text_structure.xml 126 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 15 minut 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Janina Sagatowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JaninaSagatowska">Witam bardzo serdecznie…</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JaninaSagatowska">Prosiłabym o wyciszenie rozmów i skupienie się na obradach naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JaninaSagatowska">Witam serdecznie wszystkich przybyłych.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JaninaSagatowska">Rozpoczynamy trzydzieste dziewiąte posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej poświęcone rozpatrzeniu ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; druk senacki nr 275, druki sejmowe nr 949, 1022 i 1022-A.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JaninaSagatowska">Witam bardzo, bardzo serdecznie wszystkich senatorów, Wysoką Komisję. Jest z nami pani poseł Bodnar, bardzo serdecznie witam. Panią minister wraz z licznymi współpracownikami również witam bardzo serdecznie. Miło nam państwa gościć na posiedzeniu komisji. Witam panią senator nie z naszej komisji, naszą koleżankę. Witamy wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JaninaSagatowska">Przepraszam bardzo, że nie będę witać państwa, tak licznie przybyłych, indywidualnie, ale to z tego powodu, że… I już na wstępie powiem, że musimy szanować czas, jaki mamy na omówienie tej ustawy. Tak liczne grono przybyłych gości świadczy o zainteresowaniu tą ustawą. Myślę, że wszyscy państwo będą się wypowiadać na jej temat, a mamy tylko 2 godziny, ponieważ o 17.00 mamy koleje posiedzenie, zresztą w sprawie ustawy wiążącej się z tą. No, rynek pracy itd… Przedmiotowo są sobie bliskie te ustawy. W związku z tym proszę…</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JaninaSagatowska">Jeszcze tylko zapytam – mam taki obowiązek – czy są na sali lobbyści. Zdaje się, że tak… Tak? I wpisali się na listę? Czy lobbyści…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WitoldSolski">Dzień dobry. Witold Solski, jestem zawodowym lobbystą. Zajmuję się wolnością gospodarczą i swobodami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze. Zostało to odnotowane.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JaninaSagatowska">Proszę się czuć, jakbyście wszyscy państwo indywidualnie zostali przywitani. Tak was wszystkich witam.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#JaninaSagatowska">Rozpoczynamy procedowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#JaninaSagatowska">Prowadzimy w ten sposób… Tryb pracy naszej komisji jest taki, że najpierw wypowiada się ministerstwo, ponieważ jest to projekt rządowy.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#JaninaSagatowska">Pani Minister, poprosimy o przedstawienie nam tej ustawy, jej głównych założeń – tego, co pani minister uzna za stosowne, żeby nam przedstawić. Później poprosimy panią legislator, panią mecenas z Senatu, dlatego że jest sporo uwag i propozycji poprawek. Później oczywiście będzie ustosunkowanie się pani minister do tej opinii prawnej. Później państwo senatorowie głos zabiorą, a później państwu udzielimy głosu.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, Pani Minister. Prosimy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MałgorzataBaranowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MałgorzataBaranowska">Szanowna Pani Przewodnicząca! Szanowna Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MałgorzataBaranowska">Mam dzisiaj zaszczyt przedstawić państwu ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która była już przedmiotem debaty w Sejmie oraz prac w Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 21 lutego tego roku została ona przyjęta przez Sejm. Ustawa realizuje część kamienia milowego, reformy zapisanej w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MałgorzataBaranowska">W ubiegłym roku minęło 20 lat od uchwalenia obowiązującej ustawy – ona obowiązuje do dnia dzisiejszego – o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która do tej pory regulowała kwestie związane z zatrudnianiem zagranicznych pracowników w naszym kraju. Jednocześnie liczba cudzoziemców na polskim rynku pracy przez ostatnie 20 lat znacząco wzrosła. Ci zagraniczni pracownicy często uzupełniają braki kadrowe, które występują u nas w wielu branżach i regionach. Chodzi nam tutaj głównie o branżę budowlaną, o branżę hotelarską, ale także sadownictwo, warzywnictwo, rolnictwo. Dlatego jest konieczna kompleksowa reforma, dostosowana do aktualnej sytuacji i do aktualnych zmian przepisów, która zapewni uczciwy i bezpieczny rynek pracy nie tylko dla przyjeżdżających cudzoziemców, ale również dla naszych pracowników i przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MałgorzataBaranowska">Celem ustawy jest zwiększenie ochrony pracowników przede wszystkim polskich, ale też cudzoziemskich, przed nieuczciwymi pracodawcami. Przepisy ustawy mają na celu przeciwdziałanie tworzeniu się równoległego rynku pracy dla cudzoziemców w najcięższych i najgorzej płatnych sektorach polskiej gospodarki, gdzie przepisy prawa pracy nie są prawidłowo przestrzegane. Regulacje ograniczają nadużycia towarzyszące zatrudnianiu cudzoziemców, takie jak zaniżanie wynagrodzeń czy wyzysk, które często odbijają się negatywnie nie tylko na pracownikach zagranicznych, ale także na naszych polskich pracownikach, gdyż wypychają naszych pracowników z rynku pracy. Tym samym chronimy uczciwych pracodawców przed tymi, którzy, łamiąc prawo i oszukując pracowników, obniżają koszty prowadzenia działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#MałgorzataBaranowska">Ustawa jest kompleksowym rozwiązaniem w zakresie zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Wprowadza jasne i skuteczne zasady, które ograniczają nadużycia związane z wyłudzaniem zezwoleń na pracę i nielegalnym wjazdem do strefy Schengen. To kluczowy krok w zapewnieniu bezpieczeństwa naszego rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#MałgorzataBaranowska">Dziś nieuczciwe firmy czerpią ogromne zyski z organizowania pracy w szarej strefie. Niestety obowiązujące przepisy są niewystarczające, aby temu przeciwdziałać, dlatego wprowadzamy zmiany, które z jednej strony uproszczą i usprawnią procedury zatrudniania cudzoziemców w naszym kraju, a z drugiej strony zapewnią kontrolę i transparentność. Proponowane regulacje pozwolą nam lepiej chronić polski rynek pracy. Ustawa wychodzi także naprzeciw oczekiwaniom polskich przedsiębiorców oraz rolników i sadowników, dla których ważne są sprawne procedury legalizacji pracy cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#MałgorzataBaranowska">Nowe narzędzia informatyczne pozwolą na skrócenie procesu wydawania zezwoleń, dokumentów oraz szybkie załatwianie spraw drogą elektroniczną. Ponadto aby nie dopuścić do nadużyć, które w ostatnim czasie były znane opinii publicznej jako afera wizowa, ustawa wprowadza skuteczne narzędzia do walki z nieuczciwym procederem uzyskiwania i wykorzystywania polskich dokumentów do celów wyłudzania oraz ułatwienia cudzoziemcom wjazdu na terytorium strefy Schengen bez zamiaru podjęcia pracy. Ustawa zawiera także rozwiązania ułatwiające integrację cudzoziemców na polskim rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#MałgorzataBaranowska">Szanowni Państwo, stoimy przed ważną decyzją, która wpłynie na przyszłość polskiego rynku pracy i jego bezpieczeństwo. Liczę na państwa poparcie dla tej ustawy. Wspólnie możemy stworzyć lepsze, bezpieczniejsze i bardziej przejrzyste zasady zatrudniania cudzoziemców w naszym kraju. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JaninaSagatowska">Pani Mecenas, proszę o uwagi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RenataBronowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#RenataBronowska">Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#RenataBronowska">Biuro Legislacyjne postara się w sposób skondensowany przedstawić państwu uwagi do tej ustawy. One mają bardzo różny charakter. Zasadniczo są to uwagi o charakterze legislacyjnym, doprecyzowującym, uzupełniającym regulację ustawową. Jest też 1 uwaga natury konstytucyjnej, o której w odpowiednim momencie powiem. Uwagi chciałbym zgłosić według kolejności artykułów ustawy.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#RenataBronowska">Pierwsza uwaga ma charakter korekcyjny. Chodzi tutaj o korektę odesłań, które są zawarte w ustawie, albo uzupełnienie tych odesłań, tak aby było jasne, do której części przepisu, do której części ustępu – chodzi tutaj dokładnie o art. 73 ust. 2 – ustawodawca odsyła. I tutaj, pod uwagą pierwszą, jest zamieszczona cała grupa propozycji poprawek. Jest ich 10. Jednocześnie chciałabym powiedzieć, że te propozycje poprawek uchylają odesłanie do art. 137a, którego obecnie w systemie prawnym nie ma. Z tego, co wiem, on dopiero będzie wprowadzony do ustawy – nowelizacją ustawy o cudzoziemcach. Nie możemy pozwolić na to, aby odsyłać do przepisów, które jeszcze nie obowiązują. Stąd też w tej grupie propozycji poprawek są również tego rodzaju zmiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JaninaSagatowska">Ja w tym miejscu, żeby nieco usprawnić pracę, mam pytanie do pani minister, czy nie będzie lepiej, jeżeli od razu… Bo to są legislacyjne propozycje. To nam pozwoli przyspieszyć.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JaninaSagatowska">Czy może pani powiedzieć od razu, czy ministerstwo może to zaakceptować?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Głos z sali: My jesteśmy…)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JaninaSagatowska">Pani mecenas nam to odnotuje i przy głosowaniu już będziemy wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#JaninaSagatowska">Czy pani może powiedzieć, krótko, czy akceptujecie te zmiany legislacyjne, w tym punkcie, czy nie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#EwaFlaszyńska">Ewa Flaszyńska, dyrektor Departamentu Rynku Pracy.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#EwaFlaszyńska">My pracowaliśmy w tym zakresie z Biurem Legislacyjnym Senatu i mamy te wszystkie propozycje poprawek albo większość… Wiemy, które możemy uwzględnić, które częściowo możemy uwzględnić…</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#EwaFlaszyńska">…tak że możemy od razu odpowiadać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze. A pani mecenas to odnotowuje, bo później to będzie ważne przy głosowaniu. To są legislacyjne zmiany, które dla wszystkich… One nadają lepszy prawnie kształt ustawie.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę dalej, Pani Mecenas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#RenataBronowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#RenataBronowska">Druga uwaga dotyczy art. 2 pkt 9 lit. b. Przepis ten naszym zdaniem wymaga doprecyzowania w zakresie, w jakim odsyła do przepisów regulujących umowę o pomocy przy zbiorach. Chodzi tutaj o wprost wskazanie przepisów prawnych, które regulują zasady zawierania tych umów. Propozycja poprawki jest w uwadze drugiej.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#RenataBronowska">Uwaga trzecia dotyczy art. 3 ust. 8. Jest to przepis, który zawiera delegację ustawową do wydania rozporządzenia. Naszym zdaniem nie jest on dostatecznie precyzyjny. On zobowiązuje do określenia państw, których obywateli „mogą dotyczyć oświadczenia o powierzeniu pracy”. Nie do końca jest jasne, co należy rozumieć przez określenie, że obywateli ma dotyczyć oświadczenie. W związku z powyższym jest tutaj propozycja poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#EwaFlaszyńska">Tu chodzi o art. 3 ust. 8, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#EwaFlaszyńska">Niestety nie możemy tego uwzględnić, dlatego że to są 2 odrębne… To znaczy oświadczenie jest instrumentem równoważnym z zezwoleniem na pracę. Mamy zezwolenie na pracę, w tym zezwolenie na pracę sezonową, i oświadczenie o powierzeniu pracy. To jest równoważne, tylko dotyczy innych państw…</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Okej. Rozumiem, że propozycja takiej poprawki jest niewłaściwa.)</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#EwaFlaszyńska">Nie, nie może być uwzględniona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RenataBronowska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga dotyczy art. 8 ust. 5. Przepis ten wydłuża terminy na wniesienie odwołania lub zażalenia w sytuacji, gdy wskazane środki zaskarżenia nie mogły być złożone w terminie ze względu na nieprawidłowe działanie systemu teleinformatycznego. Sugerowalibyśmy, żeby ten przepis był szerszy, czyli dotyczył wszystkich środków zaskarżenia, które można wnieść w trybie k.p.a.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#EwaFlaszyńska">Tak, uwzględniona… Oczywiście zgadzamy się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga dotyczy art. 9 ust. 4 pkt 1 oraz art. 62 ust. 3 pkt 1. Tutaj sugerowalibyśmy doprecyzować treść oświadczeń składanych przez podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi w ramach ubiegania się o zezwolenie na pracę oraz oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi. Chodzi o to, aby wyodrębnić w oddzielnych jednostkach redakcyjnych treści oświadczeń, które są składane. Jednocześnie jest prośba, żebyśmy we współpracy wypracowali treść samego oświadczenia, które jest składane…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#EwaFlaszyńska">Tak, kierunkowo się zgadzamy, ale, tak jak rozmawiałyśmy wcześniej, chcemy to dopracować.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Rozumiem, że w tej chwili nie będziemy przyjmowali takiej poprawki. Jeżeli pani przewodnicząca pozwoli, to ona będzie zgłoszona później, na posiedzeniu plenarnym.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze, na posiedzeniu plenarnym.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę, następna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga dotyczy art. 13 ust. 1 lit. h w związku z art. 17 ust. 1, 4 i 5. To są przepisy, które stanowią podstawę do odmowy wydania zezwolenia na pracę. Naszym zdaniem ich redakcja jest o tyle niejasna, że z tych przepisów wynika, iż ocena, czy osoba ubiegająca się o zezwolenie, tzn. czy podmiot występujący z wnioskiem o zezwolenie na pracę spełnia te wymagania… To jest bliżej nieokreślone czasowo, tzn. nie wiadomo, do jakiego momentu się tutaj odnosimy. Ta propozycja poprawki też nie do końca jest dobra, bo ona mówi o „okresie poprzedzającym złożenie wniosku” – bez bliższego określenia, jaki to miałby być okres. W tym zakresie ewentualnie można byłoby ją dopracować. Chodzi o jasne określenie, że ta przesłanka jest oceniana w kontekście przeszłości podmiotu ubiegającego się o zezwolenie na pracę, a nie odnosi się do osób czy cudzoziemców, co do których składany jest wniosek…</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#EwaFlaszyńska">Tutaj właśnie dyskutujemy… No, nie do końca możemy się z tym zgodzić. Nam zależy na tym, żeby ten cudzoziemiec do końca tego okresu, jak są składane te dokumenty, dopełnił tego obowiązku…</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Ale to są przesłanki, które można spełnić dopiero wtedy, jak ma się zezwolenie.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#EwaFlaszyńska">Nie, nie…</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Nie?)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#EwaFlaszyńska">Jeśli mogę prosić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#MałgorzataParać">To może ja wyjaśnię. Małgorzata Parać, główny specjalista w Departamencie Rynku Pracy.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#MałgorzataParać">My tutaj przesłankę niedopełnienia obowiązku wynikającą z art. 17 ust. 4 i 5. Z tej przesłanki wynika, że odmowa może być wydana, jeżeli pracodawca nie dopełnia tych obowiązków w trakcie całego postępowania o wydanie zezwolenia na pracę. To nie dotyczy tego cudzoziemca konkretnego, który jeszcze nie ma zezwolenia, tylko dotyczy innych osób, którym ten pracodawca nie wypłacał wynagrodzenia, nie opłacał ZUS. Opłacanie składek… To dotyczy generalnie niedopełnienia obowiązku opłacania składek. Może to być przez podmiot uzupełnione praktycznie do momentu wydania decyzji, tak że chcemy, żeby to… Pani mecenas chodzi o art. 17 ust. 4 i 5, tak?</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#MałgorzataParać">Te składki… No właśnie. Nam bardzo zależało, żeby tam było sformułowanie „nie dopełnia”. Ale jeżeli on dopełni… My to traktujemy jak pewnego rodzaju system naprawczy. Jeżeli stwierdzono, że naruszył, że nie wypłacał zaległego wynagrodzenia, nie płacił składek… Może to jednak zrobić i jeżeli to zrobi, to my damy mu zezwolenie i żadnych konsekwencji nie wyciągniemy. Ale jeżeli on nadal nie dopełnia, do momentu wydawania decyzji nie dopełnił… Chcemy, żeby wtedy była odmowa. Ten system obecnie funkcjonuje, to nie jest nic nowego. To jest, powiedziałabym, dosyć cenione przez pracodawców. Ten system pozwala nam wydawać zezwolenia, a nie sankcjonować niepotrzebnie tych osób, które obowiązki dopełniają. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Ja w takim razie wycofam się z tej uwagi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JaninaSagatowska">Następna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga dotyczy art. 28 ust. 5 pkt 1. Ten przepis odnosi się do umowy, która jest wskazana w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, przy czym w przywołanym przepisie mowa jest o 2 różnych umowach: umowie o dofinansowaniu projektu oraz umowie o udzielenie dotacji celowej. Jeżeli regulacja tej ustawy ma dotyczyć obu tych umów, to konieczne jest przyjęcie poprawki, która to uwzględni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#EwaFlaszyńska">Uwzględniamy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga dotyczy konsekwencji terminologicznej w poszczególnych przepisach ustawy. Tutaj są propozycje 3 poprawek, które dotyczą tego, w jaki sposób ustawodawca będzie przywoływał zaświadczenie potwierdzające wpisanie wniosków do ewidencji wniosków…</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Strona rządowa uwzględnia…)</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga dotyczy art. 50 ust. 5 oraz art. 67 ust. 1. Przy założeniu, że kodeks postępowania administracyjnego jest wiodącym aktem prawnym, według którego rozstrzygnięcia wynikające z tej ustawy będą podejmowane, nieprawidłowe jest wskazywanie, że do ustawy stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Należy ewentualnie wskazać wyjątki od tej zasady. I takie wyjątki są w zaproponowanej tutaj poprawce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#EwaFlaszyńska">Tak, zgoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#RenataBronowska">I kolejna uwaga. To jest tak naprawdę spostrzeżenie, które nie wiąże się z konkretną propozycją poprawki. Chciałabym je państwu poddać pod rozwagę. Chodzi o art. 59 ust. 3. Otóż przepis ten zobowiązuje do określenia wysokości czynszu z tytułu najmu kwatery mieszkalnej przez cudzoziemca, tak aby nie była ona wygórowana w stosunku do wynagrodzenia netto cudzoziemca przy uwzględnieniu standardu zakwaterowania i stawek rynkowych. To jest przepis, który obwarowany jest sankcją karną. Chciałabym zauważyć, że to kryterium…</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#RenataBronowska">…jest dość ocenne i tak naprawdę wypełnienie tej normy nastąpi dopiero w momencie, kiedy to sąd będzie musiał rozstrzygnąć, czy stawka była wygórowana, czy nie była wygórowana. Stąd pytanie, czy to kryterium nie powinno być bardziej precyzyjne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#EwaFlaszyńska">Nie. Ja powiem, z czego to wynika. To wynika z tego, że zwróciła nam na to uwagę Komisja Europejska. Jak państwo wiedzą, część przepisów tej ustawy jest związana z implementacją tzw. dyrektywy sezonowej w 2018 r. do porządku prawnego. Nie było tego przepisu w naszym porządku prawnym, nie był on zaimplementowany. Co jakiś czas mamy tzw. ocenę wdrożenia dyrektywy sezonowej przez Komisję Europejską. W ubiegłym roku taka ocena została dokonana i niestety zwrócono nam uwagę, że ten przepis nie został wprowadzony. My zobowiązaliśmy się… Rząd się zobowiązał w dyskusji z Komisją Europejską, że przepis tej treści będzie wprowadzony przy najbliższej nowelizacji przepisów prawnych dotyczących zatrudniania cudzoziemców. Komisja Europejska wobec brzmienia tego przepisu nie zgłosiła zastrzeżeń, dlatego… Ja wiem, o co pani mecenas chodzi. Różne są stawki czynszu, stąd jest to niedoprecyzowane… To będzie faktycznie ocenne – w przypadku, gdy będzie badana ta przesłanka. To jest wprowadzone… Wyjaśnialiśmy to zresztą już wielokrotnie. My nie chcieliśmy, implementując dyrektywę sezonową w 2018 r., wprowadzać wszystkiego aż tak dokładnie, jak w dyrektywie było. No ale zwrócono nam uwagę i w ubiegłym roku Komisja przedstawiła nam pewien zarzut – że po prostu tego nie ma. Dlatego trzeba było ten przepis wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: To ja przejdę do kolejnej uwagi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JaninaSagatowska">Tak, do kolejnej, bo tu nie było propozycji poprawki. Proszę bardzo… Chyba że później, w trakcie w dyskusji ktoś poprawkę zgłosi. No ale to jest inna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, jedenasta uwaga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga, do art. 76 ust. 1 pkt 4. Przepis ten stwarza podstawę prawną do przekazywania danych z rejestru centralnego szefowi Urzędu do Spraw Cudzoziemców i mowa jest w tym przepisie, że „w celu prowadzenia konsultacji” zgodnie z art. 67–69 ustawy o cudzoziemcach… Przy czym przywołane przepisy nie dotyczą wyłącznie konsultacji, ale również całej procedury opiniowania wniosków o udzielenie wizy Schengen. W treści tego przepisu należałoby ten fakt uwzględnić.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga, do art. 85 pkt 1. Ten przepis jako przesłankę wyłączenia karalności za wykroczenie polegające na nielegalnym powierzeniu pracy cudzoziemcowi wskazuje wypełnienie przez podmiot powierzający pracę obowiązków wynikających z art. 4, czyli odsyła do całego tego przepisu. Przywołany przepis nakłada szereg obowiązków na podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, przy czym obowiązki bezpośrednio związane z zatrudnieniem określone są w art. 4 ust. 1 i 2. W związku z powyższym ze względu n to, że przepisy, które określają sankcje karne, powinny być bardzo precyzyjnie wskazane również w zakresie odesłania, sugerowalibyśmy uzupełnienie tego odesłania w art. 85 pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Dodatkowo, żeby podkreślić…)</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#RenataBronowska">Odesłanie do całego art. 4 odsyła do wszystkich przepisów art. 4. Z tym się wiąże sankcja kara, więc warto było, żeby to było jasne, za jakie naruszenie ta sankcja będzie orzeczona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#LidiaLeśniewskaRóżycka">Dzień dobry. Lidia Leśniewska-Różycka.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#LidiaLeśniewskaRóżycka">Ja chciałabym zwrócić uwagę na treść tej propozycji poprawki. Czy tutaj nie powinno być: „ust. 2 i 4”? Czy sformułowanie „ust. 1 i 2” zamiast „ust. 2 i 4”… Bo tu chodzi o implementację dyrektywy. Nam się wydaje, że moglibyśmy to uwzględnić, gdyby było tu: „ust. 2 i 4”.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Ewa Flaszyńska: Sprawdzaliśmy to.)</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Główny Legislator w Biurze Legislacyjnym w Kancelarii Senatu Renata Bronowska: Okej. Ufam państwu w takim razie. Rozumiem, że odesłanie do ust. 2 i 4…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#JaninaSagatowska">Tak, właściwe odesłanie.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę dalej, Pani Mecenas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RenataBronowska">Teraz chciałabym poczynić uwagę natury konstytucyjnej, a chodzi o art. 87, czyli zmiany, które zostały wprowadzone do kodeksu pracy. Zmiany te nie były objęte pierwotnym przedłożeniem, zostały wprowadzone poprawką w trakcie drugiego czytania na posiedzeniu sejmowym. Tryb wprowadzenia tych zmian sugeruje, że doszło do naruszenia art. 119 ust. 1 konstytucji, czyli naruszenia przepisów, które różnicują poprawkę od inicjatywy ustawodawczej, a tym samym doszło do naruszenia trybu stanowienia prawa. Sugerowałaby więc rozważenie usunięcia tego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Ewa Flaszyńska: Czy ja mogę…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#JaninaSagatowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#EwaFlaszyńska">To faktycznie była poprawka poselska. Może wytłumaczę, skąd ona się wzięła. W trakcie debaty sejmowej dotyczącej projektu tej ustawy – to była debata, a potem omawiane były poszczególne artykuły na posiedzeniu komisji; można to odsłuchać – posłowie różnych partii, tj. zarówno posłowie PiS, jak i Platformy Obywatelskiej, jak i PSL, podnosili, że… Bo zwrócono uwagę na to, że wprowadzamy i zawyżamy kary, zgodnie ze strategią migracyjną i białą księgą, za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca, więc nierówne będą… Bo nie są zmieniane od 2007 r. kary za nielegalne zatrudnienie Polaka i w tym sensie za nieprzestrzeganie prawa pracy. Na posiedzeniu komisji zwrócono uwagę, że te kary powinny być doprecyzowane, bo teraz wygląda to tak, jakbyśmy, że tak powiem, mniej chronili tego Polaka. W trakcie dyskusji, bo była taka dyskusja, można sobie to odtworzyć, zastanawiano się, w jakiś sposób te kary, tak brzydko mówiąc, wyrównać, tak żeby one były mniej więcej jednolite. Stąd taka zmiana. Może pan mecenas od nas z ministerstwa wyjaśni… To nie była nasza poprawka, tylko poselska, ale dyskutowaliśmy później nad tym. Faktycznie od 2007 r. w kodeksie pracy nie były zmieniane kary za nielegalne zatrudnienie Polaka, a one są bardzo niskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#TomaszWlazło">Tomasz Wlazło, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Departament Prawny.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#TomaszWlazło">Ja się przychylam do tego, co powiedziała dyrektor Flaszyńska. Tak jak tłumaczymy, ta poprawka nie wzięła się znikąd, tylko była elementem szerszego procesu legislacyjnego, dyskusji na posiedzeniu komisji. Biorąc też pod uwagę, że treść tego artykułu nie wykracza generalnie poza przedmiot ustawy, my nie możemy zgodzić się na usunięcie tego artykułu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JaninaSagatowska">W tym momencie chcę powiedzieć, że jeszcze będzie dyskusja, bo tylko… Czy przyjmujemy… Poinformuję, że z racji tego, że tutaj nie ma zgody, jest propozycja Biura Legislacyjnego. Zostawiamy to, rząd się nie godzi. Ta sprawa jest otwarta. W dyskusji wyjdzie, czy ktoś zechce złożyć taką poprawkę, czy nie. Proszę odnotować, kto jest zainteresowany, a ja później będę prosić państwa o wypowiedzenie się w tych kwestiach. Teraz tylko uzgodnimy tutaj… To nie jest poprawka techniczna. Powiedziałam, że poprawki techniczne przejmujemy bez niczego. Ona nie jest techniczna, bo ona niejako zahacza o kwestię konstytucyjności czy niekonstytucyjność. I musimy ją ewentualnie albo przegłosować, albo… W dyskusji wyjdzie, co dalej zrobimy jako senatorowie, bo senatorowie będą ewentualnie… Jeszcze raz zaznaczam: poprawka może być przedmiotem… To, co uzgodnili senatorowie, czyli te poprawki techniczne, możemy przegłosować, chociaż nie musimy. Wszystko zależy od tego, czy senatorowie przejmą jakieś poprawki. Jeżeli ktoś z państwa zaproponuje poprawkę, to musi poprosić senatora, żeby senator przejął taką poprawkę, bo tylko senator może złożyć poprawkę. I taka poprawka może być przegłosowana przez senatorów. To chciałam powiedzieć. Tak że, proszę, spokojnie. Tutaj rozmawiamy o tym, czy to są tylko techniczne… Na razie są to techniczne, legislacyjne poprawki. Wszystkie merytoryczne będą zaraz dyskutowane.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RenataBronowska">Kolejna uwaga, do art. 97 pkt 6 lit. b. Tutaj przepis odnosi się do regulacji, która będzie zawarta w rozporządzeniu. Treść przepisów powinna uwzględniać fakt, że odsyłamy nie bezpośrednio do treści merytorycznej przepisu, tylko do rozporządzenia. Tu jest też propozycja poprawki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#EwaFlaszyńska">My ten przepis uzgodniliśmy w trakcie procesu legislacyjnego z MSZ i MSWiA i my byśmy woleli się nie wypowiadać, bo jak my coś zmienimy, to im… Oni przecież równolegle procedują ustawy. Boimy się, bo po prostu to było wspólnie…</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JaninaSagatowska">Proszę, piętnasta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#RenataBronowska">Uwaga piętnasta dotyczy art. 97. To są zmiany w ustawie o cudzoziemcach. Tutaj, w naszej ocenie, brakuje 2 zmian. Pierwsza dotyczy art. 131 ust. 5, gdzie nadal jest przywołanie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która jest uchylana. Konieczna jest też zmiana art. 135 ust. 3 w związku ze zmianą terminologii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#EwaFlaszyńska">Zgoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#RenataBronowska">Z uwagi szesnastej chciałabym się wycofać po rozmowach z ministerstwem, jeżeli państwo pozwolicie, bo tutaj rzeczywiście była inna intencja.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#RenataBronowska">Uwaga siedemnasta dotyczy art. 110 ust. 4. Jest to przepis, który dotyczy wydania komunikatu umożliwiającego stosowanie rozwiązań technicznych związanych z systemem teleinformatycznym, który będzie wykorzystywany do zadań związanych z udzielaniem pracy cudzoziemcom, z wydawaniem zezwoleń i zamieszczaniem oświadczeń. Tutaj chciałabym zwrócić uwagę na to, że ten przepis wyłącza ministra właściwego do spraw informatyzacji z podejmowania decyzji dotyczącej wdrożenia rozwiązań technicznych. Zgodnie z ustawą o działach administracji rządowej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#EwaFlaszyńska">Pani Mecenas, ale to jest nasz system. My go fizycznie mamy u nas w ministerstwie – to jest praca.gov.pl. To nie jest system Ministerstwa Cyfryzacji, dlatego jest tu minister właściwy do spraw pracy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#RenataBronowska">Tak, ale minister właściwy do spraw cyfryzacji odpowiada za to, żeby w ramach administracji publicznej działała sieć teleinformatyczna, więc powinien współuczestniczyć, naszym zdaniem, w wydaniu tego komunikatu, w ramach porozumienia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#EwaFlaszyńska">W każdym ministerstwie jest cała masa różnych systemów, różni ministrowie mają różne systemy. Jeśli chodzi o zatrudnianie cudzoziemców, to odpowiedni system jest postawiony na naszych serwach i my te serwery utrzymujemy za nasze pieniądze. Tak jest od kilkudziesięciu lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JaninaSagatowska">Prosimy dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#RenataBronowska">Zostają w takim razie poprawki technicznolegislacyjne. Tutaj jest pierwsza grupa poprawek, które dotyczą spójników, druga grupa poprawek, która dotyczy redakcji przepisów, i ostatnia, czyli poprawki, które dotyczą odsyłania do Biuletynu Informacji Publicznej, przywoływania strony podmiotowej urzędu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#EwaFlaszyńska">Zgoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JaninaSagatowska">Na razie część rzeczy mamy odnotowanych, później będziemy jakby na nowo pertraktować. Teraz przystępujemy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JaninaSagatowska">Najpierw państwo senatorowie. Czy później jeszcze…</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#JaninaSagatowska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#JaninaSagatowska">Posiedzenie jest nagrywane. Proszę się przedstawić, powiedzieć, z jakiej jest się instytucji, czy ze strony związków zawodowych, czy pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#JaninaSagatowska">Prosimy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#AdrianPokrywczyński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#AdrianPokrywczyński">Szanowna Pani Przewodnicząca! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Proszę się przedstawić.)</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#AdrianPokrywczyński">Adrian Pokrywczyński, Związek Powiatów Polskich.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#AdrianPokrywczyński">My wysłaliśmy propozycję jednej poprawki. To nie jest poprawka, która krytykuje przepisy, tylko ma je uzupełnić. Dotyczy ona art. 6. Chodzi o to, żeby po ust. 2 dodać ust. 3, mówiący o tym, że starosta, który będzie organem właściwym w niektórych sprawach, będzie mógł w formie pisemnej upoważnić dyrektora powiatowego urzędu pracy lub na jego wniosek innych pracowników tego urzędu do załatwiania w jego imieniu spraw określonych w ustawie, w tym wydawania decyzji, postanowień w trybie k.p.a.</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#AdrianPokrywczyński">Uzasadnienie jest takie. Po wyłączeniu przepisów dotyczących zatrudnienia cudzoziemców z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy będzie brakowało przepisu dającego staroście możliwość upoważnienia pracowników powiatowego urzędu pracy do prowadzenia tych spraw. My uważamy, że powinno się tutaj dla porządku dodać taki przepis, żeby było jasne, że starosta może upoważnić pracowników PUP. Uważamy, że art. 38 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym niestety tu nie wystarczy, bo tam jest mowa tylko o dyrektorze jednostki, czyli powiatowego urzędu pracy, a my chcemy, żeby także pracownicy mogli faktycznie wykonywać te czynności. Było to konsultowane z ministerstwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#JaninaSagatowska">W tym momencie zapytam, czy już teraz ktoś z senatorów, kto słyszał tę propozycję poprawki, może ją przejąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#JolantaPiotrowska">Ja myślę, że mogę przejąć tę propozycję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze. Pani przewodnicząca Piotrowska przejmuje tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Ekspert w Dziale Monitoringu Prawnego i Ekspertyz w Biurze Związku Powiatów Polskich Adrian Pokrywczyński: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#JaninaSagatowska">Proszę odnotować, później będziemy nad tym głosować. Pani mecenas odnotowuje tę poprawkę. Proszę to przedłożyć pani mecenas, bo będziemy musieli znać treść poprawki w momencie głosowania.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo. Pani poseł się zgłasza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowna Pani Przewodnicząca! Wysoka Komisjo! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#IzabelaBodnar">Jestem tu z ramienia Sejmu. Jako że mam poczucie, że 21 lutego uchwaliliśmy ustawę, która wymaga jeszcze dopracowania, bo powoduje dużo niepokoju, szczególnie wśród przedsiębiorców, chciałabym zgłosić poprawkę, którą już dzieliłam się z panem wiceprzewodniczącym, dotyczącą takiej kwestii, że ustawa w tej formie w zasadzie eliminuje możliwość delegowania poza terytorium Rzeczypospolitej, na terytorium Unii Europejskiej pracowników, którzy są cudzoziemcami. Dzieje się tak poprzez zapis w ustawie, który wymusza podanie we wniosku o zezwolenie na pracę i oświadczeniu o powierzeniu pracy miejsca na terytorium Polski. To praktycznie uniemożliwia zatrudnienie cudzoziemca przez polskiego przedsiębiorcę w celu delegowania go do innego państwa. Podam państwu przykład. Firma zatrudnia w Polsce i w Polsce płaci podatki. Zaraz powiem, ile ten obszar przynosi generalnie budżetowi. Polski pracodawca płacący u nas podatki chce wysłać do Niemiec na czasowy projekt pracownika czy grupę pracowników. Podam taki obrazowy przykład, niech to będą, nie wiem, pracownicy do rozbiórki elektrowni atomowej w Niemczech, opiekunka osoby starszej ze znajomością niemieckiego czy pracownik tymczasowy, który ma po prostu wykonać pracę na terytorium innego kraju unijnego. Mamy wrażenie, że przepis w proponowanym kształcie łamie art. 56 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który zezwala na swobodne przemieszczanie się pracowników. Ma to też bardzo mocny aspekt gospodarczy. Widzimy, że dotyczy to 200 tysięcy pracowników, cudzoziemców, którzy są rokrocznie delegowani. Z 840 tysięcy… Jest to sprawdzone na bazie ustawodawstwa w zakresie ubezpieczeń społecznych. Sprawdzono, ile wpłynęło wniosków o oddelegowanie. Drodzy Państwo, z 840 tysięcy wniosków prawie 200 tysięcy dotyczyło cudzoziemców. Czyli to stanowi 1/4, ok. 24%. Cały rynek delegowanych usług eksportowanych z Polski przynosi dla budżetu państwa 25 miliardów zł. Tak więc łatwo sobie powiedzieć, że ci cudzoziemcy, o których tutaj mówimy, którym ustawa praktycznie zabrania wykonywania pracy poza terenem Rzeczypospolitej… To uszczupli nasz budżet o 5–6 miliardów zł.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#IzabelaBodnar">Zatem jest prośba i wniosek o złożenie poprawki do art. 2. To było przesłane do pani legislator. Proszę, aby dodać tam dodatkowy punkt, pkt 10, tak aby cały przepis brzmiał… Nie wiem, czy mam przeczytać proponowany zapis, czy doślemy to państwu potem. W zasadzie zostało to już przekazane przez pana senatora Libickiego.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Proszę przeczytać, żeby…)</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#IzabelaBodnar">Dobrze. Przeczytam w takim razie.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#IzabelaBodnar">Art. 2. Ilekroć w tej chwili w ustawie jest mowa o wykonywaniu pracy na terytorium Rzeczypospolitej, oznacza… Momencik, kartki mi się tutaj poplątały.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#IzabelaBodnar">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: To jest bardzo długie?)</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#IzabelaBodnar">To nie jest bardzo długie, tylko po prostu mi się… Przepraszam. …Oznacza to także wykonywanie pracy na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej przez cudzoziemca zatrudnionego przez podmiot prowadzący działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i delegującego tego cudzoziemcach w ramach swobody świadczenia usług, o której mowa w art. 56 TFUE. Poprawka ta była już zgłaszana przez wiele środowisk pracodawców. Bardzo prosiłabym o dyskusję, o pochylenie się nad tym i odniesienie się do tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#JaninaSagatowska">Ja zawsze w takim momencie pytam, co na to ministerstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#EwaFlaszyńska">Pani Poseł, to jest zupełnie niezgodne z przepisami unijnymi, ponieważ swoboda świadczenia usług nie obejmuje prawa do delegowania obywateli państw trzecich, którzy nie są uprawnieni do wykonywania pracy na terytorium państwa wysyłającego. Innymi słowy, ta ustawa dotyczy wydawania dokumentów pozwalających na pracę na terytorium RP. Dany cudzoziemiec musi przyjechać do Polski, podjąć tu pracę – po to dostaje wizę – i dopiero wtedy, jeśli tu pracuje, firma, o której pani poseł mówiła, może go delegować do innego kraju. Nie może być takiej sytuacji, z którą walczymy od lat, że my tego cudzoziemca w ogóle w Polsce nie widzimy, bo on sobie przylatuje, nie wiem, z Wietnamu do Francji na polskich papierach. Ta ustawa… W ogóle swoboda świadczenia usług w Unii Europejskiej obowiązuje obywateli Unii Europejskiej, a nie obywateli państw trzecich.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#EwaFlaszyńska">Dlatego jest to bardzo niebezpieczne. Wprowadzenie takiego zapisu jest bardzo niebezpieczne i jest w ogóle niezgodne z prawem unijnym.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#EwaFlaszyńska">Powtarzam: można delegować takiego cudzoziemca, ale on musi najpierw przyjechać do Polski i podjąć tu pracę w określonej firmie. On przede wszystkim musi stawić się u nas w kraju. Inaczej będziemy mieli do czynienia z tym, z czym od jakiegoś czasu walczymy – cudzoziemcy z polskimi dokumentami podróżują po Unii Europejskiej i pracują w całej Unii Europejskiej, a my w ogóle nie widzimy ich w polskich systemach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JaninaSagatowska">Czy w tym temacie…</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#StefanSchwarz">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#StefanSchwarz">Szanowna Pani Przewodnicząca! Droga Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#StefanSchwarz">Ja nazywam się Stefan Schwarz. Razem z drem Markiem Beniem reprezentuję Europejski Instytut Mobilności Pracy, w którym od 13 lat zajmujemy się prawem europejskim w zakresie swobody świadczenia usług, a w szczególności delegowania pracowników i koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#StefanSchwarz">Razem z posłami i europosłami wszystkich frakcji politycznych oraz 3 rządami pracowaliśmy nad dyrektywami o delegowaniu, o których mówi pani dyrektor. Mówię o tym, żeby powiedzieć, jak duże doświadczenie mamy w tym zakresie. Dużo przepisów zawartych w obecnych dyrektywach i w prawie, o którym mówi pani dyrektor… Jesteśmy ich współautorami lub pracowaliśmy nad nimi jako eksperci Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#StefanSchwarz">Chciałbym powiedzieć, że jest to absolutna nieprawda. Nie ma ani jednego wyroku, nie ma przepisu unijnego, który mówi, że obywatele państw trzecich mają być traktowani inaczej niż obywatele Unii. Przeciwnie, wszystkie wyroki Trybunału mówią o tym, że obywatele państw trzecich, pracownicy, którzy mają obywatelstwo innego państwa, mają być traktowani dokładnie tak samo jak obywatele Unii Europejskiej. I ten przepis, naszym zdaniem – i nie tylko naszym, bo to jest basement, to jest podstawa, to jest bardzo proste – narusza traktat, narusza art. 56, który zobowiązuje państwo polskie do zagwarantowania polskim przedsiębiorcom możliwości korzystania ze swobody świadczenia usług, a w szczególności delegowania pracowników, również jeżeli ci pracownicy są obywatelami państw trzecich.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#StefanSchwarz">Dyskusja, o której mówi pani dyrektor, jest dyskusją polityczną. Są to wnioski, które wysuwa S&amp;D, czyli frakcja socjaldemokratyczna, i które nie mają nic wspólnego z prawem. To są argumenty polityczne, które nigdy nie weszły w prawo, nigdy nie zostały podzielone przez Parlament Europejski. Nie ma takiej zasady, że obywatel państwa trzeciego, który jest zatrudniony przez polskiego przedsiębiorcę, musi odsiedzieć tutaj jakiś czas. To jest kwestia, która była wielokrotnie rozstrzygana przez Trybunał. Nie ma takiego wyroku, nie ma takiego przymusu. To są ograniczenia, które są zabronione przez traktat. To jest naprawdę naruszanie… Przekazywaliśmy państwu wszystkie argumenty, wszystkie numery wyroków w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#IzabelaBodnar">To jeszcze tylko na końcu… Ja chciałabym się króciutko odnieść. Bywam na wielu różnych spotkaniach, debatach na temat przedsiębiorczości, gospodarki. To jest taki mój obszar. Dzisiaj rano byłam na dużej debacie o sztucznej inteligencji. Przedsiębiorcy i przedstawiciele środowisk przedsiębiorczych w Polsce podnosili, że już jest duży popłoch na rynku i że firmy, które delegują pracowników, już się zastanawiają… Nawet doradcy podatkowi proponują im, żeby się przenosili, czy to do Litwy, czy to do innych krajów, gdzie są bardziej liberalne zasady. Moim zdaniem, przy naszej sytuacji budżetowej, kiedy jesteśmy objęci procedurą nadmiernego deficytu, i w związku z ogromnymi problemami geopolitycznymi oraz wyzwaniami co do wydatków na obronność itd. naprawdę potrzebujemy… Nie możemy sobie lekką ręką rezygnować z dopływu do budżetu 6 miliardów, a tak to w tej chwili wygląda. Aż 200…</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#IzabelaBodnar">No to trzeba przepisy… 200 tysięcy pracowników, których zatrudniają polscy przedsiębiorcy, za których odprowadzają składki do budżetu i których delegują na teren Unii Europejskiej, która jest przecież rynkiem wolnego handlu i przepływu pracowników… Jest to po prostu rzucanie pod nogi przedsiębiorcom w Polsce, i tak dociążonym nadmierną regulacją, kolejnych kłód. Powinniśmy się tego teraz wystrzegać, nie powinniśmy rzucać im teraz kolejnych kłód i generować ruchu poza granice Polski, tak żeby biznesy od nas uciekały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JaninaSagatowska">…Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#NadiaWiniarska">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#NadiaWiniarska">Nadia Winiarska, Konfederacja „Lewiatan”.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#NadiaWiniarska">Szanowna Pani Przewodnicząca! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#NadiaWiniarska">Ja chciałabym się do tego odnieść i doprecyzować, że poprawka zaproponowana przez panią posłankę nie oznacza, że te osoby tak naprawdę do Polski nie przyjadą i nie uzyskają dokumentów legalizujących ich pracę na terenie Polski. Proszę pamiętać, że są to osoby weryfikowane w trakcie procedowania wniosku o uzyskanie danego zezwolenia, które umożliwia podjęcie pracy na terytorium Polski. Taka osoba po zatrudnieniu odprowadza w Polsce składki i płaci podatki. Pracodawca korzystający ze swobody świadczenia usług na terytorium Unii Europejskiej deleguje tę osobę do innego państwa. Poza tym w ustawie zostały przewidziane instrumenty, które umożliwiają pracodawcy poinformowanie organów wydających zezwolenie na pracę o tym, że pracownik do Polski nie dotarł. Wtedy dokumenty zostaną anulowane. Wydaje nam się, że jest to wystarczający instrument do tego, aby kontrolować, czy te osoby do Polski docierają, czy nie ma tutaj żadnych nadużyć polegających na tym, że dana osoba miała przyjechać do Polski, a jednak do Polski nie dotarła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#JaninaSagatowska">W związku z tym…</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Ministerstwo jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#JaninaSagatowska">A, jeszcze ministerstwo.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#JaninaSagatowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#EwaFlaszyńska">Właśnie o to nam chodzi, żeby ta osoba przyjechała do Polski i podjęła tu pracę. I wtedy pracodawca może ją delegować.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#EwaFlaszyńska">Ja z panem, który mówił wcześniej, prowadzę dyskusję już od miesięcy. Unijne prawo do delegowania pracowników cudzoziemskich do innych państw członkowskich nie wiąże się z obowiązkiem wydania cudzoziemcowi zezwolenia na pracę w Polsce. Z prawa Unii Europejskiej w zakresie swobodnego świadczenia usług nie wynika obowiązek wydania zezwolenia przez państwo wysyłające. My nie możemy po prostu… To się będzie wiązało z tym, że my wydamy zezwolenie, a on od razu poleci do innego kraju, bo mu się nie będzie opłacało przylatywać do Polski. Jeszcze raz podkreślę: nie ma wcale… Sam pan powiedział, że Parlament nie… Nie było żadnych przepisów i sąd nie wydał żadnych wyroków. Inne państwa nie stosują takich przepisów. My naprawdę, jeśli chodzi o Unię Europejską, mamy najmniej restrykcyjne prawo dotyczące cudzoziemców. Naprawdę jesteśmy pierwszym krajem przyjmującym. Doskonale państwo o tym wiecie. My nie zabraniamy delegować pracowników, tylko chcemy – ta ustawa tego dotyczy – żeby ten pracownik najpierw stawił się w Polsce i podjął tu pracę. Nie ma żadnych przeszkód prawnych, żeby pracodawca mógł go kierować, delegować dalej. A skoro dyskutujemy na temat przedsiębiorców… Ja rozumiem, że przedsiębiorcom chodzi o to – była o tym dyskusja w Sejmie – że w Polsce brakuje rąk do pracy. To dlaczego my dyskutujemy o tym, że 200 tysięcy osób ma być delegowanych do innego kraju? Jaki jest interes Polski w tym zakresie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JaninaSagatowska">Pan przewodniczący Libicki, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#JanFilipLibicki">Tu się rodzi pewne zasadnicze pytanie. Z całą pewnością jest tak, że my nie możemy zamienić się wyłącznie w podmiot wydający dokumenty. Jest rzeczą oczywistą, że taka osoba powinna przyjechać do Polski i dopiero stąd być delegowana za granicę. Ale pytanie jest tak naprawdę takie: co to znaczy, że ona tu przyjedzie? Ile ona ma tu pracować? Czy ona tu ma pracować, miesiąc, 2 miesiące, 1 dzień? Chodzi mi o to, jak to w praktyce wygląda. Prawda? O to mi chodzi.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#EwaFlaszyńska">Unia Europejska nie określa, ile taka osoba musi pracować w kraju wysyłającym. Ale ona musi formalnie do tego kraju przyjechać i podjąć pracę. Dlatego mówimy, że jest to możliwe. Nie jest możliwe, by od razu pojechać gdzieś indziej i tam pracować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#JaninaSagatowska">Czy są jeszcze wątpliwości?</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#JaninaSagatowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#JanFilipLibicki">Przepraszam, ja jeszcze… Czy teoretycznie istnieje taka możliwość – pytam od strony formalnoprawnej – żeby ktoś przyjechał do pracy do Polski, pracował tu 3 albo 2 dni i po 2 dniach był delegowany…</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Ewa Flaszyńska: To jest decyzja pracodawcy. Tak.)</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#JanFilipLibicki">Bo jeśli z formalnego punktu widzenia mogą to być 2 dni albo 1 dzień, to de facto rozmawiamy o przepisie, który jest trochę martwy – zgodzicie się państwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#EwaFlaszyńska">Jest to decyzja pracodawcy. Ale, tak jak mówię… Dlatego tłumaczę, że nie ma sensu wprowadzania poprawek do czegoś, co jest niezgodne z przepisami. Jest to już dzisiaj możliwe, tylko dana osoba musi stawić się najpierw do pracy u tego pracodawcy, który otrzymał zezwolenie na pracę dla tej osoby.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#StefanSchwarz">Szanowni Państwo, to, co pani dyrektor mówiła… Ja chciałem powiedzieć, że jesteśmy państwem należącym do Unii Europejskiej i mamy pewne zobowiązania związane z realizacją prawa europejskiego. Prawo europejskie – jest kilkanaście wyroków Trybunału – zakazuje państwom członkowskim nakładania na własnych przedsiębiorców ograniczeń wykraczających poza granice, jakie Trybunał wyznaczył państwom członkowskim. To, o czym pani dyrektor mówi, wykracza poza granicę wyznaczoną przez wszystkie orzeczenia Trybunału, których numery chętnie państwu przekażemy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek innego orzeczenia. Innymi słowy, my jako Polska nie możemy sobie kreować swobody świadczenia usług, bo ona wynika z prawa europejskiego. My jako Polska nie możemy ograniczać tej swobody świadczenia usług w imię jakichkolwiek przesłanek, nawet takich, o jakich pani dyrektor mówiła. My po prostu nie możemy tego robić, bo to narusza prawo europejskie. I to jest pierwszy przypadek, kiedy polski rząd zamierza naruszyć prawo europejskie na szkodę własnych przedsiębiorców. Myśmy 10 lat walczyli o to, żeby przepisy pozwalały polskim przedsiębiorcom korzystać ze swobody świadczenia usług, i teraz te 10 lat pracy polityków wszystkich frakcji, w tym też pana premiera, ta ustawa przekreśli. To jest tak ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#JaninaSagatowska">Pani na końcu. W tym temacie?</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo. Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#AnetaOlszak">Witam serdecznie. Witam panią przewodniczącą. Witam szanowną komisję.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#AnetaOlszak">Aneta Olszak, Polskie Towarzystwo Gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#AnetaOlszak">Ja tylko chciałabym powiedzieć, że według mojego uznania, a pracuję zawodowo 28 lat jako księgowa i prowadzę biuro rachunkowe, ta ustawa – tutaj muszę się zgodzić z panią dyrektor – nie narusza żadnych przepisów, dlatego że polski pracodawca jak najbardziej deleguje tych pracowników. Ale pamiętajcie państwo, że są jeszcze procedury. Ten pracownik musi być zatrudniony i musi być zgłoszony do ZUS. Taki dokument przetwarza się… Ja mówię o sprawach technicznych. Jeżeli pracodawca chce go delegować, to ma możliwość, tylko że najpierw musi wystąpić do ZUS o specjalny dokument. To wszystko niestety trwa. Ja nie widzę tutaj jako przedsiębiorca żadnych przeszkód. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję…</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#JaninaSagatowska">Była dyskusja nad propozycją poprawki i teraz będzie… Chodzi o to, czy była taka siła przekonywania, że któryś z senatorów zechce przejąć tę poprawkę. Nie ma chętnych. Na tym etapie nie widzę zgłoszeń. To nie znaczy, że… Jutro rozpoczyna się dwudniowe posiedzenie Senatu, posiedzenie będzie jutro i w czwartek. Jutro będziemy procedować ten punkt. Tak? Jutro. Można jeszcze na posiedzeniu… Może ktoś z senatorów, którykolwiek, nie tylko z naszej komisji… Jak ktoś przekona senatora do złożenia poprawki na posiedzeniu plenarnym, nie tylko w komisji… Oczywiście wszystko jest możliwe.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#JaninaSagatowska">Na tym etapie zamykamy sprawę tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#JaninaSagatowska">Pani Poseł, przykro mi, ale nie ma w komisji senatora, który by się podjął zgłoszenia poprawki, więc nie możemy głosować nad tą poprawką.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo. Była dyskusja, to są cenne dla nas wszystkich wiadomości. Kiedyś można coś zmienić.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#JaninaSagatowska">Czasu mamy… Wcześniej zgłaszał się pan siedzący za panią. Czy pan jest jeszcze… Już nie.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Na końcu jest pan.)</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#JaninaSagatowska">Właśnie, pan.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, pan lobbysta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WitoldSolski">Szlachetne Panie i Panowie Senatorowie! Dostojni Uczestnicy Obrad!</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WitoldSolski">Witold Solski, Fundacja „Dobre Państwo”, Ogólnopolski Związek Zawodowy Samozatrudnionych „wBREw”.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WitoldSolski">Tak jak pani przewodnicząca zechciała powiedzieć, zawodowo zajmuję się lobbingiem.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#WitoldSolski">W trakcie prac legislacyjnych zgłosiliśmy wniosek lobbingowy, w którym wnosiliśmy o uszczegółowienie i doprecyzowanie zakresu podmiotowego procedowanych aktów. Ten wniosek złożyliśmy również na ręce szanownej komisji z gorącą prośbą o rozpatrzenie, z wiarą, że mimo wszystko zostanie on uwzględniony.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#WitoldSolski">Sygnalizuję jednocześnie, dziękując za udzielenie głosu, że konieczne będzie w przyszłości przyjęcie definicji legalnych dla outsourcingu, zarówno pracowniczego, jak i procesowego. Brakuje nam również definicji legalnej pracy przymusowej, w szczególności w świetle przygotowywanych dokumentów, implementującej decyzję administracyjną u Państwowej Inspekcji Pracy ustalającą stosunek pracy. Te słowa kieruję szczególnie do pana inspektora, który zechciał zaszczycić nas obecnością na dzisiejszym spotkaniu.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#WitoldSolski">Rynek pracy musi być dookreślony, tak aby nie powstawały spory interpretacyjne na gruncie stosowanych przepisów kodeksu pracy i innych przepisów prawa pracy, także co do warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz jej legalności i zgodności z zasadami ewidencji, raportowania i regulacji danin publicznych. Przed nami przydzielenie tegoż instrumentu Państwowej Inspekcji Pracy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#WitoldSolski">Wypowiadam się z troską o ludzi pracujących i wierzę głęboko, że będziemy powiększali dobrobyt naszej wspólnoty, m.in. dzięki tym pakietom ustaw oraz tym, które są przygotowywane, bo czas zacząć rozmowy o nowej pracy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JaninaSagatowska">…Między Biurem Legislacyjnym a ministerstwem, a i tak będę pytała, czy ktoś przyjmuje poprawki, które nie budziły wątpliwości, bo musi być potwierdzenie, że któryś z senatorów przejmuje poprawki, nawet te legislacyjne. Ale to tak dla informacji, bo chciałabym, żeby u nikogo nie powstał jakikolwiek niepokój, że czegoś nie rozpatrzymy. Będę pytała o to, czy ktoś poprawki przejmuje.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, pani się zgłasza jeszcze raz. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#NadiaWiniarska">Nadia Winiarska, Konfederacja „Lewiatan”.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#NadiaWiniarska">Ja najpierw chciałabym podpytać. Rozumiem, że teraz możemy już zgłaszać propozycje poprawek szczegółowych, do poszczególnych artykułów, a nie przedstawiać ogólne stanowiska, tak?</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#NadiaWiniarska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#NadiaWiniarska">Szanowna Pani Przewodnicząca! Wysoko Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#NadiaWiniarska">Usłyszeliśmy dzisiaj, że ta ustawa wychodzi naprzeciw oczekiwaniom pracodawców. Rzeczywiście jest tak, że elektronizacja postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pracę, likwidacja testu rynku pracy to są zmiany długo oczekiwane zarówno przez cudzoziemców, jak i przez pracodawców ich zatrudniających. Aktualnie w Polsce pracuje ponad 1 milion 200 tysięcy cudzoziemców, szacuje się, że aktualnie co czwarta firma zatrudnia cudzoziemców. Jednocześnie zaproponowany tekst ustawy wprowadza bardzo daleko idące ograniczenia, jeśli chodzi o zatrudnienie obywateli państw trzecich.</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#NadiaWiniarska">Najbardziej kontrowersyjny zapis to art. 6. Wysyłaliśmy niejeden apel, a głos pracodawców jest jednomyślny. Artykuł ten dotyczy braku możliwości powierzenia cudzoziemcom kierowanym przez agencję pracy tymczasowej do innych podmiotów pracy w ramach umowy cywilnoprawnej. Dlatego apelowaliśmy o wykreślenie w art. 6 ust. 1 pkcie 1 drugiej części zdania, która dotyczy agencji pracy tymczasowej, oraz tej samej części zdania w ust. 2, który precyzuje warunki uzyskania oświadczenia o powierzeniu pracy.</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#NadiaWiniarska">Zacznę od tego, że generalnie ta zmiana została wprowadzona do projektu już po zakończeniu etapu konsultacji publicznych, więc tak naprawdę pracodawcy nie mieli możliwości skonfrontowania się z tymi pomysłami rządu. Tymczasem to rozwiązanie znacząco ogranicza elastyczność obu stron i narusza zasadę swobody zawierania umów. Na etapie pracy Rady Ministrów zostały usunięte przepisy, które ograniczają możliwość powierzenia pracy w ramach umów cywilnoprawnych w stosunku do wszystkich podmiotów, jednak w art. 6 pozostawiono ten wymóg w stosunku do agencji pracy tymczasowej. W naszej opinii takie ograniczenie jest bezpodstawne. Przede wszystkim dojdzie do nierównego traktowania, ponieważ dalej agencje pracy tymczasowej będą mogły kierować chociażby cudzoziemców niewymagających uzyskania zezwolenia na pracę do innych podmiotów w ramach umów prawa cywilnego. Polacy też będą mogli świadczyć usługi w ramach umów prawa cywilnego, a ta grupa cudzoziemców, których praca w Polsce wymaga uzyskania dodatkowych dokumentów, takiej możliwości zostanie pozbawiona. W naszej opinii zadaniem organów kontrolujących legalność zatrudnienia jest właśnie to, aby stwierdzić, czy dany podmiot nie nadużywa umów prawa cywilnego, ponieważ w stosunku do cudzoziemców też mają zastosowanie przepisy kodeksu pracy, które wskazują, w jakich warunkach powinna zostać zawarta umowa o pracę. My jako pracodawcy jesteśmy otwarci na dyskusję co do stosowania takich rozwiązań na polskim rynku pracy, jednak uważamy, że procedowanie takiej zmiany przy okazji wprowadzenia zmian w zasadach powierzania pracy cudzoziemcom zdecydowanie wykracza poza zakres procedowania zmian i tak naprawdę nie została przeprowadzona żadna dyskusja w tym kontekście. Uważamy, że umowy prawa cywilnego mają swoje zastosowanie i powinniśmy przeprowadzić dyskusję co do ograniczenia takich form współpracy, a nie ograniczać to w ustawie, która reguluje dostęp cudzoziemców do rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#NadiaWiniarska">Jeśli chodzi o inne obowiązki… Bo usłyszeliśmy też, że celem tej ustawy jest ograniczenie biurokracji. Tak naprawdę, faktycznie ten test rynku pracy zbędnie przedłużał proces uzyskania zezwolenia na pracę. Jeśli chodzi jednak o inne obowiązki, które zostały nałożone na pracodawców, to warto zwrócić uwagę na to, że chociażby w art. 17, też po zakończeniu etapu konsultacji publicznych, wprowadzono obowiązek przekazania umowy zawartej z cudzoziemcem przez system teleinformatyczny. Przy tym przepis nie precyzuje, w jakim terminie tak naprawdę powinno to nastąpić, a jednocześnie ustawa przewiduje kary za niedopełnienie tego obowiązku. Czyli tych obowiązków już jest więcej.</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#NadiaWiniarska">Jeśli chodzi o priorytetowe traktowanie niektórych podmiotów na rynku pracy, to w art. 28 zostało zaproponowane rozwiązanie, które polega na tym, że podmioty korzystające z różnych form wsparcia inwestycji będą mogły liczyć na priorytetowe rozpatrywanie wniosków o udzielenie zezwolenia na pracę, a cudzoziemcy zatrudnieni w takich podmiotach będą z kolei mogli wnioskować o wizę w trybie priorytetowym. My jako Konfederacja „Lewiatan” oczywiście rozumiemy potrzebę wspierania inwestycji. Jednak uważamy, że takie rozwiązanie dyskryminuje przedsiębiorców, którzy generują realne coroczne wysokie przychody, a borykają się z niedoborem pracowników i nie mogą uzyskać zezwoleń na pracę w odpowiednim terminie. Problem sygnalizowany był przez naszą organizację od dłuższego czasu, jeśli chodzi o zarówno przewlekłość postępowań dotyczących zezwolenia na pracę, jak i wydanie zezwolenia jednolitego. Zgodnie z raportem Najwyższej Izby Kontroli w Polsce czeka się na zezwolenie na pobyt i pracę nawet 7 lat. W tym czasie pracodawca jest tak naprawdę obarczony ryzykiem nielegalnego powierzenia zatrudnienia. Jednocześnie tacy pracodawcy nie mogą liczyć na priorytetowe traktowanie, nawet jeśli powierzają pracę legalnie. Nie ma żadnej fast track w polskim systemie. Dlatego my proponowaliśmy powrót do poprzedniego brzmienia przepisu, który jest w aktualnej ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, i zmianę brzemienia art. 28 na następujące: „minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, wykaz przedsiębiorców prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej, biorąc pod uwagę potrzeby gospodarki narodowej oraz przedmiot działalności przedsiębiorcy”. Chodzi o to, żebyśmy nie skupiali się tylko na inwestycjach.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#NadiaWiniarska">I ostatnia kwestia – na to już właściwie Biuro Legislacyjne zwróciło uwagę – czyli kwestia art. 87, który naszym zdaniem też narusza zasady konstytucyjne i nie był konsultowany z pracodawcami. Dlatego proponowaliśmy wykreślenie tego artykułu.</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#NadiaWiniarska">Nie wiem, czy mogę przekazać głos, bo jest jeszcze druga część naszych uwag…</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Ta sama organizacja?)</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#NadiaWiniarska">Tak, ta sama organizacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JaninaSagatowska">Tylko proszę, żeby było naprawdę krótko, bo to jedna organizacja, a przecież jeszcze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#RobertLisicki">Dosłownie 3 uwagi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#RobertLisicki">Szanowna Pani Przewodnicząca! Szanowna Pani Minister! Szanowni Państwo Senatorowie!</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#RobertLisicki">3 uwagi w dosłownie telegraficznym skrócie.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#RobertLisicki">Po pierwsze, jeżeli chodzi o ułatwienia dla przedsiębiorców, to poza wymienionymi przez koleżankę uwagami… Zwracamy np. uwagę – pewnie w dalszych pracach będziemy proponowali zmodyfikowanie tego przepisu – na art. 5 ust. 4: podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi informuje go w formie pisemnej, w języku zrozumiałym dla cudzoziemca, o prawie wstępowania do związków zawodowych. Nawet jak związku zawodowego nie ma w danym zakładzie pracy, podmiot musi przekazać temu cudzoziemcowi, w języku dla niego zrozumiałym, informację o możliwości wstępowania do związku zawodowego. Ta ustawa zawiera szereg dodatkowych elementów, które jednak wprowadzą pewne utrudnienia.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#RobertLisicki">Dodatkowe uwagi, które przekazaliśmy państwu na piśmie, dotyczą art. 13. Mnie się wydaje, że to jest artykuł, na który, poza art. 6, warto zwrócić uwagę. W art. 13 ust. 1 pkcie 7 wśród przesłanek odmowy wydania zezwolenia na pracę mamy taką okoliczność: „cudzoziemiec byłby zatrudniony przez podmiot, który nie jest agencją pracy tymczasowej działającą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z obowiązującymi przepisami, a praca byłaby wykonywana na rzecz osoby trzeciej”. Tutaj brakuje słów – i w naszej poprawce proponujemy, by je dopisać – „byłaby wykonywana na rzecz i pod kierownictwem osoby trzeciej”. Wykonywanie pracy na czyjąś rzecz jest kazusem bardzo często występującym. Kluczowym elementem odróżniającym świadczenie usługi od świadczenia usługi przez agencję pracy tymczasowej jest kierownictwo, sprawczość innego podmiotu w odniesieniu do sposobu wykonywania pracy przez tego Polaka bądź obywatela państwa trzeciego. Tym bardziej jest dla nas niezrozumiałe to, że w tym przepisie brakuje kierownictwa, że przepis sankcyjny już przewiduje sankcję za powierzenie pracy pod kierownictwem i na rzecz podmiotu trzeciego. Tego kierownictwa nie ma w art. 13 ust. 1 pkcie 7 i nie wiemy dlaczego. Chcielibyśmy wiedzieć w takim razie, dlaczego pozostawia się tylko przesłankę „na rzecz” bez „kierownictwa”. Jeszcze raz powiem, że to definicja agencji pracy tymczasowej z ustawy o zatrudnianiu pracowników tymczasowych – mamy ustawodawstwo wiążące – agencja wysyła pracownika do pracy na rzecz i pod kierownictwem osoby trzeciej. Brakuje nam tej przesłanki, skoro odnosimy się do agencji pracy tymczasowej.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#RobertLisicki">Ostatnia uwaga, do art. 87. Postulujemy, tak jak Biuro Legislacyjne, wykreślenie tego przepisu modyfikującego wysokość kar w kodeksie pracy. I też, żeby była jasność… 3 argumenty.</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#RobertLisicki">Pierwszy argument. Praktycznie po drugim czytaniu w Sejmie pojawia się – tak to nazwijmy – wrzutka legislacyjna. Nie ma dyskusji partnerów społecznych, organizacji pracodawców, związków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#RobertLisicki">Drugi argument. Ten temat jest dyskutowany w związku z projektem rządowym. Dlaczego dzisiaj nie powiedziano, że jest to temat dyskutowany w związku z rządowym projektem ustawy o minimalnym wynagrodzeniu? Jest dyskutowany. Bo co oznacza ta poprawka do kodeksu pracy? Pracodawcy są otwarci na modyfikację, waloryzację kar, ale z pewną dawką refleksji nad katalogiem wykroczeń i sposobem postępowania. Szanowni Państwo, my zrównujemy sytuację braku wypłaty wynagrodzenia pracownikowi z sytuacją, gdy pracodawca nie odpowiada na wniosek pracownika w terminie 7 dni bądź 21 dni, jak to jest określone w kodeksie pracy. Jakaś refleksja na temat katalogu kar, który też nie był wzruszany od wielu lat, powinna nastąpić, ale nie samo podwyższenie kar. Temat jest procedowany w projekcie rządowym. Nie jest dla nas zrozumiałe, skąd taka nagła zmiana, jeżeli chodzi o projekt, który był procedowany w Sejmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MarcinStanecki">Marcin Stanecki, główny inspektor pracy.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MarcinStanecki">Szanowni Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#MarcinStanecki">Ja zwracam się z prośbą, bo w części się zgadzam ze stanowiskiem przedmówcy… Może zacznę od tego, żeby to było jasne i czytelne, że generalnie większość pracodawców w naszym kraju przestrzega prawa. To są uczciwi pracodawcy, przedsiębiorcy, którzy chcą tego prawa przestrzegać. Zmiana, która została wprowadzona, podwyższa kary. Ja jako główny inspektor od dawna zabiegam o podwyższenie kar. Tak więc teoretycznie wydawałoby się, że przyjęta przez Sejm poprawka powinna powodować moją radość i otwarcie szampana, bo postulat inspekcji, który jest podnoszony od bardzo wielu lat, został spełniony. Wszystko wydaje się super. Tylko jest mały problem, który nie będzie mały w praktyce. Otóż w związku ze zmianami, które zostały wprowadzone w Sejmie, będzie taki stan, że jeżeli chodzi o przestrzeganie ustawy i naruszenie przepisów ustawy, o której dzisiaj dyskutujemy, w zakresie legalności pracy cudzoziemców, to inspektor pracy będzie mógł wszczynać postępowanie mandatowe: szybkie, efektywne, wygodne, to podstawa działalności inspekcji pracy, ale jeżeli chodzi o wykroczenia zawarte w art. 281–283 kodeksu pracy, to inspektor pracy nie będzie mógł wszczynać postępowania mandatowego, my będziemy mogli tylko kierować wnioski o ukaranie. To oznacza, że postępowania przed sądami karnymi, bo do nich kierujemy wnioski, się wydłużą. To oznacza, że my… Przygotowanie wniosku o ukaranie – ja przygotowywałem wiele wniosków o ukaranie, bo byłem inspektorem terenowym – jest bardzo, bardzo czasochłonne, bo wymaga przesłuchania osoby obwinionej, zebrania materiałów dowodowych, i nie jest tak efektywne. Tak że ta zmiana, pomimo że jest dla nas korzystna na pierwszy rzut oka, jest niekorzystna. Dlatego z naszej perspektywy najlepiej by było, gdyby była utrzymana ta możliwość nałożenia w postępowaniu mandatowym grzywny do 10 tysięcy zł; tak było w pierwotnej wersji projektu. To jest ta zmiana najkorzystniejsza. Nie ulega wątpliwości, że dzisiaj mandat rzędu 1 tysiąca zł jest mandatem, który nie pełni funkcji odstraszającej, nie pełni roli prewencyjnej. Dla nas przykładem jest drogówka, bo gdy wysokość mandatów wzrosła, to to spowodowało, że ludzie zdecydowanie lepiej przestrzegają prawa. Ja bym bardzo o to prosił w imieniu Państwowej Inspekcji Pracy, w imieniu ponad 1 tysiąc 500 inspektorów, którzy stoją codziennie na straży przestrzegania przepisów prawa pracy. Zajmujemy się również BHP. Mówimy tutaj o wykroczeniach z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, bo ich też dotyczą te zmiany. My naprawdę realnie działamy, staramy się swoimi działaniami poprawić stan bezpieczeństwa w naszym kraju. Mamy teraz chociażby podsumowanie akcji „Budowa. Stop wypadkom!”. W ciągu 3 lat naszych działań udało się zmniejszyć liczbę wypadków śmiertelnych w budownictwie z 99 do 43. Ale my potrzebujemy realnych narzędzi, więc prośba o to, żeby przywrócić tę wersję artykułu, która była w tekście pierwotnym.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#MarcinStanecki">Jeszcze jedna uwaga, do art. 99. Mianowicie jest tutaj wyłączenie Państwowej Inspekcji Pracy spod zapisów prawa przedsiębiorców. My jako Państwowa Inspekcja Pracy działamy na podstawie konwencji nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy. To nie budzi wątpliwości, ponieważ mamy stanowisko chociażby Biura Analiz Sejmowych, sporządzone na wniosek Rady Ochrony Pracy, z dnia 30 lipca 2015 r., mówiące, że konwencja nr 81 Międzynarodowej Organizacji Pracy ma zastosowanie do wszystkich przedsiębiorców, pracodawców. Mamy stanowisko ministra pracy i polityki społecznej, pismo z 15 czerwca – mam sygnatury. Mamy pismo ministra gospodarki z 8 czerwca 2011 r. Mamy stanowiska Rady Ministrów – już nie będę, żeby było szybciej, podawał ich numerów, ale mamy je – z których wynika, że my działamy na podstawie konwencji MOP i my nie potrzebujemy wyłączeń w zakresie legalności zatrudnienia cudzoziemców, które mają dotyczyć zamiaru zgłoszenia i tego, że nie można prowadzić równocześnie 2 kontroli. My to uprawnienie mamy dzisiaj, a zastosowanie tego wyłączenia w ustawie może sparaliżować nasze działania, bo pracodawcy powiedzą: skoro ustawodawca pozwolił wam kontrolować tylko w zakresie legalności zatrudnienia obywateli cudzoziemskich, to nie sprawdzicie legalności zatrudnienia obywateli polskich. Gdy to jest budowa, to dzisiaj każdy inspektor, przechodząc obok budowy i widząc naruszenia, wyciąga legitymację i ma prawo wstrzymać pracę, skierować pracowników do innych prac. Jeżeli wprowadzimy takie wyłączenia, to nastąpi paraliż. Tak więc bardzo proszę też, żeby ten art. 99, jeżeli ktoś z państwa senatorów chciałby pomóc naszej instytucji… Chodzi o to, żeby Państwowa Inspekcja Pracy była wykreślona z tego rozszerzenia wyjątków, bo to uprawnienie dzisiaj jest, a nakładanie dodatkowych kagańców, zwłaszcza w sytuacji, gdy mamy, proszę pamiętać, uchwałę Rady Ministrów, która mówi o tym, że jako kamień milowy zostanie wpisane wzmocnienie Państwowej Inspekcji Pracy… Czekamy na stanowisko Komisji Europejskiej. Tak więc z jednej strony mówimy o tym, że trzeba wzmocnić Państwową Inspekcję Pracy, a z drugiej w jakiś sposób się paraliżuje nasze działania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JaninaSagatowska">Pan się zgłaszał…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#TomaszOlszówka">Pani Przewodnicząca! Wysoka Komisjo! Panie i Panowie Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#TomaszOlszówka">Tomasz Olszówka, Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców. Postaram się powiedzieć krótko i rzeczowo.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#TomaszOlszówka">W pierwszej kolejności wnoszę o rozważenie możliwości wykreślenia z ustawy art. 87. Oprócz poparcia przytoczonych wcześniej argumentów chciałbym zwrócić uwagę na to, że jest potrzeba podjęcia szerokiej dyskusji na temat zarówno wymiaru, jak i procedury nakładania kar, które są określone w kodeksie pracy. I to należy przeprowadzić w toku właśnie szerokiej, merytorycznej dyskusji ze wszystkimi zainteresowanym środowiskami, a nie poprzez poprawkę poselską zgłoszoną w trakcie drugiego czytania.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#TomaszOlszówka">Przychylam się także do argumentów, które przedmówca zechciał wyrazić, odnośnie do art. 99 ustawy i również wnoszę o rozważenie wykreślenia z treści ustawy art. 99. Oprócz argumentów przytoczonych przez pana ministra, głównego inspektora pracy, chciałbym wskazać argument, że już aktualnie, na podstawie istniejących przepisów zawartych w ustawie – Prawo przedsiębiorców, jest możliwe wszczynanie kontroli w sytuacjach podejrzenia przestępstwa. Tak że tak nadmierne ograniczanie działalności gospodarczej w tym przypadku nie jest potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#TomaszOlszówka">W dalszej kolejności chciałbym zwrócić uwagę na wątpliwości dotyczące art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz art. 13, o których już wspominali przedmówcy, a które także zawarliśmy w treści opinii wniesionej przez rzecznika do Senatu. Te 2 artykuły na pewno także wymagają zmiany. Konieczne jest uczynienie regulacji, o których rozmawiamy, bardziej przystępnymi dla przedsiębiorców, aby można byłoby wykonywać działalność gospodarczą w miarę sprawnie, po prostu działać w tym zakresie. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#JaninaSagatowska">Teraz panie: pani i pani tu…</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#JaninaSagatowska">Proszę, pierwsza pani. Proszę się przedstawić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AleksandraWróbel">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AleksandraWróbel">Aleksandra Wróbel, Związek Przedsiębiorców i Pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#AleksandraWróbel">Ja nie wyróżnię się na tle innych reprezentantów pracodawców, bo też chciałabym zwrócić uwagę na ten art. 6 ust. 1 pkt 1 i ust. 1 pkt 2. Tak jak już powiedzieli państwo z Konfederacji „Lewiatan”, artykuł ten narusza zasady równego traktowania oraz zasadę swobody umów, ale w naszym przekonaniu stanowi też dyskryminację zarówno pracowników lokalnych, polskich, jak i jednej, konkretnej grupy przedsiębiorców, mianowicie właśnie tych agencji pracy tymczasowej. Jeżeli ustawa wejdzie w życie w obecnym kształcie, to doprowadzi to do wzrostu kosztów ich działalności i podkopie opłacalność stosowanego przez nie modelu biznesowego, drastycznie zmniejszając elastyczność zatrudnienia. Ta elastyczność zatrudnienia jest najbardziej kluczowa właśnie w branżach, w których jest zmienne zapotrzebowanie na siłę roboczą. Panie ministry wspominały o sadownictwie, o transporcie, a takimi dobrymi przykładami są też budownictwo, produkcja czy HoReCa. Tak że jest to dla nas zupełnie niezrozumiałe, zwłaszcza jeśli weźmie się pod uwagę obecne wskaźniki demograficzne. W 2024 r. Polska zanotowała najniższy w Europie wskaźnik urodzeń: był on na poziomie 1,11. To jest też trzeci najniższy wynik, jeżeli chodzi o kraje OECD. Z rynku, według danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego, rokrocznie ubywa 250 tysięcy pracowników. W obliczu tych danych wydaje nam się, że rozwiązanie zaproponowane w art. 6 nie jest po prostu zrównoważone i w żaden sposób nie odpowiada na problem braku rąk do pracy. Jego skutkiem ubocznym może być rozszerzenie się szarej strefy.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#AleksandraWróbel">Chciałabym jeszcze tylko zwrócić uwagę – bo obiecałam, że powiem krótko – na krótkie vacatio legis: 14 dni. Jeżeli faktycznie te przepisy mają wejść w życie w takim kształcie, to jest to stanowczo za mało czasu na dostosowanie się dla pracodawców, dla administracji publicznej czy dla samych cudzoziemców. Tak że apelujemy również o pochylenie się nad tą kwestią.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#AleksandraWróbel">Pełną treść naszego stanowiska mogą państwo przeczytać na naszej stronie, zresztą dzieliliśmy się nim z członkami komisji. Być może państwo pamiętają…</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Otrzymaliśmy wszyscy…)</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#AleksandraWróbel">Tak że bardzo prosimy o pochylenie się nad naszymi propozycjami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#JaninaSagatowska">Koleżanka koło pani. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WiktoriaWawrzyniak">Dziękuję. Wiktoria Wawrzyniak, Pracodawcy RP.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WiktoriaWawrzyniak">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#WiktoriaWawrzyniak">Ja powiem w skrócie, żeby nie przedłużać. Oczywiście popieram to, co powiedzieli moi przedmówcy. Uważamy, że proponowane zmiany w postaci zatrudnienia cudzoziemców na podstawie umowy o pracę w przypadku kierowania ich do pracy przez agencje pracy tymczasowej są dyskryminujące i zbyt restrykcyjne, zarówno dla pracodawców, jak i cudzoziemców. Takie rozwiązanie ogranicza elastyczność obu stron, zarówno cudzoziemców, jak i agencji pracy tymczasowej planujących powierzenie im pracy, a w rezultacie może powodować powiększenie szarej strefy, nierówne traktowanie pracowników oraz zmniejszenie atrakcyjności naszego rynku dla migrantów zarobkowych. Pamiętajmy o tym, że migranci są nam bardzo potrzebni ze względu na właśnie kryzys demograficzny, jak i na to, że mają duży wpływ na rozwój gospodarczy naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#WiktoriaWawrzyniak">Chciałabym także odnieść się pokrótce do art. 87. Również apelujemy o jego wycofanie ze względu na to, że jest on niezgodny z prawem, z konstytucją i nie zachowano zasady trzech czytań. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#JaninaSagatowska">Bardzo proszę, pan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#DawidSeifert">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#DawidSeifert">Dawid Seifert, prezes Ogólnopolskiego Konwentu Agencji Pracy.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#DawidSeifert">Dziękuję, że pani przewodnicząca się uśmiecha, wie pani, że wpłynął list od naszej organizacji. Dziękujemy. Listy też wpłynęły do…</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#DawidSeifert">Tak, na pewno.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#DawidSeifert">…Do wszystkich senatorów.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#DawidSeifert">Ja chciałbym oczywiście poruszyć, tak jak wszyscy pracodawcy, kwestię art. 6 ust. 1. Ja jako szef związku branżowego uczestniczę już ok. 10 lat w konsultacjach społecznych z ministerstwem pracy i dziękuję za tę możliwość. To jest taki moment, w którym branża jest zagrożona. Zagrożona w tym sensie, że w tym momencie, jeżeli chodzi o agencje pracy tymczasowej, połowa pracowników to cudzoziemcy. Kiedy my, jako agencje pracy, przyjdziemy do pracodawcy w sytuacji, gdy wszyscy pracodawcy mogą zatrudniać na umowy-zlecenia, a my będziemy musieli zatrudniać na umowy o pracę, i powiemy: „drogi pracodawco, my jako twój dostawca oferujemy ci to samo, ale o 15% drożej”, to ten pracodawca znajdzie rozwiązania w postaci outsourcingu pracowniczego, który w tej ustawie, słusznie zresztą, nie jest pochwalany – my go nie pochwalamy – albo znajdzie inne rozwiązania, zatrudniając tych cudzoziemców samodzielnie. Zresztą, zgodnie z założeniem, że prowadzimy firmy dla zysku, zrobi dobrze. Ale będzie to oznaczało niestety koniec agencji pracy tymczasowej w tym wymiarze, bo takiego rodzaju decyzje będą podejmowane. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, my, Drodzy Państwo, już teraz, żeby była jasność, mamy wybór. Agencja pracy, kierując do pracodawcy osobę, obywatela polskiego czy cudzoziemca, właściwie polega na tym, jakiego rodzaju przepisy są u pracodawcy i jak chce on pracownika zatrudnić. On ma możliwość zatrudnić na umowę-zlecenie, na umowę o pracę. Tak naprawdę robimy to, czego ten przedsiębiorca sobie życzy. W tym momencie nie będziemy robili tego, czego on sobie życzy, i zgodnie z tym, jakiego rodzaju zasady wynagrodzenia ma w swojej firmie, tylko powiemy mu: musisz. Nie skończy się to niestety, w naszej ocenie, zbyt dobrze. Tak więc ja proszę o niewprowadzanie tego artykułu, bo on spowoduje, niestety, poważne konsekwencje negatywne, szczególnie dla małych i średnich firm oraz polskich agencji pracy, które nie wytrzymają tej zmiany legislacyjnej. Nie wytrzymają jej dlatego, że… Tego obciążenia w postaci wzrostu o ok. 15% w związku z tymi umowami-zleceniami i umowami o pracę nie wytrzymają polskie firmy. I to jest jeden aspekt.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#DawidSeifert">Drugi aspekt. Ja jestem osobą, która prowadzi taką firmę od kilkunastu lat. Na samym początku prowadziłem ją, delegując obywateli polskich do Holandii, Niemiec, kierując ich tam. W 2002, 2003 r. usłyszałem od Holendrów: zabieracie nam pracę, wy, Polacy, zabieracie nam pracę. Później okazało się, że to jest nieprawda. Teraz niekiedy my w Polsce mówimy, że obywatele państw trzecich nam zabierają pracę. To nieprawda. My ich potrzebujemy. Potrzebujemy szczególnie tych aktywnych, tych, którzy chcą się rozwijać, tych, którzy bardzo chcą pracować, tak jak my kiedyś chcieliśmy pracować na Zachodzie. Teraz my już mniej musimy to robić i bardzo fajnie. Kiedy my przedstawiamy im ofertę pracy, a przedstawiamy im ofertę pracy w Indonezji, w Filipinach, Indiach, Kolumbii, Uzbekistanie – nie dlatego, że chcemy, ale dlatego, że musimy, jeździmy po całym świecie i przedstawiamy im je – to, Drodzy Państwo, rywalizujemy z innymi państwami. Ci obywatele państw trzecich pytają: „Dlaczego ja mam przyjechać do Polski? Czy w Polsce jest najlepiej? Czy ja mogę tutaj najlepiej zarobić?”. Bo celem ich wyjazdu, nie oszukujmy się, są pieniądze, są aspekty materialne. Kiedy my im powiemy: możesz pracować tylko 168 godzin, ale będziesz bezpieczny, to żona tego człowieka, który wyjeżdża do pracy, nie będzie z tego zadowolona, bo ona chce, żeby on przywiózł wysokie kwoty netto, żeby przywiózł dużo pieniędzy. W ramach umowy o pracę, która dostosowana jest do agencji pracy tymczasowej… Jej elastyczność, jej forma dostosowana jest właśnie do tego, żeby oni mogli zarabiać godziwe pieniądze, legalne pieniądze, tak żebyśmy my odprowadzali z tego tytułu składki na ubezpieczenia społeczne, podatki i wszystkie inne rzeczy. I wtedy te osoby są z tego zadowolone, ich rodziny są zadowolone, bo przyjeżdżają do kraju, w którym przedsiębiorcy i rząd pozwolili im fajnie zarobić pieniądze, a ich rodziny są bezpieczne. Tak więc uszczęśliwianie ich na siłę poprzez mówienie: będziecie pracować na umowę o pracę tymczasową, gdy wiadomo, że przedsiębiorcy, niestety, nie będą chcieli płacić dużo za nadgodziny, za pracę w godzinach nocnych, za pracę w niedziele i święta, w odróżnieniu od sytuacji, gdy to jest umowa-zlecenie, nie sprawi, że ci cudzoziemcy będą chętniej przyjeżdżać do Polski. Ja to widzę, my to widzimy, będąc pewnego rodzaju łącznikiem pomiędzy Polską a tymi wszystkimi krajami. Widzimy te trendy, bo jadąc do tych innych krajów i rekrutując, widzimy dyrektorów personalnych z Węgier, z Czech, ze Słowacji, Chorwacji, Niemiec. I ci obywatele państw trzecich wybierają. Tak więc ja bardzo prosiłbym o to, żeby zmiany, które wprowadzamy, były dobre dla polskiego rynku, żeby były elastyczne, żeby były dobre dla polskiej gospodarki, również dla cudzoziemców, i żeby nie było zagrożenia likwidacją polskich firm, polskich MŚP, jeżeli chodzi o agencje pracy tymczasowej, oraz nie było podnoszenia kosztów pracy, bo naprawdę w tym momencie jest to nam niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#DawidSeifert">Tak jak inne związki pracodawców wnoszę o to, żeby nie wprowadzać art. 6 ust. 1, który wymusza na agencjach pracy tymczasowej stosowanie umów o pracę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#JaninaSagatowska">Naprawdę zmierzamy do końca, bo jeszcze senatorowie…</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Na końcu…)</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#JaninaSagatowska">Na końcu? Bardzo krótko, proszę o krótkie wypowiedzi – pani poseł jeszcze się zgłasza – naprawdę krótkie, minutowe wręcz. Pani na końcu, później pani… Przepraszam, pani poseł też…</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#komentarz">(Lobbysta z Kancelarii Doradczej Solski i Partnerzy Sp. z o.o. wykonujący działalność na rzecz Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Samozatrudnionych „wBREw” Katarzyna Kosakowska: Dzień dobry…)</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#JaninaSagatowska">A później pani to podsumuje, wysłuchawszy tych propozycji. Proszę się ustosunkować, bo…</u>
          <u xml:id="u-90.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-90.7" who="#JaninaSagatowska">Ja rozumiem, o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-90.8" who="#JaninaSagatowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Nazywam się Katarzyna Kosakowska i razem z kolegą Witoldem Solskim reprezentuję na dzisiejszym posiedzeniu Ogólnopolski Związek Zawodowy Samozatrudnionych „wBREw”.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Uczestniczymy w procesie legislacyjnym od samego początku i od samego początku mówimy o jednej rzeczy, o tym, że tak naprawdę przynajmniej jeden z procedowanych przepisów prowadzi do takiego stanu, w którym Polacy zachęcani są do pracy na czarno. Dlaczego? Dlatego że tylko cudzoziemców karze się za nielegalne zatrudnienie. Nie wiem, czy państwo o tym wiedzieliście, ale tak właśnie jest. Przepis art. 120 dotychczasowej ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy został wprost przeniesiony do procedowanej ustawy i znalazł miejsce w art. 84 ust. 2. Cudzoziemcy są karani za nielegalną pracę – wszystko jedno, czy to ich wina, czy to nie ich wina, czy znaleźli nielegalne zatrudnienie, wiedząc, że to jest nielegalne zatrudnienie, czy też nie wiedząc.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Próbowaliśmy dociec, dlaczego właściwie tak jest, dlaczego jest tutaj przepis, który jest wprost sprzeczny z art. 30 konstytucji, z art. 24 konstytucji, który nakazuje naszemu państwu dbać o te sprawy i gwarantować dobrą pracę dla wszystkich, którzy tutaj, na naszym terytorium, próbują ją podjąć i wykonywać. Dlaczego tak jest?</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Odpowiedź być może przynoszą doniesienia prasowe, ale też komunikaty Straży Granicznej i Policji, które mówią o tym, że w ostatnim czasie skontrolowano ponad 3 tysiące pracujących – w tej chwili okazuje się, że nielegalnie – cudzoziemców. W stosunku do istotnej części z nich skierowano wnioski o, jak to się potocznie mówi, wydalenie z naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Czy to jest zachęta do zatrudniania cudzoziemców? Czy to jest zachęta do tego, żeby oni podejmowali pracę? Czy ci cudzoziemcy, o których wspominał mój przedmówca z OKAP, mogą bezpiecznie podejmować pracę w Polsce? To cudzoziemiec ma wiedzieć, czy jest, czy nie jest legalnie zatrudniony, czy też od tego jest państwo? Czy nie jest tak, że to państwo ma zadbać o to, żeby tę pracę legalnie mu zapewnić? To jest pytanie, które stawiam przed wszystkimi państwem.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">My prosiliśmy o to posłów, posłów z tego ugrupowania, z tej strony sceny politycznej, która do przyjęcia tych przepisów doprowadziła. Mówiono nam, że nie zostało ustalone, proszę państwa, wykreślenie z procedowanej ustawy art. 84. Tymczasem okazało się, że to, co ustalono, to jak zwykle zaostrzenie kar dla pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Umyka wszystkim państwu, wszystkim osobom tu zgromadzonym, że cudzoziemiec od tysiąca w górę… On ryzykuje, podejmując pracę, a to dlatego, że jest biedny.</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Przepraszam bardzo, proszę skracać…)</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Skracam. Skracam, Pani Senator, tak samo jak przedmówcy. Dziękuję za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-91.10" who="#SamozatrudnionychwBREwKatarzynaKosakowska">Ja mówię o jednym. Może ktoś z państwa, członków komisji, będących na tej sali senatorów, wniesie wreszcie poprawkę, która będzie polegała na tym, aby w art. 84 wykreślić ust. 2. Dziękuję państwu bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#AdaZaorska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#AdaZaorska">Pani Przewodnicząca! Państwo Senatorowie! Pani Minister!</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#AdaZaorska">Ada Zaorska, przewodnicząca Polskiego Stowarzyszenia Opieki Domowej. Ja w imieniu firm opiekuńczych.</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#AdaZaorska">Chodzi mi o art. 13, gdzie jest napisane, że zakazuje się zatrudniania cudzoziemca, jeżeli praca ma być wykonywana na rzecz osoby trzeciej. Wszyscy nasi podopieczni to są osoby trzecie, u nas pracuje się na rzecz podopiecznych. Jeżeli nie będziemy mieć opiekunek cudzoziemek… Praktycznie rzecz biorąc, już teraz mamy problemy, bo brakuje ponad 20 tysięcy opiekunów na terenie Polski. Zaraz będzie ich brakowało zdecydowanie więcej. Cudzoziemcy to jest 50% – albo i więcej – osób, które się opiekują naszymi seniorami na terenie Polski.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#AdaZaorska">Druga sprawa jest taka, że przy wypełnianiu wniosku o powierzenie pracy, co jest konieczne, żeby ściągnąć cudzoziemca do Polski, mamy napisać, gdzie dokładnie ten cudzoziemiec będzie pracował. Konia z rzędem temu, kto będzie wiedział, czy dany podopieczny będzie mógł w danym momencie żyć w domu, czy będzie w szpitalu. Bardzo często jest tak, że teoretycznie wiemy, do kogo zapraszamy cudzoziemkę – bo to są najczęściej kobiety – u kogo ma ona pracować jako opiekunka, natomiast nie wiemy, czy ona do tej osoby na pewno dojedzie. I co dalej? Wtedy automatycznie nie możemy tej osoby zatrudnić? To miał być, powiedzmy, Lublin, ulica Krakowskie Przedmieście ileś tam, a w tym momencie okazuje się, że pani będzie się zajmowała kimś zupełnie innym, pod zupełnie innym adresem. Czasem są takie sytuacje, że trzeba przesunąć opiekunki, bo są źle dobrane charakterologicznie do podopiecznego i widać, że to nie będzie konweniowało. Są też zastępstwa – jeżeli jedna opiekunka zachoruje, druga musi wejść na jej miejsce. Będzie nam to, że tak powiem… Nie wiem, w jaki sposób mamy to rozwiązać. Czy mamy zrezygnować z opiekunek z Ukrainy, z państw ościennych? A już teraz, jak mówię, mamy braki, i to szalone braki, jeżeli chodzi o opiekę nad osobami starszymi. Bardzo bym prosiła o doprecyzowanie tego w jakiś sposób. No, jeżeli chodzi o opiekunkę, to oczywiście ja wiem – a firmę opiekuńczą prowadzę notabene ponad 30 lat – gdzie ta opiekunka jest, pod jakim adresem. Ale w momencie, kiedy występuję o zezwolenie na pracę, naprawdę nie wiem, czy ona będzie pod tym adresem, o którym ja tam piszę. Dziękuję. To wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JaninaSagatowska">Króciuteńko pani poseł i później…</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Dyrektor Departamentu Rynku Pracy w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Ewa Flaszyńska: Można od razu się odnieść?)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#JaninaSagatowska">Nie, to już do wszystkiego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#IzabelaBodnar">Ja chciałabym w dwóch słowach odnieść się do wcześniejszej wypowiedzi. Mam taką generalną konkluzję. Ostatnio przyglądam się działaniom ministerstwa pracy w różnych obszarach i myślę, że państwo trochę po macoszemu podchodzicie do ważnej kwestii, jaką jest ocena skutków regulacji, szczególnie dla gospodarki. Ja rozumiem ten lewicowy rodowód i troskę o ochronę pracowniczą, niemniej tutaj trzeba to trochę wyważyć, zachować proporcje.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#IzabelaBodnar">Chciałabym się odnieść do art. 6. Szanowni Państwo, zakazujecie zatrudniać cudzoziemców. Komu? Agencjom pracy tymczasowej. To jest oksymoron, sprzeczność sama w sobie. Nazwa „praca tymczasowa” od razu wskazuje na to, że to wymaga większej elastyczności. Pan twierdzi, że połowa pracowników zatrudnianych przez agencje pracy tymczasowej to są cudzoziemcy. A więc państwo jednym przepisem nie tylko naruszacie ten balans wolności gospodarczej, ale też tak naprawdę przewracacie branżę. Nie do końca zdajecie sobie sprawę, że takim przepisem powodujecie naprawdę ogromne straty dla gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#IzabelaBodnar">Chciałabym jeszcze tylko na koniec, już tak podsumowując, zaapelować, żebyście mieli państwo na uwadze to, co wybrzmiewa bardzo głośno w całej Unii Europejskiej, ale też w Polsce. Od wielu tygodni wybrzmiewa – to tak naprawdę kierunek narzucony przez premiera – słowo „deregulacja”. Słowo „deregulacja” w Europie odmieniane jest przez wszystkie przypadki, w Polsce też. Pracują nad tym ministerstwa, pracują posłowie i pracuje szeroko rozumiany biznes. My mamy odregulowywać, likwidować biurokrację, a nie rzucać kolejne kłody pod nogi czy nakładać kolejne obciążenia dla polskiego biznesu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo…</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#JanFilipLibicki">Chciałbym tylko powiedzieć – à propos głosów pana głównego inspektora pracy i pana przedstawiciela rzecznika małych i średnich przedsiębiorstw – że ja poważnie rozważę kwestię art. 99, ale powiem o tym w debacie plenarnej, jutro. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze…</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#EwaFlaszyńska">Tak, ja konkretnie do tych uwag się odniosę, ale mam jedną taką osobistą…</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: No właśnie. Czy ministerstwo to popiera?)</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#EwaFlaszyńska">Ja bym bardzo prosiła, żeby pani poseł nie mówiła do nas, że jesteśmy lewicowi czy prawicowi. My jesteśmy urzędnikami państwowymi. Akurat ja pracowałam w ministerstwie również za poprzedniej władzy, więc to wskazywanie, kto obecnie jest ministrem, jest wobec mnie bardzo, bardzo nie w porządku. Następnie odniosę się do poszczególnych pytań… Zresztą my wszyscy tutaj jesteśmy urzędnikami państwowymi.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#EwaFlaszyńska">Jeśli chodzi o to, co powiedział pan główny inspektor, pan minister, to w jednym faktycznie ma pan rację. Tylko że pracownicy Państwowej Inspekcji Pracy uczestniczyli wraz z nami w posiedzeniach komisji sejmowej. W momencie, kiedy były zgłaszane kary… A pan się wypowiada, że one powinny być wyższe, bo nie były od 2007 r. zmieniane. Jeśli inspekcja pracy ma problem z mandatami, ponieważ one są za niskie, jeżeli każdą sprawę musicie kierować, jak rozumiem, do sądu, to wystarczy przygotować poprawkę do kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia, skorygować to tak, żeby inspekcja pracy mogła nakładać wyższe mandaty.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#EwaFlaszyńska">Druga sprawa – art. 99. Ten artykuł został wprowadzony na prośbę innej służby, czyli Straży Granicznej, która nie może przeprowadzać kontroli w momencie, kiedy u danego pracodawcy, który np. nielegalnie zatrudnia cudzoziemców, jest Państwowa Inspekcja Pracy. To oni prosili posłów w Sejmie, żeby Straż Graniczna mogła równocześnie wejść do takiego pracodawcy i robić kontrolę krzyżową.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#EwaFlaszyńska">Jeśli chodzi o art. 13 i to, co pani mówiła, to chyba nie do końca to pani zrozumiała. Jeśli pani prowadzi agencję, która zatrudnia opiekunki, świadczy usługi w zakresie opieki domowej, to wystarczy, że pani poda adres tej agencji. Przecież oczywiste jest, że opiekunki mogą chodzić do różnych osób, u różnych osób świadczyć tę pracę. Ale ta agencja ma jakiś adres, no i trzeba po prostu ten adres w dokumencie podać.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#EwaFlaszyńska">Jeśli chodzi o to, co podnosili państwo z Lewiatana, to sami sobie państwo zaprzeczacie w tych poprawkach. No, z jednej strony, mówicie że agencja pracy tymczasowej ma… Zaraz powiem, skąd się wziął ten przepis. To jest przepis, który został tak jakby… który przeszedł w Radzie Ministrów, który przeszedł również w Sejmie. Ale jeśli państwo w jednej wypowiedzi mówicie, że należy zlikwidować umowy o pracę, a w drugiej wypowiedzi prosicie, by dodać w innym przepisie, że praca ma być prowadzona pod kierownictwem, to wychodzi sprzeczność, bo zgodnie z kodeksem pracy, który tutaj pan pokazywał, każda praca pod kierownictwem jest domeną umowy o pracę.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#EwaFlaszyńska">Dobrze. To teraz powiem, o co… Ustawa, która została 21 lutego przegłosowana w Sejmie i trafiła do Senatu, nie zawierała przepisów zobowiązujących pracodawców do zawierania tylko umów o pracę, to zostało zlikwidowane. Nawet projekt ustawy skierowany z rządu do Sejmu już takich przepisów nie zawierał. Przepis ten pozostał w przypadku agencji zatrudnienia, w przypadku agencji pracy tymczasowej. To zostało pozostawione przez Radę Ministrów. Nie było takiej poprawki ani w Radzie Ministrów, ani w Sejmie, ponieważ, jak się domyślam… Ja mogę tylko powiedzieć, co wynika ze statystyk. Otóż agencje pracy tymczasowej, zatrudniające cudzoziemców na umowy cywilnoprawne, oferują niższe koszty pracy, niższe wynagrodzenia, co prowadzi do nieuczciwej konkurencji między firmami. Jest to również nieuczciwe w stosunku do Polaków. Ale wcale nie jest tak, że one zatrudniają tylko i wyłącznie na umowy cywilnoprawne, bo mam przed sobą dane, które pokazują, że liczba osób, które w ubiegłym roku podjęły zatrudnienie w agencjach pracy tymczasowej na podstawie umowy o pracę, wynosiła ponad 269 tysięcy. A więc można, to nie jest tak, że nie można.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: …Skracać.)</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#EwaFlaszyńska">Jeszcze tylko jedna sprawa. Było tutaj podejmowane, dlaczego my chcemy zapisać – i to jest zapisane w ustawie – że pracodawca powinien poinformować cudzoziemca w języku dla niego zrozumiałym, co ten cudzoziemiec podpisuje. Chodzi o umowę, w tym momencie wszystko jedno jaką. To jest tylko informacja. Uważamy, że tak powinno być. To jest zresztą temat podejmowany przez wiele organizacji związanych ze zwalczaniem handlu ludźmi. Taki cudzoziemiec musi dostać informację w języku dla siebie zrozumiałym, do jakiego kraju przyjechał, jakie tu są prawa i obowiązki.</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#EwaFlaszyńska">I jeszcze ostatnia kwestia – umowa ma być zgłaszana. W Sejmie posłowie doprecyzowali, że umowa o pracę z cudzoziemcem powinna być podpisana przed rozpoczęciem pracy, tzn. zanim on podejmie pracę, a nie później. Później umowa musi być zgłoszona w systemie, ale został wprowadzony wyjątek dla rolników i sadowników. Na ich wniosek, ich prośbę to zgłoszenie będzie następować w ciągu 7 dni. Tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#JaninaSagatowska">Teraz senatorowie.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, pani senator Zając.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AlicjaZając">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AlicjaZając">Ciężko się proceduje nad taką ustawą, która już na etapie sejmowym jest zmieniana. Z niektórymi tymi zmianami państwo się całkowicie nie zgadzacie. Dzisiaj ustawa została, można powiedzieć, zdruzgotana, poczynając od uwag pani legislator, z którymi w większości zgadza się ministerstwo. Wszyscy państwo zgłaszaliście opinie negatywne. I teraz się zastanawiam… Czeka nas głosowanie nad poprawkami, które możemy w zasadzie poprzeć, bo są logiczne. Tylko jak głosować nad całością ustawy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#JaninaSagatowska">Pani senator Górska. Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AnnaGórska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#AnnaGórska">Ja nie jestem członkinią komisji, więc nie będę brała udziału w głosowaniach, ale temat szczególnie mnie interesuje, więc pozwoliłam sobie wziąć udział w posiedzeniu. Biorę też pod uwagę, że nad ewentualnymi poprawkami oraz całością ustawy będę głosowała na posiedzeniu plenarnym.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#AnnaGórska">Chciałabym najpierw odpowiedzieć pani senator Zając, która chyba wyszła. Tak? W każdym razie tak to już jest, że w procesie legislacyjnym zazwyczaj zgłasza się uwagi krytyczne, uwagi w stosunku do tego, co chce się w ustawie zmienić i poprawić, raczej nie komplementuje się poszczególnych zapisów ustawy. A więc dzisiejsza rozmowa dotyczy głównie zastrzeżeń, które ta ustawa budzi.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#AnnaGórska">Ja chciałabym się podzielić jedną refleksją. Bardzo dziękuję ministerstwu za przygotowanie tego przedłożenia, za przygotowanie tej ustawy. Chciałabym podkreślić to, co powiedziała pani dyrektor z ministerstwa. W wielu miejscach – i to dotyczy zarówno art. 87, jak i art. 99, ale również art. 6 – mówi się o wyrównaniu warunków pracy w Polsce dla osób z Polski, Polek i Polaków, oraz cudzoziemców. Nie możemy wprowadzać takich warunków pracy, które tutaj coś różnicują, które faworyzują albo dyskryminują którąś z tych grup. Zarówno kwestia pracy tymczasowej, którą pani dyrektor bardzo obrazowo wytłumaczyła, jak i kwestia kar za niestosowanie tych zasad, za niewypłacanie wynagrodzeń itd., to są właśnie kwestie, które po prostu dotyczą wyrównania warunków i szans dla osób wszystkich narodowości, dla osób, które tę pracę w Polsce podejmują. Nie wyobrażam sobie takiej sytuacji, żebyśmy my w Senacie to zróżnicowali i np. doprowadzili do tego, że polski pracownik na tym rynku byłby pracownikiem defaworyzowanym, dyskryminowanym wręcz, choćby przez to, że kary za niewypłacanie wynagrodzeń polskiemu pracownikowi byłyby niższe.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#AnnaGórska">I jest jeszcze kwestia podejmowania pracy poprzez agencje pracy tymczasowej. Ja nie rozumiem za bardzo argumentu, że umowa o pracę… Umowa o pracę też może być umową tymczasową. Przypomnę, że umowę o pracę można podpisać nawet w wymiarze 1 dnia, 1 tygodnia, 1 miesiąca, 3 miesięcy. Owszem, potem jest kwestia powtarzalności tej umowy. Jeżeli ją powtarzamy, to dochodzimy do momentu, kiedy ona powinna zostać zawarta na czas określony, ale jeśli mówimy o agencji pracy tymczasowej, to z założenia chodzi tutaj o jakiś rodzaj tymczasowości. Nic nie wyklucza stosowania umów o pracę w przypadku agencji pracy tymczasowej, a to służy wyrównywaniu warunków na polskim rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#AnnaGórska">Dlatego bardzo mocno apeluję do moich koleżanek i kolegów senatorów, którzy będą za chwilę decydować o zgłoszeniu ewentualnych poprawek oraz głosować nad tymi poprawkami, które mają być rekomendowane Senatowi do przyjęcia, aby jednak zważali na to, że powinniśmy iść w kierunku wyrównywania szans i niwelowania zagrożeń na rynku pracy. I to dotyczy wszystkich osób, osób każdej narodowości.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#AnnaGórska">Wiemy doskonale – to wybrzmiało we wszystkich wypowiedziach i ja się z tym całkowicie zgadzam – że polski rynek pracy potrzebuje pracowników. Wiemy, że ta ustawa też ma temu służyć. Mówiliście państwo na początku, że w wielu aspektach poprawia ona warunki na rynku i pomaga przedsiębiorcom w zatrudnianiu osób z zagranicy. Rąk do pracy w Polsce brakuje, ale róbmy to na uczciwych, równych i godnych warunkach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#JaninaSagatowska">Ja naprawdę proszę… Czeka już na nas kolejna komisja, bo mamy wspólnie… Musimy głosować, więc dosłownie po sekundzie państwu daję – pan, pani z Lewiatana i tyle.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#JaninaSagatowska">Pan króciutko… Jednak pani?</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#komentarz">(Ekspert w Departamencie Pracy w Konfederacji „Lewiatan” Nadia Winiarska: Ja chciałabym tylko szybko się do tego odnieść, naprawdę bardzo szybko. Mogę zabrać głos, tak?)</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#JaninaSagatowska">Tak, kolega pani przekazał…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#NadiaWiniarska">Odniosę się do wyrównania szans. Jeśli zostawimy art. 6 w takim brzmieniu, to doprowadzi to do sytuacji, w której Polacy będą podejmować pracę na gorszych warunkach, jakie dają umowy cywilnoprawne, a obywatele państw trzecich na lepszych warunkach, czyli w ramach umowy o pracę. Bo przepis ten wprost na to…</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Senator Anna Górska: Nie muszą robić tego przez agencje. Mogą podejmować również…)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#NadiaWiniarska">Ale czemu my chcemy w tym momencie wykluczyć agencje?</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Proszę bardzo, ja…)</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#NadiaWiniarska">Ja tylko sekundkę zajmę. Chcę odnieść się do tego, co pani dyrektor powiedziała. Jeśli dobrze rozumiem, art. 6 – tak wynika z tego, co pani powiedziała – pozostał w projekcie ustawy, ponieważ w Radzie Ministrów nie zgłoszono poprawki do tego artykułu. A więc brakuje jednolitości w tej ustawie. Tym bardziej apeluję do Wysokiej Komisji, do państwa, o wyeliminowanie tego braku jednolitości. Jeśli chodzi o projekt tej ustawy, my śledziliśmy jego losy od samego początku. On był zmieniany kilka razy, pojawiał się tam stosunek pracy, później pojawiła się umowa o pracę. To sformułowanie wędrowało po wszystkich przepisach, więc nie dziwię się, że zostało pominięte w Radzie Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#DawidSeifert">Szanowni Państwo, ja chciałbym tylko odnieść się do tego, co powiedziała pani dyrektor. Chciałbym, żebyście państwo dobrze to zrozumieli, zanim podejmiecie decyzję. Ja prowadzę agencję pracy. Tak jak pani dyrektor powiedziała, 268 tysięcy umów to są umowy o pracę. My jako agencje pracy mamy taką możliwość, my to robimy cały czas, ale mamy też możliwość zawierania umów-zleceń. Teraz tej możliwości nie będzie, będzie must – tylko i wyłącznie umowy o pracę. A więc ci cudzoziemcy, którzy są na umowach-zlecenie, którzy mieliby być zatrudnieni, z tego wypadają, wypadają z agencji pracy. To jest koniec agencji pracy.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#DawidSeifert">My nie możemy – skomentuję to jeszcze, żeby była jasność – tworzyć prawa na podstawie przypadku. Tutaj nie było konsultacji społecznych, to była wrzutka po konsultacjach społecznych. Pan premier Donald Tusk powiedział, że nie będzie konieczności zawierania umów o pracę, pan premier to powiedział, a pani dyrektor mówi: myślę, domniemuję… My nie możemy opierać polskiej gospodarki na domniemaniach. To powoduje konsekwencje, które poniosą polskie firmy. Prosiłbym o to, żeby senatorowie zwrócili na to uwagę, podejmując decyzję.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#JaninaSagatowska">…Z panią mecenas to ustalimy. Mam zapytać wszystkich senatorów… Bo tu senatorowie głosują. Pani mecenas na początku wymieniała te uwagi odnoszące się do poprawek legislacyjnych i wie, które z nich zostały zaakceptowane przez rząd, a które nie.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#JaninaSagatowska">Teraz muszę zapytać… Bo te poprawki muszą przejąć senatorowie. Kto z senatorów przejmuje poprawki zaproponowane przez Biuro Legislacyjne, a zaaprobowane przez rząd? Bo tam są też… Ja je przejmę, jak nie ma chętnego. Przejmuję te poprawki legislacyjne, które zostały uzgodnione. A więc zaraz będziemy głosować.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#JaninaSagatowska">Niech pani jeszcze powie… Tych, co nie są uzgodnione, ja nie przejmuję. Czy ktoś inny je przejmuje? Nie, nie ma chętnych.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#JaninaSagatowska">W związku z tym pani nam powie, które poprawki po kolei będziemy… Chociaż nie, blokiem możemy głosować. Możemy? Tak, bo to jest uzgodnione. Dobrze, będziemy głosować blokiem. Ja je przejmuję.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#JaninaSagatowska">Została jeszcze wśród tych wszystkich… Jeszcze raz zapytam…</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Jeszcze jest poprawka, którą przejęła pani senator Piotrowska.)</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#JaninaSagatowska">Tak, chcę to powiedzieć. Jest poprawka, która została przez Związek Powiatów Polskich zaproponowana. Tę poprawkę przejęła pani przewodnicząca Piotrowska.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#JaninaSagatowska">Jakie są inne propozycje, każdy z senatorów słyszał. Zresztą myśmy te wszystkie poprawki przez państwa zaproponowane dostali, każdy senator ma je przed sobą. Czy ktoś z senatorów przejmuje jakieś propozycje? Tak na ten czas, bo jutro coś może się zmienić. Chcę powiedzieć, że każdy senator wysłuchał dzisiaj wielu argumentów i jutro też może zgłosić jakąś poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-107.8" who="#JaninaSagatowska">Czy w tym momencie, na potrzeby naszego głosowania w komisji, ktoś z senatorów przejmuje poprawki zaproponowane przez tych, co wypowiadali się na tej sali? Nikt nie przejmuje, nie dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-107.9" who="#JaninaSagatowska">Zatem głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-107.10" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Ja zapowiedziałem poprawkę do art. 99, ale tylko ją zapowiedziałem, a nie…)</u>
          <u xml:id="u-107.11" who="#JaninaSagatowska">Tak, pan tylko zapowiedział. O tym mówię, pan senator zapowiedział. Inni senatorowie nie zapowiedzieli, ale będą jeszcze mogli… Możecie dyskutować z senatorami, nawet po posiedzeniu komisji, i przekonywać ich.</u>
          <u xml:id="u-107.12" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Ja bardzo chętnie bym podyskutował.)</u>
          <u xml:id="u-107.13" who="#JaninaSagatowska">No właśnie. Proszę docierać do senatorów, żeby ewentualnie przejęli te poprawki i jutro je zgłosili.</u>
          <u xml:id="u-107.14" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: To ja po posiedzeniu komisji poproszę pana od agencji na taką rozmowę indywidualną.)</u>
          <u xml:id="u-107.15" who="#JaninaSagatowska">No proszę, to wspaniale.</u>
          <u xml:id="u-107.16" who="#JaninaSagatowska">Kto jest za przyjęciem poprawek legislacyjnych, tych przejętych przeze mnie, a zaproponowanych przez panią mecenas? (5)</u>
          <u xml:id="u-107.17" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo. Jednogłośnie…</u>
          <u xml:id="u-107.18" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JaninaSagatowska">A więc te poprawki, jak słyszeliście, zostały przyjęte.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JaninaSagatowska">Teraz nad całością głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#JaninaSagatowska">Kto jest za przyjęciem…</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Wniosek trzeba postawić.)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#JaninaSagatowska">Ja stawiam wniosek o przyjęcie ustawy z tymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#JaninaSagatowska">Kto jest za przyjęciem tej ustawy z poprawkami? (3)</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#JaninaSagatowska">Kto jest przeciw? (0)</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#JaninaSagatowska">Kto się wstrzymał? (2)</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#JaninaSagatowska">…Którzy są…</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#JaninaSagatowska">Była zmiana, była zmiana.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: My tu zostajemy, tak?)</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#JaninaSagatowska">W tej sali.</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#komentarz">(Senator Jan Filip Libicki: Dobra.)</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#JaninaSagatowska">Mamy zaraz posiedzenie…</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#JaninaSagatowska">Zamykam obrady.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 56)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>