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#StanisławPawlak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#StanisławPawlak">Nazwisko nas połączyło, stąd trochę poszerzyłem…</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Pięknie się złożyło.)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#StanisławPawlak">…swój zakres pracy, ale informację po zapoznaniu się z częścią 32 budżetu mam bardzo krótką. Ja osobiście uwag do tej części nie wnoszę, stąd bym proponował, żeby komisja ją przyjęła.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#StanisławPawlak">Miałem do rozpatrzenia także załączniki nr 8, 9, 10, 15, 16 i 18. Po ich przeanalizowaniu również nie wnoszę do nich uwag, ale mam 1 stwierdzenie i 1 pytanie.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#StanisławPawlak">Bardzo dobrze, że spółki wodne w kraju będą, jak corocznie zresztą, dofinansowane za pośrednictwem wojewodów. To jest korzystne dla pracy spółek w terenie. Mam doświadczenie w tym zakresie. Mam pytanie. Już dzisiaj pan przewodniczący wspomniał, że mamy środki na dofinansowanie lub finansowanie zadań wykonywanych na rzecz rolnictwa w zakresie postępu biologicznego w produkcji roślinnej i zwierzęcej oraz rolnictwa ekologicznego. Jeżeli chodzi o postęp biologiczny w produkcji roślinnej i zwierzęcej, już pan przewodniczący w tej sprawie się wypowiedział i ja się z tym zgadzam. Natomiast moje pytanie dotyczy rolnictwa ekologicznego. Jak ministerstwo rolnictwa chce rozdysponować te środki, których jest niedużo, w wysokości 3 milionów 579 tysięcy zł? Pracowałem kilka lat w komisji rolnictwa samorządu województwa kujawsko-pomorskiego i radni ciągle mówią o rolnictwie ekologicznym, o konieczności jego upowszechniania, a także o konieczności jego wspierania. Stąd ten zapis ogólny. Bardzo bym prosił o poinformowanie, jak te nieduże pieniądze – a może one są za małe, też by trzeba się nad tym zastanowić – rozdysponować w terenie, żeby rolnictwo ekologiczne rozwijało się na wzór rolnictwa w Europie, do której przecież zmierzamy. Dlatego ten problem chciałbym państwu zasygnalizować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#RyszardBober">Kto z państwa chciałby się odnieść do tej kwestii?</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#RyszardBober">Pani Dyrektor, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#AleksandraSzelągowska">Środki, które zostały zaplanowane w części 32 na rolnictwo ekologiczne, dotyczą prowadzenia kontroli w zakresie działań realizowanych przez producentów rolnych w ramach zgłoszonych upraw ekologicznych. I to są tylko kontrole. Dotacje, które producenci rolni otrzymują w ramach ekologii, są udzielane głównie w zakresie ekoschematów i działań ekologicznych, które są wpisane w planie strategicznym wspólnej polityki rolnej, w tej chwili już w planie strategicznym, dlatego że program rozwoju obszarów wiejskich już się kończy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, w ramach uzupełnienia, Pani Dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AgnieszkaKłódkowskaCieślakiewicz">Szanowni Państwo, ja jeszcze chciałbym odnieść się do postępu biologicznego, jeśli chodzi o produkcję roślinną i zwierzęcą, bo jest ona na tym samym poziomie co w 2024 r. Chciałabym zaznaczyć, że już mamy wstępne wykonanie 2024 r. i widzimy, że jeżeli chodzi o postęp biologiczny w produkcji roślinnej, to mamy oszczędności w wysokości ponad 1 miliona zł, natomiast jeżeli chodzi o postęp biologiczny w zakresie zwierząt, to są oszczędności w wysokości ok. 4 milionów zł. Jeśli chodzi o to, co pan przewodniczący wskazał, żeby przeznaczyć na to większe środki, to też chcemy zaznaczyć, że wiemy, że poziom, który był zaprojektowany na rok 2024 i na 2025, na ten moment wystarcza. Ale oczywiście jeśli będzie taka potrzeba, to będziemy szukać dodatkowych środków, żeby można było wspomóc te 2 działania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#RyszardBober">Smuci mnie to, że zostały środki, Pani Dyrektor, bo wystarczyłoby program genomowania zwierząt czy roślin rozszerzyć i byśmy mieli 2 razy tyle środków. My genomujemy, jeżeli chodzi o populację zwierzęcą, tylko bydło, myślę, że ok. 8% populacji aktywnej, a jest to najtańszy, najszybszy model postępu, przyspieszenia i obniżenia produkcji. Potrzeby w tym obszarze, jeśli chodzi o dofinansowanie produkcji roślinnej i zwierzęcej, są ogromne. Jest tylko kwestia programu. Na pewno organizacje rolnicze w sposób właściwy to wykorzystają. Również mogą to wykorzystać instytuty. Państwo zlecacie, a one wykonują u rolników i mamy efekt mierzalny, który tak naprawdę od razu jest wykorzystywany w praktyce. Ja cały czas mówię o tym, że jest rozdźwięk między nauką a wdrażaniem i praktyką rolniczą, że ten proces często trwa zbyt długo, że nie ma bezpośredniego wdrażania. Chciałbym się odnieść… To są moje spostrzeżenia. Ja jestem rolnik praktyk, mam jedno stado z lepszych, bawię się w to wszystko i doskonale wiem, jak to wygląda, jak to funkcjonuje i jakie byśmy mogli zrobić przyspieszenie. Chociażby program A2 dotyczący mleka, które w tej chwili jest tak modne, jeśli chodzi o beta-kazeinę… Cały świat się tym zachwyca, a my nie wiem, ile mamy zwierząt zgenomowanych tylko co do jednego elementu. To jest szersza sprawa do dyskusji i pewnie można by to wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#RyszardBober">Rzeczywiście podnoszony był problem rolnictwa ekologicznego. Mieliśmy posiedzenie komisji wspólnie z delegacją austriacką. W Austrii poziom rolnictwa ekologicznego to jest 23%, my mamy 3%. Rzeczywiście, jeżeli mamy iść tą drogą proekologiczną, to ważna jest przede wszystkim świadomość, podnoszenie świadomości. Tutaj kłaniają się ośrodki doradztwa rolniczego, bo inaczej tego nie zrobimy. Kolega przewodniczący podnosił problem doradztwa prywatnego. Ono musi być prowadzone. Ale myślę, że chodziło mu o bardziej produktowe doradztwo, które przejęły obecnie firmy komercyjne, które po prostu zabiegają o to, pokazując swoje dane, niby badania, że ich produkty są najlepsze. To są badania własne firm, które świadczą pewnego rodzaju doradztwo, tym niemniej jest to produktowe doradztwo.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#RyszardBober">Ogólna uwaga, sprawa, którą chciałbym poruszyć… Oczywiście, że przesunięcie bardziej do pana prezesa środków z drugiego filaru i to, że nie mamy wsparcia dla gmin, dla obszarów wiejskich, że są to znikome środki… Drugi filar do płatności, o tym mówię. Czy agencja przymierza się do tego, żeby w ramach czy to KPO, czy innych środków otworzyć plan dotyczący odnowy wsi dla gmin poprzez zarządy województw? No bo tak mniej więcej wyglądają te działania. Jest pilna potrzeba, bo rzeczywiście znowu cofamy się z wodociągowaniem, z kanalizacją, a potrzeby są ogromne. Wiem, że są duże środki na tzw. białe plamy, jeżeli chodzi o internet. Dziękuję za to, bo to musi również pójść… Coraz więcej osób, jadąc na wieś i odpoczywając, chce mieć dostęp do internetu, bo ludzie tam również pracują i chcą mieć wyjście na świat. Internet jest niezbędny. Myślę, że te projekty pójdą. Ale czy co do tych drugich obszarów, Panie Prezesie, są jakieś zamierzenia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WojciechLegawiec">Jeśli chodzi o sprawy wodno-kanalizacyjne i małej retencji, to…</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: No są te działania, rzeczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#WojciechLegawiec">…rzeczywiście agencja miała realizować te projekty, ale one chyba zostały przekazane do urzędów marszałkowskich. Ministerstwo podpisało stosowne umowy z urzędami i urzędy marszałkowskie będą te programy realizować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#RyszardBober">Ale jeżeli chodzi o wodociągowanie, drogi i kanalizacje, to wcześniej było to w tym pakiecie odnowy wsi, w tych projektach, a w tej chwili tego praktycznie nie ma. Ostatnie środki, jeszcze z poprzedniej perspektywy, zostały bodajże w końcówce ubiegłego roku w alokacji – to było chyba 8 milionów zł, jeśli dobrze pamiętam – i teraz jest tak naprawdę taka przestrzeń, że nie ma nic. A jeżeli chodzi o regionalne programy operacyjne województw, to też jest słabo. Coś tam jest poprzez RL, kasy, są działania, ale to są prospołeczne… To nie są takie środki, które by zaspokoiły oczekiwania tych mniejszych samorządów.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Zastępca Dyrektora Departamentu Budżetu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi Aleksandra Szelągowska: Czy mogę uzupełnić?)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Pani Dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AleksandraSzelągowska">W ramach KPO na rok 2025 mamy zaplanowane – B3.1.1 to jest inwestycja przewidziana na gospodarkę wodno-ściekową na obszarach wiejskich – do wydatkowania 72 miliony 906 tysięcy zł. To są pieniądze z pakietu umów podpisanych na te inwestycje w ramach KPO.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#RyszardBober">Tak, Pani Dyrektor, ale problem jest w tym, że beneficjentami tych środków były głównie gminy, które często nie mają przestrzeni, czyli nie mają stawów, nie mają możliwości retencyjnych itd. One by musiały robić to w partnerstwie z rolnikami. Tak że ten program idzie bardzo słabo. Jest teraz ten program, który państwo chcecie wdrożyć, dotyczący bardziej obszaru klimatycznego, i to, jak myślę, jest bardziej realne i to pewnie pójdzie, ale jeśli chodzi o ten pierwszy, to pewnie będzie nikłe wykorzystanie tych środków pomimo potrzeb, które są. Gdybyście kierowali to bezpośrednio do rolników, to myślę, że trochę inaczej by to wyglądało. Takie mam sygnały ze środowisk, które mają być… czy to z województw, czy z innych miejsc, bo rzeczywiście troszeczkę inaczej to wygląda z perspektywy powiatów, a troszeczkę inaczej wygląda to z państwa perspektywy.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#RyszardBober">Pan senator jeszcze chciał… Tak? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JerzyChróścikowski">Pan przewodniczący już wspomniał o tych gospodarstwach ekologicznych. Nie ma już pana ministra, ale…</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Ale są służby, to przekażą.)</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#JerzyChróścikowski">Czy ta kwota, która jest pokazywana w budżecie, a na którą tu zwrócił uwagę pan senator Pawlak, jest np. na promocję rolnictwa ekologicznego? Bo wiadomo, że konsumentów musimy zachęcać coraz bardziej…</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Ale pan dyrektor KOWR ma takie środki na promocję „Kupuj świadomie”, że myślę, że ten obszar…)</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#JerzyChróścikowski">Nie, chodzi o ekologię, chodzi głównie o ekologię…</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: No tak, ale to „świadomie” łączy się…)</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#JerzyChróścikowski">Tu jest też ten problem, że konsumenci jednak nie kupują… Jest taka podpowiedź. Otóż jak rozmawialiśmy na ten temat z Austriakami, to zapytałem ich, jak to się dzieje, że oni mają taki duży obszar itd. A więc oni mają dużo gór i te górskie tereny często są obejmowane tą ekologią. My mamy dużo gór, a ekologii nie mamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#RyszardBober">Tak jest, bo to trzeba wykosić, odkrzaczyć itd.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#RyszardBober">O, młodzież nas odwiedziła, dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Dzień dobry.)</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#RyszardBober">Nie wiemy skąd, ale są.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MaciejGórski">Co do tematu ekologii to ja bym chciał zwrócić uwagę – w tamtej kadencji zwracałem w Sejmie, teraz zwrócę w Senacie – że nie ma dopłat do zwierząt hodowanych ekologicznie. Wiele tych gospodarstw… Przynajmniej początki były takie, że to była sztuka dla sztuki, bo dopłata… Setki hektarów chwastów, 1 zabieg mulczerem, najczęściej była to usługa wynajęta, i taka tu była ekologia. Rolnik, który ma zwierzęta gospodarskie, obsługuje je, może zagospodarować gorsze pasze, gorszą produkcję roślinną na te pasze. Urynkowiłoby to… Z tym zwierzęciem coś trzeba zrobić, trzeba je sprzedać do ubojni czy sprzedawać towary pochodzące od niego. Ja bym prosił, żeby ministerstwo bardzo poważnie się nad tym zastanowiło, bo nasze społeczeństwo się bogaci i już nikt nie zachwyca wędliną za 7 zł, tym, że jest gdzieś tam w promocji, bo tego się za bardzo na zimno jeść nie da, trzeba podgrzewać. Z czasem dojdziemy do tego poziomu, że… Już widać po różnych jarmarkach, że ludzie chcą tych wędlin, tych serów jakościowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#RyszardBober">Przepraszam, Panie Senatorze. Niech goście chociaż się przedstawią, powiedzą, skąd przybyli.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Z Warszawy, jesteśmy ze szkoły podstawowej…)</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#RyszardBober">Jeszcze szkoła podstawowa, no pięknie. Senat zwiedzają, a my rozmawiamy o zdrowej żywności, to wam się kłania.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, Panie Senatorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MaciejGórski">Prosiłbym, żeby na poważnie przeanalizować taką możliwość, zbadać, jaka jest liczba zwierząt w gospodarstwach ekologicznych, ile by to kosztowało, przedstawić to ministerstwu, ministerstwo parlamentowi i może zaprojektujemy w przyszłej perspektywie… Bo hodowla kuleje, ludzie likwidują hodowle. Trzeba cokolwiek zrobić, żeby te małe gospodarstwa mogły produkować dobrą żywność. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#RyszardBober">Kłania się tutaj rolnik aktywny. Na pewno, Panie Senatorze, ministerstwo pracuje, agencja ma te wszystkie dane podstawowe i ten element dotyczący obsady zwierząt… To jest chyba żaden problem, żeby taka wiedza była w jej posiadaniu, jak również inne elementy dotyczące sprawozdawczości, np. jeżeli chodzi o rozliczanie podatku VAT na ogólnych zasadach. To jest robione również przez ODR-y, FADN. Mamy coraz więcej informacji i myślę, że definicja aktywnego rolnika będzie doprecyzowana i będzie przedmiotem posiedzenia najpierw Sejmu w związku z ustawą, a później Senatu. Mam nadzieję i życzyłbym sobie, żebyśmy w pierwszym półroczu temat zamknęli i rzeczywiście to zdefiniowali, tak żeby odeszły gdzieś wszystkie inne elementy dotyczące tych nieuczciwych rolników, którzy, tak jak mówisz, wykonują jedną usługę i mówią, że to są ekorolnicy wspaniale działający na tych swoich obszarach. Być może nie zdefiniowano kiedyś celu, nieowskaźnikowano i jest, jak jest. Ale to się chyba pomału kończy i kolejne nabory, które są w tych obszarach, wykluczają takie działania, które są i prowadzą do nieuczciwych praktyk.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#RyszardBober">Jeżeli nie ma wniosków… Jeszcze pan senator.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#StanisławPawlak">Panie Przewodniczący! Proszę państwa!</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#StanisławPawlak">Musimy się zastanowić właśnie nad rolnictwem ekologicznym, bo zapisanie tylko kwoty na kontrolę tego rolnictwa w terenie nie czyni żadnego postępu. Wręcz odwrotnie, to rolnictwo będzie się ograniczać. My powinniśmy się zastanowić na przyszłość, na pewno nie dzisiaj, wymyślić mechanizmy, które by zachęcały do rolnictwa ekologicznego, do tego, żeby ograniczać chemię, ograniczać skutki stosowania chemii w rolnictwie na rzecz tzw. rolnictwa biologicznego. Biologizacja rolnictwa to jest też przyszłość, o której w Polsce może zaczyna się mówić, ale nic się nie dzieje, nie dzieje się w zakresie technologii nowoczesnej uprawy roli, tego, żeby budować próchnicę w tej roli, czyli ograniczać stosowanie różnego rodzaju sztucznych nawozów. To wszystko kumuluje się w tym, co jest produkowane na ziemi, później przetwarzane, co jest produkowane i trafia do naszych organizmów, a skutki tego widać później – w rozbudowywanych ośrodkach onkologicznych. To jest działanie, nad którym powinniśmy się może właśnie w Senacie zastanowić i co do którego powinniśmy zaproponować pewne rozwiązania dla rządu po to, żeby z jednej strony łagodzić skutki, o których powiedziałem, negatywne skutki, a z drugiej strony upowszechniać to, co czyni produkcję tzw. zdrowej żywności… Każda żywność powinna być zdrowa, ale przykład, które pan senator podawał, z kiełbasą produkowaną gdzieś tam w innych cenach… To jest właśnie przyszłość: bez chemii, z ograniczeniem chemii. Brakuje tego w naszych rozmowach w sprawach rolnictwa. Powinniśmy, moim zdaniem, Panie Przewodniczący, w przyszłym roku zapoczątkować taką rozmowę właśnie w Senacie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#RyszardBober">Cała żywność, która jest na półkach, jest żywnością bezpieczną, a decyduje konsument i jego świadomość. Powinniśmy budować świadomość konsumencką i w pełni popieram i zgadzam się… Jest definicja rolnictwa węglowego, definicja rolnictwa regeneratywnego. Musimy przejść z tego myślenia i, tak jak pan senator mówi, przechodzić z tych ekoschematów na… Chodzi o to, żeby każdy rolnik musiał co 2 lata badać glebę i pokazywać przyrost węgla, przyrost próchnicy, bo od tego nie ma odwrotu. 80% polskich gleb jest chorych, wymaga unormowania pH, wymaga innego traktowania i podejścia. Spotykamy się z różnymi, fantastycznymi ludźmi, którzy mają wiedzę, doświadczenie, jak to zrobić, i rzeczywiście trzeba o tych obszarach rozmawiać, przekonywać konsumentów i rolników, że podniesienie… że efektywność to nie tylko wzrost kosztów, bo rolnicy muszą liczyć koszty, żeby być na tym rynku i utrzymywać się racjonalnie.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#RyszardBober">Proszę bardzo, któryś z panów prezesów się zgłaszał. Pan prezes Nowacki czy pan prezes…</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#RyszardBober">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#TomaszNawrocki">Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#TomaszNawrocki">Chciałbym tylko powiedzieć, że rolnictwo ekologiczne jest wspierane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Dla porządku tylko powiem, że w ramach perspektywy 2007–2013 liczba wspieranych gospodarstw to było 30 tysięcy 860, powierzchnia użytków rolnych, które były objęte tego typu wsparciem, to 693 tysiące ha, a kwota wypłat wynosiła 2 miliardy 603 miliony zł. W ramach PROW 2014–2020 liczba gospodarstw ekologicznych, które uzyskały wsparcie, to było 34 tysiące 227, powierzchnia użytków rolnych objętych wsparciem wynosiła 856 tysięcy ha, a kwota to były 3 miliardy 532 miliony. Jeśli chodzi o plan strategiczny, który obecnie jest realizowany, to w 2024 r. miał miejsce nabór. Tutaj liczba wspieranych gospodarstw wyniosła 6 tysięcy 200, powierzchnia użytków rolnych, które były objęte wsparciem, to 346 tysięcy ha, a kwota wypłat, które zostały zrealizowane, to 220 milionów zł. Łącznie do tej pory w tych perspektywach same gospodarstwa rolnicze uzyskały wsparcie na poziomie ponad 6 miliardów 600 milionów zł. Zgadza się, bezpośrednio nie ma dopłat do tzw. zwierząt ekologicznych, ale jednym z warunków otrzymania wsparcia jest utrzymywanie w gospodarstwach zwierząt, czyli produkcji zwierzęcej, i przestrzeganie warunków dobrostanu.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#TomaszNawrocki">Jeśli chodzi o ekoinwestycje i wsparcie przetwórstwa ekologicznego, to tutaj też było realizowane duże wsparcie, był duży zakres wsparcia. Na ekoinwestycje w ramach PROW 2014–2020 wypłacono 1,6 miliarda zł, na modernizację gospodarstw realizujących przedsięwzięcia ekologiczne ARiMR wydatkowała 912 milionów zł, a przetwórstwo ekologiczne otrzymało wsparcie na poziomie prawie 240 milionów zł. I jeszcze jedno. Gospodarstwa są też wspierane w ramach programu rozwoju małych gospodarstw. Tutaj mamy taką interwencję I.10.5, to jest rozwój małych gospodarstw w ramach programu strategicznego na 2023–2027. Do tej pory zostały przeprowadzone 2 nabory wniosków, które zostały właśnie zrealizowane. Łącznie w ramach tych naborów podpisano 344 umowy na 41 milionów zł i zrealizowano płatności na 2,6 miliona zł. Chodzi o to, żeby nie wybrzmiało, że są pieniądze tylko na kontrole, bo są także realizowane przedsięwzięcia w ramach funkcjonowania Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, które udzielają wsparcia rolnictwu ekologicznemu oraz przetwórstwu ekologicznemu. To tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#RyszardBober">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#RyszardBober">Tak? Proszę bardzo, bo mamy jeszcze troszeczkę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#StanisławPawlak">Jedna prośba. Czy moglibyśmy tę informację, Panie Przewodniczący, otrzymać na piśmie z podziałem na poszczególne województwa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Ryszard Bober: Dobrze. Jeżeli chodzi o ekologię, tak?)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#StanisławPawlak">Tak, tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#RyszardBober">Rozumiem, że pan prezes się zobowiązał, że przedłoży komisji informację, a my dostarczymy ją państwu senatorom.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#RyszardBober">Jeżeli nie ma już więcej uwag i nie było wniosków o charakterze legislacyjnym, to składam wniosek o przyjęcie ustawy budżetowej w części właściwej senackiej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Co do poszczególnych załączników, części budżetowych, rezerwy budżetowej 33, 35, jak również co do tych wszystkich poszczególnych załączników komisja nie wnosi uwag i składam wniosek o przyjęcie bez uwag… Jako przewodniczący na wspólnym posiedzeniu przewodniczących komisji razem z komisją budżetową będę, to jest mój obowiązek, reprezentował komisję rolnictwa i przedłożę taki wniosek.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#RyszardBober">Kto z panów senatorów…</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#komentarz">(Senator Jerzy Chróścikowski: Czyli generalnie opiniujemy pozytywnie.)</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#RyszardBober">Pozytywnie. Tak, tak, tak jest.</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#RyszardBober">Kto z panów senatorów jest za przyjęciem opinii pozytywnej, za tym, że komisja opiniuje pozytywnie? (7)</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#RyszardBober">Jednogłośnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#RyszardBober">Dziękuję wszystkim państwu za udział, za złożone informacje. Jest trzynasty, mimo wszystko życzę dobrego popołudnia i wszystkiego dobrego na zbliżające się święta. Życzę rodzinnych, spokojnych świąt, bo pewnie w takim gronie nie spotkamy się już z państwem, choć z senatorami na pewno tak. Dziękuję jeszcze raz i zamykam posiedzenie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Dziękuję za udział.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 11 minut 52)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>