text_structure.xml 50 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Komisji Ustawodawczej Krzysztof Kwiatkowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Prosimy państwa o zajmowanie miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Witamy państwa bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Otwieram wspólne posiedzenie Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej w imieniu pana przewodniczącego Zygmunta Frankiewicza, Komisji Praw Człowieka i Praworządności w imieniu pana przewodniczącego Marcina Karpińskiego oraz Komisji Ustawodawczej. Ja także witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">W porządku obrad dzisiejszego posiedzenia znajduje się punkt: rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy, zawartej w druku senackim nr 106.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy ktoś z pań lub panów senatorów zgłasza zastrzeżenia do porządku obrad? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zgodnie z wymogami regulaminowymi pytam, czy w dzisiejszym posiedzeniu komisji uczestniczą osoby prowadzące zawodową działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa. Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">Projekt ustawy został wniesiony przez grupę posłów. Zawarty jest on w druku senackim nr 106, a dotyczy wprowadzenia możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców. Do reprezentowania wnioskodawców w pracach nad projektem ustawy upoważniony został pan poseł Mariusz Witczak, który występuje także w roli posła sprawozdawcy Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#KrzysztofKwiatkowski">Proszę pana posła o przedstawienie członkom komisji ustawy uchwalonej przez Sejm. Dziękuję też za to, że udało się pana tu wyciągnąć mimo innych obowiązków poselskich, dlatego jeżeli będą państwo mieli jakieś pytania do pana, to proszę je od razu kierować. Doceniamy, że mimo równoległych prac w Sejmie pan poseł stawił się na posiedzeniu połączonych komisji senackich.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę. Zaraz, gdzie pan poseł siedzi?</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Witczak: Tutaj.)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#KrzysztofKwiatkowski">O, tutaj. Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#KrzysztofKwiatkowski">Oddajemy panu posłowi głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję, Panie Przewodniczący, Panie Senatorze.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MariuszWitczak">Bardzo serdecznie witam państwa, witam Wysoką Komisję Wysokiego Senatu. Z przyjemnością wracam do tego miejsca, które jest mi dobrze znane.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MariuszWitczak">Szanowna Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MariuszWitczak">Dziękuję za to, że państwo zajęliście się tym bardzo ważnym projektem w tak szybkim tempie. Projekt jest niezwykle ważny i pożądany społecznie, bowiem w kategoriach alternatywnych przywraca możliwość powszechnego głosowania korespondencyjnego. Od razu chcę powiedzieć, że głosowanie korespondencyjne traktujemy jako głosowanie o charakterze uzupełniającym, bowiem podstawową formą głosowania cały czas pozostaje głosowanie w lokalu wyborczym z urną wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#komentarz">(Senator Janusz Pęcherz: Panie Przewodniczący, czy można byłoby prosić, aby pan poseł wszedł na mównicę? Będzie bardziej widoczny i stamtąd lepiej się słucha.)</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MariuszWitczak">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#komentarz">(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: Dziękujemy za uwagę pana senatora. Poprosimy pana posła.)</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MariuszWitczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MariuszWitczak">Ten model głosowania jest szczególnie ważny i pożądany dla Polonii. Polacy na stałe zamieszkujący za granicą bardzo chętnie korzystają z tego instrumentu z bardzo prozaicznej przyczyny, mianowicie dlatego, że sieć konsulatów nigdy nie jest w stanie zaspokoić potrzeb Polaków na stałe zamieszkujących za granicą i bardzo często mamy do czynienia z taką sytuacją, że obywatel RP uprawniony do głosowania i chcący zagłosować ma do lokalu wyborczego kilkaset kilometrów, bywają takie przypadki, że ponad 1 tysiąc km, a w skrajnych przypadkach nawet 4 tysiące. Dokładnie to sprawdzaliśmy. Zainteresowanie Polonią, a dla Senatu sprawa diaspory jest szczególnie istotna z racji specjalizacji, funkcji, jaką Senat wobec diaspory sprawuje od początków III RP i funkcjonowania odnowionego Senatu, sprawia, że – jak rozumiem – ta sprawa będzie szczególnie ważna i na to chcę kłaść akcent. Polacy funkcjonujący w granicach Rzeczypospolitej skorzystają z tego instrumentu jako instrumentu uzupełniającego, wtedy kiedy zwyczajnie nie mogą udać się w weekend czy w niedzielę wyborczą do lokalu wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#MariuszWitczak">Przy tej okazji wprowadziliśmy dosyć, powiedziałbym, nowoczesny i ciekawy mechanizm osobistego głosowania korespondencyjnego na wzór amerykańskiego wczesnego głosowania, tzw. early voting, czyli możliwości w tygodniu poprzedzającym wybory osobistego pobrania pakietu wyborczego, zagłosowania i zdeponowania tego pakietu wyborczego w każdym lokalu Poczty Polskiej, bo i tak Poczta Polska zostanie przeszkolona do bycia tym pasem transmisyjnym od obywatela do urny wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#MariuszWitczak">Pakiet wyborczy jest skonstruowany w sposób bezpieczny, ma podwójne zabezpieczenie, karta do głosowania ma oddzielną kopertę, którą trzeba zakleić, podpisujemy oświadczenie o dochowaniu należytych standardów związanych z tajnością głosowania i braku ingerencji osób trzecich, po czym to wszystko pakujemy w kolejną kopertę. Ten mechanizm był już praktykowany. Ja osobiście miałem wielką przyjemność być szefem komisji specjalnej zajmującej się kodeksem wyborczym w kadencji 2011–2015 w Sejmie RP i miałem przyjemność te zasady wtedy, m.in. w imieniu ówczesnego prezydenta Bronisława Komorowskiego, ale również Wysokiego Sejmu, wprowadzać. Te zasady już funkcjonowały, zostały sprawdzone, były praktykowane, a wcześniej były wprowadzane jeszcze przez komisję, której szefem był wówczas obecny senator Waldy Dzikowski. Ta komisja konstruowała czy niejako przenosiła rangę ordynacji wyborczej w kategorie kodeksu wyborczego. I właśnie od tamtego czasu pracujemy już nad dokumentem rangi wyższej, czyli kodeksem wyborczym, a nie ordynacją wyborczą, co zobowiązuje nas do trochę innego trybu funkcjonowania i trochę innej staranności w pracach nad tym dokumentem.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#MariuszWitczak">Szanowni Państwo, ja ubolewam nad tym, że przez ostatnie lata redukowaliśmy funkcję głosowania korespondencyjnego, że została ona zachowana tylko dla osób powyżej sześćdziesiątego roku życia i dla osób z orzeczoną niepełnosprawnością. Generalnie rzecz biorąc, zupełnie niepotrzebnie, dlatego że ten instrument może funkcjonować w kategoriach powszechnych, już nie mówiąc o tym, że ten instrument został zabrany Polakom na stałe zamieszkującym za granicą, co spotkało się z ogromnymi protestami.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#MariuszWitczak">Bardzo serdecznie chciałbym poprosić Wysoką Izbę i Wysoką Komisję o to, żeby tę ustawę przyjąć. Z czystym sumieniem mogę rekomendować przyjęcie tej ustawy bez poprawek. Została ona bardzo precyzyjnie i dokładnie przepracowana przez rozmaitych ekspertów, legislatorów. Przy tej okazji im podziękuję, ponieważ pracowaliśmy z wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w przywracanie tego instrumentu, z Krajowym Biurem Wyborczym, uwzględniliśmy wszystkie sugestie, poprawki Krajowego Biura Wyborczego, z MSZ, które szczególnie zajmuje się kwestiami konsulatów i głosowania za granicą, o którym mówiłem. Ministerstwo spraw wewnętrznych też brało w tym udział, jest tu pan minister Szymański. Również serdecznie za to dziękuję. No i dziękuję stronie społecznej, bo mieliśmy czas i spokój, żeby z organizacjami pozarządowymi tę kwestię przepracować. Chcę powiedzieć, że ani na posiedzeniu podkomisji, ani na posiedzeniu komisji nie było głosów przeciwnych, one pojawiły się dopiero potem, w czasie głosowania na sali plenarnej, ale i tak większość sejmowa ustawę uchwaliła i przesłała do Wysokiego Senatu. Dziękuję, Panie Senatorze, Panie Przewodniczący. I proszę o pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Jest pytanie do pana posła.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Pan senator Wadim Tyszkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WadimTyszkiewicz">Panie Przewodniczący! Panowie Przewodniczący! Panie Pośle!</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WadimTyszkiewicz">Bardzo pana lubię i szanuję, i bardzo dziękuję za to, że uruchomiliście ten proces legislacyjny. Mam jednak pytanie, którego na pewno pan się spodziewa ze środowiska samorządowego: dlaczego z tej ustawy wyłączone jest głosowanie w wyborach samorządowych? Ja próbowałem się dowiedzieć, nastawiałem ucha i pytałem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#MariuszWitczak">Panie Senatorze, Panie Prezydencie, już odpowiadam. Miałem okazję na ten temat również kilkukrotnie dość długo mówić z mównicy sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#MariuszWitczak">Otóż nie jest wyłączone głosowanie w wyborach samorządowych, ponieważ ono dotyczy osób powyżej sześćdziesiątego roku życia, osób z orzeczoną niepełnosprawnością oraz osób, można powiedzieć, objętych COVID-em, bo proszę pamiętać, że wszyscy ci… Mówię o COVID, ale rozumiem to ogólnie, bo dotyczy to osób na kwarantannie, może to być inna epidemia, ponieważ osoby, które są objęte kwarantanną, nie korzystają z tych terminów, które dotyczą wszystkich obywateli, czyli tego, że w odpowiednim terminie trzeba się zapisać, aby uczestniczyć w głosowaniu, żeby został dostarczony pakiet. Te terminy funkcjonują nieomalże do końca wyborów i ekstraordynaryjnie osobie, która jest objęta kwarantanną, trzeba dostarczyć pakiet wyborczy. Chyba że to już jest ostatni moment, w którym fizycznie tego nie da się zrobić. Tak więc w tych 3 przypadkach w wyborach samorządowych możliwe jest głosowanie korespondencyjne.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#MariuszWitczak">Ja nie rekomenduję państwu takiego głosowania powszechnego ze względu na bezpieczeństwo. W wyborach samorządowych bardzo często mamy do czynienia z małymi okręgami wyborczymi, w okręgach wiejskich bardzo często wybieramy radnych liczbą 60, 40, 80 głosów. To jest jakaś forma niebezpieczeństwa, którą przerabialiśmy już w kadencji 2011–2014 z ekspertami. Powtórzyliśmy analizę z ekspertami również w tej kadencji. Stąd zalecenie, żeby w tych specyficznych wyborach, które są bardzo lokalne i oddolne, głosowanie alternatywne wprowadzać jednak tylko wtedy, kiedy jest to naprawdę niezbędne, w sytuacji choroby, ze względu na wiek czy kwarantannę. Nie chcemy też doprowadzić do takiej sytuacji… No, powiem wprost, jest jakiś komfort zamówienia 40 pakietów i odbywania głosowania w ciszy domowej, jeżeli 40 głosów decyduje. Ze względu na kwestie bezpieczeństwa doszliśmy do wniosku, że alternatywne formy głosowania są przeznaczone czy lepiej funkcjonują w większych okręgach wyborczych albo w tych specyficznych sytuacjach. O to tu chodzi.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#MariuszWitczak">Gdybyśmy przedyskutowali głębiej, systemowo, Panie Senatorze, Panie Prezydencie, te rozwiązania, to moglibyśmy jeszcze zastanowić się nad tym, czy w przyszłości rozszerzyć katalog uczestników tego głosowania alternatywnego, czy może uczynić je powszechnym. Mamy 5 lat do wyborów. Wolałbym poddać te kwestie głębszej analizie, głębszej refleksji. Szanuję te głosy, które postulują w wyborach samorządowych takie głosowanie powszechne. Obiecuję, że będziemy się tym zajmować. Dzisiaj prosiłbym o przyjęcie ustawy w takiej formie, bo jest to wariant na dzisiaj dobrze przez nas przeanalizowany i dobrze przez ekspertów przepracowany. Taka, a nie inna, jest tutaj argumentacja.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#komentarz">(Senator Wadim Tyszkiewicz: Jeśli można?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WadimTyszkiewicz">Szczerze mówiąc, ten argument nie do końca mnie przekonuje, bo są też duże okręgi w wyborach samorządowych, patrz: Warszawa, inne duże miasta, tak więc to, że są małe okręgi, to chyba mimo wszystko nie jest argument. Ale z dużą satysfakcją przyjmuję to, że chcecie państwo czy tak naprawdę my jako parlamentarzyści chcemy pracować generalnie nad kodeksem wyborczym, bo on jest bardzo, bardzo, bardzo dziurawy. Ja nawiążę chociażby do kwestii odpowiedzialności za łamanie prawa wyborczego. Dzisiaj praktycznie jest ona żadna, dzisiaj łamanie prawa wyborczego, łamanie limitów wyborczych nie rodzi żadnych konsekwencji, są tam konsekwencje finansowe, jakaś grzywna, ale nad tym trzeba się pochylić. Ja obiecuję, że bardzo chętnie zaangażuję się w pracę nad kodeksem wyborczym. A nad tym muszę się zastanowić, tak nie do końca jestem przekonany, że wybory samorządowe powinny być objęte innym trybem niż wybory parlamentarne czy wybory prezydenckie, ale rozumiem, że dyskusja będzie jeszcze trwała i może dam się przekonać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Pytanie ma jeszcze pan senator Waldy Dzikowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WaldyDzikowski">Może nie pytanie, ale pewną sugestię po tej wymianie zdań pomiędzy panem posłem a panem senatorem. Ja też się nad tym zastanawiałem, rozmawialiśmy na ten temat wielokrotnie, w jaki sposób uzasadnić to, że dotyczy to tylko tej części wyborców. Po pierwsze, rzeczywiście małe okręgi, a zwłaszcza w małych gminach, i wypadki losowe powinny odzwierciedlać stan danych wyborów, nawet w wyborach samorządowych. Ale warto być może zastanowić się nad tym, co mówił pan senator, żeby być może gminy do 20 tysięcy czy 40 tysięcy mieszkańców wyłączyć z takiego głosowania powszechnego, a w gminach np. powyżej 40 tysięcy wprowadzić głosowanie korespondencyjne powszechne. Bo rzeczywiście w małych obwodach czy okręgach wyborczych jest duży problem, nie powiem, że ryzyko manipulacji, ale istnieje niebezpieczeństwo pewnego skorzystania z dobrodziejstw tego prawa, bo ono jest przecież fakultatywne, daje tylko możliwość, nikogo nie zmusza do głosowania korespondencyjnego. Powinno to być tylko i wyłącznie po to, aby umożliwić głosowanie, rozszerzyć katalog sposobów głosowania i tym samym zwiększyć frekwencję wyborczą, bo nic lepszego niż być wybieranym większą liczbą głosów, a nie mniejszą. W związku z tym to jest danie szansy i do tego musimy przyzwyczaić swoich wyborców. Mówienie o tym, że obecny sposób głosowania jest w jakiś sposób być może archaiczny… Być może, być może niedługo dojdziemy… Tyle że chyba jeszcze nie ma do końca mądrych na to, jak wyprzedzić hakerów…</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: Ja tak delikatnie przypomnę, że to są pytania do sprawozdawcy.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#WaldyDzikowski">Ja emocjonalnie reaguję z uwagi na to, że czuję się trochę jak ojciec tego kodeksu wyborczego. Dlatego może takie emocje. Uważam, że warto by ten krok poczynić, robiąc ukłon w stronę sugestii pana senatora. I tyle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MariuszWitczak">Senator czuje się ojcem, ja czuję się matką, więc rozumiecie państwo, że to jest specjalna więź pomiędzy dyskutantami.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze uchwalimy ustawę o związkach partnerskich.)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Głos z sali: …Jak nas poniesie.)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MariuszWitczak">Tak, tak, rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#MariuszWitczak">Ale zupełnie serio, Szanowni Państwo, powiem, że dla mnie państwa pytania, ich tematyka nie jest zaskakująca. My naprawdę o tych kwestiach rozmawialiśmy. To jest też zawsze dylemat związany z jednolitością systemu, czy on jest jednolity, czy są wyłomy. I też przeprowadziliśmy dyskusję dotycząca tego, czy różnicować to w wyborach. Takie różnicowanie jest bardzo trudne w wyborach samorządowych, określenie, kiedy można… Dlatego że na końcu obywatel nie będzie wiedział, z czego może skorzystać, albo z trudem będzie docierała informacja, że w gminach do 400 tysięcy to nie może, a w okręgach większych może. Tutaj są zawsze różne szkoły, jest falenicka i otwocka, i zawsze dużo dyskutujemy, debatujemy na ten temat. Ja to przeżyłem już z ekspertami.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MariuszWitczak">Dzisiaj proponujemy państwu rozwiązanie w mojej ocenie takie, które daje się bez poprawek z czystym sumieniem – jeszcze raz to chcę rekomendować – uchwalić, tym bardziej że zależy nam na tym, żeby już na wybory prezydenckie przywrócić ten instrument Polonii, szczególnie Polonii, bo tu, w kraju, poradzimy sobie bez tego instrumentu, Polonia raczej sobie nie poradzi. Byłoby też na wybory parlamentarne. A mamy 5 lat do wyborów samorządowych, więc mamy czas, żeby te sprawy przepracować.</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#MariuszWitczak">Ja chcę państwu powiedzieć, że jestem zwolennikiem regularnej, permanentnej aktywności wokół kodeksu, nie dlatego, żeby co chwilę dokonywać gruntownych zmian, ale świat się zmienia, co rusz pojawiają się nowe wyzwania, trzeba bardzo dużo rzeczy naprawić, udoskonalić, być może obserwować zmieniające się potrzeby obywateli. I np. te kwestie, o których wspomniał pan senator Tyszkiewicz, są mi bardzo bliskie i deklaruję, że tym też się bardzo szybko zajmę, ale także innymi sprawami, bo uważam, że należy zreformować kodeks wyborczy dużo głębiej niż tylko w taki sposób, jaki państwu dzisiaj zaproponowałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Przysposobić wewnętrznie projekt przez zadanie pytania chce pan przewodniczący Jacek Trela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JacekTrela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#JacekTrela">Panie Pośle, mam takie pytanie dotyczące punktowej zmiany, która została pominięta. Mam nadzieję, że w tych pracach, o których pan powiedział przed chwilą, bo zapowiedział pan, że będzie kompleksowa zmiana kodeksu wyborczego, to nie umknie. Mianowicie, skoro przywracamy Polonii możliwość głosowania korespondencyjnego – to jest istota, jedna z ważniejszych kwestii w tej ustawie – to chciałbym zauważyć, że zapomniano o wynagrodzeniu dla mężów zaufania za granicą. Zgodnie z art. 103aa nie ma możliwości uzyskania wynagrodzenia przez mężów zaufania w komisjach pracujących za granicą. Jest to nierówność wobec prawa. Sygnalizuję to nie jako postulat na dziś, ale jako postulat do prac w najbliższym czasie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#MariuszWitczak">Znam ten postulat. Przyjęliśmy rozwiązanie dzisiaj rekomendowane przez MSZ, które nie spotkało się w pracach sejmowych z krytyką. Trochę inna jest specyfika komisji tworzonych w konsulatach. Ale przyjmuję tę kwestię, biorę ją sobie do serca i oczywiście w przyszłości też będziemy tymi sprawami się zajmowali. Akurat tego typu rzecz można też regulować w inny sposób, bo można regulować delegacją dla ministra właściwego, który może rozporządzeniem pewne rzeczy określić. To nie byłaby zmiana o charakterze głębokim, raczej o charakterze technicznym, więc będziemy jeszcze mogli się nad tym zastanowić. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Nie widzę więcej chętnych do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">W tej sytuacji bardzo serdecznie dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Witczak: Dziękuję bardzo i życzę owocnych obrad. Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#KrzysztofKwiatkowski">W tym miejscu chciałbym przywitać gości, którzy uczestniczą w posiedzeniu komisji. Witam pana ministra, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, pana ministra Tomasza Szymańskiego. Panu ministrowi towarzyszą dyrektor Departamentu Administracji Publicznej, pan Grzegorz Ziomek, wicedyrektor tego departamentu, pan Bartosz Wiśniakowski, i zastępca dyrektora Departamentu Spraw Obywatelskich, pan Cezary Maliszewski. Bardzo się cieszymy, że jest z nami dyrektor Zespołu Prawnego i Organizacji Wyborów w Krajowym Biurze Wyborczym, pan dyrektor Lech Gajzler. Witam także wicedyrektora Departamentu Konsularnego w MSZ, pana Piotra Chmiela. Z Urzędu Ochrony Danych Osobowych jest pani naczelnik Wydziału Legislacji, pani Weronika Kowalik. No i witam naszych współpracowników z Biura Legislacyjnego i z kancelarii, jest z nami pan Adam Oleksy i pani Adrianna Skupień. A przepraszam, są jeszcze goście z zewnątrz. Witam pana Tomasza Fijołka z Unii Metropolii Polskich. Witam także jako koordynatora do spraw Polonii i Polaków za granicą, co akurat w zakresie tego projektu jest istotne, z Kancelarii Senatu pana Roberta Tyszkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">Teraz bardzo serdecznie proszę o przedstawienie w imieniu Rady Ministrów stanowiska w sprawie tego projektu. Oddaję głos panu ministrowi Tomaszowi Szymańskiemu i oczywiście, jeżeli będzie chciał, wypowiedź mogą uzupełnić jego współpracownicy.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#TomaszSzymański">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#TomaszSzymański">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#TomaszSzymański">To jest jeden z tych projektów, nad którymi praca była czystą przyjemnością, ponieważ mogliśmy powrócić do rozwiązań sprzed 2018 r., kiedy to wespół właśnie z panem posłem sprawozdawcą, panem posłem Witczakiem, ale też z panem senatorem Waldym Dzikowskim wspólnie je opracowaliśmy, celem przypomnienia, Panie Senatorze, w podkomisji do spraw prawa wyborczego, gdzie, pamiętam, w pocie czoła godzinami dyskutowaliśmy nad zmianami, do których przyszło nam teraz się odnieść, z czego się absolutnie cieszę.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo, wychodząc poza materię sprawozdania, pragnę zapewnić państwa senatorów, że nasze prace dotyczące spraw związanych z zastosowaniem kodeksu wyborczego, aczkolwiek problematyka praw wyborczych pozostaje poza sferą kompetencji rządu, jest wyłączną kompetencją Państwowej Komisji Wyborczej i Krajowego Biura Wyborczego… W każdym razie będziemy wspierać wszelkie inicjatywy komisyjne dotyczące daleko idących zmian w prawie wyborczym celem przywrócenia pełnej transparentności, ale także dostępności i powszechności w prawie wyborczym, czego pierwszym etapem jest właśnie ta nowela kodeksu wyborczego, dotycząca możliwości głosowania korespondencyjnego.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo, celem przypomnienia bardzo krótka informacja, takie résumé dotyczące historii zmian w prawie wyborczym. Nowela kodeksu wyborczego z 2014 r. rozszerzała formę głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców z pominięciem właśnie wyborów samorządowych, ale już ta przywołana przeze mnie zmiana ustawy ze stycznia 2018 r. odbierała możliwość głosowania w tej formie. Do tego jeszcze doszła zmiana z 2020 r. dotycząca rozwiązań szczególnych odnośnie do funkcjonowania w czasie pandemii COVID, czyli dotycząca osób będących na kwarantannie i niemogących głosować.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo, potwierdzam słowa pana posła wnioskodawcy co do rozumienia celów tejże ustawy. Rada Ministrów, rząd będzie oczywiście służył pomocą w czasie dalszego procedowania nad tą ustawą. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo serdecznie dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy przedstawiciel Krajowego Biura Wyborczego, czyli pan dyrektor Lech Gajzler, z którego wiedzy często korzystaliśmy, chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#LechGajzler">Jeśli można, to ja z miejsca dwie krótkie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#LechGajzler">Po pierwsze, chciałbym zwrócić uwagę na to, że Państwowa Komisja Wyborcza w informacji na temat realizacji przepisów prawa wyborczego i propozycji ich zmian ze stycznia 2021 r. – to jest informacja, która po każdych wyborach przesyłana jest do prezydenta Rzeczypospolitej, do marszałka Sejmu, marszałka Senatu i prezesa Rady Ministrów – wskazała, że rozważenia wymaga przywrócenie powszechnego głosowania korespondencyjnego jako alternatywnej formy głosowania. Tak że projekt wychodzi naprzeciw tej uwadze Państwowej Komisji Wyborczej. Po drugie, na etapie prac sejmowych zgłaszaliśmy szereg uwag do projektu. Jak wskazał pan poseł sprawozdawca, te uwagi zostały uwzględnione. Tak więc do ustawy, która została przyjęta przez Sejm, nie zgłaszamy uwag. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zapytam, żeby niejako wyczerpać głosy ze strony rządowej, czy przedstawiciel MSZ chce zabrać głos. A czy przedstawiciel UODO chce zabrać głos? Wszystkie opinie, które zostały nadesłane, ma każdy z członków komisji, one nawet teraz są na stoliku. Czy przedstawiciel UODO, Urzędu Ochrony Danych Osobowych chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę, Pani Dyrektor… Pani Naczelnik. Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WeronikaKowalik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WeronikaKowalik">Dzień dobry. Weronika Kowalik.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#WeronikaKowalik">Cieszę się, że pan przewodniczący powiedział, że opinia Urzędu Ochrony Danych Osobowych także jest już w wiedzy, jak rozumiem, państwa senatorów. Bardzo dziękujemy. Reprezentuję pana prezesa Mirosława Wróblewskiego.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#WeronikaKowalik">Chciałabym zapytać, czy państwo pochyliliście się nad tymi propozycjami jedynie udoskonalenia tych przepisów, które wiążą się z przetwarzaniem danych osobowych. Nie wiem, czy mogłabym to pokrótce zreferować, czy nie jest to potrzebne. W każdym razie kieruje nami troska o osoby niepełnosprawne i przetwarzanie ich danych osobowych. Jeśli można o tym porozmawiać, to bardzo chętnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Znam swoje koleżanki i kolegów, i jestem absolutnie przekonany, że wszyscy zapoznali się z opinią.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zapytam, czy ktoś jeszcze z gości z zewnątrz, czy Unia Metropolii Polskich…</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#TomaszFijołek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#TomaszFijołek">Tomasz Fijołek, Unia Metropolii Polskich.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#TomaszFijołek">Bardzo dziękujemy za zajęcie się tematem kodeksu wyborczego. Od razu, bo był tu taki wątek, odniosę się jednym zdaniem: szersze podejście do zmian w kodeksie wyborczym, choćby związane z liczbą mieszkańców w poszczególnych okręgach, to też jest przed nami, ale rozumiem, że to nie teraz.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#TomaszFijołek">Szanowni Państwo, ustawę, którą mamy teraz w Senacie, druk nr 106, oczywiście popieramy, popieramy rozszerzenie możliwości głosowania korespondencyjnego, tego nie kwestionujemy. Chcielibyśmy jednak przedstawić jako Unia Metropolii Polskich pewne uwagi. To są też uwagi osób z miast Unii Metropolii Polskich, które są świeżo po tych 3 akcjach wyborczych, które za nami, ale też mają pamięć instytucjonalną, sięgającą wstecz, jeśli chodzi o te przepisy, a te historyczne przypomnienia są bardzo cenne. Oczywiście diabeł tkwi w szczegółach, jeśli chodzi o te wspomnienia historyczne, ale chcę powiedzieć, że to osoby, które na co dzień organizują wybory w naszych miastach, te uwagi zgłaszały.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#TomaszFijołek">Jedna uwaga dotyczy głosowania korespondencyjnego, ale w kategorii świadomości ustawodawcy, że procent głosów, hasłowo mówię, uznanych za nieważne, bo ta formułka jest dłuższa, przy wyborach korespondencyjnych nie jest mały. Przykłady, informacje, które wzięliśmy ze strony internetowej Państwowej Komisji Wyborczej, są w załączniku do naszego pisma, które dzisiaj państwu przekazaliśmy. To jest 5–10% w zależności od tego, jak liczymy, przy obecnej skali zainteresowania głosowaniem korespondencyjnym. To zdanie kilka razy powtórzę, ponieważ nie wiemy, jaka będzie skala zainteresowania głosowaniem korespondencyjnym. W przypadku ustawy, którą teraz państwo mają przed sobą, nie ma takich szacunków. Nie ma tych szacunków pokazanych wariantowo, tzn. co w przypadku, gdy będzie taka liczba zainteresowanych, co przypadku, gdy będzie taka liczba lub inna. Troska o te informacje i prośba z naszej strony o przekazanie tych informacji, a finalnie o zapewnienie finansowania przeprowadzenia wyborów w formie korespondencyjnej, wynika z doświadczenia. My pozwoliliśmy sobie w naszym piśmie wskazać bardzo konkretne liczby i bardzo konkretne kwoty, które pokazują, jakie jest zaangażowanie osobowe w urzędach dużych miast, szczególnie dużych, ale proporcjonalnie oczywiście w innych również, czasowe i finalnie finansowe. To nie jest argumentacja typu: zabraknie nam, dajcie więcej, bez dowodów. To jest próba wskazania, jak ta skala zaangażowania urzędników samorządowych rośnie wraz z zainteresowaniem – oby jak największym, bo zależy nam na frekwencji – głosowaniem korespondencyjnym. Samo głosowanie jest obarczone jednak pewnym ryzykiem i to niemałym. Pan poseł sprawozdawca wspominał o tych kopertach. One w relacjonowaniu tak na sali plenarnej, jak i w opiniowaniu projektu wyglądają niewinnie, ale za każdą taką kopertą kryje się jakaś czynność, a gdy pomnożymy te czynności przez tysiące, to stanie się to bardzo absorbujące. Wspólnym mianownikiem, istotą tej mojej wypowiedzi jest prośba do projektodawcy o wskazanie szacunków dotyczących przewidywanej liczby osób w różnych wariantach, bo oczywiście nikt nie wie, jakie będzie zainteresowanie. My mamy pewną wątpliwość związaną z tym, że z tego głosowania korespondencyjnego skorzystają nie tylko osoby starsze, ale również, paradoksalnie, osoby młode mobilne, które będą chciały przetestować to rozwiązanie. To oczywiście wpłynie na liczbę pakietów wyborczych wysyłanych w ramach głosowania korespondencyjnego. Nie mamy tych prognoz, jak już wspominałem.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#TomaszFijołek">Samorząd będzie te wybory przeprowadzał tak, jak przeprowadza każde wybory. Od strony wizerunkowej jest to niezwykle istotna kwestia dla samorządu, szczególnie dużych miast. To jest bardzo duże wyzwanie i bez wpływu na poszczególne podmioty… My nie aspirujemy do tego wpływu, ale bez znajomości reakcji i komentarzy np. ze strony Poczty Polskiej, która będzie bardzo ważnym ogniwem w realizacji głosowania korespondencyjnego… Sugerujemy w naszym piśmie, aby poprosić również o komentarz ze strony Centralnego Ośrodka Informatyki w kontekście Centralnego Rejestru Wyborców, bo dostrzegamy w tych rozwiązaniach pewne szanse na usprawnienie tego procesu. Szczegółowe wyliczenia – zarówno historyczne, pochodzące ze źródeł Państwowej Komisji Wyborczej, ze strony internetowej, jak i nasze wyliczenia z poszczególnych miast – są załączone w piśmie świadomie, tak żeby państwo mogli zapoznać się z tymi liczbami. One teraz przeze mnie odczytane nic nie powiedzą, ale przeczytane przez państwa na spokojnie i w takiej projekcji, jakie to mogą być koszty… Niezwykle istotne jest dla nas uzyskanie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#TomaszFijołek">I na koniec – już kończę, 2 minuty – przeczytam fragment końcowy tego pisma. O co postulujemy? Postulujemy przede wszystkim o przedstawienie przez ustawodawcę szacunkowych kosztów projektowanych zmian kodeksu wyborczego – postaram się precyzyjnie to odczytać, tylko znajdę właściwy fragment… – w ramach dotacji na obsługę wyborów przekazywanej do jednostek samorządu terytorialnego. To nie są wyimaginowane koszty, których poznania się domagamy, tylko konkretne. I bardzo oczekujemy od ustawodawcy, od projektodawcy przedstawienia wariantowo takich szacunków. Chodzi o to, jakie będą prawdopodobne koszty przy takiej, takiej i takiej liczbie osób zainteresowanych, tak żebyśmy mogli to oszacować.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#TomaszFijołek">Z analizy projektu wynika – i tu jest konkretna propozycja, oczywiście do decyzji państwa senatorów – że wydłużenie czasu dla organu gminy na sprawy organizacyjne i skrócenie czasu, terminu na zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego z trzynastego dnia przed dniem wyborów do dwudziestego dnia przed dniem wyborów zrobi dużą różnicę dla organizacji tych wyborów i mocno zmniejszy ryzyka, które się wiążą z ograniczeniami czasowymi i osobowymi po stronie samorządów. Jest taka prozaiczna czynność jak pieczętowanie kart do głosowania i przygotowanie pakietu wyborczego…</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#komentarz">(Zakłócenia w trakcie wypowiedzi)</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#TomaszFijołek">…A nie co najmniej połowy składu komisji. To są rzeczy, które wydają się prozaiczne. Można by to skomentować: nie przesadzajcie. Tymczasem, powtarzam, zmultiplikowanie tych czynności, które trwają minuty czy naście minut, przez X osób zainteresowanych głosowaniem korespondencyjnym – nie wiemy ile – bardzo mocno wydłuży i utrudni przeprowadzenie procesu wyborczego, również na poziomie operacyjnym. Gdyby wyznaczono komisje dedykowane obsłudze głosowania korespondencyjnego – np. po jednej w okręgu – wtedy można by było ten proces usprawnić. Tu się pojawia kwestia zwiększenia diet dla członków takich OKW, które zajmowałyby się głosowaniem korespondencyjnym.</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#TomaszFijołek">I 2 uwagi niedotyczące samorządu bezpośrednio, ale niezwykle istotne dla samorządu, bo odpowiedzi, reakcja na te 2 zagadnienia będzie miała bezpośredni wpływ na samorząd organizujący głosowanie korespondencyjne. Po pierwsze, rzetelna analiza projektu z punktu widzenia i z udziałem Poczty Polskiej – chyba że już taka miała miejsce, a jeśli tak, to jesteśmy bardzo zainteresowani wynikiem tych rozmów – oraz Centralnego Ośrodka Informatyki. Sugerujemy, że należy zbadać świadomość nowych wyzwań związanych z rozszerzeniem możliwości głosowania korespondencyjnego i stopień przygotowania obu wymienionych podmiotów, głównie Poczty Polskiej, do logistycznego i informatycznego udziału w tym procesie. I pytanie o konieczność integracji systemów Poczty Polskiej i Centralnego Rejestru Wyborców w zakresie sprawdzenia faktu doręczenia pakietu wyborczego w sposób automatyczny, a nie manualny.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#TomaszFijołek">Końcówkę odczytałem, część zrelacjonowałem… Bardzo państwa zachęcam do lektury załączników, w których są bardzo szczegółowe wyliczenia wpływające na ostateczne kwoty. Te kwoty chcemy poznać i się do tego przygotować.</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#TomaszFijołek">Mam jeszcze pytanie. Pan poseł sprawozdawca wymieniał tu podmioty, które były pytane, brały udział w konsultacji tego projektu. Ja wynotowałem sobie: KBW, MSZ, MSWiA, strona społeczna, pozarządowe organizacje. I pytanie… No, być może odpowiedź na nie jest prosta. Czy organizacje samorządowe zostały poproszone o skomentowanie na etapie sejmowym tego projektu? Być może przegapiłem… Pytałem zaprzyjaźnione organizacje samorządowe, ale może przegapiłem…</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#komentarz">(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: Sekundę, sekundę…)</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#TomaszFijołek">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#komentarz">(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: Posła sprawozdawcy już nie ma…)</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#TomaszFijołek">A, to przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#komentarz">(Przewodniczący Krzysztof Kwiatkowski: Proszę senatorów nie pytać, co się działo na…)</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#TomaszFijołek">Dobrze, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#TomaszFijołek">Tak więc wyrażamy pewną wątpliwość co do tego, że nie było to ze strony Sejmu mocno czy w ogóle skonsultowane ze stroną samorządową. Dlatego pozwalam sobie dzisiaj na ten głos.</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#TomaszFijołek">I słowo na koniec. Jutro jest posiedzenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Dziś jest posiedzenie strony samorządowej – no, będę spóźniony – która omówi jutrzejsze punkty. Będę prosił kolegów i koleżanki o możliwość zabrania głosu jutro na forum Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego w tym punkcie w celu zrelacjonowania obaw, które teraz państwu przekazałem i które opisaliśmy w wysłanym formalnie piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Pismo otrzymali wszyscy senatorowie. Dodatkowo jest tutaj dostępny wydruk, gdyby ktoś chciał.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Ostatni głos w tej części, ale pewnie najważniejszy.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">Senacki pełnomocnik do spraw Polonii i Polaków, pan Robert Tyszkiewicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#RobertTyszkiewicz">Panie Przewodniczący! Wysokie Komisje!</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#RobertTyszkiewicz">Chciałbym podkreślić symboliczność tego momentu. Niemal dokładnie rok temu, 29 czerwca 2023 r. obradował w budynku polskiego parlamentu VI Światowy Zjazd Polonii i Polaków z Zagranicy i jednym z głównych postulatów przyjętych w uchwałach końcowych zjazdu – jednogłośnie przez zróżnicowaną niesłychanie Polonię wypowiadającą się w tej sprawie jednak jednym głosem – był postulat dotyczący przywrócenia wyborów korespondencyjnych dla naszych rodaków za granicą. Chcę powiedzieć, że po roku stajemy tu w Senacie przed decyzją co do ostatecznego potwierdzenia tego oczekiwania Polonii całego świata. To bardzo ważny moment.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#RobertTyszkiewicz">Każdy z nas wie – Senat w sposób szczególny sprawuje opiekę nad Polonią – że udział w głosowaniu parlamentarnym lub prezydenckim w Polsce jest dla naszych rodaków potwierdzeniem żywej więzi z ojczyzną, zaangażowania w sprawy polskie. Ułatwienie tego, umożliwienie realizacji tej więzi przez jak największą liczbę Polaków za granicą jest też praktycznym działaniem na rzecz podtrzymywania wspólnoty polonijnej na świecie. Takie jest powszechne oczekiwanie.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#RobertTyszkiewicz">Nawiązując nieco do tych głosów, które były wcześniej, chcę powiedzieć, że Polonia pokazała w wyborach prezydenckich w 2020 r., jak ważny jest to instrument. Na ok. 340 tysięcy oddanych głosów ok. 300 tysięcy oddano wówczas korespondencyjnie, taka możliwość była. Tak więc wydaje mi się, że nie podlega kwestii, iż dla Polonii całego świata to jest instrument niesłychanie ważny i bardzo oczekiwany. Przyłączam się do apeli i do próśb o to, aby przyjąć tę propozycję bez poprawek w głosowaniu komisji i potem w głosowaniu senackim. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Ostatni głos w tej części – pan Adam Oleksy w imieniu Biura Legislacyjnego. Skrótowo, bo wszyscy mają tę opinię, i bez przedstawiania opinii pozostałych instytucji, bo one miały już okazję je przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AdamOleksy">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#AdamOleksy">Adam Oleksy, Biuro Legislacyjne.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#AdamOleksy">Wysoka Komisjo, mogę tylko potwierdzić, że na etapie sejmowym większość, a w zasadzie wszystkie wątpliwości Biura Legislacyjnego Senatu zostały rozwiane, a projekt został poprawiony. Wobec tego Biuro Legislacyjne Kancelarii Senatu nie zgłasza żadnych poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Mając w pamięci ogromny dorobek i doświadczenie w zajmowaniu się tą problematyką w przeszłości, jako pierwszemu umożliwiamy zabranie głosu panu senatorowi Waldemu Dzikowskiemu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WaldyDzikowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#WaldyDzikowski">Nim przedstawię wniosek formalny, krótkie uzasadnienie. No, nie przeciągając struny, bo w pierwszej wypowiedzi dosyć długo i emocjonalnie się wypowiadałem… Chciałbym tylko powiedzieć, że doceniając troskę przedstawiciela Unii Metropolii Polskich… Rzeczywiście jest to symboliczne wprowadzenie, bardzo ważne dla różnych grup – i polonijnych, i osób niepełnosprawnych, i osób w jakiś sposób dotkniętych losowo np. w związku z pandemią. Chcę powiedzieć, że w latach 2009–2011 miałem przyjemność przewodniczyć, przez 2 lata, komisji nadzwyczajnej do spraw kodeksu wyborczego. Pracowaliśmy przez 2 lata i zawsze były zapraszane organizacje samorządowe. Raz korzystały, raz nie z możliwości zabrania głosu. Nie wiem, jak było tym razem, ale wydaje mi się, że takie powiadomienia były. No, być może to jakiś brak komunikacji.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#WaldyDzikowski">Chcę też przypomnieć, że to jest tylko przywrócenie możliwości głosowania korespondencyjnego z roku 2014, a pierwsze takie głosowanie zostało wprowadzone w roku 2011 w ramach kodeksu wyborczego, który został wprowadzony 5 stycznia 2011 r. Tam była zapisana możliwość głosowania korespondencyjnego w przypadku osób przebywających i mieszkających za granicą. Następnie, w maju, było możliwe głosowanie korespondencyjne w przypadku osób z niepełnosprawnością. I też były przeprowadzane konsultacje, brałem udział w tych pracach, przewodniczyłem tej komisji nadzwyczajnej. W 2014 r. rzeczywiście… Wraz z obecnym ministrem Szymańskim i sprawozdawcą Mariuszem Witczakiem spędziliśmy intensywne godziny na konsultacjach, także z organizacjami samorządowymi. Chciałbym więc przypomnieć, że to nie jest wprowadzenie czegoś nowego, tylko przywrócenie tego, co było, i to bardzo symboliczne – na wniosek wszystkich organizacji, które…</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#WaldyDzikowski">Chcę też powiedzieć, że dzisiaj nikt nie jest w stanie wyliczyć przewidywanych kosztów. Chyba jakieś fokusowe badania trzeba by było zrobić, zapytać, ile osób zamierza tak głosować. Ale wydaje mi się, że najpierw musimy ludzi przyzwyczaić do możliwości skorzystania z tego sposobu głosowania. Na bazie doświadczeń z poszczególnych wyborów możemy oszacować, jakie są… Jestem przekonany jako były samorządowiec, że te wątpliwości zostaną rozwiane na etapie organizacyjnym – przez PKW i ministerstwo spraw wewnętrznych. I proszę się nie obawiać, samorządy dadzą radę. Odebrano im w pewnym momencie, chciałoby się powiedzieć, prawo przeprowadzania takich wyborów, ale na szczęście zostało to przywrócone i wójt, burmistrz będzie przeprowadzał te wybory. Pytania są potrzebne – jasne, że tak – ale myślę, że na etapie organizacyjnym, a nie legislacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#WaldyDzikowski">W związku z tym, że nie mam żadnych podstaw do tego, żeby czuć jakiekolwiek obawy, zgłaszam wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#KrzysztofKwiatkowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#KrzysztofKwiatkowski">Zapytam jeszcze, czy są inne wnioski. Senatorowie mają prawo, z czego pan senator skorzystał, składać wnioski w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy ktoś chce jeszcze zabrać głos? Nie.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#KrzysztofKwiatkowski">To jest wniosek najdalej idący, poddaję go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#KrzysztofKwiatkowski">Kto z pań i panów senatorów jest za przyjęciem tej ustawy bez poprawek? Proszę o podniesienie ręki.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#KrzysztofKwiatkowski">17 głosów za.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#KrzysztofKwiatkowski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#KrzysztofKwiatkowski">Nie ma takich głosów.</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#KrzysztofKwiatkowski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#KrzysztofKwiatkowski">4 głosy.</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#KrzysztofKwiatkowski">Stwierdzam, że wniosek pana senatora został przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy są jeszcze jakieś zgłoszenia? Nie.</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#KrzysztofKwiatkowski">W takim razie poddaję pod głosowanie całość… Nie, przepraszam. Ustawa została już przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#KrzysztofKwiatkowski">Czy pan senator wyrazi zgodę, żeby pełnić obowiązki senatora sprawozdawcy połączonych komisji?</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#KrzysztofKwiatkowski">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#KrzysztofKwiatkowski">Szanowni Państwo, tym samym wyczerpaliśmy porządek posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#KrzysztofKwiatkowski">Chciałbym bardzo ciepło i serdecznie podziękować wszystkim gościom, panu ministrowi, przedstawicielowi Krajowego Biura Wyborczego, Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz Unii Metropolii Polskich.</u>
          <u xml:id="u-29.17" who="#KrzysztofKwiatkowski">W imieniu przewodniczących zamykam wspólne posiedzenie 3 komisji.</u>
          <u xml:id="u-29.18" who="#KrzysztofKwiatkowski">Biuru Legislacyjnemu też ciepło dziękujemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.19" who="#KrzysztofKwiatkowski">Uwaga: o godzinie 17.00 w tej sali pan przewodniczący Marcin Karpiński i pan przewodniczący Jacek Trela poprowadzą posiedzenie 2 komisji w sprawie wniosku grupy członków Trybunału Stanu w kontekście sytuacji w Trybunale Stanu.</u>
          <u xml:id="u-29.20" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 46)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>