text_structure.xml 48 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godzinie 16 minut 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Posiedzeniu przewodniczy przewodniczący Jan Hamerski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#JanHamerski">Dzień dobry państwu. Szanowni Państwo, mam zaszczyt otworzyć posiedzenie Komisji Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#JanHamerski">Witam serdecznie panie i panów senatorów, a także wszystkich naszych zacnych gości. Chciałbym przywitać serdecznie… Myślę, że państwo się nie obrazicie, jeżeli najpierw powitam serdecznie pana ministra. Jest z nami pan minister Maciej Lasek wraz ze współpracownikami. Jest z nami prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego, pan Julian Rotter, wraz ze współpracownikami. Jest również przedstawiciel Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej, pan Andrzej Pająk. Jest pani dyrektor Justyna Kurek reprezentująca Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, i jest przedstawiciel Komendy Głównej Straży Granicznej, zastępca dyrektora, pan płk Radosław Marzec. Oczywiście wszyscy ci państwo, których witam imiennie, są tu wraz ze współpracownikami. Przepraszam, że… Jest z nami również przedstawiciel Komendy Głównej Policji, zastępca dyrektora, podinsp. Jakub Mierzejewski. Szefostwo Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP reprezentuje pan ppłk Artur Czechowski.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#JanHamerski">Witam serdecznie panią legislator, z którą współpracujemy. Witam serdecznie panów sekretarzy komisji. I witam pana senatora Janusza Pęcherza, byłego członka naszej komisji, ale sympatyka. Dziękujemy za udział w posiedzeniu naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#JanHamerski">Szanowni Państwo, w porządku dzisiejszego posiedzenia komisji jest rozpatrzenie ustawy o zmianie ustawy – Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw, druk senacki nr 240.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#JanHamerski">Czy do porządku obrad państwo senatorowie mają jakieś uwagi? Nie.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#JanHamerski">Pytam, czy w posiedzeniu uczestniczą przedstawiciele podmiotów prowadzących działalność lobbingową w rozumieniu ustawy o działalności lobbingowej w stanowieniu prawa.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#JanHamerski">Nie ma takowych.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#JanHamerski">Szanowni Państwo, przystępujemy do realizacji porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#JanHamerski">Ponieważ mówimy o zmianach do ustawy przygotowanych przez rząd, prosiłbym pana ministra o przedstawienie tejże nowelizacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MaciejLasek">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MaciejLasek">Wysoka Komisjo! Szanowni Goście!</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MaciejLasek">Przychodzimy do państwa z ważną ustawą. Jest to ustawa, którą my nazywamy ustawą dronową i która porządkuje wreszcie ten dynamicznie rozwijający się rynek i obszar działań zarówno służb, jak i zwyczajnych obywateli, którzy często wykorzystują te urządzenia do celów zarówno hobbystycznych, jak i zarobkowych. A przede wszystkim jest to ustawa, która dostosowuje nasze prawo lotnicze do przepisów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MaciejLasek">To jest ustawa, nad którą prace prowadzone były bardzo długo. Podczas dyskusji w Sejmie my nie widzieliśmy, można powiedzieć, żadnych jakichś różnic… Bo ta ustawa była przygotowywana jeszcze w poprzedniej kadencji. Z uwagi na obszerność projektu i czas, który był potrzebny do jego przygotowania, niestety projekt nie wszedł już pod obrady Sejmu i z uwagi na dyskontynuację prac nie był procedowany. Myśmy go ponownie przejrzeli, przedyskutowaliśmy ze służbami, przedyskutowaliśmy w ramach Urzędu Lotnictwa Cywilnego i Departamentu Lotnictwa. No i dzisiaj jesteśmy na takim etapie, że przestawiamy ustawę po dosyć sprawnym przeprocedowaniu jej przez Sejm. Była powołana na potrzeby powstania tej ustawy specjalna podkomisja, która się nad nią pochyliła. Uwagi, które były w Sejmie, dotyczyły głównie spraw raczej legislacyjnych, czyli jakichś drobnych błędów, które były. Takie niestety zawsze się zdarzają, ale za te uwagi też dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MaciejLasek">Przejdę teraz do rzeczy najważniejszej, do omówienia zakresu regulacji. Szereg rozporządzeń Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego i Rady jest tu przywołanych. To państwu senatorom zapewne jest znane i szkoda państwa czasu na… Istotne rzeczy są takie. Ta ustawa w szczególności określi podział wynikających z przepisów prawa Unii Europejskiej kompetencji i zadań przypisanych państwu członkowskiemu i organowi właściwemu między prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego a Polską Agencją Żeglugi Powietrznej. Określi też zasady wykonywania operacji z użyciem systemów bezzałogowych statków powietrznych, zasady wyznaczania przedłużania obowiązywania i ponownego wyznaczania przez Polską Agencję Żeglugi Powietrznej stref geograficznych dla systemów BSP. Tutaj warto wspomnieć, że jesteśmy w zasadzie już w momencie, w którym bardzo wiele tych operacji jest prowadzonych poza zasięgiem wzroku. W związku z czym jest to tym bardziej istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa, ale również z punktu widzenia testowania i sprawdzania tych obiektów i ich bezpiecznego wprowadzania do eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MaciejLasek">Ustawa określi sposób prowadzenia przez prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego rejestru operatorów systemów BSP, zasady przeprowadzania szkoleń i egzaminów na pilotów bezzałogowych statków powietrznych, dokumenty potwierdzające posiadanie kwalifikacji pilota bezzałogowego statku powietrznego i uprawniających do wykonywania operacji, a także tryb ich uzyskiwania, przedłużania, zawieszania i cofania. Tak że generalnie w zakresie pilotów bezzałogowych statków powietrznych wprowadzamy wymagania i zasady takie, jak obowiązują normalnych pilotów, normalny personel lotniczy, co jest, wydaje się, zupełnie zrozumiałe – z uwagi na to, że to są obiekty, które praktycznie mają taki sam wpływ zarówno na bezpieczeństwo, jak i na możliwości prowadzenia różnego rodzaju operacji, w tym operacji zarobkowych, jak normalne statki, duże statki powietrzne załogowe. Ustawa określi również zasady zapobiegania bezprawnemu wykonywaniu operacji z użyciem systemów BSP, wysokość stawek za czynności przewidziane w projektowanej regulacji i sankcje za nieprzestrzeganie przepisów zawartych w projektowanej regulacji.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MaciejLasek">W wyniku tych zmian usunięte zostaną z prawa krajowego dotychczasowe niespójne z regulacjami Unii Europejskiej przepisy dotyczące bezzałogowych statków powietrznych, a także wprowadzone zostaną normy zapewniające stosowanie bezpośrednio obowiązujących od dnia 31 grudnia 2020 r… To też pokazuje, jaka jest obszerność tych wszystkich regulacji, ile trzeba było konsultacji, ile trzeba było pracy włożyć w to, żeby normy, które weszły w życie tak naprawdę z końcem 2020 r., wprowadzić do polskiego prawa dzisiaj, tj. w 2025 r. To absolutnie nie jest żadna uwaga do osób, które się tym zajmowały wcześniej. Po prostu w tej materii tak dużo się dzieje i tak dużo wymaga to konsultacji, że prace te trwały długo.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MaciejLasek">Ponadto przyjęcie proponowanych rozwiązań umożliwi zapobieganie bezprawnemu wykonywaniu operacji z użyciem systemów bezzałogowych, przyznając określonym podmiotom, w szczególności funkcjonariuszom służb specjalnych, Policji czy Straży Granicznej oraz żołnierzom Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, prawo do zniszczenia, unieruchomienia takiego statku powietrznego lub przejęcia kontroli nad jego lotem w przypadku, gdy np. przebieg operacji lub działanie BSP zagraża lub może zagrozić życiu lub zdrowiu ludzi albo stwarza lub może stworzyć zagrożenie dla chronionych obiektów, urządzeń lub obszarów, albo BSP może zostać użyty jako środek ataku terrorystycznego. Tocząca się za naszą wschodnią granicą wojna pokazuje, że zmieniają się zasady prowadzenia wojny, a systemy bezzałogowe traktowane jeszcze do niedawna jako zabawki mają morderczy potencjał. I to widzimy na tych migawkach, krótkich nagraniach, które docierają do opinii publicznej, jeżeli chodzi o to, co się dzieje na froncie w Ukrainie. W związku z tym takie uprawnienia dla służb, takie możliwości polskich służb, które przewiduje ta ustawa, są po prostu bezdyskusyjne, oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MaciejLasek">Jeżeli chodzi o szczegóły, to jestem tutaj ze współpracownikami, którzy będą gotowi odpowiedzieć na każde pytanie państwa senatorów. Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#JanHamerski">Dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#JanHamerski">Wszyscy senatorowie otrzymali materiały, łącznie z opinią Biura Legislacyjnego, ale jeżeli będzie potrzeba uszczegółowienia tematu, to senatorowie oczywiście będą państwa pytać.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#JanHamerski">Gdyby pani mecenas była uprzejma przedstawić opinię…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#DanutaDrypa">Dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#DanutaDrypa">Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#DanutaDrypa">W opinii do przedmiotowej ustawy Biuro Legislacyjne zgłosiło 7 uwag o charakterze szczegółowym wraz z propozycjami poprawek, które zmierzają do uściślenia przepisów bądź też wprowadzenia zmian o charakterze redakcyjnym.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#DanutaDrypa">Uwaga szczegółowa nr 1 jest uwagą o charakterze ściśle technicznym. Z uwagi na konwertowanie tekstu… Najprawdopodobniej z tego powodu w określonych artykułach zamiast indeksów górnych pojawiły się zwykłej wielkości cyfry arabskie. Żeby ten błąd techniczny usunąć, należy wprowadzić odpowiednią poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#DanutaDrypa">Uwaga nr 2 ma charakter ściśle porządkowy i dotyczy art. 1 pkt 11, art. 44. W tym artykule w ust. 1–4 zostały określone obowiązki ministra właściwego do spraw wewnętrznych i służb podległych temu ministrowi w odpowiednim zakresie, ale kolejne ustępy w tym artykule, czyli ust. 5 i 6, nie dotyczą ministra właściwego do spraw wewnętrznych, lecz ministra obrony narodowej i podległej mu Żandarmerii Wojskowej. W związku z tym propozycja poprawki zmierza do tego, aby regulację zawartą w art. 44 ust. 5 i 6 przenieść do art. 43 – jako kolejne ust. 3 i 4, ponieważ art. 43 dotyczy ministra obrony narodowej. Jest to propozycja poprawki o charakterze porządkowym.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#DanutaDrypa">Kolejna uwaga to uwaga nr 3. Uwaga ta dotyczy kilku artykułów, które są wprowadzane w nowym rozdziale. Ta uwaga dotyczy generalnie tego, że szereg czynności, które prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego wykonuje w drodze decyzji administracyjnej… Ustawodawca przewidział, że decyzja administracyjna może być także wydana przy użyciu systemu teleinformatycznego BSP, ale w niektórych artykułach po prostu zabrakło tego doprecyzowania, czyli nie ma przepisu, który mówi o tym, że np. odmowa wydania poświadczenia czy cofnięcie poświadczenia może być wydane przy użyciu tego systemu. W związku z tym w uwadze nr 3 zawarte są propozycje poprawek, tak aby w art. 156 ust. 11 dodać zdanie drugie, które mówi o tym, że decyzja administracyjna może być wydana przy użyciu systemu informatycznego. Odpowiednie zmiany w tym zakresie dotyczą również art. 156u. I jeszcze jedna zmiana, której nie ma w opinii i która dotyczy art. 156zc ust. 6. Przepis mówi o tym, że prezes urzędu zawiesza albo cofa dokument, o którym mowa w art. 156p ust 1. Przepis ten mówi z kolei o certyfikatach i innych dokumentach poświadczających określone uprawnienia w drodze decyzji administracyjnej… Ta decyzja administracyjna podlega natychmiastowemu wykonaniu. Wydaje się, że również ten przepis należy uzupełnić o informację, iż decyzja ta może być wydana przy użyciu systemu teleinformatycznego BSP. Propozycja zmiany polegałaby na tym, iż w art. 156c w ust. 6 w zdaniu pierwszym po wyrazach „decyzji administracyjnej” dodaje się wyrazy „która może być wydana przy pomocy tego systemu”.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#DanutaDrypa">Uwaga nr 4 dotyczy art. 156z ust 1. Jest to przepis, który mówi o tym, iż w celu przedłużenia ważności certyfikatu wiedzy teoretycznej wyznaczony podmiot, na wniosek pilota bezzałogowego statku powietrznego, sprawdza wiedzę pilota poprzez przeprowadzenie szkolenia przypominającego lub egzaminu z wiedzy teoretycznej. Ponieważ rozporządzenie wykonawcze Komisji Europejskiej mówi o tym, że sprawdzenie tej wiedzy może się odbyć w formie szkolenia bądź też w formie egzaminu… Tak że alternatywę łączną „lub”, którą tutaj mamy, należy zamienić na rozłączną poprzez użycie spójnika „albo”.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#DanutaDrypa">Można powiedzieć, że w tym samym zakresie została sformułowana uwaga nr 5, która dotyczy art. 14. Jest to przepis, który wprowadza nowelizację ustawy o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej m.in. poprzez rozszerzenie katalogu środków przymusu bezpośredniego o środki i urządzenia, które są przeznaczone do zniszczenia albo unieruchomienia bezzałogowego statku powietrznego albo przejęcia kontroli nad jego lotem. W zmienianym art. 23 ust. 3 tej ustawy ustawodawca niekonsekwentnie posłużył się spójnikiem „lub”, który również trzeba zamienić na „albo”.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#DanutaDrypa">Uwaga nr 6 dotyczy art. 21 ust. 3. Jest to przepis przejściowy, którego celem jest to, aby potwierdzenia odbioru i kompletności oświadczeń o wykonywaniu operacji zgodnie z krajowym scenariuszem standardowym, które zostały wydane przed dniem wejścia w życie przedmiotowej ustawy, zachowały ważność przez okres, na jaki zostały wydane. Redakcja tego przepisu odnosi się jednak do ustawy z 3 lipca 2002 r., w związku z czym należy wprowadzić poprawkę, która wskaże właściwą ustawę.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#DanutaDrypa">Uwaga nr 7 jest również uwagą o charakterze uściślającym. W przepisie przejściowym w art. 26 w ust. 3 we wprowadzeniu do wyliczenia precyzuje się, o którą ustawę chodzi, a chodzi o ustawę przedmiotową. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JanHamerski">Bardzo dziękuję, Pani Mecenas.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#JanHamerski">Panie Ministrze, jeżeli bylibyście państwo uprzejmi odnieść do tych propozycji poprawek…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#MaciejLasek">Bardzo dziękuję, Panie Przewodniczący.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#MaciejLasek">Bardzo dziękuję Biuru Legislacyjnemu za tak szczegółowe uwagi. Oczywiście zgadzamy się ze wszystkimi uwagami, mamy to już przedyskutowane. Tak że bardzo dziękujemy za ich przedstawienie. Akceptujemy wszystkie, które były przed chwilą przedstawione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#JanHamerski">Bardzo panu dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#JanHamerski">To bardzo dobrze świadczy o współpracy pomiędzy naszym Biurem Legislacyjnym a ministerstwem. Cieszymy się, że państwo byliście uprzejmi zgodzić się z naszą panią legislator. Przepraszam, mówię „naszą” panią legislator, bo państwo macie swoich legislatorów…</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#JanHamerski">Szanowni Państwo, jest zgoda ministerstwa i naszego Biura Legislacyjnego. Jeżeli państwo senatorowie nie będą mieli żadnych uwag do tych poprawek zaproponowanych przez Biuro Legislacyjne, to, jak myślę, moglibyśmy je przyjąć, to znaczy przegłosować…</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#komentarz">(Głos z sali: En bloc?)</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#JanHamerski">En bloc, jeżeli można oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#JanHamerski">W takim układzie przejmuję te propozycje i będziemy nad nimi głosować.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#JanHamerski">Proszę uprzejmie, kto…</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#komentarz">(Brak nagrania)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AndrzejKalata">Panie Ministrze, ja mam pytanie dotyczące służb, tj. strażaków, goprowców. Coraz częściej drony są używane do poszukiwania osób zaginionych itd. Niedawno w telewizji było pokazane, jak turyście w Tatrach, który spadł z grani, dronem dostarczono jakąś pomoc. Czy te służby obligatoryjnie będą podlegać rejestracji?</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#AndrzejKalata">I może od razu drugie pytanie…</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Przewodniczący Jan Hamerski: Proszę.)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AndrzejKalata">A jak sytuacja np. z motolotniami, które też potrafią latać wysoko i daleko? Czy przewiduje się tutaj jakieś regulacje? Przepraszam za… Nie jestem fachowcem w tej dziedzinie jak moi koledzy senatorowie, dlatego te pytania być może tak naiwnie wyglądają. Ale zapytać warto.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#JanHamerski">Warto, oczywiście. I nie widzę wśród senatorów, Panie Senatorze, znawców dronów, tak że…</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kalata: To popatrz przez prawe ramię.)</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#JanHamerski">Chyba że ktoś się przyzna…</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#JanHamerski">Kto z państwa zechce panu senatorowi odpowiedzieć na te 2 pytania?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#PawełSzymański">Panie Przewodniczący! Panie Senatorze!</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#PawełSzymański">Paweł Szymański, Departament Bezzałogowych Statków Powietrznych, Urząd Lotnictwa Cywilnego.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#PawełSzymański">Sytuacja ze służbami wygląda tak, że z dużej części… Przepraszam, że siedzę tak trochę tyłem do państwa…</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Wypowiedzi w tle nagrania)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#PawełSzymański">Albo do państwa, albo do mikrofonu.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#PawełSzymański">Sytuacja ze służbami wygląda w taki sposób, że z dużej części wymogów ustawy, która co do zasady reguluje zasady używania dronów przez cywili, służby są zwolnione. Służby odpowiedzialne chociażby za kwestie ratunkowe w dużym stopniu są z wymogów tej ustawy zwolnione. Oczywiście jakieś podstawowe rzeczy typu rejestracja operatora… Tu są traktowani na podobnych zasadach jak cywile, natomiast jeżeli chodzi o samo używanie dronów chociażby w takim trybie ad hoc, kiedyś kogoś trzeba ratować… W dużej części te zwolnienia są stosowane w przypadku tego rodzaju służb, tak żeby oni faktycznie mogli z tego sprzętu korzystać w prostszy sposób.</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#PawełSzymański">A jeżeli chodzi o motolotnie, to może pan minister powie więcej. Tą ustawą uregulowaliśmy stosowanie bezzałogowych statków powietrznych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#MaciejLasek">Jeżeli chodzi o motolotnie, to ja mogę tylko powiedzieć, że nie tylko motolotnie, ale i motoparalotnie, i paralotnie…</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Motolotnia ma silnik…)</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#MaciejLasek">Motoparalotnia też ma silnik. A taką zwykłą paralotnię kiedyś mój kolega, pilot samolotu liniowego, zobaczył nad sobą, wychodząc z chmur pod Krakowem. W związku z czym to rzeczywiście potrafi być duże, duże zagrożenie. Pilotów, motolotni, paralotni czy motoparalotni i innych sprzętów latających, które czasami nazywamy urządzeniami latającymi, obowiązują te same przepisy ruchu lotniczego, które obowiązują zwyczajnych pilotów. Znalezienie się takich obiektów w strefie, w której nie powinny się znaleźć, jest po prostu przestępstwem, które dzisiaj jest określone, o ile dobrze pamiętam, w art. 211 i 212 ustawy – Prawo lotnicze, jeżeli chodzi o sankcje. Na etapie szkoleń, które są prowadzone w ramach wydawania świadectw kwalifikacji – mówię o tych niższych rangą dokumentach uprawniających do pilotowania – wymóg wiedzy z zakresu tego, gdzie takimi obiektami można latać… Ta wiedza jest po prostu obowiązkowa.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#MaciejLasek">To są obiekty, które nie są wykrywalne albo bardzo trudno je wykryć – tak bym powiedział. Z wyjątkiem kilku rodzajów motolotni, które znam, na których zabudowano transponder, choć nie wiem, czy zgodnie z prawem – nie będę tu dalej dywagował – bo ktoś chciał być widoczny bardziej… W przypadku innych obiektów praktycznie nie ma systemów, które mogłyby je rozpoznać, więc to jest tylko rozpoznanie wizualne. Ja ze swojego doświadczenia, 14-letniego doświadczenia w pracy w Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych mogę powiedzieć, że mieliśmy takie zgłoszenia, dotyczące latania takich obiektów w innych strefach, ale na szczęście te przypadki nie skończyły się tragicznie. W większości przypadków udało nam się dotrzeć do pilotów i przeprowadzić z nimi rozmowy…</u>
          <u xml:id="u-12.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wychowawcze.)</u>
          <u xml:id="u-12.5" who="#MaciejLasek">Tak, wychowawcze – tak bym powiedział.</u>
          <u xml:id="u-12.6" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kalata: Mogę dopytać?)</u>
          <u xml:id="u-12.7" who="#MaciejLasek">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JanHamerski">Tak, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#AndrzejKalata">Panie Ministrze, pochodzę z terenu, gdzie mamy bardzo dużo takich… To jest Żar, lotnisko u stóp góry Żar, Żywiec itd. Czy oni przechodzą przynajmniej podstawowe szkolenie? No, można by zażartować i powiedzieć, że powinni latać nisko i powoli. Taki był kiedyś żart…</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#AndrzejKalata">Moim zdaniem jest to zagrożenie. Wiemy przecież, na jakie wysokości potrafią się przemieszczać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MaciejLasek">Nad lotniskiem Żar jest oczywiście strefa, w której można do danej wysokości latać. Tam samoloty rejsowe akurat nie latają…</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kalata: Nie latają. Loty szybowcowe…)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#MaciejLasek">Tylko loty szybowcowe. Parolotniarze, motolotniarze, w zasadzie lotniarze również… Oni oczywiście przechodzą szkolenie w celu uzyskania świadectwa kwalifikacji. Bez takiego szkolenia nie mogą wykonywać tych czynności lotniczych. Wydaje mi się, że to jest… To jest w ogóle dość nowa dziedzina w kontekście stulecia, 120-lecia lotnictwa w Polsce, ale wydaje mi się, że mamy ją dość dobrze – chcę użyć właściwego słowa – nie tyle opanowaną, co…</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#MaciejLasek">Staramy się z tym środowiskiem rozmawiać. Staraliśmy się i wydaje mi się, że dalej jest to robione. Takich dużych, poważnych zagrożeń nie dostrzegamy. A że ich lata bardzo dużo i czasami aż strach na to patrzeć… Kolizji paralotniowych zarejestrowanych, tych zgłoszonych, po których coś się stało, jest niewiele. Będziemy to obserwować, ale nie wolno też tłumić tego rodzaju latania nadmiernymi restrykcjami. Najważniejsze, żeby wiedzieli, gdzie nie mogą wlatywać.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Senator Andrzej Kalata: Dziękuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#JanHamerski">To też dotyczy innych terenów. Żywiec kojarzy się z Żarem, ale i inne…</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#JanHamerski">Pan senator Pęcherz.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Senator Janusz Pęcherz: Nie, nie. Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#JanHamerski">Pan senator Dobkowski, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WiesławDobkowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WiesławDobkowski">Panie Ministrze, coraz częściej wykorzystywane są drony do… Wiem, że np. w kopalni „Bełchatów” są tak robione obmiary wydobytego kruszywa itd. Do tego się korzysta z dronów. To robi firma zewnętrzna albo macierzysta. Czy tutaj te przepisy coś zmienią? Wiem, że oni musieli to zgłaszać i mieć jakieś zezwolenia, żeby mogli to robić.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WiesławDobkowski">I drugie pytanie. Młodzież i dzieci często bawią się takimi małymi dronami, ćwiczą sobie… Oni oczywiście nie mają żadnych uprawnień, to jest taka zabawa. Czy ta ustawa w tym temacie coś zmienia? Jak rozumiem, dopiero od pewnej wielkości takiego drona, ciężaru i chyba od wysokości, na którą… Ta ustawa wchodzi wtedy, kiedy waga drona czy wysokość jest… Tak? Jeżeli tak jest, to z jakich dronów można korzystać bez żadnych uprawnień i bez zgłoszenia? Jaka to jest wysokość i jaka waga?</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Senator Anna Górska: I ja uzupełniająco…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JanHamerski">Pani senator Górska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AnnaGórska">Tak, ja tylko uzupełniająco. Z opinii Biura Legislacyjnego, za którą bardzo dziękuję – kocham wasze opinie, bo zawsze porządkują wiedzę – wynika, że to jest właściwie… Nie „właściwie”, tylko po prostu to jest przepisanie do ustawy rozporządzeń, które do tej pory obowiązywały. Tak że np. w zakresie uzyskania licencji na pilotowanie tych statków chyba niewiele się zmienia. Do tej pory od operatorów też było wymagane…</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Szkolenie.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#AnnaGórska">…ukończenie szkolenia czy zdanie egzaminu. A co ewidentnie się zmienia? Dochodzi chyba obowiązek ubezpieczenia… Czy coś jeszcze oprócz tego, co jest tutaj wymienione? W pozostałej warstwie merytorycznej po prostu przenosimy obowiązujące już przepisy rozporządzeń i zapisujemy je w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#AnnaGórska">A co do wypowiedzi pana senatora Dobkowskiego chcę dodać, że miałam kiedyś takiego drona dziecięcego. Dziadek moich dzieci parę lat temu postanowił zrobić im fantastyczny prezent. Proszę być spokojnym, te piloty nie mają prawie w ogóle zasięgu…</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#AnnaGórska">Jeden dron poleciał paręnaście metrów do góry i potem już nie dało się nim sterować. Tu akurat byłabym spokojna. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#JanHamerski">Następnym razem dziadek musi kupić lepsze drony.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Z lepszym zasięgiem.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Senator Anna Górska: No, to chyba nie jest tak łatwo…)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#JanHamerski">Chcę prosić o odpowiedzi na pytania pana senatora Dobkowskiego i pani senator Górskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MaciejLasek">Panie Przewodniczący, to ja zacznę, a później pozwolę sobie przekazać głos panu dyrektorowi.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#MaciejLasek">Jeżeli chodzi o to, co jest najbardziej istotne, o to, jakie to są zmiany, to rzeczywiście obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej… Tego nie było wcześniej. Chodzi o wszystkie drony o masie od 250 g do 20 kg, chyba że te drony mają…</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ubezpieczenie.)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#MaciejLasek">…ubezpieczenie…</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#MaciejLasek">Co jeszcze się zmieniło? Wprowadziliśmy te wszystkie elementy związane ze służbami, z unieruchamianiem… To jest clou tego wszystkiego. Do tej pory służby były troszeczkę w rozterce, tak bym powiedział, bo nie wiedziały, w jakim otoczeniu prawnym…</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#MaciejLasek">…się znajdują. O szczegóły poproszę pana dyrektora.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PawełSzymański">Pani Senator, Panie Senatorze, wygląda to tak. Jeżeli chodzi o różnice, to przede wszystkim chodzi o: ubezpieczenia, rozszerzenie uprawnień dla służb… Przepisy, które mieliśmy do tej pory, a mieliśmy je od momentu wprowadzenia tzw. ustawy antyterrorystycznej, która już kilka lat temu została opracowana… I wtedy były przepisy, które określały zasady zwalczania dronów, ale to były przepisy szczątkowe. To był początek i nie do końca jeszcze było wiadomo, co i jak można w tej kwestii robić. My te przepisy obecnie rozwinęliśmy – oczywiście w uzgodnieniu ze służbami – tak aby te kompetencje były większe, aby te uprawnienia mogły jednak pójść dalej, bo dzisiaj borykamy się z innymi zagrożeniami z tej strony. Tak więc to jest podstawowa różnica.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PawełSzymański">Wprowadzono też system karny, bo do tej pory mieliśmy jedynie zapisy karne prawa lotniczego, zgodnie z którymi zagrożenie karą za czasem błahe występki było dosyć wysokie, ponieważ właściwie za każde uchybienie przewidziano do 5 lat pozbawienia wolności, gdyż były to przepisy dotyczące dużego lotnictwa, które nagle zaczęły być stosowane do tego najmniejszego. Teraz mamy system karny oparty na karach administracyjnych, finansowych. Tak więc to też jest podstawowa różnica.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#PawełSzymański">I jeżeli chodzi, Panie Senatorze, o te najprostsze zasady, które dotyczą chociażby najmłodszych użytkowników, a właściwie każdego użytkownika, to dodam, że od momentu, kiedy wprowadzono rejestr operatorów bezzałogowych statków powietrznych, czyli od momentu wejścia w życie przepisów unijnych –już 4 lata temu, bo tak naprawdę w tej chwili wprowadzamy ten system unijny do nowelizacji ustawy – zarejestrowaliśmy już ponad 300 tysięcy użytkowników. Rejestrujemy wszystkich, którzy używają dronów o masie powyżej 250 g lub takich, które posiadają jakiś system rejestracji np. obrazu czy dźwięku, czyli generalnie zbierania danych. I to jest wymóg unijny, tak dzieje się w tej chwili w całej Europie.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#PawełSzymański">Dodam też, że dziennie w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego rejestrujemy średnio ok. 150 nowych użytkowników, więc to jest bardzo istotna… 150 użytkowników, a nawet do 200, jeżeli mamy dobrą pogodę. Tak więc wzrost liczby użytkowników jest masowy. Sprzęt jest dostępny i jest coraz tańszy, coraz lepszy. Oczywiście te najprostsze urządzenia mają mały zasięg, ale niektóre z tych małych urządzeń mają też bardzo duży zasięg, więc trzeba to brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#PawełSzymański">Jeżeli chodzi o najmłodszych użytkowników, a właściwie o każdego użytkownika, który idzie do sklepu i kupuje drona, to w tej chwili wygląda to tak, że przede wszystkim jest obowiązek zarejestrowania się w systemie urzędu. Rejestracja jest darmowa. Rejestracja jest online i jest prosta. Następnie trzeba przejść proste szkolenie online, które też jest udostępnione na stronach Urzędu Lotnictwa Cywilnego i Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej. W tej chwili mamy wspólny system, który porządkuje nam tę kwestię. Tak więc jeżeli ktoś nie ma o tym zielonego pojęcia, a kupuje drona… Oczywiście już od 4 lat my dosyć głośno mówimy o tym, jakie są zasady, o tym, że takie szkolenie trzeba przejść. Każdy użytkownik może zapisać się do naszego systemu, przejść odpowiednie szkolenie – krótkie, bo krótkie, ale zawsze – i zdobyć podstawową dawkę wiedzy odnośnie do tego, jak latać, jak nie narobić sobie problemów, jak nie zrobić komuś krzywdy. I wtedy uzyskujemy takie miniuprawnienia na te najmniejsze drony. Myślę, że to jest największa zmiana. Ponieważ mamy do czynienia z masowym zjawiskiem, kwestia edukacji jest tu jednak bardzo ważna i na nią postawiliśmy. Te szkolenia przede wszystkim są u nas darmowe, co nie jest oczywiste w innych krajach unijnych, bo tam potrafią kosztować nawet kilkaset euro. U nas jest to za darmo. Jest to dostępne. Każdy może takie szkolenie przejść, nawet jeżeli nie ma drona, nawet z czystej ciekawości, żeby po prostu zapoznać się z tematem albo żeby wiedzieć, czy sąsiad, który lata mu dronem nad głową, robi to zgodnie z prawem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#JanHamerski">Faktycznie to jest masowe zjawisko.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#JanHamerski">Pan senator, proszę uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#ArturDunin">Panie Przewodniczący! Wysoka Komisjo! Panie Ministrze!</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#ArturDunin">Ja mam pytanie do służb mundurowych. Bo pan minister powiedział, że oprócz tych wszystkich zmian, dyrektyw itd. kluczową kwestią jest dodatkowo wprowadzenie dla was możliwości działania… Czy wy jako służby mundurowe jesteście przygotowani do tych działań i czy faktycznie ta ustawa spełnia wasze potrzeby w sensie możliwości działania? Bo tutaj mówimy również o sprawach związanych, jak to ładnie zostało nazwane, z unieszkodliwianiem i niszczeniem. Czy wy jesteście przystosowani do tych nowych…</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#ArturDunin">No, dlatego nie chcę używać aż tak mocnych słów, ale wiemy, z czym to się wiąże, bo i do tego pewnie będzie dochodziło. Ale czy wy jako służby jesteście przygotowani do realizacji tej ustawy? Bo każda ustawa, która nie ma swoich konsekwencji, jest pustą ustawą, stąd moje pytanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JanHamerski">Czy przedstawiciel służb mundurowych zechce odpowiedzieć panu senatorowi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#AdrianSłowikowski">Dzień dobry państwu, mł. insp. Adrian Słowikowski.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#AdrianSłowikowski">Służby wykorzystują drony już od wielu lat. Liczymy na to, że ta ustawa usystematyzuje to troszeczkę i da nam jasną podstawę prawną, ponieważ obecnie musimy bazować na starych przepisach krajowych. Niektóre z ich zostały wydane w 2013 r. i oczywiście były nowelizowane. Te ustawy były z nami konsultowane. Tutaj warto podkreślić, że w pewnych obszarach ustawa daje możliwość… tzn. deleguje uprawnienia do wydania rozporządzenia ministra, który dodatkowo będzie mógł określić na poziomie niższym niż ustawa kwestie takie jak prowadzenie rejestru naszych statków powietrznych. Warto tutaj poruszyć jeszcze jedną kwestię. Mianowicie to, co tutaj jest opisane, my i tak najczęściej robimy, tylko robimy to na bazie naszych wewnętrznych przepisów, bo nie wyobrażam sobie, żeby któraś służba mogła nie wiedzieć, ile ma dronów, ilu ma pilotów, na jakich zasadach ten sprzęt jest wykorzystywany. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#JanHamerski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ArturDunin">Chciałbym jeszcze dopytać. Chodzi mi o tych delikwentów, którzy łamią prawo, które teraz jest tworzone. Czy wy jesteście przygotowani do tego, żeby tych delikwentów… żeby na tych delikwentów dzięki temu prawu znaleźć ludzi, sprzęty i działać? Tak? Bo tak jak powiedziałem, jeżeli prawo jest martwe, to tak naprawdę ono nie działa – w takim sensie, że nie działa, jeżeli nie ma tego kija.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AdrianSłowikowski">Już wyjaśniam. Podczas wszelkiego rodzaju postępowań prowadzimy takie działania, ale niestety jesteśmy ograniczeni możliwościami sprzętowymi. Ponieważ przepisy nie dopuszczają obecnie korzystania przez nas z aktywnych urządzeń antydronowych, tak to nazwijmy, jesteśmy w stanie używać tylko urządzeń pasywnych, które wykrywają drony. W związku z tym nasze dotychczasowe działania są nakierowane na zlokalizowanie pilota, czyli osoby, która lata tym dronem, zatrzymanie go i prowadzenie czynności karnoprocesowych w związku z art. 212 ustawy – Prawo lotnicze, będącej, powiedzmy, dużym zbiorczym przepisem, który możemy zastosować w zasadzie do wszystkich naruszeń zasad w przestrzeni powietrznej. I my takie osoby zatrzymujemy podczas każdych dużych działań.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#AdrianSłowikowski">Oczywiście na chwilę obecną, przede wszystkim ze względu na nasze możliwości techniczne, nie jesteśmy w stanie tego robić na skalę masową. Niemniej takie czynności są podejmowane, a ta ustawa umożliwi nam poszerzenie zakresu działania. Wiadomo, że będziemy musieli dostosować nasze wewnętrzne procedury do nowych możliwości, ale wiadomo też, że po wejściu w życie każdej ustawy takie zmiany będą musiały następować. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JanHamerski">Dziękuję…</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tam jeszcze…)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JanHamerski">Tak? Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#RadosławMarzec">Szanowny Panie Przewodniczący! Szanowna Komisjo!</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#RadosławMarzec">Jeżeli chodzi o Straż Graniczną, to w kwestii uzupełnienia wypowiedzi przedstawiciela Policji… My jako Straż Graniczna również… No, ta ustawa spełnia nasze oczekiwania, w pewien sposób porządkuje możliwości w kwestii neutralizowania tych zagrożeń. Obecnie ze względu na przepisy prawne również jesteśmy bardziej ukierunkowani na detekcję tego rodzaju zagrożeń. Niemniej w kwestiach samej neutralizacji zagrożeń czy używania sprzętu do tego przeznaczonego również oczekiwaliśmy na pewne zmiany legislacyjne, w szczególności co do obszarów tej neutralizacji, zwłaszcza jeżeli chodzi o ochronę granicy państwowej. I to też zostało gdzieś… tzn. nie gdzieś, tylko zostało to już doprecyzowane w tej ustawie. Tak więc podobnie jak w przypadku Policji ustawa spełnia nasze oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#RadosławMarzec">Jeśli chodzi o sprzęt, który służy do neutralizacji tego typu zagrożeń, to już od dłuższego czasu śledzimy rynek producentów, uczestniczymy w różnego rodzaju pokazach, żeby nie zostawać w tyle, bo wiadomo, że ten sprzęt, ta technologia idzie bardzo szybko do przodu, rozwija się. Tak więc na tę chwilę na tym głównie skupiały się nasze wysiłki. Niemniej po zmianie podstaw prawnych, jak myślę, też będziemy rozwijać nasze możliwości, zdolności już w kierunku pozyskiwania i wykorzystywania sprzętu do neutralizacji tego typu zagrożeń. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#JanHamerski">Dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#JanHamerski">Pan senator Dunin kontynuuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#ArturDunin">Panie Ministrze, teraz mam pytanie do pana, jeżeli mogę. Z wypowiedzi przedstawicieli służb wynika, że one nie mogą bezpośrednio zniszczyć w powietrzu takiego urządzenia…</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mogą…)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#ArturDunin">…tylko muszą wyłapać tego człowieka, który nim kieruje.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie…)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#ArturDunin">Źle zrozumiałem. Tak?</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tzn. będą…)</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#ArturDunin">O co mi chodzi? Bo jeżeli faktycznie służba graniczna… No, jeśli ktoś zza granicy będzie kierował takim dronem, to trudno, żeby najpierw go szukać, skoro jest poza granicami. W związku z tym mam pytanie: czy dobrze zrozumiałem i czy faktycznie jest możliwość zniszczenia takiego bezzałogowego obiektu latającego? Bo chodzi o nasze bezpieczeństwo. Tak? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#JanHamerski">Panie Ministrze, czy zechce pan…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MaciejLasek">Dzisiaj rzeczywiście nie ma takich możliwości. Niemniej ta ustawa daje takie możliwości służbom, przy czym oczywiście ograniczeniem są też możliwości techniczne – co innego prawo, a co innego możliwości techniczne. Możliwości techniczne neutralizacji dronów, można powiedzieć, rozwijają się zdecydowanie wolniej niż sam rynek dronowy. Myśmy zetknęli się z tym już jakiś czas temu, gdy były zgłaszane incydenty z użyciem dronów na podejściach do dużych lotnisk komunikacyjnych. I na niektórych lotniskach przeprowadzane są w tej chwili testy systemów do wykrywania i do neutralizacji dronów. Tych sposobów neutralizacji czy przejmowania kontroli jest dużo. O szczegółach nie będę tutaj mówił. Jest kilka firm, które się tym zajmują, i są to firmy, które mają siedziby również w Polsce, a mają już produkt globalny. Ale takie możliwości istnieją.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MaciejLasek">Podsumowując, powiem, że kiedy ta ustawa już wejdzie w życie, będzie dawała możliwości prawne neutralizacji. To oczywiście wiąże się z wieloma innymi problemami, jak choćby z kwestią odpowiedzialności cywilnej za… Wyobraźmy sobie taką sytuację, w której służby zestrzeliwują czy unieszkodliwiają drona – niech będzie, że zestrzeliwują – który spada i wyrządza jakąś szkodę. A my nie jesteśmy… Teoretycznie powinien za to odpowiadać operator tego drona, ale jeżeli nie znajdziemy operatora, to zaczyna się…</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#MaciejLasek">Słucham?</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#MaciejLasek">Wtedy zaczyna się problem. Ale to jest troszeczkę tak jak w przypadku innych działań Policji czy służb. Nie zawsze jest się w stanie znaleźć tego…</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Sprawcę.)</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#MaciejLasek">…sprawcę, tak, tak, rzeczywiście. Sprawcę, który celowo wykorzystał tego drona. Oczywiście w przypadku dronów, które są na granicy, po drugiej stronie granicy i jest operator, takie działania raczej nie mają miejsca, ale jeśli taki dron jest już nad nami, po naszej stronie, to są techniczne możliwości, które pozwalają na zakłócenie jego pracy czy łączności i on albo spada po naszej stronie, albo wraca na stronę agresora.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Super.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#JanHamerski">Dziękuję bardzo, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#JanHamerski">Nie widzę wśród państwa senatorów chętnych do zadania kolejnych pytań.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#JanHamerski">Szanowni Państwo, w takim układzie przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#JanHamerski">Najpierw przegłosujemy przejęte poprawki, które zaproponowało Biuro Legislacyjne. Słyszeliście państwo, że jest akceptacja ze strony pana ministra, ze strony rządowej co do tych proponowanych przez biuro poprawek.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#JanHamerski">W związku z tym, Pani Mecenas, czy możemy je…</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#JanHamerski">…w bloku…</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#JanHamerski">Jeżeli nie ma przeciwwskazań ze strony państwa senatorów, to proponuję, abyśmy te 7 poprawek przegłosowali w bloku.</u>
          <u xml:id="u-36.9" who="#JanHamerski">Kto jest za przyjęciem tych poprawek? (7)</u>
          <u xml:id="u-36.10" who="#JanHamerski">Jednogłośnie za.</u>
          <u xml:id="u-36.11" who="#JanHamerski">Teraz przegłosujemy ustawę wraz z przyjętymi poprawkami.</u>
          <u xml:id="u-36.12" who="#JanHamerski">Kto jest za przyjęciem tej ustawy? (7)</u>
          <u xml:id="u-36.13" who="#JanHamerski">Jednogłośnie przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-36.14" who="#JanHamerski">Szanowni Państwo, proponuję, aby senatorem sprawozdawcą na posiedzeniu plenarnym był senator Jarmuziewicz. Z akceptacją oczywiście…</u>
          <u xml:id="u-36.15" who="#komentarz">(Senator Tadeusz Jarmuziewicz: Dziękuję za ogromne zaufanie, Panie Przewodniczący.)</u>
          <u xml:id="u-36.16" who="#JanHamerski">Bardzo dziękujemy panu senatorowi Jarmuziewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-36.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Będziesz?)</u>
          <u xml:id="u-36.18" who="#JanHamerski">Będzie, będzie obecny.</u>
          <u xml:id="u-36.19" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.20" who="#JanHamerski">Musi być obecny, tak, tak.</u>
          <u xml:id="u-36.21" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.22" who="#JanHamerski">Szanowni Państwo, na tym chciałbym zakończyć posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-36.23" who="#JanHamerski">Serdecznie dziękuję, Panie Ministrze, panu i wszystkim współpracownikom, zarówno z ministerstwa, jak i urzędów, służbom, Straży Granicznej i Policji. Dziękuję państwu senatorom i pani mecenas.</u>
          <u xml:id="u-36.24" who="#JanHamerski">Do zobaczenia.</u>
          <u xml:id="u-36.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziękujemy bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-36.26" who="#JanHamerski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.27" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godzinie 16 minut 48)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>