text_structure.xml 135 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 11 minut 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Stanisław Gawłowski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#StanisławGawłowski">Szanowni Państwo, minęła godzina 11.00, więc mogę spokojnie rozpocząć posiedzenie Komisji Klimatu i Środowiska.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#StanisławGawłowski">Dzisiejsze posiedzenie jest poświęcone rozpatrzeniu budżetu w częściach właściwych przedmiotowemu zakresowi działania komisji. Tylko przypomnę, że są to części budżetowe 22 „Gospodarka wodna”, 41 „Środowisko”, 47 „Energia”, 51 „Klimat” i 68 „Państwowa Agencja Atomistyki” oraz plany finansowe parków narodowych, Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”, a także część budżetowa 83 „Rezerwy celowe”, jak również część budżetowa 85… będę prosił Ministerstwo Finansów o odniesienie się do tego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#StanisławGawłowski">Pozwólcie państwo, że bardzo serdecznie przywitam gości. Nie wiem, czy dotarł pan minister Dorożała, nie widzę go, ale już go przywitam, żeby potem nie robić tego drugi raz, a państwo mu przekażecie, że tę czynność wykonałem. Witam bardzo serdecznie pana ministra Przemysława Koperskiego, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, odpowiedzialnego za gospodarkę wodną. Witam prezesów bądź zastępców prezesów: panią Małgorzatę Szafoni, zastępcę prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej; pana Jacka Jarząbka, zastępcę prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” odpowiedzialnego właśnie za sprawy finansowe; pana Andrzeja Głowackiego, prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Witam pana Ernesta Chołuja, dyrektora z Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska… witam… Przepraszam, witam również przedstawicieli wszystkich pozostałych instytucji. Lista jest strasznie długa, pozwólcie, że nie będę wymieniał wszystkich nazwisk. Jakbym kogoś naprawdę pominął, to proszę o wybaczenie.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#StanisławGawłowski">Rozpoczniemy zgodnie z kolejnością działów. Jest pan minister Koperski, więc rozpocznijmy od część budżetowej 22 „Gospodarka wodna”.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#StanisławGawłowski">Panie Ministrze, proszę o zabranie głosu. Proponuję, żebyśmy razem, łącznie omawiali i część budżetową, i plan finansowy „Wód Polskich”, bo trudno akurat w tym przypadku to rozdzielić.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo, proszę o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PrzemysławKoperski">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PrzemysławKoperski">Bardzo dziękuję za udzielenie głosu i możliwość przedstawienia informacji dotyczącej części 22 „Gospodarka wodna”.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PrzemysławKoperski">Szanowni Państwo, na rok 2025 zaplanowano wydatki na zadania w obszarze gospodarki wodnej z budżetu państwa w łącznej wysokości 1 miliarda 762 milionów 140 tysięcy zł, co stanowi wzrost wydatków o 6,8% w stosunku do wydatków w ustawie budżetowej na rok bieżący. Zaplanowane wydatki przeznaczone będą w pierwszej kolejności na dotacje z budżetu państwa dla Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” – 1 miliard 549 milionów 51 tysięcy zł. Z tego dotacja podmiotowa na finansowanie kosztów działalności bieżącej to 793 miliony 635 tysięcy zł, dotacja celowa na realizację zadań związanych z utrzymaniem wód i pozostałego mienia Skarbu Państwa związanego z gospodarką wodną – 340 milionów zł, dotacja celowa na inwestycje w obszarze gospodarki wodnej – 250 milionów zł, a są to środki m.in. na modernizację, rozbudowę, uszczelnienie wałów przeciwpowodziowych oraz modernizację i budowę zbiorników przeciwpowodziowych. Ponadto jest dotacja na realizację programu wieloletniego „Ochrona przeciwpowodziowa i osiągnięcie korzystnego bilansu wodnego w rejonie Odry Środkowej – cofka stopnia wodnego Malczyce” – 88 milionów zł. Dotacje na współfinansowanie projektów Unii Europejskiej realizowanych przez „Wody Polskie” to 77 milionów 416 tysięcy zł. Środki będą przeznaczone na realizację projektów w obszarze gospodarki wodnej w ramach programów operacyjnych perspektywy finansowej na lata 2021–2027, głównie na przeglądy, aktualizację map, planów, projektów gospodarowania wodami, przeciwdziałanie skutkom suszy, oceny zagrożenia i ryzyka powodziowego, przywrócenie drożności morfologicznej rzek, budowę przepławek, progów wodnych, suchych zbiorników, modernizację jazów, sterownic, skarp, urządzeń zbiorników wodnych, przebudowę polderów, poprawę bezpieczeństwa przeciwpowodziowego poprzez budowę, nadbudowę, rozbudowę i umocnienie wałów przeciwpowodziowych, zwiększenie retencji, odbudowę zasobów wodnych terenów pogórniczych, a także przebudowę infrastruktury na szlakach wodnych Wielkich Jezior Mazurskich. Środki dla państwowych instytutów badawczych, czyli Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, to 114 milionów 148 tysięcy zł, czyli 102,5% w stosunku do środków w roku 2024. Jeśli chodzi o Ministerstwo Infrastruktury oraz pozostałe wydatki, to jest to 98 milionów 941 tysięcy zł, czyli 100,4% w stosunku do środków w roku bieżącym.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PrzemysławKoperski">Jeśli chodzi o dochody budżetu państwa, to w części 22 „Gospodarka wodna” w roku 2025 planuje się uzyskać dochody w wysokości 25 milionów 731 tysięcy zł, co stanowi 101,5% w stosunku do wielkości wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2024.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PrzemysławKoperski">Przechodzę, zgodnie ze słuszną prośbą pana przewodniczącego, do planu finansowego Państwowego Gospodarstwo Wodnego „Wody Polskie”. W planie finansowym na rok 2025 przyjęto przychody ogółem w kwocie 2 miliardów 174 milionów 766 tysięcy zł. Przychody z prowadzonej działalności to 632 miliony 452 tysiące zł. To są m.in. wpływy z opłat ustalonych za usługi wodne, wpływy z gospodarowania powierzonym mieniem Skarbu Państwa związanym z gospodarką wodną oraz opłaty za udzielenie zgód wodnoprawnych. To także dotacje z budżetu państwa na wydatki bieżące – 1 miliard 266 milionów 367 tysięcy zł – na bieżącą działalność „Wód Polskich”, realizację zadań obronnych, współfinansowanie projektów realizowanych z udziałem środków unijnych. Koszty ogółem na rok 2025 zaplanowano w wysokości 3 miliardów 48 milionów 873 tysięcy zł. Koszty funkcjonowania to 3 miliardy 25 milionów 873 tysiące zł – w szczególności chodzi tu o zapewnienie ochrony przeciwpowodziowej i odpowiednie utrzymanie obiektów związanych z gospodarką wodną, wynagrodzenia, energię elektryczną, inne koszty związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa – a pozostałe koszty, w tym koszt realizacji zadań, to 23 miliony zł. Ponadto w planie finansowym na rok przyszły zabezpieczono środki na wydatki inwestycyjne w wysokości 1 miliarda 2 milionów 104 tysięcy zł, których planowanym źródłem finansowania będą środki pochodzące z budżetu państwa – 338 milionów zł, środki z budżetu Unii Europejskiej – 509 milionów 796 tysięcy zł, środki funduszy ochrony środowiska 89 milionów 386 tysięcy zł, środki z przychodów „Wód Polskich” – 39 milionów 349 tysięcy zł i środków jednostek samorządu terytorialnego – 25 milionów 573 tysiące zł.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PrzemysławKoperski">Jest ze mną pan wiceprezes odpowiedzialny za sprawy finansowe przedsiębiorstwa, jest pan dyrektor Departamentu Budżetu, jest pani dyrektor Departamentu Gospodarki Wodnej w naszym ministerstwie. Oczywiście jesteśmy do państwa dyspozycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#StanisławGawłowski">Czy pan prezes chciałby coś uzupełnić, coś dodać?</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Zastępca Prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie” Jacek Jarząbek: Nie, dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#StanisławGawłowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#StanisławGawłowski">Czy ktoś z pań i panów…</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#StanisławGawłowski">Pan senator Masłowski. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#PiotrMasłowski">Ja chciałbym zapytać o wynik finansowy, bo widzimy, że on jest zdecydowanie ujemny. Jak to ma być pokryte?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#StanisławGawłowski">To proszę może od razu odpowiedzieć. Bo od początku utworzenia „Wód Polskich” sytuacja jest stała, tak delikatnie powiem: ujemny wynik finansowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AgnieszkaBeńko">Największy wpływ na wynik ma amortyzacja naliczana od mienia, które jest pod jurysdykcją „Wód Polskich”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#StanisławGawłowski">Jak rozumiem – nawet sprawdziłem to w tabeli – amortyzacja to 874 miliony 107 tysięcy zł, a wynik finansowy brutto to minus 874 miliony 107 tysięcy zł. Dokładnie tyle wpisaliście w planie finansowym, czyli w całości wpisaliście amortyzację.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Pan prezes jeszcze…)</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#StanisławGawłowski">Pan prezes coś chciałby uzupełnić czy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#JacekJarząbek">Nie, potwierdzić, że ten wynik wynika z amortyzacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#StanisławGawłowski">Tak, tylko że to nie jest dobra praktyka – to państwo, mam nadzieję, wiecie – bo to oznacza, że pieniądze, które potencjalnie powinniście mieć na odtwarzanie majątku, który i tak jest zdekapitalizowany i w wielu miejscach już nawet nieamortyzowany, wy… No, jakby nie macie pieniędzy na bieżące utrzymanie. To kolejny rok, w którym ewidentnie widać, że taki organizm, jakim są „Wody Polskie”, w takim kształcie, w jakim dzisiaj jest… że albo będzie znacząco bardziej zasilany z budżetu państwa, albo – wydaje się, że to drugie rozwiązanie jest bardzo pożądane przez wszystkich – zostanie zreformowany. Koncepcja reformy i pomysły raczej powinny się pojawić po stronie pana ministra, ministerstwa, być inicjatywą rządu, ale…</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Właśnie chciałam o to zapytać.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#StanisławGawłowski">Pani senator Kochan mi tu podpowiada, że właśnie chciała o to zapytać, więc zanim, Panie Ministrze, oddam panu głos, to jeszcze poproszę panią senator, żeby uzupełniła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MagdalenaKochan">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MagdalenaKochan">Tak, właśnie o to chciałam zapytać, i to w kontekście nie tylko spraw związanych z finansowaniem, wynikiem finansowym czy sposobem projektowania budżetu, ale także sposobu zarządzania. Sytuacja, w której dochodzi do dekapitalizacji tego, co macie… To nie jest dekapitalizacja budynku, to jest dekapitalizacja wałów przeciwpowodziowych, to jest dekapitalizacja zapór mających niekiedy po sto kilkadziesiąt lat, przy których unowocześnianiu dochodzi na dodatek do sytuacji, że one pękają. Tak więc mam pytanie: czy w rządzie są propozycje, plany, zamiary powrotu do czegoś, co jak się wydawało, działało dobrze, a z niewiadomych powodów – do dzisiaj ich nie rozumiem – powstał inny system zarządzania wodami polskimi? Czy to zarządzanie nie powinno wrócić, mówiąc krótko, do zadań samorządowych? Czy państwo macie jakieś plany z tym związane?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#StanisławGawłowski">Ja też o to chciałem pytać. Bo wynik finansowy, potrzeby inwestycyjne… „Wody Polskie” aktywnie działają na tym obszarze, na tych terenach popowodziowych. Usuwanie skutków powodzi w infrastrukturze hydrotechnicznej to osobne wyzwanie. Ale to wszystko razem rzeczywiście pokazuje, że ten organizm – powtórzę to – w takim kształcie jest, wydaje się, niewydolny. Stąd absolutnie uzasadnione jest pytanie, jakie są pomysły na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#StanisławGawłowski">Jeszcze pan senator, pan przewodniczący Pupa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#ZdzisławPupa">Ja mam pytanie. Bo rzeczywiście w kontekście tego, co się wydarzyło w końcówce tego roku, gdy powódź dotknęła część południowo-zachodnią naszego kraju, dramat ogromny… No, od lat przewija się temat zbiornika „Kąty – Myscowa” na południu Polski, w moim województwie. O tym przy omawianiu każdego budżetu rozmawiamy i mówimy, że aby również ten zbiornik mógł pełnić rolę retencyjną, mógł pełnić rolę przeciwpowodziową, potrzeba jakichś, można powiedzieć, nakładów finansowych ze strony budżetu państwa, ze strony państwa. I chciałbym zapytać: jakie są kierunki działania w zakresie tego, aby ten zbiornik powstał? Bo pamiętam, że odkąd jestem parlamentarzystą, o tym zbiorniku się mówi, plany są, plany były, pomysłów też jest mnóstwo, a problem polega na posuwaniu budowy tego zbiornika do przodu, gdyż jest on niezmiernie oczekiwany na terenie południowo-wschodniej Polski. Przypomnę, że 14 lat temu, 15 lat temu też nawiedziła nas duża powódź na południu kraju, i myślę, że gdyby ten zbiornik był wybudowany, byłaby szansa na znaczną ochronę przed skutkami tej powodzi. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#StanisławGawłowski">Panie Ministrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzemysławKoperski">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzemysławKoperski">Bardzo dziękuję za te pytania. One są bardzo ważne i wybrzmiewają od samego początku, kiedy ten obszar znalazł się w kręgu mojego zainteresowania. Chcę państwu powiedzieć, że ja bardzo krytycznie oceniam to, w jaki sposób zbudowano „Wody Polskie” i w jaki sposób podzielono kompetencje, a najbardziej krytycznie to, jak zbudowano mechanizmy finansowania tej instytucji. Po prostu to jest… Dzisiaj mamy jakby pokłosie tego złego zaplanowania funkcjonowania instytucji, która zarządza gospodarką wodną w Polsce. I musimy to zmienić. Do końca tego roku zostanie powołany zespół ekspertów, w którego skład wejdą przedstawiciele strony samorządowej, czyli Związku Województw RP, Związku Powiatów Polskich, Związku Miast Polskich, a także przedstawiciele Państwowej Rady Gospodarki Wodnej. To będzie mały zespół ekspercki, którego zadaniem będzie przygotowanie w ciągu 3–4 miesięcy rozwiązań, nad którymi później wspólnie będziemy pracować, bo wymaga to odpowiednich zmian w ustawach. Widzimy, że w innych krajach ten system gospodarowania wodami działa lepiej, w szczególności jeżeli chodzi o przychody. Przekazano majątek „Wodom Polskim”, ale ten majątek nie jest w stanie wygenerować takich przychodów, które by pokryły koszty, a taka idea co do zasady jest realizowana skutecznie w innych państwach europejskich. Jesteśmy tego świadomi i będziemy państwa na ten temat informować. Proszę nam dać te 3–4 miesiące na przygotowanie. Ale jesteśmy również, bo wiem, że pan przewodniczący, państwo jesteście tą sprawą zainteresowani i zdeterminowani, żeby naprawiać system zarządzania gospodarką wodną w Polsce, bardzo otwarci na propozycje, rekomendacje i sugestie Wysokiej Komisji oraz poszczególnych państwa senatorów.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzemysławKoperski">Jeśli chodzi o zbiornik „Kąty – Myscowa”, to przekazuję głos panu prezesowi, żeby przedstawił, jak sytuacja obecnie wygląda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JacekJarząbek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JacekJarząbek">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#JacekJarząbek">Jeśli chodzi o ten zbiornik na rzece Wisłoce, to on jest ujęty w programie planowanych inwestycji w „Wodach Polskich” i tu jakby nic się nie zmieniło. W tej chwili jest etap oczekiwania na decyzje środowiskowe. To trwa niestety już dosyć długo, bo od czerwca 2021 r. Na wszelkie wezwania uzupełniamy dokumentację. Ale niezależnie od tego, czekając na te dokumenty, czynimy starania, żeby znaleźć źródło finansowania dla tego zbiornika retencyjnego. Tak że po uzyskaniu niezbędnych dokumentów formalnych będziemy przystępować do realizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#StanisławGawłowski">Pani senator Kochan chciałaby dopytać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#MagdalenaKochan">To znaczy przede wszystkim powiedzieć, że bardzo mnie cieszy wspólne zdanie na temat sposobu… Bo chciałabym powiedzieć, podkreślić, że wiele osób pracujących w tej instytucji, która się nazywa „Wody Polskie”, pewnie na złą opinię o swojej pracy nie zasługuje. To sam system i sam zakres działania, takie umiejscowienie prawne powodują, że ta instytucja nie może być wydolna. Ale niezależnie od tego, jak jest zorganizowana… Rozumiem, że nad tą organizacją będziecie państwo pracować. Zrozumiałam, że do końca 2024 r., czyli jeszcze w tym grudniu, powstanie zespół, o którym mówił pan minister. Tak? Dobrze, tylko błagam, żeby nie było tak, że jak nie wiemy, co zrobić, to powołujemy zespół i on tam sobie pracuje do nie wiadomo którego roku.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#MagdalenaKochan">Ale mam też drugie pytanie. Bo niezależnie od tego, jak to jest zorganizowane, pozostaje problem wód i zanieczyszczenia wód Odry. Czy państwo w tej kwestii, jako „Wody Polskie”, coś przedsięwzięliście, w jakimś kierunku idziecie? Pozwolenia na spust tak zasolonych wód kopalnianych są utrzymywane? Itd. Wszystkie te problemy, które w związku z katastrofą na Odrze miały miejsce, muszą zostać usunięte, i to nie w taki sposób, że powołana zostanie straż wodna, ale w taki, że odcięte zostanie źródło problemu i usunięte zasalanie, czyli niszczenie naszego dobra, jakim jest Odra. Czy coś w tej kwestii się dzieje?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#StanisławGawłowski">To ja jeszcze przy tej okazji dopytam. Otóż ciągle obowiązuje tzw. ustawa odrzańska. Ona – powtórzę to, mówiłem to, gdy była uchwalana, mówiłem to rok temu, a dzisiaj to powtórzę – w niewielkim zakresie służy ochronie wód w dorzeczu Odry, raczej jest ustawą, która mówi o regulowaniu rzeki i jest ustawą o inwestycjach na Odrze. O inspekcji, która jakoś tam się nazywała, już nic nie będę mówił. Mam nadzieję, że pomysł został trwale zarzucony i że rząd skoncentruje się raczej na utworzeniu jednej instytucji kontrolnej monitorującej stan zarówno środowiska wodnego, jak pozostałych środowisk. Ale to jakby trochę szersza dyskusja. Co z tą ustawą? Skoro już państwa zapytano o Odrę i te zanieczyszczenia, to co z tą ustawą? Jakie są plany dotyczące tzw. ustawy odrzańskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PrzemysławKoperski">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowna Pani Senator!</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PrzemysławKoperski">Jesteśmy zdeterminowani, żeby prace tego zespołu, o którym powiedziałem, zakończyły się w pierwszych miesiącach przyszłego roku. Chcielibyśmy mieć kompleksowe rozwiązania dotyczące nowego systemu, których wejście w życie możliwe byłoby 1 stycznia 2026 r. Tak że jestem zdeterminowany. Oczywiście wymaga to, tak jak jest zawsze w procesie legislacyjnym, nie tylko uwzględnienia punktu widzenia sektorów gospodarczych, za które odpowiada Ministerstwo Infrastruktury – pani senator doskonale wie, że ten zakres jest bardzo duży, bo to są 4 ogromne działy gospodarki – lecz także konsultacji z innymi resortami. My takie działania już podjęliśmy. Nie powiem, żeby to była droga usłana różami, ale posuwamy się do przodu.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#PrzemysławKoperski">Jeżeli chodzi o rozwiązania, to na pewno mamy uzgodnienie w sprawie przekazania uprawnień do określania taryf za dostarczanie wody i odbiór ścieków na poziom samorządu terytorialnego. Jesteśmy również na finiszu konsultacji dotyczących zmiany tzw. ustawy odrzańskiej, ustawy o rewitalizacji rzeki Odry. Chcielibyśmy, żeby ona faktycznie nie tylko służyła rzece Odrze w kwestiach, które w niej dzisiaj wybrzmiewają, lecz także uwzględniała to, co się wydarzyło we wrześniu br. Chcielibyśmy również, i też mamy pełną zgodę co do tego, żeby w najbliższej nowelizacji przepisów zlikwidować Inspekcję Wodną. Ta idea się nie sprawdziła. Było to źle zaprojektowane. Chcielibyśmy, żeby tym, czym miała się zajmować inspekcja, zajmowały się odpowiednie departamenty kontroli, obecnie umiejscowione w „Wodach Polskich”. Co do tego też pełna zgoda. Jesteśmy na finiszu uzgodnień z Ministerstwem Zdrowia, bo to jest wspólny projekt, co do implementacji dyrektywy wodnej, która dotyczy kwestii jakości wody do spożycia. Myślę, że zostało nam jeszcze kilka tygodni, może miesiąc, może 2 miesiące, żeby te konsultacje z pozostałymi resortami zakończyć. Mamy pozytywną ocenę Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, a uzyskanie tam konsensusu było jakby największym wyzwaniem. Jestem głęboko przekonany, że niedługo te rozwiązania legislacyjne dotyczące taryf, zniesienia inspekcji, aktualizacji ustawy o rewitalizacji rzeki Odry i związane z implementacją dyrektywy wodnej zostaną skierowane do prac parlamentarnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#StanisławGawłowski">To ja jeszcze dopytam. Dyskutujemy o budżecie i nie tylko wodach, ale też wyzwaniach. Powinienem NFOŚ o to dopytywać, ale chciałbym zapytać o KPOŚK, Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych. Dyrektywa w tej sprawie, nie tylko ramowa dyrektywa wodna, lecz także dyrektywa wodno-ściekowa, jest szczególnie zaostrzana i tak naprawdę tylko i wyłącznie nowych zadań przebywa, co się wiąże ze znacząco większymi wydatkami na ten cel, idącymi dzisiaj w kolejne dziesiątki miliardów, a może setki, nie wiem, czy to ktoś policzył. Oczywiście taryfy z tym się wiążą i blokowanie taryf w tym przypadku raczej…</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Ale odblokowanie nie uratuje całości…)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#StanisławGawłowski">…nie pomaga. Pani senator mi tu znowu podpowiada, że odblokowanie nie uratuje całości. W moim przekonaniu rozwiązanie tego problemu bez wsparcia finansowego gmin, w tym przypadku, nie istnieje. Trzeba mieć plan, jak udzielać wsparcia finansowego, jak zapewnić gminom dodatkowe pieniądze, które pozwolą na to, żeby osiągnąć cele, które dzisiaj są opisane w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych, a to wprost się wiąże z zadaniami wynikającymi z polskiego prawa wodnego, ochroną Odry, ochroną wszystkich pozostałych dorzeczy, Bogiem a prawdą. Na jakim etapie w tym zakresie jesteśmy, Panie Ministrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PrzemysławKoperski">Panie Przewodniczący, dla nas Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych to niezwykle ważny program. Jesteśmy świadomi tego, z jakim wyzwaniami to się wiąże. Jest tutaj również – pan przewodniczący był uprzejmy go przywitać – prezes albo wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ja chciałbym z tego miejsca podziękować państwu za to, że podjęliście się również ogłaszania konkursów w zakresie wspierania samorządów terytorialnych w oczyszczaniu ścieków komunalnych. Wiem, że te nabory trwają chyba do marca. Kwestia tego, czy ten zakres jest wystarczający, czy też nie… No, wiemy, że część samorządów terytorialnych może nie spełniać wymogów formalnych pozwalających starać się o dofinansowanie. Mamy umówione spotkanie, chyba w przyszłym tygodniu, będziemy rozmawiać na temat tego, co jeszcze można byłoby zrobić, żeby ten Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych oprócz celów miał również określone odpowiednie finansowanie, o którym państwo mówicie, bo bez tego finansowania bardzo trudno będzie te cele osiągnąć. My aktualizujemy te krajowe programy oczyszczania ścieków i jesteśmy w tej chwili po ostatniej aktualizacji. Przymierzamy się do kolejnej, ta to chyba była szósta. Tak że ta sprawa jest dla nas niezwykle ważna. Ja tutaj mówiłem państwu o tej dyrektywie dotyczącej jakości wody przeznaczonej do spożycia. Ta dyrektywa będzie wymuszała, i dobrze, jeszcze więcej w zakresie i oczyszczania ścieków komunalnych, i dostarczania wody mieszkańcom. Tam są rozwiązania związane z tym, żeby wyeliminować mikroplastik, który jest coraz bardziej obecny, jest kwestia różnego rodzaju pestycydów, zanieczyszczeń. Ale oczywiście chcielibyśmy, żeby za tymi obowiązkami i za zwiększeniem bezpieczeństwa Polek i Polaków poszły środki finansowe. Jednak to będzie możliwe przy wsparciu środków unijnych i przy wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#StanisławGawłowski">Ja mam jeszcze jedno, ostatnie już pytanie, obiecuję. Ono dotyczy suszy. Tak naprawdę dużo trudniejszym obszarem i wyzwaniem jest zabezpieczenie i ochrona przed suszą. W tym samym czasie, gdy na Odrze, w Kotlinie Kłodzkiej i w dorzeczu Nysy Kłodzkiej była powódź, poziom wody w Wiśle w Warszawie wynosił chyba 40 cm. Nie pamiętam dokładnie, może to tydzień czy 2 tygodnie wcześniej tak było. To tylko pokazuje, jak bardzo jesteśmy, jako kraj, czuli na ten problem suszy. Susza jest dużo bardziej dotkliwa dla gospodarki, nie tylko dla rolnictwa, które zazwyczaj jako pierwsze odczuwa ten problem, lecz także dla całej gospodarki. To się wiąże z różnego rodzaju programami retencjonowania wody w sposób naturalny, przywracania możliwości naturalnego retencjonowania, odtwarzania bagnisk. Sprawy teoretycznie znane, znaczy tak mi się wydaje, że one w teorii są znane, ale to musi być w praktyce zaprojektowane, zaprojektowane na papierze, a może nawet mniej technicznie w tym przypadku, a potem zrealizowane. Czy taki program retencji, małej retencji jest na poziomie ministerstwa bądź „Wód Polskich” – nie wiem, w którym miejscu on miałby powstać – tworzony? Może we współpracy. Tego nie umiem ocenić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PrzemysławKoperski">Szanowny Panie Przewodniczący, ten program przeciwdziałający skutkom suszy, który został przyjęty chyba w 2021 albo 2022 r… Rozpoczęliśmy jego aktualizację – czy „Wody Polskie” rozpoczęły jego aktualizację – w ubiegłym miesiącu. Chcemy oczywiście te wszystkie elementy, o których pan przewodniczący wspomniał, wziąć pod uwagę, także tę zmieniającą się rzeczywistość. Chcielibyśmy również w końcu w większym wymiarze zaangażować w te prace związane z retencją, z mikroretencją, Lasy Państwowe. Uważamy, że bardzo dużo problemów można byłoby rozwiązać na początku tych cieków wodnych, a one bardzo często, w szczególności w górach, zarządzane są właśnie przez Lasy Państwowe. Są również środki finansowe przeznaczone na ten cel, którymi mogą posługiwać się Lasy Państwowe.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PrzemysławKoperski">Niestety, tak jak pan przewodniczący zwrócił uwagę, jest poważny problem, ponieważ w tych samych miejscach możemy mieć do czynienia i z suszą, i z powodzią, i to się może wydarzyć w ciągu nawet kilku godzin. Taka historia była właśnie we wrześniu br. Dlatego ta aktualizacja… My na pewno będziemy państwa informować o tym, jak te plany… jak te prace są prowadzone. Na dzień dzisiejszy wspomniany program obejmuje 594 działania inwestycyjne, różne, te, które są realizowane na poziomie lokalnym i te, które są realizowane przez „Wody Polskie”. Ale chcielibyśmy ten program zaktualizować. To się wydarzyło, ten start, na konferencji „Stop suszy! Start retencji”. Zaprosiliśmy do tej rozmowy nowych partnerów i będziemy państwa na bieżąco informować o tym, jak ten dokument zostanie zaktualizowany. Projekt zaktualizowanego dokumentu na pewno trafi również do państwa komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś pytania, uwagi?</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#StanisławGawłowski">Ja proponuję przyjąć tę część „Gospodarka wodna” i plan finansowy „Wód Polskich” bez uwag.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#StanisławGawłowski">Głosować będziemy na końcu, ale gdyby były uwagi, to poproszę teraz. Bo nie będziemy pana ministra i współpracowników trzymać, dalej będziemy rozmawiać już z innym ministerstwem.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#StanisławGawłowski">Nie ma uwag. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję, Panie Prezesie, za wyjaśnienie i prezentację budżetu.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#StanisławGawłowski">I przechodzimy do części 41 „Środowisko”.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#StanisławGawłowski">Witałem już raz… Przywitam może jeszcze raz pana ministra Dorożałę, Mikołaja Dorożałę, podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, głównego konserwatora przyrody.</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#StanisławGawłowski">Panie Ministrze, oddaję panu głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#MikołajDorożała">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#MikołajDorożała">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#MikołajDorożała">Mamy w zasadzie… Pan przewodniczący wspomniał o części 41, czyli pierwszym takim punkcie. Mamy w tej dokumentacji 3 punkty, czyli część 41 „Środowisko”, część 51 „Klimat” i część 47 „Energia”. Otrzymaliście państwo zapewne też te informacje, które oczywiście mogę spróbować zreferować, niemniej jednak, Szanowni Państwo, jeśli będą jakieś konkretne pytania dotyczące tego czy kolejnego działu, to oczywiście też jesteśmy tutaj do dyspozycji. Mieliśmy taką dyskusję w kilku sprawach też na posiedzeniu komisji sejmowej, tam były dodatkowe pytania. Tak więc jesteśmy w razie czego przygotowani, gdyby takie pytania się pojawiały.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#MikołajDorożała">W skrócie, Szanowni Państwo, może… Znaczy jeśli jest potrzeba, to oczywiście mogę przejść… Ale nie będę może czytał całości, tylko przedstawię to w skrócie. Szanowni Państwo, jeśli chodzi o część 41 „Środowisko”, dochody budżetowe zaplanowano w wysokości 178,5 miliona zł, czyli będą one o 5% niższe niż te w ustawie budżetowej na rok 2024. Głównym źródłem dochodów, stanowiącym 99% dochodów w części 41 „Środowisko”, będą wpływy z tytułu opłaty za użytkowanie górnicze oraz z tytułu udostępnienia informacji geologicznej.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#MikołajDorożała">Wydatki zaplanowane na rok 2025 to jest łącznie kwota 807 milionów zł. W budżecie państwa zaplanowano wydatki w wysokości 768 milionów zł, w tym 50 milionów zł, które stanowią środki na współfinansowanie projektów. Ze środków budżetu państwa będą finansowane wydatki bieżące jednostek budżetowych, które łącznie wynoszą 458 milionów zł i stanowią 60% tej całości, i dotacje celowe, które wynoszą 245 milionów zł, tj. 32% wydatków w tej części, którą omawiamy. Dotacje celowe zostaną przeznaczone dla m.in. Państwowego Instytutu Geologicznego, 23 parków narodowych oraz Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe”. Środki w ramach dotacji celowej dla parków narodowych zaplanowano na kwotę 180 milionów zł, co stanowi 18-procentowy wzrost w stosunku do roku 2024. Środki te zostaną przeznaczone na działalność bieżącą oraz wydatki majątkowe.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#MikołajDorożała">W budżecie środków europejskich zaplanowano wydatki w wysokości 40 milionów zł, co stanowi 177% w stosunku do tych z ustawy budżetowej z roku 2024. Zwiększenie wydatków wynika z realizacji projektu w ramach nowej Perspektywy Finansowej 2021–2027. Wydatki na wynagrodzenia w jednostkach budżetowych w części 41 „Środowisko” wyniosą 292 miliony zł, łącznie ze środkami unijnymi. Kwota wynagrodzeń obejmuje wzrost wynagrodzeń o 5%.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#MikołajDorożała">Jeżeli chodzi o plany finansowe 23 parków narodowych jako państwowych osób prawnych, to przychody w roku 2025 na zadania bieżące oraz inwestycje zaplanowano w kwocie 548 milionów zł, tymczasem koszty to 579 milionów zł. Zatrudnienie w 23 parkach narodowych w przeliczeniu na pełne etaty kształtować się będzie na poziomie 1 tysiąca 583 etatów. Łączny wzrost wynagrodzeń osobowych w 23 parkach narodowych w roku 2025 w stosunku do tych w 2024 r. będzie wynosił 5%. Wzrost wynagrodzeń zostanie sfinansowany z dotacji z budżetu państwa, przychodów własnych parków oraz w ramach realizowanych przez parki narodowe projektów finansowych z udziałem środków unijnych. I również w roku 2025 kontynuowana będzie realizacja programu wieloletniego „Program Rozpoznania Geologicznego Oceanów”. Okres realizacji programu to lata 2017–2033. W 2025 roku planuje się wydatkować 40 tysięcy zł z budżetu państwa oraz 43 miliony zł ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo. Rzeczywiście lepiej częściami, zacznijmy od środowiska.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#StanisławGawłowski">Czy są pytania?</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#StanisławGawłowski">Pani senator Kochan. Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#MagdalenaKochan">Mam 2 pytania. Chodzi mi o wynagrodzenia dla osób zatrudnionych w inspektoratach ochrony środowiska. Nie są to jakieś kolosalne kwoty i zarobki przyciągające chętnych do pracy w tym wydziale, który będzie nam ogromnie potrzebny, jeśli poważnie myślimy o zmianach klimatycznych. Bo, jak wiemy, ochrona przyrody ma niebagatelne znaczenie w tym problemie.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#MagdalenaKochan">I drugie pytanie. Pan minister mówił o 5-procentowym wzroście wynagrodzeń pracowników parków narodowych. Ja ciągle nie mogę zrozumieć, skąd bierze się różnica i dysproporcja między płacami leśników – którym, broń Boże, niczego nie odbieram – a płacami pracowników parków narodowych, którzy, jak sądzę, muszą się znać nie tylko na drewnie, lecz także na zwierzynie, czyli ich kompetencje są nieco większe niż samych leśników, nie odmawiając kompetencji leśnikom. Skąd te dysproporcje i dlaczego one są? I kiedy naprawdę zaczniemy dbać o ten wyjątkowy – przepraszam państwa za patos – skarb narodowy, jakim są parki narodowe, które chronimy i które chcemy chronić, i chcemy, żeby w nich pracowali ludzie naprawdę kompetentni? I naprawdę nie mogę pojąć skąd dysproporcje między wynagrodzeniami. Kiedy… I czy w ogóle ministerstwo myśli o wyrównaniu i rekompensowaniu tego, żeby nie uciekali z tych parków ludzie, którzy powinni w nich pracować?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#StanisławGawłowski">Pan senator Pupa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#ZdzisławPupa">Rzeczywiście, temat poruszony przez panią senator Kochan zasługuje na jak najwyższe uznanie ze względu na to, że rzeczywiście ludzie, miłośnicy przyrody, którzy pracują w parkach narodowych, zarabiają niewielkie pieniądze. Często słychać ze strony ministerstwa, właśnie również od pana ministra Dorożały, jak to chroni przyrodę, jak chroni zasoby przyrodnicze, wszystkie zasoby przyrodnicze. Tymczasem brak dbałości o człowieka jest, że tak powiem, głównym mankamentem tych słów i deklaracji, które padają. Dlatego, Panie Ministrze, prosiłbym, żeby rzeczywiście propozycja i uwagi zgłoszone przez panią senator Kochan znalazły w jakiś sposób zrozumienie w budżecie państwa. To jeden temat.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#ZdzisławPupa">Drugi temat. Chciałbym zapytać, jak wygląda sytuacja z tematem, który jest istotny szczególnie dla Podkarpacia, ale również dla całego kraju, a mianowicie z nadmierną populacją wilka. O tym się praktycznie nie mówi, przemilcza się to albo praktycznie próbuje się w sposób nieuzasadniony wydawać opinie, które są sprzeczne z rzeczywistością. Spotykam się też z naukowcami, mieliśmy ostatnio spotkanie w izbach rolniczych na Podkarpaciu, gdzie temat, który poruszali rolnicy… Rolnicy postrzegają nadmierną populację wilka jako dramat w swoich gospodarstwach. I można mówić o ochronie zwierzątek, można mówić o ochronie wszystkich istot żyjących. Ja się z szacunkiem odnoszę do każdej istoty żyjącej, dbam o te zwierzątka, które mam, i denerwuje mnie, wkurza mnie… może złoszczę się na tych, którzy o te zwierzęta nie dbają. Ale również trzeba mieć świadomość tego, że człowiek powinien właściwie gospodarować zasobami przyrodniczymi, po to, aby te zasoby przyrodnicze też nie wchodziły sobie w drogę. W tym przypadku mówię o nadmiernej populacji zwierząt dziko żyjących. Bo tu zdrowy rozsądek i praktycznie roztropność wymaga, abyśmy w sposób właściwy gospodarowali tymi zasobami.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#ZdzisławPupa">Kolejny temat to temat związany z Lasami, które… One oczywiście może nie wchodzą tu bezpośrednio w skład budżetu państwa, ale środowisko bulwersuje czy niepokoi taka niepewność, jeżeli chodzi o Lasy Państwowe. Czy planuje pan minister jakieś tematy związane z reorganizacją funkcjonowania Lasów Państwowych, z uszczupleniem pozyskiwania zasobów, gruntów leśnych, czy planuje pan to zostawić na tym poziomie, który jest? Jakie są plany związane właśnie z sytuacją w Lasach? Bo to też będzie rzutowało na budżet państwa, wcześniej czy później, gdyż Lasy Państwowe są nieodłącznym elementem naszej gospodarki narodowej.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#ZdzisławPupa">I kolejny temat, że tak powiem, na styku wykonywania zadań zleconych przez państwo. A te zadania wykonują myśliwi. I tutaj ten niepokój środowiska myśliwskiego… A to jest ok. 130 tysięcy osób, które są zaangażowane w tematy wykonywania zadań zleconych przez państwo, właśnie myśliwi. Oni w jakiś sposób odczuwają niepokój o to, co z nimi, jaka sytuacja, jaki status i co dalej. Dlatego prosiłbym pana ministra o informacje na ten temat. Bo to, jak mówię, związane jest bezpośrednio też z budżetem państwa. Dziękuję bardzo</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#StanisławGawłowski">To ja pozwolę sobie też, korzystając z okazji, zadać pytanie. Rzeczywiście od lat ta różnica, to nie jest przecież ani pierwsza, ani pewnie… Nie chcę przewidywać przyszłości. Ale, powiedzmy, przeszłość łatwo zanalizować. Od lat widać różnicę w wynagrodzeniu pomiędzy pracownikami parków narodowych a pracownikami Lasów Państwowych. I to jest wyzwanie. I tak na pierwszy rzut oka ten wzrost budżetu na parki, 124%, brzmi dumnie. Ale niestety wynagrodzenia to tylko 105%, wzrost tylko o 5%. To jest znacząco za mało. Gdyby to było 124% i gdyby w takiej skali również wzrastały wynagrodzenia pracowników parków narodowych, to bym powiedział: gratuluję, naprawdę wielka sprawa. Bo realnie byłoby to znacząco powyżej inflacji i pracownicy parków realnie odczuliby to we własnej kieszeni. A zasługują na to, to nie ulega najmniejszej wątpliwości. Myślę, że nikt na tej sali tego nie kwestionuje.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#StanisławGawłowski">Podobnie dramatycznie, a może nawet gorzej wygląda sytuacja w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska i w… Ja wiem, że wojewódzkie inspektoraty nie… to są wojewodowie i o to będę pytał potem, w dalszej części. Ale tam też słowo „źle” jest chyba właściwe, a może nawet niewystarczające. I też pytanie, czy… No, widzę budżet i nie chcę tutaj jakoś ingerować w konstrukcję przygotowaną przez ministerstwo, ale to jest obszar, który wymaga znacząco większego wsparcia, również w części dotyczącej wynagrodzeń. W wielu przypadkach pracownicy, eksperci tam pracujący zarabiają niewiele więcej niż najniższa krajowa. Tak się nie uda zbudować wyspecjalizowanej, dobrej kadry, która ma się zajmować naprawdę trudnym obszarem.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#StanisławGawłowski">I trzeci obszar to Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska i RDOŚ. Są nowe wyzwania i nowe zadania. Tam bez wzmocnienia etatowego, już nie tylko co do wysokości wynagrodzeń, te nowe zadania, nowe wyzwania związane choćby z energetyką, przyspieszenie procesu decyzyjnego… Żeby przyspieszyć proces decyzyjny, to zwyczajnie, przepraszam za ten kolokwializm, ale kimś tam trzeba robić. Znaczy tu muszą być…</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: One się same nie napiszą.)</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#StanisławGawłowski">Tak. Nikt nie przeczyta wielu tomów akt do jednej decyzji, nikt tego nie przeanalizuje, jeżeli tych ludzi nie będzie i nie będą dobrze przygotowani. A więc i wzmocnienie etatowe, i wzmocnienie finansowe jest tutaj również potrzebne. Jakie działania pan minister, rząd w tym przypadku planuje?</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#StanisławGawłowski">Nie widzę więcej chętnych do zadania pytań, tak więc już oddam głos panu ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MikołajDorożała">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#MikołajDorożała">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#MikołajDorożała">Powiem tak: to są bardzo ważne pytania i ja się w 100% podpisuję pod tymi pytaniami. Bo tu jest głęboka troska, którą dostrzegam. I oczywiście jest jeszcze mnóstwo do zrobienia w tym obszarze. Ale chciałbym państwu powiedzieć o kilku rzeczach, które zrobiliśmy do tej pory. Po pierwsze, jak myślę, warto… Nawet dzisiaj jest dosyć wyjątkowy dzień, mija dokładnie rok, tak więc warto przy okazji tego dnia kilka kwestii podkreślić. Przede wszystkim podwyżki 20-procentowe, które obecny rząd zaproponował pracownikom administracji publicznej, m.in. Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska, wojewódzkich inspekcji, Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, również parków narodowych. Tak więc te dodatkowe 20% w bieżącym roku to jest realna zmiana w wynagrodzeniach, które ci ludzie otrzymali, już otrzymali. Dodatkowo, Szanowni Państwo, jest nasz projekt, będący już na etapie prac legislacyjnych rządu, dotyczący też pracowników np. regionalnych dyrekcji ochrony środowiska, czyli zmiana widełek płacowych. Tam faktycznie były takie sytuacje, że dyrektor RDOŚ z 20-letnim doświadczeniem zarabiał takie pieniądze, że w zasadzie specjalista w tej samej instytucji mógł prawie tyle samo zarobić. Tak więc jeśli chcemy utrzymać kompetentną kadrę menadżerską… Absolutnie pan przewodniczący ma tutaj rację: kimś trzeba te zmiany wdrażać. I jeśli chcemy mieć ludzi, którzy będą przychodzić… Ja znam przykład z regionalnej dyrekcji ochrony środowiska w Małopolsce, gdzie przez długi czas w ogóle nikt się nie zgłaszał na rekrutację. I to jest sytuacja sprzed roku, z końcówki rządów poprzedniej ekipy rządowej. Tak więc te zmiany… One oczywiście są jeszcze cały czas niewystarczające, następne pomysły i projekty będą musiały tutaj postępować, jeśli chodzi o wzmacnianie kadry menadżerskiej, pracowników, wzrost wysokości pensji, konkurencyjności itd.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#MikołajDorożała">Chciałbym też państwu powiedzieć, że, po pierwsze, te widełki płacowe to jest realna zmiana, po drugie, wspomnianych 20%, po trzecie, 5%, o których mówimy w tej ustawie budżetowej, które są jakimś oczywiście dodatkiem… Jak spojrzymy na te 20% plus 5%, no to widzimy, że robi się z tego 25%. To jest tak naprawdę 1/4. Myślę, że to jest naprawdę niezły krok w tym pierwszym roku, w tej pierwszej części naszej kadencji. I tych kroków oczywiście trzeba wykonać więcej.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#MikołajDorożała">Przy okazji, Szanowni Państwo, my, projektując zmiany legislacyjne… Wspomniany projekt też za chwilę będzie… On pewnie trafi za jakiś czas do Sejmu, trafi też do państwa, do Senatu, do Wysokiej Komisji. My zmapowaliśmy wspólnie z Generalną Dyrekcją Ochrony Środowiska bardzo niepokojące zjawiska. Mianowicie jakbyście państwo spojrzeli na projekty stricte poświęcone ochronie przyrody, to zobaczylibyście, że w zasadzie przez ostatnie 14 lat do RDOŚ trafiło na projekty dotyczące ochrony przyrody z budżetu państwa ok. 13 milionów zł. Przez 14 lat. My w tych zmianach, które projektujemy, m.in. ze wzmocnieniem finansowania ochrony przyrody z Lasów Państwowych… Te środki tam są, mamy w tej sprawie porozumienie. Chcielibyśmy, żeby kwota tylko na regionalne dyrekcje ochrony środowiska to było ok. 60 milionów zł rocznie. Bo taki jest potencjał, jeśli chodzi o te ok. 200 do 250 milionów zł, które, jak szacujemy, Lasy Państwowe mogłyby dodatkowo przekazywać właśnie na ochronę przyrody, na regionalne dyrekcje ochrony środowiska, parki narodowe, ale też uczelnie, instytuty zajmujące się np. badaniem ekosystemów leśnych czy projekty związane właśnie z kwestiami biologicznymi, ekologicznymi. To jest ogromna zmiana. I oczywiście to jest coś, co trafi pewnie do państwa. I tu, jako ministerstwo, będziemy oczywiście prosić, apelować o wsparcie, bo to będzie prawdziwy game changer, jeśli chodzi o finansowanie ochrony przyrody z budżetu państwa i też takie upodmiotowienie wspomnianych instytucji oraz możliwość realizacji projektów. Jak to jest ważne, powiem trochę na przykładzie z własnego doświadczenia, Szanowni Państwo. Ostatnio miało miejsce nasze spotkanie z przedstawicielami ministerstwa nauki, bardzo dobre, partnerskie. Temat dotyczył obrączkowania ptaków. Wydawać by się mogło, że z punktu widzenia innego resortu jest to temat zupełnie nieistotny, prawda? No bo tutaj ktoś chce realizować jakieś pasje, obrączkowanie ptaków, a my tutaj mamy problemy, finansowanie instytutów immunologicznych, walczących z poważnymi chorobami itd., itd. Tak jest na pierwszy rzut oka. Ale jak się głębiej przyjrzeć, to po naszych spotkaniach nagle się okazuje, że to jest niezwykle ważne chociażby w kontekście rozwoju energetyki wiatrowej. Jeśli przestaniemy monitorować ptaki, to może to poważnie wpłynąć na zablokowanie inwestycji, czy to w offshore, czy w energetykę wiatrową na lądzie. Tak więc to jest ten związek przyczynowo-skutkowy i…</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: A przestaliśmy, Panie Ministrze? Czy udało się…)</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#MikołajDorożała">Było takie zagrożenie, ale udało się, dzięki naprawdę dobrej współpracy, bardzo merytorycznemu spotkaniu z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego, gdzie my po prostu wytłumaczyliśmy, o co tak naprawdę chodzi. Tak że to bardzo często wymaga rozmowy, takiego innego naświetlenia, pokazania trochę szerszego kontekstu. Na niektórych działa kwestia związana stricte z ochroną przyrody, inni muszą zobaczyć to wszystko w szerszym kontekście. Ale efekt jest ten sam. Mówię to celowo, ponieważ uważam, że w mówieniu o ochronie przyrody powinniśmy wychodzić jak najszerzej, nie ograniczać się tylko do jednego punktu widzenia, ale przedstawiać szerszy punkt widzenia. Bo tak naprawdę te projekty przyrodnicze mają związki przyczynowo-skutkowe z większością rzeczy, które nas na co dzień dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#MikołajDorożała">Szanowni Państwo, pani senator pytała też o wynagrodzenia. Tak jak powiedziałem, pracownicy parków narodowych również otrzymali wspomniane 20%. Na ten moment, już po tych zmianach, jak patrzymy sobie, jeśli chodzi o Lasy Państwowe… Bo pytała pani też o te dysproporcje, prawda? Średnie wynagrodzenie w Lasach Państwowych to jest 10 tysięcy 900 zł brutto, a jeśli chodzi o parki narodowe – 9 tysięcy zł. Ta dysproporcja się zmniejsza. Cały czas jest różnica, blisko 2 tysiące zł, ale ta dysproporcja się zmniejsza. I ja oczywiście widzę tutaj ogromną potrzebę i na pewno w tej kadencji będziemy chcieli jeszcze… Najpierw chcemy domknąć te projekty dotyczące finansowania projektów ochrony przyrody stricte w parkach narodowych. Bo te dodatkowe pieniądze to też będzie ogromna zmiana. I nawet jak dzisiaj spojrzymy na tę ustawę i porównamy z tą z ostatniego roku… Ta kwota 180 milionów zł na parki narodowe bezpośrednio z budżetu państwa to jest 18-procentowy wzrost. I tam oczywiście są też dodatkowo środki europejskie. Ale samo to, co idzie z budżetu państwa, to też jest wzrost. Tak że tutaj jest jeszcze pole do popisu, oczywiście, że tak, niemniej jednak parki narodowe też świetnie sobie radzą ze ściąganiem środków zewnętrznych. I to jest w zasadzie ich core. I to też zmusza wielu dyrektorów parków właśnie do kreatywności, do sięgania po te środki. Mamy świetne projekty, świetne przykłady, chociażby teraz w Biebrzańskim Parku Narodowym powstanie centrum edukacyjne za ponad 60 milionów zł. Świetna współpraca. I myślę, że subwencja ekologiczna, którą też w tym rządzie przeprocedowaliśmy, to jest coś, co też będzie budowało lepszy klimat wokół parków narodowych.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#MikołajDorożała">Szanowni Państwo, z tych pytań, które jeszcze się tutaj pojawiały… Pan senator pytał o wilka. Panie Senatorze, oczywiście polski rząd na ten moment nie planuje jakichś zmian, jeśli chodzi o konwencję berneńską. Mieliśmy tutaj dyskusję, która przetoczyła się też w zasadzie przez całą Europę. Niemniej jednak wilk jest dobrze chroniony w Polsce. Mamy… Na ten moment są różne szacunki, GUS podaje trochę co innego, naukowcy… Ostatnie raporty pokazują, że jest ok. 3,5 tysiąca osobników w Polsce, które możemy zidentyfikować. Oczywiście to wymaga dalszego monitoringu. Komisja Europejska na bieżąco pracuje nad monitoringiem wilka w Europie. I to jest ważny moment. Chodzi o to, żebyśmy tu nie podejmowali jakichś decyzji emocjonalnych. My musimy mieć dobre dane. I mając dobre dane, będziemy wiedzieć, jak tą populacją zarządzać. Tu się pojawia też dużo takich, wie pan, różnego rodzaju fake newsów, właśnie emocji. Regionalne dyrekcje ochrony środowiska w ciągu ostatniego czasu wydały ok. 50 derogacji na konkretne osobniki, które były najbardziej uciążliwe. Skuteczność jest bardzo niska, bo z tych 50 bodajże 6 czy 7 zostało fizycznie wyeliminowanych. Tak że to też nie jest tak, że te najbardziej uciążliwe osobniki nie są eliminowane. Te decyzje są wydawane i to działa zgodnie z prawem. Tak więc tutaj jakby nie ma na ten moment jakiejś potrzeby mającej wywracać cały ten system, który Polska miała bardzo dobrze zbudowany jeszcze przed przystąpieniem do konwencji berneńskiej i który faktycznie działał.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#MikołajDorożała">Widzimy jednak potrzebę… I nad tym pracujemy, taką propozycję zmian legislacyjnych mamy gotową, będziemy chcieli to przedstawić Sejmowi i na pewno trafi to też do państwa, do Wysokiej Komisji, do Senatu. Widzimy potrzebę zmiany przepisów dotyczących możliwości odstraszania niedźwiedzi, np. na Podkarpaciu. Stosowane na ten moment te metody są nieskuteczne, z tych paintballowych piłeczek to niedźwiedzie niewiele sobie robią. Tam jest kwestia wykorzystania broni gładkolufowej, która może być skutecznym narzędziem służącym właśnie odstraszaniu niedźwiedzi. Bo powinniśmy zrobić wszystko, co jest możliwe, żeby stworzyć cały mechanizm prewencyjny, zanim podejmiemy decyzję, czy dany osobnik ma być odstrzelony, czy nie. Uważam, że ta prewencja jest najbardziej istotna w całym tym procesie. Tak że tutaj taki projekt jest, też oczywiście od razu chciałbym państwu o tym też powiedzieć. I bardzo liczymy na wsparcie w tym procesie. Uważam, że to jest niezwykle potrzebne, jeśli chodzi o te kwestie odstraszania.</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#MikołajDorożała">Pan senator pytał również o reorganizację w Lasach Państwowych. Wie pan, tu też jest oczywiście dużo emocji. Na ten moment nie ma żadnych planów dotyczących redukcji etatów w Lasach Państwowych. Mamy dane finansowe za pierwsze 9 miesięcy, to jest nawet ponad 700 milionów zł więcej, niż plany zakładały. Tak więc stabilność finansowa Lasów Państwowych jest. Podobnie zresztą jak z pensjami. Będzie też rewaloryzacja pensji w przyszłym roku budżetowym w Lasach Państwowych. Tak więc tutaj, jeśli chodzi o stabilizację firmy, stabilizację zatrudnienia, naprawdę nie ma żadnych powodów do obaw. Są tutaj trochę niestety jakieś polityczne zabiegi i dostrzegam w tym więcej właśnie emocji, więcej polityki niż faktycznie takiej rzeczywistości, którą mielibyśmy się w jakiś sposób martwić. Niemniej jednak oczywiście stoimy przed jakąś dyskusją dotyczącą Lasów Państwowych, pewnie też roli Lasów Państwowych, jakiejś kontroli budżetowej, zmian ustawowych, które są istotne. Nie możemy przejść obok, Szanowni Państwo, mając na uwadze te dane, które dzisiaj mamy, tych kilkadziesiąt audytów, spraw w prokuraturze. Z tego już się robi pół miliarda złotych, jeżeli chodzi o nieprawidłowości, które miały miejsce w Lasach Państwowych w latach 2015–2023. Pan prokurator krajowy, pan prokurator Korneluk powołał dosłownie kilka dni temu specjalny zespół prokuratorski, który ma zbadać nieprawidłowości w tym okresie. I tutaj, wiecie państwo… No, myślę, że cała klasa polityczna za to dzisiaj odpowiada. To się nie może powtórzyć. Trzeba zrobić wszystko, żeby Lasy Państwowe stały się naprawdę przejrzystą instytucją. Ostatni raport Najwyższej Izby Kontroli też jest dość niepokojący. Tak więc, jak myślę, czeka nas też dyskusja dotycząca narodowej strategii leśnej, w ogóle strategii leśnej państwa polskiego. A co do jakichś tutaj pomysłów, jakichś fejków, które się pojawiają… Nikt nie zamierza prywatyzować Lasów Państwowych. Lasy Państwowe są i powinny być państwowe, ale tak naprawdę państwowe, a nie partyjne, polityczne. To jest dzisiaj kluczowa sprawa, jak myślę, dla wszystkich, którym naprawdę na duszy leży dobro polskich lasów.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#MikołajDorożała">Pan senator pytał również o myśliwych. My na ten moment jesteśmy w procesie trudnych rozmów. Oczywiście w ramach zespołu do spraw reformy łowiectwa szukamy jakichś rozwiązań co do nawiązania dialogu i znalezienia jakichś sposobów chociażby na ochronę ptaków. Tu jest kilka istotnych kwestii… Ja powiem o tym na przykładzie kwestii ptaków – bo myślę, że panu senatorowi, panu przewodniczącemu, też jest to bliskie, bo chodzi o zachodnią Polskę. Wiemy, że mamy problem z szopem praczem w zachodniej Polsce, ale dyskutujemy dzisiaj o tym, czy będziemy tam polować na słonki i głowienki, czy jednak będziemy walczyć z tym gatunkiem inwazyjnym, jakim jest szop pracz. Ja bym bardzo mocno apelował tutaj o zdrowy rozsądek i o wsparcie, bo faktycznie ten szop pracz jest problemem, i tu rola myśliwych jest nieoceniona, z kolei w przypadku niektórych gatunków, takich jak głowienka czy cyraneczka, widoczne są trendy spadkowe – z wielu powodów, np. z powodu tego szopa pracza. A więc myślę, że takie handlowanie na zasadzie „Jak wy nam zakażecie strzelać, to my nie będziemy strzelać i do tego szopa pracza”, jest tu niepotrzebne. Tu potrzebny jest zdrowy rozsądek, troska o środowisko. Musimy też zrobić dobry monitoring dotyczący tych ptaków, bo musimy też wiedzieć, jak ta sprawa kształtuje się na przestrzeni lat. I te decyzje, które podejmujemy, zgodnie z rekomendacjami Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, dotyczą gatunków – no może poza krzyżówką, której populacja jest stabilna… Ale liczebność pozostałych gatunków wykazuje w różnych okresach i w różnych miejscach trendy spadkowe. Dlatego jest niezwykle ważne, żebyśmy dysponowali tymi danymi. I ja, Panie Senatorze, cały czas wierzę, że osiągniemy w tych sprawach jakiś kompromis. W Sejmie jest już – czy też będzie za chwilę – projekt ustawy dotyczący badań okresowych myśliwych, ale tu nie ma jakichś rewolucji… To znaczy to jest trochę tak przedstawiane przez drugą stronę, ale mówimy tu o rzeczach podstawowych. Badania okresowe to jest coś, na co zgadza się większość Polaków, wręcz oczekuje takich rozwiązań, i nie ma żadnych podstaw do tego, żeby inne grupy zawodowe takie badania przechodziły, a akurat myśliwi – nie. I tu kwestia ochrony ptaków też jest fundamentalna, a więc chcielibyśmy to załatwić w drodze porozumienia i dialogu. Często jednak tego brakuje, nieraz jesteśmy zmuszani do podjęcia bardziej radykalnych kroków. Ale wierzę, że w niektórych, przynajmniej w niektórych aspektach uda nam się wypracować jakiś kompromis. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#StanisławGawłowski">Pani senator Kochan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#MagdalenaKochan">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#MagdalenaKochan">Mam 3 pytania.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#MagdalenaKochan">Pierwsze dotyczy współpracy państwa ministerstwa z Ministerstwem Infrastruktury, któremu podlegają cieki wodne – to się tak brzydko nazywa, ale tak naprawdę chodzi o nasze rzeki – w sytuacji, kiedy musimy chronić Odrę przed uznawaniem ją wyłącznie za drogę wodną, w sensie: za kolejną autostradę, którą ktoś ma płynąć, żeby przewieźć coś z jednego miejsca do drugiego. Bo dla nas to jest zasób przyrodniczy. I tu pytanie: czy państwo w tej kwestii współpracujecie międzyresortowo? I czy wobec tego można liczyć na to, że ochrona wód Odry będzie właściwa z punktu widzenia ochrony przyrody?</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#MagdalenaKochan">Druga sprawa, związana z wilkami. Ja tutaj pewnie nie odkryję nikomu tajemnicy, że będę w obronie tych zwierząt – rzadkich, w końcu też uzależnionych… Bo jako ludzie zabraliśmy tereny niejednemu gatunkowi zwierząt i ptaków, w tym też wilkowi. Czy zarządzanie tym zasobem – jak pan minister to ładnie nazwał – jest prowadzone także we współpracy z parkami narodowymi? Bo na Pomorzu Zachodnim nie tylko szop pracz jest problemem, ale i stada dzików, które, nie mając naturalnego przeciwnika, zaczynają naprawdę wchodzić do miast. Np. Świnoujście, Goleniów… Sama jestem tu przykładem – nie mogę wystawić kosza, bo…</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#MagdalenaKochan">Tak, bo dziczki sobie… Mnie to nie przeszkadza – może bardziej zięciowi, który sprząta te resztki – ale prawda jest taka, że te dziki naturalnego przeciwnika nie mają.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#MagdalenaKochan">I ostatnia sprawa. Bardzo wierzę w to, że zatrudnienie w Lasach Państwowych uwzględni to nadzatrudnienie, które często dotyczyło fikcyjnych etatów, na których nikt się z pracy nie wywiązywał, ale pobierał określone pieniądze. Jestem przekonana, że z tym państwo i nowa dyrekcja Lasów Państwowych sobie poradzi, tak że żaden przyszły poseł z Solidarnej Polski nie będzie tam pracował fikcyjnie. Ale chciałabym zapytać o coś, co także w takim powszechnym mniemaniu było wadą działań poprzedniej ekipy, a mianowicie o łatwą sprzedaż mienia – leśniczówek, gajówek – co bardziej znanym osobom, za właściwie żadne pieniądze, na wyjątkowo korzystnych warunkach. Otóż ulegając tej presji – moim zdaniem słusznej – że nie wolno tak sprzedawać majątku za bezcen, poszliśmy za daleko, wylewając dziecko z kąpielą. Jakby zupełnie odchodzicie państwo w Lasach Państwowych od sprzedaży tego mienia, które czasem określona dyrekcja uznaje za zbędne w ramach swoich potrzeb, bo gdzieś wybudowano nowe budynki okręgowych dyrekcji i nie ma potrzeby utrzymywania danej leśniczówki. I te uznane za niepotrzebne mogą być sprzedane, ale terminy sprzedaży wskazują na rok 2039, 2040, 2028 itd. Ludzie, którzy są tym zainteresowani – często są to pracownicy Lasów Państwowych – czekając na nie, trwają w niepewności, czy w 2039 r. kupią taką leśniczówkę, a Lasy Państwowe już w to nie inwestują, bo mają inną siedzibę, i zostawiają to właściwie w bardzo niegospodarny sposób, bo to mienie niszczeje. Czy państwo na temat takiej gospodarki tymi zasobami, które są już niepotrzebne Lasom Państwowym, a mogą być przydatne dla innych osób… To mogą być nawet pracownicy Lasów Państwowych, którzy pracują tam od wielu lat, a nawet mieszkają w tych miejscach i mogą mieć prawo do wykupu. Czy państwo chcecie tę politykę zmienić? To przysporzyłoby Lasom też trochę dochodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#StanisławGawłowski">Czy ktoś jeszcze?</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#StanisławGawłowski">Nie ma innych zgłoszeń, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#StanisławGawłowski">A właściwie to ja jeszcze mam jedną sprawę, trochę jakby obok tych pytań, które padły. Tu wrócę do kwestii Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. To jest…</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#StanisławGawłowski">Nie zrozumiałem…</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Mikołaj Dorożała: Zapomniałem o tym powiedzieć właśnie…)</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#StanisławGawłowski">A, właśnie. Wrócę do kwestii Głównego… Ale teraz ujmę to szerzej. Bo ja mam w głowie taki obraz, że mamy trochę tych instytucji, które teoretycznie – a może nawet nie teoretycznie, bo praktycznie – zajmują się monitoringiem i kontrolą w obszarze środowiska, ale czasami coś się dubluje, tak jak przed chwilą w przypadku Wód… Ja rok temu prosiłem i dzisiaj powtarzałem, żeby naprawdę przestać się wygłupiać i nie tworzyć osobnej instytucji, która będzie zajmować monitoringiem w obszarze dotyczącym wód, bo to jest tak naprawdę już trzecia, a nie druga instytucja zajmująca się taką kontrolą. A w przypadku Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska mam nieodparta przekonanie, że tu niezbędna jest pionizacja, to znaczy wyjęcie wojewódzkiego inspektoratu tak do końca z nadzoru wojewody, połączenie z głównym inspektoratem i utworzenie takiej prawdziwej – tu użyję tego słowa w takim pozytywnym rozumieniu – policji środowiskowej. Bo do przestępstw związanych ze środowiskiem dochodzi często, a nawet bardzo często, one są ścigane, ale wydaje się, że za słabo. I nie dotyczy to tylko tych obszarów związanych ze znęcaniem się nad zwierzętami – choć tego też, choć to akurat najmniej kwestia głównego czy wojewódzkiego inspektoratu – ale dotyczy to przede wszystkim całego wielkiego obszaru dotyczącego gospodarki odpadami. Bo to, co się dzieje w obszarze odpadów, naprawdę wymaga poważnego zaangażowania. Nam nie ubywa tzw. bomb ekologicznych, czyli miejsc, w których są zdeponowane – w sposób legalny albo nielegalny, albo na podstawie jakiejś decyzji starosty, albo wskutek braku tej decyzji – różnego rodzaju odpady. A więc potem Skarb Państwa, NFOŚiGW bądź samorząd niestety musi – wszystko jedno jak, niemniej jednak za pieniądze publiczne – szukać sposobu na to, by usunąć te odpady. Zatem bez utworzenia prawdziwej instytucji, która tym się zajmie, bez uszczelnienia tego procesu, bez instytucji, która będzie miała uprawnienia szersze niż te, które ma dzisiaj WIOŚ w tej części inspekcyjnej – chodzi o szersze uprawnienia, być może rzeczywiście podobne w tym przypadku do uprawnień policji, z dobrze wyposażonymi laboratoriami – ciągle będziemy mało skuteczni. A więc to już nie jest tylko…</u>
          <u xml:id="u-35.9" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: I z oprzyrządowaniem prawnym.)</u>
          <u xml:id="u-35.10" who="#StanisławGawłowski">Tak, absolutnie z oprzyrządowaniem prawnym. Ale to wymagałoby poważnej analizy, poważnego zastanowienia się, wzmocnienia prawnego, a potem też łączenia i wzmocnienia finansowego – bo to, siłą rzeczy, musi pójść w parze. Ja wcześniej pytałem tylko o finanse, ale teraz trochę to rozszerzam i pytam o samą koncepcję: czy w ogóle jest co do tego jakiś pomysł, czy to na razie, wobec skali różnych problemów, czeka sobie w kolejce na to, żeby się tym zajęto?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#MikołajDorożała">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#MikołajDorożała">Wysoka Komisjo, jeśli chodzi o pierwsze pytanie… Ja w ogóle zapomniałem powiedzieć o jednym, faktycznie zapomniałem dodać… Więc może zacznę od sprawy GIOŚ. Szanowni Państwo, w tych planach budżetowych mamy m.in. dodatkowe 20 etatów, że tak powiem, ze względu na algę. I tu też jest to, o co pytała pani senator w odniesieniu do Odry… Tu jest też uwzględniona konkretna kwota 6 milionów 728 tysięcy zł, to jest w części 51, czyli…</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W rezerwie celowej.)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#MikołajDorożała">Tak, w tej rezerwie celowej – dziękuję. A więc to, Szanowni Państwo, także pokazuje, że tu trzeba dokonać konkretnych zmian – prawda? Po pierwsze, trzeba więcej ludzi. W związku z przykładem Odry, o który pani senator pytała, stworzyliśmy taki zespół, pani minister Zielińska zajmuje się koordynacją tego zespołu, on działa praktycznie bodajże od końca pierwszego kwartału u nas, w ministerstwie, i były już regularne spotkania w ramach tego zespołu. Tam udało się kilku tych potencjalnych katastrof, które były już bardzo blisko, zwłaszcza w okresie suszy, gdy zrobiło się ciepło – bo maj był bardzo trudny, później trochę popadało… Niemniej jednak tu potrzeba zmian systemowych. I ten zespół, który już pracuje, tym się zajmuje. Oczywiście kluczem są tu spółki energetyczne i kopalnie – państwo o tym wiecie. I cały problem polega na tym, że tego nie da się tak szybko zrobić. Ale ten zespół nad tym pracuje i te zmiany systemowe są tu niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#MikołajDorożała">Ale ja może poproszę panią… Jest tutaj pani dyrektor… I to byłoby też w kontekście tych pytań dodatkowych, bo te kwestie związane z odpadami… Wiecie państwo, to jest w ogóle ciekawa rzecz, bo wczoraj byłem na spotkaniu Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego i tam samorządowcy mówili o kwestii wykorzystania np. Funduszu Sprawiedliwości – co na początku zabrzmiało dla mnie trochę magicznie, abstrakcyjnie. Mówię sobie: ach, ten Fundusz Sprawiedliwości, no wiemy, o co chodzi. Ale oni to rozwinęli i okazało się, że to jest bardzo ciekawa sprawa, bo wielokrotnie mamy tu do czynienia z przestępstwami – prawda? Chodzi o te mafie śmieciowe i te… Taka dyskusja, jak wiem, była na jednym z posiedzeń KWRST. Ale w związku z tym, że GIOŚ nie jest w moim pionie, jest u pani minister Sowińskiej… Myślę jednak, że to jest w ogóle też ciekawa ścieżka.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#MikołajDorożała">Niemniej jednak ja może poproszę panią dyrektor… Pani dyrektor Alicja Żelichowska, drugi zastępca głównego inspektora ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#MikołajDorożała">Pani Dyrektor, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#StanisławGawłowski">Proszę bardzo, Pani Dyrektor.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#AlicjaŻelichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#AlicjaŻelichowska">Nawiązując do wypowiedzi pana senatora… Myślę, że ten temat połączenia wojewódzkich inspektoratów z Głównym Inspektoratem Ochrony Środowiska funkcjonuje już od lat, dyskusje o tym toczą się gdzieś w tle. Ale niezależnie od tego, co się wydarzy w przyszłości, na ten moment nadzorująca nas pani wiceminister Sowińska poleciła przeprowadzenie analiz – a ja osobiście nadzoruję monitoring środowiska, jak i działalność laboratoryjną – szczególnie w zakresie działalności laboratoryjnej. I co chcę powiedzieć? Od 2019 r. odkąd laboratoria zostały przeniesione na poziom głównego inspektora, parę rzeczy zostało zrobionych. Zostały zrobione specjalizacje, tak że teraz nie jest już tak, że wszyscy robią wszystko. Mamy też system zarządzania jakością, oczywiście jeszcze cały czas jest on doskonalony. Ale, jak państwo na pewno wyczytali, nie mamy jeszcze takiego poziomu zdolności, jaki byłby oczekiwany – widać to po materiałach NIK – i jesteśmy w twórczym dyskursie z nadzorującym nas Ministerstwem Klimatu i Środowiska co do tego, co w tym temacie można zrobić. Dzisiaj rozmawiamy tu o naszej części budżetowej i oczywiście chętnie byśmy widzieli ją znacznie, znacznie większą – choćby w odniesieniu do tej działalności dotyczącej gospodarki odpadami, bo z tej części finansujemy się w zakresie w monitoringu – ale też część NFOŚ-ową. Teraz mamy w swoich strukturach zarówno departament zajmujący się kontrolą odpadów, jak i Departament Zwalczania Przestępczości Środowiskowej – ten departament został stworzony w ramach ustawy nowelizującej, w 2019 r. – który ma taki charakter, bym powiedziała, policyjny. Zresztą gdy patrzymy na kadry tam zatrudnione, to się to potwierdza. Mamy też Departament Transgranicznego Przemieszczania Odpadów, który nadzoruje te kwestie. Jak państwo czytają w mediach, Tuplice… No, teraz uprzejmie poprosiliśmy o zabranie odpadów przerzuconych niezgodnie z prawem na teren Polski. Tak że to tak… A, jeszcze coś. Korzystamy też, próbując nadrobić różne historyczne zaszłości… Bo, jak państwo wiecie, w 2018 r. jako GIOŚ przejęliśmy działalność zarówno laboratoryjną, jak i monitoringową, przejęliśmy też sprzęt, który wtedy w tym zakresie był wykorzystywany. Tak że ten sprzęt, proszę państwa, funkcjonuje do dzisiaj. I ten temat jest jednym z tematów dyskursu z ministerstwem, ponieważ w budżecie, o którym dzisiaj mówimy, powinna być pozycja dotycząca wartości odtworzeniowej sprzętu, gdyż 70–80% naszego sprzętu laboratoryjnego ma już 10–12 lat, a to oznacza problemy z kalibracją, problemy w ogóle z jakością badań. Tu od razu dygresja: w przypadkach, gdy nakładamy kary na przedsiębiorców działających niezgodnie z pozwoleniami i idziemy z tym do sądu, musimy mieć te dane absolutnie uczciwie zaprezentowane, wszystko musi być uczciwie zbadane, a to gwarantuje nam tylko jakość sprzętu, oczywiście też jakość ludzi, bo tu wymagane są wysokie kwalifikacje. Potrzebujemy biologów, potrzebujemy chemików, potrzebujemy też fizyków, jak to się ładnie nazywa, wodniarzy, hałaśników. A więc, choć oczywiście jesteśmy wdzięczni za 20%, oczywiście prosimy o więcej.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#AlicjaŻelichowska">Pozostał też jeszcze pewien historyczny grzech z czasów reformy. Otóż nie wzięliśmy wtedy – już nie wnikam dlaczego – 100 etatów obsługowych, co teraz troszeczkę się mści, bo w naszych analizach obciążenia pracą, m.in. w DMŚ i w laboratorium… Ta właśnie kwestia 100 etatów kryje się w tym dodatkowym obciążeniu laborantów, de facto kierowników laboratorium, a jest to bodajże 12% w każdej lokalizacji. No, na to przekładają się te brakujące etaty. Tak że…</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#AlicjaŻelichowska">Oczywiście ja tu nie narzekam, ja tylko mówię, jak wygląda sytuacja. I oczywiście szukamy potencjału w tym, co mamy obecnie, w rozwiązaniach technologicznych. Jak mówię, jesteśmy w trakcie procesu, technologie idą do przodu, chcemy też popatrzeć… Ale przecież mamy jeszcze jedną niejako odnogę. Ja mówię tu tylko o DMŚ i mówię o laboratoriach, ale my mamy też niesamowity potencjał edukacyjno-informacyjny i chcemy go jeszcze bardziej wykorzystać. Mamy ileś portali – już nie będę ich teraz wyliczać – a dyrektywy unijne, które realizujemy zgodnie z wytycznymi ministerstwa klimatu, wymuszają ten element komunikacyjny bardzo mocno. Z tym że w naszym zakresie jest forma organizacji tej komunikacji. Tak że ja bym w tym budżecie widziała taką pozycję, która pozwoli nam zbudować 2 nowe systemy informatyczne: jeden to jest system LIMS najnowszej generacji, który pozwala zarządzać laboratorium – miałoby to obejmować cały sprzęt, wzorcowanie, wszystkie możliwe potrzebne do badań elementy – a drugi dotyczyłby zarządzania finansami, zasobami ludzkimi i majątkiem. Przypominam, że majątek mamy rozproszony, po zmianie z 2019 r. jesteśmy w ponad 50 lokalizacjach, co też jest tu dość istotne. Mamy też ponad 300 samochodów, mamy ileś – nie pamiętam ile – łodzi, dronów, które wykorzystujemy w naszej pracy. Tak że zarządzanie tym wszystkim z poziomu Warszawy nie jest takie proste. W związku z powyższym naprawdę… No, digitalizację mamy, że tak się wyrażę, na sztandarach. I w związku z powyższym dopowiem jeszcze jedno – bo nie ma tu obecnego dyrektora generalnego – tj. że dyskutujemy z dyrektorem generalnym o zarządzaniu zarówno procesowym w organizacji, jak i o projektowym. Bo, jak państwo doskonale wiedzą, a przynajmniej ci, którzy informatyką się zajmują, że żeby coś zdigitalizować, trzeba zdigalizować porządek, a nie chaos. Tak że najpierw układamy procesy, a potem – i tutaj jesteśmy, jak mówię, cały czas w dyskursie z ministerstwem klimatu – będziemy chcieli pójść dalej z tym tematem. I mam nadzieję, że będziemy mieli wsparcie zarówno ministerstwa, jak i szanownej komisji.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#AlicjaŻelichowska">Co jeszcze byśmy chcieli? Panie Dyrektorze?</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#AlicjaŻelichowska">Ja może jeszcze jedno powiem, bo też…</u>
          <u xml:id="u-38.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-38.8" who="#AlicjaŻelichowska">Jeżeli mogę, to jeszcze jedna sprawa. Tu jest oczywiście kwestia budżetu, niemniej jest tu też ta druga nóżka – finansowanie NFOŚiGW. Od 2019 r. jest tu ta sama kwota, te drobne 98 milionów zł na monitoring środowiska i 2 miliony zł dla instytutu, który robi dla nas modelowanie matematyczne w powietrzu. Przeliczyliśmy sobie… To nie było waloryzowane, ale przeliczyliśmy to sobie na potrzeby dzisiejszego spotkania oraz dyskusji z NFOŚiGW i z panią minister Sowińską, no i wyszło nam, że gdyby ta kwota była waloryzowana na przestrzeni lat, to dzisiaj nasz budżet powinien wynosić ok. 150 milionów zł. To znaczy my już wysłaliśmy ten materiał i jesteśmy w dyskursie z panią minister Sowińską oraz z pracownikami ministerstwa, robimy już analizę na kolejne 10 lat, bo za 3 lata kończy nam się ten budżet NFOŚ-owy, a bez tego nie pójdziemy dalej – to widać, patrząc w tej chwili choćby na wystąpienia NIK-owskie.</u>
          <u xml:id="u-38.9" who="#AlicjaŻelichowska">Była tu wcześniej mowa o Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Jesteśmy w dyskursie także z generalnym dyrektorem ochrony środowiska, ponieważ wspólnie robimy – chciałabym zaznaczyć to, że wspólnie to robimy, tu nie ma robienia tego samego monitoringu w różnych miejscach – monitoring przyrody. Korzystamy z danych GDOŚ, które dotyczą obszaru Natura 2000. I tu chciałabym powiedzieć o tym, że oni mają takie same problemy jak my z finansowaniem tego zagadnienia. Najwyższa Izba Kontroli uznała, że powinniśmy dodatkowo monitorować bodajże 70 gatunków ptaków i chyba ponad 30 gatunków roślin, a to przekłada się na niebanalne 25 czy 26 milionów zł – tyle trzeba by mieć, żeby robić to w 100%. Podobnie jest z wodami, tzn. w tym przypadku potrzebne byłyby dodatkowe 23 miliony zł, ponieważ robimy… Jeziora są w tej chwili monitorowane mniej więcej w 60%, a żeby to dociągnąć do 100%, trzeba by tu – zrobiliśmy analizę – kwoty 25 milionów zł. Oczywiście to nie jest ten omawiany tu budżet, to jest budżet NFOŚ-owy, no ale skoro już rozmawiamy o pieniądzach, to chciałam to dodać, żeby był pełny obraz.</u>
          <u xml:id="u-38.10" who="#AlicjaŻelichowska">A jeszcze wracając do tej kwestii nakładania się zadań monitoringu… Już powiedziałam o GDOŚ, że współpracujemy. Materiał, który idzie do Komisji Europejskiej, dotyczący monitoringu z zakresu dyrektywy siedliskowej i ptasiej, jest wspólny – nawet niedawno było takie spotkanie robocze – a w planach jest monitoring dużych drapieżników. Planujemy jeszcze rozmawiać z Lasami, bo oni też mają w swoim zakresie to zadanie, ale prawdopodobnie podzielimy się i informacjami, i terenem, tj. tym, gdzie kto i co robi, tak żeby mieć uzysk i merytoryczny, i finansowy, ale też zadbać o budżet państwa. Ode mnie to chyba tyle. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#StanisławGawłowski">Ja, jeżeli mogę, żeby już ten wątek głównego inspektora ochrony środowiska… Ja bym bardzo zachęcał też do współpracy z Instytutem Meteorologii i Gospodarki Wodnej, ale nie do dublowania, Pani Dyrektor, nie do dublowania – pani wie, o czym mówię – pewnych rzeczy i zadań. Bo na końcu tylko wydacie pieniądze, a skuteczność będzie znacząco mniejsza. A więc tam, gdzie IMGW ma swoje stacje… Nie wiem, jak ostatecznie to jest rozstrzygnięte, ale niech raczej IMGW to robi, a niekoniecznie… Wy naprawdę macie czym się zajmować, nie musicie akurat w ten obszar aktywniej wchodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#AlicjaŻelichowska">Panie Senatorze, dziękuję za wywołanie tego tematu. Powiem tak: my jako Główny Inspektorat Ochrony Środowiska na ten moment, zgodnie z przepisami nas obowiązującymi, mamy w swoich zadaniach państwowy monitoring środowiska. Ponadto tutaj dyrektywa nam niejako ustawia pracę. Jesteśmy też zadaniowani, jeżeli chodzi o monitoring interwencyjny Odry, przez ten zespół, o którym wcześniej była tu mowa, i panią minister Zielińską. Słyszymy o automatycznym monitoringu wód, ale na razie, jak rozumiem, decyzja co do tego zapadnie na poziomie ministrów. No i cenimy sobie absolutnie współpracę z IMGW.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Przewodniczący Stanisław Gawłowski: Bardzo się cieszę…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MagdalenaKochan">Ja tylko chciałbym, w ramach wniosków… Bardzo interesujące są wnioski z tej współpracy. I proponuję, żeby to był jeden z tematów na jakimś posiedzeniu naszej komisji, specjalnie tym zagadnieniom poświęconym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#StanisławGawłowski">O, do tego, tj. do współpracy służb monitorujących środowisko, wrócimy, bo tych służb jest więcej. I chętnie wtedy, przy innej okazji… Ale połączymy to już raczej z szukaniem dobrych pomysłów i dobrych rozwiązań na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#StanisławGawłowski">A teraz reszta, Panie Ministrze, bo pozostałe pytania, te, które były wcześniej, były chyba już do pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MikołajDorożała">Bardzo dziękuję. Oczywiście my też się przychylamy… Czasem istotne są drobne rzeczy, jak jakaś zmiana w prawie czy…</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MikołajDorożała">À propos takich małych rzeczy, to ja jeszcze powiem państwu o zmianach ustawowych, które wdrażamy, zmianach w odniesieniu do pracowników parków narodowych. Bo proszę sobie wyobrazić, że do tej pory było tak, że pracownicy parków narodowych korzystający z własnego samochodu musieli płacić podatek od tej kilometrówki, która była rozliczana. Czyli mała rzecz, a cieszy.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#MikołajDorożała">Odpowiadając jeszcze pani przewodniczącej w kwestii nieruchomości w Lasach Państwowych, powiem, że to jest duży temat. Gdyby zechciała pani zwrócić się z jakąś interwencją bezpośrednio do nas, to my oczywiście…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MagdalenaKochan">Ja czekam na odpowiedź na oświadczenie, Pani Ministrze. Ale mnie nie chodzi o poszczególne przypadki, tylko o zasadę w tej gospodarce. Jeśli coś jest Lasom Państwowym zbędne, to należy to po prostu sprzedać, bo z tego będą jakieś pieniądze, a sprzedaż ruiny jest zawsze mniej korzystna niż sprzedaż czegoś, co można odremontować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MikołajDorożała">Oczywiście. To na pewno wymaga też jakiegoś sprawdzenia. My nie jesteśmy teraz w trakcie jakichś prac dotyczących polityki co do nieruchomości, ale myślę, że to jest temat, który na pewno jest istotny. On jest też ważny społecznie. Z drugiej strony jest oczywiście kwestia możliwości wykupu mieszkania przez leśników, którzy całe życie na danym terenie pracowali. Zresztą to funkcjonowało i to jest… Tylko że tu potrzeba przejrzystości – prawda? Mieliśmy różnego rodzaju sytuacje z mieszkaniami w Gdańsku w zeszłym roku, więc…</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MikołajDorożała">A więc to na pewno wymaga przejrzystości.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MikołajDorożała">W odniesieniu do sprawy etatów, o której pani powiedziała… No, my znamy przykłady takiej pracy w dwóch miejscach naraz. Są audyty, jest też proces samooczyszczania się w Lasach Państwowych, to się tam dzieje. Same Lasy Państwowe złożyły mnóstwo wniosków do prokuratur. Są też audyty, które są prowadzone wewnętrzne, są i nasze, ministerialne, są także audyty Najwyższej Izby Kontroli. I te wszystkie nieprawidłowości są też wyciągane na światło dzienne. Ten zespół prokuratorski… Tu trzeba też… To znaczy ci, którzy powinni być ukarani, powinni zostać ukarani, bo tu trzeba dać przykład, że nie ma miejsca na takie praktyki.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#MikołajDorożała">Co do Odry, to myślę, że odpowiedziałem, chociaż tu też bardzo… Poprzednio, gdy był tu jeszcze pan minister Koperski, pan przewodniczący pytał… No, to faktycznie jest ważne, bo ta ustawa – ustawa jeszcze poprzedniego rządu – rodzi szereg wątpliwości. Ale powiem państwu, że na organizm Odry trzeba spojrzeć w trochę szerszym kontekście, w tym np. na projekt retencyjny, o którym mówił pan minister, dotyczący współpracy Lasów Państwowych. To jest robione w Nadleśnictwie Wołów koło Wrocławia, tam powstał świetny projekt retencyjny, który przygotowały Lasy Państwowe, organizacja pozarządowa, WWF i samorząd.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Czyli można!)</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#MikołajDorożała">I on teraz odegrał bardzo ważną rolę w kontekście tego, co się działo z powodzią. Do tego oczywiście Park Narodowy Doliny Dolnej Odry, nad którego utworzeniem pracujemy, też będzie miał istotne znaczenie. On, po pierwsze, przyciągnie inwestycje w kierunku Odry. Tak? Bo w przypadku powołania tego parku nie chodzi o to, żeby tam zostawić wszystko tak, jak było, tylko o to, żeby tam przyciągać pieniądze i inwestycje. Po drugie, uwrażliwi nas wszystkich… Jeśli stworzymy pierwszy park narodowy przy rzece, nie na samej rzece, tylko trochę obok, przy rzece, będzie to kolejny element tej układanki. Powinniśmy robić wszystko, żeby te systemowe rozwiązania faktycznie wdrażać.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#MikołajDorożała">Pytała też pani o sprawę dzików itd. Ja rozmawiałem także z samorządowcami. Tak, w wielu przypadkach to jest problem. Z drugiej strony bardzo ciekawe jest, że… Dziękuję, że pani również o tym wspomniała. Dyskutowaliśmy na temat chociażby walki z ASF na ostatni spotkaniu Zespołu do spraw reformy łowiectwa. Mamy problem i on polega na tym, że przez 10 lat realizowaliśmy jakąś politykę, jakąś strategię, która okazała się nieskuteczna, i teraz nie do końca jest pomysł, co z tym zrobić, więc prawdopodobnie trzeba będzie tę politykę kontynuować. Są wypowiedzi ekspertów, którzy podają różne ciekawe dane, jak chociażby takie, że wilki zjadające zakażone dziki, dziki z ASF… że system trawienny wilków neutralizuje wirusa ASF. Są też dane, które pokazują, że państwo polskie wydało na walkę z ASF ok. 0,5 miliarda zł, a zakażone dziki to 0,4% całej populacji. To też pokazuje, jaka jest… Eksperci mówią też np. o potrzebie pozyskiwania truchła dzików, które były zakażone, i o konieczności aktywizacji jednostek typu wojewódzki inspektorat ochrony środowiska, samorządy. No, to jest dosyć duży temat. Samorządowcy też proszą o reakcję, proszą o zmianę. Ta ustawa dotycząca ASF nam trochę wiąże ręce, bo z jednej strony to jest kwestia zabezpieczenia interesów hodowców itd., a z drugiej strony są dzisiaj sytuacje takie, że dziki pojawiają się w miastach. No, to będzie wymagało… Gdynia ma nawet projekt specjalnych śmietników, do których trudniej będzie…</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Ja wolę, powiem szczerze, wilki od myśliwych.)</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#MikołajDorożała">Wilki, jak pani słusznie zauważyła, są naprawdę bardzo dobrym, naturalnym regulatorem pewnych procesów. Jak zabraknie wilków… Mówiliśmy o tym na posiedzeniu komisji rolnictwa. Wilki są dzisiaj sprzymierzeńcem rolników, bo 99% ich diety to kopytne, a kopytne podchodzą na pola i podjadają uprawy, prawda? Tak więc wilk to jest przyjaciel rolnika. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#StanisławGawłowski">Czy jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#StanisławGawłowski">Nie ma pytań, nie ma uwag, więc na końcu zaproponuję, żeby przyjąć tę część w takiej formie, jaka została zaproponowana przez państwa.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#StanisławGawłowski">Część kolejna, część 47 „Energia”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MikołajDorożała">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MikołajDorożała">Część 47 „Energia”.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MikołajDorożała">Szanowni Państwo, dochody budżetowe zaplanowano w wysokości… Przepraszam…</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#MikołajDorożała">Dobrze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#MikołajDorożała">Chciałem jedną rzecz doprecyzować, bo jakoś strasznie mało…</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#MikołajDorożała">Dochody zaplanowano w wysokości 25 tysięcy zł i to jest 4% dochodów zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2024. Zmniejszenie poziomu dochodów oraz wydatków w stosunku do kwot z 2024 r. jest wynikiem wejścia w życie ustawy z dnia 15 maja 2024 r. o zmianie niektórych ustaw związanych z funkcjonowaniem administracji rządowej, na podstawie której część zadań realizowanych w części 47 „Energia” z dniem 1 lipca 2024 r. została przeniesiona do części 48 „Gospodarka surowcami energetycznymi”…</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#MikołajDorożała">Ministerstwo Przemysłu, tak.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#MikołajDorożała">Wydatki zaplanowane na rok 2025 wynoszą 336,5 miliona zł i będą ponoszone tylko w ramach budżetu państwa. Stanowią one 21% wydatków ujętych w ustawie budżetowej z 2024 r. Zmniejszenie wydatków wynika w szczególności z przeniesienia ich z części 47 „Energia” do części 48 „Gospodarka surowcami energetycznymi”, do Ministerstwa Przemysłu. Chodzi o wydatki związane z realizacją Programu polskiej energetyki jądrowej, Programu modernizacji badawczego reaktora jądrowego „Maria”, umożliwiającego jego eksploatację po 2027 r., z dotacjami celowymi na działania związane z bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną kraju przy stosowaniu promieniowania jonizującego, dotacją podmiotową dla Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych w Otwocku-Świerku.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#MikołajDorożała">Podstawową grupę wydatków stanowią, Szanowni Państwo, wydatki bieżące Ministerstwa Klimatu i Środowiska stanowiące 97% łącznego planu wydatków w tej części 47 „Energia”. Pozostałe wydatki z tej części stanowią dotacje celowe. W 2025 r. zaplanowano przekazanie dotacji celowej w wysokości 1 miliona zł dla Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach na zamknięcie kończącego się Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” na lata 2014–2020 w związku z pełnieniem w tym programie przez fundusz roli instytucji wdrażającej.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#MikołajDorożała">Wydatki na wynagrodzenia zaplanowane zostały w kwocie ogółem 19 milionów zł. Ta kwota obejmuje wzrost wynagrodzeń o 5%.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#MikołajDorożała">Projekt budżetu zawiera również projekt planu państwowego funduszu celowego – Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny. Stan funduszu na początku roku 2025 wyniesie 664 miliony zł. Po stronie przychodów zaplanowano wpływy w wysokości 96 milionów zł. Koszty funduszu wyniosą 93 miliony zł i będą dotyczyły m.in. zwrotu kontrahentom nadpłaconego odpisu, 52 miliony, i wpłaty odpisu elektrycznego do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w wysokości 41 milionów zł. Planowany stan środków na koniec roku 2025 powinien wynieść 667 milionów zł. Będą to w całości środki pieniężne.</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#MikołajDorożała">Ponadto w projekcie budżetu na rok 2025 z inicjatywy Ministerstwa Klimatu i Środowiska zaplanowano następujące rezerwy celowe: poz. 30 „Środki na realizację zadań związanych z wypłatą bonu energetycznego” – kwota ujęta w rezerwie wynosi 320 milionów zł; poz. 37 „Środki na realizację zadań wynikających z ustawy o dodatku osłonowym” – kwota ujęta w rezerwie wynosi 195 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#MikołajDorożała">Projekt ustawy budżetowej na rok 2025 obejmuje również program wieloletni pn. „Program wspierania inwestycji jednostek samorządu terytorialnego w związku z realizacją kluczowych inwestycji w zakresie strategicznej infrastruktury energetycznej w województwie pomorskim”. Program ma na celu zwiększenie możliwości rozwoju województwa pomorskiego i podniesienie jakości życia jego mieszkańców poprzez wsparcie finansowe zadań własnych wybranych jednostek samorządu terytorialnego. Na rok 2025 w ramach programu została zaplanowana kwota łącznie 62,5 miliona zł, w tym do uruchomienia z rezerwy celowej budżetu państwa 50 milionów zł. W związku z wejściem w życie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie pełnomocnika rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej po powołaniu pełnomocnika rządu w Ministerstwie Przemysłu realizacja programu zostanie przeniesiona do właściwości ministra przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-47.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to się jeszcze nie zadziało.)</u>
          <u xml:id="u-47.16" who="#MikołajDorożała">Tak, to się jeszcze nie zadziało. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#StanisławGawłowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#StanisławGawłowski">Są pytania? Nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#StanisławGawłowski">Jak rozumiem, wszystkie te rzeczy, które są związane z energetyką jądrową, wszystkie bez wyjątku, przeszły na Ministerstwa Przemysłu. Tak? Czyli potencjalne rozwiązanie problemu pod tytułem „składowanie odpadów promieniotwórczych” to już minister przemysłu… Okej, dobra.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#StanisławGawłowski">Ja też nie mam więcej uwag i pytań.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#StanisławGawłowski">Panie Ministrze, prosimy dalej. Część 51 „Klimat”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MikołajDorożała">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#MikołajDorożała">Tak, część 51 „Klimat”.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#MikołajDorożała">Szanowni Państwo, dochody budżetowe zaplanowano w tej części w wysokości 14 miliardów 296 milionów zł, co stanowi 97,86% dochodów zaplanowanych w ustawie budżetowej na rok 2024. Zmniejszenie zaplanowanych dochodów w 2025 r. wynika głównie ze zmniejszenia dochodów z aukcji uprawnień do emisji gazów cieplarnianych w ramach systemu EU ETS oraz zmniejszonych wpływów z NFOŚiGW oraz 16 wojewódzkich funduszy ochrony środowiska z tytułu dofinansowania zadań państwowych jednostek budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#MikołajDorożała">Wydatki w roku 2025 zaplanowano w łącznej wysokości 4 miliardów 86 milionów zł, w tym w budżecie państwa zaplanowano wydatki w wysokości 472 milionów zł, w tym 119 milionów zł stanowią środki na współfinansowanie projektów. W tej części podstawową grupą wydatków stanowią wydatki bieżące jednostek budżetowych. Na dotacje celowe zaplanowano 712 tysięcy zł – na zadania związane z zamykaniem kończącego się Programu Operacyjnego „Infrastruktura i środowisko” na lata 2014–2020. W budżecie środków europejskich zaplanowano z kolei wydatki w wysokości 3 miliardów 614 milionów zł, co stanowi wzrost o 178% wydatków ujętych w ustawie budżetowej na rok 2024. Środki zostaną przeznaczone na dofinansowanie projektów realizowanych w ramach nowej perspektywy finansowej 2021–2027.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#MikołajDorożała">Wydatki na wynagrodzenia w jednostkach budżetowych w części 51 „Klimat” wyniosą 257 milionów zł. Podobnie jak w innych częściach budżetowych zaplanowany został wzrost wynagrodzeń o 5%. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#StanisławGawłowski">Pan senator Pupa już zgłasza się z pytaniem… Otwieram dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#ZdzisławPupa">Szanowny Panie Ministrze! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#ZdzisławPupa">Zwracam się także do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jest taki temat związany także z ochroną klimatu, z „Czystym powietrzem”… Chodzi o rozpoznanie i udokumentowanie zasobów wód termalnych na terenie naszego kraju. Szczególnie mam tu na myśli gminę Wiśniowa na Podkarpaciu, gdzie trzydzieści parę lat temu odkryto złoża geotermalne. Przy okazji jakichś badań wywiercono otwór i okazało się, że tam jest gorąca woda. No ale zaczopowano to i zaprzestano jakichkolwiek działań, które by zmierzały do wykorzystania tego zasobu geotermalnego. Dzięki staraniom samorządu lokalnego… Gmina zainteresowała się tym i podjęła działania w celu wykorzystania tego źródła geotermalnego. Uzyskano zrozumienie i w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, i u głównego geologa kraju, i przyznana została dotacja w wysokości blisko 30 milionów zł właśnie na podjęcie prac w celu rozpoznania i udokumentowania zasobów wód termalnych na terenie gminy Wiśniowa. Ale tak się złożyło, że… Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pieniądze przyznał, umowę podpisał, ale przyszły czasy kryzysu, czasy trudne, wobec czego koszty tego zadania wzrosły niebotycznie, bo o 20 milionów zł. I w tym momencie temat stanął, gmina nie może rozpocząć prac, bo przerasta to jej budżet. Wydaje mi się, że jest to niezmiernie ważne, aby ten temat został podjęty przez pana ministra, przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, także w celu ochrony klimatu, w celu… To jest podjęcie działań także w kontekście tego programu, o którym się często mówi, a który został zawieszony, czyli programu „Czyste powietrze”. Wody geotermalne na pewno by się przysłużyły do tego, że mielibyśmy energię elektryczną w miarę czystą.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#ZdzisławPupa">Prosiłbym pana ministra o zainteresowanie się sprawą, o podjęcie działań, które by zmierzały do tego, aby ta inwestycja mogła ruszyć. Na to trzeba będzie zabezpieczyć z narodowego funduszu 20 milionów zł. Myślę, że wójt gminy zwróci się do pana przewodniczącego senackiej komisji środowiska z odpowiednim pismem. Prosiłbym w zrozumienie w tej sprawie także ze względu na to, że tego typu działania są istotne dla ochrony środowiska. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#StanisławGawłowski">Czy jeszcze ktoś z państwa?</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#StanisławGawłowski">To jest jednostkowa sprawa, ale pokazująca szerszy problem wzrostu kosztów w tym obszarze. Wiem, że ministerstwo jest aktywne również w tych sprawach geotermalnych, szeroko rozumianych.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#StanisławGawłowski">Panie Ministrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MikołajDorożała">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MikołajDorożała">Panie Senatorze, oczywiście to jest bardzo ważny temat. Dziękuję, że pan o tym wspomniał. Pani minister Paulina Hennig-Kloska jest bardzo zaangażowana w te projekty. Mamy też konkretne liczby. Dla przykładu powiem, że geotermia w Kole, we wschodniej Wielkopolsce, która właśnie rusza… Wstępne wyliczenia, które mamy, jeśli chodzi o cenę ciepła, pokazują, że ta cena może być średnio niższa nawet o ponad 15% dzięki temu systemowi. Na dzień dzisiejszy odwierty, które są prowadzone, a to są m.in. Sieradz, Konin, Turek, Szaflary czy Łódź… Te projekty są realizowane. I bardzo proszę… Oczywiście za pośrednictwem pana senatora samorządowcy mogą przekazać taką informację. Te projekty są realizowane i na pewno jest to jeden z priorytetów dla naszego ministerstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś uwagi?</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#StanisławGawłowski">No to również w tej części, w zasadzie już w trzech – „Środowisko”, „Energia” i „Klimat” – będzie bez uwag… Zaproponuję na koniec posiedzenia, żebyśmy zaopiniowali te części pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#StanisławGawłowski">Kolejna część budżetowa to część 68 „Państwowa Agencja Atomistyki”.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#StanisławGawłowski">Pana prezesa poproszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AndrzejGłowacki">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowni Państwo! Wysoka Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AndrzejGłowacki">Informacja o projekcie budżetu w części 68 „Państwa Agencja Atomistyki” została państwu przekazana. Ja tylko pokrótce wskażę takie najważniejsze elementy dotyczące tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#AndrzejGłowacki">Jeżeli chodzi o dochody budżetowe na 2025 r. w części 68, to one zostały zaplanowane w wysokości 375 tysięcy zł. Głównym źródłem tych dochodów są wpływy z opłat za egzamin niezbędny do uzyskania uprawnień umożliwiających zatrudnienie na stanowisku mającym istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz uzyskanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej. Zaplanowane z tego tytułu dochody budżetowe są w wysokości 350 tysięcy zł i stanowi to 93,3% planowanych dochodów ogółem. Poza powyższym zostały zaplanowane dochody z kar, które nakłada prezes PAA na osoby prawne i instytucje z tytułu prowadzenia działalności bez zezwolenia lub wbrew zezwoleniu prezesa PAA.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#AndrzejGłowacki">Jeżeli chodzi o wydatki budżetowe, to na 2025 r. te wydatki zostały zaplanowane w wysokości 59 milionów 682 tysiące zł. Planowane wydatki na 2025 r. dotyczą, po pierwsze, działalności w zakresie rozwoju energetyki jądrowej. Państwowa Agencja Atomistyki uczestniczy w realizacji zadania pn. „Bezpieczeństwo gospodarcze państwa i gospodarka złożami kopalin”, w ramach którego jest zrealizowany program wieloletni – program PEJ. Na realizację zadania w 2025 r. zaplanowano w części 68 w dziale 150 kwotę w wysokości 23 milionów 708 tysięcy zł, co stanowi 39,7% planowanych wydatków ogółem. Wydatki te zostały zaplanowane na takie kategorie jak: wzmocnienie kadrowe i budowa kompetencji PAA – 18 milionów 106 tysięcy zł; dostosowanie zaplecza sprzętowego, infrastrukturalnego PAA do zadań wynikających z programu PEJ – 5 milionów 232 tysiące zł; system wsparcia techniczno-eksperckiego PAA – 7 milionów 428 tysięcy, przy czym te środki są wskazane w rezerwie celowej; wykonywanie zadań kontrolnych i pozostałych zadań towarzyszących realizacji zadań PAA wynikających z programu PEJ – 370 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#AndrzejGłowacki">Poza tym wydatki z budżetu państwa są planowane na statutowe, ustawowe zadania prezesa PAA, w tym nadzór nad spełnieniem warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w działalnościach związanych z pokojowym wykorzystaniem energii atomowej. Na te wydatki przeznaczono 22 miliony 706 tysięcy zł, co stanowi 38,1% planowanych wydatków ogółem. Nadzór ten obejmuje wydawanie zezwoleń, prowadzenie kontroli, nadawanie uprawnień personalnych. Dodatkowo prezes prowadzi ocenę sytuacji radiacyjnej kraju, na co zostaną przeznaczone środki w wysokości 11 milionów 391 tysięcy zł, tj. 19,1% planowanych kosztów ogółem. Prezes prowadzi także współpracę międzynarodową w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. I na realizację tej współpracy przeznaczono kwotę 1 miliona 746 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#AndrzejGłowacki">Jeżeli chodzi o wynagrodzenia, to w 2025 r. zaplanowano na nie środki w wysokości 32 milionów 877 tysięcy zł. Łączne zatrudnienie w Państwowej Agencji Atomistyki będzie wynosić 210 etatów, w tym 81 w celu realizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#AndrzejGłowacki">Mając na względzie powyższe, wnoszę do Szanownej Komisji o pozytywne zaopiniowanie części budżetowej 68 „Państwowa Agencji Atomistyki”. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo, Panie Prezesie.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#StanisławGawłowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#StanisławGawłowski">Jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#StanisławGawłowski">Ja tylko jedno mam. My w Polsce z zasadzie rozpoczynamy – tu znowu ładnego słowa szukam – wielką przygodę z wielkim atomem. Trwają prace dotyczące budowy pierwszego dużego bloku w energetyce jądrowej, ale w jakiejś części są też aktywnie prowadzone prace związane z SMR. I tutaj nieodzowny, konieczny jest udział Państwowej Agencji Atomistyki. Rozumiem, że finansowanie na te rzeczy, które waszego nadzoru w jakimś zakresie wymagają – szczerze powiem, że nie do końca potrafię określić w jakim na tym etapie – na razie macie zapewnione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AndrzejGłowacki">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#AndrzejGłowacki">To wszystko zależy od tego, jaka będzie skala tych projektów, które będą realizowane czy są w planach do realizacji. W zeszłym roku dostaliśmy w ramach rezerwy celowej pieniądze na 10 etatów i te 10 etatów mamy w ramach obecnego budżetu zagospodarowane. Tak więc pewne środki… Te osoby już zostały zatrudnione, więc już mamy możliwość przygotowywania się do tego, co nas czeka w przyszłości w związku z SMR. Prowadzimy dialog, taki troszkę przedlicencyjny, z jedną ze spółek, która jest zainteresowana budową elektrowni jądrowych. Te działania są na bieżąco prowadzone i będą na pewno wymagać wzmocnienia – w zależności od tego, w jakim kierunku… jak duża będzie skala tych inwestycji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#StanisławGawłowski">Jeszcze dopytam co do kwestii szkolenia pracowników. To wszystko jest w Polsce nowe, po raz pierwszy. A jak jest coś po raz pierwszy, to wiedzę i kompetencje trzeba gdzieś pozyskać. To też kosztuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#AndrzejGłowacki">I to jest ten aspekt współpracy międzynarodowej, Panie Przewodniczący. My jesteśmy w bliskiej współpracy z Komisją Dozoru Jądrowego, czyli naszym odpowiednikiem w Kanadzie, gdzie tego typu projekt jest realizowany, jeden z tego typu projektów jest realizowany. Nasi pracownicy tam jeżdżą, zdobywają doświadczenie i uczą się tego, co nas czeka głównie w kontekście technologii SMR-owych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#StanisławGawłowski">To się cieszę w takim razie, że ta współpraca i poszukiwanie informacji, wiedzy się odbywają.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#StanisławGawłowski">To też zaproponuję zaopiniowanie pozytywne tej części budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#StanisławGawłowski">Teraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, plan finansowy funduszu.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#StanisławGawłowski">Pani Prezes?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MałgorzataSzafoni">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MałgorzataSzafoni">Plan finansowy narodowego funduszu na 2025 r. został przygotowany w formacie wynikającym z rozporządzenia ministra finansów, które dotyczy opracowywania materiałów do projektu ustawy budżetowej. Plan ten wyznacza ramy finansowe działalności narodowego funduszu, określając limity kosztów oraz wydatków przeznaczanych na jego funkcjonowanie, co wynika z włączenia działalności narodowego funduszu do stabilizacyjnej reguły wydatkowej.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#MałgorzataSzafoni">W planie finansowym założono osiągnięcie przychodów w 2025 r. na poziomie 13 miliardów 572 milionów zł. Główne pozycje dotyczą przychodów związanych z: Funduszem Modernizacyjnym – ok. 2, 5 miliarda zł; opłatą emisyjną – 2 miliardy 338 milionów 500 tysięcy zł; środkami otrzymanymi z PFR w ramach Krajowego Planu Odbudowy – 5 miliardów 330 milionów zł na realizację programu priorytetowego „Czyste powietrze”.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#MałgorzataSzafoni">Plan finansowy narodowego funduszu na 2025 r. zakłada wypłacenie beneficjentom przedsięwzięć środowiskowych kwoty sięgającej prawie 16 miliardów zł. Dla porównania dodam, że w 2023 r. wypłacono na te cele niecałe 12 miliardów zł. Należy podkreślić, że kwota ta nie obejmuje środków europejskich wypłacanych z rachunków budżetu państwa, w których dystrybucji uczestniczy narodowy fundusz. Wypłaty środków z rachunków narodowego funduszu dotyczyć będą środków własnych uzyskanych z opłat środowiskowych oraz w wyniku prowadzenia działalności pożyczkowej i lokacyjnej – to jest zwrot kapitału, pożyczek i odsetek od tych pożyczek.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#MałgorzataSzafoni">Główny zakres prowadzonego dofinansowania przedsięwzięć w 2025 r. oparty będzie o finansowanie dotacyjne zaplanowane w kwocie 12 miliardów 400 milionów zł, to jest w kwocie wyższej niż planowana na 2024 r. o prawie 670 milionów zł – zakładamy wzrost o 5,7% – a także wyższej niż wykonanie w 2023 r. o 3 miliardy 639 milionów zł. Tak że w porównaniu do kwoty z 2023 r. wzrost w tym zakresie będzie wynosił 41,5%. Ponadto na dofinansowanie przedsięwzięć o charakterze zwrotnym, przede wszystkim w formie pożyczek, zaplanowano kwotę ok. 3,5 miliarda zł.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#MałgorzataSzafoni">Kierunki działalności narodowego funduszu, podobnie jak w latach ubiegłych, determinowane będą przez potrzeby środowiskowe i przede wszystkim dostępność środków. W 2025 r. głównym zadaniem pozostaje finansowanie przedsięwzięć programu priorytetowego „Czyste powietrze”, w ramach którego zaplanowano wydatkowanie prawie 5 miliardów 622 milionów zł, co stanowi 30% ogółu wydatków i rozchodów narodowego funduszu ponoszonych w 2025 r. na ochronę środowiska. Zakłada się, że realizacja programu „Czyste powietrze” przyniesie w 2025 r. poprawę efektywności energetycznej w przeszło 180 tysiącach budynków mieszkalnych.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#MałgorzataSzafoni">W 2025 r. do beneficjentów indywidualnych i gospodarstw domowych oprócz środków z programu „Czyste powietrze” kierowane będą środki z takich programów jak: „Ciepłe mieszkanie” – wsparcie wymiany źródeł ciepła na paliwo stałe, poprawa efektywności energetycznych w lokalach mieszkalnych, ale znajdujących się w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych; „Moje ciepło” – współfinansowanie inwestycji polegających na zakupie i montażu nowych pomp ciepła wykorzystywanych do celów ogrzewania lub ogrzewania i ciepłej wody użytkowej w nowych budynkach mieszkalnych jednorodzinnych; „Moja woda” – zakup, dostawa, montaż, budowa, rozbudowa, uruchomienie instalacji służących zagospodarowaniu wód opadowych lub roztopowych; „Mój elektryk” – wsparcie zakupu i leasingu pojazdów zeroemisyjnych; „Mój prąd” – zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznych oraz urządzeń dodatkowych, jak również przyłączenie mikroinstalacji do sieci i uruchomienie urządzeń dodatkowych. I ostatni, stosunkowo nowy program: „Moja elektrownia wiatrowa” – wsparcie zakupu i montażu przydomowej siłowni wiatrowej lub wsparcie zakupu i montażu przydomowej siłowni wiatrowej wraz z magazynem energii elektrycznej. Na te programy skierowane do beneficjenta indywidualnego zaplanowano w 2025 r. łącznie 1,5 miliarda zł dotacji. Dla porównania: w 2023 r. był to mniej więcej 1 miliard zł.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#MałgorzataSzafoni">Wsparcie dla działań ograniczających emisję i energochłonność realizowane będzie również także poprzez wdrażane programy dotyczące m.in. poprawy efektywności w budynkach użyteczności publicznej, głównie szpitali, zakładów leczniczych, hospicjów, obiektów zabytkowych czy obiektów na potrzeby kultury – na to przeznaczono ok. 400 milionów zł – czy wodoryzacji gospodarki. To jest program skierowany na rozwój niskoemisyjnej, zeroemisyjnej gospodarki poprzez wsparcie przedsięwzięć dotyczących budowy, wdrożenia oraz komercjalizacji innowacyjnych jednostek transportowych napędzanych wodorem.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#MałgorzataSzafoni">Kolejnym elementem działalności narodowego funduszu będą przedsięwzięcia finansowane z tzw. Funduszu Modernizacyjnego, wspierającego modernizację systemu energetycznego ze środków uzyskanych ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2 z unijnej puli. Finansowanie wytwarzania i wykorzystywania energii OZE, podnoszenie efektywności energetycznej, możliwości magazynowania energii czy modernizacji sieci energetycznej… Planowane wypłaty w 2025 r. ujęte w planie finansowym to ponad 2 miliardy 885 milionów zł, w tym ok. 1 miliard zł zostanie przeznaczony na realizację programu priorytetowego „Racjonalna gospodarka odpadami”.</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#MałgorzataSzafoni">Podsumowując: ramy finansowe określone w planie finansowym narodowego funduszu na 2025 r. zapewniają w zakresie środków, którymi będzie dysponował na swoich rachunkach fundusz, po pierwsze, planowany wzrost wypłat na finansowanie ochrony środowiska do kwoty ok. 16 miliardów zł. Jest to wzrost o ok. 35%, tj. 4,1 miliarda zł w stosunku do wykonania z 2023 r. Po drugie, priorytet finansowania przedsięwzięć z zakresu efektywności energetycznej, odnawialnych źródeł energii, przeciwdziałania emisjom, modernizacji energetycznej, w przypadku których tylko z dedykowanych źródeł wypłacone zostanie blisko 12,5 miliarda zł, wobec 7,5 miliarda zł wypłaconych w roku 2023. Dalej: rosnący udział finansowania przedsięwzięć, których głównym beneficjentem są osoby fizyczne. Tu zaplanowano wypłaty w kwocie przekraczających 7 miliardów zł.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#MałgorzataSzafoni">Planuje się, że przychody w kwocie 13 miliardów 572 milionów zł i koszty w wysokości ok. 13 miliardów zł przełożą się na uzyskanie dodatniego wyniku finansowego, który szacujemy na ok. 548 milionów zł.</u>
          <u xml:id="u-61.11" who="#MałgorzataSzafoni">Co do kosztów funkcjonowania narodowego funduszu w 2025 r., to zaplanowanych jest 301 milionów zł, przy czym największą pozycję w tym zakresie stanowią koszty wynagrodzeń wraz z pochodnymi, wynoszące 180 milionów zł. Jest to oczywiście wynikiem zaangażowania funduszu w realizację wielu mechanizmów finansowych, wynikiem realizacji własnych programów priorytetowych, Projektu Doradztwa Energetycznego czy Projektu Budowania Potencjału LIFE, ale też obsługi środków z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego. No, dotyczy to też projektów Funduszu Niskoemisyjnego Transportu.</u>
          <u xml:id="u-61.12" who="#MałgorzataSzafoni">Chciałabym podkreślić, że finansowanie funkcjonowania narodowego funduszu nie zwiększa obciążeń budżetu państwa, ponieważ odbywa się to z wykorzystaniem środków własnych narodowego funduszu, uzyskanych głównie z oprocentowania udzielanych pożyczek lub z tytułu refundacji… Mam na myśli środki zagraniczne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#StanisławGawłowski">I od razu pan senator Pupa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#ZdzisławPupa">Szanowna Pani Prezes, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej rzeczywiście robi wiele na rzecz poprawy jakości środowiska, na rzecz klimatu. I dobrze, bo tu są wykorzystywane pieniądze publiczne, te środki kierowane są z powrotem do samorządów. Ochrona środowiska pełni określoną funkcję w naszym państwie i chwała za to Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#ZdzisławPupa">Bardzo pięknie rozwinął się program fotowoltaiki. O tym myśmy w różnych konstelacjach, w różnych komisjach rozmawiali – i w komisji gospodarki, i w komisji ochrony środowiska, i w innych komisjach. Właśnie dzięki pomocy narodowego funduszu te instalacje fotowoltaiczne się rozwinęły, a program „Mój prąd” bardzo fajnie zafunkcjonował. Oczywiście później nastąpiły ograniczenia ze względu na możliwości sieci. Sieci nie były w stanie przyjąć tego prądu, który fotowoltaika produkowała.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#ZdzisławPupa">Poza tym ważną kwestią wydaje mi się… Jeszcze nieśmiało się o tym mówi, ale ja chciałbym zapytać, jak zapatruje się na to narodowy fundusz ochrony środowiska. Chodzi mianowicie o tzw. przydomowe elektrownie wiatrowe, takie od 10 kW do 40 kW. Myślę, że to również pozwoliłoby stymulować rozwój energetyki, rozwój OZE, zwłaszcza gdyby było wsparcie ze strony Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#ZdzisławPupa">Z tym wiąże się również zagadnienie instalacji hybrydowych, bo jak ktoś ma już fotowoltaikę, ma taką małą, przydomową elektrownię wiatrową, która nie budzi zastrzeżeń… Gdyby to było obudowane określonymi przepisami, gdyby można było np. zbudować wiatrak o wysokości 5 m, a nie tylko do 3,5 m – bo później jest już potrzebne pozwolenie na budowę – umożliwiłoby to również właściwą realizację programu „Czyste powietrze”, który kiedyś narodowy fundusz ochrony środowiska prowadził. No, z tego, co pani prezes mówiła na poprzednim posiedzeniu komisji środowiska, wynika, że ma go dalej prowadzić. Takie instalacje hybrydowe – dodatkowym wsparciem byłyby magazyny energii, choćby w postaci akumulatorów – cieszyłyby się bardzo dużym zainteresowaniem, to by pozwoliło na zabezpieczenie gospodarstw domowych. I to byłby właśnie mój prąd, hasło „mój prąd” w taki sposób zostałoby w pełni zrealizowane. Jak pani prezes to widzi? Czy są takie programy? Czy macie je w planach? Mam prośbę o wyjaśnienie tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Uzupełnię pytanie pana senatora.)</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#StanisławGawłowski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MagdalenaKochan">Ja się w pełni zgadzam, że to jest świetny sposób na dywersyfikację i, że tak powiem, zazielenienie energii, z której korzystamy. Moje pytanie jest takie. Pani mówiła o wielu programach dotyczących nowych źródeł energii, zielonych źródeł energii. Zapytam tak: czy te programy – zobaczymy, czy zechcą w nich wziąć udział mieszkańcy – są związane ze średnim dochodem na członka rodziny, czy też są od tego wolne? Bo w przypadku fotowoltaiki nie wyliczano tej średniej. Kto chciał, kto zdążył, ten dostawał dopłatę – najpierw 5 tysięcy zł, potem 3 tysiące zł. Ale np. dopłaty do wymiany okien czy ocieplenia domu – mam na myśli dbanie o to, żeby dom był efektywny w zakresie energii cieplnej – wiązały się już ze średnim dochodem na osobę w rodzinie. Co dziwne, ta średnia była kompletnie oderwana od wszystkich kryteriów, które stosujemy w przypadku pomocy społecznej czy innych programów, nawet w przypadku „Mojego prądu” i tych dodatków wykorzeniających ubóstwo energetyczne. To mnie dziwiło. Chciałabym zapytać, czy te programy są związane ze średnim dochodem na członka rodziny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś pytania? Nie widzę zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#StanisławGawłowski">Pani Prezes, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MałgorzataSzafoni">Dziękuję bardzo za pytania. Już spieszę z informacjami.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MałgorzataSzafoni">Jeśli chodzi o pierwszy katalog pytań – no, tak je klasyfikuję – to były to pytania krążące wokół oferty programowej funduszu dla beneficjenta indywidualnego. Prawda? Pozwolę sobie tylko przypomnieć, że my jako narodowy fundusz przygotowaliśmy na 2025 r. ofertę dla tych właśnie klientów, dla beneficjentów indywidualnych i gospodarstw domowych, na łączną kwotę 1 miliarda 550 milionów zł. Taką pulę dotacji zaplanowaliśmy w planie finansowym.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Senator Magdalena Kochan: Na wszystkie programy macie 1,5 miliarda zł?)</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#MałgorzataSzafoni">Mówię o planie finansowym. Tak mają się kształtować wypłaty. Niektóre programy są tak zorganizowane, że wypłaty rozkładają się na różne lata, ale tutaj mówimy o 2025 r. Planujemy kontynuację takich programów, jak właśnie „Ciepłe mieszkanie”, „Moje ciepło”, „Moja woda”, „Mój elektryk”, „Mój prąd” czy „Moja elektrownia wiatrowa”. No, o to też pan przewodniczący pytał.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#MałgorzataSzafoni">Jeśli zaś chodzi o szczegóły „Mojej elektrowni wiatrowej”, to jest to nowy program, uruchomiony w tym roku dzięki pozyskaniu środków z tzw. Funduszu Modernizacyjnego. Na „Moją elektrownię wiatrową” udało się nam pozyskać w tej transzy… Łącznie to jest prawie 90 milionów euro, taki jest całkowity budżet „Mojej elektrowni wiatrowej”. No, pierwszy nabór był w tym roku, on skończył się w… Nie, pierwszy nabór trwa do czerwca przyszłego roku. Do chwili obecnej zawarto 170 umów na prawie 5 milionów zł. Złożono 190 wniosków na ponad 5 milionów zł, ale zakwalifikowało się 170 podmiotów, 170 gospodarstw i zawarto umowy na kwotę 4,6 miliona, czyli prawie 5 milionów zł. W planie finansowym na przyszły rok na „Moją elektrownię wiatrową” mamy zapisane 40 milionów zł. To też jest rozłożone na lata, w przyszłym roku będzie to 40 milionów zł. Obserwujemy, że program ten – bo to jest nowy, innowacyjny program – zaczyna cieszyć się powodzeniem, zainteresowaniem.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#MałgorzataSzafoni">A jeśli chodzi o pytanie pani przewodniczącej, odpowiedź brzmi: to zależy od programu. Musiałabym sprawdzić te wszystkie programy, sprawdzić, jakie były kryteria, ale o ile się orientuję… No, wydaje mi się, że takie kryterium jest tylko w „Czystym powietrzu”. My je aktualizowaliśmy, żeby to urealnić. Chyba nawet przy okazji ostatniej zmiany ustawy – Prawo ochrony środowiska zespół legislacyjny starał się to wyprostować. Wydaje mi się, że w pozostałych programach nie ma takiego kryterium, ale mogę to sprawdzić i dać indywidualną odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MagdalenaKochan">Pani Prezes, będę bardzo wdzięczna za informację, w których programach kierowanych do indywidualnych odbiorców obowiązuje kryterium finansowe i jakie ono jest. Może być na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Zastępca Prezesa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Małgorzata Szafoni: Dobrze, przekażemy to.)</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#MagdalenaKochan">Bardzo chętnie poczekam. Będę bardzo wdzięczna za to. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#StanisławGawłowski">To ja bym prosił, żeby przekazać to pismo do sekretariatu komisji. My je roześlemy senatorom, tak żeby wszyscy mieli dostęp do tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#StanisławGawłowski">Czy są jeszcze jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#StanisławGawłowski">Nie ma?</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#StanisławGawłowski">Bardzo dziękuję, Pani Prezes.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#StanisławGawłowski">Skoro nie ma uwag, to w przypadku tej części, podobnie jak wcześniej, będę wnosił o wydanie opinii pozytywnej.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#StanisławGawłowski">Zostały nam zadania związane z częściami budżetowymi 83 i 85. To jest w gestii Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#StanisławGawłowski">Pani Dyrektor, proponuję od razu wszystko omówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#ElżbietaMilewska">Elżbieta Mielewska, zastępca dyrektora Departamentu Finansowania Sfery Gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#ElżbietaMilewska">Szanowni Senatorowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#ElżbietaMilewska">Przedmiotem zainteresowania Wysokiej Komisji są następujące rezerwy… Może tak powiem: szczegółowe informacje państwo już otrzymaliście, przekazaliśmy je do sekretariatów, więc pozwolę sobie skupić się na podstawowych wielkościach. Ewentualnie, jeżeli zajdzie taka potrzeba, będziemy odpowiadać na pytania.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#ElżbietaMilewska">Zacznę od rezerw celowych. W poz. 4 „Przeciwdziałanie i usuwania skutków klęsk żywiołowych, w tym 786.176 tys. zł na realizację «Projektu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Odry i Wisły» oraz «Projektu budowania odporności na zmiany klimatu w gospodarce wodnej»” zaplanowana została kwota 3 miliardów 391 milionów zł. W poz. 32 „Zwrot gminom utraconych dochodów w związku ze zwolnieniem z podatku od nieruchomości w parkach narodowych i rezerwatach przyrody oraz w związku ze zwolnieniem z podatków: rolnego, od nieruchomości, leśnego przedsiębiorców o statusie centrum badawczo-rozwojowego, zwrot gminom utraconych dochodów: z podatku od nieruchomości w specjalnych strefach ekonomicznych w postaci części rekompensującej subwencji ogólnej oraz z tytułu przekazania kwoty w wysokości 1,5% należnego podatku rolnego na rzecz podmiotu uprawnionego” została zaplanowana kwota 28 milionów 352 tysięcy zł. W poz. 50 „Środki dla spółek wodnych na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych” zaplanowano środki w wysokości 40 milionów zł. W poz. 56 „Rezerwa na zmiany systemowe i niektóre zmiany organizacyjne, w tym nowe zadania” zaplanowano m.in. środki na zadania w obszarze gospodarki odpadami. W rezerwie celowej z poz. 59 zaplanowano środki na dofinansowanie zadań z zakresu ochrony środowiska i gospodarki wodnej w wysokości 301 milionów 425 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#ElżbietaMilewska">W części 85 „Budżety wojewodów ogółem” w dziale 020 „Leśnictwo” nie zostały zaplanowane dochody. Wydatki zaplanowano, zgodnie z zapotrzebowaniem zgłoszonym przez 10 wojewodów, w kwocie 4 milionów 569 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#ElżbietaMilewska">W dziale 900 „Gospodarka komunalna i ochrona środowiska” zaplanowano dochody w wysokości 6 milionów 615 tysięcy zł, głównie z tytułu grzywien i kar pieniężnych. Z kolei wydatki w tym dziale zostały zaplanowane w wysokości 280 milionów 381 tysięcy zł. Są to głównie środki dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska – 260 milionów 506 tysięcy zł. W ramach działu 900 planowane są również dotacje na zadania zlecone dla jednostek samorządu terytorialnego – jest to kwota 15 milionów 488 tysięcy zł. Chodzi o takie działania, jak gospodarka odpadami, ochrona powietrza atmosferycznego i klimatu, zmniejszenie hałasu i wibracji. W tym dziale planowane są również środki na wynagrodzenia dla wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska. Zaplanowano na to kwotę 196 milionów 740 tysięcy zł.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#ElżbietaMilewska">W dziale 925 „Ogrody botaniczne i zoologiczne oraz naturalne obszary i obiekty chronionej przyrody” dochody nie są planowane. Z kolei wydatki zostały zaplanowane na poziomie 21 milionów 777 tysięcy zł. Są to głównie środki na działalność związaną z funkcjonowaniem parków krajobrazowych – 21 milionów 673 tysiące zł. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#StanisławGawłowski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#StanisławGawłowski">Czy są jakieś pytania?</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#StanisławGawłowski">Pani Dyrektor, nikt nie ma pytań.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#StanisławGawłowski">W związku z tym możemy przystąpić do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#StanisławGawłowski">Ja mam tylko jedno pytanie do pana mecenasa. Czy mogę postawić taki wniosek, żebyśmy zaopiniowali od razu całość?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#MirosławReszczyński">Konkluzja komisji powinna wskazywać, że komisja – tak wnioskuję z przebiegu posiedzenia – pozytywnie opiniuje właściwe sobie…</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#MirosławReszczyński">Nie, nie.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#MirosławReszczyński">…Właściwe sobie części ustawy budżetowej, a tym samym nie proponuje żadnych wniosków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#StanisławGawłowski">Tak jest.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#StanisławGawłowski">Ale czy to może być jedno głosowanie? Chyba tak.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#StanisławGawłowski">Tak jak przed chwilą powiedział pan mecenas, pan legislator, proponuję wydanie pozytywnej opinii w sprawie wszystkich wymienionych i przedyskutowanych części budżetowych, planów finansowych i załączników.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#StanisławGawłowski">Kto jest za wydaniem opinii pozytywnej? (5)</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#StanisławGawłowski">Kto jest przeciw? (0)</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#StanisławGawłowski">Kto się wstrzymał? (1)</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#StanisławGawłowski">Zamykam posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#StanisławGawłowski">A, jeszcze…</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprawozdawca.)</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#StanisławGawłowski">Musimy wybrać senatora sprawozdawcę na godzinę 15.00.</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Pan przewodniczący…)</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#StanisławGawłowski">Proponuję senatora Pupę, bo się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Nie, nie…)</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#StanisławGawłowski">Piotr nie chce?</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#StanisławGawłowski">Dobra, to proszę mnie tam wpisać, a ja już z przewodniczącym Kleiną jakoś to przedyskutuję.</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#StanisławGawłowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#komentarz">(Senator Zdzisław Pupa: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#StanisławGawłowski">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 13 minut 19)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>