PPC / ppc

text_structure.xml 807 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Piotr Zgorzelski, Włodzimierz Czarzasty, Dorota Niedziela, Monika Wielichowska i Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PiotrZgorzelski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Rafała Siemaszkę, Weronikę Smarduch, Krzysztofa Cieciórę oraz Adama Gomołę.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PiotrZgorzelski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Rafał Siemaszko oraz Weronika Smarduch.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PiotrZgorzelski">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Krzysztof Ciecióra oraz Weronika Smarduch.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę wyznaczonych posłów sekretarzy o zajęcie miejsc przy stole prezydialnym.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PiotrZgorzelski">Witam bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#PiotrZgorzelski">Protokół 31. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#PiotrZgorzelski">Wysoka Izbo! 2 kwietnia 2005 r. zmarł po ciężkiej chorobie Ojciec Święty Jan Paweł II — wielki papież, myśliciel i świadek wiary, który na zawsze wpisał się w historię Kościoła, Polski i świata. Jego pontyfikat był jednym z najdłuższych i najbardziej przełomowych w dziejach, a jego duchowe i moralne przesłanie pozostaje żywe również dziś — w świecie pełnym niepewności i napięć.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#PiotrZgorzelski">Karol Wojtyła jako papież odegrał kluczową rolę w przemianach, które doprowadziły do upadku systemu komunistycznego w Europie Środkowo-Wschodniej. Jego słowa wypowiedziane w Warszawie w 1979 r.: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi!” były nie tylko wezwaniem do odnowy duchowej, ale również impulsem do przemian społecznych i politycznych. Jan Paweł II uczył, że wolność bez wartości prowadzi do zagubienia, a polityka powinna być rozumiana jako roztropna troska o dobro wspólne.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#PiotrZgorzelski">Jako głowa Kościoła katolickiego Jan Paweł II był papieżem dialogu — z innymi religiami, z niewierzącymi, z kulturami i narodami. Odbywane liczne pielgrzymki, również te do ojczyzny, były manifestacją jego bliskości z ludźmi, a także głosem moralnego autorytetu na arenie międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#PiotrZgorzelski">20 lat temu o godz. 21.37, kiedy odszedł największy z rodu Polaków, świat zatrzymał się na chwilę — miliony ludzi modliły się razem, niezależnie od języka, pochodzenia i wyznania. Dla Polski pozostaje ojcem duchowym, orędownikiem wolności, ambasadorem nadziei i jedności. Dziś, po dwóch dekadach od jego śmierci, wspominamy nie tylko wielkiego papieża, ale i wielkiego Polaka, który przypomniał światu, że człowiek nie jest stworzony do nienawiści, lecz do miłości. Cześć jego pamięci!</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Święty Janie Pawle II…)</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Posłowie: …módl się za nami.)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Święty Janie Pawle II…)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Posłowie: …módl się za nami.)</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Święty Janie Pawle II…)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Posłowie: …módl się za nami.)</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#PiotrZgorzelski">Wysoka Izbo! W dniu 29 marca br. zmarł Stefan Nowak — polityk i wieloletni samorządowiec, poseł na Sejm IV kadencji. Uczcijmy jego pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#PiotrZgorzelski">Chciałbym powitać młodzież z Zespołu Szkół Zawodowych i Ogólnokształcących z Kamiennej Góry wraz z opiekunami i panią dyrektor Mariolą Jaciuk, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Iwony Krawczyk, witamy bardzo serdecznie,…</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#PiotrZgorzelski">…oraz uczniów i nauczycieli ze Szkoły Podstawowej Towarzystwa Wiedzy Powszechnej z Ciechanowa, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Adama Krzemińskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#PiotrZgorzelski">Na 31. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowania nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Ordynacja podatkowa, druk nr 965.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#PiotrZgorzelski">Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedłożył wniosek o uzupełnienie porządku dziennego o punkt obejmujący informację ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie działań resortu związanych z przeciwdziałaniem wystąpieniu wirusa pryszczycy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#PiotrZgorzelski">Uprawnione podmioty przedłożyły projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie ustawy o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, druk nr 1112,</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1130.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#PiotrZgorzelski">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1126.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#PiotrZgorzelski">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 1127,</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego, druk nr 1125,</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, druk nr 1123.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#PiotrZgorzelski">Właściwe komisje przedłożyły dodatkowe sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1103-A.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący trzecie czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#PiotrZgorzelski">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, druk nr 1137,</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1136,</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#PiotrZgorzelski">— o zmianie ustawy o drogach publicznych, druk nr 1134.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#PiotrZgorzelski">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu uprawnione podmioty zgłosiły wnioski o przystąpienie do drugiego czytania tych projektów bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#PiotrZgorzelski">Wnioskodawcy uzasadniają swoje wnioski wagą spraw regulowanych w projektach i ich terminowością.</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#PiotrZgorzelski">Wnioski te poddam kolejno pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do głosowania nad sprawozdaniem z druku nr 1137.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#PiotrZgorzelski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu w przypadku sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, druk nr 1137, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#PiotrZgorzelski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#PiotrZgorzelski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#PiotrZgorzelski">Głosowało 419 posłów. 228 — za, 190 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#PiotrZgorzelski">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do głosowania nad sprawozdaniem z druku nr 1136.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#PiotrZgorzelski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu w przypadku sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1136, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#PiotrZgorzelski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#PiotrZgorzelski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#PiotrZgorzelski">Głosowało 419 posłów. 230 — za, 174 — przeciw, 15 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#PiotrZgorzelski">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do głosowania nad sprawozdaniem z druku nr 1134.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#PiotrZgorzelski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu w przypadku sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, druk nr 1134, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#PiotrZgorzelski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#PiotrZgorzelski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#PiotrZgorzelski">Głosowało 417 posłów. 229 — za, 188 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#PiotrZgorzelski">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#PiotrZgorzelski">W związku z planowanym zakończeniem prac przez Komisję Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu nad rządowym projektem ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie sprawozdania komisji w przypadku jego doręczenia.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#PiotrZgorzelski">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu uprawniony podmiot zgłosił wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#PiotrZgorzelski">Wnioskodawca uzasadnia swój wniosek terminowością oraz wagą spraw regulowanych w tym projekcie.</u>
          <u xml:id="u-2.78" who="#PiotrZgorzelski">Wniosek ten poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.79" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.80" who="#PiotrZgorzelski">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.81" who="#PiotrZgorzelski">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.82" who="#PiotrZgorzelski">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.83" who="#PiotrZgorzelski">Głosowało 419 posłów. 229 — za, 190 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.84" who="#PiotrZgorzelski">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.85" who="#PiotrZgorzelski">Sejm na 27. posiedzeniu przeprowadził pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej, zawartego w druku nr 907, i skierował ten projekt do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-2.86" who="#PiotrZgorzelski">Przewodniczący Komisji do Spraw Deregulacji złożył wniosek o wycofanie tego projektu ustawy z Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Gospodarki i Rozwoju i skierowanie go do Komisji do Spraw Deregulacji.</u>
          <u xml:id="u-2.87" who="#PiotrZgorzelski">Propozycja ta została pozytywnie zaopiniowana przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.88" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.89" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.90" who="#PiotrZgorzelski">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad informacją dla Sejmu i Senatu RP o udziale Rzeczypospolitej Polskiej w pracach Unii Europejskiej w okresie lipiec-grudzień 2024 r. (przewodnictwo Węgier w Radzie Unii Europejskiej).</u>
          <u xml:id="u-2.91" who="#PiotrZgorzelski">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o poselskim projekcie uchwały w 500. rocznicę Hołdu Pruskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.92" who="#PiotrZgorzelski">Prezydium Sejmu proponuje jednocześnie, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.93" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.94" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.95" who="#PiotrZgorzelski">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie rozpoczętych inwestycji w krajowej energetyce oraz działań podjętych przez rząd w celu obniżenia cen energii, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-2.96" who="#PiotrZgorzelski">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.97" who="#PiotrZgorzelski">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów poselskich, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.98" who="#PiotrZgorzelski">Proszę panią poseł sekretarz o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WeronikaSmarduch">Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#WeronikaSmarduch">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#WeronikaSmarduch">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#WeronikaSmarduch">— Etyki Poselskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#WeronikaSmarduch">— Finansów Publicznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#WeronikaSmarduch">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#WeronikaSmarduch">— Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Środków Przekazu — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#WeronikaSmarduch">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Petycji — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Dzieci i Młodzieży — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#WeronikaSmarduch">— Infrastruktury — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#WeronikaSmarduch">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#WeronikaSmarduch">— Zdrowia — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#WeronikaSmarduch">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#WeronikaSmarduch">— Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#WeronikaSmarduch">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#WeronikaSmarduch">— Infrastruktury — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#WeronikaSmarduch">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#WeronikaSmarduch">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 18.30. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł sekretarz.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do wniosków formalnych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze! Po raz kolejny należy przyznać, że pan premier Tusk jest profesjonalistą, profesjonalistą w okłamywaniu i manipulowaniu Polakami. Pamiętają państwo, jak pan premier Tusk mówił, że mur na granicy to największe łajdactwo Prawa i Sprawiedliwości?</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JarosławSachajko">Teraz sobie robi piękne fotki na tle tego muru. Pamiętacie, jak mówił, że wstrzyma przyjmowanie wniosków azylowych? Wstrzymał, ale tylko na papierze. Jak tylko nielegalni migranci zrobią kilka kroków na polskiej ziemi, to już mogą składać wnioski azylowe. Po raz kolejny okazało się, że Platforma Obywatelska nigdy nie naruszy lewicowo-brukselskich interesów. Doszło do tego, że na granicy zachodniej to obywatele muszą pilnować tego, aby nie przywozić nielegalnych migrantów do Polski.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#JarosławSachajko">Nieobecny Panie Premierze! Kiedy zacznie pan dbać o bezpieczeństwo Polaków?</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adrian Zandberg, Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Niewiele mamy w Polsce naukowo-technicznych perełek, ale jedną z nich jest reaktor Maria w Świerku. Reaktor Maria pełni kluczową funkcję w zaopatrywaniu nie tylko Polski, ale także całego świata w izotopy potrzebne do radioterapii, zabezpiecza nas, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo zdrowotne.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AdrianZandberg">Chciałbym zapytać stronę rządową, jak to się stało, że wygasło pozwolenie na działalność operacyjną reaktora Maria. Dlaczego reaktor Maria został wstrzymany? Chciałbym zapytać także pana ministra finansów, kiedy doczekamy się stabilnego, a nie grantowego finansowania reaktora Maria. Kiedy doczekamy się tego, że rząd poważnie potraktuje to, że ta instalacja jest naprawdę kluczowa dla bezpieczeństwa zdrowotnego Polski? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sławomir Mentzen, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SławomirMentzen">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Donald Tusk mówił, że ci imigranci na granicy z Białorusią to są dobrzy ludzie, którzy szukają swojego miejsca na Ziemi.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Sławek.)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#SławomirMentzen">Rafał Trzaskowski wydał 300 tys. zł na paszkwil „Zielona granica”, w którym obrażano i lżono funkcjonariuszy Straży Granicznej tylko dlatego, że bronili naszej granicy.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie hulajnoga?)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#SławomirMentzen">Posłowie Platformy biegali tam na granicę przeszkadzać Straży Granicznej. Pizzę zamawialiście tym migrantom. Jedzenie w siatkach z Ikei nosiliście. Szymon Hołownia zaprosił nielegalnych imigrantów z granicy z Białorusią do Sejmu. Robił sobie z nimi sweet focie i wrzucał do Internetu.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#SławomirMentzen">Wzięliście udział w wojnie hybrydowej na granicy z Białorusią po stronie Rosji. Jesteście pożytecznymi idiotami Putina.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamca.)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Do znachora! Do znachora! Do znachora!)</u>
          <u xml:id="u-9.10" who="#SławomirMentzen">Ale to nie koniec. Tusk za 0,5 mld zł otwiera 49 centrów integracji cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-9.11" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Kłamca! Kłamca! Kłamca!)</u>
          <u xml:id="u-9.12" who="#SławomirMentzen">Toleruje to, że Niemcy podrzucają nam tysiące nielegalnych imigrantów. A Trzaskowski mówi, że ci migranci to jest nasza polisa ubezpieczeniowa. Zakończcie to wspieranie Niemców i Rosjan w podrzucaniu nam migrantów. Wycofajcie się z tego. Poprzyjcie uchwałę Konfederacji o wycofaniu się z paktu migracyjnego. Szczelne granice to bezpieczne ulice. Deportacje zamiast integracji.</u>
          <u xml:id="u-9.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Kaczyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JarosławKaczyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym prosić o zwołanie Konwentu Seniorów, a to w tym celu, by zwołać nadzwyczajne posiedzenie Sejmu, które przedyskutowałoby problem, jak sądzę, istotny. Mianowicie: co oznacza humanitaryzm w demokracji walczącej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Rzeczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#JarosławKaczyński">Jaki jest stosunek tego humanitaryzmu do sadyzmu? Mamy z jednej strony humanitarną decyzję o zwolnieniu mordercy Cyby, który jednego człowieka zabił, a drugiego usiłował zabić. Bardzo niewiele brakowało, żeby to uczynił.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Maria Żukowska: Jest w szpitalu.)</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#JarosławKaczyński">Z drugiej strony mamy znęcanie się nad kobietami…</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Którymi?)</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#JarosławKaczyński">…dwiema paniami z Ministerstwa Sprawiedliwości, w sposób wyjątkowo wręcz ohydny, taki — można powiedzieć — urbanowski.</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Orbánowski.)</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Oj, ludzie bili kobiety na ulicach.)</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#JarosławKaczyński">Mamy w tej chwili znęcanie się nad panią Wójcik i, co gorsza, jeszcze nad jej bardzo ciężko chorym synem.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Matecki jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#komentarz">(Głos z sali: I Romanowski.)</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#JarosławKaczyński">Mamy do czynienia także z doprowadzeniem do śmierci śp. Barbary Skrzypek poprzez haniebne przesłuchanie. I mamy tutaj na sali, można powiedzieć, głównego sadystę: Giertycha.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#JarosławKaczyński">Niejakiego Giertycha.</u>
          <u xml:id="u-11.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-11.20" who="#JarosławKaczyński">Bo to jego człowiek, to jego adwokat najbardziej się znęcał podczas tego przesłuchania. I to jest dzisiaj sprawa naprawdę bardzo ważna. W najwyższym stopniu ważna.</u>
          <u xml:id="u-11.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-11.22" who="#komentarz">(Poseł Aleksandra Gajewska: Panie marszałku, czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#JarosławKaczyński">Bo musimy sobie odpowiedzieć na pytanie, czy demokracja walcząca to jest odrzucenie już wszystkich reguł cywilizacji europejskiej, czy jeszcze może coś z niej pozostało. Ja jestem zwolennikiem przeświadczenia, że odrzucono już wszystkie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sławomir Ćwik, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Wniosek przeciwny.)</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#PiotrZgorzelski">Pan przewodniczący Konwiński. Wniosek przeciwny jako wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj, nie zabieraj głosu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#ZbigniewKonwiński">Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mieliśmy przed chwilą przykład wyjątkowej hipokryzji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Łyso wam?)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#ZbigniewKonwiński">Pan poucza w kwestii praworządności, a przecież całe 8 lat waszych rządów to było od początku do końca łamanie praworządności.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#ZbigniewKonwiński">Przecież jedną z pierwszych decyzji, która została podjęta wtedy, kiedy doszliście do władzy, to wie pan, co było? Cudowne ułaskawienie pańskich kolegów.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamca.)</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Nie oszukuj.)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#ZbigniewKonwiński">Cudowne ułaskawienie przez prezydenta pańskich kolegów. I ma pan bezczelność dziś wychodzić i mówić o praworządności. Całe wasze rządy… To tylko z nazwy pańska partia przypomina prawo i sprawiedliwość, a tak naprawdę jesteście jednym wielkim zaprzeczeniem tych dwóch słów: prawo i sprawiedliwość. Całe wasze rządy to było łamanie praworządności w Polsce i próba podporządkowania sobie wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Już się nie wysilaj. Siadaj, Konwiński.)</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kompromituj się.)</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#ZbigniewKonwiński">Pan chciałby ręcznie sterować tym, co mają sędziowie robić. Pan chciałby ręcznie sterować i mówić, co jest dla pana dobre, jaki wyrok jest dla pana dobry, a jaki wyrok jest dla pana zły. Panu się czasy pomyliły, wie pan?</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj, Konwiński, bo głupoty gadasz.)</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#ZbigniewKonwiński">To nie jest PRL. Pan mentalnie jest w PRL-u, w innej rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#ZbigniewKonwiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#RomanGiertych">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Panie Marszałku! Wysoki Sejmie!)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#RomanGiertych">Zostałem nazwany sadystą przez pana Jarosława Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#RomanGiertych">Jarku, siadaj spokojnie. Uspokój się.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: Nie jestem z tobą po imieniu, łobuzie.)</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos ma pan poseł Roman Giertych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#RomanGiertych">Panie marszałku, nie jestem z panem, panie Kaczyński, po imieniu…</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty morderco, siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Kaczyński: A jeżeli chodzi o pana… jest…)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#RomanGiertych">…tylko badacze genealogii wykazali…</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Zejdź z mównicy.)</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#RomanGiertych">…że jestem wujkiem pana Kaczyńskiego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#RomanGiertych">…daleko spowinowaconym. Mów mi „wuju”, Jarku.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zejdź z mównicy, Giertych.)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Morderca.)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Poseł Iwona Ewa Arent: Złaź, morderco.)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#RomanGiertych">Natomiast jeżeli chodzi, proszę państwa, o istotę sprawy…</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#RomanGiertych">…pan Jarosław Kaczyński spotkał się…</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Co tu się dzieje?)</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#komentarz">(Poseł Iwona Ewa Arent: Morderca.)</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Morderca! Morderca! Morderca!)</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#PiotrZgorzelski">Ogłaszam 10 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Morderca! Morderca! Morderca!)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#PiotrZgorzelski">Ogłaszam 10 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle Giertych… Panie pośle Giertych…</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Barbara Skrzypek, śmierć Barbary Skrzypek.)</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#PiotrZgorzelski">Proszę opuścić mównicę — zwracam się do wszystkich posłów.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pan sprowadzi tego Giertycha z mównicy.)</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 30 do godz. 10 min 39)</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Informacja Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie prewencyjnych działań resortu związanych z przeciwdziałaniem wystąpieniu wirusa pryszczycy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#PiotrZgorzelski">Proszę ministra rolnictwa i rozwoju wsi pana Czesława Siekierskiego o przedstawienie informacji.</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było głosowania.)</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Kompetencją marszałka jest, by był tutaj porządek, a nie to, co się tutaj działo.)</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#PiotrZgorzelski">Kompetencją marszałka jest zwoływanie Konwentu i podjąłem decyzję, że Konwentu nie zwołuję.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#CzesławSiekierski">Możemy?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowny panie ministrze, jeszcze chwileczkę poczekajmy.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o wyciszenie rozmów, ponieważ pan minister przedstawia bardzo ważną informację.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz zwracam się do państwa posłów o wyciszenie dyskusji lub przeniesienie jej poza salę sejmową. Ponieważ mamy kontynuację posiedzenia Sejmu, pan minister przedstawia informację dotyczącą zagrożeń pryszczycą i musi mieć komfort do tego.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie ministrze, spróbujmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Wysoka Rado!</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Izbo.)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#CzesławSiekierski">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Szanowni Państwo!</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie proszę o wyciszenie dyskusji zarówno po lewej, jak i po prawej stronie.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#CzesławSiekierski">Swoje wystąpienie pragnę rozpocząć od dwóch bardzo ważnych zdań. Po pierwsze, pryszczycy nie ma w Polsce. Po drugie, w Polsce jest nadzwyczajna mobilizacja. Wydawało się, że Europa o pryszczycy dawno zapomniała. W Polsce ostatni przypadek tej choroby notowaliśmy w 1971 r. Kiedy w grudniu 2024 r. do priorytetów polskiej prezydencji włączaliśmy obszar bezpieczeństwa żywnościowego, nikt z nas nie przypuszczał, że już za kilka, kilkanaście dni zderzymy się z problemem, który niezwykle dynamicznie rozwinie się na Węgrzech, na Słowacji, nieco łagodniej w Niemczech…</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo posłowie, no trochę powagi, nie róbcie sobie teraz sesji fotograficznej, kiedy trwa posiedzenie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Koalicja 13 grudnia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#CzesławSiekierski">Pryszczyca stanowi poważne zagrożenie dla ciągłości łańcuchów żywnościowych, przynosi znaczne straty ekonomiczne i w konsekwencji silnie wybrzmiewające emocje i lęki społeczne. Obserwujemy to w tych krajach, gdzie trzeba już wybić całe, nawet kilkutysięczne stada, a potem skutecznie przeprowadzić ich utylizację. Nie jest moim celem wywołanie nadmiernego niepokoju, ale skala zagrożenia jest naprawdę duża. Mamy doświadczenia szkód, które w 2001 r. poniosła Wielka Brytania. Z powodu zarażenia wirusem pryszczycy wybito tam wówczas ponad 6 mln zwierząt, co spowodowało straty w wysokości ponad 8,5 mld funtów.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#CzesławSiekierski">Wczoraj rząd słowacki oszacował, że odbudowa stad hodowlanych już zaatakowanych pryszczycą może potrwać nawet parę lat i pochłonąć ponad 60 mln euro. I nie wiemy, co dalej się wydarzy, jak wzrosną koszty. W tej sytuacji można hipotetycznie zastanowić się nad konsekwencjami potencjalnego wystąpienia tej choroby w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#CzesławSiekierski">Aby uświadomić sobie skalę zagrożenia, podam parę informacji o wielkości produkcji zwierzęcej w Polsce. Według danych agencji restrukturyzacji w naszym kraju utrzymywanych jest ok. 6,3 mln sztuk bydła, w tym pogłowie krów mlecznych — prawie 2 mln sztuk. Hodowlą bydła zajmuje się ponad 260 tys. gospodarstw, w tym 140 tys. prowadzi stada mleczne. Polska zajmuje trzecie miejsce w Unii po Niemczech, gdzie jest 3,7 mln sztuk krów i po Francji, gdzie jest 3,3 mln sztuk krów mlecznych. Największe pogłowie bydła zlokalizowane jest w województwie wielkopolskim — ok. 1,2 mln sztuk, w mazowieckim — 1,15 mln sztuk oraz w podlaskim — ponad 1 mln sztuk. W tych trzech województwach hodowane jest ponad 54% pogłowia bydła w kraju. Na eksport trafia 80% produkcji wołowiny i ponad 30% mleka, z czego 3/4 trafia na rynki państw Unii. Dlatego bardzo zależy nam na utrzymaniu zaufania naszych partnerów handlowych i w Unii, i poza Unią. Musimy mieć na uwadze różne konsekwencje ewentualnego zagrożenia, wśród których oczywiście dominują aspekty finansowe i handlowe, choć inne są równie ważne. A przecież to na tych argumentach łatwo rozchwiać społeczne niezadowolenie.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#CzesławSiekierski">W Polsce utrzymywane jest ok. 280 tys. sztuk owiec. Największe pogłowie owiec utrzymuje się w województwie małopolskim. Kolejne regiony pod względem wielkości pogłowia owiec to Wielkopolska, Podlasie, Lubelszczyzna.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#CzesławSiekierski">Trzoda chlewna. W Polsce hoduje się nieco ponad 8,8 mln sztuk trzody w niecałych 50 tys. gospodarstw. Obszarem o największym zagęszczeniu populacji są województwa: wielkopolskie — prawie 24% produkcji krajowej, mazowieckie — 15, łódzkie — 12. Łącznie w tych trzech województwach utrzymywana jest ponad połowa krajowej hodowli świń. Musimy wiedzieć, że pryszczyca jest zakaźną i zaraźliwą chorobą, która bardzo łatwo przenosi się na duże odległości — powtarzam — łatwo przenosi się na duże odległości. Najbardziej narażone na zakażenie jest bydło, świnie, owce i kozy. Źródłami zakażenia mogą być zwierzęta, mleko i jego przetwory, mięso, środki transportowe, ale także ręce, odzież obsługi, która przy tych zwierzętach pracuje.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#CzesławSiekierski">Jak państwo wiecie, prewencja jest najważniejsza. Prewencja i jeszcze raz prewencja. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęło szereg działań prewencyjnych na mocy rozporządzeń uszczelniających granice, które wprowadziliśmy natychmiast po potwierdzeniu nowych ognisk pryszczycy. Powtarzam: natychmiast.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#CzesławSiekierski">Możliwe było to jeszcze przed wprowadzeniem decyzji wykonawczych przez Komisję Europejską. Pozwoliło to nam na rozpoczęcie rygorystycznych kontroli na przejściach granicznych w województwach podkarpackim, opolskim, śląskim. Powtarzam: wprowadziliśmy to znacznie wcześniej, niż wprowadziła te zasady regionalizacji Unia Europejska, co pozwoliło nam na wprowadzenie rygorystycznych warunków kontroli. Zrobiliśmy znacznie więcej, niż wynikało to z procedur unijnych, które nie mogły ograniczać naszej determinacji w walce z pryszczycą. Wzmocniliśmy działania we współpracy ze Strażą Graniczną, Policją, strażą pożarną, Krajową Administracją Skarbową, inspektoratem weterynarii, który pełnił w tym zakresie funkcje koordynacyjne.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#CzesławSiekierski">Na 10 przejściach granicznych prowadzimy dyżury służb weterynaryjnych w systemie 24-godzinnym z wykorzystaniem systemu TRACES, który monitoruje przemieszczanie się zwierząt przez terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej. Przejścia mają rozstawione bramki dezynfekcyjne i maty. W ostatnią niedzielę byłem osobiście na przejściu granicznym w Chyżnem, gdzie z wojewodami oraz służbami weterynaryjnymi z Podkarpacia, Śląska, Opola i Małopolski dokonywaliśmy przeglądu i określiliśmy kierunki dalszych działań.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#CzesławSiekierski">Kontrolujemy wszystkie gospodarstwa, do których przed potwierdzeniem ognisk pryszczycy na Słowacji trafiły transporty zwierząt. Wszystkie zwierzęta były przebadane, są badane i nadal objęte są monitoringiem inspektoratu weterynarii, poszczególnych służb szczebla powiatowego i wojewódzkiego. W trybie 24-godzinnym działa laboratorium pryszczycy w Zduńskiej Woli, w którym wykonuje się ponad 1 tys. badań tygodniowo, a w przyszłości, wraz z powstającym laboratorium w Puławach, łączne możliwości diagnostyczne wzrosną do ponad 10 tys. badań tygodniowo. Monitoring i analiza sytuacji prowadzone są na codziennych odprawach sztabu kryzysowego, które odbywają się w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w znacznej części z udziałem wojewodów i służb weterynaryjnych koordynujących działania, jak wspomniałem, na Śląsku, Podkarpaciu, Opolszczyźnie i w Małopolsce. Wraz z rozwojem sytuacji będziemy inicjować współpracę, rozwijać ją, bo jest ona prowadzona na bieżąco, z instytucjami, które funkcjonują w ramach służb MON-u i MSWiA. Te spotkania odbywają się w Rządowym Centrum Bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#CzesławSiekierski">Dodam jeszcze słowo o chronologii wydarzeń. Pierwsze ognisko pryszczycy wykryto 10 stycznia w Brandenburgii w Niemczech. Udało się je szybko opanować. Chorobą zostało objętych jedynie 14 bawołów w małym, agroturystycznym gospodarstwie w Brandenburgii. Pryszczyca nie miała kolejnej transmisji na terenie Niemiec, a w szczególności nie było żadnego przypadku w produkcji zwierzęcej. Wobec tak małej skali zagrożenia nie było konieczne blokowanie granic. Wszystkie aktywności zapobiegawcze na zachodniej granicy Polski zakończyły się pomyślnie 7 marca. Sytuacja wygląda dużo gorzej na Węgrzech i Słowacji. Pierwsze ognisko na Węgrzech wykryto 6 marca, 1400 zakażonych sztuk, drugie ognisko — 23 marca, a dziś otrzymałem informację o kolejnych dwóch ogniskach. Sumarycznie choroba na Węgrzech objęła prawie 8 tys. sztuk. Na Słowacji jest pięć ognisk i notuje się duże straty, na ponad 6 tys. sztuk.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#CzesławSiekierski">Te informacje muszą niepokoić. Dodatkowo w ostatnim czasie mierzymy się w Polsce z narastającą dezinformacją. Mamy świadomość wojny hybrydowej, w którą celowo wciągani są rolnicy i hodowcy, co zwiększa ich poziom nieufności i negatywnych emocji. Stąd mój apel do wszystkich: przekierujmy swoje siły i aktywność na wspólne działanie i wyjątkową czujność, która w walce z wirusem jest bardzo ważna. Pamiętajmy, że w Polsce przez 54 lata nie było pryszczycy, stąd nie mamy pewnych nawyków, rygorów, zasad, które powinny funkcjonować, choć są niezbędne dokumenty, niezbędne instrukcje, które określają sposób działania w przypadku pojawienia się pryszczycy. Apeluję też do rolników: nie korzystajcie z tzw. okazji rynkowych. Wszystkie mocno zaniżone ceny produktów, zwierząt czy pasz są w tym okresie wielkim ryzykiem. Sytuacja jest dynamiczna i wymaga nadzwyczajnego zaangażowania, zaangażowania nas wszystkich, na wszystkich szczeblach działania służb, ale także producentów i całego społeczeństwa. Bardzo państwa proszę o to zaangażowanie. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Robert Telus, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#RobertTelus">Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Sprawa pryszczycy jest bardzo poważnym tematem. Bardzo poważnym dlatego, że pryszczyca jest gorszym wirusem i jest nawet gorsza, bardziej niebezpieczna dla polskiego rolnictwa, w ogóle dla rolnictwa, niż ASF. Dziwię się, bo działania rządu w tej kwestii są moim zdaniem, i nie tylko moim, ale też zdaniem rolników, niewystarczające. Pryszczycy nie było w Polsce od 40 lat, a nawet więcej niż 40, bo od 1971 r., czyli od ponad 50 lat. To jest dla nas, dla rolnictwa wielki sukces. Dziwimy się, panie ministrze, że w momencie, gdy za naszą zachodnią granicą, w odległości 60 km, wybuchła pryszczyca i gdy rolnicy apelowali, że trzeba zamknąć granicę, apelowały związki zawodowe, gdy nawet Izba apelowała — z czego bardzo się ucieszyłem i my jako posłowie opozycji już 20 marca, 10 dni po tym, jak wybuchła pryszczyca, zorganizowaliśmy konferencję — to ministerstwo tłumaczyło nam, że nie ma takiej potrzeby. W ogóle taka informacja do pana, panie ministrze: na posiedzeniu komisji rolnictwa wiceminister powiedział, że Unia Europejska nie pozwala zamykać. Po pierwsze, chyba nie zna prawa, bo w takim momencie Unia Europejska pozwala wprowadzić regionalizację i zamknąć granicę. Po drugie, jest to lekceważenie UE i spychanie tego na Unię Europejską. Gdybyśmy tak patrzyli, że Unia Europejska nie pozwala, to my w 2023 r. nie zamknęlibyśmy granicy z Ukrainą, a 15 kwietnia 2023 r. zamknęliśmy granicę na wszystkie produkty, a Unia Europejska straszyła nas sankcjami — i nie tylko Unia Europejska, ale również opozycja. Wtedy też polskojęzyczne media zaatakowały mnie osobiście za zamknięcie granicy z Ukrainą, mówiono, że jesteśmy bez serca, że zamykamy granicę, ale to było w interesie polskiego rolnictwa. W takich momentach przepisy Unii Europejskiej nie są ważne, ważniejszy jest interes polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#RobertTelus">I tu było naszym zdaniem mocne zaniedbanie. To jest sprawa bezpieczeństwa, panie ministrze. Ale chodzi również o ceny wieprzowiny. Przecież mówiliśmy wtedy na konferencji prasowej, że jak nie zamkniecie granicy, to wieprzowina z Niemiec będzie jechała do Polski. Tak się stało. To rolnicy stali na granicy i pilnowali, i apelowali do was, że trzeba być w takich momentach skutecznym, nie wolno na to pozwalać, bo to się odbije czkawką nam wszystkim. Panie ministrze, to był błąd. Nie możemy tłumaczyć tego tym, że Unia Europejska nie pozwala, bo jeżeli Unia Europejska… Słuchajcie, drodzy państwo, 60 km za naszą granicą. Minister przychodzi na posiedzenie komisji i mówi: Unia Europejska nie pozwala. Unia Europejska to co? To Niemcy nie pozwalają. Gdyby Polacy tak podchodzili do sprawy w czasie II wojny światowej, to w Polsce by nie było partyzantki, bo Niemcy nie pozwalali. Nie dajmy sobą w takich momentach… Chodzi o to, żeby nie było tak, by to Unia decydowała, bo to jest naprawdę bardzo niebezpieczne i niedobre. Tym bardziej, drodzy państwo, że nie bylibyśmy sami. W 2023 r., gdy zamykaliśmy granicę z Ukrainą, to wtedy byliśmy pierwsi, my, Polska, za nami poszły następne kraje, stworzyliśmy koalicję i walczyliśmy o te sprawy. A tutaj zamknęły granice: Wielka Brytania, Korea Południowa, Maroko, Belgia, również — uwaga — Rosja, Białoruś zamknęły granice z Niemcami, przestały importować z Niemiec, także Austria, Argentyna. To też pokazało, że Niemcy handlowali z Rosją, że handlują dalej z Rosją. I to pokazuje, bo to są informacje oficjalne, że oni zakazali. A Polska? A Polska mówi, że Unia Europejska nie pozwala.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#RobertTelus">Panie Ministrze! Ja wiem, że pan dzisiaj uspokaja, i dobrze, że pan uspokaja, bo trzeba uspokajać, ale to są zaniedbania, które odbiją się czkawką. Po chwili wyskakuje w marcu ten sam wirus — ten sam wirus, drodzy państwo, nie jakiś lżejszy, gorszy, mocniejszy, tylko ten sam — na Węgrzech i na Słowacji. Wtedy zamknęliście granice. I dobrze. Ale dlaczego nie zamknęliście granicy z Niemcami, wtedy gdy było największe zagrożenie, wtedy gdy najwięcej wieprzowiny do Polski wpłynęło, co spowodowało tak wielką obniżkę ceny wieprzowiny w Polsce? My mówiliśmy, że to szalone niebezpieczeństwo i obniżka ceny. Dziś mamy zaniedbania i będziemy mieli czkawkę.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#RobertTelus">Drodzy Państwo! Żebyśmy pamiętali: w 2014 r. zaczęło się od trzech ognisk ASF, a później nie mogliśmy tego opanować, bo były zaniedbania na samym początku. Dzisiaj mamy te same zaniedbania, które widać gołym okiem. Dlatego, panie ministrze, dobrze, że jest informacja, dobrze, że rozmawiamy, dobrze, że uspokajamy, ale gdyby, nie daj Boże, pryszczyca się pojawiła w Polsce, to będzie to wynikało z waszych zaniedbań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#RobertTelus">I jeszcze jedna rzecz, najważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#RobertTelus">Drodzy Państwo! W związku z tym, jaka jest sytuacja, nie w związku z treścią informacji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PiotrZgorzelski">Ale kończymy pomału, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RobertTelus">Tak, dokończę.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#RobertTelus">…nie w związku z treścią informacji, tylko w związku z tym, co się dzieje w tej chwili z pryszczycą w Europie i w Polsce, i z tymi zaniedbaniami, Mariusz Błaszczak, przewodniczący klubu parlamentarnego, podpisał wniosek o odrzucenie informacji i ten wniosek składam. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Kandyba przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PiotrKandyba">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej w sprawie działań prewencyjnych związanych z przeciwdziałaniem wystąpieniu wirusa pryszczycy w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PiotrKandyba">Przede wszystkim należy podkreślić, że jak wynika z tego, co słyszeliśmy, pryszczycy w Polsce nie ma. Po zidentyfikowaniu ognisk choroby na Słowacji i na Węgrzech, w porozumieniu z odpowiednimi służbami naszych południowych sąsiadów, jak też z właściwymi organami Unii Europejskiej, przystąpiono do działań kontrolnych i zapobiegawczych. Jak ważny to temat, niech świadczy fakt, że w Polsce mamy ponad 6,3 mln sztuk bydła i 8,8 mln sztuk świn, a te dwa gatunki — oraz owce i kozy — są najbardziej wrażliwe na zarażenie pryszczycą. Co prawda okres inkubacji może wynieść nawet do 14 dni, ale zakażenie potrafi szerzyć się nawet w przeciągu 24 godzin, dlatego tak ważne były szybkie i zdecydowane działania naszych służb skupione na prewencyjnej dezynfekcji i kontroli.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#PiotrKandyba">Podjęto działania na granicy polsko-słowackiej, polsko-czeskiej oraz na granicy z Niemcami. Ustalono jasne formy współpracy Inspekcji Weterynaryjnej ze służbami mundurowymi: Policją, Inspekcją Transportu Drogowego, Strażą Graniczną i Krajową Administracją Skarbową przy zabezpieczeniu granic. Wprowadzono dezynfekcję pojazdów przewożących zwierzęta parzystokopytne. Przejazd samochodów możliwy jest jedynie przez przejścia, na których znajdują się bramki dezynfekcyjne. Obowiązuje dezynfekcja butów i rąk kierowcy oraz konwojenta zwierząt. Wprowadzono też patrole Policji i Straży Granicznej na drogach, którymi możliwy jest przejazd samochodów ciężarowych, a które omijają miejsca dezynfekcji. Jednocześnie wprowadzono śledzenie przesyłek ze Słowacji i z Węgier i kontrole PLW w każdym zakładzie — gospodarstwo, miejsce gromadzenia czy pośrednik — do którego trafiają zwierzęta ze Słowacji lub z Węgier.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PiotrKandyba">Na ten moment wiele badań i próbkowania, które wykonuje się na okoliczność potwierdzenia występowania pryszczycy, nie zidentyfikowało żadnego ogniska choroby w Polsce. Uprawniony do tych badań Państwowy Instytut Weterynaryjny wykonuje obecnie ok. 1 tys. testów tygodniowo. Możliwości badawcze to ok. 5 tys. testów tygodniowo, a gdyby zaszła potrzeba, liczbę tę można podwoić dzięki dodatkowej kadrze z innych ośrodków. W informacji wskazany jest także szereg już przygotowanych działań i procedur na wypadek wystąpienia ogniska choroby w kraju.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#PiotrKandyba">W tym miejscu dziękuję ministrowi rolnictwa i jego kadrze oraz głównemu lekarzowi weterynarii i podległym mu służbom za szybkie i zdecydowanie działanie mające na celu niedopuszczenie do pojawienia się tej strasznej choroby w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Skonieczka przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dzisiejsza debata dotyczy niezwykle poważnego zagrożenia wirusem pryszczycy, który w ostatnich tygodniach staje się realnym wyzwaniem dla polskiego rolnictwa i bezpieczeństwa żywnościowego. Choć na dzisiaj w Polsce nie stwierdzono ognisk tej choroby, sytuacja u naszych południowych sąsiadów, w szczególności na Słowacji, budzi najwyższy niepokój. Wirus ten przemieszcza się bardzo łatwo i na różne sposoby, w tym, co szczególnie niepokojące, drogą aerogenną, czyli przez powietrze. W sprzyjających warunkach klimatycznych może przenieść się na dziesiątki, a nawet setki kilometrów.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MarcinSkonieczka">Wysoka Izbo! Pryszczyca to najgroźniejsza i najdroższa choroba zwierząt gospodarskich obejmująca zwierzęta parzystokopytne: krowy, świnie, owce, kozy i inne. Patogen ten jest uznawany za jeden z najbardziej zjadliwych wirusów znanych człowiekowi. Skutki ekonomiczne jego wystąpienia są katastrofalne. Przykład z Wielkiej Brytanii z 2001 r., gdzie walka z chorobą kosztowała 8,5 mld funtów i doprowadziła do bankructwa dziesiątek tysięcy rolników, powinien być dla nas przestrogą.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MarcinSkonieczka">Jednym z najważniejszych działań jest kontrola na granicach i dezynfekcja pojazdów. Chcę z tego miejsca wyrazić uznanie dla działań służb weterynaryjnych, granicznych, policyjnych i celnych oraz Inspekcji Transportu Drogowego, które od momentu pojawienia się zagrożenia wykazują się czujnością i profesjonalizmem. Na przejściach granicznych pełnione są całodobowe dyżury, uruchomiono punkty kontroli i dezynfekcji, prowadzone są wzmożone kontrole pojazdów i ładunków. Na granicach z Czechami i Słowacją działają punkty kontroli weterynaryjnej, a sztab kryzysowy, powołany przez pana ministra, pracuje w trybie ciągłym. Wprowadzono zakaz importu zwierząt, mięsa, mleka i innych produktów potencjalnie niebezpiecznych ze Słowacji.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#MarcinSkonieczka">Wysoka Izbo! W tym kontekście apeluję do wszystkich osób związanych z rolnictwem — hodowców, producentów oraz importerów: Zachowajcie maksymalną ostrożność. Nie dajcie się zwieść atrakcyjnym ofertom zakupu zwierząt z zagranicy. Każde nieodpowiedziane działanie może mieć dramatyczne skutki, nie tylko dla waszego gospodarstwa, ale dla całego sektora rolnego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MarcinSkonieczka">Konieczne jest również uświadomienie, w szczególności producentom bydła i świn, jak ogromne zagrożenie niesie pryszczyca. Potrzebne są jasne wytyczne, co każdy rolnik musi zrobić, by chronić swoje stado. Nie może być w tej sprawie żadnych niedomówień, a wytyczne te muszą realizować wszyscy rolnicy w Polsce. Dlatego z tego miejsca apeluję również do ogólnopolskich mediów publicznych i prywatnych o pełne zaangażowanie w nagłośnienie problemu. Musimy wspólnie dotrzeć do każdego gospodarstwa. Na prewencji nie wolno oszczędzać. Koszty braku działań będą nieporównywalnie wyższe niż koszty prewencji. Pamiętajmy, że obronić się przed pryszczycą jest znacznie trudniej niż przed ASF.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#MarcinSkonieczka">Wysoka Izbo! Apeluję o dalsze konsekwentne działania administracji państwowej zarówno na szczeblu krajowym, jak i lokalnym oraz o kontynuację współpracy międzyresortowej. Konieczna jest również ścisła koordynacja Komisji Europejskiej z państwami członkowskimi, aby wypracować skuteczne narzędzia do ochrony wspólnego rynku. Zagrożenie pryszczycą musi być traktowane priorytetowo, nie tylko jako kwestia bezpieczeństwa weterynaryjnego, ale również jako element bezpieczeństwa gospodarczego i żywnościowego Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PiotrZgorzelski">Chciałbym przywitać członków Młodzieżowej Rady Gminy Góry Kalwarii, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Krzysztofa Mulawy. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Maliszewski przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MirosławMaliszewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Będę mówił na ten arcyważny temat w imieniu klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga. Jest to temat arcyważny, dlatego że pryszczyca jest wielkim zaskoczeniem nie tylko dla Polaków, ale także dla Europejczyków. Jak już wszyscy mówili, w Polsce była nieobecna od ponad 50 lat. Pryszczyca ma ogromne znaczenie gospodarcze i przede wszystkim o tym trzeba mówić. Uspokajając, trzeba powiedzieć, że dla konsumentów ma raczej mniejsze znaczenie, bo takie mięso czy produkty nigdy nie będą dopuszczone. Zatem nie wywołujmy paniki, która może spowodować obniżenie konsumpcji. Ona ma ogromne znaczenie gospodarcze, szczególnie dla tych państw, w których wystąpiła, i dla tych hodowców, których dotknęła. Po pierwsze, czego mamy już dowody w Europie, ma to ogromny wpływ na eksport, na wymianę handlową. Dzisiaj to, co się wydarzyło na Węgrzech i na Słowacji, jest bulwersujące, ale także jest niebezpieczne dla wielu innych krajów, stąd zakazy importu. Bardzo dobrze, że taki zakaz został wprowadzony również w Polsce. Ale powiedzmy sobie uczciwie, że nawet ten przypadek niemiecki nie miał dla nas żadnego znaczenia gospodarczego. Te obawy, że można było wówczas z Niemiec przewieźć tę pryszczycę do Polski, były nieuzasadnione, bo przecież minęło już tyle dni od 10 stycznia, kiedy stwierdzono to ognisko. Gdyby ona została przewieziona, to już dzisiaj byśmy widzieli tego efekty. W związku z tym, że kilka krajów europejskich i pozaeuropejskich wprowadziło zakaz importu, ten przypadek miał negatywne znaczenie dla hodowców niemieckich. Zatem to jest bardzo niebezpieczne, dlatego że obok tych zachowań rynkowych w postaci obaw konsumentów dochodzi do tego, że hodowcy, ci, którzy produkują, mają olbrzymie problemy. Jedni oczywiście wykorzystują to pozytywnie dla swoich krajów, inni negatywnie.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#MirosławMaliszewski">Mówimy o działaniach resortu i o tym, co powiedział pan minister. Absolutnie podzielam opinię, że te działania były w pewni adekwatne odnośnie do powagi sytuacji. I takie powinny być: nie impulsywne, nie nieroztropne, tylko mające wpływ na naszą pozycję w Europie i na ewentualne zagrożenia. Kiedy pojawiły się liczne ogniska wśród zwierząt hodowlanych, działania były natychmiastowe w postaci ograniczenia i zatrzymania importu. One pewnie będą kontynuowane i podtrzymywane, bo zapewniał to pan minister, dopóki pryszczyca będzie zagrożeniem dla polskich hodowców i dla Polski. Mam oczywiście głęboką nadzieję, że te działania, które prowadzi resort, czyli uszczelnienie granicy, ale także to, co się wewnętrznie w Polsce odbywa, spowoduje, że nie będziemy mieli do czynienia w naszym kraju z jej ogniskami. Nie tylko działania resortu rolnictwa, które dzisiaj są szybkie, zdecydowane i konsekwentne, ale także zachowania innych służb w Polsce, które nie podlegają bezpośrednio ministrowi, powinny być uruchomione, jak chociażby kontrola nielegalnego importu czy kontrola przemieszczania ruchu osobowego między regionami — tam gdzie jest pryszczyca, w Czechach i na Słowacji — a Polską. Bo jak wiemy, ona dosyć łatwo migruje i dosyć łatwo może przemieszczać się nawet nie dziesiątki kilometrów, ale setki kilometrów. Pod tym względem działania są więc skoordynowane i nieco uspokajają.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#MirosławMaliszewski">Można oczywiście zadać pytanie, czy można zrobić coś więcej. W mojej ocenie i w ocenie naszego klubu wszystko to, na co pozwala prawo europejskie, na co pozwala prawo polskie, zostało do tej pory dokonane: te kontrole, działalność laboratoriów, uszczelnienie granicy, ale także to, co płynie do rolników, do hodowców, mówiące o tym, że trzeba stosować zasady bioasekuracji, bezpieczeństwa w swoich hodowlach. Mam nadzieję, że to będzie przez hodowców brane poważnie pod uwagę. To może spowodować, że na szczęście ona w Polsce się nie pojawi.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MirosławMaliszewski">Oczywiście problemu bagatelizować nie można. Ja w głosie rozsądku pana ministra bagatelizacji tego problemu nie widziałem. Ale też prosiłbym pana ministra o to, aby stosować racjonalne zasady i nie słuchać podszeptów opozycji, które mają podłoże, powiedzmy szczerze, polityczne. We wniosku, który przed chwilą został złożony, o odrzucenie tej informacji… Pan poseł wnioskodawca nawet tłumaczył się ze złożenia tego wniosku: że on nie jest przeciwko informacji, tylko przeciwko sytuacji. Widzimy wyraźnie, że w przypadku pojawienia się pryszczycy w Polsce będzie podnoszony wątek niezamknięcia granicy z Niemcami. Powiedzmy to dzisiaj uczciwie — pan poseł doskonale o tym wie, mimo że tego nie powiedział — że gdyby pryszczyca z Niemiec przeniosła się do Polski, to już byśmy mieli jej objawy. Bo i okres inkubacji, i okres pojawienia się skutków jest szybszy niż 10 stycznia — 2 kwietnia.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#MirosławMaliszewski">Prośba, panie ministrze, aby te działania były konsekwentne, żeby nie słuchał pan podszeptów i nie ulegał też presji tych, którzy liczą, że popełni pan jakiś błąd. Pan i pana służby niech robią to racjonalnie, a klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi będzie pana w tym popierał, tak jak dzisiaj popiera informację przez pana złożoną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Witold Tumanowicz, który przedstawi stanowisko klubu Konfederacja, wraz z panem posłem Krzysztofem Mulawą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rząd tutaj ogłosił działania w związku z zagrożeniem pryszczycą: zakaz importu ze Słowacji, wzmożone kontrole graniczne, monitoring sytuacji. Dobrze, że reakcja nastąpiła, ale niestety to, co tutaj przedstawiono, wciąż nie daje powodów do spokoju. Mówimy o chorobie, która rozprzestrzenia się błyskawicznie, paraliżuje całe sektory produkcji rolnej i może doprowadzić do konieczności wybicia tysięcy sztuk bydła i trzody. Kraje sąsiednie już wprowadzają nawet stany nadzwyczajne. Tutaj rodzi się oczywiście obawa, że jeśli działania rządu nie będą wystarczające, grozi nam załamanie eksportu mięsa i mleka, straty sięgające miliardów złotych, a wielu gospodarstwom — po prostu bankructwo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WitoldTumanowicz">Dlatego wyrażam poważną obawę, czy jesteśmy w ogóle przygotowani na sytuację, kiedy, nie daj Boże, ta choroba do nas dotrze. Jakie będą wtedy działania podejmowane przez rząd? Czy polski rząd będzie zmuszony, jak nasi sąsiedzi, wprowadzić stan nadzwyczajny? To oznacza oczywiście koszty, tym bardziej że wiemy doskonale, że jesteśmy także w czasie kampanii wyborczej i przed wyborami prezydenckimi. To jest moje pytanie. Jakie działania polski rząd zamierza podjąć w sytuacji, gdyby okazało się — tak jak mówię: nie daj Boże — że pryszczyca wystąpi w Polsce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Mulawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sytuacja jest krytyczna. Podjęte środki i czas ich implementacji narażą nasze państwo na niebezpieczeństwo, ale szczególnie w pierwszej fazie — na pośmiewisko. Jak inaczej można nazwać żart, że na granicy z Niemcami pojawiły się maty sanitarne dla przejeżdżających samochodów? Ich skuteczność była wprost proporcjonalna do ich wielkości, czyli żadna. Te maty przeznaczone były dla wielkich naczep tirów, a ewentualnie mogłyby te maty zabezpieczać małe osobowe samochody miejskie.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#KrzysztofMulawa">Chyba jako pierwszy polski parlamentarzysta wizytowałem Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Rozmawiałem z głównym lekarzem weterynarii i panem ministrem Czerniakiem. Niestety argumenty przekazywane przez pana ministra i pana lekarza weterynarii nie przekonały mnie. Nie przekonało mnie m.in. to, że ślepo zawierzamy dokumentom, które pojawiały się wraz z importowanym mięsem z Niemiec, oraz dokumentom, które towarzyszyły tranzytowi mięsa przez terytorium niemieckie.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#KrzysztofMulawa">Panie Ministrze! Również niepokoją mnie dwie dodatkowe kwestie. Po pierwsze, doniesienia o tym, że firmy utylizacyjne nie znają procedur, nie wiedzą, co zrobić w momencie, kiedy ta choroba pojawi się w Polsce — mam nadzieję, że się nie pojawi. Panuje pełna dezorientacja na ten temat w firmach utylizacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#KrzysztofMulawa">Druga kwestia. Jak wskazują profesorowie z uniwersytetów rolniczych, niezbędne jest, posłużę się cytatem, wskazanie tego, co rolnicy mają bezwzględnie robić, by maksymalnie chronić swoje stado przed wirusem pryszczycy. Akcje powinny mieć niespotykany dotychczas zasięg i intensywność. Poświęcone muszą być na nie stosowne środki. Oszczędzanie nie jest zasadne. Kampania o tym, jak chronić stado przed pryszczycą, powinna mieć miejsce, a na razie o tym nie słychać. Panie ministrze, to nie jest cytat z posła Krzysztofa Mulawy, z opozycji parlamentarnej, ale to jest cytat ze specjalistów w tej branży. Panie ministrze, piękne słowa, ale jeżeli profesorowie uczelni rolniczych donoszą o tym, że te środki, które w chwili obecnej pojawiły się w Polsce, są niewystarczające, to tak w rzeczywistości jest. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Jan Krzysztof Ardanowski, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JanKrzysztofArdanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pryszczyca ante portas. Tak jak kiedyś mobilizowało to Rzymian przed Hannibalem, tak myślę, że wszyscy powinniśmy teraz zrozumieć, że tu nie może być żadnej gry politycznej, ponieważ ta choroba rzeczywiście może zniszczyć polskie rolnictwo, zniszczyć hodowlę zwierząt, a biorąc pod uwagę również bardzo złą sytuację rolnictwa, w jakiej w tej chwili się znajduje, i niskie dochody, może się okazać, że będzie gwoździem do trumny dla polskiego rolnictwa. Poważnie ten problem traktuję. Rozumiem, że ministerstwo podejmuje działania, które uznaje za stosowne, ale zawsze jest pytanie, czy to jest wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#JanKrzysztofArdanowski">Przede wszystkim ta choroba, jedna z najgorszych chorób zwierzęcych, atakująca różne gatunki, jest chorobą gospodarczą, która ogranicza eksport, psuje opinię o produkcji, prowadzi do ogromnych strat związanych z wybijaniem stada.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#JanKrzysztofArdanowski">Kraje stosują różne strategie ratowania się. Niemcy zastosowały taką strategię: praktycznie pozbyły się zagrożonych czy potencjalnie zagrożonych zwierząt, wypychając je do innych krajów. Tak jakoś nieszczęśliwie się stało, że głównym odbiorcą świn z Niemiec, a Niemcy robili to w sposób bardzo intensywny, stała się Polska. A więc zamknięcie granicy, które było potrzebne, to jest ochrona nie tylko przed przeniesieniem się wirusa, lecz również przed ogromnymi stratami, spadkiem cen w Polsce związanym z tym wielkim importem, który nie był w żaden sposób regulowany.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#JanKrzysztofArdanowski">Oczywiście trzeba stosować ochronę graniczną. Dobrze, że wprowadzono — mam nadzieję, że skuteczne i szczelne — działania 24-godzinne, bo przecież nie tak dawno, kilkanaście dni temu na jednym z posiedzeń z komisji rolnictwa była informacja, że inspektorzy graniczni pracują przez 16 godzin na dobę, a w nocy nikt nie kontroluje przesyłek, które przechodzą przez granicę. Ogólnopolski Związek Zawodowy Pracowników Inspekcji Weterynaryjnej podnosi również — dr Jażdżewski zapewne to wie — że warunki kontroli na granicy są, mówiąc delikatnie, wadliwe, ułomne i nie mam pewności, czy rzeczywiście mamy te granice szczelne.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#JanKrzysztofArdanowski">Nieszczęściem dla Europy — może nie chcę tutaj wywoływać jakichś koincydencji — jest to, że z jednej strony jest silne parcie na podpisanie umów handlowych o wolnym handlu z tymi obszarami świata, które mają dużą ilość zwierząt i mogą zaopatrywać Europę, a jednocześnie istnieje niebezpieczeństwo pojawienia się chorób, które mogą zniszczyć hodowlę zwierząt w Europie, również u nas. Dość przypomnieć, że endemiczna choroba afrykańska, afrykanicki pomór świn, występująca w środkowej Afryce, w czasie wojny z Gruzją w 2007 r. nagle pojawiła się w Europie i rozprzestrzeniła się po niej. Wyciągajmy z tego wnioski. Natomiast to, co powinniśmy czynić, to wszelka pomoc dla rolnictwa, która jest absolutnie niezbędna.</u>
          <u xml:id="u-46.5" who="#JanKrzysztofArdanowski">Chcę powiedzieć jedno zdanie na koniec. Odtrąbione wczoraj jako sukces przeznaczenie 350 mln zł na likwidowanie klęski suszy z poprzednich okresów jest kwotą zdecydowanie niewystarczającą. Jeżeli tak będziemy ratowali rolnictwo, to rzeczywiście, jeżeli pojawi się pryszczyca w Polsce, będzie to ostatni gwóźdź do trumny polskiego rolnictwa. Oby do tego nie dopuszczono. Natomiast nie może być żadnej gry politycznej w przypadku pryszczycy czy innych masywnych zagrożeń polskiego rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-46.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Roman Fritz, niezależny.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak niezależny?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Dochodzą do nas bardzo niepokojące informacje i chciałbym ten temat wrzucić na posiedzenie Rady Ministrów, ministerstwa rolnictwa. Chodzi o przemyt, a w zasadzie regularne już dostawy małymi samochodami, do 3,5 t, z Rumunii i z Węgier przez Słowację do Polski na małych przejściach granicznych, gdzie nie ma kontroli, ponieważ nie ma naszej obsługi celno-granicznej. To są sytuacje, które nie są w ogóle do zmonitorowania.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#RomanFritz">Dla ilustracji opowiem państwu, jak to wygląda w praktyce. Jedzie samochód osobowy na rejestracjach rumuńskich, informuje przez telefon tego, który ma jechać z cielętami, że droga wolna, na granicy nikogo nie ma, a więc jest 100% szans, że proceder nie wyjdzie na jaw, po czym jedzie 3,5-tonowy samochód, paka z cielętami z Rumunii czy z Węgier. Nie mamy żadnego wpływu na to, żeby to sprawdzić? Proszę odpowiedzieć, jak naprawdę wygląda sytuacja. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, powitajmy młodzież i wychowawców z Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Słupcy, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Michała Pyrzyka. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pytanie zadaje pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałem się dowiedzieć, jak poważnie rząd podchodzi do tego tematu. Jakie były motywacje, żeby nie zamknąć granicy z Niemcami?</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WitoldTumanowicz">Słyszałem tutaj, że rzeczywiście okres inkubacji powoduje, że prawdopodobnie ta pryszyca z Niemiec do Polski się nie dostała, ale mam wrażenie, że to jest nieco więcej szczęścia niż rozumu. Nie mam pewności, czy rząd rzeczywiście poważnie traktuje tę chorobę, poważnie traktuje zagrożenia, jeśli boi się zamknięcia granicy z Niemcami. Właściwie dlaczego? Dlaczego już wtedy nie podjęto tak zdecydowanych kroków i dlaczego polski rząd boi się zamykania granic? Mam nadzieję, że mimo wszystko rząd będzie traktował te zagrożenia bardzo serio.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Obowiązkiem wszystkich służb publicznych, całego państwa jest oczywiście przeciwdziałanie przedostaniu się na teren Rzeczypospolitej wirusa pryszczycy.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#TadeuszTomaszewski">Pan minister w swojej informacji mówił, że Polska w kontekście naszej prezydencji wpisała również ten element jako element walki o bezpieczeństwo żywnościowe, ale chciałbym zapytać, jakie konkretne działania w kontekście właśnie pryszczycy na Węgrzech, Słowacji i w Niemczech zostały podjęte na forum Unii Europejskiej i które z nich zostały zaproponowane przez naszą stronę.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#TadeuszTomaszewski">Drugie pytanie wiąże się z tematem podnoszonym tutaj również w czasie debaty i pytań, a dotyczy to jednej z form przeciwdziałania, czyli zamknięcia granicy. Czy Węgrzy zamknęli granicę ze Słowacją albo odwrotnie? Czy w przypadku tych państw, w których jest pryszczyca, zastosowano taką profilaktykę, o której tutaj mówimy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Lidia Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pryszczyca jest jedną z najgroźniejszych chorób zakaźnych zwierząt, która może mieć katastrofalne skutki dla gospodarki rolnej oraz eksportu produktów pochodzenia zwierzęcego. Choroba ta, choć obecnie nie występuje w Polsce, stanowi istotne zagrożenie, zwłaszcza w kontekście wzrastającej mobilności ludzi i zwierząt oraz globalnego handlu. W związku z tym zwracam się z zapytaniem, jakie działania podejmuje państwo polskie w zakresie profilatyki i monitorowania potencjalnych ognisk pryszczycy? Czy istnieją konkretne procedury wprowadzane na granicach Polski w celu ochrony przed przeniknięciem wirusa pryszczycy? Jakie są aktualne środki legislacyjne i organizacyjne podejmowane w ramach przygotowania do ewentualnej epidemii tej choroby? Czy prowadzone są akcje edukacyjne dla rolników oraz hodowców zwierząt na temat zapobiegania pryszczycy? Jak wygląda współpraca Polski z organizacjami międzynarodowymi w zakresie kontroli i zwalczania pryszczycy?</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#LidiaCzechak">Jednocześnie rolnicy zgłaszają problem z zakupem cieląt w kraju. Ceny znacząco wzrosły i obawiają się oni, że bez pomocy państwa będą zmuszeni do wygaszania hodowli. Czy ministerstwo planuje uruchomić dopłaty do zakupu cieląt lub tak zorganizować możliwość zakupu cieląt z zagranicy, by było to bezpieczne dla naszego kraju? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Porzucek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ewentualna epidemia pryszczycy przyniosłaby katastrofalne skutki dla polskiego rolnictwa, dla polskich rolników, dla polskich firm przetwórczych, także dla polskich konsumentów, milionów polskich rodzin, które będą zmuszone do kupowania produktów po znacznie wyższych cenach. Pana zastępcy, których nie dostrzegam teraz na sali: pan Krajewski na sali parlamentarnej oraz pan Kołodziejczak poza tą salą, na ulicach, przez lata walczyli o to — przynajmniej tak mówili — żeby wszystkie środki były w gotowości do walki z tego typu epidemiami. Co się teraz dzieje? Państwo boicie się Berlina i Brukseli. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam kilka pytań. Podstawowe pytanie. Dlaczego, panie ministrze, nie zamknięto granicy z Niemcami? Tak wiele państw te granice zamknęło, a dlaczego Polska nie zamknęła tej granicy? Czego pan się boi? Rozumiem, że Tusk na smyczy Niemców chodzi, ale czego pan się boi? Dlaczego pan tej granicy nie zamknął? To pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PawełRychlik">Drugie pytanie. Gdzie jest Kołodziejczak? 2022 r., Kolonia Dzietrzkowice, powiat wieruszowski, rozróba: pan Kołodziejczak — lokalny wirażka, watażka podjudza rolników obok ogniska ASF. Mamy 2025 r., piątek: pan minister odpowiedzialny za weterynarię otwiera salę gimnastyczną w powiecie sieradzkim, spędza tam pół dnia. Pytanie brzmi: Gdzie jest ministerstwo? Gdzie są osoby odpowiedzialne? Jak to wygląda?</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#PawełRychlik">I ostatnie pytanie: Kto kłamie, panie marszałku? Może pan rozsądzi? Mam poważne wątpliwości, czy one są szczelne i na tyle sprawne przy obecnym nadzorze i pana Kołodziejczaka, i drugiego z wiceministrów, z Lewicy, i chciałbym, żeby rzeczywiście ta służba działała w 100%. Boję się, że nieszczelności, które tam się pojawiają, mogą doprowadzić do przemycenia tej choroby. Kto kłamie, panie marszałku? Może pan rozsądzi. Czy jest tak dobrze, jak mówi pan minister…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PiotrZgorzelski">Już dziękujemy, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PawełRychlik">…czy jest tak, jak mówi pan poseł Sawicki?</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Szrot, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PawełSzrot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pryszczyca u bram, a polski rząd okazuje determinację i zdecydowanie w zwalczaniu tej plagi, ale dopiero w momencie, kiedy ten problem się skoncentrował na Słowacji i Węgrzech, dopiero w momencie, kiedy brandenburskie laboratoria, zapewne te same, które parę lat temu orzekły, że Odrą płynie rtęć, której tak naprawdę nie było, orzekły, że już pryszczycy w Niemczech nie ma. Jedno pytanie, panie ministrze: Dlaczego pan pozwolił, żeby przemysł mięsny Republiki Federalnej Niemiec ratował się kosztem polskich producentów mięsa i polskich konsumentów mięsa?</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wiemy oficjalnie, że przyjechało 412 transportów z miejsc wrażliwych, w których są ogniska pryszczycy. Wiemy też, że kwitnie nielegalny transport, tak jak tu jeden z przedmówców przytaczał, małymi samochodami. Co państwo polskie robi, a chodzi mi tu o lekarzy weterynarii, żeby kontrolować u hodowców te zwierzęta? Co państwo polskie robi, żeby nie doszło do wylewu tego zakażenia? I wreszcie, czy państwo polskie jest przygotowane? Chodzi mi o siły i środki w zakresie walki z pryszczycą. Co macie zapewnione? Co chcecie zrobić? Jaki macie plan? Czy w ogóle jest przyjęta strategia? Czy przyjęliście jako ministerstwo rolnictwa plan B, czyli konkretną strategię walki z pryszczycą w lokalizacji: Polska, z podziałem na województwa, regiony, lekarzy powiatowych weterynarii? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, powitajmy uczniów ze Szkoły Podstawowej Cambridge Academy z Torunia oraz Szkoły Podstawowej im. Romualda Traugutta w Zegartowicach. Przybyli oni na zaproszenie pana posła Mariusza Kałużnego. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Gróbarczyk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Dwa stwierdzenia, które pan wypowiedział tutaj podczas przemówienia, napawają nas przerażeniem. W pierwszym chodzi o to, że nie wiemy, do czego nas to doprowadzi, a w drugim — że nie mamy doświadczenia z tą chorobą. W odniesieniu do pierwszego: oczywiste jest, do czego nas to doprowadzi. Wcześniej czy później będziemy zagrożeni. Nie daj Boże, żeby ten wirus zaatakował polskie rolnictwo, bo doprowadzi to do biedy rolników, a przede wszystkim do potężnego wzrostu cen nabiału. Ile ma kosztować masło? 20 zł? Jakie są zabezpieczenia dla rolników na taką ewentualność? Drugie pana stwierdzenie dotyczyło tego, że nie mamy doświadczenia. Mamy ogromne doświadczenie w walce z ASF-em, ptasią grypą, ze wszelkimi rodzajami wirusów, które zaatakowały polskie rolnictwo, a pan mówi, że nie mamy doświadczenia w tym, jak z tym walczyć.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pryszczyca to wysoce zakaźna choroba wirusowa zwierząt parzystokopytnych, takich jak bydło, świnie, owce, kozy czy jelenie. Jest ona najpoważniejszym zagrożeniem epizootycznym. To jedna z najsilniej przenoszących się chorób. Rozprzestrzenia się drogą kropelkową, ale także drogą powietrzną. Pośrednio wirus jest przenoszony przez środki transportu, ludzi, gryzonie, mleko itp.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#CzesławHoc">Pierwsze ognisko pryszczycy wybuchło w Niemczech w styczniu 2025 r. — 70 km od granicy z Polską, województwo zachodniopomorskie. Potem choroba pojawiła się na Węgrzech i Słowacji — już na terenie całego kraju; obecnie wprowadzono tam stan nadzwyczajny.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#CzesławHoc">Pytanie, panie ministrze: Dlaczego minister rolnictwa nie wprowadził zakazu importu zwierząt, tj. tuczników, z rejonów Niemiec, Brandenburgii, dotkniętych pryszczycą? Zrobiły to m.in. Wielka Brytania, Meksyk, Korea Południowa, Austria itd. Tzw. kontrola papierowa, to, że przejście nie jest kontrolowane przez 24 godziny, oraz fakt, że okres inkubacji tej choroby trwa do 14 dni, w żaden sposób nie zabezpieczają przed zawleczeniem tej choroby do Polski. Ponadto w lutym i marcu zrealizowano 412 przesyłek z terytorium Słowacji do polskich gospodarstw. To praktycznie bezmyślność i brak odpowiedzialności. Kto poniesie odpowiedzialność za ewentualne zawleczenie pryszczycy do Polski?</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Masełko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PawełMasełko">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jako poseł z ziemi opolskiej kilka tygodni temu uczestniczyłem w spotkaniu z rolnikami, hodowcami, izbą weterynaryjną na terenie mojego województwa. Dzisiaj Wysoka Izba zajmuje się tym tematem. Bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#PawełMasełko">Panie Ministrze! Mam kilka pytań. Pierwsze dotyczy tego, czy są jakieś rozmowy z Ministerstwem Obrony Narodowej co do wykorzystania Wojsk Obrony Terytorialnej do wsparcia Inspekcji Weterynaryjnej na granicy. Mam takie sygnały, że dobrze by było, żeby Inspekcja Weterynaryjna została wsparta tymi jednostkami.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PawełMasełko">Drugie pytanie. Kwestia, nie daj Boże, pojawienia się tych ognisk. Na Opolszczyźnie mamy kilka gospodarstw naprawdę wielkotowarowych, po kilka tysięcy sztuk bydła, w Głubczycach i Kietrzu. Czy na terenie każdego województwa mamy ewentualnie punkt do utylizacji tych sztuk, gdyby doszło do najgorszego scenariusza? Czy wojsko jest brane pod uwagę, jeśli chodzi o to, żeby wspomóc w działaniach samorządy i wojewodę?</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#PawełMasełko">Kwestia również ważna, istotna: Czy jeśli doszłoby do tej newralgicznej sytuacji… Czy już myślimy o tym, co będzie po? Czy będzie jakieś wsparcie dla hodowców? Bo wiemy, że uszczuplenie takich dużych stad to naprawdę gigantyczny problem dla bezpieczeństwa żywnościowego naszego kraju. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Większość posłów zabierających głos pytała o ten wątek niemiecki. Myślę, że z pańskiej strony to wyjaśnienie tutaj nie padło. Oczywiście w tej chwili już jesteśmy mądrzejsi, wiemy, że najprawdopodobniej w Niemczech to było jedno ognisko, które okazało się dla nas niegroźne. Ale skąd my to wiedzieliśmy w połowie stycznia poprzedniego roku? Dlaczego wtedy nie było reakcji resortu na to, co stało się w Niemczech? Ona pojawiła się dopiero wtedy, kiedy ta choroba pojawiła się na Węgrzech i Słowacji. O te 2 miesiące pytamy. Czyżby rzeczywiście pryszczyca w Niemczech była bezpieczniejsza niż pryszczyca na Węgrzech i Słowacji? Tak wynika z kalendarza państwa działań.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Druga rzecz. To, co się stało w Niemczech, spowodowało ogromne szkody u rolników hodujących trzodę chlewną. Przecież po tej informacji ceny trzody chlewnej w Polsce spadły o kilkanaście procent — właśnie ze względu na brak reakcji resortu rolnictwa w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł reprezentujący mieszkańców Żywiecczyzny, regionu przygranicznego graniczącego ze Słowacją, chciałabym podziękować za przedstawioną informację w tej ważnej kwestii. Temat wzbudza duże zainteresowanie wśród mieszkańców, dlatego z zadowoleniem przyjmuję informację, że służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo weterynaryjne działają sprawnie i skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MałgorzataPępek">Chciałabym poinformować Wysoką Izbę, że wystąpiłam w tej sprawie z interwencją poselską do naczelnika Śląskiego Urzędu Celno-Skarbowego w Katowicach. Odpowiedź, którą otrzymałam, jasno pokazuje, że w związku z zakazem wprowadzania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zwierząt, produktów i przedmiotów, które mogą przenosić pryszczycę, kontrole przy granicy są prowadzone regularnie. To dowód na to, że państwo działa i że obywatele mogą czuć się bezpiecznie.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MałgorzataPępek">Na zakończenie chciałabym zapytać, czy resort rozważa wprowadzenie szczepień prewencyjnych przeciwko pryszczycy oraz czy planowane są kolejne działania wzmacniające monitoring i kontrole związane z ryzykiem wystąpienia tej choroby. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jacek Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#JacekBogucki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Podlasie hodowlą stoi. Obawy rolników z Podlasia, mimo że jesteśmy daleko od Niemiec i Słowacji, są uzasadnione, bo ta choroba, jak każda choroba rozwijająca się w epidemię, grozi Polsce. Najlepiej wie to minister Sawicki, wiem to ja, wiedzą to kolejni wiceministrowie i ministrowie, którzy zajmowali się ASF-em. Gdybyśmy w 2012 r. jako Polska, kiedy ASF pojawił się na Kaukazie, podjęli działania, to nie dotarłby on nigdy do Polski. Gdybyśmy uszczelnili granicę płotem, który powstał dopiero przeciwko uchodźcom… Wcześniej proponowaliśmy taki płot, żeby zapobiec przedostawaniu się chorych zwierząt. Oczywiście działania hybrydowe mogą być, ale czy pan minister sugerował, że to Niemcy prowadzą działania hybrydowe wobec Polski? No bo raptem po przypadku w Niemczech ta choroba rozprzestrzeniła się na Słowację i Węgry. Przypadek czy tak się jednak działo? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za tę informację, wywołanie tego tematu. Niestety, panie ministrze, traktuję to trochę jako takie przypudrowanie sprawy, która niedługo rzeczywiście w Polsce wybuchnie. Takie jest poczucie w środowiskach rolniczych, że ta pryszczyca prędzej czy później do nas dotrze. Bo chociażby dzisiaj, kiedy wiemy, jak wygląda ta kontrola, trudno jest uniknąć wrażenia, że jest ona bardzo fragmentaryczna.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#KrzysztofCiecióra">Kilka pytań, panie ministrze. Czy w tych punktach granicznych istnieje infrastruktura dla lekarzy weterynarzy, żeby oni nie musieli siedzieć i spać w samochodach? Dociera do nas, że tak to właśnie wygląda. Czy państwo stosowaliście odpowiednie środki do ochrony i dezynfekcji właśnie pod kątem walki z pryszczycą? Czy nie były wykorzystywane, szczególnie na tym pierwszym etapie, środki chemiczne do walki z ASF-em? Czy wszystkie przejścia są chronione? To znaczy my wiemy, że nie są chronione. Dlaczego nie są chronione? Jaki mają państwo pomysł na to, żeby te mniejsze przejścia również chronić? Jak wyeliminować przewóz tych zwierząt samochodami do 3,5 t? Kiedy będą działania na poziomie Unii Europejskiej, panie ministrze? Czy państwo zaaranżujecie jakąś inicjatywę europejską w walce z ASF-em? Bo bez tego na pewno sobie z tym nie poradzimy i możemy tylko czekać na rozprzestrzenianie się tej choroby również w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Tak, największa epidemia ASF-u — w okresie rządów PiS-u. I też państwo nie umieli sobie z niektórymi rzeczami poradzić. Dzisiaj chciałabym w odniesieniu do pryszczycy powiedzieć, że panu ministrowi, rządowi, resortowi życzymy podejmowania dobrych działań w walce z pryszczycą. Pytania: Czy środki wsparcia w tym zakresie są dla państwa wystarczające? Jakie środki finansowe przeznaczycie na ten cel? Chcę jednak wrócić jeszcze do okresu ASF-u, dlatego że wskazano, iż zostaną uruchomione środki i pożyczki NP2 na sfinansowanie zobowiązań cywilnoprawnych dla rolników w zakresie ASF-u. Rolnicy złożyli wnioski w czerwcu ub.r. Do dzisiaj nie mają możliwości zaciągnięcia takich pożyczek, a na stronie resortu 12 marca ukazała się informacja o możliwości ponownego składania wniosków. A zatem czy — a jeśli tak, to kiedy i jaką — zapewnili państwo rezerwę środków na walkę z pryszczycą? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jan Krzysztof Ardanowski, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#JanKrzysztofArdanowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tylko silne państwo, realizując skoordynowane działania poprzez swoje instytucje, może ochronić się przed masywnymi epidemiami chorób czy też je zwalczyć. Gdyby nie decyzje państwa w odpowiednich okresach historii, zwalczenie księgosuszu czy gruźlicy nie byłoby możliwe. Tylko państwo może to zapewnić.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#JanKrzysztofArdanowski">Są dwa wątki, które chcę poruszyć bardzo krótko. Problem mięsa z Niemiec to nie jest tylko problem potencjalnego zawleczenia choroby. Szczęśliwie, mieliśmy trochę szczęścia, tego nie było. Ale to mięso, które wypełnia w tej chwili polskie magazyny, sprawia, że spadła cena i hodowcy zwierząt w Polsce będą mieli coraz większe kłopoty. Czy jak zwykle ma być stosowany mechanizm: nie reagujmy na rynku, a potem z budżetu państwa będziemy dopłacali jakieś zasiłki czy subwencje, żeby ratować sytuację ekonomiczną? To jest jedno.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#JanKrzysztofArdanowski">Drugie, może wreszcie trzeba również generalnie uporządkować służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo żywności? Poległ Jurgiel przy tworzeniu połączonej inspekcji, mnie pomimo przeszkód udało się połączyć dwie. Panie ministrze, może jest czas i może będzie również wola decydentów politycznych, bo sądzę, że gdzie indziej zapadają decyzje, nie w ministerstwie rolnictwa, żeby połączyć wreszcie te wszystkie inspekcje, żeby wzajemnie się wspierały i żebyśmy mieli przekonanie, że jest jedno centrum, które chroni naszą ojczyznę i nas w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Premier polskiego rządu wraz z panem ministrem rolnictwa podjęli ważną decyzję o restrykcyjnych kontrolach na granicach ze Słowacją, z Czechami i z Niemcami. Prewencyjnie i profilaktycznie są kontrolowane wszystkie transporty zwierząt z tych trzech krajów. Mam pytanie, czy kontrolą, właśnie tą restrykcyjną, na granicy będą również objęte pasze, półtusze, przetwory mięsne, wełna, skóry, nabiał? I jaka jest skala importu tych produktów z Niemiec, ze Słowacji i z Czech? Czy jesteśmy w stanie zabezpieczyć się przed importem tych produktów do kraju? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Bardzo dziękuję za przedstawioną informację. Pryszczyca jest ogromnie trudnym problemem i cieszę się, że dzięki działaniom polskiego rządu nie mamy w Polsce pryszczycy. Prowadzone są całodobowe kontrole graniczne, badania laboratoryjne, a także odpowiednie codzienne odprawy sztabu kryzysowego. To jest zupełnie inna rzeczywistość niż w 2021 r., gdy zmagaliśmy się z grypą ptaków. Na Mazowszu były wielkie grzebowiska, bo ze względu na ptasią grypę miliony ptaków musiały być po prostu zlikwidowane. Nie było gdzie ich chować. Chciałabym też zwrócić uwagę, że wszelkie tego rodzaju choroby spowodowane są też w dużej mierze wielką koncentracją ferm przemysłowych. Cieszę się, że Ministerstwo Klimatu i Środowiska pracuje nad tzw. ustawą odległościową, ale mam wrażenie, że powinniśmy przemyśleć kwestie dotyczące ustawy, skupiając się także na dekoncentracji ferm przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MałgorzataTracz">Jeszcze ostatnie słowo. Uważam, że ministerstwo rolnictwa podjęło bardzo rozważne kroki oparte na faktach, na wiedzy, a nie wynikające z paniki. Chciałabym tutaj zaapelować do przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości, żeby nie siali paniki i żebyśmy działali wspólnie.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Ryszard Bartosik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#RyszardBartosik">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać, dlaczego tak późno reagujecie na to zagrożenie. My jako Prawo i Sprawiedliwość już w styczniu mówiliśmy o pryszczycy w Niemczech, ale wtedy nie było żadnej reakcji. Kolejne moje pytania: Jak ta choroba wpłynie na ceny świń, na ceny bydła w naszym kraju? Jeśli ta choroba zostanie zawleczona do naszego kraju, to kto za to odpowie? Bo ryzyko jest ogromne. Nie chodzi o panikę. Uważamy, że te działania są mocno, mocno spóźnione. Czy jesteście państwo finansowo przygotowani na ewentualne wsparcie rolników, jeśli ta choroba wystąpi w naszym kraju? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zbigniew Dolata, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Urszula Nowogórska, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przede wszystkim z tego miejsca chciałabym bardzo serdecznie podziękować ministerstwu rolnictwa za przedstawioną dzisiaj informację. Chciałabym przyłączyć się również do apelu, który bardzo mocno tutaj, na tej mównicy, wybrzmiał, tzn. żeby w momencie, kiedy zaczyna się interes państwa polskiego, skończył się interes partii politycznych. To, zważywszy na zagrożenie i konsekwencje zagrożeń, jest bardzo istotne. Chciałabym to bardzo mocno podkreślić.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#UrszulaNowogórska">Chciałabym zapytać pana ministra o dwie kwestie, m.in.: Czy państwo rozważacie możliwość wprowadzenia szczepień ochronnych dla zwierząt, mimo że nie dają one pełnej i długotrwałej odporności? Czy została podjęta decyzja o uruchomieniu laboratoriów mobilnych, m.in. w województwie małopolskim? Mówię o laboratoriach, które będą badały materiały pod kątem wykrywania pryszczycy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Władysław Dajczak, Prawo i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Ta sytuacja związana z pryszczycą, która jest tuż za naszymi granicami, jest oczywiście bardzo groźna dla polskiego rolnictwa i może się skończyć katastrofalnymi skutkami. Dlatego ta informacja, którą pan przekazał dzisiaj, nie uspokaja. Szczególnie to, co tu dzisiaj wybrzmiało. Chodzi o sytuację związaną z Niemcami, to, że pojawiła się tam w styczniu. Te działania, które podjęliście, były absolutnie nieadekwatne. Nie wiem, może wystarczył wam telefon ze strony niemieckiej, że nic groźnego się nie dzieje i dlatego nie podjęliście zdecydowanych działań. Ale też dzisiaj wybrzmiało w pana wystąpieniu, że nie mamy doświadczenia, że są prowadzone pewne procedury. Nawet w wystąpieniu przedstawiciela klubu PSL usłyszeliśmy, że wierzy, że one są realizowane. A ja bym chciał usłyszeć i mieć pewność, że te ustalenia są realizowane. Chciałbym wiedzieć też, jak to sprawdzają służby weterynarii.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#WładysławDajczak">Panie Ministrze! Mówił pan, że ta choroba się bardzo łatwo rozprzestrzenia. Oczywiście nie chcemy tego, ale gdyby się niestety tak zdarzyło, że ona się znajdzie w Polsce, to jak jesteście przygotowani do podjęcia procedur i działań, które będą z tym związane?</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PiotrPolak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Z pryszczycą trzeba walczyć w sposób bezwzględny, nawet bym powiedział: totalny. To trzeba robić również w sposób bardzo szybki, żeby skutecznie nie dopuścić do rozprzestrzenia się na dalsze tereny, poza wykrytymi ogniskami. Zagrożone jest całe rolnictwo, nie tylko polskie, ale również europejskie.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PiotrPolak">Panie Ministrze! Czy w ogóle planowane są takie działania w ramach polskiej prezydencji, żeby szybko zwołać szczyt ministrów rolnictwa Unii Europejskiej, zająć się tym tematem kompleksowo, wypracować konkretne wnioski, a potem przedstawić je Komisji Europejskiej? Przecież bezwzględnie potrzebne są duże pieniądze, żeby zapobiec tej chorobie. Wykorzystane mogą być one w różny sposób. Tak bym widział te działania. To również szansa dla Polski w ramach polskiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PiotrPolak">Kolejny temat: Czy ministerstwo rolnictwa współpracuje chociażby z Ministerstwem Środowiska i Klimatu? Bo wiemy, że pryszczycę przenoszą też zwierzęta wolno żyjące. One mają łatwość przemieszczania się nawet pomiędzy granicami, w dużych kompleksach leśnych. Czy w tym zakresie też jest prowadzony jakiś monitoring i jaka jest skuteczność walki w tym wymiarze? Nie wiem, jak to zrobić, bo nikt nie postawi ogrodzeń na granicach, ale może trzeba zwiększyć kontrolę właśnie na granicach, żeby te zwierzęta wolno żyjące nie mogły się tak łatwo przemieszczać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jestem przeszczęśliwy, że udało się Polsce uniknąć pryszczycy z terytorium Niemiec. Tylko chodzi o to, że rolnicy płacą ministrom nie za to, żeby liczyli na łut szczęścia, tylko za realne działania i rozwiązywanie ich problemów, a przede wszystkim za zapobieganie tym problemom. Chciałbym zapytać, jak to jest, że jak państwo byli w opozycji, to wielokrotnie państwo mówili, że wiedzą jak rozwiązać problemy Inspekcji Weterynaryjnej, a w tej chwili mamy 500 wakatów. To jest duży problem. Dlaczego dalej są wakaty w państwowej Inspekcji Weterynaryjnej? Bo może to jest powód tego, że tyle bydła nielegalnie przyjechało ze Słowacji do Polski. Jak to było możliwe? To jest konkretne zagrożenie, które może zniszczyć polskie rolnictwo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Kazimierz Gwiazdowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wybuch pryszczycy w Niemczech spowodował, że niektóre kraje wprowadziły embargo na niemiecką wieprzowinę. Polska tego nie zrobiła. Spowodowało to, że zaczęła ona zalewać polskie zakłady. Rynek się pogłębił, doprowadziło to do trudnej sytuacji polskich hodowców, gdzie ceny wieprzowiny znacznie się obniżyły. Do Polski zaczęto przywozić tusze i półtusze, które następnie były rozbierane w krajowych zakładach i trafiały do sklepów już jako mięso pochodzące z Polski. To wprowadziło konsumentów w błąd i działało na niekorzyść polskich producentów. Wobec powyższego mam do pana ministra następujące pytanie: Czy ministerstwo rolnictwa podejmie działania legislacyjne mające na celu poprawę przejrzystości znakowania mięsa w polskich sklepach? Czy rząd wprowadzi rekompensaty dla hodowców, którzy utracili dochody w związku ze zwiększonym importem wieprzowiny z Niemiec? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Rzepa, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#JarosławRzepa">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Powtórzę bardzo ważne zdanie: Polska jest wolna od pryszczycy. Panie ministrze Telus, niegodnie było powiedzieć panu jako ministrowi rolnictwa, żeby odrzucić tę informację.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Nie pan będzie oceniał, czy godnie czy niegodnie.)</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#JarosławRzepa">A teraz kilka konkretnych pytań. Panie ministrze, jak wygląda sytuacja w spółkach strategicznych zajmujących się hodowlą zwierząt i czy wprowadzono dodatkowe obostrzenia albo zabezpieczenia, mając na względzie banki genów w tych spółkach? To jest jedno pytanie. Drugie pytanie: Jaki procent zwierząt pozyskiwanych przez myśliwych, przez koła, zwłaszcza na granicy zachodniej, jest poddany badaniom na obecność tego wirusa? Czy wszystkie zwierzęta, które są tam odstrzeliwane, są im poddane? I jeszcze jedno pytanie: Czy na granicy zachodniej służby kontrolujące pracują w trybie 24-godzinnym? To jest bardzo ważne pytanie, panie ministrze, i bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Skonieczka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przysłuchując się dzisiejszej debacie, mam takie wrażenie, że celem posłów PiS i Konfederacji nie jest walka z pryszczycą, tylko walka z Niemcami. Macie jakąś fobię na punkcie Niemiec. Chciałbym zwrócić uwagę, że w zeszłym roku Polska do Niemiec wyeksportowała produkty żywnościowe o wartości ponad 20 mld zł, a import był trzykrotnie mniejszy. Trzy przypadki pryszczycy wołów domowych hodowanych hobbystycznie w mojej ocenie nie jest wystarczającym powodem, żeby zatrzymywać import i zamykać granice.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MarcinSkonieczka">Moje pytanie dotyczy prewencji, o której mówił pan minister i o której też mówiłem w swoim wystąpieniu. Jest ona bardzo ważna. Mam pytanie: Czy zostały opracowane konkretne wytyczne dla rolników, jak mogą chronić się przed pryszczycą, i jak te informacje są do nich kierowane, jakimi kanałami docierają do producentów rolnych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Spór polityczny sporem politycznym, ale tutaj jest mowa o interesie polskiego rolnika. Jeżeli ten wirus dojdzie do Polski, będzie oznaczało to nic więcej niż to, że z powierzchni Polski zniknie kilka, a może kilkanaście tysięcy gospodarstw rolnych. To będzie oznaczało ogromne straty w budżetach nie tylko domowych, ale w budżecie państwa. A nad tym wszystkim właśnie wisi ostrze obniżenia bezpieczeństwa żywnościowego naszego kraju. Panie ministrze, dwa pytania. Pierwsze zaznaczyłem w wystąpieniu klubowym…</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#KrzysztofMulawa">…i dotyczy skuteczności mat. Czy powtórzylibyście zabieg dotyczący mat, które mają szerokość kilkunastu centymetrów i które raczej nadają się do samochodów osobowych, i to miejskich, niż do naczep tirów, w których przewożone było i jest mięso? Drugie pytanie dotyczy procedur utylizacyjnych. Czy firmy utylizacyjne otrzymały procedury na wypadek tego, jak ten wirus pojawi się w Polsce? Jeżeli takie procedury zostały przekazane firmom utylizacyjnym, to ja poproszę o przesłanie na moją skrzynkę poselską tej treści. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Robert Telus, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#RobertTelus">Panie Marszałku! Najpierw kilka słów wyjaśnienia, bo tu było powiedziane, żeby nie robić partyjnej polityki i w interesie jakiejś partii. My robimy to, krytykujemy to w interesie polskich rolników, a nie żadnej partii. Jeżeli ktoś tego nie rozumie i próbuje skierować to na jakąś partyjną rozmowę, to po prostu nie rozumie problemu. Problem jest bardzo poważny, dlatego że jeden z posłów PSL mówił o tym, że już na pewno nie będzie pryszczycy z Niemiec, bo już minęło dużo czasu. Widocznie nie ma świadomości tego, że w mięsie mrożonym kilka lat pryszczyca jest, a przecież jeżeli była nadwyżka tego mięsa, to ono było mrożone i bardzo często leży już w mroźniach zamrożone. Kiedyś będzie odmrożone i wtedy ta pryszczyca może wybuchnąć. Tak że proszę nie mówić, że na pewno już tej pryszczycy nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#RobertTelus">Kolejna rzecz. Wiemy o tym, że wiele zwierząt przyjechało do Polski nawet ze Słowacji i ono jest, dlatego to też jest niebezpieczeństwo. A pytanie moje jest następujące: Panie ministrze, wiemy o tym, że jest taka możliwość albo może inaczej: Czy jest taka możliwość, żeby mięso ze Słowacji czy z Węgier płynęło do Polski przez inne kraje? Bo zamknęliśmy — to się nazywa symbolicznie zamknięcie. Nie importujemy ze Słowacji, nie importujemy z Węgier, ale to mięso czy zwierzęta mogą pojechać przez inne kraje, a wiemy, że handlujący mają różne pomysły, żeby zarobić, albo ci, którzy chcą na tym zarobić.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#RobertTelus">Pan minister zaapelował do rolników, żeby nie wykorzystywać sytuacji i nie obniżać cen. Panie ministrze, nie, to nie apel do rolników, bo rolnicy sami sobie nie zaniżają. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan marszałek Marek Sawicki.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MarekSawicki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MarekSawicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dobra rada starego polityka i ministra w sprawie zwalczania tej choroby. Nie słuchajcie Prawa i Sprawiedliwości, bo w sprawie zwalczania ASF minister Jurgiel i Bogucki przez rok wiedzieli wszystko, a kiedy objęli funkcję ministrów, to ta choroba rozlała się po całej Polsce. Nie próbujcie też zwalczać pryszczycy przy użyciu gaśnicy strażackiej, bo to jest urządzenie, które służy zupełnie do czego innego. Nie słuchajcie też pana Sachajki, który mówi, że mamy jakieś nielegalne bydło w Polsce. Nielegalnych to mieliśmy imigrantów za czasów Prawa i Sprawiedliwości. Natomiast są procedury i ja jestem przekonany, że te procedury przez państwową Inspekcję Weterynaryjną są przestrzegane.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#MarekSawicki">Mam tylko pytanie, panie ministrze Siekierski, na ile i kiedy zechce pan wzmocnić państwową Inspekcję Weterynaryjną, zarówno kadrowo, jak i finansowo, bo zagrożeń epizootycznych przybywa. W tym stanie polskiej Inspekcji Weterynaryjnej, bez dofinansowania, bez wzmocnienia laboratoriów, z kolejnymi epizoocjami nie będziemy sobie radzić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę ministra rolnictwa i rozwoju wsi pana Czesława Siekierskiego o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry, panie ministrze. Witam wszystkich państwa. Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#CzesławSiekierski">Panie Marszałku! Witam pana i proszę o wyrozumiałość, bo nie wykorzystałem pełnego czasu w pierwszym wystąpieniu, dlatego że sala mi tego nie umożliwiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ma pan 15 minut, panie ministrze, tak że panu starczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#CzesławSiekierski">Proszę państwa, po pierwsze, na pytania, na które nie udzielimy odpowiedzi, będą odpowiedzi pisemne, bardzo dokładne. Także wiele materiałów jest w informacji pisemnej, którą skierowaliśmy do sejmowej komisji rolnictwa, na ręce pana posła przewodniczącego Maliszewskiego. Skierowaliśmy też tę informację do Sejmu, Senatu.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#CzesławSiekierski">Oczywiście chciałoby się zawsze zacząć od powtórzenia tych dwóch zdań, że nie mamy pryszczycy, że jesteśmy zdeterminowani w bardzo jednoznacznym działaniu i wszystko w tym względzie robimy. Naprawdę nie mamy tu żadnych oporów bez względu na to, czy to jest Berlin, czy Bruksela, czy Budapeszt. W związku z tym myślę, że tu są procedury, i ja o tym już bardzo wyraźnie mówiłem na trzech kolejnych posiedzeniach rady ministrów Unii Europejskiej, podczas spotkań ministrów rolnictwa, bo Polska w ramach prezydencji przewodniczy także posiedzeniom rady ministrów ds. rolnictwa. Była też informacja pana ministra z Niemiec, jeśli chodzi o pryszczycę w Niemczech, a także były wypowiedzi przedstawicieli Słowacji, Węgier na ostatnim posiedzeniu rady, a więc mamy pełną wymianę poglądów i współpracę w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#CzesławSiekierski">Oczywiście zwracałem na to uwagę szczególnie Komisji Europejskiej, służbom weterynaryjnym, a także mówiłem o potrzebie wzmocnienia służb weterynaryjnych w ujęciu europejskim. Również pewne działania podejmujemy w tym zakresie w Polsce, bo jeśli chodzi o zjadliwą grypę, ptasią grypę czy pomór, w I kwartale wykorzystaliśmy ponad 90–95% półmiliardowej kwoty na działania związane z Inspekcją Weterynaryjną, także wypłaty odszkodowań i in. Stąd odbyłem przedwczoraj rozmowy w Ministerstwie Finansów, aby dokonać pewne przesunięcia środków i zabezpieczyć działanie służb weterynaryjnych. To jest także odpowiedź na ostatnie pytanie pana ministra Sawickiego.</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#CzesławSiekierski">Mam świadomość, bo uczestniczyłem w przygotowaniu Polski do wejścia do Unii, jak ważne są służby weterynaryjne w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego. Oczywiście będę ostatnim, który by w takiej chwili, jaka jest obecnie, chciał mówić o jakiejś reorganizacji w służbach bezpieczeństwa, służbach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo żywnościowe. Mamy dobrze funkcjonujące służby. Chcemy pewnego połączenia z systemem informatycznym, aby wszyscy wiedzieli, co inni robią, aby był przepływ informacji między służbami, ale także poza nimi. Stąd wiele projektów także z zakresu informatyzacji, cyfryzacji w rolnictwie. W przypadku tego pierwszego etapu, choćby tego, co mamy w agencji restrukturyzacji, jeśli chodzi o pełną identyfikację zwierząt, jest pełen przepływ. Proszę państwa, oczywiście zdarzają się sytuacje nietypowe, o których także za chwilę powiem.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#CzesławSiekierski">Nie robiliśmy, nie robimy i nie będziemy robić nic na pokaz, żeby zabiegać o względy, nie wiem, określonych grup, o pozyskiwanie, nie wiem, wsparcia. Chcę dzisiaj podziękować za tę bardzo konstruktywną dyskusję wszystkim posłom, także posłom opozycji. Uważam, że ta dyskusja była przede wszystkim merytoryczna. Jeśli nawet miała jakieś tam zabarwienia, to przecież wiemy, jak to jest.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#CzesławSiekierski">Proszę państwa, najwięcej pytań dotyczyło problemu pierwszego ogniska w Niemczech na początku stycznia. Proszę państwa, wiedzieliśmy o tym od początku. Ja w tym czasie byłem na Grüne Woche, rozmawiałem z ministrem Niemiec, rozmawiałem z ministrami rolnictwa z landów. Wiedzieliśmy, że to dotyczyło bawołów w gospodarstwie agroturystycznym, pokazowym, że w otoczeniu nie było produkcji zwierzęcej typowo rolniczej. W związku z tym nie było tego zagrożenia i były podjęte natychmiastowe działania komisji, jeśli chodzi o prowadzenie regionalizacji. Stąd myśmy podjęli działania, wzmocniliśmy kontrolę i tę kontrolę zdjęliśmy 7 marca. Nawet jeszcze w końcu lutego przedłużyliśmy ją o 2 tygodnie, do 7 marca. Są na to dokumenty. Proszę sprawdzić. Jesteśmy do dyspozycji. W związku z tym mieliśmy pełną świadomość. I tak się złożyło, że 7 marca — a jeśli dobrze pamiętam, to był piątek albo sobota — wprowadzaliśmy to nowe rozporządzenie. Likwidowaliśmy to rozporządzenie ograniczające kontrole, zdejmujące je, bo m.in. wojewoda zachodniopomorski pytał, czy nie można już zdjąć pewnych służb, ograniczyć ich udziału, bo już to tyle trwa. Po analizie, której dokonała Inspekcja Weterynaryjna zdjęliśmy pewne restrykcyjne działania. I okazało się, że w piątek podejmowaliśmy decyzję o wprowadzeniu rozporządzenia, które nie było nawet dyskutowane na szczeblu poszczególnych ministerstw, bo to uzgadnianie było zdjęte decyzją kancelarii premiera, żeby od soboty weszło nowe rozporządzenie odnośnie do Węgier, później znowu dotyczące Słowacji. Ale kiedy nasze rozporządzenia wchodziły, to poprawiliśmy pewien cały cykl kontroli. Dopiero później, kiedy wchodziły wytyczne, decyzje Komisji Europejskiej o regionalizacji, to przestawało działać nasze rozporządzenie. My nie czekaliśmy, tylko od razu je wprowadzaliśmy, żeby była zwiększona kontrola, zwiększony nadzór na granicach. Stąd takie były nasze działania jednoznaczne.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#CzesławSiekierski">I oczywiście tu są, proszę państwa, procedury unijne. Można oczywiście różnie mówić, ale my także na tych procedurach korzystamy, bo jeśli mamy regionalizację w zakresie drobiu, to możemy eksportować z obszarów, gdzie tej regionalizacji nie ma. I oczywiście bardzo, bardzo przyglądaliśmy się tym wszystkim zasadom. Różne inne kraje nie wprowadziły dodatkowych wymogów, nie ograniczały przepływu na granicach, oprócz tych obszarów objętych regionalizacją, objętych wyłączeniem. Oczywiście jest inny wirus, jeśli chodzi o Słowację i Węgry. Tam głównie, w pierwszej kolejności chodzi o bydło mleczne. To nie jest ten sam wirus, który był w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#CzesławSiekierski">Oczywiście zgadzam się z panem posłem Telusem co do skali, wielkości zagrożenia. Ale to też nie jest tak, że my nie mamy świadomości tego zagrożenia. Sprytnie wykorzystywaliście to, że ja mówiłem, że nie mamy przez ileś lat, prawie 54, pryszczycy w Polsce. W związku z tym są rozporządzenia, jest cały cykl, cała procedura działań, ale wszyscy nie byli może tak wyczuleni na ten… choć służby funkcjonowały. Służby funkcjonowały, także włączyliśmy wszystkie inne służby: i Straż Graniczną, i Krajową Administrację Skarbową, i Policję, straż, inspekcję drogową. Koordynacja jest po stronie Inspekcji Weterynaryjnej, ale wszyscy pracują, łącznie z obecnym tu profesorem, szefem Instytutu Weterynarii w Puławach.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#CzesławSiekierski">Jeszcze parę miesięcy temu miałem pytanie: Po co utrzymujecie to laboratorium w Zduńskiej Woli, przecież świat, Europa zapomniała o pryszczycy? Mówię: To nie są na darmo wydane pieniądze, bo to jest problem bezpieczeństwa. I mieliśmy rację, że podjęliśmy także decyzję o tworzeniu drugiej filii laboratorium w Puławach. Tak że tu nie było żadnych zaniedbań. Mam trochę doświadczeń i wiem, jak ważne są działania. Sobota, piątek, niedziela… Kierownictwa w tej sprawie były rano, nawet już o godz. 6 w niedzielę, żebym później mógł jechać na granicę do Chyżnego, żeby tam zobaczyć, jak ta procedura…</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#CzesławSiekierski">Bardzo dziękuję wszystkim wojewodom, wszystkim służbom weterynaryjnym, lekarzom wojewódzkim. Wszyscy byli do dyspozycji, są do dyspozycji. Tak że patrzymy, czy jest zabezpieczenie, jeśli chodzi o warunki socjalne, inne. To ulega poprawie. Ale także wystąpiliśmy po spotkaniu na posiedzeniu Rządowego Centrum Bezpieczeństwa do ministra spraw wewnętrznych, aby ograniczyć czy zlikwidować możliwość odpraw, jeśli chodzi o małe przejścia graniczne, gdzie często to, o czym była mowa, wykorzystuje się… Chodzi o możliwość przewożenia często trochę nawet na zasadach nie do końca w pełni zgodnych z procedurą, czyli że są wydzielone duże przejścia, gdzie może być odprawa zwierząt i wszystkich produktów związanych, tych, które mogą być dostarczycielem wirusa. Tak że to wszystko jest pod kontrolą. Są dwa przejścia w Małopolsce, jedno na Podkarpaciu, dwa na Śląsku, trzy na Opolszczyźnie także. Są wydzielone specjalne przejścia, jeżeli chodzi o tę produkcję.</u>
          <u xml:id="u-112.10" who="#CzesławSiekierski">Oczywiście wszystkie te informacje, o których tutaj była mowa, są w pełni analizowane. Jest pełen przegląd dokumentów, gdzie trafiły jakie zwierzęta, i są kontrole. Oczywiście wiecie państwo, że chęć zarobienia jest czasami tak duża, że nie patrzy się na możliwość wielkich szkód, jakie można w ten sposób uczynić przez niewłaściwe przeprowadzenie całej procedury przewozu zwierząt.</u>
          <u xml:id="u-112.11" who="#CzesławSiekierski">Współpracowaliśmy z instytucjami europejskimi, o czym mówiłem. Także jeśli chodzi o problemy, wszystkie laboratoria funkcjonują. Są prowadzone badania w stosunku do tych zwierząt, które zostały sprowadzone i wprowadzone do produkcji.</u>
          <u xml:id="u-112.12" who="#CzesławSiekierski">Oczywiście prawdą jest, że rozprzestrzenianie się wirusa jest błyskawiczne, ale taka jest jego charakterystyka. Pan poseł Mulawa przeprowadził chyba w tym zakresie kontrolę poselską i otrzymał wszystkie informacje. Myślę, że ci posłowie, którzy się upominali w imieniu klubów, są bardzo zorientowani i te wszystkie ich uwagi wykorzystamy do dalszej pracy. Mam świadomość tego, o czym mówił poseł Ardanowski w kontekście wpływu na stabilizację rynku, że ta stabilizacja rynku jest naruszona, że są naruszone także dochody. Stąd wymagane jest określone wsparcie także dla rolników, którzy są dotknięci kryzysem i w przypadku których trzeba dokonać likwidacji drobiu. Jeśli chodzi o pryszczycę, to na razie, dzięki Bogu, nie mamy przypadków w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-112.13" who="#CzesławSiekierski">Wszystkie pytania, na które chciałbym państwu odpowiedzieć i na których chciałbym się jeszcze skupić, dotyczą problemów ze szczepieniem. Czy rząd przewiduje przymusowe szczepienia przeciwko pryszczycy? Zgodnie z rozporządzeniem ministra rolnictwa i rozwoju wsi z lutego 2006 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu zwalczania pryszczycy przewiduje się dwa rodzaje szczepienia nakazywane czy zarządzane przez powiatowych lekarzy weterynarii. Pierwsze szczepienie, tzw. wygaszające, ma na celu zmniejszenie siewstwa wirusa przez zwierzęta, które mają być następnie zabite. Chodzi o to, żeby to przesunąć w czasie. Stosuje się je w sytuacjach konieczności zabicia wielu zwierząt w ognisku choroby lub w gospodarstwie, gdy czas likwidacji choroby wydłuża się z powodów logistycznych. Wtedy może być stosowane tzw. szczepienie wygaszające. Szczepienie wygaszające można stosować w gospodarstwach, w których stwierdzono ognisko choroby, lub na 3-kilometrowym obszarze zapowietrzenia. Drugie szczepienie ochronne to szczepienie zwierząt, które po uzyskaniu odporności mogą pozostać przy życiu. Szczepienie to prowadzi się na obszarach zapowietrzonych i zagrożonych lub na obszarze takim dodatkowym, który jest także dołączony do tych dwóch obszarów najbliżej związanych z miejscem ogniska choroby.</u>
          <u xml:id="u-112.14" who="#CzesławSiekierski">Teraz mam tu poszczególne pytania omówione.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, ale to już na piśmie, dlatego że już minutę pan dostał więcej ode mnie w związku z pana prośbą na początku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#CzesławSiekierski">Ale sala mi zadawała więcej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pana, ale to trzeba było wtedy się kłócić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#CzesławSiekierski">Ja z salą?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Kończymy powolutku, tak? Proszę bardzo uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#CzesławSiekierski">Jeśli taka jest wola pana marszałka…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest taka wola.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#CzesławSiekierski">…to przekażemy wszystkie odpowiedzi w formie pisemnej. Część informacji przesłaliśmy panu przewodniczącemu Maliszewskiemu. Będziemy także na bieżąco informować. Wszystkie informacje ogólne są na stronie internetowej ministerstwa. Odsyłamy też do bardziej szczegółowych informacji, które są u inspekcji weterynaryjnej.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#CzesławSiekierski">Chciałbym na koniec, panie marszałku, podziękować za wyrozumiałość paniom i panom posłom, za takie bardzo odpowiedzialne podejście, które nam pomoże i które zwróciło naszą uwagę na wiele ważnych obszarów. Chcę także podziękować wszystkim służbom, które w tym zakresie pracują na granicy przez 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Wiem, że to jest ich praca, ale to są teraz dodatkowe obciążenia czasowe. Tak że będę prosił w pewnym momencie Sejm, Komisję Finansów Publicznych — widzę, że jest pani wiceprzewodnicząca Skowrońska, był pan poseł Cichoń, pan profesor gdzieś był — żeby już na tym posiedzeniu dokonać pewnych przesunięć w ramach środków resortu rolnictwa na dodatkowe zasilenie Inspekcji Weterynaryjnej. Chcę także powiedzieć, że uruchamiamy także…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, 2,5 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#CzesławSiekierski">Dwa zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie, ale naprawdę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Panie marszałku, to jest poważna sprawa.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#CzesławSiekierski">…wartości suszowe w wysokości 350 mln zł i uruchamiamy 250 mln zł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, po raz…</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, minister przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Sala się domaga, żeby minister skończył.)</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek włącza mikrofon)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#CzesławSiekierski">…dla rolników dotkniętych skutkami powodzi. To te środki, które były dotychczas niewypłacone, bo czekaliśmy na wyniki komisji. Te środki trafią do rolnictwa. Nie wykorzystałem, panie marszałku, tego, co mi zabrano, ale bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze, dziękuję serdecznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie przedstawionej informacji.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze, za wystąpienie i dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw (druki nr 950 i 1126).</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Ewę Szymanowską o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw wywołał w tej Izbie tyle emocji, że trzeba było powołać nadzwyczajną komisję, w której miałam zaszczyt pracować. Dzisiaj mogę przedstawić sprawozdanie z naszych działań. Chodzi konkretnie o druki nr 950 i 1126.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#EwaSzymanowska">Jednym z najważniejszych zadań komisji było podjęcie konsultacji społecznych z jak najszerszym gronem zainteresowanych. I tak się stało. Pracodawcy, przedsiębiorcy, przedstawiciele agencji pracy, administracji rządowej i samorządowej — nie sposób wymienić wszystkich, którzy wzięli udział w pracy komisji. Lista uczestników konsultacji była naprawdę długa. Dzięki temu wnioskowane poprawki, nad którymi wspólnie pracowaliśmy, w dużej mierze uwzględniają najważniejsze postulaty zainteresowanych środowisk.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#EwaSzymanowska">Oto najważniejsze zmiany, jakie wprowadzają przywołane druki nr 950 i 1126.</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#EwaSzymanowska">Po pierwsze, wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2021/1883. Ustawa wdraża dyrektywę Unii Europejskiej dotyczącą warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji — tzw. niebieska karta Unii Europejskiej. Jest to ważne, ponieważ Polska dostosowuje swoje prawo do przepisów unijnych, co ułatwia migrację wysoko wykwalifikowanych pracowników do Polski.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#EwaSzymanowska">Punkt drugi — mobilność posiadaczy niebieskiej karty Unii Europejskiej. Ustawa wprowadza regulacje dotyczące mobilności krótkoterminowej i długoterminowej posiadaczy niebieskiej karty Unii Europejskiej w Polsce. Oznacza to, że osoby posiadające niebieską kartę wydaną w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej łatwiej mogą podjąć pracę w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#EwaSzymanowska">Po trzecie, kwalifikacje zawodowe. Ustawa wprowadza nowe definicje i kryteria dotyczące uznawania kwalifikacji zawodowych, w tym uwzględnienie doświadczenia zawodowego jako alternatywy dla wyższego wykształcenia.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#EwaSzymanowska">Po czwarte, informacje i wymiana danych. Wprowadza się przepisy dotyczące wymiany informacji między Polską a innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej w sprawach dotyczących cudzoziemców posiadających niebieską kartę Unii Europejskiej oraz osób ubiegających się o ochronę międzynarodową. Jest to istotne dla zapewnienia bezpieczeństwa i efektywnego zarządzania migracją.</u>
          <u xml:id="u-128.7" who="#EwaSzymanowska">Ponadto ułatwienia dla członków rodzin. Ustawa wprowadza pewne ułatwienia w procesach łączenia rodzin cudzoziemców, którzy posiadają zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub zezwolenia na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej posiadaczy niebieskiej karty Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-128.8" who="#EwaSzymanowska">Zmiany te mają na celu uczynienie Polski bardziej atrakcyjnym miejscem dla wysoko wykwalifikowanych pracowników z państw trzecich, zwiększenie konkurencyjności polskiej gospodarki oraz zapewnienie zgodności polskiego prawa z prawem Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jarosława Zielińskiego z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#JarosławZieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Projekt ustawy zawarty w pierwotnym, wyjściowym druku nr 950 miał na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego cytowanej już przez panią poseł sprawozdawcę dyrektywy Parlamentu Europejskiego 2021/1883, ale także wdrożenie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z lat 2018–2024, sześciu takich wyroków.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#JarosławZieliński">Tutaj od razu, na wstępie trzeba powiedzieć, że implementacja tej dyrektywy Parlamentu Europejskiego w wydaniu projektu rządowego jest mocno rozszerzająca i niestety bezkrytyczna. Ten bezkrytyczny, powiedziałbym: wiernopoddańczy, stosunek widać także, a może jeszcze bardziej w przypadku drugiego celu tej ustawy, jakim jest wdrożenie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Tu pojawia się pytanie, które warto zadać: Czy Polska jako suwerenne państwo, członek związku państw narodowych, jakim miała być Unia Europejska, musi wprowadzać do swoich ustaw, do swojego prawodawstwa każdy jednostkowy wyrok europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, kiedy nie czyni tego nawet w odniesieniu do wyroków polskiego Trybunału Konstytucyjnego?</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#JarosławZieliński">Wysoki Sejmie! Prawdziwy cel tej ustawy ujawnił się dopiero podczas prac Komisji Nadzwyczajnej, do której trafiły także inne ustawy, z druków nr 951, 948, 949, bo one stanowią pewien pakiet, komplet. Wtedy właśnie zobaczyliśmy w pełni, o co w tym wszystkim chodzi. W zestawieniu z innymi rządowymi projektami ustaw cudzoziemskich, tak je nazwijmy w skrócie, okazuje się, że zmierzają one do stworzenia w Polsce warunków i systemu prawnego zachęcających do przyjazdu i pobytu coraz większej liczby cudzoziemców, migrantów, przy czym warunki te pod wieloma względami mają być lepsze niż te, które mają polscy obywatele — w dostępie do rynku pracy, edukacji, pomocy socjalnej, ochrony zdrowia, nauki języka, pomocy psychologicznej itd., itd. Gdy w całości bierzemy pod uwagę te ustawy i patrzymy na to, jaki one tworzą porządek prawny w Polsce, niestety tak to właśnie wygląda. I w te dążenia wpisuje się ustawa, o której dzisiaj rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#JarosławZieliński">Panie Ministrze! Wysoki Rządzie! Jest pan minister, tak? Patrzę, kto jest po stronie rządowej. Jest pan minister, to dobrze. A więc, panie ministrze, jakich to fachowców wraz z ich często licznymi rodzinami — bo przecież ta ustawa mówi także o sprowadzaniu rodzin, o ułatwieniach dla tych rodzin — jakich inżynierów i lekarzy, często bez znajomości języka polskiego, z trudnymi do weryfikacji rzeczywistymi kwalifikacjami, a zwłaszcza doświadczeniem ze swoich krajów, z krajów pochodzenia, potrzebuje dzisiaj Polska? Jakich to specjalistów chce do Polski sprowadzać rząd koalicji 13 grudnia Donalda Tuska?</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#JarosławZieliński">Do projektu ustawy jest przewidziany szereg rozporządzeń. Ustawa daje delegację do wydania przez ministra spraw wewnętrznych i administracji rozporządzenia w tych sprawach. Ale my chcemy już dzisiaj wiedzieć, jak to rzeczywiście wygląda, ilu takich specjalistów w jakich zawodach Polska potrzebuje. Mało tego, w punkcie wyjścia trzeba zapytać, ilu takich fachowców o wysokich kwalifikacjach dzisiaj pracuje w Polsce, w jakich zawodach, na jakich stanowiskach pracy.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#JarosławZieliński">Dlaczego polski rząd nie zadba w pierwszej kolejności o polskich specjalistów o wysokich kwalifikacjach, żeby nie wyjeżdżali z Polski, żeby chcieli pracować tutaj, a nie szukali swoich możliwości zawodowych, swojego rozwoju w innych krajach? Jeżeli już potrzebujemy fachowców spoza Polski, to stwórzmy konkurencyjne warunki w pierwszej kolejności dla fachowców, specjalistów z państw Unii Europejskiej, a nie państw trzecich, którzy nie będą sprowadzali ze sobą różnego rodzaju zagrożeń, a będą mieli prawdziwe, sprawdzalne weryfikacje.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#JarosławZieliński">Z napływem cudzoziemców do Polski będą się wiązały także względy bezpieczeństwa. Tutaj trzeba przypomnieć, że służby polskie, w tym ABW, będą miały bardzo krótkie terminy na sprawdzenie tego, z kim mamy do czynienia, na zweryfikowanie oświadczeń, bo przecież ustawa przewiduje, że cudzoziemcy będą mogli także składać oświadczenia o swojej niekaralności, bardzo trudne do weryfikacji. Może się okazać, że nie jest tak, jak z tych oświadczeń wynika. Polska oczywiście, jak każde inne państwo, potrzebuje pracowników o wysokich kwalifikacjach, specjalistów, ale najpierw trzeba zadbać o polskich pracowników, tym bardziej że oni, ci cudzoziemcy, mają być zatrudniani na stanowiskach wysoko płatnych. Mają otrzymywać co najmniej 150% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#JarosławZieliński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Później, tj. w pytaniach, wrócę do niektórych kwestii. Na koniec chcę w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość powiedzieć, że ta ustawa niestety nie stwarza takich warunków, które by pozwalały na jej poparcie przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. W istocie nie będzie ona służyła rozwojowi polskiej gospodarki, a stworzy cały szereg zagrożeń. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Frydrych, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#JoannaFrydrych">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwrócę do mojego przedmówcy. Zanim PiS zacznie cokolwiek krytykować, niech sobie przypomni aferę wizową, bo to dzięki rządowi PiS-u na nielegalnych wizach przyjechało do Polski mnóstwo cudzoziemców pod pozorem zatrudnienia czy studiowania. Ale do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#JoannaFrydrych">W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Dziś stoimy przed bardzo istotną zmianą w naszym porządku prawnym, nowelizacją, na którą od dawna czekali zarówno pracodawcy, jak i specjaliści w dziedzinach wymagających wysokich kwalifikacji. Omawiany projekt zawarty w druku nr 950 ma na celu ustanowienie jasnych, czytelnych procedur uzyskiwania zezwoleń na pracę i pobyt czasowy dla osób o wysokich kwalifikacjach. Przepisy te stanowią implementację unijnej dyrektywy dotyczącej zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych pracowników. Jak państwo doskonale pamiętają, przepisy te powinny zostać wdrożone już w listopadzie 2023 r. Dziś nadrabiamy te zaległości, które pozostawił nam rząd PiS-u. W przeciwieństwie do wcześniejszych regulacji, wręcz pozornych regulacji kryteria dotyczące procesu zatrudniania cudzoziemców o wysokich kwalifikacjach, które wprowadzamy, są przejrzyste i precyzyjne. To nie tylko kwestia dostosowania do europejskich regulacji, ale również kluczowy element strategii rozwoju naszego rynku pracy i gospodarki. Należy bowiem zagwarantować, że osoby przyjeżdżające do Polski rzeczywiście posiadają kompetencje potrzebne w sektorach wymagających specjalistycznej wiedzy i doświadczenia. Ta nowelizacja ma również ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa. Niejasne procedury i brak skutecznych mechanizmów weryfikacji w przeszłości doprowadziły do sytuacji, w której pod pretekstem zatrudnienia wykwalifikowanych pracowników do kraju trafiały osoby niemające związku z rynkiem pracy, którym tylko i wyłącznie zależało na uzyskaniu wizy. Po doświadczeniach związanych z procederem „Poland. Business Harbour”, do którego nikt nie chce się przyznać, oczywiste stało się, że musimy stworzyć czytelny i transparentny system rekrutacji specjalistów spoza Unii Europejskiej. Dlatego projekt ustawy wprowadza szczegółowe uregulowania dotyczące dokumentów potwierdzających kwalifikacje zawodowe kandydatów i spełnianie innych warunków wymaganych w konkretnych przypadkach określonych w ustawie. Dodatkowo przewiduje nowe regulacje dotyczące odmowy wszczęcia postępowania w sprawach zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, cofnięcia takiego zezwolenia oraz okresu, w którym posiadacz niebieskiej karty Unii Europejskiej może pozostawać bez pracy bez ryzyka utraty zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Nowe przepisy wprowadzają zmiany dotyczące kwestii łączenia rodzin, wydawania kart pobytu i procedury zobowiązań do powrotu, a także ustaw szczegółowych, np. dotyczących różnych samorządów zawodowych. Uregulowaniu podlegają także obowiązki, zadania i procedury postępowania administracji państwowej uczestniczącej w tym procesie.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#JoannaFrydrych">Podsumowując, chciałabym powiedzieć, że wprowadzenie tych regulacji to krok ku nowoczesnemu, sprawiedliwemu i bezpiecznemu rynkowi pracy. Dzięki nim Polska stanie się atrakcyjniejszym miejscem dla wysoko wykwalifikowanych specjalistów, którzy będą mogli realnie przyczynić się do rozwoju naszej gospodarki. To decyzja, która przyniesie korzyści zarówno pracodawcom, jak i wszystkim obywatelom. W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wnoszę o przyjęcie sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym serdecznie przywitać słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku z Pabianic. Witam państwa serdecznie. Witam też serdecznie gospodarza pana posła Krzysztofa Haburę.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Szymanowska, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga wyrażam poparcie dla projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, nad którym procedowała Komisja Nadzwyczajna, dotyczącego rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#EwaSzymanowska">Ustawa ma na celu wdrożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2021/1883 dotyczącej warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, czyli tzw. niebieskiej karty Unii Europejskiej. Polska, podobnie jak cała Europa, zmaga się z poważnymi wyzwaniami demograficznymi i strukturalnymi, niedoborami kadrowymi w kluczowych sektorach rynku pracy, dlatego ułatwienie legalnego zatrudnienia, i tu podkreślę, wysoko wykwalifikowanych specjalistów spoza Unii Europejskiej to krok w dobrym kierunku. Ustawa wprowadza szereg konkretnych rozwiązań. Przede wszystkim rozszerza katalog działań odnośnie do objętych mobilnością zawodową cudzoziemców posiadających niebieską kartę Unii Europejskiej zarówno w ujęciu krótkoterminowym, jak i długoterminowym. Umożliwia to pracownikom spoza Unii Europejskiej, którzy już legalnie funkcjonują w innym państwie członkowskim, płynne podejmowanie pracy w Polsce bez zbędnej biurokracji, ale z zachowaniem kontroli i standardów bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#EwaSzymanowska">Ustawa poszerza zakres uznawanych kwalifikacji zawodowych. Do tej pory wymagane było wyłącznie ukończenie studiów wyższych. Dziś uznajemy również kilkuletnie doświadczenie zawodowe na podobnym poziomie. To racjonalna zmiana, która uwzględnia rzeczywistość rynku pracy i zróżnicowane ścieżki kariery. Zwiększamy dostępność rynku pracy dla osób posiadających realne, praktyczne kompetencje, które są niezbędne, jeśli chodzi o wykonywanie określonych zawodów. Nowelizacja ustawy rozszerza także katalog sytuacji, w których możliwe jest cofnięcie zezwolenia na pobyt czasowy, co daje państwu realne narzędzia do reagowania w sytuacjach nadużyć, nieprawidłowości czy zagrożeń dla porządku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#EwaSzymanowska">Ustawa zapewnia też lepszą koordynację między Polską a innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej m.in. poprzez obowiązki informacyjne, wymianę danych i współpracę administracyjną. To nie tylko obowiązki wynikające z prawa unijnego, ale także praktyczne warunki skutecznego zarządzania migracją zawodową. Nie możemy pozwolić sobie na to, by Polska była krajem, który blokuje szanse rozwoju przez nieprzejrzyste i przestarzałe przepisy migracyjne. Ten projekt odpowiada właśnie na te potrzeby — ułatwia legalne zatrudnianie specjalistów, zapewnia ramy ochrony praw pracowników, wspiera rodziny cudzoziemców, a jednocześnie pozwala organom państwowym zachować kontrolę i reagować na nieprawidłowości.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#EwaSzymanowska">Należy podkreślić, że ta ustawa nie oznacza otwarcia granic bez kontroli. Przeciwnie, projekt wzmacnia zabezpieczenia przed nadużyciami. Przewiduje on m.in. szczegółową weryfikację pracowników, możliwość odmowy wydania zezwolenia w przypadku naruszeń prawa, a także możliwość cofnięcia zezwolenia, jeśli cudzoziemiec nie spełnia warunków zatrudnienia. To ważny sygnał. Polska chce być otwarta, ale bezpieczeństwo jest dla nas priorytetem. Ten projekt wpisuje się w naszą wizję odpowiedzialnej polityki migracyjnej, takiej, która uwzględnia potrzeby rynku pracy, ale także buduje zaufanie społeczne i respektuje bezpieczeństwo państwa. Uważamy, że migracja zarobkowa, która jest legalna, uporządkowana i dobrze zarządzana, może przynosić korzyści wszystkim stronom: pracownikom, pracodawcom i całemu społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#EwaSzymanowska">Z tego powodu Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga będzie głosował za przyjęciem tego projektu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Dziedzic, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#AdamDziedzic">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim przejdę do sprawozdania, powiem, że z uwagą wysłuchałem wypowiedzi przedmówcy, posła PiS-u odnoszącej się do rynku pracy, dostępu do rynku pracy, przemyślanych inwestycji. Podam trochę danych statystycznych dla przypomnienia, panie pośle. W latach 2018–2023 Polska wydała 6,4 mln wiz, z czego 3,8 mln to były wizy pracownicze. Mówimy o przemyślanych inwestycjach. Jak rozumiem, Olefiny, Płock i miasteczka dla obcokrajowców były przemyślane i byli tam sami fachowcy z Europy. Mówię to tylko na marginesie. Różnimy się właśnie tym, że przypominamy o takich sprawach, a jednocześnie wprowadzamy nowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#AdamDziedzic">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw zawartego w druku nr 950. Projekt ustawy dostosowuje polskie prawo do przepisów obowiązujących w Unii Europejskiej. Dotyczy w szczególności dyrektywy w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Jest to inicjatywa niezwykle ważna dla przyszłości polskiego rynku pracy i gospodarki. Przedsiębiorcy od lat alarmują o brakach kadrowych nie tylko w kluczowych sektorach gospodarki takich jak nowe technologie, inżynieria czy medycyna, ale również w takich zawodach, w takich sektorach jak rolnictwo. Polska musi stać się konkurencyjna w przyciąganiu wysoko wykwalifikowanych specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#AdamDziedzic">Projekt wprowadza rozwiązania, które uproszczą procedury administracyjne, skrócą czas oczekiwania na decyzje i dostosują polskie regulacje do standardów europejskich. Dzięki temu nasz kraj stanie się atrakcyjniejszy dla ekspertów, którzy mogą realnie przyczynić się do rozwoju gospodarczego. Wprowadzenie nowych kategorii takich jak mobilność krótkoterminowa i długoterminowa umożliwi osobom posiadającym niebieską kartę UE łatwiejsze przemieszczanie się pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. W dzisiejszym świecie, w którym mobilność jest kluczowym elementem rynku pracy, takie rozwiązania są niezbędne, aby Polska mogła konkurować z innymi krajami o jak najlepsze talenty. Warto podkreślić, że niebieska karta nie tylko przyciąga wysoko wykwalifikowanych specjalistów, ale również umożliwia ich rozwój zawodowy, co bezpośrednio przekłada się na wzrost innowacyjności naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#AdamDziedzic">Najważniejsze rozwiązania zawarte w tym projekcie to m.in. nałożenie obowiązku przyjęcia rozwiązań prawnych dotyczących kwestii wjazdu, praw oraz udzielania zezwoleń pobytowych do celów zatrudnienia cudzoziemców w zawodach, które wymagają wysokich kwalifikacji — niebieskiej karty Unii Europejskiej. Chodzi również o warunki wjazdu i pobytu czy prawa członków ich rodzin, a także o możliwość korzystania przez posiadacza niebieskiej karty z mobilności krótkoterminowej czy długoterminowej w innym państwie niż państwo członkowskie, które jako pierwsze przyznało niebieską kartę Unii Europejskiej, oraz o korzystanie przez posiadacza niebieskiej karty Unii Europejskiej z uprawnienia do pobytu w innym państwie Unii Europejskiej przez okres do 90 dni w dowolnym okresie liczącym 180 dni w celu wykonywania działalności zawodowej. To tzw. mobilność krótkoterminowa. Na posiadaczy niebieskiej karty Unii Europejskiej nałożony zostanie obowiązek przedstawienia w trakcie przekraczania granicy Polski dowodu, że ich wjazd i pobyt w naszym kraju ma na celu prowadzenie działalności zawodowej. Mobilność długoterminowa oznacza uprawnienie posiadacza niebieskiej karty do wjazdu do danego państwa Unii Europejskiej na czas przekraczający 90 dni.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#AdamDziedzic">Pozytywne skutki tej ustawy będą widoczne w wielu obszarach. Przedsiębiorcy uzyskają łatwiejszy dostęp do specjalistów, co zwiększy innowacyjność i konkurencyjność polskich firm. Samorządy skorzystają na stabilnym systemie migracyjnym, bowiem pozwoli on uniknąć niekontrolowanego napływu osób bez perspektyw na legalną pracę. Nie możemy zapomnieć o błędach poprzedniego rządu, który doprowadził do chaosu związanego z masowym, niekontrolowanym wydawaniem wiz. Polska stała się celem dla nielegalnych migrantów, a koszty tej polityki ponosiły również samorządy. Teraz mamy szansę to naprawić, wprowadzając rozwiązania, które są zarówno korzystne, jak i bezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#AdamDziedzic">Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga popiera projekt i apeluje do ugrupowań parlamentarnych o jego przyjęcie. Polska potrzebuje skutecznych i przemyślanych rozwiązań, które zapewnią jej rozwój, a przede wszystkim bezpieczeństwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Ueberhan, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku sejmowym nr 950, wraz ze sprawozdaniem komisji zawartym w druku nr 1126.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#KatarzynaUeberhan">Tak jak już tutaj była wcześniej mowa, to przedłożenie rządowe ma na celu, po pierwsze, wdrożenie do polskiego prawa przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 października 2021 r. — dyrektywy, która zastępuje wcześniejszą dyrektywę Rady z 25 maja 2009 r. Po drugie, ten projekt wdraża postanowienia wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Unijne przepisy nakładają na nas obowiązek przyjęcia rozwiązań prawnych dotyczących kwestii wjazdu, praw oraz udzielania zezwoleń pobytowych do celów zatrudnienia cudzoziemców w zawodach, które wymagają wysokich kwalifikacji, w ramach tzw. niebieskiej karty Unii Europejskiej. Dotyczy to takich kwestii jak warunki wjazdu i pobytu osób zatrudnionych w tych zawodach, a także praw członków ich rodzin. Ponadto dyrektywa unijna obejmuje kwestie możliwości skorzystania przez posiadacza niebieskiej karty Unii Europejskiej z możliwości przemieszczania się po terenie Unii oraz pobytu, tzw. mobilności krótkoterminowej oraz długoterminowej, w innym unijnym państwie niż to państwo członkowskie, które jako pierwsze przyznało niebieską kartę.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#KatarzynaUeberhan">Jako przewodnicząca sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny jestem często pytana o kwestie związane z demografią, a tak naprawdę de facto o kwestie katastrofy demograficznej w naszym państwie, kwestie braku rąk do pracy w konsekwencji tego faktu. Pytana o rozwiązanie tego problemu powtarzałam i powtarzać będę, że podstawowym rozwiązaniem na dziś jest mądra polityka migracyjna. Mądra polityka migracyjna to konieczność, ale też przyszłość naszego polskiego oraz unijnego rynku pracy. To szansa na rozwój gospodarczy naszego państwa w ramach rozwijającej się Unii Europejskiej. I takie cele realizować będzie to przedłożenie.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#KatarzynaUeberhan">Warto przy okazji wspomnieć, że zgodnie z opinią Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich proponowane zmiany mogą istotnie ułatwić zatrudnianie nauczycieli akademickich oraz naukowców z zagranicy, co zwiększy atrakcyjność polskich uczelni. Projekt przewiduje m.in. uproszczenie procedur legalizacji pobytu oraz pracy kadry naukowej w Polsce. Z kolei Państwowa Inspekcja Pracy zwraca uwagę na kwestie związane z pobytem czasowym i z mechanizmami pozwalającymi na przeciwdziałanie nadużyciom w zakresie warunków zatrudnienia. W związku z tym bardzo istotne, szczególnie istotne jest zapewnienie skutecznych narzędzi kontroli i eliminacja zagrożeń związanych z obchodzeniem przepisów prawa pracy.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#KatarzynaUeberhan">Podsumowując — by już nie powtarzać tego, co tutaj wybrzmiało bardzo dokładnie w państwa wystąpieniach wcześniej — właściwie funkcjonujące, ujednolicone przepisy, procedury i instrumenty zwiększają konkurencyjność Polski na międzynarodowych rynkach. Proponowane rozwiązania, tak jak mówiłam, to nie tylko konieczność wypełnienia unijnych dyrektyw i zobowiązań w ramach Wspólnoty, ale też nasza szansa, szansa naszego państwa na przyciągnięcie wykwalifikowanej kadry na nasz rynek pracy. W związku z powyższym klub Lewicy nadal popiera niniejsze przedłożenie i będzie głosował za. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam wrażenie, że w ogóle ten pakiet ustaw to jest tak naprawdę realizacja tajnego planu Merza. Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach to nic innego jak otwarcie na oścież dla masowej imigracji kosztem Polaków, bo to będzie znowu obciążenie dla edukacji, dla rynku mieszkań, dla służby zdrowia — wszystko będzie jeszcze bardziej obciążone. Pretekst łączenia rodzin to jeszcze więcej cudzoziemców na koszt polskiego podatnika. Zrównujecie świadczenia socjalne, renty, świadczenie „aktywny rodzic”, nawet emerytury po miesiącach pracy, podczas gdy Polacy przez dekady tyrają na groszowe emerytury. Co z przestępcami i bandytami? Skracacie czas na ocenę zagrożenia z 30 dni do tylko 10 dni. Agresywni imigranci w ośrodkach będą dalej dostawali pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WitoldTumanowicz">Mówimy zdecydowane: nie masowej i niekontrolowanej imigracji, a ustawy, nad którymi tutaj powinniśmy procedować, to takie, które by uszczelniały granice i proponowały deportacje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Oj, nie jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, pan poseł Krzysztof Mulawa.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KrzysztofMulawa">Nic się nie stało, panie marszałku, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#KrzysztofMulawa">Komisja Nadzwyczajna do spraw rynku pracy oraz cudzoziemców, z którą wiązałem bardzo duże nadzieje, okazała się miejscem, gdzie nie głosuje się zgodnie ze zdrowym rozsądkiem, nie głosuje się z jakimkolwiek przejawem pomyślunku, ale niestety głosuje się tylko i wyłącznie legitymacją partyjną. Liczyłem, że przy obiektywnie dobrych pomysłach pojawiających się w kilkudziesięciu poprawkach Konfederacji koalicja rządząca zdobędzie się na odrobinę rozsądku, zwłaszcza w kwestiach migracyjnych, i nie będziecie patrzyli na to, że zgłasza te poprawki poseł Konfederacji, ale będziecie patrzyli na ich treść. Zawiodłem się, chociaż patrząc na was, nie do końca się zawiodłem. Jeszcze to ocenię: to było bardzo słabe, to było miałkie i powiem tak górnolotnie, że będziecie się tego wstydzili przed swoimi synami, wnukami, ale również rodzinami i wyborcami, którzy was będą dopytywali o te zapisy.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#KrzysztofMulawa">Przechodząc do druku nr 950 — jest to implementacja prawa Unii Europejskiej, czyli cyrk. My mamy jako Polska słuchać się Europy Zachodniej, która nie potrafiła sobie poradzić z imigrantami przypływającymi na pontonach do Europy. Kilka szczegółów. Pobyt posiadacza niebieskiej karty Unii Europejskiej w trzecim państwie członkowskim Unii Europejskiej będzie zaliczany do pobytu uprawniającego do uzyskania statusu rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej. Przekładając to na nasz prosty język — taki cudzoziemiec może sobie popracować albo spędzić na socjalu 4,5 roku w Niemczech czy w Szwecji, później do nas przyjedzie na ostatnie kilka miesięcy i wy, koalicjo, chcecie dawać mu rezydenturę. Opanujcie się. Ale powiem więcej. Wy w gratisie do rezydentury dorzucacie, jak czytam w waszym projekcie, specjalną i przyspieszoną procedurę łączenia rodzin. Po wtóre: opanujcie się.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#KrzysztofMulawa">Dotychczas, gdy w ośrodku dla cudzoziemców imigrant zachowywał się agresywnie, gdy stanowił zagrożenie, to pozbawiano go pomocy socjalnej. Gdy o tym słuchałem i rozmawiałem z osobami zarządzającymi takimi ośrodkami, w większości przypadków dawało to rezultat. A wy co dzisiaj chcecie zrobić? Otóż wy chcecie ten przepis po prostu zlikwidować. Czyli niezależnie od tego, jak imigrant się zachowuje, czy stanowi niebezpieczeństwo dla naszych rodaków, dla osób pracujących w tych ośrodkach, wy chcecie tego imigranta doceniać pomocą socjalną. Brawo.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#KrzysztofMulawa">Poseł sprawozdawca mówiła piękne słowa o profesjonalistach, których chcecie zapraszać. Otóż wcześniej należało udowodnić posiadanie wyższego wykształcenia umożliwiającego pracę w zawodzie. A wy co dzisiaj proponujecie? Wy dzisiaj proponujecie dorzucenie kwalifikacji uzyskanych w wyniku doświadczenia zawodowego, ale w ogóle nie mówicie, jak takie doświadczenie należy udowodnić. To jest piękna ścieżka, piękne miejsce dla wszelkiej masy krętaczy i nadużyć. Brawo, koalicjo rządząca.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#KrzysztofMulawa">Na końcu wisienka na torcie, klasyczna hipokryzja panów TT: Trzaskowskiego i Tuska. W tym samym czasie, kiedy wasz kandydat na prezydenta, pan Trzaskowski — bardzo słusznie, że słucha tego, co mówi Sławomir Mentzen — chce zabrać Ukraińcom świadczenie 800+, wy chcecie, może o tym nawet nie wiecie, koalicjo rządząca, PSL — Trzecia Drogo, wszyscy, którzy za tym głosujecie i głosowaliście na posiedzeniu komisji, dawać im m.in. 800+, pakiet aktywnego rodzica, świadczenia socjalne i świadczenia wspierające. Dogadajcie się, koledzy Trzaskowskiego, z panem Trzaskowskim, bo kraść to wstyd, ale być hipokrytą to również wstyd. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapowiadany już poprzednio przeze mnie poseł Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziś rozpatrujemy projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, który wdraża dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej. Jego głównym celem jest ułatwienie dostępu do polskiego rynku pracy obywatelom państw trzecich posiadającym wysokie kwalifikacje. To reakcja na potrzeby gospodarki, deficyt specjalistów, starzejące się społeczeństwo, potrzebę podtrzymania konkurencji. Projekt wprowadza m.in. definicję mobilności krótkoterminowej i długoterminowej, możliwość uznania kwalifikacji zdobytych przez doświadczenie zawodowe, uproszczenie procedur administracyjnych oraz szereg zmian wspierających zatrudnianie cudzoziemców. To rozwiązania, które mogą pomóc przedsiębiorcom i uczynić Polskę bardziej atrakcyjnym miejscem pracy dla specjalistów z zagranicy.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Musimy jednak spojrzeć na tę ustawę nie tylko przez pryzmat gospodarki, ale również bezpieczeństwa społecznego, kulturowego i państwowego. Każda polityka migracyjna, nawet ta najlepiej skonstruowana, niesie za sobą wyzwania, które, jeżeli zostaną zlekceważone, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Spójrzmy na doświadczenia państw Europy Zachodniej. W Niemczech po masowym napływie migrantów z Bliskiego Wschodu obserwuje się wzrost napięć społecznych, trudności w integracji i powstawanie równoległych społeczeństw. We Francji regularnie dochodzi do zamieszek na tle kulturowym — ostatnio widzieliśmy to na podparyskich przedmieściach. W Szwecji, która przez lata prowadziła liberalną politykę migracyjną, rośnie przestępczość zorganizowana związana z gangami o podłożu etnicznym. To argumenty za tym, by prowadzić politykę migracyjną wyjątkowo rozsądnie, odpowiedzialnie i z pełną świadomością skutków. Każdy cudzoziemiec, który przyjeżdża do naszego kraju, przywozi ze sobą nie tylko kwalifikacje i doświadczenie, ale również bagaż kulturowy, religijny i obyczajowy. Jeżeli nie będzie on osadzony w ramach wartości konstytucyjnych i norm społecznych obowiązujących w Polsce, to z czasem może stać się źródłem napięć, frustracji i wykluczenia zarówno po stronie migrantów, jak i społeczeństwa przyjmującego.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#JarosławSachajko">W związku z tym apeluję, aby wdrażać ten projekt rządowy bardzo, bardzo ostrożnie. Trzeba pamiętać o tym, aby były realne instrumenty weryfikacji kandydatów pod kątem nie tylko zawodowym, ale też bezpieczeństwa publicznego. Powinny istnieć programy integracyjne oparte na nauce języka, znajomości prawa oraz polskiej kultury i historii. Powinny istnieć narzędzia dla samorządów, które bezpośrednio i w pierwszym okresie będą miały problemy z migrantami. Otwartość na migrantów o wysokich kwalifikacjach może być szansą, ale tylko wtedy, gdy to Polska i Polacy określą warunki tej otwartości. Nie możemy powielać błędów innych państw, które ignorowały ostrzeżenia i dziś zmagają się z rosnącą radykalizacją, gettoizacją i kryzysem tożsamości narodowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, do zabrania głosu zapisało się 20 osób. Czy ktoś jeszcze z państwa chciałby dopisać się do listy?</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nikt, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Lidię Czechak z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyrektywa 2021/1883/UE wprowadza istotne zmiany w systemie przyjmowania wysoko wykwalifikowanych pracowników spoza Unii Europejskiej, upraszczając procedury i poprawiając warunki ich zatrudnienia oraz pobytu. Szczególnie istotne są zapisy dotyczące niebieskiej karty Unii Europejskiej, która ma ułatwić specjalistom dostęp do rynku pracy oraz zapewnić im większą mobilność w obrębie Unii Europejskiej, a także korzystniejsze warunki pobytu dla ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#LidiaCzechak">W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania. Na jakim etapie znajduje się proces wdrażania dyrektywy 2021/1883 do polskiego porządku prawnego? Jakie zmiany w przepisach dotyczących zatrudnienia wysoko wykwalifikowanych cudzoziemców oraz przyznania im niebieskiej karty Unii Europejskiej zostały już wdrożone lub są planowane? Czy przewidziane są ułatwienia w procedurach uznawania kwalifikacji zawodowych dla cudzoziemców ubiegających się o pracę w zawodach wymagających specjalistycznych kompetencji? Jakie rozwiązania zostaną zastosowane w celu przyspieszenia wydawania niebieskiej karty Unii Europejskiej oraz ułatwienia dostępu do rynku pracy dla jej posiadaczy? Jakie prawa i ułatwienia przewiduje się dla członków rodzin cudzoziemców posiadających niebieską kartę? Czy polski rząd planuje kampanie informacyjne skierowane do pracodawców i cudzoziemców na temat zmian wynikających z wdrożenia dyrektywy? Czy Polska przewiduje okresy przejściowe w implementacji przepisów wynikających z tej dyrektywy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Wioletta Maria Kulpa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem przedstawicielem miasta, w którym planujecie państwo otworzyć centrum integracji cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WiolettaMariaKulpa">Płock — stutysięcznik. Słyszałam różne głosy ze strony państwa koalicjantów, również samorządowców, kiedy to biegaliście państwo w 2023 r. i informowaliście o tym, że Orlen, Olefiny III to sprowadzanie migrantów. Tylko że to są pracownicy kontraktowi, natomiast my teraz rozmawiamy o nielegalnych migrantach, którzy mają przekraczać polską granicę. Nie pytacie mieszkańców, nie konsultujecie tego. Panie ministrze, proszę mi powiedzieć, czy faktem jest, że samorządy, które nie wyrażą zgody na lokalizację centrów integracji cudzoziemców, czyli stricte wynajęcie lokalu pod ich funkcjonowanie, będą borykały się z kłopotami przy pozyskiwaniu środków z KPO, m.in. marszałkowie tych województw. Proszę powiedzieć, czy to jest fakt. Państwo mówicie natomiast o tym, że brakuje nam kilku tysięcy rąk do pracy i dlatego sprowadzacie cudzoziemców, co jest bzdurą kompletną. Popatrzcie państwo, ile zwalniacie ludzi ze spółek Skarbu Państwa i innych zakładów pracy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WiolettaMariaKulpa">…przedsiębiorców, którzy mają bardzo trudne warunki pracy i bardzo trudne warunki utrzymania swoich przedsiębiorstw. Więc nie mówcie, że brakuje nam tysięcy rąk do pracy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale przekraczacie czas. Ci ostatni dzisiaj będą mieli złe sny.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, zanim poproszę następną osobę, chciałbym przywitać grupę młodzieży z Siemianowic Śląskich. Witam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przyjechaliście państwo na zaproszenie poseł Agnieszki Ścigaj. Witam również drugą grupę, która co prawda nie wiem, skąd jest, ale czujcie się państwo jak u siebie w domu. Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Leniart, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-151.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Gdyby pani nie przekraczała czasu, byłbym bardzo wdzięczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Trwa proces ułatwień prawnych w legalizacji pobytu cudzoziemców w Polsce realizowany przez rząd koalicji 13 grudnia. Pojawia się uproszczenie procedur administracyjnych w legalizacji ich pobytu, ale także ułatwienia w zatrudnianiu cudzoziemców. Dzisiaj mówimy o osobach wysoko wykwalifikowanych.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Ale pani bzdury opowiada.)</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#EwaLeniart">To na oświadczeniu cudzoziemca będziemy polegać w kwestii jego wykształcenia oraz niekaralności. Chciałabym zapytać, panie ministrze — w związku z tym, że procedowana jest ustawa, która m.in. służy temu, by ułatwić zatrudnianie osób tzw. wysoko wykwalifikowanych — ilu cudzoziemców wysoko wykwalifikowanych było zatrudnionych w Polsce 31 grudnia 2024 r. oraz w jakich dziedzinach są oni aktywni zawodowo. Będę bardzo wdzięczna za przedstawienie szczegółowych informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Szałabawka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Nieobecny.)</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale jest obecny pan poseł Władysław Dajczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WładysławDajczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dzisiaj wybrzmiało w kilku wypowiedziach, że wcale nie chodzi o to, że Polska potrzebuje tych specjalistów, wyjątkowych specjalistów, bo już widzimy, jacy to będą specjaliści; to dzisiaj też już kilkukrotnie wybrzmiało. Będziemy opierali się na jakimś doświadczeniu, w zasadzie nieweryfikowalnym. Tak że myślę, że możemy sobie jasno dzisiaj powiedzieć, że to jest przygotowanie polskiego prawodawstwa do wdrożenia paktu migracyjnego, do wdrożenia dyrektywy azylowej, o której pan minister sam powiedział, że była pisana z takim założeniem, że migranci bez pracy, migranci ubodzy mogą być zagrożeniem. W związku z tym proponuje się w tej dyrektywie, żeby państwa członkowskie uwzględniały to, że w proponowanych rozwiązaniach dla cudzoziemców te centra integracji powinny być hojnie wyposażone i powinny być zapewnione hojne dodatki dla migrantów. Tak że tutaj nie chodzi wcale o zatrudnienie specjalistów, chodzi o przygotowanie gruntu pod wdrożenie paktu migracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest pan poseł? Jest, bo widziałem. Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#GrzegorzLorek">Nie było pana słychać.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni państwo, czy wiecie, ile wysokiej klasy specjalista zarabia na Zachodzie? To są zarobki od 0,5 mln euro wzwyż. Pracownik administracyjny w korporacji zarabia ok. 100 tys. euro. Wiecie, jakie odprawy daje Mercedes swoim pracownikom, żeby odeszli dobrowolnie z pracy? Po 30 latach pracy to jest 0,5 mln euro. Pracownikom administracyjnym daje 75 tys. euro. Szanowni państwo, nie chcę powiedzieć, że to jest utopia, ale to jest śmieszne, o czym tu mówicie. Polska nadal nie jest w stanie zagwarantować płac europejskich, żeby pozyskać wysokiej klasy specjalistów. Mam prośbę o podanie, konkretnie w liczbach, ilu w roku 2024 przybyło do Polski wysokiej klasy specjalistów i dostało pracę. I ile samorządów zgodziło się przyjąć emigrantów? Bo dla mnie to jest planowe rozmieszczenie u nas dużych grup obcych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska gospodarka, chcemy tego czy nie, potrzebuje wsparcia rąk do pracy. Zmiany demograficzne są nieubłagalne. Społeczeństwo się starzeje, a liczba osób aktywnych zawodowo maleje. Chcąc zachować tempo wzrostu gospodarczego i konkurencyjność polskich firm, musimy stworzyć przyjazne i przejrzyste warunki dla osób chcących uczciwie i legalnie pracować w naszym kraju — i to jest taka ustawa. Zdecydowanie na plus należy ocenić wprowadzenie systemów elektronicznych do składania wniosków, automatyzację procesu wydawania pozwoleń i pełniejsze wykorzystanie bazy danych, bo to jest coś, czego oczekują zarówno przedsiębiorcy, jak i cudzoziemcy. To także przeciwdziała korupcji i zwiększa przejrzystość działania urzędów. Dlatego z pełnym przekonaniem apeluję o poparcie tego projektu. To ustawa, która odpowiada na nasze dzisiejsze potrzeby i patrzy w przyszłość, bo każde ręce do pracy są dziś potrzebne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Bogucki.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Ciecióra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Ta ustawa jest taką kwintesencją waszego sposobu myślenia. Niepotrzebne nam jest rolnictwo w Europie, więc wrzucamy temat Mercosuru i przeforsowujemy tę umowę, żeby Mercosur w Polsce obowiązywał. Dorzucamy do tego żywność z Ukrainy, ale mało tego, bierzemy niemieckie wiatraki i dopłacamy. To jest wasz największy sukces, że będziemy dopłacać do aut elektrycznych, ale tych używanych. Wiadomo, że też z Zachodu. Dzisiaj okazuje się, że te wysokie kwalifikacje będą poszukiwane gdzie? Wśród pracowników, którzy sami będą musieli udowodnić, sami będą tak naprawdę przedstawiać te dokumenty.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Ministrze! Jak wy chcecie zweryfikować kogoś, kto będzie przedstawiał jakiś dyplom z jakiejś uczelni z Afryki czy z Azji? Jakie będziecie mieli do tego kwalifikacje? Co z pracownikami z niebieską kartą? Czy ja dobrze czytam te przepisy, że będą oni mieli większe preferencje w obsadzaniu różnego rodzaju stanowisk? Przecież to jest jakiś absurd. Przecież do tego nie powinniśmy dopuszczać. Mnie się wydaje, że tak naprawdę tą ustawą, pakietem tych czterech ustaw chcecie zalegalizować nielegalną migrację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam serdecznie Stowarzyszenie Chorych na Choroby Reumatyczne. Przyjechaliście państwo do nas z Leszna. Witam was…</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">…i nie wypada niczego innego powiedzieć jak tylko tego, że zdrowia życzę w takim razie. Przyjechaliście państwo na zaproszenie pani poseł Alicji Łuczak, którą też miło zobaczyć.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Józefaciuk.</u>
          <u xml:id="u-161.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy ma na celu dostosowanie polskiego prawa do przepisów unijnych wynikających z dyrektywy, tzw. dyrektywy Blue Card. Zmiany koncentrują się na ułatwieniach w zakresie legalizacji pobytu i zatrudnienia cudzoziemców, którzy posiadają wysokie kwalifikacje zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MarcinJózefaciuk">Mam pytania. W jaki sposób nowa ustawa zwiększy skuteczność kontroli legalności zatrudnienia cudzoziemców o wysokich kwalifikacjach? Czy przewidziane wymogi dotyczące minimalnego wynagrodzenia skutecznie zapobiegną nadużyciom i dumpingowi socjalnemu? Jakie zachęty przewiduje projekt ustawy, by Polska konkurowała o wysoko wykwalifikowanych pracowników z innymi państwami członkowskimi Unii, oraz jakie zabezpieczenia przewidziano, by przeciwdziałać fikcyjnemu zatrudnieniu w celu uzyskania zezwolenia na pobyt? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ogóle tutaj argumenty dotyczące korzyści dla gospodarki są krótkowzroczne, żeby nie powiedzieć, że złudne, dlatego że w długim terminie często masowa, niekontrolowana migracja z krajów odległych kulturowo doprowadza tylko i wyłącznie do niepokojów społecznych, wzrostu przestępczości na ulicach, a w skrajnych wypadkach, tak jak widzimy za granicą, nawet do aktów terrorystycznych. Dlatego musimy absolutnie przeciwdziałać masowej, niekontrolowanej migracji.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WitoldTumanowicz">Mam pytania. Jakie kryteria doświadczenia zawodowego będą musieli spełniać cudzoziemcy? W jaki sposób cudzoziemcy będą musieli udowadniać doświadczenia zawodowe? Jakie dokumenty będą musieli przedstawiać? Czy polskie instytucje będą miały środki, by sprawdzać autentyczność dokumentów przedstawianych przez cudzoziemców? W jaki sposób będzie przebiegała ta weryfikacja? I ostatnie pytanie: Czy przypadkiem nie otwieramy furtki dla oszustw i manipulacji? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Izabela Bodnar, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kwestia bezpieczeństwa, w szczególności kwestia bezpieczeństwa granic Rzeczypospolitej, to kwestia absolutnie fundamentalna. Po tym, co zafundowało nam Ministerstwo Spraw Zagranicznych za czasów PiS, kiedy zaufanie z kwestii wiz zostało całkowicie zawiedzione, dziś stoimy przed trudnym zadaniem, aby to zaufanie po latach zaniedbań odbudować.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#IzabelaBodnar">Mówicie państwo z Prawa i Sprawiedliwości, że afery wizowej nie było. Nie było jej tak samo, jak nie było firm ani uczelni, z których rzekomo delegowani byli przekraczający polską granicę bez jakiejkolwiek kontroli. Czy nie było jej tak samo, jak nie było dokumentów, które potem naprędce były dorabiane, albo jak nie było słynnych filmowców z Bollywood?</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#IzabelaBodnar">Pomijając już w tej sytuacji hipokryzję poprzedniej władzy, chcę powiedzieć, że dziś brakuje nam rąk do pracy. Mamy wakaty dla 1,2 mln pracowników: 200 tys. pracowników budowlanych, 150 tys. kierowców, pracowników produkcji. Nie możemy się oszukiwać, że nie potrzebujemy cudzoziemców na rynku pracy. Oczywiście samymi cudzoziemcami nie załatamy tej ogromnej dziury, ale stoimy teraz przed możliwością, by migracja przebiegała w sposób mądry, cywilizowany i przede wszystkim bezpieczny dla Polaków. Ta ustawa to gwarantuje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Woźniak, Prawo i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#GrzegorzWoźniak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#GrzegorzWoźniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od ponad 2 miesięcy pracujemy w Komisji Nadzwyczajnej nad ustawami ogólnie zwanymi w skrócie: do spraw cudzoziemców. Dzisiaj mówimy o zatrudnieniu. Zgłaszaliśmy podczas posiedzeń komisji uwagi, które dotyczyły z naszej strony kwestii kwalifikacji, sprawdzania tych kwalifikacji.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#GrzegorzWoźniak">Tego dotyczy moje pytanie, ponieważ te uwagi, które kierowaliśmy, nie zostały uwzględnione. Jak państwo zamierzacie sprawdzać te wysokie kwalifikacje tych osób, szczególnie z krajów kontynentu azjatyckiego czy afrykańskiego? Co ze znajomością języka? Czy nie lepiej skupić się na poprawie jakości i zapewnieniu pracy Polakom, którzy tracą w ostatnich czasach pracę w likwidowanych zakładach? Czas dla wysokiej klasy specjalistów z zagranicy przyjdzie w przyszłości. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja. Jest pan poseł? Jest.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#KrzysztofMulawa">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie Przewodniczący Sowa! Do pana pytanie, bo lobbujecie za tymi posiadaczami niebieskiej karty Unii Europejskiej, że to mają być tacy profesjonaliści, specjaliści, ludzie wykształceni, którzy pomogą nam udźwignąć naszą polską gospodarkę. Dobrze, że nauczyliście się słuchać Konfederacji i nauczyliście się, że jest coś takiego jak interes narodowy. Więc powiedzcie, jaki mamy interes narodowy jako Polacy, żeby tym ludziom, profesjonalistom, którzy mają zarabiać ogromne pieniądze, dawać jeszcze świadczenia socjalne. Jaki my mamy w tym interes? To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#KrzysztofMulawa">Drugie pytanie dotyczy tego pomysłu. Skąd wynika fakt, że chcecie — niezależnie od zachowania w ośrodkach dla cudzoziemców, niezależnie od tego, czy ci ludzie będą stanowili niebezpieczeństwo dla pracowników, dla zarządzających tymi ośrodkami — mimo wszystko dawać im pomoc socjalną? Znowu: Jaki my mamy w tym interes? Przepisy, które dotychczas funkcjonowały — jeśli imigrant zachowuje się agresywnie, nie dostaje pomocy socjalnej. Wy chcecie to zmienić. Jaki my jako Polska mamy w tym interes?</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jerzy Meysztowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#JerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od wielu lat w Polsce międzynarodowe korporacje otwierają swoje biura, firmy i fabryki. Przez dłuższy czas liczyły na to, że uda im się zatrudnić polskich wykształconych pracowników. Rzeczywiście polskie uczelnie dostarczały młodych, wykształconych pracowników. Niestety demografia zadziałała. Coraz mniej studentów uczy się na polskich uczelniach i nie tylko firmy zagraniczne, ale również polskie cierpią na brak wykształconych pracowników. W związku z tym mam pytanie do pana ministra, czy te ułatwienia będą w stanie zapełnić lukę, która jest, jeśli chodzi o zdobycie dobrze wykształconych, wykwalifikowanych pracowników do swoich firm. Bo tak jak powiedziałem, nie tylko zachodnie firmy, które rozważają przeniesienie siedzib gdzie indziej, ale również polskie cierpią na brak wykształconych pracowników. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko. Chyba nie widzę. Pierwszy raz mi się to zdarza, że go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Bosacki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MarcinBosacki">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MarcinBosacki">Mam pytanie do posłów PiS-u, jak oni w ogóle śmią po 8 latach bezhołowia w ochronie polskich granic teraz krytykować tę dobrą ustawę, która dba o polskie bezpieczeństwo i o polskie interesy gospodarcze. Jak śmią robić szopkę na zachodniej granicy, protestując przeciwko odsyłaniu imigrantów przez Niemcy, którzy za waszych czasów dostali się do Niemiec przez Polskę?</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty wiesz, co mówisz?)</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#MarcinBosacki">Zresztą to za tamtych waszych 8 lat odsyłano do Polski z Niemiec dwa razy więcej imigrantów niż teraz. Jak śmiecie mówić, że ta ustawa uderza w polskie bezpieczeństwo, kiedy robiliście takie projekty jak „Poland. Business Harbour”, w którym to mieli być sprowadzani informatycy z Białorusi, a byli sprowadzani nie informatycy, nie z Białorusi, ale bardzo często Rosjanie, zwłaszcza po wybuchu wojny w Ukrainie, którzy kompletnie nie byli sprawdzani pod względem bezpieczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#MarcinBosacki">Mam pytanie do pana ministra Duszczyka, kiedy ten bałagan w polityce emigracyjnej po PiS-ie zostanie ostatecznie posprzątany. Życzę w tym zbożnym dziele dużo wytrwałości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Małgorzata Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ważne jest, aby już na etapie procedowania nad ustawą wiedzieć, jak będzie wyglądał proces jej dalszego wdrażania. W ustawie bowiem znajduje się zapis, że minister spraw wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia wykaz zawodów, których wykonanie pozwoli na uznanie doświadczenia zawodowego za równoważne wykształceniu wyższemu. Stąd moje pytanie: Czy znany już jest katalog tych zawodów? Czy będzie on systematycznie modyfikowany i dostosowywany do rynku pracy? I drugie: Czy zwiększona mobilność cudzoziemców nie wpłynie na zwiększenie bezrobocia wśród polskich specjalistów? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Zieliński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#JarosławZieliński">Opowieść powtarzana nieustannie przez posłów koalicji 13 grudnia o rzekomej wielkiej aferze wizowej to oczywiście wydmuszka propagandowa, a komisja śledcza powołana przez was chyba się w tej sprawie wystarczająco skompromitowała, więc może byście już zaniechali wypowiadania tych głupstw.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#JarosławZieliński">Szanowni Państwo! Jeszcze raz powtórzę: w tej ustawa raczej nie chodzi o troskę o konkurencyjność polskiej gospodarki, bo to będzie nieskuteczne; to przede wszystkim bezrefleksyjna uległość wobec Brukseli i element prowadzenia tylnymi działami europejskiej, a zwłaszcza niemieckiej polityki migracyjnej — paktu migracyjnego mówiąc wprost.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#JarosławZieliński">Panie Ministrze! Wracam do swojej wypowiedzi klubowej. Proszę odpowiedzieć na pytanie, ilu tych specjalistów, posiadaczy niebieskiej karty, inżynierów i lekarzy z krajów trzecich jest w tej chwili zatrudnionych w Polsce? Jakie jest zapotrzebowanie — to ma się znaleźć w rozporządzeniu — jeżeli chodzi o poszczególne zawody i liczbę osób, których potrzebuje polska gospodarka? Ilu takich specjalistów z państw trzecich zamierzacie sprowadzić? Jak będziecie ich weryfikować pod kątem i bezpieczeństwa, i doświadczenia, bo wykształcenie będą mieli jakoś zapisane, prawda? Ale doświadczenie i bezpieczeństwo to jest wielki problem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Politycy PiS-u w ostatnich dniach bardzo mocno protestują przeciwko otwieranym centrom integracji cudzoziemców. Mam zatem do pana ministra pytanie, czy prawdą jest, że w programie FAMI i jego polskim odpowiedniku politycy PiS-u zapisali, dokładnie na str. 20, tworzenie sieci centrów integracji cudzoziemców w oparciu o formułę One-Stop-Shop, która ma wspierać migrantów, cudzoziemców. Wielkość jest szacowana na 150 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MarekSowa">Panie Ministrze! Czy prawdą jest, że w poprzednich latach rząd Prawa i Sprawiedliwości uruchomił w ramach programu pilotażowego takie punkty w województwie wielkopolskim i województwie opolskim? Czy ten program z jego budżetem 313 mln euro został w grudniu 2022 r. zatwierdzony przez Komisję Europejską?</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana ministra Macieja Duszczyka o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MaciejDuszczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się odpowiedzieć na wszystkie pytania. Na pytania statystyczne oczywiście odpowiemy na piśmie, po kontakcie z Ministerstwem Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Były pytania dotyczące właściwości tego ministerstwa, więc odpowiemy na nie z odpowiednimi statystykami.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MaciejDuszczyk">Odnosząc się do poszczególnych aspektów, zacznę od już chyba kilkukrotnie wyjaśnianej kwestii dotyczącej powiązania tego pakietu legislacyjnego czterech ustaw z paktem migracyjnym. Wysoka Izbo, to naprawdę nie ma z nim kompletnie nic do czynienia. Trzeba być absolutnym abnegatem, żeby porównywać elementy paktu migracyjnego z tym, o czym mówimy, jeśli chodzi o te ustawy dotyczące zatrudnienia. Pakt migracyjny dotyczy kwestii azylowych. Tutaj mówimy o kwestii dostępu do rynku pracy. Naprawdę to są kompletnie różne rzeczy, więc prosiłbym już nie powtarzać tego kompletnego fejku, że jest jakikolwiek związek tego pakietu czterech ustaw z paktem migracyjnym. W pakcie migracyjnym wynegocjowanym przez poprzedni rząd, zaznaczam, z terminem wejścia w życie w 2026 r. cały czas podtrzymuje się tę samą deklarację: Polska nie będzie wdrażała żadnego elementu paktu migracyjnego, jeżeli w jakikolwiek sposób zagrażałoby to bezpieczeństwu Polski. Polecam wpis Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji dotyczący paktu migracyjnego. Tam wszystko jest dokładnie wyjaśnione.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#MaciejDuszczyk">Druga kwestia, dotycząca bezpieczeństwa. Szanowni państwo, jeżeli spojrzymy na konieczność uzupełnienia niedoborów na rynku pracy, chcę jeszcze raz to powtórzyć, w zawodach deficytowych… Co to jest zawód deficytowy? Zawód deficytowy to taki zawód, którego na lokalnym rynku pracy, ale również przez migrację wewnątrz Unii Europejskiej w ramach swobodnego przepływu osób i pracowników nie da się uzupełnić. Wpływa to bezpośrednio na konkurencyjność gospodarki i tych zawodów, które dzisiaj przynoszą największą wartość dodaną: podatkową i w zakresie składek na ubezpieczenie społeczne. Wszystkie osoby, które otrzymają niebieską kartę w Polsce — czy otrzymają ją gdzie indziej, ale w ramach migracji krótkoterminowej będą mogły do Polski przyjechać — będą płatnikami netto, i to kilkukrotnie, do polskiego budżetu państwa. Nie będzie tu sytuacji, w której jakakolwiek z tych osób miałaby być biorcą z polskiego systemu ubezpieczeń społecznych. To kolejny fejk, który jest powtarzany. To jest ustawa, która dotyczy osób wysoko wykwalifikowanych, których wynagrodzenia są co najmniej półtora raza takie jak średnie wynagrodzenia. Musimy sobie z tego zdawać sprawę.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#MaciejDuszczyk">Kwestia bezpieczeństwa. Wielokrotnie podnosiliście państwo kwestię bezpieczeństwa i na to też muszę bardzo jasno odpowiedzieć. Ta ustawa jest napisana w taki sposób, żeby gwarantować 100-procentowe bezpieczeństwo procesów migracyjnych do Polski. Jakiekolwiek oświadczenia są trzykrotnie sprawdzane w systemie.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#MaciejDuszczyk">Ponadto jeśli chodzi o kwestie dotyczące zawodów, to jest wykaz zawodów, tworzony po konsultacjach z Ministerstwem Rozwoju i Technologii, po informacjach, jakich w danym momencie potrzebujemy zawodów. Podam bezpośredni przykład. Gdzie będą zatrudnieni ludzie, jeśli chodzi o niebieskie karty? Na niebieską kartę będą zatrudnieni ludzie, którzy pochodzą z państw trzecich, którzy np. będą realizowali inwestycje obronne w Polsce. Będziemy musieli ściągać specjalistów z różnych państw, np. z Korei, żeby np. zrealizować offset czy inne elementy inwestycji obronnych. Musimy mieć takie instrumenty, które pozwolą nam bardzo szybko uzupełniać te niedobory na rynku pracy, związane nie tylko z rozwojem Polski i modernizacją polskiej gospodarki, ale również z obronnością. Musimy się przygotować na duże inwestycje w Polsce, również w obronność, w przypadku których możemy takich osób potrzebować, jeśli chodzi o kwestie technologiczne. Po prostu potrzebujemy dla nich szybkiej ścieżki. Nie wyobrażam sobie takiej sytuacji, w której jakiś inżynier z Korei, który będzie miał przyjechać do Polski, np. jeśli chodzi o inwestycje dotyczące offsetu tych elementów zakupowych, będzie czekał rok na wydanie dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#MaciejDuszczyk">Wysoka Izbo! Oczywiście przy projektowaniu tej ustawy wzięliśmy… Do tej pory nie otrzymałem od państwa posłów z Prawa i Sprawiedliwości odpowiedzi, dlaczego nie chcieliście wdrażać dyrektywy, czyli robić tego w taki sposób, w jaki byśmy chcieli, tylko wymyśliliście sobie „Poland. Business Harbour”. Na to cały czas nie mogę znaleźć odpowiedzi. „Poland. Business Harbour” był bypassem na systemie, w przypadku którego kompletnie nie brano pod uwagę jakiegokolwiek bezpieczeństwa. Niech mi ktoś wreszcie wytłumaczy, dlaczego w 2021 r. mamy dyrektywę, w 2022 r., 2023 r. — możliwość jej wdrożenia, a wy tego nie robicie. Przychodzę do resortu i mam zero w systemie, jeśli chodzi o jakiekolwiek prace, a zrobiliście „Poland. Business Harbour”. Może mi ktoś to wreszcie wytłumaczy, będę wdzięczny, może coś więcej w tym przypadku zrozumiem.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#MaciejDuszczyk">Jeśli chodzi o wyjazdy Polaków… Szanowni państwo, mamy powroty Polaków. Mamy do czynienia z nową strategią współpracy z Polonią i Polakami za granicą, której powroty są jednym z głównych elementów. Wczoraj przez Radę Ministrów został przyjęty — polecam się zapoznać — długofalowy program mówiący o tym, w jaki sposób możemy ściągać Polaków z powrotem do Polski. Naprawdę nie ma dzisiaj problemu naszych wyjazdów. Oczywiście mogę powiedzieć o swoich badaniach dotyczących potencjału migracyjnego lekarza, ale nie będę się tutaj specjalnie promował. A więc to jest… Trzeba zajrzeć na stronę internetową projektu. Pokazujemy, w jaki sposób zmienia się potencjał migracyjny. Mówimy o pewnych normalnych elementach systemu odpowiedzialnej, bezpiecznej polityki migracyjnej, które uzupełnią luki na rynku pracy — luki, które musimy uzupełnić, bo inaczej będziemy mogli mieć różnego rodzaju problemy.</u>
          <u xml:id="u-182.7" who="#MaciejDuszczyk">Kiedy bałagan po PiS-ie, po poprzednim rządzie zostanie posprzątany? Myślę, że generalnie już jest posprzątany. Granica, zapora jest umocniona, to skończona inwestycja. Ten pakiet ustaw idzie w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-182.8" who="#MaciejDuszczyk">Jeszcze tylko musimy posprzątać w zakresie repatriacji, bo tu jest główny element. Mamy do czynienia z zapóźnieniami, jeśli chodzi o repatriację. Tak naprawdę ten cały system, tak zbudowany ze względu na bardzo niskie środki, powodował, że nie można było repatriować Polaków z zagranicy. Za chwilę przyjdę do państwa z dotyczącą repatriacji ustawą, która zwiększa limity na repatriację w taki sposób, żebyśmy mogli ściągnąć tu Polaków odpowiedzialnie. Chodzi o kwestię naszej odpowiedzialności moralnej, etycznej za ściąganie Polaków, którzy mieszkają na wschodzie. Mam nadzieję, że w tym przypadku ta ustawa zostanie gremialnie poparta, bo tak naprawdę chodzi o naszych rodaków, którzy przez ostatnie lata nie mieli takiej szansy, bo nie było środków na to, żeby można było to zrobić. W tej ustawie repatriacyjnej udało się podnieść limit o 100% i mamy dużo większą szansę tę repatriację przyspieszyć.</u>
          <u xml:id="u-182.9" who="#MaciejDuszczyk">Jeśli chodzi o kwestie… O budżecie państwa już mówiłem. Aha, kwestie dotyczące oświadczeń. Proszę państwa — żeby to dokładnie wybrzmiało — oświadczenie jest jednym z elementów dokumentów potwierdzających. My stwierdzamy, w jaki sposób te kwalifikacje muszą być uznane. Jeżeli np. mamy informatyka, który może wskazać doświadczenie zawodowe w jakiejś firmie, powie o tym: pracowałem jako informatyk, nie wiem, w bardzo dużej firmie i chce się do Polski przemieścić, i on nie ma formalnego wykształcenia — my musimy sprawdzić, jakie on ma kwalifikacje. Te kwalifikacje są sprawdzane w następujący sposób. Po pierwsze sprawdzamy, czy pracował w tej firmie, jakie ma kwalifikacje, na jakim poziomie — są poziomy uznawania kwalifikacji — możemy te kwalifikacje uznać. Te kwalifikacje uznajemy — tak lub nie. Jeżeli nie, nie ma niebieskiej karty, on wchodzi w normalny system. Niebieska karta jest elementem przyspieszenia dla tych, na których nam zależy. To nie znaczy, że jeżeli dyrektywa coś mówi, to my musimy to wydać. Nie. Jeżeli są jakiekolwiek niebezpieczeństwa, np. nie możemy do końca potwierdzić, że ta osoba jest bezpieczna czy nie, to wnioskujemy o wydłużenie tego okresu. Albo mówimy o tym: nie, kochany, ty niestety niebieskiej karty nie dostaniesz.</u>
          <u xml:id="u-182.10" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Nie ma takich narzędzi, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-182.11" who="#MaciejDuszczyk">Panie pośle, proszę zapoznać się dokładnie z całymi systemami, jak one wyglądają. Wtedy pan będzie wiedział. Tłumaczyłem to ostatnio bardzo dokładnie również w komisji. Nie mamy czasu na to, żeby to powtarzać. To jest moim zdaniem bardzo istotne.</u>
          <u xml:id="u-182.12" who="#MaciejDuszczyk">Było też pytanie dotyczące tego, na jakim etapie jest implementacja w Polsce dyrektywy z 2021 r. W czasie drugiego czytania. Nie ma pani posłanki, ale właśnie nad tym pracujemy dzisiaj. Jest drugie czytanie ustawy dotyczącej implementacji. Teraz będzie jeszcze oczywiście głosowanie pewnie w piątek, Senat, podpis prezydenta i dopiero implementacja. Wydaje mi się, że było pytanie — może trochę nie zrozumiałem — na jakim etapie jest dzisiaj implementacja tej dyrektywy. Na drugim czytaniu ustawy, która właśnie tę dyrektywę wdraża.</u>
          <u xml:id="u-182.13" who="#MaciejDuszczyk">O doświadczeniu powiedziałem. O wykształceniu powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-182.14" who="#MaciejDuszczyk">Pomoc socjalna, ośrodki dla cudzoziemców — to jest jeden z elementów. Szanowni państwo, system wygląda w sposób następujący. Jeżeli mamy kogoś zamkniętego w zamkniętym ośrodku, to on ma wikt i opierunek. Nie potrzebuje żadnej pomocy socjalnej. Jeżeli jest w ośrodku otwartym i rozrabia, to trafia do ośrodka zamkniętego. Prosta zasada, jaka tylko może być. Naprawdę nie potrzebujemy tu żadnych innych instrumentów. Świetnie to wszystko działa i nie ma problemu z pomocą socjalną. Natomiast odbieranie pomocy socjalnej powoduje różnego rodzaju perturbacje wtedy, kiedy mamy do czynienia z jakimiś niewielkimi problemami. Doprowadzamy te osoby do wykluczenia społecznego i mamy dodatkowy problem. Naprawdę trzeba bardzo rozsądnie do tego podejść. Jakakolwiek osoba, która zagraża bezpieczeństwu Polski — nie chodzi o to, że zostawiła, za przeproszeniem, puszki nie w tym miejscu, tylko zagraża bezpieczeństwu Polski — jest kierowana do ośrodka zamkniętego w wyniku decyzji sądu i sprawa się rozwiązuje. Nie grajmy tym, że tutaj nagle my pomocą socjalną przyciągamy cudzoziemców. Tniemy pomoc socjalną.</u>
          <u xml:id="u-182.15" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: No nie. Napisane jest wprost: dajemy. Dajemy.)</u>
          <u xml:id="u-182.16" who="#MaciejDuszczyk">Za chwilę przyjdziemy, za chwilę przyjdę również do państwa z ustawą.</u>
          <u xml:id="u-182.17" who="#MaciejDuszczyk">To, co chciałbym powiedzieć dzisiaj bardzo jasno: zakończyliśmy pracę nad projektem ustawy uszczelniającej system socjalny dla cudzoziemców, system świadczeń rodzinnych i socjalnych. Opieramy go na podstawie aktywności zawodowej i baz danych w ZUS-ie, mówiących o składkach wpływających na ubezpieczenia społeczne. Mam też nadzieję, że ta ustawa będzie szybko procedowana. Nadużycia socjalne, jakiekolwiek są, będą absolutnie likwidowane. Nie dotyczy to tylko i wyłącznie Ukraińców, bo jest taki związek: 800+, Ukraińcy. My poszliśmy dużo, dużo szerzej — system, który z jednej strony nie pozwala się wykluczać, bo wykluczenie jest bardzo dużym problemem. Ale oczywiście te osoby, które nie przebywają w Polsce, np. ich dzieci nie przebywają w Polsce — chodzi o 800+ — tych świadczeń będą po prostu pozbawiane. Trudna ustawa, ale mam nadzieję, że znaleźliśmy takie rozwiązanie, które jest jak najbardziej sensowne.</u>
          <u xml:id="u-182.18" who="#MaciejDuszczyk">Mam jeszcze dosłownie kilka minut. Centra integracji cudzoziemców. Szanowni państwo, żeby było absolutnie jasne, centra integracji cudzoziemców są kontynuacją — o to pytał pan poseł Sowa, ale również były inne pytania — działań, które były realizowane przez poprzedni rząd w latach 2017–2023. Alokacja finansowa na ten program — to jest 2022 r. — jest wpisana do projektu Unii Europejskiej, który nazywa się FAMI.</u>
          <u xml:id="u-182.19" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Zieliński: No to zerwijcie z tym.)</u>
          <u xml:id="u-182.20" who="#MaciejDuszczyk">Naprawdę tu się nic nie dzieje. Zrobiliśmy jedną zmianę podstawową w tym projekcie — one stop shop, który był kiedyś, który jest teraz. Jedna zmiana. Otóż kiedy czytacie państwo strategię migracyjną, tę, która została przyjęta w październiku, tam jest co najmniej w kilku miejscach taki zapis: cudzoziemcy będą przestrzegać polskich wartości, norm, zasad, prawa. Centra integracji cudzoziemców — to zmieniliśmy. To dokładnie o tym mówi. To zmieniliśmy. Tego w projekcie PiS-owskim nie było. Nie. Żeby była jasność: w projekcie poprzedniego rządu tego nie było.</u>
          <u xml:id="u-182.21" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Ale to są puste słowa.)</u>
          <u xml:id="u-182.22" who="#MaciejDuszczyk">Dopiero my to wprowadziliśmy, ponieważ ci cudzoziemcy, te dzieci ukraińskie, białoruskie, które będą przychodziły do centrum integracji cudzoziemców, gdzieś muszą się nauczyć tych wartości, gdzieś muszą się nauczyć tych historii, naszej wrażliwości na pewne tematy.</u>
          <u xml:id="u-182.23" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: U nas mają się uczyć?)</u>
          <u xml:id="u-182.24" who="#MaciejDuszczyk">I tam to będzie. Proszę nie mówić o tym, proszę nie opowiadać bajek, że coś jest budowane. Nic nie jest budowane. Tam, w centrach integracji cudzoziemców, nikt nie będzie mieszkał. To są centra wsparcia dla cudzoziemców. W ogóle tytuł, nazwa brzmi centrum integracji cudzoziemców. Ja bym to co prawda inaczej nazwał, bo to jest centrum ewentualnie wsparcia dla cudzoziemców, w takich kwestiach jak np. uzupełnianie kwalifikacji zawodowych, kwestia dotycząca informacji o elementach, które są w polskim społeczeństwie, korepetycje dla dzieci itd. Temu służą centra integracji cudzoziemców i tam żaden nielegalny migrant nie może trafić. Powiem więcej: gdyby trafił tam nielegalny migrant, to ta osoba, która tam będzie, zadzwoni na policję, żeby został aresztowany. Ponieważ to jest tego typu sytuacja. To są tylko i wyłącznie legalni migranci, którzy mogą tam być, najwięcej z Ukrainy i Białorusi. Dlatego tutaj nie ma kompletnie żadnego niebezpieczeństwa. Działając przeciwko tej kwestii, działając przeciwko kwestiom integracyjnym, te osoby, które mówią dzisiaj, że nie potrzebujemy CIC-ów, nie potrzebujemy tego typu działań, mimo że mamy tylu Ukraińców i tylu Białorusinów w Polsce, chcą powtarzać błędy takich państw jak Niemcy, Szwecja, Francja i te wszystkie inne z przeszłości. Bo CIC-e są tym pomysłem, który… Jest moja słynna wypowiedź z tego czasu, kiedy pytano mnie, czy podoba mi się ten projekt. Jak zobaczyłem ten projekt, kiedy przychodziłem do resortu, to powiedziałam: PiS coś fajnego wymyślił. Uważam, że minister Szwed, wtedy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, wymyślił fajny program. Muszę powiedzieć, że w pełni to popieram. Poza tym jednym dodatkiem, który był kluczowy, mianowicie dodatkiem mówiącym o tym, że te centra będą służyć również promocji wartości, norm, zasad i prawa, które obowiązuje w Polsce, żeby tu nie dochodziło do żadnych problemów.</u>
          <u xml:id="u-182.25" who="#MaciejDuszczyk">Chyba odpowiedziałem na wszystkie pytania, poza tymi związanymi ze statystyką. Tak jak powiedziałem, jeżeli będą potrzebne statystyki, odpowiem na piśmie. Panie marszałku, Wysoka Izbo, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-182.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo serdecznie witam grupę samorządowców, animatorów kultury, artystów oraz pracowników Starostwa Powiatowego w Legnicy i członków Stowarzyszenia Kulturalnego „Krajobrazy” pod przewodnictwem pani Marii Dychowicz. Goście z ziemi legnickiej przybyli do Sejmu RP na zaproszenie pana posła Tadeusza Samborskiego, który napisał mi to przywitanie. Witam państwa serdecznie. Skoro wy stoicie, to i ja w takim razie wstanę. Witam.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 951 i 1127).</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Marka Sowę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-183.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">A panu ministrowi Duszczykowi jeszcze raz serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-183.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale pan minister Duszczyk już tego nie słyszał, bo się oddalił.</u>
          <u xml:id="u-183.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej o rządowym projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 951.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#MarekSowa">Sejm przekazał Komisji Nadzwyczajnej ten projekt ustawy. Komisja rozpatrywała go na posiedzeniach 19 lutego oraz 6 i 20 marca. 20 marca br. komisja przyjęła sprawozdanie, druk nr 1127, i przekazuje je Sejmowi z prośbą o przyjęcie. Ponadto komisja, zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu, przedstawia na żądanie wnioskodawców jeden wniosek mniejszości dotyczący art. 6 niniejszej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#MarekSowa">Szanowni Państwo! W trakcie pracy nad tym projektem ustawy 19 lutego odbyła się debata z udziałem strony społecznej. Obecni byli przedstawiciele: pracodawców, środowisk naukowych, szkół wyższych publicznych i niepublicznych, administracji państwowej, rządu, Straży Granicznej. Praktycznie wszystkie strony aktywnie uczestniczyły w tej dyskusji. W trakcie późniejszych prac, kiedy rozpatrywany był projekt rządowy, przez posłów PiS-u został złożony wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Projekt nie uzyskał większości głosów, a tym samym został przez komisję odrzucony. Jedyną przesłanką związaną z argumentacją na rzecz wniosku, którą można było wyczytać, było to, że politykom PiS-u po prostu bardzo nie podobał się tytuł projektu ustawy…</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Zieliński: Bo fałszywy.)</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#MarekSowa">…a więc: uszczelnienia, wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej. I przyznam szczerze, że coś jest na rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#MarekSowa">Pan przewodniczący próbuje ze mną dyskutować w tej materii, ale niezależnie od tego, co by państwo powiedzieli, my zmieniamy w tych czterech ustawach stan prawny, który dotychczas obowiązywał. Jakkolwiek byście państwo na to patrzyli, to jest radykalne zaostrzenie przepisów: choćby uszczelnienie systemu wizowego, choćby dostęp pracy cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To wszystko jest po prostu radykalną zmianą w stosunku do waszej polityki. Bo można powiedzieć, że waszej polityki w tym zakresie nie było, bo została zniesiona z inicjatywy ministra Mariusza Błaszczaka w 2017 r., kiedy została uchylona polityka migracyjna Polski, i żadnego dokumentu nie przygotowaliście do 2023 r., do końca waszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#MarekSowa">Zastanawiałem się wielokrotnie, dlaczego taki był stan prawny. Przecież każdy rozsądnie myślący człowiek mówi, że potrzebny jest zestaw, katalog jakichś działań, który będzie wyznacznikiem dla urzędników, jak trzeba funkcjonować. Po prostu państwo idealnie odnaleźliście się w tym systemie, który nie został precyzyjnie opisany, bo myśleliście, że wam po prostu wszystko wolno. Taka jest brutalna rzeczywistość, że ten stan faktyczny jest opisany w wielu dokumentach dotyczących polityki wizowej powstałych za waszych rządów. Przypomnę, że pracowała nad tym grupa robocza pod kierunkiem pani minister, zachęcam do zapoznania się z opublikowaną białą księgą. Jest też bardzo obszerny raport Najwyższej Izby Kontroli, który jednoznacznie wskazuje na szereg nieprawidłowości w zakresie polityki wizowej realizowanej przez państwo. Również w przyjętym przez Radę Ministrów 15 października dokumencie „Odzyskać kontrolę. Zapewnić bezpieczeństwo. Kompleksowa i odpowiedzialna strategia migracyjna Polski na lata 2025–2030” jest szereg zapisów odnoszących się do tej kwestii. Wreszcie jest sprawozdanie Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości działań, a także występowania nadużyć, zaniedbań i zaniechań w zakresie legalizacji pobytu cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie od dnia 12 listopada 2019 r. do dnia 20 listopada 2023 r. To sprawozdanie zostało przyjęte przez Komisję Śledczą 3 grudnia przez posłów wszystkich środowisk politycznych z wyjątkiem PiS-u. Taka jest brutalna rzeczywistość.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#MarekSowa">Te argumenty, te fakty, które w tych wszystkich dokumentach są zapisane, są po prostu dla państwa dyskwalifikujące. Prowadziliście politykę całkowicie nieodpowiedzialną. Ta polityka przyczyniła się do niekontrolowanego napływu migrantów posiadających polskie wizy. Polska stała się hubem całej Unii Europejskiej, strefy Schengen do niekontrolowanego wjazdu nie tyko na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale de facto także szeregu innych państw. Ta wiza była po prostu przepustką. Doszło do sytuacji, w której Polska wydawała rocznie nawet 60% wiz pracowniczych całej Unii Europejskiej. Patrząc na potencjał gospodarczy naszego kraju, każdy zdaje sobie sprawę, że to jest po prostu fizycznie niemożliwe dla polskiej gospodarki. To jest po prostu niemożliwe, ale wy to robiliście. Dlaczego to robiliście? W sprawozdaniu Komisji Śledczej macie to precyzyjnie opisane: bo wasi ludzie na tym zarabiali. I to trzeba jasno, wyraźnie powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-184.9" who="#MarekSowa">To są po prostu fakty.</u>
          <u xml:id="u-184.10" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Nie drzyj się.)</u>
          <u xml:id="u-184.11" who="#MarekSowa">Czuliście się jak ryba w wodzie. Braliście od tych ludzi, którzy starali się przedostać do innego świata, od 4,5 tys. do 10 tys. euro od głowy. Dokładnie tak było.</u>
          <u xml:id="u-184.12" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Zieliński: Panie pośle, proszę uważać na słowa. Proszę nie oskarżać.)</u>
          <u xml:id="u-184.13" who="#MarekSowa">? propos: uważać na słowa, to państwo powinniście uważać. Daliście dzisiaj przykład. Myślę, że wielu z was będzie miało wielkie problemy, również prawne, w związku z porannym rozpoczęciem obrad Sejmu. Proszę więc, niech pan te uwagi przekaże…</u>
          <u xml:id="u-184.14" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Zieliński: Proszę nie straszyć.)</u>
          <u xml:id="u-184.15" who="#MarekSowa">Niech pan te uwagi przekaże swoim koleżankom i kolegom z klubu.</u>
          <u xml:id="u-184.16" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Zieliński: Nie boimy się pana, ani pana…)</u>
          <u xml:id="u-184.17" who="#MarekSowa">To, co państwo zrobiliście, to to, że do Polski mógł wjechać każdy. Przed chwilą była dyskusja, podczas której kwestionowaliście jakieś uproszczenie dla ludzi o wysokich kompetencjach. Ale żeby wjechać do Polski za waszych rządów, nie trzeba było mieć żadnych kompetencji, nic, tylko kasa. Kasa zapłacona swoim — to był jedyny warunek, który wyznaczyliście.</u>
          <u xml:id="u-184.18" who="#MarekSowa">Ta polityka nie dotyczyła tylko, powiedziałbym, rynku pracy. Ona w sposób szczególny odcisnęła też swoje piętno np. na uczelniach publicznych i niepublicznych. Napływ czy przyjazd na wizę studencką był jednym z najłatwiejszych sposobów wjazdu do naszego kraju. To zostało też bardzo precyzyjnie opisane. Doszło do takiej sytuacji, że na 2 tys. studentów zaledwie dwóch było obywatelami Polski. Zadaję sobie pytanie: Po co w Polsce są potrzebne takie uczelnie? To jest oczywiście element, który trzeba brać pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-184.19" who="#MarekSowa">Te wszystkie wnioski, które były przedmiotem badania, te wszystkie wykazane nieprawidłowości były właśnie przesłankami do tego, abyśmy zmienili ten stan prawny i ten stan prawny jest zmieniany właśnie w projekcie tej ustawy. Naprawiamy wszystko to, co zostało przez waszą politykę i wasze działania jednoznacznie zepsute. Celem tej ustawy jest bowiem wyeliminowanie tych wszystkich nieprawidłowości oraz odzyskanie kontroli nad procesem wjazdu cudzoziemców do Polski i ich pobytem w naszym kraju poprzez uszczelnienie całego systemu wizowego, w szczególności przez reformę wydawania wiz studenckich, usprawnienie systemu wymiany informacji pomiędzy instytucjami zaangażowanymi w prowadzenie postępowania wizowego oraz systemu wydawania cudzoziemcom wizy krajowej w celu wykonywania pracy. Ta ustawa zmienia 10 innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-184.20" who="#MarekSowa">To jest pewnie też nie do pomyślenia, ale państwu nie potrzebna była żadna wymiana informacji, niepotrzebne było sprawdzanie tych ludzi, którzy się ubiegali o wjazd. Dopiero na mocy tej ustawy zostaną wprowadzone możliwości korzystania przez właściwego ministra do spraw zagranicznych z informacji pochodzących np. od organów podatkowych, z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ze Straży Granicznej, od szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki. To po prostu pozwoli nam zapanować również nad tym, kto do naszego kraju wjeżdża.</u>
          <u xml:id="u-184.21" who="#MarekSowa">Ta ustawa też w sposób precyzyjny reguluje, reformuje system wydawania cudzoziemcom wizy krajowej w celu odbycia studiów w naszym kraju. Wiem, że są różnego rodzaju głosy w środowiskach naukowych wyższych uczelni, ale chcę jednoznacznie powiedzieć: to w żadnej mierze nie jest nakładaniem blokady na to, żeby szkoły się dalej umiędzynarodowiały. Zależy nam na tym, aby na wyższych uczelniach, na uniwersytetach ten odsetek studentów był wysoki, ale przede wszystkim zależy nam na tym, żeby oni na tych uczelniach studiowali. A w poprzednim systemie było zupełnie inaczej. Dostawali wizę studencką i często w ogóle nie pojawiali się, nawet jednego dnia nie spędzali na uczelni, w której mieli tę naukę kontynuować. Tak na marginesie muszę państwu też dodać, że zatrważający jest odsetek studentów, którzy w ogóle nie podejmowali studiów na drugim roku. To było blisko 60%. To też pokazuje, jaki był cel, jaka była intencja uzyskania tej wizy i czy tak naprawdę w tym wszystkim chodziło o edukację.</u>
          <u xml:id="u-184.22" who="#MarekSowa">Wielokrotnie była też podnoszona kwestia wprowadzenia wymogu znajomości języka polskiego na poziomie biegłości B1 w placówkach, na uczelniach, w szkołach policealnych. Trudno sobie wyobrazić, żeby korzystać z systemu edukacji, nie znając języka polskiego. To jest po prostu obligatoryjne. To jest coś, co w mojej ocenie naprawdę trudno kwestionować.</u>
          <u xml:id="u-184.23" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę więc o przyjęcie projektu ustawy z druku nr 1127. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-184.24" who="#MarekSowa">Jeszcze z racji tego, że miałem przyjemność kierować pracami całej tej Komisji Nadzwyczajnej przy tych czterech ustawach, bardzo serdecznie wszystkim dziękuję za zaangażowanie, zarówno stronie rządowej, jak i stronie społecznej, a także posłankom i posłom, którzy byli członkami tej komisji. Bardzo wielu z was podeszło do sprawy odpowiedzialnie. Niestety muszę powiedzieć, że posłowie PiS-u zbojkotowali pracę nad projektem tej ustawy po odrzuceniu wniosku o odrzucenie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-184.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Jana Mosińskiego z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#JanMosiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przypadnie mi w udziale zaszczyt przedstawienia Wysokiej Izbie stanowiska Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość dotyczącego rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej, druki sejmowe nr 951 i 1127.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#JanMosiński">Już na wstępie należy zauważyć, że zgodnie z tytułem tego projektu ustawy jego celem jest wyeliminowanie nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej. Po sięgnięciu do uzasadnienia projektu ustawy stwierdza się, że chodzi o okres od 2015 r. do 2023 r. Czy takie założenie jest prawidłowe? Oczywiście, że nie jest.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#JanMosiński">Należy podkreślić, że rządowy projekt ustawy jest niczym innym jak kontynuacją budowania politycznej propagandy wokół tzw. afery wizowej. Między bajki można włożyć narrację pana przewodniczącego Sowy, który mówił o masowym wpuszczaniu przez rząd Prawa i Sprawiedliwości migrantów na teren Polski. Na upolitycznienie tego projektu ustawy zwracaliśmy uwagę na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej. Tym projektem ustawy usiłuje się nie tylko przykryć głoszone przez Donalda Tuska kłamstwa o aferze wizowej, o wydanych setkach tysięcy wiz, lecz także nadać tym kłamstwom walor wiarygodności. Wiemy doskonale, że tej afery wizowej nie było. Było natomiast kłamstwo, wasze kłamstwo wizowe, którego używaliście w kampanii wyborczej. Na stronie Prokuratury Krajowej można przeczytać, że sprawa dotyczy 607 decyzji, z których zostało zrealizowanych 358. Nie wydano zatem setek tysięcy wiz. Jeżeli już, to tych ok. 358, co stanowi może ułamek promila ogólnej liczby wydawanych wiz. Nie handlowano nimi na straganach w państwach afrykańskich, o co nas posądzaliście. Nie wydawano setek tysięcy wiz cudzoziemcom z państw muzułmańskich, o czym tak ochoczo mówił, i wprowadzał tym opinię publiczną w błąd, Donald Tusk podczas swoich spędów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#JanMosiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powróćmy na chwilę do wydarzeń sprzed kilkunastu lat, a mianowicie do sprawy wizowej w Łucku, czy też do najnowszych doniesień medialnych związanych z wydawaniem wiz na Filipinach, a więc do wydarzeń, a może nawet afer, które miały miejsce za rządów koalicji PO-PSL i obecnej koalicji 13 grudnia. Czy wówczas i obecnie Donald Tusk i jego otoczenie mieli opinii publicznej tyle do powiedzenia, co w przypadku nieprawidłowości w wydawaniu wiz, które przytaczałem przed chwileczką? Trzeba podkreślić, że służby za naszych rządów działały sprawnie i skutecznie. Nie zamiataliśmy tych spraw pod dywan, tylko wskazaliśmy sprawców, zostali oni wykryci, część aresztowano. Państwo zareagowało na ten proceder w sposób właściwy.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#JanMosiński">Tym projektem ustawy, Wysoka Izbo, obecny rząd Donalda Tuska usiłuje również odciągnąć uwagę opinii publicznej od faktycznego problemu, jakim jest kwestia paktu migracyjnego. Przypomnę, że po 6 dniach od utworzenia koalicji 13 grudnia nastąpiła pierwsza zgoda na pakt migracyjny, a w kwietniu 2024 r. — ostateczna zgoda, która skutkować będzie napływem dziesiątek tysięcy, jeśli nie setek tysięcy migrantów do Polski. W kwestii dotyczącej polityki migracyjnej zauważyć należy, że Donalda Tuska, tu użyję pewnego porównania, określenia, wsypał francuski premier Gabriel Attal, który stwierdził, że oni zmusili kraje Europy Wschodniej do tego, aby przyjęły pakt migracyjny. W tym miejscu należy przypomnieć Wysokiej Izbie, że za naszych rządów zablokowaliśmy pakt migracyjny, nie przyjęliśmy żadnego nielegalnego migranta i obroniliśmy nasze granice. Dzięki działaniom pana premiera Mateusza Morawieckiego w czerwcu 2018 r., w czerwcu 2019 r. konkluzje Rady Europejskiej zawierały wypracowany przez premiera akapit dotyczący jednomyślności. W unijnym procesie legislacyjnym ta zasada została niestety naruszona i pogwałcona. Co więcej, w kooperacji z Węgrami i Czechami udało się ten pakt migracyjny zablokować na okres ok. 5 lat. Ale przypomnijmy Wysokiej Izbie, co mówił Donald Tusk, kiedy był w opozycji, o nielegalnych migrantach brutalnie atakujących funkcjonariuszy Straży Granicznej. Otóż mówił tak: to są biedni ludzie, którzy szukają swojego miejsca na ziemi, i nie trzeba robić takiej obrzydliwej, ponurej propagandy wymierzonej w migrantów, bo to są ludzie, którzy potrzebują pomocy. A co mówi dzisiaj? To nie są uchodźcy, to są coraz rzadziej migranci.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#JanMosiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biorąc pod uwagę całość projektu ustawy, w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnoszę o odrzucenie w całości w drugim czytaniu rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej, druki nr 950 i 1127, z przyczyn, które wskazałem podczas mojego wystąpienia. Ze względu na szacunek do poprawnej legislacji nie można popierać wyraźnej manifestacji prymatu polityki nad prawem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#JanMosiński">Przedstawiam stosowny wniosek, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Bliźniuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#PawełBliźniuk">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Tutaj dużo było wątków politycznych, bardzo mało merytorycznych. Jeżeli jedyny, nazwijmy to, zarzut wobec tego projektu ustawy dotyczy jego tytułu, który się nie podoba prawej części sali, to znaczy, że naprawdę państwo przygotowali bardzo dobry projekt, ponieważ nie jesteście w stanie podnieść żadnego merytorycznego zarzutu wobec tego projektu. Ja jestem w stanie zgodzić się z wami, że ten tytuł ustawy może jest nieprecyzyjny, skoro już podnosicie tę kwestię. Mówimy o nieprawidłowościach w systemie wizowym i ja bym dodał jednak, nie chował tego przed opinią publiczną, że są to nieprawidłowości z okresu właśnie waszych rządów. To właśnie po waszych rządach rząd Donalda Tuska musi sprzątać, musi dokonywać reformy, zmian w systemie prawnym, które są bezwzględnie konieczne z punktu widzenia naszego bezpieczeństwa. Mówimy o tej ustawie, ale dzisiaj w punkcie wcześniejszym mówiliśmy też o innym projekcie ustawy. Mówiliśmy również o prawie azylowym, będzie zapowiadana już ustawa o repatriacji. A więc mówimy o kompleksowym podejściu do tematu.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#PawełBliźniuk">Dzisiaj jednak rozmawiamy o konkretnych rozwiązaniach. Te rozwiązania wynikają z pracy zespołu międzyresortowego i białej księgi. Są też pokłosiem raportu Najwyższej Izby Kontroli, w którym wskazuje się nieprawidłowości właśnie za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości, jeżeli chodzi o brak jakiegokolwiek nadzoru nad procesem wydawania wiz. Są one również pokłosiem prac komisji śledczej, a na końcu wreszcie przyjętej przez rząd strategii migracyjnej państwa polskiego. Ponieważ temat bezpieczeństwa, temat migracji jest tematem fundamentalnym, należy do niego podchodzić absolutnie merytorycznie i stronić od politycznych wycieczek. Niestety posłowie Prawa i Sprawiedliwości w momencie, kiedy wypowiedzieli się na temat samego tytułu ustawy, opuścili po głosowaniu posiedzenie komisji i nie brali udziału w pracach nad konkretnymi rozwiązaniami, nie chcieli rozpatrywać punkt po punkcie tego projektu. Jest to ustawa, która jest w stanie zmienić, przywrócić wiarygodność państwa polskiego na scenie międzynarodowej, również po aferze wizowej, ale też po tym okresie, w którym mieliśmy do czynienia z niekontrolowanym napływem migrantów. Przypomnijmy, lata 2018–2022 to ponad 6,5 mln wydanych wiz do Polski. Tutaj pan przewodniczący Sowa mówił, jaki jest odsetek wiz pracowniczych w skali całej strefy Schengen. Ale też setki tysięcy wiz wydanych obywatelom, mieszkańcom krajów muzułmańskich, afrykańskich bez żadnego nadzoru, bez żadnej kontroli, bez weryfikacji. Polska stała się swoistym hubem, przez który niektórzy dostawali się do zachodniej części Europy dzięki skorzystaniu właśnie z tego dziurawego systemu, który nie był w żaden sposób kontrolowany.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#PawełBliźniuk">Jeśli już jednak mówimy o polityce migracyjnej z czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości, a jestem posłem z Łodzi, to przypomnę też parę łódzkich wątków dotyczących tej polityki. Bo to nie tylko afera wizowa… Mówicie, że jej nie było, ale to wasz wiceminister został zatrzymany, aresztowany i usłyszał zarzuty, oczywiście dotyczące afery, której według was nie było. Inne osoby również stanęły i staną przed wymiarem sprawiedliwości. Mało tego, w 2023 r. na konferencji prasowej w Łodzi ogłosiliście otwarcie czy utworzenie Centrum Decyzji Wizowych — fabryki do wydawania wiz, fabryki, która miała zastąpić działanie konsulatów i eksportować kwestie wydawania wiz, decyzyjności w tym zakresie na pośredników. Mało tego, w tym samym czasie pracowaliście nad rozporządzeniem, które miało rozszerzyć listę państw, których obywatelom, którzy chcieli trafić do Polski, do strefy Schengen, chcieliście właśnie w sposób uproszczony wydawać wizy. Wy nie dość, że nie nadzorowaliście systemu wizowego, nie dość, że nie byliście w stanie nic dobrego w tym wymiarze zrobić, to jeszcze chcieliście otworzyć fabrykę i zmienić przepisy tak, żeby ten niekontrolowany przypływ migrantów do Polski, do Unii Europejskiej był jeszcze większy. To jest istota polityki migracyjnej rządów PiS.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#PawełBliźniuk">I teraz mamy sytuację zgoła odwrotną. Jedyny zarzut merytoryczny dotyczy tytułu, to już mówiliśmy. Jeżeli chodzi o opinię publiczną, to niektórzy mówią, że być może te przepisy są nawet zbyt ostre. Jeżeli jednak są takie zarzuty, to znaczy, że po tych złych 8 latach rządu PiS-u mamy do czynienia z bardzo dobrym i wychodzącym naprzeciw oczekiwaniom społecznym zwrotem w polityce migracyjnej. Wy budowaliście dziurawy płot, my uszczelniamy granicę, budujemy Tarczę Wschód. Wy dużo mówiliście o migracji, straszyliście Polki i Polaków migrantami, a za czasów rządu Mateusza Morawieckiego powstawał pakt migracyjny. Rząd Donalda Tuska głosował przeciw przyjęciu paktu migracyjnego. Co więcej, jest jasna i wyraźna deklaracja, że jeżeli jakiekolwiek zapisy tego paktu będą stwarzały niebezpieczeństwo dla państwa polskiego, nie będziemy tego paktu wdrażali w życie.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#PawełBliźniuk">Reasumując, Koalicja Obywatelska stoi na stanowisku, że te przepisy, jak również inne ustawy należy jak najszybciej przyjąć. Liczymy na to, że wspólnie będziemy jednak w stanie zagłosować za tymi dobrymi rozwiązaniami przygotowywanymi przez resort spraw zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#PawełBliźniuk">Z tego miejsca jeszcze chciałem podziękować też wszystkim posłankom i posłom, którzy brali udział w pracach nadzwyczajnej komisji, a szczególne podziękowania kieruję na ręce pana przewodniczącego, bo to dzięki determinacji pana posła Marka Sowy byliśmy w stanie tak szybko i skutecznie przeprocedować te skomplikowane, złożone projekty w ramach nadzwyczajnej komisji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zanim udzielę pani głosu, z prawdziwą przyjemnością witam uczniów liceów: im. Generała Władysława Andersa i im. Jana Kanclerza Zamoyskiego z Dąbrowy Górniczej — witam was serdecznie — oraz laureatów konkursu wiedzy o parlamentaryzmie z Zagłębia Dobrowskiego. Kto był laureatem tego konkursu wiedzy? Ręka w górę. No, przywitałem laureatów, których nie ma. W przyszłości na pewno nimi będziecie. Zostaliście zaproszeni przez panią poseł Barbarę Dolniak. Witamy serdecznie. Pani poseł też podniosła rękę do góry jako laureatka. Super.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę panią poseł Ewę Szymanowską, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj procedujemy nad rządowym projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym, który to projekt był przedmiotem pracy Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#EwaSzymanowska">Tytuł projektu wskazuje na jego cel porządkujący, ale w rzeczywistości mamy do czynienia z kolejnym dowodem na to, że polskie państwo przez lata zaniedbań Prawa i Sprawiedliwości utraciło kontrolę nad własnym systemem wizowym. Nie byłoby tej ustawy, gdyby nie ujawniona w 2023 r. afera wizowa, która wstrząsnęła opinią publiczną nie tylko w Polsce, ale i za granicą, która pokazała, że dla niektórych przedstawicieli władzy terminy takie jak bezpieczeństwo, kontrola granic czy interes państwa były jedynie polityczną wydmuszką. Bo gdy Prawo i Sprawiedliwość krzyczało o zagrożeniu migracyjnym, równocześnie sprzedawano wizy niemal jak na targu, przy pomocy pośredników, bez odpowiedniej weryfikacji i bez kontroli. Dziś próbujemy ten system uszczelnić. Dobrze, że rząd podejmuje takie działania. W projekcie znajdują się propozycje, które zasługują na poparcie. Dotyczy to m.in. lepszego nadzoru nad procesem uznawania zagranicznych świadectw, uszczelniania procesu przyjmowania cudzoziemców na studia czy zwiększenia kompetencji instytucji państwowych w zakresie weryfikacji dokumentów i danych. To są działania konieczne.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#EwaSzymanowska">Klub Polska 2050 — Trzecia Droga popiera postulat przywrócenia przejrzystości i odpowiedzialności w systemie wizowym. Zgadzamy się, że należy ukrócić proceder sprowadzania do Polski rzekomych studentów, którzy nie mają zamiaru studiować, a jedynie wykorzystują niektóre uczelnie jako furtkę do tego, żeby dostać wizę. Zgadzamy się, że konieczne jest precyzyjne określenie warunków rekrutacji cudzoziemców na studia, weryfikacji ich kompetencji językowych oraz rzeczywistego statusu uczelni. Wprowadzenie tych mechanizmów kontrolnych jest niezbędne.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#EwaSzymanowska">Szanowni Państwo! Dziś naprawiamy błędy, za które ktoś musi wziąć polityczną odpowiedzialność. Chodzi o odpowiedzialność za to, że Polska przez lata była państwem, które handlowało wizami, państwem, w imieniu którego urzędnicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych i pośrednicy nielegalnie czerpali korzyści z nieszczelnego systemu. To nie był błąd systemu. To był system oparty na błędzie i ten system należy dzisiaj rozmontować. Dziś ten projekt jest potrzebny, ale nie wystarczy do tego, by naprawić to, co złe. Musimy też budować system nowoczesny, spójny, oparty na danych i narzędziach cyfrowych, które z jednej strony zabezpieczą interesy państwa, a z drugiej — pozwolą Polsce być atrakcyjnym miejscem do studiowania i pracy. Porządne polskie uczelnie, które nigdy nie brały udziału w procederze fikcyjnego przyjmowania studentów, oraz zdolni młodzi ludzie, którzy chcą studiować w naszym kraju, powinni mieć taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#EwaSzymanowska">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga będziemy głosować za przyjęciem tego projektu i sprawozdania komisji. Chciałabym również podziękować wszystkim posłom i posłankom oraz przewodniczącemu Markowi Sowie za pracę nad tymi ustawami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Dziedzic, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#AdamDziedzic">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedmiotem dzisiejszego sprawozdania jest projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej zawarty w druku nr 951.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#AdamDziedzic">Jest to projekt, który powstał w odpowiedzi na poważne uchybienia w nadzorze nad procedurami wizowymi, wskazane m.in. w raporcie Najwyższej Izby Kontroli. Rząd oczekuje, że nowe przepisy ograniczą proceder wykorzystywania polskich wiz w innym celu niż te, w których zostały one wydane. Przyjęte rozwiązania mają także przyczynić się do zmniejszenia obciężenia polskich konsulatów. Najważniejszym elementem ustawy jest uszczelnienie systemu wizowego oraz przeciwdziałanie jego wykorzystywaniu przez nieuczciwych pośredników.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#AdamDziedzic">Mój przedmówca, poseł PiS Jan Mosiński powiedział, że żaden z obcokrajowców nie wyjechał nielegalnie. Myślę, szanowni państwo, że chyba trzeba mu wierzyć, gdyż zgodnie z wynikami kontroli NIK w latach 2018–2023 w Polsce wydano 6,4 mln wiz, z czego 3,8 mln to były wizy pracownicze, a ok. 340 tys. to były wizy dla obywateli z krajów muzułmańskich. A więc jak mówił poseł Mosiński, było to przewidywalne, zgodne z ówczesną procedurą i oczekiwaniami rządu i to chyba nie podlega żadnej dyskusji. Niestety proces wydawania tych wiz pozostawał poza skutecznym nadzorem, co sprzyjało korupcji oraz umożliwiało wykorzystywanie procedur przez pośredników, którzy w praktyce częściowo przejęli kontrolę nad systemem wizowym.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#AdamDziedzic">Projekt ustawy przewiduje kilka kluczowych reform. Po pierwsze, przede wszystkim wprowadza mechanizmy umożliwiające lepszą wymianę informacji między ministerstwami a organami odpowiedzialnymi za politykę migracyjną, takimi jak Straż Graniczna, Ministerstwo Spraw Zagranicznych czy Urząd do Spraw Cudzoziemców. Po drugie, wzmacnia kontrolę nad procesem wydawania wiz dla cudzoziemców podejmujących studia w Polsce. Raporty NIK wykazały, że niektóre uczelnie rekrutowały studentów z krajów podwyższonego ryzyka migracyjnego pomimo braku wymaganych kompetencji językowych czy edukacyjnych. Nowe przepisy mają na celu ograniczenie tej praktyki oraz zapewnienie, że wizy studenckie będą wydawane zgodnie z rzeczywistymi potrzebami edukacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#AdamDziedzic">Najważniejsze rozwiązania zawarte w tym projekcie to reforma systemu wydawania wizy krajowej w celu odbycia studiów oraz systemu wydawania zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach. Zmiany obejmą także system korzystania z mobilności studenta. Ustanowiona zostanie również zasada, że każdy cudzoziemiec, obywatel państwa trzeciego, który chce rozpocząć studia w Polsce, będzie musiał podczas rekrutacji przedstawić dokument poświadczający znajomość języka, w którym odbywa się kształcenie. Rektor uczelni lub kierownik jednostki prowadzącej studia będzie musiał niezwłocznie zawiadomić pisemnie konsula, który wydał cudzoziemcowi wizę krajową w celu odbycia studiów, o niepodjęciu studiów przez cudzoziemca. Wprowadzony zostanie również limit cudzoziemców kształcących się w danej uczelni. Ponadto ustawa obejmuje zmiany w regulacjach dotyczących wydawania zezwolenia na pracę oraz pobyt czasowy. Zmiany te mają na celu zwiększenie transparentności zatrudniania cudzoziemców i kontroli nad nim, aby zapobiec dalszemu rozwojowi szarej strefy oraz nielegalnej imigracji. Projekt przewiduje również wdrożenie mechanizmów pozwalających na monitorowanie, czy cudzoziemcy wykorzystują przyznane im wizy zgodnie z ich przeznaczeniem. Konsulowie będą mieli dostęp do danych ZUS oraz urzędów skarbowych, co pozwoli lepiej weryfikować rzeczywisty cel pobytu cudzoziemców na terenie Polski.</u>
          <u xml:id="u-192.5" who="#AdamDziedzic">Podsumowując, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga uważa, że projektowana ustawa jest koniecznym krokiem w stronę odbudowy bezpieczeństwa i przyjrzystości polskiego systemu wizowego. Wprowadzono bowiem mechanizmy, które zapobiegną niekontrolowanej migracji, eliminują korupcjogenne procedury oraz wzmacniają ochronę polskiego rynku pracy i systemu edukacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Dorota Olko, klub parlamentarny Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#DorotaOlko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wracamy dzisiaj do debaty nad zmianami regulacji wizowych, w tym także do kwestii wiz dla studentów spoza Unii Europejskiej. To głównie na tych kwestiach się skupię i na przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#DorotaOlko">Przypomnijmy, jaka jest chyba najważniejsza zmiana w tej ustawie, najważniejsza z punktu widzenia systemu szkolnictwa wyższego. To modyfikacja systemu rekrutacji i włączenie do niego Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej. Zgodnie z tą ustawą to NAWA będzie zajmowała się potwierdzaniem dyplomów ukończenia szkoły przez kandydatów i kandydatki na studia. Do tej pory tym zadaniem zajmowały się kuratoria, co było niewydolne. Tutaj były też różnice w decyzjach. Kuratoria po prostu nie miały zasobów ani wiedzy, żeby analizować te dokumenty, a NAWA te możliwości ma. Ta ustawa przewiduje też odpowiednie fundusze na to, żeby te zmiany wprowadzić, a nowa procedura będzie prostsza i bardziej wiarygodna.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#DorotaOlko">Druga ważna i korzystna zmiana to zmiana dotycząca sposobu organizacji składania wniosków o wizy. Dzisiaj osoba, która stara się o wizę, musi się umówić na złożenie wizy i stawić się w konsulacie, co nie uwzględnia w ogóle postępu technologicznego i niepotrzebnie obciąża konsulaty. Jest to też obciążenie dla takich osób, które się o wizy starają, i przykładanie ręki do patologii, o których zrobiło się głośno w trakcie afery wizowej. Chodziło o to, że pośrednicy zarabiali na umawianiu takich spotkań. Dzięki zmianom przewidzianym w ustawie ta procedura będzie prostsza i bardziej racjonalna.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#DorotaOlko">Wreszcie jest kwestia regulacji, które zagwarantują, że uczelnie rekrutujące studentów to rzeczywiście instytucje służące kształceniu, a wydawane wizy studenckie naprawdę służą podjęciu studiów. Chodzi tu o reakcję na takie sytuacje, gdzie szerzej nieznana uczelnia ma wśród studentów znakomitą większość obcokrajowców, podczas gdy, podkreślmy, na czołowych polskich uniwersytetach ten odsetek to 7–10%. Warto zaznaczyć, że takie sytuacje na polskich uczelniach to margines, ale się zdarzają i można podejrzewać, że taka instytucja po prostu uczyniła biznes z ludzi ubiegających się o wizę. W takich sytuacjach państwo powinno podjąć działania przede wszystkim w trosce o spójność systemu, o jakość kształcenia i spójność wydawanych dyplomów, w trosce o to, żeby te przypadki nie psuły renomy innych polskich uczelni i żeby studenci, którzy trafiają na uczelnie, byli przekonani o tym, że one rzeczywiście będą ich kształcić. Słusznym rozwiązaniem jest możliwość cofnięcia pozwolenia na kształcenie cudzoziemców instytucji, która nie działa w celu kształcenia. Ta ustawa jeszcze te przepisy ulepsza i doprecyzowuje.</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#DorotaOlko">Wspomniane rozwiązania to są przykłady takich zmian, które posłużą uporządkowaniu sytuacji studentów zagranicznych, ich rekrutacji na polskie uczelnie i przepisów dotyczących wiz studenckich. Warto jednak przy tym zadbać o to, żeby efektem, niejako efektem ubocznym tych zmian, nie było tworzenie niepotrzebnych barier dla zwiększania umiędzynarodowienia polskich uczelni, które jest tendencją korzystną i pożądaną, chyba wszyscy się zgodzimy, no może poza Konfederacją.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Potwierdzam.)</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#DorotaOlko">To jest korzyść nie tylko dla tych studentów, którzy chcą się kształcić na polskich uczelniach, i dla naukowców, ale też dla polskich uczelni, które zmagają się z niżem demograficznym, a umiędzynarodowienie nauki sprzyja rozwojowi, zwiększaniu jakości kształcenia. Dlatego nasze wątpliwości budzi fakt, że ustawa poszerza katalog uczelni, które będą musiały ubiegać się o zezwolenie ministra spraw wewnętrznych na kształcenie cudzoziemców. Według procedowanej ustawy z obowiązku uzyskania takiego zezwolenia byłyby zwolnione tylko publiczne uczelnie akademickie. Do takich zapisów swoje uwagi zgłosiły zarówno Konferencja Rektorów Akademickich Szkół Polskich, jak i Konferencja Rektorów Publicznych Uczelni Zawodowych. Zauważają one, że wprowadzenie takiej zmiany nie ma racjonalnego uzasadnienia, a stwarza niepotrzebną, dodatkową barierę w zwiększaniu internacjonalizacji. Dlatego podczas prac komisji odpowiedzieliśmy na postulat KRASP, aby zastosować kryteria jakościowe i zwolnić z tego obowiązku wszystkie uczelnie akademickie. Razem z posłankami Lewicy złożyłyśmy stosowną poprawkę. Nad nią będziemy głosować jako wnioskiem mniejszości. Zachęcam wszystkie kluby do rozważenia tej kwestii raz jeszcze i poparcia tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#DorotaOlko">W trakcie dyskusji także KRePUZ, czyli publiczne uczelnie zawodowe, zauważył, że w świetle dostępnych opracowań w publicznych uczelniach zawodowych na tym polu nie było żadnych nieprawidłowości. Ta zmiana jest niesprawiedliwa i nieuzasadniona. Dlatego w odpowiedzi na to oczekiwanie uczelni zawodowych — podkreślam, publicznych uczelni zawodowych, które są ważne dla społeczności lokalnych, mają duże znaczenie regionalne — składamy poprawkę, która zwolni z tego obowiązku także publiczne uczelnie akademickie. Zauważę na koniec, że w świetle tej ustawy, powiem to raz jeszcze, można wydać zakaz, minister właściwy do spraw wewnętrznych może wydać zakaz kształcenia cudzoziemców, jeśli są jakieś zastrzeżenia wobec uczelni, także takiej uczelni, która z obowiązku uzyskania takiego pozwolenia jest zwolniona. Dlatego w imieniu klubu Lewicy składam te poprawki i zachęcam do ich poparcia zarówno inne kluby, jak i Ministerstwo Spraw Zagranicznych. My popieramy oczywiście tę ustawę, ale uważamy, że z tymi poprawkami jeszcze lepiej spełniałaby swoje zadania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym serdecznie przywitać grupę studentów Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Witam państwa serdecznie. Znamy absolwentów tej uczelni i tego wydziału, również znanych w polityce.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Wielu wybitnych, nie wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przyjechaliście państwo na zaproszenie pana posła Pawła Śliza, którego też pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest ustawa pełna hipokryzji. Dopiero co płakaliście nad tym, że to Konfederacja chce zabierać bezpłatne studia, co nie jest prawdą…</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Głos z sali: O tym mówicie.)</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#WitoldTumanowicz">…nie mamy tego ani w planach, ani w programie, ale jednocześnie chcecie ułatwić cudzoziemcom to, aby tutaj mogli studiować. Ilu osobom, ilu Polakom zabierzecie marzenia o bezpłatnych studiach, o ich wymarzonej karierze poprzez to, że właśnie taką ustawą ułatwiacie cudzoziemcom to, aby tutaj studiowali. To jest wasza hipokryzja. Zacznijcie w końcu dbać o swoich, a nie o obcych.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale cudzoziemcy płacą za studia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Druk nr 951 to ostatnia z ustaw, nad którymi pracowała i nadal pracuje speckomisja. Z dużej chmury mały deszcz to mało powiedziane. Miała być odpowiedzialna polityka migracyjna, a wyszedł gniot z trzema paradygmatami. Po pierwsze, wincyj imigrantów, po drugie, łatwiej dla imigrantów, a po trzecie, mniej bezpieczniej dla Polaków i dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#KrzysztofMulawa">Pomówmy o faktach. Teraz przez chwilę nie będę na was patrzył, mówię do prawej części sali. Przez 8 lat PiS był rekordzistą Europy w masowej, legalnej i niekontrolowanej imigracji.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szrot: Proszę, proszę.)</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#KrzysztofMulawa">Nie jest to teza, a fakt wynikający z liczb, z oficjalnych statystyk urzędów centralnych w Polsce, ale również ze statystyk Eurostatu.</u>
          <u xml:id="u-198.4" who="#KrzysztofMulawa">A wy — zwracam się z powrotem do was, koledzy pana premiera Donalda Tuska — obiecywaliście zmiany o 180 stopni, a tymczasem co uzyskaliśmy? Obrót przez lewe ramię i kontynuację trendu spychającego Polskę w kierunku krajów imigranckich Europy Zachodniej. Setki imigrantów modlących się na ulicach i przeszkadzających w przejeździe to już nie tylko obraz Malmö. Nie, to nie obraz, pani poseł, tylko Malmö, Paryża, Brukseli i innych miast Europy Zachodniej, ale to są migawki z ostatniego weekendu z Krakowa, z Krakowa pana przewodniczącego, z Myślenic, z Lublina i z Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-198.5" who="#komentarz">(Poseł Adam Luboński: …nikomu nie przeszkadzało.)</u>
          <u xml:id="u-198.6" who="#KrzysztofMulawa">Podczas procedowania nad innym drukiem objętym pracami komisji, drukiem nr 949, Platformo kochana, skompromitowaliście się i wy sami dobrze wiecie, że będzie wam dzisiaj ciężko wrócić do waszych rodzin, do waszych okręgów wyborczych i odpowiedzieć na pytanie, dlaczego odrzuciliście poprawkę Konfederacji mówiącą o tym, żebyśmy przed tym, jak ktokolwiek z polskiego państwa, czy będziecie wy rządzili, czy za 2 lata ktokolwiek inny, jak wyda jakikolwiek dokument, czy to będzie wiza, czy pierwsze pozwolenie na pobyt, zweryfikowali, czy dany imigrant nie był przestępcą we własnym kraju, czy nie był gwałcicielem ani mordercą. Wy tego nie chcieliście.</u>
          <u xml:id="u-198.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie poparłeś naszej…)</u>
          <u xml:id="u-198.8" who="#KrzysztofMulawa">Wy jesteście infantylni, pani poseł Szymanowska, pan poseł Dziedzic, pani poseł Olko, bo dzisiaj wy cieszycie się, że będziecie weryfikowali, czy ktoś mówi w języku polskim. I bardzo dobrze. Ale wy nie chcieliście, żebyśmy weryfikowali, czy to byli przestępcy, czy mordercy. Tak, na posiedzeniu komisji wy tego nie chcieliście. Wszyscy jak jeden mąż, Trzecia Droga, PSL, Platforma i Lewica, zagłosowali przeciwko temu.</u>
          <u xml:id="u-198.9" who="#KrzysztofMulawa">Wszystko, co działo się na posiedzeniu tej speckomisji, to niestety, muszę powiedzieć, farsa. Nie było nawet chęci wprowadzenia odpowiedzialnej polityki migracyjnej. Tak jak powiedziałem, wszystkie poprawki Konfederacji, nawet nie patrząc w ich treść, odrzuciliście, włącznie z tym zapraszaniem, być może, morderców i gwałcicieli.</u>
          <u xml:id="u-198.10" who="#KrzysztofMulawa">Więc ja wam powiem, jak wygląda odpowiedzialna polityka migracyjna. Otóż ta polityka znalazła swoje odzwierciedlenie w naszym pakiecie odpowiedzialnej polityki migracyjnej. Proszę bardzo: likwidacja socjalu dla imigrantów; państwowe programy socjalne i demograficzne wyłącznie dla obywateli Rzeczypospolitej Polskiej; brak preferencji dla cudzoziemców w dostępie do usług publicznych; likwidacja przywilejów emerytalnych dla cudzoziemców — tak, to jest ogromny problem, po miesiącu pracy Ukrainiec może dostać różnicę pomiędzy najniższą emeryturą w Polsce i Ukrainie; dalej: limity napływu imigrantów jasno określone; dekoncentracja emigracji; procedury gwarantujące bezpieczeństwo; zasada: zero tolerancji, natychmiastowe wydalenie z kraju imigrantów nielegalnie zatrudnionych, tych, którzy złamali prawo; podawanie narodowości i obywatelstwa sprawców przestępstw przez Policję i prokuraturę; delegalizacja szariatu; zakaz finansowania islamu z zagranicy; ochrona języka polskiego; powroty Polaków.</u>
          <u xml:id="u-198.11" who="#KrzysztofMulawa">I jeszcze na koniec muszę przypomnieć, mam 30 sekund. Jeżeli chcecie krytykować PiS, a macie za co ich krytykować w kwestiach migranckich, to dlaczego wy nie zdecydowaliście się również na poparcie poprawki Konfederacji, że zanim wydamy jakikolwiek dokument uprawniający cudzoziemca do przyjazdu do Polski, to żebyśmy zabezpieczyli się jako państwo polskie i podpisali z tym państwem umowę o readmisji? Bo jeżeli wydajemy dokument, nie mając tej umowy o readmisji, czyli o deportacji, prostszym językiem mówiąc, to ten gość może u nas dokonywać przestępstw, może mordować, może gwałcić, a my nie mamy narzędzi do tego, żeby odesłać go do swego kraju. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-198.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Grygorcewicz: Ale nikt nie może dokonywać u nas przestępstw.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Przepraszam, że w poprzednim punkcie przy pytaniach mnie nie było. No nie samą mównicą poseł żyje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo mi pana posła brakowało, dlatego uroniłem łzę.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak wszystkim.)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#JarosławSachajko">Pani Minister! Wysoka Izbo! Dziś mówimy o ustawie, która ma naprawić system wizowy. Nie da się nie zauważyć, że Polska, nasze państwo, była wykorzystywana jako brama do Europy przez tysiące osób, które z edukacją czy pracą miały niewiele wspólnego. Do Polski trafiały masowo osoby z krajów o kompletnie odmiennym systemie wartości, z regionu, gdzie nie obowiązuje poszanowanie wolności, równości kobiet, prawa czy zwykłych zasad współżycia społecznego. I nikt ich nie pytał, czy szanują naszą konstytucję, naszą kulturę, nasze bezpieczeństwo. To nie jest uprzedzenie. To zwykły rozsądek. Wystarczy spojrzeć na to, co dzieje się na Zachodzie: w Szwecji, Francji, Belgii. Zamieszki, równoległe społeczeństwa, strefy no-go, gdzie służby boją się wejść. Czy naprawdę chcemy powtórzyć ten scenariusz w Warszawie, Krakowie czy Zamościu?</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#JarosławSachajko">Mamy dziś szansę zatrzymać ten proces. Ale ta ustawa to dopiero pierwszy krok. Musimy przywrócić pełną kontrolę nad tym, kto przekracza nasze granice, w jakim celu i z jakimi wartościami. Czy osoba, która przyjeżdża do Polski, chce się tutaj integrować? Czy szanuje nasz język, naszą tradycję, nasze prawo? Bo jeżeli nie, nie powinna do Polski wjeżdżać. Dziś nie chodzi tylko o nieprawidłowości administracyjne. Chodzi o przyszłość naszego społeczeństwa, o to, czy Polska pozostanie bezpiecznym, stabilnym i kulturowo spójnym krajem. Czy pozwolimy, by obce wzorce kulturowe, sprzeczne z naszymi fundamentalnymi, cywilizacyjnymi wartościami dalej istniały? Wzywam państwa do odpowiedzialności, do myślenia nie tylko o tym, co tu i teraz, ale o tym, jak będzie wyglądała Polska za 10 czy 20 lat. Bo to, co dziś zbagatelizujemy, jutro może nas przerosnąć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">25 osób zgłosiło się do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, to dziękuję i zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Gabrielę Lenartowicz z Koalicji Obywatelskiej o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#GabrielaLenartowicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#GabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Chciałabym zapytać o dwie kwestie, opierając się na wstrząsającym raporcie NIK o aferze wizowej, bo sądzę, że też wnioski z tego raportu stały się podstawą do formułowania zmian ustawowych. Główne tezy tego raportu są oczywiste. W latach 2018–2023 Polska wydała 6,1 mln wiz, z tego 366 tys. podejrzanych dokumentów dla osób z krajów muzułmańskich. W latach 2021–2022 Polska udzieliła najwięcej pozwoleń na wjazd do strefy Schengen spośród wszystkich krajów. NIK potwierdziła, że w MSZ funkcjonował nietransparentny, korupcjogenny mechanizm wpływania przez szefostwo resortu na niektórych konsulów.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#GabrielaLenartowicz">Chciałabym zadać w tej sprawie pytanie. W 2023 r. media obiegła informacja o zatrudnianiu w Orlenie, w Olefinach II… Na posiedzeniu komisji dyrektor Departamentu Prawnego zeznał, że ten proces nadzorował wiceszef MSZ Paweł Jabłoński. Pan Paweł Jabłoński jako wiceminister przewija się też…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#GabrielaLenartowicz">Jeszcze jedno króciutkie pytanko.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#GabrielaLenartowicz">Pan poseł Paweł Jabłoński przewija się także w opinii, zgodnie z którą ABW już po wybuchu pełnoskalowej wojny na Ukrainie uprzedzała MSZ o tym, że z programu „Poland. Business Harbour” mogą w sposób niekontrolowany korzystać obywatele Rosji. Wtedy wydano 1830…</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie. Pani poseł, czy możemy się umówić, że w przyszłości będzie pani pilnowała swojego czasu? Przekroczyła go pani dwukrotnie. Proszę panią o to uprzejmie, z uśmiechem na ustach.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Leniart, Prawo i Sprawiedliwość. Jest pani poseł? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Szałabawka. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szrot: A dlaczego pan marszałek mnie pominął?)</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pominąłem pana dlatego, że się po prostu pomyliłem, za co serdecznie pana przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szrot: Przeprosiny przyjęte.)</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan minister Paweł Szrot, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PawełSzrot">Dziękuję, panie marszałku, za dopuszczenie mnie do głosu.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#PawełSzrot">Wysoka Izbo! Szanowna Pani Poseł! Chciałbym tylko przypomnieć, że komisja, którą kierował pan poseł Sowa, a która miała badać rzekomą aferę wizową, nie chciała przesłuchać pana Jabłońskiego. Był on na to przesłuchanie gotowy, ale z jakichś powodów komisja nie chciała go przesłuchać. Proszę się zwrócić do posła Jabłońskiego. Może prywatnie wyjaśni pani to, czego nie chciała wyjaśnić komisja.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Poseł Gabriela Lenartowicz: Rozumiem, że pan jest adwokatem.)</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#PawełSzrot">Polityczna ustawa na polityczne zlecenie po politycznej pracy politycznej komisji śledczej — to jest jasne. Są jednak autentyczne problemy związane z cudzoziemcami. Z samego landu Brandenburgia dokonano 670 deportacji na teren Polski. Są jeszcze inne landy: Saksonia i Meklemburgia-Pomorze Przednie. Polska została sprowadzona do roli pomocnika w odbieraniu tych migrantów tylko dlatego, że te osoby oświadczyły, że przybyły na terytorium Niemiec z terytorium Polski. To są realne problemy, z którymi Polska musi się zmierzyć.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Stoimy tu przed dużym problemem. Z jednej strony zdajemy sobie sprawę z tego, jaki to był proceder. Chodzi mianowicie o to, że młodzi ludzie przyjeżdżali do Polski wcale nie po to, żeby studiować, ale żeby po prostu wjechać do strefy Schengen. Z drugiej strony nie chcemy, żeby tacy ludzie wjeżdżali do Polski. Nie o to nam chodzi. Chcielibyśmy…</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#GrzegorzLorek">Panie marszałku, uprzejmie proszę… Przeszkadzają, jak mogą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wie pan, tak samo mogą przeszkadzać, jak wy przeszkadzacie im. Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Poseł Adam Luboński: Każdy kij ma dwa końce.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#GrzegorzLorek">Dobrze, chodzi o to…</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie Lorek…)</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#GrzegorzLorek">Pani poseł, zwracam się do jednej i drugiej, naprawdę nieładnie się zachowujecie. Naprawdę bardzo nieładnie się zachowujecie.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Nieładnie to się Kaczyński zachował.)</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#GrzegorzLorek">Jeżeli pan marszałek nie poweźmie teraz jakichś kroków, to ja sobie to zapamiętam, naprawdę, i z przyjemnością będę wam przeszkadzał.</u>
          <u xml:id="u-212.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-212.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Panie marszałku, to jest groźba ze strony pana posła. Pan Jarosław Kaczyński pokazał dzisiaj, jak się można groźnie zachować.)</u>
          <u xml:id="u-212.7" who="#GrzegorzLorek">Panie pośle, ja tylko apeluję o kulturę i nieprzeszkadzanie.</u>
          <u xml:id="u-212.8" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: To proszę do Kaczyńskiego to powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-212.9" who="#GrzegorzLorek">Robiliście wszystko, żeby wybić mnie z toku przemówienia, a to jest bardzo ważna ustawa dla uczelni. Jak widzę, dla was emigranci są ważniejsi niż polskie uczelnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-212.11" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Dla Wawrzyka, twojego kolegi z rządu, to tak.)</u>
          <u xml:id="u-212.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale o Collegium Humanum pan mówi, o tej uczelni?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłuchajcie państwo… Już możemy, tak? Proszę was. O, już jest fajnie.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Dorota Marek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#DorotaMarek">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wydano 366 tys. wiz dla obywateli państw trzecich bez odpowiedniego sprawdzenia, a nawet pod dyktando polityków PiS — takie wnioski płyną z raportu Najwyższej Izby Kontroli dotyczącego afery wizowej. Teraz krzyczycie, że rząd Donalda Tuska chce wpuścić do Polski tysiące emigrantów. Jesteście jak złodziej, który, gdy jest łapany za rękę, woła: łapać złodzieja. Rząd Donalda Tuska musi przywrócić Polsce wiarygodność na arenie międzynarodowej. Ci migranci, których wpuściliście do Polski, pojechali dalej, w głąb Europy. Postawiliście nasz kraj w roli nieuczciwego członka strefy Schengen. Ale nie macie się o co martwić. Ministerstwo Spraw Zagranicznych pod kierownictwem Radosława Sikorskiego oraz prezydent Rafał Trzaskowski odbudują zaufanie do Polski na arenie międzynarodowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Zieliński: Oczywiście, niewątpliwie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Bogucki. Jest? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Dominik Jaśkowiec, Koalicja Obywatelska. Idzie, zapraszamy.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#DominikJaśkowiec">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgodnie z raportem NIK-u w latach 2018–2022 Polska była niechlubnym liderem w wydawaniu wiz do strefy Schengen. Rząd Prawa i Sprawiedliwości wydał 6,5 mln wiz. To kilkukrotnie więcej niż Hiszpania czy Niemcy. Wydawano wizy studenckie osobom bez wykształcenia. Tworzono programy takie jak „Poland. Business Harbour”, które ułatwiały pobyt na terenie Polski obywatelom Białorusi i Rosji. Ilu z nich mogło być rosyjskimi szpiegami? Współpracowano z komercyjnymi firmami pośredniczącymi. Sam ówczesny minister Piotr Wawrzyk wysyłał do konsulatów listy z nazwiskami osób, którym należało wydawać wizy poza kolejnością. Największym grzechem związanym z hipokryzją PiS-u było wymachiwanie antyimigrancką szabelką, straszenie Polaków uchodźcami połączone z masowym handlem wizami. Na straganach w Abudży handlowano nie tylko polskimi wizami, ale również polskim bezpieczeństwem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Piechowiak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#GrzegorzPiechowiak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#GrzegorzPiechowiak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do wnioskodawców, do pani minister: Dlaczego państwo marginalizujecie wyższe szkoły zawodowe? Likwidując zapis art. 144 ust. 5 pkt 2, zrównujecie publiczne uczelnie zawodowe, na których — jak państwo doskonale wiecie — nie ma żadnych uchybień w procesie rekrutacji cudzoziemców i wymiany akademickiej, z uczelniami niepublicznymi. Wprowadza się kolejne utrudnienia w realizacji obowiązku umiędzynarodowienia publicznych uczelni zawodowych, jednocześnie potencjalnie ograniczając międzynarodową mobilność studentów w ramach programu Erasmus+, ponieważ proponowana nowelizacja bezpośrednio wpływa również na wymianę akademicką. Publiczne uczelnie zawodowe jako jedyne spośród uczelni publicznych zmuszone będą uzyskać zgodę MSWiA, co negatywnie wpłynie nie tylko na nasz potencjał współpracy, ale także na wizerunek jako wiarygodnego partnera. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety nie jest metodą walki z nielegalną imigracją to, żeby wszystkich zalegalizować. To po prostu tak nie działa.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WitoldTumanowicz">Chciałbym się dowiedzieć, ile jeszcze osób będziecie próbowali z zagranicy, szczególnie z krajów odległych kulturowych, tutaj sprowadzać. Ilu Polaków musi zrezygnować ze swoich marzeń, żeby utrzymać wasze otwarte drzwi? Jakie będą dokładnie te limity cudzoziemców przyjmowanych na uczelnie? I oczywiście też pytanie o biurokrację: Ile nowych etatów zostanie utworzonych w związku z rosnącą liczbą wniosków o wizę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Józefaciuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projektowane zmiany ograniczają dostęp do szkół policealnych tylko i wyłącznie dla tych cudzoziemców, którzy posiadają certyfikat znajomości języka polskiego na poziomie biegłości minimum B1.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MarcinJózefaciuk">Mam pytania, dokładnie te same, które zadawałem już z tej mównicy oraz w komisjach i podkomisjach i nie uzyskałem na nie odpowiedzi. Po pierwsze, na podstawie jakich danych czy jakiej ewaluacji została zaproponowana ta zmiana, skoro raport NIK nie wskazuje na nadużycia w szkołach policealnych, a doświadczenie tych szkół nie wskazuje, że w kształceniu występuje problem językowy, zaś państwowy egzamin kończący tę szkołę zweryfikuje tak naprawdę znajomość języka polskiego? Na jakiej podstawie zaproponowano poziom B1 jako odpowiedni do nauki w szkole policealnej, czyli poziom średnio zaawansowany, oznaczający swobodną komunikację w sytuacjach codziennych, a nie zawodowych? Czy planowane jest częstsze organizowanie sesji egzaminacyjnych, jeśli chodzi o certyfikat języka polskiego? Na tę chwilę jest kilka terminów, które nie korespondują z rekrutacją do szkół. Oraz czwarte pytanie: Czy przewidywany jest system wsparcia dla tych, którzy nie posiadają certyfikatu znajomości języka, aby nie poszerzali szarej strefy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie i do ministerstwa, i do pana przewodniczącego speckomisji: Czy poseł Mulawa kłamie, mówiąc, że może być wydana jakakolwiek wiza czy może być wydany dokument zapraszający imigranta bez weryfikacji, czy ten imigrant był przestępcą skazanym prawomocnie w swoim kraju, w swojej ojczyźnie? Czy to jest prawda, czy ja kłamię? Proszę powiedzieć, jakie przepisy są w chwili obecnej w Polsce i czy chcieliście to zmienić.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#KrzysztofMulawa">Drugie pytanie dotyczy tego, czy są kraje na świecie, z którymi nie mamy podpisanej umowy o readmisji. Czyli przyjmujemy, zapraszamy imigrantów, oni do nas przyjeżdżają, a my w razie sytuacji kryzysowych nie możemy tych ludzi zawrócić do ich ojczyzn. Czy ja kłamię, czy rzeczywiście tak jest i polskie państwo nie jest zabezpieczone? A przypominam, że podstawą piramidy potrzeb Maslowa jest właśnie bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę o zapamiętanie tego pytania, bo ono jest ciekawe. Brzmi: Czy pan poseł Mulawa kłamie?</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zadał sobie pytanie pan poseł Mulawa.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Nie sobie, nie był pan uważny, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Aaa… nie byłem uważny. Czyli mogę powiedzieć tak: pan poseł Mulawa pyta, czy pan poseł Mulawa kłamie. To jest dobrze?</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: I zadałem pytanie ministerstwu…)</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Super. Pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Małgorzata Krawczyk.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Procedowany projekt ma na celu uszczelnienie systemu wizowego i zapewnienie, że wizy i zezwolenia na pobyt w Polsce będą wydawane wyłącznie osobom spełniającym ściśle określone wymagania oraz tym, którzy rzeczywiście są zainteresowani studiami lub pracą. Koniec biznesu na sprzedaży wiz.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Dlatego mam trzy pytania. Czy wprowadzenie nowych obowiązków dla uczelni nie spowoduje dodatkowego obciążenia administracyjnego? Pytanie drugie: Czy i jakie mechanizmy zostaną wdrożone, aby zapobiec wydłużeniu czasu oczekiwania na decyzje wizowe i pobytowe? I trzecie: Czy zaostrzenie przepisów dotyczących zezwoleń na pracę wpłynie na dostępność pracowników w branżach wymagających siły roboczej, takich jak budownictwo, rolnictwo czy usługi? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Luboński, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#AdamLuboński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy okazji ustawy wizowej warto przypomnieć wszystkim Polakom, że afera wizowa to przede wszystkim symbol hipokryzji poprzedniej władzy. PiS w każdym obszarze straszył Polaków migrantami. A co robili w tym czasie? Rozdawali na lewo i prawo… nie, wróć, nie rozdawali — handlowali i sprzedawali wizy na lewo i prawo, często bez jakiejkolwiek weryfikacji. Można byłoby to bardzo krótko podpiąć: chaos, korupcja i brak nadzoru. Tak wyglądał system wizowy pod rządami Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#AdamLuboński">Dziś musimy naprawić ten bałagan. Wprowadzamy realne mechanizmy kontroli, by Polska była państwem bezpiecznym i praworządnym. Czas skończyć z fikcją poprzedników. To my dzisiaj mamy odwagę i bierzemy odpowiedzialność za bezpieczeństwo naszego państwa, za bezpieczeństwo Polaków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Zieliński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#JarosławZieliński">Koalicjo 13 grudnia Donalda Tuska! Możecie różne bajki opowiadać, kłamać rano, w południe i wieczorem, tworzyć jakieś dokumenty, z których nic nie wynika, tu myślę o tej waszej pseudostrategii migracyjnej, a tymczasem fakty są takie, że po 2015 r., kiedy wygraliśmy po raz pierwszy wybory parlamentarne i stworzyliśmy jako Prawo i Sprawiedliwość rząd, zatamowaliśmy napływ migrantów do Polski, chociaż politycy, Angela Merkel, kanclerz Niemiec, inni politycy, potem Donald Tusk jako pełniący funkcję w strukturze europejskiej, straszyli nas, że będziemy płacić jakieś słone kary za to itd. Teraz codziennym doświadczeniem jest to, co widzimy na polskich ulicach, ten napływ, coraz większy napływ cudzoziemców, migrantów. Z tym związane są problemy.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Pan kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#JarosławZieliński">Chciałbym zapytać rząd, przedstawiciela czy przedstawicielkę rządu, skąd się wzięły te grupy, skąd się wzięły te grupy migrantów w Czerwonym Borze, w pobliżu Zambrowa i Łomży. Mieszkańcy boją się wychodzić na ulice, na drogi, do pracy, do szkoły. Skąd oni się wzięli? Dlaczego policja nie reaguje? Dlaczego rząd Donalda Tuska na to nie reaguje? Naprawdę proszę dać mi konkretną odpowiedź na piśmie, co to są za grupy migrantów, które tam grasują.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcemy, żeby obcokrajowcy, którzy do nas przyjeżdżają w celu podjęcia pracy, byli wysoko wykwalifikowani i znali język polski na poziomie B1, i słusznie, ale przyjeżdżają ludzie ze słabą lub żadną znajomością języka polskiego i z różnymi kwalifikacjami zawodowymi. Polityka migracyjna musi być przejrzysta, sprawna i bezpieczna. Trzeba więc uruchamiać sprawny system pomocowy dla cudzoziemców. I centra integracji cudzoziemców są pierwszą placówką, do której mogą się zgłosić po wsparcie, choćby w sprawie nauki języka polskiego czy w sprawach administracyjnych. Jak PiS, który sam takie centrum stworzył, i Konfederacja mogą być przeciwni tworzeniu centrów i prowadzić kłamliwą narrację na ich temat? Oczywiste jest, że robią to celem zniechęcenia Polaków do obcokrajowców i wystraszenia Polaków obcokrajowcami. A ja jeszcze raz z tej trybuny przypomnę, bo już raz o tym mówiłam, że hasło: Polska dla Polaków jest nieaktualne. I nie próbujcie go panowie z Konfederacji wskrzeszać, bo to jest bardzo brzydka zabawa. Polacy i legalnie przebywający emigranci, cudzoziemcy muszą być w Polsce bezpieczni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: A Polacy?)</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Grygorcewicz: Powiedziałam: Polacy. Zaczęłam od Polaków.)</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym przywitać uczniów żyrardowskich szkół, którzy przybyli do nas na zaproszenie pana posła Adama Krzemińskiego. Widzę uczniów i nauczycieli. Witam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Obywatelska. Doczekała się posłanka wreszcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czuję się w obowiązku zabrać głos w tej sprawie, bo moje miasto, Łódź, zostało wmieszane w aferę wizową przez panów Raua i Wawrzyka. To kupczenie zgodami na wjazd do Polski to był wyjątkowy skandal, podobnie jak nadużywanie rekrutacji na studia. Wizy studenckie były wykorzystywane do wpuszczania na terytorium Polski obcokrajowców, którzy ze studiowaniem nie mieli nic wspólnego. Przyjeżdżali tu do pracy albo Polska była dla nich punktem przerzutowym do innych krajów strefy Schengen. Świetnie, że rząd Donalda Tuska likwiduje możliwość tych nadużyć. Mam pytanie, czy Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej dysponuje wystarczającymi kadrami odnośnie do realizacji zadań nakładanych tą ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Gromadzka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rządowy projekt, który zmienia szereg ustaw w Polsce, ma na celu przede wszystkim wyeliminowanie nieprawidłowości związanych m.in. z aferą wizową. I tutaj chciałabym się zwrócić do polityków prawicy. Nie straszcie ludzi migrantami. Nie grajcie na uczuciach ludzi, szczególnie ludzi znajdujących się tuż przy wschodniej granicy. Posłużę się liczbami. W ciągu 2 miesięcy obecnego roku do kraju pochodzenia zostało odesłanych, szanowni państwo, ponad 1300 osób, które popełniły przestępstwa. Analogicznie w roku 2023 było to 700 osób. Trochę liczb. W 2024 r. z Niemiec do Polski przekazano 688 cudzoziemców, którzy za pomocą afery wizowej przeniknęli do naszego kraju. To jest wasza wina. W stosunku do roku 2023 to spadek o prawie 300 cudzoziemców. Nie bądźcie hipokrytami, nie straszcie ludzi i nie destabilizujcie naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Powiedziała, co wiedziała.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt jest przemyślaną i odpowiedzialną próbą posprzątania bałaganu, jaki odziedziczyliśmy po naszych poprzednikach, bałaganu, który nie powstał przypadkiem, który był wynikiem polityki opieszałości i kompletnego braku kontroli nad ruchem migracyjnym. Dlatego ten projekt jest potrzebny jak tlen. Radykalnie wzmacnia system weryfikacji celów wizowych, ustanawiając obowiązek udostępniania informacji kluczowych instytucji publicznych, m.in. ZUS-u, Straży Granicznej czy też Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dzięki temu urzędnicy nie będą już podejmować decyzji w ciemno, opierając się wyłącznie na deklaracjach cudzoziemców, które często okazywały się nieprawdziwe. Tworzymy system oparty na informacji, współpracy służb i realnej ocenie wnioskodawcy. To nie są działania przeciw migrantom. To działania na rzecz legalnej, uczciwej i transparentnej migracji, co ważne, na naszych warunkach. Dlatego przyjęcie tego projektu jest po prostu koniecznością.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MałgorzataPępek">Nie wiem, z czego się poseł śmieje.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Że udało się przeczytać.)</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MałgorzataPępek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Krzemiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#AdamKrzemiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez ostatnie lata straszono Polaków nielegalnymi imigrantami, którzy de facto mogli trafić tu głównie na dwa sposoby: przez nieszczelną granicę wschodnią, która została już niemal całkowicie uszczelniona, oraz przez tylko z nazwy legalny system udzielania wiz pobytowych. Skala tego procederu była dużo większa niż nielegalnego przekroczenia granicy z Białorusią.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#AdamKrzemiński">Ustawa, nad którą pracujemy, eliminuje nieprawidłowości w systemie wizowym, reguluje system wiz pracowniczych, uchyla automatyzację procesu wizowego, uszczelnia system wydawania wiz dla studentów, bo, jak wiemy, znane są przypadki osób, które przyjeżdżały tu na podstawie wizy studenckiej, a w swoich państwach ani nie miały wykształcenia, ani nie znały języka polskiego czy angielskiego.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#AdamKrzemiński">I na koniec takie retoryczne pytania. Jakim trzeba być hipokrytą, by doprowadzić do tak dużego, niekontrolowanego napływu imigrantów, czerpać z tego korzyści i jednocześnie nimi straszyć dla osiągnięcia politycznego celu? Jak można było powodować realne zagrożenie dla Polek i Polaków, by móc udowodnić swoją tezę o imigrantach z zachodniej Europy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bartłomiej Dorywalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! System edukacji wyższej w Polsce wymaga realnego wsparcia, zwłaszcza w przypadku polskich studentów, którzy coraz częściej borykają się z problemami finansowymi. Wielu młodych ludzi rezygnuje ze studiów lub zmaga się z rosnącymi kosztami utrzymania, które miały być złagodzone przez rządowe programy takie jak zapowiadane akademiki za 1 zł czy stypendium w wysokości 1 tys. zł dla studenta. Tymczasem rząd zamiast skupić się w pierwszej kolejności na poprawie warunków dla polskich studentów, priorytetowo przedstawia regulacje dotyczące dostępu do studiów dla cudzoziemców.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#BartłomiejDorywalski">W kontekście procedowanej nowelizacji pragnę zapytać, jakie kryteria będą brane pod uwagę przy ustalaniu limitu cudzoziemców kształcących się w danej uczelni. Czy uczelnie będą miały wpływ na jego określenie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania. Pierwsze tyczy się tego, ile osób otrzymało w 2024 r. wizę lub zezwolenie na pobyt w Polsce, a następnie zniknęło z systemu, nie podejmując nauki, pracy ani nie opuszczając naszego kraju. I drugie pytanie: Jakie gwarancje daje ustawa, że osoby przybywające do Polski w ramach uproszczonych procedur nie będą nosicielami ideologii sprzecznych z polską konstytucją, np. propagandy, pogardy dla kobiet, nietolerancji religijnej czy przemocy kulturowej? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Szanowni Państwo! Widzimy tutaj naprawdę himalaje hipokryzji. Dlaczego? Dlatego że doskonale pamiętam, jak w czasie IX kadencji zarówno na posiedzeniach komisji, jak i w mediach atakowaliście polityków Prawa i Sprawiedliwości, atakowaliście także mnie za to, że legalne procedury wizowe były zbyt skomplikowane, że pracodawcy czekali na pracowników, że nie mógł się doczekać pracowników zarówno przemysł budowlany, jak i przemysł rolno-spożywczy i że zbyt skrupulatnie każdego sprawdzaliśmy, a gospodarka potrzebowała pracowników. Wtedy nas atakowaliście. Nie mówię już o słynnych słowach pana Tuska, że to są biedni ludzie szukający swojego miejsca na ziemi. Dzisiaj tutaj prezentujecie liczby i mówicie, że działo się coś złego. Otóż za naszych czasów do Polski legalnie przyjeżdżali imigranci, a za waszych czasów Niemcy ich wypychają i stosują te słynne push-backi, nad którymi rozdzieraliście szaty.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: 3 mln…)</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#AnnaKwiecień">Taka jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#AnnaKwiecień">Mam pytanie: Kiedy zostanie uszczelniona granica polsko-niemiecka?</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Adam Orliński, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Wielce Szanowni Państwo! Rzeczywiście temat, o którym rozmawiamy, czyli sprawozdanie o rządowym projekcie, jest niezwykle ważny. Mówię to także jako członek komisji wizowej, która funkcjonowała najpierw pod przewodnictwem posła Michała Szczerby, a potem pod przewodnictwem posła Marka Sowy. Rzeczywiście i raport NIK-u, który został w tej kwestii przedstawiony, i raport naszej komisji wizowej, i to wszystko, o czym mówił tutaj poseł Mulawa, który był członkiem komisji wizowej, jak najbardziej pokazują, że tego typu projekt jest potrzebny. Musimy naprawdę pochylić się nad tą polityką, bo jak doskonale państwo wiecie i jak wykazał to także raport naszej komisji, za poprzedniego rządu polityka migracyjna po prostu nie funkcjonowała. Nie było nawet takiego dokumentu, co stwierdziliśmy wprost.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MirosławAdamOrliński">I krótkie pytanie: Jak będzie przez uczelnię prowadzony proces weryfikacji? Czy to na uczelnię będzie nałożony obowiązek weryfikacji tych osób? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Sylwester Tułajew, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości polityka migracyjna była jasna i czytelna.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Nie była.)</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#SylwesterTułajew">Nigdy nie zgadzaliśmy się na nielegalną migrację. Mówiliśmy to w roku 2015, kiedy dochodziliśmy do władzy, i słowa dotrzymaliśmy. Dzisiaj słyszymy Platformę Obywatelską, która mówi o bezpieczeństwie, o ochronie polskich granic. To piękne, ale nie zawsze tak było. Przecież pamiętamy wasz sprzeciw wobec budowy zapory na granicy wschodniej. Mówimy tutaj i również pamiętamy o uchwaleniu przepisów wzmacniających ochronę granicy państwowej. Wtedy również nie wyrażaliście entuzjazmu, byliście temu przeciwni. Byliście też przeciwni wprowadzeniu stanu wyjątkowego na obszarze części województw podlaskiego i lubelskiego. Ba, przecież biegaliście z reklamówkami z pizzą, ze śpiworami po granicy wschodniej, a premier Tusk mówił o tym, że to są biedni ludzie.</u>
          <u xml:id="u-250.4" who="#SylwesterTułajew">Dzisiaj kwestia wiarygodności jest sprawą kluczową. Jakie działania podjęliście jako koalicja 13 grudnia w sprawie przeciwdziałania przekazywaniu nielegalnych migrantów do Polski przez władze niemieckie? Co zrobiliście, żeby rzeczywiście nie było nielegalnych migrantów w naszym kraju?</u>
          <u xml:id="u-250.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o projekcie ustawy, który ma wyeliminować nieprawidłowości w systemie wizowym. Oczywiście koalicja 13 grudnia wykorzystała ten moment, żeby oskarżyć Prawo i Sprawiedliwość o rzeczy, które nie miały miejsca. Stek kłamstw, oszczerstw pod kierunkiem rządu PiS, jakieś wyimaginowane miliony wiz, które zostały nielegalnie przyznane. Nawet wasza komisja, prowadzona przez waszego kolegę, posła Szczerbę, przyznała, że nie było żadnych nielegalnie wydanych wiz. Były tylko podejrzenia, że ok. 200–300 wniosków mogło zostać nieprawidłowo złożone.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Mówicie państwo, że pan minister Sikorski przywróci, odbuduje zaufanie na arenie międzynarodowej. Przypomnę państwu, co pisała prasa w 2012 r. W 2012 r. doszło do skandalu związanego z działalnością polskiego konsulatu w Łucku na Ukrainie. Francuskie służby wizowe wykryły, że konsulat ten ułatwił przerzut osób z Ukrainy do Francji poprzez wydanie im wizy Schengen. Istnieją podejrzenia, że wizy były fałszowane przez urzędników podległych Ministerstwu Spraw Zagranicznych, na czele którego stał minister Sikorski. Według ustaleń ABW ówczesny konsul w Łucku miał ułatwiać zdobywanie wiz, w tym wiz Schengen, za kwoty od 300 do 500 euro, co mogło doprowadzić do wydania ponad 1,5 tys. wiz. Tam sobie szukajcie winnych, a nie szukacie tam, gdzie ich nie ma.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Z danych wynika, że w roku akademickim 2022/2023 studiowało w Polsce 102 tys. studentów cudzoziemców. Najpopularniejszym kierunkiem była informatyka.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać panią minister, po pierwsze: Jeśli chodzi o studia doktoranckie, ile osób, właśnie cudzoziemców, podejmuje te studia doktoranckie i na jakich zasadach? Czy są one odmienne od zasad dla obywateli polskich? Po drugie: Czy studenci z zagranicy muszą mieć polisę ubezpieczenia zdrowotnego? Po trzecie: Jak ma się ten nabór w porównaniu do roku akademickiego 2022/2023, o którym mówiłem, że wówczas studiowało 102 tys. osób z zagranicy — ile ich jest w bieżącym roku akademickim? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych panią minister Henrykę Mościcką-Dendys o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#HenrykaMościckaDendys">Pani Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję wszystkim państwu za te pytania. Myślę, że mimo pewnej wysokiej temperatury dyskusji możemy się zgodzić co do tego, że polski system wizowy wymaga uporządkowania i wprowadzenia w nim jednoznacznych zasad, które pozwolą na kontrolowanie tego, kto wjeżdża do naszego kraju, po co i czy rzeczywiście jest tutaj pożądanym gościem — bez względu na to, czy przyjeżdża do pracy, czy przyjeżdża tutaj studiować.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#HenrykaMościckaDendys">Ustawa, o której w tej chwili rozmawiamy, przede wszystkim porządkuje sytuację w sektorze akademickim. Pytaliście państwo, dlaczego nie godzimy się na rozróżnienie kategorii szkół wyższych. Nie godzimy się z prostego powodu: uważamy, że jednolite zasady powinny obowiązywać wszystkich i wszystkie szkoły wyższe. Podstawą do studiowania w Polsce muszą być dwie rzeczy: zdana matura, czyli potwierdzony egzamin maturalny czy też jego odpowiednik dla danego kraju, z którego student jest rekrutowany, oraz znajomość języka. Nie może być tak jak do tej pory, że znajomość języka wykładowego na studiach nie była w żaden sposób weryfikowana. Ta ustawa to naprawia.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#HenrykaMościckaDendys">Pytaliście państwo o konkretne dane, jak się kształtują różnice między wydawaniem wiz studenckich a tym, ile osób w ogóle nie podejmuje edukacji na studiach wyższych. Nie mamy takich danych, także dlatego, że dopiero tą ustawą wprowadzamy możliwość ich gromadzenia. Do tej pory to była bardzo, że tak powiem, wolna amerykanka i szkoły wyższe miały dużą swobodę w ramach swojej autonomii kształtowania swoich polityk. Niestety, proszę państwa, nie jest prawdą, że tylko niepubliczne szkoły są tutaj winne. Niestety w szkołach publicznych, zarówno zawodowych, jak i tych pozostałych akademickich, mieliśmy problemy. W związku z tym ta odpowiedź, którą dajemy w tej ustawie, jest bardzo kompleksowa.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#HenrykaMościckaDendys">Pan poseł Mulawa pytał, czy kłamie. Gdybym mogła spojrzeć na pana posła Mulawę w tym momencie, to bym powiedziała, że minął się nieco z prawdą. W procedurze wizowej mamy możliwość weryfikacji karalności petenta, czyli aplikanta wizowego, osoby, która aplikuje o wizę — art. 69 ustawy o cudzoziemcach, odsyłam państwa do procedury konsultacji, z której konsul może skorzystać, wydając wizę.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Jest to obligatoryjne?)</u>
          <u xml:id="u-256.5" who="#HenrykaMościckaDendys">Co do zasady konsulowie korzystają z tej procedury rutynowo, zwłaszcza w tych krajach, w przypadku których mówimy o podwyższonym ryzyku migracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-256.6" who="#HenrykaMościckaDendys">Chciałabym też państwa zapewnić o tym, że spadki, jeśli chodzi o wydawanie polskich wiz od początku 2024 r., są bardzo znaczące. W niektórych kategoriach wiz mamy spadki o 30%, w innych nawet powyżej 90%, więc ten system naprawdę został uporządkowany.</u>
          <u xml:id="u-256.7" who="#HenrykaMościckaDendys">Pytaliście państwo, czy gromadzą się kolejki przed polskimi konsulatami, czy potrzebujemy więcej etatów, innymi słowy: czy ta ustawa generuje obciążenia w tym zakresie. Zapewniam, że nie. Wprost przeciwnie, pracujemy nad cyfryzacją procesów konsularnych, także po to, żeby w większym stopniu korzystać z nowoczesnych narzędzi i wyeliminować czynnik ludzki, który bardzo często jest najbardziej problematyczny w pewnych fazach procesów, jeśli chodzi o decyzje konsularne.</u>
          <u xml:id="u-256.8" who="#HenrykaMościckaDendys">Jak chcemy weryfikować studentów? Namawiamy szkoły wyższe — i to też jest w ustawie — żeby obcokrajowcy, którzy przyjeżdżają do Polski, przechodzili procedurę rekrutacyjną z prawdziwego zdarzenia, tzn. żeby przynajmniej odbywano z nimi rozmowy kwalifikacyjne. Ten element również zawarliśmy w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-256.9" who="#HenrykaMościckaDendys">Jeśli chodzi o troskę o polskich studentów, zapewniam, że z perspektywy Ministerstwa Spraw Zagranicznych dbamy o to, żeby polscy studenci mieli dokładnie takie same warunki jak studenci cudzoziemscy i żeby nie tworzyć systemu, tak jak to miało miejsce do tej pory, w którym student cudzoziemski mógł bez matury dostać się na studia w Polsce, podczas gdy dla Polaka było to niemożliwe. Zapewniam, że od momentu kiedy minister Sikorski wydał wytyczne dotyczące weryfikacji tego kryterium, wyeliminowaliśmy także takie sytuacje. Mimo że ta ustawa jeszcze nie obowiązywała, szukaliśmy innych instrumentów uszczelnienia systemu.</u>
          <u xml:id="u-256.10" who="#HenrykaMościckaDendys">Wczoraj Rada Ministrów przyjęła strategię współpracy z Polonią i Polakami za granicą. Tam jest istotny element polityki powrotowej, jak również zachęty dla Polaków do powrotów na studia w Polsce, bo wydaje nam się, że to jest rezerwuar, na który polskie szkoły wyższe niewystarczająco kierują swoją uwagę, i będziemy chcieli mocniej się zaangażować w tym zakresie. Z przyjemnością też państwa informuję, że uruchomiliśmy pierwszy projekt staży zawodowych dla młodych Polaków z zagranicy, żeby zachęcać do powrotów i podejmowania aktywności zawodowej, innymi słowy, pracy tutaj, w Polsce. Na tym polu też chcemy wykonywać kolejne kroki.</u>
          <u xml:id="u-256.11" who="#HenrykaMościckaDendys">Wszystkich państwa posłów zaniepokojonych sytuacją na polsko-niemieckiej granicy odsyłam do tekstu w dzisiejszej „Rzeczpospolitej” autorstwa byłego ministra spraw zagranicznych w rządzie Zjednoczonej Prawicy Jacka Czaputowicza, który wskazuje tam wszystkie dane, również porównawczo, za lata 2015–2017 i po 2023 r. To nie wypada dla rządu Zjednoczonej Prawicy tak korzystnie, jak mogłoby to wynikać z wypowiedzi państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-256.12" who="#HenrykaMościckaDendys">Chciałabym zwrócić pani poseł Żelazko uwagę na sytuację w Łucku i na reakcję ministra Sikorskiego. W 2012 r., bezpośrednio po powzięciu wiedzy o nieprawidłowościach w Łucku wszyscy pracownicy tego konsulatu stracili pracę, zresztą w wielu przypadkach mając poczucie, że był to element pewnej odpowiedzialności zbiorowej. Nie chcę użyć mocnych słów, ale minister Sikorski wypalił to żelazem i przez długi czas nie mieliśmy podobnych sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-256.13" who="#HenrykaMościckaDendys">Ubolewam nad tym, że raport Najwyższej Izby Kontroli jest jednak dokumentem, z którym trudno się polemizuje. Mam wrażenie, że dzisiejsza ustawa, którą państwu prezentujemy, zasługuje na to, żeby ją poprzeć, bo naprawdę przywraca porządek w systemie wizowym i daje szansę na uporządkowanie sytuacji, gdy chodzi o szkoły wyższe. Po raz pierwszy tworzymy też limity przyjęć studentów — nie więcej niż 50% studentów cudzoziemskich na uczelniach — bo mieliśmy uczelnie wyższe, na których 97% studentów stanowili obcokrajowcy, co nie wydaje się poprawną praktyką. Proszę państwa, umiędzynarodowienie polskiej nauki nie może odbywać się kosztem spadku jakości i spadkiem prestiżu polskiego dyplomu, bo ten prestiż dyplomu powinien być dla nas pierwszą troską.</u>
          <u xml:id="u-256.14" who="#HenrykaMościckaDendys">Proszę mi też pozwolić z tego miejsca podziękować panu przewodniczącemu Sowie za bardzo sprawną współpracę i szybkie procedowanie nad tą ustawą w komisji. To jest dla nas bardzo ważny dokument i będę państwu wdzięczna za poparcie tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł sprawozdawca Marek Sowa.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MarekSowa">Panie marszałku, postaram się nie wykorzystać tego czasu w całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze by było, powiem szczerze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MarekSowa">Pan poseł Mulawa pytał o parę elementów, o kwestię niekaralności. Chcę powiedzieć, że to było przedmiotem obrad przy pracy nad ustawą o powierzaniu pracy cudzoziemców. Wówczas taka poprawka została przygotowana przez Senat. Posłowie Konfederacji zagłosowali przeciwko tej poprawce. Te uregulowania są zapisane, tak jak pani minister powiedziała, w konkretnym artykule. Każdy ubiegający się o wizę jest również sprawdzany w Systemie Informacyjnym Schengen czy też w bazach ABW, więc to też jest zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MarekSowa">Kolejna kwestia. Pan poseł Tumanowicz pytał, czy jest ustalony jakiś limit. Ten limit jest w ustawie zapisany na poziomie 50%. Nie może być takiej sytuacji, żeby studenci z zagranicy byli w większej liczbie.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Liczbowo.)</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#MarekSowa">Kolejna kwestia. Poseł Józefaciuk pytał, dlaczego poziom B1. Prosta rzecz: chcesz pobierać naukę w Polsce, musisz rozumieć język wykładowy. Mówiła też o tym pani minister, więc to chyba jest rzecz zupełnie oczywista.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#MarekSowa">Pan przewodniczący Zieliński mówił, że politycy PiS-u po 2015 r. zahamowali napływ migrantów do Polski. Chcę powiedzieć, że to jest zwyczajne kłamstwo. Fakty i działania rządu PiS-u absolutnie tego nie potwierdzają. Bramy wjazdowe nie tylko do Polski, ale i do Unii Europejskiej zostały otwarte na oścież. Polskie wizy były… To jest w dokumentach jeszcze za rządów PiS-u, w dokumentach w MSZ, w wewnętrznych notatkach pracowników średniego szczebla zapisane mniej więcej w ten sposób, że polskie wizy były najłatwiejsze do uzyskania spośród wiz wszystkich krajów strefy Schengen. Dlatego tak wielu ubiegało się o wizy w polskich placówkach konsularnych, a nie gdzie indziej.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#MarekSowa">Pani poseł Kwiecień… Chcę powiedzieć, że poseł Kołakowski, którego przykład chyba był tutaj podawany, nie był członkiem opozycji w poprzedniej kadencji. Był ministrem rządu Zjednoczonej Prawicy, wiceministrem rolnictwa. To on tak naprawdę najbardziej o to zabiegał i bardzo aktywnie uczestniczył w pozyskiwaniu tych wiz dla pracowników w rolnictwie. Kto chce, może się zapoznać z przesłuchaniem posła Kołakowskiego przez komisję śledczą.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#MarekSowa">Poseł Tułajew mówił, że polityka migracyjna za rządów PiS-u była jasna i czytelna. Jej właściwie nie było w sensie dokumentów, natomiast była jasna i czytelna — obchodzenie prawa, na ile to było możliwe.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#MarekSowa">Była też tutaj mowa o Olefinach III, o „Poland. Business Harbour”. Chcę powiedzieć, że wszystkie te programy rozmontowywały system wizowy. Jak pracownicy przyjeżdżali do pracy na Olefinach III, to był wydawany claris, który zwalniał placówki konsularne z szeregu zadań, które powinny być wykonane przy weryfikacji wniosków wizowych. Tam po prostu tego nie było. Zrezygnowano np. z samodzielnego składania wniosku wizowego, nie było żadnych rozmów, niczego. To wszystko realizowali przedstawiciele Orlenu, którzy przez Orlen byli zatrudniani w różnych krajach Europy.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#MarekSowa">Odnośnie do Łucka pani minister bardzo precyzyjnie wyjaśniła — też mam to zapisane — że wszyscy pracownicy byli zwolnieni. Pozostaje różnica taka: tam było 300 euro, a my mówimy o kwotach 4–10 tys. euro za wizę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-260.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#TomaszKostuś">Przez 4 lata rządów PiS w poprzedniej kadencji wydano cudzoziemcom 3610 tys. wiz, w tym blisko 3 mln wiz pracowniczych. Ponad 366 tys. wiz trafiło do obywateli krajów muzułmańskich i afrykańskich, także tych infiltrowanych terroryzmem. To tak jakby partia pana Kaczyńskiego założyła w Polsce miasto obcych nam kulturowo migrantów o populacji większej od ludności Lublina. Dodajcie do tego ponad pół miliona wiz dla obywateli Federacji Rosyjskiej i mamy konia trojańskiego, w którego brzuchu siedzi prawie milionowa rzesza potencjalnie nieprzyjaznych nam obcych. W czasach działań hybrydowych i pełnoskalowej wojny za naszą wschodnią granicą. Rzecz absolutnie niebywała i niezwykle niebezpieczna.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#TomaszKostuś">Jedną ze ścieżek wizowych była ścieżka edukacyjna — „ścieżka” w cudzysłowie, bo w wykonaniu PiS była to nie tyle ścieżka, ile szeroki gościniec. PiS sprowadzał nam nie tylko filmowców z Bollywood- np. Akademia Kopernikańska, mająca rzekomo działać na rzecz rozwoju polskiej nauki, kształciła wyłącznie doktorantów z Indii. Nagminnie nadużywano łatwej rekrutacji na studia i ścieżki uzyskania wizy studenckiej przez cudzoziemców, których rzeczywistym celem wjazdu na terytorium Polski było świadczenie pracy lub emigracja do innych państw strefy Schengen.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#TomaszKostuś">Wprowadzane teraz przez rząd przepisy mają ukrócić te patologie. I trzeba temu zdecydowanie przyklasnąć. Mam jednak pytanie techniczne. Nowe przepisy mają wejść w życie w trakcie trwającej już rekrutacji na rok akademicki 2025/2026. Czy jednak zmiana zasad rekrutacji przez uczelnie w trakcie jej trwania nie będzie oznaczała złamania przez nie przepisów ustawy — Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#DorotaNiedziela">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących rynku pracy oraz cudzoziemców przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że zanim przejdziemy do punktu 4., pozdrowię wyjątkowo serdecznie moich gości, członków Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Oświęcimiu i grupy tanecznej. Bardzo cieszę się, że jesteście państwo dalej z nami.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że zawieziecie do Oświęcimia tylko same dobre wspomnienia i będziemy mogli sobie opowiadać, jak przebiegała wasza wizyta w Sejmie Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji i Nauki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Nauki (druki nr 1075 i 1104).</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#DorotaNiedziela">Proszę panią poseł Dorotę Olko o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#DorotaOlko">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Edukacji i Nauki o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Nauki.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#DorotaOlko">Na podstawie decyzji marszałka Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, projekt ten został skierowany, tak jak powiedziałam, do Komisji Edukacji i Nauki do pierwszego czytania. Komisja debatowała nad nim na posiedzeniu w dniu 18 marca 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#DorotaOlko">Projektowana regulacja stanowi nowelizację ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Nauki. Głównym celem proponowanej nowelizacji jest zmiana sposobu ustalania warunków wynagradzania zastępców dyrektora Narodowego Centrum Nauki, koordynatorów dyscyplin oraz pracowników biura NCN. Do tej pory to minister właściwy do spraw nauki i szkolnictwa wyższego określał szczegółowe warunki wynagradzania w drodze rozporządzenia. Według projektowanych przepisów reguły wynagradzania wymienionych pracowników będą ustalane regulaminem wynagradzania koordynatorów dyscyplin i pracowników biura NCN. Regulamin ten będzie opracowywany przez dyrektora NCN, a następnie zatwierdzany przez ministra.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#DorotaOlko">Skąd i po co ta zmiana? Takie rozwiązanie zapewni większą elastyczność ustalania pensji pracowników NCN-u i jest odpowiedzią na zmiany zachodzące na rynku pracy i potrzebę utrzymania pracowników o odpowiednich kompetencjach. W dużych ośrodkach miejskich, a przypomnijmy, że NCN znajduje się w Krakowie, pensje wykwalifikowanych pracowników systematycznie rosną, w związku z czym NCN boryka się z problemami braków kadrowymi, których przy stawkach maksymalnych zapisanych w rozporządzeniu ministra nie jest w stanie rozwiązać. Rozporządzenie wydane w 2010 r., to pierwsze rozporządzenie określające stawki wynagradzania dla pracowników NCN, zakładało, że NCN będzie zatrudniało wysoko wykwalifikowanych specjalistów, zwłaszcza na stanowiskach koordynatorów dyscyplin, którzy będą gwarantowali wysoką jakość świadczonej pracy. Podkreślmy, że to właśnie od tej pracy w dużym stopniu zależy w dłuższej perspektywie rozwój polskiej nauki, w szczególności polskiego systemu grantowego, bo za to odpowiada rzeczona instytucja.</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#DorotaOlko">Przy obecnym znaczącym wzroście wynagrodzeń na rynku pracy stawki oferowane przez NCN po prostu przestają być atrakcyjne. NCN ma problem z utrzymaniem pracowników na tych stanowiskach, a dyrekcja NCN zwracała też uwagę na problem taki, że po rekrutacji potencjalni nowi pracownicy, kiedy dowiadują się o tym, jakie są stawki, po prostu rezygnują. Tak działo się w przypadku większości rekrutowanych w ostatnim czasie na te stanowiska pracowników.</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#DorotaOlko">Ta ustawa ma zapewnić możliwość szybkiego reagowania także na kwestie zmian minimalnego wynagrodzenia za pracę, tak żeby po prostu stawki wynagrodzeń na tych stanowiskach oscylujące gdzieś w okolicach płacy minimalnej też mogły być szybko zmieniane w reakcji na zmiany płacy minimalnej.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#DorotaOlko">Nowelizacja przewiduje też zmiany o charakterze technicznym, tzn. uchylenie art. 10 ust. 1 ustawy, bo przepis ten ma charakter wyłącznie informacyjny, dotyczy wynagrodzeń dyrektora NCN, a także zastępcy dyrektora i głównego księgowego NCN. To są wysokości wynagrodzeń ustalane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#DorotaOlko">Należy podkreślić, bo tego w większości dotyczyły pytania i uwagi zgłaszane w trakcie posiedzenia komisji, że założeniem przyjętym podczas prac nad projektowanymi regulacjami, na co zwracało uwagę ministerstwo, zapisanymi także w uzasadnieniu ustawy, było to, aby wraz ze zwiększeniem tej elastyczności można było po prostu szybciej reagować niż w drodze rozporządzenia, żeby nie doprowadziło to do obniżenia wynagrodzeń albo większego zróżnicowania, albo arbitralności tych wynagrodzeń. Stąd właśnie ten mechanizm, ta propozycja opracowania regulaminu, co ma być powierzone dyrektorowi NCN. To jest osoba odpowiedzialna za politykę kadrową instytucji i osoba, która zna z jednej strony potrzeby instytucji, a z drugiej strony sytuację na lokalnym rynku pracy. A zatwierdzanie tego regulaminu przez ministra ma być dodatkową gwarancją, że ta zmiana nie doprowadzi do pogorszenia sytuacji pracowników. Ten regulamin ma określać widełki na określonych stanowiskach, czyli dolną i górną granicę, dostosowaną do rodzaju wykonywanej pracy, do obciążenia pracą, do kwalifikacji pracowników na określonych stanowiskach. Przy ustalaniu tabeli z pewnością będą też uwzględniane doświadczenia w poszukiwaniu pracowników, uwarunkowania lokalnego rynku pracy i przede wszystkim możliwości finansowe, które są pochodną dotacji podmiotowej przyznanej dla NCN.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#DorotaOlko">W projektowanej ustawie przewidziano regulacje przejściowe, pozwalające na płynne dostosowanie się NCN-u do wprowadzanych zmian. Proponuje się 3-miesięczny termin na ustalenie regulaminu wynagradzania koordynatorów dyscyplin i pracowników biura NCN przez dyrektora NCN, a następnie termin miesięczny na zatwierdzenie tego regulaminu przez ministra. W przypadku gdyby były zgłoszone przez ministra zastrzeżenia do regulaminu i była konieczność zmiany, termin na jego zatwierdzenie będzie liczony od dnia otrzymania przez ministra poprawionego regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-264.9" who="#DorotaOlko">Mając na uwadze przepis art. 7 § 6 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. — Kodeks pracy, zatwierdzony przez ministra regulamin dyrektor NCN poda do wiadomości koordynatorów dyscyplin i pracowników biura NCN przez zamieszczenie go w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie NCN-u. Regulamin wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od podania do wiadomości. Do dnia wejścia w życie regulaminu wynagradzania koordynatorzy dyscyplin i pracownicy biura NCN będą wynagradzani na podstawie przepisów uchylanego rozporządzenia. Ustawa miałaby wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-264.10" who="#DorotaOlko">Komisja Edukacji i Nauki po przeprowadzeniu pierwszego czytania projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Nauki jednogłośnie wnosi o uchwalanie przez Sejm projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam jako pierwszego pana posła Łukasza Schreibera, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#ŁukaszSchreiber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Myślę, że pani poseł, która występowała tu jako sprawozdawca komisji, przedstawiła nam sprawę z niezwykłą wprost szczegółowością, zwłaszcza biorąc pod uwagę materię samej sprawy, i tutaj w zasadzie nie ma między nami sporu. Ta ustawa przewiduje w zasadzie wszystko to, co zostało już powiedziane. Ta ustawa, można powiedzieć, daje nadzieję na pozytywne zmiany w NCN-ie, chociaż czy one nastąpią? Tak jak słyszeliśmy na posiedzeniu komisji, gdzie zarówno ja, jak i koleżanki i koledzy z opozycji zadawaliśmy pytania, czy będą na to środki: teraz na pewno nie. A czy w przyszłości? Być może tak, ale tak naprawdę jaki jest dokładnie plan resortu, tego nie byliśmy się w stanie dowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#ŁukaszSchreiber">Problemem jest natomiast to, że po tak długim już czasie rządów waszej koalicji jest to jedna z pierwszych ustaw z zakresu nauki, które trafiają do polskiego parlamentu. Po tym, jak nie byliście gotowi wesprzeć nas w walce o większe pieniądze, bo Ministerstwo Finansów było przeciwko temu, po tej serii wpadek i kompromitacji, gdy doszło do rotacji na stanowisku ministra nauki, my tak naprawdę wciąż nie wiemy, jakie są cele, priorytety, wyzwania. Ja przeczytałem o jednym celu, z którym się można zgodzić, bo sami go postulowaliśmy, czyli o walce o to, by rzeczywiście zwiększyć finansowanie w nauce do 3% PKB. Odnośnie do tej walki to na pewno macie państwo moje wsparcie, myślę, że również olbrzymiej części posłów na tej sali. Tylko że to są słowa, za tym nie idą żadne czyny. Z tym nie jest powiązana żadna strategia, bo samo dodanie pieniędzy to jasne, że ucieszy wiele osób, ale co byśmy chcieli w związku z tym osiągnąć? Jakie są cele resortu, chociaż, tak jak mówię, to wszystko i tak jest na papierze, a w średniookresowej strategii budżetowej, którą polski rząd wysyła do Brukseli, jako żywo takich planów wyczytać nie można. Tak że raczej są to chęci, raczej są to ładne słowa, za którymi znowuż nie idą czyny.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#ŁukaszSchreiber">I wreszcie: w jaki sposób miałyby te środki być wydawane? Bo pomimo zmiany na stanowisku ministra ja raczej obserwuję niezmienny kurs. Teraz, w ostatnich dniach, opinia publiczna dowiedziała się, że ten kurs jest podtrzymywany i że tak naprawdę odwołaliście państwo ministra tylko ze względu na szum medialny, a nie dlatego, że chcielibyście skorygować jego politykę. Jeżeli rzecznik Lewicy — skądinąd inteligentny dziennikarz, ja mu tego nie odbieram — trafia ze stanowiska politycznego najpierw do publicznych mediów, tych w stanie likwidacji, a później do instytucji zarządzanej przez ministra nauki, do NCBR-u, z pensją na poziomie 100 tys. zł, jak informują media, po to, żeby realizować jakąś strategię marketingową, to jest to absolutnie dokładnie to samo albo jeszcze bardziej to samo, co było.</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#ŁukaszSchreiber">Tak że żałuję, że dzisiejsza dyskusja nie dotyczy żadnego problemu, który zostanie rozwiązany. Żałuję, że resort nauki nie przedstawia żadnych realnych spraw do rozwiązania. Oprócz deklaratoryjnej walki na konferencjach prasowych nie jest w stanie wywalczyć większych środków na naukę. Coraz trudniejsza jest sytuacja na polskich uczelniach, także w związku z radykalnym wzrostem cen energii. To, że są jakieś podwyżki, biorąc pod uwagę płacę minimalną, inne rzeczy, to niczego tak naprawdę nie daje. Generuje to raczej więcej problemów, bo te podwyżki są tak niskie. Krótko mówiąc, pomimo tego, że mija półtora roku, nadal absolutnie nie widać żadnej strategii. Powołaliście ministerstwo, ale zamiast lepiej jest zdecydowanie gorzej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że jeszcze w imieniu państwa i swoim przywitam grupę seniorów z Bydgoszczy, którzy przyjechali na zaproszenie pani poseł Iwony Karolewskiej.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#DorotaNiedziela">Pozdrawiam państwa serdecznie. Myślę, że dzisiejszy dzień będzie pełen dobrych wrażeń i pojedziecie do domu tylko z samymi dobrymi wspomnieniami z dzisiejszej wycieczki.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Matusik-Lipiec, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawić stanowisko klubu odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Nauki, zawartego w drukach nr 1075 i 1104.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Już na samym wstępie swojego wystąpienia chciałabym podkreślić, że stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska odnośnie do proponowanych zmian jest pozytywne. W procedowanym projekcie ustawy proponuje się zastąpienie regulacji zawartych w dotychczasowych przepisach wykonawczych wydawanych na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy o Narodowym Centrum Nauki, które to przepisy stanowiły upoważnienie ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki do określania w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków wynagrodzeń zastępców dyrektora NCN, koordynatorów dyscyplin oraz pracowników biura NCN. To zastępowane jest regulaminem wynagradzania koordynatorów dyscyplin i pracowników biura Narodowego Centrum Nauki. Dzięki tej zmianie regulamin wynagradzania będzie ustalany przez dyrektora Narodowego Centrum Nauki, a nie, jak to miało miejsce do tej pory, przez ministra właściwego do spraw nauki i szkolnictwa wyższego. Regulamin ten będzie tożsamy z zakresem dotychczasowych regulacji rozporządzenia ministra.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Dyrektor NCN będzie przygotowywał regulamin wynagrodzenia koordynatorów dyscyplin i pracowników biura NCN zgodnie z kryteriami określonymi w projektowanym art. 19a ust. 1 ustawy, uwzględniając w szczególności rodzaj wykonywanej pracy, posiadane wykształcenie, doświadczenie i kwalifikacje zawodowe, kompetencje społeczne, zakres odpowiedzialności na stanowisku pracy, poziom złożoności zadań realizowanych przez pracowników. Następnie przygotowany przez dyrektora Narodowego Centrum Nauki regulamin wynagradzania koordynatorów dyscyplin i pracowników biura NCN będzie przedstawiany do zatwierdzenia ministrowi sprawującemu nadzór nad Narodowym Centrum Nauki. W przypadku zgłoszenia przez ministra zastrzeżeń do regulaminu i konieczności jego zmiany termin na jego zatwierdzenie będzie liczony od dnia otrzymania przez ministra poprawionego regulaminu. Zatwierdzony przez ministra regulamin wynagradzania dyrektor NCN-u będzie zamieszczał w Biuletynie Informacji Publicznej oraz na stronie podmiotowej centrum.</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozwiązania proponowane w nowelizowanej ustawie zapewnią większą elastyczność ustalania warunków wynagradzania koordynatorów dyscyplin i pracowników biura NCN, ale też dadzą możliwość szybszego reagowania na zmiany minimalnego wynagrodzenia za pracę, tak aby wysokość wynagradzania osób zatrudnionych w NCN-ie odpowiadała bieżącym warunkom na rynku pracy. A te są takie, że przeciętne wynagrodzenie brutto w styczniu 2024 r. w Krakowie, gdzie znajduje się siedziba NCN-u, wynosiło 9391 zł. Tymczasem w I kwartale 2024 r. średnie wynagrodzenie pracowników biura NCN-u było o 25% niższe od przeciętnego wynagrodzenia w Krakowie. Trzeba wyraźnie powiedzieć, że w chwili obecnej NCN staje się z roku na rok coraz mniej atrakcyjny na rynku pracy i boryka się z problemami kadrowymi. W związku z przepisami zawartymi w obecnie obowiązującym rozporządzeniu ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 27 września 2010 r. te przepisy narzucają maksymalne dopuszczalne stawki miesięcznego wynagrodzenia dla koordynatorów dyscyplin i pracowników biura NCN, co powoduje, że wysoko wykwalifikowani pracownicy, nie otrzymując odpowiednio wysokiego wynagrodzenia, po prostu rezygnują z pracy w Narodowym Centrum Nauki. Dlatego proponowane w procedowanej ustawie zmiany są bardzo ważne, konieczne i pożądane. Tak jak mówiłam wcześniej: zapewniają elastyczność przy kształtowaniu wynagrodzeń pracowników, pozwolą NCN stworzyć warunki dla zatrudnienia wysoko wykwalifikowanej kadry i tym samym też wpłyną na poprawę obecnej trudnej sytuacji NCN na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Mając powyższe na uwadze, chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska w pełni popiera przedłożony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-268.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Aleksandrę Leo, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#AleksandraLeo">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 odniosę się do sprawozdania komisji dotyczącego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Nauki.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#AleksandraLeo">Szanowni Państwo! Proponowane zmiany mają na celu umożliwić dyrektorowi Narodowego Centrum Nauki samodzielne ustalanie wysokości wynagrodzeń pracowników, co znacznie zwiększy elastyczność tej instytucji w kształtowaniu polityki płacowej. Dotychczasowe sztywne regulacje utrudniały zatrzymanie wysoko wykwalifikowanych pracowników. Wprowadzenie nowego mechanizmu poprawi konkurencyjność centrum na rynku pracy, zachowując jednocześnie przejrzystość działań. Dzięki temu możliwe będzie zahamowanie niekorzystnej tendencji rezygnowania przez wartościowych specjalistów z zatrudnienia oraz wzmocnienie pozycji instytucji w pozyskiwaniu nowych talentów.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#AleksandraLeo">Szanowni Państwo! Nasz klub popiera wszelkie inicjatywy zmierzające do poprawy warunków pracy naukowców. Jednocześnie apelujemy o odpowiedzialne wdrażenie zmian, tak aby nie naruszyć stabilności finansowej systemu i zapewnić długofalową równowagę w funkcjonowaniu Narodowego Centrum Nauki. Dlatego zachęcamy do dalszych działań na rzecz wzmacniania polskiej nauki, tak aby była ona bardziej konkurencyjna i atrakcyjna zarówno dla obecnych, jak i przyszłych pokoleń badaczy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-270.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#WiesławRóżyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga chciałbym przedstawić stanowisko wobec procedowanego druku nr 1075, tj. nowelizacji ustawy o Narodowym Centrum Nauki.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#WiesławRóżyński">Głównym celem proponowanej nowelizacji jest zastąpienie regulacji zawartych w dotychczasowych przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 10 ust. 2 ustawy, który stanowi upoważnienie dla ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków wynagradzania zastępców dyrektora Narodowego Centrum Nauki oraz pracowników biura NCN regulaminem wynagradzania koordynatorów dyscyplin i pracowników biura Narodowego Centrum Nauki. Regulamin ten będzie ustalany przez dyrektora NCN z uwzględnieniem kryteriów wynagradzania określonych w projektowanym art. 19a ust. 1 ustawy, a następnie zatwierdzany przez ministra. Rozwiązanie to pozwoli zapewnić większą elastyczność ustalania warunków wynagradzania koordynatorów dyscyplin i pracowników biura Narodowego Centrum Nauki.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#WiesławRóżyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Celem projektodawcy jest m.in. zapewnienie możliwości szybkiego reagowania na zmiany minimalnego wynagrodzenia za pracę, tak aby wysokość wynagradzania osób zatrudnionych w NCN na stanowiskach, na których stawka wynagradzania jest niższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę, nie odbiegała od wysokości tego wynagrodzenia. Ma to też szczególne znaczenie wobec występujących w Narodowym Centrum Nauki problemów z utrzymaniem zatrudnienia wykwalifikowanych pracowników oczekujących wynagrodzenia adekwatnego do ich kwalifikacji.</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#WiesławRóżyński">Zakłada się, że wprowadzona zmiana pozwoli Narodowemu Centrum Nauki stworzyć i utrzymać możliwości zatrudnienia wysoko wykwalifikowanej kadry, szczególnie na kluczowych stanowiskach. Proponowane rozwiązania zostały pozytywnie zaopiniowane przez komisję, która rekomenduje ich uchwalenie przez Wysoką Izbę. Nowelizacja jest jak najbardziej potrzebna, dlatego też Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga popiera proponowane rozwiązania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dariusza Wieczorka, klub parlamentarny Lewica. Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#DariuszWieczorek">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Nauki. Od razu chcę wszystkich państwa uspokoić, bo to jest projekt techniczny, rzeczywiście zmieniający coś, co nie jest normalne, czyli to, żeby minister rozporządzeniem ustalał wynagrodzenia pracowników Narodowego Centrum Nauki. To powinien robić dyrektor i co do tego nie ma żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#DariuszWieczorek">Natomiast przyznam się szczerze, że jak słuchałem przedstawiciela PiS-u, posła Schreibera, byłem zszokowany, bo to jest ostatnia osoba, która może w ogóle mówić coś o polskiej nauce, o Narodowym Centrum Nauki. Bo to była chyba jedyna instytucja, której nie udało im się do końca zawłaszczyć w przeciągu tych ostatnich 8 lat. Efekt tego był taki, że polska nauka i badania podstawowe były głodzone. Czyli mówiąc krótko, nie dawano środków finansowych na Narodowe Centrum Nauki. Prawda jest taka, że dopiero ten rząd zaczął to zmieniać. Przypomnę tylko pierwsze decyzje — 200 mln zł więcej na Narodowe Centrum Nauki w 2024 r. Przypomnę decyzję premiera z listopada ub.r. — 500 mln zł na Narodowe Centrum Nauki i na badania podstawowe. Przypomnę, że utrzymywaliście finansowanie przez ostatnie lata na poziomie 1,4 mld zł. W tej chwili finansowanie jest na poziomie co najmniej 2 mld zł i będzie rosło. W związku z czym to jest absolutnie ten kierunek, który powinniśmy utrzymywać.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#DariuszWieczorek">Oczywiście Narodowe Centrum Nauki jest jednym z elementów systemu badawczego w Polsce. Tutaj są dwie kluczowe instytucje, czyli: NCBR i Sieć Badawcza Łukasiewicz. Jak spojrzycie na to, w jaki sposób wydawaliście pieniądze czy jak poprzednia władza kontrolowała wydatkowanie tych pieniędzy… Kieruję wzrok wszystkich państwa na ostatni raport NIK-u? propos Sieci Badawczej Łukasiewicz. Może państwo zobaczycie, w jaki sposób ta sieć była zarządzana. Może zobaczycie państwo, jak te pieniądze były rozkradane — bo inaczej o tym nie można powiedzieć — na wynagrodzenia, nienależne wynagrodzenia, na różne kwestie dotyczące jakichś zleceń na prace, nie wiadomo, do czego potrzebne. Tam marnowały się i były przepalane środki finansowe, które powinny służyć polskiej nauce, a nie służyły. Dopiero w tej chwili jest to naprawiane. Dopiero w tej chwili w sieci Łukasiewicz jest przygotowana 4-letnia i 10-letnia strategia. To jest absolutnie ten kierunek.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#DariuszWieczorek">NCBR? Wy macie czelność mówić o NCBR-ze, w którym rozdysponowywaliście pieniądze na podstawie takiej, że po prostu przychodził pan dyrektor i mówił: ta firma musi dostać pieniądze, tutaj tak rozstrzygniemy ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#komentarz">(Poseł Czesław Hoc: Kto to mówi?)</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#DariuszWieczorek">Wy dzisiaj mówicie, że coś złego się dzieje, jeżeli chodzi o NCBR. Zresztą jest kontrola Najwyższej Izby Kontroli w NCBR-ze, więc zobaczymy, jakie będą efekty tej kontroli. Tu bym sugerował jednak ze spokojem zaczekać do końca i, tak jak w sieci Łukasiewicz, do wniosków pokontrolnych. Bo mam wiedzę akurat na ten temat i wiem, jak to wszystko wyglądało, więc rzeczywiście macie się państwo w mojej ocenie czego bać.</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#DariuszWieczorek">Jeżeli chodzi o środki finansowe na polską naukę, takiego wzrostu jak w 2024 r. nie było nigdy. Nigdy nie było. 23% więcej niż w roku 2023 na polską naukę. 23%, 7 mld więcej. To najlepiej świadczy o tym, jak polski rząd podchodzi do badań podstawowych NCN-u i w ogóle do polskiej nauki.</u>
          <u xml:id="u-274.7" who="#DariuszWieczorek">Ktoś mówi o sytuacji na uczelniach. Przypomnę tylko decyzje, które były w polskim rządzie dyskutowane i negocjowane. 1,5 mld zł w obligacjach dla polskich uczelni. A chcecie mówić, co się stało z systemem polskiej nauki?</u>
          <u xml:id="u-274.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Uniwersytet Szczeciński.)</u>
          <u xml:id="u-274.9" who="#DariuszWieczorek">Kto doprowadził do tego, że mogły powstawać takie uczelnie jak Collegium Humanum? To jest wasza patologia. Takie ustawy wprowadzaliście, że doprowadziliście do tego, że takie Collegium Humanum — a to nie jest jedyna taka uczelnia — okrada polską młodzież, okrada Polki i Polaków. Wy stworzyliście patologiczny system, jeżeli chodzi o system wyższego kształcenia w Polsce i nauki w Polsce, więc dzisiaj próbujemy to naprawiać. I krzyczycie, bo wiecie, że naprawiamy i zaczynamy odcinać te wasze ciemne interesiki, i zaczynacie się denerwować, zaczynacie wykrzykiwać, ale oświadczam: koalicja 15 października nie spocznie przy porządkach w polskiej nauce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#DorotaNiedziela">Momencik, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#DorotaNiedziela">Chciałam tylko zwrócić uwagę. Panie pośle Gróbarczyk, to, że ja pana stąd nie widzę, to nie znaczy, że nie słyszę. Zwracam panu uwagę, żeby pan nie pokrzykiwał. Bardzo proszę, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Przecież do nas kierowano uwagi.)</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, jak długo jest pan posłem? Pan wie, że jak są uwagi, to albo pan ma sprostowanie, albo pan ma czas na mównicy, a nie pokrzykiwanie z sali. Ja tylko ostrzegam, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Dobrze, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że w imieniu państwa i swoim pozdrowię szkołę i klasę STO ze Szczecinka. Jesteście z nami na zaproszenie pana posła Radosława Lubczyka. Pozdrawiamy. Świetnie. Bardzo się cieszę, że jesteście z nami i będziecie mieć pewnie miły dzień zwiedzania. Myślę, że będą same tylko dobre wspomnienia z dzisiejszej wycieczki. A pan poseł oprowadzi was po Sejmie i wytłumaczy, na czym polega praca posła Rzeczypospolitej. Jeszcze pozwólcie państwo, że pozdrowię samorząd z tureckiego Demre i Antalyi — na zaproszenie pana posła Patryka Gabriela.</u>
          <u xml:id="u-275.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.8" who="#DorotaNiedziela">Pozdrawiam państwa serdecznie w imieniu parlamentu Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-275.9" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Centrum Nauki wprowadza zmiany odnośnie do regulacji dotyczących wynagrodzeń koordynatorów dyscyplin i pracowników Biura Narodowego Centrum Nauki. Chodzi o przeniesienie kompetencji w zakresie ustalania wynagrodzeń z ministra na dyrektora Narodowego Centrum Nauki, zapewnienie elastyczności w ustalaniu warunków wynagrodzeń i dostosowanie ich do zmian minimalnego wynagrodzenia za pracę.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#WitoldTumanowicz">Jak czytamy, korzyści, jakie mają być osiągnięte dzięki tej nowelizacji, to m.in. poprawa konkurencyjności Narodowego Centrum Nauki na rynku pracy czy zatrzymanie tendencji do odchodzenia wysoko wykwalifikowanych pracowników. No i jak zawsze, jak jest jakiś problem, to w państwie oczywiście istnieje też jakieś państwowe centrum do spraw tego problemu. W połączeniu z systemem grantowym z budżetu państwa często jest to obszarem nadużyć i marnotrawstwa. To często paśniki dla swoich, a prawdziwe projekty zasługujące na wsparcie są omijane.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#WitoldTumanowicz">Jeżeli mówimy o konkurencyjności, to należy przyjrzeć się, czy samo istnienie Narodowego Centrum Nauki rzeczywiście wpływa korzystnie na rozwój i badania naukowe w Polsce. Dla porządku przypomnę, że — być może nie wszyscy obywatele się orientują — Narodowe Centrum Nauki to agencja grantowa, która powstała w 2010 r. Inaczej mówiąc, jest to instytucja, która przyznała granty liczone w miliardach złotych na przeróżne projekty naukowe. Warto wspomnieć, że Narodowe Centrum Nauki, NCN, pełniło rolę operatora programu stypendialnego dla ukraińskich studentów i naukowców. Program miał na celu wsparcie ukraińskich badaczy w kontynuowaniu pracy naukowej w Polsce. Narodowe Centrum Nauki koordynuje również warsztaty, które mają na celu m.in. wspieranie badań w obszarze sprawiedliwej transformacji w kierunku neutralności klimatycznej. Czyli od samego początku jest to zabarwione konkretną ideologią.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#WitoldTumanowicz">Ale to jeszcze nic w porównaniu z tym, co za chwilę przedstawię. W projektach, jakie sfinansowało Narodowe Centrum Nauki, mamy m.in. projekt, uwaga, cytuję: Transkobiecość i sadomasochizm. Związki i napięcia w polu produkcji płci. Projekt ten otrzymał grant w wysokości 750 tys. zł, 3/4 mln zł. To jest bardzo ciekawe, w jaki sposób transkobiecość i sadomasochizm wpływają na rozwój polskiej nauki. Na pewno warto zadać takie pytanie osobom, które są odpowiedzialne za przyznanie tych grantów. To tych wykwalifikowanych specjalistów mamy zatrzymywać w centrum? Obawiam się jednak, że to nie jest jedyny projekt, który ma na celu szerzenie lewackiej ideologii i nie ma nic wspólnego z realizacją pionierskich badań naukowych, których efektem mogą być odkrycia naukowe. Ideologię lewacką nazywacie nauką.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#WitoldTumanowicz">Konfederacja mówi: dość marnotrawienia środków z kieszeni polskich podatników. Jak dojdziemy do władzy, zlikwidujemy wam te paśniki.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Nie wiesz, co mówisz. Jak panu nie wstyd?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że nie wszystkie paśniki…</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, pani poseł — bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#DorotaNiedziela">Mam nadzieję, że nie wszystkie paśniki, bo tych w lesie chyba nie.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Budżetowe.)</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#DorotaNiedziela">Okej.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło poselskie Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#JarosławSachajko">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Również dołączam się do gorącego przywitania wszystkich naszych dzisiejszych gości, szczególnie gości pana posła…</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#JarosławSachajko">Nie uwierzysz — zapomniałem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#DorotaNiedziela">Zdarza się, panie pośle. Możemy przypomnieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#JarosławSachajko">…z którym współpracuję…</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Jak Mentzen.)</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#JarosławSachajko">Bardzo bym prosił bez takich słabych zaczepek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#DorotaNiedziela">Pana posła Gabriela?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#JarosławSachajko">Nie, nie. Myślałem o panu pośle Lubczyku. Bardzo przepraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#DorotaNiedziela">Tak, o pośle Lubczyku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo pracowity poseł, merytoryczny…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#DorotaNiedziela">Ale goście pana posła Lubczyka nadal są. Może pan pomachać tej młodzieży. Pozdrawiamy jeszcze raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JarosławSachajko">Są, widzę. Kłaniam się nisko.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#JarosławSachajko">Ale chciałem wrócić szybko do naszego projektu, nad którym procedujemy, gdyż on wprowadza istotne zmiany w sposobie regulowania wynagrodzeń koordynatorów dyscyplin i pracowników Biura Narodowego Centrum Nauki. Dotychczasowe ogólne i mało precyzyjne przepisy zostały zastąpione nowym mechanizmem regulującym w ten sposób, że to dyrektor będzie przedstawiał regulamin, a ten regulamin będzie zatwierdzany przez ministra nauki. To krok w stronę większej transparentności, merytorycznego powiązania wynagrodzeń z zakresem obowiązków, doświadczeniem i jakością pracy. Ustawa wprowadza też czytelne zasady odpowiedzialności i umożliwia realny nadzór ministra, co wzmacnia kontrolę nad funkcjonowaniem instytucji finansującej badania naukowe w Polsce. Popieram ten kierunek zmian, dlatego też koło poselskie Kukiz’15, przepraszam, obecnie Wolni Republikanie, będzie głosowało za tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#DorotaNiedziela">Jednak nie tylko… Można się pomylić. Ale już zapamiętamy, że Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Ale Kukiz’15 też jest dobre.)</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#DorotaNiedziela">Też dobrze.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#DorotaNiedziela">Na tym, proszę państwa, zakończyliśmy wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#DorotaNiedziela">Zaczynamy zadawanie pytań.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#DorotaNiedziela">Do pytań zapisało się 11 posłów i posłanek.</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-287.8" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy pan poseł Marek Gróbarczyk, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-287.9" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, przyszedł czas, że pan może powiedzieć wszystko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MarekGróbarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! A trzeba dzisiaj mówić przy okazji procedowania nad ustawą o NCN-ie o chyba największym skandalu, który się dzisiaj dzieje w polskiej nauce, a więc o wyłączeniu reaktora jądrowego Maria produkującego molibden-99, izotop kluczowy dla walki z rakiem, dla instytucji onkologicznych.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#MarekGróbarczyk">Jak wygląda dzisiaj nauka? Słyszymy tutaj, w jakim dobrym jest stanie, a najważniejszy element, jeżeli chodzi właśnie o naukę, przede wszystkim tę niosącą zdrowie i nadzieję, zostaje wyłączony, i to z jakiego powodu — utraty licencji. Jak wygląda dzisiaj nauka? Jak państwo dzisiaj w ogóle możecie mówić w ten sposób o polskiej nauce? Ona w ogóle nie funkcjonuje. Nie funkcjonuje, ponieważ Polska była jednym z sześciu krajów, który produkuje ten izotop. Nie będzie tego produkowała. Co będziemy robić? Będziemy go kupować. Skąd będziemy kupować? No właśnie, to jest pytanie do państwa. Jak umówiliście się dzisiaj z polską nauką — żeby ją wyłączyć?</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#DorotaNiedziela">Jeszcze zanim zaproszę pana posła Tumanowicza, jak zwykle ustalamy, że po 15 sekundach ostrzegam, a po 20 wyłączam mikrofon.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa jeszcze chce się zapisać do zabrania głosu?</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#DorotaNiedziela">Nie.</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nauka to rzeczywiście jest bardzo ważny obszar dla rozwoju w ogóle państwa polskiego, gospodarki. Natomiast nam świat odjeżdża. Energetyka, coraz droższe ceny energii, sztuczna inteligencja, mamy ograniczenia w liczbie chipów. Naprawdę świat nam odjeżdża i chciałbym panią minister zapytać w takim wypadku: Co dla nauki, co dla rozwoju gospodarczego przyniosła praca, za którą zapłaciliście 3,4 mln? Przypomnę jej treść, przypomnę jej nazwę: Transkobiecość i sadomasochizm. Związki i napięcia w polu produkcji płci. Jak ten projekt przyczynił się do rozwoju nauki? Jak przyczynił się do poprawy bytności Polaków, do rozwoju gospodarczego? Naprawdę proszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy dotyczy zasad wynagradzania w Narodowym Centrum Nauki. Nowelizacja ma na celu zastąpienie sztywnych przepisów rozporządzenia elastycznym regulaminem wynagrodzeń ustalanym przez dyrektora NCN i zatwierdzanym przez ministra.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MarcinJózefaciuk">Mam trzy pytania. Czy nowe przepisy poprawią konkurencyjność NCN na rynku pracy? Jakie mechanizmy będą kontrolować wysokość wynagrodzeń i zapobiegać nadużyciom? Czy regulamin ustalany przez dyrektora i zatwierdzany przez ministra daje wystarczającą równowagę między elastycznością a nadzorem? Jeszcze czwarte pytanie: W jaki sposób zmiany wpłyną na stabilność zatrudnienia i jakość obsługi systemu grantowego?</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#MarcinJózefaciuk">Nowelizacja ustawy o NCN umożliwi dostosowanie wynagrodzeń do realiów rynkowych i pozwoli lepiej konkurować o specjalistów. To bardzo potrzebna zmiana, która może wzmocnić fundamenty polskiej nauki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To bardzo dobry projekt, który poprawi konkurencyjność Narodowego Centrum Nauki jako pracodawcy, zapewni stabilność zatrudnienia i sprawi, że będzie można skutecznie wspierać polskich naukowców i rozwój nauki w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MałgorzataPępek">Nie możemy zapomnieć, że Kraków, gdzie mieści się siedziba NCN, to miasto o wysokich kosztach utrzymania i dynamicznie rozwijającym się rynku pracy. Dziś trudno jest tam konkurować z ofertami sektora prywatnego, który przyciąga najlepszych specjalistów. Dlatego to dobrze, że dajemy temu centrum narzędzia do zatrzymania wykwalifikowanej kadry, bo od jej pracy zależy jakość polskiej nauki i skuteczność systemu grantowego.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#MałgorzataPępek">Chciałam zapytać, czy analizowano poziom wynagrodzeń w tym centrum w porównaniu do poziomu wynagrodzeń w podobnych instytucjach w Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nauka była, jest i pozostanie wielką wartością. Jeśli chcemy, by Polacy byli obywatelami Europy i świata, musimy postawić na naukę. Ale nauka, badania i rozwój to również gigantyczny wpływ na polską gospodarkę. I znowu: jeśli chcemy, by polska gospodarka konkurowała z innymi gospodarkami na świecie, musimy wprowadzić gospodarkę innowacyjną, gospodarkę, która będzie oparta również na nauce i wiedzy. Proszę państwa, to są tematy, co do których, jak się wydaje, nie powinno być najmniejszych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#KrzysztofGrabczuk">Inną rzeczą, znowu niezwykle potrzebną, jest to, żeby przekazywać kompetencje. Trudno dzisiaj, w XXI w., wyobrazić sobie, że decyzje odnośnie do wynagrodzeń w poszczególnych jednostkach najniższej rangi podejmuje ktoś z ministerstwa. Te decyzje powinny być podejmowane na niższych szczeblach, im niżej, tym lepiej, m.in. po to, żeby nie utracić najlepszych pracowników. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Matusik-Lipiec, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Działając w oparciu o obecnie obowiązujące rozporządzenie ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 27 września 2010 r., które to rozporządzenie narzuca maksymalne dopuszczalne stawki miesięcznego wynagrodzenia dla koordynatorów dyscyplin i pracowników Biura Narodowego Centrum Nauki, dyrektor Narodowego Centrum Nauki nie ma możliwości zaproponowania stawek za wynagrodzenia adekwatnych do obecnej sytuacji na rynku pracy w Krakowie. Dlatego chciałabym zapytać o wskaźniki rotacji pracowników w Narodowym Centrum Nauki i o to, czy w centrum są wolne wakaty, a jeśli są, to na jakich stanowiskach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Czesław Hok…</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Hoc.)</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Czesław Hoc, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#DorotaNiedziela">Właśnie przed chwilą się upewniłam i popełniłam błąd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#CzesławHoc">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nawiązując do Narodowego Centrum Nauki, nie sposób nie powiedzieć o tragedii, wręcz wykrzyczeć tragedii, jeśli chodzi o Narodowe Centrum Badań Jądrowych. Jako lekarz endokrynolog, również w związku z pracą w poradni endokrynologicznej, wiem, że praktycznie dzisiejsza medycyna nie będzie ani innowacyjna, ani nowoczesna, jeśli nie rozwiniemy medycyny nuklearnej. Proszę państwa, radioizotopy, radiofarmaceutyki praktycznie są wykorzystywane nie tylko w diagnostyce, ale też w terapii onkologicznej, przede wszystkim przy raku piersi, raku tarczycy, raku wątroby, raku nerek itd. 2 dni temu został wyłączony reaktor jądrowy Maria w podwarszawskim Świerku, więc praktycznie pozbywamy się tej innowacyjności i nowoczesności medycyny nuklearnej. To jest dramat. Jeśli do tego dodamy, że niedawno pani minister Izabela Leszczyna zabrała 4,2 mld zł ze środków onkologicznych przyznanych w 2023 r., to widać, że jest to jakieś fatum dla polskiej onkologii. To jest niedorzeczne, to jest wręcz bezmyślność i brak odpowiedzialności. To jest naprawdę dramat polskiej medycyny, przede wszystkim medycyny nuklearnej.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Narodowe Centrum Nauki w tym roku dysponuje kwotą 1684 mln zł na projekty naukowe. Oczywiście te projekty naukowe muszą prowadzić specjaliści wysokiej klasy, stąd ta inicjatywa rządu dotycząca, po pierwsze, podwyższenia poprzez tą delegację dla dyrektora wynagrodzeń dla kierowników poszczególnych projektów. W czasie prac nad budżetem premier Donald Tusk ogłosił, że Narodowe Centrum Nauki w najbliższych latach otrzyma 500 mln w obligacjach do wykorzystania w kolejnych latach. Chciałem zapytać, czy ten proces wykorzystywania przez Narodowe Centrum Nauki tych obligacji się rozpoczął, czy znany jest harmonogram, w jaki sposób te środki trafią do Narodowego Centrum Nauki na projekty naukowe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło parlamentarne Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pani minister, ja dołączam się do pytania zadawanego przez pana posła Tumanowicza. Będzie nam wszystkim, i nam w tej Izbie, i Polakom, bardzo miło, jeśli pani jednak odpowie na to pytanie. Pani poseł Pępek natchnęła mnie do zadania kolejnego pytania, bo zwróciła uwagę na gigantyczne koszty utrzymania w Krakowie. Czy nie rozważa pani minister przeniesienia tej instytucji tam, gdzie jest dużo taniej, chociażby do Lublina, a może nawet do Zamościa? Po co przepłacać?</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Do Częstochowy.)</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#JarosławSachajko">I mam trzy inne pytania. Jakie konkretne problemy skłoniły ministerstwo do uchylenia dotychczasowego art. 10 ustawy o NCN i wprowadzenia nowego modelu regulaminowego? Jakie będą kryteria zatwierdzania regulaminu przez ministerstwo? Czy nowe zasady wynagradzania będą miały wpływ na konkurencyjność zatrudniania w NCN w porównaniu do innych instytucji grantowych w Unii Europejskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#DorotaNiedziela">Zanim zaproszę panią poseł Czernow, pozdrowię w imieniu państwa i swoim Zespół Szkół Branżowych im. księcia Sambora II w Tczewie. Państwo przyjechaliście na zaproszenie pana posła Krzysztofa Szymańskiego. Bardzo serdecznie pozdrawiam. Myślę, że pan poseł pokaże wam różne zakamarki Sejmu. Życzę, żebyście mieli tylko same dobre wspomnienia z dzisiejszej wycieczki.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! To bardzo potrzebny projekt ustawy, który uporządkuje to, co powinno być dawno uporządkowane, a mianowicie to, aby nie minister zajmował się wynagrodzeniami w Narodowym Centrum Nauki, a dyrektor tego centrum, bo to powoduje, że te wszystkie regulacje są opóźnione i w tej chwili, jak czytamy w uzasadnieniu, pogarsza się sytuacja, jeżeli chodzi o zatrudnienie specjalistów, ludzi o wysokich kwalifikacjach w Narodowym Centrum Nauki. A tam powinni być najlepsi, bo to jest centrum nauki.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#ZofiaCzernow">Ale mam jeszcze takie pytanie do pani minister. Czytamy również w uzasadnieniu, że w tym roku nie będzie skutków dla budżetu państwa, bowiem te wszystkie regulacje będą się odbywały w ramach ogólnej kwoty przeznaczonej na wynagrodzenia w planie finansowym Narodowego Centrum Nauki. Jak to wpłynie na liczbę zatrudnionych, liczbę etatów?</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Normalnie nie powinniśmy mieć wątpliwości co do poparcia tego projektu, natomiast niestety ja takie wątpliwości mam, obserwując to, co się dzieje obecnie w ministerstwie nauki, i to, co państwo wyrabiacie chociażby w Instytucie Łukasiewicza, gdzie naukowcy o międzynarodowej renomie są zwalniani po to, żeby członkowie partii Lewica, PSL, innych partii tworzących wasz rząd, żeby ci ludzie mogli wejść na stanowiska, nie mając do tego żadnych kompetencji. I tu są moje główne obawy, czy nie dojdzie do czegoś podobnego w Narodowym Centrum Nauki.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#KrzysztofCiecióra">Pytanie: Czemu akurat tylko i wyłącznie ta instytucja? Co z pozostałymi? Czemu one również nie mogą kształtować swojej polityki finansowej, jeśli chodzi o politykę wynagrodzeń? Jakie są skutki finansowe tej decyzji? Jeśli ma być nowelizacja tego budżetu, to o ile i czy te pieniądze są zarezerwowane w budżecie państwa? I czy będą jakiekolwiek mechanizmy nadzoru nad prowadzeniem tej właśnie nowej polityki? Czy minister będzie uzbrojony w jakiekolwiek możliwości przeprowadzania kontroli i weryfikacji tych decyzji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#DorotaNiedziela">Zanim przejdziemy do ostatniego już pytania, pozwólcie państwo, że w imieniu swoim i państwa pozdrowię wolontariuszy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy z Ciechanowa oraz Zespołu Placówek w Gołotczyźnie. Dobrze przeczytałam? Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#DorotaNiedziela">Przyjechaliście na zaproszenie pana posła Adama Krzemińskiego. Bardzo się cieszę, że jesteście z nami. Mam nadzieję, że pan poseł się wami odpowiednio zaopiekuje, a dzisiejszy dzień będzie tylko obfitował w dobre wspomnienia.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Adama Lubońskiego, Klub Parlamentarny Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#AdamLuboński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Narodowe Centrum Nauki to fundament rozwoju polskiej nauki i innowacji. Proponowane zmiany usprawnią jego działania, zwiększą transparentność i ułatwią dostęp do środków na badania. To krok w stronę lepszego, nowoczesnego systemu wspierania naukowców. A przez ostatnie lata PiS traktował naukę jako piąte koło uwozu. Brak strategii, niedofinansowanie i chaos w decyzyjności. Dziś naprawiamy te zaniedbania, bo Polska zasługuje na światowej klasy badania i technologie. Inwestujemy w przyszłość, a nie w ideologiczne wojenki.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#AdamLuboński">Chciałbym zapytać, pani minister, w jakiej formie te środki będą trafiać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym wyczerpaliśmy listę osób zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego pani minister Karolina Zioło-Pużuk.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#KarolinaZiołoPużuk">Szanowni Państwo Posłowie! Jeśli chodzi o kwestię dotyczącą wyłączenia reaktora Maria, to w tej sprawie wypowiadało się już Ministerstwo Przemysłu, ponieważ licencja dotyczy Polskiej Agencji Atomistyki, więc nie jest to zakres działania ministerstwa nauki.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#KarolinaZiołoPużuk">Jeśli chodzi o to, jak wyglądają w tej chwili wakaty i jak wygląda rotacja, otrzymałam informację od dyrektora NCN-u, że trzeba pamiętać, że te stanowiska, stanowiska koordynatorów dyscyplin, to są stanowiska dla osób, które mają co najmniej tytuł doktora i bardzo trudno je niestety obsadzić, mając taką propozycję płacową, jaka jest do tej pory. Co więcej, o czym należy pamiętać — oni mają też wakaty, które nie są obsadzane całymi miesiącami właśnie z powodów niskich finansów. Więc bezsprzecznie ta poprawka rozwiązuje ten problem.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#KarolinaZiołoPużuk">Jeśli chodzi o obligacje, to kwestia obligacji jest oczywiście nam znana jako ministerstwu i będziemy starali się do końca tego roku tę sprawę rozwiązać. Jest ona w tej chwili rozwiązywana przez ministerstwo we współpracy z NCN.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#KarolinaZiołoPużuk">Art. 10 i jego uchylenie. Art. 10 ust. 1 ustawy jest uchylony ze względu na fakt, że przepis ten ma charakter wyłącznie informacyjny. Wynagrodzenia dyrektora NCN, a także zastępcy dyrektora i głównego księgowego NCN są bowiem ustalane zgodnie z przepisami ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagrodzeniach osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi i wynika to wprost z tej ustawy. Równocześnie zastępca dyrektora i główny księgowy NCN są pracownikami biura NCN. Warunki ich wynagradzania będą zatem określone w regulaminie wynagradzania ustalonym przez dyrektora NCN i zatwierdzonym przez ministra. W przypadku tych stanowisk regulamin wynagradzania będzie uwzględniał przepisy ww. ustawy. Więc dlatego ten artykuł jest usunięty.</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#KarolinaZiołoPużuk">Oczywiste jest, że jeśli zostanie ta poprawka przyjęta i będzie regulamin płac ustalany przez sam NCN, to te płace będą mogły być zdecydowanie bardziej konkurencyjne. Natomiast w tym roku nie przewiduje się oczywiście podniesienia płac.</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#KarolinaZiołoPużuk">Jeśli chodzi o zwolnienia, bo rozumiem, że to było pytanie, czy przypadkiem ustalenie tego regulaminu płac i ewentualnie ich podniesienie, które nie miałoby skutkować kwestiami finansowymi, nie spowoduje, że część osób zostanie zwolnionych, żeby inni mogli mieć więcej pieniędzy, mam informację od dyrektora, że nie są planowane zwolnienia. Raczej ciągle są w takiej sytuacji, że mają wakaty, które muszą po prostu zapełniać, i bardzo dużą rotację na tych stanowiskach związaną właśnie z niskimi wynagrodzeniami.</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#KarolinaZiołoPużuk">W końcu dwukrotnie padło pytanie na temat projektu dotyczącego transkobiecości. Rozumiem, że to jest pytanie, które państwa bardzo interesuje. Projekty w NCN-ie są projektami, które są oceniane przez grupę najwybitniejszych ekspertów w swoich dyscyplinach. Są to też badania podstawowe. Nie mam wątpliwości, że ten projekt, którego osobiście nie znam, jest projektem, który na pewno przyniósł takie rezultaty, jakie miał przynieść. Nie jest tak, że jeśli nie rozumiemy tytułu jakiegoś projektu ani nie rozumiemy jego sposobu wpływania na społeczeństwo, to jest on jednocześnie projektem złym, bo to by nas bardzo ograniczało w postrzeganiu tego, czym jest dobra nauka. Dobra nauka to jest taka nauka, która jest obiektywna i rzetelna. Jeżeli ten projekt został dobrze oceniony, to znaczy, że powinien być finansowany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#DorotaNiedziela">Do trzeciego czytania tego projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego (druki nr 1074 i 1125).</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Andrzeja Szewińskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#AndrzejSzewiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 19 marca podczas posiedzenia Komisji Obrony Narodowej odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego ujętego w druku nr 1074.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#AndrzejSzewiński">Wprowadzenie w życie przedmiotowej ustawy spowoduje bardziej efektywną realizację zadań przez Agencję Mienia Wojskowego w domenie obronności i bezpieczeństwa. Minister właściwy, czyli minister obrony narodowej, ale również minister spraw wewnętrznych za pośrednictwem Agencji Mienia Wojskowego na podstawie zapisów ustawy będzie miał prawo zbyć lub nieodpłatnie przekazać Siłom Zbrojnym państw obcych mienie ruchome Skarbu Państwa lub produkty podwójnego zastosowania cywilnego i wojskowego oraz uzbrojenia, o których mowa w art. 3 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#AndrzejSzewiński">Ustawa daje większe uprawnienia agencji, która de facto posiada kompetencje do gospodarowania i obrotu mieniem Skarbu Państwa powierzonym agencji. Aktualnie, tj. przed wprowadzeniem noweli, minister obrony może na podstawie uchwały Rady Ministrów, lecz bez pośrednictwa agencji mienia, przekazywać nieodpłatnie siłom zbrojnym państw obcych tzw. produkty podwójnego zastosowania oraz mienie ruchome Skarbu Państwa. U podstaw przedłożenia ustawy przez projektodawców legło usprawnienie działań realizowanych przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej poprzez przejęcie wspomnianych zadań przez jednostkę wyspecjalizowaną w gospodarowaniu mieniem ruchomym Skarbu Państwa oraz gospodarowaniu produktami podwójnego zastosowania i uzbrojenia, czyli przez Agencję Mienia Wojskowego. W świetle proponowanych zapisów agencja będzie mogła podjąć przedmiotowe działania na podstawie uchwały Rady Ministrów. Wprowadzenie w życie proponowanych zmian pozwoli agencji na zaangażowanie się w realizację polityki międzynarodowej państwa oraz utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa. Mamy świadomość, iż w sposób radykalny zmieniła się architektura bezpieczeństwa nie tylko w naszym regionie, ale na całym świecie. Dlatego ta ustawa spowoduje, iż Polska będzie bardziej efektywnie współpracować z naszymi sojusznikami z Europy, współpracować z Ukrainą, a także z członkami Paktu Północnoatlantyckiego, co bezpośrednio wpłynie na zwiększenie bezpieczeństwa Polski i całego Sojuszu Północnoatlantyckiego.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#AndrzejSzewiński">Kolejną istotną zmianą wynikającą z procedowanej ustawy jest uporządkowanie rozbieżności kompetencyjnych pomiędzy agencją a podmiotami zaangażowanymi w organizację eventów promujących Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Sztandarowym przykładem takiego wydarzenia są pokazy lotnicze Air Show. Agencja Mienia Wojskowego na podstawie zapisów procedowanej ustawy będzie mogła m.in. współorganizować z podmiotami podległymi resortowi obrony wspomniane wydarzenia oraz podpisywać umowy z podmiotami zewnętrznymi, czyli np. jednostkami samorządu terytorialnego, administracją rządową, podmiotami pozarządowymi, przedsiębiorcami, uczelniami, instytucjami naukowymi. Nowe zapisy pozwolą na organizację wymienionych imprez taniej i bardziej sprawnie. Należy podkreślić, że finansowanie niezbędnych zadań, jeśli chodzi o organizację i przeprowadzenie wydarzeń promujących, w tym pokazów lotniczych, o których wspomniałem, realizowane jest samodzielnie przez poszczególne podmioty uczestniczące w tych przedsięwzięciach w oparciu o własne plany finansowe, budżety i środki. Istotną kwestią, o której wspomniałem, jest rozszerzenie kompetencji agencji do zawierania umów w sprawie organizowania przedmiotowych wydarzeń również z podmiotami spoza resortu obrony.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#AndrzejSzewiński">Projektodawca rekomenduje 14 dni vacatio legis od dnia ogłoszenia ustawy. Projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. 19 marca 2025 r. Komisja Obrony Narodowej na posiedzeniu po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu ustawy przyjęła sprawozdanie wraz z sześcioma poprawkami, które mają charakter redakcyjny i dostosowujący do procesów legislacyjnych na szczeblu krajowym i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#AndrzejSzewiński">W imieniu Komisji Obrony Narodowej wnoszę o uchwalenie przez Sejm załączonego projektu ustawy ujętego w druku nr 1074. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że kolejny raz w imieniu swoim i państwa pozdrowię pana Wojciecha Smyczka wraz z przyjaciółmi z Zabrza, który jest tu na zaproszenie pani poseł Urszuli Koszutskiej, a który licytował w Wielkiej Orkiestrze Świątecznej Pomocy. Serdecznie pozdrawiam. Wyjątkowo miło, że jesteście państwo z nami.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że pani poseł się wami zaopiekuje. Cel był chlubny, więc jeszcze raz bardzo dziękuję za tę licytację.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszego zapraszam pana posła Arkadiusza Czartoryskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#ArkadiuszCzartoryski">Pani Marszałek! Witam pana ministra. Nie udało się skrytykować, bo myślałem, że pana nie będzie. Rzecz jest ważna. Ta wbrew pozorom krótka nowelizacja jest bardzo istotna i zaraz o tym powiem.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#ArkadiuszCzartoryski">Szanowni Państwo! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić opinię odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego, druk nr 1074. Sprawozdanie komisji to druk nr 1125. Nowelizacja zawiera praktycznie dwa elementy. Zmiana pierwsza zakłada możliwość gospodarowania przez Agencję Mienia Wojskowego mieniem Skarbu Państwa, które jest istotne ze względu na bezpieczeństwo narodowe. Jest to mienie o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa. Również istotne jest ze względu na utrzymanie międzynarodowego pokoju. Aktualnie odbywa się to na podstawie uchwał Rady Ministrów i wiemy, że przede wszystkim to pomoc Ukrainie, jeżeli chodzi o to przekazywanie mienia. Po wejściu nowelizacji, którą państwo przedstawiliście, Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła przekazywać broń innym państwom, czyli stanie się wyspecjalizowaną jednostką w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szewiński: I zbywać.)</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#ArkadiuszCzartoryski">Napisaliście państwo w uzasadnieniu, że będzie to mienie inne niż wykorzystywane przez Wojsko Polskie, czyli przekładając na język polski, będzie to broń, która jest również w użyciu Wojska Polskiego. Nie wiem, dlaczego taka konstrukcja słowna tam została użyta. Należy mieć nadzieję, że w agencji znajdą się ludzie, którzy są kompetentni, bo nie jestem przekonany, czytając to uzasadnienie, że agencja dostanie jakieś szczególne wzmocnienie. Być może już jest przygotowana, tej informacji tak wyraźnie podczas dyskusji na posiedzeniu komisji nie było, ale zakładam, że państwo wiecie, że to jest niezwykle poważna sprawa. Bo dzisiaj przekazywanie broni, zwłaszcza używanej przez Wojsko Polskie, jest nie tylko przedmiotem debaty publicznej w Polsce wśród specjalistów, ale również jest niezwykle ważną kartą w polityce międzynarodowej, w świecie transatlantyckim i nie tylko. To przekazywanie powinno być obwarowane szeregiem wcześniejszych decyzji politycznych.</u>
          <u xml:id="u-316.4" who="#ArkadiuszCzartoryski">Szanowni Państwo! Zmiana druga dotyczy powierzenia Agencji Mienia Wojskowego funkcji promocyjnych. Dużo jest w tym wyjaśnieniu rzeczy mówiących o tym air show, natomiast gdy się przeczyta zmianę, to ona brzmi w ten sposób: Do zadań własnych agencji należy organizowanie wspólnie z jednostkami organizacyjnymi podległymi Ministerstwu Obrony Narodowej lub przez niego nadzorowanymi jako podmiotami współdziałającymi przedsięwzięć związanych z promocją Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w tym pokazów lotniczych. Czyli pokazy lotnicze, jak rozumiem, są jednym z elementów, ale chodzi o promocję Wojska Polskiego. Rozumiem, że państwo macie problem, panie ministrze, bo z informacji przekazywanych przez MON wynika, że w 2023 r. do zawodowej służby wojskowej powołano 25 200 żołnierzy, a w 2024 r. 19 400 żołnierzy, więc jest wyraźny spadek. Państwo krytykowaliście te wszystkie uroczystości promocyjne z udziałem wojska i sprzętu wojskowego, które były w Polsce, ale efektem tej krytyki albo odejścia od tego jest drastyczny spadek dotyczący rekrutacji do armii, przede wszystkim do armii zawodowej. Teraz państwo wpadliście na pomysł, że będzie to robiła agencja, czyli już ta promocja będzie uśmiechnięta, tak jak w klapach symbolem polityków Platformy jest uśmiechnięta Polska.</u>
          <u xml:id="u-316.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szewiński: Serce mamy.)</u>
          <u xml:id="u-316.6" who="#ArkadiuszCzartoryski">Ona już nie będzie smutna i nie będzie przedmiotem krytyki, tak jak atakowaliście ministra Mariusza Błaszczaka, tylko będzie uśmiechnięta, bo będzie robiona przez agencję.</u>
          <u xml:id="u-316.7" who="#ArkadiuszCzartoryski">Ale w ministerstwie istnieją, panie ministrze, dwa departamenty, czyli Departament Komunikacji i Promocji oraz Departament Edukacji, Kultury i Dziedzictwa, które są właściwe do tego typu działań. Rozumiem, że one też będą pracowały, a nie tylko agencja.</u>
          <u xml:id="u-316.8" who="#ArkadiuszCzartoryski">Jeżeli chodzi o Air Show, proszę państwa, to ma ono już długą tradycję. Najbardziej spektakularny Air Show mieliśmy w 2018 r., gdy było ponad 110 samolotów i 180 tys. widzów oglądało ten Air Show. To jest dobry pomysł. Agencja jest wyspecjalizowana w organizacji tej uroczystości. Również to popieramy, bo Polacy chcą widzieć swoich żołnierzy, sprzęt, chcą ich widzieć blisko, na piknikach właśnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szewiński: Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że kolejny raz przywitam młodzież, która jest z nami na galerii. To młodzież z młodzieżowych drużyn pożarniczych wraz z opiekunami z powiatu dąbrowskiego, z gmin Radgoszcz i Żelazówka. Dobrze przeczytałam? Pomachajcie. Jesteście na pewno? Tak, to wy. Pozdrawiam was serdecznie. Przyjechaliście na zaproszenie pana posła Wiesława Krajewskiego. Myślę, że dzisiaj będziecie mieć dużo do zwiedzania, a pan poseł pokaże wam bardzo ciekawe miejsca i opowie o tym, co my tutaj, w Sejmie robimy. Tak że jeśli będziemy potrzebować pomocy waszych drużyn młodzieżowych, to zaraz będziemy Straż Marszałkowską prosić, żebyście do nas mogli dotrzeć. Bardzo się cieszę, że jesteście z nami.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jacka Niedźwiedzkiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#JacekNiedźwiedzki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#JacekNiedźwiedzki">Analiza statutu Agencji Mienia Wojskowego wykazała konieczność dokonania zmian ustawowych. Przyjęcie proponowanej zmiany ustawy pozwoli Agencji Mienia Wojskowego na efektywniejszą realizację ustawowych zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Część propozycji ma na celu doprecyzowanie i ujednolicenie zapisów. Nowelizacja umożliwi Ministerstwu Obrony Narodowej za pośrednictwem agencji zbycie lub nieodpłatne przekazanie siłom zbrojnym państw obcych mienia ruchomego Skarbu Państwa lub produktów podwójnego zastosowania i uzbrojenia. Zmiana ustawy wpłynie na rozszerzenie uprawnień agencji, której jednym z zadań jest gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa powierzonym i użyczonym agencji, w tym obrót z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#JacekNiedźwiedzki">W art. 1 wprowadza się pkt 3 w nowym brzmieniu, który doprecyzowuje przedmiot ustawy, określając zasady i tryb gospodarowania mieniem Skarbu Państwa przekazanym agencji. W art. 6 dodany zostaje punkt rozszerzający katalog powierzonych agencji do wykonania praw rzeczowych przypadających Skarbowi Państwa. Zmiana w art. 7 doprecyzowuje i ujednolica obecne przepisy. Dodany art. 7b pozwala na uniknięcie rozbieżności kompetencyjnych, jakie pojawiają się pomiędzy agencją a instytucjami czy jednostkami wojskowymi przy organizacji wydarzeń promujących Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej. Dodanie przepisu art. 43 ust. 3 jest efektem zmian powodujących konieczność rozszerzenia katalogu mienia przekazywanego na rzecz agencji. Zmiany w art. 47 ust. 5 dotyczące dodania pkt 3 są konsekwencją rozszerzenia uprawnień agencji, co wymaga wskazania organów odpowiedzialnych za określenie wartości w protokole zdawczo-odbiorczym mienia ruchomego Skarbu Państwa lub produktów podwójnego zastosowania i uzbrojenia przeznaczonych do przekazania siłom zbrojnym państw obcych. Zmiana w art. 54 ust. 1 jest zmianą o charakterze doprecyzowującym w związku z nowym brzmieniem przepisów. Dodanie art. 56a stanowi rozszerzenie uprawnień agencji, której jednym z zadań jest gospodarowanie mieniem Skarbu Państwa powierzonym i użyczonym agencji. Nowe brzmienie art. 57 wynika z konieczności optymalizacji obowiązujących przepisów. Pozwoli na skuteczne gospodarowanie mieniem ruchomym przeznaczonym do zbycia lub nieodpłatnego przekazania.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#JacekNiedźwiedzki">Proponujemy, by projektowana ustawa weszła w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, by zachować okres vacatio legis. Projekt ustawy nie wymaga uzgodnień z instytucjami ani organami Unii Europejskiej, w tym Europejskim Bankiem Centralnym. Projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#JacekNiedźwiedzki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska popiera przedmiotowy projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Adama Lubońskiego, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#AdamLuboński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#AdamLuboński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#AdamLuboński">Proponowane zmiany pozwolą agencji sprawniej działać i skuteczniej zarządzać mieniem wojskowym, co przełoży się na lepsze wykorzystywanie zasobów obronnych oraz zwiększenie bezpieczeństwa Polski. Najważniejszą nowością w ustawie jest możliwość przekazywania innym państwom sojuszniczym sprzętu wojskowego, amunicji oraz materiałów o podwójnym zastosowaniu. Przekazywanie to może odbywać się na dwa sposoby: poprzez sprzedaż lub bezpłatne przekazanie. Aby było to możliwe, wymagana będzie zgoda Rady Ministrów oraz Ministerstwa Obrony Narodowej lub ministerstwa spraw wewnętrznych. Takie rozwiązanie usprawni współpracę międzynarodową i pozwoli Polsce lepiej wywiązywać się ze zobowiązań wobec sojuszników, szczególnie w ramach NATO i innych organizacji międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-320.3" who="#AdamLuboński">Obecnie przekazywaniem sprzętu wojskowego innym państwom zajmują się bezpośrednio Ministerstwo Obrony Narodowej oraz Siły Zbrojne RP. Powoduje to dodatkowe obciążenie tych instytucji, bo muszą zaangażować się w kwestię organizacyjną oraz logistykę związaną z przekazaniem sprzętu. Dzięki nowelizacji te obowiązki przejmie Agencja Mienia Wojskowego, która jest instytucją wyspecjalizowaną w zakresie gospodarowania mieniem wojskowym. To rozwiązanie pozwoli wojsku skupić się na swoich głównych zadaniach takich jak szkolenie, działania operacyjne oraz modernizacja wyposażenia armii.</u>
          <u xml:id="u-320.4" who="#AdamLuboński">Kolejną istotną zmianą w ustawie jest usprawnienie procesów związanych ze sprzedażą i zagospodarowaniem nieruchomości oraz sprzętu. Wprowadzone zmiany umożliwią szybsze i bardziej efektywne zarządzanie majątkiem, a także pozwolą na optymalne wykorzystanie środków uzyskanych z jego sprzedaży. Dzięki temu fundusze będą mogły zostać przeznaczone na inne kluczowe potrzeby związane z obronnością i modernizacją naszej armii.</u>
          <u xml:id="u-320.5" who="#AdamLuboński">Nowelizacja ustawy ma także istotne znaczenie dla zwiększenia interoperacyjności polskich Sił Zbrojnych z wojskami sojuszniczymi. Możliwość sprawnego przekazywania sprzętu i amunicji pozwoli na lepszą synchronizację działań militarnych oraz dostosowanie standardów wyposażenia do wymogów NATO. Dzięki temu Polska umocni swoją pozycję w systemie kolektywnej obrony, a wojska sojusznicze będą mogły szybciej i skuteczniej korzystać z przekazywanego sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-320.6" who="#AdamLuboński">Co więcej, usprawnienie procesu sprzedaży i zagospodarowania mienia wojskowego umożliwi lepsze wykorzystanie zasobów Agencji Mienia Wojskowego. Środki finansowe uzyskane z tych transakcji będą mogły zostać przeznaczone na modernizację polskich Sił Zbrojnych, w tym na zakupy nowoczesnego uzbrojenia i nowoczesnych technologii obronnych. To rozwiązanie pozwoli na przyspieszenie procesu unowocześniania armii i lepsze dostosowanie jej do współczesnych zagrożeń.</u>
          <u xml:id="u-320.7" who="#AdamLuboński">Warto również zaznaczyć, że nowe przepisy pozwolą Agencji Mienia Wojskowego na efektywniejsze gospodarowanie nieruchomościami wojskowymi. Dzięki temu możliwe będzie szybsze przekształcanie nieużywanych obiektów w tereny przeznaczone na rozwój infrastruktury, co może przynieść korzyści zarówno sektorowi obronnemu, jak i lokalnym społecznościom. Jest to krok w stronę nowoczesnego i efektywnego zarządzania mieniem wojskowym, który usprawni współpracę międzynarodową, zwiększy interoperacyjność Sił Zbrojnych, przyspieszy modernizację wojska i pozwoli lepiej wykorzystać dostępne zasoby obronne.</u>
          <u xml:id="u-320.8" who="#AdamLuboński">Jako Polska 2050 — Trzecia Droga wyrażamy pełne poparcie dla tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-320.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Urszulę Nowogórską, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Prezesie! Panie Dyrektorze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić nasze stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego zawartego w drukach sejmowych nr 1074 i 1125.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Proponowane zmiany będą dawały możliwość lepszej i skuteczniejszej realizacji zadań ustawowych na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Ustawa będzie dawała agencji możliwość wyspecjalizowanego działania w zakresie zarządzania i obrotu mieniem ruchomym Skarbu Państwa, realizacji polityki międzynarodowej Polski oraz utrzymywania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. Innymi słowy, będzie dawała możliwość przekazania lub zbycia siłom zbrojnym innych państw mienia lub produktów podwójnego zastosowania i uzbrojenia. W tym zakresie Agencja Mienia Wojskowego będzie realizowała zadania zlecone m.in. przez ministra obrony narodowej i ministra administracji i spraw wewnętrznych, oczywiście na podstawie uchwały Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#UrszulaNowogórska">Ponadto ustawa ujednolica i uszczegóławia zapisy w zakresie organizacji wydarzeń promujących Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, w tym również wspomnianych tutaj edycji pokazów lotniczych. Czemu tak? Żeby uniknąć w przyszłości, mając na względzie wcześniejsze doświadczenia, rozbieżności kompetencyjnych pomiędzy agencją a instytucjami, dowództwami czy jednostkami wojskowymi zaangażowanymi w organizację wydarzeń takich jak np. międzynarodowe pokazy lotnicze. Trzeba jednak jasno podkreślić, że finansowanie tych zadań realizowane jest samodzielnie przez poszczególne podmioty w oparciu o ich plany i budżety. Agencja musi również posiadać kompetencje do zawierania umów w sprawie organizacji wydarzeń promujących Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej, w tym pokazów lotniczych, z innymi przedsiębiorstwami i firmami spoza resortu obrony narodowej, z zaznaczeniem, że każda strona takiej umowy pokrywa koszty swojego zaangażowania lub że zaproponowane świadczenia będą miały charakter ekwiwalentny.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Mój klub popiera proponowaną dzisiaj nowelizację ustawy. Mamy jednak świadomość, że aby ustawa była transparentna i w pełni dobrze realizowana, musi istnieć pewien nadzór kompetencyjny, nadzór nad prawidłowością realizacji poszczególnych zapisów umowy, sposobem określania wartości mienia wskazanego w tej ustawie i raportowaniem Komisji Obrony Narodowej o tym, czym Agencja Mienia Wojskowego tak naprawdę będzie się w tym zakresie posługiwała. Tak jak powiedziałam, mój klub popiera projekt ustawy. Jest to ważna ustawa, która rozwiązuje wiele dotychczasowych problemów, natomiast wymaga ogromnego doświadczenia, ogromnego zaangażowania i pełnego nadzoru. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że pozdrowię młodzież ze szkoły z Chełmna. Przyjechaliście na zaproszenie pana posła Jakuba Rutnickiego. Jesteście z nami, tak? Myślę, że pan poseł do was dołączy, wytłumaczy wam, na czym polega praca posła, i będzie zwiedzał z wami Sejm, a wy będziecie mieć same dobre wspomnienia z dzisiejszego dnia.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Tomasza Zapałowskiego, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Debatujemy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego. Zakładam, iż jest to ważna ustawa dla Sił Zbrojnych, ale mam pytanie: Czy nie ma innych ważnych ustaw, nad którymi od dawna powinniśmy tu procedować? Kilka miesięcy temu Konfederacja złożyła projekt ustawy o wypowiedzeniu konwencji ottawskiej. To było kilka miesięcy temu. Miesiąc temu z tej trybuny premier Donald Tusk grzmiał, że natychmiast musimy wypowiedzieć konwencję ottawską. 2 tygodnie temu na tej mównicy minister obrony narodowej i Paweł Kowal, szef Komisji Spraw Zagranicznych, rozdzierali szaty niczym Rejtan, że Konfederacja, PiS źle głosowali, ponieważ tutaj natychmiast powinna być konwencja przeciwko konwencji. Nie ma do dzisiaj. Po prostu żartujecie. Żartujecie sobie z tego wszystkiego.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Szanowni Państwo! W poprzedniej kadencji ówczesny rząd wydał na Ukrainę setki czołgów, transporterów i innego sprzętu. Obecny rząd, jak pisze prasa, także wydaje. Agencja Mienia Wojskowego ma mieć uprawnienia właśnie do przekazywania sprzętu. Pytanie: Dlaczego posłowie Komisji Obrony Narodowej mają się o tym skąd dowiadywać? Od dziennikarzy. Ponieważ ani na jawnym, ani na niejawnym posiedzeniu komisji, w ogóle nie mieliśmy na ten temat informacji. Czy to jest cywilna kontrola nad Siłami Zbrojnymi? Proszę państwa, pewnie pół Europy się z nas śmieje, jaka jest cywilna kontrola nad Siłami Zbrojnymi. Śmieje się już nawet ambasador Ukrainy w Polsce, który mówi: nie wyślecie wojska, to nie będziecie nic odbudowywać. Tradycyjna wdzięczność. Dlatego, pani marszałek, składamy poprawkę, która mówi, że darowanie sprzętu powinno mieć opinię Komisji Obrony Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Kolejna rzecz. Szanowni państwo, skierowałem w ramach cywilnej kontroli do MON kilka interpelacji w sprawie samej amunicji. Otrzymałem informację, że są to informacje niejawne. I koniec. Proszę państwa, ale długo nie czekałem, w prasie sobie poczytałem, jakie tak naprawdę są stany w poszczególnych kategoriach. Może więc posłowie zaczną zapraszać dziennikarzy na posiedzenia komisji obrony, żeby w końcu się czegoś dowiedzieć. A przecież można to przekazywać w trybie niejawnym. Na moje liczne interpelacje od ponad roku otrzymuję informację, iż w MON funkcjonuje zespół specjalny, który dokonuje gruntownej analizy działań resortu w zakresie dotyczącym realizowanych planów, programów, koncepcji użycia Sił Zbrojnych, a także struktury zarządzania armią. Szanowni posłowie, ale przecież minął rok i my nic nie wiemy: czy dalej jest biurokracja — z tego, co wiem, jak mówią w jednostkach, nic się nie zmieniło — czy dalej dowódcy pododdziałów narzekają na wojskowe oddziały gospodarcze, których wprowadzenie ponad dekadę temu w opinii wielu dowódców było błędem, bo tylko utrudniają, a czasami dowódcy jednostek czekają na części zamienne po kilka miesięcy zamiast, tak jak było wcześniej, mieć odpowiednie pododdziały remontowe na terenie jednostek. Tych problemów jest bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Musi być cywilna kontrola nad Siłami Zbrojnymi i my musimy o to dbać, bo to jest interes nie tylko opozycji, ale i wszystkich. Musimy poważnie do tego podchodzić. Od tego są niejawne posiedzenia komisji, żeby na ten temat dyskutować, bo to i tak wypłynie. Przecież to i tak wypłynie. To jest kwestia tygodnia, dwóch czy miesiąca i dowiemy się z prasy. Tylko niepoważnie w tym wszystkim wyglądamy.</u>
          <u xml:id="u-324.4" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Dlatego, panie ministrze, szanowni państwo, uważam, że powinniśmy mieć prawo do opinii. Nie prawo do wyrażenia zgody, bo nie o to tu chodzi, ale komisja powinna o tym wiedzieć i powinna to opiniować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło poselskie Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Stoimy dziś wobec projektu ustawy, który, choć jest przedstawiany jako techniczna nowelizacja, niesie za sobą daleko idące konsekwencje dla gospodarowania mieniem wojskowym Rzeczypospolitej Polskiej, a także dla bezpieczeństwa naszego państwa. Dlatego musimy mówić otwarcie i z pełną odpowiedzialnością: ta ustawa w obecnym kształcie jest niebezpieczna i wymaga zdecydowanego sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#JarosławSachajko">Projekt daje Agencji Mienia Wojskowego prawo do zbywania lub nieodpłatnego przekazywania uzbrojenia, sprzętu wojskowego oraz tzw. produktów podwójnego zastosowania siłom zbrojnym państw obcych na podstawie samej decyzji ministra. Zadajmy sobie fundamentalne pytanie: Czy stać nas dzisiaj w tak niestabilnej sytuacji geopolitycznej na przekazywanie naszego sprzętu wojskowego bez żadnego mechanizmu parlamentarnej kontroli, bez realnego nadzoru, bez obowiązku uzasadniania interesu publicznego? Przecież to są zasoby wypracowane wysiłkiem całego społeczeństwa, nierzadko jest to sprzęt gromadzony przez dziesięciolecia. Oczywiście Polska ma zobowiązania sojusznicze. Wspieramy Ukrainę, uczestniczymy w misjach NATO, ale to nie może oznaczać nieograniczonego, niekontrolowanego rozdawnictwa uzbrojenia na podstawie decyzji podejmowanych za zamkniętymi drzwiami. Każda decyzja w tym zakresie powinna być przejrzysta, oparta na analizie interesu państwa i poprzedzona informacją dla Sejmu lub odpowiedniej komisji.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#JarosławSachajko">Projekt rozszerza też zakres zadań agencji o działania promocyjne, organizację pokazów lotniczych i wydarzeń związanych z promocją Sił Zbrojnych. W warunkach deficytu sprzętu i potrzeby odbudowy zapasów czy naprawdę chcemy, by instytucja odpowiedzialna za gospodarowanie mieniem wojskowym zajmowała się PR-em i marketingiem?</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa nie tylko wymaga poprawek, ale i wymaga głębokiego przemyślenia. Państwo nie może lekką ręką rozdawać zasobów, które są zabezpieczeniem naszej niepodległości i siły. Musimy dbać o nasze zapasy, o nasz sprzęt, o nasze bezpieczeństwo. Dlatego apeluję do Wysokiej Izby: nie przyjmujmy tej ustawy w obecnym kształcie. Wprowadźmy jasne kryteria, mechanizmy kontroli i ochrony interesu publicznego. Nie możemy pozwolić sobie na błąd, zwłaszcza w sprawach tak fundamentalnych jak bezpieczeństwo narodowe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-326.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do etapu zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#DorotaNiedziela">Mamy 13 osób zapisanych do zadania pytania.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas — minuta.</u>
          <u xml:id="u-327.6" who="#DorotaNiedziela">Zaczyna pani poseł Lidia Czechak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się z zapytaniem dotyczącym rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego. Projekt ten zakłada umożliwienie Agencji Mienia Wojskowego nieodpłatnego przekazania lub sprzedania siłom zbrojnym państw obcych mienia ruchomego Skarbu Państwa oraz produktów podwójnego zastosowania i uzbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#LidiaCzechak">W związku z tym mam siedem pytań. Jakie są główne cele oraz uzasadnienie proponowanych zmian w ustawie o Agencji Mienia Wojskowego? Jakie kategorie mienia ruchomego Skarbu Państwa oraz produktów podwójnego zastosowania i uzbrojenia obejmuje projekt ustawy? Jakie państwa obce będą mogły skorzystać z możliwości otrzymania lub zakupu tego mienia i na jakich zasadach będzie się to odbywać? Jakie procedury kontroli i nadzoru nad przekazywaniem mienia przewiduje projekt ustawy, aby zapewnić zgodność z krajowym i międzynarodowym prawem dotyczącym obrotu uzbrojeniem? Czy przewidziano mechanizmy zapewniające, że przekazywane mienie nie trafi do podmiotów trzecich lub organizacji nieuprawnionych do tego? Jakie będą potencjalne skutki finansowe dla budżetu państwa wynikające z realizacji przepisów zawartych w projekcie ustawy? Czy projekt był konsultowany z odpowiednimi instytucjami krajowymi oraz organizacjami międzynarodowymi zajmującymi się kontrolą eksportu uzbrojenia? Biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie tej regulacji dla bezpieczeństwa narodowego oraz polityki obronnej państwa, proszę o szczegółowe wyjaśnienia w powyższych kwestiach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jacka Osucha, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#JacekOsuch">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#JacekOsuch">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Odwołując się do treści uzasadnienia procedowanego projektu ustawy o Agencji Mienia Wojskowego, w którym poruszany jest m.in. temat promocji Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej, należy ukazać pewną hipokryzję obecnej koalicji rządzącej. Kiedy Prawo i Sprawiedliwość na czele z ministrem Mariuszem Błaszczakiem promowało Wojsko Polskie, to było to nierzadko powodem do zaciekłej krytyki czy kwestionowania dotacji. Nie wspominam już nawet o tym, jak do spółki ze sprzyjającymi wam mediami w obrzydliwy sposób atakowaliście żołnierzy strzegących naszych granic na wschodzie. Takie oto działania doprowadziły m.in. do krachu rekrutacyjnego w roku 2024, kiedy to do szeregów armii dołączyło trzy razy mniej żołnierzy niż w roku 2023.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#JacekOsuch">Chciałbym zapytać, czy zmiany procedowanej ustawy, które mają na celu ułatwienie Agencji Mienia Wojskowego partycypacji we wszelakich wydarzeniach promocyjnych armii, w jakikolwiek sposób wpłyną na reorganizację pracy komórek zajmujących się wspomnianą promocją. A jeśli tak, to w jakim zakresie? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Szewińskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#AndrzejSzewiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Żyjemy w czasach niepewnych. Zbroimy się na potęgę, i dobrze. Zwiększamy naszą interoperacyjność z naszymi sojusznikami, też bardzo dobrze. Obrona kolektywna jest na coraz wyższym poziomie. Czy właśnie w ramach tej współpracy procedowane zmiany dotyczące zwiększenia kompetencji Agencji Mienia Wojskowego w obszarze przekazywania i zbycia, podkreślam: zbycia, sprzętu wojskowego podwójnego zastosowania w sposób radykalny zwiększą nasze bezpieczeństwo poprzez po prostu mocną i bliską współpracę z Ukrainą, gdzie są i donacje, i przekazywanie — i też możemy zbywać — czy też z naszymi sojusznikami, z którymi coraz bliżej współpracujemy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Procedowana nowelizacja dotyczy ustawy z 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego, a jej celem jest umożliwienie agencji efektywniejszej realizacji ustawowych zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa. Projekt ma charakter optymalizujący zasady i tryb gospodarowania mieniem Skarbu Państwa, które zostało przekazane agencji. Dzięki wprowadzonym zmianom agencja będzie mogła nieodpłatnie przekazywać lub sprzedawać siłom zbrojnym państw sojuszniczych sprzęt wojskowy. Po art. 7a dodaje się art. 7b, który uszczegóławia rolę agencji w organizacji wydarzeń promujących Siły Zbrojne RP, m.in. międzynarodowych pokazów lotniczych. Agencja będzie mogła wspólnie z jednostkami organizacyjnymi MON organizować wydarzenia promocyjne. Art. 43 ust. 3 rozszerza katalog mienia, które może być przekazane na rzecz agencji. Proszę pana ministra o podanie szczegółów tego katalogu.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt dotyczy umożliwienia Agencji Mienia Wojskowego nieodpłatnego przekazywania lub sprzedawania siłom zbrojnym państw obcych naszego sprzętu. Co przekazał rząd PiS na Ukrainę, to wiemy, ale mam pytanie do ministra. Jaki sprzęt został przekazany od 13 grudnia 2023 r. na Ukrainę? Jaki sprzęt i w jakich liczbach ma w planach jeszcze przekazać rząd Platformy Obywatelskiej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#DorotaNiedziela">Nie widzę pana posła. Jest pan poseł. To proszę spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Idzie już.)</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#DorotaNiedziela">Tak?</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#DorotaNiedziela">To jednak pan poseł Krzysztof Grabczuk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zmienia się w Europie i na świecie architektura bezpieczeństwa. Ta architektura zmusza nas do przyjęcia nowych wyzwań. Wydaje się dzisiaj, że Polska stoi przed gigantycznymi wyzwaniami ze względu na to, co się dzieje za naszą wschodnią granicą. Zatem ten projekt ustawy jest na czasie i oczywiście powinien wpłynąć na pewne rozwiązania, które dzisiaj stoją przed polską armią, ale również przed nami jako społeczeństwem. Cieszy fakt, że jeśli chodzi o bezpieczeństwo, wszyscy, w zasadzie wszystkie największe grupy polityczne czy partie polityczne, mówią w tym zakresie jednym głosem. Mam nadzieję, że dobra współpraca, bezpieczeństwo i ochrona naszych granic będą zawsze w tym Sejmie wszystkich nas łączyły. Dlatego cieszę się. Będziemy głosować za tym projektem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Stoimy dziś przed fundamentalną zmianą w funkcjonowaniu Agencji Mienia Wojskowego. To, co zastaliśmy po poprzednich rządach, to chaos, nieefektywność i marnotrawstwo publicznych pieniędzy. Nowe przepisy jasno określają zasady funkcjonowania, eliminując bałagan budżetowy i nadużycia, które przez lata osłabiały nasz sektor obronności. Nie pozwalamy na to, by instytucje kluczowe dla bezpieczeństwa państwa były zarządzane w sposób chaotyczny i nieskuteczny. Dzięki tej nowelizacji zarządzanie mieniem Skarbu Państwa stanie się efektywne i przejrzyste, wzmocni się pozycja agencji na arenie międzynarodowej, zwiększy się transparentność finansowa, nastąpi szybsze i sprawniejsze przekazywanie sprzętu wojskowego sojusznikom, a także zmieni się podejście do organizacji wydarzeń wojskowych. Jednym słowem: nie dla chaosu, tak dla nowoczesnego, silnego państwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam wątpliwości, czy te zmiany, te propozycje właśnie nie wywołają chaosu, bo trochę mnie dziwi, że tak zasadnicza zmiana nie wychodzi ze strony rządu, ze strony ministerstwa, tylko jest to propozycja poselska. Tu moje pytanie, panie ministrze. Jeśli to jest tak dobra zmiana, tak daleko idąca, to dlaczego nie jest to projekt rządowy? Dlaczego nie mamy stanowiska i tak naprawdę inicjatywy rządowej w tym zakresie? Chciałbym się dopytać, czy…</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Paweł Bejda: Projekt rządowy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, ale to jest projekt rządowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#KrzysztofCiecióra">To jest projekt rządowy? Bo to sprawozdawał poseł…</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#KrzysztofCiecióra">Dobrze, w takim razie moje pytania są następujące. Czy opracowaliście kryteria doboru i wyboru tego sprzętu, który będzie przeznaczony do nieodpłatnego przekazania? Kolejne pytanie: W jaki sposób zapewnicie państwo transparentność i kontrolę nad tym procesem? Czy zostaną zapewnione odpowiednie procedury w tym zakresie? Jakie przewidujecie skutki finansowe w kwestii tych działań? Przekazany sprzęt trzeba będzie czymś zastąpić. Czy to również jest uwzględnione w budżecie MON-u? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło poselskie Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam trzy pytania. Pierwsze: Dlaczego przekazanie uzbrojenia i produktów podwójnego zastosowania może nastąpić jedynie na podstawie decyzji ministra, bez obowiązku informowania Sejmu lub Komisji Obrony Narodowej? Czy nie jest to obejście demokratycznej kontroli w sprawach najwyższej wagi? Na jakiej podstawie będzie oceniane, które obce państwo otrzyma polski sprzęt wojskowy i dlaczego? Czy będzie stosowany jakikolwiek algorytm, czy tylko minister będzie politycznie decydować? Dlaczego w czasie, gdy Wojsko Polskie potrzebuje odbudować zapasy i uzupełnić sprzęt po transferach na Ukrainę, dajemy sobie możliwość dalszego przekazywania mienia za granicę bez jasnych ograniczeń? Czy mamy nadwyżki, o których opinia publiczna nic nie wie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#DorotaNiedziela">Zanim przystąpimy do następnego pytania, pozwólcie państwo, że pozdrowię uczniów z IV Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kochanowskiego w Radomiu, z klasy nr 2. Przybyliście państwo na zaproszenie pana posła Frysztaka. Bardzo serdecznie pozdrawiam. Myślę, że pan poseł jest już z wami, więc wytłumaczy wam, na czym polega praca zarówno posła, jak i Sejmu. Myślę też, że ten dzień będzie obfitował tylko w dobre wspomnienia. Tak że miłego zwiedzania.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Rządowy projekt ustawy nowelizującej ustawę o Agencji Mienia Wojskowego ma usprawnić funkcjonowanie agencji. Agencja jako gospodarz mienia wojskowego wie doskonale, w jaki sposób w porozumieniu z ministrem obrony narodowej dysponować tym majątkiem, tak aby przede wszystkim dobrze służył na rzecz obronności kraju oraz za jego pomocą można było w miarę szybko reagować na sytuacje związane z bezpieczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać o kwestie dotyczące możliwości przekazywania majątku agencji do podmiotów pozarządowych, organizacji posiadających status pożytku publicznego, których działalność jest związana z obronnością, jak również na inne cele. Wobec powyższego chciałbym prosić pana ministra, może pana prezesa, o przygotowanie informacji pisemnej wraz z wykazem imiennym w kwestii tego, jaki majątek został przekazany w 2024 r. podmiotom pozarządowym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#DorotaNiedziela">Muszę sprostować, pewnie w Radomiu jest IV liceum, też je pozdrawiamy, ale na sali są z nami uczniowie z VI liceum. Bardzo serdecznie was pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Urszulę Nowogórską, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Zofia Czernow, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałabym nawiązać do poprzedniego pytania, mianowicie Agencja Mienia Wojskowego zarządza mieniem powojskowym w tych miejscowościach, gdzie stacjonowały wcześniej wojska — jest tak m.in. w Jeleniej Górze. Wiele tych obiektów przez długi czas stało niezagospodarowanych. Chciałabym zapytać: Jaka jest sytuacja na dzień dzisiejszy? Jak dużo obiektów, nieruchomości, które są nieczynne, nie jest wykorzystywanych? Dlaczego Agencja Mienia Wojskowego tak niechętnie rozmawia o przekazywaniu tych nieruchomości np. samorządom? Przecież nie każdy obiekt można sprzedać z wielkim zyskiem, a jeżeli tak długo stoi niezagospodarowany, to jego wartość jest coraz niższa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt nowelizacji ustawy o Agencji Mienia Wojskowego rodzi pytania zarówno w kontekście bezpieczeństwa narodowego, jak i transparentności działań państwa w zakresie obrotu uzbrojeniem. Proponowane przepisy umożliwią nieodpłatne przekazywanie lub sprzedaż siłom zbrojnych państw obcych mienia ruchomego Skarbu Państwa, w tym uzbrojenia i produktów podwójnego zastosowania. To decyzja o niezwykle istotnym znaczeniu.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#BartłomiejDorywalski">W związku z powyższym pragnę zapytać, jakie kryteria będą decydowały o tym, czy mienie wojskowe zostanie sprzedane, czy przekazane nieodpłatnie, oraz jakie mechanizmy kontroli zostaną wprowadzone, aby uniknąć nadużyć. Czy rząd przewiduje możliwość rekompensat finansowych lub innych korzyści dla Polski w przypadku nieodpłatnego przekazywania uzbrojenia sojusznikom? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#DorotaNiedziela">Chciałabym jeszcze pozdrowić. Na naszej galerii znajdują się laureaci konkursu plastycznego i filmowego „Prowadź nas święty Janie Pawle II”. Pierwsze miejsce zajęła pani Gabriela Gryniewicz z Oleszyc, drugie miejsce pani Michalina Bobrecka z Baszni Dolnej,…</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#DorotaNiedziela">…a państwo przyjechali na zaproszenie pani poseł Teresy Pamuły.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#DorotaNiedziela">Pozdrawiamy was serdecznie i cieszymy się, że jesteście z nami.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#DorotaNiedziela">Zamyka serię pytań pani poseł Ewa Leniart, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#EwaLeniart">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dużo dzisiaj słychać na tej sali o chaosie. Ważne, żeby chaos nie panował w tak ważnej kwestii jak bezpieczeństwo narodowe. Dziwić może fakt, że procedowana rządowa zmiana ustawy o Agencji Mienia Wojskowego zakłada włączenie agencji do procesu realizacji polityki międzynarodowej państwa i utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa, ale rozumiemy, że zmiany są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#EwaLeniart">Procedowana zmiana zakłada także włączenie Agencji Mienia Wojskowego do zadań związanych z promocją Sił Zbrojnych, w tym m.in. do organizacji pokazów lotniczych.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#EwaLeniart">Chciałabym zapytać pana ministra, jakie efekty zamierza osiągnąć dzięki swojej działalności promocyjnej Agencja Mienia Wojskowego, a w szczególności interesuje mnie, ile osób zamierza zachęcić do wstąpienia do dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej Agencja Mienia Wojskowego poprzez swoje działania promocyjne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy pytania posłów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#DorotaNiedziela">Oczywiście wyczerpującej odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pan minister Paweł Bejda.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PawełBejda">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Odpowiadając na pytania posłów, chcę zaznaczyć, że ta ustawa jest ustawą rządową, a nie poselską, co było tutaj też podnoszone przez wielu z państwa.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#PawełBejda">Były też pytania dotyczące procedurów w przekazywaniu mienia. Chcę państwu powiedzieć, że absolutnie jest pełna kontrola nad tym, w jakim zakresie, jeżeli chodzi też o adresata, czyli komu, co i w jaki sposób będzie przekazywane. Dlaczego? Dlatego że decyduje o tym uchwała Rady Ministrów, nie Agencja Mienia Wojskowego, nie Ministerstwo Obrony Narodowej. A więc jest nad tym absolutnie pełna kontrola, jest pełna transparentność.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#PawełBejda">Natomiast ta ustawa niejako zdejmuje z obowiązków Wojska Polskiego zajmowanie się pewnego rodzaju procedurami. Agencja Mienia Wojskowego ma swoich pracowników, urzędników wojskowych, którzy są doświadczeni w tym zakresie. Poza tym do tej pory Wojsko Polskie mogło oczywiście tylko w sposób nieodpłatny za pomocą uchwały Rady Ministrów przekazywać różnego rodzaju donacje. Natomiast teraz, też oczywiście tylko i wyłącznie za zgodą i uchwałą Rady Ministrów, Agencja Uzbrojenia nie tylko będzie mogła przekazywać donacje, lecz jednocześnie będzie mogła także sprzedawać sprzęt wojskowy, który m.in. jest niepotrzebny Wojsku Polskiemu.</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#PawełBejda">Jakie są kryteria? O tym, czy sprzęt jest potrzebny Wojsku Polskiemu, czy nie, oczywiście decyduje Wojsko Polskie, nikt inny. Agencja Mienia Wojskowego jest tylko i wyłącznie narzędziem do realizowania pewnych celów.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#PawełBejda">Mówiliśmy tutaj, państwo mówili tutaj o promocji. Wiecie, jaka różnica jest między obecnym kierownictwem Ministerstwa Obrony Narodowej a poprzednim, Prawa i Sprawiedliwości, kierownictwem Ministerstwa Obrony Narodowej? Ano taka, że my rzeczywiście promujemy Wojsko Polskie, promujemy armię polską, natomiast poprzednicy promowali swoich partyjnych dygnitarzy, swoich posłów, swoich ministrów. I taka to jest różnica.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#PawełBejda">Chciałbym jeszcze państwu powiedzieć, że zmiany, nad którymi procedujemy, pozwalają na włączenie Agencji Mienia Wojskowego jako podmiotu już wyspecjalizowanego w zarządzaniu i obrocie mieniem ruchomym Skarbu Państwa do procesu realizacji polityki międzynarodowej państwa oraz utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa. To wielokrotnie też przez państwa było w jakiś sposób poruszane.</u>
          <u xml:id="u-356.6" who="#PawełBejda">Obecnie zgodnie z art. 92 ustawy o Agencji Mienia Wojskowego minister obrony narodowej może na podstawie uchwały Rady Ministrów — to, co mówiłem — ale bez pośrednictwa agencji przekazywać nieodpłatnie siłom zbrojnym państw obcych wskazanych w tej uchwale produkty podwójnego zastosowania oraz mienie ruchome Skarbu Państwa. Powyższe ogromnie obciąża Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej dodatkowymi zadaniami o charakterze zarządczym w odniesieniu do mienia ruchomego Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-356.7" who="#PawełBejda">Zaproponowane zmiany pozwolą na włączenie Agencji Mienia Wojskowego w cały proces nieodpłatnego przekazywania lub zbycia siłom zbrojnym państw obcych produktów podwójnego zastosowania oraz mienia ruchomego Skarbu Państwa. Jest to rozwiązanie, które dzięki zaangażowaniu podmiotu wyspecjalizowanego pozwoli na efektywniejszą realizację wsparcia międzynarodowego oraz odciążenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w realizacji tych zadań.</u>
          <u xml:id="u-356.8" who="#PawełBejda">Należy wskazać, że przedmiotowe rozszerzenie uprawnień Agencji Mienia Wojskowego wymaga szeregu zmian w ustawie z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego, które pozwolą na jego prawidłową i efektywną realizację. Z tego względu wprowadza się różnego rodzaju zmiany, które pozwolą na to, że Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła w sposób efektywny wykonywać te zadania.</u>
          <u xml:id="u-356.9" who="#PawełBejda">Następuje też zmiana przepisów dotyczących zadań własnych Agencji Mienia Wojskowego w zakresie organizacji przedsięwzięć związanych z promocją Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi tutaj przede wszystkim o pokazy lotnicze. Obecnie obowiązujące przepisy, w szczególności ustawa z dnia 10 lipca 2015 r. o Agencji Mienia Wojskowego, wskazują, że za organizację przedsięwzięcia, jakim są pokazy lotnicze Air Show, odpowiada Agencja Mienia Wojskowego. Z przywołanych wyżej przepisów wynika wprost, że organizacja przedsięwzięć związanych z promocją Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w tym pokazów lotniczych, należy do zadań własnych agencji, czyli stanowi wyłączną kompetencję agencji. Oznacza to, że Agencja Mienia Wojskowego jest odpowiedzialna za wykonanie tego zadania, a komórki lub jednostki organizacyjne resortu obrony narodowej nie mają obowiązku w tym współuczestniczyć, w szczególności w zakresie służby informacyjnej i porządkowej.</u>
          <u xml:id="u-356.10" who="#PawełBejda">Brak zaangażowania Sił Zbrojnych w tego typu wydarzenia wiąże się ze znacznym wzrostem kosztów całego przedsięwzięcia. Jednocześnie należy zauważyć, że niektóre przedsięwzięcia ze względu na swoją specyfikę i specjalistyczny charakter mogą zostać przeprowadzone jedynie przy udziale Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Agencja Mienia Wojskowego jako agencja wykonawcza w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych nadzorowana przez ministra obrony narodowej nie posiada własnych zasobów ani środków, które pozwolą na samodzielne zorganizowanie i przeprowadzenie tego typu wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-356.11" who="#PawełBejda">Dodanie nowego art. 7b ma na celu transparentne i jasne wskazanie, że do zadań Agencji Mienia Wojskowego należy współorganizowanie z jednostkami organizacyjnymi podległymi ministrowi obrony narodowej lub przez niego nadzorowanymi jako podmiotami współdziałającymi przedsięwzięć związanych z promocją Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, w tym pokazów lotniczych Air Show. Należy dodatkowo wskazać, że w celu realizacji tych zadań Agencja Mienia Wojskowego będzie mogła zawierać porozumienia w szczególności z jednostkami samorządu terytorialnego, administracją rządową, organizacjami pozarządowymi, uczelniami i instytucjami badawczymi lub przedsiębiorstwami.</u>
          <u xml:id="u-356.12" who="#PawełBejda">Przedmiotowa zmiana spowoduje, że ww. podmioty współorganizujące włączą się z całą mocą w przedsięwzięcie, m.in.: Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych — w zakresie zaplanowania i zabezpieczenia pokazu lotniczego, tankowania samolotów oraz kwestii logistycznych; miasto Radom — w zakresie zezwoleń na organizację, transportu oraz zarządzania kryzysowego; Polskie Porty Lotnicze — w zakresie udostępniania lotniska i infrastruktury; Żandarmeria Wojskowa — w zakresie zabezpieczenia prewencyjnego oraz ochrony; Wojska Obrony Terytorialnej — w zakresie służby informacyjnej i porządkowej, wodociągi miejskie — w zakresie zabezpieczenia strefy sanitarnej.</u>
          <u xml:id="u-356.13" who="#PawełBejda">Tak że widzą państwo, że ten projekt ustawy, ta ustawa, która jest procedowana, nie ma absolutnie żadnego drugiego dna. To są jasne i przejrzyste przepisy, które pozwalają Agencji Mienia Wojskowego w sposób rzetelny i zgodny z przepisami, przy współudziale m.in. różnego rodzaju instytucji i przedsiębiorstw realizować swoje zadania promocyjne, w tym Air Show.</u>
          <u xml:id="u-356.14" who="#PawełBejda">Jest absolutnie pełna kontrola, jeżeli chodzi o przekazywanie różnego rodzaju donacji, w tym m.in. na Ukrainę. Zapewniam państwa, że te wszystkie donacje, które w dalszym ciągu są realizowane, wykonywane, są pod pełną kontrolą i Ministerstwa Obrony Narodowej, i całej Rady Ministrów. To jest sprzęt, który pozwala żołnierzom Ukrainy bohatersko walczyć i bronić się przed najeźdźcą i agresorem rosyjskim — bo trzeba wyraźnie rozróżnić, kto jest najeźdźcą, a kto jest państwem, które zostało zaatakowane. Zapewniam państwa, że te wszystkie donacje są absolutnie przemyślane przy współudziale Wojska Polskiego i współpracy z Wojskiem Polskim i nie uszczuplają zdolności operacyjnych Wojska Polskiego. Ten nowy sprzęt, który jest kupowany, który jest dostarczany w szeregi armii i do jednostek Wojska Polskiego, zastępuje ten sprzęt, który jest przekazywany w ramach donacji na Ukrainę. Wojsko Polskie w tej chwili pozyskuje najwyższej jakości sprzęt. Pozyskujemy również zdolności serwisowe i zdolności naprawcze, co powoduje, że nasze firmy zbrojeniowe, w tym firmy zbrojeniowe podlegające Polskiej Grupie Zbrojeniowej, są siłą napędową również polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-356.15" who="#PawełBejda">Polska jest bezpieczna, Polska coraz bardziej jest krajem o dynamicznym rozwoju, również spółek zbrojeniowych. Chcę państwa też zapewnić, że absolutnie stawiamy znak równości między spółkami Skarbu Państwa a firmami prywatnymi. Jest miejsce również dla firm prywatnych, jeśli chodzi o bezpośrednią współpracę z Ministerstwem Obrony Narodowej, ale także współpracę z Polską Grupą Zbrojeniową. Ostatnio podpisany kontrakt na 111 borsuków to również ogromny sukces polskiej gospodarki, polskich inżynierów i polskich naukowców, a przede wszystkim pracowników, w tym m.in. Huty Stalowa Wola. To jest dopiero pierwsza partia tych pojazdów, które będą w poszczególnych miesiącach i latach przekazywane do Wojska Polskiego. Idziemy w tym kierunku, żeby przynajmniej 50% środków finansowych, które wydatkuje Polska na zbrojenia, zostawało w polskich zakładach zbrojeniowych. Nie tak dawno podpisaliśmy również kontrakt na realizację drugiego etapu Wisły. Ten kontrakt był podpisany w Sochaczewie. Podpisał ten kontrakt wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz. Na tym wydarzeniu był obecny również premier Donald Tusk. To jest naprawdę ogromne wyzwanie. Jednocześnie też z tego miejsca chciałbym podziękować wszystkim Polakom, wszystkim podatnikom, wszystkim obywatelom, bo to są podatki, to są państwa podatki. Dlatego też bardzo mocno analizujemy każdy wydatek, który wzmacnia potencjał obronny, wzmacnia polską gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-356.16" who="#PawełBejda">Bardzo dziękuję, pani marszałek. Bardzo dziękuję również wszystkim posłom, którzy są w Komisji Obrony Narodowej. Dziękuję, bo była naprawdę dobra dyskusja. Myślę, że państwo w sposób naprawdę jednomyślny poprą ten projekt ustawy, o co uprzejmie proszę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-356.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#JoannaWicha">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego, druki nr 1074 i 1125. Projekt dotyczy umożliwienia Agencji Mienia Wojskowego nieodpłatnego przekazania lub sprzedania siłom zbrojnym państw obcych mienia ruchomego Skarbu Państwa lub produktów podwójnego zastosowania i uzbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#JoannaWicha">Projekt ustawy dotyczy zmian w ustawie o Agencji Mienia Wojskowego i ma na celu usprawnienie procesu przekazywania mienia państwowego na potrzeby Sił Zbrojnych RP.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#JoannaWicha">Jako klub Lewicy będący częścią koalicji rządzącej popieramy ten projekt. To jedna z inicjatyw świadczących o zaangażowaniu rządu w poprawę efektywności zarządzania mieniem państwowym i na rzecz wzmocnienia obronności kraju.</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#JoannaWicha">Chciałabym również wyrazić nadzieję, że podobna determinacja zostanie wykazana w odniesieniu do innych istotnych obszarów związanych z bezpieczeństwem narodowym. Osobiście w szczególności liczę na przyspieszenie prac nad moją tzw. małą ustawą schronową, czyli nad projektem z druku nr 438. W końcu wzmacniając Siły Zbrojne, nie możemy zapominać o obronie cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#JoannaWicha">Zgadzamy się chyba wszyscy, że różne definiowanie bezpieczeństwa przez różne rodziny polityczne jest naturalne i zrozumiałe. Ważne tylko, żeby to ubogacało naszą debatę nad bezpieczeństwem narodowym, a nie ją blokowało.</u>
          <u xml:id="u-358.5" who="#JoannaWicha">Niepewne czasy nakładają na nas, polityków, jeszcze większy obowiązek współpracy ponad podziałami na rzecz zabezpieczenia obywateli. Niezmiennie do tego zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-358.6" who="#JoannaWicha">Popieramy projekt z druku nr 1074 oraz oczekujemy dalszych inicjatyw legislacyjnych, które kompleksowo zwiększą bezpieczeństwo i odporność naszego państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#DorotaNiedziela">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Obrony Narodowej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych (druki nr 995 i 1123).</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Piotra Głowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PiotrGłowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, druk sejmowy nr 995.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#PiotrGłowski">Kilka słów o samej ustawie. W kwietniu 2018 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że przepisy zamykające drogę sądową dla osób poszkodowanych przez błędne decyzje administracyjne po upływie 5 lat od ich wydania są niezgodne z konstytucją. Dotyczyło to w tamtym czasie przepisów o scalaniu gruntów, które zostały następnie tak zmienione, aby po upływie 5 lat nadal można było stwierdzić, że dana decyzja została wydana z naruszeniem prawa. Dzięki temu osoby dotknięte nieprawidłową decyzją mogą ubiegać się o odszkodowanie. Podobną zmianę w przepisach Senat proponuje w temacie wspólnot gruntowych. Wspólnoty gruntowe stanowią specyficzny rodzaj instytucji współwłasności. Stosowane są głównie na terenach wiejskich. Według najnowszych danych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wspólnoty gruntowe obejmują łącznie ok. 82 tys. ha, co można porównać do powierzchni powiatu średniej wielkości. Są to głównie tereny leśne, ok. 60%, i rolne, ok. 40%. Istniejący stan prawny rozstrzyga, że nie ma możliwości wznowienia postępowania ani stwierdzenia nieważności takiej decyzji, nawet jeśli została wydana z naruszeniem prawa. W efekcie osoby, które chciałyby zakwestionować taką decyzję po upływie 5 lat, nie mają do tego skutecznej drogi prawnej, nie mogą nawet uzyskać oficjalnego stwierdzenia, że decyzja była błędna. Dotyczy to decyzji o ustaleniu, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową, ustaleniu wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej oraz wykazu obszarów gospodarstw rolnych przez nich posiadanych i wielkości przysługujących im udziałów we wspólnocie. Skutkiem tego jest sytuacja, w której strona nie ma możliwości wystąpienia z powództwem z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie takiej decyzji, którą wydano z naruszeniem prawa. W ocenie wnioskodawcy, czyli Senatu, obowiązujące rozwiązania nie realizują zasady praworządności, nie są także zgodne z zasadą zaufania obywateli do państwa i wywodzonymi z niej zasadami bezpieczeństwa prawnego, pewności prawa i stabilności skutków prawnych.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#PiotrGłowski">Reasumując, chciałbym powiedzieć, że projekt nowelizacji przewiduje, że po 5 latach nadal nie będzie można unieważnić decyzji, ale będzie możliwe stwierdzenie, że została wydana z naruszeniem prawa, co pozwoli osobom poszkodowanym na dochodzenie swoich praw przy jednoczesnym zachowaniu stabilności prawa własności w zakresie wspólnot gruntowych. W związku z powyższym komisja spotkała się 19 marca, odbyło się pierwsze czytanie. Komisja po rozpatrzeniu projektu i naniesieniu zmian wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył załączony projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#DorotaNiedziela">Pierwszy głos zabierze pan poseł Krzysztof Ciecióra, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Stoimy dziś przed kwestią dotyczącą rozpatrzenia sprawozdania komisji o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Jest to dokument oznaczony drukami nr 995 i 1123.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#KrzysztofCiecióra">Na pierwszy rzut oka mamy do czynienia z techniczną, pozornie porządkującą nowelizacją. Projekt zakłada wprowadzenie możliwości stwierdzenia, że decyzje dotyczące ustalania, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową, a także decyzje o wykazach uprawnionych i ich udziałach mogły zostać wydane z naruszaniem prawa. Brzmi to, co prawda, rozsądnie. Każdy z nas chce, aby prawo było stosowane w sposób równy i właściwy. Ale gdy spojrzymy głębiej, to pojawiają się pytania, których nie możemy ignorować. Ja też chciałem je postawić również tutaj, z tego miejsca. Po pierwsze, dlaczego akurat teraz? Instytucja wspólnoty gruntowej to prawny, ja to przyznaję, relikt jeszcze z czasów zaborów. Funkcjonuje w naszej rzeczywistości wiele, wiele lat i całe dekady nie doczekała się kompleksowego uregulowania. Już w 2005 r. NIK alarmowała o bałaganie prawnym wokół wspólnot gruntowych, a ustawa z 1963 r., która je reguluje, w wielu miejscach jest nieprzystająca do współczesnych czasów. Ale dziś w 2025 r. pojawia się nagle propozycja, aby otworzyć możliwość wzruszania starych decyzji administracyjnych. Dlaczego akurat teraz, gdy wieś i rolnicy borykają się z zupełnie innymi problemami, z zupełnie innymi sprawami, które też są pilne i które wydaje mi się, że nie mają żadnej odpowiedzi ze strony rządu?</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#KrzysztofCiecióra">Po drugie, nie uzyskałem odpowiedzi w komisji, ile obejmie to spraw, ile osób ma problem właśnie w tego typu sprawach. Nikt nie wie tak naprawdę, o jakiej skali my tutaj rozmawiamy. Według danych z 2015 r. w Polsce funkcjonuje ok. 5100 wspólnot gruntowych, które obejmują przeszło 107 tys. ha ziemi. Co istotne, w ponad 3400 przypadkach nie ma uregulowanego statusu prawnego. Czyli to nie są pojedyncze przypadki, to jest generalny przypadek tego typu gruntów. To są dziesiątki tysięcy ludzi, gospodarstw, setki gmin. Czy jesteśmy gotowi na to, czy państwo jesteście gotowi na to, czy przewidzieliście to, ile będzie tych decyzji, podważania tych decyzji? Czy to będzie skala marginalna, czy to będzie skala masowa? Na te pytania również nie dostałem odpowiedzi w komisji rolnictwa. Tym bardziej że chodzi w wielu przypadkach o decyzje wydawane w latach 60., 70. czy 80., często na podstawie dokumentów, które już dawno zaginęły, czasem z błędami, czasem w dobrej wierze, czasem z brakiem jakichkolwiek danych. Dziś ta nowelizacja może otworzyć drzwi do lawiny roszczeń, konfliktów sąsiedzkich, paraliżu administracyjnego, a może nawet prób przejmowania gruntów przez podmioty, które wcześniej nie były zainteresowane udziałem w życiu wspólnot. Przecież takie przypadki się już działy na bazie innych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#KrzysztofCiecióra">Po trzecie, ile to będzie kosztować i kto ma za to zapłacić? Jeśli uznamy, że decyzje były wadliwe, może pojawić się obowiązek wypłaty odszkodowań. Dlatego pytanie wprost: Czy budżet państwa przewiduje środki na te potencjalne roszczenia? A jeśli nie, czy ciężar finansowy spadnie na gminy? Właśnie gminy, jak słyszałem, bo dopytywałem, podchodzą do tych rozwiązań, do tej nowelizacji bardzo sceptycznie. Ja się im wcale nie dziwię. Nie ulega wątpliwości, że sytuacja prawna wspólnot gruntowych wymaga uporządkowania. Niejednokrotnie uprawnieni nie wiedzą, że są uprawnieni. Nieruchomości są wykorzystywane bardzo często jak leci, a konflikty o ich zarządzanie potrafią trwać latami. Więc pytanie brzmi: Czy ta nowelizacja, czy ta propozycja zmiany poprawi cokolwiek? Ja uważam, że niestety do tego nie dojdzie, nie będzie poprawy tego chaosu.</u>
          <u xml:id="u-362.5" who="#KrzysztofCiecióra">I na koniec, bo kończy mi się już czas. Szanowni państwo, ja też pytałem. Mamy prawo z czasów zaborów. Czy nie powinniśmy podejść do tej sprawy, skoro została ona wywołana, kompleksowo? Czy nie powinniśmy napisać tej ustawy na nowo i uregulować sprawy, która jest dzisiaj nieuregulowana? Ta propozycja, o której dzisiaj debatujemy, tak naprawdę nie odpowiada na żadne pytania. Nie daje żadnych nowych narzędzi do tego, żeby ten stan prawny uregulować. Myślę, że powinniśmy odpowiedzieć na te pytania przed tym, jak będziemy podejmować decyzję w zakresie tej propozycji. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że powitam Uniwersytet Trzeciego Wieku z Jawora. Jesteście państwo z nami? Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#DorotaNiedziela">Cieszymy się, że jesteście dzisiaj z nami i że odwiedzacie Sejm Rzeczypospolitej. Jesteście na zaproszenie pana posła, pana ministra Piotra Borysa. Myślę, że bardzo chętnie wam przedstawi wiele ciekawych informacji o Sejmie, ale też wytłumaczy, na czym polega praca posła Rzeczypospolitej. Bardzo serdecznie pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Jana Chmielewskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MarekJanChmielewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu klubu Koalicja Obywatelska przedstawić stanowisko w sprawie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Dotyczy to druków nr 995 i 1123.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#MarekJanChmielewski">Obecne przepisy dotyczące wspólnot gruntowych określają, że po upływie 5 lat od wydania decyzji administracyjnej dotyczącej ustalenia składu wspólnoty gruntowej oraz podziału udziałów nie można jej już podważyć ani unieważnić. Oznacza to, że nie ma możliwości wznowienia postępowania ani stwierdzenia nieważności takiej decyzji, nawet jeżeli została wydana z naruszeniem prawa. W efekcie osoby, które chciałyby zakwestionować taką decyzję, po upływie 5 lat nie mają do tego skutecznej drogi prawnej. Nie mogą nawet uzyskać oficjalnego stwierdzenia, że decyzja była błędna, co uniemożliwia im dochodzenie ewentualnego odszkodowania od państwa.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#MarekJanChmielewski">Podobne ograniczenie istniało wcześniej w ustawie o scalaniu i wymianie gruntów. Ale jednak w 2018 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że takie rozwiązanie jest sprzeczne z konstytucją, ponieważ zamyka drogę sądową dla osób poszkodowanych przez błędne decyzje administracyjne. W wyniku tego wyroku przepisy dotyczące scalania gruntów zostały zmienione, tak aby po upływie 5 lat nadal można było stwierdzić, że dana decyzja została wydana z naruszeniem prawa. Dzięki temu dotknięte nieprawidłową decyzją osoby mogą przynajmniej ubiegać się o odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#MarekJanChmielewski">Obecnie proponuje się podobną zmianę w przepisach dotyczących wspólnot gruntowych. Projekt nowelizacji przewiduje, że po 5 latach nadal nie będzie można unieważniać decyzji, ale będzie możliwe stwierdzenie, że została ona wydana z naruszeniem prawa. Pozwoli to osobom poszkodowanym na dochodzenie swoich praw, np. ubieganie się o odszkodowanie za straty wynikające z błędnej decyzji administracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#MarekJanChmielewski">Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ich ogłoszenia. Dodatkowo projekt przewiduje, że będą one miały zastosowanie również do spraw, które są już w toku, ale jeszcze się nie zakończyły. Oznacza to, że osoby, które już wcześniej złożyły wnioski o stwierdzenie nieważności decyzji, będą mogły skorzystać z nowych przepisów i domagać się przynajmniej stwierdzenia, że decyzja była błędna. Zmiana ta ma na celu poprawienie sytuacji osób, które zostały poszkodowane przez nieprawidłowe decyzje administracyjne, jednocześnie zachowując stabilność prawa własności w zakresie wspólnot gruntowych. W związku z tym klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MarcinSkonieczka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga odnośnie do projektu ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MarcinSkonieczka">Projektowana zmiana odpowiada na realny problem konstytucyjny związany z brakiem możliwości dochodzenia przed sądem odpowiedzialności odszkodowawczej za decyzje administracyjne wydane z naruszeniem prawa, które zgodnie z obowiązującym brzmieniem przepisów stają się całkowicie niewzruszalne po upływie 5 lat. Obowiązujące przepisy nie tylko wykluczają wznowienie postępowania czy stwierdzenie nieważności decyzji, ale również uniemożliwiają stwierdzenie, że dana decyzja została wydana z naruszeniem prawa, co jest warunkiem koniecznym do ubiegania się o odszkodowanie.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#MarcinSkonieczka">W naszej ocenie obecny stan prawny narusza podstawowe obywatelskie prawa zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności prawo do sądu, zasadę sprawiedliwości proceduralnej oraz zasadę zaufania obywateli do państwa. W pełni podzielamy argumentację Trybunału Konstytucyjnego wyrażoną w wyroku z dnia 18 kwietnia 2019 r., sygnatura SK 21/17, dotyczącego analogicznej regulacji w ustawie o scalaniu i wymianie gruntów. Wyrok ten ma fundamentalne znaczenie dla oceny zgodności art. 8o ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych z konstytucją, mimo że formalnie dotyczył innego przepisu.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#MarcinSkonieczka">Nowelizacja, nad którą dzisiaj procedujemy, nie prowadzi do destabilizacji stosunków własnościowych, lecz przywraca elementarną możliwość dochodzenia sprawiedliwości. Umożliwia stwierdzenie, że decyzja została wydana z naruszeniem prawa bez automatycznego uchylania jej skutków. Taki zabieg stanowi rozsądny kompromis między zasadą trwałości decyzji administracyjnych a potrzebą ochrony praw jednostki. Z zadowoleniem przyjmujemy również przepis przejściowy, który gwarantuje, że nowe regulacje będą miały zastosowanie do spraw wszczętych i niezakończonych. To rozwiązanie spójne z zasadą zaufania obywatela do państwa prawa i standardem dobrej legislacji.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#MarcinSkonieczka">W związku z powyższym Klub Polska 2050 — Trzecia Droga popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Uważamy, że przywraca on równowagę między interesem publicznym a prawami jednostki, odpowiada na potrzeby społeczne i przybliża nasz system prawny do standardów państwa demokratycznego opartego na rządach prawa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projektodawca ustawy, nad którą dziś się pochylamy, tj. Senat Rzeczypospolitej Polskiej, skierował do Wysokiej Izby projekt ustawy zmieniającej ustawę z dnia 29 czerwca 1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Najogólniej rzecz przedstawiając, kwestia nowych uregulowań odnosi się do postępowań dotyczących wzruszenia decyzji ostatecznych wydanych na podstawie tej ustawy. Intencją projektodawcy jest nowelizacja przepisu w odniesieniu do sytuacji utrwalenia stanu rzeczy ukształtowanych przez decyzje administracyjne tworzące wspólnoty gruntowe poprzez ustanowienie niewzruszalności tych decyzji. Eliminacja z obrotu prawnego decyzji lub ich części dotyczących ustalenia nieruchomości wchodzących w skład wspólnoty gruntowej, uzasadniona np. częściową, a nierzadko też i fragmentaryczną trafnością wniosków składanych przez nieliczne grono uczestników postępowania, a często już ich następców prawnych, może powodować stan niepewności prawnej, i to dla wielu podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#ZbigniewSosnowski">Nowelizowane zapisy podyktowane są wprost wolą utrzymania ustalonych niejednokrotnie przed wieloma laty stosunków własnościowych dotyczących nieruchomości, co ma doniosłe znaczenie dla ochrony ich trwałości. Rozwiązanie, nad którym pochyla się dzisiaj Wysoka Izba, nie jest ani epizodyczne, ani też nowatorskie. Takie unormowania normatywne znalazły swoje odzwierciedlenie chociażby w ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, jak i w ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntu.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#ZbigniewSosnowski">Nie tylko prawowity właściciel, jego następcy, lecz także inne podmioty muszą mieć pewność stałości i trwałości obrotu prawnego, w tym pewność władania daną nieruchomością, tak aby nie pozostawać w stanie niepewności czasowej. Przewidziano regulacje wyłączające wzruszalność decyzji ostatecznych w nadzwyczajnych trybach postępowania administracyjnego, jeżeli upłynęło 5 lat od dnia, w którym decyzje stały się ostateczne. W tych przypadkach następuje wyłączenie niektórych przepisów k.p.a. w odniesieniu do przesłanek wznowienia postępowania, uchylenia decyzji czy też stwierdzenia nieważności decyzji. W szczególnie uzasadnionych przypadkach organ administracji publicznej ograniczyć się może do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa, wskazując jednakże okoliczności, z powodu których nie stwierdził on nieważności decyzji.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#ZbigniewSosnowski">Skutkiem prawnym omawianego projektu będzie obowiązek rozważenia zastosowania w kontekście decyzji o ustaleniu, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową. Chodzi o ustalenie wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie gruntowej, a także wykazu obszarów gospodarstw rolnych przez nich posiadanych i wielkości przysługujących im udziałów we wspólnocie.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#ZbigniewSosnowski">Panie i Panowie Posłowie! W poczuciu odpowiedzialności, że nadrzędnym celem jest nie tylko w omawianej kwestii, ale i w wielu innych dziedzinach życia pewność stałości i trwałości posiadanej rzeczy i jej obrotu prawnego, mam zaszczyt zapewnić, że Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga opowie się w głosowaniu za przyjęciem sprawozdania komisji z druku nr 1123. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Piotra Kowala, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PiotrKowal">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko naszego klubu w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, druk nr 995.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#PiotrKowal">Wspólnoty gruntowe stanowiące relikt historyczny z czasów zaborów to obszary, które do dzisiaj funkcjonują na terenach byłych zaborów rosyjskiego i austriackiego, powstałe w wyniku likwidacji pańszczyzny. Są to grunty, które wciąż pozostają wspólną własnością rolników z danej wsi. Każdy rolnik w zależności od powierzchni posiadanych gospodarstw ma prawo do określonego udziału we wspólnocie. Z biegiem lat te wspólnoty niejednokrotnie stały się przedmiotem decyzji administracyjnych, które w wyniku błędów urzędników nie zawsze były wydawane zgodnie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#PiotrKowal">Celem proponowanej nowelizacji jest umożliwienie stwierdzenia, że decyzje administracyjne dotyczące wspólnot gruntowych zostały wydane z naruszeniem prawa, co otworzy drogę do żądania odszkodowania na drodze sądowej. Dziś zgodnie z obowiązującymi przepisami po upływie 5 lat od wydania decyzji nie jest możliwe stwierdzenie jej nieważności ani też podważenie tego, że została ona wydana bez naruszenia prawa. To oznacza, że osoby poszkodowane przez błędne decyzje administracyjne były i są pozbawione możliwości skutecznego dochodzenia swoich praw.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#PiotrKowal">Proponowana nowelizacja daje obywatelom, którzy zostali dotknięci wadliwymi decyzjami, możliwość dochodzenia odszkodowań. Jest to istotna zmiana, która wpisuje się w zasady praworządności, a także w potrzebę ochrony obywateli przed nieprawidłowymi decyzjami ze strony administracji publicznej. Dzięki tej zmianie będziemy w stanie przywrócić sprawiedliwość tym, którzy w wyniku błędnych decyzji administracyjnych czy ich uchybień zostali pozbawieni części swoich praw majątkowych.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#PiotrKowal">Projekt, który dziś rozpatrujemy, nie tylko odpowiada na realne potrzeby obywateli, ale również wyciąga konsekwencje z dotychczasowej praktyki administracyjnej. Dotyczy to m.in. ustalenia, które nieruchomości stanowią wspólnoty gruntowe, ustalenia wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie oraz wykazu obszarów gospodarstw rolnych przez nich posiadanych. Nowela będzie miała również zastosowanie do decyzji, które zapadły przed dniem wejścia tej ustawy, jeśli postępowanie w tej sprawie nie zostało zakończone.</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! Przedstawiony projekt daje możliwość naprawienia krzywd wyrządzonych przez błędne decyzje administracyjne. W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy wnoszę o jego przyjęcie i dalsze prace legislacyjne w tym zakresie. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dziś projekt ustawy, który wprowadza możliwość stwierdzenia, że decyzja administracyjna dotycząca ustalenia, które nieruchomości stanowią wspólnotę gruntową, oraz dotycząca wykazu uprawnionych do udziału w tej wspólnocie została wydana z naruszeniem prawa. Taka decyzja, jeśli okaże się wadliwa, może stać się podstawą do dochodzenia odszkodowania przed sądem powszechnym. To rozwiązanie może być korzystne dla tych, którzy padli ofiarą błędów administracyjnych i chcą dochodzić swoich praw, ale jest ryzyko, że będzie to korzystne tylko dla wybranych grup. Konsekwencje ustawy są więc niejasne.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#WitoldTumanowicz">Wysoka Izbo! Nie możemy natomiast udawać, że ta ustawa dotyczy realnych i najpilniejszych problemów polskich rolników. Zmiany, o których dziś mówimy, dotyczą niewielkiej grupy uprawnionych, a tymczasem rząd ręka w rękę z Komisją Europejską niszczy fundamenty polskiego rolnictwa. Przypomnę, że Konfederacja złożyła wniosek o informację rolniczą dotyczącą zmian w normie GAEC 2. To mechanizm warunkowości, który ogranicza to, co rolnik może zrobić ze swoją ziemią, to zakaz melioracji, zakaz orki głębiej niż 15 cm. Absurd goni absurd. Decyzje urzędnicze, rzekomo ochronne, skutkują tym, że z użytku rolnego wyklucza się nie 130 tys. hektarów, jak zapowiadano, ale ponad 400 tys. hektarów. To są realne straty. To jest konkretne uderzenie w polskie gospodarstwa. To jest nadgorliwość, nawet Komisja Europejska tyle od nas nie wymaga. Rolnicy zostali nagle i bez zapowiedzi odcięci od dopłat unijnych, które miały być nagrodą za spełnienie coraz bardziej absurdalnych i restrykcyjnych przepisów. Pytamy więc wprost: Czy to przypadek, że dzieje się to tuż przed planowanym przyjęciem umowy z Mercosur, która otworzy europejski, w tym polski rynek na tanią żywność z Ameryki Południowej? Czy rząd chce celowo zniszczyć polski przemysł rolniczy, by przygotować grunt pod import tanich produktów? Gdzie jest dbałość o polskiego rolnika w ministerstwie zarządzanym przez ludowca? Wincenty Witos w grobie się przewraca, gdy patrzy na takich następców. Nie możemy zgadzać się na takie działania. Jako Konfederacja będziemy stać po stronie polskiego rolnika, a nie unijnego urzędnika. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#DorotaNiedziela">Chciałam pozdrowić z tego miejsca w imieniu swoim, ale i wszystkich posłów na sali grupę studentów z Koła Naukowego Prawa Ustrojowego Porównawczego z Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy przyjechali na zaproszenie pani posłanki Aleksandry Kot. Serdecznie was pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że jesteście osobami, które absolutnie wiedzą, gdzie są, i wiedzą, co tutaj się dzieje. Życzę wam wszystkim, żebyście przypatrując się naszemu Sejmowi, wyciągnęli z tego wnioski i żeby ta dzisiejsza wiedza pomogła wam również w waszych studiach, a szczególnie w kole naukowym. Zapraszamy do nas jak najczęściej. Myślę, że rośnie nam kadra, która w przyszłości będzie nam pomagała w wykonywaniu naszego mandatu.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pan poseł Jarosław Sachajko, koło poselskie Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziś debatujemy nad ustawą, która w istocie ma jedno główne założenie: wprowadzenie 5-letniego terminu przedawnienia możliwości wzruszania decyzji administracyjnych dotyczących wspólnot gruntowych. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że to rozwiązanie sprzyja stabilności prawnej i porządkowi administracyjnemu. Ale kiedy spojrzymy głębiej, pojawia się wiele pytań i uzasadnionych obaw. Ustawa mówi wprost: jeżeli od dnia, w którym decyzja o wspólnocie gruntowej stała się ostateczna, minęło 5 lat, nie można jej wzruszyć, nawet jeżeli była błędna, wadliwa, a czasem wręcz rażąco niespowiedliwa. Pytam więc, czy jako państwo prawa naprawdę chcemy zamykać drogę do naprawienia błędnych decyzji administracyjnych, które być może opierały się na fałszywych danych, dokumentach czy wykluczały niektórych uprawnionych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#JarosławSachajko">Z doświadczenia wiemy, że sprawy wspólnot gruntowych są skomplikowane. Dotyczą ludzi, których prawa majątkowe są głęboko zakorzenione w historii rodzinnej i lokalnej. Często są to sprawy sięgające lat 60. czy 70., pełne niejasności, trudnych relacji i wieloletnich konfliktów. Dlatego ta ustawa budzi poważne zastrzeżenia. Chroni decyzje administracyjne nie dlatego, że są słuszne, ale dlatego, że minęło 5 lat. Nawet jeżeli zawierały błędy, nawet jeżeli kogoś pokrzywdziły, nie będzie można ich już naprawić. To nie jest sprawiedliwość. To jest formalizm ponad prawem. Czy naprawdę chcemy zamykać drogę rolnikom, spadkobiercom, małym wspólnotom lokalnym do dochodzenia prawa i sprawiedliwości tylko dlatego, że przez lata nie mieli oni dostępu do dokumentów, pomocy prawnej lub byli celowo wprowadzani w błąd?</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#JarosławSachajko">Ustawa wprowadza też zasadę, że nie będzie się stwierdzać nieważności takich decyzji po 5 latach, nawet jeżeli miały wadę nieważności z mocy prawa. To rozwiązanie wyłamuje się z dotychczasowych standardów akademickich, bo przecież od lat według art. 156 k.p.a. rażąco wadliwe decyzje można eliminować w każdym czasie. Tu robimy wyjątek, i to z powodu niewygody, a nie z powodu sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#JarosławSachajko">Wysoka Izbo! Rozumiemy potrzebę porządkowania spraw wspólnotowych. Rozumiemy zmęczenie przeciągającymi się postępowaniami, ale to nie może odbywać się kosztem praw obywateli do naprawienia niesprawiedliwości. Nie może być tak, że zamykamy ludziom drzwi do prawa tylko dlatego, że minął czas. Prawa majątkowe, sprawiedliwość i uczciwość w postępowaniu administracyjnym muszą być ważniejsze niż ślepe terminy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo panu posłowi. To było ostatnie wystąpienie klubowe.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#MonikaWielichowska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#MonikaWielichowska">Mamy na liście dziewięć osób.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zadania pytania zapraszam pana posła Michała Pyrzyka. Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#MonikaWielichowska">To zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę. Widzę.</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#MonikaWielichowska">Dzień dobry, panie pośle. Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dołączam jeszcze jedno pytanie do mojego wystąpienia, bo zastanawia mnie konstrukcja tej inicjatywy w tym zakresie. Przyszło to do nas z Senatu, z komisji senackiej. Panie ministrze, czy państwo to konsultowaliście z Senatem? Czy te propozycje były składane, kierowane również do ministerstwa rolnictwa? Czy podejmowaliście pracę w ministerstwie rolnictwa nad tą poprawką, nad którą dzisiaj pracujemy, nad tą nowelizacją, nad którą dzisiaj pracujemy? Jeśli tak, to dlaczego to Senat jest tu inicjatorem? To mnie ciekawi, ta konstrukcja, to źródło, początek tej drogi, która nie jest dosyć typowa w tej kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#KrzysztofCiecióra">Ponawiam też pytanie: Czy pracujecie nad gruntowną nowelizacją tej ustawy i uregulowaniem tej sprawy całościowo? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wiem, że nie tego dotyczy zakres ustawy, ale jednak mimo wszystko, korzystając z obecności pana ministra, chciałem zapytać o to, dlaczego normą GAEC 2 objęto 400 tys. ha, a nie, tak jak to jest wymagane, 130 tys. ha? Skąd ta nagła zmiana? Bardzo proszę o odpowiedź, przy czym doskonale wiem, że nie jest to przedmiotem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast też przyłączam się do pytania posła Ciecióry o to, jak w ogóle ministerstwo zapatruje się na ten projekt senacki, jakie będą konsekwencje wprowadzenia tej ustawy w życie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Projekt ustawy dotyczy ewentualnych odszkodowań, kiedy decyzje zostały wydane z naruszeniem prawa i osoby zostały poszkodowane. I to jest oczywiste. Myślę, że wiele takich sytuacji miało miejsce.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#ZofiaCzernow">Moje pytanie jest jednak takie: Co z sytuacjami dotyczącymi wspólnot gruntowych, które do tej pory nie zostały uregulowane w formie decyzji administracyjnych? W uzasadnieniu jest podane, że prawie 3,5 tys. wspólnot gruntowych w ogóle nie otrzymało decyzji i nie ma żadnych regulacji w tym zakresie. A brak regulacji to jest bardzo poważny problem dla samorządów. Dlatego pytam, co w takich sytuacjach, bo tutaj wchodzi w grę nie błąd, ale w ogóle fakt zaniechania. Dziękuję bardzo. Co z tym dalej?</u>
          <u xml:id="u-380.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zwracam się z zapytaniem dotyczącym sprawozdania komisji o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych. Projekt ten zakłada wprowadzenie możliwości stwierdzenia, że decyzja dotycząca ustalenia nieruchomości jako wspólnoty gruntowej, ustalenia wykazu uprawnionych do udziału we wspólnocie oraz określenia wielkości przesługujących im udziałów mogła zostać wydana z naruszeniem prawa.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#LidiaCzechak">W związku z tym zwracam się z następującymi pytaniami: Jakie przesłanki będą decydowały o możliwości uznania decyzji za wydaną z naruszeniem prawa? Czy projekt przewiduje procedurę odwoławczą dla osób, które uznały, że decyzja została wydana niesłusznie? Jakie będą konsekwencje prawne dla osób, które na podstawie wcześniejszych decyzji uzyskały udziały we wspólnocie gruntowej, jeśli decyzje te zostaną uznane za wydane z naruszeniem prawa? Czy wprowadzenie tej zmiany może skutkować masowym unieważnianiem decyzji? Jak państwo planuje zabezpieczyć prawa właścicieli? Jakie będą skutki finansowe oraz organizacyjne wdrożenia tej nowelizacji dla organów administracji publicznej i obywateli? Bardzo dziękuję za udzielenie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Na ponad 5 tys. wspólnot gruntowych tylko 1080 ma uregulowaną sytuację prawną, działa w formie spółek, natomiast 3,5 tys. nie ma uregulowanej sytuacji prawnej. Chciałbym zapytać o ocenę ministerstwa w kwestii tych 3,5 tys. wspólnot, które nie mają uregulowanej sytuacji prawnej i udziałów, z czym wiążą się później kłopoty dotyczące wymiaru podatkowego realizowanego przez gminy, ale też dotyczące kwestii spadkowych. W jaki sposób ten nowy instrument, ten projekt senacki da szansę na uregulowanie sytuacji prawnej tych 3,5 tys. wspólnot? Czy w ogóle jest to instrument, który da szansę na uregulowanie sytuacji prawnej tychże wspólnot? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dlaczego projektodawca proponuje wyłączenie przepisów k.p.a. dotyczących wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności? Czy nie istnieje ryzyko, że pozostaną w obrocie decyzje administracyjne wydane z rażącym naruszeniem prawa, bez możliwości ich naprawienia? Czy po wejściu w życie ustawy strony postępowania, które zostały pokrzywdzone błędną decyzją, zachowają jakiekolwiek środki prawne, np. roszczenie odszkodowawcze z tytułu niezgodnej z prawem decyzji administracyjnej? Skoro decyzji nie będzie można już unieważnić, to czy będzie można dochodzić odszkodowania i jak będzie można go dochodzić? Czy są przewidziane jakiekolwiek wyjątki od 5-letniego terminu, np. w przypadku wykrycia fałszerstwa dokumentów, nadużycia prawa przez organ czy działań podjętych w złej wierze? A może w przypadku tej ustawy chodzi o to, żeby wąska grupa ludzi uwłaszczyła się na gruncie wspólnotowym, a później z budżetu państwa będziemy płacić miliardowe odszkodowania? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Chmielewskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#MarekJanChmielewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pytanie, kiedy wreszcie zrobić porządek z tym, co przez wiele lat działało nieprawidłowo. Zawsze jest na to dobry czas i dobrze zacząć teraz. Pełniąc funkcję wójta, spotykałem się z wieloma tego typu problemami dotyczącymi właśnie ustalenia praw własności na terenach, jak to się mówi, Ziem Odzyskanych czy pozyskanych. Można do tego podejść różnie, ale najważniejsze jest, aby krok po kroku dokonywać naprawy tych niesprawiedliwości. Tutaj padają pytania, czy zrobiono to w celach zamierzonych czy niezamierzonych. Bardzo trudno po tylu latach dojść do sedna sprawy. Natomiast jeśli możliwe jest niwelowanie tych krzywd wobec żyjących właścicieli bądź ich spadkobierców, to uważam, że aby nie naruszyć struktury własnościowej, odszkodowania są dzisiaj chyba jedyną i możliwą formą.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#MarekJanChmielewski">Natomiast pytanie, które często padało i które chcę podtrzymać, brzmi: Kto te odszkodowania będzie wypłacał? Czy będzie płacił Skarb Państwa, czy będą płaciły samorządy? Nie sądzę, żeby płacili udziałowcy wspólnot, które pozostały, bo to prowadziłoby do licznych konfliktów sąsiedzkich. Myślę, że Skarb Państwa powinien jednak wziąć na siebie odpowiedzialność za ten stan prawny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! System zarządzania wspólnotami gruntowymi od lat budzi liczne kontrowersje, a przypadki błędnych decyzji administracyjnych w tym zakresie prowadziły do sporów i niepewności prawnej. Procedowany projekt stanowi istotną zmianę, która na pierwszy rzut oka może przyczynić się do naprawienia wcześniejszych błędów, ale jednocześnie rodzi pytania o konsekwencje prawne i społeczne takiej regulacji, ponieważ fundamentem stabilnego systemu prawnego jest zasada trwałości decyzji administracyjnych oraz ochrona praw nabytych przez obywateli.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#BartłomiejDorywalski">W związku z tym pragnę zapytać, jakie skutki społeczne i gospodarcze mogą wynikać z tej zmiany zwłaszcza dla osób, które nabyły prawa do gruntu w zaufaniu do istniejącego porządku prawnego. Czy przewidziano mechanizmy zabezpieczające przed sytuacją, w której nowe regulacje doprowadzą do chaosu prawnego i wieloletnich sporów sądowych dotyczących wspólnot gruntowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#MonikaWielichowska">To było ostatnie pytanie do pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę pana ministra, pozwólcie państwo, że serdecznie pozdrowię pracowników Zakładu Aktywności Zawodowej w Pile, którzy dzisiaj odwiedzili Sejm na zaproszenie pana Piotra Głowskiego. On z kolei mi opowiedział, że produkujecie państwo produkty do różnych urządzeń, które potem znajdują się w różnych krajach, więc serdecznie gratulujemy. Życzymy dobrego dnia tutaj, w naszym parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pana Jacka Czerniaka.</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#MonikaWielichowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#JacekCzerniak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#JacekCzerniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Bardzo dziękuję za pytania i za dyskusję. Chciałbym również ustosunkować się do tych obaw i trosk, które w części państwa wystąpień klubowych czy też pytań poselskich się pojawiły.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#JacekCzerniak">Otóż chciałbym stwierdzić formalnie, że to jest projekt senacki. Rząd ustosunkował się do niego pozytywnie. My w każdym etapie prac nad tym projektem w Senacie braliśmy udział, zarówno na posiedzeniach komisji rolnictwa Senatu, jak i później na posiedzeniu plenarnym. A więc popieramy ten projekt senacki. Dlaczego jest dzisiaj procedowany i czy nie był procedowany wcześniej? Przypomnę tym z państwa, którzy byli w czasie IX kadencji, że on również był projektem senackim w czasie IX kadencji Sejmu Rzeczypospolitej. Został skierowany i zamrożony, po prostu nie procedowano nad nim do końca. W sposób doskonały i bardzo merytoryczny pan Piotr Głowski jako sprawozdawca komisji przedstawił założenia tego projektu senackiego, więc nie będę powtarzał tych założeń, tylko odniosę się do pewnych kwestii, które zostały podniesione.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#JacekCzerniak">Szanowni Państwo! Często jest tak, że mamy różne dane, bo te dane się zmieniają. Muszę państwu powiedzieć w przypadku danych, o których państwo mówiliście, czyli 107 ha w ramach wspólnot gruntowych i 5100 osób, że na dzisiaj, bo to przecież się zmienia, jest 80 tys. ha. Proszę to przyjąć jako zmianę, bo dane o 107 ha dotyczyły 2009 r. Kolejne kwestie zostały, jak myślę, doskonale omówione w tych wystąpieniach klubowych, w których mówiono o tym, że my tej decyzji nie wzruszamy, ale dajemy możliwość, przez stwierdzenie naruszenia prawa, wystąpienia o odszkodowanie do sądu. Ale czy to odszkodowanie będzie? Z automatu tego nie wprowadzamy. To jest decyzja sądu. To jest postępowanie, w którym trzeba udowodnić, że decyzja administracyjna miała przyczynowoskutkową… Że to sytuacja, że została właśnie w ten sposób wydana.</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#JacekCzerniak">Szanowni Państwo! Muszę też powiedzieć, że podobna zmiana była wprowadzana przy ustawie o scalaniu i wymianie gruntów w tamtej kadencji. A zakres, że tak powiem, zmiany dotyczącej spraw przedmiotowych, jest zupełnie inny. Więc dzisiaj mówimy o zmianie dotyczącej wspólnot. Z naszych informacji wynika, że takich postępowań jest kilka w ciągu roku.</u>
          <u xml:id="u-392.5" who="#JacekCzerniak">Pan poseł Marek Chmielewski pytał, kto będzie płacił to ewentualne odszkodowanie. Proszę państwa, to jest zadanie administracji rządowej przekierowane do starosty, więc tym, który będzie płacił odszkodowanie, będzie oczywiście Skarb Państwa. Ale jeszcze raz państwu powtórzę, że nie będzie automatu, że wniosek o odszkodowanie będzie jednocześnie decyzją. To jest możliwość. To jest to, co chcemy naprawić, a co dzisiaj istnieje właśnie we wspomnianych już ustawach.</u>
          <u xml:id="u-392.6" who="#JacekCzerniak">Dlaczego to robimy, dlaczego popieramy ten projekt senacki? Już to zostało powiedziane. Był wyrok Trybunału Konstytucyjnego w 2019 r. Chcemy wprowadzić pewnego rodzaju sprawiedliwość społeczną, żeby te możliwości były. Muszę państwu powiedzieć, rozwiewając obawy: nie zostaną zmienione stosunki własnościowe. Nie ma takiej możliwości, bo to nie będzie dotyczyło tej kwestii, jeszcze raz to powtarzam, a tylko ewentualnych odszkodowań z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-392.7" who="#JacekCzerniak">Jeszcze odniosę się do pytania pana posła z Konfederacji. Pan poseł w swoim pytaniu stwierdził, że to nie ma związku z projektem ustawy. Jednak zadał pytanie, więc żeby nie zostawiać tego pytania bez odpowiedzi, popieram… Nie ma ono związku z projektem ustawy, chodziło o normę GAEC 2. Otóż, szanowny panie pośle, szanowni państwo, rzeczywiście w pierwszej wersji tych hektarów było, pan poseł powiedział 130, ale było 146 tys. ha, ale okazało się… Proponowaliśmy, żeby czynne torfowiska były definiowane jako 60% materii organicznej na głębokości 40 cm. Otóż komisja odniosła się do tego i uznała, że czynne torfowiska mają być, kiedy jest 40% materii organicznej. Jeżeli chodzi o centymetry, to utrzymano 40 cm, i wyszło niestety 400 ha, o których mówił pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-392.8" who="#JacekCzerniak">Co do Mercosuru — przypomnę tylko, to również nie jest pytanie związane z projektem ustawy — my jako Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi zajęliśmy negatywne stanowisko co do takiego projektu umowy Unii z Mercosurem. Zostało ono podtrzymane przez decyzję Rady Ministrów: chodzi o podjętą uchwałę, również wnoszącą sprzeciw co do propozycji związanej z kontyngentami. Dotyczyło to drobiu, wołowiny, również innych produktów. Mówimy, że tę umowę traktujemy jako część dotyczącą również naszych relacji gospodarczych z Ukrainą. One tutaj się kumulują, chodzi o te wszystkie, że tak powiem, towary, więc jest tak, jak powiedziałem. To odnośnie do GAEC 2 i Mercosuru.</u>
          <u xml:id="u-392.9" who="#JacekCzerniak">Więc uspokajam: sytuacje, że jakieś strony czy też grupy społeczne będą mogły spekulować, dochodzić różnych odszkodowań… Proszę państwa, Kodeks postępowania administracyjnego jasno precyzuje strony. Strona jest napisana i nie może być tak, że ktoś, kto nagle sobie pomyśli, że ma odszkodowania z tego tytułu, wystąpi do sądu. Strona jest stroną.</u>
          <u xml:id="u-392.10" who="#JacekCzerniak">Czy jako ministerstwo nie dbamy o rolnika? Właśnie tutaj można powiedzieć przewrotnie: wprost przeciwnie — dbamy o rolnika, ponieważ udziałowcy we wspólnotach gruntowych to rolnicy, więc dajemy im szansę, jeżeli chodzi o możliwości dotyczące odszkodowania. W związku z tym mam nadzieję, że rozwiałem wątpliwości części przedstawicieli klubów parlamentarnych. Dziękuję za to poparcie innym przedstawicielom i bardzo proszę Wysoką Izbę o przyjęcie tego senackiego projektu ustawy. Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (druki nr 1129 i 1137).</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Tadeusza Tomaszewskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, zawartym w druku nr 1129.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#TadeuszTomaszewski">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych w dniu wczorajszym przeprowadziła pierwsze czytanie tego rządowego projektu, w czasie którego przedstawiciel rządu przedstawił założenia ustawy. Podczas posiedzenia komisji odbyła się debata. W czasie debaty posłowie pytali przede wszystkim o przyczyny zmiany wieloletniego planu finansowego, poszczególne propozycje zwiększenia wydatków, ale także kwestie dotyczące m.in. modernizacji i przebudowy hotelu przy ul. Belwederskiej w Warszawie, który w założeniu ma być domem organizacji pozarządowych i siedzibą Narodowego Instytutu Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#TadeuszTomaszewski">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przyjęła bez głosu przeciwu tęże ustawę.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#TadeuszTomaszewski">Ustawa, jeśli chodzi o podstawowe dwie przesłanki, po pierwsze, zwiększa limit na kolejne 10 lat, a także umożliwia zlecanie Narodowemu Instytutowi Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego zadań przez ministrów kierujących działami administracji rządowej. W tej chwili taką możliwość miała przewodnicząca Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego. Po tej nowelizacji wszyscy ministrowie kierujący działami administracji rządowej będą mogli zlecać zadania narodowemu instytutowi oczywiście przy zapewnieniu dotacji na ich realizację. Odnośnie do zwiększenia limitu wydatków w związku z realizacją tej ustawy, to wnioskodawca, czyli rząd, przewiduje zwiększenie wydatków o kwotę 3 mln w latach 2025–2027 na rządowy program rozwoju organizacji harcerskich i skautowych, zwłaszcza jeśli chodzi o ogłoszenie otwartego konkursu na przygotowanie i realizację skautowego wydarzenia — Światowego Jamboree Skautowego, które w 2027 r. planowane jest w Gdańsku. Po drugie, zwiększenie o kwotę 5 mln w przypadku rządowego „Programu rozwoju organizacji obywatelskich”. Po trzecie, wprowadzenie dotacji podmiotowej i dotacji celowej dla Narodowego Instytutu Wolności. Jeśli chodzi o dotację podmiotową, to mamy zwiększenie wydatków związanych z funkcjonowaniem instytutu, w tym dotyczących siedziby, związanych z nowymi warunkami lokalowymi. W związku z tym wzrosną również wydatki. Odnośnie do dotacji celowej, to mamy kwestię realizacji zadania inwestycyjnego — kompleksową adaptację budynku hotelowego przy ul. Belwederskiej w Warszawie na budynek biurowy, siedzibę Narodowego Instytutu Wolności. Chodzi tutaj o umożliwienie sprawnego zakończenia inwestycji zgodnie z warunkami realizacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#TadeuszTomaszewski">Przewiduje się także zwiększenie limitu dla przewodniczącego Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego o kwotę 10 mln zł. Wiąże się to z realizacją nowych zadań i priorytetów. Najistotniejszym nowym zadaniem, które planuje się zrealizować po nowelizacji tej ustawy, to są granty na wzmocnienie małych i średnich organizacji funkcjonujących poza dużymi ośrodkami w miejscowościach do 100 tys. mieszkańców, mianowicie program „Moc małych społeczności” z budżetem wynoszącym 70 mln zł. W tej sprawie odbywają się konsultacje. Mamy nadzieję, że uda się go sprawnie wdrożyć, bo jest taka potrzeba, aby wesprzeć małe organizacje pozarządowe w środowiskach wiejskich i małomiasteczkowych bez zbędnej biurokracji, pamiętając o tym, że brakuje im środków na wsparcie, logistyczne zakupy w codziennym funkcjonowaniu.</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#TadeuszTomaszewski">W trakcie pierwszego czytania miałem zaszczyt zgłosić jedną poprawkę, która mówi o tym, że ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Poprawka z pozytywną opinią rządu również została przyjęta.</u>
          <u xml:id="u-394.6" who="#TadeuszTomaszewski">W imieniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych wnoszę do Wysokiej Izby o przyjęcie nowelizacji ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PawełHreniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości przedstawić stanowisko klubu odnośnie do ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#PawełHreniak">Na samym początku chciałbym wyrazić swoje zadowolenie z tego, że nastąpiła w koalicji, w Platformie Obywatelskiej, pewna refleksja. Przypomnę, że Narodowy Instytut Wolności zgodnie z zapisami 100 konkretów na 100 dni miał być instytucją, która zostanie zlikwidowana. Dobrze, że ta refleksja nastąpiła, że Narodowy Instytut Wolności, jak rozumiem dziś już instytut, który jest dobrym instytutem, ponieważ nastąpiła zmiana na stanowisku dyrektora… Dzisiaj na tym stanowisku mamy polityka Platformy Obywatelskiej, a więc jej instytucja jest dobrą instytucją, którą należy wspierać, i to w sumie dobrze, ponieważ akurat jeżeli chodzi o kwestie wsparcia dla organizacji pozarządowych, to Narodowy Instytut Wolności dobrze pełnił — czy będzie dobrze pełnił, to zobaczymy — swoją rolę. Widzimy w tej ustawie wsparcie nie tylko dla organizacji pozarządowych, ale również dla tej instytucji, którą chcieliście jeszcze niedawno zlikwidować. Mamy dodatkowe wydatki majątkowe na nową siedzibę Narodowego Instytutu Wolności, a także dodatkowe wydatki operacyjne dla samej instytucji.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#PawełHreniak">To, co cieszy i co warte podkreślenia, to dodatkowe środki na organizację międzynarodowych wydarzeń związanych z harcerstwem. Cieszy, ponieważ te zapewnienia o wsparciu dla harcerstwa pojawiły się jeszcze w okresie rządów Prawa i Sprawiedliwości. W sierpniu 2023 r., jak dobrze pamiętam, rząd Prawa i Sprawiedliwości zadeklarował wsparcie inicjatywy międzynarodowego spotkania skautowego w 2027 r. Dobrze, że te środki się znalazły.</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#PawełHreniak">Więcej wątpliwości mamy wobec jednorocznego projektu pod nazwą „Moc małych społeczności”. Nie mamy wątpliwości co do samej idei, bo faktycznie zawsze warto wspierać mniejsze instytucje i organizacje pozarządowe, również z terenów wiejskich, ale mamy wątpliwości, jeśli chodzi o to, dla kogo te środki są przeznaczone i w jaki sposób mają być wydatkowane. Przypomnę, że jest to 70 mln zł. Zgodnie z informacjami, które posiadam, jeszcze nie procedowano nad tym na posiedzeniu Rady Ministrów, a więc tak naprawdę nie ma szczegółowych dokumentów, jeżeli chodzi o projekt „Moc małych społeczności”. Prawdopodobnie konkurs zakończy się we wrześniu. Przypomnę, że jest to projekt jednoroczny, a więc tak naprawdę będzie kilka miesięcy na to, żeby wydatkować te środki i się z tego rozliczyć. Mam pytanie: Czy faktycznie o to chodzi? Czy jeśli chodzi o kwestię rzetelności i wydatkowania tych środków, to przypilnujecie należytej realizacji?</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#PawełHreniak">Tak jak powiedziałem, mamy wątpliwości co do samego kierownictwa instytutu, który dziś jest prowadzony, mówiąc wprost, przez polityka Platformy Obywatelskiej. Jak rozumiem, instytut zostaje — pewnie w jakimś wymiarze to cieszy. Jako klub nie będziemy głosowali przeciwko temu projektowi ustawy, ale właśnie ze względu na brak wiarygodności osób, które dzisiaj kierują tą instytucją, zastrzegamy sobie być może wstrzymanie się od głosu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-396.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, zawartego w drukach nr 1129 oraz 1137.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#MałgorzataPępek">Projekt dotyczy jednej z kluczowych dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego instytucji, czyli Narodowego Instytutu Wolności. Jest to instytucja odpowiedzialna za finansowanie i wspieranie organizacji pozarządowych, inicjatyw obywatelskich, młodzieżowych, wolontariatu oraz różnych form aktywności społecznej realizowanych przez organizacje pozarządowe w całej Polsce.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#MałgorzataPępek">Proponowana nowelizacja zawiera szereg rozwiązań, które oceniamy jako potrzebne, racjonalne i korzystne dla systemowego wspierania trzeciego sektora. Po pierwsze, w projekcie przewiduje się zwiększenie limitów wydatków budżetu państwa na realizację zadań wynikających z funkcjonowania ustawy w latach 2025–2036. Po drugie, nowelizacja wprowadza dalsze możliwości zlecania zadań Narodowemu Instytutowi Wolności przez innych ministrów kierujących działaniami administracji rządowej, a nie tylko przez przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego, jak było do tej pory. To zmiana, która zwiększy elastyczność i skuteczność działań instytutu oraz pozwoli lepiej dostosować polityki publiczne do lokalnych i branżowych potrzeb sektora obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#MałgorzataPępek">Projekt ustawy przewiduje również zabezpieczenie dalszego finansowania najbardziej rozpoznawalnych i skutecznych programów wsparcia rozwoju organizacji pozarządowych takich jak Rządowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich, Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, Korpus Solidarności — program rozwoju wolontariatu, Fundusz Młodzieżowy, który wspiera aktywność obywatelską młodych ludzi, Polski Inkubator Rzemiosła — program dla środowisk rzemieślniczych, program wsparcia uniwersytetów ludowych oraz program wsparcia organizacji harcerskich i skautowych.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#MałgorzataPępek">Pragnę podkreślić, że projekt odpowiada także na aktualne wyzwania, w tym rosnące potrzeby inwestycyjne i organizacyjne Narodowego Instytutu Wolności. Przewiduje bowiem m.in. dodatkową kwotę 70 mln zł w 2025 r. na wsparcie małych i średnich organizacji pozarządowych w mniejszych miejscowościach, dodatkowe środki na organizację międzynarodowego spotkania skautowego, które znacząco wypromuje Polskę jako kraj wspierający aktywne obywatelstwo i rozwój młodych ludzi, środki na dokończenie nowej siedziby instytutu przy ul. Belwederskiej i zwiększoną dotację podmiotową dla Narodowego Instytutu Wolności, tak aby pokryć rosnące koszty operacyjne, kadrowe i administracyjne, które wynikają m.in. z inflacji oraz przenosin tego podmiotu. Projekt zapewnia także nowe możliwości tworzenia programów i projektów finansowanych przez ministrów oraz zwiększenie możliwości działania organizacji społecznych na rzecz różnorodnych polityk publicznych, zdrowotnych, edukacyjnych, ekologicznych, młodzieżowych, cyfrowych i innych.</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#MałgorzataPępek">W aspekcie prawnym i budżetowym projekt przewiduje również uzupełnienie ustawy o niezbędne mechanizmy kontroli i korekty poprzez rozszerzenie zasięgu obowiązujących limitów i monitorowanie ich realizacji. Dzięki temu wzmacniana jest transparentność i odpowiedzialność fiskalna, a jednocześnie pozostawiona zostaje przestrzeń regulacyjna dla dalszego rozwoju systemowego wspierania organizacji pozarządowych.</u>
          <u xml:id="u-398.6" who="#MałgorzataPępek">Wysoka Izbo! Mamy dziś do czynienia z ustawą, która zabezpiecza instytucjonalną przyszłość wsparcia organizacji społecznych w Polsce, buduje trwały fundament rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz pozwala elastycznie reagować na nowe potrzeby obywateli i organizacji działających lokalnie, regionalnie czy ogólnokrajowo. Rozwiązania w niej zawarte uwzględniają zarówno aspekty prawne, jak i finansowe. Ustawodawca zadbał o kompleksowe uzasadnienie limitów budżetowych, opierając się na konkretnych programach i uzgodnieniach z instytucjami finansowymi państwa.</u>
          <u xml:id="u-398.7" who="#MałgorzataPępek">Reasumując, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem tej ustawy. Jest to projekt ważny, potrzebny i korzystny dla organizacji pozarządowych, społeczeństwa obywatelskiego oraz instytucjonalnego bezpieczeństwa Narodowego Instytutu Wolności. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-398.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Górnikiewicza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PiotrGórnikiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PiotrGórnikiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Debatujemy dziś nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego, druk nr 1129.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#PiotrGórnikiewicz">To projekt, który — choć techniczny w formie — w rzeczywistości dotyka sedna społeczeństwa obywatelskiego, i to w dwóch wymiarach. Po pierwsze, projekt wzmacnia finansowo działalność Narodowego Instytutu Wolności poprzez dostosowanie limitów budżetowych, które — nie ukrywajmy — do tej pory były niewystarczające. Po drugie, umożliwia ministrom zlecanie instytutowi konkretnych zadań, jednocześnie zapewniając finansowanie tych działań.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#PiotrGórnikiewicz">Dzięki tej ustawie możliwe będzie zwiększanie środków na programy, które mają realny wpływ na życie obywateli i rozwój naszego społeczeństwa. Wspomnę tylko o kilku z nich. Rządowy Program Wsparcia Organizacji Harcerskich i Skautowych otrzyma dodatkowe 3 mln zł. To nie tylko inwestycja w młodzież, ale i w przyszłość liderów naszej wspólnoty. Rządowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich otrzyma dodatkowe wsparcie w wysokości 5 mln zł. Jest to program, który realnie wspiera rozwój instytucjonalny organizacji pozarządowych i promuje postawy obywatelskie. Przeznaczy się 70 mln zł na wsparcie ponad 100 tys. małych i średnich organizacji, zwłaszcza tych poza dużymi miastami, w ramach programu „Moc małych społeczności”. 10 mln zł przeznaczone zostanie na realizację nowych inicjatyw i zobowiązań Komitetu do spraw Pożytku Publicznego.</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#PiotrGórnikiewicz">Co równie istotne, projekt ustala dziesięcioletnie limity wydatków w wysokości ponad 2 mld zł, a to oznacza stabilność, przewidywalność, możliwość planowania. Z tych środków będą finansowane m.in. Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, Polski Inkubator Rzemiosła i uniwersytety ludowe, także wspomniane już organizacje harcerskie i Rządowy Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich, który rocznie otrzyma ponad 14,5 mln zł. To nie są tylko cyfry. Za każdą z tych liczb stoi realna praca społeczników, liderów, nauczycieli i wolontariuszy — ludzi, którzy działają z pasją dla dobra wspólnego. Często działają w mniejszych miejscowościach, w powiatach, w gminach, tam, gdzie państwo bywa obecne jedynie na papierze, a oni są tam codziennie.</u>
          <u xml:id="u-400.5" who="#PiotrGórnikiewicz">Co więcej, możliwość zlecania zadań przez ministrów, przy jednoczesnym obowiązku zapewnienia środków na ich realizację, to rozwiązanie, które wprowadza większą elastyczność działania administracji publicznej i jednocześnie chroni instytut przed finansową destabilizacją.</u>
          <u xml:id="u-400.6" who="#PiotrGórnikiewicz">Wysoka Izbo! To projekt, który służy wszystkim niezależnie od poglądów, wieku czy miejsca zamieszkania. To projekt, który buduje wspólnotę, wzmacnia społeczeństwo obywatelskie i pokazuje, że państwo nie tylko ufa organizacjom pozarządowym, ale i traktuje je jak partnerów. Dlatego Klub Parlamentarny Polska 2050 popiera ten projekt. Jesteśmy za Polską, która inwestuje w przyszłość, nie zapominając o teraźniejszości, za Polską, której obywatelskość to nie hasła, ale codzienna praktyka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-400.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Urszulę Nowogórską, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga w odniesieniu do druku sejmowego nr 1129, czyli zmiany ustawy rządowej o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Jakiś czas temu miałam ogromny zaszczyt zasiadać w Radzie Narodowego Instytutu Wolności i reprezentować w nim samorząd województwa małopolskiego. Było to bardzo ciekawe doświadczenie, które pokazało, że wspieranie małych organizacji, sektora organizacji pożytku publicznego, sektora organizacji społecznych i całego społeczeństwa obywatelskiego to bardzo ważne zadanie, które nie tylko buduje wspólnotę lokalną, ale generalnie wspiera lokalne potencjały, powodując, że państwo polskie zyskuje na sile i na zrozumieniu.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#UrszulaNowogórska">Narodowy Instytut Wolności wykonuje kawał dobrej roboty, dlatego po jego stronie jest ogromne zobowiązanie, z którym się łączą ogromne oczekiwania. Dlatego ta ustawa, nad którą dzisiaj procedujemy, rzeczywiście tworzy nowe mechanizmy i otwiera nowe możliwości poprzez zwiększenie limitów wydatków, które nałożyła ustawa o Narodowym Instytucie Wolności z 2017 r., i pozwala na określenie limitów na kolejne 10 lat. Ustawa, nad którą dzisiaj debatujemy daje również możliwość zlecania Narodowemu Instytutowi Wolności zadań przez ministrów kierujących działami administracji rządowej, bo do tej pory taką możliwość miał tylko przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego. Zlecanie zadań będzie oczywiście związane z przekazywaniem dotacji celowych na realizację tych zadań, bo gdyby było inaczej, to rzeczywiście byłoby to działanie bezcelowe. Można wykonywać zadania, a jeżeli na realizację tych zadań ma się konkretne środki, to działanie jest skuteczne i efektywne i daje oczekiwane rezultaty.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#UrszulaNowogórska">Po przeprowadzonej analizie okazało się, że limity przewidziane w ustawie na 2025 r. i 2026 r. są niewystarczające, a potrzeba ich zwiększenia stanowi konsekwencje wydatków m.in. w ramach Rządowego Programu Wsparcia Organizacji Harcerskich i Skautowych, Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich, dotacji podmiotowej również dla Narodowego Instytutu Wolności, dotacji celowej dla Narodowego Instytutu Wolności, a także pozostałych zadań zleconych przez przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego.</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Programy wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego zarządzane przez Narodowy Instytut Wolności zostały zaplanowane do 2030 r., z wyjątkiem dwóch programów: Rządowego Programu Fundusz Młodzieżowy na lata 2022–2033 oraz Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Poradniczych na lata 2022–2033. W związku z tym podstawę do określenia limitów na lata 2027–2030 stanowią kwoty zaplanowane na realizację tych programów, a na lata 2031–2036 przyjęto wartości finansowania programów odpowiadających potrzebom określonym m.in. w ramach Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, w ramach Rządowego Programu „Polski Inkubator Rzemiosła”, Rządowego Programu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych i wielu, wielu innych działań, które są istotne ze społecznego punktu widzenia.</u>
          <u xml:id="u-402.5" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Mój klub, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, w pełni popiera procedowany dzisiaj projekt ustawy, podkreślając z wielką wagą, że świadome i mocne społeczeństwo obywatelskie to siła państwa polskiego. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-402.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! 24 kwietnia 2003 r. Sejm przyjął konstytucję społeczeństwa obywatelskiego, mianowicie ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Od tamtego czasu kilkanaście razy nowelizowaliśmy tę ustawę, poszukując coraz bardziej efektywnych form współdziałania władzy publicznej z sektorem pozarządowym dla wykonywania zadań publicznych przez sektor pozarządowy.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#TadeuszTomaszewski">Narodowy Instytut Wolności to rozwiązanie, które pojawiło się za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości jako narodowa agencja realizująca zadania społeczeństwa obywatelskiego. Myślę, że co do przesłania nie ma potrzeby sporu. Natomiast raport Najwyższej Izby Kontroli z 2024 r. jednoznacznie obnażył nieprawidłowości funkcjonowania tej agencji, jeśli chodzi o dysponowanie środkami publicznymi. Jednoznacznie pokazał brak rzetelności w wydatkowaniu środków publicznych, ale także nieumiejętność doboru ekspertów, brak szanowania wyników od ekspertów przez podejmujących decyzje. Można powiedzieć, że sama idea została u podstaw przez Najwyższą Izbę Kontroli zakwestionowana. Dlatego też potrzebne były zmiany personalne. Te zmiany personalne nie mają tylko etykiety politycznej. Moim zdaniem wybór dyrektora Narodowego Instytutu Wolności odbył się w sposób przejrzysty, wielostopniowy. Wszyscy mogli kandydować, nie tylko ludzie z jednej opcji politycznej. Dlatego też mandat nowego dyrektora jest zupełnie inny niż nominata politycznego w poprzednim wydaniu.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#TadeuszTomaszewski">Jestem przekonany, że działania podejmowane przez parlament, przez rząd, mające na celu wzmocnienie długofalowej polityki budowy społeczeństwa obywatelskiego, są w pełni zasadne. Ale też poza dzisiejszą omawianą nowelizacją Lewica oczekuje od rządu przyspieszenia, przyspieszenia prac, jeśli chodzi o tę naszą konstytucję, o zmianę w ustawie o działalności pożytku publicznego, bo przecież minęły 22 lata. Zmieniają się również podstawy prawne związane z funkcjonowaniem, wydatkowaniem funduszy publicznych, samorządowych. Pojawiają się szersze możliwości związane właśnie z różnymi formami współpracy. Organizacje oczekują również uproszczenia stosownych procedur, zmniejszenia biurokracji, ale też uruchomienia takich instrumentów, w których ich oddanie, społecznikowska pasja i zaangażowanie będą wystarczającym atrybutem w pozyskiwaniu środków publicznych — nie tylko kasa, ale również to, co chcą oddać czy oddają organizacje obywatelskie poprzez pracę wolontariuszy. Czyli chodzi o przyspieszenie tych prac, tak abyśmy w tym roku mogli zakończyć je w parlamencie, aby od nowego roku te wzajemne relacje były już oparte na nowych, bardziej przyjaznych zasadach.</u>
          <u xml:id="u-404.3" who="#TadeuszTomaszewski">Po drugie, w pełni szanujemy tę decyzję, bo przecież ona powstała w trakcie prac parlamentarnych. W rezerwach celowych mamy kwotę 70 mln zł, związaną z nowym programem. Tak, są pewne zagrożenia czasowe, ale to m.in. od nas, od naszej pracy, ale także od pracy rządu, zależy, jak szybko uruchomimy ten program. Jestem przekonany, że jeśli okaże się, że program jest oczekiwany, jest duże zainteresowanie i będą dobre efekty tego programu, nic nie stoi na przeszkodzie, żeby w kolejnym roku w rezerwie celowej w pracach nad budżetem pojawiła się kolejna kwota, która pozwoli na kontynuację tego programu.</u>
          <u xml:id="u-404.4" who="#TadeuszTomaszewski">Klub parlamentarny Lewicy będzie głosował za przyjęciem tej rządowej nowelizacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim poproszę pana posła Krzysztofa Szymańskiego, pozwólcie państwo, że serdecznie pozdrowię młodzież ze szkoły podstawowej w Książnicach Wielkich, która dzisiaj na zaproszenie pani poseł Józefy Szczurek-Żelazko przyjechała z wizytą z burmistrzem Krystianem Hytrosiem. Pozdrawiamy was serdecznie i witamy w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#MonikaWielichowska">Już zapraszam pana posła Krzysztofa Szymańskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#KrzysztofSzymański">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Rząd Donalda Tuska, zamiast dbać o bezpieczeństwo Polaków, wydaje ich pieniądze na karmienie swoich aktywistów. Narodowy Instytut Wolności to po prostu kolejny paśnik. Owszem, bardzo ładnie nazwany: narodowy, wolność. Generalnie państwo lubicie mówić o tolerancji, demokracji, praworządności, tylko że definicje wam się pozmieniały od czasu, jak przejęliście władzę.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#KrzysztofSzymański">Natomiast fakt jest taki, że jest jeszcze kontekst. A ten kontekst to jest zagrożenie bezpieczeństwa Polaków. Bezpieczeństwa narodowego, bo jest wojna. Bezpieczeństwa zdrowotnego, bo wali się służba zdrowia. Bezpieczeństwa energetycznego, bo przepychacie dalej transformację energetyczną, nie licząc się z tym, że Polacy będą musieli za to zapłacić. Teraz zamiast zabezpieczenia najbardziej fundamentalnych potrzeb rząd Donalda Tuska postanowił zwiększyć ten paśnik. Państwo powinno być efektywne. To, o co nam chodzi, to jest idea państwa, które umówiło się na to, żeby przede wszystkim zapewniać bezpieczeństwo i ewentualnie nadawać ramy temu, co jest ponad to. Natomiast wy chcecie teraz zwiększyć limity finansowe. Wcześniej przez 10 lat było to 1374 mln. Teraz na kolejną dziesięciolatkę chcecie dać o 1 mld zł więcej. To sprawdźmy na co.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#KrzysztofSzymański">Stowarzyszenie Edukacji Krytycznej z Wrocławia otrzymało w tym roku 298 700 zł na projekt: Stolarnia sąsiedzka i wyprawy mocy do lasu. Stowarzyszenie jest znane z działań na rzecz równości, tolerancji, aktywizacji młodzieży, a także ze współpracy ze środowiskami LGBT i innymi liberalno-lewicowymi.</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#KrzysztofSzymański">Grupa Zagranica otrzymała 398 900 zł w 2024 r. Zrzesza różne lewicowe organizacje, Amnesty International, Fundację Schumana, WWF, Wolną Syrię itd.</u>
          <u xml:id="u-406.4" who="#KrzysztofSzymański">Fundacja Green Institute — fundacja założona w 2014 r. przez panią Sylwię Spurek w niesamowicie ważnej sprawie. To jest pierwszy polski wegański think tank — super — realizujący projekty rzecznicze, strażnicze, kampanie społeczne związane z transformacją systemu żywności, prawami człowieka, prawami zwierząt itd.</u>
          <u xml:id="u-406.5" who="#KrzysztofSzymański">Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego — kolejne zaklęcie — otrzymało 350 tys. w 2024 r. Walczą z dyskryminacją itd.</u>
          <u xml:id="u-406.6" who="#KrzysztofSzymański">Mam tutaj całą długą listę, ale nie ma czasu, żeby to wszystko wymienić. Teraz mam jedno pytanie do państwa: Naprawdę uważacie, że dla was to są najważniejsze problemy Polaków w kontekście, o którym mówiliśmy? W kontekście problemów, które mają Polacy, z poczuciem bezpieczeństwa, z cenami energii, z cenami żywności, to jest najważniejsze, na to trzeba wydawać pieniądze? To jest hipokryzja. Krytykowaliście za to PiS, mówiliście, że stworzyli fundusze i rozdają swoim. A teraz wy podtrzymujecie te fundusze, tylko że zrelatywizowaliście to sobie i uważacie, że teraz wy dajecie tym właściwym i teraz to już można.</u>
          <u xml:id="u-406.7" who="#KrzysztofSzymański">Pamiętam, jak mówiliście, że na TVP idą 3 mld zł, a to trzeba przeznaczyć na onkologię. Wtedy wiadomo było, że bezpieczeństwo zdrowotne jest ważne. A teraz jest 2,5 mld na organizacje pozarządowe, które będą walczyć o tolerancję, demokrację i inne cuda. Do tego dochodzi fundusz USAID, do tego dochodzi unijny fundusz LIFE, a zostało dowiedzione, że unijne, amerykańskie, teraz też polskie struktury, instytucje będą przekupywać organizacje pozarządowe po to, żeby realizowały ich strategie. To nie jest dobra droga. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jak słyszę, że jakaś instytucja rządowa ma dostać więcej pieniędzy na różnego rodzaju granty, szczególnie instytucja rządowa, w sytuacji gdy w rządzie są osoby o wiadomych poglądach politycznych, ideologicznych, to generalnie jestem kompletnie nieufny. Wiadomo, że będą rozdawać swoim. Gdy jeszcze, dodatkowo jest tam mowa o społeczeństwie obywatelskim, to wiadomo, co się pod tym kryje — różnego rodzaju lewacka agenda.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#WitoldTumanowicz">Oczywiście jako Konfederacja jesteśmy przeciwni rozdawaniu pieniędzy, rozdawnictwu ciężko zarobionych przez Polaków pieniędzy, zabranych w podatkach, i rozdawaniu jakimś lewakom. Dlatego tym bardziej składamy wniosek o odrzucenie w całości tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę z Republikanów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mamy przed sobą ustawę, która znacząco zwiększa budżet Narodowego Instytutu Wolności, do niemal 4 mld zł w perspektywie 12 lat. I nie byłoby w tym nic złego, gdybyśmy mieli jasność, na co te środki mają być przeznaczone i jak będą kontrolowane. Tymczasem ustawa nie daje ani jednego, ani drugiego. Rozszerza kompetencje instytutu o tzw. inne zadania zlecone przez ministra lub przewodniczącego komitetu, bez żadnego doprecyzowania. Czyli, innymi słowy, tworzy furtkę do finansowania projektów politycznie wygodnych, poza systemem konkursowym i bez publicznej kontroli. To nie jest wsparcie dla społeczeństwa obywatelskiego. To centralizacja i potencjalne uzależnienie NGOs od woli rządzących. Nie ma w tej ustawie ani słowa o mechanizmach przejrzystości, ocenie skuteczności dotacji czy gwarancjach pluralizmu. Za to jest jedno — swoboda wydawania setek milionów złotych rocznie według niejasnych decyzji władz wykonawczych.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#JarosławSachajko">Wysoka Izbo! Ta ustawa w obecnym kształcie zagraża niezależności sektora obywatelskiego, dlatego wzywam, aby wprowadzić jawne mechanizmy nadzoru, sprawozdawczości i kontroli społecznej, albo powiedzmy wprost, że chodzi o budowę instytucji do ręcznego sterowania trzecim sektorem. Dziękuję i dołączam się do wniosku o odrzucenie ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się — zaraz sprawdzimy — na pewno ponad 10 parlamentarzystów, 12.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-411.4" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nowelizacja ustawy o Narodowym Instytucie Wolności — Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego przewiduje zwiększenie finansowania programów wspierających rozwój społeczeństwa obywatelskiego. Wśród tych programów znajduje się Program Wspierania Rozwoju — to, co mnie bardzo interesuje — Uniwersytetów Ludowych na lata 2020–2030, którego celem jest wsparcie infrastrukturalne i programowe dla uniwersytetów ludowych prowadzących kursy stacjonarne z wykorzystaniem bazy internatowej lub kursy niestacjonarne.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#HenrykSzopiński">Nowelizacja ustawy zwiększa ogólne limity wydatków budżetowych na programy. Stąd moje pytania. Czy dodatkowe środki zostaną bezpośrednio przeznaczone na Program Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych? Drugie: Czy zwiększone środki finansowe oznaczają nowe obowiązki dla organizacji pozarządowych ubiegających się o dotacje? I trzecie pytanie: Czy planowane zmiany wpłyną na sposób rozliczania dotacji przez beneficjentów? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Projekt nowelizacji ustawy o Narodowym Instytucie Wolności zwiększa limity wydatków z budżetu państwa i precyzuje budżet tej instytucji na 10 lat. W obecnym stanie prawnym kompetencje zlecania zadań instytutowi ma wyłącznie przewodniczący Komitetu do Spraw Pożytku Publicznego. Ta nowela daje także możliwość zlecania tych zadań przez ministrów administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#BożenaLisowska">Przedmiotowa nowelizacja ustanawia limit wydatków z budżetu państwa na lata 2025–2036 na kwotę 2,4 mld zł. To bardzo potrzebny projekt nowelizacji, który gwarantuje trzeciemu sektorowi kontynuację bardzo ważnych programów rozwojowych, takich jak: PROO, NOWEFIO, „Korpus Solidarności”, inkubator rzemiosła, fundusz młodzieżowy oraz rozwój uniwersytetów ludowych. Nowelizacja przewiduje wprowadzenie nowego programu z budżetem 70 mln — „Moc małych społeczności”.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#BożenaLisowska">A moje pytanie brzmi: Czy jest szansa, aby to był program nie tylko na rok 2025, ale wieloletni?</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Według projektu wszyscy ministrowie kierujący działami administracji rządowej będą mogli zlecać zadania instytutowi inne niż wskazane w ustawie. Realizacja ich będzie finansowana dotacjami celowymi.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#WitoldTumanowicz">Mam pytanie: Jakie to będą zadania i czy przewidziane są jakieś limity kosztów ich realizacji? Bo tak zapisana formuła rzeczywiście daje bardzo szeroką forma interpretacji tych przepisów, więc tym bardziej zgodnie z tym, co już powiedziałem w przemówieniu, mamy uzasadnione obawy, że będą to cele zupełnie niezgodne z jakimkolwiek zdrowym rozsądkiem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! W czasie pierwszego czytania były już pytania w tej sprawie. Wówczas pan minister mówił o tym, że musi sięgnąć do dokumentu, więc chciałbym ponownie zadać to pytanie. Jaki projekt państwo zastali, jeśli chodzi o zadanie: Kompleksowa adaptacja budynku hotelowego przy ul. Belwederskiej w Warszawie na budynek biurowy — siedzibę Narodowego Instytutu Wolności? Czy to prawda, że ten zastany projekt przewidywał, iż gabinet dyrektora NIW-u będzie miał 140 m2? Może chodzi o takie porównanie do prezesa z Gdańska, który miał też hotel i obok blisko mieszkał, jakieś nowe rozwiązania. I co będzie się dalej działo z tą inwestycją w tej chwili? Czy nastąpiła refleksja? Ile to będzie wszystko kosztować? Jakie zmiany w tej sprawie rząd planuje? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Będę kontynuować to pytanie zadane przez pana posła, dotyczące siedziby Narodowego Instytutu Wolności. Krytycznie przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości wypowiedział się o tym projekcie — nie będę tego powtarzać, bo mam mało czasu — ale nie powiedział, w jakim stanie pozostawiliście państwo ten fundusz, fundusz Narodowego Instytutu Wolności. W najbardziej reprezentacyjnym miejscu Warszawy jest siedziba. Najbardziej reprezentacyjny budynek do adaptacji za wielkie pieniądze, bo wszystko, co robił PiS, to robił z wielkim rozmachem, nie licząc się z pieniędzmi publicznymi. I teraz Narodowy Instytut Wolności stoi przed decyzją: co dalej?</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#ZofiaCzernow">I pytanie do pana ministra: Co dalej z tą siedzibą, taką rozdmuchaną przez PiS?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PawełHreniak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Konkretne pytanie. Ta wątpliwość pojawiła się w mojej wypowiedzi w imieniu klubu, ale chciałem to podkreślić i skonkretyzować. Tam się pojawia jednoroczny projekt dla organizacji pozarządowych — „Moc małych społeczności”. No i pytanie o to, jaką mamy pewność, jakby pan minister mógł się do tego ustosunkować, że ten projekt zostanie przeprowadzony rzetelnie. Tak jak wspomniałem, są wątpliwości, czy jest przygotowana dokumentacja. Wszystko wskazuje na to, że projekt ruszy ok. września. Będzie bardzo mało miesięcy i czasu do końca roku, żeby to rozliczyć. I dosyć to dziwnie wygląda. Wygląda to źle. Nie chcę tutaj posuwać się zbyt daleko w swoich domysłach, ale jakby pan minister mógł mnie uspokoić, że ten projekt zostanie przeprowadzony w sposób rzetelny i przejrzysty… Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W 2024 r. przeprowadzono audyt w Narodowym Instytucie Wolności. Okazało się, że było tam wiele nieprawidłowości. Ponad 2 mln dotacji do zwrotu, odmowa podpisania kolejnych 5 mln dla instytucji, które nie powinny ich dostać. Mówił tutaj pan poseł z PiS-u o upolitycznieniu. To asystent pana ministra Glińskiego opiniował 800 wniosków, kiedy jego zdolności przerobu wynosiły ok. 60–70 wniosków. Wiele tych wniosków w ogóle nie zostało rozpatrzonych. I to według pana jest w porządku, że PiS się tak zachowywał.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#JerzyMeysztowicz">A panowie z Konfederacji? Jakoś wam nie przeszkadzało, że wasze środowiska dostawały pieniądze z Narodowego Instytutu Wolności. Marsz Niepodległości — 200 mln zł…</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Szymański: Tysięcy czy milionów?)</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#JerzyMeysztowicz">200 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-424.4" who="#JerzyMeysztowicz">Stowarzyszenie Roty Marszu Niepodległości Roberta Bąkiewicza — 680 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-424.5" who="#JerzyMeysztowicz">Jeśli chodzi o wasze środowiska, to pieniądze nie śmierdzą, ale gdy inni mają dostać, to już wam się nie podoba. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-424.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-424.7" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Właśnie dlatego wyrzuciliśmy Bąkiewicza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy zobaczyłam w harmonogramie Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o Narodowym Instytucie Wolności, pomyślałam, że być może Tusk w tym momencie spełni jeden ze swoich 100 konkretów. Pamiętacie? Jeden z waszych konkretów mówił: zlikwidujemy Narodowy Instytut Wolności, odpolitycznimy sposób przyznawania dotacji organizacjom pozarządowym. I cóż, proszę państwa, nagle wymieniono dyrektora na nominata Platformy Obywatelskiej i Narodowy Instytut Wolności jest dobry, bardzo dobrze realizuje zadania, wypełnia tę lukę, której rząd nie może wypełnić. Szanowni państwo, jedno wielkie oszustwo. Od początku do końca oszukujecie Polaków i teraz również ich oszukujecie.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Mam pytanie do pani minister. Skoro rozwijacie ten nieudolny, zły Narodowy Instytut Wolności, który miał zostać zlikwidowany, to ile środków finansowych przeznaczycie na zadania inwestycyjne, jeśli chodzi o budowę budynku przy ul. Parkowej?</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Śliza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PawełŚliz">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#PawełŚliz">Wysoka Izbo! Chciałbym poruszyć dwie kwestie. Po pierwsze, do kolegów z Prawa i Sprawiedliwości: Gdzie znalazł zatrudnienie poprzedni prezes NIW-u? W IPN-ie, u waszego kandydata na prezydenta. W stosunku do poprzedniego prezesa NIW-u i działalności tej instytucji złożone jest zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, a także bardzo szczegółowy raport na temat funkcjonowania tej instytucji za poprzedniej władzy. Ta instytucja wreszcie zaczęła funkcjonować prawidłowo. Konkurs na stanowisko prezesa NIW-u był najbardziej transparentny i najbardziej otwarty, transmitowany on-line, wieloetapowy. Naprawdę, tam chodziło o kompetencje, a nie o przynależność partyjną.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#PawełŚliz">Jeszcze jedno do kolegów z Konfederacji. Szanowni panowie, gdy zaczęła się wojna na granicy, to kto był pierwszy? NGOs. Gdy zaczęła się pandemia, to kto był pierwszy na ulicy? NGOs. Gdy zaczęła się powódź, to kto był pierwszy przy powodzianach? NGOs. Właśnie NIW…</u>
          <u xml:id="u-428.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Szymański: Polacy byli pierwsi.)</u>
          <u xml:id="u-428.4" who="#PawełŚliz">Polacy w ramach NGOs. Dlatego NIW jest potrzebny, żeby pomagać NGOs.</u>
          <u xml:id="u-428.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Szymański: Nie, po prostu Polacy.)</u>
          <u xml:id="u-428.6" who="#PawełŚliz">Pani marszałek, w związku ze złożeniem przez panów z Konfederacji wniosku o odrzucenie tego projektu wnoszę o przejście od razu do trzeciego czytania bez kierowania go do komisji. Wniosek motywuję potrzebą szybkiego procedowania nad ważnym dla Polek i Polaków projektem ustawy.</u>
          <u xml:id="u-428.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-428.8" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Szybki skok na kasę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Narodowy Instytut Wolności powstał jako instytucja przede wszystkim wspierająca organizacje pozarządowe, mająca na celu wzmocnienie społeczeństwa obywatelskiego oraz oczywiście rozwój inicjatyw obywatelskich, społecznych. Zwiększenie roli NIW w systemie finansowania organizacji powinno iść w parze z zachowaniem przejrzystości, obiektywizmu i równego dostępu do środków dla wszystkich podmiotów.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#BartłomiejDorywalski">W związku z powyższym pragnę zapytać: Jakie mechanizmy kontroli i transparentności zostaną wprowadzone, aby zapewnić, że dodatkowe fundusze będą wykorzystywane efektywnie i zgodnie z zasadami równego dostępu do wsparcia dla organizacji społecznych? W jaki sposób nowe regulacje wpłyną na autonomię instytutu w kontekście możliwości zlecania mu zadań przez poszczególnych ministrów? Czy rząd przeprowadził analizę wpływu nowych regulacji na funkcjonowanie mniejszych organizacji pozarządowych, które mogą mieć trudności w dostępie do funduszy w nowym systemie finansowania? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Jana Chmielewskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#MarekJanChmielewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Tak w odniesieniu do wcześniejszych pytań, przywoływane były organizacje, które powstały w 2014 r. i dostały określone pieniądze. A gdzie są organizacje, które powstały 2 dni przed konkursami i dostawały miliony? Gdzie są gminy czy jednostki, które nie potrafiły nawet w ramach Polskiego Ładu wypełnić wniosku, tylko zostawiały go bez podpisu, bez wskazania nazwy, czasami była sama kwota, ale szły za tym określone pieniądze? Czas naprawić tego typu rzeczy. Jest to dobra zasada, że będziemy wspierali tych najsłabszych, bo często są to małe miejscowości, małe społeczności, i jeżeli będziemy dawali im według normalnych, czystych kryteriów pieniądze na wsparcie obywatelskich działań, to będziemy najlepszym społeczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#MarekJanChmielewski">Chciałbym zadać pytanie. Czy te środki będą limitowane? Czy zostaną określone górne pułapy, możliwości pozyskania pieniędzy? Czy będą harmonogramy, które pozwolą w trybie ciągłym lub ewentualnie skokowym pozyskiwać te środki? Czy będą jakieś rezerwy w danym roku, żeby pod koniec roku w sytuacji, w której coś się zadzieje, można było ogłaszać kolejne konkursy?</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Renatę Rak z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#RenataRak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Narodowy Instytut Wolności planuje dotację na organizację światowego jamboree skautowego, wydarzenia, które jest doskonałą okazją do spotkań młodych ludzi z całego świata, do wymieniania doświadczeń, do wspólnej nauki, zdobywania umiejętności, do promocji wymiany kulturowej i wzajemnego zrozumienia i szacunku.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#RenataRak">Moje pytanie brzmi: Jaki będzie udział Narodowego Instytutu Wolności w organizacji jamboree w 2027 r.? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Szymańskiego z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#KrzysztofSzymański">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chcecie państwo zwiększyć budżet Narodowego Instytutu Wolności o 1 mld zł. Pytanie: Czy ja dobrze rozumiem, że kiedy Prawo i Sprawiedliwość rozdawało pieniądze Polaków, to było źle i dlatego ściga ich wasza prokuratura, a kiedy wy chcecie rozdawać pieniądze Polaków, to już jest dobrze i uważacie, że was prokuratura ścigać nie będzie? Drugie pytanie: Czy ja dobrze rozumiem, że Polacy obecnie nie otrzymują opieki medycznej, bo nie ma już pieniędzy w Narodowym Funduszu Zdrowia, a dla was ważniejsze są pieniądze dla wegańskiego think tanku Sylwii Spurek? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#MonikaWielichowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam podsekretarza stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pana Marka Krawczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#MarekKrawczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Postaram się w krótkiej formie odpowiedzieć na pytania, które przed momentem zostały zadane przez panie i panów posłów.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#MarekKrawczyk">Jeżeli chodzi o obawy związane z realizacją 100 konkretów, to rzeczywiście był tam punkt dotyczący likwidacji Narodowego Instytutu Wolności, natomiast, szanowni państwo, chciałem powiedzieć, że Narodowy Instytut Wolności w jego rozumieniu i funkcjonowaniu przed wyborami, pod rządami Prawa i Sprawiedliwości już nie istnieje. Wprowadziliśmy absolutnie nowy, transparentny system oceny wniosków o granty. Wiem, że to może być zaskakujące dla posłów Prawa i Sprawiedliwości, ale w obecnym systemie wyłącznie ocena ekspercka ma znaczenie. Jeśli chodzi o wnioski, eksperci są losowani i przedzielani anonimowo. Kierownictwo Narodowego Instytutu Wolności, nie mówiąc już o ministrach nadzorujących instytut, nie ma żadnej możliwości wpływu na ocenę danego wniosku. Tak że jeżeli chodzi o instytut sprzed 2023 r. i jego system przydzielania dotacji, który został, przypomnijmy, absolutnie krytycznie oceniony przez Najwyższą Izbę Kontroli — sprawę bada również prokuratura — to tego systemu już nie ma, a obecny funkcjonuje w zupełnie inny, niewątpliwie transparentny sposób.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#MarekKrawczyk">Jeżeli chodzi o program „Moc małych społeczności”, szanowni państwo, to rzeczywiście padła taka uwaga, że nie są znane jego założenia. Chciałem poinformować, że projekt programu „Moc małych społeczności” jest dostępny na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Rozpoczęły się jego konsultacje, trwają uzgodnienia międzyresortowe. Trafił on również do strony społecznej, tak że wszyscy państwo również możecie się zapoznać z jego założeniami.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#MarekKrawczyk">Chciałbym w kilku zdaniach odnieść się do podniesionej przez pana posła Tomaszewskiego kwestii nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Co prawda nie dotyczy to wprost dzisiejszego projektu, nad którym debatuje Wysoka Izba, niemniej jednak chciałbym poinformować, że w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów trwają intensywne prace nad przygotowaniem założeń nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Dosłownie w najbliższych dniach pani Adriana Porowska, minister do spraw społeczeństwa obywatelskiego, przedstawi Radzie Ministrów swoją propozycję zmian ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Oczywiście te propozycje zostaną skierowane do uzgodnień, niemniej jednak przy wsparciu ekspertów strony pozarządowej, w ramach specjalnego zespołu powołanego przy pani minister, zespołu do spraw uproszczeń prawnych, została wypracowana konkretna propozycja zmian, m.in. zmian rozdziału 2 dotyczącego zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym. Rzeczywiście na stole jest konkretna propozycja, której w najbliższym czasie będzie się przyglądał zespół ekspertów wyłonionych spośród administracji rządowej. Chodzi o to, aby ta propozycja, już w formie konkretnego projektu zmiany ustawy, jako projekt rządowy jak najszybciej mogła być skierowana do prac parlamentarnych. Chciałem w imieniu pani minister Adriany Porowskiej powiedzieć, że pani minister ma pełną świadomość potrzeby dokonania konkretnych zmian w ustawie. Rzeczywiście upłynęły 22 lata od jej przyjęcia. Bardzo wiele obszarów wymaga zmian. Tak że w pełni popieramy stanowisko pana posła Tomaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-438.4" who="#MarekKrawczyk">Jeden z panów posłów Konfederacji mówił o programie „Moc małych społeczności”. To jest ta zmiana — 70 mln. Tego dotyczy projekt. Chodzi o zwiększenie o te 70 mln, szanowni państwo, budżetu Narodowego Instytutu Wolności jeszcze w tym roku. Podawał pan poseł przykłady różnych obszarów, chociażby związanych ze zdrowiem i z bezpieczeństwem. Chciałbym zwrócić uwagę, że program „Moc małych społeczności” jest dokładnie nakierowany na budowanie odporności społecznej w tych społecznościach lokalnych. To jest priorytetem tego programu. Liczymy, że granty rozdane w ramach tego programu będą w istotny sposób wspierać budowanie odporności społecznej, budowanie odporności na najróżniejsze kryzysy, które nas dotykają. Mowa o tych dużych kryzysach, które tutaj były wspominane, jak wybuch wojny w Ukrainie i fale migracyjne, epidemia COVID, powódź w zeszłym roku na południu Polski, ale też takich kryzysach może mniej oczywistych, ale bardzo istotnych. Chcemy, żeby organizacje włączały się w przeciwdziałanie tym kryzysom, jak choćby kryzys zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-438.5" who="#MarekKrawczyk">Natomiast tutaj pan poseł Sachajko zwrócił uwagę na przejrzystość procedur udzielania właśnie grantów przez Narodowy Instytut Wolności. Jeszcze raz chciałem podkreślić: system został absolutnie zmieniony w porównaniu z tym, co zastaliśmy wcześniej w Narodowym Instytucie Wolności.</u>
          <u xml:id="u-438.6" who="#MarekKrawczyk">Szanowni Państwo! Wszystkim ekspertom, którzy za czasów Prawa i Sprawiedliwości oceniali, podziękowaliśmy, otworzyliśmy nowy nabór, wprowadziliśmy konkretne kryteria. Wszyscy eksperci zostali przeegzaminowani, następnie przeszkoleni, aby w podobny sposób oceniali wnioski. Dzisiaj rzeczywiście mamy do czynienia z właściwie przygotowanymi ekspertami, którzy oceniają wnioski, i tylko i wyłącznie jakość wniosku, pomysł, koncepcja przygotowana przez organizacje pozarządowe ma tutaj znaczenie. Nie ma absolutnie możliwości, że ktoś z kierownictwa Narodowego Instytutu Wolności, jak działo się to wielokrotnie w poprzednich latach, jednoosobową decyzją wpływa na listy rankingowe, co powoduje, że konkretne organizacje dostawały albo nie dostawały wsparcia. Tak że rozumiem tutaj obawę pana posła Sachajki o kwestie związane z przejrzystością, ale chciałem zapewnić, że taki system został właśnie zbudowany. Z przyjemnością udzielę, jak będzie trzeba, jakichś szczegółowych, jeszcze dodatkowych informacji.</u>
          <u xml:id="u-438.7" who="#MarekKrawczyk">Kolejna kwestia poruszona w ramach pytań przez pana posła dotyczyła uniwersytetów ludowych. Chciałem powiedzieć, że ta zmiana, jeśli chodzi o wzrost budżetu Narodowego Instytutu Wolności w tym roku, nie dotyczy uniwersytetów ludowych. Chciałem też powiedzieć, że ta zmiana nie będzie rodziła nowych obowiązków dla organizacji ani nowych dodatkowych warunków związanych z rozliczeniami dotacji.</u>
          <u xml:id="u-438.8" who="#MarekKrawczyk">Pani posłanka Lisowska zwróciła uwagę na jednoroczny charakter programu „Moc małych społeczności”, niemniej jednak chciałem, szanowni państwo, zapewnić i powiedzieć, że uważamy ten program za absolutnie jeden z priorytetowych programów obecnie realizowanych przez Narodowy Instytut Wolności. Mamy wielką ambicję, aby uzyskał on wieloletnie finansowanie i żeby w przyszłych latach również mógł wśród organizacji wspierać budowanie odporności społecznej. Tak że mam nadzieję, że dzięki wsparciu państwa posłanek i posłów będziemy mogli uzyskać w przyszłości również wieloletnie finansowanie tego programu.</u>
          <u xml:id="u-438.9" who="#MarekKrawczyk">Kolejna kwestia, która została tutaj poruszona, to kwestia inwestycji związanej z planowaną za czasów Prawa i Sprawiedliwości nową siedzibą instytutu przy ul. Parkowej w Warszawie. Przyznam, że nie mam niestety w głowie dokładnego metrażu gabinetu pana dyrektora instytutu, niemniej jednak pamiętam nasze wątpliwości i duże zdziwienie, przypominając sobie rzeczywiście naszą taką wstępną ocenę, jak duża część tej powierzchni była przeznaczona właśnie na gabinety kierownictwa instytutu. To nas bardzo wtedy zdziwiło. Niemniej jednak nasze największe zastrzeżenia i te wnioski płynące z cały czas trwającej analizy tej inwestycji dotyczyły tego, że po prostu przygotowany za czasów Prawa i Sprawiedliwości projekt tej siedziby w żaden sposób nie odpowiada wymogom i potrzebom instytutu, którego działalność jest związana przede wszystkim z działalnością właśnie konferencyjną, szkoleniową. Tej przestrzeni było w tym projekcie niestety bardzo niewiele, w związku z czym cały czas zastanawiamy się, jak ta inwestycja powinna zostać dokończona, aby mogła w jak najlepszy sposób służyć Narodowemu Instytutowi Wolności i społeczeństwu obywatelskiemu.</u>
          <u xml:id="u-438.10" who="#MarekKrawczyk">Kolejne pytania pań posłanek i panów posłów. Wspomniałem już właśnie o mechanizmie wyłaniania ekspertów. Tutaj rzeczywiście pan poseł z Prawa i Sprawiedliwości bardzo pochylał się nad tą kwestią. Tak jak już wspomniałem, system jest i transparentny, i absolutnie dający gwarancję braku możliwości wpływu na kwestie związane z przydzielaniem grantów.</u>
          <u xml:id="u-438.11" who="#MarekKrawczyk">Chciałem też uspokoić, że zmiana, o której dzisiaj Wysoka Izba debatuje, w żaden sposób nie zmniejsza szans małych organizacji. Jest wręcz przeciwnie. Program „Moc małych społeczności”, jak już na tej sali został powiedziane, jest skierowany do małych i średnich organizacji spoza dużych ośrodków miejskich, a także z terenów wiejskich. Tak że tutaj wręcz jest przyznany priorytet tym najmniejszym organizacjom.</u>
          <u xml:id="u-438.12" who="#MarekKrawczyk">Chciałbym jeszcze powiedzieć kilka słów o priorytetach programu „Moc małych społeczności”, bo też były tutaj szczegółowe pytania w tym zakresie. Pierwszy priorytet to jest kwestia budowania odporności społecznej, o czym już wspominałem, a druga kwestia to jest wspieranie rozwoju instytucjonalnego samych organizacji pozarządowych. Głęboko wierzymy w potrzebę przeznaczenia właśnie w ramach środowiska organizacji pozarządowych dodatkowych środków na kwestie wspierania odporności społecznej. Uważamy ten program, jak już wspominałem, za priorytetowy.</u>
          <u xml:id="u-438.13" who="#MarekKrawczyk">Jeżeli chodzi o kwestie związane z reagowaniem na różne wydarzenia, tak aby można było w odpowiednim momencie wspierać organizacje pozarządowe w trudnych sytuacjach, chciałem, szanowni państwo, zwrócić uwagę, że do organizacji pozarządowych, które ucierpiały w czasie powodzi, Narodowy Instytut Wolności przekazał ponad 2,5 mln zł takiej szybkiej, doraźnej pomocy. Były to pierwsze pieniądze rządowe, które w ogóle trafiły na tereny objęte powodzią. Tak że tutaj była błyskawiczna reakcja instytutu i szybka decyzja o uruchomieniu konkretnego programu wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-438.14" who="#MarekKrawczyk">Jedną ze zmian w tym projekcie jest jeszcze kwestia dodatkowych 3 mln zł na organizację zlotu, skautowego jamboree w Polsce. Chciałem powiedzieć, że rzeczywiście tutaj planujemy aż do rozpoczęcia samego wydarzenia wspierać co roku kwotą 3 mln zł przygotowania organizacyjne. W roku, w którym odbędzie się sam zlot, też planujemy intensywną współpracę z organizacjami harcerskimi, ponieważ mamy świadomość zakresu i, że tak powiem, wielkości tego wydarzenia.</u>
          <u xml:id="u-438.15" who="#MarekKrawczyk">Tutaj jeszcze na sam koniec pan poseł z Konfederacji zwrócił uwagę, że ten projekt dotyczy zwiększenia budżetu instytutu o 1 mld zł. To absolutnie jakieś, panie pośle, nieporozumienie. Mówimy tutaj o zwiększeniu w tym roku budżetu o 70 mln na dodatkowy program — „Moc małych społeczności”, o 3 mln na rzecz właśnie przygotowań do zlotu organizacji harcerskich i skautowych i o 10 mln dla samego instytutu na dodatkowe zadania.</u>
          <u xml:id="u-438.16" who="#MarekKrawczyk">Bardzo dziękuję. Mam nadzieję, że na wszystkie pytania odpowiedziałem w sposób wyczerpujący. Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-438.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MonikaWielichowska">Czy pan poseł sprawozdawca ma ochotę jeszcze podsumować dyskusję?</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po pierwsze, chciałem podziękować wszystkim klubom. Tylko klub Konfederacji zgłosił oficjalnie wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy. Zwracam się do pana posła Krzysztofa Szymańskiego, który mówił, że to jest nowy paśnik, że definicje, które do tej pory nam się nie podobały, nagle stały się bliższe, jak objęliśmy władzę. Jestem przekonany, że pan minister odpowiedział w kwestii tego, co się zmieniło. Narodowy Instytut Wolności tamtych czasów odszedł w niepamięć. Po pierwsze, jest przejrzysta, wielopoziomowa procedura wyłonienia dyrektora, po drugie, chodzi o procesy z udziałem ekspertów dotyczące wyboru tych najlepszych projektów i, po trzecie — o udział w konsultacjach nad założeniami. Ja pana serdecznie zapraszam. Pan minister prowadzi takie konsultacje w ramach programu „Moc małych społeczności”. Odbywają się one w całym kraju. Przychodzą ci, którzy uznają to za stosowne. Zarzucił pan, że nie mamy poczucia bezpieczeństwa. Pan minister mówił, a ja sobie to zapisałem. Pierwszy cel projektu dotyczącego małych społeczności to, cytuję, wzmocnienie odporności społecznej w sytuacjach nadzwyczajnych. Jakby po pana linii. Zastanówcie się jeszcze nad zmianą tego stanowiska, bo myślę, że jest to dobry program, a jeśli chodzi o zasadnicze zwiększenie wydatków, to już mamy to zapisane w budżecie, bo one są w rezerwie celowej.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#TadeuszTomaszewski">Kolejna kwestia, która tutaj była podnoszona, to jest sprawa wszystkich podmiotów pozarządowych, jakim władze publiczne stwarzają warunki do podejmowania przez nie aktywności obywatelskiej. Tak, władza publiczna, polskie państwo za wszystkich rządów stworzyło szereg instrumentów pozwalających organizować się szybciej i sprawniej niż tylko poprzez procedurę rejestracyjną w Krajowym Rejestrze Sądowym. Wspomnę chociażby o ustawie o kołach gospodych wiejskich. Wspomnę o wcześniejszej ustawie, która pozwala uczniowskim klubom sportowym i klubom sportowym ewidencjonować się w starostwach powiatowych. Wspomnę o uproszczeniach zawartych w Prawie o stowarzyszeniach, o stowarzyszeniach zwykłych. Wspomnę o ustawie o ochotniczych strażach pożarnych. Ten katalog rozwiązań prawnych powstawał w różnych czasach. Można zatem powiedzieć, że w założeniu to jest właściwy kierunek, abyśmy stwarzali jak najprostszą możliwość uzyskania osobowości prawnej i budowania elementów wsparcia tych organizacji w poszczególnych dziedzinach życia społecznego.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#TadeuszTomaszewski">Pan minister odpowiedział na pytania dotyczące przebudowy tego hotelu na ul. Parkowej. Myślę, że w tej sprawie istotna jest jeszcze Podkomisja stała do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi. Jak pan minister będzie gotowy, to sobie właśnie z przedstawicielami tych organizacji usiądzie, porozmawiamy, abyśmy wiedzieli, byli przekonani, że ten wspólny, czyli narodowego instytutu i sektora pozarządowego, dom ma rzeczywiście im służyć i być na miarę potrzeb, a nie na miarę marzeń dyrektora instytutu, jeśli chodzi o gabinet. Dziękuję wszystkim za udział w tej debacie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#MonikaWielichowska">Podczas drugiego czytania zgłoszony został wniosek o odrzucenie projektu ustawy oraz wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-441.4" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że pozdrowię obecną na galerii młodzież z Młodzieżowej Rady Miasta Tczewa, która przysłuchuje się naszym obradom na zaproszenie pana posła Kazimierza Smolińskiego. Dziś przysłuchujecie się naszym obradom, a może w przyszłości nas właśnie tutaj zastąpicie. Mówimy wam: dzień dobry i cieszymy się, że jesteście dzisiaj tutaj z nami.</u>
          <u xml:id="u-441.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-441.6" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1133 i 1136).</u>
          <u xml:id="u-441.7" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Michała Krawczyka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#MichałKrawczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie wspólne Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1133.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#MichałKrawczyk">Wysoka Izbo! Istotą planowanych zmian jest wydłużenie terminu obowiązywania studiów, uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, tak aby gminy miały więcej czasu na przygotowanie obowiązkowych planów ogólnych. Celem projektu ustawy jest także eliminacja błędów i wątpliwości interpretacyjnych, które pojawiły się po nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 27 marca 2003 r. Reforma ta wynika ze zmiany ustawy z dnia 7 lipca 2023 r., wprowadzającej w gminach konieczność tworzenia planów ogólnych, które zastąpią dotychczasowe studia.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#MichałKrawczyk">Reforma rozpoczęła się po wejściu w życie nowelizacji ustawy z 2023 r., a minister, sekretarz stanu pan Michał Jaros z Ministerstwa Rozwoju i Technologii, obecny na wczorajszym wspólnym posiedzeniu komisji, prowadzi działania związane z wdrażaniem tej reformy. Jej celem jest zrównoważony rozwój przestrzenny. Obecnie wydawane decyzje o warunkach zabudowy mogą bowiem prowadzić i czasami prowadzą do niekontrolowanego rozlewania się zabudowy, co generuje duże koszty, związane chociażby z utrzymaniem infrastruktury. Obecny system planowania lokalnego opiera się na planach miejscowych oraz decyzjach o warunkach zabudowy, które nie muszą być zgodne ze studium.</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#MichałKrawczyk">Reforma zmienia ten system, nakładając obowiązek zgodności nowych planów miejscowych i decyzji z planem ogólnym. Od 2023 r. prace nad planami ogólnymi rozpoczęło ok. 80% gmin. Warto jednak zaznaczyć, że rozpoczęcie samej pracy nad planem ogólnym nie oznacza jej zakończenia. Cały proces jest bardzo długi i bardzo skomplikowany, o czym samorządowcy doskonale wiedzą. Prace nad planem ogólnym obejmują bowiem szereg konsultacji społecznych, uzgodnień z innymi organami administracji publicznej, opracowywaniem szczegółowych analiz przestrzennych, co sprawia, że zakończenie tego procesu wymaga ogromnego zaangażowania i bardzo długiego czasu. Dlatego — mimo że wiele gmin rozpoczęło już pracę nad przygotowywaniem planów ogólnych — proces ten jest wciąż w toku. W wielu miejscach, choć zaawansowany, będzie jeszcze trwał przez wiele miesięcy. Stąd właśnie projekt ustawy, który wychodzi naprzeciw postulatom samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-442.4" who="#MichałKrawczyk">W przedstawionym projekcie rząd planuje przedłużenie terminu na uchwalanie planów ogólnych do 30 czerwca 2026 r., właśnie w odpowiedzi na postulaty samorządów. Decyzja ta została podjęta po przeprowadzeniu monitoringu postępów gmin. Przedłużenie terminu daje gminom możliwość także skorzystania z finansowania z Krajowego Planu Odbudowy w wysokości, przypomnę, 870 mln zł na przygotowanie planów ogólnych, na opracowanie dokumentów planistycznych. Przypomnę nieobecnym tutaj w zdecydowanej większości posłom PiS-u, że jeśli chodzi o Krajowy Plan Odbudowy, to nawet w tej sprawie nie złożyliście państwo wniosku.</u>
          <u xml:id="u-442.5" who="#MichałKrawczyk">Jeśli chodzi o kluczowe działania legislacyjne podjęte przed przygotowaniem tego projektu ustawy, to 17 lutego 2025 r. projekt został wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, a 14 marca 2025 r. — i to bardzo ważne — uzyskał pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W trakcie wdrażania reformy ujawnione zostały błędy i wątpliwości interpretacyjne, które ten projekt ustawy także wyeliminuje. Zmiany przepisów w zakresie oczywistych omyłek oraz wątpliwości interpretacyjnych są wynikiem pierwszych doświadczeń w stosowaniu ustawy i obejmują: potwierdzenie, że wyznaczając w planie ogólnym strefy planistyczne pod zabudowę mieszkaniową, uwzględnia się uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy, potwierdzenie, że równoczesne procedowanie nad zmianami planu ogólnego i planu miejscowego w tym samym przedmiocie nie blokuje innych procedur planistycznych, oraz umożliwienie przygotowania pierwszych planów ogólnych z pominięciem postanowień nieaktualnych strategii rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-442.6" who="#MichałKrawczyk">Reforma systemu planowania przestrzennego jest bezpośrednio powiązana z finansowaniem, które ma na celu wspieranie gmin w opracowywaniu planów ogólnych, miejscowych oraz programów rewitalizacji. Wspominałem, że łączna kwota przeznaczona na te działania wynosi 870 mln zł. Fundusze te mają być wykorzystane na pokrycie kosztów związanych z przygotowaniem, uchwaleniem, ogłoszeniem planów ogólnych oraz miejscowych, a także na realizację działań związanych z rewitalizacją obszarów miejskich i wiejskich, które wymagają szczególnej uwagi. Jeszcze raz przypomnę, że środki te pochodzą z Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-442.7" who="#MichałKrawczyk">Realizacja reformy wymaga współpracy wielu grup i instytucji, co pozwoli na stworzenie kompleksowych i spójnych planów przestrzennych. W proces ten zaangażowani są nie tylko przedstawiciele samorządów, którzy przecież pełnią kluczową rolę w inicjowaniu i koordynowaniu tych działań, lecz także urbaniści, planiści czy eksperci do spraw przestrzennego zagospodarowania, a także obywatele, którzy uczestniczą w bardzo wielu konsultacjach podczas przygotowywania planów ogólnych. Współpraca gwarantuje, że plany ogólne będą zgodne z długofalowymi strategiami rozwoju gmin, będą uwzględniały potrzeby mieszkańców, wyzwania związane z ochroną środowiska, dostępnością infrastruktury i zrównoważonym rozwojem gmin. Środki finansowe, o których wspominałem, także pozwolą gminom na realizację innowacyjnych projektów poprawiających jakość życia mieszkańców i zwiększających efektywne wykorzystanie przestrzeni miejskiej i wiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-442.8" who="#MichałKrawczyk">Szanowni Państwo! Podczas wczorajszego wspólnego posiedzenia Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej projekt ustawy otrzymał pozytywną opinię. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-442.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszą do głosu zapraszam panią poseł Annę Milczanowską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#AnnaMilczanowska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość chcę przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1133.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#AnnaMilczanowska">Troszeczkę wspomnień. W związku z koniecznością dostosowania przepisów polskich do wymagań unijnych w zakresie Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, KPO, w ramach kamienia milowego A12G, tj. reforma planowania i zagospodarowania przestrzennego, wprowadzono ustawę z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, Dz. U. poz. 1688, z późn. zm. Natomiast zgodnie z kamieniem milowym A17G Polska zobowiązana była do ujednolicenia terminu przyjęcia planów ogólnych gmin do końca II kwartału 2026 r. Proszę państwa, a więc KPO, Komisja Europejska i narzucony termin: II kwartał, czyli koniec czerwca 2026 r. W związku z tym ustawodawca, Sejm IX kadencji, wprowadzając wskazane zmiany, zachował pewien margines co do możliwości wydłużenia terminu wprowadzenia reform w zakresie planowania przestrzennego.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#AnnaMilczanowska">Wprowadzona ustawą data wdrożeń nowych regulacji, 1 stycznia 2026 r., podziałała mobilizująco na gminy, które to niezwłocznie przystąpiły do realizacji spoczywających na nich obowiązków. Wiemy, zresztą mówił to tutaj pan poseł sprawozdawca, że te dane trochę się różnią. To, co można wyczytać, to jest to, że 75% gmin przystąpiło do realizacji tych obowiązków do stycznia 2025 r. Rząd zaproponował, powołując się też na posiedzenie komisji wspólnej rządu i samorządu, żeby wydłużyć ten termin. Choć samorządowcy domagali się 2 lat, a może roku, przedłużenie jest jednak tylko o pół roku, czyli o tę strefę buforową, którą my zachowaliśmy w związku z tym, co nam Komisja Europejska narzucała.</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#AnnaMilczanowska">Tu pan poseł sprawozdawca pozwolił sobie powiedzieć, że rząd pana Mateusza Marawieckiego nie złożył wniosku. Proszę pana, ja przypominam sobie, jak te wnioski, kamienie milowe przez Komisję Europejską i panią Ursulę von der Leyen były co chwila weryfikowane, a jak już zostały zweryfikowane i powiedziała, że jest okej, kłamiąc oczywiście, okazywało się, że trzeba było to weryfikować jeszcze raz. I chodzi nie tylko o planowanie przestrzenne, ale również o całą masę innych kamieni milowych, które były zawarte w KPO.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#AnnaMilczanowska">Teraz jest ta propozycja o wydłużenie półroczne. Czy samorządy się wyrobią? Jako były samorządowiec z całego serca życzę oczywiście, aby się wyrobiły, ale zdajemy sobie sprawę, że czas jest krótki. A co Komisja Europejska? Wiem, że przez ministerstwo są weryfikowane sprawy z Komisją Europejską. Chodzi o to, aby zechciano wydłużyć ten termin buforowy do 30 czerwca 2026 r. Na razie jest cisza, nie ma woli ze strony Komisji Europejskiej. A nam się wydawało, że obecnym rządzącym przychodzi to na pstryk. Okazuje się, że nie, że nie jest to takie proste i Komisja Europejska nie chce tego przedłużyć. Życzę jak najlepiej, aby to się stało.</u>
          <u xml:id="u-444.5" who="#AnnaMilczanowska">Proszę państwa, klub Prawa i Sprawiedliwości nie będzie przeciwny tej ustawie, ale też nie będzie jej popierać. Najprawdopodobniej się wstrzymamy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawić stanowisko klubu w sprawie zmiany ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Jak pamiętamy, w lipcu 2023 r. rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadził zmianę o zagospodarowaniu przestrzennym, która to zobowiązywała samorządy w okresie 2,5 roku do opracowania planów ogólnych. Przypomnę tylko, że mamy w tej chwili prawie 2500 samorządów, jednostek samorządowych i doskonale sobie wszyscy zdajemy sprawę, że tak duże opracowanie jak plan zagospodarowania to dokument niezwykle skomplikowany, wymagający długiej procedury.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Już na samym starcie było wiadomo, że ten termin nie zostanie dotrzymany. Mimo to samorządy, biorąc pod uwagę konieczność wprowadzenia takich zmian, zameldowały, że obecnie, do 1 kwietnia 2025 r., 1992 samorządy podjęły prace związane ze zmianą planu, co nie znaczy, że z przyjęciem planu. Procedura trwa. Dlatego niezmiernie ważną zmianą, jaką zaproponowały rząd i ministerstwo technologii, jest przedłużenie terminu opracowania planu, a tym samym wydłużenie obowiązywania studium uwarunkowań i rozwoju gminy o pół roku, czyli do 1 lipca 2026 r. Daje nam to ogromną szansę na to, że wszczęte procedury zostaną zakończone. Jednocześnie niezwykle ważną kwestią jest to, że samorządy, które zmieszczą się w tym terminie, uzyskają refundację poniesionych nakładów, a jest to kwota niebagatelna, bo zarówno plany, jak i towarzyszące dokumenty to wartość ok. 870 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Zaproponowane zmiany eliminują również, jak mówił tutaj poseł sprawozdawca, cały szereg pomyłek, a także różnego rodzaju problemy związane z interpretacją dotychczasowych zapisów. Dlatego klub Koalicja Obywatelska w pełni popiera propozycję przedłużenia terminu, o które wniosło ministerstwo. Jednocześnie chciałabym w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wnieść poprawkę, która była również przedyskutowana wczoraj na posiedzeniu Komisji Infrastruktury, a polega na wprowadzeniu art. 13ba, który uzyskuje brzmienie: Ustalenia planu ogólnego określa się, uwzględniając granice obszaru, dla którego uchwala się plan ogólny, oraz uwarunkowania rozwoju przestrzennego gminy, o których mowa w art. 13b, aktualne na dzień nie wcześniejszy niż dzień wystąpienia o opinię i uzgodnienia, o których mowa w art. 13 ust. 3 pkt 5. Chcę też powiedzieć, że ta zmiana będzie dotyczyła nie tylko planów, które będą teraz opracowywane, ale również wszystkich wcześniejszych. To pozwoli na uniknięcie konieczności ciągłej aktualizacji opracowanych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Bardzo proszę o przyjęcie zarówno poprawki wprowadzonej przez rząd, a więc dotyczącej terminu uchwalenia planów, jak i poprawki, którą wnoszę w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw po przedstawieniu sprawozdania komisji, druki nr 1133 i 1136.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! 24 września 2023 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, która zobligowała gminy do sporządzenia planów ogólnych, czyli opracowań planistycznych obejmujących całą gminę. W związku z tym dotychczasowe studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin według obecnego stanu prawnego tracą moc najpóźniej z dniem 1 stycznia 2026 r., bo do tego momentu gminy musiały opracować nowe plany ogólne. Zgodnie z obowiązującymi przepisami po 1 stycznia 2026 r. uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie możliwe według aktualnego stanu prawnego, jeżeli w danej gminie wszedł w życie ten nowy dokument planistyczny, czyli plan ogólny. Reforma ta przy wszystkich jej mankamentach, co jest niestety charakterystyczne dla rządów PiS-u, biorąc pod uwagę możliwość finansowania tej reformy ze środków KPO, stwarzała szansę na to, by naprawić sytuację w obszarze planowania przestrzennego kraju. To niezwykle ważna sprawa, która dałaby szansę na nowy impuls dla rozwoju wielu gmin w Polsce, ale także uporządkowałaby kwestie zarządzania przestrzenią. Stan w tej sprawie jest tragiczny, do czego chyba nikogo nie trzeba przekonywać. W latach 2004–2020 powierzchnia kraju objęta planami zagospodarowania przestrzennego wzrosła z 17%, nieco ponad 17% do zaledwie 31%, nieco ponad 31%, a nasze państwo było urządzane tzw. wuzetkami, więc reforma planowania przestrzennego jest jak najbardziej uzasadniona. Jaki jest stan realizacji? Do końca marca 2025 r. 80% gmin zgłosiło zbiór danych przestrzennych do planu ogólnego, do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych, co oznacza, że przynajmniej 80% gmin przystąpiło do sporządzania planu ogólnego. A jest to ważne, dlatego że do tej pory jako przyczyny nieprzystąpienia do stwarzania planów zagospodarowania przestrzennego przez gminy wskazywane były kwestie finansowe. I właśnie ta reforma stwarzała szansę, dlatego że szły za tym środki finansowe, prawie 900 mln zł, które mogły być przeznaczone w trybie konkursowym dla gmin na finansowanie tego przedsięwzięcia.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#MirosławSuchoń">Szanowni Państwo! Jeżeli weźmiemy pod uwagę zaawansowanie gmin odnośnie do realizacji planów ogólnych, istnieje obawa, że dla wielu gmin ten czas okazał się jednak niewystarczający. Zaplanowany przez poprzedni rząd 2,5-letni okres na przeprowadzenie tej reformy dla wielu gmin wydaje się wystarczający, gdyby rozpocząć pracę od razu, bez zbędnej zwłoki, dlatego że zarządzanie przestrzenią, plany planistyczne, wizja gminy są realizowane na bieżąco. Niemniej jednak wiele gmin zwlekało z podjęciem tych prac, w zasadzie nie wiadomo dlaczego. Dzisiaj dochodzi do kumulacji wielu negatywnych czynników, takich jak choćby problem ze znalezieniem odpowiednich osób. Weryfikowałem to w wielu miejscach w Polsce. Wiele gmin mówi, że być może rzeczywiście późno rozpoczęły, ale raczej wskazują na to, że do końca roku powinny zdążyć z takim planem ogólnym. Z jednej strony wskazuje to na fakt, że jest wiele samorządów, które dobrze sobie radzą z wypełnianiem nałożonych na nie obowiązków. Z drugiej strony jest grupa samorządów, która w zasadzie podeszła w taki bardzo, powiedziałbym, liberalny, w złym tego słowa znaczeniu, sposób realizacji tych obowiązków, a przecież są to kwestie dotyczące możliwości w zakresie kreowania nowych miejsc pracy, kreowania nowych firm czy też innej zabudowy, która mogłaby służyć mieszkańcom. Tak że oczywiście dzisiaj przesunięcie tego terminu o pół roku wydaje się zasadne. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że trzeba wzmocnić pomoc dla gmin. Choć ministerstwo oczywiście cały czas realizuje tutaj zadania, to jeżeli ta reforma nie osiągnie odpowiedniego statusu, istnieje zagrożenie, że część tych środków, które mogły zostać wykorzystane przez gminy, po prostu nasze państwo straci. W związku z tym w imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 deklaruję, że będziemy popierać ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#MirosławSuchoń">Natomiast oczywiście apelujemy do samorządów o to, żeby wzmocnić tę pracę, ponieważ konsekwencje mogą dotknąć większej grupy, a nie tylko tych, którzy zaspali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-448.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Omawiany rządowy projekt ustawy wychodzi naprzeciw postulatom samorządów gminnych, które od wielu miesięcy są zaangażowane w poważną reformę dotyczącą planowania przestrzennego w Polsce. Ustawa nakłada przede wszystkim na te jednostki administracji publicznej szereg poważnych i terminowych obowiązków związanych z wdrażaniem nowego prawa. W toku stosowania niniejszych przepisów samorządy przedstawiają określone pytania, sygnalizują wątpliwości również nam, parlamentarzystom, a niniejszy projekt aktu prawnego jest odpowiedzią na niektóre z nich, choć naturalnie jeszcze nie na wszystkie, o czym powiem później.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#MichałPyrzyk">Istotą zaplanowanych w projekcie rozwiązań, jak słyszeliśmy, jest głównie zmiana terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz eliminacja oczywistych omyłek i wątpliwości interpretacyjnych, które ujawniły się w trakcie stosowania nowelizowanej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Wspomniany termin obowiązywania dotychczasowych studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin zostanie wydłużony do dnia 30 czerwca 2026 r. W konsekwencji zmienią się również inne powiązane terminy określające wejście w życie poszczególnych znowelizowanych przepisów reformy systemu planowania przestrzennego, w tym szczególnie ważny dla gmin termin opracowania planu ogólnego gminy, który w nowelizowanych przepisach również został przesunięty o pół roku. Zmiana ta, co warto podkreślić, pozwoli uzyskać 870 mln z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności z tytułu refinansowania wydatków poniesionych przez gminy na prace planistyczne.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#MichałPyrzyk">Na wczorajszym posiedzeniu połączonych Komisji Infrastruktury i komisji samorządu terytorialnego Ministerstwo Rozwoju i Technologii zapowiedziało, i bardzo dobrze, przeprowadzenie kolejnych zmian, wprowadzenie kolejnych nowelizacji, które mają likwidować niejasne i ujawniane w toku stosowania ustawy zapisy. Takie wątpliwości, takie niejasności nadal się pojawiają, dlatego dobrze się stało, że w omawianym projekcie ustawy dopuszczono wyznaczanie stref planistycznych o funkcji mieszkaniowej nie tylko w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i w obszarach uzupełnienia zabudowy, ale również w obszarach z istniejącą zabudową o funkcji mieszkaniowej z wyłączeniem luk w zabudowie. Jednak z uwagi na to, że nie zostało w ustawie zdefiniowane, co jest tą luką w zabudowie, już się nasuwają kolejne pytania, kolejne wątpliwości. Myślimy, że to pojęcie wymaga również dookreślenia, zdefiniowania przez ustawodawcę, żeby nie było żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-450.4" who="#MichałPyrzyk">Ponadto naszym zdaniem przedmiotowy projekt ustawy w dalszym ciągu nie do końca chroni interesy rolników, którzy mają bądź będą chcieli mieć w przyszłości siedliska poza terenami objętymi planem lub obszarem uzupełnienia zabudowy. W zdecydowanej większości gmin na terenach rolnych ustala się bowiem strefę otwartą z zakazem zabudowy. Oczywiście wynika to z ograniczeń bilansów sporządzanych przez gminy. Rolnik w takiej strefie niestety nic nie wybuduje i pomimo znacznych areałów będzie zmuszony do zakupu działki na terenie wyznaczonym w miejscowym planie lub na obszarze uzupełnienia zabudowy i dopiero tam, nierzadko w oddaleniu od swoich gruntów, będzie mógł pobudować siedlisko.</u>
          <u xml:id="u-450.5" who="#MichałPyrzyk">Trzecią i ostatnią kwestią, która naszym zdaniem jest potrzebna i wymaga nowelizacji, jest odejście od wyznaczania obszaru uzupełnień zabudowy w dość zakrojony sposób, obejmujący minimum 5 budynków zlokalizowanych w odległości minimum 100 m. Może to w przyszłości, też to sygnalizujemy, w pewien sposób zahamować rozwój gospodarczy, ponieważ obłożenie gmin miejscowymi planami jest nadal niewielkie i może być tak, że istniejące budynki produkcyjne czy usługowe nie będą wchodzić w te obszary uzupełnień zabudowy i nie będą mogły być rozbudowywane, remontowane, nie będą mogły powstawać tam w przyszłości dodatkowe budowle.</u>
          <u xml:id="u-450.6" who="#MichałPyrzyk">To są, szanowni państwo, niektóre obszary wymagające jeszcze zmian w przyszłości, ale dobrze się dzieje, że tym przedłożeniem rządowym odpowiadamy na istotne i bieżące postulaty samorządów gminnych. Klub Polskie Stronnictwo Ludowe będzie popierać wprowadzane niniejszą nowelą zmiany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-450.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Pejo z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Plany zagospodarowania przestrzennego są kluczowe dla rozwoju wszystkich gmin. Sprawne tworzenie planów pozwala na sprawniejsze działanie zamiast oczekiwania na decyzje biurokratyczne wszelkich organów.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#BartłomiejPejo">Natomiast niestety w przypadku nowelizowanych przepisów mamy do czynienia z klasycznym problemem administracji publicznej: ciągłymi opóźnieniami, niedostosowaniem przepisów do realizacji prac tychże instytucji. Uchwalono bowiem przepisy, według których po 1 stycznia 2026 r. studia uwarunkowań stracą moc, a uchwalenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie możliwe tylko wtedy, kiedy w danej gminie wszedł w życie ten tzw. plan ogólny. Niestety, jak się okazuje, bardzo wiele z tych gmin z przygotowaniem planów ogólnych po prostu się nie wyrabia i nie wyrobi. Wiele gmin otrzymało dużą liczbę uwag do projektowanych dokumentów od obywateli, od mieszkańców w ramach tzw. konsultacji społecznych. A to przecież chyba nam wszystkim powinno na tym zależeć, aby wysłuchać właśnie tego najważniejszego głosu, a więc naszych mieszkańców. Polityka, zwłaszcza polityka samorządowa, musi służyć mieszkańcom, musi odpowiadać ich oczekiwaniom. To przepisy i lokalne władze powinny być dla obywateli, a nie odwrotnie.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#BartłomiejPejo">Pragniemy też zwrócić uwagę na problemy, jakie gminy napotykają w związku ze zleceniem przygotowania planów prywatnym podmiotom. Oczywiście dla wielu gmin jest to sposób na usprawnienie całego procesu, ale tu znowu napotykamy biurokratyczny problem, związany z udostępnieniem materiałów z powiatowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Przepisy obecnie obowiązujące nie precyzują, czy w przypadku zawarcia przez gminę umowy cywilnoprawnej z firmą prywatną na wykonanie projektu planu ogólnego taka firma spełnia warunki do uznania jej za podmiot niebędący podmiotem publicznym, realizujący zadania publiczne na skutek zlecenia.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#BartłomiejPejo">Kolejny problem to kwestia bezpłatnego przekazania przez gminę danych uzyskanych bezpłatnie. Samorządowcy podkreślają jasno, że zachodzi tutaj obawa o naruszenie przepisów i udostępnianie osobom trzecim materiałów zasobu wbrew postanowieniom licencji. To tylko przykłady, jak wiele tych biurokratycznych przepisów w Polsce utrudnia niestety sprawne realizowanie zadań postawionych samorządowcom przez władze centralne. Jeśli chcemy unikać opóźnień, usprawniać procesy i lepiej służyć obywatelom, musimy mieć jaśniejsze, konkretniejsze i krótsze przepisy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wydłuża termin obowiązywania dotychczasowych studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin do 30 czerwca 2025 r. Projekt ten powstał z myślą o gminach, które mają problemy dotyczące uzgodnienia projektu planu ogólnego z właściwymi organami i instytucjami. Możemy zrozumieć problemy gmin, szczególnie tych, które otrzymały w trakcie konsultacji społecznych dużą liczbę uwag do projektowanego dokumentu, których uwzględnienie może powodować konieczność ponowienia uzgodnień. Pytanie tylko, czy przesuwanie terminów ustawowych rozwiązuje skutecznie ten problem. Jakie wsparcie w tym zakresie otrzymają gminy, żeby tę biurokrację w jakiś sposób ograniczyć? Pytam dlatego, bo małe gminy często borykają się z problemami finansowymi, aby takie dokumenty wypełniać. Pytanie jest proste: Czy to jest właściwa droga, żeby nakładać kolejne obowiązki na gminy, kolejne obowiązki biurokratyczne, czy jednak lepiej spowodować, by te przepisy były bardziej przejrzyste i wychodziły w kierunku naszych małych ojczyzn? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak z koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko koła Razem w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, druki nr 1133 i 1136.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#PaulinaMatysiak">Wysoka Izbo! Reforma planowania przestrzennego, która była uchwalona w 2023 r., była krokiem w stronę uporządkowania chaosu przestrzennego. Jednak jak to bywa przy dużych reformach, praktyka pokazała, że potrzebne są korekty i potrzeba jest więcej czasu na wdrożenie. Wielu samorządom po prostu nie uda się przygotować planów ogólnych do 1 stycznia 2026 r., a bez tych planów nie będzie można uchwalać miejscowych planów zagospodarowania ani wydawać decyzji o warunkach zabudowy. To mogłoby oznaczać paraliż inwestycyjny, niepewność mieszkańców, utrudnienia dla lokalnego rozwoju. Dlatego przesunięcie tego terminu do 30 czerwca 2026 r. wydaje się rozsądne i praktyczne. To nie jest cofanie reformy, to danie gminom szansy, żeby mogły tę reformę dobrze wdrożyć.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#PaulinaMatysiak">Ten projekt zawiera też szereg drobnych, ale ważnych poprawek. Usuwa oczywiste błędy w przepisach, doprecyzowuje niejasności, porządkuje odwołania do instytucji, takich jak spółka celowa CPK, czy wreszcie upraszcza interpretacje przepisów o strefach planistycznych. Wszystko to po prostu pomoże w praktycznym stosowaniu prawa urzędnikom, mieszkańcom, planistom czy urbanistom.</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#PaulinaMatysiak">Myślę, że warto wspierać rozwiązania, które wzmacniają planowanie, które są oparte na interesie publicznym, przewidywalności i ochronie przestrzeni wspólnej. Koło poselskie partii Razem będzie głosowało za tymi zmianami w ustawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#MonikaWielichowska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-457.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do głosu zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Generalnie dobrze się stało, że nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym zmierza do przyspieszenia i uproszczenia procesu planowania przestrzennego. Proponowany plan ogólny, mam nadzieję, będzie bardziej przejrzysty i zrozumiały dla mieszkańców i inwestorów. Wszyscy tego oczekujemy, szczególnie samorządy. Jestem przekonany, że przesunięcie terminu wejścia w życie tej ustawy o kilka miesięcy pozwoli nanieść konieczne poprawki, ale też rodzi pytania. I tutaj chciałbym zapytać, jakie będą konsekwencje przesunięcia terminu wejścia ustawy w życie dla gmin, które nie posiadają miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. I drugie: Czy dotychczas wydane przez gminy warunki zabudowy zachowają ważność przez ten czas? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#AnnaPaluch">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#AnnaPaluch">Wysoka Izbo! Omawiana tu ustawa przedłuża o pół roku termin obowiązywania studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy — przypomnę: dokumentu, który nie ma rangi prawa miejscowego. A powinno jak najszybciej dojść do tego, żeby gospodarka przestrzenna gmin była prowadzona na podstawie dokumentu, który jest prawem miejscowym, czyli jest planem ogólnym, zwięzłym dokumentem określającym zgeneralizowaną strukturę funkcjonalno-przestrzenną gminy, podział obszaru gminy na poszczególne strefy planistyczne oraz podstawowe parametry i wskaźniki planistyczne, wskaźniki kształtowania zabudowy dla poszczególnych stref. Więc oczywiste jest, że powinno to nastąpić jak najszybciej. Natomiast nie można nie słyszeć głosu wójtów i burmistrzów, którzy narzekają na wysokie koszty usług planistycznych, które muszą ponieść w związku z wprowadzoną przez nasz rząd przed rokiem reformą.</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#AnnaPaluch">Nasuwa mi się pytanie. Przypominam sobie wypowiedź Donalda Tuska, obecnego premiera, z sierpnia 2023 r.: w pierwszy dzień po wyborach pojadę i odblokuję pieniądze z KPO. To jest cytat. W innym miejscu powiedział: mnie w Unii nikt nie ogra. Dlaczego zatem jest tak, że gminy w rozwiązywaniu swoich bardzo poważnych problemów pozostają same? Te słowa padły ponad 1,5 roku temu. Rządzicie państwo 16 miesięcy, a gminy nie otrzymują w tej dziedzinie żadnej pomocy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jacka Karnowskiego, Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Dominika Jaśkowca, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#DominikJaśkowiec">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiane przedłożenie rządowe zgodnie z oczekiwaniami samorządów wydłuża czas na uchwalenie ogólnych planów zagospodarowania przestrzennego o pół roku, co pozwoli gminom na lepsze przygotowanie i wdrożenie nowych rozwiązań planistycznych. To niewątpliwy plus tego projektu ustawy. Niemniej sam projekt ustawy wydłuża również okres obowiązywania szeregu przepisów szczególnych, przejściowych, w tym okres obowiązywania ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, zwanej potocznie lex deweloper. Ta wielokrotnie nowelizowana ustawa była często poddawana krytyce, zwłaszcza w dużych miastach, gdyż umożliwiała realizację nowych inwestycji mieszkaniowych z pominięciem reguły dobrego sąsiedztwa oraz ograniczała uczestnictwo strony społecznej w samym procesie inwestycyjnym. Czy ministerstwo nie obawia się konsekwencji wydłużenia czasu obowiązywania przepisów dotyczących poprzedniego ładu przestrzennego? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#MałgorzataTracz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Plany ogólne są dla lokalnych społeczności jednym z najważniejszych narzędzi służących do wprowadzania ładu przestrzennego w swoim sąsiedztwie. Są one szczególnie ważne dla gmin wiejskich oraz podmiejskich, w których często nie ma jeszcze miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, co powoduje wiele konfliktów w przypadku planowanych inwestycji. Powoduje to także rozlewanie się miast, dlatego nie ukrywam, że przesunięcie terminu, do którego gminy mają uchwalić te plany, nie budzi mojego entuzjazmu, ale jednocześnie rozumiem tę decyzję, bo mam świadomość, że szczególnie gminy wiejskie nie mają wystarczających zasobów finansowych czy kompetencyjnych, by przygotować te plany ogólne.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#MałgorzataTracz">Stąd wynikają moje trzy pytania do pana ministra. Po pierwsze: Jak wygląda obecnie kwestia wsparcia finansowego dla gmin ze środków z Krajowego Planu Odbudowy, jeśli chodzi o szkolenia oraz przygotowanie planów ogólnych? Po drugie: Jak wygląda absorpcja środków z KPO na te cele przez gminy? Po trzecie: Jakie są efekty szkoleń dla urzędników?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym się dowiedzieć, ile w ogóle jest takich gmin, które nie są w stanie zakończyć prac na czas, do końca tego roku. Czy są takie szacunki? Czy istnieje ryzyko, że termin, ten przedłużony do 30 czerwca 2026 r., zostanie ponownie przedłużony? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem z Łodzi, miasta, które w 1993 r., po zmianach ustrojowych uchwaliło plan ogólny dla całego miasta, jeszcze na podstawie poprzedniej ustawy o planowaniu przestrzennym z lat 80. Nowa ustawa z 7 lipca 1994 r., która powstała pod rządami pani minister Blidy, nazywała się: ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym. Zlikwidowała ona plany ogólne i miejscowe. W związku z tym powstała bardzo duża patologia w tej materii. Dzisiaj debatujemy o tym, co było powszechnym postulatem, żeby jak najszybciej przywrócić plany ogólne. Rząd Zjednoczonej Prawicy wyznaczył naprawdę właściwy termin. Chodziło o to, żeby od 1 stycznia 2026 r. te plany ogólne zaistniały. Rozluźnienie tego terminu uważam za totalny błąd. Co ważniejsze, poprawka, która jest zgłoszona do tej korygowanej ustawy, chodzi o zmianę 5. w art. 1, mówi o tym, że można będzie przyjmować plany miejscowe i zmiany tych planów bez związku z planami ogólnymi lub zmianami tych planów ogólnych. Należy to odrzucić, bo tak naprawdę służy to patologii i deweloperom, dlatego zgłosiłem poprawkę mniejszości. Proszę o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Krystynę Sibińską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#KrystynaSibińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Myślę, że musimy dokonać tutaj pewnego sprostowania. Wszyscy z państwa mówią, że przedłużamy ważność studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Tu nie chodzi o przedłużenie obowiązywania tego dokumentu. Chodzi tu o danie gminom dłuższego czasu na opracowanie planów ogólnych, które zastąpią studia i będą aktami prawa miejscowego. To, że studium jest przedłużone, jest jak gdyby wtórne. Zależy nam na zapanowaniu nad przestrzenią publiczną, na wdrożeniu w końcu porządnego planowania przestrzennego. To, że dajemy samorządom dłuższy czas, jest po to, żeby gospodarka przestrzenna rzeczywiście została uporządkowana.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#KrystynaSibińska">Mam pytanie do pana ministra odnośnie do finansów. Nie jest prawdą to, co mówiła jedna z posłanek, że gminy zostały pozostawione same sobie. Nie, gminy dostają pieniądze z KPO m.in. na opracowanie planów ogólnych. W związku z tym moje pytanie dotyczy tego, jak będą dokonywane wypłaty dla gmin, które opracują te plany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie! Z debaty nad tym projektem ustawy wybrzmiewają informacje, że blisko 2 tys. gmin rozpoczęło prace nad sporządzeniem planów ogólnych zagospodarowania przestrzennego. To jest bardzo dobra wiadomość. Natomiast chciałam zapytać, czy ministerstwo wie, na jakim etapie są prace w tych blisko 2 tys. gmin i co z pozostałymi, bo wiemy, że nie jest to łatwy proces sporządzenia planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego nie tylko ze względów finansowych, aczkolwiek pieniądze na ten cel można powiedzieć, że są, ale też jeżeli chodzi o fachowców, bo w jednym czasie tak ogromne prace nad planami przestrzennymi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Chmielewskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#MarekJanChmielewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Wiemy, że na terenach popowodziowych trwają intensywne prace i konsultacje z mieszkańcami i samorządowcami na temat posadowienia różnego rodzaju zbiorników, co wiąże się z miejscowymi planami ogólnymi. Mam pytanie: Czy te prace nie wydłużą procesu uchwalania miejscowych planów i czy ten czas będzie wystarczający, aby samorządy mogły się z tym uporać. Po raz kolejny będę powtarzał, że skoro miejscowe plany ogólne oparte są o strategię, to wtedy kiedy strategię możemy przyjmować dla większych obszarów niż tylko gminy, a również te, które ich dotyczą, czy nie powinniśmy już rozpoczynać prac nad tym, aby tworzyć miejscowe plany ogólne i wskaźniki rozliczać z gminami sąsiadującymi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Niemczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam w zasadzie pytanie oraz apel do ministerstwa oraz do samorządów, które dzięki tej ustawie będą miały więcej czasu na dokończenie procedur sporządzenia planów ogólnych, uchwalenia planów miejscowych. Samorządy wydają decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu. Ale ja chciałabym poznać stanowisko resortu dotyczące stref rekreacji, stref odpoczynku, stref przeznaczonych dla aktywności fizycznej, dlatego że one z reguły są placami zabaw dla dzieci do lat 5, które powstają przy każdej inwestycji deweloperskiej. Z tych terenów rekreacyjnych mogłaby korzystać młodzież, osoby w średnim wieku, osoby dorosłe, ale niestety brak jest takich stref. Wiem, że wiele osób z różnych przyczyn chciałoby móc spędzać aktywnie czas w pobliżu swojego miejsca zamieszkania, bez przemieszczania się. Szczególnie dotyczy to seniorów, dla których przemieszczanie się do dalszych parków jest zdecydowanie kłopotliwe, a można by było pograć w bule, w badmintona, w siatkówkę, poćwiczyć na urządzeniach czy zorganizować parkruny. Jak resort widzi to, żeby strefy rekreacji musiały być dla różnych grup wiekowych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W związku z takimi bardzo troskliwymi głosami, jakie słyszeliśmy z tej mównicy — jedna z pań posłanek z PiS, która niestety wyszła — bardzo pana ministra proszę o to, żeby powiedział, jakiego rodzaju szkolenia, instrumenty merytoryczne mają do dyspozycji te tzw. biedniejsze gminy. Ile państwo mieliście w Polsce spotkań? Jakiego rodzaju? Czy gminy chętnie w tym uczestniczą? Bo pieniądze z KPO, o tym doskonale wiemy, przyjdą, ale myślę, że ta sfera państwa działania może nie jest do końca wszystkim znana. Stąd bardzo proszę o taką informację. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mirosława Suchonia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#MirosławSuchoń">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#MirosławSuchoń">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, prosiłbym o ustosunkowanie się do dwóch kwestii. Pierwsza to — już pani przewodnicząca Sibińska to poruszała — kwestie płatności dla gmin, które zgłoszą się do konkursów. Czy gminy, które nie wykonały w odpowiednim procencie tych obowiązków, a które otrzymały dofinansowanie, zostaną go w jakiś sposób pozbawione? Czy będzie obowiązek zwrotu? Jakie są zasady? Bardzo bym prosił o wyjaśnienie. Druga kwestia. Ponieważ nadal jest 20% gmin, które nie zgłosiły informacji o przygotowywaniu planu ogólnego, być może nie rozpoczęły w ogóle prac, to czy ministerstwo, czy rząd monitorują tę sytuację, bo być może należałoby rozważyć reformę administracyjną. Być może są to gminy, które nie są w stanie np. finansowo podjąć tych decyzji. Pytanie: Panie ministrze, czy to nie jest dobry moment na to, żeby dokonać jakiejś reasumpcji podziału administracyjnego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#MonikaWielichowska">Szanowny Panie Ministrze! Ja również mam do pana pytanie. Na pewno debatujemy na temat ustawy, która przewiduje reformę z potencjałem, bo przede wszystkim uporządkuje chaos przestrzenny w polskich miastach i wsiach. To jest działanie i reforma w bardzo dobrym kierunku, ponieważ z pewnością wprowadzi bardziej sprawiedliwy i racjonalny rozwój przestrzenny, a to z pewnością przełoży się na efektywność inwestycji, na działalność samorządów, ale też na jakość życia mieszkańców. W ustawie m.in. przedłużamy do 1 lipca 2026 r. termin dla samorządów na opracowanie planów ogólnych. A ja mam pytanie: Czy to jest odpowiedni termin? Czy samorządy zdążą z procesem ich przygotowania? Pytam też, ponieważ jestem po rozmowach z samorządowcami z terenów powodziowych: Czy te samorządy, które administrują na terenach powodziowych, zdążą? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana Michała Jarosa, wiceministra rozwoju i technologii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Celem projektowanej ustawy jest wydłużenie terminu obowiązywania studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, a w konsekwencji czasu na uchwalenie planów ogólnych gmin wskazanego w ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw — na dzień 30 czerwca 2026 r. Zmianie ulegną również powiązane inne terminy określające wejście w życie poszczególnych znowelizowanych przepisów reformy systemu planowania przestrzennego.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#MichałJaros">Zgodnie z obowiązującymi przepisami po 1 stycznia 2026 r. studia stracą moc, a uchwalanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz wydawanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu będzie możliwe, jeśli w danej gminie wszedł w życie plan ogólny. Mając na uwadze stan zaawansowania prac nad planami ogólnymi, trzeba powiedzieć, że do końca marca 2025 r. procedurę rozpoczęło ok. 80% gmin. To więcej, niż przewidywali twórcy tej reformy, ci, którzy ją wdrażali. Kontynuujemy tę propozycję, która była wdrożona jeszcze przez poprzedni rząd. Istnieje obawa, że dla wielu gmin termin nie będzie wystarczający i do tego czasu prace nie zostaną zakończone. Procedura obejmuje m.in. uzgodnienia z właściwymi instytucjami oraz konsultacje społeczne. Instytucji uzgadniających jest 13, ale opiniujących łącznie jest 38. Jest to więc bardzo duża grupa różnego rodzaju instytucji, z którymi samorządy na pewno będą to uzgadniały. To może być też proces, w którym te instytucje będą miały dużą liczbę spraw, dużą liczbę gmin, które będą uzgadniały z daną instytucją zmianę planów czy wprowadzenie planów ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#MichałJaros">W związku z powyższym zachodzi konieczność wydłużenia obowiązującego terminu, co pozwoli gminom na dokończenie procedur sporządzania planów ogólnych bez zawieszania uchwalania planów miejscowych oraz wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Termin 30 czerwca 2026 r. zakłada ujednolicenie tego z terminem na przyjęcie planów ogólnych wynikających z KPO. Kamień milowy — 80% gmin przyjmie plany ogólne do 30 czerwca 2026 r. Dodatkowo pierwsze doświadczenia w stosowaniu ustawy ujawniły oczywiste omyłki oraz wątpliwości interpretacyjne, które projektowana ustawa eliminuje. Projekt ustawy, mimo przyspieszonego tempa prac, został skierowany do zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego i uzyskał pozytywną opinię w dniu 14 marca 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#MichałJaros">Teraz będę się oczywiście starał odpowiedzieć na wszystkie państwa pytania. Jeśli chodzi o plany miejscowe, to nie mają one oczywiście wpływu. Panie pośle Szopiński, jeśli chodzi o warunki zabudowy wydane wcześniej, te warunki zachowują ważność.</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pani posłanki Paluch — otóż są środki z Krajowego Planu Odbudowy. Jest 200 mln zł przeznaczone m.in. na szkolenia, ale też na wdrażanie planów ogólnych w poszczególnych gminach.</u>
          <u xml:id="u-484.5" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Jaśkowca — przedłużamy wszystkie terminy, tak żeby płynnie przejść ze starego systemu w nowy.</u>
          <u xml:id="u-484.6" who="#MichałJaros">Pytanie pani posłanki Tracz. Tak jak wcześniej wspominałem, to jest 200 mln euro. Jeśli chodzi o efekt tych szkoleń, to przeszkolonych zostało 3 tys. urzędników z instytucji uzgadniających. W KPO było założone, że będzie przeszkolonych 1700 osób, przy czym mówię oczywiście o instytucjach, gminach. Natomiast realnie z KPO zrealizowano przeszkolenie dla większej liczby niż 1700 osób, bo bodajże dla blisko 1900 osób. Łącznie przeszkolonych jest naprawdę bardzo wiele osób w całej Polsce. Mogę dopowiedzieć tylko tyle, że te szkolenia odbywały się we wszystkich województwach. Przedstawiciele Ministerstwa Rozwoju i Technologii spotykali się z urzędnikami jednostek samorządu terytorialnego w każdym województwie. Oprócz tego były szkolenia on-line, szkolenie przez instytucje wspierające wybrane też przez MRiT, które szkoliły pracowników jednostek samorządu terytorialnego. Tych szkoleń było naprawdę bardzo dużo i one dalej trwają. My nie poprzestajemy. Zależy nam na tym, żeby uruchomić ten proces, żeby jak najwięcej gmin rozpoczęło wdrażanie tej reformy.</u>
          <u xml:id="u-484.7" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytania pana posła Tumanowicza o liczbę gmin, to już powiedziałem: ok. 80%, to jest 1960, gmin rozpoczęło proces. Czy te 80%, czy wszystkie te gminy zakończą ten proces? Mogę powiedzieć, nie ja negocjowałem te terminy, nie negocjowałem wejścia w życie tej reformy. Myślę, że dobrze się stało, że 80% gmin rozpoczęło procedurę. Natomiast uważam, że jest wiele takich miejsc, w których gminy będą miały trudności: przede wszystkim z konsultacjami społecznymi. Na pewno będzie dużo takich spotkań, ustaleń z mieszkańcami. Uważam, że proces uzgadniania z instytucjami, opiniowania będzie pewnym testem i próbą dla wielu samorządów, ale też dla instytucji. Dlatego też przeszkoliliśmy pracowników instytucji uzgadniających, tak jak wspominałem — 3 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-484.8" who="#MichałJaros">Czy będzie przedłużony kolejny termin? Panie pośle, ja uważam od samego początku, że reforma, która wchodzi w życie w 2023 r., dokładnie na przełomie III i IV kwartału i wyznacza termin na zakończenie uchwalania planów ogólnych na koniec roku 2025… Wielu z państwa, którzy funkcjonowali w samorządzie, byli radnymi, burmistrzami, wójtami czy prezydentami, ma świadomość tego, że czasami procedura uchwalania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego trwa czy może trwać dłużej niż wdrożenie tak wielkiej reformy w całej Polsce. W związku z tym optymalnie by było, żeby ten termin był wydłużony nie o pół roku, co jest niestety związane ze środkami z Krajowego Planu Odbudowy, tylko tak naprawdę do 2027 r. Wtedy to byłyby ponad 4 lata na wdrożenie tej reformy. To by był optymalny czas właśnie na to, żeby wiele gmin nie tylko rozpoczęło procedurę, ale też proces uzgadniania, konsultacji społecznych, który rzeczywiście będzie kosztował na pewno dużo czasu i zaangażowania wielu osób. Ale jest to poważna reforma, ważna reforma, którą trzeba było wdrożyć. Trzeba było po prostu zamienić studia, które dawały, jak zapewne państwo wiecie… W studiach było zapisane, że mamy miejsc dla 200 mln Polaków, a w 2060 r. pewnie będzie nas dużo mniej, nad czym też ubolewam.</u>
          <u xml:id="u-484.9" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pana posła Tomaszewskiego — art. 27a, to jest to uelastycznienie zasad przygotowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Też zależało nam na tym, żeby rozwiać wątpliwości interpretacyjne.</u>
          <u xml:id="u-484.10" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pani posłanki Sibińskiej, to te gminy otrzymają środki, które uchwalą i opublikują plany ogólne zgodnie z tym terminem. Wtedy otrzymają środki z Krajowego Planu Odbudowy. To jest oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-484.11" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pani posłanki Czernow, to chcę dopowiedzieć, że pierwsze plany ogólne są już kierowane do uzgodnień. To jest dobra informacja, aczkolwiek jest jeszcze ich stosunkowo niewiele. Dobrze, że tak jak powiedziałem, prawie 2 tys. gmin rozpoczęło tę procedurę, ale mamy świadomość tego, mamy informację, sam również uczestniczyłem w wielu spotkaniach z samorządowcami, gdzie dostałem informację, że po prostu nie ma specjalistów na rynku, że jest za mało firm. Też trudno się dziwić, bo nigdy nie było takiej potrzeby, żeby tych firm było bardzo dużo. Nie każdą gminę stać na to, żeby zatrudnić planistę, urbanistę w gminie. W związku z tym często jest tak, że te gminy posiłkują się właśnie firmami zewnętrznymi. I to jest wyzwanie dla wielu z nich, ponieważ wystarczającej ilości specjalistów na rynku nie ma. Oni po prostu dzisiaj też są w procesie dla wielu gmin.</u>
          <u xml:id="u-484.12" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytania pana posła Chmielewskiego o tereny powodziowe, to nie możemy wykluczyć tego, że będzie wpływ na opóźnienie. Widzimy też oczywiście mniejszy odsetek gmin z województw, które zostały dotknięte powodzią, które rozpoczęły proces wdrażania tej reformy. Nie ukrywam, że to może mieć oczywiście wpływ, chociaż nie wiem, czy ta koincydencja jest. Na pewno w gminach, które zostały tym objęte czy które ucierpiały w wyniku powodzi, priorytety są dzisiaj inne. Odbudowa jest ważniejsza niż uchwalanie planów ogólnych, ale to jest do sprawdzenia. Myślę, że na ten moment nie jestem w stanie państwu odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-484.13" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pani posłanki Niemczyk, to jest oczywiście 13 stref. Ustawa zakłada, że gminy mogą wyznaczyć standard dostępu do terenów zielonych.</u>
          <u xml:id="u-484.14" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pani posłanki Kołodziejczak, to szkolenia odbywały się, odbywają się i będą się odbywać. Wspominałem już o dużej ilości osób, które zostały przeszkolone, i zależy nam na tym, żeby ten etap szkoleń oczywiście się nie skończył. Jeżeli będzie taka potrzeba, my jesteśmy zawsze do dyspozycji. Mamy rzeczywiście wyspecjalizowane osoby, które pracują w Ministerstwie Rozwoju i Technologii, a także firmy, które pracowały też na rzecz właśnie Ministerstwa Rozwoju i Technologii, żeby przeprowadzić ten proces szkoleń we wszystkich województwach.</u>
          <u xml:id="u-484.15" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytania pana posła Suchonia, to tak, monitorujemy sytuację na bieżąco. To jest tak, że tydzień po tygodniu mamy informację, które gminy rozpoczęły, jakie województwa. Zresztą te dane przytaczałem i w podkomisji, którą prowadzi pani posłanka Kołodziejczak, i w Komisji Infrastruktury, którą prowadzi pan poseł Mirosław Suchoń.</u>
          <u xml:id="u-484.16" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pani marszałek Moniki Wielichowskiej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#MonikaWielichowska">I posła Marka Chmielewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#MichałJaros">Tak, na pytania posła Marka Chmielewskiego to już wcześniej odpowiadałem, ale dopowiem tylko, że tak jak wspominałem wcześniej, na terenach powodziowych dzisiaj ważniejsze jest to, żeby przywrócić normalne funkcjonowanie w gminach. Więc mamy tego świadomość, że tam może ulec opóźnieniu wprowadzenie planów ogólnych. Nie posiadamy informacji na temat tego, żeby to zasadniczo wpływało na zmianę decyzji w gminach o tym, że przystępują czy nie przystępują do wdrażania reformy. Ale oczywiście to, tak jak powiedziałem wcześniej, sprawdzimy. Niemniej jednak te rozwiązania są oczywiście bardzo potrzebne. Tak jak powiedziałem, uporządkują sytuację w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#MichałJaros">Myślę, że ta reforma była Polsce potrzebna, i dobrze się stało, że została rozpoczęta w 2023 r. Mogę powiedzieć tylko tyle, że od samego początku było błędne założenie, że ta reforma zostanie wdrożona w 2 lata i 3 czy 4 miesiące. Trzeba było od razu zakładać, że to jest dłuższy okres, motywować gminy i angażować się w szkolenia od samego początku.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#MichałJaros">Natomiast, tak jak powiedziałem, dokładamy wszelkich starań, żeby jak najwięcej gmin rozpoczęło ten proces i żeby jak najwięcej gmin zakończyło ten proces. Myślę, że na te wszystkie pytania, które padły dzisiaj z mównicy, odpowiedziałem. Proszę państwa o to, żeby wszyscy parlamentarzyści, parlamentarzystki poparli tę propozycję. Myślę, że ona jest dobra dla polskiego samorządu, dla mieszkanek, mieszkańców Polski, niezależnie od tego, czy ktoś mieszka na Podkarpaciu, na Pomorzu czy na Dolnym Śląsku tak jak ja. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-486.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#PiotrKowal">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, druki nr 1133 i 1136.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#PiotrKowal">W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy chciałbym wyrazić nasze poparcie dla zaproponowanych przez rząd rozwiązań w zakresie reformy planowania i zagospodarowania przestrzennego, które mają na celu uporządkowanie chaosu przestrzennego w polskich miastach i wsiach. Jest to krok we właściwym kierunku, aby zapewnić zrównoważony rozwój kraju przy jednoczesnym poszanowaniu interesu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#PiotrKowal">Lewica od dawna opowiada się za wprowadzeniem planów ogólnych gmin jako nadrzędnego aktu planowania przestrzennego. Uważamy, że reforma zakładająca obligatoryjne uchwalanie planów ogólnych dla całego obszaru gminy w randze aktu prawa miejscowego jest dobrą i konieczną zmianą. To rozwiązanie pozwoli na skuteczniejsze i bardziej przejrzyste prowadzenie procesu inwestycyjnego, a także na ograniczenie niekontrolowanego rozlewania się zabudowy.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#PiotrKowal">Z zadowoleniem przyjmujemy także informację o przeznaczeniu środków z Krajowego Planu Odbudowy na ten cel. Łączny budżet w wysokości przeszło 871 mln zł, podzielony na wsparcie dla planów ogólnych, programów rewitalizacji oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, jest ważnym krokiem w kierunku poprawy ładu przestrzennego w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#PiotrKowal">Doceniamy również to, że przewidziano czas na składanie wniosków o refundację do 30 czerwca 2026 r., co umożliwia gminom odpowiednie przygotowanie się do tego procesu. Maksymalny poziom dofinansowania dla największych gmin, wynoszący nawet 1 689 664,19 zł, jest znaczącym wsparciem dla samorządów, które zmagają się z problemem braku planów miejscowych od wielu lat.</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#PiotrKowal">Chcemy podkreślić, że jako klub parlamentarny Lewicy wspieramy to rozwiązanie i uważamy, że termin do 1 lipca 2026 r. jest odpowiedni. Wierzymy, że zaproponowane narzędzia, w tym rejestr urbanistyczny dostępny on-line, pozwolą na większą transparentność i dostępność informacji o procedurach administracyjnych związanych z planowaniem przestrzennym.</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#PiotrKowal">Dodatkowo według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii do końca stycznia 2025 r. ok. 75% gmin zgłosiło zbiór danych przestrzennych dla planu ogólnego do ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych, co oznacza, że przystąpiły one do sporządzania planu ogólnego. Jeszcze na początku roku było to zaledwie kilkadziesiąt gmin, a po 6 miesiącach 647 gmin wystąpiło o rejestrację zbiorów danych przestrzennych do sporządzania planów ogólnych.</u>
          <u xml:id="u-488.7" who="#PiotrKowal">Reforma ma potencjał, by poprawić jakość życia mieszkańców, zwiększyć efektywność inwestycji oraz wprowadzić bardziej sprawiedliwy i racjonalny rozwój przestrzenny. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych (druki nr 880 i 1134).</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Łukasza Horbatowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#ŁukaszHorbatowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, druk nr 880.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#ŁukaszHorbatowski">Przedmiotem projektu ustawy jest umożliwienie tworzenia śródmiejskich stref płatnego parkowania także w mniejszych miejscowościach, w tym w miejscowościach uzdrowiskowych i o charakterze turystycznym. Projekt odpowiada na postulaty mieszkańców i samorządów lokalnych, którzy sygnalizowali potrzebę zwiększenia rotacji pojazdów oraz lepszego zarządzania dostępnością miejsc postojowych, zwłaszcza w okresach zwiększonego natężenia ruchu, takich jak weekendy i święta. Projekt zakłada rozszerzenie możliwości samorządów w zakresie prowadzenia lokalnej polityki transportowej poprzez zniesienie ograniczenia liczby mieszkańców jako warunku utworzenia śródmiejskiej strefy płatnego parkowania oraz dodanie możliwości wprowadzania takich stref w obszarach ochrony uzdrowiskowej.</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#ŁukaszHorbatowski">Sejm na 26. posiedzeniu w dniu 10 stycznia zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu skierował powyższy projekt ustawy do obu komisji. Połączone komisje rozpatrzyły projekt ustawy na wspólnym posiedzeniu w dniu 1 kwietnia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#ŁukaszHorbatowski">W toku prac legislacyjnych zgłoszono jedną poprawkę do projektu ustawy. Poprawka ta została przyjęta przez komisje większością głosów — 21 głosów za, przy 9 głosach przeciw — z drobną korektą redakcyjną wprowadzoną na wniosek Biura Legislacyjnego. Po wprowadzeniu poprawki komisje postanowiły wnieść do Wysokiego Sejmu zmieniony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#ŁukaszHorbatowski">Art. 1. W ustawie z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych w art. 13b ust. 2a otrzymuje brzmienie:</u>
          <u xml:id="u-490.6" who="#ŁukaszHorbatowski">„2a. Śródmiejską strefę płatnego parkowania ustala się na obszarach zgrupowania intensywnej zabudowy funkcjonalnego śródmieścia, które stanowi faktyczne centrum miasta lub dzielnicy, lub na obszarze uzdrowiska (strefa ochrony uzdrowiskowej A i B) lub obszarze ochrony uzdrowiskowej (strefa ochrony uzdrowiskowej A i B), jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w ust. 2, a ustanowienie strefy płatnego parkowania może nie być wystarczające do realizacji lokalnej polityki transportowej lub polityki ochrony środowiska”.</u>
          <u xml:id="u-490.7" who="#ŁukaszHorbatowski">Szanowni Państwo! Najważniejsze, jeżeli chodzi o tę zmianę, jest to, że wynika ona wprost ze wskazania samorządów uzdrowiskowych, które również widzą tę potrzebę i widziały problem w śródmieściach. Dlatego taką zmianę proponujemy.</u>
          <u xml:id="u-490.8" who="#ŁukaszHorbatowski">Jeszcze najważniejsza rzecz, i to zamierzam podkreślić, zresztą o tym rozmawiamy: wyłącznie rady gmin mogą wprowadzić te zmiany. My umożliwiamy samorządom gospodarowanie transportem w tej strefie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-490.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-490.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwsza głos ma pani poseł Agata Wojtyszek, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#AgataWojtyszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, druki nr 880 i 1134, podejmuje istotny temat, jakim są śródmiejskie strefy płatnego parkowania. Jest on istotny zarówno dla mieszkańców, jak i dla tych, którzy odwiedzają dane miasta w celach turystycznych, w związku z wykonywaną pracą czy też w innych celach. Uważamy jednak, że obciążanie kierowców kolejnymi opłatami to zły kierunek. Należy skupić się na organizacji alternatywnych połączeń: kolejowych czy autobusowych. Ważne jest też to, aby pomóc samorządom zbudować parkingi w centrach miast czy miasteczek.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#AgataWojtyszek">W toku prac legislacyjnych wniesiono poprawkę dotyczącą tworzenia stref płatnego parkowania również w uzdrowiskach, które niejednokrotnie nie mają statusu miasta. To drenowanie kieszeni kierowców i całych rodzin chcących odwiedzić miejscowości uzdrowiskowe w dni wolne od pracy. Często są to ludzie wymagający leczenia, którego koszty są wysokie. Należałoby przygotować rozwiązania umożliwiające kuracjuszom dojazd do miejscowości uzdrowiskowych transportem użyteczności publicznej, np. koleją czy transportem autobusowym, a nie sięgać do kieszeni kierowców.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#AgataWojtyszek">Omawiane zagadnienie ma kluczowe znaczenie zarówno dla funkcjonowania miast, jak i dla codziennego życia obywateli. Z jednej strony prawidłowe zarządzanie opłatami parkingowymi może skutkować lepszą organizacją ruchu i zwiększeniem dostępności miejsc parkingowych, z drugiej — nieodpowiednie rozwiązania mogą prowadzić do nadmiernych obciążeń finansowych dla mieszkańców oraz mieć negatywny wpływ na lokalny handel i usługi. Tak ważny temat, obciążenie finansowe obywateli, wymaga publicznej debaty. Powinien to być zatem projekt rządowy. Gdyby rządzący mieli czyste intencje, to zaproponowaliby właśnie taki projekt, a nie wysługiwaliby się posłami swojej koalicji jako wnioskodawcami. Warto zadać pytanie, czy proponowane zmiany to próba przerzucenia kosztów na obywateli zamiast poszukiwania efektywnych i systemowych rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-492.3" who="#AgataWojtyszek">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość docenia potrzebę modyfikacji obecnych przepisów, jednak wskazuje na to, że jedynym pozytywnym aspektem projektu ustawy jest fakt podjęcia publicznej dyskusji dotyczącej przedmiotowego obszaru regulacji i promocja transportu publicznego. Dostrzegamy wiele słabych stron tego projektu, takich jak brak precyzyjnych kryteriów ustalania stawek. Obecny projekt nie precyzuje, jakie czynniki mają być brane pod uwagę przy ustalaniu stawek opłat przez samorządy. To również nadmierne obciążenie kierowców. Istnieje ryzyko, że niektóre samorządy, aby zwiększyć wpływy do budżetu, będą ustalały opłaty na zbyt wysokim poziomie. Może to szczególnie dotknąć osoby, które codziennie dojeżdżają do pracy samochodem. Dlatego proponujemy wprowadzenie mechanizmów ochronnych, np. preferencyjnych stawek dla mieszkańców lub osób korzystających z samochodu w celach zawodowych. Te zmiany mają również negatywny wpływ na lokalny handel i usługi. Wzrost opłat za parkowanie w centrach miast może skutecznie zniechęcić klientów do korzystania z usług lokalnych przedsiębiorstw. W efekcie handel oraz sektor usługowy, szczególnie w małych i średnich miastach, mogą odczuć spadek obrotów. Dla wielu mieszkańców, zwłaszcza tych spoza dużych ośrodków, możliwość dogodnego zaparkowania pojazdu jest kluczowa dla aktywności w mieście. Brak rozwiązań wspierających lokalnych przedsiębiorców, takich jak zniżki dla klientów, może pogłębić trudności sektora handlowo-usługowego. Brak również równowagi między wpływami a inwestycjami w infrastrukturę. Projekt nie wskazuje, w jaki sposób zwiększone wpływy z opłat parkingowych mogłyby służyć rozbudowie transportu publicznego czy też budowie parkingów.</u>
          <u xml:id="u-492.4" who="#AgataWojtyszek">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, kierując się interesem obywateli, zarówno tych zamieszkałych w wielkich metropoliach, jak i małych miasteczkach oraz na terenach wiejskich, dostrzega poważne wady projektu ustawy. Jesteśmy przekonani, że każdy projekt legislacyjny powinien uwzględnić potrzeby całego kraju. Jesteśmy przeciwni wprowadzaniu takich zmian. Uważamy, że projekty ustawy powinny uwzględniać interes mieszkańców całej Polski. Naszym priorytetem jest budowanie zrównoważonej, sprawiedliwej polityki transportowej, która nie będzie dzieliła kraju, lecz będzie służyła wszystkim obywatelom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-492.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska odnośnie do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, druki nr 880 i nr 1134.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#ZofiaCzernow">Poselski projekt ustawy ma na celu stworzenie samorządom możliwości rozwiązywania narastających problemów związanych z nadmiernym zatłoczeniem komunikacyjnym w miastach. Dotyczy to nie tylko dużych miast, ale w coraz większym stopniu miast mniejszych, poniżej 100 tys. mieszkańców, miejscowości uzdrowiskowych, turystycznych, które borykają się z tym problemem. Mieszkańcy oczekują od swoich władz rozwiązań, które zapewnią im odpowiednie warunki do życia, wypoczynku i przebywania w przestrzeni wolnej od natłoku samochodów, zanieczyszczających powietrze i parkujących w miejscach do tego nieprzeznaczonych z powodu braku miejsc parkingowych.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#ZofiaCzernow">W obecnym stanie prawnym zgodnie z ustawą o drogach publicznych w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców samorząd, a więc rady gmin, ustala śródmiejskie strefy płatnego parkowania, co umożliwia pobieranie opłat parkingowych we wszystkie dni tygodnia. To narzędzie znacznie ułatwia władzom tych miast rozwiązywanie problemów związanych z nadmiernym zatłoczeniem samochodów w centrach zabudowy śródmiejskiej.</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#ZofiaCzernow">Ten projekt nie dotyczy dużych miast, pani poseł. Żeby była jasność. Niniejszy projekt przewiduje wprowadzenie powyższych rozwiązań dla mniejszych miast, miast do 100 tys. mieszkańców, które w obecnym stanie prawnym mogą pobierać opłaty parkingowe wyłącznie w dni robocze. To właśnie w dni wolne od pracy, a więc soboty i niedziele, a także święta centra tych miast są szczególnie zatłoczone, a brak jakichkolwiek opłat zachęca do blokowania miejsc parkingowych przez długi czas.</u>
          <u xml:id="u-494.4" who="#ZofiaCzernow">Podczas pierwszego czytania zwracałam uwagę Wysokiej Izby na pilną potrzebę uwzględnienia w tym projekcie miejscowości uzdrowiskowych, które nie zawsze posiadają centra miejskie, a raczej zabudowę uzdrowiskową, hotelową, pensjonatową, z dużymi obszarami zieleni, rabat kwiatowych i atrakcyjną małą architekturą. Miejscowości te wymagają szczególnej ochrony przed zanieczyszczeniami komunikacyjnymi, przed natłokiem samochodów w ścisłym centrum uzdrowisk, gdyż stanowią strefy ścisłej ochrony uzdrowiskowej, wolnej od hałasu i tworzącej klimat do leczenia uzdrowiskowego i wypoczynku.</u>
          <u xml:id="u-494.5" who="#ZofiaCzernow">W trakcie prac legislacyjnych uwzględniono postulaty uzdrowisk i gmin uzdrowiskowych i wprowadzono do projektu przepis dający władzom samorządowym, a więc radom gmin, możliwości wprowadzenia płatnego parkowania także w soboty i niedziele, gdy napływ turystów jest szczególnie wysoki. Oczywiste jest, że turyści są bardzo oczekiwani w uzdrowiskach, także w dni wolne od pracy, ale bez poruszania się samochodami i parkowania w miejscach do tego nieprzeznaczonych. Projekt ustawy daje podstawę prawną, ale to wyłącznie samorząd gminy może podjąć decyzję o wprowadzeniu takich opłat.</u>
          <u xml:id="u-494.6" who="#ZofiaCzernow">Podsumowując, należy stwierdzić, że zaproponowane rozwiązania prawne i zmiany przyjęte w trakcie prac legislacyjnych wychodzą naprzeciw postulatom zgłaszanym przez samorządy mniejszych miast, a także gminy uzdrowiskowe. Jednak, co jeszcze raz pragnę podkreślić, bo to chyba nie jest do końca zrozumiałe, to władze samorządowe, ich organy stanowiące, a więc rady gmin, ostatecznie zadecydują, czy i kiedy skorzystają z proponowanych rozwiązań. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-494.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, klub Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga odnośnie do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#MarcinSkonieczka">Według obowiązujących przepisów to rada gminy lub rada miasta może ustalić strefę płatnego parkowania lub śródmiejską strefę płatnego parkowania. Krótko omówię, czym to się różni. Otóż strefa płatnego parkowania ustalana jest na obszarach charakteryzujących się znacznym deficytem miejsc postojowych. Jej celem jest zwiększenie rotacji parkujących pojazdów samochodowych lub realizacja lokalnej polityki transportowej, w szczególności ograniczenia dostępności danego obszaru dla pojazdów samochodowych lub wprowadzenia preferencji dla komunikacji zbiorowej.</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#MarcinSkonieczka">Z kolei śródmiejska strefa płatnego parkowania musi spełniać warunki oczywiście dotyczące strefy płatnego parkowania, ale ustala się ją na obszarach zgrupowania intensywnej zabudowy funkcjonalnego śródmieścia, które stanowi faktyczne centrum miasta lub dziennicy, w dotychczas obowiązujących przepisach w mieście o liczbie ludności powyżej 100 tys. mieszkańców. Tworzy się je, jeżeli ustanowienie strefy płatnego parkowania nie jest wystarczające do realizacji lokalnej polityki transportowej lub polityki ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#MarcinSkonieczka">Kolejna różnica polega na tym, że w strefie płatnego parkowania opłata może być pobierana wyłącznie w dni robocze, a jej wysokość w tym roku wyniesie maksymalnie ok. 7 zł za pierwszą godzinę postoju. Z kolei w śródmiejskiej strefie płatnego parkowania opłata może być pobierana we wszystkie dni tygodnia w maksymalnej wysokości ok. 21 zł za pierwszą godzinę postoju.</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#MarcinSkonieczka">Tak jak już powiedziałem, obecnie śródmiejską strefę płatnego parkowania można ustalić wyłącznie w mieście o liczbie ludności powyżej 100 tys. mieszkańców. Przedmiotowy projekt ustawy znosi ten warunek, co oznacza, że będzie ją można tworzyć we wszystkich miastach, niezależnie od liczby mieszkańców. Dodatkowo śródmiejską strefę płatnego parkowania będzie można tworzyć na obszarach uzdrowisk lub obszarze ochrony uzdrowiskowej. Zmiana ta jest zgodna z wnioskiem zgłoszonym przez Związek Powiatów Polskich, o którym mówiłem podczas pierwszego czytania.</u>
          <u xml:id="u-496.5" who="#MarcinSkonieczka">Wprowadzenie tych zmian przyniesie realne korzyści dla mieszkańców mniejszych miast oraz gmin uzdrowiskowych, umożliwi im skuteczniejsze zarządzanie ruchem samochodowym, poprawi dostępność miejsc parkingowych dla lokalnej społeczności oraz pozwoli na lepszą ochronę środowiska i jakości powietrza, co ma szczególne znaczenie w miejscowościach o walorach leczniczych i turystycznych. To krok w stronę bardziej zrównoważonej polityki transportowej, która wspiera zarówno mieszkańców, jak i odwiedzających.</u>
          <u xml:id="u-496.6" who="#MarcinSkonieczka">Dlatego też Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga poprze ten projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Arkadiusza Sikorę, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#ArkadiuszSikora">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! W toku prac nad tą ustawą, tak jak powiedziała pani Zofia Czernow, zostały wprowadzone pewne zmiany, które w trakcie prac nad tą ustawą wyniknęły. To było spowodowane interwencją różnego rodzaju stowarzyszeń, w tym przypadku środowisk związanych z miejscowościami uzdrowiskowymi. Wszyscy wiemy doskonale, że problem najazdu tzw. weekendowych turystów jest duży, zwłaszcza dla mieszkańców dużych miast. Do tej pory ta ustawa uwzględniała te zapisy, czyli chodzi o interesy dużych, wielkich miast powyżej 100 tys. mieszkańców. Ale też jest to problem dla mniejszych miejscowości i w tym celu dokonujemy zmiany tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#ArkadiuszSikora">Mówimy o mniejszych miastach, miastach poniżej 100 tys. mieszkańców. Natomiast projekt ten troszeczkę właściwie pomija miejscowości, które nie są miastami. One też mają ten sam problem, który toczy właśnie miasta 10-, 15- czy 70-tysięczne, bo przecież trawa rozjechana w mieście Sopocie ma podobny los jak trawa rozjechana w miejscowości takiej jak Dziwnówek. A przypomnę, że te proporcje najazdu turystów weekendowych w mniejszych miejscowościach, miejscowościach gminnych są zdecydowanie większe niż w tych miejscowościach, które mają, powiedzmy, kilkanaście czy kilkadziesiąt tysięcy mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#ArkadiuszSikora">My jako Lewica chcielibyśmy również po konsultacjach z przedstawicielami mniejszych miejscowości, przedstawicielami gmin wprowadzić poprawkę do przedstawionego, zgłoszonego projektu. Ta poprawka miałaby miejsce w art. 1: w zmienianym art. 13b w ust. 2a po wyrazach „faktyczne centrum miasta” dodać również wyrazy „lub gminy”. Celem tej zmiany jest umożliwienie tworzenia śródmiejskiej strefy płatnego parkowania również w centrach gmin, w szczególności gmin wiejskich o charakterze turystycznym, gdzie obserwuje się wzmożony ruch pojazdów i duże zapotrzebowanie na miejsca parkingowe. Bo czym różni się los mieszkańców Dziwnówka, Gąsek czy Sobótki pod Wrocławiem od losu mieszkańców Sopotu, Jeleniej Góry czy nawet Dzierżoniowa?</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#ArkadiuszSikora">Dlatego w imieniu klubu Lewicy chciałbym złożyć tę poprawkę, która tak naprawdę również pomoże uporać się z tym problemem mniejszym miejscowościom niebędącym miastami. Dziękuję bardzo i pozwolę sobie na złożenie marszałkowi tej poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wystąpienia pana posła Bartłomieja Pejo, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tego lewicowego bełkotu nie da się słuchać. Wojna z kierowcami trwa mniej więcej od 10 lat. Próbujecie państwo zwalczać kierowców na każdym kroku, m.in. wprowadzając ograniczenia sprzedaży aut spalinowych, popierając te ograniczenia w Unii Europejskiej, wprowadzając strefy czystego transportu, a więc strefy — trzeba to nazwać po imieniu — wykluczenia kierowców. To słychać z lewej strony sceny politycznej, ale również z tzw. centrum tej najbardziej proobywatelskiej w cudzysłowie partii, Platformy Obywatelskiej, której to przedstawiciel Rafał Trzaskowski od 1 lipca 2024 r. wprowadza strefy czystego transportu, a więc wyklucza najmniej zamożnych Polaków. I to właśnie Lewica tak dba o państwa, o tych najmniej zamożnych Polaków, wykluczając z życia społecznego, wykluczając z możliwości wjazdu do centrum miast. Co więcej, w tej chwili, niedawno, kilka miesięcy temu podjęliśmy ustawę o wykluczeniu, o kolejnych strefach czystego transportu, również w wielu miastach Polski.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#BartłomiejPejo">A teraz co dokładamy? Dokładamy płatne parkingi, płatne parkingi w miastach poniżej 100 tys. mieszkańców. Tak jak tu mój przedmówca powiedział, nawet na wsiach będziecie ograniczać wjazd do małych miejscowości i tworzyć strefy płatnego parkowania. Lewicowy ekoterroryzm dotarł niestety do Polski i teraz mamy tego skutki. Trzeba, szanowni państwo, przejść do walki o kierowców. M.in. dlatego stworzyliśmy Parlamentarny Zespół ds. Obrony Kierowców. My walczymy o prawa kierowców, a państwo walczycie z kierowcami. Taka jest prawda. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#KrzysztofBosak">Kontynuuje poseł Witold Tumanowicz, także Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cały ten projekt ustawy to jest po prostu antysamochodzizm. Zresztą sami się z tym nie kryjecie, mówiąc o tym, że to jest właśnie wymierzone w kierowców, bo jest za duży ruch. Zresztą tutaj usłyszeliśmy nie tylko lewicowy bełkot, lecz także generalnie zupełnie nielogiczne argumenty. Jeśli nawet — przyjmijmy — rzeczywiście walczycie z tymi spalinami, które w centrum miast są tak nieznośne, to tak naprawdę opłaty za parkowanie powodują tylko i wyłącznie większą rotację tychże samochodów. Pozostawienie takiego samochodu na dłużej powoduje ostatecznie krótszy czas emisji spalin przez ten samochód. To jest takie naturalne. Zresztą likwidujecie także miejsca parkingowe — to już widać w wielu miastach Polski — co powoduje dłuższe szukanie miejsca parkingowego, co powoduje oczywiście dłuższe przejazdy samochodem, co powoduje dłuższy czas emisji spalin. A więc jesteście nielogiczni nawet w swojej własnej argumentacji.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#WitoldTumanowicz">Całość tych projektów nie ma na celu ochrony środowiska, tylko to jest skok na kasę — trzeba tak sobie to powiedzieć — właśnie najmniej zamożnych obywateli, którzy nie mają pieniędzy na to, żeby codziennie parkować, szczególnie jeśli mają np. jeździć do przychodni, do przedszkola, odwozić swoje dzieci do szkół, do miejsc pracy. To jest atak na najmniej zamożnych.</u>
          <u xml:id="u-502.2" who="#WitoldTumanowicz">Dość tego łupienia Polaków. Powiedzcie to po prostu jasno. Wy chcecie tego antysamochodzizmu, bo ideologia wam zakazuje, ideologia ekoterroryzmu, która powoduje, że jesteście kompletnie tym zaślepieni i będziecie walczyć ze zmotoryzowanymi obywatelami, którzy muszą wnosić coraz to wyższe opłaty.</u>
          <u xml:id="u-502.3" who="#WitoldTumanowicz">Dlatego Konfederacja składa wniosek o odrzucenie w całości poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#KrzysztofBosak">Z kolejnym wystąpieniem pan poseł Jarosław Sachajko, koło Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt, nad którym dziś procedujemy, to przykład prawa tworzonego bez logiki, bez precyzji, bez wyobraźni co do skutków społecznych.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#JarosławSachajko">Zmiana art. 13b ustawy o drogach publicznych otwiera furtkę do masowego rozszerzania stref płatnego parkowania, nie tylko w ścisłych centrach miast, ale w praktyce wszędzie, gdzie lokalne władze uznają, że można, że to pomoże w jakiejkolwiek polityce: polityce transportowej, środowiskowej, może nawet mieszkaniowej, bo takie są realia, gdy tworzy się przepisy z gumy.</u>
          <u xml:id="u-504.3" who="#JarosławSachajko">Zamiast precyzyjnych kryteriów dostajemy enigmatyczne hasła: faktyczne centrum dzielnicy, zgrupowanie intensywnej zabudowy, uzdrowisko. Co to znaczy? Kto to zdefiniuje? Każdy burmistrz, każda rada miasta wedle własnego uznania i z perspektywą łatwego zarobku pochodzącego z kieszeni mieszkańców lub przyjezdnych.</u>
          <u xml:id="u-504.4" who="#JarosławSachajko">Mieszkańcy już teraz czują się wypychani ze swoich osiedli, bo nie stać ich na codzienne parkowanie pod własnym domem, a teraz władze lokalne dostaną zielone światło, żeby takie opłaty wprowadzać nawet w miejscach, gdzie nie ma żadnej alternatywy komunikacyjnej, bez sensownego transportu publicznego, bez infrastruktury. Tylko opłata za opłatą.</u>
          <u xml:id="u-504.5" who="#JarosławSachajko">To jest mydlenie oczu. Gdyby chodziło o ekologię, to wspieralibyście rozwój transportu publicznego, a nie ścigali kierowców opłatami. To jest przerzucenie odpowiedzialności na obywateli zamiast systemowych rozwiązań. Dlatego ten projekt należy nazwać po imieniu. To narzędzie do drenowania portfeli mieszkańców pod pretekstem zielonej polityki.</u>
          <u xml:id="u-504.6" who="#JarosławSachajko">Nie ma naszej zgody na to. Apeluję o odrzucenie tego projektu. Dołączam się do wniosku. Poprzemy go.</u>
          <u xml:id="u-504.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko koła Razem w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, druki nr 880 i 1134.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#PaulinaMatysiak">Wysoka Izbo! Mieszkańcy małych i średnich miast tak samo jak mieszkańcy dużych aglomeracji chcą oddychać czystym powietrzem, chcą korzystać z bezpiecznej przestrzeni miejskiej i chcą mieć lepszy dostęp do usług w swoich centrach miast. Obowiązujące dzisiaj przepisy pozwalają tworzyć tzw. śródmiejskie strefy płatnego parkowania tylko w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców. To jest absurdalna bariera, ponieważ ruch samochodowy nie zna takich progów. Problemy z nadmierną liczbą aut, brakiem miejsc parkingowych i zanieczyszczeniem powietrza dotyczą przecież także mniejszych miast i one powinny mieć prawo do skutecznych narzędzi, by sobie z tym radzić.</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#PaulinaMatysiak">Projekt, który dzisiaj omawiamy, właśnie to zmienia. Umożliwia samorządom niezależnie od wielkości miasta tworzenie śródmiejskich stref płatnego parkowania tam, gdzie są one potrzebne, czyli tam, gdzie jest intensywna zabudowa, gdzie jest zbyt duży ruch samochodowy, gdzie jest niszczona zieleń i gdzie jest zanieczyszczone powietrze. To jest dobra zmiana, bo oznacza więcej porządku w przestrzeni miejskiej, oznacza większą rotację na miejscach parkingowych, oznacza także lepszy dostęp do usług i instytucji, nie tylko dla kierowców, lecz także dla pieszych, dla seniorów, dla osób, które korzystają z transportu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-506.3" who="#PaulinaMatysiak">Niemniej odpowiedzialne samorządy muszą pamiętać o tym, aby zapewnić mieszkańcom i przyjezdnym rozbudowany, sprawny system komunikacji zbiorowej. Muszą zadbać o miejsca na obrzeżach, gdzie można zostawić samochód i przesiąść się do autobusu, bo to pomoże po prostu w ograniczeniu liczby aut w centrach miast, które wtedy będą mogły odetchnąć z ulgą.</u>
          <u xml:id="u-506.4" who="#PaulinaMatysiak">I jeszcze jedna rzecz. Chciałabym zwrócić uwagę na to, że jeden z celów wprowadzenia omawianych rozwiązań niestety nie zostanie osiągnięty, bo jak można przeczytać w uzasadnieniu, owszem, kierowcy wykorzystują do parkowania każdy wolny fragment przestrzeni, niszcząc przy tym zieleń miejską oraz uszkadzając niejednokrotnie zabytkową tkankę miejską, a niestety tych kierowców ani śródmiejska, ani zwykła strefa płatnego parkowania nie obejmie, ponieważ problemem jest zwrot zawarty w art. 13b ustawy o drogach publicznych: w wyznaczonym miejscu. Powoduje on, że obszar nazywany w ustawie strefą w praktyce nie jest jednolitym obszarem obowiązywania płatnego parkowania. Osoby parkujące poza wyznaczonymi miejscami nie muszą płacić ani nie grożą im wysokie kary administracyjne. Owszem, ryzykują mandatem, ale ma on znacznie niższą kwotę i w znacznie mniejszym stopniu nieuchronne jest jego otrzymanie. To jest niesprawiedliwe wobec tych kierowców, którzy parkują uczciwie i którzy ponoszą opłatę za parkowanie.</u>
          <u xml:id="u-506.5" who="#PaulinaMatysiak">Koło Poselskie Razem będzie głosowało za przyjęciem projektu tej ustawy. Na pewno będziemy przeciwni wobec wniosku Konfederacji, która chce odrzucić ten projekt ustawy i która nazywa go antysamochodowym. To jest projekt, który poprawia życie mieszkańców małych i średnich miast. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-506.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#KrzysztofBosak">Do pytań zapisało się 16 osób.</u>
          <u xml:id="u-507.3" who="#KrzysztofBosak">Ustanawiam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-507.4" who="#KrzysztofBosak">Zaczynamy od pana posła Jacka Karnowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-507.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#JacekKarnowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Warto odpowiedzieć pani poseł Agacie Wojtyszek, że myślimy o całej Polsce, bo do tej pory wasza ustawa wprowadziła to, że można pobierać tę opłatę tylko w miastach liczących powyżej 100 tys. mieszkańców. My tę barierę likwidujemy. Jeszcze jedno: były konsultacje, dlatego że od tego roku wszystkie, także poselskie, projekty są zobowiązane podlegać konsultacjom organizowanym przez marszałka Sejmu, czyli takie konsultacje były.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#JacekKarnowski">Co do kolegi Sachajki, pana Pejo i kolegi Tumanowicza, powiem tak: jednak to jest dla kierowców, bo wprowadza rotację. Jeżeli nie ma tej rotacji, to przyjeżdżam do takiego miejsca i nie mogę zaparkować. I nie przesadzajmy, że koszt parkowania wynoszący 5 zł, 4 zł czy 6 zł za godzinę w stosunku do ceny benzyny to jest dużo.</u>
          <u xml:id="u-508.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W niedziele są wolne miejsca.)</u>
          <u xml:id="u-508.3" who="#JacekKarnowski">Natomiast do pani poseł Pauliny Matysiak: rzeczywiście samorządy robią parkingi buforowe, tylko wtedy będą na nich stawali kierowcy, kiedy muszą po prostu zapłacić, jak na nich…</u>
          <u xml:id="u-508.4" who="#JacekKarnowski">I jeszcze, panie marszałku, na zakończenie: zaufajmy radnym, zaufajmy mieszkańcom. Ja jako prezydent miasta Sopotu przez 25 lat nie ustanowiłem żadnej strefy, jeżeli ona nie powstawała na wniosek mieszkańców danych ulic. To jest obrona także mieszkańców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-508.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do zadania pytania pana posła Dominika Jaśkowca, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany projekt ustawy jest bardzo potrzebny i ważny, szczególnie z punktu widzenia przeciwdziałania negatywnym skutkom turystyfikacji średnich i małych miast oraz gmin uzdrowiskowych. Projekt ten daje samorządom narzędzie do skutecznego uporządkowania przestrzeni publicznej, tej przestrzeni publicznej parkingowej. Narzędzie to będzie wykorzystywane zgodnie z wolą samych samorządowców, wszędzie tam, gdzie zajdzie taka faktyczna potrzeba. Nikt nie będzie zmuszał władz lokalnych do jego stosowania. Możliwość ustanowienia stref płatnego parkowania nie tylko w dni powszednie, ale również w niedzielę i święta, pozwoli na skuteczne zarządzanie publiczną przestrzenią parkingową, szczególnie w tych miejscowościach, które odczuwają jej deficyt z uwagi na wzmożony ruch turystyczny. Co ważne, na racjonalizacji dostępu do publicznych miejsc parkingowych skorzystają wszyscy, nie tylko sami mieszkańcy obszarów objętych tymi strefami — zresztą oni bardzo często o takie strefy sami wnioskują do samorządowców — ale również turyści. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rozumiem, że tutaj doszło do totalnego nieporozumienia. Dlaczego w ogóle ignorujecie argumenty dotyczące faktu, że rzeczywiście — przyznaje to nawet pan minister — będzie większa rotacja tych samochodów ze względu na kwestię podwyższonych opłat. Jeśli ma być zwiększona rotacja, to także będzie zwiększona ilość spalin, czyli generalnie ta ustawa wcale nie idzie w kierunku ochrony jakości powietrza. Tak naprawdę sami sobie przeczycie w tym wszystkim i nie potraficie przyznać, że jest to kwestia tylko i wyłącznie łupienia obywateli.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast mam pytanie, bo rozumiem, że w mniejszych miastach turystycznych też będą wprowadzane takie podwyższone opłaty. W jaki sposób takie podwyżki wpłyną na lokalne biznesy żyjące z turystyki? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma, to zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! My dzisiaj dajemy narzędzie, a decyzje będą podejmowały samorządy. Jeżeli posłom Konfederacji nie podoba się to, to zróbcie taki samorząd, gdzie zrobicie sobie strefy zadymienia, gdzie będą mogły wjeżdżać samochodowe kopciuchy, gdzie wyborcy Konfederacji będą wolni i szczęśliwi, wdychając cały dzień spaliny ze starych diesli. W takim mieście moglibyście zakazać budowy chodników, ścieżek pieszo-rowerowych i zieleni, a wszystkie miejsca przeznaczyć na miejsca parkingowe dla samochodów.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Zwiększcie miejsca parkingowe.)</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Czym pan jeździ?)</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#MarcinSkonieczka">Tylko się dziwię, że jesteście przeciwko opłatom, bo w świecie idealnym Mentzena nawet studia są płatne. Może zróbcie jeszcze płatne szkoły podstawowe. Oczywiście pewnie popieracie też płatną służbę zdrowia. Pytanie, ile Polek i Polaków chciałoby w takim konfederacyjnym samorządzie mieszkać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-514.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane przepisy odpowiadają na rzeczywiste potrzeby polskich samorządów, które od lat zmagają się z problemem nadmiernego ruchu samochodowego, deficytu miejsc postojowych oraz degradacji publicznej przestrzeni, zwłaszcza w centrach. Czy w toku prac nad ustawą rozważano wsparcie dla mniejszych miast w zakresie wdrażania przepisów, np. poprzez wzorcowe uchwały czy konsultacje eksperckie? Czy przewidziano narzędzia do monitorowania skutków wdrożenia ustawy? Mam na myśli wskaźniki takie jak poprawa jakości powietrza, zmniejszenie natężenia ruchu czy zwiększenie rotacji na miejscach postojowych. Czy rozważano rozszerzenie katalogu celów tworzenia stref płatnego parkowania również o kwestie związane z ochroną dziedzictwa kulturowego lub zrównoważoną turystyką? Projekt ten należy ocenić jako przemyślany i zasadny. Wzmacnia on narzędzia polityki lokalnej, umożliwiając skuteczniejsze zarządzanie ruchem oraz ochroną środowiska, a w konsekwencji — poprawę jakości życia mieszkańców. Ten projekt nie usuwa ruchu samochodowego z miast i miasteczek. Ten projekt pomoże wesprzeć transport zbiorowy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marka Chmielewskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#MarekJanChmielewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jedną z kwestii, które podkreśliła pani posłanka Paulina Matysiak, był element związany z nierównym traktowaniem takich momentów i miejsc, w których ktoś łamie przepisy i staje oczywiście jeszcze w strefie drogi publicznej, ale jednak poza wyznaczonym miejscem. Pytam, czy nie warto byłoby w czasie kolejnych prac rządowych przemyśleć tego tematu i tak doprecyzować przepisów, aby się nie opłacało ich łamać i żeby ta równowaga między konsekwencjami łamania przepisów a opłatami była mniej więcej zachowana. Natomiast naprawdę dziwię się wielu relacjom posłów, którzy mówią, że jest to skok na kasę. Nie wiem, jak wyście wyliczyli, ile tych pieniędzy będzie, natomiast na pewno zdrowie jest ważniejsze. Co do ilości spalin, które się pojawiają, panie pośle, to kiedy będzie większa rotacja, łatwiej będzie znaleźć miejsce do zaparkowania i nie trzeba będzie krążyć.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, koło Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Panie ministrze, mam do pana pytanie. Dzisiaj rozmawiamy o projekcie, który jest projektem poselskim, natomiast wiele wątpliwości budzą obecne rozwiązania. Czy ministerstwo i czy pan rozważacie zmiany, jeżeli mówimy o ustawie o drogach? Dzisiaj faktycznie jest tak, że kierowcy mają tak naprawdę zachętę ekonomiczną do tego, żeby łamać przepisy. Ci, którzy zaparkują i nie wniosą opłaty za postój w strefie płatnego parkowania, mogą dostać i zazwyczaj dostają karę administracyjną, którą muszą uiścić. Natomiast parkowanie właśnie niewłaściwe, w niewłaściwym miejscu, np. na przystanku autobusowym, w miejscu, które nie jest do tego przeznaczone, jest obarczone grzywną w wysokości 100 zł. Karany jest tak naprawdę za postój, a nie za konkretny dzień. Wydaje mi się, że wielu faktycznie zachęconych do tego kierowców właśnie w taki sposób z tego korzysta, licząc po prostu na to, że unikną kary i nie dostaną grzywny. A nawet jeśli ją dostaną, to ona będzie o wiele niższa niż opłata w strefie parkowania. Czy będziemy mogli liczyć na doprecyzowanie przepisów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! System stref płatnego parkowania jest istotnym elementem oczywiście polityki transportowej miast, wpływającym na organizację ruchu, dostępność miejsc postojowych oraz jakość życia mieszkańców. Procedowany projekt ustawy zakłada, że miasta mające poniżej 100 tys. mieszkańców będą mogły wprowadzić taki system stref płatnego parkowania, co może mieć istotne konsekwencje zarówno dla kierowców, jak i dla budżetów samorządów.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#BartłomiejDorywalski">W związku z tym pragnę zapytać, czy rząd przeprowadził analizę wpływu zmian ustawowych na mobilność miejską i ewentualne obciążenie alternatywnych form transportu, takich jak komunikacja publiczna. Jakie mechanizmy kontroli zostaną wprowadzone, aby zapobiec nadmiernemu wzrostowi opłat, który mógłby uderzyć w kierowców i przedsiębiorców działających w centrach miast? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Agatę Wojtyszek, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#AgataWojtyszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych podejmuje istotny temat śródmiejskich stref płatnego parkowania w mniejszych miejscowościach. Jest on istotny zarówno dla mieszkańców, jak i dla turystów i wszelkich odwiedzających, nie może on być jednak rozwiązywany kosztem kierowców. Istotne są też szczegółowe rozwiązania legislacyjne, które budzą daleko idące obawy.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#AgataWojtyszek">W związku z powyższym pragnę zapytać, czy ministerstwo przewiduje zmiany w zakresie przeznaczania środków, które samorządy zbiorą z opłat za parkowanie, na rozwój infrastruktury transportowej, w tym budowę parkingów oraz poprawę jakości komunikacji miejskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tadeusza Woźniaka, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#TadeuszWoźniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam poważne zastrzeżenia do projektu tej ustawy, ponieważ projekt tej ustawy po raz kolejny próbuje nierówno traktować polskich obywateli. Pragnę tylko państwu przypomnieć, że kiedy były tworzone śródmiejskie strefy płatnego parkowania, chodziło najpierw o pięć miast powyżej 200 tys. mieszkańców. Potem wprowadzono poprawkę dotyczącą miejscowości od 100 tys. mieszkańców i z pięciu zrobiło się już 25. Teraz robicie tak, że będzie już 1020 miast plus jeszcze te wszystkie ośrodki wypoczynkowe, które są kurortami. Pragnę tylko zwrócić uwagę, że najmniejsze miasta w Polsce mają nawet po trzysta kilkadziesiąt mieszkańców, 400, 600, 800. Wiele jest takich małych miasteczek. Największa wieś w Polsce, Kozy — pozdrawiam tutaj zaprzyjaźnioną OSP Kozy — liczy 12 tys. mieszkańców. Ta wieś nie może sobie ustanowić tego śródmiejskiego miejsca płatnego parkowania, a miasteczko 300-osobowe — może.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Jest poprawka.)</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#TadeuszWoźniak">To jest też uderzenie w katolików, proszę państwa, w małych miejscowościach, bo w centrum miasteczka jest kościół, a dookoła są wierni, którzy przyjeżdżają w niedzielę do tego kościoła. Oni będą płacili po 40 zł za parking, żeby móc pójść na mszę świętą. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Śródmiejskie strefy płatnego parkowania są ważne dla samorządów, które nie mają możliwości budowania dodatkowych parkingów w centrach miast, w miejscach szczególnie atrakcyjnych. Często zdarza się, że parkingi są zajmowane na wiele godzin, a osoby, które chciałyby zaparkować na chwilę, na krótko, nie mogą tego zrobić. Wprowadzenie opłaty może zwiększyć rotację parkujących pojazdów i dostępność miejsc. Cennym uzupełnieniem byłaby bezpłatna publiczna komunikacja dla wszystkich, tak jak jest to w mojej rodzinnej miejscowości, w Chełmie. Apeluję o stworzenie mechanizmów wsparcia dla samorządów w tym zakresie. Dobrze, że tylko rada miasta lub rada gminy będzie mogła wprowadzić te zmiany. Radni najlepiej wiedzą, jakie są potrzeby i problemy ich miejscowości, i to oni będą decydować.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">A moje pytanie brzmi: Jak będą uwzględniane potrzeby osób z niepełnosprawnościami? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Adama Krzemińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#AdamKrzemiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polskie miasta, również te o liczbie mieszkańców poniżej 100 tys., borykają się z problemem stale zwiększającej się liczby samochodów w swoich centrach. Oczywiście wynika to z faktu rosnącej liczby aut, które posiadają Polacy, ale również z faktu, że w atrakcyjnych turystycznie miastach pojawia się dużo pojazdów, szczególnie w weekendy i święta. To ogromny problem dla mieszkańców, którzy zamieszkują te centra, zagrożenie również dla zabytkowej tkanki miejskiej. Chcę podkreślić, że ustawa, nad którą procedujemy, daje prawo, ale nie narzuca obowiązku tworzenia śródmiejskich stref płatnego parkowania. Chcemy dać samorządom miast poniżej 100 tys. mieszkańców, podobnie jak jest w przypadku tych większych, prawo do decydowania o tym, czy rozszerzyć na dni wolne od pracy czas funkcjonowania płatnej strefy parkowania. Projekt jest właściwie odpowiedzią na postulaty samorządowców. Wpisuje się w ideę samorządności, bo właśnie samorządy powinny mieć prawo do decydowania o tym, czy taka strefa jest konieczna dla ochrony mieszkańców i zabytków. Jako wieloletni samorządowiec w pełni popieram proponowaną zmianę ustawy o drogach publicznych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałbym zapytać pana ministra, w jaki sposób ustawodawca definiuje pojęcie faktycznego centrum dzielnicy. Czy przewidziano jakiekolwiek kryteria obiektywne, np. zagęszczenie zabudowy, funkcje usługowe czy liczba mieszkańców, czy pozostawia się pełną dowolność samorządowcom? Czy wprowadzono jakiekolwiek mechanizmy ochronne dla mieszkańców obszarów objętych strefami, np. gwarantowane stawki abonamentowe, zwolnienia lub preferencje dla osób starszych, niepełnosprawnych lub dojeżdżających do pracy spoza centrum? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Rafała Webera, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#RafałWeber">Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Czy wiecie państwo, co zmieniło się w Gdańsku po wprowadzeniu śródmiejskiej strefy płatnego parkowania? Zmieniła się jedna rzecz: wpływy do miejskiego budżetu. Wzrosły, drodzy państwo, z 13 mln zł rocznie do prawie 28 mln zł rocznie. I nic więcej się nie zmieniło. Dobrze dla kasy miejskiej, źle dla kierowców, którzy musieli te opłaty ponosić. Czy od tych opłat powietrze jest czystsze? Czy w Gdańsku jest więcej przestrzeni? Nie. To samo będzie się działo również we wszystkich innych miastach i mniejszych miejscowościach, gdzie takie strefy zostaną wprowadzone. Ta ustawa jest kolejnym atakiem na portfele kierowców. Wprowadziliście ponownie opłaty na autostradę A1. Od 1 stycznia waszą decyzją pojazdy osobowe znowu ponoszą opłaty za przejazd odcinkiem między Toruniem i Gdańskiem. To rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadził w 2023 r. rozwiązania, które zniosły te opłaty. Przez was one ponownie się pojawiły. I teraz kolejne działanie: wprowadzenie płatnych stref parkowania również w mniejszych miastach, a także w małych miejscowościach. Po raz kolejny drenujecie portfele kierowców.</u>
          <u xml:id="u-534.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Patryk Wicher, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoko Izbo! Panie Ministrze! Znowu sięgacie państwo do najprostszych mechanizmów, które świadczą o tym, że sięgamy do portfela obywateli, współobywateli. Chciałbym powiedzieć o uzdrowiskach, uzdrowiskach zlokalizowanych niedaleko większych i średnich miast, gdzie właśnie w te rzeczone weekendy rodziny z małymi dziećmi, czasami z seniorami chcą jechać po prostu na obiad, przespacerować się po tym uzdrowisku. I te osoby chcecie państwo obciążyć tą dodatkową opłatą. Kuracjusz, który przyjeżdża tam na te 3 tygodnie czy na dłuższy pobyt rehabilitacyjny ma zapewnione miejsce na auto w swoim ośrodku albo przyjechał innym środkiem transportu. Wy uderzycie właśnie w takie weekendowe, przyjazdowe, rodzinne wypady, szczególnie z tych pobliskich miejscowości do tych kurortów. Odnoszę się głównie do kurortów i uzdrowisk. Dlatego też trzeba wspierać te miejscowości tanimi środkami komunikacji, regionalnymi środkami komunikacji, może te rodziny zwolnić z transportu kolejowego i autobusowego między tymi miastami a tymi kurortami, żeby mogli tam spokojnie dotrzeć w dogodnych warunkach i godzinach. Ale nie, najłatwiej jest obciążyć znowu Polaków opłatami… Naprawdę, drodzy państwo, cieszy to, że zostawiacie to samorządom, ale jednak zastanówcie się, czy nie trzeba głębszej reformy, mądrzejszej reformy, by wspierać ludzi, a nie tylko doić od nich pieniądze. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#KrzysztofBosak">Dotarł do nas pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Klub Lewicy w czasie drugiego czytania zgłosił poprawkę, która jest odpowiedzią na oczekiwania pana posła Tadeusza Woźniaka. Mianowicie mówi ona o tym, że taką możliwość prawną, możliwość, co podkreślamy, a nie obowiązek, stwarzamy również tym małym gminom turystycznym, takim jak gmina Powidz w Wielkopolsce, w których rzeczywiście są sytuacje tego typu, że w weekendy jest kilka tysięcy osób. W świetle przygotowanego projektu odnośnie do drugiego czytania nie byłoby to możliwe. Poprawka umożliwia ewentualnie takie działania ze strony takiej gminy wiejskiej. Chciałbym w takim razie zapytać rząd o stanowisko wobec tej poprawki, choć oczywiście jest to wola parlamentu, czy przyjmie tę poprawkę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#KrzysztofBosak">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do udzielenia odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Stanisława Bukowca.</u>
          <u xml:id="u-539.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#StanisławBukowiec">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym przekazać, że stanowisko rządu odnośnie do projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, druk nr 880, jest pozytywne. Dostrzegamy problemy, które zgłaszają samorządy, które są najbliżej mieszkańców, szczególnie te samorządy, które pełnią również funkcję gmin o statusie gmin turystycznych, uzdrowiskowych, które w okresie weekendów borykają się z problemem zatłoczonych centrów miast. Na pytania, które zostały skierowane przez państwa posłów do mnie jako przedstawiciela Ministerstwa Infrastruktury, będę chciał odpowiedzieć. Jeżeli nie odpowiem dzisiaj z mównicy, to oczywiście odpowiem pisemnie.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Tumanowicz zgłosił problem, że to jest projekt, który uderza w kierowców. Nie, panie pośle. To jest projekt, który tak naprawdę powoduje, że kierowcy, którzy dzisiaj, np. w okresie weekendów, przyjadą do centrum, powiedzmy, Zakopanego, Sopotu, Krynicy, Muszyny, Piwnicznej, innych miast, tak naprawdę mogą pozostawić samochód w centrum bez żadnych konsekwencji, bez żadnych opłat, jednocześnie blokując to miejsce np. na cały dzień. Ten projekt daje możliwość, powtarzam: możliwość władzom samorządowym, radom gmin, aby unormować ten problem, który oni na co dzień widzą. Chodzi o rotację.</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Chmielewski i pani poseł Matysiak pytali o kwestie mandatów. Chodzi o nierówne, niewspółmierne kwoty, które są nakładane na danego kierowcę choćby jako grzywny za postój w miejscu nieuprawnionym. Dostrzegamy ten problem i będziemy to analizować wspólnie z innymi resortami, z którymi będziemy to konsultować. Oczywiście chcemy doprowadzić do tego, żeby osoby, które ewidentnie próbują w ten sposób omijać prawo, mogły się liczyć z odpowiednimi sankcjami.</u>
          <u xml:id="u-540.3" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Dorywalski pytał o analizę i o komunikację publiczną. To nie jest tak, że popierając ten wniosek i ten projekt grupy posłów my jako resort infrastruktury nie realizujemy innych zadań związanych choćby z poprawą komunikacji zbiorowej. Proszę państwa, w ostatnich miesiącach, w ostatnim roku zainwestowaliśmy potężne środki w modernizację linii kolejowych. Zwiększyliśmy liczbę połączeń kolejowych do wielu miejscowości, które przez kilkanaście lat były odcięte od takich połączeń. Pociągi w tej chwili tam dojeżdżają, a kolejne linie są modernizowane.</u>
          <u xml:id="u-540.4" who="#StanisławBukowiec">Inwestujemy również w zero- i niskoemisyjny transport autobusowy. Projekty, które są realizowane w ramach środków KPO na zakup tramwajów, na zakup autobusów, są skierowane do samorządów i cieszą się dużym zainteresowaniem. To jest nasza inicjatywa, aby wspierać rozwiązania komunikacji zbiorowej, bo widzimy, że to jest kierunek, który cieszy się dużym zainteresowaniem pasażerów. Powiem tylko tyle, że w ubiegłym roku zanotowaliśmy rekordową liczbę osób, które skorzystały z komunikacji kolejowej. Naprawdę ludzie chcą jeździć pociągami. Mieszkańcy naszych miast, gmin chcą tego typu rozwiązań i to realizujemy.</u>
          <u xml:id="u-540.5" who="#StanisławBukowiec">Pani poseł Wojtyszek pytała o to, czy wpływy z parkingów będą kierowane na inwestycje związane z rozwiązaniami komunikacyjnymi. Zgodnie z przepisami wpływy do budżetu gminy mogą być realizowane tylko i wyłącznie zgodnie z tym, jakie decyzje rada gminy podejmie w ramach środków budżetowych. Nikt w to nie ingeruje. Jeżeli gminy będą widziały zasadność budowy parkingów na obrzeżach miast, hubów przesiadkowych, a tak już jest w wielu przypadkach, inwestują właśnie w to, o czym mówiłem przed chwilą, czyli w zakup autobusów miejskich, inwestują również w bezpłatne przejazdy komunikacji miejskiej, to jak najbardziej będziemy popierać tego typu działania. Myślę, że w samorządzie mamy na tyle mądrych, rozsądnych ludzi, radnych, wójtów, burmistrzów, że tego typu zadania będą z tych środków, które będą pobierać, realizowane.</u>
          <u xml:id="u-540.6" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Woźniak mówił o nierównym traktowaniu samorządów. Panie pośle, w tej chwili jest nierówne traktowanie samorządów. Przecież mamy przypadki właśnie w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców, że rady tych miast mogą wprowadzać tego typu rozwiązania i je wprowadzają. Natomiast właśnie gminy mniejsze, które ten problem dotyka, nie miały w tej chwili instrumentów prawnych, żeby takie rozwiązania wprowadzić. Jeszcze raz podkreślam: to jest przepis, który daje możliwość, ale nie nakłada obowiązku. Jeżeli ktoś będzie chciał, to będzie mógł to zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-540.7" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Woźniak: Stara śpiewka.)</u>
          <u xml:id="u-540.8" who="#StanisławBukowiec">Nie zgadzam się z tym, o czym pan mówi, tzn. że będzie to dotyczyło katolików. To jest w ogóle jakiś argument, który jest dla mnie zupełnie…</u>
          <u xml:id="u-540.9" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Woźniak: Wierni na wsiach mieszkają, a należą do parafii, które…)</u>
          <u xml:id="u-540.10" who="#StanisławBukowiec">Ale to rada tej gminy będzie decydować, czy w ramach tych stref będzie wprowadzać tę strefę, czy nie będzie wprowadzać tej strefy. Rada gminy, czyli również mieszkańcy danej miejscowości, danej gminy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-540.11" who="#StanisławBukowiec">Pani poseł Dąbrowska-Banaszek mówiła o bezpłatnej komunikacji. Wspomniałem o tym. Uważam, że to dobry trend, który realizują poszczególne samorządy, w ten sposób odciążając również ruch samochodów, które pojawiają się na drogach. Komunikacja zbiorowa zawsze likwiduje problemy związane z korkami, z zatłoczeniem.</u>
          <u xml:id="u-540.12" who="#StanisławBukowiec">Jak będą uwzględnione potrzeby osób niepełnosprawnych? To również jest w gestii samorządów. Samorządy mogą określić takie miejsca. Mają do tego prawo, żeby określić miejsca postojowe dla osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-540.13" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Sachajko pytał o centrum i o kryteria. To również jest w gestii samorządów. Mówimy o strefach, które są już realizowane w dużych miastach, nie otwieramy więc tutaj nowych drzwi. To są doświadczenia miast, które już to realizują. Inne gminy będą mogły się też ewentualnie wzorować na rozwiązaniach, które są w tych miastach zastosowane, również jeśli chodzi o mieszkańców centrów miast, bo przecież tak jest, że mieszkańcy centrów miast mają stosowne zezwolenia, zaświadczenia, które uprawniają do tego, żeby w takiej strefie przebywać. Te rozwiązania są już praktykowane.</u>
          <u xml:id="u-540.14" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Weber wspomniał o Gdańsku, o tym, że to są tylko i wyłącznie wpływy. Panie pośle, chciałbym również powiedzieć o tym, że samorządy realizują wiele inwestycji komunikacyjnych. Wspomniany Gdańsk w tej chwili jest na etapie przygotowań do rozbudowy SKM. Jest na etapie przygotowań do zbudowania na południu Gdańska potężnego hubu przesiadkowego, gdzie kierowcy, którzy zmierzają do centrum Gdańska, będą mogli zostawić na parkingu swój samochód, przesiąść się do tramwaju, do kolejki miejskiej po to, żeby zlikwidować te negatywne skutki ruchu samochodowego w centrum.</u>
          <u xml:id="u-540.15" who="#StanisławBukowiec">Mówił pan również o tym, że wprowadziliśmy opłatę na drodze ekspresowej S1. Proszę państwa, my nic nie wprowadzaliśmy. Na mocy umowy koncesyjnej do 2038 r. spółka, która wybudowała ten fragment autostrady, zgodnie z przepisami pobiera opłatę koncesyjną. To państwo tuż przed wyborami znieśli tę opłatę, ale żeby ją znieść, to trzeba tej firmie wyrównać straty. Z budżetu państwa wypłacono firmie koncesyjnej setki milionów złotych tytułem odszkodowania za utracone wpływy i za to zapłacili wszyscy Polacy, nie tylko ci, którzy korzystają z tego odcinka autostrady. Czy to jest sprawiedliwe? Osoby, które nigdy nie jechały tym odcinkiem autostrady, płaciły za to, że państwo zrobili taki prezent.</u>
          <u xml:id="u-540.16" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Wicher mówił o uzdrowiskach. Wczoraj na posiedzeniu komisji przedstawiciele uzdrowisk, m.in. pan burmistrz Golba jako jeden z wnioskodawców tego projektu mówił o tym, że uzdrowiska mają problem z samochodami, które przyjeżdżają na weekendy i blokują centrum miasta. Głos samorządów gmin uzdrowiskowych jest bardzo wyraźny. Wójtowie, burmistrzowie z tych gmin domagali się, żeby wprowadzić te przepisy.</u>
          <u xml:id="u-540.17" who="#StanisławBukowiec">Pan poseł Sikora zgłosił poprawkę w imieniu Lewicy. Poprawkę, która idzie, uważam, w dobrym kierunku, aby nie ograniczać gmin wiejskich. Gminy wiejskie, które mają charakter turystyczny, uzdrowiskowy, gminy, które są czy to w górach, czy nad morzem, również borykają się z tymi problemami. Popieramy ten wniosek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-540.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do zabrania głosu sprawozdawcę komisji pana posła Łukasza Horbatowskiego. Czy pan poseł jest z nami?</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle, zapraszamy do głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#ŁukaszHorbatowski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Tak pokrótce trzeba podkreślić tylko jedno. Te głosy podzieliły się na tej sali na część, która jest za samorządami, i na tę drugą, co trzeba powiedzieć wprost. Patrzę się tutaj na pana, panie pośle Tumanowicz. Nie rozumiem, jak można mówić, a pan mówi o tym, że my, dając samorządom możliwość samostanowienia i rozwiązywania swoich problemów, próbujemy obciążać mieszkańców. Nie, skądże. Próbujemy im pomagać, ale nie narzucamy tego, tylko wprost dajemy narzędzie samorządom i radom, które mogą rozwiązać te problemy.</u>
          <u xml:id="u-542.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Tylko rozwalacie.)</u>
          <u xml:id="u-542.3" who="#ŁukaszHorbatowski">Po to jest samorząd. To jest trochę takie myślenie sprzed 1989 r. PRL minął, dajmy to naszym mieszkańcom, niech oni samostanowią i to robią.</u>
          <u xml:id="u-542.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Woźniak: Tak jest już dzisiaj.)</u>
          <u xml:id="u-542.5" who="#ŁukaszHorbatowski">Pan, panie pośle, mówił też o tym wcześniej, jakby nie było tak, że te przepisy zmieniają się od lat. Tak jak zmienia się liczba samochodów w naszym mieście, tak jak zmienia się ten problem, zmienia się liczba kierowców, zmienia się liczba pojazdów w domach, tak w centrach miast robi się tłoczno.</u>
          <u xml:id="u-542.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Woźniak: To ustanówcie taryfę za każde zatrzymanie.)</u>
          <u xml:id="u-542.7" who="#ŁukaszHorbatowski">Jeszcze raz podkreślamy, że dajemy tę możliwość i samorządy mogą to robić. Podkreślę też kolejną rzecz: my nie chcemy narzucać, tak jak wy, panie pośle, pewnych rozwiązań. Wrócę do tego, co się stało z ciepłem, co się stało z wodą w samorządach, gdzie ubezwłasnowolniliście przez Wody Polskie samorządy. My wracamy do normalności i dajemy tę normalność samorządom. Wiemy dobrze, że samorządy sobie z tym świetnie poradzą, a my to narzędzie, mam nadzieję, na kolejnym posiedzeniu komisji po tej poprawce wprowadzimy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-542.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#HenrykSmolarz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam głos w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych, zawartego w druku sejmowym nr 880. Choć projekt ten koncentruje się na zmianach w zakresie opłat za parkowanie w strefach płatnego postoju, w rzeczywistości dotyka wielu istotnych aspektów — od organizacji ruchu miejskiego, przez kwestie finansowe samorządów, aż po ochronę środowiska i zdrowie mieszkańców naszych miast.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#HenrykSmolarz">Projekt zakłada podwyższenie maksymalnych stawek opłat za postój w strefach płatnego parkowania oraz w ich śródmiejskich obszarach. Celem tej nowelizacji jest przywrócenie funkcji regulacyjnej opłatom, które dziś — w wyniku inflacji i zmieniających się warunków ekonomicznych — przestały skutecznie wpływać na zachowania kierowców. Miejsca parkingowe w centrach miast są zajmowane przez długi czas, co ogranicza rotację i zmniejsza dostępność dla innych użytkowników.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#HenrykSmolarz">Warto jednak spojrzeć na tę propozycję szerzej. Mamy do czynienia z aktem legislacyjnym, który może stać się narzędziem realnej zmiany w kierunku zrównoważonego rozwoju miast. Ograniczenie nadmiernego ruchu samochodowego w centrach to nie tylko poprawa płynności komunikacyjnej — to również mniej hałasu, czystsze powietrze i zdrowsze społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-544.3" who="#HenrykSmolarz">Dzięki podwyższeniu stawek samorządy otrzymają większą swobodę w kształtowaniu lokalnej polityki parkingowej. Zyskają również dodatkowe środki, które — co niezwykle istotne — mogą zostać przeznaczone na rozwój komunikacji publicznej, rozbudowę infrastruktury rowerowej czy też inwestycje w zielone przestrzenie miejskie. Tym samym ustawa wpisuje się w strategię przeciwdziałania zmianom klimatycznym i wspierania działań proekologicznych.</u>
          <u xml:id="u-544.4" who="#HenrykSmolarz">Nie możemy zapominać, że centra naszych miast — szczególnie duże obszary śródmiejskie — są dziś przeciążone ruchem i zanieczyszczeniami. W wielu europejskich miastach zastosowanie narzędzi takich jak strefy wysokich opłat przyniosło pozytywne efekty: poprawiła się jakość powietrza, zwiększyła się dostępność miejsc postojowych dla tych, którzy rzeczywiście ich potrzebują, a wielu mieszkańców zaczęło korzystać z alternatywnych, bardziej zrównoważonych form transportu.</u>
          <u xml:id="u-544.5" who="#HenrykSmolarz">Dzięki tej nowelizacji możemy stworzyć w Polsce podobne warunki — nowoczesne, efektywne i przyjazne zarówno ludziom, jak i środowisku.</u>
          <u xml:id="u-544.6" who="#HenrykSmolarz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trosce o poprawę jakości życia mieszkańców, w imię odpowiedzialnego podejścia do przestrzeni miejskiej i w trosce o środowisko naturalne Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga apeluje o przychylność wobec tego projektu. Dziękuję za uwagę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Infrastruktury oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#KrzysztofBosak">Tym samym kończymy ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 2 kwietnia br.</u>
          <u xml:id="u-545.3" who="#KrzysztofBosak">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-545.4" who="#KrzysztofBosak">Czy ktoś jeszcze z pań i panów posłów pragnie wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-545.5" who="#KrzysztofBosak">Jeśli tak, to proszę o dopisanie się do listy.</u>
          <u xml:id="u-545.6" who="#KrzysztofBosak">Nikt więcej się nie zgłasza, zatem listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-545.7" who="#KrzysztofBosak">Mamy aż 40 posłów zgłoszonych do oświadczeń poselskich, w związku z czym ustanawiam czas na wygłoszenie oświadczenia — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-545.8" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Roman Fritz.</u>
          <u xml:id="u-545.9" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#RomanFritz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przestrzegałem tutaj, na sali plenarnej, podczas debat w sprawie przyjmowania uchwał potępiających Gruzję i Białoruś, podczas obrad Komisji Spraw Zagranicznych, że może przyjść taki dzień, w którym to parlamenty innych krajów będą kontestować wybory u nas. Nie potępiamy np. władz Rumunii, które dopuściły się ewidentnego skandalu poprzez eliminację najważniejszego kandydata w wyborach, czyli pana Călina Georgescu. Polski parlament będzie pewnie milczał, gdy francuski sąd wyeliminował najpoważniejszą kandydatkę do prezydentury w przyszłym roku. Pani Marine Le Pen nie otrzymała nawet prawomocnego wyroku, ale wiemy, że nie powinna startować, ponieważ jest kandydatką nieprawidłową, nieakceptowaną przez system. Co się dzieje w naszej kochanej Unii Europejskiej? Pani Henna Virkkunen, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej do spraw suwerenności technologicznej, bezpieczeństwa i demokracji, powiedziała, że w ciągu najbliższych tygodni odbędzie się okrągły stół w sprawie wyborów prezydenckich w Polsce. Jest ona bowiem zaniepokojona możliwością wpływania na wynik wyborów za pomocą mediów społecznościowych. To jest, proszę państwa, dowód na to, że Polska krajem niepodległym wcale nie jest, bo inni, np. właśnie jakaś pani z Finlandii, uzurpują sobie prawo nadzoru nad naszymi wyborami. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W najbliższą sobotę, 5 kwietnia, odbędzie się kolejna edycja ogólnopolskiego protestu przeciwko budowie Lidla molocha w Gietrzwałdzie. Protest jest organizowany przez Ogólnopolski Komitet Obrony Gietrzwałdu. Prasa o tym donosi, czasami dobrze, ale najczęściej źle, przekłamując, ośmieszając tę inicjatywę społeczną, dlatego odsyłam do raportu ekspertów, który został opublikowany na stronie stoplidl.pl, odnoszącego się do nadużyć i prezentującego dwanaście zarzutów wobec decyzji wójta gminy Gietrzwałd z 16 stycznia 2023 r. o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia o nazwie: budowa centrum dystrybucyjnego Lidl oraz osiem zarzutów wobec decyzji starosty olsztyńskiego z 17 marca 2023 r. Znajdziecie tam państwo również analizę przekształceń terenu, przemieszczania mas ziemnych oraz istniejącego układu melioracyjnego. Zachęcam do lektury tego dokumentu prezentującego stan faktyczny, to, jak jest. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-549.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Drodzy Polacy! Dzisiaj odbyła się debata dotycząca pryszczycy. Ministerstwo rolnictwa opowiadało, jak jest dobrze. Mieliśmy wielkie szczęście, że pryszczyca z Niemiec nie pojawiła się w Polsce. Wspominałem o tym, że ministerstwo nie ma liczyć na szczęście, ale ma przygotować państwo i rolnictwo do tego, aby były odporne na pryszczycę, ma zapobiec pryszczycy. Okazuje się, że jest 500 nieobsadzonych etatów w państwowej Inspekcji Weterynaryjnej. Dlaczego? Jak wiadomo, w państwowych inspekcjach są bardzo słabe płace i weterynarze po prostu nie chcą tam pracować. Od lat mamy problem z ASF-em i innymi chorobami takimi jak ptasia grypa czy pomór ptaków, a inspekcje dalej nie są połączone. Mamy rozdzielone inspekcje, które dublują swoje kompetencje. W skrócie, jak mówiło ministerstwo rolnictwa: rolniku, radź sobie sam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uderzyła informacja o wygaśnięciu umowy z firmami Westinghouse i Bechtel dotyczącej zaprojektowania polskiej elektrowni jądrowej. Brak obowiązującego kontraktu z kluczowymi partnerami stawia pod znakiem zapytania terminowość i realizację tej strategicznej inwestycji. Rząd zapewnia, że trwają negocjacje nad nową, bardziej partnerską umową, jednak brak konkretnych ustaleń budzi uzasadnione obawy co do przyszłości polskiego programu jądrowego. Dodatkowo negocjacje z Unią Europejską w sprawie pomocy publicznej dla Polskich Elektrowni Jądrowych opiewającej na kwotę 60 mld zł napotykają trudności związane z długością kontraktu różnicowego.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#WitoldTumanowicz">Wzywam rząd do pełnej transparentności i przedstawienia szczegółowego harmonogramu działań, aby zapewnić obywateli o determinacji w realizacji tej kluczowej dla bezpieczeństwa energetycznego kraju inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, Konfederacja. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-553.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam zatem pana posła Krzysztofa Szymańskiego. Również nie widzę go na sali.</u>
          <u xml:id="u-553.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam zatem pana posła Jacka Niedźwiedzkiego, Koalicja Obywatelska. Czy pan poseł jest na sali? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-553.4" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam zatem pana posła Patryka Gabriela, Koalicja Obywatelska. Czy pan poseł jest na sali? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-553.5" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam zatem pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska. Pan poseł jest z nami na sali.</u>
          <u xml:id="u-553.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Dzień poświęcony jest zwiększaniu społecznej świadomości na temat autyzmu oraz przeciwdziałaniu wykluczeniu, stygmatyzacji i niezrozumieniu, z jakim każdego dnia mierzą się osoby w spektrum autyzmu oraz ich bliscy. Autyzm nie jest chorobą. To przejaw neuroróżnorodności, to inny sposób postrzegania, czucia i rozumienia świata. Wspieranie osób w spektrum autyzmu powinno być nie tylko wyrazem wrażliwości społecznej, ale także obowiązkiem państwa. Każda osoba, niezależnie od tego, jak funkcjonuje, ma prawo do godnego życia, edukacji, pracy i uczestnictwa w życiu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#MarcinJózefaciuk">Chciałbym z tego miejsca wyrazić uznanie dla rodzin, opiekunów, nauczycieli, terapeutów i organizacji społecznych, które każdego dnia, często w trudnych warunkach, wspierają osoby w spektrum, prowadzą działania rzecznicze, edukacyjne i systemowe. To dzięki ich zaangażowaniu i determinacji zmiany, które kiedyś wydawały się niemożliwe, dziś stają się rzeczywistością.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#MarcinJózefaciuk">Pragnę również serdecznie pozdrowić Maksia, 7-letniego chłopca w spektrum autyzmu, który dzięki miłości i zaangażowaniu swoich rodziców świetnie sobie radzi. To właśnie takie historie budują nadzieję i pokazują, jak wiele możemy osiągnąć, gdy obok wsparcia systemowego stoi siła rodziny i bliskich. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-554.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Adama Krzemińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#AdamKrzemiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#AdamKrzemiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podobne oświadczenie. Dziś obchodzimy ustanowiony przez ONZ Światowy Dzień Świadomości Autyzmu, który ma na celu zwiększenie zrozumienia i akceptacji oraz wsparcia osób z autyzmem na całym świecie. To wyjątkowa okazja, aby podkreślić, jak ważne jest to, abyśmy wszyscy stawali się bardziej świadomi i empatyczni wobec tych, którzy postrzegają świat w inny sposób. Light it up blue, zapal się na niebiesko — dlatego dziś jestem w niebieskiej koszuli.</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#AdamKrzemiński">Autyzm wpływa na sposób, w jaki dana osoba postrzega świat i wchodzi w interakcje z innymi. Każda osoba z autyzmem jest inna, z unikalnymi talentami, pasjami i potrzebami. Dziś chcę zwrócić uwagę na ich niezwykłe zdolności oraz na to, jak wiele mogą wnieść do naszego społeczeństwa. Światowy Dzień Świadomości Autyzmu to dobra okazja do pokazania naszej życzliwości, otwartości i tolerancji wobec drugiego człowieka. Wspierajmy inicjatywy, które pomagają w integracji osób z autyzmem. Budujmy społeczeństwo, w którym każdy czuje się akceptowany i zrozumiany, niezależnie od różnic.</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#AdamKrzemiński">Życzę wszystkim osobom w spektrum wiary we własne możliwości, a także zrozumienia i równych szans w życiu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-557.4" who="#KrzysztofBosak">Ach, nie ma pani poseł. Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-557.5" who="#KrzysztofBosak">Zatem pani poseł Barbara Grygorcewicz, także Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę wyrazić głęboką odrazę wobec niedopuszczalnej wypowiedzi, która padła z ust posła i kandydata na prezydenta RP Sławomira Mentzena. Słowa określające gwałt jako jedynie nieprzyjemność są absolutnie skandaliczne i głęboko krzywdzące. Takie bagatelizowanie jednego z najcięższych przestępstw jest nie tylko wyrazem rażącego braku empatii, ale również jawnym zaprzeczeniem cierpienia ofiar gwałtu. Nie możemy milczeć, gdy czołowe postaci naszej sceny politycznej takimi wypowiedziami próbują znieczulać społeczeństwo i zakrzywiać rzeczywistość. Każde takie słowo, każda próba umniejszenia wagi tego przerażającego czynu to atak na wszystkie ofiary przemocy seksualnej.</u>
          <u xml:id="u-558.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">Sławomir Menzten postanowił zlekceważyć cierpienie ofiar. Jego słowa nie są lapsusem językowym, nie są niefortunnym skrótem myślowym. Są świadectwem głębokiej pogardy wobec kobiet, wobec ofiar przemocy, wobec podstawowych norm moralnych. Polska nie potrzebuje takiego prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-558.3" who="#BarbaraGrygorcewicz">Jeszcze jedno słowo do pana, panie Mentzen. Słuchają pana młodzi chłopcy. Jak pan myśli, co im pan wtłacza do głów? Jak pana zwolennicy będą w przyszłości traktować kobiety? Niech się pan nad tym mocno zastanowi, bo to jest duża odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-558.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#KrzysztofBosak">Oczywiście każdy z nas ma prawo wygłosić oświadczenie dowolnej treści, natomiast jako osoba, która słyszała te słowa, pragnę zwrócić uwagę na to, że to sformułowanie nie odnosiło się do gwałtu. Wszyscy potępiamy gwałt i jakiekolwiek wypowiedzi relatywizujące zbrodnie — bo w świetle Kodeksu karnego gwałt to zbrodnia.</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Piotra Kowala, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-559.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#PiotrKowal">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawa, z którą zgłosił się do mnie młody uczeń z Włocławka Marcin…, który zresztą dzisiaj jest obecny na sali, dotyczy grupy ponad 114 tys. osób — archiwistów kasetowych, którzy z pasją i bezinteresownością starają się ocalić od zapomnienia część naszego wspólnego dziedzictwa kulturowego.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#PiotrKowal">Archiwum Telewizji Polskiej obfituje w setki tysięcy programów mających ogromną wartość edukacyjną, informacyjną, rozrywkową oraz kulturową. Jednak duża część z tych programów nie zachowała się w archiwach do dziś, a TVP nie zapewnia jasnych warunków dostępu do większości zasobów, które zostały zachowane. Często jedyną możliwością ich obejrzenia pozostaje sięganie do pracy hobbystów digitalizujących amatorskie nośniki i udostępniających je w sieci. Działają oni z potrzeby serca, poświęcając własny czas i pieniądze, by ratować od zniszczenia i zapomnienia cenne nagrania sprzed 20, 30, a nawet 40 lat. Niestety Telewizja Polska, zamiast docenić ich działalność, często nie ułatwia im pracy. Wysyłane są nakazy usunięcia materiałów, czego skutkiem niekiedy jest usuwanie całych kanałów zawierających unikatowe materiały, których TVP sama nie posiada lub nie udostępnia.</u>
          <u xml:id="u-560.2" who="#PiotrKowal">Stanowczo opowiadam się za dostępnością archiwalnych programów TVP i będę interweniował, aby ta sprawa została należycie wyjaśniona i rozwiązana. Uważamy, że konieczny jest dialog między TVP a społecznością archiwistów kasetowych oraz stworzenie jasnych zasad, które umożliwią udostępnianie tych materiałów dla dobra wspólnego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-561.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, 2 kwietnia, obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu…</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#LidiaCzechak">…— dzień, który ma na celu zwiększenie społecznej świadomości na temat autyzmu oraz podkreślenie potrzeby integracji i wsparcia osób ze spektrum autyzmu i ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-562.3" who="#LidiaCzechak">Autyzm nie jest chorobą. To neuroróżnorodność, która sprawia, że osoby nim dotknięte postrzegają świat w wyjątkowy sposób. Niestety wciąż spotykają się one z niezrozumieniem, brakiem odpowiedniego wsparcia edukacyjnego, zawodowego i społecznego. Dlatego naszym wspólnym obowiązkiem jako społeczeństwa, a zwłaszcza jako przedstawicieli władz, jest dążenie do poprawy warunków życia osób z autyzmem, zapewnienie im dostępu do diagnostyki, terapii oraz edukacji dostosowanej do ich indywidualnych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-562.4" who="#LidiaCzechak">Światowy Dzień Autyzmu to także okazja, by zwrócić uwagę na konieczność eliminowania barier i uprzedzeń. Jako parlamentarzyści powinniśmy dążyć do systemowych zmian w prawie i polityce społecznej, które pozwolą osobom ze spektrum autyzmu na pełne uczestnictwo w życiu społecznym i zawodowym. Kluczowe jest zapewnienie im równego dostępu do edukacji, rynku pracy oraz wsparcia instytucjonalnego.</u>
          <u xml:id="u-562.5" who="#LidiaCzechak">Każdego roku 2 kwietnia świat jednoczy się pod jednym przesłaniem: zwiększyć świadomość, zrozumienie i akceptację osób z autyzmem. Warto pamiętać, że każdy gest wspierający osoby z autyzmem, niezależnie od wielkości, ma ogromne znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-562.6" who="#LidiaCzechak">Razem możemy stworzyć świat, w którym każdy znajdzie miejsce dla siebie i będzie czuł się częścią wspólnoty. Zachęcam wszystkich do solidarności i zaangażowania w działania na rzecz osób z autyzmem. Niech ten dzień będzie dla nas wszystkich przypomnieniem, że różnorodność jest wartością, a otwarte społeczeństwo jest silniejsze i bardziej sprawiedliwe.</u>
          <u xml:id="u-562.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Wiolettę Marię Kulpę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Centrum Integracji Cudzoziemców, jedno z 49 miejsc, to Płock. W październiku 2024 r. prezydent Płocka podpisał jednogłośnie zarządzenie o lokalizacji centrum integracji w samym centrum Starego Miasta, na ul. Tumskiej 5. Lokal ma 144 m2. Co istotne i bulwersujące, nikt z włodarzy miasta tego nie konsultował, nie omawiał, nie przedstawiał propozycji, tylko wydano zarządzenie. Wzbudziło to po kilku tygodniach szereg pytań, bo od czasu podpisania tego padały pytania zarówno w trybie dostępu do informacji publicznej, jak i w formie moich interwencji poselskich. I nikt, pomimo tego, że miał wiedzę o lokalizacji, nie odpowiedział na proste pytanie, gdzie będzie znajdowała się siedziba CIC. Podobnie z marszałkiem Struzikiem, który nie widzi problemu z jego lokalizacją. Teraz mieszkańcy się o tym dowiedzieli i żądają od prezydenta rozmów i konsultacji, a on niestety, pomimo faktu, że reprezentuje mieszkańców i zawsze mówi o potrzebie rozmów, w tym przypadku nie odpowiada i odmawia spotkań. Teraz przyszedł czas, gdy mieszkańcy zapraszają do rozmów zarówno prezydenta, jak i marszałka podczas protestu 4 kwietnia o godz. 17 przed siedzibą urzędu marszałkowskiego w Płocku przy ul. Kolegialnej 19. „Nie” dla nielegalnych migrantów w Płocku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-565.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj, 2 kwietnia 2025 r., obchodzimy 20. rocznicę śmierci św. Jana Pawła II. Był to wyjątkowy Polak. Żyjąc, głosił Ewangelię. Nikogo nie skreślał, zawsze zostawiał przestrzeń na miłosierdzie Boże. Jego słowa zostały zapisane na wielu kartach, można też obejrzeć nagrania z jego udziałem. Upominał się o najsłabszych, najmniejszych. Mówił o niezwykłej wartości życia każdego człowieka. Zachęcał wszystkich do angażowania się, walczenia o prawdziwe wartości, o prawdę. Zwracał uwagę, że kryzys prawdy to w pierwszym rzędzie kryzys pojęć. Ewidentne zło jest prezentowane jako coś, co wymaga ochrony ze strony państwa, a zatem jako wartość, chociaż wartością nie jest. Dla przykładu aborcja, eutanazja zyskują status prawa, chociaż konsekwencją ich legalizacji jest zacieranie się w sumieniach ludzkich granicy między dobrem i złem. Jan Paweł II określał to jako kultura śmierci. Co jeszcze mówił? Chcę przytoczyć jeszcze takie słowa: Przestańcie klaskać, zacznijcie mnie słuchać.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Dzisiaj, w 20. rocznicę jego śmierci, powinniśmy na nowo wrócić do encyklik, wypowiedzi, przemówień, zacząć słuchać. Dziękując za jego pontyfikat, realizować zadania, o których mówił. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#komentarz">(Poseł Fryderyk Sylwester Kapinos: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-567.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze oświadczenie mam w sprawie 20. rocznicy śmierci Jana Pawła II. W 20. rocznicę śmierci papieża Polaka chciałbym przypomnieć, że Jan Paweł II zmienił oblicze nie tylko naszej polskiej ziemi. Jan Paweł II jest największym autorytetem moralnym i duchowym naszych czasów. Jego życie i pontyfikat były świadectwem niezłomnej wiary, odwagi i miłości do człowieka. Nasz papież dodawał nam, Polakom, otuchy w naprawdę ciężkich czasach. Bardzo nam ciebie brakuje, Ojcze Święty, błogosław naszej ojczyźnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, koło Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PKP SA chce zburzyć główny dworzec kolejowy w Częstochowie, reprezentacyjny, postmodernistyczny gmach z 1996 r. Chce postawić w jego miejscu mniejszy, nijaki obiekt, który, cytując mieszkańców, bardziej przypomina kontener niż nowoczesny dworzec z prawdziwego zdarzenia. A przecież ten obecny budynek to jest coś więcej niż infrastruktura — to miejsce spotkań, punkt orientacyjny, część wspólnej pamięci. W Częstochowie trwa walka o coś więcej niż tylko budynek. To walka o tożsamość miasta, o szacunek dla dziedzictwa i prawo mieszkańców do współdecydowania o swoim otoczeniu.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#PaulinaMatysiak">Wspieram działania mieszkańców i lokalnych aktywistów, którzy mówią jasno: nie zgadzamy się na tę rozbiórkę. Komitet „Nasz dworzec. Wspólna sprawa” i stowarzyszenie Grupa Elanex zbierają w tej sprawie podpisy pod petycją. W ciągu tygodnia podpisało ją ponad 3 tys. częstochowian. Ja z kolei złożyłam niedawno interpelację do ministra infrastruktury i pytam w niej m.in. o brak analizy kosztów modernizacji, o pominięcie głosu architekta, o brak konsultacji społecznych i o to, dlaczego w konkursie nie dopuszczono opcji zachowania budynku. Bo nie jest to przejrzysty proces, to pozoranctwo konsultacyjne i marnowanie potencjału.</u>
          <u xml:id="u-570.2" who="#PaulinaMatysiak">Styl postmodernistyczny, jak pokazał przykład wrocławskiego Solpolu, jest w Polsce lekceważony. Ale to jest także nasze dziedzictwo, nasza historia i nie pozwólmy, żeby kolejne wartościowe obiekty znikały bez refleksji. Apeluję: zatrzymajmy tę rozbiórkę! Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Fryderyka Kapinosa, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-571.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo żywnościowe to bardzo ważny temat dla Polski. Jest nim również dbałość o polskiego rolnika i wsparcie dla polskiej wsi. Patrząc na statystyki z roku 2023, Polska jest zarówno jednym z największych producentów, jak i jednym z największych eksporterów żywności w Europie. W tym kontekście bardzo niebezpieczny jest fakt, iż w grudniu ub.r. została przegłosowana umowa krajów Unii Europejskiej z krajami Mercosur. Jest to niebezpieczne dla rolników, ale również konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Mogę w tym przypadku wskazać np. Brazylię, gdzie substancja czynna, która chroni rośliny, stanowi ok. 1/5 całej ilości światowego zużycia, co daje 13 kg na hektar, podczas gdy np. w naszym kraju są to 2 kg na hektar. Mamy zatem do czynienia z sytuacją, w której substancji czynnej w Brazylii stosuje się ponad 6 razy więcej na hektar niż w Polsce. Co więcej, w Brazylii stosuje się substancję czynną, która jest obecnie niedozwolona w Unii Europejskiej. Do Brazylii są wysyłane z Europy wielkie ilości tej substancji czynnej, która zagraża zdrowiu, a tam jest ona stosowana. A kto jest producentem tej substancji, niedozwolonej w Unii Europejskiej i wysyłanej właśnie do Brazylii. Producentami są Niemcy. Jest ona wysyłana do Brazylii, a później karmą, czyli śrutą sojową i kukurydzą, będą karmione zwierzęta, a mięso z nich przyjedzie do Polski. A nasz kraj z jednego z największych producentów, a zarazem eksporterów, stanie się niewystarczający żywnościowo. Czasu na reakcję nie zostało wiele, bo jak donoszą europejskie media, w czerwcu kraje Unii Europejskiej mają zdecydować o dalszych losach tej umowy i jej prawdopodobnym podpisaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Baluch, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Port kolejowy w Małaszewiczach w województwie lubelskim, powiecie bialskim stanowi kluczowy punkt na mapie transkontynentalnej wymiany towarowej, będąc jednym z najważniejszych węzłów logistycznych w całej Unii Europejskiej. To jest swoiste CPK Lubelszczyzny. Małaszewicze — rozbudowa portu i konieczna modernizacja, która została zaplanowana na 6 lat, niestety nie jest realizowana. Szacunkowy koszt tej inwestycji to 3 mld zł, ale prognozowane wpływy fiskalne do budżetu państwa to 50 mld zł w ciągu 10 lat, a więc fantastyczny zwrot. Niestety inwestycja na ten moment nie jest realizowana, w każdym razie nic na to nie wskazuje. Drodzy państwo, nie dajmy się oszukać. Powiedzmy to otwarcie: Nie dba się o inwestycje, nie dba się o lokalne społeczności, a może faktycznym powodem tych opóźnień jest faworyzowanie portów przeładunkowych za naszą granicą w Niemczech.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Magdalenę Filipek-Sobczak, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-575.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 22 marca br. premier Tusk ogłosił, że granica z Białorusią jest szczelna, gdyż uzyskano niemal 100-procentową skuteczność blokowania nielegalnych przekroczeń. Jak wszyscy wiemy, zawieszono też prawo do azylu. Dodać należy, że granica zachodnia pozostaje de facto zamknięta po stronie Niemiec już od jakiegoś czasu. W obliczu tych okoliczności każda próba obarczenia Polski odpowiedzialnością za migrantów, którzy trafiają do Niemiec, powinna być natychmiast zakwestionowana. Rząd koalicji 13 grudnia nie ma już żadnej wymówki, ażeby usprawiedliwiać proceder podrzucania migrantów przez niemieckie służby i bez skrupułów realizuje nie polski, lecz niemiecki interes.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">W ubiegłą sobotę w Zgorzelcu odbył się protest przeciwko przerzutowi do Polski nielegalnych migrantów z Niemiec, a Donald Tusk powiedział, że nie będzie przywracał kontroli na granicy polsko-niemieckiej, a tym samym polski rząd nie zablokował wejścia w życie systemu przymusowej relokacji imigrantów. Polki i Polacy, nasze rodziny, dzieci, sąsiedzi chcą czuć się bezpiecznie, tak jak to było do tej pory w naszej ojczyźnie. Przyjęcie paktu migracyjnego stwarza realne zagrożenie dla nas wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-576.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tadeusza Woźniaka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-577.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#TadeuszWoźniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Za 7 minut minie dokładnie 20 lat od chwili, gdy świat wstrzymał oddech, a serca setek milionów ludzi wypełniły się bólem i modlitwą. Odszedł wtedy do domu Ojca św. Jan Paweł II, człowiek, który na zawsze zapisał się w historii Polski, Kościoła katolickiego i całej ludzkości. Św. Jan Paweł II był papieżem nadziei, dialogu i prawdy. Nie bał się mówić o przyrodzonej godności człowieka, o wolności narodów, o potrzebie przebaczania i solidarności. Dla całego świata był głosem sumienia w czasach wielkich przemian i niepokojów. To właśnie Jan Paweł II wołał do nas: Nie lękajcie się. Jego obecność w Warszawie i jego słowa: niech zstąpi Duch Twój, niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi, obudziły ducha narodu i zapoczątkowały drogę ku wolnej Polsce. Dzięki św. Janowi Pawłowi II wolność i prawo do samostanowienia uzyskało wiele narodów Europy i świata, a sowieckie imperium zła rozpadło się.</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#TadeuszWoźniak">Chyląc dziś głowy przed św. Janem Pawełem II, wołamy z całą mocą: Dziękujemy ci, nasz umiłowany Ojcze Święty. Nigdy cię nie zapomnimy. Zawsze będziemy z ciebie dumni. Pragniemy, żeby Polska pozostała wierna wartościom, które w nas zaszczepiałeś i które pielęgnowałeś. Szukałeś nas, a my podążaliśmy za tobą. Nadal będziemy zło dobrem zwyciężać. Pozostaniemy wierni twemu nauczaniu i żadna siła tego nie zmieni, żadne imperium zła.</u>
          <u xml:id="u-578.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-578.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Urszulę Koszutską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#UrszulaKoszutska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 kwietnia obchodzimy Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Jego celem jest propagowanie wiedzy na temat autyzmu i budowanie społecznej wrażliwości w tym zakresie. Autyzm to odmienny sposób funkcjonowania mózgu związany ze specyficznymi procesami w układzie nerwowym. Najbardziej dokładne dane dotyczące tego zaburzenia są obserwowane w systemie informacji oświatowej, z którego wynika, że w latach 2001–2002 wydano 36 tys. orzeczeń do kształcenia specjalnego ze względu na tę niepełnosprawność.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#UrszulaKoszutska">Do prowadzenia diagnostyki klinicznej potrzebna jest adekwatna klasyfikacja. Aktualnie specjaliści pracują na podstawie ICD-10, która dawno straciła już swoją ważność. Dlatego bardzo istotne jest wprowadzenie klasyfikacji ICD-11, które wszystkie rodzaje autyzmu włączy w jedno wspólne zintegrowanie pojęcie, jakim jest spektrum autyzmu. Wprowadzenie klasyfikacji zmieni podejście do rozpoznawania, a co za tym idzie, planowania odpowiedniego postępowania. Jest to także zmiana w filozofii myślenia o ludzkim zdrowiu psychicznym.</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#UrszulaKoszutska">Bardzo proszę o rozważenie jak najszybszego wprowadzenia klasyfikacji, która ułatwi diagnostykę, działania postdiagnostyczne oraz odpowiednie zaopiekowanie się osobami ze spektrum autyzmu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-580.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Ireneusza Zyskę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma, to zapraszam panią poseł Agnieszkę Soin, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsza 20. rocznica śmierci Jana Pawła II skłania nas do refleksji nad dziedzictwem papieża Polaka. Jego nauczanie bez wątpienia wpłynęło na ruch społeczny, który zmienił historię Polski i odegrał kluczową rolę w obaleniu komunizmu. Pontyfikat naszego wielkiego rodaka trwał 27 lat. Pozostawił nam ogromne dziedzictwo w postaci swojego nauczania. Doświadczenie po 2 kwietnia 2005 r. było szczególne i niepowtarzalne. Zaczęliśmy dostrzegać wokół siebie innych ludzi, staliśmy się zjednoczeni.</u>
          <u xml:id="u-582.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">W tym dniu pragnę wyrazić swoją wdzięczność i sięgnąć po spuściznę, którą nam pozostawił. Jego przesłanie o miłości, wierze i nadziei pozostaje wciąż żywe w sercach ludzi na całym świecie. Wierzę, że nowe pokolenia będą chciały sięgać do fundamentów nauczania papieskiego, do czego my, parlamentarzyści, możemy i powinniśmy zachęcać. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-582.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Kazimierza Chomę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Data 2 kwietnia 2005 r. zapadła w pamięć wszystkich Polaków. Odszedł wielki Polak, patriota, kapłan, pierwszy w historii i jak dotąd jedyny papież z Europy Środkowo-Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#KazimierzBogusławChoma">W związku z tym jubileuszem w dniu dzisiejszym w Belwederze odbyła się gala wręczenia nagród dzieciom przedszkolnym, uczniom szkół podstawowych i starszej młodzieży. Wieńczyła ona ogólnopolski konkurs plastyczny i filmowy. Nagrodzono 32 laureatów, których prace mogliśmy oglądać i podziwiać. Parlamentarny Zespół ds. Dziedzictwa Świętego Jana Pawła II, muzeum Jana Pawła II przy Świątyni Opatrzności Bożej jako organizatorzy, patronat prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i bezpośredni udział pana ministra Piotra Ćwika sprawiły, że uroczystość była wielkim przeżyciem dla kolejnego pokolenia młodych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-584.2" who="#KazimierzBogusławChoma">Papież często apelował o modlitwę dzieci przeciw nienawiści i złu. A ta modlitwa jest dzisiaj szczególnie potrzebna, gdy nienawiść i zło zaczynają panować coraz powszechniej w przestrzeni, w której żyjemy. Dlatego też dzisiaj, odważnie nazywając zło złem, powinniśmy wszyscy jako ludzie dobrej woli, a jest nas zdecydowanie więcej w naszym pięknym kraju, zawołać za św. Janem Pawłem II: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi, tej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-584.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#KrzysztofBosak">W holu sejmowym odbywa się składanie kwiatów. Jeżeli ktoś z posłów chciałby dołączyć, to zapraszam, ponieważ właśnie jest godzina śmierci Jana Pawła II. Natomiast tych, którzy zostaną na sali, oczywiście dopuszczę do wystąpień, a tych posłów, których nie ma, dopuszczę, jak wrócą po złożeniu kwiatów.</u>
          <u xml:id="u-585.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam w tej chwili panią poseł Annę Kwiecień. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-585.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Piotra Górnikiewicza, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-585.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#PiotrGórnikiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#PiotrGórnikiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W miniony poniedziałek w związku z 100. rocznicą śmierci wspominaliśmy postać Tadeusza Tertila. Zapewne wielu z pań i panów posłów zna to nazwisko, bowiem Tadeusz Tertil był postacią wybitną, a jego ogromu zasług dla mojego miasta, Tarnowa nie sposób w tak krótkim wystąpieniu wyliczyć.</u>
          <u xml:id="u-586.2" who="#PiotrGórnikiewicz">Jego kadencja jako burmistrza przypadająca na lata 1907–1923 to czas intensywnego rozwoju infrastrukturalnego Tarnowa. To dzięki jego skutecznym decyzjom, mimo tak burzliwego okresu w dziejach, jakim była trwająca wówczas I wojna światowa, powstały inwestycje, które zaważyły na przyszłości mojego miasta. W Tarnowie powstały w tamtym czasie: nowoczesny dworzec kolejowy, wodociągi miejskie, a także elektrownia, które stały się fundamentami jego dalszego rozwoju i pozwoliły, by po odzyskaniu przez Polskę niepodległości miasto weszło w jeden z najlepszych okresów w swojej historii.</u>
          <u xml:id="u-586.3" who="#PiotrGórnikiewicz">Tadeusz Tertil był także cenionym działaczem społecznym i politycznym związanym z Polskim Towarzystwem Gimnastycznym „Sokół” oraz Polskim Stronnictwem Demokratycznym.</u>
          <u xml:id="u-586.4" who="#PiotrGórnikiewicz">Jego życie było pełne oddania sprawom narodowym i odpowiedzialności za dobro wspólne. Te uniwersalne wartości powinny być nie tylko na ustach, ale przede wszystkim w sercach wszystkich osób współcześnie zaangażowanych w działalność zarówno samorządową, jak i polityczną. Cześć jego pamięci.</u>
          <u xml:id="u-586.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od wielu miesięcy setki gmin na Podkarpaciu cały czas otrzymują apele w sprawie pogarszającej się sytuacji bezpieczeństwa społecznego — przez wilki. Jest to naprawdę już olbrzymi problem. Tu mam np. pismo od burmistrza Iwonicza-Zdroju, który pisze, że zachowanie wilków jest niebezpieczne. Nie wykazują oznak lęku. Pojawiają się w bezpośrednim sąsiedztwie ludzi. Mieszkańcy Lubatówki piszą wprost: w krótkich odstępach czasu ataki wilków na nasze zwierzęta gospodarskie i hodowlane dochodzą do miejsc gęsto zaludnionych, co do tej pory było zjawiskiem niespotykanym w skali całego kraju. Wpływają negatywnie na ruch turystyczny, poczucie notorycznego zagrożenia — obawiamy się o nasze rodziny.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Szanowni Państwo! Trzeba w końcu coś z tym zrobić. Na Słowacji właśnie ogłosili odstrzał 350 niedźwiedzi na 1000 osobników, które tam są; w Rumunii — odstrzał 600 niedźwiedzi; w Słowenii na ok. 1 tys. niedźwiedzi corocznie odstrzeliwuje się 150. A na samym Podkarpaciu jest ponad 2 tys. wilków. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#KrzysztofBosak">Dołączam się do tego głosu. Rozmawiałem ostatnio z nadleśniczym z jednego z podwarszawskich powiatów i również w nim pojawiły się dwie watahy wilków, w związku z czym z ulic znikają wiejskie psy.</u>
          <u xml:id="u-589.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, klub PiS. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-589.3" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Bartłomiej Dorywalski, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-589.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z okazji 700-lecia parafii Dzierzgów pragnę złożyć serdeczne gratulacje i wyrazy szacunku dla całej wspólnoty parafialnej oraz wszystkich, którzy przez wieki pielęgnowali wiarę, tradycję i dziedzictwo tego miejsca. Historia parafii sięga 1325 r., kiedy to wieś została po raz pierwszy wymieniona w aktach kościelnych. To właśnie wtedy zapłacono pierwsze świętopietrze, co stanowi formalny początek historii parafii, która przez stulecia przechodziła różne etapy. Jednym z najważniejszych momentów w dziejach parafii był cud w 1664 r., kiedy to obraz Matki Bożej Dzierzgowskiej, znanej również jako Płacząca Madonna, zapłakał rzewnymi łzami. Ten cud zyskał szerokie uznanie i przyczynił się do rozwoju kultu Matki Bożej.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#BartłomiejDorywalski">Warto także przypomnieć, że w XVIII w., po bitwie pod Szczekocinami i zniszczeniu wielu dóbr kościelnych, parafia dzięki wytrwałości i ofiarności miejscowej ludności przetrwała burzliwe czasy, a kościół, który dzisiaj możemy podziwiać, został zbudowany w latach 1903–1919. Architektura świątyni łączy style: romański, gotycki i klasycystyczny, stanowi jedno z najpiękniejszych dzieł architektonicznych w regionie.</u>
          <u xml:id="u-590.2" who="#BartłomiejDorywalski">Z okazji jubileuszu 700-lecia parafii Dzierzgów życzę wszystkim parafianom, na czele z księdzem proboszczem Krzysztofem Szumigrajem, by Matka Boża Płacząca nadal czuwała nad nimi, prowadząc ich drogą wiary, nadziei i miłości. Niech ten jubileusz będzie czasem nie tylko wspomnień, ale także inspiracją do dalszej pracy na rzecz wspólnoty dla dobra przyszłych pokoleń. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-590.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś przypada 20. rocznica śmierci św. Jana Pawła II, papieża, który odmienił historię Polski i świata. Odwiedził on Polskę dziewięciokrotnie, niosąc przesłanie nadziei i jedności. Jego nauczanie zawarte w 14 encyklikach i niezliczonych homiliach miało ogromny wpływ na kształtowanie sumień kilku pokoleń Polek i Polaków. Jego wybór na Stolicę Apostolską w 1978 r. stał się bodźcem do upadku komunizmu i zrzucenia kajdan narzuconych nam przez ZSRR.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#MarcinSkonieczka">Dziś w obliczu trwającej wojny za naszą wschodnią granicą i zagrożenia, jakie niesie rosyjska agresja na Ukrainę, słowa papieża Polaka o potrzebie pokoju i solidarności nabierają szczególnego znaczenia. Pamiętajmy, że dziedzictwo św. Jana Pawła II zobowiązuje nas do odpowiedzialności, wspólnoty i troski o przyszłość Polski i Europy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-592.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-592.3" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: Nie likwidujcie muzeów w Toruniu. Nie likwidujcie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Szymona Giżyńskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Skutki końca historii. Putin po rozpadzie ZSRR i zjednoczeniu Niemiec szyderczo powiedział, że to katastrofa dla świata. Nie dla Rosji, dla świata. Miał Putin zapewne na myśli fakt, iż układ dwubiegunowy, równoczesnego istnienia USA i sowieckiej Rosji, odpowiedzialny za globalny pokój, się sprawdził. Być może Putin przeczuł, że pojawią się mędrki w rodzaju Fukuyamy, którzy zgodnym chórem obwieszczą, iż nastał koniec historii. A może Putin założył, że to Stany Zjednoczone nie dostrzegają tego balastu, fetysza końca historii. I nie zareagują adekwatnie na cywilizacyjny wybuch potęgi Chin, pojawienie się największej populacji w świecie — Indii, na konsekwentne parcie Niemiec, by z gruzów Unii Europejskiej powstało niemieckie superpaństwo, czy na mocarstwowe dąsy Francji i Wielkiej Brytanii.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#SzymonGiżyński">Koniec końców, nigdy nie było końca historii, a po roku 1990 to pani Historia pełną parą wzięła się do roboty i doprowadziła do tego, że najważniejsi politycy mówią dzisiaj otwarcie o realnej groźbie wybuchu III wojny światowej. A to może oznaczać ten właściwy, czyli ostateczny, koniec historii.</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#SzymonGiżyński">Grozie naszych czasów odpowiedzialnie wychodzi naprzeciw prezydent Donald Trump. Stany Zjednoczone wreszcie robią to, co należy, czyli to, co od nich zależy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-595.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W dzisiejszym dniu wyjątkowym, kiedy to do nieba, do domu Ojca odszedł — przed chwileczką mieliśmy ten moment — 20 lat temu Ojciec Święty Jan Paweł II Wielki, chciałbym wspomnieć, bo dzisiaj po 56 latach służby dla mojego rodzinnego miasta Nowego Sącza o godz. 12 odprowadziliśmy, oddaliśmy do domu Ojca naszego wielkiego prałata Stanisława Czachora.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#PatrykWicher">Księże prałacie, przyszedłeś na świat w 1931 r., a 31 marca, kilka dni temu, oddałeś swoje życie, twoje serce przestało bić i umarłeś dla nas, ale narodziłeś się z powrotem dla nieba. Ty, który w 1969 r. przyjechałeś decyzją ks. abp. Ablewicza do nas, żeby utworzyć rektorat, nową parafię św. Kazimierza Królewicza, jako kaplicę szkolną mojego I liceum im. Jana Długosza, rezydowałeś wtedy w parafii św. Małgorzaty pod wodzą księdza infułata Władysława Lesiaka. Ty, który zastąpiłeś bp. Gucwę, tyle lat wysłużyłeś dla naszego pięknego miasta Nowego Sącza. Byłeś jednym z wielkich prałatów, takich jak prałat Rogoziewicz, Lisowski, Pancerz i inni. Ty utworzyłeś Klub Inteligencji Katolickiej. Ty wspierałeś kombatantów, sybiraków, rodziny katyńskie. Ty byłeś zawsze z nami, byłeś naszym autorytetem, naszym kierunkowskazem. Ty uczyłeś nas lojalności względem ojczyzny, przyjaciół i naszego miasta, naszego regionu.</u>
          <u xml:id="u-596.2" who="#PatrykWicher">Księże prałacie, jestem ci wdzięczny za twoje wskazówki, dla mnie, dla mojej rodziny, dla moich bliskich, dla całego miasta, za to, że byłeś naszym drogowskazem, miłością dla nas i tym, który pokazywał nam, jak przebaczać i jak tworzyć tę wielką wspólnotę.</u>
          <u xml:id="u-596.3" who="#PatrykWicher">Kiedyś król Władysław Łokietek powiedział o sądeczanach: a imię wasze wierni sądeczanie. Ty byłeś wierny Sądecczyźnie, byłeś wierny nam, służyłeś przez tyle lat, 56 lat. I dzisiaj powiem ci: my, wierni sądeczanie, będziemy wierni twojej pamięci, twojemu dziedzictwu i zawsze o tobie, księże prałacie Stanisławie, będziemy pamiętać. Jak twoje serce złączy się teraz w miłości i rytmie z twoją mamą i tatą, których tak kochałeś i tak przez swoje życie wspominałeś. Jak bije teraz dla całego miasta i regionu w niebie. Dziękujemy ci serdecznie za to wszystko.</u>
          <u xml:id="u-596.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-597.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Marię Koc, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-597.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzień 2 kwietnia to Światowy Dzień Świadomości Autyzmu. Wśród nas żyje wiele osób, które pozostają w spektrum autyzmu. W Europie autyzm jest diagnozowany u jednego dziecka na sto. Pierwsze objawy są zazwyczaj widoczne we wczesnym dzieciństwie. Autyzm nie jest chorobą, jest zaburzeniem neurorozwojowym. Osoby autystyczne mają trudności w relacjach z ludźmi, w komunikacji, zachowują się inaczej.</u>
          <u xml:id="u-598.2" who="#MariaKoc">Dziś, mówiąc o dzieciach autystycznych, trudno nie wspomnieć o małym 13-letnim chłopcu będącym w spektrum autyzmu, który został pozbawiony mamy. Ten chłopiec to syn pani Ani, dyrektor biura byłego premiera pana Mateusza Morawieckiego. Pani Ania w styczniu została wtrącona do aresztu wydobywczego. Główny podejrzany w tej sprawie Paweł Sz. pozostaje na wolności, a pani Anna siedzi uwięziona w areszcie z dala od swojego syna, który z rozpaczy i tęsknoty za mamą targnął się na swoje życie. Rządzący nie ukrywają, że oczekują od pani Anny zeznań obciążających Mateusza Morawieckiego, a ona nie chce kłamać, dlatego musi być karana aresztem. Stosuje się wobec niej tortury psychiczne, wobec niej i wobec jej niepełnosprawnego dziecka. To niehumanitarne, nieludzkie. To przypomina czasy stalinizmu, kiedy zeznania wydobywało się od ludzi za pomocą tortur, szantażu i strachu. A gdzie w tym wszystkim jest dobro dziecka, niepełnosprawnego, nieradzącego sobie z brakiem kontaktu z mamą, zastraszonego i osamotnionego? Apeluję do rzecznika praw obywatelskich pana prof. Marcina Wiącka, aby zajął się tą sprawą. Panie rzeczniku, pan wie, że Kodeks karny w takim przypadku daje możliwość zastosowania wobec podejrzanych innych sankcji niż areszt. Niech pan stanie w obronie słabszych, w obronie mamy i jej cierpiącego syna. Niech pan nie milczy, bo milczenie w tej sprawie stawia pana po stronie tych, którzy nadużywają swojej władzy i krzywdzą ludzi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-598.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#HenrykSzopiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoko Izbo! Dyskusja na temat ochrony języka polskiego podczas dzisiejszego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu skłoniła mnie do dodatkowego zabrania głosu w tej sprawie. Chciałbym zwrócić uwagę na to, jak ważną rolę w dbałości o język polski i jego pielęgnowaniu pełni czytanie od najmłodszych lat. Dzieci, które wcześniej pokochały książki, częściej zostają czytelnikami na całe życie. Książki uczą empatii, pomagają dzieciom rozumieć emocje i reakcje innych, ułatwiają start w edukacji, ale także utrwalają wrażliwość na czystość, estetykę i kulturę ojczystego języka. Dlatego nie bez przyczyny czytamy dzieciom bajki.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#HenrykSzopiński">Pragnę dodać, że właśnie dzisiaj, 2 kwietnia, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci. Święto zostało ustanowione w 1967 r. przez Międzynarodową Izbę do Spraw Książek dla Młodych. Ma ono na celu promowanie literatury dziecięcej oraz zachęcanie najmłodszych do czytania. Data obchodów nie jest przypadkowa. To rocznica urodzin Hansa Christiana Andersena, duńskiego pisarza i autora znanych baśni, takich jak „Brzydkie kaczątko”, „Dziewczynka z zapałkami” czy „Królowa Śniegu”. W ramach tego wydarzenia odbywają się liczne spotkania autorskie, warsztaty literackie oraz konkursy dla najmłodszych czytelników, które wnoszą wartość dodaną do wszystkich działań Rady Języka Polskiego i wielu innych instytucji działających na rzecz ochrony i promocji języka polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, 2 kwietnia przypada 20. rocznica śmierci św. Jana Pawła II, największego z Polaków. To wyjątkowy moment refleksji nad tym, co oznacza wiara, służba, patriotyzm i poświęcenie. Przed chwilą razem z koleżankami i kolegami z mojego Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość złożyliśmy wiązankę kwiatów pod tablicą upamiętniającą wizytę Jana Pawła II, Ojca Świętego, tutaj, w polskim Sejmie i odśpiewaliśmy „Barkę”.</u>
          <u xml:id="u-602.2" who="#BarbaraBartuś">2 tygodnie temu z tej mównicy w swoim oświadczeniu poselskim oddawałam hołd śp. Barbarze Skrzypek. Dzisiaj pragnę przede wszystkim uczcić, upamiętnić śp. Tomasza Taraska z Wilczysk w powiecie gorlickim. Człowieka, który nie był znany na całym świecie, ale dla lokalnej społeczności był filarem. Wieść o jego śmierci 23 marca wstrząsnęła mieszkańcami Wilczysk, Bobowej i całej okolicy.</u>
          <u xml:id="u-602.3" who="#BarbaraBartuś">Jako nauczyciel, sołtys, radny rady miejskiej w Bobowej oraz prezes OSP swoje życie poświęcał innym. Jego służba i nieustanne zaangażowanie w życie społeczne i kulturalne pozostawiły trwały ślad w pamięci wielu. Jego przedwczesne odejście to bolesna strata. Przede wszystkim dla żony Barbary, synów, całej rodziny, ale także całej społeczności ziemi bobowskiej, gorlickiej i nie tylko. Osobiście głęboko przeżyłam jego śmierć. Jeszcze dzień wcześniej z oddaniem pomagał w organizacji uroczystości pogrzebowych śp. Barbary Skrzypek. Organizował strażaków, służył wszystkim przyjeżdżającym pomocą. Na moje wieczorne podziękowania odpowiedział krótko: tak trzeba. Śp. Tomasz Tarasek pozostawił pustkę, którą trudno będzie wypełnić. Niech Bóg przyjmie go do swojego królestwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-602.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-603.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#MałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj na posiedzeniu komisji środowiska ponad 5 godzin rozmawialiśmy o nowych rezerwatach przyrody. Ochrona naszego dziedzictwa przyrodniczego to jest bardzo ważna rzecz. Podczas posiedzenia komisji przedstawiciele organizacji pozarządowych oraz świata nauki przedstawili posłom i posłankom odpowiedni apel z prośbą o poparcie powołania nowych rezerwatów przyrody. Ten apel będzie poszerzony, będzie skierowany nie tylko do posłów i posłanek z komisji środowiska, lecz także do wszystkich parlamentarzystów i parlamentarzystek. Chodzi o to, aby do 2027 r. stworzyć nowe rezerwaty przyrody. Pamiętajmy, że nowe rezerwaty przyrody to nie tylko ochrona dziedzictwa kulturowego, bezpieczeństwa przyrodniczego, lecz także dbanie o bezpieczeństwo nasze i przyszłych pokoleń. To jest tak naprawdę akt patriotyzmu.</u>
          <u xml:id="u-604.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Rafała Webera, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj, w 20. rocznicę odejścia do domu Pana św. Jana Pawła II, chcę wygłosić kilka zdań i podziękować Panu Bogu za pontyfikat naszego wielkiego rodaka i za dar życia w jego czasach. Św. Jan Paweł II był papieżem pielgrzymem. Próbował ze swoim przesłaniem miłości do Boga i człowieka trafić do wszystkich państw, do wszystkich chrześcijan, do wierzących, ale też do niewierzących. Pamiętam pielgrzymkę z czerwca 1999 r. i wizytę w Sandomierzu, w którym to razem z setkami tysięcy ludzi ze Świętokrzyskiego, z Podkarpackiego słuchałem przesłania do młodych. Ale z tego miejsca, z Sejmu Rzeczypospolitej, trzeba wspomnieć o słowie, które stąd zostało wygłoszone 11 czerwca 1999 r. przez św. Jana Pawła II, który powiedział: Dziś w tym miejscu w sposób szczególny uświadamiamy sobie zasadniczą rolę, jaką w demokratycznym państwie spełnia sprawiedliwy porządek prawny, którego fundamentem zawsze i wszędzie winien być człowiek i pełna prawda o człowieku, jego niezbywalne prawa i prawa całej wspólnoty, której na imię naród. Mam nadzieję, że będziemy potrafili wypełniać to przesłanie naszego wielkiego rodaka i tworzyć prawo w taki sposób, aby chronić każdego człowieka. Nie ma lepszego od Jana Pawła II. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-606.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To jest kontynuacja mojego oświadczenia z 19 marca 2025 r. w sprawie blokowania inwestycji kolejowych w Łodzi przez rządy Platformy Obywatelskiej oraz prezydent Łodzi także z Platformy Obywatelskiej. Dopiero rząd Prawa i Sprawiedliwości od 2015 r., wbrew władzom Łodzi z Platformy Obywatelskiej i SLD, realizował budowę podziemnego dworca fabrycznego i tunelu pod Łodzią. Kiedy nastał rząd koalicji 13 grudnia, ponownie zaczęły się blokady. Wykonawca tunelu nie otrzymuje waloryzacji wynagrodzenia uzgodnionego jeszcze z rządem Zjednoczonej Prawicy, pierwsza waloryzacja była wtedy uruchomiona, co wynika z warunków kryzysu — pandemii i wojny energetycznej oraz na mieszkania dla tych łodzian, którzy musieli opuścić kamienice znajdujące się na trasie tunelu.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">Wykonawca pomaga mieszkańcom na trasie tunelu, przygotowuje nowe mieszkania, a pani Zdanowska chce jeszcze na tym zarabiać, zamiast wesprzeć wykonawcę. Jednocześnie ta sama pani Zdanowska kłamie, że warunki techniczne tunelu były przyjęte przez rząd PiS, że ona nie miała nic wspólnego z tą inwestycją. Po pierwsze, te warunki były określane w latach 2010–2012 za rządów Platformy Obywatelskiej, a pani Zdanowska interesuje się tą inwestycją tylko w trakcie wyborów, publikując materiały, jak to buduje metro w Łodzi, co widać na załączonym obrazie internetowym.</u>
          <u xml:id="u-608.2" who="#WłodzimierzTomaszewski">Wzywam rząd 13 grudnia oraz prezydent Zdanowską do decyzji i zapewniania środków wykonawcy. Jeśli tak się nie stanie, to Łódź i Polska stracą 3700 mln zł środków unijnych na te inwestycje kolejowe.</u>
          <u xml:id="u-608.3" who="#WłodzimierzTomaszewski">Przypominam, że inwestycja zaczęła się umowami, które podpisywałem za prezydentury Grzegorza Palki, przepraszam, Jerzego Kropiwnickiego — Grzegorz Palka to pierwszy prezydent Łodzi — jeszcze w 2007 r., ale realizacja tunelu kontynuowana jest teraz. Ale mamy gwarancję tylko dlatego, że były umowy i było to realizowane przez rząd Zjednoczonej Prawicy. A stracić pieniądze możemy teraz za Platformy Obywatelskiej i pani Zdanowskiej, która się w ogóle tym nie interesuje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-608.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Ireneusza Zyskę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#IreneuszZyska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niedawno z mównicy sejmowej pytałem premiera Donalda Tuska, dlaczego na terenach powodziowych, m.in. na terenie ziemi kłodzkiej, nie chce wprowadzić vouchera turystycznego, o co apelowali samorządowcy z Barda Śląskiego i Złotego Stoku na wyjazdowym posiedzeniu sejmowej speckomisji w Kamieńcu Ząbkowickim. Voucher turystyczny miał być impulsem do odbudowy gmin zniszczonych przez powódź, do rozruszania ruchu turystycznego, ale także zachętą dla turystów, aby odwiedzili ten przepiękny, urokliwy region Polski. W odpowiedzi usłyszałem, że przedsiębiorcy z branży turystycznej otrzymali już wsparcie od rządu. Jednakże nie chodziło tylko o przedsiębiorców, ale także o gospodarstwa agroturystyczne i osoby wynajmujące miejsca noclegowe turystom w swoich domach. Niestety dotąd nie otrzymali od rządu żadnego wsparcia. Tymczasem 24 marca br. Ministerstwo Sportu i Turystyki ogłosiło wprowadzenie bonu turystycznego na terenie województwa podlaskiego w celu rozruszania ruchu turystycznego w regionie dotkniętym kryzysem migracyjnym. Z jednej strony gratuluję mieszkańcom Podlasia, ale z drugiej należy zapytać, czy mieszkańcy dolnośląskich miejscowości dotkniętych przez powódź są gorsi.</u>
          <u xml:id="u-610.1" who="#IreneuszZyska">Niestety to nie koniec złych wiadomości dla mieszkańców gmin zniszczonych przez powódź. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego odmówiło dofinansowania dla trzech dużych uznanych festiwali międzynarodowych. Mowa o Międzynarodowym Festiwalu Tańca im. Olgi Sawickiej, Festiwalu Literatury Górskiej oraz Festiwalu Filmów Górskich im. Andrzeja Zawady organizowanych w Lądku-Zdroju. Festiwale od lat przyciągają turystów i budują markę kulturalną i ofertę regionu ziemi kłodzkiej. Żaden z tych trzech flagowych festiwali nie otrzymał wsparcia finansowego z programów Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ta decyzja jest bolesna nie tylko dla organizatorów, ale także dla lokalnych przedsiębiorców i władz samorządowych. Tegoroczne wydarzenia miały zachęcić turystów do odwiedzenia regionu po powodzi. Za to znalazły się pieniądze dla niejakiego Jasia Kapeli, który z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego otrzymał stypendium. Stypendium 60 tys. zł, jak sam artysta podkreślił w jednym z wywiadów, na pisanie piosenek do musicalu o historii zakazywania w Polsce aborcji.</u>
          <u xml:id="u-610.2" who="#IreneuszZyska">Gratuluję panu premierowi Donaldowi Tuskowi i ministrom jego rządu wrażliwości w sprawie pomocy gminom zrujnowanym przez falę powodziową. Myślę, że mieszkańcy Lądka-Zdroju i innych zniszczonych przez powódź miejscowości ziemi kłodzkiej wam tego nie zapomną.</u>
          <u xml:id="u-610.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-611.3" who="#KrzysztofBosak">Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-611.4" who="#KrzysztofBosak">Zatem pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, także klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj, 2 kwietnia, o godz. 21.37 minęło 20 lat, kiedy do domu Ojca odszedł nasz kochany Ojciec Święty Jan Paweł II.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Pamiętamy ten dzień, to uczucie smutku i osamotnienia. To odczuwał każdy z nas. W obecnym czasie w wielu miejscach w Polsce odbywają się uroczystości, które mają na celu przypomnienie tego wspaniałego Polaka. M.in. w Porąbce Uszewskiej, w powiecie brzeskim, w Małopolsce, w kościele parafialnym św. Andrzeja 30 marca odbył się wspaniały koncert w wykonaniu utalentowanej młodzieży z zespołu Sztorm. Ten zespół przeprowadził nas przez cały pontyfikat Jana Pawła II, przypominając nam te wspaniałe chwile, które niejednokrotnie były naszym udziałem. Bardzo serdecznie dziękuję tej młodzieży, która włożyła tak wiele trudu w przygotowanie tego koncertu, rodzicom, opiekunom oraz wszystkim tym, którzy przysłużyli się do takiego uhonorowania naszego wielkiego Polaka św. Jana Pawła II.</u>
          <u xml:id="u-612.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#MarcinOciepa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz kolejny chciałbym się upomnieć o mieszkańców zalanych terenów. Minęło już ponad 6 miesięcy od powodzi, a ciągle nie mamy harmonogramu odbudowy tych terenów. Wyobraźcie sobie państwo sytuację, gdyby rządziła Zjednoczona Prawica. Natychmiast uruchomilibyśmy kolejne tarcze, żeby osłonić mieszkańców. Natychmiast uruchomilibyśmy odszkodowania. Wreszcie byłby plan odbudowy, kompleksowy plan odbudowy zniszczonych terenów. Tego ciągle nie ma, mimo że minęło już 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-614.2" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-614.3" who="#MarcinOciepa">Co więcej, pojawiają się głosy, że ta odbudowa może potrwać 5, 6, a może nawet 10 lat. Szanowni państwo, mieszkańcy Opolszczyzny, mieszkańcy Dolnego Śląska nie mają czasu, żeby czekać 10 lat na odbudowę ich infrastruktury. Świat nie poczeka na Polskę, świat nie poczeka na te regiony, które chcą konkurować, zdobywać nowych inwestorów, rozwijać przedsiębiorczość, zdobywać turystów i normalnie żyć. Tymczasem rząd opóźnia wypłaty, opóźnia realizację harmonogramu odbudowy i w ogóle nie ma na to pomysłu.</u>
          <u xml:id="u-614.4" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-614.5" who="#MarcinOciepa">Dlatego apeluję o to, Wysoki Sejmie, żebyśmy nie odpuszczali i cały czas upominali się o tych ludzi, których powódź zaskoczyła i którym odebrała dorobek całego życia. Oczekują od rządu skuteczności w przywracaniu swoich miejscowości do stanu sprzed powodzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-614.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#KrzysztofBosak">Ostatnie oświadczenie wygłosi pan poseł Zbigniew Bogucki, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-615.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 20 lat temu czas w Polsce, ale myślę, że w Europie i na świecie, zatrzymał się dla wszystkich tych, którzy w jakiś sposób znali Jana Pawła II, znali tego największego Polaka. Należę do tego pokolenia, które było, jest i mam nadzieję będzie nazywane pokoleniem Jana Pawła II. Przyszło mi urodzić się 2 lata po tym, jak Jan Paweł, Karol Wojtyła został wybrany na papieża. A czego nas nauczał? Myślę, że nie starczy czasu, nawet całego posiedzenia Sejmu, żeby tę naukę zgłębić. Myślę jednak, że powinniśmy przypomnieć sobie jego słowa o odwadze, bo zaczynał swój pontyfikat od słów: non abbiate paura, nie lękajcie się. Nie lękajcie się, otwórzcie na oścież drzwi Chrystusowi. Mówił nam o odwadze, że chrześcijanin, że katolik to człowiek nadziei i odwagi. Kiedy był w Szczecinie na Jasnych Błoniach, w moim mieście, także mówił o odwadze: Przypomnij tchnienie Ducha, które masz w sobie, nie po to, żebyś się przewracał za lada podmuchem, tylko po to, żebyś stał jak ten żeglarz i dopłynął. I wreszcie pamiętam Światowe Dni Młodzieży, milenium, 2000 r., Jeszcze był wtedy z nami, już schorowany, już chylący się ku ziemi, pochylony, dotknięty chorobą, cierpieniem Jan Paweł. Mówił do nas, do tych młodych ludzi wchodzących w nowe tysiąclecie: duc in altum, wypłyń na głębię, nie bój się. Myślę, że dzisiaj potrzeba nam takiej odwagi. Potrzeba nam takiej odwagi, o której mówił nam św. Jan Paweł II. On się nie obawiał. Nie obawiał się komunizmu, nie obawiał się mówić prawdy w czasach, kiedy to było bardzo trudne. Niósł ten krzyż i był świadkiem nadziei, był świadkiem prawdy. Daj Boże, żeby nam starczyło jego słów, jego nauczania, żeby nam starczyło odwagi, żebyśmy te wartości, o których on mówił, którymi żył, zanieśli kolejnym pokoleniom, przekazali je naszym dzieciom, naszym wnukom, kolejnym pokoleniom mądrych, odważnych Polaków.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#ZbigniewBogucki">Św. Janie Pawle II! Dzisiaj, w 20. rocznicę twojego odejścia do domu Ojca, prosimy cię, módl się za nami i módl się za naszą kochaną ojczyznę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-616.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-617.1" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#BronisławFoltyn">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 18 marca 2025 r. zakład karny opuścił Ryszard Cyba. Przypomnę, że jest to człowiek, który w październiku 2010 r. w łódzkiej siedzibie PiS zastrzelił Marka Rosiaka i ranił nożem drugiego pracownika. Ryszard Cyba w 2011 r. został skazany przez sąd na karę dożywocia z możliwością ubiegania się o przedterminowe, warunkowe zwolnienie po odbyciu kary 30 lat więzienia. W kwietniu 2012 r. sąd apelacyjny utrzymał ten wyrok w mocy.</u>
          <u xml:id="u-618.1" who="#BronisławFoltyn">Tymczasem morderca skazany na taką karę wychodzi na wolność zaledwie po 13 latach! Zostaje przewieziony do schroniska dla bezdomnych z całodobową opieką medyczną, a już dwa dni później Policja dostaje zgłoszenie od pracowniczki tego schroniska, że Ryszard Cyba się awanturuje.</u>
          <u xml:id="u-618.2" who="#BronisławFoltyn">To niebywały skandal, który pokazuje jak w soczewce, że system kompletnie nie działa. Narażacie państwo w ten sposób życie i zdrowie osób przebywających w ośrodku, narażacie opiekunów i pielęgniarzy. Jak to możliwe, że ten zabójca w ogóle opuścił mury więzienia?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#MarekGróbarczyk">Polityka przemysłowa rządu Donalda Tuska prowadzi do dramatycznych skutków dla polskiej gospodarki i krajowego sektora przemysłowego. Likwidacja PKP Cargotabor w Szczecinie i Gdyni oraz masowe zwolnienia w PKP Cargo, a także w spółkach Rafamet i Rafako, które Donald Tusk miał rzekomo ratować, to tylko niektóre przykłady destrukcyjnej polityki gospodarczej obecnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#MarekGróbarczyk">Podczas gdy polscy pracownicy tracą miejsca pracy, a strategiczne gałęzie przemysłu są likwidowane, rząd Donalda Tuska arbitralnie przyznaje 750 mln zł spółce Dominiki Kulczyk. Co istotne, środki te pochodziły z Krajowego Planu Odbudowy i były blokowane przez Ursulę von der Leyen w okresie rządów Prawa i Sprawiedliwości, aby wymusić zmianę władzy na gabinet Donalda Tuska. Teraz okazuje się, że zamiast na rozwój polskiej gospodarki i ratowanie miejsc pracy środki te trafiają do prywatnych przedsiębiorców z kręgu biznesowego bliskiego obecnej władzy.</u>
          <u xml:id="u-619.2" who="#MarekGróbarczyk">Na domiar złego, jak informuje gazeta „Rzeczpospolita”, 31 marca 2024 r. formalnie wygasła podpisana we wrześniu 2023 r. umowa z Westinghouse i Bechtel o zaprojektowanie pierwszej polskiej elektrowni atomowej. Umowa pomostowa, która miała zabezpieczyć kontynuację projektu między fazą projektowania a budową, nie została zawarta, co grozi poważnymi problemami energetycznymi dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-619.3" who="#MarekGróbarczyk">Polska gospodarka, przemysł i energetyka nie mogą być przedmiotem politycznych gierek. Oczekujemy natychmiastowych działań na rzecz ratowania kluczowych sektorów przemysłu i miejsc pracy oraz zapewnienia Polsce niezależności energetycznej. Rząd Donalda Tuska musi wziąć odpowiedzialność za skutki swoich decyzji i działać w interesie polskich obywateli, a nie w obronie niemieckich interesów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! 20 lat temu do domu Ojca odszedł papież Jana Paweł II. Św. Jan Paweł II. Nasz Ojciec Duchowy Narodu. Papież Wolności. Papież Pielgrzym. Papież Młodzieży. Dla Matki Bożej — Totus Tuus. Dla całego świata — Pontifex Maximus, czyli Najwyższy Budowniczy Mostów, po których możesz przejść na stronę dobra, jeśli tego szczerze zapragniesz.</u>
          <u xml:id="u-620.1" who="#CzesławHoc">20 lat temu, 2 kwietnia 2005 r., w wigilię Święta Miłosierdzia Bożego w Watykanie o godz. 21.37, w wieku 84 lat, powrócił do domu Ojca nasz ukochany Ojciec Święty Jan Paweł II. Cała Polska i Europa zamarły, świat na chwilę zatrzymał się. Nazajutrz po odejściu Jana Pawła II, podczas mszy żałobnej i w zagranicznych mediach pojawił się przydomek „Wielki” — John Paul the Great.</u>
          <u xml:id="u-620.2" who="#CzesławHoc">Ale najpierw wspominamy radosny i historyczny dzień — 16 października 1978 r. Plac św. Piotra w Rzymie. I najpiękniejsze oraz ponadczasowe słowa: Habemus papam — Carolus Wojtyla. Papież Polak. Pierwszy w historii papież Słowianin, którego pontyfikat będzie trwał 26 lat 5 miesięcy i 16 dni i będzie trzeci w aspekcie długości w historii papiestwa — po św. Piotrze i Piusie IX. Pontyfikat niezwykły, wyjątkowy, wielki, każdego dnia wytyczał ścieżkę do konkretnego człowieka, kierując go na most, po którym każdy z nas może przejść na stronę dobra.</u>
          <u xml:id="u-620.3" who="#CzesławHoc">I oto inauguracyjne wystąpienie na placu św. Piotra i historyczne słowa: Nie lękajcie się. Następnie pielgrzymka w Warszawie i kolejne zawołanie: Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-620.4" who="#CzesławHoc">To wówczas było uwerturą do narodzin wielomilionowej „Solidarności” — ruchu społecznego, który podważył hegemonię komunistycznych władz.</u>
          <u xml:id="u-620.5" who="#CzesławHoc">Był też czarny dzień w historii świata — zamach 13 maja 1981 r. na placu św. Piotra i cudowne ocalenie. „Jedna ręka strzelała, a inna kierowała kulę”. Płakała i modliła się cała Polska.</u>
          <u xml:id="u-620.6" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! Święty Jan Paweł II został beatyfikowany 1 maja 2011 r., a kanonizowany 27 kwietnia 2014 r. w Niedzielę Miłosierdzia Bożego w obecności dwóch biskupów Rzymu: obecnego Franciszka oraz byłego, Benedykta XVI. Kanonizowano dwóch papieży jednocześnie: Jana Pawła II oraz Jana XXIII.</u>
          <u xml:id="u-620.7" who="#CzesławHoc">Był inicjatorem Światowych Spotkań Rodzin. Głosił, że wychowanie powinno mieć swój trwały fundament w rodzinie, bowiem przyszłość ludzkości idzie przez rodzinę. W dniu kanonizacji papież Franciszek ogłosił św. Jana Pawła II Patronem Rodzin.</u>
          <u xml:id="u-620.8" who="#CzesławHoc">Św. Jan Paweł II zawsze był z młodzieżą i przy młodzieży, zostawił jej testament: byście razem na całym świecie stawali się budowniczymi cywilizacji pojednania, opartej na braterskiej miłości. A w miejscu naznaczonym polskim heroizmem, na Westerplatte tak mówił: Każdy z was, młodzi przyjaciele, znajduje też w życiu jakieś swoje „Westerplatte”. Należy zawsze „obronić” porządek prawd i wartości dla siebie i dla wszystkich ludzi.</u>
          <u xml:id="u-620.9" who="#CzesławHoc">Papież Jan Paweł II ustanowił także Światowy Dzień Chorego. Był bardzo blisko ludzi chorych i cierpiących, gdyż nie tylko rozumiał, jaki jest sens cierpienia, ale także sam naznaczony był chorobą i cierpieniem.</u>
          <u xml:id="u-620.10" who="#CzesławHoc">Nauczanie św. Jana Pawła II w kwestii świętości życia ludzkiego jest powszechnie każdemu znane: Życie ludzkie od chwili poczęcia powinno być szanowane i chronione w sposób absolutny. Z inicjatywy Ojca Świętego co roku obchodzimy Dzień Życia.</u>
          <u xml:id="u-620.11" who="#CzesławHoc">Liturgiczne wspomnienie św. Jana Pawła II obchodzimy 22 października.</u>
          <u xml:id="u-620.12" who="#CzesławHoc">Pogrzeb papieża Jana Pawła II odbył się 8 kwietnia, a uroczystościom przewodniczył kard. Joseph Ratzinger. W ceremonii uczestniczyło ok. 2 mln osób.</u>
          <u xml:id="u-620.13" who="#CzesławHoc">Był też w moim mieście — Kołobrzegu jako kardynał Karol Wojtyła. Metropolita krakowski towarzyszył Prymasowi Tysiąclecia Stefanowi Wyszyńskiemu podczas obchodów 975-lecia powstania biskupstwa w Kołobrzegu. To papież Jan Paweł II naszą świątynię w Kołobrzegu podniósł do godności bazyliki mniejszej. Jest Honorowym Obywatelem Kołobrzegu. W naszym regionie ukochał także szlak kajakowy na urokliwej rzece Drawie. Dzisiaj ten szlak nosi imię Księdza Kardynała Karola Wojtyły.</u>
          <u xml:id="u-620.14" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! Św. Jana Paweł II zmienił serca wielu z nas, milionów ludzi na całym świecie, zmienił oblicze Polski, Europy i tego świata. Nam, Polakom dał tyle radości, pozytywnych emocji, dodawał ducha walki o niepodległość i suwerenność Polski. Zawsze uczył nas solidarności, odwagi i pokory.</u>
          <u xml:id="u-620.15" who="#CzesławHoc">Św. Janie Pawle II, módl się za nami i wypraszaj u Pana Boga wszelkie łaski dla nas wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Oświadczenie z okazji Światowego Dnia Świadomości Autyzmu</u>
          <u xml:id="u-621.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z okazji obchodzonego 2 kwietnia Światowego Dnia Świadomości Autyzmu pragnę zwrócić uwagę na niezwykle istotny temat, jakim jest sytuacja osób ze spektrum autyzmu w Polsce oraz potrzeba zwiększenia świadomości społecznej w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-621.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Autyzm to nie choroba, a odmienność w postrzeganiu świata, która dotyka coraz większą liczbę dzieci i dorosłych. Osoby ze spektrum autyzmu oraz ich rodziny każdego dnia mierzą się z wieloma wyzwaniami, których często nie dostrzega społeczeństwo. Właśnie dlatego kluczowe jest budowanie powszechnej świadomości i zrozumienia dla potrzeb osób z autyzmem.</u>
          <u xml:id="u-621.3" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Jako poseł i przedstawicielka koalicji rządzącej cieszę się, że podejmujemy liczne działania na rzecz wsparcia osób z autyzmem w zakresie zarówno edukacji, jak i zapewnienia opieki zdrowotnej oraz pomocy społecznej. Musimy jednak pamiętać, że wciąż pozostaje wiele do zrobienia, szczególnie w kwestii dostosowania przestrzeni publicznej i edukacyjnej do ich specyficznych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-621.4" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Ważne jest, byśmy jako społeczeństwo zrozumieli, że osoby z autyzmem mają ogromny potencjał i możliwości, które mogą być zrealizowane tylko wtedy, gdy stworzymy im odpowiednie warunki do życia i rozwoju. Apeluję więc o kontynuowanie inicjatyw mających na celu zwiększenie akceptacji oraz integracji osób ze spektrum autyzmu, a także o szerokie wsparcie dla ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-621.5" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Światowy Dzień Świadomości Autyzmu jest doskonałą okazją, abyśmy wszyscy zastanowili się, jak możemy pomóc i jak skuteczniej reagować na potrzeby naszych bliskich, sąsiadów czy współpracowników dotkniętych autyzmem. Solidarnie twórzmy otwartą, empatyczną i wrażliwą społeczność, w której każdy może czuć się bezpiecznie i komfortowo. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#GrzegorzLorek">W dniu dzisiejszym obchodzimy 20. rocznicę powołania do domu Ojca Jana Pawła II. Przy tej okazji pragnę przypomnieć fragmenty homilii wygłoszonej w czasie liturgii słowa, skierowanej do młodzieży zgromadzonej na Westerplatte w Gdańsku, 12 czerwca 1987 r.</u>
          <u xml:id="u-622.1" who="#GrzegorzLorek">Przyszłość Polski zależy od was i musi od was zależeć. To jest nasza ojczyzna — to jest nasze „być” i nasze „mieć”. I nic nie może pozbawić nas prawa, ażeby przyszłość tego naszego „być” i „mieć” zależała od nas. Każde pokolenie Polaków, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich 200 lat, ale i wcześniej, przez całe tysiąclecie, stawało przed tym samym problemem. Można go nazwać problemem pracy nad sobą, i — trzeba powiedzieć — jeżeli nie wszyscy, to w każdym razie bardzo wielu nie uciekało od odpowiedzi na wyzwanie swoich czasów. Dla chrześcijanina sytuacja nigdy nie jest beznadziejna. Chrześcijanin jest człowiekiem nadziei. To nas wyróżnia, począwszy od tego patriarchy, którego nazywa św. Paweł „ojcem naszej wiary”: uwierzył wbrew nadziei; to nas wyróżnia poprzez Bogarodzicę, o której Elżbieta przy nawiedzeniu powiedziała: Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, po ludzku, wbrew nadziei, uwierzyła, że się stanie, bo w dziejach człowieka działa Bóg. Powiedział Chrystus: Ojciec mój dotąd działa i Ja działam. I to miejsce jest także świadkiem wielkiego działania Boga przez ludzi.</u>
          <u xml:id="u-622.2" who="#GrzegorzLorek">(…) Każdy z was, młodzi przyjaciele, znajduje też w życiu jakieś swoje Westerplatte. Jakiś wymiar zadań, które musi podjąć i wypełnić. Jakąś słuszną sprawę, o którą nie można nie walczyć. Jakiś obowiązek, powinność, od której nie można się uchylić. Nie można zdezerterować. Wreszcie — jakiś porządek prawd i wartości, które trzeba „utrzymać” i „obronić”, tak jak to Westerplatte, w sobie i wokół siebie. Tak, obronić — dla siebie i dla innych.</u>
          <u xml:id="u-622.3" who="#GrzegorzLorek">Biskup Kozal, męczennik z Dachau, powiedział: Od przegranej orężnej bardziej przeraża upadek ducha u ludzi. Wątpiący staje się mimo woli sojusznikiem wroga (ks. Wojciech Frątczak, „Biskup Michał Kozal”, w: „Chrześcijanie”, t. 12).</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 20 lat temu, 2 kwietnia 2005 r., odszedł od nas św. Jan Paweł II — papież, który na zawsze zmienił oblicze Kościoła, Polski i świata. Jego pontyfikat był nie tylko duchowym przewodnictwem dla milionów wiernych, ale także inspiracją dla tych, którzy dążyli do wolności, godności i prawdy.</u>
          <u xml:id="u-623.1" who="#MichałPyrzyk">Jan Paweł II był papieżem, który obalił mury. Jego niezłomna wiara i odwaga odegrały kluczową rolę w przemianach, które doprowadziły do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-623.2" who="#MichałPyrzyk">Dziś, po 20 latach od jego odejścia, jego nauczanie pozostaje aktualne i potrzebne. W czasach niepokojów, napięć i podziałów powinniśmy wracać do jego słów, które wzywały do jedności, szacunku i dialogu. Niech pamięć o jego dziedzictwie będzie dla nas wszystkich zobowiązaniem do budowania Polski i Europy opartej na wartościach, które głosił: godności człowieka, wolności, solidarności i miłości bliźniego.</u>
          <u xml:id="u-623.3" who="#MichałPyrzyk">Niech Jan Paweł II pozostanie dla nas przewodnikiem, a jego słowa i czyny — inspiracją do mądrego, odpowiedzialnego i pełnego szacunku działania. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie poselskie w sprawie II Sejmiku Ziemi Gnieźnieńskiej</u>
          <u xml:id="u-624.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! 19 marca br. w auli I Liceum Ogólnokształcącego w Gnieźnie odbył się II Sejmik Ziemi Gnieźnieńskiej zwołany przez włodarzy powiatu gnieźnieńskiego: starostę gnieźnieńskiego Tomasza Budasza oraz przewodniczącego Rady Powiatu Gnieźnieńskiego Dariusza Pilaka, z udziałem radnych wszystkich 10 rad gmin powiatu, z okazji 1000. rocznicy koronacji dwóch pierwszych polskich królów w Gnieźnie. Wydarzeniem tym oddano hołd dwóm pierwszym królom Polski — Bolesławowi Chrobremu oraz Mieszkowi II Lambertowi.</u>
          <u xml:id="u-624.2" who="#TadeuszTomaszewski">Było to drugie w historii powiatowego samorządu wspólne posiedzenie Rady Powiatu Gnieźnieńskiego, Rady Miasta Gniezna oraz wszystkich rad gminnych. Pierwsze, dedykowane stuleciu powstania wielkopolskiego, odbyło się w grudniu 2018 r.</u>
          <u xml:id="u-624.3" who="#TadeuszTomaszewski">Moment oficjalnego przyjęcia okolicznościowego laudum poprzedziło oficjalne odczytanie treści uchwały sejmowej w sprawie ustanowienia roku 2025 Rokiem Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów Polski w Gnieźnie. Uchwałę w imieniu Sejmu RP odczytał poseł wnioskodawca Tadeusz Tomaszewski. Uchwałę Sejmu z dnia 24 lipca 2024 r. w uroczystej oprawie, z podpisem marszałka Sejmu Szymona Hołowni przekazałem władzom samorządowym dziesięciu gmin i powiatowi gnieźnieńskiemu oraz marszałkowi województwa wielkopolskiego, prymasowi Polski i wojewodzie wielkopolskiemu.</u>
          <u xml:id="u-624.4" who="#TadeuszTomaszewski">Pamiątką i wyjątkowym symbolem II Sejmiku Ziemi Gnieźnieńskiej, który prowadzili przewodniczący Rady Miasta i Gminy Czerniejewo Jan Kulpiński, przewodniczący Rady Miasta Gniezna Zdzisław Kujawa oraz przewodniczący Rady Powiatu Gnieźnieńskiego Dariusz Pilak, było podpisanie przez włodarzy powiatu gnieźnieńskiego, miasta Gniezna oraz gmin powiatu laudum. Odczytał je Michał Powałowski, prezydent Gniezna. „Dziś, raz jeszcze przywołujemy pamięć synów i córek Korony Królestwa Polskiego, którzy zjednoczeni wokół idei silnego, niepodległego i suwerennego państwa przez wieki pracowali dla jego dobra i pomyślności. Niech wartości, które niegdyś przybliżyły Bolesława i Mieszka do monarszej roli i nas ponaglają do wytężonego dzieła oraz nieustającego trudu dla dobra naszej dużej i małej Ojczyzny” — czytamy w dokumencie, który podczas sejmiku został przyjęty przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-624.5" who="#TadeuszTomaszewski">Gośćmi tegorocznego sejmiku byli: Jego Eminencja ks. abp Wojciech Polak prymas Polski, Paulina Hennig-Kloska — ministra klimatu i środowiska, poseł na Sejm RP Tadeusz Tomaszewski, Grzegorz Fedorowicz — senator Rzeczypospolitej Polskiej, Marek Woźniak — marszałek województwa wielkopolskiego, Petr Vlček — przedstawiciel ambasadora Republiki Czeskiej w Polsce, dyrektor instytutu kultury czeskiej przy Ambasadzie Republiki Czeskiej w Warszawie, oraz Renata Mataczyńska — konsul honorowy Republiki Czeskiej w Poznaniu, przedstawiciele służb, inspekcji i straży, jak również dyrektorzy instytucji muzealnych, kulturalnych, uczelni wyższych oraz jednostek edukacyjnych powiatu gnieźnieńskiego, a także reprezentanci banków i instytucji finansowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#KrzysztofBosak">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 3 kwietnia br., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-625.1" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję wszystkim, którzy byli z nami do samego końca. Dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-625.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 08)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>