PPC / ppc

text_structure.xml 929 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 4283 4284 4285 4286 4287 4288 4289 4290 4291 4292 4293 4294 4295 4296 4297 4298 4299 4300 4301 4302 4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310 4311 4312 4313 4314 4315 4316 4317 4318 4319 4320 4321 4322 4323 4324 4325 4326 4327 4328 4329 4330 4331 4332 4333 4334 4335 4336 4337 4338 4339 4340 4341 4342 4343 4344 4345 4346 4347 4348 4349 4350 4351 4352 4353 4354 4355 4356 4357 4358 4359 4360 4361 4362 4363 4364 4365 4366 4367 4368 4369 4370 4371 4372 4373 4374 4375 4376 4377 4378 4379 4380 4381 4382 4383 4384 4385 4386 4387 4388 4389 4390 4391 4392 4393 4394 4395 4396 4397 4398 4399 4400 4401 4402 4403 4404 4405 4406 4407 4408 4409 4410 4411 4412 4413 4414 4415 4416 4417 4418 4419 4420 4421 4422 4423 4424 4425 4426 4427 4428 4429 4430 4431 4432 4433 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Piotr Zgorzelski, Włodzimierz Czarzasty, Krzysztof Bosak i Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PiotrZgorzelski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Daniela Milewskiego, Jolantę Niezgodzką, Roberta Gontarza oraz Filipa Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PiotrZgorzelski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posowie Daniel Milewski oraz Jolanta Niezgodzka.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PiotrZgorzelski">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Jolanta Niezgodzka oraz Robert Gontarz.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PiotrZgorzelski">Na razie nie ma posłów sekretarzy, więc przystępujemy do rozpatrzenia punktu.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PiotrZgorzelski">A teraz poproszę panią poseł sekretarz o przeczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JolantaNiezgodzka">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JolantaNiezgodzka">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JolantaNiezgodzka">— Ustawodawczej — godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JolantaNiezgodzka">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#JolantaNiezgodzka">— Infrastruktury wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#JolantaNiezgodzka">— Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#JolantaNiezgodzka">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#JolantaNiezgodzka">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#JolantaNiezgodzka">— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#JolantaNiezgodzka">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#JolantaNiezgodzka">— Edukacji i Nauki — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#JolantaNiezgodzka">— do Spraw Dzieci i Młodzieży — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#JolantaNiezgodzka">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#JolantaNiezgodzka">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#JolantaNiezgodzka">— Infrastruktury — godz. 13.45,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#JolantaNiezgodzka">— do Spraw Petycji — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#JolantaNiezgodzka">— Infrastruktury — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#JolantaNiezgodzka">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#JolantaNiezgodzka">— Spraw Zagranicznych — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#JolantaNiezgodzka">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#JolantaNiezgodzka">— Zdrowia — godz. 15.</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PiotrZgorzelski">Kontynuujemy realizację punktu 10.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę panią poseł Katarzynę Matusik-Lipiec z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska o zadanie pytania skierowanego do pani minister Aleksandry Gajewskiej w sprawie programu „Aktywny rodzic”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Program „Aktywny rodzic” to jeden z najważniejszych projektów prorodzinnych rządu, który realnie wpłynął na poprawę dostępności i jakości opieki nad najmłodszymi dziećmi w Polsce. Od jego wdrożenia liczba miejsc w żłobkach wzrosła z 226 tys. do 240 tys., a miejsc całkowicie bezpłatnych — z 22 tys. aż do 150 tys. To ogromna zmiana dla rodziców, którzy wcześniej często musieli rezygnować z pracy zawodowej z powodu braku dostępnych placówek lub wysokich kosztów opieki nad dziećmi. Teraz średnia miesięczna kwota, jaką rodziny muszą przeznaczyć na instytucjonalną opiekę nad dziećmi do lat 3, spadła z 1000 zł do zaledwie 98,30 zł — chodzi tu oczywiście o średnią — co czyni tę opiekę dostępną bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Dzięki tym zmianom rodzice mogą swobodniej podejmować decyzje zawodowe, a dzieci zyskują dostęp do profesjonalnej opieki i edukacji od najwcześniejszych lat. To także ogromny krok w kierunku wyrównania szans w różnych regionach kraju i poprawy wskaźników aktywności zawodowej kobiet.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#KatarzynaMatusikLipiec">W związku z sukcesem programu proszę o odpowiedź na następujące pytania. W jakim stopniu program „Aktywny rodzic” zrealizował swoje założenia i jakie dalsze kroki planuje rząd, by kontynuować jego sukces? Jak wygląda rozkład środków z programu w poszczególnych województwach? Czy udało się dzięki niemu zmniejszyć liczbę tzw. białych plam, czyli miejsc, gdzie dostępność żłobków do tej pory była znikoma? Jak Polska po wprowadzeniu tego programu wypada na tle innych państw Unii Europejskiej pod względem dostępności i kosztów opieki nad najmłodszymi dziećmi? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę panią minister Gajewską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AleksandraGajewska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Program „Aktywny rodzic” został uruchomiony, bo przez lata brakowało konkretnych, skutecznych, dostępnych rozwiązań dla rodzin z najmłodszymi dziećmi. Między końcem urlopu rodzicielskiego a momentem, gdy dziecko trafia do przedszkola, rodzice, najczęściej matki, stali przed dylematem, jak pogodzić życie rodzinne z życiem zawodowym.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#AleksandraGajewska">Rozumiem, że panią posłankę to bawi, ale rodzice stali przed realnym dylematem. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: „Rodzina 500+”, 800+, świadczenia wspierające. Co to za banialuki?)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#AleksandraGajewska">Bo nie stworzyliście państwo systemu, który wspierałby rodziców w tym kluczowym momencie. Były puste hasła o obronie rodziny, o wspieraniu matek, ale nie było decyzji, nie było działań i nie było konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Budzimy się, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#AleksandraGajewska">Program „Aktywny rodzic” odpowiada dokładnie na ten brak. Od października zeszłego roku ze wsparcia skorzystało ponad 0,5 mln dzieci, a łączna kwota wypłat to 2,1 mld zł wsparcia tylko w pierwszych 5 miesiącach trwania tego programu. Ale „Aktywny rodzic” to coś znacznie więcej niż wypłata świadczeń. To przede wszystkim inwestycja w rozwój instytucji opieki nad dziećmi, szczególnie tam, gdzie ich brakowało. Kiedy przychodziliśmy do rządu, tych miejsc na mapie Polski było 1105. 1105 gmin, gdzie nie było dostępu do żadnej usługi wczesnodziecięcej — ani prywatnej, ani publicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#AleksandraGajewska">Mówimy o realnym problemie. Mówimy o zwiększaniu dostępu do opieki wczesnodziecięcej. A to jest dopiero początek, bo w planach mamy dalsze zwiększanie liczby placówek, zwiększanie liczby miejsc tam, gdzie te placówki już istnieją, i wprowadzamy tak bardzo potrzebny standard jakości opieki, który nie będzie uzależniony od kodu pocztowego. Będzie taki sam, jednolity, zarówno w dużych miastach, jak i w małych gminach, tak by zagwarantować bezpieczeństwo i poczucie stabilizacji rodzicom, a przede wszystkim rozwój ich dzieciom.</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#AleksandraGajewska">Jeśli chodzi o rozłożenie tych środków w poszczególnych gminach i wpływ na likwidację białych plam, to mogę powiedzieć krótko: tak, ten program wpłynął znacząco na poprawę sytuacji. W zaledwie kilkanaście miesięcy zmniejszyliśmy liczbę gmin bez żadnego miejsca opieki dla dzieci w wieku do lat 3 aż o 198. Przypomnę dla porównania, że w roku 2023 zrobili to państwo tylko w czterech gminach. Liczby same się bronią. To nie są puste zapowiedzi z konferencji prasowych. To jest zmiana, którą rodzice czują w konkretnych gminach, w małych miejscowościach, często tam, gdzie nie mogli zdecydować o tym, by wrócić do pracy, bo takich usług po prostu dostępnych nie było. Ten trend będzie kontynuowany, bo program „Aktywny rodzic” to jest element naszego kompleksowego podejścia, uzupełnienie programu „Aktywny maluch”. Za sprawą „Aktywnego malucha” i „Aktywnego dziennego opiekuna w gminie” tworzymy nowe miejsca w żłobkach, za sprawą „Aktywnego rodzica” utrzymujemy te miejsca i budujemy system wsparcia, który nie kończy się na granicach dużych miast.</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#AleksandraGajewska">Największe środki trafiły do województw: mazowieckiego, to jest 368 mln zł, śląskiego — 225 mln zł, małopolskiego — 221 mln zł. Szanowni państwo, to są liczby, ale każde miejsce, w którym powstaje żłobek, to jest konkretna historia. Tam jest konkretna mama, która wraca do pracy. Tam jest konkretne dziecko, które ma szansę uczyć się i rozwijać w gronie rówieśników. To jest państwo, które wreszcie działa tak, jak powinno, i wspiera rodziny. Zamiast udawać, że problem nie istnieje, rozwiązujemy go. Zamiast organizować kampanię wyborczą za pieniądze podatnika na piknikach 800+, tworzymy narzędzia, które zmieniają codzienność funkcjonowania rodzin. Ten rząd buduje politykę społeczną nie z perspektywy centrali partii…</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Jak się pani nie wstydzi…)</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Boże, jakie slogany.)</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#AleksandraGajewska">…tylko z perspektywy młodej matki z powiatu tatrzańskiego, ojca, który jest z Błędowa, czy samotnego rodzica z Mińska Mazowieckiego. I dlatego ten program działa.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#AleksandraGajewska">W odniesieniu do porównania z Unią Europejską, z innymi państwami w Unii Europejskiej muszę przyznać, że program „Aktywny rodzic” pozwolił przejść do czołówki państw Unii Europejskiej, jeśli chodzi o dostępność i niskie koszty opieki nad najmłodszymi dziećmi. Jeszcze kilka lat temu nie mieściliśmy się w europejskiej średniej, teraz wchodzimy do grupy liderów. Dzięki wprowadzeniu tego programu średnie opłaty rodziców w powiatach z prawie tysiąca złotych zmniejszyły się do 97 zł, bo dane z kolejnego miesiąca pokazują, że te opłaty jeszcze się obniżyły. To pozycjonuje nas w grupie najbardziej dostępnych systemów w Europie, obok Estonii, Finlandii, Szwecji, tylko że u nas koszty życia są niższe. Co więcej, Polska dołącza do wąskiej grupy sześciu państw Unii Europejskiej, w których dostęp do co najmniej 20 godzin opieki nad dzieckiem tygodniowo nie wiąże się z żadnymi opłatami. Tego nie załatwia się deklaracjami. To jest efekt planu, współpracy z samorządowcami, NGOsami i konsekwencji, której zabrakło w ostatnich latach rządów poprzedników.</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Hoffmann: Z Sokiem z Buraka jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#AleksandraGajewska">Szanowni Państwo! Poziom użłobkowienia w Unii Europejskiej jest dla nas poziomem, którego jeszcze nie udało się osiągnąć, natomiast on wynosi już 41%. To oznacza, że doprowadzamy do jego skokowego wzrostu. W 2030 r. osiągniemy poziom 45%. Tak, to wymaga inwestycji, tak, to wymaga konsekwencji, pracy i tak, to kosztuje…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AleksandraGajewska">…ale wolność wyboru rodziców i inwestycja w rodzinę to jest to, na co zdecydował się rząd Donalda Tuska. Przywracamy wolność wyboru rodzicom, inwestujemy w rozwój dzieci. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie zada pani poseł Joanna Frydrych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JoannaFrydrych">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JoannaFrydrych">Panie Marszałku! Pani Ministro! Wysoka Izbo! W tym obszarze warto również wspomnieć o drugim ważnym projekcie, jakim jest program „Aktywne place zabaw”, który uzupełnia korzyści płynące z rozwoju dostępności żłobków i w ramach którego 700 placów zabaw przy żłobkach przejdzie modernizację. To jest bardzo istotne wsparcie dla rozwoju dzieci, które dzięki nowoczesnym i bezpiecznym przestrzeniom będą mogły jeszcze lepiej się rozwijać i spędzać czas na świeżym powietrzu.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#JoannaFrydrych">W związku z tym proszę o odpowiedź na pytanie, czy planowane jest rozszerzenie programu, tak aby poza modernizacją istniejących placów zabaw można było też pozyskać środki na budowę nowych przestrzeni dla dzieci tam, gdzie ich dotąd brakuje. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AleksandraGajewska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja będę po raz kolejny powtarzać, że inwestycje, które kształtują przyszłość najmłodszych, są dla nas najważniejsze. Dlatego uzupełniająco do „Aktywnego rodzica”, uzupełniająco do „Aktywnego malucha” i „Aktywnego dziennego opiekuna w gminach” realizujemy program „Aktywne place zabaw”, bo chcemy, żeby rozwój dzieci był priorytetem, chcemy zwiększać świadomość, ale też tworzyć ku temu warunki. Kiedy byliśmy w terenie, rozmawialiśmy z przedstawicielami samorządu terytorialnego, jasno wskazano nam, że ten obszar do tej pory był niedoinwestowany, a to dla rozwoju dzieci jest niezwykle ważne, żeby mogły one przebywać na zewnątrz, żeby mogły obserwować, jak zmieniają się pory roku, żeby mogły się uczyć, eksplorować, żeby mogły regulować się emocjonalnie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wiosna, lato, jesień, zima, to się nie zmienia.)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#AleksandraGajewska">Tak, to, że dzieci w wieku do lat 3 uczą się, że jest wiosna, lato, jesień, zima, jest dla ich rozwoju kluczowe. Rozumiem, że brakuje pani wiedzy w tym zakresie. Chętnie przyjmę panią w swoim gabinecie, żeby to pani przedstawić.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: O Jezu, nie.)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#AleksandraGajewska">Do poprawy dobrostanu psychicznego właśnie potrzeba aktywności na zewnątrz. To też jest potencjał do kształtowania zachowań prospołecznych. Dlatego zdecydowaliśmy się na ogłoszenie tego programu. Liczba wniosków, które spłynęły, przekroczyła nasze założenia. Założyliśmy pewne środki w ramach tego programu, a po spłynięciu wniosków zdecydowaliśmy, żeby go trzykrotnie zwiększyć. W rzeczywistości powstanie 696 zmodernizowanych placów zabaw za prawie 175 mln zł. W ten sposób poprawiamy warunki codziennego funkcjonowania dzieci.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#AleksandraGajewska">Państwa to śmieszy, a nam pokazuje jasną potrzebę, gdzie były niedoinwestowane obszary, gdzie samorządy potrzebowały partnerstwa rządu, gdzie potrzebowały poważnego traktowania, gdzie potrzebowały środków, żeby wesprzeć najmłodszych, inwestując w ich przyszłość. I tak: planujemy rozszerzenie tego programu, planujemy, żeby w przyszłym roku był on przedłużony i ponownie ogłoszony. Natomiast teraz razem z Ministerstwem Rozwoju i Technologii prowadzimy prace nad opracowaniem wspólnych rozwiązań prawnych, żeby unormować zasady tworzenia placów zabaw przy instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, bo tego państwo również nie uregulowali podczas ostatnich lat swoich rządów. Chcemy, żeby każde dziecko niezależnie od miejsca zamieszkania miało dostęp do rozwojowej opieki wczesnodziecięcej. Chcemy, żeby każda gmina miała realne narzędzia, żeby taką przestrzeń stworzyć. I na każdym spotkaniu mówimy, że mają w nas, w rządzie Donalda Tuska, partnera w inwestycjach w przyszłość najmłodszych dzieci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie skierowane jest do prezesa Rady Ministrów, w którego imieniu odpowiadał będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Czesław Mroczek. Pytanie dotyczy realizacji przez polski rząd paktu migracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza pytanie zada pani marszałek Elżbieta Witek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ElżbietaWitek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja mam bardzo konkretne pytanie. Chciałabym, żeby pan odpowiedział, z jakiego powodu i dlaczego po ulicach Zgorzelca jeżdżą niemieckie samochody policyjne — ja jestem z Dolnego Śląska, czyli stamtąd — i proszę jednocześnie nie mówić o wspólnych patrolach, ponieważ widziałam na własne oczy w zeszłą sobotę niemiecki samochód policyjny i byli tam policjanci w niemieckich, a nie w polskich mundurach.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#ElżbietaWitek">Po drugie, mam pytanie, czy mamy jakieś raporty Policji z tamtego terenu, które wskazywałyby, ilu obywateli miasta Zgorzelca i okolicznych miejscowości zgłaszało Policji fakt, że już po stronie polskiej pojawiły się grupy nie żadnych lekarzy ani inżynierów, tylko młodych, silnych mężczyzn ze smartfonami w rękach, dobrze ubranych, którzy grupkami chodzą po mieście i już sieją strach wśród mieszkańców Zgorzelca. Ja muszę powiedzieć, że jako minister spraw wewnętrznych i administracja — byłam wprawdzie niedługo, ale wystarczająco — w życiu bym się na coś takiego nie zgodziła, żeby tak upokarzać polskie państwo, polskie służby, ale także polskich obywateli, żeby na polskiej ziemi jeździli sobie niemieccy policjanci i nie było żadnej reakcji.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#ElżbietaWitek">Panie ministrze, proszę popatrzeć tutaj, ja do pana mówię i staram się patrzeć na pana. Proszę…</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#ElżbietaWitek">Tak, bo konkretnie formułuję to pytanie do pana, bo sprawa jest bardzo poważna po wczorajszej wypowiedzi pani minister spraw wewnętrznych Niemiec, która powiedziała, że push-backów nie ma, ale ustawa azylowa, która została przyjęta, będzie powodowała, że zatrzymania będą po to, żeby móc przekazywać tych zatrzymanych na stronę polską. Chciałabym więc także znać stosunek polskiego rządu, polskiego ministerstwa spraw wewnętrznych do tego tematu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Hoffmann ma dosyć duże wyzwanie, żeby zmieścić się w 5 sekundach.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zmieści się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#ZbigniewHoffmann">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Poniekąd chciałem to pytanie zadać panu premierowi, ale go nie ma, więc zadaję je panu. Ma ono charakter uzupełniający wobec tego, o czym powiedziała pani marszałek. Państwo bardzo często mówicie, iż nie będziecie realizować paktu migracyjnego, ba, wypowiecie ten pakt. Istnieje podejrzenie, prawie pewność, że mówicie to z powodu kampanii wyborczej. Chciałbym, żeby pan skomentował słowa rzecznika Komisji Europejskiej pana Markusa Lammerta, który powiedział, iż pakt migracyjny, który wejdzie w życie w przyszłym roku, będzie wiążący dla wszystkich państw Unii Europejskiej. Dodał także, że Komisja podejmie odpowiednie działania wobec tych krajów, które go nie wdrożą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana ministra Mroczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#CzesławMroczek">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Najpierw kilka słów na temat paktu migracyjnego, a później odniosę się do sytuacji na granicy zachodniej. Warto przypomnieć, bo państwo o tym zapominacie, że stanowisko rządu premiera Donalda Tuska w tej sprawie, w sprawie paktu migracyjnego, jest konsekwentne od samego początku przejęcia odpowiedzialności za sprawy państwa. Polska sprzeciwia się zmianom w polityce europejskiej polegającym na forsowaniu wewnętrznych transferów migrantów pomiędzy państwami członkowskimi. Polska nie będzie wdrażała żadnych przepisów wchodzących w skład paktu o migracji i azylu, jeżeli w jakikolwiek sposób mogłyby negatywnie wpływać na nasze bezpieczeństwo lub spójność społeczną. Obecny rząd głosował przeciwko 10 aktom prawnym wchodzącym w skład paktu. Pełną odpowiedzialność za kształt paktu, proszę państwa, ponosi poprzedni rząd, dlatego że pakt został wynegocjowany do 20 grudnia. Na wszystkich etapach, kiedy przyjmowane były cząstkowe rozwiązania, nie sprzeciwialiście się tym…</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Proszę o waszym rządzie mówić.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#CzesławMroczek">Ale, jeżeli pozwoli pani marszałek, to jest istotna wiadomość również dla pani.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: My znamy te wiadomości.)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#CzesławMroczek">Ta istotna wiadomość polega na tym, że to wyście wynegocjowali, bo ostateczny kształt temu paktowi został nadany 20 grudnia…</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Przez was podpisany.)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#CzesławMroczek">…i na żadnym etapie się nie sprzeciwialiście. Obecny rząd głosował przeciwko wszystkim elementom tego paktu.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Podpisaliście…)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#CzesławMroczek">Gdyby pani zechciała posłuchać, to teraz będzie bardzo ważna informacja.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#CzesławMroczek">Podejmujemy działania, które w sposób istotny poprawiają i umacniają naszą sytuację. Nie przyjmiemy nawet jednego migranta w ramach relokacji. Podjęliśmy działania, które w sposób istotny wzmacniają nas w polityce dbania o bezpieczeństwo własnych granic. Głosowaliście za tą ustawą. Przyjęliśmy w uzgodnieniu i przy europejskiej akceptacji przepisy dotyczące czasowego zawieszenia na określonym terytorium przyjmowania wniosków o ochronę międzynarodową, co jest skutecznym działaniem w zakresie powstrzymywania nielegalnej migracji.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, między paktem migracyjnym, który jak państwo sami wskazujecie, wejdzie w roku 2026, a sytuacją na granicy zachodniej nie ma jak na razie żadnego związku. Sytuacja na granicy zachodniej związana z nielegalną migracją jest pochodną sytuacji na Wschodzie i waszej polityki sprowadzania migrantów bez żadnej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Naprawdę?)</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#CzesławMroczek">Tak.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Widział ich pan przedtem na ulicach polskich miast?)</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#CzesławMroczek">Tak.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie było ich.)</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#CzesławMroczek">Jeżeli państwo pozwolicie, to bazowalibyśmy na faktach.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: No właśnie na faktach.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę nie przeszkadzać panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Proszę nie przeszkadzać, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, damy radę.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Prawda boli.)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Spokój!)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Prawda boli. Prawda boli.)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Spokój i grzecznie.)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#CzesławMroczek">W 2023 r., w sierpniu…</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Spokój i grzecznie…)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, pozwólcie, bo to jest ważne. Myślę, że Polacy słuchają nas w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#CzesławMroczek">W 2023 r. wydaliście 29 tys. zgód na podjęcie pracy dla obcokrajowców. W sierpniu 2024 r. wydaliśmy tych zgód tylko 18 tys. Skala wydanych pozwoleń na pracę, na studiowanie, wydanych wiz pod waszymi rządami, jeśli chodzi o potencjał do przyjechania do Polski, jest szacowana na poziomie 700…</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Nie o nim mówimy.)</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#CzesławMroczek">Mówimy o nim.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#CzesławMroczek">Zaraz pani to wskażę.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#CzesławMroczek">To jest ok. 700–800 tys. osób — niekontrolowana migracja legalna. Jednocześnie nie potrafiliście powstrzymać nielegalnej migracji na granicy białorusko-polskiej. W efekcie mieliśmy taką sytuację, że na teren naszego kraju w sposób radykalny przybyło kilkaset tysięcy migrantów, których część próbowała przedostać się na teren państw zachodnich, w szczególności Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#CzesławMroczek">I teraz dane. Readmisja i porozumienia dublińskie to podstawy, na których państwa europejskie, w tym Niemcy, zwracają tych nielegalnych migrantów, którzy przeszli tam z Polski. Rząd PiS-u w roku 2023 przyjął 968 migrantów, a w roku 2024 nasz rząd przyjął już tylko 680…</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: 9 tys. — na stronie Bundestagu jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz proszę panią poseł o nieprzerywanie ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#CzesławMroczek">Niech pani sprawdzi dane. Wprowadza pani opinię publiczną…</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Niemieckie dane.)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#CzesławMroczek">Nie, nie, proszę państwa. Zaraz do tego dojdziemy. Najpierw readmisja i porozumienia dublińskie. W tym roku będzie to 300, może 400 osób.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#CzesławMroczek">Drugi element, jeśli chodzi o próby przedostawania się tych osób do Niemiec, który jest ujawniany, to są kontrole na granicy niemieckiej. To ci wszyscy, którzy próbują bez uprawnień, bez odpowiednich dokumentów przedostać się na teren Niemiec. Od razu powiem, że w tej grupie najwięcej jest obywateli Ukrainy — blisko 50%. Później są obywatele Gruzji, wcześniej — Rosji, ale w 2024 r. pojawili się obywatele Kolumbii i Indii. To są ci wszyscy, którzy zostali przez PiS sprowadzeni do pracy. To był tylko pretekst, żeby dostać się do Unii Europejskiej. To oni chodzą po polskich granicach. To oni próbują przedostać się do Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#CzesławMroczek">W drugiej części dokończę tę wypowiedź, żebyście państwo zobaczyli, co narobiliście.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PiotrZgorzelski">Jako druga pytanie będzie zadawała pani poseł Anna Baluch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jak możecie tak kłamać? Jak możecie kłamać w tak perfidny sposób? Na stronie Bundestagu Niemcy jasno piszą, że do Polski w 2024 r. przywieziono 9 tys. Milczycie, w ten sposób to przykrywacie i mówicie o uchodźcach wojennych z Ukrainy. Mieszacie dwa tematy. To Olaf Scholz w debacie obnażył Donalda Tuska…</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Jezu, jakie źródła.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#AnnaBaluch">…mówiąc, że rozmawiał z szefami i że nielegalni migranci będą relokowani, również do Polski. Państwo wypieracie tę prawdę, mówiąc, że tak się nie dzieje. Jeżeli spojrzymy na zachodnią granicę, to może państwo z łaski swojej powiecie, czy rejestrujecie, czy nasze służby graniczne sprawdzają tych migrantów, którzy są wwożeni przez niemiecką policję. Połączcie kropki. To wszystko składa się w jedną całość. Szanowni państwo, kłamstwo ma krótkie nogi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana ministra Mroczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, to pytanie jest wyjątkowo zaskakujące, dlatego że zadają je posłowie ugrupowania, które doprowadziło do masowego napływu migrantów do Polski.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: No niech pan nie kłamie, no.)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#CzesławMroczek">Jeżeli państwo pozwolicie, dokończę swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ale to jest wyparcie.)</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#CzesławMroczek">Mówiłem już o tej migracji legalnej. Mamy do czynienia z niekontrolowanym działaniem polegającym na wydawaniu pozwoleń na pracę, na studiowanie. W sposób niekontrolowany wpuszczano ruch bezwizowy. Mamy teraz skutek w postaci tych Kolumbijczyków i obywateli Indii, którzy próbują przedostać się do państw Unii Europejskiej. Z drugiej strony nie potrafiliście zapanować nad granicą białorusko-polską i nad nielegalną migracją.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#CzesławMroczek">Teraz przejdę do danych, jeżeli chodzi o readmisję i porozumienia dublińskie. To, co podawałem, to są dane Straży Granicznej z czasów, w których rządziliście. To są informacje z instytucji państwa, która prowadzi statystykę — za waszych czasów prowadziła, za naszych czasów prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nie wierzą polskiej Straży Granicznej, niemieckiej wierzą…)</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#CzesławMroczek">968 osób przyjęliście tylko od Niemców w 2023 r., my — 688. A teraz są efekty kontroli na granicy, którą przywrócili Niemcy, i nie wpuszczają tych, którzy nie mają uprawnień. W 2023 r. z nieoficjalnych informacji niemieckich, które przekazywano wstępnie, ponad 30 tys. osób, w większości Ukraińców, nie wjechało na teren Niemiec, bo nie miały dokumentów, z czego ponad 10 tys. to byli migranci, którzy przeszli przez granicę białorusko-polską. W 2024 r. tych migrantów było ok. 5 tys. Ta liczba zmalała z ok. 12 tys. do 5 tys. Wiecie państwo dlaczego? Dlatego że uszczelniliśmy granicę. Nielegalni migranci nie przedostają się już przez polską granicę. Kto się pojawia na granicy polsko-niemieckiej? Ci, którzy przejdą granicę białorusko-polską. Ich już nie ma, ich już prawie nie będzie. I pojawiają się ci, których sprowadziliście, dając im pretekst pracy czy studiowania — Kolumbijczycy, obywatele Indii.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Co pan opowiada za głupoty?)</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#CzesławMroczek">To jest ugrupowanie, które sprowadzało w sposób niekontrolowany migrantów do Polski, jednocześnie szczując, prowadząc propagandę przeciwko tym migrantom. To jest przepis na totalny kryzys społeczny. Dlaczego tak robili? Dlatego że narażali bezpieczeństwo państwa, by czerpać korzyści partyjne z emocji związanych z nielegalną migracją.</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: O to im chodziło…)</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#CzesławMroczek">To jest ugrupowanie, które doprowadziło do kryzysu społecznego, do niekontrolowanego napływu migrantów do Polski. Myśmy to opanowali.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Po prostu nie da się tego słuchać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie także będzie kierowane do pana ministra Czesława Mroczka. Pytanie w sprawie przedstawienia informacji na temat szczelności i ochrony granicy wschodniej oraz sytuacji na granicy zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza pytanie będzie zadawać pani poseł Małgorzata Gromadzka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Ministro! Wysoka Izbo! Chciałabym podkreślić rolę i wartość granicy wschodniej. Granica wschodnia to granica nie tylko Polski. Jest bardzo ważna w kontekście Polek i Polaków i ich bezpieczeństwa, ale również w kontekście Unii Europejskiej oraz wschodniej flanki NATO, i to należy podkreślić. A co zrobili nasi poprzednicy? Zbudowali w 2022 r. dziurawą zaporę, którą można było sforsować w ciągu kilku sekund za pomocą lewarka. Nie wyregulowali również kwestii dotyczącej chociażby użycia środków przymusu bezpośredniego przez żołnierzy i funkcjonariuszy, co my zrobiliśmy. Przede wszystkim daliśmy im bezpieczeństwo i poczucie, że mogą liczyć na ochronę prawną, mogą liczyć na pełne uposażenie, a także ustaliliśmy zasady, w jaki sposób mogą używać środków przymusu bezpośredniego. W 2024 r. początek operacji „Bezpieczne Podlasie”, czyli szkolenia wojskowego w celu wzmocnienia funkcjonariuszy Straży Granicznej. Dalej, ustawa azylowa, która jest bardzo ważna w kontekście uszczelnienia wschodniej granicy, szereg inwestycji, które zrealizował i realizuje nasz rząd. Jest też niezwykle ważna Tarcza Wschód, a przypomnę, że prawa strona — w tej chwili, zobaczcie państwo, nie ma nikogo z prawej strony — głosowała przeciwko Tarczy Wschód, przeciwko bezpieczeństwu Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MałgorzataGromadzka">Dlatego też mogę z całą odpowiedzialnością powiedzieć, że dołożyliśmy absolutnie wszelkich starań, żeby pozyskać kolejne fundusze na realizację Tarczy Wschód. Pierwszy odcinek został już wykonany. Kolejna sprawa dotyczy Lubelszczyzny, chociażby granicy na Bugu, która została wzmocniona.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#MałgorzataGromadzka">Panie ministrze, mam pytanie, jak w tej chwili wygląda szczelność granicy, jak wyglądają próby sforsowania granicy i jak sobie z tym radzą funkcjonariusze na granicy wschodniej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Czesław Mroczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#CzesławMroczek">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Szanowni Państwo! Tym drugim pytaniem kontynuujemy tematykę z poprzedniego pytania. Jeżeli chodzi o skuteczność granicy w momencie, kiedy w grudniu 2023 r. przejmowaliśmy odpowiedzialność za sprawy państwa, na podstawie danych, które mamy od strony niemieckiej, i jednocześnie własnych danych dotyczących prób przekroczenia granicy można powiedzieć, że skuteczność powstrzymywania migrantów w grudniu 2023 r. była na poziomie nie większym niż 50%. To znaczy ponad 50% tych, którzy próbowali przedostawać się przez tę granicę, co powodowało trudności, o których mówiliśmy przed chwilą, na granicy zachodniej… W grudniu 2023 r. na granicy wschodniej mieliśmy wybudowaną barierę fizyczną na odcinku lądowym, to było blisko 200 km, i ona ze względu na swoje wady miała właśnie niską skuteczność w zakresie ochrony granicy, dlatego że jej pokonanie było dosyć łatwe. Czas na jej pokonanie był tak krótki, że nawet kiedy Straż Graniczna miała informację o miejscu, gdzie dochodzi do prób przekroczenia granicy, to w czasie kilkudziesięciu sekund nie była w stanie tam dotrzeć i skutecznie powstrzymać migrantów.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#CzesławMroczek">Dzisiaj, proszę państwa, mamy barierę na odcinku 600 km. Jest na całym przebiegu z granicą rosyjską i na całym przebiegu z granicą białoruską. Na odcinkach rzecznych jest tylko bariera optoelektroniczna, ale dzięki niej mamy pełną informację o próbach przekroczenia granicy i miejscach jej przekraczania. Zrealizowaliśmy te inwestycje, jak widać, w niespełna rok, przeprowadzając etap projektowania postępowań konkurencyjnych i wreszcie samego wykonawstwa. Istotnie zmieniliśmy też sposób funkcjonowania żołnierzy i funkcjonariuszy, zwiększyliśmy mobilność patroli, lepiej ich wyposażyliśmy zarówno w sprzęt ochrony osobistej, jak i w środki pozwalające powstrzymywać tych, którzy próbują przekroczyć granicę i działają w grupie w sposób agresywny. Dzisiaj możemy powiedzieć, że szczelność granicy jest na poziomie 95%, a zatem możemy też mówić o tym, co było naszym celem: że ten nielegalny szlak migracyjny, który jest organizowany przez grupy przestępcze przy wsparciu służb białoruskich i rosyjskich, jest niezwykle trudny. Mam nadzieję, że on będzie wygasał z uwagi na to, że pokonać tę granicę jest niezwykle trudno.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#CzesławMroczek">Tak jak pani poseł zauważyła, oprócz tego, że wzmocniliśmy i wybudowaliśmy nowe odcinki zapory, usprawniliśmy funkcjonowanie służb: żołnierzy, funkcjonariuszy Straży Granicznej i Policji, korzystaliśmy również z narzędzi prawnych wspierających naszą pracę. Od wielu już miesięcy na granicy z Białorusią wprowadzony jest czasowy zakaz przebywania, czyli strefa buforowa, która w sposób istotny ogranicza możliwości działania grup przestępczych i odbierania z granicy tych migrantów, którym uda się granicę przekroczyć.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#CzesławMroczek">Z uwagi na to, że tę granicę jest coraz trudniej przekroczyć, migranci, których celem jest dotarcie do państw Europy Zachodniej, a którzy wcześniej tak często nie składali wniosków o ochronę międzynarodową, teraz, próbując nawet kilkakrotnie przekroczyć tę granicę, dochodzą do przekonania, że złożą wniosek o ochronę międzynarodową i rozpoczną procedurę w Polsce, mimo ryzyka, że mogą zostać zawróceni. To jest jednak pretekst. To nie jest rzeczywisty wniosek o ochronę międzynarodową, tylko próba dostania się do Polski, bo wcześniejsze próby kończyły się niepowodzeniem. W związku z tym na wniosek premiera Donalda Tuska zainicjowaliśmy prace nad wprowadzeniem czasowego, terytorialnego zawieszenia przyjmowania wniosków o ochronę międzynarodową, by uniemożliwić tym migrantom przedostanie się przez granicę i później dalsze próby przedostania się do innych państw członkowskich Unii Europejskiej. W ten sposób domykamy system, który — mam nadzieję — poprawi jeszcze tę już w tej chwili bardzo wysoką skuteczność powstrzymywania nielegalnych migrantów. Można powiedzieć, że ten kryzys na granicy, kryzys bezpieczeństwa państwa, czyli to, co dla naszych poprzedników było źródłem korzyści partyjnych, dla nas jest wyzwaniem, by go zażegnać, by go zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(Poseł Jacek Bogucki: To niegodne, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#CzesławMroczek">Trzeba stanąć w prawdzie i się z nią zmierzyć.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#CzesławMroczek">W związku z tym, proszę państwa, powstrzymujemy nielegalną migrację na granicy wschodniej. A to, co się dzieje na granicy zachodniej, jest skutkiem, pochodną sytuacji na granicy wschodniej, jeśli chodzi o nielegalną migrację. Jeżeli powstrzymamy nielegalną migrację na granicy wschodniej, to nie będzie nielegalnych migrantów na granicy zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#komentarz">(Poseł Jacek Bogucki: Panie ministrze, zapraszam na Podlasie, do Czerwonego Boru pana rodzinę…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Waldemar Sługocki.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Poseł Jacek Bogucki: Zapraszam do Czerwonego Boru, gdzie przebywają nielegalni imigranci sprowadzeni za waszych czasów.)</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, teraz głos ma pan poseł Waldemar Sługocki.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WaldemarSługocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Także będę się trzymał tej tonacji, tych problemów, o których rozmawiamy dzisiaj. Chciałbym zapytać o granicę zachodnią. My, mieszkańcy granicy zachodniej, zwłaszcza miast bliźniaczych takich jak Frankfurt i Słubice, Görlitz i Zgorzelec…</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Jak tam? Wszystko dobrze? Pieniążki poszły?)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Bogucki: Proszę? Nie słyszę.)</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Mówię, że pieniążki poszły…)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Poseł Jacek Bogucki: Ja nic nie mam.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, proszę nie prowadzić dyskusji w ten sposób, ponieważ jesteśmy w innym punkcie.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Bogucki: Przepraszam. Ale to koledze niech pan zwróci uwagę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WaldemarSługocki">Panie marszałku, czy mogę prosić o 30 sekund?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę. Tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WaldemarSługocki">Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#WaldemarSługocki">Jeszcze raz powtórzę, ponieważ pewnie nie byłem słyszany. Panie pośle, bardzo proszę nie przeszkadzać już następnym razem.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#WaldemarSługocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam pytanie dotyczące granicy zachodniej państwa polskiego. Oczywiście cieszymy się z tych działań rządu, które uszczelniają granicę wschodnią, bo one w konsekwencji będą implikować mniej problemów na granicy zachodniej związanych z relokacją migrantów, chociażby z Republiki Federalnej Niemiec. Ale problem migrantów i kontroli na granicy zachodniej państwa polskiego w kontekście oczywiście funkcjonowania jednolitego rynku europejskiego, w kontekście funkcjonowania Polski w Schengen utrudnia życie mieszkańcom zwłaszcza miast bliźniaczych: Gubin i Guben, Frankfurt i Słubice, Zgorzelec i Görlitz, Zasieki i Forst. Te kontrole wprowadzone przez Niemców generują problemy w takim bieżącym funkcjonowaniu mieszkańców tychże miast, a jest to spowodowane olbrzymimi korkami na tych głównych szlakach komunikacyjnych: A4, A18, autostrada A2. Ludzie jadący tranzytem właśnie tymi szlakami komunikacyjnymi poszukują skrótów i chcą uniknąć gigantycznych korków, zatem wbijają się w ruch lokalny i w te miasta, co implikuje szereg problemów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WaldemarSługocki">Konkluduję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#WaldemarSługocki">W związku z tym mam pytanie, panie ministrze, czy można z partnerami z Republiki Federalnej Niemiec dojść do porozumienia i zorganizować ruch w taki sposób, aby nie generował on problemów dla mieszkańców zwłaszcza tychże miast bliźniaczych. Chodzi o to, czy Niemcy nie mogliby prowadzić tych kontroli granicznych chociażby nieco dalej, w głębi swego państwa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Czesław Mroczek.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#CzesławMroczek">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! W sposób oczywisty jesteśmy w stałym kontakcie ze stroną niemiecką, dążąc do tego, by rozwiązywać problemy wynikające z niemieckiej decyzji o przywróceniu najpierw czasowej, później stałej wyrywkowej kontroli na granicach praktycznie wszystkich, w tym na granicy polskiej. Chodzi o to, żeby utrudnienia były po prostu mniejsze. Ale jeszcze raz chcę podkreślić, że istota rzeczy tkwi w tym, że podstawą wprowadzenia tej decyzji przez stronę niemiecką, która w sposób oczywisty ogranicza to, co stało się naszą wspólną wartością, czyli ruch wolny w ramach strefy Schengen — działamy, żeby te trudności były mniejsze — był napływ nielegalnych migrantów. Napływ nielegalnych migrantów z Polski stanowił jedynie część, i to niewielką, napływu do Niemiec migrantów z innych państw. My od początku wskazujemy stronie niemieckiej fakt, że z miesiąca na miesiąc, z roku na rok liczba nielegalnych migrantów przedostających się do Niemiec ze strony polskiej maleje.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#CzesławMroczek">Jeszcze raz chcę podkreślić, że sytuacja, jeżeli chodzi o nielegalnych migrantów dostających się do Niemiec z Polski, jest pochodną sytuacji na wschodzie. W związku z tym w kolejnych miesiącach, kiedy już pracę podejmie nowy rząd niemiecki, my w sposób oczywisty po raz kolejny będziemy wykazywali, że ustaje podstawa do prowadzenia tych kontroli przez stronę niemiecką na polsko-niemieckiej granicy, dlatego że liczba tych migrantów, których strona niemiecka ujawnia, tych nielegalnych migrantów z granicy białorusko-polskiej, wyraźnie spada. To jest liczba, która nie uzasadnia już w tej chwili stosowania takich narzędzi. Koszty społeczne dla Polaków i Niemców są o wiele większe niż korzyści płynące z tych kontroli. Wierzę, że będziemy tu skuteczni. Niemcy, inne państwa europejskie przyjmują tę argumentację, rozumiejąc, że lepiej działać na granicy białorusko-polskiej w systemie kontrolnym, kontrolowania tej granicy, niż na granicach wewnętrznych. To właśnie problem na granicach zewnętrznych w Unii Europejskiej trzeba rozwiązywać. W grudniu ub.r. otrzymaliśmy już z Komisji Europejskiej środki na wsparcie naszych działań, uszczelnianie granicy wschodniej. Jednocześnie masowa decyzja o przyjęciu jako priorytetowego zadania Tarczy Wschód i dofinansowaniu tego projektu wskazuje na to, że Unia zmienia w tym zakresie swoją politykę z korzyścią dla Polski. Uszczelniamy granicę zewnętrzną, nie tworzymy barier w granicach wewnętrznych Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pytania, zarówno pierwsze, jak i drugie, będzie zadawał pan poseł Łukasz Osmalak, a odpowiadać na nie będzie dwóch panów ministrów. Na pierwsze pytanie odpowie pan minister Michał Gramatyka, a na drugie — pan minister Dariusz Standerski. Pytania dotyczą projektu wprowadzającego możliwość elektronicznej zbiórki podpisów poparcia list kandydatów w wyborach powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#ŁukaszOsmalak">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! W czerwcu został złożony projekt Polski 2050 dotyczący właśnie kwestii zbierania podpisów w formie elektronicznej. W związku z powyższym cały proces zbierania podpisów ma być łatwiejszy. Mają być zapewnione większe bezpieczeństwo, większy komfort naszych obywateli. Chodzi właśnie o to, żeby ich dane na żadnym etapie nie mogły wyciec, a to dzięki temu, że nie będziemy tego zbierać na kartkach, tylko właśnie w formie elektronicznej.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#ŁukaszOsmalak">Niemniej jednak chciałbym zapytać o kilka rzeczy. Przede wszystkim czy będziemy tutaj zastanawiali się nad możliwością rozszerzenia tego procesu? Chodzi o to, abyśmy mogli zbierać podpisy w tej formie, również jeśli chodzi o różne akcje społeczne, referenda i tego typu kwestie. Jakie stanowisko Państwowa Komisja Wyborcza i Krajowe Biuro Wyborcze mają, jeśli chodzi właśnie o przemodelowanie tego procesu i doprowadzenie do takiej sytuacji, żebyśmy mogli odejść od tych ton papierów i żeby właśnie te podpisy mogły być zbierane tylko i wyłącznie w formie elektronicznej? Czy ewentualnie rozważany jest też taki miks, żeby podpisy były zbierane i w formie elektronicznej, i w formie papierowej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Michał Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Państwo Ministrowie! W polskim systemie prawnym i w systemie prawnym Unii Europejskiej podpis elektroniczny jest równoważny podpisowi własnoręcznemu. Dotyczy to wprawdzie tylko jednego rodzaju podpisu, tzn. podpisu elektronicznego, który jest weryfikowany tzw. kwalifikowanym certyfikatem, ale to jest jedna z głównych zasad, które dotyczą obiegu dokumentów. Poza kwalifikowanym podpisem elektronicznym w polskim prawie mamy jeszcze kilka rodzajów podpisów, np. podpis bankowy na zasadzie ustawy — Prawo bankowe, profil zaufany czy np. podpis z dowodu osobistego. Ostatnia nowość w aplikacji mObywatel to właśnie możliwość podpisania dowolnego dokumentu za pomocą podpisu z dowodu osobistego. W podkomisji kodyfikacyjnej do spraw zmiany prawa wyborczego toczy się dyskusja — kilka miesięcy czekała na swoją kolej wprawdzie, ale wreszcie zaczęła się toczyć — na temat projektu ustawy złożonego przez Polskę 2050, dotyczącego wprowadzenia hybrydowego modelu zbierania podpisów. Ten model będzie polegał na tym, że będzie można zbierać podpisy pod listami poparcia w taki sposób, w jaki dotychczas się to dzieje, wykorzystując papierowe formularze, natomiast będzie można również wykorzystać wszystkie środki elektronicznego podpisania, sygnowania dokumentu. Komitety wyborcze będą miały dostęp do systemu zarządzanego przez Państwową Komisję Wyborczą i Krajowe Biuro Wyborcze i w tym systemie te podpisy będą się odkładać. Dla komitetów będą widoczne te, które dotyczą konkretnych komitetów. Będą widoczne również dla osób, które składają takie podpisy. Każda osoba będzie mogła sprawdzić, pod iloma listami poparcia dla kandydatów się podpisała, bo w myśl polskiego prawa można podpisać się więcej niż na jednej liście.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#MichałGramatyka">To rozwiązanie wzbudziło entuzjazm Państwowej Komisji Wyborczej. Szef Krajowego Biura Wyborczego podczas posiedzenia komisji mówił, że bardzo często jest w takiej sytuacji, kiedy na pierwszy rzut oka widzi, że z papierowymi podpisami coś jest nie tak. Ale PKW nie ma żadnej możliwości weryfikacji prawdziwości takich podpisów. Zresztą badania pismoznawcze są dość skomplikowane i dość drogie, w związku z tym weryfikuje się tylko poprawność numeru PESEL i jego zgodność z danymi osobowymi, które podaje każda osoba podpisująca się na takiej liście. Ta teza została zresztą powtórzona potem w jednym z wywiadów medialnych przez szefa Krajowego Biura Wyborczego, więc nie jest chyba żadnym faux pas, że do niej nawiązuję.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#MichałGramatyka">Podpisy elektroniczne mają same atuty. Nie da się ich sfałszować, nie da się ich ukraść, nie da się podpisać czyimś podpisem. Te podpisy same się liczą, nie trzeba ich weryfikować, a ich przyrost możemy śledzić na bieżąco. Dokładnie same pozytywne sprawy, same pozytywy takiej formuły. Mam nadzieję, że prędzej czy później ta formuła zostanie wprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#MichałGramatyka">Bardzo dziękuję za pytanie dotyczące pozostałych form zbierania podpisów. Już podczas obrad podkomisji zadeklarowano, że projekt zostanie uzupełniony o możliwość zbierania podpisów pod projektami obywatelskimi. To jest bardzo ważne, dlatego że te projekty wymagają 100 tys. podpisów. To nie jest łatwy proceder. Wiele organizacji pozarządowych apeluje od dawna o to, aby dopuścić formę elektronicznego zbierania podpisów. Prawdopodobnie projekt zostanie uzupełniony również o kwestię podpisów pod wnioskami referendalnymi, bo dlaczego nie również tutaj, skoro podpis elektroniczny jest w myśl europejskiego prawa równoważny podpisowi własnoręcznemu.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#MichałGramatyka">Ostatnia rzecz, bo o paru kolejnych powie wybitny przedstawiciel Ministerstwa Cyfryzacji pan minister Dariusz Standerski. Chciałem zaznaczyć, że to nie będzie tylko tak, że system będzie się ograniczał np. tylko do jednego rodzaju podpisu, np. do profilu zaufanego, do podpisu z dowodu. Jeżeli chcemy być zgodni z regułami prawa, to musimy dopuścić wszystkie formy sygnowania dokumentów, które są dostępne na rynku elektronicznym. Obecnie są cztery formy albo pięć, w zależności od tego, jak potraktujemy profil zaufany. Myślę, że świetnym interfejsem do składania takich podpisów będzie aplikacja mObywatel, ale o tym pewnie po pytaniu dodatkowym powie mój kolega minister Standerski. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Łukasza Osmalaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#ŁukaszOsmalak">Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! Oczywiście aby to wszystko zadziałało, będziemy potrzebowali zasobów systemowych. Chciałem dopytać o możliwości ministerstwa odnośnie do tego, jak jesteśmy w tym momencie przygotowani od strony zasobów do wdrożenia i przeprowadzenia tego całego procesu. Mamy świetną aplikację mObywatel, o której wspomniał przed chwilą pan minister Michał Gramatyka. Czy planujemy realnie wykorzystać mObywatela w tych procesach i jak bardzo zaawansowane są prace z tym związane? I wreszcie to, co chyba jest zawsze clou wszystkich tego typu kwestii: Kiedy możemy spodziewać się realnego wdrożenia tych rozwiązań po to, żebyśmy już kolejne wybory mogli przeprowadzać z użyciem tych mechanizmów, czyli zbierania podpisów w formie elektronicznej? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Dariusz Standerski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#DariuszStanderski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdą usługę publiczną można scyfryzować i w tym kierunku zmierzamy. Kwestia do wyjaśnienia leży tylko w finansowaniu oraz w czasie potrzebnym na wdrożenie cyfryzacji usług publicznych. To jest w tej chwili kluczowy obszar zainteresowania Ministerstwa Cyfryzacji, dlatego pozyskaliśmy prawie 200 mln zł z funduszy unijnych na rozwój aplikacji mObywatel, dlatego pozyskaliśmy kolejne 200 mln zł na rozwój elektronicznego zarządzania dokumentacją, ponieważ im więcej będzie usług w mObywatelu i im więcej procedur administracyjnych będzie rozpatrywanych w urzędach już nie papierowo, a cyfrowo, tym łatwiej będzie można wprowadzać w życie dodatkowe usługi publiczne on-line. Po przekroczeniu tej masy krytycznej kolejne wdrażania będą już tylko kwestią dodawania elementów, a nie tworzenia nowych systemów. Dlatego bardzo doceniam inicjatywę legislacyjną, inicjatywę poselską w tym zakresie, ponieważ zdecydowanie zbieranie podpisów pod listami kandydatów w formie elektronicznej jest jedną z tych usług publicznych, które nie tylko można, ale należy scyfryzować nie tylko ze względu na kwestię związaną z wyjściem z administracji papierowej, ale też ze względu na bezpieczeństwo danych. Jeżeli obywatel lub obywatelka składają podpis pod listą kandydatów, to jest wówczas relacja tylko pomiędzy obywatelem a Państwową Komisją Wyborczą. Nie ma żadnych pośredników, którzy mogą widzieć często wrażliwe dla naszych obywateli dane osobowe. Wówczas Państwowa Komisja Wyborcza widzi, jak dużo zostało złożonych podpisów w czasie rzeczywistym. Nie ma tego oczekiwania, czasem z nutą niecierpliwości, czy udało się zebrać określoną liczbę podpisów, czy PKW odrzuci podpisy, czy też nie, ponieważ wszystko wówczas odbywa się w czasie rzeczywistym.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#DariuszStanderski">Chciałbym zwrócić uwagę na ważny komponent tej procedury elektronicznego uczestnictwa obywateli w życiu publicznym, czyli elektroniczne zbieranie podpisów pod obywatelską inicjatywą ustawodawczą. Uważam, że jest to rozwiązanie, które powinno być podstawą, ponieważ wówczas głos obywateli, ich konstytucyjne prawo będzie dostępne łatwiej i będzie to w sposób bardziej bezpieczny, zwłaszcza dla licznych organizacji pozarządowych, zwłaszcza dla po prostu podmiotów społeczeństwa obywatelskiego. Wówczas głos obywateli będzie lepiej i głośniej słyszalny. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Na galerii znajdują się uczniowie ze Szkoły Podstawowej nr 6 im. Stanisława Moniuszki z miejscowości Czerwionka-Leszczyny, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Marcina Józefaciuka. Bardzo serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Dziedzic będzie kierował do pana ministra Miłosza Motyki pytanie w sprawie rozwoju polskiej energetyki, ze szczególnym uwzględnieniem roli spółdzielni energetycznych, społeczności energetycznych oraz klastrów energii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AdamDziedzic">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Spółdzielnie, społeczności i klastry energetyczne to szansa na niższe ceny energii oraz na lokalne zbilansowanie systemu energetycznego w oparciu o odnawialne źródło energii. Zatem pytanie: Jaka jest obecna rola tych form? Jakie zmiany wprowadza ministerstwo, by ułatwić ich funkcjonowanie? Jakie środki na ten cel będą przeznaczone w najbliższej przyszłości? I czego konkretnie konsumenci mogą oczekiwać po tych zmianach? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo syntetyczne pytanie. Ciekawe, czy taka sama będzie odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MiłoszMotyka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MiłoszMotyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Transformacja energetyczna trwa. Ona się w Polsce dzieje od lat, jest przeprowadzana i ona musi odbywać się w sposób sprawiedliwy. Ta transformacja jest opierana na stabilnych źródłach energii poprzez inwestycje w źródła gazowe, będzie też prowadzona z uwzględnieniem energetyki jądrowej, dlatego też w ostatnich dniach sfinalizowano rozmowy ze stroną amerykańską w tym zakresie budowy elektrowni jądrowej. Ale też ta transformacja opiera się na tanich źródłach energii, tanich wytwórczo i tanich w zakresie produkcji, czyli chodzi o odnawialne źródła energii, energii z wiatru, energii ze słońca, energii z wody. Ta transformacja dzisiaj odbywa się także poprzez decentralizację i dekoncentrację. Dzisiaj wiele mówimy o bezpieczeństwie, wiele mówimy o bezpieczeństwie militarnym. Odmieniamy to słowo przez wszystkie przypadki, ale nie możemy zapominać, że jedną z podstawowych zasad tego bezpieczeństwa i jego fundamentów jest także bezpieczeństwo energetyczne. Bezpieczeństwo energetyczne może być osiągnięte poprzez dekoncentrację źródeł wytwórczych, decentralizację tego systemu. Sytuacja za naszą wschodnią granicą, pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę, pokazała, że właśnie ten system, który jest oparty na źródłach rozproszonych, jest również systemem, który może być bezpieczny.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MiłoszMotyka">Z punktu widzenia naszego systemu elektroenergetycznego głównym wyzwaniem jest nie tylko ta transformacja, jeśli chodzi o źródła wytwórcze, ale też inwestycje w zakresie przede wszystkim bilansu energii. Pogodozależne OZE wymagają zarządzania energią i robimy wszystko, by to zarządzanie odbiło się bardzo pozytywnie na kieszeni Polek i Polaków, obniżając ceny energii w przyszłości. Natomiast tutaj ta transformacja w zakresie decentralizacji i dekoncentracji odbywać się będzie i odbywa się poprzez inwestycje w spółdzielnie energetyczne, w społeczności energetyczne oraz klastry energii. Dlatego też wspieramy rozwój tych form, wspieramy rozwój spółdzielczości, bo one opierają się właśnie na aspekcie bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#MiłoszMotyka">W zakresie projektu ustawy, który jeszcze dziś będzie przedmiotem prac w parlamencie, ustawy odległościowej, zapisaliśmy, by spółdzielnie mogły tutaj ubiegać się o odpowiednie udostępnienia przez operatorów danych pomiarowych jako spółdzielnie w rozumieniu ustawy — Prawo spółdzielcze, nie tylko spółdzielnie w rozumieniu ustawy o odnawialnych źródłach energii. My poszerzamy ten katalog i wprowadzamy zasadę, żeby spółdzielnie, także spółdzielnie energetyczne, do tej pory obwarowane obowiązkiem składania corocznych sprawozdań w ramach rejestru, w którym są w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa, już tego nie musiały robić. Czyli w myśl też zasady deregulacji, odejścia od zbędnej, naszym zdaniem, wprowadzonej przez naszych poprzedników sprawozdawczości, wprowadzając też możliwość zintegrowanego zarządzania państwem, operator jest w stanie przekazać bezpośrednio innej jednostce publicznej te dane. Nie trzeba na spółdzielców, nie trzeba na przedsiębiorców nakładać kolejnych obowiązków. My ten obowiązek zdejmujemy.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#MiłoszMotyka">Ale też w ramach kolejnych aktów prawnych, ustawy o promowaniu wytwarzania energii w morskich farmach wiatrowych i ustawy o odnawialnych źródłach energii, chcemy rozszerzyć te zapisy dzisiaj obowiązujące w ramach tworzenia spółdzielni energetycznych w gminach wiejskich o miasta. Uważamy, że miasta powinny mieć możliwość, gminy miejskie, ubiegania się też o objęcie tą formułą. To jest efekt szeregu rozmów z przedstawicielami samorządu, którzy dzisiaj bardzo mocno, wchodząc w każde kolejne, inne przestrzenie, nie tylko te dotychczas związane z polityką samorządową, ale nowe, chcą wziąć na siebie również odpowiedzialność za de facto bilansowanie systemu elektroenergetycznego na poziomie lokalnym. To daje im gwarancję niższych rachunków za prąd, czyli de facto niższych rachunków dla mieszkańców, poprzez zupełnie inną strukturę opłat. Nie będzie już przecież potrzeby przesyłu energii z tych spółdzielni. Będzie można zbilansować ten system na poziomie lokalnym. My taką możliwość gminom miejskim także chcemy dać.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#MiłoszMotyka">Wprowadzamy także mechanizmy inwestycyjne w ramach Krajowego Planu Odbudowy, w ramach programu wsparcia. Dla spółdzielni energetycznych, społeczności energetycznych oraz klastrów energii przeznaczyliśmy blisko 1 mld zł na fazę przedinwestycyjną, projektową, ale też inwestycyjną w zakresie tworzenia tych form, bo chcemy je promować i już dzisiaj widzimy gigantyczne zainteresowanie tym projektem. Blisko 1 mld zł to tak naprawdę pierwszy krok. W kolejnym kroku chcemy dać możliwość ubiegania się o środki na tworzenie, na wsparcie dla spółdzielni energetycznych z programu „Energia dla wsi”. Dlatego wystąpiliśmy z wnioskiem o zwiększenie wsparcia w ramach tego programu z 1 mld do 3 mld. Po negocjacjach z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym udało się to wsparcie zwiększyć i to daje gwarancję, że będzie można też z programu „Energia dla wsi” skorzystać w zakresie tworzenia spółdzielni energetycznych. Dzisiaj jest to jedna z bardziej pożądanych zmian w zakresie naszego systemu elektroenergetycznego, przede wszystkim przez gminy, przez samorządy.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#MiłoszMotyka">Pozytywne wnioski w ramach naszych ustaw formułowane nie tylko przez operatorów systemu dystrybucyjnego, operatora systemu przesyłowego, lecz także właśnie przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego pokazują, że gminy same chcą dzisiaj brać udział w tym procesie. Samorządowcy są najbliżej lokalnych wspólnot i chcą dać im szansę na tańszy prąd, a spółdzielnie energetyczne, społeczności i klastry energii poprzez te inwestycje i zmiany legislacyjne zagwarantują tańszy prąd dla Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PiotrZgorzelski">Przywitajmy uczniów I Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Jana III Sobieskiego w Akademickim Zespole Szkół z Piekar Śląskich, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Łukasza Ściebiorowskiego. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie zadaje pan poseł Adam Dziedzic.</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#PiotrZgorzelski">Pięknie się młodzież prezentuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AdamDziedzic">Witamy młodzież.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AdamDziedzic">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan minister zauważył, że rzeczywiście rozwiązania dotyczące spółdzielni, spółdzielczości, społeczności i klastrów energetycznych są wprowadzane.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#AdamDziedzic">Mam jeszcze pytanie w związku z produkcją rozproszoną. Chciałbym zauważyć jeden problem. Pojawiają się tzw. ujemne ceny energii. Możliwość eksportu za granicę zmniejsza ryzyko wystąpienia takich cen w przypadku nadprodukcji. To daje możliwość rzeczywiście większej stabilności.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#AdamDziedzic">Panie Ministrze! Chciałbym uzyskać odpowiedź na pytanie, jak polski rząd zamierza wykorzystać ten potencjał produkcyjny, jak ma zamiar niwelować tzw. piki produkcji energii elektrycznej, tak aby rzeczywiście dla tych, którzy tę energię produkują, było to opłacalne, bo mamy taką sytuację, że oczywiście wzrost tych cen z jednej strony powoduje wzrost konkurencyjności i opłacalności dla producentów energii elektrycznej, ale z drugiej strony uderza w konsumentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam ponownie pana ministra Miłosza Motykę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MiłoszMotyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Głównym wyzwaniem, jak już wspomniałem, dla polskiej elektroenergetyki i transformacji energetycznej jest bilansowanie tego systemu, szczególnie w sytuacji, w której coraz więcej energii jest pozyskiwanej z oczywiście tanich, ale pogodozależnych odnawialnych źródeł energii. Dlatego jednym z najważniejszych komponentów tej transformacji w naszym zamyśle są magazyny energii. Dlatego też zmieniamy prawo konkretnie w tym zakresie, tak by te możliwości ich instalowania, ich promowania móc dać także społecznościom lokalnym, czyli jednostkom samorządu terytorialnego, ale przede wszystkim bardzo mocno przesuwamy środki na to, by magazyny energii w tym bilansowaniu systemu odgrywały kluczową rolę, też te duże. Dlatego też w Krajowym Planie Odbudowy, co jest bezpośrednio zapisane w Krajowym Planie Odbudowy w dziedzinie energii i klimatu, zapisaliśmy rolę także tych dużych, wielkoskalowych magazynów energii. Pozyskaliśmy na nie środki i one będą realizowane, ale też będą realizowane małe magazyny, mniejsze magazyny.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MiłoszMotyka">W programie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej został uruchomiony komponent dotyczący magazynów energii dla przedsiębiorców. Na ten komponent będą mogli pozyskać 4 mld zł polscy przedsiębiorcy, którzy już zainwestowali w odnawialne źródła energii albo zainwestują w odnawialne źródła energii: i w energię z wiatru, i w fotowoltaikę.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#MiłoszMotyka">To daje także przedsiębiorcom gwarancję stabilnych cen, tego, że mogą odbudować to zaufanie do państwa, które wskazało, że jest to tania energia, która niestety często jest przez operatora redysponowana ze względu na wysoką generację z OZE. To jest odpowiedź na to wyzwanie, to jest odpowiedź na te wyłączania, to jest też aktywna odpowiedź państwa na wykorzystywanie środków efektywnie w zakresie transformacji energetycznej, która ma tworzyć szanse, a nie rodzić ryzyka.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#MiłoszMotyka">Wreszcie eksport, o który pan poseł pytał. Dobra informacja: w pierwszych 2 miesiącach tego roku Polska zwiększyła eksport energii elektrycznej rok do roku o ponad 70%. To jest swego rodzaju, szanowni państwo, ewenement, bo w ciągu ostatnich lat Polska była importerem energii elektrycznej. Tak akurat się zdarzyło, że albo z przypadku, albo z nieudolności, albo z premedytacji rząd naszych poprzedników importował węgiel z Rosji — robiły to spółki Skarbu Państwa — i energię elektryczną z Niemiec. Dzisiaj możemy mówić o zwiększonym eksporcie rok do roku o 70% w ciągu pierwszych 2 miesięcy tego roku poprzez też inwestycje w sieci, co jest bardzo dobre dla naszego systemu elektroenergetycznego, co jest bardzo pozytywne z punktu widzenia cen energii elektrycznej, co jest wreszcie bardzo pozytywne dla naszych krajowych elektrowni. To jest konkret, który w ostatnich miesiącach, po naszych działaniach i legislacyjnych, i inwestycyjnych, już widzimy. Polska w ciągu tych pierwszych 2 miesięcy stała się eksporterem energii elektrycznej i zrobimy wszystko, by ceny dla odbiorców indywidualnych również były coraz niższe. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PiotrZgorzelski">Chciałem w naszym imieniu pozdrowić samorządy uczniowskie ze szkół ponadpodstawowych ze Szczytna na czele ze starostą szczycieńskim panem Jarosławem Matłachem, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Urszuli Pasławskiej. Witamy bardzo serdecznie. Nie szczędźmy braw.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#PiotrZgorzelski">O, dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Tomaszewski, który obydwa pytania skieruje do pana ministra Sebastiana Gajewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z 1998 r. była wielokrotnie nowelizowana. Jedną z tych nowelizacji była ustawa o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektórych innych ustaw, którą uchwalono 11 maja 2012 r. i która weszła w życie 1 stycznia 2013 r. W ustawie tej wprowadzono art. 25 ust. 1b, zgodnie z którym, jeżeli ubezpieczony pobrał tzw. wcześniejszą emeryturę, zwaloryzowaną podstawę obliczania emerytury powszechnej pomniejsza się o kwotę stanowiącą sumę kwot pobranych tzw. wcześniejszych emerytur. Wejście w życie tego przepisu naruszyło zasadę zaufania obywatela do państwa, ponieważ przepis ten znalazł zastosowanie do osób, które przeszły na wcześniejszą emeryturę przed ogłoszeniem ustawy wprowadzającej mechanizm przewidziany w art. 25 ust. 1b. Osoby te nie mogły przewidzieć w chwili przejścia na emeryturę powszechną konsekwencji takiego zapisu w postaci przyszłego pomniejszenia kapitału emerytury powszechnej o kwoty pobranych uprzednio wcześniejszych emerytur. Wspomniany zapis został zaskarżony do Trybunału Konstytucyjnego, który w orzeczeniu z 6 marca 2019 r. uznał przedmiotowy przepis za niezgodny z konstytucją.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#TadeuszTomaszewski">Do biur poselskich wpływają prośby o pomoc i o uregulowanie sytuacji nie tylko kobiet urodzonych w 1953 r., lecz także właśnie tej grupy osób. Z tego powodu kieruję pytanie: Jakie działania zamierza podjąć Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w celu rozwiązania problemów nie tylko rocznika 1953, ale również innych roczników, których przedstawiciele, przechodząc na wcześniejszą emeryturę, nie mogli liczyć się z tym, że podstawa ich emerytury powszechnej zostanie pomniejszona o kwotę pobranych uprzednio emerytur wcześniejszych?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana ministra Sebastiana Gajewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#SebastianGajewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Reforma emerytalna z 1999 r. oznaczała fundamentalną zmianę systemu emerytalnego. Wśród kluczowych zmian, które przewidywała, była zmiana formuły wymiaru świadczenia ze zdefiniowanego świadczenia na zdefiniowaną składkę oraz usunięcie większości branżowych przywilejów emerytalnych, w tym ograniczenie możliwości przechodzenia na tzw. wcześniejsze emerytury, czyli w wieku niższym niż powszechny wiek emerytalny. Nowym systemem emerytalnym zostały objęte osoby, które urodziły się po 31 grudnia 1948 r. Dla części ubezpieczonych, w tym w szczególności ubezpieczonych urodzonych pod koniec lat 40. oraz w latach 50., zmiana systemu emerytalnego była z reguły niekorzystna. Z tego powodu ustawodawca wprowadził przywileje, które łagodziły dla tej grupy skutki wejścia do nowego systemu emerytalnego. Należała do nich możliwość przechodzenia na emeryturę wcześniejszą na zasadach obowiązujących w starym systemie emerytalnym, a następnie, po kilku latach pobierania emerytury wcześniejszej, możliwość wystąpienia o emeryturę powszechną, choć emerytura wcześniejsza może być pobierana do końca życia. Z czasem okazało się, że łączenie tych możliwości, a zatem dwóch różnych systemów emerytalnych, chciałoby się za „Misiem” Stanisława Barei powiedzieć: dwóch różnych systemów walutowych, niczym w peweksie, doprowadziło do tego, że im dłużej świadczeniobiorca pobierał emeryturę wcześniejszą, tym większa była jego emerytura powszechna. Pobieranie emerytury wcześniejszej nie wiązało się ze zmniejszeniem stanu konta ubezpieczonego w ZUS. Środki na tym koncie były corocznie waloryzowane, więc przyrastały, a dodatkowo z roku na rok zmniejszał się parametr średniego dalszego trwania życia, czyli emerytura powszechna stawała się coraz większa. Zjawisko to dostrzegł 15 lat temu Sąd Najwyższy i nazwał je emerytalnym perpetuum mobile.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#SebastianGajewski">Rozwiązaniem tego problemu miał być art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, uchwalony w 2012 r. Przewidywał on pomniejszenie podstawy emerytury powszechnej, czyli środków na koncie ubezpieczonego w ZUS, o kwoty pobranych uprzednio emerytur wcześniejszych. Problem w tym, że przepis ten wszedł w życie z półrocznym vacatio legis i znalazł zastosowanie do wszystkich emerytów, którzy przed jego wejściem w życie pobierali emerytury wcześniejsze, a nie osiągnęli jeszcze powszechnego wieku emerytalnego. W chwili ustalenia swojego prawa do emerytury wcześniejszej nie mogli więc przewidzieć, w jaki sposób pobieranie tej emerytury przełoży się na wysokość ich przyszłej emerytury powszechnej. Rozwiązanie to najbardziej odczuły kobiety z rocznika 1953, które o zastosowaniu do nich mechanizmu pomniejszania dowiedziały się nawet na kilka miesięcy przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Nie miały więc one realnie żadnego pola manewru i możliwości dostosowania się do nowej sytuacji. Nawet zawieszenie pobierania emerytury wcześniejszej na te kilka miesięcy nie miało istotnego znaczenia dla wysokości ich emerytury powszechnej. Problem tej grupy, czyli kobiet z rocznika 1953, został rozwiązany ustawą z czerwca 2020 r. Z konsekwencjami krótkiego vacatio legis art. 25 ust. 1b zmierzyły się jednak nie tylko kobiety z rocznika 1953, ale także kobiety urodzone w latach 1954–1959 oraz mężczyźni urodzeni w latach 1949–1952 i w 1954 r. Ich sytuacja jest jednak nieco inna niż emerytek z rocznika 1953. W przeciwieństwie do nich pozostałe roczniki pobierające emerytury wcześniejsze dowiedziały się o tym, że zastosowany zostanie wobec nich art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, znacznie wcześniej, a zatem od 2 do ponad 6 lat przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego. Dawało to znacznie większe pole manewru, łącznie z możliwością zawieszenia prawa do emerytury wcześniejszej i kontynuacji zatrudnienia bez jej pobierania i ryzyka pomniejszenia podstawy emerytury powszechnej.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#SebastianGajewski">Uszczerbek w przypadku tych grup jest więc nieco mniejszy niż w przypadku kobiet urodzonych w 1953 r. Wymaga on jednak, i to jest stanowisko Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, odpowiedniej kompensaty. Także bowiem wobec tych grup art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej został wprowadzony z naruszeniem zasady zaufania obywatela do państwa. Z tego powodu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowaliśmy projekt ustawy, który przewiduje, że emeryci, którzy pobierali lub wciąż pobierają emerytury wcześniejsze, przyznane im przed 6 czerwca 2012 r., czyli przed dniem ogłoszenia ustawy wprowadzającej art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, i osiągnęli powszechny wiek emerytalny oraz nabyli prawo do emerytury powszechnej po 2012 r., czyli po wejściu w życie art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, będą mieli prawo do ponownego ustalenia wysokości emerytury powszechnej bez zastosowania mechanizmu jej pomniejszania o uprzednio pobrane emerytury wcześniejsze. Ponowne ustalenie wysokości emerytury powszechnej nastąpi na dzień zgłoszenia wniosku o tę emeryturę, a jeśli ktoś tego wniosku nie złożył, bo były takie osoby, które wiedziały, że ten mechanizm pomniejszania emerytury powszechnej o wcześniej pobrane emerytury wcześniejsze spowoduje, że ta emerytura powszechna będzie niższa niż wcześniejsza, więc wniosku się nie opłaca złożyć, to takie osoby będą mogły sobie ponownie ustalić wysokość emerytury powszechnej na dzień osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Tak ustalona wysokość emerytury powszechnej bez mechanizmu jej pomniejszania o wcześniej pobrane emerytury wcześniejsze zostanie przewaloryzowana do czerwca 2026 r. i zostanie wypłacona w nowej, wyższej kwocie. Ponowne ustalenie wysokości emerytury powszechnej nastąpi z urzędu, a zatem bez konieczności zgłaszania odrębnego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#SebastianGajewski">Chcę powiedzieć, że ten projekt nie jest tylko zamierzeniem legislacyjnym Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, ale uzyskał on wpis do wykazu prac legislacyjnych i programowych rządu. Zostało zapewnione finansowanie przez Ministerstwo Finansów i w najbliższych dniach projekt ten zostanie skierowany do uzgodnień międzyresortowych. W ten sposób zostanie ostatecznie rozwiązany problem pokrzywdzenia grup emerytów przez sposób wejścia w życie art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, nie tylko w stosunku do rocznika 1953. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego do zadania dodatkowego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Po pierwsze, dziękuję za podjęcie tego tematu. Jesteśmy na dobrej, właściwej ścieżce do rozwiązania problemu. Wspomniał pan o tym, że projekt jest wpisany do wykazu prac Rady Ministrów. Co to oznacza w systemie dostępności tego rozwiązania dla tych osób, których ustawa dotyczy? Kiedy można się spodziewać, że te prace w rządzie zostaną zakończone i ustawa zostanie przyjęta przez rząd i trafi do parlamentu? Drugie pytanie: Czy dzisiaj wiadomo, ilu osób może dotyczyć to rozwiązanie? I trzecia kwestia. Wspominał pan o tym, że osoby te będą mogły złożyć wniosek. Jak będzie wyglądała procedura tego ponownego przeliczenia? Czy to będzie z urzędu, czy to będzie na wniosek?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#SebastianGajewski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#SebastianGajewski">Jeżeli chodzi o terminarz, to planujemy przedłożyć ten projekt Radzie Ministrów w III kwartale tego roku, co by oznaczało, że projekt zostanie przyjęty przez Radę Ministrów do końca tego roku. Chcemy, żeby projekt wszedł w życie w czerwcu 2026 r. — i na czerwiec 2026 r. będzie ustalana na nowo wysokość emerytur powszechnych. Tutaj musi być pewne vacatio legis. Ono jest związane z tym, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest w tej chwili dosyć mocno obciążony tymi projektami, które realizujemy. Teraz jest renta wdowia, następnie będziemy mieli emerytury czerwcowe, a na koniec chcemy, żeby to właśnie było rozwiązanie problemu pomniejszania emerytur powszechnych o wcześniej pobrane emerytury wcześniejsze.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#SebastianGajewski">Jeśli chodzi o liczbę osób, których to rozwiązanie będzie dotyczyło, które będą mogły z niego skorzystać, to szacujemy, że będzie to ok. 70 tys. osób. Przede wszystkim są to emeryci. W mniejszej, w niewielkiej grupie są to osoby pobierające renty rodzinne po emerytach, którym wysokość emerytury ustalono z uwzględnieniem art. 25 ust. 1b, a które mieszczą się w tej grupie, o której powiedziałem, czyli niejako pokrzywdzonej przez sposób wejścia w życie tego przepisu. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Przywitajmy wycieczkę z Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Władysława Jagiełły w Urzędowie, która przybyła na zaproszenie pana posła Kazimierza Chomy. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#PiotrZgorzelski">Także witamy rodzinę państwa Stanisławskich z gminy Łubowo, która przybyła na zaproszenie pana posła Tadeusza Tomaszewskiego. Witamy państwa bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytania, zarówno pierwsze, jak i drugie, będzie zadawał pan poseł Witold Tumanowicz — do Ministerstwa Sprawiedliwości. Odpowiadał będzie pan minister Arkadiusz Myrcha. Pytanie w sprawie wytycznych dla prokuratorów w zakresie prowadzenia postępowań o przestępstwa motywowane uprzedzeniami, czyli z tzw. mowy nienawiści.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam nadzieję, że już jest.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha: Tak, przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WitoldTumanowicz">O, jest pan minister.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#WitoldTumanowicz">Zgodnie z wytycznymi prokuratora generalnego z 5 marca 2025 r. w sprawie prowadzenia postępowań o przestępstwa motywowane uprzedzeniami przy ocenie analizy słów, symboli, znaków czy wydarzeń prokurator ma opierać się na materiałach tworzonych przez organizacje zajmujące się ochroną praw dyskryminowanych grup i ich członków. Jak zapatruje się ministerstwo na fakt, że opinie dla prokuratury będą wydawały organizacje takie jak Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych czy Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”? Jak ministerstwo ocenia fakt, że prokuratura, zamiast opierać się na opiniach ekspertów, językoznawców, historyków, ma opierać się na opiniach zideologizowanych organizacji? Zresztą ich członkowie i założyciele zbiegli przed wymiarem sprawiedliwości za granicę, jak pan Rafał Gaweł. Czy wobec tego będziecie również w ministerstwie uznawać Szczerbiec, ten, który noszę tutaj, w klapie, za symbol nienawiści — miecz koronacyjny królów Polski? Mamy obecnie 1000-lecie Królestwa Polskiego. Czy to będzie symbol zakazany? Czy będziecie mnie także ścigać?</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#WitoldTumanowicz">Druga sprawa. Czy ministerstwo zna wszystkie zaimki, jakimi według instrukcji, pkt 2.2, mają zwracać się prokuratorzy? Jeśli tak, proszę o wymienienie ich wszystkich. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana ministra Arkadiusza Myrchę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#ArkadiuszMyrcha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Przyznam, że jestem trochę zaskoczony tym pytaniem, które kompletnie nie dotyczy wytycznych i reguł, które będą rządziły czy rządzą postępowaniami i organami procesowymi, które ścigają konkretne przestępstwa motywowane uprzedzeniami, motywowane nienawiścią w stosunku do konkretnych grup społecznych z uwagi na posiadaną cechę biologiczną, na działalność polityczną. Zresztą debatę na tym tle przeprowadzaliśmy w Sejmie, ostatnio także w Senacie, kilkukrotnie z uwagi na nowelizację Kodeksu karnego, zmian w art. 119, art. 256, art. 257. W tamtym czasie, mam wrażenie, wiele wątpliwości udało się rozwiać. Dzisiaj, jeśli chodzi o pytania dotyczące tego, czy w prokuraturze są znane zaimki albo czy jeden lub drugi symbol spełnia znamiona czynu zabronionego, czy też nie, to po pierwsze, kompletnie nie jest to przedmiotem wytycznych, żebyśmy mieli jasność, po drugie, nie jest to przedmiotem debaty sejmowej, bo nie my będziemy tu ustalali, jakie symbole są zakazane czy nie, przynajmniej nie w ramach dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Prokuratury.)</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#ArkadiuszMyrcha">Mamy oczywiście przepis art. 256, który nie jest nowy w Kodeksie karnym, który zabrania promowania systemów totalitarnych, faszystowskich, nazistowskich, opartych na nienawiści w stosunku do mniejszości czy konkretnych grup. Ale debatę o tym przeprowadzaliśmy kilka tygodni temu.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Pytanie jest, i tak zostało sformułowane, odnośnie do wytycznych, które na początku marca zostały zaktualizowane w stosunku do tych, które obowiązują od 10 lat. Od 2014 r. — żebyśmy mieli jasność — obowiązują w prokuraturze wytyczne dotyczące sposobu postępowania z tą grupą czynów zabronionych. Nie mówimy więc nic o żadnym nowym dokumencie, nie mówimy nic o jakimś narzuconym, wymyślonym gdzieś w gabinecie nowym dokumencie, który nagle ujrzał światło dzienne. Wręcz przeciwnie, mówimy o dokumencie, czyli wytycznych, który obowiązuje w prokuraturze od 11 lat, miał swoją aktualizację w 2015 r. i obecnie, po 10 latach funkcjonowania, kiedy organy procesowe, sądy, ale także my jako społeczeństwo jesteśmy bogatsi o konkretną wiedzę, został zaktualizowany. I to też nie w jakiś ukryty sposób, tylko na jawnych posiedzeniach krajowej rady prokuratury, która zaopiniowała te wytyczne w sposób pozytywny i odbyła się normalnie debata transmitowana w Internecie. Każdy mógł się temu przyjrzeć, usłyszeć, jakie padają argumenty, dlaczego w tym, a nie innym kierunku te wytyczne są sformułowane.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#ArkadiuszMyrcha">Przechodzę do istoty. Na czym polegają wytyczne? One nie zastępują prawa. Nie zastępują prawa, absolutnie. Taka teza jest z gruntu fałszywa. Nie zastępują prawa. One nie decydują, co jest przestępstwem, a co nie jest przestępstwem. Wytyczne prokuratora generalnego dla jednostek są wskazaniem, jak postępować w konkretnych grupach przestępstw, czyli na co powinien kłaść nacisk organ procesowy, w tym przypadku prokurator, jakie okoliczności powinny być zbadane, do jakich źródeł prawnych należy zajrzeć albo na jakich się opierać także przy definiowaniu pewnych zdarzeń, jak postępować z osobą pokrzywdzoną, jak wyczerpująco i w jaki sposób gromadzić materiał dowodowy, jak interpretować konkretny czyn, chociażby popełniony w przestrzeni internetowej, w kontekście ogólnego zachowania danej osoby, czy to jest jakiś wyjątek od jego postępowania, które nigdy nie wzbudzało wątpliwości, czy jest to w jakiś sposób jego uporczywe działanie. To jest kilkunastostronicowy dokument, absolutnie publicznie dostępny, z którym każdy może się zapoznać, każdy może go publicznie skrytykować — nie ma problemu, na tym polega debata publiczna — każdy może mieć swoje zdanie na jego temat. Ale wytyczne mają być tylko wskazaniem, w jaki sposób przeprowadzać konkretne czynności procesowe, nie wskazując, jaki ma być ich finał, jaką ma się wymierzyć karę. To ma być przewodnik, w jaki sposób rzetelnie i kompleksowo, ale z zachowaniem pewnej wrażliwości dla tego typu postępowań, przeprowadzać te postępowania, żebyśmy też jako państwo nie narażali żadnego z prokuratorów, żadnych organów procesowych na takie zarzuty — nieludzkiego traktowania, wątpliwości co do przesłuchania jednej czy drugiej strony, zarówno osoby pokrzywdzonej, jak i tej, której się czyn zarzuca, tak żebyśmy w tych sprawach byli poza wszelkimi wątpliwościami. Co więcej — bo też jest ważne, żeby to wybrzmiało — wytyczne prokuratora generalnego też nie są jakimś zjawiskiem wyjątkowo szczególnym. Obecnie procedowane są chociażby wytyczne w kontekście postępowań dotyczących czynów popełnionych przeciwko funkcjonariuszom publicznym, szczególnie przeciwko ratownikom. Chodzi o to, żeby organy procesowe, prokurator w sposób absolutnie pełny i należyty przeprowadzili to postępowanie, zbadali te okoliczności, jakie mają zbadać, żeby bez cienia wątpliwości móc stawiać ewentualne zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#ArkadiuszMyrcha">Posługiwanie się wytycznymi przez prokuratora generalnego jest czymś dość naturalnym, niczym nowym i nigdy nie wzbudzało kontrowersji, przynajmniej na tym tle. Na pytanie o to, czy prokuraturze są znane zaimki, to w imieniu chyba wszystkich prokuratorów mogę odpowiedzieć, że tak, ale nie jest to wiedza procesowa.</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie pytanie zada pan poseł Witold Tumanowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dziękuję za tę odpowiedź i za to wskazanie, że wytyczne nie zastępują prawa. Bardzo dobrze, że tak jest, tylko że wytyczne mają określone następstwa, które też się zdarzają. W 2007 r. Polski Związek Piłki Nożnej zakazał eksponowania szczerbca na stadionach piłkarskich, takiego szczerbca, którego mam właśnie w klapie. Jak się potem okazało, konsultantem Polskiego Związku Piłki Nożnej w tej sprawie był się Simon Mol, imigrant z Afryki, podający się za prześladowanego uchodźcę, któremu polskie Stowarzyszenie „Nigdy Więcej”, na którego opiniach będziecie się opierać, przyznało tytuł Antyfaszysta Roku 2003. Simon Mol okazał się oszustem, hochsztaplerem, a także okrutnym przestępcą seksualnym. Prokurator postawił mu 13 zarzutów, w tym 11 zarzutów zakażenia kobiet wirusem HIV. Jak takie lewicowe autorytety mają doradzać prokuraturze?</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WitoldTumanowicz">Prokuratorzy za waszych rządów mają zajmować się ideologicznymi wymysłami, absurdami dotyczącymi kilkudziesięciu płci zamiast ściganiem przestępców. Czy jak ktoś będzie się identyfikował jako sędzia w stanie spoczynku, to również będziecie mu wypłacać uposażenie? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana ministra Arkadiusza Myrchę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#ArkadiuszMyrcha">Przyznam, że niezwykle twórczy wywód został popełniony przez pana posła. Od organizacji, która w 2007 r. doradzała PZPN-owi, do interpretacji, kto jest sędzią w stanie spoczynku i czy należy mu się wynagrodzenie, a wszystko to na tle wytycznych dotyczących ścigania przestępstw motywowanych nienawiścią. Logika zasługująca na ogromny, nie wiem nawet, jak to nazwać…</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Ale to są fakty.)</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#ArkadiuszMyrcha">Okej, tylko że nawet 100 faktów połączonych w jednej krótkiej wypowiedzi nie oznacza, że ta wypowiedź ma sens, nawet gdyby przytoczył pan 200 faktów. Powiem tak: nie wiem nawet, z jakiego tytułu miałbym się odnosić, i nie chcę się odnosić, do postępowania Polskiego Związku Piłki Nożnej w 2007 r. i do tego, z kim PZPN analizował swoje decyzje. Sorry, proszę pytać Polski Związek Piłki Nożnej i osoby, które nim kierowały w 2007 r., kiedy byłem na studiach. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Po drugie, wbrew temu, co pan twierdzi, wytyczne nie wskazują ani nie determinują, od kogo zasięgać opinii biegłego. Co więcej, nie na tym polegają wytyczne, absolutnie nie. W tym zakresie obowiązują przepisy postępowania karnego, które są wspólne dla organów procesowych w postępowaniu przygotowawczym, dla prokuratora, a także dla sędziego. Tam jest wskazane, kto może być biegłym, na jaką okoliczność sporządza się opinie. Nikt nikomu w żadnym przepisie, w żadnych wytycznych i w żadnym poleceniu nie będzie wskazywał, z jakiego podmiotu musi korzystać. Tym bardziej ani ja, ani nikt w wymiarze sprawiedliwości nie będzie przesądzał o ideologicznym charakterze jednej czy drugiej organizacji. Możemy to robić na potrzeby debaty sejmowej, na potrzeby debaty publicznej, ale proszę wierzyć, że organom procesowym ta debata jest obca. Przy sporządzaniu opinii biegłego nikt nie kieruje się tym, czy ktoś ma taki, czy też inny pogląd polityczny. Mam zresztą nadzieję, że jeżeli chodzi o opinie biegłych, będziemy mogli za kilka miesięcy w Sejmie o tym porozmawiać. Pierwszy raz w historii Rzeczypospolitej w Ministerstwie Sprawiedliwości została przygotowana kompleksowa ustawa o biegłych, z którą finiszujemy na etapie pracy wewnątrzresortowych, ustawa, która te kwestie bardzo mocno porządkuje. To jest osobna debata, ale przy okazji może i te wątpliwości będzie można rozwiać.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#ArkadiuszMyrcha">Zatem konkluduję. Wytyczne. Naprawdę zachęcam, panie pośle, do ich lektury, bo sądzę, że ta dzisiejsza wypowiedź oraz próby przypisania tym wytycznym całkowicie nieprawdziwych okoliczności mogłyby nie mieć miejsca, gdyby je pan po prostu przeczytał. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: To są realne obawy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytania także będą kierowane do Ministerstwa Sprawiedliwości, a w imieniu pana ministra odpowiadać będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister Arkadiusz Myrcha. Pytania dotyczą wypuszczenia z więzienia skazanego na dożywocie Ryszarda Cyby.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#PiotrZgorzelski">Pierwsza zada pytanie pani poseł Barbara Bartuś, a drugie pytanie zada pan poseł Zbigniew Bogucki.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#BarbaraBartuś">Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Decyzja o wypuszczeniu na wolność Ryszarda Cyby skazanego na dożywocie za brutalne, motywowane politycznie zabójstwo działacza Prawa i Sprawiedliwości pana Marka Rosiaka i usiłowanie zabójstwa drugiego pracownika biura poselskiego jest skandalem prawnym i zagrożeniem dla bezpieczeństwa Polski i Polaków. Cyba miał spędzić w więzieniu minimum 30 lat, a tymczasem zaledwie po 14 latach został zwolniony. Pytamy więc: Dlaczego? Jakie względy humanitarne o tym zdecydowały? Na jakiej podstawie prawnej i z czyjej inicjatywy podjęto decyzję o przedterminowym zwolnieniu Ryszarda Cyby? Czy prokuratura była obecna na posiedzeniu sądu dotyczącym tego zwolnienia? Jeśli tak, to czy wniesiono zażalenie na tę decyzje? Czy rodziny ofiar, w tym bliscy śp. Marka Rosiaka, i pan prezes Jarosław Kaczyński, będący potencjalnym celem Cyby, zostali poinformowani o planowanym zwolnieniu Cyby?</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#BarbaraBartuś">Proszę o przedstawienie szczegółowej chronologii zdarzeń od momentu złożenia wniosku, przez decyzję sądu, aż po faktyczne opuszczenie przez Cybę zakładu karnego. Do jakiego miejsca został przewieziony bezpośrednio po zwolnieniu? Czy to prawda, że na początku trafił do schroniska dla bezdomnych? Proszę wskazać wszelkie miejsca, gdzie przebywał. Czy teraz wiecie, gdzie przebywa? Gdzie jest ten groźny przestępca? Proszę odpowiedzieć, czy po wyjściu z więzienia zdążył już, jak donosiły media, zaatakować innych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#BarbaraBartuś">Dlaczego ten wasz humanitaryzm, który był podstawą wypuszczenia mordercy z więzienia na wolność, nie dotyczy urzędniczek państwowych, księży czy pani Anny, matki chorego dziecka zatrzymanej w sposób brutalny, by wymusić na niej zaznania? Teraz jeszcze jest zastraszana odebraniem jej tego chorego dziecka. Czy nie dostrzega pan minister dysproporcji w traktowaniu tych przypadków? Dlaczego bandyta może cieszyć się wolnością, a niewinni ludzie są represjonowani? Czy wymiar sprawiedliwości w Polsce jeszcze istnieje, czy jest już tylko narzędziem politycznym obecnej władzy?</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#BarbaraBartuś">Panie Ministrze! Wygląda na to, że to nie był błąd, tylko działanie z premedytacją. Dlatego tym bardziej domagamy się natychmiastowych wyjaśnień i wyciągnięcia konsekwencji wobec winnych tej decyzji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana ministra Arkadiusza Myrchę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W poczuciu odpowiedzialności staję przed Izbą, żeby odnieść się do sytuacji, która faktycznie w ostatnich dniach dość mocno zelektryzowała opinię publiczną. Nie mam cienia wątpliwości, że ta debata miałaby zupełnie inny charakter i towarzyszyłyby jej zupełnie inne emocje, gdyby nie, i nie mówię tego jako zarzut, całe tło polityczne tej historii, ale także, i to też mówię z pełną odpowiedzialnością, gdyby nie trwająca kampania wyborcza.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Witek: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#ArkadiuszMyrcha">Dlaczego tak twierdzę? Szanowni państwo, sytuacja, o której mówimy i o którą pytała pani poseł, dotyczy mechanizmu, który funkcjonuje w Polsce od lat. Zakładam, że gdyby nie całe polityczne tło tej dyskusji, to o tym przypadku, jak o wielu innych, byśmy dzisiaj w ogóle nie rozmawiali w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Co pan opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Sytuacja osób skazanych, które z uwagi na stan zdrowia odbywają karę poza zakładem karnym, nie jest jednostkowym przypadkiem na przestrzeni dekady. Tych przypadków jest kilka, kilkanaście każdego roku. Mechanizmy, które obowiązują i które działały także w tej sprawie, nigdy nie wzbudzały wątpliwości, przynajmniej tak szerokich, także państwa przez ostatnie 8 lat. To było realizowane dokładnie na podstawie tych samych przepisów, dokładnie na podstawie tych samych reguł, z zaangażowaniem dokładnie tych samych instytucji przez ostatnie lata. Jeżeli więc chcemy rozmawiać o tym w sposób rzetelny, w oderwaniu od polityki — a przynajmniej mam nadzieję, że państwo macie taką intencję, żeby zostawić politykę i tło polityczne w tej sprawie i porozmawiać o problemie, o zjawisku, o mechanizmach — to możemy o tym rozmawiać. Dlatego potrzebne nam są fakty, znajomość przepisów i finalnie pewna refleksja czy pewne wnioski.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#ArkadiuszMyrcha">Faktem jest na pewno to, że pan Cyba został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności. To jest fakt. Faktem jest też to, że w Kodeksie karnym wykonawczym…</u>
          <u xml:id="u-77.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Wcześniej zabił jednego człowieka, a innego próbował.)</u>
          <u xml:id="u-77.7" who="#ArkadiuszMyrcha">Każde zabójstwo jest godne potępienia. Chyba tu też się zgadzamy.</u>
          <u xml:id="u-77.8" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Był działaczem.)</u>
          <u xml:id="u-77.9" who="#ArkadiuszMyrcha">Faktem jest też to, że Kodeks karny wykonawczy — jak rozumiem, państwo też tego nie kwestionujecie — przewiduje sytuację, że z uwagi na długotrwałą przeszkodę, w tym chorobę psychiczną, zawiesza się postępowanie wykonawcze, które zaczyna się po uprawomocnieniu wyroku. To art. 15 Kodeksu karnego wykonawczego. Żeby znalazł on zastosowanie, zostaje sporządzona opinia, która stwierdza okoliczności zdrowotne.</u>
          <u xml:id="u-77.10" who="#ArkadiuszMyrcha">Jeśli sięgamy do szczegółów tej historii, to dokładnie z takim przypadkiem mieliśmy do czynienia. O chorobie pana Cyby wypowiadały się już osoby niezwiązane z polityką. Mówiły o tle tej choroby i o jej stopniu. Sąd, pracując na wcześniej w żaden sposób niekwestionowanych przepisach i mechanizmach, zastosował dokładnie art. 15 Kodeksu karnego wykonawczego. W takich okolicznościach osadzony, skazany z uwagi na stan zdrowia, czyli przesłankę, która stanowi długotrwałą przeszkodę w wykonywaniu tej kary, odbywa karę w zakładzie leczniczym. Według informacji, które wczoraj publicznie podało Ministerstwo Zdrowia, pan Cyba przebywa w zakładzie leczniczym, na oddziale zamkniętym.</u>
          <u xml:id="u-77.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Od kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-77.12" who="#ArkadiuszMyrcha">Pani poseł w swoim pytaniu pozwoliła sobie postawić dwie fałszywe tezy. Po pierwsze, w sposób absolutnie niedozwolony użyła pani określenia „został wypuszczony na wolność”. Nie. Tu nie ma jakiegoś zakończenia kary. Nie został wypuszczony na wolność. Cały czas mamy do czynienia z sytuacją osoby skazanej, osoby, która jest przewożona bezpośrednio z zakładu karnego, której pobyt jest monitorowany i która obecnie znajduje się w zakładzie zamkniętym.</u>
          <u xml:id="u-77.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie?)</u>
          <u xml:id="u-77.14" who="#ArkadiuszMyrcha">To nie jest tak, że nagle ta osoba o własnych siłach opuściła zakład karny. Bo możemy sobie mówić o sytuacji…</u>
          <u xml:id="u-77.15" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Fakty się od wczoraj zmieniły?)</u>
          <u xml:id="u-77.16" who="#ArkadiuszMyrcha">Pani poseł, mówię o okolicznościach. Przebywa w zakładzie psychiatrycznym. Mógłbym się dzisiaj wyzłośliwiać i pytać o państwa odpowiedzialność np. za pana Artura K., który za państwa rządów, będąc skazanym za zabójstwo, 80 razy wychodził sobie na przepustkę…</u>
          <u xml:id="u-77.17" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Niech pan nie będzie bezczelny.)</u>
          <u xml:id="u-77.18" who="#ArkadiuszMyrcha">…a finalnie, będąc na przepustce, popełnił zbrodnię zabójstwa kobiety, za którą został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności. Mógłbym pytać o państwa odpowiedzialność za ten czyn zabroniony, gdzie faktycznie doszło do tragedii.</u>
          <u xml:id="u-77.19" who="#ArkadiuszMyrcha">I druga okoliczność, którą pani przywołała, nie przywołując żadnego dowodu na to, że zaatakował niewinną osobę.</u>
          <u xml:id="u-77.20" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Zapytałam, czy to prawda, bo dostałam takie informacje.)</u>
          <u xml:id="u-77.21" who="#ArkadiuszMyrcha">Jedyną potwierdzoną informacją jest to, że odmówił brania leków. To jest jedyna potwierdzona informacja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie do pana ministra skieruje pan poseł Zbigniew Bogucki.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#ZbigniewBogucki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#ZbigniewBogucki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Niestety nie odpowiedział pan praktycznie na żadne z przed chwilą postawionych pytań, więc je powtórzę: Gdzie jest pan Cyba i od kiedy pan wie, że jest — jeżeli jest — w zakładzie psychiatrycznym zamkniętym? Bo wczoraj pani minister Ajchert na posiedzeniu komisji sprawiedliwości, pytana wielokrotnie, nie potrafiła udzielić odpowiedzi. Jak rozumiem, to ona jest odpowiedzialna merytorycznie za Służbę Więzienną, a więc także w tym zakresie za wykonywanie orzeczeń. W takim razie jeżeli jest w tym miejscu, które pan wskazuje, to od kiedy państwo to wiecie? Dlaczego pani minister wczoraj tego nie potrafiła powiedzieć, nie potrafiła udzielić prostej odpowiedzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani minister Ejchart.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#ZbigniewBogucki">Minister Ejchart.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#ZbigniewBogucki">Druga rzecz. Dlaczego — bo są już takie informacje, chyba że jest inaczej, ale myślę, że inaczej nie jest — nie było prokuratora na tym posiedzeniu? Dlaczego prokurator nie złożył zażalenia na tę decyzję sądu? Dlaczego prokurator nie próbował weryfikować opinii biegłego? I bardzo ważna kwestia, powtórzę to pytanie, panie ministrze: Czy osoby, które są zagrożone, m.in. prezes Kaczyński, ale także rodziny ofiar, zostały poinformowane o tym fakcie? I dlaczego ani sądownictwo, ani Służba Więzienna, ani prokuratura nie działały w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#ZbigniewBogucki">I jeszcze jedna kwestia, już, panie marszałku, naprawdę ostatnia. Skoro pan Cyba czuje się tak źle, to dlaczego zostały mu wydane środki, pieniądze, którymi, jak rozumiem, może swobodnie dysponować, skoro nie ma możliwości świadomego podejmowania decyzji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana ministra Arkadiusza Myrchę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#ArkadiuszMyrcha">Panie Marszałku! Panie Pośle! Miałem wrażenie, że ze zwykłego poczucia przyzwoitości nie będzie pan przywoływał wczorajszych zdarzeń z posiedzenia komisji sprawiedliwości, zwłaszcza tego, co się wydarzyło po nim, jak państwo otoczyliście, osaczyliście panią minister…</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Pani minister nie umie odpowiedzieć na pytanie, gdzie jest morderca.)</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie krzycz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PiotrZgorzelski">Teraz mówi pan minister Myrcha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Wczorajsze posiedzenie komisji poświęcone likwidacji Inspektoratu Wewnętrznego Służby Więziennej, czyli służby specjalnej, którą sobie zainstalowaliście w Służbie Więziennej, przebiegało bez zakłóceń do momentu, kiedy państwo…</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Niech pan odpowie na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#ArkadiuszMyrcha">Ale co innego, panie pośle, stawiać pytania, a co innego otoczyć panią minister i naskakiwać na nią, zadając pytanie, na które wcześniej odpowiadała na konferencji prasowej.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Niech pan odpowie na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Miejcie odrobinę przyzwoitości.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Gdzie jest Cyba?)</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#ArkadiuszMyrcha">Ministerstwo Zdrowia, panie pośle, wczoraj zakomunikowało oficjalnie, że przebywa w zakładzie leczniczym, na oddziale psychiatrycznym.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Dlaczego w takim razie pani minister nie potwierdziła?)</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#ArkadiuszMyrcha">Cytuję Ministerstwo Zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pozwolić odpowiedzieć ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Jeżeli pan oczekuje wyjaśnienia, proszę skierować dokładne pytanie, może będzie możliwość uzyskania szczegółowej informacji. Ale jeżeli państwo tego nie wiedzą od wczoraj, to informuję: przebywa na oddziale psychiatrycznym.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#ArkadiuszMyrcha">Nawiązuję jeszcze do mojej wcześniejszej wypowiedzi. Nawet jeżeli mamy zaprogramowane mechanizmy postępowania, to nie jest tak… Państwo doskonale o tym wiecie, że jest jeszcze czynnik ludzki, który nawet w najlepiej opisanych procedurach może zawieść. I o tym mówił publicznie pan minister Bodnar. Tak, doszło do pewnych zaniechań w szczególności na tle informacyjnym — o toczącym się postępowaniu, o sytuacji przekazywania. I ta kwestia jest wyjaśniana. Dzisiaj pani minister, która miała tutaj być i odpowiadać na pytania, jedzie albo już w tej chwili jest w Zakładzie Karnym w Czarnem, żeby wyjaśniać okoliczności, dlaczego doszło do pewnych sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#ArkadiuszMyrcha">Będzie także wyjaśnione, dlaczego prokurator nie złożył zażalenia w tej sprawie, i mówimy o tym z otwartą przyłbicą. To nie znaczy, że prawo jest źle skonstruowane, że ono tego nie przewiduje. Przewiduje. Zawiódł czynnik ludzki. A jeżeli będziemy mieli uzasadnione wątpliwości, czy faktycznie postępowanie powinno być inne, będą wyciągane konsekwencje. Ale dajcie sprawę zbadać, dajcie sprawę wyjaśnić do końca. Bo już dzisiaj wypowiedź sugeruje, że państwo nie znacie elementarnych faktów w tej sprawie. Nie znacie elementarnych faktów w tej sprawie, a już domagacie się konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#ArkadiuszMyrcha">Tak, wyjaśniamy tę sprawę. Ona jest bulwersująca dla wszystkich. Naszą odpowiedzialnością jest to, żeby tę sprawę wyjaśnić, ale nie będziemy wchodzili w wasz cyrk polityczny tylko dlatego, że wam sondaże spadają.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Panie marszałku, ponieważ zadałam konkretne pytania o chronologię, o wszystko, na które pan minister nie potrafił czy nie chciał odpowiedzieć, ale mówi, że sprawa jest wyjaśniana, to bardzo proszę o odpowiedź na konkretne pytania, które zadaliśmy, na piśmie. Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PiotrZgorzelski">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Sylwia Bielawska i pani poseł Katarzyna Maria Piekarska będą zadawały pytania obecnej już na sali pani minister Zuzannie Rodzińskiej-Bluszcz w sprawie pierwszego raportu dotyczącego sprawy Kamilka z Częstochowy.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#SylwiaBielawska">Dziękuję bardzo</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#SylwiaBielawska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Minął już rok od wejścia w życie tzw. ustawy Kamilka, czyli nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, której celem było wzmocnienie ochrony dzieci przed przestępstwami seksualnymi oraz zapewnienie im bezpiecznego środowiska w placówkach pracujących z małoletnimi. Dzięki rzadko spotykanej prawie jednomyślności parlamentarzystów 15 lutego 2024 r. weszła w życie ustawa, która była reakcją na bulwersujące i tragiczne wydarzenia, które doprowadziły do śmierci 8-letniego Kamilka z Częstochowy. Wydarzenia te wstrząsnęły opinią publiczną oraz zapoczątkowały ogólnopolską dyskusję o potrzebach zmian. To właśnie na podstawie wniosków i skarg instytucji zaangażowanych w ochronę nieletnich, m.in. Policji, sądów, prokuratury, ośrodków pomocy społecznej, służby zdrowia, a także placówek edukacyjnych, wypracowano ostateczny kształt ustawy. Warto również podkreślić, że od 15 sierpnia 2024 r. zaczęły też obowiązywać standardy ochrony małoletnich. Powstał też ogólnopolski interdyscyplinarny Zespół do spraw analizy zdarzeń, na skutek których małoletni poniósł śmierć lub doznał ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, działający, co ważne, według międzynarodowej procedury. Poznaliśmy też pierwszy raport w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#SylwiaBielawska">Wiemy jednak, że zarówno Ministerstwo Sprawiedliwości, jak i Biuro Rzecznika Praw Dziecka uważnie przyglądały się praktycznemu działaniu ustawy. Prowadzono rozmowy i debaty z organizacjami społecznymi, z przedstawicielami innych ministerstw i resortów, m.in. z Ministerstwem Edukacji Narodowej, aby zdiagnozować, które rozwiązania się sprawdzają, a które wymagają korekt i zmian.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#SylwiaBielawska">Moje pytanie brzmi: Jakie, po rocznej obserwacji, macie państwo wnioski z przeprowadzonej ewaluacji tego systemu ochrony dzieci? Które elementy wymagają zmian i korekt, tak aby z jednej strony uprościć procedury, a z drugiej eliminować wszystkie problemy, które zostały zdiagnozowane? Jak doprowadzić do tego, żeby działało to jak najlepiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę panią minister Zuzannę Rudzińską-Bluszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję za zajęcie się tym bardzo ważnym tematem. Rzeczywiście pod koniec lutego został opublikowany na stronach Ministerstwa Sprawiedliwości pierwszy raport z analizy sprawy, w której dziecko umarło na skutek stosowanej wobec niego przemocy. Była to sprawa Kamila z Częstochowy, która wstrząsnęła kilka lat temu całą Polską. Cała Polska i opinia publiczna znała szczegóły tej sprawy. Zespół do spraw analizy zdarzeń, o którym mówiła pani posłanka, przyjął tę sprawę symbolicznie jako pierwszą sprawę do analizy na wniosek Fundacji To ja — Dziecko im. Kamilka Mrozka z Częstochowy. Zachęcam państwa do zapoznania się z treścią tego raportu. Jak mówiłam, on jest dostępny na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości. Odpowiadając na pytanie, przytoczę część analizy i część diagnozy, którą eksperci w tym zespole poczynili. Natomiast całościowo raport jest zdecydowanie zbyt długi, żeby państwu go przedstawiać, więc zachęcam do sięgnięcia do materiału źródłowego.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">Analiza na kanwie tej sprawy… Warto przypomnieć też, że zespół ani nie badał winy, ani nie badał odpowiedzialności karnej. Tym się zajmuje prokuratura, a później sąd karny. Natomiast badał systemowo, co nie zadziałało systemowo na gruncie tego konkretnego stanu faktycznego, które organy systemowo nie zareagowały na czas, co doprowadziło w konsekwencji do śmierci dziecka. W związku z tym ten zespół poczynił diagnozę systemu, z jednej strony w odniesieniu do konkretnych instytucji, które zajmowały się rodziną Kamila z Częstochowy, z drugiej strony w odniesieniu do systemu, a także stanu prawnego. I co nam wynika z tej diagnozy? Przechodzę do odpowiedzi na pytanie pani posłanki. Po pierwsze, zastrzeżenia do sądu. Brak płynnego i ukazującego rzeczywistą sytuację w nadzorze kuratorskim przepływu informacji pomiędzy kuratorem sprawującym nadzór w rodzinie a sądem prowadzącym postępowanie, co ogranicza możliwość efektywnego działania sądu w ramach postępowania. Co kryje się za tą diagnozą? Proszę państwa, gdy rodzina, która jest objęta nadzorem kuratora, przeprowadza się z miejsca zamieszkania i z okręgu jednego sądu do drugiego sądu, wtedy nie ma wystarczająco szybkiego przekazywania informacji, co prowadzi nas do powstania czasu, w którym rodzina ta nie jest objęta radarem, nie jest na radarze żadnych instytucji publicznych. Takich sytuacji nie powinno być. Niestety doszło do niej w odniesieniu do rodziny Kamilka z Częstochowy.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">W sytuacji zmiany miejsca zamieszkania uczestników niewystarczające i powodujące znaczne wydłużenie procedur uregulowania w zakresie działań znacząco opóźniają czynności w zakresie szybkiego przekazania sprawy według właściwości miejscowej. To jest właśnie ten problem zdiagnozowany i jeszcze uszczegółowiony, o którym przed chwilą powiedziałam.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">W odniesieniu do zespołu kuratorskiej służby sądowej zespół wskazał na działania o charakterze rutynowym, niekompletnym, z pominięciem holistycznego oglądu i spojrzenia na strukturę oraz sposób funkcjonowania rodziny. Wydaje mi się, że ta diagnoza jest całkowicie zrozumiała. Prowadzenie nadzorów tzw. trudnych wymaga dostosowywania częstotliwości monitorowania sytuacji w miejscu zamieszkania małoletnich, sięgania do szerokiego spektrum w zakresie źródeł pozyskiwania informacji i nieograniczania tych działań głównie do narracji nadzorowanego rodzica. Do czego doszło w tej sytuacji? Do tego, że dziecko nie było oglądane przez przedstawicieli różnych instytucji publicznych, jedynie poprzestawali oni, a zwłaszcza kurator, na rozmowie z drugim rodzicem, który prezentował dobrostan tego dziecka, a nie jego rzeczywistą sytuację.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">Wieloletnia współpraca z rodziną w ramach nadzoru tych samych kuratorów może osłabić postrzeganie poznawcze funkcjonowania rodziny i procesów w niej zachodzących, obniżyć jakość współpracy i koordynacji działań kuratorów, a także budzić fałszywe poczucie względnej stabilności sytuacji w rodzinie. Wydaje mi się, że również ta diagnoza jest zrozumiała. Później zespół w odniesieniu do pracowników miejskiego ośrodka pomocy społecznej wskazał na to, że nie mają oni żadnej superwizji, która by ich odciążała i powodowała, że mają przestrzeń psychiczną również do pracy z trudnymi rodzinami. Wskazano na zbyt duże obciążenie liczbą aktywnych procedur niebieskiej karty i zbyt duże obciążenie przypadające na jednego pracownika socjalnego. Jest to kilkadziesiąt, a nie kilkanaście niebieskich kart na rodzinę. Wskazano również na diagnozę w odniesieniu do zespołu interdyscyplinarnego. Tu stwierdzono wprost, do czego już się odniosłam, że nie jest sprawdzany bezpośrednio stan bezpieczeństwa dzieci wskazanych w procedurze niebieskiej karty przez pracownika socjalnego i przedstawiciela Policji poprzez osobisty kontakt z dzieckiem. Tutaj wskazano na to, że nie było ani rozmowy z dzieckiem, ani choćby obejrzenia dziecka przez pracownika socjalnego i policjanta. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim poproszę panią poseł Piekarską, przywitajmy bardzo serdecznie klasę IIIb z Liceum Ogólnokształcącego im. Ruy Barbosy w Warszawie, która przybyła na zaproszenie pani poseł Wiolety Tomczak. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę panią poseł Katarzynę Marię Piekarską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Rzeczywiście sprawa Kamilka zbulwersowała całą opinię publiczną. Była przerażająca, ponieważ małe dziecko, które przeżywało piekło w swojej rodzinie, próbowało, tak jak umiało, zainterweniować w swojej sprawie, poprosić dorosłych o pomoc. Krzyczało o tę pomoc i niestety dorośli zawiedli na całej linii. Tyle instytucji po prostu przeszło obok tego dziecka obojętnie. Nic dziwnego, że nad projektem, który się pojawił, tzw. lex Kamilek, i który został przyniesiony przez stronę społeczną, procedowano ponad politycznymi podziałami. Wiemy jednak, że po roku funkcjonowania w obrocie prawnym tej ustawy, jak zresztą wspomniała pani minister, ten projekt wymaga wielu korekt.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Dlatego chciałabym panią minister zapytać, jakie konkretnie zmiany obejmie nowelizacja. I to, co jest chyba najważniejsze: Kiedy będziemy mogli tym projektem się zająć? Mam nadzieję, że tak jak przy ustawie lex Kamilek będziemy pracować nad jej korektą również ponad politycznymi podziałami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę jeszcze raz panią minister Zuzannę Rudzińską-Bluszcz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">Panie Marszałku! Pani Posłanko! Odpowiadając na to pytanie, chciałabym oddzielić dwie rzeczy. Jedna to zmiany systemowe, które są niezbędne i związane z tym raportem, o którym była mowa, czyli z pierwszym raportem zespołu do spraw analizy zdarzeń. Druga kwestia to jest sama nowelizacja tzw. ustawy lex Kamilek. Ta ustawa to tak naprawdę zmiany wielu ustaw, które teraz rzeczywiście będą poprawiane. Do tych dwóch kwestii krótko się odniosę.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">Jeżeli chodzi o zmiany systemowe, legislacyjne, które wynikają z rekomendacji zespołu do spraw analizy zdarzeń, to mieliśmy spotkanie międzyresortowe z przedstawicielami resortów zdrowia, edukacji, ministry do spraw równości, ministerstwa rodziny, Ministerstwa Cyfryzacji. Przeanalizowaliśmy podczas tego spotkania wszystkie rekomendacje zespołu i będziemy je interdyscyplinarnie, międzyresortowo wdrażać. Tak jak pani posłanka powiedziała, bez tej interdyscyplinarności nie ruszymy z właściwą opieką nad dziećmi. Takim nadrzędnym projektem, nad którym procedują teraz Ministerstwo Sprawiedliwości i inne resorty, jest stworzenie systemu teleinformatycznego, dzięki któremu będą monitorowane losy dziecka już krzywdzonego albo zagrożonego krzywdzeniem. Taki system teleinformatyczny pozwoli na szybką, efektywną i właściwą reakcję odpowiednich służb publicznych. To jest bardzo ważne, bo dziecko działa na styku służby zdrowia, resortu edukacji, bo jest w szkole czy wcześniej w przedszkolu, na styku wszystkich służb, które pomagają rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#ZuzannaRudzińskaBluszcz">Natomiast jeżeli chodzi o samą nowelizację tego, co potocznie nazywamy ustawą Kamilka z Częstochowy, taka propozycja legislacyjna jest już przygotowana. Trwają uzgodnienia wewnątrzresortowe w Ministerstwie Sprawiedliwości i w przyszłym tygodniu zostanie ten projekt przekazany do opiniowania, konsultacji i wyjdzie z resortu sprawiedliwości. Główne uwagi również wszyscy państwo znają, pojawiały się też zastrzeżenia w debacie publicznej. Przede wszystkim pozostajemy w ciągłym dialogu z ministerstwem edukacji, z ministerstwem nauki, z Ministerstwem Sportu i Turystyki. Rozmawiamy z organizacjami, które zgłaszały bardzo praktyczne problemy, pojawiające się również w debacie publicznej, choćby to, czy rzeczywiście rodzice, którzy jadą na wycieczkę, muszą się legitymować odpisem z KRK, jak hotele mają np. zabezpieczać oświadczenia ich gości, jak rozumieć inną działalność. To są wszystko kwestie, które ta nowelizacja adresuje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie zadawać będzie pani poseł Ewa Leniart, w sprawie programu rozwoju infrastruktury sportowej, a odpowiadać na to pytanie będzie obecny minister sportu i turystyki pan Sławomir Nitras.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W ostatnich tygodniach minister sportu i turystyki pan Sławomir Nitras ogłosił informację, że zmienia zasady ogólnopolskiego programu wsparcia infrastruktury sportowej dla województw lubelskiego oraz podkarpackiego. Zmiana ta polega na tym, że dla województwa podkarpackiego przewidział na ten cel 11 mln zł, dla województwa lubelskiego — 10 600 tys., i tak naprawdę nieznane są zasady finansowania tychże inwestycji przez jednostki samorządu terytorialnego, które mogą aplikować o te środki. Dotychczas w programie ogólnopolskim było tak, że 30% kwalifikowanych środków finansowało ministerstwo sportu, 30% finansował marszałek województwa, który był partnerem ministerstwa sportu w tym programie, natomiast pozostałe 40% środków kwalifikowanych było wkładem własnym jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#EwaLeniart">Chciałabym zapytać, jak wyglądają nowe, proponowane przez ministra sportu i turystyki warunki aplikacji o te środki oraz jakie są zasady finansowania dla jednostek samorządu terytorialnego z województwa lubelskiego oraz województwa podkarpackiego, w sytuacji gdy pan minister zmienił to w odniesieniu tylko do tych dwóch województw w skali całego kraju, wprowadzając nowe, niedookreślone zasady aplikowania o te środki. Jest to ważne, ponieważ jednostki samorządu terytorialnego, nie znając zasad finansowania, nie mogą o aplikowanie o te środki się ubiegać. A infrastruktura sportowa, która dzięki temu mogła zyskać środki finansowe na rozbudowę czy modernizację, ma charakter ogólnodostępny, zatem dla ogólnego rozbudzenia zainteresowań różnymi dyscyplinami sportowymi jest niezwykle ważna. Bardzo proszę, aby pan minister zechciał powiedzieć, jakie są nowe warunki, ale także czym kierował się, wyodrębniając te dwie jednostki samorządu terytorialnego szczebla wojewódzkiego do zupełnie innych zasad finansowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim pan minister dojdzie do mównicy, przywitajmy uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Olkuszu, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Doroty Marek. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana ministra Sławomira Nitrasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#SławomirNitras">Szanowna Pani Poseł! Właściwie powinienem podziękować pani za to pytanie, ale też sprostować. Pani powiedziała, że do tej pory obowiązywały zasady. Chciałbym panią poinformować — a powinna pani o tym wiedzieć, bo była pani wojewodą podkarpackim — że to PiS zlikwidował ten program. Przed dojściem PiS-u do władzy był program, który zakładał współpracę z samorządami województw, realizację wspólnych inwestycji. Pani rząd ten program zlikwidował. To nie jest prawda, że ten program funkcjonował. Ten program funkcjonuje od tego roku, dlatego że ja ten program przywróciłem.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#SławomirNitras">To państwo zabraliście wszystkie pieniądze samorządom, nie tylko lubelskiemu i podkarpackiemu — w całej Polsce. To jest rzecz pierwsza.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#SławomirNitras">Rzecz druga. To jest bardzo istotne pytanie: Dlaczego potraktowałem województwo lubelskie i województwo podkarpackie inaczej niż wszystkie województwa? Odpowiem pani na to pytanie. Dlatego że panowie marszałkowie… Właściwie co do pana marszałka Ortyla jeszcze nie wiem, czy to się stało, mam nadzieję, że się zreflektuje, ale pan marszałek Stawiarski zabrał pieniądze na inwestycje i dla klubów sportowych i dał panu Piesiewiczowi.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#SławomirNitras">Dał panu Piesiewiczowi kosztem gmin, samorządów, klubów, o których pani wspomina. Ktoś powie, pan Stawiarski może powiedzieć: nie Piesiewiczowi, tylko np. Polskiemu Komitetowi Olimpijskiemu. Ale to jest nieprawda, dlatego że kiedy pan Piesiewicz był prezesem Polskiego Związku Koszykówki, to panowie marszałkowie kochali Polski Związek Koszykówki i hojnie dawali mu pieniądze, a jak przestał być, bo go odwołali stamtąd, z koszykówki, i został szefem PKOl-u, to raptem oni zapałali miłością do PKOl-u. To nie jest miłość do PKOl-u, to nie jest miłość do polskiej koszykówki. To jest jakiś dziwny związek, jakiś układ, powiedziałbym, gdybym był z PiS-u, między panem Stawiarskim a panem Piesiewiczem. Jeden publiczne pieniądze zabiera klubom, zabiera samorządom i daje drugiemu koledze, który się nazywa Piesiewicz i o którym opinia publiczna ma opinię wyrobioną.</u>
          <u xml:id="u-99.6" who="#SławomirNitras">Jeśli chodzi o program, szanowna pani poseł, to jest lista. Ten program dla województwa lubelskiego i dla województwa podkarpackiego jest ogłoszony przeze mnie po to, żeby wyrównać pieniądze. Ja w sposób szczególny potraktowałem województwo lubelskie i województwo podkarpackie i te pieniądze, które pan Stawiarski zabrał i przekazał Piesiewiczowi, dałem z mojego budżetu nawet kosztem innych województw.</u>
          <u xml:id="u-99.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-99.8" who="#SławomirNitras">Wie pani dlaczego? Dlatego że bez tych pieniędzy gminy i kluby województw podkarpackiego i lubelskiego byłyby okradzione przez własnych marszałków. Okradzione.</u>
          <u xml:id="u-99.9" who="#SławomirNitras">Teraz coś pani pokażę. Nabór trwa kilka dni. To jest lista 623 podmiotów, które w kilka dni złożyły wnioski. Jak policzyłem, to są projekty, w których weźmie udział kilkadziesiąt tysięcy dzieci. I to jest lista wstydu dla was, pani poseł, bo wy kosztem tych klubów, kosztem tych samorządów woleliście przekazać pieniądze Piesiewiczowi. 623 wnioski w kilka dni. Pani jest z Rzeszowa czy z Dylągówki.</u>
          <u xml:id="u-99.10" who="#komentarz">(Poseł Ewa Leniart: A to ma znaczenie?)</u>
          <u xml:id="u-99.11" who="#SławomirNitras">Z tych miejscowości też są wnioski. Z pani Rzeszowa są wnioski. Są wnioski ze Zwierzyńca, z Rzeszowa, z Dylągówki, z Chełma, z Lublina, z Zamościa, z Kraśnika, z Łęcznej, z Tomaszowa, z Lubartowa — wnioski z tych miast. I wy przekazaliście…</u>
          <u xml:id="u-99.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Na jaką kwotę?)</u>
          <u xml:id="u-99.13" who="#SławomirNitras">Proszę pana, te nasze programy dla województw lubelskiego i podkarpackiego w sumie są na 27 mln zł. Przekazałem dla Lubelszczyzny i Podkarpacia dodatkowo 27 mln zł z budżetu państwa…</u>
          <u xml:id="u-99.14" who="#komentarz">(Poseł Ewa Leniart: Ale ja pytam o zasady, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-99.15" who="#SławomirNitras">…po to żeby naprawić te haniebne czyny pana Stawiarskiego.</u>
          <u xml:id="u-99.16" who="#SławomirNitras">I teraz kwestia najważniejsza. Wiecie, skąd tu są też wnioski? Z Puław. Powiem wam tak: Pani tak się martwi o infrastrukturę sportową, o orliki, a ile orlików zbudowaliście w 8 lat?</u>
          <u xml:id="u-99.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Zero.)</u>
          <u xml:id="u-99.18" who="#SławomirNitras">Zero. Zlikwidowaliście program budowy orlików. Ale czy to wam wystarczyło? Nie, to dla was było mało. Wy postanowiliście zamykać orliki, tak jak doprowadziliście do zamknięcia orlika w Puławach. Ludzie, to boisko, gdzie dzieci w szkole grają w piłkę. I wy, PiS, tak, PiS, zamykacie to boisko. Nie wy? Nie wy. A wiecie, kto złożył wniosek o zamknięcie tego orlika w Puławach?</u>
          <u xml:id="u-99.19" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Słuchajcie.)</u>
          <u xml:id="u-99.20" who="#SławomirNitras">Wasz działacz, wasz kandydat do rady miasta. A wiecie, jak go mieszkańcy Puław ocenili? Mam tu protokół. W swojej dzielnicy, w tej szkole, w której doprowadził do zamknięcia orlika, ten pan, wasz działacz, działacz PiS-u — tam głosowało ponad 1700 osób, jego sąsiedzi — wiecie, ile dostał głosów? 20. Taką ma opinię ten człowiek wśród mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-99.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-99.22" who="#SławomirNitras">Dlaczego chcecie zamykać orliki? Dlaczego chcecie uniemożliwiać dzieciom granie w piłkę po szkole? Czy macie świadomość, jak walczymy z otyłością? Dlaczego PiS chce zabrać dzieciom orliki?</u>
          <u xml:id="u-99.23" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Chrzan: Do rzeczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, teraz mówi minister Nitras.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Chrzan: Ale mówi nie do rzeczy. Nie o to pytaliśmy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#SławomirNitras">Ale nie pozwolimy wam. Szanowni państwo, mieszkańcy Puław, mieszkańcy całej Polski, dzieci, młodzież, trenerzy, którzy pracujecie na obiektach sportowych, nie pozwolimy więcej zamknąć jakiegokolwiek orlika w Polsce, nie pozwolimy zamknąć jakiegokolwiek boiska.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#SławomirNitras">My budujemy tę infrastrukturę po to, żeby służyła dzieciom, i żaden PiS-owski działacz więcej nie zamknie żadnego obiektu.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ty coś brałeś, że tak bredzisz?)</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#SławomirNitras">Chciałem podziękować obecnej tutaj pani minister klimatu za dobrą współpracę. Przygotowaliśmy rozwiązanie prawne. Jesteśmy już zaawansowani w tym projekcie. Zmienimy prawo w ciągu miesiąca, zmienimy prawo tak, że żaden PiS-owski działacz więcej nie zlikwiduje obiektu sportowego, nie doprowadzi do zamknięcia. Wy stworzyliście prawo — wtedy ministrem sportu był pan Stawiarski — które pozwalało rozbierać orliki, rozbierać skate parki, zamykać na klucz korty tenisowe. Takie prawo stworzyliście.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Baluch: Kłamie pan, panie ministrze. Kłamstwo ma krótkie nogi.)</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#SławomirNitras">Chciałbym Wysoką Izbę poinformować, a za pośrednictwem Wysokiej Izby również wszystkich mieszkańców Polski: nigdy więcej żaden orlik, nigdy więcej żaden obiekt sportowy nie zostanie zamknięty. W Puławach doprowadzimy do otwarcia tego obiektu. A pana prezydenta Puław proszę o współpracę, bo ten problem da się rozwiązać, włącznie z tym, że nie musi się on stawiać w areszcie, tylko musi nam pomóc, musi chcieć, a nie robić demonstracje. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PiotrZgorzelski">Dodatkowe pytanie zada ponownie pani poseł Ewa Leniart.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy panią poseł.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Trzeba by było przeprosić, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Nie jest dobrze kłamać z mównicy sejmowej i wykorzystywać sport do polityki. Prawo i Sprawiedliwość skutecznie realizowało programy: „Sportowa Polska”, „Klub”, „Program odbudowy infrastruktury sportowej”, przeznaczając znaczne środki finansowe na budowę infrastruktury sportowej w całym kraju. Nie było problemów z różnego rodzaju wysypkami, reakcjami alergicznymi na sztuczny granulat wysypany na murawach orlików oraz innych obiektów sportowych.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Dlatego je teraz remontujemy.)</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#EwaLeniart">Zatem powracam do pytania, panie ministrze. Ile środków finansowych, które zostały przyznane dla województwa lubelskiego i podkarpackiego, pozwoli na zrealizowanie inwestycji przez samorządy z tych konkretnie województw oraz jaki ma być udział własny jednostek samorządu terytorialnego z Podkarpacia i Lubelszczyzny? Czy tak jak było dotychczas 40%, czy jednak potrzeba zaangażowania w większym wymiarze własnych środków finansowych? Czy pan tak najzwyczajniej w świecie zmienił zasady finansowania po to, by ukarać politycznie samorządowców oraz mieszkańców Podkarpacia i Lubelszczyzny?</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie pan minister Sławomir Nitras.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#SławomirNitras">Zgadzam się z panią poseł. Nie wolno kłamać. I apeluję: proszę tego nie robić.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#SławomirNitras">Pani Poseł! Pani mówi nieprawdę. Wy zlikwidowaliście ten program. Pani mówi o kilku programach, ale pytanie zadaje pani o program budowy inwestycji infrastruktury sportowej we współpracy z samorządami województw. Państwo zlikwidowaliście ten program i ja ten program właśnie przywróciłem. To jest pierwsze pani kłamstwo.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#SławomirNitras">Drugie kłamstwo. Mówi pani, że gorzej potraktowałem Lubelszczyznę i Podkarpacie. Proszę pani, jestem z województwa zachodniopomorskiego…</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Wszystko jasne.)</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#SławomirNitras">…i powiem pani: potraktowałem lepiej Lubelszczyznę i Podkarpacie — potraktowałem lepiej. Wie pani dlaczego? Bo musiałem naprawić krzywdę, którą zrobili marszałkowie, dając Piesiewiczowi pieniądze, a nie samorządom, o które pani się upomina. To jest drugie kłamstwo.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#SławomirNitras">I trzecie kłamstwo. Ten program jest ogólnodostępny, to jest na stronach internetowych. Wkład dla gmin województwa lubelskiego i podkarpackiego jest dokładnie taki sam jak dla innych województw — 40%. Różnica jest jedna, że w innych województwach 30% finansuje marszałek województwa, a w tych dwóch województwach ja finansuję z Ministerstwa Sportu 60%.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#SławomirNitras">Czyli lepiej potraktowałem Lubelszczyznę i Podkarpacie czy gorzej?</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#SławomirNitras">Chciałbym się wytłumaczyć przed mieszkańcami województwa zachodniopomorskiego, przed mieszkańcami innych województw. Dlaczego potraktowałem lepiej Lubelszczyznę i Podkarpacie? Bo musiałem naprawić krzywdę, którą zrobili ich marszałkowie, oddając pieniądze Piesiewiczowi, a nie tym wszystkim, którzy są na tych listach. Ja te listy państwu przekażę. Zobaczycie, kto napisał wnioski, na jaką kwotę są wnioski. Przypomnę, na te programy dla Lubelszczyzny i Podkarpacia przeznaczyliśmy 27 mln zł. Wnioski złożone w ciągu kilku dni…</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#komentarz">(Poseł Ewa Leniart: Za każdym razem minister mówi coś innego.)</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#SławomirNitras">Proszę pozwolić mi odpowiedzieć. Wnioski złożone w ciągu kilku dni opiewają na kwotę ponad 20 mln zł, więc te potrzeby na pewno będą większe. Ale naprawdę nic nie stoi na przeszkodzie, żeby pan Stawiarski przestał finansować Piesiewicza i dał pieniądze swoim klubom i swoim samorządom.</u>
          <u xml:id="u-105.13" who="#SławomirNitras">Dlaczego wy takiego człowieka bronicie? Co was z tym człowiekiem łączy? Cały świat ma o nim opinię taką, a nie inną. Wszyscy wiedzą. Zapytajcie swojego marszałka. Wiecie o tym, że jak dostawał np. 4–5 mln na koszykówkę, to brał 20% prowizji za tych pieniędzy do prywatnej kieszeni? Czy wy to wiecie? I wy tego człowieka bronicie?</u>
          <u xml:id="u-105.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-105.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-105.16" who="#SławomirNitras">Może wy jesteście po prostu tacy sami? Może wam nie chodzi o sport? Może wam chodzi o to, żeby doić pieniądze na sport, żeby zabierać pieniądze dzieciom? Po co mają grać na orlikach? Lepiej zamknąć orliki, a pieniądze dać Piesiewiczowi. To jest cała polityka PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-105.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.18" who="#SławomirNitras">Po co dawać pieniądze sportowcom, jak można dać Piesiewiczowi? Po co dawać dzieciom grać na orlikach, jak można zamknąć orliki?</u>
          <u xml:id="u-105.19" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Chrzan: Konfabuluje pan w straszny sposób.)</u>
          <u xml:id="u-105.20" who="#SławomirNitras">Świat wrócił do normy. Jest normalnie. Piesiewicz nie dostaje pieniędzy, samorządy dostają na infrastrukturę, a dzieci grają na orlikach. Koniec PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-105.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytania zadawać będą pan poseł Sylwester Kapinos i pan poseł Krzysztof Ciecióra, skierowane…</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#PiotrZgorzelski">Ale bardzo proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#komentarz">(Poseł Ewa Leniart: A wnioski?)</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#PiotrZgorzelski">Pytania skierowane są do prezesa Rady Ministrów, w imieniu którego będzie odpowiadał pan minister Stefan Krajewski.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pan poseł Sylwester Kapinos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Już wyłącznie uśmiech politowania budzi zapowiedź realizacji przez Donalda Tuska niesławnych 100 konkretów na 100 dni.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo panie ministrze, bo jest harmider. Nie wiem, czy pan minister Krajewski już słucha. Jest, dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Słucha, słucha, ale nie słyszy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#PiotrZgorzelski">Słucha, ale nie słyszy.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy mógłby pan powtórzyć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Już wyłącznie uśmiech politowania budzi zapowiedź realizacji przez Donalda Tuska niesławnych 100 konkretów na 100 dni. Mówiąc językiem obecnego młodego pokolenia, stały się one memem, zważywszy na fakt, że brak ich realizacji obecnie tłumaczony jest słowami, iż była to przenośnia.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Wśród wspomnianych konkretów znalazły się również te dotyczące rolnictwa. Ile zrealizowano? Zero. Co obiecywano? Obiecano, że co najmniej połowa strategicznych produktów żywnościowych miała pochodzić z Polski, a oznaczenie produktów świeżych flagą kraju pochodzenia miało być obowiązkowe. Uruchomiony miał być program budowy nowoczesnych targowisk w każdym mieście. Obiecany był projekt zwiększenia przestrzeni magazynowej i budowy portu zbożowego w Gdańsku. Obiecywano odbudowę polskiej tradycji hodowli świń, wprowadzenie funduszu stabilizacyjnego dla rolników, obniżenie kosztów prowadzenia gospodarstw, obiecywano czystą i tanią wodę do produkcji rolnej. A co mamy? M.in. w grudniu 2024 r. mamy najniższy historycznie poziom pogłowia świń w Polsce. Warto zaznaczyć, że był to najniższy poziom od czasu wojny.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">Zwracałem uwagę na ten problem obecnemu tu panu ministrowi Krajewskiemu. Pan minister z mównicy sejmowej oczywiście próbował obarczyć winą rząd Prawa i Sprawiedliwości, przy jednoczesnej zapowiedzi, cytuję: w kolejnych latach odtworzymy, zwiększymy pogłowie.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#FryderykSylwesterKapinos">W tej sprawie chciałbym zadać następujące pytania. Kiedy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawi harmonogram realizacji postulatów zawartych w tzw. 100 konkretach na 100 dni odnośnie do rolnictwa? Kiedy i w jaki sposób Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ma zamiar zrealizować zapowiedź odbudowy pogłowia trzody chlewnej w Polsce? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana ministra Stefana Krajewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedy wszyscy zastanawiają się, jak można pomóc rolnikom w momencie, kiedy za granicami Polski szerzy się choroba pryszczycy, opozycja zadaje pytania i zajmuje czas ministerstwu w związku z niezrealizowanymi obietnicami, i pyta, kiedy zostaną zrealizowane. Mieliście 8 lat na to, żeby realizować te obietnice. Niestety były inne ważne rzeczy, o których już tu przedmówcy mówili w innych punktach. Ale można powiedzieć, że 12 ze 100 obietnic dotyczyło rolnictwa. Większość z nich jest w tej chwili realizowana, a trzy zostały już zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#komentarz">(Poseł Fryderyk Sylwester Kapinos: Które?)</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#StefanKrajewski">Zacznę od tego, że mamy rekordowy budżet na rolnictwo na 2025 r. w wysokości 85 mld zł, co oznacza wzrost o prawie 9% w porównaniu do ustawy budżetowej na 2024 r., którą przygotowali poprzednicy. W 2024 r. uruchomiliśmy również dodatkowe wsparcie dla rolników. W porównaniu z pomocą udzieloną w 2023 r. ponad 9 mld zł więcej trafiło do polskich rolników. Pomoc ta obejmowała m.in.: dopłaty do zbóż i kukurydzy — prawie 3 mld zł, dopłaty do paliwa rolniczego — ok. 2 mld zł, pomoc związaną m.in. z suszą 2023 r. — ponad 1 mld zł, dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych — prawie 1 mld zł, dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich — prawie 630 mln zł, zwalczanie chorób zakaźnych — prawie 530 mln zł, utylizację zwierząt — 200 mln zł, pomoc finansową i bon frekwencyjny dla kół gospodyń wiejskich — 210 mln zł, refundację w wysokości 100% wydatków na bioasekurację dla producentów świń, spełnienie postulatu z tych 100 postulatów — ponad 112 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#StefanKrajewski">W 2025 r. realizujemy także dodatkowe pomoce dla rolników. M.in. Rada Ministrów w dniu 1 kwietnia 2025 r. przyjęła przepisy umożliwiające udzielanie pomocy rolnikom, w których gospodarstwach wystąpiły szkody spowodowane wystąpieniem suszy w 2024 r., a także powodzi, w związku z którą wprowadzono stan klęski żywiołowej. Na nowe rozwiązania dla rolników rząd przeznaczył 605 mln zł: 355 mln zł w związku z suszą z 2024 r. i 250 mln zł na usuwanie skutków powodzi. Dopłaty do paliwa rolniczego wyniosły ok. 2 mld zł, do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich — prawie 1 mld zł, do oprocentowania kredytów bankowych — ponad 1,1 mld zł, na zwalczanie chorób zakaźnych — prawie 530 mln zł, na utylizację — ponad 213 mln zł, do materiału siewnego i pszczół — prawie 150 mln zł. Na pomoc finansową dla KGW w planie jest 175 mln zł, a na obecną chwilę jest to 120 mln zł. Pragnę zaznaczyć, że minęły dopiero 3 miesiące 2025 r. A dajemy już tak duże wsparcie rolnikom i oczywiście zabezpieczamy też środki w rezerwie budżetowej po to, by wspierać rolników.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#StefanKrajewski">Co udało się zrealizować? Wprowadziliśmy dla rolników fundusz stabilizacyjny. Hasło brzmiało: wprowadzimy dla rolników fundusz stabilizacyjny pokrywający straty spowodowane oszustwami pośredników i szkodami łowieckimi. Dokonaliśmy pozytywnych zmian w Funduszu Ochrony Rolnictwa. Rozszerzyliśmy listę podmiotów, które mogą wnioskować o rekompensatę, o grupy producentów rolnych lub związki grup producentów rolnych, organizacje producentów rolnych lub zrzeszenia organizacji producentów rolnych, organizacje producentów owoców i warzyw lub zrzeszenia organizacji producentów owoców i warzyw, spółdzielnie rolników lub związki spółdzielni rolników, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, rolnicze zrzeszenia branżowe. Oczywiście szkody łowieckie są we właściwości ministra klimatu i środowiska.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#StefanKrajewski">Odbudujemy polską tradycję hodowli świń. Budżet pokryje całość kosztów bioasekuracji i tradycyjnej hodowli. Będą środki finansowe na tradycyjną hodowlę i bioasekurację. Dwa podmioty realizują zatwierdzone programy hodowlane dla świń czysto rasowych. Są to Polski Związek Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS” — 7 ras, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu — rasy złotnicka biała i złotnicka pstra. Potencjał hodowli świń jest stale zwiększany przez dotacje na postęp biologiczny w produkcji zwierzęcej. Ponadto w celu zachowania ras zwierząt, w tym świń tradycyjnie uznawanych za rodzime i zagrożone wyginięciem w Polsce, prowadzona jest również ochrona zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich, którą realizuje i koordynuje Instytut Zootechniki.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#StefanKrajewski">Dodatkowo jest możliwość skorzystania z pieniędzy na rasy zachowawcze. Chodzi o rasy puławską, złotnicką białą i złotnicką pstrą. Finansowane to jest w ramach krajowego planu strategicznego. To 1335 zł dopłaty do sztuki. Zmieniliśmy zasady dotyczące bioasekuracji. To wsparcie zostało podwyższone z 50% do 100%. Dokonaliśmy pozytywnych zmian w planie strategicznym, wspólnej polityce rolnej, po to żeby wspierać rolników. Pozostałe obietnice są w trakcie realizacji. Są uzgodnienia z Komisją Europejską, ale też są prowadzone zmiany w prawodawstwie polskim. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Krzysztof Ciecióra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję. panie marszałku. Nie spodziewałem się tak naprawdę niczego po pana wystąpieniu, ale nie można przejść obojętnie obok pańskich nieustannych skarg, że jest pan proszony przez posłów o odpowiedź na pytania, czy to w komisji, czy tutaj, z mównicy sejmowej. Pan za każdym razem ma pretensje o to, bo rzekomo gdzieś pan pracuje i wykonuje jakąś wielką strategiczną pracę. Nie jest to prawda, panie ministrze, ponieważ przede wszystkim nie wywiązujecie się chociażby z porozumień, które podpisaliście w Rzeszowie rok temu z rolnikami. Dzisiaj mają do was o to pretensje. Mamy dzisiaj skandaliczną sytuację na rynku zbóż. Ogólnie 900 zł za zboże dla tych, którzy mają szczęście, bo często jest to wielokrotnie mniej.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Ministrze! Pogłowie świń. Pan mi mówi, że wy odbudowujecie pogłowie świń, że wy realizujecie tą obietnicę? W 2024 r. o 10% spadło pogłowie świń względem 2023 r. Nie ma żadnych realnych działań. Pierwsze, co zrobiliście, to wyrzuciliście do kosza strategię, którą przygotowaliśmy wspólnie z producentami. Pierwsze, co zrobiliście, to wyrzuciliście strategię odbudowy trzody chlewnej w Polsce. Nie ma tych działań, panie ministrze. I proszę się nie oburzać, kiedy poseł prosi pana o odpowiedź na pytanie. Proszę nie płakać. Proszę mówić konkretnie, ponieważ my tu występujemy w imieniu rolników, którzy sprawdzają to, co wy tak naprawdę robicie w ministerstwie rolnictwa. A to, co pan przedstawił tutaj, to jest tak naprawdę przedstawienie wszystkich działań Zjednoczonej Prawicy, które podejmowaliśmy przez ostatnie lata, a które państwo po prostu realizujecie w latach kolejnych. Panie ministrze, bądźmy poważni. Kiedy będą potrójne dopłaty dla rolników? To też obiecaliście. Czekamy na to.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Do roboty!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Stefan Krajewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#StefanKrajewski">Przyzwyczaiłem się do tego, że pan poseł Ciecióra nic nie widzi, nic nie słyszy i chyba udaje, że nic nie rozumie. Mam nadzieję, że udaje.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Obrażony, bo go prosimy o odpowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#StefanKrajewski">Natomiast już odnosząc się do tej sytuacji, powiem tak: mamy raporty Najwyższej Izby Kontroli. Spółki, które powoływaliście przez rok, zrobiły 180 mln strat. Przez rok. To jest właśnie świadectwo nieudolności waszego działania, okradania polskich rolników. Te pieniądze mogły trafić do polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Przez rok…)</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#StefanKrajewski">Te pieniądze trafiły do kieszeni zaangażowanych działaczy PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Stefan, odpowiedz na pytania.)</u>
          <u xml:id="u-117.6" who="#StefanKrajewski">Prowadzimy działania.</u>
          <u xml:id="u-117.7" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Na jedno pytanie odpowiedz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, proszę umożliwić wypowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#StefanKrajewski">Ja się na nic nie skarżę. Mówię, że dzisiaj są ważniejsze tematy do realizowania. Pan rozumie słowo: pryszczyca?</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Umiesz odpowiedzieć na jedno pytanie?)</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#StefanKrajewski">Umiem odpowiedzieć. Nie będę odpowiadał na zaczepki, bo przyzwyczaiłem się do tego, że pan…</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, czy mam…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#StefanKrajewski">Pan nic nie zrobił jako wiceminister, a dzisiaj próbuje rozliczać obecny rząd, dlatego…</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: To czemu nie kontrolujecie wszystkich…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle Ciecióra, zwracam panu uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#StefanKrajewski">8 lat niszczenia polskiego rolnictwa nie będzie w rok naprawione. Tak jak powiedziałem, po kolei porządkujemy duże obszary.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Kontrole na granicach wprowadźcie.)</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#StefanKrajewski">Kontrole na granicach są prowadzone. Proszę to sprawdzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle Ciecióra, ponownie zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#StefanKrajewski">Nie wiem, na rzecz jakiego rządu pan działa i jakiego państwa, mówiąc takie rzeczy. Wydaje mi się, że wschodni kierunek tu trzeba przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Boże…)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#StefanKrajewski">Działa pan w ten sposób od początku, odkąd pan jest w opozycji.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Naprawdę nie masz nic więcej do powiedzenia?)</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#StefanKrajewski">Mam dużo do powiedzenia, tylko pan nie da powiedzieć. Przeszkadza pan, jak zwykle. Pan nie przyszedł tu, żeby dostać jakąkolwiek odpowiedź, tylko robić show.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Ale odpowiedz na pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, momencik.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle Ciecióra, na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana do porządku. W ogóle nie pozwala pan wypowiedzieć się ministrowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#StefanKrajewski">Szanowni Państwo! Tak jak powiedziałem, wszystkie te obietnice są w tej chwili realizowane. Wymagają zmian ustawowych. Wydawane są rozporządzenia, ale po drodze, tak jak powiedziałem, było wiele rzeczy, na które wpływu nie mieliśmy i przewidzieć ich się wcześniej nie dało, jak chociażby w ubiegłym roku przymrozki, nawalne deszcze, susza, ale też powódź, która dotknęła znaczną część kraju. Ta pomoc popłynęła do rolników, płynie w tej chwili. Przygotowujemy kolejne rozwiązania i kolejną pomoc.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#StefanKrajewski">Oczywiście rolą opozycji jest to, żeby krytykować rząd, ale to trzeba robić w sposób uczciwy. Nie należy budować wszystkiego na kłamstwie, bo tak daleko nie dojedziemy. Wcale nie pomagacie polskim rolnikom, zakłamując rzeczywistość, nie widząc tego, co zostało zrobione. Porządkowanie instytucji, agencji restrukturyzacji, Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa, wszystkich tych instytucji, w których zastaliśmy bałagan, zajmuje czas, ale to zostało uporządkowane i dzisiaj już te efekty są widoczne. A przed nami kolejne tygodnie i miesiące ciężkiej pracy, żeby naprawić to, co było specjalnie psute latami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie to kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie rozpoczętych inwestycji w krajowej energetyce oraz działań podjętych przez rząd w celu obniżenia cen energii, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Barbarę Oliwiecką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#BarbaraOliwiecka">Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#BarbaraOliwiecka">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Problem wysokich cen energii, które przekładają się na ceny produktów, usług oraz koszty prowadzenia działalności gospodarczej jest wskazywany przez Polaków jako jedno z najważniejszych wyzwań współczesnych czasów. Jednocześnie wojna na Ukrainie uświadomiła nam, że uzależnienie krajowej energetyki od paliw kopalnianych spalanych w blokach zcentralizowanych elektrowni nie leży w interesie Polski. Działania poprzednich rządów doprowadziły do sytuacji, w której odnawialnych źródeł energii w krajowym miksie energetycznym mamy niespełna 30%, o energii atomowej nie wspominając. Zaniedbania ostatnich lat wymagają podjęcia zdecydowanych działań na rzecz unowocześnienia polskiej energetyki i obniżenia cen energii. Eksperci zgodnie wskazują, że energia odnawialna i atomowa to źródła, których wykorzystanie prowadzi do spadków cen energii. Przykładem mogą być takie państwa jak Dania czy Szwecja, gdzie udział OZE w produkcji energii wynosi odpowiednio 45% i 63%, a rachunki za energię są od 30% do 50% niższe niż w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#BarbaraOliwiecka">W związku z powyższym, pani minister, proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania. Jakie działania podejmuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, aby w krótkim i długim horyzoncie czasowym obniżyć ceny energii w Polsce? Jak obecnie kształtują się koszty wytwarzania energii z różnych źródeł i w jakim stopniu wpływają one na ceny dla odbiorców końcowych? Czy energia z odnawialnych źródeł rzeczywiście jest najtańszą formą produkcji prądu? Kiedy zmiany w strukturze polskiego miksu energetycznego mogą przynieść odczuwalne korzyści finansowe dla konsumentów? Jakie inwestycje energetyczne zostały rozpoczęte przez obecny rząd? I jakie są spodziewane efekty owych projektów? Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi minister klimatu i środowiska panią Paulinę Hennig-Kloskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Pani Posłanko! Bardzo dziękuję za to pytanie. To niezwykle ważna i potrzebna dyskusja. Faktycznie objęliśmy rządy przy bardzo wysokich cenach energii. Za naszych poprzedników ceny energii wzrosły na rynku hurtowym w Polsce o 350%. I to nie tylko bynajmniej z powodu kryzysu energetycznego. Do dziś odczuwamy skutki tego problemu, tego zaniedbania. Ale tak jak ostatnio padło, Polska jest energetycznym placem budowy. I to najlepsze podsumowanie tego, co działo się przez ostatnie 16 miesięcy od czasu, kiedy koalicja 15 października objęła rządy. Bo tak, to jest nasz cel — doprowadzenie do przebudowy miksu energetycznego, tak by na koniec dnia energia dla naszych obywateli i dla gospodarki była po prostu niższa. Aby to było możliwe… Statystyki, dane są jednoznaczne. Im więcej energii produkujemy z odnawialnych źródeł energii, tym ceny energii w hurcie, w produkcji są niższe. Bo jeżeli spojrzymy na ceny, czy pod kątem technicznego kosztu wytworzenia, czy pod kątem sprzedaży energii, to faktycznie jakkolwiek najtańsza energia to ta wyprodukowana ze źródeł odnawialnych, takich jak woda, wiatr czy słońce.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PaulinaHennigKloska">Ale po kolei. Zapytała pani o to, jakie są inwestycje. Całe te 16 miesięcy przebiega pod hasłem: Sieci, źródła, magazyny, legislacja, programy wsparcia, inwestycje. Jeśli spojrzymy na inwestycje w sieci elektroenergetyczne, zaniedbane przez ostatnie lata całkowicie, to utworzyliśmy największy w historii fundusz celowy — Fundusz Wsparcia Energetyki. To fundusz na 70 mld zł, który ma doprowadzić do tego, że obniżymy koszty bilansowania, będziemy lepiej wykorzystywać energię, którą produkujemy, w większym zakresie ją odbierać. I faktycznie, jeżeli chodzi o te 70 mld, to przez te 16 miesięcy podpisaliśmy już umowy na 30 mld zł m.in. z największymi dystrybutorami, takimi jak: Tauron, Energa czy PGE. Pierwsze inwestycje są już realizowane.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PaulinaHennigKloska">Ale jaki jest cel nadrzędny? Bo to pytanie o końcowy koszt czy obniżkę rachunków. Generalnie zgłoszone do realizacji projekty w liczbach to — uwaga — roczna redukcja zużycia energii pierwotnej o 23 mln MWh, rocznie 23 mln MWh zaoszczędzonej energii pierwotnej dzięki — uwaga — budowie 883 tys. km sieci elektroenergetycznej i zmodernizowaniu 60 tys. km w tej sieci. Musimy obniżyć koszty bilansowania, zmniejszyć liczbę awarii wywoływanych przez zbyt dużą dynamikę i różnicę napięć w sieciach. To jest niewątpliwie jeden z celów na najbliższe miesiące przed całym systemem energetycznym.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PaulinaHennigKloska">Drugie — źródła energii. Już państwo wiecie, że naprawiliśmy błędy naszych poprzedników, zmodernizowaliśmy… Mamy bardziej korzystną dla Polski umowę pomostową dotyczącą budowy energii jądrowej. Jest podpisana, są tam m.in. kary umowne za niedowiezienie terminów na tym placu budowy. Oczywiście cała infrastruktura się buduje.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#PaulinaHennigKloska">Z punktu widzenia OZE jednym z kluczowych wyzwań jest budowa dużych farm fotowoltaicznych na Bałtyku. Mocno przyspieszamy — Orlen Baltic Power 1200 MW. Już w tym roku zobaczymy w polskiej sferze Bałtyku pierwszy wiatrak morski, a pierwsza energia z tej inwestycji popłynie do systemu elektroenergetycznego już w przyszłym roku. Obecnie montujemy podstawy, które będą tam stały. Muszę też powiedzieć o tym, że budujemy fabryki, które w Polsce będą produkowały do tego komponenty. To jest niezwykle ważne, żeby mieć zabezpieczony polski łańcuch przez polską gospodarkę, polskich pracowników, żebyśmy w całym łańcuchu realizacji inwestycji na tym zarabiali. Oczywiście znacie państwo inwestycję rozpoczętą przez PGE Baltica 2 — z morskich farm wiatrowych popłynie energia do 2,5 mln gospodarstw domowych. Ale to też mniejsze projekcje inwestycyjne realizowane przez inne podmioty.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#PaulinaHennigKloska">Magazyny. Tak jak powiedziałam, przez lata budowano jakieś źródła, bo gospodarka sama to robiła, a państwo transformacją mało się zajmowało. Absolutnie podstawiono nogę budowaniu elastyczności naszych sieci poprzez budowę możliwości zbierania energii, wtedy kiedy ona jest najtańsza, magazynowania jej i przechowywania. Chodzi np. o to, żeby zbierać energię, kiedy jest najtańsza, kiedy jest dużo słońca, mamy słoneczny, piękny dzień w Polsce, dużo energii słonecznej, żeby ją przechować do wieczora, kiedy słońca już nie ma, a bierzemy prysznic, chcielibyśmy podgrzać wodę czy też przygotowujemy się do wspólnej kolacji w rodzinnym domu.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#PaulinaHennigKloska">Budujemy magazyny. Przytoczę państwu chociażby planowane inwestycje. PGE — 18 mld zł. Łącznie w grupie ma powstać 85 jednostek o łącznej pojemności 17 200 MWh. Umożliwi to dostawy energii do 2,5 mln gospodarstw domowych przez 24 godziny. Czyli energia zgromadzona przy dużym nasłonecznieniu, przy dużym podmuchu wiatru przez 24 godziny dzięki takim systemom może być dostarczana przez kolejne godziny do 2,5 mln gospodarstw domowych. Obszar kompletnie zaniedbany. Tydzień temu rozpoczęliśmy budowę pierwszego wielkoskalowego magazynu bateryjnego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#PaulinaHennigKloska">Zmieniamy też przepisy. Dużo mówi się o tym, jakie złe ustawy produkuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska, na pewno każdy z państwa na tej sali słyszał. Ale okazuje się, że z tego ministerstwa do Sejmu przyszła największa liczba ustaw, a prezydent ponad podziałami politycznymi wszystkie podpisał. Bardzo dziękuję, że jednak można merytorycznie, wspólnie pracować nad tak ważnym obszarem.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#PaulinaHennigKloska">Energetyka musi być ponad podziałami politycznymi, wieloletnia. Projekcje inwestycyjne muszą być kontynuowane, a OZE nie może być blokowane. Dzisiaj będziemy pracować nad bardzo ważną ustawą, która odblokuje kolejny sektor, ale o tym będziemy rozmawiać później.</u>
          <u xml:id="u-131.10" who="#PaulinaHennigKloska">Co za nami? Ustawa o rynku wodoru, ustawa o komponentach, biopaliwach, ustawa o odnawialnych źródłach energii przyspieszająca inwestycje, ustawa o prosumentach. Wiem, nie jest idealna, ale poprawiliśmy rozliczenia o 23% i będziemy dalej pracować nad tym, by poprzez magazynowanie energii od prosumentów mogła być bardziej efektywna i lepiej wykorzystywana. W konsultacjach jest niezwykle ważna ustawa o sieciach elektroenergetycznych, ustawa o rynku mocy, nad którą komisja do spraw energii również pracowała nawet w dwóch podejściach, bo to dwie ważne ustawy, które mają zapewnić moce dyspozycyjne, bo o tym też oczywiście myślimy. Kiedy mamy suszę OZE, musimy mieć moce dyspozycyjne w paliwach, np. biopaliwach gazowych, paliwach gazowych, które będą szybko działać. Dzisiaj prezes Onichimowski mówił na wspólnej konferencji, że one będą pracować krótko, 7% w roku, jeśli chodzi o zapotrzebowanie, ale musimy je mieć, żeby zabezpieczały nasze bezpieczeństwo energetyczne.</u>
          <u xml:id="u-131.11" who="#PaulinaHennigKloska">Programy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Kolejne wsparcie, często kontestowane: po co? podnoszą ceny… Dla przykładu, program „NaszEauto” obniżył ceny samochodów elektrycznych w Polsce, bo dobrze skonstruowany program może się do tego przyczynić. Te programy mają tworzyć trendy, zachęcać do inwestowania prywatnych pieniędzy i dokładnie to robimy. Tylko dla przykładu: sześć programów dla magazynów energii, bo to jest jeden z podstawowych problemów, które zastaliśmy — od tych małych, przydomowych, przez średnie wspierające sieci dystrybucyjne, po duże, wielkoskalowe dla operatora przesyłu. To przykład. Ciepłownictwo obok energetyki, które będzie się elektryfikować. Największy nasz sukces w ostatnich miesiącach to 30% bezpłatnych ETS-ów dla ciepłownictwa. Zaakceptowana, wypracowana przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska propozycja przyjęta przez Komisję Europejską. Ciepłownictwo będzie mogło się spokojnie termomodernizować. Przez te 30% bezpłatnych ETS-ów uwalniamy środki inwestycyjne. Dziękuję bardzo. Jesteśmy do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-131.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, zgłosiły się do zabrania głosu 73 osoby. W związku z tym oczywistą rzeczą jest, że muszę ustalić minutę, ale też państwa proszę serdecznie… Po tej minucie będę przerywał. Mamy 90 minut, po prostu nie da się zmieścić, i tak przekroczymy te 90 minut. Zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Suski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam tu parę pytań, ale w minutę trudno będzie je zmieścić. Pani poseł chwali się wielkimi inwestycjami. Program farm wiatrowych na Bałtyku został rozpoczęty za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Całe szczęście, że go kontynuujecie, ale już złapaliście rok opóźnienia. Chwalicie się nieswoimi sukcesami. Ale dobrze. Teraz jeśli chodzi o zaniedbania w zakresie prosumentów, za naszych czasów powstało ok. 1,5 mln nowych prosumentów. Jak przejmowaliśmy władzę, to było kilkadziesiąt tysięcy. A więc kto zaniedbał, niech się uderzy w piersi. Na pewno nie my. Jeśli chodzi o Polskę, to emitujemy 0,9% dwutlenku węgla. Czy naprawdę pani minister wierzy w to szaleństwo na temat planety płonącej z winy polskiego węgla? Czy uratujemy, jak zlikwidujemy i zarżniemy polski węgiel, energetykę…</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Tomasz Piotr Nowak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle. Nie słychać pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MarekSuski">…o te magazyny energii, jedno zdanie…)</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, umówiliśmy się na jakieś zasady.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Nie umówiliśmy się, dyktuje pan…)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pana, dyktuję, bo wybrał mnie pan marszałkiem. Więc dyktuję.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ja rozumiem, ale się nie umówiliśmy, pan dyktuje zasady.)</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! 8 lat rządów PiS-u doprowadziło do tego, że w 2030 r. będziemy mieli lukę mocową na poziomie 10–12 tys. MW. W związku z tym trzeba przyspieszać — i to robimy, chociażby w realizacji programu atomowego. Jak wiecie, 60 mld zł zostało na to przeznaczonych w tej chwili. Nowa umowa pomostowa, zdecydowanie korzystniejsza, dająca terminy i odpowiedzialność, czego do tej pory nie było. Można było robić inwestycje, nie wiadomo jak długo. I pieniądze, pieniądze, pieniądze pojawiają się.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: I pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#TomaszPiotrNowak">Ale, pani minister, jeśli będzie luka mocowa po 2030 r. i musimy walczyć z tą luką mocową, to musimy przyspieszyć też atom. Proszę powiedzieć, czy druga lokalizacja, rzeczywiście zgodnie z nowym programem energetyki jądrowej, którego do tej pory nie było, będzie realizowana do końca roku 2040, czyli czy decyzje zapadną pod koniec lat 20. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Wioleta Tomczak.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">A ja w międzyczasie przywitam uczniów Szkoły Podstawowej nr 40 we Wrocławiu, klasy VII i VIII, ze szczególnym pozdrowieniem dla klasy VIIb, którzy przyjechali do nas na zaproszenie pani posłanki Jolanty Niezgodzkiej. Witam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Wioleta Tomczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WioletaTomczak">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! W ostatnich latach Polacy zainwestowali duże pieniądze w rozwój fotowoltaiki, jednak obecne sieci elektroenergetyczne mają trudności z przyjęciem nadmiaru energii w słoneczne dni. Stąd moje pytanie: Jakie konkretnie kroki podejmie rząd w ramach inwestycji w magazyny energii, aby poprawić stabilność systemu energetycznego i wykorzystania nadwyżek energii z paneli fotowoltaicznych? Polacy czują odpowiedzialność za swój kraj, a także za naszą planetę, chcą również płacić mniej za rachunki. Stąd poproszę rząd o pilne przyjrzenie się tej sprawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Sawicki, PSL.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani minister, na Bałtyku nie budujemy farm fotowoltaicznych, tylko farmy wiatrowe. To jedna uwaga.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska: Przejęzyczyłam się.)</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#MarekSawicki">Druga, pani minister, to pytanie. Dlaczego 70 mld to głównie wydatki na offshore na Bałtyku, na wielkie farmy wiatrowe, energetykę jądrową i margines, jeśli chodzi o biosubstrat, biomasę, energię odnawialną produkowaną w gospodarstwach? Czy pani wie, że najtańszym magazynem energii, dziś dostępnym i możliwym do zbudowania w kilka miesięcy, jest elektrownia biogazowa, szczytowa, którą możemy wykorzystywać 8–12 godzin na dobę, a nie 24, i że do stabilizacji niskiego i średniego napięcia nie potrzeba kupować wielkich chińskich baterii fotowoltaicznych, tylko wystarczy postawić małe rolnicze biogazownie i to będą najtańsze, najbezpieczniejsze, najbardziej funkcjonalne magazyny energii?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo Ministrowie! 28 listopada 2024 r. została zawieszona poprzednia edycja programu „Czyste powietrze”. Do programu wpłynęło ponad milion wniosków. W tym roku została ogłoszona nowa edycja na nowych zasadach, uwzględniająca przede wszystkim sprawy, które były złe w poprzednim programie. Ludzie, których wnioski zostały złożone w poprzednim naborze do programu „Czyste powietrze”, po pierwsze, pytają, czy w narodowym funduszu i wojewódzkich funduszach są zabezpieczone środki finansowe na realizację wniosków złożonych w poprzednim cyklu. Po drugie, trzeba zmobilizować ludzi, aby szybciej rozpatrywano te wnioski. Dzisiaj są to zaległości na ponad rok. Chciałbym zapytać, co w tej sprawie czyni resort. Kiedy uda się rozwiązać problem starego programu „Czyste powietrze”?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Paulina Matysiak, Razem.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Nie będę pytać o inwestycje — bardzo dobrze, że one są realizowane — ale chcę zapytać o ludzi, bo wiemy, że w tym roku nie ma bonu energetycznego, dopłaty do prądu, mamy do 30 września tego roku zamrożone ceny energii. One są ustalane według maksymalnej ceny ustalonej przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Co z IV kwartałem tego roku? Czego mogą spodziewać się Polacy? Czy to rozwiązanie zostanie wprowadzone? Pytam, bo to rozwiązanie daje przynajmniej ochronę przed gwałtownymi wzrostami cen.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PaulinaMatysiak">Pytanie o dodatek węglowy. Już teraz MOPS-y informują o tym — muszą informować, bo ludzie o tym nie wiedzą — że nie ma bonu energetycznego. I pytanie: Czy będzie dodatek węglowy na jesień, na zimę? Wiem, że rozmawiamy w kwietniu i jest długa droga do jesieni i zimy, ale naprawdę te miesiące miną, a ludzie nie wiedzą, czego mogą się spodziewać. Jakie rozwiązania szykuje w tym zakresie rząd? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Małecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MaciejMałecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niech pani minister tu łaskawie zejdzie i wymieni trzy inwestycje albo chociaż jedną inwestycje, którą sami zaczęliście od podstaw, bo pani minister chwali się inwestycjami, które rozpoczął rząd Prawa i Sprawiedliwości, a które wy albo opóźniliście, albo całkiem wyrzuciliście do kosza.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#MaciejMałecki">Opóźniliście budowę elektrowni jądrowej na Pomorzu. Skasowaliście projekt budowy elektrowni jądrowej w Koninie. Cofnęliście decyzję środowiskową dla budowy stopnia wodnego i elektrowni wodnej na Wiśle w Siarzewie za Włocławkiem. Opóźniacie budowę bloków gazowych w elektrowniach w Gdańsku i w Kozienicach, chociaż dostaliście dotyczące tych inwestycji projekty.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Realizujemy.)</u>
          <u xml:id="u-147.3" who="#MaciejMałecki">Prąd z tych bloków gazowych miał zabezpieczyć dostawy dla ludzi, kiedy nie świeci słońce ani nie wieje wiatr. Wasza bezczynność…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MaciejMałecki">…wasza nieudolność stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego Polski.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Renata Rak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam uczniów i opiekunów z Zespołu Szkół i Placówek Oświatowych Gminy Pakosławice z województwa opolskiego. Witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#RenataRak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Największym w historii Polski projektem energetycznym na Bałtyku jest budowa Baltica 2, czyli pierwszego etapu morskiej farmy wiatrowej, która docelowo stanie się jedną z największych na świecie. Inwestycja o wartości 30 mld zł z dofinansowaniem z KPO składać się będzie ze 107 turbin wiatrowych, które będą źródłem taniej i czystej energii. Umożliwia ona dostarczenie energii dla 2,4 mln odbiorców: gospodarstw domowych, szkół, szpitali, urzędów, firm. Zapewni bezpieczeństwo i konkurencyjność polskiej gospodarki. Offshore do 2040 r. dostarczy łączną moc ok. 18 GW. To największy projekt energetyczny w Polsce oparty na odnawialnych źródłach energii.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#RenataRak">Moje pytanie: Jakie są plany dotyczące budowy infrastruktury przesyłu energii na ląd? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Łukasz Osmalak, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#ŁukaszOsmalak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! Narodowy fundusz ochrony środowiska wprowadza program, który będzie miał na celu dofinansowanie do wszelkich inwestycji związanych m.in. z bankami energii.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#ŁukaszOsmalak">W związku z powyższym mam kilka pytań z tym związanych. Po pierwsze, ilu mamy już, a ilu będziemy mieli beneficjentów tego programu? Jakie są przewidywania ministerstwa, jak bardzo wpłynie to z jednej strony na rynek energetyczny, a z drugiej strony na naszą gospodarkę? Bo przecież oprócz tego, że te banki energii będą dawały nam energię, będą zapewniały energię, to pewnie też w procesie produkcji będą uczestniczyły polskie firmy. I trzecie pytanie: Dlaczego tak naprawdę tak późno, dlaczego dzieje się to teraz, a nie działo się to wcześniej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Dziedzic, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#AdamDziedzic">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czasu mało, więc proszę od razu o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania. Na jakim etapie jest budowa siłowni wiatrowych na morzu? Kiedy będzie dostępna energia elektryczna z tych źródeł? Jaka docelowo jest moc zainstalowana w tym segmencie? Czy równolegle do tych inwestycji budowane są nowe sieci umożliwiające przesył energii z tych źródeł? Jakie podejmowane są działania w celu budowy biogazowni jako elementu miksu energetycznego? Czy modernizowane są sieci dystrybucyjne, transformatory końcowe oraz jakie inne działania podejmuje rząd, aby uniknąć wyłączeń falowników instalacji odnawianych źródeł energii zainstalowanych w gospodarstwach domowych, tak aby nie marnować energii?</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#AdamDziedzic">Bardzo dużo działań w zakresie termomodernizacji, małych instalacji fotowatologicznych zrealizowanych zostało z prywatnego kapitału uzupełnionego środkami państwowymi. W latach poprzednich doszło do sytuacji, w których beneficjenci bardzo długo czekali na rozliczenie i zwrot zainwestowanych środków. To powoduje utratę zaufania do państwa. Czy zabezpieczono środki w wymaganej wysokości umożliwiające sprawne i terminowe rozliczanie tego typu programów? Jakie opracowane są mechanizmy kontrolne? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd przyznaje, już dzisiaj przyznajecie państwo, że w 2030 r. czeka nas luka mocowa. To ja pytam, dlaczego spowalniane są np. kluczowe inwestycje, takie jak inwestowanie w energetykę jądrową. Zamiast realnych działań, zamiast realnej pracy rządu na rzecz bezpieczeństwa energetycznego pani minister wciąż forsuje ustawy, które mają nam sprowadzić z Niemiec tak naprawdę już zużyte wiatraki. Przy tej okazji pragnę więc zapytać, kto później zajmie się tymi odpadami, które z tego powstaną.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#BarbaraBartuś">Pani Minister! Polacy już teraz płacą drastycznie wysokie rachunki za prąd. Jakie więc realne działania pani resort zamierza podjąć, aby te ceny spadły? Dlaczego pani forsuje nierealne dla Polski działania rządu, za które pani jest odpowiedzialna, a nie pracuje…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#BarbaraBartuś">…na rzecz prawdziwego bezpieczeństwa energetycznego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Henryk Szopiński, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#HenrykSzopiński">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wszyscy wiemy, że kluczowym elementem transformacji energetycznej w Polsce są inwestycje w magazyny energii. Wiemy również, że Polska Grupa Energetyczna zapowiedziała budowę ponad 80 magazynów. Narodowy fundusz ochrony środowiska również zamierza wspierać te inwestycje i przygotowuje specjalne programy. Planowane są programy wsparcia dla budowy magazynów energii o mocy minimalnej wynoszącej 2 MW, przyłączonych do sieci dystrybucyjnej i przesyłowej na wszystkich poziomach napięcia. Teraz przejdę do pytań. Jaka jest przewidywana łączna moc i pojemność wszystkich planowanych magazynów energii? Czy istnieją plany na publiczno-prywatne partnerstwa w tej dziedzinie? Jakie programy wsparcia finansowego — chodzi o dotacje, ulgi — są dostępne dla inwestorów w sektorze magazynowania energii? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maja Ewa Nowak. Jest?</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#komentarz">(Poseł Maja Ewa Nowak: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">W międzyczasie chciałbym przywitać uczniów z Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Garczyńskiego w Zbąszyniu. Przyjechaliście państwo na zaproszenie pana posła Jakuba Rutnickiego. Miło was widzieć, witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Dziękuję, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Program „Czyste powietrze” odegrał kluczową rolę w poprawie jakości powietrza i we wsparciu gospodarstw w termomodernizacji budynków, jednak liczne nieprawidłowości, które miały miejsce przy realizacji programu przez poprzedni rząd, niestety rzuciły cień na ten bardzo ważny program. Program finansowany ze środków publicznych nigdy nie powinien wzbudzać wątpliwości co do sposobu wydatkowania tych środków i powinien być w pełni transparentny. W związku z tym proszę o odpowiedź na następujące pytanie. W jaki sposób obecny rząd zapewni przejrzystość w wydatkowaniu tych funduszy oraz jakie mechanizmy kontroli zostały wdrożone, aby uniknąć ewentualnych nadużyć podobnych do tych, które miały miejsce podczas poprzednich rządów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Grzyb, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Chciałbym najpierw zadać pytanie dotyczące programu „Czyste powietrze”. Chodzi o firmy, które rzetelnie zrealizowały inwestycje, a nie mają zapłaconych faktur od połowy zeszłego roku. W Wielkopolsce jest takich firm dosyć sporo i sygnalizują one możliwość bankructwa. Wydaje mi się, nie kwestionując zasadności wstrzymania tego programu, że jest potrzeba tutaj pilnej interwencji.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Pani minister nie słucha.)</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#AndrzejGrzyb">Chciałbym również poruszyć kwestię magazynowania energii. Wydaje się, że najtańsze jest — i tu zgadzam się z posłem Sawickim — magazynowanie energii z biogazu czy z biometanu. Niestety nakłady z KPO wynoszące 3 mld zł to jest niewielka suma pieniędzy. Powinniśmy ją przekazać na inwestycje w zakresie biogazu, w szczególności biogazu rolniczego. Wszyscy mówią, że trzeba zmienić regulacje, mieć dostęp do biomasy i zapewnić odbiór pofermentu. A gdzie są rolnicy? W moim przekonaniu rolnicy są kluczowi dla wykonania tych zadań w zakresie biogazu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Kluczem do przyszłego systemu energetycznego jest oczywiście stabilizator tego systemu, czyli energetyka atomowa. Pani minister tutaj mówiła, że państwo w tej sprawie przyspieszacie, ale pierwsze decyzje, które tego dotyczą, to opóźnienie realizacji tej inwestycji. Rozpoczęcie opóźni się o 2 lata, a oddanie pierwszego bloku energetycznego — o 3 lata. Dlaczego państwo czekaliście kilkanaście miesięcy z wystąpieniem o legalizację czy zatwierdzenie pomocy publicznej dla elektrowni jądrowej? Czy na to było potrzebne aż 15 miesięcy, żeby dopiero teraz wystąpić z tym wnioskiem? Państwo chyba zdajecie sobie sprawę, że procedura w Komisji Europejskiej w tej sprawie będzie trwała miesiącami, jeżeli nie latami, co będzie kolejnym powodem do opóźnienia. Odnoszę wrażenie, że działania w sprawie budowy atomów w Polsce są symulowane, bo oczywiście ta inwestycja nie jest na rękę Niemcom, a skoro Niemcy tego nie chcą, to rząd Tuska też tego nie może chcieć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#komentarz">(Głos z sali: O Jezu, człowieku, obsesję się leczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Przemysław Witek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PrzemysławWitek">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#PrzemysławWitek">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać o stopień realizacji wniosku pokontrolnego, który pojawił się po kontroli rozwoju elektroenergetycznej sieci dystrybucyjnej, przeprowadzonej przez Najwyższą Izbę Kontroli w 2023 r., a został zaprezentowany w raporcie ze stycznia 2024 r. Przeczytam ten wniosek. NIK zawnioskowała do ministra klimatu i środowiska o dokonanie oceny realizacji przez operatorów systemów dystrybucyjnych oraz prezesa URE zadania pod nazwą: opracowanie krajowego planu skablowania sieci średniego napięcia do 2040 r. oraz wyegzekwowania przygotowania planu sieci średniego napięcia. Wydaje się, że minister klimatu nie ma pełnych kompetencji w tym zakresie, natomiast w związku z tym, że co najmniej połowa naszych sieci jest datowana na ponad 30 lat, wydaje się, że każda presja ze strony ministra, także w przypadku tych podmiotów, ma sens. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Żaneta Cwalina-Śliwowska, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Dla przedsiębiorców oprócz cen energii równie ważna jest ciągłość dostaw energii, dlatego mam pytanie do pani minister. Czy w czasie obecnego rządu wystąpiły problemy z bezpieczeństwem tych dostaw? Jakie działania podjął rząd, żeby to bezpieczeństwo wzmocnić? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Pyrzyk, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! W nawiązaniu do tematu informacji bieżącej, ale też w kontekście procedowanej zmiany ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, która obejmuje również zmiany kluczowe dla rozwoju sektora biogazu i biometanu, mam trzy konkretne pytania. Odpowiedzi na nie oczekują przede wszystkim przedsiębiorcy. Czy planuje się objąć definicją gazociągu bezpośredniego, a co za tym idzie ułatwieniami z tego wynikającymi, również bezpośredni transport biometanu do odbiorcy końcowego? Czy rozważa się rozszerzenie mechanizmów pokrycia ujemnego salda dla instalacji biometanowych lub biogazowych do 1 MW również o biometan czy biogaz wprowadzany do gazociągów bezpośrednich? Czy rozważa się rozszerzenie aukcyjnych mechanizmów pokrycia ujemnego salda dla instalacji biometanowych powyżej 1 MW również o biometan wprowadzany do gazociągów bezpośrednich? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kazimierz Bogusław Choma, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! System handlu emisjami ETS. Koszty uprawnień do emisji są przedmiotem spekulacji i nieustannie rosną. W 2014 r. 1 t emisji kosztowała 6 euro, obecnie — 80 euro. Ten parapodatek jest paradoksalny, nieuzasadniony i szkodliwy. W grudniu 2021 r. w Sejmie została podjęta uchwała w sprawie wezwania państw Unii Europejskiej do zawieszenia tego systemu. Jest on szkodliwy, bo musimy dopłacać do naszej taniej energii z węgla. PO, Lewica, PSL i Hołownia byli oczywiście przeciw. Pytanie: Jakie działania podjęła pani minister i rząd, aby zawiesić ten szkodliwy dla Polski system? Bo to w głównej mierze spowoduje obniżenie cen energii w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna pani minister ze współpracownikami! Wysoka Izbo! Odszedłbym na chwilę od takiej wielkiej energetyki za setki miliardów złotych i wróciłbym do spółdzielni energetycznych, do klastrów energii, do tych zorganizowanych społeczności energetycznych. Pani minister, to jedna z form bardzo zorganizowanych instytucji w Polsce lokalnej. Tam Polacy potrafią to fajnie, rzetelnie i bardzo tanio zrobić. Otrzymują pewnie najtańszy prąd w Polsce, prąd dla społeczności lokalnej. Chciałbym się, pani minister, spytać, jakie są pani zamierzenia odnośnie do tego, aby te formy, te podmioty mogły się rozwijać, żeby ich było więcej. Bo dzisiaj z tych statystyk, o których słyszymy, jeżeli chodzi o klastry energii, to w ubiegłym roku, jak podaje prezes URE, było sześć, w tym roku jest jeden. KOWR podaje, mówi o 69 spółdzielniach energetycznych. Tam jest wielki potencjał. Tam znajdują się ludzie, którzy potrafią to sprawnie zrobić. Są w krajowym planie na rzecz energetyki i środowiska, pani minister, środki dla tych instytucji przeznaczone. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Piotr Paweł Strach, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PiotrPawełStrach">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#PiotrPawełStrach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najważniejsze jest bezpieczeństwo. Moje dwa pytania będą dotyczyły bezpieczeństwa, jeśli chodzi o Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Wiemy, że ze strony rosyjskiej prowadzona jest wojna hybrydowa, są ataki na naszą infrastrukturę nie tylko na granicy, ale także wewnątrz terytorium Polski. I pytanie brzmi: Przed jakimi wyzwaniami, jeśli chodzi o cyberbezpieczeństwo, ministerstwo w tym momencie staje i jakie są zabezpieczenia, jakie są działania podejmowane w celu osłony naszej infrastruktury krytycznej, jeśli chodzi o cyberbezpieczeństwo? Drugie pytanie dotyczy dezinformacji. Wiemy dobrze, i to mówią także raporty NATO-wskie, że Rosja stosuje dezinformację, jeśli chodzi o denializm klimatyczny, chroniąc swój własny przemysł roponośny, gazociągi i inne złoża kopalin. Stosuje dezinformację w Europie tak, że część środowisk politycznych również żyje tą dezinformacją, siejąc w społeczeństwie nieprawdziwe informacje dotyczące bezpieczeństwa transformacji energetycznej. Pytanie jest takie: Jakie kroki podejmuje ministerstwo, aby przeciwdziałać tej rosyjskiej dezinformacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan marszałek Ryszard Terlecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#RyszardTerlecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani poseł wnioskodawca mówiła o zaniedbaniach minionych lat, ale ja w tym roku, po kilkunastu miesiącach rządów tej nieszczęsnej koalicji, dostałem rachunek, który mnie zdumiał. Rachunek dość zaskakujący w stosunku do poprzednich. I oczywiście ja sobie jakoś poradzę, ale co zrobią ci wszyscy, którzy zarabiają niewiele, dla których to jest bardzo poważny wydatek, tym bardziej że słyszą, że jesienią ma nastąpić znaczne pogorszenie sytuacji. Pani minister opowiada o różnych planach ministerstwa. Mam nadzieję, że to ministerstwo już nie będzie ich realizować. Ale co mają zrobić ci, którzy dostają rachunki dziś i dostaną je w najbliższych miesiącach, szczególnie jesienią?</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Stanisław Lamczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#StanisławLamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#StanisławLamczyk">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! ETS-y oparte są na zasadzie: zanieczyszczający płaci. I załóżmy, że tym ETS-em będzie objętych 10 tys. firm, elektrowni, które w ramach aukcji kupują te emisje. Oczywiście przeznaczenie tych emisji jest określone przez zasady, jakie są w Unii Europejskiej. Do 2023 r. pozyskanych środków było 94 mld zł. Oczywiście te środki były źle spożytkowane. I trzeba powiedzieć o tym przeznaczeniu, ale 23% tych środków zostało wyjęte poza budżet. Mam pytania do pani minister: Jak zabezpieczyć w tej chwili te środki? Jak podchodzimy do nowego ETS-u? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Elżbieta Burkiewicz, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#ElżbietaBurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Mam pytania związane z programem „Czyste powietrze”. Chciałabym zapytać, czy prokuratura przeprowadziła dochodzenia dotyczące nieprawidłowości związanych z wypłatami w ramach programu „Czyste powietrze” w latach 2018–2023, czyli za rządów PiS-u i Solidarnej Polski. Kolejne pytanie: Czy inwestycje w roku 2024 w ramach programu „Czyste powietrze” zostały zrealizowane zgodnie z planem? Czy zostały wypłacone środki? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#KrzysztofLipiec">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#KrzysztofLipiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polityka energetyczna państwa powinna być oparta na dobrej strategii energetycznej, która gwarantuje przedsiębiorcom bezpieczne konkurowanie na światowych rynkach, a Polkom i Polakom — niskie ceny energii.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#KrzysztofLipiec">Niewątpliwie w tę strategię wpisuje się elektrownia Połaniec, która dysponuje najnowocześniejszym w świecie blokiem zielonym do spalania biomasy i daje Polsce ponad 8,4 TWh energii. To jest ok. 5% zapotrzebowania. Jestem przekonany co do tego, że ta elektrownia potrzebuje wsparcia. Pracownicy tej elektrowni, ok. 2 tys. osób, są zatroskani o dalszy los i funkcjonowanie tej elektrowni, gdyż istnieją zapowiedzi, zgodnie z którymi ta elektrownia ma być wygaszana.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#KrzysztofLipiec">Oczekuję na konkretną odpowiedź ze strony rządu, czy ta elektrownia otrzyma wsparcie rządowe.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Aby prąd w Polsce był tańszy, nasza gospodarka — konkurencyjna i by świetnie się rozwijała, musimy jak najszybciej wybrać lokalizację dla atomu.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MałgorzataNiemczyk">Nasuwa się nazwa Bełchatów. Tam jest największa w Europie elektrownia, a to oznacza całą infrastrukturę: linie przesyłowe, wyprowadzenie mocy 5,5 GW przez trzy stacje elektroenergetyczne, świetne warunki hydrologiczne, trzy niezależne źródła wody oraz pełną dokumentację geologiczną i sejsmograficzną z własną stacją sejsmiczną. Bełchatów ma świetną kadrę: aż 12 tys. pracowników, w tym ponad 4 tys. z wyższym wykształceniem. Jest poparcie społeczne i nie będzie problemów z dekarbonizacją, jest pełna infrastruktura pomocnicza, są drogi, autostrady, lotniska, uczelnie techniczne, pracownicza baza noclegowa, centralna lokalizacja. Atom to przyszłość, atom to zielona energia.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#MałgorzataNiemczyk">Kiedy zapadnie decyzja o zlokalizowaniu elektrowni atomowej w Bełchatowie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Szymanowska, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Rząd Mateusza Morawieckiego zgodził się w ramach zielonego ładu na podatek od aut spalinowych, który miał uderzyć w najbiedniejszych Polaków. Obecny rząd zamienił ten podatek na dopłaty do elektryków zgodnie z systemem zachęt, a nie kar.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#EwaSzymanowska">Jak wygląda obecny status programu „NaszEauto”? Ile złożono wniosków? I drugie pytanie: Jakie kroki podjęto w celu zabezpieczenia środków finansowych przeznaczonych na realizację nowego programu „Czyste powietrze”? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Osuch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JacekOsuch">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#JacekOsuch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Zielony ład drenuje portfele Polaków. Polityka klimatyczna Unii Europejskiej doprowadziła do wywindowania rachunków za gaz, ciepło i energię elektryczną, które mocno obciążają domowe budżety, zwłaszcza tych najuboższych rodzin. Tarcza energetyczna, która przez ostatnie 2 lata chroniła firmy przed gwałtownymi wzrostami cen, przestała obowiązywać od 1 stycznia 2025 r. Coraz częściej obserwujemy falę bankructw i masowych zwolnień w różnych sektorach gospodarki. Sytuacja eskaluje. Potrzebujemy konkretnych rozwiązań na już. Jako Zjednoczona Prawica zaproponowaliśmy państwu szereg projektów, których wdrożenie może przyczynić się do szybkiej poprawy komfortu życia obywateli. Wystarczy tylko po nie sięgnąć i zacząć pracować, zamiast rzucać pustymi frazesami z tej mównicy.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#JacekOsuch">Pytanie: Kiedy weźmiecie się do roboty? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam serdecznie młodzież ze Szkoły Podstawowej w Kątach z gminy Iwkowa, która przyjechała do nas na zaproszenie pani poseł Józefy Szczurek-Żelazko. Witam was serdecznie. Witam również nauczycielki i przedsiębiorców z Pabianic, którzy przyjechali do nas na zaproszenie tym razem pana posła Krzysztofa Habury. Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Dominika Jaśkowca, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Pani Ministro! Wysoka Izbo! Sektor energetyki cieplnej w Polsce mierzy się z wieloma wyzwaniami: od rosnących kosztów energii i wysokich cen emisji dwutlenku węgla przez spadek popytu do konieczności transformacji energetycznej. Przedsiębiorstwa ciepłownicze mają coraz większe trudności finansowe i operacyjne. Przed polskim ciepłownictwem okres kluczowych zmian wynikających zarówno z polityki dekarbonizacji Unii Europejskiej, jak i z konieczności modernizacji przestarzałej infrastruktury. Niestety branża ciepłownicza ma ogromne trudności w pozyskiwaniu środków na transformację energetyczną, m.in. z powodu niskiej rentowności oraz ograniczonej płynności finansowej przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#DominikJaśkowiec">Jakie działania podjął kierowany przez panią minister resort, aby wesprzeć proces koniecznych zmian w sektorze energetyki cieplnej? Jakie działania planowane są w tym obszarze na kolejne lata? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Okuła, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#BarbaraOkuła">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W Polsce potrzebna jest tania i rozproszona energia, bo płacimy dziś niemal najwyższe rachunki za prąd w Europie. Jedną z dróg do tego jest obywatelska inicjatywa instalacji fotowoltaicznych na własnych dachach. Jednak fotowoltaika jest kapryśnym, zależnym od słońca i chmur dostawcą energii. Dlatego oprócz magazynów energii potrzebne są nowoczesne linie przesyłowe, pozwalające dostarczać w obie strony energię niezależnie od pogody.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#BarbaraOkuła">Mam takie pytania do pani minister. Jak to się stało, że mamy tak drogą energię elektryczną? Jakie powody i czynniki przez lata się na to składały? Dlaczego zaniedbano inwestowanie w linie przesyłowe, co często skutkuje niemożnością odkupienia energii od prosumentów? Jakie kwoty rząd przeznaczył na wsparcie szóstego naboru do programu „Mój prąd”? Ilu beneficjentów do dziś skorzystało z dofinansowania? Z jakiego źródła można pozyskać najtańszą energię: ze słońca, z wiatru, atomu czy wody, biorąc pod uwagę koszty inwestycji? Chodzi mi zwłaszcza o te źródła, z których mogą skorzystać gospodarstwa domowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Kryj, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#AndrzejKryj">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jeden z moich przedmówców mówił o systemie opłat ETS i jego konsekwencjach. Chciałbym zwrócić uwagę, że od 2027 r. zacznie obowiązywać unijna dyrektywa ETS2. Dotyczy ona systemu opłat za emisję CO2 powstającą w czasie ogrzewania budynków i w transporcie. Nasz kraj jest jednym z tych, których mieszkańcy najdotkliwiej odczują zmiany. Dotkną one zarówno tych, którzy ogrzewają domy węglem, jak i tych, którzy stosują paliwo gazowe. Szacuje się, że przeciętna polska rodzina używająca gazu zapłaci w latach 2027–2035 ponad 24 tys. zł więcej. W przypadku tych, którzy używają węgla, będzie to już ponad 40 tys. zł więcej. Wyższe rachunki za ogrzewanie dotkną szczególnie tych, którzy zużywają dużo energii — może być to aż 77 tys. Wzrosną ceny benzyny, wzrosną ceny oleju napędowego. Co zrobicie w tej sytuacji? To będą katastrofalne sytuacje dla…</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Sobolak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#AnnaSobolak">Panie Marszałku! Pani Minister! Europejski Bank Inwestycyjny zatwierdził program finansowania kogeneracji biogazowych. To ważny krok, bo zgodnie z polityką energetyczną państwa biometan ma zastąpić gaz ziemny, wzmacniając nasze bezpieczeństwo energetyczne. Ministerstwo Klimatu i Środowiska szacuje potencjał biometanu w Polsce na 4 mld m3, co oznacza budowę ok. 2 tys. biogazowni, czyli praktycznie w każdej gminie. Musimy jednak zauważyć, że brak skutecznej komunikacji na poziomie krajowym powoduje liczne protesty. Obecnie mamy ponad 200 inicjatyw pod hasłem: stop biogazowniom. Często obawy mieszkańców są zrozumiałe, ale nieuzasadnione. Wiele protestów wspierają lokalni radni, którzy nie zawsze mają pełną wiedzę na temat korzyści z tych inwestycji. To wielka szansa dla Polski na tańszą energię, niezależność od importu gazu i rozwój odnawialnych źródeł energii opartych na naszych własnych surowcach. Tylko rzetelna informacja i współpraca z samorządami pozwolą nam to osiągnąć.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#AnnaSobolak">Dlatego pytam panią minister: Jaką strategię dotyczącą dialogu z samorządami zaplanował resort, aby zmniejszyć obawy mieszkańców i zdobyć poparcie społeczne dla biogazowni?</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Włodzimierz Tomaszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Najdostępniejszą formą obniżania cen energii jest oczywiście stosowanie tarcz energetycznych. Rząd zrezygnował z takiej skali ich stosowania, jaką wprowadził rząd Zjednoczonej Prawicy. Ochroną przed wzrostem cen energii jest również przeciwdziałanie monopolowi. Obecnie małe, lokalne ciepłownie są wykupywane przez monopolistów, firmy zewnętrzne, głównie niemieckie, które będą dyktować bardzo wysokie ceny, a nie je obniżać.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">Dlatego też pytam: Co czyni w tej materii rząd, żeby wesprzeć dotychczasowych właścicieli, chodzi także o samorządy, tych lokalnych ciepłowni, by mogli je modernizować i oferować tanią energię, także dzięki stosowaniu najtańszej technologii, którą będą stosować monopoliści, czyli zgazowania? To oznacza energię i ciepło tańsze o 50%.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Habura, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#KrzysztofHabura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Obniżenie cen energii w dobie transformacji energetycznej, czyli odchodzenia od produkcji energii z paliw kopalnych, którą obecnie przechodzimy, to postawienie na odnawialne źródła energii, traktowane zresztą po macoszemu przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Chodzi m.in. o kooperatywy energetyczne takie jak klastry energii, spółdzielnie energetyczne i obywatelskie społeczności energetyczne, które w swoim zakresie działania mają wytwarzanie, magazynowanie i bilansowanie, ale także dystrybucję energii. Rząd 15 października wspiera te inicjatywy, przeznaczając na nie w tym roku 845 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#KrzysztofHabura">Moje pytania dotyczą tego, czy te środki są wystarczające, czy planujemy ich zwiększenie, na jakie działania zostaną przeznaczone, a także jakie ułatwienia formalnoprawne realizuje rząd w tym obszarze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Schädler, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#EwaSchädler">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Aż nie do wiary, że klimat tudzież energetyka tworzy przestrzeń do przekłamywania faktów. Jedno, co wiemy, to to, że liczby nie kłamią.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#EwaSchädler">Dlatego mam pytanie do pani minister: Ile tracimy dzisiaj, jeśli chodzi o import surowców takich jak gaz, ropa naftowa i węgiel? Niestety bywały i bywają u nas osoby, nawet funkcjonujące wysoko w przestrzeni politycznej, które okłamują Polaków. Chciałabym się dowiedzieć, ile to jest na dzisiaj, ale również jaki jest trend i jakie są prognozy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Ewa Cicholska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#AnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Właśnie, pani poseł, przedstawię konkrety, fakty. Od stycznia o minimum 100% wzrosły rachunki za gaz i energię.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie wprowadzać…)</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#AnnaEwaCicholska">Jestem z okręgu, w którym jest dużo rolników. Po prostu niektóre gospodarstwa rolne i małe firmy rodzinne upadają z powodu nieopłacalności. Proszę się zainteresować tym faktem. Szanowni państwo, wiele rodzin nie jest już w stanie opłacić rachunków za gaz, za energię. A co dalej? Jak mają żyć?</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#AnnaEwaCicholska">Pani Minister! Zwracam się do pani w imieniu moich wyborców. Proszę o realne rozwiązania, a nie bajki, które pani opowiada. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Robert Jagła, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#RobertJagła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Podjęcie przez rząd Donalda Tuska decyzji o zamrożeniu cen energii od 1 stycznia 2025 r. miało na celu ochronę obywateli przed skutkami kryzysu energetycznego, ale ma też istotne znaczenie dla stabilizacji sytuacji gospodarczej w kraju. Niekontrolowany wzrost cen energii mógłby doprowadzić do załamania się wielu firm i utraty miejsc pracy. Zamrożenie cen pozwala na złagodzenie tego ryzyka, dając przedsiębiorcom czas na dostosowanie się do nowej sytuacji i planowanie przyszłości. Te działania wspierają polską gospodarkę i chronią miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#RobertJagła">Pani minister, w związku z kończącym się we wrześniu okresem obowiązywania obecnej regulacji dotyczącej cen energii chciałbym zapytać o planowane przez rząd działania mające na celu ograniczenie wzrostu cen energii dla odbiorców indywidualnych i przedsiębiorców. Proszę o przedstawienie szczegółowej informacji na temat przewidywanych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#RobertJagła">Moje drugie pytanie. W kontekście braku pewności co do spadku cen energii chciałbym zapytać o plan awaryjny rządu po 30 września.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#RobertJagła">Czy w przypadku utrzymania się wysokich cen energii rząd rozważy przedłużenie okresu ich zamrożenia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję panu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Kasprzyk, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#RafałKasprzyk">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Trzy szybkie, konkretne pytania odnośnie do opóźnień w budowie elektrowni jądrowych. Jak wyglądał proces inwestycji w elektrownie jądrowe w Polsce w ostatnich latach? I skąd Polska ma tak duże opóźnienia w tym temacie?</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Rządzicie od półtora roku.)</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#RafałKasprzyk">Drugie pytanie. Jakie są plany rozwoju energetyki jądrowej w Polsce? Jak te plany wpływają na bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju? To dzisiaj jest bardzo ważne zagadnienie nurtujące wszystkich Polaków.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Ewa Cicholska: Ludzie nie mają za co żyć.)</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#RafałKasprzyk">I trzecie pytanie, bardziej na poziomie lokalnym, województwa świętokrzyskiego.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#RafałKasprzyk">Czy ja mogę kontynuować, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Śmiało.)</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#RafałKasprzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.9" who="#RafałKasprzyk">Kiedy planowane jest uruchomienie pierwszej w Polsce elektrowni opartej na małych reaktorach SMR? Pytam również w kontekście firmy, spółki Skarbu Państwa Industria Kielce, która dostała pierwsze uzgodnienia dotyczące planów budowy, i chciałbym wiedzieć, jak to wygląda. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Baluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Dlaczego na szkodę odbiorców PGE zmieniło sposób wzajemnych rozliczeń z prosumentami? Wiele osób prosiło mnie, abym zadała to pytanie właśnie tutaj, na sali plenarnej, dzisiaj państwu ministrom. Dostają pisma ze zmianą regulaminu, ale oczywiście mówi się o tym, że umowa nie podlega zmianie, że będzie lepiej i że zielona energia będzie lepiej wykorzystana. Jednocześnie mówi się o tym, że państwo będziecie mogli sobie lepiej zaplanować swoje budżety i mieć większą świadomość w podejmowaniu własnych decyzji co do wykorzystania energii. Fantastyczne zapisy. Szanowni państwo, stosujecie metodę kłamstwa na Tuska. Obiecanki cacanki, a Polacy mają płakać i płacić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Łukasz Ściebiorowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po latach zaniedbań w zakresie sektora energetycznego, a także blokowania przez Prawo i Sprawiedliwość rozwoju alternatywnych źródeł energii…</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">…intensywne inwestycje w elektrownie gazowe jako etap przejściowy w transformacji sektora są kluczowe dla polskich firm i grup energetycznych. Powstanie nowych bloków o mocy setek megawatów, a także zastępowanie wycofywanych, przestarzałych i niespełniających wymogów jednostek węglowych jest nieuniknione. Planowane muszą być ponadto modernizacje sieci przesyłowej, by ułatwić integrację nowych źródeł energii. Przyczyni się to zapewne nie tylko do większej stabilizacji cen energii, ale także do większej konkurencyjności polskich zakładów i firm, również tych w przemyśle wydobywczym i ciężkim.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dlatego chciałbym zapytać o konkretne działania podejmowane przez rząd, aby przyspieszyć inwestycje w elektrownie gazowe i jednocześnie zapewnić ich zgodność z długoterminową strategią dekarbonizacji oraz regulacjami klimatycznymi, aby nie pozbawić Polaków stałego dostępu do energii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Luboński, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#AdamLuboński">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Cieszę się, że na sali jest jeszcze pan poseł Kuźmiuk, ponieważ pan jako ekonomista włączył zły kalkulator czasowy w odniesieniu do tej straty, bo do tych 15 miesięcy powinien pan jeszcze doliczyć 8 lat…</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#AdamLuboński">…i byłoby okej, i byłoby uczciwie i czysto.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#AdamLuboński">Szanowna pani minister, nowy program narodowego funduszu zakłada dofinansowanie magazynów energii. Jak rozwój magazynowania energii wpłynie na bezpieczeństwo energetyczne Polski? Jakie środki zostały już przeznaczone na ten cel i ilu beneficjentów z tego do tej pory skorzystało? I zasadnicze pytanie: Dlaczego dopiero teraz ten program jest uruchamiany? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Ireneusz Zyska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#IreneuszZyska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Proszę nie okłamywać Polaków, że rozpoczęliście jakąś nową ofensywę związaną z inwestycjami w energetyce, bo wszystkie te projekty, które są realizowane, są kontynuacją projektów rozpoczętych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Chcę przypomnieć, że to właśnie rząd Prawa i Sprawiedliwości doprowadził do pomnożenia razy cztery mocy zainstalowanej OZE z 7 GW w 2015 r. do ponad 28 w grudniu roku 2023. To bardzo cieszy. Wprowadziliśmy cały szereg rozwiązań, które ułatwiają rozwój właśnie odnawianych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#IreneuszZyska">Ale chcę zapytać panią minister, co z magazynami energii, bo magazyny litowo-jonowe to nie wszystko, ich trwałość to ok. 10–12 lat, później trzeba budować nowe magazyny. Zatem co z Elektrownią Szczytowo-Pompową Młoty? Kiedy rozpocznie się ta strategiczna dla stabilizacji systemu elektroenergetycznego w Polsce inwestycja?</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MichałKrawczyk">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Posłowie i posłanki PiS-u wchodzą tutaj, na tę mównicę, i utyskują na zbyt wysokie ceny energii. Pytam, co zrobiliście przez 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dużo.)</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#MichałKrawczyk">Wykańczaliście energetykę odnawialną i nie modernizowaliście sieci.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#MichałKrawczyk">I teraz, uwaga, skupcie się: 3 dni temu w Lublinie, w moim rodzinnym mieście, doszło do podpisania historycznej umowy. PGE zawarła umowę na 12 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#MichałKrawczyk">Głównym wykonawcą tej umowy… 9,5 mld zł trafi do PGE Dystrybucji, która, uwaga, obsługuje 6 mln klientów indywidualnych, 200 tys. przedsiębiorców. Za 9,5 mld zł z KPO, w sprawie których nawet nie byliście w stanie złożyć wniosku do Komisji Europejskiej, PGE Dystrybucja zmodernizuje sieć dostarczania prądu, zapewni integrację odnawialnych źródeł energii, czyli chodzi o te magazyny energii, o których tak dużo mówicie. Poprawi bezpieczeństwo dostaw energii. Po co? Żeby na końcu Polki i Polacy mniej płacili za energię.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#MichałKrawczyk">Jeszcze jedna rzecz. 80% tej kwoty trafi do polskich wykonawców. To robimy…</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Skonieczka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Moje pytanie dotyczy poziomu lokalnego. W ostatnich latach powstało, zostało przygotowanych bardzo dużo inwestycji, głównie w farmy fotowoltaiczne w gminach wiejskich. Są to inwestorzy prywatni. Natomiast większość tych inwestycji nie zostanie zrealizowana ze względu na brak możliwości przyłączenia do sieci elektroenergetycznej. Pani minister mówiła, że planowane jest zmodernizowanie sieci o długości 60 tys. kilometrów. Pytanie więc: Ile z tej sieci kilometrów linii średniego napięcia zostanie zmodernizowanych? Ile GPZ-etów zostanie zmodernizowanych? Czy macie państwo szacunki, o ile dzięki tym inwestycjom zwiększą się moce przyłączeniowe dla OZE, głównie w kontekście farm fotowoltaicznych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już przyzwyczailiśmy się tutaj do tej niechlubnej tradycji, kiedy koalicja rządząca swoje lenistwo, swój brak pracy chce przykryć jakimiś domniemanymi oskarżeniami w stosunku do poprzedniego rządu.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Krawczyk: Ha! Domniemanymi.)</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Pani Minister! Jeżeli pani twierdzi, że poprzednie 8 lat to było pasmo zaniedbań, to ja pani przypomnę pewne fakty, o których pani może nie wie, chociaż powinna pani wiedzieć, bo była pani posłem poprzedniej kadencji. W 2014 r. w Polsce było niecałe 4 tys. prosumentów, czyli tych, którzy produkowali energię. W 2015 r. — 1,5 mln, pani minister. To jest to nic, o którym pani mówi.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Poseł Krawczyk słyszy? Niech pan słucha, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Produkcja z OZE w ciągu 8 lat wzrosła prawie czterokrotnie. To są te działania Prawa i Sprawiedliwości, które były prowadzone sukcesywnie przez 8 lat. Natomiast pani tu wychodzi i mówi pani o jakichś wyimaginowanych projektach.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Pytam, dlaczego państwo sprzedali magazyn energii Solino Kulczykom, który…</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Magdalena Małgorzata Kołodziejczak z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W takim razie przypominamy dalej. Szanowni państwo, pamiętamy doskonale ustawę wiatrakową z 2016 r. Ich wysokość — 10H. W ten sposób państwo uniemożliwiliście uzyskiwanie taniej energii z elektrowni wiatrowych. Wystarczyło tylko w googlach sprawdzić, jaki…</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Ale jest jeszcze morska energetyka wiatrowa, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Panie marszałku, może pan poprosi panią, żeby pani nie przeszkadzała.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Proszę państwa, wystarczyło w googlach sprawdzić…</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Jest morska energetyka jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie przeszkadzać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ja mam do pani taką prośbę. Prosi panią jeden poseł, drugi poseł. Musi pani przeszkadzać?</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Ja nie przeszkadzam. Ja tylko uzupełniam.)</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale pani się tylko tak wydaje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Ale ja nie potrzebuję pani uzupełnień.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ja mogę panią prosić osobiście o to?</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Bardzo proszę, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przedłużam pani czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Proszę państwa, wystarczyło sprawdzić w googlach, że Polska jest najbardziej równomiernie zamieszkałym krajem. Ta ustawa i te wymogi spowodowały, że żaden wiatrak nie powstał. W związku z tym mam pytanie. Ile takich projektów przepadło? Na jaką kwotę? I jakie przez to mamy problemy?</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Druga sprawa. Pani minister, co się stało z pieniędzmi z ETS-ów? I w jakiej kwocie te pieniądze zostały przeznaczone na poprawę sytuacji w energetyce?</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Ostatnia rzecz. Czy spółdzielnie energetyczne będą również mogły powstawać na terenach miejskich? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! Te słusznie minione 8-letnie rządy PiS to czas wielkiej nieudolności, zarówno w energetyce, jak i w paliwach. To był czas wielkich kłamstw i katastrofy, nie katastrofy, tylko katastrofy w rozmiarach wielkich. To, jak Polska cierpi, obywatele cierpią — wystarczy popatrzeć na to, co się dzieje w energetyce, w tych wszystkich decyzjach podejmowanych. Szeroko otwarte drzwi dla oszustów w programie „Czyste powietrze”, niszczenie polskich elektrowni wiatrowych, w zamian za to tony ruskiego węgla sprowadzane przez funkcjonariuszy związanych z PiS-em, niekorzystne zmiany w rozliczeniach posiadaczy fotowoltaiki. Zresztą to jest niesłychanie kłamliwe, bo przecież tłumaczyliście te niekorzystne zmiany tym, że nie przyjmą tej energii sieci energetyczne, a zamiast modernizować sieci energetyczne, wydawaliście te pieniądze nie wiadomo gdzie.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#MirosławSuchoń">Pani Minister! Jakie zmiany w sieciach energetycznych? Ile środków z polskiego budżetu? Jakie środki z Unii Europejskiej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AnnaPaluch">Wysoka Izbo! Scania Production Słupsk — 800 osób do zwolnienia. Pomorska Fabryka Mebli w Nowem — 270 osób do zwolnienia. Zakłady Porcelany Stołowej „Karolina” w Jaworzynie Śląskiej. Zakład opon ciężarowych Michelin Polska w Olsztynie — przeniesiony do Rumunii. Walcownia Rur „Andrzej” w Zawadzkiem na Opolszczyźnie — 433 osoby do zwolnienia. Fabryka Beko w Łodzi i we Wrocławiu — 1800 i 700 osób do zwolnienia. Stellantis, zakład motoryzacyjny w Bielsku-Białej — linia produkcyjna przeniesiona do Brazylii, a teren pod deweloperkę. Nawet najstarsza firma w Warszawie, Farum, działająca od 1819 r., też nie przetrwała waszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#AnnaPaluch">Dlaczego wykańczacie cenami energii firmę za firmą? Czy naprawdę nie rozumiecie, że energia z odnawialnych źródeł jest droższa, że bez elektrowni atomowej stabilizującej system energetyczny wykończycie cenami energii wszystkie polskie przedsiębiorstwa? Kto w naszym kraju będzie…</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zdzisław Gawlik, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł. Pani poseł, pani poseł, pani poseł…</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Poseł Michał Krawczyk: Nie słyszy, bo mikrofon…)</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#ZdzisławGawlik">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Słuchając przedstawicieli PiS, można by powiedzieć, że 8 lat w energetyce to jest nieustające pasmo sukcesów, że można w zasadzie z nóg nie zdejmować tenisówek i w nich chodzić.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#ZdzisławGawlik">Stąd pytania. Które z inwestycji w energetykę odnawialną rozpoczętych do 2016 r. zostały zakończone w terminie? Chodzi mi o Opole, Kozienice, Jaworzno. Mam pytanie: Co się dzieje z blokiem w Puławach, którego budowę rozpoczęto jeszcze w 2015 r.? Wszystkie pozwolenia i zgody były. Czy blok w Puławach nie podzieli losu inwestycji w Ostrołęce? Kolejna kwestia. Tutaj państwo zastanawiają się nad projektem o energetyce jądrowej. Mam pytanie: W jakim modelu projekt jądrowy będzie realizowany? Przypomnę tylko, że w lutym 2015 r. była zgoda służb Komisji Europejskiej na tzw. zintegrowany model postępowania jądrowego. Ci, którzy doszli do władzy w 2016 r., uznali, że zrobią to inaczej. W którym miejscu jesteśmy? Co w tym momencie dzieje się z paliwem jądrowym? Bo jedna z pań posłanek pyta, co z odpadami. Co z paliwem jądrowym po wypaleniu?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#ZdzisławGawlik">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kamil Wnuk, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#KamilWnuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! Pani Minister! Mam pytania o ETS, Europejski System Handlu Emisjami, czyli o system największy po chińskim, bo Chińczycy mają największy system handlu emisjami CO2.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#KamilWnuk">Trochę się dziwię, że dzisiaj na sali nie ma podczas tej dyskusji żadnego posła Konfederacji — są w tym miejscu puste ławki — ponieważ dużo o tym mówicie na konwentach wyborczych, ale nie mówicie o tym tutaj, gdzie jest miejsce na to, żeby o tym mówić.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Kasprzyk: Zmęczeni.)</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#KamilWnuk">Ale ja mam pytanie o ETS, bo państwo z Prawa i Sprawiedliwości dużo mówicie o energetyce. Pani minister, mam pytanie: Co ze środkami z ETS za poprzednie lata? Dlaczego ich nie ma? Dlaczego mamy taką drogą energię? I najważniejsze pytanie w kwestii bieżącej: Czy jest planowana rewizja systemu ETS? Jakie są główne cele tej rewizji, jeżeli jest ona planowana? Jakie są przewidywane wpływy zmian, tej rewizji ETS na sektory przemysłowy i energetyczny? I czy planowane są jakiekolwiek konsultacje dotyczące tej rewizji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan posłeł Zbigniew Dolata, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#ZbigniewDolata">Wysoka Izbo! Słowa pani minister o rzekomym przyspieszeniu rozwoju energetyki jądrowej w Polsce to jest jakiś primaaprilisowy, spóźniony żart. Wystarczy zobaczyć, jak to wygląda w przypadku elektrowni atomowej pod Koninem. Za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości powstała spółka celowa PGE PAK Energia Jądrowa. Zawiązano konsorcjum z Koreańczykami. Wszystko szło w kierunku tego, aby z Konina płynął prąd o mocy 2800 MW, zaspokajającej 12% zapotrzebowania krajowego. Po raz pierwszy prąd miał popłynąć w 2035 r., ale przyszedł Donald Tusk. Donald Tusk pojechał do wyroczni berlińskiej. Tam usłyszał: Atom bei Konin — verboten, Atom in Polen — verboten. I wszystko stanęło. Wszystko stanęło. Nic się nie dzieje. Ci, którzy próbowali się podczepić pod tą inwestycję realizowaną za rządów Prawa i Sprawiedliwości, jak chociażby poseł Nowak, nagle zaczęli być piewcami tego, że…</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Elżbieta Anna Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie Marszałku! Panie Minister! Wysoka Izbo! Musimy znaleźć równowagę pomiędzy ambitnymi celami klimatycznymi a utrzymaniem konkurencyjności gospodarki. Bezpieczeństwo energetyczne opiera się przede wszystkim na stabilności dostaw, dywersyfikacji źródeł, ale też przystępności cenowej. Istotne jest również, by energia była nie tylko ekologiczna, ale przede wszystkim dostępna cenowo. Dlatego bardzo cieszą inwestycje, o których mówi pani minister, które widzimy, widzimy, że się dzieją, w zakresie budowy farm wiatrowych na Bałtyku, modernizacji sieci energetycznych czy w końcu budowy elektrowni jądrowej. Ale stąd moje pytanie: Czy przy równoczesnej minimalizacji mocy energetycznych węglowych w okresie transformacji nie zabraknie energii? Jaki mamy na to plan?</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Gramatyka.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MichałGramatyka">Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Staram się otrząsnąć z wrażenia, jakie zrobił na mnie pan poseł Dolata, posługując się językami obcymi, ale chciałem mówić o zagrożeniu z zupełnie innego kierunku.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Nie tylko Tusk zna niemiecki.)</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#MichałGramatyka">Pani minister, mamy w Polsce ponad 1,5 mln instalacji prosumenckich, instalacji fotowoltaicznych na dachach. W szczycie oznacza to jakieś 20 GW, jedna instalacja to jest średnio jakieś 9 kW. Czy to jest bezpieczne? Te instalacje bardzo często są sterowane przez chińskie komponenty. Te instalacje z samej swojej zasady pozostają cały czas podłączone do Internetu. Czy to się da wyłączyć? Czy ministerstwo ma jakiś pomysł na to, aby opanować kwestię cyberbezpieczeństwa takich instalacji? Na ile możliwy jest w Polsce scenariusz opisany przez Marca Elsberga w powieści „Blackout”?</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Weber, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od razu przejdę do pytania. Dlaczego wstrzymaliście budowę małych reaktorów jądrowych? Dlaczego w tym zakresie przez cały rok 2024 nic się nie zadziało? Kompletnie nic. Małe reaktory jądrowe, SMR-y to takie elementy produkcji energii, które mają zapewnić tanią, pewną, stabilną, bezpieczną i czystą energię. Orlen wykonał za naszych rządów ogrom pracy, bardzo wnikliwie przeanalizował lokalizacje, wyłonił te najbardziej optymalne, a w roku poprzednim w tym zakresie kompletnie nic się nie zmieniło. Nie chcecie inwestować w pewne źródło energii, nie chcecie inwestować w takie źródła energii, które obniżą rachunki Polaków. Wam pasuje to, że Polacy, tak jak to jest w tym roku, płacą o 100% więcej za gaz. Przykład: porównanie 2 miesięcy roku bieżącego do 2 miesięcy roku 2024 — o 100% większe rachunki za gaz. Wina Tuska.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Karolewska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#IwonaKarolewska">Panie Marszałku! Wzrost udziału fotowoltaiki i energii wiatrowej, czyli źródeł uzależnionych od warunków pogodowych, sprawia, że stabilność systemu energetycznego staje się wyzwaniem. Magazyny energii pozwalają gromadzić nadwyżki produkcji i wykorzystywać je w okresach niższej podaży, co zwiększa m.in. bezpieczeństwo dostaw. Czy planowane jest przyjęcie regulacji dotyczących współdzielenia przyłączy przez instalacje OZE i magazyny energii? Czy przyspieszyłoby to rozwój inwestycji i obniżyło ich koszty?</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#IwonaKarolewska">Kolejna sprawa to jest kogeneracja. Kogeneracja może pracować w nocy, gdy nie ma produkcji z fotowoltaiki. To znacznie poprawiłoby efektywność pracy systemu. Czy ciepłownie mogą liczyć na uzyskanie zgody na włączenie kogeneracji do sieci energetycznej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Sławomir Ćwik.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jakbym mógł państwa prosić uprzejmie, proszę państwa… Halo, bądźcie trochę ciszej, bardzo proszę. Dobrze?</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Dla mnie oczywiste jest, że przyszłością Polski są odnawialne źródła energii, a nie paliwa kopalne, które musimy importować. Niewątpliwie fotowoltaika i wiatr są źródłami niestabilnymi, w związku z tym konieczny jest także rozwój źródeł jak najbardziej stabilnych. Takim źródłem na pewno są biogazownie, których rozwój niestety został zaniedbany przez ostatnie lata. Moje pytanie zmierza do tego, czy pomiędzy ministerstwami toczą się prace nad tym, aby biogazownie jako odnawialne, stabilne źródła energii, rozproszone — tak naprawdę potrzebujemy nawet kilka tysięcy biogazowni rolniczych, także z korzyścią dla rynków lokalnych — mogły liczyć na bardziej korzystne warunki rozliczeń aniżeli źródła niestabilne, takie jak wiatraki i fotowoltaika. To by pozwoliło na gwałtowny rozwój biogazowni, nawet przy mniejszym wsparciu ze strony państwa, z korzyścią dla całej gospodarki i dla naszej przyszłości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Katarzyna Czochara, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Utrzymywanie cen energii na stałym poziomie w tych niestabilnych czasach jest nie lada wyzwaniem, tym większym, że nasz system energetyczny jest dalej oparty o brudną energię z paliw kopalnych. Każdy rozsądny człowiek wie, że ceny energii z węgla, z gazu będą tylko rosnąć, nie spadać. Więc jeśli chcemy mieć tanią energię, musimy inwestować w energię ze źródeł odnawialnych oraz w efektywność energetyczną. Dzisiaj wykonujemy bardzo duży krok w związku z ustawą wiatrakową, z odblokowaniem energii wiatrowej na lądzie. Będziemy nad tym projektem dzisiaj wieczorem procedować i dzięki temu stawiać na OZE. Ale chciałam dopytać o ten drugi element, czyli o efektywność energetyczną, a konkretnie o modernizację sieci energetycznych, tak ważną dla rozwoju OZE i bezpieczeństwa dostaw energii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MałgorzataTracz">Jaki jest poziom absorpcji środków z KPO właśnie na modernizację sieci energetycznych?</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Warzecha, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pozdrawiam serdecznie uczniów i nauczycieli z Zespołu Szkół Ponadpodstawowych nr 6 w Piotrkowie Trybunalskim. Witamy was. Witam was w obecności osoby, która was zaprosiła, pana posła Adriana Witczaka, którego też pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#JanWarzecha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie można na dłuższą metę rozwijać energetyki odnawialnej, szczególnie tej z wiatru, bez równoległego budowania magazynów energii. Niezbędne są wielkoskalowe magazyny bateryjne i mniejsze, rozproszone po całym kraju, które w okresie wzrostu zapotrzebowania będą oddawały wyprodukowaną z OZE energię do sieci. Pani minister, jaki jest poziom zaawansowania budowy realizowanego przez PGE największego magazynu energii w pobliżu największej w Polsce elektrowni szczytowo-pompowej w Żarnowcu? Czy pani minister ma wiedzę, przy jakiej granicznej wartości udziału OZE w miksie energetycznym w Polsce mogłoby dojść bez magazynowania do katastrofalnego dla gospodarki scenariusza, kiedy system energetyczny stałby się niewydolny? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie o Bełchatów. Jak państwo projektujecie przyszłość tego ośrodka, tego centrum energetycznego w Polsce? Kiedy decyzja o lokalizacji elektrowni atomowej? Czy to będzie właśnie Bełchatów? W imieniu mieszkańców Bełchatowa, Radomska, Piotrkowa Trybunalskiego chciałbym… Mam nadzieję, że dzisiaj z tej mównicy pani minister poinformuje nas, kiedy będziemy jednoznacznie wiedzieć, co z Bełchatowem. Czy będziecie planować umiejscowienie elektrowni jądrowej w tej właśnie lokalizacji, korzystając z samych atutów tej lokalizacji, infrastruktury już tam istniejącej, wykształconej kadry, która tam pracuje i która tam jest? Bardzo proszę o informację, kiedy będziemy wiedzieć coś konkretnego na temat elektrowni w Bełchatowie, na temat przyszłości elektrowni w Bełchatowie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Ryszard Bartosik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RyszardBartosik">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Zniszczyliście projekt budowy elektrowni atomowej w Koninie. Dzisiaj poseł Tomasz Nowak z Konina martwi się, czy ten projekt będzie realizowany. Co drugi miesiąc do Konina przyjeżdżają wiceministrowie i informują nas, że nie wiedzą, czy ten projekt będzie realizowany. Wysadziliście go po prostu w powietrze. Podobnie jest z projektem hydrologicznym, który korespondował z projektem atomowym w Koninie. Było na to przeznaczone 150 mln zł. Te pieniądze pani minister zabrała, choć jest posłem z tego regionu.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#RyszardBartosik">Mam jeszcze pytanie od przedsiębiorców, którzy zakładają pompy ciepła. Szanowni państwo, poprzez zawieszenie programu „Czyste powietrze” dziesiątki tysięcy przedsiębiorstw wisi na skraju bankructwa, ponieważ nie mają wypłacanych środków za swoje usługi. Czy zamierzacie w końcu coś z tym zrobić? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan poseł? Jest, biegnie. Niech pan uważa, żeby się panu nic nie stało. Polska by dużo straciła.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">No właśnie, dlatego to mówię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#GrzegorzLorek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Padła na sali data — 2040 r. — budowy drugiej elektrowni atomowej. Skąd ta data? Proszę podać, kto będzie finansował te inwestycje. To jest przede wszystkim bardzo istotne, bo państwo polskie w żaden sposób tego nie zrobi. Czy zamierzacie wypowiedzieć ETS? Jaki jest stosunek pani minister do ETS-u? Trzecia deregulacja procedur. Czy zdajecie sobie państwo sprawę jako ministerstwo, jak długo trwają procedury przyłączeniowe, ile trzeba do tego papierów? Czy pracujecie nad tym, żeby zrobić deregulację, żeby to szło elektronicznie? I trzecia sprawa: Mianowicie czy zamierzacie coś zrobić z tzw. spółdzielniami przedsiębiorców? O co chodzi? Poza systemem energetycznym powstają spółdzielnie, które wytwarzają prąd, magazynują i przekazują sobie nawzajem. Cała ta procedura dzieje się poza systemem energetycznym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Magdalena Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy już dziś odczuwają konsekwencje błędnych decyzji koalicji rządzącej. Rosnące rachunki za prąd i gaz, niepewność co do przyszłości sektora energetycznego oraz brak wiarygodnego planu na jego rozwój. Zamiast realnych działań mamy tylko propagandowe konferencje, puste zapowiedzi i brak rzeczywistych efektów. Prawda jest brutalna. Polska stała się jednym z przodujących krajów w Unii Europejskiej pod względem wysokości cen energii. Z jednej strony słyszymy o ambitnych planach na transformację energetyczną, a z drugiej strony polskie rodziny i przedsiębiorcy płacą gigantyczne rachunki, które dławią gospodarkę i uderzają w zwykłych obywateli. Dlatego pytam: Jakie konkretne kroki podjął rząd, by faktycznie obniżyć ceny energii dla obywateli i przedsiębiorców? Jakie inwestycje są faktycznie realizowane, a które z nich to jedynie polityczny PR bez pokrycia? I ostatnie, transformacja energetyczna. Drodzy państwo, co z Lubelskim Węglem Bogdanka? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Najpierw przywitania. Witam uczennice i uczniów z I Liceum Ogólnokształcącego im. Waleriana Łukasińskiego w Dąbrowie Górniczej. Witam was serdecznie. Przyjechaliście państwo na zaproszenie posła Mateusza Bochenka, ale ja też bym was chętnie zaprosił.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam również i pozdrawiam zwycięzców aukcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, szczególnie Zosię i Stasia. Gdzie są Zosia i Staś? No dobrze, tu są. Witam Zosię i Stasia, którzy wylicytowali wizytę w Sejmie. Przyjechaliście państwo na zaproszenie pani posłanki Wiolety Tomczak.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-272.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość — i Zagłębie przy okazji, a mówię to w obecności gości z Dąbrowy Górniczej.</u>
          <u xml:id="u-272.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tematyka obniżenia cen energii jest arcyważna. Każdy z nas widzi to szaleństwo cenowe. Przecież tworzymy problemy sami, tworzymy je na poziomie europejskim, pozostawiając bez komentarza odrzucenie przez koalicję rządzącą naszych propozycji co do zamrożenia cen energii.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WaldemarAndzel">Chciałbym zapytać o coś innego. Wczoraj Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy na forum Parlamentu Europejskiego apelowali, by zjednoczyć się w imię przemysłu, w imię przedsiębiorców i w imię mieszkańców i zmienić dyrektywę ETS i całe chore prawo klimatyczne Unii Europejskiej. Chcemy zbawiać świat w ten sposób, że nasz własny doprowadzimy do ruiny. Co Ministerstwo Klimatu i Środowiska sądzi o pomyśle zmiany ETS-u na inwestycje? Emitenci płacący ETS mogliby proponować inwestycje zero- lub niskoemisyjne, koszt inwestycji byłby zamrożony w postaci certyfikatów, a po zrealizowaniu inwestycji certyfikaty byłyby umarzane. Byłby to szybki proces transformacji, przede wszystkim kapitał, którego dzisiaj brakuje. Proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Wojciech Szarama, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Żeby energia dostarczana do polskich domów była tania i przede wszystkim żeby społeczeństwo bezpiecznie mogło tę energię odbierać, potrzebna jest dywersyfikacja. Jest to zupełnie oczywiste, że są potrzebne inwestycje w odnawialne źródła energii, ale również są potrzebne inwestycje w te źródła energii, w które Polska jest bogata i które w tej chwili zabezpieczają pracę polskich elektrowni i elektrociepłowni.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WojciechSzarama">Czy rząd zamierza w wystarczający sposób zabezpieczyć inwestycje w te kopalnie, które w tej chwili istnieją, a więc w kopalnie, które wydobywają węgiel kamienny? To jest bardzo ważna sprawa. Niestety część ministrów, np. pani minister przemysłu, nie chce rozmawiać ze społeczeństwem, ze związkowcami. Ostatnio było zaproszenie do Huty Pokój, która korzysta z węgla kamiennego i produkuje wyroby stalowe. Nikt z Ministerstwa Przemysłu nie przyszedł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WojciechSzarama">Identyczna, bardzo trudna sytuacja jest z kopalnią węgla kamiennego…</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle. Dziękuję serdecznie. Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Kwiecień jest? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W 2009 r. Donald Tusk zapowiadał budowę pierwszej elektrowni atomowej w roku 2020. Niestety po 16 latach opóźnienia ten sam Donald Tusk zapowiada, że pierwsza elektrownia powstanie dopiero w 2036 r.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WładysławKurowski">Szanowni Państwo! Czas wziąć się do roboty, bo jedynymi, którzy dzisiaj skorzystali na tzw. budowie energii atomowej w Polsce, był minister Platformy Obywatelskiej i jego współpracownicy, a potrzeba, żeby korzystali z tego wszyscy mieszkańcy Polski. Dlatego dziś jest nam potrzebny miks energetyczny, ale miks w oparciu o stabilne źródła energii, o atom, o węgiel, którego mamy pod dostatkiem, jak również o gaz. Moje pytanie dotyczy również małych elektrowni atomowych, w których pracę nad budową rozpoczął prezes Orlenu Obajtek. Co dzieje się dzisiaj z SMR-ami w pracach rządu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Woś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MichałWoś">Wysoka Izbo! Pani Minister! Mówimy o wysokich cenach energii. Jak wszyscy Polacy wiedzą, wysokie ceny energii to są regulacje unijne, regulacje europejskie i ETS. Polska sprawuje prezydencję w ramach Unii Europejskiej. Chciałbym zapytać o konkretne działania, które pani podjęła w ramach prezydencji. Czy temat zawieszenia, odrzucenia ETS-u, modyfikacji ETS-u, reformy ETS-u jest na agendzie spraw, które Polska podejmuje, jest na agendzie spraw, które Polska podnosi? Jakie rozmowy były prowadzone z przedstawicielami Komisji, Unii? Jakie działania ministerstwo podjęło, żeby ETS wyrzucić do śmietnika?</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#MichałWoś">I druga konkretna sprawa z tym związana, związana też z zielonym ładem — precz z zielonym ładem — jakie działania ministerstwo podejmuje, żeby nie zaorać zupełnie elektrowni Rybnik, żeby pracownicy elektrowni Rybnik dalej mieli miejsca pracy, żeby produkowali prąd, żeby stabilizowali polską energetykę i sieci energetyczne także jako źródła konwencjonalne, podobnie jak elektrownia Łaziska? I mam nadzieję, że posłowie Platformy, zamiast mydlić ludziom oczy, wezmą się w tej sprawie do roboty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Wyście zepsuli, my musimy naprawiać.)</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Weź się do roboty, kolego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Do polskich gospodarstw domowych, do polskich domów z Tauronu, z Enei, z PGE, z firm energetycznych trafiają prognozy, które przewidują wzrost cen energii po upływie czasu ich zamrożenia we wrześniu 2025 r. Prawo i Sprawiedliwość postulowało, żeby na cały 2025 r. i dłużej ceny energii były zamrożone.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#PawełRychlik">Pytanie brzmi — pani minister, proszę odpowiedzieć — czy to przedłużycie, mając już świadomość tego, że ceny energii… same spółki energetyczne mówią, że te rachunki będą większe. Czy zamrozicie cenę energii na dłuższy okres? I kolejne pytanie brzmi: Z czego wynikają opóźnienia przy budowie pierwszej elektrowni jądrowej? Proszę o podanie dokładnie tego czasu opóźnienia w liczbie miesięcy. I czy druga elektrownia jądrowa powstanie w Bełchatowie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Barbarę Oliwiecką.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Oliwiecka: To nie odpowiedź najpierw?)</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Taka jest procedura, ale jak panie chcecie się zamienić, to nie mam nic przeciwko temu.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#komentarz">(Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska: Mi to wszystko jedno.)</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">No to może niech będzie tak, jak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#BarbaraOliwiecka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#BarbaraOliwiecka">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pani minister, gratuluję całemu resortowi tych 16 miesięcy ciężkiej pracy w tym bardzo trudnym obszarze. Gratuluję największej liczby ustaw, ale dobrze wiem, że ustawy są tylko narzędziem w realizacji celów. Przede wszystkim gratuluję i dziękuję za spójną, przemyślaną, kompleksową strategię transformacji energetycznej i jej konsekwentne realizowanie.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#BarbaraOliwiecka">Liczba posłów, którzy zapisali się dzisiaj do pytań, jasno pokazuje, jak bardzo ważny jest to temat, bo on rzutuje i skutkuje bezpośrednio na nasze domowe budżety, na jakość życia, ale też przede wszystkim decyduje o konkurencyjności naszych firm. I dziękuję za tę troskę, za współpracę i zrozumienie. Nawet kiedy pojawiają się trudne pytania, to dobrze wiemy, że po prostu musimy iść naprzód i rozwiązywać wszystkie problemy.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#BarbaraOliwiecka">Nie będę się odnosić do niektórych wypowiedzi posłów z Prawa i Sprawiedliwości, bo mam takie wrażenie czasami, że was chyba boli, jak w Polsce teraz coś się dobrze dzieje. Mówimy tutaj o nadrabianiu zaniedbań wieloletnich. Chcę tylko przypomnieć, że za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości, w latach 2019–2023, Polska zarobiła na sprzedaży uprawnień EU ETS dokładnie 84 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Andzel: Dużo dobrego się działo.)</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#BarbaraOliwiecka">Gdybyście te pieniądze zainwestowali, tak jak właśnie teraz inwestuje ministerstwo, w sieci energetyczne, w magazyny energii, bylibyśmy w zupełnie innej sytuacji. W tej chwili niestety na skutek tych zaniedbań Polska ma jedną z najwyższych cen energii. Wy zamiast tego, zamiast cieszyć się, że jest strategia konsekwentnie realizowana, kłamiecie, oskarżacie, prowadzicie swoją populistyczną politykę. I tu trzeba powiedzieć: stop, bo naprawdę przemysł energetyczny, sektor energetyczny powinien być poza wszelkimi podziałami politycznymi.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#BarbaraOliwiecka">I pani minister, mam ogromną prośbę i wniosek o zintensyfikowanie działań w kwestiach informacyjnych, bo wasze działania już są intensywne w kwestii transformacji, dużo pracujecie, to widać, ale chodzi o informację, a dokładnie walkę z dezinformacją, którą niestety część sceny politycznej uprawia. A przedsiębiorcy muszą wiedzieć dokładnie, co ich czeka za 2 lata, 5, 10 lat. A wszyscy obywatele, Polki i Polacy, czekają na te dobre informacje, kiedy energia będzie tańsza. Dziękuję ślicznie i czekam na odpowiedź pani na te wszystkie pytania, które tutaj padły.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu minister klimatu i środowiska panią Paulinę Hennig-Kloskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Przede wszystkim dziękuję za tę debatę. Ona jest bardzo ważna, bo dezinformacji sianej przez Rosję, co zauważa nawet raport NATO, w obszarze energii, klimatu jest bardzo wiele. Niestety nawet czasami wygłaszana jest z mównicy sejmowej i wtedy boli najbardziej. Ale tego typu debaty i dyskusje przybliżają nas do prawdy, a nam dają też przestrzeń do podsumowania. Oczywiście to, o czym mówię, to dorobek paru resortów, i to trzeba szczerze powiedzieć, bo energetyka… część z nas zajmuje się regulacjami, część organizowaniem aukcji, część jeszcze samą inwestycją i tym procesem już zamieniania planów w konkretne projekty inwestycyjne.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#PaulinaHennigKloska">Zacznę swoją wypowiedź od obalenia kłamstw na temat cen energii. Szanowni państwo, można wiele powiedzieć, ale ceny energii dla małych i średnich przedsiębiorców, dla przemysłu, dla JST spadły. Nominalne ceny są niższe…</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ale najwyższe w Europie.)</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#PaulinaHennigKloska">…i proszę nie wprowadzać opinii publicznej w błąd. Na rynku hurtowym, w dwustronnych kontraktach, na giełdzie ceny są niższe niż za rządów PiS. Dzięki temu, że odmroziliśmy te ceny, wrócił rynek, wróciła konkurencja i tak jak kiedyś cena maksymalna w ustawie to było 693 zł, tak dzisiaj jest to niewiele powyżej 600 zł, 620 zł, 630 zł, w dwustronnych umowach. Ceny w ramach dostarczania ciepła systemowego spadają, niezależnie od rodzaju paliwa — na węgiel, na gaz, na olej. Zatwierdzone przez URE nowe ceny dają ceny niższe, niż były, te ceny spadają. Największy problem jest z cenami energii dla gospodarstw domowych. Te nominalnie jeszcze nie spadają. Mrozimy je, bo przecież po 1 stycznia 2025 r. ceny się nie zmieniły. Natomiast w koszyku utrzymania mieszkań, jeżeli na to byśmy spojrzeli, czy też w odniesieniu do pensji minimalnej czy średniej te ceny też rosną wolniej albo spadają. A więc to jest pozytywny trend, który należy dostrzegać. Oczywiście my chcemy, żeby one nominalnie w koszyku jeszcze mniej bolały.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#PaulinaHennigKloska">O, pojawił się pan poseł Sawicki. Tak, panie pośle, dziękuję za… To było zwykłe przejęzyczenie. Na Bałtyku budujemy farmy wiatrowe, nie fotowoltaiczne. To są niezwykle ważne projekty. Za chwilę odniosę się do pana pytania.</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#PaulinaHennigKloska">Import paliw. Za naszych poprzedników import paliw kopalnych tylko rósł. Uzależniali nas od importu surowców energetycznych. Szczytowy moment to 250 mld wydanych na import paliw energetycznych w 2022 r. To był oczywiście rok kryzysowy, nikt nie będzie z tego nikogo rozliczał. Ale koniec roku 2023, rok 2023 to 140 mld wydanych na import węgla, gazu, ropy. Szanowni państwo, lepiej te pieniądze inwestować w kraju. Za uzależnienie od rosyjskiego gazu i od rosyjskiego węgla Polska i cała Europa zapłaciły zbyt wysoką cenę. Nigdy więcej nie można do tego doprowadzić. Jaką dzisiaj mamy pewność, że jeśli chodzi o węgiel importowany z Kazachstanu, aby na pewno nie ma tam krzty węgla z Rosji? Ja nie jestem w stanie sobie dać obu rąk uciąć za to, bo wiemy dobrze, jak potrafią kombinować. Dlatego naszym celem jest oduzależnienie się od importu.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#PaulinaHennigKloska">O magazynach, rozbudowie i przebudowie sieci oraz budowie nowych bardzo dużo mówiłam na wstępie. To są priorytety. Przeznaczamy na to pieniądze i prywatne, i spółek i wspieramy to w postaci aukcji na rynku mocy. Zakontraktowaliśmy rekordowe inwestycje w sieci przez 16 miesięcy. Jak powiedziałam, to 70 mld z Funduszu Wsparcia Energetyki, już podpisane umowy na 30 mld. Jeżeli chodzi o magazyny, to też rekordowe na aukcji na rynku mocy kontrakty dla magazynów, 4 GW, jeśli dobrze pamiętam. To prawda, wielu z państwa pytało o lukę mocową. Myśmy zastali energetykę z ogromnymi ryzykami i ogromną luką mocową w systemie w kolejnych latach. Ale Sejm przyjął już ustawę mocową dla jednostek węglowych, która przedłuża wsparcie na najbliższe 3 lata dla jednostek węglowych i zamyka nam część tej luki. Sejm przyjął już ustawę mocową dla jednostek gazowych. Będziemy budować jednostki gazowe, które w procesie transformacji energetycznej mają być tą mocą dyspozycyjną, która nam zapewni bezpieczeństwo energetyczne. To jest niezwykle ważne, kluczowe. Najdroższa energia to ta, której nie ma w systemie, której brakuje. Mieliśmy takie 3 godziny, że przywoływaliśmy rynek mocy, i to zadziałało. A więc jesteśmy zabezpieczeni. Oczywiście te jednostki gazowe potem będą musiały ewoluować — chodzi o paliwa zeroemisyjne, biometan. Np. dzisiaj będziemy rozmawiać o ustawie, która m.in. uwzględnia ten komponent mieszania gazu ziemnego o zwiększonej kaloryczności z biometanem, ta ustawa będzie procedowana.</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#PaulinaHennigKloska">Pytali państwo o budowę atomu i o tę drugą lokalizację, Konin, Bełchatów. Raz na zawsze powiem: My inwestycje papierowe zamieniamy na inwestycje faktycznie realizowane.</u>
          <u xml:id="u-287.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-287.9" who="#PaulinaHennigKloska">Zastaliśmy inwestycje bez zabezpieczenia finansowego, bez podpisanych umów, bez planów rozpisanych na konkretne miesiące i dni. Dzisiaj po prostu to realizujemy. Jeśli chodzi o atom — podpisana umowa pomostowa w końcu zabezpieczająca interesy naszego kraju, zabezpieczone środki w wysokości 60 mld w budżecie państwa w perspektywie wieloletniej. Infrastruktura towarzysząca się buduje. Nie da się wybudować dużej jednostki atomowej bez pirsu, kolei i drogi, szanowni państwo, na plecach nikt tego nie będzie niósł.</u>
          <u xml:id="u-287.10" who="#PaulinaHennigKloska">Biogaz, biometan. Pytał o to pan poseł Sawicki. O tym mniej mówiłam albo w ogóle nie mówiłam na wstępie. To 2 mld uruchomionego wsparcia dla biogazowni. Będzie wsparcie dla biometanowni. Pracujemy nad tym, więc widać, że dbamy o rozwój tego. Pytanie, czy będą chętni do realizowania tych inwestycji. Poprawiamy legislację. Wsparcie dla małych biogazowni już poszło w ustawie, która została przyjęta przez Sejm pod koniec zeszłego roku. W tej dzisiejszej ustawie jest wsparcie dla dużego biogazu, powyżej 1 MW, ale także budowa linii bezpośrednich dla biogazowni, po to by na wsi lepiej wykorzystywać surowiec, który tam powstaje, a który dzisiaj jest odpadem. My te odpady zakontraktujemy. Chcemy ich używać do produkcji energii.</u>
          <u xml:id="u-287.11" who="#PaulinaHennigKloska">ETS. Szanowni państwo, jedno pytanie: Coście zrobili, żeby ustabilizować ceny ETS? Nic, zero. Dzisiaj rozpoczęliśmy tę debatę na poziomie Unii Europejskiej. Efekt jest taki, że coraz więcej krajów to widzi, dostrzega i oczekuje rewizji. Tak, w trakcie prezydencji właśnie o tym rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-287.12" who="#PaulinaHennigKloska">„Czyste powietrze”. Godzinę bym mogła poświęcić na mówienie o tym, co myśmy zastali, ale powiem tak: szafy pełne wniosków, a kasa pusta, bez pieniędzy. Dzisiaj mamy kasę pustą, bez pieniędzy. Wnioski są rozkolejkowane. Podam państwu przykład z Kielc. 13 tys. wniosków podpisanych jedną decyzją przez prezesa Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach. Skandaliczna decyzja. Wniosek do prokuratury. Prokuratura się tym zajmuje. Chodzi o problemy związane z takim przyzwoleniem na nieprawidłowości, przyzwoleniem na to, żeby tylko wypchnąć wnioski, nieważne, co w nich jest, nieważne, czy są dobre dla mieszkańców, czy podniosą efektywność energetyczną. Skończyliśmy z tym, zrobiliśmy porządek. Jeszcze chwilę potrzebujemy, żeby… Jak ktoś składa fakturę i chce skasować 700 zł za 1 m docieplenia budynku, to szanowni państwo, ja nie mogę na to pozwolić, jeżeli cena rynkowa to 200 zł. W związku z tym WFOŚ-e po prostu musiały skupić się na każdym kolejnym elemencie rozliczenia. I domagają się one urealnienia cen, bo ostatecznie za rozliczenie płaci, odpowiada Jan Kowalski, rodzina. My musimy chronić polskie rodziny. Proste. Kropka. Będziemy zawsze chronić polskie rodziny przed tymi, którzy narażają je na niebezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-287.13" who="#PaulinaHennigKloska">„Mój prąd”. Prawie 2 mld, 1850 mln. Poprawiamy na wielu poziomach. Bardzo cieszy liczba magazynów.</u>
          <u xml:id="u-287.14" who="#PaulinaHennigKloska">Tych pytań jest jeszcze bardzo wiele. Czas nam się kończy. O Siarzewie jeszcze tylko powiem. A, i o drugiej elektrowni jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-287.15" who="#PaulinaHennigKloska">Panie marszałku, odpowiem na ostatnie dwa pytania.</u>
          <u xml:id="u-287.16" who="#PaulinaHennigKloska">Elektrownia jądrowa. Konin to mój okręg, faktycznie. Tyle kłamstw pada na ten temat. To jest kolejna papierowa inwestycja, którą my może zamienimy. Konin razem z Bełchatowem są w fazie rywalizowania na zaawansowanym etapie badań geologicznych, które zadecydują, czy tam faktycznie może powstać elektrownia atomowa. Zobaczymy, gdzie ta druga lokalizacja wypadnie. Zostały w tym wyścigu Konin i Bełchatów.</u>
          <u xml:id="u-287.17" who="#PaulinaHennigKloska">Natomiast, jeżeli chodzi o elektrownie wodne, Siarzewo, to szanowni państwo, mamy rekordowo niskie poziomy wody w polskich rzekach. Nie wiem, jak wy chcecie stawiać elektrownię na rzekach. Niestety czasami się nie da. Nie będziemy robić projektów? la Ostrołęka, które potem będą przepalały 2 mld, nie będą działać i będą rozbierane. Nie ma zgody na takie inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-287.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-287.19" who="#PaulinaHennigKloska">To niestety była inwestycja narażona na kompletne niepowodzenie, a jeszcze do tego oczywiście ingerująca w środowisko. A więc elektrownie wodne — tak, ale tam, gdzie przy zmieniających się warunkach klimatycznych, obniżonym poziomie wody to może się utrzymać w przyszłości i efektywnie pracować.</u>
          <u xml:id="u-287.20" who="#PaulinaHennigKloska">Padło pytanie o Połaniec. Połańca nie wygaszamy.</u>
          <u xml:id="u-287.21" who="#PaulinaHennigKloska">Ktoś też pytał o „NaszEauto”. 2200 wniosków po 2 miesiącach. Program cieszy się dużym powodzeniem i bardzo dobrze, bo to jest program, który zastąpił szkodliwy podatek powszechny od aut spalinowych, który PiS chciał do polskiego prawa wprowadzić. Nie ma na to naszej zgody.</u>
          <u xml:id="u-287.22" who="#PaulinaHennigKloska">Jak wspieramy ciepłownictwo? Tak, w ciepłownictwie brakuje cash flowu, czyli pieniędzy na inwestycje, dodatnich przepływów inwestycyjnych. Dlatego wynegocjowaliśmy z Komisją Europejską, jeszcze raz to powiem, właśnie dla ciepłownictwa 30% bezpłatnej puli ETS-ów, które, jak wierzę, ciepłownictwo dobrze wykorzysta właśnie na projekty inwestycyjne i na konkretną fazę ich realizacji.</u>
          <u xml:id="u-287.23" who="#PaulinaHennigKloska">Tyle. Na resztę pytań, na które nie udało mi się w tym czasie odpowiedzieć, postaramy się odpowiedzieć paniom posłankom i panom posłom na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wypowiedź ta kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego (druk nr 1108).</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę ministra rozwoju i technologii pana Krzysztofa Paszyka o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-288.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani minister Hennig-Klosce i pracownikom ministerstwa serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#KrzysztofPaszyk">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam przyjemność zaprezentować rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#KrzysztofPaszyk">Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić państwu pierwszy pakiet deregulacyjny, który zawiera 47 uproszczeń i ułatwień poprawiających warunki prowadzenia działalności gospodarczej. W mediach pojawiło się określenie: ustawa Paszyka. Uśmiecham się, bo rzadko w polityce coś tak dobrze brzmi. Ale mówiąc całkiem serio, ta ustawa nie ma jednego autora. To nie jest ustawa jednego nazwiska. To efekt wspólnej, wytężonej, wielomiesięcznej pracy wielu osób i środowisk. I choć nie sposób wymienić wszystkich z nazwiska, chylę czoła przede wszystkim przed przedstawicielami organizacji przedsiębiorców, przedstawicielami Krajowej Izby Gospodarczej, przedstawicielami polskiego rzemiosła, którzy razem w ramach zespołu ds. deregulacji w moim Ministerstwie Rozwoju i Technologii podjęli pracę. Przez wiele miesięcy konsekwentnie wskazywali oni bariery wymagające zmian. Dziękuję za ich pracę, determinację i tempo. To jest nasz wspólny projekt. Chcę z tego miejsca podziękować również mojemu poprzednikowi panu ministrowi Krzysztofowi Hetmanowi, który ten proces rozpoczął. Chcę podziękować panu premierowi Donaldowi Tuskowi za determinację i zaufanie w sprawie deregulacji. Ale przede wszystkim, Wysoka Izbo, ta ustawa została napisana przez życie. My ją tylko, w cudzysłowie, przepisaliśmy na język legislacji. Napisała ją księgowa, która czeka 3 tygodnie na decyzję urzędnika. Napisał ją właściciel hurtowni, który od wielu lat toczy przeciągający się spór z administracją. W efekcie oto mamy projekt ustawy, który zdejmuje z barków polskich przedsiębiorców potężny ciężar. Nie czyni cudów oczywiście, ale eliminuje absurdy. Nie krzyczy, ale po prostu działa.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#KrzysztofPaszyk">Prace nad projektem ustawy rozpoczęły się jeszcze w ubiegłym roku od spotkań z organizacjami reprezentującymi przedsiębiorców. Powołaliśmy przy ministerstwie Zespół do spraw Deregulacji i Dialogu Gospodarczego, w którego skład weszli przedstawiciele organizacji przedsiębiorców. W wyniku intensywnych rozmów ze stroną społeczną i wsłuchiwania się w jej postulaty zdiagnozowaliśmy te obszary, które generują nieuzasadnione koszty, ponoszone zwłaszcza przez mikro-, małych i średnich przedsiębiorców. Celem proponowanej ustawy jest wprowadzenie szeregu uproszczeń w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej, co w konsekwencji przyczyni się do zmniejszenia obciążeń finansowych przedsiębiorców. Nowelizacja obejmuje także przepisy dotyczące zasad stanowienia prawa gospodarczego i oceny jego funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#KrzysztofPaszyk">Wprowadzenie zmian będzie skutkować, po pierwsze, zmniejszeniem obowiązków administracyjnych, po drugie, zwiększeniem stabilności otoczenia prawnego, po trzecie, szybszym i sprawniejszym rozpoznawaniem spraw, po czwarte, zmniejszeniem uciążliwości kontroli przedsiębiorców, wreszcie po piąte, zwiększeniem zaufania do instytucji państwowych. Szczególny nacisk położyliśmy na zagadnienia związane z codziennym funkcjonowaniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#KrzysztofPaszyk">Po pierwsze, chciałbym państwu przedstawić rozwiązania dotyczące kontroli prowadzonych w przedsiębiorstwach. Główną ich ideą jest, aby — rozumiemy specyfikę kontroli — nie były one nadmierne, uciążliwe i długotrwałe, a w szczególności aby nie paraliżowały prowadzonej zgodnie z prawem działalności. Proponowane zmiany obejmują skrócenie maksymalnego czasu kontroli prowadzonej u mikroprzedsiębiorców z 12 do 6 dni. Jest to kolejny przykład realizacji zapowiedzi premiera złożonej w exposé. Ponadto przed rozpoczęciem kontroli każdy organ będzie doręczał przedsiębiorcy wstępną listę informacji i dokumentów, które kontrolowany przedsiębiorca powinien udostępnić organowi. Kolejną proponowaną w tym segmencie zmianą jest to, aby organ kontroli dostosowywał częstotliwość przeprowadzania planowanych kontroli do zidentyfikowanego stopnia ryzyka związanego z wykonywaną przez przedsiębiorcę działalnością. Oznacza to w praktyce, że przy niskim ryzyku kontrola będzie prowadzona nie częściej niż raz na 5 lat, przy ryzyku średnim kontrola będzie możliwa nie częściej niż raz na 3 lata, natomiast w przypadku wysokiego ryzyka organ będzie kontrolował tak często, jak jest to wymagane dla zapewnienia przestrzegania przepisów. Pragnę jeszcze raz podkreślić: przepis będzie dotyczyć kontroli planowanych, a nie prowadzonych ad hoc, np. w celu przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa. Dodatkowo przyznamy przedsiębiorcy możliwość wniesienia sprzeciwu wobec czynności kontrolnych w przypadku, gdy organ w sposób nieuprawniony powoła się na okoliczności uzasadniające niestosowanie ograniczeń kontroli działalności gospodarczej, np. ze względu na podejrzenie popełnienia czynu zabronionego pod groźbą kary. Obecnie sprzeciw wobec takich czynności jest niedopuszczalny.</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#KrzysztofPaszyk">Kolejnym ważnym obszarem jest elektronizacja. Umożliwiamy zawieranie umowy leasingu w formie dokumentowej, co pozwoli na jej elektronizację, oraz co ważne, prowadzenie zdalnych rozpraw przed Krajową Izbą Odwoławczą, czyli organem właściwym do rozpoznawania odwołań w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Dodam tylko, że co roku tych postępowań toczonych przed KIO jest coraz więcej i będzie coraz więcej, chociażby w związku z poważną transzą środków europejskich, które będą wydatkowane w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-289.7" who="#KrzysztofPaszyk">Stawiamy także na poprawę relacji między administracją publiczną a przedsiębiorcami. Te relacje wymagają pilnej naprawy i przywrócenia zaufania. Jednak nie osiągniemy tego, jeśli nie usprawnimy pracy urzędów i nie damy urzędnikom narzędzi do skutecznego działania. Proponujemy wprowadzenie nowego narzędzia dla urzędników w postaci tzw. wezwania miękkiego. Organ bez wszczęcia postępowania będzie mógł zwrócić się w zakresie swojej właściwości do przedsiębiorcy o przedstawienie stanowiska w sprawach związanych z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą. Przedsiębiorca będzie mógł ustosunkować się do zapytania organu i wyjaśnić sprawę na samym początku bez wszczynania postępowania. Myślę, że wpłynie to na pewno na czas i efektywność właściwych postępowań administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-289.8" who="#KrzysztofPaszyk">Organy administracji będą mogły wydawać i doręczać tzw. decyzje hybrydowe nie tylko przedsiębiorcom, ale także osobom fizycznym. W projekcie proponujemy, aby za zgodą strony załączniki do decyzji wydawanej w postaci papierowej mogły być doręczane na trwałym nośniku informacji, np. pendrivie. W efekcie organ będzie mógł być zwolniony z obowiązku sporządzania, uwierzytelniania, doręczania i archiwizowania tysięcy dokumentów papierowych, w tym dokumentów wielkoformatowych, natomiast strona będzie miała szybszy dostęp do dokumentów i nie będzie musiała przechowywać dużej ich ilości. Proponujemy wprowadzenie w przepisach dodatkowych bodźców zachęcających do zainicjowania procedury mediacyjnej w sprawach administracyjnych. Wymieniamy kategorię spraw, w których mediacja jest szczególnie uzasadniona, i zachęcamy organy administracji do informowania stron o zaletach mediacji. Chodzi tu np. o sprawy dotyczące koncesji, zezwoleń lub pozwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej, budownictwa i architektury, zagospodarowania przestrzennego czy rolnictwa. Oprócz tego chcemy, aby samo tworzenie i wprowadzanie zmian prawa gospodarczego było bardziej przyjazne dla przedsiębiorców. Proponujemy zasadę równoważenia obowiązków administracyjnych, nawiązując do koncepcji: one in, one out. Oznacza to, że każdemu nałożonemu na przedsiębiorcę nowemu obowiązkowi administracyjnemu powinno towarzyszyć odpowiednie odciążenie w zbliżonym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-289.9" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Destrukcyjna propozycja.)</u>
          <u xml:id="u-289.10" who="#KrzysztofPaszyk">Wprowadzamy odpowiednie vacatio legis w przypadku projektów ustaw dotyczących prawa gospodarczego nakładających obowiązki na przedsiębiorców. Będzie to 6 miesięcy. Wychodzimy z propozycją obowiązku cyklicznego opracowywania programu regulacyjnego. Przyjmowany przez rząd program będzie określał priorytety w zakresie kształtowania otoczenia prawnego, wykonywania działalności gospodarczej, w tym dotyczące zmniejszania obciążeń regulacyjnych oraz dokonywania oceny funkcjonowania aktów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-289.11" who="#KrzysztofPaszyk">Ważną i oczekiwaną przez środowisko polskich rzemieślników zmianą jest rozszerzenie definicji rzemiosła. Mowa tu przede wszystkim o rozszerzeniu katalogu prawnie dopuszczalnych form prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie rzemiosła.</u>
          <u xml:id="u-289.12" who="#KrzysztofPaszyk">To są tylko niektóre spośród kilkudziesięciu propozycji. Wspomnę tylko w tym miejscu, że w projekcie proponujemy także dalsze ograniczanie stosowania pieczątek i pieczęci, odejście od zasady dwuinstancyjności na rzecz jednoinstancyjności w kilkunastu kolejnych postępowaniach administracyjnych czy doprecyzowanie reguł dotyczących liczenia karencji wobec ponownego skorzystania z tzw. małego ZUS-u plus.</u>
          <u xml:id="u-289.13" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wiemy, mamy obecnie bardzo dobry czas dla deregulacji. Premier postawił to zadanie przed całą Radą Ministrów. Mamy też bardzo duże wsparcie i duże jest zaangażowanie strony społecznej. Działamy na różnych szczeblach i forach, ale w pełnej synergii. Chciałbym zapewnić, że przedstawiony przeze mnie projekt ustawy nie jest ostatnią inicjatywą rządu i Ministerstwa Rozwoju i Technologii, ponieważ deregulacja to proces ciągły. Stawiamy sobie za cel usprawnienie relacji administracja — przedsiębiorca. Prowadzimy ciągły dialog z przedsiębiorcami, wsłuchujemy się w ich problemy i mamy już nowy katalog zagadnień, które planujemy rozwiązać w kolejnych projektach ustaw.</u>
          <u xml:id="u-289.14" who="#KrzysztofPaszyk">Wysoka Izbo! Zwracam się z prośbą o dalsze prace nad projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego i o uchwalenie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-289.15" who="#KrzysztofPaszyk">Szanowni Państwo! Gospodarka to nie scena dla pustych deklaracji, ale to przestrzeń, w której mierzy się prawdziwy sens polityki. Deregulacja to nie jest hasło na banerze. To konkretne działania, które przyczynią się do tego, że nasze państwo będzie partnerem dla przedsiębiorcy, a nie jego wrogiem. Dlatego nie stoję tu dzisiaj przed państwem z obietnicami, ale stoję z gotowym projektem, bez fajerwerków, ale z właściwą tej Izbie powagą. Bez wielkich słów, ale z realnymi skutkami. Zaufanie, wolność, stabilność, partnerska administracja to jest nasz rzeczywisty cel. Dla bezpieczeństwa gospodarczego Polski. Dla milionów Polek i Polaków. Dla mikro-, małych, średnich i większych przedsiębiorców. To oni, Wysoka Izbo, budują naszą gospodarkę, czyli właśnie wspomniane bezpieczeństwo Polski. Czynią to codziennie, od rana, często zanim my rozpoczniemy nasze prace, i kontynuują to do późnej nocy. I dlatego przede wszystkim w ich imieniu dziękuję Wysokiej Izbie. Proszę o sprawne procedowanie nad tym projektem ustawy. Panie marszałku, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zanim rozpoczniemy dyskusję, chciałbym bardzo serdecznie przywitać koło Platformy Obywatelskiej z Ostrowi Mazowieckiej, na czele z przewodniczącym panem Hubertem Betlejewskim. Przybyliście państwo na zaproszenie pana posła Mariusza Popielarza. Witam was serdecznie. Krzyśka Kołodziejczaka też pozdrówcie ode mnie, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo uprzejmie proszę pana posła Bartłomieja Wróblewskiego z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#BartłomiejWróblewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#BartłomiejWróblewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wolność jest jedną z podstawowych wartości polskiej konstytucji i tradycji. Nadregulacja, nadmierne obciążenie obywateli i przedsiębiorców oraz biurokracja tę wolność w znaczący sposób ograniczają. To państwo jest dla obywatela, a nie obywatele dla państwa. Szkoda, że władze Sejmu dają nam jedynie 5 minut na wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: PiS ile dawał?)</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#BartłomiejWróblewski">To znacznie utrudnia przeprowadzenie rzeczowej dyskusji na jeden z najważniejszych problemów trapiących Polskę i Europę…</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A PiS ile dawał? 30 sekund Terlecki.)</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#BartłomiejWróblewski">…bo nadregulacja jest dziś rzeczywistym rodzajem choroby cywilizacyjnej, olbrzymim wyzwaniem — zgadzam się tu z ministrem Paszykiem — dotyczy wszystkich obszarów życia, nie tylko biznesu.</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#BartłomiejWróblewski">W deregulacji chodzi o ograniczenie biurokracji, eliminację nadmiernie uciążliwych przepisów, o poszerzenie zakresu naszej wolności jako obywateli, rodziców, podatników, przedsiębiorców czy właścicieli. Nadregulacja w gospodarce jest wyrazem pewnej tendencji wobec przedsiębiorczości. Rząd traktuje przedsiębiorców jak wilki, które trzeba zatłuc, jak krowę do wydojenia, a nie jak konia, który pociągnie.</u>
          <u xml:id="u-291.7" who="#BartłomiejWróblewski">Dzięki Donaldowi Trumpowi wzmocniła się świadomość problemu nadregulacji.</u>
          <u xml:id="u-291.8" who="#komentarz">(Poseł Maria Małgorzata Janyska: Ty na serio, facet?)</u>
          <u xml:id="u-291.9" who="#BartłomiejWróblewski">Zajmowaliśmy się deregulacją, zanim stało się to modne. W 2021 r. przygotowałem i przeprowadziłem ustawę ułatwiającą prowadzenie edukacji domowej, w 2022 r. ustawę likwidującą prawne podstawy lokalnych monopoli gazowych, w 2023 r. przekrojową ustawę deregulacyjną. Przypomnę, że przeciwko tej ustawie histerycznie protestowali posłowie Platformy i senatorowie Platformy. Odrzucili całą ustawę.</u>
          <u xml:id="u-291.10" who="#BartłomiejWróblewski">A co tam zostało wprowadzone? Podniesienie kwoty wolnej od podatku od spadków i darowizn trzykrotnie, o 50% kwoty przychodów, do której możliwe jest prowadzenie działalności nieewidencjonowanej, ułatwienie budowy mieszkań na terenach pohandlowych, racjonalizacja przepisów regulujących dostęp do broni, wzmocnienie pozycji przedsiębiorców w sądach.</u>
          <u xml:id="u-291.11" who="#BartłomiejWróblewski">W ustawie, która dzisiaj jest mrożona w Sejmie i leży od 14 miesięcy, proponujemy obniżenie stawki podatku VAT na odzież i obuwie dziecięce, zwiększenie o 50% kwoty przychodów, do której możliwe jest płacenie podatku ryczałtowego, zniesienie limitu w zakresie korzystania z małego ZUS-u plus, określenie rocznego progu, do którego można prowadzić działalność nieewidencjonowaną, złagodzenie formy zawierania leasingu, wzmocnienie pozycji obywateli przedsiębiorców w razie ich sporów z ZUS-em, ułatwienie działania samorządowych kolegiów odwoławczych, szybsze postępowania o wydanie zezwolenia na usunięcie drzew i krzewów.</u>
          <u xml:id="u-291.12" who="#BartłomiejWróblewski">Teraz odniosę się do projektu przedstawionego przez rząd. Czekaliśmy na niego 1,5 roku. Towarzyszą mu trzy zasadnicze wątpliwości. Pierwsza dotyczy intencji. Pytanie o mrożenie przez 14 miesięcy ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych. Najpierw przez 5 miesięcy nie otrzymała numeru druku, później przez 5 miesięcy nie było pierwszego czytania, przez 5 miesięcy leży w komisji gospodarki, a w trakcie jej prac posłowie Platformy i Trzeciej Drogi zrywali kworum, żeby przerwać te prace. Czy tak ma wyglądać merytoryczne rozpatrywanie projektów? Czy tak ma wyglądać deregulacja?</u>
          <u xml:id="u-291.13" who="#BartłomiejWróblewski">Tylko w ostatnim tygodniu były trzy projekty rządowe, trzy rzeczy z rządu, które idą w kierunku regulacyjnym. Po pierwsze, jak pisze poniedziałkowy „Dziennik Gazeta Prawna”, zmiany w Ordynacji podatkowej, które przyniosą korzyści fiskusowi i sądom. Wtorek — raport dotyczący choroby filipińskiej ministra Kierwińskiego. Na jakiej podstawie prawnej? Kto za to zapłaci? Minister Kierwiński z własnej kieszeni czy podatnik? Środa — słyszymy, że resort edukacji planuje ograniczenie edukacji domowej.</u>
          <u xml:id="u-291.14" who="#BartłomiejWróblewski">Druga wątpliwość ma charakter ustrojowy. Sejm zdecydował o rozszerzeniu listy komisji stałych o Komisję do Spraw Deregulacji. W odróżnieniu od komisji powołanych w poprzednich kadencjach nie jest to komisja nadzwyczajna, ale komisja stała, tak jakby rząd powiedział: pas w sprawie deregulacji, my sobie z tym już nie radzimy.</u>
          <u xml:id="u-291.15" who="#BartłomiejWróblewski">Trzecia wątpliwość ma charakter ustrojowy i organizacyjny. Jest także związana z kwestią elementarnej gospodarności. Niezależnie już od tego, jaka byłaby formuła, to trzeba zapytać, bo przecież Komisja do Spraw Deregulacji ma charakter kontrolny wobec innych komisji… Jeśli tak, to skład tej komisji powinien dawać szansę na realizację takiego celu. Wydaje się to dziwne, by nie powiedzieć: absurdalne, aby te same osoby, które odpowiadają za regulacje w jednych komisjach, deregulowały w innej. Dochodzi do oczywistego pomieszania ról. Prokurator nie może być sędzią, a tym bardziej piroman strażakiem. Od wieków nazywamy takie postawy kompleksem Herostratesa. Pojawia się tu też nieuchronny element groteski.</u>
          <u xml:id="u-291.16" who="#BartłomiejWróblewski">Przedstawione dziś przez rząd propozycje zasługiwałyby na poważną debatę, ale przez 5 minut jest to trudne. Przedstawione propozycje możemy podzielić na trzy grupy. Pierwsza grupa to te, z którymi się zgadzamy, te, które zostały skopiowane z naszej ustawy. Po drugie, te, które są nowymi propozycjami, ciekawymi propozycjami, o których trzeba rozmawiać, np. te dotyczące rzemiosła. I trzecia grupa regulacji to te, które uważamy za niebezpieczne. Regulacje dotyczące prawa administracyjnego, spraw bankowych mogą mieć poważne, niekorzystne konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-291.17" who="#BartłomiejWróblewski">Natomiast realna dyskusja wymaga dwóch rzeczy: po pierwsze, tego, żeby rozpatrywać te projekty, które są w Sejmie, łącznie, a po drugie, aby uporządkować sprawy z funkcjonowaniem Komisji do Spraw Deregulacji. W obecnym kształcie ustrojowym i organizacyjnym można mieć poważne wątpliwości, czy może to się udać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#BartłomiejWróblewski">Tak dla regulacji, ale musi to być po partnersku i racjonalnie. Bardzo serdecznie dziękuję. Dziękuję serdecznie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Waldemar Sługocki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WaldemarSługocki">Dzień dobry, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#WaldemarSługocki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Goście! Szanowni Państwo! Mam przyjemność w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej odnieść się do procedowanego projektu ustawy dotyczącego deregulacji.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#WaldemarSługocki">Chciałbym w odróżnieniu od mego kolegi z klubu Prawa i Sprawiedliwości podzielić się z państwem zupełnie odmienną refleksją, a mianowicie tym, że to niesłychanie ważne, że deregulacjami będziemy zajmować się permanentnie, nie tylko czasowo. Musimy mieć jednak świadomość, szanowni państwo, że żyjemy w czasach, w których rzeczywistość ewoluuje. Żyjemy w czasach, w których niemal każdego dnia pojawiają się nowe rozwiązania, czy to technologiczne, czy to proceduralne, czy też sytuacja międzynarodowa wymusza na nas podejmowanie kolejnych kroków, tak aby warunki prowadzenia działalności gospodarczej ewoluowały. W związku z tym powołanie stałej komisji, która będzie zajmowała się deregulowaniem prawa w kontekście wyzwań, jakie niesie czas, w którym przyszło nam żyć, uważam za niezwykle ważne, potrzebne i wręcz konieczne.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#WaldemarSługocki">Szanowni Państwo! Warto dodać, bo skoncentrowaliśmy się do tej pory, omawiając deregulacje, jedynie na działalności gospodarczej w Polsce… Musimy mieć świadomość, że komisja pracująca nad deregulowaniem prawa w Polsce będzie zajmowała się różnymi dziedzinami życia społecznego i gospodarczego. Wiele z tych wątków, które podejmiemy — nie w dzisiejszym pakiecie, który pan minister był uprzejmy przedłożyć- będzie dotyczyło indywidualnych osób, osób fizycznych, Polek i Polaków, co jest ważne z punktu widzenia bieżącego funkcjonowania naszych rodaków. Warto dodać, że ten pakiet jest pierwszym pakietem, nie jedynym, ale pierwszym otwierającym szeroką debatę na temat procesu deregulacji w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#WaldemarSługocki">Oczywiście pan poseł ma rację, że nie sposób w 5 minut omówić prezentowany projekt ustawy, ale bez wątpienia dzisiaj otwieramy debatę na temat materii, którą rząd przedłożył. Bez wątpienia, szanowni państwo, już w piątek o godz. 10.30, tuż po zakończeniu głosowań, będziemy merytorycznie pracować w komisji, w której artykuł po artykule będziemy omawiać, dyskutować, a co ważne — będziemy robić to wspólnie ze stroną społeczną, co jest niezwykle istotne. Istotne także w przedłożonym projekcie ustawy jest to, że był on tworzony, pisany wraz z zainteresowanymi, czyli z partnerami społecznymi reprezentującymi tych, których regulacje mają dotyczyć.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#WaldemarSługocki">Wątek, na który warto i trzeba koniecznie zwrócić uwagę, to są kwestie związane z polskim rzemiosłem. One są niezwykle kluczowe, bo miałem wrażenie, że przez ostatnie 8 lat o polskim rzemiośle i o polskich rzemieślnikach rząd państwa polskiego zupełnie zapomniał. Czas najwyższy powrócić do spraw polskich rzemieślników, bo to rzemiosło odpowiada za wiele zawodów kluczowych z punktu widzenia naszego codziennego funkcjonowania. Mam nadzieję, że sukcesywnie podczas prac komisji będziemy przygotowywać kolejne projekty, które będą wychodziły naprzeciw i strony gospodarczej, i obywateli państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#WaldemarSługocki">A teraz zapraszam moją klubową koleżankę panią poseł Małgorzatę Janyską.</u>
          <u xml:id="u-295.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czyli nie muszę przedstawiać.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#MariaMałgorzataJanyska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Skupię się na niezwykle ważnym obszarze tych deregulacji, czyli deregulacji w obszarze gospodarczym, ponieważ to gospodarka, to przedsiębiorcy dostarczają państwu, samorządom dochodów, a społeczeństwu możliwości zarobkowania i samodzielności. Te deregulacje spełnią swoją rolę tylko wtedy, gdy będą skuteczne, a podstawą skuteczności jest przyjęcie dobrych zasad stanowienia prawa gospodarczego, co zresztą pan minister w swoim wystąpieniu kilkakrotnie podkreślił. Dlatego bardzo ważne będzie nasze skupienie się w pracach komisji na tej drugiej części tytułu projektu ustawy, czyli doskonaleniu zasad opracowywania prawa gospodarczego, zasad, w których bardzo ważną rolę powinno mieć wykazanie skutków w działalności przedsiębiorców każdej regulacji prawnej, a więc nie tylko ustawy, ale także rozporządzeń, które są w tym zakresie wydawane. Chodzi o to, aby wcześniej zbadać możliwe skutki, jeśli chodzi np. o koszty dostosowywania przedsiębiorstw do projektowanych regulacji, zmian organizacyjnych, nabycia praw, nabycia wyposażenia itd.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#MariaMałgorzataJanyska">Szanowni Państwo! Drugi element, który będzie niezwykle ważny — nie wiem, czy w tej ustawie, czy w kolejnych — to cały obszar konkurencyjności, poprawy konkurencyjności, zwalczania nieuczciwej konkurencji zwłaszcza w kontekście mikro- i małych przedsiębiorstw, którym czasem trudno walczyć i korzystać z narzędzi, które są dzisiaj dostępne. Tak więc, szanowni państwo, ważny akt, który zapoczątkowuje proces gruntownej zmiany w relacjach państwo — przedsiębiorczość. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Ryszard Petru, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#RyszardPetru">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, 3 kwietnia 2025 r., rozpoczynamy proces deregulacji polskiej gospodarki. To jest deregulacja po latach narastającej gęstwiny nieżyciowych przepisów, procedur, nadmiernej władzy urzędnika. To wielki krok w uwolnieniu energii Polaków, bo ta ustawa dotyczy zarówno obywateli, jak i przedsiębiorców. Co najważniejsze, upraszcza procedury, znosi w wielu miejscach dwuinstancyjność, digitalizuje leasing, co jest może oczywiste, ale to jest potrzebne, promuje mediację i ogranicza kontrolę. Rząd koalicji 15 października kończy z systemem pieczątek w Polsce. Zacytuję artykuł ustawy: Brak pieczątki na piśmie lub wniosku nie stanowi braku formalnego ani nie jest powodem, aby stwierdzić, że pismo lub wniosek są niekompletne. To jest oczywista oczywistość, a jednocześnie jest to mentalna rewolucja. To dopiero początek wielkiej rewolucji, rewolucji, która pozwoli Polakom zerwać kajdany biurokracji. Transparentność, pewność, wzajemne zaufanie to podstawy wzrostu bogactwa narodów.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#RyszardPetru">Wczoraj Donald Trump nałożył cła na towary z całego świata. To uderzy w Amerykę, prawdopodobnie spowoduje wzrost inflacji w Stanach Zjednoczonych o prawie 2 punkty procentowe, być może nawet recesję. Ale my nie powinniśmy myśleć o tym, jak walczyć z Ameryką. My powinniśmy myśleć o tym, jak spowodować, żeby gospodarka europejska była konkurencyjna, żeby nasze towary zdobywały rynki światowe, a nie tylko amerykańskie, ale azjatyckie również.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#RyszardPetru">To jest ten moment, kiedy rozpoczynamy wielką batalię deregulacyjną — my w Polsce, tutaj, dzisiaj, 3 kwietnia. Jestem bardzo wdzięczny ministerstwu, które pracowało z przedsiębiorcami, ze stroną społeczną. Tak jak powiedział minister Paszyk: tę ustawę napisało życie. Każdy artykuł dotyczy konkretnej sprawy, która utrudnia funkcjonowanie przedsiębiorców. Państwo musi działać sprawniej, szybciej, racjonalniej zarówno dla obywatela, jak i przedsiębiorcy. Państwo nie może być barierą, prawo też nie może być barierą. To jest narzędzie do działania.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#RyszardPetru">Mam nadzieję, że ta ustawa trafi do komisji deregulacyjnej, której mam przyjemność być przewodniczącym. Mogę zadeklarować, że już na jutro zwołaliśmy pierwsze posiedzenie komisji — o godz. 10.30, tuż po głosowaniach, po to, żeby rozpocząć pracę nad tą ustawą. Kolejne posiedzenie zwołaliśmy jeszcze w połowie kwietnia, tak aby na kolejnym posiedzeniu Sejmu odbyło się drugie czytanie. Będzie też kolejna ustawa, to będzie druk nr 907. Potem, mam nadzieję, wpłyną do tej komisji kolejne ustawy, które powstaną w wyniku pracy zespołu Rafała Brzoski i które prześle do nas rząd. Ten rząd, szanowni państwo, rozpoczyna wielką deregulację polskiej gospodarki, co obniży koszty i umożliwi uwolnienie energii Polaków.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#RyszardPetru">Krótko powiem, o czym jest ta ustawa, bo tam jest wiele szczegółowych elementów. Po pierwsze, usprawnia doręczenia administracyjne. Po drugie, wzmacnia mediację w postępowaniu administracyjnym — będzie wymuszać mediację tam, gdzie nie jest potrzebny spór sądowy. Umożliwi umorzenie zawieszonych postępowań, żeby nie było postępowań, które są martwe, w których się nic nie dzieje. Sprecyzuje zasady naliczania odsetek w przypadku rozkładania kar administracyjnych na raty, ale również ograniczy czas kontroli. Wprowadzi różne kategorie ryzyka dla firm i ograniczy czas kontroli, tak jak powiedziałem wcześniej. Zlikwiduje żądania dotyczące pieczątek, co jest wielką zmorą polskiej biurokracji. Zdefiniuje precyzyjnie rzemiosło, da rzemieślnikom możliwość funkcjonowania w formie spółek akcyjnych i spółek z o.o.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#RyszardPetru">Ustawa wprowadza ocenę skutków regulacji — musimy wiedzieć, czy dana regulacja spełnia swoje zadanie, czy potem nie powinna być wycofana, skorygowana. Będą też oceniane efekty wejścia w życie ustawy, jej funkcjonowania. Ważne w ustawie jest to, że jeśli odstąpiono od konsultacji społecznych, trzeba będzie to uzasadnić.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#RyszardPetru">Szanowni Państwo! To tylko przykłady zmian, a jest ich bardzo dużo. Jest 40 artykułów, a każdy dotyczy innej sfery życia gospodarczego. To początek wielkiego planu deregulacyjnego. Głęboko wierzę, że w tym momencie mamy przed sobą takie okno możliwości. Głęboko wierzę również w to, że w tej Izbie może zapanować w tej sprawie ponadpartyjny konsensus, bo deregulacja naprawdę nie jest partyjna. Powinno nam wszystkim na tym zależeć, szczególnie że deregulujemy to, co narosło przez trzydzieści parę lat w polskim systemie gospodarczym. Najwyższy czas na wspólne działanie w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym bardzo serdecznie przywitać uczniów i wychowawców Zespołu Szkół Elektryczno-Elektronicznych z Radomska. Przyjechaliście państwo na zaproszenie pana posła Krzysztofa Ciecióry, który siedzi koło mnie i macha do was, tak samo jak i my. Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Jacek Tomczak, PSL.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak, jest.)</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest. Dzień dobry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JacekTomczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt zaprezentować stanowisko naszego klubu wobec projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#JacekTomczak">Szanowni Państwo! Ten projekt ustawy powinien być przedstawiony jako wzorcowy, jeżeli chodzi o współpracę rządu ze stroną społeczną. W pracach nad ustawą zaangażowanych było ponad 18 reprezentatywnych organizacji zrzeszających przedsiębiorców, które zgłosiły do tego projektu ustawy ok. 1 tys. różnych propozycji. Kiedy zmienił się rząd, zmieniliśmy też filozofię tworzenia prawa — to przedsiębiorcy uzyskali wreszcie prawo do tego, żeby decydować o kształcie przepisów prawa gospodarczego. To małe firmy: jednorodzinne, rzemieślnicze, działalności gospodarcze jednoosobowe, to one uzyskały prawo do tego, żeby móc współtworzyć najlepsze rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#JacekTomczak">Wcześniej rząd, który tworzył te przepisy, tworzył je byle jak, bez najmniejszych konsultacji ze stroną społeczną.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Oj, Jacek.)</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#JacekTomczak">Sam doskonale wiem, jak przebiegały prace nad tworzeniem tych przepisów, bo miałem wówczas przyjemność kierować nimi pod nadzorem pana ministra Krzysztofa Hetmana.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#JacekTomczak">Środowisko PSL zawsze walczyło o prawo gospodarcze przyjazne przedsiębiorcom. Sprzeciwialiśmy się niszczeniu prawa przez takie buble jak Polski Ład i broniliśmy przedsiębiorców przed zbyt restrykcyjnymi zmianami w Prawie pracy. Przypomnę tylko, że Polski Ład to ok. 0,5 mln zlikwidowanych i zawieszonych polskich firm. To symbol bylejakości tworzenia prawa i tworzenia prawa w oderwaniu od izb gospodarczych, od tych, którzy utrzymują polski budżet — polskich firm.</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#JacekTomczak">To przedsiębiorcy — zarówno ci najwięksi, jak i ci mali i średni — tworzą fundament polskiej gospodarki. Nie możemy zapomnieć o rzemiośle, firmach rodzinnych, jednoosobowej działalności gospodarczej. Dlatego wówczas wspólnie z zespołem do spraw deregulacji, który powołaliśmy, przystąpiliśmy do szybkiego tworzenia nowego projektu, odmieniającego rzeczywistość, w której funkcjonują polscy przedsiębiorcy. Zaledwie w 3 miesiące powstały założenia. Projekt ten uzyskał wpis do wykazu prac rządu 22 marca 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-301.7" who="#JacekTomczak">Zespół do spraw deregulacji był platformą konstruktywnej dyskusji oraz wypracowywania efektywnych, nowych rozwiązań, które następnie zostały wprowadzone do projektu ustawy. Szczególne chciałbym podziękować pełnomocnikowi do spraw deregulacji, panu Mariuszowi Filipkowi, panu dyrektorowi Grzegorzowi Płatkowi, których miałem przyjemność nadzorować w tych pracach, a także ówczesnemu szefowi resortu, ministrowi Krzysztofowi Hetmanowi oraz dzisiejszemu ministrowi Krzysztofowi Paszykowi. Te osoby wywarły kluczowy wpływ na ostateczny kształt tych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-301.8" who="#JacekTomczak">Projekt zawiera 47 zmian i traktuje zagadnienia kompleksowo. Zmiany dotyczą uproszczeń w prowadzeniu działalności gospodarczej, doręczeń, cyfryzacji. Kluczowa jest natomiast całkowita zmiana filozofii prowadzenia kontroli, w tym kontroli podatkowych. Zmieniamy podejście państwa do kontroli — skracamy kontrole z 12 do 30 dni, będą one krótkie, a przedsiębiorcy nie będą nimi zaskakiwani. Będzie obowiązek powiadamiania przedsiębiorców o tych kontrolach, a oni uzyskają wreszcie prawo sprzeciwu, którego wcześniej nie mieli.</u>
          <u xml:id="u-301.9" who="#JacekTomczak">Polska niestety od lat była w czołówce rankingu państw z największą liczbą nadmiarowych regulacji. Wspomniany wcześniej Polski Ład jest przykładem tworzenia prawa w najgorszy możliwy sposób. Dopiero w 2024 r. spadła ilość produkowanych przepisów, które wcześniej mnożyły się jak w „Procesie” Franza Kafki.</u>
          <u xml:id="u-301.10" who="#JacekTomczak">Ta ustawa wprowadza nowe, proste zasady tworzenia prawa, zasadę one in, one out. Zdecydowanie ograniczymy możliwość nakładania nowych obowiązków na przedsiębiorców, standaryzujemy vacatio legis na okres pół roku. To konkretna odpowiedź na liczne apele przedsiębiorców i izb gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-301.11" who="#JacekTomczak">Inne ważne rozwiązanie w tym projekcie to chociażby wprowadzenie dokumentowej formy umowy leasingu. W 2024 r. wartość finansowania udzielonego przez firmy leasingowe w Polsce w ramach umów leasingów wyniosła 110 mld zł. Wreszcie cały ten rynek będzie mógł działać w sposób elektroniczny.</u>
          <u xml:id="u-301.12" who="#JacekTomczak">Brak konieczności przedkładania w urzędzie dokumentu prokury lub pełnomocnictwa, jeżeli umocowanie da się wykazać na podstawie dostępnych publicznych rejestrów. Elektronizacja postępowań w Krajowej Izbie Odwoławczej to wielka zmiana w Prawie zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-301.13" who="#JacekTomczak">Wprowadzamy także mediację, wprowadzamy oczekiwaną przez przedsiębiorców interpretację małego ZUS+. Wprowadzamy również ważne przepisy dla rzemieślników. Tak, rzemieślnicy bili się o nie od wielu lat. Wprowadzenie tych przepisów zajęło nam zaledwie rok, zarówno nowej definicji dla rzemieślników, jak i wsparcia w zakresie rozliczenia wkładu związanego z kształceniem młodocianych pracowników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#JacekTomczak">Proszę państwa, liczymy na to, że Komisja do Spraw Deregulacji, której miałem przyjemność być inicjatorem i pomysłodawcą, szybko przyczyni się do deregulacji polskiej gospodarki i że będzie to wspólne działanie wielu ugrupowań w tym parlamencie, działanie przede wszystkim ponadpolityczne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dariusz Wieczorek, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy dotyczące ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#DariuszWieczorek">To ważny dzień, to ważny moment i myślę, że trzeba podziękować wszystkim, którzy pracowali nad tymi propozycjami, bo rzeczywiście dzisiaj polska gospodarka potrzebuje deregulacji. Polscy przedsiębiorcy, polscy obywatele potrzebują deregulacji, potrzebują jasnych reguł, potrzebują zmniejszenia ilości kontroli, potrzebują po prostu tego, co właściwie powinno być filozofią, którą — przypomnę państwu — wprowadzaliśmy w czasach transformacji, w latach 1988, 1989, 1990: co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone. A więc ta zmiana filozofii stanowienia prawa powinna mieć miejsce i dobrze, że zespół rozpoczął prace w tej sprawie, a pan minister przedstawia ten projekt ustawy, który oczywiście idzie w dobrą stronę, natomiast na pewno będą jeszcze kolejne kroki, bo wiele rzeczy rzeczywiście wymaga uproszczenia i unormowania.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#DariuszWieczorek">Przypomnę tylko, że w latach 2022–2023 mieliśmy swoiste rekordy, jeżeli chodzi o produkcję, w cudzysłowie, aktów prawnych, bo co roku Wysoki Sejm przyjmował blisko 3 tys. aktów prawnych. Nawet były analizowane dokumenty. A więc blisko 26 tys. stron co roku pojawiało się nowych aktów prawnych. To najlepiej świadczy o tym, że jeżeli pojawiają się nowe akty prawne, to od razu pojawiają się problemy z interpretacją i od razu pojawiają się kłopoty, z którymi muszą się po prostu mierzyć i obywatele, i przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#DariuszWieczorek">W tym samym czasie w ramach różnych zmian — tu wspominaliśmy już o Polskim Ładzie — wprowadzono też 22 nowe podatki obciążające przedsiębiorców. Każdy taki podatek czy każda taka danina to jest oczywiście kolejne tworzenie prawa, bo ktoś to musi skontrolować, ktoś musi przedstawić informację, czy to się należy, czy się nie należy, jak to naliczyć, jak wyliczyć. Za tym idą zespoły kontrolne, za tym idzie funkcjonowanie całej administracji. W związku z tym każda tego typu rzecz w sposób naturalny powoduje dodatkowe obciążenia i dla obywateli, i dla podatników, i dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#DariuszWieczorek">Jeżeli chodzi o same zapisy, to zmienia się ustawa — Kodeks postępowania administracyjnego, a więc też kwestie dotyczące postępowań są uproszczone i to jest bardzo, bardzo ważne. Zmienia się ustawa — Kodeks cywilny, a więc również kwestia dotycząca regulacji umów leasingowych. Zmienia się ustawa o księgach wieczystych i zmienia się ustawa o rzemiośle, co jest bardzo, bardzo istotne, bo środowisko rzemieślnicze rzeczywiście oczekiwało możliwości prowadzenia działalności gospodarczej tak jak przedsiębiorcy, czyli możliwości funkcjonowania w ramach różnego rodzaju spółek. A więc to też jest bardzo istotna sprawa. Zmieniają się zapisy w ustawach: o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników, o zawodach lekarza, Ordynacja podatkowa, Prawo bankowe, o systemie ubezpieczeń społecznych, o emeryturach i rentach, o wyrobach alkoholowych, Prawo lotnicze, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Prawo przedsiębiorców, Prawo geologiczne, prawo odpowiedzialności majątkowej, o kosztach sądowych, o Państwowej Inspekcji Pracy, o kierujących pojazdami. Mówię o tym dlatego, żeby pokazać, jak wielką skalę obejmuje ten projekt ustawy. Ale oczywiście to jeszcze nie wszystko i na pewno komisja ma przed sobą wiele, wiele godzin, kiedy będzie dyskutowała, jak uprościć te przepisy.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#DariuszWieczorek">Myślę, że kluczową sprawą też jest art. 70, a mianowicie zobowiązanie ministrów kierujących działami administracji rządowej, ażeby w zakresie swojej właściwości dokonywali bieżącego przeglądu funkcjonowania aktów normatywnych po to, ażeby właśnie doprowadzać do deregulacji. Myślę, że to jest też istotna sprawa i jak rzeczywiście ministrowie będą rzetelnie to robili, to jest szansa na bardzo poważną deregulację i uproszczenie procedur. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Bartłomieja Pejo, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Deregulacja to kolejny postulat Konfederacji, który najpierw przez lata był ignorowany, potem zwalczany. Słyszeliśmy przecież jak wielu rzeczy, tutaj cytuję, nie da się zrobić i po prostu koniec. A dzisiaj wszystkie siły polityczne mówią językiem Konfederacji w kwestii migracji, zielonego ładu, a teraz także w kwestii ulżenia przedsiębiorcom, czyli tzw. deregulacji.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#BartłomiejPejo">Gąszcz przepisów, który tworzył się w naszym kraju przez lata, musi zostać wreszcie zmieniony. To od warunków prowadzenia jakiejkolwiek aktywności gospodarczej zależy, czy młodzi Polacy odnajdą przyszłość u nas, w Polsce, we własnej ojczyźnie. To od tego właśnie zależy, czy Polska będzie dalej na ścieżce rozwoju, która pozwoli się nam wszystkim zwyczajnie bogacić.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#BartłomiejPejo">Od dawna proponowaliśmy zasadę, którą nie tak dawno z chęcią przywłaszczył sobie uśmiechnięty kandydat Trzaskowski, to znaczy wprowadzenie każdej nowej regulacji nakłada na stanowiących prawo obowiązek usunięcia dwóch przestarzałych przepisów. To postulat Sławomira Mentzena z kampanii parlamentarnej i postulat, który znalazł się w programie naszych środowisk już 10 lat temu. My jednak uważamy, że naśladownictwo jest najwyższą formą uznania, więc z radością przyjęliśmy projekt zmian ustawy w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego. Bardziej przejrzyste i przyjazne zasady kontroli przedsiębiorców pozwolą zmniejszyć istniejące w narodzie wrażenie, że państwo jest wrogiem przedsiębiorcy, który szuka okazji do dodatkowego zarobku na wysokich karach. Oczywiście daleka droga do pełnej zmiany, ale czynimy na szczęście pewne kroki.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#BartłomiejPejo">Popieramy także ułatwienia przeznaczone dla działalności nierejestrowej, bo taka właśnie działalność pomaga stawiać pierwsze kroki w każdym biznesie. Najważniejszy jest jednak chyba przepis wprowadzający półroczne vacatio legis na projekty ustaw nakładające na przedsiębiorców nowe obowiązki. To właśnie niestałość przepisów i poświęcenie nieraz ogromnej ilości czasu i wysiłku przedsiębiorstw na szybkie dostosowanie do nowych przepisów były wymieniane przez osoby prowadzące biznesy jako podstawowe problemy prowadzenia takiej działalności w naszym kraju. Prawdziwym testem dla tego rządu będzie rozliczenie działalności zespołu deregulacyjnego, który przecież z taką medialną pompą powołał pan premier Donald Tusk. Zespół przygotował już teraz ponad 100 propozycji zmiany prawa na korzyść obywateli. Trzymamy kciuki, czekamy na kolejne ruchy, szczególnie w czasie powyborczym, gdy maski spadają, a ujawniają się prawdziwe zamiary polityków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Macieja Koniecznego, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#MaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dawno temu brodaty mędrzec napisał, że historia powtarza się jako farsa. Obawiam się, że w przypadku mody na deregulację w polskim Sejmie jest to po prostu powtarzająca się farsa. Otóż znowu w ramach deregulacji powstała nowa komisja — do spraw deregulacji ma się rozumieć, a kandydaci na prezydenta Trzaskowski z Mentzenem kłócą się, który z nich wymyślił kretyńską zasadę, żeby za każdy nowy przepis likwidować dwa. A to nawet nie byli oni.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#MaciejKonieczny">Próbuję sobie wyobrazić, jak do tego doszło, że znowu jesteśmy w tym miejscu, i wyobrażam sobie mniej więcej to tak: któregoś dnia rano Donald Tusk wstał i pomyślał, że warto by jednak coś zrobić. Może przyspieszyć budowę elektrowni jądrowych, żebyśmy zdążyli przed katastrofą? Nie, zbyt skomplikowane. Może by skończyć z koryciarstwem i obsadzaniem wszystkiego swoimi ludźmi? Nie przejdzie. Wiem — będę deregulować. I pewnie w tym momencie Donald Tusk przypomniał sobie swojego starego przyjaciela Janusza Palikota, wzruszył się i pomyślał, że to jest bardzo dobry pomysł. Rozejrzał się po swoim rządzie, największym rządzie w historii Polski, z ponad setką ministrów, i nagle poczuł się samotny jak Marcin Najman czekający na Krzysztofa Stanowskiego. Nie ma komu robić. Trzeba outsourcować.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#MaciejKonieczny">Dalej już wiemy, co się stało. Rafał Brzoska się zgodził. Jest radość. Deregulacją ma się zająć miliarder. W piach poszły ostrzeżenia Adama Smitha, który mówił już dawno temu, że nie należy powierzać decyzji o regulacjach w gospodarce przedsiębiorcom, bo, co jest zupełnie naturalne, będą działać we własnym interesie. Adam Smith oczywiście miał rację. Rafał Brzoska jako bardzo bogaty biznesmen ma określone interesy, swoje interesy, i będzie miał skłonność do proponowania rozwiązań, które służą jemu samemu, a niekoniecznie ogółowi społeczeństwa. Ma też jako przedsiębiorca określone kompetencje, nie zna się na wszystkim i stąd już się pojawiają babole w stylu wymyślania rozwiązań, które już są, np. pozwolenie na ścięcie drzewa w ogródku albo to, żeby w przypadku, kiedy urząd długo zwleka z decyzją, została ona rozpatrzona pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#MaciejKonieczny">Ja się tu oczywiście trochę wyzłośliwiam. Nie jest tak, że w Polsce nie ma absurdalnych przepisów blokujących inicjatywę czy też ludzką energię, cytując Ryszarda Petru, niepotrzebnego zamordyzmu, z którym łatwo by skończyć, że nie ma sfer, w którym polska gospodarka jest regulowana dużo bardziej restrykcyjnie niż inne gospodarki europejskie. I mówię tu oczywiście o skrajnie zbiurokratyzowanych i restrykcyjnych przepisach dotyczących sporu zbiorowego i strajku.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#MaciejKonieczny">Panie Premierze! Panie Rafale! Droga komisjo im. Janusza Palikota! Może tym się zajmijcie. Długa, wieloetapowa procedura sporu zbiorowego, możliwe przeciąganie terminów, bardzo ograniczone legalne powody do strajku. Tu nie ma na co czekać, tu trzeba deregulować. Czyż nie jest biurokratycznym absurdem, że jak nauczyciele strajkują i w oczywisty sposób o ich pensjach decyduje rząd, to muszą strajkować w tysiącach szkół osobno? Dlaczego nielegalny w Polsce jest strajk solidarnościowy — w kraju „Solidarności”? Dlaczego nie można strajkować przeciwko polityce i gospodarce, rządu? Przecież to jest biurokratyczny absurd, z którym należy skończyć. Naprawdę to jest robota dla państwa, dla pana Rafała Brzoski, dla Komisji do Spraw Deregulacji. Ale cóż, nie sądzę, żeby się tym zajęli, bo w deregulacji nie o to chodzi, żeby ułatwiać ludziom życie — chodzi o określone interesy, często o interesy bardzo wąskich grup, partii politycznych albo konkretnych osób. Adam Smith miał rację. Interesy bardzo bogatych przedsiębiorców niekoniecznie są zbieżne z interesem większości Polaków. Warto czytać klasyków.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: O, Lewica cytuje Adama Smitha.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Adama Gomołę, posła niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#AdamGomoła">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#AdamGomoła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nareszcie — to słowo najczęściej było powtarzane na etapie dyskusji o deregulacji przez przedsiębiorców, przez stronę społeczną. Mówili: nareszcie ktoś zaczął nas słuchać, de facto nie tylko słuchać, ale też włączać w pracę nad tym, jak skutecznie przeprowadzić deregulację. Tym samym zmieniono coś, co niestety było negatywnym trendem. Kiedyś w przypływie szczerości poseł Fogiel powiedział: chcieliśmy zatrudniać do tworzenia prawa ekspertów, ale ci eksperci nie chcieli tworzyć takiego prawa, jakie chciało Prawo i Sprawiedliwość, więc w końcu zaczęliśmy to robić rękami polityków. Dzisiaj to się zmienia. Oczywiście kulminacją tego był Polski Ład, który skończył się absolutną katastrofą. Dzisiaj to naprawiamy, dzisiaj to sprzątamy.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#AdamGomoła">Tych zmian jest bardzo dużo — ministerstwo wskazuje, że ponad 40 w przeróżnych obszarach. Najważniejsze dla mnie zmiany można pogrupować w trzy obszary. Pierwszy obszar dotyczy oczywiście daleko idącej cyfryzacji, szczególnie jeżeli chodzi o doręczenia umów i niektórych dokumentów urzędniczych. To jest na pewno coś, co bardzo oszczędzi czas urzędników i jednocześnie przedsiębiorców, którzy będą mogli zaoszczędzić sobie trochę papierologii i fizycznych wizyt w urzędach. Jak wszyscy wiemy, a przedsiębiorcy szczególnie, czas to po prostu pieniądz.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#AdamGomoła">Druga grupa zmian to te mające na celu zdjęcie pewnej niepotrzebnej odpowiedzialności z barków przedsiębiorców. Chodzi o skrócenie terminu, w którym może być realizowana kontrola w przedsiębiorstwie, czy skrócenie czasu, w którym postępowanie może być zawieszone z jakiegoś powodu, którego dany organ kontrolujący nie jest w stanie przez kilka lat zlikwidować. Oczywiście jest jeszcze parę innych rozwiązań. To na pewno jest kwestia, która będzie pozwalała wielu przedsiębiorcom spać spokojniej.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#AdamGomoła">Trzecia grupa to oczywiście te wszystkie zmiany, które mają pomóc przede wszystkim sądom, instytucjom, w przypadku których narzekamy na przewlekłość przeróżnych postępowań. Również z powodu przeregulowania są one zawalone wielką liczbą spraw. Teraz mamy to uprościć poprzez wzmocnienie roli mediacji w różnych postępowaniach czy przyjęcie wielu innych rozwiązań, które zaproponowało ministerstwo. To napawa ogromnym optymizmem przed dalszymi pracami nad tym projektem w komisjach, zgodnie, mam nadzieję, z jutrzejszą decyzją naszej Izby.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#AdamGomoła">Na koniec przekażę moje podziękowanie dla osób zaangażowanych w pracę nad tym projektem i innymi. Dzięki modzie na deregulację, która, jak wskazało wielu żartobliwych, przypłynęła do nas zza oceanu, dzięki importowi tej mody przynajmniej pozbyliśmy się populizmu deregulacyjnego, który tam także występował, polegającego mianowicie na tym, żeby szukać krótkoterminowych cięć budżetowych poprzez masowe zwalnianie pracowników administracji publicznej. Jak to się kończy w USA, każdy dobrze widzi. To są decyzje, które de facto są wycofywane w ciągu paru dni, tygodni. Przede wszystkim sprawia to, że nie będzie miał kto wykonywać tej szumnie zapowiadanej pracy nad deregulacją. Kto ma ją wykonywać, skoro ci ludzie są po prostu masowo zwalniani?</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#AdamGomoła">Przecież wiemy o tym, że deregulacja jest pewnego rodzaju reformą. Reformy zawsze wiążą się, szczególnie na poziomie urzędniczym, ze wzmożoną ilością pracy. Ktoś musi wykonywać tę pracę. Pod tym względem musimy docenić tych pracowników. Absolutnie nie było żadnego uderzenia w tych pracowników ze strony ministerstwa, ze strony społecznej czy ze strony zespołu, którym kierował pan prezes Brzoska. To pozwala na ogromny optymizm, bo pokazuje, że wszystkie osoby zaangażowane w ten proces po prostu wykazały się ogromną odpowiedzialnością, odpowiedzialnością za państwo jako projekt długoterminowy, odpowiedzialnością za państwo w momencie zagrożenia naszego bezpieczeństwa, ze względu na które trwa procedura nadmiernego zadłużenia. Chodzi o to, żeby te propozycje po prostu nie były dla naszego budżetu za bardzo obciążające. Tym wszystkim osobom przekazuję ogromne podziękowania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#KrzysztofBosak">Zgłosiło się 28 posłów.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#KrzysztofBosak">Wyznaczam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#KrzysztofBosak">Zaczynamy od pani poseł Katarzyny Kierzek-Koperskiej, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ramach pierwszej deregulacji pojawia się m.in. kwestia mediacji. Przepisy dotyczące mediacji są w tej chwili martwe, jeśli chodzi o prawo podatkowe. Są one zawarte w tych artykułach, które mają podlegać zmianom, m.in. w art. 96 k.p.a. Oznacza to tyle, że ten przepis dotyczy tak naprawdę tylko niektórych zobowiązań podatkowych. Wyobraźmy sobie teraz sytuację, w której podatnik dostaje decyzję określającą zobowiązanie podatkowe lub też jest w trakcie postępowania podatkowego. Mógłby mediować, bo tak naprawdę upadek firmy oznacza nie tylko bankructwo, ale również utratę miejsc pracy przez jego pracowników. Tego na tę chwilę nie mamy.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Mamy dzisiaj w Ordynacji podatkowej trzy rodzaje ulg: odroczenie, rozłożenie na raty i umorzenie. W związku z tym na podstawie chociażby tych trzech ulg można by było wprowadzić do Ordynacji podatkowej zapisy dotyczące mediacji po to tylko, żeby te zapisy dotyczyły stricte postępowań podatkowych. Dzisiaj te przepisy są martwe, bo naczelnicy urzędów skarbowych boją się podejmować decyzje. Mają za małe narzędzia w tej kwestii, obawiają się zarzutu o działanie na szkodę Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Dlatego mam pytanie do Ministerstwa Rozwoju i Technologii, czy nie rozważacie państwo wprowadzenia jednak takich zapisów dotyczących stricte postępowań podatkowych, bo nad takimi rozwiązaniami już pochylało się w zeszłym roku Ministerstwo Finansów. Wiem, że instytucje europejskie też bardzo zachęcają do tego, żeby w ustawodawstwie krajów członkowskich tego typu rozwiązania były wprowadzane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, już mówiłem na tej sali o naszych patologiach systemu skarbowego. Przedsiębiorca co miesiąc odprowadza tę samą kwotę. Wpisuje kwotę, odprowadza, dostaje wezwanie. A dlaczego dostaje wezwanie? Bo nikt nie sprawił, że kwotę odprowadził, a on się pomylił w oznaczeniu PIT-u. O co mi chodzi? O mentalność urzędniczą. Nikt się nie pofatyguje, nie sprawdzi, nie zadzwoni i powie: dobrze pan zrobił, tylko trzeba to skorygować. Od razu jest pismo z odsetkami. To pierwsza kwestia. Druga kwestia: Jak chcecie zmienić mentalność urzędniczą odnośnie do pieczątki? To jest tzw. homo sovieticus, myśmy to nabywali przez ostatnie 50 lat. I ostatnia rzecz, o której pan na pewno słyszy od przedsiębiorców. Największym problemem przedsiębiorców, szczególnie na terenach rolnych, jest zielony ład. Czy go wypowiecie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Bartłomieja Pejo, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#BartłomiejPejo">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam pytanie: Jakie realne zmiany widzi ministerstwo w kwestii nowelizacji przepisów dotyczących kontroli u przedsiębiorców? Eksperci wskazują, że wpisane do projektu liczne wyjątki zupełnie zniszczyły pierwotny cel dotyczący wprowadzenia takich przepisów. Jak ministerstwo odpowie na zarzut, że organy kontrolne szybko wypracują ścieżki prawne do omijania wymogów stosowania planów kontroli? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Waldemara Sługockiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WaldemarSługocki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#WaldemarSługocki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Panie ministrze, chciałbym zapytać o jedną ważną rzecz, która będzie w tej ustawie. Chodzi o jedno ważne rozwiązanie, które wychodzi naprzeciw rozstrzyganiu sporów prowadzonych między podmiotami gospodarczymi a administracją, między poszczególnymi podmiotami gospodarczymi. Myślę o mediacjach. Mediacje w innych dziedzinach naszego życia świetnie się zaimplementowały, przynoszą określone efekty, pożądane efekty. W jaki sposób Ministerstwo Rozwoju i Technologii zamierza rozpropagować i zachęcić podmioty gospodarcze do tego, aby korzystały z instytucji mediacji, aby oszczędzały de facto środki finansowe i zdecydowanie szybciej rozwiązywały spory czy kwestie, które są sporne z punktu widzenia podmiotów, aby rozstrzygały je właśnie z wykorzystaniem mediacji? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Adama Lubońskiego, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#AdamLuboński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle Pejo! Chyba już poszedł pan poseł. Chciałbym powiedzieć, że Konfederacja to nie Kolumbowie, którzy odkryli, że trzeba pomóc przedsiębiorcom, bo Trzecia Droga, cała w swojej okazałości, cały czas szeroko i głośno mówi o wielkiej potrzebie pomocy przedsiębiorcom.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: To dlaczego mroziliście przez 14 miesięcy projekty deregulacyjne?)</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#AdamLuboński">Dołóżcie swoje 8 lat i swoje składki zdrowotne.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#AdamLuboński">Szanowny Panie Ministrze! Chcemy skutecznie wspierać polskich przedsiębiorców, nie tak fikcyjnie, jak to robił PiS do tej pory, dojeżdżając przedsiębiorców, chociażby swoimi składkami zdrowotnymi w wysokości 9%. Ta deregulacja to konkretna odpowiedź na potrzeby przedsiębiorców, którzy od lat walczą z nadmiarem biurokracji.</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Po 5 miesiącach pierwsze czytanie.)</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#AdamLuboński">To bardzo dobry projekt, panie ministrze. W związku z tym mam jedno pytanie: Czy w ramach tego projektu przewidziano mechanizmy monitorowania jego skuteczności, tak aby w przyszłości wdrażać kolejne? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#WiesławRóżyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polskie Stronnictwo Ludowe od lat zabiega o prawa przedsiębiorców i poprawę funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Mamy świadomość koniecznych zmian, na które czekają miliony osób prowadzących działalność gospodarczą. To nasz obowiązek, aby usprawnić ten obszar naszego państwa, bo to w zdecydowanej większości przedsiębiorcy budują naszą gospodarkę i dobrobyt. Dlatego musimy reagować na ich uwagi i potrzeby. Celem projektowanej ustawy jest wprowadzenie uproszczeń odnoszących się do działalności gospodarczej na etapie rozpoczynania działalności poprzez przedsiębiorcę oraz rozwoju jego przedsiębiorstwa w kolejnych latach. To dobry kierunek, który w sposób odczuwalny poprawi jakość prowadzonego w Polsce małego, średniego i tego dużego biznesu. Doręczenie zastępcze, zmiany w zakresie mediacji, umarzanie zawieszonych postępowań, tzw. decyzji hybrydowej, szereg zmian w postępowaniu k.p.a. Te i inne nowelizacje zawarte w tym projekcie zasługują na poparcie i dalsze procedowanie. Popieramy ten wniosek, zawarte w tym druku rozwiązania i oczekujemy szybkiego procedowania w ramach komisji. I wniosek. Wnioskujemy o więcej takich rozwiązań, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się z zapytaniem dotyczącym pierwszego czytania rządowego projektu ustawy o niektórych ustawach w celu deregulacji prawa gospodarczego, administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowania prawa gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#LidiaCzechak">Projekt ten zakłada wprowadzenie uproszczeń odnoszących się do etapu rozpoczynania działalności przez przedsiębiorcę oraz rozwoju przedsiębiorstwa w kolejnych latach. Jednakże analiza projektu budzi pewne wątpliwości co do rzeczywistego zakresu deregulacji. Projekt liczy 32 strony i zawiera 40 artykułów zmieniających inne przepisy. Liczyłam, że będziemy uchylać i skreślać przepisy, jednak zwrot „uchyla się” pojawia się tylko trzy razy, a zwrot „skreśla się” nie występuje ani razu. Zwrot „otrzymuje brzmienie” występuje 39 razy. Zwrot „dodaje się” pojawia się aż 66 razy. Projekt zmienia 26 ustaw i wprowadza do ustawy — Prawo przedsiębiorców nowy rozdział, rozdział 6a: Program regulacyjny.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#LidiaCzechak">W związku z tym mam pytania o następującej treści. W jaki sposób projekt realizuje ideę deregulacji, skoro przeważają zmiany dodające nowe przepisy, zamiast eliminować istniejące regulacje? Jaki będzie realny wpływ wprowadzanych zmian na zmniejszenie obciążeń biurokratycznych dla przedsiębiorców? Czy przewiduje się dalsze etapy faktycznej deregulacji w celu usunięcia przepisów, które będą bardziej widoczne dla przedsiębiorców? Jaki jest cel utworzenia Programu regulacyjnego w kontekście deregulacji prawa gospodarczego? Czy rząd planuje oczywiście monitorowanie skutków tej ustawy i ewentualne korekty w przyszłości? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim będzie następny głos, chciałbym bardzo wszystkich, którzy czekają na zadawanie pytań, poprosić o dyscyplinę czasową. Jak wiecie państwo, staram się nie przerywać, natomiast mamy około godziny opóźnienia, więc żebyśmy tego opóźnienia nie zwiększali, bardzo proszę, żeby się tej minutki trzymać.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#KrzysztofBosak">Zanim oddam głos następnemu posłowi, chciałbym przywitać grupę, która gości tu na zaproszenie pana posła Łukasza Ściebiorowskiego, a mianowicie wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz uczniów Zespołu Szkół Techniczno-Zawodowych, a także podopiecznych warsztatów terapii zajęciowej w Piekarach Śląskich. Witamy państwa bardzo serdecznie. Miło nam gościć w Izbie sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#KrzysztofBosak">Mamy także drugą grupę: sołtysów, strażaków ochotników oraz radnych gminy Strzałkowo, na czele z wójtem i zastępcą wójta, goszczących tu na zaproszenie pana Henryka Janiaka i posła Tadeusza Tomaszewskiego. Także witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-326.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-326.6" who="#KrzysztofBosak">Życzymy dobrych i niezapomnianych wrażeń z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-326.7" who="#KrzysztofBosak">A teraz pytanie zada pan poseł Michał Pyrzyk, PSL.</u>
          <u xml:id="u-326.8" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja również pozdrawiam grupę ze Strzałkowa. To jest mój powiat słupecki. Bardzo się cieszę, że jesteście z nami.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#MichałPyrzyk">Przechodząc do meritum, chciałbym pogratulować wielkiej determinacji panu ministrowi Krzysztofowi Paszykowi, dzięki któremu ten pierwszy pakiet deregulacyjny, zakładający uproszczenie prawa gospodarczego i administracyjnego, wreszcie tu trafił i jest procedowany przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Nie od razu Kraków zbudowali. Jest to na razie wstępny, pionierski, ale jednocześnie bardzo znaczący, panie ministrze, i właściwy krok we właściwym kierunku. I nie są to moje słowa, tylko wielkopolskich przedsiębiorców, z którymi spotykałem się w ostatnim czasie, omawiając właśnie te zmiany. O dalsze prace deregulacyjne pana ministra Paszyka są oni bardzo spokojni. Natomiast również za pośrednictwem pana ministra apelują oni do ministra finansów i ministra rolnictwa o takie same i szybkie działania, podjęcie prac deregulacyjnych z zakresu działania ich resortów i ich właściwości, co — głęboko w to wierzę — za chwilę stanie się faktem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Krystynę Sibińską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#KrystynaSibińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początek podziękowania, panie ministrze, podziękowania w imieniu rzemieślników. Jako przewodnicząca Parlamentarnego Zespołu ds. Rzemiosła bardzo dziękuję za cały ten pakiet przygotowany dla rzemiosła. Taka jest różnica między rządem PiS-u a rządem, który obecnie sprawuje władzę. Pani minister w poprzednim rządzie jeździła, spotykała się i dla rzemiosła przez lata nie zrobiła nic. Natomiast my już mamy realne efekty, ponieważ już zostały zmienione przepisy dotyczące modelu dofinansowania osób, przedsiębiorców, rzemieślników, bo przecież rzemieślnicy to też przede wszystkim przedsiębiorcy. Mamy określenie i zwiększenie kwot i waloryzację tych kwot.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#KrystynaSibińska">Moje pytanie i gorąca prośba jest taka, panie ministrze. Wiem, że rzemieślnicy mają jeszcze inne uwagi, mają jeszcze inne pomysły i propozycje, dlatego gorąca prośba jest taka, żeby być otwartym również na propozycje płynące od rzemieślników, bo przypomnę: rzemieślnicy to jest właśnie sól naszych przedsiębiorców, to oni od zawsze byli i tworzyli polskie przedsiębiorstwa, a często są to przedsiębiorstwa rodzinne, które kontynuują tradycje różnych zawodów, często wymierających. Oni potrzebują wsparcia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! To bardzo optymistyczne, że wszyscy, którzy zabierają głos, pozytywnie wypowiadają się o potrzebie deregulacji. Myślę, że zrobimy dużo dobrego w najbliższym czasie. Natomiast pragnę podkreślić, że wiele dodatkowych obciążeń dla przedsiębiorców powstało w poprzedniej kadencji, kiedy rządziło Prawo i Sprawiedliwość, bo przecież Polski Ład wprowadził wiele obciążeń, bo przecież prawo unijne wdrażane do naszego polskiego prawa wprowadziło m.in. obowiązek opracowywania strategii podatkowych, co nie wynikało wprost z prawa unijnego. Przedsiębiorcy nie są w stanie tych strategii samodzielnie opracować. Muszą korzystać z profesjonalnych biur rachunkowych. I takich sytuacji jest bardzo dużo. Chciałam zapytać, kiedy prawo finansowe w większym zakresie będzie wdrażane w ramach deregulacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję za dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Artura Łąckiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Mamy niespotykaną, a może rzadko spotykaną w polskiej historii szansę na to, żebyśmy stali się liderem gospodarczym w Europie. Dzięki pieniądzom z KPO, dzięki dobrze skonstruowanemu budżetowi, również dzięki kłopotom gospodarczym w starej Unii, ale właśnie też dzięki tej i następnym ustawom deregulacyjnym, mamy szansę na to, aby Polska stała się liderem gospodarczym, szczególnie w nowych branżach gospodarczych, w nowych technologiach. Ustawa ta uwolni moim zdaniem i zdaniem chyba wszystkich — bo rozmawiam o tym z przedsiębiorcami — witalne siły przedsiębiorców, pozwoli im wzmacniać ich własne firmy oraz robić ekspansję na rynki Europy, może i świata. Pozwoli to stworzyć w Polsce nowe, nowoczesne miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Ministrze! Panie Marszałku! Ta ustawa może stać się ukrytym tygrysem, przyczajonym smokiem polskiej gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie, nie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt jest jednym z kluczowych działań naszego rządu. Jest działaniem na rzecz polskich przedsiębiorców, na rzecz polskiej gospodarki i na rzecz ludzi, którzy każdego dnia biorą odpowiedzialność za rozwój naszego kraju, zatrudniając pracowników, inwestując i płacąc podatki. Ustawa upraszcza prawo gospodarcze i administracyjne, ale również jasno pokazuje, że nasze podejście do przedsiębiorczości jest zupełnie inne niż to, które reprezentowali nasi poprzednicy. My wychodzimy z założenia, że państwo polskie musi stanąć ramię w ramię z przedsiębiorcami i dać im przestrzeń do działania. Dlatego zmniejszamy liczbę zbędnych wymogów regulacyjnych, upraszczamy i cyfryzujemy procedury administracyjne oraz ograniczamy długość trwania kontroli, szczególnie dla mikroprzedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#MałgorzataPępek">Pytanie w tej sytuacji nasuwa się samo: Czy będzie kolejny pakiet deregulacyjny? A jeżeli tak, to kiedy można spodziewać się odpowiednich przepisów w tym zakresie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma, to zapraszam pana posła Bartłomieja Wróblewskiego, także klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#BartłomiejWróblewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W tej ustawie znalazły się dwie ciekawe i dobrze brzmiące propozycje. Mianowicie jedna z nich mówi o tym, żeby vacatio legis w przypadku ustaw gospodarczych wynosiło 6 miesięcy, a druga, że wprowadzimy zasadę: one in, one out. Jeden obowiązek wprowadzamy, ale uchylamy jakiś obowiązek istniejący. Moja wątpliwość i pytanie dotyczą tego, jaki jest sens wprowadzenia tego rodzaju propozycji, skoro w każdej kolejnej ustawie można wprowadzić wyjątek. Gdyby takie regulacje były wprowadzone na poziomie konstytucyjnym, to byłaby bariera dla ustawodawcy, żeby tego rodzaju zmian nie wprowadzać. Natomiast w innym przypadku jest to taki obowiązek instrukcyjny, który każdy ustawodawca, każdy kolejny parlament, każdy kolejny rząd i każdy kolejny minister może zignorować, wprowadzając po prostu kolejny wyjątek do ustawy. Pytanie jest więc o mechanizmy. Co ma powodować, że ustawodawca będzie się w przyszłości takim obowiązkiem kierował? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Każdy projekt deregulacyjny należy popierać, tylko czemu obudziliście się dopiero podczas kampanii prezydenckiej? Gdzie jest kwota wolna od podatku w wysokości 60 tys. zł? Gdzie jest obniżka podatku na transport publiczny do 0% VAT? Gdzie jest dobrowolny ZUS dla przedsiębiorców? To również było w waszych zapowiedziach. W tym projekcie muszę zwrócić uwagę na bardzo istotną rzecz dla przedsiębiorców, szczególnie tych najmniejszych. W ustawie zredagowano przepisy dotyczące prawa do ulgi mały ZUS plus. I te przepisy należy ocenić pozytywnie. Ale dlaczego tak późno? Wielu przedsiębiorców ma sprawy w sądach, bo ZUS odmawia prawa do ulgi mały ZUS plus. ZUS interpretuje obecne przepisy na swoją korzyść, co jest niezgodne z przepisami ustawy — Prawo przedsiębiorców. I ten problem należy bezwzględnie rozwiązać. Jeśli chcecie stworzyć przedsiębiorcom bardziej przyjazne prawo gospodarcze, to zróbcie to tak, żeby mogli spokojnie prowadzić swoje działalności, zamiast tracić zdrowie i pieniądze, walcząc w sądach z urzędami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#KrzysztofBosak">Głos zabierze poseł Jerzy Meysztowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wreszcie przestajemy rozmawiać o deregulacji, tylko ją wprowadzamy. Mam trzy dobre informacje dla przedsiębiorców. Po pierwsze, pan minister przedłożył dzisiaj pierwszy pakiet deregulacyjny. Po drugie, powstała komisja stała, która będzie się zajmowała deregulacją. I trzecia informacja, że deregulację robimy wspólnie ze stroną społeczną. Domyślam się, że ten pakiet dotyczy tych zagadnień, które nie przynoszą dodatkowych obciążeń dla budżetu. Takie było założenie, że ze względu na trudną sytuację budżetową w pierwszej kolejności ograniczymy się do tych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#JerzyMeysztowicz">I mam dosyć trudne pytanie do pana ministra, dlatego że tego się nie da zapisać w ustawie. Jak pan doprowadzi do zmiany mentalności urzędniczej, żeby urzędnik wreszcie przestał się bać wydawać decyzje korzystne dla podatnika, dla przedsiębiorcy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#KrzysztofBosak">Poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W najnowszej edycji raportu Global Business Complexity Index Polska plasuje się na 7. miejscu w Europie i 12. miejscu na świecie pod względem trudności w prowadzeniu biznesu. Dzieje się tak za sprawą jednych z najbardziej skomplikowanych przepisów księgowo-podatkowych, częstych zmian przepisów oraz wyśrubowanych wymagań formalnoprawnych. Niestety tak nas widzi świat. Sami dobrze wiemy, że po 8 latach rządów opcji dokręcania śruby i tworzenia nowych regulacji przyszedł nareszcie czas na refleksję i na to, by te statystyki odwrócić. Jeżeli coś ma nas uratować, to nie wojna na cła albo monopole państwowe. Nie, to się nie sprawdza pod żadną szerokością geograficzną. Może nas uratować zaradność, innowacyjność i pracowitość polskich przedsiębiorców. Trzeba im tylko albo aż na to pozwolić. Żeby te cechy wyzwolić, potrzebne jest też zniesienie kajdan administracyjnych. I o to toczy się ta gra. Wygrajmy ją.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#KrzysztofBosak">Głos zabierze pan poseł Stanisław Lamczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#StanisławLamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#StanisławLamczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Gratuluję podejścia, panie ministrze, bo na początku pan powiedział, że życie zweryfikowało to wszystko, co pan zrobił. Ale jest też nadzieja, bo mówił pan, że będziecie cały czas pracowali nad tą ustawą. To jest bardzo istotne, bo to jest najlepsze podejście.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#StanisławLamczyk">Chciałbym jednak poruszyć jeden problem, a mianowicie problem dotyczący deregulacji Prawa energetycznego. Tutaj problem jest bardzo duży, ponieważ, jak wiemy, to Prawo energetyczne było napisane w latach 90., kiedy jeszcze nikt nie myślał o systemie rozproszonym, energii OZE i temu podobnych. Dlatego kraje poszły w takim kierunku, że przyjęły zasady współużytkowania sieci energetycznych, jak również jawny dostęp do informacji. Bez tego nie będzie u nas konkurencji i dobrych cen energii. Dlatego to jest problem i dlatego, panie ministrze, zwracam tu uwagę, żeby właśnie te regulacje bardzo dobrze przygotować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Paweł Rychlik, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szkoda, że wybory prezydenckie w Polsce mamy co 5 lat, a nie co pół roku, bo przynajmniej co pół roku jakieś kosmetyczne zmiany, jak w tym przypadku, byście zaproponowali. Ale tak jak mówił pan poseł z PSL-u, przedsiębiorcy w Wielkopolsce pytają, tak jak pytają też przedsiębiorcy w Łódzkiem, przede wszystkim o punkt z kampanii wyborczej Polskiego Stronnictwa Ludowego dotyczący dobrowolnego ZUS-u.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#PawełRychlik">Kiedy, panie ministrze, wprowadzicie dobrowolny ZUS? Na niego nabrali się po części polscy przedsiębiorcy, którzy wam zaufali. Pracownicy biur obsługi klientów firm energetycznych mówią jasno, że od września ceny energii elektrycznej wzrosną również dla przedsiębiorców. I krótkie, zwięzłe i proste pytanie o zamrożenie ceny energii. Czy w związku z przewidywanym wzrostem ceny energii zostanie zamrożona cena energii dla przedsiębiorców po wrześniu 2025 r.?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Jacka Tomczaka, klub PSL.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma…</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#KrzysztofBosak">A, przepraszam. Jest.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#JacekTomczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym tylko przypomnieć, że Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe już od kilku kadencji walczy o istotne sprawy polskiego rzemiosła. W zeszłej kadencji złożyliśmy dwa projekty ustaw: jeden dotyczący waloryzacji dofinansowania do nauki młodocianych pracowników, drugi dotyczący zmiany definicji rzemiosła. To były postulaty, które obiecał PiS polskiemu rzemiosłu. I nic nie zrobił w tej sprawie. Mija pierwszy rok, rzemieślnicy polscy dzięki naszym inicjatywom, inicjatywom Klubu Parlamentarnego PSL, mają dzisiaj waloryzację, mają dzisiaj nową definicję, za którą bardzo dziękujemy panu ministrowi Paszykowi, i wreszcie mają 75% finansowania w związku z kształceniem młodocianych pracowników. Bardzo dziękujemy za naprawienie tych zaniechań rządu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Marcina Gwoździa, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MarcinGwóźdź">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym trochę posłom ułatwić i w imieniu wielu posłów zapytać, kto jest tak naprawdę autorem tej ustawy. Czy mamy dziękować panu ministrowi, czy mamy dziękować panu Rafałowi Brzosce? To jest konkretne pytanie.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#MarcinGwóźdź">Ale już całkiem serio, proszę państwa, to nie jest żaden przełom, jak twierdzi pan poseł Ryszard Petru. To jest listek figowy, to są drobne regulacje. Oczywiście wiele z nich jest dobrych, bo w Polsce system jest przeregulowany i powinniśmy go usprawnić.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#MarcinGwóźdź">Panie ministrze, pytam konkretnie, kiedy zajmiecie się konkretnymi ułatwieniami dla przedsiębiorców. Kiedy wrócimy do kasowego PIT-u? Bo to, co zaproponowaliście, to, co zostało uchwalone, to jest naprawdę drobiazg. Kiedy będą regulacje odnośnie do amortyzacji, podniesienia limitu jednorazowej amortyzacji? Proszę państwa, niestety wiele czasu już mi nie zostało, więc, panie ministrze, jaki wpływ będzie miała ta ustawa na budżet naszego państwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Janusza Kowalskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przychodzą tutaj posłowie na mównicę z koalicji 13 grudnia i odczytują te wszystkie swoje wystąpienia z ChatGPT. Oni kompletnie nie kumają cza-czy, szanowni państwo. Przez ostatnie kilkanaście miesięcy blokujecie kilkanaście ważnych deregulacyjnych projektów Prawa i Sprawiedliwości. Żaden nie został jeszcze przyjęty ani nie wyszedł z komisji.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Poseł Stanisław Lamczyk: 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#JanuszKowalski">Biogaz. Kwestia dotycząca podatku od inwestycji kapitałowych. Kwestia dotycząca cydru. 14 miesięcy na rozpatrzenie czeka projekt ustawy pana Bartłomieja Wróblewskiego. A dzisiaj w czasie kampanii wychodzicie i mówicie coś o deregulacji. Najlepszą, szanowni państwo, deregulację zrobi polski naród 18 maja i 1 czerwca. Zdereguluje ten fatalny rząd w ten sposób, że wygra Karol Nawrocki. Upadnie ten rząd, który jest dzisiaj największym problemem regulacyjnym dla polskich przedsiębiorców. Bo wy nawet nie potraficie nałożyć ceł na ruskie nawozy. Panie ministrze, dlaczego pan nie broni polskiego rynku przed ruskimi nawozami? Nawet nie potraficie złożyć wniosku o niższe ceny energii w Brukseli. Dlaczego nie zniesiecie EU ETS i tego podatku klimatycznego? Od czego wy jesteście? A pan Rafał Brzoska was zawstydził, bo zgłosił więcej propozycji w ciągu 1 miesiąca niż wy w ciągu kilkunastu miesięcy. My chcemy pracować, a wy się obijacie.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#JanuszKowalski">Panie marszałku, do pana uprzejma prośba, bo jest pan w Prezydium. Uprzejma prośba o złożenie jutro wniosku na posiedzeniu Prezydium o to, żeby był specjalny punkt posiedzenia Sejmu, a nawet cały dzień posiedzenia Sejmu dotyczący wszystkich projektów deregulacyjnych Prawa i Sprawiedliwości, które są dzisiaj mrożone przez koalicję 13 grudnia. Zderegulujmy zamrażarkę sejmową. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Kowalski, niech pan nie wychodzi. Pan nie czuje cza-czy, bo pan w tej chwili mówi o kandydacie na prezydenta, co jest aberracją w tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#KrystynaSkowrońska">Chciałabym powiedzieć, że to jest dobre rozwiązanie, ale to pierwszy krok. Mam do pana ministra wielką prośbę. Czy pan zwrócił się do poszczególnych ministerstw, aby one w ramach swoich kompetencji zmniejszyły liczbę sprawozdań? To będzie pierwszy krok po pana działalności. My rozumiemy współpracę z przedsiębiorcami i potrzebujemy takich rozwiązań. To jest pierwsza rzecz. Druga rzecz: Czy zwrócił się pan do ministra sprawiedliwości, żeby niektóre postępowania, np. postępowania egzekucyjne, gdy chodzi o zapłacenie przedsiębiorcy przez drugiego przedsiębiorcę, były szybkie? Ja mogę sama jako praktyk z rynku przekazać ileś rozwiązań dotyczących tego, żeby było szybciej.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#KrystynaSkowrońska">Ja czuję cza-czę, a pan Kowalski tej cza-czy nie czuje, tylko zawsze opowiada różne bajki z tej mównicy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ograniczenie liczby nadmiarowych regulacji przełoży się na zmniejszenie kosztów funkcjonowania firm w Polsce, ale także ułatwi życie zwykłym obywatelom, a przecież o to właśnie chodzi w deregulacji. Mam nadzieję, że wprowadzane zmiany dadzą impuls rozwojowy dla przedsiębiorstw, które teraz funkcjonują w środowisku nieprzyjaznym regulacyjnie i nader często zmienianym. Ten projekt to odpowiedź rządu Donalda Tuska na liczne apele środowisk okołobiznesowych o zniesienie barier rozwojowych i utrudnień w prowadzeniu firm w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#BożenaLisowska">A moje pytanie brzmi: Czy i w jaki sposób będzie w projekcie deregulacji uwzględniona zasada: Unia Europejska plus zero? Apelują o to nie tylko środowiska biznesowe, ale samorządy i organizacje pozarządowe. A chodzi o to, aby w polskim prawie nie nadbudowywać regulacji, które są implementowane z prawa europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#KrzysztofBosak">Poseł Andrzej Grzyb, PSL.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Kto najbardziej potrzebuje tych procesów deregulacyjnych, które upraszczają działalność gospodarczą? Firmy najmniejsze, bo one dysponują najmniejszym potencjałem w zakresie doradztwa, w tym doradztwa prawnego. Tak że tutaj bardzo się cieszę z tych informacji mówiących w dokumencie m.in. o szczególnym stosunku do polskiego rzemiosła i tych regulacji z tym związanych. Natomiast jest druga kategoria firm, o których nie mówi się w rozumieniu przedsiębiorczości, nie mówi się o sektorze spółdzielczym. On wymaga naprawdę pomocy, bo to jest duży potencjał. Chciałbym tutaj prosić pana ministra, aby w tych przyszłych regulacjach, bo rozumiem, że to będzie wieloetapowy proces, również ta kwestia dotycząca funkcjonowania spółdzielczości i niektórych barier, które są z tym związane… Chodzi tu np. o obrót pomiędzy członkiem spółdzielni a samospółdzielnią. Wielokrotnie na tej sali niestety przegraliśmy — nie powinien być ten obrót opodatkowany. I myślę, że tego typu propozycje zyskają wielką aprobatę społeczną, dlatego chciałbym o to wnosić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Mirosława Orlińskiego, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wielce Szanowni Państwo! Rzeczywiście to niezwykle potrzebna inicjatywa. Mówię to także jako członek komisji gospodarki Sejmu Rzeczypospolitej, gdzie wspólnie z panem ministrem w ostatnich dniach uczestniczyliśmy w spotkaniu, gdzie byli przedsiębiorcy, strona społeczna, którzy podkreślali, że ten pakiet deregulacyjny jest niezwykle potrzebny. Pakiet, którego przedsiębiorcy oczekują, potrzebują. Patrzą oni na ministerstwo gospodarki, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które wychodzi właśnie z tymi propozycjami tych rozwiązań, które rzeczywiście są potrzebne. I to dzisiaj słychać na tej sali, że te rozwiązania są zasadne. Jest to pierwszy pakiet deregulacyjny, jest to skrócenie czasu kontroli, przyspieszenie działań administracji państwowej, poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej. Za to też dziękuję, panie ministrze, bo tu naprawdę wiele osób z tymi pytaniami się zgłaszało.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#MirosławAdamOrliński">I krótkie pytanie, panie ministrze. Jako Trzecia Droga — Polskie Stronnictwo Ludowe popieramy w pełni ten pakiet. Dziękujemy za niego. Kiedy drugi pakiet deregulacyjny? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Weronikę Smarduch, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WeronikaSmarduch">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#WeronikaSmarduch">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chcę tylko powiedzieć, że w końcu zarówno premier Rzeczypospolitej, czyli Donald Tusk, jak również Ministerstwo Rozwoju i Technologii otwierają się na głos strony społecznej, bo to przedsiębiorcy, bo to podatnicy potem stosują się do tego prawa zarówno podatkowego, jak i gospodarczego. I my nie jesteśmy w stanie stworzyć skutecznego, dobrego prawa, jeżeli my nie będziemy słuchać właśnie głosu strony społecznej i głosu przedsiębiorców, którzy borykają się nieraz z bardzo dużymi problemami. Dlatego bardzo się cieszę z tego pakietu deregulacyjnego i czekamy na następne, ponieważ widać bardzo dużą otwartość zarówno Ministerstwa Rozwoju i Technologii, jak i polskiego rządu właśnie na głos polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Tadeusza Tomaszewskiego, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! To deregulacja oczekiwana, oczekiwana przez wiele środowisk, zwłaszcza tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Wśród propozycji przedstawionych przez rząd znajduje się art. 11 nowelizujący ustawę o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Mianowicie chodzi o przyznawanie w trybie specjalnym rent i emerytur przez prezesa Rady Ministrów. Nowelizacja przewiduje, że na tę decyzję prezesa Rady Ministrów będzie można złożyć skargę do sądu administracyjnego. Chciałbym poznać zasadność tego rozwiązania, bo poprzedni premier w 2023 r. przyznał 5 tys. takich świadczeń, ale premier Donald Tusk przyznał 35 takich świadczeń. W związku z powyższym jest pytanie: Kto wnioskował o to rozwiązanie i czy jest ono w pełni uzasadnione? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#KrzysztofBosak">To będzie ostatnie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#ZbigniewBogucki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dobrze jest deregulować, bo każdy, kto był przedsiębiorcą, a ja byłem tym przedsiębiorcą, być może kiedyś jeszcze nim będę, wie, jak trudne jest przeskakiwanie różnego rodzaju utrudnień natury formalnoadministracyjnej. Ale spójrzmy na państwa rząd. Jest pełnomocnik rządu do spraw deregulacji, jest siedzący tu pan minister, który także deregulacją się zajmuje, jest również pan poseł, przewodniczący komisji, Ryszard Petru, który raz zajmuje się deregulacją, a następnym razem zajmuje się regulacją, bo występuje w dwóch osobach jednocześnie. I wreszcie w ostatnich tygodniach wypłynął nam jeszcze jeden specjalista od deregulacji — pan Brzoska. Naprawdę, jeżeli tak ma wyglądać deregulacja, to znaczy, że powołuje się kolejne osoby do tego, żeby wprowadzać tę deregulację, a to niedobrze wróży. Ja oczywiście trzymam kciuki za każdy projekt, który ułatwi przedsiębiorcom funkcjonowanie i który zniesie bariery administracyjno-formalne. Natomiast patrzę na poczynania tego rządu w stosunku do przedsiębiorców i chciałbym, żeby były niższe opłaty za gaz, niższe opłaty za energię elektryczną i żeby w systemie były pieniądze np. dla samorządów, które mogłyby pobudzać polską gospodarczość, polskie małe i średnie firmy, tak jak było to, uwaga, szanowni państwo, w przypadku Polskiego Ładu: Programu Inwestycji Strategicznych. Tylko na Pomorzu Zachodnim: 5 mld zł do samorządów, 888 inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Obecnie to spłacamy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#ZbigniewBogucki">Już kończę.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#ZbigniewBogucki">Nawet jeżeli były jakieś utrudnienia natury formalnej, to przedsiębiorcy i samorządy mieli pieniądze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do odpowiedzi pana ministra rozwoju i technologii Krzysztofa Paszyka.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Na wstępie bardzo dziękuję za tę dyskusję, jak na standardy, realia ostatnich godzin, dni czy tygodni wyjątkowo merytoryczną i spokojną, co, jak myślę, dobrze wróży, jest dobrym sygnałem, który dzisiaj wspólnie tym, w imieniu których przyszedłem z tym projektem, czyli przedsiębiorcom, wysyłamy z sali sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#KrzysztofPaszyk">Jeśli pan marszałek pozwoli, krótko odniosę się zarówno do głosów klubowych, jak i do indywidualnych pytań. Jeśli chodzi o głosy klubowe, głos Klubu Parlamentarnego PiS i posła Wróblewskiego, to powiem, panie pośle, że ja bym nie dociekał, kto pierwszy wyszedł z jakimś pomysłem, bo tak jak powiedziałem, ja przyszedłem z pomysłami, które zgłaszali nam przedsiębiorcy podczas niezliczonej liczby spotkań w ministerstwie przez wiele tygodni, przez wiele miesięcy. Bo to wszystko odbywa się zgodnie z intencją wyjścia naprzeciw postulatom przedsiębiorców. Pan zgłaszał teraz i w przeszłości projekty. Czy to są pana postulaty? Nie, pan też realizuje postulaty środowisk gospodarczych, jak myślę. W tym kierunku powinniśmy spoglądać. Dziękuję za głosy klubowe wyrażone przez państwa posłów Waldemara Sługockiego, Małgorzatę Janyską. Dziękuję za wypowiedź pana przewodniczącego Ryszarda Petru w imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga. Dziękuję za głos pana posła Jacka Tomczaka, za głosy, które jasno wskazują na dobry kierunek, jaki przyjmuje ten projekt ustawy. Jeśli chodzi o głos Konfederacji wyrażony przez pana posła Pejo, to nie było na tej sali Konfederacji, kiedy politycy mojego klubu, klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego, mówili o prostocie przepisów, o ułatwieniach dla przedsiębiorców. Myślę jednak, że to nie jest ani moment, ani miejsce do tego, żeby licytować się w tym zakresie. To jest dzieło, którego chcemy dzisiaj dokonać z myślą o polskich przedsiębiorcach, o polskiej gospodarce, bo to się w sposób bardzo prosty ze sobą wiąże.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#KrzysztofPaszyk">Pan poseł Konieczny mówił w imieniu koła Razem. Panie pośle, pyta pan, o co chodzi z deregulacją, cytuje pan klasyków ekonomii. Z deregulacją dzisiaj chodzi dokładnie o to, że polscy przedsiębiorcy chcą konkurować na globalnym rynku europejskim, globalnym rynku światowym ze swoimi odpowiednikami z całego świata i w związku z tym wymagają wsparcia, aby w sposób prostszy, tańszy, sprawniejszy mogli prowadzić działalność gospodarczą. A to wszystko po to, żeby rynek pracy, do którego, jak myślę, Lewicy jest bardzo blisko, był rynkiem, na którym każdy Polak i każda Polka dalej będą mogli liczyć na godne warunki pracy i płacy. I też m.in. po to jest ten projekt ustawy. Dziwię się pańskiemu niezrozumieniu w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#KrzysztofPaszyk">Jeśli chodzi o pytania po kolei, to pani poseł Kierzek-Koperska wskazuje na rozwiązania, których w projekcie nie zawarliśmy, ale te rozwiązania, o których pani poseł mówiła, były i są przedmiotem uzgodnień z Ministerstwem Finansów, bo ze względu na specyfikę bliżej kwestii podatkowych jest Ministerstwo Finansów.</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#KrzysztofPaszyk">Jeśli chodzi o pytanie posła Lorka, to zgadzam się, że dzisiaj przed nami wielkie wyzwanie, jakim jest zmiana mentalności, zmiana filozofii podejścia przedstawicieli administracji, urzędów do przedsiębiorcy, do jego spraw, do tego, co w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej łączy przedsiębiorcę z urzędem. Jak my tę mentalność chcemy zmieniać? Myślę, że poprzez nadanie rangi temu przedsięwzięciu, co udało się wprowadzić. Stawiając na to, jasno mówimy, że potrzebna jest odbudowa zniszczonego zaufania, zaufania przedsiębiorcy do instytucji władz publicznych na różnych poziomach.</u>
          <u xml:id="u-371.6" who="#KrzysztofPaszyk">Poseł Pejo, tym razem zadając już indywidualne pytanie, mówi o kwestiach kontroli. Co konkretnie się dzieje, jeśli chodzi o kontrolę? Otóż z myślą o tych najmniejszych, o mikroprzedsiębiorcach, skracamy z 12 do 6 dni maksymalny czas trwania kontroli. Regulujemy również zasady, wychodzimy naprzeciw postulatom, żeby zracjonalizować kwestię częstotliwości tych kontroli, aby firma, która nigdy nie podpadła np. sanepidowi, nie naruszyła w żaden sposób zasad związanych z kontrolą, nie podlegała comiesięcznej kontroli, bo tam po prostu wszystko działa, jak należy. Kwestia niezbędnych dokumentów, które przedsiębiorcy mogą przygotować, aby skrócić czas trwania kontroli, też dotyczy zracjonalizowania spraw kontroli.</u>
          <u xml:id="u-371.7" who="#KrzysztofPaszyk">Panie pośle Waldemarze Sługocki, dziękuję za zwrócenie uwagi na kwestię mediacji. To jest niezwykle ważne, bo chociażby przed dwoma tygodniami podczas debaty w Senacie jeden z senatorów podważył sens i możliwość deregulowania, jeśli chodzi o wymiar sprawiedliwości, o czas trwania rozstrzygnięcia sporu. Mediacja może być rozwiązaniem, które skróci czas trwania sporów, a wiemy, że jest to kolejna, po kontrolach, wielka zmora dla wielu osób prowadzących działalność gospodarczą. Pan poseł pytał, jak przekonywać do mediacji. Otóż, po pierwsze, dobrowolnością tej mediacji, a po drugie, możliwością skorzystania z mediacji na każdym etapie. To jest coś, co myślę, że przy odbudowie zaufania przedsiębiorców do instytucji państwa, o której mówiliśmy, będzie działało w sposób sprzyjający na rzecz mediacji.</u>
          <u xml:id="u-371.8" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję panu posłowi Adamowi Lubońskiemu za docenienie rozwiązań, które zawarliśmy w projekcie ustawy. Jak czuwać nad tym, aby ta deregulacja miała charakter trwały? Możemy pomyśleć o ocenie skutków regulacji ex post. Mamy też rozwiązanie, które ma w jakiś sposób nadawać ramy trwałości i konieczności deregulacji, czyli ten program regulacyjny, który zawieramy, który będzie swoistego rodzaju katalogiem rzeczy, które będą mogły być regulowane, ale jednocześnie stanowić barierę dla poszerzania tego katalogu.</u>
          <u xml:id="u-371.9" who="#KrzysztofPaszyk">Pani Lidia Czechak mówi, że w projekcie jest mało zapisów, które mówią o uchylaniu jakichś przepisów. Pani poseł, to jest takie ABC legislacyjne. Nie zawsze, żeby ułatwiać, trzeba stosować i da się stosować wyłącznie formułkę: uchyla się. Cały wysiłek legislacyjny, który został poczyniony u nas w resorcie, który dalej będzie czyniony, polega właśnie na tym, żeby odpowiednio operować katalogiem rozwiązań, tak aby w skuteczny sposób wprowadzać ułatwienia, uproszczenia, a niekoniecznie demolować ustawy, uchylając kolejne zapisy.</u>
          <u xml:id="u-371.10" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję panu posłowi Michałowi Pyrzykowi za opis całego tła powstawania tej ustawy, tego projektu. To właśnie jest projekt będący doskonałym przykładem współdziałania, współpracy, otwartości na sygnały strony społecznej, kilkumiesięcznych prac z tą stroną społeczną, aby uzyskać ten efekt.</u>
          <u xml:id="u-371.11" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję pani poseł Krystynie Sibińskiej za docenienie rozwiązań, które wychodzą naprzeciw polskiemu rzemiosłu. Bardzo doceniamy rolę rzemiosła, i tę historyczną, i tę współczesną, w budowie polskiej gospodarki. Faktycznie, oni czekali wiele lat i nie pochylono się nad tym, co sugerowano, jeśli chodzi o podwyższenie zwrotu kosztów za naukę. Na wielu rzemieślnikach opiera się kształcenie zawodowe i jego część praktyczna. Nowe formy prawne, których zastosowanie będzie możliwe, bo tu nikt nikogo nie przymusza, stwarzamy możliwość dołączenia do rzemiosła chociażby poprzez spółki, to jest coś, co było oczekiwane, i liczymy, że też będzie takim dodatkowym tlenem dla polskiego rzemiosła, jeśli chodzi o jego dalszy rozwój.</u>
          <u xml:id="u-371.12" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję posłowi Łąckiemu za pytanie, też za pozytywną opinię na temat projektu ustawy. Słusznie pan poseł Łącki zauważa, że my nie konkurujemy dzisiaj o miano lidera czy tego, kto przeprowadzi deregulację, tylko o to, żeby ona miała trwały charakter, żeby przyczyniała się do tego mentalnego przeobrażenia, jeśli chodzi o działanie wielu instytucji państwowych. Ona musi cechować się pewną synergią i zaangażowaniem wielu ogniw w ten proces. Dzisiaj ta synergia jest między rządem, obiema Izbami parlamentu, komisjami sejmowymi a stroną społeczną, którą są przedsiębiorcy mający określone postulaty.</u>
          <u xml:id="u-371.13" who="#KrzysztofPaszyk">Pani posłanka Małgorzata Pępek pyta, czy to jest już koniec i na nic więcej przedsiębiorcy nie mogą liczyć. Zapewniam i uspokajam panią poseł osobiście i pozostałe panie i panów posłów, że to jest początek. W ministerstwie już skończyliśmy prace nad drugim pakietem. On jeszcze w tym półroczu będzie poddany konsultacjom i myślę, że do końca pierwszego półrocza tego roku znajdzie się w wykazie prac legislacyjnych rządu. A tam przewidujemy dalszą elektronizację oraz szereg rozwiązań z myślą o najmniejszych podmiotach gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-371.14" who="#KrzysztofPaszyk">Poseł Bartłomiej Wróblewski zwraca uwagę na kwestie rozwiązań takich jak półroczne vacatio legis, jak ten standard, czyli zasada: one in, one out. Panie pośle, my dajemy pewien model, który jest modelem ustawowym, bo nic więcej w ustawie zrobić nie możemy. Natomiast zachęcam, jestem otwarty jako przedstawiciel rządu na rozmowę o ewentualnym wprowadzeniu do konstytucji tych zasad, które stanowiłyby pewnego rodzaju nieprzekraczalne ramy dla ustawodawcy. Cały czas jest szansa na to, abyśmy wspólnie to zrobili, bo tylko wtedy w konstytucji można taką nieprzekraczalną barierę postawić w tym zakresie, jeśli o to chodzi.</u>
          <u xml:id="u-371.15" who="#KrzysztofPaszyk">Pan poseł Tumanowicz pyta, dlaczego dopiero w kampanii podjęto kwestię regulacji. Panie pośle, jak wielokrotnie dzisiaj z tego miejsca o tym była mowa, w marcu 2024 r. projekt dotyczący deregulacji uzyskał wpis do wykazu prac.</u>
          <u xml:id="u-371.16" who="#KrzysztofPaszyk">Panie marszałku, jeszcze 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-371.17" who="#KrzysztofPaszyk">Nie tylko kwestia tej ustawy była przedmiotem działania resortu rozwoju i technologii. Wakacje składkowe były w ubiegłym roku przeprowadzone, 1,3 mln przedsiębiorców skorzystało z tego rozwiązania. To było przedmiotem prac bez względu na to, czy się toczyły kampanie, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-371.18" who="#KrzysztofPaszyk">Poseł Meysztowicz. Dziękuję za pozytywną opinię na temat tego projektu. Już mówiłem, w jaki sposób zmieniamy mentalność.</u>
          <u xml:id="u-371.19" who="#KrzysztofPaszyk">Pani posłanka Klaudia Jachira. Dziękuję za docenienie roli tej ustawy w tym, aby uwalniać energię przedsiębiorców. Ja wolę używać sformułowania: przestać ograniczać sposób i formy działania przedsiębiorców, ale myślę, że bez względu na słowa, jakich użyjemy, chodzi o zwiększenie konkurencyjności i swobody działania na rynkach globalnych.</u>
          <u xml:id="u-371.20" who="#KrzysztofPaszyk">Poseł Paweł Rychlik. Powtórzę jeszcze raz: wakacje od ZUS-u to jest pierwszy krok do realizacji zapowiedzianej w kampanii idei dobrowolnego ZUS-u. To kwestia, którą zrealizowaliśmy i którą, jak powiedziałem, 1300 tys. przedsiębiorców uznało za atrakcyjną, czyli widać, że ten pierwszy etap spełnia oczekiwania.</u>
          <u xml:id="u-371.21" who="#KrzysztofPaszyk">Pan poseł Jacek Tomczak był kolejnym z tych, którzy odnieśli się do rzemiosła. Rzemiosło wiele lat, jak powiedziałem, czekało na pozytywne zmiany. Liczymy, że to będzie impuls dla wszystkich rzemieślników. Przy tej okazji powiem — bo pan poseł, minister Tomczak zaczął dialog z rzemiosłem, ja miałem przyjemność ten dialog dokończyć — że rzemieślnicy mają swój udział w pracach nad tą ustawą. Bez nich pewnie byłoby znacznie trudniej.</u>
          <u xml:id="u-371.22" who="#KrzysztofPaszyk">Jedyny polityczny głos, jaki tu wybrzmiał, to głos posła Janusza Kowalskiego, ale pan poseł już tak ma. Ja bym, panie pośle, oczekiwał od pana jednej rzeczy. Zanim pan zacznie domagać się odpowiedzi na zadane przez pana pytania, chciałbym, żeby pan, po pierwsze, przeprosił za swoje działanie, za działania swojej formacji politycznej, jeśli chodzi o uchwalenie Polskiego Ładu, bo to m.in. pana rękami projekt zabójczy dla wielu przedsiębiorców przyniósł swoje śmiertelne żniwo. Chciałbym, żeby pan przeprosił również za skutki zielonego ładu, który Janusz Wojciechowski, pana kolega, forsował w Komisji Europejskiej. A potem możemy porozmawiać i odpowiadać na pana pytania.</u>
          <u xml:id="u-371.23" who="#KrzysztofPaszyk">Jeśli chodzi o pytanie pani poseł Krystyny Skowrońskiej dotyczące przekierowania rozwiązań, które będą w innych obszarach deregulowały, tu jest wielka rola — i chcę po raz pierwszy o tym powiedzieć w dzisiejszej dyskusji — pana ministra Macieja Berka, szefa stałego komitetu Rady Ministrów. Jest on w ramach rządu koordynatorem rozwiązań, które są rozwiązaniami sprzyjającymi deregulacji, i jego rola polega na tym, aby poszczególne propozycje były przekazywane do tych resortów, które ze względu na swoją właściwość będą przygotowywać odpowiednie rozwiązania. A więc ja dla siebie, dla Ministerstwa Rozwoju i Technologii tej roli nie muszę przewidywać w tym zakresie, bo pan minister Maciej Berek robi to doskonale i sprawnie, i to przynosi pierwsze efekty.</u>
          <u xml:id="u-371.24" who="#KrzysztofPaszyk">Pani poseł Bożena Lisowska pytała o zasadę wprowadzenia i implementacji prawa europejskiego, aby dyrektywy nie miały dokładanych kolejnych, zupełnie niepotrzebnych rozszerzeń. W pełni się zgadzam z panią poseł. Ale to jest właściwość, która będzie z pewnością w najbliższym czasie podlegała innemu resortowi. Wśród pierwszych propozycji zespołu pana prezesa Rafała Brzoski właśnie ta kwestia się pojawiła, więc mamy to już na agendzie.</u>
          <u xml:id="u-371.25" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję za pozytywną ocenę panu posłowi przewodniczącemu Andrzejowi Grzybowi. Mikroprzedsiębiorcy faktycznie są w centrum zainteresowania tego projektu. To mikroprzedsiębiorstwa są najbardziej narażone na kwestie związane z nadmierną regulacją, skomplikowane procedury, koszty związane z interpretacją przepisów, co podkreślano bardzo często w tych rozmowach. Najwięcej dedykowanych rozwiązań w tym projekcie jest przewidzianych właśnie dla mikroprzedsiębiorców. Przyjmuję postulat dotyczący spółdzielczości. Dokonamy specjalnego przeglądu w ramach naszego ministerstwa, aby znaleźć rozwiązania, które też przewidywałyby ułatwienia dla funkcjonujących w tej formie działalności, jaką jest spółdzielczość.</u>
          <u xml:id="u-371.26" who="#KrzysztofPaszyk">Dziękuję panu posłowi Orlińskiemu za pozytywną opinię tego projektu. Uspokajam pana posła: będziemy dalej działać. Tak jak już mówiłem, kolejny projekt jest przygotowany i będzie procedowany na etapie rządu.</u>
          <u xml:id="u-371.27" who="#KrzysztofPaszyk">Na końcu pytania zadał pan poseł Bogucki. Panie pośle, myślę, że jeszcze raz to powtórzę. Pan może widziałby proces deregulacji w ten sposób: w jednej siedzibie jednej partii przygotować szereg rozwiązań i wprowadzić. To byłoby według pana gwarancją sprawnego, dobrego przeprowadzenia procesu deregulacji. My jednak opieramy się na innej filozofii. Chodzi o to, że w sposób centralnie sterowany nie da się tego procesu zrobić. To wymaga zaangażowania różnych ogniw władzy publicznej, to wymaga zaangażowania strony społecznej i my w takiej formule, nie konkurując ze sobą, nie paraliżując w żaden sposób siebie, do tych prac przystąpiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-371.28" who="#KrzysztofPaszyk">Pewnego rodzaju pilotaż właśnie współpracy ze stroną społeczną został w ramach Ministerstwa Rozwoju i Technologii wykonany. Efektem tego jest ten projekt ustawy, pierwszy na drodze do kolejnych rozwiązań. Uważam, że zaangażowanie rządu, zaangażowanie obu Izb parlamentu, przy współpracy i wsparciu strony społecznej, to jest jedyny sposób na to, po pierwsze, aby deregulacja miała charakter trwały, po drugie, aby też wiązały się z nią zrozumienie i akceptacja. Chodzi też o to, żeby podjąć proces pewnych zmian mentalności, o co wielu również pana koleżanek i kolegów pytało i na które wskazywało. Dziękuję, bo to jest wyzwanie, o którym dobrze rozmawiać. Tu patrzę akurat z pełną życzliwością i doceniam tę część naszej dyskusji. Trzeba to robić właśnie w sposób oparty na synergii kilku ogniw jako gwarancji trwałości.</u>
          <u xml:id="u-371.29" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Bardzo dziękuję za dodatkowy czas. Przepraszam za jego przekroczenie. Dziękuję za debatę. Jeszcze raz powtórzę swoje słowa z pierwszej wypowiedzi: bardzo liczę na sprawne prace Wysokiej Izby nad tym projektem. Polscy przedsiębiorcy bardzo na nas liczą. Oni liczą, że te prace będą sprawne, nie będą się przeciągały i przyniosą oczekiwany efekt, bowiem są współtwórcami tego projektu ustawy, uczestniczyli w jego pisaniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnych mówców, pragnę przywitać w Sejmie gości, przysłuchującą się naszym obradom młodzież z Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego Franciszkanów w Wieliczce, goszczącą w Sejmie na zaproszenie pani poseł Urszuli Ruseckiej.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#KrzysztofBosak">Witamy serdecznie, bardzo nam miło.</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#KrzysztofBosak">W trybie sprostowania odnośnie do wypowiedzi pana ministra zgłosił się pan poseł Bartłomiej Wróblewski z PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-372.5" who="#KrzysztofBosak">Tylko bardzo bym prosił, żeby zacząć sprostowanie od zacytowania słów, z którymi pan się nie zgadza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#BartłomiejWróblewski">Tak.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#BartłomiejWróblewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan wspomniał o tym, że mój głos dotyczył tego, kto jest autorem tych propozycji, a to ostatecznie nie chodzi o to, kto jest ich autorem. Moim zdaniem to nie jest bez znaczenia, ale w gruncie rzeczy ja o tym w ogóle nie mówiłem. Dlatego jest to sprostowanie. Natomiast to, o czym mówiłem, jest moim zdaniem ważne. Po pierwsze, mówiłem o tym, że nie świadczy dobrze o intencjach mrożenie w Sejmie przez 14 miesięcy projektu deregulacyjnego. Po drugie, to jest absurdalna sytuacja, gdy te same osoby, które w komisji gospodarki mają regulować, będą w Komisji do Spraw Deregulacji deregulować. Bo nie można być prokuratorem i sędzią w jednym momencie.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#BartłomiejWróblewski">Trzecia kwestia: moim zdaniem po słowach pani poseł Czechak powinno się zapalić czerwone światełko. Dlatego że jeśli trzy razy uchylamy, a 66 razy dodajemy, to — nawet przy tym zastrzeżeniu, które pan uczynił, które jest słuszne, że technika legislacyjna ma swoje wymagania — powinno to dawać do myślenia, czy jest to jeszcze deregulacja, czy to już jest regulacja.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#BartłomiejWróblewski">Ostatnia sprawa: iluzoryczność propozycji, na które wskazałem, dotyczących vacatio legis i one in, one out, jest oczywista. To są celne postulaty polityczne, które realnie nie będą miały znaczenia prawnego. Musimy szukać takich rozwiązań, które rzeczywiście prowadzą do celów wyrażanych w postulatach, a nie tylko przepisywać zdania z mównicy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#BartłomiejWróblewski">…do ustawy, bo one i tak nie będą działać.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#BartłomiejWróblewski">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#KrzysztofBosak">Muszę stwierdzić, że wyszedł pan poza ramy sprostowania i wygłosił jednak cały szereg swoich opinii wychodzących poza uzasadnienie, ale tego już nie cofniemy.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#KrzysztofBosak">Rozumiem, że pan minister nie będzie się już do tego odnosił.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#KrzysztofBosak">Zamykam zatem dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#KrzysztofBosak">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu deregulacji prawa gospodarczego i administracyjnego oraz doskonalenia zasad opracowywania prawa gospodarczego, zawarty w druku nr 1108, do Komisji do Spraw Deregulacji w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-376.6" who="#KrzysztofBosak">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-376.7" who="#KrzysztofBosak">Na tym kończymy obrady nad tym punktem.</u>
          <u xml:id="u-376.8" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Informacja dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2024 r. (przewodnictwo Węgier w Radzie Unii Europejskiej) wraz z komisyjnym projektem uchwały (druki nr 1085 i 1124).</u>
          <u xml:id="u-376.9" who="#KrzysztofBosak">Proszę ministra do spraw Unii Europejskiej pana Adama Szłapkę o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-376.10" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#AdamSzłapka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#AdamSzłapka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam sprawozdanie Rady Ministrów dla Sejmu i Senatu o aktywności Polski w czasie prezydencji węgierskiej w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#AdamSzłapka">Ten okres przypada na okres od lipca do grudnia zeszłego roku. Tutaj uczciwie trzeba powiedzieć, co miało wpływ na przebieg tej prezydencji. To był czas zmiany cyklu instytucjonalnego, czas, w którym tworzyła się nowa Komisja, tworzyły się nowe instytucje, mówię o Parlamencie, o Komisji, co też na pewno nie ułatwiało prac. To był na pewno trudny okres.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#AdamSzłapka">Priorytety prezydencji węgierskiej to konkurencyjność, bezpieczeństwo, rozszerzenie, powstrzymanie migracji, spójność, wsparcie rolnictwa i demografia. To priorytety, które brzmiały obiecująco. Niestety ich realizacja okazała się ograniczona z różnych powodów — m.in. z tych, o których wspominałem, ale także z tego, w jaki sposób była prowadzona prezydencja węgierska. Jedynym tak naprawdę istotnym sukcesem prezydencji węgierskiej, sprawą, z której powinniśmy się cieszyć, jest decyzja o członkostwie Bułgarii i Rumunii w strefie Schengen.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#AdamSzłapka">Warto podkreślić to, co jest istotą prezydencji. Co do zasady, od prezydencji oczekuje się neutralności, zajmowania się sprawami i prowadzeniem prac Rady Unii Europejskiej w taki sposób, żeby wykazywać pewnego rodzaju neutralność i pchać ważne europejskie sprawy do przodu. To jest chyba pierwsza prezydencja, która w tak jawny sposób od tej zasady odeszła. Mówię tutaj o bardzo konkretnej sprawie, co do której, jak myślę, wszyscy się w tej Izbie zgodzimy. Mówię tu o wizytach pana premiera Orbána już piątego dnia prezydencji węgierskiej. Odwiedził on Moskwę, a potem Pekin, określając ten wyjazd jako reprezentowanie całej Unii Europejskiej ze względu na prezydencję. Stało to wyraźnie w sprzeczności z zasadami prowadzenia prezydencji, było niezgodne z traktatami, ale przede wszystkim było w sposób fundamentalny niezgodne z interesem Unii Europejskiej, także Polski. Z tego punktu widzenia należy to ocenić jednoznacznie negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#AdamSzłapka">Mimo niesprzyjających warunków Polska konstruktywnie współpracowała na rzecz interesów polskich i wspólnych interesów europejskich. Tutaj warto podkreślić, że w czasie prezydencji węgierskiej kształtowała się nowa Komisja Europejska i w czasie tych miesięcy — od lipca do grudnia zeszłego roku — Polska uzyskała niezwykle ważną tekę w Komisji Europejskiej: tekę komisarza do spraw budżetu. Pan Piotr Serafin został komisarzem do spraw budżetu, co jest szczególnie ważne, bo w następnych miesiącach i latach będą wypracowywane kolejne wieloletnie ramy finansowe i jest to absolutnie w interesie Polski. Także to możemy zapisać jako ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa i interesu Polski.</u>
          <u xml:id="u-377.6" who="#AdamSzłapka">Polska w tym czasie, tak jak od samego początku, stawiała na pierwszym miejscu bezpieczeństwo, w szczególności wzmocnienie zdolności obronnych Unii Europejskiej, kontynuację polityki sankcyjnej wobec Rosji i Białorusi oraz utrzymanie kompleksowego wsparcia Ukrainy. Kluczowy dla Polski jest, co podkreślaliśmy, rozwój zdolności obronnych Unii Europejskiej, w tym przemysłu. Wskazywaliśmy na potrzebę wypracowania rozwiązań, które by uwzględniły specyfikę przemysłu obronnego w poszczególnych państwach. Te dyskusje są kontynuowane w czasie polskiej prezydencji. W czasie prezydencji węgierskiej specjalnych sukcesów na jej konto zapisać nie można.</u>
          <u xml:id="u-377.7" who="#AdamSzłapka">Dzięki aktywności Polski przyjęto kolejny pakiet sankcji z ponad 130 nowymi podmiotami. Niestety zawierał on odstępstwa — tutaj opór ze strony Węgier faktycznie był znaczny — które Polska z partnerami, głównie z państw bałtyckich, wyraźnie krytykowała.</u>
          <u xml:id="u-377.8" who="#AdamSzłapka">To, co nie się udało ze względu na opór Węgier, szczególnie pana premiera Orbána, to przedłużenie sankcji, poprzednich 15 pakietów sankcyjnych w czasie prezydencji węgierskiej. To dopiero udało się przedłużyć w styczniu, już w czasie prezydencji polskiej.</u>
          <u xml:id="u-377.9" who="#AdamSzłapka">Zagadnienia szczególnie ważne z punktu widzenia Polski, tj. wsparcie Ukrainy i bezpieczeństwo wschodniej granicy Unii Europejskiej, były poruszane w tym czasie, w czasie prezydencji węgierskiej głównie ze względu na starania Polski. Nie były one specjalnie priorytetem prezydencji węgierskiej. Tutaj trzeba faktycznie powiedzieć bardzo wyraźnie: Węgry blokowały kluczowe decyzje, takie jak np. uruchomienie środków z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju na wsparcie wojskowe Ukrainy czy rozszerzenie mandatu misji szkoleniowej Unii Europejskiej na rzecz Ukrainy. W wyniku blokady Węgier Polska nie otrzymała należnych z tego funduszu 2 mld zł. Myślę, że to też trzeba wyraźnie podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-377.10" who="#AdamSzłapka">Nie było także możliwe wspierane m.in. przez Polskę rozszerzanie mandatu misji szkoleniowej Unii Europejskiej na rzecz Ukrainy. Mandat miał obejmować rozszerzenie dotychczasowych zadań o doradztwo strategiczne dla Ukrainy oraz poprawę koordynacji z partnerami. Na te propozycje niestety w dalszym ciągu nie ma zgody ze strony Węgier, co jest, wydaje się, absolutnie sprzeczne z interesem Polski, ale też całej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-377.11" who="#AdamSzłapka">Mimo tych trudnych warunków Polska wprowadziła działania na rzecz utrzymania bezpieczeństwa wysoko na agendzie europejskiej. Doprowadziliśmy do pełnej operacjonalizacji unijnych zespołów szybkiego reagowania na zagrożenia hybrydowe. Zapewnią one skrojoną na miarę pomoc państwom członkowskim, misjom, operacjom wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony oraz krajom członkowskich. W ich skład będą wchodzić eksperci z państw członkowskich, z instytucji Unii Europejskiej, którzy pojadą na krótkoterminowe misje do krajów, które poproszą o pomoc w przeciwdziałaniu dezinformacji czy cyberatakom. Taki wniosek wystosowała już np. Mołdawia i trwają prace nad utworzeniem takiego zespołu i wysłaniem go do Mołdawii przed zbliżającymi się wyborami.</u>
          <u xml:id="u-377.12" who="#AdamSzłapka">Z naszej inicjatywy Komisja rozpoczęła też pracę nad strategią przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym ze strony Rosji. Zgodnie z deklaracjami Węgry w polityce rozszerzenia skupiły się głównie na obszarze Bałkanów Zachodnich. Z punktu widzenia Polski ten kierunek też jest istotny. Polska wspierała tę prezydencję w tych działaniach. To jest ważny kierunek z punktu widzenia polskiego i europejskiego bezpieczeństwa. Odbyły się trzy konferencje międzyrządowe: dwie konferencje z Albanią, podczas których otwarto klastry 1 i 6, oraz konferencja międzyrządowa z Czarnogórą. Popieraliśmy te działania. W czasie prezydencji węgierskiej doszło do wizyty pana premiera Tuska w Belgradzie. Niestety z różnych przyczyn ten proces, jeśli chodzi o rozszerzenie na Bałkany Zachodnie — mówię tutaj konkretnie o Serbii — na razie jest wstrzymany i nie doszło do otwarcia klastra 3, na czym nam szczególnie zależało, ale pracujemy nad tym.</u>
          <u xml:id="u-377.13" who="#AdamSzłapka">Jednocześnie warto podkreślić to, że prezydencja węgierska absolutnie ignorowała strategiczne znaczenie rozszerzenia Unii Europejskiej o Mołdawię i Ukrainę. W tym zakresie w zasadzie żadne ważne decyzje nie zostały podjęte. Jak wiemy, dalej w tym zakresie jest bardzo poważny problem. Podkreślam, że żeby otworzyć jeden klaster negocjacyjny, tak jak np. klaster 1 w negocjacjach z Ukrainą, potrzebne są aż trzy głosowania i potrzebna jest trzy razy jednomyślność, więc tutaj jest absolutnie potrzebna zgoda wszystkich państw europejskich.</u>
          <u xml:id="u-377.14" who="#AdamSzłapka">Pomimo deklarowanego zaangażowania prezydencji w kwestie związane z powstrzymaniem nielegalnej migracji podejmowane działania prezydencji węgierskiej nie przyniosły żadnych efektów. Węgry nie podjęły inicjatyw, które wspierałyby państwa członkowskie takie jak Polska, zmagające się z wykorzystaniem np. instrumentalizacji migracji. Polska o to wielokrotnie apelowała, natomiast ostatecznie to z inicjatywy właśnie Polski Rada Europejska w październiku zeszłego roku przyjęła konkluzje dotyczące przeciwdziałania instrumentalizacji migracji, które znalazły potem swoje odzwierciedlenie w komunikacie Komisji Europejskiej. Dokument ten otworzył państwom członkowskim możliwość podejmowania elastycznych działań w sytuacjach nadzwyczajnych. To jest faktycznie realny, bardzo wyraźny sukces Polski w tym czasie, bo kompletnie zmienia podejście całej Unii Europejskiej do migracji, wskazuje na to, że walka z instrumentalizacją migracji jest priorytetem całej Unii Europejskiej. Nie jest to zasługa prezydencji węgierskiej, ale w tym czasie interwencja Polski, zabiegi w tym zakresie pana premiera Tuska i Polski przyniosły bardzo jednoznaczne efekty.</u>
          <u xml:id="u-377.15" who="#AdamSzłapka">Konsekwencją tego jednoznacznego stanowiska był także rozwój unijnego podejścia do polityki powrotowej, czego wyrazem stały się też prowadzone w 2025 r. prace nad nowym instrumentem. Ustanawia on wspólny system powrotu obywateli państw trzecich przebywających nielegalnie w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-377.16" who="#AdamSzłapka">Z innych spraw Polska włączyła się także w pracę nad wspólnym non-paperem dotyczącym odnowionej europejskiej polityki motoryzacyjnej. Postulowaliśmy np. stworzenie kompleksowej strategii dotyczącej przemysłu motoryzacyjnego oraz zapewnienie elastyczności dla producentów samochodów. Myślę, że opublikowane przedwczoraj przez Komisję Europejską zmiany legislacyjne idą dokładnie w tym kierunku, tak jak Polska to postuluje.</u>
          <u xml:id="u-377.17" who="#AdamSzłapka">Współpracowaliśmy z Węgrami w zakresie konkluzji dotyczących wspólnej polityki rolnej, w zakresie tego, co jest ważne z punktu widzenia Polski, tj. uproszczenia procedur w ramach WPR i zagwarantowania odpowiedniego finansowania dla rolnictwa na czas po 2027 r. Postulowaliśmy też i wzywaliśmy wspólnie z innymi państwami Komisję Europejską do pilnego wyrównania płatności bezpośrednich dla państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-377.18" who="#AdamSzłapka">Dyskutowaliśmy także kwestię polityki spójności. To będzie ważna dyskusja już w kolejnych prezydencjach: i w czasie polskiej prezydencji, i w czasie kolejnej prezydencji, bo będzie wpływała na wieloletnie ramy finansowe.</u>
          <u xml:id="u-377.19" who="#AdamSzłapka">Szanowni Państwo! Czas prezydencji węgierskiej dla samej Unii Europejskiej to nie był najłatwiejszy czas. Wskazywałem na samym początku dlaczego. Myślę, że bardzo wyraźnie cieniem kładzie się wizyta pana premiera Orbána w Rosji, ale także absolutne blokowanie tych rzeczy, które są strategiczne z punktu widzenia Unii, tj. pomocy Ukrainie, czy tych elementów współpracy, szczególnie w polityce obronnościowej. Z punktu widzenia interesów Polski myślę, że możemy powiedzieć, że ten półroczny czas to był dobry czas. Zmiana podejścia, jeśli chodzi o kwestie polityki migracyjnej, mocna teka polskiego komisarza, teka budżetowa, a także zmiana podejścia i budowanie tego podejścia, że z punktu widzenia całej Unii Europejskiej najważniejsze są kwestie obronne i wzmacniania przemysłu obronnego. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-377.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy dalej, chciałbym przywitać przysłuchujących się naszym obradom uczniów ze Szkoły Podstawowej im. Arkadego Fiedlera w Zbąszyniu i z Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Nądni, goszczących tu na zaproszenie pana posła Jakuba Rutnickiego.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#KrzysztofBosak">Witamy serdecznie, bardzo nam miło.</u>
          <u xml:id="u-378.4" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-378.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Andrzeja Grzyba o przedstawienie uzasadnienia projektu uchwały.</u>
          <u xml:id="u-378.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Komisja do Spraw Unii Europejskiej rozpatrzyła informację rządową dotyczącą sprawozdania dla Sejmu i Senatu z udziału w pracach Unii Europejskiej w okresie prezydencji węgierskiej i przedkłada Wysokiej Izbie stosowny projekt uchwały pozytywnie oceniający ten okres. Rząd jest zobowiązany do przedłożenia półrocznego sprawozdania na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 8 października 2010 r. o współpracy Rady Ministrów z Prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#AndrzejGrzyb">To jest 42. sprawozdanie. Polska de facto pozytywnie oceniła priorytety prezydencji — mówił o tym pan minister — w zakresie wzmacniania obronności, bezpieczeństwa związanego z migracją, konkurencyjności europejskiej gospodarki. Myślę, że należy do tego dodać kwestie wspólnych uzgodnień, jeżeli chodzi o wspólną politykę rolną na lata 2028–2032, politykę spójności, a także rozszerzenie UE.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#AndrzejGrzyb">Hasło prezydencji brzmiało prawie tak jak amerykańskie hasło wyborów prezydenckich: make Europe great again. Stało się ono hasłem prezydencji, a rząd Węgier stwierdził, że w okresie prezydencji chce być, jak to określono, uczciwym brokerem w sprawach dotyczących relacji państw członkowskich w ramach prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#AndrzejGrzyb">Można stwierdzić, że efektywnie prezydencja rozpoczęła się relatywnie późno, bo dopiero po wyborach do Parlamentu Europejskiego — jak już wspomniał również pan minister — rozpoczął się proces konstruowania poszczególnych instytucji od strony personalnej, ale również priorytetów. W tym zakresie priorytety węgierskiej prezydencji w Parlamencie Europejskim zaprezentowano dopiero we wrześniu 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#AndrzejGrzyb">Należy podkreślić, że na uznanie zasługuje, po pierwsze, deklaracja na rzecz konkurencyjności jako odpowiedź na raport premiera Draghiego, w której stwierdzono, że celem Unii Europejskiej jest przekazanie do 3% PKP na badania i rozwój do 2030 r., a także wdrożenie unii rynku kapitałowego czy też ograniczenia co najmniej o 1/4 obciążeń administracyjnych. Po drugie, warto podkreślić porozumienie ministrów rolnictwa w sprawie WPR na lata 2028–2034. Po trzecie, rozszerzenie strefy Schengen o Rumunię i Bułgarię, co pan minister był uprzejmy nazwać największym osiągnięciem prezydencji. Należy zauważyć, że przecież Komisja Europejska już w 2011 r. uznała gotowość Bułgarii i Rumunii do członkostwa w strefie Schengen, ale było to objęte blokadą, m.in. ze strony Austrii. Po czwarte, nowy impuls w zakresie rozszerzenia, jeżeli chodzi o kraje Bałkanów Zachodnich. Wskazałbym tu m.in. na otwarcie pierwszych rozdziałów w negocjacjach z Albanią. Należy się zgodzić z opinią Węgier, że bez przyjęcia Serbii trudno będzie mówić o stabilizacji w regionie Bałkanów Zachodnich, choć zdajemy sobie sprawę z tego, że to jest sprawa bardziej skomplikowana niż tylko ewentualne otwarcie negocjacji. Po piąte, organizacja 7 listopada szczytu Europejskiej Wspólnoty Politycznej w Budapeszcie. Posłużę się cytatem premiera Orbána, który stwierdził: zorganizowaliśmy to na podsumowanie prezydencji, zorganizowaliśmy największe wydarzenie w historii Węgier i na koniec nawet nasi przeciwnicy pogratulowali nam zarówno ilości, jak i jakości wykonanej pracy.</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#AndrzejGrzyb">Wokół prezydencji były również istotne kontrowersje. Po pierwsze, chciałbym podkreślić to, że Węgry na początku swojej prezydencji otrzymały 1 mld euro kary z tytułu naruszeń realizacji polityki spójności. Po drugie, wspomniana już wizyta premiera Orbána — jeżeli chodzi o Kijów, to nie mam nic do dodania, natomiast jeżeli chodzi o Moskwę, było to odebrane jako misja prezydencji, a w istocie, jak później tłumaczył premier Orbán, było to wyłącznie reprezentowanie swojego kraju. Po trzecie, prorosyjska postawa i antywojenna retoryka wobec wydarzeń, wobec wojny Rosji przeciwko Ukrainie. Po czwarte, spory z państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz niektórymi instytucjami samej Unii, a także to, co określa się częstokroć mianem wielowektorowości współpracy gospodarczej poza Unią, szczególnie z Rosją i Chinami. Działo się to zgodnie z poglądem premiera Węgier, że prezydencja Węgier była polityczna, a nie administracyjna. Jeden z komentatorów na zakończenie tej prezydencji stwierdził, że czasami cenne jest posiadanie w Unii państwa o zupełnie innych poglądach chociażby po to, aby zmobilizować pozostałe państwa członkowskie. Wydaje mi się, że to jest ważna konkluzja, bo gdyby nawet Węgry nie istniały, to należałoby je wymyślić.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#AndrzejGrzyb">Jak stwierdziłem wcześniej, Polska co do zasady pozytywnie oceniła priorytety prezydencji Węgier. Podkreślaliśmy też, że Polska wspierała i inicjowała prace nad poprawą zdolności obronnych Unii Europejskiej,</u>
          <u xml:id="u-379.7" who="#AndrzejGrzyb">8 i rozwijaniem europejskiej bazy przemysłowej i współpracy w zakresie cyberbezpieczeństwa i mobilności wojskowej. Wszystko to powinno się odbywać według naszych priorytetów w pełnej synergii z Paktem Północnoatlantyckim. Węgry deklarowały podjęcie działań na rzecz powstrzymywania nielegalnej migracji, poprawy bezpieczeństwa granic zewnętrznych Unii Europejskiej, zaś Polska zainicjowała przyjęcie konkluzji na posiedzeniu Rady Europejskiej 17 października w tym niezmiernie ważnym zakresie. I to jest akurat sukces ze strony Polski w okresie węgierskiej prezydencji. W odpowiedzi Komisja Europejska opublikowała komunikat 11 grudnia ub.r. w sprawie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym wynikającym z wykorzystania migracji jako broni i wzmacniania bezpieczeństwa na granicach zewnętrznych Unii Europejskiej. W gruncie rzeczy nam również o to chodziło, żeby sama budowa Tarczy Wschód znalazła się wśród priorytetów finansowanych z funduszy europejskich na cele obronne. Ale to już postanowienie białej księgi. Polska odegrała aktywną rolę w dyskusji na temat przyszłości rynku telekomunikacyjnego po publikacji białej księgi „Jak sprostać potrzebom Europy w zakresie infrastruktury cyfrowej”. Nasz kraj również stale zabiegał o utrzymanie silnego i jednoznacznego wsparcia politycznego i wojskowego dla Ukrainy, w tym z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju. Ale właśnie weto prezydencji nie pozwoliło na podniesienie dyskusji co najmniej na poziom COREPER-u. Podobnie nie osiągnięto postępów w zakresie kolejnych pakietów sankcji czy uruchomienia aktywów rosyjskich na rzecz Ukrainy czy obronności Ukrainy. Podjęte zostały również decyzje o wzmocnieniu polityki spójności w kontekście konkurencyjności i budowania odporności krajów i regionów Unii Europejskiej. Polska podniosła konieczną zmianę wynikającą z 2 lat doświadczeń we wdrażaniu planów strategicznych wspólnotowej polityki rolnej, co często określane jest mianem odrzucenia zielonego ładu w rolnictwie, ale tu głównie chodzi o te zmiany, które zostały wpisane do planu strategicznego. Była to decyzja naszego rządu poprzedniej kadencji. Polska podniosła, że zarówno I, jak i II filar wspólnotowej polityki rolnej powinny wnieść wkład w rozwój obszarów wiejskich. Zwróciła uwagę na konieczność synergii i komplementarności pomiędzy wspólnotową polityką rolną a pozostałymi politykami, w tym spójności, i funduszami Unii Europejskiej na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Chodzi o budowę spójności społecznej i terytorialnej obszarów wiejskich. Chciałbym podkreślić, że w okresie prezydencji węgierskiej Rada Ministrów przyjęła do wdrożenia do polskiego systemu prawnego 20 projektów ustaw implementujących prawo Unii Europejskiej. Natomiast zwyczajowo do tego dokumentu informującego o wynikach prac Polski w okresie prezydencji był dołączany też bilans przepływów finansowych. Tym razem akurat w tej informacji tego bilansu nie ma, ale wydaje mi się, że to jest zawsze interesujące, jak ten bilans wygląda. Być może mógłbym prosić w imieniu komisji, aby w trakcie odpowiedzi podczas tej dzisiejszej dyskusji pan minister był uprzejmy na to pytanie też odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-379.8" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reasumuję. Tak jak powiedziałem, Komisja do Spraw Unii Europejskiej pozytywnie oceniła polską aktywność w okresie prezydencji węgierskiej, niezależnie od trudności, które wynikały z kalendarza prac Unii, ale też ze względu na specyfikę akurat tejże prezydencji, i wnosi do Wysokiej Izby o przyjęcie tejże informacji w projekcie uchwały, którą Wysokiej Izbie przedłożyła. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-379.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-380.3" who="#KrzysztofBosak">Pierwszy głos ma poseł Szymon Szynkowski vel Sęk z klubu PiS.</u>
          <u xml:id="u-380.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Posłowie! Od polskiego rządu, od polskiego ministra do spraw Unii Europejskiej oczekuję wysokiej aktywności odnośnie do reprezentowania polskiej racji stanu, niezależnie od geopolitycznych, tak to nazwijmy, warunków atmosferycznych. A nawet powiem więcej, jeśli te warunki atmosferyczne są trudne, panie ministrze, a teraz niewątpliwie tak jest — nie mówię o ostatnich tygodniach, mówię o ostatnich miesiącach, żeby nie powiedzieć: latach — ta aktywność powinna być szczególnie wysoka. Dlaczego? Dlatego że w warunkach kryzysu wielopoziomowego, a w takich warunkach się mniej więcej teraz znajdujemy — nie będę teraz opisywał, jakie są poziomy tego kryzysu — musimy być szczególnie aktywni, jeżeli chcemy walczyć o polskie sprawy. O te polskie sprawy pan powinien walczyć w trakcie węgierskiej prezydencji, nawet jeśli z różnych powodów panu się ta węgierska prezydencja nie podobała. I niektóre z tych powodów nas łączą. Mnie również nie wszystko w węgierskiej prezydencji się podobało. Natomiast w odróżnieniu od pana postrzegam każdą prezydencję jako szansę dla Polski. Uważam, że pańskim obowiązkiem i obowiązkiem rządu nie jest w tej chwili skupianie się na krytyce Węgier czy jakiegokolwiek innego kraju prowadzącego prezydencję za to, co robi źle, tylko na tym, żeby w tych warunkach, nawet jeśli są trudniejsze, reprezentować polską rację stanu. Pan się skupił w zasadzie, i to nie tylko w dzisiejszym przemówieniu, ale także w ostatnich miesiącach, także w trakcie węgierskiej prezydencji, na krytyce premiera Orbána, na krytyce Węgier. Natomiast nie było widać tego, co Polska chce w tym czasie i w jakim trybie zrealizować. Pan bardzo często mówił, że ta prezydencja odbywa się w cieniu wizyty w Moskwie. Ten cień się cały czas pojawiał. Może dlatego, że panu jest bliższa plaża jako sposób funkcjonowania w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów niż praca.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Może dlatego pan o tym cieniu ciągle mówi. Ale zachęcam pana, jeżeli pan ten plażowy kontekst lepiej rozumie, żeby nie czekać na leżaku, aż słońce się przesunie i zacznie pana oświetlać, tylko samemu wziąć ten leżak i go przestawić tam, gdzie są lepsze warunki dla Polski. Do tego pana bardzo serdecznie zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Widać, że ktoś tu za dużo na słońcu przebywał.)</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Węgry miały swoje 5 minut. Niezależnie od tego, czy teraz oceniamy niektóre elementy tej polityki krytycznie — ja również krytycznie oceniam wizytę premiera Orbána w Moskwie i Pekinie — z punktu widzenia węgierskiego interesu narodowego one te swoje pięć minut na arenie europejskiej, panie ministrze, wykorzystały.</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Czy Polska tamten czas dobrze wykorzystała dla Polski? Polska pod waszymi rządami, nie tylko w tamtym półroczu, jest trochę jak statysta, wie pan, który zapomniał swojego tekstu i liczy, że ktoś inny za niego ten tekst zagra. Tak dzisiaj wygląda wasza polityka europejska. W czasie węgierskiej prezydencji niestety było podobnie. 10 lipca pański kolega z rządu, pan minister Radosław Sikorski powiedział, że prezydencja węgierska się skończyła, zanim się na dobre zaczęła. I tak można też powiedzieć o polskiej aktywności w trakcie tej prezydencji, wie pan. Ona też się skończyła, zanim się na dobre zaczęła. Można powiedzieć, że Sikorski tutaj dobrze to w zasadzie podsumował.</u>
          <u xml:id="u-381.7" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Państwo mówiliście w lipcu, sierpniu o tym, że będzie obniżenie rangi, że nie będziecie się spotykać z ambasadorem Węgier, że straszny skandal, że na rady sektorowe będą jeździć wiceministrowie. A co robił Orbán? Orbán realizował węgierską rację stanu i na koniec to on wygrał. Dlaczego to on wygrał? Bo to on zrealizował nieformalny szczyt Rady Europejskiej w Budapeszcie. To jemu się to udało, a wam się to nie uda w trakcie tej prezydencji, mimo że planowaliśmy to jeszcze my, ale wy to oddaliście walkowerem. To on na tym nieformalnym szczycie Rady Europejskiej przyjął deklarację budapeszteńską o konkurencyjności, istotną także z punktu widzenia Polski. Dobrze, że to zostało przyjęte. Takich deklaracji w trakcie naszej prezydencji nikt nie przyjmie, bo ten szczyt się nie odbędzie tutaj, w Warszawie. Jemu się udało doprowadzić do otwarcia nowych klastrów w negocjacjach rozszerzeniowych z Bałkanami Zachodnimi. To jest też nasz interes, interes zbieżny, więc powinniśmy się z tego cieszyć. Rozumiem, że cieszymy się wspólnie, że to się udało. Jemu się udało zaakcentować kwestie dotyczące polityki migracyjnej. Te elementy mu się udawały, a my tam, gdzie to było zbieżne z naszym interesem, klaskaliśmy i to bardzo pięknie. Natomiast czy my reprezentowaliśmy w tych rozmowach polski interes? Szukałem bardzo szczegółowo, gdzie byliśmy rzeczywiście aktywni, i znalazłem jeden taki obszar, wie pan. Były negocjacje dotyczące wizji negocjacji w sprawie wspólnej polityki rolnej na przyszłość. Wygląda na to, że tam rzeczywiście — że tak powiem — popracowaliśmy, włączyliśmy się w pracę węgierskiej prezydencji i przyniosło to jakiś efekt. Ale w innych obszarach niestety tego nie dostrzegłem. Włączenie Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen Orbánowi się udało. Można Orbána krytykować, ale w trakcie węgierskiej prezydencji to osiągnął. Czy nam się uda zrobić chociaż tego rodzaju postępy? Bardzo bym sobie tego, panie ministrze, życzył.</u>
          <u xml:id="u-381.8" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Prawda jest taka, że kiedy pańska zastępczyni została zapytana w ramach podsumowania tego I półrocza polskiej prezydencji, jakie wydarzenie szczególnie zapadło jej w pamięć, to chwilę się zastanawiała i powiedziała o gali otwarcia. Nie chciałbym, żeby najważniejszym wydarzeniem polskiej prezydencji była gala otwarcia. W tej materii akurat wolałbym, żebyśmy czerpali z doświadczeń węgierskich. Nie chodzi o politykę wschodnią, bo w tym się z Węgrami głęboko nie zgadzamy, ale tam, gdzie chodzi o skuteczność reprezentacji narodowego interesu, akurat temu izolowanemu Orbánowi, temu tak krytykowanemu, w niektórych elementach słusznie, przez was Orbánowi — tak jak powiedziałem — udało się to zrobić, a Polska stała obok i się temu wszystkiemu po prostu przyglądała. Tak to właśnie wyglądało, czy się to państwu podoba, szanowni państwo, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-381.9" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Chciałbym, żebyście państwo też kibicowali panu ministrowi Szłapce, żebyście go trochę mobilizowali do pracy. Tu pani przewodniczącej Agnieszce Pomasce…</u>
          <u xml:id="u-381.10" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Pomaska: Pomaskiej.)</u>
          <u xml:id="u-381.11" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">…przy okazji serdecznie dziękuję, że podczas posiedzenia Komisji do Spraw Unii Europejskiej stara się to zrobić. Ale te efekty, panie ministrze, ciężkiej pracy pani przewodniczącej są na razie, z mojego punktu widzenia, cały czas niezadowalające. Pani przewodnicząca się stara, a pan minister cały czas sukcesów na arenie europejskiej nie odnotowuje.</u>
          <u xml:id="u-381.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-381.13" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Państwo tu też się staracie, jak widzę, apelujecie do pana ministra, żeby więcej pracował. Prawda jest jednak taka, wiecie państwo, że co zapamiętamy z pańskiej pracy podczas węgierskiej prezydencji?</u>
          <u xml:id="u-381.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan poseł się nie przygotował ewidentnie.)</u>
          <u xml:id="u-381.15" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Pan przedstawił tu długi dokument, ale zapamiętamy informacje o pracy, a nie informacje z tego dokumentu. Zapamiętamy, panie ministrze, że pan, czując się dobrze na plaży, na leżakach podczas Campusu Polska, był didżejem i pan tam ośmiogwiazdkową rosyjską propagandę didżejował w trakcie węgierskiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-381.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-381.17" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Królak: Już pan nie zazdrości tak. Nie każdy potrafi być didżejem.)</u>
          <u xml:id="u-381.18" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">To jest pański sukces. To jest sukces i to jest efekt pańskiej pracy.</u>
          <u xml:id="u-381.19" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">W związku z tym namawiam do tego, panie ministrze, żeby pan wziął ten leżak kampusowy i żeby pan wziął konsolę tego didżeja promującego rosyjską propagandę, bo przecież osiem gwiazdek, które pan tak chętnie promował, to jest rosyjska propaganda. Proszę już tak mocno temu Orbánowi tej wizyty w Moskwie nie wypominać, skoro pan sam uczestniczył w promocji rosyjskiej propagandy podczas Campusu Polska.</u>
          <u xml:id="u-381.20" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Ale pan dobrze wie, że to nie za osiem gwiazdek…)</u>
          <u xml:id="u-381.21" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Królak: Nie tłumacz.)</u>
          <u xml:id="u-381.22" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Niech pan tę konsolę na moment odstawi, ten leżak przestawi w słońce i nie czeka, aż słońce samo do pana przyjdzie. Niechże się pan weźmie do pracy. Państwo go mobilizujecie, pani przewodnicząca mobilizuje. Cieszę się z tego i będę to wspierał.</u>
          <u xml:id="u-381.23" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Królak: Czas się panu kończy.)</u>
          <u xml:id="u-381.24" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Pan cały czas w trakcie nawet polskiej prezydencji, zamiast wziąć się do roboty, z tej okazji nie korzysta.</u>
          <u xml:id="u-381.25" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Jestem głęboko przekonany, szanowni państwo, że potrzeba innej polityki europejskiej zarówno w trakcie prezydencji, które nie są nam w pełni sprzyjające, jak i w trakcie własnej prezydencji. Prawdziwie ciekawa debata — już na nią czekam, panie ministrze — będzie za pół roku, kiedy się tu spotkamy i będziemy oceniać pańską pracę.</u>
          <u xml:id="u-381.26" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Pomaska: W wakacje.)</u>
          <u xml:id="u-381.27" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Pracę tego plażowicza, pracę polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. Czekam naprawdę z niecierpliwością na to, jak pan pokaże swoją pracowitość w trakcie polskiej prezydencji. Ale powiem też panu, że panu kibicuję, żeby pan się jeszcze w te 3 miesiące trochę wykazał. Może to, co powiem, ta moja niecierpliwość w oczekiwaniu na sytuację za pół roku, kiedy będziemy pana pytać, co pan uzyskał jako minister odpowiedzialny za polską prezydencję, pana zmobilizuje. Bardzo bym tego chciał. Chciałbym, żeby nie było tak, że Polska prześlizguje się po polityce unijnej, że przez pół roku można się prześlizgnąć przez politykę unijną, siedzieć na ławce rezerwowych, bo chciałbym, żeby Polska grała w pierwszej lidze. Namawiam pana do tego, żeby spróbować chociaż wejść do tej pierwszej ligi i w tej pierwszej lidze zagrać.</u>
          <u xml:id="u-381.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Ekstraklasie.)</u>
          <u xml:id="u-381.29" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Unia Europejska i polityka unijna to nie jest gra w chowanego. To jest gra na serio o bardzo ważne dla Polski sprawy. Dlatego niech pan się weźmie do pracy, niech pan zacznie pracować dla Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.30" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-381.31" who="#komentarz">(Minister do Spraw Unii Europejskiej Adam Szłapka: Kto to mówi?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Pomaskę, która przedstawi stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pomaską.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#AgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#AgnieszkaPomaska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Ewidentnie panu przewodniczącemu Szynkowskiemu vel Sękowi udzielił się wakacyjny klimat. Do wakacji zostało jednak trochę czasu, a sprawa jest bardzo poważna i czas prezydencji węgierskiej był bardzo poważnym czasem i bardzo trudnym czasem.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Taki klimat ma ta prezydencja, proszę pani.)</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#AgnieszkaPomaska">Chciałoby się powiedzieć, i w zasadzie tak jest, że wtedy, kiedy kończyła się prezydencja węgierska, Europa po prostu odetchnęła z ulgą, panie pośle. Takie są fakty i taka jest prawda. Tak najkrócej można by podsumować 6 miesięcy przewodzenia Węgier w Unii Europejskiej. Węgry deklarowały w programie swojej prezydencji uczciwe pośrednictwo, a skończyło się na tym, że realizowały swoje polityczne cele i polityczne interesy. Te interesy Węgier zresztą były chyba nie do końca realizowane, bo pod koniec prezydencji węgierskiej dowiedzieliśmy się, że w ramach mechanizmu warunkowości Węgry straciły miliard euro z polityki spójności. Taka to była skuteczna polityka premiera Orbána. Myślę, że to jest dobry obraz tej sytuacji i dobry obraz, jak wyglądałaby polska sytuacja, gdyby dalej w Polsce rządzili populiści. Na szczęście do tego nie dopuściliśmy. Polki i Polacy do tego nie dopuścili. W okresie prezydencji węgierskiej, przypomnę, wpłynęło do nas 40 mld zł z drugiego i trzeciego wniosku o płatność z Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#AgnieszkaPomaska">Ale wracam do przebiegu samej prezydencji. Jednym z oczekiwań nie tylko Polski, ale całej Europy było zaangażowanie w utrzymywanie wsparcia dla Ukrainy i kontynuacja polityki sankcji wobec Rosji i wobec Białorusi. Niestety zamiast tego mieliśmy opóźnienia w realizacji tam, gdzie było to konieczne, wspólnych decyzji ze strony Węgier, ale także blokowanie, jeśli chodzi o podejmowanie decyzji i przyjmowanie kolejnych pakietów sankcji wobec Rosji.</u>
          <u xml:id="u-383.5" who="#AgnieszkaPomaska">Myślę, że wyjątkowym przejawem rozbijania jedności europejskiej, jeśli chodzi o pomoc Ukrainie, była też wizyta premiera Orbána u Putina. Myślę, że to było bardzo symboliczne i też świetne podsumowanie prezydencji węgierskiej w Unii Europejskiej. Brak wsparcia i uruchomienia funduszu z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju na wsparcie wojskowe dla Ukrainy — to też było bardzo symboliczne ze strony Węgier.</u>
          <u xml:id="u-383.6" who="#AgnieszkaPomaska">I tak się zastanawiam, panie pośle Szynkowski vel Sęk, czy być może ta pana miłość do Węgier to nie jest jakaś nadzieja na to, że jeśli będzie potrzeba, to kolejni wasi politycy odnajdą się, bo otrzymają azyl na Węgrzech, tak jak pan Romanowski, który uciekając przed aresztem w Polsce, schronił się właśnie w objęciach pana Orbána.</u>
          <u xml:id="u-383.7" who="#AgnieszkaPomaska">I druga kwestia — kwestia polityki migracyjnej. Węgry deklarowały podjęcie działań na rzecz powstrzymania nielegalnej imigracji i poprawy bezpieczeństwa granic zewnętrznych Unii Europejskiej, ale nic takiego się nie stało. To zaangażowanie Polski, zaangażowanie pana ministra Szłapki sprawiło, że kraje unijne zyskały nowe spojrzenie na problem migracyjny. Dzisiaj postrzegają już problem migracji jako element wojny hybrydowej. Kwestia instrumentalizacji migracji jest już czymś oczywistym i akceptowalnym chyba przez wszystkich, a tutaj Węgry były również bierne. Szkoda, że pan poseł Szynkowski vel Sęk o tym nie wspomniał.</u>
          <u xml:id="u-383.8" who="#AgnieszkaPomaska">Myślę, że warto też podsumować kwestie polityki migracyjnej. Dziwię się, że pan o tym nic nie powiedział. Tak lubicie przy każdej okazji. Ale warto podkreślić i warto przypomnieć, że to rząd Donalda Tuska uszczelnił granice, wprowadził monitoring, załatał ten wasz dziurawy płot, skończył z polityką sprzedawania, w zasadzie dawania wiz za łapówki.</u>
          <u xml:id="u-383.9" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Czasu nie starczyło.)</u>
          <u xml:id="u-383.10" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Skończył z polityką wpuszczania ludzi, którzy szukają swojego miejsca na ziemi.)</u>
          <u xml:id="u-383.11" who="#AgnieszkaPomaska">Wprowadził ustawę azylową, dla której jest zrozumienie w całej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-383.12" who="#AgnieszkaPomaska">I jeszcze zdanie, bo myślę, że to jest też dobra okazja, żeby sprostować pewne informacje, które pojawiają się w przestrzeni publicznej. Centra integracji cudzoziemców. Chciałabym poinformować opinię publiczną, bo wiem, że to nie jest takie oczywiste, że centra integracji cudzoziemców to są centra, które powstały i zostały wymyślone przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Pani Marlena Maląg z panem posłem Mosińskim przecinała wstęgi, otwierając centrum integracji cudzoziemców. Ówczesna pani wojewoda Leniart przecinała wstęgi, otwierała centra integracji cudzoziemców, a dzisiaj już pani posłanka Leniart robi konferencje prasowe i protestuje przeciwko centrom integracji cudzoziemców. Protestuje pani europosłanka Maląg. Pan poseł Mosiński protestuje przeciwko centrom integracji europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-383.13" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Bo zepsuliście ten projekt.)</u>
          <u xml:id="u-383.14" who="#AgnieszkaPomaska">Taka właśnie była wasza polityka i taką dzisiaj opozycją jesteście. Jesteście opozycją wyjątkowych hipokrytów, jesteście opozycją wyjątkowo niekonstruktywną.</u>
          <u xml:id="u-383.15" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: To wy zamieniliście to w centrum nielegalnych migrantów.)</u>
          <u xml:id="u-383.16" who="#AgnieszkaPomaska">Wyjątkowo niekonstruktywną. I nawet podlizywanie się przez pana posła Szynkowskiego vel Sęka w niczym nie pomoże.</u>
          <u xml:id="u-383.17" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Sprzeciwiamy się importowaniu nielegalnych migrantów.)</u>
          <u xml:id="u-383.18" who="#AgnieszkaPomaska">Tak, dialog na posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej będzie trwał. Zachęcam do tego, żeby na posiedzeniach tej komisji było mniej hipokryzji ze strony pana posła, a więcej współpracy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-383.20" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: 9 tys. z Niemiec.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego wystąpienia, chciałbym przywitać gości przysłuchujących się naszym obradom, a mianowicie mieszkańców gminy Puck i uczniów z Redy goszczących tu na zaproszenie pana posła Michała Kowalskiego. Witamy serdecznie i życzymy dobrych wrażeń z naszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam kolejnego mówcę, pana posła Krzysztofa Truskolaskiego, który będzie kontynuował przedstawianie stanowiska klubu Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#KrzysztofTruskolaski">Panie Marszałku! Panie Pośle Szynkowski vel Sęk! Gdyby był pan takim dobrym ministrem za czasów rządów PiS-u…</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Ale już nie jestem ministrem.)</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#KrzysztofTruskolaski">…jak dobrze umie pan przez 10 minut mówić o niczym, to na pewno Polska miałaby za waszych czasów dużo lepszą sytuację w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Gdy mówię o pracy Adama Szłapki, to mówię o niczym?)</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#KrzysztofTruskolaski">Na szczęście wygraliśmy wybory. Jesteśmy liderem w Unii Europejskiej wraz z panem premierem Donaldem Tuskiem i panem ministrem Adamem Szłapką, którego pracę oceniamy bardzo pozytywnie. Widzę, że pan Szynkowski vel Sęk też pozytywnie ocenia tę pracę i kibicuje panu ministrowi Szłapce.</u>
          <u xml:id="u-385.7" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Naprawdę?)</u>
          <u xml:id="u-385.8" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowni Państwo! Z perspektywy naszego kraju, ale też Unii Europejskiej, okres prezydencji mimo pierwotnie wysokich oczekiwań i ambitnych zapowiedzi okazuje się w gruncie rzeczy bardzo trudnym czasem dla Unii Europejskiej. Za pozytywne rezultaty na pewno można uznać włączenie Bułgarii i Rumunii do strefy Schengen, co stanowi istotne wzmocnienie swobody przepływu osób oraz dalszej integracji europejskiej. W pozostałym zakresie Węgry jednak nie zrealizowały wielu deklarowanych priorytetów, a sama prezydencja została trafnie określona jako zmarnowana szansa dla Unii Europejskiej, nad czym oczywiście Polska bardzo ubolewa.</u>
          <u xml:id="u-385.9" who="#KrzysztofTruskolaski">W tym kontekście warto podkreślić rolę Polski. Rola Polski była bardzo ważna w trakcie węgierskiego przewodnictwa. Po pierwsze, nasze działania koncentrowały się na bezpieczeństwie i konieczności wzmocnienia zdolności obronnych Unii w obliczu rosyjskiej agresji na Ukrainę, co też kontynuujemy w trakcie naszej prezydencji. Priorytetem jest to, aby Unia Europejska, zewnętrzna granica Unii Europejskiej była bezpieczna. Robimy wszystko, żeby ten wasz płot, który był jak sito, był mocny, aby bariera elektroniczna wychwytywała każdego nielegalnego migranta, który przechodzi przez wschodnią granicę, aby mieszkańcy Polski i mieszkańcy województwa podlaskiego, z którego pochodzę, byli bezpieczni.</u>
          <u xml:id="u-385.10" who="#KrzysztofTruskolaski">Ważne jest oczywiście też to, o czym mówił pan minister. Chodzi o tzw. deklarację budapeszteńską. Również Polska odegrała bardzo ważną rolę w przyjęciu tej deklaracji.</u>
          <u xml:id="u-385.11" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: O, jaką?)</u>
          <u xml:id="u-385.12" who="#KrzysztofTruskolaski">Jest to deklaracja, która zwiększa konkurencyjność europejskich przedsiębiorstw. Wskazywaliśmy w trakcie prezydencji, że rozwój gospodarczy jest kluczowy i dalsze pogłębianie rynku wewnętrznego, m.in. w obszarze usług, jest bardzo ważne. Szanowni państwo, ta deklaracja pozwoli Unii również mierzyć się z globalną konkurencją i tworzyć lepsze warunki rozwoju dla obywateli. Wiemy, jak trudny mamy czas. Chodzi o cła, które nałożyła Ameryka na Unię Europejską. Unia Europejska musi być jeszcze bardziej zjednoczona. Unia Europejska musi być jeszcze silniejsza.</u>
          <u xml:id="u-385.13" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowni Państwo! Dziękuję panu ministrowi za tę informację. Chciałbym zaapelować do całej Wysokiej Izby o jej przyjęcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Grzyba, który przedstawi stanowisko klubu PSL.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odnosiłem wrażenie, że teraz powinna występować Polska 2050, ale jest jakaś zmiana. Odniosę się do przedłożonego sprawozdania, informacji polskiego rządu o udziale Polski w pracach węgierskiej prezydencji czy w okresie polskiej prezydencji. W imieniu klubu chcę powiedzieć, że popieramy projekt uchwały, który został przygotowany przez Komisję do Spraw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#AndrzejGrzyb">Wszystkie elementy, które wymieniłem, przedstawiając sprawozdanie komisji, są w pełni aktualne również w tej wypowiedzi. Chciałbym jednak skoncentrować się na nieco innym wątku, nie tylko odnieść się do tej informacji. Mianowicie zarówno w okresie tuż poprzedzającym węgierską prezydencję, jak i w czasie jej trwania odbyły się trzy kolejne posiedzenia Rady Europejskiej. Rada Europejska zawsze wyznacza pewne polityczne zadania dla Unii jako całości i wszystkich instytucji unijnych, w tym dla Komisji Europejskiej, również dla Rady. Ma także ogromny wpływ na agendę tych prac. Nie mówię już o tym, że Rada Europejska pod koniec czerwca wyznaczyła też zadania, które były związane z kształtowaniem procesu instytucjonalnego, w szczególności jeżeli chodzi o samą Radę, o Komisję Europejską, również o wysokiego przedstawiciela do spraw polityki zagranicznej i bezpieczeństwa, który nosi te dwa kapelusze, Rady Unii Europejskiej i Komisji.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#AndrzejGrzyb">27 czerwca w konkluzjach Rady odnoszących się do bezpieczeństwa i obrony stwierdzono m.in., że dyskusja na temat możliwości uruchomienia finansowania na rzecz europejskiej obrony powinna być europejskim czy unijnym priorytetem. W sposób szczególny zwrócono uwagę na luki w krytycznych zdolnościach, które powinny być usunięte na podstawie planu rozwoju tychże zdolności w ramach Unii Europejskiej, czy też na strategię na rzecz europejskiego przemysłu obronnego. Złożono też wniosek dotyczący programu na rzecz europejskiego przemysłu obronnego, który powinien być przyjęty do połowy 2025 r., a materializuje się w postaci m.in. białej księgi, o której być może będziemy mieli okazję porozmawiać jutro w trakcie posiedzenia komisji obrony z udziałem komisarza do spraw obrony pana Kubiliusa. W tychże konkluzjach z 27 czerwca zwraca się uwagę na publiczne i prywatne finansowanie w celu wzmocnienia bazy technologiczno-przemysłowej przemysłu obronnego. Oczywiście nie wskazuje się tam na konkretne mechanizmy, ale zwraca się do Komisji Europejskiej, aby przygotowała takie mechanizmy.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#AndrzejGrzyb">Przyjęty został również plan działań na rzecz bezpieczeństwa i obrony, który został zaproponowany przez Europejski Bank Inwestycyjny. Wydaje mi się, że dobrze byłoby odnieść się w trakcie rozpatrywania naszych sprawozdań do takich elementów jak chociażby ten plan działań zaproponowany przez EBI, bo on wykracza trochę poza zakres informacji.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#AndrzejGrzyb">W kwestii dotyczącej konkurencyjności Rada stwierdziła, że to musi być pełna odpowiedź, niejako pokłosie raportu Maria Draghiego. Oczekuje bowiem szybkich i zdecydowanych postępów w pracach nad wszystkimi aspektami nowego ładu na rzecz europejskiej konkurencyjności. Wydaje mi się, że gdyby jeszcze wtedy do tego doszły informacje, w jaki sposób zmieni się amerykańska polityka, jaka będzie polityka nowej administracji prezydenta Trumpa, to ten apel o zupełnie nowy ład konkurencyjny w Europie byłby jeszcze bardziej dobitny.</u>
          <u xml:id="u-387.5" who="#AndrzejGrzyb">W pkt 48 konkluzji stwierdza się, że należy przeprowadzić niezbędne wewnętrzne prace przygotowawcze i reformy, by zrealizować długoterminowy rozwój samej Unii, a prace te powinny przebiegać równolegle z procesem rozszerzenia Unii. Zarówno Unia, jak i przyszłe państwa członkowskie muszą być gotowe w momencie rozszerzenia o nowe państwa członkowskie. Wydaje mi się, że mało zwracamy uwagi na to, jak ważne jest to zadanie postawione przez liderów państw członkowskich. Konkluzje są przyjmowane jednogłośnie, one mają być wypełnione treścią.</u>
          <u xml:id="u-387.6" who="#AndrzejGrzyb">W pkt 50 tychże konkluzji Rada przyjęła do wiadomości komunikat Komisji Europejskiej w sprawie reform poprzedzających rozszerzenie oraz przeglądów polityki i zwraca się do Komisji Europejskiej, by do wiosny br. przedstawiła gruntowny przegląd polityki zawierający elementy operacyjne dotyczących czterech aspektów: po pierwsze, wartości, w tym narzędzi służących ochronie praworządności, po drugie, polityk zapewniających długoterminową konkurencyjność, wzmocnienie i suwerenność strategiczną Unii Europejskiej, po trzecie, budżetu, po czwarte, zarządzania. Rada oczekuje sprawozdania od Rady Unii Europejskiej do końca 2025 r. w związku z tymi czterema punktami, więc to jest też zadanie na okres polskiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-387.7" who="#AndrzejGrzyb">W konkluzjach 17 października natomiast należy odczytać również, że w pkt 30 Rada Europejska zwraca się o zwiększenie konkurencyjności i odporności gospodarczej, doprowadzenia do przemysłowego odrodzenia i wykorzystania potencjału jednolitego rynku. Zwraca się również do instytucji i państw członkowskich, aby w trybie priorytetowym dokonały postępów w pracach, w szczególności w związku z wyzwaniami, które są wskazane w raportach Enrica Letty „Znacznie więcej niż rynek” czy Maria Draghiego „Przyszłość europejskiej konkurencyjności”. Jednocześnie w tych konkluzjach odnosi się do konieczności reakcji całej Unii i wszystkich jej instytucji, jeżeli chodzi o wysokie ceny energii w części państw członkowskich jako istotnego elementu ograniczającego konkurencyjność europejskiego przemysłu.</u>
          <u xml:id="u-387.8" who="#AndrzejGrzyb">I ostatnia konkluzja — z grudnia 2024 r. Rada Europejska uznała, że rozszerzenie jest geostrategiczną inwestycją w pokój, bezpieczeństwo, stabilność i dobrobyt. Opierając się na nowej dynamice procesu rozszerzenia, Unia i potencjalni członkowie ponoszą odpowiedzialność za jak najlepsze wykorzystanie tej szansy. Wydaje mi się, że w Wysokiej Izbie tej sprawie, która jest przeze mnie cytowana, odnosząc się do konkluzji Rady Europejskiej z grudnia 2024 r., powinniśmy poświęcić szczególną uwagę, a nawet przeprowadzić nie tylko rozmowę, ale i debatę plenarną. Chodzi o to, jak wyobrażamy sobie geostrategiczną inwestycję w bezpieczeństwo, w pokój, to, w jaki sposób przeprowadzić ten cały proces, który niewątpliwie będzie owocował również turbulencjami w ramach procesu rozszerzenia, o którym mówimy w tych trzech kolejnych stanowiskach, konkluzjach Rady Europejskiej z ostatniego półrocza. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-387.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie, zanim przejdę do zasadniczej części wystąpienia, chciałbym wyrazić to, że nie rozumiem działania polskiej prezydencji wobec Węgier. Rozumiem, że w ostatnich latach w związku z różnym podejściem do rosyjskiej inwazji na Ukrainę relacje z tym krajem znacznie nam się ostudziły. Natomiast taka tępa antywęgierska propaganda, taka zwykła małostkowość nie powinna mieć miejsca.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#WitoldTumanowicz">W Parlamencie Europejskim na ostatnim posiedzeniu odbyła się debata dotycząca zmian prawnych na Węgrzech, zmian wzmacniających dobro i bezpieczeństwo dzieci. Na tę debatę o Węgrzech nie został nawet zaproszony przedstawiciel węgierskiego rządu. Ani Parlament Europejski, ani prezydencja nie skonsultowali się, przynajmniej lakonicznie, z rządem na Węgrzech. Nie tak się prowadzi dyplomację.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#WitoldTumanowicz">Dziś Polska bierze udział w tej federalistycznej nagonce na prawną suwerenność państw narodowych. W kampanii wyborczej jesteście tak przywiązani do tych wartości, a w Europie na podwójnym gazie dążycie do federalizacji. To jest ten problem z waszym funkcjonowaniem w Unii Europejskiej. Wy mentalnie nie jesteście w stanie choćby pomyśleć o suwerenności — tylko ślepy kurs. A choć w wielu sprawach nasze interesy nie są zbieżne, Węgry pozostają naszym sojusznikiem i powinny być naszym sojusznikiem w zakresie blokowania neoimperialnych zapędów pani von der Leyen i niemieckiej dyplomacji w strukturach unijnych.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#WitoldTumanowicz">Dziś właściwie niewiele można powiedzieć o prezydencji węgierskiej, dość stwierdzić, że dopiero w październiku Viktor Orbán mógł przedstawić priorytety prezydencji, w połowie jej trwania. Można na pewno powiedzieć jedno: nawet on, przywódca niby izolowany, nawet on był w stanie zorganizować szczyt, na którym zjawili się wszyscy przywódcy, a ten nasz panujący wielki Donald Tusk nie potrafi. Podobno w Europie nikt go nie ogra, wszyscy się go tam słuchają, ale niestety tutaj nie ma żadnych sukcesów. W sytuacji, w której trzeba było i można było przejąć inicjatywę, można było próbować być pomostem wobec trudnych relacji administracji Trumpa z administracją unijną, nawet tego wam się nie chciało zrobić. Więc zastanówcie się, kim jesteście, zanim zaczniecie krytykować Węgrów, bo ta wasza małostkowość i kompleksy po prostu biją po oczach.</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#WitoldTumanowicz">To, co jeszcze z tej uchwały bije po oczach, to to, że jest tak jak przy lekturze programu polskiej prezydencji. Z tego się wyłania to, że głównym celem Polski jest zwiększenie wsparcia dla Ukrainy i szybka droga akcesji tego kraju do Unii Europejskiej. Wy naprawdę uważacie, że za to wam płacą Polacy? Że wy w każdym możliwym momencie jak ten prymus musicie się stawiać w roli sług narodu ukraińskiego? Kwestia wojny na Ukrainie to jest kwestia sprawy z punktu widzenia polskich interesów — to jest niezaprzeczalne. Ale polski rząd ma traktować Polaków tak, że są oni na pierwszym miejscu, a nie przedstawiać jakąkolwiek inną narrację. O tym zapominacie, zapomniał rząd Morawieckiego i zapomina obecny rząd Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#WitoldTumanowicz">Kwestia migracyjna. Tutaj rząd chwalił się, jak wielki wpływ Polska miała na zaostrzenie polityki migracyjnej. Przypomnę, że jednocześnie w grudniu 2024 r. przyjęliśmy 18-miesięczny harmonogram tria prezydencji, gdzie jasno zostało wpisane, że będziemy dążyć do pełnego wdrożenia zapisów paktu migracyjnego i azylu. Na marginesie warto dodać, że ten rewolucyjny pomysł na zawieszenie prawa do azylu, który zyskał takie poparcie w Europie, okazał się zwyczajnym bublem prawnym. Wpisaliście to w rozporządzeniu, że o azyl nie można ubiegać się na linii granicznej państwa, a nie w strefie nadgranicznej, czyli na terenie całej Polski. To jest wasza polityka migracyjna: mydlenie oczu Polakom. Zdjęcia na granicy, dużo PR-u, a tak naprawdę Hołownia robi z Sejmu przytułek dla imigrantów. Niemcy podrzucają nam bezkarnie imigrantów. Ramadan w Gdańsku i wielkie manifestacje Turków na ulicach Warszawy. A tylko w ciągu ostatniego roku ściągnęliście ponad 100 tys. osób z państw islamskich. Niczego nie jesteście w stanie załatwić, skazujecie Polaków na zachodnią drogę zamachów.</u>
          <u xml:id="u-389.6" who="#WitoldTumanowicz">Kwestia obronności. Minęły 3 lata od pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę. Do tej pory byliście zainteresowani wyłącznie rozdawaniem sprzętu, a nie zrobiliście nic wielkiego w zakresie zwiększenia zdolności polskich sił obronnych. A teraz wychodzi jeszcze na to, że nawet nie chce wam się rządzić. Polski rząd przebiera nogami na pomysł oddania kolejnych kompetencji Komisji Europejskiej, na kolejny unijny dług, żeby Europa znów mogła trzymać woreczek z pieniędzmi i podrzucać nam po uważaniu. No i żeby wzmocnić niemiecki i francuski przemysł obronny. Jak wam się nie chce rządzić, to podajcie się do misji, oddajcie władzę, rozpiszcie nowe wybory. My naprawdę przejmiemy rządy, jeśli wam się już znudziło.</u>
          <u xml:id="u-389.7" who="#WitoldTumanowicz">Kwestia konkurencyjności i polityki klimatycznej. Ostatnio były szef Platformy Obywatelskiej, europoseł Budka, stwierdził, że dyrektywę budynkową trzeba zracjonalizować tak, żeby odchodzić od ETS 2. To chyba podsumowuje kompetencje polskiego rządu w tej sprawie, bo jedno z drugim nie ma nic wspólnego. Piszecie państwo, że Polska wskazuje na potrzebę ewolucji i założeń w zakresie Fit for 55 i mniej więcej w tym samym czasie do wcześniej wspomnianego programu trio wpisujecie pełne wykonanie celu klimatycznego do 2040 r. Czy wy sobie żarty stroicie? Czy naprawdę nie czytacie, co podpisujecie?</u>
          <u xml:id="u-389.8" who="#WitoldTumanowicz">Polityka rolna. Piękne deklaracje o tym, że rolnictwo ma być obszarem strategicznym w kontekście bezpieczeństwa żywnościowego. Czy wasze zaangażowanie w tę sprawę jest podobne do tempa publikacji w Monitorze Polskim uchwał Rady Ministrów w sprawie umowy z Mercosurem? Kilka miesięcy minęło. Bardzo dobrze, proszę wyjść i powiedzieć Wysokiej Izbie, jak idzie z mniejszością blokującą. Bo jest cisza, ale pan minister Siekierski ostatnio przyznał, że może pod pewnymi warunkami będzie za tydzień w Brukseli spotkanie Rady Stowarzyszenia UE-Ukraina. Zobaczymy, jakie to przyniesie skutki dla polskiego rolnictwa, bo przed wyborami to było fajnie zrobić sobie zdjęcie przy zbożu, obiecać zamknięcie granic na import, ale teraz trzeba systemowego uregulowania tematu. A w polskim rządzie cisza. Jeżeli w każdym dokumencie zaczynacie od tego, że najważniejszym polskim interesem jest Ukraina, to chyba polski rolnik niczego dobrego po tej ciszy spodziewać się nie może.</u>
          <u xml:id="u-389.9" who="#WitoldTumanowicz">Kończąc, powiem, że Polska płynie w głównym nurcie Unii Europejskiej, ale nie ma na nią żadnego wpływu. Ślepo implementujecie wszystko, co z Brukseli przyjdzie. Rzucacie frazesami i obietnicami bez pokrycia. Urządzacie sztampowe imprezy: akademię na cześć Donalda Tuska w Teatrze Wielkim. Jest oddawanie kolejnych kompetencji Ursuli von der Leyen. Nie ma żadnych realnych działań w zakresie polityki klimatycznej, w zakresie polityki migracyjnej, jest totalna propaganda i coraz więcej imigrantów. O polskiego rolnika nikt z was nie potrafi się zatroszczyć. Ta polityka to jest zwykła katastrofa. Być może mogliście postawić Telewizję Polską w stan likwidacji, ale idziecie o krok za daleko: stawiacie polskie państwo w stan likwidacji. Wasze kompleksy, wasza miłość do Europy, do Unii Europejskiej was po prostu zaślepia. Nie ma tu za grosz polskiego myślenia. Jesteście już w połowie polskiej prezydencji — ileż było zapowiedzi i obietnic? Dziś obrazem polskiej prezydencji jest rechot ministra Szłapki na debacie o palestyńskich ofiarach w Strefie Gazy. To jest wstyd, a nie polski rząd.</u>
          <u xml:id="u-389.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Kamila Wnuka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#KamilWnuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! Jak słuchałem tego głosu kolegi wcześniej, to pomyślałem, że jest to trochę recenzją tego, co właśnie się dzieje na Węgrzech. Fantastyczny naród, fantastyczne państwo z piękną historią, związaną także z polskim narodem, natomiast mają pecha do obecnych rządzących. Na szczęście to się niedługo zmieni, ponieważ opozycja ma teraz zdecydowaną przewagę we wszystkich sondażach w kraju naszego południowego sąsiada.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jak w Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#KamilWnuk">Polska 2050 zgadza się tutaj z projektem przygotowanym przez Radę Ministrów. Oczywiście popieramy go tutaj w 100%, ale pozwolę się odnieść bezpośrednio do prezydencji Węgier w 2024 r. Ale zanim się do tego odniosę, to najpierw odniosę się tutaj do słów pana posła Tumanowicza. Panie pośle, marszałek Szymon Hołownia do Sejmu zaprasza tylko ludzi, którzy legalnie przebywają na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i mają do tego prawo.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: A jak się tu dostali?)</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#KamilWnuk">Nie wolno straszyć Polaków ani mówić nieprawdy, kłamać. Od kłamania to jest gościu, który ucieka hulajnogą przed wyborcami, pana kolega, a nie marszałek Szymon Hołownia.</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Biegnie na kolejne spotkania z wyborcami.)</u>
          <u xml:id="u-391.7" who="#KamilWnuk">No to jak kolega zgubi hulajnogę, to zapraszam, niech może się przestanie bać debaty z marszałkiem, tylko niech się na nią stawi. Może tym razem nic się mu nie stanie i może nie będzie się bał.</u>
          <u xml:id="u-391.8" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: A marszałek startuje w ogóle? Nic nie słychać.)</u>
          <u xml:id="u-391.9" who="#KamilWnuk">Dobrze, wróćmy do Węgier, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-391.10" who="#KamilWnuk">Jeżeli chodzi o Węgry, to w prezydencji Węgier były priorytety, których Węgry miały się podjąć. To jest przede wszystkim obronność, polityka migracyjna, konkurencyjność, wspólna polityka rolna i polityka spójności. I co z tego się udało w ciągu tego pół roku zrealizować przy liderstwie państwa węgierskiego? No niestety chyba nie do końca udało się za dużo z tego zrobić. Oczywiście to nie jest wina tylko państwa, które sprawowało prezydencję w tym czasie, natomiast nie wykorzystało tej szansy. Węgry nie wykorzystały swojej możliwości i swojej szansy.</u>
          <u xml:id="u-391.11" who="#KamilWnuk">Węgry przede wszystkim, jeżeli chodzi o zagadnienie praworządności, podczas swojej prezydencji były oskarżane o zablokowanie debaty tak naprawdę na temat praworządności w Unii Europejskiej. Rząd węgierski unikał krytyki na temat swoich reform, które były postrzegane jako ograniczenie niezależności sądownictwa i swobody obywatelskiej. Przecież na Węgrzech są dzisiaj zamykani dziennikarze. Zresztą na Węgrzech jest także sanatorium dla ludzi ściganych listami przez Prokuraturę Europejską. Tak że Węgry z jednej strony nie przestrzegają u siebie prawa, a z drugiej strony osobom, które są ścigane przez Prokuraturę, udzielają azylu.</u>
          <u xml:id="u-391.12" who="#KamilWnuk">Kryzys migracyjny. Jeżeli chodzi o kryzys migracyjny, to na Węgrzech w czasie prezydencji to był pierwszy punkt priorytetowy, od tego tematu zaczęto i niestety w tym temacie nie zrobiono nic. Za to Węgry robią to samo, co pan przed chwilą tutaj mówił w Sejmie, czyli straszą. Jest retoryka kryminalizacyjna odnośnie do uchodźców, że każdy uchodźca jest przestępcą, jest złym człowiekiem, że nie wiadomo co może grozić z jego strony. A trzeba oddzielić migrantów od uchodźców, od ludzi, którzy uciekają przed wojną.</u>
          <u xml:id="u-391.13" who="#KamilWnuk">I tu wracamy do tematu właśnie Ukrainy, tego, o którym pan tutaj wspomniał. Przecież za naszą wschodnią granicą jest obecnie wojna, umierają ludzie, umierają dzieci, umierają rodziny. Ja wiem, że historia mówi, że Węgry kiedyś były dużo większym i silniejszym krajem, niż są obecnie. Część środowisk nacjonalistycznych na Węgrzech chciałaby może powrotu do wielkich Węgier, w których skład wchodzi część Słowacji, część Ukrainy, część Rumunii, ale większość Węgrów myśli normalnie, jest ważną częścią Unii Europejskiej. Nie można tak do tego podchodzić. Węgry są potrzebne w Europie, są potrzebne w dobrej współpracy i komitywie z Polską i muszą być częścią Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-391.14" who="#KamilWnuk">My jako Polska 2050 popieramy przygotowany dokument i nie zgadzamy się z polityką obecnej władzy na Węgrzech, a zarazem liczymy na to, że to się niedługo zmieni i dobre demokratyczne rządy nastaną u naszego południowego sąsiada.</u>
          <u xml:id="u-391.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#KrzysztofBosak">Rozumiem, że kontynuuje pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#KrzysztofBosak">Tylko zanim pan poseł zacznie, przywitam gości pani poseł Ewy Kołodziej, którzy przysłuchują się naszym obradom, członków i sympatyków Związku Górnośląskiego z Katowic, Siemianowic Śląskich, Piekar Śląskich, Chorzowa, Zabrza oraz Gliwic.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#KrzysztofBosak">Bardzo serdecznie witamy, życzymy dobrych wrażeń z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-392.5" who="#KrzysztofBosak">Kontynuuje pan poseł Piotr Strach, także Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-392.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#PiotrPawełStrach">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#PiotrPawełStrach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja krótko, bo jeszcze kolega będzie po mnie przemawiał. Chciałem tylko wspomnieć o rzeczy kluczowej, jeśli chodzi o prezydencję węgierską, bo to akurat był okres wojny, którą Putin wywołał nie tylko na Ukrainie — Putin i Łukaszenka, bo pamiętajmy, że tak naprawdę ta inwazja miała miejsce także z terytorium, i nadal ma, Białorusi. To była wojna, która została wywołana przeciwko wolnemu światu. Siergiej Ławrow zagroził i zaproponował, aby przesunąć rosyjską strefę wpływów w zasadzie do Łaby. Dotyczyło to także państw byłego bloku wschodniego, Układu Warszawskiego. Chodziło o to, że NATO-wskie instalacje wojska mają się cofnąć za linię tego nowego, ostatniego rozszerzenia NATO-wskiego na Europę Środkową.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#PiotrPawełStrach">To jest bardzo istotna informacja. Tutaj koledzy z Konfederacji często mówią o tym, że wojna jest na Ukrainie, że Polacy pomagają Ukrainie. Tak, pomagamy Ukrainie, ale pomagamy też sobie, bo ta agresja i to ultimatum Siergieja Ławrowa były skierowane do naszego państwa. Instalacje NATO-wskie miały z Polski zostać wycofane. Mieliśmy zostać znów sami, narażeni na wpływy agresywnego sąsiada. I w tym momencie możemy zastanawiać się, gdzie mielibyśmy sojuszników, które państwa, które narody stanęłyby po naszej stronie, które stanęłyby po stronie wolnego świata, a które stwierdziłyby, że będą przy okazji teraz robić swoje partykularne interesy, będą się dogadywać z satrapami, z dyktatorami, będą dzielić cudze terytorium, będą blokować pomoc, będą patrzeć, jak giną cywile, kobiety, dzieci, jak miliony ludzi przetaczają się przez nasze granice. Czy tak postępują przyjaciele?</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#PiotrPawełStrach">Naród węgierski to jest piękny naród. To są nasi sojusznicy w NATO. I kiedy będzie sytuacja, że trzeba będzie im pomóc, jestem przekonany, że wszyscy Polacy staną po stronie Węgier. Ale niestety Węgry tego egzaminu moim zdaniem nie zdały. Dlatego popieramy jako Polska 2050 informację, która została przedstawiona przed komisją, i czekamy na zmianę na Węgrzech. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#KrzysztofBosak">Kontynuuje pan poseł Rafał Kasprzyk, także Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#RafałKasprzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#RafałKasprzyk">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo krótko uzupełnię wypowiedzi moich wielce szanownych kolegów. Rzeczywiście Węgry na papierze miały dobre cele, które Polska co do zasady popiera. Chodzi o wzmacnianie obronności, bezpieczeństwa migracyjnego, konkurencyjności, wspólnej polityki rolnej, polityki spójności oraz o rozszerzenie Unii Europejskiej. Ale tak naprawdę, w realu główne cele Węgier — przecież wszyscy wiemy, jaki jest cel Orbána — to chaos i destabilizacja sytuacji i jedności europejskiej, w której żyjemy, dla której została powołana Unia Europejska. Jak słyszę pana posła Tumanowicza z Konfederacji i słucham jego kandydata na prezydenta, pana Mentzena, to widzę, że Konfederacja idzie z Węgrami ramię w ramię, dokładnie w tym samym kierunku: chodzi o to, żeby wprowadzać chaos i destabilizować jednolitość tej wspólnoty, do której my również należymy.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#RafałKasprzyk">Objawiło się to i objawia codziennie, wielokrotnie w wypowiedziach tej części sceny politycznej. Przede wszystkim jednak pokazaliście to również, głosując w Parlamencie Europejskim przeciwko tym wartościom, jakie dzisiaj są najważniejsze, przeciwko temu, co jest celem prezydencji Polski w Unii Europejskiej — bezpieczeństwu. I to bezpieczeństwo, przede wszystkim bezpieczeństwo militarne, w obliczu zagrożenia wy po prostu zdeprecjonowaliście, głosowaliście ramię w ramię z AfD, z nacjonalistami, wrogami Polski, którzy praktycznie jawnie mówią o tym, że polskie ziemie, chociażby zachodnie, powinny być nazywane Niemcami Wschodnimi.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#RafałKasprzyk">Dzisiaj na szczęście prezydencja Polski to naprawdę szansa na rozwój Polski, na gwarancję bezpieczeństwa, na bycie liderem w tym obszarze geopolitycznym, w jakim się znajdujemy. Aktualna prezydencja, tak różna od prezydencji Węgier, jest możliwością rozwoju i wzmocnienia jedności Unii Europejskiej, na której wszystkim nam powinno zależeć ze względów strategicznych i bezpośrednio ze względu na bezpieczeństwo wszystkich Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#KrzysztofBosak">Ja tylko zwrócę uwagę, że głosowanie w Parlamencie Europejskim było nad niewiążącymi rezolucjami.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Kasprzyk: Ale głosowaliście przeciw. Przeciw bezpieczeństwu Polski.)</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#KrzysztofBosak">Europosłów w tej Izbie nie ma, natomiast tak, tam były… Odsyłamy wszystkich zainteresowanych do debaty, która odbyła się w Parlamencie Europejskim. Mieliśmy też o tym debatę tutaj, w Sejmie, argumenty wszystkich stron wybrzmiały.</u>
          <u xml:id="u-396.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba pozostała z wami.)</u>
          <u xml:id="u-396.6" who="#komentarz">(Poseł Kamil Wnuk: Tej hańby nie zmyjecie.)</u>
          <u xml:id="u-396.7" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, w jakim trybie?</u>
          <u xml:id="u-396.8" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: Związanym z resztą czasu dla klubu Polska 2050.)</u>
          <u xml:id="u-396.9" who="#KrzysztofBosak">Jeszcze coś zostało? Nie mogę odmówić, jeżeli coś zostało, zgodnie z zasadą sprawiedliwości społecznej. Tylko żeby faktycznie to trwało tyle czasu, ile go zostało.</u>
          <u xml:id="u-396.10" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Króciutko wspomnę tylko o dwóch kwestiach w kontekście Węgier. Nie wiem, czy to nie jest pierwszy przypadek, kiedy państwo unijne udziela azylu osobie, która jest podejrzana, oskarżana o pospolite przestępstwa, i czyni to wbrew interesom drugiego państwa członkowskiego. W tym przypadku jest to akt wrogości ze strony Węgier wobec Polski, który utrzymuje się, trwa od grudnia 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#SławomirĆwik">Poza tym nie możemy zapominać też o tym, jeśli chodzi o stanowisko Węgier, że to przez stanowisko rządu Węgier Polska pozbawiona jest możliwości uzyskania ze środków unijnych zwrotu środków na pomoc wojskową, której udzieliła Ukrainie. Zwrot tych środków z Unii Europejskiej wstrzymywany jest właśnie przez Węgry, przez rząd węgierski, który obecnie rządzi. O tym nie należy zapominać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, to informacja uzupełniająca ode mnie na prośbę samego szefa MSZ. Zostałem poproszony, żeby spytać się, jak to jest z tymi środkami. Zapytałem premiera Orbána. Sytuacja wygląda tak, że Węgry blokują Polsce, bo Polska blokuje Węgrom. Mówię, jaką informację uzyskałem.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#KrzysztofBosak">Określam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Jacek Karnowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#JacekKarnowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że jestem zaskoczony, ale i zniesmaczony słowami pana posła Szymona Szynkowskiego vel Sęka, że nie zgadza się z częścią polityki Węgier, że ta podróż do Moskwy była niedobra. Z drugiej strony pan poseł Witold Tumanowicz mówił: nie bądźmy małostkowi, nie miejmy kompleksów. Jak można określić to, że w czasie agresji, mordowania ludności cywilnej, porywania dzieci, dokonywania gwałtów ktoś się nie zgadza z tym, że ktoś inny gdzieś pojechał do agresora i prowadzi z nim rozmowy wbrew wszystkim? Wydaje się, że mówienie, słowa z waszej strony o tym, że się z tym nie zgadzamy, o małostkowości i kompleksach chyba są za delikatne. Ale cóż, skoro trzeba spłacać to, że wasz kolega jest tam ukrywany, to trudno się temu dziwić. Trudno się też dziwić waszym dzisiejszym słowom, temu, że jednoznacznie nie sprzeciwiacie się cłom nałożonym przez Donalda Trumpa na Polskę w momencie, kiedy takie same cła nie są nakładane na Rosję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Grzegorz Lorek, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Chyba nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie ma pana posła Grzegorza Lorka, to poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja w dwóch kwestiach. Chciałem się dowiedzieć, jak wygląda kwestia budowania mniejszości blokującej w kwestii umowy z krajami Mercosuru, żeby móc później przytaczać to, jak już ta umowa wejdzie w życie. Druga kwestia odnosi się do paktu migracyjnego,</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#WitoldTumanowicz">Oczywiście wy się powołujecie na to, że przyjęliśmy Ukraińców do Polski i że nie będziecie wprowadzać w życie zapisów paktu migracyjnego. Tylko że przypomnę, że to jest rozporządzenie, więc generalnie nie będziecie mieli co do tego nic do powiedzenia. Warto będzie przytaczać pana słowa, jeśli pan tutaj jeszcze raz to wygłosi, wygłosi te kłamstwa, odnośnie do tego, że paktu migracyjnego w Polsce nie będzie. Ponieważ w połowie 2026 r. będzie można te słowa przytaczać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim będzie zadane kolejne pytanie, chcę przywitać kolejną grupę gości, którzy przysłuchują się naszym obradom, a mianowicie uczniów i opiekunów z Zespołu Szkół Gastronomicznych im. Febronii Gajewskiej-Karamać z Gorzowa Wielkopolskiego, goszczących w Sejmie na zaproszenie pani poseł Krystyny Sibińskiej. Witamy serdecznie. Bardzo nam miło.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#KrzysztofBosak">Pytanie zadaje pan poseł Marek Krząkała, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MarekKrząkała">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Żeby rzetelnie ocenić udział Polski w pracach Unii Europejskiej w okresie prezydencji węgierskiej, opinia publiczna powinna zapoznać się z faktami i dowiedzieć się, jaką dokładnie politykę prowadzi Viktor Orbán, tak gorąco popierany przez prawą stronę sali. Dlatego chciałem zapytać pana ministra, czy prawdą jest, że premier Orbán bez żadnych konsultacji pojechał do Moskwy i flirtował z Putinem, że w Tbilisi gratulował zwycięstwa prorosyjskiemu ugrupowaniu, kiedy nie były jeszcze znane oficjalne wyniki wyborów, że pojechał do Pekinu, chociaż nie ma żadnej kompetencji w europejskiej polityce zagranicznej. Czy prawdą jest, że Węgry sukcesywnie spowalniają nakładanie sankcji na Rosję i blokują blisko 40% rezolucji w sprawie wsparcia dla Ukrainy? Czy prawdą jest, że Węgry dalej objęte są procedurą naruszania praworządności, na czym straciły ponad miliard euro z polityki spójności, i wbrew prawu udzielają schronienia ściganemu listem gończym byłemu wiceministrowi sprawiedliwości w rządzie PiS? Czy prawdą jest, że Viktor Orbán sukcesywnie gra na osłabienie Unii i chwali się, że jego autorytarne rządy są wzorem dla Jarosława Kaczyńskiego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przykład prezydentury węgierskiej to obraz smuty i bezpowrotnie zmarnowanych 6 miesięcy. Co więcej, to czas, gdy prezydencja została wykorzystana przeciwko Unii. W czasach, w których szczególnie ważna jest jedność Europy, mamy w środku Unii piątą kolumnę, która przyjaźni się z Putinem i sprzyja bardziej rosyjskim niż europejskim interesom.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#KlaudiaJachira">Warto więc zadać pytanie. Panie ministrze, Wysoka Izbo, czy Unia Europejska nie powinna zastosować jakichś bezpieczników w sprawie tego, czy kraj, który ewidentnie nie stoi po stronie demokratycznych i europejskich wartości, który pozwala się ukrywać PiS-owskim podejrzanym, powinien móc sprawować prezydencję? Jedyna dobra wiadomość w tym wszystkim to to, że Polska nie wspiera już dalej tego węgierskiego szkodnictwa, bo obecny rząd bardzo dobrze wie, że polski interes leży w jedności europejskiej, i odróżnia dobro od zła.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na szczęście skończył się okres węgierskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej i dobrze, że tak się stało. Ten czas był pełen zawirowań i niepewności co do kierunku, w jakim zmierzała Wspólnota. Teraz pałeczkę, jak wiemy, przejęła Polska. Udowodniamy, że nie tylko doskonale odnajdujemy się w unijnej rzeczywistości, ale przede wszystkim udaje nam się skutecznie realizować swoje plany.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: O, to ciekawe. Jakie?)</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#MałgorzataPępek">Najlepszym tego dowodem jest decyzja Parlamentu Europejskiego, który w Strasburgu poparł dwie rezolucje uznające budowę Tarczy Wschód za sztandarowy projekt Unii Europejskiej. To ogromny sukces naszego kraju i potwierdzenie, że bezpieczeństwo Europy Środkowo-Wschodniej staje się priorytetem na poziomie unijnym. Polska nie jest już biernym uczestnikiem unijnych procesów decyzyjnych. Jesteśmy państwem, które kształtuje politykę Wspólnoty. Ale Tarcza Wschód to nie wszystko. Przed nami kolejne wyzwania, które będą dalej umacniały pozycję Polski w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Tarcza zachód. Kibicujemy.)</u>
          <u xml:id="u-407.5" who="#MałgorzataPępek">Jest pan bezczelny.</u>
          <u xml:id="u-407.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Zgadzam się, ale muszę, bo bronimy granicy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#KrzysztofBosak">Poseł Paweł Rychlik, PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To, jak Donald Tusk umacnia pozycję Polski w Unii Europejskiej, pokazuje fakt dezercji, nieorganizowania szczytu Unii Europejskiej w Warszawie, tylko w Paryżu. Tak właśnie wygląda prezydencja Polski w Unii Europejskiej. Mówicie tutaj o Orbánie. Ja nie będę głosował na Sławomira Mentzena, ale na niego też jakieś pomyje tutaj wylewacie, ale przecież to Tusk rządzi w Polsce. To Tusk teraz prowadzi tę prezydencję. Chcę zapytać o najważniejszą rzecz obecnie w Polsce, czyli wprowadzenie w życie paktu migracyjnego w połowie 2026 r. Zaklinacie się, ale nie wypowiadacie tego paktu. Ilu Polacy przyjmą nielegalnych migrantów, lekarzy, inżynierów z Bliskiego Wschodu czy z północnej Afryki?</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#PawełRychlik">Powtórzę pytanie. Proszę odpowiedzieć. Czy w Sieradzu powstanie centrum integracji cudzoziemców? Proszę odpowiedzieć, bo jakoś tego unikacie. Mieszkańcy Sieradza oczekują odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Jabłońskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#PawełJabłoński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#PawełJabłoński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Krytykujecie Węgrów, tak narzekacie na węgierską prezydencję, ale w porównaniu z waszą prezydencją to naprawdę ciężko w ogóle jakieś inne określenia tutaj przywoływać niż: niebo a ziemia. Bo Węgrzy, cokolwiek by o nich sądzić, działali, robili szczyt, przyjęli deklarację budapeszteńską, zrobili szczyt wspólnoty politycznej. Wy rzeczywiście, tak jak mówił minister Szynkowski, leżycie na leżaku. To jest prezydencja bezobjawowa, ale to jeszcze byłoby pół biedy, gdyby nie fakt, że za kulisami dzieją się rzeczy naprawdę niebezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#PawełJabłoński">Korespondentka RMF, wcale nie żadna sympatyzująca z PiS-em dziennikarka, ujawniła kilka dni temu, że już w tej chwili w zaciszu gabinetów prowadzone są negocjacje z Ukrainą w sprawie nowej umowy handlowej. Dotyczyć to ma takich produktów jak zboże, jaja, kukurydza, drób czy cukier. I uwaga: rezultaty negocjacji prawdopodobnie będą utajnione, zostaną ogłoszone dopiero po drugiej turze wyborów prezydenckich. Chodzi o to, dosłowny cytat, by ustępstwa polskich negocjatorów nie wywołały gwałtownych protestów rolników w Polsce. Panie ministrze, na co wy się zgodziliście? Proszę odpowiedzieć na pytanie. Wnoszę także o odrzucenie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#komentarz">(Głos z sali: ATM.)</u>
          <u xml:id="u-411.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: ATM, ATM. My wprowadziliśmy embargo, a wy się wycofaliście.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Kilka lat temu bez żadnego zażenowania powiedział pan, że nie wie, kim jest Józef Chełmoński. Żywię nadzieję, że już się pan dowiedział. Dlaczego nawiązuję do Chełmońskiego? Taki obraz „Babie lato”, może on coś panu mówi, mniej więcej pokazuje państwa aktywność w czasie prezydencji, zarówno węgierskiej, jak i naszej, czyli nierobienie niczego.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#ZbigniewBogucki">Nie ma szczytu Rady Europejskiej w Warszawie, nie ma szczytu Trójmorza, nie ma szczytu Unia Europejska — Ukraina, nie ma także szczytu Unia Europejska — Stany Zjednoczone. Leżycie jak ta postać na obrazie Chełmońskiego i próbujecie łapać babie lato. Ale to nie wszystko, bo niestety w tym czasie uciekają polskie szanse, szanse, żeby Polska była liderem, poważnym krajem, który faktycznie wskazuje kierunki nie tylko polityki regionu, ale i polityki europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-413.4" who="#ZbigniewBogucki">Drugi obraz dla pana, panie ministrze, także Chełmońskiego: „Bociany”. Pan, można powiedzieć, razem ze swoim szefem Donaldem Tuskiem bezradnie patrzycie, jak odlatują nasze szanse niczym te bociany na obrazie Chełmońskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-413.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Golińską, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MałgorzataGolińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasie prezydencji węgierskiej byliście państwo bierni w kwestii interesu Polski. Niestety równie bierni jesteście teraz, kiedy prezydencję sprawuje Polska, za to mocno zabiegaliście i zabiegacie o interes Ukrainy. Kolejne raporty wskazują, że wejście Ukrainy do Unii Europejskiej wiązałoby się dla Polski m.in. z podwyższeniem własnej składki członkowskiej, dodatkowymi miliardami złotych rocznie. Z kolei Ukraina stałaby się największym beneficjentem funduszy unijnych, zwłaszcza polityki spójności i wspólnej polityki rolnej, czyli środki dotychczas kierowane do Polski mogłyby zostać istotnie ograniczone na rzecz Ukrainy. Ważniejsza niż szybkie tempo integracji Ukrainy jest więc kwestia warunków, na jakich miałoby się to stać. Czy takie warunki stawialiście i stawiacie? Aktualnie w trakcie polskiej prezydencji dowiadujemy się również, że po cichu toczą się wasze negocjacje z Ukrainą w sprawie nowej umowy handlowej. Rezultaty tych rozmów mają stać się jawne dopiero po drugiej turze wyborów prezydenckich w Polsce. Dlaczego? Żeby ewentualne ustępstwa polskich negocjatorów nie wywołały gwałtownych protestów rolników w Polsce. Pytam więc: Na jakie ustępstwa wobec Ukrainy kosztem polskich rolników się zgodziliście, że boicie się to ujawnić przed wyborami? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Szymona Szynkowskiego vel Sęka, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Wystąpienia posłów, w szczególności Platformy Obywatelskiej, ale także innych partnerów z koalicji, to jest jakaś parodia uzupełniająca pańskie wystąpienie, panie ministrze. Nie dotyczy to pracy Polski w trakcie węgierskiej prezydencji, tylko wszystko jest o Viktorze Orbánie, o Węgrzech i o tym, dlaczego Węgry się podobają, a raczej dlaczego się nie podobają. Nie dyskutujemy tutaj o Węgrzech ani o Viktorze Orbánie. Wy w trakcie węgierskiej prezydencji powinniście byli pracować i realizować polskie interesy, o czym już mówiłem. Ale skoro tutaj wszyscy tak krytykują Viktora Orbána i się nim zajmują, a ławy poselskie to oklaskują, to powiem jedną ciekawą rzecz. Dlaczego stało się tak, że najpierw mówiono, że Polska może przejmie część węgierskiej prezydencji, a później, w listopadzie, Donald Tusk pojawił się w Budapeszcie i, co mu absolutnie nie przeszkadzało, ściskał rękę Viktora Orbána? Stało się też tak, że tuż przed węgierską prezydencją Donald Tusk mówił, że Polska będzie beneficjentem paktu migracyjnego, a później Węgry przedstawiły tę sprawę jako ważną. I co się okazało? Okazało się, że wpłynęły na Donalda Tuska i później Donald Tusk mówił, że Polska nie będzie wdrażać paktu migracyjnego. Ale pani Szymańska-Borginon, korespondentka RMF z Brukseli, mówi, że to będzie obowiązywać tylko do wyborów parlamentarnych, że wy będziecie ten pakt wdrażać, ale po wyborach parlamentarnych. Ta retoryka jest na dzisiaj, to jest oszustwo wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#KrzysztofBosak">Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Krzysztof Ciecióra, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#KrzysztofCiecióra">Wysoka Izbo! Próbuję sobie wyobrazić, co będzie się działo w parlamencie np. niemieckim albo holenderskim, jakimkolwiek, kiedy będą podsumowywać prezydencję Polski i odpowiadać na pytanie, co ich rząd, ten rząd powiedzmy holenderski, robił w trakcie prezydencji Polski w Unii Europejskiej. Jestem przekonany, że ta debata będzie trwała maksymalnie 5 minut, ponieważ odczytają sprawozdanie i powiedzą: nic nie robiliśmy, bo w trakcie polskiej prezydencji nie działo się absolutnie nic.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#KrzysztofCiecióra">Myślę, że taki obraz tej prezydencji jest nie tylko w Warszawie, nie tylko w Polsce, ale przede wszystkim w stolicach zagranicznych. Chwaliliście się, że Europa czeka na polską prezydencję. Rzeczywiście, czekali na was. Czekali, aż dacie zgodę na Mercosur, czekali, aż dacie zgodę na żywność z Ukrainy, czekali, aż dacie zgodę na pakt migracyjny. Naprawdę zazdroszczę tym wszystkim stolicom europejskim, które wzięły sobie, którym przypadła prezydencja takich frajerów w tym kluczowym okresie dla Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-419.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-419.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#KrzysztofBosak">Do odpowiedzi na te wszystkie, trzeba powiedzieć, trudne pytania zapraszam pana ministra do spraw Unii Europejskiej Adama Szłapkę.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#komentarz">(Poseł Władysław Dajczak: Szkoda czasu, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#KrzysztofBosak">Zawsze warto wysłuchać odpowiedzi, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#AdamSzłapka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#AdamSzłapka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Większość tych wypowiedzi to nie były pytania i też większość posłów, szczególnie posłów Prawa i Sprawiedliwości, nie do końca zrozumiała, o czym jest ta debata, bo ta debata była faktycznie o działaniu polskiego rządu w czasie prezydencji węgierskiej. To np. było też do pana, żeby pan następnym razem sobie sprawdził w harmonogramie, o czym jest debata.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#AdamSzłapka">Zacznę od tych rzeczy, o które pytał pan poseł Tumanowicz. Nie ma pana posła Tumanowicza. Jestem, szczerze mówiąc, zaskoczony, bo już któryś raz tu prowadzimy debatę i zazwyczaj pan poseł Tumanowicz zadawał pytania bardzo konkretne i merytoryczne. Tutaj była duża część wystąpienia politycznego, do której się nie będę odnosił. Ale pan pytał konkretnie o sprawę związaną nie z węgierską prezydencją, tylko z debatą w Parlamencie Europejskim dotyczącą praworządności na Węgrzech. Dlaczego Węgry nie zostały zaproszone? To jest pytanie, panie pośle, do władz Parlamentu Europejskiego. To nie polska prezydencja zaprasza na obrady do Parlamentu Europejskiego. To jest jedna rzecz. A druga rzecz — stanowisko, które przedstawiam w Parlamencie Europejskim, to jest stanowisko w imieniu Rady Unii Europejskiej. To nie jest tak, że to jest stanowisko tylko w imieniu Polski. To jest uzgodnione stanowisko w imieniu wszystkich państw.</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#AdamSzłapka">Pan poseł Krząkała pytał, czy prawdą jest, że pan premier Orbán pojechał do Moskwy bez uzgodnień — tak, to jest prawda — i czy prawdą jest, że utrudniał wprowadzanie sankcji — tak, to jest prawda. Węgry są najbardziej opornym państwem, jeśli chodzi o kwestie wprowadzania sankcji. W czasie prezydencji węgierskiej nie udało się przedłużyć tych 15 pakietów sankcji, które wcześniej zostały przyjęte. To się udało olbrzymim wysiłkiem przedłużyć dopiero w czasie polskiej prezydencji. A w czasie polskiej prezydencji, kiedy mieliśmy do czynienia z przedłużeniem sankcji indywidualnych — chodziło o 500 firm i ponad 2 tys. osób — to Węgry najbardziej opierały się temu, żeby te sankcje w takiej formie przedłużyć, i doszło do tego, że trzy nazwiska zostały zdjęte. Dotyczy to m.in. pana Mosze Kantora, który prosił o doradztwo premiera Morawieckiego w sprawie sprzedaży Azotów. Ale co jest ciekawe i co jest być może ciekawe dla panów posłów z Prawa i Sprawiedliwości — jeden z państwa kolegów namawiał do tego, żeby Polska zawetowała to przedłużenie sankcji wobec Rosji. Wy wiecie, czym to by skutkowało, nie? To by skutkowało tym, że te sankcje zostałyby w całości zdjęte z tych 2 tys. osób i 500 firm. Gratuluję wam kolegów w klubie, bo to jest dokładnie to, czego oczekuje Putin, dokładnie, w 100%.</u>
          <u xml:id="u-421.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-421.5" who="#AdamSzłapka">Pan poseł Rychlik. Było kilka pytań dotyczących paktu migracyjnego. Możemy śmiało powiedzieć: paktu migracyjnego Mateusza Morawieckiego, bo w całości za jego czasów to było negocjowane.</u>
          <u xml:id="u-421.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda! Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-421.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Kompromitujesz się.)</u>
          <u xml:id="u-421.8" who="#AdamSzłapka">Tak jak powiedziałem, wystarczy się wsłuchać w komunikat Komisji. Żadne elementy tego paktu, które zagrażają naszemu bezpieczeństwu, nie będą wdrażane. Polska zabezpiecza granicę wschodnią Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-421.9" who="#AdamSzłapka">Pan poseł Jabłoński i pani poseł Golińska pytali o DCFTA. Jestem, szczerze mówiąc, zaskoczony tym, że wy o to w ogóle pytacie…</u>
          <u xml:id="u-421.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Wszystkim zaskoczony. Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-421.11" who="#AdamSzłapka">…bo to wy bez żadnych warunków, absolutnie żadnych warunków wprowadziliście tzw. rozporządzeniem ATM absolutnie pełną liberalizację handlu z Ukrainą, w 100%, pełną liberalizację. To jeszcze było jakoś uzasadnione w pierwszym roku wojny, ale kiedy wy rządziliście, kiedy port w Odessie już był drożny, kiedy Ukraina mogła spokojnie sprzedawać swoje produkty na rynki naturalne, czyli na Bliski Wschód i do Afryki, wy absolutnie bezwarunkowo przedłużyliście to i wprowadziliście pełną liberalizację. A więc rzeczywistość jest taka, że w zeszłym roku w czasie prezydencji belgijskiej udało się zmienić kwestię ATM, zaostrzyć to — już nie będzie więcej przedłużeń i z czasem będzie powrót do DCFTA, czyli tej formy umowy, która jest korzystniejsza z punktu widzenia Polski, a nie tej wersji umowy, którą wy wprowadziliście w czasie, kiedy rządziliście.</u>
          <u xml:id="u-421.12" who="#AdamSzłapka">Dużo było złośliwości. Rozumiem, taka jest debata, panie pośle Bogucki, doceniam, bardzo to było wesołe.</u>
          <u xml:id="u-421.13" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Zaskoczony Chełmońskim.)</u>
          <u xml:id="u-421.14" who="#AdamSzłapka">Bardzo dokładnie w czasie pierwszego wystąpienia powiedziałem o tym, o co zabiegaliśmy i co się Polsce udało realnie wprowadzić w czasie prezydencji węgierskiej. Przede wszystkim mówię np. o konkluzjach Rady Europejskiej z października, które w sposób zasadniczy zmieniają kwestie dotyczące migracji. Ale to były też kwestie dotyczące wspólnej polityki rolnej, kwestie konkurencyjności, podniesienie kwestii dotyczących obronności i rozpoczęcie dyskusji o europejskim przemyśle obronnym, kwestie dotyczące polityki spójności. O tym wszystkim rozmawialiśmy. O tym wszystkim rozmawialiśmy, ale taki był czas. Bardzo zabiegaliśmy o kwestię sankcji i o kwestię wsparcia Ukrainy. Natomiast pan poseł Szynkowski, który chciał wyjść tutaj jako, powiedziałbym… Pan nie słuchał mojego wystąpienia, bo pan miał to, co na kartce, widocznie przygotowane wcześniej. Pan zaczął od złośliwości i mówił o moim sukcesie. Pan też miał swój sukces w czasie prezydencji węgierskiej. Pan został szefem poznańskiego oddziału PiS-u. A nie, pan przegrał sam ze sobą.</u>
          <u xml:id="u-421.15" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nie, nie dał rady, przepadł. Blisko było.)</u>
          <u xml:id="u-421.16" who="#AdamSzłapka">Kurczę, to kiepsko. To też ma pan swój sukces.</u>
          <u xml:id="u-421.17" who="#AdamSzłapka">Już mówiąc poważnie — pan mówi o tym, że Węgry miały swoje 5 minut i cokolwiek im się udało. Proszę to wskazać. Jeżeli pan mówi o tym, że sukcesem Węgier w czasie sprawowania prezydencji było to, że blokowały sankcje, to my się w tym fundamentalnie nie zgadzamy, panie pośle. Jeżeli pan mówi, że kibicuje, że stara się, żebyśmy interes Polski realizowali wspólnie, to ja chciałbym prosić pana osobiście i panów, żebyście odezwali się do waszej ekspozytury tam, do pana posła podejrzanego Romanowskiego i poprosili go o to, żeby, po pierwsze, jak będzie rozmawiał z przedstawicielami węgierskiego rządu, to powiedział, żeby Węgrzy odblokowali pieniądze na EPF, które blokują, i żeby przestali blokować kwestie sankcji wobec Rosji. Faktycznie moglibyście się w tym wykazać.</u>
          <u xml:id="u-421.18" who="#AdamSzłapka">Teraz kolejne rzeczy. Pan mówi, że tak świetnie za waszych rządów to działało, a teraz spadliśmy do innej ligi. Proszę, panie pośle: zielony ład Morawieckiego i Wojciechowskiego, pakt migracyjny Morawieckiego, ATM, kwestie KPO. Co wy zrobiliście dla Polski w czasie, kiedy rządziliście w Unii Europejskiej? Przecież to jest wstyd, o czym pan opowiada. Panie pośle, pan powiedział, że pan czeka na dyskusję o prezydencji polskiej. Ja też czekam na tę dyskusję, na to podsumowanie, bo to, co dzisiaj możemy na pewno powiedzieć, chociaż dyskusja nie jest o tym, to faktycznie to, że dzisiaj priorytetów prezydencji węgierskiej nikt w Europie nie pamięta, wy też nie pamiętacie…</u>
          <u xml:id="u-421.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty też nie pamiętasz.)</u>
          <u xml:id="u-421.20" who="#AdamSzłapka">…ale to hasło: „Bezpieczeństwo, Europo!” jest głoszone każdego dnia w dokumentach wszystkich instytucji europejskich każdej stolicy. Jest to w konkluzjach Rady Europejskiej, jest to w white paper Komisji Europejskiej i jest to także w rezolucjach Parlamentu Europejskiego, dotyczących np. Tarczy Wschód, przeciwko którym wy głosujecie.</u>
          <u xml:id="u-421.21" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Nie ma takiej rezolucji.)</u>
          <u xml:id="u-421.22" who="#AdamSzłapka">Wy głosujecie razem z kim? Z AfD i ze skrajną lewicą. I tylko z nimi głosujecie. Nawet Orbán głosuje inaczej niż wy, nawet Salvini.</u>
          <u xml:id="u-421.23" who="#AdamSzłapka">Natomiast chcę jeszcze tylko jedno powiedzieć. Naprawdę, panie pośle Szynkowski, czekam na tę dyskusję dotyczącą podsumowania polskiej prezydencji. Dzisiaj, po tych 3 miesiącach, możemy powiedzieć tak: Europa mówi naszym językiem, mówi przede wszystkim o bezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-421.24" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha! Ale rozbawił.)</u>
          <u xml:id="u-421.25" who="#AdamSzłapka">Ale ja chcę powiedzieć jeszcze jedną bardzo ważną rzecz. Każdy, kto obejmuje stanowisko ministra, ma nie tylko możliwość działania na rzecz Polski, interesu naszego kraju, ale ma też obowiązek działania na rzecz interesu naszego kraju. To jest wskazane w ustawie o działach, za co dany minister jest odpowiedzialny. I jeszcze raz panu przypomnę, że prezydencja polska w 2011 r. była przygotowywana od 2007 r. A to jest wszystko, co zastałem po panu w pionie, który objąłem jako pana następca.</u>
          <u xml:id="u-421.26" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Mało znalazłeś, mało ci dali.)</u>
          <u xml:id="u-421.27" who="#AdamSzłapka">Te dokumenty to są wszystkie, które pan przygotował przez rok pana funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-421.28" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-421.29" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Jedną stronę z tego…)</u>
          <u xml:id="u-421.30" who="#AdamSzłapka">Moim zdaniem to nie wygląda jak dopełnienie obowiązków, do których pan został powołany. A więc ja też, panie pośle, czekam na dyskusję podsumowującą polską prezydencję. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-421.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#KrzysztofBosak">Za chwilę będziemy kontynuować tę pasjonującą dyskusję, ale najpierw chciałbym przywitać kolejną grupę, która dzisiaj nas odwiedza w Sejmie, a mianowicie młodzież z Zespołu Szkół Elektronicznych w Zduńskiej Woli goszczącą tu na zaproszenie pani poseł Jolanty Zięby-Gzik. Witamy serdecznie, bardzo jest nam miło. Życzymy, jeśli to możliwe, dobrych wrażeń z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#KrzysztofBosak">W trybie sprostowania zgłosił się pan poseł Szynkowski vel Sęk.</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-422.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę rozpocząć od zacytowania wypowiedzi, do której pan się odnosi.</u>
          <u xml:id="u-422.6" who="#komentarz">(Głos z sali: A dlaczego?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję, panie marszałku, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie Europo Szanowny! Panie Ministrze! Pan powiedział, że ja powiedziałem, że są sukcesy Orbána i węgierskiej prezydencji, i pan by chciał prosić o rozwinięcie tych sukcesów.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#komentarz">(Minister do Spraw Unii Europejskiej Adam Szłapka: Nic takiego nie powiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Z tego wynika, że pan mnie nieuważnie słuchał. Szereg elementów państwo przedstawiacie nawet jako swój własny sukces. Chciałbym więc wyjaśnić i sprostować w tej mierze te informacje, bo to nie ja, tylko pana kolega Krzysztof Truskolaski, pański kolega partyjny mówił, że deklaracja budapesztańska jest w zasadzie waszym sukcesem. Deklaracja, którą przygotował i ogłaszał Wiktor Orbán. Jaki był udział Polski w tej deklaracji, panie ministrze? I tak można by jeszcze długo wymieniać. Państwo nie macie własnych sukcesów i próbujecie sobie przypisać cudze sukcesy w trakcie węgierskiej prezydencji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, bardzo proszę ograniczyć się do sprostowania, bo debata już się odbyła.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#KrzysztofBosak">Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#KrzysztofBosak">Oczywiście, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#KrzysztofBosak">Konkludując, chciałem powiedzieć, że chciałbym, żeby Polska miała sukcesy w trakcie każdej prezydencji, a pan niestety tego nie odnotował.</u>
          <u xml:id="u-424.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-424.5" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-424.6" who="#KrzysztofBosak">Na tym zamknę dyskusję, ponieważ pan poseł Andrzej Grzyb jako przewodniczący komisji obrony musiał się już oddalić, żeby poprowadzić posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-424.7" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#PiotrKowal">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie Informacji dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2024 r. (przewodnictwo Węgier w Radzie Unii Europejskiej) wraz z komisyjnym projektem uchwały, druki nr 1085 i 1124.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#PiotrKowal">W tym czasie Rada Ministrów RP przyjęła 20 projektów ustaw, które mają na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej. Główne działania realizowane przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej w okresie prezydencji węgierskiej w Radzie UE to przede wszystkim aktywne uczestnictwo w dyskusji na temat deklaracji budapeszteńskiej, której przyjęcie jest jednym z niewielu pozytywnych aspektów, biorąc pod uwagę czas węgierskiego przewodnictwa w RUE.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#PiotrKowal">Według nas deklaracja ta jest niezwykle istotna, ponieważ traktuje o zwiększeniu konkurencyjności UE, wskazując na konieczność zwiększania gotowości obronnej, wzmocnienia europejskiej bazy technologiczno-przemysłowej sektora obronnego i zwiększenie jego produkcji, co Polska stale podkreślała i co było naszym priorytetem. Zgodnie z polskimi postulatami deklaracja uwzględnia także wezwanie do przygotowania strategii na rzecz pogłębienia jednolitego rynku europejskiego, w szczególności likwidacji barier w transgranicznym przepływie usług, konieczność wspierania rozwoju regionów o niższym potencjale rozwojowym oraz wyrównywania szans pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#PiotrKowal">Ponadto, co naszym zdaniem jest ważne podkreślenia, Polska postulowała o konieczność pogodzenia działań na rzecz dekarbonizacji z dbałością o konkurencyjność. W tym kontekście nasz kraj podkreślał zasadę neutralności technologicznej, wagę rozwoju tradycyjnych gałęzi przemysłu i znaczenie bezpieczeństwa dostaw czystej i przystępnej cenowo energii w całej UE. Polska zabiegała o wprowadzenie unijnego systemu zachęt i wsparcia finansowego, który zwiększyłby dostępność cenową pojazdów bezemisyjnych oraz przyspieszył rozwój infrastruktury dla tych pojazdów, zwracając uwagę na konieczność ograniczenia ryzyka napływu tańszych pojazdów spalinowych z krajów zachodnich do wschodnich regionów UE.</u>
          <u xml:id="u-425.4" who="#PiotrKowal">Dostrzegając coraz większą ekspansję chińskiej motoryzacji, Polska słusznie włączyła się w prace nad wspólnym non-paperem dotyczącym odnowionej europejskiej polityki motoryzacyjnej, który zakładał stworzenie kompleksowej i długoterminowej strategii dla przemysłu motoryzacyjnego w porozumieniu z sektorem motoryzacyjnym i państwami członkowskimi. Polska poparła tę propozycję, podkreślając znaczenie przemysłu motoryzacyjnego w Europie i wyzwań, jakie przed nim stoją, oraz wskazała na potrzebę równowagi między konkurencyjnością a ambicjami klimatycznymi.</u>
          <u xml:id="u-425.5" who="#PiotrKowal">Słusznie popieraliśmy konieczność wzmocnienia powiązań polityki handlowej UE z polityką przemysłową, redukcji cen energii, szczególnej koncentracji na wzmocnieniu sektorów energochłonnych przy respektowaniu zasad neutralności technologicznej. Dzięki tej dyskusji prezydencja węgierska przygotowała projekt w sprawie przyszłości konkurencyjności Unii Europejskiej. Z inicjatywy Polski wzmocniono także zapisy w zakresie szczególnego znaczenia sektora usług, usunięcia barier na jednolitym rynku europejskim oraz spójności społeczno-terytorialnej.</u>
          <u xml:id="u-425.6" who="#PiotrKowal">Prezentowaliśmy zrównoważone podejście do transformacji energetycznej i klimatycznej, łączące cele środowiskowe z konkurencyjnością gospodarki i dobrobytem obywateli. Znaczenie cen energii jest kluczowym czynnikiem wpływającym na konkurencyjność europejskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-425.7" who="#PiotrKowal">Nasz kraj odegrał również aktywną rolę w dyskusji na temat przyszłości rynku telekomunikacyjnego, skutecznie podkreślając znaczenie infrastruktury telekomunikacyjnej wysokiej jakości oraz systemu jej zarządzania jako fundamentów rozwoju jednolitego rynku cyfrowego UE. Zwróciliśmy słusznie uwagę na konieczność dostosowania ram prawnych do nowych modeli biznesowych w sektorze telekomunikacyjnym, a także na ochronę praw użytkowników, w szczególności poprzez zapewnienie prywatności w komunikacji elektronicznej, co jest dziś istotnym problemem.</u>
          <u xml:id="u-425.8" who="#PiotrKowal">Słusznym działaniem na arenie UE było stałe zabieganie o utrzymanie silnego i jednoznacznego wsparcia politycznego i wojskowego dla Ukrainy. Polska aktywnie wspierała działania na rzecz wzmacniania bezpieczeństwa. Angażowaliśmy się w dyskusje Rady Europejskiej na temat kontynuacji pomocy wojskowej dla Ukrainy z Europejskiego Instrumentu na rzecz Pokoju. Polska uczestniczyła w pracach dotyczących rozwoju unijnych zdolności obronnych i europejskiej bazy przemysłowo-technologicznej sektora obronnego. Podkreślaliśmy potrzebę wypracowania rozwiązań uwzględniających specyfikę przemysłu obronnego w poszczególnych państwach oraz nakierowanych na zwiększenie produkcji obronnej. Zwracamy także uwagę na fakt, że Polska uczestniczyła w pracach dotyczących wzmacniania odporności i przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym. W czasie prezydencji węgierskiej trwały bowiem prace związane z uruchomionym z inicjatywy m.in. Polski mechanizmem odpowiedzi na zagrożenia hybrydowe. Uzgodniono opcje działań koncentrujących się na usprawnieniu wymiany informacji o incydentach i zwiększaniu świadomości sytuacyjnej, jak też wzmocnieniu komunikacji strategicznej. Dzięki zaangażowaniu Polski sfinalizowano prace nad operacjonalizacją unijnych zespołów szybkiego reagowania na zagrożenia hybrydowe.</u>
          <u xml:id="u-425.9" who="#PiotrKowal">Istotna z naszego punktu widzenia była także spójna polityka rozszerzenia. Prezydencja węgierska w polityce rozszerzenia koncentrowała się głównie na obszarze Bałkanów Zachodnich, zaś Polska aktywnie postulowała utrzymanie wysokiej dynamiki procesów akcesyjnych również wobec Ukrainy i Mołdawii, a także wspierała postępy w negocjacjach akcesyjnych z Albanią.</u>
          <u xml:id="u-425.10" who="#PiotrKowal">Niewątpliwie bardzo ważne w kontekście geopolitycznym jest powstrzymywanie nielegalnej migracji. Udało nam się wpłynąć na postrzeganie migracji jako problemu dla bezpieczeństwa i stabilności całej Unii Europejskiej. W efekcie tego powstał komunikat w sprawie przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym wynikającym z wykorzystywania migracji jako broni i wzmacniania bezpieczeństwa na zewnętrznych granicach UE. Potwierdzono, zgodnie z postulatami Polski, że państwa członkowskie mają możliwość — zgodnie z unijnym dorobkiem prawnym, zasadami proporcjonalności i konieczności — odstępowania od niektórych norm prawnych dotyczących prawa migracyjnego i azylowego w celu ochrony bezpieczeństwa wewnętrznego. Dodatkowo państwa członkowskie podjęły jednomyślną decyzję w zakresie pełnoprawnego członkostwa Bułgarii i Rumunii w strefie Schengen, której skutkiem było zniesienie kontroli na ich lądowych granicach wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-425.11" who="#PiotrKowal">Bardzo ważną kwestią w naszej ocenie było także kształtowanie przyszłości polityki spójności. Polska odegrała istotną rolę w pracach nad projektem legislacyjnym RESTORE zaproponowanym przez Komisję Europejską jako odpowiedź na klęski żywiołowe, które dotknęły Europę Środkowo-Wschodnią i Południową w 2024 r. Polska od początku negocjacji wspierała szybkie wdrożenie tych zmian, uznając je za fundamentalne dla skutecznej odbudowy zniszczonych terenów oraz zwiększenia ich odporności na możliwe klęski żywiołowe w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-425.12" who="#PiotrKowal">W ramach deklaracji w sprawie budowania silnych i odpornych regionów Polska wraz z krajami bałtyckimi podkreśliła konieczność udzielenia wsparcia dla regionów przygranicznych, które w największym stopniu odczuły negatywne konsekwencje rosyjskiej agresji na Ukrainę. Z kolei poprzez wsparcie non-paper na temat terytorialnego projektowania i wdrażania programów funduszy strukturalnych Polska zaznaczyła, że polityka spójności opiera się na podejściu ukierunkowanym terytorialnie, wspólnym zarządzaniu i zasadzie partnerstwa.</u>
          <u xml:id="u-425.13" who="#PiotrKowal">Klub Lewicy zwraca też uwagę na kwestie polityki rolnej UE. Polska brała udział w pracach nad przygotowanym przez prezydencję węgierską projektem konkluzji Rady w sprawie wspólnej polityki rolnej (WPR) po 2027 r. ukierunkowanej na rolników. Celem było wypracowanie wspólnego stanowiska w zakresie kluczowych wyzwań w rolnictwie i na obszarach wiejskich. W trakcie dyskusji Polska dążyła do ukazania znaczenia rolnictwa jako kluczowego dla zapewnienia bezpieczeństwa żywnościowego. Wskazywała potrzebę uwzględnienia w konkluzjach kwestii odpowiedniego budżetu, aby sprostać wyzwaniom związanym z odpornością i konkurencyjnością gospodarstw rolnych oraz przejściem w kierunku bardziej zrównoważonej produkcji żywności. Ponadto Polska wskazywała na potrzebę uwzględnienia kwestii dotyczących przygotowania sektora rolno-żywnościowego do rozszerzenia UE. Polska przyłączyła się także do oświadczenia w sprawie konieczności pilnego wyrównania płatności bezpośrednich w UE. Dzięki zaangażowaniu Polski na posiedzeniu Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa osiągnięto kompromis i przyjęto konkluzje, które będą stanowić podstawę dla przyszłych prac Komisji Europejskiej nad pakietem legislacyjnym dla WPR po 2027 r.</u>
          <u xml:id="u-425.14" who="#PiotrKowal">Ostatnim z punktów, na które klub Lewicy szczególnie chciałby zwrócić uwagę, jest sprostanie wyzwaniom demograficznym. Wskazujemy na konieczność wsparcia rodziców na różnych etapach życia rodzinnego w celu realizacji ich aspiracji rodzinnych, tak jak staramy się to robić w Polsce poprzez zasiłki na rzecz dzieci oraz ułatwienia związane z łączeniem pracy zawodowej i życia rodzinnego, przez elastyczne formy pracy, pracę zdalną, pracę w zmniejszonym wymiarze czy program „Aktywni rodzice w pracy”. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#KrzysztofBosak">Była próba zgłoszenia wniosku o odrzucenie tej informacji, więc pragnę tutaj zwrócić się do pana posła Jabłońskiego. Panie pośle, pan zgłaszał wniosek o odrzucenie informacji, więc pragnę pana poinformować, że nie jest możliwe teraz, w trakcie pierwszego czytania, złożenie wniosku o odrzucenie tej informacji. W drugim czytaniu, do którego przystąpimy, będzie możliwe złożenie poprawki do uchwały w trybie art. 125a regulaminu Sejmu, zmieniającej tę uchwałę. Tak że my to odrzucimy, ale w trakcie drugiego czytania, które odbędzie się w bloku głosowań. Właśnie w tej chwili przechodzę do ogłoszenia, kiedy to będzie. Wtedy proszę to złożyć. Teraz tego nie możemy niestety jeszcze zrobić. Stety czy niestety, zależnie od punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#KrzysztofBosak">Marszałek Sejmu, na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 2 regulaminu Sejmu, wnosi, aby Sejm przystąpił do drugiego czytania projektu uchwały bez kierowania tego projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#KrzysztofBosak">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań, jak rozumiem, jutro.</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#KrzysztofBosak">Zaraz ogłoszę 10 minut przerwy, ale jeszcze jest prośba. Chciałbym przywitać grupę delegacji szkół podstawowych z gminy i miasta…</u>
          <u xml:id="u-426.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nowe Skalmierzyce.)</u>
          <u xml:id="u-426.5" who="#KrzysztofBosak">…Nowe Skalmierzyce — dziękuję bardzo, pani poseł — goszczącą w Sejmie na zaproszenie pani poseł Karoliny Pawliczak. Bardzo nam miło. Witamy również serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-426.6" who="#KrzysztofBosak">Teraz ogłaszam 10 minut przerwy, czyli do godz. 17.20. Potem przejdziemy do obrad nad 14. punktem porządku dziennego poświęconym sprawozdaniu Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego. To o godz. 17.20. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-426.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 09 do godz. 17 min 23)</u>
          <u xml:id="u-426.8" who="#KrzysztofBosak">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-426.9" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego (druki nr 937 i 1097).</u>
          <u xml:id="u-426.10" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Piotra Babinetza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#PiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#PiotrBabinetz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#PiotrBabinetz">Projekt ten do laski marszałkowskiej skierował klub Prawo i Sprawiedliwość. Przedstawicielem wnioskodawców został poseł Bartłomiej Wróblewski. Projekt został skierowany 7 stycznia tego roku przez marszałka Sejmu do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania. Komisja kultury rozpatrzyła go na posiedzeniu w dniu 19 marca tego roku. Rozpatrzenie było bardzo wnikliwe. Zgłoszono szereg poprawek. Poprawki Biura Legislacyjnego zostały przez komisję przyjęte, ale było też wiele innych poprawek, w tym ważna poprawka pani przewodniczącej Joanny Lichockiej, dotycząca wykreślenia dotychczasowego piątego akapitu. Została ona przyjęta. Były też ciekawe poprawki posła Szymona Giżyńskiego, ale w toku dyskusji, może w związku z tym, że były jakieś rozbieżności co do szczegółów tych poprawek, nie zostały one przyjęte. Ostatecznie projekt uchwały został przyjęty bez głosowania, przez aklamację przez całą komisję kultury.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#PiotrBabinetz">Ponieważ w komisji odbyła się ciekawa dyskusja, warto przypomnieć pewne wątki z ówczesnej historii Rzeczypospolitej i pokazać szersze tło, które poprzedzało hołd pruski. Bezsprzecznie okres od 1466 r., od pokonania Krzyżaków przez króla Kazimierza Jagiellończyka i pokoju toruńskiego, do 1648 r., czyli do buntu Chmielnickiego i następnie potopu moskiewsko-szwedzkiego, to okres prawie 200 lat świetności Rzeczypospolitej. Mieliśmy wtedy do czynienia z wielkością polityczną i militarną, rozwojem demokracji szlacheckiej, parlamentaryzmu, wolności, ale też z wielkością gospodarczą, kulturalną i naukową ówczesnej Polski. Jeśli chodzi o okres wcześniejszy, za Kazimierza Jagiellończyka, to wymienię właśnie pokój toruński w 1466 r., potem w związku z tym dostęp Korony do Bałtyku, przejęcie Prus Królewskich, ale też następne wydarzenia, czyli pozyskanie przez Kazimierza Jagiellończyka dla swojego syna Władysława Królestwa Czech, następnie Królestwa Węgier, tym samym Chorwacji i dostępu do Adriatyku. Było jedno niepowodzenie: utrata w 1478 r. lenna w postaci Nowogrodu Wielkiego niestety na rzecz Rusi Moskiewskiej. Ale generalnie był to okres wielkiego rozwoju Rzeczypospolitej właśnie w czasach Kazimierza Jagiellończyka.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#PiotrBabinetz">Potem jednak był okres trochę trudniejszy w czasach rządów Jana Olbrachta, Aleksandra Jagiellończyka i początku rządów Zygmunta Starego. W 1497 r. utraciliśmy Mołdawię jako lenno Polski i po części dostęp do Morza Czarnego, choć jeszcze niezupełnie. Toczyły się wojny litewsko-moskiewskie, w których Moskwa była stroną atakującą. I mimo że w 1514 r. doszło do wielkiego zwycięstwa hetmana Konstantego Ostrogskiego nad Moskalami pod Orszą — można powiedzieć, że to był okres litewsko-białoruskiego i polskiego braterstwa broni — to w tym samym 1514 r. utraciliśmy Smoleńsk na rzecz Moskali. Tego właśnie dotyczy obraz Matejki pt. „Stańczyk”. Ten Stańczyk na obrazie Matejki jest zamyślony właśnie ze względu na utratę Smoleńska. W tym czasie były także najazdy tatarskie inspirowane przez Moskwę, które m.in. dotarły nawet do Lublina. I wreszcie najważniejsze: od 1517 r. istniał sojusz Wielkiego Księstwa Moskiewskiego z zakonem krzyżackim Hohenzollerna przeciwko państwu polskiemu czy polsko-litewskiemu, wzmocniony poparciem elektora brandenburskiego. To było i wsparcie finansowe, i wsparcie zbrojne. Były też kolejne ataki moskiewskie: pod Połockiem odparty przez Jerzego Radziwiłła i następnie pod Wilnem, co znaczy, że te moskiewskie oddziały docierały pod Wilno, ale też kolejne najazdy i spór o sukcesję po Świętym Cesarstwie Rzymskim. Jednym z kandydatów był Zygmunt Stary. Zwyciężył Karol Habsburg. I rozpoczęła się wojna krzyżacko-polska z wielkim wsparciem finansowym Moskwy dla Albrechta Hohenzollerna i z kilkunastotysięcznymi posiłkami zbrojnymi z Zachodu, przede wszystkim z Niemiec. Czyli w pewnym sensie mieliśmy to, co nieraz później działo się w polskiej historii: atak ze strony i Moskwy, i Berlina. Natomiast z drugiej strony było z kolei wsparcie miast Prus: Gdańska, Elbląga i Torunia dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-427.5" who="#PiotrBabinetz">Kolejny problem to przejęcie władzy w Imperium Osmańskim przez Sulejmana Wspaniałego, który skierował na południową i środkową Europę ekspansję turecką. I jeszcze przejście znacznej części miast pruskich na luteranizm, bunt Gdańska przeciwko Polsce. Mimo wszystko w tej sytuacji ukazała się wielkość Rzeczypospolitej, dlatego że Zygmunt Stary i Polacy wraz z Litwinami potrafili wtedy rozbić sojusz moskiewsko-tatarski, skierować Tatarów do podjazdów, do ataków na Moskwę, rozbić sojusz moskiewsko-krzyżacki i w toku tej wojny krzyżacko-polskiej doprowadzić do korzystnego dla Polski rozejmu. Następnie Polska zawarła sojusz z Francją.</u>
          <u xml:id="u-427.6" who="#PiotrBabinetz">Stała się jednak jedna rzecz niekorzystna. Karol Habsburg pobił Francję w bitwie pod Pawią z początkiem 1525 r. W tym momencie zakon krzyżacki miał wielkie poparcie właśnie cesarza Karola, ówcześnie najpotężniejszego władcy w Europie, nie tylko zresztą w Europie. Większość kontynentalnej Europy Zachodniej do niego należała. Miał też wsparcie ze strony papiestwa. Wiemy też, że rok później zginął w bitwie pod Mohaczem Ludwik Jagiellończyk i Jagiellonowie utracili Węgry i Czechy. W tej sytuacji Zygmunt Stary uzyskał jednak ważną rzecz. Doprowadził do traktatu krakowskiego i hołdu pruskiego — to były 8 i 10 kwietnia 1525 r. — w efekcie czego Albrecht Hohenzollern został księciem w Prusach, a król polski Zygmunt Stary — księciem całych Prus, czyli jego przełożonym. Doszło też do sekularyzacji zakonu. Prusy Książęce zostały lennem Polski, a linia elektorska Hohenzollernów została wykluczona z dziedziczenia po wygaśnięciu linii Albrechta i jego braci w Prusach Książęcych. Prusy Książęce po wygaśnięciu tej linii miały przypaść bezpośrednio Królestwu Polskiemu. Polska uzyskała też znaczący wpływ na sądownictwo w Prusach Książęcych.</u>
          <u xml:id="u-427.7" who="#PiotrBabinetz">Warto też dodać, że w tym czasie na rzecz Polski działali wybitni ludzie, m.in. z Gdańska Jan Dantyszek i związany z Fromborkiem, Toruniem i Olsztynem Mikołaj Kopernik. Tak że biorąc pod uwagę sytuację, która była u początków rządów Zygmunta Starego, to sprzymierzenie się, koalicję wielu wrogów przeciwko Polsce, Zygmunt Stary po pierwsze, odparł tych wszystkich wrogów, a po drugie, doprowadził do triumfu, jakim był hołd pruski, triumfu o wielkiej wymowie ideowej, pokazującego pewną tradycję i siłę Rzeczypospolitej. Niezależnie od tego, co się wydarzyło później, nie można tego w żaden sposób łączyć z ówczesnymi decyzjami i ówczesnym sukcesem Zygmunta Starego.</u>
          <u xml:id="u-427.8" who="#PiotrBabinetz">I cóż, może jeszcze na koniec przedstawię ten projekt uchwały:</u>
          <u xml:id="u-427.9" who="#PiotrBabinetz">„Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia Hołdu Pruskiego w jego 500. rocznicę</u>
          <u xml:id="u-427.10" who="#PiotrBabinetz">10 kwietnia 2025 roku mija 500 lat od chwili, gdy ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego Albrecht Hohenzollern złożył hołd lenny królowi polskiemu Zygmuntowi I Staremu. Wydarzenie to oznaczało kres istnienia państwa zakonnego i powstanie tak zwanych Prus Książęcych, czyli księstwa, które jako lenno było odtąd podległe Królestwu Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-427.11" who="#PiotrBabinetz">Krzyżacy, sprowadzeni na ziemię chełmińską w XIII wieku z inicjatywy polskiego księcia Konrada Mazowieckiego, w ciągu niewielu lat umocnili się nad Bałtykiem i opanowali ziemie pogańskich plemion: Prusów i Jaćwingów. Utworzywszy własne, silne państwo, wystąpili zbrojnie przeciwko Królestwu Polskiemu. Zagarnęli Pomorze Gdańskie i najechali ziemie pograniczne, a także zawarli sojusze z mocarstwami, które pragnęły podporządkować sobie państwo polskie lub je zająć.</u>
          <u xml:id="u-427.12" who="#PiotrBabinetz">Dążeniom tym przeciwstawiali się kolejni władcy polscy: Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, Kazimierz Jagiellończyk, Jan Olbracht i wreszcie Zygmunt Stary. Głównymi sprzymierzeńcami Królestwa Polskiego okazali się sami mieszkańcy państwa krzyżackiego, pragnący cieszyć się podobnymi swobodami co poddani królów polskich. To właśnie dzięki inicjatywie stanów pruskich zakon krzyżacki został pokonany podczas wojny trzynastoletniej, a Pomorze Gdańskie wróciło do Polski wraz z Powiślem z Malborkiem i Elblągiem, z ziemią chełmińską oraz Warmią, zaś Prusy zakonne stały się polskim lennem.</u>
          <u xml:id="u-427.13" who="#PiotrBabinetz">Mimo formalnej podległości królom polskim mistrzowie zakonu nadal prowadzili politykę wrogą wobec Królestwa Polskiego. Dopiero w roku 1525 wielki mistrz Albrecht Hohenzollern zdecydował się na trwały związek lenny z Królestwem Polskim za cenę zgody na sekularyzację ziem zakonnych. W roku 1525, po podpisaniu traktatu w Krakowie, dawne państwo zakonne stało się dziedzicznym księstwem Prus, zwanym odtąd Prusami Książęcymi i stanowiącym lenno królów polskich.</u>
          <u xml:id="u-427.14" who="#PiotrBabinetz">W 500. rocznicę Hołdu Pruskiego Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnia to wydarzenie, podkreślając wielkość polityki Królestwa Polskiego, które zwyciężyło zakon krzyżacki”.</u>
          <u xml:id="u-427.15" who="#PiotrBabinetz">Komisja Kultury i Środków Przekazu wnosi, aby Wysoki Sejm raczył uchwalić powyższy projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-427.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do wystąpień klubowych.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-428.3" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-428.4" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Joanna Lichocka, wyrażająca stanowisko klubu PiS.</u>
          <u xml:id="u-428.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#JoannaLichocka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! To było 10 kwietnia 1525 r., w Wielkim Tygodniu, w poniedziałek. Prof. Andrzej Nowak w swoich „Dziejach Polski” przywołuje słowa kronikarza z czasów Stefana Batorego Aleksandra Gwagnina: Roku Pańskiego 1525 Olbracht, margrabia brandenburski, mistrz w Prusiech z zakonu krzyżaków teutońskich, po wielkich i długich walkach z Polakami, widząc, iż próżno z motyką miotać się na słońce, królowi polskiemu Zygmuntowi przysięgę w Krakowie statecznie oddał.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#JoannaLichocka">Wielki mistrz krzyżacki zrzucił habit, stał się pruskim księciem poddanym Królestwu Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#JoannaLichocka">Takich hołdów pruskich było potem jeszcze kilka przez 130 kolejnych lat. Jeden z nich opisuje Jan Kochanowski w swoim poemacie „Proporzec albo Hołd Pruski”: „Oto w zacnym ubierze i w złotej koronie/ Siadł pomazaniec boży na swym pańskim tronie,/ Jabłko złote i złotą laskę w ręku mając,/ A zakon Najwyższego na łonie trzymając./ (…) A już więc syn książęcy upadł na kolana/ I wyznał swe poddaństwo i zwierzchnego pana,/ Obiecując na swą cześć k’ temu się znać wiecznie,/ A wiarę panu swemu zachować statecznie”.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#JoannaLichocka">Hołd pruski był momentem wielkiego zwycięstwa, wielkiego sukcesu, wielkiego blasku Rzeczypospolitej. Po 200 latach walk — bardzo trudnych, krwawych walk z zakonem krzyżackim — doszło do upokorzenia zakonu krzyżackiego, do zmuszenia go do oddania hołdu polskim władcom. Wtedy Albrecht Hohenzollern i jego następcy byli całkowicie skazani na zależność od Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#JoannaLichocka">Polska pamięć historyczna, dopóki Polska była niepodległa, przechowywała to wspomnienie właśnie jako dzień triumfu Rzeczypospolitej, jako dzień naszej wielkości, triumfu i słusznej, mądrej polityki politycznych elit Rzeczypospolitej XVI w. To był wielki sukces. Polska była potężnym państwem, które upokorzyło niegdysiejszą pruską potęgę. Po zaborach zaczęło się to oczywiście zmieniać. W zaborze pruskim w ogóle o hołdzie pruskim nie można było mówić. W zaborze galicyjskim powstała szkoła, która mówiła, że hołd pruski w zasadzie był błędem, głupotą, niewykorzystaną szansą. Pamiętajmy, to nie jest prawda. Hołd pruski należy czcić i pamiętać i dlatego warto 12 kwietnia być na marszu w tysiąclecie Królestwa Polskiego i w pięćsetlecie hołdu pruskiego i cieszyć się z tego, że jesteśmy wolnymi Polakami o wielkiej, polskiej, republikańskiej historii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego wystąpienia, pragnę przywitać zasiadających na galerii gości przybyłych na zaproszenie pana posła Bartłomienia Pejo, a mianowicie 1. Lubartowską Drużynę Wędrowników „Zmrok”. Witamy serdecznie. Bardzo nam miło.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do kolejnego wystąpienia klubowego.</u>
          <u xml:id="u-430.4" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Krzysztof Piątkowski zaprezentuje stanowisko Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 500 lat temu, 10 kwietnia 1525 r., na krakowskim rynku odbyło się wydarzenie, które przeszło do historii jako hołd pruski. Albrecht Hohenzollern, ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego, złożył królowi Polski Zygmuntowi Staremu przysięgę lenną, stając się świeckim księciem w Prusach i tym samym kończąc wieloletni konflikt z zakonem. To porozumienie zawarte 2 dni wcześniej w formie traktatu krakowskiego miało swój polityczny wymiar — kończyło epokę walk i otwierało nowy rozdział stosunków w tej części Europy. Wydawało się rozwiązaniem roztropnym i dyplomatycznie korzystnym, ale z perspektywy dziejów wiemy dziś, że było ono dalekie od trwałości i skuteczności. Historycy nie mają w tej sprawie jednej opinii. Marian Biskup oceniał ten traktat jako dostatecznie zabezpieczający interesy Polski w ówczesnych realiach, ale już Michał Bobrzyński i Edward Potkowski wskazywali, że była to decyzja krótkowzroczna, która zapoczątkowała wzrost potęgi dynastii Hohenzollernów i przyczyniła się do późniejszego zagrożenia ze strony Prus dla Rzeczypospolitej. Prof. Stanisław Achremczyk zauważa, że z czasem znaczenie hołdu pruskiego zostało zmitologizowane, a jego miejsce w narodowej pamięci uległo przesunięciu z pragmatycznego aktu politycznego w stronę symbolicznego spektaklu. Rzeczywiście ten spektakl pełen ceremoniału, inscenizowanego poddaństwa miał swoją scenę na krakowskim rynku, ale jego skutki w dalszej perspektywie trudno uznać za sukces.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#KrzysztofPiątkowski">Warto przypomnieć, że pierwotny projekt tej uchwały autorstwa posła Prawa i Sprawiedliwości Bartłomieja Wróblewskiego zawierał fragment poświęcony niejednoznaczności tego wydarzenia. Autor wspomniał też na posiedzeniu komisji o obrazie Matejki i postaci Stańczyka, zamyślonego błazna, który jakby przeczuwał, do czego może doprowadzić ta decyzja polityczna. Niestety ten fragment został usunięty z projektu pod zarzutem relatywizowania historii. To pokazuje, jak bardzo tego typu uchwały mogą być podporządkowane bieżącej polityce. W tym przypadku nietrudno oprzeć się wrażeniu, że w tle uchwały wybrzmiewa nuta retoryki, którą politycy Prawa i Sprawiedliwości stosują dość często, nuta antyniemiecka. Obraz klęczącego przed polskim królem niemieckiego wielkiego mistrza może być wygodnie odczytany jako symbol pokonania dawnego wroga, jako historyczne upokorzenie. Szkoda tylko, że nie mówi się głośno o tym, że ten wielki mistrz z radością powstał z kolan i już jako świecki książę zapoczątkował istnienie księstwa, którego dziedzice w przyszłości stali się zaborcami Polski. W tym sensie hołd pruski okazał się nie tyle końcem konfliktu, ile początkiem większego zagrożenia, a nawet katastrofy. Dlatego myślenie o historii wyłącznie przez pryzmat emocjonalnych klisz i narodowej dumy bywa zwodnicze. Historia wymaga chłodnej analizy, źródłowej pracy i rzetelnych interpretacji, a politycy, którzy piszą projekty uchwał historycznych, powinni w pierwszej kolejności odwoływać się do ocen historyków, a nie do własnych ideologicznych narracji.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#KrzysztofPiątkowski">W imieniu swojego klubu chciałbym wyraźnie powiedzieć, że poprzemy tę uchwałę, tak jak nie sprzeciwiliśmy się jej na posiedzeniu komisji kultury, ale chcemy jasno zaznaczyć, że gdybyśmy to my byli jej autorami, wyglądałaby ona inaczej. Ujęlibyśmy w niej złożoność ocen historycznych i nie ukrywalibyśmy kontrowersji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Barbarę Okułę, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#BarbaraOkuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Historia jest nauczycielką życia. Ta sentencja Cycerona mówi nam, że historia powinna stanowić naukę na przyszłość, gdyż ci, którzy nie pamiętają o przeszłości, są skazani na jej powtarzanie. Jest aktualna od ponad 2 tys. lat. Dlatego dziś przypominamy i pamiętamy o wyjątkowej rocznicy hołdu pruskiego, wydarzenia, które na trwale wpisało się w karty historii Polski i Europy. Hołd lenny złożony przez księcia Albrechta Hohenzollerna w 1525 r. był nie tylko aktem politycznym, ale także symbolicznym momentem, który ukazał złożoność relacji między Polską a Prusami oraz wpływ, jaki Polska wywierała na losy regionu.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#BarbaraOkuła">Warto przypomnieć, że ten hołd miał miejsce w kontekście szerszych zmian politycznych i społecznych w Europie. Po zakończeniu wojen krzyżackich i przekształceniu zakonu krzyżackiego w świeckie państwo, Księstwo Pruskie, Polska stała się kluczowym graczem na północno-wschodnich częściach kontynentu. Przez wiele lat Polacy walczyli o swoje interesy, a hołd pruski był ostatecznym potwierdzeniem dominacji Polski w tym regionie. Rola Polski w tym wydarzeniu jest nie do przecenienia. Hołd pruski symbolizował nie tylko sukces dyplomatyczny, ale także potwierdzenie potęgi i znaczenia Polski jako mocarstwa w tamtych czasach. Był to moment, w którym nasz kraj, mimo licznych przeciwności, potrafił wykazać się mądrością polityczną i umiejętnością prowadzenia dialogu z sąsiadami. Warto również podkreślić, że hołd pruski miał długofalowe konsekwencje dla kształtowania się tożsamości narodowej. To wydarzenie przypomina nam, jak ważne jest budowanie relacji z sąsiadami w duchu wzajemnego szacunku i dialogu. Dziś w obliczu wyzwań, przed którymi stoi współczesna Polska, warto pamiętać o lekcjach z przeszłości. Hołd pruski uczy nas, że w trudnych czasach współpraca, zrozumienie i gotowość do rozmowy są kluczowe dla osiągnięcia pokoju i stabilności w regionie. Pamiętajmy, że historia jest nauczycielką życia, a jej lekcje są aktualne także dzisiaj. Warto więc przypomnieć to wydarzenie również po to, by podkreślić wielkość Rzeczypospolitej i zręczność jej polityki, która potrafiła otworzyć Polskę na Europę.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#BarbaraOkuła">Klub Parlamentarny Polska 2050 będzie głosował za przedłożoną uchwałą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marka Biernackiego, klub PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MarekBiernacki">Panie Marszałku! Panie Minister! Wysoka Izbo! Przypadł mi honor przedstawienia w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga stanowiska wobec sprawozdania komisji o poselskim projekcie uchwały w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#MarekBiernacki">Oczywiście poprzemy tę uchwałę, ponieważ jest to wielkie wydarzenie, wydarzenie historyczne, które przeszło do legendy, mitu polskiego, stanowi o tożsamości i korzeniach Polaków, jest wkodowane w nasze DNA.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#MarekBiernacki">Musimy pamiętać, że hołd pruski to było apogeum sukcesów polityki Jagiellonów, polityki Kazimierza Jagiellończyka. Niektórzy z przedmówców o tym wspominali. Pamiętamy, że hołd pruski był konsekwencją traktatu, w którym państwo krzyżackie zostało zniszczone, został zniszczony zakon krzyżacki. Zakon został sekularyzowany, a ostatni mistrz krzyżacki, pamiętajmy, Albrecht Hohenzollern został księciem lennym. Musimy też pamiętać, że Albrecht Hohenzollern był siostrzeńcem króla Zygmunta I Starego. To jest ważne. Jak spojrzymy na mapę Polski, na mapę Europy, to zwrócimy uwagę, że jeżeli chodzi o Czechy i Węgry, to był Władysław Jagiellończyk, później jego następca Ludwik Jagiellończyk. Jego siostra Anna Jagiellonka została arcyksiężną Austrii, jej mąż i ona sama byli później królami Rzeszy, a jej mąż był nawet później cesarzem Rzeszy. W Brandenburgii rządziła Zofia Jagiellonka, m.in. właśnie matka Albrechta. W Księstwie Pomorskim była Anna Jagiellonka. Później rządzili jej synowie Jerzy i Barnim. Tak samo było z Saksonią. Tam Kazimierz Jagiellończyk wydał za mąż swoją córkę Barbarę Jagiellonkę. Dlaczego o tym mówię? To pokazuje mapę Polski, mapę Europy, jak ona była zbudowana. Przez wielką politykę dynastyczną Jagiellonowie stali się największą rodziną, Polska jako państwo wiodące największą monarchią. Największa rodzina i monarchia w Europie. Było to przeogromne polityczne imperium. Ale w 1526 r., o tym pamiętamy, był już Mohacz, Ludwik Jagiellończyk zginął.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#MarekBiernacki">Musimy pamiętać, że efektem powstania księstwa, zresztą pierwszego księstwa protestanckiego w Europie, było powstanie w przyszłości bardzo zdradliwego i niebezpiecznego Królestwa Prus, może głównego wroga Polski. Musimy o tym pamiętać. Gdyby doszło do inkorporacji tych ziem, tak jak nastąpiło w Prusach Królewskich, to historia może potoczyłaby się inaczej. I z tej perspektywy też musimy spojrzeć na te wydarzenia. Pamiętajcie państwo , że Prusy Królewskie były najwierniejsze koronie polskiej. To Prusy Królewskie nie poddały się Szwedom, a jak były zabory i wchodziły wojska pruskie, to miasta Gdańsk i Toruń przywitały ich ogniem, kiedy cała Polska poddawała się bez walki. A Księstwo Pruskie, jak dobrze wiemy, pierwsze zdradziło.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do przedstawienia stanowiska Konfederacji pana posła Bronisława Foltyna.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#BronisławFoltyn">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już za tydzień minie 500. rocznica tego wielkiego wydarzenia. To jedno z najważniejszych wydarzeń w historii Polski. Takie wydarzenia trzeba świętować z całą mocą. Bardzo się cieszę, że projekt tej uchwały jest procedowany w Sejmie. Myślę, że będzie przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#BronisławFoltyn">Piękny obrazek. 10 kwietnia 1525 r. na rynku w Krakowie wielki mistrz krzyżacki Albrecht Hohenzollern składa hołd lenny polskiemu królowi Zygmuntowi Staremu.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#BronisławFoltyn">Panu się ten obrazek nie podoba. Mnie się bardzo podoba.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#BronisławFoltyn">Powinna młodzież, każdy Polak znać ten obrazek na pamięć. Im więcej się o tym mówi, tym lepiej. Trzeba przypomnieć tylko, że było to zwieńczenie ponad 200 lat walk pomiędzy Polakami a Krzyżakami. Piękny moment, piękna chwila.</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#BronisławFoltyn">Konfederacja oczywiście popiera projekt uchwały w sprawie upamiętnienia hołdu pruskiego w jego 500. rocznicę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, która przedstawi stanowisko Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#PaulinaMatysiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Hołd pruski, 1525 r. Wielki mistrz zakonu krzyżackiego klęka przed polskim królem. Symboliczny koniec wielowiekowego konfliktu. Zakon, który kiedyś był potęgą militarną i polityczną, uznaje zwierzchność Rzeczypospolitej. Dzisiaj już nikt nie nosi krzyżackiej zbroi, ale to nie znaczy, że jesteśmy bezpieczni. Zagrożenia są, po prostu mają inne twarze i inne narzędzia. Przychodzą w postaci dezinformacji, ataków cybernetycznych, destabilizacji i niestety często nadchodzą ze Wschodu. Dlatego dzisiejsze wspomnienie hołdu pruskiego to nie tylko historyczna ciekawostka. To przypomnienie, że Polska musi być silna. Nie butą, ale mądrością. Musi umieć wybierać sobie partnerów, którym można ufać. I musi mieć jasną wizję własnych interesów, których będzie konsekwentnie bronić. Szkoda, że z treści uchwały ostatecznie zniknęły m.in. zdania: W kolejnych stuleciach umowy zawarte w 1525 r. były podważane i ostatecznie Polska utraciła kontrolę nad Prusami Książęcymi. Stanowi to przestrogę. Lekceważenie lub zaniedbywanie spraw polskiej racji stanu stwarza ryzyka dla bezpieczeństwa lub wręcz istnienia Polski. Z tamtej historii płynie jeszcze jedna ważna lekcja, że potęgę buduje się razem z ludźmi. Bo to właśnie mieszkańcy dawnych Prus, zwykli ludzie, mieli dość władzy zakonu i stanęli po stronie Polski. Siła państwa bierze się z zaufania obywateli i solidarności z nimi. Tak samo wtedy, jak i dziś. Wyciągajmy z historii mądre wnioski i pilnujmy wspólnego interesu Polek i Polaków w tym pełnym niepewności i zagrożeń świecie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście Konfederacja będzie popierać uchwałę. Poprzemy uchwałę w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego, bo należy pamiętać o takich zwycięstwach, o takich sytuacjach z polskiej historii, które stanowią i przypominają o potędze Rzeczypospolitej z tamtego okresu. Natomiast oczywiście w tym zakresie trzeba też przypominać o tym, jak wiele krzywd wyrządzono w późniejszych latach, późniejszych wiekach państwu polskiemu ze strony właśnie państwa pruskiego, które później generalnie było naszym wrogiem. To jest ta przestroga i lekcja historii o tym, że sąsiedzi, nawet jeśli są raz po naszej stronie, mogą w późniejszym czasie przejść na stronę wrogą. Dlatego też tym bardziej w obecnych czasach należy wyciągać odpowiednie wnioski, odpowiednie lekcje z tej historii.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#WitoldTumanowicz">Tak jak powiedziałem, jeżeli chodzi o samą wiktorię w tym zakresie, pięćsetlecie hołdu pruskiego, będziemy popierać tę uchwałę, dlatego że warto przypominać o tak ważnej historii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#KrzysztofBosak">Mamy parę pytań.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam zatem.</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#KrzysztofBosak">Ustanawiam czas pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-442.4" who="#KrzysztofBosak">Zaczynamy od pani poseł Lidii Czechak, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-442.5" who="#KrzysztofBosak">Czy pani poseł jest z nami?</u>
          <u xml:id="u-442.6" who="#komentarz">(Poseł Lidia Czechak: Tak, jestem, jestem. Panie marszałku, biegnę.)</u>
          <u xml:id="u-442.7" who="#KrzysztofBosak">To zapraszamy.</u>
          <u xml:id="u-442.8" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 10 kwietnia 2025 r. obchodzić będziemy niezwykle doniosłą rocznicę w historii naszego państwa. 500 lat temu, 10 kwietnia, na rynku w Krakowie miała miejsce jedna z najbardziej symbolicznych i przełomowych chwil w dziejach Polski i Europy Środkowo-Wschodniej — hołd pruski. Było to wydarzenie, które na długie lata ukształtowało stosunki polityczne w naszej części kontynentu i przypomina o sile oraz znaczeniu Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Hołd pruski to akt, w którym Albrecht Hohenzollern, wielki mistrz zakonu krzyżackiego, złożył hołd lenny królowi Zygmuntowi I Staremu. Było to jedno z najważniejszych wydarzeń politycznych XVI w., które pokazywało mądrość i dalekowzroczność polskiej dyplomacji oraz potwierdzało naszą pozycję jako mocarstwa regionalnego. Dziś w 500. rocznicę tego wydarzenia warto przypomnieć o znaczeniu suwerenności, odpowiedzialności za wspólnotę narodową oraz o umiejętności budowania stabilnych relacji międzynarodowych. Historia hołdu pruskiego uczy nas, że dyplomacja i polityczna rozwaga mogą być skuteczniejszym narzędziem niż wojna, a umiejętność wypracowania kompromisu i przewidywania przyszłych konsekwencji jest nieocenioną wartością w zarządzaniu państwem.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#LidiaCzechak">W związku z tym wnoszę, aby Sejm Rzeczypospolitej Polskiej upamiętnił tę rocznicę poprzez działania edukacyjne, które przypomną o znaczeniu hołdu pruskiego dla naszej historii i tożsamości. Niech ta rocznica będzie okazją do refleksji nad naszą przeszłością, teraźniejszością i przyszłością jako silnego, niezależnego i suwerennego państwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego pytania, pragnę przywitać młodzież i nauczycieli z Zespołu Szkół Rolniczych ze Środy Wielkopolskiej na prośbę pana posła Grzyba. Bardzo serdecznie witamy, bardzo nam miło.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do dalszych pytań.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Łukasz Ściebiorowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-444.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Droga młodzieży przyglądająca się obradom! 10 kwietnia 1525 r. na Rynku Głównym w Krakowie miało miejsce wydarzenie, które stało się cenną lekcją skutecznej dyplomacji. W dniach poprzedzających rocznicę tego wydarzenia, czyli hołdu pruskiego, oddajemy hołd królowi Zygmuntowi I Staremu oraz wszystkim, którzy przyczynili się do tego historycznego sukcesu. Hołd pruski był przykładem polityki, która zamiast prowadzić dalsze wyniszczające konflikty, postawiła na rozwiązania dyplomatyczne i stabilizację w regionie. Decyzja o przekształceniu państwa zakonnego w świeckie Królestwo Pruskie, uznające zwierzchnictwo Korony Polskiej, pokazała, że polityka dialogu i kompromisu może przynieść trwały pokój i korzyści obu stronom.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">W dzisiejszych czasach, gdy geopolityczne napięcia ponownie destabilizują Europę, powinniśmy czerpać inspirację z tej historycznej lekcji. Hołd pruski przypomina nam, że dialog i dyplomacja są kluczowymi narzędziami w rozwiązywaniu konfliktów międzynarodowych. Polska jako kraj o bogatej tradycji dyplomatycznej powinna aktywnie uczestniczyć w budowaniu mostów, porozumienia i stabilności w naszym regionie i na świecie. Warto jednak w tym miejscu zapytać o inne działania, wydarzenia, inicjatywy promujące 500. rocznicę hołdu pruskiego, które odbywają się i będą się odbywać — niekoniecznie o te polityczne wydarzenia — bo ważne, aby podjęcie tej uchwały było właśnie inspiracją do tego typu działań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-445.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Hołd pruski poprzedził traktat krakowski zawarty 8 kwietnia 1525 r. W traktacie m.in. postanowiono o formalnym zakończeniu wojny polsko-krzyżackiej, o wyrażeniu zgody przez króla polskiego na sekularyzację zakonu krzyżackiego i powołaniu lenna Księstwa Pruskiego. Jednocześnie postanowiono, że władcą Księstwa Pruskiego będzie wyznaczony przez króla polskiego książę. To był niezwykle ważny akt prawny, a jego konsekwencją, widomym, formalnym obrazem był hołd lenny złożony na rynku krakowskim. Był to niewątpliwie kluczowy moment w historii Polski XVI w. hołd pruski radykalnie zmieniał układ sił w Europie Środkowej. Wpłynął na strategię dyplomatyczną Królestwa Polskiego. Był zakończeniem konfliktu, ale jednocześnie sukcesem polskiej dyplomacji. Wzmacniał pozycję Polski w rejonie Morza Bałtyckiego. Warto by dzisiaj takie wydarzenia przypominać, ale nade wszystko wyciągać z nich wnioski i budować siłę Polski i polskiej dyplomacji, do czego gorąco wzywam rządzących.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jacka Osucha, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#JacekOsuch">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#JacekOsuch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! 500 lat temu nasza ojczyzna ostatecznie uwolniła się od uciążliwego sąsiedztwa krzyżackiego, kończąc długi okres niepokojów, konfliktów zbrojnych oraz nieustającego prowadzenia wrogiej wobec Królestwa Polskiego polityki w obszarze życia publicznego i politycznego. Choć minęło wiele wieków od tamtej historycznej chwili, to wciąż mierzymy się z zagranicznymi ośrodkami wpływu próbującymi kształtować polską politykę migracyjną. Czy nie powinniśmy wyciągnąć należytej lekcji z historii utracenia kontroli nad Prusami Książęcymi i zrozumieć, że wpuszczanie na tereny Rzeczypospolitej Polskiej obcych nam kulturowo ludzi może stanowić rażące zaniedbanie polskiej racji stanu, które w konsekwencji prowadzić może do bezpośredniego zagrożenia integralności państwa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Piątkowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Panie Marszałku! Prawda o historii jest trochę bardziej skomplikowana, ale przestaje być skomplikowana wtedy, kiedy służy temu, żeby napisać projekt uchwały tuż przed wydarzeniem politycznym. Z ust pani poseł Lichockiej usłyszeliśmy, że jest to preludium do wielkiego marszu, który za chwilę ma się odbyć, a który organizuje Prawo i Sprawiedliwość. Apeluję do państwa o pewien rozsądek w pisaniu projektów uchwał. Nic nie jest takie oczywiste. Nic się nie zakończyło 500 lat temu. 500 lat temu coś się też zaczęło i skończyło dla Polski tragedią. Piszmy uchwały zgodnie z prawdą historyczną. Nie wykorzystujmy tekstów uchwał wyłącznie do celów propagandowych, do prowadzenia polityki, bo zasługujemy na to, żeby mówić prawdę o historii, żeby wyciągać z niej lekcje, żeby uczyć się z wydarzeń historycznych. Nie musimy mieć żadnych kompleksów na punkcie naszej historii. Ona była piękna nawet wówczas, kiedy popełnialiśmy błędy, tak jak to się wydarzyło 500 lat temu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta rocznica upamiętnia ogromny sukces. To był ogromny sukces polityki międzynarodowej Królestwa Polskiego, Rzeczypospolitej Obojga Narodów, ale to ważne wydarzenie skłania również do pewnej refleksji. Wtedy Polska miała króla, który realizował polski interes narodowy, polski interes państwowy. Jakże to stoi w sprzeczności z tym, co mamy teraz. Tak naprawdę urząd premiera obejmuje człowiek, który jest de facto namiestnikiem rządu niemieckiego, realizuje tak naprawdę politykę Niemiec w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#MariuszKrystian">To kolejna refleksja nad tym, jak poprzez błędy, zaniechania i zdradę można zamienić zwycięstwo w porażkę. Przecież bierność i umożliwienie zjednoczenia Prus Książęcych z Brandenburgią dały asumpt do powstania potężnego i groźnego sąsiada państwa polskiego, który później wziął udział w rozbiorach Polski. Każdy błąd, każde zaniechanie i każda zdrada w polityce międzynarodowej i wewnętrznej ma swoje konsekwencje. Tak było wtedy i tak niestety jest również teraz. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Hołd pruski rzeczywiście jest jednym z najważniejszych wydarzeń tamtych czasów. Z dumą możemy sięgać do niego pamięcią. Podkreślało ono autorytet Rzeczypospolitej, jej siłę, jej umiejętność wygrywania w ważnych sprawach, również umiejętność manifestowania dumy.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#KrzysztofCiecióra">Tego właśnie dotyczy moje pytanie do rządu. Jak państwo planujecie obchodzić rocznicę hołdu pruskiego w tym roku? Ta rocznica oczywiście zbiega się z tysiącleciem Królestwa Polskiego. Jakie działania podejmuje rząd, aby podkreślić tę datę, aby wykorzystać tę wspaniałą rocznicę? Jakie eventy, wydarzenia i konferencje są organizowane? Jaki jest budżet przeznaczony na tego typu działania? Czy faktycznie jest tak, że właśnie ten marsz, który przed chwilą pan poseł skrytykował, jest jedyną, i to jeszcze obywatelską, inicjatywą upamiętniającą w sposób masowy i bardzo wyraźny te dwie wielkie daty z polskiej historii? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym jednak mimo wszystko zapytać tutaj wnioskodawców: Dlaczego w tej uchwale nie znalazło się miejsce na to, aby przypomnieć o krzywdach, jakie wyrządziły Prusy w późniejszych latach i wiekach? Wydaje mi się, że taki zapis byłby dopełnieniem tej ważnej lekcji historii, którą w tym wypadku świętujemy. Mam nadzieję, że ta refleksja mimo wszystko będzie obecna tutaj, w Wysokiej Izbie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Hołd pruski to przykład wydarzenia, które na początku wydawało się bardzo dobrym rozwiązaniem, ale później historycznie zobaczyliśmy, że było bardzo złym ruchem. To nie był sukces Rzeczypospolitej. To był sukces kanclerza Szydłowieckiego, zadeklarowanego zwolennika Habsburgów, i oczywiście linii Hohenzollernów. Albrecht Hohenzollern, który 8 lat przed hołdem pruskim sprzymierzył się z Wasylem III przeciwko Rzeczypospolitej, uzyskał lenno, uzyskał miejsce w Senacie, a Prusy były zobowiązane wyłącznie do wystawienia 100 rycerzy, 100 żołnierzy w wojnach toczonych przez Rzeczpospolitą. W 1618 r. Zygmunt III Waza wyraził zgodę na połączenie linii brandenburskiej. W 1660 r. Prusy zrzuciły lenno Polski po potopie szwedzkim, podczas którego sprzymierzyły się ze Szwecją. W 1772 r. rozpoczęły rozbiory.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#SławomirĆwik">Drodzy posłowie z Prawa i Sprawiedliwości! Zastanówcie się, jakie wydarzenia bierzecie na swoje sztandary podczas swojego marszu, ponieważ z dłuższej perspektywy to naprawdę nie był przykład dobrej polityki. Taka sama jest polityka Prawa i Sprawiedliwości. Nie wiecie, kto jest prawdziwym sojusznikiem, a kto jest wrogiem Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Jak pan będzie głosować? Będzie pan przeciwko?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Kamila Wnuka, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#KamilWnuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! Kto nie szanuje i nie ceni swojej przeszłości, ten nie jest godzin szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości — powiedział to Józef Piłsudski. 1000 lat temu mieliśmy koronację pierwszego króla Polski. 500 lat temu mieliśmy hołd pruski. 80 lat temu skończyła się najbardziej krwawa wojna — II wojna światowa. To są bardzo ważne wydarzenia w historii naszego państwa. Ja mam trochę inne zdanie niż mój przedmówca, kolega. Powinniśmy być dumni z tych wydarzeń i cieszyć się z naszej bogatej historii. Dlatego moje pytanie jest takie: Czy poza tą naszą uchwałą, którą mamy przyjąć, są przygotowane jakieś programy lekcji edukacyjnych w szkołach? Bądźmy dumni z naszej przeszłości i myślmy o naszej przyszłości. Bądźmy też dumni z tego, co jest w 2025 r., z prezydencji w Unii Europejskiej, z Polski takiej, jaką ona teraz jest.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#KamilWnuk">Zapiszmy się w historii Europy, w historii naszego państwa nie konfliktami wewnętrznymi, tylko wspólnym działaniem na rzecz naszego państwa.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Mirosław Suchoń, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! To jest oczywiście niezwykle ważna lekcja historii, chociaż słuchając tutaj niektórych bezrefleksyjnie, powiedziałbym, entuzjastycznych wystąpień na temat hołdu pruskiego, zakorzenionych w symbolicznym obrazie, który nie ma za wiele wspólnego z rzeczywistą prawdą historyczną, tą, która dotyczy zdrady, która dotyczy spodziewanych negatywnych konsekwencji, tego, co się stało w historii w przyszłości po tym hołdzie, mam wrażenie, że brakuje tutaj w wielu momentach, powiedziałbym, wyciągania wniosków z tej historii. Oczywiście to są piękne obrazy, ale później rodząca się i mająca miejsce katastrofa. To oczywiście może skutkować złymi decyzjami dotyczącymi sojuszy, dotyczącymi polityki.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#MirosławSuchoń">W związku z tym, pani minister, czy ministerstwo planuje jakieś zmiany w przedmiotach historycznych po to, żeby właśnie nie tylko uczyć o historii, ale także uczyć wyciągania wniosków z tych wydarzeń, które miały miejsce? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-463.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Romana Fritza, niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Musimy najpierw skupić się nad kontekstem historycznym, aby cokolwiek mądrego móc powiedzieć na temat tzw. hołdu pruskiego. Weźmy pod uwagę chociażby małą dekadę: 1517–1527. Jakie daty tam analizujemy? Oczywiście pierwsza data, która się nasuwa, to jest wystąpienie Marcina Lutra, potem hołd pruski, zaraz rok później klęska sanctum regnum, węgierskiego królestwa, pod Mohaczem i w końcu w 1527 r. — Sacco di Roma, zniszczenie Rzymu. Ta sekwencja wydarzeń wcale nie była przypadkowa. Mądry był nasz wspaniały malarz Jan Matejko, który malując „Hołd pruski”, wiedział dokładnie, kogo tam uwiecznić na naczelnym jak gdyby miejscu. Bo to nie tylko Albrecht Hohenzollern, wiecie państwo, klęczy przed Zygmuntem Starym. Obok, zaraz za nim, kto podnosi kapelusz w geście triumfu? Georg Hohenzollern. Dlatego że on, opiekun Jagiellonów węgierskich, dokładnie wiedział, na co się pisze. A więc miało to znaczenie jednoznaczne. Namaszczenie pierwszego w historii w świecie państwa nie katolickiego, ale luterańskiego, z jego szatańską dewizą: cuius regio, eius religio. Weźcie to państwo pod uwagę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Arkadiusza Czartoryskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#ArkadiuszCzartoryski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Każda taka data powinna skłaniać do refleksji nad dzisiejszymi czasami, nad tym, co się dzieje teraz w stosunkach polsko-niemieckich. Kilka cytatów z ostatnich dosłownie tygodni. Niemiecka organizacja Lebensraum z Pomorza Przedniego złożyła skargę na decyzję o budowie portu, terminala kontenerowego w Świnoujściu. Kopalnia Turów — będzie druga skarga Niemiec. Niemcy nie chcą atomowej elektrowni w Polsce, blokują elektrownię w Choczewie. Niemcy przeciwni planom Polski, jeżeli chodzi o wypowiedzenie konwencji ottawskiej.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#ArkadiuszCzartoryski">Internet jest przepełniony informacjami o najróżniejszych skargach, blokadach i karach, które są cały czas prowadzone przez Niemcy na naszej granicy zachodniej. Jak do tego dołożymy przewożenie imigrantów, blokowanie burmistrzom miast polskich na granicy zachodniej możliwości przejazdu przez granicę, to widzimy dzisiaj politykę niemiecką i powinno nas to skłaniać do pewnej refleksji: że na zachodzie też mamy problem, nie tylko na wschodzie.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Bartłomieja Wróblewskiego.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#BartłomiejWróblewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Hołd pruski to bez żadnych wątpliwości wielka rocznica, wielkie wydarzenie w historii Polski, a pięćsetlecie hołdu pruskiego to wyjątkowa, piękna rocznica. Znaczenie tego faktu, znaczenie tej rocznicy, wydaje mi się, jest dwuwymiarowe, bo z jednej strony chodzi o odwołanie do konkretnego wydarzenia historycznego, które doczekało się tutaj różnych ocen, ale trzeba pamiętać, że hołd pruski to coś więcej, ponieważ jest to wydarzenie, które wpisało się w naszą świadomość narodową. Pamięć o hołdzie pruskim, o triumfie Jagiellonów nad zakonem krzyżackim, Piastów i Jagiellonów nad zakonem krzyżackim odgrywała w kolejnych wiekach, a w szczególności w ostatnich stuleciach, istotne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#BartłomiejWróblewski">Nie możemy pozbawiać się, ze względu na różne oceny historyczne, okazji do świętowania takich rocznic. Jeśli będziemy tak surowi wobec naszych przodków, to z powodu ani tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, ani hołdu pruskiego, ani Konstytucji 3 maja nie będziemy mogli świętować. Dlatego że historycy mają różne zdania, czy i jak to pomogło, czy zaszkodziło, jakie były konsekwencje tych wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#BartłomiejWróblewski">Pan poseł Piątkowski powiedział tak: gdybyśmy to my byli autorami tego projektu… Panie pośle, nic nie stało na przeszkodzie, żeby to Platforma Obywatelska sformułowała projekt związany z 500. rocznicą hołdu pruskiego. Ale sam wywołał pan pytanie, dlaczego Platforma Obywatelska tego, ani zresztą wielu innych wydarzeń historycznych, nie chce świętować, chce je przemilczeć.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#BartłomiejWróblewski">Padło tu wiele słów związanych z pierwotnym tekstem uchwały, którą przygotowałem. Jest to też moment, aby podziękować Dariuszowi Paprockiemu, z którym tę uchwałę przygotowałem, profesorom poznańskim, prof. Tomaszowi Jasińskiemu, mediewiście, poloniście, prof. Stanisławowi Mikołajczakowi, którzy dokonali korekty odpowiednio historycznej i językowej projektu tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-469.4" who="#BartłomiejWróblewski">Natomiast jak państwo wiecie, jeśli znacie pierwotny tekst uchwały, brzmiał on nieco inaczej. Znalazł się tam taki fragment refleksyjny, który wskazywał na pewne dwuznaczności związane z konsekwencjami hołdu pruskiego. Jako konserwatysta, osoba, której bliska jest tradycja krakowskiej szkoły historycznej, szkoły konserwatywnej, uważałem, że taki fragment powinien się znaleźć z racji tego, aby czynić zadość prawdzie historycznej, ale także dlatego, że uważałem, że byłoby to pewnego rodzaju ostrzeżenie dla naszej dzisiejszej polityki zagranicznej, która powinna być też bardziej refleksyjna, bardziej wstrzemięźliwa.</u>
          <u xml:id="u-469.5" who="#BartłomiejWróblewski">Jako naród mamy taką tendencję do tego, by z jednej skrajności popadać w drugą. Weźcie państwo przykład spraw polsko-rosyjskich. 15 lat temu reset, zachwyt, a dzisiaj jakaś bezgraniczna wrogość. Nawet ten przykład powinien skłaniać stronę rządową do takiej pewnej refleksji, jeśli chodzi o to, co robione jest dzisiaj, ale także jeśli chodzi o taką nadkrytyczną ocenę przodków.</u>
          <u xml:id="u-469.6" who="#BartłomiejWróblewski">Rozumiem, że mogą istnieć różne perspektywy. Cieszę się, że ta dyskusja i w komisji kultury, i tutaj na posiedzeniu Sejmu dzisiaj była, ostatecznie rzecz biorąc, zgodna, że właściwie prawie wszyscy wyrazili pogląd, że powinniśmy zgodnie upamiętnić hołd pruski, wspomnieć wszystkich polskich monarchów, którzy w wiekach XIV, XV i XVI ostatecznie zwycięsko zmagali się z zakonem krzyżackim. Za to chciałem bardzo serdecznie podziękować.</u>
          <u xml:id="u-469.7" who="#BartłomiejWróblewski">Jest to jednak także okazja, aby wspomnieć drugą z wielkich rocznic, którą obchodzimy w tym roku, właśnie w kwietniu 2025 r., rocznicę tysiąclecia Królestwa Polskiego. Także projekt uchwały w tej sprawie przygotowałem dla Wysokiej Izby w zeszłym roku. Niestety nie mogłem brać udziału w pracach w lipcu zeszłego roku. Była wtedy dyskusja o ustanowieniu roku 2025 rokiem… Właśnie. Czego? Czy tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, czy tysiąclecia Królestwa Polskiego? Moja i nasza propozycja jako Prawa i Sprawiedliwości dotyczyła Królestwa Polskiego, ponieważ uważaliśmy, że wielki sukces naszego władcy Bolesława Chrobrego był nie tylko indywidualnym sukcesem monarchy 1000 lat temu, lecz także początkiem wspaniałej historii państwa polskiego, w pełni suwerennego państwa polskiego i za takie uznawanego w Europie. Chcieliśmy przez to nie tylko powiedzieć o tym wydarzeniu historycznym, lecz także przypomnieć, że od 1000 lat korona królewska jest z nami. Najpierw zdobiła czoła monarchów Polski, a do dziś jest z nami na głowie orła i zawsze, choćby w najtrudniejszych czasach dla naszego kraju, była z nami.</u>
          <u xml:id="u-469.8" who="#BartłomiejWróblewski">To jedyny taki przypadek, jaki zdarzył się przez ostatnie 10 lat, który sobie przypominam, w każdym razie w czasie, gdy jestem posłem, a przygotowałem tych uchwał dla Izby już ponad 20, że uchwała, która została przyjęta w komisji kultury, została odrzucona na posiedzeniu Sejmie i została przyjęta właśnie taka uchwała, w tym wypadku czysto historyczna, też na pewno dobra, mówiąca o tym samym wydarzeniu początkowym, ale jednak o zasadniczo innym sensie, bo sensem tego wydarzenia, głębszym sensem historycznym tego wydarzenia, że Chrobry 1000 lat temu się koronował, później Mieszko II wraz z małżonką Rychezą, jest to, że korona jest z nami przez 1000 lat. Taki był cel świętowania tysiąclecia Królestwa Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-469.9" who="#BartłomiejWróblewski">Ubolewam nad tym, że Wysoka Izba, jak słyszałem, w ostatnim momencie zmieniła decyzję komisji kultury w tej sprawie. Uważam, że jeśli takie decyzje powinny zapadać, w szczególności w przypadku tego rodzaju rocznic, to powinno to jednak odbywać się w dyskusji. Nawet jeśli mamy różne zdania, to być może czasami trzeba dyskutować dłużej, być może trzeba ponowić tę dyskusję, jeśli coś nie zostało przemyślane, wydyskutowane, jeśli ktoś widzi jakąś istotną słabość takiego projektu, ale jak coś zdarza się raz na 1000 lat, nie powinno głosować się na tym na posiedzeniu Sejmu z później rozbieżnymi opiniami.</u>
          <u xml:id="u-469.10" who="#BartłomiejWróblewski">Kończąc to wystąpienie, chciałem odwołać się do pewnego wydarzenia, o którym mówili moje koleżanki i moi koledzy, nie dlatego, że jest to wydarzenie, jak ktoś inny to ocenił, partyjne. Rzeczywiście za niespełna 2 tygodnie jest Marsz 1000-lecia Królestwa Polskiego oraz 500-lecia Hołdu Pruskiego. Można oczywiście dyskutować, czy świętowanie obu tych rocznic powinno wyglądać w ten sposób, ale w związku z tym, że państwo, władze naszego państwa nie zorganizowały jakiejś innej formuły, jest formuła społeczna i obywatelska. Wydaje mi się, że jest ważne, aby Polacy wszystkich barw, niezależnie od podziałów politycznych, na tym marszu się spotkali, bo oba te wydarzenia są ważne, piękne i powinniśmy o nich pamiętać. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-469.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnych wystąpień, chciałbym przywitać kolejną grupę, która dzisiaj przysłuchuje się naszym obradom, a mianowicie samorządowców, mieszkańców gminy Wysokie wraz z panią wójt gminy Wysokie, goszczących w Sejmie na zaproszenie pani poseł Magdaleny Filipek-Sobczak. Bardzo nam miło, pozdrawiamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wystąpienia sprawozdawcę komisji pana posła Piotra Babinetza.</u>
          <u xml:id="u-470.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#PiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#PiotrBabinetz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Przede wszystkim chcę podziękować wszystkim państwu posłom i za pracę w komisji kultury nad tym projektem, i za rozmaite ciekawe wystąpienia teraz. Myślę, że warto odnieść się do kilku wątków, choć nie warto pewnie odnosić się do wystąpienia zawartego w pytaniach jednego z posłów Polski 2050 — to miało charakter historyczny. Ważne było wystąpienie posła, który występował w imieniu Koalicji Obywatelskiej w części zawierającej stanowiska klubowe. Mówił on, że hołd pruski był daleki od skuteczności, skończyło się to tragedią, że był to błąd, że należy czytać historyków. Zgadza się, należy czytać historyków, w tym np. prof. Andrzeja Nowaka, jak myślę, najwybitniejszego współcześnie polskiego historyka, który akurat ocenia ówczesne działania Jagiellonów i hołd pruski bardzo pozytywnie, choć jest nieraz krytyczny w stosunku do różnych działań…</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Prof. Grzegorz Kucharczyk…)</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#PiotrBabinetz">Również. Wielu, wielu historyków.</u>
          <u xml:id="u-471.4" who="#PiotrBabinetz">Chociaż potrafił on też nieraz, zgodnie ze swoją oceną i olbrzymią wiedzą, skrytykować różne działania Jagiellonów, przy czym akurat nie zaliczał do tych pomyłek, błędów czy słabości hołd pruski.</u>
          <u xml:id="u-471.5" who="#PiotrBabinetz">W Polsce niestety jest taki zwyczaj, taka zdolność wielu Polaków do deprecjonowania naszych zwycięstw, naszych sukcesów, do niedoceniania przede wszystkim tradycji wielkiej I Rzeczypospolitej. Myślę, że tutaj pobrzmiewa trochę echo takiego podejścia. Faktycznie zły był rok 1657, kiedy uniezależniły się Prusy Książęce, ale pamiętajmy, jaka to była sytuacja: Kozacy, Moskale, Szwecja, Brandenburgia, Siedmiogród, Radziwiłłowie. To też był już moment takiej, można powiedzieć, katastrofy państwa, a jednak Polacy, król Jan Kazimierz, Jerzy Sebastian Lubomirski, Stefan Czerniecki, Stanisław Rewera Potocki i w ogóle Polacy w takim powszechnym wymiarze, w ramach pewnego powstania przeciwko tym najeźdźcom, zwyciężyli, obronili Rzeczpospolitą w tym tak katastrofalnym momencie. Nie było możliwości, aby to zrobić bez pewnych strat. Taką stratą były traktaty welawsko-bydgoskie. Bo jeśli chcielibyśmy winić Zygmunta Starego za decyzję z 1525 r. i za uniezależnienie się Prus Książęcych w 1657 r., to należałoby winić Bolesława Chrobrego za koronację w 1025 r. i za abdykację Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1795 r. — gdyby nie było Królestwa Polskiego, gdyby nie działania Bolesława Chrobrego, to nie byłoby potem likwidacji królestwa. To absurd. Wybitni, wielcy władcy Polski nie mogą przewidzieć tego, co wydarzy się kilkaset czy prawie tysiąc lat później w zupełnie innej sytuacji, w zupełnie innym otoczeniu. A poza tym myślę, że polityka Zygmunta Starego — bo tu była mowa o tym, że potrzebna jest refleksja w polityce — była pełna refleksji: nie tylko wojna, ale także dyplomacja.</u>
          <u xml:id="u-471.6" who="#PiotrBabinetz">Przypomnijmy też sytuację — już o tym mówiłem, niektórzy z państwa posłów też mówili — to, co działo się wokół Polski przed hołdem pruskim, kto nas atakował na różne sposoby, kto był koalicjantem czy popierającym zakon krzyżacki: Wielkie Księstwo Moskiewskie, cesarz Karol V Habsburg i Święte Cesarstwo Rzymskie, niekiedy mówi się o Świętym Cesarstwie Rzymskim Narodu Niemieckiego, po części papiestwo, szczególnie w przypadku Hadriana VI, Imperium Osmańskie, które tutaj dochodziło do swojej świetności pod przewodem Sulejmana Wspaniałego, luteranie w Prusach, tutaj już wspominanych, a także Tatarzy. Jak już mówiłem, ten sojusz tatarsko-moskiewski przeciwko Polsce został przez Zygmuta Starego odwrócony, Tatarzy później atakowali głównie Moskwę.</u>
          <u xml:id="u-471.7" who="#PiotrBabinetz">Tak że trzeba to powiedzieć jeszcze raz: wcześniej Kazimierz Jagiellończyk — myślę, że to ciągle niedoceniany król Polski — a potem Zygmunt Stary i jego następcy potrafili jednak tworzyć i utrzymać wielkość Rzeczypospolitej, tak jak mówiłem, do 1648 r., można powiedzieć, od 1466 r. I rozmontowanie i pokonanie tej wspomnianej wyżej szerokiej koalicji świadczy właśnie o potędze monarchii, imperium Jagiellonów i o sile oraz skuteczności ówczesnych działań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#KrzysztofBosak">Tym samym lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#DorotaOlko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie poselskiego projektu uchwały w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego, druk nr 937, wraz ze sprawozdaniem Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego, druk nr 1097.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#DorotaOlko">Hołd pruski, którego okrągła, 500. rocznica przypada za tydzień, był symbolicznym zakończeniem kilkusetletniej konfrontacji między Polską a państwem zakonu krzyżackiego. Konfrontacji, z której Królestwo Polskie wraz z Wielkim Księstwem Litewskim wyszły zwycięsko. Przez stulecia zakon krzyżacki stanowił egzystencjalne zagrożenie najpierw dla rozbitej na dzielnice Polski, potem dla odrodzonego, ale nadal początkowo słabego Królestwa Polskiego. Złamanie potęgi zakonu było niezbędne, żeby państwo polsko-litewskie mogło istnieć i rozwijać się, aby w połowie XVI w. osiągnąć szczyt swojej pozycji i swojego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#DorotaOlko">Historycy do dzisiaj spierają się, czy z punktu widzenia długofalowych interesów Polski sekularyzacja państwa zakonnego i przekształcenie go w dziedziczne księstwo Hohenzollernów było najlepszym rozwiązaniem. To dobrze, te spory są potrzebne, bo różne perspektywy, różne interpretacje są podstawą prowadzenia badań. Myślę natomiast, że hołd pruski był i jest dziś ważniejszy nie tyle jako fakt, ale przede wszystkim jako ważny — i w przeszłości, i obecnie — symbol tego, że nawet zwycięstwo nad egzystencjalnym zagrożeniem dla polskiej państwowości jest możliwe. Ten symbol był szczególnie żywy i ważny w okresie zaborów, kiedy dawał nadzieję na odbudowę państwowości i na to, że nawet po najczarniejszej nocy przyjdzie dzień.</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#DorotaOlko">Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy poprze przedstawiony projekt uchwały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#KrzysztofBosak">Do głosowania nad projektem tej uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (druki nr 1132 i 1154).</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Piotra Adamowicza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przedstawiam sprawozdanie Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, druk nr 1132.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#PiotrAdamowicz">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 27 marca 2025 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu do pierwszego czytania. Komisja procedowała nad wspomnianym projektem dziś, czyli 3 kwietnia. W trakcie rozpatrywania projektu ze strony klubu Prawa i Sprawiedliwości pojawił się wniosek o jego odrzucenie. W związku z tym poddałem go pod głosowanie. 13 członków Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu opowiedziało się za przyjęciem projektu. Przeciwko temu projektowi głosowało pięciu członków komisji, jeden z członków komisji wstrzymał się od głosu. Tym samym komisja przyjęła proponowany przez rząd projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-475.3" who="#PiotrAdamowicz">W konsekwencji Komisja Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu stwierdza, że po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 3 kwietnia tego roku wnosi: Wysoki Sejm raczy uchwalić projekt ustawy z druku nr 1132 bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-475.4" who="#PiotrAdamowicz">Jednocześnie, panie marszałku, w związku z możliwością wniesienia wniosku o ponowne skierowanie tego projektu ustawy do komisji pragnę uprzedzić, że na podstawie art. 51 ust. 1 regulaminu Sejmu będę wnosił o niekierowanie projektu tejże ustawy do komisji celem ponownego rozpatrzenia. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy głos zabierze poseł Norbert Kaczmarczyk, który przedstawi stanowisko klubu PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości w sprawie projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Na wstępie mojego wystąpienia chciałbym złożyć wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">A teraz chciałbym uzasadnić nasze stanowisko. Jeśli chodzi o samą ustawę, to nad nią trzeba pracować, natomiast po raz kolejny będziemy czekać na projekt, na założenia. Teraz ten czas wydłuża się do 2027 r., do 1 stycznia. Sama ustawa nie traktuje o ochronie zabytków i dziedzictwa narodowego, nie traktuje o wsparciu polskiej historii, polskich eksploratorów, o budowaniu aplikacji, która pozwalałaby skutecznie poszukiwać polskich skarbów i jednocześnie chronić dziedzictwo narodowe, by nie trafiało w ręce szarlatanów, oszustów. Nie o tym traktuje ta dzisiejsza ustawa. Dzisiejsza ustawa po prostu daje czas. Daje czas ministerstwu na przygotowanie dobrej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-477.4" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Nasze stanowisko, Prawa i Sprawiedliwości, jest niejako takim głosem i wołaniem o to, by jednak ministerstwo wzięło się do pracy wcześniej. Problem nie polega na tym, że ministerstwo potrzebuje dużo więcej czasu. Problem polega na tym, że założenia tej ustawy i oceny skutków regulacji są błędne. Mówi się tutaj o kosztach, które wynoszą prawie 15 mld zł. Zacytuję: w skrajnym wariancie obliczeń może to być nawet 14 700 mln zł w pierwszym roku obowiązywania nowych przepisów, co absolutnie wykroczyłoby poza możliwości finansowania tego zadania ze środków przeznaczonych w budżecie państwa na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego. I tu zaczyna się problem. Uważam, że dlatego ministerstwo chce wydłużenia vacatio legis, bo w budżecie nie ma pieniędzy. Przecież minister finansów nie pozwoli na tego typu projekt w sytuacji, gdy szuka oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-477.5" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Wychodzimy tutaj naprzeciw ministerstwu. Pani minister, trzeba ustawą zająć się wcześniej i obliczyć, jakie będą skutki, jakie będą oceny skutków tej regulacji. Okazuje się, że eksperci, eksploratorzy, osoby zainteresowane tym projektem ustawy wykazują, że to wyliczenie jest fikcyjne, że nie ma takich źródeł danych i zsumowano wszystko bez uwzględnienia realnej wartości. Tak naprawdę pomnożono liczbę eksploratorów przez liczbę znajdowanych skarbów ziemi, mówiąc kolokwialnie, mówiąc wprost, i to nie w ciągu jednego roku, a kilku lat. Aby pokazać, że rzeczywiście tak jest i że pomnożono każde takie znalezisko przez tak naprawdę jedną kwotę, wystarczy wskazać, że np. szeląg Jana Kazimierza, którego wartość rynkowa to 0 zł, przez Departament Ochrony Zabytków wyceniony jest na prawie 12 tys. zł. Denar warneńczyk: wartość rynkowa 50 zł, wycena Departamentu Ochrony Zabytków — też 12 tys. zł. Zawieszka z czarnym kamieniem: wartość rynkowa nieznana, wycena Departamentu Ochrony Zabytków — 12 tys. zł, itd., itd. Tych przykładów jest tutaj kilkanaście, kilkadziesiąt. Mamy grosz Stanisława Augusta: wartość rynkowa to 5 zł, wycena Departamentu Ochrony Zabytków — 11 680 zł.</u>
          <u xml:id="u-477.6" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Chcielibyśmy zaapelować do ministerstwa, by nie zasłaniać się tą kwotą prawie 15 mld zł, a zająć się ustawą wcześniej, bo jest taka możliwość. Trzeba tylko zmienić podejście do szacowania tych wypłat, bo tak naprawdę są to wypłaty fikcyjne, które sprawiają, że Ministerstwo Finansów z dużą dozą niepewności co do spięcia budżetu podchodzi do tej ustawy. Tak że, pani minister, do pracy. My jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość chętnie weźmiemy udział w budowaniu tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-477.7" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Proszę o zweryfikowanie i przyjęcie dobrych wyliczeń co do kosztów tej ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Ściebiorowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani marszałek, spokojnie.)</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#MonikaWielichowska">Jestem bardzo spokojna, a pan nie w czasie.</u>
          <u xml:id="u-480.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ojej, ojej…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wobec rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Przedmiotem dyskusji jest zmiana terminu vacatio legis ustawy z dnia 13 lipca 2023 r., która została przyjęta w ramach poselskiej inicjatywy ustawodawczej. Zniosła ona obowiązek uzyskiwania pozwoleń wydawanych przez wojewódzkiego konserwatora zabytków na prowadzenie poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych. Ta liberalizacja przepisów wydaje się zrozumiała. Mamy bowiem konieczność dostosowania przepisów do zmieniającej się rzeczywistości i rosnącej popularności amatorskich poszukiwań skarbów historycznych, które często są dla ludzi pasją i sposobem na aktywne spędzanie wolnego czasu.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Jednak nie możemy zapominać, że liberalizacja przepisów w tym zakresie niesie ze sobą ryzyko dla ochrony naszego dziedzictwa kulturowego. Zabytki archeologiczne i inne znaleziska tego typu mają wyjątkową wartość historyczną, naukową i kulturową. Są nie tylko świadectwem przeszłości, ale również fundamentem naszej tożsamości narodowej. Właściwe dokumentowanie i zabezpieczanie takich obiektów jest kluczowe, ponieważ nieodpowiedzialne działania mogą doprowadzić do bezpowrotnego utracenia cennych informacji o historii naszego kraju. Musimy pamiętać, że nieprofesjonalne prowadzenie poszukiwań bez odpowiedniego nadzoru konserwatorskiego grozi zniszczeniem kontekstu archeologicznego, co znacząco obniża wartość odkrycia. Znaleziska wyrwane z ziemi bez pełnej dokumentacji przestają być źródłem wiedzy, stając się jedynie przedmiotami pozbawionymi swojego pierwotnego znaczenia i historii.</u>
          <u xml:id="u-481.4" who="#ŁukaszŚciebiorowski">W związku z tym uważamy, że wszelkie zmiany w zakresie ułatwienia poszukiwań muszą iść w parze z zaostrzeniem wymogów ochronnych. Powinny one obejmować nie tylko precyzyjne regulacje prawne, ale również system monitorowania i kontroli działań podejmowanych przez eksploratorów. Niezbędne jest także wzmocnienie edukacji w zakresie prowadzenia poszukiwań oraz wprowadzenie mechanizmów współpracy między poszukiwaczami a służbami konserwatorskimi. Przepisy muszą w sposób zrównoważony łączyć pasję i zaangażowanie obywateli z koniecznością ochrony bezcennych reliktów przeszłości. Dziedzictwo kulturowe Polski to wspólna wartość, którą mamy obowiązek pielęgnować i przekazywać kolejnym pokoleniom. Dlatego uwzględnienie tych postulatów i wypracowanie rozwiązań, które umożliwią rozwijanie pasji poszukiwawczej bez narażania naszego wspólnego dziedzictwa na nieodwracalne straty, jest tak istotne.</u>
          <u xml:id="u-481.5" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Według przeprowadzonych w resorcie kultury analiz do dnia wejścia w życie nowelizacji z 13 lipca 2023 r., czyli do 1 maja 2025 r., konieczne jest zapewnienie zasobów i środków na: zabezpieczenie wypłaty nagród za pozyskanie zabytków w toku poszukiwań, korespondencję i ekspertyzy specjalistów w zakresie oceny wartości artystycznej, historycznej i naukowej znalezisk, zapewnienie miejsca przechowywania i środków na konserwację zabytków pozyskiwanych w toku poszukiwań, stworzenie i utrzymanie aplikacji do zgłaszania poszukiwań, zwiększenie zatrudnienia w wojewódzkich urzędach ochrony zabytków oraz w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także wyposażenie stanowisk pracy i zapewnienie narzędzi pracownikom urzędów konserwatorskich w celu realizacji nowych zadań.</u>
          <u xml:id="u-481.6" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Właściwe przygotowanie do wdrożenia nowelizacji z 13 lipca 2023 r. wymaga więc wydłużenia okresu jej vacatio legis. Dlatego Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem ustawy wydłużającej ten czas. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-481.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Barbarę Okułę, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#BarbaraOkuła">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poszukiwania skarbów to jedno z najpiękniejszych doświadczeń dzieciństwa i młodości wielu z nas. Jednak w dorosłym życiu poszukiwanie zagrzebanych w ziemi artefaktów, świadectw przeszłości, które z mocy prawa należą do państwa, czyli nas wszystkich, wymaga dobrego, rozważnego uporządkowania prawnego i logistycznego. Ministerstwo zaproponowało przesunięcie czasu wejścia w życie ustawy z 2023 r. wprowadzającej dosyć liberalne zasady poszukiwań zabytków. Nadmierna liberalizacja prawa w tym zakresie może grozić poważnymi i nieodwracalnymi konsekwencjami dla dziedzictwa narodowego i światowego. Ustawę z 2023 r. wprowadzającą mniejszy nadzór w odniesieniu do amatorskich poszukiwań skarbów kultury trzeba poważnie przemyśleć i sprawdzić, czy nie należy wprowadzić do niej niezbędnych zabezpieczeń, takich, których w obecnej wersji ustawy nie ma.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#BarbaraOkuła">Amatorskich poszukiwaczy zabytków jest, jak się szacuje, ok. 300 tys., choć tylko 3 tys. osób jest zrzeszonych w Polskim Związku Eksploratorów. Często zabytki odnajdywane przez nich są po prostu bezcenne, więc utrata kontroli państwa nad tym zjawiskiem byłaby sprzeczna z interesem publicznym. Nie stać nas na niekontrolowane działanie ludzi, nawet dobrej woli, ale amatorów, bo straty mogą być nieodwracalne. Nie odbieramy ludziom prawa do realizacji własnych pasji, ale musimy to pogodzić z nadrzędnym interesem społecznym. Dlatego dajmy sobie czas na dokładne przemyślenie i uporządkowanie amatorskiego poszukiwania skarbów historii ukrytych w ziemi, której to pasji nie zamierzamy ani negować, ani zabraniać. To są te rozumne granice wolności, będące podstawą filozofii demokratycznego państwa.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#BarbaraOkuła">Znowelizowana ustawa spotkała się ze sprzeciwem środowisk naukowych, które zasygnalizowały problemy prawne i międzynarodowe oraz zagrożenie dla ochrony dziedzictwa. Trudności w wypracowaniu porozumienia pomiędzy różnymi środowiskami spowodowały, iż potrzebny jest jeszcze czas na to, żeby dopracować tą ustawę i przygotować ją jak najlepszą.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#BarbaraOkuła">Przyjmując argumentację Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, iż niezbędne jest przedłużenie czasu wejścia ustawy do dnia 1 stycznia 2027 r., Polska 2050 uznaje projekt ustawy zawarty w druku nr 1132 za konieczny i będzie głosowała za jego przyjęciem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Samborskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#TadeuszSamborski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe, w którego imieniu mam zaszczyt przemawiać, popiera projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#TadeuszSamborski">Istotą procedowanego obecnie projektu jest zmiana terminu vacatio legis ustawy z dnia 13 lipca 2023 r. oraz ustawy z 2024 r. będącej pokłosiem inicjatywy poselskiej obecnej kadencji Sejmu. Zawarte w obydwu tych ustawach przepisy budziły wówczas, a więc w grudniu 2023 r. i w styczniu 2024 r., poważne wątpliwości i zastrzeżenia, a nawet obawy wielu środowisk, z naukowcami i konserwatorami zabytków na czele. Nie można przecież przejść obojętnie nad stanowiskiem Rady Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego czy wielu organizacji i instytucji naukowych, takich jak np. Rada Naukowa Instytutu Archeologii i Etnologii Akademickiej w Polsce czy Europejskie Stowarzyszenie Archeologów, oraz środowisk muzealników polskich, wykładowców i specjalistów w dziedzinie archeologii i kryminologii.</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#TadeuszSamborski">Wobec różnego rodzaju zastrzeżeń i propozycji przepisów regulujących zasady poszukiwania zabytków resort kultury wnikliwie analizował wszelkie uwarunkowania dotyczące tej kwestii. Spełnienie warunków koniecznych do tego, by ustawa z dnia 13 lipca 2023 r. mogła być wcielana w życie, wymaga czasu oraz znaczących sił i środków. Jeżeli weźmiemy pod uwagę to, że w Polsce może działać ok. 250 tys. amatorskich poszukiwaczy zabytków, to nie trzeba zbytniej wyobraźni, by zrozumieć, że na stworzenie i utrzymanie aplikacji do zgłaszania poszukiwań, na zorganizowanie miejsc przechowywania zabytków oraz wypłatę nagród za pozyskanie zabytków w toku poszukiwań potrzebne są ogromne środki finansowe. Znawcy zagadnienia wyliczają, iż koszty wypłat nagród mogą sięgać 6,5 mld zł rocznie, czyli ok. 80% całego budżetu przeznaczonego na kulturę.</u>
          <u xml:id="u-485.3" who="#TadeuszSamborski">Ale to nie jest jedyny aspekt całości zagadnienia, jakim jest pozyskiwanie zabytków przez ich poszukiwaczy. Żeby w pełni wdrożyć wszystkie przepisy regulujące proces pozyskiwania zabytków, należy zatrudnić po jednym dodatkowym pracowniku w każdym wojewódzkim urzędzie konserwatorskim oraz 10 osób w ministerstwie kultury. Znaczne braki kadrowe w służbie konserwatorskiej są też utrudnieniem we wdrażaniu nowelizowanej ustawy. Moje wątpliwości budzi też fakt, że niektóre rozwiązania omawianej ustawy będą dotkliwe dla jednostek samorządu terytorialnego, które będą ponosiły koszty przechowywania i konserwacji pozyskanych zabytków. Specjaliści obliczyli, że same koszty przechowywania i konserwacji pozyskanych zabytków archeologicznych, które znajdą się w muzeach prowadzonych przez samorządy, wyniosą ok. 315 mln zł rocznie. Warto w tym kontekście przypomnieć, że autorzy nowelizacji z dnia 13 lipca 2023 r. nie przewidzieli w budżecie państwa środków finansowych na ten cel.</u>
          <u xml:id="u-485.4" who="#TadeuszSamborski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niepokój co do losów obiektów zabytkowych budzi też uproszczona procedura uzyskiwania pozwoleń na rozpoczęcie poszukiwań, do czego niezbędne będzie posiadanie zgody właściciela nieruchomości oraz zgłoszenie jej i danych osobowych poszukiwacza za pomocą aplikacji. Będzie to automatyczne upoważnienie do natychmiastowego rozpoczęcia poszukiwań. Budzi zdziwienie fakt, iż służby ochrony zabytków nie mają żadnych środków prawnych, by zahamować negatywne skutki poszukiwań prowadzonych na mocy zgłoszenia. Dziedzictwo archeologiczne to zasób nieodnawialny. Raz wydobyty nie może być odtworzony. Uszkodzony niewprawnym wydobyciem lub złym przechowywaniem nie zostanie przywrócony do stanu pierwotnego. Dlatego ważne jest wypracowanie przepisów, które zrównoważą możliwość działania poszukiwaczy i konieczność ochrony wspólnego dziedzictwa. Absurdalny wręcz przy brakach kadrowych służb konserwatorskich jest np. obowiązek oględzin miejsca w ciągu 6 dni od zgłoszenia znaleziska, co sparaliżuje pracę konserwatorów, a skuteczna kontrola nad eksploatowaniem zasobu dziedzictwa archeologicznego nie będzie możliwa. Zmiany prawne wprowadzone pod koniec poprzedniej kadencji rządu, które wprowadzono z myślą o niewielkiej grupie zrzeszonych poszukiwaczy, umożliwią poszukiwanie zabytków kultury bez konieczności uzyskania pozwoleń od konserwatorów zabytków, bez udowodnienia zgody właścicieli terenu i niekontrolowaną możliwość występowania o nagrody pieniężne z budżetu Skarbu Państwa w przypadku znalezisk pochodzących z zagranicy lub odkrytych wiele lat wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-485.5" who="#TadeuszSamborski">Nie da się w krótkim wystąpieniu omówić wszystkich przesłanek i argumentów przemawiających za tym, aby wejście w życie nowelizacji z dnia 13 lipca 2023 r. zostało odsunięte w czasie do 1 stycznia 2027 r. Mój klub parlamentarny opowiada się zdecydowanie za wydłużeniem vacatio legis po to, aby dać resortowi kultury czas niezbędny do właściwego przygotowania nowych regulacji do wdrożenia, gdyż przepisy, które mają wejść w życie 1 maja 2025 r., wprowadzą lukę w przypadku poszukiwań bez nadzoru, ze szkodą dla dziedzictwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#TadeuszSamborski">Przecież ochrona dziedzictwa to nasz ważny, obywatelski i wręcz patriotyczny obowiązek. Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To prawda.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#MonikaWielichowska">Szanowni państwo, naszym obradom przysłuchuje się młodzież z publicznej szkoły podstawowej w Woli Krzysztoporskiej z powiatu piotrkowskiego, która przebywa w Sejmie na zaproszenie posłów Anny Milczanowskiej i Pawła Sałka. Serdecznie was pozdrawiamy. Gdzie jesteście? Pozdrawiamy. Naszym obradom przysłuchują się również przedstawiciele samorządu uczniowskiego z zespołu szkół budownictwa z Poznania, z dzielnicy Grunwald, którzy przebywają w Sejmie na zaproszenie pana posła Bartosza Zawiei. Pozdrawiamy was również serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#MonikaWielichowska">Już oddaję głos pani poseł Darii Gosek-Popiołek z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#DariaGosekPopiołek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#DariaGosekPopiołek">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ma już ponad 20 lat i była w tym czasie wielokrotnie nowelizowana, ale czas na jej kompleksową zmianę. Chodzi o to, by lepiej chroniła nasze dziedzictwo kulturowe i by odpowiadała na wyzwania współczesności w kontekście ochrony zabytków. A takich wyzwań jest wiele. Jak skutecznie zapobiec zniszczeniu zabytkowej tkanki miast przez inwestorów dokonujących daleko idących adaptacji, nadbudów lub pozwalających na całkowitą degradację zabytków po to, by po rozbiórce cieszyć się atrakcyjnym terenem pod zabudowę? Jak zadbać o architekturę drewnianą? Jak chronić zabytki przemysłowe i XX-wieczne, przede wszystkim powojenne i modernistyczne, które wciąż przez wielu są traktowane jak niechciane dziedzictwo? Jak chronić całe układy urbanistyczne? Jakie narzędzia powinni mieć wojewódzcy konserwatorzy zabytków, ich odpowiednicy na poziomie gminnym, samorządy, by skutecznie egzekwować ochronę zabytków i by nie polec w starciu z inwestorem dysponującym milionami, legionem prawników i czasami bardzo dużą dozą bezczelności?</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#DariaGosekPopiołek">Na taką legislację czekamy i takiej pracy w ministerstwie oczekujemy. I mówię to w imieniu wszystkich tych, którzy o zabytki walczą w naszych miastach: aktywistów i aktywistek, ekspertów i ekspertek, środowisk urbanistów, architektów, artystów i konserwatorów. Obok prawa niezbędne do ochrony zabytków są pieniądze, by w urzędach zatrudniać specjalistów, dobrze opłacanych i rzetelnie pracujących, środki na remonty, rewaloryzację zabytków, ale także ich wykupywanie, by mogły służyć celom publicznym, społecznym, kulturalnym, by dać tym zabytkom kolejne życie i udostępnić je społeczeństwu. Potrzeba środków niezbędnych, by zadbać nie tylko o same budynki, ale też o detale, które są ważne: ceramikę, metaloplastykę, mozaiki, płaskorzeźby, malowidła, wszystko to, co świadczy o czasach, w których powstawały, wszystko to, co jest cennym wkładem artystów i artystek. O tym trzeba pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#DariaGosekPopiołek">Ustawa, na którą dziś debatujemy, dotyczy jednak o wiele węższego zakresu — liberalizacji przepisów o prowadzeniu poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków przy użyciu urządzeń elektronicznych lub technicznych. Przyjęta w zeszłej kadencji ustawa w sposób znaczący zmieniała reguły. Do poszukiwania nie miała być już potrzebna zgoda wojewódzkiego konserwatora zabytków, a zgoda właściciela nieruchomości i zgłoszenie za pomocą aplikacji, która nigdy nie powstała. Nie było zaproponowanej żadnej procedury nadzorczej, kontrolnej, żadnych możliwości, by zapobiec negatywnym skutkom poszukiwań prowadzonych na podstawie samego zgłoszenia. Ta ustawa została wtedy przeprowadzona przy dużym sprzeciwie środowisk naukowych, archeologów, muzealników, specjalistów i specjalistek.</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#DariaGosekPopiołek">Sposób prowadzenia poszukiwań przez amatorów, eksploratorów musi opierać się na jasnych i przejrzystych regułach, poszanowaniu dla historycznej materii, zabytków archeologicznych i ich otoczenia. Potrzeba tu pewnego kompromisu, oczywiście, jednak nie interes takiej czy innej grupy pasjonatów jest najważniejszy — najważniejsze i nadrzędne jest bezpieczeństwo zabytków archeologicznych. Zagłosujemy za opóźnieniem wejścia w życie tej ustawy, ale oczekujemy od ministerstwa przedstawienia nowych rozwiązań w kwestii ochrony zabytków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bronisława Foltyna z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#BronisławFoltyn">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pół dnia mówiliśmy dzisiaj o deregulacji, powołaliśmy nawet Komisję do Spraw Deregulacji. Mamy tutaj praktyczny przykład, jak ta deregulacja wygląda. Ustawa uchwalona już blisko 2 lata temu, z poprawkami. Nowy rząd mamy od roku, ma ją wprowadzić w życie. Ona ma wejść w życie za 4 tygodnie. Detektoryści, eksploratorzy czekają na tę ustawę, cieszą się, że ktoś ich w końcu zaczął traktować normalnie, jak człowieka, a tutaj słyszymy: nie mamy pieniędzy na nagrody dla was, nie będziecie kopać, żadnych zabytków nie będziecie szukać, bo nie potrafimy zrobić aplikacji, nie potrafimy ogarnąć tych zgłoszeń. Konserwatorzy czy tam specjaliści nie zdążą przyjechać, bo jest za szybki termin i jest ich za mało.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#BronisławFoltyn">Okazuje się, że całe ministerstwo po prostu nam leży, ono nie wykonuje żadnej pracy. Zamiast przez rok wziąć się do pracy i przygotować ustawę, tak jak należy, to dziś słyszymy: nie, przesuńmy to, poczekajcie sobie jeszcze 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#BronisławFoltyn">Z ciekawości wszedłem dzisiaj na grupę eksploratorów, żeby sprawdzić, co oni o tym myślą. Nie wiem, czy państwo wiecie, ale oni zbierają podpisy, żeby prezydent Duda zawetował ustawę, którą chcecie przyjąć, czyli wydłużyć vacatio legis znowu o 2 lata. Prawdopodobnie im się uda. Wcale się nie zdziwię, jeśli prezydent zawetuje to, co chcemy dzisiaj przyjąć. Konfederacja będzie głosowała przeciwko wydłużaniu tego terminu. Jesteśmy z detektorystami. Bardzo im kibicujemy i uważamy, że im szybciej to archaiczne prawo, sprzed 20 lat, pójdzie do kosza, tym lepiej.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#MonikaWielichowska">Kontynuować klubowe wystąpienie Konfederacji będzie pan poseł Witold Tumanowicz.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy zmienia ustawę oczywiście tylko i wyłącznie w zakresie wydłużenia vacatio legis. Ustawa miała wejść już teraz, w maju.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#WitoldTumanowicz">Od początku byliście przeciw temu projektowi, utrudniacie życie poszukiwaczom, a tą ustawą chcecie dać sobie czas na wprowadzenie swoich zmian. Twierdzicie, że mają to być zmiany merytoryczne oraz że chcecie zabezpieczyć potrzebne środki budżetowe i przygotować regulacje dotyczące sposobu działania aplikacji mobilnej. Ja tak się zastanawiam — pomijając tak naprawdę sam sens ustawy — co to w ogóle znaczy, że mamy co do tego opinię, taką czy inną. Ile wy potrzebujecie czasu na to, żeby przygotować swoje zmiany? 2 lat, naprawdę? Czym wy chcecie się zajmować przez te 2 lata? To jest ogromny skandal i prawda jest taka, że chcecie tylko i wyłącznie utrudnić życie detektorystom. Gdybyście rzeczywiście chcieli pracować nad tą ustawą, tobyście ją już dawno przygotowali. Przecież rządzicie już od ponad roku.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#WitoldTumanowicz">Skoro do tej pory nie zabezpieczyliście środków, to obawiamy się, że jedyne, co przeprowadzicie, to zmiany merytoryczne utrudniające pracę osób poszukujących zabytków. Bo w uzasadnieniu narzekacie na wszystko: koszty utrzymania magazynów, utrzymania stanowisk prac czy nawet właśnie aplikację mobilną. Jesteśmy nieufni wobec kierunków prac rządu nad nowymi regulacjami. Niech ta ustawa w kształcie, w jakim jest obecnie, wejdzie w życie. Niech wejdzie w życie w maju. Dlatego Konfederacja jest przeciw wydłużaniu vacatio legis. Będziemy popierać wniosek o odrzucenie tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak z koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#PaulinaMatysiak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt wygłosić stanowisko koła Razem w sprawie rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, druki nr 1132 i 1154.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#PaulinaMatysiak">Ten projekt dotyczy, to już tutaj oczywiście wybrzmiało, zmiany terminu vacatio legis wspominanej ustawy. Dotyczy ona liberalizowania przepisów, które regulują prowadzenie poszukiwań ukrytych lub porzuconych zabytków przy użyciu urządzeń elektronicznych, technicznych, przepisów, które w praktyce będą dotyczyć osób fizycznych posługujących się detektorami metali, poszukujących amatorsko znajdujących się pod ziemią i wodą metalowych zabytków, w tym także zabytków archeologicznych. Tylko przypomnę państwu posłom, że kiedy nad tą ustawą debatowaliśmy w 2023 r., to już wtedy procedowanie nad tą ustawą budziło bardzo wiele kontrowersji. Warto przypomnieć, że już wtedy, w 2023 r., w arogancki sposób zlekceważono głos naukowców i archeologów, którzy słusznie kwestionowali zawarte w niej przepisy. Ignorowano także nasze wątpliwości, które zgłaszaliśmy jako posłowie podczas posiedzeń komisji kultury w ubiegłej kadencji. Nie usłyszeliśmy wtedy żadnych przekonujących argumentów na to, że nasze dziedzictwo będzie bezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#PaulinaMatysiak">Nie jest prawdą to, co mówią posłowie czy Prawa i Sprawiedliwości, czy Konfederacji, że chodzi tutaj o to, by utrudniać komukolwiek życie. Nie. W zapisach tej ustawy powinno chodzić o to, żeby zabezpieczać nasze dziedzictwo narodowe. To powinno być priorytetem. Nie jest prawdą to, co tutaj posłowie stawiają jako chochoł, czyli utrudnianie życia komukolwiek. Warto przypomnieć, że archeologia to nie jest znajdowanie tylko rzeczy, bo wspomniani poszukiwacze nie szukają zabytków, ale skarbów o konkretnej wartości. A przy okazji tych poszukiwań mogą zniszczyć wartościowe dziedzictwo, którym powinni się zająć profesjonaliści i którym powinni się zająć eksperci.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#PaulinaMatysiak">Archeologia to nie jest znajdowanie przedmiotów w ziemi. To jest nauka, której celem jest odtwarzanie naszej przeszłości, całej, społeczno-kulturowej. To jest badanie kontekstu, a nie skupianie się na samym wyciąganiu przedmiotów. Archeolodzy muszą spełniać naprawdę szereg wymogów formalnych, metodologicznych, sprawozdawczych, a te wymogi już poszukiwaczy skarbów nie dotyczą. I to właśnie z tego powodu uczeni bili na alarm, gdyż słusznie obawiali się niekontrolowanego chaosu i narażenia zabytków na zniszczenie czy niekontrolowany handel i wywiezienie z Polski. Optowanie za tym, żeby teraz te zapisy weszły w życie już za miesiąc, doprowadzi właśnie do tego. Doprowadzi do wielkiego chaosu, doprowadzi do wielkiego bałaganu, a być może narazi nasze dziedzictwo narodowe, dziedzictwo kulturowe na to, że zostanie wywiezione albo zniszczone.</u>
          <u xml:id="u-495.4" who="#PaulinaMatysiak">Będziemy popierali te rozwiązania. Czekam na dobrze przygotowaną nowelizację tej ustawy, co pani minister zapowiadała w komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#MonikaWielichowska">Przed nami 12 pytań.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odkładanie wcielenia w życie tej ustawy niczego nie załatwi. Eksploratorzy są, eksplorują, znajdują. Mówiłem to przy tworzeniu poprzedniej ustawy, mówię i teraz. Niczym państwo ich nie zatrzymacie. Nie zgadzam się z tym, że odroczenie tej ustawy spowoduje, że wiele reliktów przeszłości, zabytków zostanie ocalonych. Zawsze jest grupa dobra i jest grupa zła. I tego nie zmienimy, nie powstrzymamy. Uważam, że przepisy ustawy powinny być jak najszybciej wdrożone. Natomiast jeżeli państwo chcecie coś robić, to zaproponujcie projekt i o tym konkretnie rozmawiamy. Natomiast ja widzę tu przede wszystkim inny problem. Dlaczego ta ustawa jest przekładana aż na następną kadencję sejmową? Bo taka jest prawda. Dlatego, że nie ma pieniędzy. Po prostu nie ma pieniążków, nie ma środków finansowych na to, by wdrożyć tę ustawę. I to jest główny problem. Dlatego jesteśmy w martwym punkcie i nic się nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuje bardzo.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Gabrielę Lenartowicz. Nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytania: Na jakim etapie jest w ogóle tworzenie aplikacji do zgłaszania tych poszukiwań? Z czego wynikają te problemy kadrowe, o których mówicie, przy urzędach ochrony zabytków? Jakie zmiany merytoryczne chcecie wprowadzić do tej ustawy, skoro macie zamiar nad nią pracować aż 2 lata? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Norberta Kaczmarczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Właśnie również chciałbym zapytać o to, jaki jest postęp prac, jeśli chodzi o aplikację. Bo to, że ustawa jest przesuwana w związku ze źle wyliczonymi kosztami, to nie powinno zwalniać ministerstwa z tego, że ustawa powinna być przygotowana. Jeśli pieniądze się pojawią, minister finansów pstryknie palcami, powie, że te mityczne 15 mld zł znalazł, to pani minister razem z całym resortem powinna tę ustawę przedłożyć i powinna być gotowa. Czyli jaki jest stan aplikacji?</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Z drugiej strony pytanie jest: Skąd wzięliście państwo te liczby? Jak możecie oceniać, że np. szeląg Jana Kazimierza, tzw. boratynka, jest wart prawie 12 tys. zł? Pomnożyliście każde znalezisko razy 11 680 zł i wyszło wam prawie 15 mld zł. I tym się bronicie, mówiąc, że ustawa nie może wejść w życie już teraz. Zasłaniacie się ochroną zabytków. Tak się nie pracuje w ministerstwie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Piątkowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wiemy o tym, że trwają prace nad ustawą, trwają prace merytoryczne, bez pośpiechu, bez pobudek politycznych. Nie tuż przed kampanią wyborczą, jak to było wtedy, kiedy posłowie Prawa i Sprawiedliwości i Konfederacji na siłę forsowali ten projekt, który był dobry dla pewnej grupy, ale oprotestowany przez środowiska naukowe. Tak się nie pisze prawa. Nie pisze się prawa po to, żeby przypodobać się jednej grupie. To prawo to rozwiązania, wobec których bardzo wiele osób było przeciwnych.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wiatraki, niemieckie wiatraki…)</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#KrzysztofPiątkowski">Tylko ufam, że pani minister, która już tutaj odpowiedziała na pytanie, które zadawał…</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#KrzysztofPiątkowski">Panie Pośle Kaczmarczyk! Pani minister mówiła o tym, skąd się biorą problemy z aplikacją. Nie słuchał pan, mimo że zasiada pan w prezydium tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-503.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to za uwagi?)</u>
          <u xml:id="u-503.5" who="#KrzysztofPiątkowski">Zachęcam do tego, żeby wspierać ministerstwo w tym rozwiązaniu, bo nie możemy lekceważyć opinii ekspertów, specjalistów, archeologów, ludzi, którzy najwięcej wiedzą na ten temat. Ich troską jest dbanie o dziedzictwo kulturowe Polski. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-503.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Marię Koc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#MariaKoc">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Korzystając z okazji, że debatujemy dzisiaj w Sejmie nad ustawą o ochronie zabytków, chcę zapytać o kwestię, która wydaje się najważniejsza, jeśli chodzi o ochronę zabytków, czyli o pieniądze na renowację zabytków. Chciałabym zapytać, czy planujecie państwo jako ministerstwo kultury, a może jako rząd sprawujący obecnie władzę w naszym kraju, jakiś program rządowy, podobny do „Rządowego programu odbudowy zabytków”, który w 2022 r. został ogłoszony przez rząd pana premiera Mateusza Morawieckiego. Wtedy podczas pierwszego naboru napłynęło 20 tys. wniosków na 11 mld zł. To pokazuje skalę potrzeb. Udało się wtedy dofinansować 8008 projektów na kwotę 4,3 mld zł, ale te potrzeby nadal są ogromne. W związku z tym chciałabym zapytać, pani minister, czy pracujecie nad takim programem, a jeśli nie, to dlaczego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie w kontekście zmiany ustawy, nad którą debatujemy w tym momencie. Czy państwo planujecie podjąć działania w kwestii problemu pewnej standaryzacji pracy wojewódzkich konserwatorów zabytków? Nazbyt często jest tak, że w danych sprawach, bardzo podobnych, w różnych województwach wojewódzcy konserwatorzy zabytków postępują w różny sposób. Jedni są nazbyt liberalni, z kolei drudzy nazbyt rygorystyczni, co budzi zrozumiałe zaniepokojenie i zrozumiały sprzeciw wobec takim praktykom, które z jednej strony pozwalają na zaburzenie substancji zabytkowej w danym miejscu, a z drugiej strony często uniemożliwiają przeprowadzenie koniecznych prac, np. inwestycyjnych, a ochrona zabytków jest tylko pretekstem, aby takie prace zablokować. Czy planujecie państwo standaryzację pewnych postępowań podejmowanych przez wojewódzkich konserwatorów zabytków? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Marzenę Machałek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#MarzenaAnnaMachałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#MarzenaAnnaMachałek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Też chcę skorzystać z okazji i zapytać o zabytki, szczególnie o zabytki na Dolnym Śląsku, choć nie do końca mam nadzieję na optymistyczną i dobrą odpowiedź, biorąc pod uwagę, że nie potraficie sobie poradzić z prostą ustawą. Mam to szczęście, że mieszkam w takim miejscu w Polsce, gdzie znajduje się 1/4 zabytków, które dotyczą naszego kraju. To są naprawdę zabytki wysokiej klasy. Dzięki programowi Polski Ład ponad 500 zabytków tylko w pierwszym rozdaniu Polskiego Ładu zostało dofinansowanych. To ponad 200 mln zł. Oczywiście jest to kropla w morzu potrzeb, natomiast martwimy się i chcemy, żeby polskie dziedzictwo i zabytki były zadbane, żeby je odbudowywać. Niestety, jak wiemy, to się w tej chwili nie dzieje. Chciałabym też zapytać, czy są planowane jakieś skuteczne działania, by dbać o dziedzictwo, i jakie pieniądze w tej sprawie zostaną przeznaczone na Dolny Śląsk. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Macieja Małeckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#MaciejMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niestety obecny rząd zakończył programy wsparcia dla zabytków, które realizował rząd Prawa i Sprawiedliwości. W szczególności mówię o programie: Polski Ład — zabytki, z którego kilka miliardów złotych trafiło w każde miejsce Polski po to, żeby ratować to, co zbudowali i ocalili nasi przodkowie. Mówimy tutaj o konkretnych miejscach, o konkretnych zabytkach. Program Polski Ład, program rządu Prawa i Sprawiedliwości, pozwolił przywrócić blask starej katedrze w Płocku, przepięknej katedrze. Przywrócił blask osadzie fabrycznej w Żyrardowie i wielu zabytkom na ziemiach sochaczewskiej, żyrardowskiej, płockiej, ciechanowskiej i wielu innych, ocalił te zabytki od zniszczenia. Wy nie realizujecie takiego programu, a to jest bardzo potrzebne, bo taki program wspiera nie tylko ocalenie przeszłości od zapomnienia, ale też docenia tych ludzi, którzy na swoich barkach w poszczególnych miejscowościach ratowali te zabytki przez całe lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bronisława Foltyna z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#BronisławFoltyn">Mam proste pytanie do pani minister. Co państwo zrobicie w sytuacji, gdy prezydent zawetuje tę ustawę, przedłużenie tego vacatio legis? Czy jesteście przygotowani na taki scenariusz?</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#KrzysztofMulawa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałem zapytać, dlaczego nie umiecie znaleźć pieniędzy, dlaczego nie umiecie zrobić prostej aplikacji, ale wiem, jaka jest odpowiedź na to pytanie, więc zadam prostsze, pani minister, na które nie znajduję odpowiedzi. Z czego wynika to, że rocznie przekazywanych jest tylko 1200 pozwoleń na poszukiwanie zabytków? Czy są do tego jakieś podstawy merytoryczne? Jeżeli tak, to jakie? Czy w kolejnym roku chcecie tę liczbę zmniejszyć albo zwiększyć? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak z koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#PaulinaMatysiak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Podczas posiedzenia komisji pani minister mówiła o tym, że będą zmiany, jeżeli chodzi o ustawę o ochronie zabytków i opieki nad zabytkami. Chciałabym się dowiedzieć, jak one będą wyglądały, zwłaszcza w kontekście poszukiwaczy skarbów.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#PaulinaMatysiak">Pani minister mówiła, że resort będzie uwzględniał głosy wszystkich zainteresowanych grup, zarówno tych poszukiwaczy, jak i naukowców, archeologów. W jakim kierunku pójdzie ta nowelizacja? Czy pani minister mogłaby naświetlić chociaż jakieś kierunki, jeżeli chodzi o zmiany w ustawie, których być może doczekamy się jeszcze w tym roku albo w przyszłym? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#MonikaWielichowska">To było ostatnie pytanie do pani minister, której zaraz udzielę głosu.</u>
          <u xml:id="u-518.2" who="#MonikaWielichowska">Chcę natomiast w tej chwili pozdrowić i przywitać młodzież wraz z nauczycielami z Zespołu Szkół nr 3 im. Mikołaja Reja w Kędzierzynie-Koźlu, którzy przysłuchują się obradom i zwiedzają dzisiaj Sejm na zaproszenie pana posła Pawła Masełki. Jesteście? Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-518.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-518.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego panią Bożenę Żelazowską.</u>
          <u xml:id="u-518.5" who="#MonikaWielichowska">Pani minister, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#BożenaŻelazowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Chcę mocno podkreślić, że zmiana ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 13 lipca 2023 r. w zakresie vacatio legis, czyli terminu wejścia w życie tych przepisów, wynika z potrzeby zapewnienia prawidłowej logistyki, wydłużenia czasu prac nad szerszymi zmianami całości ustawy. Zamiar wydłużenia czasu prac nad nową ustawą wynika ze względów proceduralnych, merytorycznych i finansowych, nie z powodu konieczności liberalizacji samych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#BożenaŻelazowska">Uznajemy, że badania archeologiczne badaczy pasjonatów powinny być zliberalizowane, ale muszą być, drodzy państwo, dobrze przygotowane. I muszą być lepiej przygotowane również pod względem finansowym. Na pewno musimy zabezpieczyć odpowiednią kwotę w budżecie i oczywiście odpowiednio przygotować służby konserwatorskie, które niestety nie mają wystarczającej liczby etatów i wystarczających środków. Musimy po prostu doposażyć wojewódzkich konserwatorów zabytków. Ten okres jest potrzebny do przygotowania dobrej ustawy, która w wielu punktach wymaga zmian, co widzimy już dzisiaj. Chcemy dobrze przygotować też część ustawy dotyczącą eksploratorów, a także lepiej przygotować kadry konserwatorskie, doposażyć konserwatorów w sprzęt, zapewnić im etaty i wystarczające środki.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#BożenaŻelazowska">Pamiętajmy, drodzy państwo, że ta ustawa została przeforsowana głosami posłów Prawa i Sprawiedliwości, Konfederacji i Kukiz’15 w Sejmie minionej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-519.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: I dlatego jest zła.)</u>
          <u xml:id="u-519.4" who="#BożenaŻelazowska">Została przeforsowana tuż przed kampanią wyborczą, ze wsparciem poprzedniego rządu i kierownictwa Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, bez zapewnienia środków finansowych na ten cel. Wnioskodawcy nie konsultowali tego projektu ze środowiskiem naukowym i konserwatorskim. Projekt został też negatywnie oceniony przez Radę Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego, działającą przy ministrze kultury i dziedzictwa narodowego, kiedy ministrem był Piotr Gliński. Nowelizacja z 13 lipca 2023 r. realnie zagraża zabytkom archeologicznym, a także samym eksploratorom.</u>
          <u xml:id="u-519.5" who="#BożenaŻelazowska">Chcemy przygotować dobre przepisy. Jeżeli zaktualizujemy ustawę, unikniemy poważnych problemów, takich jak: naruszenie prawa międzynarodowego, wzrost przemytu zabytków, zwiększenie ryzyka konfliktów prawnych, paraliżu urzędów i braku nadzoru. Powyższe argumenty przemawiają za tym, aby wejście w życie nowelizacji z 13 lipca 2023 r. zostało odsunięte w czasie do 1 stycznia 2027 r. Takie wydłużenie vacatio legis zapewni właściwe przygotowanie do wdrożenia nowych regulacji prawnych. Musimy zmienić tę nowelizację, bo wejdą w życie złe przepisy. Pamiętajmy, że to tylko część układanki, całej ustawy. To jest tylko jeden z elementów ochrony zabytków. Ustawa to wiele więcej zapisów chroniących nasze dziedzictwo. Podejmując prace nad całością ustawy, chcemy zsynchronizować te prace i stworzyć dobre prawo.</u>
          <u xml:id="u-519.6" who="#BożenaŻelazowska">Chcę zapewnić, że nie zmarnowaliśmy ani jednego dnia. Od maja ub.r. w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego trwały spotkania grup archeologów, eksploratorów. Spotykaliśmy się też wiele razy z Radą Ochrony Zabytków. Myślę, że dzisiaj jesteśmy już prawie w połowie drogi. Jesteśmy przygotowani do stworzenia dobrej ustawy. Tak jak tutaj państwo zaznaczaliście, ta ustawa ma już ponad 20 lat. Była nowelizowana, ale w tym czasie zmieniły się przepisy unijne, zmieniły się też przepisy dotyczące samorządów. Dlatego dzisiaj musimy pochylić się nad szeregiem przepisów.</u>
          <u xml:id="u-519.7" who="#BożenaŻelazowska">Odpowiadając na pytania pań i panów posłów, chcę zapewnić, że absolutnie nie chcemy zatrzymywać eksploratorów, ale nie możemy pozwolić na chaos, który wprowadzają zmiany z 13 lipca 2023 r. Państwo mówicie o środkach, a przypomnijmy, co zrobił rząd Prawa i Sprawiedliwości, wprowadzając tę nowelizację — absolutnie nie zapewnił w budżecie państwa ani złotówki na ten cel. I to chcę tutaj bardzo mocno podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-519.8" who="#BożenaŻelazowska">W trakcie naszych prac przez ten rok okazało się, że nie trzeba zapewniać miliardów złotych na aplikację. Po wielu konsultacjach i rozmowach z Ministerstwem Cyfryzacji jesteśmy już przygotowani, aby zamiast aplikacji wprowadzić usługę mObywatel, która po prostu będzie mniej kosztowna, a może nawet bezkosztowa. Czyli widzicie państwo, opłacało się odroczyć tę ustawę o kilka miesięcy, a nawet o rok, żeby zaoszczędzić bardzo duże środki finansowe. Zaufajcie nam teraz. Myślę, że te prace również doprowadzą do dobrego finału.</u>
          <u xml:id="u-519.9" who="#BożenaŻelazowska">Pytaliście państwo o program ochrony zabytków na ten rok. Przypominam, że to jest ta sama kwota, jaką dysponował rząd Prawa i Sprawiedliwości na ochronę zabytków i opiekę nad zabytkami. To 200 mln zł tylko w tym roku. W ubiegłym roku mieliśmy niestety do czynienia z ogromnym kataklizmem na Dolnym Śląsku, gdzie cztery województwa dotknęła powódź. Stąd też po konsultacjach i po rozmowach na spotkaniach komisji kultury doszliśmy do wniosku, że 100 mln zł z tej kwoty przeznaczymy na zabytki na Dolnym Śląsku. Ten konkurs został podzielony: 100 mln zł na zabytki w całym kraju i 100 mln zł na zabytki dotknięte powodzią. Ten konkurs za tydzień lub 2 tygodnie dobiegnie końca i będziemy mogli ogłosić jego rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-519.10" who="#BożenaŻelazowska">Oczywiście wystąpiłam do ministra finansów z prośbą o zwiększenie budżetu na zabytki w całym kraju o 350 mln zł, z czego kwotą 100 mln zł chciałam uzupełnić kasę dla zabytków w całym kraju, a 250 mln zł przekazać samorządom, aby móc ratować zabytki, które są w gminnym rejestrze, na które my z ministerstwa nie możemy przeznaczyć środków. Tak że myślę, że odpowiedziałam pani poseł na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-519.11" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: Nie, bo ja pytałam o Rządowy Program Odbudowy Zabytków.)</u>
          <u xml:id="u-519.12" who="#BożenaŻelazowska">Tak, pani poseł, on rzeczywiście funkcjonował, ale z tego, co wiem, to nie był odpowiednio dopracowany i wyrządził sporo szkód.</u>
          <u xml:id="u-519.13" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: To nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-519.14" who="#BożenaŻelazowska">Natomiast myślę, że te pieniądze, o które wystąpiłam, pozwoliłyby zastąpić ten program. Chcę jeszcze państwu powiedzieć, że w tym roku z Krajowego Programu Odbudowy mamy bardzo duże środki na zabytki.</u>
          <u xml:id="u-519.15" who="#BożenaŻelazowska">Pan poseł Małecki pytał o Żyrardów i Płock. Tak, to zabytki z Żyrardowa. W tym roku na doposażenie, na budowę domu kultury przeznaczamy 20 mln zł. Na zabytki w całym kraju, na substancje zabytkowe z ostatniego konkursu FEnIKS-a jest chyba 860 mln. Pamiętamy, że w kwietniu ub.r. był podpisany pierwszy, a będzie jeszcze jedna edycja FEnIKS-a. Tak że to są dodatkowe środki na zabytki, których wcześniej nie było w budżecie ministra kultury.</u>
          <u xml:id="u-519.16" who="#BożenaŻelazowska">Jeśli chodzi o standaryzację pracy wojewódzkich konserwatorów zabytków, to, drodzy państwo, w każdym WKZ obowiązują takie same standardy. One wynikają z ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz przepisów prawa. Apeluję często na posiedzeniach komisji, ale też w czasie rozmów z ministrami, którym podlegają służby wojewodów, o to, aby doposażyć i dofinansować wojewódzkich konserwatorów zabytków. Tak się rzeczywiście zdarzyło, bo okazało się, że zastaliśmy bardzo różne budżety tych konserwatorów, gdzie jeden konserwator ma budżet na ochronę zabytków w wysokości 20 mln zł, a np. Dolny Śląsk ma 2 mln zł, a wiemy, w jakie zabytki obfituje Dolny Śląsk. To są różnice, które zastaliśmy, i pracujemy nie nad standaryzacją, bo te standardy są duże w urzędach wojewódzkich konserwatorów zabytków, a bardziej nad doposażeniem WKZ.</u>
          <u xml:id="u-519.17" who="#BożenaŻelazowska">Drodzy Państwo! Deklaruję, że jeśli chodzi o te prace, które rozpoczęły się już w roku ubiegłym — jeżeli pozwolicie nam oddalić te złe przepisy, które weszłyby w życie w czasie, i pracować nad nową ustawą — to na pewno nie będzie 1 stycznia 2027 r. Mamy nadzieję, że stanie się to wcześniej, ale musimy mieć na to czas i musimy bardzo mądrze i logicznie podejść do tych rozwiązań, bo zastaliśmy niestety bardzo duże zapóźnienia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-519.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sprawozdawcę komisji posła Piotra Adamowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#PiotrAdamowicz">Pani marszałek, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! W trakcie dzisiejszego posiedzenia Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu padła, wydaje mi się, jasna i czytelna deklaracja, słyszalna, że jeżeli wszystko będzie szło sprawnie i pójdzie dobrze, to możemy mówić o perspektywie przełomu tego roku i przyszłego roku. Pani minister kiwa głową. Pozwoliłem sobie to przypomnieć, ponieważ pani nie wypowiedziała tego, co pani zadeklarowała na dzisiejszym posiedzeniu komisji. Chciałem podkreślić wyraźnie: rozmawiamy o detektorystach. Natomiast w znakomitej większości przepisy ustawy, która liczy sobie ponad 20 lat, są anachroniczne i temu była poświęcona niejedna Komisja Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu. Padły jednoznaczne deklaracje, że ministerstwo będzie pracować. Globalna nowelizacja zajmie 2 lata, dlatego też na poprzednim posiedzeniu Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu padła wyraźna propozycja, sugestia pod adresem ministerstwa, żeby wylistować najbardziej słabe, anachroniczne przepisy i na nich się skupić. Wśród nich są detektoryści. Być może należy pójść tą ścieżką, ale to jest oczywiście decyzja nie nasza, tylko ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#PiotrAdamowicz">Wracając do przebiegu dzisiejszego posiedzenia, padł, pani marszałek, wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. W związku z tym, że ta dyskusja jednoznacznie pokazuje, że wszystkie kluby mają wypracowane opinie i stanowiska w tej sprawie, to wracanie z tym projektem ponownie do komisji jest bezsensowne. To jest marnowanie czasu. Niczego nowego nie wymyślimy. Argumenty padły, a do tego, nie oszukujmy się, mamy kampanię wyborczą. Przedstawiciel jednego z klubów zadeklarował: jesteśmy z detektorystami. Kandydat tego klubu jest kandydatem na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tym na podstawie art. 51 ust. 1 regulaminu Sejmu wnoszę o niekierowanie ponownie do Komisji Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu tego projektu celem rozpatrzenia wniosku. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#MonikaWielichowska">Podczas drugiego czytania został zgłoszony wniosek o odrzucenie projektu ustawy, a także został zgłoszony wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-522.3" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-522.4" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 1130).</u>
          <u xml:id="u-522.5" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią minister Paulinę Hennig-Kloskę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#PaulinaHennigKloska">Pani Marszałek! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Mam dzisiaj przyjemność po wielu miesiącach prac przedstawić projekt zmian w ustawie o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych. Chodzi głównie o elektrownie wiatrowe, ale projekt jest bardzo szeroki, bo zawiera również przepisy istotne z punktu widzenia rozwoju instalacji biometanowych, biogazowych w Polsce, wielu obszarów odnawialnych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#PaulinaHennigKloska">Szanowni Państwo! Jedną z pierwszych zasad ujętych w tym projekcie ustawy jest usunięcie z polskiego porządku prawnego — ja to nazywam największą depresją systemu energetycznego naszego kraju — zasady 10H, która w zasadzie zablokowała całkowicie rozwój jednej z kluczowych inwestycji w odnawialne źródła energii, czyli inwestycji w elektrownie wiatrowe na lądzie. Doprowadziło to do rekordowego, największego w historii importu paliw kopalnych, surowców energetycznych spoza naszych granic. Dzisiaj w obliczu zagrożenia wojną handlową uzależnienie jest szczególnie niebezpieczne, może wpływać na politykę cenową kraju, a my rokrocznie wciąż przeznaczamy na ten cel 140 mld zł. To jest zdecydowanie zbyt duże uzależnienie. Naszym celem jest zwiększanie suwerenności i niezależności polskiego systemu elektroenergetycznego. Ten projekt ustawy ma wiele wymiarów. Wymiar społeczny, gospodarczy i środowiskowy. Społeczny, bo w gruncie rzeczy tym projektem oddajemy jeszcze więcej władzy gminom, obywatelom, samorządom, radnym, którzy będą decydować właśnie o tym, jak będzie rozwijała się energetyka wiatrowa na lądzie. Mówimy: okej, odległość 500 m, wiele lat temu wypracowany konsensus społeczny. Nawet rząd Mateusza Marawieckiego swego czasu przyjął ustawę ustanawiającą 500 m jako tę minimalną odległość. Potem jakieś dziwne poprawki tę odległość zmieniły, ale ten konsensus społeczny przywracamy, przy czym dajemy możliwość, bo o tym, gdzie będzie mogła stanąć elektrownia wiatrowa na lądzie, będzie decydować gmina po konsultacjach społecznych z lokalną społecznością. Oczywiście tym samym chcemy w końcu dać możliwość, by to zwykły obywatel mógł stać się inwestorem inwestującym w tego typu elektrownie wiatrowe, które będą powstawać, liczymy na to, w Polsce, żeby mógł faktycznie zapisać się na udziały. Będziemy jeszcze w tym roku uruchamiać model wirtualnego prosumenta. W ten sposób mieszkaniec gminy, w której będzie taka inwestycja powstawać, będzie mógł się zapisać na pewien rodzaj udziałów w mocach z takiej elektrowni. Jak szacowaliśmy w ministerstwie, może być to dla niego bardziej efektywne ekonomicznie niż jest dzisiaj własna fotowoltaika na dachu. Oczywiście ma to też ogromny wymiar gospodarczy, bo rozwój energetyki wiatrowej, rozwój odnawialnych źródeł energii to droga do tańszego prądu w Polsce, do niższych rachunków za energię elektryczną. Będę to dzisiaj zresztą państwu pokazywać, bo będziemy się również posługiwać obrazkami. Często mamy wielu oponentów przy tym temacie, więc chcemy obalać kłamstwa, pokazując prawdę. I oczywiście wymiar środowiskowy, niezwykle ważny. Jeżeli chcemy dbać o nasze otoczenie, o nasze czyste środowisko, czyste powietrze, to też jest droga w tę stronę.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#PaulinaHennigKloska">Tak jak powiedziałam, 500 m to konsensus społeczny. Zanim przejdę do szczegółowego omówienia projektu ustawy, chciałabym obalić kilka kłamstw. Kłamstwo nr 1, które jest często stosowane przez opozycję w celu straszenia ludzi, dotyczy tego, że będziemy stawiać turbiny wiatrowe w ogródkach albo tuż za płotem. Nie, szanowni państwo, jak powiedziałam, minimalna odległość wynosi 500 m, a jak lokalna społeczność nie będzie chciała, może być 700 m. W danym miejscu turbina nie stanie, bo wypracowane w konsensusie społecznym będą właśnie te decyzje konsultowane na wstępnym etapie planistycznym. Oczywiście po decyzji gminy będzie weryfikować tę decyzję regionalna dyrekcja ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-523.3" who="#PaulinaHennigKloska">Kłamstwo nr 2. Będziemy sprowadzać do Polski stary złom z Niemiec. Nie będziemy, bo aktualnie obowiązujące przepisy dopuszczają montaż wyłącznie najnowszych, najwydajniejszych technologii wiatrowych. Wykluczamy możliwość zastosowania starych, importowanych urządzeń. Projekt to bardzo dobrze reguluje.</u>
          <u xml:id="u-523.4" who="#PaulinaHennigKloska">Kłamstwo nr 3. I tu bym prosiła o pierwszy slajd, jeśli panowie z obsługi sejmowej mnie słyszą. Kłamstwo nr 3 to informacja, że OZE to podwyżki cen. Nie, szanowni państwo. Macie państwo pierwszy slajd.</u>
          <u xml:id="u-523.5" who="#komentarz">(Na tablicach wyświetlana jest prezentacja)</u>
          <u xml:id="u-523.6" who="#PaulinaHennigKloska">Powtarzam to już od pewnego czasu: im więcej odnawialnych źródeł energii w miksie energetycznym kraju, tym niższa cena energii na giełdzie dostępna dla gospodarki, dla rodzin. A tu widzicie państwo jednostkowy koszt sprzedaży energii elektrycznej według konkretnych źródeł energii. Macie to państwo zaznaczone, wiatr na lądzie to dzisiaj 316,90 zł za MWh, i to są dane Agencji Rynku Energii. Postanowiłam, że będziemy je publikować co kwartał, bo one co kwartał się pojawiają, żeby obalać kłamstwa i mity. Ktoś powie: Bo to polityka Unii Europejskiej tak sprawia, że te ceny w sprzedaży tak wyglądają. To spójrzmy — i poproszę tutaj slajd nr 2 — jak wygląda techniczny koszt wytworzenia, bez opodatkowania certyfikatami, konieczności zakupu certyfikatów ETS, podatków, czysty techniczny koszt wytworzenia energii. Ku rozczarowaniu wszystkich oponentów odnawialnych źródeł energii okazuje się, że woda, energia w instalacjach wodnych, energia z wiatru na lądzie i ze słońca dalej wypada najtanień. Węgiel brunatny tu może trochę konkurować, ale dobrze wiemy, ile szkód środowiskowych też powoduje tam, gdzie działa. Wielkopolska Wschodnia stepowieje po wielu latach, 70 latach, wydobywania węgla. Oczywiście cieszymy się, że Konin jest i pozostanie liderem w wytwarzaniu energii w kraju, ale też podjął decyzję o transformacji. Szanowni państwo, jak widać, to się po prostu opłaca. Opłaca się gospodarce, opłaca się ludziom.</u>
          <u xml:id="u-523.7" who="#PaulinaHennigKloska">Kłamstwo nr 4 — i tu poproszę trzeci slajd, jak już jesteśmy przy obrazkowym omówieniu ustawy — Europa odchodzi od odnawialnych źródeł energii. Europa odchodzi od budowy elektrowni wiatrowych na lądzie. Otóż, szanowni państwo, nie. To my odeszliśmy lata temu, dlatego Polska ma 9 GW zaledwie mocy, podczas kiedy np. w Niemczech to już dzisiaj jest 61 GW. Ktoś by powiedział: Okej, ale Niemcy przecież mają większą gospodarkę, więcej ludzi. Ale to jednak mimo wszystko nie jest razy dwa, tylko razy sześć. Spójrzmy na Francję — bo zawsze słyszę: nie OZE, energia jądrowa — która ma bardzo dużo energii jądrowej, a mimo to wie, że musi to uzupełniać OZE, bo też w ten sposób obniża średnią cenę wytwarzania energii, bo jednak cena energii jądrowej też jest powyżej ceny energii z odnawialnych źródeł energii. Jest jeszcze Hiszpania. Oczywiście to są kraje trochę większe od nas, ale jak mamy się porównywać w Europie, to przecież do dużych, a nie do małych, prawda? To taka nasza ambicja.</u>
          <u xml:id="u-523.8" who="#PaulinaHennigKloska">Szanowni Państwo! Chcemy nad tym projektem procedować, i procedujemy, w pełni transparentnie, ale też wprowadzamy tam bardzo transparentne zasady. Wzmacniamy zasady obowiązkowych konsultacji. Tak jak powiedziałam już na początku etapu planistycznego, na poziomie gminy, gmin ościennych, ich mieszkańców każdy projekt inwestycyjny będzie konsultowany. Jeżeli nie będzie konsensusu, jeżeli radni w gminie podejmą inną decyzję, będzie to zależało od rozłożenia planistycznego, gdzie tego typu instalacje mogą powstawać.</u>
          <u xml:id="u-523.9" who="#PaulinaHennigKloska">Po drugie, uruchamiamy wirtualnego prosumenta. Tak jak powiedziałam, właściciel każdej nowej instalacji będzie musiał przeznaczyć 10% mocy zainstalowanej w tej formule dla mieszkańców w postaci wirtualnego prosumenta. I znowu pewnie usłyszę: Przecież to już jest, my to wprowadziliśmy. No na papierze, ale niestety nie działa. Będziemy to uskuteczniać tak, by faktycznie mieszkańcy gminy, ale też same samorządy gminy — poszerzamy też o szkoły, przedszkola, ośrodki gminne — mogły się na te udziały zapisywać, wykupywać je i korzystać potem przez lata w zasadzie z bezpłatnej energii.</u>
          <u xml:id="u-523.10" who="#PaulinaHennigKloska">Ale, szanowni państwo, to także dodatkowe podatki dla gmin. Szacujemy, że rocznie to będzie 270 mln dla gmin, biorąc pod uwagę, że do 2030 r. chcemy zwiększyć moce w energetyce wiatrowej. Dzisiaj mamy 10 GW, bo 9 GW to było sprzed chwili. Chcemy to podwoić i doprowadzić do tego, by było 20 GW. Szacujemy, że to będzie blisko 300 mln rocznie dodatkowych podatków dla gmin. Gminy tego chciały. Mają bezpieczne tereny, które są też wyznaczone w konsensusie społecznym. Chcą je przeznaczać na rozwój OZE i dotychczas miały to zablokowane.</u>
          <u xml:id="u-523.11" who="#PaulinaHennigKloska">Szanowni Państwo! Ta ustawa to także nowe miejsca pracy. Ja często słyszę, że zamykamy miejsca pracy, bo tworzymy OZE. Szanowni państwo, jeżeli spojrzymy na to tak, że dzisiaj w górnictwie pracuje do 90 tys. obywateli, pracowników, to w OZE mamy już zatrudnionych 220 tys. I to są dane międzynarodowej agencji energii. W Polsce w odnawialnych źródłach energii, w sektorze wytwarzania energii, budowy instalacji, produkcji komponentów pracuje już 220 tys. Szacujemy, że ten projekt to kolejne 31 tys. miejsc pracy wysokopłatnych, bo to są zwykle jednak dość dobrze płatne miejsca pracy. Ograniczamy ETS.</u>
          <u xml:id="u-523.12" who="#PaulinaHennigKloska">Szanowni Państwo! Każda gigawatogodzina energii wyprodukowanej w Polsce, mocy zainstalowanej w Polsce, i każda terawatogodzina wytworzonej energii to w gruncie rzeczy mniej pieniędzy przeznaczanych na zakup certyfikatów ETS, o które czasami tyle walki toczymy. Dla przykładu, gdybyśmy faktycznie dołożyli 10 GW elektrowni wiatrowych, które wyprodukują nam 25–30 TWh rocznie, to zaoszczędzimy, szanowni państwo, 8 mld zł rocznie właśnie na certyfikatach ETS, o tyle mniej będzie musiała kupić gospodarka certyfikatów, bo nie będzie musiała tej energii wyprodukować z węgla. Więc ta ustawa jest proinwestycyjna, prośrodowiskowa, progospodarcza.</u>
          <u xml:id="u-523.13" who="#PaulinaHennigKloska">Oczywiście dbamy też o bezpieczeństwo, ale nie tylko to środowiskowe. Robimy komponent dotyczący odległości od parków narodowych, od siedlisk nietoperzy i ptaków, ale robimy też zabezpieczenia w stosunku do dróg, w stosunku do obszarów wojskowych i tutaj również te elementy będą zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-523.14" who="#PaulinaHennigKloska">Wprowadzamy też do tej ustawy komponent tzw. repoweringu, czyli modernizacji istniejących turbin. To, co się słyszy, że Niemcy odchodzą od energetyki wiatrowej, to niezrozumienie tego, że oni je modernizują. Czyli stare, mniej efektywne, otwarte dawno temu turbiny po prostu zamykają po to, żeby je zmodernizować, bo uruchamiane są bardziej wydajne, bardziej efektywne, które dają w to samo miejsce dużo więcej energii pochodzącej z jednej turbiny, z jednej elektrowni. Chcemy robić to samo, oczywiście z pewnej dbałości wprowadzamy taki komponent do tej ustawy, aby też skrócić proces inwestycyjny. Ale spokojnie, ta modernizacja będzie możliwa tylko w przypadku tych elektrowni, które zachowują 500 m od zabudowań mieszkalnych.</u>
          <u xml:id="u-523.15" who="#PaulinaHennigKloska">Oczywiście ta ustawa, jak powiedziałam, ma ważne komponenty rozwoju biometanu w Polsce, bo uruchamiamy system wsparcia dla biometanu, dla dużych instalacji powyżej 1 MW, które w naszej ocenie będą kluczowe dla stabilizacji systemu energetycznego w przyszłości jako jedna z głównych mocy dyspozycyjnych, szybko zastępująca wiatr czy słońce. Docelowo możemy osiągnąć ponad 3 mld m3 produkcji biometanu. Chcemy to zacząć wykorzystywać, dlatego wprowadzamy aukcje w przypadku właśnie dużych instalacji biometanowych zgodnie ze wzorem już sprawdzonym, przetestowanym w przypadku energii elektrycznej. To pozwoli nam zazielenić polską sieć gazową, bo pozwoli na mieszanie biometanu z gazem ziemnym poprzez zwiększanie jego kaloryczności itd.</u>
          <u xml:id="u-523.16" who="#PaulinaHennigKloska">Pani marszałek, jeszcze dosłownie chwilka i będę kończyć.</u>
          <u xml:id="u-523.17" who="#PaulinaHennigKloska">Mówiłam też rano, że będziemy chcieli uruchomić przepisy, które pozwolą na gazociąg bezpośredni dla biogazu i biogazu rolniczego. Poprawiamy przepisy dotyczące spółdzielni energetycznych, zmniejszając ich obciążenia administracyjne i wprowadzając lekką deregulację i uproszczenia w zakresie głównie udostępniania danych pomiarowych, zniesienia obowiązku sprawozdania czy braku konieczności stosowania przez samorządy prawa zamówień publicznych do nabycia lub sprzedaży niedoborów lub nadwyżek energii elektrycznej generowanych właśnie w ramach spółdzielni energetycznych. W innej ustawie będziemy też chcieli wprowadzić odpowiednik spółdzielni energetycznej dla miast. Był ten komponent w naszej ustawie. Żeby wypracować konsensus, wycofaliśmy go, ale tylko czasowo. Będziemy go wprowadzać w innej ustawie, bo często samorządy, mieszkańcy miast pytają: A co z nami? Też chcemy mieć możliwość, powiedzmy, tworzenia wspólnot energetycznych.</u>
          <u xml:id="u-523.18" who="#PaulinaHennigKloska">Magazyny energii połączone z mikroinstalacją też są bardzo ważne i też często pytają o to prosumenci. Chcemy, by moc magazynów energii mogła wynosić 2,2 razy mocy mikroinstalacji, co pozwoli na efektywne gromadzenie w magazynie energii produkowanej przez mikroinstalacje w najbardziej nasłonecznionych momentach i wykorzystywanie tej energii właśnie w godzinach wieczornych czy nocnych, kiedy instalacja już nie pracuje wcale albo nie pracuje tak efektywnie.</u>
          <u xml:id="u-523.19" who="#PaulinaHennigKloska">Szanowni Państwo! O tej ustawie chcemy rozmawiać spokojnie, w trakcie posiedzeń komisji będzie na to dużo czasu, każdy będzie mógł się wypowiedzieć. Nie mam najmniejszych wątpliwości, że jeżeli chcemy niższych rachunków za energię elektryczną w Polsce, jeżeli chcemy poprawić konkurencyjność naszej gospodarki, jeżeli chcemy, by energia w Polsce była tańsza, to ta ustawa jest w naszym systemie potrzebna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-523.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Marka Suskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#MarekSuski">Niestety pani minister wyszła. Szkoda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#MonikaWielichowska">Pani minister poszła po wodę. Myślę, że zaraz wróci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#MarekSuski">Chciałem właśnie się odnieść do kilku rzeczy, które tu od pani minister usłyszeliśmy.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Krawczyk: Na pewno dużo mądrych rzeczy…)</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#MarekSuski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Państwo Ministrowie! Bo jest silna drużyna ministerstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#MonikaWielichowska">Pani minister już jest.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#komentarz">(Poseł Urszula Sara Zielińska: Już jest pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#komentarz">(Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska: Bo tu popierają wszyscy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#MarekSuski">Dobrze, zapraszamy. Niestety muszę powiedzieć, że po zapoznaniu się z tą ustawą, muszę stwierdzić, że jest tam parę rozwiązań dobrych, ale jest też parę rozwiązań złych. Ta ustawa w gruncie rzeczy to takie uzasadnienie, tak pani minister to tutaj przedstawiła, taka zielona propaganda. Rzeczywiście jest to wielki biznes, ale wydaje się, że niekoniecznie wielki biznes dla Polski. Można by było powiedzieć, że to jest drugie podejście do ustawy lex Siemens. Pierwsze podejście było na początku kadencji Sejmu, kiedy to pani minister, a właściwie posłowie wnieśli projekt i podczas posiedzenia komisji poseł prowadzący nie potrafił uzasadnić, co w tej ustawie jest, więc poprosił o to siedzącego obok pana. Okazało się, że ten pan jest adwokatem reprezentującym kancelarie prawne i wielki biznes energetyczny. Tak było.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Ale to nie od wiatraków.)</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#MarekSuski">A o czym tamta ustawa była? Dokładnie o wiatrakach.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-529.4" who="#MarekSuski">Ale proszę nie przeszkadzać, będziecie mieli możliwość się odnieść.</u>
          <u xml:id="u-529.5" who="#MarekSuski">Otóż, szanowni państwo, wtedy się dowiedzieliśmy, że to są lobbyści. Jednocześnie gdy tamta ustawa weszła pod obrady Sejmu, wzrosły notowania Siemensa, który rzeczywiście ma spore kłopoty finansowe.</u>
          <u xml:id="u-529.6" who="#komentarz">(Poseł Urszula Sara Zielińska: Ale to sprzed 2 lat… 2025 rok już.)</u>
          <u xml:id="u-529.7" who="#MarekSuski">A kiedy było tak, że Niemcy współpracowali z Rosją, to polski węgiel był zły, bo był w opozycji do gazu rosyjskiego, który mieliśmy dostawać przez Nord Stream, ale od Niemców. Jeszcze marża byłaby od Niemiec. Jak wyleciał Nord Stream w powietrze, to się okazało, że już gaz nie jest przejściowym paliwem, tylko teraz wiatraki, bo wiatraki, wiadomo, produkuje Siemens, więc trzeba wesprzeć naszego partnera z zagranicy. Otóż ja pamiętam, kiedy było…</u>
          <u xml:id="u-529.8" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-529.9" who="#MarekSuski">…</u>
          <u xml:id="u-529.10" who="#komentarz">(Poseł Urszula Sara Zielińska: Proszę nie reklamować jednej spółki z mównicy sejmowej)</u>
          <u xml:id="u-529.11" who="#MarekSuski">No, pani to też dla jakiejś niemieckiej firmy kiedyś pracowała.</u>
          <u xml:id="u-529.12" who="#MarekSuski">Ale pomijając te fakty, to było tak, że jak się okazało, że nie ma konkurencji dla polskiego węgla, to trzeba go było likwidować. Teraz też trzeba go likwidować, trzeba stawiać wiatraki. Pierwsze kłamstwo, które tu usłyszałem, to o tym, że myśmy walczyli z fotowoltaiką. Przypominam jeszcze raz, że za naszych czasów przybyło ok. 1,5 mln prosumentów dzięki programowi, w ramach którego finansowaliśmy budowę tych instalacji, więc opowiadacie tutaj rzeczy nieprawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-529.13" who="#MarekSuski">Wracając do ustawy, zaznaczę, że zawiera ona w gruncie rzeczy interes innego podmiotu, bo przecież te wiatraki będą sprowadzane z zagranicy. Tam jest szereg przepisów zbliżających te instalacje do budynków mieszkalnych, rezygnuje się z odległości 700 m, a wraca się do 500 m, co, jak pani minister tu mówiła, jest podobno w jakimś konsensusie. Ale nie wiem, ten konsensus to chyba jest z Siemensem, na pewno nie z Polakami, którzy nie chcą pod domami mieć wiatraków. Drugą sprawą, o której można by powiedzieć, jeżeli chodzi o Siemensa, jest to — swoją drogą pewnie powiecie, że nie ma sensu wracać do historii — że to jest firma, która ma rzeczywiście wybitne zasługi: organizowała ogrodzenia elektryczne przy obozach koncentracyjnych, więc nie jest to specjalnie polski przyjaciel.</u>
          <u xml:id="u-529.14" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-529.15" who="#komentarz">(Poseł Rafał Kasprzyk: Ha, ha, ha! Pan jest naprawdę… Pana poziom sięga niżej poziomu klubu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#MonikaWielichowska">Drodzy państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#MarekSuski">To jest prawda, to jest prawda. Więc ja bym proponował, żebyście jednak tutaj takiej przyjaźni do Siemensa w ustawach nie deklarowali.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Kłamstwem jest też to, że Polska uratuje planetę, jak zlikwiduje swoją gospodarkę. Jak zarżniemy gospodarkę energetyczną, która jest oparta w Polsce na węglu — choć od tego odchodzimy, ale trzeba to robić rozsądnie, z głową, a nie na hura — to rzeczywiście polska gospodarka padnie. Jeżeli chodzi o emisję CO2, to Polska w Europie jest na czwartym miejscu, to jest 0,9. Naprawdę nie uratujemy planety, likwidując polską gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#MarekSuski">Jeśli chodzi o emisję w przeliczeniu na mieszkańca w Europie, to jesteśmy na szóstym miejscu. Dlatego, szanowni państwo, ta ustawa jest szkodliwa dla naszych obywateli, szkodliwa dla naszej gospodarki. Zgłaszam wniosek o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu. Bardzo proszę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-531.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#PiotrKandyba">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#PiotrKandyba">Każdy i każda z nas, wychodząc w zimie wieczorem na spacer, miał zapewne wątpliwą przyjemność wdychania powietrza z domieszką zapachu kiepskiej jakości węgla, obserwować siwy dym znad kominów pobliskich domów. Płacimy za to zresztą nie tylko zdrowiem. Przypomnę, że według oficjalnych informacji ok. 40 tys. Polaków umiera ze względu na jakość powietrza. Ceny węgla i innych paliw kopalnych, jak też rosnące koszty ich wydobycia widzimy w naszych comiesięcznych rachunkach. Dlatego, mimo że PiS i Konfederacja zrzucają winę na złowieszczą Unię i ich ulubiony czarny charakter z Niemiec, w naszym interesie, w interesie każdej polskiej rodziny jest tania i czysta energia, zwłaszcza że przez ostatnie dwie kadencje, zamiast dbać o zdrowie i portfele Polek i Polaków, nasi poprzednicy zajmowali się ideologią i przejadaniem publicznych pieniędzy. Gdyby w 2016 r. PiS nie przeforsował ustawy, która skutecznie zablokowała tę inwestycję i która doprowadziła do bankructwa wielu firm…</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Co za brednie.)</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#PiotrKandyba">…gdyby zamiast kupować rosyjski węgiel, inwestowano w odnawialne źródła energii, dziś każda rodzina w Polsce płaciłaby mniej za czystszą energię. Czasu niestety nie cofniemy, ale możemy naprawić to, co PiS zepsuł.</u>
          <u xml:id="u-533.4" who="#PiotrKandyba">W proponowanych zapisach obecną minimalną odległość ustawową od budynków mieszkalnych 700 m proponujemy zmienić na 500 m. Zapis ten jest jedynie sugestią czy dopuszczeniem możliwości, a nie obligatoryjnym nakazem. Dzięki tej zmianie na tego typu inwestycje będzie dostępna większa powierzchnia, co oznacza więcej czystych źródeł energii, a w efekcie tańszy prąd dla nas wszystkich. O finalnej odległości będzie decydował organ sporządzający miejscowy plan po zapoznaniu się ze strategiczną oceną oddziaływania na środowisko oraz postulatami społeczności lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-533.5" who="#PiotrKandyba">Intencją ustawodawcy jest, aby od najwcześniejszych możliwych etapów prac nad lokalizowaniem elektrowni wiatrowej ułatwić udział w tych pracach jak największej liczbie zainteresowanych obywateli, którzy razem ze swoimi samorządami będą teraz mieli zdecydowanie większy wpływ na realizację tego typu inwestycji. Jednocześnie każdy większy inwestor ma obowiązek zaoferować część mocy zainstalowanej projektu do objęcia przez mieszkańców gminy w celu uzyskania przez nich statusu prosumenta wirtualnego. Z niewykorzystanego przez mieszkańców poziomu mocy będą mogły też korzystać jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-533.6" who="#PiotrKandyba">Warto też pamiętać, że hałas generowany przez najgłośniejsze turbiny na dystansie 500 m nie generuje poziomu wyższego niż 45 dB. Dystans ten skutecznie tłumi też wszelkie potencjalne drgania. Specjalne zapisy przygotowano więc także dla podmiotów, które chciałyby zmodernizować istniejące już instalacje, w szczególności dokonując ich repoweringu, a więc zwiększenia mocy. Precyzyjnie określono też odległość od obszarów chronionych Natura 2000 oraz od parków narodowych. Są to odpowiednio dystanse 0,5 i 1,5 km. Generalnie, aby uniknąć licznych wątpliwości interpretacyjnych, ustawa w bardzo wielu miejscach i przypadkach precyzuje sposób liczenia odległości oraz procedury, które, jak pokazała praktyka, potrafiły właśnie rodzić problemy interpretacyjne.</u>
          <u xml:id="u-533.7" who="#PiotrKandyba">Kolejną istotną zmianą jest ułatwienie modernizacji elektrowni wodnych poprzez zniesienie wymogu zwiększenia ich mocy. Zmiany te mają na celu poprawę opłacalności istniejących instalacji hydroenergetycznych i ich dostosowanie do nowoczesnych technologii. W ramach nowelizacji wprowadzono również zmiany w systemie aukcji na biometan. Ich celem jest zwiększenie konkurencyjności sektora biometanu i poprawa przewidywalności finansowej dla inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-533.8" who="#PiotrKandyba">Proponowane zmiany będą jeszcze przedmiotem obrad komisji. W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej rekomenduję kontynuowanie prac nad projektem ustawy w komisjach problemowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#PiotrKandyba">I na koniec jeszcze pytanie do pana posła Suskiego: Jakim samochodem pan jeździ?</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Niemieckim volkswagenem.)</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#PiotrKandyba">Ano właśnie.</u>
          <u xml:id="u-535.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, teraz nie jest czas na pytania. Możecie sobie panowie je zadać w kuluarach i odpowiedzieć na nie.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Stracha, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#PiotrPawełStrach">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Dzieje się historia. Na naszych oczach dzieje się historia. Następuje transformacja energetyczna, transformacja klimatyczna naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#PiotrPawełStrach">Dziękuję pani minister, dziękuję całej Trzeciej Drodze, dziękuję naszym koalicjantom z koalicji 15 października. To wielka chwila, że możemy cieszyć się tym, że w końcu ratujemy świat. Bo to jest ten czas, kiedy obok takich wielkich wyzwań jak sztuczna inteligencja, jak komputer kwantowy, jak podróże w kosmos to właśnie transformacja energetyczna jest jedną z tych gałęzi naszego rozwoju, które stawiają nas na drodze do dobrobytu i nowoczesności.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#PiotrPawełStrach">Dziwię się troszeczkę naszym partnerom po prawej stronie, że sięgnęli do Wyspiańskiego, do „Wesela” i znaleźli sobie chochoła. Wokół wiatraków urządzili chocholi taniec.</u>
          <u xml:id="u-537.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-537.5" who="#PiotrPawełStrach">Zaczęli udawać, że wiatrak jest czymś, co nas dzieli, co pokazuje naszą niemoc, co nie daje przyszłości. Tymczasem wiatraki są w Polsce od 700 lat, od średniowiecza. Tuż przed wojną mieliśmy 7 tys. wiatraków na terenie Rzeczypospolitej. W 1933 r. nastąpiła elektryfikacja i dekretem prezydenta państwa rozpoczęliśmy transformację ku elektryfikacji Rzeczypospolitej. Dziś stoimy przed transformacją energetyczną i wracamy do wiatraków, bo jest to najczystsze i najtańsze źródło odnawialnej energii.</u>
          <u xml:id="u-537.6" who="#PiotrPawełStrach">Co można więcej powiedzieć, jeśli chodzi o korzyści? One są wszelakie, począwszy od korzyści społecznych. Była tu mowa o tym, że 40 tys. Polaków umiera na choroby związane z zanieczyszczeniem powietrza. Możemy mówić o tym, że będziemy mieli tańszy prąd, że nasza gospodarka będzie bardziej konkurencyjna, że będą nowe miejsca pracy — była tu mowa o kilkudziesięciu tysiącach miejsc pracy — że nasze samorządy będą miały dodatkowe dochody, setki milionów złotych w skali wielu lat, związane z budową elektrowni wiatrowych. Bezpieczeństwo — szanowni państwo, w razie konfliktu energetyka rozproszona daje większe bezpieczeństwo energetyczne.</u>
          <u xml:id="u-537.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-537.8" who="#PiotrPawełStrach">To nie jest jedna elektrownia, którą można unieszkodliwić, tylko będą to tysiące instalacji. Wzrośnie poziom, jeśli chodzi o świadomość technologiczną, jeśli chodzi o miniaturyzację, jeśli chodzi o system oszczędzania, zarządzania energią, poziom wiedzy, innowacyjności. Kwestia uniezależnienia się politycznego od dostawców zagranicznych — często zza oceanu sprowadzamy już gaz, sprowadzamy ropę naftową, nawet węgiel sprowadzali nasi poprzednicy zza dalekich mórz. Można powiedzieć, że transformacja energetyczna i elektryfikacja, nie tylko jeśli chodzi o energetykę, ale także ciepłownictwo, transport, przemysł, to jest przyszłość naszej cywilizacji.</u>
          <u xml:id="u-537.9" who="#PiotrPawełStrach">Na koniec chciałbym powiedzieć, że rzeczywiście nasz rząd w ciągu roku rozpoczął coś, co przez 8 lat było w dużej mierze blokowane przez naszych poprzedników. Zarówno wiatraki na morzu, które, mam nadzieję, dostarczą kilkanaście procent energii do naszej gospodarki, jak i wiatraki na lądzie będą motorem naszej gospodarki na najbliższe 30, 40 i 50 lat. Dziękuję bardzo, pani minister. Dziękuję bardzo i liczę na poparcie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-537.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Grzyba, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Ministrowie! Pierwsza uwaga: 5 minut na skomentowanie projektu ustawy, który jest zapisany na 100 stronach, a w sumie łącznie z uzasadnieniem to jest 1567 stron. Wydaje mi się, że Prezydium Sejmu w tej sprawie popełniło jakiś istotny błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, prace w komisji będą trwały, więc będziecie mieć państwo naprawdę dużo czasu. Mówiła o tym pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani redaktor, przepraszam, pani marszałek…</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#AndrzejGrzyb">…rozumiem, że jest to uprawniona uwaga. Tym bardziej że to nie jest tylko kwestia wiatraków. Przecież zmian dokonuje się, jeżeli dobrze policzyłem, w dziewięciu ustawach.</u>
          <u xml:id="u-541.3" who="#AndrzejGrzyb">Ale do rzeczy. Według Global Wind Energy łączna moc siłowni wiatrowych w świecie w 2023 r. wyniosła 1021 GW. W energetyce wiatrowej na lądzie to jest 946 GW. Jest również ogromny spadek kosztów, bo on od 2010 r. wyniósł prawie 80%, jeżeli chodzi o koszt produkcji czy wytworzenia tych elektrowni. W 2015 r. udział OZE w Polsce w całkowitej generacji energii elektrycznej, jeżeli chodzi o przekroczenie 30% danego dnia, to tylko 25 godzin. W chwili obecnej te 30% wytwarzania energii z OZE w ciągu całego roku to jest ponad 3300 godzin, a powyżej 20% to już ponad 6 tys. godzin. To pokazuje więc, jak zmieniają się również technologiczne możliwości. W 2024 r. wyprodukowaliśmy 15 TWh energii z fotowoltaiki, to jest 9% zapotrzebowania, oraz 24 TWh z elektrowni wiatrowych, to jest prawie 15% zapotrzebowania. Przybyło w 2024 r. 4,1 GW, jeżeli chodzi o fotowoltaikę, oraz 0,5 GW, jeżeli chodzi o źródła wiatrowe.</u>
          <u xml:id="u-541.4" who="#AndrzejGrzyb">Takiego optymizmu nie mamy, jeżeli chodzi o produkcję energii z biogazu i biometanu. Bo mamy tylko 442 biogazownie. 30 instalacji pojawiło się w roku ubiegłym. Jeżeli chodzi o biogaz rolniczy, to mamy tylko 174 instalacje, a potencjał jest szacowany na co najmniej 13–14 mld m3. Przeliczając na biometan, to jest ok. 7–8 mld m3. My produkujemy rocznie czy wydobywamy z podziemi ok. 4 mld m3 gazu naturalnego, gazu kopalnego.</u>
          <u xml:id="u-541.5" who="#AndrzejGrzyb">Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw liberalizowała odległość lokalizacji elektrowni wiatrowych z 10H do 700 m. Taka była decyzja Wysokiej Izby wtedy. Ale tak naprawdę rząd pana premiera Morawieckiego proponował, by było to 500 m. Czyli my wracamy de facto tym projektem ustawy do pierwotnego projektu poprzedniego rządu. I ustalamy odległość 500 m od budynku mieszkalnego lub budynku o funkcji mieszanej do elektrowni wiatrowej, co znacznie, prawie dwukrotnie, zwiększa też ilość potencjalnych instalacji, ale jeszcze w tej materii dajemy społeczną odpowiedzialność przy planowaniu, jeżeli chodzi o plany miejscowe i ewentualną konsultację z mieszkańcami. Z tej lokalizacji wyłączone są oczywiście strefy kontrolowane, jeżeli chodzi o lotniska wojskowe, pasy podejścia. Chodzi również o 1500 m od obszarów Natura 2000 czy też wysokość 1H od dróg istniejących. Przy tym tutaj ważne zaznaczenie — i tu dziękuję resortowi, że to uwzględnił — że w przypadku istniejących instalacji wiatrowych, mówię o elektrowniach wiatrowych, od dróg, projektowanych dróg, które będą w nieco mniejszej odległości, istnieje możliwość akceptacji tej mniejszej odległości, żeby nie rujnować akurat istniejących instalacji.</u>
          <u xml:id="u-541.6" who="#AndrzejGrzyb">Istotnym novum jest wprowadzenie regulacji dotyczących wsparcia dla biometanu w instalacjach powyżej 1 MW, przez wprowadzenie aukcji dla tych instalacji. Projekt wprowadza również do definicji OZE instalacje magazynowania nie tylko prądu, ale również ciepła i chłodu. W tej chwili częstokroć potrzebujemy więcej chłodu niż nawet ciepła. Ustawa usuwa również wątpliwości dotyczące funkcjonowania spółdzielni energetycznych w zakresie trybu postępowania spółdzielni energetycznych w odniesieniu do zawieranych umów ze sprzedawcą oraz rejestracji w KOWR.</u>
          <u xml:id="u-541.7" who="#AndrzejGrzyb">Chciałbym jeszcze, jeżeli pani marszałek pozwoli, zwrócić uwagę na jedną rzecz, która jest niezmiernie istotna. Ona dotyczy akurat kwestii dotyczących biogazu. Bo wydaje się, że nie osiągniemy tutaj istotnego postępu, jeżeli nie tylko nie zmienimy regulacji, ale również jeżeli nie zwiększymy, nie zmienimy wysokości dofinansowania, w szczególności jeżeli chodzi o biogazownie rolnicze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#MonikaWielichowska">Proszę kończyć, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#AndrzejGrzyb">3 mld to jest naprawdę niewiele na finansowanie tego segmentu. A musimy wiedzieć, że Polska eksportuje produkty rolno-spożywcze za ponad 52 mld euro w ostatnich latach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#AndrzejGrzyb">Tylko skończę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#AndrzejGrzyb">Za 52 mld euro eksportuje produkty rolno-spożywcze. Jeżeli nie obniżymy śladu węglowego, to w przyszłości nie będziemy mogli uzyskiwać tych dochodów z eksportu, ponieważ ślad węglowy wykluczy nasze produkty z eksportu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Darię Gosek-Popiołek z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#DariaGosekPopiołek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Ministro! Długo czekaliśmy na tę ustawę, która de facto przyspieszy rozwój energetyki wiatrowej w Polsce i przyspieszy transformację energetyczną naszego kraju, które w części były zablokowane po fatalnych decyzjach Prawa i Sprawiedliwości, które na sztandar wzięło sobie walkę z wiatrakami.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#DariaGosekPopiołek">Przedstawiona nowelizacja ustawy wprowadza liberalizację przepisów dotyczących lokalizacji elektrowni wiatrowych na lądzie, czyli przede wszystkim znosi generalną zasadę 10H. Minimalna odległość między instalacjami a zabudową mieszkaniową ma wynosić 500 m. Wprowadza też ułatwienia proceduralne dla repoweringu i daje możliwość korzystania z formuły prosumenta wirtualnego nie tylko przez mieszkańców gminy, w której zlokalizowana jest elektrownia wiatrowa, ale też mieszkańców gminy pobliskiej, takiej, która położona jest w odległości do 500 m od elektrowni wiatrowej zlokalizowanej na terenie innej gminy.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#DariaGosekPopiołek">Szanowni Państwo! Rozwój OZE, w tym inwestowanie w lądowe farmy wiatrowe, po prostu nam się opłaca i pozwoli zaoszczędzić choćby na importowanym węglu. Mówimy tu o kwocie miliarda złotych w tym roku, a w kolejnych latach o jeszcze większych kwotach. To też wzrosty dochodów gmin z tytułu podatków od nieruchomości oraz podatków CIT i PIT. To rozwój polskiego sektora budowlanego i projektowego. To także realnie niższe ceny energii, co odczują i firmy, i odbiorcy energii, cała gospodarka. Koszt wytworzenia energii w przypadku energetyki wiatrowej jest trzykrotnie niższy niż z paliw kopalnych.</u>
          <u xml:id="u-547.3" who="#DariaGosekPopiołek">Z uwagi na rozwój polskiej gospodarki potrzebujemy dodatkowych mocy w systemie energoelektrycznym, zwłaszcza że w polskim miksie energetycznym udział paliw kopalnych będzie słusznie malał. Oczywiście same OZE nie wystarczą. Musimy postawić na atom i tutaj nie ma chyba między nami sporu o to, jak ważnym elementem naszego bezpieczeństwa energetycznego jest rozwój energetyki jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-547.4" who="#DariaGosekPopiołek">Jesteśmy gotowi do pracy nad tą ustawą i nad kolejnymi, które będą wspierać rozwój OZE i które będą ważnym elementem naszego bezpieczeństwa energetycznego i naszej suwerenności energetycznej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt, o którym mówimy, to kolejna próba przepchnięcia interesów sektora energetyki wiatrowej kosztem mieszkańców Polski. Zmniejszenie minimalnej odległości wiatraków od zabudowań z 700 m do 500 m to nie jest drobna korekta, to realna zmiana, która wpłynie na komfort życia tysięcy Polaków. Pytam więc: Gdzie są analizy dotyczące oddziaływania infradźwięków na zdrowie? Gdzie są konkretne dane dotyczące spadku wartości nieruchomości w sąsiedztwie turbin? Gdzie w tym wszystkim troska o mieszkańców terenów wiejskich, którzy będą pierwszymi ofiarami tej zmiany?</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#WitoldTumanowicz">Energetyka wiatrowa może i nawet powinna być elementem szerszego miksu energetycznego, ale elementem bez szkody dla mieszkańców, dla obywateli. Nie zwalnia to nas z obowiązku rozsądnego myślenia. Wiatraki produkują energię tylko wtedy, kiedy wieje wiatr. To źródło niestabilne, które wymaga stałego wsparcia ze strony źródeł konwencjonalnych. Nie zapewni nam bezpieczeństwa energetycznego, szczególnie w okresach zwiększonego zapotrzebowania, jak zimą. Tymczasem rząd forsuje rozwiązania, które umożliwiają znaczne przyspieszenie inwestycji w farmy wiatrowe. Robi się to kosztem dobrego planowania przestrzennego, kosztem przejrzystości procesu inwestycyjnego i co najważniejsze, kosztem mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-549.2" who="#WitoldTumanowicz">Jakby tego było mało, w samym projekcie przemycacie temat biometanu. To zagranie znane i nieuczciwe. Łączycie dwa kompletnie różnie zagadnienia w jednej ustawie, by wymusić poparcie dla całości. Nawet jeśli część przepisów budzi sprzeciw, biometan, który faktycznie może być elementem lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, zostaje potraktowany po macoszemu.</u>
          <u xml:id="u-549.3" who="#WitoldTumanowicz">Nie rozwiązujecie kluczowych problemów tej branży: braku warunków przyłączeniowych, skomplikowanej ścieżki środowiskowej ani niepewnego systemu wsparcia. Taki sposób legislacji, pakietowy, nieprzejrzysty, nacechowany wpływem lobbystów, to niestety wasz standard, który zamiast rozwiązywać problem, tylko go mnoży.</u>
          <u xml:id="u-549.4" who="#WitoldTumanowicz">My jako Konfederacja mówimy jasno: nie jesteśmy przeciw rozwojowi nowoczesnych źródeł energii, ale musi to być rozwój przemyślany, uczciwy i zgodny z interesem obywateli, a nie wyłącznie z interesem wielkich korporacji i pod dyktanto szamanów klimatyzmu. Polska potrzebuje inwestycji w źródła stabilne, niezależne od pogody, takie jak elektrownie jądrowe. Natomiast zamiast tego mamy informację o wygaśnięciu umowy z firmami Westinghouse i Bechtel na zaprojektowanie polskiej elektrowni jądrowej. Brak obowiązującego kontraktu z kluczowymi partnerami stawia pod znakiem zapytania terminowość i realizację tej strategicznej inwestycji. Potrzebujemy bezpieczeństwa energetycznego opartego na suwerenności, a nie na kaprysach wiatru. Potrzebujemy mądrego miksu energetycznego bez szkodliwych ideologii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-549.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#MonikaWielichowska">Do pytań mamy zapisanych 27 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-550.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-550.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-550.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszą do zabrania głosu zapraszam panią poseł Annę Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#AnnaPaluch">Wysoka Izbo! Art. 4 projektu ustawy ustanawia nową odległość minimalną elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszkalnej wynoszącą 500 m. Z kolei art. 4b i dodawany art. 4e pozwalają na przybliżenie elektrowni wiatrowej do dróg krajowych na odległość jednokrotności maksymalnej całkowitej wysokości elektrowni. To jest oczywiste zagrożenie bezpieczeństwa w ruchu drogowym, tym bardziej, że ust. 5 tego artykułu jest prawnym wytrychem, który pozwala zbliżyć elektrownię wiatrową jeszcze bliżej do drogi krajowej, na odległość jeszcze mniejszą. Przypomnijcie sobie, jaki jest zasięg rzutu lodu odpadającego ze śmigła i zasięg rzutu śmigła w razie jakiejś awarii. To jest kaganiec nałożony na polską sieć drogową, aby zahamować jej dalszy rozwój.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#AnnaPaluch">I kolejna kwestia. Mało tego, co powiedziałam. Ustawa z 20 maja 2016 r., którą teraz zmieniacie, wprowadziła bezwzględny obowiązek lokalizowania elektrowni wiatrowej w oparciu o zmianę miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, bo tylko ustawowo uregulowana procedura zmiany planu ochroni właściwie prawa stron postępowania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#AnnaPaluch">A wy to teraz chcecie popsuć i przywrócić pokątne lokalizowanie elektrowni wiatrowych wbrew woli, wbrew interesom mieszkańców, a nie pamiętacie państwo, jakie skandale i korupcja towarzyszyły tym pokątnym lokalizacjom na gruntach przed 2016 r., na gruntach burmistrzów, wójtów i radnych i innych notabli.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#MonikaWielichowska">Przekroczyła pani 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jacka Karnowskiego. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Polska nie ma silnych wiatrów i mieć ich nie będzie. Jesteśmy krajem średnio wietrznym: nie wieje ani mocno, ani słabo.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#GrzegorzLorek">Mam pytanie do pani minister. Co będzie, kiedy — tak jak bywało w Niemczech — nie wiało i się nie świeciło? Co wtedy? Według pani, jak będzie wyglądał miks energetyczny? Nie będzie elektrowni atomowej przynajmniej do 2035 r., a może nawet 2040 r. Jak chce pani oprzeć polską energetykę na systemach fotowoltaicznych i na wiatrakach? Jak według pani ma wyglądać miks energetyczny, rynek mocy? Czy nie boi się pani blackoutów, gdy stawia pani tak twardo tę sprawę, gdy to idzie w tę stronę? Trzeba to wszystko rozumieć, żeby sobie odpowiedzieć na pytanie, czy Polska będzie miała stabilny rynek energetyczny. Według mnie w oparciu o tę ustawę — nie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#MałgorzataTracz">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! To ważny dzień dla energetyki wiatrowej na lądzie. Mamy konkretny, dobrze skonsultowany projekt ustawy. W końcu wprowadzimy odległość 500 m wiatraków od zabudowań, co jest konsensusem naukowców, ekologów, także praktyków.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ale nie obywateli.)</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#MałgorzataTracz">Wzmocnimy też decyzyjność w tej sprawie na najniższym poziomie samorządu, czyli gminy i jej mieszkańców. Bardzo dobrze, że podtrzymujemy też zakaz lokalizacji wiatraków na terenach parków narodowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i terenów Natury 2000.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#MałgorzataTracz">Mam jeszcze pytanie: Czy nie można by było wprowadzić tu pewnej poprawki, czyli czy nie można byłoby wprowadzić minimalnej odległości 1,5 km od granic wszystkich wymienionych form ochrony przyrody, a także zakazać budowy wiatraków w otulinach parków narodowych i rezerwatów przyrody? To miałoby kolosalne znaczenie dla ochrony bioróżnorodności, a tak naprawdę niewielkie, jeśli chodzi o potencjał inwestycji wiatrowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-557.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zapomniałem powiedzieć w czasie przemówienia klubowego, że składamy wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#WitoldTumanowicz">Chciałbym zapytać, korzystając z obecności ministrów, pani minister, o kwestię wygaśnięcia umowy z firmami Westinghouse i Bechtel na zaprojektowanie polskiej elektrowni jądrowej. Czy nie wpłynie to na opóźnienie budowy elektrowni jądrowej? Chciałbym też zapytać o negocjacje z Unią Europejską w sprawie pomocy publicznej dla Polskich Elektrowni Jądrowych opiewającej na kwotę 60 mld zł. Napotykają one trudności związane z długością kontraktu różnicowego. Chciałbym się dowiedzieć, na jakim etapie jest projekt budowy polskiej elektrowni jądrowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: My mówimy o wiatrakach.)</u>
          <u xml:id="u-560.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Z samych wiatraków nie będziemy mieli elektryczności.)</u>
          <u xml:id="u-560.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Lubońskiego, Polska 2050. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-560.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Macieja Małeckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#MaciejMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Dlaczego pani tak uparcie wraca do Sejmu z ustawami, które mają nabijać niemieckie kabzy polskim groszem, a Polakom gotować katorgę? Kto z was chce mieć 500 m od domu tysiące ton stali i betonu,…</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-561.2" who="#MaciejMałecki">…które pracują dzień i noc i bombardują ludzi infradźwiękami? Mówicie o czystej energii. To dlaczego zablokowaliście budowę elektrowni szczytowo-pompowej w Młotach? Dlaczego zablokowaliście budowę elektrowni wodnej w Siarzewie? Dlaczego wyłączyliście reaktor atomowy Maria, ten reaktor, który zabezpiecza leczenie chorych na raka? Nie mieliście przez 8 miesięcy czasu, żeby zrobić certyfikację reaktora, bo może byliście zajęci niemieckimi wiatrakami. Przyznajcie się, kto naprawdę napisał wam tę ustawę. Zapamiętajcie sobie: nie ma zgody na niemieckie wiatraki pod polskimi oknami. Ustawa do kosza.</u>
          <u xml:id="u-561.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#MarcinSkonieczka">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#MarcinSkonieczka">Pani minister Paulina Hennig-Kloska w swoim wystąpieniu nazywała zasadę 10H wprowadzoną przez PiS w 2016 r. największą depresją systemu. To określenie jest w pełni uzasadnione, ponieważ ta zasada wyrządziła wielkie szkody. Zablokowała na wiele lat nie tylko rozwój OZE, ale też rozwój budownictwa mieszkalnego na obszarach wiejskich. Straconych lat już nie odzyskamy, ale możemy naprawić błędy PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-563.3" who="#MarcinSkonieczka">Ta ustawa eliminuje szkodliwy hamulec rozwoju gmin wiejskich. Ta ustawa to większa decyzyjność lokalnych wspólnot, szybsza transformacja energetyczna, tańszy prąd, niższe rachunki, czystsze środowisko, zdrowsi Polacy, zmniejszenie uzależnienia od importu surowców kopalnych, większe bezpieczeństwo energetyczne, dodatkowe dochody dla gmin, dodatkowe dochody dla mieszkańców i nowe miejsca pracy. Ta ustawa to po prostu szybszy rozwój Polski.</u>
          <u xml:id="u-563.4" who="#MarcinSkonieczka">Jeszcze zwrócę się do pana posła Suskiego. Proszę sprawdzić, kto produkuje najwięcej wiatraków. Na pierwszym miejscu jest firma chińska, na drugim duńska, na trzecim amerykańska. To ten kraj, gdzie rządzi uwielbiany przez PiS Trump. Firma niemiecka, o której pan mówi, jest dopiero piątym producentem wiatraków na świecie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-563.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Żanetę Cwalinę-Śliwowską, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ustawa wyznacza dobry kierunek, jednak są tam pewne rzeczy do poprawienia. W ustawie jest bardzo dużo o wytwarzaniu, dystrybucji, wsparciu produkcji biometanu. Nie ma nic o kontroli jakości ewentualnego importu i o ilości biomasy powstałej przy produkcji zwierzęcej. Czy ustawa zabezpiecza interes obywateli? Czy zabezpiecza przed niekontrolowanym napływem takiej biomasy z całego świata? Uzasadnienie odsyła do tego, że mamy za mało biomasy do produkcji biometanu, podobnie jak mamy za mało biomasy do spalania, co jest wynikiem błędnych decyzji z przeszłości. Chciałabym, aby ustawa zabezpieczała społeczeństwo przed takim właśnie wypadkiem. To jest zagrożenie sanitarne. Jest to także argument dotyczący wzrostu wielkopowierzchniowych ferm i hodowli przemysłowych, a podstawą naszej gospodarki rolnej jest gospodarstwo rodzinne. Widzę tutaj pewne zagrożenia. Mam nadzieję, że zdołamy to doprecyzować w czasie pracy w komisji.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! 2023 r., posiedzenie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — przychodzi była premier Jadwiga Emilewicz, składa projekt ustawy: 500 m. I co? Jedna kartka przewodniczącego tej komisji, posła Suskiego i trzask-prask: 700 m. Jedna strona, jeden zapis: 700 m. Dzisiaj: 1,5 tys. stron dokumentów, analiz, konkretny projekt, który trafia nie do polityków.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#KrzysztofGadowski">Panie Pośle! Pan nie będzie ustalał, gdzie ten wiatrak ma się pojawić. To samorządowcy, to gmina, to mieszkańcy tej gminy będą ustalać, gdzie to się pojawi. Wy chcieliście wszystko robić centralnie. Oddajemy to ludziom, koalicja demokratyczna idzie do ludzi, do obywatela, do Polaka.</u>
          <u xml:id="u-567.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-567.3" who="#KrzysztofGadowski">Oni mają zadecydować, a nie wy, politycy. Wy dość już decydowaliście. Budowaliście elektrownię w Ostrołęce. Co z nią zrobiliście? Władza ma iść do ludzi. Ludzie na dole mają decydować.</u>
          <u xml:id="u-567.4" who="#KrzysztofGadowski">Pani Minister! Mam do pani pytanie: Jak społeczność lokalna skorzysta z tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-567.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Piotra Nowaka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Obsesja niemiecka kontra rzeczywistość polska. Jesteście omamieni tą niemieckością i powodujecie to, że sami się ograniczacie w budowie czegoś, co jest Polakom bardzo potrzebne…</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Jeżdżę niemieckim samochodem.)</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#TomaszPiotrNowak">…bo każdy Polak chce mieć jak najtańszą energię.</u>
          <u xml:id="u-569.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-569.4" who="#TomaszPiotrNowak">Czemu służy budowa tych wiatraków? Ano służy temu, żebyśmy mieli cenę, porównując z ceną energii węglowej, o wiele, wiele niższą. O to chodzi, panie Suski. A jeśli pan poseł Suski tego nie rozumie, to oznacza to, że rzeczywiście to jest lobby, ale lobby producentów jak najdroższej energii po to, żeby rachunki Polaków były jak największe. My chcemy rachunków za energię jak najmniejszych.</u>
          <u xml:id="u-569.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: My też.)</u>
          <u xml:id="u-569.6" who="#TomaszPiotrNowak">Ta ustawa służy właśnie temu. Jeśli tego nie rozumiecie, to oznacza to, że w ogóle nie rozumiecie energetyki.</u>
          <u xml:id="u-569.7" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Minister! Proste pytanie. Niestety budowa farmy wiatrowej trwa od 2 do 5, a nawet do 6 lat. Deregulujemy, przyspieszamy. Ile to będzie trwało? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-569.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Klaudię Jachirę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Mam nadzieję, że to nareszcie koniec wojny z wiatrakami. Jeszcze tylko musimy poczekać, aż stanowisko ambasadora Watykanu zajmie obecny lokator Pałacu Prezydenckiego i będzie można korzystać z poluzowania przepisów umożliwiających budowę wiatraków.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#KlaudiaJachira">Przyjęcie tej ustawy to szansa na poprawę jakości powietrza, a przypomnę, że na 37 państw europejskich zajmujemy niechlubne 5. miejsce od końca, wśród 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Europy aż 21 znajduje się niestety w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-571.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: No bo wy rządzicie w tym kraju.)</u>
          <u xml:id="u-571.3" who="#KlaudiaJachira">Rocznie z tego powodu umiera przedwcześnie minimum 40 tys. Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-571.4" who="#KlaudiaJachira">Co jeszcze przemawia za wiatrakami? Fakt, że koszt wydobycia węgla jest u nas jednym z najwyższych na świecie i że tylko w tym roku z publicznych pieniędzy dopłacimy do węgla minimum 9 mld zł. Wiem, że te wszystkie argumenty nie przekonają wiatrakofobów, tak tutaj licznie zgromadzonych po prawej stronie, i zwolenników teorii spiskowych. Mam jednak nadzieję, że trafią do wszystkich tych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#KlaudiaJachira">…którzy chcą żyć w czystym świecie i patrzą na rachunek ekonomiczny. Wiatraki po prostu się opłacają.</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Trzy pytania. Na jakich zasadach będą rozpatrywane projekty, które już są na etapie pozwolenia na budowę? Czy według starych, czy według nowych przepisów? Pytam, dlatego że niektórzy przeszli wszystkie procedury i czekają tylko na pozwolenie na budowę. Na jakich zasadach będą procedowane te pozwolenia?</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#JerzyMeysztowicz">Drugie pytanie dotyczy repoweringu. Zakładacie państwo, że zwolnicie państwo z oceny oddziaływania na środowisko turbiny z mocą zwiększoną o 20%. Kto będzie zwiększał o 20% moc turbiny, żeby wydać kolejne pieniądze i uzyskać tylko 20%? Nie ma już w tej chwili takich turbin, które zwiększą moc tylko o 20%. Trzeba poluzować to, żeby rzeczywiście ktoś, kto inwestuje w unowocześnienie farmy, po prostu miał lepsze możliwość przejścia przez te procedury środowiskowe.</u>
          <u xml:id="u-575.2" who="#JerzyMeysztowicz">Jeszcze jedna kwestia, dotycząca sytuacji, gdy wiatrak jest na granicy gminy. Jeżeli zasięg tego wiatraka jest powyżej 500 m, czyli dotyczy to następnej gminy, to czy ta gmina będzie musiała zmienić plan zagospodarowania przestrzennego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#JerzyMeysztowicz">…dlatego że ten wiatrak oddziałuje na drugą gminę? Czy będzie rzeczywiście obowiązek robienia nowego planu zagospodarowania przestrzennego dla sąsiedniej gminy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Masełkę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#PawełMasełko">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Polacy chcą niższych rachunków za prąd. To jest jeden z kroków, który zbliża nas do tego, żebyśmy w przyszłości dzięki temu miksowi energetycznemu, który planuje obecny rząd, płacili mniej za rachunki, za prąd, za energię elektryczną. Cokolwiek byśmy mówili, proszę państwa, fakty są takie, że dzisiaj 1 MWh energii wyprodukowanej z farmy wiatrowej jest najtańsza. I nie zmienimy tego. To jest właściwy i dobry kierunek.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#PawełMasełko">Ta ustawa daje dobre instrumenty lokalnym społecznościom, żeby one tutaj miały ten główny element decyzyjny, ale mam takie pytanie do pani minister, bo obserwujemy dzisiaj wiele takich działań w kierunku właśnie przeciwdziałania energetyce wiatrowej. Tę rzeczywistość starają się zmienić grupy tutaj, żeby pokazywać, że są jakieś negatywne elementy właśnie energetyki wiatrowej. Czy będą prowadzone jakieś działania edukacyjne, czym jest energetyka wiatrowa, jakie niesie za sobą konsekwencje, jakie są plusy i ewentualnie niebezpieczeństwa właśnie w ramach tej ustawy, nad którą procedujemy?</u>
          <u xml:id="u-579.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mówicie tutaj państwo z koalicji 13 grudnia o taniej energii, a tak wysokich cen energii, jakie w tym momencie obowiązują w Polsce, i tak wysokich rachunków za prąd nie było nigdy w historii, bo do tego doprowadziliście.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#MariuszKrystian">Doprowadziliście spółki węglowe do gigantycznych strat i mówicie, że sektor węglowy jest kosztochłonny…</u>
          <u xml:id="u-581.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Za waszych czasów…)</u>
          <u xml:id="u-581.4" who="#MariuszKrystian">…i że państwo polskie już nie będzie dopłacać do kopalni. Mamy znakomite elektrownie węglowe, które produkują energię możliwie najtańszą na rynku, a cena tej energii jest w tym momencie zaburzona tylko przez opłaty ETS i inne, ponieważ w normalnych warunkach rynkowych wszędzie na świecie energia produkowana z węgla jest najtańsza. Próbujecie zlikwidować choćby w moim okręgu wyborczym produkcję energii w Elektrowni Siersza w Trzebini, która posiada znakomite, doskonałe kotły fluidalne, które spokojnie mogą produkować energię przez najbliższe 20 lat najtańszym sposobem z możliwych, ale nie, próbujecie realizować projekt. Mówicie o obsesjach antyniemieckich. To nie są żadne obsesje. Niemcy tu realizują swoją politykę energetyczną waszymi rękami. I taka jest prawda. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-581.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Wiolettę Kulpę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#MonikaWielichowska">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Obecnie w Europie Zachodniej odchodzi się od elektrowni wiatrowych z uwagi na dużą szkodliwość zdrowotną i niską opłacalność, koncentrując się na innych źródłach energii odnawialnej, takich jak biomasa czy elektrownie wodne. Usytuowanie wiatraków 500 m od zabudowy oznacza bardzo niewielką odległość, tym bardziej że nie znalazła akceptacji poprawka dotyczca stosowania kryterium wynikającego z obliczeń akustycznych.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#WiolettaMariaKulpa">A teraz chwilę o wydobywaniu gołymi rękami kobaltu, który służy do produkcji paneli. Zarabiając 2 dolary dziennie, dzieci i dorośli wydobywają kobalt z podziemnych korytarzy, a w zasadzie dziur w ziemi. Kobiety pracujące przy wydobyciu rodzą dzieci z wadami genetycznymi. Śledztwo dziennikarskie Sky News ujawniło, że przy wydobyciu kobaltu może pracować nawet 40 tys. dzieci. Według szacunków światowych popyt na kobalt w 2018 r. wyniósł 118 tys. t, a do 2027 r. wyniesie aż 310 tys. t. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Karolinę Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#KarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Rząd konsekwentnie podejmuje prace i działania zmierzające do obniżenia cen energii w Polsce. W tym celu wprowadzane są rozwiązania, które będą wspierać wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł. Jednym z najtańszych OZE jest energia pochodząca z wiatru. Rozumie pan, panie Suski?</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Z węgla.)</u>
          <u xml:id="u-587.2" who="#KarolinaPawliczak">Wiemy również o tym, że nowelizacja ustawy o inwestycjach w sposób niewystarczający zliberalizowała zasadę odległościową. Zastosowanie zasady 700 m nadal nie pozwoliło na pełne otwarcie projektów wiatrakowych, które przeszły etap planistyczny i mogły zostać wybudowane w zdecydowanie szybszym tempie. Istotną wartością tych inwestycji jest to, że w ich przypadku proces planistyczny jest zakończony. Oznacza to, że takie inwestycje mogłyby względnie szybko zostać uruchomione i wspomóc system elektroenergetyczny, a tym samym dać tańszą energię.</u>
          <u xml:id="u-587.3" who="#KarolinaPawliczak">Rozwój branży wiatrowej to także rozwój rynku pracy. Zatem proszę panią minister o informację, o ile przy nowych założeniach ustawowych zwiększy się potencjał wzrostu energii z elektrowni wiatrowych i ile osób znajdzie nowe zatrudnienie w tej branży, o ile jest to oczywiście policzalne, ile powstanie nowych miejsc pracy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-587.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#KrzysztofHabura">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa o inwestycjach w zakresie energetyki wiatrowej uchwalona przez Prawo i Sprawiedliwość w marcu 2023 r., rzec by można, zamordowała rozwój produkcji tej taniej, ekologicznej i czystej energii. Ta szkodliwa dla Polaków i Polek PiS-owska ustawa skutkuje teraz tym, że aby prąd nie był drogi i Polacy nie musieli za niego więcej płacić, rząd zmuszony jest mrozić ceny energii, wydając dodatkowe publiczne pieniądze. Ustawa określiła odległość wiatraków od budynków na 700 m względem planowanych 500 m, co spowodowało redukcję możliwej do zainstalowania mocy z farm wiatrakowych o ok. 60%-70%, a dostępności terenów pod inwestycje wiatrakowe — z 7% do 0,28% powierzchni Polski. Uchwalenie procedowanej dzisiaj ustawy jest niezwykle potrzebne i oczekiwane, bo Polacy chcą mniej płacić za prąd.</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Stanisława Lamczyka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#StanisławLamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#StanisławLamczyk">Pani Minister! Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Przede wszystkim gratuluję tak skonsolidowanej pracy całego zespołu, rzeczywiście dużo zostało zrobione. Pani minister, mam w związku z tym pytanie. W tej chwili są zrobione i zintegrowane plany zagospodarowania przestrzennego. Czy nie warto by gminom zasugerować, żeby właśnie zapisano w planach i biogazownie, i wiatraki? To by dużo ułatwiło, sugestie byłyby tutaj właśnie w tę stronę.</u>
          <u xml:id="u-591.2" who="#StanisławLamczyk">Natomiast mówimy o biogazie, biometanie. Tutaj problemem cały czas są podatki od nieruchomości. Taki podatek jest od budowli, jest właśnie wysoki i właściwie równy z podatkami od źródeł węglowych. Rolnicy nie są w stanie go zapłacić. To jest jedna sprawa. Następna sprawa to właśnie „Las energii”, tzn. program, który był właśnie… Czy on nie pomógłby w budowaniu sieci krytycznych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-591.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ustawa ta dotyczy przede wszystkim terenów wiejskich. Nie jest tak wesoło, pani minister, że wszyscy są zadowoleni, np. samorządowcy z tego, że będą korzyści. Samorządowcy przede wszystkim te inwestycje realizują w związku z tym, że mają mało środków finansowych. Ta reforma finansów nie pomogła wam i w związku z tym właśnie chcą realizować te wiatraki. Natomiast ta ustawa rodzi również wiele konfliktów, bo zmniejszamy odległość do 500 m, a nietoperza będziemy chronić w odległości 1500 m czy też od granic parków. To jest po prostu hipokryzja. Uważam, że tak nie powinno być. Przede wszystkim to jest również ograniczanie działalności rolniczej, bo panele fotowoltaiczne czy też wiatraki ograniczają działalność rolniczą w związku z tym, że część gruntów rolnych będzie po prostu przeznaczona pod tą działalność wiatrakową. I tutaj chciałbym zapytać panią minister, ile już takich terenów zostało przekształconych właśnie pod panele fotowoltaiczne i pod wiatraki, bo się o tym nie mówi. A wiadomo przecież, że w Polsce jest głód ziemi. Każdy hektar jest rolnikowi potrzebny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#PiotrKandyba">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Jeszcze raz. 40 tys. Polek i Polaków umiera co roku według oficjalnych figur ze względu na złą jakość powietrza. Cały świat inwestuje w OZE. Cały świat inwestuje w wiatraki. Cała Europa inwestuje w wiatraki.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-595.2" who="#PiotrKandyba">W Polsce przez wiele lat zostało to wstrzymane. Komu te wiatraki przeszkadzają?</u>
          <u xml:id="u-595.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ludziom.)</u>
          <u xml:id="u-595.4" who="#PiotrKandyba">Komu przeszkadza dążenie do tego, żeby Polki i Polacy byli zdrowsi? i żeby ceny energii były niższe? Jak myślicie? Posłom PiS-u i posłom Konfederacji. Tylko wam to przeszkadza. Przestańcie szerzyć hipokryzję.</u>
          <u xml:id="u-595.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie nam. Pojedź na wieś.)</u>
          <u xml:id="u-595.6" who="#PiotrKandyba">Byłem na wsi.</u>
          <u xml:id="u-595.7" who="#PiotrKandyba">Pytanie do pani minister.</u>
          <u xml:id="u-595.8" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-595.9" who="#PiotrKandyba">Jakie dokładnie zyski mają czy będą miały gminy ze względu na inwestycje wiatrakowe? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-595.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Barbarę Oliwiecką, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#BarbaraOliwiecka">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Dosłownie i w przenośni możemy powiedzieć, że idzie wiatr zmian energetycznych, ekologicznych, ekonomicznych. Ta ustawa to jest wiatr w skrzydła wiatraków. Na ten projekt czekali wszyscy Polacy, którzy mają dość: mają dość smogu, który zabija, mają dość węgla i wysokich kosztów środowiskowych, mają dość wysokich cen energii.</u>
          <u xml:id="u-597.1" who="#BarbaraOliwiecka">Energia z wiatru jest najtańsza. To pani minister dzisiaj pokazała. O tym wszyscy wiemy. Bardzo się cieszę, że wiatraki będą. Będą stawiane po konsultacjach społecznych, w odległości nie mniejszej niż 500 m, będą stawiane w najnowszej technologii. Energia będzie tania i będzie magazynowana.</u>
          <u xml:id="u-597.2" who="#BarbaraOliwiecka">I co najważniejsze, mieszkańcy gmin, na terenach których będą stawiane wiatraki, będą mieć realną korzyść związaną z rynkiem mocy, czyli po prostu będą mieć tańszą energię. Mam pytanie do pani minister: Czy w programie są zabezpieczone środki na działania, kampanie informacyjne skierowane właśnie do mieszkańców, do samorządów, żeby dobrze przekazać treść tej ustawy, którą przyjmiemy?</u>
          <u xml:id="u-597.3" who="#BarbaraOliwiecka">Przepraszam, jeszcze jedno pytanie do Konfederacji, która złożyła wniosek o odrzucenie. Dzisiaj na posiedzeniu Komisji Infrastruktury i komisji samorządu terytorialnego złożyliście wniosek o odrzucenie również jednej z ustaw i oczywiście na posiedzenie komisji nie przyszliście. Pytanie, czy będziecie bronić tego wniosku, czy jesteście zbyt zmęceni, żeby bronić swoich wniosków.</u>
          <u xml:id="u-597.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-597.5" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Słabe.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Romana Fritza, posła niezrzeszonego.</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#MonikaWielichowska">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#RomanFritz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiatraki to element tzw. zielonej energii, szerzej zielonej ideologii będącej podstawą działań coraz bardziej komunizującej się Unii Europejskiej. Właśnie mieliśmy przed chwilą obraz takiego sabatu czarowników, którzy wierzą w te wszystkie rzeczy. Jak to się dzieje, że tylu przedstawicieli polskojęzycznej pseudoelity i w ślad za nią miliony zmiażdżonych głupawą propagandą Polaków mogło uwierzyć w coś tak absurdalnego jak to, że zmiany klimatyczne spowodowane zostały przez normalnych ludzi? Cała gospodarcza czołówka — w odpowiedzi mojemu mówcy — czyli Chiny, Indie, USA idą w węgiel. Jak można wprowadzać ze wszech miar szkodliwe hasła typu neutralność klimatyczna, bezemisyjność? Jak można serio narzucać firmom mierzenie czegoś takiego jak ślad węglowy? Te właśnie zaklęcia: zielony ład, dekarbonizacja, transformacja energetyczna poprzez wasz nieskończony koniunkturalizm i odporność na naukę doprowadzają na naszych oczach do zamykania kopalń, elektrowni konwencjonalnych i finalnie doprowadzą do totalnej katastrofy polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-599.2" who="#RomanFritz">Pytanie do rządu. Czy znacie opracowania ekspertów: prof. Piotra Kowalczaka, prof. Leszka Marksa, prof. Włodzimierza Mielczarskiego czy dr. Grzegorza Chociana? Obawiam się, że nie.</u>
          <u xml:id="u-599.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Suskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Pani minister mówiła o tym, że energia z wiatraków jest najtańsza i energia odnawialna jest najtańsza. Rozumiemy: piękny, wspaniały świat, ale to jest utopia. Proszę mi powiedzieć, jak to jest, że zwiększamy stopniowo w miksie energetycznym udział odnawialnych źródeł energii i stopniowo ceny energii rosną. Czyli tak naprawdę, pani minister, praktyka nie potwierdza pani teorii. Myślę więc, że należy się opierać na praktyce, a nie teorii, opowieści tego typu, że jak będziemy mieli mnóstwo wiatraków na lądzie, postawimy je ludziom pod domami, będzie wspaniale. Tylko wydajność tych wiatraków na lądzie jest ok. 13% i one naprawdę nie rozwiążą problemu, a sprawią problemy ludziom. Po co to robicie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Urszulę Zielińską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#UrszulaSaraZielińska">Pani Marszałek! Panie Minister! Panie Ministrze! Wiele mówi się dziś o konieczności poprawy konkurencyjności polskiego przemysłu, wiele mówi się też o konieczności obniżenia cen energii, dalszego obniżania cen energii, bo panie pośle, śpieszę z dobrą wiadomością, ceny energii spadły. Ceny energii na rynku hurtowym spadły.</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-603.2" who="#UrszulaSaraZielińska">Ceny energii na rynku ciepła spadły.</u>
          <u xml:id="u-603.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-603.4" who="#UrszulaSaraZielińska">Ceny energii spadają i będą spadać jeszcze dalej.</u>
          <u xml:id="u-603.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ale dlaczego? Dlatego że spadły ceny gazu i ropy, a nie…)</u>
          <u xml:id="u-603.6" who="#UrszulaSaraZielińska">Pani minister, mam pytanie. Jak ta ustawa przyczyni się do poprawy konkurencyjności polskiego przemysłu i jak ona przyczyni się do dalszego obniżenia cen energii?</u>
          <u xml:id="u-603.7" who="#UrszulaSaraZielińska">A do pana posła Suskiego mam pytanie. Panie pośle, pan tak często wymienia z nazwy, reklamuje z mównicy sejmowej jedną tylko firmę i to w dodatku firmę z niepolskim kapitałem.</u>
          <u xml:id="u-603.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Lobbysta.)</u>
          <u xml:id="u-603.9" who="#UrszulaSaraZielińska">Ja nie chcę pytać, nie sugeruję, że pan poseł ma jakąś umowę reklamową z tą firmą. To, co pan poseł robi, jest po prostu kontrproduktywne, bo na pewno pan poseł tej firmy nie chce reklamować, więc proszę przestać tyle razy wymieniać jej nazwę z mównicy sejmowej, jeżeli mogę taką prośbę złożyć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-603.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-604.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Sałka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#PawełSałek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Szanowni Państwo! Prawda jest taka, że wbrew temu, co się mówi na tej sali w tym zielonym euroentuzjazmie, nie da się oszukać termodynamiki, nie da się oszukać elektrotechniki, nie da się oszukać przepływów sieciowych, całej fizyki. To jest po prostu niemożliwe. To są tylko deklaracje, opowieści.</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#PawełSałek">Ale przechodzę do ustawy, szanowni państwo. Ta ustawa wiatrakowa, jak ją popularnie nazywamy, jest połączona z elementem, komponentem, jak to pani minister powiedziała, biometanu. To jest z waszej strony bardzo przebiegłe, bo chcecie załatwić sprawę wiatraków blisko siedzib ludzkich i terenów cennych przyrodniczo, łącząc to z biometanem. Przechodzę już konkretnie do pytań.</u>
          <u xml:id="u-605.2" who="#PawełSałek">Pytania są takie. Pani minister, bardzo proszę o odpowiedź na tej sali. Czy wiatraki mają wpływ na krajobraz? To pierwsze pytanie. Następne pytanie: Ile ton CO2 trzeba wyemitować, aby zbudować wiatrak od fundamentu poprzez kolumnę i turbinę? Ile to jest w stosunku do emisji, której unikniemy? Z panią są specjaliści z ministerstwa, na pewno będą mogli ewentualnie podpowiedzieć. Kolejne pytanie. W ciągu roku mamy 8700 godzin. Proszę o informację i odpowiedź na pytanie: Ile efektywnie pracuje jedna turbina wiatrowa? Ile efektywnie pracuje jedna turbina wiatrowa w ciągu roku w stosunku do 8 tys. godzin?</u>
          <u xml:id="u-605.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Na lądzie.)</u>
          <u xml:id="u-605.4" who="#PawełSałek">Tak, oczywiście na lądzie, bo o tym rozmawiamy. I jeszcze, szanowni państwo, jedno pytanie do ministerstwa: Czy potwierdzają państwo, że już teraz na polskiej wsi, na terenach niezurbanizowanych krążą firmy, które w sposób masowy próbują wykupywać ziemię, żeby stawiać tam turbiny wiatrowe? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-605.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-605.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest prawda.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Golińską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#MałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Jedno, co potraficie, to manipulować, zarzucając nam bierność w rozwoju OZE i legendować siebie, wmawiając, że właśnie teraz dzieje się historia i zbawienie świata. Muszę przyznać, że granie na emocjach macie opanowane do perfekcji. OZE za naszych czasów to nie hamowanie, a racjonalizowanie i dopuszczanie do głosu społeczności lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-607.2" who="#MałgorzataGolińska">OZE za naszych czasów to rozwój: z zastanych 7 GW do blisko 30 GW. Żebyście mogli dzisiaj wypinać pierś do tworzonych farm na morzu, my musieliśmy najpierw wykonać podstawową robotę. Ale pytanie mam takie. Europejski Trybunał Obrachunkowy w swoim raporcie stwierdził, że Unia potrzebuje ponad 2 bln euro na rozwój sieci, a i tak nie starczy ani specjalistów, ani sprzętu do budowy, ani czasu. Wskazuje też, że koszt budowy nowych sieci do nowych farm OZE stanowi krocie, a nie przynosi korzyści ani w średniej, ani w długiej perspektywie. OZE charakteryzują się częstszymi przerwami w dostępie, większą zmiennością. W efekcie utrzymanie równowagi w systemie, który opiera się na odnawialnych źródłach energii, jest trudniejsze. Widzieliśmy dzisiaj slajd o kosztach energii z wiatru jako rzekomo najtańszej. Składowe na nim to koszty wytworzenia i uprawnień do emisji CO2. A koszty bilansowania? A koszty sieciowe? Co ciekawe, właśnie na koszty sieciowe wskazuje ten raport. Mówi wprost o konieczności przesyłania energii elektrycznej z często odległych miejsc jej wytwarzania ze źródeł OZE, co może zwiększać koszty systemowe, których obecnie nie bierze się pod uwagę przy określaniu cen energii. Czy Europejski Trybunał Obrachunkowy też nazwiecie zaciekłymi przeciwnikami OZE?</u>
          <u xml:id="u-607.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Lubońskiego, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#AdamLuboński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#AdamLuboński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szkoda, że w tej chwili wyszła pani poseł Kulpa z Prawa i Sprawiedliwości, bo oczarowała nas, mówiąc…</u>
          <u xml:id="u-609.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Przekażę.)</u>
          <u xml:id="u-609.3" who="#AdamLuboński">Dobrze, niech pan przekaże, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-609.4" who="#AdamLuboński">…że kobalt wydobywają ludzie. Gdyby wydobywał Kaczor Donald, byłbym zdziwiony. Węgiel też wydobywają ludzie.</u>
          <u xml:id="u-609.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Ale nie dzieci.)</u>
          <u xml:id="u-609.6" who="#AdamLuboński">Słuchając dzisiaj tych ataków podczas informacji bieżącej posłów PiS na panią minister Paulinę Hennig-Kloskę, trudno mi było uwierzyć w waszą wsteczną amnezję. Przecież to wy, nikt inny, szanowni państwo, blokowaliście przez ostatnie lata rozwój OZE, wprowadzając m.in. taką głupią ustawę jak 10H, m.in. pan. I cieszę się, że pan jest, panie pośle Suski, bo to pan paluszkami mieszał przy tej ustawie, przesuwając z 500 do 700 m.</u>
          <u xml:id="u-609.7" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Tak, przyznaję, pisałem poprawkę i jestem z tego dumny.)</u>
          <u xml:id="u-609.8" who="#AdamLuboński">A dlaczego? Bo z uporem staliście przy węglu. Obficie korzystaliście z dobroci ruskiego zasobu węgla kamiennego, tylko i wyłącznie. Czyżby lobbing?</u>
          <u xml:id="u-609.9" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: To nie my, firmy prywatne.)</u>
          <u xml:id="u-609.10" who="#AdamLuboński">Mam pytanie do pani minister: Czy projekt przewiduje dodatkowe wsparcie dla samorządów, które zdecydują się na realizację inwestycji odnośnie do elektrowni wiatrowych?</u>
          <u xml:id="u-609.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#MonikaWielichowska">Szanowna Pani Minister! Z pewnością procedowanie nad tym rządowym projektem ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych ucieszy samorządowców z powiatu kłodzkiego, którzy w ubiegłym tygodniu podpisali deklarację o rozwoju subregionu kłodzkiego poprzez budowę samowystarczalności energetycznej. Samorządowcy postanowili tym samym włączyć się w ogólnopolskie działanie, w pracę nad transformacją energetyczną, którą zacząć każdy musi od siebie, czyli lokalnie. Transformacja energetyczna, o czym wszyscy wiemy, jest ważna, jest potrzebna, bo energia po prostu jest droga, a niestety ostatnie lata nie były dobre dla inwestycji w OZE. Transformacja energetyczna musi obejmować różnorakie inwestycje. Musimy tworzyć ten miks energetyczny w OZE. To jest wielkie wyzwanie dla nas wszystkich, dla wszystkich posłów i posłanek tej Izby, panie pośle. Tylko tą drogą będziemy mogli zapewnić Polkom i Polakom tanie, ekologiczne i przede wszystkim dostępne źródło energii. I pomimo wniosku o odrzucenie projektu, panie pośle, przez klub Prawa i Sprawiedliwości, jednak liczę na dobrą pracę w komisji i ostateczne uchwalenie przepisów.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: No to pracujemy.)</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#MonikaWielichowska">Już dość, panie pośle, lat zmarnowaliśmy, dość napchaliśmy kieszenie Putinowi i Rosji, sprowadzając stamtąd węgiel. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-611.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-611.4" who="#komentarz">(Głos z sali: I Chińczykom.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam podsekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pana Miłosza Motykę, który zmierzy się z odpowiedziami na wszystkie pytania, które padły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#MiłoszMotyka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#MiłoszMotyka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pewnie na część. Postaramy się tak podzielić tę wypowiedź, bo tych pytań było naprawdę sporo, żeby kompleksowo na wszystkie odpowiedzieć, też sprostować te kwestie, które padły z pewnej części sali.</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#MiłoszMotyka">Tezy pana posła Suskiego dotyczące Siemensa, dotyczące tego, co ta firma kiedyś robiła i w co inwestowała. Chciałbym szanownego pana posła poinformować, bo nie wiem, czy to wynika z braku dobrego samopoczucia dzisiaj, ale nie było w Polsce takiego rządu, który by wysłał Siemensowi więcej pieniędzy w ramach różnych kontraktów niż rząd, który pan popierał. I konkrety. W 2022 r. nastąpiło podpisanie z firmą Siemens przez polską spółkę, spółkę Skarbu Państwa, kontraktu na budowę bloku parowo-gazowego w Grudziądzu. 2 mld zł. Ale lecimy dalej. 2023 r., Rybnik. Kojarzy pan poseł? 4,6 mld zł. Ale idziemy dalej. Morskie farmy wiatrowe, którymi tak bardzo się chwalicie. 20 kwietnia 2023 r. Grupa PGE wraz ze swoim partnerem inwestycyjnym podpisuje umowę na dostawę turbin wiatrowych dla projektu Baltica 2. Były projekty ustawy w tym zakresie, którymi się chwaliliście, decyzje, które podejmowały spółki Skarbu Państwa za waszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-613.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Hipokryci.)</u>
          <u xml:id="u-613.4" who="#MiłoszMotyka">Tylko skąd te turbiny? Z kim podpisana była umowa? Ano z Siemensem.</u>
          <u xml:id="u-613.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kandyba: Niemożliwe.)</u>
          <u xml:id="u-613.7" who="#MiłoszMotyka">Kto był wówczas w Ministerstwie Aktywów Państwowych jednym z wiceministrów? Pan poseł Małecki, który dzisiaj te pytania zadawał. I dzisiaj nie wiem, czy wy o tym chcecie zapomnieć, czy wówczas żyliście w jakiejś nieświadomości. Jednak nie szukajcie wrogów tam, gdzie ich nie ma. Nie szukajcie wroga w wietrze, w słońcu, w wodzie ani w naszym partnerze inwestycyjnym, w technologii. Po prostu mówcie prawdę.</u>
          <u xml:id="u-613.8" who="#MiłoszMotyka">Pani minister Zalewska, która była jedną ze współautorek projektu ustawy blokującej rozwój odnawialnych źródeł energii, stwierdziła na etapie prac nad tym projektem, i później podniosła to pani poseł Paluch, że jednym z ryzyk jest to, że komuś może śmigło spaść na głowę.</u>
          <u xml:id="u-613.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-613.10" who="#MiłoszMotyka">Nie wiem, co na głowę spadło pani europoseł Zalewskiej, ale przeanalizowaliśmy to dokładnie. W Polsce od 2014 r. nikomu śmigło i żadna turbina na głowę nie spadły, więc takiego ryzyka, szanowni państwo posłowie z PiS-u, nie zdiagnozowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-613.11" who="#MiłoszMotyka">A jak wyglądała energetyka za rządów Prawa i Sprawiedliwości? Był rekordowy import energii elektrycznej w 2019 r., 2020 r., 2021 r. i 2023 r. Skąd? Z Niemiec. Rekordowo energię elektryczną importowaliśmy zza naszej zachodniej granicy. Ale nie tylko to, bo jeszcze była jedna rzecz, którą importowały spółki Skarbu Państwa: węgiel z Rosji. Pierwsze decyzje dotyczące importu węgla z Rosji przez spółki Skarbu Państwa zapadały w 2016 r. I znowu kto wtedy rządził? Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-613.12" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kandyba: Skandal po prostu.)</u>
          <u xml:id="u-613.13" who="#MiłoszMotyka">Później ten import został zahamowany. Ale jest zmiana. Pierwsze 2 miesiące tego roku to jest wzrost eksportu energii elektrycznej. Polska stała się eksporterem netto energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-613.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.15" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kandyba: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-613.16" who="#MiłoszMotyka">To jest bardzo dobra decyzja, to jest wreszcie bardzo dobre, także dla spółek energetycznych, o które tak się martwicie, ale tylko na papierze.</u>
          <u xml:id="u-613.17" who="#MiłoszMotyka">Pan poseł Mariusz Krystian pytał o Elektrownię Siersza. Uchwała nr 56/VIII/2021 w sprawie okresów aktualizacji okresów eksploatacji bloków energetycznych z 23 lutego 2021 r., Tauron Wytwarzanie. Kto wtedy rządził? Prawo i Sprawiedliwość. To jest decyzja spółki Tauron Wytwarzanie, spółki córki z grupy Tauron, która de facto sprowadzała się do likwidacji Elektrowni Siersza.</u>
          <u xml:id="u-613.18" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kandyba: Skandal po prostu. Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-613.19" who="#MiłoszMotyka">Zapomnieliście o tym? Przecież to są konkretne decyzje podejmowane przez nominatów z waszych rąk. Nie zakrzyczycie tej rzeczywistości. Ale jest znowu zmiana. Ustawa o rynku mocy i przedłużenie wsparcia w tym zakresie, które daje szansę także tym blokom na to, by mogły funkcjonować dalej.</u>
          <u xml:id="u-613.20" who="#MiłoszMotyka">Było też o cenach. Rok 2015, w programie Prawa i Sprawiedliwości czytamy: nasze decyzje doprowadzą do tego, że będziemy mieli jedne z najniższych cen energii elektrycznej w Europie. Rok 2023. Wychodzi premier Mateusz Morawiecki i mówi, że trzeba mrozić ceny energii elektrycznej, bo mamy jedne z najwyższych w Europie.</u>
          <u xml:id="u-613.21" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kandyba: Skandal po prostu.)</u>
          <u xml:id="u-613.22" who="#MiłoszMotyka">Czyli sam pan premier Morawiecki przyznał, że nie zrealizował swojego programu wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-613.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.24" who="#MiłoszMotyka">I wreszcie elektrownie szczytowo-pompowe. Przez 8 lat nawet nie wbiliście łopaty pod jakąkolwiek budowę w Młotach czy w innych konkretnych lokalizacjach.</u>
          <u xml:id="u-613.25" who="#MiłoszMotyka">Pani poseł Paluch mówiła o odległości od dróg. Tak, my wpisaliśmy odległość od dróg krajowych po szerokich konsultacjach. To był projekt bardzo dobrze wydyskutowany z Ministerstwem Infrastruktury i z generalną dyrekcją dróg krajowych. Tylko że jest pewien problem, szanowni państwo z PiS-u. Wy w swoim projekcie, który dzisiaj funkcjonuje, wpisaliście: 0 m. Nie ma żadnej odległości. Można od razu przy drogach krajowych te wiatraki budować.</u>
          <u xml:id="u-613.26" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kandyba: Skandal po prostu. Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-613.27" who="#MiłoszMotyka">My wprowadzamy bufor. Ja rozumiem, że pani poseł się ten bufor 1H nie podoba, ale dzisiaj nie ma żadnego. A więc się cieszę, że z tego miejsca mogę również panią poseł doinformować, że my zwiększamy i wprowadzamy wreszcie ten bufor.</u>
          <u xml:id="u-613.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.29" who="#MiłoszMotyka">I panu posłowi Tumanowiczowi, który pytał o bardzo ważne kwestie związane ze stabilizacją systemu elektroenergetycznego, dziękujemy za te pytania, bo m.in. nasza odpowiedź zmierza ku temu, że projekt jest uzgodniony z PSE, z operatorem systemu przesyłowego. Często się panowie z Konfederacji na stanowisko PSE powołujecie, a my się na nim opieramy, dlatego procedujemy nad tą ustawą. Kwestia przyłączy będzie w ustawie sieciowej. Ustawa już jest w konsultacjach i zachęcamy do zerknięcia do niej. Ale pytał pan o umowę z naszymi partnerami ze Stanów Zjednoczonych, która miałaby nie być realizowana. Będzie realizowana i podważanie tego…</u>
          <u xml:id="u-613.30" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Skończyło się.)</u>
          <u xml:id="u-613.31" who="#MiłoszMotyka">Nie wiem, kto miałby dla pana posła być alternatywą. Rosatom? Nie ma alternatywy dla tego projektu. Chcę pana poinformować, że jest już decyzja.</u>
          <u xml:id="u-613.32" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Proszę… Ja pytam…)</u>
          <u xml:id="u-613.33" who="#MiłoszMotyka">Na stronach rządowych pan poseł Tumanowicz i każdy z państwa możecie na to zerknąć. Jest decyzja dotycząca kolejnego przedłużenia umowy pomiędzy rządem polskim a Westinghouse i Bechtel.</u>
          <u xml:id="u-613.34" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.35" who="#MiłoszMotyka">A więc pytanie, czy pan poseł Tumanowicz mówi to, bo podważa sens inwestycji w energetykę jądrową, czy po prostu nie wie.</u>
          <u xml:id="u-613.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma o co pytać.)</u>
          <u xml:id="u-613.37" who="#MiłoszMotyka">Jeśli nie wie, to się cieszę, że mogę rozwiać wszelkie wątpliwości pana posła. Nie ma alternatywy dla tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-613.38" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Ale czy go zrealizujecie?)</u>
          <u xml:id="u-613.39" who="#MiłoszMotyka">I wreszcie dokładnie to, co pokazały te wyświetlone przez panią minister slajdy i co pokazuje praktyka: najniższe ceny energii elektrycznej są tam, gdzie jest miks OZE i atomu. Ten projekt jądrowy będzie realizowany. Nie ma dla niego alternatywy i trwają prace na terenie pod budowę budynków elektrowni. Trwają prace na terenie pod budowę budynków elektrowni i infrastruktury towarzyszącej. Zostały na to zarezerwowane środki. Są rozbudowywane również porty. Tak, to się już dzieje.</u>
          <u xml:id="u-613.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.41" who="#MiłoszMotyka">I nowa umowa również została już przygotowana i jest zaakceptowana. A więc się cieszę, że możemy. Tylko szkoda, że na każdym posiedzeniu musimy prostować te fake newsy i kłamstwa o podważaniu transformacji energetycznej w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-613.42" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Szacunek za odwracanie kota ogonem.)</u>
          <u xml:id="u-613.43" who="#MiłoszMotyka">Tak, ten projekt będzie realizowany.</u>
          <u xml:id="u-613.44" who="#MiłoszMotyka">Oddam za moment głos pani minister, ale najpierw chciałbym bardzo serdecznie podziękować Departamentowi Odnawialnych Źródeł Energii, wszystkim departamentom w resorcie klimatu i środowiska, które uczestniczyły w procesie tworzenia tej ustawy. Wreszcie jest to ustawa, co jest najważniejsze i kluczowe, z pozytywnym stanowiskiem Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Będzie można lokalizować te elektrownie tylko i wyłącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a nie na podstawie warunków zabudowy. I wreszcie decydująca będzie zawsze decyzja wspólnot lokalnych, bo to one najlepiej wiedzą, jaka i gdzie ma być odpowiednia odległość. W ich ręce oddajemy te kompetencje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-613.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam minister klimatu i środowiska panią Paulinę Hennig-Kloskę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#PaulinaHennigKloska">Panie Ministrze! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Pani Marszałek! Szanowni Goście! Bardzo dziękuję za tę dyskusję i za tę debatę. Ona jest bardzo potrzebna. Zastanawianie się, czy OZE, czy atom, to jak zastanawianie się, czy umyć ręce czy nogi. W taką dyskusję nie dam się wciągnąć. My budujemy odpowiedzialnie miks energetyczny, który pozwoli obniżyć nam cenę energii, stworzyć konkurencyjne przestrzenie dla gospodarki, dla naszych przedsiębiorstw, by mogły być konkurencyjne na rynkach globalnych, ale też bezpieczne energetycznie. Dzisiaj mówienie, że są dni, w których nie wieje, nie świeci… Oczywiście, że tak. Dlatego budujemy moce, które będą przechowywać i magazynować energię w krótkich i średnich okresach, ale budujemy też moce dyspozycyjne, które będą pracować pewnie 5–7% w roku po to, by zabezpieczać nam okresy suszy OZE. Tak się planuje, bo to, co zastaliśmy w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, to luka mocowa, którą musieliśmy wypełniać. Nie było nawet ustawy przedłużającej wsparcie w średnim okresie dla jednostek węglowych. Panowie z Konfederacji głosowali przeciwko tej ustawie. Nie było żadnych zaplanowanych…</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-615.2" who="#PaulinaHennigKloska">No ja wiem, wy byście chcieli budować najdroższą energię, ale finansować ją, nie wiem, z kosmosu…</u>
          <u xml:id="u-615.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-615.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Proszę nie manipulować.)</u>
          <u xml:id="u-615.5" who="#PaulinaHennigKloska">…bo nie chcecie jej w rachunkach, nie chcecie jej z budżetu, więc ja nie wiem, jak można inną drogą sfinansować produkcję energii elektrycznej.</u>
          <u xml:id="u-615.6" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Proszę nie manipulować.)</u>
          <u xml:id="u-615.7" who="#PaulinaHennigKloska">Albo pan płaci z rachunku, albo pan płaci z budżetu, ale wy kwiatki wszystkim obiecujecie, tylko nie wiecie, za jakie pieniądze je zakupić.</u>
          <u xml:id="u-615.8" who="#PaulinaHennigKloska">Pytali państwo, panie posłanki, panowie posłowie, o kwestie związane z zamrożonymi planami zagospodarowania przestrzennego. To jest niezwykle ważny element, ponieważ faktycznie dzisiaj praca nad planami ogólnymi trochę zmroziła decyzje w gminach, dlatego wprowadzamy komponent zintegrowanych planów inwestycyjnych, które są szczególnym planem zagospodarowania przestrzennego. Gmina też będzie mogła ustalać, wyznaczając tereny, na których będzie można budować OZE. Szacujemy, że cały proces inwestycyjny dla nowych elektrowni wiatrowych skróci się mniej więcej z 5 lat do 3 lat oczywiście przy sprawnym procesie inwestycyjnym, bo proces może trwać 10 lat i być nieefektywny. Natomiast to, co jest niezwykle ważne, to musimy mieć świadomość, szanowni państwo, że my zastaliśmy energetykę w opłakanym stanie, z lukami mocowymi, bo rząd naszych poprzedników 2 lata zastanawiał się nad kwestiami właścicielskimi, czy utworzyć NABE, czy nie utworzyć, zamiast zapewnić bezpieczeństwo energetyczne w kolejnych latach w średnim i dłuższym okresie.</u>
          <u xml:id="u-615.9" who="#PaulinaHennigKloska">Jeżeli dzisiaj dyskutujemy o elektrowni węglowej, to nowa elektrownia węglowa to też jest proces inwestycyjny trwający powyżej 10 lat. Jeżeli mówimy o stawianiu elektrowni gazowej, to okres jest krótszy, ale też trzeba na to poświęcić parę lat. Więc dzisiaj OZE jest tym elementem, który buduje się najszybciej, magazyny energii również. Mało tego, magazyny energii nie przez przypadek wygrywają aukcje na rynku mocy, bo są najtańsze, bo tam wygrywa się najniższą ceną po to, żeby dostarczać energię do mieszkańców, do gospodarki w najniższej cenie. Jeżeli ktoś nazywa siebie wolnorynkowcem, a nie rozumie podstawowych zasad rynku, to już niestety nie moja wina.</u>
          <u xml:id="u-615.10" who="#PaulinaHennigKloska">Były pytania o to, też powtarzane, ile osób na rynku pracy znajdzie pracę dzięki tej ustawie. Otóż szacujemy, że 31 tys. Ile będzie więcej mocy? Plus 10 GW do 2030 r. Często pytacie państwo, jak to się przełoży na koszty wytwarzania energii. Szacujemy dwucyfrowy spadek kosztów produkcji energii przy zwiększaniu energii, m.in. z wiatru, ale generalnie z OZE. Szacujemy, że minimum 13%.</u>
          <u xml:id="u-615.11" who="#PaulinaHennigKloska">Jeśli chodzi o zyski dla gmin, to ok. 300 mln zł rocznie. To jest też zysk dla społeczności lokalnej, bo gminy będą mogły mieć zyski z podatków od nieruchomości, od samych turbin, ale też od kabli, które często muszą być pociągnięte do takiej elektrowni. To wszystko podlega dzierżawie i gminy będą miały z tego dodatkowe przychody, które mogą przeznaczyć na ważne inwestycje dla mieszkańców czy na wsparcie osób np. w ubóstwie energetycznym. Generalnie szacujemy, tak jak powiedziałam, 300 mln zł rocznie. Dodatkowe zyski dla społeczności lokalnych to też ten udział, który będzie można wykupić w budowie takiej elektrowni, bo każdy inwestor będzie musiał oddać do wykupu 10% mocy na rzecz społeczności lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-615.12" who="#PaulinaHennigKloska">Powiem tak, już nie powtarzając innych argumentów, że dziś alternatywą dla tego typu inwestycji są inwestycje, do których potrzebujemy importowanych paliw kopalnych. Tak, wolę wiatraki składane często w fabrykach w Polsce, bo budujemy też fabryki, które tu będą produkować i składać komponenty, niż węgiel rosyjski importowany z Kazachstanu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-615.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Przepraszam, pani marszałek. Zadałem cztery proste pytania, a nie dostałem żadnej odpowiedzi. Cztery proste pytania.)</u>
          <u xml:id="u-616.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-616.3" who="#MonikaWielichowska">Być może pani minister odpowie na piśmie. Nie wiem.</u>
          <u xml:id="u-616.4" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-616.5" who="#MonikaWielichowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie…</u>
          <u xml:id="u-616.6" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-616.7" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-616.8" who="#MonikaWielichowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-616.9" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowania.</u>
          <u xml:id="u-616.10" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (druk nr 1112).</u>
          <u xml:id="u-616.11" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Kamila Wnuka o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#KamilWnuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! W imieniu Trzeciej Drogi — Polski 2050 Szymona Hołowni mam zaszczyt przedstawić poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-617.1" who="#KamilWnuk">Zgodnie z art. 75 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej władze publiczne prowadzą politykę sprzyjającą zaspokojeniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, w szczególności popierają działania obywateli zmierzające do uzyskania własnego mieszkania. Jedną z podstawowych form zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych jest jego nabycie na rynku pierwotnym od podmiotów specjalizujących się w komercyjnym budownictwie mieszkaniowym, czyli deweloperów. Regulacja w tym zakresie stanowi przedmiot ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Dotyczy to jednak…</u>
          <u xml:id="u-617.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-617.3" who="#KamilWnuk">…przede wszystkim etapu, na którym dochodzi już do zawarcia umowy z deweloperem będącej finałem tego długotrwającego procesu wyboru oferty przez nabywcę, czyli konsumenta. Zainteresowani kupnem nieruchomości mieszkaniowej mają powszechne trudności z uzyskaniem informacji o faktycznych cenach oferowanych przez deweloperów lokali mieszkalnych lub domów. Potencjalni nabywcy chcą zebrać jak najwięcej informacji o cenach interesujących ich mieszkań u jak największej liczby sprzedawców, deweloperów, aby wstępnie móc ukierunkować swoje dalsze poszukiwania i…</u>
          <u xml:id="u-617.4" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-617.5" who="#KamilWnuk">…wybrać najlepszą, najbardziej atrakcyjną, korzystną dla siebie ofertę.</u>
          <u xml:id="u-617.6" who="#KamilWnuk">Tymczasem informacje o cenach nie są udostępniane przez większość deweloperów i dzisiaj nie mamy żadnego prawodawstwa, które w jakikolwiek sposób by to regulowało. W reklamach, ogłoszeniach o sprzedaży mieszkań od deweloperów, na stronach internetowych rzadko można spotkać cenę za metr mieszkania oraz za całość nieruchomości, którą chcemy zakupić. Poznanie cen często wymaga odrębnego zapytania lub osobistego spotkania w biurze sprzedaży danego dewelopera. W praktyce problematyczny jest także zakres przekazywanej wtedy informacji. Często niestety na etapie wstępnego rozeznania potencjalny nabywca dostaje informację o cenie, która nie obejmuje dodatkowych świadczeń pieniężnych związanych z nabyciem danej nieruchomości, jak np. pomieszczenia przynależne czy dodatkowe opłaty związane z zawarciem umowy. Problemy te są przedmiotem skarg i postulatów dotyczących nałożenia obowiązku ujawnienia aktualnych i pełnych cen, a także zainteresowania przez organy państwa.</u>
          <u xml:id="u-617.7" who="#KamilWnuk">Celem naszego projektu jest właśnie wprowadzenie regulacji gwarantujących zainteresowanym obywatelom rzetelną i aktualną informację o cenach oferowanych przez deweloperów lokali mieszkalnych i domów jednorodzinnych. Projekt przewiduje nałożenie na deweloperów, a także na inne podmioty oferujące sprzedaż nieruchomości powstałych w ramach inwestycji deweloperskich obowiązku prowadzenia własnej strony internetowej, na której podawane są ceny od początku sprzedaży wraz ze wszystkimi zmianami oraz innymi dodatkami, które są w ramach tej sprzedaży. Podawane ceny będą musiały uwzględniać wszystkie składniki, te, które będą na zawartej później umowie.</u>
          <u xml:id="u-617.8" who="#KamilWnuk">Skutkiem wejścia w życie tej ustawy będzie poprawienie pozycji negocjacyjnej potencjalnego nabywcy. Dzisiaj ona nie jest równa. Jej efektem będzie przede wszystkim wyeliminowanie tych nieuczciwych praktyk deweloperskich. Jeżeli sprzedawca jest uczciwy, tylko na tym zyska, bo będzie miał łatwiej na rynku w związku z tym, że informacja ta będzie ustandardyzowana. Nieuczciwe chwyty marketingowe, jak podawanie np. zaniżonych cen w stosunku do rzeczywistych dla zachęcenia potencjalnego klienta do podjęcia wstępnych zobowiązań lub z drugiej strony zawyżenie cen, dlatego że akurat w danym momencie jest niższa podaż i inni deweloperzy mają problemy np. z budowaniem w danej miejscowości mieszkań, nie będą dzięki temu możliwe.</u>
          <u xml:id="u-617.9" who="#KamilWnuk">Co jeszcze jest bardzo w tym wszystkim istotne? Niedopełnienie obowiązków przez dewelopera będzie stanowiło praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów i będzie ścigane bezpośrednio przez UOKiK. Drogo dla dewelopera, a zupełnie bezkosztowo dla konsumenta. Do tego szybciej niż w sądach, bo postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowy interes konsumentów powinno być zakończone w terminie 4 miesięcy, a w sprawach szczególnie skomplikowanych — nie później niż w terminie 5 miesięcy, licząc od dnia jego wszczęcia, zgodnie z art. 106 ustawy o ochronie konsumentów i konkurencji.</u>
          <u xml:id="u-617.10" who="#KamilWnuk">W tym miejscu jest bardzo ważna kwestia. Przede wszystkim składam podziękowanie dla marszałka Szymona Hołowni za wprowadzenie jesienią konsultacji ustaw poselskich. Te konsultacje społeczne pokazały przy okazji tej ustawy, że są potrzebne, i pokazały, że mają sens. I to jest też tutaj od razu informacja dla szanownych pań posłanek i panów posłów, że warto brać pod uwagę to, co mówią obywatele. W przypadku tych konsultacji społecznych aż 6201 osób wzięło w nich udział, z czego aż 96% wyraziło pozytywną opinię o tej ustawie. Tutaj też wyraziło swoją opinię w komentarzach aż 2275 osób.</u>
          <u xml:id="u-617.11" who="#KamilWnuk">I jeszcze raz, co zmienia ten prosty, ale bardzo ważny projekt ustawy, jeżeli chodzi o rynek pierwotny, jeżeli chodzi o osoby, które chcą zakupić swoje własne mieszkanie bądź własny dom? Cztery podstawowe rzeczy. Po pierwsze, deweloperzy są zobowiązani do podawania cen mieszkań na swojej stronie internetowej, a także na specjalnej domenie rządowej: dane.gov. Po drugie, obowiązkowe będzie informowanie o wszystkich dodatkowych opłatach, takich jak miejsca parkingowe, ogródki, komórki lokatorskie bądź jakieś inne udogodnienia. Po trzecie, cenniki muszą być aktualizowane i archiwizowane, co zapewni przejrzystość i stabilność od początku do samego końca sprzedaży. I wreszcie po czwarte, brak spełnienia tych obowiązków grozi bardzo wysokimi karami finansowymi ze strony UOKiK-u. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-617.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-618.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-618.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-618.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do głosu zapraszam pana posła Piotra Króla, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PiotrKról">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#PiotrKról">Projekt dotyczy nałożenia na deweloperów, a także na inne podmioty oferujące sprzedaż nieruchomości powstałych w ramach inwestycji deweloperskich: obowiązku prowadzenia własnej strony internetowej, na której podane są ceny od początku rozpoczęcia sprzedaży wraz ze wszystkimi zmianami ich dotyczącymi, obowiązku podawania wszystkich składników ostatecznej ceny sprzedaży z uwzględnieniem wszelkich świadczeń pieniężnych, jakie nabywca będzie musiał zapłacić w przypadku zawarcia umowy, sankcji za nieprzestrzeganie obowiązków wprowadzonych nowelizacją.</u>
          <u xml:id="u-619.2" who="#PiotrKról">O ile miałbym ten projekt ustawy podsumować jednym zdaniem, to przypomniało mi się takie zdanie: dobrymi intencjami jest piekło wybrukowane. Przy takich zapisach, jakie państwo proponujecie, zawsze będzie można powiedzieć, że powstał projekt, który nakłada na deweloperów jakieś obowiązki, tylko tak naprawdę w praktyce nie da się ich wyegzekwować albo te zapisy będą po prostu martwe. Pewnie nie jestem jedyną osobą na tej sali, która widziała reklamy różnego rodzaju preparatów produkowanych przez koncerny farmaceutyczne. One mają, szanowni państwo, obowiązek, żeby umieszczać w reklamach swoich produktów skład. Konia z rzędem temu, kto np. podczas kilkunastosekundowej reklamy takiego preparatu jest w stanie przeczytać informację, jaki jest jego skład. Dokładnie ten sam mechanizm państwo próbujecie zastosować tutaj, tzn. z jednej strony mówi się o tym, że się nakłada na dewelopera jakieś obowiązki, a z drugiej strony się mówi, że on ma sobie sam stronę internetową założyć. Jak deweloper będzie miał poczucie humoru, to sobie założy stronę internetową pt. pocałujżabkęwłapkę.pl. Będzie strona internetowa? Będzie. Będzie tam umieszczał jakieś informacje? Będzie. Jego reklamy w Internecie będą zawierały informację o tej stronie internetowej, będzie tam wyświetlana np. przez pół sekundy albo czcionką ósemką. Będą spełnione wymogi tej ustawy? Będą.</u>
          <u xml:id="u-619.3" who="#PiotrKról">Jeszcze raz powtarzam: dobrymi intencjami jest piekło wybrukowane. Jest tylko jedna możliwość, żeby ludzie w Polsce wiedzieli, jaka jest cena produkcji metra mieszkania, żeby wiedzieli, jakie ceny naprawdę oferuje deweloper i jakie koszty on musiał ponieść. To jest ogólnodostępna baza. Np. można wykorzystać bazę geodezyjnego rejestru cen nieruchomości. Ale to jest rejestr, do którego nie deweloperzy będą mieli dostęp, nie oni będą prowadzili te strony, tylko to jest rejestr, za który odpowiada administracja i do którego każdy będzie miał jasny i czytelny dostęp.</u>
          <u xml:id="u-619.4" who="#PiotrKról">Przy tych zapisach, które państwo w tej chwili proponujecie — tutaj jeszcze patrzę z nadzieją na pana ministra Gramatykę, bo są informacje medialne mówiące o tym, że państwo będziecie jakieś poprawki do tego projektu proponować — w tym kształcie ta ustawa kompletnie nie przyniesie żadnego efektu dla osób, które zastanawiają się nad kupnem mieszkania. Jeżeli rząd bądź grupa posłów, która proponuje ten projekt ustawy, nie zaproponuje poprawek, to zrobi to klub Prawa i Sprawiedliwości. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-619.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-620.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Jolantę Niezgodzką, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#JolantaNiezgodzka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Myślę, panie pośle, że dobrze by było, że pan wskazał chociaż jednego dewelopera, który nie ma swojej strony internetowej. W dzisiejszych czasach spółdzielnie mieszkaniowe, sklepiki osiedlowe mają strony internetowe. Pewne jest, że każdy podmiot, który sprzedaje nieruchomości, też stronę internetową ma, więc tutaj nie trzeba niczego od nowa wymyślać.</u>
          <u xml:id="u-621.1" who="#JolantaNiezgodzka">W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej mam przyjemność przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-621.2" who="#JolantaNiezgodzka">Projekt przewiduje nałożenie na podmioty oferujące sprzedaż nieruchomości powstałych w ramach inwestycji deweloperskich kilku obowiązków: obowiązku prowadzenia własnej strony internetowej, na której będą podawane ceny nieruchomości od początku rozpoczęcia sprzedaży wraz ze wszystkimi zmianami, obowiązku podawania wszystkich składników ostatecznej ceny sprzedaży z uwzględnieniem wszelkich świadczeń pieniężnych, jakie nabywca będzie musiał zapłacić w przypadku zawarcia umowy, oraz wprowadza sankcje za nieprzestrzeganie tych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-621.3" who="#JolantaNiezgodzka">Celem projektu jest wprowadzenie regulacji, które będą gwarantowały aktualną informację o cenach oferowanych przez deweloperów. Wiemy, że regułą jest, że ceny te nie są przedstawiane w przypadku więcej niż połowy projektów. Proponowane rozwiązania mają umożliwić osobom poszukującym mieszkania szybki i pełny dostęp do informacji o cenach lokali oferowanych przez deweloperów. Ujawnianie cen ma największy sens w segmencie mieszkań o przeciętnym standardzie, gdzie kluczową rolę odgrywa właśnie budżet kupującego. W takich przypadkach brak ceny może frustruować klientów, którzy muszą zadzwonić do biura sprzedaży tylko po to, żeby dowiedzieć się, że dana nieruchomość nie mieści się w ich możliwościach finansowych. Jawność cenników może też zwiększyć komfort klientów i usprawnić proces sprzedaży. Skutkiem wejścia w życie ustawy może być też poprawienie pozycji negocjacyjnej potencjalnego nabywcy.</u>
          <u xml:id="u-621.4" who="#JolantaNiezgodzka">Projekt jest komentowany pozytywnie w środowisku podmiotów, których ma dotyczyć obowiązek, ale pojawiają się oczywiście też opinie dotyczące doprecyzowania zapisów.</u>
          <u xml:id="u-621.5" who="#JolantaNiezgodzka">Zatem taka praktyka może stać się pozytywna zarówno dla kupujących, jak i dla samych firm. Pełna transparentność w zakresie cen jest pozytywnym kierunkiem dla rynku. Czy ta zmiana wpłynie na obniżenie cen mieszkań, to ciężko określić, ale pewne jest, że jeżeli na stronach wszystkich deweloperów pojawią się ceny, to będzie to duże ułatwienie dla klientów.</u>
          <u xml:id="u-621.6" who="#JolantaNiezgodzka">Klub Koalicji Obywatelskiej rekomenduje dalsze prace nad projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-621.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Gramatykę, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! 6201 ankiet w ramach konsultacji społecznych. Zupełnie przy okazji: świetny pomysł pana marszałka Hołowni, żeby takie konsultacje społeczne w sprawie projektów poselskich wprowadzić. Dzisiaj każdy, logując się za pomocą swojego profilu zaufanego, może wziąć udział w dyskusji społecznej na temat projektów ustaw, które kierują do Sejmu posłanki i posłowie. To jest znak nowych czasów, to jest naprawdę rewelacyjny pomysł.</u>
          <u xml:id="u-623.1" who="#MichałGramatyka">Eldorado deweloperów powinno się skończyć — eldorado, el hombre dorado, czyli kraina złotego człowieka, człowieka ze złota. Ceny mieszkań powinny być tak samo jawne jak ceny produktów w sklepie — to inna opinia. Albo: zmiana na lepsze, brak przejrzystości cen w XXI w. to średniowiecze. I to słowo sponsoruje cały projekt ustawy, słowo: przejrzystość. Bo to, co chcemy osiągnąć my, Polska 2050 Szymona Hołowni, to po prostu przejrzystość. Chcemy, żeby mieszkania mogły być kupowane tak samo, jak robimy zakupy w dowolnym sklepie internetowym albo w dowolnym sklepie tradycyjnym, gdzie wchodzimy i widzimy ceny. Ostatnio wtedy, kiedy są promocje na jakieś towary, sprzedawca ma nawet obowiązek informować nas o tym, jak zmieniała się cena tego towaru w ciągu ostatnich 30 dni. Ceny mieszkań muszą pojawić się na stronie www. Nie ma deweloperów, którzy nie prowadzą stron www, ale niektórzy z nich są tak rozmyślni jak np. tanie linie lotnicze, które potrafią tak skrzętnie ukryć formularz reklamacji na swojej stronie www, że nawet indeksacja w Google nie jest w stanie go znaleźć. Na to też mamy rozwiązanie, o nim powiem za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-623.2" who="#MichałGramatyka">Obowiązkowe informacje o opłatach dodatkowych, tych, które dokładają się do ceny metra kwadratowego mieszkania, naszego wymarzonego mieszkania, które chcemy kupić. Aktualizacja i archiwizacja cenników, czyli te czynności, które spowodują, że każdy z nas będzie mógł i każda z nas będzie mogła porównać sobie ścieżki cenowe takich mieszkań. Boki zrywaliśmy, kiedy czytaliśmy wpis od pani minister Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz, współautorki tego projektu, z czego jesteśmy oczywiście bardzo dumni, wpis, który dostała od deweloperów, od organizacji deweloperskiej. Przecież zadaniem tej ustawy ma być dostarczenie informacji o cenach mieszkań, a nie zapewnienie narzędzi do analizy rynku w jakichś przedziałach czasowych. Ależ nie, drodzy państwo, właśnie celem tej ustawy ma być dostarczenie precyzyjnych narzędzi do analizy rynku. No i w końcu UOKiK jako rozjemca, jeden z najbardziej zaufanych polskich urzędów centralnych, który zawsze staje po stronie konsumentów — i to jest jego wielki atut, choć nie jedyny atut…</u>
          <u xml:id="u-623.3" who="#MichałGramatyka">Złożymy poprawkę do tej ustawy. Warto o tym powiedzieć już dziś. Dlatego że jeżeli w ogóle można mówić o jakichś osiągnięciach Sejmu poprzedniej kadencji i rządu poprzedniej kadencji, to były to osiągnięcia cyfryzacyjne. M.in. w 2021 r. Sejm Rzeczypospolitej uchwalił fantastyczną ustawę o otwartych danych, taką ustawę, która zapewniła funkcjonowanie portalu dane.gov.pl. Na tym portalu znajdują się wszystkie dane produkowane przez administrację publiczną, i to w formacie, który pozwala na dowolne przetwarzanie tych danych. My, drodzy państwo, zobowiążemy deweloperów, aby oprócz informowania na swoich stronach internetowych o cenach mieszkań, przesyłali te informacje również do portalu dane.gov.pl w formacie, którego wymaga ten portal.</u>
          <u xml:id="u-623.4" who="#MichałGramatyka">Ogromne ukłony dla byłego ministra cyfryzacji Janusza Cieszyńskiego, z którym tę poprawkę konsultowałem. Wiadomo, że znamy się nie od dziś i że łączy nas zamiłowanie do tematów cyfryzacyjnych. W ten sposób dane o cenach mieszkań pojawią się nie tylko na stronach www, na stronach internetowych — pan poseł Król mówił tutaj, że będą one zapisane czcionką siódemką czy czcionką ósemką, że będą nieczytelne — ale będą również na rządowym portalu, przejrzystym, otwartym, w formacie, który będzie umożliwiał ich maszynowe przetwarzanie.</u>
          <u xml:id="u-623.5" who="#MichałGramatyka">Bez danych jesteś tylko kolejną osobą, która dysponuje wyłącznie swoją opinią — pisał Mark Twain wiek temu. Już wtedy wiedział, jak ważne dla nowoczesnej gospodarki są dane. Gdyby nie było danych, wszystkie algorytmy nie mają sensu. Bez danych z prostym zadaniem nie poradzi sobie żadna sztuczna inteligencja. Ta ustawa jest o przejrzystości danych, po to, żebyśmy ty, ty i ja mieli lepszą informację o cenach mieszkań. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-623.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-624.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Arkadiusza Sikorę z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#ArkadiuszSikora">Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Potrzeba posiadania własnego mieszkania jest jednym z podstawowych pragnień młodych i nie tylko młodych ludzi. W naszej kulturze jest to bardzo zakorzenione. Młodzi ludzie, zakładając własną rodzinę, opierają jej prawidłowe funkcjonowanie, ale przede wszystkim powiększenie tej rodziny w dużej mierze właśnie na możliwości zakupu lokalu. Własne M to przede wszystkim stabilizacja, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa oraz wewnętrznego spokoju. Oczywiście w dzisiejszych czasach ceny mieszkań są gigantyczne, a koszty pozyskania kapitału kredytu mieszkaniowego za pośrednictwem banków są bardzo wysokie. Nie wspominam o innych ograniczeniach nakładanych przez banki. Nie ułatwia to oczywiście zakupu własnego mieszkania. Skutecznie proces zakupu mieszkań młodym ludziom niestety blokuje obecna polityka Narodowego Banku Polskiego oraz Rady Polityki Pieniężnej. Na czele tych organów stoi bowiem były funkcjonariusz PiS-u prof. Adam Glapiński. Wbrew wskaźnikom makroekonomicznym oraz potrzebom młodych ludzi polityka utrzymywania nieuzasadnionych, wysokich stóp procentowych powoduje, że coraz mniej osób młodych stać na własne pierwsze mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-625.2" who="#ArkadiuszSikora">Problem pozyskania kapitału na zakup własnego mieszkania nie jest jedynym problemem osób chcących dokonać jego kupna. Innym, także ważnym tematem jest sam proces zakupu, który niejednokrotnie ze strony sprzedającego jest dokonywany w sposób nie do końca transparentny. Często jest tak, że po wstępnie uzyskanych informacjach dowiadujemy się o tzw. ukrytych kosztach bądź problemach prawnych związanych z własnością gruntów. Niejednokrotnie małym drukiem w umowie pojawiają się zapisy, które wcześniej nie były eksponowane, jak np. dodatkowe pomieszczenia czy miejsca parkingowe. Dlatego, aby uniknąć podobnych sytuacji, które niestety zdarzają się nagminnie, wprowadzenie proponowanych przepisów będzie w sposób transparentny pokazywało wszystkie koszty oraz pełną ofertę, która będzie dostępna na stronie internetowej dla każdego kupującego. Bez przykrych, kosztownych niespodzianek, które potencjalnie mogą pojawić się podczas podpisywania umowy.</u>
          <u xml:id="u-625.3" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Projekt, który został zgłoszony, wymaga doprecyzowania. Są zapisy, które nie do końca są jasne, które nie do końca tłumaczą oczekiwania nabywcy. Wydaje mi się, że w najbliższych dniach moglibyśmy popracować właśnie w komisjach nad tym projektem. Tak jak tutaj przedmówcy podkreślali, będą wprowadzane poprawki do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-625.4" who="#ArkadiuszSikora">My jako Lewica oczywiście jesteśmy za tymi zmianami i będziemy pracować w komisjach właśnie nad tym, aby formuła sprzedaży mieszkań ze strony deweloperów była jak najbardziej przejrzysta, aby potencjalni nabywcy mogli bez problemu uzyskać najważniejsze informacje, które są potrzebne do zakupu tego mieszkania, i w tym kierunku będziemy dążyć. Lewica popiera projekt tej ustawy i popiera skierowanie go do kolejnego czytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-625.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poselski projekt ustawy ma na celu nałożenie na deweloperów obowiązku publikowania na własnej stronie internetowej informacji o cenach oferowanych lokali od momentu rozpoczęcia sprzedaży do sprzedaży ostatniego mieszkania. Ustawa rzeczywiście zmniejsza asymetrię informacyjną i to jest bardzo pozytywny efekt takiej ustawy, bo więcej świadomości, więcej wiedzy Polaków, nabywców jest dobre i na pewno warto takie asymetrie zmniejszać.</u>
          <u xml:id="u-627.1" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast mam kilka uwag do tej ustawy. Choćby np. odnośnie do niezastosowania się przez deweloperów do nowych obowiązków, co będzie traktowane jako naruszenie zbiorowych interesów konsumentów i będzie podlegało kontroli UOKiK-u. Za naruszenie przepisów deweloperom będzie grozić kara finansowa w wysokości do 10% obrotu z poprzedniego roku. Obroty to przecież nie jest dochód, to nie jest przychód, więc w tej materii należałoby się zastanowić, czy wysokość kar jest adekwatna do skali niedopełnienia obowiązku. To jest oczywiście jeszcze do doprecyzowania. W tym projekcie brakuje również przepisów określających, czy w przypadku niedopełnienia obowiązków deweloperzy będą wzywani do umieszczenia brakujących informacji.</u>
          <u xml:id="u-627.2" who="#WitoldTumanowicz">Trzeba mieć na uwadze, że wszelkie koszty, które poniosą deweloperzy, i tak finalnie odbiją się na cenach końcowych dla kupujących.</u>
          <u xml:id="u-627.3" who="#WitoldTumanowicz">Niepokojący jest też zapis w ustawie, który brzmi: W reklamach, ogłoszeniach i innych formach ofert sprzedaży kierowanych do nabywców deweloper jest obowiązany podawać adres strony internetowej, na której znajdują się informacje. Chcę zwrócić uwagę, że reklamy i ogłoszenia nie są tym samym co oferty w myśl przepisów Kodeksu cywilnego i dobrze jest mieć to na uwadze podczas dalszych prac. Natomiast Konfederacja nie składa wniosku o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu. Będziemy się przyglądać, w jakim kształcie ona wyjdzie z komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-627.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-628.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim przejdziemy do pytań, do których zapisało się 16 parlamentarzystów, chciałam panów posłów i panie posłanki poinformować, że do oświadczeń zapisało się 40 parlamentarzystów, i chciałam państwu przypomnieć, że oświadczenie również można złożyć na piśmie, liczy się dokładnie tak samo.</u>
          <u xml:id="u-628.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczę czas na oświadczenie — 1 minuta, tak żebyście państwo się przygotowali, jeśli zdecydujecie się jednak wygłosić oświadczenie.</u>
          <u xml:id="u-628.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-628.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszą poproszę panią poseł Annę Paluch. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-628.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka. Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-628.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza. Mógł pan zostać na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-628.7" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem zapytać posłów wnioskodawców, Trzecią Drogę — Polskę 2050, jak się ustosunkowujecie do kolejnych pomysłów swojego koalicjanta, PSL-u, dotyczących pomysłów kolejnych dopłat do kredytów, które w swej istocie — wiemy doskonale — są przelewaniem pieniędzy podatników do kieszeni banków i deweloperów, więc chciałbym usłyszeć odpowiedź na to pytanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-629.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Kasprzyk: Jesteśmy przeciw.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Lubońskiego, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-630.2" who="#MonikaWielichowska">Szykuje się pan poseł Marcin Skonieczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#AdamLuboński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy to przełomowe rozwiązanie, które zwiększa przejrzystość rynku nieruchomości, realnie wzmacnia prawo nabywców. Wprowadzenie obowiązku opublikowania pełnych, rzeczywistych cen mieszkań i domów jednorodzinnych od momentu rozpoczęcia sprzedaży eliminuje nieuczciwe praktyki i zapewnia konsumentom rzetelną wiedzę niezbędną do podjęcia świadomej decyzji o zakupie.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#AdamLuboński">Mam pytanie: Jakie środki kontrolne przewidziano, aby zagwarantować, że deweloperzy będą konsekwentnie przestrzegać tych regulacji i aktywować ceny zgodnie z wymaganą ustawą? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-631.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#MarcinSkonieczka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polska 2050 konsekwentnie działa na rzecz zwiększenia dostępności mieszkań dla Polek i Polaków. Cel ten chcemy osiągnąć poprzez zwiększenie podaży zarówno mieszkań na wynajem, jak i mieszkań na sprzedaż i docelowo przez obniżenie cen tych nieruchomości. Do tej pory zablokowaliśmy kredyt 0%, zwiększyliśmy środki na budownictwo społeczne o 1 mld zł. Teraz dokładamy kolejny element, który poprawi pozycję kupujących mieszkania w relacji do deweloperów.</u>
          <u xml:id="u-633.1" who="#MarcinSkonieczka">Ta ustawa to przełom w ochronie konsumentów. Zakup mieszkania to jedna z najważniejszych decyzji w życiu wielu rodzin i jej skutki odczuwają rodziny przez kilkadziesiąt lat. Ta ustawa pomoże podjąć lepsze decyzje kilkudziesięciu tysiącom rodzin każdego roku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-633.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-634.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Barbarę Oliwiecką, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#BarbaraOliwiecka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-635.1" who="#BarbaraOliwiecka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Główne problemy mieszkaniowe, z jakimi borykają się Polacy, to oczywiście deficyt mieszkań, wysokie ceny mieszkań, jeszcze droższe kredyty i niestety brak na przestrzeni ostatnich lat skutecznej, dobrej polityki mieszkaniowej. Ale nie będę się tu znęcać. My jako Polska 2050 mamy rozwiązanie i skutecznie je wdrażamy. Stawiamy na budownictwo społeczne, bo przede wszystkim trzeba zwiększyć liczbę mieszkań na rynku. Już zapewniliśmy dodatkową kwotę 1 mld zł na ten cel, ale oczywiście budowa mieszkań trwa, a Polacy potrzebują rozwiązania na już, na teraz. Właśnie teraz robimy wszystko, żeby obniżyć ceny mieszkań dostępne na rynku. Zablokowaliśmy kredyt 0%, który sztucznie windował ceny, a teraz tą ustawą sprawimy, że ceny mieszkań będą transparentne. To oznacza, że nabywcy będą mieli większe szanse w negocjacjach, ale przede wszystkim, szanowni państwo, jest to element podstawowej uczciwości. Ludzie wydają oszczędności swojego życia. Mają prawo mieć rzetelny, uczciwy wykaz ofert na rynku. To im się po prostu należy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-635.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Aleksandrę Kot, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#AleksandraKot">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Procedowany projekt ustawy nakłada na deweloperów obowiązek przejrzystego informowania o cenach nieruchomości i dodatkowych kosztach. Warto pochylić się nad każdą zmianą, każdym projektem ustawy, który zmierza w kierunku większej transparentności rynku. Rzetelna informacja to podstawa świadomych decyzji nabywców, a także narzędzie do ograniczenia nieuczciwych praktyk. W związku z tym zwracam się do posłów wnioskodawców z pytaniem, czy w ich ocenie proponowane zmiany, w szczególności większa transparentność ofert, mogą realnie wpłynąć na dostępność mieszkań i stabilizację ich cen. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-638.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania. Pierwsze pytanie: projektowane przepisy wskazują, że m.in. cena oraz pozostałe informacje dotyczące sprzedaży mieszkania mają być publikowane na stronie internetowej dewelopera. Co w przypadku, gdy deweloper prowadzi kilka stron? Czy ma to być publikowane na każdej z nich czy tylko na jednej, a jeśli na jednej, to na której? Drugie pytanie: adres strony internetowej, na której są pokazywane ceny, ma być podawany w reklamach i w ogłoszeniach. Gdy cena znajduje się na podstronie, jej adres jest bardzo długi, zawiera wiele znaków i symboli. W jaki sposób zrealizować to w reklamie np. radiowej? Trzecie pytanie: Czy tych regulacji nie warto jednak zawrzeć w ustawie o prawach konsumentów, na wzór innych krajów europejskich? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Wiolettę Marię Kulpę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pokazujemy kolejne działania mające na celu zabezpieczenie interesu nabywców lokali od deweloperów. Chciałabym jednak zwrócić uwagę na właścicieli, którzy w obecnej sytuacji znacznego wzrostu kosztów utrzymania często decydują się na najem — dotyczy to ich nieruchomości, w której zamieszkują. W świetle obowiązującego prawa proces eksmisji najemców, którzy zalegają z czynszem lub dewastują wynajmowane lokale, jest skomplikowany i często długotrwały. Lokatorzy nie płacą czynszu i kosztów eksploatacyjnych, przez co właściciele nie tylko nie otrzymują wpłat z tytułu najmu, ale również finansują obcym, nieuczciwym osobom utrzymanie. Dla osób, dla których najem stanowiłby dodatkowe źródło na bieżące utrzymanie, staje się on gehenną, bo powoduje zwiększenie kosztów. Czy w związku z tym rząd zaproponuje działania polepszające ochronę praw właścicieli mieszkań wynajmujących swój lokal? Czy są jakiekolwiek nowe rozwiązania w ramach rozważań legislacyjnych w ministerstwie, których celem będzie przyspieszenie procedury eksmisji dla lokatorów uporczywie nieopłacających czynszu i dewastujących wynajmowane lokale? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-641.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-641.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Oliwiecka: To jest projekt poselski, to nie dotyczy ustawy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Tuduja z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#KrzysztofTuduj">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-643.1" who="#KrzysztofTuduj">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Pośle Przedstawicielu Wnioskodawców! Dość ciepło patrzę na tę regulację. Wydaje się, że dla kupujących oszczędność czasu przy porównywaniu ofert mieszkań to jest rzeczywiście duża korzyść. Natomiast z niepokojem wysłuchałem pana przedstawiciela, który mówił o wysokich karach dla przedsiębiorców. Tutaj moja prośba, żeby ta kwestia była szerzej uzasadniona, bo jak słusznie zauważył poseł Tumanowicz, te kary finansowe będą przerzucane na ceny nieruchomości, co na pewno będzie przeciwskuteczne. Moje pytanie brzmi: Czy jeżeli prawo jest dobre, koncepcja jest taka, że zdobywa przychylność, to czy te wysokie kary naprawdę są konieczne? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-643.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-644.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwiększenie przejrzystości polityki cenowej deweloperów i transparentność umów to dobry kierunek zmian. Skoro mówimy o deweloperach i prawach nabywców lokali, to zwracam się z apelem o kolejne zmiany. Wymienię trzy. Pierwsza: strefy rekreacyjne. Czemu inwestycje zawsze obejmują najtańsze place zabaw dla dzieci do 3–5 lat? Prawie nigdzie nie ma oferty dla seniorów czy starszych dzieci, młodzieży, dorosłych, którzy z różnych powodów chcieliby być aktywni blisko swojego miejsca zamieszkania, pograć w bule, badmintona, ping-ponga czy siatkówkę. Czy nie byłoby warto wprowadzić rozwiązania dotyczące tworzenia osiedlowych stref rekreacji i integracji dla wszystkich grup wiekowych? Druga: wydłużenie gwarancji deweloperskich do 10 lat, bo wiele bubli wychodzi dopiero po wielu latach lub zarząd wspólnoty wskazany przez dewelopera prowadzi postępowanie na tyle wolno, by go nie skrzywdzić. Trzecia: przyłączenie nieruchomości do mediów. Często deweloper rozkopuje w tym celu drogę, ale kiedy ją odtwarza, niekoniecznie wykonuje to z należytą starannością. Skutki tych fuszerek obciążają lokalny samorząd, a mieszkańcy mają po prostu dziury w drogach. Może warto wprowadzić gwarancję i specjalny fundusz zabezpieczający. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-645.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-646.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Ewę Szymanowską, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Złożony przez mój klub, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga, projekt ustawy ma na celu wprowadzenie obowiązku publicznego informowania o cenach wszystkich oferowanych mieszkań i domów. Deweloperzy będą zobowiązani do ujawnienia nie tylko ceny samego lokalu, ale również wszelkich dodatkowych kosztów, takich jak koszty miejsc parkingowych czy komórek lokatorskich. Warto podkreślić, że projekt spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem podczas konsultacji społecznych przeprowadzonych na stronie Sejmu. Zakup mieszkania czy domu to często najważniejsza decyzja finansowa w życiu obywatela, a na pewno jedna z najbardziej kosztownych. Dlatego tak istotne jest, by nabywca miał dostęp do pełnej i rzetelnej informacji o wszystkich kosztach związanych z transakcją.</u>
          <u xml:id="u-647.1" who="#EwaSzymanowska">W związku z tym mam pytanie: W jaki sposób planowane jest egzekwowanie nowego obowiązku informacyjnego nałożonego na deweloperów, tak aby zapewnić jego realną skuteczność, w szczególności w zakresie aktualności i kompletności publikowanych cen? Czy przewidziano sankcje adekwatne do skali potencjalnych nadużyć? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-647.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-648.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Rafała Kasprzyka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#RafałKasprzyk">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Może najpierw spróbuję odpowiedzieć panu posłowi z Konfederacji odnośnie do tych ewentualnych kar doliczanych do ceny mieszkań, bo tak na logikę, po pierwsze, deweloper będzie musiał o tym poinformować w ogłoszeniu, czyli już będzie wiadomo, jaka jest cena, i ta gwiazdka, informacja o tym koszcie będzie dodana, a po drugie, po prostu nie sprzeda tego mieszkania, bo będzie droższy od sąsiada, który tych kar po prostu nie płaci, i to jest, wydaje się, logiczne.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#RafałKasprzyk">Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Ta ustawa deweloperska o cenach mieszkań to wprowadzenie po prostu uczciwości na rynku mieszkań, przejrzystości zasad, głównie dla młodych nabywców mieszkań, nie maksymalizacja wysokich już zysków deweloperów, a krok do maksymalizacji oszczędności ludzi. Mam bardzo krótkie i konkretne pytanie: Czy znana jest wysokość i jakie są te oszczędności?</u>
          <u xml:id="u-649.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-650.2" who="#MonikaWielichowska">Trochę energii, tak jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Celem procedowanego projektu jest ochrona praw obywateli nabywających mieszkania lub domy od deweloperów oraz zapewnienie dostępu do rzetelnej i pełnej informacji o cenie. Ustawa przewiduje nałożenie na deweloperów oraz inne podmioty oferujące sprzedaż nieruchomości obowiązku prowadzenia strony internetowej w sposób rzetelny i czytelny. Efektem będzie wyeliminowanie nieuczciwych praktyk oraz zapewnienie nabywcom równej pozycji negocjacyjnej. Mam nadzieję, że ten projekt także doprowadzi do ograniczenia zabiegów marketingowych, w ramach których manipulowano ceną. Moje pytanie brzmi: Jakie sankcje przewiduje ustawa oraz w jaki sposób będą egzekwowane kary za nieprzestrzeganie zapisów tej ustawy?</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-652.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Roberta Warwasa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#RobertWarwas">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#RobertWarwas">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wprowadzenie obowiązku publikowania cen nieruchomości przyczyni się do większej transparentności cen i może wpłynąć na większą konkurencyjność, ale omawiany projekt poselski ustawy jest nieprecyzyjny i pozostawia luki prawne. Jest obawa, że może dojść do omijania publikacji cen. Wynika to z faktu, że projekt przewiduje obowiązek podawania ceny mieszkania na podstawie umowy sprzedaży nieruchomości. Tymczasem nie wszystkie umowy zawarte w ramach realizacji przedsięwzięcia deweloperskiego są umowami sprzedaży. W początkowych fazach podpisywane są tzw. umowy zobowiązujące czy przedwstępne umowy sprzedaży, które nie skutkują przeniesieniem własności nieruchomości. Różnie można również interpretować cenę metra kwartowego. W ramach tego pojęcia można mówić zarówno o cenie powierzchni użytkowej, jak i powierzchni mieszkaniowej, cenie całkowitej, jak i cenie nieobejmującej wszystkich składników lokalu mieszkaniowego lub domu jednorodzinnego. Tak więc jest konieczność doprecyzowania stosowanych w projekcie ustawy pojęć. Panie ministrze, proszę o informację, jakie zmiany dotyczące uszczelnienia tych przepisów rekomenduje ministerstwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-653.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, Prawo i Sprawiedliwość. Ale nie widzę…</u>
          <u xml:id="u-654.2" who="#komentarz">(Poseł Lidia Czechak: Jestem, jestem.)</u>
          <u xml:id="u-654.3" who="#MonikaWielichowska">Jest pani poseł. Przepraszam bardzo, nie widziałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytania dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. Z jednej strony projekt ma na celu zwiększenie przejrzystości na rynku nieruchomości, szczególnie w kontekście inwestycji deweloperskiej, obowiązek prowadzenia strony internetowej, wprowadzenie transparentności, sankcji za naruszenia. Te rozwiązania mogą pozytywnie wpłynąć na ochronę praw konsumentów, ograniczając ukryte koszty i zwiększając dostęp do rzetelnych informacji o cenach nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#LidiaCzechak">Mam jednak pytania co do wdrożenia tych przepisów w życie. Jakie instytucje lub organy będą odpowiedzialne za kontrolowanie przestrzegania nowych obowiązków przez deweloperów oraz inne podmioty oferujące sprzedaż nieruchomości? Czy planowane regulacje obejmują również rynek wtórny nieruchomości czy dotyczą wyłącznie inwestycji deweloperskich? W jaki sposób projektodawcy przewidują monitorowanie i aktualizowanie informacji o cenach, tak aby zapewnić rzetelność i aktualność publikowanych danych? Czy przewidziane sankcje są adekwatne do skali możliwych naruszeń? Jakie będą konsekwencje dla deweloperów w przypadku nieprzestrzegania tych obowiązków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-655.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Barbarę Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-657.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każda regulacja, która poprawia przejrzystość przepisów i dostępność do informacji, jest godna uwagi i polecenia. Ta ustawa może pomóc w rozwiązaniu problemów mieszkaniowych poprzez poprawę szans negocjacyjnych ewentualnego nabywcy. Na rynku nieruchomości są mieszkania i młodzi ludzie chętnie by je kupili, tylko że dla nich to jest jak lizanie lizaka przez papierek. Problemem jest oczywiście oprocentowanie kredytów. Podam jeden przykład. Kredytobiorczyni płaciła raty w wysokości 1400 zł i wcześniej była prześwietlona przez bank wzdłuż i wszerz w kwestii jej zdolności kredytowej, po czym rata wzrosła do 3000 zł miesięcznie i wtedy bank nawet ją o tę zdolność kredytową nie pytał. To odstrasza młodych ludzi od zaciągania kredytów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-657.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">A pan prezes Glapiński z partyjnego nadania PiS-u reklamuje się jako niezależny fachowiec w dziedzinie bankowości. Reklama pana prezesa jest emitowana w dobrym czasie emisyjnym, w dobrych stacjach telewizyjnych i radiowych. Bardzo interesuje mnie, kto za to zapłacił.</u>
          <u xml:id="u-657.3" who="#BarbaraGrygorcewicz">Nie wiem, czy państwo w swojej regulacji uwzględniliście również banki i to, żeby deweloperzy także podawali gdzieś informacje o tych kredytach, może to też pomoże. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-657.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-658.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska, który zamyka dzisiaj peleton pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#MarcinJózefaciuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-659.1" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wystąpię z samymi pytaniami: Czy obowiązek publikacji dotyczy również lokali oferowanych w przedsprzedaży lub w rezerwacji? Czy cena musi zawierać wszystkie dodatkowe koszty, np. cena miejsca parkingowego, komórki lokatorskiej czy udziału w częściach wspólnych? Czy deweloper będzie zobowiązany do prezentowania historii zmian wraz z datami tych zmian? Jakie sankcje grożą za brak publikacji lub nieaktualne informacje na stronie? Czy projekt przewiduje jednolity standard prezentacji cen, np. tabelę, plik, format ułatwiający porównanie? Czy obowiązek obejmie inwestycje, których sprzedaż rozpoczęła się przed wejściem ustawy w życie, ale nadal trwa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-659.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-660.1" who="#MonikaWielichowska">To było ostatnie pytanie do sekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii Michała Jarosa, któremu właśnie oddaję głos.</u>
          <u xml:id="u-660.2" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawię stanowisko Ministerstwa Rozwoju i Technologii w sprawie projektu ustawy w druku sejmowym nr 1112.</u>
          <u xml:id="u-661.1" who="#MichałJaros">Wzmocnienie pozycji nabywców na rynku mieszkaniowym to oczywiście dobry kierunek działań legislacyjnych. Pozycję tę bez wątpienia zwiększa transparentność transakcji oraz powszechny dostęp do informacji rynkowych, pozwalający na wybór właściwej strategii negocjacyjnej w kontakcie ze sprzedającym. W tym celu Ministerstwo Rozwoju i Technologii prowadzi prace nad projektem ustawy powołującej Portal Danych o Obrocie Mieszkaniami, w skrócie Portal DOM. Portal ten będzie pierwszym powszechnie dostępnym dla wszystkich obywateli narzędziem zapewniającym informacje o aktualnych i wiarygodnych cenach transakcyjnych na rynku mieszkaniowym. Na podstawie danych pochodzących z aktów notarialnych obywatel będzie mógł poznać średnie ceny za 1 m2 z podziałem na rynek wtórny i pierwotny oraz w wybranej lokalizacji, zawężonej nawet do konkretnej ulicy czy budynku. Pozwoli to na lepszą weryfikację analizowanych ofert, ocenę ich atrakcyjności oraz da nabywcom argumenty w prowadzonych negocjacjach cenowych.</u>
          <u xml:id="u-661.2" who="#MichałJaros">Należy pamiętać, że cena ofertowa i cena transakcyjna, za którą finalnie nabywane jest mieszkanie, to dwie różne wartości. Cena ofertowa to cena, jaką sprzedający chce uzyskać, kierując mieszkanie na rynek. Cena transakcyjna natomiast to cena, jaką kupujący ostatecznie zapłacił. Jak pokazują analizy Narodowego Banku Polskiego, ceny transakcyjne są zwykle o kilka, kilkanaście procent niższe od cen ofertowych. Są też bardziej stabilne i rzetelniej niż ceny ofertowe obrazują rynek mieszkaniowy.</u>
          <u xml:id="u-661.3" who="#MichałJaros">W odróżnieniu od prac nad Portalem DOM poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, druk nr 1112, koncentruje się na cenach ofertowych. Nie oznacza to jednak, że jest on działaniem zbędnym. Jego celem jest zobligowanie deweloperów do publikowania cen ofertowych sprzedawanych mieszkań na swoich stronach internetowych, co ocenić należy jako kierunek uzupełniający działania rządu, a nawet pożądany. Przepisy takie bowiem skutecznie korespondować mogą z rozwiązaniami wprowadzonymi przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Łączne działania Portalu DOM oraz skutecznych rozwiązań dotyczących publikacji cen dałyby z jednej strony obywatelom szybki dostęp do informacji o oferowanej cenie mieszkania, a z drugiej możliwość szybkiej oceny, jak ta oferta wpisuje się w średnie ceny transakcyjne na danym obszarze, danej ulicy czy nawet w budynku mieszkalnym.</u>
          <u xml:id="u-661.4" who="#MichałJaros">Warunkiem uzyskania takiego efektu jest przyjęcie przepisów nakładających obowiązek publikacji cen w sposób efektywny, niepozostawiający wątpliwości interpretacyjnych oraz dróg ich obejścia. W obecnym kształcie poselski projekt ustawy z druku nr 1112 tych przesłanek nie spełnia. Przykładowo, nakładając obowiązek publikacji cen wyłącznie na dewelopera, pominięto sytuację, w której sprzedaż dokonywana jest przez pośrednika lub spółkę transakcyjną, na którą wcześniej deweloper przeniósł własność mieszkań. Po drugie, pozostawiono bez rozstrzygnięcia sytuację, w której cena danego mieszkania jest różna w zależności od stopnia i jakości wykończenia. Po trzecie, konstruując przepis o obowiązku podawania adresu strony internetowej z cenami w każdym ogłoszeniu i reklamie o sprzedaży mieszkań przez dewelopera, wskazano, że dotyczy to ogłoszeń i reklam stanowiących formę oferty. Tymczasem zgodnie z art. 71 Kodeksu cywilnego ogłoszenia, reklamy, cenniki i inne informacje skierowane do ogółu lub poszczególnych osób poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę, lecz za zaproszenie do zawarcia umowy.</u>
          <u xml:id="u-661.5" who="#MichałJaros">W toku dalszych prac parlamentarnych Ministerstwo Rozwoju i Technologii rekomenduje zatem ponowne przeanalizowanie poszczególnych przepisów projektu i wprowadzenie poprawek eliminujących wyżej wymienione oraz inne liczne wątpliwości. W przeciwnym razie, pomimo przyjęcia rozwiązań, okażą się one nieskuteczne, a w przypadku niejasności interpretacyjnych powodujących chaos w ich stosowaniu mogą nawet negatywnie wpłynąć na działanie rynku.</u>
          <u xml:id="u-661.6" who="#MichałJaros">Zachęcam oczywiście do śledzenia prac nad projektem powołującym Portal Danych o Obrocie Mieszkaniami, w skrócie Portal DOM. Dziękuję serdecznie, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-661.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-662.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-662.2" who="#MonikaWielichowska">Czy przedstawiciel wnioskodawców zechciałby jeszcze…</u>
          <u xml:id="u-662.3" who="#komentarz">(Poseł Kamil Wnuk: Raczej tak.)</u>
          <u xml:id="u-662.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Czekał specjalnie.)</u>
          <u xml:id="u-662.5" who="#MonikaWielichowska">Rozumiem, że zechciałby.</u>
          <u xml:id="u-662.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kamila Wnuka.</u>
          <u xml:id="u-662.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Smutno byłoby, gdyby nie powiedział nic.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#KamilWnuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-663.1" who="#KamilWnuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! Dziękuję za wszystkie głosy od lewej do prawej strony. Serdecznie państwu dziękuję za to, że wszyscy państwo chcecie pracować, dalej procedować nad tą ustawą, za to, że wszystkim wam zależy na tym, żeby tę sprawę naprawić, żeby naprawić tę sytuację, gdzie dzisiaj na rynku jedna strona ma większe możliwości, a druga ma niestety mniejsze. Dziękuję za wszystkie głosy, także te krytyczne, bo dzięki nim będziemy mogli w komisji wypracować wspólne rozwiązania, które będą do przyjęcia zarówno dla strony rządowej, jak i strony opozycyjnej.</u>
          <u xml:id="u-663.2" who="#KamilWnuk">I pozwolę się odnieść w kolejności, zacznę od końca, od ministerstwa. Serdecznie dziękuję tutaj panu ministrowi za te słowa, że ta ustawa to jest bardzo dobry kierunek. Też tak uważamy, dlatego złożyliśmy projekt. Liczę tutaj na bardzo dobrą współpracę z ministerstwem, zresztą ona cały czas funkcjonuje. I zakładam, że będzie ono czynnie uczestniczyć w pracach w następnym, w drugim czytaniu. Oczywiście wszelkie uwagi przyjmujemy i są one do konsultacji. Natomiast też nie ukrywam, że jest to projekt poselski, dlatego że niestety nie udało się wcześniej takiego projektu rządowego zrobić. Nam zależy na tym, żebyśmy jak najszybciej tę sytuację naprawili. Jeżeli chodzi o rynek pierwotny nieruchomości, to konsultacje społeczne jednoznacznie pokazały, że jest taka potrzeba. Na początek nie chcemy zbawić całego świata, tylko chcemy pomóc tym ludziom, którzy akurat chcą na rynku pierwotnym zakupić lokal mieszkalny bądź dom. Ta ustawa właśnie to kryterium spełnia i stąd też liczę, że tutaj uda się wspólnie z Ministerstwem Rozwoju i Technologii ją przeprocedować.</u>
          <u xml:id="u-663.3" who="#KamilWnuk">Dziękuję za wszystkie stanowiska. Idąc po kolei — stanowisko Prawa i Sprawiedliwości. Tutaj były pytania. Postaram się na te państwa pytania odpowiedzieć. W sumie większość tych kwestii, które państwo poruszyliście, jest w ustawie. Tutaj w państwa imieniu poseł Król się wypowiadał.</u>
          <u xml:id="u-663.4" who="#KamilWnuk">Dziękuję bardzo serdecznie za głos pani poseł Niezgodzkiej, która na co dzień ciężko pracuje w zakresie mieszkalnictwa w wielu komisjach i zespołach. Wiem, że jest blisko tego tematu i jej poparcie wynika z tego, że zna bardzo dobrze temat, i za to serdeczne podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-663.5" who="#KamilWnuk">Poseł Gramatyka powiedział też o tym, że chcemy zrobić poprawkę, o tym, że te dane będą nie tylko na stronie dewelopera, ale także na specjalnej stronie rządowej, do której będą mieli dostęp wszyscy. I obowiązkiem w tym momencie tej strony sprzedającej będzie umieszczenie tych danych także na tej stronie rządowej, o czym też wspomniał minister, że takowa strona powstaje. Tak że to będzie dodatkowe zabezpieczenie. Będzie to procedowane podczas drugiego czytania. Liczę tutaj na zaangażowanie wszystkich posłów, bo to ma znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-663.6" who="#KamilWnuk">Dziękuję też za głos Lewicy, pana posła Sikory. To jest bardzo ważne. Też zachęcamy do pracy, bo dużo państwo mówicie na temat mieszkalnictwa, a na razie jakoś tych ustaw za dużo państwo nie zrealizowaliście. Liczymy, że wspólnie z Trzecią Drogą, ale także z innymi partnerami z koalicji 15 października, i nie będziecie tylko krytykować, w końcu zrobimy razem coś dobrego dla wszystkich mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-663.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-663.8" who="#KamilWnuk">Też bardzo dziękuję za głosy Konfederacji. Tutaj poseł Tumanowicz zgodził się tak naprawdę z naszą ustawą. Powiedział, że rzeczywiście nie ma równości, jeżeli chodzi o mieszkalnictwo na rynku, i że trzeba to zlikwidować. Poseł Tuduj powiedział, że bardziej interesują go te kary i dlaczego są takie wysokie. No właśnie dlatego są takie wysokie, żeby wyrównać szanse. I tutaj jest bardzo ważne, co o tym sądzą uczciwi deweloperzy. Deweloperzy jednoznacznie się wypowiedzieli, że popierają projekt tej ustawy, bo jeżeli ktoś jest uczciwy, jeżeli ktoś na rynku nie ma nic do ukrycia i chce sprzedać to mieszkanie po prostu po cenie takiej, za jaką je wystawił, to tutaj nie ma żadnego problemu. Tu właśnie chodzi o to, żeby z rynku wykluczyć oszustów, ludzi, którzy oszukują zarówno kupujących, jak i innych deweloperów, którzy po prostu budują, mają określoną marżę od początku do końca, która jest marżą rynkową, czy to w Warszawie, czy to w Sosnowcu, czy to w Białymstoku. I w tym momencie zrównują się szanse, bo jak ktoś oszukuje i robi rzeczy, na które dzisiaj prawo niestety pozwala, a ktoś inny od początku mówi, jaka jest cena… Ten drugi, który jest uczciwy, dzięki tej ustawie będzie miał większe szanse. A jak ktoś jest nieuczciwy, to zasługuje na jak największe kary i w tym momencie traci 10% obrotu za poprzedni rok… nie obciąży tych kupujących, ponieważ prawdopodobnie będzie miał problemy finansowe na tyle duże, że nie będzie niczego budował w ogóle. Dlatego w tej ustawie chodzi o to, żeby wynagradzać i promować uczciwych, a jednoznacznie pokazać tym nieuczciwym, że tak nie wolno. I nawet, moim zdaniem, może się okazać na jednym przykładzie, dwóch, trzech takich przykładach w Polsce, że nikt inny takiego czegoś nie będzie robił. Na to zresztą liczymy.</u>
          <u xml:id="u-663.9" who="#KamilWnuk">Serdecznie dziękuję wszystkim posłom z Polski 2050 — Trzeciej Drogi, którzy tutaj wyrazili swoją opinię.</u>
          <u xml:id="u-663.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-663.11" who="#KamilWnuk">Wspólnie procedowaliśmy nad tą ustawą. Dziękuję wszystkim obecnym tutaj do końca.</u>
          <u xml:id="u-663.12" who="#KamilWnuk">I odpowiadając na pytania — już w sumie odpowiedziałem chyba wcześniej — dziękuję Adasiowi Lubońskiemu, Marcinowi Skonieczce, Barbarze Oliwieckiej, Ewie Szymanowskiej, a także Rafałowi Kasprzykowi.</u>
          <u xml:id="u-663.13" who="#KamilWnuk">Odpowiadam jeszcze na pytanie, które państwo zadaliście. Pan poseł Krystian z Prawa i Sprawiedliwości zadał pytanie, gdzie to się pojawi na stronie, jeżeli deweloper ma więcej stron niż jedną. Nie interesuje nas to, ile ma stron deweloper. Jeżeli ktoś ma 10 stron, to ma obowiązek na każdej stronie umieścić w tym momencie taką informację. To jest chyba normalne. Jak pan prowadzi np. pięć facebooków, to pan na wszystkich musi napisać, jak się nazywa, chyba że ma pan cztery hejterskie, jakieś trollowskie konta, na których pan się inaczej przedstawia. Ale ustawa będzie regulowała jednoznacznie, że jeżeli ktoś sprzedaje mieszkania na rynku pierwotnym, ma obowiązek na tej swojej stronie internetowej, jak ma jedną, to na jednej, jak ma 10, to na 10, umieścić takowe informacje. Tak samo, jeżeli chodzi o informacje w spotach reklamowych. Nie jest to żadnym problemem.</u>
          <u xml:id="u-663.14" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Tego nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-663.15" who="#KamilWnuk">Są inne rzeczy, inne towary, które się sprzedaje. I są zobowiązania mówiące o tym, że nawet np. podczas audycji radiowej czasami trzeba ten czas antonowy wykorzystać także przy sprzedaży. Podanie adresu strony internetowej nie jest jakimś większym problemem. Natomiast w momencie gdy dojdzie ta poprawka o tym, że informacja o tej cenie ma się pojawić także na stronie rządowej, to to jest duże rozwiązanie i wsparcie tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-663.16" who="#KamilWnuk">Pani poseł Niemczyk powiedziała o strefach relaksu, o tych słynnych deweloperskich placach zabaw. Szczerze mówiąc, to nie jest temat tej ustawy, ale w 100% się tutaj zgadzamy. Myślę, że to jest też kolejna sprawa dla nas wszystkich tutaj parlamentarzystów, żeby się tą kwestią zająć, żeby rzeczywiście w jakiś sposób to uregulować, by nie dochodziło do takich patologicznych sytuacji, że powstaje plac zabaw 2 m na 2 m, na którym jest piaskownica i huśtawka z widokiem na jakiś np. mur.</u>
          <u xml:id="u-663.17" who="#komentarz">(Poseł Marcin Skonieczka: Drzewo.)</u>
          <u xml:id="u-663.18" who="#KamilWnuk">Takie rzeczy rzeczywiście się dzieją, ale to jest inny temat. To bardzo słuszna uwaga i myślę, że jako parlamentarzyści powinniśmy się tą sprawą w najbliższym czasie oczywiście zająć.</u>
          <u xml:id="u-663.19" who="#KamilWnuk">Odpowiem teraz na państwa dalsze pytania. Pan poseł Józefaciuk pytał o historię zmian, o oceny. Już na te pytania odpowiadałem. To wszystko jest zawarte właśnie w projekcie ustawy. Ja na końcu, w podsumowaniu, w ostatnim zdaniu jeszcze na to odpowiem.</u>
          <u xml:id="u-663.20" who="#KamilWnuk">Pani poseł Grygorcewicz pytała o kredyty i kwestie bankowe. To jest bardzo ważna sprawa, natomiast ona też nie jest ujęta w żaden sposób w tym projekcie ustawy z tego względu, że to jest dużo większy temat. Zależy nam bardzo na tym, żeby ten projekt ustawy jak najszybciej zrealizować, bo taka sytuacja na rynku pierwotnym jest już od bardzo długiego czasu. Smutne, że nie udało się poprzedniemu rządowi przez 8 lat, bo ta sytuacja trwa długo, nic w tej sprawie zrobić, ale cieszę się niezmiernie, że poprzedni rząd w tej kwestii chce pracować, że jest zainteresowany współpracą w tym zakresie. Liczę na to, że nasza koalicja 15 października i opozycja wspólnie ten temat podejmą. Chciałbym, żeby być może jeszcze przed wyborami prezydenckimi udało się ten temat podjąć. Może nawet jeszcze na koniec coś dobrego zrobi obecny prezydent i po prostu tę ustawę podpisze.</u>
          <u xml:id="u-663.21" who="#KamilWnuk">Mieliśmy jeszcze pytanie od pani Czechak. Jeżeli chodzi o te pytania, które pani zadała, to wszystkie te kwestie są tak naprawdę zawarte w ustawie, poza rynkiem wtórnym. Rynku wtórnego ona nie obejmuje. Rzeczywiście ta ustawa mówi tylko o rynku pierwotnym. Pan minister przed chwilą mówił, że rząd przygotowuje dużo szerszy aspekt tej ustawy, w którym będzie ujęty rynek wtórny. Natomiast ja jeszcze raz powtórzę, że ta ustawa celowo jest węższa, żeby udało się w drodze kompromisu jak najszybciej wprowadzić ją w życie, żeby coś zaczęło się dziać. Ona w żaden sposób nie jest niezgodna z projektem rządowym. Uważam, że projekt rządowy może być szerszy, możemy dłużej nad nim procedować, dłużej się nim zajmować, żeby zrobić to na większą skalę. Natomiast na tym etapie chcemy zrobić coś dla ludzi, którzy kupują mieszkania, żeby pomóc im na tym rynku, żeby wreszcie było uczciwiej i transparentniej.</u>
          <u xml:id="u-663.22" who="#KamilWnuk">Mieliśmy jeszcze pytanie pana posła Warwasa, który potem powiedział, że jest członkiem Komisji Infrastruktury. Myślę, że tutaj wspólnie będziemy nad tym tematem pracować w drugim czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-663.23" who="#KamilWnuk">Pani poseł jeszcze zadawała pytanie. Przepraszam, ale nie chcę państwa pominąć. Już kończymy.</u>
          <u xml:id="u-663.24" who="#komentarz">(Poseł Marcin Skonieczka: Jeszcze 4 minuty.)</u>
          <u xml:id="u-663.25" who="#KamilWnuk">Pani poseł Kulpa zadała pytanie o najem mieszkań. Odniosę się do niego tylko tak: po pierwsze, ustawa to jest projekt poselski, a nie rządowy, tak że w imieniu rządu akurat nie mam kompetencji się wypowiadać. To po pierwsze. Po drugie, projekt nie jest o najmie, tylko o rynku pierwotnym i o kupnie. Wreszcie po trzecie, akurat o tym temacie mógłbym bardzo długo opowiadać, ale też nie mamy na to teraz chyba przestrzeni. Bo jeśli chodzi o najem mieszkań, czy to komunalnych, czy budownictwa społecznego, to jest to bardzo ważna kwestia dla mnie osobiście, ale też dla partii, które reprezentuję. I zrobimy właśnie to, czego państwo nie zrobiliście wcześniej. Naprawimy tę sytuację na rynku, by budownictwo społeczne było bardzo ważną częścią. Chodzi o to, by to nie był tak jak dotychczas 1% rynku, tylko naprawdę by była to alternatywa dla kogoś, kogo nie stać na zakup mieszkania. Bardzo pani dziękuję za to pytanie. Myślę, że może państwo dołączycie i wesprzecie nasze działania tym, co zrobiliście w swoich czasach, i że pani swoim doświadczeniem i wiedzą też nam pomoże.</u>
          <u xml:id="u-663.26" who="#KamilWnuk">A więc podsumowując to wszystko…</u>
          <u xml:id="u-663.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle, proszę się nie spieszyć. Jeszcze 4 minuty.)</u>
          <u xml:id="u-663.28" who="#KamilWnuk">Ja już podsumuję, bo nie chcę państwu czasu zabierać, a wiem, że jeszcze są oświadczenia. Wiem, że jeszcze tutaj wielu z państwa chce bardzo ważne kwestie poruszyć w ramach oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-663.29" who="#komentarz">(Poseł Bożena Lisowska: Nie, nie. Już wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-663.30" who="#KamilWnuk">Dlatego pozwolę sobie na koniec jeszcze raz podsumować. Ustawa na ten moment jest tylko o rynku pierwotnym i reguluje cztery rzeczy. Po pierwsze, transparentne informacje na stronie internetowej dewelopera, a także na stronie rządowej. Po drugie, informacja o cenie za metr kwadratowy całości mieszkania, ale także wszystkie dodatkowe kwestie, które tutaj mają być ujęte. Po trzecie, informacja od początku do końca sprzedaży wraz z całą archiwizacją tej ceny, jeżeli ona się zmieniała, a więc historia tej ceny, informacja, jaka ona była w każdym momencie sprzedaży. Wreszcie po czwarte, wysoka kara UOKiK za niezrealizowanie tych zapisów ustawy. To tak w bardzo dużym skrócie.</u>
          <u xml:id="u-663.31" who="#KamilWnuk">I jeszcze raz na końcu chciałbym serdecznie podziękować wszystkim parlamentarzystom, od lewej do prawej strony, którzy wzięli udział w dyskusji. Liczę na to, że ten projekt państwo poprzecie. Liczę na to, że w drugim czytaniu oczywiście wypracujemy, jeżeli będziecie państwo tak uważali, jeszcze jakieś dodatkowe rozwiązania. Chodzi o to, żebyśmy jak najszybciej mogli ten projekt zrealizować i wesprzeć właśnie ten nasz rynek pierwotny. Nam jako parlamentarzystom powinno być trochę wstyd, że tak mało w tej kwestii robimy. Chodzi o to, by pokazać młodym ludziom, że nam na nich zależy, że realnie chcemy im pomóc, że zależy nam na transparentności i uczciwości w tej kwestii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-663.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-663.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#MonikaWielichowska">Rozpoczął się wieczór życzliwości. Pan poseł podziękował wszystkim posłom i posłankom, którzy wzięli udział w debacie. A więc nie pozostaje mi nic innego, jak tylko podziękować panu posłowi za dokładność i za te wszystkie podziękowania.</u>
          <u xml:id="u-664.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-664.2" who="#MonikaWielichowska">Nie wiem, czy jest na sali pan poseł Paweł Sałek. Jest. Panie pośle, pan znowu nie dostał odpowiedzi, bo nie zadał pan pytania. Ale gdyby pan zadał pytanie w tym punkcie, to na pewno dostałby pan dzisiaj odpowiedź. A więc czasem warto być aktywnym we wszystkich punktach.</u>
          <u xml:id="u-664.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów z druku nr 1112.</u>
          <u xml:id="u-665.1" who="#MirosławAdamOrliński">W imieniu Klubu Parlamentarnego PSL-TD deklaruję, że popieramy ten projekt ustawy oraz wnioskujemy o skierowanie projektu do dalszych prac w komisji sejmowej w celu jego dopracowania. Należy zauważyć, że projekt dotyczy nałożenia na deweloperów, a także na inne podmioty oferujące sprzedaż nieruchomości powstałych w ramach inwestycji deweloperskich, obowiązku prowadzenia własnej strony internetowej, na której podane są ceny od początku rozpoczęcia sprzedaży wraz ze wszystkimi zmianami ich dotyczącymi, obowiązku podawania wszystkich składników ostatecznej ceny sprzedaży z uwzględnieniem wszelkich świadczeń pieniężnych, które nabywca będzie musiał zapłacić w przypadku zawarcia umowy, sankcji za nieprzestrzeganie obowiązków wprowadzonych nowelizacją.</u>
          <u xml:id="u-665.2" who="#MirosławAdamOrliński">Warto zauważyć, że projekt wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, bowiem obywatele zainteresowani zakupem nieruchomości mieszkaniowej mają trudności z pozyskaniem informacji o faktycznych cenach oferowanych przez deweloperów lokali mieszkaniowych lub domów jednorodzinnych. Często ma to na celu rozeznanie w rynku nieruchomości i zebranie informacji o konkretnych cenach oferowanych przez deweloperów. W praktyce problematyczny jest również rodzaj przekazywanej informacji.</u>
          <u xml:id="u-665.3" who="#MirosławAdamOrliński">Celem tego projektu jest wprowadzenie regulacji gwarantujących zainteresowanym obywatelom aktualną informację o cenach oferowanych przez deweloperów. Trzeba zauważyć, iż podawane ceny będą musiały uwzględniać wszystkie składniki rzeczywistej ceny sprzedaży na umowie, w tym wszelkie świadczenia pieniężne, które nabywca będzie musiał ponieść w przypadku zawarcia umowy.</u>
          <u xml:id="u-665.4" who="#MirosławAdamOrliński">Należy zauważyć, iż projektodawcy przewidują, że naruszenie przez deweloperów wskazanych obowiązków będzie stanowić praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (art. 19a ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym).</u>
          <u xml:id="u-665.5" who="#MirosławAdamOrliński">Klub Parlamentarny PSL-TD popiera ten projekt ustawy z druku nr 1112.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#MonikaWielichowska">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, zawarty w druku nr 1112, do Komisji Infrastruktury w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-666.1" who="#MonikaWielichowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-666.2" who="#MonikaWielichowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-666.3" who="#MonikaWielichowska">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 3 kwietnia br.</u>
          <u xml:id="u-666.4" who="#MonikaWielichowska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-666.5" who="#MonikaWielichowska">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-666.6" who="#MonikaWielichowska">Nie widzę. Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-666.7" who="#MonikaWielichowska">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-666.8" who="#MonikaWielichowska">Mamy zapisanych, tak jak powiedziałam wcześniej, 40 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-666.9" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na wygłoszenie oświadczenia — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-666.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Za mało.)</u>
          <u xml:id="u-666.11" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do głosu zapraszam pana posła Romana Fritza, posła niezrzeszonego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedwczoraj był prima aprilis, ale nie do śmiechu było wielu polskim rodzinom, ponieważ prof. Grzesiowski wkroczył do akcji z buciorami w intymne sprawy właśnie polskich rodzin, zwłaszcza małych dzieci, bo one wyciekają mu z systemu. 7,5 mln dzieci objętych zostanie kontrolą dotyczącą obowiązkowych szczepień, których wcześniej nie było, w postaci monitoringu systemu elektronicznego. Trzeba zainstalować jakieś kilkanaście tysięcy etatów, żeby to wszystko posprawdzać.</u>
          <u xml:id="u-667.1" who="#RomanFritz">Ale dla państwa mam dobrą informację. Zapraszam jutro na godz. 14 na posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Ochrony Życia i Zdrowia Polaków, na którym będziemy mogli się skonfrontować z sekretarzem zdrowia administracji waszyngtońskiej panem Robertem Kennedym, będzie również jego doradca dr Brian Hooker, będziemy korzystać z wypowiedzi mecenas Mary Holland, będzie również pani prof. Dorota Sienkiewicz, będzie pan dr Piotr Witczak, będzie pan dr Mariusz Błochowiak…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#RomanFritz">…i wielu innych ekspertów, którzy wytłumaczą państwu, że łamana była konstytucja, art. 32–41.</u>
          <u xml:id="u-669.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziękujemy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#MonikaWielichowska">Czas minął. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#RomanFritz">I to będziemy chcieli państwu przekazać. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Skalika, którego chyba nie ma.</u>
          <u xml:id="u-672.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Sachajkę. Też nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-672.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Też nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-672.3" who="#MonikaWielichowska">No właśnie, nie ma pana posła Sachajki dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-672.4" who="#MonikaWielichowska">Ale jest pan poseł Witold Tumanowicz z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prezydent Puław idzie do aresztu, bo dzieci grały na boisku po lekcjach. Brzmi to jak absurdalny żart, ale to realna decyzja sądu. Paweł Maj, prezydent Puław, spędzi 5 dni w areszcie, bo miasto nie zapłaciło 5 tys. zł grzywny nałożonej za to, że dzieci korzystały z boiska przy jednej z podstawówek poza godzinami lekcyjnymi. Sprawa ciągnie się od 2018 r., kiedy sąsiedzi boiska zaczęli skarżyć się na hałas. Miasto zareagowało — zainwestowało ćwierć miliona w ekrany dźwiękochłonne. Ale jak widać to nie wystarczyło. Mimo podjętych działań sąd uznał, że zakaz nadal obowiązuje. Prezydent odmówił zapłaty grzywny, uznając karę za niesprawiedliwą i absurdalną, i teraz sam trafi za kratki.</u>
          <u xml:id="u-673.1" who="#WitoldTumanowicz">To nie jest tylko lokalna ciekawostka. To poważny sygnał o stanie polskiego prawa, zgodnie z którym dzieci biegające po boisku mogą stać się przyczyną aresztu dla urzędnika. Czy naprawdę takie chcemy mieć priorytety?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-674.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-674.2" who="#MonikaWielichowska">Ale jest pan poseł Krzysztof Szymański z Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-674.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#KrzysztofSzymański">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Unijna, a w zasadzie niemiecka polityka migracyjna poniosła ostatnio tak duże fiasko, że została potraktowana jak gorący kartofel. Ten problem, ta tykająca bomba jest w tym momencie przesuwana siłowo do Polski. Było takie wydarzenie, konferencja prasowa ustępującej minister spraw wewnętrznych Niemiec Nancy Faeser, która przyznała, że dzięki współpracy na poziomie roboczym i ministerialnym z Polską zostało zawróconych 50 tys. nielegalnych imigrantów, z czego najwięcej właśnie do Polski. Co to jest za współpraca na poziomie ministerialnym? To nam się tutaj w Polsce mówi, że Donald Tusk, jego rząd nie zamierza przyjmować nielegalnych imigrantów, a jednak ta współpraca się odbywa?</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#KrzysztofSzymański">Szczelne granice to bezpieczne ulice. Rząd, który się zgadza na przyjmowanie nielegalnych imigrantów, zdradza bezpieczeństwo Polaków.</u>
          <u xml:id="u-675.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-676.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Barbarę Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-677.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zapowiedź ministry zdrowia Izabeli Leszczyny dotycząca refundacji leczenia endometriozy przez Narodowy Fundusz Zdrowia to informacja, wobec której nie powinniśmy przechodzić obojętnie. Decyzja ta oznacza realne wsparcie dla tysięcy kobiet w Polsce cierpiących na bolesną i wyniszczającą chorobę, jaką niewątpliwie jest endometrioza. Dotyka ona nawet co dziesiątą Polkę, przez lata była marginalizowana, a pacjentki najczęściej pozostawiane były bez właściwej diagnozy i skutecznego leczenia. Dzięki refundacji i planowanemu powstaniu wyspecjalizowanych centrów leczenia endometriozy polska opieka zdrowotna robi ogromny krok naprzód. Rząd daje szansę na poprawę jakości życia tysiącom kobiet.</u>
          <u xml:id="u-677.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">Chcę wyrazić swoje uznanie dla pani ministry zdrowia za tę inicjatywę i podkreślić, jak ważne jest konsekwentne wdrażanie polityki zdrowotnej, która odpowiada na potrzeby obywateli. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-677.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-678.1" who="#MonikaWielichowska">To rzeczywiście jest odpowiedź na wieloletnie postulaty i pacjentek, i ekspertów. W końcu zdrowie Polek staje się priorytetem.</u>
          <u xml:id="u-678.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam stojącą już na mównicy panią posłankę Bożenę Lisowską z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#BożenaLisowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-679.1" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Na polskim rynku działają banki oraz fundusze hipoteczne, które oferują seniorom rentę dożywotnią w zamian za przekazanie prawa własności do nieruchomości w procedurze tzw. hipoteki odwróconej. Takie rozwiązanie pozwala na osiągnięcie przez seniorów dodatkowego dochodu, ale wiąże się z wieloma ryzykami. Niestety umowa o świadczeniu dożywotnim w takim kształcie, jaki obowiązuje obecnie, rodzi poważne zagrożenia dla osób starszych. Ustawa z 23 października 2014 r. wymaga nowelizacji. Nawet same fundusze o to apelują. W przypadku bankructwa funduszu hipotecznego emeryci mogą stracić rentę dożywotnią, ale także nie będą mogli odzyskać prawa do nieruchomości. Należy jak najszybciej rozpocząć procedurę dotyczącą uregulowania systemu hipoteki odwróconej, aby chronić prawa i interesy osób starszych w Polsce, o co w tym oświadczeniu do państwa parlamentarzystów apeluję.</u>
          <u xml:id="u-679.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-680.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Marię Koźlakiewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sejm Rzeczypospolitej Polskiej jest miejscem, w którym powinny dominować argumenty merytoryczne, szacunek dla drugiego człowieka oraz wzajemna życzliwość. Niestety coraz częściej zamiast rzeczowej debaty publicznej obserwujemy sytuacje, w których posłowie stają się celem pomówień, oszczerstw i niesprawiedliwych ataków ze strony innych parlamentarzystów. Jako przedstawicielka Koalicji Obywatelskiej, ale przede wszystkim jako osoba, która głęboko szanuje godność każdego człowieka, czuję się zobowiązana wyrazić stanowczy sprzeciw wobec takiego postępowania. Parlament Rzeczypospolitej powinien stanowić przykład debaty opartej na wzajemnym szacunku, kulturze politycznej oraz wysokich standardach etycznych. Nie jest tajemnicą, że sama również doświadczyłam tego przykrego zjawiska. Te sytuacje nie tylko są przykre dla nas samych, ale przede wszystkim podważają zaufanie obywateli do przedstawicieli narodu i godzą w autorytet Sejmu. Jednocześnie chciałabym podkreślić, że ci, którzy dopuszczają się takich praktyk, powinni ponieść konsekwencje swoich działań i odpowiedzieć za naruszenie dóbr osobistych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-681.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-682.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#LidiaCzechak">Oświadczenie poselskie w 50. rocznicę powstania jedynego w kraju Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie.</u>
          <u xml:id="u-683.1" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś z dumą i uznaniem pragnę przypomnieć o wyjątkowym jubileuszu — 50. rocznicy powstania Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie. Jest to jedyne w kraju, a trzecie na świecie muzeum, po Paryżu i Stambule, poświęcone jednemu z najwybitniejszych twórców literatury polskiej, którego dzieło i myśl na zawsze wpisały się w naszą tożsamość narodową. Mickiewiczowski Śmiełów to miejsce szczególne. To tutaj latem 1831 r. wieszcz narodowy przebywał z nadzieją na możliwość przedostania się przez granice między zaborami i wzięcia udziału w powstaniu listopadowym. To właśnie podczas pobytu w Wielkopolsce i Śmiełowie wieszcz poznawał polską kulturę, tradycję i historię, które następnie unieśmiertelnił na kartach „Pana Tadeusza”. Dziś poświęcone mu muzeum gromadzi cenne pamiątki związane z życiem i dziełem poety, będące zarazem głównym ośrodkiem kultury regionu i centrum edukacji.</u>
          <u xml:id="u-683.2" who="#LidiaCzechak">Zespół pałacowo-parkowy będący siedzibą muzeum, niegdyś dom rodzin Gorzeńskich i Chełkowskich, z których wywodzi się pierwszy w wolnej Polsce marszałek Senatu August Chełkowski, to przede wszystkim dom otwarty, w którym poza Mickiewiczem gościli Henryk Sienkiewicz, Ignacy Jan Paderewski, Wojciech Kossak czy prymas Stefan Wyszyński. Kult mickiewiczowski w Śmiełowie rozwijali Gorzeńscy i Chełkowscy. Obecnie jest to jeden z nielicznych autentycznych salonów kulturalnych, w którym regularnie odbywają się wyjątkowe wystawy, koncerty, prelekcje, spotkania autorskie, działania prokulturowe i proekologiczne. To muzeum otwarte i zapraszające różnych odbiorców. To wreszcie instytucja szanująca dziedzictwo przeszłości umiejętnie i w sposób atrakcyjny przenosząca je w teraźniejszość i przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-683.3" who="#LidiaCzechak">Muzeum Adama Mickiewicza w Śmiełowie to poza murami historycznymi, pałacem i malowniczym parkiem przede wszystkim ludzie tworzący zespół pracowników opiekujących się zarówno miejscem, jak i gośćmi. Dziękuję wszystkim osobom, które na przestrzeni lat były w jakikolwiek sposób zaangażowane w jego działalność.</u>
          <u xml:id="u-683.4" who="#LidiaCzechak">Serdecznie zapraszam do odwiedzenia zespołu pałacowo-parkowego w Śmiełowie i udziału w zaplanowanych na ten rok licznych wydarzeniach związanych z 50. rocznicą powstania Muzeum Adama Mickiewicza. W haśle obchodów jubileuszu dyrektor zawarł trzy słowa: jedyne, inspirujące i zachwycające. Takie właśnie jest muzeum w Śmiełowie, do którego poznania z głębi serca wszystkich państwa zapraszam. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-683.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-684.1" who="#MonikaWielichowska">Z pewnością odwiedzimy, jak będziemy w Poznaniu.</u>
          <u xml:id="u-684.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-684.3" who="#komentarz">(Poseł Wioletta Maria Kulpa: A ja?)</u>
          <u xml:id="u-684.4" who="#komentarz">(Poseł Lidia Czechak: Jeszcze Wioletta Kulpa.)</u>
          <u xml:id="u-684.5" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Wioletta Kulpa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-684.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-684.7" who="#MonikaWielichowska">A pani posłanka jest też.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam uwagę na konieczność zadbania o nasze naturalne środowisko, a nie wyłącznie o tym mówienie. Konkretny przykład. Jezioro Soczewka — położone w pięknie zalesionej w blisko 70% gminie Nowy Duninów. Gmina stanowi bardzo atrakcyjną formę wypoczynku, ale i rekreacji. Niestety od kilku lat jezioro będące wizytówką tej gminy praktycznie nie daje szans na skorzystanie z jego walorów rekreacyjnych ze względu na intensywny zakwit sinic, i to dwukrotnie w ciągu roku. Wykwit sinic powoduje poważne problemy zdrowotne u ludzi, również poprzez wdychanie trujących toksyn unoszących się nad kąpieliskiem. Wiele jezior w Polsce udało się uratować poprzez skuteczną rekultywację, usunięcie osadów dennych, ograniczenie dopływu biogenów, napowietrzenie. Dlatego zwróciłam się do spółki Wody Polskie oraz pana ministra infrastruktury o podjęcie szybkich działań w tym zakresie, aby wesprzeć gminę, samorząd i mieszkańców. To nasze cenne dobro środowiskowe. Szkoda, że poprzedni włodarz tej gminy nie zadbał o to, aby ta degradacja była zahamowana już kilka lat temu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-685.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-686.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! Serdecznie zapraszam na wielki marsz z okazji 1000-lecia królestwa polskiego i 500-lecia hołdu pruskiego. Ruszy 12 kwietnia 2025 r. o godz. 12 spod pomnika Kopernika w Warszawie w kierunku placu Zamkowego, gdzie zostanie podjęta próba pobicia rekordu Polski w liczbie par tańczących poloneza. Na to wydarzenie zaprasza oficjalnie Komitet Inicjatywy Społecznych Obchodów, z prof. Andrzejem Nowakiem, marszałkiem Markiem Jurkiem i Patrykiem Jakim na czele.</u>
          <u xml:id="u-687.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Przytoczę słowa prof. Andrzeja Nowaka: Sarmaci w trudnych okresach Rzeczypospolitej powiadali, że jest ona niczym słońce, choć bowiem zachodzi, popada w mrok, to niebawem wschodzi i znów świeci pełnym blaskiem. Na zawsze nie gaśnie nigdy. Polska jest wyjątkowa. Zachęcam do włączenia się w obchody tysiąclecia koronacji pierwszego króla Polski oraz pięćsetlecia hołdu pruskiego.</u>
          <u xml:id="u-687.2" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Marek Jurek zaprasza na marsz takimi słowami: Za nami tysiąc lat ukoronowanej suwerenności. Zachowaliśmy ją mimo rozbicia dzielnicowego, mimo zaborów, mimo półwiecza niemieckiej okupacji i sowieckiej dominacji. Zachowaliśmy ją dzięki opiece Bożej opatrzności i dzięki wierności minionych pokoleń. Mamy obowiązek ją przekazać, bo państwo polskie zawsze będzie Polakom potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-687.3" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Patryk Jaki zaś powiedział: Nasza ojczyzna ma ponad 1000 lat. Niewiele państw na świecie może się pochwalić taką tradycją. Dlatego 12 kwietnia musisz być z nami. Unieśmy wysoko biało-czerwoną i bądźmy dumni z naszej historii.</u>
          <u xml:id="u-687.4" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Dołączam do tych zaproszeń. Spotkajmy się w Warszawie 12 kwietnia 2025 r. Bądźmy jedną biało-czerwoną drużyną. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-687.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-688.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-688.2" who="#MonikaWielichowska">Jest pan poseł? Jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiejsze oświadczenie mam w sprawie przesłuchania śp. Barbary Skrzypek bez pełnomocnika. Śmierć śp. pani Barbary Skrzypek to temat, którego pod dywan nie zamieciecie. Pan Roman Giertych chce pozywać wszystkich, którzy w związku z tą sprawą kierują w jego stronę i w stronę jego współpracowników obelgi. Co więcej, domaga się on od prokuratury wszczęcia śledztwa w sprawie gróźb i zniesławień. Z kolei pani prokurator Ewa Wrzosek domagała się ochrony w związku z groźbami. Ci wszyscy ludzie czegoś się domagają: jakichś procedur, jakichś zasad, praworządności, litery prawa. Pani Basia chciała tylko jednego — obecności pełnomocnika. Czy to naprawdę było tak dużo? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-689.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-690">
          <u xml:id="u-690.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Fryderyka Kapinosa, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła?</u>
          <u xml:id="u-690.1" who="#MonikaWielichowska">To zapraszam panią poseł Annę Baluch, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-690.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-691">
          <u xml:id="u-691.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 12 kwietnia 2025 r. w Warszawie odbędzie się historyczne wydarzenie, które zapisze się w dziejach naszej ojczyzny. Będziemy świadkami marszu, który upamiętni 1000-lecie królestwa polskiego oraz 500-lecie hołdu pruskiego. To wydarzenie nie tylko przypomni nam o wielkich chwilach polskiej historii, ale także stanie się manifestacją naszej narodowej dumy, siły i jedności. Patriotyzm, suwerenność i miłość do ojczyzny to wartości, które przyświecają tej inicjatywie. Prawo i Sprawiedliwość z pełnym zaangażowaniem wspiera to wydarzenie, a obecność tysięcy Polaków na ulicach Warszawy będzie świadectwem naszej nieugiętości wobec tych, którzy chcą umniejszać naszą historię i narodową godność. 12 kwietnia maszerujemy nie tylko dla pamięci naszych przodków, ale również dla przyszłości, dla silnej, niezależnej, dumnej Polski.</u>
          <u xml:id="u-691.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">To chwila, by jasno powiedzieć: Polska jest i będzie suwerenna. Zapraszam wszystkich patriotów. Spotkajmy się w Warszawie i pokażmy Europie, że Polska nigdy się nie podda. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-691.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-692">
          <u xml:id="u-692.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-692.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Woźniaka, ale chyba nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-692.2" who="#MonikaWielichowska">Jest pani poseł Agnieszka Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-692.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-693">
          <u xml:id="u-693.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-693.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bądźmy razem jako wspólnota narodowa. Odpowiedzmy pozytywnie na wezwanie i weźmy udział w Marszu z okazji 1000-lecia Królestwa Polskiego i 500-lecia Hołdu Pruskiego. Apeluję do polityków, by nie dzielili Polaków i nie organizowali kontrwydarzeń polaryzujących społeczeństwo. Wydarzenie to ma za zadanie uczczenie przypadającą w tym roku 1000. rocznicę koronacji Bolesława Chrobrego na króla Polski. To jedna z naszych najwspanialszych kart historii, które przypieczętowały istnienie państwa polskiego jako niepodległego królestwa.</u>
          <u xml:id="u-693.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Spotkajmy się z rodzinami 12 kwietnia w Warszawie. Wyruszmy wspólnie spod pomnika Kopernika na Krakowskim Przedmieściu, by zamanifestować swoje przywiązanie do tradycji i wartości, pokazać siłę polskiego ducha, swoją dumę narodową i przywiązanie do tradycji wynikające z naszej postawy patriotyzmu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-693.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-694">
          <u xml:id="u-694.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-694.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-695">
          <u xml:id="u-695.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed paroma dniami w prasie ukazały się informacje, iż funkcjonariusze z oddziałów kontrterrorystycznych weszli na teren kilku posesji w powiatach radomskim, białobrzeskim, lipskim, kozienickim itd. i zabezpieczyli nielegalną broń. Jak ja się przyjrzałem temu, co to była za nielegalna broń, to okazało się, że były to jakieś tam wykopane stare karabiny. Proszę państwa, za to grozi w Polsce 8 lat więzienia. Chodzi o coś, co powinno być tylko i wyłącznie wykroczeniem.</u>
          <u xml:id="u-695.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pod Krakowem były działacz podziemia, jeden z liderów podziemia, radny PiS-u zawiesił sobie na kominku dwa skorodowane karabiny, które wykopał w bunkrze swojego ojca. Nalot policji — oczywiście grozi mu 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-695.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Szanowni państwo, jeżeli chcemy zwiększyć bezpieczeństwo Polaków, musimy zliberalizować ustawę o broni i amunicji i musimy przede wszystkim odejść od tych kompletnych bzdur. O tym trzeba ciągle mówić.</u>
          <u xml:id="u-695.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-696">
          <u xml:id="u-696.0" who="#MonikaWielichowska">Nie widzę pani poseł Józefy Szczurek-Żelazko.</u>
          <u xml:id="u-696.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Szymona Giżyńskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-697">
          <u xml:id="u-697.0" who="#SzymonGiżyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zneutralizować strefę zgniotu w Europie. Zadniczy sens geopolityczny wojny na Ukrainie zawiera się w pytaniu: Czy Stany Zjednoczone chcą i dopuszczą, by Rosja i Niemcy były języczkiem u wagi w ich rywalizacji z Chinami? Na to samo pytanie w kontekście USA muszą sobie odpowiedzieć Chiny. Jest tylko jedna polityczna odpowiedź na ten geopolityczny problem. Trzeba podjąć próbę zneutralizowania strefy zgniotu w Europie, którą także na zgubę Polski wyznaczyły sobie wspólnie Niemcy i Rosja. Niemcy i Rosję trzeba zatem geopolitycznie rozepchać. Najsilniejszą odpowiedzią byłoby operacyjne sfunkcjonalizowanie Trójmorza. To wisi w powietrzu, bo przecież Trójmorze politycznie istnieje i czas najwyższy, by zaistniało geopolitycznie. Drogą do tego może być sposób, w jaki chce zakończyć wojnę na Ukrainie prezydent Trump, wychodząc od transakcyjnych rozwiązań w sferze infrastrukturalno-gospodarczej. Najważniejsze, iż w tej rozgrywce USA — Rosja — Ukraina nie uczestniczą Niemcy, przynajmniej bezpośrednio. Format normandzko-miński przeszedł do historii.</u>
          <u xml:id="u-697.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-698">
          <u xml:id="u-698.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-698.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-699">
          <u xml:id="u-699.0" who="#BarbaraBartuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś przypada rocznica jednego z najbardziej tragicznych wydarzeń w historii Polski. 3 kwietnia 1940 r. NKWD rozpoczęło likwidację obozów w Kozielsku, Storobielsku i Ostaszkowie. W ciągu 6 tygodni sowieccy oprawcy zamordowali ponad 14,5 tys. polskich jeńców wojennych, oficerów Wojska Polskiego, policjantów, przedstawicieli inteligencji. Strzałem w tył głowy chciano nie tylko zniszczyć tych ludzi, ale i wymazać pamięć o nich. Przez dziesięciolecia komunistyczna propaganda ukrywała prawdę o Katyniu. Moje pokolenie w szkołach nie miało szans dowiedzieć się, kto tak naprawdę stał za tą zbrodnią. Dopiero dzięki śp. panu prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu wiedza o Katyniu zaczęła być szeroko upowszechniana.</u>
          <u xml:id="u-699.1" who="#BarbaraBartuś">Drodzy Rodacy! Pamięć o ofiarach Katynia to nasz obowiązek. To również przestroga. Rosja zawsze posługiwała się kłamstwem i terrorem. Dlatego dzisiaj, gdy widzimy kolejne akty rosyjskiej agresji, musimy być czujni i pamiętać, do czego prowadzi uległość wobec Kremla. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-699.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-700">
          <u xml:id="u-700.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-700.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-701">
          <u xml:id="u-701.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Od 19 miesięcy, czyli od października 2023 r., Rada Polityki Pieniężnej z prezesem Glapińskim utrzymuje na niezmiennym, bardzo wysokim poziomie stopy procentowe. Przypomnę w tym miejscu, że w roku 2023, czyli w roku wyborczym, mimo wysokiej inflacji, bo przekraczającej 10%, oraz bardzo niskiego wzrostu gospodarczego, 0,1%, stopy procentowe zostały obniżone w ciągu 28 dni dwukrotnie. Dzisiaj gospodarka polska rozwija się najszybciej w Unii Europejskiej, wzrost wynosi 3,2%. Mamy zdecydowanie niższą inflację, bo nie przekracza 5%, a mimo to stopy procentowe są utrzymywane na poziomie 5,75%. W Polsce jest wiele rodzin spłacających kredyty, głównie mieszkaniowe, czekających na zmiany i ulżenie w obciążeniach finansowych. Na obniżenie stóp procentowych czekają przedsiębiorcy, którzy są motorem napędowym polskiej gospodarki, każdego dnia dają pracę milionom Polaków. Mimo to z niezrozumiałych powodów Rada Polityki Pieniężnej i prezes Glapiński nie zmieniają swojego stanowiska. Chyba już najwyższy czas, żeby tę szkodliwą politykę dla polskiej gospodarki zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-701.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-702">
          <u xml:id="u-702.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-702.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-703">
          <u xml:id="u-703.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wszyscy słyszeliśmy z ust pani minister Leszczyny, że po objęciu władzy przez koalicję 13 grudnia miały znikać, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki, problemy w służbie zdrowia. Nie znikają, ale znikają oddziały szpitalne, w szpitalach powiatowych znikają pieniądze na onkologię, znikają pieniądze na nadwykonania. Teraz ma to też dotknąć systemu ratownictwa medycznego. W moim województwie, w województwie lubuskim, w mieście Kostrzynie, mieście, które się rozwija, które ma dużo zakładów pracy, ma zniknąć druga karetka pogotowia. Ona już zniknęła w 2008 r. za rządów Platformy Obywatelskiej. Zabrano tę karetkę. Mieszkańcy, władze miasta przez 15 lat walczyli o tę karetkę. Kiedy byłem wojewodą lubuskim, złożyłem wniosek do Ministerstwa Zdrowia. Decyzją ministra Waldemara Kraski, taka karetka powróciła do Kostrzyna. I dzisiaj chce się ją znowu zabrać z Kostrzyna, co jest ogromnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa mieszkańców. Mam nadzieję, że ta nieodpowiedzialna decyzja nie zostanie wdrożona w życie. Pan wojewoda zapewnia, że nie będzie takiej decyzji, ale światło dzienne ujrzały materiały z narady w urzędzie wojewódzkim 24 marca, gdzie taka decyzja jest planowana co do Kostrzyna, Drezdenka i Nowogrodu Bobrzańskiego. Nie wolno podejmować tak nieodpowiedzialnych decyzji.</u>
          <u xml:id="u-703.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-704">
          <u xml:id="u-704.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-704.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Chomę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-705">
          <u xml:id="u-705.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 3 kwietnia 1981 r. ukazał się pierwszy numer „Tygodnika Solidarność” w nakładzie 0,5 mln egzemplarzy. Wydarzenie było ważne, gdyż w powojennej historii prasy po raz pierwszy został wprowadzony do ogólnopolskiego kolportażu tytuł niezależny od władzy komunistycznej. Wprawdzie podlegał cenzurze, ale fakt, że za tygodnikiem stała potęga 10-milionowego związku, umożliwiał podejmowanie przez redakcję tematów dotąd zakazanych. Pojawiła się tam seria artykułów odkłamujących historię XX w. Drukowano sporo materiałów na temat działalności NSZZ „Solidarność”. Pomiędzy 13 grudnia 1981 r. a 1 czerwca 1989 r. wydawanie pisma zostało zawieszone przez władze PRL. „Tygodnik Solidarność” jest wydawany nadal i pozostaje źródłem rzetelnej dziennikarskiej informacji.</u>
          <u xml:id="u-705.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-706">
          <u xml:id="u-706.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-706.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Dorotę Marek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-707">
          <u xml:id="u-707.0" who="#DorotaMarek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że jedyną skuteczną odpowiedzią na rosnące ceny energii elektrycznej są inwestycje w zieloną energię oraz rozwój polskiej energetyki jądrowej. W ostatnim czasie wiele mówi się o budowie pierwszej elektrowni atomowej, co jest efektem determinacji rządu Donalda Tuska. Premier niedawno ogłosił, że wynegocjowana umowa z Amerykanami na realizację tej inwestycji jest znacznie korzystniejsza niż ta wynegocjowana przez PiS. Przeznaczyliśmy również ponad 60 mld zł na jej budowę. To realne działania, które przybliżają nas do powstania elektrowni. W związku z tym pytam, co zostało zrobione w tej sprawie w trakcie 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości. Gdyby ten czas został wykorzystany skutecznie, dziś moglibyśmy już być blisko otwarcia elektrowni. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-707.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-708">
          <u xml:id="u-708.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-708.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Pawliczak. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-708.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Łepkowską. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-708.3" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Adam Luboński, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-709">
          <u xml:id="u-709.0" who="#AdamLuboński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-709.1" who="#AdamLuboński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich latach Polska stała się nielegalnym wysypiskiem Europy. Setki tysięcy ton toksycznych odpadów przywożono do naszego kraju bez jakiejkolwiek kontroli i jakichkolwiek planów ich utylizacji. Składowiska wyrastały jak grzyby po deszczu. Takie jedno składowisko powstało w moim okręgu w północnej Wielkopolsce, w Jastrowiu w powiecie złotowskim.</u>
          <u xml:id="u-709.2" who="#AdamLuboński">Dziś ten bałagan należy posprzątać. Z uznaniem patrzę na działania ministerstwa klimatu, które idą w kierunku likwidacji tej ekologicznej bomby zegarowej. Dziś należy zwiększyć ilość środków na ten cel, bo potrzeby są ogromne, a takich składowisk w Polsce jest ponad 200. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-709.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-710">
          <u xml:id="u-710.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-710.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Sobolak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-711">
          <u xml:id="u-711.0" who="#AnnaSobolak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-711.1" who="#AnnaSobolak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę, że polski rząd w obliczu zagrożenia ze wschodu myśli strategicznie i inwestuje w programy wsparcia dla biogazowni, zarówno komunalnych, jak i rolniczych. Bo, drodzy państwo, biogazownie w Polsce to gwarancja bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju. To także niezastąpione magazyny energii, których tak bardzo potrzebujemy. Aby jednak te inwestycje mogły powstać relatywnie szybko i byśmy mogli w pełni wykorzystać potencjał biometanu, o którym mówimy w KPEiK, musimy wybudować ok. 2 tys. instalacji.</u>
          <u xml:id="u-711.2" who="#AnnaSobolak">Szanowne Polki i Drodzy Polacy! Dzisiejsze biogazownie to nowoczesne, hermetyczne instalacje, które nie mają nic wspólnego z negatywnymi skojarzeniami z przeszłości. Nie ma już otwartych lagun, odkrytych magazynów substratu ani wylewania pofermentu, które powodowały uciążliwe zapachy. Nowoczesne technologie eliminują te problemy — wszystkie emisje są neutralizowane na biofiltrach.</u>
          <u xml:id="u-711.3" who="#AnnaSobolak">W pełni rozumiem jednak obawy mieszkańców, dlatego kluczowe jest prowadzenie ogólnopolskiej kampanii edukacyjno-informacyjnej na temat biogazowni i odnawialnych źródeł energii. Musimy pamiętać, że przy tak dużej skali inwestycji biogazownie zawsze będą powstawać blisko kogoś. Nie jest to jednak problem techniczny. Wystarczy zadbać o to, by każda z nich spełniała najwyższe standardy i była dobrym sąsiadem dla lokalnych społeczności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-711.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-712">
          <u xml:id="u-712.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-712.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Ewę Cicholską. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-712.2" who="#MonikaWielichowska">Ale jest pani poseł Maria Koc.</u>
          <u xml:id="u-712.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-713">
          <u xml:id="u-713.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-713.1" who="#MariaKoc">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pod rządami ministra Adama Bodnara polski wymiar sprawiedliwości zamienił się w bezmiar niesprawiedliwości i niegodziwości. Z jednej strony mamy więźniów politycznych przetrzymywanych bezprawnie miesiącami w aresztach wydobywczych. Mamy matkę dziecka w spektrum autyzmu, którą rozdzielono z ciężko chorym synem i wtrącono do aresztu, aby zmusić ją do zeznań obciążających jej byłego szefa. Mamy kobiety zakuwane w kajdanki zespolone. Z drugiej strony mamy zapowiedź wypuszczenia z więzień 20 tys. skazanych, bo podobno więzienia są przeludnione. Mamy też uwolnienie z więzienia bardzo groźnego przestępcy, jakim jest Ryszard Cyba, człowiek, który na zimno, z nienawiści politycznej zabił działacza Prawa i Sprawiedliwości i ciężko ranił drugiego, i jak sam przyznał, planował zabicie samego Jarosława Kaczyńskiego. Ten człowiek, skazany przez sąd na dożywocie, został zwolniony z więzienia. Umieszczono go, jak donoszą media, w domu pomocy społecznej. A kto na co dzień przebywa w domu pomocy społecznej? Ludzie starsi, schorowani, niepełnosprawni, ale na pewno nie przestępcy. I znów media donoszą, że już na drugi dzień po umieszczeniu Cyby w DPS-ie człowiek ten awanturował się i atakował pensjonariuszy. Po tym zajściu umieszczono go podobno w szpitalu psychiatrycznym. Pytana o tę sprawę wiceminister sprawiedliwości udzielała pokrętnych odpowiedzi. A przecież nawet więziennicy są oburzeni decyzją sądu o wypuszczeniu Cyby na wolność. Podkreślają, że tak naprawdę nikt nie zbadał, czy ten człowiek po zwolnieniu z izolacji nie stwarza zagrożenia dla społeczeństwa. Jak wobec tego wszystkiego Polacy mają się czuć bezpiecznie? Panie Ministrze Sprawiedliwości! Zamiast zajmować się prześladowaniem opozycji, niech w końcu zajmie się pan prawdziwą przestępczością. Polacy tego od pana oczekują. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-713.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-714">
          <u xml:id="u-714.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-714.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-715">
          <u xml:id="u-715.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Burmistrz Kalwarii Zebrzydowskiej oraz wójtowie Lanckorony i Stryszowa w powiecie wadowickim, województwo małopolskie, zwrócili się do mnie z dramatycznym apelem, z dramatycznym apelem w swojej treści, w związku z odebraniem przez małopolski oddział Narodowego Funduszu Zdrowia kontraktu na nocną i świąteczną opiekę medyczną. To jest szczególnie niebezpieczne, ponieważ ta nocna i świąteczna opieka medyczna była w Kalwarii Zebrzydowskiej realizowana w ciągu wielu ostatnich lat. To szczególnie niebezpieczne, ponieważ ta decyzja uderzy przede wszystkim w osoby najsłabsze, w osoby starsze, w osoby mniej zamożne, ponieważ w ośrodkach wiejskich nie można liczyć na komunikację publiczną w godzinach nocnych, również na komunikację publiczną w dni świąteczne. To szczególnie niebezpieczna sytuacja, ponieważ Kalwaria Zebrzydowska to jedno z najsłynniejszych polskich centrów pielgrzymkowych, gdzie w uroczystości maryjne bądź wielkopiątkowe gromadzą się setki tysięcy pielgrzymów. Pozbawienie ich możliwości opieki zdrowotnej to jest tak naprawdę sytuacja, która uderza w bezpieczeństwo, zdrowie i życie mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-715.1" who="#MariuszKrystian">Jako poseł ziemi kalwaryjskiej, ziemi wadowickiej nie pozostawię tej sprawy samej sobie, dlatego wystosowałem interpelację w tej sprawie. Będziemy żądać przywrócenia świątecznej i nocnej opieki medycznej, ponieważ nie pozwolimy, aby oszczędzano na najsłabszych i najbiedniejszych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-715.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-716">
          <u xml:id="u-716.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-716.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Tuduja z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-717">
          <u xml:id="u-717.0" who="#KrzysztofTuduj">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-717.1" who="#KrzysztofTuduj">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mamy sytuację, w której gigantyczne środki finansowe, budżetowe idą na poprawę bezpieczeństwa i są kierowane do wojska, polskich Sił Zbrojnych. To dobrze, dlatego że sytuacja dotycząca bezpieczeństwa rzeczywiście uległa znacznemu pogorszeniu. Natomiast chciałbym zwrócić rządowi uwagę na to, że nie dostrzega dostatecznie potrzeby wzmocnienia służby policyjnej w Polsce oraz służb specjalnych, szczególnie cywilnych, właśnie wzmocnienia finansowego. To jest szczególnie istotne, dlatego że nasz system bezpieczeństwa powinien być stabilny, powinien być ze sobą powiązany i zdolny do odpowiedzi na wszystkie zagrożenia, jakie przed nami mogą stanąć. Przeciwnik na pewno będzie szukał słabych punktów. Nie możemy dopuścić do sytuacji, w której np. Policja czy inne służby wewnętrzne będą niedofinansowane i słabe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-717.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-718">
          <u xml:id="u-718.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-718.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Uruskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-719">
          <u xml:id="u-719.0" who="#PiotrUruski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się z prośbą o interwencję w sprawie nadmiernej populacji niedźwiedzia i wilka na południu Podkarpacia, a szczególnie na terenie powiatów sanockiego, leskiego, bieszczadzkiego oraz gminy Bircza. Rozumiem, jak duże korzyści dla różnorodności biologicznej przynosi obecność tych zwierząt, ale uważam, że w sytuacji, gdy ich liczba przekracza pojemność środowiska, należałoby zainterweniować.</u>
          <u xml:id="u-719.1" who="#PiotrUruski">W ostatnich latach obserwuje się stały, znaczący wzrost populacji dzikich zwierząt chronionych. Wilki, niedźwiedzie, żubry, bobry w istotny sposób niszczą uprawy rolne oraz wyrządzają szkody w hodowli owiec, bydła i danieli. Dochodzi do wypierania z dotychczasowych siedlisk populacji gatunków na tereny coraz bliższe człowiekowi. W wyniku tego dochodzi do strat wśród producentów rolnych posiadających pola uprawne, najczęściej w bezpośrednim sąsiedztwie lasu.</u>
          <u xml:id="u-719.2" who="#PiotrUruski">Wydawanie pozwoleń na odstrzał pojedynczych osobników po długiej drodze uzyskiwania zezwolenia nie zmienia trudnej sytuacji. Jedynie odstrzał lub odłów większej liczby osobników mógłby poprawić sytuację. Nadmierna ochrona niedźwiedzia i wilka doprowadzi do zaprzestania hodowli bydła, owiec itd. Coraz więcej rolników po kolejnym ataku wilków rezygnuje z hodowli zwierząt. Wilki atakują zwierzęta na oczach rolników w biały dzień, a ci ograniczeni przepisami prawa mogą jedynie się temu przyglądać. Zainterweniujmy w tej sprawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-719.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-720">
          <u xml:id="u-720.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-720.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Lamczyka. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-720.2" who="#MonikaWielichowska">Ale jest pan poseł Paweł Sałek.</u>
          <u xml:id="u-720.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-721">
          <u xml:id="u-721.0" who="#PawełSałek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od 1 stycznia 2025 r. wszedł w życie obowiązek selektywnego zbierania odpadów typu tekstylia, odzież, obuwie. To zadanie gmin, które jest realizowane w ramach punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, tzw. PSZOK. Zgodnie z doniesieniami medialnymi resort klimatu nie planuje wprowadzenia przepisów, które zmusiłyby sklepy odzieżowe do przyjmowania zużytych tekstyliów. Zgodnie z nowelizacją z lipca 2019 r. ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach od 1 stycznia 2025 r. punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych mają obowiązek przyjmowania odpadów tekstylnych i odzieży. Tym samym konsumenci nie mogą już wyrzucać tych odpadów do kontenerów na odpady zmieszane.</u>
          <u xml:id="u-721.1" who="#PawełSałek">Gminy są zobowiązane jedynie do zapewnienia minimum jednego punktu takich odpadów, a obowiązek dostarczenia zużytych tekstyliów do takiego punktu spoczywa na mieszkańcach. Dlaczego minister klimatu i środowiska pani Paulina Hennig-Kloska nie planuje rozwiązać tego problemu? Czy wyobrażacie sobie państwo, że jakaś emerytka bez samochodu bierze worek z ciuchami na plecy i próbuje się dostać do PSZOK, do którego jest 10 km, bądź też z jakąś jedną bluzką lub kurteczką jedzie do PSZOK kilkanaście czy kilkadziesiąt kilometrów samochodem? Czy w ten sposób pani minister Paulina Hennig-Kloska chce chronić nasze środowisko naturalne?</u>
          <u xml:id="u-721.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-722">
          <u xml:id="u-722.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-722.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Marię Kurowską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-722.2" who="#MonikaWielichowska">Jest pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-722.3" who="#komentarz">(Poseł Maria Kurowska: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-722.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-723">
          <u xml:id="u-723.0" who="#MariaKurowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniach od 10 do 21 marca 2025 r. w Nowym Jorku odbyła się konferencja ONZ do spraw statusu kobiet, tzw. CSW. Środowiska pro-life, za życiem, z całego świata, w tym z Polski, wzięły udział w tej konferencji. Spotkały się te środowiska twarzą w twarz z jednym z największych, najbardziej zaciekłych i agresywnych nacisków proaborcyjnych, jakie kiedykolwiek miały miejsce na forum ONZ. Ale, drodzy państwo, środowiska za życiem wyszły z tego zwycięsko. Dostęp do aborcji nie został wpisany do ostatecznej deklaracji politycznej. Niebezpieczne sformułowanie: powszechny dostęp do aborcji zniknęło z deklaracji politycznej. Podstępne luki prawne zostały ujawnione i usunięte. Próby przemycenia radykalnej ideologii gender skutecznie zostały zablokowane. Mimo tego, że nie było łatwo, że byli napadani, obrażani, przesłuchiwani, kierowcy nękani, a ciężarówki LED zniszczone, to w globalnym dokumencie ONZ dostęp do aborcji nie został uznany za powszechne prawo. Bardzo dziękuję środowiskom opowiadającym się za życiem, że były i obroniły prawo do życia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-723.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-724">
          <u xml:id="u-724.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-725">
          <u xml:id="u-725.0" who="#PiotrKandyba">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo, że pani marszałek pozwoliła dopisać się, jestem ostatni. Chciałbym zakończyć bardzo fajnie, dziękując pracownikom Sejmu, którzy dzielnie nam towarzyszą, i chłopakom, którzy, jak wiem, czekają do końca naszych obrad. Dziękujemy wam bardzo. Dobranoc, Polsko. Dobranoc, Polacy i Polki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-725.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-726">
          <u xml:id="u-726.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-727">
          <u xml:id="u-727.0" who="#BronisławFoltyn">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach dowiedzieliśmy się, że niemiecka organizacja Lebensraum Vorpommern złożyła skargę do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w celu zablokowania budowy terminalu kontenerowego w Świnoujściu. Niemiecka organizacja nie tylko zaskarżyła decyzję środowiskową umożliwiającą realizację projektu portu kontenerowego, ale również złożyła wniosek o wstrzymanie natychmiastowej wykonalności decyzji GDOŚ.</u>
          <u xml:id="u-727.1" who="#BronisławFoltyn">Przypomnę tylko, że projekt budowy głębokowodnego terminalu kontenerowego w Świnoujściu jest wart ponad 10 mld zł. To jedno z najambitniejszych przedsięwzięć infrastrukturalnych w Polsce. Razem z portem zewnętrznym powstać ma też nowy tor podejściowy do Świnoujścia o długości 65 km i głębokości 17 m.</u>
          <u xml:id="u-727.2" who="#BronisławFoltyn">W związku z tym mam pytanie do ministra infrastruktury: Jak długo jeszcze będziemy się godzić na to, by Niemcy blokowali i utrudniali realizację kluczowych polskich projektów? Te działania trwają od wielu lat. Co polski rząd zamierza zrobić tej sprawie, by budowa terminalu kontenerowego w Świnoujściu ruszyła wreszcie z miejsca?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-728">
          <u xml:id="u-728.0" who="#MarcinJózefaciuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś dezinformacja to broń — cicha, ale skuteczna. Niszczy zaufanie, dzieli społeczeństwo, osłabia państwo od środka, dlatego jako parlamentarzyści musimy nie tylko ją rozpoznawać, ale i zdecydowanie jej przeciwdziałać poprzez edukację, odpowiedzialność platform cyfrowych i wspieranie rzetelnych źródeł informacji.</u>
          <u xml:id="u-728.1" who="#MarcinJózefaciuk">Z raportu NASK przygotowanego w ramach projektu InfoTester wynika, że w polskiej przestrzeni informacyjnej aż 44% przekazów dotyczących osób LGBTQ+ zawiera dezinformację. To zatrważający wynik, który pokazuje skalę manipulacji w obszarze podstawowych praw człowieka. Najczęściej stosowane techniki to manipulowanie emocjami, celowe wyolbrzymianie oraz wybiórcze przedstawianie faktów. Te treści mają jedno zadanie: wzbudzać strach, złość i niechęć wobec konkretnych grup społecznych, zamiast wspierać rzetelną debatę.</u>
          <u xml:id="u-728.2" who="#MarcinJózefaciuk">W sieci regularnie powielane są fałszywe tezy o rzekomym seksualizowaniu dzieci, o ideologii LGBT, o zagrożeniu dla rodziny ze strony osób nieheteronormatywnych. Tego typu przekazy nie tylko mijają się z prawdą, lecz także są realnym narzędziem przemocy symbolicznej i społecznej.</u>
          <u xml:id="u-728.3" who="#MarcinJózefaciuk">Nie możemy milczeć, gdy kłamstwo staje się normą. Potrzebujemy działań systemowych: regulacji cyfrowych, wsparcia dla dziennikarstwa opartego na faktach i edukacji medialnej, która pozwoli obywatelom rozpoznawać manipulację. W wojnie informacyjnej nie wystarczy bronić się słowem. Musimy działać, zanim z prawdy zostanie tylko echo. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-729">
          <u xml:id="u-729.0" who="#GrzegorzLorek">2 maja 1946 r. stalinowskie służby przeprowadziły pacyfikację wsi Wąwolnica w powiecie puławskim.</u>
          <u xml:id="u-729.1" who="#GrzegorzLorek">Przebieg pacyfikacji: Przyjechało ponad 20 funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej, byli wspierani przez UB i KBW. Kombinowana grupa operacyjna przyjechała kilkoma ciężarówkami, funkcjonariusze zajęli stanowiska na wzniesieniach i zaczęli ostrzeliwać Wąwolnicę z broni maszynowej. Od pocisków zapalających zajmowały się kolejne domy, stodoły, obórki i stogi. To ogień funkcjonariuszy sił bezpieczeństwa był przyczyną zagłady wsi.</u>
          <u xml:id="u-729.2" who="#GrzegorzLorek">Funkcjonariusze podpalili domostwa, spłonęło 101 domów i spłonęły setki budynków gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-729.3" who="#GrzegorzLorek">W płomieniach zginęły co najmniej dwie osoby oraz setki zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-729.4" who="#GrzegorzLorek">Pacyfikacja dotknęła prawie 200 rodzin.</u>
          <u xml:id="u-729.5" who="#GrzegorzLorek">Konsekwencje pacyfikacji: Mieszkańcy wsi byli represjonowani przez cały okres PRL.</u>
          <u xml:id="u-729.6" who="#GrzegorzLorek">Tragedia Wąwolnicy z 1946 r. była konsekwentnie przemilczana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-730">
          <u xml:id="u-730.0" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najnowsze dane opracowane przez Biuro Rzecznika Praw Pacjenta nie pozostawiają złudzeń — coraz więcej osób z Małopolski, regionu, który reprezentuję, decyduje się złożenie skarg na opiekę medyczną. Pacjenci ganią źle funkcjonujący system opieki zdrowotnej w Polsce, nie zgadzają się na łamanie ich praw i różnego rodzaju zaniedbania. Coraz więcej jest też stwierdzonych nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-730.1" who="#AnnaPieczarka">Wracając do liczb: tylko przed rokiem do Biura Rzecznika Praw Pacjenta z rejonu małopolskiego wpłynęły aż 1402 zgłoszenia pisemne. To jednak nie koniec. Pacjenci mogą także zgłaszać sygnały za pośrednictwem Telefonicznej Informacji Pacjenta. W 2024 r. z województwa małopolskiego odnotowano ich aż 3265. Do Biura Rzecznika Praw Pacjenta z terenu całej Polski trafiło aż ok. 100 tys. skarg, a trzeba pamiętać, że pacjenci nie zgłaszają wszystkich występujących naruszeń, dlatego można przypuszczać, że w praktyce jest ich znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-730.2" who="#AnnaPieczarka">Nie jest tajemnicą, że polski system ochrony zdrowia bardzo mocno szwankuje, jest w nim wiele nieprawidłowości, a w ocenie samych pacjentów od czasu objęcia władzy przez koalicję 15 października niedomaga on jeszcze bardziej. Zgodnie zresztą z najnowszym sondażem dotyczącym odczuć społecznych w Polsce jest to największa bolączka naszych rodaków. Właściwemu resortowi i osobom decyzyjnym w niniejszym oświadczeniu nie tylko pozostawiam temat pod rozwagę, ale i apeluję do nich o pilne podjęcie działań zaradczych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-731">
          <u xml:id="u-731.0" who="#MarcinSkonieczka">Oświadczenie poselskie w sprawie Święta Wojskowej Służby Zdrowia</u>
          <u xml:id="u-731.1" who="#MarcinSkonieczka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z okazji Święta Wojskowej Służby Zdrowia przypadającego 4 kwietnia pragnę wyrazić głęboki szacunek i uznanie dla wszystkich jej pracowników, którzy z oddaniem dbają o zdrowie i życie żołnierzy oraz ludności cywilnej, zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.</u>
          <u xml:id="u-731.2" who="#MarcinSkonieczka">Wojskowa Służba Zdrowia to profesjonalna formacja, bez której nie sposób wyobrazić sobie funkcjonowania Sił Zbrojnych RP. Jej historia sięga czasów średniowiecza, gdy władcy organizowali pomoc rannym po bitwach. Szczególnie istotną rolę odegrała w okresie powstań narodowych i podczas obu wojen światowych, niosąc pomoc żołnierzom i cywilom. W XIX w. i XX w. dynamicznie się rozwijała, odpowiadając na zmieniające się potrzeby medycyny wojskowej. Dziś niezmiennie stoi na straży zdrowia armii, wspierając również misje humanitarne i operacje zagraniczne.</u>
          <u xml:id="u-731.3" who="#MarcinSkonieczka">W kontekście trwającego konfliktu na Ukrainie Wojskowa Służba Zdrowia odgrywa kluczową rolę w niesieniu pomocy medycznej. Od lutego 2022 r. Polska nieprzerwanie wspiera rannych żołnierzy i cywilów z Ukrainy, oferując im specjalistyczną opiekę.</u>
          <u xml:id="u-731.4" who="#MarcinSkonieczka">Składam wyrazy głębokiej wdzięczności wszystkim pracownikom Wojskowej Służby Zdrowia za ich codzienny nieoceniony wkład w ochronę zdrowia i życia. Niech wasza praca będzie zawsze dostrzegana, doceniana i realnie wspierana. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-732">
          <u xml:id="u-732.0" who="#ArturSzałabawka">Indywidualne tablice rejestracyjne</u>
          <u xml:id="u-732.1" who="#ArturSzałabawka">Od wielu lat w mediach przewija się temat sensowności indywidualnych tablic rejestracyjnych. Obecnie spersonalizowaną tablicę można wyrobić odpłatnie w stosownym wydziale komunikacji, jednakże przy sprzedaży samochodu jej treść może być wykorzystywana przez następnego właściciela, co zdecydowanie kłóci się z ideą indywidualności tablic rejestracyjnych. Kiedy w końcu skończy się ten proceder, a właściciel samochodu będzie mógł przenosić swoją tablicę na swój kolejny pojazd? Tyle dziś mówimy o wprowadzanych deregulacjach dla ułatwienia życia Polakom. Wprowadzenie tej drobny zmiany realnie pokazałoby chęć ukrócenia wszechobecnej biurokracji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-733">
          <u xml:id="u-733.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie poselskie w sprawie ratowania Akademii Escola Varsovia</u>
          <u xml:id="u-733.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Rada Społeczna Akademii Piłkarskiej Escola Varsovia w obliczu ciągle nierozwiązanego problemu dalszej działalności firmy WM Sport (działającej pod nazwą Escola) na terenie dzierżawionym od spółki skarbu państwa — Polfy Tarchomin SA wystosowała list otwarty do władz państwa.</u>
          <u xml:id="u-733.2" who="#TadeuszTomaszewski">Wygasająca z końcem maja 2025 r. umowa z Polfą Tarchomin SA może skutkować upadkiem jednej z najprężniej działających szkółek piłkarskich w Polsce. Zarząd tej spółki skarbu państwa zapowiedział publicznie, iż nie zamierza przedłużyć umowy, a teren boisk chce przeznaczyć na sprzedaż, najprawdopodobniej pod zabudowę deweloperską, co oznaczałoby ich zniszczenie.</u>
          <u xml:id="u-733.3" who="#TadeuszTomaszewski">Jako inicjatywa społeczna tworząca Radę Społeczną Akademii Piłkarskiej Escola Varsovia, a przede wszystkim jako rodzice dzieci — być może przyszłych dobrych zawodników rada zwraca się z apelem o ratunek i zapewnienie stabilnej przyszłości akademii.</u>
          <u xml:id="u-733.4" who="#TadeuszTomaszewski">W ciągu ponad 12 lat działania akademia wyszkoliła ponad 10 tys. dzieci, a obecnie zgłasza ponad 50 drużyn na różnych szczeblach rozgrywkowych. Jest to możliwe dzięki wytężonej pracy świetnego zespołu trenerów i wszystkich osób związanych ze środowiskiem Escola Varsovia, a także wdrożeniu unikalnej metodologii szkolenia.</u>
          <u xml:id="u-733.5" who="#TadeuszTomaszewski">Rada Społeczna Akademii Piłkarskiej Escola Varsovia zwraca się o wsparcie, aby:</u>
          <u xml:id="u-733.6" who="#TadeuszTomaszewski">1) Zarząd TZF Polfa SA przedłużył umowę dzierżawy całości terenu boisk przy ul. Fleminga 2 na warunkach, jakie mają kluby sportowe w Warszawie i całej Polsce, w celu zapewnienia dalszego funkcjonowania akademii i zagwarantowania dzieciom możliwości trenowania ich ukochanego sportu,</u>
          <u xml:id="u-733.7" who="#TadeuszTomaszewski">2) prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, wiceprezydent Warszawy Renata Kaznowska, radni Warszawy i cały warszawski samorząd jak najszybciej (jeszcze w 2025 r.) uchwalili część II planu zagospodarowania dla Trasy Mostu Północnego na odcinku od ul. Modlińskiej do Trasy Olszynki Grochowskiej (lub alternatywnie uchwalili mikroplan) z zabezpieczeniem funkcji sportowej dla całości terenu boisk przy ul. Fleminga 2; takie przeznaczenie zostało wskazane w projekcie tego planu, rozstrzygnięciu uwag do niego, a także w odpowiedziach władz Warszawy w korespondencji z akademią,</u>
          <u xml:id="u-733.8" who="#TadeuszTomaszewski">3) prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, wiceprezydent Warszawy Renata Kaznowska, radni Warszawy i cały samorząd jak najszybciej (również w 2025 r.) uchwalili plan ogólny, z zabezpieczeniem funkcji sportowej dla całości terenu boisk przy ul. Fleminga 2.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-734">
          <u xml:id="u-734.0" who="#MonikaWielichowska">Wygląda na to, że na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 3 kwietnia br.</u>
          <u xml:id="u-734.1" who="#MonikaWielichowska">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, do 4 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-734.2" who="#MonikaWielichowska">Do zobaczenia o godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-734.3" who="#MonikaWielichowska">Życzę dobrej, no dobrej nocy już trzeba powiedzieć, bo jest późno. Dobranoc.</u>
          <u xml:id="u-734.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 44)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>