text_structure.xml
50.5 KB
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
<xi:include href="PPC_header.xml" />
<TEI>
<xi:include href="header.xml" />
<text>
<body>
<div xml:id="div-1">
<u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 30)</u>
<u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Kazimierz Wiatr)</u>
</div>
<div xml:id="div-2">
<u xml:id="u-2.0" who="#KazimierzWiatr">Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-2.1" who="#KazimierzWiatr">Otwieram posiedzenie Komisji Nauki.</u>
<u xml:id="u-2.2" who="#KazimierzWiatr">Jest to dziesiąte posiedzenie w tej kadencji, poświęcone rozpatrzeniu ustawy budżetowej na rok 2025 w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji: 28 – Szkolnictwo Wyższe i Nauka; 67 – Polska Akademia Nauk; 90 – Akademia Kopernikańska; 83 – rezerwy celowe; 85 – Budżety wojewodów ogółem, a także planów finansowych: Narodowego Centrum Badań i Rozwoju; Narodowego Centrum Nauki; Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej; Centrum Łukasiewicz; Akademii Kopernikańskiej. Ustawa budżetowa jest drukiem senackim nr 229.</u>
<u xml:id="u-2.3" who="#KazimierzWiatr">Serdecznie witam naszych gości, na czele z panem prof. dr hab. inż. Markiem Gzikiem, sekretarzem stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Witam panią Elżbietę Żebrowską, zastępcę dyrektora Departamentu Budżetu i Finansów w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Witam obszerną reprezentację Ministerstwa Finansów: pani Małgorzata Halicka, radca; pani Diana Mańk-Szpakowska, starszy specjalista; pani Renata Siedlec, naczelnik wydziału w Departamentcie Instytucji Płatniczej; i pani Kamila Rutkowska, radca. Wszystkie panie z Ministerstwa Finansów, witamy serdecznie. Witam przedstawicieli Polskiej Akademii Nauk, są to pani Agnieszka Chrzanowicz, główna księgowa, i pani Monika Kallista, kanclerz. Witam panów senatorów, witam pana głównego legislatora Jakuba Zabielskiego, witam sekretarzy naszej komisji.</u>
<u xml:id="u-2.4" who="#KazimierzWiatr">Proszę państwa, dzisiaj jest 13 grudnia. Pamiętamy o rocznicy stanu wojennego. Niemniej jednak jesteśmy na naszym posiedzeniu w całości oddani sprawie budżetowej, która, jak wiemy – witam pana marszałka, pana profesora – jest omawiana trochę wcześniej, niż było to w ubiegłym roku. To jest chyba ponad 6 tygodni wcześniej, zawsze robiliśmy to w Senacie w pierwszej dekadzie stycznia. Ale taki kalendarz został narzucony. Dlatego zajmujemy się tym dzisiaj.</u>
<u xml:id="u-2.5" who="#KazimierzWiatr">Wspominaliśmy przed rozpoczęciem posiedzenia komisji, że w dawniejszych czasach te budżetowe posiedzenia komisji trwały po 6 godzin. One wtedy co prawda dotyczyły też edukacji i sportu. Ale mamy nadzieję, że dzisiaj, skoro ten zakres jest węższy, to sprawnie nam to pójdzie.</u>
<u xml:id="u-2.6" who="#KazimierzWiatr">Bardzo proszę pana ministra o przedstawienie tych spraw.</u>
<u xml:id="u-2.7" who="#KazimierzWiatr">Tutaj czytamy, że jeśli chodzi o to, co nas najbardziej jakby dotyczy, czyli część 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, to jest tu wzrost o prawie 1 miliard 600 milionów zł. Ale to pan minister zaraz o tym powie. To jest ok. 5%, czyli tyle, o ile cały budżet wzrasta. Budżet wzrasta o 6%, tutaj jest wzrost o 5%. Ale pan minister nam to wszystko dokładnie powie, chciałbym tylko tak zaznaczyć.</u>
<u xml:id="u-2.8" who="#KazimierzWiatr">Proszę bardzo, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-3">
<u xml:id="u-3.0" who="#MarekGzik">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
<u xml:id="u-3.1" who="#MarekGzik">Chciałbym przedstawić budżet na rok 2025 w części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, w części 67 „Polska Akademia Nauk” oraz w części 90 „Akademia Kopernikańska”.</u>
<u xml:id="u-3.2" who="#MarekGzik">Szanowni Państwo, w ustawie budżetowej na rok 2025, w części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, będącej w dyspozycji ministra nauki, zaplanowano dochody w kwocie 128 milionów 400 tysięcy zł i wydatki w kwocie 34 miliardy 47 milionów 300 tysięcy zł. W relacji do kwoty ujętej w ustawie budżetowej na rok 2024 wydatki te wzrastają o 2 miliardy 655 milionów 100 tysięcy zł, tj. nominalnie o 8,5%. W wydatkach dominujący udział mają środki zaplanowane w dziale 730 i to jest kwota 33 miliardów 591 milionów 600 tysięcy zł, co stanowi 98,7% ogółu wydatków w części 28. W dalszych 3 działach, czyli 750 „Administracja publiczna”, 752 „Obrona narodowa” i 921 „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego”, zaplanowano łącznie 455 milionów 700 tysięcy zł. To jest 1,3% ogółu wydatków.</u>
<u xml:id="u-3.3" who="#MarekGzik">We wspomnianym zakresie, tj. w części 28, na wydatki bieżące zaplanowano 31 miliardów 755 milionów 100 tysięcy zł. Wydatki majątkowe stanowią kwotę 1 miliarda 10 milionów 200 tysięcy zł. Wydatki na współfinansowanie projektów z udziałem środków Unii Europejskiej w ramach wydatków z budżetu państwa – 249 milionów zł. Wydatki z budżetu środków europejskich – 1 miliard 33 miliony zł.</u>
<u xml:id="u-3.4" who="#MarekGzik">Wydatki bieżące w samym dziale 730 „Szkolnictwo wyższe i nauka” obejmują kwotę 31 miliardów 348 milionów 700 tysięcy zł, którą przeznaczono głównie na działalność dydaktyczną i badawczą: to jest kwota 24 miliardów 758 milionów 300 tysięcy zł, w tym na subwencje na utrzymanie i rozwój potencjału dydaktycznego i badawczego 23 miliardy 957 milionów 400 tysięcy zł. Pomoc materialna dla studentów i doktorantów: 1 miliard 745 milionów 200 tysięcy zł, w tym na dotacje podmiotowe dla jednostek systemu szkolnictwa wyższego i nauki 1 miliard 690 milionów 100 tysięcy zł.</u>
<u xml:id="u-3.5" who="#MarekGzik">Dotacja podmiotowa i celowa dla Narodowego Centrum Nauki wynosi 1 miliard 746 milionów 600 tysięcy zł. W porównaniu z ustawą budżetową na rok 2024 nastąpi wzrost dotacji celowej o 300 milionów zł, tj. o 21,7%. W marcu 2024 r. decyzją ministra nauki NCN otrzymało dodatkowe 200 milionów zł. Myślę, że warto w tym momencie wspomnieć również o deklaracji premiera Donalda Tuska o przekazaniu w obligacjach 500 milionów zł wspierających działalność Narodowego Centrum Nauki.</u>
<u xml:id="u-3.6" who="#MarekGzik">Dotacja podmiotowa i celowa dla Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, to 949,2 miliona zł. Współpraca zagraniczna – 535,9 miliona zł. Finansowanie programów lub przedsięwzięć ministra – 523,1 miliona zł. Działalność Sieci Badawczej Łukasiewicz to 452 miliony zł. Dotacja podmiotowa i celowa dla Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej – 193,1 miliona zł.</u>
<u xml:id="u-3.7" who="#MarekGzik">Wydatki bieżące w ramach pozostałych 3 działów, czyli 750, 752 i 921, to kwota łącznie 406,5 miliona zł. Z tego finansowanie wydatków płacowych i rzeczowych związanych z funkcjonowaniem urzędu ministerstwa to 124,4 miliona zł. Dotacja celowa dla Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na finansowanie badań naukowych i prac rozwojowych w dziedzinie obronności to 250 milionów zł. Dotacja dla Centrum Nauki Kopernik i Narodowego Muzeum Techniki – 32,1 miliona zł.</u>
<u xml:id="u-3.8" who="#MarekGzik">W zakresie wydatków majątkowych tylko w dziale 730 zaplanowano 966 milionów zł z przeznaczeniem głównie na zadania inwestycyjne szkół wyższych związane z kształceniem – 575,3 miliona zł; w tym inwestycje w zakresie działalności dydaktycznej – 396,5 miliona zł oraz zadania inwestycyjne związane z działalnością naukową – 84,3 miliona zł.</u>
<u xml:id="u-3.9" who="#MarekGzik">Wydatki majątkowe zaplanowano również w dziale 750 „Administracja publiczna”, w kwocie 2,4 miliona zł, oraz w dziale 921 „Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego”, w kwocie 401,8 miliona zł, z tego 32,8 miliona zł na zakupy inwestycyjne Centrum Nauki Kopernik związane z inicjatywą SOWA, 1 milion zł na zakupy inwestycyjne w ramach programu „Nauka dla Ciebie”, 8 milionów zł na zakupy inwestycyjne Narodowego Muzeum Techniki, związane głównie z budową wystaw pod roboczym tytułem „Historia polskiego muzealnictwa technicznego” oraz „E = mc2 – wzór, który zmienił świat”.</u>
<u xml:id="u-3.10" who="#MarekGzik">Program wieloletni w części 28, Rządowy program poprawy bezpieczeństwa i warunków pracy, czwarty etap – tu przewidziano kwotę 12 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-3.11" who="#MarekGzik">Środki europejskie na finansowanie projektów z zakresu szkolnictwa wyższego – tu jest kwota 1 miliard 282 miliony zł.</u>
<u xml:id="u-3.12" who="#MarekGzik">Plany, jeżeli chodzi o agencje wykonawcze, są następujące. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju – łączna kwota wydatków na rok 2025 w dyspozycji centrum to 3 miliardy 381 milionów 700 tysięcy zł. W budżecie części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka” kwota, jaką przeznaczono dla NCBR, to 2 miliardy 313 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-3.13" who="#MarekGzik">Panie Przewodniczący, czy wszystkie szczegóły czytać, czy mogę pewne elementy pominąć?</u>
<u xml:id="u-3.14" who="#komentarz">(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: No, to jest pytanie, ile tego jest w sumie. To proszę już ocenić.)</u>
<u xml:id="u-3.15" who="#MarekGzik">Dość sporo. Tak więc może, jeżeli państwo pozwolicie, ja pozwolę sobie tutaj przedstawić te główne kwoty, a jeżeli będą pytania co do szczegółów, to oczywiście będziemy mogli dalej podyskutować.</u>
<u xml:id="u-3.16" who="#komentarz">(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Oczywiście, bardzo proszę.)</u>
<u xml:id="u-3.17" who="#MarekGzik">Narodowe Centrum Nauki, proszę państwa… Już o tym wspominałem, łączna kwota w dyspozycji NCN to jest 1 miliard 756 milionów 500 tysięcy zł plus obligacje, które w roku 2025 i w kolejnych latach będą do wykorzystania.</u>
<u xml:id="u-3.18" who="#MarekGzik">Kolejny plan finansowy to plan Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Łączna kwota wydatków na rok 2025 w dyspozycji NAWA to 300 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-3.19" who="#MarekGzik">Sieć Badawcza Łukasiewicz – łączna kwota w dyspozycji całej sieci to 486 milionów zł. To jest w części 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”.</u>
<u xml:id="u-3.20" who="#MarekGzik">I Polska Akademia Nauk, a więc korporacja, to 125,9 miliona zł. To tylko jeśli chodzi o korporację, nie uwzględnia to dotacji dla instytutów Polskiej Akademii Nauk.</u>
<u xml:id="u-3.21" who="#MarekGzik">Planowane wydatki w części 90 dla Akademii Kopernikańskiej to 11,8 milionów zł.</u>
<u xml:id="u-3.22" who="#MarekGzik">I to wszystko, co chciałbym, przynajmniej na tym etapie, państwu przedstawić. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
</div>
<div xml:id="div-4">
<u xml:id="u-4.0" who="#KazimierzWiatr">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
<u xml:id="u-4.1" who="#KazimierzWiatr">Czy pan legislator…</u>
</div>
<div xml:id="div-5">
<u xml:id="u-5.0" who="#JakubZabielski">Dziękujemy. Nie mamy uwag.</u>
<u xml:id="u-5.1" who="#JakubZabielski">Dziękuję bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-6">
<u xml:id="u-6.0" who="#KazimierzWiatr">Jak rozumiem, tylko odnośnie do tych części, którymi się zajmujemy.</u>
<u xml:id="u-6.1" who="#KazimierzWiatr">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-6.2" who="#KazimierzWiatr">Szanowni Państwo, jeśli można, to ja bym tutaj rozpoczął takie, powiedzmy, rozważania. Ja zacząłem od tego, że tu jest wzrost o 5%. Pan minister powiedział, że jest wzrost o 8,3%, a wynika to z tego, że jest jeszcze 1 miliard zł środków europejskich i to jest wliczane. Tak więc w sumie 1,6 miliarda zł z budżetu plus jeszcze 1 miliard środków europejskich. W przybliżeniu oczywiście. Tutaj trzeba jeszcze zwrócić uwagę, że w tej części 28 są 33 miliardy 990 milionów zł. Tymczasem jeżeli chodzi o pozostałe ministerstwa, czyli o te tzw. instytuty badawcze czy szkoły wyższe… nie wiem, słowo „resortowe” to może jest złe określenie, ale podlegające innym ministerstwom – jest niebagatelna kwota, bo aż 7,3 miliarda zł. Czyli to w sumie daje ponad 40 miliardów zł.</u>
<u xml:id="u-6.3" who="#KazimierzWiatr">Niemniej jednak jeżeli chodzi o takie myślenie strategiczne, trzeba przytoczyć to, co pan minister powiedział, że to jest 1,1% PKB na naukę i na szkolnictwo wyższe. Pamiętamy, że w strategii lizbońskiej było napisane, że na samą naukę w Polsce miał być 1%, a 2% z gospodarki… W sumie miało być 3%. My tu mamy 1,1%. I nie potrafię powiedzieć… Aczkolwiek tutaj są sprzeczne informacje. Bo, jak pamiętam, na jakimś naszym posiedzeniu, nie tak dawnym, kiedy pytałem, ile jest na naukę w części 28, a ile na szkolnictwo wyższe, to była informacja przedstawiciela ministerstwa, że tego się nie da podzielić, bo to jest w jednej części 28. Tymczasem na naszym ostatnim posiedzeniu, jak państwo pamiętacie, kiedy był pan prezes Sieci Badawczej Łukasiewicz i była pani minister Mrówczyńska, to pan prezes podawał dokładne dane, ile na naukę. Tak więc jednak gdzieś są te zapisy, prawdopodobnie GUS to prowadzi, ale to trudno mi powiedzieć. Niemniej jednak na pewno konstatacja jest taka, że to 1,1% PKB na naukę i szkolnictwo wyższe to nie jest, że tak powiem, powód do radości.</u>
<u xml:id="u-6.4" who="#KazimierzWiatr">Ja na naszym ostatnim posiedzeniu przytaczałem też to, że my źle wyglądamy w statystykach, jeśli chodzi o liczbę pracowników naukowych na tysiąc mieszkańców. Ja nie mam najnowszych danych, ale wiem, że był taki moment parę lat temu, że Czesi mieli ich 4 razy tyle, co my. To w dużej mierze dotyczy gospodarki, ale być może też jakichś nowych instytutów. Tutaj takie myślenie strategiczne o nowoczesnej gospodarce, o nowoczesnym społeczeństwie na pewno… Ja to muszę powiedzieć, że ja podkreślam… Bo niektórzy mówią, że budujemy społeczeństwo cyfrowe, niemniej jednak ja wolę mówić o społeczeństwie informacyjnym. To są zupełnie różne określenia. Społeczeństwo cyfrowe to jest to, które posługuje się narzędziami cyfrowymi. I to się jakby samo napędza, te urządzenia są dostępne. Tymczasem jeżeli chodzi o społeczeństwo informacyjne, to jest taka definicja, że to jest społeczeństwo, w którym co najmniej połowa aktywnych zawodowo obywateli, zajmuje się wytwarzaniem i przetwarzaniem wiedzy. I wiemy, że w tym kierunku to zmierza. I myślę, że ten niebywały skok możliwości sztucznej inteligencji, który się dzieje na naszych oczach w ostatnich miesiącach, nie za bardzo to zmieni. Ale to są już może zbyt daleko idące rozważania. Ale trzeba mieć takie myślenie, kiedy mówimy o budżecie i o tych kwotach.</u>
<u xml:id="u-6.5" who="#KazimierzWiatr">Były takie czasy, kiedy nasza komisja zgłaszała poprawki do budżetu na poziomie 200 milionów zł. A to było prawie 20 lat temu, tak więc pewnie trzeba by to jeszcze przez jakąś liczbę przemnożyć. Wiemy, że dzisiaj ta sytuacja jest może trochę inna, trudno powiedzieć. Na pewno tutaj trzeba by jakby harmonijnie z tym wzrostem finansowania rozwijać też narzędzia, które pozwalałyby na zastosowanie osiągnięć naukowych w gospodarce, co nie jest takie oczywiste. Wbrew pozorom różnych przepisów i udogodnień, które mają wspierać komercjalizację wyników, wcale nie jest mało, są odpisy podatkowe i różne zniżki itd., tego jest sporo. Ale, jak widzimy, ciągle niewystarczająco.</u>
<u xml:id="u-6.6" who="#KazimierzWiatr">To są takie moje wstępne, pierwsze uwagi.</u>
<u xml:id="u-6.7" who="#KazimierzWiatr">Kto z państwa chciałby zabrać głos? Nikt się nie zgłasza.</u>
<u xml:id="u-6.8" who="#KazimierzWiatr">To ja mogę kontynuować, jeśli trzeba, żeby państwa…</u>
<u xml:id="u-6.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-6.10" who="#KazimierzWiatr">Proszę.</u>
<u xml:id="u-6.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie Przewodniczący, pan minister się zgłasza.)</u>
<u xml:id="u-6.12" who="#KazimierzWiatr">Tak, pan minister się zgłaszał.</u>
<u xml:id="u-6.13" who="#KazimierzWiatr">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-7">
<u xml:id="u-7.0" who="#MarekGzik">Jeżeli mogę, to chciałbym tylko odnieść się do komentarza pana przewodniczącego.</u>
<u xml:id="u-7.1" who="#MarekGzik">Oczywiście, proszę państwa, doskonale rozumiemy, że to nie jest budżet marzeń dla środowiska akademickiego, środowiska nauki polskiej. Ale, jak myślę, ten wzrost w ostatnim roku był znaczący, dało się go odczuć. Przede wszystkim odwróciliśmy ten trend odpływu młodej kadry. Bo niedostatek, jeżeli chodzi o wynagrodzenia, był powodem, dla którego duża część młodych, dobrze zapowiadających się naukowców wybierała ścieżkę zawodową w przemyśle, a nie na uczelniach czy też w instytucjach badawczych. Tak więc mamy z tego dość dużą satysfakcję.</u>
<u xml:id="u-7.2" who="#MarekGzik">Trzeba jeszcze zwrócić uwagę na to, że dodatkowe środki, które są do pozyskania, płyną również z programów europejskich, ze środków w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, ale także w regionalnych instytucjach, gdzie finansowanie rozwoju firm… jest wymóg tego, aby pewien komponent naukowy również się znalazł w projektach. Dość trudno jest tak naprawdę określić, jaki to jest poziom finansowania, ale, jak myślę, to też w pewnym ułamku poprawia te nakłady na naukę w relacji do PKB.</u>
<u xml:id="u-7.3" who="#MarekGzik">My, jako środowisko, wiążemy… Ja przepraszam, ja już teraz… Jestem tu przede wszystkim w roli wiceministra, przedstawiciela ministerstwa, ale nie mogę zapomnieć, że jestem też przedstawicielem środowiska akademickiego. I też duże nadzieje na rozwój dla polskiej nauki upatrujemy w repolonizacji technologii związanych z obronnością państwa. Wiemy, że duże środki i nakłady będą płynąć, płyną i będą płynąć w tych najbliższych miesiącach i latach na dozbrojenie i przeniesienie na zupełnie inny poziom naszej armii, naszych Sił Zbrojnych. I tu też taki apel do senatorów, do Wysokiej Komisji, abyśmy wszyscy w poczuciu odpowiedzialności za rozwój polskiej nauki również promowali to, aby przy zakupach tej technologii, znaczących wydatkach, brać pod uwagę to, by w pewnym okresie, nieodległym w perspektywie czasu, można było te technologie repolonizować. I byłby to… Oczywiście, że to nie jest dla całego środowiska naukowego… Jest to szansa na rozwój przede wszystkim dla tych ośrodków, które mają coś do zaoferowania w obszarze technologii obronnych. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-8">
<u xml:id="u-8.0" who="#KazimierzWiatr">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-8.1" who="#KazimierzWiatr">Pan senator Seweryński.</u>
<u xml:id="u-8.2" who="#KazimierzWiatr">Bardzo proszę, Panie Profesorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-9">
<u xml:id="u-9.0" who="#MichałSeweryński">Ja bym chciał zapytać pana ministra, czy może powiedzieć, przynajmniej przykładowo, w jakich dziedzinach ten planowany budżet ma zwyżki, wzrost wydatków, a w jakich dziedzinach jest mniej, niż było wydane w tym roku? Czy można to tak jakoś ustalić?</u>
</div>
<div xml:id="div-10">
<u xml:id="u-10.0" who="#MarekGzik">Panie Senatorze, dość trudno jest rzeczywiście precyzyjnie odpowiedzieć na to pytanie. Nie jesteśmy też na to przygotowani. Jeżeli pana senatora to interesuje, to… Musielibyśmy dokonać takiej dość szczegółowej analizy tego, jak ten podział na poszczególne dziedziny, czy bardziej na dyscypliny przebiega. Obawiam się, że moglibyśmy mieć duże problemy co do precyzyjnej odpowiedzi na to pytanie, bo to wymagałoby wejścia w bardzo szczegółową analizę wydatków na uczelniach. My przekazujemy subwencję na badania i rozwój, a uczelnia już później to dzieli w zależności… I różnie to bywa na uczelniach. Ja mogę coś powiedzieć na temat Politechniki Śląskiej. My na uczelni mamy przeniesiony algorytm ministerialny do podziału środków na badania wśród dyscyplin. Ale nie wiem, nie mam takiej wiedzy, czy tak jest we wszystkich uczelniach, do których przekazujemy środki. Tak że, jak myślę, o taką precyzyjną odpowiedź byłoby dość trudno, Panie Senatorze.</u>
</div>
<div xml:id="div-11">
<u xml:id="u-11.0" who="#MichałSeweryński">To mam do pana ministra, jeśli pan przewodniczący pozwoli, jeszcze jedno pytanie. Czy ten budżet został zbudowany wyłącznie na podstawie informacji i danych, które posiada ministerstwo, czy też może były brane pod uwagę również jakieś wnioski płynące z uczelni bądź instytutów badawczych, które sygnalizowały, o ile wiem, w ciągu roku niedostatek pewnych środków? Czy to było tak, że brano może jako punkt wyjścia te żądania wspomnianych finansowanych jednostek, czy też na podstawie danych, jakie ministerstwo ma, co do tego, jaki budżet był i jak go wykonywano, przymierzano się do tego następnego? Innymi słowy: czy można powiedzieć, że chociażby niektóre wnioski płynące z uczelni i z instytutów badawczych o podwyższenie budżetu na ten rok zostały uwzględnione? Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-12">
<u xml:id="u-12.0" who="#MarekGzik">My przede wszystkim bazujemy na kwotach, które przekazujemy. Oczywiście skala potrzeb jest znacznie większa niż budżet, którym dysponuje nasze ministerstwo. Bo chociażby, proszę państwa, na inwestycje związane z kształceniem… Wnioski, które napłynęły w tym roku, jeżeli chodzi o inwestycje związane z kształceniem oraz inwestycjami w specjalną aparaturę naukowobadawczą to była kwota ok. 4,7 miliarda zł, jak policzyliśmy. A mogliśmy przekazać na to kwoty znacznie mniejsze, nawet nie połowę tej kwoty oczekiwanej. Tak więc na pewno nie zaspokajamy wszystkich potrzeb i oczekiwań środowiska.</u>
<u xml:id="u-12.1" who="#MarekGzik">Z końcem roku… Myślę, że to też ważna decyzja premiera, aby właśnie na te cele inwestycyjne przekazać 1,5 miliarda zł, które zostały przekazane… które będą wkrótce przekazane do uczelni polskich.</u>
</div>
<div xml:id="div-13">
<u xml:id="u-13.0" who="#WłodzimierzBernacki">Panie Przewodniczący, ja przypomnę, że to 1 miliard 500 tysięcy zł zostało przyznane w roku ubiegłym przez Ministerstwo Edukacji i Nauki z obligacji państwowych. I to miało być przeznaczone na rok 2024. Niemniej jednak w grudniu ubiegłego roku te środki zostały zablokowane i teraz są uruchamiane z rocznym opóźnieniem. Ja rozumiem, że Ministerstwo Finansów może tylko zacierać dłonie, bo jest do przodu o 1 rok, czyli 12 miesięcy. Niemniej jednak uczelnie rzeczywiście przez ten rok miały problem, jeśli chodzi o plany inwestycyjne, które mogły być zrealizowane, a nie zostały. Tak więc tu jest problem.</u>
</div>
<div xml:id="div-14">
<u xml:id="u-14.0" who="#KazimierzWiatr">Może ja…</u>
<u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeżeli…)</u>
<u xml:id="u-14.2" who="#KazimierzWiatr">Proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-15">
<u xml:id="u-15.0" who="#MarekGzik">Niestety nie ma to pokrycia w faktach, proszę państwa, ponieważ nie było takiej sytuacji, że obligacje, o których mówi pan senator, były w dyspozycji czy to ministra finansów, czy w ogóle w dyspozycji ministra nauki i szkolnictwa wyższego. To my dopiero skorygowaliśmy ustawę okołobudżetową, w której zostały zapisane obligacje. I decyzją premiera… Dopiero pod koniec roku premier uznał, że ma jeszcze pewne możliwości, i ze swojej puli środków przeznaczył, zadeklarował przekazanie… I to w tej chwili już formalnie przebiega, żeby przekazać te miliardy złotych. Przy czym, proszę państwa, ta propozycja, o której mówi pan senator… Bo rzeczywiście w przestrzeni publicznej zafunkcjonowała taka informacja. Ona nie miała pokrycia w faktach. Nie było tych obligacji, to po pierwsze. Po drugie, zaledwie kilka projektów miało zostać sfinansowanych z tej puli środków. My zaś podzieliliśmy kwotę, o której mowa, według subwencji, proporcjonalnie do subwencji, między 71 uczelni. We wspomnianej propozycji, która była tylko w przestrzeni w zasadzie medialnej – bo ona, jak powtarzam, nie miała pokrycia w faktach – tak naprawdę mowa była o zaledwie kilkunastu uczelniach. Tak więc my troszkę inaczej do tego podeszliśmy, przeanalizowaliśmy skalę potrzeb uczelni, podzieliliśmy te środki proporcjonalnie do subwencji. Jednocześnie z puli uczelni, które nadzoruje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, po przeanalizowaniu ostatnich 4 lat… Spośród 101 uczelni 30 uczelni, które w ciągu w latach 2020–2023 uzyskały wzrost subwencji albo obligacje w kwocie przekraczającej 1/3 subwencji podstawowej, nie wzięło udziału w podziale środków, tych 1,5 miliarda. Niemniej jednak wszystkie, których otrzymywane dotacje nie przekraczały 1/3 subwencji – bardzo dużo było takich uczelni, proszę państwa, które przez ostatnie 4 lata nie uzyskiwały żadnego wzrostu, ani subwencji, ani obligacji – uzyskały w ramach tego podziału, proporcjonalnie do swojej subwencji, obligacje z zaleceniem przeznaczenia na inwestycje strategiczne, prostudenckie czy też konieczne, związane w ogóle z infrastrukturą należącą do tych uczelni.</u>
</div>
<div xml:id="div-16">
<u xml:id="u-16.0" who="#WłodzimierzBernacki">Jeśli pan przewodniczący pozwoli…</u>
<u xml:id="u-16.1" who="#WłodzimierzBernacki">I wszyscy są uśmiechnięci i szczęśliwi, z wyjątkiem rektorów.</u>
</div>
<div xml:id="div-17">
<u xml:id="u-17.0" who="#KazimierzWiatr">Proszę państwa, tak więc…</u>
<u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego Marek Gzik: Panie Przewodniczący, muszę się odnieść.)</u>
<u xml:id="u-17.2" who="#KazimierzWiatr">Proszę bardzo.</u>
</div>
<div xml:id="div-18">
<u xml:id="u-18.0" who="#MarekGzik">Panie Senatorze, chcielibyśmy, żeby wszyscy byli uśmiechnięci. Teraz powiem szczerze, mam zdecydowanie mniejszą kolejkę rektorów, którzy przychodzą do mnie, jako przedstawiciela resortu odpowiedzialnego za budżet i finanse. Ponieważ przez cały ostatni rok osób, rektorów, prorektorów, kanclerzy, którzy przychodzili w związku z potrzebami naprawdę bardzo bieżącymi, skarżyli się, że przez ostatnie lata nie mogli liczyć na to, żeby uzyskać chociaż 1 milion zł dofinansowania, kiedy mieli problemy z przeciekającym dachem w bibliotece… Widziałem zdjęcia itd. Na bieżąco staraliśmy się pewne takie naprawdę nieduże wydatki realizować. Pan senator doskonale wie, że była grupa uczelni, które były szczególnie traktowane. Może o jednej powiem, bo ostatnio mieliśmy to w raporcie NIK. Katolicki Uniwersytet Lubelski, proszę państwa, który ma subwencję podstawową na poziomie ok. 150 milionów zł – tak, Pani Dyrektor? – uzyskał w różnych dotacjach, programach ministerialnych kwotę 840 milionów zł. Gdyby to odnieść, proszę państwa, do Uniwersytetu Jagiellońskiego, który ma budżet podstawowy 2 miliardy zł, to musielibyśmy to przemnożyć… Możecie sobie to państwo odpowiednio przeliczyć. Musielibyśmy jakieś 5–6 razy przemnożyć budżet Uniwersytetu Jagiellońskiego, który musiałby uzyskać dodatkowo subwencję na poziomie ok. 10 miliardów zł.</u>
<u xml:id="u-18.1" who="#MarekGzik">Tak że, Panie Senatorze, z całym szacunkiem, próbujemy troszkę podejść do tego, jednak szanując wszystkie uczelnie. Dla nas wszyscy są równi.</u>
</div>
<div xml:id="div-19">
<u xml:id="u-19.0" who="#KazimierzWiatr">Może, proszę państwa… Bo nie chciałbym, żeby tutaj się odbywał taki ping-pong. Ja już parokrotnie próbowałem…</u>
</div>
<div xml:id="div-20">
<u xml:id="u-20.0" who="#WłodzimierzBernacki">Ale, Panie Przewodniczący, ja muszę odpowiedzieć, bo ten zarzut, który został postawiony przez pana ministra, jest cokolwiek zadziwiający.</u>
<u xml:id="u-20.1" who="#WłodzimierzBernacki">Ja równie dobrze… I mam uprawnienie do tego, żeby powiedzieć, że przez te lata, kiedy pełniłem funkcję sekretarza stanu w ministerstwie właściwym dla szkolnictwa wyższego, spełniałem właśnie taką funkcję. Po rządach Platformy, były te przeciekające dachy.</u>
<u xml:id="u-20.2" who="#WłodzimierzBernacki">I też pytanie merytoryczne: jak pan minister finansów wyobraża sobie sprawę Polskiej Akademii Nauk, skoro wzrost nakładów na Polską Akademię Nauk jest właściwie poniżej poziomu inflacji? Jakie działania Ministerstwo Finansów oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego podjęły właśnie w tym kierunku, aby zwiększyć rzeczywiste, realne, nakłady na utrzymanie tej materii związanej z funkcjonowaniem chociażby Polskiej Akademii Nauk?</u>
<u xml:id="u-20.3" who="#WłodzimierzBernacki">A co do szkół wyższych, to też nie będę się wypowiadał, ponieważ te 8 lat rządów Platformy i PSL – no, we wcześniejszych latach to się zaczęło – doprowadziło wiele uczelni, które nie znajdowały się wysoko w rankingu poprawności politycznej, na szczycie tego rankingu, do stanu rzeczywiście krytycznego. A więc, Panie Ministrze, przydałoby się troszkę pokory i, powiedziałbym, realizmu.</u>
</div>
<div xml:id="div-21">
<u xml:id="u-21.0" who="#KazimierzWiatr">Proszę bardzo.</u>
<u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Głos z sali: …Nie jest elementem budżetowym.)</u>
<u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
</div>
<div xml:id="div-22">
<u xml:id="u-22.0" who="#MarekGzik">Panie Senatorze, może odniosę się do…</u>
<u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Senator Włodzimierz Bernacki: …O budżecie.)</u>
<u xml:id="u-22.2" who="#MarekGzik">Wiecie państwo, nauka cały czas musi wykazywać się tą cechą, jaką jest pokora. Musimy się wykazywać pokorą wobec potrzeb w wielu innych dziedzinach życia w naszym kraju.</u>
<u xml:id="u-22.3" who="#MarekGzik">Ale odniosę się do kwestii finansowania Polskiej Akademii Nauk. Proszę państwa, w budżecie, o którym mowa, ten wzrost nakładów wynosił 180 milionów. To oznacza 20-procentowy wzrost nakładów rok do roku. W trakcie roku dołożyliśmy kolejne 10 milionów, doszliśmy do 190 milionów. Po zsumowaniu wszystkich oszczędności, po zsumowaniu kwot niewykorzystanych, tych, które zostały w budżecie… No, w ostatnich 2 tygodniach padła deklaracja, że uruchomimy kolejne 100 milionów. Nie wiem, czy w tej chwili zostało to już podzielone, czy nie. Trwa dyskusja pomiędzy resortem i Polską Akademią Nauk, ale w sumie to będzie 300 milionów. Proszę państwa, to jest trzydziestokilkuprocentowy wzrost nakładów na Polską Akademię Nauk. Patrząc przez pryzmat ostatnich lat, myślę, że jest to dość spektakularny wzrost nakładów na PAN.</u>
</div>
<div xml:id="div-23">
<u xml:id="u-23.0" who="#KazimierzWiatr">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-23.1" who="#KazimierzWiatr">Ja zgłaszałem się już parokrotnie. W międzyczasie przybyło mi, że tak powiem, tematów.</u>
<u xml:id="u-23.2" who="#KazimierzWiatr">Muszę powiedzieć, że to kryterium 1/3 subwencji jest, Panie Ministrze, dość dziwaczne i karkołomne. W krótkich słowach postaram się to wykazać. Otóż pamiętamy, jak z okazji sześćsetlecia Uniwersytetu Jagiellońskiego został wprowadzony program wieloletni, tam była kwota 1 miliarda. W tym czasie budżet UJ był wielokrotnie niższy od tej kwoty, a jednocześnie… No, była taka potrzeba, żeby to zrobić, i to zrobiono. Pamiętamy, że w Senacie pan senator Wittbrodt, wcześniejszy minister, i pan senator Rachoń bardzo protestowali, bo byli przekonani, że przyznanie tak dużych środków Uniwersytetowi Jagiellońskiemu, właśnie w ramach tego programu wieloletniego, odbędzie się kosztem pozostałych uczelni. No, dlatego protestowali. Zresztą była tu bardzo ciekawa debata w tej sprawie. Ciekawie było na posiedzeniu komisji, a może jeszcze ciekawiej na posiedzeniu plenarnym Senatu. To można w protokołach odszukać. Była to bardzo, bardzo ciekawa dyskusja.</u>
<u xml:id="u-23.3" who="#KazimierzWiatr">Z nowszych dziejów warto przywołać 1 miliard zł dla Uniwersytetu Warszawskiego. Żeby było ciekawiej, przynajmniej w wymiarze stricte politycznym, to był skutek uchwały rządu podjętej po przegranych wyborach w 2015 r. A więc te kryteria… Zrobiono z tego taki sam PR jak ten, o którym tutaj panowie dyskutowaliście. Już po przegranych wyborach pani premier Kopacz razem z rządem podjęła uchwałę o 1 miliardzie dla Uniwersytetu Warszawskiego. Rząd PiS wykonał tę uchwałę i Uniwersytet Warszawski te środki dostał. Ja przeglądałem biuletyny Uniwersytetu Warszawskiego, w których pan rektor Pałys opisywał, ile na co poszło.</u>
<u xml:id="u-23.4" who="#KazimierzWiatr">Tak że dla mnie to kryterium 1/3 jest jednak miałkie, ja się z tym nie zgadzam. Mówiłem tutaj o liczbie pracowników naukowych na tysiąc mieszkańców. Potrzebne są być może nowe inicjatywy, dotyczące jakichś nowoczesnych ośrodków badawczych. Mówi się o sztucznej inteligencji. Czy to jest akurat… No, nie wiem, nie potrafię powiedzieć, mamy za mało czasu. Niemniej jednak to kryterium jest słabe, nie do obrony.</u>
<u xml:id="u-23.5" who="#KazimierzWiatr">Pan senator Seweryński pytał o te porównania. Wbrew pozorom na pewnym poziomie łatwo jest to ocenić. No, weźmy Narodowe Centrum Badań i Rozwoju – 3 miliardy 381 milionów na rok 2025 i 3 miliardy 262 miliony na rok 2024. Widzimy, że na tym poziomie jest jeszcze… I mamy dokładną tabelkę, tu widać, na co to będzie przeznaczone. Podobnie jest z NCN – jest 1 miliard 706 milionów, a było 1 miliard 461 milionów. Mamy też dane z NAWA – było 200 milionów, będzie 300 milionów. No, można by się temu przyjrzeć na pewnym poziomie ogólności. Te dane tu są, można je oglądnąć.</u>
<u xml:id="u-23.6" who="#KazimierzWiatr">Ja jednak myślę, że – to dotyczy tego, o czym mówił pan minister – trzeba patrzeć na to pod takim kątem, że wzrost budżetu na naukę i szkolnictwo wyższe jest na poziomie inflacji. No, to jest 5–6%, więc należy się spodziewać, że wszędzie na podobnym poziomie to wzrośnie. Te wahnięcia nie są takie duże. Pamiętam, że kiedy wspominałem o tych dużych kwotach, o które komisja wnosiła… Ale to były środki celowane. Nie było tak, że wszędzie dawaliśmy po 1%, tylko był jakiś cel. Pamiętam, że wtedy kierunek był właśnie taki, żeby poprawiać jakość, więc pewne działania w tym kierunku promowano.</u>
<u xml:id="u-23.7" who="#KazimierzWiatr">Nie ma wątpliwości, że ten wzrost wynagrodzeń, który nastąpił, był potrzebny, niemniej jednak to się odbyło tak, że wszyscy dostali podobne podwyżki. A my, jeżeli chcemy mieć efekty, musimy to różnicować. Tutaj tego różnicowania jest za mało, trzeba by o tym jeszcze pomyśleć. Ale z tego, co było w przeszłości, wynika, że dużo łatwiej się różnicuje, kiedy jest większy wzrost środków. No, wtedy nie odbieramy komuś, kto ma poważne kłopoty, tylko raczej dokładamy tym najlepszym, także na inwestycje – jeśli to możliwe, powyżej 1/3 subwencji. Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-23.8" who="#KazimierzWiatr">Czy jeszcze ktoś z państwa chciałby się wypowiedzieć?</u>
<u xml:id="u-23.9" who="#KazimierzWiatr">Pan minister. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-24">
<u xml:id="u-24.0" who="#MarekGzik">Absolutnie się zgadzam, Panie Przewodniczący. Wieloletni program dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, wieloletni program dla Uniwersytetu Warszawskiego…</u>
<u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Kazimierz Wiatr: Poznań jeszcze…)</u>
<u xml:id="u-24.2" who="#MarekGzik">Jest jeszcze Poznań, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ale to nieco mniejsza skala. No, to była ustawa, my przekazaliśmy te środki…</u>
<u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-24.4" who="#MarekGzik">Uchwała, przepraszam. To była uchwała Rady Ministrów. W przypadku UJ była ustawa, ale…</u>
<u xml:id="u-24.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
<u xml:id="u-24.6" who="#MarekGzik">Uchwała, tak. W środowisku był pewien konsensus, który pozwolił przekazać te środki. Oczywiście każdy może swoje zdanie wypowiedzieć, ale były to środki dla absolutnych liderów w polskiej nauce. Jeżeli chodzi o Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet Warszawski, to w wielu rankingach, także tych najważniejszych, te 2 uczelnie rywalizują ze sobą o miano lidera wśród polskich uczelni.</u>
<u xml:id="u-24.7" who="#MarekGzik">Proszę państwa, w grudniu, po przegranych wyborach, premier zdecydował o przeznaczeniu 742 milionów w obligacjach na Politechnikę Wrocławską. Przepraszam bardzo, Politechnika Wrocławska nie jest nawet w dziesiątce najlepszych uczelni badawczych. Nie wiem, jakie tu było kryterium. Nie chciałbym tego dokładniej analizować, ponieważ mam wielu przyjaciół na Politechnice Wrocławskiej. Ja znam tę uczelnię, to bardzo zacna uczelnia, która na pewno dobrze wykorzysta te środki, tylko że tryb ich przyznania – myślę, że całe środowisko tak uważa – budzi pewne wątpliwości. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-25">
<u xml:id="u-25.0" who="#KazimierzWiatr">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-25.1" who="#KazimierzWiatr">Jednak muszę się do tego odnieść. Powiem krótko, bo nie chciałbym w to brnąć. Po pierwsze, Panie Ministrze, czy w sprawie UJ i Uniwersytetu Warszawskiego był konsensus? Nie było. Nie było konsensusu, powiedzmy prawdę. Po drugie, dałem przykład rządu pani Kopacz. To też było po przegranych wyborach i to też nie była ustawa. A więc to wszystko nie jest takie oczywiste. Ja jednak staram się, żeby nasza komisja ograniczała wątki, nazwijmy to, bardziej polityczne, dlatego nie chciałbym tego kontynuować.</u>
<u xml:id="u-25.2" who="#KazimierzWiatr">Czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos w jakiejś sprawie? Nie.</u>
<u xml:id="u-25.3" who="#KazimierzWiatr">W takim razie, proszę państwa, zarządzam głosowanie w sprawie przyjęcia tych części ustawy budżetowej, które zostały już wymienione. Chodzi o część 28 „Szkolnictwo wyższe i nauka”, część 67 „Polska Akademia Nauk”, część 90 „Akademia Kopernikańska”, część 83 „Rezerwy celowe”, część 85 „Budżety wojewodów ogółem”, a także plany finansowe Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, Narodowego Centrum Nauki, Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, Centrum Łukasiewicz i Akademii Kopernikańskiej.</u>
<u xml:id="u-25.4" who="#KazimierzWiatr">Kto jest za? Proszę o podniesienie ręki. (4)</u>
<u xml:id="u-25.5" who="#KazimierzWiatr">Kto jest przeciw? (1)</u>
<u xml:id="u-25.6" who="#KazimierzWiatr">Kto się wstrzymał? (2)</u>
<u xml:id="u-25.7" who="#KazimierzWiatr">Pozostaje nam wyznaczyć sprawozdawcę. Jeśli państwo pozwolą, to ja sam się zgłoszę. Dzisiaj będzie posiedzenie komisji finansów publicznych, więc…</u>
<u xml:id="u-25.8" who="#KazimierzWiatr">Rozumiem, że jest zgoda. Tak?</u>
<u xml:id="u-25.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Spontaniczne poparcie.)</u>
<u xml:id="u-25.10" who="#KazimierzWiatr">Ojej. Dostąpiłem tego zaszczytu, że będę reprezentował komisję, prawie jak za dawnych czasów.</u>
<u xml:id="u-25.11" who="#KazimierzWiatr">Proszę państwa, czy ktoś jeszcze chciałby zabrać głos?</u>
<u xml:id="u-25.12" who="#KazimierzWiatr">Bardzo proszę, pan marszałek.</u>
</div>
<div xml:id="div-26">
<u xml:id="u-26.0" who="#RafałGrupiński">Chciałbym wykorzystać obecność pana ministra i zwrócić uwagę na jedną kwestię. W tych programach ministerialnych mieści się też opieka nad dziedzictwem narodowym. No, tu jest ten program „Uniwersalia 2.2”. Chodzi o tłumaczenia dzieł klasycznych na język polski i o udostępnianie polskiej humanistyki w innych językach. Czy nie warto by było uruchomić osobnej ścieżki, która by dotyczyła tłumaczeń klasycznych dzieł z greki i łaciny?</u>
<u xml:id="u-26.1" who="#RafałGrupiński">My mamy – to pierwsza kwestia – ogromne zaległości, jeśli chodzi o starożytność. No, właściwie cały XIX w. nam uciekł, jeśli chodzi o tłumaczenia i wydania krytyczne. Dzisiaj wychodzą takie wydania, niektóre rzeczy po raz pierwszy ukazują się po polsku, od Ajschinesa po wielu, wielu innych świetnych starożytnych pisarzy, ale to się dzieje w tempie… To idzie jak krew z nosa, dostajemy jeden tytuł na rok, czasami dwa, jak się uda. Ja wydawałem tę serię w Pruszyńskim, ale oczywiście firma prywatna nie była w stanie tego udźwignąć, więc przejął to Instytut Badań Literackich. No, z Instytutem Badań Literackich to było robione, ale zdaje się, że teraz również z Uniwersytetem Wrocławskim współpracuje się w tej sprawie. I to jest jedna kwestia.</u>
<u xml:id="u-26.2" who="#RafałGrupiński">A kwestia druga to jest polskie średniowiecze, szczególnie XV w. Jest ogrom dzieł nieprzetłumaczonych na język polski, w tym teksty Stanisława ze Skarbimierza czy nawet samego Włodkowica. To jest dostępne tylko dla paru osób, które znają średniowieczną łacinę. Ten dorobek nie jest dostępny powszechnie. Wydaje mi się, że warto by było uruchomić odrębną ścieżkę finansową, żeby to nadrobić, żeby jednak tę starożytność i polskie średniowiecze udostępnić w polszczyźnie. No, nie tylko o tym mówię. Przecież w XVI i XVII w. w dużym stopniu używano jeszcze łaciny. Pamiętajmy o świetnym Sarbiewskim, który akurat jest tłumaczony.</u>
<u xml:id="u-26.3" who="#RafałGrupiński">Chciałbym tylko uczulić pana ministra na ten problem, tym bardziej że w tych tłumaczeniach, które są teraz robione, my naprawiamy dawne błędy. Przecież cały Plaut był ocenzurowany, polskie tłumaczenia były ocenzurowane, bo taka była świadomość w XIX i w początkach XX w. Dzisiaj jest on tłumaczony dosłownie, tak jak powinno być. To też jest ciekawe. Nawet jeśli coś było wydane w polszczyźnie, to nie było to tłumaczenie literalnie, nie było to wydane w taki sposób, jak kiedyś dany pisarz to sobie wymyślił.</u>
</div>
<div xml:id="div-27">
<u xml:id="u-27.0" who="#KazimierzWiatr">Bardzo proszę, Panie Ministrze.</u>
</div>
<div xml:id="div-28">
<u xml:id="u-28.0" who="#MarekGzik">Panie Przewodniczący! Panie Senatorze!</u>
<u xml:id="u-28.1" who="#MarekGzik">My analizujemy dzisiaj wszystkie programy, poddajemy je bardzo gruntownej analizie. Być może to spowoduje, że pewne programy nieco później zostaną ogłoszone. To wszystko jest w gestii Departamentu Programów Naukowych i Inwestycji, a tych programów w skali całego kraju – mówię o naszym ministerstwie – jest bardzo dużo. Napływa masa wniosków. Obrobienie tego wszystkiego od strony organizacyjnej sprawia wiele problemów, więc chcemy się temu jeszcze raz przyjrzeć.</u>
<u xml:id="u-28.2" who="#MarekGzik">Powiem tak: to jest kwestia Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki, bo to przede wszystkim w ramach tego programu finansujemy ten obszar, o którym wspominał pan senator. My te środki próbujemy… W roku bieżącym to jest ok. 46 milionów zł. Będziemy się temu przyglądać. Zobaczymy, czy w przyszłym roku będzie nas stać na wzrost nakładów. Być może wydzielimy pewną podgrupę projektów, które chcielibyśmy trochę uprzywilejować, którym chcielibyśmy dać możliwość dodatkowego finansowania. No, będziemy się nad tym zastanawiać. Tylko że, Panie Senatorze, to zawsze pobudza, powiedziałbym, pogłębioną dyskusję naukową. Zaraz wiele środowisk przedstawi argumenty, że są przecież inne epoki, którymi też warto by było w sposób szczególny się zaopiekować, na które warto przeznaczyć większe środki. Ale rozmawiamy na ten temat, jesteśmy otwarci na dyskusję.</u>
</div>
<div xml:id="div-29">
<u xml:id="u-29.0" who="#KazimierzWiatr">Bardzo dziękuję.</u>
<u xml:id="u-29.1" who="#KazimierzWiatr">Jeszcze pan senator Seweryński. Bardzo proszę.</u>
</div>
<div xml:id="div-30">
<u xml:id="u-30.0" who="#MichałSeweryński">Jeden postulat chciałbym, Panie Ministrze, zgłosić, postulat na przyszłość. Mianowicie proszę zwrócić uwagę na to, że narastają trudności z rekrutacją do pracy na uczelniach, przede wszystkim ze względu na to, jak wyglądają wynagrodzenia dla osób na najniższych szczeblach asystenckich w porównaniu z płacą minimalną w naszym kraju. Płaca ta w ostatnich latach rosła szybko, dynamicznie. Trzeba liczyć się z tym, że będzie ona, nie tylko ze względu na inflację, rosła także w przyszłości. Ten rozdźwięk, który od czasu do czasu udaje nam się trochę zmniejszyć poprzez podwyżki… Mam na myśli rozdźwięk między najniższymi wynagrodzeniami asystentów na uczelniach a tym, jaka jest płaca minimalna. On tylko momentami troszeczkę się kurczy, a poza tym ciągle ma tendencję do narastania. A więc wydaje mi się, że z racjonalnego punktu widzenia… Myślę o naborze do pracy naukowej. Tutaj trzeba mieć na uwadze to, żeby przynajmniej ta najniższa płaca, płaca początkujących asystentów czy nawet doktorantów, była regulowana w sposób szczególny. Dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-31">
<u xml:id="u-31.0" who="#KazimierzWiatr">Bardzo dziękuję.</u>
</div>
<div xml:id="div-32">
<u xml:id="u-32.0" who="#MarekGzik">Panie Senatorze, bardzo dziękuję za tę uwagę. Oczywiście to rozumiemy. To jest, myślę, przedmiot troski nie tylko resortu, ale też całego środowiska, szczególnie profesorów. Jesteśmy odpowiedzialni za to, by nie powstawały luki pokoleniowe, by na nasze miejsce… No, chcemy rekrutować przede wszystkim zdolną młodzież, z potencjałem do dalszego rozwoju. Z tym mamy problem, ale to wszystko wynika ze skali finansowania nauki. Musimy odbyć taką dyskusję na wysokim szczeblu politycznym i zastanowić się, czy my jako kraj, który ma swoje ambicje, chcemy dalej dynamicznie się rozwijać, czy stać nas na to, żeby nauka polska traciła zdolną polską młodzież. A ta młodzież, wybierając ścieżkę kariery zawodowej, woli pracować w przemyśle czy też wyjechać do innego kraju. Przy obecnym poziomie honorariów czy stypendiów doktoranckich zatrzymujemy jedynie entuzjastów, młodych entuzjastów, a chcielibyśmy jednak zatrzymywać tych najlepszych, chcielibyśmy, żeby oni wybierali ścieżkę kariery naukowej, a nie pracę w przemyśle. Wiemy, że rzeczywiście nie jesteśmy konkurencyjni dla tych młodych ludzi. To może nie dotyczy w tak dużym stopniu młodzieży, która idzie na studia trzeciego stopnia, na studia doktoranckie. Moje doświadczenie podpowiada, że tracimy przede wszystkim tych po doktoratach, tych, którzy uzyskali doktorat. Oni już dali się poznać jako bardzo dobrzy fachowcy, oni znają języki, oni mają już wiedzę i doświadczenie. Niestety przemysł ma dla nich dużo atrakcyjniejsze propozycje niż funkcja adiunkta z doktoratem. A więc my jako całe środowisko polityczne musimy… Bo na przestrzeni lat obowiązuje finansowanie na poziomie 1%. Wciąż nie możemy się oderwać od tego zaklętego poziomu 1% PKB. Bywa trochę lepiej, bywa trochę gorzej, ale jeżeli nie zapadnie odpowiednia decyzja, jeżeli nakłady nie wzrosną do 2%, wciąż będzie nam trudno rywalizować, konkurować z ofertą przemysłu. No, mówię o ofercie dla młodych.</u>
</div>
<div xml:id="div-33">
<u xml:id="u-33.0" who="#KazimierzWiatr">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
<u xml:id="u-33.1" who="#KazimierzWiatr">Nie mogę się powstrzymać, muszę powiedzieć, że są tutaj 2 przesłanki systemowe, które nam nie pomagają. Pierwsza sprawa to zaopatrzenie materialne doktorantów, które jest tak wysokie, że oni po obronie doktoratu spadają o kilka poziomów. To także powoduje, że zaczynają się wtedy rozglądać i wybierają inną drogę – zagranica albo gospodarka.</u>
<u xml:id="u-33.2" who="#KazimierzWiatr">Druga sprawa. Jednak słabo rozwiązany jest – mimo że 35 lat minęło od przemian w naszym kraju – problem różnicowania wynagrodzeń wśród pracowników. To jest ciągle problem. Rektorzy, uczelnie, ministerstwo sobie z tym nie radzą, a to jest jednak bardzo, bardzo istotne. Wiemy, że z tym jest bardzo, bardzo różnie. Ostatni wzrost wynagrodzeń, o czym wspominałem, był tego przykładem. Wszystko idzie do góry, a potem ci najzdolniejsi patrzą na kolegów, którzy są słabsi albo leniwi, no i… No, jest, jak jest. To ważna, naprawdę ważna dyskusja. Pan senator Seweryński ją tylko zasygnalizował, ale ja to postrzegam jako ważną sprawę.</u>
<u xml:id="u-33.3" who="#KazimierzWiatr">Czy są jeszcze jakieś głosy? Nie ma.</u>
<u xml:id="u-33.4" who="#KazimierzWiatr">Szanowni Państwo, bardzo dziękuję. Bardzo dziękuję panu ministrowi, paniom i panom senatorom, przedstawicielom Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwa Finansów.</u>
<u xml:id="u-33.5" who="#KazimierzWiatr">Zamykam posiedzenie Komisji Nauki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
<u xml:id="u-33.6" who="#KazimierzWiatr">Dziękuję bardzo.</u>
<u xml:id="u-33.7" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 12 minut 20)</u>
</div>
</body>
</text>
</TEI>
</teiCorpus>