text_structure.xml
78.3 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 14 minut 02)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodnicząca Janina Sagatowska)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#JaninaSagatowska">Dzień dobry, witam wszystkich obecnych na dzisiejszym posiedzeniu komisji, witam Wysoką Komisję, przybyłych gości z panem ministrem Gajewskim na czele i towarzyszące mu osoby, pracowników, dyrektorów, naczelników. Każdego witam równie serdecznie, każdy jest ważny.</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#JaninaSagatowska">Otwieram dwudzieste dziewiąte posiedzenie Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej. Na tym posiedzeniu… A dzisiaj mamy 2 posiedzenia, 3 ustawy. Na tym posiedzeniu, o godzinie 14.00, mamy do rozpatrzenia 2 punkty. Jest to rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw – druk senacki nr 218, druk sejmowy nr 762; i rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów – druk senacki nr 208 i druki sejmowe nr 326, 800 i 833.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#JaninaSagatowska">Przystępujemy do…</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#JaninaSagatowska">Czy ktoś ma uwagi do tych punktów? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#JaninaSagatowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu pierwszego, czyli do ustawy o zmianie w kodeksie pracy i w innych ustawach.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#JaninaSagatowska">Już powiedziałam, które to są druki.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#JaninaSagatowska">Proszę jeszcze raz, by wszyscy czuli się przywitani.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#JaninaSagatowska">I, tak jak zawsze, rozpoczynamy od zaprezentowania tych zmian w kodeksie pracy przez pana ministra – którego, jak zawsze, serdecznie witamy. Służy nam swoją bogatą wiedzą i kompetencją, odczuwamy to. I prosimy o przedstawienie właśnie tych zmian do kodeksu pracy i innych ustaw. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#SebastianGajewski">Szanowna Pani Przewodnicząca! Panie i Panowie Senatorowie!</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#SebastianGajewski">Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Komisji ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, która została odzwierciedlona w druku senackim nr 218.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#SebastianGajewski">Istotą ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw jest wprowadzenie do kodeksu pracy oraz szeregu innych ustaw uzupełniającego urlopu macierzyńskiego oraz uprawnień o charakterze analogicznym do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#SebastianGajewski">W punkcie wyjścia pozwolę sobie pokrótce scharakteryzować obecne regulacje i istotę urlopu macierzyńskiego, a następnie wskazać potrzebę dokonania tej zmiany oraz jej konsekwencje. W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że dzisiaj urlop macierzyński, prawo do urlopu macierzyńskiego co do zasady przysługuje pracownicy – chociaż w niektórych przypadkach istnieje możliwość przejęcia części urlopu macierzyńskiego przez pracownika ojca lub przez innego członka najbliższej rodziny, a dotyczy to oczywiście takich przypadków szczególnych jak zgon matki, porzucenie czy rezygnacja po wykorzystaniu części urlopu macierzyńskiego. Urlop macierzyński przysługuje w zależności od liczby dzieci urodzonych w jednym porodzie – jest to od 20 do 37 tygodni, przy czym część tego urlopu w wymiarze do 6 tygodni może być wykorzystana przed planowaną datą porodu. Podkreślenia wymaga to, że prawo do urlopu macierzyńskiego ma charakter fundamentalny z punktu widzenia kobiety, z tego powodu, że jest to prawo, które jest zakotwiczone w konstytucji, w art. 18 konstytucji, który deklaruje zasadę ochrony macierzyństwa, ale także w umowach międzynarodowych, których Polska jest stroną i jest zobowiązana je realizować – mowa tutaj chociażby o konwencji Międzynarodowej Organizacji Pracy, które dotyczą ochrony macierzyństwa, starszej konwencji nr 103 i konwencji nr 183.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#SebastianGajewski">Urlop macierzyński ma 3 zasadnicze funkcje. Tą pierwszą i najbardziej podstawową, najbardziej chronioną funkcją jest funkcja regeneracyjna. Urlop macierzyński w tym zakresie służy powrotowi kobiety do zdrowia, do sił po urodzeniu dziecka. Stąd też są gwarancje tej funkcji regeneracyjnej, związane z tym, że urlop macierzyński wprawdzie może być przejęty w części przez np. pracownika – ojca czy innego członka najbliższej rodziny, ale musi być gwarancja wykorzystania co najmniej 8 tygodni lub 14 tygodni tego urlopu macierzyńskiego przez pracownicę matkę. Skąd to się bierze? Właśnie z tego, że podstawową funkcją jest ta funkcja regeneracyjna.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#SebastianGajewski">Ale urlop macierzyński ma także inne funkcje i te funkcje są równie ważne, są równie istotne. One już nie są związane w takim stopniu z samą matką, z jej stanem zdrowia, z jej stanem fizycznym po urodzeniu dziecka, ale chodzi tu o jej kontakt z dzieckiem. Można powiedzieć, że urlop macierzyński, poza funkcją regeneracyjną, pełni funkcję opiekuńczą i funkcję relacyjną, emocjonalną. Bo sensem urlopu macierzyńskiego jest z jednej strony zapewnienie opieki temu małemu, najmniejszemu dziecku, które samodzielnie, bez wsparcia matki czy rodziców, nie jest w stanie funkcjonować, ale z drugiej strony urlop ten ma także funkcję relacyjną, emocjonalną, bo chodzi tutaj o to, aby umożliwić matce nawiązanie z dzieckiem szczególnej relacji, która powstaje właśnie w trakcie opieki, na początku życia człowieka.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#SebastianGajewski">Punktem wyjścia do przygotowania tego projektu, a jest to projekt rządowy, była diagnoza, że w obowiązującym stanie prawnym istnieją takie sytuacje, w których wprawdzie ta funkcja regeneracyjna urlopu macierzyńskiego jest w pełni zabezpieczona, ale funkcja opiekuńcza, a w szczególności funkcja relacyjna są już zaburzone. Jakich to sytuacji dotyczy, jakich przypadków? Dotyczy to przypadków wcześniaków oraz dzieci hospitalizowanych bezpośrednio po urodzeniu. Trzeba zwrócić bowiem uwagę, że w średnio ok. 7–10% urodzonych dzieci to właśnie wcześniaki, a także wiele dzieci jest hospitalizowanych bezpośrednio po urodzeniu. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że te porody przedwczesne to nawet ok. 10% porodów. W Polsce w 2023 r tych porodów przedwczesnych było 20 tysięcy. Jest to więc pokaźna liczba urodzeń i duża liczba dzieci, które mieszczą się w tej kategorii wcześniaków, najmniejszych z najmniejszych.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#SebastianGajewski">Dzisiaj, jeśli patrzymy na regulacje prawne dotyczące urlopu macierzyńskiego, to okazuje się, że brakuje takich regulacji, które uwzględniałyby potrzeby rodziców wcześniaków i potrzeby dzieci hospitalizowanych bezpośrednio po urodzeniu. Jedyne rozwiązanie, które w tym zakresie przewiduje kodeks pracy, to możliwość przesunięcia części urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, jeżeli dziecko wymaga opieki szpitalnej. A pamiętajmy o tym, że, tak jak powiedziałem wcześniej, bardzo ważną funkcją urlopu macierzyńskiego jest ta funkcja relacyjna, emocjonalna. W przypadku wcześniaków ona jest zaburzona, ponieważ dziecko najczęściej jest w szpitalu, a matka jest poza szpitalem, więc ten czas, który mogłaby spędzić z dzieckiem, nawiązując z nim relacje, bliskość, jest tu tracony bezpowrotnie.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#SebastianGajewski">Ten projekt ustawy nie jest tylko rezultatem oceny obowiązujących przepisów prawa przez rząd, przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ale przede wszystkim jest rezultatem przygotowania przez nas pewnej odpowiedzi na inicjatywę strony społecznej, a zatem rodziców i lekarzy, w szczególności specjalistów neonatologów, którzy zwrócili się na samym początku naszej pracy, mojej i pani ministry Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, a także pani ministry Aleksandry Gajewskiej, do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, aby w tej sferze regulacji urlopu macierzyńskiego znaleźć rozwiązanie dla rodziców tej grupy dzieci. Pojawiła się strona społeczna, liczne organizacje – ja pozwolę sobie je wszystkie wymienić: „Koalicja dla wcześniaka”, Fundacja „Mali wojownicy”, Fundacja „Przed czasem”, Fundacja MatkoweLove, Stowarzyszenie „Za wcześnie”, Fundacja „Laboratorium marzeń”, Fundacja Małych Serc, Fundacja „Serce dziecka”, Fundacja „Najdroższa blizna” – a także przedstawiciele środowisk lekarskich, z którymi wspólnie postanowiliśmy znaleźć właśnie taką legislacyjną odpowiedź. W ministerstwie pani ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk najpierw powołała zespół do spraw poprawy sytuacji rodziców wcześniaków, a rezultatem działalności tego zespołu jest właśnie projekt ustawy, którą mam przyjemność prezentować Wysokiej Komisji.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#SebastianGajewski">Teraz chciałbym przejść do omówienia szczegółowych założeń tej ustawy, a zatem konstrukcji uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, który – obok takich urlopów jak urlop macierzyński, urlop ojcowski, urlop rodzicielski czy urlop wychowawczy – pojawi się w kodeksie pracy, jeśli Wysoka Komisja i Wysoki Senat zechcą przyjąć tę ustawę.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#SebastianGajewski">Kiedy i w jaki sposób powstanie prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego? To prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie nabywane na wniosek, bo jest to uprawnienie fakultatywne. Można będzie z niego skorzystać, ale nie trzeba będzie – każdy z rodziców ma prawo dokonać takiej oceny. To jest urlop, który będzie wykorzystywany bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. W jaki sposób? W jednej części, bo ten uzupełniające urlop macierzyński nie będzie podlegał podziałowi.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#SebastianGajewski">To, co jest kluczowe, to odpowiedź na pytanie: komu będzie przysługiwał? Bo zacząłem tę moją opowieść tak, że to trochę wskazuje – sugeruje to także tytuł ustawy – że pracownikom, rodzicom, tym rodzicom, którzy są pracownikami. Ale tu chcę zwrócić uwagę, że przygotowując ten projekt, kierowaliśmy się zasadą równości, jeśli chodzi o uprawnienia związane z rodzicielstwem. Tak że ten uzupełniający urlop macierzyński oraz uprawnienia analogiczne przewidzieliśmy w stosunku do rodziców będących pracownikami, ale także w stosunku do rodziców adopcyjnych i rodziców zastępczych, ale też, co bardzo istotne, do rodziców, którzy pracownikami nie są, nie są również ubezpieczeni w systemie ubezpieczeń społecznych, a zatem do rodziców, którzy np. mają prawo do świadczenia rodzicielskiego – chodzi o rolników, tj. rodziców, którzy są rolnikami i mają prawo do zasiłku macierzyńskiego z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników, a wreszcie i o rodziców, którzy są żołnierzami i funkcjonariuszami służb mundurowych. Wszyscy w takim samym zakresie będą mogli skorzystać z tego uzupełniającego urlopu macierzyńskiego oraz powiązanych z tą szczególną sytuacją świadczeń.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#SebastianGajewski">Gdy mówimy o tym urlopie, to zawsze powstaje pytanie: jak długi ma być to urlop, w jakim wymiarze i od czego ma on zależeć? Ten wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wg tej ustawy uzależniony od 3 okoliczności: po pierwsze, od momentu zakończenia ciąży, po drugie, od masy urodzeniowej dziecka, a po trzecie, od okresu hospitalizacji dziecka, od długości okresu, gdy dziecko przebywa w szpitalu. I tak: jeśli idzie o moment zakończenia ciąży, to jeśli ciąża zakończy się przed dwudziestym ósmym tygodniem, to uzupełniający urlop macierzyński będzie przysługiwał w wymiarze do 15 tygodni; jeśli ciąża zakończy się między dwudziestym ósmym a trzydziestym szóstym tygodniem, to będzie on przysługiwał w wymiarze do 8 tygodni; a jeśli ciąża zakończy się w czasie od trzydziestego siódmego tygodnia, ale będzie wiązała się z pobytem dziecka w szpitalu, to również będzie przysługiwał taki uzupełniający urlop macierzyński w wymiarze do 8 tygodni. Jeśli idzie o kryterium masy urodzeniowej, to kryterium to ma charakter uzupełniający wobec kryterium momentu zakończenia ciąży i jego zastosowanie sprowadza się do prostej zasady: jeśli masa urodzeniowa dziecka wynosi mniej niż 1 tysiąc g, to zawsze przysługuje uzupełniający urlop macierzyński do 15 tygodni, a jeżeli masa urodzeniowa wynosi więcej niż 1 tysiąc g, to uzupełniający urlop macierzyński przysługuje na zasadach ogólnych związanych z momentem zakończenia ciąży. Powiedziałem też, że wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego jest uzależniony od okresu hospitalizacji. On jest uzależniony od okresu hospitalizacji w 2 wymiarach, bo, po pierwsze, uzupełniający urlop macierzyński przysługuje za tygodnie pobytu dziecka w szpitalu – to po pierwsze – ale, po drugie, w przypadku dzieci, które rodzą się w czasie od trzydziestego siódmego tygodnia ciąży, on będzie przysługiwał wtedy, kiedy dziecko spędzi w szpitalu co najmniej 2 dni, między piątym a dwudziestym ósmym dniem po porodzie. Bo wiemy oczywiście, że dzieci spędzają czas bezpośrednio po porodzie w szpitalu, jednak nam chodzi o takie sytuacje niestandardowe, kiedy nie mówimy o takiej hospitalizacji typowej, standardowej po urodzeniu dziecka, ale o tej dłuższej, która właśnie odbiera ten okres, w którym matka czy rodzice mogą nawiązywać relacje z dzieckiem, mogą bezpośrednio się nim opiekować.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#SebastianGajewski">Kiedy rozmawiamy o uprawnieniach z zakresu zabezpieczenia społecznego – i nie ma tutaj znaczenia rozróżnienie, bo chodzi i o uprawnienia pracownicze, i o uprawnienia z zakresu zabezpieczenia społecznego – to zawsze pojawiają się 2 pytania, na które staram się od razu w punkcie wyjścia udzielać odpowiedzi. Po pierwsze, w jakim trybie będą one przysługiwać i co trzeba będzie zrobić, żeby skorzystać z tych uprawnień? Tak jak powiedziałem, uzupełniający urlop macierzyński będzie przysługiwał na wniosek i do tego wniosku będzie trzeba dołączyć zaświadczenie, z którego będzie wynikać masa urodzeniowa dziecka, okres hospitalizacji dziecka oraz moment zakończenia ciąży, a także oświadczenie o tym, że jeden z rodziców nie będzie zamierzał korzystać z tego uprawnienia.</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#SebastianGajewski">A drugie pytanie to też jest pytanie zasadnicze: ile to będzie kosztować? Koszt wprowadzenia tych uprawnień w stosunku do wszystkich uprawnionych – bez względu na to, czy oni są ubezpieczeni w systemie ubezpieczeń społecznych i będą uprawnieni do zasiłku macierzyńskiego, czy są w systemie ubezpieczeń społecznych rolników, czy są żołnierzami i funkcjonariuszami – będzie wynosił w całości ok. 55 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#SebastianGajewski">Bardzo byśmy sobie życzyli, żeby ta ustawa weszła w życie jak najszybciej, ale wszystkie projekty, które dotyczą zabezpieczenia społecznego – bo, jak wiemy, w zabezpieczeniu społecznym, w szczególności w systemie ubezpieczeń społecznych, nic nie dzieje się bez aplikacji, systemów teleinformatycznych… Proponujemy, żeby ustawa weszła w życie w ciągu 3 miesięcy od dnia ogłoszenia. W świetle naszego dialogu, który prowadziliśmy z wykonawcami zabezpieczenia społecznego, jest to minimalny termin, w którym Zakład Ubezpieczeń Społecznych może dostosować swoje systemy teleinformatyczne do zmian, które przewiduje ta ustawa.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#SebastianGajewski">Mogę też powiedzieć, że jestem w bieżącym kontakcie i z panem prezesem Derdziukiem, i z panią prezes Dorotą Bieniasz, która odpowiada za świadczenia. Zakład w takim zakresie, w jakim jest to możliwe w świetle przepisów prawa, podjął już działania analityczne, koncepcyjne, które umożliwią szybkie dostosowanie systemów teleinformatycznych do zadań zakładu, wynikających z przepisów tej ustawy.</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#SebastianGajewski">Ale ponieważ powiedziałem, że bardzo nam zależy na tym, żeby ta ustawa jak najszybciej objęła jak największą liczbę osób zainteresowanych, to pod tym kątem skonstruowaliśmy przepisy przejściowe, które zadziałają w ten sposób, że jeśli ktoś już ma prawo do urlopu macierzyńskiego, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego, ma prawo do świadczenia rodzicielskiego i znajduje się w tej grupie rodziców wcześniaków, to będzie miał prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. A ponieważ ustawa prawdopodobnie – a raczej na pewno – wejdzie w życie w ciągu przyszłego roku, to wprowadziliśmy też przepisy, które umożliwią taki uproszczony sposób, tryb zmiany planu finansowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, żeby również od strony finansowej FUS i ZUS były gotowe do wypłaty świadczeń przysługujących z tytułu tej ustawy. Bo to, co jeszcze chcę powiedzieć, a czego nie powiedziałem wcześniej, to jest to, że za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwał zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru, czyli w tej najwyższej możliwej wysokości.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#SebastianGajewski">Bardzo serdecznie dziękuję. Jak zawsze jestem wraz z moimi współpracownikami do dyspozycji Wysokiej Komisji.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#JaninaSagatowska">W tym momencie chciałabym też przywitać, bo nie przywitałam – bo momencik pani się spóźniła – panią minister Gajewską. Witam też panią poseł, witam panią senator jako żyjącą zawsze sprawami takich właśnie potrzebujących… Nazwę to ogólnie: pani senator jest zawsze i tak aktywnie uczestniczy w przygotowaniach, w zmianach itd.</u>
<u xml:id="u-4.2" who="#JaninaSagatowska">Czy ktoś z… Jak pan minister ocenia, czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos, np. z innych resortów? Bo to dotyczy też, tak jak mówiliśmy… Są tu przedstawiciele ministerstwa rolnictwa i obrony. Ale pan minister chyba tak wyczerpująco o tym opowiedział, że chyba w tym punkcie, póki co… Ale mogą być pytania – prawda?</u>
<u xml:id="u-4.3" who="#JaninaSagatowska">Przychodzimy w związku z tym… Bo nie ma… Ustalamy, że na tym etapie pan minister wyczerpał przedstawienie ustawy.</u>
<u xml:id="u-4.4" who="#JaninaSagatowska">Prosimy teraz – bo otwieram debatę – państwa senatorów…</u>
<u xml:id="u-4.5" who="#JaninaSagatowska">A, przepraszam pana mecenasa.</u>
<u xml:id="u-4.6" who="#JaninaSagatowska">Proszę, Panie Mecenasie.</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#MaciejTelec">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#MaciejTelec">Szanowni Państwo, wprowadzenie instytucji uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wymagało zmian w szeregu ustawach, przy czym pozostały jeszcze 3 ustawy, które w różnych kontekstach posługują się katalogiem urlopów związanych z rodzicielstwem. I wydaje się, że w tych ustawach ten katalog również powinien być uzupełniony poprzez wskazanie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Chodzi o ustawę o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz ustawę o służbie zagranicznej. Proponowane poprawki dotyczące zmiany tych ustaw oraz zapisania również w nich uzupełniającego urlopu macierzyńskiego są w opinii. Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#JaninaSagatowska">Prosimy pana ministra… Pan się zapoznał z tą opinią – prawda? A więc prosimy o wyrażenie opinii. Czy resort, czy pan minister widzi konieczność wprowadzenia takich poprawek, czy ewentualnie dla dobra ustawy możemy uznać, że nie są konieczne takie poprawki?</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#JaninaSagatowska">Prosimy o ocenę pana ministra.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#SebastianGajewski">Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca. Dziękuję też Biuru Legislacyjnemu za analizę ustawy oraz propozycje poprawek.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#SebastianGajewski">Mamy tutaj 3 propozycje poprawek. Pierwsza propozycja poprawki dotyczy art. 204 ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Jest to przepis, który przewiduje przedłużenie terminu złożenia rozprawy doktorskiej, który wynika z indywidualnego planu badawczego doktoranta czy doktorantki, o okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Rzeczywiście przepis ten wskazuje urlop macierzyński oraz inne urlopy związane z rodzicielstwem jako te okresy, o które ulega przedłużeniu ten termin złożenia rozprawy doktorskiej, a my, tak jak powiedziałem, jeśli chodzi o intencje projektodawcy, kierowaliśmy się tutaj zasadą równości na bardzo wielu płaszczyznach, w tym także równości uprawnień rodzicielskich przewidzianych przez kodeks pracy. W tym sensie, chociaż w samej ustawie tego nie ma ani w projekcie przyjętym przez Radę Ministrów, na pewno ta propozycja odpowiada intencji projektodawcy.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#SebastianGajewski">Jeżeli chodzi o drugą proponowaną poprawkę, która dotyczy ustawy o służbie zagranicznej, to chciałbym zwrócić uwagę, że w tej chwili ta ustawa o służbie zagranicznej została znowelizowana i ustawa o zmianie ustawy o służbie zagranicznej została przekazana do podpisu prezydenta. W ocenie ministra spraw zagranicznych ewentualny podpis prezydenta i wejście w życie tej nowelizacji może rzutować z kolei na te przepisy, które byłyby objęte poprawką. Z tego powodu – tu odwołuję się do stanowiska ministra spraw zagranicznych – przyjęcie takiej poprawki przez komisję, a następnie przez Wysoki Senat byłoby niepożądane.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#SebastianGajewski">Jeśli idzie z kolei o propozycję poprawki do art. 12 ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania, to tu trzeba zwrócić uwagę, że ustawa o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania wprowadza prawo do odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania, a następnie precyzuje to prawo, wskazując różne sytuacje prawne, z którymi ta dyskryminacja nie może się… z którymi to naruszenie zasady równego traktowania może się wiązać, co stanowiłoby źródło roszczenia o odszkodowanie. Jest tu uwzględnione także korzystanie z uprawnień związanych z rodzicielstwem, które są wymienione w nazwie tej ustawy. Wydaje się, że ta zasada… Wydaje się więc, że osoby, które miałyby doświadczać naruszenia zasady równego traktowania z powodu korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, również powinny mieć prawo do odszkodowania z tytułu naruszenia tej zasady. W związku z tym, w ślad za stanowiskiem ministra do spraw równości, w naszej ocenie proponowana poprawka odpowiada intencjom projektodawcy, chociaż, tak jak powiedziałem, nie jest zawarta w projekcie i w ustawie, którą przyjął Sejm.</u>
<u xml:id="u-7.4" who="#SebastianGajewski">W tym miejscu chciałbym zwrócić uwagę, że nam jako projektodawcy bardzo zależało na tym, ażeby ta ustawa została jak najszybciej uchwalona i jak najszybciej weszła w życie. A ponieważ każdy dzień, w którym ona może obowiązywać, to są już konkretne uprawnienia, które przekładają się na jakość życia i jakość rodzicielstwa rodziców tej szczególnej grupy, jaką są wcześniaki i dzieci hospitalizowane bezpośrednio po urodzeniu… Z tego powodu, jeśli – to jest oczywiście bardziej prośba do Wysokiego Senatu, a nie do komisji, niemniej jednak wiem, że na życzliwość państwa mogę liczyć… Gdyby istniała możliwość przyjęcia tych poprawek np. w pierwszym dniu posiedzenia Senatu, to byłaby także możliwość rozpatrzenia ewentualnego sprawozdania jeszcze na trwającym posiedzeniu Sejmu, co umożliwiłoby zamknięcie parlamentarnego procesu legislacyjnego bez ubytku dla uprawnień rodziców wcześniaków. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#JaninaSagatowska">Czy ktoś z państwa senatorów jest…</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-8.3" who="#JaninaSagatowska">Co do poprawek, Pani Senator?</u>
<u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Tak. A zgłosił się już ktoś?)</u>
<u xml:id="u-8.5" who="#JaninaSagatowska">Nie jeszcze. Ja pytam, czy ktoś chce przejąć poprawki.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#AlicjaZając">Tak, ja przejmę.</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#JaninaSagatowska">Pani przewodnicząca też? Proszę bardzo. Poprawki przejmują pani senator Zając i pani…</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#AlicjaZając">To znaczy te, które są akceptowane przez…</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#JaninaSagatowska">Tak, z wyjątkiem jednej. Tak?</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#JaninaSagatowska">Ale jeszcze pan mecenas chce się w tej sprawie wypowiedzieć.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#MaciejTelec">Czyli z wyjątkiem tej do ustawy o służbie zagranicznej? Czyli do ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i do ustawy o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania.</u>
<u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#JaninaSagatowska">Tak, pierwsza i trzecia, tak rozumiem. Dobrze, pierwszą i trzecią poprawkę… Później, już po debacie – bo jeszcze mogą padać inne poprawki – będziemy nad nimi głosować. Ale już wiemy, że te, pierwsza i trzecia propozycja z opinii legislatora, są przejęte i będziemy później nad nimi głosować.</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, czy ktoś z państwa senatorów… Teraz jesteśmy w punkcie…</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Ja chcę zapytać państwa…)</u>
<u xml:id="u-14.3" who="#JaninaSagatowska">Tak, proszę bardzo, Pani Senator.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#AlicjaZając">Bo ja nie usłyszałam w tej wypowiedzi pana ministra… Chcę podziękować za nią, bo ona była bardzo wyczerpująca, naprawdę przedstawiała meritum sprawy, od A do Z. Ale jaki byłby tu koszt? Bo ja słyszałam o zadaniach, które będą realizowały podmioty, ale czy można ustalić, jaka to będzie kwota, tak około? To nie chodzi o to, że my byśmy to kwestionowali, bo jesteśmy za, tylko chcemy wiedzieć, ile to mniej więcej będzie, bo o to też możemy być pytani. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#JaninaSagatowska">Proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#SebastianGajewski">Wedle szacunków całkowity koszt roczny wprowadzenia tych zmian to jest 55 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Dziękuję bardzo.)</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#JaninaSagatowska">Pani senator Kochan. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#MagdalenaKochan">Bardzo dziękuję, Pani Przewodnicząca, i za miłe słowa na początku, i za udzielenie głosu.</u>
<u xml:id="u-19.1" who="#MagdalenaKochan">Panie Ministrze, w swojej wypowiedzi wielokrotnie używał pan takiego stwierdzenia: „do 15 tygodni”. Czy to oznacza 14 tygodni pełnych, czy też pełnych 15 tygodni? Bo sformułowanie „do 15 tygodni”…. Jak to rozumieć w sensie takim praktycznym? Rozumiem, że jeśli do 15 tygodni, to równie dobrze może to trwać 4 i 8 tygodni. Ale czy może trwać 15, czy pełne 14 tygodni?</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#SebastianGajewski">Bardzo dziękuję za to pytanie, bo ono dotyczy kwestii zasadniczej, to znaczy całej konstrukcji uzupełniającego urlopu macierzyńskiego. Tak jak powiedziałem, ten uzupełniający urlop macierzyński przysługuje w wymiarze albo do 15 tygodni, albo do 8 tygodni, i to „do” znaczy, że on w konkretnym, indywidualnym przypadku może wynosić mniej, trwać krócej. Dlaczego może wynosić mniej? Dlatego że uzupełniający urlop macierzyński ma na celu kompensowanie okresów hospitalizacji. A więc jeżeli ta hospitalizacja jest krótsza, to okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił mniej niż 15 tygodni, mniej niż 8 tygodni.</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#MagdalenaKochan">Panie Ministrze, przepraszam, ale to, że może trwać mniej, jest dla nas wszystkich zrozumiałe. Pytanie dotyczy tego, czy „do 15 tygodni” oznacza, że to jest 15 pełnych tygodni w wymiarze absolutnie pełnym, lub 8 pełnych tygodni w rozumieniu „do 8 tygodni”, czy też mamy to rozumieć jako 7 pełnych tygodni, a gdy zaczyna się ósmy, to już to nie obowiązuje, bo to jest „do 8”, i jako 14 tygodni, a gdy zaczyna się piętnasty, to już nie, bo to jest „do 15”. Jak rozumieć to „do 15”, w sensie pełnego wyczerpania czy udzielenia tego urlopu w najwyższym wymiarze?</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#JaninaSagatowska">Proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#SebastianGajewski">Dobrze, jeśli… Nie wiem, czy dobrze rozumiem pytania pani senator, ale postaram się odpowiedzieć na oba sposoby, w jakie je rozumiem. To znaczy, po pierwsze, nie można udzielić tego urlopu w wymiarze wyższym niż 15 tygodni, jest tak też wtedy, kiedy on przysługuje w wymiarze do 8 tygodni – nie można udzielić go w wymiarze wyższym. Po drugie, urlop przysługuje wyłącznie w tygodniach, nie przysługuje w dniach.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#MagdalenaKochan">Panie Ministrze, ja oczywiście pytałam o tygodnie. Jeśli się przejęzyczyłam, to tylko oczywiście po prostu…</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tygodnie, tak, tygodnie.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#MagdalenaKochan">Oczywiście o tygodnie chodzi. Czyli dla pana ministra jest jednoznaczne, że jeżeli mamie lub tacie przysługuje ten dodatkowy urlop macierzyński w najwyższym wymiarze, to ten urlop nie może przekroczyć 15 tygodni. Czyli 15 tygodni taki ktoś otrzyma. Albo 8 pełnych tygodni, jeśli w tym największym wymiarze do 8 tygodni to będzie. Tak jest rozumiane przez państwa „do”.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#MagdalenaKochan">W związku z tym jeszcze pytanie do pana mecenasa. Czy to jest sformułowanie powszechne i to „do” tak rozumiemy w prawie, że to jest 15 tygodni i 8 tygodni, czy też nie ma tu jasności? Gdyby pan legislator zechciał mi to wyjaśnić… Bo ja miałabym wątpliwości, jak interpretować to „do”.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#MaciejTelec">Do upływu piętnastego tygodnia, czyli do zakończenia piętnastego tygodnia. Wydaje mi się to dość jasne.</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak, ja też tak uważam. To zawsze tak…)</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#MagdalenaKochan">Tak to jest sformułowane. „Do upływu piętnastego tygodnia”, a nie „do piętnastego tygodnia”? Takiego sformułowania używa ustawodawca.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MaciejTelec">Tak, do piętnastego tygodnia.</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Rozumiem. Dziękuję.)</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#JaninaSagatowska">Rozumiem, że sprawa jest już wyjaśniona. Czy te wyjaśnienia zadowalają panią?</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Tak.)</u>
<u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Pani Przewodnicząca, jeszcze ja…)</u>
<u xml:id="u-29.3" who="#JaninaSagatowska">Jeszcze pani senator Zając.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#AlicjaZając">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-30.1" who="#AlicjaZając">Według mnie to jest ściśle związane z wnioskiem o ten urlop tego, kto go składa, z tym, czy on będzie składał wniosek o 5 tygodni… Przecież nie każdy wniosek będzie wnioskiem o maksymalną długość tego urlopu. Zatem chyba dlatego jest tu „do”. Nie wiem, czy ja to dobrze rozumiem.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#MagdalenaKochan">Pani Senator, doskonale rozumiem, co znaczy „do”, tzn. rozumiem, że nie musi być to ten najdłuższy przysługujący okres. Chodzi o to, kiedy upływa ten najdłuższy okres: czy z chwilą upływu piętnastego tygodnia, gdy zaczyna się szesnasty tydzień, i on już nie będzie objęty, czy też to „do” oznacza, że kończy się czternasty tydzień, a zaczyna się piętnasty, w związku z czym to „do” oznacza początek piętnastego tygodnia? Ale teraz już wiem, że to jest 15 pełnych i 8 pełnych tygodni.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#JaninaSagatowska">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-32.1" who="#JaninaSagatowska">Czy pan minister jeszcze chciałby się odnieść, czy sprawa jest już jasna?</u>
<u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie, Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski: Chciałbym jeszcze się odnieść do pytania pani senator Zając…)</u>
<u xml:id="u-32.3" who="#JaninaSagatowska">O właśnie, proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#SebastianGajewski">To prawda, że uzupełniający urlop macierzyński jest przyznawany na wniosek, ale to nie jest tak, że we wniosku określa się swobodnie okres, w którym dana osoba chce korzystać z tego urlopu, bo wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego odpowiada okresowi hospitalizacji. Dlatego jest tu „do”.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Senator Janina Sagatowska: Tak.)</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#SebastianGajewski">Bo okres hospitalizacji może wynosić 12 tygodni, 13 tygodni, 10 tygodni albo 15 tygodni i ten okres będzie odzwierciedlony w wymiarze urlopu, który przysługuje osobie uprawnionej.</u>
</div>
<div xml:id="div-34">
<u xml:id="u-34.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-34.1" who="#JaninaSagatowska">Czy są jeszcze zapytania państwa senatorów? Albo ewentualnie pani poseł jako gość… Czy pani chciałaby się wypowiedzieć?</u>
<u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Ueberhan: Mogę jedynie dodać…)</u>
<u xml:id="u-34.3" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-35">
<u xml:id="u-35.0" who="#KatarzynaUeberhan">Dzień dobry. Katarzyna Ueberhan, przewodnicząca Komisji Polityki Społecznej i Rodziny.</u>
<u xml:id="u-35.1" who="#KatarzynaUeberhan">Miałam przyjemność prezentować stanowisko w sprawie projektu tej ustawy na sali sejmowej. To był projekt, który zyskał szerokie poparcie w trakcie prac i w komisji, i na sali posiedzeń, poparcie od prawa do lewa, można by powiedzieć. Pan minister do pytań, do tych nieścisłości bardzo szczegółowo się odniósł. Ja ze swojej strony ewentualnie mogę dodać, że też proszę, dołączam się do prośby pana ministra o równie sprawne procedowanie, jak to miało miejsce w Sejmie, i oczywiście o uwzględnienie tych niezbędnych uwag legislacyjnych. Myślę jednak, że w pozostałym zakresie ustawa wątpliwości nie budzi. Jest oczekiwana, a faktycznie czas też odgrywa rolę. Bo, jak państwo wiedzą, idea jest taka, żeby… Urlop macierzyński biegnie od dnia porodu i każdego dnia, że tak powiem, ucieka. Chcemy oddać trochę tego czasu utraconego w wyniku pobytu dziecka w szpitalu, czy to z uwagi na przedwczesne urodzenie, czy to z uwagi na problemy zdrowotne po urodzeniu dziecka.</u>
<u xml:id="u-35.2" who="#KatarzynaUeberhan">Jeżeli są jakieś dodatkowe pytania dotyczące tej ustawy, to chętnie służę odpowiedzią czy pomocą, bo przeprocedowaliśmy projekt w komisji i praktycznie znam go na pamięć. Ale pan minister już rozwiał państwa wątpliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-36">
<u xml:id="u-36.0" who="#JaninaSagatowska">Pani senator Kochan. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-37">
<u xml:id="u-37.0" who="#MagdalenaKochan">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-37.1" who="#MagdalenaKochan">Skoro wszystkim nam zależy na sprawnym procedowaniu i na czasie, to jaka jest przyczyna długiego okresu od uchwalenia ustawy do jej wejścia w życie? Bo to są 3 miesiące. Może przyspieszmy wejście w życie tej ustawy? Wtedy będzie nam wszystkim o wiele łatwiej. Przyjmiemy 2 poprawki potrzebne ze względów legislacyjnych, ale wejście ustawy w życie to będzie 14 dni od chwili jej ogłoszenia. Na razie nie proponuję takiej poprawki, ale stawiam pytanie, dlaczego mają upłynąć 3 miesiące od momentu ogłoszenia ustawy do jej wejścia w życie.</u>
</div>
<div xml:id="div-38">
<u xml:id="u-38.0" who="#JaninaSagatowska">Proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-39">
<u xml:id="u-39.0" who="#SebastianGajewski">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-39.1" who="#SebastianGajewski">Jest to ważna kwestia. Tak jak wspominałem na początku, nam jako ministerstwu, ale myślę, że nie tylko ministerstwu, lecz także stronie społecznej i wszystkim tym, którzy zechcieli poprzeć tę ustawę w Sejmie, bardzo zależy na tym, żeby ona mogła szybko wejść w życie i żeby rodzice wcześniaków mogli korzystać z uprawnień, które są tą ustawą przewidziane, z uprawnienia zarówno do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, jak i do zasiłku macierzyńskiego z tego tytułu. Wskazać jednak należy, że, tak jak mówiłem wcześniej, wszystko, co dzieje się dzisiaj w zabezpieczeniu społecznym, w tym w szczególności wszystko to, co dotyczy systemu ubezpieczeń społecznych, ma… Litera prawa dotycząca tego obszaru ma bezpośrednie przełożenie na działalność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, co wiąże się z koniecznością dostosowania systemów teleinformatycznych, którymi posługują się Zakład Ubezpieczeń Społecznych, a także Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Wprowadzenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, a także dodatkowego tytułu do wypłaty zasiłków macierzyńskich wymaga ingerencji w aplikacje funkcjonujące w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Termin 3-miesięczny jest najkrótszym możliwym terminem, który w ocenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jest ze względów technicznych dopuszczalny, możliwy, żeby przygotować wdrożenie tej ustawy. Chciałbym zwrócić uwagę na to, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wcześniej w czasie opiniowania proponowały znacznie dłuższe terminy vacatio legis. ZUS proponował 12 miesięcy, a Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego nieco mniej. W wyniku dialogu, w czasie którego wskazywaliśmy priorytetowy charakter tego zadania, z tymi wykonawcami zabezpieczenia społecznego udało się nieco skrócić ten potrzebny czas, po prostu wymuszając pewną priorytetyzację zadań, bo to zadanie jest bardziej priorytetowe niż inne. Ale jeśli nawet zadanie jest najbardziej priorytetowe, to pewnych kwestii technicznych, ściśle technicznych, związanych z tym, że określona zmiana w aplikacji musi być przygotowana – czyli programiści muszą napisać poprawki, następnie muszą je przetestować, żeby zadziałały, a ponadto trzeba przeprowadzić stosowne zamówienia w tym zakresie – po prostu nie ominiemy.</u>
</div>
<div xml:id="div-40">
<u xml:id="u-40.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-40.1" who="#JaninaSagatowska">Czy są jeszcze pytania do przedstawicieli rządu? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-40.2" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-40.3" who="#JaninaSagatowska">Zamykam dyskusję.</u>
<u xml:id="u-40.4" who="#JaninaSagatowska">Przystępujemy do głosowania nad 2 poprawkami przejętymi i zgłoszonymi przez panią senator Zając i przez panią przewodniczącą Piotrowską. Myślę, że już nie będziemy ich przytaczać, są one w opinii, nie ma co do nich wątpliwości.</u>
<u xml:id="u-40.5" who="#JaninaSagatowska">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (6)</u>
<u xml:id="u-40.6" who="#JaninaSagatowska">Jednogłośnie za. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-40.7" who="#JaninaSagatowska">Wypada mi teraz wyznaczyć sprawozdawcę naszej komisji. Muszę powiedzieć, że pani senator Zając zgodziła się przyjąć ten zaszczytny obowiązek. Tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-41">
<u xml:id="u-41.0" who="#AlicjaZając">Tak, z przyjemnością będę sprawozdawcą.</u>
</div>
<div xml:id="div-42">
<u xml:id="u-42.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-42.1" who="#JaninaSagatowska">Sprawozdawcą tej ustawy na posiedzeniu plenarnym będzie pani senator Alicja Zając.</u>
<u xml:id="u-42.2" who="#JaninaSagatowska">Zamykam debatę w punkcie pierwszym naszego obecnego posiedzenia.</u>
<u xml:id="u-42.3" who="#JaninaSagatowska">Przystępujemy od razu – bo wiem, że chyba o godzinie 15.00 ta sala ma być zajęta, nie jestem pewna, ale tak mi się wydaje – do…</u>
<u xml:id="u-42.4" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-42.5" who="#JaninaSagatowska">A właśnie, bardzo dziękuję wszystkim obecnym, którzy byli tu w związku z tym punktem. Bardzo dziękuję. Zawsze zapraszam do Senatu. Dziękuję wszystkim przedstawicielom Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-42.6" who="#JaninaSagatowska">Sekundę poczekamy na wymianę gości na tych do drugiego punktu.</u>
<u xml:id="u-42.7" who="#komentarz">(Rozmowy na sali)</u>
<u xml:id="u-42.8" who="#JaninaSagatowska">Już?</u>
<u xml:id="u-42.9" who="#JaninaSagatowska">To przystępujemy do rozpatrzenia ustawy o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów – druk senacki nr 208, druki sejmowe nr 326, 800 i 833.</u>
<u xml:id="u-42.10" who="#JaninaSagatowska">I jak zawsze w takich sprawach prosimy panią minister Gajewską o przedstawienie nam przedmiotowej ustawy, zmian w ustawie.</u>
<u xml:id="u-42.11" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, Pani Minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-43">
<u xml:id="u-43.0" who="#AleksandraGajewska">Dziękuję bardzo, Pani Przewodnicząca.</u>
<u xml:id="u-43.1" who="#AleksandraGajewska">Wysoka Komisjo!</u>
<u xml:id="u-43.2" who="#AleksandraGajewska">Będziemy zajmować się uchwaloną przez Sejm w dniu 21 listopada br. ustawą o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Chciałabym rozpocząć od określenia, jaki jest zakres działalności Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, jeżeli chodzi o kwestie alimentacyjne. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zajmuje się wsparciem rodzin, które miały zasądzone w postępowaniu sądowym alimenty, jednak egzekucja tych alimentów była nieskuteczna i w wyniku postępowania została podjęta decyzja, że taka osoba jest uprawniona do otrzymywania świadczeń z tzw. funduszu alimentacyjnego. To jest ten obszar, który nadzoruje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Wszelkimi kwestiami związanymi z samą egzekucją alimentów, wszelkimi kwestiami związanymi z przewlekłością procesów, nadzorem sądów rodzinnych czy samym problemem alienacji rodzicielskiej zajmuje się Ministerstwo Sprawiedliwości. Oczywiście my, wypracowując ten projekt, byliśmy w pełnej komunikacji i ten projekt powstawał w ramach partnerstwa. To jest taki pierwszy krok, który wspólnie stawiamy, rozwiązania, które w odpowiedzi na te wyzwania chcemy wspólnie przedstawić, a jeśli chodzi o całą resztę rozwiązań związanych z poprawą wyników egzekucji alimentów, to wiodącą rolę będzie odgrywało Ministerstwo Sprawiedliwości.</u>
<u xml:id="u-43.3" who="#AleksandraGajewska">To, co jest najważniejsze w ustawie, która jest dzisiaj omawiana, to to, że ona ma na celu dostosowanie maksymalnej wysokości świadczenia z funduszu alimentacyjnego do potrzeb uprawnionych do alimentów. Jesteśmy przekonani, że obowiązkiem państwa jest wsparcie rodzin, obywateli, w tym ochrona zwłaszcza tych osób, które są niezdolne do samodzielnego utrzymania, a to są przede wszystkim dzieci. Musimy im zapewnić odpowiednie wsparcie. Dostarczenie środków utrzymania osobom, które nie są w stanie samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb, powinno być, tak jak powiedziałam, w pierwszej kolejności obowiązkiem rodziny. Gdy tego nie ma, dochodzi do nieskutecznej egzekucji sądowej, to widzimy możliwość wsparcia wynikającą z konstytucyjnej zasady pomocniczości, która na państwo nakłada obowiązek wspierania tych osób, jeżeli nie ma tego wspierania w kręgu zobowiązanych do alimentacji wobec nich.</u>
<u xml:id="u-43.4" who="#AleksandraGajewska">Chcę zwrócić państwa uwagę na to, że przepisy dotyczące w ogóle pomocy osobom uprawnionym do alimentów są z 2007 r. i od tego czasu kwota, wysokość świadczenia nie była w żaden sposób zmieniana. Z tego względu na podstawie przepisów właśnie ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów przyznawane jest określone wsparcie materialne w postaci świadczeń z funduszu alimentacyjnego niektórym osobom. Tu mówimy o dzieciach uprawnionych do alimentów, których nie otrzymują właśnie ze względu na brak skuteczności egzekucji prowadzonej przez organy egzekucyjne, komorników sądowych. Takiej osobie uprawnionej, dziecku uprawnionemu do alimentów od rodzica świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują do ukończenia osiemnastego roku życia albo, w przypadku, gdy uczy się w szkole lub szkole wyższej, do ukończenia dwudziestego piątego roku życia. Jeżeli dziecko posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, to alimenty są przyznawane bezterminowo.</u>
<u xml:id="u-43.5" who="#AleksandraGajewska">Jednym z podstawowych warunków przyznania prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest spełnianie kryterium dochodowego. To kryterium było waloryzowane w zeszłym roku i wynosi 1 tysiąc 209 zł netto na osobę w rodzinie, ale obowiązuje też zasada „złotówka za złotówkę” polegająca na tym, że przekroczenie wspomnianego kryterium nie skutkuje brakiem prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, lecz jego pomniejszeniem o kwotę przekroczenia. Aktualnie świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednakże nie były one wyższe niż 500 zł miesięcznie. I to jest ta kwota, którą wskazałam na samym początku. Od 2007 r. kwota 500 zł, ta wysokość świadczenia nie została zmieniona pomimo tego, że warunki funkcjonowania, koszty życia, jak wiadomo, wzrastały. Ta maksymalna wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego obowiązuje od momentu, kiedy te przepisy przyjęliśmy 16 lat temu, bo… bo… Przepraszam, ale się zgubiłam… Przepraszam, w 2007 r. ustawa została przyjęta, a w 2008 r. ta ustawa weszła w życie. W 2023 r. – chciałabym przedstawić państwu te dane – świadczenia z funduszu alimentacyjnego przeciętnie pobierało nieco ponad 170 tysięcy osób uprawnionych, a przeciętna kwota świadczenia wynosiła 426 zł 60 gr miesięcznie. Wydatki budżetu państwa na ten cel w całym 2023 r. wynosiły ponad 870 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-43.6" who="#AleksandraGajewska">Prezentowana ustawa o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów przewiduje podwyższenie maksymalnej wysokości świadczeń z funduszu alimentacyjnego o 100%, czyli o 500 zł miesięcznie, a więc do kwoty 1 tysiąca zł miesięcznie. Ta nowa maksymalna wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego będzie obowiązywała od 1 października. Tak więc my w tej chwili procedujemy te rozwiązania, a to świadczenie będziemy wypłacać wstecznie, bo będzie ono obowiązywało od października 2024 r., gdyż to jest początek trwającego już okresu świadczeniowego. Z tego względu ustawa zawiera regulacje, które obligują właściwe organy gminne do zmiany z urzędu wydawanych decyzji w zakresie świadczeń z funduszu alimentacyjnego i odpowiedniego ich podwyższenia z mocą wsteczną, a także wyrównania za ten okres, bez konieczności podejmowania jakichkolwiek działań lub składania jakichkolwiek wniosków przez osoby, które otrzymują świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Było dla nas niezwykle ważne, by państwa zapewnić właśnie o tym, że wszystkie osoby, które korzystają z tego świadczenia, nie będą musiały wykonywać dodatkowych czynności związanych z wnioskowaniem. To wszystko będzie działo się z urzędu i te świadczenia będą wypłacane wstecz z wyrównaniem.</u>
<u xml:id="u-43.7" who="#AleksandraGajewska">Jakie są skutki finansowe? Bo to na pewno będzie państwa interesowało. W pierwszym roku obowiązywania ustawy wydatki związane z podwyższeniem maksymalnej kwoty świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z kosztami obsługi będą wynosiły 21 milionów zł. Zostaną one pokryte z budżetu państwa w ramach środków na świadczenia rodzinne w budżetach wojewodów i rezerwie celowej, to jest poz. 34. Mówimy o obecnym roku, w którym wypłacamy te środki z wyrównaniem. Koszt podwyższenia świadczenia w pierwszym pełnym roku obowiązywania tego rozwiązania, czyli w przyszłym roku, 2025 r., oszacowano na kwotę 80 milionów 700 tysięcy zł. Kwota ta mieści się w zaplanowanym budżecie przeznaczonym na realizację świadczeń rodzinnych, fundusz alimentacyjny, jednorazowe świadczenie w wysokości 4 tysięcy zł. Podwyższenie świadczenia z funduszu alimentacyjnego będzie dotyczyć blisko 40 tysięcy osób uprawnionych do tego świadczenia. Proponowane rozwiązanie nie zakłada wzrostu kwoty kryterium dochodowego. Kryterium, zgodnie z ustawą – to określa art. 9 ust. 2c – podlega waloryzacji co 3 lata.</u>
<u xml:id="u-43.8" who="#AleksandraGajewska">Proponowana zmiana wysokości świadczeń była przedstawiana przez Koalicję Obywatelską w trakcie kampanii wyborczej. Podnosiliśmy wtedy, że od 16 lat temat funduszu alimentacyjnego nie był podejmowany, tak samo jak temat wysokości wypłat z tego funduszu, i że zmiana jest zgodna z oczekiwaniami wyrażanymi przez rodziny z dziećmi, w tym osoby samodzielnie wychowujące dzieci, które są w trudnej sytuacji finansowej w związku z nieskuteczną egzekucją zasądzonych środków od drugiego rodzica.</u>
<u xml:id="u-43.9" who="#AleksandraGajewska">Chciałabym też podkreślić, że rolą funduszu jest właśnie wspieranie przede wszystkim tych osób, które znajdują się w bardzo trudnej sytuacji finansowej. A jeśli chodzi o skuteczność ściągalności alimentów, to tu widzimy przestrzeń do działalności w tym zakresie i prowadzimy regularne prace z przedstawicielami Ministerstwa Sprawiedliwości, Ministerstwa Finansów, tak aby ten proceder, który ma miejsce, a o którym wiemy, unikania płatności alimentów, był możliwie jak najrzadszy i żeby organy miały możliwości, by skutecznie przeciwdziałać takim zjawiskom. Według informacji, które przedstawiała nam na spotkaniu pani ministra Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, jest to jedno z 4 najczęściej popełnionych przestępstw, czyli niewywiązywanie się z obowiązku alimentacyjnego. Dlatego widzimy tu bardzo duże wyzwanie. I my, jako Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, stawiamy ten pierwszy, niezwykle ważny krok, by podnieść wysokość maksymalnej wypłaty świadczenia, jednak jesteśmy partnerami w tym dalszym procesie, który będzie prowadziło Ministerstwo Sprawiedliwości.</u>
</div>
<div xml:id="div-44">
<u xml:id="u-44.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-44.1" who="#JaninaSagatowska">Prosimy pana mecenasa o przedstawienie opinii prawnej na temat ustawy.</u>
</div>
<div xml:id="div-45">
<u xml:id="u-45.0" who="#ŁukaszMakarski">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-45.1" who="#ŁukaszMakarski">Pani Przewodnicząca! Wysoka Komisjo! Szanowna Pani Minister! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-45.2" who="#ŁukaszMakarski">Biuro Legislacyjne w swojej opinii odniosło się jedynie do art. 2 opiniowanej ustawy, który posługuje się wyrazem „okres” odnoszącym się do okresu przyznawania świadczenia alimentacyjnego. Zgodnie z art. 2 pkt 8 ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów okres, na jaki ustala się prawo do świadczenia z funduszu alimentacyjnego, jest „okresem świadczeniowym”. Takim pojęciem ustawa posłużyła się w przepisie przejściowym, w art. 3 i 4, a w art. 2 użyto właśnie zwrotu „okres”. Zachodzi zatem konieczność posługiwania się pojęciem „okres świadczeniowy” konsekwentnie w całej ustawie w celu wyeliminowania ewentualnych wątpliwości przy interpretacji tego przepisu. W związku z tym Biuro Legislacyjne zaproponowało poprawkę, która jest w opinii. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-46">
<u xml:id="u-46.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-46.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo o odniesienie się do proponowanej poprawki. Bo pani z nią się zapoznała, tak? Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-47">
<u xml:id="u-47.0" who="#AleksandraGajewska">Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-47.1" who="#AleksandraGajewska">Tak, oczywiście zapoznaliśmy się z nią i skonsultowaliśmy się z naszą legislatorką. W art. 2 celowo posłużono się sformułowaniem „okres”, a nie „okres świadczeniowy”, ponieważ regulacja ma odnosić się do każdego zdarzenia dotyczącego prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego, które przypadło przed dniem 30 września 2024 r. Użyto sformułowania zdefiniowanego tak, jak wynika to po prostu z języka polskiego, a nie słownika ustawy. Przyjęcie zaproponowanej przez Biuro Legislacyjne poprawki oznaczałoby, w naszym rozumieniu, że przepisy dotychczasowe miałyby zastosowanie tylko do okresu świadczeniowego rozpoczynającego się od 1 października 2023 r. i kończącego się 30 września 2024 r. Tymczasem naszą intencją było, aby przepisy dotychczasowe odniosły się do zdarzeń występujących we wszystkich latach ubiegłych.</u>
</div>
<div xml:id="div-48">
<u xml:id="u-48.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-48.1" who="#JaninaSagatowska">Czyli pani, Pani Minister, uważa, że nie ma konieczności wprowadzenia takiej poprawki, a w każdym razie ustawa nie ucierpi na jej niewprowadzeniu pod względem poprawności, czystości i zwartości zmian?</u>
</div>
<div xml:id="div-49">
<u xml:id="u-49.0" who="#AleksandraGajewska">Zawsze pochylamy się nad wszelkimi uwagami, które kierują państwo do nas, które przedstawia Biuro Legislacyjne. Konsultowaliśmy to z naszym Departamentem Prawnym – jest ze mną pani legislatorka – i uważamy, że ta uwaga jest niezasadna, bo celowo użyto tego sformułowania „okres”, a nie „okres świadczeniowy”, by nie ograniczyć katalogu zdarzeń, do którego odnosimy się w ustawie.</u>
</div>
<div xml:id="div-50">
<u xml:id="u-50.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-50.1" who="#JaninaSagatowska">Najpierw pani senator…</u>
<u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Ja bym chciała…)</u>
<u xml:id="u-50.3" who="#JaninaSagatowska">Tak, ale wcześniej pani Kaliszuk. Najpierw ona, a pani senator będzie jako druga.</u>
<u xml:id="u-50.4" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-51">
<u xml:id="u-51.0" who="#EwaMonikaKaliszuk">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-51.1" who="#EwaMonikaKaliszuk">Pani Minister, bardzo serdecznie dziękujemy za te zmiany, za tę ustawę. Rzeczywiście jest ona bardzo potrzebna. Jak najbardziej należą się wyrazy wdzięczności dla państwa za przygotowanie tej zmiany.</u>
<u xml:id="u-51.2" who="#EwaMonikaKaliszuk">Ja mam pytanie, bo chciałabym coś uściślić. Pani minister powiedziała, że ta kwota, jeśli chodzi o kryterium dochodowe, była waloryzowana w roku ubiegłym, rozumiem, że to był rok 2023. Skoro jest to robione co 3 lata, to waloryzacja wypadnie w 2026 r., tak?</u>
</div>
<div xml:id="div-52">
<u xml:id="u-52.0" who="#AleksandraGajewska">Tak.</u>
<u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Senator Ewa Monika Kaliszuk: Dobrze. Chodzi o to, że gdyby ktoś o to pytał, to żebyśmy mieli to uściślone. To ja dziękuję bardzo.)</u>
</div>
<div xml:id="div-53">
<u xml:id="u-53.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-53.1" who="#JaninaSagatowska">Pani senator Kochan. Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-54">
<u xml:id="u-54.0" who="#MagdalenaKochan">Myślę, że dotykamy bardzo, ale to bardzo poważnego problemu, jaki mamy w Polsce. To jest problem, który dotyczy braku wywiązywania się rodziców z obowiązku utrzymania swoich dzieci i łożenia na nie. Z przykrością stwierdzam, że najczęściej chodzi o ojców, że osobami, które wychowują bez alimentów swoje dzieci czy wspólne dzieci, są kobiety.</u>
<u xml:id="u-54.1" who="#MagdalenaKochan">Drugi problem jest taki, że nie ścigamy tego w sposób skuteczny. Co więcej – i tutaj upatruję ogromną rolę ministerstwa reprezentowanego przez panią minister Gajewską – chodzi o uświadamianie i brak przyzwolenia społecznego na niepłacenie alimentów. Obowiązek utrzymania własnych dzieci jest obowiązkiem – kropka. Fundusz alimentacyjny, który jest w Polsce, a którego zadłużenie… Bo to nie jest fundusz na wieki wieków, tylko to jest fundusz, którym państwo wspiera, a właściwie z którego płaci za niewywiązujących się ze swoich obowiązków rodziców dziecka. Ten fundusz jest dzisiaj zadłużony u dłużników na kilkanaście… Pani Minister, ile…</u>
<u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-54.3" who="#MagdalenaKochan">Ponad 13 miliardów…</u>
<u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Aleksandra Gajewska: Na dzień 30 czerwca 2024 r., jeśli mogą uzupełnić, to było 13 miliardów 900 milionów zł.)</u>
<u xml:id="u-54.5" who="#MagdalenaKochan">13 miliardów zł…</u>
<u xml:id="u-54.6" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Prawie 14 miliardów zł.)</u>
<u xml:id="u-54.7" who="#MagdalenaKochan">Prawie 14 miliardów zł nie wypłacono dzieciom. To znaczy, że część naszego społeczeństwa uważa, że inni członkowie naszego społeczeństwa powinni utrzymywać ich dzieci. Fundusz alimentacyjny rzeczywiście jest… Po prostu musimy pracować nad tym, żeby niepłacenie alimentów było absolutnie nieakceptowalne społecznie. Poczyniono wiele kroków, żeby skutecznie ściągać alimenty z niewywiązujących się z tego obowiązku rodziców. Jednak moim zdaniem ten krok, za który rzeczywiście dziękuję, bo to poprawia sytuację najsłabszych rodzin, jest zdecydowanie niewystarczający. I mówię to wprost. Bo warunki otrzymania pomocy od państwa z funduszu alimentacyjnego to, po pierwsze, przestępstwo, które popełnia drugi rodzic, a po drugie, niskie dochody. Kryterium dochodowe dzisiaj, Pani Minister, to kryterium dochodowe, którego przekroczenie wyklucza możliwość korzystania z funduszu alimentacyjnego… Jakie jest to kryterium dzisiaj? Rozumiane dosłownie…</u>
<u xml:id="u-54.8" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Pani Minister, proszę bardzo.)</u>
<u xml:id="u-54.9" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Aleksandra Gajewska: Szanowna Pani Przewodnicząca, ja oczywiście zgadzam się z tym, co pani powiedziała…)</u>
<u xml:id="u-54.10" who="#MagdalenaKochan">Pani Minister, ja nie skończyłem. Chciałabym widzieć, ile dokładnie wynosi dzisiaj to kryterium dochodowe, i zapytać, czy my to kryterium dochodowe powiązaliśmy z najniższą pensją krajową.</u>
</div>
<div xml:id="div-55">
<u xml:id="u-55.0" who="#AleksandraGajewska">Szanowna Pani Przewodnicząca, kryterium wynosi 1 tysiąc 209 zł netto na osobę w rodzinie.</u>
<u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Dziękuję bardzo.)</u>
<u xml:id="u-55.2" who="#AleksandraGajewska">Tutaj obowiązuje zasada…</u>
</div>
<div xml:id="div-56">
<u xml:id="u-56.0" who="#MagdalenaKochan">Pamiętam, „złotówka za złotówkę”.</u>
<u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Aleksandra Gajewska: Tak, dokładnie tak.)</u>
<u xml:id="u-56.2" who="#MagdalenaKochan">Pani Minister, czyli mama pracująca za najniższą krajową, która dzisiaj wynosi 5 tysięcy 200 zł… Dobrze pamiętam?</u>
<u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Tak.)</u>
<u xml:id="u-56.4" who="#MagdalenaKochan">…5 tysięcy 200 zł, i mająca jedno dziecko, nie będzie korzystała z funduszu alimentacyjnego, bo jak się podzieli 5 tysięcy 200 zł na 2 osoby, to wyjdzie 2,5 tysiąca zł z groszami, 2 tysiące 600 zł. Mama, które ma dwoje dzieci i pracuje za najniższą krajową nie będzie, bo przypominam, że te dochody liczy się od pensji brutto, brutto, nie netto, podlegała temu wsparciu. I dlatego moja prośba… Ja rozumiem, że przejęliśmy finanse państwa, jakie przejęliśmy, ale uważam, że z tej komisji senackiej powinien mieć bardzo jasny przekaz: kryteria, które uprawniają do korzystania z pomocy społecznej, muszą być wiązane z najniższą pensją krajową. Oczywiście, że to poszerzy krąg korzystających. Ale skoro podjęliśmy się tego rodzaju opieki nad najsłabszą częścią społeczeństwa, to naprawdę powinniśmy się z tego wywiązywać. No, nie wszystko od razu, ale stopniowo powinniśmy do tego dochodzić i wiązać kryteria dochodowe z najniższą pensją krajową. Inaczej to wsparcie będzie iluzoryczne. Dobrze, że ono jest, ale jak pokazałam państwu bardzo jednoznacznie, mama z dwójką dzieci, zarabiająca najniższą krajową, nie skorzysta z tego wsparcia. Ona skorzysta z czego innego, z tych 800 zł na dziecko, które nie są już 500… z różnego… Ale pensja przekracza wszystkie formy… Myślę, że m.in. stąd bierze się coraz większy udział ubóstwa i liczba osób, które żyją w niedobrych warunkach ekonomicznych. Bo my podnosiliśmy najniższą pensję do nie wiadomo jakich rozmiarów – które uwierają, naprawdę uwierają wielu pracodawców – a jednocześnie kryteria, które uprawniają do korzystania z pomocy społecznej, nie są dostosowane do tego kryterium pensji. I przez to wypadają nam osoby, które wsparcia powinny doczekać. Dlatego… Nie składam żadnego wniosku, ale zwracam na to uwagę ministerstwa, bo to jest bardzo poważny problem: ściąganie… Rozumiem, że rozwiązanie tego problemu to nie jest rola ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, ale w jednym rządzie państwo jesteście i coś z tym musimy zrobić. Jeśli Ministerstwo Sprawiedliwości samo czegoś nie robi w celu poprawy ściągalności tych alimentów, to naciski ministerstwa, które odpowiada za rodzinę, są tu po prostu konieczne. I bardzo o to proszę. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-57">
<u xml:id="u-57.0" who="#JaninaSagatowska">Czy pani minister chciałaby…</u>
<u xml:id="u-57.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, Pani Minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-58">
<u xml:id="u-58.0" who="#AleksandraGajewska">Tak. Bardzo serdecznie dziękuję. Ja celowo, przedstawiając państwu ten projekt, mówiłam o kilku niezwykle ważnych elementach. Po pierwsze, mówiliśmy o tym, że ta zmiana dotyczy wyłącznie maksymalnej kwoty, maksymalnej wysokości świadczenia i dwukrotnego podwyższenia tej kwoty. Po drugie, mówiliśmy również o tym, że dzisiaj fundusz alimentacyjny spełnia niezwykle ważną rolę wsparcia dla tych najbardziej potrzebujących, którzy mają najtrudniejszą sytuację finansową. Wynagrodzenie minimalne to jest w tym roku 4 tysiące 300 zł brutto. I tutaj, tak jak wspominałam wcześniej, przy kryterium dochodowym 1 tysiąc 209 zł, które było waloryzowane w zeszłym roku, obowiązuje zasada „złotówkę za złotówkę”.</u>
<u xml:id="u-58.1" who="#AleksandraGajewska">To, co jest z naszego punktu widzenia bardzo ważne, i ja chciałabym to jakby ponownie przytoczyć i podkreślić – przy czym ta kwestia pojawia się też w państwa wypowiedziach – to jest to, że my przede wszystkim współpracujemy z Ministerstwem Sprawiedliwości. Wspólnie pracujemy, pomimo że każdy z nas ma inny zakres nadzoru, nad tym wyzwaniem, jeżeli chodzi zarówno o odpowiedzialność rodzicielską, jak i o egzekucję alimentów, sprawność organów państwowych, które mają do tego doprowadzać, tak by właśnie nie mówić, że tam to oni, tu to my, a tu ktoś inny itd. Tu jest tak, że – powiem kolokwialnie – wszystkie ręce na pokład, bo zdajemy sobie sprawę z wagi problemu, a dane niezwykle mocno nam to obrazują: czwarte najczęściej popełniane czy też jedno z 4 rodzajów najczęściej popełnianych przestępstw w Polsce to jest brak płacenia alimentów przez rodziców, którzy są do tego zobowiązani decyzją sądu, a więc gdy zostały, jak rozumiem, przedstawione wszystkie dokumenty dowodowe, które wyznaczyły konkretną kwotę, jaka ma być płacona. A więc zgadzam się absolutnie, że tu jest przestrzeń do działania. Jak powiedziałam, to, co robimy w tej chwili, to jest pierwszy krok. Dlaczego? Także dlatego, że, jak na pewno państwo wiedzą, my samej waloryzacji, świadczeniom i temu mechanizmowi, procesowi się przyglądamy. W ministerstwie powstał zespół, który zajmuje się akurat pomocą społeczną, i jego członkowie, osoby zajmujące się tymi wyzwaniami na co dzień, przyglądają się temu, oceniają te nasze mechanizmy. I okazuje się, że, mówiąc wprost, te osoby, które korzystają dzisiaj z funduszu alimentacyjnego przy obecnym kryterium dochodowym, to są te same osoby, które korzystają z pomocy społecznej.</u>
<u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: No tak.)</u>
<u xml:id="u-58.3" who="#AleksandraGajewska">Dlatego bardzo cenne są dla nas wyniki prac tego zespołu.</u>
<u xml:id="u-58.4" who="#AleksandraGajewska">Decyzją pani ministry Dziemianowicz-Bąk rozpoczęliśmy pracę, której celem jest nowelizacja ustawy, w niej będziemy mówili o corocznym procesie waloryzacji tych świadczeń, tak żeby odnosić się do rzeczywistych warunków, w jakich funkcjonują polskie rodziny, a nie by odnosić się do tego co 3 lata z danymi…</u>
<u xml:id="u-58.5" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Tak.)</u>
<u xml:id="u-58.6" who="#AleksandraGajewska">Państwo znają ten problem. …Z danymi za poprzedni rok, kiedy już mówimy o kolejnych zmianach w następnym roku.</u>
<u xml:id="u-58.7" who="#AleksandraGajewska">A więc na ten moment funkcjonuje ten stały mechanizm, wzrosty kwoty kryterium dochodowego – to też jest bardzo ważne i tu chciałabym podkreślić, że po raz pierwszy doszło do waloryzacji tego kryterium. I tak jak tu państwu deklarowaliśmy razem z naszym zespołem, to było zobowiązanie, które uważaliśmy za to minimum, za coś koniecznego do wprowadzenia. Ale trwają dalsze prace nad rozwiązaniami w tym zakresie. My jako Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w zakresie funduszu alimentacyjnego i wsparcia tych osób, które są zmuszone, powiedzmy to wprost, z niego skorzystać… Ale też niezwykle ważne jest działanie Ministerstwa Sprawiedliwości w tym zakresie. Bo, tak jak zostało to już tutaj powiedziane, zadłużenie w ramach tego funduszu rośnie, to jest zadłużenie z 16 lat jego funkcjonowania. I tak naprawdę im wyższa będzie skuteczność egzekucji tych alimentów, po prostu płacenia alimentów na dzieci, tym mniejszy będzie udział tych osób korzystających z funduszu alimentacyjnego, ale też będą nam się otwierały kolejne przestrzenie do proponowania zmian, kiedy te następne kroki będą po prostu stawiane.</u>
<u xml:id="u-58.8" who="#AleksandraGajewska">Tak więc rozumiejąc te wszystkie uwagi, które państwo do nas kierujecie – a one padały również w Sejmie i my oczywiście przychylamy się do ich uzasadnienia – prosimy jednak o zaufanie i wyrozumiałość w tym procesie. To musi współgrać pomiędzy przedstawicielami ministerstw tak, byśmy od strony zarówno finansowej, budżetowej państwa, jak i proceduralnej mogli te działania przeprowadzić i by już od 1 października wesprzeć te właśnie najbardziej potrzebujące osoby.</u>
<u xml:id="u-58.9" who="#AleksandraGajewska">Tak jak państwo słyszeli, przeciętna wysokość świadczenia z funduszu to jest 426 zł. Czyli diametralnie zmienimy sytuację tych osób, bo niedługo będą mogły otrzymywać maksymalnie do 1 tysiąca zł. Wydaje nam się to słusznym kierunkiem działań i będziemy bardzo wdzięczni za państwa poparcie w tym zakresie.</u>
<u xml:id="u-58.10" who="#AleksandraGajewska">Urzędy wojewódzkie są gotowe do tego, by przeprowadzić tę procedurę. Wiemy dzięki kontaktom, że również że osoby – te blisko 40 tysięcy osób, które będą beneficjentami tych zmian – również na to czekają, mając nadzieję, że jeszcze w tym roku, przed świętami, przed Nowym Rokiem, przed zakończeniem tego roku, uda im się z tych środków w podwyższonej wysokości skorzystać. Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-59">
<u xml:id="u-59.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję, bardzo.</u>
<u xml:id="u-59.1" who="#JaninaSagatowska">Pani przewodnicząca Piotrowska.</u>
</div>
<div xml:id="div-60">
<u xml:id="u-60.0" who="#JolantaPiotrowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-60.1" who="#JolantaPiotrowska">Pani Minister, ja tylko chciałabym podziękować za podjęcie tego tematu. On od 16 lat był niepodejmowany, tak jak pani zauważyła.</u>
<u xml:id="u-60.2" who="#JolantaPiotrowska">Mam też 2 pytania techniczne. Ta kwota 1 tysiąca 209 zł jako kryterium dochodowe to jest kwota netto, jak rozumiem, a nie brutto. Czyli to jeszcze się zmieni w przeliczeniu np. na…</u>
<u xml:id="u-60.3" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Odliczone od dochodów brutto.)</u>
<u xml:id="u-60.4" who="#JolantaPiotrowska">Od dochodów brutto.</u>
<u xml:id="u-60.5" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Od dochodów brutto, a to – netto…)</u>
<u xml:id="u-60.6" who="#JolantaPiotrowska">No tak, ale nie można porównywać kwoty…</u>
<u xml:id="u-60.7" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Czyli dochody są brutto, a kryterium dochodowe – netto.)</u>
<u xml:id="u-60.8" who="#komentarz">(Przewodnicząca Janina Sagatowska: Pani minister odpowie.)</u>
<u xml:id="u-60.9" who="#JolantaPiotrowska">Dobrze, to… O, ja właśnie prosiłbym o wyjaśnienie.</u>
<u xml:id="u-60.10" who="#JolantaPiotrowska">A druga kwota to jest… Pani minister podała, że mamy dzisiaj tych pobierających 500 zł… Czy: do 500 zł?</u>
<u xml:id="u-60.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-60.12" who="#JolantaPiotrowska">Ja zapisałam sobie: 170 tysięcy uprawnionych. Ale nie wiem, czy dobrze zapisałam, dlatego chciałabym to uściślić. Dzisiaj to jest kwota 870 milionów zł. Po wejściu w życie ustawy, jak rozumiem, ta kwota ma być podwojona. Jak będzie wyglądała sprawa wysokości tej kwoty?</u>
</div>
<div xml:id="div-61">
<u xml:id="u-61.0" who="#JaninaSagatowska">Już? Dziękuję.</u>
<u xml:id="u-61.1" who="#JaninaSagatowska">Proszę, Pani Minister.</u>
</div>
<div xml:id="div-62">
<u xml:id="u-62.0" who="#AleksandraGajewska">Pani Przewodnicząca, dziękuję za te ważne pytania.</u>
<u xml:id="u-62.1" who="#AleksandraGajewska">Zacznę od tego pierwszego. Tak, dochody nasze liczą się w… tu mówimy o kwotach brutto. Z kolei próg, kryterium dochodowe jest określone w kwocie netto, co jest korzystniejsze, jeżeli chodzi o wysokość progu.</u>
<u xml:id="u-62.2" who="#AleksandraGajewska">Bardzo dobrze pani odnotowała te wszystkie liczby, dane związane z liczbą osób, które korzystają z funduszu alimentacyjnego.</u>
<u xml:id="u-62.3" who="#AleksandraGajewska">A co do samych wydatków, to one są kroczące, bo są pewne orzeczenia… To jest kwestia postępowań w tym zakresie. Tak jak wspominałam, w pierwszym roku obowiązywania tej ustawy, czyli w tym roku – z uwzględnieniem wypłacania wstecz, z uwzględnieniem należnego świadczenia za okres rozliczeniowy od 1 października – koszt podwyższenia tej maksymalnej kwoty świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z kosztami obsługi wyniesie 21 milionów zł. Będzie to, tak jak państwu mówiłam, pokryte z budżetu państwa – to jest w ramach środków na świadczenia rodzinne w budżetach wojewodów, jest to nasza poz. 34 w rezerwie celowej. A jeżeli chodzi o przyszły rok, to mamy tu już 80 milionów 700 tysięcy, ale, tak jak słusznie panie tutaj obserwują, ta kwota będzie wzrastała. I jest to projektowane krocząco, ponieważ muszą jeszcze zapaść w tym zakresie orzeczenia, które będą podstawą do tego, by z tego funduszu można było korzystać.</u>
</div>
<div xml:id="div-63">
<u xml:id="u-63.0" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-63.1" who="#JaninaSagatowska">Czy są jeszcze pytania? Nie widzę zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-63.2" who="#JaninaSagatowska">Mam zapytanie do państwa senatorów: czy ktoś z państwa senatorów jest gotowy przejąć poprawkę? Bo została zaproponowana poprawka w opinii prawnej. Czy ktoś z państwa senatorów chciałby przejąć tę poprawkę? Nie ma zgłoszeń.</u>
<u xml:id="u-63.3" who="#JaninaSagatowska">To znaczy, że nie głosujemy…</u>
<u xml:id="u-63.4" who="#komentarz">(Senator Alicja Zając: Przyjęcie bez poprawek.)</u>
<u xml:id="u-63.5" who="#JaninaSagatowska">Tak, czyli jest wniosek – taki wniosek ma też pani minister, prawda? – o przyjęcie ustawy bez poprawek. A więc podtrzymujemy go.</u>
<u xml:id="u-63.6" who="#JaninaSagatowska">Proszę bardzo, kto jest za przyjęciem ustawy bez poprawek? (5.)</u>
<u xml:id="u-63.7" who="#JaninaSagatowska">Jednogłośnie ustawa została przyjęta.</u>
<u xml:id="u-63.8" who="#JaninaSagatowska">Na sprawozdawcę wyznaczam, bo podjęła się – dziękujemy za podjęcie tego obowiązku, dziękuję, Pani Senator – pani senator Kaliszuk. Proszę bardzo… Podejmie się pani, tak?</u>
<u xml:id="u-63.9" who="#komentarz">(Senator Ewa Monika Kaliszuk: Tak, tak.)</u>
<u xml:id="u-63.10" who="#JaninaSagatowska">Dziękujemy bardzo.</u>
<u xml:id="u-63.11" who="#JaninaSagatowska">Zamykam posiedzenie.</u>
<u xml:id="u-63.12" who="#JaninaSagatowska">Dziękuję pani minister, towarzyszącym osobom. Zawsze zapraszamy.</u>
<u xml:id="u-63.13" who="#JaninaSagatowska">Zamykam ten punkt i spotykamy się… I pani poseł bardzo dziękuję, że nas często odwiedza i żyje tymi sprawami. Tak, dziękujemy bardzo.</u>
<u xml:id="u-63.14" who="#JaninaSagatowska">Spotykamy się o godzinie 17.00 właśnie w tej sali.</u>
<u xml:id="u-63.15" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 15 minut 13)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>