PPC / ppc

text_structure.xml 656 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 06)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Monika Wielichowska, Krzysztof Bosak, Piotr Zgorzelski, Dorota Niedziela i Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Na początek specjalne przywitanie. Na prośbę pani posłanki Małgorzaty Niemczyk witamy panią dr Christine Holm Moseid z Norwegii, z ośrodka Oslo Sports Trauma Research Center w Norwegian School of Sport Sciences.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Pani doktor, która jest specjalistką rehabilitacji i lekarzem sportowym, przyjechała na zaproszenie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, a także Parlamentarnego Zespołu ds. zdrowego stylu życia oraz — co ważne — przeciwdziałania nadwadze i otyłości. Jakby ktoś jeszcze z państwa chciał się zająć tą problematyką, to widziałem, że dzisiaj była pierwsza seria ćwiczeń z Robertem Korzeniowskim tutaj, w arkadach sejmowych, przed posiedzeniem. Liczna grupa posłów i posłanek wzięła udział. Może to piękna, nowa, świecka tradycja. Marszałek Wielichowska i posłanka Niemczyk na pewno znają szczegóły, bo widziałem, jak dzielnie ćwiczyły. Jest też z nami wycieczka uczniów z PSP nr 3 w Radomsku. Są na zaproszenie pana posła Krzysztofa Ciecióry. Bardzo serdecznie was witamy i pozdrawiamy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Jesteśmy już chyba w miarę w komplecie, więc otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Roberta Gontarza, Michała Moskala, Weronikę Smarduch i Adriana Witczaka.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Weronika Smarduch i Adrian Witczak.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Adrian Witczak i Michał Moskal.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Protokół 29. posiedzenia uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Zwróciłem się do prezesa Rady Ministrów o przedstawienie informacji w sprawie sytuacji międzynarodowej i bezpieczeństwa Polski po szczycie państw sojuszniczych w Londynie oraz po posiedzeniu Rady Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tej informacji. Premier przedstawi ją bezpośrednio po przylocie ze szczytu w Brukseli, w piątek o godz. 13.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Na 29. posiedzeniu Sejm nie przeprowadził głosowań nad wnioskami o odrzucenie w pierwszym czytaniu:</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">— poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz niektórych innych ustaw, druk nr 825,</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">— poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny, druk nr 830.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące te głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o Radzie Ministrów oraz niektórych innych ustaw, druk nr 1059.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły z kolei sprawozdania o rządowych projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy — Prawo o ustroju sądów wojskowych, druk nr 1047,</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">— o unijnej sieci danych dotyczących poziomu zrównoważenia gospodarstw rolnych (FSDN), druk nr 1069.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły też sprawozdania:</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">— o projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju, druk nr 1032,</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">— o projekcie uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin, druk nr 1048.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze, wraca do nas z jedną poprawką, druk nr 1070.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">Immunitety. Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych przedłożyła sprawozdanie w sprawie wniosku oskarżyciela prywatnego Krzysztofa Brejzy reprezentowanego przez adwokat Dorotę Brejzę z 17 stycznia tego roku o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Jarosława Kaczyńskiego, jest to druk nr 1049.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych, druk nr 1072.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">Czasy. Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół:</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">— w dyskusji nad informacją dotyczącą bezpieczeństwa Polski — w piątek,</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">— w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach projektów nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług,</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">— w dyskusji nad informacją o istotnych problemach wynikających z działalności i orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">Prezydium proponuje również, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o projekcie uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">Prezydium proponuje też, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego, które będą wymagały dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm te propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszałek">Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie postępującej drożyzny i rosnącego bezrobocia, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego tego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium i Konwent.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie, harmonogram planowanych posiedzeń zespołów poselskich, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">I jeszcze informacja w związku z jutrzejszym posiedzeniem w trybie niejawnym. W dniu jutrzejszym planowane są obrady Sejmu w klauzuli „tajne”.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Informuję, że ze zgłoszenia wniosku o uchwalenie tajności obrad wynikają następujące konsekwencje organizacyjne, m.in.:</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">— podczas rozstrzygania tego wniosku oraz podczas obrad Sejmu objętych tajnością nie mogą być obecne osoby niespełniające wymogu dostępu do informacji niejawnych o klauzuli „tajne”,</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">— posłowie i inni uczestnicy obrad dotyczących rozstrzygania tego wniosku oraz obrad Sejmu objętych tajnością, a także osoby wykonujące zadania związane z zabezpieczeniem i obsługą tych obrad, z wyłączeniem osób wyznaczonych do bezpośredniej obsługi obrad zgodnie z zarządzeniem Szefa Kancelarii Sejmu wydanym na podstawie § 4 zarządzenia nr 6 Marszałka Sejmu z dnia 27 maja 2014 r., nie mogą utrwalać przebiegu obrad, w szczególności rejestrować lub transmitować obrazu i dźwięku ani sporządzać notatek z ich przebiegu.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">Informuję również, że posłowie i inni uczestnicy obrad dotyczących rozstrzygania tego wniosku oraz obrad Sejmu objętych tajnością oraz osoby wykonujące zadania związane z zabezpieczeniem i obsługą obrad:</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszałek">— nie mogą posiadać w czasie obrad urządzeń umożliwiających rejestrację lub transmisję obrazu i dźwięku, nawiązywanie łączności, a także innych urządzeń umożliwiających ujawnienie informacji,</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">— nie mogą posiadać w czasie obrad bagażu podręcznego, w szczególności torebek i teczek,</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">— są obowiązani poddać się przed każdorazowym wejściem do sali plenarnej, pod rygorem odmowy wstępu na posiedzenie, kontroli w bramce detekcyjnej, a w razie potrzeby także za pomocą innych przyrządów stosowanych przez funkcjonariusza Straży Marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">Informuję, że posłowie i uczestnicy obrad biorący udział w posiedzeniu tajnym podpisują się na liście obecności wyłożonej przy wejściu do kuluarów.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Proszę panią poseł sekretarz o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#WeronikaSmarduch">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#WeronikaSmarduch">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#WeronikaSmarduch">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Dzieci i Młodzieży — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#WeronikaSmarduch">— Edukacji i Nauki wspólnie z Komisją Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#WeronikaSmarduch">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#WeronikaSmarduch">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej wspólnie z Komisją Polityki Społecznej i Rodziny oraz Komisją Spraw Zagranicznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#WeronikaSmarduch">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#WeronikaSmarduch">— Zdrowia — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#WeronikaSmarduch">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#WeronikaSmarduch">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#WeronikaSmarduch">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#WeronikaSmarduch">— Finansów Publicznych wspólnie z Komisją Zdrowia — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#WeronikaSmarduch">— Kultury i Środków Przekazu wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#WeronikaSmarduch">— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#WeronikaSmarduch">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#WeronikaSmarduch">— Infrastruktury — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#WeronikaSmarduch">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#WeronikaSmarduch">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#WeronikaSmarduch">— Obrony Narodowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#WeronikaSmarduch">— Edukacji i Nauki — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#WeronikaSmarduch">— Infrastruktury — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#WeronikaSmarduch">— Polityki Senioralnej — godz. 18. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Teraz, może to już jeden z ostatnich takich przypadków, wnioski formalne w takiej formie, bo zmiana, jak wiecie państwo, jest w komisji. Mam nadzieję, że zostanie przez nas uchwalona, i już za dwa posiedzenia Sejmu będziemy mogli mieć oświadczenia w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Entuzjazm słyszę? Cieszę się.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">Nie? Poseł Fogiel nie? Nie ma entuzjazmu? Dobra, to nie będę dopuszczał do głosu w takim razie. Nie lubi pan, to nie będę zmuszał.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Poseł Adrian Zandberg, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AdrianZandberg">Szanowny Rządzie! Czy wy naprawdę nie możecie się powstrzymać z tą nieokiełznaną pasją do tego, żeby obsadzać swojakami instytucje, w których dotąd nawet za PiS-owskich czasów byli bezpartyjni fachowcy? Czy naprawdę to koryciarstwo musi być wszędzie, nawet w instytucjach, od których zależy przyszłość polskiego bezpieczeństwa?</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AdrianZandberg">W Instytucie Lotnictwa był fachowiec, bezpartyjny fachowiec, który stał na czele tego instytutu, szanowany i znający się na technologiach. Patrzę na pana, panie premierze, bo decyzję podejmuje człowiek z pańskiego środowiska politycznego. Faceta już nie ma, a jest członek Platformy Obywatelskiej, który został źle oceniony przez radę instytutu.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: Fatalnie.)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#AdrianZandberg">W Wirtualnej Polsce można przeczytać, jak jest oceniany — jako ktoś, kto nie ma żadnych kompetencji technicznych i kto się po prostu nie nadaje do tego, żeby stać na czele instytucji, która prowadzi badania dotyczące bezpieczeństwa, dotyczące technologii kosmicznych.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#AdrianZandberg">Czy naprawdę taką instytucję też trzeba zmienić w kosmiczne koryto? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze! Dzisiaj, szanowni państwo, chciałbym pogratulować rządowi 13 grudnia, bo mamy pierwszy sukces naszej prezydencji: w tłusty czwartek państwo rozdali 2 tys. pączków.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#JarosławSachajko">Polskiego pączka zjadł nawet przewodniczący Parlamentu Europejskiego. To są, drodzy Polacy, sukcesy koalicji 13 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#JarosławSachajko">Zdecydowaliście się nie organizować szczytu dotyczącego naszej prezydencji, szczytu Unia Europejska — Stany Zjednoczone czy szczytu Unia Europejska — Ukraina, bo Donald Tusk nie chciał eksponować prawicowego prezydenta. Wstydu nie macie. Mieliście być specjalistami od polityki międzynarodowej, a okazało się, że wszystko, co możecie, to tylko nakładać marynarki urzędnikom brukselskim.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#JarosławSachajko">Zgłaszam wniosek formalny o przerwę i informację pana premiera, jak zamierza wykorzystać naszą prezydencję do walki o polskie interesy, bo na razie ta prezydencja jest bezobjawowa.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Pan poseł Sebastian Kaleta z wnioskiem przeciwnym.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SebastianKaleta">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#SebastianKaleta">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wniosek przeciwny. To nie o informacje chodzi, tylko o działania.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#SebastianKaleta">Pączki największym sukcesem polskiej prezydencji? To jest żart w czasach naprawdę obaw o bezpieczeństwo Polski i naszego regionu.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#SebastianKaleta">Szczytu Unia Europejska — Stany Zjednoczone nie ma. Szczytu Unia Europejska — Ukraina nie ma. A gdzie są szczyty? W Paryżu, w Rzymie, w Londynie, a nie w Warszawie. Dlatego zróbcie to, o czym mówi Karol Nawrocki: szczyt Unia Europejska — Stany Zjednoczone w Warszawie. Polska ma mandat, by być mediatorem w sporze między Stanami Zjednoczonymi i Ukrainą oraz Stanami Zjednoczonymi i Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: W hotelu zrobimy…)</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#SebastianKaleta">Unia Europejska sprzedała swoje bezpieczeństwo Rosji. Napchali kieszeń Rosjanom. Amerykanie dzisiaj mają o to pretensje do Europy, ale nie do Polski. Dlatego też zróbcie w końcu w tej sprawie coś dobrego. Nie informacje, a działania.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.9" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Lepiej bym tego nie powiedział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Wniosek formalny o przerwę w obradach poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa!)</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#Marszałek">Gdzie nie działa? Komu nie działa? Działa?</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Działa!)</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. 193 — za, 235 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#Marszałek">Pan poseł Sławomir Mentzen.</u>
          <u xml:id="u-10.12" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#SławomirMentzen">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 1939 r. mieliśmy hasło: „Silni, zwarci, gotowi”. Teraz Rafał Trzaskowski mówi: Jesteśmy razem, jesteśmy silni, jesteśmy gotowi. Przyznaję, że podobieństwo tych słów jest bardzo niepokojące, tym bardziej że wszystko wskazuje na to, że jesteśmy znacznie mniej gotowi do obrony niż w 1939 r. Jesteśmy 3 lata od wybuchu wojny na Ukrainie. Wysłaliśmy tam broń, amunicję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To już tam nie pojedziesz.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#SławomirMentzen">Do tej pory nie odnowiliśmy tych rezerw. Nie zbudowaliśmy fabryk broni i amunicji. Nie zbudowaliśmy bazy przemysłowej. Nasza ustawa o wytwarzaniu broni i amunicji sprawia, że nawet spółki Skarbu Państwa potrzebują kilku lat na ewentualne uruchomienie produkcji, ponieważ przez kilka lat muszą się borykać z formalnościami. Apeluję do tego rządu, który doprowadził do tego, że mamy teraz amunicji na zaledwie kilka dni wojny, żeby wreszcie wziął się do roboty i w końcu pomyślał o naszym bezpieczeństwie. To jest absolutnie nie do uwierzenia, że nie przyszło wam do głowy, że do obrony potrzebujemy broni i amunicji.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Posłanka Anna Gembicka dzisiaj z wnioskiem, ale nie przeciwnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy coraz bardziej cierpią z powodu sankcji nałożonej przez Unię, a tą sankcją są rządy Donalda Tuska.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#AnnaGembicka">Mamy dramatyczną sytuację w hutnictwie, Poczcie Polskiej, PKP Cargo.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Masz jakiś wierszyk?)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#AnnaGembicka">Za 2024 r. mamy o 50% więcej zwolnień grupowych niż rok wcześniej. Premier miał ratować Rafako, a skończyło się tak jak z ratowaniem polskich stoczni: ratował je tak skutecznie, że upadły, a katarski inwestor rozpłynął się w powietrzu. Wtedy stoczniowcom oferowano kursy strzyżenia psów i układania kwiatów. Teraz oferuje się zakładanie Żabki. Ale Polakom koalicja 13 grudnia wmawia, że klęska to sukces, a strata to zysk. Zysk Orlenu za 2024 r. był o 13 mld mniejszy niż rok wcześniej, a Platforma ogłasza sukces. Stopa inwestycji osiągnie prawdopodobnie drugi najniższy wynik od 1995 r., a Donald Tusk ogłasza rok przełomu. Jak widać, robienie Polaków w konia to ulubiony sport partyjny Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Będzie wniosek? Nie będzie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Z wnioskiem w imieniu Koalicji Obywatelskiej poseł Rutnicki.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Później poseł Ćwik.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Ale nie było wniosku, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#Marszałek">Pani poseł, przecież to jest wniosek formalny w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: A to przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#JakubRutnicki">Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Manipulacje i kłamstwa PiS-u trzeba natychmiast piętnować. A więc powiem o tym jeszcze raz, bo szybko zapominacie. Wzrost gospodarczy. Ostatni rok patowładzy PiS — 0,1%.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#JakubRutnicki">Po raz pierwszy od 30 lat polska gospodarka otarła się o recesję. Ale wystarczy, że powróciły dobre, profesjonalne rządy koalicji 15 października.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#JakubRutnicki">Nie ma się z czego śmiać.</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#JakubRutnicki">Pierwszy rok rządów koalicji 15 października to wzrost o 2,8%. Jakbyście znali matematykę, wiedzielibyście, że to jest dwudziestoośmiokrotnie większy wzrost w porównaniu do waszych rządów. Szanowni państwo, wystarczyło nie kraść.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#JakubRutnicki">Polska gospodarka idzie w dobrym kierunku. Rekordowo niskie bezrobocie, najniższe w Unii Europejskiej. To was boli. Ale wszystko jest w porządku, bo wreszcie profesjonaliści są odpowiedzialni za polską gospodarkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Może jednak nie likwidować tych wniosków formalnych — tak myślę.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Pan poseł Ćwik.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Panie marszałku, sprostowanie. Nie zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Nie ma czego.)</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszałek">Nie, on wszystko dobrze zrozumiał, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Zapinamy pasy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagą wysłuchałem wystąpienia mojego imiennika pana posła Sławomira Mentzena.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Uciekł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Już wyszedł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SławomirĆwik">Jak widzimy, przyszedł, wygłosił kampanijny manifest i już uciekł z Sejmu, już nie pracuje.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Bo tu się ciężka praca odbywa.)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#SławomirĆwik">To wystąpienie to była hipokryzja najwyższych poziomów. Konfederacja martwi się o bezpieczeństwo Polski i o polską armię. A jak zagłosowała nad budżetem, który przewiduje najwyższe w historii wydatki na dozbrojenie i umocnienie polskiej armii? A kogo cytuje rosyjska telewizja, aby skłócić Polaków i rozbić pomoc dla Ukrainy? To jest w interesie Rosji. To są fakty, proszę państwa. Mogliśmy niedawno oglądać reportaż o tym, że rosyjski wywiad musi płacić za antyukraińskie hasła, aby rozbijać pomoc dla Ukrainy. Sławomirowi Mentzenowi być może nawet nikt nie płaci, ale on robi to bardzo skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#SławomirĆwik">A jeżeli Ukraina nie obroni się przed Rosją, to zagrożone będą i Polska, i państwa nadbałtyckie, i świat, i demokracja zachodnia. I do tego przyczynia się dzisiaj Sławomir Mentzen.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Mentzen!)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#SławomirĆwik">Wnoszę o stwierdzenie kworum.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Tak pan działa, panie pośle, na pana posła Mentzena, że rzeczywiście: wychodzi Ćwik — Mentzen znika.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do stwierdzenia kworum.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#Marszałek">Proszę o naciśnięcie przycisku w celu potwierdzenia obecności na posiedzeniu.</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#Marszałek">Nie ma. Mentzena też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Szach-mat.)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Gdzie jest Mentzen? Gdzie jest Mentzen? Gdzie jest Mentzen?)</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#Marszałek">Obecnych jest nas 428, z czego się bardzo cieszę.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Premier jest zdalnie.)</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#Marszałek">Z tej okazji wobec 428 posłów pozdrawiam mieszkańców miasta i gminy Brok na czele z burmistrzem Sebastianem Oczkowskim, którzy przybyli tu na zaproszenie posła Marcina Grabowskiego.</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.12" who="#Marszałek">Witamy was serdecznie w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-20.13" who="#Marszałek">Na koniec głos zabierze poseł Arkadiusz Sikora, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-20.14" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#ArkadiuszSikora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Miesiąc temu prosiłem o to, żeby porozmawiał pan z panem Glapińskim, byłym zastępcą pana w Prawie i Sprawiedliwości, o tym, aby obniżyć stopy procentowe.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Błaszczak: Rada Polityki Pieniężnej. Czy pan wie, że to jest kompetencja Rady Polityki Pieniężnej?)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#ArkadiuszSikora">Dzisiaj wysokie stopy procentowe są niebezpieczne i szkodliwe dla polskiej gospodarki, dla polskich gospodarstw domowych.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#ArkadiuszSikora">Nie wiem, czy pan z nim porozmawiał, ale jeśli jeszcze nie, to ja bardzo chętnie wytłumaczę panu Glapińskiemu, dlaczego to jest szkodliwe dla polskiej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Namawia pan do niekonstytucyjnych działań.)</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#ArkadiuszSikora">Druga sprawa. Mam pytanie. Ostatnio prezes Narodowego Banku Polskiego bardzo mocno reklamuje się tym, że mamy 450 t złota. Chciałbym zapytać, gdzie to złoto jest składowane i czy jest ono bezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#ArkadiuszSikora">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Tego nie wolno mówić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Zabrać głos chce pan wicepremier, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WładysławKosiniakKamysz">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#WładysławKosiniakKamysz">Czasy są takie, że szukanie jedności i wspólnych mianowników jest po prostu racją stanu. Wspólnym mianownikiem jest bezpieczeństwo Rzeczypospolitej. Wierzę, że dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Poważnie?)</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#WładysławKosiniakKamysz">Warto przypominać o kierunkach, które trzeba podejmować i które podejmujemy. Chciałbym, żebyśmy podejmowali je wspólnie i żeby pod tymi trzema punktami, które gwarantują bezpieczeństwo Polski, wszyscy się dzisiaj podpisali. Chcę te trzy punkty przedstawić. Będziemy dyskutować również podczas dużej debaty, którą organizuje pan marszałek w piątek po powrocie pana premiera z Rady Europejskiej. Będziemy mogli wtedy też przedyskutować i to, co się dzieje w polityce światowej, i to, co się dzieje na Ukrainie, oraz jakie decyzje podejmuje Unia Europejska. Od tego jest parlament, żebyśmy taką debatę prowadzili.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#WładysławKosiniakKamysz">Ale dzisiaj chcę powiedzieć o trzech wektorach, trzech kierunkach, które musimy podejmować każdego dnia, żeby zapewniać Polsce bezpieczeństwo. Pierwszy: trzymać Rosję jak najdalej stąd.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#WładysławKosiniakKamysz">Trzymanie Rosji jak najdalej stąd to jest dzisiaj pomaganie Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Jakoś nikt nie klaszcze.)</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#WładysławKosiniakKamysz">Każdy dzień pomocy dla Ukrainy, każdy dzień pomocy dla walczącej Ukrainy to jest trzymanie Rosji jak najdalej stąd.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#WładysławKosiniakKamysz">Każdy dzień pomocy dla walczącej Ukrainy, to jest zużywanie armii, która kiedyś może wystąpić przeciwko nam. To jest też czas, który musi mieć Europa, Polska, żeby jak najlepiej się przygotować. Każdy dzień pomocy, zarówno militarnej, jak i humanitarnej… Bo też nie można się wyzbyć jednego: bycia w cywilizacji Zachodu. Nigdy Polska się tego nie wyzbyła i nigdy się nie wyzbędzie. Dopóki na żłobki, przedszkola, na szpitale i na domy seniorów lecą bomby, to po prostu po ludzku trzeba pomagać. Nikt nas z tego człowieczeństwa nie obedrze i nie może tego zmienić.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#WładysławKosiniakKamysz">Kolejny powód to jest racja stanu Polski. Tam autentycznie rozgrywa się sprawa polskiego bezpieczeństwa. I wiem, że na tej sali jest dużo szersze zrozumienie niż nawet czasem wybrzmiewa to w niektórych oświadczeniach. Chciałbym, żeby punkt pierwszy był przez wszystkich przyjęty i zrozumiany. Chodzi o to, że to nie jest czyjaś fanaberia, to nie jest obniżanie jakichkolwiek zdolności, tylko to jest poważna inwestycja w to, żeby Polska naprawdę była bezpieczna.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#WładysławKosiniakKamysz">Druga sprawa, drugi wektor to są relacje transatlantyckie. Nie ma alternatywy dla dobrych relacji europejsko-transatlantyckich. To jest też gwarancja polskiego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#WładysławKosiniakKamysz">Relacje polsko-amerykańskie, europejsko-amerykańskie są potrzebne dla bezpieczeństwa Europy i świata.</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#WładysławKosiniakKamysz">One są historycznie dla nas bardzo ważne, bo one stanowiły wejście.</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Proszę to swojemu premierowi powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-23.20" who="#WładysławKosiniakKamysz">Tak naprawdę umowa o wolnym handlu ze Stanami Zjednoczonymi z 1990 r. stanowiła wejście, taki oddech wolności, niepodległości po 1989 r., który odczuliśmy. To była bardzo ważna umowa, stanowiąca o naszym bezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-23.21" who="#WładysławKosiniakKamysz">Dzisiaj jesteśmy stawiani za przykład przez stronę amerykańską. Dlatego Polska ma tutaj do odegrania ogromną rolę jako transatlantyk. I to realizujemy. Powiem szczerze, realizujemy to wspólnie z prezydentem Rzeczypospolitej, bo tu jest ponadpolityczne porozumienie.</u>
          <u xml:id="u-23.22" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.23" who="#WładysławKosiniakKamysz">Gdy przyjeżdża sekretarz obrony do Polski, to konsultujemy się z Biurem Bezpieczeństwa Narodowego i współdziałamy w tym zakresie z panem prezydentem. Gdy pan prezydent jest w Stanach Zjednoczonych, to jest tam również minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski. I jest to współdziałanie. To pokazuje, że bezpieczeństwo autentycznie jest wyłączone spoza tego sporu, który w naturalny sposób jest częścią naszego funkcjonowania i życia politycznego.</u>
          <u xml:id="u-23.24" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Piontkowski: Kiedy Klicha wycofacie?)</u>
          <u xml:id="u-23.25" who="#WładysławKosiniakKamysz">Jest to więc przykład, że relacje transatlantyckie ponadpolitycznie dla całej władzy wykonawczej, a wierzę też, że dla całej władzy ustawodawczej, stanowią absolutny priorytet. Rozwój naszych zdolności, nasze inwestycje w zbrojenia, zakupy w Stanach Zjednoczonych najlepiej o tym świadczą, a także przykład, jakim jest Polska, która wspiera intencje podnoszenia wydatków na zbrojenia. Polska sama daje najlepszy przykład i jest wyróżniana przez całą administrację, zarówno poprzednią, jak i dzisiaj rządzącą w Stanach Zjednoczonych. To jest drugi punkt: relacje transatlantyckie jako gwarant bezpieczeństwa Rzeczypospolitej i Europy.</u>
          <u xml:id="u-23.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzięki Prawu i Sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-23.27" who="#WładysławKosiniakKamysz">I punkt trzeci to jest silna Europa.</u>
          <u xml:id="u-23.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.29" who="#WładysławKosiniakKamysz">To jest Europa, która jest w stanie się zmobilizować, która się jednoczy, która współdziała na rzecz bezpieczeństwa i przekierowuje strumień pieniędzy na rzecz przemysłu zbrojeniowego, niezależności produkcji, gwarancji łańcucha dostaw na swoje potrzeby. To jest ochrona Morza Bałtyckiego, nasze skierowanie się tam i bardzo silny sojusz zarówno z państwami wschodniej flanki NATO, jak i z państwami skandynawskimi, które mają podobne, bardzo sensytywne poczucie zagrożeń, tak jak Polska i państwa nadbałtyckie, płynących ze strony Rosji. To ochrona Morza Bałtyckiego jako głównego i tak naprawdę wewnętrznego akwenu Sojuszu po przystąpieniu Szwecji i Finlandii do Paktu.</u>
          <u xml:id="u-23.30" who="#WładysławKosiniakKamysz">Strategicznym podejściem jest to, żeby regulacje na poziomie europejskim zostały zmienione. Bardzo dobrze, że na szczycie, który jutro się odbędzie, na posiedzeniu Rady Europejskiej, które jutro się odbędzie, będzie podejmowana decyzja o zwiększeniu wydatków, o innej procedurze fiskalnej związanej z wydatkami na bezpieczeństwo. Chodzi o niewliczanie tego do deficytu, czyli otwarcie możliwości. Europa musi być latarnią dla świata w tym względzie, nie może zostać gdzieś z tyłu. Musi wykonać dużo więcej w dużo krótszym czasie.</u>
          <u xml:id="u-23.31" who="#WładysławKosiniakKamysz">A więc są trzy sprawy fundamentalne dla bezpieczeństwa państwa polskiego: trzymanie Rosji jak najdalej stąd, budowanie relacji transatlantyckich i budowanie siły Europy.</u>
          <u xml:id="u-23.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Zarządzam przerwę do godz. 11.40, przepraszam, do godz. 10.40, po której przystąpimy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Przerwa do godz. 10.40.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 36 do godz. 10 min 38)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MonikaWielichowska">Panie posłanki i panowie posłowie, uprzejmie proszę o przeniesienie rozmów w kuluary, ponieważ chciałabym rozpocząć rozpatrywanie punktu 1. porządku dziennego. Daję państwu jeszcze minutę.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#MonikaWielichowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju (druki nr 992 i 1032).</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią posłankę Joannę Frydrych o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju zawartego w druku nr 992.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju jest konieczny dla dostosowania limitu wydatków budżetowych na 2025 r. do kwot zobowiązań Polskiego Funduszu Rozwoju SA, wynikających z emisji obligacji na finansowanie rządowych programów wsparcia przedsiębiorców. W skład tych programów wchodzą: tarcza finansowa PFR dla małych i średnich firm, tarcza finansowa PFR dla dużych firm, tarcza finansowa PFR 2.0 dla mikrofirm, małych i średnich firm…</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#JoannaFrydrych">…i rządowy program wsparcia dla PLL LOT SA. Ich realizacja odbywa się zgodnie z przepisami ustawy o systemie instytucji rozwoju i została powierzona PFR SA pod nadzorem właściwego ministra. Środki pozyskane z emisji obligacji stanowią fundament finansowania programów, a następnie trafiają do beneficjentów. Z uwagi na przypadające w 2025 r. terminy wykupu obligacji wraz z odsetkami o łącznej wartości ponad 34 mld zł konieczne było uwzględnienie odpowiednich środków w budżecie państwa.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#JoannaFrydrych">Nowelizacja ustawy zapewnia stabilność finansową realizowanych programów i umożliwia PFR SA wywiązanie się ze swoich zobowiązań. Podkreślam, że ustawa ta została przyjęta bez poprawek, co potwierdza jej kluczowe znaczenie oraz szerokie poparcie dla zapewnienia przedsiębiorcom niezbędnego wsparcia w kolejnych latach.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował w dniu 4 lutego 2025 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych do pierwszego czytania. Komisja Finansów Publicznych po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 20 lutego 2025 r. wnosi, by Wysoki Sejm raczył uchwalić powyższy projekt ustawy bez poprawek. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Henryka Kowalczyka z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#HenrykKowalczyk">Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju, pierwotnie w druku nr 992, sprawozdanie komisji w druku nr 1032.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#HenrykKowalczyk">Oczywiście Klub Prawo i Sprawiedliwość popiera ten projekt ustawy jako ten, który dostosowuje wydatki budżetowe związane z należnościami wynikającymi z tarcz finansowych zrealizowanych w czasie COVID-u. Wspomnę, że to były tarcze finansowe i pomoc, bardzo realna pomoc, dla mikrofirm w pierwszej turze — 3 mld zł, 7 mld zł dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz 25 mld dla dużych przedsiębiorstw. Pomoc ta okazała się wówczas niezwykle istotna i kluczowa, jeśli chodzi o zachowanie miejsc pracy. Już może nie pamiętamy, ale było to w formie pożyczek, później umarzalnych, w wysokości 18 tys. zł na jednego zatrudnionego, jeśli ubytek przychodów był w przedziale 30–60%, i 36 tys. zł na jednego zatrudnionego, jeśli ubytek przychodów przekraczał 60%.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#HenrykKowalczyk">Pamiętamy ten trudny czas, kiedy wiele działalności gospodarczych praktycznie zamarło, m.in. część handlu, transportu, hotele, gastronomia, turystyka. To są tylko te przykłady działalności, które całkowicie zamarły na czas COVID-u. To był przełom… czyli to był rok 2020, szczególnie początek, od drugiej połowy marca, kwiecień, maj i całe praktycznie wakacje roku 2020. Dzięki tej bardzo sprawnej… Tu warto podkreślić jeszcze sprawność tej pomocy, bo wnioski składane przez przedsiębiorców były realizowane w ciągu dosłownie 2 dni. Nawet niektórzy przedsiębiorcy aż się dziwili, że nigdy takiej pomocy, tak sprawnie przeprowadzonej, tak szybkiej i skutecznej nie było. Zdziwieni są, że wniosek złożony był wczoraj, a za 2 dni już były pieniądze na kontach. To spowodowało oczywiście ochronę miejsc pracy, ochronę polskiej gospodarki. Szacuje się, że w tej pierwotnej wersji ochroniono co najmniej 3 mln pracowników przed bezrobociem, oczywiście również firm, które dzięki temu nie upadły, dzięki temu nie musiały tych pracowników zwalniać.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#HenrykKowalczyk">Okazuje się, że to przyniosło znakomite efekty. Polska jeszcze przed okresem COVID-u nie była w czołówce, jeśli chodzi o bezrobocie w Unii Europejskiej, natomiast po COVID-zie inne kraje, które porównujemy, znalazły się w dużo trudniejszej sytuacji niż Polska. Pod koniec COVID-u Polska, licząc bezrobocie zharmonizowane metodą Unii Europejskiej, miała 3,1% poziom bezrobocia, to drugi najlepszy wynik w Europie po Czechach wtedy, a w tym czasie we Francji bezrobocie liczone taką samą metodą wynosiło 8%, w Hiszpanii — 16%, a więc widać bardzo wyraźnie, jak w tym momencie Polska przesunęła się z końcowych miejsc w tabeli w klasyfikacji bezrobocia na samą czołówkę. Nadal oczywiście utrzymywane jest niskie bezrobocie w Polsce. Jeszcze na końcu 2023 r., czyli pod koniec rządów Prawa i Sprawiedliwości, bezrobocie liczone tą metodą to jest 2,7 punktu procentowego w Polsce, w Unii Europejskiej — 5,9, a w strefie euro — 6,4. A więc widać wyraźnie tutaj również przewagę naszej złotówki nad strefą euro, nawet w tej klasyfikacji jest ona istotna. Co prawda, w styczniu tego roku bezrobocie liczone metodą polską, czyli rejestrowane, lekko wzrosło, było wyższe o 0,3 punktu procentowego, ale nadal jesteśmy, licząc w skali europejskiej, w czołówce, jeśli chodzi o poziom bezrobocia, i myślę, że to jest zasługa bardzo sprawnej, skutecznej pomocy wówczas…</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#HenrykKowalczyk">…w postaci tarcz finansowych likwidujących skutki COVID-19. Dlatego Prawo i Sprawiedliwość będzie popierać tę ustawę w takim kształcie, jaki został zaproponowany. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Sowę z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#MarekSowa">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ta ustawa nie jest o pomocy przedsiębiorcom, nie jest o COVID, nie jest o heroicznej walce rządu Prawa i Sprawiedliwości w roku 2020, nie jest też o bezrobociu. Skoro jednak już pan poseł Kowalczyk przytacza dane, to raczej trzeba się trzymać albo statystyki europejskiej, albo polskiej, bo wtedy te dane są porównywalne. Mógłby pan też zauważyć, że po raz pierwszy w historii Polska ma najniższe bezrobocie w Unii Europejskiej — 2,6%.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: 5%.)</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#MarekSowa">To jest po prostu fakt. Pierwszy raz w historii. Nigdy nie mieliśmy najniższego. Byliśmy drudzy, trzeci, nigdy nie byliśmy krajem z najniższą stopą bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#MarekSowa">Natomiast ta ustawa, szanowni państwo, jest o czymś innym — o polityce finansowej prowadzonej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Bo przecież gdyby tak było, że te środki miałyby trafić do przedsiębiorców, że trzeba byłoby założyć fundusz, który będzie udzielał wsparcia, to ta debata by się odbyła w roku 2019, kiedy ustawa o systemie instytucji rozwoju była przyjmowana, i w roku 2020, kiedy była ona zmieniana. Wówczas państwo byście wprost powiedzieli, że potrzebne są dziesiątki miliardów złotych na pomoc dla polskich przedsiębiorców, i wpisalibyście te kwoty jako limity finansowe do tej ustawy. Nie zrobiliście tego. W roku 2019, kiedy ustawa o systemie instytucji rozwoju była przyjmowana, miała limit finansowy na 10 lat w wysokości 300 mln zł z budżetu państwa. To były gwarancje. W roku 2012 ten limit został zwiększony do 11 700 mln zł…</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: 2012?)</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#MarekSowa">2020.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#MarekSowa">Ale te wszystkie środki były rozpisane na lata 2020–2023. Dokładnie 11 200 mln zł zostało już rozdysponowane. Pozostałe środki, tak jak pisaliście w tym projekcie ustawy, przedkładając te dokumenty, miały być finansowane ze zwrotów z zysków kapitałowych, które po wejściu do różnego rodzaju podmiotów gospodarczych zostaną wypracowane. I co się okazało? Państwo nawet nie przewidzieliście, że zaciągnięte obligacje będą miały wykupy odpowiednio w roku 2025, 2026, 2027, 2028 do 2029, a nawet do 2030, poza okresem, którego ta ustawa i te regulacje finansowe dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#MarekSowa">Powiem państwu coś więcej, jaki dług zostawiliście, nie wpisując go w ogóle do limitów finansowych. Ten dług jest gigantyczny. W roku 2024 spłacimy 33 675 mln zł PiS-owskiego długu. W 2025 — 33 675 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#komentarz">(Głos z sali: 2024 już się skończył.)</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#MarekSowa">Do tego odsetki w wysokości 987 mln zł. W roku 2026 koszty obsługi wyemitowanych obligacji wyniosą 388 mln zł. W roku 2027 koszty wykupu obligacji wyniosą 18 650 mln zł, koszty obsługi — 425 mln zł. W roku 2028 koszty wykupu, emisji obligacji wyniosą 2 mld zł, koszty obsługi — 92 mln zł. I w roku 2029 koszty obsługi długu wyniosą 65 mln zł, dodatkowo w roku 2030, to już jest poza limitem w ustawie, przyjdzie nam spłacić ostatnią ratę PiS-owskiego długu zaciągniętego na ten cel w wysokości 3299 mln zł. To są po prostu fakty. Nawet nie wpisaliście tego do ustawy. Można powiedzieć, że uważaliście, że jak jest kasa, to trzeba ją wydać i nie przejmować się tym, kto to będzie spłacał. Taka była polityka fiskalna rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#MarekSowa">I jeszcze raz powtórzę: ta ustawa nie jest o pomocy przedsiębiorcom, nie jest o walce z bezrobociem, nie jest o heroicznej walce w czasach COVID-u. Ta ustawa jest o sfinansowaniu długu zaciągniętego przez Prawo i Sprawiedliwość w wysokości 56 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Rafała Kasprzyka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#RafałKasprzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiamy rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju. Zgadzam się z panem posłem Sową i zacytuję krótki opis znajdujący się na stronie Sejmu: Projekt dotyczy dostosowania limitu wydatków na 2025 r. przewidzianych w ustawie z dnia 4 lipca 2019 r. o systemie instytucji rozwoju do kwot zobowiązań Polskiego Funduszu Rozwoju SA będących następstwem wyemitowania przez PFR obligacji na potrzeby sfinansowania rządowych programów tarcz finansowych dla przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#RafałKasprzyk">I tak, drodzy rodacy, rząd PiS zaciągał zobowiązania, drukował obligacje, które następnie PFR przeznaczał na wsparcie przedsiębiorców, których biznesy ucierpiały w czasie COVID-u. Jednak kiedy uchwalano tę ustawę, starano się nie myśleć za bardzo o spłacie tych zobowiązań, dlatego dzisiaj trzeba podnieść limit, który pozwoli na wykup tych obligacji. Limit, który PiS ustawił na wysokości 11,7 mld zł, realnie dzisiaj musi być podniesiony aż do 67,5 mld zł. Czemu ukrywano przed opinią publiczną realny limit wydatków? Czy przez takie działanie poprzedników może dzisiaj dziwić wysokość deficytu?</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#RafałKasprzyk">Kolejne pytanie do Konfederacji. Krytykujecie budżet i narzekacie na duży deficyt. Mam nadzieję, że dostrzegacie zafałszowany obraz polskiego budżetu za czasów PiS — ponad 55 mld zł więcej na wykup obligacji, niż podawano to wcześniej. Chcecie też natychmiastowego zlikwidowania, zmniejszenia deficytu. Odpowiedzcie wreszcie Polakom, komu zabrać. Ale może chcecie, żeby Polacy umierali u znachorów, bo po likwidacji PIT, CIT, VAT i ZUS nie będzie już ich stać na leczenie się u lekarzy. Zdrowie dla bogatych. Może zrezygnujmy z wydatków na obronę, z zakupu samolotów F-35, śmigłowców Apache, czołgów i innych technologii? Niech każdy martwi się o siebie. Putin już się cieszy. Niedawno taki właśnie był program waszego kandydata, pana Mentzena, który po wygłoszeniu dzisiaj rano oświadczenia uciekł z sali, widząc, kto wchodzi na mównicę. A jaki jest program waszej siostrzanej, proputinowskiej AfD? Czy dla kandydata Konfederacji Wrocław czy Opole to też Niemcy Wschodnie?</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#RafałKasprzyk">Niestety deficyt budżetu jest duży. Za zarządów PiS weszliśmy w procedurę nadmiernego deficytu. Jednak odpowiedzialne państwo polskie, odpowiedzialny rząd musi realizować swoje zobowiązania. Musi chronić i dbać o możliwość rozwoju tych, którym rzuca się najwięcej kłód pod nogi, na których nakłada się najwięcej podatków, danin. Musi dbać o przedsiębiorców. To polska przedsiębiorczość, zaradność, uczciwość i ciężka praca były i są podstawą funkcjonowania naszej gospodarki. Wprowadzone tarcze pomogły wielu biznesom przetrwać trudny okres pandemiczny. Ale kiedy wydawało się, że sytuacja się normuje, przyszły kolejne kataklizmy — Polski Ład i wojna w Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#RafałKasprzyk">Polska gospodarka jak nigdy potrzebuje mocnego impulsu prorozwojowego, dlatego Polska 2050 wprowadziła szereg projektów, które mają za zadanie ułatwić prowadzenie działalności gospodarczej. Obniżenie składki zdrowotnej, efektywniejsza amortyzacja, wakacje od ZUS, mniej biurokracji i stabilność prawa to właśnie nasze propozycje. Bo przedsiębiorcy nie potrzebują tarcz, potrzebują stabilnego prawa i uczciwego państwa, które nie potraktuje ich jak przestępców.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#RafałKasprzyk">Proponowana dzisiaj ustawa jest konieczna, jeśli chodzi o zwiększenie limitu wydatków na spłatę swoich zobowiązań. Zobowiązań, których rząd PiS udawał, że nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Agnieszkę Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić nasze stanowisko w sprawie rozpatrywanego projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju zawarty w druku nr 992. Jest to propozycja, która wpisuje się w naszą misję budowy nowoczesnego, efektywnego i sprawiedliwego systemu wspierania inwestycji i rozwoju gospodarczego. W imieniu naszego klubu pragnę wyrazić pełne poparcie tego projektu i podkreślić jego kluczowe znaczenie dla społeczeństwa oraz gospodarki naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Nowelizacja jest konieczna, aby dostosować limit wydatków na rok 2025 przewidziany w ustawie o systemie instytucji rozwoju do kwot zobowiązań Polskiego Funduszu Rozwoju SA, które wynikają z emisji obligacji. Polski Fundusz Rozwoju SA wyemitował obligacje na sfinansowanie rządowych programów wsparcia dla przedsiębiorców, tzw. tarcz finansowych, które były wdrażane w odpowiedzi na skutki pandemii COVID-19. Programy te obejmują m.in. tarczę finansową Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm, tarczę finansową Polskiego Funduszu Rozwoju dla dużych firm, tarczę finansową 2.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro-, małych i średnich firm oraz rządowy program wsparcia dla Polskich Linii Lotniczych LOT SA.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Rada Ministrów na podstawie ustawy może zlecić PFR SA realizację rządowego wsparcia finansowego dla przedsiębiorców, oferując różne formy pomocy, takie jak obejmowanie lub nabywanie udziałów, akcji, obligacji, wierzytelności, udzielanie pożyczek, gwarancji, poręczeń oraz inne formy bezwzwrotne. Celem nowelizacji jest uwzględnienie zobowiązań związanych z emisją obligacji, które będą miały miejsce w kolejnych latach, a także zapewnienie odpowiednich środków na spłatę tych zobowiązań w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Jako Polskie Stronnictwo Ludowe uważamy, że instytucje rozwoju odgrywają strategiczną rolę w kreowaniu polityki gospodarczej państwa. Ich zadaniem jest wspieranie innowacji, przedsiębiorczości, modernizacji infrastruktury oraz zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego. Jednak dotychczasowy model działania tych instytucji wymaga usprawnienia, aby mogły one skuteczniej odpowiadać na współczesne wyzwania zarówno krajowe, jak i międzynarodowe.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Zmiany przewidziane w ustawie mają na celu przede wszystkim zwiększenie efektywności funkcjonowania instytucji rozwoju, poprawę przejrzystości ich działania oraz lepsze dostosowanie ich strategii do rzeczywistych potrzeb społeczno-gospodarczych. W praktyce oznacza to, że środki publiczne będą inwestowane w sposób bardziej efektywny i ukierunkowany na obszary, które wymagają realnego wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Przyjęcie tej nowelizacji przyniesie szereg konkretnych korzyści. To lepsze wsparcie dla przedsiębiorców, szczególnie dla małych i średnich firm, które są filarem naszej gospodarki. Usprawnione mechanizmy finansowania pozwolą im na łatwiejszy dostęp do kapitału i rozwój innowacyjnych projektów. To także sprawniejsze inwestowanie infrastrukturalne dzięki bardziej transparentnym zasadom finansowania i lepszemu nadzorowi nad projektami. Oznacza to szybszy rozwój transportu, energetyki oraz nowych technologii. Kolejną korzyścią jest większa efektywność, jeśli chodzi o wydatkowanie środków publicznych. Środki trafią tam, gdzie są naprawdę potrzebne, a kontrola nad ich wykorzystaniem będzie skuteczniejsza. To także zwiększenie roli samorządów w procesie rozwoju regionalnego, co ma oczywiście kluczowe znaczenie dla wyrównywania szans między regionami i przeciwdziałania marginalizacji mniejszych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowni Państwo! Nie możemy sobie pozwolić na dalsze utrzymywanie nieefektywnych mechanizmów wsparcia gospodarczego. Nowelizacja ustawy o systemie instytucji rozwoju to krok w stronę lepiej zarządzanej, dynamicznej i bardziej konkurencyjnej gospodarki. To zmiana, która przyniesie wymierne korzyści zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla obywateli. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi apeluję o przyjęcie tego projektu. Jest to decyzja, która wzmocni potencjał rozwojowy naszego kraju i przyczyni się do budowy silnej, nowoczesnej Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Dariusza Wieczorka z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DariuszWieczorek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Lewica mam przyjemność przedstawić stanowisko dotyczące ustawy o zmianie ustawy o systemie instytucji rozwoju, druk nr 992.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#DariuszWieczorek">Trzeba sobie uczciwie powiedzieć jedną rzecz: to jest ustawa, która nie ma nic wspólnego z działaniami na rzecz rozwoju. To jest ustawa, która po prostu sankcjonuje wydatkowane już do tej pory pieniądze. Zwracam uwagę na kontrolę Najwyższej Izby Kontroli dotyczącą finansów publicznych w latach 2015–2023. Zwracam uwagę również na wnioski, które się tam pojawiły. Wniosek podstawowy był taki, że poza budżetem wydano w sumie ok. 400 mld zł. To były środki finansowe, które były wydatkowane bez kontroli polskiego parlamentu, bez nadzoru, właśnie poprzez różne fundusze, i dzisiaj, mówiąc krótko, my musimy za to wszystko zapłacić, bo państwo musi być wiarygodne.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#DariuszWieczorek">Jeżeli rzeczywiście — i co do tego nie ma wątpliwości, bo przecież dyskutowaliśmy o tym, że mieliśmy taką sytuację, że była pandemia, była bardzo trudna sytuacja — chodzi o przedsiębiorców, jeżeli chodzi o sytuację gospodarczą de facto na całym świecie, to wszyscy się zgadzaliśmy tutaj, na tej sali, że przedsiębiorcom trzeba pomóc, że te tarcze są potrzebne. Przypominam sobie jednak tylko dyskusje dotyczące tego, że powinno się to znaleźć w budżecie, że powinniśmy wiedzieć, ile tych środków finansowych będzie w ramach tych tarcz wydatkowanych. Niestety to wszystko poszło obok, czyli poszło poza budżetem, ale tak jak wspominamy i wspominaliśmy, państwo musi za swoje długi płacić i te obligacje trzeba w pewnym momencie wykupić. Po prostu trzeba je wykupić. O tym, że nie myślano wcześniej, jak to zrobić, najlepiej świadczą dotychczasowe zapisy. Rząd, gdy podejmował decyzje i zlecał emisję obligacji, nawet nie pomyślał, że skoro ma to robić PFR, to trzeba zmienić ustawę i wpisać w nią te limity. Było wiadomo, że jeżeli obligacje są emitowane w 2020 r. i mają 5 lat, jeżeli chodzi o wykup, to w 2025 r. trzeba będzie przewidzieć środki finansowe na wykup tychże obligacji.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#DariuszWieczorek">Ta ustawa jest właśnie o tym, że musimy dzisiaj realizować te zobowiązania Skarbu Państwa. Oczywiście za tym znowu idzie deficyt budżetowy. Pamiętam dyskusję budżetową dotyczącą budżetu na 2025 r. Mamy już pierwszą odpowiedź na pytanie, z czego wynika ten deficyt. Wynika on m.in. z tego, że te prawie 35 mld zł będziemy musieli zapłacić — tak to po prostu jest. Przypomnę tylko, że w obecnie obowiązującej ustawie na 2025 r. przewidzieliście państwo limit 0 zł. 0 zł na 2025 r. 2026 r. — 50 mln, 2027 r. — 100 mln, 2028 r. — 150 mln, 2029 r. — 200 mln. To rzeczywiście były te środki, które miały pracować na rzecz rozwoju przedsiębiorczości w Polsce, miały pomagać małym i średnim przedsiębiorstwom. Ale w wyniku działań w latach 2020–2023 dzisiaj jest potrzebna nowelizacja, jeżeli chodzi o tę ustawę, i zwiększenie limitu: w 2025 r. do 34,6 mld zł, w 2026 r. — 388 mln, w 2027 r. — 19 mld zł, w 2028 r. — 2 mld zł i w 2029 r. — 65 mln zł. To najlepiej pokazuje, że mimo szczytnych celów, mimo tego, o czym państwo tu dyskutowaliście, i mimo tego, że pewnie były potrzeby, to sposób wydatkowania i to, w jaki sposób te środki zostały poprzez te fundusze wydatkowane, budzi sporo zastrzeżeń. Ale klub Lewicy oczywiście będzie za przyjęciem tej ustawy, bo długi trzeba spłacać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Kuźmiuk, proszę nie pokrzykiwać. Proszę zapisać się do głosu.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Zapisałem się.)</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#MonikaWielichowska">Wtedy będzie pan miał swoje wystąpienie i będzie mógł pan wyrazić wszystkie swoje emocje co do tego projektu i może nie tylko, dobrze? Jesteśmy umówieni? To super, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#MonikaWielichowska">Zanim poproszę i zaproszę pana posła Michała Połuboczka, pozwólcie, że pozdrowię uczennice i uczniów z klasy mundurowej, policyjnej, jak sądzę po waszych mundurach, którzy dzisiaj odwiedzili nasz Sejm i przysłuchują się naszym obradom. Przyjechali z Leszna i są w III klasie liceum ogólnokształcącego. Witamy was serdecznie. To są goście pana posła, pana wiceministra Wiesława Szczepańskiego.</u>
          <u xml:id="u-39.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-39.7" who="#MonikaWielichowska">Teraz zapraszam pana posła Michała Połuboczka, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#MichałPołuboczek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Gdybym krytykował ten cały program pomocy przedsiębiorcom itd., nie stałbym w prawdzie, bo sam z niego korzystałem jako przedsiębiorca. Wtedy ta pomoc była bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#MichałPołuboczek">Co prawda, może pewne zamknięcia w gospodarce itd. były przesadzone, ale to jest zupełnie inna dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#MichałPołuboczek">Należy spojrzeć na taką podstawową rzecz, że ktoś, kto projektował te obligacje, pomyślał o tym, by zrobić je bardzo tanie i de facto, jak policzymy całość, to państwo na tym nawet zarobiło. Jeżeli odejmiemy inflację, bo one są oprocentowane ok. 1,63%-1,68% w skali roku, jest to dużo poniżej inflacji. Tak więc jeżeli będziemy to rozpatrywać złotówka do złotówki, to tak naprawdę państwo oddaje mniej niż pożyczyło, więc można powiedzieć, że zrobiło dobry interes, zwłaszcza, jeżeli te obligacje wykupywały jakieś zachodnie banki, a często tak się dzieje. Zatem można powiedzieć, że to dla naszej gospodarki jest in plus. Te pieniądze trafiły do przedsiębiorców, którzy gdzieś je zainwestowali. Znam takich, którzy utrzymali swoje restauracje, a potem je wielokrotnie powiększyli itd. Tak więc można powiedzieć, że jest to trafiona inwestycja ze strony państwa. Oczywiście ta inflacja być może w jakiś sposób była nakręcona przez te wydatki na przedsiębiorców, ale było to doskonałe miejsce, w którym pieniądze powinny być wydatkowane.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#MichałPołuboczek">Teraz trochę? propos kampanii, która tutaj, widzę, jest prowadzona, bo dzisiaj od rana nasz kandydat Sławomir Mentzen jest atakowany przez panów z Polski 2050.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: Tylko prawdę mówimy.)</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#MichałPołuboczek">Spokojnie, spokojnie, marny wasz trud w tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Pokrzykuje. Pani marszałek, niech się zapisze.)</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#MichałPołuboczek">My jesteśmy spokojni, dalej robimy swoje, konsekwentnie jeździmy po miastach i prowadzimy kampanię, ale ten rozgłos zawsze nam się przyda, tak że dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#MichałPołuboczek">Uważam, że i tak musimy tę ustawę uchwalić ze względu na to, że długi trzeba spłacać. Tak jak powiedziałem, jeżeli na sprawę spojrzymy bardzo szeroko i policzymy te koszty, o których mówimy, że pożyczone były miliardy, ale tak naprawdę odsetek są miliony, więc należy na to patrzeć szczegółowo, to uważam, że te pieniądze były wydatkowane dobrze. Każde pieniądze, które trafiają do przedsiębiorców, to są dobrze wydatkowane pieniądze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#MonikaWielichowska">Panowie posłowie, jestem bardzo cierpliwa. Dopiero wtedy, jak poseł przeszkadza któryś z kolei raz, zwracam uwagę. Panowie posłowie Ćwik i Kasprzyk też mają szansę zapisać się do głosu, ale krzyknęli tylko raz, więc moja cierpliwość nie została jeszcze wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#MonikaWielichowska">Szanowni Państwo! Jeżeli ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać do głosu, to jest ten czas, ponieważ zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#MonikaWielichowska">W tej chwili zapisanych do głosu mamy 15 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Zbigniewa Kuźmiuka z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam serdecznie, teraz jest czas dla pana.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Ale pani marszałek powiedziała, że będę w stanie powiedzieć wszystko. W 1 minutę nie dam rady.)</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#MonikaWielichowska">Mniej emocji, więcej merytoryki i się pan zmieści.</u>
          <u xml:id="u-41.10" who="#MonikaWielichowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Zawsze wypowiadam się merytorycznie, pani marszałek, dziękuję bardzo. Pan minister gdzieś się tam schował. Jest?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MonikaWielichowska">Jest, jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Jest.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, tak to już jest w ekonomii, że nie ma czegoś takiego jak darmowy obiad, więc jeżeli sfinansowaliśmy potrzeby przedsiębiorców za pożyczone pieniądze, to trzeba je teraz spłacić. Jestem zszokowany tym, że pan Sowa, który jest od kilku kadencji w Sejmie, do tej pory tego nie wie. To zadziwiające. Za co on bierze pieniądze?</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, nie ulega wątpliwości, że to był najbardziej efektywny program, jaki można było opracować w tak krótkim czasie. Pan poseł Kowalczyk mówił o jego rezultatach. Uratowaliśmy setki tysięcy miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#komentarz">(Poseł Henryk Kowalczyk: Miliony.)</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Jestem skromny. Oczywiście rok 2020 skończył się spadkiem PKB, także w Polsce. Mieliśmy 2,5-procentowy spadek PKB, ale chcę państwu powiedzieć, że w takich gospodarkach jak francuska czy hiszpańska spadki były dwucyfrowe, a bezrobocie przyrosło o setki tysięcy osób bezrobotnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Pani marszałek, już ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">W związku z tym te połajanki, które płyną od obecnie rządzących, są naprawdę himalajami hipokryzji.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, jak państwo zareagowaliście na skutki powodzi w województwach południowo-zachodniej Polski? Ilu przedsiębiorców zostało do tej pory bez pomocy? I państwo krytykujecie ten program? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MonikaWielichowska">Mam nadzieję, że akurat do tego ostatniego odniesie się pan minister Jaros, jak będzie odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#KrzysztofHabura">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#KrzysztofHabura">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Od 2020 r. Polski Fundusz Rozwoju emitował obligacje skarbowe na sfinansowanie trzech tarcz rządowych. Tarcz finansowych dla małych i średnich przedsiębiorstw, dla dużych przedsiębiorstw, dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw, by faktycznie uratować polskich przedsiębiorców, pomóc im przetrwać trudne czasy i skutki pandemii. W tym roku przypada termin wykupu tej pierwszej transzy w wysokości prawie 35 mln zł, zachodzi zatem konieczność zwiększenia limitu wydatków. Podjęcie ustawy umożliwi Polskiemu Funduszowi Rozwoju wykup obligacji, pierwszych o symbolu 0325 o nominale 18,5 mld zł i następnych o symbolu 0925 o nominale ponad 15 mld zł plus odsetki, których termin wykupu przypada. I tego dotyczy moje pytanie: Kiedy? Pierwszy przypada na 31 marca, a drugi: dowiemy się. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z niemałym zdziwieniem wysłuchałem pana posła Kasprzyka, który mówił, że przedsiębiorcy nie potrzebowali żadnych tarcz ochronnych.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WładysławDajczak">Drodzy Państwo! Ja miałem zaszczyt być wtedy przedstawicielem rządu pana premiera Mateusza Morawieckiego w województwie lubuskim. Gdyby nie ta szybka, bardzo efektywna i dobra pomoc przedsiębiorcom, to w województwie lubuskim, jak później podawał Główny Urząd Statystyczny, kilkadziesiąt tysięcy małych firm, na których opiera się lubuska gospodarka, po prostu przestałoby istnieć, a w ślad za tym kilkadziesiąt tysięcy ludzi znalazłoby się na bezrobociu i dzisiaj nie mówilibyśmy o takich efektach, o takim wskaźniku bezrobocia. Były to właściwie, dobrze wydane pieniądze, które zresztą procentują do dzisiaj. Tak że jeśli pan poseł Kasprzyk mówi takie rzeczy, to nie miał kontaktu z przedsiębiorcami, nie miał kontaktu z tą rzeczywistością, która wtedy, w roku 2022, się wydarzyła.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Artura Chojeckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#ArturChojecki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W zasadzie mógłbym powtórzyć to, co mówili pan poseł Kuźmiuk i pan poseł Dajczak, w odniesieniu do tego, że faktycznie jest tak, że zaciągnięte długi każdy musi spłacać. W przypadku tarcz dla przedsiębiorców w ramach działalności Polskiego Funduszu Rozwoju to były jedne z lepiej przeznaczonych środków na ratowanie przedsiębiorców. Dzięki temu także w województwie warmińsko-mazurskim ogromna rzesza przedsiębiorców utrzymała miejsca pracy. Ja również, będąc w tamtym czasie przedstawicielem rządu w terenie, miałem okazję rozmawiać z przedsiębiorcami, proszę mi wierzyć, o bardzo różnych sympatiach politycznych, i nie było takiego, który by powiedział, że to środki źle zadysponowane czy źle zainwestowane przez państwo. Dlatego chciałbym bardzo nisko pokłonić się tym, którzy ten program wymyślili, którzy ten program dla ratowania polskiej gospodarki w tamtym czasie przygotowali. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Gróbarczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#MarekGróbarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie minęła godzina tej debaty, jak się okazuje, że demagogia, którą słyszymy tutaj ze strony przede wszystkim Platformy Obywatelskiej, ale i całej koalicji, dotycząca tarcz dla przedsiębiorców, staje się jednoznacznym faktem. Z jednej strony mówi się, i to państwo mówicie, jak istotne było wprowadzenie tych tarcz, a z drugiej strony niejaki poseł Sowa mówi, że to jest PiS-owski dług. Z jednej strony przedsiębiorcy mówią, że państwo na tym zarobiło, i dziękują za wsparcie, a z drugiej strony słyszymy, że te tarcze nic nie dały. Stek bzdur, który jest wygłaszany przez państwa, świadczy de facto o tym, jakie macie podejście do przedsiębiorców. Ale co jest najistotniejsze w tej sytuacji, państwo chcecie kontynuować ten program i również emitować obligacje. A więc dalej ta demagogia, którą chcecie raczyć społeczeństwo, jest obnażana. Chyba najwyższy czas, żebyście podziękowali i przeprosili.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Chyba pan nic nie zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Sylwestra Tułajewa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#SylwesterTułajew">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Popieram tę ustawę, ponieważ to jest potwierdzenie tego, że program, który przyjęty został za czasów Prawa i Sprawiedliwości, był skuteczny. Tak, kiedy przyszedł COVID, wtedy nie schowaliśmy głowy w piasek, tylko przystąpiliśmy do działania, żeby ratować miejsca pracy. Program, który wsparł przedsiębiorców, przedsiębiorców województwa lubelskiego i całego kraju, utrzymał miejsca pracy. Dzisiaj państwo mówicie, że nie było nad tym żadnej kontroli. Ale przecież po raz kolejny dyskutujemy o tym programie tutaj, na tej sali, więc jak nie ma kontroli? W budżecie państwa wpisaliśmy te pieniądze, więc jak nie ma kontroli? Gdzie tu logika? Z drugiej strony mówicie również o tym, że zlikwidujecie wszystkie fundusze, które zostały utworzone za czasów PiS-u. Jakie zlikwidowaliście? Żadnego nie zlikwidowaliście. Dalej korzystacie na tym, co opracowaliśmy za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości. Ta pomoc była skuteczna. Dzisiaj, kiedy myślimy o tym, jak wy się zachowujecie w czasach kryzysu, wtedy kiedy przychodzi powódź, to widzimy, że to właśnie wy, jako Platforma Obywatelska, koalicja 13 grudnia, chowacie głowę w piasek, nie zajmujecie się sprawami Polaków.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Wieczorka z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wielu parlamentarzystów dzisiaj wyraziło pogląd, że ta tarcza, to wsparcie dla polskich przedsiębiorców jednak było absolutnie konieczne i niezbędne. Natomiast ze zdumieniem słuchałem dzisiaj wystąpienia pana posła Kasprzaka, który mówił o tym, że…</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Kasprzyka.)</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#JarosławWiesławWieczorek">Kasprzyka.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#JarosławWiesławWieczorek">…który mówił o tym, że polscy przedsiębiorcy nie potrzebują tarcz. Proszę, żeby on powtórzył tym wszystkim przedsiębiorcom, że oni wówczas, w 2020 r., nie potrzebowali wsparcia państwa, że te 200 mld przekazane i program przygotowany przez pana premiera Mateusza Morawieckiego nie wpłynęły na to, że bezrobotnych mieliśmy zdecydowanie mniej. Właśnie z tego tytułu, że ten program został uruchomiony, uratowaliśmy absolutnie co najmniej kilkaset tysięcy miejsc pracy. Te pieniądze pracowały na naszym rynku, pracowały na rynku wewnętrznym.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#JarosławWiesławWieczorek">Mam pytanie. Już nie ma niestety nikogo w ławach rządowych…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MonikaWielichowska">Jest pan minister Jaros.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Jest pan minister. Mam pytanie do pana ministra. Czy pana zdaniem należało wprowadzić w 2020 r. tego typu tarcze, aby uchronić miejsca pracy? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Te programy skomentowali przecież Władysław Kosiniak-Kamysz i Borys Budka, kiedy nie widzieli, że są nagrywani, i chwalili te tarcze, mówiąc, że one są doskonałe, że są bardzo dobre i tak naprawdę całą robotę rząd Zjednoczonej Prawicy wykonał bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Tak było.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#KrzysztofCiecióra">Mówili to, ponieważ myśleli, że nikt ich nie słyszy. I tak właśnie to wygląda, że wy krytykujecie tylko i wyłącznie po to, żeby zakrzyczeć i podważyć oczywiste fakty, o których wiecie, że one są.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#KrzysztofCiecióra">Mam pytanie do pana ministra. To wszystko, co tutaj ze strony posłów opozycji pada, jest prawdą, jest prawdziwe, natomiast do mnie zgłaszają się przedsiębiorcy, którzy mają sporo problemów, jeśli chodzi o obecnie funkcjonującą koalicję rządzącą, problemów związanych z kontaktem z państwem i uzyskaniem podstawowych informacji na temat ewentualnej pomocy, planów rządu itd., itd. Z kim u was w rządzie mają rozmawiać przedsiębiorcy? Dzisiaj nikt nie ma pojęcia, z kim rozmawiać w rządzie, kto reprezentuje biznes, kto reprezentuje sferę gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Ministrze! Kto u was odpowiada za kontakty z przedsiębiorcami i do kogo, kiedy mają problem, przedsiębiorcy mają się zwrócić? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy, kto prowadzi gospodarstwo domowe czy firmę, wie, że jeśli zaciąga się zobowiązania, to potem trzeba je spłacić. Nie inaczej jest z tarczami finansowymi w czasie pandemii, które miały za zadanie utrzymać miejsca pracy i zapewnić przetrwanie przedsiębiorcom. Każda taka pomoc publiczna ma swoją cenę. Środki te nie wzięły się znikąd, bo były finansowane poprzez emisję obligacji Polskiego Funduszu Rozwoju. To nie ten rząd zaciągnął te długi, ale to ten rząd musi je teraz spłacić. Taka jest prawda i nie irytujcie się niepotrzebnie.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#MałgorzataPępek">Jeśli chcemy, żeby Polska była stabilnym krajem, który zarówno inwestorzy, jak i instytucje finansowe traktują poważnie, musimy być w stanie spłacać wszystkie swoje zobowiązania. Dlatego dobrze, że w projekcie zapisano konieczność dostosowania reguły wydatkowej przewidzianej w ustawie o systemie instytucji rozwoju do kwot zobowiązań funduszu.</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#MałgorzataPępek">Chciałam wiedzieć, jak wygląda aktualny stan procesu zwrotu środków z tych tarcz. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#JanuszKowalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Rozmawiamy o tym, jak pomóc polskiemu biznesowi, polskiemu przedsiębiorcy. Rozwiązanie jest proste i to tylko dwa kroki. Po pierwsze, najpóźniej 1 czerwca zwycięstwo Karola Nawrockiego, a w drugim kroku obalenie tego niekompetentnego rządu po to, żeby przyjąć ustawy Karola Nawrockiego,…</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#JanuszKowalski">…chociażby ustawę o jednym przelewie, chociażby ustawę o proinwestycyjnym podatku od nieruchomości, nową ustawę o VAT.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Dlaczego nie wprowadziliście ich w ciągu 8 lat?)</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#JanuszKowalski">Proszę czasami posłuchać. Jesteście leniami, w ogóle nie pracujecie nad żadnymi ustawami, tylko jak mówimy merytorycznie, bo my za was piszemy ustawy, to przeszkadzacie i kłócicie się.</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: A co robiliście w ciągu 8 lat?)</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#JanuszKowalski">Proszę czasami posłuchać. My za was piszemy ustawy i wiemy, jakich ustaw potrzebuje polski przedsiębiorca.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#JanuszKowalski">Chcemy chociażby, żeby polski przedsiębiorca skorzystał z ulg prorodzinnych, które rozlicza się na liniówce i na ryczałcie. Tego do dnia dzisiejszego nie ma. Chcemy wprowadzić ulgi prorodzinne dla milionów Polaków. Tego nie robicie.</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#JanuszKowalski">Pani Sędzio! Pani Marszałek! 4 tygodnie temu odrzuciła pani ulgę prorodzinną dla rodzin wielodzietnych 4+. Proszę o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Nie wprowadziliście. A to pech.)</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#JanuszKowalski">A wy uderzyliście w rodziny wielodzietne.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Mieliście 8 lat, żeby to zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#JanuszKowalski">Innymi słowy, szanowna pani marszałek, chcemy pomóc polskiemu biznesowi, Karol Nawrocki ma plan, ten rząd musi upaść.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#JanuszKowalski">Panie Ministrze! Proszę cieszyć się swoją funkcją jeszcze 3 miesiące. Potem upadniecie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Zadziwiające jest to, że państwo pomijacie — mówię w tej chwili o obozie rządzącym — fakt, że strona dochodowa właśnie dzięki tej pomocy dla przedsiębiorców rosła. I to jest istota sprawy. Jeżeli nawet w kryzysie, w 2020 r. lekko spadły wpływy z podatków dochodowych, ale w gruncie rzeczy były utrzymane dzięki pomocy dla przedsiębiorców, bo ludzie zarabiali, przedsiębiorstwa funkcjonowały i były płacone podatki… Okazało się, że mimo lekkiego spadku… Pokazuję to na przykładzie samorządu. O 1 mld spadły wpływy podatkowe do samorządów w 2020 r., ale już w następnym, w 2021 r. one wzrosły o 10 mld. Te dochody podatkowe powinny być utrzymane właśnie poprzez taką pomoc dla przedsiębiorców, ale również poprzez pomoc w zakresie utrzymania inwestycji, a nawet zdynamizowania tych inwestycji. Równolegle to dawało wielkie efekty. Natomiast państwo teraz blokujecie te inwestycje i blokujecie pomoc dla przedsiębiorców, w związku z czym te wpływy podatkowe będą spadały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">A z tych wpływów podatkowych reguluje się właśnie realizację czy też spłaca się zobowiązania związane z tymi programami gospodarczymi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Obserwujący nas dzisiaj na galerii! Jak było? Zaciągnięto długi, o których nikomu nie powiedziano.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#KrystynaSkowrońska">Nie informowano na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, ile w Banku Gospodarstwa Krajowego i w PFR jest długów. Takiej informacji nie otrzymaliśmy. Ci, którzy byli na tym posiedzeniu komisji, doskonale o tym wiedzą. To pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#KrystynaSkowrońska">Po drugie, nie wskazano, z jakich pieniędzy będzie finansowany po roku 2025 ten dług, jak będą wykupywane obligacje. To były obligacje stałokuponowe. Tak, zarobiła polska gospodarka, tak, budżet zarobił, ale stracili ci, którzy kupili. Oprocentowanie tych obligacji wynosiło 1,6%, a inflacja 18%.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#KrystynaSkowrońska">Mówimy o jednej rzeczy. Tak, była pomoc i ta pomoc trafiła do przedsiębiorców, ale warto powiedzieć i warto mówić, że nie zabezpieczyliście żadnych pieniędzy. Te 50 mld zł jest potrzebne, żeby gospodarka przyzwoicie się rozwijała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#KrystynaSkowrońska">A program Nawrockiego? 12 niespełnionych obietnic PiS-u. Takiego macie kandydata.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#KrystynaSkowrońska">Ustawa jest potrzebna i trzeba ją przyjąć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Porzucka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#MarcinPorzucek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! Rząd Prawa i Sprawiedliwości ochronił przed upadkiem tysiące polskich przedsiębiorstw, miliony miejsc pracy.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#MarcinPorzucek">Chciałem podziękować panu posłowi Połuboczkowi za to, że podkreślił to, że rząd polski de facto zarobił na emisji tych obligacji, ale — i tu jestem zaskoczony — dołączam do listy osób, którym chciałem podziękować, także panią poseł Skowrońską, która przyznała, że rząd Mateusza Morawieckiego zrobił dobrze, natomiast ubolewa nad tym, że podmioty zagraniczne często zarobiły zbyt mało. Trudno, musimy dbać o interesy polskiego państwa i polskich obywateli. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Tak, tak, ja również jestem zaskoczony wypowiedzią szanownej pani poseł Skowrońskiej, która nie umie czytać budżetu. Pan poseł Sowa z drugiej strony…</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Chyba…)</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#JarosławSachajko">Pani poseł, zaraz pani tu wejdzie, będzie popiskiwała. Spokojnie, naprawdę, proszę nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#JarosławSachajko">Pan poseł Sowa znowu mówi o PiS-owskim długu. To jest dług Polski. A ja chciałbym zapytać pana ministra. Proszę powiedzieć, jaki dług zrobiła w tej chwili Platforma Obywatelska. Tak śmiało. Jaki jest deficyt i jakie państwo w tej chwili zaciągnęli długi w ramach funduszy pozabudżetowych? Ile państwo zlikwidowali tych funduszy pozabudżetowych? Proszę powiedzieć śmiało, że państwo w tej chwili zaciągają większe długi, niż te, które były zaciągane wówczas, kiedy był COVID i kiedy była wojna. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Tak w ogóle to jest fenomen, żeby wypominać tutaj 21 punktów z programu naszego kandydata Karola Nawrockiego, a nie pamiętać o 100 punktach obietnic sprzed półtora roku.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#BartłomiejDorywalski">Projekt ustawy, nad którym procedujemy,…</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#BartłomiejDorywalski">…dotyczy dostosowania limitu wydatków na 2025 r. do zobowiązań PFR wynikających z emisji obligacji na potrzeby finansowania rządowych tarcz finansowych. Jest to fundamentalna kwestia związana nie tylko ze stabilnością finansów publicznych, ale także z mechanizmem zarządzania długiem, który zaciągnęło państwo. Ale ten mechanizm został zrealizowany, co warto cały czas podkreślać, tylko i wyłącznie w odpowiedzi na kryzys gospodarczy. Ratowaliśmy przedsiębiorców, miejsca pracy, ratowaliśmy naszą gospodarkę. Przy stałych kosztach i bez dochodów brak pomocy finansowej w czasie pandemii doprowadziłby po prostu tysiące przedsiębiorców do ruiny. W związku z tym pragnę zapytać, czy rząd będzie realizował strategię stopniowego zmniejszania zobowiązań wynikających z emisji obligacji PFR, czy też planuje dalsze ich refinansowanie przez kolejne emisje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#MonikaWielichowska">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#MonikaWielichowska">Z odpowiedziami zmierzy się sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pan minister Michał Jaros.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym…</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Porzucek: Ale proszę się nie śmiać, panie ministrze, tylko z powagą.)</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#MichałJaros">To jest bardzo poważny projekt ustawy, bo to są bardzo poważne pieniądze, których poprzedni rząd nie ujął w ustawie. Dlatego dzisiaj procedujemy nad tym projektem ustawy, bo rząd zapomniał tę ustawę znowelizować. Wiadomo, że jak ta ustawa była tworzona w 2019 r., trudno było przewidzieć, że będzie za chwilę problem wynikający wprost z lockdownu, zamknięcia polskiej gospodarki. Ale też w innych krajach oczywiście były zamykane przedsiębiorstwa, które nie mogły po prostu normalnie funkcjonować. Ale trzeba było znowelizować tę ustawę w momencie, kiedy pojawiły się środki. Problem w tym, że te środki pojawiały się poza budżetem i dzisiaj w jakimś stopniu musimy te zobowiązania uregulować. To są duże zobowiązania. Odsetki to prawie 1 mld zł. Tutaj oczywiście przyznaję rację pani posłance Skowrońskiej.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#MichałJaros">Natomiast chciałbym odnieść się do kilku pytań, które padły. Mianowicie pan poseł Ciecióra… Może inaczej: najpierw pan poseł Wieczorek. Czy tarczę trzeba było wprowadzić? Zawsze jest pytanie, jaka to powinna być forma i czy ta forma była adekwatna. Natomiast odpowiadam: przedsiębiorcom trzeba było pomóc. O tym też mówiła wtedy ówczesna opozycja i w tej kwestii rząd i opozycja byli zgodni. Przedsiębiorcom trzeba było pomóc. Może trzeba było doprecyzować tę pomoc w taki sposób, żeby dzisiaj przedsiębiorcy, przynajmniej część z nich, nie musieli oddawać tych środków. To jest dla nich dzisiaj kłopot. Państwo macie świadomość, że wielu z nich po prostu zwraca środki, bo pomoc być może im właśnie nie była potrzebna. Natomiast co do zasady przedsiębiorcy otrzymali pomoc i wsparcie państwa, tarcze. Wymienię je, były cztery. Jedna to tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla małych i średnich firm. Potem tarcza finansowa 2.0 Polskiego Funduszu Rozwoju dla mikro-, małych i średnich firm. Potem oczywiście tarcza finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju dla dużych firm. No i oczywiście jeszcze bezpośrednia tarcza, tj. wsparcie dla LOT SA. Jeżeli chodzi o te cztery tarcze, dzisiaj musimy te zobowiązania uregulować.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#MichałJaros">Szanowni Państwo! Pani Marszałek! Trzeba sobie powiedzieć jasno, że państwo polskie nie skończyło się wtedy, kiedy PiS przestał rządzić. To państwo trwa dalej. My jako państwo ponosimy odpowiedzialność i musimy spłacić zobowiązania, które zostały zaciągnięte przez poprzedni rząd. Ale to był rząd Polski, tak samo jak teraz jest rząd Polski. Musimy to uregulować.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#MichałJaros">Pytanie pana posła Ciecióry o to, kto się spotyka z przedsiębiorcami. Ja się spotykam z przedsiębiorcami. Jestem do państwa dyspozycji i do dyspozycji przedsiębiorców. Spotykam się i z mikroprzedsiębiorcami, i z małymi, i ze średnimi firmami. Spotykam się z pracującymi w przemyśle. Jestem otwarty, jestem do dyspozycji, tak jak i całe ministerstwo odpowiedzialne za gospodarkę, czyli Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Ta nazwa została zmieniona, jak państwo doskonale wiecie, poprzedni rząd używał tej nazwy. Nie zmieniliśmy nazwy ministerstwa, natomiast ministerstwo odpowiedzialne za gospodarkę, za przedsiębiorców to jest oczywiście ministerstwo gospodarki. Jest też oczywiście rzecznik małych i średnich przedsiębiorców jako instytucja, są też osoby, które zajmują się właśnie wsparciem małych i średnich przedsiębiorców, mikroprzedsiębiorców. Jeżeli jakikolwiek przedsiębiorca się zgłosi, nie jest to mała lub średnia firma, to wiadomo, że rzecznik też będzie reagował i pomagał przedsiębiorcom.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytania pana posła Habury dotyczące dat spłaty tych obligacji w roku 2025, to jest 31 marca — pierwsza rata, a druga rata, druga część spłaty, 22 września. To są daty dotyczące wykupu polskich obligacji.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytanie pani posłanki Pępek, to ok. 25 mld zł już zwróciliśmy, zostało wypłacone z tarcz do końca 2024 r. Jeśli chodzi o pytanie pana posła, czy będą planowane nowe emisje obligacji, to nie planujemy nowych emisji obligacji.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#MichałJaros">Jeśli chodzi o pytania, a właściwie stwierdzenia, bo to pytania raczej nie były, dwóch panów posłów: pana posła Kuźmiuka, a także pana posła Tułajewa, dotyczące wsparcia dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami powodzi, to ja państwu mogę jasno i wyraźnie powiedzieć, że chcieliśmy dotrzeć z pomocą do przedsiębiorców bardzo precyzyjnie, tak żeby ta pomoc była adekwatna. Stworzyliśmy kilka propozycji dla przedsiębiorców. Zacznijmy od tego, co zawsze podkreślam: jeżeli przedsiębiorcy dalej nie skorzystali z pomocy — a wiem, że wielu z nich dalej próbuje z tej pomocy skorzystać — to jest oczywiście uruchomiona dla nich specjalna infolinia, gdzie mogą uzyskać wszelkie informacje na temat różnego rodzaju mechanizmów. Jest ich naprawdę bardzo dużo i dotyczą różnych sfer. Podam jeszcze numer telefonu dla przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi: 801 055 088, a także adres strony: www.biznes.gov.pl/powodz. Tam można uzyskać informacje.</u>
          <u xml:id="u-82.9" who="#MichałJaros">Natomiast też, żebyście państwo nie wprowadzali opinii publicznej w błąd, powiem, jak to wygląda, jeśli chodzi o liczby. Jeśli chodzi o świadczenie interwencyjne, to zgłosiło się 1849 podmiotów gospodarczych. Wnioskowana kwota na ten moment to 219 463 tys. zł. Zostało wypłaconych już 175 134 tys. zł. Ta pomoc trafiła z pierwszego mechanizmu, dotyczącego świadczenia interwencyjnego. Jeśli chodzi o pożyczki do 200 tys. zł, to jest złożonych 857 wniosków na kwotę 103 mln zł. Wypłacono 73 mln zł. Jeśli chodzi o ZUS, dokładnie o wnioski o zmianę terminu płatności, to taką zgodę uzyskało 1439 podmiotów gospodarczych. A jeśli chodzi o umorzenie składek ZUS-owskich na 5 miesięcy, czyli za sierpień, wrzesień, październik, listopad i grudzień, to zgłoszono 609 takich wniosków, z czego 490 zostało już rozpatrzonych, a umorzona kwota, jeśli chodzi o ZUS, to jest 29 410 tys. zł. Więc proszę mi wierzyć… Jeśli chodzi o pomoc dla powodzian, to oczywiście nie jest koniec. Jak państwo wiecie, minister Kierwiński będzie przedkładał taką ustawę, nowelizację ustawy powodziowej, trzecią wersję, ustawę 3.0. Tam będzie też przewidziane dodatkowe wsparcie dla przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi. Uważam, że ta pomoc była bardziej precyzyjna niż tarcze, które państwo przygotowywaliście. One były robione oczywiście bardzo szybko i efekt jest taki, że część przedsiębiorców musi te środki zwracać. Myśmy chcieli, żeby ta pomoc była precyzyjna i żeby trafiała właśnie do przedsiębiorców. W tarczach nie było umorzenia składek ZUS. Myśmy to umorzenie składek w przypadku przedsiębiorców poszkodowanych w powodzi przygotowali.</u>
          <u xml:id="u-82.10" who="#MichałJaros">W związku z tym chciałbym państwu jeszcze raz powiedzieć jasno i wyraźnie, żeby to wybrzmiało: zobowiązania, które zostały zaciągnięte przez poprzedni rząd, są spłacane przez ten rząd. I ten rząd będzie spłacał te zobowiązania, dlatego potrzebna jest ta ustawa. Ta ustawa nie została znowelizowana w sytuacji, w której wiadomo było, że trzeba było spłacić te zobowiązania, czyli obligacje, na kwotę ponad 34 mld zł. I być może to jest największy zarzut wobec poprzedniego rządu, że pieniądze wydawał, stworzył instytucję, jaką jest oczywiście PFR, ale na koniec niestety nie znowelizował tej ustawy, a zobowiązania z tytułu właśnie wsparcia udzielonego firmom teraz ponosi ten rząd. Zapłacimy to.</u>
          <u xml:id="u-82.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: I my dajemy pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-82.12" who="#MichałJaros">I dlatego proszę Wysoką Izbę o wsparcie, o poparcie tego projektu. Musimy po prostu te błędy czy niedociągnięcia naprawić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny (druki nr 876 i 984).</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią poseł Barbarę Dolniak o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Pani marszałek, to jest drugie czytanie)</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#MonikaWielichowska">Wszystko jest w porządku, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Procedujemy nad zmianami dotyczącymi Kodeksu karnego w zakresie mowy nienawiści, a więc walki z przemocą, z groźbą, z naruszeniem nietykalności cielesnej z powodu przynależności narodowej, etnicznej, z powodu wieku, płci, wyznania, w związku z różnymi ważnymi dla naszego życia elementami, które składają się na naszą codzienność. Przeprowadziliśmy pierwsze czytanie na posiedzeniu Sejmu. Odbyło się również pierwsze czytanie na posiedzeniu komisji, gdzie przyjęto trzy poprawki, nad którymi głosowano łącznie.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#BarbaraDolniak">Wczoraj odbyło się również posiedzenie komisji, o które poprosiła grupa organizacji pozarządowych, by przedstawić swoje argumenty dotyczące właśnie tego projektu. Efektem tego spotkania będą zgłaszane dzisiaj poprawki i mam nadzieję, że przejdą przez komisję ds. zmian w kodyfikacjach głosami wszystkich posłów komisji, bo mają one służyć walce z tą złą częścią naszej rzeczywistości. Mamy prawo do krytyki, nawet do publicznej krytyki. Możemy wyrażać swoje zdanie, nawet jeżeli ono jest jedyne w zestawieniu z innymi poglądami, innymi stanowiskami. Ale mamy to robić w sposób rzetelny, uczciwy, a nie w sposób, który obraża drugą stronę. W tych przepisach mówimy o przemocy, o groźbie bezprawnej, o naruszaniu nietykalności cielesnej.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#BarbaraDolniak">W związku z tym mam nadzieję, że po stronie Prawa i Sprawiedliwości rozwaga weźmie górę i przyjmiecie państwo ten projekt, nie nazywając go próbą cenzury czy policją myśli, bo absolutnie w takim kierunku te działania nie mogą iść. Zapraszam więc dzisiaj na posiedzenie komisji o godz. 14, byśmy mogli porozmawiać o poprawkach zgłoszonych podczas dzisiejszego drugiego czytania, a jutro, czyli w czwartek, przejść do głosowania nad tym projektem. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Schreibera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#ŁukaszSchreiber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy faktycznie nosi taką wesołą nazwę, że ma zwalczać mowę nienawiści. W rzeczywistości oczywiście nie o to tutaj chodzi. Nie chodzi o to, aby stygmatyzować, powiedziałbym, tę nienawiść, tę złą część naszej rzeczywistości, jak to ujęła pani marszałek, która była sprawozdawcą komisji, tylko chodzi właśnie o to, żeby uczynić sobie wybiórczą, ideologiczną pałkę, po to by próbować za pomocą tych szkodliwych przepisów uderzać w osoby, które mają inne zdanie, inne poglądy niż obecnie rządząca większość. Nie ma żadnych rozwiązań systemowych, by próbować walczyć z hejtem i z tym, co się rozlewa po mediach społecznościowych od prawa do lewa, to też trzeba zaznaczyć. Absolutnie nie o to chodzi wnioskodawcom. Zresztą cała dyskusja wokół tego projektu, a także wszystkie pytania, które w międzyczasie i ja, i przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości zadawaliśmy bezpośrednio ministrowi sprawiedliwości, pani minister do spraw równości, potwierdzają to. To znaczy nie ma żadnej refleksji po lewej stronie Wysokiej Izby odnośnie do ich postępowania, ich zachowania. Nie ma żadnej refleksji odnośnie do tej wielkiej kampanii nienawiści, którą sami rozpętali w Polsce. Natomiast faktycznie jest chęć wcale nie pokazywania, tylko… Bo to są skrajne przypadki, skrajne i oczywiście fatalne, absolutnie niedopuszczalne. Epatuje się nas tym, jak to, nie wiem, osobę homoseksualną ktoś pobił w tramwaju. Tylko że już na podstawie dzisiejszych przepisów absolutnie można z tym walczyć, przeciwko temu nikt nie zamierza występować. Chodzi jeszcze o dodatkowy zalew spraw, który nas czeka, w sądach, które i tak są już absolutnie dysfunkcjonalne z punktu widzenia obywatela, i o wybiórcze traktowanie, które będzie następowało, tak jak to widzieliśmy wtedy, gdy rząd rozpętał akcję w związku z wpisem 70-letniej emerytki, która w Internecie skrytykowała jednego z — powiedzmy — przedstawicieli czy sympatyków obozu rządzącego. Wtedy Policja wpadła i od razu skutecznie przeprowadziła działania, nawet zanim doszło do zgłoszenia tego przez tę osobę. Ale przecież takich rzeczy są tysiące, dziesiątki tysięcy każdego dnia w mediach społecznościowych. Rzecz jasna, Policja na dużo bardziej poważne groźby nie reaguje, bo po prostu często także nie jest w stanie reagować.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#ŁukaszSchreiber">Podsumowując, ani rząd, ani większość rządząca nie mają absolutnie żadnego pomysłu na systemowe rozwiązanie sprawy, absolutnie żadnej idei. Co więcej, chociaż ten projekt po pracach w komisji nadal jest zły, choć ciut lepszy, słyszymy, że mają się pojawić poprawki. Biorąc pod uwagę dyskusję, jeżeli to ma się opierać na dyskusji, która wczoraj miała miejsce w komisji kodyfikacyjnej, można przypuszczać, że te poprawki będą szły w jeszcze gorszą stronę. Ale oczywiście ich nie znamy, więc na razie trudno im się przeciwstawiać. Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość będzie przeciwko temu fatalnemu projektowi, tej próbie wyselekcjonowanej cenzury, którą próbuje wprowadzać większość rządząca. Składamy wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy, ale także o przyjęcie poprawek, o które apelujemy od początku prac nad tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MonikaWielichowska">Czy jest pan poseł Sebastian Kaleta z Prawa i Sprawiedliwości? Nie. Rozumiem, że to był głos waszego klubu?</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Schreiber: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#MonikaWielichowska">Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam zatem panią posłankę Karolinę Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KarolinaPawliczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obecny proces legislacyjny można byłoby podsumować czy skomentować jednym słowem: nareszcie. Nareszcie podejmowane są konkretne działania przeciw nienawiści, niszczeniu innych ludzi i uprzedzeniom, tym bardziej że już od wielu lat polskie prawo było krytykowane za zbyt wąski katalog grup, których może dotyczyć mowa nienawiści. Komitet Praw Człowieka ONZ w swych rekomendacjach wyrażał zaniepokojenie tym, że polski Kodeks karny nie odnosi się do niepełnosprawności, wieku, płci czy orientacji seksualnej, a Komitet Praw Dziecka zalecił pilne uzupełnienie prawa w celu zapewnienia ochrony przed wszelkimi formami dyskryminacji.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#KarolinaPawliczak">Mowa nienawiści to wypowiedzi, które szerzą, propagują i usprawiedliwiają nienawiść rasową, ksenofobię, antysemityzm oraz inne formy nietolerancji podważające bezpieczeństwo demokratyczne, spoistość kulturową i pluralizm. Mowa nienawiści jest niebezpieczna i druzgocąca. W żadnym z obowiązujących w Polsce przepisów nie została zawarta definicja mowy nienawiści, choć oczywiście istnieją przepisy, które umożliwiają z nią walkę.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#KarolinaPawliczak">Po szerokich konsultacjach i dyskusji w komisji wiemy, że stan ochrony prawnokarnej przed przestępstwami z nienawiści jest dziś absolutnie niewystarczający. Projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny ma na celu dokonanie zmian w zakresie katalogu znamion przestępstw określonych w art. 119 § 1 i art. 257 Kodeksu karnego oraz wzmocnienie ochrony prawnokarnej przed przestępczymi zachowaniami motywowanymi przesłankami dyskryminacyjnymi ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć i orientację seksualną.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#KarolinaPawliczak">Dodam jeszcze, bo warto to podkreślić, jaki jeszcze niedawno był stosunek poprzedniej władzy do wszelkich zagrożeń, a jednocześnie do obowiązku ochrony społeczeństwa. Już w 2019 r. rzecznik praw obywatelskich przekazał premierowi Morawieckiemu szereg rekomendacji dotyczących skutecznej walki z mową nienawiści i przestępstwami z nią związanymi. Pozostało to oczywiście bez rozpatrzenia. Wszystkie te wnioski różnych organizacji przez lata tak naprawdę trafiały w nicość. Poprzednia władza nigdy nie chciała zawalczyć o prawa człowieka w takim wymiarze, bo w kraju rządziła partia, dla której mowa nienawiści stała się codziennością. Dziś jest dla was czas próby, prawico, a być może również czas na zmianę podejścia wobec ludzi niszczonych przez lata ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć czy orientację seksualną.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#KarolinaPawliczak">Klub Koalicji Obywatelskiej poprze ten bardzo ważny i dziś potrzebny projekt ustawy. Składam również stosowną poprawkę do tego projektu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#MonikaWielichowska">Rozumiem, że czas jest współdzielony z panią posłanką Barbarą Dolniak.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł Schreiber powiedział, że ten projekt ogranicza prawo do krytyki. Panie pośle, który przepis tego projektu? Czy ograniczaniem prawa do krytyki jest walka z tymi, którzy stosują przemoc lub groźbę bezprawną w związku z niepełnosprawnością, i ich karanie? Czy naruszaniem prawa do krytyki jest karanie tych, którzy znieważają osoby z powodu ich niepełnosprawności lub naruszają nietykalność cielesną? Czy to jest, proszę państwa, ograniczanie prawa do krytyki? Chyba wam się pomyliły projekty ustaw. Może stosowaliście takie reguły, ale ten projekt wyraźnie mówi o walce z tymi, którzy stosują przemoc, groźbę bezprawną, znieważają ludzi lub naruszają ich nietykalność cielesną z powodu niepełnosprawności, wyznaniowości, wieku, przynależności narodowej. Doskonale wiemy, że hejt i mowa nienawiści rozwinęły się dzisiaj w Polsce na wyjątkową skalę.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Schreiber: Dzięki wam, tak.)</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#BarbaraDolniak">Są osoby w sposób szczególny narażone na mowę nienawiści. Mówimy tutaj o wysoce nagannej motywacji działania sprawcy. To, że pan mnie skrytykuje za moje poglądy… Ma pan do tego prawo. Może pan to zrobić, panie pośle Schreiber, również publicznie, i ja to przyjmę. Ale nie zgodzę się na to, żeby pan zastosował wobec mnie przemoc lub groźbę bezprawną z powodu wieku. Nie ma pan na to zgody. Nie zgodzę się na to, żeby publicznie mnie pan znieważył lub naruszył moją nietykalność cielesną z powodu wieku. Na to nie ma zgody.</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#BarbaraDolniak">Proszę państwa, mówimy o tym, że musimy walczyć, musimy podjąć próbę, musimy podjąć kroki, by pokazać ludziom, którzy stosują mowę nienawiści, działają z wysoce nagannej motywacji, że my, obywatele się na to nie godzimy. Ten projekt służy właśnie temu. Rozsądek po stronie państwa posłów z Prawa i Sprawiedliwości i Konfederacji nakazuje więc poparcie tego wniosku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#BarbaraDolniak">Bo musimy walczyć z przemocą, musimy walczyć ze znieważaniem, musimy walczyć z groźbą bezprawną. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#SławomirĆwik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt porusza bardzo istotne zagadnienie społeczne i dlatego cieszy mnie to, że został wniesiony, że nad nim procedujemy, że zostały przeprowadzone zarówno prace w komisji i w podkomisji, jak i spotkanie w dniu wczorajszym na posiedzeniu zorganizowanym przez panią przewodniczącą Dolniak z udziałem organizacji społecznych, praktyków prawa, prokuratorów, sędziów, adwokatów. Musimy stworzyć naprawdę mądre i dobre prawo w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#SławomirĆwik">Niektórzy twierdzą, że to jest ograniczenie wolności słowa, wolności osobistej. Jestem jak najdalszy od nakładania jakichkolwiek ograniczeń na obywateli, ale musimy pamiętać o tym, że wolności osobiste to jest także wolność do tego, aby ktoś inny nie naruszał naszej sfery, naszych wolności. Wolność każdego człowieka kończy się tam, gdzie uderza w innych, gdzie krzywdzi innych. I temu właśnie ma służyć ten projekt, aby osoby nie mogły bezkarnie naruszać wolności osobistych innych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#SławomirĆwik">Wcześniej, kiedy przyjmowany był Kodeks karny, pod koniec lat 60., nie mieliśmy rozwiniętej techniki, technologii w zakresie social mediów, które umożliwiały w bardzo szeroki sposób sianie nienawiści w stosunku do innych, wykorzystywanie tych technologii, aby poniżać innych. Dlatego takich przepisów nie było. Natomiast dzisiaj, kiedy w szerokim zakresie stosowane są nowe technologie, które umożliwiają szerzenie nienawiści w stosunku do innych w oparciu o takie kryteria jak wiek, niepełnosprawność, zapatrywania na takie czy inne kwestie, kwestie różnicy w światopoglądzie, musimy wprowadzić narzędzia, które będą chroniły w należyty sposób tych, którzy mogą być dotknięci takim działaniem.</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#SławomirĆwik">Musimy też pamiętać o tym, że siły wrogie Polsce mogą celowo wykorzystywać metody do siania nienawiści pomiędzy poszczególnymi grupami społecznymi, aby wzbudzać niepokoje w kraju po to, aby ten kraj osłabić. Dlatego też takie rozwiązania są potrzebne, żeby im to uniemożliwiać.</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#SławomirĆwik">Po wczorajszym posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej kodyfikacyjnej z udziałem organizacji społecznych została zwrócona uwaga, moim zdaniem słuszna, na ryzyko wprowadzenia tych poprawek, które ostatnio zostały przyjęte. Dlatego cieszy mnie inicjatywa w zakresie wniesienia tych poprawek, które w lepszy sposób przygotują to prawo. Przychylam się do stanowiska pani przewodniczącej Dolniak, aby wziąć dzisiaj udział w pracach Komisji Nadzwyczajnej kodyfikacyjnej w celu przeanalizowania tych poprawek, dlatego że to jest naprawdę bardzo ważny projekt. On nie ogranicza prawa wolności i prawa do swobodnej wypowiedzi, on zabezpiecza nas, nas wszystkich, sprawi, że nasze prawa nie będą naruszane przez inne osoby w sposób bezkarny i że będziemy w końcu mieć narzędzie prawa karnego i możliwość pomocy organów państwa w postaci prokuratury, aby chronić nasze prawa.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#SławomirĆwik">Dlatego klub Polska 2050 oczywiście będzie brał dalszy udział w merytorycznych pracach nad tym projektem i poprze każdą dobrą poprawkę i całość ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Michał Pyrzyk złożył oświadczenie klubu na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MonikaWielichowska">A więc zapraszam panią posłankę Annę Żukowską z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#AnnaMariaŻukowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt jest potrzebny, żeby chronić tych, którzy są najsłabsi w polskim społeczeństwie, którzy są z różnych powodów w mniejszości, którzy są z różnych powodów atakowani. Ten projekt jest po to, żeby chronić Polaków, żeby z tego powodu, że są narodowości polskiej, że jesteśmy narodowości polskiej, nie można było komuś grozić śmiercią, obrażać go, kierować groźby bezprawne wobec osoby, która po prostu jest takiej narodowości.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#AnnaMariaŻukowska">Chcemy również chronić katolików, chrześcijan, inne wyznania, a także osoby, które nie są żadnego wyznania, są ateistami, ateistkami. Często słyszę pokrzykiwania z prawej strony sali, że trzeba stanąć w obronie katolików, chrześcijan, bo wiara jest atakowana, bo wierni są atakowani. Przecież te przepisy są po to, żeby nie można było grozić komuś śmiercią, żeby nie można było też grozić śmiercią tym, którzy znaleźli się w naszym kraju z powodu wojny, a to się zdarza coraz częściej, coraz częściej słyszymy o haniebnych atakach, na razie słownych, na Ukrainki i Ukraińców, do których kierowane są groźby bezprawne tylko i wyłącznie z powodu ich narodowości. To jest jedyny powód, to jest wyeksplikowane w tym przekazie.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#AnnaMariaŻukowska">Chcemy chronić te wszystkie grupy. Chcemy też chronić dzieci, które szczególnie cierpią. Przez ostatnie lata rządów Prawa i Sprawiedliwości cierpiały te dzieci, które nie odnajdywały się w takim prostym podziale dotyczącym tożsamości psychoseksualnej. Miały do tego prawo i mają do tego prawo, i nie można ich z tego powodu atakować.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#AnnaMariaŻukowska">To są przepisy, które są nie po to, żeby być przeciwko komuś, żeby coś cenzurować. Przecież nawet kandydat Konfederacji na prezydenta Sławomir Mentzen mówił, że jednak jest za tym, żeby nie można było… znaczy, żeby za obrazę uczuć religijnych jednak były jakieś kary. To za obrazę uczuć religijnych — tak, a za obrazę jakiejś osoby z powodu jej cech, na które nie ma wpływu, bo się urodziła takiej, a nie innej narodowości, takiego, a nie innego koloru skóry, takiej, a nie innej orientacji psychoseksualnej — już nie? Nie zgadzamy się z tym i złożymy poprawkę, bo naszym zdaniem brakuje tutaj także ochrony tożsamości psychoseksualnej. O tym powie moja koleżanka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że pozdrowię uczennice i uczniów z IX Liceum Ogólnokształcącego z Bydgoszczy, którzy dzisiaj zwiedzają Sejm i przysłuchują się naszym obradom na zaproszenie pani posłanki Iwony Kozłowskiej. Pozdrawiamy was serdecznie i życzymy dobrego dnia.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam stojącą już na mównicy panią posłankę Katarzynę Ueberhan z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#KatarzynaUeberhan">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Ochrona przed dyskryminacją należy do szczególnych zadań państwa i o tym mówi też polska konstytucja — to słowo, które tak często pada na tej sali, a równocześnie tak często jest zapominane przy stanowieniu prawa. To szczególny obowiązek państwa.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#KatarzynaUeberhan">Państwo przez lata rządów PiS, państwo PiS wykorzystywało cały aparat państwa i jego instytucje do tego, by systemowo dyskryminować, by tworzyć nagonkę na kolejne grupy osób. To było państwo PiS, które przyzwalało na hejt i na tworzenie stref wolnych od ludzi. Brak refleksji — mówi poseł z PiS. Tak, panie pośle, brak refleksji, zgadzam się z panem. Nadal brak refleksji w państwa szeregach. Wystarczy oczywiście otworzyć media społecznościowe i przeczytać wpis pana klubowego kolegi, który pisze: Decyzja podjęta, będę publikował zdjęcia i wpisy, które przesyłają mi zaniepokojeni mieszkańcy. To mój obowiązek. Panie pośle, już są w Szczecinie. Proszę zwrócić uwagę na bliznę na policzku. Siedzi w autobusie. Kto? Bo ktoś ma ciemniejszą karnację? Bo ktoś ma bliznę na policzku? Przecież to jest jawne namawianie do przestępstwa właśnie motywowanego uprzedzeniami.</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-98.4" who="#KatarzynaUeberhan">To jest właśnie podżeganie do przestępstwa z nienawiści. I, proszę państwa, chcę też państwu tutaj powiedzieć, że komisja etyki oczywiście z własnej inicjatywy się tą sprawą zajmie. Nie ma przyzwolenia na takie zachowanie. Nie ma przyzwolenia na brak refleksji. Będzie na to czas na posiedzeniu komisji etyki.</u>
          <u xml:id="u-98.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#KatarzynaUeberhan">Ponieważ kończy się czas, powiem tylko w dwóch słowach: składam dwie wersje poprawek na prośbę organizacji społecznych, przychylając się do licznych głosów również ze strony praktyków, teoretyków, ekspertów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł. Poproszę już o te poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Karinę Bosak z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KarinaAnnaBosak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zawsze będzie więcej obrażonych niż okradzionych. Powiedział to mój znajomy lekarz, nie prawnik. To pokazuje, jak istotna jest potrzeba pragmatyzmu w stanowieniu prawa.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#KarinaAnnaBosak">Rząd pod pretekstem walki z nienawiścią zaproponował przepisy zbędne, źle napisane, a zarazem bardzo surowe i szkodliwe. Co jest w tym projekcie? Do katalogu tzw. cech chronionych rząd chce dodać wiek, niepełnosprawność, orientację seksualną i płeć. O te cechy zostanie rozszerzone przestępstwo nawoływania do nienawiści. Dwie pierwsze nie są aż tak istotne, ale druga i trzecia oznaczają wprowadzenie cenzury dotyczącej krytyki środowiska LGBT i jego społeczno-politycznych postulatów. Cenzury w przypadku każdego, tak naprawdę bez względu na to, jakie będzie miał zamiary i jaką będzie miał intencję, bo za nienawiść będzie można uznać wszystko: wątpliwość, ironię, bo to wcale nie musi być wulgaryzm. Co gorsza, zakres zakazanej krytyki będzie całkowicie niejasny i uznaniowy. Będzie on zależny od indywidualnych poglądów konkretnych prokuratorów i sędziów, bo prawo nie będzie dawało żadnych wskazówek, co ma być pod tym rozumiane. A to nie powinno mieć miejsca w wolnym państwie.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#KarinaAnnaBosak">Stwierdzenie, że rząd wprowadza cenzurę, nie jest żadną przesadą, bo na podstawie tych, dotychczas względnie rzadko stosowanych przepisów orzekana jest wyłącznie kara więzienia. Rząd w swojej propozycji zmienia art. 119 i art. 256 Kodeksu karnego, które przewidują wyłącznie kary do 5 i do 3 lat więzienia. Podkreślam, że mówimy o przestępstwach ściganych z urzędu. Oznacza to, że prokuratura będzie mogła w tych sprawach prowadzić postępowania, nawet jeżeli poszkodowany nic w tej sprawie nie zrobi.</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#KarinaAnnaBosak">Niewielu posłów wie, że w tych przestępstwach sąd będzie musiał orzec kary więzienia, jeżeli uzna, że przestępstwo miało miejsce. Propozycja ustawy nie przewiduje ani grzywny, ani nawet możliwości ograniczenia wolności. A orzekanie 3 lat więzienia za opinię w sprawach seksualności jest niedorzeczne.</u>
          <u xml:id="u-102.5" who="#KarinaAnnaBosak">Inaczej jest w innych państwach Unii Europejskiej. Dla przykładu w Finlandii możliwe są kary finansowe lub kara więzienia, ale tylko do 6 miesięcy, a nie do 3 lat. Z kolei w Holandii także możliwe są kary finansowe lub kara więzienia, ale maksymalnie na rok. W Wielkiej Brytanii działanie motywowane nienawiścią jest okolicznością pozwalającą na surowszą karę, analogicznie do tego, co jest w przedstawianym projekcie. Jak to działa w praktyce? Według danych brytyjskich liczba skazanych stale tam rośnie. W 2012 r. było ich ok. 40 tys., a 10 lat później ta liczba wzrosła ponad trzykrotnie, aż do 140 tys.</u>
          <u xml:id="u-102.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Czyli nie ma charakteru prewencyjnego.)</u>
          <u xml:id="u-102.7" who="#KarinaAnnaBosak">Jak mówiłam, zawsze będzie więcej obrażonych niż okradzionych. Surowe prawo nie poprawiło sytuacji w Anglii, lecz jedynie spowodowało wzrost poczucia niesprawiedliwości i przeludnienia więzień. Widzieliśmy to, gdy ostatnio przedterminowo zwolniono z angielskich więzień tysiące przestępców, by zrobić miejsce dla Anglików skazywanych za tzw. mowę nienawiści. Efekt wprowadzania tego typu szerokich, nie wiadomo czego dotyczących przepisów to inflacja zgłoszeń, przeciążenie systemu i stopniowy paraliż wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-102.8" who="#KarinaAnnaBosak">Ta propozycja to bardzo realne zagrożenie dla wolności słowa i demokratycznego państwa prawa i nie rozwiąże ona żadnego problemu, ale stworzy wiele nowych. Dlatego definitywnie należy te przepisy odrzucić i Konfederacja składa wniosek o odrzucenie tego projektu w całości.</u>
          <u xml:id="u-102.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Martę Stożek z koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MartaStożek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Staję dziś przed wami z głębokim przekonaniem o konieczności wprowadzenia zmian, które nie tylko dostosują nasze prawo do realiów współczesnego społeczeństwa, ale także zapewnią ochronę najbardziej narażonym obywatelom i obywatelkom oraz osobom przebywającym na terenie naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MartaStożek">Proponowane przez nasze Koło Poselskie Razem poprawki do projektu ustawy — Kodeks karny są odpowiedzią na dramatyczne wydarzenia, które mają miejsce praktycznie codziennie na ulicach polskich miast. Dla przykładu w ostatnią niedzielę doszło do napaści na tle homofobicznym tutaj, w Warszawie, na pl. Zbawiciela. W wyniku tego brutalnego ataku ofiary były nie tylko fizycznie poszkodowane, ale również poddane publicznemu upokorzeniu i znieważeniu. To jednoznacznie obrazuje, jak głęboko zakorzenione są w naszym społeczeństwie uprzedzenia i mowa nienawiści, które doprowadzają do takich aktów przemocy. W świetle tych doświadczeń nasze poprawki mają przede wszystkim na celu rozszerzenie ochrony prawnej osób, które najczęściej stają się celem agresji motywowanej nienawiścią.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#MartaStożek">Zmiany te zakładają, że obok orientacji seksualnej uwzględnić należy także tożsamość płciową…</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-104.4" who="#MartaStożek">…— aspekt, który jest niezwykle istotny dla osób transpłciowych, niebinarnych i interpłciowych. W ten sposób prawo będzie mogło skuteczniej reagować na przestępstwa, których motywem są uprzedzenia wobec tożsamości płciowej czy jej ekspresji zewnętrznej, a nie tylko samej orientacji.</u>
          <u xml:id="u-104.5" who="#MartaStożek">Kolejnym istotnym elementem naszych propozycji jest rozszerzenie katalogu przesłanek, które wpływają na kwalifikacje czynów zabronionych. Proponujemy, by do ochrony prawnej włączyć nie tylko kwestie orientacji seksualnej i tożsamości płciowej, ale również stan zdrowia fizycznego i psychicznego, stopień sprawności oraz zaburzenia rozwojowe. Takie podejście pozwoli zabezpieczyć prawnie osoby, które są szczególnie narażone na przemoc i dyskryminację, jak np. osoby z niepełnosprawnościami, czy te, które borykają się z chorobami lub trudnościami adaptacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-104.6" who="#MartaStożek">Nasze poprawki obejmują także zmiany w sformułowaniach prawnych dotyczących przemocy i groźby bezprawnej. Proponujemy modyfikację zapisu, tak aby nie obciążać stron podmiotowych koniecznością udowadniania formalnej lub faktycznej przynależności do określonego zbioru osób lub posiadania określonych cech. Ocenie powinna podlegać motywacja sprawcy, a więc działania wynikające z jego przekonań, nie jego wiedza o skrzywdzonej osobie.</u>
          <u xml:id="u-104.7" who="#MartaStożek">Takie podejście uprości postępowania karne i umożliwi szybsze reagowanie na przejawy mowy nienawiści i przemoc. Wydarzenia, które mają miejsce na polskich ulicach, pokazują nam, że przestępstwa z nienawiści nie są odosobnionymi incydentami, lecz częścią szerszego, systemowego problemu, który dotyka nas wszystkich. Dlatego też wprowadzając te zmiany, nie tylko odpowiadamy na bolesne doświadczenia naszych rodaków i rodaczek oraz gości naszego kraju, ale także stawiamy fundament pod społeczeństwo oparte na godności, bezpieczeństwie i wzajemnym szacunku. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziś debatujemy nad kolejną nowelizacją Kodeksu karnego. Jest to projekt, który choć ubrany w szaty obrony praw obywatelskich, w rzeczywistości otwiera furtkę do groźnych nadużyć — nadmiernego ograniczania wolności słowa oraz arbitralnego stosowania prawa karnego wobec obywateli.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#JarosławSachajko">Przede wszystkim projekt rozszerza katalog przestępstw motywowanych nienawiścią, dodając nowe kryteria, takie jak wiek, płeć czy orientacja seksualna. Problem nie tkwi jednak w samych intencjach, ale w konsekwencjach, jakie te zmiany mogą przynieść. Zbyt szerokie i nieprecyzyjne pojęcia doprowadzą do sytuacji, w której każda krytyka zostanie uznana za mowę nienawiści, a sądy i prokuratura będą zmuszone do interpretowania prawa według uznaniowych kryteriów zamiast jasno określonych norm.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#JarosławSachajko">Po drugie, projekt wprowadza surowe sankcje za propagowanie określonych ideologii. Art. 256 rozszerza penalizację propagowania totalitarnych ustrojów państwa. Ale kto będzie decydował o tym, co kwalifikuje się jako totalitarny ustrój? Czy publiczne przywoływanie postulatów ideologii, które w przeszłości miały autorytarne korzenie, stanie się przestępstwem? Czy uznaniowość prawa nie doprowadzi do cenzury debaty publicznej? To poważne zagrożenie dla wolności wypowiedzi i pluralizmu politycznego.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#JarosławSachajko">Co więcej, wprowadzenie zmian w art. 257 Kodeksu karnego dotyczącym publicznego znieważania i naruszania nietykalności cielesnej budzi obawy co do swobody wypowiedzi w debacie publicznej. Oczywiście każdy przejaw agresji powinien być ścigany, ale czy naprawdę potrzebujemy kolejnych nowych definicji przestępstw, skoro już teraz obowiązujące przepisy przewidują odpowiednie sankcje? Czy celem tej nowelizacji jest rzeczywiście walka z przemocą czy raczej stworzenie narzędzia do penalizowania osób mających niewygodne poglądy?</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#JarosławSachajko">Dodatkowo pośpiech w procedowaniu nad tym projektem budzi wątpliwości co do jego rzetelności i konsultacji społecznych. Nie przeprowadzono szerokich analiz skutków społeczno-gospodarczych. Nie uwzględniono ryzyka, że ustawa może stać się narzędziem represji w rękach polityków i służb.</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Czy naprawdę tego chcemy — kolejnego kroku w stronę ograniczania swobód obywatelskich? Czy zamiast wzmacniać ochronę podstawowych praw, nie doprowadzimy przypadkiem do sytuacji, w której niewinne osoby będą obawiały się wyrażać swoje opinie? Apeluję do państwa o refleksję i odrzucenie tego projektu. Jeżeli chcemy skutecznie przeciwdziałać mowie nienawiści i przemocy, róbmy to w sposób przemyślany, a nie poprzez rozszerzanie Kodeksu karnego w sposób, który może być wykorzystany do tłumienia debaty publicznej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim przejdziemy do pytań, pozwólcie, że pozdrowię młodzież z XV Liceum im. Zjednoczonej Europy z Gdańska. Uczennice i uczniowie z tej szkoły przybyli do nas na zaproszenie pana posła Piotra Adamowicza. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#MonikaWielichowska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się 24 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-107.6" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-107.7" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu, zadania pytania zapraszam pana posła Macieja Małeckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MaciejMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa to nic innego jak próba ocenzurowania Internetu i wsadzania do więzienia ludzi, którzy mają inne zdanie niż obecnie rządzący.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szrot: Racja.)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#MaciejMałecki">Chcecie wsadzać ludzi do więzienia, jeśli powiedzą, że nie zgadzają się z tym, że — jak mówicie — jest 50 czy 100 płci. Chcecie wsadzać do więzienia ludzi, jeśli powiedzą, że normalna rodzina to mama i tata i że homoseksualiści nie powinni adoptować dzieci.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego pan kłamie?)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#MaciejMałecki">Jeśli chcecie walczyć z hejtem, z nienawiścią, to zacznijcie od własnych szeregów, bo to wy jesteście koalicją ośmiu gwiazdek i to wy wprowadziliście niespotykaną nienawiść, niespotykany hejt do życia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#MaciejMałecki">Dlatego ta ustawa, tak jak mówił przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości, powinna być odrzucona w całości. Nie radzicie sobie z rządzeniem. Próbujecie zakneblować swobodną debatę w Internecie, zawieszać strony, usuwać wpisy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MaciejMałecki">…i karać więzieniem ludzi, którzy mają inne zdanie niż wy. Dlaczego nie reagujecie, kiedy atakowani są katolicy, kiedy atakowane są wartości chrześcijańskie?</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Będziemy reagować.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, czas minął.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MaciejMałecki">Jesteście koalicją ośmiu gwiazdek, ruskich gwiazdek.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MonikaWielichowska">Na coś się umówiliśmy — na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Iwonę Karolewską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#IwonaKarolewska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nieprawda, panie pośle Małecki, ta ustawa to ważny krok na drodze do równości i sprawiedliwości…</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Poseł Maciej Małecki: Miała pani osiem gwiazdek? Pani marszałek miała osiem gwiazdek.)</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#IwonaKarolewska">…bo mowa nienawiści to nie tylko słowa, to realne zagrożenie życia i zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#IwonaKarolewska">Ustawa rozszerza ochronę przed mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści na te czyny motywowane ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć czy orientację seksualną. Najwyższy czas, by prawo chroniło wszystkich, bez względu na to, kim są i kogo kochają.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#IwonaKarolewska">Mam pytanie do pana ministra: Dlaczego, mimo wskazań ze strony Komitetu Praw Człowieka ONZ, Komitetu Praw Dziecka, stanowiska rzecznika praw obywatelskich przekazanego w 2019 r. premierowi Morawieckiemu, nie zrobiono nic, by przeciwdziałać mowie nienawiści? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Izabelę Bodnar, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Bodnar: Przepraszam, pani marszałek, są już pytania…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Homofobia i prześladowania Michała zaczęły się w katolickim gimnazjum. Zawsze był wrażliwy, bardzo dbał o siebie. Kiedy dorastał, dzieci z klasy zaczęły mu dokuczać i go wyzywać. Chodził do kościoła, służył do mszy. W pewnym momencie, w tym okresie w gimnazjum, założył sobie na palec różaniec w formie pierścionka i za ten różaniec został zbombardowany homofobicznymi wyzwiskami. Od tamtej chwili zaczęły się prześladowania. Był wyzywany na ulicy, raz został pobity za ubiór. Zawsze miał ułożone włosy. Jak mu wyskakiwał jakiś pryszcz, robił sobie lekki makijaż. Chciał ładnie wyglądać. Zawsze był zadbany, czysty i za to pewnego dnia w parku w Warszawie go pobili. Siedziało na ławce takich trzech i zaczęli go wyzywać. Wieczorami ze strachu już nigdzie nie wychodził. 26 maja wyciągnął swoją mamę na cmentarz. — Byłam zmęczona, ale nalegał. Na cmentarzu powiedział, że to długo nie potrwa. Co Michał? — spytałam. Zaczął opowiadać, jaki on chce grób, jaki pogrzeb. 1 czerwca Michał już nie żył. Powiesił się na drzewie w ogrodzie obok swojego domu.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#IzabelaBodnar">To fragment wywiadu z mamą Michała, wywiadu, którego nie byłoby, gdyby w Polsce mowa nienawiści była karana, tak jak należy. Dziś wszyscy powinniśmy wejść w skórę mamy Michała i zrozumieć, że słowa potrafią zabić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Joannę Wichę, z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JoannaWicha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Troska o wspólnotę to trzonowa wartość, z której wywodzą się wszystkie moje lewicowe przekonania. Troska o bezpieczeństwo wspólnoty, którą jako mieszkańcy Polski tworzymy, stoi za procedowanym dziś projektem ustawy. Rozszerzenie ochrony przed mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści niezwykle cieszy.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JoannaWicha">Doceniam też bardzo, że mimo zmian w projekcie w toku prac legislacyjnych wygrała wersja szersza, kwalifikująca przemoc również wobec osób solidaryzujących się z daną grupą dyskryminowaną, a nie tylko jej przedstawicieli. Zaatakowanie geja czy lesbijki niosących chociażby tęczową przypinkę będzie się kwalifikowało pod nowy przepis i tak samo ustawa będzie działać, kiedy taki symbol będzie nosiła ich heteroprzyjaciółka na znak solidarności. To słuszna decyzja, bo troska o drugiego człowieka to jest właśnie postawa, którą państwo powinno premiować i chronić.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#JoannaWicha">Bardzo przepraszam za mój głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MonikaWielichowska">Mogliśmy zmienić kolejność, pani poseł, albo pan poseł mógł wodę podać pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę z Republikanów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Mam cztery pytania. Po pierwsze, jak pan minister zamierza zagwarantować, że nowe przepisy nie zostaną wykorzystane przeciwko osobom o niewygodnych poglądach politycznych? Czy nie chodzi tutaj o wprowadzenie cenzury? Jak zamierza pan odróżnić krytykę od mowy nienawiści, skoro jest to subiektywna kwestia? Czy nie obawia się pan, że te przepisy mogą być wykorzystane do politycznych procesów i eliminowania przeciwników? Czy nie obawia się pan minister, że Polska zamiast wzmocnić demokrację, idzie w stronę państwa, gdzie prawo karne zacznie regulować debatę publiczną? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wiele już usłyszeliśmy argumentów przeciwko tej ustawie. Jednak ja jako poseł muszę przedstawić bardzo przyziemne, ale jakże ważne, jeśli nie najważniejsze problemy zwykłych obywateli, którzy będą musieli żyć pod butem nowego prawa. Otóż zapytali mnie ostatnio pracownicy ochrony, jak mają postępować, jeśli ta ustawa wejdzie w życie. Co ma robić ochroniarz na publicznym basenie, jeżeli mężczyzna wejdzie do przebieralni dla kobiet? No bo jeśli utożsamia się jako kobieta i ochrona zwróci mu uwagę, to narazi się na zarzut mowy nienawiści.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Aberracja, co pan mówi.)</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#GrzegorzLorek">Ale jeśli nie zareaguje, to kobieta, która utosamia się jako kobieta, może poskarżyć się kierownictwu pływalni, że ochrona wpuściła do przebieralni mężczyznę podglądacza, co naraziło ją na utratę godności. I taki ochroniarz może być ukarany.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#GrzegorzLorek">Pytanie: Która kara będzie wyższa? Jeśli myślicie państwo, że przesadzam, to się mylicie. W Niemczech ten problem stał się na tyle poważny, że stowarzyszenie skupiające firmy branży beauty czy ośrodków SPA zleciło, aby każdy przed kasą w recepcji dokonywał sprawdzenia cech płciowych klienta, by zminimalizować problemy. Kwestię obrony płci naprawdę sprowadziliście do absurdu. Bareja by tego nie wymyślił.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Elżbietę Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#ElżbietaAnnaPolak">Nowelizacja Kodeksu karnego w zakresie wprowadzenia wyższego wymiaru kary za przestępstwa z nienawiści to jest nasz stanowczy sprzeciw wobec promocji hejtu, mowy nienawiści, przeciwko dyskryminacji z uwagi na poglądy rasowe, narodowościowe, religijne, orientację seksualną, ale również w stosunku do osób z niepełnosprawnościami, w stosunku do osób starszych. Niestety obecny stan prawny — przez wiele lat mieliście taką możliwość i go nie poprawiliście — jest niewystarczający. Obecny stan prawny również nie spełnia standardów europejskich. Ta nowelizacja zapewni w końcu realizację konstytucyjnego zakazu dyskryminacji.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Katarzynę Ueberhan, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#KatarzynaUeberhan">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałabym tylko w paru słowach uzasadnić poprawki, które złożyłam, z uwagi że skończył mi się czas przy wystąpieniu. Celem poprawek, które złożyłam, jest przede wszystkim wyeliminowanie wątpliwości, jakie narosły w związku z zastąpieniem znamienia „w związku z” znamieniem „w związku z jej” w projektowanych przepisach dotyczących przestępstw z nienawiści. Ważne jest, by przenieść punkt ciężkości z cechy, która dotyczy osoby poszkodowanej, na motywację sprawcy, bo przecież o to w tym chodzi. To zostało zawarte w jednej z prezentowanych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#KatarzynaUeberhan">W drugiej z przeze mnie załączonych poprawek dodałam jeszcze to, o czym wspominała przewodnicząca Żukowska, czyli przesłankę dotyczącą tożsamości płciowej, wsłuchując się w głosy właśnie strony społecznej, ekspertów, praktyków prawa, którzy wskazywali, że brak tej przesłanki oznaczać będzie brak wystarczającej ochrony wszystkich grup wrażliwych i dyskryminowanych. Warto zwrócić uwagę, że na wczorajszym posiedzeniu komisji wszystkie głosy były w tej sprawie zgodne, i w kwestii zmiany, dopisku „jej”, i w kwestii tożsamości płciowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rzeczywistość jak z książek Orwella w Polsce coraz bliżej. Karanie za myśl o zbrodni tuż-tuż. Pytanie: Dlaczego wprowadzacie tylko pojęcie dyskryminacji ze względu na płeć, rasę, czy orientację seksualną? Notabene na punkcie orientacji seksualnej macie jakąś fobię i jakąś obsesję, bo przecież może być również dyskryminacja ze względu na wzrost, wagę, kolor oczu, kolor włosów, czy numer buta.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MariuszKrystian">Szanowni Państwo! Ta lewacka agenda, którą wprowadzacie, bo to jest lewacka agenda, ma doprowadzić tak naprawdę do pewnego autorytaryzmu prawnego. To, co obserwujemy w krajach Europy Zachodniej, gdzie nie można swobodnie prezentować swoich poglądów, a takie przepisy są narzędziem do tego, aby skazywać osoby, które są niewygodne w debacie publicznej, to jest tak naprawdę wasz cel. To jest cel tej ustawy. Mamy wiele przykładów skandalicznych wyroków sądów, które na podstawie takich przepisów skazują Bogu ducha winnych ludzi. Nie pozwolimy na to. Mam nadzieję, że nawet jeśli Sejm uchwali tę ustawę, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zawetuje tak autorytarną ustawę.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Myślałem, że pan poseł Krystian rozszerzy jeszcze katalog poprawką.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MarcinJózefaciuk">Projekt nie tworzy nowej rzeczywistości, a jedynie rozszerza katalog przestępstw motywowanych. Taki katalog już istnieje i nigdy nie był wykorzystywany jako cenzura. Pojawiły się jednak kontrowersje wokół poprawki. Nowe brzmienie przepisów mogło sprawić, że ochroną przed przestępstwami z nienawiści objęte byłyby tylko osoby faktycznie należące do danej grupy, a atak na sojusznika społeczności nie zostawałby uznany za przestępstwo z nienawiści. Dlatego ważna jest ta złożona poprawka.</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#MarcinJózefaciuk">Mam dwa pytania. Znam odpowiedź na pierwsze, ale chciałbym, aby odpowiedź padła z mównicy. Czy zmiana spowoduje ściganie osoby za krytykowanie religii lub mówienie, że są dwie płcie? Czy projekt jest formą cenzury? Oraz drugie pytanie: Czy nowe przepisy wspierają osoby transpłciowe, skoro brakuje w nich kategorii: tożsamość płciowa? Jakie mogą być skutki takiej zmiany dla osób, których tożsamość płciowa nie jest uznawana w dokumentach lub które nie przeszły formalnej tranzycji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MonikaWielichowska">Czy jest pan poseł Krzysztof Ciecióra z Prawa i Sprawiedliwości? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam więc panią Małgorzatę Pępek. Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#MonikaWielichowska">Czy jest pani posłanka Anna Pieczarka? Jest.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#AnnaPieczarka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt dotyczy rozszerzenia ochrony przed mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści, które motywowane są dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć czy orientację seksualną. Rozszerzenie dotyczy ochrony przed mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści, które motywowane są, jak wcześniej powiedziałam, dyskryminacją, i ma zostać wprowadzone w Kodeksie karnym. Zawiera ono również opis rodzajów przestępstw, z którymi, jak rozumiem, polski wymiar sprawiedliwości ma do czynienia. Dlatego chcę zapytać, jak często ma z tym do czynienia i co tak naprawdę jest motywacją i potrzebą wprowadzenia tych zmian.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MonikaWielichowska">Szanowni Państwo! Mam przyjemność poinformować, że naszym dzisiejszym obradom przysłuchują się przewodnicząca Zgromadzenia Albanii pani Elisa Spiropali, towarzyszący jej deputowani zgromadzenia oraz pozostali członkowie delegacji. Serdecznie witamy naszych szanownych gości i życzymy udanej wizyty w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#MonikaWielichowska">Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Iwonę Kozłowską z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Słowa mają ogromną moc. Czasem mogą podnosić na duchu, ale często potrafią ranić. I jest to ból gorszy niż ból fizyczny. Hejt, groźby, publiczne poniżanie to nie są tylko przykre słowa. To są również akty agresji, które mogą niszczyć i niszczą życie drugiego człowieka. Nasze prawo musi chronić wszystkich obywateli w równym stopniu, w szczególności osoby z niepełnosprawnościami, seniorów, kobiety czy osoby nieheteronormatywne. Nie możemy tolerować sytuacji, w której część naszego społeczeństwa pozostaje bezbronna wobec mowy nienawiści.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Mam pytanie do Ministerstwa Sprawiedliwości. Czy resort posiada aktualne statystyki dotyczące przestępstw motywowanych nienawiścią, w tym przestępstw związanych z niepełnosprawnością, wiekiem, płcią i orientacją seksualną? Ile takich spraw zostało zgłoszonych w ostatnich latach, a ile zakończyło się wniesieniem aktu oskarżenia lub skazaniem sprawców? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Wosia z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#MichałWoś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dostojni Goście na czele z Panią Przewodniczącą! Procedujemy tutaj, w polskim parlamencie nad bardzo ważną ustawą, która daje rządowi Donalda Tuska narzędzia do kolejnej cenzury. Jest to absolutnie oczywiste. To, że należy potępić wszelkie przestępstwa z nienawiści, jest jasne. Obecne przepisy także to regulują — to jest jasne. Ale wy przewidujecie i dajecie nowe narzędzia do ścigania ludzi, do kneblowania ust i do niszczenia wolności słowa. Bo na podstawie takich przepisów zamykano i skazywano księży w Niemczech, takimi przepisami zamykano biskupów w Skandynawii, w Szwecji, skazywano księży i biskupów w Wielkiej Brytanii. Właśnie w ramach wolności słowa. Wy nie chcecie wolności słowa, wy chcecie kneblować usta tym, którzy głoszą swoje poglądy.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#MichałWoś">Przestępstwa z nienawiści? Owszem, każde przestępstwo należy potępić. Ale dawanie tak potężnego narzędzia, zwłaszcza tak nieodpowiedzialnym ludziom? To rodzi pytanie, kiedy w końcu zmądrzejecie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Sędziowie chyba są odpowiedzialni.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Dorotę Marek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#DorotaMarek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie ma i nie może być miejsca w Polsce na przemoc, groźby czy nienawiść motywowane cechami tożsamości człowieka.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#DorotaMarek">Projekt, nad którym dziś debatujemy, nie tylko rozszerza katalog przesłanek ochrony przez przestępstwami z nienawiści, ale także wzmacnia narzędzia prawne do ich ścigania. Obejmujemy ochroną wszystkie osoby niezależnie od ich narodowości, wyznania lub jego braku, orientacji seksualnej, płci, wieku czy niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#DorotaMarek">To nie są abstrakcyjne zapisy. To realna odpowiedź na sytuacje, które niestety zdarzają się w naszym społeczeństwie. Ofiary przestępstw z nienawiści często doświadczają podwójnej traumy, nie tylko w momencie ataku, lecz także później, gdy sprawcy pozostają bezkarni. Wzmocnienie prawa w tym zakresie jest sygnałem, że Polska stoi po stronie słabszych, po stronie tych, którzy padają ofiarą niesprawiedliwego traktowania.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#DorotaMarek">Podkreślamy również, że przemoc ideologiczna w postaci propagowania systemów totalitarnych czy nawoływania do nienawiści musi spotykać się ze zdecydowaną reakcją państwa. Pamiętajmy o jedenastym przykazaniu. Nie bądźmy obojętni.</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Te wypowiedzi, które dzisiaj słyszymy, ta praca na posiedzeniach komisji, którą wczoraj mieliśmy okazję śledzić, jasno pokazują, że w polskim Sejmie pracujemy w tej chwili nad ustawą cenzorską. Taka jest prawda. Ta ustawa w sposób zasadniczy i bardzo groźny wprowadza zagrożenie dla gwarantowanej przecież konstytucyjnie wolności słowa. A wolność słowa, pani sędzio, wolność słowa jest przecież podstawą wszystkich praw i wolności obywatelskich. Chyba się pani z tym zgodzi, tak? Chcecie wprowadzić ustawę, która uniemożliwi to, co jest podstawą demokracji. Różne wydarzenia, wypowiedzi mogą być komentowane prywatnie, publicznie. Wy chcecie tego po prostu zabronić. Ta ustawa ma sprawić, że będziemy zdani na łaskę i niełaskę lewicowych cenzorów, którzy będą decydowali nawet o zamknięciu człowieka w więzieniu za to, że chociażby powie publicznie, że są dwie płcie.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WładysławDajczak">Panie ministrze, to pytanie już dzisiaj padło. Ja je powtórzę, bo bardzo jestem tego ciekaw. Jak chcecie rozgraniczyć konstytucyjne wolności: prawo do krytyki, prawo do wypowiedzi, od tego, co chcecie zrobić, czyli mowy nienawiści i nawet zamykania ludzi za to?</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Karolinę Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałabym przede wszystkim bardzo podziękować, że podjął pan wyzwanie, odniósł się do potrzeby, a właściwie obowiązku uregulowania przepisów prawa, które uwzględniają nowelizację Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#KarolinaPawliczak">Przyznam szczerze, że chciałam się odnieść do słów pani Bosak z Konfederacji, która właściwie wygłosiła przekaz partyjny i sobie poszła. Bo ja nie pamiętam i nie zauważyłam jej obecności na żadnym posiedzeniu komisji ani też podkomisji, na którym tę kwestię podnoszono. Przeprowadziliśmy prace legislacyjne w tym zakresie. Kiedy wypowiada się tak krytyczne słowa, dobrze jest zgłębić temat i poznać istotę rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#KarolinaPawliczak">Szanowni państwo, trzeba walczyć z mową nienawiści. Szkoda niestety tych zmarnowanych PiS-owskich 8 lat, podczas których w tym zakresie tak naprawdę nic nie zrobiono.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#KarolinaPawliczak">Mam pytanie, panie ministrze. Trochę ponawiam tutaj to, co przekazała pani poseł. Czy są jakieś statystyki w tym zakresie uwzględniające przestępstwa związane z mową nienawiści? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Szrota, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PawełSzrot">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem podziękować z tego miejsca pani poseł Ueberhan, bo o ile liberałowie raczej starają się tę kwestię owijać w bawełnę wolności i godności, to Lewica, jak widać, nie ma takich skrupułów i jest śmiertelnie szczera.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PawełSzrot">Pani poseł zacytowała tutaj wypowiedzi, które miały charakter ściśle opisowy i zaprezentowała je jako wypowiedzi przepełnione nienawiścią i mające charakter zniewag. Myślę, że powinno to otworzyć niektórym oczy.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#PawełSzrot">Chciałem powiedzieć tylko jedno: że ludzie po prostu mają dość tej waszej perswazyjno-represyjnej polityki, coraz więcej ludzi ma jej dość, a my to bez żadnych skrupułów przeciwko wam wykorzystamy. Cytując i parafrazując pewnego klasyka: czasy się zmieniają, a wy musicie się nauczyć pływać, bo inaczej zatoniecie.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Niemczyk, ale chyba nie ma.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Schreibera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#ŁukaszSchreiber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Skoro trwają pytania, to chciałbym zadać pytanie wnioskodawcom, ministrowi sprawiedliwości, żeby konkretnie na nie opowiedział. To konkretna sytuacja. Przedstawmy ją. Państwo się tak troszczą. Przesłanka dotycząca wieku została tu wpisana. Chodzi o spotkanie, zdjęcia, filmiki z tego spotkania, na których widać ludzi, którzy w nim uczestniczą, i wpisy w mediach społecznościowych. Cytuję: Pomyśleć, że te stare dziady mają prawa wyborcze. Oni dożyją do wyborów. Dziady przyszły posłuchać alfonsa. Same staruchy, jest naftalina, pot i mocz. I tak dalej.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#ŁukaszSchreiber">Tak się składa, że to było południowe spotkanie, głównie z seniorami, zorganizowane przez Karola Nawrockiego. To wpisy sympatyków, jak widać po ich profilach, opisach, ośmiu gwiazdek i jednego z kandydatów. Czy tego rodzaju wpisy będą ścigane? Czy tego rodzaju aktywność w social mediach także będzie zagrożona karą więzienia, którą zapisaliście w tym projekcie ustawy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Małgorzatę Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Brutalizacja języka, agresja, publiczne ośmieszanie, poniżanie to, choć bardzo przykro to powiedzieć, nasza codzienność. Powody mogą być różne. Kolor skóry, narodowość, przekonania, preferencje seksualne czy niepełnosprawność to częste powody zabijania człowieka słowem albo gestem. Możemy się różnić w ocenach, możemy mieć różne poglądy, ale z tego powodu nie musimy krzywdzić drugiego.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Prace nad zmianą przepisów dotyczących tej sfery życia trwały od dawna i mam nadzieję, że tym razem zakończą się sukcesem. Czas na zwalczenie uprzedzeń, czas na odbudowanie Polski tolerancyjnej. Jesteśmy to winni naszemu społeczeństwu. Nie zasłaniajmy się argumentami nie do przyjęcia i nie do obrony. Wolność człowieka kończy się tam, gdzie zaczyna się wolność drugiego. Warto o tym pamiętać. Nie pytam już pana ministra, dlaczego te prace trwały tak długo, bo wypowiedzi opozycji świadczą o tym same.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Zwrócę się jeszcze do pana posła Dajczaka. Pan dzisiaj tak cenzuruje posiedzenie komisji, a przecież najpierw długo pan gadał, a potem pan wyszedł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Marzenę Annę Machałek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MarzenaAnnaMachałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#MarzenaAnnaMachałek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze wychodzący właśnie z sali! Tak sobie myślę, że cytuję, uwaga: diabeł w ornat się ubrał i ogonem na mszę dzwoni. Uwaga, to cytat.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Celna uwaga.)</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#MarzenaAnnaMachałek">Jesteście przeciwko mowie nienawiści. Może jeszcze jesteście przeciwko przemysłowi pogardy? Reprezentujecie ugrupowania, które stworzyły przemysł pogardy w stosunku do przeciwników politycznych, w stosunku do śp. Lecha Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#MarzenaAnnaMachałek">Jarosław Kaczyński jest politykiem najbardziej opluwanym przez was nienawiścią. I wy mówicie o mowie nienawiści?</u>
          <u xml:id="u-150.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: A Donald Tusk?)</u>
          <u xml:id="u-150.7" who="#MarzenaAnnaMachałek">Przy tym wszystkim w sposób perfidny wykorzystujecie jeszcze niepełnosprawność. Żaden rząd nie zrobił tyle dla osób z niepełnosprawnościami, co rząd Prawa i Sprawiedliwości. A co z dziećmi z niepełnosprawnościami w okresie prenatalnym? Macie dla nich mowę miłości?</u>
          <u xml:id="u-150.8" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-150.9" who="#MarzenaAnnaMachałek">O to się pytam.</u>
          <u xml:id="u-150.10" who="#MarzenaAnnaMachałek">Mam jeszcze jedno pytanie. Czy bilbordy Owsiaka w czasie kampanii w 2023 r. były mową nienawiści? Czy osiem gwiazdek to była mowa nienawiści? Czy prawo będzie działało wstecz i zapłacicie za własną mowę nienawiści? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-150.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Klaudię Jachirę, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#MonikaWielichowska">Pani nie jest panią poseł Klaudią Jachirą.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Przepraszam bardzo. Nie, nie jestem. Jestem Barbara Dolniak.)</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Zmiana przepisów, jeżeli chodzi o mowę nienawiści, jest oczywiście potrzebna. Bardzo się cieszę, że ten projekt ustawy wreszcie jest tutaj omawiany. Mam nadzieję, że już szybko przejdzie. Bardzo ważne jest natomiast też to, aby jak najszybciej zadbać o stanowcze egzekwowanie prawa, które już obowiązuje, przepisów zapobiegających mowie nienawiści.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#KlaudiaJachira">Chciałabym tutaj zaapelować, abyśmy naprawdę zastosowali zero tolerancji wobec mowy nienawiści, jaka wylewa się w Internecie wobec narodu ukraińskiego. Szczególnie teraz, kiedy tak ważne jest to, żeby jednoznacznie odróżniać agresora od jego ofiary, nie powinniśmy pozwalać, żeby ci, którzy bronią honoru i wolności naszej, wolnej części świata, byli narażeni na takie szykany w Internecie. Życzenie śmierci Ukraińcom powinno być z całą surowością karane przez polski wymiar sprawiedliwości, ponieważ wiele osób, widząc taki wysyp hejtu, boi się komentować, boi się aktywności w sieci. To my mamy zadbać o ofiary i bardzo surowo karać tych, którzy uprawiają taką mowę nienawiści. Mamy ku temu potrzebne środki. Bardzo proszę o stanowcze egzekwowanie prawa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#JanuszKowalski">Pani Marszałek! Drodzy Polacy! Trwa kampania wyborcza. To nawet dobrze, że w tej chwili procedujemy nad tym projektem, bo wszyscy Polacy widzą tę ustawę, lex Trzaskowski, najbardziej kontrowersyjną, lewacką ustawę ostatnich miesięcy. Nie zajmujecie się polskimi rodzinami, polskimi przedsiębiorcami, polskim bezpieczeństwem energetycznym, cenami energii. Nie, zajmujecie się tymi wszystkimi homoaktywistami i środowiskami LGBT, które głosują na Rafała Trzaskowskiego, i walczycie z normalnością.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! Uważam, że są dwie płcie, że trzeba chronić dzieci przed waszą homopropagandą, że dzieci mają mieć dzieciństwo, a nie zastanawiać się, czy chłopcy mają ubierać się w sukieneczki. Właśnie obecny tutaj minister Myrcha, człowiek Rafała Trzaskowskiego, chce, żeby ludzi takich jak Janusz Kowalski, którzy chcą chronić swoje dzieci przed waszą homopropagandą i Rafałem Trzaskowskim chcącym tworzyć różowe przedszkola w Warszawie, a ja mieszkam w Warszawie… On jest właśnie twarzą tej ustawy. Zajmijcie się dziećmi, polskimi dziećmi, a nie homopropagandą.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#JanuszKowalski">Nie ma zgody na tę ustawę. Taka jest właśnie Polska Rafała Trzaskowskiego, różowa, a my jesteśmy biało-czerwoni i chronimy polskie dzieci.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MonikaWielichowska">Teraz bez wątpienia przyszedł czas na panią poseł Barbarę Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To może parę kwestii wyjaśniających…</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#BarbaraDolniak">…ten projekt ustawy. Macie państwo tendencję do krytykowania dla samej krytyki, nie czytając projektu ustawy. Nikt nie mówi o tym, że będziemy karać za prawo do krytyki i wyrażania krytyki, bo tam, proszę państwa, nie ma nagannej motywacji sprawcy. A podstawą odpowiedzialności za czyny ujęte w tym projekcie jest naganna motywacja sprawcy, wysoce naganna motywacja sprawcy. Mówimy również o tym, że karane będą przestępstwa przemocy, groźby bezprawnej, znieważania, naruszania nietykalności cielesnej. Proszę państwa, takie czyny są już dzisiaj opisane w Kodeksie karnym i sądy świetnie rozstrzygają, czy doszło do znieważenia, czy doszło do naruszenia nietykalności cielesnej.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: I po co to zmieniacie?)</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#BarbaraDolniak">Nie bójcie się, to nie politycy będą rozstrzygać o tym, czy doszło do naruszenia prawa, tylko niezawisłe i niezależne sądy, które dzisiaj mają taką zasadę działania, bo wy ją ograniczaliście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#BarbaraDolniak">To ustawa, która wejdzie w życie w określonym czasie od jej uchwalenia, pani poseł. Prawo karne ma ściśle określone reguły wejścia w życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, dziękuję bardzo. Czas minął.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#AnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ta ustawa to emanacja waszej hipokryzji. Kto jak kto, ale to politycy z pierwszych stron gazet tworzyli takie hasła jak dorżnąć watahę, osiem gwiazdek, moherowe berety. To wasz premier tak mówił o starszych kobietach.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#AnnaKwiecień">To wasz minister spraw zagranicznych mówił o politykach z przeciwnej strony: dorżnąć watahę. To wy uruchomiliście cały ogromny przemysł pogardy. Osiem gwiazdek — jesteście spod znaku ośmiu gwiazdek. I wy dzisiaj mówicie o mowie nienawiści? To wy mówiliście…</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#AnnaKwiecień">…o tym, żeby opiłowywać katolików. I co w związku z tym otrzymał ten znaczący polityk? Dzisiaj tekę wiceministra, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ministra.)</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#AnnaKwiecień">To są wasze wzory. Wy mówicie o miłości, o tolerancji? Ta ustawa jest haniebna. Wy chcecie tak naprawdę kneblować usta Polakom.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-160.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam posła Franciszka Sterczewskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chyba wszyscy zgodzimy się, że społeczność LGBT to jedna z grup, które w ostatnich latach doświadczyły najbardziej obrzydliwego, haniebnego i dehumanizującego hejtu. Spotykała je przemoc słowna i fizyczna ze strony polityków prawicy i mediów. To wszystko jest po prostu haniebne, obrzydliwe i na szczęście zmieniamy prawo, żeby więcej to się nie zdarzało. Naszym obowiązkiem jest stworzenie takich zapisów, które będą skutecznie karały za wszystkie tego typu zachowania.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#FranciszekSterczewski">W ostatnich miesiącach szczególnie mocno widoczna jest nagonka na osoby transpłciowe. To szczególnie wrażliwa grupa, często nierozumiana i poddawana okrutnym stereotypom. Tym bardziej potrzebna jest jej dobrze zaprojektowana ochrona. Dlaczego więc ministerstwo dokonało w projekcie zmiany, która może zmniejszyć ochronę osób transpłciowych przed mową nienawiści? Pojęcie tożsamości płciowej mogło do tej pory nie funkcjonować w polskich przepisach. Ale taki sam argument może dotyczyć ogólnej ochrony przed mową nienawiści wobec społeczności LGBT. Twórzmy nowe prawo, zadbajmy, by było jak najlepsze. Nikt nie powinien być w Polsce gorszy. Każdy powinien zasługiwać w Polsce na ochronę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Warchoła, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MarcinWarchoł">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To już tradycja, że jak do władzy wraca Donald Tusk, to wracają patologie: mafie VAT-owskie, lichwiarze, kolejki, drożyzna, pospolita przestępczość. Ale wasza ustawa kagańcowa na wolność słowa to imponująca nowa jakość w powrocie patologii. Ta ustawa poza drobnymi, nieistotnymi różnicami jako żywo przypomina pewien dekret komunistów z 1946 r. Pozwolę sobie zacytować art. 1: Tworzy się Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, zwany dalej Głównym Urzędem. Należy do niego nadzór nad prasą, publikacjami i widowiskami, kontrola rozpowszechniania wszelkiego rodzaju utworów za pomocą druku, obrazu, słowa, ogłoszeń, zawiadomień i plakatów. I ma to zapobiec naruszaniu prawa lub dobrych obyczajów oraz wprowadzaniu w błąd opinii publicznej. Wasza ustawa kagańcowa to powrót komunistycznej cenzury i atak na Polaków, którzy nie zgadzają się z lewackimi poglądami. Już lewacki aktywista chciał karać…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MarcinWarchoł">…dr. Karola Nawrockiego za zniszczenie plugawej książki. Wy wsadzilibyście do więzienia nawet św. Pawła za List do Rzymian, rozdział pierwszy, wers 26. A poza tym…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, dziękuję bardzo. Dziękuję bardzo…</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#MonikaWielichowska">Na swoje wystąpienie czeka pani poseł Krystyna Skowrońska z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MarcinWarchoł">…uważam, że ideologia gender powinna zostać zakazana…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MarcinWarchoł">…i są dwie płcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#KrystynaSkowrońska">Poprzednikowi zabrakło refleksji. Proszę sobie Janem Pawłem II z tej mównicy dla waszych niecnych celów nie wycierać ust.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Św. Paweł, on mówił o św. Pawle i Liście do Rzymian.)</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#KrystynaSkowrońska">Chciałabym…</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#KrystynaSkowrońska">…powiedzieć, że… Czy pamiętacie, kto z tej mównicy powiedział do opozycji: zdradzieckie mordy? Jaka była wtedy wasza reakcja? Jaka była wasza reakcja? Klaskaliście. Nie wstyd?</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#KrystynaSkowrońska">A teraz jeżeli mówimy o Kodeksie karnym, to wejdzie on za pół roku. Kodeks karny w tym zakresie mówi o potrzebie penalizacji niektórych przestępstw i będzie dopiero wprowadzony od daty, kiedy wchodzi w życie. Za pół roku. Prawo nie działa wstecz, dla prawników: lex retro non agit. Doskonale powinniście o tym pamiętać. I jeszcze jedno. Liczyłam na rzetelną dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-172.7" who="#KrystynaSkowrońska">Panie ministrze, proszę powiedzieć, czy spotykacie się z dużym hejtem, mową nienawiści i sprawami, które powinny być rozstrzygnięte. To nowe przestępstwo tak wygląda. A tym wszystkim, którzy nie pamiętają swoich słów i swojej mowy nienawiści, polecam spowiedź w środę popielcową.</u>
          <u xml:id="u-172.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Wójcika, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MichałWójcik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Chce pani rzetelnej debaty? Proszę bardzo. Nie ma większych hipokrytów na świecie niż wy, bo to wy stworzyliście cały przemysł pogardy. Nikt tak nie uprawiał mowy nienawiści jak wy. Osiem gwiazdek to jest wasz symbol. Aż dziwię się, że oni dzisiaj taki projekt przedstawiają, bo za to możecie siedzieć w przyszłości. Taka jest prawda. Nie będzie lex retro non agit. Po prostu za to, co robicie.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#MichałWójcik">Chcę powiedzieć, szanowni państwo, że ta część sali nienawidzi wolności, która jest fundamentem człowieka. Wy nienawidzicie wolności. A wolność człowieka to jest ścieranie się różnych poglądów, to jest zdążenie do prawdy. My się nie musimy zgadzać. Ale wy tego nie robicie. Byli więźniowie polityczni, ścigacie opozycję, a dzisiaj sobie stworzyliście taki projekt. Dzisiaj mogę powiedzieć, że są dwie płcie. I nikt mnie za to nie skaże. Ale w przyszłości, panie ministrze, jeżeli tak powiem, prawdopodobnie będziecie mnie ścigali, tak jak za cytowanie Pisma Świętego, jak jest w niektórych krajach. Przecież to jest oczywiste. Wy nienawidzicie wolności. Przyjmijcie to do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mieszkowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#KrzysztofMieszkowski">Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Państwu z Prawa i Sprawiedliwości myli się wolność do nienawiści z wolnością słowa. Wy chcielibyście wolności do nienawiści. Jej nie będzie. W polskim parlamencie, w polskim społeczeństwie nie będzie wolności do nienawiści.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: Osiem gwiazdek, przemysł pogardy.)</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#KrzysztofMieszkowski">W polskim prawie nie będzie wolności do nienawiści. Leszek Kołakowski w połowie lat 80. powiedział, że nienawiść wyjaławia tych, którzy nienawidzą. Przypomnijcie sobie słowa Lecha Kaczyńskiego, cytuję: Spieprzaj, dziadu. Przypomnijcie sobie słowa wypowiedziane pod adresem wielomilionowej widowni „Zielonej granicy” w reżyserii Agnieszki Holland, to, co powiedział Andrzej Duda, prezydent Rzeczypospolitej: Tylko świnie siedzą w kinie.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Daj spokój.)</u>
          <u xml:id="u-176.4" who="#KrzysztofMieszkowski">Przepraszam, to też jest cytat. Ta Izba wszystko zniesie. Państwo wprowadziliście język, który eliminuje ludzi z przestrzeni publicznej. Tak było wtedy, kiedy językiem nienawiści operowała telewizja publiczna. Jesteście za to odpowiedzialni.</u>
          <u xml:id="u-176.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Wiolettę Kulpę z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Rząd Donalda Tuska wprowadza cenzurę. Krytyka ideologii gender, przekonywanie o tym, że są dwie płcie, że rodzina to mama i tata, a małżeństwo to kobieta i mężczyzna, grozi więzieniem. Zaczynam się tak czuć w państwie, które ogranicza mi możliwość wyrażania swoich poglądów, innych niż poglądy mniejszości, która stara się narzucić większości, jak ma myśleć, mówić czy pisać. To jawne ingerowanie w wolność słowa, to zamach na wolność słowa. 3 lata więzienia za słowa, że kobieta i mężczyzna tworzą rodzinę. W 2019 r. aktywistki LGBT rozklejały wlepki wokół polskiego kościoła z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej w tęczowej aureoli. Wyrok sądu z roku 2022: Matka Boska w tęczowej aureoli nie obraża. Tak szanuje się chrześcijan. To jest profanacja wizerunku, najświętszego wizerunku Matki Boskiej dla chrześcijan. Aktywistki chełpiły się tym wyrokiem. To jest sprawiedliwość? To ma być sprawiedliwość? Potraficie tylko prowokować, nawoływać do nienawiści, patrz: osiem gwiazdek i zachowanie pani Lempart, a winę przypisujecie PiS-owi. Żenujący spektakl koalicji 13 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MonikaWielichowska">I to było ostatnie pytanie w naszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MonikaWielichowska">Z odpowiedziami zmierzy się sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister Arkadiusz Myrcha.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#ArkadiuszMyrcha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przewidywana bardzo emocjonalna dyskusja nad projektem, który nie powinien, jeżeli się w ten projekt wczytało, budzić większych emocji. Wiele wypowiedzi niestety nie dotyczyło tego projektu, były swego rodzaju manifestami politycznymi, dotyczyły materii, która już obecnie jest uregulowana w Kodeksie karnym. I od tego chciałbym zacząć.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#ArkadiuszMyrcha">Już dzisiaj mamy przestępstwa opisane w art. 119, art. 256 i art. 257. To są przestępstwa, które zakazują stosowania przemocy lub groźby bezprawnej w stosunku do konkretnych grup. Są to przestępstwa odnoszące się do propagowania nazizmu, komunizmu, faszyzmu, innych totalitarnych ustrojów i nawoływania do nienawiści na tle różnic narodowościowych, rasowych i innych wymienionych w tym przepisie grup. Art. 257: Kto publicznie znieważa grupę ludności lub poszczególną osobę lub narusza nietykalność cielesną z uwagi na jej przynależność narodową, etniczną, rasową, wyznaniową albo z powodu bezwyznaniowości… W tym momencie mamy określone trzy rodzaje przestępstw. Mam trochę nieodparte wrażenie, że część osób występujących, reprezentujących głównie środowisko Prawa i Sprawiedliwości, w ogóle poddaje w wątpliwość, czy te już dzisiaj istniejące przestępstwa powinny istnieć.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: To złe wrażenie.)</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Można odnieść takie wrażenie odnośnie do tych występów, bo państwo mówiliście o pewnego rodzaju cenzurze w stosunku do osób, pewnego wyznania, do narodowości. To już dzisiaj jest. W tej materii kompletnie nic nie zmieniamy. Co więcej, nie dotykamy przestępstw opisanych w art. 212 i art. 216. Mówimy tu o zniesławieniu, o znieważeniu. Tutaj także nic się nie zmienia. Ten projekt ustawy jest wypełnieniem naszych zobowiązań jako ustawodawcy w stosunku do tego, co jest w konstytucji i traktatach międzynarodowych. Co więcej, tymi przepisami chcemy wyrównać katalog przesłanek dyskryminacyjnych, chociażby odnośnie do przepisów prawa pracy. Dokładnie tak, odnośnie przepisów prawa pracy. Proszę zauważyć: chyba nikt nie ma wątpliwości, że nie można nikogo w zatrudnieniu dyskwalifikować z uwagi na płeć, wiek, narodowość, niepełnosprawność. Nie można. Ale ta część sali uważa, że z tych powodów można w stosunku do tych osób stosować przemoc i groźbę bezprawną.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: No chyba pan żartuje.)</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#ArkadiuszMyrcha">Tak to rozumiem. Sprzeciw państwa wobec ustawy o tym,…</u>
          <u xml:id="u-180.7" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-180.8" who="#ArkadiuszMyrcha">…że nie można stosować przemocy, groźby bezprawnej tylko dlatego, że ktoś jest niepełnosprawny, z uwagi na wiek czy płeć…</u>
          <u xml:id="u-180.9" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Źle zrozumiałeś.)</u>
          <u xml:id="u-180.10" who="#ArkadiuszMyrcha">…jest dokładnie zajęciem takiego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-180.11" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Ale co ty za głupoty gadasz?)</u>
          <u xml:id="u-180.12" who="#ArkadiuszMyrcha">Co więcej, próbuje się to ubrać w piórka debaty politycznej, krytyki.</u>
          <u xml:id="u-180.13" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-180.14" who="#ArkadiuszMyrcha">Państwo pytacie, z tego miejsca pytaliście, czy będzie można krytykować jakieś stanowisko. Oczywiście, że tak. Na tym polega debata publiczna. Będzie można skrytykować przeciwny pogląd polityczny, tak jak można dzisiaj, zwłaszcza że istnieje już dzisiaj przesłanka dyskryminacyjna natury politycznej. To już dzisiaj istnieje. Nie słyszałem, żeby przeciwko państwu z tego powodu był skierowany jakiś akt oskarżenia, mimo że wygadujecie bardzo różne rzeczy, z którym ja się często fundamentalnie nie zgadzam. Ale nie toczą się postępowania na tym tle.</u>
          <u xml:id="u-180.15" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: No trudno, to niech pan się nie zgadza.)</u>
          <u xml:id="u-180.16" who="#ArkadiuszMyrcha">Gros państwa wypowiedzi odnosiło się do sytuacji, która jest obecnie uregulowana w Kodeksie karnym. A jak słyszę o tym, chyba pan poseł Lorek o to zapytał, czy ochroniarz będzie mógł wejść do przebieralni i podnieść wątpliwości co do płci jednej czy drugiej osoby, to ręce mi opadają. Za wątpliwości nikt nie karze. Może u państwa jest taki sposób rozumowania, żeby za myśli, wątpliwości czy zadawane publicznie pytanie kogoś ukarać. Ale dopóki ta osoba nie zastosuje groźby bezprawnej, przemocy, jest osobą, która w ogóle nie powinna się obawiać przepisów prawa karnego. My mówimy o bardzo konkretnych sytuacjach. Czy mamy wątpliwości, czym jest przemoc? Nie. Możemy sobie łatwo wyobrazić, czym jest przemoc. Sięgniemy do orzecznictwa, będziemy mieli wiele przykładów, co jest przemocą, co przemocą nie jest. Czy mamy wątpliwości, czym jest groźba bezprawna? Jeśli ktoś ma wątpliwości, sięgnie do przepisów Kodeksu karnego, gdzie groźba bezprawna jest zdefiniowana, i wielokrotnie było to wyjaśniane w orzecznictwie. Groźbą bezprawną, odpowiadam niektórym tutaj, nie jest ironia. Groźbą bezprawną nie jest pytanie. Groźbą bezprawną także nie jest pogląd polityczny. To nie jest groźba bezprawna. To wszystko to są sytuacje, o których państwo mówicie, próbując straszyć obywateli w ogóle nieobjętych tymi regulacjami, kompletnie nieobjętych. Ta dyskusja jest tylko i wyłącznie o tym, w stosunku do kogo można, jakkolwiek to niebezpiecznie zabrzmi, stosować groźbę bezprawną, przemoc, znieważenie. My uważamy, że taka okoliczność jak wiek, płeć, orientacja, niepełnosprawność nie może być motywem działania sprawcy. Co więcej, jeśli działa on z tych motywów, to są to motywy zasługujące na szczególne potępienie. A państwo ignorujecie te przesłanki. Państwo uważacie, że działanie tylko z tych motywów powinno pozostawać w sferze nieuregulowanej. Tylko jak to się ma do przepisów konstytucji, traktatów międzynarodowych? Jak to się ma chociażby do przepisów prawa pracy?</u>
          <u xml:id="u-180.17" who="#ArkadiuszMyrcha">Co więcej, słyszeliśmy tutaj, chyba pani poseł Bosak mówiła o tym, że za jakieś zwykłe powiedzenie będzie kara do 3–5 lat pozbawienia wolności i w ogóle nie ma możliwości, żeby zastosować inną karę, jeśli chodzi o przepisy objęte tą regulacją. Ale to jest nieprawda. To jest po prostu nieprawda. Jeżeli się czyta Kodeks karny z perspektywy tych trzech przepisów, to można odnieść wrażenie, że w Kodeksie karnym jest tylko kara pozbawienia wolności. Ale Kodeks karny zawiera szereg innych przepisów, jak chociażby art. 37a, który stanowi wprost, że w sytuacji kiedy przepis przewiduje wyłącznie karę pozbawienia wolności, sąd może także zastosować karę ograniczenia wolności powyżej 4 miesięcy albo karę grzywny. I to odnosi się dokładnie do tych sytuacji. A więc nie jest prawdą, jak twierdzi pani poseł Bosak, że za te przestępstwa może być zastosowana wyłącznie kara pozbawienia wolności. Co więcej, jest instytucja warunkowego umorzenia postępowania opisana w art. 66 Kodeksu karnego — także tą instytucją mogą być objęte te czyny. Co więcej, jeśli się zerknie dokładnie do tej nowelizacji i do art. 257, też przywoływanego często w państwa wypowiedziach, to widać, że tą nowelizacją właśnie rozszerzamy katalog kar — z dzisiaj wyłącznie izolacyjnych, jak kara pozbawienia wolności, na kary nieizolacyjne. To możliwość zastosowania kary grzywny, kary ograniczenia wolności, żeby dać sądowi większą przestrzeń do orzekania.</u>
          <u xml:id="u-180.18" who="#ArkadiuszMyrcha">Przyznam, że mam wrażenie, iż ta dyskusja, jeśli chodzi o wypowiedzi posłów PiS-u czy Konfederacji, jest chyba bardzo motywowana trwającą kampanią wyborczą. Żadna z tych wypowiedzi nie odniosła się do istoty tego projektu. Co więcej, osób, które zadały te pytania, próżno szukać w tej chwili na sali, czyli widać, że nawet nie są zainteresowane udzieleniem wyjaśnień czy odpowiedzi. Istotą tych wypowiedzi było tylko wprowadzenie zamieszania, chaosu, pewnej dezinformacji, absolutnych kłamstw na temat tego projektu. Czy dzisiaj mogę powiedzieć z pełną odpowiedzialnością, że za sformułowanie „są dwie płcie” ktoś będzie ponosił odpowiedzialność karną? Mogę powiedzieć z pełną odpowiedzialnością: nikt za to nie będzie ponosił odpowiedzialności karnej. Po prostu.</u>
          <u xml:id="u-180.19" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Zobaczymy, pewnie.)</u>
          <u xml:id="u-180.20" who="#ArkadiuszMyrcha">Jeśli ktoś ma jeszcze cień wątpliwości, mogę dać przysłowiowe pół palca, tutaj podłożyć.</u>
          <u xml:id="u-180.21" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-180.22" who="#ArkadiuszMyrcha">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-180.23" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: W Finlandii tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-180.24" who="#ArkadiuszMyrcha">W Finlandii tak jest. W Niemczech tak jest.</u>
          <u xml:id="u-180.25" who="#ArkadiuszMyrcha">Panie Pośle! To ja mogę powiedzieć tak: przesłanka wyznaniowości i bezwyznaniowości jest już dzisiaj, więc pytanie, czy pan jako odpowiedzialny także za wymiar sprawiedliwości przez prawie dekadę miał jakąś wiedzę na temat tych postępowań, interweniował, żeby ich nie było.</u>
          <u xml:id="u-180.26" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Wy się na tym wzorujecie.)</u>
          <u xml:id="u-180.27" who="#ArkadiuszMyrcha">Może zmieniliście przepis, żeby może to wykreślić? Wydaje mi się, że zignorowaliście to, że nie dostrzegliście ryzyka w tym aspekcie, nie zmieniliście tego, czyli ocenialiście przez 8 lat, że nie istnieje obawa co do tego typu postępowań, bo przepis odnoszący się dokładnie do wyznania i bezwyznaniowości jest już dzisiaj w Kodeksie karnym, więc oceniliście, że ryzyka nie ma. Tak to przyjmuję. Dzisiaj właśnie tego typu głosy są głosami mającymi na celu tylko i wyłącznie wprowadzenie absolutnego chaosu informacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-180.28" who="#ArkadiuszMyrcha">Ta ustawa jest naszym jednym wielkim zobowiązaniem. Ona nie jest wymierzona politycznie przeciwko komukolwiek. To jest tylko ustawa, która ma chronić polskich obywateli. Nie przed poglądami politycznymi, nie przed działalnością polityków, ale przed stosowaniem publicznego znieważenia, nawoływania do nienawiści, stosowaniem przemocy, gróźb bezprawnych.</u>
          <u xml:id="u-180.29" who="#ArkadiuszMyrcha">Dziwi mnie w ogóle, że ktokolwiek na tej sali uważa, że w stosunku do pewnych grup można takie rzeczy stosować, i ot tak uważa, że ten projekt jest niepotrzebny. Powinniśmy robić wszystko, żeby każdego polskiego obywatela chronić przed tymi zjawiskami, chronić przed przemocą, chronić przed publicznymi groźbami, chronić przed publicznym znieważeniem, bez względu na to, jakimi cechami się charakteryzują.</u>
          <u xml:id="u-180.30" who="#ArkadiuszMyrcha">To nie jest projekt ustawy o poglądach politycznych. To jest projekt ustawy o odpowiedzialności władzy w stosunku do własnych obywateli, czy ich chronić, czy wystawić na pożarcie internetowym hienom, internetowym hejterom, wszystkim tym, którzy są kompletnie obojętni na to, czy słowami, groźbami, przemocą mogą doprowadzić do tragedii. Władza musi być odpowiedzialna, chronić wszystkich. Dlatego ten projekt nie jest żadnym manifestem, nie jest żadnym politycznym działaniem, jest zobowiązaniem odpowiedzialnej władzy w stosunku do własnych obywateli i jak mało który projekt był solidnie przekonsultowany, na etapie rządowym dwukrotnie — podkreślam: dwukrotnie — był poddany procedurze uzgodnień i konsultacjom z uwagi na zmiany treści. Były organizowane dodatkowe spotkania ze stroną społeczną, za co dziękuję pani przewodniczącej komisji kodyfikacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-180.31" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Z Ordo Iuris też?)</u>
          <u xml:id="u-180.32" who="#ArkadiuszMyrcha">Też składali opinie, które wnikliwie przeczytaliśmy. Wszystkie opinie zostały przeanalizowane i wszyscy otrzymali stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-180.33" who="#ArkadiuszMyrcha">Ten projekt jest właśnie efektem wielomiesięcznej debaty, także debaty w ostatnich dniach i godzinach, która odbyła się w parlamencie, bo tak powinno się wykuwać prawo, zwłaszcza jeśli reguluje materię niezwykle wrażliwą, ale materię niezwykle potrzebną. Mówimy tu o ochronie polskich obywatelek i obywateli.</u>
          <u xml:id="u-180.34" who="#ArkadiuszMyrcha">Mam nadzieję, że dzisiejsze rozstrzygnięcia, jeśli chodzi o dodatkowe posiedzenie komisji kodyfikacyjnej, dadzą możliwość, żeby nad tym projektem ustawy głosowano jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-180.36" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-180.37" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego wystąpienia, chciałbym przywitać wycieczkę, która przysłuchuje się naszym obradom, a mianowicie klasy mundurowe: oddział przygotowania wojskowego, klasę policyjną, klasę służb więziennych i bezpieczeństwo wewnętrzne i ratownictwo z Zespołu Szkół nr 7 w Białym Borze, goszczące w Sejmie na zaproszenie pani poseł Renaty Rak. Witamy serdecznie…</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#KrzysztofBosak">…i życzymy dobrych wrażeń z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#KrzysztofBosak">A teraz zapraszam do wystąpienia sprawozdawcę komisji panią poseł Barbarę Dolniak.</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Ale Kodeks karny już był, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#KrzysztofBosak">Dobrze, jeżeli pani poseł jako sprawozdawca nie chce zabrać głosu, to…</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: Panie marszałku, ale Kodeks karny już przeprowadziliśmy. Ja jestem tylko sprawozdawcą w odniesieniu do projektu Kodeksu karnego. Natomiast teraz jest chyba ustawa o notariacie, jeżeli się nie mylę, tak?)</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#KrzysztofBosak">Tak, tak, tak. Dziękuję bardzo, pani poseł. Jeszcze nie zaczęliśmy kolejnego punktu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli w tym punkcie nie ma więcej chętnych do zabrania głosu, to dziękujemy bardzo panu ministrowi za odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Projekt dotyka istotnych kwestii, takich jak ochrona przed dyskryminacją, mową nienawiści i przestępstwami z nienawiści. Proponowane modyfikacje mają na celu penalizację działań motywowanych dyskryminacją ze względu na niepełnosprawność oraz inne cechy osobiste, takie jak wiek, płeć i orientacja seksualna. Zasadniczo należy przyklasnąć. Skuteczność zależy od precyzji przepisów i ich realnej skuteczności oraz egzekucji. Kłopot jest tutaj… Zwracał na to uwagę RPO. W wystąpieniu podnosił kwestię nieprecyzyjności zapisów, która może skutkować zbyt szeroką kryminalizacją.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MałgorzataNiemczyk">Czy zgłaszane przez RPO uwagi i zastrzeżenia zostały uwzględnione w projekcie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MichałPyrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga pragnę przedstawić oświadczenie w sprawie rządowego projektu ustawy zmieniającej Kodeks karny w zakresie wzmocnienia ochrony prawnej przed przestępstwami motywowanymi przesłankami dyskryminacyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MichałPyrzyk">Omawiane zmiany odpowiadają na apele organizacji praw człowieka, ekspertów, wystąpienia rzecznika praw obywatelskich, a także rekomendacje międzynarodowych instytucji, takich jak Komitet Praw Człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych czy Europejski Trybunał Praw Człowieka. Jak mówiłem już podczas pierwszego czytania tego projektu, nasze ustawodawstwo, nie tylko w zakresie prawa karnego materialnego, wymaga niezwłocznego dostosowania do standardów, które jasno podkreślają potrzebę ochrony obywateli przed mową nienawiści, przemocą, groźbami czy znieważaniem motywowanymi uprzedzeniami.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#MichałPyrzyk">Przemoc, która ma często swoje podłoże właśnie w mowie nienawiści, jest szczególną kategorią przestępstw — uderza nie tylko w jednostki, lecz także w całe społeczności. Wzmacnia podziały społeczne, tworzy atmosferę strachu i wykluczenia. Dlatego tak istotne jest, aby wymiar sprawiedliwości dysponował odpowiednimi narzędziami do skutecznego ścigania i karania sprawców tych przestępstw, które motywowane są dyskryminacją również ze względu na niepełnosprawność, wiek, płeć czy orientację seksualną.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#MichałPyrzyk">Ważnym elementem proponowanych zmian jest również modyfikacja znamion przestępstw, takich jak stosowanie przemocy czy znieważanie, poprzez zastąpienie zwrotu „z powodu przynależności” bardziej precyzyjnym, brzmiącym „w związku z przynależnością”. Takie rozwiązanie pozwoli objąć ochroną również osoby, które padają ofiarami przemocy z powodu błędnych założeń sprawcy, co obecnie często prowadzi do trudności w ich skutecznym ściganiu.</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#MichałPyrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W żaden sposób projekt ten nie ogranicza prawa do krytyki, wyrażania poglądów, ponieważ odnosi się do działań bezprawnych i tych powodowanych mową nienawiści. Zgodnie z art. 54 konstytucji każdemu obywatelowi zapewnia się wolność wyrażania swoich poglądów i racji, ale należy pamiętać, że wolność ta nie jest absolutna i może podlegać ograniczeniom, też zgodnie z ustawą zasadniczą, w celu ochrony praw innych osób. Ponadto konstytucja mówi też o zakazie dyskryminacji z jakiejkolwiek przyczyny, stąd omawiany projekt nie ograniczy wolności słowa, a spowoduje właśnie odpowiedzialność za pisane lub wypowiadane słowo.</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#MichałPyrzyk">Dlatego w oświadczeniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga chcę podkreślić, że przyjęcie tej ustawy będzie jasnym sygnałem, że państwo polskie opowiada się po stronie równości, godności i bezpieczeństwa swoich obywateli, a proponowane zmiany to wyraz naszej solidarności z osobami narażonymi na dyskryminację i przemoc, a w konsekwencji często i wykluczenie społeczne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie (druki nr 440 i 814).</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Dominika Jaśkowca o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o komisyjnym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#DominikJaśkowiec">Omawiana ustawa jest reakcją Komisji do Spraw Petycji na petycję skierowaną do Sejmu Rzeczypospolitej, którą komisja uznała za zasadną. Celem ustawy jest likwidacja ograniczenia w powołaniu zastępców notarialnych na notariusza, gdy od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat. W obowiązującym stanie prawnym zastępca notarialny nie może ubiegać się o powołanie na stanowisko notariusza, jeżeli w terminie 10 lat od doręczenia mu uchwały o wyniku egzaminu notarialnego nie złożył wniosku o takie powołanie. Po upływie tego terminu osoba zainteresowana może przystąpić ponownie do egzaminu notarialnego bez odbycia aplikacji notarialnej. Jednak przy obecnym brzmieniu omawianych przepisów zastępcy notarialni nawet po ponaddziesięcioletnim zatrudnieniu w charakterze zastępcy notarialnego, jeżeli zostaną skreśleni z wykazu zastępców notarialnych przez radę właściwej izby notarialnej, mają przez okres 10 lat od tego skreślenia możliwość ubiegania się o powołanie na stanowisko notariusza bez konieczności ponownego złożenia egzaminu notarialnego. Przepisy te są zarówno nielogiczne, jak i niekorzystne dla zastępców notarialnych, którzy jako wpisani do wykazu zastępców notarialnych i zatrudnieni w kancelarii notarialnej dokonują czynności notarialnych, a jeśli od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat, nie mogą zostać powołani na stanowisko notariusza bez wcześniejszego wykreślenia z wykazu zastępców notarialnych. Dlatego projektowana ustawa przewiduje, że zastępca notarialny zatrudniony w kancelarii notarialnej łącznie przez okres co najmniej 10 lat poprzedzających datę złożenia wniosku będzie mógł ubiegać się o powołanie na stanowisko notariusza także po upływie 10 lat od doręczenia mu uchwały o wyniku egzaminu notarialnego.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#DominikJaśkowiec">Podsumowując: skutkiem projektowanej ustawy będzie likwidacja nieuzasadnionego merytorycznie przepisu ograniczającego możliwość powołania na notariusza niektórych zastępców notarialnych.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka po rozpatrzeniu projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 4 lutego 2025 r. wnosi, aby Wysoki Sejm ustawę przyjął. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy ma głos pan poseł Paweł Szrot, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PawełSzrot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie chcę tutaj powtarzać ani tez przedmówcy, ani zawartości uzasadnienia. Poza stanowiskiem klubu tylko kilka słów komentarza.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PawełSzrot">Jak wiadomo, ustawa wyszła z komisji petycji, jest wynikiem ponadpolitycznego konsensusu. Może to niektórych cieszyć, że mamy taki polityczny konsensus. Mnie osobiście martwi, że on jest możliwy tylko w tak prostych, oczywistych i ewidentnych sprawach jak ten konkretny przypadek jednego artykułu z ustawy — Prawo o notariacie.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PawełSzrot">Chodzi o zastępców notarialnych. Ta instytucja została wprowadzona już w 2013 r., a obecna zmiana prostuje tę absurdalną zupełnie sytuację, w której zastępcy notarialnemu bardziej opłaca się zostać skreślonym z listy zastępców, bo to wydłuża termin do złożenia wniosku o powołanie na pełnego notariusza. To jest oczywiście pewien absurd i to jest wyprostowanie tego absurdu, ale pamiętajmy z drugiej strony, że skoro sytuacja ma miejsce od 2013 r., a rozwiązujemy ją dopiero dziś, to problem być może nie jest nawet dla tego ważnego z punktu widzenia systemu prawnego w Polsce środowiska bardzo istotny, choć nie jest to wcale argument, żeby takiej zmiany nie wprowadzać.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PawełSzrot">Sytuacja ta bardzo wyraźnie pokazuje, że prawo w Polsce wymaga co najmniej tylu deregulacji co dezabsurdalizacji. Być może należałoby powołać jakąś komisję rządową lub sejmową w prawie dezabsurdalizacji systemu prawa w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PawełSzrot">W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość oczywiście deklaruję, że nie będziemy się tej zmianie sprzeciwiać, choć z drugiej strony w mojej osobistej opinii być może należałoby tę drobną zmianę wprowadzić przy okazji jakiejś większej nowelizacji, bo poświęcenie tej zmianie całego odrębnego projektu i całego punktu w obradach Sejmu może nieco sprawiać wrażenie nabijania sejmowych statystyk. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krystiana Łuczaka z Koalicji Obywatelskiej do przedstawienia stanowiska klubu.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#KrystianŁuczak">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Mam przyjemność przedstawić oświadczenie klubu Koalicji Obywatelskiej w sprawie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#KrystianŁuczak">Podstawę do przygotowania projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie przez Komisję do Spraw Petycji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej stanowiła petycja skierowana do Sejmu RP.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#KrystianŁuczak">Celem proponowanych regulacji jest rozszerzenie dostępu do zawodu notariusza, co ma nastąpić poprzez zmianę przepisu w art. 14a i dodanie zapisu dotyczącego likwidacji ograniczenia w powołaniu zastępców notarialnych na notariusza, gdy od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat. Jako podstawę omawianej regulacji w uzasadnieniu projektu ustawy wskazano wykładnię dotychczasowego brzmienia art. 14a oraz art. 76 § 4b ustawy — Prawo o notariacie, z których wynika, że prawo osób wykonujących nieprzerwanie zadania zastępcy notarialnego do ubiegania się o powołanie na stanowisko notariusza wygasa wcześniej, aniżeli osób, które zostały skreślone na swój wniosek z listy zastępców notarialnych. Oznacza to w praktyce, że w obowiązującym stanie prawnym, zgodnie z art. 14a zmienianej ustawy, zastępca notarialny nie będzie mógł ubiegać się o powołanie na stanowisko notariusza, jeśli w terminie 10 lat od doręczenia mu uchwały o wyniku egzaminu notarialnego nie złożył wniosku o takie powołanie. W konsekwencji zastępcy notarialni nawet po ponad 10-letnim zatrudnieniu w charakterze zastępcy notarialnego, jeżeli zostaną skreśleni z wykazu zastępców notarialnych przez radę właściwej izby notarialnej, mają przez okres 10 lat od tego skreślenia możliwość ubiegania się o powołanie na stanowisko notariusza bez konieczności ponownego złożenia egzaminu notarialnego.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#KrystianŁuczak">W związku z powyższym należy zgodzić się z uzasadnieniem projektu ustawy, w którym uznaje się aktualnie obowiązujące przepisy za, cytuję: zarówno nielogiczne, jak i niekorzystne dla zastępców notarialnych, którzy jako wpisani do wykazu zastępców notarialnych i zatrudnieni w kancelarii notarialnej dokonują czynności notarialnych, a jeśli od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat, nie mogą zostać powołani na stanowisko notariusza bez wcześniejszego wykreślenia z wykazu zastępców notarialnych.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#KrystianŁuczak">Projektowana ustawa pozwoli na likwidację nieuzasadnionego merytorycznie przepisu, który ogranicza możliwość powołania na notariusza niektórych zastępców notarialnych. Dlatego Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska rekomenduje przyjęcie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, który przedstawi stanowisko klubu Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Polska 2050 chciałbym przedstawić nasze stanowisko odnośnie do projektu tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#SławomirĆwik">Jest to oczywiście zmiana ze wszech miar słuszna po uwzględnieniu tego, że osoby, które zdały egzamin notarialny i wykonują pracę zastępcy notarialnego mogą nie uzyskać w terminie 10 lat od zdania egzaminu możliwości powołania na notariusza, co wynika chociażby z tego, ilu nowych notariuszy rocznie jest powoływanych, a jest ok. 100. Natomiast liczba oczekujących, czyli funkcjonujących dzisiaj zastępców notarialnych, to ok. 950 osób i co roku pojawiają się przecież nowe osoby po aplikacji notarialnej. W związku z tym ta zmiana jest oczywiście zasadna i w tym zakresie jako klub popieramy ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#SławomirĆwik">Natomiast analizując jeszcze te proponowane zmiany, zastanawiamy się, czy właściwe jest założenie na sztywno, że osoba, która zdała egzamin notarialny, pracowała jako zastępca notarialny i w przypadku której upłynął ten okres 10 lat, może być po tym okresie powołana na notariusza, jeżeli przez okres 10 lat nieprzerwanie wykonywała zawód zastępcy notarialnego. Dochodzi bowiem do sytuacji, że — dajmy na to — osoba w 9. roku od zdania egzaminu notarialnego może być powołana na notariusza, natomiast osoba, która 10 lat wcześniej zdała egzamin notarialny, następnie pracowała jako zastępca notarialny, ale nie przez te całe 10 lat, lecz przez krótszy okres, bo ten okres zatrudnienia mógł być przerwany i to mogło wynikać z różnych okoliczności, nie może. Po upływie tych 10 lat od zdania egzaminu notarialnego pojawia się u niej de facto okres karencji, kiedy nie może być powołana na notariusza, tylko musi przepracować dodatkowy okres, by upłynęło te 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#SławomirĆwik">Zastanawiamy się nad przygotowaniem poprawki i nad skróceniem tego okresu wymaganych 10 lat zatrudnienia w charakterze zastępcy notarialnego do okresu krótszego, ponieważ to jak najbardziej zapewni bezpieczeństwo i możliwość powołania na notariusza osoby o odpowiednich kompetencjach. W tym zakresie jak najbardziej popieramy tę ustawę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, który przedstawi stanowisko klubu PSL.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić nasze oświadczenie w sprawie projektu nowelizacji ustawy — Prawo o notariacie.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#MichałPyrzyk">Projektowana ustawa jest odpowiedzią na petycję. Procedowano nad nią zarówno w Komisji do Spraw Petycji, jak i na posiedzeniu Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Nowelizacja przewiduje zasadniczą zmianę dotyczącą statusu zastępców notarialnych, a jej celem jest likwidacja ograniczenia w powołaniu zastępców notarialnych na notariuszy, gdy od doręczenia uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat. A więc ten projektowany zapis zakłada, że zastępcy notarialni nawet po ponad 10-letnim zatrudnieniu, jeżeli zostaną wykreśleni z wykazu zastępców notarialnych przez radę właściwej izby notarialnej, mają przez okres 10 lat od tego skreślenia możliwość ubiegania się o powołanie na stanowisko notariusza bez konieczności ponownego złożenia egzaminu notarialnego.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#MichałPyrzyk">Mając na uwadze powyższe, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga popiera proponowaną zmianę likwidującą ograniczenie w powoływaniu zastępców notarialnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, która przedstawi stanowisko klubu Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#KatarzynaUeberhan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy odnośnie do komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie zawartego w druku sejmowym nr 440 wraz ze sprawozdaniem komisji z druku nr 814.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#KatarzynaUeberhan">Przedmiotowy projekt, tak jak już była mowa, to reakcja Komisji do Spraw Petycji właśnie na petycję skierowaną do Sejmu, którą komisja uznała za zasadną. Celem tej ustawy jest likwidacja ograniczenia w powoływaniu zastępców notarialnych na notariusza, gdy od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat. Wydawać by się mogło, że to niewielka zmiana, ale jest to zmiana, która porządkuje procedury związane z uzyskaniem samego tytułu notariusza i sprawia, że procedura jest po prostu sprawiedliwa dla wszystkich ubiegających się o ten tytuł.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#KatarzynaUeberhan">Obecnym przepisom można by zarzucić brak logiki i to, że są niekorzystne dla zastępców notarialnych, którzy jako wpisani do wykazu zastępców notarialnych i zatrudnieni w kancelarii notarialnej dokonują czynności. Jeśli od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat, to w takiej sytuacji nie mogli zostać powołani na stanowisko notariusza bez wcześniejszego wykreślenia z wykazu zastępców notarialnych.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#KatarzynaUeberhan">Projektowana ustawa przewiduje, że zastępca notarialny zatrudniony w kancelarii notarialnej łącznie przez okres co najmniej 10 lat poprzedzających datę złożenia wniosku będzie mógł ubiegać się o powołanie na stanowisko notariusza także po upływie 10 lat od doręczenia mu uchwały o wyniku egzaminu notarialnego. Skutkiem społecznym projektowanej ustawy będzie więc likwidacja nieuzasadnionego merytorycznie przepisu ograniczającego możliwości powołania na notariusza niektórych zastępców notarialnych.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#KatarzynaUeberhan">Biorąc powyższe pod uwagę, przychylamy się do głosów, które wcześniej padły na sali. Klub Lewicy również pozytywnie ocenia, opiniuje i popiera niniejszy projekt ustawy z uwagi na przełożenie na literę prawa pewnej powszechnej praktyki funkcjonowania zastępców notarialnych. Uporządkuje to stosowane procedury i stworzy sprawiedliwy dla wszystkich system uzyskiwania tytułu notariusza. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#KrzysztofBosak">Mamy siedem pytań.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#KrzysztofBosak">Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam jako pierwszą panią poseł Barbarę Dolniak, Koalicja Obywatelska. Nie widzę pani poseł na sali.</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Koalicja Obywatelska. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Śmigam.)</u>
          <u xml:id="u-196.7" who="#KrzysztofBosak">Proszę zadawać pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ten jest wynikiem prac komisji sprawiedliwości, ale zainicjowała je Komisja do Spraw Petycji, co podkreśla jej istotną rolę w systemie legislacyjnym. To właśnie dzięki petycjom obywateli komisja może inicjować zmiany w prawie, odpowiadając na realne problemy i niespójności w obowiązujących regulacjach. Swoją drogą, mimo jej znaczenia nie wszyscy członkowie Komisji do Spraw Petycji angażują się w jej działalność. Prezes PiS, choć formalnie jest jej członkiem, tak jak ja, w tej kadencji Sejmu nigdy nie wziął udziału w posiedzeniach komisji, nie tak jak ja, a Sławomir Mentzen, również będący członkiem komisji petycji, pojawił się tam tylko raz, na kilka minut. Pokazuje to kontrast między rangą komisji a rzeczywistym zaangażowaniem niektórych posłów.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#MarcinJózefaciuk">Projekt znosi nieuzasadnione ograniczenie, ale jednocześnie rodzi pytania: Jakie mogą być skutki tej zmiany dla rynku usług notarialnych? Czy zwiększona liczba notariuszy wpłynie na dostępność usług i ceny? Czy planowane są kolejne zmiany w przepisach dotyczących notariatu, które mogłyby uzupełnić tę nowelizację i dostosować cały system do współczesnych realiów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Jakie jest stanowisko Krajowej Rady Notarialnej wobec tego projektu? Moje drugie pytanie: Czy rozważacie państwo wykorzystywanie aplikacji mObywatel do zdalnego załatwiania spraw w notariacie? Czy przyszłościowo będziemy mogli za pośrednictwem bezpiecznego łącza wykonywać określone czynności notarialne? Ja bym chciał, żeby wszystko to można było robić przez Internet. I ostatnie pytanie, o cenę usług. Czy ta nowelizacja znacząco wpłynie na obniżenie cen usług notarialnych, czy nie ma żadnego znaczenia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt dotyczy likwidacji ograniczenia w powołaniu zastępców notarialnych na notariusza, gdy od doręczenia im uchwały o wyniku egzaminu notarialnego minęło więcej niż 10 lat. Ze względu na bardzo ogólny opis i uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o notariacie bardzo proszę o jego uszczegółowienie wraz z podaniem, na czym dokładnie polegać mają zamierzone zmiany oraz jaka będzie wynikać z nich korzyść. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie będę ukrywał, że cieszę się, że możemy dzisiaj procedować nad projektem ustawy zgłoszonym przez komisję petycji, dlatego że rzadko mamy taką okazję, a dobrze by było, żeby społeczeństwo miało świadomość, że oprócz takich inicjatyw obywatelskich jak projekty obywatelskie, pod którymi musi się podpisać ok. 100 tys. osób, jest również forma zgłaszania pewnych uwag i apeli o zmianę prawa poprzez petycje, które trafiają do komisji petycji. Tak że bardzo się cieszę. Mam nadzieję, że będziemy mogli więcej procedować nad zgłoszonymi tego typu projektami.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#JerzyMeysztowicz">Mogę tylko zapytać, czy jest wiedza na temat tego, ile osób na podstawie poprzednich przepisów było zobowiązanych do ponownego złożenia i zdania egzaminu na notariusza, dlatego że przepisy tak decydowały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, klub PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Omawiana regulacja dotycząca zastępców notarialnych jest jak najbardziej uzasadniona, natomiast Krajowa Rada Notarialna zwraca uwagę na konieczność doprecyzowania również regulacji z art. 76 § 1 Prawa o notariacie, która też dotyczy zastępców notarialnych i wskazuje, że zastępcą notarialnym jest osoba, która uzyskała pozytywny wynik z egzaminu notarialnego i złożyła ślubowanie. Taki zapis, jak zwraca uwagę sama Krajowa Rada Notarialna, przy ściśle formalnej wykładni ustawy daje pretekst do próby obrony stanowiska, że względem takiej osoby wymogi ujęte w art. 11 pkt 1–3 Prawa o notariacie nie muszą być spełnione. Przyjęcie takiego stanowiska oznaczałoby nieakceptowalne z perspektywy państwa skutki — zastępcą notarialnym mogłaby być np. osoba karana, a zatem niewątpliwie niemogąca być uznaną za cechującą się nieskazitelnością charakteru.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#MichałPyrzyk">Moje pytanie brzmi: Czy nie powinno się doprecyzować wymogów dotyczących zastępców notarialnych, tak aby były one dokładnie takie same jak w przypadku aplikanta czy samego notariusza? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości panią minister Marię Ejchart.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MariaEjchart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W pierwszej kolejności trzeba podkreślić, że ten projekt, projekt ustawy — Prawo o notariacie, został przygotowany przez Komisję do Spraw Petycji. To już dzisiaj było mówione. To komisja przygotowała ten projekt oparty na tym, co było zawarte w petycji.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MariaEjchart">Dlatego jest to bardzo punktowa zmiana, bowiem Komisja do Spraw Petycji nie jest miejscem, gdzie powinny zachodzić systemowe zmiany w jakiejkolwiek ustawie. Chodzi o zmianę punktową, czyli taką, która likwiduje bariery, wyrównuje szanse i znosi ograniczenie polegające na konieczności ponownego zdania egzaminu po upływie 10 lat. Natomiast chcę podkreślić, dlatego że dzisiaj używaliśmy już tutaj tej zbitki słów w różnych wersjach: chodzi o osoby, które były zatrudnione w kancelariach notarialnych jako zastępcy notarialni, czyli osoby, które zdały egzamin notarialny i były zastępcami notarialnymi przez co najmniej 10 lat oraz przez co najmniej 5 lat łącznie posiadały upoważnienie do wykonywania czynności notarialnych. Muszą być spełnione te dwa warunki, czyli 10 lat w funkcji zastępcy notarialnego po zdaniu egzaminu i 5 lat upoważnienia do wykonywania czynności notarialnych. Proszę państwa, rząd przychylił się do tego projektu właśnie dlatego, że likwiduje on barierę dotyczącą możliwości ubiegania się o stanowisko notariusza przy zachowaniu ciągłości pracy w charakterze zastępcy notarialnego, a praktyka wynikająca ze spraw, które są prowadzone w Ministerstwie Sprawiedliwości, wskazuje, że są to incydentalne przypadki. W tej chwili ta projektowana zmiana dotyczy 37 osób. 37 osób jest w takiej sytuacji i tylko ich mogą dotyczyć skutki tej ustawy. Natomiast odpowiadając na pytanie pana posła, wyjaśnię, że jeszcze żadna osoba nie była w takiej sytuacji, że musiała zdawać ponownie egzamin.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#MariaEjchart">Proszę państwa, ta zmiana ma szczególne znaczenie również dla kobiet. Jest społecznie potrzebna kobietom, które posiadają status zastępcy notarialnego i korzystały np. z uprawnień macierzyńskich. To jest sytuacja, która po prostu zrównuje ich szanse. Natomiast podkreślam incydentalność tego projektu — dotyczy on dzisiaj 37 osób. Tak jak powiedziałam, rząd przychylił się do tego projektu właśnie dlatego, że likwiduje on barierę przy ubieganiu się na stanowisko notariusza po spełnieniu dwóch warunków, o których powiedziałam wcześniej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam sprawozdawcę komisji, posła Dominika Jaśkowca, oczywiście jeżeli chce jeszcze zabrać głos.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Poseł Dominik Jaśkowiec: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#KrzysztofBosak">Nie ma woli. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#KrzysztofBosak">W takim razie lista posłów zapisanych do głosu jest wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#KrzysztofBosak">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.7" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do kolejnego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-208.8" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy — Prawo o ustroju sądów wojskowych (druki nr 988 i 1047).</u>
          <u xml:id="u-208.9" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Sławomira Ćwika o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-208.10" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka po przeanalizowaniu projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy — Prawo o ustroju sądów wojskowych, po dosyć burzliwej dyskusji w trakcie prac komisji, gdzie szczególnie posłowie Prawa i Sprawiedliwości zwracali uwagę na kwestię, że sędziowie odwołowani z delegacji nie mają drogi sądowej do kwestionowania tego cofnięcia, uznała jednak zarekomendowanie przyjęcia tej ustawy w danym kształcie. Nadmienić tylko należy, że za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro odwoływał sędziów w sposób dowolny, bez żadnego uzasadnienia. Natomiast projekt ustawy przewiduje, że odwołanie jest możliwe tylko w połączeniu z obowiązkiem sporządzenia uzasadnienia tego odwołania.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#KrzysztofBosak">Dyskusję zaczyna poseł Michał Woś, klub PiS. Ale posła Michała Wosia nie ma na sali, więc proszę poinformować go, że już jesteśmy w tym punkcie, mamy lekkie przyspieszenie.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#KrzysztofBosak">Być może jest z nami pani poseł Aleksandra Kot, która zaprezentuje stanowisko klubu Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#komentarz">(Poseł Aleksandra Kot: Jestem, jestem.)</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#KrzysztofBosak">Jest pani poseł, wspaniale. To zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#AleksandraKot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy — Prawo o ustroju sądów wojskowych zmierza do zwiększenia transparentności w procedurze delegacji sędziowskich. Wprowadza jasne i obiektywne kryteria, które zapobiegają dowolnemu i arbitralnemu przenoszeniu sędziów oraz zapewniają, że delegacje orzecznicze będą służyć rzeczywistym potrzebom wymiaru sprawiedliwości, a nie celom politycznym. Projekt przede wszystkim określa, w jakich przypadkach sędzia może zostać delegowany, np. gdy jest to uzasadnione obciążeniem sądu liczbą spraw, brakami kadrowymi lub długotrwałymi nieobecnościami innych sędziów. Co istotne, odwołanie z delegacji będzie wymagało podania uzasadnienia, a decyzje o delegowaniu i odwołaniu muszą być publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej wraz z podaniem przyczyn.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#AleksandraKot">Do tej pory minister sprawiedliwości miał możliwość delegowania i odwoływania sędziów bez jasnych kryteriów i bez konieczności podawania uzasadnienia. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w swoim wyroku z 16 listopada 2021 r. wskazał, że taki mechanizm zagraża niezawisłości sędziów. Podczas pierwszego czytania tego projektu oraz w czasie posiedzenia Komisji Sprawiedliwości przytaczane były przykłady sędziów, którzy za rządów Zjednoczonej Prawicy padli właśnie ofiarami takiego arbitralnego przenoszenia lub odwoływania z delegacji.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#AleksandraKot">Delegacje sędziowskie muszą służyć usprawnieniu pracy sądów, a nie być narzędziem nacisku i wpływu na sędziów. Nie mogą stać się nagrodą dla lojalnych ani karą dla tych, którzy orzekają niezależnie lub bronią praworządności. Wzmocnienie niezawisłości sędziów, zapewnienie przejrzystości decyzji i likwidacja uznaniowości władzy wykonawczej to fundamenty każdego demokratycznego państwa prawa. Właśnie dlatego Koalicja Obywatelska popiera projekt tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#KrzysztofBosak">Znalazł się, jest już z nami pan poseł Michał Woś, zatem zapraszam go do wygłoszenia wystąpienia w imieniu klubu PiS.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MichałWoś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MichałWoś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedkładam wniosek o odrzucenie projektu,…</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#MichałWoś">…bo nie jest to, Wysoka Izbo, żadna ustawa reformująca sądownictwo, nie jest to żadna ustawa usprawniająca sądownictwo, nie jest to nawet ustawa wdrażająca prawo europejskie — to jest po prostu ordynarny skok na kasę. To jest ustawa, która tworzy korpus podnóżków Bodnara, korpus sędziów wiernych Bodnarowi, wiernych władzy wykonawczej, którzy będą gotowi być delegowani do sądów. Oznacza to, że już się wam kończą sędziowie, spośród których można losować. Głupio ciągle losować te same twarze, a taka jest ostatnio praktyka w sądach. Żeby losować i wylosować spośród swoich, trzeba sobie stworzyć, tak jak tworzycie, specjalne sekcje, getta sędziowskie, takie jak te, które utworzyliście w Sądzie Okręgowym w Warszawie, w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie, i losować spośród swoich sędziów do skutku. Ale że tych sędziów już brakuje, to, jak się okazuje, potrzeba ustawy o delegowaniu sędziów.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#MichałWoś">Okłamujecie Wysoką Izbę, rząd okłamuje Wysoką Izbę, że wdraża prawo europejskie, że wdraża orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Na posiedzeniu komisji sprawiedliwości pan minister Marcin Warchoł słusznie przytaczał wam orzeczenie, na które się powołujecie, orzeczenie TSUE z 16 listopada 2021 r., które rzekomo nakazuje wam uporządkować sprawy związane z delegacjami. Nawet gdyby przyjąć, że TSUE ma tu jakiekolwiek kompetencje, choć oczywiście TSUE nie ma kompetencji w zakresie organizacji wymiaru sprawiedliwości w Polsce i w państwie członkowskim, ale nawet gdyby to przyjąć, to TSUE mówi tak: taki środek powinien podlegać zaskarżeniu na drodze sądowej zgodnie z procedurą w pełni gwarantującą prawo do obrony. Czyli TSUE mówi, że jeżeli jest delegacja, to powinno być zaskarżenie, a wy nawet tego nie robicie. Wy robicie w tej ustawie bardzo proste rzeczy, znaczy takie, które dotyczą wewnętrznych procedur w ministerstwie, czyli uzasadniania akt sprawy. Wskazujecie, że muszą być, tylko że te przesłanki, które i tak są teraz brane pod uwagę, będą wskazane w uzasadnieniu delegowania, ale, co ważniejsze, będą wskazane w uzasadnieniu odwołania z delegacji. Nie ma żadnych terminów, nie ma żadnych gwarancji, żadnego odwołania. Jeśli pan Bodnar będzie chciał kogoś odwołać z delegacji, to pstryknięciem palca go z tej delegacji odwoła. Dlatego przedkładamy wniosek o odrzucenie tej ustawy, bo ona w żaden sposób nie usprawnia wymiaru sprawiedliwości, w żaden sposób nie usprawnia delegowania, a tworzy jedynie sytuację, w której np. sędzia okręgowy delegowany do sądu apelacyjnego przez te dodatki, które proponujecie, będzie zarabiał więcej niż sędzia w sądzie apelacyjnym powołany przez prezydenta Rzeczypospolitej. To jest niedopuszczalna sytuacja i ona dowodzi jednego: chcecie stworzyć korpus podnóżków Bodnara, sędziów na telefon, sędziów na pstryknięcie palca, którymi będziecie mogli ręcznie sterować w sądownictwie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: Pokrzyczał, pokrzyczał i uciekł.)</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Sławomira Ćwika, Polska 2050, stanowisko klubowe.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#KrzysztofBosak">A, przepraszam, jeszcze zanim pan poseł zacznie… Miałem przywitać grupę, która przysłuchuje się naszym obradom: młodzież z zespołu szkół ekonomiczno-turystycznych w Jeleniej Górze, w której mieszka także moja rodzina. Pozdrawiamy serdecznie, szczególnie że szkoła obchodzi w tym roku swoje 80-lecie. Młodzież u nas gości na zaproszenie pani poseł Zofii Czernow, tak że pozdrawiamy i witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#KrzysztofBosak">Oddaję głos panu posłowi Sławomirowi Ćwikowi, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa jest bardzo prosta i określa kwestię, kiedy może nastąpić delegacja sędziego do innego sądu, w sytuacji gdy są tam uzasadnione potrzeby orzecznicze i te dotyczące wzmocnienia zespołu sędziów, którzy będą rozpatrywać nadmierny, większy wpływ spraw, po to, aby nie dochodziło do nadmiernych opóźnień. To, co jest faktycznie novum, to jest to, że przy odwołaniu z takiej delegacji minister będzie zobowiązany do podania uzasadnienia, aby było jawne, bo musi ono być opublikowane, dlaczego najpierw delegacja miała miejsce, a później dlaczego delegacja się kończy. Nie jest to żadne tworzenie jakiegoś oddzielnego korpusu sędziów. Tutaj pan poseł Woś tak to wykrzykiwał z mównicy, bo być może jest przyzwyczajony do pewnych standardów, które miały miejsce przez 8 lat, gdzie żadnych uzasadnień nie było, nie były one jawne i często karano sędziów za ich postawę właśnie wysłaniem na delegację daleko poza miejsce zamieszkania — i sędziów, i prokuratorów.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#SławomirĆwik">Natomiast tę dosyć ożywioną dyskusję na posiedzeniu komisji bardzo trafnie podsumowuje hasło, które na koniec prac komisji właśnie zakrzyknął pan poseł Woś — specjalnie je sobie zapisałem. Wówczas pan poseł Woś krzyknął, że robimy to samo, co robił minister Ziobro, w bardzo pejoratywnym znaczeniu. Cieszy mnie, że do pana posła Wosia w końcu dotarło, że to, co robił pan minister Zbigniew Ziobro przez 8 lat, było czymś złym. Natomiast ubolewam, że pan poseł Woś nie dostrzega, że projekt tej ustawy właśnie uniemożliwia takie działania, jakie wcześniej podejmował pan minister Ziobro, a więc w pełni dowolne sterowanie delegacjami sędziowskimi, i określa jasne, sprecyzowane, cywilizowane zasady. Wszystko jest publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej, w przypadku zarówno delegacji, jak i odwołania z delegacji. Jedne i drugie czynności muszą być uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#SławomirĆwik">Natomiast co do kwestii potencjalnych możliwych odwołań, trzeba mieć na względzie, że delegowanie sędziego do pracy w innym sądzie to nie jest żadne przyznanie dodatkowej nominacji czy też przyznanie na stałe prawa do orzekania, np. w sądzie wyższej instancji, czy do wyższego wynagrodzenia. Ma to na celu jedynie elastyczne kształtowanie polityki kadrowej w poszczególnych sądach po to, aby ułatwić obywatelom dostęp do sądu i prawo do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie. Po to, żeby tam, gdzie są braki w kadrze sędziowskiej, gdzie jest większy napływ spraw, można było na czas, który jest potrzebny do załatwienia tego większego napływu spraw, delegować sędziów z sądów, w których to natężenie napływu spraw jest mniejsze, żeby po prostu wymiar sprawiedliwości był lepiej sprawowany. Tylko taki jest cel tej ustawy, aby po prostu ujawnić, jak to wygląda, żeby nie było tak jak za czasów ministra Ziobry, który mógł tego dokonywać całkowicie dowolnie, bez żadnej jawności. Dlatego też Polska 2050 jak najbardziej będzie popierała ten projekt ustawy. Dziękuję…</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, który przedstawi stanowisko klubu PSL.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MichałPyrzyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy doprecyzowuje, w jakich przypadkach delegowanie sędziego do innego sądu jest dopuszczalne. Minister sprawiedliwości, zgodnie z zapisami tego projektu, będzie zobligowany do analizy obciążenia pracą sędziów i asesorów sądowych w sądzie, do którego ma nastąpić delegowanie, biorąc pod uwagę sytuację w innych sądach. Podczas delegowania będą uwzględniane takie czynniki jak okres służby sędziowskiej, doświadczenie w rozpoznawaniu spraw, sprawność postępowania w prowadzonych sprawach oraz wpływ delegowania na pracę sądu, w którym sędzia ma swoje miejsce służbowe. Natomiast odwołanie z delegowania będzie każdorazowo wymagać uzasadnienia, a minister sprawiedliwości będzie publikował je w Biuletynie Informacji Publicznej, i to zarówno informacje o każdym delegowaniu, jak i informacje o odwołaniu z delegacji wraz z uzasadnieniem. Ustawa wprowadza także dodatek z tytułu delegowania dla każdego sędziego delegowanego do innego sądu w wysokości 12,5% podstawy wynagrodzenia zasadniczego sędziego przez pierwsze 6 miesięcy i 25% po tym okresie. Dodatek ten ma stanowić zachętę do podejmowania się delegacji i rekompensatę za zmianę miejsca i warunków pracy, z czym każdorazowo wiąże się delegowanie sędziego.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#MichałPyrzyk">Szanowni Państwo! To nieprawda, co mówił pan poseł Woś, że ta ustawa ma tworzyć jakiś korpus sędziowski czy ma być ustawą podnóżkową. Przypomnę panu posłowi, że projekt ustawy jest niczym innym jak efektem złej praktyki stosowanej w ostatnich latach przez ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobrę w przedmiocie właśnie delegowania sędziów, w wyniku czego Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 16 listopada 2021 r. odpowiedział na pytania Sądu Okręgowego w Warszawie właśnie w tej sprawie — gdyby nie było tych złych praktyk, nie byłoby tych pytań. Tak jak już mówiłem podczas pierwszego czytania, tak przypomnę teraz, Trybunał Sprawiedliwości orzekł wtedy, że sprzeczne z prawem jest delegowanie przez ministra sprawiedliwości sędziów do sądów karnych wyższej instancji na podstawie nieznanych, niepodanych do publicznej wiadomości kryteriów, jak i odwoływanie sędziego z takiej delegacji w każdym czasie bez podania uzasadnienia. Trybunał Sprawiedliwości orzekł też wtedy, że obywatele polscy mogą mieć uzasadnione wątpliwości co do niezawisłości sędziów, jeśli minister sprawiedliwości decydujący o delegacjach sędziów jest jednocześnie prokuratorem generalnym czy też jeśli delegowani przez ministra sprawiedliwości sędziowie są jednocześnie wybierani przez ministra sprawiedliwości na zastępców rzecznika dyscyplinarnego i prowadzą postępowania dyscyplinarne wobec sędziów. Trybunał Sprawiedliwości ocenił również wtedy, że delegowanie sędziego bez jego zgody może powodować skutki analogiczne do skutków kar dyscyplinarnych, i niejednokrotnie takie skutki to powodowało.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#MichałPyrzyk">Szanowni Państwo! Wprowadzone zmiany mają na celu, tak jak powiedziałem wcześniej, wyeliminowanie uznaniowości i ryzyka manipulacji w procesie delegowania sędziów, a ustanowienie jasnych kryteriów obowiązku uzasadniania decyzji oraz podawania ich do publicznej wiadomości ma zapewnić, że delegowanie będzie służyło potrzebom wymiaru sprawiedliwości, a nie będzie instrumentem, jak to miało miejsce wcześniej, wpływania na sędziów. Dlatego jako Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będziemy głosować za niniejszym projektem ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim zaproszę kolejnego posła do wystąpienia, chciałbym przywitać grupę, która dzisiaj gości w Sejmie, a mianowicie uczniów i nauczycieli z I Liceum Ogólnokształcącego im. Waleriana Łukasińskiego w Dąbrowie Górniczej, goszczących na zaproszenie poseł Katarzyny Stachowicz. Witamy serdecznie, życzymy dobrych wrażeń z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-218.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, która przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-218.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#KatarzynaUeberhan">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy do druku nr 988 wraz ze sprawozdaniem komisji zawartym w druku nr 1047 o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy — Prawo o ustroju sądów wojskowych. W ostatnich latach w dyskusji publicznej często, bardzo często skupialiśmy się na kwestiach praworządności, na stanie praworządności w Polsce. W tej dyskusji nie mogło zabraknąć, nie brakowało i do dziś nie brakuje kwestii takich jak chociażby status sędziego. Ale też wiele mówiliśmy i mówimy o kwestii sposobu podejścia do osób wykonujących ten zawód, do ich traktowania, do organizowania im pracy. Niestety przez lata rządzenia państwem przez PiS byliśmy przyzwyczajeni i przyzwyczajani do instrumentalnego traktowania różnych przepisów, ale też instytucji, w tym przypadku do instrumentalnego traktowania instytucji delegowania sędziów, która zamiast służyć sprawniejszej realizacji zadań stojących przed wymiarem sprawiedliwości służyła za instrument do karania niepokornych. Bo właśnie to przenoszenie do niższych instancji, przenoszenie z miasta do miasta, służyło nagradzaniu czy raczej karaniu tych niepokornych. Nagradzano posłusznych, karano niezawisłych, niezależnych. To były złe praktyki państwa PiS, złe i naganne praktyki byłego już ministra, ministra niesprawiedliwości Ziobry. Delegowanie bez kryteriów, bez należytego uzasadnienia — patologiczna codzienność państwa PiS. W państwie demokratycznym, realizującym trójpodział władzy władza sądownicza musi być niezależna od polityków i politycznych wpływów, nacisków. Przejrzyste procedury, jasne kryteria — właśnie w celu lepszej realizacji zadań stojących przed wymiarem sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#KatarzynaUeberhan">Ten projekt to przywrócenie normalności, przewidywalności, ale też stabilności warunków pracy sędziów. Ten projekt, o czym już tutaj była mowa, stanowi wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości. Ta ustawa w końcu i nareszcie unormuje pewne kwestie i raz na zawsze skończy ze złymi praktykami w delegowaniu sędziów. Z przedłożenia, z prezentowanych zmian, wyłania, klaruje się jasny obraz procedur delegowania sędziów, który jest niezwykle potrzebny polskiemu systemowi sądownictwa po to, by zapewnić sędziom niezawisłość, niezależność, ale też normalne, przewidywalne, stabilne warunki pracy. Zapewni to również racjonalne wykorzystywanie zasobów ludzkich właśnie w systemie sądownictwa i wyeliminuje, jak już mówiłam, dotychczasowe pola do nadużyć oraz przywróci normalność, zaufanie społeczeństwa, poczucie sprawiedliwości w wymiarze sprawiedliwości. Z uwagi na powyższe, jak również z uwagi na to, iż jest to realizacja wyroku TSUE, klub Lewicy popiera niniejsze przedłożenie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, który przedstawi stanowisko koła Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Stoimy dzisiaj przed kolejną próbą manipulowania wymiarem sprawiedliwości. Nowelizacja, nad którą debatujemy, to w rzeczywistości próba przejęcia większej kontroli nad sądami i uczynienia z sędziów politycznych marionetek. Projekt zakłada rozszerzenie możliwości przenoszenia sędziów nie tylko do sądów równorzędnych, ale także do sądów wyższego rzędu. Brzmi niewinnie — nic bardziej mylnego. To przepis, który umożliwia sterowanie karierą sędziowską i promowanie lojalnych wobec władzy osób. Sędzia niewygodny? Można go delegować do innego miasta, gdzie dostanie sprawy drugorzędne i zostanie odsunięty od kluczowych postępowań. A sędzia posłuszny? Awans. Lepsze stanowisko, większe wypłaty.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#JarosławSachajko">Pytam więc: Czy delegowanie ma służyć usprawnieniu wymiaru sprawiedliwości czy raczej umożliwić eliminowanie niezależnych sędziów? Według nowelizacji odwołanie delegowanego sędziego wymaga uzasadnienia. Ale co z tego, skoro w praktyce uzasadnienie może być czystą fikcją? Nie ma żadnych obiektywnych kryteriów. Można napisać cokolwiek i usunąć sędziego, który stanie się niewygodny. To oznacza, że minister sprawiedliwości nadal będzie miał olbrzymią władzę nad obsadą sędziowską, bo będzie decydował, kto awansuje, a kto jest do odstrzału. Czy to jest niezależność sądów, o której tak często mówiliście?</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#JarosławSachajko">Wprowadzacie dodatek dla delegowanych sędziów: najpierw — 12,5%, a potem — 20% wynagrodzenia, po półrocznej delegacji, ale uwaga, tylko na 24 miesiące. Czyli jeśli sędzia będzie posłuszny, dostanie wyższe wynagrodzenie, a jeśli nie — może wrócić na swoje stanowisko i stracić dodatek. To nie jest reforma. To korumpowanie sędziów publicznymi pieniędzmi. A skoro ten dodatek jest tak ważny dla funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, to dlaczego znika po 2 latach? To jawny mechanizm uzależniania sędziego od decyzji politycznych. Gdzie są realne rozwiązania dla wymiaru sprawiedliwości? Nie ma reformy dotyczącej przewlekłości postępowań, nie ma rozwiązań wspierających niezależność sądów, nie ma realnej poprawy warunków pracy sędziów. Zamiast tego dostajemy ustawę, która pozwala manipulować kadrą sędziowską, eliminować niewygodnych i nagradzać lojalnych sędziów. To nie jest reforma. To polityczna inżynieria kadrowa. Minister sprawiedliwości nie powinien mieć takich narzędzi do ręcznego sterowania sędziami.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#JarosławSachajko">Apeluję do wszystkich posłów o odrzucenie tego projektu. Nie pozwólmy na jeszcze większe podporządkowanie wymiaru sprawiedliwości władzy wykonawczej. W imieniu koła Republikanie składam wniosek o odrzucenie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#KrzysztofBosak">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy teraz do pytań. Mamy zgłoszonych, zdaje się, siedmiu posłów.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#KrzysztofBosak">Ustalam czas pytania na minutę i zaczynamy od… Czekamy, aż system nam wyświetli…</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#KrzysztofBosak">Zaczynamy od pana posła Krzysztofa Habury z Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle. Zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#KrzysztofHabura">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stopniowo przywracamy normalność w wymiarze sprawiedliwości. Procedowana ustawa kończy partyzantkę, z którą mieliśmy do czynienia za czasów Zbigniewa Ziobry. Minister sprawiedliwości nie będzie mógł już według własnego widzimisię delegować i odwoływać z delegacji niepokornych sędziów oraz ustalać ich wynagrodzenia według własnego uznania. Kończy się zsyłka niezawisłych sędziów do sądów na drugim końcu Polski. A ręczne sterowanie sędziami, o którym mówił poseł Woś, czy uczynienie z nich marionetek, o czym mówił poseł Sachajko, było dokładnie za czasów PiS, o czym obaj posłowie doskonale wiedzą. Projekt ustawy zakłada wprowadzenie większej transparentności przy delegowaniu i odwoływaniu sędziów, ustalaniu ich wynagrodzeń, narzuca obowiązek uzasadnienia odwołania sędziego z delegacji i podania tego uzasadnienia do publicznej wiadomości oraz, co bardzo ważne, uzyskania zgody danego sędziego.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#KrzysztofHabura">Pytanie. Na koniec listopada 2024 r. delegowanych było 263 sędziów. Jak sytuacja wygląda na koniec lutego tego roku? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać pytanie, ale nie wiem, komu mam zadać to pytanie. To jest projekt rządowy, a ławy są puste. Widać, że nie leci z nami pilot, bo się chyba gdzieś rozbił.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Habura: Jest pan minister.)</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#GrzegorzLorek">Ja tu nikogo nie widzę. Chyba się schował. Dobrze, a jest poseł sprawozdawca na sali?</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Jest, ale wstydzi się projektu.)</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#GrzegorzLorek">Wstydzi się projektu. Dobrze, pytanie jest następujące: Jaką liczbę sędziów może wskazywać ten projekt? Jaką liczbę sędziów chcecie delegować? Jakie koszty są związane z tą delegacją? I na koniec powiem: cóż, zgadzam się z moim przedmówcą, panem ministrem Wosiem, że to jest dalsze bodnarowskie psucie wymiaru sprawiedliwości. Chcecie, żeby wasi sędziowie obsługiwali wasze sprawy, bo boicie się, że inaczej po prostu nas nie posadzicie. I to jest wasz wymiar sprawiedliwości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan minister tak głęboko się schował, bo chyba się wstydzi tego projektu. Ten projekt tak naprawdę sankcjonuje bodnaryzację prawa, która jest de facto bezprawiem. Tłumaczą politycy, posłowie koalicji rządzącej, koalicji 13 grudnia, że teraz przy odwoływaniu sędziego z delegacji będzie sporządzane uzasadnienie. Tylko pytam: Jakie to ma znaczenie, że będzie sporządzane uzasadnienie? Czy przy nielegalnej zmianie prokuratora krajowego uzasadnienie rządu Tuska, pana Bodnara cokolwiek zmieniło? Czy niepublikowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego przez ekipę Donalda Tuska cokolwiek zmieniło? Oczywiście, że nic nie zmieniło, bo wasza rzeczywistość prawna, którą realizujecie, jest tak naprawdę bezprawiem. I żadne uzasadnienie, które tutaj próbujecie wciskać, że to cokolwiek zmieni w systemie, który chcecie wprowadzić, oczywiście nic nie zmieni, ponieważ wasze bezprawie, nawet owinięte w jakiekolwiek przepisy prawne, dalej jest bezprawiem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sąd sądem, ale sprawiedliwość musi być po naszej stronie.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: O, to jest w tej ustawie. To jest to. Pani poseł zrozumiała, o co chodzi w tej ustawie.)</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#KlaudiaJachira">To myśl przewodnia, jaka przez 8 lat przyświecała Zjednoczonej Prawicy. Teraz państwo tak krzyczycie, właśnie dlatego że majstrowaliście przy polskim wymiarze sprawiedliwości. Służyły do tego nie granaty, jak w filmie „Sami swoi”, ale karne zsyłanie niepokornych wobec Ziobry i Kaczyńskiego sędziów. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że to PiS-owskie prawo narusza niezawisłość sędziów oraz ich nieusuwalność. Dlatego bardzo się cieszę, że teraz przywracamy dobre prawo i dbamy o niezawisłość sędziów.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#KlaudiaJachira">A przy okazji mam apel do pana Zbigniewa Ziobry, który jak diabeł święconej wody unika stawienia się przed sejmową komisją śledczą. Miał pan odwagę łamać prawo, to niech pan teraz znajdzie odwagę, żeby nam wyjaśnić motywy, jakie panem kierowały. Jak pan widzi, robimy wszystko, aby miał pan sprawiedliwy i uczciwy proces.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie będę ukrywał, że to jest wyjątkowa bezczelność z państwa strony, żeby krytykować zmiany w wymiarze sprawiedliwości, które mają przywrócić normalność. Przez 8 lat robiliście taką demolkę, że to się po prostu w głowie nie mieści, a teraz macie czelność wyjść tu… Pan poseł Woś przychodzi, spóźnia się, wpada na mównicę, wrzeszczy i później ucieka. Myślałem, że się pan schował ze wstydu, bo to, co pan tutaj opowiadał, jest po prostu… Jest pan po prostu niepoważnym człowiekiem, który wiedząc, co zrobił, przychodzi i krytykuje nas za to, że chcemy przywrócić normalność w wymiarze sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Pan by się wstydził takie rzeczy w tej Izbie opowiadać.)</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#JerzyMeysztowicz">Słuchajcie, zapłacicie za to, coście zrobili, spokojnie. Zobaczycie wtedy, gdzie jest wasze miejsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Okłamujecie ludzi.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Jarosław Sachajako, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#JarosławSachajko">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie Pośle Meysztowicz! Jak pan posłucha ewentualnych odpowiedzi na moje pytania, to panu się oczy otworzą.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: A gdzie pan był przez 8 lat? Panu to nie przeszkadzało…)</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#JarosławSachajko">Już panu mówię. Jakie mechanizmy kontroli przewidziano, aby zapobiec wykorzystywaniu delegacji do eliminowania niewygodnych sędziów? Drugie: Czy delegowanie do sądu wyższej instancji nie stanie się nową formą awansu za lojalność wobec ministra sprawiedliwości? Trzecie: Skoro odwołanie sędziego z delegacji ma wymagać uzasadnienia, to dlaczego nie określono precyzyjnych kryteriów? Czy uzasadnienie w stylu: potrzeby sądu nie otwiera drogi do arbitralnych decyzji? Czwarte: Dlaczego minister sprawiedliwości będzie miał pełną kontrolę nad delegacjami i odwołaniami, zamiast wprowadzić niezależny organ nadzorczy? Piąte: Czy nie widzicie ryzyka, że sędziowie będą bali się wydawać niezależne wyroki w obawie przed nagłym odwołaniem z delegacji? Szóste: Czy nie obawiacie się, że tymczasowy dodatek do wynagrodzenia stworzy system uzależniania sędziów od decyzji Ministerstwa Sprawiedliwości? Siódme: Dlaczego nowelizacja nie zawiera żadnych propozycji dotyczących skracania przewlekłości postępowań sądowych, która jest jednym z największych problemów polskiego sądownictwa? Pytań właśnie do tej ustawy jest masa. To jest jakiś gniot. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Patryka Jaskulskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Zbigniew Ziobro z tej mównicy kiedyś powiedział: po nocy nastaje dzień. I ta ustawa jest właśnie tym dniem dla polskiego sądownictwa. Przekażmy tutaj za pośrednictwem tej sali obywatelom pięć faktów o tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#PatrykJaskulski">Po pierwsze, ta ustawa to jest dostosowanie prawa polskiego do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który wymusza to na nas i który jasno wskazuje, że swobodne delegowanie i odwoływanie sędziów przez ministra sprawiedliwości bez uzasadnienia zagraża ich niezawisłości.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#PatrykJaskulski">Po drugie, koniec z arbitralnymi decyzjami. Decyzje o delegacjach muszą wynikać z rzeczywistych potrzeb sądu, a nie być narzędziem nacisku.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#PatrykJaskulski">Po trzecie, każde odwołanie sędziego musi mieć uzasadnienie. Sędziowie nie mogą być odwoływani z delegacji według uznania ministra.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#PatrykJaskulski">Po czwarte, pełna przejrzystość. Koniec z decyzjami wydawanymi w cieniu gabinetów. Każda decyzja o delegowaniu i odwołaniu sędziego trafi do Biuletynu Informacji Publicznej.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#PatrykJaskulski">Po piąte, silne, niezależne sądy to gwarancja sprawiedliwości dla obywateli. Dlatego bardzo proszę państwa o poparcie tego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, klub PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W poprzedniej kadencji Sejmu zmiana ustawowa w tej kwestii była niemożliwa z oczywistych powodów, a instytucja delegowania sędziego była przez ministra sprawiedliwości nadużywana i związana była często z naruszaniem niezawisłości sędziowskiej. Z wypowiedzi pana posła Michała Wosia wynika, że takich praktyk nie było. Dlatego przypomnę, że znany jest przypadek, że Zbigniew Ziobro skrócił delegację sędzi, która wydała niekorzystny wyrok w jego sprawie. Było to prywatne oskarżenie byłego ministra sprawiedliwości przeciwko byłemu prezesowi PZU Jarosławowi Netzlowi, a sędzia Justyna Koska-Janusz podczas jednej z rozpraw ukarała też wtedy europosła Zbigniewa Ziobrę za spóźnienie. Widać, że to spóźnianie w przypadku byłego ministra sprawiedliwości jest nawykiem mającym wieloletnią tradycję. Pani sędzia ukarała go wtedy grzywną w wysokości 2 tys. zł, a wyrok ten został utrzymany przez sąd odwoławczy.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#MichałPyrzyk">Należy więc ocenić, że ten projekt ustawy jest bardzo dobry i zapobiegnie w przyszłości takim praktykom. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#JanuszKowalski">Szanowny Panie Marszałku! Sprawa jest oczywiście bardzo prosta. Najpierw wygrana Karola Nawrockiego, potem obalenie tego rządu.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#JanuszKowalski">Każda zła władza kiedyś się kończy. Czasy Bodnara również się skończą. Nie mam żadnej wątpliwości, że w pierwszym miesiącu — jak Donald Trump — trzeba będzie hurtowo postawić przed Trybunałem Stanu tę całą Radę Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#JanuszKowalski">W sumie to ja Adamowi Bodnarowi za jedną rzecz chcę podziękować. Nikt bardziej nie zjednoczył Prawa i Sprawiedliwości, całej polskiej prawicy co do tego, żeby rozliczyć Adama Bodnara, Donalda Tuska. Nikt nie będzie miał żadnej wątpliwości, żeby wsadzić was do więzienia, bo moim zdaniem będziecie zasługiwali tylko i wyłącznie na wyrok dożywocia za to, że rozwalacie polskie państwo, że podważacie status sędziów, że wypuszczacie dzisiaj morderców, pedofili, zboczeńców, że bawicie się polskim wymiarem sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#JanuszKowalski">A do wszystkich uczciwych sędziów, których jest większość, apeluję naprawdę o to, żebyście nie dawali się bodnaryzacji prawa. Walczcie, tak jak Prawnicy dla Polski walczą. Sędziowie, walczcie o polski wymiar sprawiedliwości niezawisły od Bodnara, bo Bodnar się kiedyś skończy, a wszyscy, którzy przekraczali prawo, będą mieć zarzuty. Wkrótce wrócimy, pamiętajcie o tym.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Michał Wójcik, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MichałWójcik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! To jest bardzo niebezpieczny projekt i chcę poprosić pana prezydenta, żeby, jeżeli ten projekt stanie się ustawą, ją po prostu zawetował.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MichałWójcik">Na naszych oczach dokonuje się tak naprawdę napad na sądownictwo, na trzecią władzę, po prostu napad. Wy napadliście już na prokuraturę, obsadziliście swoimi prokuratorami, wsadziliście do Prokuratury Krajowej nielegalnego prokuratora krajowego, a dzisiaj dokonujecie napadu na sądownictwo. I to jest tak naprawdę coś, co cechuje autorytaryzm — państwo według was, tak jak wy to uznajecie.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#MichałWójcik">Ten projekt powinien być wyrzucony do kosza. Chcę powiedzieć, że po to wymyśliliście ten projekt, żeby mieć swoich sędziów — swoich. Ale żeby mieć swoich, musieliście im dać też kasę. Więc w tym projekcie dajecie im kasę. I za to powinniście kiedyś odpowiedzieć. Robicie to oczywiście w białych rękawiczkach, próbujecie, mówicie, że była jakaś destrukcja. Nikt tak nie zniszczył wymiaru sprawiedliwości jak wy przez 14 miesięcy. Kompletna destrukcja.</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Wosia, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MichałWoś">Szanowni Państwo! Ten projekt przewiduje, że z delegacji będzie można odwołać sędziego pstryknięciem palcami, bez oglądania się na żadne orzeczenia TSUE. Chciałbym zapytać, dlaczego okłamujecie Polaków, nawet waszych posłów — oni w to uwierzyli, panie ministrze — że wdrażacie jakiekolwiek orzeczenie TSUE w tej sprawie. Po pierwsze, Unia nie ma żadnych kompetencji, po drugie, TSUE — nawet gdyby przeczytać to orzeczenie — mówi wam, że ma być odwołanie do sądu, jeżeli odwołujecie sędziego z takiej delegacji. Cóż, wmawiacie waszym posłom, ale nie udało wam się wmówić rzecznikowi praw obywatelskich, który zwraca wam uwagę na to, że kłamiecie w uzasadnieniu projektu, bo nie realizujecie tego orzeczenia, ani Forum Obywatelskiego Rozwoju pana Balcerowicza. Nawet on zwraca wam uwagę. A gdyby było mało, drodzy państwo, uwaga, Stowarzyszenie Homokomando wspierające tęczowego Rafała także wysłało uwagi i prosi rząd Tuska, prosi pana ministra i sojuszników Rafała Trzaskowskiego, żebyście nie okłamywali Polaków, że wdrażacie jakiekolwiek orzeczenie TSUE. Panie ministrze, proszę to wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#KrzysztofBosak">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, pan już pytanie zadawał, tak że nie zgadzam się na drugie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Habura: W formie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#KrzysztofBosak">W trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, 30 sekund i proszę zacytować, co pan prostuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#KrzysztofHabura">Wysoki Sejmie! Panie Marszałku! Ironia losu polega na tym, że najbardziej krytykują tę ustawę członkowie Suwerennej Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, bardzo proszę zacytować, co pan chce sprostować, słowa, które pan prostuje. To nie jest miejsce na polemiki, tak?</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Nie wie. Proszę zejść z mównicy, jak pan nie wie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#KrzysztofHabura">A skąd pan wie, że ja nie wiem?</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas leci.)</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#KrzysztofHabura">Chcę sprostować te słowa, które powiedziałem do pana ministra Wosia…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#KrzysztofBosak">Proszę do Polaków mówić, nie do mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#KrzysztofHabura">…który zarzucał nam, a ja właściwie się do tego odniosłem, że…</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: W trybie sprostowania, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#KrzysztofHabura">To jest w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Ja się zgłaszam.)</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#komentarz">(Poseł Olga Ewa Semeniuk-Patkowska: I tak do rana.)</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#KrzysztofHabura">…obecni sędziowie są marionetkami, że teraz w myśl tej ustawy będą, nie wiem…</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Czas minął, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-249.7" who="#KrzysztofHabura">…spolegli tej nowej władzy.</u>
          <u xml:id="u-249.8" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Panie marszałku, spolegli, wypolegli. Dziękujemy panu.)</u>
          <u xml:id="u-249.9" who="#KrzysztofHabura">Polegli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli to było sprostowanie, to dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#KrzysztofHabura">Nie da mi pan powiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#KrzysztofBosak">Już pan powiedział, wydaje mi się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#KrzysztofHabura">No tak, ale to nie było ideą, istotą.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Panie marszałku, czy mogę sprostować?)</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#KrzysztofBosak">Nie, nie przewidujemy sprostowań do sprostowań, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Ale została źle zrozumiana moja wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#KrzysztofBosak">Znaczy, ja mam wrażenie, że ta poprzednia wypowiedź była na tyle niejasna, że nawet nie wiadomo, co tu prostować.</u>
          <u xml:id="u-254.5" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Jedno zdanie. Mówię o sędziach.)</u>
          <u xml:id="u-254.6" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-254.7" who="#KrzysztofBosak">I idźmy do odpowiedzi ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#MichałWoś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#MichałWoś">Pan poseł próbował sprostować, a nie zrozumiał. Chodzi o to, panie pośle, że nawet wasz rząd was okłamuje, bo ta ustawa nie zmienia w zakresie delegacji, proszę pana, nic. A wy się cieszycie, że coś zmienia. Jedno: płaci waszym sędziom. Tworzy korpus podnóżków wiernych, którzy będą orzekać tak, jak Bodnar chce, za pieniądze, nawet 80 tys., proszę pana. To zmienia.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz, po tej emocjonującej polemice, prosimy o odpowiedzi przedstawiciela rządu, którym będzie podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister Dariusz Mazur.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#KrzysztofBosak">Może pan tę kwestię sporną tutaj wyjaśni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#DariuszMazur">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#DariuszMazur">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po kolei: zasadniczym celem projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy — Prawo o ustroju sądów wojskowych jest wykonanie wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 listopada 2021 r. poprzez modyfikację dotychczasowego modelu tzw. delegacji orzeczniczych. Tu wprowadzone są dwa bardzo istotne rozwiązania. Dwa aspekty pojawiają się w tych rozwiązaniach. Po pierwsze, wyeliminowanie arbitralności w delegowaniu sądów, czyli sytuacji, w której sędzia jest delegowany przez ministra sprawiedliwości, a więc czynnik polityczny, ale ani obywatele, ani żadna instytucja, która monitoruje praworządność, nie mają prawa dowiedzieć się, dlaczego ta, a nie inna osoba. Po drugie, wprowadzenie transparentności tych delegacji, a więc obowiązku podania do informacji publicznej, dlaczego ten, a nie inny sędzia. To nie jest tak, że tą nowelizacją minister sprawiedliwości przyznaje sobie jakieś dodatkowe, dowolne uprawnienia w zakresie dysponowania sądami. Jest dokładnie przeciwnie. Minister sprawiedliwości w interesie transparentności i niezależności sądownictwa wiąże sobie ręce, ograniczając katalog sytuacji, w których może delegować sędziów, do tych, które są przewidziane ustawą — to po pierwsze, a po drugie, wprowadzając transparentność, tak że każdy jest w stanie dowiedzieć się bez żadnego problemu, dlaczego ten, a nie inny sędzia został delegowany. Ważny aspekt — te same wartości są również realizowane w tej ustawie w odniesieniu do odwołania sędziów z delegacji. Również przyczyny odwołania muszą być podane do publicznej wiadomości. Tu nie ma dodania kompetencji ministra sprawiedliwości. Wręcz przeciwnie, jest ograniczenie i uszczegółowienie tych kompetencji w interesie obywateli, w interesie transparentności i niezależności wymiaru sprawiedliwości. To jest pierwsza, chyba najważniejsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#DariuszMazur">Odnoszę się do pytań poszczególnych panów posłów. Było pytanie, jaka jest obecnie liczba sędziów delegowanych. Na dzień dzisiejszy nie potrafię tego precyzyjnie podać, natomiast kiedy ostatni raz sprawdzaliśmy 2–3 tygodnie temu, to było 341 sędziów delegowanych, czyli jakieś 3,5% wszystkich polskich sędziów.</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#DariuszMazur">Żeby zrozumieć istotę delegacji, wokół której próbuje się czynić jakąś polityczną burzę… Nie ma teraz większej liczby delegacji, niż była wcześniej. Delegacja służy przede wszystkim temu, że czasami zmiany personalne w sądownictwie, zwłaszcza w zakresie zaszeregowania sędziów do poszczególnych szczebli sądownictwa, które są realizowane za pośrednictwem takich organów jak Krajowa Rada Sądownictwa czy prezydent, nie nadążają za dynamiką życia społecznego i gospodarczego. Zdarza się, że gdzieś bankrutuje duży zakład pracy i mamy nagle sytuację zalewu setek pozwów w zakresie prawa pracy w miejscu, gdzie to nigdy się nie zdarzało. Po to właśnie jest potrzebna delegacja ministra sprawiedliwości i po nic więcej.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#DariuszMazur">Te ograniczenia, które są dzisiaj wprowadzane, służą temu, żebyśmy wszyscy mieli gwarancję, że ta instytucja nie jest nadzorowana dla celów politycznych, żebyśmy nie mieli takiej sytuacji jak właśnie tu wzmiankowana sytuacja za czasów pana ministra Ziobry, że sędzia, który nałożył na pana ministra Ziobrę karę pieniężną w kwocie 2 czy 3 tys. zł, zostaje odwołany z delegacji i nikt nie wie dlaczego, a to ma wpływ na przebieg prowadzonych przez tę osobę postępowań i tym samym na losy obywateli.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#DariuszMazur">Pan poseł Sachajko zarzucił, że ta ustawa nie odnosi się do kwestii przewlekłości postępowań. Rzeczywiście bezpośrednim celem tej ustawy nie jest wpływ na te kwestie, ale wykonanie orzeczenia TSUE. Natomiast przyjęcie tej poprawki do ustawy — Prawo o ustroju sądów powszechnych jednak w istotny sposób przyczyni się do zmniejszenia przewlekłości postępowań — z dwóch powodów. Po pierwsze, dlatego że sam instrument delegacji ma na celu, mówiąc w przenośni, łatanie dziur i nagłych potrzeb w poszczególnych jednostkach wymiaru sprawiedliwości dla dobra obywateli, dla dobra efektywności spraw, więc usprawnienie i ucywilizowanie tego instrumentu przyczyni się do osiągnięcia tego celu. A po drugie to nie jest tak, że TSUE coś tam sobie orzekł dość dawno, bo 16 listopada 2021 r., i to nie przekłada się na działalność polskich sądów. Niestety od czasu tego orzeczenia TSUE szereg orzeczeń, i to zwłaszcza w sprawach karnych, czyli tych najbardziej społecznie wrażliwych, było uchylanych m.in. przez Sąd Najwyższy, dlatego że w składzie zasiadał sędzia delegowany w sposób niezgodny z prawem europejskim naruszającym ten wyrok TSUE, więc uregulowanie tej kwestii w przypadku szeregu spraw przyczyni się do osiągnięcia większej sprawności postępowania. Chodzi o sprawy szczególnie wrażliwe.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#DariuszMazur">Padło również pytanie od tego samego pana posła: Dlaczego ta nowelizacja oddaje kontrolę nad delegacjami sędziów w ręce ministra sprawiedliwości? Nie, to jest zupełnie fałszywie postawione pytanie. Również przed wejściem w życie tej nowelizacji minister sprawiedliwości miał takie samo prawo do delegowania sędziów, ale nie wiedzieliśmy, dlaczego on to robi, czy robi to w sposób uzasadniony, taki, który nie narusza niezależności sądownictwa, i czy z tych samych względów nie odwołuje sędziów z tej delegacji. My cywilizujemy instytucję delegacji ministerialnych sędziów, która jest niezbędna do sprawnego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Sprawiamy, że jest ona transparentna i że nie jest arbitralna. Nie będzie to już robione według widzimisię ministra, tak jak być może było za czasów pana ministra Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#DariuszMazur">Pan poseł Woś zarzucał, że minister będzie mógł dowolnie odwoływać sędziów. No nie, właśnie do tej pory było to dowolne, bo nikt nie wiedział, dlaczego to robi. Teraz już będzie wiadomo, będzie to poddane kontroli społecznej.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#DariuszMazur">Przechodzę do kolejnego zarzutu pana posła Wosia, który twierdzi, że umożliwienie odwoływania sędziów z delegacji nie oznacza wykonania orzeczenia TSUE, tego, które jest podstawą tej nowelizacji. To jest zwyczajnie nieprawdziwy zarzut. W rozważaniach TSUE, tych poprzedzających sentencję orzeczenia, która znajduje się na końcu, jest, owszem, mowa o sytuacji, w której delegacje sędziów do innych sądów są arbitralne, czyli nie ma podanych żadnych ustawowych kryteriów. Sytuacja, w której podstawy delegacji danego sędziego nie są podane do publicznej wiadomości i nie ma sądowej kontroli nad odwołaniem z delegacji, w sposób rażący narusza prawo Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-257.9" who="#DariuszMazur">W części dyspozytywnej tego orzeczenia, czyli w konkluzji, w tym, co dla państwa jest wiążące, jest natomiast napisane, zacytuję w pewnym skrócie, żeby było to bardziej zrozumiałe: prawo Unii Europejskiej stoi na przeszkodzie przepisom krajowym, zgodnie z którymi minister sprawiedliwości państwa członkowskiego może na podstawie kryteriów, które nie zostały podane do publicznej wiadomości, z jednej strony delegować sędziego do sądu karnego wyższej instancji na czas określony albo na czas nieokreślony, zaś z drugiej strony w każdym czasie na podstawie decyzji, która nie zawiera uzasadnienia, odwołać sędziego z tego delegowania, niezależnie od tego, czy nastąpiło ono na czas określony, czy też na czas nieokreślony. Właśnie ta sentencja zawiera wymogi minimalne, jakie stawia TSUE wobec delegacji sędziowskich. Są to dwa wymogi. Po pierwsze, brak arbitralności, czyli podanie ustawowych kryteriów delegacji. Po drugie, transparentność, czyli podanie do publicznej wiadomości przyczyn delegowania danego sędziego. Obydwa cele dotyczące wymogów minimalnych orzeczenia TSUE są w tej nowelizacji realizowane.</u>
          <u xml:id="u-257.10" who="#DariuszMazur">Ta nowelizacja jest zgodna z prawem Unii Europejskiej. Doprowadzi do zgodności z prawem Unii Europejskiej, ucywilizuje instytucję delegacji ministerialnych i zapobiegnie sytuacjom, w których orzeczenia, szczególnie w wrażliwych sprawach karnych, bywają uchylane ze względu na sprzeczność prawa polskiego z prawem Unii Europejskiej. Taki jest cel tej nowelizacji i zostanie on zrealizowany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli jest zainteresowanie i wola, to teraz jest moment na zabranie głosu przez sprawozdawcę komisji pana posła Sławomira Ćwika, ale nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#KrzysztofBosak">Zamykam zatem dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie…</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#KrzysztofBosak">Przepraszam bardzo, panie ministrze, czy ja panu przerwałem? Czy pan chciał jeszcze coś dodać?</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Dariusz Mazur: Nie, nie, ja już podziękowałem.)</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#KrzysztofBosak">Dobrze, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy wniosek o odrzucenie, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-258.8" who="#KrzysztofBosak">Na tym kończymy ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-258.9" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktów 5., 6. i 7. porządku dziennego:</u>
          <u xml:id="u-258.10" who="#KrzysztofBosak">Proszę panią poseł Olgę Ewę Semeniuk-Patkowską o przedstawienie uzasadnień projektów ustaw zawartych w drukach nr 1037, 1036 i 1035.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drogo, drożej i jeszcze drożej — możemy to stopniować przy tym obecnym rządzie w nieskończoność. Pani Edyta, samotna matka, która zwróciła się do mojego biura poselskiego ze swoim rachunkiem za energię, pyta: Z czego mam zapłacić? Pan Andrzej, starszy człowiek, emeryt, mówi, że emerytury nie wystarczy mu na opłaty za energię. W końcu, wreszcie chodzi też o właścicieli firm, którzy tak licznie szli na was głosować w 2023 r. Firma rodzinna w Olsztynie — przyszedł do mnie właściciel tej firmy i powiedział: w ciągu najbliższych miesięcy będę musiał albo zawiesić działalność gospodarczą, albo ogłosić upadłość. Nie o to chodziło Polakom.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Dziś przedsiębiorcy oczekują od Wysokiej Izby ciężkiej pracy, a nie filmików premiera Donalda Tuska. Smutna rzeczywistość wygląda tak, że Donald Tusk dostaje racuchy od teściowej, a dla Polaków są wyższe rachunki za prąd, dla przedsiębiorców i pracowników — niepewność, zwolnienia i zamykanie firm. Według najnowszych danych liczba wykreśleń indywidualnych działalności gospodarczych wyniosła 188 tys., a liczba zawieszonych działalności osiągnęła wstrząsający rekordowy poziom 375 tys. Przypominam wszystkim posłom, że to my mamy służyć obywatelom, a nie obywatele nam, a przedsiębiorcy czekają na te zmiany.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">W opublikowanym przez rząd planie budżetowo-strukturalnym, ogłoszonym przez Donalda Tuska i Andrzeja Domańskiego, sami oni przyznali, że w 2024 r. nastąpił wzrost cen energii elektrycznej dla odbiorcy końcowego o 25%, a cen gazu — o ok. 20%. O tyle więcej płaci każde gospodarstwo domowe i każde przedsiębiorstwo. To jedna z przyczyn wielu złych danych z polskiej gospodarki. Dynamika produkcji budowlano-montażowej się zmniejszyła. Dynamika sprzedaży detalicznej w przedsiębiorstwach zatrudniających powyżej dziewięciu osób się zmniejszyła. Ale to nie koniec podwyżek. W tym samym planie budżetowo-strukturalnym Donald Tusk przewiduje, że inflacja konsumencka wyniesie średnio 5 punktów procentowych, a głównymi czynnikami, oprócz efektu bazy statystycznej, przyczyniającymi się do wzrostu będzie oczywiście cena energii. W 2025 r. scenariusz zakłada 15-procentowy wzrost regulowanej taryfy dla odbiorców końcowych, a wpływ na inflację w 2025 r. wyniesie ponad 1 punkt procentowy. Możemy rozmawiać o deklaracjach ministerstwa klimatu, o rzekomych osłonach w wysokości 4 mld zł, ale prawda jest taka, że projekt budżetu na 2025 r. i plan budżetowo-strukturalny mówią co innego. Ostatnie podwyżki naszych rachunków to nie jest koniec, ale to jest dopiero początek.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Dziś oczekujemy od rządu kompleksowej tarczy energetycznej, takiej jaką przygotował rząd Prawa i Sprawiedliwości w 2022 r. i 2023 r. Mamy kilka prostych podpowiedzi dla obecnego rządu, co można zrobić. Po pierwsze, można zamrozić ceny energii, tak jak robił to rząd Mateusza Morawieckiego. Po drugie, pamiętajmy o taryfach dystrybucyjnych. Nie ma żadnego powodu, żeby spółki energetyczne zarabiały na Polakach i przedsiębiorcach więcej, niż jest to konieczne do pokrycia kosztów. Po trzecie, opłaty OZE. Bardzo dużo mówi się o tym, że to najtańsza energia. Jeżeli tak jest, to oczekujemy, że nie będą nakładane żadne dodatkowe opłaty, które będą obciążały portfele przedsiębiorców i rodzin tylko po to, by prywatne i zagraniczne koncerny budowały wiatraki.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Rentowność średnich i dużych przedsiębiorstw w Polsce utrzymuje się na niskim poziomie — tak wynika z danych opublikowanych przez GUS. Rentowność obrotu netto przedsiębiorstw niefinansowych zatrudniających co najmniej 50 osób wynosiła w ciągu pierwszych trzech kwartałów 2024 r. zaledwie 3,5%. Jest to najniższy wynik od początku zbierania takich danych, czyli od 2005 r. Dla porównania przed rokiem wskaźnik ten wynosił prawie 5%, a średnia historyczna to 4,5%. Mniejsze zyski przekładają się na mniejsze inwestycje. W okresie styczeń-wrzesień 2024 r. inwestycje zmalały o 7,5%. Największy spadek dotyczył inwestycji w budynki, podczas gdy wydatki na maszyny i urządzenia obniżyły się w mniejszym stopniu. Jedynym w zasadzie obszarem, w którym poziom nakładów pozostawał stabilny, były środki na transport.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Mario Draghi przedstawił i opublikował raport ostrzegający przed zagrożeniami związanymi z powolną agonią europejskiej gospodarki, jeśli Unia Europejska nie podejmie pilnych działań. Według jego analiz Europa potrzebuje dodatkowych prawie 800 mld euro rocznie, aby utrzymać swoją konkurencyjność na globalnej arenie. Wasza zielona polityka według znanych już w zachodnich państwach analiz dzięki regulacjom europejskim może doprowadzić do sytuacji, w której 35 mln ludzi w Unii Europejskiej może stracić pracę, w tym nawet 4 mln Polaków, czyli 25% osób pracujących. W 2024 r. odnotowano najwyższą w historii liczbę wykreśleń spółek z Krajowego Rejestru Sądowego oraz zawieszeń indywidualnych działalności gospodarczych w bazie CEIDG. W 2024 r. w Polsce z KRS-u wykreślono 25 tys. spółek, co stanowi wzrost o 1,5 tys. w porównaniu z poprzednim rokiem. To jest rekord. Wśród średnich i dużych przedsiębiorstw uciążliwość cen energii jako bariera prowadzenia biznesu jest najbardziej widoczna w sektorze usługowym: 60% wskazań na silną i bardzo silną uciążliwość oraz w sektorze produkcyjnym: 53%. Ceny energii są silnie uciążliwe dla połowy badanych przedsiębiorstw w branży: transport, spedycja, logistyka. Natomiast w handlu i budownictwie mniej niż połowa, 47% firm, wskazuje na silne utrudnienia działalności gospodarczej związane z cenami energii.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Dzisiaj debatujemy, szanowni państwo, nad projektami ustaw zawartymi w drukach nr 1035, 1036 i 1037. To propozycje zmian, które są absolutnie konieczne, by ulżyć budżetom polskich rodzin i poprawić konkurencyjność polskich przedsiębiorstw. Nie są to zmiany rewolucyjne. Są to czasowe mechanizmy osłonowe, które mają powstrzymać skutki drożyzny, bo rąk do rozwiązywania problemów w tej Izbie niestety jest ciągle za mało. Nie można dłużej udawać, że wysokie rachunki, galopujące ceny żywności i rosnące koszty prowadzenia firm to przemijające zjawisko. One nie znikną dopóty, dopóki nie podejmiemy realnych decyzji. Właśnie takie decyzje dzisiaj proponujemy.</u>
          <u xml:id="u-259.7" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Co chcemy zmienić? Przedłożyliśmy trzy kluczowe propozycje, które powinny zostać wdrożone natychmiast. Punkt pierwszy to obniżenie VAT-u na energię elektryczną i gaz. Rosnące rachunki to jeden z głównych powodów i problemów budżetowych w polskich domach. Firmy muszą ograniczać produkcję lub podnosić ceny, by zbilansować koszty energii. W efekcie traci na tym cała polska gospodarka. Punkt drugi to przywrócenie czasowych osłon podatkowych w zakresie VAT na energię i gaz. Rząd sam przyznał, że czasowe obniżki VAT-u to skuteczne narzędzie walki z drożyzną. Dlaczego się z tego dzisiaj wycofał? Nie ma racjonalnych argumentów za tym, by Polacy płacili wyższe rachunki niż inne kraje członkowskie. Jeżeli w Hiszpanii można obniżyć VAT na gaz do 5%, a w Niemczech — do 7%, to dlaczego w Polsce mamy utrzymywać stawkę na poziomie, który dobija obywateli i sektor małych i średnich firm? Punkt trzeci to utrzymanie zerowego VAT-u na podstawowe produkty spożywcze. Na pewno do państwa biur poselskich przychodzą seniorzy i mówią: nie starczy nam tej emerytury. Polacy nie mogą oszczędzać na jedzeniu. Zerowy VAT na żywność to realna ulga, która trafi do każdego gospodarstwa domowego.</u>
          <u xml:id="u-259.8" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Ceny energii i gazu są w Polsce wyższe niż w wielu krajach Unii Europejskiej. Wprowadzenie niższego VAT-u to ulga nie tylko dla gospodarstw domowych, ale też dla firm, które zmagają się z rosnącymi kosztami stałymi. Przedsiębiorcy alarmują, że koszty energii zabijają ich biznesy, zmuszają do podnoszenia cen lub zamykania firm, ale również redukcji etatów. Wczoraj Donald Tusk razem z Andrzejem Domańskim chwalili się, że bezrobocie jest bardzo niskie. Najpierw musimy jednak mówić o niżu demograficznym, o tym, ile było aktywnych zawodowo za czasów rządów Zjednoczonej Prawicy. To było ponad 17 mln Polaków. Dzisiaj jest to ponad 16 mln. A więc mamy ubytek na rynku pracy, ponieważ polska gospodarka dzisiaj, przy tym rządzie nie jest atrakcyjna.</u>
          <u xml:id="u-259.9" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Apel do Wysokiej Izby. Rząd sam obniżył VAT na energię i żywność, przyznając, że to skuteczny mechanizm. Dlatego bardzo prosimy o to, aby wdrożyć ten pakiet osłonowy dla firm. Budżet państwa ma rekordowe wpływy z VAT, ale rządzący nie chcą dać Polakom ulgi, która realnie pomogłaby przetrwać trudne czasy. Zamiast sztucznie pompować dochody budżetowe kosztem obywateli, rząd powinien przestać drenować portfele Polaków i w końcu pozwolić im odetchnąć finansowo. Nie możemy dłużej czekać. Polacy na to czekają. Prosimy bardzo o pilne przyjęcie tych projektów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#KrzysztofBosak">Cieszę się, że pani do tego wzywa, bo to moje postulaty z okresu, kiedy rządziliście i kiedy podnosiliście VAT na nośniki energii. Podnosiłem to wielokrotnie w 2020 r. i później.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#komentarz">(Poseł Olga Ewa Semeniuk-Patkowska: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: My obniżaliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#KrzysztofBosak">Bardzo bym chciał, żeby tak było, że obniżaliście podatki, szczególnie VAT.</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Było. Będę o tym mówił.)</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do dyskusji, chcę przywitać wycieczkę goszczącą w Sejmie, uczniów z V Liceum Ogólnokształcącego im. Krzysztofa Kieślowskiego z Zielonej Góry, mojego rodzinnego miasta, tym bardziej miło mi powitać, którzy przybyli na zaproszenie posła Roberta Dowhana. Witamy serdecznie i życzymy dobrych wrażeń z obrad.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapowiada się pasjonująca debata w sprawie obniżania podatków.</u>
          <u xml:id="u-260.8" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-260.9" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Kuźmiuka, który przedstawi stanowisko klubu PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości w sprawie projektów ustaw o okresowym obniżeniu stawek VAT na żywność, energię elektryczną i gaz zawartych w drukach nr 1035, 1036 i 1037.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Na początek parę uwag ogólnych. Pani poseł Patkowska zaprezentowała te projekty, ja zresztą do paru rozwiązań się odniosę, ale kilka słów ogólniejszych. Proszę państwa, dlaczego posłowie klubu Prawa i Sprawiedliwości zdecydowali się przedstawić te projekty ustaw? Z trzech powodów. Po pierwsze, kandydat obywatelski pan dr Nawrocki odbył już blisko 200 spotkań, na których ludzie wołają o niższe ceny prądu, gazu i żywności. To z jego inspiracji klub Prawa i Sprawiedliwości przygotował te projekty ustaw. Oprócz tego, proszę państwa, co oczywiste, tak jak minister finansów co miesiąc obserwujemy wskaźnik inflacji, który podaje GUS. Jest on ze wszech miar niepokojący, od marca poprzedniego roku cały czas rośnie. W styczniu wyniósł 5,3%, sprawa lutego przeniesiona została na marzec. Nie będę tego wątku podnosił, ale nie ulega wątpliwości, że inflacja cały czas rośnie. Głównymi powodami wzrostu inflacji są dwie decyzje rządu Donalda Tuska z kwietnia poprzedniego roku dotyczące powrotu do 5-procentowej stawki VAT na żywność. Przypomnę tylko, że rząd premiera Mateusza Morawieckiego jeszcze w grudniu, wtedy kiedy była już inna większość, zdecydował się ulżyć Polakom i przedłużył obowiązywanie zerowej stawki VAT o kolejny kwartał. Ale już minister finansów rządu Donalda Tuska na takie przedłużenie się nie zdecydował.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, jeżeli popatrzymy na wskaźnik inflacji — on może dla wielu wydawać się nie taki groźny, 5,3% — to tutaj główną rolę odgrywają dwa czynniki: wzrost cen żywności, tj. 5,5%, i wzrost cen utrzymania mieszkań, który zawiera w sobie nośniki energii, czynsze, tj. 16,2%. To są dwa czynniki powodujące cały czas narastającą inflację. Przypominam także, że wzrost cen nośników energii znajduje się w kosztach wytwarzania wszystkiego, dóbr i usług, w związku z tym mamy klasyczną spiralę inflacyjną. Ona wprawdzie nie rozwija się tak jak w czasie wojny, w czasie agresji Rosji na Ukrainę i gwałtownego wzrostu cen surowców energetycznych, ale nie ulega wątpliwości, że mamy do czynienia ze spiralą inflacyjną.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Szanowni Państwo! Co jakiś czas z tej trybuny słyszę różnego rodzaju zawołania adresowane do pana prof. Glapińskiego: proszę obniżyć stopy procentowe banku centralnego. Proszę państwa, naprawdę… Ba, nie tylko z tej trybuny. Pan marszałek Hołownia — szkoda, że go nie ma, ale mam nadzieję, że marszałek prowadzący mu to przekaże — był uprzejmy wysłać oficjalny list do prezesa Glapińskiego, w którym żąda obniżenia stóp procentowych. Otóż, panie marszałku, stopy procentowe można obniżać wtedy, kiedy spada inflacja. A od kwietnia poprzedniego roku inflacja cały czas rośnie. Ona rośnie na skutek dwóch decyzji rządu Donalda Tuska związanych z VAT na żywność i likwidacją tarcz energetycznych. Proszę państwa, trzeba zwrócić uwagę, że dla rodzin mniej zamożnych ta inflacja ma znacznie wyższy ciężar gatunkowy. Bo gospodarstwo domowe, które wydaje na żywność i koszty utrzymania mieszkania ponad 50% swoich dochodów, ma inflację nie 5,3% tylko znacznie wyższą.</u>
          <u xml:id="u-261.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.6" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, skoro tak zachęcacie państwo Radę Polityki Pieniężnej do obniżania stóp procentowych, to trzeba dać jej szansę. Trzeba dać jej szansę i doprowadzić do sytuacji, kiedy inflacja zacznie się zmniejszać. A można ją zmniejszyć tylko w taki sposób, jaki proponuje klub Prawa i Sprawiedliwości. A więc powrót — przejściowy, oczywiście zdajemy sobie sprawę — przejściowy powrót do zerowej stawki VAT na żywność. Proszę państwa, pan marszałek miał pewną wątpliwość w tej sprawie, to przypomnę, że od momentu wybuchu wojny na Ukrainie rząd Mateusza Morawieckiego zdecydował się na wprowadzenie zerowej stawki VAT na żywność. Ona obowiązywała przez ponad 2 lata, wspomniałem o tej decyzji jeszcze z końcówki naszych rządów. Dzięki temu w kieszeniach obywateli zostało ponad 20 mld zł tylko z tego tytułu, że przez ponad 2 lata stawka VAT na żywność nie wynosiła 5% tylko 0%. My proponujemy, żeby przynajmniej od marca do końca tego roku, bo rozumiem, że wcześniej nie zdążymy, powrócić do tej stawki.</u>
          <u xml:id="u-261.7" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, jeszcze większy udział w nakręcaniu się inflacji mają oczywiście prąd, energia elektryczna i gaz. Jak wspominałem, to są nośniki energii, które są w kosztach wytwarzania wszystkiego, wszystkich dóbr i usług.</u>
          <u xml:id="u-261.8" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, jeżeli w tym wskaźniku 5,3% mamy aż 16,2% wzrostu cen nośników energii, to nie ulega wątpliwości, że zmniejszenie stawki VAT-u z 23% do 8% w przypadku energii elektrycznej i podobny ruch w przypadku gazu dają możliwość spadku cen, a tym samym wyraźnego spadku inflacji.</u>
          <u xml:id="u-261.9" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, ja wiem, że tego rodzaju decyzje są oczywiście dosyć kosztowne, zdajemy sobie z tego sprawę. Obniżenie stawek VAT-u według szacunków, które mogliśmy w warunkach klubu parlamentarnego będącego w opozycji przeprowadzić, w przypadku żywności to jest według naszych szacunków 6,5 mld, w przypadku prądu to jest 5,5 mld, w przypadku gazu kolejne 5 mld. Zdajemy sobie sprawę z ubytku tych dochodów budżetowych, ale nie ulega wątpliwości, że miałoby to bardzo pozytywny wpływ zarówno na rachunki gospodarstw domowych, jak i na koszty przedsiębiorstw, a więc ustałyby te przyczyny istnienia spirali inflacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-261.10" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, dlaczego nawiązuję do tego wątku związanego z inflacją i w związku z tym z utrzymywaniem przez Radę Polityki Pieniężnej stóp banku centralnego na dotychczasowym poziomie? Otóż jeszcze raz powtórzę: każdy ruch Rady Polityki Pieniężnej obniżający stopy procentowe jest możliwy, kiedy inflacja zaczyna przynajmniej się zmniejszać i to zmniejszanie, ta tendencja ma szansę na kontynuowanie. Wtedy, jak komunikuje to po każdym posiedzeniu RPP szef banku centralnego, taka debata na ten temat może się zacząć.</u>
          <u xml:id="u-261.11" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Tak przy okazji, proszę państwa… No właśnie, pan marszałek pisze list do prezesa NBP w sprawie obniżenia stóp, a pani prof. Tyrowicz, która została wybrana przez większość koalicyjną w Senacie, co posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej składa wniosek o podwyższenie stóp procentowych banku centralnego o dwa punkty procentowe, a więc z 5,75 do przynajmniej 7,75. A więc, proszę państwa, najpierw, jeżeli już państwo występujecie z tego rodzaju propozycjami, należałoby to uzgodnić w koalicji. Delegowani czy wybrani przez was ludzie do Rady Polityki Pieniężnej domagają się w tej sytuacji podwyżki stóp, a państwo oczekujecie obniżki.</u>
          <u xml:id="u-261.12" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Ale nie ulega wątpliwości, oprócz tego wątku, można by powiedzieć, trochę politycznego, że zasadniczym powodem czy czynnikiem, który mógłby się przyczynić do obniżki stóp procentowych, jest oczywiście spadek inflacji i propozycje ustawowe, które przedkładamy, dają taką szansę.</u>
          <u xml:id="u-261.13" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, ponieważ czas przewidziany dla mnie kończy się, chcę tylko zwrócić uwagę, że te projekty ustaw nie są skomplikowane, w związku z czym składam najpierw wniosek o to, aby przejść natychmiast do drugiego czytania. Rozumiem, że jest szansa, że nad tym wnioskiem jutro będziemy głosować, ale jeżeli nie uzyskałby on większości, to składam wniosek, aby pan marszałek wyznaczył czas na przygotowanie sprawozdania Komisji Finansów Publicznych najdalej do następnego posiedzenia Sejmu. Wtedy byłaby szansa, żeby ten projekt, nieskomplikowany, 2-, 3-artykułowy, w zależności od ustawy, był szybko uchwalony.</u>
          <u xml:id="u-261.14" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Polacy czekają na niższe ceny żywności, prądu i gazu. Klub Prawa i Sprawiedliwości przedkłada w tej sprawie projekty i apeluje do państwa sumień, abyście rzetelnie nad nimi się pochylili. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#KrzysztofBosak">Tak, żebyśmy stali w prawdzie — w międzyczasie uzupełniłem sobie informację — chcę podać, że obniżone stawki były do 2022 r. i rząd Mateusza Morawieckiego podniósł je z dniem 1 stycznia 2023 r.: na gaz z zera do 23%, na prąd z 5% do 23% i na ogrzewanie z 5% do 23%.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Ale najpierw je obniżył.)</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#KrzysztofBosak">Dodatkowo wówczas pan premier i pani minister Moskwa kłamali, że było to motywowane wymogami Komisji Europejskiej, co było kłamstwem, ponieważ Unia Europejska wymaga wyłącznie 5-procentowej stawki, więc chcąc być w zgodzie z przepisami unijnymi, jedyne, co rząd PiS-u wówczas musiał zrobić, to podnieść stawkę na gaz z zera do 5%. Podniesienie stawki VAT na prąd i na ogrzewanie do 23% to była polityka waszego rządu, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-262.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Panie marszałku, przez rok obowiązywały obniżone stawki. Proszę to docenić.)</u>
          <u xml:id="u-262.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-262.6" who="#KrzysztofBosak">Tak jest, do końca 2022 r., po czym podnieśliście je i do dziś są podniesione. Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-262.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Dzięki.)</u>
          <u xml:id="u-262.8" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wygłoszenia wystąpienia klubowego panią poseł Katarzynę Kierzek-Koperską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-262.9" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszę się, że sobie wyjaśniliśmy kwestię stawek, dlatego że państwo składacie projekt dotyczący obniżki stawek, które sami podnieśliście za swoich rządów.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Mam takie pytanie, ponieważ akurat w wypowiedzi pani poseł Semeniuk-Patkowskiej było bardzo dużo o przedsiębiorcach. Ale czy pani wie, na czym w ogóle polega mechanizm VAT-u? Polega na tym, że podatnika, a znaczna część firm jest podatnikiem VAT-u, nie obciąża VAT, tylko ten VAT obciąża ostatecznego odbiorcę. Po co więc pani mówi o tym, że są firmy zawieszane z powodu VAT-u. Nie z powodu VAT-u.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#komentarz">(Poseł Olga Ewa Semeniuk-Patkowska: Wytłumaczę to pani. Chętnie to pani wytłumaczę.)</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Pani poseł, mamy dzisiaj bardzo trudną sytuację budżetową i ona jest spowodowana głównie tym, żeście zadłużyli nasz kraj przez swoje rządy i że jesteśmy dzisiaj w procedurze nadmiernego deficytu. Mówicie…</u>
          <u xml:id="u-263.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-263.6" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Ale ja nie przeszkadzałam pani.</u>
          <u xml:id="u-263.7" who="#komentarz">(Poseł Olga Ewa Semeniuk-Patkowska: Ale zadaje pani pytania, to odpowiadam.)</u>
          <u xml:id="u-263.8" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Jeżeli pani mówi, że to jest taki fantastyczny projekt, to proszę powiedzieć, w którym miejscu uzasadnienia pokazujecie państwo źródła finansowania. Komu mamy zabrać? Jest jedno enigmatyczne…</u>
          <u xml:id="u-263.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy wszystkim zabieracie.)</u>
          <u xml:id="u-263.10" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Ale proszę ze mną nie dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-263.11" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Jest jedno enigmatyczne zdanie, proszę państwa, które mówi o jakiejś kwocie 6,5 mld zł, która nie powinna zostać przekroczona. Ale na jakiej podstawie państwo to obliczyliście? Bo z tego uzasadnienia nie wynika absolutnie nic. Publicznym pieniądzem nie zarządza się w ten sposób, że się go wpisuje w tabelki, a tabelka wszystko przyjmie, dlatego że źródła finansowania są podstawą każdego wydatku w budżecie państwa. Wiem, że państwo tak właśnie zarządzaliście naszym krajem i przez to mamy dzisiaj nadmierny deficyt. Jeśli zaś mówicie państwo o zahamowaniu inflacji, proszę państwa, to w lutym 2023 r. była gigantyczna, ponad 18-procentowa inflacja. To nie jest tak, że jak inflacja spada, to spadają nam ceny. Te ceny zostały napompowane przez ostatnie lata państwa rządów i dzisiaj są podnoszone o inflację w wysokości 5%.</u>
          <u xml:id="u-263.12" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Natomiast ja bym chciała wrócić do tego tematu inflacji, dlatego że eksperci wielu banków, między innymi PKO BP, twierdzą, że w drugiej połowie 2025 r. inflacja będzie spadać. Mało tego, nie tylko eksperci tak twierdzą, ale również w takim ogólnym, rocznym dokumencie, który nazywa się „Założenia polityki pieniężnej na rok 2025”, możemy przeczytać, zacytuję, bo chyba jeszcze mam czas: Prognozy inflacji na 2025 r. wskazują, że po silnym wzroście w drugiej połowie 2024 r. oraz w I kwartale 2025 r. dynamika cen konsumpcyjnych w Polsce powinna się stopniowo obniżać w kierunku celu inflacyjnego NBP. Przypomnę, że ten cel inflacyjny wynosi 3,5%. Oprócz wygaśnięcia czynników podnoszących dynamikę cen, energii i żywności, spadek inflacji w ciągu 2025 r. będzie wspierany oczekiwanym osłabnięciem dynamiki kosztów pracy oraz ograniczoną presją popytową przy niskiej inflacji w otoczeniu polskiej gospodarki. Jednocześnie prognozy sygnalizują, że inflacja bazowa w 2025 r. będzie niższa niż w roku 2024.</u>
          <u xml:id="u-263.13" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-263.14" who="#KatarzynaKierzekKoperska">To jest w tym dokumencie na s. 10, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-263.15" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Rząd pana premiera Donalda Tuska wprowadza osłony, wprowadza bon energetyczny. Dlaczego jest to lepsze rozwiązanie niż to, które państwo proponujecie? Dlatego że ono tak naprawdę jest dedykowane osobom najuboższym i tym, które rzeczywiście tego wsparcia potrzebują. Wasze pomysły tak naprawdę wspomagają wszystkich, najbogatszych i najbiedniejszych. Dla przykładu: poseł nie zarabia ani najmniej, ani najwięcej. Pytam posłów PiS-u: Czy potrzebujecie pomocy w zakupie żywności? Czy nie stać was na to, żeby kupić żywność? Te rozwiązania będą również dotyczyć was, nas, wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-263.16" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Bon energetyczny na żywność?)</u>
          <u xml:id="u-263.17" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Nie, pan nie słucha, co ja mówię. Proszę sobie odtworzyć, co ja powiedziałam. Wasz pomysł dotyczy wspierania wszystkich, od A do Z, a nie na tym polega rola wsparcia państwa w sytuacji, kiedy pewna grupa tego potrzebuje, a nie wszyscy. Bon energetyczny właśnie tym ludziom pomaga. Poza cenami na rynkach światowych, poza cenami hurtowymi, wciąż mamy nierozwiązaną kwestię transformacji energetycznej, miksu energetycznego. Przez 8 lat nie zrobiliście państwo nic w tej kwestii, poniekąd dlatego mamy tak wysokie ceny energii.</u>
          <u xml:id="u-263.18" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Tak, drodzy państwo, jeżeli chodzi o ten miks energetyczny, oczywiście maleje to w kierunku 50%, ale nadal mamy ok. 60% energii wytwarzanej z paliw kopalnych. To niestety kosztuje, ale nie zrobiliście w tej kwestii za wiele. To są takie, wiecie państwo, kolejne projekty: a wrzućmy sobie jakiś projekt, zróbmy sobie zdjęcie, pokażmy w social mediach, że walczymy o ludzi, że jesteśmy bohaterami. Nie, proszę państwa, naszą rolą jako parlamentarzystów jest również dbanie o dobro finansów publicznych, bo składają się one z podatków wszystkich obywateli i obywatelek.</u>
          <u xml:id="u-263.19" who="#KatarzynaKierzekKoperska">I na koniec, panie pośle Kuźmiuk: ta mównica nie jest mównicą waszego kandydata na prezydenta — pana Nawrockiego, więc proszę tutaj nie powtarzać jego postulatów. Pana rolą tutaj jest praca parlamentarzysty, a nie rzecznika pana Nawrockiego. W związku z tym niech pan pamięta, że jest pan tu posłem, tylko i wyłącznie.</u>
          <u xml:id="u-263.20" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Reasumuję moją wypowiedź. Klub Koalicji Obywatelskiej składa wniosek o odrzucenie tych trzech projektów w pierwszym czytaniu, ponieważ są to, proszę państwa, demagogiczne projekty. One nie są przemyślane, nie są przeliczone i nie mają żadnego związku z rzeczywistą sytuacją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#KrzysztofBosak">Nim przejdziemy do kolejnego wystąpienia, pragnę przywitać kolejną grupę, która gości dzisiaj w Sejmie i przysłuchuje się naszym obradom, a mianowicie młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 54 w Częstochowie, która przybyła na zaproszenie pana posła Piotra Stracha. Witamy serdecznie i życzymy dobrych wrażeń z debaty podatkowej.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Norberta Pietrykowskiego, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#NorbertPietrykowski">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoki Sejmie! Nie wchodzi się dwa razy do tej samej rzeki. Z pewnością znacie państwo to powiedzenie. Autorem tych słów był Heraklit z Efezu, czyli ten sam człowiek, który powiedział, że wszystko płynie. Heraklit twierdził, że naturą świata i materii jest ciągła przemiana. Dwa razy do tej samej rzeki nie wejdziesz, bo, mówiąc bardzo kolokwialnie, za drugim razem będziesz moczył nogi w zupełnie innej wodzie. Nie da się powtórzyć dokładnie tego samego, bo zmieniają się okoliczności, czego autorzy omawianego dzisiaj projektu ustawy o podatku od towarów i usług zdają się nie zauważać, proponując obniżenie podatku VAT na żywność, energię elektryczną i gaz ziemny. Są to druki nr 1035, 1036 i 1037, a propozycje dotyczą obniżenia VAT-u na żywność do 0%, a na energię elektryczną i gaz ziemny do 8%.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#NorbertPietrykowski">Wysoki Sejmie! Czy wobec koniecznych wydatków, m.in. na zbrojenia czy niezbędną transformację energetyczną i gospodarczą, możemy sobie pozwolić na kolejne obniżenie podatków oraz coraz bardziej rozbudowane tarcze ochronne, jak ta energetyczna czy żywnościowa? W moim przekonaniu odpowiedź na to pytanie brzmi: nie. Czy powinniśmy wspierać tych, którzy wsparcia potrzebują, chronić najsłabszych, zagrożonych ubóstwem energetycznym czy żywnościowym? Odpowiedź na to pytanie brzmi: zdecydowanie tak. Ale szukajmy dobrych rozwiązań, pozapodatkowych. Przypomnę tylko, że obniżona stawka VAT — stawka 5% na prąd, stawka zerowa na gaz — obowiązywała w Polsce do końca 2022 r., ale przecież za droższą energię i tak zapłaciliśmy, tylko nie w rachunkach, a w podatkach, bo to jest zrozumiałe. Firmy energetyczne dostały przecież z państwowego budżetu wyrównanie utraconych dochodów. Każdy z nas zrzucił się na dopłaty do prądu. A zatem pora na trzecie pytanie: Czy rzeczywiście chcemy powrotu do rozbudowanych tarcz ochronnych i czy rzeczywiście w tej chwili to jest to, czego najbardziej potrzebujemy?</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#NorbertPietrykowski">Wysoki Sejmie! Zdecydowana większość pieniędzy w kasie państwa pochodzi z kieszeni podatników. Mówienie o tym w tym miejscu trochę zakrawa na truizm, a jednak mam wrażenie, że co jakiś czas trzeba o tym przypominać Wysokiej Izbie. Aby obniżać VAT, by wprowadzić jakiekolwiek dodatkowe świadczenia, najpierw musimy mieć na to środki finansowe. Każdy populistyczny postulat — a za taki uważamy zawarte w drukach nr 1035, 1036 i 1037 projektowane zmiany ustawy o podatku od towarów i usług — zawsze opłacany będzie z pieniędzy obywateli, niestety, czy nam się to podoba czy nie.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#NorbertPietrykowski">Oczywiście trzeba rekompensować osobom znajdującym się w trudnej sytuacji wydatki na energię czy żywność, bo są to pozycje, które w gospodarstwach domowych dysponujących mniejszymi dochodami zazwyczaj stanowią dominującą pozycję w budżecie. To jest w ogóle poza dyskusją. Ale pragnę zauważyć, że gdy wróciła 5-procentowa stawka VAT na żywność, a ze sklepów zniknęły etykiety opatrzone opisem: teraz VAT 0%, nie wydarzyło się nic, co mogłoby zwiastować gigantyczny cenowy armagedon. Ceny żywności na światowych giełdach nie rosną. Sieci sklepów toczą coś w rodzaju wojny cenowej — nawet nie: w rodzaju, myślę, że to jest otwarta wojna cenowa — która ogranicza ryzyko, że VAT jest wykorzystany do podnoszenia marż. Przywrócenie VAT na żywność nie spowodowało skoku cen żywności. Dlaczego więc mielibyśmy teraz ponownie, jak chcą projektodawcy, obniżyć stawkę podatku do 0%? Według GUS — to, o co pyta pan poseł — ceny towarów i usług konsumpcyjnych w kwietniu 2024 r. w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku wzrosły tylko o 2,4%, przy wzroście cen usług o 6,2%, a towarów o 1,1%. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny towarów i usług wzrosły jedynie o 1,1% — podał GUS. To są dane z 15 maja 2024 r. Powyższe dane jednoznacznie wskazują, że skutki podwyżki, a może należałoby powiedzieć: powrotu VAT, dotychczas nie są tak dotkliwe dla naszych portfeli, aby wprowadzać te kolejne zmiany ustawowe, których przeprowadzenie będzie kosztowne w wielu aspektach.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#NorbertPietrykowski">Jeżeli chodzi o energię elektryczną, to jest druk nr 1035. Jak wiemy, Ministerstwo Finansów nie rozważa obniżenia stawki podatku VAT na energię elektryczną z 23% do 8%, a wprowadzone w ramach rozwiązań antyinflacyjnych preferencje, które przywołują projektodawcy ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, funkcjonowały, w tym m.in. obniżona do 5% stawka tego podatku na energię elektryczną, i miały mieć charakter tymczasowy. Jestem przekonany, że tymczasowe rozwiązania obniżające stawki VAT na gaz ziemny i energię należy zastąpić tymi, które będą z jednej strony chronić Polaków, a z drugiej strony nie będą tylko populistycznym paliwem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#NorbertPietrykowski">Potrzebne są kolejne regulacje, które wesprą polskie rodziny. To jest zrozumiałe. Ale zamiast obniżenia VAT należy zadbać o dodatki osłonowe, które pomogą zniwelować koszty energii, gazu i żywności dla mniej zamożnych gospodarstw domowych. Idźmy w tę stronę. A jeżeli chcemy coś zrobić i rzeczywiście chcemy obniżać, zamrażać i regulować, to dzisiaj jednym z największych problemów dla Polek i Polaków jest problem kredytów hipotecznych w Polsce. Postawię śmiałą tezę, że problemem w Polsce nie jest brak mieszkań, ale brak dostępności kredytów hipotecznych…</u>
          <u xml:id="u-265.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Inflacja ma na to wpływ.)</u>
          <u xml:id="u-265.7" who="#NorbertPietrykowski">Zaraz opowiem o inflacji.</u>
          <u xml:id="u-265.8" who="#NorbertPietrykowski">…z ustawowym i stałym limitem oprocentowania. Proponuję maksymalnie 4%: 2% marża banku, 2% stopy.</u>
          <u xml:id="u-265.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: …nie prowokuj, posłem jesteś.)</u>
          <u xml:id="u-265.10" who="#NorbertPietrykowski">Dobrze. Popracujemy i nad tym. Na razie daję Wysokiej Izbie do omówienia temat.</u>
          <u xml:id="u-265.11" who="#NorbertPietrykowski">Dodatkowo jeżeli chcemy coś zamrażać, to zamroźmy ceny prądu budowlanego na cele budownictwa mieszkaniowego. Jeżeli chcemy coś regulować, to może zastanówmy się nad regulacją cen materiałów budowlanych i wprowadzeniem limitów maksymalnych podwyżek w danym roku. Jeżeli coś chcemy regulować, to może zajmijmy się regulacją wybranych taryf bankowych na produkty wrażliwe, które dotyczą zwykłych obywateli. Obecnie wymagany wkład własny to 20%, ale banki przy ubezpieczeniu niskiego wkładu i tak udzielają kredytów na 10% i o tym wszyscy doskonale wiemy. A więc może skończmy z tym cyrkiem i obniżmy wymóg do 10%. Wiecie, Wysoka Izbo, że 40 tys. mieszkań w Warszawie nie odbiera prądu? 40 tys. mieszkań w samej Warszawie nie odbiera prądu.</u>
          <u xml:id="u-265.12" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Co robi prezydent Trzaskowski w takim razie?)</u>
          <u xml:id="u-265.13" who="#NorbertPietrykowski">To ja, panie pośle, odpowiem, co blokuje rozwój polskich rodzin. Może to jest ważniejsze niż to, co robi prezydent Trzaskowski w tym momencie. Ja panu odpowiem, co blokuje rozwój polskich rodzin. To przede wszystkim brak sensownej — to niestety przez was było wprowadzone — zdolności kredytowej. Limit wynoszący 4% spowoduje skokowy wzrost zdolności. Rata kredytu hipotecznego obecnie pożera 45% wynagrodzenia Polaków. W krajach zachodnich jest to poniżej 30%. Zaraz panu odpowiem w sprawie inflacji, panie pośle. Spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-265.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie da pan rady, bo zaraz pan marszałek zabierze panu głos.)</u>
          <u xml:id="u-265.15" who="#NorbertPietrykowski">Raty kredytów hipotecznych Polaków wzrosły przez ostatnie 3 lata o nawet ponad 100%. Ustawowy limit będzie oznaczał koniec tego eldorado banków. Muszą znaleźć inne źródła budowania swoich rekordowych zysków niż najdroższe w Europie kredyty hipoteczne. I nad tym warto się zastanowić: jak chcemy obniżać, zamrażać i regulować. Pomóżmy Polkom i Polakom.</u>
          <u xml:id="u-265.16" who="#NorbertPietrykowski">Reasumując, chciałbym się odnieść do projektu, o którym mówimy. Biorąc pod uwagę realia gospodarcze, budżet państwa i sytuację międzynarodową, w imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga rekomendujemy odrzucenie projektów ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług zawartych w drukach nr 1035, 1036 i 1037. Dziękuję pięknie. No nie zdążyłem…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do zabrania głosu pana posła Mirosława Orlińskiego, który przedstawi stanowisko klubu PSL.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawię stanowisko odnośnie do tych trzech projektów, projektów poselskich ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, druki nr 1035, 1036 i 1037.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowni Państwo! Rzeczywiście w tych poszczególnych drukach, o czym mówił także pan poseł Kuźmiuk w swojej wypowiedzi, są zawarte tak naprawdę proste zmiany. Po pierwsze, określają one okresy obniżenia tego podatku. Tam ustawowo jest zapisane obniżenie odpowiednich stawek VAT dla energii elektrycznej do 8% w okresie od dnia 1 lutego 2025 r. do dnia 31 grudnia 2025 r… W kolejnym druku, to dotyczy druku nr 1036, jest wprowadzana poprzez dodanie artykułu zmiana związana z obniżeniem stawki podatku VAT dla gazu ziemnego. I w przypadku kolejnego druku, druku nr 1037, który zawiera podobny projekt, celem proponowanej zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług jest wprowadzenie właśnie od 1 lutego 2025 r. do 31 grudnia 2025 r. stawki 0% na podstawową żywność. O czym też tutaj już powiedziano, rzeczywiście w przypadku tych projektów koszty i negatywne zmiany dla budżetu państwa możemy szacunkowo ocenić na jakieś kilkanaście miliardów złotych.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowni Państwo! Te projekty, zresztą pan marszałek Bosak także bardzo trafnie to przypomniał, można powiedzieć, funkcjonowały w 2022 r. po agresji Rosji na Ukrainę i po tym, kiedy ceny wszystkich surowców, wszystkiego tak naprawdę poszybowały, i to w sposób mocno niekontrolowany. Natomiast następnie wszystko wróciło do odpowiednich poziomów, zgodnych ze stawkami obowiązującymi wcześniej. Zauważyć należy, że w chwili obecnej koalicja rządowa musi podchodzić do tych tematów bardzo roztropnie, rozważnie, analizować także sytuację rynkową.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#MirosławAdamOrliński">Tak naprawdę należy spojrzeć na te wszystkie działania bardziej systemowo. W mojej ocenie, w ocenie naszego klubu parlamentarnego rzeczywiście staramy się szukać rozwiązań systemowych, np. w przypadku cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych, a one w Polsce pozostają na poziomie z połowy 2024 r. Tutaj była przecież tak naprawdę rządowa interwencja i od stycznia tego roku do końca września 2025 r. obowiązuje zamrożona cena energii właśnie dla tych gospodarstw domowych, bez względu na wolumen zużycia. Tak więc szukamy takich pozytywnych rozwiązań. To mrożenie cen energii dla gospodarstw domowych obowiązuje do końca września tego roku. Podchodzimy do tych pomysłów rozważnie. W drugiej połowie roku rząd, ministerstwo klimatu z Ministerstwem Finansów przeprowadzi analizę sytuacji na rynku energii pod kątem dalszego stosowania mechanizmów osłonowych. Planowana jest także weryfikacja poszczególnych taryf na energię.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#MirosławAdamOrliński">Jeżeli chodzi o te wszystkie działania, które są przedstawiane przez poszczególne ministerstwa, przez nasze ugrupowania tworzące koalicję rządową, to trzeba to wszystko robić w sposób naprawdę racjonalny, przemyślany. Szukaniem takich rozwiązań systemowych jest także zgłaszanie i dokładanie środków, np. przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, kolejnych milionów złotych na poszczególne programy, które mają wspierać i transformację energetyczną, i pozyskiwanie coraz większej ilości energii właśnie z odnawialnych źródeł energii. Także zmiana w naszym nastawieniu do podchodzenia do tych programów jest w mojej ocenie istotna, potrzebna. Także, co widzimy w tych wszystkich danych przedstawianych przez Ministerstwo Finansów, istotne jest podejmowanie przez państwo adekwatnych, przemyślanych działań mających na celu przede wszystkim zniwelowanie wszystkich zagrożeń związanych z obecną sytuacją także gospodarczą, geopolityczną. Staraliśmy się, tworząc budżet, a jestem członkiem Komisji Finansów Publicznych, dokonywać zapisów przewidzianych i w sposób jak najbardziej odpowiedzialny.</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#MirosławAdamOrliński">I rzeczywiście, szanowni państwo, myślę, że szukamy pozytywnych aspektów w tych wszystkich działaniach, ale ważna jest też stabilizacja budżetu, jego równoważenie, działania kompleksowe przyjmowane przez rząd, koalicję rządzącą, przez ministra finansów, poszczególnych ministrów, którzy naprawdę opracowują te projekty w sposób analityczny, zrównoważony, spójny i to jest naprawdę kluczowe w wielu aspektach. Widzimy także po sytuacji geopolitycznej, że miliardy złotych potrzebne są właśnie na wszystkie zadania związane z obronnością. Zwiększenie budżetu także w tym zakresie na ten rok o ponad 50 mld zł powoduje, że wprowadzenie ad hoc tego typu rozwiązań, które kosztowały budżet kilkanaście miliardów złotych, jest na chwilę obecną niemożliwe. Popieramy wniosek klubu Koalicji Obywatelskiej o odrzucenie tego projektu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Dariusza Wieczorka, klub Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy dotyczące tych trzech projektów ustaw, czyli projektów dotyczących zmian w ustawie o podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#DariuszWieczorek">Ale na początek: po tym, co powiedział pan poseł Kuźmiuk, już wszystko jest jasne. Jest jasne, dlaczego te projekty się pojawiają. To jest element kampanii wyborczej kandydata PiS-u na prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Z trzech powodów…)</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#DariuszWieczorek">O właśnie, wnioski ze spotkań z wyborcami. W związku z czym ewidentnie mamy tutaj do czynienia z kampanią wyborczą, bo gdyby rzeczywiście tak było, jak przedstawiciele jeszcze do niedawna rządzącego PiS-u mówią, to nie podnosiliby stawek VAT-u po roku 2022.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#DariuszWieczorek">Zwracam tylko uwagę na jedną rzecz, a mianowicie: system podatkowy to nie jest zabawa. System podatkowy to nie jest coś takiego, że możemy sobie dzisiaj powiedzieć: dobrze, zmieniamy. To musi być rzeczywiście cały system. Przecież doskonale państwo wiecie jako twórcy Polskiego Ładu, ile z tego wszystkiego powstało bałaganu. W związku z czym pewnie dzisiaj trzeba bardzo poważnie myśleć o tym, żeby ten system podatkowy w Polsce był bardziej klarowny, bardziej przejrzysty, bardziej prospołeczny i bardziej uczciwy i co do tego nie ma wątpliwości. Podatek VAT jest oczywiście jednym z wielu podatków, które Polki i Polacy płacą, firmy płacą. Zwracamy uwagę na to, że to, co się dzisiaj dzieje, praprzyczynę ma dużo, dużo wcześniej. Bo to nie jest tak, że gospodarka rozwija się z miesiąca na miesiąc. To są często bardzo, bardzo długie procesy, więc nieraz trzeba coś zacząć 5 lat wcześniej, żeby po 5 czy po 10 latach osiągać jakieś wymierne korzyści.</u>
          <u xml:id="u-269.5" who="#DariuszWieczorek">Zwracamy uwagę również na to, że jeżeli chodzi o kwestię dotyczącą sytuacji finansów publicznych, to jest tutaj wielka odpowiedzialność po stronie rządu Zjednoczonej Prawicy, który w tych trudnych czasach i co do tego obiektywnie… Byliśmy na tej sali, więc wiemy, co było w okresie COVID-u, w okresie pandemii. To były bardzo trudne czasy, ale one doprowadziły do tego, że 400 mld zł zostało wydanych poza budżetem państwa. Dzisiaj jest tak, że 2 godziny temu rozmawialiśmy o ustawie o systemie rozwoju, bo nasi poprzednicy zapomnieli nawet wpisać limity dotyczące wykupywania obligacji, których emisja nastąpiła w latach 2020–2023.</u>
          <u xml:id="u-269.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Panie pośle, rządzicie…)</u>
          <u xml:id="u-269.7" who="#DariuszWieczorek">Dzisiaj, panie pośle, bo pewnie nie był pan…</u>
          <u xml:id="u-269.8" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Byłem, zabierałem głos.)</u>
          <u xml:id="u-269.9" who="#DariuszWieczorek">A, no to super. A, faktycznie. Więc doskonale pan wie, że dzisiaj te 35 mld zł trzeba oddać. Czyli mówiąc krótko, dzisiaj 35 mld zł wpisaliśmy w budżecie na rok 2025, bo po prostu państwo musi być wypłacalne i pieniądze trzeba oddawać.</u>
          <u xml:id="u-269.10" who="#DariuszWieczorek">Co jest powodem tych problemów społecznych, o których tutaj państwo mówicie? Wszyscy to widzimy, one nas wszystkich dotykają. Rzeczywiście, my też jako Lewica jesteśmy zwolennikami przede wszystkim pomocy dla najbardziej potrzebujących, bo to jest najistotniejsza rzecz. Ale zwracam uwagę na kwestie następujące. Kluczem w tym wszystkim jest analiza poziomu inflacji i waszych działań i zachowań z ostatnich lat. Inflacja w roku 2021 — 5,1%. Pamiętam też te dyskusje, wtedy to sygnalizowaliśmy i eksperci mówili, że trzeba reagować w roku 2020, trzeba podnieść stopy procentowe, żeby nie dopuścić do gwałtownego wzrostu inflacji w Polsce. Nie podjęliście takich decyzji pewnie ze względów politycznych i efekt jest taki, że inflacja w roku 2021 to jest 5,1%, w roku, 2022 średnioroczna — 14,4%, w roku 2023, średnioroczna — 11,5%, a były momenty, że ta inflacja była na poziomie 18%. Co to oznacza? To oznacza prostą rzecz, a mianowicie o tyle więcej odbiorcy wszystkich towarów… Tu się też zgadzamy, że i energia elektryczna, i żywność, które są kluczowe, jeżeli chodzi o koszyk inflacyjny, bo żywność to jest waga chyba 27%, a energia, mieszkanie to jest 19%. Więc przy takiej inflacji w sposób naturalny wzrastają również ceny i co do tego nie ma wątpliwości. Ale z drugiej strony, też się nie czarujmy, 1% inflacji to są dodatkowe dochody budżetowe na poziomie 5 do 7 mld zł — i te środki mieliście w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-269.11" who="#DariuszWieczorek">I teraz jest tylko pytanie, w jaki sposób te środki wydawano. Biała księga finansów publicznych jest jednoznaczna w tym zakresie. Jeżeli chodzi o kwestie jawności i przejrzystości finansów, tego nie było. Jeżeli chodzi o podatki, wprowadziliście 22 nowe podatki. To nie są żarty. Wprowadziliście 22 nowe podatki. Przypomnę tylko słynny Polski Ład, który właśnie tak obciążył przedsiębiorców i Polaków. Wprowadziliście kolejny podatek, czyli 9-procentową składkę zdrowotną. Za waszych czasów Polski Ład spowodował to, że do budżetu państwa wpłynęło dodatkowo 90 mld zł z różnych podatków, które powymyślaliście. 90 mld. To są nasze pieniądze, to są pieniądze przedsiębiorców. Taka była wasza polityka. I dzisiaj przychodzicie i mówicie: będziemy coś zmieniać, tu obniżymy VAT, tu spróbujmy coś takiego zaproponować i coś takiego zrobić. A ja mam pytania: Dlaczego nie robiliście transformacji energetycznej przez te lata? Dlaczego nie inwestowaliście w sieci elektroenergetyczne, w sieci przesyłowe?</u>
          <u xml:id="u-269.12" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Robiliśmy to.)</u>
          <u xml:id="u-269.13" who="#DariuszWieczorek">Dlaczego nie daliście przedsiębiorcom możliwości inwestowania w zieloną, czystą energię? A pieniądze z tych słynnych świadectw, o których tak mówicie, że te świadectwa są do tej ceny energii doliczane itd.? Oczywiście, że one są doliczane. Oczywiście, że doszło też do jakichś tam spekulacji. To wszyscy wiemy, że niekoniecznie obiektywnie cena uprawnień do emisji nagle rośnie o 100%. Dobrze, ale 100 mld zł ze sprzedaży jakoś spokojnie sobie przyjęliście do waszych budżetów. Pytanie, co za te 100 mld zł zrobiliście. Bo jeżeli inwestowalibyście w transformację energetyczną, znowu te ceny energii by były dużo niższe niż dzisiaj. Nomen omen inwestycje. To jest świetny temat. Chyba pan poseł mówił o inwestycjach, że inwestycje muszą być. Tak, jeżeli chodzi o inwestycje, to muszę państwu powiedzieć, że te dane są przerażające. Doskonale państwo wiecie, że jeżeli chodzi o inwestycje, to też mówimy o długookresowych działaniach. W roku 2015, kiedy zaczynaliście, mieliście nakłady na inwestycje w stosunku do PKB na poziomie 20,4%. W 2023 r., kiedy kończyliście, mieliście niewiele ponad 16%. Byliśmy, mówiąc krótko, w ogonie tych, którzy inwestują, bo za nami była tylko Grecja i Bułgaria. Co się stało w tym czasie? W roku 2015 średnia w Unii Europejskiej wynosiła 20,2%, a w roku 2023 — 22,7%.</u>
          <u xml:id="u-269.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: W 2024 r. było jeszcze mniej.)</u>
          <u xml:id="u-269.15" who="#DariuszWieczorek">Pamiętacie, drogi panie pośle, co wpisaliście do planu Morawieckiego? Od 2020 r. 25% PKB na inwestycje. Gdyby było 25%, dzisiaj w ogóle byśmy nawet o tym wszystkim nie rozmawiali. Nawet nie potrafiliście wykorzystać środków z Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-269.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Problem polega na tym, że teraz nie ma żadnych inwestycji.)</u>
          <u xml:id="u-269.17" who="#DariuszWieczorek">Blokowaliście te pieniądze, nie wiadomo po co, a każde euro zainwestowane w Polsce to są właśnie dodatkowe przychody, to są miejsca pracy, to jest budżet. Nie trzeba wtedy kombinować, robić tego typu rzeczy. Jak mówię, dzisiaj chcecie leczyć gorączkę, a nie chcecie wyleczyć polskiej gospodarki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-269.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konfederacja zawsze jest za ludźmi, za tym, żeby więcej im zostawało w portfelach. Każda obniżka podatków jest przez nas witana z wielką radością i życzliwością. Pytanie, dlaczego tak późno, dlaczego na tak krótkie okresy, dlaczego nie dążymy do tego permanentnie, cały czas. Stawka na żywność 0%, za gaz, za energię 8%, mówimy tylko o podatku VAT. To brzmi bardzo pozytywnie, ale jest to tylko leczenie objawowe. Nie dotykacie państwo absolutnie przyczyn tego stanu rzeczy. W uzasadnieniu natomiast tego projektu legislacyjnego jest napisane: w walce z inflacją i kryzysem spowodowanym przez Rosję. Proszę państwa, ryba psuje się od głowy. I trzeba tutaj wrzucić taki mały fragment, że przecież rząd Prawa i Sprawiedliwości w ciągu 8 lat swojego istnienia przekroczył magiczną liczbę 100 stanowisk ministerialnych. To oczywiście rodzi następne koszty wszędzie, w całej Polsce, jak Polska długa i szeroka. Ale to jest pozytywne na tle nowego rządu, rządu światowej rewolucji z jej delegatem na Polskę w postaci Donalda Tuska, bo wy chyba już sami liczby stanowisk ministerialnych doliczyć się nie potraficie. Ile tego jest? 130? Panie pośle Pietrykowski, pan będzie wiedział, pan jest dobry z rachunków. Policzcie to.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Poseł Norbert Pietrykowski: 107.)</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#RomanFritz">Tak, ale nie było pewne to, co pan powiedział przed chwilą.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#RomanFritz">Proszę państwa, wracam do tematu. Piszecie o tej inflacji, ale namawiam państwa z wielką sympatią do spojrzenia krytycznie w lustro i zastanowienia się, z czego ta inflacja wynika. Ona jest spowodowana, w moim przekonaniu, wieloma oczywiście czynnikami, ale przede wszystkim tym, co zostało poczynione w naszej umiłowanej ojczyźnie w latach 2020–2022, czyli podczas zamknięcia gospodarki. Gospodarka stanęła, a wpompowano pieniądze puste, ewentualnie z kredytu, w cały system gospodarczy, w ten nasz krwiobieg, w którym musimy się poruszać. Ja sam jestem przedsiębiorcą, wiem, jak to wyglądało. Branże gastronomiczne, hotelarskie, drobne biznesy, fryzjerstwo, zakłady kosmetyczne — to wszystko było zamknięte. Owszem, niektóre z tych przedsiębiorstw dostawały dofinansowanie, ale przypominam: to są pieniądze budżetowe, czyli wypracowane przez wszystkich, którzy wcześniej pracowali w tejże gospodarce. Tak nie można, to jest stawianie sprawy na głowie.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#RomanFritz">A więc było generowanie pustego pieniądza. I dalej: wojna na Ukrainie. Proszę państwa, to, że ta wojna tam jest, to jest jedna część naszej tragicznej, bieżącej historii. Natomiast z drugiej strony decyzją autonomiczną polskich władz jest to, jak państwo polskie się do tej wojny wpisało, jak się wpisała Polska, polski rząd. A wpisał się następująco: bez umiaru, za darmo przekazał jednej ze stron — jeżeli chodzi o wartość uzbrojenia, wartość broni oraz po prostu dofinansowanie w środkach, również w prywatnych środkach ludzi — szacujemy, że setki miliardów złotych, proszę państwa. Jeżeli to wszystko polskie społeczeństwo musi udźwignąć, to jest to niemożliwością. A więc znowu: albo pompujemy w nasz system gospodarczy pieniądze z zewnątrz w postaci kredytów, albo wypuszczamy pusty pieniądz, czyli tzw. dodruk. I to jest to samonapędzanie, koło zamachowe, inflacja, wydatki. Inflacja plus podatki, które cały czas są podnoszone, powodują po prostu brak możliwości konsumpcyjnych i inwestycyjnych Polaków, widzimy to w zasadzie zawsze.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#RomanFritz">Wrócę do kwestii inflacji. Analizując lata 2020–2022, czyli politykę anty-COVID-ową poprzedniego rządu, mogę powiedzieć, że na każdym etapie mamy do czynienia z aferami, które nie są w ogóle rozliczone. Były afery maseczkowe, respiratorowe — rekordowe pod hasłem: Pandemio, trwaj, co miałem możliwość obserwowania w Sejmie, nie będąc jeszcze posłem, lecz członkiem zespołu parlamentarnego, gdzie przesłuchiwaliśmy panie inspektor z zachodniopomorskiego NIK-u. Otóż chciałem się z państwem podzielić pewną ciekawostką, bo może mało kto z was to wie. Była wiosna 2022 r., panie inspektor zdały piękną relację z tego, co zastały w systemie opieki zdrowotnej, w szpitalach w województwie zachodniopomorskim, jak zarabiają lekarze i inny personel medyczny. Otóż, proszę państwa, lekarz rekordzista — mówię o samych dodatkach COVID-owych, bez podstawowej pensji, otrzymywał miesięcznie 15 tys. zł. Za co? Za to, że tygodniowo 45 minut przyjmował telefony, leczył on-line. 15 tys. zł miesięcznie za trzy godziny pracy przy telefonie. To była sytuacja, która się pojawiała permanentnie w całej Polsce. To było generowanie inflacji i to było generowanie potrzeby pandemonicznej par excellence w tamtych latach. O tym nikt nie mówi.</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#RomanFritz">A takim wizerunkowym przejawem tego wszystkiego była pamiętna data 14 kwietnia 2020 r. Warszawskie Okęcie, lądowanie najpotężniejszego samolotu transportowego świata An-225 Mrija, który przyleciał z Chin i przywiózł na swoim pokładzie 80 t maseczek nietestowanych, bez atestu. Powitali ten samolot najważniejsi przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości. Był Mateusz Morawiecki, premier, był Jacek Sasin, wicepremier. Było tam wiele ważnych głów. Szacuję, że sam fakt lądowania An-225 na Okęciu kosztował polskich podatników ok. 5 mln dolarów. Tak? Dobrze liczę, 5 mln dolarów. To jest wartość lotu, wartość obsługi lotniska oraz całej obsługi technicznej w postaci mediów itd. Sam fakt przywiezienia 80 t sprzętu medycznego, nazwijmy to w ten sposób eufemistycznie, kosztowałby 100 razy mniej, 50 tys. dolarów, gdyby przywiozły go zwykłe tiry. Chodziło o propagandowy oddźwięk w społeczeństwie, że oto, proszę państwa, dysponujemy czymś tak potężnym, jak największy samolot transportowy, chwalmy się tym, wydajmy pieniądze, przecież to nie nasze. Tak postępował rząd PiS-u. To są oczywiście przykłady. Specjalnie wybrałem najjaskrawsze, abyście państwo zrozumieli, że najłatwiej wydawać cudze pieniądze, czyli podatników. Ale to jest zła droga, która prowadzi do fatalnej inflacji. My się z tym oczywiście głęboko nie zgadzamy. Tak samo jest z generowaniem transferów zbrojeniowych na Ukrainę. Za to wszystko płacił i płacić będzie polski podatnik.</u>
          <u xml:id="u-271.7" who="#RomanFritz">Natomiast, proszę państwa, nie dotknęliście jeszcze jednych źródeł i przyczyn w tym leczeniu objawowym. Nie dotknęliście oczywiście tego, co najważniejsze, czyli tego, co składa się na cenę w polskiej energetyce, a więc ETS-ów i kwestii związanych z emisjami CO2. Ponad 50%, w zasadzie prawie 60% opłat w tej chwili to zupełnie niepotrzebne podatki związane stricte z ideologią klimatystyczną, którą powinniśmy odrzucić, bo jest szkodliwa dla nas, dla polskiej przedsiębiorczości, dla przemysłu wydobywczego. Głosicie hasła dekarbonizacji, transformacji energetycznej, zielonego ładu. Po co to wszystko? W imię ideologii. Za to wszystko płaci polski podatnik. Z tym się gwałtownie nie zgadzamy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Matysiak zabierze głos i przedstawi stanowisko koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#PaulinaMatysiak">Żyjemy w czasach niepewności. Wiele osób ją odczuwa. Koszty życia rosną w zastraszającym tempie. Tak naprawdę wystarczy przejść się do sklepu, żeby zobaczyć, jak bardzo zmieniły się ceny podstawowych produktów spożywczych. Wystarczy spojrzeć na rachunki za prąd, gaz, czynsz. W niektórych domach te podwyżki oznaczają dramatyczny wybór między ciepłem a jedzeniem. Czy to jest sytuacja, na którą możemy się zgodzić, i czy możemy na to patrzeć obojętnie? Nie, nie możemy. Dlatego właśnie popieramy zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#PaulinaMatysiak">Proponowane przepisy przewidują obniżenie podatku VAT na podstawowe produkty spożywcze do 0%, a na energię elektryczną i gaz ziemny — do 8%. To są rozwiązania realne, konkretne i po prostu konieczne. Obniżenie VAT-u na żywność, energię i gaz to doraźna i niezbędna pomoc dla milionów Polek i Polaków. To pomoc dla rodziców, którzy martwią się, czy starczy im na posiłki dla dzieci. To pomoc dla seniorów, którzy już teraz liczą każdy grosz, zastanawiając się, czy zimą będą mogli włączyć ogrzewanie. Rozmawiamy w marcu. Pewnie dla wielu osób, które nas słuchają, to jest ta dobra perspektywa, bo już za chwilę będzie wiosna, lato i nie trzeba będzie się martwić tym, czy w mieszkaniu jest na tyle ciepło, żeby normalnie funkcjonować, żeby nie zachorować. Ale za chwilę, po kilku miesiącach znowu przyjdzie jesień i zima i te problemy naszych obywateli ponownie się pojawią. Tak naprawdę to jest pomoc dla wszystkich tych, którzy mimo ciężkiej pracy z każdym miesiącem tracą poczucie stabilności. Tutaj warto jeszcze podkreślić dużą falę zwolnień, z którą mamy do czynienia w różnych obszarach naszej gospodarki, bo bardzo często sytuacja finansowa, sytuacja budżetu domowego osób, które dostają wypowiedzenie, jest dramatyczna.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#PaulinaMatysiak">Naszym obowiązkiem w tej Izbie jest wspierać ludzi, a nie zwiększać ich obciążenia, bowiem dla wielu każda dodatkowa złotówka ma znaczenie. To są dodatkowe środki na jedzenie, na rachunki, na podstawowe potrzeby. Nie możemy dopuścić do sytuacji, w której państwo odwraca się od swoich obywateli w czasie kryzysu, za to oczami premiera spogląda w stronę wielkiego biznesu, na którego pomysły ten premier jest nad wyraz otwarty. Ale proszę zwrócić uwagę na to, że cały czas są to pomysły leżące w interesie najbogatszych, a nie ciężko pracujących obywateli. Zamiast sięgać do ich kieszeni, państwo powinno się w końcu zająć gigantami cyfrowymi i wielkimi korporacjami, które unikają sprawiedliwego opodatkowania, a jednocześnie osiągają olbrzymie, rekordowe zyski dzięki pracy ludzi, którym dzisiaj brakuje na podstawowe potrzeby. To na barkach zwykłych obywateli ciążą proporcjonalnie większe obciążenia, podczas gdy ci najbogatsi, wielkie międzynarodowe koncerny wciąż mnożą swoje zyski. Naprawdę najwyższa pora na zmianę priorytetów, bo państwo ma obowiązek dbać o tych, którzy tworzą naszą gospodarkę swoją codzienną pracą, a nie o tych, którzy czerpią z niej nieproporcjonalnie więcej, nie wnosząc przy tym sprawiedliwego wkładu do naszego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#PaulinaMatysiak">Na koniec niepokojąca jest także sytuacja w polityce mieszkaniowej. Tutaj wyraźnie widać miotanie się rządu, brak spójnej strategii i działań, które faktycznie rozwiązałyby problem braku dostępnych i tanich mieszkań. Tymczasem wpłaty branży deweloperskiej na konta partii rządzącej — polecam sobie sprawdzić, kto komu ile pieniędzy wpłacił — mogą sugerować, że na dobre rozwiązania będziemy musieli jeszcze bardzo długo poczekać. Obawiam się, że zamiast troski o obywateli, którzy szukają dachu nad głową, priorytetem będą, tak jak do tej pory, interesy deweloperów chcących maksymalizować swoje zyski kosztem Polek i Polaków, którzy nie mają żadnej alternatywy.</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#PaulinaMatysiak">Wysoka Izbo! Apeluję o to, żebyśmy nie zostawiali Polek i Polaków samych wobec drożyzny, wobec rosnących kosztów życia. Myślę, że najwyższa pora pokazać, że państwo potrafi naprawdę stanąć po stronie obywateli, a nie wielkiego kapitału. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko przedstawi stanowisko koła Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziś Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stoi przed niezwykle ważną decyzją, która może realnie poprawić życie milionów Polek i Polaków. Obniżenie VAT na energię elektryczną i gaz ziemny do 8% oraz przywrócenie zerowej stawki VAT na podstawowe produkty spożywcze to rozwiązania, które przyniosą konkretne oszczędności każdej rodzinie i każdemu przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#JarosławSachajko">Nie ulega wątpliwości, że w ostatnich latach wszyscy odczuli wzrost cen. Inflacja, kryzys energetyczny i geopolityczny, wzrost kosztów produkcji — to wszystko odbiło się na portfelach obywateli. Dla wielu koszty życia stały się nie do udźwignięcia. Właśnie dlatego te projekty są tak potrzebne. Każdy z nas wie, jak dużą część domowego budżetu pochłaniają rachunki za prąd i gaz. Każda złotówka mniej na fakturze to konkretne oszczędności, które mogą zostać przeznaczone na inne potrzeby: edukację dzieci, leki dla seniorów czy po prostu godniejsze życie. Obniżka VAT na energię elektryczną i gaz do 8% pomoże zmniejszyć koszty zarówno dla gospodarstw domowych, jak i dla małych i średnich firm. Przedsiębiorcy, zwłaszcza w branżach energochłonnych, unikną kolejnych podwyżek cen usług i produktów, których koszt w przeciwnym razie musieliby przerzucić na konsumentów. Nie możemy dopuścić do sytuacji, w której wysokie ceny energii doprowadzą do zamykania firm i zwalniania pracowników.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#JarosławSachajko">Obniżenie VAT to nie tylko pomoc dla obywateli, ale również ochrona miejsc pracy i stabilność gospodarcza Polski. Nikt nie może patrzeć na to, że ceny żywności w ostatnich latach wzrosły w sposób drastyczny. Chleb, mleko, warzywa, mięso — to podstawowe produkty, które znacząco podrożały. Dla wielu rodzin w Polsce wizyta w sklepie to liczenie każdej złotówki. Przywrócenie zerowego VAT-u na podstawowe produkty spożywcze to najbardziej bezpośredni sposób na obniżenie cen w sklepach. To rozwiązanie sprawdziło się już w latach 2022–2023, gdy wprowadzenie zerowej stawki VAT pozwoliło utrzymać stabilność cen i pozostawiło w kieszeniach obywateli 20 mld zł. Pytania brzmią: Dlaczego mielibyśmy z tego zrezygnować? Dlaczego państwo miałoby pobierać podatek od podstawowych artykułów spożywczych w czasie, gdy inflacja wciąż wpływa na codzienne życie obywateli?</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#JarosławSachajko">Rolą państwa jest dbanie o dobrobyt społeczeństwa. Państwo nie może pozostawać obojętne wobec problemów, z jakimi borykają się Polki i Polacy. Krytycy tych rozwiązań twierdzą, że obniżenie VAT spowoduje ubytek w budżecie państwa w wysokości ponad 12 mld zł. Ale warto zadać sobie pytanie: Czy te pieniądze mają trafić do państwowej kasy, czy raczej pozostać w portfelach obywateli? Trzeba pamiętać, że niższy VAT zwiększa siłę nabywczą konsumentów. Jeżeli ludzie mają więcej pieniędzy do wydania, rośnie popyt na towary i usługi, a to prowadzi do wzrostu gospodarczego i większych wpływów z innych podatków: CIT, PIT i akcyzy. Dodatkowo niższe ceny to mniejsza presja na wzrost płac, co oznacza stabilizację na rynku pracy i gospodarki. Nie możemy patrzeć na budżet jedynie przez pryzmat krótkotrwałej straty. Mądre rządzenie finansami państwa wymaga patrzenia w przyszłość i uwzględniania długoterminowych korzyści, jakie przyniesie stabilizacja gospodarki i ochrona obywateli.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#JarosławSachajko">Warto spojrzeć na inne kraje Unii Europejskiej. Wielu naszych sąsiadów stosuje obniżone stawki VAT na żywność i podstawowe usługi. Niemcy wprowadzili obniżki podatków, aby chronić swoich obywateli przed skutkami kryzysu. Hiszpanie i Francuzi również stosowali mechanizmy regulujące ceny energii. Czy Polska ma być krajem, który obciąża swoich obywateli wyższymi podatkami niż reszta Europy? Czy mamy zgadzać się na to, aby Polacy płacili więcej za podstawowe produkty niż mieszkańcy znacznie bogatszych państw?</u>
          <u xml:id="u-275.5" who="#JarosławSachajko">Te trzy projekty ustaw to krok w stronę sprawiedliwej i odpowiedzialnej polityki gospodarczej. To realna pomoc dla obywateli, którzy zmagają się z wysokimi kosztami życia. To wsparcie dla przedsiębiorstw, które dzięki niższym kosztom energii, gazu będą mogli utrzymać stabilność swoich firm. To stabilizacja rynku i ograniczenie inflacji, co w dłuższym terminie przyniesie korzyści całemu państwu. Dziś mamy okazję pokazać, że Sejm potrafi działać w interesie obywateli, że podejmujemy decyzje, które mają realny wpływ na jakość życia ludzi. Dlatego apeluję do wszystkich posłów o jednomyślne poparcie tych ustaw. Niech będzie to sygnał dla obywateli, że ich głos jest słyszalny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Przywitajmy laureatów konkursu „Ślonsko godka”, którzy przybyli z powiatu gliwickiego na zaproszenie pana posła Piotra Stracha. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#PiotrZgorzelski">Zapisało się 27 osób.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś jeszcze chciałby się dopisać na tej liście?</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to ją zamykam.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-276.8" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Anna Baluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polacy będą mieć więcej w kieszeni, będzie taniej w polskich sklepach i będzie lepiej w każdym polskim domu. Pamiętacie takie słowa? Tarnów, obecny premier Donald Tusk obiecywał, że będzie po prostu tak kolorowo, uśmiechnięcie i będziemy dbać o wszystkich. O kogo dbamy, a o kogo nie dbamy? Oto jest pytanie, szanowni państwo. Pan premier Mateusz Morawiecki potrafił wprowadzić obniżone stawki VAT-u na żywność, na energię elektryczną i na gaz i w całym 2022 r. deficyt wynosił 12,5 mld, natomiast w 2024 r. koalicja obywatelska, przepraszam, koalicja 13 grudnia — deficyt 211 mld. I o wszystko obarczacie PiS. PiS jest wszystkiemu winien.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#AnnaBaluch">Ale PiS dbał o emerytów, o rencistów. PiS dbał o osoby niepełnosprawne. To dla nich były te obniżki, bo liczą grosz za groszem. Są osoby, które nie mogą skorzystać z waszego programu, takiego jak renta wdowia, bo się nie mieszczą w kryteriach, i są jedynymi osobami, które utrzymują gospodarstwo domowe, a wy mówicie, że nie zagłosujecie za tym programem?</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Kryj, Prawo i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#AndrzejKryj">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeśli państwo zerkniecie na tytuły artykułów w prasie, to przeczytacie: trudna sytuacja emerytów, ceny żywności coraz wyższe, ludzie boją się o wzrost cen prądu, inflacja coraz wyższa. To opis sytuacji, którą w tej chwili mamy w Polsce dzięki waszym rządom, albo inaczej: na skutek waszych rządów. Kiedy w województwie świętokrzyskim spotykam się z wyborcami, to bardzo często mówią oni o lęku o kolejne rachunki za gaz, kolejne rachunki za prąd.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#AndrzejKryj">Szanowni Państwo! Kiedy były robione badania i pytano emerytów, tych najsłabiej uposażonych, z czego najczęściej rezygnują w sklepie, mówili, że rezygnują choćby z mięsa, z wędlin, z nabiału i że boją się nadchodzących świąt. Mówią o tym, że te święta będą drogie. To już nie tylko masła, jajka, ale również wiele innych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#AndrzejKryj">Pani poseł, chciałbym zadać pytanie. Jeśli jakimś cudem stałoby się tak, że opozycja poparłaby nasze projekty, jeśli te potrzebne, konieczne i dobre ustawy zostaną uchwalone, to ile skorzystają na tym zwykli obywatele? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Krajewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JarosławKrajewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W czasach Donalda Tuska przede wszystkim żyje się nam drożej. To jest podstawowy problem dla milionów Polaków. I konstruktywna opozycja przedstawia państwu trzy projekty ustaw, które obniżą cenę za energię elektryczną, za gaz, wprowadzą ponownie zerową stawkę na żywność. To są to świetne propozycje, nad którymi Wysoka Izba powinna pracować.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#JarosławKrajewski">To jest pytanie do Ministerstwa Finansów. Jakie państwo planujecie działania, które będą realną tarczą antyinflacyjną, a nie tylko mrugnięciem oka do swojego elektoratu sugerującym, że państwo cokolwiek proponujecie?</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#JarosławKrajewski">Po drugie, warto też nad tymi rozwiązaniami pracować tutaj, w parlamencie, i dlatego mam pytanie do przedstawicieli Platformy Obywatelskiej i Trzeciej Drogi. Jak państwu nie wstyd, że państwo składacie wnioski o odrzucenie tych dobrych projektów w pierwszym czytaniu? Jak wam po prostu nie wstyd?</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#PiotrZgorzelski">I do mównicy zbliża się pan marszałek Ryszard Terlecki.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Brawo, panie marszałku!)</u>
          <u xml:id="u-282.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#RyszardTerlecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słyszałem niedawno, a właściwie dziś, takie przechwałki ze strony koalicji 13 grudnia, że bezrobocie nie rośnie. I rzeczywiście tak jest, że bezrobocie nie rośnie, ale to jest głównie efekt sytuacji demograficznej, tego, że ubywa obywateli. Natomiast warto popatrzeć na drugi wskaźnik, mianowicie na zatrudnienie. Otóż gdy Prawo i Sprawiedliwość kończyło okres sprawowania władzy, to zatrudnionych było ponad 17 mln pracowników. W tej chwili mamy zatrudnionych nieco ponad 16 mln. Gdzieś ten 1 mln ubył. To jest m.in. efekt rosnących cen i oczywiście nieudolności rządu Tuska.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Efekt Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#RyszardTerlecki">Pytanie, dziś trochę bez sensu, bo skierowane do rządu. Co z tym rząd zamierza zrobić, jeżeli nie przejdą nasze ustawy?</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Lipiec, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#KrzysztofLipiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy mówią: stop drożyźnie Tuska. Dlatego Prawo i Sprawiedliwość przedkłada dzisiaj trzy ważne projekty ustaw o obniżce podatku VAT: na żywność do 0%, na gaz — do 8% oraz na energię elektryczną — również do 8%. Dzisiaj już wiemy, że te nasze projekty spalą na panewce, albowiem nie kto inny jak właśnie Platforma Obywatelska wraz z jej sojusznikiem — Polską 2050 Szymona Hołowni złożyli wnioski o odrzucenie w pierwszym czytaniu tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#KrzysztofLipiec">To jest pytanie, w jaki sposób koalicja 13 grudnia chce zadbać o interes Polaków, którzy ledwo co wiążą koniec z końcem. To nie jest tylko problem zwykłych obywateli, ale to jest również problem przedsiębiorców małych i średnich. Dlatego chciałem zapytać, bo oni też odczuwają tę drożyznę w energetyce, w jaki sposób rząd Donalda Tuska chce wprowadzić w życie rozwiązania osłonowe dla małych i średnich przedsiębiorców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Ewa Leniart, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce jest jeden z najwyższych wskaźników inflacji w Europie. To bezspornie efekt znacznego wzrostu cen energii elektrycznej oraz gazu, który przekłada się na wzrost kosztów produkcji. Dlatego trzeba powiedzieć, że następuje stały wzrost cen artykułów żywnościowych. Według GUS-u tylko w październiku 2024 r. w porównaniu z październikiem 2023 r. nastąpił średni wzrost cen żywności o 16,3%. Dlatego rząd koalicji 13 grudnia nie może pozostać obojętny na los Polaków, którzy popadają w coraz większą biedę. W jaki sposób rząd zechce pomóc tym, którzy nie będą mieli na zapłacenie wysokich rachunków za energię elektryczną oraz gaz, jeżeli koalicja 13 grudnia nie zdecyduje się poprzeć dobrych, zgłoszonych przez Prawo i Sprawiedliwość projektów, gwarantujących obniżenie podatku VAT zarówno na żywność, jak i na gaz oraz energię elektryczną? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Władysław Dajczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani poseł Baluch, występując z tej mównicy, przypomniała te obietnice. Dzisiaj wiemy, że to kłamstwa, które miały sprawić, że Polakom będzie żyć się wspaniale, że będą mieli więcej w kieszeni, naszym rodzinom miało żyć się lepiej. Jaka jest sytuacja, dzisiaj widzimy. Drożyzna, która dotyka w szczególności ludzi starszych, emerytów, rencistów, którzy aż 27% swoich przychodów wydają na żywność właśnie. Stąd tak bardzo ważne są te projekty, które dzisiaj Prawo i Sprawiedliwość proponuje. Nie słuchacie kompletnie ludzi.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#WładysławDajczak">Przytoczę jeden głos pani Danuty z Wielkopolski, która ostatnio w jednej z telewizji mówiła: Jestem na rencie. Ledwie wiążę koniec z końcem. I te kilkadziesiąt złotych więcej, które muszę wydawać miesięcznie na żywność, odczuwam bardzo. Ten rząd nie dba o emerytów, nie dba o najuboższych. Ale kto w tym kraju interesuje się jeszcze takimi ludźmi jak ja?</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#WładysławDajczak">To jest dla was dzisiaj sprawdzian. Czy słuchacie Polaków? Czy chcecie pomóc ludziom, którym żyje się najciężej przez waszą drożyznę, przez waszą nieumiejętność rządzenia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sylwester Tułajew, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nasi rodacy oczekują przyjęcia tych ustaw. Oczekują zmniejszenia podatku VAT na żywność, na gaz ziemny, na energię elektryczną. To są dobre projekty. To właśnie dzisiaj mamy do czynienia z realną drożyzną, nie tą rzekomą za czasów Prawa i Sprawiedliwości. Dzisiaj Donald Tusk to jest drożyzna. I dzisiaj, panie premierze, powinien pan rozwiązywać problemy obywateli. Powinien pan realizować obietnice, które zostały złożone w ramach 100 konkretów. A co się okazuje? Dzisiaj mamy same manipulacje, same kłamstwa, a przede wszystkim brak realizacji obietnic przez koalicję 13 grudnia. Mamy do czynienia z olbrzymim kłamstwem i olbrzymią manipulacją. Te tweety, które pan, panie premierze Tusk, dzisiaj zamieścił, które skłócają nas ze Stanami Zjednoczonymi…</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#SylwesterTułajew">…manipulują, kłamliwie mówią o tym, co rzekomo powiedział prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent Andrzej Duda nie wypowiedział tych słów, o których pan pisze. Pan kłamie. Pan bezczelnie kłamie i manipuluje opinią publiczną.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Lidia Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rosnące ceny żywności, gazu i energii elektrycznej stanowią jedno z najpoważniejszych wyzwań, z jakimi mierzą się polskie rodziny. Inflacja i wysokie koszty utrzymania odbijają się szczególnie na gospodarstwach domowych o niższych dochodach, w przypadku których wydatki na podstawowe potrzeby pochłaniają coraz większą część budżetu. Nie możemy pozostać obojętni wobec tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#LidiaCzechak">Dlatego apeluję o podjęcie pilnych działań w celu złagodzenia skutków drożyzny, w szczególności poprzez obniżenie stawki VAT na gaz, prąd i energię elektryczną oraz na żywność do 0%. To realna pomoc dla milionów Polaków, którzy codziennie zmagają się z wysokimi rachunkami i rosnącymi cenami podstawowych produktów. Wprowadzenie zerowej stawki VAT na żywność pozwoliłoby obniżyć koszty codziennych zakupów, zwłaszcza dla rodzin wielodzietnych, seniorów i osób znajdujących się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Z kolei obniżenie VAT na gaz i prąd pomoże zmniejszyć obciążenia związane z kosztami ogrzewania i funkcjonowania gospodarstw domowych, przedsiębiorstw oraz instytucji publicznych.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#LidiaCzechak">Wysoka Izbo! Dziś bardziej niż kiedykolwiek konieczne są odważne decyzje, które przełożą się na poprawę jakości życia obywateli. Polacy nie mogą dłużej ponosić kosztów rosnących cen bez realnego wsparcia ze strony państwa. Apeluję do rządu i wszystkich sił politycznych o podjęcie zdecydowanych działań i wprowadzenie rozwiązań, które odciążą portfele polskich rodzin. Obniżka VAT to krok w dobrym kierunku. Pytanie, czy rząd zamierza cokolwiek zrobić, aby to obniżyć i pomóc w jakikolwiek sposób polskim rodzinom.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Nie ma.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#KlaudiaJachira">Jestem.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! PiS uwielbia bezsensowne rozdawnictwo zamiast celowej, systemowej pomocy dla osób potrzebujących. Założyliście sobie, że obniżenie VAT-u przyniesie straty dla budżetu na poziomie 6,5 mld zł, chociaż nikt nie wie, skąd wzięliście tę kwotę, bo może to być zdecydowanie więcej. Ale w ogóle mnie to nie dziwi, że nie martwicie się o finanse państwa, bo przez całe wasze rządy nie interesował was budżet Polski. Liczył się tylko wasz prywatny interes. Przypomnę, że przeprowadzone po waszych rządach audyty wykazały, że nieprawidłowości finansowe wyniosły ponad 100 mld zł. 62 waszych wysokich urzędników usłyszało zarzuty, a ponad 100 objętych jest dochodzeniem. Chcecie pomóc? Wystarczy, że będziecie współpracować z prokuraturą, stawiać się na wezwania sądów, odpowiadać na pytania śledczych, a nie uciekać za granicę, kombinować lewe zwolnienia i lipne choroby, by uniemożliwić państwu polskiemu odzyskanie zagrabionych pieniędzy i nieruchomości. Chcecie reformować? Zacznijcie od siebie i nie uprawiajcie taniego populizmu i rozdawnictwa.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Wiesław Wieczorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Myślę, że tak z 30 sekund przerwy po wystąpieniu pani poseł by się przydało, żeby ochłonąć.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Tak, dla was na przemyślenie tego, co proponujecie.)</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#JarosławWiesławWieczorek">Chcę tylko powiedzieć, że nie wiem, czy pani pamięta styczeń 2023 r. Kto składał wniosek i projekt ustawy o obniżeniu podatku na energię chyba elektryczną czy na gaz z 23% do 5%?</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#komentarz">(Głos z sali: O kim pan mówi?)</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#JarosławWiesławWieczorek">Platforma Obywatelska. Wówczas nie było populizmu. Bardzo państwa proszę o to, żebyśmy skrajnie i ekstremalnie odpowiedzialnie podeszli do tych projektów. Dzisiaj inflacja jest już na poziomie ponad 5%, wynosi 5,3%.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#komentarz">(Głos z sali: 3,6.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę nie podejmować dyskusji z osobą, która zadaje pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">5,3%. Szansa na to, że obniżymy realne koszty życia obywateli, obniżając VAT i na gaz, i na energię elektryczną, i na żywność, jest naprawdę bardzo duża. Myślę, że wszyscy siedzący tutaj, na tej sali oczekujemy, żeby naszym obywatelom żyło się zdecydowanie lepiej i żeby ich koszty życia były niższe.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#JarosławWiesławWieczorek">Mam zatem pytanie do pana ministra. Panie ministrze, jakie planujecie w ciągu najbliższych 3 miesięcy rozwiązanie, aby koszty życia Polaków były niższe, przede wszystkim w odniesieniu do cen energii elektrycznej, gazu i żywności? My mamy konkretne rozwiązania. Liczę, że Wysoka Izba je poprze. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Anna Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Coraz więcej osób w ostatnim czasie skarży się na rosnące ceny produktów i usług. Rodziny mają coraz większy problem z domykaniem budżetu domowego. Produkty pierwszej potrzeby są coraz droższe. Tarcze wprowadzone przez Prawo i Sprawiedliwość przestały już funkcjonować. Mam nadzieję, że obecny rząd zrozumie, że przy panującej obecnie drożyźnie trzeba koniecznie i natychmiastowo wprowadzić wsparcie dla naszych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Prawo i Sprawiedliwość w tym projekcie proponuje obniżenie stawki VAT na prąd i na gaz z 23% do 8% oraz na żywność do 0%. Liczymy, że dla dobra Polaków projekt ten jednogłośnie zostanie zaakceptowany przez wszystkich parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Mam pytanie do pana ministra. Panie ministrze, proszę poinformować Polaków, o ile wzrosły ceny gazu rok do roku i jakie w związku z tym macie rozwiązania. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W czasach rosnących kosztów życia i wszechobecnej drożyzny polityka Prawa i Sprawiedliwości opiera się na realnym wsparciu Polaków, a nie pustych obietnicach. Dobro obywateli dla każdego rządu powinno być zawsze na pierwszym miejscu. Dlatego ponownie podejmujemy konkretne działania. Projekt ustawy, która wprowadza pakiet osłonowy dla obywateli, w tym zerowa stawka VAT na żywność, 8-procentowa stawka VAT na gaz i energię elektryczną — te działania realnie odciążą budżety gospodarstw domowych. Są odpowiedzią na oczekiwania Polek i Polaków. Prawo i Sprawiedliwość nie godzi się na politykę zaciskania pasa kosztem zwykłych ludzi. Jednak pojawia się kluczowe pytanie. Czy nasi polityczni oponenci mają inny plan? Czy planują dalsze zubożenie obywateli? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Mówimy dzisiaj o bardzo ważnej rzeczy. Nie jestem tak optymistyczna jak moje koleżanki z klubu, które liczą, że koalicja rządząca, koalicja 13 grudnia pomoże Polakom. Panie poseł, tu, z tej mównicy, padł wniosek o odrzucenie wszystkich projektów. Z ust przedstawicielki Koalicji Obywatelskiej usłyszeliśmy, że mamy nie słuchać Karola Nawrockiego, nie kierować się tym, co on mówi. I ona składa wniosek o odrzucenie wszystkich projektów.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#BarbaraBartuś">My różnimy się jednak od koalicji rządzącej, bo my Polaków słuchamy. I to jest dla was nie do zrozumienia. Nie do zrozumienia też dla was było to, że my, jeżeli coś mówiliśmy w kampanii wyborczej, to realizowaliśmy to. Realizowaliśmy — przypomnę państwu — m.in. 500+, a potem podnieśliśmy to do 800+, były świadczenia dla rodzin i wiele, wiele innych. Obniżaliśmy podatki. Dzisiaj wy śmiecie mówić, że my rujnowaliśmy gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#BarbaraBartuś">Szanowni Państwo! Za naszych 8 lat deficyt budżetowy wynosił 307 mld. Wy w ciągu 2 lat swoich rządów zaplanowaliście deficyt już na poziomie ponad 500 mld zł. Drożyzna w sklepach rośnie. Nie ma żadnego powodu, żeby to się działo. Nie przyszła teraz nagle pandemia. Nie teraz wybuchła wojna, a myśmy pomagali Ukrainie. Dzisiaj wy mówicie: Polacy, ktoś jest tam winny i my wam nie pomożemy, żyjcie w takiej drożyźnie i radźcie sobie sami, my mamy nadmierny deficyt i tylko liczymy, czekamy, kiedy będziemy ciąć w świadczeniach społecznych. Panie ministrze, kiedy przedstawicie program wyjścia z nadmiernego deficytu i czy to znów będzie kosztem Polaków? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najwięcej do powiedzenia o cenach energii mają ci, którzy mieli na nie wpływ przez ostatnich 8 lat. Teraz nagle składacie projekty ustaw o obniżeniu stawek VAT. Przypomnijcie sobie, jak za waszych rządów roztrwoniliście pieniądze z uprawnień do emisji CO2, które miały być przeznaczone na transformację energetyczną. Zlikwidowaliście aż 14 polskich zakładów górniczych. Zablokowaliście rozwój elektrowni wiatrowych. Nie wybudowaliście ani jednej elektrowni atomowej. Umocniliście państwowy monopol na prąd, co oczywiście miało przełożenie na ceny. Zlikwidowaliście obowiązek obrotu energią na giełdzie. W efekcie ceny prądu były najwyższe w Europie. Wyrzuciliście w błoto miliard polskich złotych na elektrownię w Ostrołęce, zamiast inwestować w zieloną energię. A teraz powiedzcie Polakom, jaki sposób macie na zrekompensowanie utraconych dochodów do budżetu państwa. A wymieniać by było można jeszcze długo, do północy, wasze główne grzechy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Piechowiak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#PiotrZgorzelski">W międzyczasie przywitam samorządowców z powiatu wadowickiego, ze starostą Mirosławem Sordylem i burmistrzem Andrychowa Beatą Smolec. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dzisiaj Prawo i Sprawiedliwość ma receptę, jak ograniczyć inflację, i składa projekty ustaw.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#ZofiaCzernow">Właśnie. Tyle tylko że jakie prawo wy macie składać takie projekty? Doprowadziliście do galopującej inflacji. Skumulowana inflacja wyniosła 49%. To wtedy ceny bardzo wzrosły. Mimo że inflacja później spadła, to ceny już nie spadły. Jak można było nie liczyć się w ogóle z Polakami — a dziś mówimy: jak my słuchamy Polaków — i nie panować w ogóle nad gospodarką? W 2023 r., kiedy PiS odchodził od władzy, oddawał władzę — 11,4%. A dziś wylewa krokodyle łzy przy 5,3%.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#ZofiaCzernow">Ostatnie pytanie. Dlaczego PiS podniósł VAT na żywność — powtarzam: PiS podniósł VAT na żywność — i na energię elektryczną? A dzisiaj o czym wy mówicie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zbigniew Bogucki.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#PiotrZgorzelski">Był na sali pan poseł, ale… Jest. Dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jestem zwolennikiem niskich, trwałych i prostych podatków, ale to wy, panie i panowie z PiS-u, powinniście się najpierw uderzyć w piersi, ponieważ za waszych czasów, za waszych rządów, 22 razy podnosiliście podatki, 22 razy. To jest pierwsza rzecz. Druga rzecz — wprowadziliście składkę zdrowotną, czyli nowy 9-procentowy podatek. Mało tego, za waszych czasów wprowadziliście Polski Ład, który okazał się wielkim bałaganem i de facto doprowadził do ruiny wielu polskich przedsiębiorców, zwłaszcza tych najmniejszych. Za waszych czasów zsumowana inflacja wynosiła 47%. Czy wy to rozumiecie, czy wy tego nie rozumiecie? Wzrost gospodarczy, kiedy oddawaliście władzę, wynosił, słuchajcie, 0,1%. Takie są efekty waszych rządów, ale macie wpływ, naprawdę macie wpływ na poziom życia Polek i Polaków. Macie wpływ na pana Glapińskiego. Zmuście go do tego, żeby obniżył stopy procentowe. Wówczas wielu Polakom będzie się żyło dużo lepiej. Innym problemem jest to, żeby chronić osoby będące w trudnej sytuacji — i to będziemy robić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Alicja Łuczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#AlicjaŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drogi PiS-ie!</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#AlicjaŁuczak">Powiem literacko. Jesteście świetni w opowiadaniu bajek typu: stoliczku, nakryj się i sezamie, otwórz się. Według was za pomocą czarodziejskiej różdżki i kilku zaklęć można sprawić, żeby kraj płynął mlekiem i miodem. A może by tak trzymać się paru faktów, danych, liczb, analiz, mierzalnych wskaźników funkcjonowania gospodarki? No nie, wolicie wkładać kij w szprychy ze względu na kampanijne potrzeby, bo fajniej jest się ponaparzać, przepraszam za kolokwializm, z rządem, a trudniej wziąć odpowiedzialność. My jesteśmy odpowiedzialni. Uchwaliliśmy bon energetyczny, który pomógł najuboższym. Zamroziliśmy ceny energii — to się nazywa realizm. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Ponieważ posłom Platformy bardzo często coś się tutaj myli, chcę przypomnieć, że my obniżyliśmy stawkę podatku od żywności. Obowiązywała ona ponad 2 lata. Nawet w grudniu 2023 r., kiedy już stworzyliście większość, premier Morawiecki zdecydował się ją przedłużyć o kolejny kwartał. To wy podwyższyliście ją do 5%. Naprawdę takie są fakty. Słyszę tu zupełnie inne rzeczy. Słyszałem od pani Kierzek-Koperskiej… Widzę, że niestety wyszła. A, jest pani. Słyszałem, że zadłużaliśmy Polskę. Pani poseł, to dane za ostatnie 14 miesięcy: 311 mld zł długu, chodzi tylko o Skarb Państwa. To rekord świata. Polska nigdy tak szybko się nie zadłużała. Proszę sobie zajrzeć do danych Ministerstwa Finansów. 311 mld zł w ciągu zaledwie 14 miesięcy — to rekord świata.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Wreszcie przechodzę do trzeciej kwestii. Pan poseł cały czas apeluje tutaj o to, żeby obniżyć ceny kredytów. Jasne. Jest to, panie pośle, możliwe tylko wtedy, kiedy obniżone zostaną stopy procentowe banku centralnego. Dajcie szansę Radzie Polityki Pieniężnej, żeby mogła podejmować takie decyzje. Tą szansą jest spadek inflacji. Wy swoimi rządowymi decyzjami powodujecie, że mamy spiralę inflacyjną. Przypomnę, że w marcu poprzedniego roku RPP sprowadziła inflację do poziomu 2%. Teraz jest już na poziomie 5,3%, a pan się domaga obniżki stóp, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Przywitajmy znajdujących się na galerii starostów: starostę powiatu kamiennogórskiego Małgorzatę Krzyszkowską, starostę powiatu karkonoskiego Krzysztofa Kwiatkowskiego i starostę powiatu jaworskiego Michała Bandera, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Iwony Krawczyk.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#PiotrZgorzelski">A teraz pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Widzę, że wszyscy odnoszą się do wypowiedzi pana Norberta Pietrykowskiego. Ja też to zrobię, panie pośle, żeby to się nagrało.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Poseł Norbert Pietrykowski: Bardzo się cieszę.)</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#JarosławSachajko">Proszę przygotować projekt inflacji… Nie, inflację to państwo mają. Proszę przygotować projekt ustawy o stałym oprocentowaniu w wysokości 4%. Znajdziemy podpisy, ale żeby nie okazało się, że to, co pan powiedział, to była tania kiełbasa wyborcza dla pana marszałka. Na następnym posiedzeniu Sejmu chętnie podpiszę się pod takim projektem, ale śmiało, śmiało.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#komentarz">(Poseł Norbert Pietrykowski: Bardzo miło to słyszeć.)</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#JarosławSachajko">Przechodzę do drugiej kwestii, o której chciałem powiedzieć. Szanowni państwo, w 2011 r. to Donald Tusk podniósł stawkę VAT z 22% na 23%. Pamiętają państwo, na ile czasu ją podniósł? Tylko na 2 lata, ale nie obniżył jej już do końca. Pani Klaudio Jachiro, pani poseł, pani szef, gdy był w opozycji, apelował do Prawa i Sprawiedliwości, żeby znowu obniżyć stawkę VAT do 22%. Rządzi pani, premier Tusk rządzi, niech w końcu obniży VAT.</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#JarosławSachajko">Mam pytanie do posła wnioskodawcy: Jakie konkretne oszczędności dla przeciętnej polskiej rodziny przyniesie przywrócenie zerowej stawki VAT-u na żywność? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Przywitajmy sołtysów z gminy Dąbrowa w województwie opolskim wraz z panią wójt i przewodniczącym rady gminy, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Tomasza Kostusia. Przywitajmy państwa bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan marszałek pozdrawia samorządowców. Dobrze by było, gdyby samorządowcy podzielili się informacją, ile pieniędzy na inwestycje otrzymali w ciągu tych 15 miesięcy od pana premiera Tuska. To ciekawe. Panie marszałku, kończy się I kwartał 2025 r.,który należy obwołać już dziś rokiem drożyzny, drożyzny, która panuje w polskich sklepach, w polskich marketach, która jest dotkliwa dla polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#PawełRychlik">Trwa kolejne posiedzenie Sejmu, w czasie którego pochylamy się nad różnymi kwestiami, natomiast zgadnijcie, ile rząd przedkłada na tym posiedzeniu projektów ustaw? Jest tak dobrze w Polsce, tak Polacy się uśmiechają, że jeden projekt ustawy. I de facto, gdyby nie inicjatywa posłów Prawa i Sprawiedliwości, pani minister Semeniuk, to nie byłoby nad czym pracować.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#PawełRychlik">W Polsce mamy prawie 3 mln ludzi, którzy żyją w skrajnym ubóstwie. W skrajnym ubóstwie żyje ponad 600 tys. dzieci. Jeśli jesteście wyznawcami Balcerowicza, a jesteście, może macie w poważaniu te projekty, ale pochylcie się nad nimi ze względu na te 600 tys. polskich dzieci.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Izabela Bodnar, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przysłuchuję się wypowiedziom kolegów z PiS i zastanawiam się, czy to jest taki festiwal populizmu, czy to jest jakaś, nie wiem, zbiorowa terapia posłów ogarniętych amnezją. Mówicie państwo, odmieniacie przez wszystkie przypadki słowa „inflacja”, „drożyzna”. To może tylko garść faktów. W 2022 r. inflacja za waszych rządów sięgnęła apogeum od czasów komuny — średnioroczna 14,4%. W zeszłym roku mieliśmy 3,7%, czyli trzy czy cztery razy mniej.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#IzabelaBodnar">Szanowni Państwo! Mówicie o tym, jaki mamy deficyt. Wy nie mieliście deficytu, bo wy 363 mld zł mieliście przeciągnięte pod stołem. Wy ich nie wykazaliście w budżecie. My musieliśmy je dać do budżetu, dlatego teraz borykamy się z takim deficytem. Dług, do którego doprowadziliście przez wasze rozdawnictwo i złodziejstwo, kosztuje państwo corocznie 75 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#IzabelaBodnar">I teraz tak, i teraz mówicie… Wyliczyliście, że te trzy obniżki będą kosztowały 17 mld zł. Wszyscy byśmy bardzo chcieli obniżyć oczywiście te rzeczy. Ale odpowiedzcie na pytanie, bo nie doszukałam się: Jak chcecie załatać tę dziurę? Chcecie się dalej zadłużać? Chcecie dodrukować czy chcecie komuś zabrać? No bo nie ma trzeciego wyjścia. Proszę odpowiedzieć na pytanie: Komuś zabrać, dodrukować czy zapożyczyć? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-321.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Ja odpowiem na pani pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Norbert Pietrykowski, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#NorbertPietrykowski">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Zostałem przez posła Fritza wywołany z nazwiska, więc przypomnę. No niestety bierzemy zły przykład, to prawda. Ale tylko tak króciutko, historycznie, jeżeli chodzi o liczebność rządu. Styczeń 2016 r. — rząd Beaty Szydło liczył 116 osób, marzec 2018 r. — rząd Mateusza Morawieckiego liczył 126 osób. Jeżeli chodzi o rząd Donalda Tuska, na ten moment mamy — rzeczywiście się pomyliłem, powiedziałem 107 — 115 osób. Idziemy w bardzo złym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#NorbertPietrykowski">Do 126 jeszcze nam troszeczkę brakuje, do rządu Mateusza Morawieckiego, ale rzeczywiście idziemy w złym kierunku. Marzy mi się rząd, tak powiem od siebie, jak najmniej liczny w Europie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Wioletta Maria Kulpa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pieniędzy nie ma i nie będzie — stare wróciło. 2 miesiące temu, uwaga, minister, który włączył się w kampanię wyborczą kandydata Rafała Trzaskowskiego, powiedział, że jak jego kandydat wygra wybory, to myśli, że masło będzie po 5 zł. Tak samo jak premier Tusk mówił, że paliwo będzie po 5,19 zł, tylko nie powiedział, że za 0,5 l. Tak sobie myślę, że z kostką masła tak jest i zapewne będzie, że też będzie 5 zł za połowę.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#WiolettaMariaKulpa">Wracamy do rządu. 14 miesięcy zarządzania państwem, mniej niż co trzeci Polak jest zadowolony z dotychczasowych działań rządu Donalda Tuska. Zdecydowanie niezadowolonych i raczej niezadowolonych jest łącznie 57% Polaków. Pół roku temu było mniej niezadowolonych, blisko 33%. Polakom żyje się gorzej i jest zdecydowanie drożej. To są koszty, których Polacy nie mogą nie ponosić, bo to są podstawowe koszty związane z energią i ogrzewaniem. Zawodzicie Polaków, koszty utrzymania znacznie wzrastają, obciążają budżety domowe. Często stają oni przed wyborem: wykupić leki czy zapłacić za prąd lub ogrzewanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Drodzy Polacy! Jak to jest, że kiedy rządzi Donald Tusk, to Polacy pytają jak w 2011 r.: Jak żyć, panie premierze? 14 lat później również Polacy pytają: Jak żyć, panie premierze? Trudno pana premiera zapytać, bo go prawie w Sejmie nie ma, najbardziej leniwy premier III RP, ale pytanie jest aktualne. Wszystko jest tak drogie, rachunki za energię, rachunki za ciepło, rachunki za żywność… Wizja jest bardzo prosta. Karol Nawrocki mówi: stawka 0% VAT na żywność, obniżona stawka na energię elektryczną, na gaz ziemny. A co mówi Rafał Trzaskowski? Jak najwyższe stawki VAT na żywność, na energię elektryczną, na gaz. Proste.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! Ci, którzy głosują na Rafała Trzaskowskiego, będą głosować na drożyznę. Ci, którzy zagłosują na Karola Nawrockiego, znowu zagłosują za dobrą zmianą.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#JanuszKowalski">Bo wy nie potraficie rządzić. W 2021 r. była luka VAT 2,6%, teraz jest 15,8%. To są utracone wpływy z VAT, szanowna pani poseł, 45 mld zł. To jest to, co powinno wpływać do budżetu, a nie wpływa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#komentarz">(Poseł Izabela Bodnar: Kiedy była wyższa inflacja?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Jarosława Nenemana.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#PiotrZgorzelski">W drugiej kolejności przedstawiciel wnioskodawców pani poseł Olga Semeniuk-Patkowska.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#JarosławNeneman">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Bardzo ciekawa debata, bardzo wiele wystąpień mi się podobało, natomiast te przymiotniki, których państwo używają, chyba czasami są trochę nieodpowiednie, bo jak państwo mówią o szalonej drożyźnie czy też galopującej drożyźnie przy inflacji, która w tamtym roku wyniosła 3,6%, a za waszych rządów było to kilkanaście procent, to chyba się coś komuś pomyliło. Wzrost realnych wynagrodzeń w tamtym roku wyniósł 9,5%, realnych emerytur — 8,5%, O tyle Polacy realnie są bogatsi. Oczywiście można mówić, ale te liczby nie kłamią. Na temat inflacji państwo bardzo ładnie mówili, więc nie będę do tego wracał. Ten błąd się też pojawia, jak państwo mówią o małych i średnich przedsiębiorcach. Dla nich stawka VAT-u nie ma znaczenia. Nie ma. Tak działa VAT. Możemy o tym dyskutować. Dyskusja o luce VAT-owskiej — ta luka, którą mamy za 2023 r., to chyba nie jest nasza zasługa, a bardziej państwa zasługa.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#JarosławNeneman">Bardzo się cieszę, że część z państwa zauważa taką oczywistą prawdę czy też oczywistą oczywistość, że co do kosztów to w skali roku byłoby to sporo ponad 20 mld, w skali 10 miesięcy byłoby to trochę więcej niż 20 mld. Jest pytanie, czy się te pieniądze pożyczy, czy się komuś zabierze, zdejmie się z innych wydatków państwa. A więc mówienie o tym, że zostawi się obywatelom więcej pieniędzy, jest nieco prawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#JarosławNeneman">Poprzedni pan marszałek zwrócił uwagę, kiedy te ulgi się pojawiały i kiedy znikały. Ta ulga na żywność, ta stawka na żywność w ustawie budżetowej na 2024 r., w tej ustawie budżetowej, którą PiS przygotował, nie była przewidziana. Była przewidziana podstawowa stawka już od 1 stycznia. W ostatniej chwili się podrzuciło kukułcze…</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Bodnar: Jajo.)</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#JarosławNeneman">…kukułcze jajo, przepraszam, następnemu rządowi. Tak się robi, niech następny rząd się z tym wozi.</u>
          <u xml:id="u-329.5" who="#JarosławNeneman">Bardzo państwu dziękuję za dyskusję. Było dużo ciekawych argumentów pokazujących pewną, nazwijmy to, obłudę rządzących,…</u>
          <u xml:id="u-329.6" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-329.7" who="#JarosławNeneman">…nie rządzących, przepraszam, poprzednich rządzących.</u>
          <u xml:id="u-329.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister w formie dzisiaj, jak widać.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Olga Ewa…</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#komentarz">(Poseł Olga Ewa Semeniuk-Patkowska: Semeniuk-Patkowska.)</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#PiotrZgorzelski">…Semeniuk-Patkowska.</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koalicja Obywatelska czy koalicja populistyczna? — bo tak się dzisiaj wydaje. Po tej całej debacie i tych państwa pytaniach i podsumowaniach mam wrażenie, że wy cały czas nie rozumiecie sedna sprawy, czyli problemów milionów Polaków, którzy dzisiaj ponoszą koszty energii, którzy dzisiaj ponoszą koszty żywnościowe, słabszych grup środowiskowych, o których w wyborach w kampanii parlamentarnej w 2023 r. mówiliście bardzo głośno. Mówiliście, że będziecie ich wspierać. Dzisiaj ci ludzie są pozostawieni sami sobie. Prawdopodobnie przy waszym głosowaniu udowodnicie właśnie to, że jesteście koalicją populistyczną.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Odniosę się do konkretnych tematów. Był zarzut dotyczący tego, skąd środki finansowe. Myślę, że da się znaleźć te środki finansowe, np. ograniczając cały aparat rządzący. Chodzi o kolejnych ministrów powoływanych np. do spraw deregulacji, pełnomocników do spraw deregulacji, prezesa InPostu powołanego do deregulacji. Dzisiaj mamy taki rozrost administracji państwowej, przy tej podobno dobrej koniunkturze gospodarczej, o której często mówi Donald Tusk, że myślę, że tutaj środki finansowe na to się na pewno znajdą.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Była poruszana kwestia selekcji. Dlaczego te pieniądze i ten VAT mają iść do wszystkich grup społecznych, a nie tylko do tych najbiedniejszych? Właśnie to jest domena rządów Zjednoczonej Prawicy, że programy mają charakter powszechny, mają za zadanie docierać do jak największej liczby odbiorców. Ale wiem, że wam zależy na tym, żeby w waszych samorządach administracja się rozrosła i aby te pieniądze szły na administrację, a nie dla Polaków. To jest dla mnie jasne.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Dalej — tematy energii. Jeżeli OZE jest takie tanie, to dlaczego jest drogo? Dlaczego za aukcje roczne ciągle musimy ponosić dodatkowe opłaty w ramach OZE? Dlaczego minister Zielińska mówi o tym, że ETS 1 i ETS 2, a za chwileczkę 3, 4 i 5, to są sprawiedliwe podatki, skoro ludzie przychodzą z rachunkami i mówią jasno: płacimy więcej?</u>
          <u xml:id="u-331.4" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Przedstawiciel marszałka Szymona Hołowni z Trzeciej Drogi powiedział o polityce mieszkaniowej. Przypomnijcie mi: Od kiedy wy rządzicie? Co zrobiliście w polityce mieszkaniowej? Jakie sukcesy może pokazać Ministerstwo Rozwoju i Technologii z ministrem Paszykiem na czele? Żadne. Kilka tygodni temu okazało się, że pan minister Paszyk może mieć problem, bo Donald Tusk zapowiedział, że będzie jednak ścinał część resortów, na pewno to będzie wymagało zmiany, będzie rekonstrukcja całego rządu. A więc zaczął chodzić do różnych mediów i opowiadać, że jakaś polityka mieszkaniowa będzie stworzona. Ale co wy zrobiliście? Wy nie potraficie się na X dogadać, jak ta polityka mieszkaniowa powinna wyglądać. Lewica ma swoje zdanie, Trzecia Droga ma swoje zdanie, Platforma ma swoje zdanie. Najpierw proszę to przedłożyć. Pan na pewno jest z obozu pani minister Pełczyńskiej-Nałęcz. Ona ma koncepcję polityki mieszkaniowej, z którą nie zgadza się część Lewicy, nie zgadza się Platforma Obywatelska. Dzisiaj tych mieszkań nie przybywa. Jest taki program, który został ogłoszony przez ministra Paszyka — jak o nim mówił, to wiedziałam, że nie wie, o czym mówi — program „Klucz do mieszkania”, który spowoduje, że będą absolutnie rekordowe ceny mieszkań na rynku wtórnym. Do tego chcecie doprowadzić? To ma być ta ulga dzisiaj dla ludzi? Przecież jasne jest, że przedsiębiorca może sobie VAT za energię odliczyć, ale pamiętajmy, że cena energii dotyczy klientów indywidualnych, gospodarstw domowych. Przekłada się to na portfel obywatela, w którym pieniędzy z miesiąca na miesiąc jest mniej. I nie mówię tutaj o symbolicznej cenie za masło czy za jajka. Mówię ogólnie o tym, że dzisiaj obywatel idący do sklepu płaci zdecydowanie więcej za mniej produktów.</u>
          <u xml:id="u-331.5" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Konfederacja przedstawiała taką retrospekcję, jeśli chodzi o Mateusza Morawieckiego. Ja rozumiem, że wy myślicie, że COVID-u nie było. Ja to absolutnie rozumiem, to jest wasza narracja. Ja uważam inaczej. COVID zabił tysiące osób w Polsce, w Europie. Wskaźniki Francji, wskaźniki Włoch, wskaźniki Hiszpanii pokazały, że 240 mld zł, które skierowaliśmy do przedsiębiorców, w tamtym czasie kryzysu uratowały Polskę w kontekście bezrobocia, ale również tego, z czym się ona mierzy.</u>
          <u xml:id="u-331.6" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Pani poseł Klaudia Jachira mówiła o populizmie. Pani wejdzie na swoje media społecznościowe i powie: dzień dobry, bo tam ten populizm jest bardzo mocno widoczny.</u>
          <u xml:id="u-331.7" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Rafał Trzaskowski zapowiedział ostatnio centralny okręg przemysłowy. Szanowni państwo, on z przemysłem i z Podkarpaciem nie ma nic wspólnego. I o tym będzie w maju.</u>
          <u xml:id="u-331.8" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Z tej mównicy my jako posłowie będziemy mówili to, co uważamy za stosowne. Jeżeli mówimy o Karolu Nawrockim, który spotyka się z realnymi problemami obywateli, a tymi problemami są ceny energii, to tu, z tej mównicy, będziemy mówili: tak, bo właśnie gwarancją tego, że projekty obywatelskie, projekty dotyczące realnych problemów obywateli będą procedowane, jest dr Karol Nawrocki.</u>
          <u xml:id="u-331.9" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Na sam koniec Krajowy Plan Odbudowy. Chwalicie się, że tych pieniędzy jest mnóstwo. Tylko sektor małych i średnich firm tego nie widzi. Tylko wyhamowanie do zera Programu Inwestycji Strategicznych pokazuje dzisiaj w Polsce, że koniunktura gospodarcza dla mniejszych jest absolutnie mordercza. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#PiotrZgorzelski">W dyskusji zgłoszono wnioski o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektów ustaw zawartych w drukach nr 1037, 1036 i 1035.</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#PiotrZgorzelski">Zgłoszono także wnioski o przystąpienie do drugiego czytania projektów ustaw zawartych w drukach nr 1037, 1036 i 1035 bez kierowania ich do komisji.</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#PiotrZgorzelski">Do głosowania nad tymi wnioskami przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-332.5" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (druk nr 966).</u>
          <u xml:id="u-332.6" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Przemysława Wiplera o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Konfederacji, w imieniu posłów Konfederacji mam przyjemność po raz kolejny zgłaszać tutaj, z mównicy sejmowej, propozycję, która ma charakter proprzedsiębiorczy, propodatniczy, proobywatelski. Jest ona kolejną z cyklu: spełniamy obietnice Donalda Tuska, spełniamy obietnice ministra Domańskiego, spełniamy obietnice rządu, spełniamy obietnice Koalicji Obywatelskiej poprzez projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#PrzemysławWipler">Lubię tutaj przy tych okazjach wskazywać autorów, pomysłodawców, ludzi, którzy nas zainspirowali, którzy chcą dobrych rzeczy dla Polaków, ale później brak im mocy, siły, pracy wykonawczej. Ministerstwo się leni, urzędnicy się lenią, praca idzie powoli. Wypowiedź, szanowni państwo, z 12 kwietnia 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler odtwarza nagranie z telefonu: …z dniem 1 stycznia.)</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#PrzemysławWipler">Proszę bardzo, od początku.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#PrzemysławWipler">(Poseł Przemysław Wipler odtwarza nagranie z telefonu: Pracujemy nad podniesieniem limitu obrotów podatników, który obliguje do rozliczania się z VAT-u. Ten limit wynosi w tej chwili 200 tys. zł. Chcemy, aby wynosił on 240 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-333.5" who="#PrzemysławWipler">Czyli VAT będzie płacony dopiero po przekroczeniu 240 tys. zł?</u>
          <u xml:id="u-333.6" who="#PrzemysławWipler">Rozliczanie się z VAT-u będzie powyżej 240 tys. zł i to jest limit, który nie był podnoszony bodajże od 2017 r.</u>
          <u xml:id="u-333.7" who="#PrzemysławWipler">Czyli to jest ważna informacja dla firm i prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-333.8" who="#PrzemysławWipler">Zgadza się, zgadza się.</u>
          <u xml:id="u-333.9" who="#PrzemysławWipler">Kiedy wejdzie to w życie?</u>
          <u xml:id="u-333.10" who="#PrzemysławWipler">Chciałbym, żeby to weszło od 1 stycznia przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-333.11" who="#PrzemysławWipler">Od 1 stycznia. A proszę powiedzieć, co z limitami, o które…)</u>
          <u xml:id="u-333.12" who="#PrzemysławWipler">Dobrze, to pierwszy materiał.</u>
          <u xml:id="u-333.13" who="#PrzemysławWipler">Druga wypowiedź tego samego człowieka, czyli pana ministra Domańskiego. Tamta była z 12 kwietnia zeszłego roku. Chciałbym przypomnieć, że 1 stycznia tego roku minął, więc panu ministrowi się nie udało. Zapowiedział podczas kampanii do Parlamentu Europejskiego podniesienie zwolnienia podmiotowego, czyli kwoty, od której rozliczamy się z podatku VAT, zostajemy podatnikami podatku VAT, do 240 tys. zł od 1 stycznia 2025 r. Szanowni państwo, mamy dzisiaj 5 marca. Panu ministrowi się nie udało. Pan minister Neneman nie pracował. Panowie dyrektorowie nie pracowali. Projekt nie trafił. Posłowie Koalicji Obywatelskiej… Z całą pewnością za chwilę pani poseł wnioskodawczyni wytłumaczy, dlaczego się nie udało, jak ciężko pracowaliście nad obniżaniem innych podatków, obniżaniem innych składek, cofaniem Polskiego Ładu i jego skutków składkowych, podnoszeniem kwoty wolnej do 60 tys. zł i spełnianiem innych waszych obietnic.</u>
          <u xml:id="u-333.14" who="#PrzemysławWipler">A więc po tym, jak pan minister Domański 12 kwietnia zeszłego roku w kampanii do Parlamentu Europejskiego podnosił, że już od 1 stycznia tego roku będzie zwolnienie podmiotowe wynosiło 240 tys. zł, i biedakowi się nie udało, nie dał rady, przychodzimy my — superposłowie i superposłanki z Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-333.15" who="#komentarz">(Poseł Izabela Bodnar: Jasne.)</u>
          <u xml:id="u-333.16" who="#PrzemysławWipler">Po raz kolejny zgłaszamy projekt waszego rządu po tym, jak wam pomagaliśmy już dwa razy w podnoszeniu kwoty wolnej do 60 tys. zł, jak pomagamy Trzeciej Drodze, panu marszałkowi i jego kolegom spełnić obietnicę Szymona Hołowni i pana marszałka Kosiniaka-Kamysza o tym, że jeżeli w trakcie 60 dni nie będzie dostępu do lekarza specjalisty, to wtedy będziemy mogli wziąć paragon, fakturę i załatwić to w taki sposób, że NFZ odda nam pieniądze. Nie udało się. My, posłowie Konfederacji, złożyliśmy ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-333.17" who="#PrzemysławWipler">Udało nam się również złożyć projekt dotyczący podnoszenia kwoty wolnej zwolnienia w podatku tzw. belkowym, czyli podatku od dochodów kapitałowych. To jest projekt, który również został złożony przez posłów Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-333.18" who="#PrzemysławWipler">Drodzy Państwo! Drogi Rządzie! Stosujecie taką logikę postępowania, że zamiast spełnić obietnicę wyborczą, lepiej złożyć ją dwa razy. I tak oto 3 tygodnie temu podczas wielkiego spotkania z przedsiębiorcami — w trakcie którego pan premier Donald Tusk powiedział do Rafała Brzoski niczym Gierek do zgromadzonej klasy robotniczej: To jak, panowie, pomożecie? Pomożemy — kiedy ogłoszono wielki przełom deregulacyjny, wielkie zmiany propodatnicze, znów padła wypowiedź tego samego pana ministra Domańskiego, tym razem sprawniej, tym razem płynniej, tym razem bardziej pewnie. Nie będę gołosłowny, przytoczę ją w całości.</u>
          <u xml:id="u-333.19" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler odtwarza nagranie z telefonu: Od przyszłego roku podniesiemy również limit zwolnienia podmiotowego VAT do 240 tys. zł. Ten limit nie był podnoszony od wielu lat i dzięki temu podniesieniu tysiące, dziesiątki tysięcy polskich firm będą mogły mieć mniejszą i ograniczoną sprawozdawczość.)</u>
          <u xml:id="u-333.20" who="#PrzemysławWipler">Szanowni Państwo! Tak więc chciałbym uniknąć sytuacji, w której Wysoka Izba zostanie pozbawiona powagi, rząd zostanie pozbawiony powagi, a za rok, w lutym, marcu, może w kwietniu, pan minister Domański wystąpi na kolejnej konferencji i powie: ta kwota, od której trzeba być podatnikiem podatku VAT, nie była zmieniana od wielu lat, my ją podniesiemy do 240 tys. zł od 1 stycznia przyszłego roku. Ile razy, drodzy państwo, posłowie, posłanki, możemy słuchać tej samej obietnicy? Chcąc zadbać o powagę rządu, powagę Wysokiej Izby, posłowie Konfederacji postanowili przyjść z pomocą i tę strasznie trudną, dwuartykułową ustawę złożyć. Podnosimy kwotę, od której zostaje się podatnikiem podatku VAT do 240 tys., bo jak powiedział kilka tygodni temu i rok temu pan minister Domański, od wielu lat te przepisy nie były zmieniane i trzeba podnieść tę kwotę zwolnienia podmiotowego. Spełniamy tą obietnicę, którą złożył rok temu. Niestety nie damy rady z mocą wsteczną podnieść kwoty wolnej od 1 stycznia 2025 r., ale zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego, tego w niekwestionowanych składach, zmiany dobre dla podatników można wprowadzać z mocą wsteczną. Gdybyśmy chcieli, to moglibyśmy nawet wprowadzić, że to zwolnienie podmiotowe obowiązuje od 1 stycznia 2025 r. Dla nas, jeżeli one wejdą od 1 stycznia przyszłego roku, tj. art. 2 tej bardzo trudnej, złożonej i skomplikowanej ustawy, też będzie okej. Jestem ciekaw, jakie błędy techniczne i merytoryczne będą wyszukiwane w tej dwuartykułowej zmianie ustawy o VAT, jakie argumenty dotyczące trudności i złożoności tego procesu przytoczy pan minister Neneman reprezentujący pana ministra Domańskiego. Przypomnę, to zastępca ministra, którego dwie wypowiedzi przytoczyłem. Tym razem ma trudne zadanie, chyba że pani wesprze i powie: tak, cieszymy się, że nam pomogliście, cieszymy się, że posłowie i posłanki Konfederacji złożyli wreszcie obietnicę pana ministra Domańskiego, bo zapracowani ministrowie, dyrektorzy i urzędnicy z ministerstwa na ul. Świętokrzyskiej tak ciężko tyrali, że nie dali rady. My znaleźliśmy chwilę, znaleźliśmy legislatora, uzasadniliśmy to, sprawdziliśmy i mówimy: sprawdzam, bo uważamy, to jest fundament zdrowej demokracji, że obietnice wyborcze, przedwyborcze, kampanijne i prekampanijne się spełnia. Dotyczą także kampanii do parlamentu kilkanaście miesięcy temu, jeżeli chodzi o kwotę 60 tys. Bardzo mnie cieszy, że Koalicja Obywatelska, klub Koalicji Obywatelskiej wycofał wniosek pani poseł o odrzucenie naszego projektu w pierwszym czytaniu. Wiemy, że to jest bardzo niezręczne wyrzucać do kosza obietnicę, którą składaliście kilkanaście miesięcy temu. Mógłbym puścić filmik, który puszczałem z tej mównicy, jeżeli chodzi o tych kilkunastu waszych czołowych polityków, którzy składają tę obietnicę. Mógłbym puścić wypowiedź Rafała Trzaskowskiego, który między pierwszą a drugą turą wyborów prezydenckich obiecał, które podniesie kwotę wolną jako prezydent do minimalnego wynagrodzenia. Nasz projekt spełnia obie wasze zapowiedzi, i tę parlamentarną, i tę prezydencką Rafała Trzaskowskiego. Dwa w jednym. To jest Konfederacja, to jest sprawność, to jest efektywność. Dlatego złożyliśmy ten projekt. Dlatego wasz szef klubu wycofał wniosek, pani poseł, o odrzucenie w pierwszym czytaniu naszej ustawy. Ciekawe dlaczego, prawda? Może dlatego, że jest kampania wyborcza? Może dlatego, że Rafał Trzaskowski ruszył w Polskę i znów składa kolejne obietnice? Może zaraz obieca podniesienie kwoty wolnej do minimalnego wynagrodzenia? A może dlatego, że was tknęło sumienie? Mogło tak być.</u>
          <u xml:id="u-333.21" who="#komentarz">(Poseł Michał Połuboczek: Za daleko idące wnioski.)</u>
          <u xml:id="u-333.22" who="#PrzemysławWipler">Może doceniliście sprawność legislacyjną i uznaliście, że te błędy, które popełniliśmy, waszym zdaniem, podczas przygotowania tego wniosku są do naprawienia w toku legislacyjnym? Może. Tym razem mamy nadzieję, że pójdzie sprawnie, gładko, będzie to wspólny sukces całego parlamentu, zwłaszcza że kwota zwolnienia podmiotowego, jak rozmawiam z ekonomistami, czyli kwota, od której stajemy się podatnikiem VAT, odnośnie do najmniejszych firm nie tyle jest neutralna dla budżetu, ale może być również źródłem oszczędności dla budżetu, ponieważ bardzo wiele takich małych firm swoją konsumpcję osobistą w różnych wymiarach… Są to jednoosobowe działalności bardzo często. 240 tys. zł to jest 20 tys. przychodów. To są często prawnicy, to są często artyści, to są ci ludzie, którzy nie mają wielkoskalowej działalności, często sami nie mają jakichś istotnych kosztów uzyskania przychodów. Ci ludzie skorzystają na tym najbardziej. Ci ludzie głosują, pamiętają, słuchają waszych obietnic. Mam nadzieję, że to będzie dobry wstęp do waszych wielkich planów deregulacyjnych, które chcecie prowadzić z polskimi przedsiębiorcami, z Rafałem Brzoską, z innymi pracodawcami, z którymi pan premier spotkał się na giełdzie. Zacznijmy od tego małego wspólnego punktu. Zróbmy to razem. Wczoraj na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej do spraw kodyfikacji doszliśmy do zgody, by trzy projekty dotyczące zmian w aresztach połączyć w jeden i uchwalić, bo to jest dobre i jest wokół tego konsensus. Chodzi o projekt Polski 2050, projekt Konfederacji i projekt posłów Koalicji Obywatelskiej, który ma być dzisiaj albo jutro składany, jak obiecał pan wiceminister sprawiedliwości. I to są dobre zmiany, prawdziwe dobre zmiany, gdy pracujemy razem i robimy coś, na czym korzystają polscy obywatele, przedsiębiorcy, podatnicy. Zróbmy to razem. Mam nadzieję na pełne entuzjazmu wsparcie dla projektu Konfederacji i szybkie jego uchwalenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.23" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#PiotrZgorzelski">Pierwszy głos zabierze pan poseł Janusz Kowalski, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#JanuszKowalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość jest oczywiście bardzo pozytywne, dlatego że ta zachowawcza propozycja naszych przyjaciół z Konfederacji, którzy chcą zwiększyć limit zwolnienia podmiotowego z podatku VAT dla mikroprzedsiębiorców z 200 do 240 tys. zł, wpisuje się w propozycję Prawa i Sprawiedliwości, bo niestety kilka tygodni temu koalicja 13 grudnia odrzuciła projekt, który oczywiście Konfederacja również poparła, podniesienia go do 300 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#JanuszKowalski">To jest również postulat wynikający z faktu, że od 2017 r. poziom inflacji wyniósł 50% ze względu na COVID, ze względu na wojnę. M.in. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce również popiera postulat dotyczący 300 tys. zł. Gdyby ode mnie to zależało, to nawet powinno to być 350–400 tys., po to żeby, po pierwsze, wesprzeć mikroprzedsiębiorców, żeby nie stawali się płatnikami VAT, a przede wszystkim po to, żeby ograniczyć wzrost cen usług dla Polaków, bo pamiętajmy o tym, że to pytanie, które niestety bardzo wielu mikroprzedsiębiorców zadaje: z VAT-em czy bez… A więc tak nisko ustawiony próg, na 200 tys. zł, niestety powoduje, że niektórzy Polacy, żeby spiąć koniec z końcem, zastanawiają się, czy po prostu nie przejść do szarej strefy i w ogóle nie wystawiać faktur. Po prostu chcemy, walcząc z szarą strefą, po pierwsze, poprzeć projekt dotyczący progu do 240 tys. zł. To była obietnica Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#JanuszKowalski">Oczywiście zachęcam posła Przemysława Wiplera, żeby nie wierzył Platformie Obywatelskiej, Donaldowi Tuskowi i tym wszystkim kłamczuszkom, bo oni oczywiście obiecują. Nie wolno nic z nimi razem robić. Trzeba wygrać wybory, obalić ten rząd, a wtedy naprawdę doprowadzimy do tego, że luka VAT-owska, która jeszcze w 2021 r. była na poziomie 2,6%, na dzisiaj jest na poziomie 15,8%, estymacja na rok 2024, czyli to są utracone wpływy do budżetu z tytułu podatku VAT na poziomie 45 mld zł… My wiemy, co zrobić, żeby te pieniądze trafiały do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#JanuszKowalski">Pan minister Neneman hurtowo odrzuca wszystkie propozycje, dobre dla mikroprzedsiębiorców, dla Polaków, dla polskich rodzin. Odrzuciliście nawet zrewaloryzowanie ulgi dla rodzin wielodzietnych 4+ z 85 tys. do 120 tys. zł. To co Karol Nawrocki proponuje? Prawdziwy pakiet podatkowy, bo my chcemy ulgę dla rodzin, które mają dwoje dzieci, na poziomie 140 tys. dla każdego rodzica. To jest taki bonus za posiadanie drugiego dziecka, to jest najbardziej rewolucyjny prodemograficzny pomysł podatkowy ostatnich lat i pierwsza konkretna demograficzna propozycja podatkowa w tej kampanii wyborczej. Wy, nawet jeżeli Rafał Trzaskowski wyjdzie i cokolwiek obieca, jesteście niewiarygodni. Kilka tygodni temu odrzuciliście rewaloryzację do 120 tys. ulgi prorodzinnej dla rodzin z co najmniej czwórką dzieci, więc jesteście kompletnie niewiarygodni.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#JanuszKowalski">My chcemy, żeby z ulg prorodzinnych korzystali również mikroprzedsiębiorcy — tego chce Karol Nawrocki — ci, którzy są na liniowce, i ci, którzy są na ryczałcie. Dlaczego tych 1,5 mln przedsiębiorców, a większość z nich ma dzieci, ma nie czerpać korzyści z ulg prorodzinnych?</u>
          <u xml:id="u-335.6" who="#JanuszKowalski">Pan wiceminister Neneman kompletnie nie wie, jak sprawić, żeby wpływy do budżetu z tytułu podatku VAT były wyższe. My wiemy, jak to sprawić, ale kluczem są oczywiście rozstrzygnięcia wyborcze 18 maja i 1 czerwca. Najpierw wygranie Karola Nawrockiego, a potem obalenie tego rządu i powrót do normalnej polityki, dobrej dla polskich rodzin, a nie dla mafii VAT-owskich, które są dzisiaj znowu. Podnoszą głowy mafie VAT-owskie, bo wrócili i pan minister Neneman, i ta cała ekipa, którą znamy sprzed 2015 r., i Donald Tusk. I znowu to pytanie, które trzeba zawsze zadawać, czyli jak żyć, panie premierze, jest aktualne.</u>
          <u xml:id="u-335.7" who="#JanuszKowalski">Podsumowując, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość zdecydowanie popiera propozycję podniesienia limitu zwolnienia podmiotowego z 200 tys. zł do 240 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-335.8" who="#JanuszKowalski">Oczywiście jeżeli posłowie Platformy Obywatelskiej w sposób cyniczny — oni to zrobią cynicznie — nie odrzucą tego projektu w pierwszym czytaniu, bo będą chcieli ukryć swoje prawdziwe zamiary, zgłosimy poprawkę, żeby zwiększyć ten próg do 300 tys. zł, konsekwentnie. I zobaczymy, co zrobicie. Mam nadzieję, że chociaż raz zrobicie coś dobrego dla Polski, dla mikroprzedsiębiorców, bo jest kampania wyborcza i może wam te serca jakoś inaczej zabiją, ale zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-335.9" who="#JanuszKowalski">Natomiast najważniejsze to wygrać wybory, wprowadzić prorodzinny program podatkowy Karola Nawrockiego, najbardziej prodemograficzne propozycje ostatnich lat, uzupełniające program społeczny 500+ i 800+ Prawa i Sprawiedliwości, bo my, szanowni państwo, w przeciwieństwie do tych tutaj kłamczuszków z koalicji 13 grudnia, a szczególnie z Platformy Obywatelskiej, kiedy mówimy, że coś chcemy zrobić, to potem to robimy. Oni powiedzieli: 100 konkretów. Kompletnie prawie żadnego nie zrealizowali. Tak dla podniesienia zwolnienia podmiotowego z VAT. Walczymy o mikroprzedsiębiorców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Kierzek-Koperska przedstawi stanowisko klubu Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od tego, bo muszę. Mam wrażenie, że pan poseł Kowalski od jakiegoś czasu pomylił te mównicę z areną cyrkową. Wystąpienia są naprawdę piękne, ale nie na to miejsce, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Panie Pośle Wipler! Cieszę się, że jesteśmy jako koalicja rządząca inspiracją dla Konfederacji, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: W czym?)</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Wiem, że trwa kampania. Mówił pan o tym w swoim wystąpieniu. Jest to dla państwa pewnie jakiś taki happening kampanijny, ale muszę to przyznać: tak, to jest bardzo ważny postulat, który państwo podnosicie. I zaskoczę pana: Ministerstwo Finansów jest już na ukończeniu tego projektu. Możecie państwo dzisiaj w to nie wierzyć, ale pewnie pan wiceminister będzie miał okazję też o tym powiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#komentarz">(Poseł Michał Połuboczek: Wiedziałem.)</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Wiele małych polskich firm czeka na tę podwyżkę, bo przecież przez 8 lat ten limit nie był podnoszony, a mamy za sobą gigantyczną inflację, mamy za sobą trudny czas dla polskich firm, Polski Ład itd., więc wiele firm na to czeka.</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#KatarzynaKierzekKoperska">To nie jest też tak, że faktura wystawiana bez VAT-u, czyli zwolniona z VAT-u, tego VAT-u nie ma. Ona oczywiście też posiada VAT, bo ten przedsiębiorca kupuje usługi z VAT-em, jak energię, jak telefony. Ten VAT jest kosztem uzyskania przychodów i on jest poniekąd wkalkulowany w tę fakturę, ale jednak ważne jest, że jest bardzo duża część mikroprzedsiębiorców, których ostatecznym odbiorcą jest osoba fizyczna. I to jest bardzo istotne, że dla tych właśnie firm, jak fryzjerka, jak pan, który dorabia klucze, dla takich małych rzemieślników, małych przedsiębiorców taka sytuacja jest bardzo korzystna i jest przez nich bardzo oczekiwana, że oni nie będą musieli wystawiać faktury z VAT-em czy paragonu z VAT-em.</u>
          <u xml:id="u-337.7" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Dlatego przychylamy się do tego, że trzeba to zrobić i trzeba to zrobić w tym roku, tak jak zapowiedział pan minister, żeby już ostatecznie od przyszłego roku, od 1 stycznia te rozwiązania weszły w życie.</u>
          <u xml:id="u-337.8" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Tak jak powiedziałam, są one dedykowane mikroprzedsiębiorcom. Nie będę się tutaj znęcać nad państwem, panie pośle, ani nad waszym projektem, ani nad tym, co pan powiedział, bo w większości się tak de facto zgadzam — nie z tym, że atakowaliście nas jako koalicję rządzącą, ale z tym, że te rozwiązania rzeczywiście są ważne i potrzebne. Dlatego też ze względu na to, że trwają, kończą się prace w ministerstwie, uważamy, że warto, żebyśmy nad tymi wszystkimi projektami, które są składane, popracowali w komisji.</u>
          <u xml:id="u-337.9" who="#komentarz">(Poseł Marcin Porzucek: Kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-337.10" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Nie składam dzisiaj żadnego wniosku o odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-337.11" who="#komentarz">(Poseł Marcin Porzucek: Kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-337.12" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Panie pośle, nie ja o tym decyduję. Jest przewodniczący komisji finansów i trzeba pytać pana przewodniczącego. Ale na pewno trzeba nad tym popracować, żeby ulżyć tym najmniejszym polskim przedsiębiorcom, mikroprzedsiębiorcom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-337.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Przywitajmy członków koła debatowego XXIX Liceum Ogólnokształcącego z Łodzi, którzy są gośćmi pana posła Krzysztofa Habury. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana posła Piotra Górnikiewicza o przedstawienie stanowiska klubu Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#PiotrGórnikiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#PiotrGórnikiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W przedłożonym projekcie ustawy, zawartym w druku nr 966, przewiduje się podniesienie limitu zwolnienia z VAT z obecnych 200 tys. zł do 240 tys. zł. Celem tej zmiany jest dostosowanie przepisów do aktualnych realiów gospodarczych. Warto przypomnieć, że ostatnia podwyżka tego limitu miała miejsce w 2016 r., kiedy został on zwiększony ze 150 tys. zł do 200 tys. zł. Od tego czasu minęło już ponad 8 lat, a w tym okresie ceny towarów i usług znacząco wzrosły, co w praktyce obniżyło realną wartość tego zwolnienia.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#PiotrGórnikiewicz">Podniesienie progu do 240 tys. zł jest odpowiedzią na wyzwania, z jakimi muszą mierzyć się przedsiębiorcy. Chodzi o skutki pandemii, wysoką inflację oraz destabilizację rynku wywołaną wydarzeniami geopolitycznymi. Jest to działanie, które ma na celu obronę najmniejszych firm — fundamentu polskiej gospodarki. Zwolnienie z VAT stanowi istotny instrument wsparcia o charakterze antyinflacyjnym. Dzięki niemu przedsiębiorcy mogą skoncentrować się na rozwoju swoich firm zamiast na nadmiernych obowiązkach administracyjnych. Takie rozwiązanie może również ograniczyć rozwój szarej strefy oraz zwiększyć konkurencyjność polskich firm na rynku.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#PiotrGórnikiewicz">Należy jednak zauważyć, że projekt wymaga dalszych prac i dopracowania. Wstępne analizy wskazują, że proponowana zmiana może w krótkim okresie wygenerować ubytek w dochodach budżetowych szacowany na ok. 220 mln zł. Z drugiej strony długofalowe efekty, takie jak ograniczenie unikania opodatkowania, mogą pozytywnie wpłynąć na stabilność finansów publicznych. Dlatego konieczne są rzetelne analizy fiskalne oraz rozważenie ewentualnych mechanizmów kompensacyjnych. Z niepokojem należy również zauważyć brak szerokich konsultacji społecznych, co rodzi uzasadnione wątpliwości co do tego, czy interesy wszystkich zainteresowanych podmiotów zostały właściwie uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#PiotrGórnikiewicz">Warto także zastanowić się nad tym, czy zamiast wprowadzać kolejną fragmentaryczną zmianę, nie należałoby przeprowadzić kompleksowego przeglądu regulacji dotyczących podatników. Być może w ramach tego projektu należałoby od razu objąć przeglądem także inne regulacje, progi czy zwolnienia, które — choć dziś wydają się marginalne — mogą wymagać korekty, aby nasze przepisy podatkowe były spójne i dostosowane do realiów gospodarczych.</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#PiotrGórnikiewicz">Podsumowując, dostrzegamy dobre strony tego projektu, w tym jego adekwatność do obecnych warunków ekonomicznych i korzystny wpływ na sytuację najmniejszych firm, jednak wskazane wątpliwości sprawiają, że wymaga on dalszej pracy.</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#PiotrGórnikiewicz">W związku z tym Klub Parlamentarny Polska 2050 wnioskuje o skierowanie projektu ustawy z druku nr 966 do dalszych prac w komisji sejmowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-339.8" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Jolanta Zięba-Gzik przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#JolantaZiębaGzik">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, druk nr 966.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#JolantaZiębaGzik">Projekt zakłada podwyższenie kwoty zwolnienia podmiotowego z podatku VAT z 200 tys. zł do 240 tys. zł ze skutkiem obowiązującym po upływie 1 miesiąca od publikacji ustawy. Podnoszenie limitów zwolnienia z VAT to krok, który może przynieść korzyści najmniejszym przedsiębiorcom, wspierając ich działalność i upraszczając obowiązki podatkowe. Niemniej jednak uwzględniając stanowisko Ministerstwa Finansów oraz kwestie związane z wpływem projektowanej ustawy na budżet państwa, klub Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga stoi na stanowisku, że zmiany w systemie podatkowym powinny być wprowadzane w sposób przemyślany, przewidywalny oraz uwzględniający stabilność finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#JolantaZiębaGzik">Nie budzi wątpliwości, że zwiększenie limitu zwolnienia z VAT to rozwiązanie korzystne dla mikroprzedsiębiorców. Mniejsze firmy i jednoosobowe działalności gospodarcze często borykają się z wysokimi kosztami administracyjnymi związanymi z prowadzeniem rozliczeń podatkowych. Zwiększenie limitu pozwoliłoby wielu z nich uniknąć konieczności rejestracji jako podatnicy VAT i skupić się na rozwoju własnej działalności.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#JolantaZiębaGzik">Jednocześnie wprowadzenie zmian w proponowanym trybie budzi zastrzeżenia. Ministerstwo Finansów wskazuje na ryzyko ujemnych skutków budżetowych na poziomie ok. 500 mln zł, co znacząco przewyższa szacunki projektodawców. W sytuacji gdy budżet państwa na 2025 r. został już uchwalony, nagła zmiana mogłaby wymusić nowelizację ustawy budżetowej i potencjalnie ograniczyć środki przeznaczone na inne priorytetowe obszary, takie jak edukacja, ochrona zdrowia czy infrastruktura. Projekt ustawy nie zawiera odpowiednich przepisów przejściowych, co prowadzi do sytuacji, w której w trakcie roku podatkowego obowiązywałyby dwa różne limity zwolnienia. Brak jednoznacznych regulacji w tej kwestii może wprowadzać niepewność wśród zarówno podatników, jak i organów skarbowych, co w konsekwencji może prowadzić do problemów interpretacyjnych. Dodatkowo zmiana wprowadzona w połowie roku narusza zasadę stabilności systemu podatkowego, co jest kluczowym elementem przewidywalności dla przedsiębiorców. Zgodnie z zapowiedzią Ministerstwa Finansów ministerstwo pracuje nad rządowym projektem nowelizacji ustawy o VAT, która zakłada podniesienie limitu do 240 tys. zł od 1 stycznia 2026 r., co da firmom czas na odpowiednie przygotowanie się do nowych regulacji.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#JolantaZiębaGzik">Mając na względzie powyższe argumenty, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga uważa, że zmiany w systemie podatkowym powinny być dokonywane w sposób przewidywalny, odpowiedzialny i oparty na rzetelnych analizach finansowych, dlatego jesteśmy za dalszymi pracami nad tym projektem w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Połuboczek przedstawi stanowisko klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#MichałPołuboczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym podziękować wszystkim klubom za poparcie i za to, że uda się tę ustawę skierować do dalszych prac. Tutaj kolega już powiedział o wszystkich plusach. Myślę, że największym będzie to, że tak naprawdę firmy, które mają obrót do 20 tys., nie będą musiały prowadzić pełnej księgowości VAT-owskiej. To też zmniejszy liczbę postępowań w urzędach skarbowych, która jest ogromna właśnie w przypadku VAT-u, kontroli itd., co będzie skutkować dużymi oszczędnościami.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#MichałPołuboczek">Dziwi mnie trochę tylko to, że Ministerstwo Finansów mówi, że ten ich projekt też idzie, a pani podnosi argumenty, że umniejszy to przychody do budżetu. Czyli projekt Ministerstwa Finansów ich nie umniejszy? Nie rozumiem tego, że nasz umniejszy, a ich nie umniejszy, ale może tak będzie. Tak że jeszcze raz dziękuję. Co prawda nie znamy stanowiska klubu Lewicy, które być może zostało złożone na piśmie, ale na chwilę obecną jeszcze raz dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PiotrZgorzelski">My także dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy pan poseł Jarosław Sachajko jest? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy zatem do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#PiotrZgorzelski">Ktoś z państwa posłów chciałby się jeszcze dopisać? Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-344.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie ma już chętnych, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-344.5" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-344.6" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Jarosław Krajewski, którego nie widać.</u>
          <u xml:id="u-344.7" who="#PiotrZgorzelski">Ale idzie do nas pani poseł Lidia Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-344.8" who="#komentarz">(Poseł Lidia Czechak: Tak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedsiębiorcy od dłuższego czasu apelują o podwyższenie progu zwolnienia od podatku drobnych przedsiębiorców, argumentując, że dostosowanie go do inflacji pozwoliłoby mniejszym firmom na sprawniejsze funkcjonowanie bez konieczności odprowadzania podatku od towarów i usług. Każdy, kto przekroczy ustalony limit, zobowiązany jest do rejestracji jako podatnik VAT i rozliczania podatku. Minister Domański zapewniał, że od 2026 r. kwota ta wzrośnie o 40 tys. zł, jednak podobne deklaracje pojawiały się już wcześniej. W 2024 r. obiecywano przedsiębiorcom zwiększenie limitu na rok 2025, ale do dziś zmiana ta nie weszła w życie. Wielu przedsiębiorców zastanawia się, czy obietnice te w końcu staną się faktem, czy znowu zostaną odłożone na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#LidiaCzechak">W związku z tym mam pytania. Na jakim etapie legislacyjnym jest obecnie ten projekt i kiedy można się spodziewać jego wejścia w życie? Jakie są przewidywane skutki tej zmiany dla sektora mikroprzedsiębiorstw oraz dla budżetu państwa? Czy Ministerstwo Finansów analizowało, w jaki sposób podwyższenie progu wpłynie na konkurencyjność małych firm w stosunku do większych podmiotów gospodarczych? Czy wprowadzenie wyższego limitu zwolnienia z VAT będzie się wiązało z dodatkowymi zmianami w systemie podatkowym, np. uproszczoną administracją dla przedsiębiorców? Czy rząd planuje dalsze podwyższanie tego progu w przyszłości, w szczególności w kontekście inflacji z tego roku i rosnących cały czas kosztów prowadzenia działalności gospodarczej?</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#LidiaCzechak">Podniesienie limitu zwolnienia z VAT może mieć istotny wpływ na działalność drobnych przedsiębiorców, dlatego ważne jest zapewnienie im jasnych i przewidywalnych zasad funkcjonowania w polskim systemie prawnym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#MariuszKrystian">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie dziwię się, że stanowiska klubu parlamentarnego Lewicy wobec tak ważnego projektu ustawy nie ma, ponieważ Lewica jest zajęta, jak widać, z całych swoich sił zwalczaniem mowy nienawiści, zwłaszcza ze względu na płeć, rasę i orientację seksualną, ze szczególnym uwzględnieniem orientacji seksualnej, bo to jest ulubiony temat polityków Lewicy, który podnoszą w debacie publicznej.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#MariuszKrystian">Natomiast ten temat jest bardzo ważny, ponieważ ostatnie podniesienie kwoty wolnej od podatku VAT było za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości. Drożyzna Tuska dotyka Polaków w sensie indywidualnym, ale dotyka również polskiego sektora gospodarczego, polskich przedsiębiorców. Wystarczy tylko wspomnieć o sytuacji, o której informują serwisy ekonomiczne, że polscy przedsiębiorcy płacą najwięcej za energię w całej Europie. W związku z tym mam pytanie: Czy w celu zwalczenia drożyzny Tuska resort planuje jakieś działania osłonowe lub działania, które spowodują zmniejszenie ceny energii dla polskich przedsiębiorców? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#PiotrZgorzelski">Jest pani poseł Agnieszka Anna Soin? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-348.6" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Rychlik? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-348.7" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-348.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Małe przedsiębiorstwa to filar naszej gospodarki, dlatego też podwyższenie kwoty zwolnienia podmiotowego z VAT do 240 tys. zł jest niezwykle potrzebne. Ta zmiana pozwoli utrzymać ceny produktów i usług na obecnym poziomie i jednocześnie przybliży wysokość kwoty wolnej od podatku do faktycznej sytuacji gospodarczej przedsiębiorców. Mniejsze firmy zyskają większą swobodę w zarządzaniu swoimi finansami, co pozwoli im rozwijać działalność bez obawy o zbyt wczesne obciążenie dodatkowymi obowiązkami podatkowymi. Ta zmiana wspiera przedsiębiorców w funkcjonowaniu na rynku w niezwykle trudnych czasach.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Mam pytanie do rządu. Jak długo rząd koalicji 13 grudnia będzie kontynuował politykę, która zamiast wspierać, stawia przeszkody na drodze rozwoju drobnych przedsiębiorców? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Baluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W ostatnim czasie Donald Tusk mówi bardzo dużo o deregulacji. Powołał nawet prezesa InPostu na szefa zespołu do spraw deregulacji. Na razie widzimy z filmików prezesa InPostu, że macie dobrą zabawę, bardzo dobrą, a firmy z sektora małych i średnich przedsiębiorstw dalej nie mają realnych ulg finansowych w ramach swojego funkcjonowania. Bardzo proszę o informację pisemną ministra rozwoju i technologii oraz ministra finansów, jakie ulgi finansowe zostaną wprowadzone w tym roku. Jak się mają realnie środki finansowe z KPO do kondycji firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Celem projektu ustawy jest zwiększenie limitu kwoty przychodu, która nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, z 200 tys. zł do 240 tys. zł. Projektodawcy podkreślają, że ostatnia taka zmiana miała miejsce w 2016 r., kiedy zwiększono limit ze 150 tys. zł do 200 tys. zł. To wszystko prawda. Tylko, szanowni państwo, my właśnie nad tym projektem procedujemy na poziomie rządu.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#BożenaLisowska">Nie napracowaliście się nad tą ustawą. Sam pan, prezentując ten projekt, powiedział, że to są tylko dwa artykuły. A mnie zastanawia, że przy tak małym i tak pozytywnym projekcie, bo przecież będzie on dotyczył mikroprzedsiębiorców i na pewno ułatwi im prowadzenie działalności, nie skonsultowaliście państwo tego formalnie ze stroną społeczną, o czym mówicie w swoim uzasadnieniu.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#BożenaLisowska">Moje drugie pytanie będzie dotyczyło tego… Doskonale państwo wiedzą, że wprowadzanie takich zmian w roku podatkowym jest bardzo niekorzystne i trudne. Właśnie dzisiaj w Senacie przedsiębiorcy apelowali, żeby vacatio legis wynosiło rok, a minimum pół roku. Proszę, abyście to uwzględniali w przyszłych projektach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Porzucek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W polityce kluczowa jest wiarygodność. Rząd Prawa i Sprawiedliwości dotrzymywał słowa w kluczowych sprawach. To, co obiecywaliśmy, jeżeli chodzi o reformy społeczno-gospodarcze, było realizowane. Czas na kolejne rozwiązania. Myślę, że akurat to — o to jest wniosek — warto poprzeć. Ale dziwię się, że państwu, obecnej koalicji tak wiele miesięcy, już kilkanaście miesięcy rządzicie… Mówiliście najpierw, że przejęliście budżet, nie mogliście nic zrobić. Teraz mogliście zrobić wszystko, bo w 100% ten budżet od A do Z był wasz. Nic nie zrobiliście. Nie ma wsparcia dla mikroprzedsiębiorców, chociażby w postaci tej regulacji, ale też nie ma podwyższenia kwoty wolnej od podatku dla Polaków. Obiecywaliście 60 tys. zł. Tak naprawdę to głównie Platforma obiecywała. Jest tylko pani poseł, siedzi tu jedna, jedyna z klubu. Ale do pani to kieruję: Dlaczego nie dotrzymaliście słowa w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#MarcinPorzucek">Drodzy Państwo! Czy można to zmienić? Na pewno, tak jak słyszeliśmy od przedstawicielki Koalicji Obywatelskiej, nie zmienimy tego w czasie tego posiedzenia. To zostanie odrzucone. Ale warto głosować na Karola Nawrockiego, wprowadzić plan 21, bo po wyborach, które odbędą się w maju, a druga tura w czerwcu, ta koalicja będzie na tyle naruszona i niestabilna, że będzie można realizować dobre projekty dla Polski i Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Macko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#GrzegorzMacko">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Podwyższenie limitu zwolnienia z VAT do 240 tys. zł to krok w dobrym kierunku, który bez wątpienia warto poprzeć. Krok ten pobudzi rozwój małych firm i dostosuje przepisy do realiów gospodarczych. Obecny limit 200 tys. zł obowiązuje już od 8 lat, a inflacja w międzyczasie istotnie obniżyła wartość tego zwolnienia. Podwyższenie progu ułatwi rozwój drobnym przedsiębiorcom, a także pozwoli uniknąć sztucznego ograniczania obrotów. Jest to także działanie długofalowe, które nie zaszkodzi budżetowi państwa, a wręcz przeciwnie — poprzez pobudzenie gospodarki przyczyni się do długoterminowego wzrostu firm. Zwiększenie limitu zwolnienia z VAT dla przedsiębiorców, a także inne propozycje, o których nie dyskutowano dzisiaj na tej sali, są również oczekiwane przez społeczeństwo. Tak jak zwiększenie kwoty wolnej od podatku czy podwyższenie drugiego progu dla Polaków to rozwiązania, których społeczeństwo oczekuje.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#GrzegorzMacko">W związku z tym mam pytanie do rządu. Jakie rozwiązania dla mikroprzedsiębiorców przewiduje polski rząd, gdyby ten limit nie został w tym czy w przyszłym roku podwyższony? Jakie rozwiązania, które pomogłyby polskim przedsiębiorcom? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sylwester Tułajew, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak najbardziej popieram ten projekt ustawy. Podniesienie progu limitu zwolnienia z podatku VAT to jest wsparcie dla przedsiębiorców, wsparcie też dla zwykłych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#SylwesterTułajew">Dzisiaj tak naprawdę jest kontynuacja tej dyskusji, która miała miejsce kilkanaście tygodni temu, bo w październiku rozmawialiśmy i Konfederacja wtedy przedstawiła bardzo dobrą poprawkę właśnie mówiącą o tym, aby zwiększyć ten limit z 200 tys. zł do 240 tys. zł. My mówiliśmy, żeby zwiększyć do 300 tys. zł. Ta poprawka wtedy została odrzucona przez koalicję 13 grudnia, bo koalicja 13 grudnia tylko mówi o tym, że chciałaby wspierać przedsiębiorców, ale nie ma konkretnych projektów ustaw. I dzisiaj, kiedy padają słowa w stylu, że ta ustawa jest analizowana, procedowana, przygotowywana… Ustawa ma zaledwie dwa artykuły, więc warto ją dzisiaj przyjąć, warto dzisiaj podjąć.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#SylwesterTułajew">Mówienie o tym, w dalszej kolejności, że nie było konsultacji społecznych… W ramach konsultacji społecznych zostały zgłoszone 24 uwagi, więc ta ustawa jak najbardziej została skonsultowana. Więc nic nie stoi na przeszkodzie, żeby przyjąć te dobre rozwiązania dla polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Krajewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#JarosławKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To bardzo dobry projekt ustawy i wychodzący naprzeciw oczekiwaniom mikroprzedsiębiorców, i wpisujący się w opowieść, narrację polityków Platformy Obywatelskiej o tym, czego to oni nie zrobią dla polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#JarosławKrajewski">Oczywiście warto przypomnieć, że to politycy Platformy Obywatelskiej mówili, że dwa razy obiecać to jak raz dotrzymać. I tak się składa, że minister Domański dwa razy już ten projekt obiecał, ale słowa nie dotrzymał.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#JarosławKrajewski">Jeżeli spojrzymy na państwa propozycję, to warto przypomnieć, że wtedy, kiedy mówicie: kwota wolna od podatku w wysokości 60 tys. zł, to odpowiadacie nam jako parlamentarzystom, że taka zmiana może zostać wprowadzona wówczas, gdy pozwoli na to stan finansów publicznych. Wtedy, kiedy Donald Tusk zapowiadał tę propozycję, jak rozumiem, mówił, że będzie czarodziejska różdżka, a dzisiaj widzimy, że nie ma ani kwoty wolnej od podatku, ani takiej propozycji, którą można zrobić na jednym posiedzeniu Sejmu. Ale trzeba chcieć, a politycy Platformy Obywatelskiej do tej pory tego nie poparli i nie przegłosowali. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Anna Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich latach ceny usług i produktów na rynku znacznie wzrosły, natomiast kwota wolna od VAT jest ciągle na tym samym poziomie, więc ten projekt zakłada zwiększenie tej kwoty. Osobiście uważam, że to jest jeszcze zbyt mała kwota, bo w tym projekcie jest ona zwiększona tylko o 40 tys. zł. Ale jest to konieczne, ponieważ jeżeli nie zwiększymy tej kwoty, to wówczas wiele małych przedsiębiorstw i mikroprzedsiębiorstw będzie stratnych. Przy okazji może też rozwinąć się szara strefa. Ta ustawa jest skierowana do małych przedsiębiorców bądź mikroprzedsiębiorców i ma im ona pomóc, żeby opłacało im się wystawiać faktury, żeby nie było tak, że powyżej tego limitu już nie będzie się opłacać wystawiać tych faktur. Dlatego proszę wszystkich parlamentarzystów, żeby jednak ten projekt poprzeć, ponieważ zakłada on dobre zmiany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sławomir Ćwik, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konfederacja nawet gdy zajmuje się dobrym tematem, to i tak nie potrafi dobrze napisać projektu ustawy. Żeby dobrze napisać ten projekt ustawy, wystarczyło, droga Konfederacjo, zajrzeć do ustawy z 1 grudnia 2016 r., nowelizacji ustawy o VAT, i pamiętać o tym, że kiedy zmienia się limit zwolnienia, to trzeba przewidzieć jeszcze przepisy przejściowe, tzw. intertemporalne. Trzeba było napisać, że podatnicy, u których łączna wartość sprzedaży w 2024 r. była wyższa niż 200 tys. zł i nie przekroczyła 240 tys. zł, mogą skorzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, i ust. 2 przepisu przejściowego, że podatnicy, którzy rozpoczęli w 2024 r. wykonywanie czynności określonych w art. 5 ustawy o VAT, u których łączna wartość sprzedaży w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej przekroczyła 200 tys. zł i nie przekroczyła 240 tys. zł, mogą skorzystać ze zwolnienia. Tak jak mówię, wy się znacie na Vacie, ale cukrowej, natomiast ustawa o podatku od towarów i usług jeszcze jest za trudna. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#PiotrZgorzelski">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, pan minister Jarosław Neneman.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam bardzo serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#JarosławNeneman">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Będzie krótko. Projekt ustawy, ten rządowy, który będzie zawierał przepisy intertemporalne, tak jak pan poseł mówił, takie jak trzeba i w tym miejscu, w którym trzeba — i przede wszystkim one tam będą — będzie częścią ustawy KSeF-owskiej. To jest duży projekt, który poprawiamy po naszych poprzednikach z PiS-u. Ujrzą go państwo w tym miesiącu.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#JarosławNeneman">Jeszcze dwa czy trzy komentarze. Ten limit VAT wiąże się z kosztami. On ma swoje dobre i złe strony, więc też trzeba o tym mówić, że to nie jest rozwiązanie bezkosztowe, które ma same plusy, dlatego nie zostanie zrobione w tym roku, tylko w kolejnym.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#JarosławNeneman">Znowu państwo używają określenia: drożyzna Tuska. Jeśli drożyzna Tuska jest przy 3%, to jak nazwać to, kiedy było kilkanaście procent? Trochę brakuje mi skali.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#JarosławNeneman">Pana posła Kowalskiego nie ma, ale on wraca do tematu mafii VAT-owskich i tego, że luka wzrosła. Przypominam, że ta wartość ok. 15%, którą się podaje, to jest luka za czasów rządu PiS, więc trzeba pamiętać, że uderza sam w siebie — nie wiem, czy w sposób celowy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, przywitajmy wycieczkę, gości z Mniszka: koło gospodyń wiejskich i szkołę podstawową, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Kazimierza Chomy. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#PiotrZgorzelski">Teraz przedstawiciel wnioskodawców pan poseł Wipler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo podziękować za wszystkie głosy wszystkim klubom, które się wypowiedziały. Nieobecny był klub Lewicy, ale to tak jak zazwyczaj. Przy dobrych dla podatników projektach Konfederacji Lewica nie występuje, są nieobecni.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#PrzemysławWipler">To dobry moment, byśmy przypomnieli nasz dorobek w tej kadencji jako klubu parlamentarnego, ponieważ to kolejny projekt propodatniczy, proobywatelski, proprzedsiębiorczy Konfederacji, nad którym dalej pracujemy. Chciałbym przypomnieć, że tak było i jest w przypadku podniesienia kwoty wolnej do 60 tys. zł. To projekt posłów Konfederacji został złożony, trafił do komisji i czekamy na dalsze prace w komisji. Projekt zmian ustawy — Ordynacja podatkowa, który ogranicza możliwość wszczynania kontroli skarbowych po to, by przerwać bieg przedawnienia, to projekt Konfederacji, który został złożony, który nie został odrzucony, wobec którego nie padł wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu, a kolejny projekt podatkowy, pozytywny dla przedsiębiorców, złożony, to ten, nad którym dzisiaj pracujemy. Projekt skromny, ograniczony tylko do podniesienia kwoty zwolnienia podmiotowego z VAT z 200 tys. zł do 240 tys. zł właśnie dlatego, że takie zmiany kosztują, a wiemy, jak wygląda sytuacja finansowa. Samoograniczyliśmy się do 240 tys. zł, chociaż już wcześniej składaliśmy dokładnie taką poprawkę, gdy pracowaliśmy nad ustawą VAT-owską, chociaż poparliśmy poprawkę Prawa i Sprawiedliwości, która wcześniej padała, by podnieść tę kwotę nawet do 300 tys. zł. Ponieważ wolimy obiecać i złożyć w projekcie ustawy to, co obiecał rząd, to co obiecał pan minister Domański w kwietniu zeszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#PrzemysławWipler">Chciałbym, panie ministrze Neneman, przypomnieć, że pan minister Domański już był parę miesięcy ministrem i mógł się nauczyć i zrozumieć, że składanie takich obietnic kosztuje. Pan słusznie powiedział i przypomniał, że podniesienie kwoty zwolnienia podmiotowego w trakcie roku kosztuje, że ma skutki budżetowe. Tak, proszę państwa, jeżeli wprowadzimy, uchwalimy tę ustawę, przeprowadzimy trzy czytania w Sejmie, a poprawek do niej nie zgłosi Senat, to ona wejdzie najwcześniej od czerwca. Ponieważ zgodnie z naszym projektem podwyżka kwoty zwolnienia podmiotowego wchodzi w trakcie miesiąca od jej uchwalenia. Czyli jeżeli uchwalimy ją w kwietniu albo w maju, gdybyśmy bardzo szybko pracowali, to ona weszłaby w życie od czerwca. Czyli koszty podniesienia kwoty zwolnienia byłyby dla budżetu prawie o połowę mniejsze niż to, co obiecał rok temu pan minister Domański, dokładnie 12 kwietnia 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#PrzemysławWipler">Dlaczego dokonujemy takiej zmiany w trakcie roku podatkowego? Dlaczego nie zachowujemy vacatio legis, czyli tego okresu między uchwaleniem przepisów ustawy a ich wejściem w życie, pomimo że są postulaty przedsiębiorców, by zmiany podatkowe miały właśnie vacatio legis półroczne, a najlepiej roczne? Ano dlatego, że to jest zmiana dobra dla podatników. Gdy przedsiębiorcy apelują, o czym słusznie wspomniała pani poseł Koalicji Obywatelskiej, o vacatio legis półroczne albo roczne, to dlatego, że nie chcą być zaskakiwani złymi, antypodatniczymi zmianami. Gdy zmiana jest dobra dla podatników, to może wchodzić nawet z mocą wsteczną.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#PrzemysławWipler">W tym zakresie jest stabilne, jasne i klarowne orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zmiany dobre dla podatnika, zwiększenie ochrony praw obywatelskich, zmniejszenie danin publicznych mogą wchodzić z mocą wsteczną. Nie mogą wchodzić z mocą wsteczną: nakładanie danin publicznych, nakładanie obowiązków, ograniczenie praw obywatelskich, a tym bardziej prawo karne. To byłoby naruszenie fundamentalnych zasad praworządności. Ale dobre dla podatników zmiany możemy wprowadzać z mocą wsteczną. Czy my tego oczekujemy? Nie, my tego nie oczekujemy. Czy jesteśmy gotowi, by tę ustawę zmienić, skorygować i doprowadzić do tego, że ona wejdzie w życie dopiero od 1 stycznia przyszłego roku? Tak. Ale to nie jest to, co, drodzy państwo, obiecywał minister Domański w kwietniu zeszłego roku. Bądźmy słowni, wprowadźmy tę zmianę.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#PrzemysławWipler">Jeżeli chodzi o pytania, które tutaj padały, myślę, że na nie odpowiedziałem. Dlatego 240 tys., a nie 300 tys., że nie chcemy wychodzić poza obietnice rządowe. Chcemy je pomóc rządowi spełnić. I mamy nadzieję, że nie będzie kolejny raz sytuacji, w której wstrzymacie dobry projekt, a po drodze przyjdziecie ze swoim projektem. Ponieważ Polacy, polscy obywatele, podatnicy będą wiedzieli, że nad tym projektem pracujecie i chcecie go uchwalić, bo jest kampania wyborcza. I jest to moment, w którym nasz kandydat na prezydenta Sławomir Mentzen jeździ po Polsce i przypomina, co obiecywaliście, i pokazuje, czego nie dowieźliście, nie dowozicie polskim przedsiębiorcom. Mamy nadzieję, że w przyszłości, i to bardzo nieodległej, będziemy przynosili tutaj, do Wysokiej Izby, projekty ustaw deregulacyjnych. Takie projekty będą odpowiadały koncepcjom wypracowanym, zgłoszonym przez polskich przedsiębiorców w ramach zespołu, który w tym zakresie pracuje, w którym są zgłaszane tysiące dobrych propozycji, ułatwiających życie Polakom i upraszczających system podatkowy.</u>
          <u xml:id="u-369.6" who="#PrzemysławWipler">Mamy nadzieję, że to jest dobry cykl, że ta trzecia z kolei nasza dobra ustawa, nad którą dalej pracujemy, nie jest ostatnia. Liczymy na państwa, drodzy posłowie, posłanki, współpracę w przypadku kolejnych projektów dobrych dla polskich podatników, obywateli. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-369.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#PiotrZgorzelski">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, zawarty w druku nr 966, do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#PiotrZgorzelski">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych przedłożyła sprawozdanie w sprawie wniosku zastępcy prokuratora okręgowego do spraw wojskowych Prokuratury Okręgowej w Warszawie z dnia 31 stycznia 2025 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Mariusza Błaszczaka, druk nr 1066.</u>
          <u xml:id="u-370.5" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, Marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-370.6" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin (druki nr 1046 i 1048).</u>
          <u xml:id="u-370.7" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Piotra Babinetza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#PiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#PiotrBabinetz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#PiotrBabinetz">Marszałek Sejmu skierował w dniu 20 lutego powyższy projekt do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania. Posiedzenie komisji odbyło się już 21 lutego. Po zgodnych działaniach pana przewodniczącego komisji i członków komisji oraz zgodnych pracach, gdy Biuro Legislacyjne i językoznawcy wprowadzili dwie drobne, acz merytoryczne poprawki, komisja jednogłośnie rekomenduje Wysokiej Izbie przyjęcie tego projektu uchwały. Będę miał jeszcze kilka krótkich spostrzeżeń, ale najpierw przedstawię projekt uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#PiotrBabinetz">„W czasach świetności Rzeczypospolitej, 24 lutego 1595 roku, w Sarbiewie pod Płońskiem urodził się Maciej Kazimierz Sarbiewski — wybitny europejski intelektualista oraz jeden z najdoskonalszych przedstawicieli polskiej kultury, przez kilkaset lat najbardziej znany na świecie polski poeta oraz teoretyk literatury. Wstąpił do Towarzystwa Jezusowego, a w 1623 roku otrzymał święcenia kapłańskie. Zdobył gruntowne wykształcenie w Polsce i w Rzymie, został doktorem filozofii i teologii, wykładał poetykę i retorykę w kolegiach jezuickich w Krożach na Żmudzi i w Połocku oraz w Akademii Wileńskiej. Od 1635 roku był nadwornym kaznodzieją króla Władysława IV Wazy.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#PiotrBabinetz">Maciej Sarbiewski to najwybitniejszy łaciński poeta Europy XVII wieku, przedstawiciel baroku. Tworzył ody, epody i epigramaty, wzorował się na poetach antycznych i Janie Kochanowskim. Nazywano go sarmackim lub chrześcijańskim Horacym. Liczne ody poświęcił głównie tematyce religijnej, natomiast w odzie do rycerstwa polskiego, przetłumaczonej na język polski przez Samuela Twardowskiego, zwracał się z przestrogą przed ’psuciem’ Ojczyzny. W innych utworach opiewał piękno ojczystej ziemi i sukcesy militarne hetmana Jana Karola Chodkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#PiotrBabinetz">Stworzył dzieła teoretyczno-literackie, jak: ’O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer’ i ’Wykłady poetyki’, w tym rozprawę ’O poincie i dowcipie’. Pisał też epos o dziejach Polski pt. ’Lechiada’. Tradycję antyczną wpisywał w kulturę i myśl chrześcijańską, m.in. w traktacie mitologicznym ’Bogowie pogan’. Podejmował problematykę uniwersalną, rozważał kwestię miejsca człowieka w świecie, rozdarcia między ziemią a niebem i naturą a łaską, nawiązywał do mistycznej biblijnej ’Pieśni nad pieśniami’. Miał zdolności kompozytorskie, śpiewał i grał na kilku instrumentach.</u>
          <u xml:id="u-371.6" who="#PiotrBabinetz">Już w wieku 28 lat uhonorowany został najważniejszą nagrodą literacką — papieskim laurem poetyckim. Wcześniej otrzymało ją tylko dwóch polskich poetów: Klemens Janicki i Adam Schroeter. Przez kilkaset lat, do czasów Henryka Sienkiewicza i Ferdynanda Ossendowskiego, był polskim pisarzem, którego dzieła były najczęściej wydawane na świecie. W 1632 roku ukazała się edycja jego najpopularniejszego dzieła — ’Lyricorum libri IV’ ozdobiona miedziorytami Petera Rubensa. Ten zbiór poezji miał w Europie i Stanach Zjednoczonych blisko sto wydań. Jeszcze w XIX wieku ’Ody Kazimierza’ w tłumaczeniu angielskim, były bardzo popularne w Zjednoczonym Królestwie. Chociaż jego dorobek tłumaczono na język polski, jest twórcą w Ojczyźnie mało znanym.</u>
          <u xml:id="u-371.7" who="#PiotrBabinetz">Maciej Sarbiewski zmarł w Warszawie w 1640 roku i został pochowany w kościele jezuitów, a po kasacie zakonu — w kościele pijarów. Po Powstaniu Listopadowym, w ramach represji wobec Polski, z rozkazu Moskali przeniesiono jego szczątki do anonimowej zbiorowej mogiły pod aleją cmentarną przy kościele św. Karola Boromeusza na Powązkach.</u>
          <u xml:id="u-371.8" who="#PiotrBabinetz">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 430. rocznicę urodzin Macieja Kazimierza Sarbiewskiego — polskiego artysty światowej sławy i znaczenia, oddaje mu należny hołd, aby przywrócić jego twórczość współczesnym i przyszłym pokoleniom Polaków.”</u>
          <u xml:id="u-371.9" who="#PiotrBabinetz">Tyle projekt uchwały. Można jeszcze dodać, że oprócz tego, że wzorował się na poezji Horacego i Kochanowskiego, wzorował się też na Marcjalisie, poecie łacińskim z I w. po Chrystusie, który pisał epigramaty, czyli krótkie wiersze, aforyzmy, czasem nawet właśnie tylko dwuwierszowe, które były jednym z ważnych elementów w twórczości Sarbiewskiego. W wiekach XVII i XVIII Sarbiewski był rzeczywiście niezwykle popularny w Europie, ale jeszcze w wieku XIX był on bardzo popularny w Anglii. M.in. odwoływali się do niego Landor, pisarz, który często odnosił się do Antyku i częściowo pisał też po łacinie, a także Coleridge, który określany jest prekursorem romantyzmu w Anglii. Taka ciekawostka: jego wybitny utwór „The Rime of the Ancient Mariner” został z kolei w latach 80. XX w. przypomniany przez angielski zespół metalowy Iron Maiden, a więc to się jakoś tak powtarza. Sarbiewski nie ma takiego szczęścia, żeby był przypominany przez takich twórców jak właśnie Iron Maiden.</u>
          <u xml:id="u-371.10" who="#PiotrBabinetz">Natomiast można jeszcze zwrócić uwagę na ważną rzecz, a właściwie na dwie kwestie. Jedna dotyczy tego, że Sarbiewski w tej chwili jest znany chyba głównie na Mazowszu i to pewnie na Mazowszu północnym. To jest w dużej mierze zasługa pani Teresy Kaczorowskiej, która napisała jego biografię i przyczyniła się do organizacji międzynarodowych spotkań naukowo-literackich „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”. Odbywają się konkursy, spotkania. Niestety to jest tylko część Polski, a myślę, że tak powinno być w całej Rzeczypospolitej, bo Sarbiewski na to zasługuje.</u>
          <u xml:id="u-371.11" who="#PiotrBabinetz">Jeszcze jedna kwestia. To jest taka ważna przecież rzecz — wspólnota losów pośmiertnych z ks. Stanisławem Konarskim. Podobnie jak Sarbiewski, o czym pewnie mało kto wie, mało kto pamięta, został potraktowany przez Moskali także ks. Stanisław Konarski, przecież twórca Collegium Nobilium i człowiek, który odbudowywał polskie szkolnictwo. Dokładnie tak samo jego szczątki wyrzucono z kościoła pijarów w Warszawie i bezimiennie wrzucono pod alejkę cmentarną na Powązkach.</u>
          <u xml:id="u-371.12" who="#PiotrBabinetz">Ostatnia już kwestia. Jednym z ważnych elementów twórczości Sarbiewskiego jest jego zwracanie się do polskiego rycerstwa. W kilku odach odwoływał się do rycerstwa polskiego. M.in. chodzi tu o odę VIII, pisaną do rycerstwa polskiego, gdy Władysław, królewicz polski, po pokonaniu Osmana pod Chocimiem dnia 10 października 1621 roku itd…. Zacytuję znaczący fragment tego utworu, oczywiście w tłumaczeniu polskim, nie w oryginale łacińskim: Zbraczając we krwi piersi i pałasze,/ Wzięliśmy sławę, czy w zysku? czy w stracie?/ Czy wy, potomni, te przykłady nasze/ Weźmiecie z dziadów i wnukom podacie?// Bo ileż razy haniebnie się zdarza,/ Że nędzne wnuki, choć szlachetne przodki,/ Że bohaterskie plemię się przetwarza/ I płodzi tylko karły i wyrodki!</u>
          <u xml:id="u-371.13" who="#PiotrBabinetz">I dalej Sarbiewski pisze: Lub gdy nas gniewa spoczynek niedbały,/ Dajmy przysięgę w jednostajne słowo:/ Że sami dla się i zwycięstw, i chwały,/ Pójdziem się z trudem dobijać na nowo! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu… Przepraszam bardzo, rutyna.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz. Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Samborski: Niech tak będzie. Niech będą 5-minutowe.)</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli pan poseł zmieści swoją wypowiedź w 5 minutach, nie będę przeszkadzał.</u>
          <u xml:id="u-372.5" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Samborski: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-372.6" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-372.7" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Zieliński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#TomaszZieliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawiam stanowisko dotyczące poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin, druk nr 1046.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#TomaszZieliński">24 lutego 1595 r. urodził się Maciej Kazimierz Sarbiewski, herbu Prawdzic, syn Mateusza, dziedzica Sarbiewa, i Anastazji Milewskiej. Jego biogram w Encyklopedii powszechnej Orgelbranda zaczyna się od słów: wielki, genialny poeta łacińsko-polski, od współczesnych Horacym polskim zwany.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#TomaszZieliński">Sarbiewski zadebiutował w 1617 r. panegirykiem na cześć przyszłego biskupa żmudzkiego. W latach 1622–1625 przebywał w Rzymie, rozpoczął naukę w Collegium Romanum, gdzie studiował teologię i jednocześnie rozwijał swój talent poetycki. W 1623 r. po raz pierwszy wystąpił publicznie, recytując podczas uroczystości intronizacyjnych nowego papieża Urbana VIII poemat „Złoty wiek”. W tym też roku otrzymał święcenia kapłańskie. W 1625 r. wydał pierwszy zbiór poezji w języku łacińskim, który rozsławił go w całej Europie. Po powrocie do kraju został profesorem retoryki w kolegium w Połocku, a następnie na Akademii Wileńskiej wykładał filozofię, teologię i retorykę. Uzyskał doktorat z filozofii, a następnie z teologii. Od 1635 r. aż do śmierci w 1640 r. był kaznodzieją króla Władysława IV Wazy, zdobył też wtedy dość duże wpływy na dworze królewskim. Był jednym z największych poetów europejskich epoki baroku. Jego „Księgi liryczne” doczekały się kilkudziesięciu wydań w całej Europie. Król Władysław IV, kiedy dowiedział się o śmierci Macieja Sarbiewskiego, powiedział, cytuję: już nie będzie komu ożywiać na dworze moim ślicznych nadbrzeżów Tybru, ani wesołej mowie przyjacielskiej dać życie, ani boleść nóg moich przyjemnością śpiewania uspokajać.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#TomaszZieliński">Maciej Sarbiewski doczekał się ze wszystkich poetów polskich największej ilości przekładów i wydań swoich prac za granicą. Pozostawił po sobie wiele tomów kazań, rozpraw i poezji. Obok liryki religijnej i patriotycznej wiele utworów poświęcił przyrodzie. Biorąc powyższe pod uwagę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera poselski projekt uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Elżbieta Gapińska przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#ElżbietaGapińska">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#ElżbietaGapińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie ma między nami sporu. Postać godna upamiętnienia. Podczas posiedzenia komisji kultury nie było żadnych sporów. Uchwała została przeprowadzona bardzo szybko i sprawnie. Myślę, że zarówno ja, jak i pan marszałek Zgorzelski cieszymy się, ponieważ jest to osoba bardzo popularna na Mazowszu. Maciej Sarbiewski pochodził z naszego okręgu wyborczego, bo spod Płońska, więc tym bardziej się cieszymy, że Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 430. rocznicę urodzin przypomina tę znakomitą postać.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#ElżbietaGapińska">Maciej Kazimierz Sarbiewski to jeden z najbardziej znanych i szanowanych intelektualistów w Europie XVII w. Był znanym na świecie polskim poetą, nadwornym kaznodzieją króla Władysława IV Wazy, przedstawicielem łacińskiej literatury barokowej. Tworzył dzieła teoretycznoliterackie, np. nieukończony epos o dziejach Polski. Rozważał problemy uniwersalne, co nie było wtedy przecież tak powszechne, np. takie, że interesował się rolą i miejscem człowieka w świecie, etyką, teologią. W wieku 28 lat został uhonorowany najważniejszą wówczas nagrodą literacką — laurem poetyckim od papieża Urbana VIII. Przez kilkaset lat był najczęściej wydawanym polskim pisarzem. Jego zbiór poezji z 1632 r. był ozdobiony miedziorytami Petera Rubensa. To dzieło było popularne jeszcze w XIX w., o czym mówili już moi przedmówcy, i bardzo popularne w Zjednoczonym Królestwie. Obecnie niestety jest twórcą mało znanym i dlatego, że został zapomniany, cieszę się, że Sejm Rzeczpospolitej Polskiej — jestem przekonana — w konsensusie podejmie uchwałę, żeby upamiętnić tego znakomitego twórcę. Był on przecież jednym z najwybitniejszych łacińskich poetów XVII w. w Europie. Myślę, że uchwała ta przyczyni się do przypomnienia tej postaci obecnym pokoleniom Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję pani poseł, także za przypomnienie, że to nasz okręg wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Okuła przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#BarbaraOkuła">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Maciej Kazimierz Sarbiewski. Warto przypomnieć to nazwisko, które, mam wrażenie, zostało trochę przykryte kurzem zapomnienia. Maciej Kazimierz Sarbiewski w XVII w. był jednym z najbardziej znanych i wziętych polskich poetów i teoretyków literatury. Więcej, był jednym z największych polskich, europejskich, piszących po łacinie autorów. Obok Henryka Sienkiewicza, którego nazwisko jest przecież powszechnie znane, był do XIX w. jednym z najczęściej wydawanych polskich autorów za granicą. Jego „Lyricorum libri” doczekały się kilkudziesięciu wydań w całej Europie, a w 1632 r. wydana została w Antwerpii luksusowa edycja z miedziorytami Petera Paula Rubensa, słynnego malarza baroku, piewcy obfitych kształtów kobiecych.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#BarbaraOkuła">Sarbiewski nie unikał w swych dziełach zagadnień z życia politycznego i społecznego, ale podejmował głównie tematykę uniwersalną, ogólnoludzką i rozważał miejsce człowieka w świecie. Jego dzieła nie były pisane po polsku. Były pisane w ówczesnym wspólnym języku komunikacji elit europejskich. Jednak pomimo że pisane były po łacinie, to pomyślane były po polsku, tak pięknie i mądrze, że ich autor został nazwany chrześcijańskim Horacym.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#BarbaraOkuła">Sarbiewski stał się jednym z grona czołowych intelektualistów europejskich na dworze papieża Urbana VIII. W tamtych czasach to właśnie na papieskim dworze w dużej mierze działa się kulturalna Europa. Prof. Władysław Tatarkiewicz nazwał Sarbiewskiego pierwszym Polakiem w dziejach estetyki i uznał jego koncepcje za barokową zapowiedź romantyzmu.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#BarbaraOkuła">Wysoki Sejmie! Dobrze, że Sejm Rzeczypospolitej chce przypomnieć nam wszystkim tę postać, której nie udało się usunąć z narodowej pamięci przez rosyjskich zaborców po powstaniu listopadowym, chowając go i innych patriotów w nieoznakowanym miejscu na cmentarzu Powązkowskim. Tym bardziej dobrze jest go dziś współczesnym przypominać. Dobrze też, że przypominamy, jak ważna była łacina, pierwszy wspólny język komunikacji Europejczyków, język, w którym wyrażano nie tylko paremie prawnicze oraz nazwy lekarstw i chorób, ale również duchową wrażliwość.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#BarbaraOkuła">Klub Parlamentarny Polska 2050 będzie głosował za uczczeniem pamięci Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę jego urodzin. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Samborski przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#TadeuszSamborski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, popiera poselski projekt uchwały w sprawie uczczenia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin tego wybitnego Polaka, który swoimi utworami budził podziw w całej Europie, gdzie był postrzegany jako Horacy chrześcijański albo wymiennie jako Horacy sarmacki.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#TadeuszSamborski">Kazimierz Sarbiewski był poetą piszącym wyłącznie po łacinie. Mimo to zawsze starał się znaleźć sposobność do sławienia swojej ojczyzny, zwłaszcza w kontekście zmagań polsko-tureckich. Jego wielką i nie zawsze dostrzeganą i docenianą zasługą było to, że wprowadził do europejskiego obiegu literacko-intelektualnego utwory innych polskich poetów. Wspomnę w tym miejscu o wiernym i pięknym przekładzie na język łaciński pieśni Jana Kochanowskiego o spustoszeniu Podola przez Tatarów. Chodzi o utwór „Wieczna sromota…”. Podobnie rzecz miała się z bardzo ważną dla Polaków owych czasów, a może współcześnie też, „Bogurodzicą”.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#TadeuszSamborski">Maciej Kazimierz Sarbiewski, mimo że urodzony był w Sarbiewie pod Płońskiem i często opiewał swoje rodzinne strony mazowieckie, w mojej świadomości, a domyślam się, że także w umysłach wielu Polaków, kojarzy się także z Wilnem albo może przede wszystkim z Wilnem, gdzie pamięć o nim utrwalona jest m.in. w nazwie jednego z dziedzińców niegdyś Akademii Jezuickiej, później Uniwersytetu Stefana Batorego, a obecnie państwowego Uniwersytetu Wileńskiego.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#TadeuszSamborski">Jeśli spojrzymy na poczet wybitnych uczonych związanych z Akademią Jezuicką, to dostrzeżemy, że Maciej Sarbiewski zajmuje w nim poczesne miejsce, a warto przypomnieć, że jezuici tamtych czasów stanowili sam kwiat duchowieństwa, a poezja łacińska święciła triumfy w znacznej części Europy. Akademia Jezuicka w Wilnie w czasach Władysława IV była często organizatorem wielkich uroczystości, które miały widowiskowo-teatralny charakter. Taka właśnie uroczystość miała miejsce z okazji uzyskania doktoratu przez sławnego już wówczas polskiego poetę barokowego piszącego, jak powiadam, wyłącznie po łacinie.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#TadeuszSamborski">Maciej Kazimierz Sarbiewski był też ważnym uczestnikiem debaty i życia publiczno-narodowego. Np. w czasie uroczystości poświęcenia kaplicy św. Kazimierza w katedrze wileńskiej, wtedy to w obecności króla Władysława IV, ksiądz poeta jako kaznodzieja królewski i profesor Akademii Wileńskiej wystąpił z mową, w której wzywał protekcji św. Kazimierza dla zwycięskiego króla i dla wspólnej ojczyzny obu narodów. Po kilku latach studiów w Rzymie, już jako profesor Akademii Wileńskiej, usiłował przenieść niektóre obyczaje humanistycznych środowisk Rzymu do Wilna, przyczyniając się do powstania naukowego koła humanistycznego. Na pożegnanie Sarbiewskiego z Rzymem papież Urban VIII uwieńczył go poetyckim Laurem Kapitolu i złotym medalem papieskim.</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#TadeuszSamborski">Warto podkreślić, że Maciej Kazimierz Sarbiewski był poetą znanym w Europie, a jego utwory drukowano w Rzymie, Wilnie, Antwerpii i Kolonii. Jego dzieła, np. „O poezji doskonałej, czyli Wergiliusz i Homer”, czy też wykłady poetyki oraz epos o dziejach Polski „Lechiada” nadal zachwycają znawców i teoretyków literatury.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#TadeuszSamborski">W świetle powyższego Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe uważa, że Maciej Kazimierz Sarbiewski ze wszech miar zasługuje na godne miejsce w panteonie wybitnych Polaków. Stąd wypływa logiczny wniosek, iż ludowcy zdecydowanie popierają poselski projekt uchwały o uczczeniu 430. rocznicy urodzin poety. Dziękuję bardzo, panie marszałku. Dziękuję za dodatkowy czas.</u>
          <u xml:id="u-379.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bronisław Foltyn przedstawi stanowisko Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#BronisławFoltyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Konfederacji wobec poselskiego projektu uchwały w sprawie uczczenia Macieja Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#BronisławFoltyn">Maciej Sarbiewski urodził się 24 lutego 1595 r. w Sarbiewie koło Płońska. Był jednym z największych poetów europejskich epoki baroku, ówcześnie najbardziej popularnym i najczęściej wydawanym polskim autorem za granicą, na długo przed Henrykiem Sienkiewiczem. Pisał po łacinie, nazywany był Horatius Sarmaticus, czyli sarmackim Horacjuszem. Na dworze papieża poety Urbana VIII stał się jednym z grona czołowych intelektualistów europejskich. Z jego rąk otrzymał najwyższą wtedy nagrodę literacką świata, laur poetycki jako poeta laureatus, dorównując tak samo uhonorowanemu Dantemu czy Petrarce. Wówczas była to nagroda o prestiżu porównywalnym z dzisiejszą Nagrodą Nobla w dziedzinie literatury. Sarbiewski został później profesorem teologii i retoryki na Akademii Wileńskiej. W 1632 r. uzyskał doktorat z filozofii, a w 1636 r. z teologii. W 1635 r. został królewskim kaznodzieją Władysława IV.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#BronisławFoltyn">Znał kilka języków. Poza polskim i łaciną znał też grekę i francuski. Jego „Lyricorum libri IV” doczekały się wtedy aż ponad 80 wydań, m.in. w Paryżu, w Londynie, Warszawie, Wilnie, Lejdzie, Strasburgu oraz w innych miastach. Wydanie z 1630 r. z Antwerpii do dziś uchodzi za kolekcjonerski rarytas, ta luksusowa edycja wydana była bowiem z miedziorytami Rubensa.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#BronisławFoltyn">Sarbiewski zmarł nagle w wieku 45 lat wskutek udaru, który nastąpił w trakcie ostatniego pożegnalnego kazania, wygłoszonego w kościele św. Jana Chrzciciela w Warszawie w 1640 r.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#BronisławFoltyn">Na koniec chciałbym przywołać słowa Władysława Syrokomli, który w 1851 r. pisał o Macieju Sarbiewskim tak: „Kolosalna sława, w którą go świat przyodział, godna jest, abyśmy z uczuciem rodzinnej dumy przebiegli życie i pisma wielkiego poety rodaka, abyśmy poznali jego talent i na ziemi naszej wznowili pamięć zasłużoną wieszcza, który był chlubą ziemi naszej przed obcemi”. I co niniejszym tą uchwałą staramy się tu, w Sejmie, uczynić. Konfederacja oczywiście poprze projekt uchwały w sprawie uczczenia Macieja Sarbiewskiego w 430. rocznicę urodzin. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#DorotaNiedziela">To było ostatnie wystąpienie w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-382.3" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszego zapraszam pana posła Łukasza Ściebiorowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-382.4" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Paweł Rychlik, klub…</u>
          <u xml:id="u-382.5" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Ściebiorowski: Jestem, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-382.6" who="#DorotaNiedziela">A, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-382.7" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-382.8" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Ściebiorowski: Przepraszam, ale idę z posiedzenia komisji. Nie spodziewałem się takiego przyspieszenia.)</u>
          <u xml:id="u-382.9" who="#DorotaNiedziela">Spokojnie, panie pośle, proszę, spokojnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Wysoka Izbo! Stoimy dziś przed decyzją o przyjęciu uchwały upamiętniającej Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, jednego z najwybitniejszych poetów baroku, nazywanego sarmackim Horacym. W 430. rocznicę jego urodzin oddajemy hołd twórcy, który rozsławił polską literaturę na arenie międzynarodowej, zdobywając uznanie nawet na dworze papieskim.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Sarbiewski nie tylko doskonale wpisywał się w tradycje humanizmu i klasycyzmu, ale także wniósł wkład…</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Nie, przepraszam, jeśli możemy zamienić kolejność, to proszę, bo muszę złapać oddech.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#DorotaNiedziela">Jak najbardziej.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Rychlika, a pan poseł Łukasz Ściebiorowski przyjdzie w drugiej części swojej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma chyba. Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Ściebiorowski: Nie da się tak.)</u>
          <u xml:id="u-384.4" who="#DorotaNiedziela">Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-384.5" who="#DorotaNiedziela">To został pan poseł Adam Krzemiński, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AdamKrzemiński">Wielce Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Uchwała ma upamiętnić jezuitę Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, najwybitniejszego łacińskiego poetę XVII w. To ceniony teoretyk poezji, pierwszy w Europie sławny poeta polski i pierwszy przed Sienkiewiczem tak popularny autor polski. Dzięki używaniu łaciny już za życia osiągnął w Europie ogromny rozgłos i rozsławił kulturę Polski w stopniu później niespotykanym. Ogłoszono go Horatio par, czyli równym Horacemu, przecież największemu poecie starożytności. Cieszę się więc, że honorujemy syna naszej ziemi.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#AdamKrzemiński">Tylko nieliczni, nawet na Mazowszu, wiedzą, że do dziś istnieje Sarbiewo, rodzinna wieś Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, gdzie 24 lutego 1595 r. pierwszy sławny poeta z Mazowsza przyszedł na świat. Również na Mazowszu poeta z Sarbiewa umarł i został pochowany, do dziś tam spoczywa. To dawna posiadłość i gniazdo starego, zacnego rodu Sarbiewskich herbu Prawdzic, 25 km od mojego Ciechanowa, 10 km od Płońska. Aby przedstawić moje stanowisko, przywołam krótko słowa Władysława Syrokomli, które już dzisiaj wybrzmiały, ale warto je powtórzyć: „Kolosalna sława, w którą go świat przyodział, godna jest, abyśmy z uczuciem rodzinnej dumy przebiegli życie i pisma wielkiego poety rodaka, abyśmy poznali jego talent i na ziemi naszej wznowili pamięć zasłużoną wieszcza, który był chlubą ziemi naszej przed obcemi”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam jeszcze raz pana posła Łukasza Ściebiorowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Jeszcze tak nie miałem. Dziękuję, pani marszałek. Bardzo przepraszam, szanowni państwo, ale z posiedzenia komisji był szybki powrót.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Wysoka Izbo! Stoimy dziś przed decyzją o przyjęciu uchwały upamiętniającej Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, jednego z najwybitniejszych poetów baroku, nazywanego sarmackim Horacym. W 430. rocznicę jego urodzin oddajemy hołd twórcy, który rozsławił polską literaturę na arenie międzynarodowej, zdobywając uznanie nawet na dworze papieskim. Sarbiewski nie tylko doskonale wpisywał się w tradycje humanizmu i klasycyzmu, ale także wniósł wkład w refleksję nad sztuką poetycką. Jego dzieła do dziś są świadectwem polskiego dziedzictwa kulturowego i literackiego.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Przyjęcie tej uchwały to wyraz naszej troski o pamięć o wybitnych postaciach polskiej historii oraz o promocję polskiej kultury, która wciąż powinna być żywa i inspirująca. Jak zawsze przy tego typu uchwałach pojawia się również pytanie, jak poza samym przyjęciem uchwały — równie ważnym, bo popartym autorytetem polskiego parlamentu — wnioskodawcy i inne środowiska związane z propagowaniem poety Macieja Kazimierza Sarbiewskiego planują upowszechnić i uczcić rocznicę jego urodzin. Czy są również zaplanowane jakieś wydarzenia i akcje w tym zakresie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#DorotaNiedziela">Czy poseł sprawozdawca komisji chce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-388.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Piotra Babinetza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#PiotrBabinetz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#PiotrBabinetz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Króciutko odniosę się do dyskusji. Cieszę się, że wybrzmiał wątek Wilna w pierwszym, bardzo wstępnym, dużo szerszym projekcie uchwały. Miałem ten wątek poruszony, ale potem, kiedy była konieczność jego skrócenia, Wilno wypadło. A to rzeczywiście ważne, że także w Wilnie jest Sarbiewski pamiętany i trwale uczczony.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#PiotrBabinetz">Druga sprawa to ta, że może być takie skojarzenie, że rzeczywiście Sarbiewski był najczęściej wydawanym na świecie polskim pisarzem, przed Sienkiewiczem i Ossendowskim, a później też pewnie go dogonił, a może nawet wyprzedził Józef Konrad Korzeniowski. Ale on to też zrobił w taki sposób, w jaki zrobił to Sarbiewski. Nie pisał po łacinie, ale pisał po angielsku, czyli można powiedzieć, że w czasach Konrada Korzeniowskiego to angielski był taką powszechnie znaną łaciną. Z kolei ciekawe jest to, że to osiągnięcie Sienkiewicza i Ossendowskiego może jest większe, bo Ossendowski pierwszych kilka powieści, nowel napisał najpierw po rosyjsku i po angielsku, ale potem już pisał po polsku. Czyli Sienkiewiczowi i Ossendowskiemu pewnie było trudniej się przebić na świecie niż Sarbiewskiemu czy Konradowi Korzeniowskiemu, ale też się to udało. Rzeczywiście słuszna jest ta uwaga.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#PiotrBabinetz">Myślę, że to jest to wspólne zadanie, że jeśli podejmiemy tę uchwałę, a sądzę, że jest nadzieja, że wspólnie wszyscy podejmiemy tę uchwałę upamiętniającą Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, to będzie to jakiś impuls do różnych działań, aby jego twórczość przypomnieć, aby ją wznawiać raczej po polsku, a nie po łacinie, aby go rzeczywiście przypomnieć, tak jak na samym końcu uchwały jest mowa właśnie o tym, aby go przywrócić współczesnym i przyszłym pokoleniom Polaków. Tak że bardzo serdecznie dziękuję wszystkim posłom, wszystkim klubom za wsparcie idei przypomnienia Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#DorotaNiedziela">Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku oskarżyciela prywatnego Krzysztofa Brejzy reprezentowanego przez adwokat Dorotę Brejzę z dnia 17 stycznia 2025 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Jarosława Kaczyńskiego (druk nr 1049).</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#TomaszGłogowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 21 lutego Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych rozpatrywała wniosek oskarżyciela prywatnego pana posła Krzysztofa Brejzy, reprezentowanego przez adwokat Dorotę Brejzę, o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności posła Jarosława Kaczyńskiego. Wniosek dotyczył wypowiedzi, której udzielił pan poseł Jarosław Kaczyński podczas posiedzenia Komisji Śledczej do spraw zasadności stosowania oprogramowania Pegasus. Była to wypowiedź skierowana wobec pana Krzysztofa Brejzy, zgodnie z którą dopuścił się on poważnych przestępstw. Zacytuję, bo to ważne: poważnych przestępstw, bardzo poważnych i przy tym odrażających, wyjątkowo odrażających przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#TomaszGłogowski">Pan poseł Jarosław Kaczyński nie był obecny na posiedzeniu komisji. Reprezentował go poseł Zbigniew Bogucki, poseł wyznaczony jako obrońca spośród posłów. Natomiast poseł Kaczyński skierował list do członków komisji, w którym prosił o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności. Zarówno poseł Kaczyński w tym liście, jak i poseł Bogucki podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych próbowali przekonać posłów do tego, iż była to wypowiedź wyrażająca opinię, a nie oskarżenia. Poseł Kaczyński cytował wyroki sądów, zgodnie z którymi nie stanowią zniesławienia oświadczenia i wypowiedzi będące realizacją opinii opartych na prawdzie. Warto tu powtórzyć jeszcze raz te słowa wobec posła Krzysztofa Brejzy. Jarosław Kaczyński powiedział, że dopuścił on się bardzo poważnych przestępstw, przy tym odrażających, wyjątkowo odrażających przestępstw.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#TomaszGłogowski">W czasie dyskusji pytaliśmy, o jakie to odrażające przestępstwa oskarża Jarosław Kaczyński Krzysztofa Brejzę. Czy według niego Krzysztof Brejza handlował narkotykami, zabijał dzieci czy może popełnił jakieś inne odrażające przestępstwa? Wszyscy wiemy mniej więcej, jakie było źródło tej wypowiedzi. Pamiętamy, że poseł Krzysztof Brejza był obiektem półrocznej, nielegalnej inwigilacji z wykorzystaniem narzędzia Pegasus. Pamiętamy także zmanipulowane, tworzone z różnych SMS-ów nowe treści, wyciągnięte z jego telefonu i publikowane w telewizji.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#TomaszGłogowski">Czy był jakikolwiek powód i jakiekolwiek zaczepienie do inwigilowania Krzysztofa Brejzy za pomocą Pegasusa? Nie było żadnych. Jedyną formalną próbą zaczepienia było to, że w urzędzie miejskim w Inowrocławiu, gdzie prezydentem był ojciec Krzysztofa Brejzy: Ryszard Brejza, jedna z urzędniczek była oskarżona o defraudację pieniędzy, zresztą została później skazana na podstawie doniesienia złożonego przez prezydenta miasta. Wykorzystano to i inwigilowano ważnego polityka opozycji, szefa sztabu wyborczego. Rozumiem, że gdy poseł Jarosław Kaczyński mówił o odrażających przestępstwach popełnianych przez Krzysztofa Brejzę i kiedy twierdzi, że opierał się wtedy na przypuszczeniach, na rozeznaniu, tego rozeznania nie mógł mieć w żaden sposób. Być może ktoś z funkcjonariuszy którejś ze służb, chcąc się przypodobać posłowi Kaczyńskiemu, zapewniał go, że już za chwilę coś znajdą, coś wygrzebią, ale niczego takiego nie było. Nigdy nie pojawił się nawet cień zarzutów wobec Krzysztofa Brejzy.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#TomaszGłogowski">Dlatego Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych większością głosów pozytywnie zaopiniowała wniosek pana Krzysztofa Brejzy o zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności posła Jarosława Kaczyńskiego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że w imieniu swoim i państwa powitam Szkołę Podstawową nr 2 im. Czesława Niemena w Korfantowie. Jesteście z nami? Pozdrawiam bardzo serdecznie. Państwo przyjechaliście na zaproszenie pani poseł Danuty Jazłowieckiej, ale myślę, że w imieniu pani poseł pani poseł Jachira was oprowadzi po Sejmie i wytłumaczy wam, na czym polega praca posła. Myślę, że będziecie mieć same dobre wspomnienia, chociaż nie mam dla was dobrej wiadomości, bo będziecie mieć chwilę przerwy. Ale posłuchajcie jeszcze czytania regulaminu Sejmu, który dotyczy sprawy immunitetowej. Bardzo pozdrawiam i życzę miłych wspomnień.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#DorotaNiedziela">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#DorotaNiedziela">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-392.5" who="#DorotaNiedziela">W przypadku wyrażenia woli oddałabym głos panu posłowi Jarosławowi Kaczyńskiemu, ale pan poseł Jarosław Kaczyński nie wyraził woli zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-392.6" who="#DorotaNiedziela">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-392.7" who="#DorotaNiedziela">Proszę państwa, oczywiście bardzo was pozdrawiam, ale ogłaszam przerwę do godz. 19.30. Myślę, że jeszcze będziecie mieć dużo czasu, żeby zobaczyć różne zakamarki Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-392.8" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 03 do godz. 19 min 32)</u>
          <u xml:id="u-392.9" who="#DorotaNiedziela">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-392.10" who="#DorotaNiedziela">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-392.11" who="#DorotaNiedziela">Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych przedłożyła sprawozdanie w sprawie wniosku kierownika Zespołu Śledczego nr 2 Prokuratury Krajowej z dnia 24 lutego 2025 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej oraz zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie posła Dariusza Mateckiego, druk nr 1067.</u>
          <u xml:id="u-392.12" who="#DorotaNiedziela">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-392.13" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Kierownika Zespołu Śledczego Nr 2 Prokuratury Krajowej z dnia 24 lutego 2025 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej oraz zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie posła Dariusza Mateckiego (druk nr 1067).</u>
          <u xml:id="u-392.14" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Łukasza Osmalaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-392.15" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-392.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko dokładnie, rzetelnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#ŁukaszOsmalak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych po rozpatrzeniu tego wniosku na posiedzeniu w dniu dzisiejszym — posiedzenie zakończyło się mniej więcej niecałą godzinę temu — na podstawie art. 7c ust. 5 oraz art. 10 ust. 6 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora przedkłada: 1) propozycję przyjęcia wniosku kierownika Zespołu Śledczego nr 2 Prokuratury Krajowej z dnia 24 lutego 2025 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Dariusza Mateckiego w zakresie czynów wymienionych w punktach od 1 do 6 ww. wniosku, 2) propozycję przyjęcia wniosku kierownika Zespołu Śledczego nr 2 Prokuratury Krajowej z dnia 24 lutego 2025 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na zatrzymanie i tymczasowe aresztowanie posła Dariusza Mateckiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#DorotaNiedziela">Przypominam, że Sejm…</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak wy się nie wstydzicie? Wszyscy słyszeliście…)</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Wystarczy nie kraść.)</u>
          <u xml:id="u-394.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-394.7" who="#DorotaNiedziela">Ale panie pośle, albo się państwo uspokoicie, albo zrobimy przerwę.</u>
          <u xml:id="u-394.8" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: A co się mamy uspokajać?)</u>
          <u xml:id="u-394.9" who="#DorotaNiedziela">Zakłóca pan obrady, nie pozwala pan koledze na wystąpienie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-394.10" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Co, mam sobie nalepić taśmę na usta?)</u>
          <u xml:id="u-394.11" who="#DorotaNiedziela">Nie, proszę słuchać.</u>
          <u xml:id="u-394.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Cała Polska to słyszała na żywo. Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-394.13" who="#komentarz">(Poseł Anita Czerwińska: Pani minister przed chwilą pomówiła pana posła.)</u>
          <u xml:id="u-394.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-394.15" who="#komentarz">(Poseł Anita Czerwińska: Pani pomówiła posła.)</u>
          <u xml:id="u-394.16" who="#DorotaNiedziela">Czy państwo potrzebujecie chwilę, żeby uspokoić rozmowy na sali?</u>
          <u xml:id="u-394.17" who="#komentarz">(Poseł Anita Czerwińska: Ale to niech pani reaguje adekwatnie do sytuacji.)</u>
          <u xml:id="u-394.18" who="#DorotaNiedziela">Czy ja powiedziałam coś do pani poseł, czy proszę, żeby sala się uspokoiła, żeby pan poseł Matecki mógł wystąpić? Bo dopóki się państwo nie uspokoją, nie będziemy kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-394.19" who="#DorotaNiedziela">Możemy zacząć, tak?</u>
          <u xml:id="u-394.20" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-394.21" who="#DorotaNiedziela">Przypominam, że Sejm…</u>
          <u xml:id="u-394.22" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, jeszcze chwilę, bo muszę odczytać tę formułkę.</u>
          <u xml:id="u-394.23" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Dobrze, proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-394.24" who="#DorotaNiedziela">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-394.25" who="#DorotaNiedziela">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-394.26" who="#DorotaNiedziela">W związku z tym, że pan poseł Dariusz Matecki wyraził wolę zabrania głosu, zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#DariuszMatecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obywatele Rzeczypospolitej! Zrzekam się immunitetu poselskiego. Jest to konsekwencją moich poglądów — poseł nie powinien stać ponad obywatelem, w tym pan Tomasz Grodzki. W czasie wyborów deklarowałem, że jestem za likwidacją immunitetów parlamentarnych oraz sędziowskich, więc jest to moje honorowe zobowiązanie wobec obywateli, pomimo tego, że całkowicie nie zgadzam się z zarzutami prokuratury. Jestem człowiekiem niewinnym, a zarzuty stawiane mi przez siłowo przejętą prokuraturę na osobiste zlecenie Donalda Tuska, który już na 1. posiedzeniu Sejmu z nienawiścią w oczach krzyczał do mnie, że będę siedzieć, są jedynie polityczną zemstą, próbą wyeliminowania mnie z życia publicznego i zastraszenia wszystkich, którzy odważą się sprzeciwić władzy Tuska. Tu, szanowni państwo, nie chodzi o sprawiedliwość, nie chodzi o prawo — chodzi o pokaz siły, o zniszczenie przeciwnika, o polityczne aresztowanie posła opozycji. Ma to być kara — kara bez procesu, kara bez wyroku, kara bez prawa do obrony.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#DariuszMatecki">Drodzy Polacy! Nie brałem łapówek od umierających pacjentów bądź ich rodzin za to, że byli leczeni w państwowej służbie zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#DariuszMatecki">Nie wyprowadziłem prawie 100 mln zł z polskiej spółki m.in. do Rosji. Nie otrzymałem apartamentu na chorwackiej wyspie w zamian za ustawianie przetargów. Ale za to stawia mi się zarzuty, dlatego że miałem czelność pracować dla Lasów Państwowych i dlatego że minister sprawiedliwości, korzystając ze swoich ustawowych kompetencji, wspierał katolicką organizację walczącą z nienawiścią do chrześcijan. O tym szczegółowo za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#DariuszMatecki">Ale co jest prawdziwym zarzutem? Jestem dla nich realnym zagrożeniem, bo nie jestem politykiem systemowym, którego można zastraszyć, kupić, bo przez lata skutecznie obnażałem hipokryzję i korupcję obozu Donalda Tuska i, co najważniejsze, mam zasięgi. Wśród polityków opozycji, w czasach kiedy siłowo przejęli media publiczne, Polską Agencję Prasową, poseł, który samodzielnie generuje miesięcznie 50–60 mln wyświetleń, musi zostać zniszczony. Nie mają na mnie żadnych prawdziwych dowodów, realnych dowodów, żadnych nielegalnych działań. Dlatego sięgają po polityczne pomówienia klienta Romana Giertycha, który może legalnie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-395.5" who="#DariuszMatecki">Jestem ideowym konserwatystą. Walczę o suwerenną Polskę, silną prawicę i normalność. A dziś rządzący chcą zlikwidować nie tylko mnie, ale całą opozycję. Widzimy to po ataku na środowisko dawnej Suwerennej Polski, po nielegalnej blokadzie środków dla Prawa i Sprawiedliwości w czasie kampanii prezydenckiej, po medialnych nagonkach na każdego, kto nie zgadza się z dyktatem Berlina i Brukseli, po haniebnych atakach na ministra Zbigniewa Ziobrę, ministra Mariusza Błaszczaka czy premiera Mateusza Morawieckiego, po atakach na Radio Maryja, Republikę czy wPolsce24. Zarzuty stawia mi prokurator Ślepokura, który jeszcze niedawno uczestniczył ręka w rękę z politykami obozu Tuska w politycznych wiecach. Tu mamy pana Ślepokurę, który udostępnia wpisy Kamili Gasiuk-Pihowicz. To jest prokurator, który żąda dla mnie więzienia. Był na marszu 4 czerwca z politykami, z państwem, atakował mnie bezpośrednio na Twitterze.</u>
          <u xml:id="u-395.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-395.7" who="#DariuszMatecki">Udostępnił nawet wpis obrażający Jacka Ozdobę, w którym Zbigniew Boniek po prostu go wyzywał. To jest niezależny prokurator? Udostępniał wpisy pani Łukacijewskiej. To jest najlepsze: udostępniał wpisy wyborcze Rafała Trzaskowskiego i zapraszał na jego wiece wyborcze.</u>
          <u xml:id="u-395.8" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-395.9" who="#DariuszMatecki">To jest prokurator? To jest polityk. Niech siedzi tu z wami.</u>
          <u xml:id="u-395.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-395.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie macie pojęcia o prokuraturze.)</u>
          <u xml:id="u-395.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Bezstronny prokurator.)</u>
          <u xml:id="u-395.13" who="#DariuszMatecki">Drodzy Państwo! Dodajmy: jest to członek drugiego zespołu Prokuratury Krajowej, który odpowiada za nielegalne zatrzymanie, nielegalne pozbawienie wolności posła Marcina Romanowskiego, pomimo przysługującego mu immunitetu. Nikt z tych osób nie poniósł za to do dzisiaj żadnej odpowiedzialności karnej. Dobrze wiemy, jak to ma wyglądać, ekipa Tuska już wszystko przecież zaplanowała. TVN, Gazeta Wyborcza, OKO.press i inne prorządowe media, wszyscy są już pewnie ustawieni. Wszyscy dostali sygnał, wszyscy wiedzą, jak ma wyglądać ten spektakl. Zanim jeszcze sąd podejmie decyzję, media mają już gotowe nagłówki. Dziś Bodnar mówił wprost, że mam zostać aresztowany podczas posiedzenia Sejmu. To nie jest śledztwo, to jest polityczna egzekucja na oczach miliona Polaków.</u>
          <u xml:id="u-395.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Barbarzyństwo!)</u>
          <u xml:id="u-395.15" who="#DariuszMatecki">Chcecie w TVN-ie posła w kajdankach? Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-395.17" who="#DariuszMatecki">Szanowni Państwo, macie swój spektakl, będziecie mieć posła w kajdankach na sejmowej mównicy.</u>
          <u xml:id="u-395.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-395.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Ty klaunie. Klaunem jesteś.)</u>
          <u xml:id="u-395.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-395.21" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Pokaż.)</u>
          <u xml:id="u-395.22" who="#DariuszMatecki">Niech ten obrazek, szanowni państwo, stanie się symbolem tego, do czego dzisiaj zmierza Polska. Niech każdy zobaczy, czym stało się państwo pod rządami Donalda Tuska.</u>
          <u xml:id="u-395.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-395.24" who="#DariuszMatecki">Niech też pamiętają, że każda dyktatura kiedyś upadnie.</u>
          <u xml:id="u-395.25" who="#DariuszMatecki">This is a message from Poland to the free world, from a democracy that is falling. I stand before you in hand caught in the Polish Parliament. I am an opposition MP and they want to throw me in jail for nothing. This is not justice, this is a political attack. Task government founded by Biden’s Democrats, the German state and Soros foundations is destroying democracy. They silence the opposition, control the media and use cards as weapons, just like they tried to do with president Trump. They was trying to kill him. In Romania they arrested a conservative candidate for president. In Hungary they attack Viktor Orbán because he defends his nations freedom. But we will not give up. If America could fight back so we can. Make Europe great again.</u>
          <u xml:id="u-395.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-395.27" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: Jeszcze wersja po rosyjsku.)</u>
          <u xml:id="u-395.28" who="#DariuszMatecki">Żebyś zrozumiał? Chcesz po rosyjsku, żebyś zrozumiał?</u>
          <u xml:id="u-395.29" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Darek!)</u>
          <u xml:id="u-395.30" who="#DariuszMatecki">To nie jest już demokracja, to jest autorytaryzm. To system, w którym rządzący eliminują przeciwników politycznych. Używają do tego służb i prokuratury. Nie boję się, nie mdleję przed wami, nie wyjeżdżam, chociaż mogłem…</u>
          <u xml:id="u-395.31" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-395.32" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, moment, dobrze? Ja doliczę panu parę sekund.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o uspokojenie emocji.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To panią marszałek niech pani uspokoi.)</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Niech pani sobie obejrzy posiedzenie komisji, to pani będzie miała emocje… Wstyd na cały świat.)</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Czarnek, czy pan mnie próbuje straszyć?</u>
          <u xml:id="u-396.5" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Ja? Czy pani słyszała, co ja pani mówiłem?)</u>
          <u xml:id="u-396.6" who="#DorotaNiedziela">Tak, słyszałam.</u>
          <u xml:id="u-396.7" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: To jest straszenie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#DariuszMatecki">Może pani chce mnie w kajdanki zakuć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#DorotaNiedziela">Jak widzę, kajdanki się łatwo ściąga, więc proszę tutaj nie robić happeningów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#DariuszMatecki">Może pani marszałek chce zakuć któregoś z posłów opozycji w kajdanki?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, pan robi happening, ale ja przyznaję panu prawo do obrony. W jaki sposób pan to robi, to tylko świadczy o panu.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#DorotaNiedziela">Czy mogę już prowadzić odnośnie do kontynuacji wypowiedzi? Państwo chcą usłyszeć pana posła Mateckiego czy nie?</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale pani przerywa.)</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego pani marszałek przerywa?)</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#DorotaNiedziela">Ja dbam o dobro pana posła Mateckiego, żeby mógł się wypowiedzieć, a państwo mu przeszkadzacie.</u>
          <u xml:id="u-400.5" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: Trzecia Droga się śmiała.)</u>
          <u xml:id="u-400.6" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, jak pan poprosi kolegów, to zaczniemy obrady. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-400.7" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, proszę kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-400.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek włącza mikrofon)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#DariuszMatecki">Powtarzam, nie boję się, nie mdleję przed wami. Nie wyjeżdżam, chociaż mogłem jechać na Węgry do swoich przyjaciół z Fideszu. Mogłem lecieć do USA i tam dostać azyl. Nie byłoby z tym żadnego problemu, patrząc na to, co wy dzisiaj robicie, ale tego nie zrobiłem, ponieważ nie zamierzam uciekać przed bandytami, którzy tworzą dzisiejszy rząd. Nie dam się zastraszyć.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#DariuszMatecki">Zrzekam się immunitetu, chociaż wiem, że jestem niewinny. Za co chcą mnie wsadzić do aresztu bez wyroku? Prokuratura stwierdza, że miałem pozorną, fikcyjną umowę o pracę na czas nieokreślony: czynności nie były wykonywane. To samo mówi pani Hennig-Kloska, że nic nie zrobiłem w Lasach Państwowych. Drodzy państwo, tu jest ok. 300 stron mojego nicnierobienia w Lasach Państwowych. Zakresy czynności, dziesiątki delegacji, setki spotkań, cała obsługa mediów społecznościowych, w tym Twittera, kontakty z Facebookiem, działalność na gruncie kontaktu z samorządem i budowy dróg lokalnych. Niestety nawet na posiedzeniu komisji po godzinie pan przewodniczący Urbaniak stwierdził, że już nie chce słuchać moich wyjaśnień, kiedy prokuratura chce mnie wsadzić na 10 lat do więzienia i wprost zarzuca mi, że rzekomo nic nie robiłem w Lasach Państwowych. Przedstawiłem może jedną trzecią tego, co tam robiłem. Chciałem punkt po punkcie przedstawić wszystko to, co mi się zachowało. Ile jeszcze się zachowało w rejestrach Lasów Państwowych? Już może pokasowaliście. To są moje zakresy czynności. Każdy może się zapoznać, może odtworzyć film z posiedzenia komisji, do czego zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Ale pan nie pokazał na komisji.)</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#DariuszMatecki">Kolejne zarzuty dotyczą Funduszu Sprawiedliwości. Próbuje się mnie oskarżać o przestępstwa, które nie miały miejsca. Cała konstrukcja zarzutów jest oparta na manipulacji. Prawda jest jasna: Fundusz Sprawiedliwości był przeznaczony nie tylko na pomoc pokrzywdzonym, ale także na działania edukacyjne czy zapobieganie przestępczości. Potwierdził to Sąd Najwyższy w 2022 r. Podstawą rzekomego wyłudzenia są trzy projekty, które faktycznie były realizowane.</u>
          <u xml:id="u-401.6" who="#DariuszMatecki">To jest z Fidei Defensor. Raport, ponad 300 zawiadomień do prokuratury o atakach na Kościół katolicki, atakach na księży, pobiciach księży. Pan Bodnar tego nie widzi. Nie widzi tego, że w ciągu ostatnich miesięcy doszło do dwóch morderstw księży, do podpaleń kościołów, do dewastacji kapliczek. To trwa cały czas, ale pan Bodnar mówi, że nie ma chrystianofobii. Za to Donald Trump dostrzega chrystianofobię, bo powołał, specjalnie w Białym Domu, zespół do ścigania chrystianofobii, czyli dokładnie to, czym zajmowało się Fidei Defensor. Pan mecenas Kwaśniewski, lider Ordo Iuris, stwierdził, że kiedy powstało Fidei Defensor, tak dobrze działało, że mogli zlikwidować zespół do ścigania właśnie chrystianofobii w Ordo Iuris.</u>
          <u xml:id="u-401.7" who="#DariuszMatecki">To były setki zawiadomień. Fidei Defensor zorganizowało m.in. szkolenia, ponad 600 szkoleń w całym kraju dla ponad 10 tys. ludzi. Proszę bardzo, wezwijcie każdą jedną osobę na przesłuchanie i spytajcie, czy było szkolenie i jakie to było szkolenie. W tym wszystkim nie ma żadnego raportu NIK-u, nie ma żadnej opinii biegłego. Mówicie, że coś było przepłacone, że były puste umowy. To są słowa prokuratora Ślepokury od Trzaskowskiego, a nie NIK-u. Pokażcie raport NIK-u. Gdzie jest raport NIK-u, który miałby cokolwiek podważać? Zarzut o ustawianie konkursów to jest absurd. Fundusz Sprawiedliwości działał w ramach jasno określonych procedur. I teraz zacytuję, uwaga, Zuzannę Rudzińską-Bluszcz. Szanowni państwo, kto to jest? Wiceministra…</u>
          <u xml:id="u-401.8" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: Bodnara.)</u>
          <u xml:id="u-401.9" who="#DariuszMatecki">…Bodnara. Szef MS, Ministerstwa Sprawiedliwości, pomijając rekomendacje konkursowe, mógł przyznawać dotacje według uznania. Pojawia się zatem pytanie: Po co konkursy? To powiedziała w rozmowie z „Rzeczpospolitą”. Mógł decydować o wszystkim, komu przekaże pieniądze. I skoro minister w ramach swoich ustawowych kompetencji mógł o tym decydować, kto dostanie pieniądze, to gdzie tu jest możliwość ustawienia czegokolwiek? Wiecie, dlaczego to atakują? Bo pieniądze miały otrzymać skrajnie lewackie organizacje.</u>
          <u xml:id="u-401.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-401.12" who="#DariuszMatecki">Dopiero co wyszło, że miały finansowanie z amerykańskiej administracji. Dostają pieniądze z Unii, z funduszy norweskich, z Fundacji Sorosa, rządu niemieckiego, jak Campus Polska Rafała Trzaskowskiego. A ja się pytam: Dlaczego innym nie należy się publiczne wsparcie? Dlaczego nie mogą być finansowane organizacje katolickie, narodowe i konserwatywne? Dlaczego pieniądze mogą iść np. do organizacji deprawujących dzieci czy ściągających migrantów do Polski, a nie mogą iść np. na Młodzież Wszechpolską czy Radio Maryja? Czy to jest gorsze dla was środowisko? To nie są obywatele?</u>
          <u xml:id="u-401.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.14" who="#DariuszMatecki">Władza, nie mogąc znaleźć realnych dowodów, opiera swoje oskarżenia przeciwko mnie na zeznaniach Mraza, który jako podejrzany ma pełne prawo kłamać i manipulować. To człowiek powiązany z Giertychem, politykiem PO, który otwarcie przyznawał, że pracował nad jego zeznaniami. W całym wniosku nie ma ani jednego twardego dowodu, tylko domysły, opinie i przypuszczenia. Cytuję Mraza: Ten temat trzech portali Dariusza Mateckiego w mojej ocenie był wcześniej uzgodniony, bo na takie tematy musieli rozmawiać w węższym gronie. Darek Matecki musiał też rozmawiać z ministrem, bo ja to odbieram w ten sposób, że… To są dowody? Co to są za dowody? To nie są żadne dowody. Nie byłem funkcjonariuszem publicznym. Nie miałem wpływu na decyzje ministerstwa.</u>
          <u xml:id="u-401.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Darek!)</u>
          <u xml:id="u-401.17" who="#DariuszMatecki">Nie przygotowywałem żadnych ofert. Nie decydowałem o przyznaniu środków. Moja jedyna wina to późniejsza pomoc tym organizacjom w walce o wolność religijną. To jest potężna działalność. Setki filmów, setki zasięgów. Szanowni państwo, Fidei Defensor, od zera zbudowana organizacja w zakresie przeciwdziałania chrystianofobii, w 3 lata tego projektu zrobiła najwyższe zasięgi wśród NGOs w Polsce, prześcigając WOŚP Jurasa, który jest wspierany przez was wszystkich przez tyle lat.</u>
          <u xml:id="u-401.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-401.20" who="#DariuszMatecki">Dziś próbuje się mnie zniszczyć politycznie, ale prawda jest po mojej stronie. Wszystkie projekty były w pełni legalne.</u>
          <u xml:id="u-401.21" who="#DariuszMatecki">Ostatni zarzut, który was najbardziej podnieca, można powiedzieć, to podatek darkowy. Musieliście rok czegokolwiek na mnie szukać, żeby wreszcie uderzyć najzwyklejszym podłym kłamstwem. Być może dlatego, że to ja nagłośniłem aferę Tomasza Grodzkiego. Zeznawało kilkadziesiąt osób, które miały być informowane: jeśli zeznasz coś na Mateckiego, to idziesz wolno, a jak nie, to cię zniszczymy. To są standardy stalinowskie.</u>
          <u xml:id="u-401.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd! Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-401.24" who="#DariuszMatecki">W uzasadnieniu wniosku prokuratura pisze, że kilka osób odkładało pieniądze i przypuszcza się, że to było dla mnie. Przypuszcza się. To są domysły, za które mam wylądować w areszcie. I teraz kwestia bardzo ważna. Za rządów Donalda Tuska przez 9 miesięcy byłem pod pogłębioną kontrolą CBA. To nie było zwykłe sprawdzenie. To było dogłębne śledztwo, zupełne prześwietlenie mojej działalności, wszystkich kont, wszystkich dokumentów, nawet z remontów mojego domu, wszystkich kont mojej rodziny. Przesłuchiwano świadków. Tu jest to wszystko opisane. Stawiałem się na każde wezwanie CBA. I co się okazało? Nic się nie okazało. CBA nic nie znalazło, żadnych nieprawidłowości. Gdybym miał przyjąć setki tysięcy złotych, to chyba CBA by to wykryło, że są jakieś nierówności finansowe na moich kontach. Ale dowodów jest całkowity brak, więc postanowiono sięgnąć po polityczne metody, skierować przeciwko mnie pomówienia i kłamstwa.</u>
          <u xml:id="u-401.25" who="#DariuszMatecki">Mam świadomość, że głosowanie w Sejmie jest fikcją. Jestem spakowany w hotelu poselskim na jutrzejszy areszt. Decyzja została podjęta. Głosujecie nad wnioskiem, którego wy nawet nie znacie, na podstawie rekomendacji komisji, która oceniała dowody, których sama nie widziała. Nie boję się, nie będę też mdlał. Ufam, że przed niezawisłym sądem, o ile sobie nie wylosujecie swojego sędziego, prawda zwycięży. Nie ucieknę też do Włoch, panie Romanie, którego tu nie ma, na 2 lata. Nie pojadę sobie pływać na jakichś jachtach.</u>
          <u xml:id="u-401.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.27" who="#DariuszMatecki">Sam zrzekam się immunitetu i jutro stawiam się w Prokuraturze Krajowej — chyba że chcecie mieć obrazki wyciągania posła z Sejmu w kajdankach — gdzie będę, mam nadzieję, przesłuchany. Nie ma żadnych podstaw, żeby mnie tymczasowo aresztować.</u>
          <u xml:id="u-401.28" who="#DariuszMatecki">Kończąc moją wypowiedź, zacytuję — prawie zacytuję, trochę to zmienię — jednego z żołnierzy wyklętych, który działa na was jak bicz: Ja jestem Polak i katolik, a wy jesteście moskiewskie — i dodaję — berlińskie i brukselskie pieski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-401.29" who="#komentarz">(Część posłów wstaje, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-401.30" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-401.31" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Jak wy się nie wstydzicie?)</u>
          <u xml:id="u-401.32" who="#komentarz">(Głos z sali: Barbarzyństwo!)</u>
          <u xml:id="u-401.33" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#DorotaNiedziela">Czy ja mogę prosić, panie pośle Matecki? Panie pośle Matecki, bardzo proszę do mnie. Czy pan poseł się zrzeka immunitetu, czy pan tylko cytował? Bo musi pan złożyć pismo, złożyć to pisemnie.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#DorotaNiedziela">W związku ze złożonym oświadczeniem marszałek Sejmu, na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, zwróci się do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych o przedstawienie opinii co do formalnej poprawności tego oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#DorotaNiedziela">W dniu jutrzejszym planowane są tajne obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#DorotaNiedziela">Informuję, że ze zgłoszenia wniosku o uchwalenie tajności obrad wynikają następujące konsekwencje organizacyjne, m.in.:</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#DorotaNiedziela">— podczas rozstrzygania tego wniosku…</u>
          <u xml:id="u-402.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-402.6" who="#DorotaNiedziela">Czy ja mogę prosić o spokój?</u>
          <u xml:id="u-402.7" who="#DorotaNiedziela">…oraz podczas obrad Sejmu objętych tajnością nie mogą być obecne osoby niespełniające wymogów dostępu do informacji niejawnych o określonej klauzuli tajności,</u>
          <u xml:id="u-402.8" who="#DorotaNiedziela">— posłowie i inni uczestnicy obrad dotyczących rozstrzygania tego wniosku oraz obrad Sejmu objętych tajnością, a także osoby wykonujące zadania związane z zabezpieczeniem i obsługą tych obrad, z wyłączeniem osób wyznaczonych do bezpośredniej obsługi obrad zgodnie z zarządzeniem szefa Kancelarii Sejmu wydanym na podstawie § 4 zarządzenia nr 6 marszałka Sejmu z dnia 27 maja 2014 r., nie mogą utrwalać przebiegu obrad, w szczególności rejestrować lub transmitować obrazu i dźwięku ani sporządzać notatek z ich przebiegu.</u>
          <u xml:id="u-402.9" who="#DorotaNiedziela">Informuję również, że posłowie i inni uczestnicy obrad dotyczących rozstrzygania tego wniosku oraz obrad Sejmu objętych tajnością oraz osoby wykonujące zadania związane z zabezpieczeniem i obsługą tych obrad:</u>
          <u xml:id="u-402.10" who="#DorotaNiedziela">— nie mogą posiadać w czasie obrad urządzeń umożliwiających rejestrację lub transmisję obrazu i dźwięku, nawiązywanie łączności oraz innych urządzeń umożliwiających ujawnienie informacji,</u>
          <u xml:id="u-402.11" who="#DorotaNiedziela">— nie mogą posiadać w czasie obrad bagażu podręcznego, w szczególności torebek i teczek,</u>
          <u xml:id="u-402.12" who="#DorotaNiedziela">— są obowiązani poddać się przed każdorazowym wejściem do sali posiedzeń Sejmu, pod rygorem odmowy wstępu na posiedzenie, kontroli w bramce detekcyjnej, a w razie potrzeby także za pomocą innych przyrządów stosowanych przez funkcjonariusza Straży Marszałkowskiej.</u>
          <u xml:id="u-402.13" who="#DorotaNiedziela">Informuję, że posłowie i uczestnicy obrad biorący udział w posiedzeniu niejawnym podpisują się na liście obecności wyłożonej przy wejściu do kuluarów.</u>
          <u xml:id="u-402.14" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 5 marca.</u>
          <u xml:id="u-402.15" who="#DorotaNiedziela">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-402.16" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa posłów i posłanek pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-402.17" who="#DorotaNiedziela">Jeśli tak, to proszę o zapisanie się.</u>
          <u xml:id="u-402.18" who="#DorotaNiedziela">Nie widzę chętnych.</u>
          <u xml:id="u-402.19" who="#DorotaNiedziela">Listę posłów zgłoszonych…</u>
          <u xml:id="u-402.20" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Mejza: Przepraszam, ja jeszcze chciałbym się zapisać.)</u>
          <u xml:id="u-402.21" who="#DorotaNiedziela">To proszę się zapisać, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-402.22" who="#DorotaNiedziela">…do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-402.23" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-402.24" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy pan poseł Roman Fritz, Klub Poselski Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach minęła 110. rocznica urodzin Władysława Pieczychlebka, bohaterskiego strażnika granicznego II Rzeczypospolitej. Pragnę w tym miejscu przypomnieć jego niezwykłe losy i wyrazić głęboki szacunek dla jego odwagi oraz niezłomnej postawy w obronie polskiej granicy i wolności ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#RomanFritz">Władysław Pieczychlebek, urodzony 20 lutego 1915 r., wstąpił do Straży Granicznej w roku 1938. Swoją służbę pełnił jako strażnik w komisariacie Chorzów, placówka Karol Emanuel. Podczas tej służby w dniach 9–10 sierpnia 1939 r. Polak starał się zatrzymać przekraczających granicę osobników, którzy przekradali się z Niemiec. Jak podawały gazety, Pieczychlebek został zaatakowany z tyłu i uderzony tępym narzędziem w głowę, po czym napastnicy rzucili się na niego, próbując wyrwać mu karabin. Wówczas też jeden z nich przyłożył strażnikowi rewolwer do głowy, jednak strażnik zdołał napastnika chwycić za rękę i odwrócić ją tak, że broń wypaliła w głowę napastnika. Zabity przez strażnika w obronie własnej niemiecki bojówkarz pochodził z Chorzowa. Posiadał przy sobie cenne dla II oddziału notatki.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#RomanFritz">Wydarzenie to poprzedzało tragiczny wybuch wojny i pokazuje, jak napięta była sytuacja w przededniu 1 września 1939 r. Mimo odniesionych ran Pieczychlebek wyszedł ze szpitala i stanął do walki podczas kampanii wrześniowej, a po rozbrojeniu wracał do bliskich w warunkach dalszego zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#RomanFritz">Czy mogę dokończyć, panie marszałku?</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#RomanFritz">Po kapitulacji, wracając do żony mieszkającej w Rawie Ruskiej, został zaatakowany przez ukraińskiego szowinistę działającego w ramach akcji dywersyjnej skierowanej przeciwko polskim żołnierzom wracającym do domu z walki za Polskę lub starającym się przedostać do Rumunii. Tylko dzięki osobistej odwadze i sprawności udało mu się uniknąć brutalnej śmierci z rąk zwolenników OUN.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#RomanFritz">Jako były strażnik graniczny został decyzją NKWD po torturach wywieziony w głąb Związku Sowieckiego w 1940 r. Skierowano go do zlokalizowanego w dorzeczu Peczory w obwodzie archangielskim systemu obozowego Północnego Obozu Kolejowego. Według informacji Zarządu ds. Jeńców Wojennych NKWD w Siewżełdorłagu przebywało 7866 jeńców wojennych, byłych obywateli polskich. Zostali oni przeznaczeni do budowy Północno-Peczorskiej Linii Kolejowej, łączącej Kotłas z Workutą, o ogólnej długości blisko 1200 km.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#RomanFritz">Nie mogąc pogodzić się z losem więźnia, podjął decyzję o ucieczce. Pomimo licznych przeciwności losu udało mu się dotrzeć na południe Związku Sowieckiego, a swoją ucieczkę przypadkowo związał z okresem ogłoszenia amnestii dla Polaków w Związku Sowieckim. Wstąpił do polskiej armii tworzonej pod dowództwem gen. Andersa. Wraz z nią przeszedł cały jej szlak w ramach 3. Dywizji Strzelców Karpackich, walcząc o Monte Cassino, Ankonę i Bolonię.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#RomanFritz">Po powrocie do Polski jako żołnierz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie doświadczył szykan ze strony władz komunistycznych. Jednak te prześladowania nie zniszczyły w nim ducha polskości. Zmarł 17 lipca 1994 r., pozostawiając po sobie świadectwo niezłomnej postawy, zasługujące na najwyższy szacunek i pamięć kolejnych pokoleń Polaków. Cześć jego pamięci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam państwa po 3 miesiącach. Cieszę się, że jestem z wami.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Witamy pięknie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Włodzimierz Skalik, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj z tej trybuny wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz prezentował trzy kierunki gwarantujące bezpieczeństwo Polski. Pierwszy — trzymać Rosję jak najdalej stąd. Skąd? Nie wiadomo, stąd. Drugi — relacje transatlantyckie jako gwarant bezpieczeństwa Polski. Trzeci — silna Europa. Minister obrony narodowej nic nie wspomniał o kluczowym priorytecie, jakim powinna być troska o zdolność bojową polskiej armii.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#WłodzimierzSkalik">Mnie jednak zaintrygował ten pierwszy kierunek — trzymanie Rosji jak najdalej stąd. Minister twierdził, że każdy dzień pomocy dla walczącej Ukrainy to trzymanie Rosji jak najdalej stąd. Krótko mówiąc, walcząca Ukraina sprawia, że armia rosyjska jest trzymana z dala od granic Polski. To miałoby sens, gdyby nie fakt, że Polska od dekad graniczy bezpośrednio z Rosją na odcinku ponad 200 km, mam na myśli granicę z obwodem kalingradzkim, oraz pośrednio na odcinku ponad 400 km, bo tyle liczy granica Polski z Białorusią, na terenie której stacjonuje, z bezpośrednim dostępem do granicy z Polską, garnizon rosyjski liczący ponad 100 tys. żołnierzy, dysponujący prawdopodobnie bronią jądrową.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#WłodzimierzSkalik">Obecność rosyjskiej armii na Białorusi to sukces rządów PO-PiS-u wpychającego Białoruś w objęcia Putina, ale dla wicepremiera Kosiniaka-Kamysza jest to bez znaczenia. Ani słowa o pokoju. Będzie nadal podżegał do kontynuowania wojny na Ukrainie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#WłodzimierzSkalik">…aż do ostatniego Ukraińca, by, jak twierdzi, na tym kierunku trzymać Rosję jak najdalej stąd. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Tomasz Zapałowski.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Bardzo niecierpliwy pan…)</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę pana, jestem tak niecierpliwy, że poprzedniej osobie dodałem 2 minuty. Po prostu musi mi pan wybaczyć, nie mam w sobie tyle cierpliwości.</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po części powiem o tej samej kwestii, co mój przedmówca. Mianowicie dzisiaj ministerstwo obrony narodowej Niemiec stwierdziło, że Ukrainie nie da już nic, bo wszystko, co miało, już dało. Ale my nadal mamy co dawać. Na Ukrainę poszło kilkadziesiąt czołgów, nie wiemy dokładnie ile. Mamy tylko informację, że już dotarły na front. Jeżeli pan premier uważa, że Ukraina nas broni, to może dajmy jej cały sprzęt, wszystko. Naprawdę ją wzmocnimy. Może w ten sposób Ukraina będzie nas bronić. Wątpię w to, czy Ukraina, gdyby sytuacja była odwrotna, chociaż w minimalnej części postępowałaby tak, jak my postępujemy.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Faktycznie graniczymy z Rosją. Podawany jest taki infantylizm intelektualny. Przez ostatnią dekadę nogą dopychaliśmy Białoruś w objęcia Putina, dopychaliśmy nogą.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#AndrzejTomaszZapałowski">To jest tak, jakby Arabia Saudyjska była demokratycznym krajem, jakbyśmy chcieli tam wprowadzać demokrację. To jest to samo myślenie, to jest takie głupie myślenie. Jest prawie milion Polaków na Białorusi. Po prostu wepchnęliśmy Białoruś w objęcia Putina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Przewodów — nie pamiętamy Przewodowa.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-414.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Biegnę już do pana marszałka. Cieszę się, że w takim zdrowiu.)</u>
          <u xml:id="u-414.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Widzę, widzę. Dawaj, Jarek, dawaj.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#JarosławSachajko">Jestem, jestem.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś stajemy w obliczu rekordowego zadłużenia, jakiego Polska nie widziała od dekad. 311 mld zł — o tyle w zaledwie 13 miesięcy rząd Donalda Tuska powiększył dług Skarbu Państwa. To wzrost o 23%, to najszybsze tempo zadłużania Polski w III Rzeczypospolitej. To nie jest zarządzanie państwem — to finansowa ruletka, której koszty poniosą przyszłe pokolenia. W 2024 r. deficyt budżetowy wynosił 211 mld zł, a w 2025 r. zaplanowano deficyt w wysokości 290 mld zł. To oznacza 0,5 bln zł długów w 2 lata.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#JarosławSachajko">I co dalej? Przypomnę, że zgodnie z prognozami już w 2027 r. przekroczymy poziom długu wynoszący 60% PKB, łamiąc unijne kryteria przyjęte w Maastricht. Co na to rząd? Rząd milczy. Koszty obsługi długu rosną w zastraszającym tempie. W 2023 r. wynosiły 60 mld zł. W 2025 r. będą wynosić 76 mld zł, a w kolejnych latach nawet 100 mld zł. Zamiast inwestować w rozwój infrastruktury, edukację, zdrowie, Polska wydaje miliardy na same odsetki. I co robi rząd? Zamiast szukać realnych oszczędności, sięga po zagraniczne pożyczki na gigantyczną skalę. W 2025 r. mają one wynosić aż 120 mld zł, czyli ośmiokrotnie więcej niż rok wcześniej. Rząd uzależnia państwo polskie od zagranicy i naraża je na gigantyczne zagrożenia. Gdzie jest odpowiedzialność? Gdzie jest troska o Polskę? W przypadku tego rządu ich brakuje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koalicjo Obywatelska, pamiętacie swój konkret nr 68? Na pewno nie pamiętacie, bo przecież wasz minister przyznał w radiu, że te obietnice to ściema. Przypominam wam: w spółkach z udziałem Skarbu Państwa przeprowadzimy nowy nabór w transparentnych konkursach, w których decydować będą kompetencje, a nie znajomości rodzinne i partyjne. To mówił sam Tusk. I co zrobiliście? Wyrzuciliście fachowców, na ich miejsce zatrudniliście partyjnych towarzyszy, a spółki stanęły na granicy upadku — Orlen, PGE, Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych, Totalizator Sportowy, firmy zbrojeniowe, PKP, Agencja Mienia Wojskowego. Zagrabiliście nawet Instytut Lotnictwa, czym naraziliście nasz kraj na utratę wiarygodności i wstyd, jeśli chodzi o międzynarodową współpracę, a mamy wojnę za progiem. Wyliczać można długo. Chodzi o 425 spółek i ponad 6,3 tys. stanowisk.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#GrzegorzLorek">Obiecaliście też, że spółki nie będą wykorzystywane do robienia polityki, a wasz kandydat Trzaskowski zrobił sobie właśnie sesję zdjęciową na tle transporterów opancerzonych w Hucie Stalowa Wola. Przecież nie szukał nowych tramwajów dla Warszawy. To ordynarna kampania wyborcza z wykorzystaniem państwowych firm. Kłamaliście, kłamiecie i bez kłamstwa żyć już nie umiecie.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Robert Wardzała, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#RobertWardzała">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce od lat nie ma jednoznacznej podstawy prawnej, która regulowałaby sposób umieszczania dorosłych chorych w zakładach opiekuńczo-leczniczych. Chodzi o chorych, których stan nie pozwala na podjęcie świadomej decyzji, a nie są ubezwłasnowolnieni ani też nie mają opiekuna prawnego. Kwestia dotyczy oczywiście ZOL-i niepsychiatrycznych. Skala problemu rośnie, bo rośnie liczba osób potrzebujących opieki w ZOL-ach. Stąd prośby zarówno od osób kierujących nimi, jak i od członków rodzin pacjentów o uregulowanie kwestii prawnych dotyczących tego typu przypadków. Ze względu na wagę problemu skieruję zapytanie w tej sprawie do minister zdrowia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Magdalena Filipek-Sobczak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lubelski Węgiel Bogdanka to najbardziej efektywna kopalnia w Polsce, gwarant miejsc pracy i filar gospodarki Lubelszczyzny. W niedawnym wywiadzie z wiceprezes spółki Enea padły alarmujące słowa. W ciągu kilku lat zatrudnienie w tej kluczowej dla polskiej energetyki kopalni ma spaść z 6 tys. do 4 tys. osób. To nie jest naturalny proces, lecz strategia marginalizacji polskiego węgla stanowiąca zagrożenie dla tysięcy rodzin i bezpieczeństwa energetycznego kraju.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Jako mieszkanka województwa lubelskiego sprzeciwiam się tej destrukcyjnej wizji, która ma doprowadzić do likwidacji Bogdanki, a tym samym miejsc pracy. Polityka państwa nie może być podporządkowana ideologii Brukseli. Węgiel z Bogdanki to gwarancja stabilności systemu elektroenergetycznego. OZE i atom mają swoje miejsce, ale nie mogą zastąpić sprawdzonych źródeł energii, zwłaszcza w okresach szczytowego zapotrzebowania. Nie możemy pozwolić, by zarząd spółki Enea decydował o losie Bogdanki, ignorując oczywiście interes Polski i regionu. Apeluję do rządu o rozpoczęcie procedury przekształcenia Lubelskiego Węgla Bogdanka w spółkę Skarbu Państwa. To nie tylko konieczność ekonomiczna, ale i obowiązek narodowy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Agnieszka Anna Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W lutym po raz pierwszy obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Święto to zostało uchwalone w hołdzie największej konspiracyjnej armii, która w bohaterski sposób walczyła o odzyskanie suwerenności i niepodległości naszego kraju. W naszej pamięci są tragiczne losy żołnierzy po II wojnie światowej, którzy byli prześladowani przez władze komunistyczne. Organizacja Armii Krajowej była utworzona nie tylko do walki z okupantem, lecz stanowiła zbrojne ramię Polskiego Państwa Podziemnego, gdzie organizowane były struktury, prowadzona była działalność administracyjna, polityczna, wojskowa czy sądownicza. Armia Krajowa wywarła ogromny wpływ na społeczeństwo polskie i przyszłe losy państwa. Jest symbolem niezłomności i oporu wobec niemieckich i sowieckich władz. Jej etos trwa do dziś.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Na Dolnym Śląsku pamięć o żołnierzach uczczona została na wrocławskim cmentarzu parafialnym Świętej Rodziny z udziałem kombatantów. W tym roku będziemy obchodzić 80. rocznicę zakończenia II wojny światowej, co przypomina nam o naszej odpowiedzialności i konieczności pielęgnowania pamięci historycznej o bohaterskich postawach żołnierzy w walce o naszą dzisiejszą niezależność. Dziękuję Światowemu Związkowi Żołnierzy Armii Krajowej oraz Instytutowi Pamięci Narodowej za organizację wydarzeń w całej Polsce. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Pieczarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zintegrowane inwestycje terytorialne to forma współpracy samorządów współfinansowana z funduszy europejskich, zdefiniowana przez poprzedni rząd Zjednoczonej Prawicy. Dzięki niej do poszczególnych regionów w Polsce właśnie teraz mają szansę napłynąć ogromne pieniądze na rozwój.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#AnnaPieczarka">W ostatnim czasie w urzędzie marszałkowskim w Krakowie przedstawiciele stowarzyszeń odpowiadających za realizację strategii terytorialnych w Małopolsce zawarli porozumienie terytorialne z zarządem województwa małopolskiego. Łączna kwota, którą zabezpieczył on na realizację przedsięwzięć rozwojowych w Małopolsce w ramach zintegrowanych inwestycji terytorialnych, w których tworzeniu jako członek zarządu województwa małopolskiego, a potem jako poseł uczestniczyłam od samego początku, to ponad 1,5 mld zł. Środki te będą lokowane w kluczowych obszarach rozwojowych takich jak efektywność energetyczna, gospodarka odpadami, transport miejski, infrastruktura społeczna i edukacyjna, ochrona zdrowia, wsparcie edukacji czy wychowanie przedszkolne.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#AnnaPieczarka">Kończąc, pragnę serdecznie podziękować zarówno poprzedniemu, jak i obecnemu zarządowi województwa małopolskiego, na czele z marszałkami Witoldem Kozłowskim i Łukaszem Smółką, za odwagę w podjęciu tego rodzaju strategicznych decyzji, a obecnemu rządowi naszego kraju życzę podobnych jak w przypadku poprzedników inicjatyw służących rozwojowi Polski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Gosek, Prawo i Sprawiedliwość. Jest pan poseł? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Baluch, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zapewne wszyscy pamiętamy filmik opublikowany w mediach społecznościowych na profilu Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z okazji tłustego czwartku. Filmik, który wzbudził, delikatnie mówiąc, umiarkowany entuzjazm wśród oglądających. Nasi żołnierze zostali przedstawieni w nim w sposób, który nie koreluje w żaden sposób z powagą munduru, szczególnie w czasach, kiedy za naszą wschodnią granicą mamy toczącą się regularną wojnę. Wielu mężów, ojców, synów właśnie służy przy tej granicy. Niektórym mamom, babciom, żonom naprawdę nie było do śmiechu. Myślę, że specjaliści od social mediów z polskiej armii zapomnieli, że takie suchary może śmieszyły kiedyś, 10 lat temu, ale teraz niestety nie bawią. Szczególnie przypomnijmy sobie, jak środowiska związane z obecną władzą pluły na polski mundur i próbowały zohydzić Wojsko Polskie.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#AnnaBaluch">Pytanie, w jaki sposób funkcjonuje teraz ministerstwo — nawiązując do drugiego tematu — skoro pan minister, ani jeden, ani drugi, ani trzeci, nie wiedział o tym, że na Polskę spadną szczątki rakiety Falcon.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#AnnaBaluch">Polska Agencja Kosmiczna, jak się okazuje, o tym informowała, zarówno na tę nieczynną skrzynkę mailową, jak i na tę czynną. Niestety opinia publiczna się o tym nie dowiedziała. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Wojciechowska, Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Sałek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#PawełSałek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z niepokojem obserwujemy kolejne decyzje Ministerstwa Klimatu i Środowiska uderzające w sprawdzony, dobrze funkcjonujący model polskiego leśnictwa oparty na zasadach wielofunkcyjnej i trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. W modelu tym jest miejsce zarówno na ochronę przyrody i gospodarcze wykorzystanie zasobów naturalnych lasu, jak i na ich szerokie udostępnienie dla społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#PawełSałek">Ochrona przyrody zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym polega na zachowaniu, racjonalnym użytkowaniu oraz odtwarzaniu tworów i składników przyrodniczych. Działanie ministerstwa polegające na wyłączaniu z użytkowania kolejnych obszarów leśnych odbywa się w pośpiechu, bez merytorycznej analizy walorów i wartości przyrodniczych obiektu, często bez formalnego zdefiniowania pojęć i kryteriów ich wyznaczania, a także bez oceny kosztów społecznych i gospodarczych, jakie się z tym wiążą. Pomijam fakt, że tego rodzaju polecenia nie mają podstawy prawnej. Przyjęty sposób powoływania nowych rezerwatów sprowadza się do akcji poprawiania statystyki bez faktycznej troski o ochronę przyrody.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#PawełSałek">Poważnie traktowana procedura tworzenia nowych rezerwatów powinna być oparta na trzech podstawowych elementach: wiedzy, czyli projekt rezerwatu powinien być poprzedzony badaniami i uzasadniony merytoryczne; świadomości, czyli przekonaniu społeczeństwa o potrzebie i zasadności tego powołania; odpowiedzialności decydentów, którzy biorą pod uwagę nie tylko potrzebę utworzenia rezerwatu, ale również koszty społeczne i gospodarcze, jakie wiążą się z tą decyzją. Dziękuję. Darzbór!</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Wicha. Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-432.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Habura, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-432.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Habura: Obecny.)</u>
          <u xml:id="u-432.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Obecny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#KrzysztofHabura">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Już od pierwszych miesięcy II wojny światowej polscy kolejarze aktywnie działali w ruchu oporu przeciwko niemieckiemu okupantowi. Ci dzielni ludzie, kolejarze-żołnierze, narażając własne życie i życie swoich bliskich, organizując z powodzeniem liczne akcje sabotażowe, niszcząc i uszkadzając tabor kolejowy, szyny i urządzenia, zadawali okupantowi dotkliwe straty i przyczyniali się do obniżenia zdolności bojowych niemieckiej armii. Tak było w Tczewie, Szymankowie, Kutnie, Ostrowie Wielkopolskim i wielu innych miastach.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#KrzysztofHabura">Symbolem bohaterskiej walki kolejarzy była także postawa kolejarzy z Karsznic w Zduńskiej Woli. Życiem przypłaciło to 28 z nich, w tym dwóch, Kazimierz Kałużewski i Juliusz Sylla, 25 lutego 1944 r. w wyniku pokazowej egzekucji w tamtejszej parowozowni. Dlatego 25 lutego mieszkańcy, samorządowcy i parlamentarzyści ziemi łódzkiej zebrali się przy pomniku upamiętniającym ich męczeńską śmierć, aby oddać im hołd i poprzeć inicjatywę prezydenta Zduńskiej Woli Konrada Pokory, by 25 lutego uczynić narodowym dniem pamięci kolejarzy-żołnierzy, a Zduńską Wolę — krajowym ośrodkiem wiodącym w badaniach i popularyzacji wiedzy na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#KrzysztofHabura">Obecnie w Senacie toczą się prace legislacyjne i w marcu ma zostać przyjęta uchwała upamiętniająca bohaterską walkę kolejarzy-żołnierzy. Łódzki Zespół Parlamentarny będzie kultywował i propagował bohaterską walkę karsznickich kolejarzy przy każdej możliwej sposobności. Cześć karsznickim kolejarzom! Cześć bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam dzisiaj oświadczenie w sprawie ruchu ośmiu gwiazdek, tzw. ruskich gwiazdek. Jak wskazały media, w tym, o dziwo, stacja TVN, ordynarny, wymierzony przeciwko ówczesnemu rządowi i prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej Andrzejowi Dudzie ruch ośmiu gwiazdek był finansowany przez służby Federacji Rosyjskiej. Ten fakt jest niewygodny, wręcz kompromitujący dla ugrupowań koalicji 13 grudnia, a także dla środowisk medialnych, które pana premiera Tuska bezgranicznie hołubią, jak i dla artystów, którzy pana Tuska oklaskują. Pan Tusk ma wielu klakierów, którzy dumnie nosili osiem gwiazdek na koszulkach i czapkach, umieszczali je na samochodach. Problem polega na tym, że nie były to polskie gwiazdki, tylko ruskie gwiazdki. Uważam, że Polakom należą się wyjaśnienia w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Józefaciuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny panie marszałku, dobrze widzieć pana w dobrym zdrowiu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Miło, dzięki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MarcinJózefaciuk">Dzisiaj chciałbym powiedzieć na temat alienacji rodzicielskiej, czyli izolowania dziecka od jednego opiekuna przez drugiego opiekuna. Jest to zjawisko, które dotyka tysiące rodzin w całej Polsce. Według badań nawet 40% dzieci po rozstaniu rodziców traci regularny kontakt z jednym z nich, co może mieć długofalowe konsekwencje dla ich zdrowia psychicznego i społecznego funkcjonowania. Dzieci wychowujące się bez jednego z rodziców częściej doświadczają problemów emocjonalnych, trudności w nawiązywaniu relacji oraz obniżonego poczucia własnej wartości.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MarcinJózefaciuk">Brak możliwości utrzymywania kontaktu z obojgiem rodziców jest nie tylko dramatem osobistym, ale również poważnym problemem społecznym. Problem ten w głównej mierze dotyczy ojców, którzy często napotykają trudności w egzekwowaniu prawa do kontaktu ze swoimi dziećmi. W wielu przypadkach mimo orzeczeń sądowych regulujących kontakty ojcowie mierzą się z ich utrudnianiem, co prowadzi do postępującego wyobcowania dziecka i zrywania więzi rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#MarcinJózefaciuk">Aby zwrócić uwagę na ten problem, 7 marca, czyli w ten piątek, w Warszawie odbędzie się manifestacja rodziców i dziadków przeciwko alienacji rodzicielskiej. Organizatorzy podkreślają konieczność systemowych rozwiązań prawnych, które skutecznie zagwarantują dzieciom możliwość utrzymania relacji z obojgiem rodziców. To ważna inicjatywa, mająca na celu zwrócenie uwagi na problem, który wymaga uwzględnienia w dyskusji publicznej oraz zmian legislacyjnych. Warto zapoznać się z postulatami organizatorów. Niech będzie to okazja, wstęp do rozmowy i poszukiwania rozwiązań, które służą dobru dzieci i całych rodzin. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 1 marca obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Wiele lat upłynęło, aż środowiska kompatanckie, liczne organizacje patriotyczne i rodziny doczekały się dnia poświęconego pamięci właśnie żołnierzy wyklętych. Prezydent Lech Kaczyński, korzystając ze swojego konstytucyjnego uprawnienia do inicjatywy ustawodawczej, w 2010 r. złożył na ręce marszałka Sejmu projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” jako święta państwowego, które będzie obchodzone w dniu 1 marca każdego roku. Uzasadnienie dołączone do projektu ustawy głosiło, że ustanowienie święta jest wyrazem hołdu dla żołnierzy drugiej konspiracji za świadectwo męstwa, niezłomnej postawy patriotycznej i przywiązania do tradycji patriotycznych, za krew przelaną w obronie ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#WładysławKurowski">Data 1 marca nie jest przypadkowa. Tego dnia w 1951 r. w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódcę IV Zarządu Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość” Łukasza Cieplickiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 r. dzieło Armii Krajowej. Zajęcie Polski przez Armię Czerwoną i włączenie połowy jej terytorium do Związku Sowieckiego sprawiło, że dziesiątki tysięcy żołnierzy nie złożyło broni. Gotowi byli walczyć o odzyskanie niepodległości i wypełnić złożoną przysięgę. Musimy pamiętać o naszych bohaterach, bo historia jest podstawą pomyślnej przyszłości naszej ojczyzny. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Patryk Wicher, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Dzisiaj chciałbym opowiedzieć o dobrej współpracy, o tym, jak samorząd wojewódzki może świetnie uzupełniać środki państwowe, ale także samorządowe. Chciałbym opowiedzieć o tym na przykładzie działań poprzedniej kadencji parlamentu, ale także Sejmiku Województwa Małopolskiego pod wodzą marszałka dzisiaj Łukasza Smółki, a wówczas marszałka Witolda Kozłowskiego. Emanacją tej pomocy było dofinansowanie czy też dokapitalizowanie budów publicznych, takich jak JRG 2, centrum krwiodawstwa, a także budowa dróg, mostów i różnej infrastruktury technicznej potrzebnej naszemu regionowi. Oprócz tego, że dbano o drogi wojewódzkie, dbano także o szerszy rozwój całej infrastruktury samorządowej dla dobra mieszkańców. Oczywiście ta współpraca przebiegała i przebiega dobrze, ponieważ ówczesny zarząd świetnie pracował, a dzisiejszy zarząd świetnie pracuje nad dalszymi projektami. Cieszą choćby np. plany budowy ronda w Jazowsku, obwodnicy Łącka czy też trzeciego, bardzo ważnego mostu dla aglomeracji miasta Nowego Sącza. Czekamy tylko na ZRID. I tu apel do pana wojewody małopolskiego o to, żeby jak najszybciej ten ZRID wydać, tak żeby zdążyć przed końcem marca. Chodzi o to, żeby można było procedować bez zakłóceń nad tak ważnym dla mieszkańców Nowego Sącza projektem.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#PatrykWicher">Ponadto potężne środki wpłynęły teraz do ZIT-ów dzięki podpisom złożonym przez pana marszałka Łukasza Smółkę, ale także pana marszałka Witolda Kozłowskiego. To 1,5 mld euro, które jest rozdysponowane dla samorządów Małopolski. Te środki będą teraz wydatkowane. Dla mojego terenu, czyli miasta Nowy Sącz, Sądecczyzny, Gorlic, to 111 mln euro. To kolejne gigantyczne inwestycje, kolejne środki finansowe, kolejne wsparcie, za co jeszcze raz bardzo dziękuję panu marszałkowi Łukaszowi Smółce i poprzedniemu marszałkowi, dzisiaj wicemarszałkowi Witoldowi Kozłowskiemu wraz z całymi zarządami. Dobra współpraca daje wspaniałe, dobre owoce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Paulina Matysiak, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po 8 latach rządów Prawa i Sprawiedliwości do władzy wróciła koalicja z Platformą Obywatelską na czele i po 8 latach wróciło rozmontowywanie polskiej sieci kolejowej. Znowu zaczęły się rozbiórki nieczynnych od lat linii kolejowych i ich likwidacja zamiast odbudowy. Właśnie trwa rozbiórka linii kolejowej nr 366 Miejska Górka — Kościan przez Krobię, Gostyń i wiele mniejszych miejscowości, będąca alternatywą dla magistrali nr 271 na odcinku od Rawicza do Kościana. Kolejna właśnie likwidowana trasa to linia nr 231 Mogilno — Kruszwica, która za rządów PiS-u była planowana do odbudowy celem dojazdu do poligonu wojskowego nad jeziorem Szarlej, ale i w celu poprawy komunikacji regionalnej. W tej sprawie interweniowałam w poprzedniej kadencji. Trzecia sprawa to sprzedaż szyn z linii nr 239 Mogilno — Orchowo, w odniesieniu do której dzięki mojej interwencji i zaangażowaniu organizacji społecznych udało się powstrzymać w zeszłym roku PKP SA przed rozbiórką linii, ale teraz spółka PKP SA sprzedaje to, co zniszczyła, zamiast odbudowywać. Chyba robi to złośliwie.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#PaulinaMatysiak">Stanowczo sprzeciwiam się likwidacji lokalnych linii kolejowych i oczekuję od premiera natychmiastowej interwencji w PKP SA celem zaprzestania przez spółkę sprzedaży majątku i rozpoczęcia prawdziwych działań, które będą miały na celu przywrócenie regionalnych linii kolejowych. W XXI w. nikt o zdrowych zmysłach nie likwiduje kolei, a w Polsce ciągle to się dzieje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Niemcy, Rosja, Ukraina — trójkąt owalny. Prezydent Trump w przeciwieństwie do Bidena zrozumiał, że wojna na Ukrainie toczy się we wspólnym interesie Niemiec i Rosji. Gdyby wojna rosyjsko-ukraińska trwała kilka tygodni bądź nawet miesięcy, stanowiłaby powtórkę wojny zakończonej formatem normandzkim i rokowaniami mińskimi, a zyski polityczne Niemiec byłyby połowiczne. Obecna wojna rosyjsko-ukraińska, już ponad 3-letnia, ma rangę i stawkę globalnej rozgrywki geopolitycznej. Niemcy i Rosja zaczęły robić geopolitykę w dobrze skorelowanym wspólnym interesie, tym razem gospodarując bezcennym geopolitycznym surowcem, jakim jest czas. To czas potrzebny Niemcom do podyktowania Unii Europejskiej dominanty w postaci ustanowienia niemieckiego superpaństwa i jednocześnie czas potrzebny Rosji do przesterowania jej gospodarki na potrzeby permanentnej, kompletnej wojennej machiny. Dlatego Trump postanowił natychmiast zrobić geopolitykę własną, czyli amerykańską, i precyzyjnie uderzył w najczulszy punkt. Skoro wojna na Ukrainie napędza geopolityczne interesy jednocześnie Niemiec i Rosji, to należy ją bez najmniejszej zwłoki zakończyć. Czy decyzja prezydenta Trumpa jest korzystna dla Polski? Tak, ponieważ utrudnia prezydentowi Zełenskiemu dalsze protekcjonalne i instrumentalne traktowanie naszego kraju przy jednoczesnym forytowaniu Niemiec jako rzekomego gwaranta ukraińskich interesów. Dodać trzeba, że każde lewarowanie Zełenskiego ze strony niemieckich polityków, z kanclerzem Scholzem na czele, choćby najbardziej cyniczne, jest zawsze wymierzone w polskie interesy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#SzymonGiżyński">Dosłownie 20 sekund, 15 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Już miał pan 20 sekund.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Lidia Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#SzymonGiżyński">Bardzo proszę, niech mi pan pozwoli, jeszcze ostatni krótki akapit.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#SzymonGiżyński">Geopolityka uprawiana przez prezydenta Trumpa na rzecz ustania wojny na Ukrainie ma wymiar nie tylko europejski, lecz także wyraziście globalny. Mowa oczywiście o skutkach polityki prezydenta USA dla porozumienia BRICS, które pozbawione bezpośredniego kontekstu wojny na Ukrainie będzie podlegać procesowi dalszej pragmatyzacji. Czy jest to okoliczność korzystna także dla Polski? Jak najbardziej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł. Jest pani poseł? Nie widzę. Jest, przepraszam. Wzrok mam za krótki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 1 marca obchodziliśmy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych, święto ustanowione w hołdzie niezłomnym bohaterom podziemia niepodległościowego, którzy po zakończeniu II wojny światowej nie złożyli broni i kontynuowali walkę o wolną i suwerenną Polskę.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#LidiaCzechak">Żołnierze wyklęci wierni ideałom patriotyzmu sprzeciwiali się komunistycznemu reżimowi narzuconemu naszej ojczyźnie przez Związek Sowiecki. Walczyli o honor, prawdę i sprawiedliwość, często płacąc najwyższą cenę własnego życia. Przez lata byli wymazywani z kart historii, oskarżani o zdradę i terroryzm. Dziś przywracamy im należne miejsce w narodowej pamięci. Dzięki badaniom historyków, pracy rodzin i działaczy społecznych prawda o ich losach dotarła do szerokiego grona Polaków.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#LidiaCzechak">Chylimy czoła przed takimi postaciami jak rtm. Witold Pilecki, Danuta Siedzikówna „Inka”, Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka” czy Hieronim Dekutowski „Zapora”. Ich heroizm i niezłomność stanowią wzór dla przyszłych pokoleń Polaków. Niech to święto będzie dla nas wszystkich okazją do refleksji nad wartością wolności i suwerenności. Niech przypomina, że niepodległość nie jest nam dana raz na zawsze, ale wymaga pamięci, troski i zaangażowania każdego z nas.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#LidiaCzechak">Tym wystąpieniem chciałabym podziękować wszystkim samorządom oraz organizacjom, które co roku organizują piękne, patriotyczne obchody, aby uczcić to święto. Cześć i chwała bohaterom! Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-455.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Wioletta Maria Kulpa, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wolność, suwerenne państwo i wielka wdzięczność dla żołnierzy niezłomnych, którzy po II wojnie światowej z bronią w ręku przeciwstawiali się sowietyzacji Polski i podporządkowaniu ZSRR.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#WiolettaMariaKulpa">Tym bardziej cieszy, jak bardzo społeczność lokalna z różnych zakątków naszego kraju włącza się w upamiętnienie i pielęgnowanie naszej historii, bo to żołnierzy niezłomnych dotknęło wielkie prześladowanie. Dzięki niezłomnym działaniom śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego 1 marca ustanowiono narodowym dniem żołnierzy wyklętych. Tymczasem w moim okręgu wyborczym 7 września 2013 r. we wsi Gałki na terenie gminy Mała Wieś uroczyście odsłonięto pomnik poświęcony ostatniej bitwie oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego dowodzonego przez Wiktora Stryjewskiego ps. Cacko. To miejsce pamięci powstało dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności, a w szczególności wielkiego patrioty i mieszkańca tej gminy pana Marcelego Szkopka. Uroczystości odbywają się pod patronatem pana prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#WiolettaMariaKulpa">W tym miejscu chciałabym podziękować zarówno panu Marcelemu, jak i całej lokalnej społeczności za duże zaangażowanie i postawę patriotyczną, która jest tak ważna i potrzebna, aby kolejne pokolenia czerpały wzorce. 8 marca tego roku odbędzie się kolejna uroczystość w miejscowości Gałki w gminie Mała Wieś. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#BożenaLisowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce trwa debata nad potrzebą deregulacji prawa, która toczy się tu, w parlamencie, w organizacjach okołobiznesowych, ale także w polskich firmach. Jej celem jest wskazanie barier i zbędnych regulacji prawnych, które utrudniają rozwój firm.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#BożenaLisowska">Dziś w Senacie odbyła się dyskusja na posiedzeniu Komisji Ustawodawczej na temat deregulacji i padło w niej wiele głosów o nadmiernej regulacji w naszym prawie i znikomej deregulacji. Jednym z postulatów było wydłużenie vacatio legis, zwłaszcza w ustawach dotyczących gospodarki i podatków, nawet do roku. IAB Polska wniosła ważny postulat: Unia Europejska + Zero. Mówi on o potrzebie implementacji prawa unijnego do polskiego porządku prawnego bez nadmiernej regulacji ponad wymogi Unii Europejskiej. Niestety dość częstą praktyką w naszym kraju jest nadmierne i nieuzasadnione implementowanie prawa, co może prowadzić do chaosu.</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#BożenaLisowska">Mam nadzieję, że Sejm i Senat niedługo wdrożą te rekomendacje, które także opracowuje fundacja Rafała Brzoski w ramach kampanii społecznej „sprawdzaMY”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Kiedy w 2015 r. po wygranych wyborach władzę w Polsce przejmował rząd Prawa i Sprawiedliwości, jedną z pierwszych decyzji było wprowadzenie polityki zrównoważonego rozwoju. Chodzi o odejście od modelu, który Platforma i PSL przez 8 lat kultywowały, czyli polaryzacyjno-dyfuzyjnego rozwoju dużych ośrodków. Wtedy mieliśmy sytuację, że małe samorządy, małe miejscowości w końcu doczekały się po wielu latach realizacji bardzo ważnych, infrastrukturalnych, prorozwojowych inwestycji. Wtedy przedstawiciele tamtejszej opozycji mówili, że Prawo i Sprawiedliwość wręcza plastikowe czeki. Dzisiaj widzimy, że stają bardzo chętnie do zdjęć, prężą piersi przy inwestycjach otwieranych właśnie z tamtych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#WładysławDajczak">Tak też było w moim mieście rodzinnym 15 lutego. Chodzi o inwestycję oczekiwaną przez kilkadziesiąt lat przez mieszkańców, obwodnicę Strzelec Krajeńskich. Nie przyłożyli się do tego, nic nie zrobili przez 8 lat, aby ta inwestycja powstała. Natomiast rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadził ją do „Programu budowy 100 obwodnic”, przekazał finansowanie na tę inwestycję. Miałem okazję jako wojewoda lubuski podpisać pozwolenie na budowę na tę inwestycję w 2022 r. i właśnie 15 lutego ci, którzy tak się wyśmiewali z tych czeków, podobno plastikowych, stawali przed tą inwestycją, pokazując, jak oni się przyczynili do jej wykonania, do jej zbudowania. Oczywiście na tę uroczystość nie zaproszono nikogo z tych ludzi, którzy autentycznie przyczynili się do wykonania tej inwestycji. Takie jest działanie Platformy Obywatelskiej — przejmowanie sukcesów swoich poprzedników.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bartłomiej Dorywalski.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako honorowy obywatel gminy Krasocin mam zaszczyt poinformować Wysoką Izbę o wyjątkowym jubileuszu 700-lecia Krasocina.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#BartłomiejDorywalski">Pierwsze wzmianki o tej miejscowości sięgają 24 kwietnia 1325 r., kiedy to arcybiskup gnieźnieński Janisław wystawił dokument potwierdzający przynależność Krasocina do majątku archidiecezji gnieźnieńskiej. Od tamtego czasu Krasocin nieprzerwanie się rozwija, będąc świadkiem burzliwej, ale jednocześnie bogatej historii naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#BartłomiejDorywalski">Symbolika herbu Krasocina, w którym znajdują się trzy lilie, znak kapituły gnieźnieńskiej, przypomina o jego dawnych związkach z kościołem i o głęboko zakorzenionej wierze chrześcijańskiej, trwającej tam od średniowiecza aż po dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-463.3" who="#BartłomiejDorywalski">Dziś Krasocin to dynamicznie rozwijająca się miejscowość, stanowiąca wzór do naśladowania, z pełną infrastrukturą edukacyjną, społeczną i kulturalną. Dzięki inwestycjom ostatnich lat powstały lub zostały wyremontowane: żłobek, szkoła, nowoczesna placówka kultury oraz infrastruktura techniczna. Niezwykle istotnym symbolem Krasocina jest zabytkowy wiatrak, który dziś pełni funkcję Muzeum Chleba, miejsca kultywującego tradycję i historię tej ziemi. Nie sposób również nie wspomnieć o chlubie Krasocina, jaką jest jedna z najlepszych w Polsce młodzieżowa orkiestra dęta OSP wraz z grupą taneczną mażoretek „Aplauz”.</u>
          <u xml:id="u-463.4" who="#BartłomiejDorywalski">Z okazji z 700-lecia tej miejscowości pragnę wyrazić uznanie dla wszystkich mieszkańców Krasocina, zarówno tych, którzy dbają o jego rozwój, jak i tych, którzy kultywują jego tradycję i historię. Niech ten jubileusz stanie się okazją do dumy z osiągnięć, ale i inspiracją do dalszej pracy na rzecz społeczności lokalnej i całej naszej ojczyzny. Zapraszam do Krasocina.</u>
          <u xml:id="u-463.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Leniart.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 16 lutego br. roku w Rzeszowie obchodziliśmy kolejną, 44. rocznicę porozumień rzeszowskoustrzyckich. Drogę do zawarcia porozumień otworzył strajk w Urzędzie Miasta i Gminy w Ustrzykach Dolnych, który rozpoczął się 29 grudnia 1980 r. Następnie strajk przeniósł się do siedziby Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych w Rzeszowie, gdzie działacze chłopscy zostali wsparci przez robotników i w połączeniu sił w słusznym proteście przeciwko władzy komunistycznej domagali się m.in. ochrony prywatnej własności ziemi, wolności religijnej oraz prawa rolników do utworzenia swojego związku zawodowego. W strajku uczestniczyło kilka tysięcy osób. Protestujących aktywnie wspierał Kościół w osobach prymasa Wyszyńskiego oraz biskupa przemyskiego Ignacego Tokarczuka.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#EwaLeniart">Protest zmusił władzę komunistyczną do rozmów. Ostatecznie z 18 na 19 lutego 1981 r. podpisano porozumienia, których sygnatariuszami byli m.in. nieżyjący śp. Antoni Kopaczewski i Janusz Szkutnik, ale także wielu innych, w sumie 14 zasłużonych przedstawicieli ogólnopolskiego komitetu strajkowego.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#EwaLeniart">W porozumieniach uzyskano gwarancję nienaruszalności własności polskiej ziemi, ale także prawo do budowania kościołów. Ostatecznie wynikiem porozumień był zjazd rolników, który doprowadził do powołania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”, zarejestrowany 12 maja 1981 r.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Krystian.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W styczniu 2023 r. podczas mojej wizyty w Ministerstwie Infrastruktury jako wójt gminy Spytkowice prosiłem ówczesnego ministra pana Andrzeja Adamczyka o wsparcie dla funkcjonowania przywróconej linii kolejowej, chodzi o połączenia na linii kolejowej 94, oraz projektu rewitalizacji linii kolejowej 103 Trzebinia — Spytkowice — Wadowice.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#MariuszKrystian">W sierpniu tego samego roku w gminie Spytkowice odbyła się ważna konferencja dotycząca m.in. rewitalizacji tej linii, po której ministerstwo przyjęło program, który włączył ją do studium wykonalności analizy ruchu dla rewitalizowanych linii kolejowych. Aktualnie ten projekt jest realizowany dzięki decyzji rządu Prawa i Sprawiedliwości, pana ministra Andrzeja Adamczyka. Jego finał ma nastąpić w październiku tego roku.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#MariuszKrystian">W ostatnim czasie odbyłem wiele spotkań z samorządowcami Trzebini, Zatora, Wadowic, Tomic i Spytkowic, które pozwalają mi snuć optymistyczną wizję budowy ogromnej, dużej koalicji samorządowo-społecznej dla rewitalizacji linii 103, linii kolejowej, która jest bardzo potrzebna dla ruchu regionalnego Małopolski Zachodniej, ale również może stanowić ważny element szlaków dalekobieżnych, które będą łączyć Śląsk choćby z Podhalem, dla ruchu turystycznego regionu Doliny Karpia, jak również ruchu turystycznego całej Małopolski. Do projektu włączyli się również młodzi ludzie i młodzież z projektu „Kompas przyszłości”, którzy będą realizować również petycję społeczną w tej sprawie, za co bardzo serdecznie już w tym momencie im dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#MariuszKrystian">Ten projekt ma przyszłość. Będziemy wspólnie realizować projekt rewitalizacji linii kolejowej 103, która, mam nadzieję, za kilka lat okaże się sukcesem, tak jak rewitalizacja linii kolejowej 94, zlikwidowanej za czasów Platformy Obywatelskiej i PSL-u. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Z tegoż PSL-u pan poseł Adam Dziedzic. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, nie z PSL-u. Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W minioną niedzielę, 2 marca, Gorlice stały się miejscem szczególnej refleksji nad historią naszej ojczyzny i hołdu dla tych, którzy w najczarniejszych latach powojennej komunistycznej okupacji nie przestali walczyć o wolną Polskę. Miałam zaszczyt współorganizować po raz kolejny uroczyste obchody Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”. Uroczystości rozpoczęliśmy mszą świętą w intencji ojczyzny i żołnierzy niezłomnych w gorlickiej bazylice. Następnie w Gorlickim Centrum Kultury po wspólnym odśpiewaniu hymnu odczytałam przesłanie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, który gorlickie obchody objął swoim honorowym patronatem. Wśród zgromadzonych na sali teatralnej Gorlickiego Centrum Kultury znaleźli się mieszkańcy ziemi gorlickiej, sądeckiej, przedstawiciele władz samorządowych, w tym marszałek województwa pan Łukasz Smółka, konsul generalny Węgier, burmistrzowie, wójtowie, dyrektorzy szkół. Wszyscy mogliśmy wysłuchać krótkiej prelekcji przedstawiciela Instytutu Pamięci Narodowej z Krakowa na temat okresu powojennego oraz występu Orkiestry Reprezentacyjnej Straży Granicznej z Nowego Sącza i laureatek X Gorlickiego Konkursu Pieśni Patriotycznej.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#BarbaraBartuś">Tymczasem w tych samych dniach pani poseł Magdalena Biejat z Lewicy stwierdziła, że kult żołnierzy wyklętych powinien zostać wygaszony. Takie słowa budzą mój stanowczy sprzeciw. Nie można zrównywać bohaterów mordowanych przez komunistyczny aparat terroru z propagandowymi oszczerstwami ich oprawców. Naszym obowiązkiem jest obrona prawdy historycznej i pamięci o żołnierzach niezłomnych, także tych, którzy z kapłańską odwagą nieśli w podziemiu otuchę i nadzieję. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Woś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Fryderyk Sylwester Kapinos, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wśród wielu obchodzonych jubileuszy z całą pewnością dużą wyjątkowością cechują się jubileusze małżeństwa, szczególnie gdy określająca je liczba lat jest okazała. W niedzielę, 2 marca br., miałem przyjemność uczestniczyć w jubileuszu 65-lecia małżeństwa Julii i Józefa Kagan. Tak imponująca liczba lat przeżytych razem to wspaniałe świadectwo miłości, szacunku, oddania w duchu zawierzenia swojej drogi życia Panu Bogu. Z całą pewnością była to wyjątkowa chwila dla państwa Kagan oraz ich rodziny, przyjaciół i znajomych. Na fundamencie miłości małżeńskiej państwo Kagan zbudowali kochającą i wspierającą się rodzinę. To żywy przykład siły miłości, która buduje i rozwija oraz jest pięknym wzorem dla dzieci, wnuków i prawnuków. Przy zaangażowaniu w życiu rodzinne państwo Kagan znaleźli również czas na służbę dla lokalnej społeczności, dając znakomity przykład zarówno swoim dzieciom, jak i mieszkańcom Zabrnia oraz okolicznych miejscowości. Warto w tym miejscu wskazać, że pan Józef był sołtysem Zabrnia przez kilkadziesiąt lat.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Raz jeszcze, już na forum parlamentu, pragnę serdecznie pogratulować państwu Kagan tak pięknego jubileuszu oraz życzyć obfitości łask Bożych, opieki Matki Bożej, dużo zdrowia i wszelkiej pomyślności, oraz podziękować za piękne zaangażowanie i wytrwałość w pracy dla Polski. Warto pokazywać przykłady właśnie takich osób, które swoją postawą dają wspaniały przykład trwałości małżeństwa, a zarówno radosne, jak i te nieco smutniejsze chwile przekuwają w tak piękny dorobek lat przeżytych razem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Agata Wojtyszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#AgataWojtyszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 26 lutego w gminie Nowa Słupia odbyła się piękna uroczystość uhonorowania medalami małżonków za długoletnie pożycie małżeńskie. Medale przyznał pan prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda małżonkom, którzy przeżyli razem 50 lat i swym życiem dają innym małżeństwom piękny przykład. Miłość małżeńska stawia wysokie wymagania, ale za to przynosi małżonkom taką siłę i taką radość życia, jakiej nie mogą dać żadne inne więzi międzyludzkie. Miłość małżeńska stoi u podstaw szczęśliwej rodziny, która stwarza najlepsze warunki ku temu, by jej członkowie uczyli się dojrzałej sztuki życia. W sytuacjach kryzysowych małżonkowie i rodzice dysponują najskuteczniejszą z istniejących terapii — terapią miłości.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#AgataWojtyszek">Dziękuję panu burmistrzowi Nowej Słupi Andrzejowi Gąsiorowi za docenienie tych, którzy stworzyli trwałe związki, dając przykład kolejnym pokoleniom. To właśnie od małżeństwa i rodziny w najwyższym stopniu zależy los poszczególnych ludzi i całych narodów. Codziennie od nowa przekonujemy się, że wśród naszych znajomych i przyjaciół najbardziej szczęśliwi są ci, którzy cieszą się swoją rodziną, którzy mogą ze wszystkiego zwierzyć się swoim bliskim, którzy czują się bezpieczni i kochani. Wszystkim jubilatom życzę dobrych kolejnych lat wspólnego życia, zdrowia i Bożego błogosławieństwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#komentarz">(Poseł Fryderyk Sylwester Kapinos: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dokładnie 85 lat temu, 5 marca 1940 r., Sowieci zadekretowali i zaplanowali zbrodnię katyńską. Na wniosek szefa NKWD Ławrientija Berii zdecydowano o rozstrzelaniu polskich jeńców wojennych przebywających po 17 września 1939 r. w sowieckich obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych przez NKWD na obszarze zajętych wschodnich województw Rzeczypospolitej. W wyniku tej zbrodniczej decyzji zgładzono ok. 22 tys. obywateli polskich, licząc na zapomnienie. Na szczęście prawda nie dała się zabić w katyńskim lesie.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">W bazylice Świętego Krzyża w Warszawie jest takie miejsce — kaplica katyńska. Powstała ona po zmianach ustrojowych w 1989 r. Z woli papieża św. Jana Pawła II kaplica przekształcona została w sanktuarium katyńskie. Zamknięta jest żelazną kratą imitującą drut kolczasty. Głównym jej elementem jest spiżowy wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W kaplicy umieszczono urny wykonane z łusek pocisków artyleryjskich z II wojny światowej, z ziemią z miejsc kaźni i pochówku ofiar zbrodni katyńskiej oraz napisy ich upamiętniające. Na tablicach upamiętniono także osoby związane z upowszechnianiem wiedzy na temat zbrodni katyńskiej oraz ofiary tragedii smoleńskiej. Sanktuarium katyńskie jest znakiem pamięci, jest lekcją dla nas i dla przyszłych pokoleń Polaków. Tylko wtedy dochowamy wierności naszej wierze i miłości wobec naszej ojczyzny, kiedy na co dzień będziemy posłuszni wyzwaniom. Wyjdźmy ze swego egoizmu, ze strefy komfortu, tzw. świętego spokoju. Weźmy udział w trudach i przeciwnościach celem obrony największych wartości, celem pozostania wiernym samym sobie. Wstańmy, nie lękajmy się. Bądźmy wierni swojemu sumieniu, Bogu i ojczyźnie, niezależnie od okoliczności i dominujących mód. Chwała bohaterom. Pamiętamy.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Macko.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Jarosław Łącki, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie marszałku, cieszę się, że widzę pana w dobrym zdrowiu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzięki za dobre słowo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Choć mamy dopiero marzec, wybiegłem już myślami kilka miesięcy do przodu, do maja. Wszystko po to, aby odpowiednio przygotować się do ważnego wydarzenia. 27 maja 2025 r., bo o tę datę chodzi, to niezwykle istotny dzień dla Polek i Polaków. Będziemy wtedy obchodzić 35. rocznicę pierwszych wolnych wyborów samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#ArturJarosławŁącki">Stanowiły one przełomowy moment w procesie odbudowy demokratycznego państwa prawa. Były też powodem wprowadzenia decentralizacji władzy publicznej po okresie PRL. W gminach zniknęli naczelnicy, a pojawili się wójtowie i burmistrzowie. Samorząd został odpolityczniony, a do udziału we władzy dopuszczono wszystkie siły, również te opozycyjne. 35 lat temu to samorząd stał się podwaliną budowy nowoczesnej i demokratycznej Polski, stając się jednocześnie instytucją najbliższą obywatelom. To poprzez samorząd przechodzi ogromna większość spraw i tematów na poziomie lokalnym i regionalnym. Podobnie jak wiele regionalnych związków rad i gmin — apeluję do samorządowców w całej Polsce: postarajcie się uczcić to 35-lecie organizacją wyjątkowych i uroczystych sesji rad gmin wszystkich szczebli. Niech będą one poświęcone wyłącznie temu tematowi, czyli temu, jak zmienił się samorząd na przestrzeni 35 lat. Warto przy tej okazji zorganizować tematyczne konferencje skierowane do szkoł, instytucji, stowarzyszeń, fundacji, organizacji pozarządowych, aby przedstawić tych, którzy budowali samorząd 35 lat temu, oraz tych, którzy obecnie pracują na rzecz lokalnej społeczności. To bardzo ważny element budowania tożsamości i historii regionu i państwa. Niech w maju będzie prawdziwe święto samorządności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maria Koc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czego potrzebuje władza autorytarna, by pogłębiać i poszerzać swoje wpływy kosztem wolności obywateli? Potrzebuje spolegliwych sądów, zwłaszcza tych karnych, które pozostając niezależne, mogą stanowić największe potencjalne zagrożenie dla tejże autorytarnej władzy. Czy w Polsce mamy do czynienia z zawłaszczaniem przez rządzących sądów i domykaniem systemu w sądownictwie? Odpowiedź na to pytanie daje nam sytuacja w warszawskich Sądzie Okręgowym i Sądzie Apelacyjnym. Nie ma wątpliwości, że dla każdej władzy politycznej po 1989 r. warszawskie sądy karne, zwłaszcza Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny, były i są jednostkami newralgicznymi. Tradycja ta sięga jeszcze czasów komunistycznych, została utrwalona w okresie transformacji ustrojowej: to właśnie w tych sądach karnych rozpoznawane były, są i będą najważniejsze sprawy karne o charakterze politycznym, dotyczące stanu wojennego, afery FOZZ, afery Sawickiej czy afery taśmowej. W głośnych, bulwersujących sprawach, które mogą dotyczyć również bezpośrednio polityków ze szczytów władzy, sędziowie tych sądów decydują też o legalizacji podsłuchów, innych form inwigilacji oraz o tymczasowych aresztach.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#MariaKoc">Jak domknąć system w tychże dwóch kluczowych sądach w Warszawie? Poprzez eliminację niewygodnych sędziów. I tak w obu warszawskich sądach, Sądzie Okręgowym i Sądzie Apelacyjnym, utworzono odrębne wydziały dla niewygodnych sędziów, tzw. getta. Doświadczonych sędziów powołanych po 2017 r., a mających za sobą piękną kartę w pracy sędziowskiej, skierowano do błahych spraw, odbierając im poważne sprawy, którymi się do tej pory zajmowali, dotyczące chociażby zabójstw, grup przestępczych, mafii VAT-owskich, piramid finansowych, gdzie ludzie tracą majątki życia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#MariaKoc">To dla nowego kierownictwa Sądu Okręgowego w Warszawie nie ma znaczenia. Tak groteskowo i gorsząco wygląda tzw. praworządność w wykonaniu koalicji 13 grudnia. Tak nie zostanie.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Agnieszka Górska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#AgnieszkaGórska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś obchodzimy tragiczną rocznicę decyzji, która przesądziła o wymordowaniu tysięcy przedstawicieli polskiej inteligencji, wojska i administracji państwowej w Katyniu, Charkowie, Twerze i innych miejscach kaźni. 5 marca 1940 r. na Kremlu wydano rozkaz eliminacji polskich jeńców wojennych: oficerów, profesorów, lekarzy, prawników, nauczycieli, urzędników — kwiat polskiej inteligencji. Zbrodnia katyńska nie była przypadkiem ani wynikiem wojennego chaosu. Była chłodno zaplanowaną operacją. Miała na celu zniszczenie polskiej elity. Zamordowani strzałem w tył głowy, pochowani w zbiorowych mogiłach, przez dekady byli zapomnieni i zepchnięci w otchłań kłamstwa historycznego przez sowiecką propagandę. Przez lata Związek Sowiecki zaprzeczał odpowiedzialności za te zbrodnie, a PRL-owskie władze skwapliwie wspierały te kłamstwa. Dziś, kiedy widzimy kolejne akty rosyjskiego barbarzyństwa, Katyń niech będzie przestrogą i przypomnieniem, że Rosja nigdy nie wyrzekła się imperialnych zapędów. Naszym obowiązkiem jest pamięć o ofiarach tej strasznej zbrodni oraz obrona suwerenności i wolności naszej ojczyzny. Niech Katyń pozostanie wiecznym symbolem prawdy, pamięci i niezłomnej walki o wolność Polski. Cześć i chwała bohaterom! A katom wieczna hańba. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maja Ewa Nowak, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ministerstwo Zdrowia zakończyło proces oceny wniosków dla szpitali powiatowych na dofinansowania inwestycji w zakresie opieki długoterminowej i geriatrycznej. Osoby starsze oraz przewlekle chore często wymagają stałej opieki medycznej, także te osoby zamieszkujące województwo lubuskie. Niestety w moim regionie ani jeden z sześciu złożonych wniosków przez szpitale powiatowe nie uzyskał dofinansowania, mimo że wszystkie sześć wniosków przeszło pozytywnie ocenę. Jednak nie zostały rekomendowane do dofinansowania. Zarówno kryteria przyjęte w programie, jak i jego wynik dla województwa lubuskiego uważam za krzywdzące. Dlatego będę wraz z lubuskimi parlamentarzystami wnioskować o wsparcie dla szpitali w Gubinie, Żarach, Kostrzynie, Wschowie, Świebodzinie i Drezdenku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Rychlik, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#PawełRychlik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, 5 marca, obchodzimy 125. rocznicę urodzin znakomitego syna Skomlina i Ziemi Wieluńskiej, Alfonsa Olejnika.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#PawełRychlik">Alfons Olejnik, ps. Babinicz, urodził się 5 marca 2020 r. w Skomlinie. Pochodził z rodziny chłopskiej, z której pod koniec lat 30. wyjechał do Śremu, by uczęszczać do Podoficerskiej Szkoły Zawodowej. Na początku lat 40. zdał konspiracyjną, podziemną maturę. Następnie wstąpił do Narodowej Organizacji Wojskowej. W latach 1942–1943 uczęszczał do szkoły podchorążych przy Brygadzie Świętokrzyskiej Narodowych Sił Zbrojnych, gdzie służył do 1944 r. Wówczas to na własną rękę wstąpił do 7. Dywizji Piechoty AK, spieszącej z pomocą powstaniu warszawskiemu. Po upadku powstania powrócił do NSZ, służąc w zgrupowaniu porucznika Kazimierza Wybranowskiego „Kreta” aż do rozwiązania oddziału wiosną 1945 r. Następnie ukrywał się w okolicach Częstochowy. W maju 1945 r. nawiązał kontakt z podziemem niepodległościowym, a konkretnie z organizacją „Manewr”. Już jako jej członek został przypadkowo aresztowany 15 czerwca 1945 r. przez częstochowski Urząd Bezpieczeństwa, a następnie skazany przez Wojskowy Sąd Okręgowy w Częstochowie na karę 4 lat więzienia. Na mocy amnestii opuścił jednak to więzienie jesienią 1945 r…</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#PawełRychlik">Nie pozostał jednak bierny. Od maja 1946 r. działał w SOS „Oświęcim” na terenie powiatu wieluńskiego, oleckiego, likwidując posterunki MO w Lipiu, Praszce i Oleśnie. W końcu został schwytany i przewieziony do Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi, gdzie po dwumiesięcznym śledztwie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#PawełRychlik">…Wojskowy Sąd Rejonowy skazał go 9 stycznia 1947 r. na karę śmierci. Bolesław Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Wyrok został wykonany 18 stycznia 1947 r.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#PawełRychlik">30 lipca 1999 r. Sąd Okręgowy w Łodzi dokonał rewizji wyroku z 1947 r. i zrehabilitował Alfonsa Olejnika. W 2009 r. oznaczony został Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Cześć i chwała bohaterom, wieczna pamięć poległym! Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bronisław Foltyn, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#BronisławFoltyn">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj na konferencji prasowej marszałek Sejmu Szymon Hołownia wywołał mnie troszkę do tablicy, bo posłużył się przykładem mojego zespołu parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#BronisławFoltyn">Jestem przewodniczącym Parlamentarnego Zespołu ds. Obrony Polskiego Tatara i Prawa do Spożywania Mięsa. I on oświadczył na tej konferencji, ogłosił, że chce ograniczyć funkcjonowanie zespołów parlamentarnych i chce też ograniczyć ich liczbę. Mam więc propozycję dla pana marszałka Hołowni: może zacząłby od własnego Podlaskiego Zespołu Parlamentarnego, który powstał w listopadzie 2023 r. i do dziś nie spotkał się ani razu. Skąd więc marszałek Hołownia ma wiedzieć, jak wygląda praca w zespołach parlamentarnych? — bo to jest jedyny zespół, w jakim pracuje pan marszałek i nigdy na takim spotkaniu nie był. Przypominam, że zespoły parlamentarne są całkowicie darmowe, nieodpłatne, nie generują żadnych kosztów i nikt nie pobiera z tego tytułu żadnych wynagrodzeń, żaden poseł nie otrzymuje jakichś dodatkowych wynagrodzeń. Posłowie organizują się w zespoły parlamentarne w sposób całkowicie dobrowolny i dotąd nieograniczony. I bardzo dobrze, bo po co ktoś miałby ograniczać pracę posłów? Choćby powstało tysiąc zespołów parlamentarnych, to komu to przeszkadza? Czy posłowie będą teraz zmuszani, żeby spotykać się nielegalnie w konspiracji, gdzieś poza Sejmem i w tajemnicy przed marszałkiem? Myślę, że nie.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#BronisławFoltyn">Zespoły parlamentarne są doskonałym uzupełnieniem ograniczeń wynikających z systemu, w jakim pracuje parlament. Nie wszystko da się zrobić przecież w komisjach. Szczególnie jest to ważne dla posłów opozycji, gdyż wszystkie komisje sejmowe są zdominowane przez rządzącą koalicję, która ma w nich większość.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#BronisławFoltyn">A co do zarzutu o to, że niektóre nazwy zespołów parlamentarnych naruszają powagę Sejmu, to chciałem powiedzieć tylko tyle, że żaden zespół parlamentarny nie jest w stanie naruszyć powagi Sejmu bardziej, niż czyni to obecny marszałek Sejmu Hołownia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie było to miłe na koniec, powiem panu szczerze.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Foltyn: No nie było, no. Mogło być wcześniej.)</u>
          <u xml:id="u-496.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie, po prostu nie ma pana marszałka Hołowni i nie ma wielkiej czci dla tych, którzy obrażają nieobecnych.</u>
          <u xml:id="u-496.3" who="#komentarz">(Poseł Bronisław Foltyn: Ale mnie też nie było wczoraj na tej konferencji.)</u>
          <u xml:id="u-496.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Łukasz Mejza. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-496.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">W ten sposób uratowaliśmy się przed obrażeniem innych.</u>
          <u xml:id="u-496.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">No dobrze, proszę państwa…</u>
          <u xml:id="u-496.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie. Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 6 marca 2025 r., do godz. 9.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niedawno miałam przyjemność uczestniczyć w wydarzeniu o nazwie Senioriada. Ta niecodzienna inicjatywa zorganizowana przez uczennice koszalińskich liceów to świetna okazja do międzypokoleniowej integracji, a także odrobiny zabawy.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Takie inicjatywy niosą za sobą ogromne korzyści społeczne. Przede wszystkim pozwalają seniorom poczuć się potrzebnymi, aktywnymi i zaangażowanymi. Dają im możliwość dzielenia się swoim doświadczeniem życiowym, co wzbogaca młode pokolenia i buduje wzajemny szacunek. Z kolei dla młodzieży to wspaniała lekcja empatii, współpracy i otwartości na potrzeby innych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">Nie można również pominąć waloru integracyjnego, gdyż wspólne śpiewy, tańce czy aktywności sportowe łączą ludzi, wzmacniają lokalną społeczność i dają poczucie przynależności. Udowadniają, że wiek to tylko liczba.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję koszalińskiej młodzieży z I LO i II LO za zorganizowanie tak wspaniałej akcji. Zachęcam młodzież w całej Polsce do podejmowania podobnych inicjatyw, a lokalnych polityków — do pomagania jej na wszelkie możliwe sposoby. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#CzesławHoc">Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych — „Chcieli nas zakopać, nie wiedzieli, że jesteśmy ziarnem”!</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 3 lutego 2011 r. Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. 1 marca nie jest datą przypadkową, bowiem w tym dniu 1951 r. strzałem w tył głowy został zamordowany płk Łukasz Ciepliński „Pług” wraz z więzionymi z nim członkami IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”, WiN. Brutalne i okrutne śledztwo wobec ppłk. Łukasza Cieplińskiego i jego współpracowników trwało aż 3 lata. W jednym z cudem zachowanych grypsów pisał do żony: ,,Kochana Wisiu! Jeszcze żyję. (…) Ten ból składam u stóp Boga i Polski (…). Bogu dziękuję za to, że mogę umierać za Jego wiarę świętą, za moją Ojczyznę i za to, że dał mi taką żonę i wielkie szczęście rodzinne”.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#CzesławHoc">Z kolei mjr Zygmunt Szendzielarz „Łupaszka”, dowódca 5. Brygady Wileńskiej AK, w kolportowanej w formie odezwy tak napisał wobec haniebnych oskarżeń władz komunistycznych podległych Sowietom: „Nie jesteśmy żadną bandą, tak jak nas nazywają zdrajcy i wyrodni synowie naszej ojczyzny. My jesteśmy z miast i wiosek polskich. My chcemy, by Polska była rządzona przez Polaków oddanych sprawie i wybranych przez cały Naród, Dlatego też wypowiedzieliśmy walkę na śmierć lub życie tym, którzy za pieniądze, ordery lub stanowiska z rąk sowieckich mordują najlepszych Polaków domagających się wolności i sprawiedliwości „.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#CzesławHoc">Witold Pilecki „Witold”, jeden z najbardziej znanych żołnierzy polskiego podziemia. Przedwojenny kawalerzysta i wojenny rotmistrz, wnuk powstańca styczniowego, dokonał rzeczy niebywałej, świadczącej o jego wielkiej odwadze. Świadomie dał się złapać w czasie łapanki we wrześniu 1940 r., by dostać się do KL Auschwitz. Żonie powiedział w czasie widzenia, że: „(…) już nie może żyć” i że „Oświęcim to była…. igraszka”. Zamordowany 25 maja 1948 r. w więzieniu mokotowskim na Rakowieckiej przez strzał w tył głowy.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#CzesławHoc">Niespełna 18-letnią Danutę Siedzikównę „Inkę”, sanitariuszkę oddziału „Łupaszki”, rozstrzelano po brutalnym i nieludzkim dochodzeniu i śledztwie w dniu 28 sierpnia 1946 r. Krótko przed śmiercią napisała: „Powiedzcie Babci, że zachowałam się jak trzeba”.</u>
          <u xml:id="u-498.5" who="#CzesławHoc">August Emil Fieldorf „Nil”, generał brygady Polskich Sił Zbrojnych. Wyrok śmierci przez powieszenie wykonano 24 lutego 1953 r. Świadek egzekucji, prokurator: „Skazany patrzył mi cały czas w oczy. Stał wyprostowany. Nikt go nie podtrzymywał”.</u>
          <u xml:id="u-498.6" who="#CzesławHoc">21 października 1963 r. zginął ostatni żołnierz niepodległościowego podziemia, Józef Franczak „Lalek”, sprzedany przez bratanka ojca swojej narzeczonej. Pośmiertnie bestialskie władze komunistyczne dokonały haniebnego czynu — dekapitacji; prokuratura powiatowa nakazała… „zdjęcie głowy ze zwłok Józefa Franczaka”. Na jego cześć każdego roku odbywa się patriotyczny bieg „Biegniemy Tropem Wilczym” — z wiersza księcia poetów Zbigniewa Herberta „Wilki” — dystans 1963 m, właśnie dla upamiętnienia daty 1963 r. — śmierci ostatniego żołnierza wyklętego.</u>
          <u xml:id="u-498.7" who="#CzesławHoc">Pani Marszałku! Wysoki Sejmie! Zdzisław Badocha „Żelazny”, Franciszek Jaskulski „Zagończyk”, Stanisław Sojczyński „Warszyc”, Hieronim Dekutowski „Zapora”, Józef Kuraś „Ogień”, Zdzisław Broński „Uskok”, Mieczysław Dziemieszkiewicz „Rój”, Tadeusz Zieliński „Igła” i wielu, wielu innych. Bohaterowie. Honorowi, gotowi oddać życie za ojczyznę. Żołnierze wyklęci. Żołnierze niezłomni. Żołnierze drugiej konspiracji. Bohaterowie podziemia antykomunistycznego z lat 1944–1963. Żołnierze obrony niepodległości wobec sowietyzacji Polski po 1944 r. Żołnierze męstwa, nieugiętej postawy patriotycznej i przywiązania do tożsamości narodowej.</u>
          <u xml:id="u-498.8" who="#CzesławHoc">W trakcie śledztwa byli maltretowani, poniżani, katowani, nieludzko torturowani przy użyciu rozmaitych brutalnych metod śledczych. Potem skazywani najczęściej na śmierć lub na długoletnie więzienie w okrutnych warunkach. Z reguły po wykonaniu kary śmierci chowani byli w bezimiennych mogiłach, a ich ciała często pośmiertnie bezczeszczono. Oprawcy robili wszystko, by o nich zapomniano.</u>
          <u xml:id="u-498.9" who="#CzesławHoc">Jednak mieli łaskę przetrwania i gen utrwalania pamięci o nich, bo łączyła ich odwieczna dewiza narodowa „Bóg, honor, ojczyzna” I dzisiaj zasiane ziarno daje stukrotne plony przywracania godności i wiecznej pamięci żołnierzom wyklętym — „Chcieli nas zakopać, nie wiedzieli, że jesteśmy ziarnem”. Stańcie do apelu! Chwała bohaterom!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otrzymałem apel prezydenta miasta Konina oraz Rady Miasta Konina, w którym wyrażają oni swoje pełne poparcie dla budowy drogi ekspresowej Via Pomerania w wariancie Ustka — Słupsk — Bytów — Chojnice — Sępólno Krajeńskie — Bydgoszcz — Inowrocław — Konin — Kalisz.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#MichałPyrzyk">Według samorządu miasta Konina planowana trasa będzie odgrywać strategiczną rolę w aspekcie obronności kraju poprzez umożliwienie szybkiego przemieszczania się wojsk oraz w zakresie rozwoju infrastruktury komunikacyjnej. To nie tylko połączenie trzech województw i w perspektywie szybka i wygodna droga na Pomorze Środkowe, to także ogromna szansa rozwoju gospodarczego dla regionów, przez które planowany jest jej przebieg. Stworzy to nowe możliwości dla rozwoju przedsiębiorców, zwiększając atrakcyjność regionów. Ma to szczególne znaczenie dla Konina, gdzie planowana jest budowa elektrowni jądrowej. Ponadto inwestycja przyczyni się do podniesienia jakości życia mieszkańców poprzez skrócenie czasu podróży i poprawę bezpieczeństwa na drogach. Będzie miała również ogromne znaczenie dla zachowania spójności społeczno-gospodarczej kraju, co zapobiegnie powstawaniu wewnętrznych peryferii. Stanie się także elementem świadomej interwencji prorozwojowej.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#MichałPyrzyk">W związku z powyższym w pełni popieram władze samorządowe miasta Konina, które apelują o podjęcie działań na rzecz realizacji tej inwestycji — niezwykle ważnej zarówno dla regionów, przez które planowany jest przebieg trasy, jak i dla Polski jako całości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#ArturSzałabawka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę wyrazić głębokie zaniepokojenie planami budowy farm wiatrowych na terenach zarządzanych przez Lasy Państwowe w ramach projektu „Las Energii”. Choć rozwój odnawialnych źródeł energii jest niezbędny dla transformacji energetycznej Polski, lokalizacja turbin wiatrowych w lasach budzi poważne wątpliwości ekologiczne, prawne i społeczne.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#ArturSzałabawka">Skala i lokalizacja inwestycji</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#ArturSzałabawka">W ramach pilotażu planuje się budowę do 30 turbin wiatrowych o wysokości 250 m i mocy 6–7 MW każda, zlokalizowanych w nadleśnictwach Skwierzyna, Sława Śląska i Nowa Sól w województwie lubuskim. Choć Lasy Państwowe podkreślają, że pełnią rolę dzierżawcy gruntów i partnera wspierającego, a inwestorem jest duńska firma Eurowind Energy, skala projektu budzi obawy o jego wpływ na środowisko.</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#ArturSzałabawka">Wpływ na środowisko</u>
          <u xml:id="u-500.4" who="#ArturSzałabawka">Budowa tak wysokich turbin w lasach wymaga wycinki drzew na znacznych obszarach, co prowadzi do fragmentacji siedlisk i utraty bioróżnorodności. Eksperci szacują, że dla jednej turbiny konieczne jest wylesienie ok. 20 ha terenu. Ponadto funkcjonowanie turbin stanowi zagrożenie dla ptaków i nietoperzy, które mogą kolidować z łopatami wirników. Mimo deklaracji zastosowania systemów minimalizujących ryzyko kolizji skuteczność tych rozwiązań nie została jednoznacznie potwierdzona.</u>
          <u xml:id="u-500.5" who="#ArturSzałabawka">Wątpliwości prawne i społeczne</u>
          <u xml:id="u-500.6" who="#ArturSzałabawka">Państwowa Rada Ochrony Przyrody wyraziła krytyczne stanowisko wobec planów lokalizacji turbin wiatrowych na obszarach leśnych, wskazując na brak zgodności takich działań z ustawą o lasach. Ponadto brak transparentności w procesie decyzyjnym oraz ograniczony dostęp do informacji publicznej na temat umów dzierżawy z inwestorem budzą niepokój społeczny i podważają zaufanie do instytucji publicznych.</u>
          <u xml:id="u-500.7" who="#ArturSzałabawka">Apel o rozwagę</u>
          <u xml:id="u-500.8" who="#ArturSzałabawka">Apeluję do Lasów Państwowych oraz odpowiednich organów administracji o wstrzymanie realizacji projektu „Las Energii” w obecnej formie. Niezbędne jest przeprowadzenie rzetelnych analiz środowiskowych, konsultacji społecznych oraz ocena alternatywnych lokalizacji dla farm wiatrowych, które nie będą narażać cennych ekosystemów leśnych. Transformacja energetyczna powinna być realizowana w sposób zrównoważony, z poszanowaniem przyrody i praw obywateli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie poselskie w sprawie profilaktyki i leczenia raka pęcherza moczowego</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! W 2022 r. u 6,9 tys. pacjentów w Polsce zdiagnozowano raka pęcherza moczowego. Co piąty chory usłyszał, że jego choroba jest w stadium rozsiewu, co oznacza, że ma on niewielką szansę na długoletnie życie. Złą sytuację chorych z rakiem pęcherza w Polsce najlepiej obrazuje fakt, że śmiertelność z powodu tego nowotworu w naszym kraju była w 2022 r. najwyższa wśród wszystkich krajów europejskich. Dlatego państwo i system opieki zdrowotnej nie mogą lekceważyć potrzeb chorych na raka pęcherza. Dziś napotykają oni wiele przeszkód na drodze do szybkiego uzyskania diagnozy i skutecznego leczenia.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#TadeuszTomaszewski">Pacjenci żyjący z rakiem pęcherza i specjaliści w zakresie leczenia tego nowotworu głęboko wierzą, że zmiany na lepsze są możliwe. Na spotkaniu zorganizowanym przez Instytut Rozwoju Spraw Społecznych „Wyrównywanie szans: Czy polscy pacjenci maja szansę dołączyć do czołówki europejskiej, a rak pęcherza moczowego do optymalnie leczonych nowotworów” przedstawiono apel w sprawie raka pęcherza moczowego. W apelu przedstawili swoje oczekiwania: poprawy jakości opieki nad pacjentem poprzez m.in. sprawną współpracę między specjalistami zajmującymi się chorymi z nowotworami pęcherza moczowego, organizację dobrej jakości konsyliów wielospecjalistycznych, edukację pacjenta, która pozwoli mu zrozumieć ścieżkę leczenia, dzięki czemu będzie on lepiej stosował się do zaleceń lekarzy w czasie terapii, poprawę dostępu do rehabilitacji jako niezbędnego elementu w leczeniu pacjenta po usunięciu pęcherza; poprawy szybkości i standardów diagnostyki w Polsce poprzez edukację lekarzy pierwszego kontaktu, innych specjalistów i pracowników medycznych, do których zgłosi się pacjent z krwiomoczem, upowszechnienia procedury wystawiania kart DiLO z powodu krwiomoczu lub podejrzenia guza — karta DiLO warunkuje priorytetowe przyjęcie przez urologa i ograniczenie długotrwałego leczenia antybiotykami — oraz poprawy jakości i standardów leczenia w Polsce poprzez wdrożenie wytycznych postępowania diagnostyczno-terapeutycznego tworzonych w ramach Narodowej Strategii Onkologicznej oraz amerykańskich wytycznych NCCN, National Comprehensive Cancer Network, co pozwoli ujednolicić postępowanie wobec pacjentów, i zwiększenie dostępu do terapii dopęcherzowej BCG, chemioterapeutyku (mitomycyny C) oraz jasnych wytycznych co do postępowania przy niepowodzeniu terapii.</u>
          <u xml:id="u-501.3" who="#TadeuszTomaszewski">W nawiązaniu do treści oświadczenia uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi: Jak ministerstwo odniesie się do apelu pacjentów żyjących z rakiem pęcherza i specjalistów w zakresie leczenia tego nowotworu? Czy rozważane jest zastosowanie przedstawionych uwag? Czy planowane są konsultacje ze specjalistami w zakresie leczenia raka pęcherza moczowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do widzenia państwu, chociaż wydaje mi się, że zostałem sam na tej sali, więc żegnam również siebie, w bardzo sympatyczny sposób. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 04)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>