PPC / ppc

text_structure.xml 781 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Dorota Niedziela, Krzysztof Bosak, Monika Wielichowska i Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Zanim formalnie zaczniemy posiedzenie, dwa pozdrowienia dla naszych gości.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Są z nami uczniowie V Liceum Ogólnokształcącego w Olsztynie, którzy przyjechali na zaproszenie pani posłanki Katarzyny Królak. Jesteście? Jesteście.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Witamy was w Sejmie. Są także uczniowie i nauczyciele z Zespołu Szkół im. Jarosława Iwaszkiewicza w Sochaczewie, których zaprosił pan poseł Mirosław Orliński. Jesteście?</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Witamy was w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#Marszałek">A ja w takim razie mogę już chyba, skoro jesteście, formalnie otworzyć posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów: Małgorzatę Gromadzką, Bartłomieja Dorywalskiego, Sebastiana Łukasiewicza oraz Rafała Siemaszkę.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Małgorzata Gromadzka i Rafał Siemaszko.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Małgorzata Gromadzka i Bartłomiej Dorywalski.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Protokół 25. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Proszę państwa o powstanie.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#Marszałek">Uczcimy minutą ciszy naszych zmarłych kolegów parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W dniu 25 grudnia ub.r. zmarł Stanisław Rogowski — polityk i nauczyciel akademicki, rzecznik ubezpieczonych w latach 1995–2007, poseł na Sejm X i II kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#Marszałek">6 stycznia tego roku zmarł pan Krzysztof Sońta — nauczyciel, bardzo oddany idei szkolnictwa specjalnego, działacz samorządowy i polityk, poseł na Sejm VI i VII kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#Marszałek">Proszę, uczcijmy ich pamięć chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Rada Ministrów przedłożyła projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 924.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">Grupy posłów przedłożyły projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">— o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy…</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">…spraw, związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r., druk nr 923,</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o drogach publicznych, druk nr 880.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, druk nr 905,</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o rynku mocy, druk nr 928.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art 95e regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#komentarz">(Głos z sali: Całą Konfederację wymienia.)</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszałek">Pomóc tam jakoś zarządzić kolejką? Tak? Trzeba komitet kolejkowy stworzyć? Dobra, zaraz.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan tu sobie poradzi.)</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">Komisja Zdrowia przedłożyła sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 918.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Komisja Kultury i Środków Przekazu przedłożyła z kolei sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, druk nr 930.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący…</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">…rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu uprawniony podmiot zgłosił wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">Wnioskodawca uzasadnia swój wniosek zbliżającym się — jest to 14 lutego — terminem ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej świętem państwowym.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">Wniosek ten poddam teraz pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Głosujemy nad skróceniem terminu w sprawie ustawy ustanawiającej Narodowy Dzień Żołnierzy Armii Krajowej, który po raz pierwszy chcielibyśmy obchodzić w lutym tego roku, stąd ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.55" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.56" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.57" who="#Marszałek">Głosowało 420 posłów. 419 — za, nikt nie był przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-2.58" who="#Marszałek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.59" who="#Marszałek">Komisja Kultury i Środków Przekazu przedłożyła też sprawozdanie o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej, druk nr 929.</u>
          <u xml:id="u-2.60" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.61" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu uprawniony podmiot zgłosił wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.62" who="#Marszałek">Wnioskodawca uzasadnia swój wniosek zbliżającym się terminem rocznicy tych wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-2.63" who="#Marszałek">Wniosek ten poddam teraz pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.64" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-2.65" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-2.66" who="#Marszałek">Ko jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-2.67" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-2.68" who="#Marszałek">Głosowało 419 posłów. 402 — za, 1 — przeciw, 16 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-2.69" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusji nad przedłożonym przez ministra do spraw Unii Europejskiej dokumentem „Program Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej (1 stycznia — 30 czerwca 2025 r.)”.</u>
          <u xml:id="u-2.70" who="#Marszałek">Prezydium proponuje również, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji nad projektem uchwały w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej.</u>
          <u xml:id="u-2.71" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.72" who="#Marszałek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm te propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.73" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.74" who="#Marszałek">Informuję też, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie cyfrowych priorytetów polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, w szczególności w zakresie cyberbezpieczeństwa i rozwoju sztucznej inteligencji, o której przedstawienie wnosi Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-2.75" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium i Konwent.</u>
          <u xml:id="u-2.76" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są oczywiście w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.77" who="#Marszałek">Proszę panią posłankę sekretarz o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#MałgorzataGromadzka">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#MałgorzataGromadzka">— Gospodarki i Rozwoju wspólnie z Komisją Zdrowia — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#MałgorzataGromadzka">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#MałgorzataGromadzka">— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — godz. 10.45,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#MałgorzataGromadzka">— do Spraw Petycji — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#MałgorzataGromadzka">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#MałgorzataGromadzka">— Etyki Poselskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#MałgorzataGromadzka">— Finansów Publicznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#MałgorzataGromadzka">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#MałgorzataGromadzka">— Ustawodawczej — godz. 11.15,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#MałgorzataGromadzka">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#MałgorzataGromadzka">— do Spraw Petycji — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#MałgorzataGromadzka">— do Spraw Unii Europejskiej wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#MałgorzataGromadzka">— Infrastruktury — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#MałgorzataGromadzka">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#MałgorzataGromadzka">— Polityki Senioralnej — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#MałgorzataGromadzka">— Zdrowia — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#MałgorzataGromadzka">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#MałgorzataGromadzka">— Infrastruktury — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#MałgorzataGromadzka">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#MałgorzataGromadzka">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#MałgorzataGromadzka">— Finansów Publicznych — godz. 17.30,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#MałgorzataGromadzka">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — godz. 18. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Przed wnioskami formalnymi chciałbym jeszcze przywitać delegację Ligi Kobiet Nieobojętnych, która odwiedza Sejm i Senat na zaproszenie pani senator Haliny Biedy i posła Łukasza Ściebiorowskiego. Witamy serdecznie w Sejmie panie i nielicznych panów, którzy towarzyszą paniom z Ligi Kobiet Nieobojętnych.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie, zabierze głos pierwszy raz w tym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze! Prezydencja w Unii Europejskiej to okazja do walki o interesy Polski, a pan premier rezygnuje ze szczytu Unii Europejskiej w Warszawie na rzecz Brukseli. Posłowie Koalicji Obywatelskiej wyjaśniają, że to dlatego, że Warszawa nie poradziłaby sobie z korkami. Dziękuję za przypływ szczerości, że wasz kandydat na prezydenta Polski nie radzi sobie nawet z zarządzaniem Warszawą.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#JarosławSachajko">Panie Premierze! Jest jeszcze czas, aby szczyt odbył się w Warszawie. To jest szansa na promocję Polski i naszych interesów. Zdaję sobie sprawę, że możliwości pana Trzaskowskiego są panu premierowi dobrze znane, i nawet mi pasuje, że pan topi swojego kandydata, lecz proszę nie topić szans Polski. Składam wniosek formalny o przerwę i informację premiera, dlaczego Warszawa nie zasługuje na organizację szczytu Unii Europejskiej, dlaczego promuje Brukselę i dlaczego da zarobić nie warszawiakom, tylko brukselczykom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Wniosek przeciwny ma tradycyjnie pani poseł Gembicka.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AnnaGembicka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam wniosek przeciwny, bo poseł Sachajko chyba nie słyszał ostatniej wypowiedzi jednego z ministrów rządu Donalda Tuska. Otóż ten minister stwierdził, że rolą prezydencji w Unii Europejskiej nie jest forsowanie polskich interesów. Zgodnie z tą zasadą Donald Tusk ustalił priorytety dla polskiej prezydencji, opublikowane ostatnio przez Komisję Europejską, w których rząd premiera Tuska nawołuje do wdrożenia paktu migracyjnego oraz szybszej implementacji zielonego ładu. Mało tego, na wiceministra Donald Tusk powołał człowieka finansowanego w przeszłości przez organizację ufundowaną przez niemiecki rząd, która to organizacja tuż przed rosyjską agresją na Ukrainę nawoływała do wyrzucenia Polski z NATO i wycofania z naszego kraju wojsk amerykańskich. Może dlatego szczyt dotyczący bezpieczeństwa nie odbędzie się w Warszawie. Parafrazując Rafała Trzaskowskiego: Po co robić szczyt w Warszawie, jak można w Brukseli? Tylko Polski szkoda.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Formalny wniosek o przerwę w obradach poddam teraz pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">Głosowało 422 posłów. 189 — za, 230 — przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#Marszałek">Sejm wniosek o przerwę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">Jako kolejny głos zabierze poseł Adrian Zandberg, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Ja także prosiłbym o przerwę, żeby pan premier raczył stawić się w Sejmie i wytłumaczyć, co się dzieje na polsko-niemieckiej granicy.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#AdrianZandberg">Zaczął się kolejny rok, a nasi obywatele są tam traktowani, jak byśmy byli Europejczykami drugiej kategorii. Pan premier ostatnio w paru sprawach zmieniał diametralnie zdanie, więc czasem trudno za tym nadążyć, ale mam nadzieję, że pan premier nadal popiera integrację europejską. Ja w każdym razie wierzę w Unię, ale Unia musi opierać się na zasadach równych dla wszystkich. Nie może być kraju, w którym wolno te zasady łamać, a Republika Federalna dzisiaj niestety robi sobie żarty z Schengen. Wróciły szlabany, są kolejki na granicy. Przyczyna jest bardzo prosta: słabnący niemiecki rząd potrzebował teatrzyku na potrzeby wewnętrznej kampanii wyborczej. Swoją drogą, proszę państwa — ku pamięci tych, którzy chcą małpować skrajną prawicę — w niczym mu to nie pomogło.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#AdrianZandberg">Drodzy Państwo! Jesteśmy poważnym krajem, objęliśmy prezydencję w Unii Europejskiej, więc szanujmy się. Ludzie, którzy mieszkają przy granicy, oczekują, że rząd podejmie w ich obronie realne, a nie pozorowane działania. Skoro potrafiliśmy dać prztyczka Węgrom, to pokażmy, że umiemy stanąć w obronie naszych obywateli…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AdrianZandberg">…kiedy Berlin nie traktuje ich w porządku. Naprawdę dość już tchórzenia w tej sprawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Pani poseł Anna Krupka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#AnnaKrupka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 tygodnie temu ze łzami w oczach patrzyliśmy na tragiczny zamach terrorystyczny w Magdeburgu. Jego sprawcą był imigrant z Arabii Saudyjskiej. W państwach Europy Zachodniej, które szeroko otworzyły drzwi dla migrantów, akty terroru, wzrastająca przestępczość, okrutne gwałty na kobietach to smutna rzeczywistość, której my w Polsce nie chcemy. My, Polki, pragniemy spełniać marzenia, a nie obawiać się o nasze bezpieczeństwo. Donald Tusk poprzez zgodę na pakt migracyjny chce nam zafundować w Polsce Magdeburg. Jedno mówi, drugie robi — i jak zawsze kłamie. 11 grudnia przedstawiciele rządu Tuska przyjęli w ramach uzgodnień trzech najbliższych prezydencji unijnych dokument nawołujący do szybkiego przyjęcia paktu migracyjnego. Dlatego składam wniosek o natychmiastową informację prezesa Rady Ministrów i wypowiedzenie szkodliwego dla bezpieczeństwa Polek i Polaków paktu migracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Pani poseł, na pewno pani pamięta, z jaką partią sympatyzował wspomniany imigrant. Natomiast wniosek, który zechciała pani przedstawić, składa się do godz. 21 dnia poprzedzającego posiedzenie, więc uznam, że to jest wniosek, który dotyczy przyszłego posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Z wnioskiem przeciwnym.)</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Teraz poseł Mentzen, a później poseł Rutnicki w imieniu Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan poseł Mentzen, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#SławomirMentzen">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Donald Tusk się nie chwali, więc ja poinformuję, że 11 grudnia rząd Donalda Tuska podczas uzgodnień trzech najbliższych prezydencji Unii Europejskiej stwierdził, że w ramach naszej prezydencji będzie pracował nad wdrożeniem paktu migracyjnego oraz szybką implementacją zielonego ładu. Będzie pracował nad tym, żebyśmy olbrzymim kosztem do 2050 r. osiągnęli neutralność klimatyczną. Będzie pracował nad tym, żeby przenosić do Polski nielegalnych imigrantów z całej Europy. Rząd Donalda Tuska będzie przenosił dobrze płatne miejsca pracy dla inżynierów prosto do Azji i w zamian za to będzie przenosił do Europy inżynierów prosto z Afryki. To nie ma żadnego sensu. Będziecie pracować nad zwiększaniem kosztów życia, nad zmniejszeniem konkurencyjności naszego przemysłu. W Polsce Donald Tusk mówi, że będzie sprzeciwiał się zielonemu ładowi, że to jest szkodliwe dla przemysłu, a gdy tylko wyjedzie za Odrę, od razu realizuje interesy Brukseli. W życiu są pewne tylko trzy rzeczy: śmierć, podatki i to, że Platforma oszuka swoich wyborców.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#JakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skala hipokryzji, która tutaj ze strony PiS-u jest przedstawiana, jest absolutnie porażająca.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#JakubRutnicki">Pan Wojciechowski, wasz komisarz do pewnego czasu, potem już nawet nie chciał odbierać telefonów od pana Jarosława Kaczyńskiego, to twórca zielonego ładu. Wszystko, szanowni państwo, zaczęło się w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#JakubRutnicki">PiS stworzył zielony ład, a teraz chcecie z tym walczyć. Absolutny wstyd!</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#JakubRutnicki">Pani Poseł! Pani Minister! To wasz wiceminister spraw zagranicznych pan Wawrzyk stworzył wielki system handlowania wizami, które można było kupić nawet na targu w Afryce.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#JakubRutnicki">Wy macie czelność o tym mówić? Wstyd, szanowni państwo, wstyd. Panie Mentzen, pana teksty — total przypał.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Krupka: Panie marszałku, z prośbą o sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma. Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#Marszałek">A której części wypowiedzi pani poseł nie zrozumiał właściwie poseł Rutnicki?</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Początku nie zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#Marszałek">Bo zaraz zacznę krzyczeć to, co wy do Kołodziejczaka. Naprawdę, nie prowokujcie. Nie prowokujcie.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#Marszałek">Bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie Marszałku! Wysoka Izbo…)</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#Marszałek">Nie, pani poseł. Jeszcze pragnę zamienić z panią słowo. Której części nie zrozumiał poseł Rutnicki?</u>
          <u xml:id="u-18.10" who="#komentarz">(Poseł Anna Krupka: Ostatniej.)</u>
          <u xml:id="u-18.11" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-18.12" who="#Marszałek">30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#AnnaKrupka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Głośno!)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#AnnaKrupka">Pan poseł Rutnicki jak zwykle kłamie. To jest jego stara i absolutnie nieprawdziwa śpiewka o wizach.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#AnnaKrupka">Jedno mówicie, drugie robicie. Tusk zgodził się na pakt migracyjny, a 11 grudnia wasi przedstawiciele wnieśli…</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Głosowali.)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#AnnaKrupka">…przyjęli dokument nawołujący do jak najszybszego przyjęcia paktu migracyjnego. Fundujecie nam drugi Magdeburg.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Pozdrawiam uczniów szkoły branżowej z Zespołu Szkół Zawodowych nr 3 ze Starachowic, którzy są tu z opiekunami, na czele z panią Ewą Wojciechowską, na zaproszenie pani poseł Agaty Wojtyszek.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszałek">Widzicie, jaki entuzjazm was wita?</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#Marszałek">Jak rozgrzana sala, jakie oklaski? Bardzo się z tego cieszymy.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#Marszałek">10 sekund, nie więcej. Jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#komentarz">(Poseł Dominika Chorosińska: W jakim trybie?)</u>
          <u xml:id="u-20.11" who="#Marszałek">W normalnym, pani poseł Chorosińska. W normalnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JakubRutnicki">Szanowni Państwo! Wiecie, ile wiz przez 4 lata za czasów PiS-u zostało przygotowanych dla ludzi ze Wschodu? 3,6 mln. To jest wasza liczba. To więcej niż wszystkie kraje Unii Europejskiej razem wzięte. I bijecie brawo. 3,6 mln.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzy, dwa, jeden — koniec.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Pani poseł, pani próbuje sztuki zaklinania posła Rutnickiego, ale zapewniam, że to nie jest coś, co może zostać zakończone sukcesem.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nigdy nie wiadomo.)</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Na tym na zakończyliśmy tę rundę. Pozdrowiłem chyba wszystkich, których miałem pozdrowić.</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#Marszałek">W związku z powyższym zarządzam 1 minutę przerwy. Po niej przystąpimy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego. Będzie to przedłożony przez ministra do spraw Unii Europejskiej dokument „Program Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej (1 stycznia — 30 czerwca 2025 r.)”. Dosłownie minuta technicznej przerwy i poproszę pana ministra Szłapkę. Rozumiem, że większość z państwa jest zainteresowana tematem przewodnictwa Polski w Unii Europejskiej, czemu przed chwilą też daliście wyraz, więc spodziewam się, że tylko nieliczni nas opuszczą.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 24 do godz. 10 min 26)</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Przedłożony przez Ministra do Spraw Unii Europejskiej dokument: „Program Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej (1 stycznia — 30 czerwca 2025 r.)” (druk nr 904).</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#Marszałek">Proszę pana ministra do spraw Unii Europejskiej Adama Szłapkę o przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#AdamSzłapka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponad 20 lat temu Polska weszła do Unii Europejskiej. Od 1 lipca 2011 r. pierwszy raz objęła prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. To był zupełnie inny czas, był wtedy bardzo wyraźny podział na nowe państwa Unii Europejskiej. Wszystkim wtedy zależało, żeby pokazać się jako państwo, które da radę przeprowadzić prezydencję, i faktycznie tamta prezydencja pokazała Polskę w bardzo dobrym świetle.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#AdamSzłapka">Dzisiaj, po tych 21 latach naszej obecności w Unii Europejskiej Polska jako duże, ludne państwo z silną gospodarką i pozycją w Europie, po pierwsze, nie musi niczego udowadniać. Po drugie, co jest najważniejsze w tej całej sytuacji, Europa i świat w 2025 r. są zupełnie inne niż Europa i świat w 2011 r. I to wpływa na to, jak będzie wyglądała nasza prezydencja i na przygotowanie naszej prezydencji. Przed Europą i światem w 2025 r. stoi gigantyczne wyzwanie. Trwająca pełnoskalowa inwazja Rosji na Ukrainę i agresywna postawa Rosji w stosunku do całego świata zachodniego i Unii Europejskiej, niepokoje na Bliskim Wschodzie, niestabilność na kontynencie europejskim, zmiana instytucjonalna w Stanach Zjednoczonych — to wszystko sprawia, że przed polską prezydencją są niezwykłe wyzwania.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#AdamSzłapka">Prezydencja nie może być jednak celem samym w sobie, ale musi być narzędziem, środkiem do tego, żeby realizować politykę. Dziś, gdy rozmawia się z partnerami w Europie, widać, że wszyscy mają świadomość tego, jak wielkie są wyzwania przed Unią Europejską i przed Polską. Nikt jednak nie patrzy na polską prezydencję z obawami, ale wszyscy patrzą na naszą prezydencję z nadzieją. To, co jest naszym celem, to przede wszystkim to, żeby po tym krótkim pół roku cała Europa mówiła polskim głosem. To jest najważniejsze. Dlatego przygotowując program prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, przede wszystkim chcieliśmy się skupić na tym, co jest dzisiaj z punktu widzenia całej Europy najważniejsze. A najważniejsze jest to, żeby Europa wzięła odpowiedzialność za nasze bezpieczeństwo. Hasłem naszej prezydencji przez najbliższe pół roku będzie więc bezpieczeństwo Europy.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#AdamSzłapka">Gdy mówimy o bezpieczeństwie i naszych priorytetach, nie chcemy, by były one tylko elementem dyskusji, debaty czy priorytetem Unii Europejskiej przez najbliższe 56 miesięcy, kiedy Polska będzie sprawowała prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. To jest inwestycja w przyszłość. Chcemy zmienić podejście państw członkowskich i instytucji Unii Europejskiej, chcemy skupić się przede wszystkim na bezpieczeństwie. Oczywiście bezpieczeństwo jest pojęciem bardzo szerokim, które obejmuje wszystkie dziedziny naszego życia, dlatego chcemy skupić się na bezpieczeństwie w siedmiu wymiarach.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#AdamSzłapka">Program, który państwo dostali, program 6-miesięczny naszej prezydencji, jest oczywiście jako dokument podzielony zgodnie z funkcjonowaniem poszczególnych rad sektorowych i ministrów, którzy w imieniu Unii Europejskiej, w imieniu Rady Europejskiej będą poszczególne formaty Rady prowadzić. Natomiast ja chcę się skupić na tym, na czym każdy minister prowadzący dany program Rady będzie się skupiał, czyli na tych dużych priorytetach naszej prezydencji, naszego programu.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#AdamSzłapka">To jest przede wszystkim bezpieczeństwo. Po pierwsze, bezpieczeństwo zewnętrzne. Nikogo obecnie nie trzeba przekonywać do tego, że nie ma nic ważniejszego niż bezpieczeństwo zewnętrzne Europy w kontekście zagrożeń związanych z Rosją. To jest przede wszystkim rozwijanie zdolności obronnych Unii Europejskiej, skupienie się na rozwoju przemysłu obronnego Unii Europejskiej oraz rozwijanie infrastruktury wojskowej, infrastruktury podwójnego zastosowania. To jest coś, na czym Europa musi się skupić. To jest także realizowanie inicjatyw wspólnych, takich jak Tarcza Wschód czy europejska linia obrony, po to żeby Europa była bezpieczniejsza. Pracujemy już z komisarzem Kubiliusem. W pierwszych miesiącach naszej prezydencji pojawi się przygotowana przez Komisję Europejską biała księga dotycząca obronności. Będziemy prowadzić tę dyskusję tak, żeby i w przyszłych wieloletnich ramach finansowych, i już teraz w najbliższym budżecie znajdowały się pieniądze na to, żeby inwestować w naszą obronność.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#AdamSzłapka">Bezpieczeństwo zewnętrzne to też — to jest niezwykle ważne z punktu widzenia naszego bezpieczeństwa — zacieśnianie współpracy Europy, w tym oczywiście Polski, ze Stanami Zjednoczonymi i z NATO. To jest fundament naszego bezpieczeństwa. Relacje Europy ze Stanami Zjednoczonymi to coś więcej niż sojusz, to wspólnota wartości, bliska współpraca także w dziedzinie gospodarczej. Bezpieczeństwo zewnętrzne to również wsparcie Ukrainy. Pozostajemy zdeterminowani do tego, żeby wszechstronnie wspierać Ukrainę. Ale to także odstraszanie przeciwników. Naszym celem będzie wzmacnianie i przedłużanie sankcji wobec Rosji, przygotowanie kolejnych pakietów, takich, które będą dotkliwe dla agresora. Bezpieczeństwo zewnętrzne to także zwiększanie stabilności sąsiedztwa i otoczenia Unii Europejskiej. Na czas naszej prezydencji przypadną ważne dyskusje na temat rozszerzenia. Chcemy być w tym przypadku aktywni na kierunku zarówno ukraińskim i mołdawskim, jak i Bałkanów Zachodnich. Zależy nam na tym, żeby przynajmniej pierwszy klaster — chodzi o sprawy fundamentalne związane z Ukrainą — został otwarty podczas naszej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#AdamSzłapka">Bezpieczeństwo to także bezpieczeństwo wewnętrzne, na którym chcemy się skupić. To jest wspólna walka i koordynacja w odniesieniu do zagrożeń hybrydowych. Chyba nikt nie ma żadnych wątpliwości, że musimy wspólnie przeciwdziałać tym zagrożeniom, z którymi mamy do czynienia, szczególnie zagrożeniom hybrydowym na naszej wschodniej granicy. Już konkluzje Rady Europejskiej z października 2024 r. wyraźnie wskazują na to, jak ważna jest walka z instrumentalizacją migracji, która jest wykorzystywana jako broń. Bezpieczeństwo wewnętrzne to bardzo jednoznaczne strzeżenie granic i walka z nielegalną migracją, która będzie naszym priorytetem. Zajmiemy się także prawidłowym funkcjonowaniem strefy Schengen, która jest jednym z fundamentów funkcjonowania Unii Europejskiej. Naszym zadaniem powinno być strzeżenie granicy zewnętrznej, a strefa Schengen powinna funkcjonować. Bezpieczeństwo wewnętrzne to też walka z aktami sabotażu, z którymi mamy do czynienia na całym terenie Unii Europejskiej, przestępczością zorganizowaną i terroryzmem. Ale to także wspólne zapobieganie katastrofom naturalnym, takim, z jakimi mieliśmy do czynienia chociażby w Polsce pod koniec zeszłego roku czy w Hiszpanii, i walka z ich skutkami.</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#AdamSzłapka">Tutaj cały czas mowa była o takim twardym bezpieczeństwie, bezpieczeństwie zewnętrznym i wewnętrznym, ale częścią tego bezpieczeństwa, niezwykle istotną z punktu widzenia przyszłości Unii Europejskiej, jest także bezpieczeństwo informacyjne. Chodzi o działania wrogie wobec Unii Europejskiej. Autokracje, szczególnie Rosja, wydają miliony na to, żeby prowadzić wobec państw europejskich działania dezinformacyjne, żeby wpływać na procesy polityczne, które się w Europie dzieją, żeby manipulować, dezinformować, żeby doprowadzać do podziałów, do polityki niechętnej wobec Unii Europejskiej. To jest coś, w czym powinniśmy razem współpracować, to jest coś, co już wspólnie z partnerami z Trójkąta Weimarskiego podjęliśmy i czym będziemy się zajmować w czasie naszej prezydencji. Oczekujemy też na przedstawienie przez Komisję Europejską propozycji tarczy demokratycznej. Bezpieczeństwo informacyjne to jest inwestycja w bezpieczeństwo i odporność demokracji jako takiej.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#AdamSzłapka">Niezwykle ważnym elementem bezpieczeństwa, którym również będziemy się zajmować, jest bezpieczeństwo energetyczne. Myślę, że to było od początku priorytetem wszystkich rządów w Polsce, tak też przygotowywały to poprzednie rządy, a pan premier Donald Tusk jako przewodniczący Rady Europejskiej proponował unię energetyczną. To, czym przede wszystkim chcemy się zająć, to całkowite odejście od importu energii z rosyjskich źródeł, które są zagrożeniem z punktu widzenia naszego bezpieczeństwa i stabilności europejskiej. A poza tym nie możemy doprowadzać do sytuacji takiej, że wrogie państwa, takie jak Rosja, finansują swoje wrogie działania poprzez eksport swoich produktów energetycznych do państw europejskich. Ale to także działania na rzecz wzrostu bezpieczeństwa fizycznego i cybernetycznego infrastruktury energetycznej. Tak jak wskazywałem, mówiąc o bezpieczeństwie wewnętrznym, mamy do czynienia w Unii Europejskiej z aktami sabotażu, z którymi musimy walczyć. Nie ma żadnych wątpliwości, że bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej, także energetycznej, musi być naszym priorytetem. Bezpieczeństwo energetyczne to także zapewnienie wszystkim państwom, przedsiębiorstwom i obywatelom dostępnej i taniej energii w Unii Europejskiej. Jeśli chcemy, by Europa była konkurencyjna, musimy pracować w taki sposób, żeby energia w Europie była tania.</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#AdamSzłapka">Z tym związany jest także kolejny rodzaj bezpieczeństwa, bezpieczeństwo ekonomiczne. Nie będzie bezpieczeństwa fizycznego, nie będziemy w stanie inwestować w nasze zdolności obronne, w przemysł obronny, kiedy nie będzie nas na to stać. Żeby nas było na to stać, musimy być konkurencyjni, Europa musi znowu być konkurencyjną. Jesteśmy wspólnie, jako wspólny rynek, jedną z największych gospodarek świata z bardzo dużym potencjałem. To, co my chcemy proponować w czasie naszej prezydencji, to zmiana myślenia, zmiana paradygmatu, to odejście od gospodarki zakazów, nakazów i nadmiernych regulacji na rzecz inwestycji w nowe technologie, inwestycji w odnawialne źródła energii, zachęt przedsiębiorców do inwestowania i uwalniania gospodarki w taki sposób, żeby kapitał europejski był inwestowany w Unii Europejskiej. Skoncentrujemy się na znoszeniu barier i obciążeń biurokratycznych, ale także będziemy chcieli się skupić na wzmocnieniu i kontynuowaniu dobrej polityki spójności. Dobra polityka spójności jest zawsze korzystna dla całej Unii Europejskiej, niezależnie od tego, czy jest się płatnikiem netto czy beneficjentem, dlatego zależy nam na tym, żeby Europa rozwijała się równomiernie.</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#AdamSzłapka">Bezpieczeństwo to także bezpieczeństwo żywnościowe. Wszyscy doskonale zdajemy sobie sprawę, że by czuć się bezpiecznie musimy być suwerenni, jeśli chodzi o produkcję żywności. Tutaj podstawą zawsze była i będzie wspólna polityka rolna. Musimy dyskutować o tym jak wspólną politykę rozwijać, żeby wspierać europejskie rolnictwo, ale także pilnować tego, żeby było odporne na nieuczciwą konkurencję państw trzecich. Dlatego wszystkie działania i inicjatywy, które będą ograniczały i wpływały niekorzystnie na konkurencyjność europejskiego rolnictwa będziemy odrzucać. Z tym związane oczywiście jest także bezpieczeństwo zdrowotne. Myślę, że po tragedii, jaką była pandemia, nikt nie ma wątpliwości, że w takich sprawach jak zdrowie powinniśmy bardzo blisko współpracować jako państwa europejskie i chcemy to przedstawić w czasie dyskusji podczas różnych formatów rady. Przede wszystkim chodzi o to, by zapewnić debatę na temat dostępności leków krytycznych w Unii Europejskiej, ale także bezpieczeństwa łańcuchów dostaw. Kwestia dostępności i odporności na różnego rodzaju zawirowania rynkowe musi być priorytetem Unii Europejskiej. My, jako Europa, nie możemy być uzależnieni od państw w dostępności leków krytycznych czy substancji czynnych. Bezpieczeństwo zdrowotne to także troska o dobrostan obywateli. Dlatego w czasie naszej prezydencji skoncentrujemy się także na sposobach poprawy zdrowia psychicznego, przede wszystkim dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#AdamSzłapka">Szanowni Państwo! Przed Europą stoi bardzo wiele wyzwań. Unia Europejska powstała jako projekt pokoju i dobrobytu. Nasze 20 lat w Unii Europejskiej pokazało, że Polska potrafiła wykorzystać ten czas i odnieść sukces, przede wszystkim gospodarczy. Rozwój Polski przez te ostatnie 20 lat był gigantyczny i pokazują to liczby, np. dziesięciokrotny wzrost produktów rolnych. Dziś, jeśli chcemy, żeby Europa dalej pozostawała projektem pokoju i dobrobytu, musimy wziąć wszyscy wspólnie za to odpowiedzialność. Dlatego celem polskiej prezydencji jest to, żeby te pół roku rozpoczęło poważne myślenie w Unii Europejskiej o bezpieczeństwie, poważne inwestycje w nasze wspólne bezpieczeństwo i poważne myślenie o tym, by Europa jako całość skupiała się na tym, co jest najważniejsze: bezpieczeństwie i kwestiach związanych z konkurencyjnością. Jeśli chcemy być bezpieczni, musimy także skupić się na naszej konkurencyjności i na tym skupi się sześciomiesięczna prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Szymon Szynkowski vel Sęk w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani Minister! Wielce Szanowni Państwo Posłowie! Prezydencja nie jest celem samym w sobie, powiedział pan minister w swoim wystąpieniu. Jest narzędziem do tego, żeby realizować ważne dla nas elementy polskiej polityki zagranicznej. I ja z tym twierdzeniem również się utożsamiam. Prezydencja zdarza się raz na niespełna 14 lat. Nasze przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej będzie miało miejsce dopiero po raz drugi w trakcie ponad dwudziestoletniej obecności Polski w Unii Europejskiej i nie powinniśmy patrzeć na nie jak na okres do szczególnego świętowania, tylko jak na okres, który należy jak najskuteczniej wykorzystać do realizacji polskich interesów. Zasadnicze pytanie, które należy postawić, to czy polski rząd, reprezentowany w sprawach europejskich przez pana ministra Adama Szłapkę dobrze przygotował się do tego okresu i czy program naszej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej daje szansę na to, żeby rzeczywiście była ona narzędziem realizacji ważnych dla Polski celów na arenie europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Truskolaski: Odpowiedź brzmi: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Żeby można było mówić, że mamy do czynienia z takim narzędziem, rzeczywiście trzeba mieć instrumentarium. Instrumentarium w dyplomacji za pomocą którego można ważne, wcześniej zdefiniowane cele realizować. W pierwszej części mojego wystąpienia chciałem się odnieść do tego instrumentarium i odpowiedzieć na pytanie, czy je dzisiaj posiadamy, czy też go w trakcie tej prezydencji nie posiadamy. Kiedy rozpoczynaliśmy przygotowania do polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, chcieliśmy zabiegać o zbudowanie takiego instrumentarium i m.in. taką szansą mogłaby być realizacja przez Polskę w Warszawie szczytu Unia Europejska — Stany Zjednoczone. Wiedzieliśmy doskonale, że Polska prezydencja przypada w czasie szczególnym, w czasie dającym szczególne możliwości, tuż po wyborze nowej Komisji Europejskiej, po wyborze nowego wysokiego przedstawiciela do spraw zagranicznych i bezpieczeństwa, po wyborze nowego szefa Rady Europejskiej. My jeszcze w czasie naszych przygotowań nie wiedzieliśmy, kto będzie nowym szefem Rady Europejskiej, nowym wysokim przedstawicielem. Rząd Donalda Tuska już w trakcie ostatnich miesięcy przygotowań to wiedział. Nie wiedział, kto wygra wybory w Stanach Zjednoczonych, ale wiedział, że nowy prezydent rozpocznie swoje urzędowanie 20 stycznia i że to będzie jeden z dwóch kandydatów, i trzeba się na te dwa warianty przygotować. W związku z tym zrealizowanie tego i zabieganie o to u przewodniczącego Antónia Costy, żeby zorganizować w Polsce, w Warszawie szczyt Unia Europejska — Stany Zjednoczone, wydawało się oczywistością. Dzisiaj już wiemy, że takiego szczytu podczas polskiej prezydencji w Warszawie nie będzie. Z tego zrezygnowano. Dlaczego zrezygnowano? Dlatego że oddano inicjatywę w tej sprawie — nie tylko zresztą w tej sprawie — przewodniczącemu Rady Europejskiej, powołując się na traktaty, mówiąc, że to on jest organizatorem, a Polsce nic do tego. To jest odpowiedź na pierwsze pytanie, czy my mamy ambicje i pomysł na mocne narzędzia do realizowania polskiej polityki zagranicznej. A przecież chyba nie trzeba nikogo przekonywać, że Donald Trump, który rozpocznie urzędowanie 20 stycznia, nowy prezydent Stanów Zjednoczonych, jego obecność w Warszawie podczas takiego spotkania Unii Europejskiej — Stany Zjednoczone, jego dobre kontakty z prezydentem Andrzejem Dudą byłyby szczególną okolicznością, w ramach której można by realizować ważne dla Polski cele. Z tego państwo zrezygnowaliście — i to jest mój pierwszy zarzut — nie zbudowaliście tego ważnego instrumentu realizacji polskich interesów.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Zrezygnowaliście również z organizacji nieformalnego spotkania Rady Europejskiej w Polsce. Takie spotkanie organizuje niemal każdy kraj organizujący prezydencję. Państwo oddaliście to przewodniczącemu Rady Europejskiej, który zrobi to spotkanie w Belgii. Czy stać nas na to, żeby w takim okresie oddawać tak ważne spotkanie poza nasz kraj? Uważam, że to jest błąd. Uważam, że to jest niewykorzystana szansa na zbudowanie takiego instrumentu oddziaływania.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Trzeci element. Szczyt Trójmorza, dziesięciolecie Trójmorza, które wiosną tego roku będziemy obchodzić, dawało możliwość, żeby wpisać szczyt Trójmorza w program naszej prezydencji i dobrze to wykorzystać. Tego również nie zorganizowano, nie zdecydowano się na wpisanie tego elementu w program naszej prezydencji. Jak państwo chcecie wzmacniać więzi transatlantyckie bez kontaktów na najwyższym szczeblu z przedstawicielami nowej administracji amerykańskiej? Jak pan, panie ministrze, chce wzmacniać te więzi, jak sam pan przyznał podczas posiedzenia komisji, że pan się ograniczył do spotkania z ambasadorem Brzezinskim, który w niesławie będzie opuszczał Warszawę w ciągu najbliższych dni i nie ma już nic do powiedzenia w kwestiach dla nas najważniejszych na najwyższym poziomie? Pan nie jeździł do Waszyngtonu, pan nie spotykał się z partnerami po stronie Demokratów i po stronie Republikanów, żeby na różne warianty być przygotowanym, pan się zajmował zupełnie czymś innym, ale na pewno nie tym, żeby przygotować nas na realizację tego ważnego priorytetu — naszej prezydencji. Brak jest instrumentarium, w związku z tym choćbyśmy nawet zdefiniowali najlepsze cele, a takim celem niewątpliwie, który nie podlega dyskusji, jest wzmacnianie bezpieczeństwa i realizacja polityki bezpieczeństwa, nie będziemy mieli, panie ministrze, instrumentów do tego, żeby ten cel zrealizować. Niestety, mówię o tym z wielkim żalem, nie wystarczy powtarzać na różne sposoby pojęcia „bezpieczeństwo”, nie wystarczy powtarzać truizmów, trzeba mieć narzędzia i pomysł, i ambicje, i determinację, żeby to bezpieczeństwo rzeczywiście móc wzmacniać. Państwo żadnej z tych czterech rzeczy, o których powiedziałem, niestety nie posiadacie. Czym więc skończy się ta prezydencja bez tych odpowiednich narzędzi? No więc skończy się tym, co mniej więcej powiedziała w skrócie pani wicepremier Ukrainy Olha Stefaniszyna, która przyjechała do Brukseli w grudniu, spotkała się z panem, spotkała się z panem ministrem Radosławem Sikorskim i po tym spotkaniu powiedziała, że ona żadnych konkretów co do polskiej prezydencji nie usłyszała poza słowem „bezpieczeństwo” i w związku z tym, że Polska prezydencja będzie bazować na planach Komisji Europejskiej, ona uda się do Komisji Europejskiej i kolejne spotkania będzie odbywać tam, bo to tam są ci, którzy będą w istocie podejmować decyzje. To jest potwierdzenie tego, czego obawiałem się przez ostatnie miesiące, że Polska prezydencja w Unii Europejskiej w istocie będzie prezydencją Komisji Europejskiej, Komisji Europejskiej, która spotka się już niedługo w Trójmieście. Będzie to jedyne spotkanie wysokiego szczebla, które odbędzie się w trakcie polskiej prezydencji. Nie będzie spotkania na szczycie przywódców, będzie spotkanie komisarzy, urzędników, którzy będą tej prezydencji nadawać ton. Donald Tusk pewnie przygotuje czerwony dywan, żeby przywitać ich w Trójmieście. To na obrazkach będzie wyglądało ładnie, ale to niestety nie przełoży się na realizację ważnych dla Polski celów. Państwo mówicie jedno o tym, że chcecie wzmacniać bezpieczeństwo, a oddajecie inicjatywy Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Mało tego, w programie tria prezydencyjnego państwo zapisujecie, że chcecie przyspieszyć implementację rewolucji klimatycznej, wdrażania szkodliwych dla Polski przepisów klimatycznych oraz chcecie wdrażać pakt migracyjny. Donald Tusk z jednej strony mówi, że będzie starał się wyłączyć Polskę z paktu migracyjnego, a z drugiej strony w dokumencie, który jest przyjęty m.in. przez pana w Radzie do Spraw Ogólnych, w dokumencie mówiącym o planach trio prezydencyjnego jest zapis, że trio prezydencyjne będzie skupiać się na wdrażaniu przepisów paktu migracyjnego.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Podsumowując: państwo zdefiniowaliście bezpieczeństwo trafnie jako ważny cel realizacji polskiej polityki zagranicznej, ale nie będziecie niestety, bo nie przygotowaliście się do tego odpowiednio, dysponowali narzędziami, żeby ten ważny cel móc zrealizować. Państwo nie macie narzędzi, nie macie planu, nie macie ambicji, nie macie pomysłu, nie macie wreszcie determinacji, żeby zrealizować ważne dla Polski cele. Będziemy naciskać na was, żeby tej prezydencji nie zmarnować, ale dzisiaj jesteśmy pełni obaw, że ten ważny czas nie będzie czasem wykorzystania polskiej szansy, polskiej szansy w Unii Europejskiej, którą niewątpliwie ta prezydencja daje. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DorotaNiedziela">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarcinOciepa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Mój znakomity przedmówca wykazał absolutny brak planu, jeśli chodzi o instrumentarium polskiej prezydencji i polskiej dyplomacji w tym wyjątkowym czasie. Ja chciałbym zwrócić uwagę z perspektywy polityki obronnej na to, że ona nie znosi fałszu, ona nie znosi ogólników, truizmów, ona jest domeną konkretów: albo coś jest, albo czegoś nie ma. Więc można mówić dużo o bezpieczeństwie, ale po 6 miesiącach możemy się obudzić i zorientować, że Polska nic nie zyskała.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#MarcinOciepa">Więc bardzo konkretne trzy aspekty. Po pierwsze, panie ministrze, czy my mamy szansę na to, że polska prezydencja zakończy się wyłączeniem wydatków na obronność z reguły wydatkowej Unii Europejskiej? Czy to jest priorytet polskiej prezydencji, żeby doprowadzić do konsensusu w tej sprawie? Po drugie, czy powstanie program budowy ropociągów na wschód Unii Europejskiej po to, żeby infrastruktura krytyczna związana z dostawą surowców dla Sił Zbrojnych potencjalnie odpierających atak była adekwatna do wyzwania. I po trzecie wreszcie, czy polska prezydencja zakończy się konsensusem odnośnie do budowy europejskich zdolności satelitarnych zarówno jeśli chodzi o rozpoznanie, jak i komunikację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Pomaską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AgnieszkaPomaska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#AgnieszkaPomaska">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Żeby odpowiedzieć na pytanie, jak powinna wyglądać polska prezydencja, jak powinna wyglądać dzisiaj Europa, powinniśmy w pierwszej kolejności odpowiedzieć sobie na pytanie, jak nie powinna wyglądać Europa i czego dzisiaj w Europie nie potrzeba, co trzeba stanowczo odrzucić.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#AgnieszkaPomaska">Po pierwsze, to egoizm. Posłużę się paroma przykładami w tej mojej opowieści z życia polskiej polityki z ostatnich 8–9 lat. Przypomnę słowa pana ministra Budy, który był odpowiedzialny za to, żeby do Polski popłynęły środki z KPO. Przed wyborami pan minister Buda powiedział, że blokowanie pieniędzy z KPO ułatwi nam wygranie wyborów. Ani wyborów nie wygraliście, ani pieniędzy do tych przegranych wyborów Polki i Polacy nie zobaczyli. To egoizm Morawieckiego i jego koleżanek i kolegów doprowadził do konkretnych kosztów, które ponieśli Polki i Polacy.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Zastąpicie egoizmem Niemiec.)</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#AgnieszkaPomaska">Spór rządu z Komisją Europejską kosztował nas wszystkich mnóstwo pieniędzy i trzeba to przypominać. Ustawa kagańcowa i kary TSUE — 2,5 mld zł. KPO — 250 mld zł, które do Polski, do polskich przedsiębiorców, do polskich samorządów nie popłynęły przez wasz egoizm i przez wasze nadużywanie władzy w tamtym czasie. Jedyne, co Polki i Polacy zobaczyli, to bilbordy za kilkanaście milionów złotych, które wydaliście po to, żeby uprawiać politykę, a nie po to, żeby Polkom i Polakom żyło się lepiej. Kara za Turów — 300 mln zł. To kolejny przykład egoizmu i braku dialogu z waszej strony. Mówimy o egoizmie, ale tak naprawdę to wasza pazerność doprowadziła do tego, że Polska była w tej sprawie stratna.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#AgnieszkaPomaska">Po drugie, obłuda. Krzyczycie dzisiaj o zielonym ładzie, a to wasz komisarz pan Wojciechowski mówił, że zielony ład będzie szansą dla polskich rolników. Dziś wy, ci sami, którzy wtedy mówiliście, że to będzie szansa dla polskich rolników, krzyczycie, że wszyscy wkoło są winni. Wszyscy wkoło są winni, tylko nie wy.</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#AgnieszkaPomaska">Po trzecie, brak wyobraźni. Gdzie się podziewa wasza wyobraźnia, kiedy udajecie się na ulice Warszawy na protest, tak naprawdę na protest — polexit, i ciągnięcie razem ze sobą waszego kandydata na prezydenta pana Nawrockiego. Wstyd i hańba.</u>
          <u xml:id="u-29.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.8" who="#AgnieszkaPomaska">Po czwarte, słabe przywództwo i obrażalstwo. Wielokrotnie pokazywał to pan premier Morawiecki. Te dwie kwestie się wiążą. Jeśli ktoś sobie w Europie nie radzi, to się obraża i zabiera zabawki.</u>
          <u xml:id="u-29.9" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: O prezydencji.)</u>
          <u xml:id="u-29.10" who="#AgnieszkaPomaska">Chcę was dzisiaj zapytać: Co osiągnęliście przez to wasze obrażalstwo? Ile pieniędzy Polki i Polacy zobaczyli przez wasze obrażalstwo? Zero. Ile szacunku mieliście w Europie, wtedy kiedy tylko potrafiliście tupać nogą i machać szabelką? Zero szacunku mieliście. I tak właśnie wyglądały te ostatnie lata pod waszym przywództwem. Nie wspomnę o tej wyimaginowanej wspólnocie, o której bardzo często lubiliście mówić, czy o tym, że pan prezydent Duda ostatnio też się obraził i nie przyszedł na inaugurację polskiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-29.11" who="#komentarz">(Poseł Marcin Ociepa: Kompleksy.)</u>
          <u xml:id="u-29.12" who="#AgnieszkaPomaska">Polska dziś może być drogowskazem w Europie. Nie mam wątpliwości, że takim drogowskazem będzie. Prezydencja w Unii Europejskiej nie jest ani nasza, ani wasza. Nie jest ani Tuska, ani Kaczyńskiego. Nie jest nawet ani ministra Szłapki, ani pana posła Szynkowskiego. Ale ma znaczenie, kto w tej Unii Europejskiej podczas prezydencji przewodzi. To Donald Tusk cieszy się dzisiaj w Europie szacunkiem, to Donald Tusk po wygraniu wyborów w Polsce doprowadził do tego, że została zdjęta z Polski procedura art. 7. To Donald Tusk razem ze swoimi ministrami, także z ministrem Szłapką, doprowadził do tego, że do Polski w końcu popłynęły europejskie pieniądze na polskie inwestycje. Tak się walczy w Europie o skuteczność, o polskie sprawy, ale także o silną Europę, bo silna Europa to także silna Polska.</u>
          <u xml:id="u-29.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.14" who="#AgnieszkaPomaska">Kiedy oczy Europy, a czasem i świata, zwrócone będą na Polskę, to jest to sprawa nas wszystkich, by polska siła, polska sprawczość były obecne w każdym, nie tylko polskim domu, ale w każdym europejskim domu. Taki powinien być nasz cel. Bo to świadczy o prawdziwym przywództwie i to świadczy o tym, że będziemy mogli wpływać na losy nie tylko tego, co dzieje się w Polsce, ale także na losy Europy.</u>
          <u xml:id="u-29.15" who="#AgnieszkaPomaska">Nie mam żadnej wątpliwości, że program prezydencji, który przedstawił pan minister Szłapka, to gwarancja poczucia bezpieczeństwa Polski, Europy i świata. Bardzo dziękuję panu ministrowi za to, że dzisiaj to poczucie wzmocnił. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Truskolaskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#KrzysztofTruskolaski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! To moment historyczny. Po raz drugi jako Polska obejmujemy prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. To moment ogromnego zaszczytu, ale także ogromnej odpowiedzialności dla naszego kraju. Europa znajduje się w stanie głębokiej transformacji, a nasz kontynent stoi w obliczu ogromnych wyzwań: od zagrożeń politycznych po dynamiczne zmiany gospodarcze i technologiczne. Nasze przewodnictwo, tak jak wielokrotnie pan minister wspominał, odbywa się pod hasłem: Bezpieczeństwo, Europo! To hasło doskonale oddaje priorytety naszej prezydencji. Stawiamy na bezpieczeństwo w każdym wymiarze: zewnętrznym, wewnętrznym, informacyjnym, gospodarczym, energetycznym, żywnościowym oraz zdrowotnym. Dziś to hasło nie jest tylko sloganem. To wyzwanie, które Polska podejmuje z pełną odpowiedzialnością. My jako Polska zrobimy wszystko, żeby Unia Europejska, żeby Europa, żeby świat był bezpieczny. Polska prezydencja przypada na początek nowego cyklu instytucjonalnego w Unii Europejskiej, co otwiera przestrzeń do kształtowania przyszłych ram finansowych wspólnoty na lata 2028–2034. Jako kraj dynamicznie rozwijający się zamierzamy wzmocnić pozycję Europy na globalnym rynku, dążąc do uproszczenia regulacji, zwiększenia innowacyjności i wsparcia dla przedsiębiorstw, przede wszystkim małych i średnich.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#KrzysztofTruskolaski">Polska prezydencja przywiązuje również ogromną wagę do eliminowania barier w funkcjonowaniu jednolitego rynku. Pragniemy pogłębić współpracę transgraniczną, wspierać zrównoważoną transformację energetyczną i cyfrową oraz zwiększyć dostęp przedsiębiorstw do prywatnego kapitału. Polska prezydencja ma na celu uczynienie Europy bardziej odporną i zjednoczoną, w odróżnieniu od prezydencji węgierskiej, która była szeroko krytykowana za brak efektywności i nieprzestrzeganie unijnych wartości. Polska zamierza być liderem budującym mosty, a nie stawiającym mury.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Wiatraki…)</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#KrzysztofTruskolaski">Stawiamy na transparentność, dialog i współpracę, wierząc, że tylko zjednoczona Unia może sprostać globalnym wyzwaniom. Wspieranie społeczeństwa obywatelskiego, niezależnych mediów oraz poszanowanie praw człowieka stanowią fundament naszych działań. To właśnie dzięki tym wartościom Polska, Europa i świat będą bezpieczne. Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej to moment, w którym nasz kraj ma szansę wpłynąć na losy kontynentu.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Świata i wszechświata.)</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#KrzysztofTruskolaski">Musimy działać odważnie, odpowiedzialnie i z determinacją. To czas, by pokazać, że Europa potrafi być zjednoczona w obliczu ogromnych wyzwań i że Polska jest gotowa przewodzić z dumą i zaangażowaniem. Przywracamy Polsce rolę lidera w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#KrzysztofTruskolaski">Panie Ministrze! Dziękuję za tę informację i życzę powodzenia w trakcie tego półrocza.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Rafała Kasprzyka, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RafałKasprzyk">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#RafałKasprzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polska będzie przewodniczyć Radzie Europy z przewodnim hasłem: Bezpieczeństwo, Europo!</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#RafałKasprzyk">Agresja Rosji na Ukrainę uświadamia nam, jak skutecznie Unia Europejska spełniła i nadal spełnia swój główny cel: pokój w Europie. Bez wątpienia członkostwo w Unii i NATO gwarantuje każdemu członkowi, tak jak zagwarantowało Polsce, bezpieczeństwo na poziomie, jakiego żaden pojedynczy naród, żadne państwo samodzielnie by nie osiągnęło. Od planu Schumana, czyli początków Unii Europejskiej, minie w tym roku 75 lat. To głównie dzięki wizji Roberta Schumana i powstaniu Unii Europejskiej nastał w Europie długi okres pokoju.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#RafałKasprzyk">Przez ostatnie 21 lat uczestnictwa Polski w Unii Europejskiej trwał też okres wzrostu gospodarczego, rozwoju państw członkowskich, epoki dobrobytu i spokoju ich mieszkańców. Sytuacja międzynarodowa, a przede wszystkim wojna na naszym kontynencie, wzbudza jednak olbrzymie obawy.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#RafałKasprzyk">Dzisiaj, rozpoczynając polską prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, polski rząd uwzględnił te obawy, formułując siedem obszarów bezpieczeństwa. Bezpieczeństwo dla ludzi — jako klub Polska 2050 — Trzecia Droga podkreślamy, że prezydencja Polski musi być o ludziach i dla ludzi.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#RafałKasprzyk">Bezpieczeństwo zewnętrzne — gwarancją pokoju jest dzisiaj wsparcie europejskich inicjatyw obronnych, w tym przemysłu zbrojeniowego, budowy umocnień na granicy z Rosją i Białorusią, rozwój infrastruktury wojskowej. Gwarancją naszego bezpieczeństwa jest stabilne i przyjazne nam sąsiedztwo. Liczymy na dalsze silne wsparcie przez polską prezydencję planu rozszerzenia Unii Europejskiej o kolejne państwa, które podzielają nasze wartości. Liczymy, że pierwszym państwem dołączającym do europejskiej unii wolnych narodów będzie niepodległa Ukraina. Błędem, a być może i zdradą stanu, była rezygnacja z projektów wojskowych czy likwidacja centrum kontrwywiadu NATO.</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#RafałKasprzyk">Bezpieczeństwo wewnętrzne. Wspieramy rząd w celu wypracowania stanowiska Rady do negocjacji z Parlamentem Europejskim w zakresie wniosku dotyczącego reagowania na instrumentalizację imigracji. Zachowując humanitaryzm, nigdy nie zaakceptujemy działań, których celem jest handel dziećmi, niewolnictwo seksualne czy handel ludzkimi narządami. Nie osiągniemy pełnego bezpieczeństwa wewnątrz Unii bez przestrzegania praworządności, wspólnych wartości i zasad. Decyzja Węgier o azylu dla zbiega z Polski to działanie wbrew unijnym wartościom, kolejny element wojny hybrydowej i rozbijania europejskiej jedności.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#RafałKasprzyk">Bezpieczeństwo informacyjne. Wspieramy zawarte w programie polskiej prezydencji inicjatywy dla zaleceń Rady w sprawie koordynacji i współpracy w przypadku cyberincydentów dużej skali i kryzysów cybernetycznych. Poza zwalczaniem dezinformacji i manipulacji w Internecie Polska 2050 wzywa do wywierania większego nacisku na długofalowe inicjatywy w obszarze edukacji obywatelskiej, budowania psychologicznej odporności społeczeństw i przygotowania na sytuacje kryzysowe oraz wzmacniania społeczeństwa obywatelskiego i zaangażowania obywateli na rzecz wspólnego dobra.</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#RafałKasprzyk">Podzielamy zawartą w programie tezę, że jest to konieczne do budowy odporności oraz zahamowania polaryzacji i radykalizacji. To właśnie domniemana anonimowość w sieci podsyca polaryzację, tak niedobrą dla naszych narodów, oraz ułatwia radykalizację przekazu, co z kolei prowadzi do hejtu, który niszczy nas psychicznie, ale też fizycznie. Polska 2050 aktywnie wspiera działania prowadzące do ograniczania hejtu w Internecie oraz do pozbawiania hejterów zasłony anonimowości i odpowiedzialności za swoje działania.</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#RafałKasprzyk">Wielką rolą instytucji unijnych jest zwalczanie dezinformacji klimatycznej. Nie ma chyba innego obszaru, który poddany byłby tak wielkiej manipulacji. Oczekujemy więc od polskiej prezydencji w Radzie Europy wdrożenia bardzo szerokiej strategii komunikacyjnej w celu przekazywania faktów i naukowych argumentów dotyczących zmian klimatu, ich wpływu na wiele dzisiaj obserwowanych zjawisk, również zjawisko migracji, oraz przedstawiających możliwe drogi działania i efekty ich wdrożenia. Fakty, nie mity. Leczenie przyczyn, nie skutków. Do tego wzywa nas też młode pokolenie w całej Europie, pokolenie, które nie chce być ostatnie. Polska prezydencja ma być przecież właśnie dla ludzi.</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#RafałKasprzyk">Bezpieczeństwo ekonomiczne. Mniej kar i zakazów, więcej zachęt i nagród. Skoncentrujmy się na znoszeniu barier i obciążeń biurokratycznych. Proste unijne regulacje, mniej skomplikowanych procedur i mniej obowiązków sprawozdawczych, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Uelastycznianie zasad wdrażania polityki energetyczno-klimatycznej.</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#RafałKasprzyk">Przywrócenie równych warunków konkurencji dla przemysłu Unii Europejskiej w obliczu praktyk protekcjonistycznych globalnych konkurentów to ważne zadanie naszej prezydencji. Pomoże w tym niedawny wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 października 2024 r. TSUE wykazał, że przedsiębiorcy z państw, które nie zawarły umowy międzynarodowej w sprawie zamówień publicznych, nie mają automatycznego prawa do uczestniczenia w przetargach unijnych.</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#RafałKasprzyk">Bezpieczeństwo energetyczne. To przede wszystkim całkowite odejście od źródeł energii z Rosji, obniżenie cen energii i walka z przyczynami, a nie skutkami zmian klimatu. Uniezależnienie się od Rosji to wprost pozbawienie jej pieniędzy na finansowanie działań zbrojnych, ale to także szybszy rozwój nowych technologii wytwarzania energii, dekarbonizacji i energii rozproszonej, to lepsze warunki dla przemysłu rolnego i produkcji zdrowej żywności. Dla Polski 2050 ważne jest wspieranie rozwoju wszystkich technologii wytwarzania energii niezbędnych dla zielonej transformacji, w tym energetyki jądrowej. Ogromny wzrost importu rosyjskiego węgla i gazu był kardynalnym błędem poprzedniego rządu. Racja stanu Polski i Europy to niezależność energetyczna i wsparcie czystej, rozproszonej energetyki.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#RafałKasprzyk">Bezpieczeństwo żywnościowe. Dbając o dochody europejskich rolników, oczekujemy zabezpieczenia naszych segmentów wrażliwych oraz dopełnienia obowiązku przestrzegania przez producentów spoza Unii Europejskiej unijnych kryteriów jakościowych i bezpieczeństwa żywności. Wyzwaniami w tym zakresie są oczywiście zarówno akcesja Ukrainy, jak i umowa z rynkiem Ameryki Południowej, Mercosur.</u>
          <u xml:id="u-33.14" who="#RafałKasprzyk">Od polskiej prezydencji oczekujemy także przygotowania rolnictwa europejskiego na wyzwania związane z dramatycznymi zmianami klimatycznymi, czyli wyzwaniami, których w przeciwieństwie do umów nie jesteśmy w stanie negocjować. Efektem tych zmian są bowiem długotrwałe susze, ulewy, pożary, gradobicia, które niweczą pracę rolników. Walczmy z tymi zmianami klimatu i zatruwaniem ziemi, powietrza i wody, a nie z zielonym ładem.</u>
          <u xml:id="u-33.15" who="#komentarz">(Głos z sali: W Chinach trzeba zacząć.)</u>
          <u xml:id="u-33.16" who="#RafałKasprzyk">Bezpieczeństwo zdrowotne. Po doświadczeniu COVID-19 oczekujemy kontynuowania polityki uniezależnienia Europy w produkcji leków i substancji czynnych niezbędnych do ich wytwarzania, a produkowanych w Azji. Liczymy na wsparcie polskiej prezydencji w zakresie produkcji leków w Unii Europejskiej i większą dywersyfikację łańcuchów dostaw. Wnosimy o intensyfikację działań prewencyjnych w zakresie poprawy zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-33.17" who="#RafałKasprzyk">Prezydencja dla ludzi, bo o ludziach. Bezpieczeństwo, Europo. Chcemy, żeby taka była Polska prezydencja. Jesteśmy pewni, że za pół roku Europa dzięki polskiej prezydencji będzie bezpieczniejsza. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Bartosza Romowicza, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Przejmujemy prezydencję po kraju, który wziął azymut Unii Europejskiej na Wschód, który już nie tylko depcze zasady Unii Europejskiej, udzielając azylu politycznego, nie tylko uśmiecha się do Władimira Putina, lecz także podaje mu rękę i chce z nim współpracować. Przyjmujemy tę prezydencję w ostatnim momencie, kiedy ten azymut Unii Europejskiej możemy zmienić w dobrym kierunku, kiedy możemy wzmocnić pozycję Unii Europejskiej, ale przede wszystkim wzmocnić pozycję Polski, bezpieczeństwo Polski i polskich obywateli. Mamy bardzo ważną rolę do odegrania przez te najbliższe 6 miesięcy. Musimy pokazać, że jesteśmy mądrym narodem, że jesteśmy władzą, która potrafi dbać o bezpieczeństwo ludzi i która to robi. Jako kraj, którego wschodnia granica jest granicą Unii Europejskiej, który za granicą wschodnią ma tak naprawdę nieprzyjaciela, próbującego zdeptać Ukrainę po to, żeby wejść do Europy, musimy wykazać się skrajną odpowiedzialnością. Jestem przekonany, że tak będziemy postępować.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#BartoszRomowicz">Panie Ministrze! Wykorzystajmy moment na to, żeby wzmocnić ścianę wschodnią, żeby wzmocnić Polskę Wschodnią, żeby wzmocnić granicę wschodnią, żeby wzmocnić cały odcinek nie tylko granicy z Białorusią, ale także granicy z Ukrainą, tak żebyśmy byli pewni jako Polki i Polacy, że zrobiliśmy wszystko, aby zadbać o nasze wspólne bezpieczeństwo. Nie idźmy drogą Węgier, nie idźmy drogą Słowacji, nie idźmy w kierunku Putina. Idźmy w kierunku nowoczesnej, dobrej Europy, a w niej — silnej Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Grzyba, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#AndrzejGrzyb">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Ministrowie! Kiedy po raz drugi już w ponaddwudziestoletniej obecności w Unii Europejskiej przejmujemy prezydencję, mamy za sobą różne osiągnięcia, mamy za sobą doświadczenia, ale mamy również krytyczne opinie różnych środowisk, w tym ujawniające się np. w protestach społecznych. Przykładem są protesty rolników, środowisk reprezentujących np. sektor górniczy, sektor energetyczny.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#AndrzejGrzyb">W związku z tym na wstępie chciałbym powiedzieć, że powinniśmy wyraźnie mówić, czego nie jesteśmy w stanie zaakceptować jako Polska. I to jest twarde: nie dla umowy Unia — Mercosur. Jest to zgodne ze stanowiskiem rządu, które zostało wyrażone, ze stanowiskiem ministerstwa rolnictwa odpowiedzialnego akurat m.in. za część, która jest pomieszczona w tejże umowie. Jesteśmy przeciwni nieroztropnej polityce migracyjnej, bo to jest w interesie obrony zarówno zewnętrznych granic Unii Europejskiej, jak również naszej granicy, m.in. wschodniej.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#AndrzejGrzyb">Jak zatem możemy zamknąć ten bilans 20 lat polskiej obecności w Unii Europejskiej pod względem korzyści? Bo to też trzeba podkreślić na wstępie. W transferach finansowych to jest netto 160 mld euro, w korzyściach z udziału Polski w jednolitym rynku to jest 350 mld euro, a w liczbie miejsc pracy, które są bezpośrednio związane z polskim udziałem w jednolitym rynku, to jest 5 mln miejsc pracy. To nie jest wyliczenie zrobione przez nas, to jest akurat efekt audytu dokonanego przez stosowne instytucje. A zatem państwo członkowskie, które przejmuje przewodnictwo na pół roku w Radzie Europejskiej, obecnie Polska, przejmuje to przewodnictwo w jednej z instytucji Unii Europejskiej właśnie na szczeblu międzyrządowym. Odpowiada za ciągłość działań Unii, za współpracę państw członkowskich i dyscyplinę, ale musi współpracować z Parlamentem, musi współpracować również z Radą i z innymi instytucjami Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#AndrzejGrzyb">Prezydencję, co chciałbym w pierwszej kolejności podkreślić, przejmuje nie jakaś konkretna osoba, ale całe państwo. A zatem cała Polska przejmuje prezydencję po raz drugi. Jest to 13,5 roku po naszej pierwszej prezydencji, której efektem było przyjęcie również polskiej inicjatywy. Chodzi o utworzenie, powołanie europejskiego funduszu wspierania demokracji. Chcę również podkreślić, że prezydencja, jej rozpoczęcie, to nie jest kwestia symboliczna. Inauguracja prezydencji to również nie jest symboliczne wydarzenie, pokazał to m.in. prezydent Macron. Chodzi o to, że dyplomacja kulturalna ma ogromne znaczenie. Takim przykładem było chociażby ponowne otwarcie po spaleniu odbudowanej katedry Notre Dame. Powinniśmy to sobie uświadomić. Ponadto istotą prezydencji jest zachowanie ciągłości działań. Stąd program polskiej prezydencji jest wpisany w tzw. trojkę, wspólnie z Danią i Cyprem. On będzie kontynuowany. Nie zakończymy zatem tych priorytetów polskiej prezydencji wraz z końcem czerwca 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#AndrzejGrzyb">Bezpieczeństwo Europy — to wezwanie, które jest zarazem hasłem polskiej prezydencji, które będzie obecne w pracach w przypadku 10 formatów Rady Unii Europejskiej. W dziewięciu z nich będą przewodniczyli polscy ministrowie, natomiast w dziesiątym — akurat wysoki przedstawiciel do spraw wspólnej polityki bezpieczeństwa, polityki zagranicznej, jakim jest pani wiceprzewodnicząca Rady i Komisji Europejskiej Kaja Callas.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#AndrzejGrzyb">Jeżeli chodzi o polskie priorytety w okresie polskiej prezydencji, to są one skoncentrowane wokół zdolności do obrony, w tym granic, ochrony ludności, do budowy odporności na obcą ingerencję oraz rosnącą dezinformację, wokół konkurencyjności, odporności, bezpieczeństwa i swobody działalności gospodarczej, ale też konkurencyjności i odporności rolnictwa na zagrożenia oraz turbulencje rynkowe, wokół bezpieczeństwa energetycznego połączonego z transformacją czy zdrowotnego w zakresie, który mamy w wyniku doświadczeń związanych z COVID-em, zamknięciem, brakiem leków, substancji czynnych do produkcji leków czy też rosnących cywilizacyjnych zagrożeń, jak chociażby choroby nowotworowe czy choroby neurogeneratywne, na które choruje 5% europejskiego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#AndrzejGrzyb">Chciałbym też powiedzieć o sprawach być może mniejszych, które powinniśmy wpisać do tych priorytetów, a których tam nie widzę. Były przewodniczący Jean-Claude Juncker w 2018 r. powiedział, że Unia powinna być również wielka w sprawach małych, które są ważne dla obywateli. Chodziło o podwójną zmianę czasu, która odbywa się każdego roku. W wyniku inicjatywy, wystąpienia do Komisji Europejskiej, w którym też uczestniczyłem, Komisja przedłożyła zmiany dyrektywy. Parlament zakończył pracę nad tą dyrektywą, jednak Rada ds. Transportu Unii Europejskiej do dzisiaj nie przedstawiła swojego common position, wspólnego stanowiska, i sprawa jest zawieszona, a 5 mln obywateli poparło ten projekt w ciągu miesiąca konsultacji.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#AndrzejGrzyb">Panie Ministrze! Czas to zakończyć. Podejmijmy tę inicjatywę. Sprawa jest niby mała, ale ważna z punktu widzenia społecznego, a korzyści ekonomiczne są żadne. Spróbujmy. Nawet jeżeli nam się nie uda, to powinniśmy być w tej materii konsekwentni. Unia powinna być wielka również w sprawach małych, ale ważnych dla obywateli.</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#AndrzejGrzyb">Polskie priorytety w okresie prezydencji to również odpowiedź na trzy raporty, które dotyczą kondycji samej Unii. Po pierwsze, raport Draghiego, który dotyczy konkurencyjności europejskiej gospodarki i odpowiedzi na wielkie systemy wsparcia ekonomicznego dla gospodarek Stanów Zjednoczonych czy Chin i innych gospodarek wschodzących. Jak w tej materii odpowiemy? Po drugie, raport Enrica Letty, byłego premiera Włoch, który powiedział: znacznie więcej niż rynek, gdy mówił o jednolitym rynku. Jak dostosować jednolity rynek do współczesnych czasów? To jest wyzwanie. Przecież my największe korzyści jako państwo członkowskie — i o tym mówiłem w pierwszym akapicie — odnieśliśmy dzięki udziałowi w jednolitym rynku. To 350 mld euro korzyści płynących tylko z tego naszego udziału plus 5 mln miejsc pracy. Musimy to pogłębiać, jeżeli chcemy być konkurencyjni. I trzeci raport — raport Christiana Noyera, byłego prezesa narodowego banku Francji, który powiedział, że w odniesieniu do rynków finansowych rynki finansowe państw członkowskich Unii Europejskiej są niedorozwinięte. Ta konkurencyjność spadła, wysokość instrumentów finansowych, którymi dysponowała Unia w 2007 r., w stosunku do roku 2022 zmniejszyła się trzykrotnie. Oczywiście to się też wiązało z barierami ostrożnościowymi, które musimy również w jakiś sposób uwzględniać w czasie naszej prezydencji. To widzę w priorytetach Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#AndrzejGrzyb">Wraz z rozpoczęciem polskiego przewodnictwa będą kolejno ogłaszane plany Komisji Europejskiej. To Komisja Europejska jest bowiem projektodawcą zmian ustawodawczych, a nie Rada. Rada wspólnie z Parlamentem są współustawodawcami, ale projekty przedstawia Komisja. W związku z tym nie możemy się obrażać na to, że Komisja przedkłada inicjatywy, bo dyrektywę polityczną dla inicjatyw Komisji przedkładają szefowie państw i rządów, czyli premierzy państw. Ciągle mówimy o tym, że to jest współpraca międzyinstytucjonalna, a nie tylko przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. My jesteśmy organizatorem i promotorem pewnych zachowań i powinniśmy to wiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#AndrzejGrzyb">Dalej jest sprawa przede wszystkim bezpieczeństwa i obronności. W ciągu 100 dni ma powstać raport dotyczący obronności. Komisarz Andrius Kubilius ma zaprezentować księgę na temat bezpieczeństwa i obrony, w szczególności zaś dotyczącą kwestii bazy przemysłowej na rzecz obronności, wspólnych priorytetów, relacji z NATO i odporności państw członkowskich. Z początkiem roku będzie również prezentowany kompas konkurencyjności, który ma być odpowiedzią na wspomniane raporty Draghiego oraz Letty i na pytanie, jak łączyć inwestycje i konkurencyjność europejskiej gospodarki z dobrobytem społeczeństw. Przecież nie robimy tego tylko dla siebie i dla polityki, ale ma to przynieść konkretne odpowiedzi dla społeczeństwa polskiego. Jak to wykorzystamy, to jest już kwestia domeny i dynamiki polskiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#AndrzejGrzyb">W lutym ma być prezentowany nowy ład przemysłowy, który uwzględnia również politykę klimatyczną. Przypominam sobie pierwszy raport na temat ładu przemysłowego, który przygotowywał Tajani, zresztą były komisarz do spraw polityki przemysłowej, a obecnie minister spraw zagranicznych Włoch. Wtedy stwierdzono, że jeżeli gospodarka państw członkowskich Unii Europejskiej nie będzie wytwarzała co najmniej 20% PKB w ramach realnej produkcji przemysłowej, w tym również rolnictwa, to trudno będzie mówić o tym, że ta gospodarka będzie odporna na turbulencje. Epidemia COVID wydatnie to pokazała.</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#AndrzejGrzyb">Ważna jest też wizja dla rolnictwa w Unii Europejskiej i konsumentów, która w ocenie polskiego ministra m.in. rolnictwa powinna uwzględniać dialog z rolnikami również na podstawie polskich doświadczeń. Bez tego dialogu trudno będzie uzyskać społeczną akceptację dla takich chociażby zapisów, jakie są zawarte w zielonym ładzie. Część ustawy została zmieniona, ale dużą część trzeba jeszcze zmienić. Jest to również kwestia krytycznego podejścia do umowy z Mercosurem. I nie chodzi tylko o to, żeby oddalić umowę z Mercosurem w związku z krytyczną oceną jej skutków dla rolnictwa. Poprzez to oddalenie powinniśmy też patrzeć na perspektywę przyszłej umowy i m.in. przyszłe członkostwo Ukrainy. Bo może zamiast tych 2 mln t mączki z soi genetycznie modyfikowanej z Mercosuru moglibyśmy uzgodnić z Ukrainą, że ona będzie miejscem, gdzie produkuje się akurat ten typ pasz, który jest potrzebny również w polskim rolnictwie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Proszę zmierzać do konkluzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozumiem, że nie jesteśmy w stanie wszystkiego wyczerpać, ale jeżeli jest zapowiedź, że o 35% ma być zmniejszona biurokracja w stosunku do małych i średnich przedsiębiorstw i o 1/5 w stosunku do ogółu gospodarki, to wydaje mi się, że to jest coś, co jest chyba najbardziej oczekiwane. Chodzi o to, aby regulacje europejskie szły w sukurs gospodarce, w sukurs społeczeństwu, a nie hamowały tę inicjatywę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Arkadiusza Sikorę, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#ArkadiuszSikora">Pani Marszałek! Panie i Panowie Ministrowie! Szanowni Państwo! W imieniu klubu Lewicy chciałbym przedstawić stanowisko wobec programu prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej, druk nr 904.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#ArkadiuszSikora">Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej to wydarzenie historyczne, prestiżowe, ale przede wszystkim bardzo odpowiedzialne dla lidera Europy, którym przez najbliższe pół roku będzie polski rząd. To nam przyjdzie w najbliższych miesiącach kształtować kierunek całej Unii Europejskiej w wielu dziedzinach rozwoju. To być może w ciągu naszej prezydencji będą kształtować się przyszłe granice Europy, a niewątpliwie w dobie toczących się wojen i konfliktów, zarówno w Ukrainie, jak i na Bliskim Wschodzie, to właśnie Europa będzie miała do odegrania szczególną rolę w rozwiązaniu i zakończeniu tych konfliktów. Dzisiaj świat jest jedną wielką beczką prochu i odnalezienie się w tej całej geopolitycznej układance będzie szczególnie trudne, ale przede wszystkim szczególnie ważne. Dlatego z wielkim zadowoleniem przyjmujemy projekt „Programu Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej”, w którym szczególną i wiodącą rolę odgrywa słowo: bezpieczeństwo — bezpieczeństwo w różnych płaszczyznach.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#ArkadiuszSikora">Bezpieczeństwo to wiodący temat, który dotyczy zarówno bezpieczeństwa zewnętrznego Unii Europejskiej, w ramach której jesteśmy najdalej położonym terytorium na wschodzie Europy, w bezpośrednim sąsiedztwie z państwami agresorami: Białorusią oraz Federacją Rosyjską, która od blisko 3 lat atakuje suwerenną i wolną Ukrainę, jak i bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej. Naszym głównym działaniem powinno być nie tylko wspieranie Ukrainy w konflikcie z agresorami ze wschodu, ale także wzmacnianie, ochrona granic zewnętrznych Unii Europejskiej, przede wszystkim od strony wschodniej — o tym już wspominali moi przedmówcy. W naszym, polskim i europejskim, interesie jest zwiększenie potencjału militarnego Unii Europejskiej oraz zawiązywanie jak najściślejszych sojuszy ze Stanami Zjednoczonymi oraz Wielką Brytanią w ramach NATO i innych ponadnarodowych sojuszy.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#ArkadiuszSikora">Ale ochrona granic wschodnich to tylko część bezpieczeństwa Unii Europejskiej oraz ludności. Jako lider Unii Europejskiej musimy w tym czasie wypracować albo przynajmniej spróbować określić ramy realnej polityki migracyjnej Europy, polityki odpowiadającej na wyzwania obecnych czasów, poprzez stosowanie metod niejednokrotnie nieakceptowalnych jeszcze do niedawna, kilka czy kilkanaście lat temu. Naszym obowiązkiem jest chronienie ludzi i granic Unii Europejskiej w sposób bardziej zdecydowany. Jednocześnie musimy zachować humanitarne podejście do osób, które te granice zamierzają przekroczyć. W tym kontekście musimy zwiększyć nakłady na obronę nie tylko w sferze militarnej, ale przede wszystkim informatycznej, gdzie kluczową rolę, wyprzedzającą kolejne działania agresorów, będziemy mogli odgrywać w obszarze cyberbezpieczeństwa, dzięki stosowaniu ogółu technik procesów i praktyk w celu ochrony sieci informatycznych, urządzeń, programów i danych przed atakami obcych państw, co dzisiaj obserwujemy z dużym niepokojem.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#ArkadiuszSikora">Ale bezpieczeństwo to także bezpieczeństwo zdrowotne, energetyczne czy przede wszystkim żywnościowe Unii Europejskiej. Podczas pandemii COVID-19 boleśnie się o tym przekonaliśmy, kiedy łańcuchy dostaw z Azji zostały zerwane. Koniecznie musimy odbudować zdolności produkcyjne europejskiego przemysłu farmaceutycznego, gdyż obecny odsetek substancji czynnych, leków pochodzących z Azji jest niepokojąco wysoki. Szacuje się, że aktualnie aż 80% substancji czynnych wykorzystywanych w Europie i 40% leków gotowych pochodzi z Chin i Indii. Musimy te proporcje zmienić na naszą, europejską korzyść. Te proporcje należy zmienić poprzez tworzenie na terenie Unii Europejskiej nowych fabryk leków, w tym także na terenie naszego kraju. Tutaj taka sugestia dla naszego rządu, abyśmy bardziej zaangażowali się w ten proces, który przy starzejącej się Europie w najbliższych latach będzie niezmiernie ważny i potrzebny.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#ArkadiuszSikora">Jak już wspomniałem, bezpieczeństwo energetyczne to kolejny obszar aktywności polskiej prezydencji, który wymaga szczególnego zainteresowania. Inwestowanie w odnawialne źródła energii jest oczywiście nieuniknione, ale ten proces nie może się odbywać zbyt szybko i przy zbyt rygorystycznych uwarunkowaniach, jakie obecnie mają miejsce. Jak wiemy, Polska jest w grupie tych państw, które w procesie transformacji energetycznej mają największe zapóźnienia i właśnie dla takich państw podczas polskiej prezydencji musimy wytyczyć szczególną ścieżkę transformacji energetycznej, wolniejszą i mniej restrykcyjną. Wszyscy wiemy, że Polska gospodarka od dekad jest oparta na węglu. Przejście na odnawialne źródła energii musi potrwać, a obecne przepisy unijne temu nie sprzyjają. Mam tutaj na myśli zabójczy dla polskich firm handel certyfikatami CO2, który przez europejskie światowe banki i fundusze inwestycyjne oraz hedgingowe został sprowadzony do roli instrumentu spekulacyjnego. W 2014 r. ceny certyfikatów kształtowały się na poziomie ok. 5 euro za 1 t, podczas gdy dzisiaj dochodzą do 90–100 euro — to jest 20-krotny wzrost. To efekt międzynarodowej spekulacji, spekulacji międzynarodowych instytucji finansowych i uważam, że powinniśmy wyjąć certyfikaty emisyjne CO2 poza ramy spekulacji i określić ich ceny regulowane. To jest w interesie polskich firm i w interesie Polski.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#ArkadiuszSikora">Podobnie jeśli chodzi o zamykanie kopalni lub ograniczanie ich produkcji energii w procesie transformacji energetycznej. Takie działania muszą być wsparte programami unijnymi, gdyż bez tych środków proces wygaszania dotychczasowych, tradycyjnych źródeł energii będzie zbyt bolesny, a niejednokrotnie wręcz zabójczy dla osób przez dziesiątki lat utrzymujących się z pracy w kopalniach czy zakładach. Mam tutaj na myśli planowaną transformację społeczno-energetyczną obszaru Worka Turoszowskiego — Kopalnię Węgla Brunatnego Turów na Dolnym Śląsku, z którego pochodzę. Przez niedopilnowanie procesu przekształcania, brak odpowiednich działań poprzedniego rządu, rządu PiS-u i liczne zaniedbania w obszarze negocjacji z instytucjami Unii Europejskiej powiat zgorzelecki został wykluczony ze wsparcia Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Dla tego regionu to wielki cios i skazanie blisko 50 tys. ludzi żyjących blisko kopalni oraz elektrowni Turów na bezrobocie i biedę na wzór tego, co miało miejsce w latach 90. i co wyniknęło z likwidacji kopalń w Wałbrzychu. Nie możemy do tego dopuścić. Pamiętamy tamte czasy, kiedy po likwidacji kopalni w Wałbrzychu bezrobocie w tym regionie nagle wzrosło i na wiele lat zapanowała duża, duża bieda i pojawił się problem ze znalezieniem pracy. W trakcie polskiej prezydencji oczekuję od osób zajmujących się tym obszarem transformacji, że zwrócą uwagę na ten jakże delikatny obszar polskiej energetyki.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#ArkadiuszSikora">Innym także ważnym obszarem zainteresowania polskiej prezydencji jest bezpieczeństwo żywnościowe Europy. Mam na myśli nie tylko bezpieczeństwo i ochronę europejskiego rolnictwa przed nieuczciwą konkurencją państw spoza Unii Europejskiej, gdzie jakość żywności odbiega od norm wymaganych od naszych rolników, dotyczy to także bezpieczeństwa zdrowotnego osób spożywających żywność. Wszelkie umowy międzynarodowe wykraczające poza Unię Europejską winny zabezpieczać jakość sprowadzonej do Unii żywności w taki sposób, aby europejska żywność nie została wyparta przez tańszą, lecz gorszej jakości żywność pochodzącą z Ukrainy czy też krajów Ameryki Południowej, dzisiaj objętymi umową z Mercosur. Tutaj nie może być taryfy ulgowej, gdyż to właśnie w polskim interesie jest…</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DorotaNiedziela">Chwileczkę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Żelazko, ja bardzo proszę: jeżeli państwo mają coś do przedyskutowania, to można sobie przejść… To naprawdę przeszkadza występującemu, nawet nie wiecie, jak bardzo tutaj słychać te rozmowy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#ArkadiuszSikora">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#ArkadiuszSikora">Tutaj nie może być taryfy ulgowej, gdyż to właśnie w polskim interesie jest ochrona europejskiego rynku rolnego, na którym jesteśmy jako kraj potentatem. Ten rynek musimy szczególnie chronić.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#ArkadiuszSikora">Jeżeli chodzi o ostatni obszar bezpieczeństwa i kwestię, którą chciałbym poruszyć, to jest to bezpieczeństwo gospodarcze strefy Unii Europejskiej, w tym swobodny przepływ kapitału oraz towarów i usług. Negowanie tego przez niektóre państwa strefy Schengen jest nie do zaakceptowania i w trakcie polskiej prezydencji musi to wybrzmieć. To, co dzisiaj dzieje się na granicy z Republiką Federalną Niemiec, jest właściwie zaprzeczeniem całej idei Unii Europejskiej. Podobnie jest, jeśli chodzi o zapowiadaną politykę niektórych państw spoza Unii Europejskiej, nieprzyjazną dla gospodarki unijnej. Stosowanie ceł na niektóre towary z naszej strefy musi spotkać się również z adekwatną reakcją Komisji Europejskiej. Tutaj, w tym obszarze Polska w trakcie swojej prezydencji musi być zdecydowana i reaktywna. Zwracam uwagę tutaj na ostatnie wypowiedzi przyszłego prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa o dodatkowych cłach na wiele towarów, cłach właśnie będących w kontrze do Unii Europejskiej i krajów Europy czy skierowanych przeciwko nim.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Klub parlamentarny Lewicy pozytywnie opiniuje przedstawiony przez rząd „Program Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej” i będzie bacznie obserwował jego realizację i się jej przyglądał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Romana Fritza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#RomanFritz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pozwólcie państwo, że powiem parę słów w odniesieniu do analizy tekstu z druku nr 904, chodzi o „Program Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej (1 stycznia — 30 czerwca 2025 r.)”.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#RomanFritz">Zaprezentowany dokument jako żywo przypomina dzieła tworzone w pierwszej połowie lat 50. XX w. Takiego skomasowanego pustosłowia nie można nawet przypisać sztucznej inteligencji, bo ją to po prostu obraża.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#RomanFritz">Praktycznie w co drugim zdaniu mamy możliwość podziwiania wyrażeń bądź to ze sobą sprzecznych bądź też tak nadętych, że ich cytowanie grozi hukiem obnażonej wewnętrznej pustki. Na piedestał wyniesiono pojęcie „rada”. Jest Rada do Spraw Ogólnych, Rada do Spraw Zatrudnienia, Polityki Społecznej, Zdrowia i Ochrony Konsumentów, Rada Do Spraw Konkurencyjności i jeszcze chyba z siedem innych rad. Co to za kraj, w którym jest tyle rad? Tak, to jest kraj rad.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#RomanFritz">Liczba jedynie słusznych, zadekretowanych i wyzutych z jakichkolwiek konkretnych treści określeń po prostu poraża. Przykłady językowe: bezpieczeństwo żywnościowe, zrównoważony rozwój, odporność demokratyczna, spójność, jednolity rynek, sprawiedliwy i zrównoważony system handlu światowego, zielona i cyfrowa transformacja, a także: Polska prezydencja będzie aktywnie działać na rzecz sprawnej implementacji instrumentu na rzecz odbudowy i zwiększenia odporności — uff…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#RomanFritz">Mamy zatem do czynienia ze stosowaną do granic bezsensu współczesną nowomową opartą o ideologię marksistowską w różnych jej odmianach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, proszę mnie posłuchać. Jak widać, nawet pan nie słyszy mojego głosu. Naprawdę mikrofony działają, można mówić troszkę ciszej, spokojnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RomanFritz">Dziękuję za zwróconą uwagę, pani marszałek. Kontynuujmy zatem.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Nam nie przeszkadzało.)</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#RomanFritz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#RomanFritz">Mamy zatem do czynienia ze stosowaną do granic bezsensu współczesną nowomową, opartą o ideologię marksistowską w różnych jej odmianach, i z obłąkańczymi pseudoteoriami, jak klimatyzm, ekologizm, dekarbonizacja, transformacja klimatyczna, transformacja energetyczna.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#RomanFritz">Co szczególnie absurdalne, autorzy dokumentu umieszczają tam nielogiczne zestawienia, które, o dziwo, ze sobą sąsiadują. I tak np. zapis o promowaniu przez polską prezydencję pełnego odejścia od importu rosyjskich źródeł energii — czytaj: tanich ropy i gazu — jest poparty następującym, sprzecznym z nim zdaniem, zapisem o podjęciu również działań zmierzających do obniżenia cen energii w Unii Europejskiej. To jakieś zamroczenie umysłowe. Unijne, ze wszech miar szkodliwe absurdy niszczące naszą własność i gospodarczą prosperity stanowią w najlepszym wypadku listę niekoniecznie trafionych życzeń. Przykłady są w dziale: Konkurencyjne i odporne rolnictwo.</u>
          <u xml:id="u-49.5" who="#RomanFritz">W całym dokumencie dosłownie i literalnie nie ma ani jedynego passusu poświęconego polskiemu interesowi. Ba, nie ma ani jednej wzmianki, w której Polska byłaby podmiotem i celem jakichś działań i w której słowo to byłoby pisane dużą literą. Mowa jest wyłącznie o polskiej prezydencji. Nie ma też, rzecz jasna, ani jednej wzmianki, w której autor natchniony wyjaśniałby, jak, jakimi sposobami polska prezydencja zamierza zrealizować tak liczne i ambitne cele w bardzo ograniczonych przecież ramach czasowych sprawowania tej funkcji.</u>
          <u xml:id="u-49.6" who="#RomanFritz">Wszystko, nawet kwestia zatrudnienia sportowców do promocji sportu wśród młodzieży, str. 53, ma zostać przekazane w ręce centralnych struktur brukselskich. Jak można z tego wnosić, ideałem przyszłości dla polskiej prezydencji będzie konieczność otrzymania zgody urzędników brukselskich na wymianę klamki w drzwiach czy pomalowanie werandy. Wielokrotnie i na różne sposoby powtarzają się zwroty: pogłębienie debaty, intensyfikacja dyskusji, prezydencja zapewni przestrzeń do dyskusji na wysokim szczeblu. Widać zatem, że głównym, jeśli nie praktycznie jedynym, zrealizowanym postulatem polskiej prezydencji będzie intensyfikacja pogłębionego ple-ple na forum rozmaitych gremiów unijnych.</u>
          <u xml:id="u-49.7" who="#RomanFritz">Przechodzę do podrozdziału: konkurencyjne i odporne rolnictwo. Tutaj znowu natchniony autor odlatuje w takie słowa: „Bezpieczna, wysokiej jakości i dostępna żywność to europejskie dobro publiczne. Dlatego Europa musi zadbać o wzmocnienie pozycji rolników w łańcuchach wartości, w tym o stabilizację ich dochodów” itd., itd. Te wszystkie kwestie nie mają żadnego racjonalnego rozwiązania. W rozdziale: rolnictwo i rybołówstwo nie ma ani słowa o umowie z państwami Mercosur, o problemach z jakością żywności, która jest sprowadzana z tamtego obszaru, ani słowa o realnych problemach obu branż, o planowanej likwidacji kolejnych gałęzi, i to nie tylko w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-49.8" who="#RomanFritz">Przechodzę do kwestii środowiska i klimatu. Najpierw wyznanie: „Będziemy propagować walkę z przyczynami i skutkami zmian klimatu przede wszystkim poprzez zachęty i wsparcie, a nie zakazy, nadmierne obciążenia, które mogłyby osłabić poparcie społeczne dla zielonej transformacji” itd., itp. Bijący w oczy unijny radykalny socjalizm wpędzi nas w jeszcze większe problemy. Wyjaśnijcie to, proszę państwa, polskim rolnikom, przedsiębiorcom, górnikom i energetykom. Jutro protest o godz. 12. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Bardzo dziękuję za obniżenie tonu.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przypomnę, że pan premier Donald Tusk jako przewodniczący Rady Europejskiej już raz miał szansę zadbać o polskie interesy. Teoretycznie miał nawet ku temu większe kompetencje, bo po przyjęciu traktatu lizbońskiego zostały one przeniesione z prezydencji właśnie na stałego przewodniczącego Rady Europejskiej, ale jedyne, co po tym pozostało, to wspomnienia jego uśmiechu czy strzelania z palców do Donalda Trumpa. Nie powstrzymał zielonego ładu, szaleńczej polityki klimatycznej czy masowego napływu imigrantów. Szczerze mówiąc, jestem pesymistą co do tego, że teraz jako premier kraju, który sprawuje prezydencję, zrealizuje jakiekolwiek cele.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#WitoldTumanowicz">Powiem szczerze, że prezydencja mogłaby mieć charakter choćby symboliczny, można by choćby się pokazać, załatwić jakieś sprawy, zbudować choćby mniejszość blokującą przyjęcie umowy z krajami Mercosur, ale w tym zakresie zrezygnowano nawet ze szczytu w Warszawie, przerzucając go do Brukseli. To oczywiście małostkowe zagranie. Doskonale wiadomo, dlaczego z tego zrezygnowaliście — ze względu na to, że baliście się, że to właśnie prezydent Duda będzie witał gości w Warszawie. Powiem szczerze, że prezydencja od czasu przyjęcia traktatu lizbońskiego oczywiście nie ma takiego znaczenia, natomiast wydawałoby się, że jednak jest szansa na to, aby zrealizować jakiś cel. Najlepszym przykładem jest ta uroczysta gala, którą zorganizowaliście. Miało to być wydarzenie dyplomatyczne, a tak naprawdę żaden poważny europejski polityk po prostu nie pojawił się na tym wydarzeniu. Szczerze mówiąc, to nie jest czas na to, aby robić uroczyste gale, to nie jest czas na to, aby popijać szampana. To jest czas na to, aby realnie pracować.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#WitoldTumanowicz">Przeczytałem ten dokument i muszę się zgodzić ze swoim przedmówcą. Przeczytałem ten dokument i faktycznie Polska występuje tam tylko jako przymiotnik: polska obok słowa: prezydencja, natomiast słowo: Ukraina występuje tam 43 razy. Powiem szczerze, że się nad tym zastanawiam. Piszecie tam o tym, że będziecie wspierać starania Ukrainy o wejście do Unii Europejskiej. Jakim cudem chcecie to pogodzić z dbaniem o interes np. polskiego rolnika? Dopiero co widzieliśmy, do czego doprowadził masowy zalew żywności technicznej zza wschodniej granicy. Widzieliśmy to doskonale. Teraz stawiacie sobie za cel wspieranie starań Ukrainy o wejście do Unii Europejskiej i jednocześnie chcecie zadbać o polskiego rolnika. To się po prostu nie spina. Przystąpienie Ukrainy do Unii Europejskiej nie jest ani w interesie polskiej gospodarki, ani w interesie polskiego rolnika.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#WitoldTumanowicz">Nie ma tam mowy o tym, jak np. powstrzymać masową migrację, jak rozwiązać problemy związane z istniejącą już migracją do Polski, o jakimś wsparciu ze strony Unii Europejskiej. To jest ogromny problem. Widzimy to, co jest. Widzimy radykalną politykę klimatyczną i wprowadzenie niemalże klimatycznej milicji. Będzie ona sprawdzać, czy nie ma dezinformacji na temat klimatyzmu, na temat skutków polityki klimatycznej. Powiem szczerze, że największą dezinformacją jest właśnie polityka klimatyczna, którą próbujecie tutaj serwować. To sytuacja, w której próbujecie wmówić polskim obywatelom, że ogromne nakłady finansowe, jakie muszą zostać zgromadzone w podatkach przez wasze głupie pomysły różnego rodzaju, doprowadzą do tego, że klimat przestanie się zmieniać. 7% — tyle wynosi emisja CO2, jeśli chodzi o Unię Europejską. Nawet jeśli doprowadzicie do zeroemisyjności całej Unii Europejskiej, to i tak tego nie powstrzymacie. Ma to zerowy wpływ.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#WitoldTumanowicz">Generalnie cały ten dokument jest pustosłowiem. Nie będziecie mieli absolutnie żadnego wpływu na zmianę tej polityki, a należy ją zmienić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Macieja Koniecznego, klub parlamentarny Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MaciejKonieczny">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prezydencja w Unii Europejskiej to niezaprzeczalnie wielka szansa dla Polski, to szansa na to, żeby wpłynąć na kierunek, w którym zmierza Europa, aby zawalczyć o wizję Europy silnej, niezależnej i solidarnej, czyli takiej, która jest w stanie sprostać wyzwaniom współczesności. Dlatego też szkoda, że pierwsze dni polskiej prezydencji to raczej gorzki obrazek. Z jednej strony premier Tusk z ogromnym splendorem w Teatrze Wielkim, z prawdziwie teatralnym zacięciem, pyta wszystkich Europejczyków, czy są gotowi wejść na europejską drogę wielkości, siły i suwerenności, a z drugiej strony na polsko-niemieckiej granicy ponownie ustawiają się kolejki w związku z niemieckimi kontrolami. To już nie tylko niszczenie dorobku strefy Schengen i tego wielkiego marzenia o Europie bez granic, którym wszyscy już przez dziesięciolecia się cieszymy, ale także po prostu traktowanie Polski i Polaków jako kraju i obywateli drugiej kategorii. O tym już polski rząd woli milczeć. Polska prezydencja nie powinna być ani pustą celebracją, ani tylko okazją do autopromocji rządu. To powinna być chwila, kiedy pokażemy, że mamy w Polsce odwagę myśleć odważnie i wyznaczać kierunki. A niestety tego w programie polskiej prezydencji brakuje.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MaciejKonieczny">Słyszymy o zwiększaniu konkurencyjności polskiej gospodarki, tylko że dzisiaj zwiększanie konkurencyjności musi oznaczać daleko idącą transformację: ekonomiczną, społeczną, energetyczną. To się nie zrobi samo. Z raportu Draghiego wiemy, że potrzebujemy 800 mld w inwestycjach rocznie, żeby być konkurencyjni w skali globu. I tutaj potrzebna jest odwaga, chociażby odwaga zrzucenia tej kotwicy, która blokuje rozwój Europy, jaką jest to rygorystyczne podejście do długu publicznego, tradycyjnie narzucane przez Niemcy. Od tego nie da się uciec, bo to jest warunek rozwoju Europy, warunek tego, żebyśmy byli w stanie konkurować czy to ze Stanami Zjednoczonymi, czy to z Chinami.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MaciejKonieczny">W programie polskiej prezydencji przez wszystkie przypadki odmieniane jest bezpieczeństwo, i to jest bardzo ważne. W tym kontekście pojawia się energetyka. Bardzo dobrze, że chcemy, żeby cała Europa odeszła od zależności od paliw kopalnych ze strony Rosji. Tylko że trzeba jasno powiedzieć: żeby to się wydarzyło, trzeba jednoznacznie postawić na energetykę jądrową i odnawialne źródła energii. Ja się cieszę, że rząd przeznaczył w końcu pieniądze na budowę elektrowni jądrowych, że idziemy w tej kwestii do przodu…</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Dolata: Nigdzie nie idziemy.)</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#MaciejKonieczny">…ale może warto na poziomie europejskim zawalczyć o europejski program rozwoju energetyki jądrowej, tak żeby Polska mogła liczyć na wsparcie i żeby to była technologia, która jest priorytetowa dla Europy. Bo to jest technologia, która łączy niezależność i faktyczne osiąganie celów klimatycznych, które są ważne. To jest coś, czego tutaj brakuje, takiej właśnie ambicji w zmienianiu paradygmatów działania, w tym przypadku chociażby polityki energetycznej Europy.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#MaciejKonieczny">To samo dotyczy systemu EETS. System EETS wymaga nie tyle opóźnienia, ile radykalnej reformy, tak żeby nie służył spekulantom, tak żeby faktycznie, nie blokując inwestycji, realizował swoje cele. Celem jest przerzucanie europejskiej gospodarki na zielone tory, bo to też jest potrzebne, żebyśmy byli konkurencyjni.</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#MaciejKonieczny">Kwestia bezpieczeństwa. Pieniądze na zbrojenia są istotne, kluczowe, choć przyznam, że jednak dość szokuje mnie, kiedy minister Szłapka, mówiąc o rozwoju Europy, mówi, że Europa musi się rozwijać i bogacić, żeby było na broń. To jest prawda, ale przede wszystkim tu mieszkają ludzie i chyba jednak ich dobrobyt powinien być stawiany na pierwszym miejscu. Ich bezpieczeństwo również, ale pomysł, że gospodarka służy tylko i wyłącznie temu, żeby mieć na broń, jest jednak dość daleko idący.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#MaciejKonieczny">Kolejna rzecz to jest kwestia ładu międzynarodowego opartego na prawach człowieka i prawie międzynarodowym. To jest kluczowe. Tu Europa ma bardzo ważną rolę do odegrania. Bardzo dobrze, że rząd widzi to w kontekście Ukrainy i widzi jako polską rację stanu upominanie się o przestrzeganie prawa międzynarodowego, o sprzeciw wobec łamania praw człowieka wobec nielegalnej agresji rosyjskiej, widzi intencję Rosji podważenia tych zasad, które gwarantują nam bezpieczeństwo, ale tu nie może być podwójnych standardów. Jeżeli mówimy: A, mówmy: B, jeżeli mówimy: Rosja, mówmy: Izrael, jeżeli upominamy się o mordowanych Ukraińców, upomnijmy się o mordowanych Palestyńczyków. Unia Europejska nie może stosować tutaj podwójnych standardów, musi upomnieć się o konsekwencje wobec Izraela w związku z łamaniem praw człowieka, prawa międzynarodowego. Jeżeli są sankcje wobec Rosji, powinny być sankcje wobec Izraela. Jeżeli będziemy stosować podwójne standardy, to tę wyrwę cynicznie i bezwzględnie wykorzystają Rosja, Chiny i wszyscy autokraci, którzy chcą ten porządek prawa międzynarodowego raz na zawsze obalić.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#MaciejKonieczny">W swoim słynnym cytacie premier Donald Tusk powiedział już lata temu, że jeżeli ktoś ma wizję, to powinien iść do lekarza. Kłopot polega na tym, że żeby dziś uleczyć Unię Europejską, żeby uczynić ją konkurencyjną na arenie globalnej, właśnie taka odważna wizja jest potrzebna. Więc na koniec, już w ostatnim zdaniu, odwrócę to pytanie, które zadał Donald Tusk, i zwrócę się z nim do rządzących: Czy jesteście naprawdę gotowi wejść na europejską drogę wielkości, siły i suwerenności? Bo to jest ten czas. Odwagi, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Jakubiaka, koło parlamentarne Wolni Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#MarekJakubiak">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#MarekJakubiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zazwyczaj nie korzystam z kartek, ale ten dokument to jest naprawdę… To nie jest dokument, to jest taki spis dobrych chęci, a dobrymi chęciami jest piekło wybrukowane. Miałem takie wrażenie, jak czytałem ten dokument, że brakuje w tym dokumencie jakichkolwiek konkretów i że takie skoncentrowane źródło dobrych chęci nie było pisane w Polsce, bo o Polsce tutaj jest rzadko. Pozwoliłem sobie to wydrukować i o paru kwestiach państwu opowiedzieć z mojego punktu widzenia, z punktu widzenia Republikanów.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#MarekJakubiak">Zaczyna się od praworządności. Proszę państwa, dla przypomnienia, praworządność jest wtedy, kiedy rządzi establishment Unii Europejskiej. Kiedy praworządności nie ma? Właśnie wtedy, kiedy najczęściej centroprawicowe rządy obejmują władzę. To jest definicja praworządności Unii Europejskiej. Podpowiadam, z praworządnością to nie ma absolutnie nic wspólnego.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#MarekJakubiak">Po drugie, układ Schengen. Proszę państwa, będziemy wzmacniać układ Schengen. Jakim hipokrytą trzeba być, żeby coś takiego pisać? Przecież Niemcy, Republika Federalna Niemiec, jeden z większych członków Unii Europejskiej, właśnie zamknęły swoje granice, a dziś na granicach Polski wzmożyły swoje kontrole. A więc myślę sobie, proszę państwa, że tutaj symetrii można szukać ze świecą.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Austria też zamknęła.)</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#MarekJakubiak">Natomiast prawda jest taka, że układ Schengen, swobodnego ruchu ludzi i towarów, nie ma już w Europie miejsca. Po co więc w ogóle o tym pisać?</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#MarekJakubiak">Następnie bezpieczeństwo. Proszę państwa, tu też widać hipokryzję tego dokumentu. Piszemy tak, chodzi o przemyt broni: w zakresie przemytu broni i amunicji oraz narkotyków, przemytu migrantów i handlu ludźmi, infiltracji grup przestępczych oraz działań o charakterze prewencyjnym. Unia Europejska podejmie działania — nie Polska, Unia Europejska. Tymczasem w następnym akapicie: Unia Europejska ma działać na rzecz ograniczenia nielegalnej migracji. Przecież to się wzajemnie wyklucza. Jeżeli coś ograniczamy, to znaczy, że z tym nie walczymy, po prostu zmniejszamy skutki. Więc myślę sobie tak, że po pierwsze, samo pisanie, że nielegalne przekraczanie granicy — nielegalne — ma się nijak do praworządności, nielegalne — ma się nijak do ograniczania przestępczości… Po prostu piszecie bzdury.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#MarekJakubiak">Rosja zniszczyła architekturę bezpieczeństwa w Europie. No proszę państwa — Rosja? Czy to przypadkiem nie Unia Europejska? Czy przypadkiem przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk wtedy nie klepał się z Rosjanami po plecach? Czy Nord Stream 2 to nie był biznes? Przecież to było niszczenie bezpieczeństwa Unii Europejskiej. Warto o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.9" who="#MarekJakubiak">Polska prezydencja będzie dążyć do wzmacniania koordynacji w zwalczaniu dezinformacji. Proszę państwa, to jest zapowiedź cenzury, to jest zapowiedź tego, że jak ktoś ma coś innego do powiedzenia, to trzeba zamknąć mu usta, bo jedyną prawdą objawioną jest Unia Europejska, establishment Unii Europejskiej, co znalazło potwierdzenie w jednym z wywiadów Donalda Tuska, w którym powiedział: będziemy walczyć z dezinformacją rosyjską i ze wszystkimi tymi, którzy będą walczyć z establishmentem Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Koło Poselskie Wolni Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Prezydencja kraju powinna być przeznaczona do tego, aby promować interesy danego kraju. I tak się działo cały czas: przez każde pół roku każde państwo promuje interesy swojego kraju. Tylko z jakiegoś powodu Polska w tym dokumencie nic nie mówi o interesach polskiego kraju, a wprost pan minister tutaj z mównicy mówi: my, Europa. To, że Polska jest w Europie, to powinien pan minister wiedzieć, bo to już ponad 10 wieków. Ważniejsze jest, gdzie tutaj są interesy polskiego kraju.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#JarosławSachajko">Mamy konkurencyjne i odporne rolnictwo — to jest taki, przepraszam, bełkot. Bezpieczna, wysokiej jakości i dostępna żywność to europejskie dobro. To wszyscy wiedzą, tylko państwo chcą to zniszczyć, zniszczyć umową z Mercosurem. Nic państwo nie robią, aby ją zablokować, tylko spokojnie czekają, aż będą wybory prezydenckie. Co będzie później? Później to już pan premier Tusk napisał. Wszyscy, którzy są przeciw, to będzie polexit i Putin. I to jest państwa pomysł na rządzenie i przetrwanie polskiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#JarosławSachajko">Pani poseł Pomaska mówi o zielonym ładzie. Nie powiedziała, że trzeba go zmienić, że trzeba go się z niego wycofać, tylko mówi: oni to zrobili, komisarz Wojciechowski to zrobił. Zapomniała powiedzieć, że to, przeciwko czemu rolnicy protestują, to jest pan Timmermans, to jest ugorowanie, to jest komisarz do spraw zdrowia, który ogranicza substancje aktywne, to jest komisarz do spraw ochrony środowiska, który ogranicza nawozy. Ale państwo akceptują wszystko, co Unia Europejska każe. I tutaj mówią: my, Europejczycy. Nie, my jesteśmy Polakami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#DorotaNiedziela">Wiemy, że pan poseł jest Polakiem. Trudno tego nie brać pod uwagę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę państwa, mamy 65 pytań. To będzie duże przesunięcie czasowe harmonogramu obrad, więc po 10 sekundach zwrócę uwagę, po 15 zwrócę drugi raz, a po 20 sekundach, pozwólcie państwo, wyłączę głos.</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o postaranie się, żeby to zamknęło się w tym czasie.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy pan poseł Marcin Przydacz, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MarcinPrzydacz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! Z uwagą wysłuchałem pańskiego wystąpienia, przeczytałem ten dokument i mam wrażenie, że on jest raczej na wczoraj, a nie na jutro. Świat zmienia się na naszych oczach. Rzeczywiście to, co się dzieje na wschód od naszej granicy, ale też to, co się dzieje w samej Unii Europejskiej — popatrzmy na Paryż, popatrzmy na Berlin, popatrzmy na zmiany rządu w wielu państwach europejskich… A państwo odpowiadacie na pytania, które były aktualne parę miesięcy temu, a już nie są aktualne dziś.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MarcinPrzydacz">Bezpieczeństwo Europy — bardzo dobre hasło. My również tak planowaliśmy rzeczywiście pozycjonować nasze priorytety. Bezpieczeństwo dzisiaj jest rzeczą absolutnie najważniejszą, zwłaszcza w kontekście możliwych zbliżających się dyskusji na temat sytuacji w Europie Wschodniej, w której brać udział będą zarówno Unia Europejska, jak i Stany Zjednoczone. Tymczasem jeśli chodzi o relacje transatlantyckie, w państwa dokumencie nie ma żadnego planu strategicznego. Co z relacjami euroatlantyckimi? Co z relacjami pomiędzy nami, Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi?</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MarcinPrzydacz">Pytanie: Jakie są konkretne plany w tym zakresie? To po pierwsze. A po drugie — Trójmorze. Polska jest silna siłą swojego regionu. Nie ma w tym dokumencie o tym ani słowa. Przychodzi do władzy prezydent Trump, dla którego Trójmorze było ważne. Dla was to Trójmorze, jak rozumiem, przestaje być ważne. To bardzo źle.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że zanim poproszę o wypowiedź następnego z posłów, pozdrowię państwa, którzy są na galerii, to jest Pilskie Centrum Pomocy Bliźniemu Monar — Markot, z panią dyrektor Sławomirą Koźmą-Różańską. Pozdrawiam państwa serdecznie. Czy jesteście z nami? Pozdrawiamy. Bardzo się cieszę,…</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#DorotaNiedziela">…że jesteście dzisiaj z nami. Przypatrujecie się bardzo ciekawej dyskusji, więc myślę, że będziecie mieli tylko same dobre wrażenia z dzisiejszego pobytu w Sejmie, a pan poseł wam wytłumaczy, na czym polega praca posła.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Patryka Gabriela, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PatrykGabriel">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Chciałem, być może korzystając również z obecności naszych gości, przypomnieć wszystkim nas słuchającym, że nasza obecność we wspólnocie to nie jest żaden obowiązek, to jest wybór i decyzja Polek i Polaków, to jest historyczna okazja, którą zwielokrotniamy dzięki prezydencji, do tego, żeby zająć należne nam miejsce we wspólnocie wolnych, demokratycznych, podzielających wspólne wartości państw, i to zająć przy jednym z głównych stolików, a nie gdzieś w kącie sali z Ficą, Orbánem czy innymi ruskimi agentami.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Pan obraża głowę państwa.)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PatrykGabriel">To również dobra okazja do tego, żebyśmy…</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#PatrykGabriel">Uderz w stół, a nożyce się odezwą.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#PatrykGabriel">To również dobra okazja, żebyśmy wszystkim Polkom i Polakom mówili o tym, żeby nie ulegali propagandzie pasionych juanami, rublami i skrwawionymi dolarami kont w mediach społecznościowych, chłoptasi, którzy próbują sprzedawać nam tanie, łatwe oferty na życie.</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Przyjmujemy tylko w euro.)</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#PatrykGabriel">Wspólnota to nasz obowiązek, ale też nasze wielkie zobowiązanie. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Fritz, na pewno jest pan zapisany do pytania. Będzie pan miał minutę i 25 sekund.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł Izabela Bodnar, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polska obejmuje przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej w okresie światowych turbulencji i niepokojów. Unia jako wspólnota mierzy się z rosyjską inwazją na Ukrainie, kryzysem migracyjnym, wojną hybrydową. Czujemy brzemię niepewności, jaki kierunek obierze polityka w Stanach Zjednoczonych. Obserwujemy chaos polityczny w Niemczech, Francji, Austrii, zmiany w Komisji w Brukseli, jak również zbliżające się wybory prezydenckie u nas. Wspólne bezpieczeństwo dotyczy nie tylko zwiększenia możliwości obronnych Europy, ale także szeregu kluczowych dla jej przyszłości wyzwań, takich jak transformacja energetyczna, cyfrowa, żywnościowa, zdrowotna czy informacyjna.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#IzabelaBodnar">Przez te wyzwania Polska powinna przeprowadzić Unię Europejską z jasną wizją i silnym poczuciem wspólnego celu. Rozpoczyna się dla nas naprawdę ważny historyczny moment, który możemy przejść ambitnie, który może być przełomem dla poobijanej Europy, ale możemy przejść go również po cichu, bez fajerwerków, ale też bez większych wpadek. Którą opcję wybierzemy? Oczekiwania wobec Polski są bardzo duże. Musimy zrobić wszystko, żeby europejska wspólnota była faktem, a nie pustym sloganem. Dzisiaj bierzemy odpowiedzialność za to, w jakiej Europie obudzimy się za kilka miesięcy. Na usta, ciśnie się zawołanie sprzed roku: Polsko, go!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WiesławRóżyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kilka dni temu oficjalnie rozpoczęła się prezydencja Polski w Unii Europejskiej. To doskonały czas, abyśmy całej Europie pokazali, do czego Wspólnota Europejska powinna dążyć. Przede wszystkim chodzi tu o bezpieczeństwo obronne, o czym wspomniał pan minister, bezpieczeństwo ekonomiczne i bezpieczeństwo żywnościowe. Dziś chciałbym zwrócić się do pana ministra z zapytaniem dotyczącym rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WiesławRóżyński">W przedstawionym posłom programie polskiej prezydencji czytamy o priorytetach w obszarze rolnictwa. Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu dopytywałem, czy plan prezydencji obejmuje kwestie polityki wobec obszarów wiejskich. Cieszę się, że udało się zawrzeć to w kierunkowym dokumencie naszej prezydencji. Dziś chciałem też prosić o przedstawienie konkretnych działań, które będziemy proponować w Brukseli. Polscy rolnicy potrzebują od nas konkretów i realnych zmian.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WiesławRóżyński">Wierzę, że nie zmarnujemy tego czasu i wzmocnijmy polskiego rolnika na arenie międzynarodowej i europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że w swoim imieniu, ale też w imieniu państwa pozdrowię studentów Uniwersytetu Łódzkiego. To są studenci prawa, są z nami na galerii, a przyjechali na zaproszenie pana posła Zbigniewa Konwińskiego. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że jako studenci prawa macie dzisiaj dobry dzień, przysłuchujecie się obradom parlamentu, a bardzo doświadczony poseł Zbigniew Konwiński dokładnie wam wytłumaczy, na czym polega praca posła. Bo myślę, że stanowienia prawa nie trzeba wam tłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo Ministrowie! Inauguracji w Warszawie polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej towarzyszył protest polskich rolników. Z pięciu podstawowych postulatów trzy z nich dotyczą, po pierwsze, sprzeciwu wobec umowy Mercosur, po drugie, sprzeciwu wobec napływu towarów z Ukrainy, po trzecie, sprzeciwu wobec zielonego ładu. W dokumencie dotyczącym priorytetów polskiej prezydencji czytamy m.in., że polska prezydencja będzie dążyć do kształtowania silnej wspólnej polityki rolnej, która wspiera rolników oraz rozwój obszarów wiejskich. Polityka ta powinna zachęcać, a nie zmuszać rolników do podejmowania działań chroniących środowisko oraz wskazywać korzyści z zapobiegania zmianom klimatu i zwalczania ich skutków.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać, jak te sprawy, które są podnoszone przez rolników, będą traktowane w przedmiocie pracy polskiej prezydencji. Chodzi o te trzy postulaty, o których mówiłem w kontekście tego zapisu i sygnałów ze strony ministra rolnictwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie, co zamierzacie zrobić w sprawie umowy z krajami Mercosur. Czy uda wam się zbudować mniejszość blokującą? Czy w ogóle podejmiecie próby w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WitoldTumanowicz">Kolejna rzecz. Co z paktem migracyjnym, szczególnie w obliczu wyzwań dotyczących bezpieczeństwa zarówno naszych obywateli, jak i obywateli Unii Europejskiej? Czują się oni coraz bardziej zagrożeni w obliczu tych wszystkich zamachów, które mają miejsce.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#WitoldTumanowicz">Proszę też wytłumaczyć, jak przyjęcie Ukrainy do Unii Europejskiej miałoby być korzystne dla polskich rolników, dla polskiej gospodarki. Przedsmak tego widzieliśmy już podczas zalewu żywnością techniczną zza wschodniej granicy.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#WitoldTumanowicz">No i ostatni temat. Jak wprowadzanie tej szaleńczej polityki klimatycznej miałoby się przyczynić do wzrostu konkurencyjności gospodarki unijnej i polskiej gospodarki? Widzimy statystyki pokazujące to, że ta konkurencyjność względem świata po prostu się obniża.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jana Krzysztofa Ardanowskiego, koło parlamentarne Wolni Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#JanKrzysztofArdanowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej jest dla każdego kraju pewnym obciążeniem i obowiązkiem. Trzeba organizować spotkania, pewnie zaparzyć kawę, ustawić krzesła, zapewnić tłumaczy, ale jest jednocześnie raz na kilkanaście lat wyjątkową szansą, która się powtórzy przy tym składzie Unii Europejskiej dopiero za 13,5 roku, szansą przedstawienia swoich pomysłów na funkcjonowanie wspólnoty międzynarodowej, jaką jest Unia Europejska. To nie jest wprost załatwianie prostych spraw — chociaż nie jest tak, a mówię to z doświadczenia, że kraje nie rozwiązują swoich problemów wtedy, kiedy sprawują prezydencję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#JanKrzysztofArdanowski">Pytanie jest takie: Czy w tej deklaracji, pełnej pustych słów i dość oczywistych sformułowań, przebijają się jakiekolwiek polskie pomysły na przyszłość Unii Europejskiej w każdym z opisanych obszarów? Oczywiście mnie przede wszystkim interesuje sprawa rolnictwa. Dlaczego Polska traci taką wyjątkową możliwość, wyjątkową okazję, by swoje pomysły przedstawić na forum Unii Europejskiej, by stały się elementem dyskusji również w czasie kolejnych, następnych prezydencji?</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#EwaLeniart">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Niewątpliwie okres prezydencji Polski w Unii Europejskiej przypada na czas niezwykle ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa. Docenić należy fakt, że to bezpieczeństwo zostało przyjęte za główny, wiodący temat prezydencji. Ale pytanie jest takie: Co zrobi Polska i Unia Europejska z kwestiami zapewnienia bezpieczeństwa Europie? Sprawa infrastruktury krytycznej jest bowiem przedmiotem zainteresowania organów unijnych od dawna, nawet pojawiła się i obowiązuje od 18 października 2024 r. dyrektywa w sprawie odporności podmiotów krytycznych i poza zdefiniowaniem, jakie to podmioty — że to transport, energetyka i zdrowie — w zasadzie nic więcej się nie wydarzyło.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#EwaLeniart">A zatem chciałabym zapytać, czy istnieje szansa na podjęcie konkretnych działań służących zabezpieczeniu infrastruktury krytycznej w Polsce oraz w innych krajach unijnych, poza tylko i wyłącznie formalnymi nakazami, które nie prowadzą do niczego więcej aniżeli budowania przeświadczenia, że nic w sprawie zabezpieczenia infrastruktury krytycznej się nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Krząkałę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MarekKrząkała">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Gdy się słucha wystąpień opozycji, nasuwa się jeden wniosek: Dobrze, że straciliście władzę i więcej nie rządzicie. Bo jesteście ostatnimi, którzy mogliby pouczać rząd, jak prowadzić politykę europejską. Swoją szansę straciliście. To wy doprowadziliście do sytuacji, że przeciwko Polsce pierwszy raz w historii Unii uruchomiono art. 7 za łamanie praworządności. To wy pozbawiliście Polskę środków z KPO na rozwój kraju. To wy skłóciliście nas z krajami Unii, utrzymując sojusz z prorosyjskim Orbánem i Węgrami. To wasz premier, kiedy wybuchła wojna w Ukrainie, zadbał o siebie, kupując obligacje za 4,6 mln zł, zostawiając Polakom przysłowiową miskę ryżu. To wasz prezydent postrzegał Unię jako wyimaginowaną wspólnotę, która odbiera mu wolność wyboru żarówki. To wy wreszcie doprowadziliście do utraty pozycji i wizerunku Polski w Europie. I teraz chcecie udzielać dobrych rad? Powinniście się wstydzić i zamilknąć.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Za was trzeba się wstydzić.)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#MarekKrząkała">Zdanie do Konfederacji: Nie idźcie tą drogą.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#MarekKrząkała">Ale mam krótkie pytanie do pana ministra: W jakim obszarze rząd widzi możliwość współpracy z opozycją? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Piotra Pawła Stracha, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PiotrPawełStrach">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo. Jeśli ktoś po prawej stronie sali nie uważa, że to jest główny i najważniejszy interes Rzeczypospolitej, to jaki on jest, skoro od 2 lat praktycznie mamy budżet, który jest budżetem finansowo wojennym?</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PiotrPawełStrach">Druga kwestia to Komisja Europejska. Komisja Europejska to jest polska Komisja, tam są Polacy, myśmy skład tej Komisji negocjowali i tam byli, są i będą przedstawiciele Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#PiotrPawełStrach">Trzecia najważniejsza kwestia, która tutaj była często podejmowana, to jest kwestia polityki klimatycznej. Polityka klimatyczna jest trochę jak lekarstwo — nie jest smaczna, ma skutki uboczne, nie chcemy tego brać, ale tak naprawdę jest konieczna, ponieważ my leczymy chorobę, czasami śmiertelną chorobę. Ta choroba to, po pierwsze, uzależnienie od kopalin zagranicznych. My nie leżymy na ropie, gazie i węglu, my zawsze to sprowadzaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Na węglu?)</u>
          <u xml:id="u-77.4" who="#PiotrPawełStrach">A jeśli mówimy o polskim węglu, to jest on w tym momencie tak głęboko, że jest to finansowo nieopłacalne — pomijając efekt cieplarniany. Polityka klimatyczna jest koniecznym lekarstwem dla Europy i Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Grzyba, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy była poprzednia hiszpańska prezydencja, to w ramach debaty w Parlamencie Europejskim przedstawiciel Partido Popular, a więc partii, która była wtedy w opozycji, powiedział do premiera hiszpańskiego, który reprezentował socjalistyczny rząd: Panie premierze, fundamentalnie nie zgadzamy się z pańską polityką wewnętrzną w Hiszpanii, ale w sprawach priorytetów i prowadzenia prezydencji będziemy absolutnie wspierać hiszpański rząd.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#AndrzejGrzyb">W moim przekonaniu byłby to model, który powinniśmy przyjąć również ze strony Polski. W 2011 r. słyszałem same krytyczne oceny na temat polskiej prezydencji w Parlamencie Europejskim i w chwili obecnej słyszę te same głosy krytyczne również w polskim parlamencie. Czy jest coś dobrego w polskiej prezydencji? Czy to jest ważne wydarzenie? A może zastanówmy się, czy polska prezydencja ma coś do powiedzenia, jak Komisja Europejska ogłosi komunikat w sprawie przygotowania reform przedrozszerzeniowych w różnych politykach europejskich, a może w związku z tym, że będzie na koniec czerwca komunikat dotyczący tego, jak mają wyglądać ramy finansowe na lata 2028–2034. Może to są ważne wydarzenia z punktu widzenia perspektyw, tego, o co apelowali niektórzy mówcy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Romana Fritza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kilka pytań się nasuwa. Być może to padło, ale proszę doprecyzować: Ile nas będzie kosztowała prezydencja? Wymieniłem w moim wystąpieniu szereg fraz, język używany jest taki… Nazwałem to pustosłowiem. Proszę przynajmniej o definicję jednego terminu. Co to znaczy: odporność demokratyczna? To są jakieś makagigi dla mnie, więc proszę to doprecyzować. Jest ten czas, kiedy Polska przejmuje prezydencję w Unii. Jest to dobry moment na jakąś analizę, w ogóle bilans, bilans naszego członkostwa. Czy państwo w ogóle analizujecie opłacalność dalszego członkostwa Polski w coraz bardziej skomunizowanych, marksistowskich strukturach unijnych, czy też ufacie państwo bezgranicznie w jedynie słuszną, zadekretowaną prawdę: przy tobie, Unio Europejska, stać będziem, choćbyś nas miała doprowadzić do powszechnej biedy, co już się zaczyna? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło parlamentarne Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pan minister z mównicy mówił o siedmiu obszarach bezpieczeństwa. Mówił m.in. o bezpieczeństwie zewnętrznym. Przy tej okazji mówił o skupieniu się nad rozwojem przemysłu zbrojeniowego. Chciałbym zapytać, czy pan minister mógł się też skupić nad rozwojem polskiego przemysłu zbrojeniowego. Od kilku lat stoją przygotowane hale, suwnice do produkcji w Polsce czołgu K2. Polski K2 to również jest europejski system zbrojeniowy i powinniśmy go u siebie robić.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#JarosławSachajko">Kolejna rzecz jest związana z rolnictwem. Mówiłem o niej w wystąpieniu w imieniu koła. Czy udałoby się panu przynajmniej spróbować? Nie wiem, jakie będą tego efekty, bo w Parlamencie Europejskim rządzi frakcja, w której państwo mają większość, ale mogą państwo spróbować wycofać te elementy zielonego ładu, przeciwko którym rolnicy protestują, za które odpowiadali komisarz zdrowia i komisarz ochrony środowiska. I czy państwo postawią jasno, że w trakcie polskiej prezydencji wycofamy się ze szkodliwych rozwiązań, ze szkodliwej umowy z Mercosur, jeżeli chodzi o rolnictwo? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł z Platformy Obywatelskiej powiedziała, że Donald Tusk jest szanowanym i wpływowym politykiem w Unii Europejskiej, z którym wszyscy się liczą. Mogłoby to zabrzmieć jak kiepski żart, gdyby nie dotyczyło to premiera Rzeczypospolitej Polskiej, który nie został zaproszony na szczyt z udziałem prezydenta Stanów Zjednoczonych Bidena w Berlinie, nie został zaproszony na otwarcie katedry Notre-Dame, nie został zaproszony, obok Putina i Łukaszenki, na inaugurację prezydentury Donalda Trumpa. Nawet Ursula von der Leyen nie przyjechała na jego akademię do Teatru Wielkiego, żeby nie zrobić sobie z nim zdjęcia. Taki to wielki gracz w Europie.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowni Państwo! Wróćmy do prezydencji. Wielokrotnie przewijało się słowo: bezpieczeństwo, również w kontekście zdrowia. Chodzi o bezpieczeństwo zdrowotne. Pan minister mówił o rozwoju przemysłu farmaceutycznego, które ma nam zapewnić niezależność w Unii Europejskiej. Polska dała przykład, w jaki sposób będzie rozwijany przemysł farmaceutyczny. W KPO jeden z kamieni milowych został przeznaczony, dzięki decyzji minister Leszczyny, na zakup niemieckich samochodów elektrycznych, zamiast na rozwój przemysłu farmaceutycznego w Polsce. Taka to będzie prezydencja Polski.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Waldemara Sługockiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WaldemarSługocki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Z dużą przykrością przyglądam się tym wyrazom entuzjazmu, okrzykom radości, kiedy jedna strona sali politycznej dołoży liderowi drugiej strony sali politycznej i odwrotnie. A mówimy o tak ważnej kwestii, jaką jest druga polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Wydaje mi się, proszę państwa, nie tylko mi się wydaje, jestem pewien, że w tych kwestiach powinniśmy raczej szukać kompromisu i budować porozumienie, tak aby Polska mogła budować swoją narrację przez te pół roku i podejmować te kwestie i te wątki, które są niezwykle ważne z punktu widzenia budowania spójności wewnątrz Unii Europejskiej, budowania jej silnej pozycji na arenie międzynarodowej, ale także budowania silnej pozycji Polski w samej Unii Europejskiej. To jest czas na to, abyśmy zarażali Unię Europejską tymi kwestiami, które nurtują dzisiaj Polskę.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WaldemarSługocki">Jeżeli chodzi o tę drobną satysfakcję i ten styl retoryki, który zaproponowała pani poseł, to chcę powiedzieć, pani poseł, że liderzy państw członkowskich Unii Europejskiej co do osoby Donalda Tuska byli zgodni: wszyscy jednomyślnie poparli go jako szefa Rady Europejskiej. Przepraszam, jedna siła polityczna Unii Europejskiej nie poparła Donalda Tuska. Kto to był? Oczywiście państwo. Bardzo ubolewam nad tym przykładem. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Polska.)</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Sługocki: Nie Polska.)</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A dymisja była sprawiedliwa?)</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Sługocki: Jak była, to była sprawiedliwa.)</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#DorotaNiedziela">Poczekam, aż się sala uspokoi.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Dolata coś chce powiedzieć. Pan poseł Dolata jest zapisany do głosu. Jak pan poczeka na swoją kolejkę, na pewno będzie pan mógł wszystko powiedzieć w ciągu minuty i 25 sekund.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#komentarz">(Głos z sali: I 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#DorotaNiedziela">W ciągu minuty i 25, 30 sekund, jak się umówiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-88.9" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pan poseł Bartosz Romowicz, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na co dzień mieszkam w Ustrzykach Dolnych przy granicy z Ukrainą. Kilka dni temu byłem na spotkaniu z lokalnymi samorządami po stronie ukraińskiej, także parlamentarzystami Werchownej Rady. Wszyscy wiemy, że na Ukrainie mają miejsce działania wojenne, ale one mają miejsce bardziej na wschodzie Ukrainy. Ta zachodnia Ukraina prosi o jedno, zwłaszcza lokalne samorządy, żebyśmy w okresie prezydencji wzmocnili tę współpracę lokalną, współpracę pomiędzy samorządami, które są przy granicy, te, które są po stronie ukraińskiej, i te, które są po stronie polskiej. Lokalny biznes, lokalna gospodarka w takich powiatach jak bieszczadzki, przemyski czy lubaczowski na tej wojnie też dość mocno ucierpiały, bo ten handel przygraniczny, ta wymiana gospodarcza dość mocno na tym wszystkim ucierpiała. Tak że, panie ministrze, zwracam się z prośbą o to, aby w trakcie tej prezydencji rozmawiać z partnerami z Ukrainy o rozwoju kolejnych przejść granicznych na ścianie wschodniej i na terenie województwa podkarpackiego, ale także o tym, jak wzmocnić ten lokalny mały biznes przy granicy wschodniej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Adama Płaczka, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiele pięknych słów, wiele obietnic. Niewielu Polaków wie o tym, że koszty prezydencji Polski wstępnie miały wynieść ponad 1 mld zł. Ostatecznie stanęło na kwocie ponad 400 mln zł. To ogrom pieniędzy. Pytanie, co Polska rzeczywiście zyska, przez 6 miesięcy wydając 400 mln zł. Na każdą złotówkę polskiego podatnika, którą Polska będzie wydawać, powinniśmy patrzeć z dwóch stron, dlatego zejdźmy na dół, do tych podstawowych wydatków. Panie ministrze, proszę o odpowiedź: Jaki koszt poniosła Polska, organizując ostatnią imprezę inaugurującą prezydencję Polski w Radzie Unii Europejskiej 3 stycznia w Teatrze Wielkim?</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czas prezydencji jest ważny, bo otwiera pewne furtki, które pozwalają krajowi, który sprawuje tę prezydencję, narzucić ważne sprawy, które go dotyczą. A chociażby sprawy, o których mówią polscy rolnicy na ulicach polskich miast, nie są w ogóle zaznaczone. Panie ministrze, otrzymujemy dokument, który mówi o wszystkim i o niczym, bez strategii, bez wizji, bez ambicji wprowadzania agend ważnych dla naszej ojczyzny. Natomiast mamy chęć podporządkowania się mainstreamowi brukselskiemu i spełniania jego oczekiwań. To jest tak, jak mieliśmy do tej pory. Pan premier Donald Tusk był potrzebny temu mainstreamowi, aby wykonywać pewne polecenia. Niestety dzisiaj mamy dokument, który pokazuje, że tak też będzie wyglądała polska wizja prezydencji. To bardzo przykre.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Program polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej jest nie tylko odzwierciedleniem naszych ambicji,…</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#MałgorzataPępek">…ale także doskonałą reakcją na aktualne wyzwania, przed którymi obecnie stoi Europa. W obliczu trwającej agresji zbrojnej Rosji na Ukrainę Polska ma niepowtarzalną okazję, by stać się liderem w zakresie bezpieczeństwa europejskiego. Dokument, który dziś omawiamy, słusznie stawia na pierwszym miejscu kwestie obronności i współpracy międzynarodowej, co jest niezbędne w czasach globalnych napięć. Bardzo dobrze, że również bezpieczeństwo energetyczne, które w ostatnich latach zyskało na znaczeniu, znalazło miejsce w tym programie. To ambitne podejście pokazuje, że Polska jest gotowa do podjęcia wyzwań, które będą miały pozytywny wpływ na przyszłość naszego kontynentu.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#MałgorzataPępek">Chciałam zapytać, czy będą podejmowane działania w celu zwiększenia odporności Europy na ataki hybrydowe i dezinformacyjne ze strony rosyjskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#komentarz">(Głosy z sali: Bis!)</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Pani marszałek, za krótko było.)</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#DorotaNiedziela">Ja się bardzo cieszę, że pan poseł Śliwka tak się cieszy z wystąpień pani poseł Pępek. Mam nadzieję, że dobrze się państwo bawicie, mimo że temat jest, jak twierdzicie, taki ważny.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Golińską, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wycofać ETS, wycofać umowę z Mercosur, wycofać pakiet migracyjny, wycofać plany zmiany traktatów, które odbiorą nam suwerenność — te kwestie powinny wydarzyć się w ciągu najbliższego półrocza, w ciągu naszej prezydencji. Tymczasem dzisiaj słyszymy hasła, które państwo proponujecie. Są to hasła szumne, dumne, ale niestety bardzo puste, a czasami niebezpieczne. Mówicie o suwerenności, a nawet szczyt będzie organizował ktoś spoza Polski, bo nie potraficie podjąć się tego wyzwania. Mówicie o odpowiedzialności za politykę energetyczną, a tymczasem zapowiadacie, że będziecie karać wszystkich tych, którzy politykę klimatyczną będą krytykować. Mówicie o bezpieczeństwie, a tymczasem proponujecie przyspieszenie wdrażania paktu migracyjnego, który uderzy w bezpieczeństwo Polaków, szczególnie kobiet.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MałgorzataGolińska">Mam dwa pytania. Czy to, co przygotowaliście, to efekt waszego braku kompetencji, kompleksów czy poddaństwa? Drugie pytanie: W czyim interesie przygotowaliście punkty tej prezydencji?</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tomasza Piotra Nowaka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Hasła stają się ciałem, słowo staje się rzeczywistością. Najpierw trzeba postawić tezę, żeby ją zrealizować. Jednymi z kluczowych słów, które padają, są słowa: bezpieczeństwo energetyczne, a z tym związana jest transformacja energetyczna w Polsce, której koszt do 2050 r. będzie sięgał kwoty 1,5 bln zł. Ale najpierw, zanim wydamy te pieniądze, trzeba nazwać i zrealizować sposoby ich wydatkowania, żeby były skuteczne. Ministerstwo Przemysłu w czasie tej prezydencji kończyć będzie białą księgę transformacji, której przez 8 lat nie zrobiliście. Nie zrobiliście żadnej strategii transformacyjnej. Tę białą księgę transformacji zaprezentujemy w kwietniu w Katowicach na Europejskim Kongresie Gospodarczym, a w Koninie 24–25 czerwca odbędzie się Doroczny Dialog Polityczny dotyczący inicjatywy na rzecz regionów górniczych w procesie transformacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#TomaszPiotrNowak">To będzie przykład na to, jak hasła stają się rzeczywistością, bo w Koninie wdrażamy proces sprawiedliwej transformacji, przeznaczając na to 1700 mln zł, a w czasie tej konferencji będziemy weryfikować to, co się udało zrobić, i to, co jest wyzwaniem.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zabrania głosu pana posła Marka Gróbarczyka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MarekGróbarczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Decyzja o rezygnacji ze szczytów, tych formalnych i nieformalnych, to jakaś przerażająca groteska, którą dzisiaj prezentujecie. Ja rozumiem, że Słowacja zrezygnowała z kwestii negocjacji w zakresie rybołówstwa, bo nie ma dostępu do morza, ale wy zrezygnowaliście ze wszystkiego, oddając kompetencje Brukseli. To jak to będzie wyglądało? Bruksela będzie przygotowywała szczyty, a Polacy będą za nie płacić?</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#MarekGróbarczyk">A tak notabene to w ogóle pan, panie ministrze, wie, że Polska ma dostęp do Morza Bałtyckiego, gdzie mamy ogromne interesy, te gospodarcze, przemysłowe, ale nie ma w państwa priorytetach niczego, co dotyczyłoby tego tematu. Nie wiecie, zapomnieliście, czyje interesy reprezentujecie? Ale może się uda panu, panie ministrze, to masło za 5 zł po tej prezydencji załatwić.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wydawać by się mogło, że dzisiaj wszyscy powinniśmy się pochylić nad tym, co być może najważniejsze w tej kadencji, naszej kadencji poselskiej dla Polski. Wszyscy, słuchając dzisiaj naszej debaty przez te kilka godzin, myśleli, że jeśli rząd kładzie pewną propozycję, to jakaś konkretna alternatywa znajdzie się po stronie opozycji.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#KrzysztofGadowski">A dzisiaj tylko stek ogólników, haseł: nie tak, nie tak i nie tak. Czekaliśmy na ten dokument kilka miesięcy. Trzeba było przedstawić konkretne propozycje.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#KrzysztofGadowski">Mówimy o bezpieczeństwie energetycznym, mówimy o transformacji. Tyle się tu o tym mówi, wielokrotnie. To jest efekt waszej działalności, 8 lat waszych rządów. Dzisiaj nikt się nie pochylił nad tym ani nie zadał ministrowi pytania: Panie ministrze, a co z tą transformacją dalej? Co z umowami społecznymi, na które czekamy, żeby były jak najszybciej notyfikowane w Unii Europejskiej? Co ze środkami na sprawiedliwą transformację? Jakie nowe narzędzia znajdą się…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#KrzysztofGadowski">…w kolejnej perspektywie budżetowej Unii? Czy tego będziemy pilnować w trakcie prezydencji? Nie, tego nie było. Było tylko: nie i nie. Efekt waszych rządów dzisiaj Polacy widzą. My chcemy walczyć, żeby ta cena energii w Polsce była niższa, żeby przedsiębiorstwa były konkurencyjne nie tylko na rynku europejskiej, lecz także na świecie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Krótkie przypomnienie dla posłów Platformy, którzy nas oskarżają o swoje grzechy. To wy żądaliście nakładania na Polskę sankcji, to wasz kandydat na prezydenta pisał rezolucję przeciwko Polsce, atakującą nas na forum Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#AnnaGembicka">Mało tego, Rafał Trzaskowski chwalił się, że rozmawia z Komisją Europejską o tym, żeby opóźnić wypłacanie Polsce KPO.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#AnnaGembicka">Mówicie o art. 7. To bardzo ciekawe, że Komisji wystarczyła zmiana władzy bez zmiany żadnej ustawy sądowniczej, żeby uznać, że jest wszystko w porządku, bo wy w imię swojego interesu partyjnego podeptaliście polską rację stanu.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#AnnaGembicka">Pan poseł mówi, że my nie przedstawiliśmy żadnych rekomendacji. Nieprawda, panie pośle. Zachęcam do zapoznania się. To raport przygotowany przez pana premiera Morawieckiego, przez ministra Szymona Szynkowskiego vel Sęka. Są tu rekomendacje, co powinno zostać uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#AnnaGembicka">Panie Ministrze! Jedno pytanie na koniec: Dlaczego w grudniu przyjęliście dokument wzywający do szybszej implementacji zielonego ładu? Co dokładnie planujecie zrobić, żeby zablokować umowę z Mercosurem i żeby Komisja nie zmniejszała o 30% środków na WPR, tak jak zapowiadała? Proszę o odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej zbiega się z początkiem kadencji nowej Komisji Europejskiej. Jednym z wielu wyzwań stojących przed Polską będzie prowadzenie negocjacji w sprawach istotnych aktów prawnych w wielu sektorach. To na stronie polskiej będzie ciążyć obowiązek zarządzania trudnymi rozmowami w ramach trilogów, aby kontynuować finalizację już rozpoczętych projektów legislacyjnych, np. dyrektywy dotyczącej kredytu hipotecznego czy rozporządzenia w zakresie obiegu zamkniętego w odniesieniu do pojazdów wycofanych z eksploatacji. A to będzie miało daleko idące konsekwencje i wpływ na rynek ubezpieczeń i likwidacji szkód we wszystkich krajach Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#BożenaLisowska">W tym kontekście stawiam pytanie panu ministrowi: Które akty prawne będą priorytetowe do przeprowadzenia przez proces legislacyjny — pytam zarówno o te będące w trakcie procedowania, jak i o te nowe — podczas polskiej prezydencji?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Macieja Małeckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MaciejMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Efekty polskiej prezydencji w Unii Europejskiej powinny być mierzone sukcesem polskich rozwiązań wprowadzonych we Wspólnocie Europejskiej, podniesieniem bezpieczeństwa naszych granic, podniesieniem bezpieczeństwa w Unii, rozwiązaniami, które chronią Polaków przed drożyzną energetyczną, które chronią polskie rolnictwo i forsują korzystne rozwiązania dla naszej gospodarki.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MaciejMałecki">Dlaczego zrezygnowaliście z bardzo mocnego narzędzia do forsowania tych polskich rozwiązań, jakim jest organizacja szczytu unijnego właśnie w Polsce? Raz na kilkanaście lat mamy szansę na to, żeby mocno przedstawiać polskie sprawy, nie niemieckie, nie innych krajów, ale polskie.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#MaciejMałecki">Mógłbym mówić o wielu sprawach, które padały dziś z tej mównicy, ale powiem o trzech. Powinniście zablokować umowę z Mercosurem, która służy niemieckiej gospodarce, ale zabija rolnictwo w Polsce, powinniście zablokować pakt migracyjny i powinniście zablokować zielony ład.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MaciejMałecki">Moje pytanie: Kogo reprezentujecie w tej prezydencji: Polskę i Polaków czy Europejską Partię Ludową z Ursulą von der Leyen i Manfredem Weberem?</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Tracz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MałgorzataTracz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałam podziękować panu ministrowi za przedstawienie programu polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, a także przekazanie dokumentu o tym. Bezpieczeństwo jako priorytet polskiej prezydencji nie podlega dyskusji. Jest to temat, który łączy Polskę i Europę.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MałgorzataTracz">Chciałam natomiast zadać szczegółowe pytanie o zapis w rozdziale na temat Rady ds. Rolnictwa i Rybołówstwa. To jest zdanie, które wzbudziło mój niepokój. Cytuję: W dyskusjach będziemy zwracać uwagę na kwestię zrównoważonego zarządzania populacją chronionych zwierząt, które wyrządzają szkody w rolnictwie. Panie ministrze, chciałam dopytać, czy to oznacza, że będziemy dążyć do obniżenia statusu ochrony zwierząt dzikich, w tym wilka, potem, nie wiem, rysia, niedźwiedzia czy różnych gatunków ptaków, bo takie obniżenie statusu byłoby ze szkodą dla ekosystemu, ale też byłoby niezgodne z europejską strategią na rzecz bioróżnorodności, także prawem odbudowy zasobów przyrodniczych. I bardzo proszę o odpowiedź na to pytanie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Szrota, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PawełSzrot">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prezydencja w Unii to oczywiście kwestia kolejności i rotacji, ale można powiedzieć jedno, że z prezydencją jest jak z kryzysem w gospodarce — nadchodzi wtedy, kiedy premierem jest Donald Tusk, to po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PawełSzrot">A po drugie, chciałem zadać pytanie, po raz kolejny to samo pytanie, bo dokument dotyczący priorytetów prezydencji określa tylko, że jednym z priorytetów jest utrzymanie dobrych relacji z Ameryką Łacińską. Czy kosztem polskich rolników? Rozumiem, że prezydencja to przede wszystkim układanie kalendarza, harmonogramów, agend, ale czy Polska zamierza to wykorzystać celem odrzucenia umowy z Mercosurem przed rozmontowaniem tej koalicji mniejszości blokującej przez naszych większych partnerów z Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mieszkowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Porzucka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Renatę Rak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#RenataRak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Wraz z rozwojem technologicznym wzrasta spektrum niebezpieczeństw mogących zagrażać bezpieczeństwu państwa i jego obywateli. Ważne jest, aby zapobiegać dezinformacji i manipulacjom informacjami oraz przeciwdziałać akcjom propagandowym, a także maksymalnie zmniejszać skutki wrogich działań w cyberprzestrzeni. Ważny jest rozwój nowoczesnych i bezpiecznych usług cyfrowych, a zwiększenie świadomości na temat zagrożeń hybrydowych jest konieczne, by poprawić bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#RenataRak">Moje pytanie brzmi: Jakie działania planowane są, aby przeciwdziałać zagrożeniom hybrydowym, takim jak dezinformacja czy ataki cybernetyczne, i czy planowane są wspólne działania państw Unii Europejskiej w zakresie cyberobrony? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarnym Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przeczytałem dokument o priorytetach na najbliższe półrocze w zakresie rolnictwa. To są 2,5 strony tak naprawdę takiej opowieści o tym, o czym będziecie dyskutować. I co ja tam wyłapałem? W czasie prezydencji będziemy mieć debatę o wizji dla rolnictwa i żywności. Będziemy rozmawiać o rozszerzeniu Unii Europejskiej. Polska prezydencja przeprowadzi dyskusję na temat wdrażania zasady rural proofing. Prezydencja zapewni przestrzeń do regularnej debaty na temat sytuacji na rynkach rolnych. Ponadto prezydencja przeprowadzi dyskusję na temat doświadczeń państw członkowskich w eliminowaniu nieuczciwych praktyk. I kolejna dyskusja, kolejna dyskusja, same dyskusje, jakieś kółko dyskusyjne w regionalnej bibliotece publicznej.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni Państwo! Tam nie ma żadnych planów, ambitnych propozycji, żadnych idei, które chcielibyście przekazać w trakcie swojej prezydencji. Więc mam dla was taką propozycję, żebyście w ogóle zmienili hasło tej prezydencji: Gadamy, bo lubimy. Każdy problem można zagadać i to będziemy robić przez te pół roku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pani Minister! Strategicznym celem Unii Europejskiej od lat jest poprawa dostępu pacjentów do diagnostyki, leczenia, opieki i informacji w zakresie chorób rzadkich. Wczoraj wraz z panią prof. Alicją Chybicką zorganizowałyśmy konferencję dotyczącą choroby genetycznej, jaką jest leukodystrofia metachromatyczna. Udział w tym spotkaniu wzięli wybitni specjaliści z dziedziny neurologii i neurochirurgii, m.in. prof. Robert Wynn z Manchesteru czy prof. Krzysztof Kałwak z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, słynny Przylądek Nadziei. 70% chorujących na choroby genetyczne to dzieci. Wspólny europejski program w dziedzinie chorób rzadkich daje szansę na łączenie zasobów, doświadczeń i wiedzy nie tylko krajów europejskich, ale również tych spoza Unii. Wykorzystajmy w czasie naszej prezydencji zaawansowane badania w dziedzinie chorób rzadkich we współpracy z innymi krajami. Przypominam, że Polska ma doskonałe doświadczenie w terapii genowej rdzeniowego zaniku mięśni SMA. Wczesne diagnozowanie i leczenie dzieci z chorobami rzadkimi daje im szansę na normalny rozwój, na aktywny udział w życiu społecznym i zawodowym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuje bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Czy planowane są działania mające na celu wsparcie i rozwój programów leczenia chorób rzadkich</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#IwonaMariaKozłowska">w czasie polskiej prezydencji w Unii Europejskiej? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Sylwestra Tułajewa, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#SylwesterTułajew">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zastanawiam się, pani poseł, gdzie pani wyczytała w tym dokumencie o ambicjach Polski w czasie polskiej prezydencji. Przecież w tym dokumencie nie ma ani słowa na temat ambicji, na temat tego, co chcemy zrobić. To jest dokument o przeszłości. Czy państwo jesteście zainteresowani kształtowaniem roli Polski na arenie międzynarodowej, na arenie europejskiej? Co w tym czasie, w czasie prezydencji będzie realizowane? Dlaczego nie będzie w tym czasie szczytu w Warszawie? Fundamentalne pytanie: Który kraj sprawujący prezydencję zrezygnował w tym czasie z organizacji szczytu w swojej stolicy czy też w innym ważnym dla siebie miejscu? Czy my naprawdę nie mamy się czym pochwalić? Czy naprawdę nie chcemy pokazać, jak Polska się zmieniła przez ostatnie 13 lat? Bo tyle czasu minęło od naszej ostatniej prezydencji. Chcecie konkretów? Chcecie propozycji? Zorganizujcie szczyt w Warszawie. Zorganizujcie również szczyt Trójmorza, aby można było rzeczywiście rozmawiać o ważnych sprawach.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Europa i świat z nadzieją patrzą na polską prezydencję w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#KrzysztofGrabczuk">Czasy są trudne i nic nie wskazuje na to, że czasy będą lepsze. Dla nas wszystkich rzeczą najważniejszą, bez względu na to, jaką opcję polityczną reprezentujemy, bez względu na to, jaką funkcję piastujemy, jest fakt, by dobrze wykorzystać ten czas. Bezpieczeństwo, bezpieczeństwo zewnętrzne, bezpieczeństwo wewnętrzne, bezpieczeństwo energetyczne, bezpieczeństwo zdrowotne, bezpieczeństwo cyfrowe. Można mówić o bezpieczeństwie w wielu innych dziedzinach. To, proszę państwa, powinno tworzyć fundament naszej działalności, jeśli chodzi o prezydencję.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#KrzysztofGrabczuk">Drugi element to jest gospodarka. Gospodarka europejska musi być konkurencyjna dla innych gospodarek świata. Głęboko wierzę w to, że panie i panowie, również z PiS-u, ponad podziałami partyjnymi i politycznymi będziecie dbać o dobro Polski, a nie tylko i wyłącznie o dobro własnej partii politycznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Krajewskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JarosławKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Już na samym początku polskiej prezydencji cieniem kładzie się świadoma decyzja rządu o rezygnacji z organizacji nieformalnego szczytu w Polsce. Państwo wywiesiliście białą flagę i nie uciekniecie przed odpowiedzialnością za ten grzech pierworodny, jaki popełniliście już na samym starcie polskiej prezydencji. Chcę zwrócić uwagę, że w tym dokumencie państwo kilka razy odnosicie się do tego, że będziecie respektować podstawowe wartości Unii Europejskiej, w tym praworządność w wymiarze wewnętrznym i zewnętrznym. To ja pytam pana ministra Szłapkę, kiedy rozpoczniecie przywracanie praworządności w Ministerstwie Finansów, w prokuraturze i w innych instytucjach.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JarosławKrajewski">Dodatkowo, panie ministrze, chciałbym uzyskać od pana konkretną informację. W jaki sposób państwo w czasie prezydencji w Unii Europejskiej będziecie zabiegali o to, żeby zamrożone 300 mld dolarów aktywów rosyjskich przeznaczyć na wsparcie dla walczącej Ukrainy i na odbudowę Ukrainy po zakończeniu działań militarnych ze strony Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie? 300 mld dolarów — jakie będą konkretne działania polskiego rządu w tym zakresie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo to stan braku zagrożenia czy też poczucia, że nie nadciąga jakiekolwiek niebezpieczeństwo. Bezpieczeństwo jest jedną z podstawowych potrzeb człowieka. W związku z hasłem przewodnim polskiej prezydencji mam kilka pytań, dokładnie trzy. Czy Polska planuje zainicjować dialog na temat stworzenia wspólnego, zapewniającego bezpieczeństwo europejskiego mechanizmu przeciwdziałania cyberprzemocy oraz skutecznego egzekwowania przepisów dotyczących mowy nienawiści?</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MarcinJózefaciuk">Drugie pytanie. Według rankingu równości ILGA 2024 Polska zajęła ostatnie miejsce wśród krajów Unii Europejskiej. Jakie działania Polska planuje podjąć podczas swojej prezydencji, aby skuteczniej przeciwdziałać dyskryminacji i aktom przemocy wobec mniejszości w Polsce oraz w państwach członkowskich?</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#MarcinJózefaciuk">Pytanie trzecie. Jakie wyzwania w sferze edukacji zawodowej stoją przed Polską jako państwem przewodniczącym przez najbliższe pół roku Radzie Europy? Chodzi zarówno o bezpieczeństwo edukacyjne uczniów, jak i bezpieczeństwo w trakcie praktyk zawodowych, również zagranicznych, ale również o bezpieczeństwo pracodawców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Rychlika, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PawełRychlik">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Dokładnie wręcz 13 miesięcy temu z tego miejsca likwidator państwa polskiego oznajmił narodowi…</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Rychlik odtwarza nagranie z telefonu: Naprawdę mnie nikt nie ogra w Unii Europejskiej.)</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: Pani marszałek, nic nie słychać.)</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#PawełRychlik">Dlatego dla tych, którzy nie słyszeli, powtórzę. Z tego miejsca premier polskiej biedy powiedział: chcę wam powiedzieć, że naprawdę mnie nikt nie ogra w Unii Europejskiej. W tym miejscu, szanowni państwo, na początku tej prezydencji przyznam się, że zgadzam się z panem premierem, ponieważ pan premier na to boisko nie wyszedł, więc po prostu nikt go nie ogra. Nie wyszedł, dezerterując od obowiązków polskich, od obowiązków pilnowania polskich spraw, polskiego rolnictwa. Mówię to w kontekście umowy Unii Europejskiej z państwami Mercosuru. Panie ministrze, jakie jest pana stanowisko w sprawie tej szkodliwej, zabójczej umowy dla polskiego rolnictwa? Proszę o odpowiedź na piśmie. Czy zablokujecie tę skandaliczną, zabójczą umowę?</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#DorotaNiedziela">Zastanawiam się, czy setki razy powtarzane kłamstwo nie staje się prawdą, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Alicję Łuczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AlicjaŁuczak">Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jednym z celów polskiej prezydencji w Unii Europejskiej jest wzmocnienie demokracji poprzez budowanie zdolności do rozpoznawania i eliminowania dezinformacji i zagranicznych manipulacji, ale również długofalowe działania w zakresie edukacji obywatelskiej, budowania psychologicznej odporności na sytuacje kryzysowe. Pytanie brzmi: Panie ministrze, w jaki sposób, jakimi narzędziami będą realizowane te cele? Czy są przygotowane działania w postaci np. szkoleń, konkursów, reklam, środków audiowizualnych? Czy będą w ten proces zaangażowane np. NGOs czy resort edukacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Ryszarda Bartosika, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#RyszardBartosik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kilka dni temu byliśmy świadkami żenującego wydarzenia, kiedy to premier Donald Tusk usiłował pokazać, że otwiera naszą prezydencję. Widzieliśmy, że mimo pełnej sali w Teatrze Wielkim on tak naprawdę był tam sam i bardzo się denerwował. Ale wtedy na ulicach pojawili się rolnicy, jednak nikt do nich nie wyszedł, nikt nie chciał wysłuchać ich postulatów, a tymczasem rolnicy napisali program tej prezydencji. Chciałbym zapytać, czy te postulaty, takie jak Stop zielonemu ładowi, Stop umowie z Mercosurem, Stop napływowi towarów z Ukrainy, Stop niszczeniu polskich lasów czy naszej gospodarki, będą realizowane w jakiś sposób i czy odniesiecie się do tego podczas prezydencji? Bo w materiale, który zaprezentowaliście, tego niestety nie ma. Nie chronicie, nie bronicie polskiego rolnika. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Wojciechowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#AnnaWojciechowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Nasza prezydencja w Radzie Unii Europejskiej to okres półroczny, tylko półroczny, i biorąc pod uwagę sytuację geopolityczną na świecie, jest to olbrzymie wyzwanie. Stawiamy na bezpieczeństwo, bezpieczeństwo jeśli chodzi o zabezpieczenie naszych interesów w Europie w różnych wymiarach. Ale proszę państwa, w tej chwili za naszą wschodnią granicą toczy się wojna rosyjsko-ukraińska, trwają walki między Izraelem a Hamasem, mamy napływ imigrantów również przez nasze wschodnie granice, problemy energetyczne w Europie i nieuczciwą konkurencję. W chwili obecnej na świecie jest ok. 180 konfliktów zbrojnych. Przed nami jest szansa na wzmocnienie naszej pozycji na arenie międzynarodowej, negocjacje. Wykorzystamy tę szansę i zabezpieczymy naszą Europę, a więc i Polskę, przed wrogimi wpływami Rosji, bo to od niej płyną wszystkie złe trendy. Nie pozwolimy na to. Bezpieczna Europa, bezpieczna Polska. Panie ministrze, cała naprzód. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tomasza Zielińskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#TomaszZieliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polską prezydencję w Radzie Unii Europejskiej pod nieobecność europejskiej polityków powitali w Warszawie rolnicy z całej Polski, w tym bardzo liczna grupa z mojego typowo rolniczego województwa lubelskiego. Przyjechali oni zaprotestować przeciwko tragicznej polityce Komisji Europejskiej oraz wyrazić swój brak zaufania do rządu Donalda Tuska. Panie ministrze, konkretne pytanie, i to jest pytanie od polskich rolników: Czy prawdą jest, jak podaje niemiecka prasa, że premier polskiego rządu zgodził się na skrajnie niekorzystne dla naszego kraju, a bardzo korzystne dla Niemiec, porozumienie z krajami Mercosuru, ale dopiero po wyborach prezydenckich? I na zakończenie, tutaj jeden z panów posłów powiedział, że cały świat czeka na polską prezydencję. Cały świat pewnie nie, ale obawiam się, że duża część krajów Ameryki Południowej na pewno. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Małgorzatę Krawczyk, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! To nie jest tylko prezydencja rządu, to jest prezydencja wszystkich Polaków. Polska stoi przed szansą odegrania wiodącej roli w kształtowaniu europejskiej przyszłości. Skupimy się na siedmiu filarach bezpieczeństwa i bardzo się cieszę, że jednym z nich jest bezpieczeństwo zdrowotne, w tym bezpieczeństwo lekowe. Obecnie 80% substancji wykorzystywanych do produkcji leków jest produkowane poza Unią Europejską, a ok. 60% surowców pochodzi z Chin i Indii. Pandemia pokazała, że oparcie bezpieczeństwa lekowego Europy na globalnych łańcuchach dostaw może zawieść. Panie ministrze, jakie systemowe rozwiązania chroniące rynek wewnętrzny Unii Europejskiej oraz pacjentów przed ograniczeniem dostępu do farmakoterapii zostaną zaproponowane w ramach polskiej prezydencji? I drugie: Czy zarekomendujemy rozwiązania, aby wszyscy obywatele Wspólnoty mieli taki sam dostęp do leków, aby zabezpieczyć bezpieczeństwo lekowe w Polsce i w Europie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Jabłońskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PawełJabłoński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#PawełJabłoński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Pytanie, które chciałem panu zadać, to pytanie, na które już padła publicznie odpowiedź, pytanie podstawowe: Dlaczego zrezygnowaliście z narzędzia, które wykorzystuje każde państwo, najważniejszego wydarzenia politycznego każdego półrocza, szczytu Rady Europejskiej? Wy to oddaliście walkowerem do Brukseli. Ale dlaczego tak się stało, to już odpowiedział wasz europoseł, wielki ekspert od wszystkiego chyba, pan Szczerba. Powiedział, że Rafał Trzaskowski po prostu tak nieudolnie zarządza Warszawą, że byłyby gigantyczne korki…</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-149.3" who="#PawełJabłoński">…i byście sobie z tym nie poradzili. Dlatego mam do was inne pytanie: Dlaczego w priorytetach naszej prezydencji, 11 grudnia podpisaliście ten dokument, jest jak najszybsze wdrożenie paktu migracyjnego i jak najszybsze wdrożenie zielonego ładu? Kłamiecie w polskich mediach, opowiadacie, że będziecie z tym walczyć, ale podpisujecie w Brukseli dokumenty, które przyspieszają te sprawy. Dlaczego okłamujecie Polaków w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-149.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Barbarę Dolniak, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#BarbaraDolniak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Czas prezydencji Polski to bardzo ważny okres dla nas, tutaj w Polsce, ale także ze względu na znaczenie Polski na arenie międzynarodowej, na arenie europejskiej. Ważne jest więc, by jak największa liczba obywateli naszego państwa miała świadomość znaczenia i wartości naszej prezydencji w Unii Europejskiej. Stąd moje pytanie: Czy planujecie państwo dalszą kampanię na rzecz wyjaśniania, przekonywania czy też informacji o naszych działaniach w ramach prezydencji wśród naszych polskich obywateli, zarówno wśród młodzieży, jak i dorosłych, by pozyskać jak największą grupę sympatyków dla tego rodzaju działania? Bo niewątpliwie prezydencja zdarza się raz na jakiś dłuższy czas, stąd też im więcej osób ma świadomość tego, jak ważna jest jej rola, tym więcej osób zaangażowanych jest w działania na rzecz prezydencji polskiej w Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przystąpimy do kolejnego pytania, pragnę przywitać gości przysłuchujących się naszym obradom, a mianowicie młodzież z II Liceum Ogólnokształcącego im. Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim, która gości na zaproszenie posła Patryka Gabriela. Witamy was serdecznie i życzymy niezapomnianych wrażeń z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#KrzysztofBosak">A teraz pytanie zada pan poseł Grzegorz Lorek, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z polską prezydencją będzie jak z yeti: wszyscy o niej mówią, ale jej nigdy nie zobaczą. Nawet szczytu prezydencji nie będzie w Warszawie, tylko w Brukseli. Dlaczego? Bo wszyscy się boją korków, bo wszyscy się boją Warszawy, bo wszyscy się boją rolników. Bo Donald Tusk będzie dbał wyłącznie o interesy unijne, głównie niemieckie, tak jak robił to z polską gospodarką przez ostatni rok. Pytanie jest proste, acz dociekliwe: Jak prezydencja ma wpłynąć na nielegalną emigrację i bezpieczeństwo? Kanclerz Niemiec nie chce przeznaczać odpowiednich środków na zbrojenia. Jak będzie z Mercosurem? Jak będzie z lecznictwem? Czy w ogóle to będzie? Tak jak powiedziałem na początku: wszyscy o niej mówią, ale nikt jej nie zobaczy.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#KrzysztofHabura">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#KrzysztofHabura">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Podczas uroczystej inauguracji polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, głównym organie decyzyjnym Unii Europejskiej, przewodniczący Rady António Costa powiedział, że przyjęcie naszego kraju do Unii Europejskiej było jej najlepszą geopolityczną decyzją, zaś objęcie sterów przez Polskę w obliczu czającego się za wschodnią granicą niebezpieczeństwa następuje w najlepszym dla Europy momencie, a to przez żywotność polskiej demokracji i poczucie tożsamości naszych obywateli, co czyni zdolność obronną naszego kraju jedną z najwyższych w Europie. Te słowa przewodniczącego Costy to dla nas wielkie wyróżnienie, ale też ogromna odpowiedzialność za przyszłość Europy. Przez najbliższe 6 miesięcy naszej prezydencji koalicja 15 października na czele z premierem Donaldem Tuskiem zadba o jeszcze lepszą integrację, współpracę, innowacyjność, konkurencyjność i bezpieczeństwo Polski i Europy. I to mimo postawy polskich eurosceptyków, których część zasiada także na tej sali. Bezpieczeństwo, Europo!</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co mamy wspierać? Członkostwo w Unii Europejskiej to gra interesów. Chcę przypomnieć, że negocjacje akcesyjne miały dwa kształty: kształt twardej walki o silną pozycję Polski — i tak działał minister Jacek Saryusz-Wolski — oraz kształt wasalnego przyjmowania tego, co dyktują najwięksi — i to było efektem działań negocjatorów z SLD i PSL-u — a dalej był początek nierównego traktowania polskich rolników i dopłat. Prezydencja może być walką o likwidację paktu migracyjnego, likwidację zielonego ładu, a w efekcie walką o konkurencyjność gospodarki, w tym rolnictwa. Jak koalicja 13 grudnia chce prowadzić tę walkę? Poprzez wasalne zachowania czy też właśnie poprzez tę twardą grę o polskie interesy?</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jacka Niedźwiedzkiego, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#JacekNiedźwiedzki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak zostało przedstawione, głównym hasłem polskiej prezydencji będą bezpieczeństwo i konkurencyjność. W szczególności mowa tu o bezpieczeństwie zewnętrznym i energetycznym, polityce migracyjnej, rynku pracy i budżecie unijnym, jak również o kwestiach związanych z przemysłem obronnym, transformacją na zieloną energię i z bezpieczeństwem Bałtyku. Chciałbym skupić się na bezpieczeństwie, stąd moje pytanie. Przedstawionych zostało siedem filarów związanych z bezpieczeństwem: bezpieczeństwo zewnętrzne, bezpieczeństwo energetyczne, bezpieczeństwo ekonomiczne, bezpieczeństwo zdrowotne i informacyjne, bezpieczeństwo wewnętrzne, bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo klimatyczne. Proszę pokrótce omówić te filary. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Teresę Pamułę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#TeresaPamuła">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nasza prezydencja powinna wyglądać tak, że mamy być organizatorami, przywódcami, mediatorami. A jak to będzie wyglądać? W wystąpieniu pana ministra nie usłyszałam, że premier Tusk będzie przywódcą, bo szczyt będzie organizowany w Brukseli. To w jaki sposób będzie przewodził w Brukseli? Czy ma tam swoich urzędników, którzy przygotują ten szczyt w Brukseli? Jak będzie negocjował umowy z Mercosurem? W jaki sposób? Poprzez urzędników unijnych? Bo z mediów się dowiaduję, że to urzędnicy unijni mają prowadzić negocjacje.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#TeresaPamuła">Panie Ministrze! Panie Premierze Tusk! Co będzie tym najlepszym dla Polski w trakcie naszej prezydencji? Proszę wskazać choć jeden szczegół, który będzie konkretny w przypadku Polski.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Anitę Czerwińską, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#AnitaCzerwińska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#AnitaCzerwińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zarówno w dokumencie, jak i w wystąpieniu jest mowa o zacieśnianiu relacji transatlantyckich. Ponieważ twierdzi pan, że przez ostatni rok pracował pan i podejmował działania na tę rzecz, mam pytanie, jakie to były działania. Bo to, czego byliśmy świadkami, to swoisty wyścig, jaki sobie urządziliście, kto bardziej i mocniej obrazi kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych. To był cały festiwal pomówień i wręcz agresji wobec niego. Pytam więc, jak dzisiaj się w tym odnajdujecie. I pytanie, z kim konkretnie pan minister rozmawiał. Wiem, że już odpowiadał pan na to pytanie, i powiedział pan, że z ambasadorem Brzezinskim, ale ta odpowiedź mnie nie zadowala. Wszyscy wiemy, że pan ambasador był łaskaw dać się poznać po tym, że bardzo się zaangażował po jednej stronie sporu politycznego w Polsce. Pytam, z kim poważnym ze strony amerykańskiej prowadził pan rozmowy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#MarcinOciepa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mówił pan o tym, że jednym z priorytetów dotyczących tego szeroko pojętego bezpieczeństwa będzie obrona granic zewnętrznych Unii Europejskiej, w tym oczywiście szczególnie Polski. Mam więc pytanie, czy już wycofaliście zarzuty, które postawiono polskim żołnierzom za obronę polskiej granicy na odcinku z Białorusią, tym żołnierzom, których zatrzymano, którym założono kajdanki i postawiono do dzisiaj niewycofane zarzuty, bo użyli broni. Jestem członkiem Komisji Obrony Narodowej i na posiedzeniu zamkniętym widziałem nagranie tego incydentu. Nie mam żadnych wątpliwości, że żołnierze zgodnie ze sztuką bronili polskiej granicy, polskiego bezpieczeństwa, polskich obywateli. A więc żeby być wiarygodnym, wycofajcie zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#MarcinOciepa">I pytanie dotyczące odporności. Duże wysiłki w tym zakresie podejmuje Sojusz Północnoatlantycki. Na ile w czasie polskiej prezydencji będą zsynchronizowane wysiłki Unii Europejskiej i NATO? Chodzi o to, by budowa odporności społecznej państw członkowskich NATO miała charakter komplementarny, a nie konkurencyjny, żeby wypychać obecność amerykańską z naszego kontynentu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Kuźmiuka, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Podczas tej prezydencji, podczas polskiej prezydencji rozpoczną się prace nad nowym wieloletnim budżetem unijnym na lata 2028–2034. Komisja ogłosiła stanowisko w sprawie tego nowego projektu budżetu i ono jest bardzo niekorzystne dla Polski. Ma m.in. dojść do centralizacji budżetu i likwidacji programów regionalnych, a takich programów regionalnych mamy w Polsce 16. Ma dojść do zmniejszenia środków na rolnictwo. Jakie są zadania polskiego komisarza do spraw budżetu, skoro Komisja forsuje rozwiązania dla nas niekorzystne? Na ten temat nic nie słyszałem. I dwie kolejne kwestie to sprawa rzeczywiście swoistego mydlenia oczu w sprawie polityki migracyjnej i polityki klimatycznej. Państwo tutaj publicznie, przed Polakami mówicie, że będziecie przeciwni konkretnym rozwiązaniom w ramach tych polityk, i jednocześnie podpisujecie porozumienie, które nakazuje przyspieszenie realizacji tych polityk.</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Jeżeli pan pozwoli, panie marszałku, jeszcze ostatnia rzecz. Sprawa Mercosuru, w przypadku którego są himalaje hipokryzji. Przecież doskonale państwo wiecie, że ta umowa już została podzielona na część handlową i część polityczną. Nad częścią handlową odbędzie się głosowanie podwójną większością. A więc, proszę państwa, co państwo w tej sprawie robicie, żeby to zablokować. Przecież w zasadzie skoro już obraziliśmy Węgrów i Słowaków, to nie mamy — że tak się wyrażę — sojuszników, żeby cokolwiek blokować, a więc ona zostanie przyjęta wbrew polskim interesom. Państwo zapewniacie rolników, że przyjęta nie będzie, podczas gdy nie robicie nic, żeby ją zablokować. To himalaje hipokryzji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Wieczorka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#JarosławWiesławWieczorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czytając program i agendę polskiej prezydencji, odnoszę wrażenie, że rząd skapitulował. Skapitulował przed ważnymi wyzwaniami, które mogły nieść za sobą te 6 miesięcy polskiego przewodnictwa.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#JarosławWiesławWieczorek">Panie Ministrze! Generalnie kieruję pytania bezpośrednio do pana. W agendzie są dwa punkty: jeden dotyczy bezpieczeństwa, a drugi — transformacji energetycznej. W kontekście bezpieczeństwa pytam: Czy zamierzacie wycofać się z paktu migracyjnego i przekonać partnerów europejskich, że to, co się w tej chwili dzieje w Europie, nie przynosi niczego dobrego? Drugie pytanie dotyczy transformacji energetycznej, bo — tu już też zostało to częściowo powiedziane — jest taki projekt jak handel emisjami, Europejski System Handlu Emisjami. Czy w tym zakresie również rząd Polski planuje dokonać albo likwidacji, albo przynajmniej głębokiej reformy? Tego typu reforma czy likwidacja tego systemu może spowodować znaczącą obniżkę cen energii elektrycznej w Polsce. Obawiam się, że oczywiście jest to pewna figura stylistyczna czy retoryczna, ale chciałbym, żeby tak nie było. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego pytania, pragnę przywitać kolejną grupę odwiedzającą nas w Sejmie i przysłuchującą się obradom, a mianowicie uczniów szkoły podstawowej w Koszycach w powiecie proszowickim wraz ze starostą powiatu Wojciechem Rzadkowskim oraz burmistrzem Koszyc Krystianem Hytrosiem, którzy goszczą tu na zaproszenie pani poseł Józefy Szczurek-Żelazko. Witamy serdecznie, życzymy dobrych wrażeń.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do zadania pytania pana posła Mariusza Krystiana, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Nie ulega dla mnie wątpliwości, że jedynym sukcesem polskiej prezydencji w Unii Europejskiej będzie to, że się ona odbyła, bo nie rozwiąże żadnych realnych problemów, choć problemów do rozwiązania jest bardzo dużo. Chodzi choćby o zażegnanie kryzysu polskiego rolnictwa. Przecież Donald Tusk Niemcom się nie postawi i pozwoli bez przeszkód przyjąć umowę z krajami Mercosur, żeby podratować niemiecką gospodarkę. Trzeba zażegnać potężny kryzys migracyjny na naszej zachodniej granicy. Przecież niemieckie służby cały czas nielegalnie podrzucają nam imigrantów, bo u siebie mają ich za dużo. Donald Tusk nic z tym nie robi, przecież Niemcom się nie postawi. Trzeba ratować polską energetykę opartą na bezpiecznych, tradycyjnych źródłach energii, jutro mamy wielki protest energetyków w Warszawie, ale przecież Donald Tusk Niemcom się nie postawi. Te miliardy z KPO, o których Platforma Obywatelska i Donald Tusk tak ochoczo mówią, trzeba wydać na stary niemiecki szrot elektryczny albo zużyte turbiny wiatrowe. Dziś jak chichot losu brzmią słowa Donalda Tuska, że jego w Unii Europejskiej nikt nie ogra. Chciałbym powiedzieć, że Donalda Tuska w Unii Europejskiej ogra absolutnie każdy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jana Mosińskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#JanMosiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słuchając wystąpienia pana ministra Szłapki, doszedłem do przekonania, że po raz pierwszy w historii państwo członkowskie nie będzie prowadzić prezydencji. Będzie ją prowadzić Komisja Europejska, to będzie prezydencja Komisji Europejskiej, a nie prezydencja Polski. To smutna konstatacja. Po wysłuchaniu pana wystąpienia nie wiem, czy to lenistwo, czy generalnie kapitulanctwo, bo nie było w nim ani twardego stanowiska odnośnie do ETS-u, odnośnie do paktu migracyjnego czy też powstrzymania szaleńczej lewackiej koncepcji paktu klimatycznego, na który zgodziliście się w ramach konsultacji międzyprezydencjalnych z Danią i Cyprem 11 grudnia zeszłego roku. Nie będzie szczytu Unia Europejska — Stany Zjednoczone, nie będzie szczytu unijnego w Warszawie, będzie w Brukseli, nie będzie szczytu Trójmorza. Będzie jeden szczyt: waszej indolencji i kapitulanctwa. Szkoda Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, także klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W dokumencie na dziewiątej stronie piszecie państwo o bezpieczeństwie zdrowotnym. Zdania te brzmią w ten sposób: „W naszych działaniach uwzględnimy konieczność poprawy bezpieczeństwa lekowego Unii Europejskiej, ze szczególnym uwzględnieniem perspektywy pacjentów. Kluczowa jest tu zarówno dywersyfikacja łańcuchów dostaw leków, jak i wsparcie dla ich produkcji w UE”.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#AnnaKwiecień">Panie Ministrze! Czy konsultowaliście państwo ten dokument z Ministerstwem Zdrowia? Wie pan, w maju tego roku w KPO zapisano kwotę 140 mln euro dla polskich producentów leków, polskich producentów, którzy mieli szansę produkować substancje czynne do produkcji leków. Państwo zdecydowaliście o tym, żeby przesunąć te pieniądze na dopłaty do niemieckich elektryków. Przecież to jest naprawdę kpina z Polski i z Europejczyków. Zapisujecie takie zdania, ale sami pokazujecie, że macie kompletnie inne priorytety. Waszym priorytetem jest tylko spełnianie oczekiwań państwa niemieckiego.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Dolatę, także klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#ZbigniewDolata">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed chwilą z tej mównicy padło stwierdzenie, że rząd zrezygnował z instrumentarium koniecznego do walki o cele prezydencji. To słuszne stwierdzenie, ale znacznie poważniejszy zarzut jest taki, że ten rząd nigdy nie miał i nie ma woli walki o jakiekolwiek polskie interesy. Program prezydencji to megapustosłowie. Weźmy chociażby rolnictwo: przeprowadzimy dyskusję na temat stabilizacji dochodów rolników, przeprowadzimy dyskusję na temat poprawy konkurencyjności, na temat bezpieczeństwa żywnościowego. Kiedy na posiedzeniu komisji rolnictwa mówiłem o bezpieczeństwie, żeby to był konkret, żeby chociażby podjąć działania, aby ograniczyć import soi genetycznie modyfikowanej jako komponentu paszowego, czyli walczyć o bezpieczeństwo białkowe, mówiłem o konkretnych rozwiązaniach, to ministerstwo broniło się, jak tylko mogło. Program prezydencji jest taki sam jak ten rząd-nierząd — dno, dno i 2 m mułu.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Paluch, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#AnnaPaluch">Wysoka Izbo! Raz na kilkanaście lat w trakcie sprawowania prezydencji każde unijne państwo ma możliwość i sposobność wpisania w agendę prac Unii Europejskiej spraw, które uważa za ważne, za zgodne ze swoim interesem, więc zachęcam rządową większość, obecnego tu ministra i nieobecnego premiera Donalda Tuska, żeby skorzystali z tej sposobności i wzięli przykład chociażby ze swoich niemieckich protektorów.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#AnnaPaluch">Proszę państwa, popatrzcie, jak Ursula von der Leyen dba o interesy swojego kraju. Jeszcze nie upadł rząd Francji, kraju, który przez lata negocjacji z Mercosur blokował tę umowę, a już pani von der Leyen biegiem, jak na skrzydłach pognała do Ameryki Południowej, żeby przyklepać umowę z Mercosur, umowę, która spowoduje zalanie europejskiego rynku niskiej jakości produktami rolnymi tylko po to, żeby wypchnąć do Ameryki Południowej produkty niemieckiego przemysłu samochodowego i maszynowego. Widzicie: Można? Można.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#AnnaPaluch">Drogi Rządzie! Zachęcam, róbcie to samo. Załatwcie chociażby dwie najistotniejsze kwestie: wyjęcie z unijnego progu zadłużenia polskich wydatków na obronność, co jest podstawową rzeczą dla polskiego bezpieczeństwa, i zablokowanie relokacji migrantów, którzy zagrażają bezpieczeństwu Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Dariusza Piontkowskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#DariuszPiontkowski">W trakcie debaty jeden z posłów Platformy Obywatelskiej stwierdził, że świat i Europa czekają na polską prezydencję w Unii Europejskiej. To chyba jakiś żart. Chyba że miał na myśli establishment europejski i Komisję Europejską, która marzy o tym, aby jeden z dużych krajów Unii Europejskiej reprezentował interesy urzędników brukselskich, zapominając o interesach Polski, bo jeszcze chyba się nie zdarzyło, aby jakikolwiek kraj, który przewodził Unii Europejskiej, zrezygnował całkowicie z agendy swojego kraju i swojego narodu. Oprócz nowomowy, która jest w tym dokumencie, i to też jest naśladownictwo dokumentów europejskich, nie ma tu żadnych mierzalnych celów, które chcielibyście osiągnąć. Przynajmniej takich celów, których oczekują Polacy. Mówicie o bezpieczeństwie, o Zielonym Ładzie, ale mówicie o tym w kontekście takim, jak chcieliby to widzieć urzędnicy europejscy. W praktyce chcecie realizować cele, które będą kosztowały Polaków gigantyczne wzrosty cen energii, osłabienie polskiego bezpieczeństwa i likwidację polskiej pozycji na arenie międzynarodowej. Polacy chyba nie o takiej prezydencji Polski w Unii Europejskiej marzyli.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Szymona Szynkowskiego vel Sęka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pytanie w zasadzie można by skonkretyzować jedno, zasadnicze: Po co nam te wszystkie szczyty w Warszawie, jak mamy doskonałe szczyty w Brukseli? I myślę, że dla pana to jest pytanie retoryczne i odpowiedź oczywista. Dla mnie wprost przeciwnie. Uważam, że to jest zmarnowana szansa, że to są niewykorzystane narzędzia, że państwo oddajecie Brukseli naszą prezydencję. Tak było też w 2011 r., kiedy Mikołaj Dowgielewicz, ówczesny minister odpowiedzialny za przygotowanie prezydencji, raportując jej przebieg pisał w swoim sprawozdaniu: Polskiej prezydencji szczególnie bliska była idea: więcej Europy, podejście wspólnotowe, integralność Unii Europejskiej. Wyznaczone cele były nie tylko ambitne, ale oparte na podejściu, w którym interes europejski przeważa nad optyką narodową.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Dzisiaj państwo też chcecie robić prezydencję polską z siedzibą w Brukseli, prezydencję Brussels based, jak to piszecie w dokumentach Ministerstwa Spraw Zagranicznych, i dzisiaj też nie macie narzędzi, żeby zrealizować te cele. W 2011 r. jednym z celów, szanowni państwo, była bezpieczna Europa: żywność, energia, obronność. Nic z tego nie wyszło. Czy tym razem wyjdzie, panie ministrze, skoro wszystkie kompetencje oddaliście Brukseli?</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Pan minister powiedział w swoim wystąpieniu, któremu naprawdę uważnie się przysłuchiwałem, że chce, żeby Europa wzięła odpowiedzialność za nasze bezpieczeństwo. Ostatnim razem, kiedy chcieliście przekazywać bezpieczeństwo innym instytucjom, innym państwom, to skończyło się tak, że za naszą zachodnią granicą pojawiały się sytuacje, które nie powinny mieć miejsca, jeżeli chodzi o kwestie bezpieczeństwa, jak de facto przerzucanie do nas nielegalnych migrantów przez naszego zachodniego sąsiada. Pan minister wspomniał hasło: Bezpieczeństwo, Europo! Ale w pana wystąpieniu nie pojawiło się nic poza pustymi sloganami. Więc ja bym chciał dopytać pana ministra w pierwszej kolejności o kwestie związane z europejską strategią przemysłu obronnego. Na jakim to jest etapie oraz jakie jest założenie polskiego rządu? Czy państwo zgodnie z tym, co przedstawiała prezydencja belgijska, jesteście za tym, żeby w ramach Unii Europejskiej 50% budżetu było wykorzystywane właśnie w sektorze zbrojeniowym w Unii Europejskiej? To jest duże niebezpieczeństwo, panie ministrze, ponieważ, jeżeli pan nie wie, to śpieszę pana poinformować, że większość naszych kontraktów jest zawieranych z naszymi partnerami amerykańskimi czy też koreańskimi i taka propozycja może nam związać ręce. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#AndrzejŚliwka">Po drugie, kwestia związana z Tarczą Wschód.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AndrzejŚliwka">Panie marszałku, dokończę tylko.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#AndrzejŚliwka">Mówiliście o Tarczy Wschód, mówiliście, że zabezpieczycie finansowanie z Unii Europejskiej. My wiemy doskonale, że w konkluzjach nie ma o tym ani słowa. Czy państwo planujecie podjąć jakiekolwiek działania w tym zakresie?</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#AndrzejŚliwka">I trzecia rzecz, ostatnia, to kwestia związana z wyłączeniem z procedury nadmiernego deficytu wydatków na obronność. Była zgoda ECOFIN-u, Grecy to mają. Dlaczego Polska w sposób skuteczny tego nie załatwiła? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę o dyscyplinę czasową, nie chciałbym nikomu przerywać pytań na tak ważne tematy. Pan minister na pewno też chciałby ich wszystkich wysłuchać, ale proszę o dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#KrzysztofBosak">W takim razie teraz pytanie zada pan poseł Czesław Hoc, także klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#CzesławHoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bezpieczeństwo, Europo! — motto polskiej prezydencji. Zatem zasadnicze i dramatyczne pytanie: Co z bezpieczeństwem zdrowotnym Polek i Polaków? Dlaczego dramatyczne pytanie? Po pierwsze, kasa Narodowego Funduszu Zdrowia świeci pustkami. Zapaść finansowa. W tym roku będzie brakować aż 27 mld zł. Tymczasem z KPO przeznacza się na całość ochrony zdrowia zaledwie 18 mld zł. To jest kropla w oceanie potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#CzesławHoc">Po drugie, rząd koalicji 13 grudnia wpadł we własne sidła. Jako totalna opozycja tak skutecznie blokował KPO, że obecnie nie będzie można wykorzystać nawet tych skromnych środków do czerwca 2026 r. Inne kraje już dawno konsumują te środki.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#CzesławHoc">I po trzecie, taki klasyczny samobój rządu. Otóż zrezygnował z blisko 140 mln euro z KPO na wsparcie produkcji aktywnych substancji farmaceutycznych dla bezpieczeństwa lekowego w Polsce, czyli fundamentu funkcjonowania farmakoterapii. Aktualnie ponad 90% substancji farmaceutycznych do produkcji leków sprowadzamy z Chin i Indii. I oto rząd te środki — uwaga — przeznacza na dofinansowanie samochodów elektrycznych, w tym samochodów używanych z Niemiec. Dramat, nieodpowiedzialność i skandal.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Kazimierza Smolińskiego, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kompromitacja związana z początkiem waszej prezydencji już jest za wami. Tak jak Donald Tusk był samotny w zatłoczonym teatrze, żadnej głowy państwa, nawet pani von der Leyen nie było, tak pan też dzisiaj jest tu osamotniony.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: Prezydenta też nie było, zauważył pan?)</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#KazimierzSmoliński">Proszę spojrzeć na pana zaplecze polityczne, które pana nie wspiera. Ma pan więcej urzędników niż polityków za sobą.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#KazimierzSmoliński">Ale wracam do priorytetów, których określiliście siedem. Jakie konkretne działanie zamierza podjąć rząd w ramach, tu cytuję, działań na rzecz ograniczenia nielegalnej migracji oraz wzmocnienia skuteczności powrotów — może pan wyjaśni, o jakie powroty tutaj chodzi — w aspekcie przyjętego paktu migracyjnego, który ma wejść w życie? Drugie: Jakie działania… I tu znowu cytuję: potrzebujemy konkurencyjnego, odpornego europejskiego rolnictwa. Co pan przez to rozumie w aspekcie procedowanej już umowy z Mercosur?</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#KazimierzSmoliński">Przyjęliście siedem priorytetów. Zaczęliście fatalnie. Na koniec będziemy was rozliczać z tych siedmiu. Szybko minie 6 miesięcy, będziemy was rozliczać z tych wszystkich siedmiu. Niektóre kraje obierały cztery, pięć, a wy przyjęliście siedem. Zobaczymy, jak to rozliczycie. Będziemy was z tego rozliczać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Na 157 posłów Koalicji Obywatelskiej, kiedy rozmawiamy o priorytetach polskiej prezydencji, mamy na sali ilu posłów? Raz, dwa, trzy, cztery, pięć, sześć, siedem. Więcej było na imprezie z Adamem Szłapką, kiedy piliście alkohol z funkcjonariuszami TVP albo kiedy wygrzewaliście swoje platformiane tyłki z eurokratami na imprezie dotyczącej prezydencji. Kiedy polscy rolnicy na polskich ulicach, na ulicach m.st. Warszawy walczyli o bezpieczeństwo żywnościowe Polski, nie wyszliście do nich. Woleliście wygrzewać swoje platformiane tyłki z eurokratami na imprezie i popijać dobry alkohol. Nie mam do was żadnych pytań, bo mam nadzieję, że szybko upadniecie. Jesteście niewarci tego, żeby służyć Rzeczypospolitej, bo służycie obcym, służycie Brukseli, służycie Berlinowi. A my mówimy jasno: nie dla green dealu, nie dla umowy z Mercosur, nie dla wysokich cen energii. 9 stycznia w Warszawie pracownicy wszystkich polskich elektrowni i górnicy będą protestować przeciwko zamykaniu przez was polskich elektrowni. Co im powiecie? Znowu się gdzieś skryjecie, na jakiejś imprezie z alkoholem?</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#KrzysztofBosak">Drobne sprostowanie, zdaje się, że z eurokratów z Komisji Europejskiej to nikt nie dojechał na tę imprezę, którą pan wzmiankował.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#KrzysztofBosak">Teraz natomiast pytanie zada pan poseł Marcin Porzucek, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MarcinPorzucek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Prezydencja polska. Kilka dni temu, w piątek, mieliśmy koncert w Teatrze Wielkim — Operze Narodowej, na pewno wielka gratka dla melomanów, którzy mogli obejrzeć i wysłuchać wspaniałych polskich artystów. Natomiast kluczowym momentem danej prezydencji jest nieformalny szczyt. Chciałem zapytać, dlaczego zrezygnowaliśmy z organizacji nieformalnego szczytu w naszym kraju, najlepiej w Warszawie, ale także wzorem niektórych państw unijnych mogłoby to być w innym mieście, np. w Wielkopolsce, która ma piękną tradycję desygnowania ministrów do spraw europejskich. Dlaczego państwo z tego zrezygnowaliście? Odpowiedź jest prosta, po prostu nie szanujecie ustawy kompetencyjnej, która przywództwo w ramach prezydencji daje panu prezydentowi Andrzejowi Dudzie. Dlaczego rezygnujecie z przywilejów, jakie daje Polsce ta prezydencja? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Sebastiana Łukaszewicza, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#SebastianŁukaszewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo Europy — takie jest hasło, które kwieciście wszędzie ogłaszacie na temat naszej prezydencji w Unii Europejskiej. Mam pytanie, co ma wspólnego z bezpieczeństwem Europy rezygnacja, abdykacja, jeśli chodzi o budowę dwóch dróg ekspresowych wokół przesmyku suwalskiego. Chodzi o drogi Białystok — Augustów — Raczki oraz Białystok — Ełk, które miały tworzyć rokadowy ring wokół przesmyku suwalskiego. Czy będziecie zabiegać podczas tej prezydencji o to, żeby Komisja Europejska jednak zdecydowała się poprzeć i sfinansować te dwie drogi? Bo nasza kochana Unia Europejska zainteresowała się sprawą i przyznała, że faktycznie budowa dwóch dróg ekspresowych w województwie podlaskim jest niepotrzebna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#KrzysztofBosak">Ostatnie pytanie zada pan poseł Dariusz Matecki, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#DariuszMatecki">Szanowny Panie Marszałku! Polska objęła prezydencję w Unii, ale Polacy właściwie tego nie odczują. Niestety odczują jednak na własnej skórze, czym dzisiaj jest Unia Europejska. Fit for 55, zielony ład, Unia promuje odchodzenie od węgla, czyli naszego strategicznego surowca. Zamykają kopalnie, zamykają elektrownie, w tym Dolną Odrę, żeby kupować prąd i ciepło od Niemców, żeby kupować wiatraki od Niemców, żeby kupować fotowoltaikę od Niemców. Mechanizm EETS, podatki klimatyczne zwiększają koszty energii, transportu, co bezpośrednio uderza w polskie rodziny. Ograniczenie suwerenności, kwestia kamieni milowych w KPO. Odpowiedź na moją interpelację: dotychczas zostało zrealizowanych 127 na 321 kamieni milowych. To proszę powiedzieć, panie ministrze, co dokładnie Polska musi jeszcze zrobić, żeby otrzymać pieniądze, które powinniśmy dawno otrzymać, a które Unia celowo wstrzymywała, żeby doprowadzić do władzy w Polsce agenta niemieckich interesów. Proszę odpowiedzieć na piśmie, wskazać wszystkie 194 kamienie milowe, których jeszcze nie spełniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#DariuszMatecki">A dodatkowo pytanie do społeczeństwa. 750 mln zł z KPO trafiło do spółki kontrolowanej przez panią Dominikę Kulczyk, która jawnie atakowała PiS. A wy, drodzy Polacy, jak skorzystaliście z KPO? Drodzy mieszkańcy naszego kraju, w prezencie od Unii Europejskiej dostaniecie też pakt migracyjny, czyli Polskę zaleją hordy migrantów z Afryki, Azji. Chowajcie swoje córki, żeby nie było tak jak w Wielkiej Brytanii, gdzie państwo bardziej staje po stronie gwałcicieli niż ich ofiar.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#DariuszMatecki">Ostatnie pytanie: Czy w ramach polskiej prezydencji uniemożliwicie dużym korporacjom międzynarodowym unikanie płacenia podatków w Polsce, co prowadzi do marginalizacji polskiego handlu i osłabienia lokalnych przedsiębiorstw? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#KrzysztofBosak">Ubolewam, że PiS nie prezentował takiej linii, kiedy rządził, i wpuścił do Polski setki tysięcy pozaeuropejskich imigrantów.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#KrzysztofBosak">Teraz czas na odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana ministra do spraw Unii Europejskiej Adama Szłapkę.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#AdamSzłapka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku, panie marszałku, chciałbym powiedzieć, że wszystkie pytania i wypowiedzi zrozumiałem poprawnie. Chodzi o to, żeby od razu odpowiedzieć, że tak powiem, na ewentualne próby sprostowań ze strony osób z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#AdamSzłapka">Bardzo serdecznie dziękuję wszystkim za wypowiedzi. Było ich bardzo dużo. Bardzo serdecznie dziękuję także za konstruktywne wypowiedzi, odniesienie się do tego, co jest najważniejsze z punktu widzenia przyszłości Polski, całej Europy, i tego, co jest kluczowe z naszego punktu widzenia, czyli do bezpieczeństwa. Bardzo dziękuję. Większość tych wypowiedzi to były jednak oświadczenia, w dużej mierze dotyczące bieżącej polityki krajowej. Na tego typu oświadczenia w sposób oczywisty odpowiadał nie będę. Np. pan poseł Kowalski wygłosił właśnie tego typu oświadczenie. Rozumiem. Na wypowiedzi z prośbą o odpowiedź na piśmie, jeśli dotyczyły tego tematu, będziemy przygotować odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#AdamSzłapka">Zacznę od tego, co formułował mój poprzednik, czyli pan poseł Szymon Szynkowski vel Sęk, zarzucając, że nie jest odpowiednio przygotowane instrumentarium. Tutaj chciałbym się odnieść jeszcze jednym zdaniem do wypowiedzi pana posła Grzyba, który stwierdził, słusznie zresztą, że prezydencja nie jest prezydencją danej osoby czy jakieś formacji politycznej, tylko jest prezydencją państwa, jest prezydencją kraju, który przewodzi obradom Rady Unii Europejskiej. W związku z tym wszyscy, którzy biorą odpowiedzialność za dane urzędy, są zobowiązani do tego, żeby przygotowywać prezydencję danego kraju w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#AdamSzłapka">Chcę powiedzieć, że kiedy w 2011 r. Polska pierwszy raz sprawowała prezydencję w Radzie Unii Europejskiej, założenia przygotowań zostały przyjęte w 2007 r., program przygotowań został przyjęty w 2008 r. i w 2008 r. został powołany pełnomocnik rządu, bo wtedy nie było ministra konstytucyjnego odpowiedzialnego za kwestie europejskie. Kilka lat wcześniej Polska przygotowywała się do sprawowania prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Moim celem nie jest tutaj oczywiście wyzłośliwiać się nad panem posłem Szynkowskim vel Sękiem, bo jego upokarzaniem skutecznie zajmują się jego poznańscy koledzy z Prawa i Sprawiedliwości, ale powiem szczerze: po tym, co on tutaj mówił, i po tym, co zostawił, powinien się spalić ze wstydu. Absolutnie powinien się spalić ze wstydu jako osoba, która miała przez rok przygotowywać prezydencję Polski w Radzie Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#AdamSzłapka">Program przygotowań do polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej został przyjęty przez poprzedni rząd w listopadzie 2023 r. Powołam się też na notatkę, panie pośle, bo do pana się zwracam.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Dlatego przyszedłem.)</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#AdamSzłapka">Tak, ale powiedziałem, że wszystkie wypowiedzi zrozumiałem poprawnie.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Usiądę bliżej, żeby wszystko słyszeć.)</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#AdamSzłapka">Co w listopadzie na jednym ze spotkań międzynarodowych powiedział o przygotowaniach pan poseł Szynkowski? Zacytuję tę notatkę ministra Szymona Szynkowskiego vel Sęka z listopada 2023 r. To troszeczkę więcej niż rok przed prezydencją. Minister Szymon Szynkowski vel Sęk poinformował, że Polska formalnie rozpoczęła przygotowania do prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, która odbędzie się w pierwszej połowie 2025 r. Kierunkowe wytyczne do sprawowania przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej przyjęte przez rząd koncentrują się na kwestiach międzynarodowych i bezpieczeństwa oraz ich wpływie na wewnętrzną agendę Unii Europejskiej. Tyle. Panie pośle, to, co zastaliśmy, jeśli chodzi o przygotowania, to były po prostu zgliszcza.</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Nie no, proszę pana…)</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#AdamSzłapka">Departament przygotowań prezydencji liczył dziewięć osób. Pan na posiedzeniu komisji mnie pytał o protokoły z posiedzeń Komitetu do Spraw Europejskich.</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: No i nie dostałem. Nie dostałem cały czas.)</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#AdamSzłapka">Podczas roku, kiedy przygotowaliśmy prezydencję, odbyliśmy 19 posiedzeń Komitetu do Spraw Europejskich.</u>
          <u xml:id="u-201.14" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Ale nie dostałem cały czas tych dokumentów.)</u>
          <u xml:id="u-201.15" who="#AdamSzłapka">Wie pan, ile w roku, kiedy pan powinien przygotowywać prezydencję Polski w Radzie Unii Europejskiej, zorganizowano posiedzeń Komitetu do Spraw Europejskich? Trzy.</u>
          <u xml:id="u-201.16" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Tak, trzy, wiem.)</u>
          <u xml:id="u-201.17" who="#AdamSzłapka">To jest wstyd, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-201.18" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: To żaden wstyd.)</u>
          <u xml:id="u-201.19" who="#AdamSzłapka">Nic pan nie robił w sprawie prezydencji. W dokumentach, które pan zostawił, nie zastałem ani jednego śladu po tym, że pan próbował…</u>
          <u xml:id="u-201.20" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Z kim się poza Brzezińskim spotkałeś?)</u>
          <u xml:id="u-201.21" who="#AdamSzłapka">…z jakąkolwiek instytucją europejską nawiązać kontakt w sprawie szczytu, o którym pan mówi.</u>
          <u xml:id="u-201.22" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Sam jeździłem do Brukseli…)</u>
          <u xml:id="u-201.23" who="#AdamSzłapka">Nic nie zrobiliście w sprawie prezydencji. Dopiero rok przed przygotowaniem były założenia.</u>
          <u xml:id="u-201.24" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-201.25" who="#AdamSzłapka">W zasadzie powinien się pan spalić ze wstydu, tak jak powiedziałem. Nie będę się zajmował złośliwością, bo tym skutecznie się zajmują pana poznańscy koledzy z Prawa i Sprawiedliwości. Wskazuję na to, że to, co pan zostawił po roku swojego urzędowania, było niczym, jeśli chodzi o przygotowanie polskiej prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-201.26" who="#AdamSzłapka">Bardzo wielu z państwa podnosiło kwestie szczytu. Podstawową rzeczą jest to, i chciałbym, żeby nikt tutaj nie wprowadzał nikogo w błąd, że prezydencja danego państwa jest prezydencją w Radzie Unii Europejskiej. Kiedy jest mowa o szczytach, to chodzi o szczyty Rady Europejskiej. To są inne instytucje. Oczywiście zgodnie z traktatem lizbońskim, który podpisał prezydent Lech Kaczyński, została powołana instytucja przewodniczącego Rady Europejskiej i to przewodniczący Rady Europejskiej jest jedynym organem władnym, żeby zwoływać szczyt Rady Europejskiej, niezależnie od tego, czy zrobi to w Brukseli, czy zrobi to w innym państwie czy w innym mieście. Tylko przewodniczący Rady Europejskiej jest osobą, która ten szczyt prowadzi.</u>
          <u xml:id="u-201.27" who="#AdamSzłapka">W związku z tym mówienie o tym, że ktokolwiek inny miałby prowadzić poszczególne szczyty, jest oczywistą nieprawdą.</u>
          <u xml:id="u-201.28" who="#AdamSzłapka">Nieprawdą jest też mówienie o tym, że w czasie każdej prezydencji jest w danym państwie organizowany szczyt Rady Europejskiej</u>
          <u xml:id="u-201.29" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: W Belgii nie było.)</u>
          <u xml:id="u-201.30" who="#AdamSzłapka">W Belgii nie było, w Niemczech nie było…</u>
          <u xml:id="u-201.31" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Bo Bruksela jest stolicą Belgii.)</u>
          <u xml:id="u-201.32" who="#AdamSzłapka">…w Szwecji nie było, w Luksemburgu nie było, w Holandii nie było. Gdyby pan przeczytał chociaż raz traktat europejski, toby pan doskonale to wiedział.</u>
          <u xml:id="u-201.33" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Świetny argument.)</u>
          <u xml:id="u-201.34" who="#AdamSzłapka">Ale to, co jest naprawdę ważne w tym zakresie, to nie to, czy dany szczyt odbędzie się w danym państwie, tylko to, co jest na tym szczycie w agendzie.</u>
          <u xml:id="u-201.35" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.36" who="#AdamSzłapka">Z naszej perspektywy najważniejsze jest to, żeby szczyt, nie ten taki zwykły, formalny, tylko ten szczyt dodatkowy, który będzie się odbywał w czasie polskiej prezydencji, dotyczył przede wszystkim obronności. Ten szczyt, który został przygotowany zgodnie z traktatami przez Antonio Costę, będzie dotyczył właśnie kwestii obronności. To jest niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-201.37" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Po co nam szczyt w Warszawie, jak może być w Brukseli?)</u>
          <u xml:id="u-201.38" who="#komentarz">(Głos z sali: Po co te dyskusje?)</u>
          <u xml:id="u-201.39" who="#AdamSzłapka">To, na czym chcieliśmy się…</u>
          <u xml:id="u-201.40" who="#AdamSzłapka">Mogę prosić o spokój, szczególnie pana, który się zajmował przygotowaniem prezydencji i zostawił zgliszcza.</u>
          <u xml:id="u-201.41" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Krzyczą, ale ja nie słyszę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę o umożliwienie kontynuowania wypowiedzi ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#KrzysztofBosak">Minister do Spraw Unii Europejskiej Adam Szłapka:</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#KrzysztofBosak">To, co z naszego punktu widzenia jest najważniejsze, to to, żeby prezydencja była narzędziem realizowania naszej polityki, a nie celem. Jeżeli ktoś mówi 40 razy o tym, że najważniejszym celem prezydencji jest zorganizowanie szczytu, to rozumiem, że pomylił te pojęcia. Celem nie jest zorganizowanie szczytu, tylko to, żeby na szczycie Rady Europejskiej…</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: To jest narzędzie.)</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#KrzysztofBosak">…były ustalenia takie, które są ważne z punktu widzenia Polski.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#KrzysztofBosak">Panie Ministrze! Jeszcze raz: rok przed prezydencją naprawdę niewiele zostało przygotowane przez pana i nie było też żadnego śladu, że pan cokolwiek chciał zrobić w sprawie przygotowań jakiegokolwiek szczytu.</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Słabo pan czyta.)</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#KrzysztofBosak">Były wypowiedzi do pana posła Fritza, które wywołały najwięcej emocji, można powiedzieć, euforii wśród posłów Prawa i Sprawiedliwości, które dotyczyły tego, że jakimś problemem jest odchodzenie od importu surowców z Rosji. To ja z panem posłem Fritzem fundamentalnie się nie zgadzam. Uważam, że w naszym interesie jest to, żeby Europa uniezależniała się od surowców z Rosji.</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł też pytał, czym jest odporność demokratyczna. Panie pośle, to jest pojęcie politologiczne. Warto sprawdzić, jaka jest tego definicja. W skrócie to jest wzmacnianie instytucji demokratycznych i zapewnienie stabilności demokracji. Ja tylko chcę przypomnieć, że bardzo wielu dyktatorów doszło do władzy w wyborach powszechnych…</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: M.in. Donald Tusk.)</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#KrzysztofBosak">…dlatego wzmacnianie instytucji demokratycznych, społeczeństwa obywatelskiego, ale także budowanie odporności na dezinformację jest czymś, co jest niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Ociepa pytał o budowanie rurociągów do transportu ropy naftowej na Wschód. To jest projekt, który jest realizowany przez NATO, natomiast w naszych priorytetach jest wprost napisane, że nam zależy na tym, żeby wzmacniać koordynację między Unią Europejską i NATO. Pan poseł Ociepa w drugim pytaniu o to pytał. To jest coś, na czym na pewno będziemy się skupiać, natomiast siłą rzeczy to jest projekt realizowany przez NATO.</u>
          <u xml:id="u-202.13" who="#KrzysztofBosak">Jeśli chodzi o kwestię satelitów europejskich, to w czasie naszej prezydencji podczas posiedzeń Rady zostaną w tej sprawie przyjęte konkluzje i zostanie przeprowadzona dyskusja na temat przyszłości tego typu programów.</u>
          <u xml:id="u-202.14" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Fritz pytał też o analizę korzyści z naszego członkostwa w Unii Europejskiej, jaki jest sens. W jego wypowiedzi bardzo wyraźnie wybrzmiewały chęci wyjścia Polski z Unii Europejskiej, co wśród posłów Prawa i Sprawiedliwości chyba bardziej niż wśród posłów Konfederacji wzbudziło aplauz. Zastanawiające. 20 lat naszej obecności w Unii Europejskiej to jest sześciokrotny wzrost eksportu do państw członkowskich Unii Europejskiej, to jest dziesięciokrotny wzrost eksportu produktów rolnych do państw Unii Europejskiej, to jest czterokrotny wzrost PKB, to są zdecydowanie wyższe wynagrodzenia w Polsce, niższe bezrobocie. A ja mówię tylko o korzyściach związanych z naszą obecnością na jednolitym rynku europejskim. Nie liczę funduszy, które zmieniły infrastrukturę w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-202.15" who="#KrzysztofBosak">Później mamy do czynienia z całą serią pytań, które w zasadzie nie odnoszą się wprost do tego, co przedstawiałem. Było pytanie dotyczące umowy z Merkosurem.</u>
          <u xml:id="u-202.16" who="#KrzysztofBosak">Szanowni Państwo! Zostało przyjęte stanowisko rządu w tej sprawie, krytyczne stanowisko rządu w tej sprawie, Polska jest przeciwna tej umowie, natomiast w czasie polskiej prezydencji najprawdopodobniej ta sprawa nie wejdzie w ogóle pod obrady Rady Unii Europejskiej. Na tym etapie trwa przygotowanie tekstu prawniczego założeń tej umowy, które zostały podpisane. Polska jako kraj członkowski oczywiście sprzeciwia się temu i będzie z innymi państwami członkowskimi w tej sprawie się przygotowywać.</u>
          <u xml:id="u-202.17" who="#KrzysztofBosak">Padły też pytania dotyczące kwestii migracyjnych i zielonego ładu. Wielokrotnie odpowiadałem, jeśli chodzi o kwestie migracyjne. To, co jest ważne z punktu widzenia Polski, to przede wszystkim to, jakie były konkluzje Rady Europejskiej z października 2024 r., kiedy w sposób zasadniczy został zmieniony paradygmat, jeśli chodzi o kwestie migracyjne, i w sposób jednoznaczny i zasadniczy stwierdzono, że cała Unia Europejska musi walczyć z instrumentryzacją migracji, czyli dokładnie z tym, co dzieje się na granicy polsko-białoruskiej. I to się zmienia w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-202.18" who="#KrzysztofBosak">To, na czym my będziemy chcieli się skupiać, to dodatkowe narzędzia do walki z nielegalną migracją. Polska jest krytyczna i będzie krytyczna wobec paktu migracyjnego, który został w całości wynegocjowany w czasach poprzedniego rządu, ale nam zależy na tym, żeby wzmocnić walkę z nielegalną migracją.</u>
          <u xml:id="u-202.19" who="#KrzysztofBosak">Padło też pytanie standardowe o zielony ład. Mówię to kolejny raz z tej mównicy, proszę to sobie wyryć na kamiennych tablicach albo wbić bardzo mocno do głowy: Zielony ład to jest program przyjęty przez poprzednią Komisję Europejską, na który zgodził się poprzedni rząd Mateusza Morawieckiego, to jest program, który został w dużej mierze przygotowany przez Janusza Wojciechowskiego, i to jest program, którego poszczególne fragmenty były uzgadniane w Radzie Europejskiej w grudniu 2019 r. i w grudniu 2020 r., kiedy premierem był Mateusz Morawiecki. Czyli jak ktoś pyta państwa o zielony ład, to pierwszą rzeczą, która przychodzi do głowy, powinno być zawsze: Mateusz Morawiecki. I to nie jest tylko moje zdanie.</u>
          <u xml:id="u-202.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.21" who="#KrzysztofBosak">Wystarczy posłuchać wypowiedzi pana posła Patryka Jakiego, który mówił, cytuję: ktoś się na te wszystkie dziadostwa zgodził, zgodził się na to Morawiecki, czy wcześniejszych wypowiedzi pana posła Janusza Kowalskiego, za każdym razem: zielony ład — Mateusz Morawiecki. To, co nam się udało przez ten rok zrobić, to poprawić ten zielony ład…</u>
          <u xml:id="u-202.22" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: …z Solidarną Polską, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-202.23" who="#KrzysztofBosak">…w kwestii ugorowania i w kwestii stosowania pestycydów.</u>
          <u xml:id="u-202.24" who="#KrzysztofBosak">Szanowni Państwo! To były przede wszystkim pytania dotyczące kwestii związanych z polityką wewnętrzną.</u>
          <u xml:id="u-202.25" who="#KrzysztofBosak">Podsumowując — to będzie z całą pewnością bardzo trudny czas w ogóle dla całej Europy. Polska prezydencja przypada na czas niezwykłych wyzwań. To, na czym my się chcemy skupić, to jest kwestia odpowiedzialności Polski za przyszłość Europy i przekonania naszych partnerów w Unii Europejskiej, że dzisiaj najważniejsze jest to, żebyśmy się skupili na dużych i najważniejszych rzeczach.</u>
          <u xml:id="u-202.26" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Bezpieczeństwo, wiemy.)</u>
          <u xml:id="u-202.27" who="#KrzysztofBosak">To jest inwestowanie w bezpieczeństwo i to jest zmiana myślenia o gospodarce europejskiej, taka, żeby na pierwszym planie zawsze była konkurencyjność i wzmacnianie europejskiego przemysłu, bo to jest dzisiaj najważniejsze. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.29" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-202.30" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-202.31" who="#KrzysztofBosak">Marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął dokument zawarty w druku nr 904 do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-202.32" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-202.33" who="#KrzysztofBosak">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-202.34" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw, związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r. (druk nr 923).</u>
          <u xml:id="u-202.35" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Pawła Śliza o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PawełŚliz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#PawełŚliz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bez względu na to, po której stronie barykady w tym sporze o wymiar sprawiedliwości staniemy, bez względu na to, po której stronie barykady w tym sporze o Sąd Najwyższy i izbę kontroli nadzwyczajnej staniemy, wiemy o tym, że jest olbrzymi problem. Wojna i kłótnia między jedną i drugą stroną nie jest zamknięta, niestety, tylko tutaj, na terenie Polski, ale wypłynęła już poza nasze granice. To prawa strona, jak dokonywała zmian w wymiarze sprawiedliwości, w Sądzie Najwyższym, tych zmian, których dotyczy ta ustawa, zaprosiła do Polski komisję wenecką, żeby potem mówić jej: Popatrzcie, jakie dobre zmiany robimy, jak chcemy zmienić, zreformować nasz wymiar sprawiedliwości i Sąd Najwyższy. Ale okazało się, że trafiliście kulą w płot, bo komisja wenecka pokazała, jak złe zmiany zrobiliście. Obywatele także wam pokazali, że te zmiany, które wprowadzaliście w Sądzie Najwyższym, tworząc izbę kontroli nadzwyczajnej, są złe. Skarżyli się do TSUE. W sprawie 487/19 Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej powiedział, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych może budzić wątpliwości co do jej niezależności i bezstronności. Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce stwierdził, że procedura powoływania sędziów do izby kontroli narusza prawo do rzetelnego procesu ze względu na brak niezależności tego organu. Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawie Dolińska-Ficek i Ozimek przeciwko Polsce stwierdził, że izba kontroli nadzwyczajnej nie jest niezależnym sądem w rozumieniu europejskiej konwencji praw człowieka. TSUE w swoim orzeczeniu 718/21 stwierdził, że skład orzekający Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego nie jest niezawisłym i bezstronnym sądem ustanowionym uprzednio na mocy prawa. Itd., itd., itd. Tych orzeczeń jest coraz więcej. Są też orzeczenia sądów naszych. PKW, ta PKW, którą wy zmieniliście, upolityczniliście, też ma wątpliwości co do statusu tej izby.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#PawełŚliz">I teraz moje pytanie: Czy nie powinna się nam wszystkim zapalić czerwona lampka? Czy weryfikację prawidłowości wyborów na najważniejszy urząd w państwie, na urząd prezydenta, możemy oddać izbie, której status jest podważany nie tylko przez sądy polskie, ale także przez sądy międzynarodowe? Ja wiem, że waszym celem jest budowanie chaosu, że waszym celem jest robienie jak największego bałaganu dla swojego partykularnego interesu…</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To wy bałagan robicie.)</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#PawełŚliz">…co niestety zobaczyliśmy przy sprawie… Po co wam była ta izba i po co ten bałagan tworzycie? Właśnie po to, żeby chronić swoich kolegów, którzy niedawno tu w ławach siedzieli — Wąsika, Kamińskiego, żeby chronić swoje pieniądze — zabieraliście w sposób nieprawidłowy te pieniądze z budżetu państwa na swoją kampanię. Po to wam była potrzebna ta izba. I czy jesteście w stanie postawić na szali, wziąć na swoje barki bezpieczeństwo naszego kraju, stabilność władzy, stabilność procesu demokratycznego, jakim są wybory? Przecież widzieliście, co się dzieje w Rumunii. Nie budzi to waszej wątpliwości? Widzieliście, co się dzieje na ulicach w Kazachstanie. Nie budzi to waszej wątpliwości? I teraz pytanie, na które każdy z nas wie, jak odpowiedzieć: A kto się z tego będzie cieszył, jak będzie tak wglądała destabilizacja naszego kraju? Władimir Władimirowicz Putin. Putin będzie się cieszył z tego, jemu to będzie na rękę — destabilizacja naszego kraju. A wyobraźcie sobie teraz taką historię: są wybory, wygrywa jeden prezydent, jeden kandydat, a izba kontroli nadzwyczajnej mówi: nie, wybory były nieważne. I teraz jedni będą krzyczeć: nie ma prezydenta, zróbcie nowe wybory, a drudzy będą krzyczeć: izby nie ma, jest prezydent. I teraz mówimy o prezydencie, który jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych, za wschodnią granicą mamy wojnę, a Putin tylko czeka, żeby w takim kraju jak Polska doszło do takiego chaosu, doszło do takiej destabilizacji, doszło do takiej wojny polsko-polskiej, żeby tak jak w Kazachstanie ludzie wyszli na ulice, żeby tak jak w Rumunii były konflikty co do wyborów. To jest mu na rękę — najważniejszy urząd w państwie, zwierzchnik Sił Zbrojnych w takiej sytuacji, jaką mamy teraz w Europie. Zastanówcie się, czy wy jesteście w stanie wziąć za to odpowiedzialność. My nie i dlatego właśnie złożyliśmy projekt tej ustawy. Odpowiedzialnością każdego z nas, pana posła, pana posła, was, nas jest zadbanie, aby państwo nie osunęło się tak naprawdę w odmęty chaosu.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#PawełŚliz">Naczelnym celem tej ustawy jest odsunięcie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych od orzekania w zakresie ważności wyborów. Nie może też być tak, że politycy, także sędziowie nie potrafią się tak naprawdę dogadać, kto będzie stwierdzał ważność tych wyborów. To przecież podważa zaufanie obywatela do całego procesu wyborczego, do demokracji. To jest sytuacja skrajnie niebezpieczna dla naszego państwa. Przy tej skali ryzyka, przy wojnie, która jest na Wschodzie, nie możemy pozwolić sobie na to, żeby dochodziło do zamieszania przy wyborze prezydenta. A do krytyków tej zmiany mam takie słowa: nie bagatelizujcie problemu, nie bagatelizujcie problemu, bo ja wiem, że wy także podważacie status tej Izby, połóżcie rozwiązanie, popracujmy nad tym w komisji, akurat Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, której jestem przewodniczącym. Gwarantuję wytężoną pracę, nie szybką, a wytężoną i dokładną. To jest nasza odpowiedzialność. Musimy sprawić, że instytucja, która będzie dążyła i rozstrzygała o ważności wyborów prezydenta, nie będzie budzić niczyjej wątpliwości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Michała Gramatykę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Te wybory były jednak sfałszowane — brzmiał Jarosław Kaczyński. Dosypywanie kart, dosypywanie iksów, dowożenie ludzi głosujących za pieniądze — tak recenzował pamiętne wybory samorządowe z 2014 r. lider ówczesnej i dzisiejszej opozycji, pomimo potwierdzenia ważności tych wyborów przez Sąd Najwyższy. To było jeszcze w czasach, kiedy nie było neo-KRS, to jeszcze było przed epoką izby, która nie jest sądem, bo nie spełnia walorów niezawisłego sądu. Nie mam wątpliwości, że to Rafał Trzaskowski wygrał wybory prezydenckie w 2020 r. — to z kolei cytat z pana ministra Marcina Kierwińskiego…</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#MichałGramatyka">…te wybory nie były uczciwe, gdyby takie były, to Andrzej Duda nigdy nie zasiadłby w Pałacu Prezydenckim. I ta konkretna wypowiedź zaistniała już po demolce, jaką PiS przeprowadził na polskim systemie sądowniczym, demolce tak dalekiej, że nawet sam pan prezes Jarosław Kaczyński bezlitośnie określił tę reformę jako nieudaną, wymienił ją, i słusznie, wśród przyczyn wyborczej porażki PiS w wyborach.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#MichałGramatyka">I pytanie, jakie legło u podstaw opracowania naszego projektu jest jedno: W jaki sposób chcemy potwierdzić ważność wyboru prezydenta w czekającej nas elekcji? W jaki sposób chcemy zrealizować normę z art. 129 polskiej konstytucji, skoro wiemy, że decyzja dotycząca wyborów trafi do izby, która nie jest sądem, i co do tego stanu w zasadzie nikt wątpliwości nie ma, bo to potwierdza Europejski Trybunał Praw Człowieka, potwierdza to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, znajduje to odzwierciedlenie również w orzecznictwie polskich sądów. Kto wyjdzie i powie: te wybory były ważne, jeżeli kandydatów będzie różnić niewielka liczba głosów, ważnie oddanych głosów, co stwierdzi Państwowa Komisja Wyborcza? Kto weźmie odpowiedzialność za kolejne lata walki plemion, sporów Polek i Polaków, a przede wszystkim prawnego bałaganu, który rodzi kompletnie czasem nieprzewidywalne skutki? Akcja z dotacją i subwencją dla Prawa i Sprawiedliwości jest jednym z takich właśnie kompletnie nieprzewidywalnych skutków.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#MichałGramatyka">Wysoki Sejmie! Jeżeli nie my, to kto? Jeżeli nie dziś, to kiedy? Staraniem pana marszałka Hołowni otwiera się szansa, aby wykonać pierwszy krok w incydentalnej, ale fundamentalnie ważnej sprawie — przenieść orzeczenie o ważności wyboru w środowisko, które daje gwarancje sprawiedliwego orzeczenia, sprawiedliwego, ale przede wszystkim takiego, które zostanie uznane przez obie zainteresowane strony. W tej jednej konkretnej, ale jakże istotnej sprawie wszyscy musimy zrobić krok w tył. Sądy nie są po to, żeby były nasze czy wasze. Sądy są po to, abyśmy uznawali ich orzeczenia, czy nam się to podoba, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#MichałGramatyka">Mityczna Temida, córka Uranosa i Gai, doradczyni Zeusa, jedyna ze starych bogów obecna na Olimpie, nie widzi świata. Ona jest ślepa, bo na oczach ma opaskę. Ta opaska pozwala jej bardzo ostro widzieć sprawiedliwość. Opaska nie przesłania widoku nieuczciwości, pazerności ludzi władzy, traktowania publicznych spółek jak skarbonki jednej partii albo traktowania publicznych mediów jak propagandowej tuby jednej opcji. Tu trzeba mieć jastrzębi wzrok i podejmować radykalne decyzje: oskarżać, wydawać wyroki, wykonywać te wyroki, wskazywać konkretnych winnych, piętnować konkretne przypadki, bez taryfy ulgowej. Ale w sprawach fundamentalnie ważnych dziś potrzebny jest kompromis. Cel jest prosty: bezpieczeństwo Rzeczypospolitej, stabilność państwa, nie doraźna polityka, parę punktów w tę czy we w tę w tym czy w innym sondażu dla jednego z plemion. To po to jest ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#MichałGramatyka">Kiedy Lionel Richie nagrywał słynny przebój „We Are the World”, skupiając największe ikony amerykańskiej muzyki, podobno miał zawiesić nad drzwiami wejściowymi do studia transparent o treści: Kiedy tu wchodzisz, zostaw swoje ego za tymi drzwiami. Pewnie dlatego stworzył arcydzieło.</u>
          <u xml:id="u-205.7" who="#MichałGramatyka">Jeśli nie dziś, to kiedy? Jeśli nie my, to kto?</u>
          <u xml:id="u-205.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do debaty, pragnę przywitać wycieczkę uczniów z III Liceum Ogólnokształcącego w Ostrołęce goszczącą w Sejmie na zaproszenie posłanki Żanety Cwaliny-Śliwowskiej.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#KrzysztofBosak">Witamy serdecznie, życzymy dobrych wrażeń z obrad.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do debaty nad projektem.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#KrzysztofBosak">Głos jako pierwszy ma poseł Marek Ast reprezentujący klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie rozpoznawania przez Sąd Najwyższy spraw, związanych z wyborami Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborami uzupełniającymi do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonymi w 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MarekAst">Szanowni Państwo! Mamy do czynienia z sytuacją szczególną, bo przedłożenie poselskie rozwiązuje problem de facto nieistniejący, problem pozorny, problem sztucznie wykreowany. Ten problem został wykreowany m.in. przez jednego z kandydatów na prezydenta, a konkretnie, zresztą podpisanego pod tym projektem, marszałka Szymona Hołownię, który jest też autorem tego pomysłu, co pan przedstawiciel wnioskodawców też podkreślał. To jest rzecz niebywała w kontekście tego słynnego wystąpienia pana marszałka sprzed paru miesięcy, kiedy to stwierdził, że w sytuacji nieuznania — nie wiem, przez kogo — rozstrzygnięcia izby kontroli nadzwyczajnej o ważności wyborów prezydenckich nie dopuści do zaprzysiężenia przed Zgromadzeniem Narodowym wybranego przez naród prezydenta. W konsekwencji… Tę wypowiedź zakończył: Wiecie państwo, kto wówczas będzie pełnił obowiązki głowy państwa. Pamiętacie państwo to wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#MarekAst">Problem jest sztuczny, ponieważ jak dobrze sobie przypominam, od 2019 r. o ważności wszystkich wyborów: parlamentarnych, prezydenckich, samorządowych rozstrzygała Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego. Jakoś nie przypominam sobie, by ktokolwiek tych uchwał Sądu Najwyższego w sprawie ważności wyborów nie uznawał. M.in. dzięki takiej uchwale z 2023 r. pan marszałek Szymon Hołownia, kandydat na prezydenta, pełni funkcję, jaką pełni. Nie ulega więc kwestii, że jest to problem sztuczny. Zresztą sami państwo w uzasadnieniu piszecie, że kwestie związane z kompetencją stwierdzania ważności wyborów są poza zakresem wymiaru sprawiedliwości, czyli to nie są kwestie w jakiś sposób kwestionowane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Śmiało można sobie wyobrazić, że ustawodawca, korzystając ze swojej swobody, mógłby powierzyć kompetencje do stwierdzania ważności wyborów specjalnie do tego powołanej izbie Sądu Najwyższego bądź jakiemuś urzędnikowi Sądu Najwyższego, bądź samemu prezesowi Sądu Najwyższego. A gdyby konstytucjonalista uznał, że może o tym rozstrzygać chociażby Najwyższa Izba Kontroli, to też byłoby prawidłowo. Ale konstytucja przesądza, że jest to Sąd Najwyższy.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#MarekAst">O co tak naprawdę chodzi? Jakie jest ratio legis tego przedłożenia? Myślę, że chodzi głównie o stworzenie pewnego alibi dla pana marszałka Szymona Hołowni, postawienie Wysokiej Izby pod swojego rodzaju ścianą. Zobaczycie, co będzie, jeżeli tej ustawy nie uchwalicie, albo co będzie, jeżeli pan prezydent tej niekonstytucyjnej… Bo uważam, że to przedłożenie jest też z wielu względów sprzeczne z polską konstytucją. Pozostawiacie chociażby część kompetencji w gestii Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych i w ten sposób jeszcze bardziej pogłębiacie chaos prawny czy chaos konstytucyjny, jeżeli chodzi o kwestię stwierdzania ważności wyborów i prawo wyborcze. A więc chodzi o właśnie takie alibi, aby być może zrealizować ten scenariusz, który pan marszałek zapowiedział parę miesięcy temu. Jeżeli nie wygra kandydat koalicji 13 grudnia, wówczas będziemy mogli śmiało zakwestionować uchwałę izby kontroli nadzwyczajnej o ważności wyborów. Wszystkie inne akceptowaliście, ale tę jedną jesteście gotowi zakwestionować.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#MarekAst">Pan przewodniczący mówił o tym, że to my chcemy wywołać chaos prawny, a to właśnie państwo zachowujecie się jak złodziej, który ukradł portfel i krzyczy: łapać złodzieja. To wy wywołujecie ten chaos prawny, to wy kwestionujecie Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych i dlatego my w tym udziału brać nie będziemy. Właśnie tak, jak wy piszecie: dla zapewnienia stabilnego funkcjonowania Rzeczypospolitej składamy wniosek o odrzucenie tego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz do przedstawienia stanowiska pana posła Mariusza Witczaka, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MariuszWitczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na wstępie należy zadać sobie pytanie, dlaczego się w ogóle zajmujemy ustawą incydentalną. Dlaczego Wysoka Izba musi pracować nad tego typu rozwiązaniem? Ano dlatego, że PiS przez 8 lat obok legalnego systemu konstytucyjnego, legalnego systemu prawnego zbudował drugi system: system nielegalny, niekonstytucyjny. W związku z tego typu stanem rzeczy jesteśmy zmuszeni pracować nad tego typu ustawą. Nielegalny system konstytucyjny, który zbudował PiS, to nic innego jak tylko bezpieczniki PiS-owskie, bezpieczniki dla PiS-u, pełniące wiele funkcji. M.in. miały one wspierać pozostanie PiS-u przy władzy, ale to się nie udało, mają wspierać powrót PiS-u do władzy, ale to się nie uda. Przede wszystkim te bezpieczniki mają uczynić przedstawicieli byłej władzy mimo łamania prawa osobami bezkarnymi. Obiecuję wam, że to też się wam nie uda.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#MariuszWitczak">Jesteśmy w sytuacji, w której jesteśmy zmuszeni dyskutować na temat architektury i ustroju Sądu Najwyższego, ten bowiem został przez PiS bardzo precyzyjnie zdemolowany. Chcę państwu powiedzieć, że nie będziemy zakładnikami tego, że pobudowaliście w sposób niekonstytucyjny rozmaite instytucje udające sądy czy prowadzące fasadowe działania wynikające z fasadowych ustaw o charakterze niekonstytucyjnym, które tak na marginesie nie mogły być konstytucyjnie zbadane, bo w Polsce Trybunał Konstytucyjny, o zgrozo, jest niekonstytucyjny. Mówimy tego typu systemowi: nie.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#MariuszWitczak">Szanowni Państwo! Jeśli nie uda nam się zmodernizować prawa w taki sposób, żebyśmy bezpiecznie mogli przejść przez procedury wyborcze, to oczywiście chcę państwu zadeklarować, że mamy plan B. Poradzimy sobie. Jeżeli zaś chodzi o tę ustawę, to jesteśmy, szanowni państwo, w sytuacji, w której ona idzie w dobrym kierunku, bo eliminuje z obiegu prawnego Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. Izbę, która nie jest sądem i do której zrekrutowano przebierańców udających sędziów Sądu Najwyższego. Z tego rezygnujemy. Oczywiście sprawą otwartą i dyskusyjną jest w ogóle kwestia funkcjonowania neosędziów w Sądzie Najwyższym. Moje środowisko polityczne, Koalicja Obywatelska, jest radykalnie pryncypialne w tej kwestii. Nie akceptujemy neosędziów.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#MariuszWitczak">Natomiast ta ustawa — i tutaj będą różne szkoły prawnicze, jeżeli chodzi o interpretowanie tej ustawy — może nie rozstrzygać o statusie sędziów, bo pierwszą prezes Manowską, na marginesie: neosędzię Manowską, obowiązuje uchwała Sądu Najwyższego. To jest źródło prawa dla niej i ona powinna w sposób należyty obsadzać składy sędziowskie. Można oczywiście też pójść w taką procedurę, że gdy już nie będzie tej izby kontroli nadzwyczajnej, strony będą wnioskowały o wyłączanie konkretnych sędziów. Można zastanowić się nad doprecyzowaniem w ramach prac parlamentarnych tej ustawy, np. przez poprawkę, która posłużyłaby się w tak wyjątkowej kwestii jak np. stwierdzanie ważności wyborów prezydenckich odpowiednim stażem i doświadczeniem sędziów. W ten sposób bylibyśmy w stanie również doprecyzować te kwestie. O tym sobie spokojnie porozmawiamy, bo z tym musimy się uporać już w toku prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#MariuszWitczak">Koalicja Obywatelska nie zamyka drogi do pracy nad ustawą, którą przedłożył pan marszałek Szymon Hołownia, tzw. ustawą incydentalną. Na końcu chcę państwu obok tego smutnego obrazu zbudowanego przez PiS, czyli tego systemu nielegalnego, przekazać bardzo pozytywną nowinę. Mianowicie 6 sierpnia br. w Polsce skończy się dudzizm. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Zalewskiego, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PawełZalewski">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Wszyscy w tej Izbie wiemy, że aby wspólnota demokratyczna sprawnie działała, musimy mieć instytucje rozstrzygające spory, instytucje, które cieszą się zaufaniem. Bez nich wspólnota zanika.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#PawełZalewski">Widać wyraźnie, że współczesne demokracje z realizacją tego fundamentalnego warunku sobie nie radzą. Pamiętamy wydarzenia z 6 stycznia na Kapitolu. Pan poseł Śliz mówił dzisiaj o Rumunii, o Kazachstanie. Także w Polsce obserwujemy przecież pat związany z rozstrzygnięciem PKW oraz Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w sprawie rozliczenia kampanii PiS. To są bardzo różne wydarzenia, ale łączy je jedno: brak zaufania dużej części obywateli do instytucji publicznych. Widzimy też, jak spory o legitymację społeczną tych instytucji wykorzystuje Rosja. Ona chce narzucić swoją wolę zarówno pod względem militarnym, jak i poprzez wykorzystywanie destabilizacji wywołanej zakwestionowaniem demokratycznych reguł w państwach, wobec których ma wrogie zamiary. O sile kraju decyduje nie tylko odporność cywilna i militarna, lecz także zaufanie obywateli do instytucji państwowych. Nie chcę dziś po raz kolejny roztrząsać tego, w jaki sposób sądy straciły wiarygodność, jak je kształtowano, aby służyły interesom partykularnym, a nie ogółowi, bo dziś w tej Izbie najważniejszy jest kompromis, ponieważ chodzi o najważniejszą rzecz: wiarygodność wyborów na urząd prezydenta Rzeczypospolitej. O randze tych wyborów — mówił o tym również pan poseł Śliz — decyduje także zagrożenie zewnętrzne, którego akurat wszyscy w tej Izbie jesteśmy świadomi. To od nas wszystkich, posłów, posłanek, Polacy oczekują czytelnych i uczciwych reguł rozstrzygania sporów wyborczych. To nasze zadanie, aby zrozumieć powagę chwili i znaleźć w sobie rozsądek i dobrą wolę. Porozumienie wymaga odejścia od wielu, często słusznych, założeń, wymaga odejścia od puryzmu prawnego, który zakłada, że wszystkie konsekwencje ustaw sprzecznych z konstytucją są nieważne. W tym przypadku mówię oczywiście o poglądzie, który stanowi, że neosędziowie nie mogą w żaden sposób być zalegalizowani w polskim systemie prawnym. Jeśli rozumiemy ten pogląd, to musimy pamiętać, że jednak instytucje państwowe nie są abstrakcyjne, że są żywe i działają w konkretnym kontekście. Z drugiej strony kompromis oznacza — i tutaj patrzę na prawą stronę sali — wyłączenie kontestowanej Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z rozstrzygania w tej jednej, wyjątkowej sprawie. Rozumiem, że jest to trudne dla państwa, ale utworzenie tak bardzo upolitycznionej izby było przekroczeniem wszelkich norm demokratycznych i to jest istotne, abyście to też uwzględnili. Tych wszystkich, którzy dziś a priori odmawiają współpracy przy znalezieniu tego konkretnego rozwiązania, pytam: Czy uważacie, że wasz upór ochroni Polskę od kryzysu prawnego, potencjalnie związanego z wyborami prezydenckimi?</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#PawełZalewski">Odbudowa zaufania oznacza nie narzucanie rozwiązań, ale współpracę. Marszałek Sejmu, który inicjował tę ustawę, i klub Polska 2050 są gotowi na tę współpracę. Jeśli macie inne rozwiązania, to pracujmy nad nimi, ale musimy mieć jeden cel: przywróćmy zaufanie do instytucji państwowych. Zacznijmy od Sądu Najwyższego, zróbmy to razem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz będzie kontynuował pan poseł Mirosław Orliński, PSL — Trzecia Droga. Przepraszam, nie będzie kontynuował, tylko przedstawi stanowisko klubu PSL — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MirosławAdamOrliński">Na wstępie należy zaznaczyć, że 20 grudnia, po posiedzeniu Sejmu, odbyło się spotkanie z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią, który wyraził taką wolę, żeby szukać porozumienia, pewnego konsensusu, dialogu, aby te pewne problemy wspólnie rozwiązywać. 23 grudnia wspólnie złożyliśmy podpisy pod tym projektem ustawy i tak naprawdę teraz ten projekt omawiamy. Rzeczywiście to pokazuje — chodzi tu także o sytuację z Państwową Komisją Wyborczą — że tak naprawdę dzisiaj nikt już nie jest w stanie wydawać jednoznacznych decyzji, rozstrzygać jednoznacznie tych sporów, które toczą się na, można powiedzieć, arenie polskiej legislacji, tych przepisów, które obowiązują. Podyktowanie tego, że mamy ten projekt, stworzenie tego projektu, na pewno ma na celu szukanie pewnego konsensusu i pewnego rozwiązania. Rzeczywiście te trzy artykuły, które tam się zawierają, dążą do szukania nici porozumienia w sprawach związanych ze stwierdzaniem ważności wyborów prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#MirosławAdamOrliński">Art. 1 mówi o tym, że w sprawach dotyczących rozpoznania protestów wyborczych oraz stwierdzenia ważności wyborów prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz wyborów uzupełniających do Senatu zarządzonych w 2025 r. właściwy jest Sąd Najwyższy w składzie połączonych izb, czyli Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Składowi orzekającemu przewodniczyłby sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego. Art. 2 dotyczy tych spraw, gdzie są złożone środki odwoławcze od uchwał Państwowej Komisji Wyborczej. Tutaj dokonywałoby się wyboru tych sędziów losowo spośród sędziów Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych. Składowi orzekającemu również przewodniczyłby sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#MirosławAdamOrliński">Także tutaj, w środowisku prawniczym, daje się usłyszeć głosy, że jest to pewne szukanie porozumienia i takiego rozwiązania, które oczywiście jeszcze wymaga pracy i rozmów podczas posiedzeń komisji, o czym mówił pan przewodniczący Paweł Śliz, m.in. jeśli chodzi o Komisję Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Przedstawiona ustawa zakłada wprowadzenie właśnie tych szczególnych rozwiązań w zakresie zasad rozpatrywania przez Sąd Najwyższy spraw związanych z wyborami prezydenta Rzeczypospolitej oraz uzupełniających do Senatu w 2025 r. Jest to istotne — wskazujemy, że te zmiany mają charakter przejściowy, incydentalny, bowiem dotyczą jedynie spraw związanych z tymi wyborami. Celem projektowanej ustawy jest zapewnienie pewnej stabilności, pewnego takiego fundamentu proponowanych zmian i ukazanie tego opinii społecznej, społeczeństwu, tak by rzeczywiście to rozstrzygnięcie nie budziło żadnych wątpliwości. Ten krótki czas vacatio legis, który jest tam zapisany, jest spowodowany tym, że jest konieczność pilnego przyjęcia tego projektu i takiego rozstrzygnięcia. Rzeczywiście wszyscy jako klasa polityczna, jako parlamentarzyści powinniśmy pochylić się nad tym problemem i szukać rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#MirosławAdamOrliński">Ale mówimy o tym, że należy szukać różnych pomysłów. Dzisiaj jeden z kolejnych pomysłów przedstawił na konferencji wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz. Jest to pomysł, który przedstawiamy przy współpracy z Klubem Jagiellońskim. Klub Jagielloński prezentuje propozycję rozwiązania, aby wybór zatwierdzany był — wymagałoby to szukania szerokiego kompromisu, zmiany w Konstytucji Rzeczypospolitej z 1997 r., odpowiedniej większości — przez Trybunał Stanu, bo jak zauważa Klub Jagielloński, jest to jedyny trybunał, którego skład, sędziowie nie budzą wątpliwości. Wiemy, że w przypadku innych organów, które orzekają, te wątpliwości są. Tutaj brak jest znalezienia konsensusu. W przypadku Trybunału Stanu nie ma tego konfliktu, czy jest on legalny, czy nielegalny i kto w tym trybunale funkcjonuje. Jest to propozycja Klubu Jagiellońskiego, którą dzisiaj przedstawił wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz na konferencji prasowej. Więc na pewno jest potrzeba szukania pewnej nici porozumienia i rozstrzygnięcia tych sporów w zakresie orzekania. Ten projekt jak najbardziej popieramy. Jesteśmy za skierowaniem go do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, żeby o nim rozmawiać. Jako Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga popieramy ten projekt. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Marię Żukowską, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#AnnaMariaŻukowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To nie jest ustawa incydentalna, to jest ustawa niefortunna, bo incydentalna kolaboracja ze złem jest złem. Czy jednorazowość i epizodyczność takiej kolaboracji poprawia sytuację, poprawia stan praworządności w Polsce? Otóż nie. Staliśmy przed Sądem Najwyższym ze świeczkami, walczyliśmy o przywrócenie praworządności, wspieraliśmy niezłomnych sędziów, często wręcz represjonowanych za rządów Prawa i Sprawiedliwości za przestrzeganie konstytucji. I co? Teraz mamy za naszych rządów zaprzeczyć tej walce?</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#AnnaMariaŻukowska">O ważności wyborów nie mogą orzekać neosędziowie. To rozwiązanie jest rozwiązaniem, które jest i w zakresie teoretycznym, i w zakresie praktycznym nieskuteczne. To jest ustawa, która nic nie zmieni, bo nawet jeżelibyśmy założyli, że znajdzie się większość, że prezydent Andrzej Duda podpisałby taką ustawę — chociaż biorąc pod uwagę jego wielokrotne wypowiedzi w sprawie statusu neosędziów i tzw. starych sędziów, podaję w wątpliwość, że dokonałby takiej decyzji — to mamy sytuację, w której Sąd Najwyższy w tej chwili w całości już w tym momencie składa się w większości z neosędziów. Nie wydaje mi się, żeby pełni determinacji i konsekwencji starzy sędziowie, wierni uchwale trzech połączonych izb Sądu Najwyższego ze stycznia 2020 r., przestrzegający orzeczeń TSUE, którzy dotychczas nie zasiadali, odmawiali składów mieszanych z neosędziami, mieli w tym momencie zmienić decyzję. Prawa wyborczego też nie zmienia się, to jest zasada ustrojowa, na mniej niż pół roku przed wyborami. Uważam, że straszenie zagrożeniem dotyczącym uznania ważności wyborów jest tylko i wyłącznie straszeniem o charakterze politycznym w celu prowadzenia takiej, a nie innej kampanii wyborczej na tym opartej przez jedno z ugrupowań, przez ugrupowanie, które złożyło ten projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#AnnaMariaŻukowska">Jeżeli będziemy stosować konstytucję bezpośrednio, jeżeli będziemy wsłuchiwać się w jej ducha, to nic nie grozi tym wyborom, bo po to, żeby zaprzysiąc przed tą Izbą, przed marszałkiem Sejmu nowo wybranego prezydenta lub panią prezydent, nie jest potrzebne uprzednie zatwierdzenie ważności wyborów. My też jako posłowie składaliśmy tu przysięgę na długo przed, na kilka miesięcy przed orzeczeniem dotyczącym ważności wyborów. Po prostu proponuję, żebyśmy nie pogłębiali chaosu, bo od mieszania herbaty nie robi się ona słodsza, robi się bardziej mętna. Obawiam się takiej sytuacji, że jak raz zamieszamy, raz przymkniemy oko w sprawie neosędziów — jak zresztą sam pan marszałek Hołownia komunikował: prezydencie, pan przymknie oko, to my też na chwilę, na sekundkę to oko przymkniemy — i w jakimś takim incydentalnym bycie jednorazowo uznamy, że ci neosędziowie to właściwie to nie jest problem… To bardzo niebezpieczne i wiele autorytetów prawnych zwraca na to uwagę, że jeżeli raz przekroczymy tę granicę, to później będzie to używane jako argument przed TSUE, używane przez PiS. Dlatego apeluję o to, żeby mocno rozważyć, czy to jest naprawdę słuszne rozwiązanie, które wyprowadzi nas z kryzysu, czy też wprowadzi nas w kolejny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Największym problemem jest to, że i jedni, i drudzy wyznajecie ideologię nasizmu, czyli instytucje są praworządne wtedy, kiedy macie nad nimi kontrolę, kiedy macie w nich większość. Koalicja tylko na to czeka, aby w Pałacu Prezydenckim zainstalować długopis Donalda Tuska, tak aby to całe bezprawie tylko i wyłącznie przyklepywać. Będziecie robić dokładnie to samo co PiS przez ostatnie 8 lat, czyli przejmować, przejmować i jeszcze raz przejmować instytucje. I co? Będziecie czerpać też z bogatej argumentacji PiS-u, która została stworzona przez ostatnie 8 lat. Zresztą już to robiliście na ostatnim posiedzeniu komisji, gdy mówiliście, tak naprawdę cytowaliście siebie sprzed 8 lat, tę drugą stronę. Nagle dla PiS-u stała się autorytetem pani poseł Gasiuk-Pihowicz, a z kolei dla was autorytetem prawnym stał się Zbigniew Ziobro, tylko ten sprzed 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#WitoldTumanowicz">Jedyną drogą wyjścia z tej sytuacji jest reset konstytucyjny, bo trzeba pracować nad przywracaniem zaufania do instytucji, które muszą być uznawane przez wszystkich. No tak, tylko że w pierwszej kolejności musicie odrzucić nasizm, jedni i drudzy.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Przemysława Wiplera, który będzie kontynuował wystąpienie w imieniu klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spór o sędziów, spór o to, czy sędziowie, którzy albo zostali sędziami, albo zostali awansowani w strukturze polskiego wymiaru sądownictwa w oparciu o decyzje, stanowiska Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w roku 2018… To jest spór realny, fundamentalny i poważny. To nie jest tak, jak powiedział poseł reprezentujący stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość, że problem jest wydumany. Problem nie jest wydumany. Problem tego, jak funkcjonuje Sąd Najwyższy, jest problemem międzynarodowym, jest problemem prawnym. Albo zakwestionujemy obecność Polski w różnych instytucjach międzynarodowych i jej stanowiska i uznamy, że ta rzeczywistość nie istnieje, albo weźmiemy je pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PrzemysławWipler">Poważnie obawiamy się tego, że wynik wyborów prezydenckich może być i będzie kwestionowany przez jedną bądź drugą stronę — w zależności od tego, kto wygra te wybory. Wiemy, że obecnie ukształtowana izba, która ma to rozstrzygać, jest izbą, która będzie kwestionowana i jest kwestionowana w chwili obecnej przez dużą część i opinii publicznej, i polityków, praktycznie przez cały obóz rządzący. Odrzucenie tego projektu ustawy, czego paradoksalnie chce z powodów takich, że nic się nie stało i nie ma żadnego problemu, Prawo i Sprawiedliwość albo Lewica, która uważa, że to jest kompromis ze złem, to jest złe podejście. My chcemy pracować nadal nad tym projektem ustawy, chociaż zaproponowane w niej rozwiązania, uważamy, problemu nie rozwiązują. Między innymi jest problem nierozwiązywalny, ale z uwagi na nadzwyczajną sytuację powinniśmy zdecydować się być może na incydentalne rozwiązanie tej sprawy. Problem nierozwiązywalny jest taki: są dwa wyroki Trybunału Konstytucyjnego w niekwestionowanych składach osobowych, zgodnie z którymi w tak krótkim czasie przed wyborami zmiana prawa wyborczego jest niefortunna i może być kwestionowana. Może być kwestionowana m.in. przez Trybunał Konstytucyjny, którego nie uznajecie.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PrzemysławWipler">To, co powiedział pan poseł Tumanowicz, że wyznajecie filozofię nasizmu, czyli jak nasi mają większość, to to jest dobra izba, jest filozofią, którą ja bym nazwał pawlakizmem. Bo to niejaka Leonia Pawlak w kultowej komedii PRL-owskiej „Sami swoi”, gdy Pawlak szedł do sądu, powiedziała: sądy sądami, a sprawiedliwość musi być po naszej stronie, więc weź ze sobą granat. Wy te granaty wrzucacie do polskiego wymiaru sprawiedliwości od wielu lat. Z jednej strony Prawo i Sprawiedliwość chciało w taki a nie inny sposób ukształtować izbę kontroli. Znam tam wielu prawych, porządnych sędziów, którzy z całą pewnością wykonują absolutnie moralnie i dobrze swój mandat, ale też wiemy, że ci ludzie mają bardzo klarowne poglądy polityczne. To jest bardzo upolityczniona izba Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#PrzemysławWipler">Dlatego chcielibyśmy dalej pracować nad tym projektem ustawy. Nie wiemy, nie mamy pewności, czy uda nam się wypracować tutaj rozsądny kompromis, ale takie pomysły, by w tej nadzwyczajnej sytuacji był spokój społeczny, by nie było awantur politycznych, żeby w sposób nadzwyczajny np. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego, czyli w bardzo szerokim składzie, wyjątkowo zatwierdziło prawidłowość tych wyborów… Może to jest jakieś rozwiązanie? Oczywiście niektórzy powiedzą, pewnie np. Lewica, że większość już w ogóle w Sądzie Najwyższym mają neosędziowie. A to są bardzo często osoby, które mają wielki autorytet, które są po prostu sędziami, są przede wszystkim sędziami. Sędziowie innych izb i całokształt Sądu Najwyższego to jest moim zdaniem instytucja, której powinniśmy zaufać. Jesteśmy w sytuacji wyjątkowej, dlatego powinniśmy dyskutować teraz, zanim będzie za późno. Mamy nadzieję, że będziemy dalej w Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka pracować nad tą ustawą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pani poseł Marcelina Zawisza przedstawi stanowisko Koła Poselskiego Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MarcelinaZawisza">Szanowni Państwo! Mamy już dwa systemy prawne. Za chwilę możemy mieć trzech prezydentów. W maju są wybory, zostały 4 miesiące. Możemy się nie lubić, możemy myśleć o sobie jak najgorzej, ale to jest nasza wspólna odpowiedzialność, żeby wybory przebiegły uczciwie, pokojowo i żeby wszyscy uznali ich wynik. Za naszą granicą toczy się wojna, a za chwilę w Polsce może być kłótnia o to, kto jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych. Serio? To jest poważne? Jeszcze nie zaczęła się kampania, a wszyscy już odmieniają bezpieczeństwo przez wszystkie przypadki. Świetnie. Skoro tak, to zachowujmy się odpowiedzialnie. Bezpieczeństwo i pokojowy przebieg wyborów — to jest ważniejsze niż spór o status neosędziów, po prostu. Trzeba być naprawdę zacietrzewionym, żeby tego nie widzieć. Musimy przestać opowiadać w kółko historię tego, jak się znaleźliśmy w tym miejscu, w którym jesteśmy, bo wszyscy wiemy, komu to zawdzięczamy, a zacząć szukać rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MarcelinaZawisza">Czy to jest projekt idealny? Nie. Czy ten projekt daje Polsce to elementarne bezpieczeństwo? Tak. Pod jednym warunkiem: że będzie w tej sprawie konsensus. Tak, mamy w systemie prawnym bałagan i trzeba to będzie przeciąć.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#MarcelinaZawisza">Mam naprawdę bardzo złe zdanie o Konfederacji, ale nawet ich reset konstytucyjny jest lepszy niż trwanie w tym klinczu.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#MarcelinaZawisza">Jak ludzie idą do sądu, to nie powinni się zastanawiać, czy sądzi ich sędzia czy neosędzia. Spór o spadek, który już teraz trwa latami, nie może przeciągać się o dekady z powodu podważania statusu sędziów, bo to dla obywateli jest katastrofa. Trzeba to będzie rozplątać, ale tu i teraz musimy zająć się wyborami, bo zegar tyka.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#MarcelinaZawisza">Nie pomaga niestety, kiedy raz się orzeczenia uznaje, bo są rządowi na rękę, a innym razem się mówi, że to przebierańcy coś przy herbatce ustalili. Trudno to traktować serio. A tak? propos incydentalnego charakteru tej ustawy: incydentalne uznawanie, że wyroki Sądu Najwyższego i izby są okej, kiedy rządowi są na rękę, to jest dopiero psucie państwa. Uznajecie orzeczenie, dzięki któremu Tusk jest premierem, uznajecie, gdy Sąd Najwyższy daje kasę Konfederacji, która wam pomaga przepychać antyspołeczne ustawy, ale w sprawie PiS-u to już ich nie uznajecie. Przepraszam, ale to jest naprawdę niepoważne. Czy tak powinny wyglądać rządy prawa? Przecież właśnie za takie zagrania krytykowaliśmy Szydło i Morawieckiego. Dziś, kiedy patrzę na te prawnicze fikołki, to myślę, że nam i wam trochę o co innego chodziło, kiedy protestowaliśmy w obronie państwa prawa i praworządności.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#MarcelinaZawisza">Czy to jest projekt idealny? Powtórzę: nie. Jego przewaga nad innymi polega jednak na tym, że istnieje. Dlatego Razem wsparło go naszymi podpisami. Jeśli macie państwo pomysł, jak inaczej zapewnić stabilny przebieg wyborów, to jesteśmy otwarci na inne rozwiązania, ale musicie położyć je, cokolwiek na stół, bo na razie jedyne, co słychać, to wypowiedzi do kamer, że nie ma miejsca na żaden kompromis. Tu chodzi o stabilność państwa, pani przewodnicząca Żukowska, a nie o to, kogo salon pogłaszcze po głowie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Jarosława Sachajkę, który wyrazi stanowisko koła Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Polacy! Dzisiaj jesteśmy tutaj i debatujemy tylko dlatego, że obecna większość rządząca wpadła we własne sidła, we własne hejterskie sidła. Jej członkowie nie mieli pomysłu na Polskę po przegranych wyborach w 2015 r., nie mieli pomysłu dla Polaków, a pierwsze, co sobie znaleźli, to polexit — jakiekolwiek sprzeciwienie się dyktatowi Komisji Europejskiej było okrzyknięte polexitem. Niestety, dalej tak jest. Ostatnio pan premier Morawiecki… Przepraszam, premier Donald Tusk ostatnio powiedział, że protesty rolników to jest polexit. Wstyd, szanowni państwo. Oni walczą o własne miejsca pracy i godność. Natomiast drugie, co państwo znaleźli, to praworządność, ale praworządność w państwa wydaniu, czyli utrzymanie układu pookrągłostołowego, według którego sędziowie mają być nietykalni, a w sądzie nie może się nic zmienić. Bardzo państwa i niektórych sędziów zabolała zmiana z 2018 r., według której zgodnie z art. 187 konstytucji 15 członków KRS-u wskazywał Sejm, ale spośród sędziów. Tak więc zasada z konstytucji została utrzymana, a państwo nie pamiętają w ogóle art. 4 konstytucji, zgodnie z którym władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do narodu, a naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio. Do 2018 r. władza sądownicza, bardzo ważna dla obywateli, która ma ich bronić przed zakusami autorytarnej władzy, była zupełnie poza kontrolą obywateli. W 2018 r. wprowadzono pośredni nadzór nad sądownictwem, nadzór za pośrednictwem posłów, którzy zostali wcześniej wybrani przez wyborców. I to już państwu nie pasowało. Nie pasuje państwu i części sędziów to, że ktokolwiek ma wpływ na sądownictwo, że sędzią może tu być ktokolwiek spoza tej wybranej kasty, że nie chodzi tu tylko o tych, którzy zostali dokooptowani do tego grona.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#JarosławSachajko">Oczywiście jako Kukiz’15, Wolni Republikanie opowiadamy się za tym, żeby obywatele mieli znacznie więcej wpływu na sądownictwo, mieli ten wpływ bezpośredni, a nie pośredni, za pośrednictwem parlamentu. Uważamy, że sędziowie do KRS-u powinni być wybierani bezpośrednio. Wtedy żadna Komisja Wenecka, żadne TSUE czy żadna Komisja Europejska nie mogłyby mówić o braku praworządności w Polsce. Państwu jednak na tym nie zależy. Państwo chcą mieć własnych sędziów i sędziów wyjętych spod prawa.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#JarosławSachajko">Ponadto ta ustawa jest niezgodna z licznymi artykułami konstytucji, poczynając od art. 2, z art. 10 itd. Państwu nie zależy na tym, żeby ona była zgodna z konstytucją. Państwu zależy na tym, żeby sądownictwo było niezależne od obywateli. Wstyd.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#KrzysztofBosak">To był ostatni głos w debacie w wystąpieniach klubowych i wystąpieniach kół.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#KrzysztofBosak">Mamy zapisanych do nich aż 33 posłów.</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#KrzysztofBosak">Ustalam czas na zadanie pytania na 1 minutę, ponieważ mamy opóźnienie, 20 minut opóźnienia.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam. Zaczynamy od pani poseł Ewy Leniart, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sytuacja, w której obecnie się znajdujemy, jeżeli chodzi o działalność Izby Kontroli Nadzwyczajnej I Spraw Publicznych, na skutek interpretacji dokonanej przez rząd i parlamentarzystów z koalicji rządzącej tak naprawdę przypomina kwadraturę koła. Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych rozstrzyga o ważności wyborów po rozpatrzeniu wszystkich protestów, na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą. Sytuacja wydaje się prosta, tyle tylko że państwo, koalicja 13 grudnia, nie uznając Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, negujecie jej kompetencje, a więc także uprawnienie do potwierdzenia ważności wyborów — nie wiadomo dlaczego — w 2025 r., nie odnosicie się natomiast do kwestii potwierdzenia ważności wyborów z dnia 15 października 2023 r., kiedy to ta sama Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych przesądziła o wyniku wyborów, które otworzyły wam drogę do przejęcia władzy. Zatem pytanie, czy Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Senat Rzeczypospolitej Polskiej działają na podstawie ważnych wyborów w świetle interpretacji, którą państwo czynicie, czy też może z uwagi na to, iż Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych uprawnienia tego nie posiada — nie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panu poseł.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#KrzysztofBosak">Drobna korekta. Mamy 1 godzinę 20 minut opóźnienia, tak że naprawdę proszę o dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wszystkim, którzy tu jesteśmy, powinno zależeć na tym, aby cały proces wyborczy przebiegał w sposób przejrzysty, uczciwy i zgodny z prawem. Faktem jest, że chaos prawny, do którego doprowadzono, rodzi obawy o uznanie ważności tegorocznych wyborów prezydenckich, dlatego należy odpowiedzialnie naprawić tę sytuację. Założony w projekcie mechanizm losowania sędziów niewątpliwie zmniejsza ryzyko ustawionego składu orzekającego o ważności wyborów, ale należy to doprecyzować. Ponadto nie wchodzimy tu w dyskusję o statusie neosędziów, tylko wyłącza się izbę kwestionowaną przez europejskie trybunały, co również ma istotne znaczenie w obecnej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MałgorzataPępek">Z drugiej strony pojawiają się głosy, że do stwierdzenia ważności wyborów prezydenckich nie jest potrzebna uchwała Sądu Najwyższego i jeżeli neoizba stwierdzi nieważność wyboru, nie będzie to miało żadnych skutków prawnych. Jak w tym kontekście projektodawca widzi słuszność zaprojektowanych rozwiązań? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#KrzysztofBosak">Jeśli pana posła nie ma na sali, to bardzo proszę pana posła Michała Pyrzyka, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wobec chaosu panującego w polskim wymiarze sprawiedliwości, który spowodowany jest też uczestnictwem neosędziów w składach orzekających sądów różnych szczebli na Sądzie Najwyższym kończąc, zasadna jest, uważam, propozycja pana marszałka i klubu Polska 2050, aby o ważności wyborów prezydenckich zadecydowały — być może po jakichś jeszcze drobnych poprawkach tego projektu — połączone izby Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MichałPyrzyk">Wydawać by się mogło, że jeszcze lepszym rozwiązaniem, i to jest też propozycja, którą w wystąpieniu klubowym przekazał poseł Orliński, mogłoby być to — co również zaproponował Klub Jagielloński i mówił o tym premier Władysław Kosiniak-Kamysz — aby oddać kompetencje w tej kwestii Trybunałowi Stanu, którego składu dziś tak naprawdę nikt nie kwestionuje i nikt nie podważa. Oczywiście potrzebna byłaby w tym celu zmiana konstytucji, ale kto ma czyste intencje, kto nie zamierza negować z góry wyniku wyborów prezydenckich, powinien taką propozycję poprzeć, a mamy jeszcze czas, żeby to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#MichałPyrzyk">Natomiast mojej przedmówczyni z Prawa i Sprawiedliwości chciałem powiedzieć, że to nie Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych ustalała skład parlamentu, ale naród polski w wolnych wyborach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym skierować to pytanie do przedstawiciela wnioskodawców. Biuro oceny skutków regulacji Kancelarii Sejmu w pkt 4 przypomniało Wysokiej Izbie i nam wszystkim o tzw. ciszy legislacyjnej. Cisza legislacyjna została również unormowana w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego, z którego wynika, że w ciągu 6 miesięcy przed wyborami, łącznie z całym kalendarzem wyborczym, a więc i tą sprawą, którą reguluje przedmiot orzeczenia, dotyczącą ważności wyborów, nie powinniśmy dokonywać istotnych zmian legislacyjnych. Wobec powyższego, czy państwo brali pod uwagę również tę linię orzeczniczą Trybunału Konstytucyjnego i czy to nie jest również wada prawna, która może przyczynić się do nieskutecznego rozwiązania? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie w sumie do całej tej sali, do nas wszystkich. Wybory zaraz zostaną rozpisane, będą ogłoszone i będą trwać czynności, będzie rejestracja komitetów, będą zgłaszani kandydaci. Nie wydaje mi się, żeby się udało tę ustawę przegłosować przed początkiem tychże wyborów i ich ogłoszeniem.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#WitoldTumanowicz">I teraz mam pytanie. Będzie np. jakieś orzeczenie Państwowej Komisji Wyborczej, od której dany komitet się odwoła. Do kogo? Czy takie odwołanie będzie, czy wyrok, orzeczenie Sądu Najwyższego będzie uznawane czy nie będzie uznawane? Czy dany kandydat będzie zarejestrowany czy nie będzie zarejestrowany? To jest pytanie tak naprawdę do wszystkich. Sądzę, że wnioskodawcy nie odpowiedzą mi za bardzo na to pytanie, natomiast chciałbym, żebyście tutaj wszyscy pochyli się nad tym z refleksją.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Jarosława Sachajkę, koło Wolni Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do posła wnioskodawcy. Chodzi o art. 2 konstytucji, o naruszenie zasady praworządności i pewności prawa.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#JarosławSachajko">Ustawa wprowadza przepisy szczególne, które wyłączają stosowanie obowiązujących norm prawnych, w tym art. 26 § 1 pkt 2 ustawy o Sądzie Najwyższym, w którym jest określone, że to Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych zabiera głos w sprawach protestów, o których przed chwilą mówił kolega, oraz art. 244 i 324 Kodeksu wyborczego, które regulują kwestie protestów wyborczych i ważności wyborów.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#JarosławSachajko">Wyłączenie tych przepisów na rzecz regulacji tymczasowej wprowadza chaos prawny i podważa zasadę stabilności prawa kluczową dla funkcjonowania demokratycznego państwa prawa, o czym również pisało biuro analiz sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#JarosławSachajko">Jest to ustawa sprzeczna z art. 10 konstytucji, czyli zasadą trójpodziału władzy, ponieważ w tej chwili władza ustawodawcza wchodzi w kompetencje Sądu Najwyższego i w podział kompetencji pomiędzy poszczególnymi izbami Sądu Najwyższego. Czy państwo myślą, że brakiem praworządności naprawią państwo prawo?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie ma pani poseł, to zapraszam panią poseł Barbarę Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do projektodawców: Czy prowadziliście państwo jakieś konsultacje, a w szczególności czy np. pytaliście o stanowisko, zdanie sędziów Sądu Najwyższego, mając na względzie treść uchwały ze stycznia 2020 r.? Sędziowie uczestniczący w wydaniu tej uchwały wskazali na zarzuty stawiane neosędziom co do braku po ich stronie przymiotu niezawisłości sędziowskiej. Ta uchwała nadal obowiązuje, a sędziowie, którzy orzekali tam w czasie przed ustawą z 2017 r., odmawiają uczestniczenia w składach z udziałem neosędziów.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#BarbaraDolniak">Gdy rozpatrywane będą uchwały państwowe, odwołania od uchwały Państwowej Komisji Wyborczej, to losowany będzie trzyosobowy skład. Może się zdarzyć, że wylosowani zostaną sami neosędziowie, czyli tak naprawdę mała izba do spraw kontroli nadzwyczajnej. Do tego dokładacie jeszcze to, że przewodniczącym będzie sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego. To oznacza, że może to być również neosędzia, bo przecież to niekoniecznie musi być sędzia, który orzekał w Sądzie Najwyższym wcześniej, czyli w okresie przed 2017 r.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#BarbaraDolniak">Chciałabym więc zapytać: Czy rozważacie państwo wprowadzenie poprawek, a jeżeli tak, to w jakim kierunku te poprawki będą zmierzać? Czy w ogóle przewidujecie państwo zmiany w przedmiotowym projekcie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Grzegorza Adama Płaczka, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#KrzysztofBosak">Jeśli pana posła nie ma na sali, to zapraszam panią poseł Annę Gembicką, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się do posłów z tej strony sali. Szanowni państwo, nazywacie sędziów z często dwudziestoletnim czy trzydziestoletnim stażem neosędziami. W takim razie wy jesteście neoposłami, bo ta sama izba stwierdzała ważność wyborów. W uzasadnieniu ustawy wnioskodawcy wskazują, że brak zmian spowoduje chaos prawny, będzie groźny dla demokracji. Szanowni państwo, problem jest zupełnie inny. Problem jest taki, że część sędziów i klasy politycznej wypowiedziała posłuszeństwo państwu polskiemu. Zorganizowali oni rokosz, bo jako nadzwyczajna kasta, jak sami się nazywają, wystraszyli się, że tak jak każdy obywatel będą musieli odpowiadać za swoje czyny.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#AnnaGembicka">Pan poseł Śliz pytał, czy nie boimy się scenariusza rumuńskiego. Tak, panie pośle, obawiamy się, że tak jak w Rumunii przedstawiciele Europejskiej Partii Ludowej, w naszym przypadku są to Platforma Obywatelska i PSL, sfałszują wybory. Cieszę się, że wy też widzicie to zagrożenie, ale rozwiązanie jest proste. Zacznijcie przestrzegać prawa. Nad propozycją marszałka Hołowni, żeby prezydent złamał prawo, a w zamian wy zaczniecie go przestrzegać, można tylko załamać ręce.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pani poseł Aleksandra Kot, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#AleksandraKot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Próba zawłaszczenia Sądu Najwyższego przeprowadzona przez Prawo i Sprawiedliwość doprowadziła do chaosu, w którym się teraz znajdujemy, dlatego trzeba docenić wszystkie próby, w tym próbę posłów wnioskodawców, służące temu, by zapewnić stabilność systemu prawnego w Polsce. W tak trudnym dla Europy momencie Polska nie może pozwolić sobie na chaos związany z kwestionowaniem wyborów prezydenckich i wyboru prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#AleksandraKot">Mam jednak pytanie do posłów wnioskodawców, czy rozważali scenariusz, w którym sędziowie Sądu Najwyższego odmówią orzekania z neosędziami i nie uda się zebrać pełnego składu. Czy na tym etapie prac legislacyjnych posłowie wnioskodawcy mają już jakieś rozwiązanie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Krzysztofa Szymańskiego, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#KrzysztofBosak">Jeśli pana posła nie ma na sali, to zapraszam pana posła Pawła Szrota, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#PawełSzrot">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj powiedziano z tej trybuny dużo słów, powiedziano dużo oczywistości na temat absurdu zarzutów wobec konkretnych izb Sądu Najwyższego. Nie zamierzam tego powtarzać, ale chciałbym przypomnieć i wskazać, dlaczego w ogóle o tym dyskutujemy, dlaczego ten problem podniesiono, dlaczego zdecydowano się zasiać te wątpliwości. Otóż zakładam, nie mogę tego wykluczyć, że w sztabie jednego z kandydatów postanowiono, że tego typu zamęt prawny w sferze publicznej dotyczący ważności wyniku wyborów może zdemobilizować elektorat prawicowy, patriotyczny, bo ci ludzie założą, że wybory i tak nie zostaną uznane, gdyby ich kandydat wygrał, i nie ma po co pójść głosować.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#PawełSzrot">Chciałbym tutaj powiedzieć: niedoczekanie wasze. Z moich rozmów z ludźmi, ze spotkań z różnymi środowiskami wynika, że po tych ruchach, oględnie mówiąc, furia i determinacja do udziału w wyborach jest dużo, dużo większa.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Karolinę Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#KrzysztofBosak">Jeśli pani poseł nie ma na sali, to zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle. Widzę, widzę. Czekamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście zasadne jest pytanie: Dlaczego wprowadzacie taki zamęt w systemie prawnym? Przecież izba, o której rozmawiamy, najpierw musiała zatwierdzić wybory parlamentarne, dzięki którym dzisiaj jesteśmy tutaj, w tej Izbie posłami, parlamentarzystami. Jednocześnie pan minister Adam Bodnar również uznał istnienie i funkcjonowanie tej izby, ponieważ wniósł do niej 64 sprawy. Tak samo PKW w oparciu o wyrok tej izby rozstrzygała kwestię subwencji dla Konfederacji, a minister Domański uwzględnił ten głos i traktował cały proces w tej sprawie prowadzony w tej izbie jako słuszny.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#KrzysztofCiecióra">Ponawiam pytanie do posła wnioskodawcy: Dlaczego, z jakiego powodu wprowadzacie taki zamęt, zamieszanie? Mam na to pewną odpowiedź. Moje przypuszczenie polega na tym, że wasza demokracja walcząca zorientowała się, że należy znaleźć podstawę prawną szybciej niż post factum. I tylko dlatego dzisiaj rozmawiamy na temat tej ustawy. Ustawy, którą należy w parlamencie, w tej Izbie odrzucić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Marcin Józefaciuk, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy wydaje się pewnym wyjściem, gdy spojrzymy na obecny chaos w wymiarze sprawiedliwości. Mam jednak kilka pytań. Czy wprowadzenie zmian w procedurze rozpatrywania protestów wyborczych było konsultowane z Państwową Komisją Wyborczą lub środowiskiem sędziowskim? Czy przeprowadzono symulacje dotyczące obciążenia Sądu Najwyższego sprawami wyborczymi w 2025 r.? W jaki sposób połączenie sędziów z wielu izb wpłynie na interdyscyplinarne podejście do rozstrzygania sporów wyborczych? Czy wyłączenie stosowania niektórych przepisów ustawy o Sądzie Najwyższym oraz Kodeksu wyborczego nie podważa jednolitości systemu prawnego i nie otwiera pola do nadużyć? Czy istnieje ryzyko, że takie szczególne rozwiązania mogą w przyszłości stać się precedensem wykorzystywanym do ograniczenia niezależności Sądu Najwyższego w innych dziedzinach?</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Paweł Rychlik, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie ma pana posła, to pani poseł Iwona Kozłowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początku mała dygresja skierowana do koleżanek, posłanek i do kolegów posłów. Szanowni państwo, chciałabym przypomnieć, że rozpoczął się nowy rok: dwa tysiące dwudziesty piąty, a nie dwutysięczny dwudziesty piąty.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Więc bardzo proszę, żebyście państwo o tym pamiętali i życzę wszystkim państwu szczęśliwego, nowego dwa tysiące dwudziestego piątego roku.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Dużo zdrowia.)</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#IwonaMariaKozłowska">Wybory to fundamentu demokracji. Najważniejszy akt, w którym obywatele mają możliwość decydowania o przyszłości swojego kraju. Dlatego kluczowe jest, aby proces wyborczy przebiegał prawidłowo, a każdy obywatel mógł w pełni korzystać ze swoich praw, w tym także prawa do składania protestu. W 2020 r. — przypominam, że był to czas rządów PiS — mieliśmy do czynienia z drastycznym ograniczeniem tego prawa. Wtedy to specustawą wyborczą spowodowano, że protesty przeciwko wyborowi prezydenta można było składać tylko w ciągu 3 dni.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#IwonaMariaKozłowska">Takie działania podważają zaufanie obywateli do procesu wyborczego i ograniczają ich prawa. Czy według wnioskodawców proponowane zmiany legislacyjne są na tyle wystarczające, aby przebieg procesu wyborczego był przejrzysty i przebiegał zgodnie z prawem państwa demokratycznego? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Jabłońskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#KrzysztofBosak">Jeśli pana posła nie ma na sali, to zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#JerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta dyskusja pokazuje, do jakiego stanu Prawo i Sprawiedliwość doprowadziło system wymiaru sprawiedliwości. To jest po prostu przerażające. Musimy się zastanawiać w tej chwili, jak ratować polską demokrację, żeby wybory prezydenckie odbyły się zgodnie z prawem i zostały uznane.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Lekarza.)</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#JerzyMeysztowicz">Chciałby pan coś powiedzieć? To niech pan tu wyjdzie i coś mądrego powie. Chyba się to panu nie uda, ale proszę próbować. Pan poseł Ciecióra różne rzeczy zarzucał panu ministrowi Bodnarowi. Panie pośle, pan minister Bodnar przestał wysyłać zawiadomienia do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych od momentu, kiedy trybunały europejskie uznały, że nie jest ona sądem. Więc niech pan nie wprowadza ludzi w błąd, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Głupoty pan opowiada.)</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#JerzyMeysztowicz">Proszę państwa, mam nadzieję, że ta ustawa trafi do komisji i będziemy mogli nad nią pracować. Nie sądzę, żeby udało się wypracować kompromis, dlatego że w każdej sytuacji, przy założeniu, że ta ustawa określa status tych izb… Tam znajdują się również neosędziowie, a wyeliminowanie ich z izb karnej czy cywilnej byłoby dosyć trudne, tym bardziej że pan prezydent na pewno takiej ustawy by nie podpisał. Tkwimy w tym bałaganie od 8 lat i niestety do wyborów nowego prezydenta w nim pozostaniemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba pamiętać, że prezydent Komorowski wywołał bałagan prawny, o czym szybko zapominacie. Machina wyborcza ruszyła. Mamy ogłoszoną datę wyborów. Jakiekolwiek zmiany wokół tego są niezgodne z konstytucją. Ta ustawa jest niezgodna z konstytucją. Więcej, jest pisana na kolanie, nielegalnie. Trzeba powiedzieć, że to, co wy chcecie stworzyć, to organ kompetentny, który ma wybrać waszego prezydenta. Po co jest ta ustawa, tak kontrowersyjna? Jest ona namacalnym dowodem na to, że boicie się przegranych wyborów. Co poszło nie tak?</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przegracie.)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#GrzegorzLorek">Nie, wy, wasz rząd.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Artur Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie retoryczne do posła wnioskodawcy. Czy uważacie, że jeśli pozbawimy możliwości głosowania izbę, w której zasiadają sami neosędziowie, to już innych neosędziów wszyscy będą uznawali za tych, którzy mogą sędziować? Nie, tak nie będzie. To wprowadzi jeszcze większy chaos. Zasada jest jedna. Wrzód należy przeciąć albo poczekać, aż sam pęknie. Nie mamy czasu na czekanie, żeby pękł, więc musimy go przeciąć. Wrzodem nie są neosędziowie, wrzodem jest prawo, które popsuli PiS-owcy — prawo i państwo w tym zakresie popsuli PiS-owcy, popsiuli ziobryści, że tak powiem.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Popsiuli i zepsiuli, kulcie blade.)</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#ArturJarosławŁącki">No tak, to wyście je popsuli i popsiuli. Nawet nie potrafiliście tego naprawić i zrobić nic, żeby tych ludzi, tych sędziów uznawał świat. Nie uznają ich ani polskie sądy, ani europejskie sądy. Wrzód należy przeciąć. Musimy doprowadzić do tego, żeby neosędziowie nie głosowali o ważności wyborów.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#ArturJarosławŁącki">Ci ludzie są inteligentni i mądrzy, nie powinni głosować. Dlatego że oni będą głosowali we własnej sprawie. A dlaczego we własnej sprawie? Dlatego że niestety następny prezydent będzie musiał załatwić ich sprawę. Niektórych to będzie bolało. Powinni się wykluczyć z głosowania. Tylko w ten sposób można osiągnąć pewien konsensus. A nie że jednym neosędziom pozwolimy głosować, a innym neosędziom nie. A wy, panowie i panie z PiS-u, za to odpowiadacie. I ludzie…</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Dosyć, dosyć.)</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#ArturJarosławŁącki">…i wyborcy was z tego rozliczą.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak?)</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Uważaj.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#KrzysztofBosak">W trybie sprostowania zgłosił się pan poseł Krzysztof Ciecióra.</u>
          <u xml:id="u-256.4" who="#KrzysztofBosak">Tylko bardzo proszę, panie pośle, jeśli to jest sprostowanie, żeby zaczął pan od zacytowania tego, do czego będzie się pan odnosić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#KrzysztofCiecióra">Tak, dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#KrzysztofCiecióra">Chciałbym odnieść się i sprostować to, co mówił pan poseł Meysztowicz, że pan minister Bodnar rzekomo wstrzymał swoją relację z Izbą Sądu Najwyższego dopiero po wyrokach sądów europejskich. To oczywiście jest nieprawdą, ponieważ te wyroki, na które pan się powołuje, miały miejsce jeszcze za naszych rządów, nie za waszych, więc nie mógł się do tego nie odnosić. A po drugie, jest pan polskim posłem, jest pan w polskim parlamencie, odrobinę szacunku do samego siebie.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#KrzysztofCiecióra">Nie ma czegoś takiego jak jakieś orzecznictwo europejskie w zakresie polskiego sądownictwa. Nie ma czegoś takiego. Mało tego, nie ma czegoś takiego jak europejskie orzecznictwo w sprawie izby jednego z naszych sądów. Naprawdę odrobina szacunku do siebie.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#KrzysztofBosak">Wracamy do naszego rytmu pytań zadawanych przez posłów.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#KrzysztofBosak">Pytanie zadaje poseł Mariusz Krystian, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie wiem, co i kto panu posłowi Łąckiemu „popsiuł”, ale widać wyraźnie, że od tych licznych kłamstw to już panu posłowi plącze się język, i to nazbyt często. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#MariuszKrystian">Po drugie, nie ma żadnych neosędziów, są sędziowie. Jeśli ktoś mówi o neosędziach, to znaczy, że kieruje się neorozumem, bo jak można kwestionować własny mandat, który został stwierdzony właśnie orzeczeniem izby Sądu Najwyższego, którą dziś kwestionujecie? Tak naprawdę kwestionujecie więc mandat, swój mandat poselski. To jest czysta głupota, bo tak to trzeba wprost nazwać. Natomiast współczuję panu posłowi Ślizowi, który musi reprezentować — czy chce reprezentować — projekt. Bo troszeczkę wyglądacie jak taki gang opryszków, który najpierw wchodzi do lokalu i w celu wymuszenia haraczu demoluje go, a następnie, po zdemolowaniu tego lokalu, staje przed nim i wzywa do jego uporządkowania. Przejęliście nielegalnie prokuraturę, manipulujecie składami sędziowskimi w sądach i dziś mówicie, że przywracacie praworządność? Wy po prostu boicie się, że przegracie wybory prezydenckie i powiem wam: przegracie je. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Łukasz Schreiber, także klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#ŁukaszSchreiber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poseł wnioskodawca boi się, że nastąpi totalny chaos. Szanowny panie pośle, już wam się udało — wam: koalicji 13 grudnia — do tego doprowadzić. I nie mówią tak tylko posłowie Prawa i Sprawiedliwości, ale także sędziowie, którzy tak bardzo was wspierali. Mówią, że chaos jest większy niż za rządów Prawa i Sprawiedliwości, to po pierwsze. A po drugie, o co tak naprawdę chodzi z Izbą Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, a także z tą ustawą, która się z tego bierze? To jest nie tylko kpina z prawa, to jest kpina ze zwykłej przyzwoitości, także ze zdrowego rozsądku. Bo kiedy 11 stycznia 2024 r. PKW kieruje do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych wniosek i ta uznaje ważność wyborów, to wtedy jest z nią wszystko w porządku. Kiedy 4 września 2024 r. PKW kieruje wniosek do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych w sprawie orzeczenia dotyczącego środków dla Konfederacji, wtedy jest z nią wszystko w porządku. Kiedy 20 września wobec kolejnej partii, Porozumienia, jest decyzja Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, też jest w porządku. I dopiero…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#ŁukaszSchreiber">Już kończę. I dopiero kiedy 11 grudnia ub.r. jest decyzja w sprawie subwencji dla Prawa i Sprawiedliwości, wtedy zaczyna się wasz wściekły atak. To wszystko, co robicie, jest spowodowane tylko jednym: tym, by nie wypłacić, bezprawnie, środków największej partii opozycyjnej i tylko po, by zmniejszyć szansę naszego kandydata. Ale to i tak wam się nie uda, takie metody działania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle. Proszę o umiar w wychodzeniu poza formułę pytania i poza czas.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#KrzysztofBosak">Poseł Kazimierz Smoliński, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Skala hipokryzji i niekompetencji, którą tutaj większość koalicji 13 grudnia prezentuje już od dłuższego czasu, przekracza wszelkie skale. Prezentujecie projekt, który, myślę, wielu prawników zaczyna oceniać jako niekonstytucyjny. Tu już zostało powiedziane o tym, o izbie, którą raz uznajecie, a raz nie, odwołujecie się do niej.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#KazimierzSmoliński">Dzisiaj miała posiedzenie Wielka Izba Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, gdzie poprzednio rząd polski prezentował stanowisko, że ona nie ma prawa wydawać orzeczenia dotyczącego polskiego systemu. Wyście zmienili dzisiaj to stanowisko, wasza przedstawicielka powiedziała, że tak, chcemy, żeby trybunał orzekł, że w Polsce można będzie orzekać, kto jest neosędzią, a także to, czy sąd jest sądem ustanowionym ustawą. Czy bierzecie pod uwagę to, że na podstawie tego orzeczenia, którego oczekujecie, w tych trzech izbach są neosędziowie, a niektórzy paleosędziowie nie chcą z nimi w ogóle występować, więc może być, panie pośle sprawozdawco, problem kworum? Czy też o to wam chodzi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#KazimierzSmoliński">Panie marszałku, dosłownie dwa zdania.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#KazimierzSmoliński">Czy o to wam chodzi, żeby zablokować funkcjonowanie tej instytucji i wprowadzić chaos, w którym ktoś powie: Rzeczywiście nikt już nie może rządzić, albo przyjdzie Unia, albo przyjdzie pan marszałek Hołownia i będzie sprawował rządy w Polsce jako prezydent.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#KazimierzSmoliński">Pytanie: Czy bierzecie pod uwagę to, że może być brak kworum, to, że będą trzyosobowe składy, gdzie będą też neosędziowie, którzy nie będą uznawani przez paleosędziów? Czy bierzecie to pod uwagę?</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Oni to mają obliczone.)</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#KazimierzSmoliński">Chcecie zablokować system wyborczy, żeby był jeszcze większy bałagan niż teraz, żebyście naszego kandydata — który, wierzę, że wygra te wybory — mogli zakwestionować.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#KrzysztofBosak">Pytanie zadaje teraz poseł Marek Ast, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym jednak dowiedzieć się od pana posła wnioskodawcy, czy panów posłów wnioskodawców, jaki jest w końcu charakter uchwał izby kontroli nadzwyczajnej Sądu Najwyższego, które na przestrzeni ostatnich lat zapadły w sprawie ważności wyborów parlamentarnych, prezydenckich, europarlamentarnych. Czy mamy te uchwały, czy ich nie mamy? Czy uznajecie te uchwały, czy tych uchwał nie uznajecie? Czy nie powinno być w tej waszej ustawie, w tym projekcie przepisów wprowadzających, które do tych ważnych wszakże kwestii by się odnosiły? Bo przecież, skoro uznajemy, że tych orzeczeń, tych uchwał Sądu Najwyższego nie ma, to myślę, że w projekcie ustawy w przepisach przejściowych bądź w przepisach wprowadzających powinno być zawarte, że uznajemy te orzeczenia za nieważne, a w związku z tym jako posłowie też jesteśmy nielegalni…</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: Czytamy ze zrozumieniem przepisy.)</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#MarekAst">…i mamy nielegalnych eurodeputowanych. W związku z powyższym prosimy o zarządzenie nowych wyborów przez pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Dariusz Matecki, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#DariuszMatecki">Szanowny Panie Marszałku! Pan poseł Śliz mówił, że Putin cieszy się z destabilizacji Polski. Ja się z panem posłem w pełni zgadzam, wyjątkowo. Putin cieszy się m.in. z nielegalnego przejęcia Prokuratury Krajowej przez bodnarowców. Putin cieszy się, że rząd człowieka Rosji w Warszawie nie uznaje Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, KRS. Putin cieszy się, że siłowo przejęliście media publiczne, zaoraliście TVP World, Biełsat. Putin cieszy się, że Polska straciła podmiotowość. Putin cieszy się, że w wyborach na prezydenta RP startuje Rafał Trzaskowski, człowiek, który o Nord Stream mówił, że to porozumienie prywatnych firm. Cieszy się również z obecnego kierownictwa Ministerstwa Infrastruktury, które przejęcie właściwie całości przeładunku w szczecińskim porcie też nazywa transakcją prywatnych firm. Putin cieszy się, że Polska zostanie zdestabilizowana przez pakt migracyjny. Putin cieszy się, że rząd Tuska uznaje wyższość trybunałów europejskich nad polskim Trybunałem Konstytucyjnym. Putin cieszy się, że Donald Tusk wrócił w Polsce do władzy.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#DariuszMatecki">Tak, panie pośle, tutaj się zgadzam, wprowadzenie szczególnych procedur tylko na wybory w 2025 r. może być interpretowane jako ingerencja w niezależność władzy sądowniczej w kluczowym momencie procesu demokratycznego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Andrzej Śliwka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#AndrzejŚliwka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle Wnioskodawco! Mogę powiedzieć: kolego mecenasie, naprawdę współczuję, że pan poseł musi dawać twarz temu projektowi, ponieważ państwo chcecie zrobić fikołka. Z jednej strony mówicie, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych nie jest sądem, a z drugiej strony wasz minister sprawiedliwości… 64 skargi Adama Bodnara są zarejestrowane w Sądzie Najwyższym właśnie w tej izbie. Więcej, wpłynęły nawet trzy stanowiska procesowe prokuratora generalnego w postępowaniach dotyczących ważności wyborów.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#AndrzejŚliwka">Tak naprawdę chcecie zwycięsko pokonywać problemy, które sami sobie stworzyliście. Sami mówicie, i marszałek Hołownia to mówi, że w momencie, kiedy Karol Nawrocki wygra wybory, kiedy po 10 dobrych latach prezydentury pana Andrzeja Dudy prezydentem Rzeczypospolitej będzie Karol Nawrocki, Sąd Najwyższy nie będzie mógł tego stwierdzić i to pan marszałek Hołownia będzie pełniącym obowiązki. Zachęcam, żeby pan marszałek Hołownia zapoznał się z treścią konstytucji, nad której losem płakał. A was zachęcam do tego, żebyście się zapoznali z art. 291 § 2 Kodeksu wyborczego. Ten przepis stanowi w sposób następujący: ustępujący prezydent Rzeczypospolitej kończy urzędowanie z chwilą złożenia przysięgi przez nowo wybranego prezydenta Rzeczypospolitej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Janusza Kowalskiego.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Koledzy z Polski 2050 i Panie Marszałku Szymonie Hołownia! Ustalmy fakty. O czym my w ogóle dyskutujemy? Mówicie, że Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych nie jest sądem. Została ta izba powołana ustawą z 8 grudnia 2017 r., weszła w życie 4 kwietnia 2018 r. Na mocy tego samego przepisu, art. 133a, w którym została powołana izba, która rzekomo nie jest sądem, została powołana również Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, do której pan Marszałek Szymon Hołownia kieruje swoje wnioski. Kierował je m.in. w sprawach Macieja Wąsika czy Mariusza Kamińskiego. To izba, w której jest sześciu sędziów powołanych do Sądu Najwyższego po 2018 r. i dziewięciu — przed 2018 r. Czyli jedna izba jest sądem według was, a druga izba nie jest sądem. To jest kompletnie bez sensu. To lepiej od razu wpiszcie, że o ważności wyborów decyduje Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Ursula von der Leyen lub Donald Tusk, ale nie wygłupiajcie się.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Włodzimierz Tomaszewski, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa jest kolejną próbą podważenia urzędu prezydenta, także tego prezydenta, który jeszcze jako prezydent elekt w 2015 r. przestrzegał przed wyborem sędziów Trybunału Konstytucyjnego na zapas według inicjatywy autorytetu prawniczego pana posła Roberta Kropiwnickiego. Jest oczywistością, że każdy prezydent Polski powinien chronić rozstrzygnięć konstytucyjnych, także tych zawartych w art. 179, który stanowi, że sędziowie są powoływani przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Nie ma żadnych neosędziów, a ustawa, która sugeruje właśnie taki tytuł, będzie przez prezydenta zawetowana. Kto chce być neoposłem, będzie za tą ustawą głosował, ale prezydent tych głosujących uratuje z tego zaćmienia.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję za dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Zbigniew Bogucki, klub PiS…</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Chyba ja, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#KrzysztofBosak">Przepraszam bardzo, oczywiście jeszcze pan poseł Michał Wójcik, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#MichałWójcik">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#MichałWójcik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Drodzy Rodacy! Zwracam się także do publiczności na galerii.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#MichałWójcik">Też was witam. Wiecie, co władza chce zrobić? Chce dokonać skoku na wasze wolności, chce dokonać skoku na wybory prezydenckie, zabrać wam tę wolność. Tutaj siedzą najwięksi hipokryci świata, tak, po tej stronie. Oni rządzą dzisiaj Polską. Ci hipokryci siedzą tutaj, ponieważ sąd, o którym oni mówią, że nie jest sądem, zdecydował o tym, że oni mogą tutaj siedzieć, uznał ważność wyborów.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#MichałWójcik">Minister sprawiedliwości, prokurator generalny do organu, którego nie uważa za sąd, składa skargi nadzwyczajne, tylko w tym roku sześćdziesiąt kilka skarg. Czy to jest logiczne? Czy to jest normalne? Ci hipokryci próbują wam tak naprawdę zabrać wasze wolności i jeszcze chcą powiedzieć, że to Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejski Trybunał Praw Człowieka tak zdecydował. Otóż chcę wam powiedzieć, że polski Trybunał Konstytucyjny powiedział, że oni nie mają prawa nic powiedzieć w tej sprawie, nic, bo w sprawach ustrojowych decydujemy my tutaj, Polacy, a nie oni. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz już naprawdę pan poseł Zbigniew Bogucki, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#ZbigniewBogucki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#ZbigniewBogucki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! W 2020 r. zgodnie z art. 129 konstytucji Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych stwierdził ważność wyboru prezydenta Rzeczypospolitej. Wtedy to był sąd i to byli sędziowie. W zeszłym roku Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych zgodnie z tym razem art. 101 konstytucji stwierdził ważność wyborów do Sejmu i do Senatu. Dzięki temu państwo jesteście dzisiaj tutaj, w tych ławach i tworzycie rząd. To był wtedy sąd dla państwa i to byli sędziowie. W tym roku, a także na przestrzeni poprzednich miesięcy minister sprawiedliwości, prokurator generalny skierował kilkadziesiąt spraw do Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych. To był dla niego wtedy sąd i to byli sędziowie. Wreszcie Państwowa Komisja Wyborcza wykonała dwa orzeczenia Sądu Najwyższego w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych, orzeczenia dotyczące Konfederacji i partii pana Gowina, a minister finansów wykonał uchwałę w wykonaniu orzeczenia Sądu Najwyższego. To był sąd i to byli sędziowie. Kiedy tylko nie jest to sąd? Kiedy to dotyczy Prawa i Sprawiedliwości, np. naszych dotacji i subwencji, i kiedy boicie się o wynik wyborów prezydenckich. Niestety chcecie te wybory zawłaszczyć. To bardzo przykre. Trzymajcie się prawa, trzymajcie się konstytucji, przestrzegajcie orzeczeń Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz poseł Sebastian Kaleta, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#SebastianKaleta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta ustawa nie ma żadnego znaczenia, jeśli chodzi o zabezpieczenie wyborów, które mają mieć miejsce w tym roku, z tego powodu, że wystarczy, że aktualna władza po prostu będzie przestrzegała prawa, które już obowiązuje. To, że akurat teraz jest wokół tego zamieszanie, jest tym bardziej, można powiedzieć, zaskakujące, że przecież przez lata, gdy toczyliśmy różne spory związane z reformą sądownictwa, od kiedy ta izba powstała, żadne jej orzeczenie, żadna treść żadnego orzeczenia nie była zakwestionowana jako orzeczenie o charakterze politycznym.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#SebastianKaleta">W 2019 r. ta izba stwierdzała ważność wyborów do Parlamentu Europejskiego. Wszystkim posłom, którzy objęli mandaty, to pasowała. Tym, którzy nie objęli mandatu, też to pasowało, bo nie oprotestowali tego. W 2020 r. ta izba zatwierdzała wybory prezydenckie. Również nie było problemu. To byli cały czas ci sami sędziowie. Działała ta izba w 2023 r., w 2024 r. również, a teraz nagle jest to przeszkoda.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#SebastianKaleta">Macie problem, ponieważ kreujecie w Polsce chaos. Chaos w Polsce nie wynika z tego, że jest jakiś problem z tym, jakie mamy prawo, tylko mamy problem z tym, że obecna władza prawa nie przestrzega, a za nieprzestrzeganie prawa płaci się odpowiedzialnością, czasami polityczną, a czasami karną. Wydaje mi się, że wielu przypadkach o tym będzie mowa w przyszłości, jeśli chodzi o część przedstawicieli aktualnego obozu władzy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Przemysława Wiplera, klub Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PrzemysławWipler">Padło tutaj wiele pytań. Zadam na początku kilka retorycznych. Dlaczego obecny rząd wbrew konstytucji nie publikuje wyroków Trybunału Konstytucyjnego? Dlaczego wbrew jasnemu stanowisku Państwowej Komisji Wyborczej chcecie blokować wypłaty dla partii opozycyjnej, czyli robić to samo, co robił PiS wobec partii KORWiN, obecnej Nowej Nadziei, gdy to PiS rządził. Dlaczego wchodzicie w ich buty? Co chcecie zrobić z tym, o co pytał poseł Tumanowicz, czyli z tym, że zaczną być kwestionowane poszczególne postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej w procesie wyborczym? Marszałek Hołownia zapowiedział już datę wyborów, więc wiadomo, kiedy startujemy z kampanią, właściwie w przyszłym tygodniu. I co będzie działo się w tym okresie, kiedy wejdzie w tej czy innej wersji taka ustawa?</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#PrzemysławWipler">I najważniejsze pytanie: Dlaczego nie rozmawiacie z prezydentem? Jeżeli naprawdę chcielibyście, żeby jakakolwiek ustawa została uchwalona, to kluczowe jest stanowisko prezydenta. Prezydent Andrzej Duda będzie konsekwentny i z całą pewnością nie zgodzi się na jakąkolwiek ustawę, która będzie kwestionowała status sędziów Sądu Najwyższego bądź jakąkolwiek izbę Sądu Najwyższego. Z uwagi na kontrowersje międzynarodowe można pójść na jakiś kompromis i działać w sposób nadzwyczajny, ale nie można utrzymywać retoryki wykluczającej kogokolwiek.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#PrzemysławWipler">Przy okazji przypomnę, że my nie uznajemy podziałów na sędziów i neosędziów — są tylko sędziowie — nie uznajemy kwestionowania przez jakiekolwiek gremia międzynarodowe jakichkolwiek konstytucyjnych instytucji państwa polskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Paweł Jabłoński, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#PawełJabłoński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#PawełJabłoński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jest dokładnie tak: nie ma neosędziów, paleosędziów. Można sobie tak obrażać, jak się chce, ale to zaraz panu posłowi, przedstawicielowi wnioskodawców powie się, że on jest pseudoposłem, bo przecież jego wybór do tej Izby został zatwierdzony przez neoizbę. Ta neoizba — zwracam się do wszystkich, którzy nas słuchają, bo na pewno w mediach mogliście to usłyszeć dziesiątki razy — Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych działa 7 lat, za chwilę tyle minie, wydała w tym czasie setki orzeczeń, nie w sprawach politycznych. Izba kontroli nadzwyczajnej orzeka np. w sprawach odszkodowań dla obywateli za przewlekłość postępowania. Jak ktoś idzie do sądu, sąd wydaje wyrok nie w takim terminie, jak powinien, tylko to się ciągnie długimi latami, to izba kontroli może przyznać odszkodowanie. Czyli co? To są jakieś neoodszkodowania. Przecież to ci rzekomo neosędziowie wydawali te orzeczenia. Zaraz ludziom będziecie kazać zwracać pieniądze. A może nie wszystkim? Może tylko PiS-owcom. Bo to tak wygląda, drodzy państwo, że oni w zasadzie większość tych orzeczeń wykonują, do tej pory nie ma z tym problemu. Oni sobie wybierają tylko te wyroki, w przypadku których przegrali, np. w sprawie subwencji dla PiS, w sprawie immunitetów poselskich. Ten im się nie podoba, tamten im się nie podoba. Oni przed świętami Bożego Narodzenia podjęli nawet uchwałę, że rząd będzie robił dopiski do wyroków Sądu Najwyższego. Wyobrażacie to sobie państwo? Mamy trójpodział władzy, osobno władzę sądowniczą, wykonawczą i ustawodawczą, a w Polsce Donalda Tuska ma być tak, że rząd będzie jeszcze recenzował wyroki. Jak im się spodoba, to zaakceptują, jak im się nie spodoba, to zrobią dopisek. No tak, drodzy państwo, to nie ma nawet na Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Karolina Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#KarolinaPawliczak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa, choć rozumiem, że jej celem jest próba rozwiązania tego węzła gordyjskiego w wymiarze sprawiedliwości, to niestety pułapka i dalsze pogłębianie kryzysu; pułapka, która w konsekwencji doprowadzi do tego, że ostatecznie w sprawie stwierdzenia ważności wyborów prezydenckich orzekać będą tylko sami neosędziowie, a to bardzo niebezpieczne, złe i destrukcyjne. Tak wynika z wypowiedzi sędziów, którzy po latach walki o praworządność i przywrócenie prawnego ładu w tej sprawie nie chcą i nie będą zasiadać w jednym składzie z neosędziami, zresztą nieprawidłowo powołanymi w drodze PiS-owskiego zamachu na ustrój państwa. To może wywołać jeszcze większy kryzys w państwie, a po PiS-owskich rządach chaosu chcemy to przecież uporządkować. Projekt wymaga zdecydowanych zmian, które dostosują jego treść do zgodnych z prawem przepisów i które właściwie umocują sędziów, a nie neosędziów, orzekających w tej fundamentalnej dla naszego państwa sprawie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#KrzysztofBosak">Ostatnie pytanie zadaje pan poseł Sławomir Ćwik, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o wybory prezydenckie, stan prawny mamy taki, że stosownie do art. 129 konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Sąd Najwyższy stwierdza ważność wyborów prezydenckich. To jest ta różnica w stosunku do wszystkich innych wyborów: konieczne jest stwierdzenie ważności. W przypadku każdych innych wyborów ewentualnie stwierdza się nieważność, tutaj musi być stwierdzona ważność, dlatego to jest tak istotne i dlatego tak potrzebna jest ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#SławomirĆwik">Stan faktyczny mamy taki, że mamy sytuację niemalże kryzysu konstytucyjnego, dlatego że część sił politycznych w Polsce uważa, że nie istnieje sąd w postaci izby spraw nadzwyczajnych i kontroli, co oczywiście jest poparte orzeczeniami Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a część uważa, że istnieje. I teraz czy Prawo i Sprawiedliwość chce ryzykować, że nie zostanie uznane orzeczenie tej izby, czy Lewica chce ryzykować, że tylko ta izba stwierdzi ważność wyborów, czy lepiej jest przyjąć tę ustawę, która wszystkie te ryzyka wygasi, i mieć pewność, jak będą wyglądały wybory prezydenckie? Dlatego proszę wszystkich o to, żebyśmy poparli tę ustawę, żeby Polacy, głosując, nie zastanawiali się, czy wybory mogą być uznane za ważne czy nieważne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#KrzysztofBosak">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam przedstawiciela wnioskodawców posła Pawła Śliza, aby odpowiedział na te wszystkie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#PawełŚliz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na te wszystkie pytania, tak naprawdę mogę je pogrupować.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#PawełŚliz">Po pierwsze, pan poseł Ćwik trafnie zauważył, że wszystkie wybory, których ocena do tej pory była dokonywana przez Sąd Najwyższy, przez kwestionowaną izbę… Nie stwierdzano ich ważności, jest domniemanie ważności, stwierdzano ich nieważność, a przy wyborach prezydenckich jest zupełnie odwrotnie. Wystarczy czytać przepisy, żeby zrozumieć, że nie jesteśmy neoposłami. To tak gwoli wyjaśnienia.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#PawełŚliz">Padały pytania, czy rozważamy poprawki do tej ustawy. Tak, jak najbardziej. Nie jesteśmy partią, która tylko kontestuje, mówi: jest źle, jest źle, jest źle, jest źle, to niech będzie źle. Nie. Jak jest źle, to próbujemy znaleźć rozwiązanie, kładziemy projekt ustawy i teraz nad nim pracujemy. Sejm jest miejscem pracy nad ustawą. Jeżeli stwierdzamy, że nie może być tak, że neosędziowie będą orzekali w sprawie ważności wyborów, to przyjdźcie z rozwiązaniem. Połóżcie projekt, połóżcie poprawkę, połóżcie pomysł. Po to jest komisja, popracujmy nad tym.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#PawełŚliz">Trafny był argument dotyczący ciszy legislacyjnej. Tak, zgadzam się, jest to problem. Natomiast z drugiej strony, na drugiej szali tej wagi, mamy chaos, niebezpieczeństwo, wątpliwości, kto będzie prezydentem, kto będzie zwierzchnikiem Sił Zbrojnych, i myślę, że to ryzyko w takim wypadku należy podjąć.</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#PawełŚliz">Myślę, że dalsza praca nad tą ustawą w komisji sprawiedliwości pozwoli wypracować taką wersję tej ustawy, żebyśmy byli bezpieczni, żeby nasz kraj był bezpieczny, żeby wybory były bezpieczne i żeby nie stało się tak, że ktoś zakwestionuje wybór prezydenta. Pragnę zwrócić uwagę na to, że jest tyle samo opinii dużych autorytetów prawnych wskazujących, że uchwała Sądu Najwyższego w przedmiocie stwierdzenia ważności wyborów jest warunkiem konstytutywnym, co tych drugich, którzy uważają, że nie jest. A nawet jeżeli później sąd stwierdzi, że wybór był nieważny, to co wtedy? Będziemy mieli dwóch, trzech, czterech prezydentów, czterech zwierzchników Sił Zbrojnych? Gdzie jest bezpieczeństwo kraju w tym wszystkim? Dlatego liczę, że Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka będzie nad tą ustawą pracowała, i o to Sejm proszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MonikaWielichowska">Pana posła Gramatyki nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#MonikaWielichowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-296.4" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-296.5" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (druki nr 878 i 905).</u>
          <u xml:id="u-296.6" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią posłankę Krystynę Sibińską o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-296.7" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#KrystynaSibińska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! 4 grudnia 2024 r. marszałek Sejmu skierował do pierwszego czytania na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych projekt ustawy zawarty w druku nr 878. Jest to projekt, który zmienia ustawę o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego oraz kilka innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#KrystynaSibińska">Ta pierwotna ustawa zwana jest ustawą sankcyjną, została wprowadzona w życie 16 kwietnia 2024 r. i miała na celu wprowadzenie takich mechanizmów, które wykluczyłyby osoby, instytucje wspierające reżim Federacji Rosyjskiej bądź Białorusi z pewnych działań, które odbywają się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#KrystynaSibińska">Ustawa funkcjonuje już kilka miesięcy. Wprowadza rozwiązania krajowe, ale też takie, które wynikają z rozwiązań i dyspozycji Unii Europejskiej. Natomiast Unia Europejska przewidziała 15 pakietów takich działań sankcyjnych, natomiast nasza ustawa przewidywała wprowadzenie w życie tylko czterech, dlatego też pojawiła się konieczność wprowadzenia odpowiedniej zmiany legislacyjnej, która dawałaby możliwość wprowadzenia tych dodatkowych obostrzeń, ale też po analizie funkcjonowania przepisów przez te kilka miesięcy spowodowała, że możemy pewne przepisy skorygować, uzupełnić lub doprowadzić do tego, żeby były one bardziej skuteczne. Z informacji przedstawionej w uzasadnieniu ustawy wiemy, że ponad 520 wpisów zostało dokonanych na krajową listę sankcyjną i to są wpisy, które wynikają zarówno z tych przepisów krajowych, jak i tych unijnych. 95 dotyczy podmiotów gospodarczych, natomiast pozostałe prawie 430 dotyczy osób i podmiotów, które funkcjonują właśnie jako przedstawiciele Białorusi lub Federacji Rosyjskiej. To są mechanizmy, które powodują, że osoby, które wspierają reżim Federacji Rosyjskiej bądź Białorusi, które wspierają działania, które nie są zgodne z polską racją stanu, które powodują, że są łamane prawa człowieka, że tak naprawdę wspierają pranie pieniędzy i finansowanie terroryzmu… I musimy wprowadzić takie korekty, które jeszcze bardziej uszczelnią cały ten proces i które spowodują, że zarówno takie instytucje, jak i osoby, które mają w zamyśle wspieranie reżimu Federacji Rosyjskiej bądź Białorusi, będą wykluczone z wszelkich działań, które mogą się odbywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#KrystynaSibińska">W związku z tym komisja w dniu 18 grudnia 2024 r. rozpatrzyła ten projekt na posiedzeniu, odbyła się dyskusja ogólna, odbyło się również szczegółowe rozpatrzenie proponowanych zmian, zostało zgłoszonych kilka poprawek redakcyjnych i legislacyjnych. I muszę państwa, Wysoką Izbę poinformować, że projekt zmiany przepisów ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu został przez Komisję Finansów Publicznych przyjęty bez głosu sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#KrystynaSibińska">W związku z powyższym jako sprawozdawca komisji rekomenduję również Wysokiej Izbie, żeby taki ten projekt, którego sprawozdanie przedstawiamy w druku nr 905, został przyjęty przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Jarosława Krajewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#JarosławKrajewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#JarosławKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawić stanowisko odnośnie do omawianego projektu ustawy z druku nr 878.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#JarosławKrajewski">To jest projekt ustawy, który, można powiedzieć, ma służyć odpowiedzi na pytanie, jak powstrzymać Federację Rosyjską przed tą kontynuacją nielegalnej agresji na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#JarosławKrajewski">Sami autorzy wskazują, że projekt ustawy ma zapewnić spójność rozwiązań krajowych z rozwiązaniami unijnymi, a przede wszystkim uszczelnić system sankcyjny wobec Rosji i Białorusi w celu wywarcia wpływu na zaprzestanie prowadzenia przez Rosję działań wojennych na terytorium Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#JarosławKrajewski">To jest bardzo szczytny cel, ale warto również spojrzeć na kwestie sankcji w szerszym kontekście. Otóż od 1050 dni trwa pełnoskalowa wojna i agresja Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie, ale tak naprawdę wojna Rosji z cywilizacją zachodnią, wojna barbarzyńskiej Rosji przeciwko cywilizacji zachodniej. Dzisiaj ok. 20% terytorium Ukrainy jest okupowane przez wojska rosyjskie Władimira Putina. Musimy zdawać sobie sprawę z tego, że codziennie giną cywile, dzieci. Warto również spojrzeć na to przez pryzmat skuteczności, panie ministrze. Otóż Unia Europejska przyjęła 15 pakietów sankcyjnych, głównie skierowanych przeciwko osobom i podmiotom z Federacji Rosyjskiej i Białorusi, jednak trzeba pamiętać o tym, że Rosja nadal czerpie korzyści gospodarcze z tych furtek, które pootwierane są ze względu na brak jednomyślności wszystkich państw Unii Europejskiej. Jeżeli Unia Europejska chce powstrzymać barbarzyńską Rosję, to musi zdecydować się na bardziej odważne działania. Warto przypomnieć, że ten projekt ustawy, o którym dzisiaj rozmawiamy, to jest pięć artykułów, ale jeżeli spojrzymy na szerszy kontekst, to zobaczymy, że Unia Europejska dopiero w 12. pakiecie sankcyjnym zdecydowała się na zakaz bezpośredniego lub pośredniego importu, zakupu lub transferu diamentów, w tym biżuterii, z Rosji. Zwróćcie państwo uwagę na to, że Unia Europejska potrzebowała aż 22 miesięcy do tego, żeby nie sprowadzać diamentów z Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#JarosławKrajewski">Tutaj tak naprawdę jest kwestia skuteczności i kwestia możliwości. Te zmiany, które znalazły się w przedstawionym projekcie, są zasadne. My je popieramy jako Prawo i Sprawiedliwość, jako konstruktywna opozycja, ale zdajemy sobie sprawę z tego, że te rozwiązania powinny mieć charakter rozwiązań unijnych. Dzisiaj rozmawialiśmy na temat na temat polskiej prezydencji w Unii Europejskiej. To jest czas na działania, na to, żeby również na poziomie, na forum Unii Europejskiej wprowadzić rozwiązania, które będą bolesne dla Federacji Rosyjskiej i dla wszystkich osób, które wspierają agresję rosyjską na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#JarosławKrajewski">Warto również sięgnąć do tego, co wydarzyło się w 2022 r. tutaj, w polskim Sejmie. Otóż moje środowisko polityczne, Prawa i Sprawiedliwości, bardzo dobrze zdiagnozowało narastające zagrożenie rosyjskie zdecydowanie wcześniej, niż nastąpiło rozpoczęcie pełnoskalowej wojny na Ukrainie 24 lutego 2022 r. Wtedy Polska całkowicie zrezygnowała z importu rosyjskiego węgla, gazu i ropy naftowej, będąc de facto prekursorem wobec innych państw europejskich. Warto przypomnieć, że wtedy rząd premiera Mateusza Morawieckiego przedstawił projekt ustawy sankcyjnej, która dzisiaj będzie nowelizowana. Została ona bardzo szybko przegłosowana przez parlament i następnego dnia podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę. Ustawa została przyjęta przez 445 posłów, przy 11 posłach wstrzymujących się, nikt w 2022 r. nie głosował przeciwko tym rozwiązaniom. Rozpoznanie rosyjskich firm i osób ze strony polskich służb specjalnych doprowadziło do wpisania przez ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego jeszcze w kwietniu 2022 r. pierwszych 50 osób i podmiotów na listę sankcyjną, a ta lista była w kolejnych tygodniach rozszerzana.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#JarosławKrajewski">Chcę zwrócić uwagę na koniec, panie marszałku, że Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość zgadza się z tym kierunkiem nakładania skutecznych sankcji na Rosję, ale oczekuje od rządu więcej odwagi, więcej skuteczności, jeśli chodzi o sankcje na poziomie unijnym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle, z jedną uwagą — nie: panie marszałku, tylko: pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Krajewski: Pani marszałek, oczywiście…)</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Kostusia, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#TomaszKostuś">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska w sprawie przedstawionego przez rząd projektu ustawy o zmianie ustaw dotyczących przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę, ochrony bezpieczeństwa narodowego, a także działań związanych z Krajową Administracją Skarbową oraz z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#TomaszKostuś">Projekt jest wynikiem konieczności dostosowania przepisów prawa krajowego, w szczególności tzw. ustawy sankcyjnej, do zmian przepisów stosownych rozporządzeń unijnych zawierających środki ograniczające względem podmiotów rosyjskich i białoruskich, do których odwołuje się wspomniana ustawa. Nowe prawo ma zapewnić zgodność regulacji krajowych z prawem unijnym oraz kompleksowe uszczelnienie systemu sankcyjnego wobec Rosji i Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#TomaszKostuś">W tym miejscu chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że nie ma obecnie sprawy ważniejszej dla Polski od osłabienia Rosji i Białorusi — państw jawnie nam wrogich — i przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę. Ale konkretnie: Dlaczego ta ustawa jest tak bardzo potrzebna? Mamy problemy ze szczelnością systemu sankcyjnego — i w Europie, i w Polsce. Te ostatnie wynikają przede wszystkim z braku pełnego wdrożenia legislacji unijnych przez nasz kraj. Sytuacja ta dotyczy choćby stali, której wwóz na teren Unii Europejskiej z terytorium Rosji jest objęty środkami ograniczającymi, podczas gdy na gruncie naszego prawa zachowanie takie nie jest karalne. Na szczęście już na początku 2024 r. przy rządzie został powołany międzyresortowy zespół do spraw zapobiegania obchodzeniu sankcji, w ramach którego odbywają się konsultacje robocze z przedstawicielami poszczególnych resortów i służb specjalnych. Teraz otrzymujemy projekt, który jest próbą skorelowania przepisów krajowych z unijnymi w tym względzie.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#TomaszKostuś">Główne założenia projektu obejmują, po pierwsze, rozszerzenie katalogu zakazów podlegających sankcjom. Projekt przewiduje poszerzenie listy działań, które będą podlegały sankcjom karnym i pieniężnym, w celu skuteczniejszego przeciwdziałania obchodzeniu nałożonych sankcji. To oznacza, że każdy, kto próbuje omijać ograniczenia, będzie narażony na surowsze konsekwencje prawne i finansowe. Po drugie, projekt przewiduje wzmocnienie roli Krajowej Administracji Skarbowej. Nowe przepisy rozszerzają kompetencje KAS, umożliwiając jej m.in. zwalnianie lub udostępnianie zamrożonych środków finansowych oraz zasobów gospodarczych, co ma na celu lepsze egzekwowanie sankcji. Po trzecie, projekt zakłada nowe obowiązki dla firm prowadzących handel zagraniczny. Przedsiębiorstwa dokonujące obrotu z zagranicą będą zobowiązane do zapewnienia, że towary transportowane przez terytorium Rosji lub Białorusi znajdą się wyłącznie w procedurze tranzytu i nie są przeznaczone do wykorzystania w tych krajach. Dodatkowo towary te nie mogą być przedmiotem sprzedaży lub dostawy dla podmiotów z tych krajów. I po czwarte, projekt przewiduje nowe wymagania dokumentacyjne. Organy celne zyskają uprawnienia do żądania dodatkowych dokumentów od przedsiębiorców, w tym oświadczeń od kontrahentów zagranicznych dotyczących dalszych odbiorców towarów podwójnego zastosowania, co ma zapobiec ich niepożądanemu wykorzystaniu.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#TomaszKostuś">Z uwagi na te obowiązki projekt budzi obawy zainteresowanych przedsiębiorców. Może bowiem wymusić na nich potrzebę rewizji wewnętrznych procesów oraz stosowanych procedur. Jednak w sytuacji bezpośredniego zagrożenia polskiego bezpieczeństwa, jakie stanowią działania Rosji i Białorusi, przedsiębiorcy zajmujący się handlem międzynarodowym muszą dostosować się do nowych wymogów. Oczekujemy od nich transparentności i przestrzegania przepisów, szczególnie w kontekście towarów podwójnego zastosowania, które nie mogą trafić w niepowołane ręce. Organy celne będą mogły żądać dodatkowych dokumentów, by eliminować wszelkie ryzyko wykorzystania takich towarów przez reżimy wspierające agresję.</u>
          <u xml:id="u-301.5" who="#TomaszKostuś">Podsumowując, projekt jest odpowiedzią na wyjątkowe wyzwania, przed którymi w obliczu brutalnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę stoi zarówno Polska, jak i cały demokratyczny świat. Jako członek Unii Europejskiej oraz sojusznik NATO, przede wszystkim jednak jako kraj bezpośrednio sąsiadujący z terenem działań wojennych musimy działać zdecydowanie i odpowiedzialnie oraz aktywnie zwalczać wszelkie próby wspierania tej krwawej agresji.</u>
          <u xml:id="u-301.6" who="#TomaszKostuś">Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem projektu przedmiotowej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Górnikiewicza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PiotrGórnikiewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#PiotrGórnikiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#PiotrGórnikiewicz">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Rozpatrujemy dziś projekt ustawy, który odpowiada na kluczowe wyzwania związane z trudną sytuacją międzynarodową. Propozycja zmian w ustawie o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę, a także w ustawach o Krajowej Administracji Skarbowej oraz przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu to dowód na konsekwentne działania Polski w zakresie wzmacniania zdolności obronnych oraz ochrony interesów narodowych. Propozycje zawarte w tym projekcie są odpowiedzią na rosnące zagrożenia geopolityczne oraz potrzeby dostosowania polskiego prawa do standardów Unii Europejskiej. Projekt ten ma na celu przeciwdziałanie nielegalnym praktykom wspierającym rosyjską agresję na Ukrainę, a także zwiększenie bezpieczeństwa Polski i jej obywateli. Filarem proponowanych zmian jest zaostrzenie zasad dotyczących wywozu i tranzytu towarów. Wprowadzenie obowiązku składania szczegółowych oświadczeń przez podmioty eksportujące towary objęte sankcjami stanowi kluczowe narzędzie w walce z obchodzeniem restrykcji. Dzięki tym regulacjom polskie organy celno-skarbowe będą mogły skutecznie nadzorować transport towarów, co zapobiegnie ich wykorzystaniu w sposób sprzeczny z interesami Polski i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#PiotrGórnikiewicz">Nowe przepisy przewidują, że osoby i podmioty składające oświadczenia będą musiały pod rygorem odpowiedzialności karnej deklarować, że towary nie będą przetwarzane, odsprzedawane ani składowane na terytorium państw objętych sankcjami. Co więcej, będą zobowiązane do przedstawienia danych użytkownika końcowego, co zwiększy transparentność i ograniczy możliwość nadużyć. Ważnym elementem proponowanych zmian jest także możliwość konfiskaty towarów przez naczelników urzędów celno-skarbowych w przypadku naruszeń. Zajęcie i przepadek towarów to skuteczne narzędzie zarówno represyjne, jak i prewencyjne.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#PiotrGórnikiewicz">Projekt ustawy przewiduje również rozwiązania chroniące sektory gospodarki kluczowe dla bezpieczeństwa narodowego, takie jak choćby handel surowcami drzewnymi. Wprowadzenie obowiązku przedstawiania szczegółowych danych dotyczących pochodzenia drewna to odpowiedź na nielegalny handel, który mógłby wspierać agresję Rosji. Dane te będą musiały zawierać informacje o regionie pozyskania drewna, a także dane dostawcy i producenta.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#PiotrGórnikiewicz">Nowe regulacje mają podwójny cel: wzmacniają kontrolę nad sektorem handlowym oraz zwiększają transparentność i zaufanie w relacjach handlowych z partnerami międzynarodowymi. Projekt ustawy znacząco zwiększa również uprawnienia i możliwości Krajowej Administracji Skarbowej i wprowadza narzędzia umożliwiające skuteczniejsze przeprowadzanie analiz ryzyka, co pozwoli na precyzyjne identyfikowanie zagrożeń. Oznacza to m.in. możliwość żądania od podmiotu oświadczeń producentów, potwierdzających zgodność przeznaczenia towarów z przepisami prawa. Istotnym aspektem są również zaostrzone sankcje finansowe.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#PiotrGórnikiewicz">Wprowadzenie kar pieniężnych za brak przedstawienia dokumentów potwierdzających odprawę celną ma na celu zwiększenie dyscypliny wśród podmiotów gospodarczych i odstraszenie od naruszania prawa.</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#PiotrGórnikiewicz">Projekt realizuje także postanowienia unijnych rozporządzeń, takich jak te dotyczące środków ograniczających wobec Rosji i Białorusi. Wzmacnia to pozycję Polski jako członka Unii Europejskiej oraz potwierdza jej konsekwentne stanowisko wobec agresji Rosji.</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#PiotrGórnikiewicz">Podkreślenia wymaga również, że projekt ustawy kładzie duży nacisk na przejrzystość procedur. Wprowadzenie klauzuli odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń to jasny sygnał, że Polska nie toleruje oszustw ani działań godzących w interes publiczny.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#PiotrGórnikiewicz">Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Przyjęcie tego projektu to nie tylko wprowadzenie w życie nowego prawa, ale również potwierdzenie determinacji naszej ojczyzny w obronie zasad i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-303.10" who="#PiotrGórnikiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu zawarty w druku nr 878. Będziemy głosowali za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Agnieszkę Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Polska od początku stanowczo potępiła agresję Rosji na Ukrainę oraz łamanie praw człowieka na Białorusi, wskazując jednocześnie na konieczność zastosowania daleko idących i skutecznych środków ograniczających, o szerokich konsekwencjach zarówno dla Federacji Rosyjskiej, jak i współpracującej z nią Białorusi. Z tych właśnie powodów podjęta została inicjatywa ustawodawcza, której efektem jest omawiana dzisiaj ustawa.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy, której celem jest przeciwdziałanie wspieraniu agresji na Ukrainę oraz ochrona bezpieczeństwa narodowego, a także zmiana przepisów dotyczących funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej, jest istotnym krokiem w dostosowaniu polskiego prawa do dynamicznie zmieniających się realiów geopolitycznych i bezpieczeństwa. Projekt ustawy zakłada m.in. wzmocnienie mechanizmów sankcji wobec podmiotów wspierających agresję na Ukrainę, co jest zgodne z międzynarodowymi zobowiązaniami Polski oraz polityką Unii Europejskiej. Uzupełnienie przepisów o mechanizmy ochrony bezpieczeństwa narodowego oraz dostosowanie kompetencji KAS ma na celu usprawnienie egzekwowania sankcji gospodarczych i finansowych oraz eliminację zagrożeń dla stabilności państwa.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Rozszerzenie uprawnień Krajowej Administracji Skarbowej, w tym wprowadzenie możliwości szybszego blokowania majątku podmiotów powiązanych z agresorem, jest krokiem w dobrym kierunku. Należy jednak zagwarantować odpowiednie zabezpieczenia prawne, które uchronią przed nadużyciami i zapewnią proporcjonalność działań organów skarbowych.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt przewiduje rozszerzenie katalogu podmiotów objętych sankcjami. To rozwiązanie wymaga precyzyjnych kryteriów kwalifikacji podmiotów, aby uniknąć arbitralności decyzji administracyjnych. Wprowadzenie mechanizmów odwoławczych oraz transparentność procesu decyzyjnego są kluczowe dla zachowania zasad państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy wprowadza rozwiązania służące ochronie bezpieczeństwa narodowego, takie jak kontrola przepływów finansowych czy monitorowanie działalności podmiotów strategicznych, które są uzasadnione w obecnym kontekście. Warto jednak przeanalizować, czy proponowane regulacje nie wpłyną negatywnie na działalność legalnych przedsiębiorstw i nie wprowadzą nadmiernych obciążeń administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Skutki omawianej ustawy to pozytywne wzmocnienie mechanizmów przeciwdziałania finansowaniu agresji na Ukrainę, zwiększenie możliwości reagowania na zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego i usprawnienie działania KAS w zakresie egzekwowania sankcji.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Bardzo ważne są rekomendacje i transparentność, tj. wprowadzenie mechanizmów konsultacji społecznych i monitorowania stosowania nowych przepisów, ograniczenie uprawnień organów państwowych do działań ściśle koniecznych dla realizacji celów ustawy, ochrona przedsiębiorców, zapewnienie jasnych kryteriów i procedur odwoławczych dla podmiotów objętych sankcjami, dokładne oszacowanie wpływu nowych regulacji na gospodarkę i funkcjonowanie przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-305.8" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy wprowadza istotne zmiany w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz ochrony bezpieczeństwa narodowego. Jego założenia są zgodne z interesem państwa, jednak szczególną uwagę należy poświęcić kwestii proporcjonalności i ochrony praw podmiotów gospodarczych. Kluczowe jest, aby wprowadzane regulacje były skuteczne, a jednocześnie nie naruszały zasad demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-305.9" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej. Polskie Stronnictwo Ludowe z uwagą zapoznało się z treścią rządowego projektu ustawy. W pełni popieramy te działania, które mają na celu wsparcie Ukrainy w jej walce o suwerenność i integralność terytorialną, dlatego Polskie Stronnictwo Ludowe będzie głosowało za proponowanym projektem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Arkadiusza Sikorę, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#ArkadiuszSikora">Pani Marszałkini! Szanowni Panowie Ministrowie! Szanowni Państwo! W imieniu klubu Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego, ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowania terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Ustawa dostosowuje przede wszystkim nasze przepisy do przepisów Unii Europejskiej. Oparte są one w dużej mierze i w większości właściwie na uregulowaniu 14. pakietu sankcji wprowadzonych w czerwcu 2024 r. przez Unię Europejską. To są konieczne zmiany dotyczące m.in. takich rzeczy, które obejmują zakaz wywozu towarów oraz technologii objętych środkami ograniczającymi do krajów Federacji Rosyjskiej oraz Białorusi bądź też sprzedaży towaru przewożonego tranzytem przez terytorium tych krajów.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#ArkadiuszSikora">Chodzi m.in. o rafinację ropy naftowej i skraplanie gazu ziemnego, obszar energetyczny, obszar technologii żeglugi morskiej, broni palnej, amunicji i elementów zwiększających potencjał przemysłowy tych krajów, w tym m.in. dotyczących przemysłu kosmicznego i lotniczego, wywóz na ich obszar towarów luksusowych oraz zakaz udzielania pożyczek i kredytów podmiotom i osobom fizycznym tych państw, co jest niezmiernie ważne w przypadku braku kapitału w firmach Federacji Rosyjskiej i Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#ArkadiuszSikora">Przepisy te obejmują również zakaz dostępu do portów morskich, śluz, lotnisk dla obiektów przede wszystkim pod flagą Federacji Rosyjskiej. Nakładają sankcje na firmy uczestniczące w odsprzedaży, przetwarzaniu, składowaniu, chodzi o usługi świadczone przez podmioty objęte środkami na terenie tych państw. Dopuszczają zajęcie towaru i jego przepadek na rzecz Skarbu Państwa, co jest bardzo ważne, a także możliwość stosowania kar pieniężnych w wysokości nawet do 0,5 mln zł w przypadku podejrzenia złamania sankcji przez którąkolwiek z firm współpracujących w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#ArkadiuszSikora">Ustawa ta umożliwia tworzenie na gruncie prawa krajowego odrębnej od wykazów zawartych w tych rozporządzeniach listy osób i podmiotów, wobec których stosuje się wybrane środki określone w tych rozporządzeniach. To jest niezmiernie ważne, ponieważ elastyczna możliwość tworzenia tych list firm, które tego typu działalność prowadzą, daje nam swobodę w powiększaniu właśnie tych sankcji, którymi do tej pory nie zostały objęte te firmy.</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#ArkadiuszSikora">Na dzień 31 maja 2024 r. na krajowej liście sankcyjnej znajduje się łącznie 501 wpisów, w tym 76 dotyczących podmiotów gospodarczych powiązanych głównie z kapitałem rosyjskim oraz 425 osób, głównie obywateli Republiki Białorusi, a w dalszej kolejności Federacji Rosyjskiej. Ponadto ustawa sankcyjna przewiduje stosowanie środków ograniczających nieprzewidzianych rozporządzeniami prawa unijnego w postaci wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu prowadzonego na podstawie ustawy z dnia 11 września 2019 r. — Prawo zamówień publicznych oraz wpisu do wykazu cudzoziemców osób, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest niepożądany.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! My jako Polska uczestniczymy od samego początku bardzo aktywnie w obejmowaniu sankcjami handlu z Federacją Rosyjską, również z Białorusią, która, jak wiemy, jest właściwie główną trasą przerzutową wszelkich towarów i usług. Bardzo dobrze się stało, że praktycznie wszystkie firmy polskie wycofały się z rynku rosyjskiego, białoruskiego.</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Philip Morris nie wycofał się.)</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#ArkadiuszSikora">Nie jest to polska firma.</u>
          <u xml:id="u-307.9" who="#ArkadiuszSikora">Natomiast z przykrością muszę powiedzieć, że na tym rynku funkcjonuje jeszcze wiele międzynarodowych koncernów, również zachodnioeuropejskich firm. Wydaje mi się, że sytuacja, gdy te sankcje, które są nakładane przez Unię Europejską bez bardzo dotkliwych obciążeń w przypadku łamania tych sankcji, powoduje, że ta wojna trwa i trwać będzie jeszcze przez jakiś czas. Natomiast wiadomo, że my jako państwo robimy wszystko, żeby pilnować tych przepisów, żeby ograniczać ten handel i ograniczać dopływ gotówki do Federacji Rosyjskiej oraz Białorusi, co niewątpliwie ma wpływ na dalszy los wojny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Przemysława Wiplera, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#PrzemysławWipler">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dobrymi chęciami piekło jest wybrukowane. Wprowadzamy kolejną ustawę, która nakłada kolejne obciążenia na polskie firmy. Pretekstem jest dramat i tragedia, czyli wojna na Ukrainie. To jest dobry moment, by zadać kilka ważnych pytań. Dlaczego po wybuchu wojny import kauczuku syntetycznego z Federacji Rosyjskiej do Unii Europejskiej, do Europy radykalnie, dramatycznie wzrósł? Dlaczego nie dało się na poziomie europejskim wprowadzić sankcji w tym zakresie? Dlaczego? Bo Rosjanie robią interesy z Włochami. Włosi, firma Pirelli, zablokowali takie sankcje. Dlaczego wciąż, po tylu latach wojny, media ukraińskie donoszą, że firmy ukraińskie eksportują rudę, eksportują części do produkcji rosyjskich rakiet i samolotów? Kolejne pytanie brzmi: Dlaczego od momentu wybuchu wojny eksport niemieckich samochodów do Kirgistanu wzrósł o 5500%? Dlaczego z Kirgistanu, który prawie nie ma drewna, o ponad 1 000 000% wzrósł import drewna? Jeśli chodzi o Kazachstan, to były nie tak wielkie, ale też olbrzymie wzrosty. Dlaczego tolerujemy i tolerowaliśmy, że przez lata do Europy płynęła rosyjska ropa, rosyjski gaz LPG jako gaz z Kazachstanu? Dlaczego wszyscy na tym zarabiają, robią interesy? A my pod pretekstem moralnie słusznym: złej, niedobrej wojny i pomocy Ukrainie wprowadzamy u siebie rygorystyczne przepisy — rygorystyczne, nieprecyzyjne, mogące naruszać konstytucję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#PrzemysławWipler">To, że te przepisy mogą naruszać prawa obywatelskie i prywatność, pisze w opinii na temat tej ustawy prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Uwagę na to, że są tam nieprecyzyjne klauzule, które będą umożliwiały nadużywanie tych przepisów do innych przypadków, zwraca opinia Sądu Najwyższego o tej ustawie. To piszą sędziowie, to piszą specjaliści od prywatności, od ochrony praw obywatelskich. Dlaczego my zawsze mamy być czempionem i pod pretekstem wojny na Ukrainie nakładać na nasze firmy, na naszych obywateli nowe obowiązki? Dlaczego robimy to w taki sposób? To jest nielogiczne i niemądre.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilk: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#PrzemysławWipler">Przede wszystkim jako posłowie każdorazowo powinniśmy dbać o nasz interes narodowy i patrzeć, co robią inni.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#PrzemysławWipler">Powinniśmy wymagać od Ukraińców, żeby nie robili interesów z Rosjanami. Pamiętam, jak kilka lat temu rozmawiałem z byłym premierem Ukrainy Wołodymyrem Hrojsmanem i zadałem mu pytanie: Jak to jest, że od 2014 r. prowadzicie wojnę, która trwa — już wtedy, gdy z nim rozmawiałem — dłużej niż II wojna światowa, a wasz były prezydent, który jest bardzo ostry w retoryce antyrosyjskiej, pan prezydent Poroszenko, podobnie jak pan premier Hrojsman pochodzący z Winnicy, ma wielkie sklepy i fabryki czekolady sprzedające swoje produkty czekoladowe Federacji Rosyjskiej? Biznes kręci się w obie strony, a my mamy być moralnymi czempionami dowalającymi naszym firmom?</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#PrzemysławWipler">Ta ustawa od początku była wadliwa. Pamiętam historie prasowe pojawiające się w pierwszej fazie wojny, gdy jedną z polskich firm działających w Polsce, która dostarczała surówki do hipermarketów, wpisano na listę sankcyjną, a drugiej firmy, która miała tego samego właściciela, która sprzedawała surówki już nie do marketów, ale do małych sklepów, nie wpisano, chociaż obie te firmy… Tę główną firmę sprzedano w Holandii, bo Holendrzy byli właścicielami. Rosjanie przestali być właścicielami. To nie są fikcje, to są sprawy opisywane przez media. Przykładów takich nadużyć było bardzo wiele. Pracując w branży doradczej, widziałem, jak po rynku biegały projekty dotyczące tego, żeby kogoś wpisać na listę sankcyjną albo zdjąć z listy sankcyjnej, żeby swoją konkurencję dopisać do tej listy albo zdjąć z niej kogoś, kto ewidentnie powinien na niej być. Mówimy o tych 500 pozycjach, kilkudziesięciu firmach, kilkuset osobach. To jest element brutalnej gry interesów, a tutaj słuchałem o moralnych wzmożeniach, które są pretekstem do nakładania kolejnych obowiązków na polskie firmy.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#PrzemysławWipler">Po raz kolejny dajemy się robić w konia. Z Europy przez Gruzję do Federacji Rosyjskiej latają kontenerami iPhone’y, komputery i inny sprzęt, ale my za to dowalimy polskim firmom, bo mamy dobry, fajny pretekst. Czy to jest normalne? Czy wy wiecie, co robicie? Słuchałem tylu pięknych moralnych uniesień, ale realny świat jest gdzie indziej. Po prostu mamy kolejny pretekst, by zwiększyć kompetencje państwa i dowalić własnym firmom. My jako Konfederacja mamy dokładać do tego rękę? Jeśli nie naprawicie tej ustawy, to bardzo trudno będzie ją poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę z koła Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Po raz kolejny debatujemy nad ustawą, która miałaby uszczelnić sankcje nakładane na Federację Rosyjską, ale jeżeli popatrzymy na budżet Federacji Rosyjskiej, to okaże się, że jest on w bardzo dobrym stanie. Deficyt budżetu Federacji Rosyjskiej w 2023 r. wyniósł 1,9% PKB. U nas, przypomnijmy, prawie 5%. W 2024 r. deficyt wyniósł 0,9%, czyli mają się coraz lepiej. A dlaczego mają się coraz lepiej? Bo mają stały dopływ gotówki z Europy. Wojna trwa prawie 3 lata, a sankcje na Federację Rosyjską są dziurawe jak durszlak. Dlaczego? Bo cały czas są robione interesy, interesiki, o czym przed chwilą mówił kolega Wipler.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#JarosławSachajko">W 2024 r. Rosja na obronność przeznaczyła 8,7% produktu krajowego brutto. To gigantyczne pieniądze. My się szczycimy, że w ubiegłym roku wydaliśmy, teraz już trzeba będzie to sprawdzić, ok. 3,8% PKB. Niestety rząd nie wydał wszystkich środków, jakie były zarezerwowane na zakup broni, nie wydał 40% środków, jakie były zarezerwowane na zakup broni, a Federacja Rosyjska wydała 8,7% PKB. Wydatki na obronność i bezpieczeństwo w 2025 r. mają stanowić 40% wszystkich wydatków budżetowych, przewyższając łączne wydatki na oświatę, opiekę zdrowotną, politykę socjalną i gospodarkę. Rosja cały czas się zbroi, cały czas wydaje, jak państwo widzą, gigantyczne pieniądze, a Unia Europejska udaje, że nakłada na nią kolejne sankcje.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#JarosławSachajko">To udawanie widać we wszystkich dziedzinach gospodarki. 65% nawozów sprowadzanych do Unii Europejskiej to nawozy z Białorusi i Rosji. Szanowni państwo, Polska jest liderem. Polska w ubiegłym roku sprowadziła o 140% więcej nawozów niż w 2023 r., więc z jednej strony opowiada się o sankcjach, a z drugiej strony cały czas dostarcza się gotówkę Federacji Rosyjskiej, aby mogła ona wydawać tak gigantyczne pieniądze na zbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#JarosławSachajko">Kilka dni temu rozpoczęła się prezydencja Polski w Unii Europejskiej. Dzisiaj o tym debatowaliśmy. Ten dokument, który przygotował rząd, był pustym dokumentem, pełnym tylko ogólników. Liczę na to, że ta prezydencja doprowadzi do nałożenia realnych sankcji, tak aby wojna na Ukrainie się skończyła, bo trwa już prawie 3 lata, za chwileczkę miną 3 lata. Rosja wygrywa na Ukrainie, a wygrywa dlatego, że sankcje są dziurawe, a Unia Europejska nie pomaga Ukrainie w wygraniu tej wojny. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MonikaWielichowska">Do zabrania głosu zapisało się 16 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na wystąpienie — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę, więc jeśli ktoś z państwa jeszcze chce się dopisać, to jest to właśnie ten czas.</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilk: Jeszcze ja.)</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-312.7" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#AnnaGembicka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W marcu zeszłego roku tutaj, w Sejmie przyjmowaliśmy szumnie uchwałę, która zresztą znalazła duże poparcie, dotyczącą wezwania Unii Europejskiej do nałożenia sankcji na rosyjską i białoruską żywność. I co? I nic. Zwiększono cła na kilka towarów, ale większość towarów dalej sobie wjeżdża, tak samo jak wjeżdżają nawozy mimo tego, że Azoty i Anwil mają coraz większe problemy finansowe.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#AnnaGembicka">W związku z tym chciałam zapytać, czy w ramach prezydencji czy w ramach działań, które ministerstwo przewiduje, będą właśnie prowadzone jakieś działania, żeby ten napływ towarów zatrzymać. Widzimy, że Unia Europejska, Komisja Europejska dużo o tym mówi, a niestety mało robi. Pamiętamy awanturę, którą Olaf Scholz urządził, kiedy prezydent Duda opowiedział się za tym, żeby przekazać zamrożone rosyjskie aktywa na rzecz Ukrainy. Wtedy mogliśmy usłyszeć: wy nawet nie macie euro — tak jakbyśmy nie mieli prawa dyskutować o tym, co zrobić z tymi aktywami. Dlatego jestem ciekawa, jak rząd odniesie się do tych kwestii i czy być może wprowadzi jednostronne embargo, tak jak to zrobiła chociażby Litwa.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Szrota, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#PawełSzrot">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szkoda czasu na dyskutowanie tutaj o tej ustawie, którą trzeba spróbować trochę poprawić, nieco zaostrzyć i po prostu przyjąć. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#PawełSzrot">Chciałem też zwrócić uwagę na jedną sprawę. W uzasadnieniu do tej ustawy czytamy: Polska od początku stanowczo potępiła agresję Rosji na Ukrainę. Z tych właśnie powodów podjęta została inicjatywa ustawodawcza, ustawa, nad której zmianą dzisiaj debatujemy. Podpisał to premier Donald Tusk, który jeszcze w maju z tej trybuny, z tego miejsca krzyczał w naszą stronę, że jesteśmy płatnymi zdrajcami, agentami Rosji. To już nie jest tak, że od samego początku planowaliśmy z Rosją rozbiór Ukrainy? To nie jest tak, jak wskazywał w tzw. raporcie komisji gen. Stróżyk, że całe lata prowadziliśmy działania, które zmierzały do realizacji w Polsce interesu Władimira Putina? Teraz nagle jesteśmy rządem potępiającym agresję Rosji na Ukrainę. Są pewne granice absurdu, które zdarza się wam nader często przekraczać.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#MonikaWielichowska">Już myślałam, że pana posła nie ma, ale pan poseł jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#KrzysztofCiecióra">Nie mógłbym tego zrobić pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Faktycznie, dzisiaj powinniśmy rozmawiać nie o tym, jakie produkty dopisywać do tej listy, jak regulować kwestie wymiany handlowej z Rosją, tylko o tym, jak ją realnie uszczelniać, jak ograniczać to zjawisko, które jest powszechne, chodzi o przesyłanie towarów przez Kazachstan, Armenię, Gruzję, inne państwa, które tak naprawdę pośredniczą w tej wymianie handlowej, a korzystają z tego głównie duże firmy, firmy zachodniej Europy. Nie poruszamy tu również tematu, kwestii, która jest bardzo istotna, a która ma miejsce codziennie na polskim Bałtyku. Kiedy my ograniczamy możliwości połowów polskim rybakom, wprowadzamy limity, dewastujemy de facto polskie rybołówstwo morskie, kto z tego korzysta? Korzystają z tego rybacy właśnie rosyjscy, którzy śmieją się nam w twarz. To, co my oszczędzamy, co my zostawiamy celem ochrony przyrody, oni wyławiają.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#KrzysztofCiecióra">Czy te tematy, panie ministrze, są w ogóle podejmowane na poziomie Komisji Europejskiej, Unii Europejskiej? Czy polski rząd porusza również te tematy i wychodzi z jakąś inicjatywą uszczelnienia tego systemu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Krajewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, pan jest Paweł Rychlik. A teraz — Jarosław Krajewski.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Rychlik: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#MonikaWielichowska">Trzeba pilnować tutaj tej mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#JarosławKrajewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#JarosławKrajewski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tak jak mówiłem wcześniej, trzeba patrzeć na sankcje wobec Rosji i konkretnych osób wspierających agresję rosyjską w szerszym kontekście. Warto przypomnieć tu m.in. 10 punktów dotyczących tego, jak powstrzymać Rosję, które zostały zaproponowane w 2022 r. przez premiera Mateusza Morawieckiego i dwóch innych premierów: premiera Czech i premiera Słowenii. Otóż tam znajdują się gotowe rozwiązania, o które polska prezydencja w Unii Europejskiej powinna walczyć. Sięgnijcie państwo do tego. Proszę bardzo, ważnymi punktami są nałożenie sankcji nie tylko na oligarchów, ale na całe ich otoczenie biznesowe, oraz zawieszenie wiz dla wszystkich obywateli Rosji chcących wjechać na teren Unii Europejskiej. Musimy całkowicie powstrzymać rosyjską propagandę w Europie. Wolność słowa nie oznacza prawa do kłamstwa. Musimy wykluczyć Rosję ze wszystkich organizacji międzynarodowych. Nie możemy siedzieć przy tym samym stole co przestępcy. Warto kontynuować zgłaszanie tych postulatów, które pojawiły się wówczas.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#JarosławKrajewski">I na koniec mam pytanie do pana ministra: Czy polska prezydencja będzie walczyła o uruchomienie 300 mld dolarów z zamrożonych aktywów rosyjskich na obronę Ukrainy przed agresją Federacji Rosyjskiej? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#MonikaWielichowska">Teraz mównica należy do pana posła Pawła Rychlika, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#PawełRychlik">Taki porywczy charakter mam czasami. Przepraszam, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#PawełRychlik">Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W ostatnich 13 miesiącach, za rządów premiera Donalda Tuska Polska, jak powiedział pan poseł Wipler, stała się czempionem w imporcie nawozów mineralnych. W ciągu 9 miesięcy 2024 r. do Polski wpłynęło 862 tys. t takich nawozów azotowych. Natomiast w 2021 r., za rządów premiera Morawieckiego Polska była również czempionem, ale w produkcji tych nawozów. Dzisiaj zakłady azotowe borykają się z ogromnymi kłopotami. Hasło polskiej prezydencji to „bezpieczeństwo”, ale, panie ministrze, jeśli tak dalej pójdzie, to właśnie bezpieczeństwo żywieniowe, w którego skład wchodzi oczywiście zapewnienie nawozów, będzie zagrożone i będziemy uzależnieni od ruskich nawozów. Polska w 2024 r. wydała 1,3 mld zł właśnie na te nawozy. Te pieniądze podaliśmy Ruskim na tacy na produkcję pocisków i amunicji, aby mogli zabijać ukraińskie dzieci. Czy macie na to pomysł? Czy coś z tym zrobicie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#PawełRychlik">Czy wpłyniecie na Komisję Europejską, tak żeby wprowadzić z jednej strony 30-procentowe cła na rosyjskie nawozy, a z drugiej strony — dopłaty do polskich nawozów dla polskich rolników?</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, dziękuję bardzo. Oddałam panu mównicę, ale nie umówiliśmy się, że na zawsze.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Zielińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#TomaszZieliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! 16 kwietnia 2020 r. weszła w życie ustawa, nad którą dzisiaj debatujemy. Dzięki temu aktowi można było zastosować krajowe, niezależne od sankcji wprowadzonych przez całą Unię Europejską mechanizmy sankcyjne, które — jak czytamy w uzasadnieniu — muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające, a także przewidywać odpowiednie środki konfiskaty dochodów z takich naruszeń. Wiemy, że ta ustawa obowiązuje już od ponad 2,5 roku i w związku z powyższym zwracam się do pana ministra z pytaniami: Ile naruszeń tych sankcji mieliśmy w okresie obowiązywania przepisów? Jakie kary ponieśli łamiący prawo? Czy rzeczywiście w ocenie rządu dzisiaj te sankcje skutecznie odstraszają, o co m.in. apelują przedsiębiorcy z mojego regionu sąsiadującego bezpośrednio z Ukrainą? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość. Chyba nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#MonikaWielichowska">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W sytuacji, gdy świat stoi przed poważnym wyzwaniem związanym z naruszeniem praw człowieka w obliczu agresji Rosji na Ukrainę, Polska nie może stać z boku. Musimy podejmować zdecydowane działania, które będą miały realny wpływ na ograniczenie możliwości finansowania działań wojennych przez agresora. Przedłożony projekt, opierający się na mechanizmach sankcyjnych Unii Europejskiej, wprowadza szereg istotnych regulacji, które umożliwiają nam skuteczniejsze działanie w tym obszarze. Zmiany w zakresie penalizacji naruszeń sankcji, a także wprowadzenie nowych obowiązków dla przedsiębiorców stanowią niezbędny element walki z nielegalnymi praktykami, które mogą prowadzić do obchodzenia sankcji. Z kolei z perspektywy obywateli ważne jest, aby te regulacje były skutecznie egzekwowane, dlatego wprowadzenie odpowiedzialności za naruszenia to krok w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#MałgorzataPępek">Chciałabym zapytać, w jaki sposób planuje się monitorować i oceniać efektywność regulacji w kontekście ich wpływu na bezpieczeństwo narodowe? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Iwonę Kozłowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dzisiaj mija 1050. dzień brutalnej napaści Rosji na Ukrainę. To dni pełne bólu, cierpienia, niepewności i walki naszych ukraińskich sąsiadów. Nie wolno nam przejść nad niczym nieuzasadnioną agresją do porządku dziennego. Musimy pamiętać również o swoim bezpieczeństwie i podejmować wszelkie działania, które zabezpieczą obronność naszego kraju. Jesteśmy do tego zobowiązani. Wszystkie nałożone sankcje, panie ministrze, pod warunkiem że będą konsekwentnie realizowane, mają na celu osłabienie Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Mam pytanie: Jakie kroki w tej kwestii zamierza podjąć ministerstwo w czasie polskiej prezydencji w Unii Europejskiej? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Artura Łąckiego, którego chyba nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po raz kolejny debatujemy nad sankcjami. Natomiast chciałbym zapytać bezpośrednio tutaj, jaki w ogóle jest bilans zysków i strat w przypadku tych sankcji. Chciałbym się oczywiście dowiedzieć z jednej strony tego, jakim wysiłkiem gospodarka Polski te sankcje musi respektować, a z drugiej strony — jakie są z tego korzyści polityczne. Wojna się wcale nie zakończyła, a więc, jak widać, te sankcje nic nie dają, niespecjalnie odstraszają, niespecjalnie uderzają w Federację Rosyjską. Natomiast są one wymierną stratą dla polskiej gospodarki, dla polskich przedsiębiorców i to widzimy. Generalnie wyznajecie zasadę: na złość Rosji odmrozimy sobie uszy.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! W uzasadnieniu projektu tej ustawy rządowej czytamy, że na dzień 8 kwietnia 2024 r. w wyniku stosowania ustawy sankcyjnej na liście krajowej znajduje się łącznie 501 wpisów, z czego 76 dotyczy podmiotów gospodarczych, a 425 — głównie osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać, jaka jest na dziś kwota zajętych aktywów osób fizycznych i osób prawnych. Kto dziś w Polsce rozporządza tymi aktywami? Czy są takie sytuacje, w których przejmujący aktywa kapitałowe np. Rosji czy Białorusi wyznaczeni komisarze prowadzą tę działalność zgodnie z obowiązującym prawem, ale np. doprowadzają do upadłości tych firm? Kto wówczas ponosi odpowiedzialność za te działania? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wrócę do tematu, o którym mówiłem w trakcie przedstawiania stanowiska, czyli do kwestii gigantycznego importu przez Polskę nawozów azotowych z Rosji, a właściwie przejmowania polskiego rynku.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#JarosławSachajko">Rano rozmawialiśmy o programie polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Tu państwo jeden akapit poświęcili konkurencyjności i odporności rolnictwa. Ale bez własnych nawozów azotowych ani polskie rolnictwo, ani rolnictwo europejskie nie będzie konkurencyjne. Rosja znalazła sobie bardzo dobry sposób na eksport gazu w postaci właśnie nawozów azotowych do Europy. Niby gazu nie można eksportować, ale już gaz w postaci nawozów azotowych — jak najbardziej.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#JarosławSachajko">Chciałbym zapytać pana ministra, czy w trakcie tej prezydencji uda się państwu w ramach całej Unii Europejskiej zakazać importu do Unii Europejskiej nawozów azotowych i uszczelnić pozostałe sankcje, aby przestać paść budżet rosyjski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Przemysława Wiplera z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#PrzemysławWipler">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam pytanie do rządu, mam pytanie do pana ministra: Czy widzicie państwo problem tego, że rosyjskie firmy transportowe masowo działają na polskim rynku transportowym już jako polskie spółki zarejestrowane w Polsce, że całe biznesy, całe przedsiębiorstwa w reakcji na te właśnie rozwiązania sankcyjne, i unijne, i polskie, zaczęły być rejestrowane w Polsce? To są całe floty, co do których ich konkurenci, polskie firmy doskonale wiedzą, że ta konkretna firma, która z nimi konkuruje, to jest firma rosyjska. Czy przewidujecie wprowadzenie jakichkolwiek efektywnych narzędzi, dzięki którym przestaną w sposób radykalny być obchodzone te przepisy sankcyjne i Rosjanie przestaną się śmiać Polakom w oczy, robiąc biznes konkurencyjny, mając różnego rodzaju przewagi konkurencyjne nad nami, często związane również wciąż z dostępem do tańszych paliw niż nasze, do tańszych pieniędzy? Czy widzicie ten problem?</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#PrzemysławWipler">I drugie pytanie. Czy zamierzacie coś zrobić z tym, żeby nie padły Zakłady Azotowe Puławy i polskie spółki w wyniku tego, że Europę zalewają w chwili obecnej nawozy z Federacji Rosyjskiej?</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Projekt ustawy wprowadza szereg nowych zadań dla Krajowej Administracji Skarbowej w zakresie egzekwowania wprowadzonych obowiązków, zakazów. Wprowadza on obowiązek przekazywania informacji pomiędzy Komisją Nadzoru Finansowego i głównym inspektorem informacji finansowej, a więc tworzona jest cała sieć, powiedziałabym, informacji czy wymiany informacji, które są niezbędne, aby wywierać większą presję na to, aby Rosja nie korzystała swobodnie z rynków finansowych, aby te ograniczenia dla Rosji były egzekwowane.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#ZofiaCzernow">Chcę zapytać pana ministra, jak ocenia, jak skuteczne mogą być te działania w świetle tego, co jeszcze dzieje się w handlu międzynarodowym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Ryszarda Wilka, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#RyszardWilk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tutaj było wielokrotnie już powiedziane, że w wielu przypadkach sankcje nakładane na Rosję okazują się fikcją i są omijane na tysiąc różnych sposobów. Dobrym przykładem był tu wspomniany przez posła Wiplera wzrost eksportu niemieckich samochodów do Kirgistanu o 5500%. Pamiętajmy przy tym, że sankcje działają w dwie strony, czyli to dwie strony nałożonych sankcji na tym tracą. Przykładem niech będzie choćby wprowadzone ostatnio, 20 grudnia, embargo na rosyjskie LPG, co widać po cenach, które teraz płacą nasi kierowcy.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#RyszardWilk">Mam pytanie. Sankcje mają uderzyć w Rosję. Ale czy są jakiekolwiek szacunki, ile na tej ustawie straci polska gospodarka, ile polskie firmy na tej ustawie stracą? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego z Prawa i Sprawiedliwości, który zada pytanie do pana ministra jako ostatni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Trzeba przypomnieć, że po wybuchu tej bestialskiej wojny Putina Prawo i Sprawiedliwość zareagowało błyskawicznie. Błyskawicznie została przyjęta ustawa sankcyjna i ona zaczęła działać. Pamiętam to jako wojewoda wtedy. To dotyczyło także niektórych spółek, które były ważne chociażby z uwagi na dostarczanie energii. Ale poradziliśmy sobie, bo ważniejsza jest walka i ważniejsza jest solidarność, i ważniejsza jest de facto obrona naszych interesów. Mogliśmy sobie jeszcze na to pozwolić, dlatego że mieliśmy np. Baltic Pipe, który zrealizowaliśmy w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości od początku do końca, i nie musieliśmy ulegać — tak jak np. Niemcy, którzy byli szantażowani -rosyjskiemu szantażowi energetycznemu.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#ZbigniewBogucki">Ale mam pytanie, panie ministrze. Sejm w marcu zeszłego roku podjął uchwałę dotyczącą apelu do Komisji Europejskiej o to, żeby wprowadzać sankcje, jeżeli chodzi o produkty żywnościowe z Białorusi i z Rosji. Minął już prawie rok, dzisiaj Polska sprawuje prezydencję. Dlaczego w tej sprawie nic się przez rok nie wydarzyło? Przecież Donald Tusk miał te sprawy załatwiać, można powiedzieć, od ręki, a przez rok tej sprawy nie załatwił. Czy załatwimy to podczas polskiej prezydencji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MonikaWielichowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#MonikaWielichowska">Zatem nie pozostaje mi nic innego, jak zaprosić pana ministra, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Czesława Mroczka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#CzesławMroczek">Pani marszałek, dziękuję pięknie.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#CzesławMroczek">Szanowni Państwo! Dziękuję za tę dyskusję. Trzeba na początku powiedzieć kilka słów na temat samej istoty tych sankcji i tego, czy one tak naprawdę przynoszą rezultaty i czy powinniśmy, czy Polska powinna w tym mechanizmie uczestniczyć. Dziękuję za to, że większość klubów czy prawie wszystkie kluby opowiadają się za utrzymaniem i uszczelnieniem systemu sankcyjnego. Głosy przeciwników systemu sankcyjnego, które tutaj padały, są pokrętne i to jest taka próba podważenia całego systemu sankcyjnego, który ma służyć temu, by poprzez działalność gospodarczą na terenie państw Unii Europejskiej nie wspierać wysiłku wojennego Rosji i nie wspierać totalitarnego reżimu na Białorusi. Ci, którzy tutaj się wypowiadali, posłowie Konfederacji, mówią tak: Nie udało się z kauczukiem, więc cały ten system w ogóle do niczego się nie nadaje, bo w sprawie kauczuku się nie udało przez 2 lata. No ale udało się np. w zakresie surowców energetycznych — gaz, węgiel rosyjski. To jest niesamowita rzecz. Rosja przez wiele lat poprzez kręcenie kurkiem szantażowała państwa europejskie, państwa Unii Europejskiej, ale nie tylko. W tej chwili Rosja sama siebie postawiła w niezwykle trudnej sytuacji, bo może sobie kręcić kurkiem, jak chce, a nie wpływa to w żaden sposób na bezpieczeństwo państw Unii Europejskiej, Europy, bo się po prostu uniezależniliśmy.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#CzesławMroczek">W związku z tym, proszę państwa, trzeba powiedzieć, że to jest duży sukces, że wszystkie państwa Unii Europejskiej są zdolne przyjmować, podejmować trudne decyzje związane z ograniczeniem prawa swobody gospodarczej we własnych państwach i ponoszą pewne straty gospodarcze na rzecz tego, by nie przysparzać zasobów Rosji i Białorusi do prowadzenia ich agresywnej, wojennej polityki. To jest wielkie osiągnięcie, jak powiadam. Udało się ustalić 15 pakietów unijnych, które wprowadzają sankcje na konkretne produkty. W polskim systemie prawnym ta ustawa, która została przyjęta podczas rządów PiS-u, objęła jedynie cztery pakiety sankcyjne. W związku z tym, kiedy przejęliśmy odpowiedzialność za państwo, na początku dokonaliśmy przeglądu funkcjonującego systemu sankcyjnego w naszym kraju i dlatego dzisiaj przedkładamy państwu ten projekt ustawy, który ma zaktualizować nasz porządek krajowy i objąć wszystkie pakiety sankcyjne, by mogły być tutaj w pełni stosowane. Ponadto, jak wielokrotnie już padało w państwa wypowiedziach — ja nie będę powtarzał tych szczegółów — wprowadzamy uszczelnienia, zwiększamy kompetencje Krajowej Administracji Skarbowej i prokuratury w zakresie narzędzi związanych ze stosowaniem sankcji, czyli mrożenie aktywów, oraz narzędzi dotyczących obchodzenia sankcji. Czyli jeśli przyjmiemy tę ustawę, proszę państwa, to ona z całą pewnością w sposób bardziej skuteczny wdroży rozstrzygnięcie unijne dotyczące zakazu obrotu na terenie naszego kraju produktami, które już są objęte sankcjami unijnymi, i da lepsze narzędzia, bardziej skuteczne dla naszych podmiotów, które wykonują zadania związane z przestrzeganiem przepisów w zakresie tego systemu sankcyjnego. Czyli chodzi tu o wzmocnienie Krajowej Administracji Skarbowej, polskiej prokuratury i oczywiście prowadzenie samej listy sankcyjnej ministra spraw wewnętrznych i administracji.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#CzesławMroczek">Przy tej okazji chcę bardzo podziękować, bo ten projekt ustawy jest efektem pracy kilku ministerstw. Z inicjatywy ministra Sikorskiego rozpoczęliśmy proces przeglądu przepisów systemu sankcyjnego. Oprócz Ministerstwa Spraw Zagranicznych i mojego ministerstwa, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, w tym procesie uczestniczyły również Ministerstwo Sprawiedliwości, Ministerstwo Infrastruktury i inne instytucje centralne.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, pośród tych, którzy chcieliby podważyć ten system sankcyjny, padło takie pytanie: Co z tego, że ten system obowiązuje już od ponad 2 lat, skoro trwa wojna? A może rzeczywiście ta wojna już by nie trwała, gdyby nie ten system sankcyjny, i Ukraina już by się nie broniła, gdyby nie było tego mechanizmu sankcyjnego, tego wsparcia od państw unijnych w postaci wzmacniania wysiłku obronnego Ukrainy, w postaci przekazywania im sprzętu i uzbrojenia, w zakresie wspierania ich gospodarki, jak również w zakresie osłabiania gospodarki rosyjskiej? Tym wszystkim, którzy dzisiaj patrzą na tragedię narodu ukraińskiego i państwa ukraińskiego i chcieliby już zakończyć tę wojnę bez względu na to, jaki miałaby swój koniec, mówię, że skutki zakończenia tej wojny na Ukrainie będą miały wielki wpływ na bezpieczeństwo państwa polskiego i jest w naszym żywotnym interesie, najbardziej żywotnym interesie, wspieranie Ukrainy i niedopuszczenie do tego, by Ukraina tę wojnę przegrała. Dlatego przychodzimy do państwa z projektem ustawy, która uszczelnia system i wprowadza te pakiety unijne, które do tej pory nie były objęte polskimi przepisami.</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, z punktu widzenia naszych decyzji, które zostały podjęte do tej pory, od początku obowiązywania ustawy — czyli i pod rządami PiS-u, i teraz, pod rządami naszej koalicji — dokonano 523 wpisów na krajową listę środków ograniczających. 95 wpisów dotyczyło podmiotów gospodarczych, 81 było bezpośrednio powiązanych z kapitałem rosyjskim, więc to też jest pytanie o tę obronę polskich podmiotów — to były czy są podmioty bezpośrednio powiązane z kapitałem rosyjskim — a 428 wpisów dotyczyło osób, głównie obywateli Republiki Białoruś, wspierających totalitarną władzę w tym państwie, 49 osób było z Federacji Rosyjskiej. Według danych Krajowej Administracji Skarbowej łączna wartość zamrożonych dotychczas w Polsce aktywów wynosi ponad 1,3 mld euro i to są, w moim przekonaniu, poważne kwoty. Po przyjęciu tych ustaw będziemy jeszcze bardziej skuteczni w zakresie tego mechanizmu.</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, były pytania, co dalej. Jeżeli chodzi o konkretne sankcje dotyczące konkretnych produktów, zakazu obrotu konkretnymi produktami, to one wynikają z tych pakietów unijnych i my jesteśmy za tym, by te nowe pakiety przyjmować. One oczywiście wymagają uzgodnienia. Jest pewien oczywisty problem związany z tym, że niektóre państwa, dla których konkretne produkty są wyjątkowo wrażliwe z punktu widzenia ich gospodarki, trzeba będzie dłużej przekonywać. Polska będzie wśród tych państw, które będą aktywnie działać na rzecz analizy tego, jakie jeszcze sankcje sektorowe dotyczące konkretnych sektorów gospodarczych, produktów, powinniśmy wprowadzać, a ten mechanizm, który będziemy mieli już poprawiony, jeżeli chodzi o narzędzia, będzie po prostu działał.</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#CzesławMroczek">Słowo na temat nawozów mineralnych. Chcę państwa poinformować, że szeroki asortyment nawozów mineralnych jest już objęty sankcjami. W związku z tym Krajowa Administracja Skarbowa i prokuratura mogą tutaj działać i działają w zakresie tych podmiotów, które próbują ten system sankcyjny obchodzić.</u>
          <u xml:id="u-345.8" who="#CzesławMroczek">Niezależnie od tego podejmujemy działania w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Chcę państwa poinformować, że w grudniu podjęliśmy decyzję o wpisaniu czterech firm, które działały na rynku polskim w zakresie obrotu, powiązanych z firmami produkcyjnymi produkującymi nawozy mineralne na Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-345.9" who="#CzesławMroczek">A więc działamy dwutorowo: prokuratura i Krajowa Administracja Skarbowa w zakresie obchodzenia sankcji, a my wchodzimy bezpośrednio, umieszczamy te firmy na krajowej liście sankcyjnej, mrożąc ich aktywa, uniemożliwiający ich działanie w ogóle. W tym zakresie będziemy bardzo aktywni, jeżeli chodzi o segment nawozowy.</u>
          <u xml:id="u-345.10" who="#CzesławMroczek">Dokonamy przeglądu tego, jakie produkty w tym obszarze powinny być, a nie są objęte unijnymi pakietami sankcyjnymi, i będziemy skutecznie dążyć do tego, by znalazły się w kolejnych pakietach sankcyjnych. Jednocześnie jeszcze mocniej będziemy działać na rzecz uniemożliwienia działania firmom w tym zakresie, który już jest objęty sankcjami.</u>
          <u xml:id="u-345.11" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa, ponieważ w zasadzie cały Sejm z wyjątkiem bardzo nielicznych posłów popiera działania zmierzające do tego, by ten system sankcyjny był pełniejszy, by uniemożliwiał wojenną politykę rosyjską i totalitarne działania władzy białoruskiej, chcę państwu podziękować i jeszcze raz zapewnić, że będziemy skutecznie działać, korzystając z dostępnych narzędzi.</u>
          <u xml:id="u-345.12" who="#CzesławMroczek">Jeszcze może słowo na koniec z punktu widzenia ochrony podmiotów, których dotykają te mechanizmy sankcyjne. Mam świadomość tego, że to są działania, które ograniczają swobodę działalności gospodarczej, i że w odniesieniu do wszystkich decyzji, w szczególności dotyczących umieszczenia na liście sankcyjnej, musi być kontrola niezależnego podmiotu w zakresie wpisania tych podmiotów na listę, bo tak naprawdę to oznacza niemożność dalszego działania przez te podmioty. A więc chcę przypomnieć, że decyzje ministra spraw wewnętrznych i administracji dotyczące wpisania na listę sankcyjną objęte są kontrolą sądów administracyjnych w dwuinstancyjnym postępowaniu. Od tych decyzji służy zaskarżenie do wojewódzkich sądów administracyjnych, później kasacja do naczelnego sądu. W związku z tym jest tu zapewniona prawidłowa kontrola stosowania tych dolegliwych narzędzi sankcyjnych ograniczających wolność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-345.13" who="#CzesławMroczek">Bardzo państwu dziękuję za wyrażone tutaj stanowisko i gotowość poparcia tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-345.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#TomaszKostuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak już mówiłem, nowelizacja jest niewątpliwie bardzo potrzebna. Niemniej część jej przepisów budzi pewne obawy przedsiębiorców. Czy zgłaszane przez nich w trakcie konsultacji zastrzeżenia i wątpliwości zostały wyjaśnione? W szczególności chodzi o to, jak rząd odnosi się do ryzyk związanych z brakiem wykazu państw, w przypadku których istnieje niebezpieczeństwo lub co do których istnieje podejrzenie, że biorą udział w obchodzeniu środków ograniczających? Zdaniem strony społecznej pozostawia to organom celnym duże pole do uznaniowości i może skutkować przyjęciem przez poszczególne oddziały celne odmiennych stanowisk w tym zakresie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej (druki nr 925 i 930).</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Piotra Adamowicza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt i przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Jest to druk nr 925.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#PiotrAdamowicz">Panie i Panowie Posłowie! W katalogu świąt państwowych znajduje się wiele dat upamiętniających wiele wydarzeń, np. ponad 10 lat temu rangą ustawy upamiętniono żołnierzy wyklętych. Jednakże w tymże katalogu świąt narodowych zabrakło Armii Krajowej, najliczniejszej podziemnej struktury walczącej w czasie II wojny światowej o wolność Polski. Dziś wypełniamy tę lukę, proponując uchwalenie ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Byłby on obchodzony 14 lutego, czyli dokładnie w dniu powołania AK.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#PiotrAdamowicz">Będzie to także jakże ważne, symboliczne upamiętnienie, a zarazem złożenie hołdu kilkuset tysiącom Polek i Polaków, którzy w podziemnej armii w czasie II wojny światowej walczyli o niepodległość naszego kraju, a po jej zakończeniu byli prześladowani przez komunistyczne władze.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#PiotrAdamowicz">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 2 stycznia tego roku powyższy projekt ustawy do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania. Komisja Kultury i Środków Przekazu po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 7 stycznia tego roku wnosi: Wysoki Sejm uchwalić raczy załączony projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#PiotrAdamowicz">Panie i Panowie Posłowie! Chciałbym podkreślić, że tenże projekt ustawy został przyjęty na posiedzeniu komisji nie w wyniku głosowania, ale przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-349.6" who="#PiotrAdamowicz">I jeszcze jedna rzecz, jeżeli mogę prosić. Pozostaje nam liczyć na odpowiednio szybką ścieżkę proceduralną ze strony zarówno Senatu RP, jak i prezydenta RP, tak aby dzień 14 lutego był obchodzony już w tym roku jako Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, jako święto państwowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszą do zabrania głosu zapraszam panią poseł Marię Koc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#MariaKoc">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość pragnę wyrazić nasze głębokie poparcie dla inicjatywy ustawodawczej ustanowienia Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Możemy jedynie wyrazić żal, że to święto państwowe zostanie ustanowione dopiero teraz, 83 lata od powołania Armii Krajowej, tej największej i najliczniejszej podziemnej armii w okupowanej przez Niemców Europie. Niewielu już żołnierzy Armii Krajowej doczekało tego czasu. Większość z tych, którzy przeżyli wojnę i okrutne czasy powojennych represji komunistycznych, odeszło już na wieczną wartę. Niemniej to święto — Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej będzie hołdem złożonym przez nas, współczesnych Polaków, tej walecznej formacji i wszystkim, którzy ją tworzyli.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#MariaKoc">Wierzymy też, że to nowe święto państwowe stanie się przyczynkiem do jeszcze większego zainteresowania historią Armii Krajowej przez młode pokolenie Polaków. Ważne jest bowiem dla całej naszej narodowej wspólnoty, aby to właśnie młodzi ludzie, młodzi Polacy, stali się, poczuli się kontynuatorami etosu Armii Krajowej, armii, która dziś jest nie tylko symbolem oporu społeczeństwa wobec okupantów i niezgody Polaków na odebranie im wolności, ale jest wręcz ucieleśnieniem polskości.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#MariaKoc">Prof. Andrzej Nowak trafnie ujął w słowach coś, co wyróżnia nas, Polaków. Powiedział bowiem, że istotą polskości jest niezgoda na zniewolenie. I to właśnie z tej głębokiej niezgody na zniewolenie jeszcze we wrześniu 1939 r. powstała w Polsce pierwsza organizacja konspiracyjna do walki z okupantami niemieckim i sowieckim — była to Służba Zwycięstwu Polski, przemianowana jeszcze jesienią 1939 r. na Związek Walki Zbrojnej. Armia Krajowa, powołana do życia rozkazem naczelnego wodza gen. Władysława Sikorskiego, w dniu 14 lutego 1942 r. nie tylko wprost kontynuowała działalność obu tych wcześniej wymienionych organizacji, Armia Krajowa stała się bardzo szybko symbolem obejmującym niemal całokształt wysiłku zbrojnego polskiej konspiracji. Trzeba podkreślić, że powołanie Armii Krajowej było istotnym aktem politycznym i miało pokazać światu, że w Polsce cały czas toczy się walka, że trwają działania dywersyjne i przygotowania do wielkiej akcji zbrojnej, jaką miało być powstanie powszechne — akcja „Burza”, a Armia Krajowa jest armią, która toczy bez ustanku walkę z okupantem i to jest jej wkład w działania zbrojne koalicji antyhitlerowskiej.</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#MariaKoc">Powołanie Armii Krajowej miało też charakter symboliczny. Przemianowanie Związku Walki Zbrojnej w Armię Krajową przyspieszyło bowiem proces scalania wszystkich konspiracyjnych ruchów i organizacji działających na terenie Polski w jedną formację, jaką właśnie była Armia Krajowa. I choć scalenie różnych ruchów konspiracyjnych i oddanie ich pod jedno dowództwo nie było łatwe, to jednak większość organizacji konspiracyjnych znalazła się ostatecznie w szeregach Armii Krajowej. Pojęcie dobra wspólnego zwyciężyło. Armia Krajowa skupiła ogromną rzeszę polskich patriotów. Historycy szacują, że formacja ta liczyła ok. 380 tys. żołnierzy, niektórzy mówią nawet o 500 tys. Wysiłek zjednoczenia pozwolił planować śmiałe przedsięwzięcia militarne, takie właśnie jak: akcja „Burza”, wiele akcji dywersyjnych, jak chociażby słyna „Akcja pod Arsenałem”, akcja „Pensjonat”, rozbicie więzienia w Lidzie, działania wywiadu w ramach oddziału II Armii Krajowej, liczne akcje sabotażowe czy organizację polskiej samoobrony na Wołyniu.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#MariaKoc">Armia Krajowa to fenomen na skalę światową także dlatego, że nie była to zwyczajna podziemna organizacja dywersyjna czy partyzancka powołana do walki z okupantem, ale było to zbrojne ramię polskiego państwa podziemnego, świetnie zorganizowanej struktury obejmującej swym zasięgiem całe terytorium II Rzeczypospolitej i prowadzącej rozwiniętą działalność administracyjną, polityczną i wojskową. Armia Krajowa była po prostu elementem szerszego założenia propaństwowego, stąd jej szerokie oddziaływanie na społeczeństwo. I właśnie to oddziaływanie na całe społeczeństwo polskie, imponująca mobilizacja Polaków do powszechnego oporu wobec okupantów, a wreszcie zjednoczenie narodu polskiego we wspólnej sprawie, jaką była polska niepodległość, to największy sukces i najważniejsze dziedzictwo Armii Krajowej. To także dziedzictwo tych, którzy już po formalnym rozwiązaniu Armii Krajowej podjęli walkę w podziemiu antykomunistycznym, wprost nawiązując do swojej macierzystej formacji jej etosu.</u>
          <u xml:id="u-351.6" who="#MariaKoc">Dziedzictwo Armii Krajowej z dumą przyjmujemy i zobowiązujemy się przekazywać je kolejnym pokoleniom. Cześć i chwała bohaterskim żołnierzem Armii Krajowej!</u>
          <u xml:id="u-351.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#HenrykSzopiński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 14 lutego 1942 r. to niezwykle ważna data w naszej historii, chociaż dodać trzeba, że w świadomości Polaków mało znana. W zasadzie tylko historycy i osoby zainteresowane dziejami konspiracji wiedzą o dacie 14 lutego 1942 r. coś więcej, dlatego bardzo ważna i cenna jest inicjatywa ustanowienia w tym dniu święta państwowego — Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. To bowiem wtedy oficjalnie zaczęła funkcjonować nazwa Armia Krajowa, nazwa symbol, nazwa obejmująca niemal całokształt wysiłku zbrojnego polskiej konspiracji. To dzień, w którym naczelny wódz gen. Władysław Sikorski, powołując Armię Krajową, zakończył proces scalania podziemnych Sił Zbrojnych formowanych od 1939 r. do walki z okupantem niemieckim i sowieckim. Mimo wielu napotkanych trudności udało się zjednoczyć większość rozproszonych wcześniej wojskowych sił konspiracyjnych. W wyniku tego procesu w szeregach Armii Krajowej zjednoczonych zostało, oprócz Służby Zwycięstwu Polski i Związku Walki Zbrojnej, większość sił wojskowych podziemnych partii politycznych: ludowców, Bataliony Chłopskie, socjalistów, Gwardia Ludowa Wolność, Równość, Niepodległość, i narodowców, Narodowa Organizacja Wojskowa. Dowództwu AK podporządkowały się także mniejsze organizacje. Praktycznie w ramach Armii Krajowej skupiła się niemal cała patriotycznie nastawiona część narodu polskiego i choćby dlatego warto zapamiętać tę datę. Od tego dnia połączone i przemianowane na Armię Krajową organizacje znacząco podniosły rangę sił zbrojnych w kraju, stając się podziemnym, ochotniczym wojskiem Polskiego Państwa Podziemnego. Zadaniem Armii Krajowej było tworzenie struktur wojskowo-organizacyjnych na czas okupacji dla mobilizacji społeczeństwa do walki bieżącej, ochrona Polskiego Państwa Podziemnego oraz odtworzenie armii na czas otwartej walki o niepodległość, czyli przygotowanie kraju do powszechnego, ogólnopolskiego powstania.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#HenrykSzopiński">Armia Krajowa, wchodząca w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej, w czasie II wojny światowej była największym w Europie podziemnym, doskonale zorganizowanym wojskiem do walki z okupantami. W 1944 r., 2 lata od powołania, liczyła już ponad 350 tys. zaprzysiężonych żołnierzy, w tym ok. 10 tys. oficerów i ok. 40 tys. ochotników walczących w oddziałach leśnych. Walka prowadzona przez Armię Krajową była rozwijana w wielu kierunkach, takich jak: wywiad, kontrwywiad, dywersja, propaganda niepodległościowa, szkolenie kadr, pozyskiwanie broni, produkcja środków walki, łączność kurierska i radiowa, obecność konspiracyjna w obozach jenieckich i obozach zagłady, a także wiele innych. Wyjątkowym, elitarnym kadrowym wsparciem dla Armii Krajowej było kilkuset specjalnie przeszkolonych w Wielkiej Brytanii żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych zrzucanych na spadochronach na teren okupowanego kraju, tzw. cichociemnych.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#HenrykSzopiński">W szeregach Armii Krajowej odnalazł się pełen przekrój polskiego społeczeństwa: ludność miejska i wiejska, kwiat polskiej młodzieży, w tym harcerze, intelektualiści, artyści oraz przedwojenni żołnierze zawodowi. W przeważającej liczbie przypadków chęć oswobodzenia kraju spod jarzma niemieckiej okupacji przeważyła nad partykularnymi interesami poszczególnych środowisk i stronnictw politycznych. Co należy podkreślić, Armia Krajowa w każdej fazie swego istnienia była strukturą legitymującą się mandatem legalnych, konstytucyjnych władz Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#HenrykSzopiński">Armia Krajowa została rozwiązana 19 stycznia 1945 r. W sytuacji zajmowania Polski przez sowieckiego okupanta byłym żołnierzom Armii Krajowej polecono wówczas prowadzenie dalszej działalności „w duchu odzyskania pełnej niepodległości państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą”. Organizacje, które pozostały w konspiracji i prowadziły dalszą pracę niepodległościową, walcząc z komunistycznym okupantem, przyjmowały nazwy typu: Ruch Oporu Armia Krajowa, Armia Krajowa Obywateli czy Okręg Wileński Armii Krajowej. W relacjach z okresu powojennego zazwyczaj pojawia się określenie „to nasi AK-owcy” dla oznaczenia zbrojnego podziemia niepodległościowego. Armia Krajowa przestawała istnieć jako organizacja, pozostawała jednak jako zjawisko społeczne. Nie sposób bowiem było rozwiązać ducha AK, który był równoznaczny ze światopoglądem niepodległościowym. Dla społeczeństwa AK była symbolem i syntezą niepodległościowej postawy narodu.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#HenrykSzopiński">Z uwagi na należyte kultywowanie pamięci o naszych przodkach walczących o niepodległość i na upowszechnianie wiedzy o konspiracji niepodległościowej w latach 1939–1945 ustanowienie 14 lutego świętem państwowym — Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej jest w pełni uzasadnione, szczególnie z uwagi na coraz mniej liczne grono żyjących weteranów, bohaterskich żołnierzy i żołnierek Polskiego Państwa Podziemnego, dla których to święto stanowić będzie kolejny wyraz pamięci i szacunku obecnych pokoleń.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#HenrykSzopiński">Klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem projektu tej ustawy. Cześć i chwała bohaterom! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam posłankę Aleksandrę Leo, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#AleksandraLeo">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 14 lutego 83 lata temu naczelny wódz gen. Władysław Sikorski powołał Armię Krajową — armię, która była ochotniczym wojskiem Polskiego Państwa Podziemnego, wchodziła w skład Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej i stanowiła największe konspiracyjne wojsko w Europie podczas II wojny światowej. Jej celem była walka o odzyskanie niepodległości Polski poprzez m.in. przygotowanie i wywołanie ogólnopolskiego powstania. AK przeprowadzała akcje zbrojne i sabotażowe, szkoliła kadry. Formą jej działania był też wywiad i propaganda, a także łączność kurierska i radiowa, pozyskiwanie broni oraz obecność konspiracyjna w obozach jenieckich i obozach zagłady.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#AleksandraLeo">Poza oddziałami zbrojnymi AK w ramach swoich struktur stworzyła praktycznie całą administrację państwową działającą w pełnej konspiracji. W jej działalność byli zaangażowani ludzie pracujący w wielu zawodach i pochodzący z różnych grup społecznych. Armia Krajowa skupiała ok. 200 organizacji wojskowych. W jej szeregach została zjednoczona większość rozproszonych wcześniej sił wojskowych podziemnych partii politycznych: ludowców, czyli Batalionów Chłopskich, socjalistów i narodowców. Elitarnym kadrowym wsparciem dla AK było kilkuset cichociemnych — specjalnie przeszkolonych w Wielkiej Brytanii żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych zrzucanych na spadochronach na teren okupowanego kraju.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#AleksandraLeo">Walka prowadzona przez AK była rozwijana na skalę niespotykaną wcześniej w żadnym innym kraju okupowanej Europy. Latem 1944 r., w okresie maksymalnej zdolności bojowej, jej liczebność sięgała nawet 400 tys. zaprzysiężonych żołnierzy, w tym ponad 10 tys. oficerów. Kulminacją wysiłku zbrojnego Armii Krajowej było powstanie warszawskie.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#AleksandraLeo">AK została rozwiązana 19 stycznia 1945 r. przez ostatniego dowódcę sił zbrojnych w kraju gen. Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka” w obliczu ofensywy wojsk sowieckich, która w połowie stycznia ruszyła znad Wisły w kierunku Berlina. W sytuacji zajmowania Polski przez okupanta sowieckiego byłym żołnierzom Armii Krajowej polecono wówczas prowadzenie dalszej działalności „w duchu odzyskania pełnej niepodległości państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą”. „W tym działaniu każdy z was musi być dla siebie dowódcą” — napisał gen. Okulicki w tajnym rozkazie do komendantów obszarów, okręgów i podokręgów AK.</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#AleksandraLeo">Szacuje się, że w różnych walkach z okupantem zginęło 100 tys. żołnierzy Armii Krajowej, a ok. 50 tys. zostało wywiezionych do Związku Radzieckiego i uwięzionych. Tych, którzy pozostali w Polsce, prześladowano przez okres stalinowski. Byli szykanowani, skazywani na więzienie, a nawet na karę śmierci. Do straconych na mocy wyroków komunistycznych sądów żołnierzy AK należał m.in. rtm. Witold Pilecki. Utworzona 14 lutego 1942 r. Armia Krajowa była ochotniczym wojskiem Polskiego Państwa Podziemnego, niemniej wstępowanie w jej szeregi było dla żołnierzy obowiązkiem płynącym z poczucia patriotyzmu.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#AleksandraLeo">Szanowni Państwo! Trudno jest mi mówić o Armii Krajowej, nie poruszając wątku osobistego. Żołnierzem AK i uczestnikiem powstania warszawskiego był mój dziadek Włodzimierz Leo ps. Bawół. Walczył w II Batalionie Szturmowym „Odwet”, miał wtedy 18 lat. W czerwcu 1945 r. zgłosił się do 1. Dywizji Pancernej gen. Maczka. Został też odznaczony Krzyżem Armii Krajowej nadawanym w Londynie i nieuznawanym w PRL, a także Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Po transformacji ustrojowej otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Wstępując w szeregi Armii Krajowej, złożył przysięgę: Przysięgam być wiernym ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary mego życia. Prezydentowi Rzeczypospolitej i rozkazom naczelnego wodza oraz wyznaczonemu przezeń dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy dochowam niezłomnie, cokolwiek by mnie spotkać miało.</u>
          <u xml:id="u-355.6" who="#AleksandraLeo">Tej przysiędze mój dziadek był wierny przez całe życie. Nigdy nie sprzeniewierzył się danemu słowu. Nie wstąpił do PZPR, nie podjął żadnej współpracy z komunistami, mimo licznych propozycji. Był lekarzem, doktorem nauk medycznych. Ominęły go zagraniczne stypendia i eksponowane stanowiska. Był prawdziwym patriotą, hołdującym takim wartościom jak poświęcenie, szacunek i miłość do ojczyzny. Dlatego czuję się zobowiązana do przekazywania etosu Armii Krajowej następnym pokoleniom. Uważam, że pamięć o żołnierzach AK, zachowanie dziedzictwa oraz ideałów tej organizacji jest naszym obowiązkiem.</u>
          <u xml:id="u-355.7" who="#AleksandraLeo">Polska 2050 poprze tę ustawę. Głęboko wierzę, że już w tym roku, 14 lutego, będziemy mieli nowe święto państwowe, Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę pana posła Marka Biernackiego, pozwólcie państwo, że pozdrowię uczennice i uczniów z klasy VIIa ze Szkoły Podstawowej nr 5 im. Księdza Jana Twardowskiego w Biłgoraju. Są dzisiaj z nami na zaproszenie posłanki Małgorzaty Gromadzkiej. Muszę wam powiedzieć, że w grudniu byłam w waszym pięknym, przedsiębiorczym Biłgoraju i pewnie jeszcze do was wrócę.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#MonikaWielichowska">Powracamy do wystąpienia pana posła Marka Biernackiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#MarekBiernacki">Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#MarekBiernacki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu klubu PSL — Trzecia Droga przypadł mi honor i zaszczyt przedstawić stanowisko wobec sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Honor, ponieważ ten projekt ustawy, tak jak wszyscy moi poprzednicy mówili, powinien być uchwalony 30 lat temu. W momencie, kiedy powstała III RP, kiedy Polska odzyskała wolność, to była nasza powinność. Dobrze, że akurat na tym posiedzeniu Sejmu tą naszą powinność realizujemy, to jest bardzo istotne. Realizujemy ją w zgodzie, wspólnie, co jest bardzo znamienne, bo ocena Armii Krajowej może być tylko jedna: to byli wspaniali ludzie, młodzi ludzie ze wsi, z miasta, inteligenci, robotnicy, wszyscy. Wszyscy, którzy czuli się Polakami, byli albo członkami AK albo ich sympatykami.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#MarekBiernacki">Armia Krajowa, która powstała w 1942 r., była kontynuacją dwóch ugrupowań: Służby Zwycięstwu Polski i Związku Walki Zbrojnej. Musimy pamiętać, że już we wrześniu 1939 r. tworzono zręby państwa podziemnego i podziemne siły zbrojne. AK zostało powołane w 1942 r. jako formacja, która zastąpiła Związek Walki Zbrojnej, rozszerzyła też zakres swoich działań i zaprosiła inne organizacje, potrafiła być czynnikiem integrującym różne siły wojskowe w Polsce, którym przyświecał jeden cel: walka o wolność.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#MarekBiernacki">Chciałbym przytoczyć teraz całą rotę przysięgi, bo to jest istotne. Jak mówimy o rocie przysięgi, jaką składali żołnierze, to warto przytoczyć ją całą. Rota przysięgi Armii Krajowej, obowiązująca od lutego 1942 r.</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#MarekBiernacki">Przyjmowany: W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Marii Panny Królowej Korony Polskiej, kładę swe ręce na ten święty krzyż, znak męki i zbawienia, i przysięgam być wierny ojczyźnie mej, Rzeczpospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary życia mego. Prezydentowi Rzeczpospolitej Polskiej i rozkazom naczelnego wodza oraz wyznaczonemu przezeń dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam cokolwiek by mnie spotkać miało. Tak mi dopomóż Bóg.</u>
          <u xml:id="u-357.5" who="#MarekBiernacki">Przyjmujący: Przyjmuję cię w szeregi Armii Polskiej, walczącej z wrogiem w konspiracji o wyzwolenie ojczyzny. Twym obowiązkiem będzie walczyć z bronią w ręku. Zwycięstwo będzie twoją nagrodą. Zdrada jest karana śmiercią.</u>
          <u xml:id="u-357.6" who="#MarekBiernacki">Tak naprawdę to żołnierze Armii Krajowej zostali zdradzeni w 1945 r., tak jak i cała Polska. W ramach państw alianckich walczyliśmy z Niemcami, ale zostaliśmy przez polityków obcych państw sprzedani. Taka jest prawda i z tego musimy sobie zdawać sprawę: że musimy przede wszystkim liczyć na siebie, a później na sojuszników i mieć tych sojuszników takich, którzy nas nigdy nie opuszczą. Żołnierze Armii Krajowej zamiast otrzymać ordery, odznaczenia, honory zostali wywiezieni na zsyłkę na Sybir, zsyłkę na Kołymę, byli prześladowani, a lepsze, intratne prace nie były dla nich dostępne. To trwało do powstania III RP.</u>
          <u xml:id="u-357.7" who="#MarekBiernacki">Co jest też istotne, podziemny ruch „Solidarności”, słynna papierowa rewolucja, młodzi chłopcy z długimi włosami, którzy nie ugięli się po 13 grudnia 1981 r., właśnie Armię Krajową traktowali jako swój wzór. Młodzi chłopcy oczytani w książkach, w bibule, tworzyli struktury na wzór komórek Armii Krajowej. To było symboliczne zakończenie. Misja Armii Krajowej została zakończona tym, że Polska odzyskała wolność.</u>
          <u xml:id="u-357.8" who="#MarekBiernacki">To, że istniało Polskie Państwo Podziemne, było elementem, który pozwolił polskości przetrwać i dalej ją rozwijać. Musimy o tym pamiętać i nie możemy… I właśnie też chciałbym, żeby dzień 14 lutego, to święto było dla nas przypomnieniem, żebyśmy w swoim zacietrzewieniu politycznym znowu nie stracili ojczyzny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Darię Gosek-Popiołek z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#DariaGosekPopiołek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Armia Krajowa to zjawisko unikalne nie tylko w historii Polski, ale również całej okupowanej przez III Rzeszę Europy. Nigdzie w okupacyjnych warunkach nie udało się stworzyć tak dużej i sprawnie działającej jak Polskie Państwo Podziemne organizacji. I za każdym razem warto też podkreślać, że łączyło ono bardzo zróżnicowane nurty polityczne, zjednoczone ideą walki o wolną i demokratyczną Polskę.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#DariaGosekPopiołek">Tak jak wszystkie demokratyczne partie podporządkowały się konspiracyjnemu parlamentowi w Radzie Jedności Narodowej, tak dowództwu Armii Krajowej podporządkowały się wszystkie zbrojne formacje od narodowych demokratów przez ludowców i chadeków po socjalistów. Poza nawiasem Polski Podziemnej pozostawały tylko formacje antydemokratyczne, skrajni nacjonaliści i komuniści.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#DariaGosekPopiołek">Warto przypomnieć, że w szeregach Armii Krajowej walczyły również kobiety, i to nie tylko jako sanitariuszki, radiotelegrafistki czy kurierki. Kobiety walczyły również w leśnych oddziałach partyzanckich, w oddziałach dywersyjnych i w wywiadzie. Niektóre leczyły rannych, inne zbierały informacje, jeszcze inne walczyły z bronią w ręku. Walczyły na równych prawach z mężczyznami, miały równe obowiązki. I chociaż dokładna liczba żołnierek Armii Krajowej nie jest znana, to chciałabym ich równoprawny udział podkreślić, bo zbyt często sprowadza się rolę kobiet w konspiracji tylko do kwestii bycia sanitariuszkami, a w rzeczywistości pełniły one w Armii Krajowej bardzo zróżnicowane role.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#DariaGosekPopiołek">Armia Krajowa walczyła nie tylko o Polskę wolną od okupacji, ale też o taką, w której jest miejsce dla osób różnej narodowości, o Polskę, która naprawi krzywdy i błędy II Rzeczypospolitej, o Polskę godnej pracy i godnego życia. Uważam, że najlepszym sposobem na oddanie hołdu Armii Krajowej i jej żołnierzom jest walka o realizację tych ideałów również współcześnie.</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#DariaGosekPopiołek">Tradycja Armii Krajowej, Polskiego Państwa Podziemnego jest jedną z najpiękniejszych tradycji w historii Polski. To tradycja Polski niepodległej, demokratycznej, sprawiedliwej i otwartej. Cieszę się za każdym razem, kiedy mamy okazję w tej Izbie tę tradycję upamiętnić. Oczywiście koalicyjny klub Lewicy popiera projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Krzysztofa Szymańskiego z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#KrzysztofSzymański">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedmiotem dzisiejszej debaty jest projekt ustawy ustanawiającej Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, dzień, który winien stać się symbolicznym wyrazem hołdu dla tych, którzy w najtrudniejszych chwilach naszej historii mieli odwagę stanąć w obronie wolności i honoru Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#KrzysztofSzymański">14 lutego, dzień powołania Armii Krajowej, to data, która w polskich dziejach powinna zajmować miejsce szczególne jako przypomnienie nie tylko o bohaterskiej walce, ale również o niezłomności i wierności ideałom, które przez wieki definiowały naszą tożsamość.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#KrzysztofSzymański">Armia Krajowa, tak jak całe Polskie Państwo Podziemne, czyli największa podziemna armia w okupowanej Europie, była fenomenem na skalę światową; była tworzona przez ludzi różnych środowisk, którzy dobrowolnie zdecydowali się poświęcić swoje życie dla ojczyzny. Ich odwaga, niezłomność i gotowość do działania w najbardziej ekstremalnych warunkach stanowią fundament, na którym powinniśmy budować naszą pamięć historyczną i poczucie narodowej dumy.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#KrzysztofSzymański">Historia Armii Krajowej, jak cała polska historia, jest skomplikowana, pełna nadziei, ale i tragicznych dylematów. Żołnierze AK wierzyli, że ich walka przyniesie Polsce upragnioną niepodległość. Bieg wydarzeń ułożył się nie do końca zgodnie z ich oczekiwaniami, wielkie nadzieje musiały ustąpić miejsca gorzkiej rzeczywistości. Ten tragizm losów AK powinien być dla nas przypomnieniem, że historia wymaga od nas nie tylko dumy, ale także głębokiej refleksji i rozwagi.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#KrzysztofSzymański">Dlaczego ustanowienie tego święta jest tak ważne? Ponieważ naród, który nie zna swojej historii, traci korzenie, jest podatny na zapomnienie o tym, co istotne. Żołnierze Armii Krajowej są symbolem niezłomności polskiego ducha i bezinteresownej służby dla wspólnoty. To ich przykład powinien kształtować postawy przyszłych pokoleń, uczyć odwagi, lojalności wobec ojczyzny i wytrwałości w realizacji dążeń narodowych.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#KrzysztofSzymański">Musimy pamiętać, że dziedzictwo Armii Krajowej to nie tylko heroiczna przeszłość — to zobowiązanie. To zobowiązanie, by w czasach pokoju nie zapominać o wartościach, za które przelewali krew nasi przodkowie. To obowiązek obrony suwerenności Rzeczypospolitej, jej tożsamości narodowej, języka, kultury i tradycji. Nie możemy pozwolić, by prawda historyczna była fałszowana, a pamięć o tamtych bohaterach rozmywana w imię poprawności politycznej czy unijnych nacisków.</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#KrzysztofSzymański">Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej powinien stać się nie tylko okazją do wspomnień, ale także impulsem do odbudowy narodowej jedności. Niech to święto przywołuje w naszej świadomości to, co w polskości najpiękniejsze: umiłowanie wolności i gotowość do jej obrony. Niech uczy nas wszystkich, że przyszłość narodu buduje się na prawdzie o przeszłości i na wierności ideałom, które sprawdziły się w najtrudniejszych momentach naszej historii. Cześć i chwała bohaterom! Niech ich poświęcenie będzie dla nas wiecznym drogowskazem w budowaniu silnej, niezależnej i dumnej Polski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koło Wolni Republikanie wyraża zdecydowane poparcie dla projektu ustawy o ustanowieniu 14 lutego Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Jest to inicjatywa niezwykle istotna z perspektywy historycznej, społecznej i wychowawczej, która pozwoli uhonorować największą konspiracyjną armię w okupowanej Europie oraz podkreślić jej rolę w walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#JarosławSachajko">Armia Krajowa była fenomenem na skale światową. Licząca w szczytowym momencie ponad 350 tys. zaprzysiężonych żołnierzy, stała się symbolem niezłomności, odwagi i determinacji narodu polskiego w najtrudniejszych czasach II wojny światowej. Była jednocześnie integralną częścią Polskiego Państwa Podziemnego, które w warunkach okupacji niemieckiej zachowało ciągłość władzy państwowej i dążyło do odbudowy suwerennej Polski.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#JarosławSachajko">Ustanowienie 14 lutego — daty, w której naczelny wódz gen. Władysław Sikorski powołał Armię Krajową — Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej ma szczególne znaczenie. Jest to nie tylko wyraz hołdu wobec tych, którzy oddali życie za ojczyznę, ale również przypomnienie o wartościach takich jak patriotyzm, wolność, solidarność i odpowiedzialność za przyszłość Polski. Przyjęcie tej ustawy ma również wymiar edukacyjny. Święto to będzie okazją do organizowania wydarzeń, lekcji historycznych, uroczystości państwowych i lokalnych, które przypomną o heroizmie żołnierzy Armii Krajowej. To doskonały sposób na kształtowanie wśród młodych pokoleń poczucia tożsamości narodowej oraz dumy z dziedzictwa przodków.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#JarosławSachajko">Warto również podkreślić, że Armia Krajowa jako wojsko działające pod rozkazami legalnych władz Rzeczypospolitej miała mandat konstytucyjny. Jej misja nie ograniczała się jedynie do walki z okupantem, lecz była także wyrazem dążenia do zachowania ciągłości państwa polskiego. To wyjątkowe w skali światowej świadectwo, że mimo tragedii okupacji Polska nie uległa ani militarnie, ani duchowo.</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#JarosławSachajko">Przyjęcie tej ustawy to także wyraz szacunku wobec wciąż żyjących weteranów Armii Krajowej. To oni są żywym pomostem pomiędzy historią a współczesnością, a ustanowienie święta dedykowanego ich pamięci będzie symbolicznym gestem wdzięczności ze strony całego społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-363.5" who="#JarosławSachajko">Uważamy, że ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej jest w pełni uzasadnione i stanowi nie tylko obowiązek wobec przeszłości, ale także ważną inwestycję w przyszłość. Święto to przypomni, że wolność, którą dziś się cieszymy, została okupiona wielkimi poświęceniami naszych przodków i zobowiązuje nas do jej pielęgnowania oraz przekazywania jej pamięci następnym pokoleniem. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-363.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#MonikaWielichowska">Informuję Wysoką Izbę, że do pytań, wystąpień zapisało się 21 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na wystąpienie — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#MonikaWielichowska">Zaraz zamknę listę, więc jeśli ktoś z państwa jeszcze chce się dopisać, to to jest właśnie ten czas.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie, że zacznę jako pierwsza, bo to jest ważny projekt, ważna ustawa dla nas wszystkich, jak słyszę, i powstaje ponad podziałami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MonikaWielichowska">Dziś rozpatrujemy projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, który jest wyrazem uznania dla ich heroizmu, dla ich patriotyzmu, dla ich niezłomności w walce o wolną Polskę.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#MonikaWielichowska">Żołnierze AK zapisali jedną z najchlubniejszych kart w naszej historii, działając w warunkach konspiracji, często z narażeniem życia, a ich poświęcenie przypomina nam, że wolność, którą dzisiaj się cieszymy, nie jest dana raz na zawsze. Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej to nie tylko gest wobec przeszłości, ale także przesłanie do przyszłości. To przesłanie dla przyszłych pokoleń o pamięci, o szacunku dla naszych bohaterów. Pamięć ta musi być żywa i obecna w naszej edukacji, w naszej kulturze, ale przede wszystkim w naszych sercach, aby stanowiła fundament naszej wspólnej tożsamości. Dlatego zachęcam wszystkich państwa, wszystkie posłanki, wszystkich posłów do poparcia tego projektu dla uhonorowania przeszłości z myślą o przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#AnnaPaluch">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#AnnaPaluch">Wysoka Izbo! Armia Krajowa to był fragment Polskiego Państwa Podziemnego, tzn. organizacji, która nie ma precedensu w całej okupowanej przez hitlerowskie Niemcy Europie. To była władza cywilna, delegat rządu na kraj. To było podziemne sądownictwo, które karało przypadki donosicielstwa, zaprzaństwa, zdrady czy szmalcownictwa. Nawet jeżeli one były nieliczne w porównaniu z wielką siłą oporu, były one karane. I była ta siła zbrojna, czyli Armia Krajowa, która jednoczyła rozliczne organizacje stawiające opór niemieckiemu okupantowi.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#AnnaPaluch">Ale proszę państwa, taką pomnikową postacią jest rtm. Witold Pilecki, członek niepodległościowego podziemia, który na ochotnika poszedł do Auschwitz. Stąd moje pytanie. Proszę państwa, czyny, a nie słowa. Czy godzi się, żeby tak pomnikowa, ważna postać była gdzieś pokątnie w muzeum II wojny światowej zepchnięta z głównej ekspozycji. To państwo, którzy teraz sprawujecie władzę, decydujecie o obsadzie ważnych stanowisk państwowych, również w jednostkach muzealnych czy jednostkach upowszechnienia kultury. Przejdźcie od słów do czynów i zapewnijcie godne miejsce naszym bohaterom. Chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Macieja Małeckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MaciejMałecki">Żołnierze Armii Krajowej to fenomen w skali świata, w skali okupowanej przez Niemców i Rosjan Europy, największa podziemna armia okupowanej Europy. Jesteśmy dumni z żołnierzy Armii Krajowej z powodu ich bohaterstwa, ofiary, jaką złożyli w imię wolności naszej ojczyzny. Ale musimy stawiać młodym pokoleniom, młodym Polakom jasne i czytelne wzory do naśladowania, jeśli chcemy, żeby Polska była wielka. Takimi wzorami są żołnierze Armii Krajowej, tacy jak rtm. Witold Pilecki, który na ochotnika poszedł do niemieckiego obozu śmierci w Auschwitz. Hańba tym, którzy depczą dobre imię rtm. Pileckiego i innych żołnierzy Armii Krajowej.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#MaciejMałecki">Pozwólcie państwo, że przywołam inne postaci z ziemi sochaczewskiej, takie jak Stanisław Janicki „Kordon”, który w brawurowy sposób wykonał wyrok na niemieckim wicestaroście, jak żołnierze obwodu Sochaczew „Skowronek”, którzy w liczbie 481 ruszyli na pomoc powstańczej Warszawie i w zgrupowaniu „Kampinos” walczyli o Dworzec Gdański i pięknie zapisali się w dziejach Polski. Chwała bohaterom Armii Krajowej!</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z dumą przyjęłam informację o projekcie ustawy o upamiętnieniu żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego i złożeniu hołdu kilkuset tysiącom Polek i Polaków, którzy w ramach zorganizowanych struktur stanęli do bohaterskiej walki z niemieckim okupantem.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#LidiaCzechak">Armia Krajowa, następczyni Służby Zwycięstwu Polski i Związku Walki Zbrojnej, powstała na mocy rozkazu naczelnego wodza Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysława Sikorskiego 14 lutego 1942 r. Pierwszym dowódcą AK został gen. Stefan Rowecki „Grot”. Do dzisiaj uważana jest ona za jedną z najsilniejszych i najlepiej zorganizowanych podziemnych armii w Europie w czasie II wojny światowej. W chwili największej zdolności bojowej, wiosną 1944 r., siły Armii Krajowej liczyły ok. 380 tys. żołnierzy i oficerów. Kadra oficerska sprzed wojny była uzupełniana absolwentami tajnego szkolenia i przerzuconymi do kraju cichociemnymi. Celem Armii Krajowej był opór zbrojny i przygotowanie planowanego ogólnokrajowego powstania. Dowódcy i żołnierze Armii Krajowej przez wiele lat Polski Ludowej byli tępieni i prześladowani. Do 1956 r. wielu z nich znalazło śmierć lub straciło lata życia w ubeckich więzieniach. Zadbajmy o ich pamięć, oddajmy im hołd. Cześć ich pamięci!</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#LidiaCzechak">Mam również pytania związane z tym wydarzeniem. W jaki sposób rząd i ministerstwo kultury zamierzają przygotować tę ważną uroczystość? Czy odbędą się w muzeach wystawy stałe lub czasowe, by upamiętnić to ważne wydarzenie? Czy ministerstwo kultury w związku z tym świętem planuje uruchomić jakieś dodatkowe środki na renowację grobów żołnierzy Armii Krajowej albo nabory? Czy znajdą się środki lub granty dla organizacji na przygotowanie spotkań edukacyjnych, które mogliby poprowadzić harcerze Związku Harcerstwa Polskiego lub Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej od lat dbający o pamięć o tych bohaterach i takie spotkania organizujący?</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość, i przypominam o 1 minucie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Armia Krajowa była największą podziemną armią w Europie podczas II wojny światowej. Działała także niezwykle aktywnie na terenie Radomska, Piotrkowa Trybunalskiego czy Bełchatowa. W tym regionie operowały struktury inspektoratu Piotrków okręgu Łódź Armii Krajowej, w których działało szacunkowo 6 tys., 7 tys. żołnierzy. Jednym z bardziej znanych ugrupowań był oddział „Warszyca” dowodzony przez por. Stanisława Sojczyńskiego „Warszyca”, który wsławił się m.in. akcjami rozbicia więzień gestapo i aktywną walką z kolaborantem z bronią w ręku. Ważne były również działania zgrupowania „Bogdan” kierowanego przez kpt. Bogdana Niemirowicza-Szczytta „Bogdana” oraz ugrupowania „Gryf” pod dowództwem kpt. Stanisława Burzyńskiego „Gryfa”. Oddziały te organizowały liczne akcje sobotażowe, dywersyjne i wywiadowcze, niszczyły niemieckie transporty, infrastrukturę i skutecznie paraliżowały działania okupanta.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#KrzysztofCiecióra">Pomysł, aby ustanowić święto Armii Krajowej na stałe wpisane do polskiego kalendarza, jest bardzo dobry i ważny i nie mam najmniejszych wątpliwości, że jako Izba powinniśmy ten pomysł pozytywnie rozpatrzyć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Rychlika, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PawełRychlik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dyskutując o uczczeniu żołnierzy Armii Krajowej, myślę, że ważne jest, abyśmy wszyscy byli świadomi tego, od czego żołnierze Armii Krajowej zaczynali. A zaczynali od słów: W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten święty krzyż, znak męki i zbawienia. Przysięgam być wiernym ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary życia mego. To fragment przyrzeczenia składanego przez każdego z 390 tys. żołnierzy Armii Krajowej, niezwyciężonej, najbardziej chwalebnej armii świata. Wśród nich był również syn ziemi wieluńskiej Stanisław Zdych „Stachu”, który jako kapitan był wodzem oddziału „Wieluń” Armii Krajowej.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#PawełRychlik">W tym miejscu chciałbym wyrazić słowa uznania. Cześć i chwała bohaterom, żołnierzom Armii Krajowej!</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Zielińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#TomaszZieliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy dzisiaj poselski projekt ustawy o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. To projekt niezwykle ważny, ponieważ ma na celu właściwe uhonorowanie wszystkich członków największej armii podziemnej w okresie II wojny światowej. Nie sposób w tak krótkim czasie wymienić nawet niewielkiej części dokonań i zasług żołnierzy AK, ale pozwolę sobie wspomnieć o moim regionie i o udziale żołnierzy Armii Krajowej w powstaniu zamojskim, gdzie wspólnie z Batalionami Chłopskimi zatrzymane zostały mordy oraz wysiedlenie mieszkańców Zamojszczyzny, która miała być pierwszym terytorium całkowicie przez Niemców wynarodowionym. Należy także podkreślić rolę Armii Krajowej w skutecznej walce z nacjonalistami ukraińskimi, którzy dokonywali rzezi Polaków. Po zakończeniu wojny wielu żołnierzy Armii Krajowej było torturowanych i mordowanych przez rządzące w Polsce władze komunistyczne. Wielu więziono, w podręcznikach fałszowano o nich historię.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#TomaszZieliński">Ustanowienie święta państwowego w dniu 14 lutego jest godnym podziękowaniem i hołdem za zasługi dla dowódców i żołnierzy Armii Krajowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Kryja, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#AndrzejKryj">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako poseł ziemi świętokrzyskiej, ziemi tak szczególnej dla Armii Krajowej, pragnę wyrazić słowa radości, że ten projekt trafił pod obrady Sejmu. Wśród wielu oddziałów AK działających na ziemi świętokrzyskiej wymienię tylko kilka. Świętokrzyskie Zgrupowania Partyzanckie ZWZ-AK „Ponury”, „Nurt”, dowodzone przez Jana Piwnika „Ponurego” i Eugeniusza Kaszyńskiego „Nurta”, oddziały Antoniego Hede „Szarego”, Mariana Sołtysiaka „Barabasza”, Leona Stoli „Dęba” i wiele, wiele innych. Dobrze, że ten dzień będzie ich — między innym ich — honorował. Dobrze się stało, szanowni państwo, że w projekcie ustawy została wprowadzona zmiana podkreślająca represje, jakie spadły na żołnierzy Armii Krajowej po 1945 r. W druku nr 925 tego nie było, a w druku nr 930 jest. A te represje dotykały nie tylko samych żołnierzy, dotykały także ich bliskich, ich rodzin. Nawet dzieciom uniemożliwiano studiowanie na wybranych przez nie kierunkach. Szanowni państwo, cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem kolejnym posłem, który podkreśla wagę, rangę tej uchwały — upamiętnienia. Jako mieszkaniec Piotrkowa Trybunalskiego, poseł ziemi piotrkowskiej jestem dumny z 25. Pułku Armii Krajowej, a przede wszystkim z gen. Grota-Roweckiego, Adama Trybusa czy gen. Burzy-Karlińskiego. Z żołnierzy Armii Krajowej chcę także przypomnieć i powiedzieć o żołnierzach mniej znanych. W Armii Krajowej był mój dziadek, mój wujek, mój teść. Oddajemy im wszystkim wreszcie cześć, na którą już dawno zasłużyli.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#GrzegorzLorek">Jednocześnie chciałbym się zwrócić do państwa z apelem o bardzo prostą rzecz. Oni w większości odeszli już na wieczną wartę. Czy nie moglibyśmy się pokusić o akcję przed wszystkimi cmentarzami, gdzie oni leżą, i upamiętnić ich na tablicach: „Tu spoczywają żołnierze Armii Krajowej, którzy odeszli na wieczną wartę”. Takie tablice mogłyby się znaleźć przy tych miejscach spoczynku, gdzie oni leżą. Myślę, że to kosztowałoby niedrogo, a byłoby pamiątką dla nich, a przede wszystkim dla młodego pokolenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Iwonę Kozłowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! „Żołnierze Armii Krajowej! Daję wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami narodu i realizatorami niepodległego państwa polskiego. W tym działaniu każdy z was musi być dla siebie dowódcą” — tymi słowami 19 stycznia 1945 r. gen. Leopold Okulicki ps. Niedźwiadek wydał rozkaz rozwiązania Armii Krajowej, która była wyjątkowa nie tylko ze względu na swoją liczebność, ale także na skalę i różnorodność podejmowanych działań. Była to formacja, która działając konspiracji, pozostawała wierna legalnym władzom Rzeczypospolitej, stojąc na straży niepodległości i wolności naszego kraju. To właśnie dzięki AK udało się zjednoczyć rozproszone wcześniej siły zbrojne, tworząc organizację opartą na wartościach patriotyzmu i odpowiedzialności za losy Polski.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej jest niezwykle ważnym krokiem w pielęgnowaniu naszej narodowej pamięci. Będzie to wyraz naszego szacunku i uznania dla ich niezłomności oraz odwagi. Pamięć o nich to nasz obowiązek wobec przyszłych pokoleń, by ich heroizm i poświęcenie na zawsze pozostały w sercach Polaków.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowni Państwo! Jestem wnuczką partyzanta, który działał na terenie ziemi kieleckiej i jestem z tego bardzo dumna. Mój dziadek oddał życie za wolną Polskę. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#DariuszMatecki">Szanowna Pani Marszałek! Oczywiście zagłosuję za ustanowieniem narodowego dnia pamięci Armii Krajowej, ale kto jest wnioskodawcą? Wnioskodawcą są ci, którzy usuwają tablice Polski Walczącej, żołnierzy wyklętych, w tym żołnierzy Armii Krajowej, z budynków ministerstw. To wy jesteście za likwidacją IPN-u, który strzeże pamięci o Armii Krajowej i poszukuje szczątków żołnierzy Armii Krajowej, to wy jesteście za usuwaniem najważniejszych wydarzeń historycznych, w tym związanych z Armią Krajową, z programu nauczania — przecież Danuta Siedzikówna „Inka” miała wylecieć z programu. Z muzeum II Wojny Światowej wyrzuciliście rotmistrza Witolda Pileckiego. Warszawa Rafała Trzaskowskiego przywróciła al. Armii Ludowej, która mordowała żołnierzy wyklętych, w tym byłych żołnierzy AK. Ten sam Trzaskowski przeznaczył miliony na organizację Jolanty Gontarczyk — obecnie działa jako Jolanta Lange — o której mówi się w kontekście otrucia księdza Blachnickiego. Od roku paskudna komuna podnosi hardo łeb, bo im na to pozwoliliście. Przywracacie emerytury byłym esbekom, którzy w latach PRL, nawet jeszcze w latach 80. prześladowali byłych żołnierzy AK i ich rodziny.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#DariuszMatecki">I ostatnie. Wy walczycie z Bogiem i dążycie do coraz większego zniewolenia naszej ojczyzny. A tekst przysięgi Armii Krajowej brzmi: „W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polski kładę swe ręce na ten Święty Krzyż, znak Męki i Zbawienia, i przysięgam być wierny Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej, stać nieugięcie na straży jej honoru i o wyzwolenie jej z niewoli walczyć ze wszystkich sił — aż do ofiary życia mego”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Dariusza Stefaniuka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#DariuszStefaniuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem powiedzieć, że dla mnie to jest dzień szczególny, dzień, w którym nad tą ustawą będziemy procedować — myślę, że będziemy ją uchwalać przez aklamację — dlatego że jestem wnukiem żołnierza Armii Krajowej, który za swoją działalność był zesłany na Sybir, do obozów, szczęśliwie wrócił. Zawsze mój dziadek opowiadał mi o wolnej Polsce, o tym, o co walczyli i za co walczyli żołnierze Armii Krajowej. Myślę, że wiele osób na tej sali ma takich przodków, ma takie korzenie. Dzięki temu ruch „Solidarności” i wolna Polska były i są możliwe. Dlatego bardzo dziękuję za to, że właśnie 14 lutego będziemy mogli uczcić tych ludzi, tych żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#DariuszStefaniuk">Chciałbym również zwrócić się do państwa, do Platformy Obywatelskiej, do Lewicy, abyście odstąpili od postulatu, który przez wiele lat głosicie, dotyczącego likwidacji Instytutu Pamięci Narodowej, który dba o pamięć o żołnierzach Armii Krajowej, o edukację o żołnierzach Armii Krajowej, o to, żeby przyszłe pokolenia wiedziały, kim byli żołnierze Armii Krajowej, ale również o to, żeby ich rodziny wiedziały, gdzie są ich szczątki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej to szczególna okazja, abyśmy wszyscy jako naród zjednoczyli się w hołdzie dla Polek i Polaków, którzy z wielką odwagą stawiali czoła okupantowi. To dzień, w którym będziemy mogli wspólnie oddać cześć uczestnikom niezłomnej walki, którzy nie tylko marzyli o wolnej Polsce, ale także poświęcili swoje życie w imię idei. W dobie gdy coraz mniej jest żyjących weteranów, dla których pamięć jest nie tylko historią, ale i osobistym doświadczeniem, ustanowienie takiego dnia będzie wyrazem naszego szacunku i wdzięczności. Niech te obchody będą nie tylko refleksją nad przeszłością, ale także inspiracją do budowania przyszłości opartej na patriotyzmie, jedności i szacunku dla wartości, które legitymizują nas jako naród. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zmiana ustrojowa w Polsce to przełom w latch 1989 i 1990. I pytanie: Dlaczego debatujemy nad ustawą o upamiętnieniu żołnierzy Armii Krajowej w 2025 r.? Odpowiedź zawiera ta ustawa, a właściwie jej poszerzenie o fragment w art. 1, który odwołuje się do faktu, że żołnierze Armii Krajowej po II wojnie światowej byli prześladowani przez władze komunistyczne zależne od Związku Sowieckiego. Rota przysięgi żołnierzy Armii Krajowej przytaczana przez niektórych posłów jest tego potwierdzeniem. Historia jest taka, że właściwie całe lata 90. były dla tego upamiętnienia prawie że przekreślone.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">Instytut Pamięci Narodowej był powołany w końcu lat 90. z wielką perturbacją. Pamiętacie państwo, że prezes był powoływany po 2 latach od ustanowienia tego instytutu. Dlatego mamy dzisiaj kontynuację tego, że te wszystkie działania, jeżeli nie będą, można powiedzieć, utwierdzone istnieniem Instytutu Pamięci Narodowej, to mogą się okazać tylko i wyłącznie symboliczne, a nie praktyczne. Chodzi o upamiętnienie na żywo i cały czas przypominanie i badanie tego, co związane jest z wielkim dramatem, ale także i z wielkim zwycięstwem żołnierzy Armii Krajowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mateusza Bochenka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, nad którą procedujemy, ma charakter szczególny, bowiem ustanowienie Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej jest wyrazem naszego szacunku, hołdu wobec tych, którzy walczyli, często przecież narażając, a nawet poświęcając swoje życie za Polskę. Dzisiaj o nich pamiętamy.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#MateuszBochenek">Chciałbym podziękować tym, którzy tę pamięć o wartościach kultywują. Mam na myśli członków Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Pragnę z tego miejsca podziękować za współpracę prezesowi okręgu śląskiego Światowego Związku Armii Krajowej panu Janowi Musiałowi, prezesowi sosnowieckiego koła panu Stanisławowi Lisowi, bo także dzięki ich inicjatywie podejmowanych jest wiele działań. Również dzięki działalności społeczności szkolnych uruchamiane są kolejne szkolne kluby historyczne im. Armii Krajowej, a możemy się poszczycić, że właśnie w Sosnowcu jest ich najwięcej w skali całego kraju. Wszystkim tym, którzy tę pamięć kultywują, przekazują te wartości, chciałbym z głębi serca podziękować. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Piątkowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Ustawa ustanawiająca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej to oczywiście wyjątkowa okazja do oddania hołdu bohaterom, którzy walczyli o wolność Polski w najtrudniejszych czasach. To szansa na przypomnienie ich niezłomności i wartości, które wciąż inspirują kolejne pokolenia. To więcej niż symbol, to nasze zobowiązanie do pamięci. Narodowy dzień pamięci to będzie okazja, i powinna być okazja, żeby po tych mniej więcej 80 latach podziękować i docenić tych, którzy przez te lata o tę pamięć walczyli, choćby członków Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej wspomnianych i wyróżnionych przez mojego przedmówcę pana posła Bochenka. Bardzo dziękuję wszystkim, którzy dzisiaj, po 80 latach od tamtych wydarzeń wciąż dbają o pielęgnowanie tradycji patriotycznych, wciąż dbają o to, żeby odbywały się aktywności w polskich szkołach, wciąż dbają o to, żeby pojawiały się miejsca, w których mogą się gromadzić i mogą odbywać się uroczystości związane z kultywowaniem pamięci żołnierzy Armii Krajowej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie będę zadawał pytań, lecz chcę wyrazić zadowolenie i poparcie dla projektu tej ustawy. Dobrze się stało, że poprzez ustanowienie państwowego święta, Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej, będziemy mogli każdego roku oddawać hołd i cześć bohaterom walki niepodległościowej. Ale też trochę się dziwię, że pani poseł Koc się dziwi. Pani Koc się dziwi, że dopiero teraz nad tym projektem procedujemy. Wszak poprzednia ekipa, bardzo patriotycznie czujna i wzmożona, miała na to 8 lat. No ale cóż, lepiej późno niż wcale.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#HenrykSzopiński">Chciałem podkreślić dodatkowo, że Armia Krajowa to przede wszystkim organizacja militarna, której głównym zadaniem było odtworzenie polskiej armii na czas otwartej walki o niepodległość. Ale była też niezwykle ważnym zjawiskiem społecznym, budującym naszą tożsamość narodową na następne trudne lata komunizmu. Śmiem twierdzić, że nie byłoby „Solidarności” i naszej dzisiejszej wolności bez ogromnych poświęceń i ducha wolności szeroko pojętego pokolenia Armii Krajowej. Cześć ich pamięci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Krajewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#JarosławKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To bardzo dobra inicjatywa, żeby 14 lutego ustanowić Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Pamiętajmy o tym, że 1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Jeżeli Wysoka Izba postanowi, żeby oddać hołd i pamięć, i należną cześć bohaterom polskiego państwa podziemnego, bohaterskim żołnierzom Armii Krajowej, to będzie to bardzo wyraźny sygnał, kto był w ówczesnych latach bohaterem, a kto był katem. Bo pamiętajmy o tym, że wielu żołnierzy i dowódców Armii Krajowej poniosło śmierć, byli szykanowani w czasach Polski Ludowej. To też jest część naszej pamięci i warto o tym pamiętać — szczególnie zwracam się do posłów Platformy Obywatelskiej i Lewicy — wtedy, kiedy popierają oni byłych funkcjonariuszy UB i SB. Cześć i chwała bohaterom! Cześć ich pamięci!</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Debatujemy nad ustawą o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Armii Krajowej. Jest to rzeczywiście projekt poselski, ale ja, panie pośle Szopiński, dziwię się, że nie ma żadnego przedstawiciela ministerstwa w związku z tą ustawą, bo chciałem właśnie przedstawicielom rządu zadać dwa pytania. W jaki sposób polski rząd poinformuje społeczność międzynarodową o pięknej karcie historii związanej z Armią Krajową?</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#JarosławSachajko">Drugie pytanie do przedstawicieli ministerstwa edukacji. Czy wprowadzając to święto, obecny rząd zamierza wzmocnić edukację historyczną w szkołach, dotyczącą walki Armii Krajowej o wolność?</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Sebastiana Łukaszewicza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#SebastianŁukaszewicz">Zgadzam się, panie pośle, lepiej późno niż wcale, ale myślę, że ludzie, Polacy mogą mieć dysonans poznawczy, słuchając tego i czytając projekt zaproponowany przez was, ponieważ z jednej strony usuwacie pomniki, symbole Armii Krajowej, przywracacie esbekom emerytury. A myślę, że żeby zrozumieć historię Polski, niezwykle ważne jest to, żeby dowiedzieć się, kto współpracował z SB, a mianowicie, szanowni państwo, np. polityk Platformy Obywatelskiej Włodzimierz Cimoszewicz został zarejestrowany jako kontakt operacyjny wywiadu PRL jako TW „Carex”.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#SebastianŁukaszewicz">Ryszard Sznepf, od 2024 r. chargé d’affaires we Włoszech z akredytacją na San Marino, którego żona prowadzi putinowskie programy w TVP Info — jego ojciec Maksymilian był żołnierzem wojskowej bezpieki, a matka Alicja — funkcjonariuszem Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#SebastianŁukaszewicz">Jolanta Lange, kiedyś Gontarczyk, TW SB ps. „Panna”, ramię w ramię z prezydentem Warszawy Rafałem Trzaskowskim występowała w 2019 r. podczas Warszawskich Dni Różnorodności.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#SebastianŁukaszewicz">Rafał Trzaskowski przyznał 2 mln zł dofinansowania fundacji Jolanty Lange, m.in. na promocję LGBT.</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#SebastianŁukaszewicz">Tomasz Nowak, poseł PO, był 1 marca 1989 r. zarejestrowany przez SB z Konina jako kontakt operacyjny ps. „Aktor”, pozyskany do sprawy o kryptonimie Pegaz. Materiały zniszczono. Można byłoby wymieniać bardzo długo wielu polityków Platformy z tej listy, ale niestety czas jest ograniczony.</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-403.7" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Piotr Nowak: Muszę się odnieść do tego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#AndrzejŚliwka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rzeczywiście my jesteśmy oczywiście za tym projektem ustawy upamiętniającym żołnierzy Armii Krajowej. Zależy nam na tym, ażeby o Armii Krajowej było głośno wszędzie, nie tylko w Polsce. Ta ustawa ustanawiająca dzień upamiętniający żołnierzy Armii Krajowej z pewnością do tego się przyczyni, bo to jest nasza chluba. To są w historii Polski siły zbrojne polskiego państwa podziemnego, które zostały sformowane 14 lutego 1942 r., a rozformowane 19 stycznia 1945 r. To są siły zbrojne, to są ludzie, którzy walczyli o Polskę, walczyli o to, żebyśmy żyli w wolnym państwie. To także były osoby, które były prześladowane po 1945 r. ze względu na swoje poglądy polityczne, za swoją chęć walki o wolną Polskę.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#AndrzejŚliwka">Mam jedno pytanie. Co prawda nie ma przedstawiciela rządu, ale widziałem, że jest pan wiceminister z Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Chciałbym spytać na bazie właśnie tej propozycji, która została tu przedłożona, czy tablica upamiętniająca żołnierzy Armii Krajowej została już przywrócona na właściwe miejsce w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Czy nadal gdzieś tam leży w piwnicy pomiędzy szczotkami i innymi sprzętami do czyszczenia podłóg? Bo jeżeli mamy poważnie rozmawiać o żołnierzach Armii Krajowej, to powinniśmy na każdym etapie pamiętać i upamiętniać ich, a nie tylko w takiej wersji, którą państwo proponujecie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartosza Kownackiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#MonikaWielichowska">Jednak pan zdążył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#BartoszJózefKownacki">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! To dobrze, że Sejm przypomniał sobie o bohaterach Armii Krajowej. Szkoda, że kilkadziesiąt lat za późno. Szkoda, że kilkaset tysięcy żołnierzy Armii Krajowej tego czasu nie doczekało. Byłem wychowywany w swoim domu rodzinnym właśnie w duchu pamięci o żołnierzach Armii Krajowej, w duchu pamięci o powstaniu warszawskim. Mój dziadek, już nieżyjący, śp. Józef Iwanicki wielokrotnie zabierał mnie na różnego rodzaju spotkania okolicznościowe, spotkania kombatantów. To były lata 90. Pamiętam, mówił o tym pan poseł Tomaszewski, jak wtedy ich hejtowano, jak powiedzielibyśmy dzisiejszym językiem, jak ich wyśmiewano, jak próbowano o nich zapomnieć, zamilczeć ich. Wówczas nie rozumiałem, czemu tak się dzieje, czemu kilkanaście lat trzeba czekać na coś tak oczywistego jak muzeum symbol, Muzeum Powstania Warszawskiego. Wtedy tego nie rozumiałem, a teraz to rozumiem. To było wówczas pokolenie 60-latków, 70-latków, ludzi w jesieni swojego życia, ludzi, którzy już nie chcieli robić karier politycznych, zawodowych, ale chcieli przekazać następnym pokoleniom Polskę, o jakiej marzyli i o jaką walczyli. Wówczas trzeba było to zamilczeć, bo to był niewygodny głos sumienia Polaków. Przepraszam, że tak późno to się stało. Cześć i chwała bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! To bardzo wyjątkowe środowisko dla naszej dumy, patriotyzmu, dla ciągłości państwa polskiego. To właśnie dzięki tej podziemnej armii państwo polskie istniało i wykonywało w podziemiu swoje obowiązki. To ci ludzie przelewający krew, oddający codziennie to, co najcenniejsze, ryzykujący swoim życiem, poświęcający swoje rodziny i nie tylko są tym zacierem, zalążkiem dzisiejszej wolności i naszej suwerenności. To ci ludzie są naszymi bohaterami.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#PatrykWicher">Cieszę się, że wiele lat temu zaprosili mnie, młodego chłopaka, który pasjonował się historią, który wspierał te osoby, który chciał przywracać pamięć o nich, do współpracy. Cieszę się, że te osoby, kiedy jeszcze żyły, zrobiły mi ten wielki zaszczyt i uczyniły mnie członkiem Światowego Związku Żołnierzy AK, członkiem nadzwyczajnym, tym, który ma być kontynuatorem ich pamięci, kiedy oni odejdą z tego świata. Cieszę się, że są w tych organizacjach ich rodziny, wnuczęta, dzieci i inni młodzi ludzie, którzy chcą pomagać w tej inicjatywie.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#PatrykWicher">Pani Marszałek! Apeluję o jedną rzecz. Wesprzyjmy Instytut Pamięci Narodowej, żeby dostał dodatkowe środki na kultywowanie pamięci, prace naukowe, książki, albumy, konferencje, szkolenia, pomniki i tablice, które będą upamiętniały nie tylko tych najbardziej znanych, ale choćby takich jak mjr Zbigniew Obtułowicz. Pamiętajmy o naszych bohaterach. Cześć i chwała naszym polskim wspaniałym bohaterom!</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny Królowej Korony Polskiej kładę swe ręce na ten święty krzyż, znak męki i zbawienia — to jest pierwsze zdanie przysięgi, którą składali żołnierze Armii Krajowej. To zdanie bardzo wiele mówi o tym, jakimi żyli wartościami, za co chcieli umierać i dlaczego byli w stanie poświęcić za ten krzyż, za naszą ojczyznę swoje, często bardzo młode, życie.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#ZbigniewBogucki">Dzisiaj myślę, że powinniśmy zajrzeć w nasze serca, w nasze dusze, w nasze umysły. Co z tym zrobiliśmy? Mówię do nas wszystkich. Czy ten znak krzyża ma być dzisiaj wymazywany z przestrzeni publicznej? Bez względu na to, czy w Pana Boga wierzymy, czy tej wiary nie podzielamy, jest to symbol i znak wartości, na których możemy budować i powinniśmy budować naszą ojczyznę, tak jak robiło to pokolenie Armii Krajowej. Cześć i chwała bohaterom! Cześć pamięci żołnierzy Armii Krajowej!</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Chciałbym podziękować wszystkim posłom, którzy zdecydowali się na złożenie tego projektu. To bardzo ważne, żebyśmy czcili pamięć tych, którzy oddali życie, przelali swoją krew za naszą wolność. Chodzi o 14 lutego. Apeluję o to, żeby ten dzień co roku nie był tylko dniem pamięci, żebyśmy dbali o tych ludzi, którzy są wśród nas, którzy żyją, niewielu ich zostało, żebyśmy cały rok o nich pamiętali, a nie tylko 14 lutego.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#JerzyMeysztowicz">A do posła Łukaszewicza mogę powiedzieć tylko tyle, że są różne wystąpienia w Sejmie — mądre, niezbyt mądre, dowcipne. To było po prostu obrzydliwe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Piotra Nowaka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Pośle! Do pana mówię, do pana, którego wystąpienie było jak wystąpienie esbeka. Ktoś, kto pomawia inne osoby, nie sprawdziwszy, jak wygląda rzeczywistość, tak naprawdę powiela materiały SB i staje się ramieniem zbrojnym Służby Bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Wy macie esbeków…)</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#TomaszPiotrNowak">Szanowni Państwo! W 1989 r., 3 miesiące przed Okrągłym Stołem ktoś mnie wpisał, bo chciał sobie zrobić statystykę. Dochodzenie do prawdy, która jest prawdą rzeczywistą, zabrało mi 2 lata życia. Zabrało mi to 2 lata życia, a takie osoby jak pan nie przeczytają, że zapadł wyrok sądu, że było stanowisko IPN-u, które całkowicie mnie oczyściło.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#TomaszPiotrNowak">Pan z tej mównicy powiela esbeckie kłamstwa. Pan i takie osoby jak pan są dla mnie jak typowe esbeckie narzędzia, które funkcjonują teraz.</u>
          <u xml:id="u-415.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, nie dopuszczam pana do głosu, bo musi mieć…</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Łukaszewicz: 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#MonikaWielichowska">Ja teraz mówię do pana. Posłucha mnie pan? Musi mieć pan świadomość, że kto sieje wiatr, ten zbiera burzę. Pan dzisiaj tę burzę zebrał.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Łukaszewicz: Pan poseł…)</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#MonikaWielichowska">Myślę, że pan poseł to wyjaśnił.</u>
          <u xml:id="u-416.6" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Łukaszewicz: 15 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-416.7" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Dlaczego pani marszałek nie dopuszcza sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-416.8" who="#MonikaWielichowska">Nie, panie pośle. Myślę, że pan poseł Nowak wyjaśnił panu do końca pana wystąpienie. Możecie sobie panowie jeszcze o tym porozmawiać, a najlepiej będzie, jak pan sięgnie do wyroku sądu, o którym mówił pan poseł Nowak.</u>
          <u xml:id="u-416.9" who="#komentarz">(Poseł Sylwester Tułajew: Miał szansę się wytłumaczyć.)</u>
          <u xml:id="u-416.10" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Adamowicza, sprawozdawcę komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#PiotrAdamowicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#PiotrAdamowicz">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Wczorajsze posiedzenie Komisja Kultury i Środków Przekazu, na którym procedowaliśmy nad projektem tejże ustawy, miało charakter merytoryczny i miałem nadzieję, że ta dyskusja w Sejmie będzie też miała charakter merytoryczny, że będzie ona poświęcona ustanowieniu święta państwowego dla bohaterów z Armii Krajowej, ale nagle niektórzy posłowie z tej oto strony przeszli na bardzo wysokie C z wycieczkami politycznymi, a nawet osobistymi, jak choćby ostatnio.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#PiotrAdamowicz">Ja naprawdę, panie pośle, nie wiem, pod jakim pseudonim był rejestrowany np. pan Kujda. Chyba pan kojarzy, o kogo mi chodzi. Naprawdę nie wiem, mnie to guzik obchodzi, szczerze mówiąc.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#PiotrAdamowicz">Chyba Kazimierz Kujda. W Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pracował.</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Łukaszewicz: Ta lista jest bardzo długa, tylko czas akurat skończył się na nazwisku pana posła.)</u>
          <u xml:id="u-417.6" who="#PiotrAdamowicz">Proszę pana, proszę państwa, ta dyskusja w pewnym momencie zaczęła przypominać ten fragment posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu, kiedy to niektórzy posłowie od was, z Prawa i Sprawiedliwości, nie bardzo wiedzieli, czym ta komisja się zajmuje. Oni przez długi czas byli święcie przekonani, że debatujemy na temat uchwały o ustanowieniu dnia pamięci żołnierzy Armii Krajowej, a nie ustawy, i zaczęli proponować jakieś poprawki, uzupełniać tekst. Dopiero kiedy zwróciłem uwagę, że zajmujemy się ustawą, a nie uchwałą, zrozumieli, czym się zajmują.</u>
          <u xml:id="u-417.7" who="#PiotrAdamowicz">Podkreślam raz jeszcze. To, co państwo, co niektórzy z was mówili, zaczęło dokładnie przypominać przebieg wczorajszego posiedzenia Komisji Kultury i Środków Przekazu, kiedy niektórzy posłowie PiS nie widzieli, czym się zajmujemy.</u>
          <u xml:id="u-417.8" who="#PiotrAdamowicz">Pan poseł, pan wiceminister Jacek Karnowski nie jest wiceministrem ochrony środowiska, drodzy państwo z Prawa i Sprawiedliwości…</u>
          <u xml:id="u-417.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: No nie zauważył pan…)</u>
          <u xml:id="u-417.10" who="#PiotrAdamowicz">…nie jest ministrem ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-417.11" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale jest wiceministrem.)</u>
          <u xml:id="u-417.12" who="#PiotrAdamowicz">Jest wiceministrem funduszy i polityki regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-417.13" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale siedzi tutaj wiceminister klimatu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Śliwka, proszę nie pokrzykiwać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#PiotrAdamowicz">Proszę, niech pan sprawdzi, jakie stanowisko zajmuje.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale siedzi tutaj wiceminister klimatu.)</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#PiotrAdamowicz">Wskazywał pan na pana Karnowskiego.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#PiotrAdamowicz">Mało tego, pan Jacek Karnowski…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, ja bardzo pana przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Śliwka, do pana się zwracam. Zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#MonikaWielichowska">Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#PiotrAdamowicz">Mało tego, pan Jacek Karnowski jako prezydent Sopotu raczył doprowadzić do tego, że w roku 1998 w miejscowości Sopot, w mieście Sopot powstał pomnik żołnierzy Armii Krajowej. To tak? propos tego, co kto kiedy zrobił.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#PiotrAdamowicz">Przywołano tutaj też postać, wizerunek rtm. Pileckiego. Ja bardzo serdecznie zapraszam panią poseł Paluch, też pana posła Mateckiego do odwiedzenia Gdańska, Muzeum II Wojny Światowej.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Pan poprowadzi, tak?)</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#PiotrAdamowicz">I wiecie, na dziedzińcu przed Muzeum II Wojny Światowej, panie pośle, stoi na pokaźnym postumencie okazały pomnik rtm. Pileckiego.</u>
          <u xml:id="u-421.4" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-421.5" who="#PiotrAdamowicz">Dodam, że święcił go osobiście metropolita gdański abp Leszek Sławoj Głódź.</u>
          <u xml:id="u-421.6" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Kto to postawił?)</u>
          <u xml:id="u-421.7" who="#PiotrAdamowicz">Państwo polskie.</u>
          <u xml:id="u-421.8" who="#PiotrAdamowicz">Co do obchodów i przypominania światu roli Armii Krajowej, to jest Instytut Pamięci Narodowej, który dysponuje kilkusetmilionowym budżetem i z pewnością temu zadaniu podoła.</u>
          <u xml:id="u-421.9" who="#PiotrAdamowicz">Kończąc, przypomnę, że Komisja Kultury i Środków Przekazu przyjęła projekt ustawy przez aklamację, bez awantur, bez emocji, bez wycieczek politycznych, bez wysokiego C. Jest mi po prostu przykro, że tu, na sali plenarnej, niestety co poniektórzy nie umieli się dostosować do powagi ustawy, nad którą procedujemy. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-421.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy (druki nr 927 i 928).</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Stanisława Lamczyka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#StanisławLamczyk">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Przypadł mi zaszczyt przedstawienia w imieniu komisji klimatu i środowiska projektu ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy, druki nr 927 i 928.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#StanisławLamczyk">Zanim przedstawię całą ustawę ze zmianami, to chciałbym powiedzieć coś na temat rynku mocy. Rynek mocy ma na celu zapewnienie średnioterminowego i długoterminowego bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do odbiorców końcowych, czyli zagwarantowanie odpowiedniego poziomu mocy w systemie, a także zapewnienie dodatkowego finansowania wytwórców energii. Wsparcie to z założenia ma pomóc w realizacji inwestycji w nowe jednostki wytwórcze. W prognozie pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach 2016–2035 Polskie Sieci Energetyczne oszacowały, że w ciągu 10 lat w Polsce wycofane może zostać od 10% do nawet 30% istniejącej mocy, co przy braku inwestycji modernizacyjnych oraz nowych jednostek wytwórczych konwencjonalnych źródeł energii może grozić powtórzeniem się sytuacji z lata 2015 r., kiedy wystąpiły braki w dostawie energii elektrycznej oraz spadek napięcia prądu dostarczanego do odbiorców przemysłowych.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#StanisławLamczyk">Odpowiedzią polskiego rządu na takie zagrożenia bezpieczeństwa energii była ustawa o rynku mocy. Rozwiązanie to stworzone na wzór funkcjonujących w niektórych krajach europejskich rynku mocy polega na zobowiązaniu wytwórców do dostarczenia mocy bądź obniżenia jej zużycia przez jednostki, redukcji zapotrzebowania na wezwanie operatora sieci przesyłowej, którym jest PSE SA.</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#StanisławLamczyk">Ustawa o rynku mocy weszła w życie w styczniu 2018 r., a w lutym tego samego roku została zaakceptowana przez Komisję Europejską. Rynek mocy miał funkcjonować przez 10 lat, przy czym kontrakty już zawarte miały obowiązywać najpóźniej do końca 2037 r. Mechanizm zaczął działać na początku 2021 r. Jego celem było stworzenie systemu zachęt do budowy nowych mocy wytwórczych, modernizowania oraz niewycofywania istniejących mocy wytwórczych, a także promowania rozwoju usług redukcji zaopatrzenia, tzw. DSR. Dostawcę mocy wybiera się w aukcjach. Przedmiotem usług nie są dostawy energii, a obowiązek mocowy, czyli zobowiązanie dostawcy mocy do pozostawania w okresie dostaw w gotowości do dostarczania określonej mocy elektrycznej oraz do dostawy określonej mocy elektrycznej do systemu w okresach przywołania. Do 3 listopada 2022 r. obowiązywało pojęcie „okres zagrożenia” — jest to pełna godzina, w której nadwyżka mocy dostępnej dla operatorów w procesach planowania dobowego pracy systemu jest niższa od wartości wymaganej, a więc jest to sytuacja, w której Polskie Sieci Energetyczne wzywają zakontraktowane jednostki rynku mocy do realizacji obowiązku mocowego.</u>
          <u xml:id="u-423.4" who="#StanisławLamczyk">Obowiązek mocowy realizuje się w zamian za wynagrodzenie proponowane do zakontraktowanej mocy, wypłaca je państwowa spółka Zarządca Rozliczeń SA, a pochodzi ono z płaconej przez wszystkich odbiorców energii elektrycznej tzw. opłaty mocowej. Pieniądze te przeznaczane są na modernizację istniejących jednostek wytwórczych, budowę nowych oraz jako rekompensata za straty wynikające z konieczności redukcji poboru mocy przez konsumentów. Ustawodawca zastosował też system kar, który ma gwarantować wysoką dyspozycyjność jednostek rynku mocy objętych umową mocową.</u>
          <u xml:id="u-423.5" who="#StanisławLamczyk">Chciałbym powiedzieć też, że ustawa ta jest z jednej strony notyfikacją europejskich zmian, ale z drugiej jest jak gdyby odzewem na kontrolę Najwyższej Izby Kontroli, która zauważyła dużo nieścisłości. I dlatego też ta ustawa jest zmianą w związku z tymi propozycjami, które zauważyła Najwyższa Izba Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-423.6" who="#StanisławLamczyk">Najwyższa Izba Kontroli zauważyła, że interwencja państwa w ramach rynku mocy skutecznie zapewnia średnioterminowe bezpieczeństwo dostaw energii elektrycznej oraz poprawę niezawodności pracy Krajowego Systemu Energetycznego. Jednakże dotychczasowe efekty wskazują na ryzyko nieosiągnięcia tego celu w długoterminowej perspektywie ze względu na mały udział nowych i modernizowanych jednostek wytwórczych w aukcjach mocy. NIK zwracał również uwagę, że konstrukcja wynagrodzenia za wykonywanie obowiązku mocowego nie zapewniła jednak efektywności kosztowej tego mechanizmu. W latach 2021–2022 Polskie Sieci Energetyczne wypłaciły łącznie 633 mln zł brutto przedsiębiorcom, których jednostki wytwórcze rynku mocy pozostawały w przestoju technicznym ponad 8 godzin. Dlatego też te zmiany są właśnie w tej ustawie uwzględnione.</u>
          <u xml:id="u-423.7" who="#StanisławLamczyk">Jeżeli chodzi o samą ustawę, to trzeba powiedzieć, że do art. 1 mamy 31 zmian, ale też mamy zmiany do art. 2, art. 3 art. 4 i art. 5. Do dnia przyznania przez Komisję Europejską odstępstwa, o którym mowa w art. 64 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 czerwca w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej umowa mocowa zawarta w ramach aukcji uzupełniającej nie podlega wykonaniu. Ustawa wchodzi w życie po upływie 7 dni od niej ogłoszenia. Dziękuję, bardzo.</u>
          <u xml:id="u-423.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-423.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem początku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-424.3" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Paweł Rychlik, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-424.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam…</u>
          <u xml:id="u-424.5" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie to.)</u>
          <u xml:id="u-424.6" who="#DorotaNiedziela">A nie, to pytania są już. Moment.</u>
          <u xml:id="u-424.7" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Na razie wystąpienia jeszcze.)</u>
          <u xml:id="u-424.8" who="#DorotaNiedziela">Tak, mam. Dziękuję bardzo za poprawienie.</u>
          <u xml:id="u-424.9" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pan poseł Marek Suski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#MarekSuski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości wobec ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Moje wystąpienie podzielę na dwie części. Pierwsza będzie się odnosiła do samej idei ustawy rynku mocy, druga trochę uzupełni sprawozdanie. Pan poseł Lamczyk przedstawił dość obszerne sprawozdanie z prac komisji, ale jednak zabrakło w nim pewnego elementu mówiącego o sposobie organizacji pracy nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#MarekSuski">Najpierw zacznę jednak od tego, że Prawo i Sprawiedliwość poprze projekt ustawy. On jest potrzebny, żeby stabilizować nasz rynek mocy, żeby dostawy były niezachwiane. Jak już pan sprawozdawca mówił, taka ustawa została wprowadzona przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Były pewne krytyki co do tego pomysłu — że jednak nie odstępujemy całkowicie od węgla, że jak dojdziecie państwo do władzy, to to się zmieni natychmiast, będzie lepiej, wszystko będzie zastąpione zieloną energią. Ale na szczęście, choć dopiero po roku rządzenia, doszliście do wniosku, że jednak cudów nie ma w gospodarce. A jeśli chodzi o inwestycje w energetykę, nawet odnawialną, macie opóźnienia. Przykładem może być zachwianie przy inwestycjach w elektrownie jądrowe. Doszliście do wniosku, że jednak może być tak — zgodnie z tym, co powiedziały Polskie Sieci Elektroenergetyczne — że po prostu zabraknie mocy w sieci i że trzeba jednak mimo wszystko korzystać z aktywów węglowych. Nie wiem, jak tam pani minister Urszula Zielińska, czy zawału nie dostała — nie przyszła na posiedzenie komisji — bo jej wizja zastąpienia węgla legła w gruzach przy tej ustawie. Ale na szczęście państwo przyjęliście ten projekt. Chociaż tempo pracy jest bardzo szybkie. Projekt 31 grudnia wpłynął do Sejmu. Szkoda, że tak późno. Dlatego też jest tak skrócony termin prac. Tutaj mowa jest o tym, że to jest dostosowanie do wykonania prawa Unii Europejskiej, a jednocześnie pani minister mówi, że trzeba będzie uzyskać zgodę, bo jest to odstępstwo od zasad działających w Unii Europejskiej. A więc myślę, że trochę na wyrost jest powiedziane, że to jest dostosowanie do wykonania prawa Unii Europejskiej. Chodziło o to, żeby pominąć regulaminowe zapisy, które wprowadziły to, że trzeba, by były 3 dni od sprawozdania, a minęło raptem kilka godzin, dlatego że wczoraj na posiedzenie komisji zwołane o godz. 16.30, zgodnie z tym, co wyznaczył pan marszałek, niestety wasi posłowie nie przyszli. Nie było kworum, nie można było pracować nad tą ustawą. Przesunąłem posiedzenie na godz. 19.30, zgodnie z prośbą — pani minister Hennig-Kloska prosiła o takie przesunięcie. Też się nie stawili posłowie. Ściągani byli przez telefon, z trudem, gdzieś tam być może byli na jakichś imprezach. Przyszli i wreszcie udało się minimalne kworum znaleźć, przeprowadziliśmy ten projekt. Tak jak powiedziałem, jest on potrzebny dla bezpieczeństwa energetycznego naszego kraju i dzisiaj możemy nad nim debatować, jutro będziemy głosować. Dobrze by było, żeby rząd się jednak nie spóźniał z takimi ważnymi projektami, które decydują o naszym, można powiedzieć, podstawowym bycie egzystencjalnym.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#MarekSuski">Szanowni Państwo! Jeśli chodzi o sam projekt, było bardzo wiele poprawek. Były poprawki zgłoszone przez was, domyślam się, że poprawki rządowe, ale było też mnóstwo poprawek legislacyjnych. Mimo że projekt tak spóźniony, to jeszcze niedopracowany. Ale udało się go poprawić. Mam nadzieję, że rynek mocy zadziała i naszym obywatelom nie zabraknie energii. Być może dzięki temu rynkowi mocy też nie będziemy musieli… Wy chcecie wycinać polskie lasy, żeby stawiać niemieckie wiatraki, choć nie sądzę, żeby polska przyroda pokochała niemieckie wiatraki, bo drzewa chyba raczej wolą CO2, żeby móc produkować swoją masę drewnianą. Ale w związku z tą ustawą, szanowni państwo, mogę powiedzieć, że ona zabezpieczy przed tym, co niestety nam grozi, czyli chociażby po wyłączeniu bloków w Bełchatowie może zabraknąć 5 GW mocy. To wszystko skłania do tego, żeby tego rodzaju ustawę przyjąć i żeby ona mogła nas chronić przed utratą dostępu do energii elektrycznej. Dziękuję rządowi, że się zreflektował, że jednak zielona energia nie jest w stanie nam zastąpić źródeł węglowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#KrzysztofHabura">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy, druk sejmowy nr 927. Celem projektowanej ustawy jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego Polski w ramach mechanizmu rynku mocy w przypadku przewidywanych problemów z pokryciem zapotrzebowania na moc w systemie elektroenergetycznym kraju.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#KrzysztofHabura">W 2019 r. rynek mocy został zmodyfikowany przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej, które to rozporządzenie wprowadziło wymogi dotyczące limitów emisji CO2. W następstwie powyższego konieczne było dostosowanie polskiego rynku mocy do wprowadzonych limitów emisji CO2, w konsekwencji czego od dnia 1 lipca 2025 r. jednostki wytwórcze emitujące powyżej 550 kg CO2/MWh nie będą posiadały zobowiązań ani nie będą otrzymywać płatności lub zobowiązań dotyczących przyszłych płatności w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych. To ograniczyło znacząco zakres podmiotów, które konkurują w ramach aukcji rynku mocy, co może doprowadzić do braku pokrycia całego zapotrzebowania na moc, jakie będzie niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#KrzysztofHabura">Aby rozwiązać ten problem, proponuje się wprowadzenie dodatkowej tzw. aukcji uzupełniającej, w ramach której byłby możliwy udział jednostek wytwórczych emitujących powyżej 550 kg CO2/MWh i ich konkurowanie z pozostałymi podmiotami, które spełniają limit tej emisji.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#KrzysztofHabura">Taką możliwość w ograniczonym czasie i pod rygorystycznymi warunkami daje rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1747 z 13 czerwca 2024 r. Aukcje uzupełniające będą w swej istocie przedłużeniem istniejących procesów rynku mocy i będą organizowane w przypadku, gdy po przeprowadzeniu pierwotnych procesów rynku mocy na dany rok dostaw zidentyfikowany problem z wystarczalnością zasobów wytwórczych nie zostanie rozwiązany, a fakt ten zostanie potwierdzony przez ocenę wystarczalności zasobów wytwórczych na poziomie krajowym i zostanie stwierdzona uzasadniona potrzeba zakupu dodatkowych mocy. W związku z tym projektodawca proponuje przeprowadzenie czterech aukcji uzupełniających na następujące okresy dostaw: druga połowa 2025 r. — to jest aukcja półroczna oraz na lata dostaw 2026, 2027 i 2028 — to są aukcje roczne, które zostaną przeprowadzone z krótszym niż rok wyprzedzeniem względem momentu rozpoczęcia trwania obowiązku mocowego. Aukcje uzupełniające zapewnią zatem możliwość konkurencji między jednostkami wysokoemisyjnymi i niskoemisyjnymi, co może przełożyć się pozytywnie na ceny energii. Do udziału w akcjach uzupełniających po uprzedniej certyfikacji ogólnej będą uprawnione: istniejące jednostki wytwórcze, istniejące jednostki wytwórcze zagraniczne, jednostki DSR składające się z istniejących jednostek fizycznych, jednostki DSR składające się z istniejących jednostek fizycznych zagranicznych i jednostki DSR planowane. Jednostki DSR to odbiorcy energii, którzy w okresach zagrożenia systemu elektroenergetycznego dobrowolnie i czasowo redukują swoje zapotrzebowanie na energię.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#KrzysztofHabura">Szanowni Państwo! To niezwykle ważna, potrzebna i oczekiwana dla bezpieczeństwa państwa ustawa. Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za jej przyjęciem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł, przedstawiciel Polskiego Stronnictwa Ludowego, przekazał wystąpienie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pan poseł Rafał Komarewicz, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#RafałKomarewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przypadł mi w udziale zaszczyt przedstawienia opinii klubu Polska 2050 — Trzecia Droga w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#RafałKomarewicz">Szanowni Państwo! W dniu wczorajszym w późnych godzinach wieczornych posłowie Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych obradowali na temat tej ustawy. Ja tutaj chciałem się w dwóch słowach odnieść do mojego poprzednika, pana przewodniczącego Suskiego. Rozumiem taką trochę złośliwość? propos tych prac, bo pochwalenie rządu i prac może byłoby źle przyjęte przez pana szefa. Natomiast ja chciałem podziękować panu, panie przewodniczący, bo te obrady według mnie były bardzo sprawne, merytoryczne. Wszyscy zgadzaliśmy się co do tej ustawy, ponieważ nie dla wszystkich jest oczywiste, że było światło, jest światło i będzie światło. Gdyby nie takie właśnie ustawy jak ta o rynku mocy, mogłoby się okazać, że w pewnym momencie mamy blackout w Polsce, więc dobrze, że ten projekt ustawy sprawnie pan przeprowadził i dzisiaj mamy już sprawozdanie, a jutro będziemy nad tym projektem ustawy głosować.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#RafałKomarewicz">Chciałbym tutaj też dwa słowa powiedzieć odnośnie do tych cudów gospodarczych. Nie ma cudów gospodarczych. Gospodarka to jest coś takiego, że się planuje. Oczywiście nie chciałbym, żeby tutaj też pan potraktował to jako wyrzuty, ale gdybyśmy wcześniej zaplanowali sprawy dotyczące odnawialnych źródeł energii, teraz mielibyśmy trochę inną sytuację. Oczywiście dobrze, że na dzień dzisiejszy zgadzamy się z tym, że nie możemy pozbawić Polaków i naszej gospodarki energii, i taką ustawę jak właśnie ta o rynku pomocy przyjmujemy. Pamiętajmy też o jednej rzeczy, co też jest ważne dla osób, dla których ekologia jest bardzo istotna, że to są aukcje uzupełniające. Oczywiście te przepisy, które mówią o tych 550 kg CO2/MWh są bardzo istotne, ale w tych aukcjach podstawowych większe szanse będą mieli ci wytwórcy, którzy ograniczają się z tą emisją. Natomiast dobrze, że wszyscy rozumiemy, że sytuacja jest taka, że nie jesteśmy w stanie w ciągu 1 roku czy 2 lat zmienić jednostek wytwórczych w Polsce z węglowych całkowicie na OZE czy z węglowych na gazowe. Też to rozumie rząd i zaczynają to rozumieć niektórzy ministrowie, więc kierunek jest dobry.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#RafałKomarewicz">Chciałbym tu powiedzieć, że klub Polska 2050 — Trzecia Droga oczywiście poprze tę ustawę. Oczywiście wiadomo, że wolelibyśmy, żeby wszystkie jednostki wytwórcze dostosowały się do tych wymogów prawa Unii Europejskiej, natomiast zdajemy sobie sprawę, że jeszcze przed nami jest dużo pracy, żeby to osiągnąć. Tak jak powiedziałem, klub Polska 2050 — Trzecia Droga poprze tę ustawę. Dziękuję ministerstwu, panu ministrowi Motyce, panu przewodniczącemu Suskiemu za to, że ten projekt ustawy tak szybko został przeprocedowany i z takim, powiedzmy, merytorycznym nastawieniem. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Joannę Wichę, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#JoannaWicha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako klub Lewicy zagłosujemy za rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy. Nasze poparcie wynika z przekonania, że państwo musi zadbać o to, żeby obywatelom nie zabrakło prądu. To poparcie dla zabezpieczenia dostępu do energii, a nie dla mechanizmu rynku mocy samego w sobie. Chcemy przypomnieć, że konieczność utrzymania tego mechanizmu to dowód na to, że transformacja energetyczna postępuje zbyt wolno. To zaniedbanie generujące koszty. Rynek mocy to cena za zaniedbania transformacyjne. Abyśmy w końcu mieli stały dostęp do taniego, czystego prądu, konieczne jest uruchomienie w Polsce elektrowni jądrowej. Odpowiedzialna polityka energetyczna, którą proponujemy jako Lewica, to sprawiedliwa zielona transformacja, która doprowadzi nas do miksu energetycznego atom plus OZE.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#JoannaWicha">Zagłosujemy za procedowanym projektem, bo na lewicy to oczywiste, że państwo na pierwszym miejscu musi stawiać potrzeby ludzi, a stały dostęp do prądu to w XXI w. konieczność. Nie możemy więc blokować rozwiązania, które eksperci opisują jako konieczne, aby pokryć potrzeby energetyczne Polek i Polaków. Jednak ci sami eksperci przypominają, że nie możemy przedłużać funkcjonowania rynku mocy w nieskończoność. To mechanizm, który — podobnie jak bon energetyczny — maskuje objawy i pozwala nam funkcjonować, ale nie rozwiązuje problemu.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#JoannaWicha">Zbyt powolna transformacja energetyczna to problem, który niesie za sobą różnorakie koszty. My na lewicy patrzymy dalekowzrocznie i widzimy, że sprawiedliwa zielona transformacja to konieczność. Dziś mamy jednak nadzieję, że nawet ta część klasy politycznej, która mniej docenia konsekwencje katastrofy klimatycznej, dostrzeże, że obok obniżenia emisji inwestycje w atom i OZE przyniosą szereg innych korzyści. Uruchomienie w Polsce elektrowni jądrowej w końcu pozwoli cieszyć się nam stałym dostępem do taniego prądu. Nie będzie już potrzebny ani rynek mocy, ani bon energetyczny. To nie czas na dyskusję „czy”, to nawet nie jest czas na dyskusję „kiedy”, bo odpowiedź jest oczywista: tak dla atomu, i to jak najszybciej. Elektrownia jądrowa to polska racja stanu i przy każdej dyskusji o energetyce będziemy o tym przypominać.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#JoannaWicha">Nie zapominamy jednak na lewicy, że nawet najsłuszniejsze postulaty, póki nie zostaną zrealizowane, żadnych problemów nie rozwiążą, dlatego w trosce o nieprzerwane dostawy energii zagłosujemy, jak już powiedziałam, za procedowanym projektem. Jednak doraźne plastry to nie jest odpowiedzialna polityka energetyczna. Zachęcamy pozostałych koalicjantów do zdecydowanych działań i współpracy na rzecz sprawiedliwej zielonej transformacji. Niech rozpoczęta właśnie prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej przyniesie działania na rzecz unijnego rynku mocy. Niech będzie to okazja do odważnych kroków w kierunku niskoemisyjnych, niezawodnych źródeł energii. Bo jak mówiłam, prawdziwe rozwiązanie problemu, który zmusił nas do dzisiejszej debaty, to uruchomienie elektrowni jądrowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sympatyczne było, panie pośle Komarewicz, jak mówił pan o tych blackoutach, o tym, że tak się tego obawiacie, że musimy zadziałać. Ale przecież już od roku macie wszelkie instrumenty do tego, żeby pan już nigdy w życiu nie mówił o jakimkolwiek blackoucie. Zresztą takie same słowa mógłbym skierować do pana posła Suskiego z PiS-u, który rządził przez 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#KrzysztofMulawa">Kiedy wprowadzano rynek mocy, 8 lat temu, na portalu Polskiego Radia 24 pisano, uwaga: Za rynek mocy zapłacimy wszyscy, ale dzięki temu znikną problemy z dostawami energii, które mogą się pojawić za kilka lat. Połowa tego cytatu jest prawdziwa, połowa jest nieprawdziwa. Zacznę od tego fałszu. Mamy już 2025 r., czyli prawie 8 lat od tej predykcji. Niestety przewidywania co do tego, że po wprowadzeniu rynku mocy problemy na rynku energii się skończą, skończą się problemy z produkcją i dostawą odpowiedniego wolumenu energii do polskich gospodarstw, okazały się fałszem, a nasza debata jest tego doskonałym potwierdzeniem. Co więc okazało się prawdą, szanowni państwo? Prawdą okazało się to, że my wszyscy płaciliśmy i płacimy za rynek mocy nomen omen na mocy podatku pana Mateusza Morawieckiego, który dla niepoznaki ówcześnie nazwał go opłatą mocową. W chwili obecnej w pełnej rozciągłości popiera to kolega pana Mateusza Morawieckiego pan premier Donald Tusk.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#KrzysztofMulawa">Naprawdę, szanowni państwo, problemów na rynku mocy nie rozwiążemy kolejnym podatkiem mocowym, chociażby on się tak nazywał. Przypominam, że z kieszeni polskiego podatnika w ciągu ostatnich kilku lat, od momentu wprowadzenia tego podatku, wyparowało kilka miliardów złotych, a według projektodawcy, jak czytamy w druku nr 927, w ciągu najbliższych 3 lat, 3,5 roku wyparuje dodatkowych 10 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#KrzysztofMulawa">Polska energetyka przez ostatnie 20 lat jest raczona kolejnymi pomysłami PO-PiS-u. Chciałbym je przypomnieć. Dzisiaj musimy się ratować. A jakie mieliśmy aktywności PO-PiS-u? Zacznijmy od wspólnej porażki PO-PiS-u w kwestiach energetyki atomowej. Czy ktoś chciałby zaprzeczyć? Fakty nie zaprzeczą, więc rozumiem, że nikt nie chce teraz zabrać głosu. Dalej wyrzucenie w błoto czarnego polskiego złota, jakim jest węgiel, przez pana Sasina na mocy umowy społecznej. Brawo. Nie ma na sali bohatera, twarzy zielonego ładu w Polsce pana Mateusza Morawieckiego, ale jest przedstawiciel, kolega pani minister Hennig-Kloski i pani minister Urszuli Zielińskiej, które chcą budować wiatraki za oknami Polaków, ale również, jak się okazuje, w lasach państwowych.</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#KrzysztofMulawa">Szanowni Państwo! To nie jest rozwiązanie. Jedyne rozwiązanie, do którego zachęcam — zachęcam, żeby pan premier Donald Tusk zdobył się na odwagę — jedyny właściwy pierwszy krok to odrzucenie w pełni zielonego ładu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Ryszarda Wilka, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#RyszardWilk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przy tej okazji chciałem zwrócić uwagę na inną rzecz, bo ta ustawa pokazuje jak na dłoni, że idziemy na zderzenie ze ścianą.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#RyszardWilk">Gdyby Unia Europejska w czerwcu zeszłego roku nie zorientowała się, że przesadziła z polityką klimatyczną, to po 1 lipca tego roku siedzielibyśmy w tej Izbie po ciemku. Dlaczego? Ponieważ w 2019 r. Unia Europejska wymyśliła, że elektrownie, które chcą brać udział w aukcjach, nie mogą przekraczać wartości 550 kg za wytworzenie 1 MWh prądu elektrycznego. Co się okazuje? Że żadna elektrownia, która wytwarza prąd z węgla w Polsce, się na to nie łapie: ani opalana węglem brunatnym, ani opalana węglem kamiennym. Dlatego wprowadzono te aukcje uzupełniające, które warunkowo i tylko na 1 rok dopuszczają nasze elektrownie węglowe do aukcji. A co by się stało, gdyby ich już nie dopuszczono po 1 lipca? To, co powiedziałem, czyli siedzielibyśmy tutaj po ciemku.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#RyszardWilk">I to nie jest sprawa, którą powinniśmy bagatelizować. W grudniu zeszłego roku słyszeliśmy już, że w południowo-zachodnich landach w Niemczech tamten dostawca czy dystrybutor energii wzywał do tego, żeby nie prać, nie gotować czy nie ładować samochodów elektrycznych, ponieważ były gigantyczne problemy z tym, że nie mieli akurat dobrych warunków do produkowania energii z odnawialnych źródeł. Ale to nie jest odosobniony przypadek, bo na naszej ziemi było tak samo. 6 listopada zeszłego roku między godz. 16 a godz. 19 Polskie Sieci Elektroenergetyczne wezwały duże podmioty do ograniczenia zużycia prądu elektrycznego, żeby nie nastąpił blackout. Podobnie powodem była niska generacja z turbin wiatrowych, połączona z remontami niektórych bloków opalanych u nas węglem.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#RyszardWilk">Szanowni Państwo! Likwidacja energetyki węglowej i przesiadanie się na OZE bez posiadania elektrowni atomowej to jest prosta droga do katastrofy zarówno energetycznej, jak i gospodarczej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#DorotaNiedziela">Umówmy się tak jak zawsze, czyli po 15 sekundach zwrócę uwagę, po 20 — wyłączę mikrofon.</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#DorotaNiedziela">Mamy tylko 10 pytań, tak że zapraszam…</u>
          <u xml:id="u-436.5" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilk: 11.)</u>
          <u xml:id="u-436.6" who="#DorotaNiedziela">11. To proszę, panie pośle Wilk, się zapisać.</u>
          <u xml:id="u-436.7" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-436.8" who="#DorotaNiedziela">Pierwszy pytanie zada pan poseł Rychlik, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-436.9" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polskie Sieci Elektroenergetyczne ogłosiły okresy przywołania na rynku mocy na środę 6 listopada 2024 r. w godz. 16–19. Jest to spowodowane małą generacją energii w źródłach fotowoltaicznych i wiatrowych, remontami bloków węglowych i dużym zużyciem energii. Reakcja PSE wynika z faktu, że nadwyżka mocy wytwórczych ponad zapotrzebowanie odbiorców była istotnie niższa niż wymagane dla bezpieczeństwa pracy systemu 9%.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#GrzegorzLorek">Panie Ministrze! Zamykacie Dolną Odrę, Jaworzno. Jak zamierza pan zrekompensować utraconą moc? Panie ministrze, jutro jest manifestacja energetyków z Dolnej Odry, z Jaworzna, Bełchatowa, Łazisk, Rybnika i Turowa. Czy zamierza pan ich przyjąć, wysłuchać? Co im pan ma do powiedzenia? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Krzysztof Mulawa, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam krótkie pytanie. Kompletnie nie rozumiem wypowiedzi, które mówiły o tym, że ta ustawa jest niekontrowersyjna, że właściwie wszystkie kluby parlamentarne powinny wespół w zespół poprzeć ten projekt, a posłowie i posłanki powinni podnieść rękę. Naprawdę kompletnie nie rozumiem, dlaczego nie ma nic kontrowersyjnego w tym, że musimy się jako kraj ratować takimi aukcjami. To oznacza, że wszyscy chcecie zawiesić na masztach swoich klubów parlamentarnych białą flagę. Konfederacja nie reprezentuje takiego podejścia.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#KrzysztofMulawa">Mam pytanie do pana ministra w związku z tezą, którą tutaj wysnuwam. Panie ministrze, czy rozpatruje pan — albo może w ministerstwie pana szefowa rozpatruje — poważne zajęcie się tym tematem? Nie chodzi o drogę na skróty, jaką jest ta ustawa, ale o poważne zajęcie się tym, co gromadzi nad Polską czarne chmury, czyli zielonym ładem. Jakie jest oficjalne stanowisko, panie ministrze? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W związku z pilnie procedowaną ustawą o rynku mocy energetycznej mam dwa bardzo konkretne pytania. A mianowicie: Od kiedy będą naliczane wartości na rachunkach odbiorców końcowych energii i jakie będą to wartości? I drugie pytanie: Czy ustawa zmieniająca warunki używania kotłów węglowych do 2028 r. nie zahamuje wymiany kotłów na niskoemisyjne? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tomasza Piotra Nowaka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Można zaklinać rzeczywistość, ale fakty są takie, że musimy zapewnić bezpieczeństwo energetyczne Polski po 2030 r., które jest niestety w stanie zagrożenia. W związku z tym potrzebujemy stabilizacji chociażby w sprawie energetyki opartej na gazowo-parowych rozwiązaniach, a tymczasem w ostatnich aukcjach, które były w grudniu, gaz przepadł.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#TomaszPiotrNowak">Stąd mam pytanie: Panie ministrze, czy nie należy oddzielnie zrobić aukcji dla gazowo-parowych rozwiązań, wyłączając z nich DSR-y? Bo DSR-y w naturalny sposób wydają się tańsze i będą zawsze konkurowały. A jednak DSR nie zabezpieczy nam stabilizacji systemu, bo stabilizację systemu może zapewnić właśnie źródło gazowe.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Pośle Mulawa! Chciałoby się, ale rzeczywistość jest taka, jaka jest.</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: To wy się kłócicie z rzeczywistością.)</u>
          <u xml:id="u-443.4" who="#TomaszPiotrNowak">Ona jest trudna i musimy podejmować trudne decyzje, a nie decyzje nierealistyczne. Węgla pan nie obroni, węgiel po prostu przegrywa. A gdybyśmy my teraz postawili na węgiel, to nie dość, że poszlibyśmy w kierunku klimatycznego skansenu, to jeszcze poszlibyśmy w kierunku gospodarczego skansenu.</u>
          <u xml:id="u-443.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-443.6" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Do psychiatry idźcie lepiej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Klub Poselski Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na stronie rządowej, zacytuję, jest zapis: Wprowadzenie przez Unię Europejską limitu emisji CO2 na rynku mocy ograniczyło liczbę podmiotów, które konkurują w ramach aukcji. Sytuacja ta może doprowadzić do braku pokrycia całego zapotrzebowania na moc, jakie jest niezbędne do zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Czy to nie jest przyznanie się do katastrofy, do kompromitacji polityki klimatycznej, tego szaleństwa dekarbonizacji? Ta wasza polityka to najpierw na rympał dekarbonizować, a potem będziemy po ciemku szukać alternatywnych źródeł energii, ale najprawdopodobniej będziemy musieli kupować ją z zagranicy, dopóki nie wybudujemy elektrowni, oczywiście jądrowej, którą oczywiście my jako Konfederacja popieramy.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#WitoldTumanowicz">Chciałbym zapytać pana ministra, który tutaj siedzi, o to, w jakim punkcie jesteśmy, jeśli chodzi o budowę elektrowni jądrowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Suskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#MarekSuski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Mam pytanie do pana ministra: Czy rząd wystąpi o zawieszenie opłat za emisję CO2? Dzisiaj one stanowią ponad 50% ceny energii. Tylko Polska jest za to karana, że mamy węgiel, a inni tego węgla nie mają.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#MarekSuski">I kolejne pytanie, czy to prawda, że w ramach walki z CO2 zamierzacie wycinać lasy, które właśnie pochłaniają CO2, żeby stawiać wiatraki, przy których produkcji, można powiedzieć, jest wielki ślad węglowy. To jest po prostu zaprzeczenie logice. Czy chcecie zamienić polskie roślinne lasy państwowe w plastikowo-stalowe, wiatrakowe niemieckiego Siemesa? Bo tu nie ma interesu polskiego, nie ma interesu ekologicznego, jest tylko interes niemiecki. Czy wreszcie ten rząd zacznie patrzeć na interesy polskie przez polski pryzmat, a nie niemiecki? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, ta ustawa wprowadza cztery aukcje roczne i jedną aukcję półroczną. Pytanie do pana, czy nie lepsze byłoby zorganizowanie zblokowania tych aukcji, żeby przedsiębiorstwa energetyczne, które muszą rzeczywiście przeprowadzać przetargi, ba, muszą dodatkowe środki, nakłady przeznaczyć na wejście w tę działalność, muszą wygospodarować środki i czas na przygotowanie tych przetargów. Czy nie lepsze byłoby dla systemu, gdyby można było jedną aukcją albo kilkoma, ale nie aż tyloma, które są wyraźnie tam wyznaczone co roku… Co stoi na przeszkodzie, żebyśmy to zrobili, i czy w ogóle państwo zamierzacie po tych pierwszych aukcjach rozważyć taką możliwość? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#DariuszMatecki">Szanowna Pani Marszałek! Serdecznie zachęcam wszystkich mieszkańców Warszawy, ale nie tylko, do tego, żeby jutro o godz. 12 przyjść pod siedzibę PGE Polskiej Grupy Energetycznej przy ulicy Mysiej 2 na protest „Solidarności”, na protest energetyków, protest górników, którzy chcą złożyć dwie petycje.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#DariuszMatecki">Pierwsza jest adresowana do zarządu PGE. Związkowcy domagają się w niej m.in. natychmiastowego wycofania się z decyzji o przyspieszonej likwidacji elektrowni Rybnik i elektrowni Dolna Odra w Gryfinie. Tak naprawdę jej likwidacja jeszcze w tym roku czy ograniczenie zatrudnienia spowoduje totalną zapaść Gryfina i okolicy, bo tam zatrudnionych jest łącznie z firmami zewnętrznymi prawie 2000 ludzi.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#DariuszMatecki">Druga petycja skierowana do MAP-u kontrolującego PGE zawiera żądanie interwencji resortu w związku z ogłoszonymi przez władze obu spółek zamiarami likwidacji elektrowni węglowych. Mam nadzieję, że zarówno zarząd PGE, jak i minister aktywów państwowych przyjmą „Solidarność” i będą z nimi normalnie rozmawiać, a nie tak jak dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#DariuszMatecki">I jeszcze na koniec: likwidacja polskiego węgla, likwidacja kopalni, elektrowni to jest barbarzyństwo, to jest niszczenie naszej gospodarki przez Unię Europejską. To jest draństwo.</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-451.5" who="#DariuszMatecki">Proszę być cicho. To taka chwila przypomnienia.</u>
          <u xml:id="u-451.6" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Przypominam panu posłowi tylko…)</u>
          <u xml:id="u-451.7" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Piotr Nowak: Zlikwidowaliście 14 elektrowni.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#DorotaNiedziela">To taka chwila przypomnienia.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Ryszarda Wilka, klub parlamentarny…</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#DorotaNiedziela">Ale proszę, już panowie sobie porozmawiali.</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#DorotaNiedziela">Słuchamy pana posła Ryszarda Wilka z klubu parlamentarnego Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-452.5" who="#DorotaNiedziela">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#RyszardWilk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#RyszardWilk">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Problem z energetyką odnawialną, oprócz, powiedzmy, jej wątpliwej taniości, jest taki, że tej energii nie da się magazynować. W momencie, gdy nie świeci słońce albo nie wieje wiatr, odpalamy elektrownie węglowe. W tej chwili 75% generowanej mocy w kraju mamy właśnie z elektrowni węglowych. Aukcje, które teraz będą wyjątkowo przedłużone, to będą aukcje, które są przedłużone na rok, tak wynika z tej ustawy, i później elektrownie węglowe nie będą mogły już startować w aukcjach. A to właśnie w takich momentach jak teraz Turów, Bełchatów, Opole — te elektrownie ciągną całą naszą sieć elektroenergetyczną.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#RyszardWilk">I tutaj pytanie do pana ministra: Czym będziemy bilansować wtedy nasz system elektroenergetyczny, jeżeli nasze elektrownie węglowe nie będą mogły już startować w tych aukcjach? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#DorotaNiedziela">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi na pytania państwa posłów i posłanek udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Miłosz Motyka.</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#MiłoszMotyka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#MiłoszMotyka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku podziękowanie dla pana posła Suskiego, dla całej komisji energii i klimatu. Pan poseł mówił o tempie prac. Ono jest faktycznie szybkie, a wynikało przede wszystkim z tego, że rozmowy z Komisją Europejską, te wstępne, o których pan mówił, przeprowadziliśmy, ale ten projekt chcemy przeprowadzić szybko, tak aby ta aukcja odbyła się jeszcze w tym roku, tak aby później notyfikacja pomocy ze strony Komisji Europejskiej była możliwa szybko i tak abyśmy mieli odpowiednio dużo czasu do tego, żeby się do tych aukcji po prostu przygotować. Stąd to tempo prac. I dobrze, że ta dyskusja wygląda inaczej, ona jest oczywiście szersza niż na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#MiłoszMotyka">W komisji przeprocedowaliśmy dwie poprawki, nie: wiele poprawek, jak próbował pan poseł to przedstawić, tylko dwie poprawki. Były sugestie z Biura Legislacyjnego Sejmu, dotyczyły po prostu technik legislacyjnych. Warto, aby ci, którzy chcą sprawdzić, kto w tym zakresie mówi prawdę, po prostu sięgnęli do zapisu prac tej komisji. I dobrze, że taka dyskusja była. Doprecyzowujące dyskusje w zakresie konkretnych przepisów też są potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#MiłoszMotyka">Pan poseł pytał — zaraz oczywiście przejdę do bezpośrednio zawartych w ustawie przepisów, na razie odnoszę się do pytań — o elektrownię jądrową, o to, czy są jakieś zachwiania w zakresie jej budowy. Nie. To nasz rząd, rząd koalicji 15 października, na ostatnim posiedzeniu przekazał 60 mld zł na budowę elektrowni jądrowej. W trakcie tego posiedzenia już możemy zaobserwować, że jest to, jak myślę, sytuacja, w której wszyscy się możemy, przynajmniej w tym punkcie, zgodzić, bo bezpieczeństwo energetyczne państwa nie zostanie zbudowane w czasie jednej kadencji, tylko będzie budowane przez lata. Myślę, że jest to decyzja, którą państwo powinniście jednoznacznie pochwalić. Rozumiem, że jest trudno…</u>
          <u xml:id="u-455.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Frazesy, frazesy, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-455.5" who="#MiłoszMotyka">60 mld zł z kieszeni polskich podatników pan poseł Mulawa nazywa frazesami. O takiej pogardzie odnoszącej się do kieszeni polskiego podatnika nie słyszałem, ale jest to fundamentalna decyzja, panie pośle, dla bezpieczeństwa energetycznego państwa…</u>
          <u xml:id="u-455.6" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Czekamy na działania, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-455.7" who="#MiłoszMotyka">…i niezależnie od tego, jaki rząd w przyszłości jakie partie będą tworzyły, jakie koalicyjne rządy będą, ta inwestycja będzie realizowana. Nie ma w zakresie budowy elektrowni jądrowej i harmonogramu tych prac żadnego zagrożenia. Już dzisiaj trwają prace terenowe przy budynkach elektrowni. Trwają też prace infrastrukturalne w zakresie całej infrastruktury towarzyszącej. Zajmuje się tym resort infrastruktury. Chętnie też pana posła z tym zapoznam.</u>
          <u xml:id="u-455.8" who="#MiłoszMotyka">Ustawa odległościowa — stały komitet Rady Ministrów, już jutro. Przyjęliśmy ustawę dotyczącą wsparcia dla przedsiębiorstw energochłonych. Chodzi o wsparcie wynoszące 0,5 mld zł tylko w tym roku. Poprawa rozliczeń dla prosumentów również. Morska energetyka wiatrowa — kolejny krok. Projekt ustawy o biopaliwach — przyjęty na posiedzeniu Rady Ministrów we wtorek. To pokazuje, że cały czas wykonujemy kolejne kroki w zakresie transformacji energetycznej. Często te ustawy, nad którymi się tak dyskutuje, przechodzą przez tę Izbę i są przyjmowane głosami ponad 400 parlamentarzystów. Liczę, że ustawa dotycząca rynku mocy również takie poparcie uzyska. Pan poseł Mulawa i pan poseł Suski mówili o wiatrakach w lasach. W ustawie odległościowej zapisaliśmy wręcz bufor w zakresie form ochrony przyrody: od parków narodowych — 1500 m, od rezerwatów przyrody — 500 m, od parków krajobrazowych — 500 m. Jest odwrotnie niż państwo mówicie. Żadnych wiatraków na terenie form ochrony przyrody w Polsce nie ma.</u>
          <u xml:id="u-455.9" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Mówiliśmy nie o tym, tylko o lasach.)</u>
          <u xml:id="u-455.10" who="#MiłoszMotyka">Nie ma takiej możliwości. I to jeszcze ustawodawca takie możliwości ustala. Nie ma dzisiaj możliwości, aby tę ustawę złamać, aby te przepisy obejść. Ale jeżeli — cieszę się z tego — tak na sercu leży państwu ochrona przyrody… To trochę się kłóci ze wspieraniem bloków węglowych, ale w istocie naprawdę się z tego cieszę i liczę, że za ustawą odległościową, która będzie, jak myślę, procedowana jeszcze w tym miesiącu przez rząd i w najbliższym czasie przez parlament… Jutro jest posiedzenie stałego komitetu Rady Ministrów, który będzie nad nią debatował, ta ustawa niebawem trafi tutaj i będą mogli państwo ją poprzeć. Tam ten bufor jest zachowany.</u>
          <u xml:id="u-455.11" who="#MiłoszMotyka">Przedłużenie rynku mocy ma zagwarantować przedłużenie funkcjonowania bloków. W trakcie ostatnich debat można było zaobserwować… Zarządy spółek powołane przez naszych poprzedników podejmowały decyzje o tym, aby elektrownie zamykać. Chociażby w przypadku elektrowni Siersza takie decyzje — gdyby te bloki stały się nierentowne, miały być zamykane — w 2021 r., 2022 r. były podejmowane przez poprzednie zarządy spółek. I temu ma właśnie ta ustawa przeciwdziałać.</u>
          <u xml:id="u-455.12" who="#MiłoszMotyka">Pani posłanka Kozłowska pytała o to, czy nie zostaną zahamowane nowe inwestycje. Nie. To jest ustawa, która ma zagwarantować nam odpowiednią rezerwę mocy, ale te inwestycje, które spółki podejmują na lata, często są to procesy, które trwają odpowiednio długo, jak chociażby inwestycje w bloki gazowe… To bezpośrednia odpowiedź na pytanie, czym zastąpimy z kolei odchodzące bloki węglowe. To w większości będzie gaz. Jakie kolejne kroki możemy podjąć wszyscy? Pan poseł Gadowski pytał o to, czy jesteśmy w stanie przeprowadzić aukcje jednorazowo. Niestety, w myśl tego, co PiS wynegocjował w Brukseli, nie ma takiej możliwości. Oczywiście podjęliśmy dialog z Komisją Europejską, która jasno wskazała na to, że te aukcje muszą się odbywać co roku. Oczywiście przez część interesariuszy rynku jest to przedstawiane tak, że to osłabia ich możliwości planistyczne, ale Komisja Europejska mówi: to jest w spadku, to zostało wynegocjowane za czasów rządów waszych poprzedników. Dlatego też wynegocjowaliśmy to odstępstwo dotyczące aukcji uzupełniających, natomiast to zblokowanie aukcji w jednym roku niestety zgodne z prawem europejskim by nie było, chodzi tu też o narażenie nie tylko bezpośrednio na szwank bezpieczeństwa energetycznego państwa, ale i na straty finansowe konkretnych spółek.</u>
          <u xml:id="u-455.13" who="#MiłoszMotyka">Te inwestycje, o które pytała pani posłanka Kozłowska, już trwają. To są inwestycje w większości w bloki gazowe, ale też spółki bardzo mocno inwestują w różne odnawialne źródła energii: fotowoltaikę, morską energetykę wiatrową, energetykę na lądzie, która niebawem zostanie odblokowana. I tutaj wyniki aukcji, o które pytał pan poseł Nowak, jeszcze z grudnia ubiegłego roku wskazują… Chodzi tu też o dyskusje dotyczące tego, co na przyszłość. Pan poseł z Konfederacji także pytał o to, czy będziemy podejmowali dyskusję na temat stworzenia — taka dyskusja jest — odrębnego rynku dla mocy gazowej. Wydaje się, że tutaj jesteśmy w stanie znaleźć odpowiednie wsparcie też na poziomie europejskim. Pewnie też będziemy w stanie wynegocjować więcej wspólnie z innymi państwami. Nikt nigdy nie mówił, że energetyka odnawialna zagwarantuje nam, szczególnie w naszych uwarunkowaniach, bezpieczeństwo energetyczne w 100%. Ona jest uzupełnieniem tej konwencjonalnej, stabilnej energetyki, która musi działać w base load. Mówię to w czasie każdego wystąpienia na tej sali i każdego wystąpienia w komisji. Takim base load będzie w Polsce energetyka jądrowa, ale do tego czasu będziemy tę transformację przeprowadzali poprzez bloki gazowe.</u>
          <u xml:id="u-455.14" who="#MiłoszMotyka">I wreszcie system ETS, o którym powiedział też pan poseł Suski, a który jest elementem zielonego ładu, tego szerokiego pakietu, o którym zresztą dzisiaj pisał pan poseł Kowalski. W grudniu 2019 r., gdy ta decyzja była podejmowana na forum Rady Europejskiej, nie było sprzeciwu polskiego premiera, nie było sprzeciwu polskiego rządu. Nikt wtedy nie opuścił sali, gdy to było negocjowane, i nikt wtedy nie powiedział: weto. Przedstawiciel waszego klubu pisał, że niestety taka zgoda albo brak sprzeciwu pana premiera Morawieckiego na to wpłynęły. Ale liczę na to, bo to też będzie proces, że nasza prezydencja pomoże w wypracowaniu dużej, ponadpolitycznej zgody na to, aby system ETS 2, który nakłada też obciążenia na system transportu, przesunąć w czasie. To jest stanowisko resortów, które nad tym pracują: resortu funduszy i polityki regionalnej oraz resortu klimatu. Dzisiaj byłoby to duże obciążenie dla polskiej gospodarki. Ale prosimy i apelujemy o przyjęcie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-455.15" who="#MiłoszMotyka">Ten mechanizm rynku mocy z 2018 r., który został przedstawiony, dawał możliwość wynagrodzenia uczestników rynku za to, że pozostawali w gotowości do dostarczania mocy, że zapewniali dostawy energii elektrycznej. Projekt zawiera kilka fundamentalnych rozwiązań, m.in. wprowadza cztery aukcje uzupełniające na kolejne okresy dostaw, czyli jeszcze w drugiej połowie tego roku — stąd to tempo prac — aukcję półroczną oraz aukcje roczne na lata dostaw od 2026 do 2028 r. Aukcje uzupełniające będą przeprowadzane po zakończeniu aukcji dodatkowych, z krótszym niż rok okresem wyprzedzenia oczywiście względem momentu rozpoczęcia trwania tzw. obowiązku mocowego. Ale aukcje uzupełniające będą w istocie przedłużeniem istniejących procesów rynku mocy. Będą one organizowane wtedy, gdy po przeprowadzeniu pierwotnych procesów rynku mocy na dany rok dostaw, czyli aukcji głównej i aukcji dodatkowych, będą problemy z wystarczalnością zasobów wytwórczych.</u>
          <u xml:id="u-455.16" who="#MiłoszMotyka">Ta ustawa była przedmiotem szerokich konsultacji z resortem aktywów państwowych, ale też z tymi, którzy są na pierwszej linii frontu w zakresie bezpieczeństwa energetycznego państwa i którzy są za to odpowiedzialni, czyli z operatorem: Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi. Ta ustawa daje gwarancję bezpieczeństwa energetycznego państwa i gwarancję bezpieczeństwa dostaw, a bezpieczeństwo dostaw to bezpieczeństwo energetyczne państwa i wreszcie bezpieczeństwo sensu stricto.</u>
          <u xml:id="u-455.17" who="#MiłoszMotyka">Dziękuję za dobrą dyskusję na posiedzeniu komisji, za merytorykę i bardzo proszę wszystkie kluby parlamentarne i koła o poparcie tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-455.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, jeżeli mogę jeszcze zapytać. Czy mógłby pan powiedzieć jeszcze dokładnie o tym, jak wygląda obecnie sprawa elektrowni Siersza? Rozumiem, że panowie o to pytali, żebyśmy dokładnie wiedzieli, jak to ma wyglądać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#MiłoszMotyka">Pytanie o elektrownię powinno być skierowane bezpośrednio do nadzorcy, czyli do resortu aktywów państwowych, ale w myśl przepisów te bloki będą mogły wystartować w tej aukcji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#UrszulaPasławska">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Tu i teraz najważniejsze jest bezpieczeństwo Polski, także bezpieczeństwo energetyczne. Dlatego klub Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera projekt ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy, który gwarantuje stabilność energetyczną kraju do roku 2029.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#UrszulaPasławska">Przedłożony projekt zakłada pomoc dla elektrowni węglowych w ramach rynku mocy po 1 lipca br. i jest odpowiedzią koalicyjnego rządu na wymogi wynikające z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/943. Zgodnie z rozporządzeniem jednostki emitujące powyżej 550 kg CO2 na MWh, jakimi są elektrownie węglowe, od 1 lipca 2025 r. nie mają obowiązku uczestniczenia w mechanizmie rynku mocy i nie mogą już z tego tytułu liczyć na płatności. Tyle że w naszym kraju realnie grozi to wstrzymaniem dostaw prądu. Ponieważ polska energetyka w odróżnieniu od większości państw Unii wciąż jest oparta na węglu, w całym roku 2023 Polska jako jedyne państwo członkowskie wytwarzało ponad połowę energii elektrycznej z węgla, gdy średnia unijna to jedynie niewiele ponad 12%.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#UrszulaPasławska">Dlaczego? Odpowiedź jest prosta: to skutek fatalnej polityki energetycznej naszych poprzedników, ich walki z wiatrakami i innymi odnawialnymi źródłami energii, inwestowania w przestarzałe technologie węglowe oparte m.in. na węglu rosyjskim, czego najlepszym symbolem jest zmarnotrawienie 2 mld zł w Ostrołęce. Teraz trzeba jednak jak najszybciej znaleźć wyjście z sytuacji. Musimy więc w trybie ratunkowym przyjąć przedłożoną ustawę gwarantującą przedłużenie wsparcia elektrowniom węglowym w celu zapewnienia ciągłości dostaw prądu, czyli zabezpieczenia stabilności całego systemu elektroenergetycznego w Polsce. Ten projekt ma kluczowe znaczenie także dla polskiej gospodarki. Truizmem jest stwierdzenie, że dobrze funkcjonujący system elektroenergetyczny jest podstawą nie tylko bezpieczeństwa energetycznego, ale także gospodarczego. Stabilne dostawy energii przekładają się na jej stabilne ceny, co z kolei stanowi warunek rentowności każdego przedsiębiorstwa. To kolejny argument za jak najszybszym procedowaniem i wejściem projektu w życie.</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#UrszulaPasławska">Oczywiście dyskusja nad stabilną przyszłością polskiej energetyki dopiero się zaczyna. Zgodnie z przedłożonym projektem większość kontraktów pomocowych w ramach rynku mocy dla elektrowni węglowych wygaśnie w 2029 r. Pozostało zatem 5 lat na rzetelne analizy struktury rynku mocy w Polsce, na dostosowanie do szybko zmieniających się realiów. Obecna formuła wspiera magazyny energii i systemy DSR, ale może być niekorzystna dla elektrowni gazowych. Należy więc jak najszybciej rozpocząć dyskusję, która pozwoli wypracować optymalne rozwiązania w obliczu zmieniających się wymagań klimatycznych oraz rosnących potrzeb energetycznych Polski.</u>
          <u xml:id="u-459.4" who="#UrszulaPasławska">Reasumując: szybkie wejście tego projektu w życie jest kluczowe dla zapewnienia ciągłości dostaw energii, stabilności cen oraz bezpieczeństwa całej polskiej gospodarki. Przyjmując projekt, zrobimy ważny krok w kierunku budowy stabilnego i nowoczesnego systemu energetycznego w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#DorotaNiedziela">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (druk nr 924).</u>
          <u xml:id="u-460.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Macieja Duszczyka o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-460.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#MaciejDuszczyk">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Mam dzisiaj przyjemność zaprezentować projekt ustawy o zmianie ustawy…</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, momencik.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#DorotaNiedziela">Panowie, bardzo proszę, pan minister odpowiada na wasze pytania.</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#MaciejDuszczyk">Projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ma na celu stworzenie instrumentów prawnych, które będą służyły zapobieżeniu destabilizacji sytuacji wewnętrznej w Polsce i innych państwach Unii Europejskiej wynikającej z kreowania sztucznej presji migracyjnej przez państwa trzecie graniczące z Polską lub inne podmioty. Projekt stanowi reakcję na zjawisko instrumentalizacji migracji przez władze białoruskie w kooperacji z władzami rosyjskimi oraz międzynarodowymi grupami przestępczymi organizującymi przerzut migrantów do krajów Unii Europejskiej i czerpiącymi korzyści z handlu ludźmi. Z tym samym zjawiskiem, choć w różnej skali, zmagają się pozostałe państwa Unii Europejskiej sąsiadujące z Białorusią, czyli Litwa i Łotwa, oraz Estonia i Finlandia na granicy z Federacją Rosyjską.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#MaciejDuszczyk">Należy podkreślić, że skuteczny przerzut migranta przez polską granicę jest z punktu widzenia władz białoruskich tylko jednym ze środków zmierzających do uzyskania zasadniczego celu, jakim jest możliwie jak najdalsza destabilizacja sytuacji wewnętrznej w państwach Unii Europejskiej. Z tego powodu władze białoruskie dążą do zaistnienia sytuacji krytycznych z udziałem migrantów na granicy zewnętrznej Unii Europejskiej. Przykładowo zidentyfikowano organizowane przez funkcjonariuszy białoruskich masowe przekroczenia polskiej granicy przez migrantów, również z użyciem przemocy wobec polskich strażników granicznych, żołnierzy czy policjantów. W ostatnim czasie obserwujemy zmianę modus operandi, czyli pewnego sposobu działania funkcjonariuszy białoruskich. W mediach społecznościowych pojawiły się bardzo dokładne instrukcje i materiały, za pomocą których służby białoruskie instruują migrantów, jak atakować polskich funkcjonariuszy i żołnierzy. Instrukcje dotyczą atakowania nożami niechronionych miejsc, np. szyi, ramion i nóg. Chodzi o te miejsca, które nie są chronione przez kamizelki.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#MaciejDuszczyk">Mimo podjętych dotychczas wysiłków regulacje prawne wprowadzone w reakcji na zjawisko instrumentalizacji migracji okazują się niewystarczające wobec opisanego zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-463.3" who="#MaciejDuszczyk">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Projektowana ustawa zakłada w szczególności wprowadzenie definicji legalnej pojęcia instrumentalizacji opartej na trzech zasadniczych elementach takich jak: element podmiotowy, czyli wskazanie podmiotu działającego, tj. w szczególności państwa graniczącego z Polską; element przedmiotowy, czyli podjęcie działań zmierzających do umożliwienia przekroczenia przez cudzoziemców wbrew przepisom prawa granicy zewnętrznej, w szczególności z użyciem przemocy wobec funkcjonariuszy chroniących tę granicę lub w połączeniu z niszczeniem infrastruktury granicznej; element możliwego skutku w postaci destabilizacji sytuacji wewnętrznej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. To jest działanie bezpośrednie, a pośrednio, oczywiście, dotyczy to destabilizacji tak naprawdę całej Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-463.4" who="#MaciejDuszczyk">Drugi element ustawy: określenie dodatkowych przesłanek pozbawienia statusu uchodźcy cudzoziemców, którzy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa, w którym przebywają, oraz cudzoziemców skazanych prawomocnym wyrokiem za szczególnie poważne przestępstwa i stanowiące zagrożenie dla społeczeństwa, w którym przebywają. Wskazanie materialnoprawnych podstaw czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, ustanowienie fakultatywnego upoważnienia dla Rady Ministrów, która będzie mogła wprowadzić na określonym odcinku granicy państwowej czasowe ograniczenie prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej w drodze rozporządzenia wydawanego na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Jednorazowo okres obowiązywania ograniczeń nie będzie mógł przekroczyć 60 dni. Rada Ministrów określi w rozporządzeniu okres obowiązywania czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku oraz odcinek granicy, na którym ograniczenie będzie stosowane. Określenie zasad przedłużenia czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, po wyrażeniu zgody przez Sejm na to przedłużenie, co w ocenie rządu zapewni należyty stopień kontroli parlamentarnej, oraz zniesienia tego ograniczenia po ustaniu przyczyn jego wprowadzenia. Przedłużenie lub zniesienie będzie następować analogicznie jak w przypadku wprowadzenia czasowego ograniczenia w drodze rozporządzenia Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw wewnętrznych.</u>
          <u xml:id="u-463.5" who="#MaciejDuszczyk">Proponowane rozwiązania są wzorowane na regulacji fińskiej, wprowadzonej w związku z zagrożeniem instrumentalizacją ze strony Federacji Rosyjskiej w związku z tożsamym zagrożeniem bezpieczeństwa państwa i społeczeństwa, a co więcej, w warunkach związania obu państw tymi samymi normami prawa międzynarodowego publicznego i prawa Unii Europejskiej. Zgodnie z poglądem przyjętym przez fińskiego prawodawcę i polskiego projektodawcę ograniczenie prawa do złożenia wniosku o ochronę międzynarodową nie narusza zasady non-refoulement, czyli zakazu zawracania uchodźców, wyrażonej w art. 33 konwencji dotyczącej statusu uchodźców, sporządzonej w Genewie 28 lipca 1951 r. Wiąże się natomiast z koniecznością pewnej reinterpretacji tej zasady, do czego uprawnia zaistnienie na płaszczyźnie prawa międzynarodowego nowego zjawiska, jakim jest instrumentalizacja.</u>
          <u xml:id="u-463.6" who="#MaciejDuszczyk">Taki model podejścia, taką interpretację prawa międzynarodowego, również prawa międzynarodowego Unii Europejskiej, potwierdziła Komisja Europejska w komunikacie dotyczącym weaponizacji, przyjętym przez Komisję Europejską, przedstawionym również na posiedzeniu Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 11 grudnia 2024 r. — sam komunikat, natomiast prezentacja odbyła się na posiedzeniu rady 12 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-463.7" who="#MaciejDuszczyk">Wejście w życie projektowanej ustawy planowane jest na dzień następujący po dniu ogłoszenia z uwagi na konieczność pilnego wprowadzenia rozwiązań prawnych mających na celu wyeliminowanie zagrożeń związanych z instrumentalizacją. Projektowane zmiany nie będą powodowały skutków finansowych, w tym nie będą miały wpływu na budżety jednostek samorządu terytorialnego. W imieniu rządu uprzejmie proszę o przyjęcie projektu ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, Panie Ministrze.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-464.3" who="#DorotaNiedziela">Pierwszego zapraszam pana posła Jarosława Zielińskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#JarosławZieliński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 924.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#JarosławZieliński">Od połowy 2021 r. trwa zorganizowana przez białoruski reżim Aleksandra Łukaszenki, we współpracy z władzami putinowskiej Rosji i międzynarodowymi grupami przestępczymi, zinstrumentalizowana presja migracyjna na granicy Polski z Białorusią, której celem jest destabilizacja sytuacji wewnętrznej w naszym kraju i w Unii Europejskiej. Skutki masowych ataków na polską granicę państwową zostały ograniczone dzięki działaniom i postawie polskich funkcjonariuszy Straży Granicznej, Policji i innych służb, żołnierzy Wojska Polskiego oraz dzięki szybkiej budowie przez rząd Prawa i Sprawiedliwości zapory granicznej, niestety przy sprzeciwie ówczesnej opozycji. Aktualnie od obecnego rządu oczekujemy informacji o efektach uszczelniania tej zapory i systemu monitorowania prób nielegalnego przekraczania granicy. Imigranci, którym udało się przekroczyć granicę państwową wbrew przepisom prawa, często prowadzeni i instruowani przez aktywistów różnych organizacji, medialnie wspierani przez niektórych celebrytów, składają wnioski o udzielenie im ochrony międzynarodowej, często bez posiadania żadnych dokumentów, a więc są trudności z ustaleniem ich prawdziwej tożsamości, a ich celem jest przedostanie się do krajów Europy Zachodniej. Zawrócenie ich do krajów pochodzenia ani readmisja na Białoruś nie są możliwe, a zanim ich wnioski o ochronę międzynarodową zostaną rozpatrzone w otwartych ośrodkach dla cudzoziemców, gdzie przebywają, nie ma po nich śladu. Powstaje w ten sposób powtarzalny mechanizm zachęcający kolejnych migrantów do forsowania granicy Polski jako pierwszego od wschodu, od Białorusi kraju Unii Europejskiej. Tylko w 2024 r. po przekroczeniu granicy z Białorusią wbrew przepisom prawa złożono 2428 wniosków o przyznanie ochrony międzynarodowej dla 2512 cudzoziemców. To jest tak, jakby ktoś włamał się do naszego domu czy mieszkania i zażądał prawa do zamieszkania w nim i opieki, a potem, niezadowolony z tej opieki, przeniósł się również nielegalnie do uśpionego sąsiada, bo on jest bogatszy. Szanowni państwo, paradoks przepisów interpretowanych w kontekście konwencji genewskiej, jej późniejszych protokołów, polega na tym, że osoby ubiegające się o ochronę międzynarodową mają prawo do pozostawania na terytorium państwa, w którym złożyły wniosek o udzielenie tej ochrony, aż do momentu rozstrzygnięcia tego wniosku, bez względu na to, w jaki sposób zainteresowany przekroczył granicę państwową, nawet jeśli wiązało się to z użyciem przemocy czy niszczeniem infrastruktury granicznej. W tym przypadku prawo azylowe jest więc wykorzystywane do destabilizacji sytuacji wewnętrznej w Polsce i przerzutu nielegalnych migrantów do innych krajów Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#JarosławZieliński">Projekt ustawy zawarty w druku nr 924 ma takim praktykom przeciwdziałać. Rada Ministrów będzie mogła wprowadzić na określonym odcinku granicy czy obszarze — tutaj trzeba to wyjaśnić, bo i to, i to pojęcie się pojawia — czasowe ograniczenie prawa do złożenia przez takich cudzoziemców wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej. Projekt przewiduje przy tym pewne wyjątki, które można określić jako humanitarnie wrażliwe: małoletni bez opieki, kobiety ciężarne, osoby chore i starsze, uchodźcy przed prześladowaniami. Tu, panie ministrze, będziemy podczas prac komisji bardzo mocno tego pilnować, żeby nie zablokować drogi emigrantom, uchodźcom politycznym z Białorusi prześladowanym przez reżim do złożenia w tym okresie zawieszenia wniosków o ochronę międzynarodową, o azyl w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#JarosławZieliński">Można wstępnie ocenić, że przepisy projektu ustawy zmierzają więc we właściwym kierunku, chociaż są dalece niewystarczające i wymagają jeszcze na pewno szczegółowych analiz. Nie rozwiążą zapewne głównego problemu, jakim jest nielegalne, przestępcze i siłowe przekraczanie granicy Rzeczypospolitej Polskiej w ramach prowadzonej przez Białoruś i Rosję wojny hybrydowej, której instrumentem jest przestępcza, brutalna presja migracyjna. Trzeba będzie odpowiedzieć na szereg pytań, które postawimy pewnie jeszcze dzisiaj w czasie tej dyskusji, a także będziemy chcieli je postawić podczas prac w komisji. Bo przecież z racjonalnego punktu widzenia, tak na zdrowy rozum to organy państwa polskiego nie tylko w określonym czasie, ale w ogóle nie powinny przyjmować jakichkolwiek wniosków od cudzoziemców, którzy przekroczyli naszą granicę państwową wbrew przepisom prawa. Wobec tego, że regulacje międzynarodowe, o których wspomniałem, na to nie pozwalają, należy szukać rozwiązań, które chociaż w części mogą się przyczynić do poprawy obecnej sytuacji zagrażającej państwu i społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-465.4" who="#JarosławZieliński">Panie Ministrze! Jedno z takich pytań to choćby takie: Jaki sposób przekroczenia granicy państwowej wbrew przepisom prawa będzie tolerowany w okresie ograniczenia prawa do złożenia wniosku o ochronę międzynarodową w odniesieniu do cudzoziemców, o których mowa w art. 33b ust. 2 — to są przypadki humanitarnie wrażliwe — w kontekście ust. 3, który wyklucza tych, którzy przekroczyli granicę z użyciem przemocy? Czy nie powstanie zachęta do torowania drogi jednym przez drugich, że jedni złamią prawo, zaatakują graniczną infrastrukturę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#JarosławZieliński">Już kończę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#JarosławZieliński">…a drudzy z tego skorzystają i dostaną właśnie tę furtkę, tę ścieżkę, którą przewiduje ustawa?</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#JarosławZieliński">Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość deklaruje dalszą merytoryczną pracę nad projektem ustawy dla bezpieczeństwa państwa i obywateli.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Konrada Frysztaka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#KonradFrysztak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#KonradFrysztak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Przypadł mi w udziale zaszczyt podzielenia się z państwem opinią klubu Koalicji Obywatelskiej — Platformy Obywatelskiej, Nowoczesnej, Zielonych, Inicjatywy Polskiej na temat ustawy o udzieleniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#KonradFrysztak">Szanowni Państwo! Od początku wojny w Ukrainie destabilizacja putinowskiej Rosji i łukaszenkowskiej Białorusi powoduje, że nie tylko nasz kraj, ale cała Unia Europejska są destabilizowane przez te dwa reżimy nielegalnie przywożonymi do Rosji, dalej do Białorusi, a później przerzucanymi, szmuglowanymi na terytorium Unii Europejskiej, przede wszystkim Polski, nielegalnymi migrantami. Ci nielegalni migranci, którzy płacą za to, by móc być tutaj dostarczeni, niejako budują ten biznes Putina i Łukaszenki. Niestety przez ostatnie lata ta ilość prób nielegalnego przekroczenia granicy wynosi ponad 110 tys. To jest niewyobrażalna skala, która powoduje nie tylko zagrożenie dla naszego kraju, destabilizację, ale również stanowi konkretne zagrożenie dla konkretnych ludzi, dla żołnierzy, dla funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#KonradFrysztak">Niestety trzeba powiedzieć jasno, że mur na granicy był dziurawy. Od samego początku mówiliśmy, że ten mur nie wystarczy, jeśli nie pójdą za tym rozwiązania legislacyjne i również tzw. systemy dozoru parametrycznego. Mamy dzisiaj sytuację, że w końcu, po wielu latach oczekiwań — to, z czym nie radził sobie rząd Prawa i Sprawiedliwości — mamy projekt ustawy, który spowoduje, że będziemy mogli ograniczyć możliwość zgłaszania wniosków o azyl, a co za tym idzie — wytrącimy podstawowe narzędzie Putinowi i Łukaszence zachęcające tych ludzi do tego, że będą mogli po nielegalnym przekroczeniu granicy zalegalizować tutaj swój pobyt. To jest rozwiązanie, na które czekaliśmy od długiego czasu i o którym również mówiliśmy. Warto zwrócić uwagę, szanowni państwo, że na takie rozwiązanie zdecydowała się już w połowie ubiegłego roku Finlandia. Takie rozwiązanie już tam funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-469.4" who="#KonradFrysztak">Trzeba powiedzieć, że prawo do azylu przez Putina i przez Łukaszenkę jest traktowane do granic absurdu instrumentalnie. Nawet te zdjęcia pokazywane przez Straż Graniczną, że ktoś ma zdjęcie z napisaną kartką, wyglądają wręcz jak coś specjalnie zainscenizowanego, wyreżyserowanego przez te reżimy, by ci ludzie umownie spełniali jakieś kryterium. Musimy z tym skończyć, mówiąc wprost, wytrącić narzędzie tym dwóm autorytarnym przywódcom, którzy wykorzystują je do walki z Polską, z Unią Europejską.</u>
          <u xml:id="u-469.5" who="#KonradFrysztak">Szanowni Państwo! Garść albo może nie garść, krótka informacja o poparciu tego projektu przez Polki i Polaków. Według badania Instytutu Badań Pollster dla TVP Info 54% ankietowanych popiera to rozwiązanie. Mówiąc wprost, dziś każdy odpowiedzialny polityk, odpowiedzialny za kraj, za współobywateli, za funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, wojska, powinien poprzeć ten projekt ustawy, bo jest to kolejny krok po ustawie o ochronie ludności cywilnej i obronie cywilnej, który będzie miał ogromny wpływ na bezpieczeństwo i przyszłość naszego kraju. To bardzo ważne, bo reżim Mińska i Moskwy musi w końcu zrozumieć, że w Polsce zmieniła się polityczna rzeczywistość, że nie ma pobłażania i nie ma przymykania oka na to, co dzieje się na granicy. Wręcz przeciwnie, chcemy się bardzo mocno tym działaniom przeciwstawić. I być może PiS-owi, który tak głośno mówił o tym, że będzie bronił granicy, zabrakło konkretnych kompetencji, a może po prostu tego nie chcieliście.</u>
          <u xml:id="u-469.6" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-469.7" who="#KonradFrysztak">My chcemy uszczelnić granicę…</u>
          <u xml:id="u-469.8" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Do roboty!)</u>
          <u xml:id="u-469.9" who="#KonradFrysztak">…i chcemy wytrącić argumenty tym ludziom, którzy są wykorzystywani instrumentalnie.</u>
          <u xml:id="u-469.10" who="#KonradFrysztak">Szanowni Państwo! Być może Putin, patrząc z Łukaszenką na swoje nazwisko, stwierdził, że będzie nam instalował, wrzucał nielegalnych migrantów do Polski. Zamiast więc nazywać tę ustawę lex Putin, proponuję nazywać ją lex Put-out. Zgaśmy mu światło.</u>
          <u xml:id="u-469.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tomasza Zimocha, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Dzisiaj przez wiele godzin w czasie debaty sejmowej słychać było: my, wy. Mam nadzieję, że przy debacie nad tym projektem będziemy mówić tylko: my, bo nie ulega wątpliwości, że Sejm, wszyscy posłowie widzimy konieczność zmian w ustawie o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terenie naszego kraju. Wymaga tego sytuacja na granicy z Białorusią. Polska pozostaje, jak mówił już pan minister, pod stałą presją migracyjną, organizowaną przez reżimy białoruski i rosyjski w ramach sztucznie stworzonego szlaku migracyjnego. Nie ulega wątpliwości, że działania te wymierzone są bezpośrednio w Polskę, ale także w całą Unię Europejską. Pan minister mówił, że w ubiegłym roku zanotowano blisko 30 tys. prób nielegalnego przekroczenia granicy, ale groźne było to, że coraz częściej atakowani byli strażnicy graniczni, policjanci oraz żołnierze.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#TomaszZimoch">Polska musi być przygotowana na różnego rodzaju scenariusze rozwoju sytuacji. Należy rozpatrywać potencjalne ryzyka i tworzyć takie rozwiązania, dzięki którym nie zostanie utracona kontrola na granicy, a zapewnione bezpieczeństwo naszego kraju. Projekt wprowadza nowe pojęcia w obowiązującej ustawie. To instrumentalizacja. Jak czytamy w uzasadnieniu, a także w samym artykule projektu, definicja odwołuje się do systemowego działania państwa trzeciego oraz wskazuje na stosowanie przemocy wobec funkcjonariuszy strzegących granicy, a także na niszczenie infrastruktury granicznej.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#TomaszZimoch">Posłowie Polski 2050 zawsze podkreślali, że bezpieczeństwo nie może wykluczać człowieczeństwa. Wprowadzenie terytorialnego, czasowego, proporcjonalnego ograniczenia praw migrantów, wydaje się, jest zgodne z podstawowymi aktami prawnymi regulującymi prawa człowieka. Zaproponowane są rozwiązania łączące właśnie zapewnienie bezpieczeństwa z wymiarem humanitarnym. W projekcie znajduje się przecież katalog grup wrażliwych, których ustawa nie dotyczy, a co istotne, w czasowym ograniczeniu prawa do złożenia wniosku o udzielenie pomocy międzynarodowej, a konkretnie w ewentualnym okresie przedłużenia tego okresu, istotna będzie rola Sejmu. Warte podkreślenia jest także, że rząd przekonał instytucje unijne oraz państwa członkowskie do konieczności wprowadzenia wyjątkowych rozwiązań na granicach zewnętrznych. Wyraźnie o tym możemy przeczytać w komunikacie Komisji Europejskiej z grudnia, dokładnie z 11 grudnia ub.r.</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#TomaszZimoch">Klub Polska 2050 popiera ten projekt. Jesteśmy zdecydowanie za skierowaniem go do prac w komisjach. Zgłaszamy nawet propozycję wysłuchania publicznego, bo warto słuchać, ale i wyjaśniać. Warto objaśniać i warto później, w czasie głosowania w komisji, a także na posiedzeniu plenarnym, mówić: my, my przyjmiemy ten dobry projekt. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Urszulę Nowogórską, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi wygłosić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku sejmowym nr 924.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo państwa i jego obywateli, dbałość o porządek publiczny to obowiązek, który ciąży na każdym rządzie i każdej władzy. Powinna to być debata, która nie opiera się na podziałach politycznych, powinna to być debata ponad podziałami politycznymi, z poszanowaniem również praw i humanitaryzmu osób, których rzecz dotyczy. Dotychczasowe działania i wysiłki, wprowadzone regulacje prawne w reakcji na instrumentalizację zjawiska migracji okazują się niewystarczające. Stąd decyzja o stworzeniu rządowego projektu ustawy, które ma na celu stworzenie mechanizmów, które służyć będą zapobieganiu destabilizacji sytuacji wewnętrznej w Polsce i w innych krajach Unii Europejskiej. Destabilizacja stała się dla niekorzystnych dla Polski sił celem, chodzi o zaburzenie wewnętrznego mechanizmu bezpieczeństwa i porządku publicznego. Dzieje się to poprzez stworzenie zjawiska presji migracyjnej kreowanej przez państwa trzecie, głównie Białoruś i Rosję, lub inne podmioty, szczególnie również te związane z grupami przestępczymi. Na skutek nasilenia procesu wydawania wiz turystycznych osobom m.in. z Bliskiego Wschodu i Afryki przez władze Białorusi nasiliła się nielegalna migracja, na skutek której do Polski i państw Unii Europejskiej zaczęli docierać cudzoziemcy, których głównym celem jest dotarcie do jakiegokolwiek kraju Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii. Ci ludzie w momencie nielegalnego przekraczania polskiej granicy nie posiadają zazwyczaj żadnych dokumentów, co funkcjonariuszom Straży Granicznej utrudnia ich identyfikację, wdrożenie procedury azylowej i w zasadzie uniemożliwia tzw. cofnięcie tych ludzi do kraju pochodzenia. Na początku nasilenia nielegalnej migracji na granicy polsko-białoruskiej obserwowaliśmy przekroczenia przez kobiety, dzieci, osoby starsze.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#UrszulaNowogórska">Obecnie zmienił się profil osób, które przekraczają tę granicę. Coraz częściej mamy do czynienia z młodymi mężczyznami, którzy są doskonale wyszkoleni i przygotowani do działań sabotażowych, często również związani z przeszłością przestępczą. Przerzut migratów przez polską granicę to element destabilizacji i próba wywołania chaosu wewnętrznego, a kiedy dołożymy do tego ataki różnymi przedmiotami i prowizoryczną bronią na polskich funkcjonariuszy, to już na pewno mamy do czynienia z naruszeniem bezpieczeństwa wewnętrznego.</u>
          <u xml:id="u-473.4" who="#UrszulaNowogórska">Z prowadzonej statystyki wynika, iż w okresie od 1 lipca 2021 r. do 19 listopada 2024 r. Straż Graniczna zanotowała ponad 110 tys. prób nielegalnego przekroczenia naszej granicy.</u>
          <u xml:id="u-473.5" who="#UrszulaNowogórska">Ponadto trzeba głośno podkreślić, że postępowania o udzielenie ochrony międzynarodowej wobec cudzoziemców z kierunku białoruskiego w ramach tzw. instrumentalizacji zazwyczaj kończą się umorzeniem z powodu tzw. dorozumianego wycofania wniosku. Zdarza się tak, że po złożeniu wniosku cudzoziemcy idą dalej w kierunku innych państw Unii Europejskiej. Nie można tych ludzi cofnąć do kraju pochodzenia, gdyż w ich państwach albo toczy się wojna, albo nie pozwala na to sytuacja wewnętrzna. Mam tutaj na myśli np. Sudan, Jemen, Afganistan czy Somalię. Nie można też cofnąć ich na Białoruś, gdyż Białoruś wypowiedziała międzynarodową umowę o readmisji osób przebywających nielegalnie. Gdy zatem podsumowujemy nadużycia prawa azylowego, to sami widzimy, że sprzyjają one destabilizacji sytuacji wewnętrznej w Polsce oraz służą do realizacji przerzutów cudzoziemców do innych państw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-473.6" who="#UrszulaNowogórska">Ustawa, nad którą dzisiaj debatujemy, daje możliwość wprowadzenia na 60 dni czasowego ograniczenia prawa do złożenia wniosku o ochronę międzynarodową z możliwością przedłużenia na kolejny okres. Pomimo czasowego ograniczenia wnioski mogą składać małoletni, kobiety w ciąży, osoby, które muszą być traktowane wyjątkowo ze względu na wiek albo na chorobę, osoby rzeczywiście zagrożone i narażone na krzywdę w swoim kraju oraz obywatele państwa stosującego instrumentalizację. Czasem posiadają oni Kartę Polaka albo mają polskie pochodzenie, polskie korzenie.</u>
          <u xml:id="u-473.7" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo! Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga popiera tę ustawę i będzie monitorować jej losy, bo dla nas bezpieczeństwo państwa i obywateli jest wartością nadrzędną. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zawartego w druku nr 924. Art. 56 konstytucji: Cudzoziemcy mogą korzystać z prawa azylu w Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 31 ust. 1: Wolność człowieka podlega ochronie prawnej. Art. 31 ust. 3: Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie. Art. 32 konstytucji: Wszyscy są równi wobec prawa. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#KatarzynaUeberhan">Powiedziałam to zamiast wstępu, w ramach przypomnienia, bo wydawać się może, że przy tworzeniu tego prawa i w trakcie tej debaty postanowiliśmy odłożyć naszą polską konstytucję do szuflady, zamknąć i zgubić do niej klucz. Odzyskać kontrolę, zapewnić bezpieczeństwo — czytamy to w strategii migracyjnej. Lewica dodaje: zachować człowieczeństwo. Tak, granica powinna być bezpieczna, ale bezpieczna granica to ta, na której nikt nie umiera. Bezpieczna granica to ta, na której obowiązuje prawo, polskie prawo, polska konstytucja, unijne prawo, prawo międzynarodowe. Polska granica nie może oznaczać granicy naszego człowieczeństwa. Polska granica to nie granica, na której kończą się prawa człowieka, na której kończy się prawo do życia.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#KatarzynaUeberhan">Prawo do azylu jest prawem człowieka, prawo do azylu jest prawem do życia. Zawieszenie prawa do azylu jest złamaniem podstawowych praw człowieka zapisanych w konstytucji, w Karcie Praw Podstawowych, w konwencji genewskiej. Prawo do azylu to gwarancja bezpieczeństwa. Prawo do azylu oznacza procedury, które sprawdzają, kim jest człowiek, który prosi o ochronę. Postępowanie kończy się przyznaniem azylu lub ochrony, deportacją, ale nie wyrzuceniem do białoruskiego lasu. Czy wojna hybrydowa traktuje ludzkie życie instrumentalnie? Tak, ale czy to daje nam prawo do instrumentalizacji uchodźców, do instrumentalizacji ich życia?</u>
          <u xml:id="u-475.3" who="#KatarzynaUeberhan">Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony to jeden z sześciu projektów realizujących strategię migracyjną, to jeden z jej elementów. Niestety aktualne pozostają dla nas obawy, które były już przedstawiane przez konstytucyjnych ministrów Lewicy, przedstawiane już przed przyjęciem strategii migracyjnej, w tym wątpliwości co do konstytucyjności ograniczenia prawa do złożenia wniosku o ochronę międzynarodową, a także co do zgodności projektowanych rozwiązań z prawem międzynarodowym, przede wszystkim z konwencją genewską, ale też europejską konwencją praw człowieka, Kartą Praw Podstawowych Unii Europejskiej i wyrokami TSUE.</u>
          <u xml:id="u-475.4" who="#KatarzynaUeberhan">Prawa i wolności, w tym prawo do ochrony międzynarodowej, mogą być w szczególnych okolicznościach ograniczane, ale te warunki muszą być ściśle określone. Mamy wątpliwości, czy w projektowanym rozwiązaniu te granice nie zostały jednak przekroczone, czy nie narusza ono istoty prawa do ubiegania się o ochronę międzynarodową. W określonym czasie i miejscu zupełnie uniemożliwia się korzystanie z tego prawa. Konwencja genewska wskazuje na możliwość ograniczeń w indywidualnych przypadkach, ale nie w sposób generalny, a właśnie to zakłada ten projekt. Choć pozytywnie oceniamy uwzględnienie w projekcie szczególnej sytuacji niektórych grup wrażliwych, to jednak projekt dalej nie odpowiada w pełnym zakresie przepisom prawa, w tym Konwencji o prawach dziecka. Jako grupę wrażliwą wskazuje tylko dzieci bez opieki. Pomija też osoby, które mogły doświadczyć przemocy i nie przewiduje żadnej procedury oceny, czy dana osoba należy do grupy wrażliwej. Chodzi o uznaniowość oceny. Za dużo obowiązków i odpowiedzialności zostaje przełożonych na Straż Graniczną. W efekcie istnieje obawa, zagrożenie, że ochrona grup wrażliwych stanie się iluzoryczna i niekompletna.</u>
          <u xml:id="u-475.5" who="#KatarzynaUeberhan">Ponieważ kończy mi się czas, chciałabym powiedzieć, że nie ma i nie będzie zgody Lewicy na zawieszanie praw człowieka. Praw człowieka zawiesić nie można.</u>
          <u xml:id="u-475.6" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Również tych nienarodzonych.)</u>
          <u xml:id="u-475.7" who="#KatarzynaUeberhan">Prawo do azylu jest prawem człowieka. Nie możemy tego projektu poprzeć, bo nie da się go poprawić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-475.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Byliśmy razem z kolegami posłami na granicy, rozmawialiśmy z funkcjonariuszami, którzy chronią nasze granice. Oni bardzo wyraźnie podkreślali to, że procedury azylowe są nadużywane, że szkodnicy, tzw. aktywiści, na granicy korzystają z nich, aby grać na nosie strażnikom granicznym.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#WitoldTumanowicz">Ograniczenie procedur azylowych to krok w dobrym kierunku, ale to wciąż kropla w morzu potrzeb. Jeśli naprawdę chcemy walczyć z masową i niekontrolowaną imigracją, musimy działać kompleksowo. Polska potrzebuje spójnej, długoterminowej polityki imigracyjnej, która postawi na pierwszym miejscu bezpieczeństwo naszych obywateli oraz ochronę naszej tożsamości kulturowej. Dlatego, choć popieramy ograniczenie procedur azylowych, apeluję o realne działania, które zagwarantują Polakom poczucie bezpieczeństwa i kontrolę nad granicami. Polacy mają prawo oczekiwać od rządu czegoś więcej niż chwilowych rozwiązań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Realne działania, nie frazesy. Polskie państwo, zresztą każde państwo na świecie, nie tyle ma prawo, ile ma obowiązek dbać o własne granice, jak również ma obowiązek projektować według swoich interesów ruch cudzoziemców. Ten interes to musi być i interes bezpieczeństwa, i interes gospodarczy, ale wszystko musi odbywać się w kontekście paradygmatu porządku publicznego. Ochrona granic nie wynika z frazesów, tylko wynika z realnych działań.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#KrzysztofMulawa">Kieruję tutaj swoją odezwę do Platformy Obywatelskiej. Wy zasłużyliście sobie na to, żeby nie kojarzyć was z odpowiedzialnością w kwestiach imigranckich, tylko żeby kojarzyć was z posłami biegającymi po granicy z siatkami, z panią Ochojską bredzącą w kwestiach, na których się kompletnie nie zna, czy również z kolejną waszą gwiazdą, która chce wszystkich do Polski wpuszczać, a dopiero później zwracać uwagę na to, czy ci ludzie stanowią niebezpieczeństwo nawet dla tej waszej gwiazdy i jej dzieci.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#KrzysztofMulawa">O podobnych rozwiązaniach w tych kwestiach instrumentalnych Konfederacja mówiła od samego początku, nawet wtedy kiedy to jeszcze nie było modne, szanowni państwo. Wtedy Konfederację, posłów Konfederacji Platforma nazywała zaprzańcami, a dzisiaj mówicie językiem Konfederacji. Brawo, nauka nie idzie w las.</u>
          <u xml:id="u-479.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Ale to nie nauka. To okres przedwyborczy.)</u>
          <u xml:id="u-479.4" who="#KrzysztofMulawa">Super, cieszymy się. Starajcie się dalej, być może będziecie mogli być pogłaskani kolejny raz po waszych w kwestiach imigranckich pustych główkach.</u>
          <u xml:id="u-479.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Koniunkturalizm.)</u>
          <u xml:id="u-479.6" who="#KrzysztofMulawa">Mam dwa pytania, właściwie dwie kwestie, które chcę tutaj poruszyć, już czysto merytoryczne, w kontekście stricte ustawy. Pierwsza odnosi się do art. 33b. Pozwoli pan minister, że zacytuję: Organy Straży Granicznej przyjmują wniosek od cudzoziemca będącego obywatelem państwa stosującego instrumentalizację, z którego terytorium cudzoziemcy przybywają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Panie ministrze, tutaj pojawia się naturalne pole do instrumentalizacji, pole do nadużyć. Wyobrażam sobie taką sytuację, że te firmy, które sprowadzały do nas hurtowo imigrantów, zajmowały się tym procederem, po prostu będą instrumentalnie w drugą stronę wykorzystywać obywatelstwa i paszporty niektórych krajów do tego, żeby skupiać się właśnie na tych krajach i na nielegalnym ruchu imigranckim z tych krajów. To jest pierwsza uwaga do tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-479.7" who="#KrzysztofMulawa">Druga uwaga. Kompletnie zabrakło mi jednego elementu, szanowni państwo. Często powtarzam taką frazę, że są w Polsce ludzie, którym pomylił się humanitaryzm ze zdradą stanu, i ci ludzie są pracownikami albo wolontariuszami Grupy Granica. To są ludzie, których również, uważam, w tym projekcie należałoby zdelegalizować. A więc na koniec mojego wystąpienia odezwa do pana premiera: Odwagi. Niemcy, przyjaciele pana premiera Donalda Tuska, potrafili zdelegalizować Ostatnie Pokolenie w swoim kraju. A więc, panie premierze, do roboty. Odwagi. Delegalizacja Grupy Granica przysłuży się Polsce, Polakom i bezpieczeństwu nas wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-479.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Marcelinę Zawiszę, koło parlamentarne Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#MarcelinaZawisza">To są biedni ludzie, którzy szukają swojego miejsca na ziemi. Nie trzeba robić takiej obrzydliwej, ponurej propagandy wymierzonej w migrantów, bo to są ludzie, którzy potrzebują pomocy.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#MarcelinaZawisza">Pamięta pan, panie premierze, kto powiedział te słowa? Pamięta pan, jaka partia ostro krytykowała Prawo i Sprawiedliwość za push-backi, za to, że łamie konwencje i prawo międzynarodowe? Czy wtedy to był tylko teatr? Czytam tę waszą ustawę i wniosek mam taki: albo ktoś was podmienił na sobowtóry, albo nigdy nie chodziło wam o prawa człowieka, tylko o doraźny polityczny zysk.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#MarcelinaZawisza">Dużo mówiliście o bezpieczeństwie. Niech to wybrzmi z tej mównicy. Ustawa, nad którą dzisiaj procedujemy, nie poprawi bezpieczeństwa Polski. Wręcz przeciwnie, rozpatrywanie wniosków azylowych nie rozwiązuje żadnego realnego problemu. Tak naprawdę tylko mnoży zagrożenia i napędza klientów mafiosom organizującym nielegalny przerzut ludzi przez granice. Bo bezpieczeństwo nie polega na tym, że zamkniecie oczy, że przestaniecie przyjmować wnioski. Rzeczywistość nie zniknie, jeśli ją zignorujecie. Bezpieczeństwo to fizyczna kontrola, to skuteczne procedury kontroli wniosków azylowych, takie, które pozwalają odsiać ludzi uciekających przed wojną i prześladowaniem od tych, którzy stwarzają zagrożenie. Tak powinno postępować sprawne państwo.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#MarcelinaZawisza">Panie Ministrze Bodnar! Czy pamięta pan taką organizację, która nazywa się Helsińska Fundacja Praw Człowieka? Kiedyś stał pan na jej czele. Dziś o waszej ustawie pisze ona tak: Projektowane przepisy są niezgodne z Konstytucją RP oraz standardami prawa międzynarodowego. Są sprzeczne z prawem unijnym, zarówno obowiązującym, jak i oczekującym na wejście w życie, powielają schemat nielegalnych pushbacków i potęgują ryzyko naruszenia zakazu zbiorowego wydalenia cudzoziemców wynikającego z przepisów prawa międzynarodowego. Takich opinii szanowanych prawników, ekspertów od praw człowieka jest więcej. Mam 3 minuty, nie będę ich tu wszystkich cytować.</u>
          <u xml:id="u-481.4" who="#MarcelinaZawisza">Mam jedno pytanie do posłów Platformy Obywatelskiej. Od roku o niczym innym nie mówicie, tylko o przywracaniu praworządności. Jak wam się to spina z łamaniem konstytucji? Przecież to już kolejna ustawa, bo podobne oceny czytaliśmy o ustawie umożliwiającej strzelanie na granicy. Łamanie konstytucji, naruszanie prawa międzynarodowego teraz jest w porządku, a kiedy PiS to robił, to nie było w porządku. Przecież to jest zwykłe zakłamanie. My w Razem nie jesteśmy hipokrytami. Szanowaliśmy prawa człowieka, prawa międzynarodowe i konstytucję przed 13 grudnia i będziemy je szanować nadal. Ta ustawa jest niezgodna z polską konstytucją, dlatego składamy wniosek o jej odrzucenie w pierwszym czytaniu. Możecie go oczywiście odrzucić ręka w rękę z Konfederacją i PiS-em. To będzie najlepsza recenzja tego, co tutaj przynieśliście.</u>
          <u xml:id="u-481.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-481.6" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Przynajmniej dziewczyny wierzą w to, co mówią.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy oświadczenia w imieniu klubów i kół poselskich.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#DorotaNiedziela">Do głosu zapisało się 15 posłów i posłanek.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa jeszcze chce się zapisać?</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-482.4" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-482.5" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-482.6" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszego zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szczerze mówiąc, tutaj odpowiem na pytanie pani poseł Marceliny Zawiszy co do tego, czy to jest teatr w wykonaniu premiera Donald Tuska. I wtedy był to teatr, i teraz jest to teatr. To jest oczywiste dla każdego średnio rozgarniętego obserwatora sceny politycznej. Natomiast ja chciałbym się dowiedzieć, bo opublikowaliście dokument o nazwie strategia migracyjna i tam znalazły się trafne diagnozy co do polityki migracyjnej, co do migracji, natomiast brakuje wciąż konkretnych rozwiązań i brakuje tego… Chciałbym zapytać, jakie będą konkretne limity imigracji, jakie chcecie zaproponować? Co chcecie robić realnie, aby powstrzymać tę masową, niekontrolowaną imigrację, bo wizy wciąż są rozdawane na lewo i prawo, a dla osób z niektórych państw obcych kulturowo nawet więcej niż za poprzedniej ekipy?</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Rychlika, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu projektu czytamy: Projekt stanowi reakcję na zjawisko instrumentalizacji migracji stosowanej od lipca 2021 r. przez władze białoruskie w kooperacji z władzami rosyjskimi, międzynarodowymi grupami przestępczymi zarówno organizującymi przerzut migrantów do krajów Unii Europejskiej, jak i czerpiącymi korzyści z handlu ludźmi. Trzeba było 3 lat, żebyście oficjalnie napisali prawdę i żebyście obnażyli swoje kłamstwa, bo przecież premier Donald Tusk mówił o biednych ludziach szukających swojego miejsca na ziemi. Pani posłanka Hartwich mówiła: Wpuście ich wszystkich, potem się sprawdzi, kto to jest. Poseł Szczerba z posłem Jońskim biegali z pizzą, z reklamówkami na granicy i mówili o pomocy biednym ludziom. Pan minister Bodnar brał udział w premierze filmu „Granica”, kłamliwego, oszczerczego filmu pani Agnieszki Holland, która w ten sposób dezawuowała pracę polskich pograniczników. To było wasze kłamstwo. Za to kłamstwo nie powiedzieliście: przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#MariuszKrystian">Mam jedno pytanie w tym kontekście: Co polski rząd robi, aby zatrzymać falę nielegalnej migracji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#MariuszKrystian">…którą mamy na granicy zachodniej, gdzie są przerzucani migranci przez granicę do naszych województw zachodnich? Samorządowcy…</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#MariuszKrystian">…alarmują, że ten proceder cały czas trwa. Co rząd zrobił…</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Czasy są niespokojne, a my potrzebujemy mądrej polityki migracyjnej, także takiej, która wyciągnie wnioski z błędów popełnionych przez Europę Zachodnią. Mądra polityka to ta nastawiona na integrację, naukę języka i zatrudnienie, a nie na asymilację, getta i zasiłki. Skuteczna polityka migracyjna nie ma też nic wspólnego z zawieszaniem praw człowieka, w tym prawa do azylu. Dlatego stanowczo się tym rozwiązaniom sprzeciwiam. Nie ma nic wspólnego ze straszeniem innym kolorem skóry czy wyznania albo tworzeniem twierdzy Europa, bo z historii dobrze wiemy, jak kończyły twierdze — wszystkie upadły. O tym, jak ważna jest mądra polityka migracyjna, wiedzą eksperci i organizacje nie tylko kojarzone z pomocą uchodźcom. Jakie miłe było moje wczorajsze zaskoczenie, gdy otworzyłam krówkę z Forum Obywatelskiego Rozwoju, a tam na papierku przeczytałam…</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#KlaudiaJachira">…2,3% — o tyle byłoby niższe polskie PKB w ubiegłym roku, gdyby po 2014 r. nie występowało zjawisko migracji.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Przeżylibyśmy.)</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#KlaudiaJachira">Pozytywny wpływ migrantów na produkt krajowy ma w kolejnych latach rosnąć, a w 2050 r. ma odpowiadać za 12,5% PKB Polski. Więc od nas zależy, czy chcemy mieć krówkę, czy obyć się smakiem.</u>
          <u xml:id="u-489.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: …jak będzie twarda, to wezmę.)</u>
          <u xml:id="u-489.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dariusza…</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-490.3" who="#DorotaNiedziela">Chwileczkę, panie pośle, chwileczkę. Jak skończy pan poseł, to będzie pan mógł mówić w ciszy i spokoju.</u>
          <u xml:id="u-490.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Była propozycja ze strony pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-490.5" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem, że się już dogadaliście państwo, więc zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#DariuszMatecki">Szanowna Pani Marszałek…</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#DariuszMatecki">Do pani Klaudii Jachiry: nie chcemy żadnych krówek, chcemy bezpieczeństwa w naszym kraju, a ze świata islamu, z Afryki i z Azji nie idzie żadne bezpieczeństwo, tylko idzie to, co dzisiaj obserwujemy w Niemczech, w Szwecji, we Francji, w krajach Zachodu, w Stanach Zjednoczonych. Obserwujemy to, że po sylwestrze liczy się tam, ile samochodów spłonęło, ile mieszkań spłonęło, ile kobiet zostało zmolestowanych, zgwałconych podczas tego sylwestra na publicznych placach europejskich miast. Nie chcemy migracji w Polsce, czy to tej legalnej, w moim przypadku, czy to tej nielegalnej, mam nadzieję, we wszystkich państwa przypadku. Niestety jesteście totalnymi hipokrytami. Mogę wskazać palcem, kto odpowiada za to, że coraz więcej ludzi chciało przyjechać z Afryki i Azji na Białoruś, do Rosji i zostawić tam pieniądze przemytnikom. To wy. Niewielu z was tutaj dzisiaj jest na tej sali, ale to wy jako Platforma odpowiadacie za to, że atakowaliście wówczas żołnierzy, strażników granicznych, rząd. Dzisiaj mówicie: my mamy razem głosować. Oczywiście my zagłosujemy zapewne za tym, ale wy wówczas atakowaliście nasze państwo, niszczyliście bezpieczeństwo państwa polskiego i nigdy za to nie przeprosiliście, a powinniście.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem, panie pośle Matecki, że rolnicy słyszeli, że nie chcemy krówek, szczególnie producenci bydła.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Minister! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Na początku teza. Wszyscy tutaj debatujemy, mówimy o kwestiach bezpieczeństwa, o tym, żeby nielegalni imigranci nie byli nielegalnymi, żeby ich nie było, żeby odłączyć ich od polsko-białoruskiej granicy. Koniec tezy. Teraz dodatkowa informacja. Byłem w placówce Straży Granicznej w Białowieży. Rozmawiałem z komendantem, rozmawiałem również z wieloma funkcjonariuszami. Oni wespół w zespół mówili o tym, że aktywiści powodują dezorganizację ich pracy, powodują to, że więcej imigrantów dostaje się do naszego kraju nielegalnie.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#KrzysztofMulawa">Na koniec pytanie, które powinienem teraz zadać. Panie ministrze, ten projekt oceniam całkiem dobrze, ale naprawdę brakuje mi delegalizacji działań tych ludzi albo przynajmniej pracy nad nimi, tak żeby oni nie powodowali dezorganizacji na polsko-białoruskiej granicy. Dlaczego to się nie znalazło w tym projekcie? Proszę o odpowiedź.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Jabłońskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#PawełJabłoński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#PawełJabłoński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Słucham tych uzasadnień i bardzo się cieszę, że w końcu się zorientowaliście, jakim zagrożeniem jest nielegalna migracja. Tylko problem polega na tym, że to narzędzie, które przedstawiliście, to jest erzac. Nie rozwiązujecie tym tak naprawdę żadnego realnego problemu. Przecież pan zna te dane, panie ministrze. Azyl do końca września, na koniec III kwartału w Polsce dostało 4800 osób. Z tego 4600 to byli Białorusini, Ukraińcy i Rosjanie, którzy uciekają przed reżimem Putina. Oczywiście jest ta niewielka grupa stukilkudziesięciu, dwustukilkudziesięciu osób z innych krajów. Powiem tak: dobrze, że w tę stronę to idzie, ale mamy znacznie większe problemy na granicy zachodniej. Niemcy nam tych migrantów przerzucają. Mają kontrolę po swojej stronie, a wy tych kontroli symetrycznych nie przywróciliście. Nawet nie wiecie, ilu i kogo nam Niemcy przysyłają.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#PawełJabłoński">Dalej. 11 grudnia podpisaliście dokument w Brukseli: priorytety prezydencji. Co tam jest napisane? Jak najszybciej wdrożyć pakt migracyjny. To jest wasza realna polityka. Wycofajcie się z paktu migracyjnego. Zostawiliśmy wam narzędzie polityczne i prawne: konkluzje z 2018 r. Macie to na tacy i korzystajcie z tego, bo to jest interes i bezpieczeństwo Polski, a nie ten erzac azylowy. Poprzemy to, ale to nie rozwiązuje problemu.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#ZbigniewBogucki">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Ustawa o czasowym zawieszeniu prawa do azylu, którą pewnie poprzemy, to tylko taki listek figowy, który wymyślił Donald Tusk. Po co? Po to, żeby zakryć ten swój wielki wstyd i wielki wstyd Platformy Obywatelskiej. Wtedy kiedy wpisywaliście się w scenariusz napisany przez Putina w Moskwie, a realizowany przez Łukaszenkę w Mińsku i na polsko-białoruskiej granicy, wtedy kiedy dla was interes partyjny, wygranie wyborów było ważniejsze niż bezpieczeństwo państwa, Donald Tusk mówił, że to są biedni ludzie, którzy szukają swojego miejsca na ziemi. Coś się zmieniło? Nic się nie zmieniło, tylko dzisiaj rządzicie i próbujecie być w jakimś zakresie odpowiedzialni. Ale nie jesteście odpowiedzialni. Dlaczego? Dlatego, że nie reagujecie, o czym była już mowa z tej mównicy, na to, co się dzieje chociażby w województwie zachodniopomorskim, na zachodniej granicy, kiedy Niemcy wpychają nam nielegalnych migrantów, wracają ich do Polski, ale też w zakresie paktu migracyjnego. Przecież jeszcze na koniec zeszłego roku na posiedzeniu Komisji Unii Europejskiej przyjęliście pakiet wdrożeniowy do paktu migracyjnego, a Donald Tusk nie zaskarżył paktu migracyjnego do Trybunału. To są najbardziej poważne zagrożenia, jeżeli chodzi o nielegalną migrację i polskie bezpieczeństwo. A więc ten listek figowy niewiele pomoże, bo jest tylko po to, żeby zakryć wstyd. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Zielińskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#JarosławZieliński">Panie Ministrze! Jedno pytanie już zadałem podczas klubowego wystąpienia. Mam nadzieję, że pan je odnotował i dobrze zrozumiał, bo ono jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#JarosławZieliński">Druga sprawa to kwestia interpretacji art. 33b ust. 2. Tu pytanie o to, czy nie będzie subiektywizmu i nadinterpretacji tych przepisów. I czy tu nie należałoby zapisać jednak bardzo wyraźnie sprawy politycznych uchodźców z Białorusi? Może trzeba nie na okrętkę, nie tak dookoła, tylko napisać taki podpunkt wprost. Bo chcemy im zagwarantować możliwość ubiegania się o prawo ochrony międzynarodowej, czyli o azyl w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#JarosławZieliński">Kolejna kwestia jest taka: Co będzie z tymi, którzy dotrą, przekraczając polską granicę w sposób nielegalny, na nasze terytorium? Co się z nimi będzie działo w tym okresie, kiedy nie będą mogli złożyć wniosku o ochronę międzynarodową? To bardzo konkretne pytanie, bo przecież oni nie zginą gdzieś w czwartym wymiarze, tylko coś z tymi osobami będzie się działo na naszym terytorium. Czy oni zostaną zawróceni? Jaka to będzie sytuacja?</u>
          <u xml:id="u-499.3" who="#JarosławZieliński">Ostatnie pytanie. Proszę objaśnić i mnie oświecić, jak to jest z tym prawem międzynarodowym pod rządami konwencji genewskiej i protokołów dodatkowych, że na czas określony możemy zawiesić prawo do składania wniosków o ochronę międzynarodową, a na stałe tego zrobić nie możemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Darię Gosek-Popiołek, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#DariaGosekPopiołek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W 2023 r. organizacje pozarządowe udokumentowały 2800 push-backów z Polski do Białorusi. Co najmniej 120 osób było z grup wrażliwych. Były to dzieci, kobiety w ciąży, osoby starsze i osoby wymagające opieki medycznej. Dochodziło do sytuacji, w których osoby po przekroczeniu granicy polsko-białoruskiej trafiały do szpitala, a następnie mimo konieczności dalszego leczenia były zawracane na Białoruś.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#DariaGosekPopiołek">Od stycznia do listopada 2024 r. o ochronę międzynarodową ubiegało się 1569 osób. Z informacji od organizacji pozarządowych, od osób, które asystowały im wtedy, kiedy te osoby chciały złożyć wniosek o ochronę międzynarodową, wynikało, że 161 osób mimo deklaracji zostało wywiezionych za granicę, bez sprawdzenia, czy spełniają warunki, na podstawie decyzji Straży Granicznej. Tak wygląda łamanie praw człowieka, łamanie konstytucji, ignorowanie Karty Praw Podstawowych, Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz Konwencji o prawach dziecka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Tracz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#MałgorzataTracz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polityka migracyjna musi zapewnić bezpieczeństwo i jednocześnie musi mieścić się w granicach prawa. Prawo do azylu wynika z prawa międzynarodowego, unijnego i krajowego, w tym wprost z art. 56 naszej konstytucji. Dlatego osobiście stoję na stanowisku, że czasowe czy terytorialne zawieszenie prawa do ubiegania się o azyl jest niedopuszczalne w demokratycznym państwie prawa.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#MałgorzataTracz">Mam świadomość, że te przepisy przejdą, bo do tego prowadzi nasza dzisiejsza dyskusja, więc uważam za niezbędne wprowadzenie kilku poprawek, które mogłyby zminimalizować niezgodność proponowanych przepisów z międzynarodowymi standardami. Jedna z takich poprawek polegałaby na rozszerzeniu katalogu grup wrażliwych, co do których nie miałoby zastosowania zawieszenie prawa do azylu. Chodzi tutaj o osoby, które doświadczyły przemocy, w tym przemocy seksualnej. Chodzi też o rodziny z dziećmi, a także o ofiary handlu ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#MałgorzataTracz">I tu pytanie do pana ministra: Czy takie poprawki uzyskałyby akceptację ministerstwa? Czy byłyby możliwe do przyjęcia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tomasza Zimocha, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#TomaszZimoch">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W czasie tej debaty napisał do mnie jeden z wyborców i prosił o zadanie szczerego pytania: Czy minister Maciej Duszczyk zmienił swoje poglądy, czy projekt ustawy, który pan minister przedstawiał, jest jednak zgodny z pana dotychczasowymi działaniami?</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#TomaszZimoch">Drugie pytanie. Już pani poseł Tracz je zadała. Czy na obecnym etapie, przysłuchując się tej debacie, jest pan otwarty i widzi już pan konieczność poszerzenia katalogu grup wrażliwych?</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#TomaszZimoch">I trzecie pytanie. Wspominał pan o Finlandii w swoim wystąpieniu. Jak wygląda polityka innych państw, które także narażone są na ryzyko instrumentalizacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-505.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#AnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! Ta ustawa tak naprawdę niczego nie zmieni, niczego nie poprawi. Twierdzę, że ona pojawia się po to, żeby tak naprawdę zamydlić oczy Polakom, że coś w kwestii nielegalnej imigracji się robi.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#AnnaKwiecień">Szanowni Państwo! Tak naprawdę ten rząd miał szansę mieć bardzo ważny instrument w ręku, tzn. opinię Polaków w momencie, kiedy my w 2023 r. ogłosiliśmy kwestie związane z referendum. To tam pojawiło się bardzo ważne pytanie: Czy popierasz przyjęcie tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzuconym przez biurokrację europejską? I co wtedy Donald Tusk powiedział? Uroczyście unieważniam to referendum. A jak zareagowała wtedy ówczesna opozycja? Ogromnym aplauzem i radością. Proszę państwa, prawda jest taka, że ta ustawa pojawia się dlatego, że jesteśmy w okresie wyborczym, ale nadal będą nielegalni imigranci…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#AnnaKwiecień">…przepychani z Niemiec, a rząd w tej sprawie nic nie robi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Franciszka Sterczewskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#FranciszekSterczewski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wszyscy jesteśmy świadomi zagrożeń, z jakimi się mierzymy. Migracja jest wyzwaniem dla Polski i Europy. Zgadzam się z samą ideą wprowadzanych zmian: przywrócić kontrolę i bezpieczeństwo. Ale bezpieczna granica to taka, na której nikt nie ginie. Nie możemy w ciemno zawracać osób migrujących. Nie możemy bezpodstawnie uznawać ludzi za kryminalistów i terrorystów. Mimo trwania od 3 lat nielegalnej praktyki pushbacków na granicy dalej trwa chaos i kryzys humanitarny. Pełną kontrolę możemy odzyskać, tylko stosując prawo.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#FranciszekSterczewski">Chcę jednak zwrócić uwagę na problem, który zgłasza Stowarzyszenie Interwencji Prawnej: uznaniowość stosowania niektórych nowych przepisów przez Straż Graniczną, tzn. funkcjonariusze będą mogli w wyjątkowych okolicznościach przyjąć wniosek od osoby, która ich zdaniem jest zagrożona rzeczywistym ryzykiem doznania poważnej krzywdy w Białorusi. Co to oznacza w praktyce? W jaki sposób decyzje SG będą kontrolowane, skoro strona społeczna nadal nie ma wstępu do strefy przygraniczej?</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#FranciszekSterczewski">Ostatnie zdanie, pani marszałek: Dlaczego nie ma możliwości zaskarżania tej decyzji? To są podstawowe elementy, które uczyniłyby ten cały system bardziej transparentnym i humanitarnym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#FranciszekSterczewski">Nikt nie jest nielegalny. Ochrona granicy nie może wykluczać praw człowieka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym lista posłów zapisanych do zadania pytania została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#DorotaNiedziela">Na państwa pytania odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Maciej Duszczyk.</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#MaciejDuszczyk">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Dziękuję za te wszystkie pytania i za momentami emocjonalne wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#MaciejDuszczyk">Pozwólcie mi państwo, że odniosę się najpierw do kwestii tego, o co zapytał mnie pan poseł Zimoch, odpowiadając na jedno z pytań, jak rozumiem, wyborcy, który mu wysłał SMS-a czy maila. Proszę państwa, w żaden sposób nie zmieniłem swoich poglądów. Jestem profesorem uniwersytetu od 30 lat zajmującym się migracjami i rzeczywiście analizuję tę sytuację, zajmuję się scenariuszami migracyjnymi, a scenariusze migracyjne są w różnych czasach różne. Należy dostosować politykę do scenariuszy, a nie scenariusze do polityki. Moim zdaniem to jest absolutnie oczywiste, że dzisiaj, kiedy prostujemy sytuację, musimy zdawać sobie z tego sprawę. Jestem jednym z pierwszych ludzi, którzy… Jeszcze w 2022 r. napisałem o tym, że mamy do czynienia z bardzo poważnym wyzwaniem, którym trzeba będzie zarządzić. Prawdopodobnie można było inaczej zarządzić tym procesem w 2021 r., 2022 r. Dzisiaj mielibyśmy dużo mniejsze problemy. To jest moim zdaniem absolutnie do uargumentowania.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: I jak by pan zarządził?)</u>
          <u xml:id="u-515.3" who="#MaciejDuszczyk">Lepsze zajęcie się Usnarzem. Lepsze wysłuchanie, np. również mnie, przez państwa, wtedy kiedy jeszcze pytaliście mnie, w jaki sposób można to zrobić. Gdybyście mnie wtedy posłuchali, tobyście wybudowali lepszą zaporę, zrobilibyście te kampanie w państwach pochodzenia, zrobilibyście coś, do czego dopiero my wracamy, czego nie umieliście zrobić w ostatnim czasie…</u>
          <u xml:id="u-515.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: A co pan powie?)</u>
          <u xml:id="u-515.5" who="#MaciejDuszczyk">…mianowicie listę sankcyjną obejmującą przewoźników lotniczych itd.</u>
          <u xml:id="u-515.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-515.7" who="#MaciejDuszczyk">Więc naprawdę dajmy sobie z mówieniem o tym, co można było zrobić czy nie.</u>
          <u xml:id="u-515.8" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Już rok rządzicie.)</u>
          <u xml:id="u-515.9" who="#MaciejDuszczyk">Gdybyście wtedy posłuchali ekspertów…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Kwiecień, miała pani czas na zadawanie pytania, więc proszę spokojnie wysłuchać.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Nie mogę słuchać tej laudacji na swoją cześć. Narcyz taki, że…)</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł, proszę spokojnie wysłuchać odpowiedzi pana ministra. Jeśli nadal będzie pani przeszkadzała, to uznam, że pani przeszkadza w obradach Sejmu. Pan minister słuchał wszystkich pytań zadanych przez państwa, więc proszę wysłuchać jego odpowiedzi na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-516.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#MaciejDuszczyk">Gdybyście wtedy posłuchali trochę więcej rad mówiących o tym, jak można było to zrobić, bylibyśmy w kompletnie innej sytuacji. Mam na to masę różnego rodzaju dowodów, również informacji dla państwa posłów. Wtedy kiedy jeszcze rządziliście, to było oczywiste, że eksperci tacy jak ja nie patrzą na żadne kwestie dotyczące przynależności partyjnej, tylko chcą zarządzić sytuacją, która uratuje państwo przed instrumentalizacją czy weaponizacją migracji. Dlaczego to jest bardzo istotne? W naszym projekcie nazywamy to instrumentalizacją, ponieważ bardzo trudno jest przetłumaczyć słowo „weaponizacja”. Pan minister Siemoniak ogłosił na to konkurs. W jaki sposób można przetłumaczyć na język polski słowo „weaponizacja”? Pewnie byłoby dobrze, gdyby w tym projekcie była definicja nie wyłącznie instrumentalizacji, tylko weaponizacji. Ale jak słowo „weaponizacja” dobrze przetłumaczyć jednym słowem na polski? Bardzo chętnie bym się kiedyś dowiedział, sam szukam takiego rozwiązania. Niestety nie znalazłem.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#MaciejDuszczyk">Odniosę się do głównych wątków, z którymi mamy dzisiaj do czynienia, patrząc na to, jak napisano ten projekt ustawy. Otóż zwracając się też do lewej strony sceny politycznej, powiem, szanowni państwo posłowie, że trochę trudno mi sobie wyobrazić sytuację, w której to możemy sobie wyobrazić jakąś inną interpretację przepisów, we wszystkich możliwych aktach prawa międzynarodowego pozwalającą na niestosowanie właśnie tych przepisów ze względu na ekstraordynaryjną sytuację. Wydaje mi się, że dzisiaj, kiedy mamy do czynienia z sytuacją wojny za wschodnią granicą, z udowodnioną instrumentalizacją/weaponizacją, z Komisją Europejską, którą mówi, że sytuacja jest naprawdę bardzo serio — mamy do czynienia z taką sytuacją, że nie wiadomo, jaki będzie scenariusz na wiosnę, co będzie później — chyba jednak te przepisy: art. 31 konstytucji i art. 56 karty praw podstawowych czy nawet to, że w konstytucji mamy zapisane, że możemy to robić ustawami… To jest ustawa. My nie robimy tego rozporządzeniem, państwo zrobiliście to rozporządzeniem, prawda? Robimy to, idąc w całkowicie innym kierunku, mówiąc o tym, w jaki sposób możemy to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#MaciejDuszczyk">To jest bardzo dobrze napisany projekt, uwzględniający wszystkie możliwe zasady. W dużej części napisało go Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, ale konsultując się z najlepszymi prawnikami od prawa międzynarodowego i pytając, co możemy zrobić zgodnie z dzisiejszym prawem międzynarodowym, żeby nie wypowiadać prawa międzynarodowego. Może w przyszłości będzie potrzeba wypowiedzenia prawa międzynarodowego. Ja tego nie wiem. Na razie ten scenariusz, który dzisiaj widzimy, mówi o tym, że ta ustawa pozwoli nam odzyskać kontrolę nad granicą. I tak bardzo mocno ją odzyskujemy, ponieważ ta liczba w ostatnich miesiącach, po uszczelnieniu zapory, po belkach poprzecznych, po dodatkowej koncertinie, również po tych wszystkich akcjach, które robimy, dotyczących właśnie linii lotniczych… To zabiegi dyplomatyczne, to kwestia rozmowy z państwami pochodzenia. Wszystkie te kompleksowe rozwiązania — to, co musi zostać zrobione — przynoszą efekty. Pozwoliłem sobie, nawet napisał o tym „The Financial Times”, w wywiadzie powiedzieć, że prawdopodobnie uda nam się to zrobić…</u>
          <u xml:id="u-517.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-517.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-517.5" who="#MaciejDuszczyk">…uda nam się zamknąć tę granicę, odzyskać kontrolę do połowy roku, bo ta inwestycja, którą realizujemy, właśnie wtedy się skończy.</u>
          <u xml:id="u-517.6" who="#MaciejDuszczyk">Jeśli chodzi o kwestie dotyczące poszczególnych… Bo tu też było pytanie dotyczące tych grup wrażliwych. Proszę zwrócić uwagę na to, że te grupy wrażliwe, które tam zostały opisane, wywodzą się bezpośrednio z praktyki prawa międzynarodowego dotyczącego ochrony granic i prawa azylowego. To są te kategorie, które absolutnie muszą być uwzględnione. Dlaczego nie ma wszystkich dzieci? Ponieważ w praktyce prawa, w praktyce ochrony granic jest uwzględnione to, że bardzo często dzieci są wykorzystywane do nielegalnego przekroczenia granicy i do destabilizacji sytuacji. To jest naprawdę bardzo duży dorobek, również jeśli chodzi o interpretacje przepisów międzynarodowych. Takie sytuacje mają miejsce. Nie możemy wpisać „dzieci”, tylko musimy wpisać „dzieci bez opieki”, bo taka jest kategoria prawa międzynarodowego. Wymyślono „dzieci bez opieki”, ponieważ dostrzeżono wszystkie problemy, z którymi mamy do czynienia. Ta kategoria wydaje mi się dzisiaj zamknięta. Po masie konsultacji nie widzę żadnej innej możliwości, żebyśmy w jakiś sposób mogli jeszcze ten katalog poszerzyć. Ale będą obrady komisji, jak rozumiem, większość parlamentarna skieruje ten wniosek do komisji, a więc tam będzie można jeszcze dyskutować. Zajmuję się tymi kwestiami od lat i dzisiaj, prawdę mówiąc, nie wyobrażam sobie jakieś innej kategorii.</u>
          <u xml:id="u-517.7" who="#MaciejDuszczyk">Dodaliśmy bardzo istotną w tym przypadku kategorię, która była oczywista. Dla mnie ona była oczywista, ale po wystąpieniu w Sejmie pana prezydenta, który zwrócił uwagę na to prawo, na możliwość czasowego, terytorialnego, proporcjonalnego zawieszenia prawa do składania wniosków o ochronę międzynarodową, to mi w jakiś sposób zgrzytnęło. Powiedzieliśmy: Dobrze, doprecyzujmy to. O to pytał pan poseł Zieliński. Chodzi o to, że musimy zagwarantować w sytuacji, która… To hipotetyczna sytuacja. Nie wiem, czy to się może w ogóle kiedykolwiek zdarzyć. Ale jeżeli istnieje taka obawa społeczna, że ta ustawa może wyłączać również prawo opozycjonistów, np. białoruskch, ale może również rosyjskich, w sytuacji, która mogłaby mieć miejsce, to oczywiście taki punkt musi tam zafunkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-517.8" who="#MaciejDuszczyk">Pamiętajmy również o tym, że ustawa uwzględnia bardzo jasną kategorię. Po pierwsze, ma bardzo jasną definicję instrumentalizacji: kiedy może wejść w życie, jakie muszą nastąpić przesłanki, które muszą zaistnieć, żeby ta ustawa mogła zafunkcjonować, ale również — nawet jeżeli mamy do czynienia z osobą, która jest wykorzystywana, to znaczy traktowana jest jako żywa tarcza w przypadku chęci przekroczenia granicy — to my w tym momencie to wyłączamy. Czyli nie ma możliwości przekroczenia granicy, bo nie uznajemy wtedy, zawieszając to prawo, że ktokolwiek przekroczył granicę. Tak więc nie ma tutaj zasady non-refoulement, czyli zakazu zawracania, bowiem uznajemy, że ta osoba po prostu nie przekroczyła granicy. Ona na to zawieszenie prawa nie może się powoływać, mówimy tylko, że ta osoba nie przekroczyła granicy czy tak naprawdę nieintencjonalnie przekroczyła granicę, a więc musi wrócić do państwa, z którego przybyła. Na tym polega ten pomysł w ustawie, który jest zgodny z prawem międzynarodowym, ponieważ zakłada czasowe terytorialne i proporcjonalne zawieszenie prawa do składania wniosków. A więc w tej sytuacji również nie można wjechać na nasze terytorium, ponieważ jedynym prawem międzynarodowym, które by to umożliwiało, jest powołanie się na prawo do azylu. Prawa do azylu nie ma — nie możesz wjechać, wracasz do państwa, z którego przyjechałeś.</u>
          <u xml:id="u-517.9" who="#MaciejDuszczyk">Pytania dotyczące kwestii międzynarodowych. Wysoka Izbo, to, co się wydarzyło od momentu agresji Rosji przeciwko Ukrainie, również w wypadku instrumentalizacji migracji, to jest tak naprawdę pewnego rodzaju nowość z punktu widzenia analizy sytuacji migracyjnej. W przeszłości mieliśmy do czynienia z sytuacją pewnych procesów instrumentalizacyjnych, ale nie o takim zakresie. Mówimy tutaj głównie o polityce jeszcze Mu’ammara Kadafiego przeciwko Włochom, o polityce Maroka przeciwko Hiszpanii w dwóch ekslawach: Ceucie i Melilli, mówimy też trochę o prezydencie Erdoganie i relacjach z Unią Europejską, o Grecji — wszystkich tych elementach, które były. Były pewne przesłanki instrumentalizacyjne, ale nikt nie wytworzył sztucznego szlaku migracyjnego. Ten sztuczny szlak migracji został wytworzony przez Białoruś i przez Rosję, ponieważ nie ma żadnego uzasadnienia i nie ma żadnej możliwości, aby osoby z Afryki czy z Bliskiego Wschodu próbowały dostawać się przez Polskę do innych państw. Jest to pewnego rodzaju nowość.</u>
          <u xml:id="u-517.10" who="#MaciejDuszczyk">Mieliśmy do czynienia z sytuacją, w której prawdopodobnie można było tym szlakiem migracyjnym inaczej zarządzać, szybciej go zamknąć, ale to nie zostało zrobione, o tym na początku trochę mówiłem. My musimy teraz tak zrobić, żeby to zamknąć, żeby ostatecznie ten problem rozwiązać, ponieważ relokowanie żołnierzy na granicy, relokowanie policji na granicy to nie jest najlepszy pomysł. To pewnie można jeszcze w jakiś sposób utrzymywać, ale żołnierze nie szkolą się w tym, w czym powinni się szkolić. Policjanci powinni być kierowani do innych celów, a nie do stania na granicy, bo od tego jest Straż Graniczna. Dlatego też zmieniliśmy politykę dotyczącą Straży Granicznej. Strażnicy graniczni zostali wyszkoleni tak, żeby nawet w pewien sposób fizycznie bronić granicy, do czego wcześniej nie byli przygotowywani. Współpraca Straży Granicznej z Policją oraz wojskiem spowodowała to, że pojawił się kontyngent Straży Granicznej, która będzie rozszerzana i która, mam nadzieję, będzie mogła absolutnie przejąć kontrolę. Policja została wycofana, bo nie ma już takiej potrzeby, żeby tam pozostawała. Jest oczywiście wojsko, ponieważ wojsko jest tam konieczne z powodu długości granicy oraz kończących się inwestycji dotyczących uszczelnienia zapory. A więc to jest ileś tam działań, które spowodują, że odzyskamy kontrolę nad granicą, ponieważ rzeczywiście nie do zaakceptowania jest sytuacja, w której to państwa nam wrogie próbują nas zdestabilizować przez tworzenie sztucznego szlaku migracyjnego. My jesteśmy dzisiaj trochę zakładnikiem prawa, czy to europejskiego, czy międzynarodowego…</u>
          <u xml:id="u-517.11" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: To nie bądźcie. Dacie radę.)</u>
          <u xml:id="u-517.12" who="#MaciejDuszczyk">…w którym trzeba albo znaleźć tego typu rozwiązania, jakie znaleźliśmy, albo w jakimś innym scenariuszu zacząć dyskutować o tym prawie. Tak — trzeba zacząć dyskutować o tym prawie. Jednym z elementów naszej prezydencji w Unii Europejskiej będzie podjęcie decyzji o tym, czy ta sytuacja jest czasowa, czy też jest już rzeczywiście sytuacją stałą. Jeżeli jest sytuacją stałą i nie da się rozwiązać jej innymi środkami, to trzeba zmienić prawo międzynarodowe. Ale pamiętajmy o tym, że to prawo międzynarodowe może być również używane przeciwko nam. To nie jest takie proste. My możemy w pewnym momencie ubiegać się o to prawo międzynarodowe, bo prawa człowieka są bardzo szeroko rozumiane. Prawo do migracji jest tylko jednym z elementów praw człowieka i naruszenie tego prawa w sposób fundamentalny w przyszłości, gdyby do tego musiało dojść, również rodzi ryzyko.</u>
          <u xml:id="u-517.13" who="#MaciejDuszczyk">Nasza propozycja nie rodzi ryzyka, że jakieś podstawowe prawa człowieka są ograniczane. Mówimy tylko i wyłącznie o ograniczaniu czasowym, terytorialnym i proporcjonalnym prawa migrantów, nie ograniczając w tym czasie praw Polaków, mieszkańców Polski. Oczywiście można zapytać: A dlaczego nie robicie tego prosto, poprzez stan wyjątkowy? Dlaczego? Ponieważ stan wyjątkowy zawiesza również nasze prawa. A my mówimy o zawieszeniu tylko i wyłącznie praw migrantów. Jest gradacja praw obywatelskich, praw człowieka, jest państwo, którego obywatele mają w pewien sposób pierwszeństwo do tych praw. Nasze bezpieczeństwo jest tak samo ważne, w tym przypadku ważniejsze niż prawo do migracji osób, które znajdują się na naszej granicy.</u>
          <u xml:id="u-517.14" who="#MaciejDuszczyk">O grupach wrażliwych już powiedziałem.</u>
          <u xml:id="u-517.15" who="#MaciejDuszczyk">Kwestia dotycząca dostępu organizacji do strefy buforowej. Organizacje, które współpracują ze Strażą Graniczną, niosą pomoc migrantom…</u>
          <u xml:id="u-517.16" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Oni nie współpracują.)</u>
          <u xml:id="u-517.17" who="#MaciejDuszczyk">Zaraz, spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-517.18" who="#MaciejDuszczyk">…które współpracują ze Strażą Graniczną i niosą pomoc osobom, których z różnych powodów życie lub zdrowie są zagrożone w strefie buforowej, są wpuszczane do tej strefy tak samo jak dziennikarze.</u>
          <u xml:id="u-517.19" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Oni niosą wnioski azylowe, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-517.20" who="#MaciejDuszczyk">Są wybrane organizacje pozarządowe, jak np. Lekarze bez Granic, którzy funkcjonują w bardzo różnych miejscach świata, i te organizacje zaufania, również sprawdzone, współpracują ze Strażą Graniczną.</u>
          <u xml:id="u-517.21" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Porozmawia pan z komendantem Straży Granicznej.)</u>
          <u xml:id="u-517.22" who="#MaciejDuszczyk">Te organizacje również niosą pomoc w strefie buforowej, jeśli taka pomoc jest potrzebna. Po to stworzyliśmy grupy poszukiwawczo-ratownicze — ja jestem autorem tego pomysłu — żeby współpracowały właśnie z tymi organizacjami, które są sprawdzone i naprawdę chcą nieść pomoc.</u>
          <u xml:id="u-517.23" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Jakie sprawdzone? Komendant to mówi.)</u>
          <u xml:id="u-517.24" who="#MaciejDuszczyk">Mam niestety 1,5 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Mulawa, bardzo proszę się uspokoić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MaciejDuszczyk">Jutro będziemy jeszcze odpowiadać na kwestie dotyczące strategii migracyjnej. Dlatego też myślę, że w tym zapytaniu, które złożyła Konfederacja, będzie można pewne rzeczy wyjaśnić.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Komendant mówi inaczej, a pan swoje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, zwracam panu uwagę ostatni raz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#MaciejDuszczyk">Szanowni Państwo! Pakt migracyjny można było ostatecznie wypowiedzieć w 2023 r. Rządziło wtedy Prawo i Sprawiedliwość, w Radzie Europejskiej był premier Morawiecki. Już państwu kiedyś tłumaczyłem dokładnie, na czym to polegało. W 2018 r. nie zauważyliście dopisku, że nie dotyczy to kwestii Dublina.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Co to za brednie?)</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#MaciejDuszczyk">Pakt migracyjny jest o Dublinie, a więc naprawdę trzeba nie mieć minimalnej wiedzy na ten temat, żeby powoływać się na rozstrzygnięcie z 2018 r., gdy wszyscy potwierdzili, że to jest kompletna nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-521.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-521.4" who="#MaciejDuszczyk">Jeszcze dwa zdania dotyczące sytuacji Niemiec, mam jeszcze pół minuty. Państwo cały czas brniecie w tę opowieść, że nam Niemcy wrzucają jakichś migrantów. Dostaję od was, nie wiem, 10 interpelacji miesięcznie. Na wszystkie odpowiadam bardzo podobnie, zgodnie z prawdą. Mamy do czynienia z kwestiami związanymi z readmisją i Dublinem. Mówimy o kontrolach granicznych. Jeżeli Polak, Ukrainiec czy Białorusin jedzie i nie ma prawa wjazdu, np. nie ma ze sobą żadnego dokumentu, to nie jest wpuszczany do Niemiec, po prostu. To nie jest żadne zawracanie, tylko normalna sytuacja. To samo robiliśmy na granicy polsko-słowackiej i to samo będziemy robić. Czyli będzie konieczność przywrócenia kontroli granicznej. Dzisiaj kontrole graniczne są w wielu różnych miejscach różnych państw, a więc to jest normalna procedura. Niemcy nie podrzucają nam żadnych migrantów. Przyjmijcie to wreszcie do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-521.5" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-521.6" who="#MaciejDuszczyk">Wysoka Izbo! Mam nadzieję, że ustawa zostanie poparta. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Sprostowanie. Zostałem źle zrozumiany przez pana ministra.)</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#DorotaNiedziela">Nie, panie pośle, nie zgadzam się.</u>
          <u xml:id="u-522.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Już nie po raz pierwszy, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-522.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: To jest bardzo istotna kwestia.)</u>
          <u xml:id="u-522.5" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, czy pan skończył? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-522.6" who="#DorotaNiedziela">Nie, panie pośle, jak skończymy punkty, w oświadczeniu będzie pan mógł sprostować.</u>
          <u xml:id="u-522.7" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Nie oświadczenia, pani marszałek, a sprostowanie. Nie zna pani podstawowych procedur.)</u>
          <u xml:id="u-522.8" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, przez całe 15 minut wypowiedzi pana ministra pan pokrzykiwał.</u>
          <u xml:id="u-522.9" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Nie odezwałem się ani słowem.)</u>
          <u xml:id="u-522.10" who="#DorotaNiedziela">Może pan nie do końca słyszał, bo prosiłam pana i pana kolegów o uspokojenie się. Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-522.11" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Nie będzie pani stosowała odpowiedzialności zbiorowej.)</u>
          <u xml:id="u-522.12" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo pana przepraszam, ale wydaje mi się, że jest pan długo w tej Izbie i wie pan, że nie będzie mi pan dyktował, co mam robić. Zdecydowałam, że nie udzielam panu czasu na sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-522.13" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Domagam się, żeby pani mnie wpuściła w trybie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-522.14" who="#DorotaNiedziela">Czy pan zrozumiał? Nie udzielam panu czasu na sprostowanie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.15" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-522.16" who="#DorotaNiedziela">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-522.17" who="#DorotaNiedziela">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-522.18" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Nadaje się pani do wypiekania pierniczków, to na pewno, ale do przewodniczenia nie za bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-522.19" who="#DorotaNiedziela">Czy pan poseł Jabłoński chce coś jeszcze dodać?</u>
          <u xml:id="u-522.20" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Chciałbym wygłosić sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-522.21" who="#DorotaNiedziela">Ja już się wypowiedziałam na ten temat. Jeśli pan będzie dalej ze mną dyskutował, to przeczytam panu formułkę, w której będzie pan uznany za osobę, która przeszkadza w obradach. Czy już pan skończył? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-522.23" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Może nas pani pierniczkami poczęstować.)</u>
          <u xml:id="u-522.24" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej (druki nr 922 i 929).</u>
          <u xml:id="u-522.25" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Łukasza Ściebiorowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-522.26" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam wielki zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej. Projekt uchwały zawarty jest w druku nr 922.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 30 grudnia 2024 r. powyższy projekt uchwały do Komisji Kultury i Środków Przekazu do pierwszego czytania. Uzasadnienie w imieniu wnioskodawców przedstawiła posłanka Monika Rosa, która przybliżyła rys historyczny oraz wydarzenia na Górnym Śląsku w styczniu 1945 r., stanowiące tło tragedii górnośląskiej. Podkreśliła, że Śląsk był jednym z niewielu regionów, które po I wojnie światowej zostały podzielone granicami państwowymi. Zaznaczyła również, że treść projektu uchwały została opracowana w konsultacji z wybitnymi historykami, związanymi z Górnym Śląskiem, a także z uwzględnieniem opinii i materiałów Instytutu Pamięci Narodowej oraz definicji tragedii górnośląskiej. Przygotowany projekt uchwały upamiętniającej tragedię górnośląską odnosi się do trzech kluczowych aspektów tego wydarzenia: obozu koncentracyjnego w Zgodzie, masakry ludności cywilnej w Miechowicach oraz masowych wywózek Górnoślązaków do pracy przymusowej w ZSRR. Każdy z tych elementów, uwzględniony w treści uchwały, ukazuje inny wymiar tragedii, która dotknęła tysiące mieszkańców Górnego Śląska na początku 1945 r.</u>
          <u xml:id="u-523.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">W dyskusji głos zabrała senator Halina Bieda, informując jako gość komisji, że podobna uchwała zostanie podjęta również przez Senat RP, co się dzisiaj stało, a jej treść nie wzbudziła żadnych uwag ze strony senatorów. Następnie głos zabrał Lech Parell, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, wyrażając aprobatę dla treści uchwały i sugerując jej przyjęcie przez aklamację. W dalszej debacie udział wzięli posłowie, członkowie komisji oraz zaproszeni goście, m.in. Łukasz Ściebiorowski, Roman Fritz, Piotr Gliński, Marek Suski, Joanna Lichocka i Monika Rosa.</u>
          <u xml:id="u-523.4" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Przewodniczący komisji zakończył pierwsze czytanie i skierował pytanie do posłanki Moniki Rosy jako przedstawicielki wnioskodawców o akceptację poprawek Biura Legislacyjnego do treści projektu uchwały. Posłanka zaakceptowała część zmian. Poseł Krzysztof Mieszkowski złożył wniosek o zaopiniowanie projektu uchwały w wersji zaproponowanej przez wnioskodawców, jednak przewodniczący komisji po zasięgnięciu opinii Biura Legislacyjnego nie poddał tego wniosku pod głosowanie. Komisja przystąpiła do rozpatrywania treści uchwały. Wniosek o zmianę tytułu zgłoszony przez posła Romana Fritza nie uzyskał poparcia. Pierwszy akapit uchwały został przyjęty wraz z poprawkami stylistycznymi Biura Legislacyjnego. Wnioski o zmianę treści drugiego, trzeciego i czwartego akapitu zgłoszone przez posłów Bronisława Foltyna i Joannę Lichocką również nie zostały poparte przez komisję. Piąty akapit został przyjęty z poprawkami stylistycznymi. Ostatecznie wobec zgłoszonego sprzeciwu co do przyjęcia całości projektu uchwały, przewodniczący komisji poddał pod głosowanie projekt wraz z naniesionymi poprawkami. Za przyjęciem uchwały głosowało 15 członków komisji, 0 było przeciw, a 7 wstrzymało się od głosu.</u>
          <u xml:id="u-523.5" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Zaproponowano, by posłem sprawozdawcą komisji był Łukasz Ściebiorowski, który wyraził zgodę. Innych kandydatur nie zgłoszono. Komisja Kultury i Środków Przekazu, po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu uchwały na posiedzeniu w dniu 7 stycznia 2025 r., wnosi, aby Wysoki Sejm podjął załączony projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-523.6" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Komisja zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu przedstawia na żądanie wnioskodawcy wniosek mniejszości, zgodnie z którym po akapicie pierwszym należy dodać nowy akapit w brzmieniu: Była to kolejna odsłona tragicznych wydarzeń na Górnym Śląsku po wcześniejszych niemieckich nazistowskich zbrodniach dokonywanych od września 1939 roku. Był to wniosek posła Foltyna. Bardzo dziękuję, pani marszałek i Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-523.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszego bardzo proszę pana posła Sławomira Skwarka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#SławomirSkwarek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość odnośnie do poselskiego projektu uchwały w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej. Historycznie rzecz ujmując, to druga uchwała o tym samym tytule. 5 lat temu Wysoka Izba uchwaliła przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt uchwały w 75. rocznicę tragedii górnośląskiej przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#SławomirSkwarek">Obecny projekt poselski został przygotowany — jak mówiła pani poseł wnioskodawca — przy pomocy historyków, także tych reprezentujących IPN i komisję ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu. Pod projektem podpisało się tylko 28 posłów. To trochę mało, ale za to mocnego medialnego wsparcia udzielił mu wasz europoseł Łukasz Kohut. Mam nadzieję, że nie o takie kontrowersyjne, niepoparte faktami historycznymi wsparcie wam, ale i nam chodzi.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#SławomirSkwarek">Mija 80 lat od wydarzeń stanowiących jedną z najciemniejszych kart współczesnej Polski i Górnego Śląska. Tragedia górnośląska to pojęcie w ujęciu historycznym obszerne, obejmujące zbrodnie, gwałty, deportacje, represje, które miały miejsce od stycznia 1945 r., po wkroczeniu Armii Czerwonej na Górny Śląsk. Tragedia górnośląska to cierpienia i śmierć osób przebywających w komunistycznych obozach pracy, obozach koncentracyjnych, ale nie tylko mieszkańców Górnego Śląska. Bezspornym faktem jest, że w okresie rządów komunistów wydarzenia te były wyrugowane ze sfery publicznej i praktycznie z badań historyków. Dopiero po 1989 r. tragedia górnośląska została przywrócona zbiorowej pamięci i stała się przedmiotem licznych badań naukowych, w tym tych prowadzonych — co podkreślały pani poseł Rosa i pani senator Bieda — przez IPN, brawo. A wy chcecie tę instytucję zagłodzić, zaorać, pozbawić możliwości działania. Paradoksalnie pierwszą waszą ofiarą mogą być ofiary tragedii górnośląskiej.</u>
          <u xml:id="u-525.3" who="#SławomirSkwarek">Klub Prawo i Sprawiedliwość tę uchwałę poprze, ale zgłasza dwie poprawki. Pierwsza uwypukla i pokazuje prawdziwych sprawców tych zbrodni przeciwko Polakom, Górnoślązakom popełnionych przez Związek Sowiecki i jego kolaborantów. Druga to ta do sztambucha posłom wnioskodawcom. Jeszcze raz powtórzę: nie było takiego bytu politycznego jak Polska z przymiotnikiem „ludowa”, choćby w cudzysłowie. To trzeba skreślić choć raz. Prosimy o przyjęcie poprawek dla pełnego pokazania przyczyn, przebiegu i skutków tragedii górnośląskiej, dla uczczenia ofiar i pokazania prawdziwych sprawców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-525.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#DorotaNiedziela">Ale czy pan poseł złoży poprawki? Panie pośle, czy pan ma poprawki?</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Tak, oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#DorotaNiedziela">To bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-526.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-526.4" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-526.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Monikę Rosę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#MonikaRosa">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Rok 1945 to dla wielu rodzin, które mieszkają na Śląsku, czas tragiczny, czas mordów, gwałtów, obozów koncentracyjnych, wywózek, cierpienia, biedy, ubóstwa. To czas, który później był przez bardzo wiele lat po prostu przemilczany i rugowany z pamięci zbiorowej. To czas, który przetrwał dzięki indywidualnym wspomnieniom, o których bardzo często osoby, które doświadczyły tych tragicznych wydarzeń, bały się mówić. Ale to są wspomnienia, które ciągle tkwią w pamięci bardzo wielu osób, rodzin Ślązaków, Polaków, Niemców mieszkających na terenie Górnego Śląska, na terenie Śląska i Opolszczyzny.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#MonikaRosa">Terminem tragedii górnośląskiej, jak czytamy na stronach i w publikacjach Instytutu Pamięci Narodowej, określa się wydarzenia związane z wkroczeniem armii sowieckiej na Górny Śląsk w styczniu 1945 r. Morderstwa, rabunki, gwałty, kradzieże wyposażenia zakładów przemysłowych, wysiedlenia oraz wywożenie, uprowadzanie czy wręcz kradzież ludzi do przymusowej pracy m.in. w kopalniach Związku Sowieckiego. Internowanie i deportacja mężczyzn w wieku od 17 do 50 lat trwały od lutego do przełomu kwietnia i maja 1945 r. Zabieranych często przypadkowo ludzi okłamywano, że najwyżej kilkanaście dni będą pracować na zapleczu frontu. Przymusowa deportacja tych mężczyzn, nierzadko jedynych żywicieli rodzin, była tragedią dla pozostawionych w kraju dzieci i kobiet. W tej dramatycznej sytuacji były nie tylko pojedyncze rodziny pozbawione źródła dochodu, ale także całe robotnicze dzielnice, które zamieniały się w dzielnice biedy. Masowe gwałty, często zbiorowe, później tkwiły w pamięci kobiet, które doświadczyły tego dramatu. Tragedia była tematem tabu, natomiast wszyscy doskonale pamiętamy masakrę w Miechowicach, której w styczniu 1945 r. dopuścili się żołnierze Armii Czerwonej. Zamordowano wtedy co najmniej 380 Polaków i Niemców. Pamiętamy też o bardzo trudnej historii, na jaką złożyły się obozy koncentracyjne, obozy pracy tworzone i prowadzone przez tworzące się wówczas komunistyczne władze Polski. Obóz w Świętochłowicach na Zgodzie, obóz w Mysłowicach i obóz w Łambinowicach to obozy, które nie miały na celu wymuszania pracy. To były obozy niosące po prostu śmierć.</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#MonikaRosa">Ponieważ przez lata pamięć o tych wydarzeniach była zakłamywana, tym ważniejsza jest symboliczna pamięć o ofiarach tych wydarzeń, a przede wszystkim tym ważniejsze jest myślenie o przyszłości, o budowaniu wspólnoty opartej na więzi z przeszłością, o budowaniu wspólnoty opartej na prawdzie i przenoszeniu tej wiedzy, tej pamięci do kolejnych pokoleń, o co państwa proszę.</u>
          <u xml:id="u-527.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Piotra Pawła Stracha, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#PiotrPawełStrach">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie i Panie Posłanki! 1945 r. miał być rokiem spokoju, ale dla wielu mieszkańców Śląska oznaczał początek kolejnej fali cierpienia. Zamiast sprawiedliwości nadeszła zemsta, zamiast spokoju — masowe represje z rąk Armii Czerwonej. Wielu ludzi stanęło twarzą w twarz z przemocą, bezprawiem i upokorzeniem tylko dlatego, że byli Ślązakami, albo po prostu dlatego, że mieszkali tam, gdzie mieszkali. Często wystarczyło jedno fałszywe słowo, jeden donos, by stracić wszystko: dom, prawa, godność, czasem życie.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#PiotrPawełStrach">Jednym z symboli Tragedii Górnośląskiej są Miechowice, gdzie w styczniu 1945 r. zamordowano 380 osób. Chodzi również o Przyszowice, Pokój, Dobrzeń Wielki, Kup, Czarnowąsy. Tam również cierpieli niewinni ludzie, tam również cierpiały całe rodziny. Oprócz gwałtów i grabieży rozpoczęły się także deportacje. W lutym 1945 r. mężczyzn w wieku od 17 do 50 lat wywożono do pracy do Związku Radzieckiego. Tysiące ludzi trafiło do bydlęcych wagonów w podróży do nieludzkiej ziemi. Co czwarta osoba nie przeżyła tego pobytu na Wschodzie.</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#PiotrPawełStrach">Historia Śląska pokazuje, jak łatwo jest ulec podziałom, które w końcu doprowadzają do tragedii. Przypominamy dziś tych, którzy w 1945 r. stali się ofiarami zbrodni, ale pamięć o nich nie jest tylko przypomnieniem przeszłości. To także lekcja, że nienawiść nie rodzi się przypadkowo, że wzrasta w atmosferze lęku, nieufności, nieporozumień, a także celowego politycznego podsycania. Pamięć o tych wydarzeniach to nie tylko hołd dla ofiar, ale także zobowiązanie. Nie pozwólmy, by nienawiść rządziła naszymi działaniami, nie pozwólmy się podzielić, nie pozwólmy, aby ktoś politycznie wykorzystywał polaryzację opartą na nienawiści do innych, sąsiadów, obcokrajowców, ludzi mówiących innymi językami, ludzi innych kultur. Pamiętajmy, że przemoc ma różne oblicza i prowadzi do tragedii. Złóżmy hołd ofiarom Tragedii Górnośląskiej. Część ich pamięci! Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Sawickiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#MarekSawicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W pełni zgadzając się z przedmówcami w sprawie Tragedii Górnośląskiej, chcę wyrazić pełną aprobatę mojego klubu, klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga dla tej uchwały. Troszkę martwi mnie, że nie jesteśmy w stanie w pełnej zgodzie i przez aklamację przyjąć tej uchwały dotyczącej potwornej zbrodni. Chcę powiedzieć, że to nie pierwsza potworna zbrodnia. Odpowiecie: Co tu robi Podlasiak mówiący o zbrodni górnośląskiej?</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#MarekSawicki">Otóż nas zbrodnie sowieckie, zbrodnie komunistyczne dotknęły już w 1939 r., kiedy nasze tereny do Bugu zajęli Sowieci i przez 2 lata plądrowali, wywozili, mordowali i gwałcili. Do dziś nie jesteśmy w stanie do końca zidentyfikować ofiar tamtych zbrodni. Potem przyszedł 1944 r. i, przypomnę, zbrodnie na Wileńszczyźnie, obława augustowska, zbrodnie na Podlasiu. Na moim terenie w czterech powiatach: Siedlce, Łosice, Sokołów Podlaski i Węgrów od lipca 1944 r. aresztowano 3,5 tys. żołnierzy Armii Krajowej, Narodowych Sił Zbrojnych, żołnierzy niepodległościowych, podejmujących walkę także z komunistycznym reżimem, także z Urzędem Bezpieczeństwa. Co istotne, z tych 3,5 tys. ludzi, których wywózkę z moich powiatów rozpoczęto 11 listopada 1944 r., wróciła zaledwie 1/3. Pozostali zostali wymordowani, w tym także mój dziadek.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#MarekSawicki">Do dziś, także w lokalnym społeczeństwie, nadal funkcjonuje komunistyczny mit o rzekomych bandytach z lat 40., z lat 50. Jako dzieci tych żołnierzy nadal do końca nie mamy odwagi, żeby uczcić ich pamięć i odważnie o tym porozmawiać w społeczeństwie, bo przez władzę komunistyczną byli oni traktowani jak bandyci. Co ciekawe, to, co miało miejsce na Śląsku, miało miejsce także u nas, na Podlasiu. Nie brakowało Polaków, którzy wspierali i Urząd Bezpieczeństwa, i okupantów, że tak powiem, sowieckich.</u>
          <u xml:id="u-531.3" who="#MarekSawicki">Przyjmijmy dzisiaj tę uchwałę. Zgadzam się też w pełni z tym, żebyśmy dali szansę Instytutowi Pamięci Narodowej na zidentyfikowanie tych 40 tys., 60 tys. czy nawet, jak niektórzy określają, 90 tys. ludzi wymordowanych w zbrodniach na Górnym Śląsku, żeby można było ich godnie uczcić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-531.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-531.5" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pan poseł Roman Fritz, który przedstawi stanowisko Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#RomanFritz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Faktycznie w 1945 r., kiedy jeszcze trwały działania wojenne, na obszarze Górnego Śląska miały miejsce kolejne oblicza straszliwych represji miejscowej ludności, przede wszystkim w postaci wywózek w nieludzkich warunkach do Związku Sowieckiego oraz prześladowań w obozach koncentracyjnych. Chciałbym zwrócić jednak państwa uwagę na dwa aspekty projektu uchwały: nomenklaturę zastosowaną w projekcie uchwały oraz intencje, jakie towarzyszą wnioskodawcom.</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#RomanFritz">Nomenklatura. Termin „tragedia śląska, górnośląska” raz ujęty w omawianym projekcie uchwały w cudzysłów, innym razem bez niego, nie powinien być ograniczony do krótkiego okresu powojennego, abstrahując kompletnie od zbrodniczych działań niemieckich najeźdźców w ciągu kilku poprzednich lat. Tragedia września 1939 r. to nie była tragedia górnośląska? Przypomnijmy, że Niemcy, dysponując listami proskrypcyjnymi, dokonali istnej eksterminacji polskich patriotów, powstańców śląskich, działaczy plebiscytowych, harcerzy, nauczycieli. W mieście, z którego pochodzę, w Mikołowie, zaraz po ustanowieniu niemieckiej administracji rozpoczęto prześladowania polskich patriotów skutkujące rozstrzelaniem 12 z nich, w tym harcerza w dniu 17 września 1939 r. Rozpoczęto prześladowania żołnierzy Armii Krajowej, tak pięknie uhonorowanej dziś podczas debaty w tej sali, która proporcjonalnie właśnie na Śląsku poniosła największe straty. Okręg Śląski AK liczył ok. 25 tys. zaprzysiężonych żołnierzy, niewielu dożyło końca działań wojennych.</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#RomanFritz">Na Śląsku sytuacja konspiracyjna była szczególnie trudna z dwóch przyczyn: silnego zurbanizowania regionu oraz mnogości niemieckich sąsiadów. W tej sytuacji represje gestapo były zdecydowanie ułatwione. Niezliczona ilość denuncjacji, wpadek, wsyp i egzekucji to nie była tragedia górnośląska? Masowe branki do Wehrmachtu skutkujące wysyłaniem rekrutów na front wschodni… Nikt nie jest w stanie odpowiedzieć, ilu mieszkańców ziemi śląskiej nie powróciło do domów. Proszę sobie wyobrazić tragedię ich rodzin, owdowiałych żon i osieroconych dzieci. To nie była tragedia górnośląska? Można to uzupełniać o szantaż volkslisty, o drenaż dóbr przemysłowych, przymus budowy umocnień, tzw. Festung Oberschlesien, itp. Jeżeli chcecie, drodzy wnioskodawcy, być ludźmi wiarygodnymi i precyzyjnymi, powinniście zmienić tytuł uchwały na 80. rocznicę masowych zsyłek mieszkańców Górnego Śląska do Związku Sowieckiego. Ale nie. Z jakiegoś powodu tzw. środowiska ślązakowskie promują terminologię „tragedia górnośląska” jedynie w stosunku do ofiar, które nie ucierpiały z rąk niemieckich okupantów.</u>
          <u xml:id="u-533.4" who="#RomanFritz">Przejdźmy zatem do drugiego aspektu tej uchwały, do intencji. Poseł wnioskodawca, rzecz jasna, o tym nie wspomni, ale od czego jej wierny druh, europoseł Kohut. To on prezentuje się jako siła sprawcza tej inicjatywy. Pisze pan Kohut kilka dni temu w mediach społecznościowych tak: Tragedia górnośląska — rzeź Ślązaków i naszych Niemców ze Śląska w 1945 r. wydarzyła się przy wsparciu polskich patriotów, którzy chcieli Śląsk tylko dla siebie, nierzadko mordując sąsiadów z zimną krwią. O tym wszystkim będę głośno mówił w tym miesiącu, bo prawda historyczna jest jedna, a Polska musi w końcu zrozumieć, że ma swoje czarne, wstydliwe karty w swojej historii.</u>
          <u xml:id="u-533.5" who="#RomanFritz">Z obfitości serca usta przemówiły. Miejcie, szanowni państwo, pewność, że ta narracja o polskiej, a nie niemieckiej winie będzie wykorzystywana w sposób absolutnie instrumentalny przez lewackich, antypolskich radykałów. Przedstawianie z lubością fałszywej alternatywy śląskość versus polskość to stały element gry tych środowisk.</u>
          <u xml:id="u-533.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Dorota Olko przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#DorotaOlko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pochylamy się dzisiaj nad projektem uchwały upamiętniającej ofiary radzieckich zbrodni i prześladowań po roku 1945 na terenie Śląska. Ich ofiarami padali Niemcy, Polacy oraz przede wszystkim i w największym stopniu Ślązacy. Wojska radzieckie dopuszczały się na Górnym Śląsku masowych egzekucji ludności cywilnej, morderstw, gwałtów i rabunków. Ofiarami zbrodni padali nie tylko naziści, ale również, a może przede wszystkim osoby niemające nic wspólnego z nazizmem. Na liście ofiar znajdziemy nie tylko osoby, które w plebiscytach wybierały Polskę, ale również powstańców śląskich.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#DorotaOlko">Jako nazistów próbowała ofiary przedstawiać komunistyczna propaganda. Zdarza się również, że dzisiaj powtarzają ją osoby kwestionujące istnienie narodowości śląskiej albo języka śląskiego. To jest bardzo smutne i po prostu haniebne, bo nie ma nic wspólnego z prawdą historyczną.</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#DorotaOlko">Żeby w latach powojennych na Górnym Śląsku trafić pod ścianę albo na Syberię, wystarczyło posiadać imię albo nazwisko, które nie brzmiały po polsku. Wystarczyło mówić językiem, który nie brzmiał jak polski, chociaż oczywiście mówienie po polsku nikogo przed represjami nie uratowało. Wywiezionych w głąb ZSRR bydlęcymi wagonami zostało kilkadziesiąt tysięcy Ślązaków, kolejne tysiące zostały umieszczone w obozach pracy przymusowej albo zamordowane. Ofiarami morderstw, wywózek i aresztowań byli przede wszystkim mężczyźni, jedyni żywiciele rodzin. Sprawiło to, że wiele śląskich rodzin zostało wpędzonych w skrajną biedę.</u>
          <u xml:id="u-535.3" who="#DorotaOlko">Narodowość śląska nie mieściła się w komunistycznej wizji świata, była traktowana jako obca, wroga, kryptoniemiecka. Chociaż najkrwawsze represje ustały na Śląsku kilka lat po zakończeniu wojny, to śląska tożsamość była stanowczo zwalczana. Polska powojenna miała być krajem jednolitym etnicznie i kulturowo.</u>
          <u xml:id="u-535.4" who="#DorotaOlko">W 80. rocznicę tragedii górnośląskiej obok słów stanowczego potępienia dla katów i oprawców musimy sobie jasno powiedzieć, że jeżeli chodzi o politykę wobec mniejszości śląskiej, to zostało nam w wolnej Polsce jeszcze wiele do zrobienia. Mniejszość śląska, mimo wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, nadal nie ma statusu mniejszości etnicznej. Język śląski ze względu na niezrozumiałe weto prezydenta nadal nie ma statusu języka regionalnego. Mam nadzieję, że uchwała, nad którą dyskutujemy, będzie dla wielu osób na tej sali przyczynkiem do refleksji także w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-535.5" who="#DorotaOlko">Wysoka Izbo! Z powodów geopolitycznych tragedia górnośląska była do 1989 r. tematem tabu. Wydarzenia te nie istniały w dyskursie publicznym, nie zajmowała się nimi historiografia, a pamięć o losach mieszkańców Górnego Śląska przetrwała jedynie w świadomości społecznej. Mam nadzieję, że dzisiaj posłowie i posłanki pozwolą na przeniesienie pamięci o tej zbrodni również do pamięci urzędowej, oficjalnej.</u>
          <u xml:id="u-535.6" who="#DorotaOlko">Koalicyjny klub Lewicy oczywiście popiera przedłożony projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-535.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Maciej Konieczny przedstawi stanowisko koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#MaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koło Poselskie Razem oczywiście popiera uchwałę Sejmu RP w sprawie upamiętnienia 80. rocznicy Tragedii Górnośląskiej.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#MaciejKonieczny">W styczniu br. mija 80 lat od tych dramatycznych wydarzeń, określanych mianem tragedii górnośląskiej. Wkroczenie wojsk radzieckich na początku 1945 r. na Górny Śląsk dla wielu mieszkańców regionu nie było początkiem wyzwolenia, lecz przejściem od hitlerowskiej okupacji do kolejnych represji i prześladowań ze strony tych, którzy mieli nieść pokój. Ziemie górnośląskie, w przeciwieństwie do sąsiedniego Zagłębia, postrzegane były jako niemieckie, a więc wrogie. Mieszkali tu Niemcy, czyli wszyscy mogli być uznani za Niemców, bo o to tu chodziło, bo faktycznie realne pochodzenie nie było kluczowe. To zastosowanie odpowiedzialności zbiorowej sprawiało, że dziesiątki tysięcy Ślązaków i Ślązaczek… Bardzo często za sam fakt urodzenia się tam, gdzie się urodzili, spotykały ich ogromne represje, trafiali do obozów pracy w Polsce, m.in. w świętochłowickiej Zgodzie, Mysłowicach i Łambinowicach, które zresztą były pozostałością po niemieckiej infrastrukturze. Takich obozów w Polsce i na Śląsku było ponad 200 i w niewielkim stopniu stanowiły funkcję karną. Były raczej elementem powojennej zemsty na narodzie niemieckim czy też — raz jeszcze — na tych, których za Niemców nowe władze uznały.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#MaciejKonieczny">Skomplikowana sytuacja narodowościowa na Górnym Śląsku sprawiała, że ofiarami stawali się głównie Ślązacy. Kilkadziesiąt tysięcy osób — do dziś nie ustalono dokładnie ile — wywiezionych zostało do pracy na terenie Związku Radzieckiego, gdzie bardzo wielu z nich straciło zdrowie lub życie. Szacuje się, że zaledwie 1/3 deportowanych wróciła do Polski, a ostatnich zwolniono z obozów dopiero w latach 50. Warto pamiętać, że ofiarami tragedii górnośląskiej były nie tylko osoby uwięzione i deportowane, ale także ich rodziny pozbawione ojców i mężów w trudnych powojennych czasach, bo wywożeni byli głównie mężczyźni.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#MaciejKonieczny">Tragedia górnośląska to historia, o której często się nie pamięta lub się ją wypiera, bo nie pasuje do martyrologicznej wizji polskiej historii Śląska. Tymczasem prześladowania ludności rdzennej Górnego Śląska, tak Ślązaków, Niemców, jak i Polaków, również osób nieokreślonych narodowo, dokonywane były nie tylko przez wkraczającą na ziemie polskie Armię Czerwoną, ale w warunkach powojennych także przez władze PRL, którym nie na rękę była śląskość, które starały się wymazać z historii ślady jakiejkolwiek innej niż polska historii regionu. Przywracanie tragedii górnośląskiej możliwe było dopiero po zmianie ustroju. 10 lat temu, w 70. rocznicę, w Radzionkowie uroczyście otwarto Centrum Dokumentacji Deportacji Górnoślązaków do ZSRR. RAŚ od lat organizuje symboliczny Marsz na Zgodę, upamiętniający te wydarzenia.</u>
          <u xml:id="u-537.4" who="#MaciejKonieczny">Dziś warto pamiętać o tych wydarzeniach nie tylko ze względu na ich ofiary, ale także na to, żeby zobaczyć, do czego prowadzi instytucjonalna dyskryminacja całych grup społecznych i odpowiedzialność zbiorowa. A z perspektywy Ślązaków najlepiej upamiętnić ofiary poprzez uszanowanie ich, poprzez uznanie języka śląskiego i mniejszości śląskiej.</u>
          <u xml:id="u-537.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo Posłowie! Zakończyliśmy wystąpienia klubowe i w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#PiotrZgorzelski">10 osób zapisało się do pytań.</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam tę listę, ustalając czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-538.4" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-538.5" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Paweł Jabłoński.</u>
          <u xml:id="u-538.6" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#PawełJabłoński">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#PawełJabłoński">Panie Marszałku! Cieszę się, że dyskutujemy tutaj o kwestii, która rzeczywiście powinna nas jednoczyć. Bo tragedia górnośląska to była tragedia polska, to była tragedia naszego narodu, spowodowana przez Sowietów, przez ich polskich kolaborantów, także byłych niemieckich kolaborantów. Przecież wykorzystywali także ludzi służących wcześniej Niemcom, którzy potem sprytnie zmienili stronę. Cieszę się, że to upamiętniamy. Trzeba podkreślać to, kto był sprawcą tych zbrodni. Trzeba podkreślać to, że to właśnie z tej kolaboracji te zbrodnie się brały. To była jedna z całej listy zbrodni popełnionych na naszym narodzie.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#PawełJabłoński">Liczę na to, że te poprawki, które my zgłosiliśmy, zostaną przyjęte, bo one właśnie na te elementy zwracają uwagę. Cieszę się, że dyskusja o tym się toczy, że mamy też odwagę mówić o pewnych kwestiach, które dla niektórych, wydawałoby się, są niewygodne. Ale jednak trzeba o tym przypominać. Kolaboranci sowieccy nawet już od 1944 r. robili wszystko, żeby niszczyć Polskę, żeby niszczyć to, co było odrębne i wyłamywało się ze schematu sowieckiego. Walczyli z żołnierzami wyklętymi, walczyli z Armią Krajową, walczyli z Polakami w całej Polsce, i na Śląsku, i w innych częściach. Trzeba o tym przypominać, tych kolaborantów piętnować, a nie z nimi współpracować i przywracać im emerytury.</u>
          <u xml:id="u-539.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę pana posła Grzegorza Lorka.</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Łukasz Ściebiorowski.</u>
          <u xml:id="u-540.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obchodzimy 80. rocznicę tragedii górnośląskiej, bolesnego rozdziału naszej historii, który na zawsze zmienił losy Górnego Śląska. Po zakończeniu II wojny światowej tysiące mieszkańców tego regionu padły ofiarą masowych deportacji do Związku Radzieckiego, a wielu z nich nigdy już nie powróciło do swoich domów. Byli to zarówno robotnicy, jak i zwykli obywatele, często oskarżani niesłusznie o współpracę z okupantem. Tragedia górnośląska to jednak nie tylko deportacje, to także fala represji, prześladowań, dyskryminacji wobec Ślązaków, wynikająca z niezrozumienia ich tożsamości kulturowej i językowej, zniszczony społeczny dorobek pokoleń, a wiele rodzin na zawsze zostało rozdzielonych.</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Tegoroczna rocznica to okazja do refleksji nad odpowiedzialnością państwa za pamięć historyczną i wsparcie dla społeczności, które doświadczyły tak wielkich cierpień. To również czas, aby oddać hołd wszystkim, którzy przeżyli tragedię, a także tym, którzy zginęli. Pochylając się dziś nad projektem uchwały, warto, aby za tym szły również kolejne działania, aby pamięć o tych wydarzeniach była trwała i wielowymiarowa, ale też była lekcją dla kolejnych pokoleń. Jako Izba powinniśmy rozważyć: ustanowienie dnia pamięci o Tragedii Górnośląskiej — może to być 30 stycznia, data rozpoczęcia deportacji; wsparcie dla rodzin ofiar; edukację historyczną — wiele się już dzieje; wsparcie i promocję instytucji pamięci takich jak centrum deportacji Górnoślązaków w Radzionkowie; działania lokalne — wsparcie samorządów w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-541.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Niech ta rocznica przypomina nam, jak ważne jest budowanie dialogu i wspólnoty w różnorodności, która jest siłą Górnego Śląska i całej Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-541.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dariusz Matecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#DariuszMatecki">Szanowny Panie Marszałku! Chciałem podziękować panu posłowi Fritzowi, bo powiedział właściwie wszystko, co ja chciałbym powiedzieć w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-543.2" who="#DariuszMatecki">Ale poruszę kwestię tego, że bardzo dobrze, że dostrzegacie państwo bestialstwo Armii Czerwonej, bestialstwo Rosjan i to, co robili na terenach naszego kraju. I takie pytanie: Dlaczego dopiero kiedy Prawo i Sprawiedliwość doszło do władzy, dopiero za naszych czasów pomniki sowieckich zbrodniarzy, pomniki wdzięczności Armii Radzieckiej, braterstwa broni polsko-radzieckiego również na Śląsku były usuwane? Niestety do dzisiaj niektóre jeszcze również na Śląsku są. Dlaczego tamtejsi samorządowcy, często związani z Ruchem Autonomii Śląska, bronią tych pomników? Przecież to jest niedorzeczne.</u>
          <u xml:id="u-543.3" who="#DariuszMatecki">Ja nie zagłosuję za tą uchwałą. Być może będę jedyny w Sejmie, ale nie zagłosuję za czymś, czemu twarz daje pan Łukasz Kohut. W życiu za czymś takim nie zagłosuję. To była wielka tragedia, to trzeba przyznać i o tym powinniśmy rzeczywiście mówić, ale z całą pewnością nie można popierać narracji pana Kohuta, narracji, która uderza w Polskę. I zawsze trzeba potępiać czyny Armii Czerwonej i trzeba likwidować wszystkie pomniki i tablice oddające hołd tym bandytom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-543.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Naród polski doznał ogromnych cierpień w okresie II wojny światowej, w latach 30. i 40. zeszłego wieku, i oczywiście należy się pamięć wszystkim pomordowanym, wszystkim ofiarom.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast z tego miejsca przy okazji tej uchwały chciałbym zwrócić Wysokiej Izbie uwagę na pewien bulwersujący fakt. Mianowicie wstrzymano, polski rząd wstrzymał finansowanie muzeum ofiar rzezi wołyńskiej w Chełmie. Czy to są jakieś gorsze ofiary? Ich nie należy upamiętnić? Nie należy im się pamięć, nie należy im się szacunek, nie należy im się muzeum, które pokaże ogrom tej niewyobrażalnej tragedii, niewyobrażalnej zbrodni? Tym bardziej że jesteśmy naprawdę zapóźnieni w stosunku do propagandy ukraińskiej, która gloryfikuje oprawców. Potrzebujemy takich miejsc pamięci, ponieważ Polacy, ci, którzy od nas już odeszli, na to po prostu zasługują.</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sławomir Skwarek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#SławomirSkwarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Krótki biogram. Za PRL-u, czyli pomiędzy 1952 r. a 1989 r., odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi, a dopiero w 1996 r. oskarżony o zbrodnię ludobójstwa. Zmarł w 2007 r. w Tel Awiwie, nieosądzony. Izrael odmówił wydania go Polsce. O kim mowa? To komendant obozu Zgoda w Świętochłowicach, a później Centralnego Obozu Pracy w Jaworznie — Salomon Morel.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#SławomirSkwarek">I pytanie: Kto zbada zbrodnie przeciwko narodowi polskiemu, także te na Górnym Śląsku, jeśli zaorzecie, zagłodzicie, zniszczycie Instytut Pamięci Narodowej? Kto zbada, kto będzie ścigał, kto upamiętni? Pozostawiam pytanie bez odpowiedzi, bo zapewne o to wam chodzi, droga koalicjo 13 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Urszula Koszutska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#UrszulaKoszutska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! M?j?pa był deportowany — to tytuł wystawy, która dzisiaj została zainaugurowana w Senacie. M?j?pa był deportowany — to dla wielu kobiet, dla wielu matek, dla wielu om, które pochodzą z Górnego Śląska, samotne wychowywanie dzieci, cierpienia, gwałty, grabieże. M?j?pa był deportowany — to dla wielu znaczy cierpienie, to dla wielu znaczy trudny los i dla wielu oznacza coś, co nie powinno się zdarzyć. M?j?pa był deportowany — to też oznacza, że nie wrócił z powrotem z nieludzkiej ziemi na Górny Śląsk.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#UrszulaKoszutska">Dla wielu Ślązaków ta tragedia oznaczała cierpienie, a powodem tego cierpienia było tylko to, że urodzili się na Górnym Śląsku. Intencje wnioskodawców są szlachetne i godne. Chcą pokazać, że było cierpienie, że cierpienie wynika z nienawiści i że trzeba temu cierpieniu zapobiegać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Posłowie! Ja się nazywam Monika Rosa i to ja jestem wnioskodawczynią tego projektu uchwały. Ten projekt uchwały dzisiaj został przyjęty przez Senat przez aklamację. Jestem wnioskodawczynią tego projektu, więc bardzo proszę, żeby nie przypisywać mi intencji i państwa fantazji na temat tego, co za tym projektem stoi. A stoi jedno: pamięć, prawda i sprawiedliwość, i oddanie czci Ślązaczkom i Ślązakom, którzy przez władze komunistyczne, przez armię sowiecką, ale też przez chory nacjonalizm byli wpychani do obozów, byli mordowani i gwałceni. Ta uchwała ma oddać im cześć, cześć ich pamięci, ale ma także wyjść w przyszłość i powiedzieć: nigdy więcej.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#MonikaRosa">Jesteśmy wspólnotą pamięci, a Ślązacy i Ślązaczki istnieją, mają swój język…</u>
          <u xml:id="u-551.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Gwarę.)</u>
          <u xml:id="u-551.3" who="#MonikaRosa">…swoją tożsamość, swoją historię i pamięć pielęgnowaną wbrew władzom po 1945 r. i pomimo obojętności państwa po 1989 r. Ślązacy dostaną w końcu uznanie języka śląskiego za język regionalny.</u>
          <u xml:id="u-551.4" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Zgłaszam wniosek, aby nie odsyłać projektu do komisji, tylko przystąpić do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-551.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#PiotrZgorzelski">Listę osób zapisanych do pytań zamyka pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze, że pracujemy nad tą uchwałą, która przywraca pamięć o ofiarach tragedii górnośląskiej. Tyle słów padło z tej mównicy pełnych żarliwości, pełnych współczucia, ubolewania nad tragedią ludzi, którzy zginęli, którzy zostali wywiezieni, którzy stracili życie, zdrowie w tej kaźni, którą zgotowała Armia Czerwona. Dlatego trudno mi zrozumieć, że z tej mównicy padła — nie dzisiaj, tylko w ogóle z tej mównicy, bodajże w roku 2016 — zapowiedź likwidacji Instytutu Pamięci Narodowej, instytucji, która tak naprawdę przywraca pamięć o wielu rzeziach i kaźniach Polaków obywatelom polskim mieszkającym na terenie Polski. Nie mogę także zrozumieć, jak można przywracać przywileje emerytalne spadkobiercom właśnie tych ludzi, którzy dokonywali tych zbrodni na Polakach, na Ślązakach, na Niemcach mieszkających na terenie Górnego Śląska.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#PiotrZgorzelski">Czy pan poseł sprawozdawca Łukasz Ściebiorowski zechce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pozostaje mi podziękować za te wszystkie wystąpienia. Nawet jeżeli się różnimy, to tak jak mówię, one pokazują złożoną historię Górnego Śląska czy też innych regionów, bo oczywiście nie tylko na Śląsku ta historia była trudna. Jeszcze raz, tak jak zaopiniowała Komisja Kultury i Środków Przekazu, wnosimy o przyjęcie przez Sejm tego projektu uchwały. Być może uda się to zrobić w formie aklamacji, co byłoby, jak myślę, największym ukłonem i wyrazem szacunku wobec ofiar tej tragedii. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#PiotrZgorzelski">Podczas drugiego czytania zgłoszone zostały poprawki oraz wniosek o przystąpienie do głosowania nad projektem uchwały bez kierowania go do komisji.</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym informuję, że do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 8 stycznia br.</u>
          <u xml:id="u-556.5" who="#PiotrZgorzelski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-556.6" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-556.7" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli tak, to proszę dopisać się na liście, którą za chwilę zamknę.</u>
          <u xml:id="u-556.8" who="#PiotrZgorzelski">Ze względu na dużą liczbę osób zapisanych ograniczę czas na wystąpienie. Jednocześnie informuję, że nie będę nadmiernie skracał i przerywał.</u>
          <u xml:id="u-556.9" who="#PiotrZgorzelski">Zatem jako pierwszy głos zabierze pan poseł Roman Fritz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W nawiązaniu do dyskusji, której byliśmy przez przed chwilą świadkami, chciałbym powiedzieć kilka słów tytułem uzupełnienia.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#RomanFritz">Nie możemy oczywiście abstrahować od sprawstwa tych strasznych rzezi, można powiedzieć, zwłaszcza w obozach koncentracyjnych, chociażby w obozie Zgoda się w Świętochłowicach z osławionym komendantem Salomonem Morelem na czele. To, proszę państwa, nie była zbrodnia polska i to, że niektóre środowiska ślązakowskie wprowadzają w obieg terminologię „polskie obozy koncentracyjne”, to jest kolejna ustawka, kolejna wersja przekłamywania historii. Przecież władztwo na terenie ówczesnej Polski sprawowali Sowieci z wszechobecnym NKWD, a Salomon Morel nie był Polakiem, tylko był Żydem, który dokończył swojego spokojnego żywota w tym wieku w Izraelu, nieniepokojony przez nikogo.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#RomanFritz">Bardzo się cieszę, że pani wnioskodawca zakończyła swoją poprzednią wypowiedź nawiązaniem do języka śląskiego i narodowości śląskiej, bo te wszystkie kwestie państwo, radykałowie z lewicy, zręcznie chcecie łączyć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Włodzimierz Skalik. Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-558.2" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Andrzej Tomasz Zapałowski, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tytuły prasowe z grudnia ubiegłego roku porażają: Obława po strzelaninie w Krakowie, Zatrzymano obywatela Kazachstanu, Ukrainy. Jeszcze nie wiadomo, kto strzelał do policjantów. W grudniu na terenie mojego województwa w nocy pięciu Ukraińców włamuje się, wiąże 12-letnie dziecko, właściciela polewa wrzątkiem z chemikaliami, bije. To samo wydarza się wcześniej w Sanoku, taki sam napad w tym samym czasie pod Przemyślem. Dwie grupy strzelają do siebie, są ranni, osoby uciekają za granicę. Wszystko z nielegalnej broni.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Musimy skończyć z poprawnością polityczną. Proszę państwa, nielegalna broń, prawdopodobnie z Ukrainy, płynie strumieniem. Grupy przestępcze zaczynają twarde działania przestępcze na terenie Polski. Nie wiem, czy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych panuje nad tą sytuacją, ale proszę państwa, nie możemy doprowadzić kraju do sytuacji, takiej jak ma Szwecja, gdzie praktycznie codziennie jest strzelanina, i to z nielegalnej broni. A jeszcze do nas, dzięki Bogu, nie dotarli ci nielegalni imigranci z Bliskiego Wschodu, którzy mogą dotrzeć. I dopiero tak naprawdę w Polsce rozpocznie się rozpacz i upadek bezpieczeństwa społecznego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd Donalda Tuska w Brukseli w ramach konsultacji przyjął 11 grudnia dokument wzywający do przyspieszenia implementacji unijnego zielonego ładu oraz paktu migracyjnego. Polska od niedawna sprawuje rotacyjną prezydencję w Radzie Unii Europejskiej wraz z Danią i Cyprem. Dokument z tym związany dotyczy przyjęcia wspólnego systemu azylowego, imigracyjnego oraz dążenia do neutralności klimatycznej Unii Europejskiej do 2050 r. Donald Tusk po raz kolejny udowodnił, że jego polityczna kariera to festiwal hipokryzji. Jeszcze niedawno słyszeliśmy, jak rzekomo sprzeciwia się paktowi migracyjnemu i obiecuje walczyć o polskich rolników w obliczu zielonego ładu. A co robi dziś? Jako przewodniczący prezydencji w Radzie Unii Europejskiej podpisuje dokument wzywający do przyspieszenia tych samych rozwiązań, które miały być rzekomo blokowane. To mistrzowska żonglerka słowami: w Polsce mówi jedno, w Brukseli robi drugie. Tusk jest jak kameleon, zmienia barwy w zależności od okoliczności. Ale jedno pozostaje niezmienne — jego gotowość do służenia unijnym interesom kosztem Polski. W końcu czyż może być lepszy symbol zdrady narodowych interesów niż człowiek, który w jednej chwili obiecuje: wspiera się rolników, a w drugiej podpisuje się pod regulacjami szkodzącymi polskiemu rolnictwu? Donald Tusk to likwidator państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Szymański. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma też pana posła Bartłomieja Pejo.</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#PiotrZgorzelski">A zatem pan poseł Robert Wardzała, Koalicja Obywatelska. Też nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-562.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Patryk Gabriel, Koalicja Obywatelska. Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-562.4" who="#PiotrZgorzelski">Pana posła Giżyńskiego też nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-562.5" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Anna Soin?</u>
          <u xml:id="u-562.6" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Ewa Cicholska?</u>
          <u xml:id="u-562.7" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pani poseł Anna Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj w mediach pojawiła się informacja, że Zarząd Poczty Polskiej zapowiedział grupowe zwolnienia ok. 8,5 tys. pracowników tej jakże zacnej i ważnej instytucji w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#AnnaKwiecień">Z tego miejsca chciałabym podziękować wszystkim pocztowcom za ich ogromną pracę, pracę na rzecz każdego z nas, każdego Polaka. Ale chciałabym podkreślić szczególną rolę listonoszy, którzy docierają do każdego domu w Polsce. Proszę państwa, chciałabym ukłonić się pewnemu panu o imieniu Andrzej, który od wielu, wielu lat dociera do mojej mamy, przynosi jej emeryturę, przynosi list, zawsze porozmawia, zawsze zamieni kilka słów. I myślę, że takich panów Andrzejów, takich pań Baś, które też docierają, bo akurat do mnie przyjeżdża pani Basia, jest bardzo wiele. Ich praca jest niezwykle ceniona przez starsze osoby, które często nie mogą wychodzić z domu, a dla których właśnie kontakt z takim panem Andrzejem to jest okno na świat. Mam nadzieję, że mimo tych wielkich turbulencji nadal Poczta Polska będzie świadczyła usługi i że będzie wielu takich Polaków, którzy naprawdę z ogromną wdzięcznością będą dziękowali za ich pracę. A ja z tego miejsca w imieniu mojej mamy dziękuję panu Andrzejowi.</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo za takie osobiste wystąpienie.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Bożena Lisowska. Nieobecna.</u>
          <u xml:id="u-564.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Sałek. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-564.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Wioletta Maria Kulpa zmierza do mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nawiążę do wystąpienia pani poseł Anny Kwiecień. Moje wystąpienie jest w zasadzie w tym samym duchu, chociaż się nie umawiałyśmy. Z tego wynika, że to wydarzenie jest tak ważne i tak bezpreprecedensowe. Co się dzieje w Polsce? Nawet 8,5 tys. pracowników Poczty Polskiej może stracić pracę — taka informacja obiegła dziś media. Do czego chce doprowadzić ten rząd? Czy Polacy, aby odebrać awizo, korespondencję, będą jeździć do dużych miast? Bo w małych gminach zamknięcie urzędu pocztowego, tak jak wcześniej zamknięcie komisariatów Policji, jest dużym problemem. Czy zdajecie sobie państwo sprawę, jaką gehennę tworzycie mieszkańcom małych miejscowości? Niejednokrotnie starsze osoby będą pokonywać kilkanaście kilometrów drogi, aby odebrać jeden list, aby odebrać swoją emeryturę lub rentę. Gdzie tu logika? Do jakich metod się posuwa rząd koalicji 13 grudnia swym nieudolnym zarządzaniem spółkami Skarbu Państwa? Niestety w konsekwencji na tym tracą Polacy, mieszkańcy małych miejscowości, ale przede wszystkim pracownicy, którzy stracą źródło dochodu, i ich rodziny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#PiotrZgorzelski">Pana posła Kurowskiego nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Piotr Kandyba.</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-566.4" who="#PiotrZgorzelski">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-566.5" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-566.6" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-566.7" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Minuta na wypowiedź dotyczącą tak fundamentalnego prawa do azylu to było stanowczo za mało, dlatego powrócę do tego tematu teraz, w oświadczeniu.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#KlaudiaJachira">Ludzkość powstała, bo nasi przodkowie mogli się przemieszczać. Spotykali na swej drodze inne gatunki, dzięki temu wymieniali geny, zdobywali nowe umiejętności i mogli się dalej rozprzestrzeniać. Dzięki migracjom i wymianie budowała się kultura, która umożliwiła powstanie cywilizacji. Nawet dzisiejsze podróże kosmiczne albo marzenia o nich są niczym innym jak realizacją naszej odwiecznej potrzeby migracji.</u>
          <u xml:id="u-567.2" who="#KlaudiaJachira">Ale migracja wynika też z konieczności. Uciekamy ze swych ojczyzn przed wojną, głodem i w obawie o własne zdrowie lub coraz częściej życie. Dlatego być może jak nigdy wcześniej potrzebujemy mądrej, systemowej polityki migracyjnej, która może być szansą, a nie straszenia innym kolorem skóry czy wyznaniem albo tworzeniem twierdzy Europa, bo z historii dobrze wiemy, jak kończyły twierdze — wszystkie upadły.</u>
          <u xml:id="u-567.3" who="#KlaudiaJachira">Nie ma też co się obrażać na sytuację demograficzną w Polsce. Polki nie rodzą i nie będą rodzić, bo państwo i konserwatywni politycy nie szanują ich praw, i to się w najbliższym czasie nie zmieni. Dlatego w pełni rozumiem decyzję Polek. A więc to migracja, a nie okrucieństwo i rasizm na granicy, może być szansą na wzrost urodzeń, na utrzymanie rozwoju, nowe inwestycje i silną gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-567.4" who="#KlaudiaJachira">Wybór jest prosty: albo chcemy straszyć migracją i będziemy mieć coraz więcej opowieści o tym, jak to w podwarszawskiej gminie urodziło się 2 dzieci przez cały rok, a w innej parafii ksiądz ochrzcił 5, a pochował 32 osoby, albo zaczniemy inwestować w mądre systemy migracyjne, w mądrą politykę migracyjną, nastawioną na integrację, naukę języka i podjęcie pracy.</u>
          <u xml:id="u-567.5" who="#KlaudiaJachira">Jakoś tak się składa, że w tej Izbie ustawy łamiące prawa człowieka i praworządność pojawiają się w Sejmie po zmroku. I za PiS-u, i obecnie. A jednak praw człowieka, w tym prawa do azylu, nie da się zawiesić o żadnej porze, nawet nocą. Dlatego stanowczo się tym rozwiązaniom sprzeciwiam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Waldemar Andzel. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-568.2" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Górska.</u>
          <u xml:id="u-568.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#AgnieszkaGórska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę dziś oddać hołd niezwykłemu człowiekowi, którego życie i śmierć stanowią inspirację nie tylko dla wierzących, ale dla wszystkich, którzy szukają prawdziwej miłości do drugiego człowieka.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#AgnieszkaGórska">Dziś, 8 stycznia, przypada 131. rocznica urodzin św. o. Maksymiliana Marii Kolbego, franciszkanina, męczennika i niezłomnego apostoła Ewangelii. Był on założycielem największego i najliczniejszego klasztoru na świecie w Niepokalanowie oraz Rycerstwa Niepokalanej.</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#AgnieszkaGórska">W lutym 1941 r. został aresztowany przez Niemców, był więziony na Pawiaku, a następnie przewieziony do Auschwitz. Pomimo upokorzeń, bicia najcięższych prac i choroby, kontynuował posługę kapłańską. W obliczu okrutności dał świadectwo miłości i heroizmu, kiedy dobrowolnie oddał swoje życie za współwięźnia Franciszka Gajownika. Zmarł 14 sierpnia 1941 r., dobity zastrzykiem fenolu. Jego postawa stanowi najwyższy wzór chrześcijańskiego miłosierdzia oraz zwycięstwa człowieka w miejscu podeptania człowieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-569.3" who="#AgnieszkaGórska">O. Maksymilian żył w trudnych czasach. Dziś, 131 lat po jego narodzinach, także stoimy przed wyzwaniem, które dotyka osoby wierzące w Polsce. Chrześcijanie w naszym kraju coraz częściej spotykają się z atakami, które uderzają w fundamenty naszej wiary i kultury. Jesteśmy świadkami szyderstw z krzyża, prób wymazania wartości chrześcijańskich z przestrzeni publicznej, a także narastającej presji, by relegować wiarę do spraw wyłącznie prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-569.4" who="#AgnieszkaGórska">Ostatnio słyszeliśmy o profanacjach krzyża w Krośnie czy podpaleniu kościoła w Skórzewie pod Poznaniem. Do czego prowadzi nienawiść wobec osób wierzących? Czy przypadkiem nie wpisuje się w zapowiedź opiłowania katolików, o której mówił obecny minister Nitras?</u>
          <u xml:id="u-569.5" who="#AgnieszkaGórska">Niech przykład świętego o. Maksymiliana Kolbe będzie dla nas wszystkich inspiracją i wezwaniem, by bronić naszych wartości, odważnie stawać po stronie prawdy wtedy, kiedy nie jest to popularne, a nawet wtedy, gdy niesie poważne konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-569.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Luboński, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#AdamLuboński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z przyjemnością pragnę pochwalić współpracę pomiędzy rządem a samorządami, która przynosi wymierne efekty, a to za sprawą pozyskania środków na wsparcie dla Ochotniczych Straży Pożarnych w jednostkach w Szydłowie, w Ujściu, w Bądeczu. Jest to powiat pilski. W Lotyniu, Sypniewie czy Jastrowiu w powiecie złotowskim w północnej części Wielkopolski. Dofinansowanie to umożliwiło zakup nowego sprzętu, co wzmocniło gotowość operacyjną tych jednostek, które każdego dnia czuwają nad bezpieczeństwem mieszkańców regionu i nie tylko mieszkańców regionu, ale to jest czysty przykład na to, że również była szeroka pomoc dla powodzian na terenach powodziowych. Składam serdeczne podziękowania dla wszystkich zaangażowanych w ten proces. Wspierajmy OSP, bo ich działalność to nieoceniona wartość dla nas wszystkich, dla całej lokalnej społeczności, dla całego kraju. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Karolina Pawliczak. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Dariusz Matecki.</u>
          <u xml:id="u-572.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#DariuszMatecki">Szanowny Panie Marszałku! Rząd Donalda Tuska oddał port w Szczecinie Niemcom i teraz mamy taką sytuację: do Szczecina przypływa towar, przeładowuje go niemiecka firma Rhenus, do niemieckiego centrum logistycznego w województwie lubuskim, również Rhenus, towar zostanie dowieziony niemiecką koleją Deutsche Bahn. Polak zatrudniony w tych firmach za dużo mniejsze pieniądze niż w Niemczech, wyda później pieniądze w niemieckich marketach Kaufland czy Lidl, zapłaci niemieckiej firmie Remondis za odbiór odpadów, ciepło i prąd do domu dostarczy mu niemiecka firma E.ON. Za telefon i Internet zapłaci niemieckiej firmie T-Mobile. Paczkę dostarczy mu niemiecka firma DHL. Żeby kupić dom, weźmie wysoko oprocentowany kredyt w niemieckim banku mBank, a mieszkanie zbuduje mu niemiecki deweloper TAK Immobilien AG. Zyski z tego wszystkiego, szanowni państwo, nie zostaną w Polsce, tylko zostaną wytransferowane do Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#DariuszMatecki">Żeby osiągnąć to wszystko, Niemcy przez długie lata pracowały nad Polską. Przez długie lata kształtowały takich polityków jak Donald Tusk, Rafał Trzaskowski, ale również swoich dziennikarzy. Przez lata wtłoczyli Polakom do głów, że każda krytyka Unii Europejskiej oznacza oszołomstwo, a fakty są takie, że niewiele zostało Polski w Polsce. Jeszcze tylko brakuje wymieszania kulturowego, religijnego, stworzenia społeczeństwa multikulturowego i bez jednego wystrzału sami zgodzimy się na porzucenie własnej waluty i własnej państwowości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-573.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Łukasz Mejza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#ŁukaszMejza">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kochana Polsko! Ostatnio, myślę, że jak większość Polaków, śledziłem protesty rolnicze. Oczywiście jestem całym serduchem za polską wsią i za postulatami naszych rolników. Natomiast nie o tym chciałem mówić. Przy okazji tych protestów ujawnił nam się niewątpliwy talent sportowy. Myślę, że wielu się na mnie obrazi, zwłaszcza przedstawicieli mojej partii, ale najbardziej wysportowanym kandydatem na prezydenta nie jest wcale Karol Nawrocki mimo, że jest wielkim sportowcem. Najbardziej wysportowany jest Rafał Trzaskowski, i wcale nie mówię tutaj o jego pompkach, ale o tym, że Rafał jest niezwykle elastycznym i widowiskowym akrobatą. Tak, szanowni państwo. Podczas protestu rolników Rafał Trzaskowski gardłował, że jest za polską wsią i jest przeciwny zielonemu ładowi. A czy pamiętacie państwo, kto domagał się od rządu przystąpienia do zielonego ładu? Pamiętacie państwo, kto jako prezydent Warszawy dołączył do wybitnie lewackiej inicjatywy C40, która zakładała wcinanie robaków kosztem chociażby polskiego mięsa? Pamiętacie państwo również, kto 5 lat temu jako prezydent stolicy w kampanii obiecywał neutralność klimatyczną do 2050 r.? Rafał, ja naprawdę dziwię się, dlaczego nie widzieliśmy ciebie na igrzyskach olimpijskich. Przecież tam z tak giętkim, elastycznym kręgosłupem zdobyłbyś dla Polski upragnione medale. Ponadto spotkałbyś się z przedstawicielami swojej linii ideologicznej, chociażby z bokserem z Algierii, który bił kobiety, no nie mówiąc już, jakie miałbyś używanie na tęczowej ostatniej wieczerzy podczas ceremonii otwarcia. Chłopie, rzuć tę politykę i zajmij się sportem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Weber. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pani poseł Maria Koc.</u>
          <u xml:id="u-576.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Moje oświadczenie kieruję do premiera Donalda Tuska. Panie premierze, ponad rok temu objął pan rządy w Polsce. Rok to dużo czasu. Przez rok można zrobić wiele dobrego, ale też uczynić wiele złego. A co pan zrobił przez te 12 miesięcy dla Polski? Na pewno nic dobrego. Niestety, ale nie może się pan pochwalić żadnymi sukcesami. Za pańskich rządów wszystkie wskaźniki gospodarcze poszły w dół. Polska gospodarka z lidera wśród gospodarek europejskich stała się outsiderem. Z czempiona gospodarczego za czasów PiS spadła na przedostatnie miejsce w Europie pod względem wzrostu gospodarczego za pańskich rządów. Gorzej być już nie może, choć obawiam się, że w kwestii dołowania polskiej gospodarki pan nie powiedział jeszcze ostatniego słowa. Nastroje wśród społeczeństwa są fatalne. Ludzie widzą pański brak ambicji i niechęć do zajmowania się rozwojem kraju, stąd bardzo zła ocena pańskiej pracy po roku premierowania. A pan czym się zajmuje, kiedy polska gospodarka upada, a obywatele coraz bardziej boją się przyszłości? Pan dalej ochoczo zajmuje się prześladowaniem opozycji oraz radosną twórczością na platformie x. Czasem można odnieść wrażenie, że ta radosna twórczość na dawnym Twitterze i Facebooku to jedyne pańskie zajęcie. I żeby choć z tego był jakiś pożytek, ale nie ma, bo prawie każdy pański wpis w mediach społecznościowych dotyczy Prawa i Sprawiedliwości. To świadczy wręcz o jakiejś obsesji. Pańskie wpisy nie dotyczą spraw prorozwojowych, nie informują obywateli o planach rządu, zamierzeniach, o inwestycjach, tylko mają na celu obrzydzenie i zdyskredytowanie przeciwników politycznych. Tak nie da się rządzić dużym krajem. Zamiast rozliczeń politycznych, niech się w końcu pan weźmie to konkretniej pracy. Mniej Internetu, więcej rzetelnej pracy i troski o Polskę, bo tej wydaje się najbardziej panu brakuje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-577.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agata Wojtyszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#AgataWojtyszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 28 grudnia 2024 r. swój jubileusz pięciolecia istnienia obchodził Zespół Pieśni i Tańca „Godziembianie”. Wydarzenie zostało połączone z inauguracją roku kulturalnego w Pawłowie, a na scenie wystąpili poza jubilatami: zespół wokalno-estradowy „Nuta”, Młodzieżowy Zespół Pieśni i Tańca „Duża okrasa” oraz duet taneczny Marcelina Bidzińska i Jakub Kogut.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#AgataWojtyszek">Zespół powstał w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Rekreacji w Pawłowie z inicjatywy Macieja Bidzińskiego, dyrektora gminnego środka kultury oraz instruktora Bogusława Sitka. Od samego początku choreografię zespołu tworzy Małgorzata Wyderska, tancerka i instruktorka. Nazwa zespołu nawiązuje do herbu gminy Pawłów — herbu Godziemba, związanego z dawnym właścicielem wsi Pawłów, którego imię stało się źródłem nazwy gminy.</u>
          <u xml:id="u-579.2" who="#AgataWojtyszek">W repertuarze Zespołu Pieśni i Tańca „Godziembianie” znajdują się tradycyjne pieśni, tańce i obrzędy charakterystyczne dla regionu ziemi pawłowskiej i świętokrzyskiej, przekazywane z pokolenia na pokolenie. Zespół wykonuje również nowe utwory ludowe autorstwa Bogusława Sitka, instruktora, choreografa i znawcy kultury ludowej.</u>
          <u xml:id="u-579.3" who="#AgataWojtyszek">Obecnie zespół liczy 32 osoby w wieku od 16 do 80 lat. „Godziembianie” trzykrotnie zaprezentowali się na międzynarodowym festiwalu „Z przytupem” w Zakrzewie, są również trzykrotnymi laureatami Buskich Spotkań z Folklorem — najbardziej prestiżowego przeglądu folklorystycznego w regionie. Reprezentowali region świętokrzyski podczas ogólnopolskiego przeglądu tradycyjnego tańca ludowego w Trzcianie koło Rzeszowa, gdzie zdobyli trzecie miejsce oraz wyróżnienie. Zespół jest także laureatem, pierwsze i drugie miejsce, Świętokrzyskiego Przeglądu Kapel i Zespołów Ludowych „Świętokrzyską nutą pisane”.</u>
          <u xml:id="u-579.4" who="#AgataWojtyszek">Z okazji jubileuszu składam „Godziembianom” najserdeczniejsze życzenia dalszego rozwoju i licznych sukcesów, zarówno na arenie ogólnopolskiej, jak i międzynarodowej, w kultywowaniu i prezentowaniu pięknych polskich tradycji ludowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-579.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#PiotrZgorzelski">Pozdrowienia dla „Godziembian”.</u>
          <u xml:id="u-580.2" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Golińska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#MałgorzataGolińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Posłowie! Czy pamiętacie państwo ubiegłoroczne głosowania nad zmianą ustawy o lasach i ustawy o ochronie przyrody, w trakcie których obecna koalicja wykasowała zapisane tam od 1991 r. trwale zrównoważony model gospodarki leśnej, a dodała do polskiego porządku prawnego nowe formy ochrony przyrody, tzw. lasy społeczne, starolasy, i wpisała nowe uprawnienia dla ministra właściwego do spraw środowiska, mianowicie polityczną możliwość wskazywania palcem bez żadnych analiz, a jedynie na podstawie swojego widzimisię albo w wyniku apeli organizacji pozarządowych powierzchni lasów w Polsce, w których nie prowadzi się lub znacząco ogranicza prowadzenie gospodarki leśnej? Nie pamiętacie? Nie szukajcie w pamięci. Takich głosowań nie było. Pomimo tego bez podstawy prawnej, bez uzgodnień, bez wpisania do ustawy jasnych definicji, wbrew ekspertom, wbrew nauce, wbrew przewidywanym negatywnym skutkom, w tym przyrodniczym, obecne kierownictwo Ministerstwa Klimatu i Środowiska poleca wyznaczać do tzw. ochrony tzw. lasy społeczne i tzw. starolasy, wydaje kolejne, czasem nawet sprzeczne ze sobą, polecenia, choć żaden przepis żadnej ustawy nie daje do tego uprawnień. Pierwsze takie polecenie wydano dokładnie rok temu, 8 stycznia, a potem było kolejne i kolejne. Protestują samorządy, protestuje przemysł drzewny, protestuje wreszcie najstarsza polska leśna organizacja ekspercka Polskie Towarzystwo Leśne, apelując o opamiętanie się i powrót do podejmowania decyzji wyłącznie w oparciu o podstawy naukowe, a nie ideologiczne. Posłuchajcie ich, posłuchajcie nauki, opamiętajcie się, zanim będzie za późno, zanim zniszczycie dorobek kolejnych pokoleń polskich leśników, rzeczywistość obecnych społeczności lokalnych oraz bogactwo i trwałość lasów, które powinniśmy przekazać następnym pokoleniom. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na czasy ministry Barbary Nowackiej w resorcie edukacji — fragment wiersza Andrzeja Waligórskiego „List w sprawie polonistów”: Polonista, niepoprawny romantyk,/ Nie największym się cieszy mirem,/ Ale ja mu — laury i akanty,/ Ale ja mu — kadzidło i mirrę!/ Ale ja go całuję w ramię,/ Ale ja go podziwiam i cenię,/ A ty przed nim na kolana, chamie,/ Cały w złocie i volkswagenie!/ Bo jeżeli jesteś i ja jestem,/ To dlatego, że stojący na warcie/ Polonista znużonym gestem/ Kartki książek wertował uparcie/ Za kajzera i za Hitlera,/ I za cara, i za innych carów paru,/ I dlatego właśnie nie umiera/ Coś ważnego, co nazywa się Naród./ Więc zamieszczam na końcu listu/ Ja, satyryk, błazen i ladaco,/ Zdanie proste: Kocham polonistów!/ Rozwinięcie zdania:/ …bo jest za co!</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#SzymonGiżyński">Wiersz Andrzeja Waligórskiego „List w sprawie polonistów” dedykuję polskim polonistom, polskim patriotom.</u>
          <u xml:id="u-583.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Anna Soin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy pięknie potrafią pokazywać swoje przywiązanie do wiary, tradycji i kultury. Wyrazem tego były zorganizowane w całym kraju orszaki Trzech Króli w uroczystość Objawienia Pańskiego. W samej stolicy Dolnego Śląska corocznie w orszaku bierze udział kilkanaście tysięcy osób. Tłumy wrocławian, Dolnoślązaków i gości wspólnie świętowały wydarzenia sprzed 2 tys. lat. To radosne, rodzinne i bogate w symbolikę wydarzenie w tym roku nawiązywało do roku jubileuszowego, rocznicy narodzin Chrystusa. Samo natomiast hasło „Kłaniajcie się, królowie!” przypominało o 1000-leciu koronacji pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego, za panowania którego ustanowiono biskupstwo we Wrocławiu. Orszak Trzech Króli to wspaniała okazja, by poczuć ducha wspólnoty i radości, która płynie z obchodów Objawienia Pańskiego ponad wszelkimi podziałami.</u>
          <u xml:id="u-585.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">W czasie wydarzenia nie zapomniano o tych, którzy w ubiegłym roku ucierpieli najdotkliwiej w wyniku powodzi i to dla nich zorganizowana została kwesta, za co z całego serca dziękuję. Dziękuję także za fakt, że mieszkańcy regionu w tak cudowny sposób pielęgnują tradycje i manifestują swoje wartości. Niech ten rok będzie dla was, kochani Dolnoślązacy, czasem radości i refleksji nad wiarą, historią i nadzieją, które łączą pokolenia i polskie rodziny. Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-585.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Waldemar Andzel.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenie dzisiejsze mam na temat sukcesów orszaków Trzech Króli i Małej Armii Janosika. 2 mln uczestników w orszakach Trzech Króli w Polsce to ogromny sukces i manifestacja naszej katolickiej wiary. To także tęsknota za wartościami, które w Europie są wycinane w pień w imię mody na multikulti i szerzącej się pogardy dla chrześcijaństwa. Ta tęsknota to także element sukcesu Małej Armii Janosika. Miejsca, w których występują młodzi muzycy, dosłownie pękają w szwach, a widownia ustawia się w kolejce na kilka godzin przed występem.</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#WaldemarAndzel">Pragnę skierować serdeczne gratulacje dla organizatorów orszaków Trzech Króli i dla Małej Armii Janosika, a tej bardziej nowoczesnej i uśmiechniętej części Polski chciałbym powiedzieć, że skoro tak bardzo nienawidzicie katolików, to może rzeczywiście religia islamska bardziej przypadnie wam do gustu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-587.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Szymański, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#KrzysztofSzymański">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Objęcie przez Polskę prezydencji w Radzie Unii Europejskiej nie powinno być absolutnie kolejnym krokiem ku podległości wobec biurokracji ze strony Unii Europejskiej. Jest to szansa, szansa, którą można by było wykorzystać do tego, żeby pokazać, że Polska ma wizję innej Europy. Tymczasem Unia Europejska wchodzi coraz głębiej w kompetencje państw i doprowadza do podważania naszego bezpieczeństwa poprzez swoją politykę klimatyczną, poprzez politykę energetyczną, poprzez politykę migracyjną. Jest wiele takich aspektów, w których Unia Europejska w zasadzie podważa bezpieczeństwo państw narodowych. I tutaj jest ogromna szansa dla Polski, dla obecnej administracji, żeby stać się liderem Europy, żeby pokazać nową wizję współpracy europejskiej, żeby pokazać, że Europa suwerennych narodów to jest ten kierunek, w którym powinniśmy iść. Nie — jakiemuś bajaniu w tych dokumentach o dezinformacji, o jakiejś tam odporności demokracji i innych rzeczach, które są wykorzystywane przez lewicową agendę do realizowania swoich interesów. Tak — temu, aby stanąć dumnie i walczyć po prostu o wielką Polskę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie poselskie w sprawie upamiętnienia św. Maksymiliana Kolbego w rocznicę jego urodzenia</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#BarbaraBartuś">131 lat temu urodził się Maksymilian Kolbe, kapłan, franciszkanin, misjonarz — męczennik miłości i święty Kościoła katolickiego. Jego życie jest świadectwem bezwarunkowej dobroci, wiary i poświęcenia dla bliźniego, a także inspiracją do głębokiej refleksji nad prawdziwym znaczeniem głównych wartości wiary chrześcijańskiej.</u>
          <u xml:id="u-591.2" who="#BarbaraBartuś">Rajmund Kolbe, bo takie imię otrzymał na chrzcie, urodził się 8 stycznia 1894 r. w Zduńskiej Woli. Pochodził z ubogiej, bardzo wierzącej rodziny robotniczej, należącej do III Zakonu św. Franciszka. Kiedy miał 12 lat, doświadczył objawienia. W kościele parafialnym w Pabianicach ukazała mu się Najświętsza Maryja Panna. Matka Boża trzymała w dłoniach dwie korony: białą, symbolizującą czystość, i czerwoną, oznaczającą męczeństwo. Zapytała chłopca, czy je przyjmie, a on zgodził się bez wahania.</u>
          <u xml:id="u-591.3" who="#BarbaraBartuś">Po ukończeniu gimnazjum Rajmund wstąpił do nowicjatu oo. franciszkanów, przyjmując imię Maksymilian. Ponieważ wykazywał wybitne uzdolnienia, wysłano go na studia do Rzymu, do międzynarodowego Collegium Seraphicum. Obok teologii studiował także filozofię na Uniwersytecie Gregoriańskim. Studia w Rzymie zakończył obroną dwóch doktoratów: z filozofii oraz teologii. Jako ciekawostkę należy wskazać, iż Kolbe wykazywał ponadprzeciętne zdolności matematyczno-fizyczne. Jest m.in. autorem artykułu „Etereoplan. O pojeździe międzyplanetarnym”, który sam zresztą zaprojektował. Według dzisiejszych rzeczoznawców projekt etereoplanu był wówczas genialnym błyskiem myśli technicznej. Zasady jego działania, jak też przewidywane trudności poruszania się w przestrzeni kosmicznej, są poprawne i zgodne z tymi, jakie dzisiaj obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-591.4" who="#BarbaraBartuś">Podczas pobytu w Rzymie przyjął święcenia kapłańskie. Antykościelna działalność włoskiej loży masońskiej skłoniła go w 1917 r. do założenia „bojowego” stowarzyszenia o nazwie Militia Immaculatae — Milicja Niepokalanej. Organizacja ta, w tym jej aktywna działalność, osiągnęła w Polsce niezwykle duże rozmiary. Została stworzona jako odpowiedź na rosnący proces oddzielania się dużych grup ludzi od chrześcijaństwa. O. Kolbe pragnął, by chrześcijanie odnaleźli w sobie cnoty rycerskie oparte na odpowiedzialności i służbie drugiemu człowiekowi.</u>
          <u xml:id="u-591.5" who="#BarbaraBartuś">W 1927 r. na ziemiach ofiarowanych przez księcia Jana Druckiego-Lubeckiego o. Kolbe założył klasztor Niepokalanów, który szybko stał się jednym z największych zgromadzeń zakonnych w ówczesnym świecie. Przed wybuchem II wojny światowej w klasztorze położonym we wsi Teresin koło Sochaczewa mieszkało 760 zakonników, a sam klasztor stanowił duży ośrodek wydawniczy pism religijnych w Polsce, w tym czasopisma „Rycerz Niepokalanej”. W 1930 r. o. Kolbe wyjechał na misję do Japonii, gdzie założył drugi klasztor Niepokalanów na przedmieściach Nagasaki.</u>
          <u xml:id="u-591.6" who="#BarbaraBartuś">Po wybuchu II wojny światowej o. Maksymilian razem ze swoimi braćmi znalazł się w szeregach Polskiego Czerwonego Krzyża, by nieść pomoc ofiarom wojny. 17 lutego 1941 r. został aresztowany przez gestapo i osadzony na Pawiaku w Warszawie, a później przeniesiony do obozu Auschwitz-Birkenau, gdzie otrzymał numer obozowy 16670. W piekle obozowego życia nie przestał być kapłanem. Pracując przy wyrębie drzew, potajemnie spowiadał, udzielał rozgrzeszenia i podtrzymywał na duchu cierpiących współwięźniów.</u>
          <u xml:id="u-591.7" who="#BarbaraBartuś">W lipcu 1941 r., po ucieczce jednego z więźniów, komendant obozu skazał na śmierć głodową 10 mężczyzn. Franciszkanina nie było w tej grupie, ale sam swoje życie ofiarował za skazanego Franciszka Gajowniczka. Zgłosił się na jego miejsce. Gdy szef więzienny obozu zapytał, dlaczego to robi, zakonnik odrzekł: on ma żonę i dzieci, a ja jestem sam.</u>
          <u xml:id="u-591.8" who="#BarbaraBartuś">Św. Maksymilian Kolbe do ostatniego tchnienia mówił: miłość zwycięża wszystko. Zmarł w wigilię uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny — 14 sierpnia 1941 r., dobity zastrzykiem z fenolu. Gajowniczek przeżył obóz i dożył sędziwego wieku. Zmarł w 1995 r. w wieku 94 lat.</u>
          <u xml:id="u-591.9" who="#BarbaraBartuś">O. Kolbe został beatyfikowany przez papieża św. Pawła VI 17 października 1971 r., a kanonizacji dokonał św. Jan Paweł II 10 października 1982 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę wyrazić stanowczy sprzeciw wobec działań państwa węgierskiego w sprawie Marcina Romanowskiego. To, co obserwujemy od kilku tygodni, jest żenującym przykładem ignorowania zasad sprawiedliwości, międzynarodowej solidarności i poszanowania prawa.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szczególnie bulwersująca jest wypowiedź jednego z węgierskich polityków, który stwierdził, że ich działania, czyli de facto chronienie przestępcy przed sprawiedliwością, są warte swojej ceny. Słowa te to otwarte przyznanie się do tolerowania bezprawia w imię politycznych interesów.</u>
          <u xml:id="u-592.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">Pomaganie przestępcom w ucieczce przed odpowiedzialnością podważa fundamenty współpracy europejskiej, oparte na wzajemnym zaufaniu i poszanowaniu zasad prawa. Taka postawa nie tylko niszczy wizerunek Węgier na arenie międzynarodowej, ale także stawia pod znakiem zapytania ich gotowość do wypełniania zobowiązań, które przyjęli jako członek Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#CzesławHoc">Bezpieczeństwo zdrowotne obywateli a KPO</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#CzesławHoc">Szanowany Panie Marszałku! Bezpieczeństwo, Europo! Motto polskiej prezydencji w Radzie UE. Zatem zasadnicze i dramatyczne pytanie: Co z gwarantowanym konstytucyjnie bezpieczeństwem zdrowotnym Polek i Polaków?</u>
          <u xml:id="u-593.2" who="#CzesławHoc">Dlaczego dramatyczne pytanie?</u>
          <u xml:id="u-593.3" who="#CzesławHoc">Po pierwsze, kasa NFZ świeci pustakami. Zapaść finansowa. W tym roku będzie brakować aż 27 mld zł. Tymczasem z KPO przeznacza się na całość ochrony zdrowia zaledwie 18 mld zł. To kropelka w oceanie potrzeb, zważywszy na fakt, że budżet na ochronę zdrowia na rok 2025 to ponad 222 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-593.4" who="#CzesławHoc">Po drugie, rząd koalicji 13 grudnia wpadł we własne sidła. Jako totalna opozycja tak skutecznie blokował KPO, że obecnie nie będzie można wykorzystać nawet tych bardzo skromnych środków do czerwca 2026 r. (inne kraje już dawno je konsumują).</u>
          <u xml:id="u-593.5" who="#CzesławHoc">Po trzecie, klasyczny samobój rządu. Otóż koalicja 13 grudnia zrezygnowała z blisko 140 mln euro z KPO na wsparcie produkcji aktywnych substancji farmaceutycznych (z ang. API — active pharmaceutical ingredients) dla bezpieczeństwa lekowego w Polsce, czyli fundamentu funkcjonowania farmakoterapii. Aktualnie ponad 90% substancji farmaceutycznych do produkcji leków sprowadzamy z Chin i Indii. I oto rząd przeznacza te środki, uwaga, na dofinansowanie zakupów samochodów elektrycznych, w tym samochodów używanych z Niemiec.</u>
          <u xml:id="u-593.6" who="#CzesławHoc">To dramat, nieodpowiedzialność i skandal.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś po prawie 8 miesiącach przerwy odbyło się posiedzenie parlamentarnego zespołu do spraw równouprawnienia osób LGBT+. Niestety tak długa przerwa jest wyraźnym sygnałem, że kwestie równouprawnienia osób LGBT+ wciąż nie są traktowane z należytą powagą i regularnością. Raz na 8 miesięcy to zdecydowanie za mało, by skutecznie przeciwdziałać problemom, z którymi na co dzień mierzy się ta społeczność.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#MarcinJózefaciuk">Dzisiejsze obrady pokazały, jak ważna jest konsekwentna praca zespołu zarówno w edukacji, jak i w walce z dyskryminacją. Jednocześnie ukazały wyraźne podziały, które istnieją w samej społeczności LGBT +. Chociaż różnice poglądów są naturalne, nie mogą one być wymówką dla zaniedbywania działań na rzecz równouprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#MarcinJózefaciuk">Osoby LGBT+ w Polsce potrzebują nie tylko słów wsparcia, ale przede wszystkim konkretnych rozwiązań systemowych — przeciwdziałania mowie nienawiści, równego dostępu do usług publicznych oraz ochrony ich praw. Tak długie przerwy w pracach zespołu są wyraźnym krokiem wstecz, który nie tylko spowalnia postęp, ale także wysyła niepokojący sygnał do społeczeństwa. Dlatego apeluję o regularne posiedzenia i bardziej intensywne działania na rzecz równouprawnienia osób LGBT+. Systematyczność i zaangażowanie to fundamenty budowania bardziej sprawiedliwego społeczeństwa. Równość i akceptacja nie mogą być jedynie deklaracją — muszą stać się faktem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Oświadczenie poselskie w sprawie potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski oraz inwestycji w odnawialne źródła energii</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo energetyczne to jeden z najważniejszych filarów stabilnego i niezależnego państwa. Ostatnie lata, szczególnie w obliczu kryzysu energetycznego wywołanego wojną w Ukrainie, pokazały nam, jak istotne jest uniezależnienie Polski od zewnętrznych dostaw surowców oraz budowanie własnych, stabilnych źródeł energii.</u>
          <u xml:id="u-595.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Rząd Koalicji Obywatelskiej podjął zdecydowane działania na rzecz transformacji energetycznej, inwestując w rozwój odnawialnych źródeł energii, takich jak farmy wiatrowe, fotowoltaika czy biogazownie. To kierunek, który nie tylko zwiększa bezpieczeństwo energetyczne naszego kraju, ale również wspiera lokalne społeczności, tworząc nowe miejsca pracy i pozytywnie wpływając na gospodarkę.</u>
          <u xml:id="u-595.3" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Inwestycje w energię odnawialną to nie tylko odpowiedź na wyzwania współczesnego świata, ale również szansa na rozwój lokalnych społeczności, takich jak Płock, Ciechanów, Mława czy Żuromin. To właśnie w mniejszych miastach i we wsiach możemy zbudować nowoczesne instalacje, które nie tylko poprawią jakość życia mieszkańców, ale także zapewnią im bezpieczeństwo i stabilność energetyczną.</u>
          <u xml:id="u-595.4" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Transformacja energetyczna to nasza wspólna odpowiedzialność. Dla dobra przyszłych pokoleń musimy dążyć do ograniczenia emisji zanieczyszczeń i rozwijać technologie przyjazne środowisku. Polska może i powinna być liderem zielonej transformacji w Europie Środkowej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#GrzegorzLorek">Zbigniew Cybulski urodził się 3 listopada 1927 r. W 1953 r. ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Aktorskiej w Krakowie. W tym samym roku wyjechał do Gdańska, gdzie zaczął występować w Teatrze Wybrzeże. W 1954 r. założył w Gdańsku, razem z grupą przyjaciół, m.in. z Bogumiłem Kobielą i Jackiem Fedorowiczem, studencki teatr Bim-Bom, który działał do 1960 r. Teatr ten stał się legendą i mitem pokolenia, jeszcze przed październikiem 1956 r. atakował głupotę i arogancję władzy — przypomniano na portalu Instytutu Adama Mickiewicza, Culture.pl. Najważniejszymi osobami w zespole Bim-Bomu byli Cybulski i Kobiela. Teatrzyk nie miał charakteru stricte politycznego. To właśnie z Bim-Bomu Cybulski wyniósł pewien szczególny sposób bycia na ekranie. W dorobku scenicznym Cybulski miał m.in. role w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku, np. w „Kapeluszu pełnym deszczu” M.V. Gazzo w reżyserii Andrzeja Wajdy, 1959, i Ateneum w Warszawie, np. w spektaklu „Dwoje na huśtawce” W. Gibsona w reżyserii Wajdy.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#GrzegorzLorek">Karierę filmową rozpoczął występem w „Pokoleniu” Wajdy z 1954 r. W 1958 r. wykreował swą najsłynniejszą filmową rolę — wcielił się w postać Maćka Chełmickiego w „Popiele i diamencie” Wajdy. Główny bohater tego filmu, grany przez Cybulskiego AK-owiec, ma wykonać wyrok śmierci na komuniście Szczuce, sekretarzu Polskiej Partii Robotniczej. Za „Popiół i diament” przyznano w Wenecji nagrodę Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych FIPRESCI.</u>
          <u xml:id="u-596.2" who="#GrzegorzLorek">W historii polskiego kina Cybulski zapisał się również rolami w filmach „Do widzenia, do jutra” i „Jowita” Janusza Morgensterna, „Rękopis znaleziony w Saragossie” i „Jak być kochaną” Wojciecha Jerzego Hasa, „Salto” Tadeusza Konwickiego. Według aktora i pedagoga Jana Kreczmara Cybulski był niepowtarzalny, inny, nowy, a przedziwność i jedyność jego aktorstwa polegały na tym, że mógł nic nie umieć i być wybitnym. Niósł w swoich rolach posłanie, naśladowano jego sposób bycia, ubiór — pisał krytyk Zbigniew Pitera. Zadziwił nas, zelektryzował naszą wrażliwość — to z kolei słowa aktora Tadeusza Łomnickiego. Cybulski grał też za granicą, wystąpił m.in. we francuskim filmie „Lalka” z 1962 r. w reżyserii Jacques’a Baratiera.</u>
          <u xml:id="u-596.3" who="#GrzegorzLorek">Zginął tragicznie 8 stycznia 1967 r. we Wrocławiu, wracając z planu zdjęciowego filmu „Morderca zostawia ślad” Aleksandra Ścibora-Rylskiego. Wpadł pod koła pociągu, do którego próbował wskoczyć na wrocławskim dworcu kolejowym. Miał 39 lat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Orszaki Trzech Króli coraz tłumniej przechodzą ulicami miast, miasteczek i wsi w Polsce. Integrują całe rodziny i społeczności. Cieszą zarówno małych, jak i dużych oraz osoby starsze. To największe uliczne jasełka na świecie, polegające, jak wiadomo, na przejściu ulicami dzieci i królów, którzy zmierzają do stajenki, aby pokłonić się nowo narodzonemu Jezusowi. Po drodze śpiewane są kolędy, a uczestnicy otrzymują śpiewniki kolędowe i kolorowe papierowe korony.</u>
          <u xml:id="u-597.1" who="#AnnaPieczarka">Mało kto wie, że polski odpowiednik orszaków Trzech Króli wywodzi się z tradycji jasełkowej i kolędniczej, ale podobny jest w swoim charakterze do parad organizowanych w miastach Hiszpanii, w niektórych miastach Meksyku i w innych miastach świata.</u>
          <u xml:id="u-597.2" who="#AnnaPieczarka">6 stycznia br. miałam ogromną przyjemność uczestniczyć w barwnym Orszaku Trzech Króli w Dąbrowie Tarnowskiej koło Tarnowa. Licznie wzięły w nim udział całe rodziny z dziećmi. Podobnie było w samym Tarnowie, Brzesku, Bochni, Proszowicach czy Wieliczce. Jestem bardzo dumna, że tarnowski okręg wyborczy, który reprezentuję, stanął na wysokości zadania i do tego niezwykle wartościowego przedsięwzięcia zaprosił prawdziwe tłumy zainteresowanych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie poselskie w sprawie Marcina Romanowskiego</u>
          <u xml:id="u-598.1" who="#AndrzejSzejna">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W świetle ostatnich wydarzeń związanych z przyznaniem azylu politycznego panu Marcinowi Romanowskiemu przez władze Węgier chciałbym podzielić się swoimi refleksjami na ten temat.</u>
          <u xml:id="u-598.2" who="#AndrzejSzejna">Pan Marcin Romanowski, były wiceminister sprawiedliwości, jest objęty Europejskim Nakazem Aresztowania wydanym przez polskie organy ścigania. Zarzuty wobec niego dotyczą poważnych nadużyć władzy oraz nieprawidłowości finansowych, których miał się dopuścić podczas pełnienia funkcji publicznych. Waga i charakter tych zarzutów sprawiają, że ich rzetelne wyjaśnienie jest kluczowe dla ochrony praworządności. Postępowanie prowadzone przez polski wymiar sprawiedliwości w tej sprawie, podobnie jak w każdej innej, opiera się na zasadach obiektywizmu oraz niezależności i wyklucza motywacje polityczne.</u>
          <u xml:id="u-598.3" who="#AndrzejSzejna">Decyzja Węgier o przyznaniu azylu politycznego osobie oskarżonej o tego rodzaju przestępstwa budzi poważne zastrzeżenia i podważa podstawowe zasady współpracy państw członkowskich Unii Europejskiej. Wspólnota unijna opiera się na wzajemnym zaufaniu do systemów prawnych swoich członków, a Europejski Nakaz Aresztowania stanowi istotny instrument tej współpracy. Działanie władz węgierskich stoi w sprzeczności z tymi zasadami i tworzy niebezpieczny precedens, który może osłabić mechanizmy wzajemnego wsparcia w zakresie wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-598.4" who="#AndrzejSzejna">Jako poseł wyrażam głęboką nadzieję, że władze Węgier ponownie rozważą swoją decyzję, uwzględniając jej konsekwencje dla współpracy europejskiej i wspólnych wartości demokratycznych. Jeśli jednak dialog nie przyniesie rezultatów, to Polska ma prawo rozważyć skierowanie sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej na podstawie art. 259 Traktatu o funkcjonowaniu UE, aby chronić zasadę praworządności.</u>
          <u xml:id="u-598.5" who="#AndrzejSzejna">Podkreślam, że walka z korupcją i nadużyciami władzy jest fundamentalnym obowiązkiem każdego demokratycznego państwa. Moje stanowisko w tej sprawie wynika z przekonania, że wszyscy obywatele, bez względu na pełnione funkcje, powinni być odpowiedzialni za swoje działania zgodnie z zasadą równości wobec prawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie poselskie w sprawie potrzeby nowelizacji ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Przedstawiciele związków zawodowych z wielkim zadowoleniem przyjęli kolejne kroki związane z wdrażaniem regulacji ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego. Z końcem ubiegłego roku pierwsi pracownicy PAK Górnictwo sp. z o.o. mogli już skorzystać ze świadczeń, co stanowi dobry prognostyk na przyszłość. Wdrażanie tych regulacji, co naturalne, ujawnia jednak pewne praktyczne wyzwania, które wymagają drobnych korekt istniejących rozwiązań. Obszarów tych nie jest wiele i pozostajemy w przekonaniu, że możliwe będzie szybkie dokonanie odpowiednich dostosowań. Obejmują one następujące kwestie.</u>
          <u xml:id="u-599.2" who="#TadeuszTomaszewski">1. Uprawnienie do odprawy, o którym mowa w art. 14 ustawy osłonowej, warunkowane jest posiadaniem przez pracownika co najmniej 5-letniego stażu pracy u danego pracodawcy. Zdarza się jednak, że pracownicy zmieniają zatrudnienie pomiędzy spółkami pracodawcami w rozumieniu art. 3 ustawy osłonowej. Taki staż również powinien być zaliczony na potrzeby 5-letniego stażu warunkującego przyznanie prawa do odprawy, oczywiście z zastrzeżeniem, że także na dzień wejścia w życie ustawy, na dzień 14 września 2023 r., dany pracownik był zatrudniony w jednym z podmiotów wymienionych w jej art. 3.</u>
          <u xml:id="u-599.3" who="#TadeuszTomaszewski">2. Świadczenie socjalne za okres urlopu energetycznego lub górniczego stanowi specyficzny tytuł płatności, niebędący wynagrodzeniem za pracę. Pojawiły się wątpliwości, czy od tego świadczenia należy opłacać składki na pracownicze plany kapitałowe w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych.</u>
          <u xml:id="u-599.4" who="#TadeuszTomaszewski">Ustawa o PPK wyraźnie w art. 2 pkt 18 lit. a znosi obowiązek opłacania takich składek w odniesieniu do osób przebywających na urlopach górniczych w rozumieniu art. 11b ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Rozwiązania przewidziane w ustawie o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego stanowiły oczywistą bazę dla rozwiązań przewidzianych w ustawie osłonowej dla pracowników energetyki i górnictwa węgla brunatnego. W szczególności w ten sam sposób potraktowane zostało świadczenie osłonowe wypłacane w okresie urlopu górniczego i energetycznego. Nie jest ono w obu przypadkach traktowane jak wynagrodzenie ze stosunku pracy, ale jako odrębny tytuł ubezpieczenia społecznego. Składki na ubezpieczenie społeczne od tego tytułu nie są finansowane przez pracodawcę, lecz pochodzą z dotacji, art. 18 ust. 1 ustawy osłonowej. W związku z tym na potrzeby pracowniczych planów kapitałowych kwota świadczenia socjalnego w okresie urlopu energetycznego lub górniczego w rozumieniu ustawy osłonowej winna być traktowana tak samo jak kwota świadczenia przewidzianego w art. 11b ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Istnieje zatem potrzeba rozszerzenia art. 2 pkt 18 lit. a ustawy z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych o odesłanie także do art. 15 ustawy osłonowej.</u>
          <u xml:id="u-599.5" who="#TadeuszTomaszewski">3. Kolejna kwestia dotyczy braku zwolnienia z podatku dochodowego kwoty jednorazowych odpraw pieniężnych przewidzianych ustawą osłonową dla sektora węgla brunatnego.</u>
          <u xml:id="u-599.6" who="#TadeuszTomaszewski">Katalog zwolnień przedmiotowych od ww. podatku zawiera co do zasady art. 21 ustawy o PIT. Niemniej z uwagi na uzasadnione potrzeby ustawodawca wprowadził również przepisy epizodyczne przewidujące odstępstwa od określonych regulacji podatkowych o ograniczonym czasie obowiązywania, stosowane w sytuacjach, gdy z uwagi na doniosłość stanu faktycznego konieczne jest tymczasowe uregulowanie pewnych kwestii w sposób odmienny, niż przewidują to przepisy ogólne.</u>
          <u xml:id="u-599.7" who="#TadeuszTomaszewski">Taką szczególną regulację stanowi niewątpliwie art. 52zd ustawy o PIT dotyczący zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym jednorazowych odpraw pieniężnych dla pracowników likwidowanych kopalń węgla kamiennego. Stanowi on: „Zwalnia się od podatku dochodowego kwoty jednorazowych odpraw pieniężnych, o których mowa w art. 11d ust. 4b ustawy z dnia 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego”.</u>
          <u xml:id="u-599.8" who="#TadeuszTomaszewski">W świetle powyższego stwierdzić należy, że z uwagi na zbieżny stan faktyczny oraz adekwatność powyższego przepisu do sytuacji wypłaty jednorazowych odpraw pieniężnych w sektorze węgla brunatnego analogiczny przepis powinien zostać wprowadzony również na rzecz pracowników tegoż sektora, zapewniając w ten sposób równe i sprawiedliwe traktowanie, niezależnie od rodzaju surowca, z którym były związane miejsca pracy.</u>
          <u xml:id="u-599.9" who="#TadeuszTomaszewski">4. Pracodawca na podstawie art. 12 ustawy osłonowej obowiązany jest wydać zaświadczenie o okresie korzystania przez pracownika z urlopu energetycznego lub górniczego. Pojawiły się wątpliwości, czy zaświadczenie to wydaje się dopiero po zakończeniu urlopu, na potrzeby prawa do emerytury, czy także w trakcie urlopu.</u>
          <u xml:id="u-599.10" who="#TadeuszTomaszewski">Wzór zaświadczenia wynikający z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 13 ustawy osłonowej przewiduje w pkt 2 poświadczenie, że pracownik korzysta z urlopu, a więc zaświadczenie można wydać dopiero po jego zakończeniu — załącznik nr 2 do rozporządzenia ministra aktywów państwowych z dnia 9 kwietnia 2024 r. w sprawie wykazu stanowisk pracy uprawniających do urlopu energetycznego i urlopu górniczego oraz wzoru zaświadczenia o okresie korzystania przez pracownika z urlopu energetycznego lub urlopu górniczego. Ponieważ jednak w związku ze stosowaniem ustawy oczekuje się od pracodawców, że będą wydawać takie zaświadczenia wcześniej, zasadne byłoby wyraźne wskazanie w art. 12 ustawy, że zaświadczenia wydaje pracodawca po zakończeniu korzystania z urlopu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#PiotrZgorzelski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 9 stycznia br., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-600.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 21 min 29)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>