PPC / ppc

text_structure.xml 235 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 24)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałek Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Weronikę Smarduch i Rafała Siemaszkę.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będzie pani posłanka Weronika Smarduch.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#Marszałek">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#RafałSiemaszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informuję, że w dniu dzisiejszym odbędzie się posiedzenie Komisji Infrastruktury — godz. 11 oraz godz. 13.30. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Informuję, że Senat przyjął bez poprawek następujące ustawy:</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw,</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">— zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#Marszałek">W związku z tym planowane punkty porządku dziennego 14., 15. i 16. stały się bezprzedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#Marszałek">Komisja Finansów Publicznych przedłożyła sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy o Radzie Fiskalnej, druk nr 917.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 95f regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#Marszałek">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie uchwały w sprawie wsparcia protestów obywatelskich w Gruzji oraz potępienia stosowania przemocy wobec ich uczestników, druk nr 914.</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu uprawniony podmiot zgłosił wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#Marszałek">Wnioskodawca uzasadnia wniosek potrzebą szybkiego uchwalenia tego projektu uchwały w celu wyrażenia przez Sejm solidarności i wsparcia dla protestujących w Gruzji obywateli walczących w obronie demokratycznych i europejskich wartości.</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#Marszałek">Wniosek ten poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#Marszałek">Przypominam, chodzi o możliwość rozpatrzenia w tym bloku głosowań uchwały w sprawie protestów w Gruzji.</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. 412 — za, 16 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#Marszałek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o poselskim projekcie uchwały w sprawie wsparcia protestów obywatelskich w Gruzji oraz potępienia stosowania przemocy wobec ich uczestników (druki nr 913 i 914).</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#Marszałek">Proszę pana posła Marka Rząsę o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#MarekRząsa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#MarekRząsa">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o uchwale zawartej w druku nr 913 w sprawie wsparcia protestów obywatelskich w Gruzji oraz potępienia stosowania przemocy wobec ich uczestników. Bardzo dziękuję panu marszałkowi za przychylenie się do wniosku o skrócenie terminów, bo to jest naprawdę bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#MarekRząsa">W dniu 17 grudnia grupa posłów skierowała do pana marszałka projekt uchwały, w dniu 18 grudnia pan marszałek skierował ten projekt do rozpatrzenia przez Komisję Spraw Zagranicznych. W dniu 19 grudnia komisja rozpatrzyła ten projekt, następnie wnioskodawca projektu — czyli ja — złożył wniosek, aby na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu przystąpić do pierwszego czytania projektu uchwały z pominięciem 7-dniowego terminu, o którym mowa w art. 36 ust. 4 regulaminu. Ta decyzja ma kluczowe znaczenie, Wysoki Sejmie, ponieważ wszystkim nam zależy, aby uchwała ta została podjęta jeszcze na tym posiedzeniu Sejmu. Sytuacja w Gruzji jest na tyle dynamiczna, że nasz głos poparcia i solidarności powinien wybrzmieć jak najszybciej. Komisja w głosowaniu przyjęła ten wniosek. Następnie odbyła się dyskusja wstępna, podczas której wnioskodawca przedstawił projekt uchwały wraz z uzasadnieniem. Poinformował, że przesłane przez Biuro Legislacyjne korekty językowe wnosi do projektu jako autopoprawki. W czasie dyskusji, oprócz posła Konfederacji, wszyscy posłowie innych klubów: Prawa i Sprawiedliwości, Koalicji Obywatelskiej, Polski 2050, Razem oraz Lewicy poparli projekt uchwały, odwołując się nie tylko do potrzeby chwili, ale również do historycznych stosunków polsko-gruzińskich. Stanowisko oraz dotychczasowe działania rządu w tej sprawie przedstawił wiceminister spraw zagranicznych pan Władysław Bartoszewski.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#MarekRząsa">Po ogólnej dyskusji komisja przeszła do szczegółowego procedowania nad uchwałą. Posłowie zgłaszali poprawki do poszczególnych akapitów. Nie znalazły uznania komisji poprawki zgłaszane przez posłów Prawa i Sprawiedliwości, które zmierzały do wpisania w treść uchwały zobowiązań dla ministra spraw zagranicznych, jak również dotyczących nałożenia sankcji na przedstawicieli gruzińskiego rządu. Z drugiej strony padły propozycje, aby takie wezwanie przesłać do polskiego rządu w innym dokumencie lub innej formie, np. w formie dezyderatu. Finalnie Komisja Spraw Zagranicznych stosunkiem głosów 15 za, przy jednym przeciw i pięciu wstrzymujących się przyjęła projekt uchwały.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#MarekRząsa">Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie jednolity tekst zawarty w druku nr 914 z wnioskiem, by Wysoki Sejm uchwalić raczył projekt uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Konwiński: Gdzie treść?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#Marszałek">Wnioski formalne będą po uchwale.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">W sprawie uchwały, tak?</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#Marszałek">Proponuję, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 1-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-6.5" who="#Marszałek">Jest sprzeciw wobec tego?</u>
          <u xml:id="u-6.6" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-6.7" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.8" who="#Marszałek">Pan poseł Radosław Fogiel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-6.9" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#RadosławFogiel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt uchwały dotyczy sprawy bardzo istotnej, ponieważ Gruzini walczą o swoją transatlantycką, europejską przyszłość. Ale ten projekt uchwały jest projektem miałkim i pozbawionym konkretów. Złożyliśmy na posiedzeniu komisji propozycję, by rząd podjął skuteczne działania na forum międzynarodowym, m.in. w kierunku objęcia sankcjami osób odpowiedzialnych, objęcia sankcjami przyjaciół Putina. Wy się na to nie zgodziliście. Ta uchwała w tej formule to wyraz dezercji państwa polskiego z roli przewodniej w całym regionie. Kiedyś to Polska była pierwsza w sprawach Gruzji. Dość przypomnieć, że słynne ostrzeżenie śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego wybrzmiało właśnie w Tbilisi. Ostrzeżenie, które zostało zignorowane przez wielu w Europie, również przez tych zasiadających dzisiaj w ławach rządowych, czego skutki widzimy na Ukrainie. Szkoda, że nie stać was na porządną uchwałę, która wzywa do działania. Lepszy rydz niż nic, więc ją poprzemy. Ale ważne, żeby to wybrzmiało: nie chcecie konkretnych działań wobec przyjaciół Putina działających w Gruzji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Poseł Marek Rząsa zabierze głos w imieniu Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MarekRząsa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Polska stoi w awangardzie państw, które są…</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Stała.)</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MarekRząsa">…zainteresowane szybkim wyjaśnieniem tego, co dzieje się w Gruzji. Pan poseł miał przyjemność i zaszczyt być członkiem delegacji, która obserwowała wybory w Gruzji, więc pan doskonale wie, jaka jest sytuacja. Próbowanie w tej chwili w przypadku tej uchwały wmanewrowania polskiego rządu, który robi naprawdę wiele dobrych rzeczy… Pan doskonale wie, że już w nocy, w której skończyły się wybory, minister Radosław Sikorski przedstawił bardzo mocne stanowisko w tej sprawie. Krajem, który blokuje wszystkie sprawy dotyczące Gruzji, są Węgry, panowie z Konfederacji i koledzy z PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MarekRząsa">Zatem zastanówcie się, czy dzisiaj polską racją stanu jest wspieranie Węgier w tym, żeby nie dopuszczać do demokratycznych zmian w Gruzji.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MarekRząsa">Klub Koalicji Obywatelskiej poprze projekt tej uchwały.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Poseł Adam Dziedzic, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Następny będzie pan poseł Fritz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#AdamDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Gruzji dochodzi do antyrządowych protestów. Demonstrujący sprzeciwiają się polityce rządzącego ugrupowania, które ogłosiło zawieszenie rozmów o wstąpieniu tego kraju do Unii Europejskiej do 2028 r. Podczas protestów mamy regularne walki. Woda, kamienie, armatki, gaz pieprzowy, granaty hukowe. To wszystko ćwiczyliśmy w naszej historii, nie tak dalekiej.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie tak dawno.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#AdamDziedzic">To są sceny, które znamy. Dlatego w przyjmowanym projekcie tej uchwały jako Sejm Rzeczypospolitej wyrażamy solidarność z uczestnikami obywatelskich protestów i narodem gruzińskim. Sugerujemy dialog i porozumienie, gdyż są one fundamentem zaufania i demokracji. Wartości takie jak wolność, szacunek, godność, prawa człowieka czy niezawisły wymiar sprawiedliwości są elementami, które na stałe wpisały się w standardy Europy i Polski. Wszelkie formy siłowego tłumienia protestów politycznych, odbierania prawa do zgromadzeń, ograniczania wolności słowa czy represjonowania opozycji politycznej i mediów nie mogą być tolerowane. Ze względu na naszą historię, walkę o te najwyższe wartości uważamy, że podjęcie tej uchwały jest naszym obowiązkiem, obowiązkiem Polaka, Europejczyka, wolnego człowieka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Poseł Roman Fritz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcemy się wtrącać w wewnętrzne sprawy Gruzji. Nie zajęliśmy oczywiście stanowiska w stosunku do sytuacji w Rumunii, gdzie tamtejszy Trybunał Konstytucyjny początkowo uznał wynik pierwszej tury wyborów, ale 3 dni później zmienił swoje zdanie, ponieważ wygrał nieprawidłowy kandydat, taki kandydat, który, wiecie państwo, z TikTokiem trochę miał do czynienia, miał jakieś wpływy zagraniczne. Kto z was nie ma wpływów zagranicznych?</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja.)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No wy macie.)</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#RomanFritz">Milczeliście. I to jest ciekawe. Obie strony, wielkie strony tej potężnej barykady grają tutaj ponad podziałami do jednej bramki. Ale jest niebezpieczeństwo, dlatego że wkrótce wybory będą również w Polsce i będzie okazja do podważenia ich wyników. Co mamy w Polsce? Nierespektowanie wyroków Trybunału Konstytucyjnego, ukrywanie się na Węgrzech przedstawiciela opozycji. Jakim prawem, jaką czelnością się wykazujecie, żeby zajmować się sprawami Gruzji, a nie zajmować się sprawami Polski? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo bez sensu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#Marszałek">Posłanka Katarzyna Ueberhan, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Miałam przyjemność wraz z grupą parlamentarzystów jako Zgromadzenie Parlamentarne OBWE przebywać w październiku w Gruzji na obserwacji wyborów. Była nas tam duża grupa, również przedstawicieli z innych zgromadzeń parlamentarnych. Obserwowaliśmy, jak odbywały się te wybory. Widzieliśmy, jak dochodziło do nadużyć, jak dochodziło do kradzieży tych wyborów. To nie były demokratyczne wybory. Naród gruziński został okradziony z demokracji, z wolności, z prawa do samostanowienia. Dlatego tak ważne jest, że my, jako polski parlament, wyrażamy swoje wsparcie i wyrażamy swój sprzeciw przeciwko tłumieniu pokojowych demonstracji, przeciwko łamaniu praw człowieka, przeciwko niszczeniu demokracji i wolności słowa. Bezpieczeństwo, wolność i demokracja Gruzji jest niezmiernie ważna również dla nas i dla całego regionu Kaukazu. To sprawa wagi państwowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo pani posłance.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Pan poseł Piotr Strach, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#PiotrPawełStrach">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Bardzo się dziwię Konfederacji, że frazesy o tym, że jesteście tacy patriotyczni, właśnie wyszły na tej mównicy. Czasami bardziej reprezentujecie interesy naszych wschodnich sąsiadów niż interesy Polski i Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#PiotrPawełStrach">Polski rząd chciał nałożyć sankcje na gruzińskie władze, ale kto to zablokował? Oczywiście Węgrzy.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: I Słowacy.)</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#PiotrPawełStrach">Teraz wy mówicie, że chcecie bronić interesów Rosji, która kładzie łapę na cały Kaukaz, i opowiadacie, że to jest jakaś wolność, że nie powinniśmy się wtrącać w sprawy Gruzji. Tak samo Zachód wspierał „Solidarność” w latach 70. i 80., żebyśmy nie byli sami.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Precz z…)</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#PiotrPawełStrach">Wy chcielibyście zostawić Gruzję i Gruzinów, tych, którzy chcą być wolni, samych. Wstydźcie się. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Chcecie kolejnej wojny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Poseł Maciej Konieczny, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta uchwała ze wszech miar zasługuje na poparcie, tak jak na poparcie zasługują demokratyczne i europejskie aspiracje Gruzinów. Powinniśmy się upomnieć o prawa człowieka w Gruzji i jednoznacznie sprzeciwić brutalnej pacyfikacji protestów przez władze. Gruzini mają prawo wybrać niezależność od Rosji i zasługują na nasze wsparcie.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: W Polsce.)</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MaciejKonieczny">Zgadzam się z posłem Radosławem Foglem, że dobrze, jakby w tej uchwale znalazły się także sankcje, ale, panie pośle, one mogły się w niej znaleźć, bo była co do tego pełna zgoda komisji. Po prostu wybraliście wbijanie politycznych i partyjnych szpilek zamiast pracy nad uchwałą. Wystarczyło nie upierać się przy złośliwościach wobec obecnego rządu, a te sankcje by były w uchwale.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Trzeba było zgłosić swoją poprawkę. Dlaczego nie zgłosiłeś poprawki?)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MaciejKonieczny">A więc się cieszę, że ten głos parlamentu wybrzmi jednoznacznie, ale na przyszłość chciałbym, żebyśmy zamiast politycznymi złośliwościami zajęli się tym, żeby ta uchwała była najlepsza, jak to tylko możliwe.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Trzeba było się tym zająć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Pan poseł Marek Jakubiak, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Panie marszałku, sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#Marszałek">30 sekund.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RadosławFogiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#RadosławFogiel">Gwoli sprostowania…</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jakiego sprostowania?)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#RadosławFogiel">…nie było naszą intencją, panie pośle, wbijanie żadnych szpilek, nie było żadnych złośliwości. Chcieliśmy dać polskiemu rządowi narzędzie, mocny mandat do występowania w tej sprawie, chcieliśmy zawrzeć apel i poparcie polskiego Sejmu, żeby móc upominać się o Gruzję.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Będzie, będzie. Na Węgry…)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#RadosławFogiel">Ale skoro dzisiejsze władze Gruzji zapowiadają delegacje partii opozycyjnych, to może wam się to podoba.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Pan poseł Jakubiak.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarekJakubiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj nas stać tylko na takie obłe słowa i pisanie takich uchwał, w których dobrze życzymy, chcielibyśmy, nawiązujemy do dawnej historii. Tylko że kiedyś stawiano pomniki polskiemu prezydentowi, a dzisiaj jesteście bezradni jako Ministerstwo Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#Marszałek">Lista posłów zapisanych do zabrania głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#Marszałek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania nad projektem uchwały.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie projektu uchwały z druku nr 914.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 914, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-24.8" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-24.9" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. 410 — za, 6 — przeciw, 12 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-24.10" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm podjął uchwałę w sprawie wsparcia protestów obywatelskich w Gruzji oraz potępienia stosowania przemocy wobec ich uczestników.</u>
          <u xml:id="u-24.11" who="#Marszałek">Wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-24.12" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-24.13" who="#Marszałek">Bardzo proszę. Czekaliśmy na nie, to ostatnie przed świętami i w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-24.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Może prezent by zrobił i nie wystąpił?)</u>
          <u xml:id="u-24.15" who="#Marszałek">Może tak, zobaczymy. Zwykle poseł Berkowicz ma jakieś prezenty, może poseł Sachajko też coś ma. Byliśmy grzeczni, niektórzy z nas.</u>
          <u xml:id="u-24.16" who="#komentarz">(Głos z sali: W prezencie mógłby nie wystąpić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JarosławSachajko">Szanowny i Grzeczny Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze!</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I nieobecny panie Kukizie.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#JarosławSachajko">Kilka dni temu według nieobecnego pana premiera w strategicznej dla bezpieczeństwa Polski telewizji opublikowano szokujący reportaż pt. „Przejazd niestrzeżony”, w którym dokonano zatrzymania pociągu za pomocą amatorskiego radia kupionego za kilkadziesiąt złotych w Internecie. Z reportażu wynika, że za pomocą 100 takich radyjek rozmieszczonych przy głównych magistralach można zatrzymać cały ruch kolejowy w Polsce i nie ma możliwości zatrzymania tego. Dodatkowo można nie tylko zatrzymać pociągi, ale również zdobyć pełną wiedzę o tym, jakie towary są przewożone oraz gdzie są przewożone, także o dostawach wojskowych. Czy państwo są poważni? A może państwo czekają na ruską prowokację, żeby się nie odbyły wybory?</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pana marszałka…)</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#JarosławSachajko">W tej sprawie potrzebne są konkretne i natychmiastowe działania, dlatego składam wniosek formalny o przerwę i zwołanie Konwentu Seniorów w celu uzupełnienia porządku obrad o informacje ministra infrastruktury w sprawie wyjścia z tej bardzo niebezpiecznej dla Polski sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Napieralski: Czy ja mogę z wnioskiem przeciwnym?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Zaraz, przepraszam, ale byłem tak zajęty wysłuchiwaniem, czy będzie wniosek formalny, że nie widziałem, kto jest pierwszy, ale chyba pan poseł Napieralski.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#Marszałek">Poseł Józefaciuk był pierwszy?</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#Marszałek">To wiem. Poseł Józefaciuk z wnioskiem przeciwnym do wniosku posła Sachajki, tak?</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, Rzepa.)</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#Marszałek">Bardzo proszę w takim razie. Jeżeli sala widziała, że pan poseł był pierwszy, to proszę bardzo. Pan był pierwszy, a potem pan poseł Jarosław Rzepa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja z wnioskiem przeciwnym o niewstrzymywanie posiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#MarcinJózefaciuk">W ciągu pierwszej doby po wrzuceniu na znany chiński portal prawie 1 mln osób obejrzało filmik na koncie kandydata na prezydenta, który został zatytułowany: Jak powinna wyglądać choinka. Na nim uśmiechnięta para Mentzen i Berkowicz kupuje sobie choinkę. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie porównali pakowania choinki w siatkę do owijania ciał swoich oponentów politycznych, w tym wymienili mnie z nazwiska, w dywan, a żeby było bardziej kompaktowo, jak mówili, do owijania za pomocą urządzenia do wiązania choinek.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale to jest oświadczenie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#MarcinJózefaciuk">Czy tak Konfederacja obchodzi święta?</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#MarcinJózefaciuk">Tak szanuje symbol świąt? Dlaczego święta kojarzą się wam z ciałami oponentów? Czy tak ma zamiar pozbywać się pan kandydat przeciwników na prezydenta? Co gorsza, stworzyliście zespół do spraw posiadania broni. Czy może był to głupi żart o podobnie niskim poziomie śmieszności co wczorajszy wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu zmian w sprawie mowy nienawiści? Odrzucenie tłumaczyliście potrzebą dyskusji. Panowie i panie, wstyd i hańba!</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Powiem szczerze, że po tym, co usłyszałem, świat fantazji panów posłów Mentzena i Berkowicza zaczyna mnie niepokoić.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#Marszałek">Zgłoszony został wniosek formalny o przerwę w obradach.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Poddaję go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. 18 — za, 398 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Rzepa, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#JarosławRzepa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Składam wniosek formalny o zmianę sposobu procedowania i mam prośbę o informację rządu dotyczącą prezydencji, którą obejmiemy po 1 stycznia, w związku z napiętą sytuacją w stosunkach z Węgrami, bo jak wiemy, od nich przejmujemy prezydencję. Czy istnieją w związku z tym jakiekolwiek zagrożenia, jeśli chodzi o rozpoczęcie tej prezydencji? Czy będziemy mieli jakiekolwiek opóźnienia?</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#JarosławRzepa">A tak nawiasem mówiąc, szanowni państwo, ja wiem, że utworzyliście PiS-tour. Wiem, że bardzo lubicie ten kraj, bardzo polubił go pan Obajtek, jak widzimy, teraz pan Romanowski. Szanowni państwo, pan minister Gliński kilka miesięcy temu kupił hotel w Szwajcarii, pomimo że wiedział, że tego hotelu nie powinien kupić, na muzeum się nie nadaje.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wiemy, Rzepa, co ty lubisz.)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#JarosławRzepa">Może dowiemy się, że Węgrzech też kupiliście już hotel i tam zamierzacie się udać. Tchórze, szanowni państwo, tchórze.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#Marszałek">Poseł Maciej Wróbel, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Halo, halo, przeciwny.)</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#Marszałek">Ale pan się zgłasza, panie pośle, jako…</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#Marszałek">Nie ma takiego wniosku, już o tym wielokrotnie mówiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#Marszałek">Panie pośle, to, że ktoś nazywa coś wnioskiem formalnym, nie znaczy, że jest to wniosek formalny. Poseł wchodzący na mównicę i składający wniosek formalny nie zawsze składa wniosek formalny, tak jak nie każdy, kto wchodzi do garażu, staje się samochodem.</u>
          <u xml:id="u-30.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nawet prezentu nie było.)</u>
          <u xml:id="u-30.9" who="#Marszałek">Panie pośle, zapraszam na miejsce.</u>
          <u xml:id="u-30.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.12" who="#Marszałek">Nie, panie pośle, nie ma czegoś takiego jak wniosek o zmianę sposobu prowadzenia obrad. Jest o zmianę sposobu prowadzenia dyskusji, ale to wtedy, kiedy jesteśmy w punkcie. A w punkcie nie jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-30.13" who="#komentarz">(Głos z sali: To ja to złożę…)</u>
          <u xml:id="u-30.14" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Panie marszałku, ja zostałem wymieniony…)</u>
          <u xml:id="u-30.15" who="#Marszałek">Zwróciłem, panie pośle, uwagę i moje serce rozgorzało w tym momencie, kiedy pana nazwisko padło z mównicy, ale nic więcej nie jestem w stanie z tym uczynić, bo chce pan polemizować, a nie prostować…</u>
          <u xml:id="u-30.16" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie polemizować.)</u>
          <u xml:id="u-30.17" who="#Marszałek">…ponieważ prostować można tylko to, co zostało przez pana wypowiedziane. Tak że zachęcam do polemiki w innych formach, ale mównicy nie mogę udostępnić.</u>
          <u xml:id="u-30.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.19" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Czy pan będzie dalej kneblował…)</u>
          <u xml:id="u-30.20" who="#Marszałek">Nie będę nikogo kneblował. Proszę nie posądzać mnie o takie fantazje, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-30.21" who="#Marszałek">Zapraszam pana posła Wróbla.</u>
          <u xml:id="u-30.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale przecież tam padła nieprawda. Użyte nazwisko do innej sprawy.)</u>
          <u xml:id="u-30.23" who="#Marszałek">Pani poseł, przecież pani mnie uczyła regulaminu, przecież pod pani twardą ręką zdobywałem pierwsze marszałkowskie szlify. Pani dobrze wie, że pan poseł nie może teraz zabrać głosu.</u>
          <u xml:id="u-30.24" who="#Marszałek">Pan poseł Wróbel.</u>
          <u xml:id="u-30.25" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-30.26" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Czy pan będzie dopuszczał dalej kłamstwa i oszczerstwa…)</u>
          <u xml:id="u-30.27" who="#Marszałek">Panie pośle, ja już słyszałem w tej Izbie tyle kłamstw i oszczerstw, że powtarzam panu: regulamin Sejmu nie zabrania kłamać, niestety, ubolewam nad tym. Natomiast komisja etyki powinna zajmować się naruszaniem etyki na tej sali, a naruszeniem jest kłamstwo.</u>
          <u xml:id="u-30.28" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Pan ma możliwość dopuszczenia do głosu i umożliwienia sprostowania…)</u>
          <u xml:id="u-30.29" who="#Marszałek">Nie, panie pośle, bo to nie jest polemika, to nie jest dyskusja, nie jesteśmy w tym punkcie. Sprostować można swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-30.30" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-30.31" who="#Marszałek">Nie będę kneblował i powtarzam: proszę mnie o takie fantazje nie posądzać.</u>
          <u xml:id="u-30.32" who="#Marszałek">Pan poseł Maciej Wróbel.</u>
          <u xml:id="u-30.33" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MaciejWróbel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poseł PiS pan Romanowski z ruskim azylem od Orbána, przyjaciela Putina…</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Fantazji to pan nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MaciejWróbel">…tego samego, który w sierpniu wprowadził ułatwienia wizowe dla Rosjan i Białorusinów. Romanowski od początku kłamał, że stawi się na każde wezwanie prokuratora.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest wniosek formalny?)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#MaciejWróbel">Ale w jego ślady idzie PiS-owski kandydat na prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Panie marszałku, oświadczenie kolejne zamiast wniosku.)</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#MaciejWróbel">Proszę państwa, to jest lista obecności pana Nawrockiego w pracy, a właściwie lista nieobecności, bo pana Nawrockiego albo nie ma, albo jest w delegacji. Proszę państwa, sprawdźmy. Miniony weekend — delegacja. Otwieramy portal Money.pl z soboty i czytamy: kandydat PiS na prezydenta Karol Nawrocki podczas wizyty w gospodarstwie rolnym w Słupie…</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Finansuje kampanię z…)</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#MaciejWróbel">Niedziela — delegacja. Portal Trojmiasto.pl: kandydat na prezydenta biegał z sympatykami. Delegacja. Ale chyba ktoś się boi prawdy, bo kiedy byliśmy w IPN i poprosiliśmy o listę obecności, to jednego dnia ją nam pokazano, ale następnego dnia usłyszeliśmy, że była to tylko dobra wola i więcej jej nie zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-31.10" who="#MaciejWróbel">Skoro, drodzy państwo, nie ma dobrej woli, to pamiętajcie: jest prawo.</u>
          <u xml:id="u-31.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">I sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: O! Kto to mówi?)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#Marszałek">W czym mogę pomóc?</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Zgorzelski: Ale niech powie człowiek.)</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Romanowski! Romanowski! Romanowski!)</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#Marszałek">Pan poseł Rafał Romanowski zwraca uwagę, i słusznie, żeby kiedy mówimy o pośle Marcinie Romanowskim, to mówić o pośle Marcinie Romanowskim, a nie o pośle Rafale Romanowskim.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-32.10" who="#Marszałek">Biję się w wątłe piersi. Tak zawsze będzie, będę rozróżniał posłów Kaletów i posłów Romanowskich, do czego też serdecznie państwa zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-32.11" who="#Marszałek">Pan poseł Piotr Kaleta jest smutny.</u>
          <u xml:id="u-32.12" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie. W życiu.)</u>
          <u xml:id="u-32.13" who="#Marszałek">To dobrze.</u>
          <u xml:id="u-32.14" who="#Marszałek">Pani posłanka Marcelina Zawisza, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-32.15" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-32.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze są Suscy.)</u>
          <u xml:id="u-32.17" who="#Marszałek">Faktycznie, jeszcze jest dwóch Suskich.</u>
          <u xml:id="u-32.18" who="#komentarz">(Głos z sali: I Kaczyńskich dwóch.)</u>
          <u xml:id="u-32.19" who="#Marszałek">I Kaczyńskich dwóch.</u>
          <u xml:id="u-32.20" who="#komentarz">(Głos z sali: I dwie Hołownie.)</u>
          <u xml:id="u-32.21" who="#Marszałek">I dwie Hołownie.</u>
          <u xml:id="u-32.22" who="#Marszałek">Pani poseł Zawisza.</u>
          <u xml:id="u-32.23" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#MarcelinaZawisza">Szanowny Panie Marszałku! Porozmawiali już panowie o sobie,…</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#MarcelinaZawisza">…to teraz może o ludziach, którzy mieszkają w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#MarcelinaZawisza">Święta to czas, w którym obdarowujemy się prezentami. Niestety tylko w tym przedświątecznym tygodniu 3 tys. pracowników polskiego przemysłu zamiast prezentu otrzymało informację o zwolnieniu. To kolejna fala zwalnianych w Polsce pracowników.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zielony ład.)</u>
          <u xml:id="u-33.6" who="#MarcelinaZawisza">Beko — 1800 osób, PKP Cargo — 3800 osób, kolejne trzy zamykane zakłady Automotive na Podbeskidziu — niemal 400 osób, wreszcie 700 pracowników z raciborskiego Rafako, które premier Tusk obiecał ratować w kampanii wyborczej. Widział się pan z tymi ludźmi i oszukał ich pan.</u>
          <u xml:id="u-33.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Unia Europejska.)</u>
          <u xml:id="u-33.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Niemożliwe, że on oszukał. Niemożliwe.)</u>
          <u xml:id="u-33.9" who="#MarcelinaZawisza">Każdy miesiąc to kolejna dramatyczna lista zamykanych zakładów, rodzin, które będą musiały mierzyć się z biedą i zadłużeniem. W samej Poczcie Polskiej chcecie zwolnić 10 tys. osób. Jak długo państwo będzie rozkładać ręce z bezsilności?</u>
          <u xml:id="u-33.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-33.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Ukraińska firma ich zatrudni.)</u>
          <u xml:id="u-33.12" who="#MarcelinaZawisza">Jak długo Polska będzie funkcjonowała bez polityki przemysłowej? Za wasze nieróbstwo już płacą pracownicy z Żywca, Mosiny, Bielska-Białej, Łodzi, Raciborza czy Wrocławia.</u>
          <u xml:id="u-33.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani posłanko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MarcelinaZawisza">W zeszłym roku wybrali was po to, żebyście naprawili sytuację, a nie biernie się przyglądali temu, co się w Polsce dzieje. Na waszych oczach zamyka się w Polsce przemysł. Weźcie się do roboty.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#Marszałek">Poseł Zbigniew Bogucki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#Marszałek">Nie poseł Sebastian Kaleta, ale poseł Zbigniew Bogucki.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Gdzie jest Tusk?)</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#Marszałek">Hotel Budapest, był taki film.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#ZbigniewBogucki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Po 13 grudnia celem ekipy Tuska nie jest pomyślność Rzeczypospolitej, nie jest dobro obywateli. Jedynym celem jest zniszczenie demokracji w Polsce poprzez instrumenty demokracji walczącej, tak naprawdę patologii. I stąd wasze zaciekłe ataki na ostatnie niezależne instytucje w ostatnim czasie.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#ZbigniewBogucki">Kto jest przedmiotem tego ataku? Sąd Najwyższy. Ale po co to robicie i dlaczego to robicie? Robicie to tylko dlatego, że obleciał was paniczny strach przed kandydatem obywatelskim Karolem Nawrockim.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#ZbigniewBogucki">Że zastępca Tuska, który miał wygrać w pierwszej turze, nagle… Wygrać może? Nie może.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#ZbigniewBogucki">I co się okazuje dalej? Więc pomysły są twórcze. Teraz trzeba zrobić ostatni manewr, czyli zamach na wolność wyborów prezydenta Rzeczypospolitej. Tak się boicie, że nie chcecie wysłuchać werdyktu Polaków, tylko majstrować przy wyborach prezydenckich. Nie pozwolą na to wolni Polacy. Powstaje ruch obywatelski obrony wyborów i to Polacy was zatrzymają.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Głos z sali: A Romanowski?)</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A was Węgrzy zatrzymują.)</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#ZbigniewBogucki">Polacy was zatrzymają przed majstrowaniem przy wyborach prezydenckich i próbą ich sfałszowania. I wam się to nie uda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#Marszałek">I nawzajem, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#ZbigniewBogucki">Ostatnie zdanie, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#Marszałek">Panie pośle, przekroczył pan czas o 20 sekund. Naprawdę wystarczy. To nie są oświadczenia poselskie. Nie ma pan wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#Marszałek">Poseł Grzegorz Płaczek, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-40.6" who="#Marszałek">Później poseł Arkadiusz Sikora z Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-40.7" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-40.8" who="#Marszałek">Człowiek by już pogłosował, ale…</u>
          <u xml:id="u-40.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-40.10" who="#Marszałek">Jest, trochę tam będzie. Spokojnie. Spokojnie, jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Życząc wszystkim posłom oraz ministrom wesołych świąt, licząc na świąteczny cud, zgłaszam prośbę i wniosek formalny o ogłoszenie przerwy w obradach, aby pan marszałek Hołownia mógł skonsultować się z własnym gabinetem i udzielić informacji posłom obecnej kadencji, jak długo mamy czekać na odpowiedź na wnioski składane w pana gabinecie.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Pytam o to dlatego, że 2 stycznia, czyli rok temu, złożyłem wniosek o zaprzestanie kontynuowania corocznego zapalania świec chanukowych w polskim parlamencie. Do dzisiaj odpowiedzi brak. W związku z tym składam kopię tego pisma na pana ręce, wierząc, że nie mam odpowiedzi do dzisiaj, dlatego że pismo u pana zaginęło.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Braun.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#Marszałek">Dla pana informacji: ta tradycja będzie kontynuowana. Będzie kontynuowana również w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-42.4" who="#Marszałek">Jeżeli ma pan ochotę wystąpić w jakiejkolwiek formie przeciwko tej tradycji, to ostrzegam, że były już precedensy. Sejm był, jest i pozostanie miejscem gościnnym.</u>
          <u xml:id="u-42.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, to Grzegorz.)</u>
          <u xml:id="u-42.6" who="#Marszałek">Tak jak obchodzimy tu chrześcijańską Wigilię, tak pozwolimy również innym mniejszościom narodowym i wyznaniowym czuć się tutaj, w Sejmie, jak u siebie w domu.</u>
          <u xml:id="u-42.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Co ze świeckością Sejmu?)</u>
          <u xml:id="u-42.9" who="#Marszałek">I proszę zwrócić uwagę, że — to wielka zasługa pana marszałka Bosaka — mamy po raz pierwszy szopkę. To też, można powiedzieć, symbol religijny w polskim Sejmie. Jedne symbole wam jakoś nie przeszkadzają, inne wam przeszkadzają.</u>
          <u xml:id="u-42.10" who="#Marszałek">Ten wniosek, jeżeli on jest skierowany do mnie, rozpatruję negatywnie i tradycja będzie kontynuowana.</u>
          <u xml:id="u-42.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.12" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Był wniosek o przerwę.)</u>
          <u xml:id="u-42.13" who="#Marszałek">Nie, ale wniosek był o przerwę, a Sejm już tę sprawę rozstrzygnął. A ja, korzystając z okazji…</u>
          <u xml:id="u-42.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-42.15" who="#Marszałek">Ale rozstrzygnął, bo rozstrzygnął wcześniej wniosek o przerwę. Nie można dwa razy głosować nad tym samym, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.16" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale to nie ten wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-42.17" who="#Marszałek">Pozdrawiam Ochotniczą Straż Pożarną i Młodzieżową Drużynę Pożarniczą z Jońca, którzy są na galerii…</u>
          <u xml:id="u-42.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-42.19" who="#Marszałek">…na zaproszenie pana posła Adama Krzemińskiego i ugaszą z całą pewnością przede wszystkim nasze emocje, które wzbudzi teraz pan poseł Arkadiusz Sikora z Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-42.20" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#ArkadiuszSikora">Panie Marszałku! Panowie i Panie Ministrowie! Szanowni Państwo! Pani posłanka Marcelina Zawisza wspomniała przed chwileczką o potężnych zwolnieniach, które są w polskiej gospodarce. Ale one nie dzieją się bez powodu i bez przyczyny. My jako Lewica od miesiąca apelujemy do prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz całej Rady Polityki Pieniężnej o obniżkę stóp procentowych.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Przez ostatnie miesiące inne banki centralne,…</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#ArkadiuszSikora">…amerykański bank centralny, Europejski Bank Centralny, bank w Szwajcarii obniżają stopy procentowe, a Narodowy Bank Polski stoi na straży takiej, że te stopy powinny być bardzo wysokie.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#komentarz">(Głos z sali: …inflacja w Polsce spada.)</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#ArkadiuszSikora">One dławią polską gospodarkę, dławią polskie rodziny, które dzisiaj nie mają na spłatę kredytów mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni Państwo! Proszę o porozmawianie z panem Glapińskim, który wywodzi się z waszego środowiska…</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale on wywodzi się… Nie daje się…)</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#ArkadiuszSikora">…i wykorzystuje dzisiaj wysokie stopy procentowe do walki politycznej o prezydenturę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#Marszałek">Pani posłanko, ale naprawdę 15 sekund.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#Marszałek">Proszę bardzo — sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#Marszałek">Jedźmy do brzegu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#MarcelinaZawisza">Szanowny Panie Pośle! Słusznie apelujecie o obniżkę stóp procentowych. Problem jest taki, że to nie odpowiada za 10 tys. osób, które zostaną zwolnione w Poczcie Polskiej i za zwolnienia w PKP Cargo. Słusznie apelujecie, ale zajmijcie się polską gospodarką. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Źle zarządzane.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#Marszałek">Poseł Sławomir Ćwik zamyka tegoroczny peleton.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie tak dawno procedowaliśmy tutaj nad ustawą o ustanowieniu dnia wolnego w Wigilię. Wtedy wszyscy posłowie ze wszystkich stron podkreślali, jaki jest charakter świąt Bożego Narodzenia, dlaczego istotne jest, żeby ten dzień był wolny. Dzisiaj Polacy widzą, że nawet w ostatni dzień posiedzenia przed świętami Bożego Narodzenia posłowie potrafią się tylko atakować…</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma… podatku podwyższonej.)</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#SławomirĆwik">…a nie pracować dla Polski. Dlatego apeluję do państwa: pokażmy ludziom, że można w spokoju, bez kłótni, wspólnie rozmawiać. Dlatego też z tego miejsca składam…</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#SławomirĆwik">…wszystkim Polkom i Polakom życzenia na nadchodzące święta Bożego Narodzenia, aby spędzili je z bliskimi.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: A wniosek formalny?)</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#SławomirĆwik">Życzę im bliskości, miłości, a także wybaczenia — wybaczenia tym, którzy mają inne poglądy, po to żebyśmy mogli wspólnie rozmawiać i rozpatrywać ważne, istotne sprawy i problemy bez kłótni.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Cud przedświąteczny. Jak pięknie.)</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#SławomirĆwik">Naprawdę pracujmy merytorycznie, a nie tylko się kłóćmy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#Marszałek">Martwiły mnie te okrzyki: siadaj wykrzykiwane w stosunku do pana posła. Jak się okazuje, my, politycy, chyba tylko w Wigilię będziemy mówili czasami ludzkim głosem.</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Może zaczniemy głosować?)</u>
          <u xml:id="u-48.3" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-48.4" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-48.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 877.</u>
          <u xml:id="u-48.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-48.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 877, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-48.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-48.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-48.10" who="#Marszałek">Głosowało 426 posłów. 239 — za, 19 — przeciw, 168 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-48.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy — Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-48.12" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o podmiotach obsługujących kredyty i nabywcach kredytów.</u>
          <u xml:id="u-48.13" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-48.14" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 902.</u>
          <u xml:id="u-48.15" who="#Marszałek">Komisja przedstawia również wnioski mniejszości, nad którymi Sejm głosować będzie w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-48.16" who="#Marszałek">W 1. wniosku mniejszości do art. 60 ustawy nowelizującej wnioskodawcy proponują skreślić pkt 1 i 4.</u>
          <u xml:id="u-48.17" who="#Marszałek">Pan poseł Janusz Kowalski w tej sprawie ma pytanie.</u>
          <u xml:id="u-48.18" who="#Marszałek">Minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JanuszKowalski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Bardzo ważna sprawa. Ta unijna dyrektywa, dyrektywa NPL, dotyczy banków, a niestety jako koalicja 13 grudnia uderzacie w instytucję SKOK-ów, czyli instytucję Polski lokalnej. Apeluję szczególnie do posłów Polskiego Stronnictwa Ludowego. SKOK-i obok banków spółdzielczych są bardzo ważną instytucją finansową Polski lokalnej i nakładanie przez banksterów z Platformy Obywatelskiej kolejnych utrudnień na tę instytucję jest w naszej ocenie, Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, niegodziwością.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Luksemburg to nie Polska.)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#JanuszKowalski">Poprzyjcie nasze poprawki.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#Marszałek">A konkretnie wnioski mniejszości, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.6" who="#Marszałek">Głosowało 431 posłów. 191 — za, 235 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.7" who="#Marszałek">Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.8" who="#Marszałek">W 2. wniosku mniejszości do art. 60 ustawy nowelizującej wnioskodawcy proponują skreślić pkt 3.</u>
          <u xml:id="u-50.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.13" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. 190 — za, 234 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-50.14" who="#Marszałek">Sejm ten wniosek mniejszości również odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-50.15" who="#Marszałek">Przystępujemy więc do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-50.16" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 902, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.17" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.18" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.19" who="#Marszałek">Głosowało 430 posłów. 239 — za, 190 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.20" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o podmiotach obsługujących kredyty i nabywcach kredytów.</u>
          <u xml:id="u-50.21" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy — Ordynacja podatkowa.</u>
          <u xml:id="u-50.22" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-50.23" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-50.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-50.25" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 866, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-50.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-50.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-50.28" who="#Marszałek">Głosowało 430 posłów. 233 — za, 196 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-50.29" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm ten wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-50.30" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks karny.</u>
          <u xml:id="u-50.31" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który teraz poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-50.32" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że projekt ustawy został skierowany do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji do Spraw Dzieci i Młodzieży w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-50.33" who="#Marszałek">Pan poseł Kaleta w tej sprawie przed głosowaniem?</u>
          <u xml:id="u-50.34" who="#Marszałek">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-50.35" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: Pan poseł Sebastian Kaleta.)</u>
          <u xml:id="u-50.36" who="#Marszałek">Pan poseł Sebastian Kaleta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#SebastianKaleta">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#SebastianKaleta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Będziemy za chwilę głosować, czy odrzucić projekt czy dalej pracować nad projektem ustawy, który wprowadza cenzurę w Polsce — cenzurę polegającą na tym, że jeśli w przyszłości ktoś będzie twierdził, że mamy dwie płcie, a nie ich wymyśloną liczbę, to będzie mógł odpowiadać za mowę nienawiści i dyskryminacji środowiska LGBT. Dlatego też z tego miejsca chciałbym zaapelować do tych, którzy mienią się Trzecią Drogą, w tym do pana, panie marszałku, i do PSL-u, z tego powodu, że tyle mówicie o tym, że społeczeństwo nie powinno być dzielone, tyle mówicie o tym, że rzekomo jesteście przywiązani do tradycyjnych wartości. To jest czas na to, byście pokazali, w szczególności mówię o PSL-u, czy jesteście zieloną koniczynką, czy tęczowymi tygryskami.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#Marszałek">Dobre.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#Marszałek">Pani poseł Monika Rosa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt, o którym mówimy, nie mówi nic o wolności słowa, ponieważ mowa nienawiści to nie jest wolność słowa.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MonikaRosa">Niszczenie grupy osób ze względu na konkretną cechę to nie jest polemika i to nie jest wolność słowa. Jeśli mówimy o tradycyjnych wartościach, to mówmy o szacunku, akceptacji i tolerancji, o tym, że każdy i każda z nas są równi niezależnie od tego, skąd pochodzą, czy są osobą z niepełnosprawnością, czy są osobą pełnosprawną, kogo kochają. Ten projekt ustawy mówi o tym, żebyśmy szanowali się nawzajem. Nie chodzi tylko o konkretne grupy osób. Chodzi o to, żebyśmy jako społeczeństwo nie akceptowali nienawiści, nie akceptowali szczucia, nie akceptowali tego, że także osoby młode, ostatnimi laty zaszczuwane przez was i przez wasze media publiczne, mają tak duży kryzys psychiczny.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Przez wasze media publiczne. Wasze media.)</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#MonikaRosa">To jest projekt ustawy o równości.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#Marszałek">Drodzy państwo, przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#Marszałek">Kto z państwa jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 876, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#Marszałek">Głosowało 430 posłów. 192 — za, 238 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#Marszałek">Na podstawie art. 87 ust. 2 w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu, kieruję ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach z zaleceniem zasięgnięcia opinii Komisji do Spraw Dzieci i Młodzieży w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest…</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Panie marszałku, pytania są.)</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#Marszałek">Gdzie? A, są. Dobra, niech pan przyjdzie i powie, jakie ma pan pytania, bo to wasz projekt. Jedno pytanie. Będzie pan pytał sam siebie w pewnym sensie, bo można mieć pytanie do wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-54.16" who="#Marszałek">Kto tam krzyczy, że pajacuję? Pan poseł Krystian? Powiem tak, jak marszałek Czarzasty wczoraj powiedział do jednego z posłów: Spotkajmy się, panie pośle. Spotkajmy się.</u>
          <u xml:id="u-54.17" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzemysławWipler">Na portalu Demagog, gdzie analizowano 100 konkretów Donalda Tuska, jest konkret 37.: zniesienie podatku Belki dla oszczędności i inwestycji. Donald Tusk: Zaproponujemy zniesienie podatku od zysków kapitałowych, podatku Belki, dla oszczędności i inwestycji, w tym także na Giełdzie Papierów Wartościowych, do 100 tys. zł powyżej 1 roku.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzemysławWipler">Wysoka Izbo! To jest propozycja Platformy Obywatelskiej, Koalicji Obywatelskiej, konkret 37. Mam pytanie do ministra finansów, ale też do klubu Koalicji Obywatelskiej: Dlaczego złożyliście wniosek o odrzucenie projektu Konfederacji, który spełnia wasze obietnice wyborcze? Nie przegłosowaliśmy podniesienia kwoty wolnej do 60 tys. zł. My za was złożyliśmy ten projekt. Za chwilę będziemy głosować nad projektem, który zapowiadali Szymon Hołownia, marszałek Sejmu, i pan wicepremier Kosiniak-Kamysz. Chodzi o to, by po 60 dniach, jeżeli nie będzie lekarza specjalisty, Polacy mogli sami za niego zapłacić, dostać kasę z NFZ-etu. Dlaczego…</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#Marszałek">Ale proszę nie psuć niespodzianki. Będziemy głosować, będzie projekt w Sejmie, będziemy o nim rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#Marszałek">Poseł Adrian Zandberg.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#Marszałek">Minuta.</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Obietnica Tuska w kampanii była durna i bardzo dobrze, że Platforma Obywatelska złożyła wniosek o to, żeby tę obietnicę w pierwszym czytaniu teraz odrzucić. Moje pierwsze pytanie jest do wnioskodawców: Czy umiecie liczyć i czy w związku z tym zorientowaliście się, że wasza propozycja ustawy to prezent przede wszystkim dla bogatych rentierów, którzy zyskają na tym bardzo dużo, a przeciętny Polak — 3 zł miesięcznie? A moje drugie pytanie jest do posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy wczoraj ochoczo popierali ten projekt: Czy wiecie, że chcecie poprzeć projekt, który oznacza pompowanie pieniędzy z kieszeni biednych ludzi do kieszeni bogatych ludzi? Zastanówcie się. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#Marszałek">Rozumiem, że pan poseł chce złożyć projekt ustawy o związkach partnerskich, żeby zrealizować naszą kolejną obietnicę, tak? Tak jak mówił pan poseł Piotr Kaleta.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę, poseł Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Chciałbym w imieniu wnioskodawców odpowiedzieć na pytania.)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#Marszałek">Ale to nie jest dyskusja. Panie pośle, są pytania. Wystarczy, naprawdę.</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Ale bez odpowiedzi te pytania są?)</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#Marszałek">I tak idę wam na rękę, że pozwalam wam się wypowiedzieć, dopuszczając te pytania. Dyskusja już była. Do brzegu.</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Ale jest pytanie do wnioskodawców, to odpowiem.)</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#Marszałek">Panie pośle, pan poseł Kowalski teraz mówi.</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#Marszałek">Pan poseł Janusz Kowalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! To jest całkowicie absurdalna sytuacja: Adrian Zandberg znowu odleciał. My chcemy, aby Polacy, którzy inwestują w obligacje spółek Skarbu Państwa czy jednostek samorządu terytorialnego, byli zwolnieni z podatku Belki. To są przede wszystkim emeryci, ciułacze oszczędzający ze względu na waszą drożyznę. A pan Zandberg, który rok temu poparł Donalda Tuska, który dzisiaj wylewa łzy… Przeproś pan, panie Zandberg, za to, że poparł pan tych liberałów Donalda Tuska, a teraz się pan śmieje. Niech pan powie to ludziom z PKP Cargo, którzy są zwalniani, z Poczty, którzy są zwalniani, z Rafako, którzy są zwalniani. Przez ciebie, Zandberg, Tusk jest dzisiaj premierem. Wstyd!</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 690, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Bosak: Głosujcie zgodnie z poglądami. Odwagi!)</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#Marszałek">Głosowało 430 posłów. 235 — za, 193 — przeciw, 2 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-60.6" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-60.7" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o uchwale Senatu w sprawie ustawy o Radzie Fiskalnej (druki nr 915 i 917).</u>
          <u xml:id="u-60.8" who="#Marszałek">Proszę pana posła Piotra Lachowicza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-60.9" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PiotrLachowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o uchwale Senatu w sprawie ustawy o Radzie Fiskalnej z dnia 20 listopada 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PiotrLachowicz">Komisja Finansów Publicznych, po rozpatrzeniu powyższej uchwały na posiedzeniu, które miało miejsce 19 grudnia — dokładniej uchwały, o której mówię, uchwały Senatu — wnosi, aby Wysoki Sejm raczył poprawki, dokładniej 16 poprawek, przyjąć.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PiotrLachowicz">Podkreślę tylko, że poprawki w znacznej części spełniają postulaty zwiększenia roli Sejmu i Senatu w procesie powoływania rady i nadzoru nad jej pracą. Rozszerzają również katalog zakazów zasiadania w radzie o radnych, wójtów, burmistrzów, prezydentów oraz członków zarządów powiatów i województw. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm odrzuca poprawki Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 8 ust. 2 Senat proponuje zmianę w pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#Marszałek">Łączy się z nią 2. poprawka.</u>
          <u xml:id="u-62.6" who="#Marszałek">Głosować nad nimi będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-62.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.8" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.12" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. 172 — za, 255 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-62.13" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.14" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 8 ust. 2 pkt 6 Senat proponuje, aby wyrazy „5 lat” zastąpić wyrazami „4 lat”.</u>
          <u xml:id="u-62.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.16" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-62.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.20" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. 194 — za, 235 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-62.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.22" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 8 ust. 2 Senat proponuje, aby w pkt 6 skreślić wyrazy „była członkiem partii politycznej”.</u>
          <u xml:id="u-62.23" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.24" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.25" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 4. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.26" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.27" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.28" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. 184 — za, 243 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-62.29" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.30" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 9 Senat proponuje m.in. zmianę w pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-62.31" who="#Marszałek">Z tą poprawką łączą się poprawki: 6., 8., 14., 15. i 16.</u>
          <u xml:id="u-62.32" who="#Marszałek">Będziemy głosować nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-62.33" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.34" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.35" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 5., 6., 8. oraz od 14. do 16., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.36" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.37" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.38" who="#Marszałek">Głosowało 428 posłów. 173 — za, 250 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-62.39" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.40" who="#Marszałek">W 7. poprawce Senat proponuje dodać ust. 3 w art. 13.</u>
          <u xml:id="u-62.41" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.42" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.43" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 7. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.44" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.45" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.46" who="#Marszałek">Głosowało 424 posłów. 170 — za, 254 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-62.47" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.48" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 21 ust. 2 Senat proponuje m.in. nadanie nowego brzmienia pkt 1.</u>
          <u xml:id="u-62.49" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.50" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.51" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.52" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.53" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.54" who="#Marszałek">Głosowało 427 posłów. 172 — za, 239 — przeciw, 16 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-62.55" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.56" who="#Marszałek">W 10. poprawce do art. 23 Senat proponuje nowe brzmienie pkt 9.</u>
          <u xml:id="u-62.57" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.58" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.59" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 10. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.60" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.61" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.62" who="#Marszałek">Głosowało 429 posłów. 173 — za, 240 — przeciw, 16 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-62.63" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.64" who="#Marszałek">W 11. poprawce do art. 27 Senat proponuje zmianę w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-62.65" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-62.66" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.67" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 11. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.68" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.69" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.70" who="#Marszałek">Głosowało 430 posłów. 173 — za, 257 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-62.71" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.72" who="#Marszałek">W 12. poprawce do art. 35 pkt 8 Senat proponuje nadać nowe brzmienie lit. b tiret drugie.</u>
          <u xml:id="u-62.73" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-62.74" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-62.75" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 12. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.76" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.77" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.78" who="#Marszałek">Głosowało 425 posłów. 170 — za, 255 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-62.79" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.80" who="#Marszałek">Ostatnie głosowanie w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-62.81" who="#Marszałek">W 13. poprawce Senat proponuje dodać art. 16a w ustawie o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego.</u>
          <u xml:id="u-62.82" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-62.83" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-62.84" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-62.85" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-62.86" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-62.87" who="#Marszałek">Głosowało 423 posłów. Większość bezwzględna — 212. 169 — za, 237 — przeciw, 17 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-62.88" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-62.89" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu w sprawie ustawy o Radzie Fiskalnej, a także blok głosowań.</u>
          <u xml:id="u-62.90" who="#Marszałek">Jeszcze raz bardzo dziękuję państwu za ten rok. Wszystkiego dobrego, dobrych świąt.</u>
          <u xml:id="u-62.91" who="#Marszałek">Ogłaszam 2 minuty przerwy, po której będziemy rozpatrywać ostatni punkt porządku dziennego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.92" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-62.93" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 19 do godz. 10 min 28)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#MonikaWielichowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Zanim przystąpimy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego, pozwólcie państwo, że pozdrowię uczennice i uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 51 z Katowic, którzy zwiedzają Sejm na zaproszenie pana posła Marka Wójcika.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Głos z galerii: Dzień dobry.)</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#MonikaWielichowska">Dzień dobry. Fajnie, że z nami jesteście. Posłuchajcie, co tutaj będziemy mówić. A będziemy mówić o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-63.5" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2023 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Polityki Społecznej i Rodziny (druki nr 731 i 791).</u>
          <u xml:id="u-63.6" who="#MonikaWielichowska">Proszę sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej panią Aleksandrę Gajewską o przedstawienie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#AleksandraGajewska">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Mówimy dzisiaj o niezwykle ważnej kwestii, mówimy o wsparciu w opiece nad najmłodszymi, mówimy o rodzinie. I pada tu słowo, które przez 8 lat przez rząd PiS było odmieniane właściwie przez wszystkie przypadki, słowo, które pojawiało się na ustach polityków Zjednoczonej Prawicy wielokrotnie, a im bliżej kampanii, tym częściej. Pamiętamy słynne pikniki z watą cukrową, misiami, czapeczkami, ale pamiętamy też bardziej haniebne działania, takie jak pokoje do wypłakiwania się, kiedy rodzice potrzebowali rzeczywistego wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Ale ad rem, pani minister, ad rem.)</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie przeszkadzać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#AleksandraGajewska">Taka była w praktyce państwa polityka rodzinna i będziemy w tej chwili to sprawozdawać. Rozumiem, że pan się wstydzi za swoje rządy, my też się za nie wstydzimy…</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Nie, ja się wstydzę za panią…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MonikaWielichowska">Pani minister, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, zwracam panu uwagę, że zakłóca pan obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Pani minister swoim zachowaniem…)</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, na podstawie art. 175 ust. 3 regulaminu Sejmu przywołuję pana</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#MonikaWielichowska">do porządku.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#MonikaWielichowska">Pani minister, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#AleksandraGajewska">Tak jak powiedziałam, sprawozdanie z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. nad dziećmi w wieku do lat 3, które dzisiaj w imieniu Rady Ministrów prezentuję, dotyczy roku 2023, a więc ostatniego roku rządów Prawa i Sprawiedliwości. W tym sprawozdaniu znajduje się wiele danych i liczb, które, jak mówiłam, są wstydliwe i nie dziwię się reakcji pana posła. Pierwsza liczba wstydu — 1109. To, szanowni państwo, Wysoka Izbo, liczba białych plam. Białe plamy to gminy w Polsce, w których nie ma żadnej formy opieki instytucjonalnej nad dziećmi w wieku do lat 3, ani publicznej, ani prywatnej. Nie ma tam dla rodziców wyboru, rodzice nie mogą podjąć aktywności zawodowej, nie mogą się aktywizować. Wiecie państwo, ile w roku 2023 rządy Zjednoczonej Prawicy zlikwidowały takich białych plam? 4, całe 4. Wiecie, ile nam udało się takich białych plam zlikwidować w ciągu tych 12 miesięcy, kiedy funkcjonuje rząd Donalda Tuska? 132 białe plamy.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#AleksandraGajewska">To oznacza, że w 132 gminach po raz pierwszy pojawiła się placówka, z której mogły skorzystać rodziny, w której mogły rozwijać się wraz z rówieśnikami dzieci. 132 a 4. To 33 razy więcej, panie pośle. Gminy Bronoszewice i Poświętne w województwie łódzkim, gmina Gowarczów w województwie świętokrzyskim to właśnie gminy, w których zostały utworzone pierwsze miejsca opieki w ramach „Pierwszego dziennego opiekuna w gminie” w roku 2024. Dzięki naszym staraniom również w Zakopanem po złożeniu wniosku powstanie w symbolicznym miejscu w sercu Podhala nowe miejsce instytucjonalnej opieki nad dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#AleksandraGajewska">Kolejna liczba to 36% — tyle w skali całego kraju wyniósł wskaźnik użłobkowienia na koniec 2023 r. Tylko wtedy w 12 miesięcy udało nam się go zwiększyć o 4,11 punktów procentowych i wynosi już dzisiaj 40,11%.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#AleksandraGajewska">To nie koniec, bo w budżecie programu „Aktywny maluch” zapewniliśmy rekordowe 6,5 mld zł na utworzenie ok. 102 tys. nowych miejsc opieki. W grudniu 2023 r. opieką żłobkową objętych było 226,4 tys. dzieci. W 12 miesięcy znowu nastąpił ogromny wzrost, bo mamy aż o 17 tys. miejsc więcej. A do żłobków, klubów dziecięcych czy dziennego opiekuna uczęszcza obecnie 243,8 tys. dzieci. Dla porównania — bo pan chce konkretów, chce pan liczb — w roku 2023 ten wzrost nastąpił wyłącznie o 2221 miejsc. Porównajmy 17 tys. miejsc z 2 tys. miejsc.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#AleksandraGajewska">To jest, panie pośle, blisko — panie pośle, do pana mówię — osiem razy więcej.</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#AleksandraGajewska">W 2023 r. wzrosły również wydatki na funkcjonowanie systemu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, na które składają się środki wykazywane przez jednostki samorządu terytorialnego, środki z budżetu państwa oraz środki europejskie, to jest FERS i KPO na realizację programu rozwoju instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, to jest „Aktywny maluch”, lata 2022–2029 — 2 669 300 tys. zł. Dodatkowo wydatki na składki za nianie wyniosły ok. 34 200 tys. zł. Należy także uwzględnić wydatki na dofinansowanie pobytu dziecka w instytucji opieki w kwocie 400 zł miesięcznie, które były wypłacane na podstawie art. 64c ustawy, które w 2023 r. wyniosły 433,5 mln zł, w tym 4,3 mln zł to były koszty obsługi.</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#AleksandraGajewska">Szanowni Państwo! My jako rząd koalicji 15 października zmieniliśmy całkowicie podejście do finansowania opieki wczesnodziecięcej i de facto wzięliśmy na siebie to niezwykle odpowiedzialne działanie i zadanie. Wprowadzony 1 października program „Aktywny rodzic” i jedno z tych trzech świadczeń, czyli „aktywnie w żłobku”, powodują, że środki, o które wnioskują rodzice, gwarantują system, który jest stabilny, który pozwala na finansowanie pobytu dzieci w żłobkach, gwarantuje samorządom, ale i podmiotom prywatnym, które prowadzą opiekę wczesnodziecięcą, finansowanie, ale co najważniejsze, daje stabilność i perspektywę, że warto rozwijać te usługi, warto inwestować w opiekę wczesnodziecięcą. Dzięki temu właśnie do końca 2026 r. stworzymy ponad 100 tys. nowych miejsc żłobkowych, dzięki temu partnerstwu, dzięki tej podmiotowości samorządów, zwłaszcza małych gmin, które do tej pory nie były traktowane po partnersku. Tam damy gwarancje samorządom, ale przede wszystkim rodzicom, że ich dzieci w tych instytucjach opieki będą mogły w gronie rówieśników pod okiem wykwalifikowanej kadry rozwijać się w najlepszy możliwy sposób.</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#AleksandraGajewska">Dodatkowo program „Aktywny rodzic” spowodował, że dzisiaj 72% miejsc opieki dla najmłodszych w Polsce jest bezpłatnych. Szanowni państwo, to jest zmiana jakościowa. 72% wszystkich miejsc opieki w Polsce nie ma żadnej bariery finansowej. Są one dostępne dla każdego,…</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#AleksandraGajewska">…niezależnie od tego, ile zarabia i czy może sobie po prostu na to pozwolić. Wcześniej darmowe miejsca opieki oferowała głównie Warszawa, która wprowadziła również z naszej inicjatywy system bezpłatnej opieki żłobkowej. Pamiętamy też o osobach, które pracują w systemie opieki wczesnodziecięcej, dlatego wszyscy pracownicy opieki w wymiarze publicznym od lipca tego roku otrzymują dodatek motywacyjny w wysokości 1 tys. zł. Pracujemy nad dalszymi rozwiązaniami, które będą powodowały, że ta grupa zawodowa będzie mogła się rozwijać, a my dzięki temu będziemy gwarantować rodzicom, ale przede wszystkim dzieciom, że będą się one rozwijały w najlepszym środowisku, i będziemy w najlepszy możliwy sposób wykorzystywać ich potencjał rozwojowy.</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#AleksandraGajewska">Nie ustajemy w pracy na rzecz rozwoju naszych najmłodszych obywateli. Traktujemy to jako inwestycję w ich przyszłość, ale przede wszystkim naszą przyszłość. Pracujemy nad projektem ustawy o Dniu Opiekuna Małego Dziecka. Wiem, że państwo w ostatnich latach wspierali te inicjatywy, ale przede wszystkim wspierali opiekunki, które wyszły z tą propozycją, by właśnie wspomóc je w ich staraniach, żeby mogły dalej dobrze się rozwijać i sprawować opiekę nad dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#AleksandraGajewska">Wprowadzamy jednolite standardy jakości opieki w żłobkach, a także ogłaszamy nowe programy, takie jak aktywne place zabaw, Akademia Wsparcia czy aktywny dzienny opiekun w gminie 2025. Pokazujemy, że wsparcie rodzin może być przemyślane, może być systemowe i może być kompleksowe, a rodzina może być nie tylko sloganem z kampanii wyborczej, ale bezwzględnym priorytetem, który jest wyznaczony przez premiera i realizowany przez Radę Ministrów. Bo ten rok, te 12 miesięcy są tego jasnym dowodem. Szanowni państwo, to dopiero rok. Kolejne efekty naszych działań będziemy państwu prezentować. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią poseł Joannę Frydrych o przedstawienie stanowiska komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w sprawie sprawozdania Rady Ministrów z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2023 r., druk nr 731.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#JoannaFrydrych">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, skierował w dniu 15 października 2014 r. powyższe sprawozdanie do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia. Posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny odbyło się 20 listopada 2024 r., podczas którego pani wiceminister polityki społecznej i rodziny Aleksandra Gajewska przedstawiła sprawozdanie z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3. Pani minister Aleksandra Gajewska w trakcie swojego wystąpienia zwróciła uwagę na wzrost liczby tworzonych żłobków oraz systematyczny wzrost liczby miejsc opieki nad dziećmi. Podkreśliła również, że stan na 9 października 2024 r. to 8 tys. instytucji opieki nad dziećmi do lat 3. Pani minister Aleksandra Gajewska wskazała również, że w 2023 r. odnotowano aż 1105 białych plam, czyli miejsc, gmin, które identyfikujemy jako te, które nie posiadają żadnej formy opieki nad dziećmi do lat 3. Na koniec sierpnia 2024 roku było 1017 białych plam. Dziś liczba gmin bez żadnej formy opieki publicznej czy prywatnej spadła do 986. Dopiero rząd koalicji 15 października stworzył dobre warunki oraz aktywnie informował o pomocy państwa w tworzeniu miejsc opieki nad dziećmi do lat 3, co powoduje, że liczba białych plam systematycznie zmniejsza się. W czasie posiedzenia komisji pani minister wskazała, że przeważającą część sprawują żłobki. To na tę formę opieki gminy zgłaszają największe zapotrzebowanie. Pani minister podkreśliła również, że nowy program „Aktywny maluch” to program, którego celem jest utworzenie ponad 102 tys. nowych miejsc opieki nad dziećmi do lat 3, z czego 47 tys. ze środków KPO i 55 tys. ze środków FERS. Rekordowe 6,5 mld zł jest przeznaczone na realizację tego projektu. Warto zauważyć, że kwota dofinansowania, o którą mogą ubiegać się samorządy na utworzenie jednego miejsca, została podniesiona z 36 tys. zł do 57 tys. zł, ale to dopiero przez rząd koalicji 15 października. Decyzja ta była efektem rozmów prowadzonych z samorządami w całej Polsce oraz aktywnej pracy w terenie. Podczas posiedzenia komisji wybrzmiał głos również strony społecznej. Podkreślono wówczas wartość wprowadzonego programu „Aktywny rodzic”, dzięki któremu w ciągu 2 dni od startu programu udało się zapewnić 100% obłożenia w placówkach opieki nad dziećmi do lat 3. Program oraz sposób jego finansowania sprawiły, iż dostępność żłobków oraz innych form opieki nad dziećmi do lat 3 znacząco wzrosła.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po rozpatrzeniu sprawozdania z druku nr 731 oraz przeprowadzeniu dyskusji na posiedzeniu w dniu 20 listopada 2024 r. wnosi, by Wysoki Sejm raczył przyjąć sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3, druk nr 731. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do głosu zapraszam pana posła Jana Mosińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#JanMosiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Usłyszałem sprawozdanie Rady Ministrów z roku 2024, a nie 2023. Pani minister, nie dziwię się, bo jak moglibyście chwalić rząd pana Mateusza Morawieckiego, jeśli chodzi o realizację polityki w zakresie opieki nad dziećmi do lat 3. W związku z powyższym chcę przypomnieć Wysokiej Izbie kilka istotnych aspektów sprawozdania za rok 2023, a więc za czas rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#JanMosiński">Głównym wektorem działań rządu pana premiera Mateusza Morawieckiego były poprawa warunków życia, wzmocnienie więzi społecznych, wzmocnienie roli rodziny. Wcześniej czyniła podobnie pani premier Beata Szydło, ale my mówimy o roku 2023. Warto też przypomnieć Wysokiej Izbie, a także pani minister kilka istotnych programów prospołecznych, prorodzinnych. Zacznę od programu 500+, w przypadku którego do roku 2023, mniej więcej do czerwca przekazaliśmy ponad 150 mld zł, obejmując tym wsparciem ponad 6800 tys. dzieci. Ten program zmieniliśmy na program 800+. Oczywiście przywłaszczyliście go sobie, ale Polacy są ludźmi inteligentnymi, doskonale wiedzą, dzięki komu program 800+ został wdrożony. Rodzinny kapitał opiekuńczy, laptopy dla klas IV, podręczniki, praca zdalna, kryterium dochodowe przy zasiłku rodzinnym, wyższe renty i emerytury. Przykłady dobrej polityki społecznej rządu Prawa i Sprawiedliwości można mnożyć. I mamy też program „Maluch+”, który jest przedmiotem dzisiejszej debaty. Ubolewam, że pani minister nie przedstawiła sprawozdania za rok 2023, bo to jest istota tego punktu obrad. Pani minister stwierdziła, że za naszych rządów gminy były pozostawione same sobie, że jednostki opieki nad dziećmi, żłobki, kluby dziecięce itp. tworzyły szereg białych plam na mapie Polski.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#JanMosiński">To spójrzmy na statystyki za rządów Platformy Obywatelskiej i PSL-u. Rok 2011 — w 352 gminach były żłobki, za rządów Prawa i Sprawiedliwości — w 1183 gminach. Skala nie wymaga komentarza. Osoby fizyczne — 145, dzisiaj, w roku 2023 — 2204. Co nam mówią jeszcze inne statystyki ze sprawozdania Rady Ministrów, których nie chciała przytoczyć pani wiceminister Gajewska? Posłużę się tabelą ze strony nr 16 sprawozdania i powiem Wysokiej Izbie, jak to wyglądało. Ogółem żłobków za waszych rządów, w roku 2011 było 523, za rządów Prawa i Sprawiedliwości, w 2023 r. — 4500. To jest skala, którą może pani analizować, przekładać, mnożyć i dzielić na różne sposoby. Jeżeli chodzi o liczbę żłobków, oddziałów żłobków, klubów dziecięcych, to w 2011 r. 511 gmin miało takie oddziały, w 2023 r. — 7578. Liczba miejsc: w 2010 r. — 32,5 tys., w 2023 r. — 226,5 tys. Tutaj można przykłady mnożyć. Za naszych rządów, pani minister, powstał program „Aktywny maluch” na lata 2022–2029 — program o dużym budżecie ze środkami z funduszy europejskich dla rozwoju społecznego i Krajowego Planu Odbudowy. Prośba moja jest następująca: nie zepsujcie tego. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Gromadzką, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! Panie pośle, nie zepsuliśmy, tylko poprawiliśmy. Tak jak pani minister powiedziała, wy w 2023 r. umieliście dofinansować tylko cztery podmioty, my dofinansowaliśmy 132 podmioty. I taka jest tu kwestia.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MałgorzataGromadzka">Mówimy tutaj o sprawozdaniu za 2023 r. Konieczność sprawozdawania wynika z art. 6 ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Wiemy, że dla rodzin bardzo ważnym aspektem jest zapewnienie opieki szczególnie tym najmłodszym dzieciom, ponieważ rodzice, opiekunowie prawni chcą się rozwijać, chcą też zadbać o rozwój osobisty i zawodowy. I temu też służyły chociażby środki z „Aktywnego malucha”, wcześniej z programu „Maluch+”, a także zmiany w zapisach prawa wprowadzone w 2023 r., które miały służyć przede wszystkim implementacji dyrektyw europejskich, jak również możliwości wdrożenia Krajowego Planu Odbudowy.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MałgorzataGromadzka">Panie pośle, chcę panu powiedzieć, zadać podstawowe pytanie: Dlaczego się tak ociągaliście z tymi zmianami? Dlaczego program, który miał ruszyć z kopyta w 2022 r., ruszył dopiero w 2023 r.? Były przecież podpisywane pierwsze umowy. Co jeszcze? Ja nadzorowałam akurat żłobki i kluby dziecięce w jednostce samorządu terytorialnego i wiem, jak wyglądały te zapisy umowy. Nie było fizycznie w Polsce pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy, tylko było emitowanie obligacji Skarbu Państwa i finansowanie z PFR-u. I tworzyliście wtedy dług publiczny. Natomiast my zadbaliśmy o to, żeby ten program ruszył, żeby oczywiście konsultować to z władzami wojewódzkimi, z władzami jednostek samorządu terytorialnego, tak żeby ten program jak najszybciej mógł zapewnić opiekę dzieciom do lat 3. My, rodzice dzieci do lat 3, wiemy, co to znaczy opieka nad najmłodszymi, wiemy również, co to znaczy opieka sprawowana przez opiekunki zatrudnione w żłobkach i klubach dziecięcych. Dobrze, że pani minister podkreśliła, że te opiekunki nie podlegają pod Kartę Nauczyciela, a nasz rząd sprawił to, że dostały dodatek o wartości 1 tys. zł brutto. To też zapewniło im godne życie oraz zachęciło młode osoby do tego, żeby po prostu sprawowały nadzór nad takimi małymi dziećmi, a jest to bardzo wielka odpowiedzialność.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#MałgorzataGromadzka">W ustawie zostały wprowadzone art. 6c i art. 6d, co również wiąże się z implementacją prawa europejskiego. Te przepisy mówią o tym, że opiekunowie i opiekunki powinni też posiadać odpowiednie kwalifikacje. Uważam, że to była bardzo dobra zmiana ze względu na to, że te kwalifikacje podnosili oni poprzez szkolenia, które były w pełni finansowane przez podmioty, które tworzyły te instytucje opieki i zapewniały im również możliwość rozwoju. I w poprzednich latach było widoczne to, że ten rozwój, jeżeli chodzi o kwalifikacje opiekunów i opiekunek, był na znacznie niższym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#MałgorzataGromadzka">Mówimy o kwestiach kalkulacji, o tym, że doszło do wzrostu liczby miejsc opieki. Szanowni państwo, dawniej naprawdę rarytasem była możliwość, żeby dziecko oddać do klubu dziecięcego, do żłobka. W tej chwili już jest to normalne, ponieważ ruszył również program „Aktywny rodzic”, który sprawił to, że każdego rodzica stać na to, żeby dziecko oddać do żłobka, żeby mieć możliwość realizowania się, nie mieć przerwy, jeżeli chodzi o zatrudnienie. Długa przerwa w zatrudnieniu rodzica powodowała bowiem to, że był on wykluczony z rynku pracy. Natomiast ja i tak uważam, że wprowadzenie tego programu przez rząd Prawa i Sprawiedliwości jest opóźnione. Pani minister Gajewska wzięła sprawy w swoje ręce i wyruszyła w Polskę, po to, aby zintensyfikować pracę również nad zmianami ustawowymi, które wprowadziliście w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#MałgorzataGromadzka">I oczywiście, panie pośle, jeżeli chodzi o te dane, do których pan się odwoływał, porównując stan z roku 2010 do stanu z roku 2023, to ten wzrost był znaczny, ale wynikał on też ze wzrostu gospodarczego i z różnych innych czynników, a także z potrzeby, żeby ta opieka była zapewniona na odpowiednim poziomie.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#MałgorzataGromadzka">Klub Koalicja Obywatelska oczywiście pozytywnie zaopiniował sprawozdanie Rady Ministrów z 2023 r., ale nie poprzestajemy na tym i będziemy dalej wzorcowo realizować ten program, ponieważ zależy nam na przyszłości naszych dzieci i naszych rodzin oraz na rozwoju osobistym i zawodowym opiekunów prawnych dzieci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Barbarę Okułę, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#BarbaraOkuła">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga przedstawiam nasze stanowisko dotyczące sprawozdania Rady Ministrów z realizacji ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 za 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#BarbaraOkuła">Przede wszystkim chcemy podkreślić, że doceniamy i dostrzegamy pozytywne zmiany, które mają miejsce w obszarze opieki nad najmłodszymi dziećmi. Trwające aktualnie programy wspierające rozwój żłobków i klubów dziecięcych przynoszą widoczne efekty. Już na koniec 2023 r. liczba miejsc opieki osiągnęła poziom 242 tys., co oznacza wskaźnik objęcia opieką na poziomie prawie 40%. To znaczący postęp, który realnie wpływa na życie rodzin w Polsce, umożliwiając rodzicom godzenie obowiązków zawodowych i rodzinnych.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#BarbaraOkuła">Chcemy jednak zwrócić uwagę, że wyzwania nadal pozostają. Niemal 60% dzieci w wieku do lat 3 wciąż nie ma dostępu do instytucjonalnej opieki. Szczególnie w mniejszych miejscowościach i regionach słabiej rozwiniętych wciąż istnieją nierówności w dostępie do żłobków i klubów dziecięcych. Dla wielu rodzin brak dostępu do opieki oznacza utrudniony powrót rodziców na rynek pracy, szczególnie kobiet, które najczęściej biorą na siebie główną odpowiedzialność za opiekę nad dziećmi.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#BarbaraOkuła">Kluczowe w najbliższym czasie powinno być zwiększanie wsparcia na rozwój miejsc opieki w gminach o niższych dochodach. To ważne, by zapewnić wszystkim dzieciom równy start w życiu, niezależnie od kodu pocztowego. Ważnym aspektem jest potrzeba ciągłego podnoszenia standardów jakości opieki, m.in. poprzez aktualizację jasnych wytycznych dotyczących liczebności grup, kwalifikacji opiekunów oraz warunków lokalowych, które zapewnią dzieciom bezpieczeństwo i optymalny rozwój. Ważne jest także uproszczenie procedur administracyjnych przy zakładaniu i prowadzeniu instytucji opieki, tak aby zachęcić więcej podmiotów do inwestowania w ten sektor, jednocześnie zapewniając jak najwyższe standardy i bezpieczeństwo najmłodszym. Chcemy również zwrócić uwagę na potrzebę wprowadzenia rozwiązań wspierających rodziny, które z różnych powodów wybierają opiekę domową. Programy wspierające zatrudnianie niań czy rozwój grup sąsiedzkich opieki nad dziećmi mogą być dobrym uzupełnieniem istniejących form wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#BarbaraOkuła">Podsumowując, chcę powiedzieć, że widzimy znaczące postępy w realizacji ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, ale wciąż jest wiele do zrobienia. Deklarujemy nasze wsparcie dla działań, które przyczynią się do zwiększania dostępności i jakości opieki nad najmłodszymi. Wierzymy, że takie inwestycje w przyszłość dzieci to najlepsza droga do budowy silnego i sprawiedliwego społeczeństwa. Tylko optymalna dostępność do opieki nad najmłodszymi dziećmi gwarantuje kobietom aktywność na rynku pracy i szybszy powrót po urodzeniu dziecka, a także równy start w przypadku pracy u przedsiębiorców, gdyż wiadomo, że urodzenie dziecka często dyskwalifikuje kobiety, jeśli chodzi o zatrudniane przez przedsiębiorców. Dziękuję bardzo. Popieramy sprawozdanie jako klub Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Agnieszkę Marię Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga zabrać głos w sprawie sprawozdania Rady Ministrów o realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2023 r. wraz ze stanowiskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Dokument wpłynął do Sejmu w dniu 15 października 2024 r. i został skierowany do rozpatrzenia do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po rozpatrzeniu sprawozdania z druku nr 731 oraz przeprowadzeniu dyskusji na posiedzeniu w dniu 20 listopada 2024 r. wnosi o przyjęcie sprawozdania z druku nr 731.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 może być organizowana w formie żłobka lub klubu dziecięcego, a także sprawowana przez dziennego opiekuna lub nianię. Według stanu na 31 grudnia 2023 r. w Polsce działało 4580 żłobków. Najwięcej, bo ponad 2200, było prowadzonych przez osoby fizyczne, najmniej — przez instytucje publiczne. Pozostałe placówki prowadzone były przez gminy, osoby prawne i jednostki nieposiadające osobowości prawnej. Przystosowania dla potrzeb dzieci niepełnosprawnych posiadało ok. 41% placówek. Najczęściej były to udogodnienia architektoniczne dla dzieci niepełnosprawnych ruchowo. Specjalistyczną kadrę posiadało 20% żłobków, specjalistyczne narzędzia do rozpoznawania potrzeb rozwojowych i edukacyjnych — ok. 11%. Najwięcej placówek było czynnych 7–10 godzin dziennie, a dłużej niż 10 godzin zapewniało opiekę 31% placówek. Liczba miejsc we wszystkich żłobkach wynosiła ponad 195 tys.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W końcu roku 2023 funkcjonowały 882 kluby dziecięce. Spośród wszystkich klubów 527 prowadziły osoby fizyczne, 164 — gminy, 131 — osoby prawne, 57 — jednostki nieposiadające osobowości prawnej, a 3 — instytucje publiczne.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Według stanu również na 31 grudnia 2023 r. w Polsce opiekę sprawowało 2116 dziennych opiekunów. Dla największej części z nich, 1217, podmiotem prowadzącym były osoby fizyczne, a dla najmniejszej — gminy. Całkowita liczba miejsc wynosiła 13 tys. Na koniec 2023 r. z opieki dziennych opiekunów korzystało ponad 10 tys. dzieci. Największą grupę przebywających pod ich opieką, podobnie jak w żłobkach i klubach, stanowiły dwulatki — ponad 54%.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Według danych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych na koniec 2023 r. zarejestrowane były 3793 nianie zatrudnione na podstawie umowy uaktywniającej. Prawie 98% wszystkich niań stanowiły kobiety. Najliczniej reprezentowaną grupą były osoby w wieku 50–59 lat. Było ich 1268.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! Program „Aktywny maluch”, który był tutaj tak szeroko omawiany, a którego celem jest zwiększenie dostępności terytorialnej i finansowej miejsc opieki w żłobkach, klubach dziecięcych i u dziennych opiekunów, został w styczniu 2023 r. zmieniony w tzw. formę naboru ciągłego. Jest to forma elastycznego zarządzania programem, co umożliwiło aplikowanie w dowolnym momencie, bez oczekiwania na uruchomienie kolejnych naborów i wniosków.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Celem tego programu jest utworzenie 102 577 miejsc opieki funkcjonujących przez kolejne 36 miesięcy. Zgodnie z tym programem nabór ma trwać do końca 2025 r. Od wejścia w życie ustawy, czyli od dnia 4 kwietnia 2011 r., obserwujemy wzrost liczby instytucji opieki nad małymi dziećmi oraz liczby miejsc w tych instytucjach.</u>
          <u xml:id="u-78.8" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Bardzo mnie ucieszyła informacja przekazana przez panią minister, że 72% wszystkich miejsc opieki nad dziećmi to są w tej chwili miejsca bezpłatne. To stwarza możliwość korzystania z tej formy opieki przez wiele osób, których po prostu nie stać było na korzystanie z prywatnych instytucji. Dziękuję za prace, które są prowadzone w ministerstwie w kierunku zwiększenia wsparcia dla opieki nad dziećmi do lat 3.</u>
          <u xml:id="u-78.9" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Oczywiście klub Polskiego Stronnictwa Ludowego akceptuje i popiera to sprawozdanie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sprawozdanie rządu pokazuje nam różnego rodzaju dobrodziejstwa, jakie nasze najcenniejsze skarby, czyli mali Polacy, uzyskają za pośrednictwem państwowych urzędników. W domyśle chodzi o dobrodziejstwo przebywania w domu, lecz bez opieki rodziców, bądź też w specjalnych przybytkach powszechnej szczęśliwości dziecięcej, zwanych żłobkami. Konotacje językowe nie pozostawiają wątpliwości. Chodzi po prostu o małe żłoby lub tzw. kluby dziecięce.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#RomanFritz">Przedstawione sprawozdanie pokazuje ogólne i szczegółowe zasady funkcjonowania żłobków czy klubów dziecięcych. Dowiadujemy się o tym, ile metrów kwadratowych takich instytucji ma przypadać na jedno maleństwo, jakie są wymogi sanitarno-lokalowe, ile ma tam pracować opiekunów, jak kształtują się opłaty za żłobek, kto ma to nadzorować, komu ma przypaść ten wyjątkowy przywilej umieszczenia w żłobkach swoich pociech, i o temu podobnych technikaliach. Dowiadujemy się ze sprawozdania również tak niesamowitej rewelacji, iż 97,7% wszystkich niań stanowią kobiety. Sprawozdanie stało się więc typowym wytworem urzędniczej instrukcji obsługi cepa, obejmującym ponad 30 stron tworu suto opłacanego z naszej, podatników, krwawicy.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Naprawdę? Takie słowa?)</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#RomanFritz">Ani słowem autorzy raportu nie potrafili jednak zająknąć się w sprawie kwestii fundamentalnych i najważniejszych z punktu widzenia dziecka, rodziców i zatrudnionego w żłobkach personelu. Starałem się dociec, czy są jakiekolwiek plusy korzystania ze żłobków. Owszem, znalazłem jeden. Ze względu na ludnościową zapaść i preferowany obecnie demograficzny model 2+1 jest to chyba jedyna możliwość kontaktu dziecka z rówieśnikami. Po prostu innych dzieci wokół już praktycznie nie ma, bo Polska wymiera. Liczba minusów jest jednak wielokrotnie większa. Z uwagi na brak czasu wymienię tylko niektóre aspekty.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#RomanFritz">Pierwszy: wyżywienie, dieta. Jak wygląda wyżywienie dziecka w żłobku? Kuchnia? Własne kucharki na placówce jako podstawa zdrowego żywienia? Zapomnijcie. W żłobkach najczęstszą formą wyżywienia jest zwyczajny catering. Jak się państwo domyślacie, dla małych dzieci jest to wręcz niedopuszczalne. Rodzice i personel tak naprawdę do końca nie wiedzą, z czego składają się dziecięce potrawy i co w nich się znajduje, pomimo zapewnień i podpisanych umów z firmami cateringowymi.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#RomanFritz">Dwa: pasożyty. Brak wstępnych badań na pasożyty, co niegdyś było normą w czasie rozpoczęcia roku szkolnego. W konsekwencji powoduje to u wielu dzieci przewlekłe infekcje i uczęszczanie do placówek w trakcie choroby. Według relacji personelu zatrudnionego w żłobkach tak jest praktycznie non stop. Rodzice bardzo często na różnego rodzaju forach wręcz informują się nawzajem, jakich używać wymówek, aby dziecko chore zostało wpuszczone do żłobka. W efekcie rzecz jasna to pracownicy zatrudnieni w żłobkach mają problem z pasożytami. Nie przewidziano bowiem w ministerialnych czeluściach, by personel mógł mieć w tym kierunku wykonywane regularne badania, a właśnie to ten personel i jego rodziny są w takiej sytuacji szczególnie narażeni na infekcje.</u>
          <u xml:id="u-80.6" who="#RomanFritz">Trzy: brak lekarzy pediatrów. Kiedyś raz w tygodniu do żłobka przyjeżdżał lekarz pediatra i badał kontrolnie wszystkie dzieci. To była bardzo dobra forma. Teraz nic o tym nie ma.</u>
          <u xml:id="u-80.7" who="#RomanFritz">Cztery: ciocie. Nigdy żadna ciocia w żłobku nie zastąpi mamy. Mimo że wiele cioć oddaje swoje całe serce, to jednak nigdy nie jest ani nie będzie prawdziwa mama. Niestety cały czas mamy do czynienia z promocją postawy: realizuj się, a państwo wychowa ci dziecko. Idealnie współgra to z popularnym hasłem powtarzanym w czasach poprzedniej komuny: wszystkie dzieci są nasze, czyli stanowić mają własność państwa. A przecież powinna być promowana i afirmowana po prostu rodzina. Działania tego rządu światowej rewolucji z jej delegatem na Polskę w postaci Donalda Tuska w ogólności, a omawiany projekt w szczególności nie podejmują najważniejszego wyzwania, przed jakim stoi Polska, a mianowicie demograficznej zapaści polskiego narodu.</u>
          <u xml:id="u-80.8" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: In vitro. 5 tys. ciąż. Jesteś przeciw.)</u>
          <u xml:id="u-80.9" who="#RomanFritz">Polska wymiera. Dzietność Polek w 2023 r. to już poniżej 1,16 dziecka. To jest prawdziwy dramat. Nie poprawią tej sytuacji programy socjalne czy państwowe systemy opieki nad dziećmi. Jedynym długofalowym rozwiązaniem jest sformułowanie klarownego przekazu, który ponad podziałami powinien być artykułowany i utrzymywany w przestrzeni publicznej. Co stanowić miało przekaz i kto byłby odpowiedzialny za jego kolportowanie? Rzecz jasna już od najmłodszych lat, właściwie od przedszkola każde polskie dziecko powinno wiedzieć, że największe szczęście, jakie może je spotkać w życiu, to założenie rodziny i posiadanie licznej gromadki dzieci, a więc afirmacja rodziny i afirmacja dzietności. Odpowiedzialni za to przesłanie są oczywiście przede wszystkim rodzice, a także ci wszyscy, którzy mają wpływ na kształtowanie się opinii publicznej: dziennikarze, politycy, katecheci, nauczyciele, youtuberzy itd., itp. A contrario przedstawiciele tej koalicji światowej rewolucji nawet podczas tej dyskusji po prostu cieszą się z faktu…</u>
          <u xml:id="u-80.10" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Co ty gadasz za bzdury, człowieku?)</u>
          <u xml:id="u-80.11" who="#RomanFritz">…że Polacy będą masowo oddawać swoje dzieci obcym ludziom. Stawiacie sprawę na głowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#RomanFritz">Wnioski, powiem trzy słowa. Koszt programu to przeszło 3,1 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym ty mówisz?)</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Przestań bredzić.)</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#RomanFritz">Koszt dla każdego Polaka to 80 zł, np. moja rodzina zapłaci 400 zł. To coraz więcej miejsc opieki dla dzieci ukraińskich. To kolejny program, na który wydajemy miliardy, a w demografii nic nie zmienia się na lepsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#MonikaWielichowska">Miały być trzy wnioski, panie pośle. Wniosków tutaj nie słyszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#RomanFritz">Polacy potrzebują wyższej kwoty wolnej od podatku, dobrowolnego ZUS-u. Rodzice powinni móc sami wychowywać dzieci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MonikaWielichowska">Wszyscy musimy ochłonąć po tym wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MonikaWielichowska">Otwieram peleton pytań.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#MonikaWielichowska">Czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszą do zadania pytania zapraszam panią posłankę Iwonę Karolewską z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#IwonaKarolewska">Pani Marszałek! Pani Ministro! Wysoka Izbo! Rząd PiS-u zaprzepaścił szansę na to, aby już 2 lata wcześniej polskie dzieci mogły korzystać z opieki żłobkowej, a ich rodzice z możliwości podjęcia pracy, zaprzepaścił szansę likwidacji białych plam na mapie miejsc opieki nad dziećmi do lat 3. Zmiany ustawy miały na celu przede wszystkim umożliwienie wdrożenia i lepszej realizacji programu „Maluch+”, obecnie „Aktywny rodzic”.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#IwonaKarolewska">Moje pytanie brzmi: W jaki sposób i z jakich środków finansowany był program w 2023 r., gdy nie było środków z KPO? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam bardzo krótkie pytanie. Nie sztuką jest wybudować przedszkole, nie sztuką jest wybudować żłobek, sztuką jest je utrzymać. Jakie kwoty są przeznaczone na podwyżki w tegorocznym budżecie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Renatę Rak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#RenataRak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Sprawozdanie Rady Ministrów z realizacji ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2023 r. wskazuje, że zmiany prawne, które miały na celu dalsze doskonalenie systemu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, były zasadne. Nasuwa się pytanie: Dlaczego te zmiany zostały wprowadzone tak późno? Pani minister udowodniła, że zmiany można wprowadzać szybciej, sprawniej i skuteczniej. Dlaczego musieliśmy czekać do 2023 r., chociaż PiS rządził 8 lat? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Ściebiorowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pomoc państwa w wychowaniu dzieci odgrywa kluczową rolę w budowaniu silnego i stabilnego społeczeństwa. To krok w stronę budowy państwa, które nie tylko towarzyszy rodzinom w ich codziennych wyzwaniach, ale również wspiera je w tym zakresie. Przez lata wdrażano programy takie jak 500+ czy dopłaty do żłobków, jednak rzeczywistość pokazała, że nie są one wystarczające. Rodziny, zwłaszcza te młode, wciąż napotykały trudności w łączeniu pracy zawodowej z wychowaniem dzieci. Brakowało miejsc w żłobkach i przedszkolach, a elastyczne formy pracy dla rodziców pozostawały rzadkością.</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dlatego właśnie wdrożony w tym roku przy dużym zaangażowaniu rządu Donalda Tuska i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej program „Aktywny rodzic” to nowoczesne, szerokie wsparcie, które oferuje realne narzędzia umożliwiające finansowanie opieki dziennej, rozwój placówek opiekuńczych i funkcjonowanie programów aktywizujących młodych rodziców na rynku pracy. Naszym celem musi być nie tylko wspieranie rodzin finansowo, ale też umożliwienie im godzenia życia zawodowego i rodzinnego.</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Pojawia się pytanie: Jakie zdiagnozowano sytuacje, bariery i obawy — dziś i w okresie, którego dotyczy raport — zwłaszcza samorządowców, przed korzystaniem z tych narzędzi, które wspierają opiekę nad dziećmi, zwłaszcza tymi najmłodszymi do lat 3? Czy obecne formy wsparcia odpowiadają na te problemy, tak aby wdrożyć zestaw dobrych praktyk na przyszłość? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Adama Płaczka. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Magdalenę Małgorzatę Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Z tego miejsca chciałabym przede wszystkim bardzo serdecznie podziękować pani minister za osobiste zaangażowanie w propagowanie tego programu, a także pani pracownikom. Przemierzyła pani Polskę wzdłuż i wszerz i bez baloników, fajerwerków, kogucików na patyku czy waty cukrowej przekazała pani tę wspaniałą ideę. Za to bardzo, bardzo państwu dziękuję. Proszę też przekazać najwyższe słowa uznania dla pani pracowników.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Konkretna praca.)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Teraz mam pytanie: Z jakich środków program był finansowany przez poprzedni rząd? To jest pierwsza kwestia. Druga kwestia — jestem pani bardzo wdzięczna za to, że trafiliście państwo przede wszystkim do tych najdalej wysuniętych gmin wiejskich. Proszę powiedzieć: Czy ta dynamika zainteresowania jest nadal taka, jaka była na początku?</u>
          <u xml:id="u-94.4" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Jeszcze zwrócę się do pana posła. Panie pośle, jestem babcią i moja wnuczka od 1,5 roku jest w żłobku. Chcę panu powiedzieć, że uczy się empatii, współczucia, współpracy, wspólnego bawienia się i tolerancji.</u>
          <u xml:id="u-94.5" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ale w domu nie może tego mieć?)</u>
          <u xml:id="u-94.6" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Panu już nie polecam, bo pana pewnie nie przyjmą, ale polecam może pana wnukom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#HenrykSzopiński">Przede wszystkim bardzo się cieszę, że koalicja 15 października w sposób zupełnie odmienny od poprzedników podchodzi do kwestii opieki wczesnodziecięcej. Strategia jest spójna, mądra, długookresowa i, co najważniejsze, środki na ten cel są zabezpieczone. W sprawozdaniu, które dotyczy jeszcze rządów PiS, wyczytałem, że przez gminy oraz podmioty niepubliczne zgłaszane jest zapotrzebowanie na nowe miejsca opieki. W 2023 r. ich liczba spadła o ok. 9,5 tys. w stosunku do 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#HenrykSzopiński">Teraz mam pytanie: Czy ten spadek ma związek z gminami, które nadal stanowią tzw. białe plamy w tym zakresie? Czy ten spadek zapotrzebowania nadal dotyczy tych samych gmin? Czy one teraz się zgłaszały, jeśli chodzi o ten program, czy nie? Które samorządy chętniej korzystają z programu „Aktywny maluch”, wiejskie czy miejskie? Czy macie już takie statystyki? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Chciałbym zadać pytanie w nawiązaniu do mojego wystąpienia. Czy macie państwo jakikolwiek pomysł na wyjście z dramatu, z zapaści demograficznej, czy tylko zajmujecie się zwalczaniem skutków wieloletnich, nawarstwionych przez wiele lat zaniedbań i tego, że po prostu nie ma poprawy sytuacji demograficznej?</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: In vitro.)</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#RomanFritz">Mamy zapaść, mamy tragedię. Państwo trochę się tu śmiejecie, nieprzychylnie komentujecie. To jest największy problem, przed jakim stoi Polska, a zajmujemy się naprawdę sprawami trzeciej, czwartej i piątej wagi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Program „Aktywny maluch” wsparty programem „Aktywny rodzic” to szansa na wyjście z zapaści demograficznej i zwiększenie współczynnika dzietności, który w 2020 r. wynosił 1,26. Do stabilnego rozwoju demograficznego potrzebujemy wzrostu wskaźnika do 2,15. Rok 2023 niestety był kolejnym rokiem ze spadkiem urodzeń o 33 tys. rok do roku. Poprzedni rząd prowadził politykę odbierania wsparcia kobietom, zlikwidował finansowanie in vitro, a restrykcyjne prawo odebrało poczucie bezpieczeństwa. Priorytetem tego rządu jest polityka prorodzinna, wspierająca w opiece nad dzieckiem, a rekordowa kwota wsparcia: 6,5 mld zł na program „Aktywny maluch” jest tego właśnie dowodem. Synergiczne programy społeczne wspierające rodziców w opiece nad dzieckiem to właśnie szansa na poprawę wskaźnika dzietności.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#BożenaLisowska">Pani Minister! Zamiast pytania mam prośbę o kontynuowanie tych aktywnych polityk.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Izabelę Bodnar, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Na koniec września tego roku Polaków było o 147 tys. mniej niż w tym samym okresie roku poprzedniego. Jesteśmy jednym z najszybciej starzejących się, przepraszam, społeczeństw, drugim w Europie po Mołdawii. Szacunki nie pozostawiają złudzeń. W 2060 r. liczba ludności w Polsce spadnie o 6,7 mln obywateli, co oznacza według GUS, że połowa Polaków będzie miała ponad 50 lat. Sytuacja demograficzna jest najgorsza od czasów rozpoczęcia pomiarów. Na jedną kobietę przypada raptem 1,16 dziecka. To, co możemy dziś zrobić, to zachęcić kobiety do bycia matkami, a ojców — do bycia ojcami. Dlatego bardzo się cieszę, że robimy krok w tym kierunku. Budujemy żłobki, kluby dziecięce, rozwijamy instytucję opiekuna dziennego. Jeszcze ponad połowa gmin w Polsce nie ma instytucji opieki, więc mamy co robić.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#IzabelaBodnar">Ale chciałabym podkreślić bardzo wyraźnie, szanowni państwo, że poza kluczową opieką nad dziećmi, aby zachęcić Polki do rodzenia, musimy pokonać ich strach, strach polskich kobiet przed utratą zdrowia i życia związany z ultraortodoksyjnym prawem aborcyjnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Katarzynę Piekarską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Panie Ministrze! Koleżanki i Koledzy! Panie pośle Fritz, wysłuchałam pańskiego wystąpienia, wyjątkowo żenującego. Chciałabym panu powiedzieć, że mamy XXI w. i dzisiaj kobiety robią karierę tam, gdzie chcą…</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Głos z sali: I kiedy chcą.)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">…w nauce, w wojsku, w sporcie, w polityce. To zależy tylko od nich. I wie pan co? Kobieta chce mieć pewność, że będzie mogła zostawić swoje dziecko w bezpiecznym miejscu: w przedszkolu albo w żłobku. Wiem, że Konfederacja traktuje kobiety jak część inwentarza, ale mam dla pana złą wiadomość, tzn. dla pana złą, a dla kobiet dobrą. Nie będzie w Polsce drugiego Iranu — niech pan to sobie po prostu zapamięta.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Tak jest. Warto o tym mówić.)</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Tak właśnie traktujecie polskie kobiety i potem o tym mi opowiadacie.)</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Zapytaj, zapytaj.)</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Rutnicki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Natomiast chciałabym zapytać panią minister o to, ile umów, jeśli chodzi o 2023 r., podpisano z podmiotami, które złożyły wnioski o utworzenie żłobka, klubu dziecięcego. Myślę o roku 2023.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Również chciałabym się przyłączyć do podziękowań dla ministerstwa, które składam na ręce pani minister, za naprawdę gigantyczną, bardzo dobrą pracę na rzecz naszych najmłodszych obywateli. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę na mównicę panią poseł Grygorcewicz, chciałabym serdecznie pozdrowić gości ze Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Ciechanowie, którzy dzisiaj zwiedzają i odwiedzają Sejm na zaproszenie pana posła Adama Krzemińskiego. Serdecznie państwa pozdrawiamy.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Zostałem wywołany po nazwisku.)</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie debata, to są pytania.)</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#MonikaWielichowska">Serdecznie zapraszam panią posłankę Barbarę Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Proszę poczekać, ja też pana wywołam.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#BarbaraGrygorcewicz">Tak że zbierzmy to wszystko do kupy i wtedy się pan odezwie.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Program zawarty w ustawie o opiece nad dziećmi do lat 3 jest programem oczywiście bardzo potrzebnym i już możemy powiedzieć, że dzięki zaangażowaniu pani ministry jest programem skutecznym, a przez opieszałość poprzedniego rządu — długo przez rodziców oczekiwanym.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#BarbaraGrygorcewicz">Mam tutaj parę zdań do państwa odnośnie do wypowiedzi pana Romana Fritza. Pan Roman Fritz, wierzcie mi, państwo, nie ma recepty na szczęście. To, co dla niego jest szczęściem, nie jest żadną uniwersalną wartością. To nas cofa mentalnie, emocjonalnie naprawdę co najmniej do średniowiecza.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Tam by się świetnie znalazł.)</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Pani ma pojęcie o średniowieczu?)</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#BarbaraGrygorcewicz">Umożliwienie rodzicom dostępu do opieki nad dziećmi do lat 3 może właśnie przyczynić się do zwiększenia dzietności. Moje pytanie jednak dotyczy babciowego. Chciałabym wiedzieć, jak duże jest zainteresowanie babciowym i ile rodzin z niego korzysta. A panom z Konfederacji życzę, żebyście święta poświęcili na to, żeby nabrać troszeczkę kultury, bo wam jej brakuje.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: By porozmawiać z wnukami, z dziewczynami…)</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#BarbaraGrygorcewicz">Otwórzcie swoje głowy, przewietrzcie je, otwórzcie serca, bo ludzie naprawdę są fajni.</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: 30 sekund. Byłem naprawdę tyle razy wywoływany.)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W oświadczeniach.)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#MonikaWielichowska">Szanowny panie pośle Fritz z Konfederacji, rozumiem, że…</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Proszę nie prześladować naszego posła.)</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Przecież to są pytania do rządu, a nie do posła.)</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Fritz z Konfederacji, rozumiem, że panu się marzy rodzina patriarchalna.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ale czy teraz pani coś komentuje?)</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#MonikaWielichowska">Na szczęście ten model rodziny w Polsce odchodzi.</u>
          <u xml:id="u-111.10" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Całe szczęście ludzie to słyszą.)</u>
          <u xml:id="u-111.11" who="#MonikaWielichowska">Ustępuje miejsca partnerstwu w rodzinie. Proszę się nie dziwić… Panie pośle, ja do pana mówię.</u>
          <u xml:id="u-111.12" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: A ja słucham.)</u>
          <u xml:id="u-111.13" who="#MonikaWielichowska">Proszę się nie odwracać do mnie plecami. Proszę się nie dziwić, że po pana wystąpieniu jest burza w wystąpieniach innych parlamentarzystów, bo nie możemy się zgodzić, żeby pan tutaj, w polskim Sejmie…</u>
          <u xml:id="u-111.14" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ale ja nie zostałem zrozumiany…)</u>
          <u xml:id="u-111.15" who="#MonikaWielichowska">…w ten sposób traktował kobiety, jak pan je potraktował w swoim wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-111.16" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Ależ proszę nie cenzurować wypowiedzi posła.)</u>
          <u xml:id="u-111.17" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Czy ja mówiłem cokolwiek o kobietach?)</u>
          <u xml:id="u-111.18" who="#MonikaWielichowska">Tak, bardzo dużo pan powiedział.</u>
          <u xml:id="u-111.19" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Tak? Właśnie chcę powiedzieć, że tak nie było.)</u>
          <u xml:id="u-111.20" who="#MonikaWielichowska">Proszę zająć swoje miejsce. Nie udzielam panu głosu, pan swoje wystąpienie już miał. Może pan jeszcze dzisiaj się oświadczyć. Proszę zająć swoje miejsce.</u>
          <u xml:id="u-111.21" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Alicję Łuczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#AlicjaŁuczak">Pani Marszałkini! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Przyłączam się do podziękowań odnośnie do wdrożenia tego programu. To rzeczywiście fantastyczna sprawa i stworzenie warunków do rozwoju zarówno dla kobiet, dla całych rodzin, jak i dla całej branży nauczycielskiej, wychowawczej, dla państwa w końcu.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#AlicjaŁuczak">Moje pytanie jest bardzo krótkie: Czy jest perspektywa czasowa? Jaka jest perspektywa czasowa? Czy w dalszym ciągu samorządy, gdzie są jeszcze białe plamy, mogą się ubiegać o te środki? Czy jest jeszcze przewidziana jakaś modyfikacja? Jak państwo proponujecie monitorować ten program? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#ZbigniewBogucki">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Jesteśmy tuż przed świętami, najbardziej rodzinnymi świętami Bożego Narodzenia. Faktycznie jest tak, że rodzina, małżeństwo, związek kobiety i mężczyzny zgodnie z polską konstytucją jest fundamentem funkcjonowania państwa, fundamentem funkcjonowania narodu.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Oni będą krzyczeć, że to jest Iran.)</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#ZbigniewBogucki">A przyszłością narodu są dzieci. W czasie naszych rządów, rządów Prawa i Sprawiedliwości przeprowadziliśmy rewolucję godności, jeżeli chodzi o rodziny, rewolucję godności, jeżeli chodzi o dzieci. Wymienię tylko kilka spraw.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Bogucki, bardzo pana przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle Fritz…</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: On powiedział: kretyn. Pani podziela ten pogląd, tak?)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#MonikaWielichowska">Nie wiem, co kto powiedział, bo nie słyszałam. Jeśli poczuł się pan obrażony, ma pan od tego komisję etyki, żeby zgłosić wniosek. Zachęcam, może pan skorzystać zgodnie z regulaminem Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#MonikaWielichowska">Przepraszam bardzo, panie pośle. Proszę kontynuować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#ZbigniewBogucki">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#ZbigniewBogucki">To właśnie w czasie naszych rządów, jeżeli chodzi o program „Maluch+”, powstało mnóstwo żłobków, tysiąc żłobków w całej Polsce. To pomoc skierowana do młodych rodzin. To także program „Mama 4+”, a więc pomoc skierowana do tych kobiet, które wychowują więcej dzieci. Rodzinny kapitał opiekuńczy to także program Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#ZbigniewBogucki">Moje pytanie: Dlaczego zabieracie, pani minister, rodzinny kapitał opiekuńczy? Dlaczego zabraliście pieniądze rodzicom, mamom i tatom, i przekazaliście je samorządom? Bo dzisiaj rodzice tych pieniędzy nie widzą, a samorządy podwyższyły stawki. Konsumują je niestety nie zawsze najlepiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jakuba Rutnickiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#JakubRutnicki">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Warto, żeby Polacy to usłyszeli. Konfederacja jest przeciwko żłobkom, są przeciwnikami żłobków.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Brednie.)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#JakubRutnicki">Chodzi o wszystkie mamy, które chcą łączyć swoje funkcje, rodziców, którzy chcą pracować. Nie, Konfederacja. Pewnie też jesteście przeciwnikami przedszkoli. Warto, żeby to wybrzmiało, bo na ich TikToku tego absolutnie nie usłyszycie.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#JakubRutnicki">Ale wróćmy do konkretów dotyczących tego programu. Ponad 300 tys. złożonych wniosków, jeżeli chodzi o program „Aktywny rodzic”. To są konkretne rozwiązania. Chciałbym bardzo podziękować pani minister za zaangażowanie w terenie, za spotykanie się z samorządami w Wielkopolsce, z małymi samorządami z małych miejscowości, z Wronek, z Sierakowa, z Obrzycka, z Ostroroga, bo tam właśnie taki program jest oczekiwany. I to się, szanowni państwo, dzieje. Wy swoje rzeczy pokazywaliście na slajdach, a my pokazujemy, jak skutecznie rozwijać politykę prorodzinną.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#JakubRutnicki">Mówicie o problemie dzietności. Program in vitro, ponad 5 tys. ciąż. A co robił PiS? Co robiła Konfederacja? Oczywiście byli przeciwni.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Papkego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#PawełPapke">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Oczywiście chciałbym się przyłączyć do gratulacji bezpośrednio dla pani minister Aleksandry Gajewskiej, ale oczywiście też dla całego ministerstwa pracy i polityki społecznej za wykonywaną pracę w tym mijającym już roku, za wszystkie programy, jak „Aktywny maluch”, dzienny opiekun czy już sławne babciowe, czyli „Aktywny rodzic”. To jest spełnienie jednego z postulatów koalicji i pana premiera Donalda Tuska. Stąd też wynika oczywiście moje pytanie, jak bardzo na skutek tych programów opieki nad dziećmi do lat 3 wzrośnie liczba publicznych, gminnych żłobków, ale też innych miejsc opieki dziennej. Proszę o dane, jaki wzrost tej liczby ministerstwo prognozuje w 2025 r. i w latach kolejnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Bliźniuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#PawełBliźniuk">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Pan poseł Bogucki mówił o rewolucji godności za czasów Prawa i Sprawiedliwości. To przypomnijmy. Likwidacja krajowego programu in vitro, najbardziej zaostrzone prawo aborcyjne w państwach Unii Europejskiej, a co najgorsze, raport ubóstwa za rok 2023, ponad 500 tys. polskich dzieci żyjących poniżej minimum egzystencjalnego. To jest spuścizna rządów Prawa i Sprawiedliwości. Dlatego chciałbym z tego miejsca podziękować pani minister za programy, te bardzo ważne programy z punktu widzenia prawidłowego rozwoju dzieci do lat 3, tj. programy „Aktywny maluch”, 100 tys. nowych miejsc w żłobkach, i „Aktywny rodzic”. Z punktu widzenia mojego miasta, Łodzi, dzięki temu programowi udało się od 1 października wprowadzić bezpłatne publiczne żłobki w Łodzi. Ale to też dodatek w wysokości 1 tys. zł dla tych, którzy opiekują się dziećmi. Od 1 lipca jest 1 tys. zł dodatku. O tym też warto pamiętać. Są kolejne programy, jest likwidacja białych plam w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#PawełBliźniuk">Pytanie: Jakie kolejne działania planuje rząd w przyszłym roku, żeby jeszcze bardziej poprawić, rozwinąć te programy, które dzisiaj tak dobrze zmieniają naszą rzeczywistość? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#MarcinOciepa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałbym przy tej okazji, jak i każdej innej, kiedy rozmawiamy o tym, jak moglibyśmy otoczyć opieką najmłodszych naszych obywateli, po raz kolejny upomnieć się o te dzieci, które są objęte tzw. pieczą zastępczą. Chodzi o wszystkie te formy, kiedy mówimy o dzieciach, które znajdują się w rodzinnych domach dziecka czy w rodzinach zastępczych. Wszędzie tam potrzebujemy zaprogramować, zaprojektować rozwiązania państwowe, które będą bardzo mocno wychodzić im naprzeciw. Tu oczywiście wyzwań jest bardzo wiele, przede wszystkim opieszałość sądów, brak zrozumienia dla priorytetyzacji rozwiązywania sytuacji prawnej tych dzieci, ale także chodzi tu o dostęp do różnego rodzaju placówek. Pamiętajmy o tym. Pracujmy na tym, żeby te dzieci jak najszybciej zostały objęte jak najlepszą opieką. Chodzi o preferencje, które sprawią, że ten początek ich życia, który sam w sobie jest trudniejszy niż w przypadku ich rówieśników, będzie przez państwo buforowany i będą one objęte dodatkową opieką. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! Chciałbym powiedzieć, że problem z dzietnością w Polsce jest znacznie głębszy niż odpowiedź na ten problem programami, które proponował nasz rząd — te programy wymienił chociażby pan poseł Bogucki, najsłynniejszy to 800+. Na pewno nie jest wystarczająca odpowiedź za pomocą programu „Aktywny rodzic”, który został wprowadzony w tym roku, a który oczywiście doceniam. Problem jest znacznie głębszy. Myślę, że tkwi on w większym stopniu w mentalności, w zmianie stylu życia, priorytetów ludzi młodych, którzy decydują się na zupełnie inne aktywności, często świadomie rezygnują z posiadania dzieci. Myślę, że musimy pracować nad zmianą mentalności, zmianą komunikacji, nad zmianą wzorców w popkulturze, również nad tym, aby zachęcać ludzi do tego, by mieli więcej dzieci, aby promować wielodzietność, promować to, że posiadanie dziecka jest czymś podnoszącym jakość życia i status społeczny.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#KrzysztofCiecióra">Myślę, że musimy to wypracować, a wszystkie programy, które proponował poprzedni rząd czy będzie proponować wasz, będziemy popierać, bo podstawowy cel jest taki, żeby było w Polsce jak najwięcej dzieci, żeby przełamać te negatywne trendy demograficzne. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Choć dzisiaj pochylamy się nad sprawozdaniem z realizacji ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2023 r., to nie sposób nie odnieść się do tego, co wydarzyło się w roku 2024. Wydarzyło się bardzo dużo dobrego, i to za sprawą zaangażowania Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, za sprawą pracy i zaangażowania wiceminister Aleksandry Gajewskiej, która jest aktywną ambasadorką spraw najmłodszych Polek i Polaków, wraz ze współpracownikami. Serdecznie za to dziękujemy i prosimy o więcej.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałam wypowiedzieć się ad vocem, choć nie widzę pana posła Jakuba Rutnickiego, który powiedział, że z in vitro, które wprowadziliśmy pół roku temu, mamy 5 tys. ciąż. Otóż nie, mamy tych ciąż już prawie 7 tys., a 20 tys. par jest zakwalifikowanych do dalszego leczenia.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#MonikaWielichowska">I jeszcze jedna dobra informacja: po pół roku działania naszego programu Polska awansowała w „Europejskim atlasie polityk leczenia niepłodności” z 42. miejsca na 19.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Papke: Jeden program.)</u>
          <u xml:id="u-128.5" who="#MonikaWielichowska">To też jest bardzo dobra informacja.</u>
          <u xml:id="u-128.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MonikaWielichowska">Na tym zakończyliśmy pytania.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MonikaWielichowska">Z odpowiedziami będzie mierzyć się sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pani Aleksandra Gajewska.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#AleksandraGajewska">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Zacznę od wypowiedzi nieobecnego już pana posła Mosińskiego, który mówił o tym, jak dużo wykonał pism w trakcie 2023 r. Ja nie wystawiam temu rządowi i działaniom w tym roku tak dobrej oceny i zazdroszczę dobrego samopoczucia, ponieważ mieszkanki i mieszkańcy, a także samorządowcy — podczas spotkania byliśmy w 15 regionach — mówili, jak mało zostało zrobione. Co ciekawe, pan poseł zaczął już używać naszej nazwy, czyli „Aktywny maluch”. Chciałbym tu podkreślić, że „Maluch+” jest kontynuacją programu „Maluch”, który wprowadził rząd Donalda Tuska współprowadzony z PSL-em. Potem była kontynuacja programu, czyli „Maluch+”, a teraz mamy program „Aktywny maluch”, co pokazuje, że dobre programy mogą być kontynuowane, ale przede wszystkim powinny być poprawiane. I my to robimy w stosunku do tego, co było w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#AleksandraGajewska">Skoro jesteśmy przy „Maluchu”, warto powiedzieć, dlaczego nowe miejsca żłobkowe nie powstawały w takim tempie, w jakim potrzebowaliśmy. Mianowicie dlatego że jak pojechaliśmy do samorządowców, to powiedzieli nam oni: nie czujemy stabilizacji finansowej, nie czujemy partnerstwa, wsparcia i przede wszystkim programy, które są do nas kierowane, nie odpowiadają na nasze rzeczywiste potrzeby, zwłaszcza finansowe. Gdy przyszłam do ministerstwa, dofinansowanie jednego miejsca wynosiło 36 tys. zł. Urealniliśmy to, podnieśliśmy dofinansowanie, by powstało jedno miejsce, do wysokości 57 tys. zł, uregulowaliśmy też inne kwestie, na których bardzo zależało zarówno samorządom, jak i podmiotom prywatnym. I w ostatnim naborze otrzymaliśmy kilkakrotnie więcej wniosków, aniżeli się spodziewaliśmy. To są konkrety, ponieważ mamy otwartą postawę: konsultujemy na poziomie lokalnym, traktujemy podmioty lokalne podmiotowo i po partnersku. To samorządowcy, którzy byli tutaj odmieniani przez wszystkie przypadki, najlepiej rozumieją potrzeby społeczności lokalnej, to oni reprezentują swoich mieszkańców, ale również posłowie, którzy pracują w terenie, doskonale wiedzą, co jest potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#AleksandraGajewska">Chciałam powiedzieć, że w „Maluchu” w 2022 r. był zastój, nie składano wniosków, zamrożono tę możliwość. My jako posłowie opozycyjni z tego miejsca upominaliśmy się o uruchomienie dodatkowych środków krajowych. Czekano na te z Unii Europejskiej, którą tak tutaj opluwano, państwo również. Dzisiaj trzonem finansowania miejsc żłobkowych są właśnie środki unijne i dzięki temu mamy tak dynamiczny rozwój opieki wczesnodziecięcej, i dzięki nam to opieka wczesnodziecięca jest realizowana na takim poziomie. Bo nie sztuką jest mieć pieniądze, sztuką jest stworzyć taki system, żeby te środki były wykorzystywane na partnerskich warunkach i inwestowane w sposób celowy tam, gdzie są one najbardziej potrzebne, a najbardziej potrzebne są właśnie w małych miejscowościach, małych gminach, gminach wiejskich, tam gdzie tradycyjny model rodziny potrzebuje przyjąć opiekę wczesnodziecięcą i zrozumieć — widzę, że się pan uśmiecha, może dotrze to do pana świadomości — jak ważny w rozwoju dziecka jest kontakt z rówieśnikami, uspołecznienie, współpraca z grupą rówieśniczą, rozwój kognitywny, prowadzenie przez osobę, która jest wykwalifikowana, by rozwijać umiejętności lingwistyczne. Pan tutaj mówił takie rzeczy… Ciocia? Kto panu dał uprawnienie, żeby tak mówić o opiekunkach żłobkowych?</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Tak się mówi w żłobkach.)</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#AleksandraGajewska">Tak mówią dzieci, panie pośle — ciocia, po to żeby czuć się z nią bezpiecznie. Chodzi o to, by opieka odbywała się na zasadzie bezpieczeństwa. Dla rodziców jest to osoba, w której rękach pozostaje ich dziecko, nie ciocia. Szacunek, godność wynagrodzenia, pracy, poszanowanie dla umiejętności osób, które opiekują się naszymi dziećmi, które inwestują w ich rozwój, które odpowiadają za ich rozwój i ich bezpieczeństwo — to jest podstawa. W pana wypowiedzi mi tego brakowało.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ale ja negatywnie nie mówiłem. Tylko że nie zastąpi matki, to tyle.)</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#AleksandraGajewska">Mam nadzieję, że to, co teraz mówię,…</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#AleksandraGajewska">…wpłynie na pana i na pana kolegów i będziecie państwo w następnych narracjach po prostu to zmieniać. Te osoby odgrywają niezwykle ważną rolę w rozwoju małych dzieci. I oczywiście nikt nie mówi, że ich rolą jest zastąpienie matki. Ich rolą jest wspieranie rozwoju dzieci w tym najważniejszym momencie i chcemy, żeby były do tego jak najlepiej przygotowane, jak najlepiej wykwalifikowane, co więcej, jak najlepiej za to wynagradzane. Mają być za to docenione i mają być również otoczone w ramach tego odpowiednią ochroną prawną.</u>
          <u xml:id="u-130.9" who="#AleksandraGajewska">Panie pośle, pan jeszcze użył takiego określenia: Polska wymiera. Mówiła o tym pani posłanka Bodnar. Kobiety przede wszystkim się boją. Wie pan, kogo się boją? Fanatyków. Boją się ludzi o takich poglądach jak pana poglądy…</u>
          <u xml:id="u-130.10" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ale to wy jesteście…)</u>
          <u xml:id="u-130.11" who="#AleksandraGajewska">…którzy chcą nakazywać i rozkazywać i wiedzą lepiej od nich, co powinny robić, którzy w gabinetach politycznych…</u>
          <u xml:id="u-130.12" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-130.13" who="#AleksandraGajewska">…decydują o naszym zdrowiu i o bezpieczeństwie, mówią o naszym poczuciu bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-130.14" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym pani mówi w ogóle…)</u>
          <u xml:id="u-130.15" who="#AleksandraGajewska">Może to od pana jest odległe, ale dla nas…</u>
          <u xml:id="u-130.16" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-130.17" who="#AleksandraGajewska">…jest to niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-130.18" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Pani marszałek nie pozwala się odnieść… Trzeba pozwolić się wypowiadać.)</u>
          <u xml:id="u-130.19" who="#AleksandraGajewska">Badania, nie moje opinie, potwierdzają, że kwestia lęku…</u>
          <u xml:id="u-130.20" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-130.21" who="#AleksandraGajewska">…jest pierwszą rzeczą, w różnych formach, o których mówią kobiety, które nie mają dzieci, i nie jest to spowodowane niemedycznymi przesłankami.</u>
          <u xml:id="u-130.22" who="#AleksandraGajewska">Odpowiadam na pytania, które padały z mównicy.</u>
          <u xml:id="u-130.23" who="#AleksandraGajewska">Pani posłanka Karolewska pytała o to, jak wyglądały wydatki w 2023 r. Z 6,5 mld zł wydano jedynie 79 mln na opiekę wczesnodziecięcą. Pan poseł Lorek — nieobecny już — pytał o utrzymanie żłobków. Z „Aktywnego rodzica” w przyszłym roku to jest blisko 9 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-130.24" who="#AleksandraGajewska">Pan poseł Ściebiorowski mówił o barierach. Myśmy rozmawiali i cały czas rozmawiamy z samorządami, ale i z podmiotami prywatnymi o tym, jak likwidować te bariery, by tworzyć powszechność dostępu do opieki wczesnodziecięcej, jak na poziomie lokalnym tworzyć taki system, by był on zrozumiały na poziomie świadomości rodzica, ale i samorządów, które mają tworzyć te miejsca. Bo do tej pory było tak… Tu przechodzę do pytania pana posła Szopińskiego. Miejscowości, które są białymi plamami, nie są nimi przez przypadek. Tam jest swoista niechęć do stworzenia takiej placówki i z wielu powodów jest ta niechęć. Naszym zadaniem jest wypracowanie właśnie chęci. Jak pojechaliśmy do powiatu tatrzańskiego, to już za chwilę w tym powiecie nie będzie żadnej gminy, w której ta opieka nie jest dostępna. To jest kwestia podejścia, dialogu, partnerstwa, wytłumaczenia, ale przede wszystkim zagwarantowania finansowania.</u>
          <u xml:id="u-130.25" who="#AleksandraGajewska">Również tutaj było pytanie o finansowanie. Szanowni państwo, budujemy miejsca żłobkowe poprzez „Aktywnego malucha” i gwarantujemy ich utrzymanie poprzez „Aktywnego rodzica”, więc nie jest tak, że rodzice z tych środków nie korzystają. Za czasów PiS-u otrzymywali 400 zł dofinansowania do żłobka, a za naszych czasów mogą otrzymać do 1500 zł dofinansowania do opieki żłobkowej. Panie pośle, chcę pana poinformować, że na dzisiaj 72% miejsc opieki żłobkowej jest bezpłatnych. To jest likwidacja bariery materialnej. I to są fakty.</u>
          <u xml:id="u-130.26" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: …400 zł, pani…)</u>
          <u xml:id="u-130.27" who="#AleksandraGajewska">Pani posłanka Kołodziejczak pytała o dynamikę. Mam nadzieję, że ta dynamika będzie się utrzymywała. Natomiast jeżeli chodzi o rozwój opieki wczesnodziecięcej, my już właściwie dochodzimy do kresu naszych możliwości, czyli już kontraktujemy maksymalnie dużo miejsc żłobkowych i w tej chwili mamy listę rezerwową. Jeżeli ktoś tej umowy nie podpisze, będą realizowane te umowy z kolejnymi podmiotami.</u>
          <u xml:id="u-130.28" who="#AleksandraGajewska">Pani posłanka Piekarska pytała o te umowy. Na grudzień 2023 r. były 994 umowy na 32 tys. miejsc i to stanowiło 43% umów, czyli tylko 43% umów w 2023 r. zostało zrealizowanych. Teraz tych umów mamy 1919 plus 416 umów na utrzymanie, czyli w sumie mamy tych umów na 57 400 miejsc i utrzymanie 9,5 tys. miejsc, czyli łącznie 2335 umów.</u>
          <u xml:id="u-130.29" who="#AleksandraGajewska">Pani posłanka Grygorcewicz pytała o babciowe i wiele osób pytało o babciowe. Jeśli chodzi o liczbę wniosków, to już jest ponad 400 tys. dzieci, które z tego świadczenia korzystają. I to rodzice wybierają, które świadczenie im najbardziej odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-130.30" who="#AleksandraGajewska">Pani posłanka Łuczak — białe plamy. Mamy program, który będziemy realizować, już realizowaliśmy i będziemy realizować również w przyszłym roku, tj. „Pierwszy dzienny opiekun”. Będzie przeznaczona kwota 300 tys. zł na to, żeby dostosować pomieszczenie do tego, żeby tamta opieka mogła być realizowana przez pierwsze miesiące wsparcia, a później z „Aktywnego rodzica” te miejsca będą utrzymywane.</u>
          <u xml:id="u-130.31" who="#AleksandraGajewska">Odpowiedziałam już panu posłowi Boguckiemu w kwestii opieki żłobkowej i tego, że likwidujemy bariery. Natomiast pan mówił o rewolucji. Dane wskazują, że od 2014 r. wymarło 800 tys. osób. To są dane, to są fakty, to jest polityka demograficzna państwa rządu, a tak naprawdę jej brak.</u>
          <u xml:id="u-130.32" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Co pani robi z tego…)</u>
          <u xml:id="u-130.33" who="#AleksandraGajewska">To są rzeczy, z którymi my dopiero dzisiaj będziemy musieli się uporać. Gdybyśmy w 2015 r. mogli przeciwdziałać tym trendom, to myślę, że…</u>
          <u xml:id="u-130.34" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: To nie byłoby 500+.)</u>
          <u xml:id="u-130.35" who="#AleksandraGajewska">500+, jak dobrze pan wie, nie jest świadczeniem, które wpływa na zwiększenie dzietności.</u>
          <u xml:id="u-130.36" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Gdyby nie było 500+, to…)</u>
          <u xml:id="u-130.37" who="#AleksandraGajewska">Skutek miało tylko w pierwszych latach. Natomiast jest to wsparcie finansowe rodzin.</u>
          <u xml:id="u-130.38" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Co z kapitałem rodzinnym? Pytałem o kapitał rodzinny.)</u>
          <u xml:id="u-130.39" who="#AleksandraGajewska">Pan poseł Bliźniuk pytał o kolejne programy. Jeśli chodzi o kolejne programy, które będą funkcjonowały w przyszłym roku, to jest program aktywne place zabaw. Będziemy dofinansowywać żłobki, które będą chciały doposażyć place zabaw. Będzie „Pierwszy dzienny opiekun” w gminie, czyli będzie kontynuowany program, który był realizowany w tym roku. Będzie Akademia Wsparcia, czyli od 2026 r. będą realizowane jednolite standardy jakości dla wszystkich żłobków. W ramach tego będą realizowane szkolenia dla wszystkich pracowników i organizatorów opieki dla małych dzieci. To jest niezwykle ważne. To jest element naszej strategii, tak by niezależnie od tego, gdzie mieszkają rodzice, gdzie jest realizowana opieka, standard jakości był zabezpieczony zarówno przed otworzeniem placówki, jak i wtedy, kiedy ta placówka już będzie funkcjonować, żeby było to monitorowane, żeby cały czas było sprawdzane, jaki jest poziom opieki, i żeby cały czas była przestrzeń do rozwoju dla opiekunek, bo dobra przestrzeń do rozwoju dla opiekunek i dobre warunki rozwoju to jest korzyść dla dzieci. I taki kompleksowy system tworzymy.</u>
          <u xml:id="u-130.40" who="#AleksandraGajewska">Pan poseł Ociepa pytał o pieczę. Oczywiście to jest odrębny temat, tak jak kwestie demograficzne, które tutaj wielokrotnie się pojawiały. Natomiast jeżeli chodzi o „Aktywnego rodzica” dla dzieci, które znajdują się w pieczy, to nie ma żadnych barier. Osoby, które zajmują się dziećmi w pieczy, mają dostęp do wszystkich świadczeń, które stworzyliśmy w ramach tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-130.41" who="#AleksandraGajewska">Pani posłance, pani marszałkini Wielichowskiej chciałabym podziękować za zaangażowanie — zaangażowanie nie tylko w programy, które mamy możliwość realizować w ministerstwie, ale przede wszystkim w te w ministerstwie rodziny, które wspomagają osoby mierzące się z problemem niepłodności, czyli wsparcie dla in vitro. Osobiście również spotykam się z tymi osobami. Potem dzieci, które się urodziły — wielkie szczęście dla każdej rodziny — mają od razu możliwość skorzystania ze świadczeń i znalezienia opieki w żłobkach.</u>
          <u xml:id="u-130.42" who="#AleksandraGajewska">Szanowni Państwo! Mamy jeszcze wiele do zrobienia. Poziom użłobkowienia dzisiaj jest na poziomie 40,11%. Naszym celem jest minimum 50%. Chcemy, żeby białych plam było możliwie jak najmniej, żeby niezależnie od tego, gdzie mieszkają rodzice, każdy miał dostęp do opieki wczesnodziecięcej, dlatego że to oznacza prawidłowy rozwój dla dziecka, kontakt z rówieśnikami. Nie jest tak, że dzieci powinny spędzać w żłobku 8 godzin. Wystarczy kontakt z rówieśnikami przez kilka godzin, żeby dziecko właśnie mogło możliwie jak najlepiej się rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-130.43" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: A co z rodzinnym kapitałem opiekuńczym? O to pytałem, pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-130.44" who="#AleksandraGajewska">Szanowny panie, wszyscy rodzice mogą zachować prawa nabyte, czyli mogą…</u>
          <u xml:id="u-130.45" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-130.46" who="#AleksandraGajewska">Tak.</u>
          <u xml:id="u-130.47" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Ale nowi już nie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MonikaWielichowska">…nie są w dyskusji państwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#AleksandraGajewska">Szanowny panie, każdy rodzic, który nabył prawa do rodzinnego kapitału opiekuńczego, może je zachować. My uznajemy ten program za mniej korzystny. Państwo wprowadzili rodzinny kapitał opiekuńczy, który obowiązywał od drugiego dziecka. W ramach świadczeń, które są realizowane w systemie programu „Aktywny rodzic”, świadczenie aktywnie w domu można otrzymać w wysokości 500 zł już od pierwszego i jedynego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Tam było 20 tys., a wy połowę tego…)</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#AleksandraGajewska">A więc rodzice mogą skorzystać z tego programu bez żadnych barier. Już od pierwszego i jedynego dziecka mogą skorzystać z tego świadczenia w wysokości 500 zł. Jeżeli mają dwoje dzieci, rodzinnego kapitału opiekuńczego mogą pobierać 500 zł, a w ramach „Aktywnego rodzica” mogą pobierać 1 tys. zł na dwoje dzieci miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo proste, tylko policzyć.)</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#AleksandraGajewska">Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#MonikaWielichowska">Mam informację dla pana posła Skalika. Panie pośle, w każdym punkcie porządku dziennego każdy poseł może się wypowiedzieć. Tak mówi regulamin Sejmu. W punkcie, nad którym procedowaliśmy przed chwilą, czyli w punkcie dotyczącym sprawozdania Rady Ministrów z realizacji ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3, pan nie wyraził chęci zabrania głosu, ponieważ nie zapisał się do głosu. A więc bardzo pana posła uprzejmie proszę, żeby pan poseł nie pokrzykiwał i nie zarzucał mi, że uniemożliwiam panu wystąpienie w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Chodziło mi o mojego kolegę.)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#MonikaWielichowska">Pana kolega ma swój głos, ma swój język i może zadbać o swoje sprawy, pan nie musi tego robić i pokrzykiwać. Pan poseł Fritz zabierał głos. Zachęcam panów do zapisania się do oświadczeń, ponieważ za chwilę do nich przejdziemy.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#MonikaWielichowska">Zanim jednak przejdziemy do oświadczeń, chciałabym serdecznie pozdrowić naszych gości z Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego „Elektryk” z Nowej Soli oraz z Fundacji Świat w Dłoniach — osoby głuchoniewidome. Na zaproszenie pani posłanki Mai Nowak przebywają dzisiaj w Sejmie. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#MonikaWielichowska">Tutaj jesteście. Mamy jeszcze jednych bardzo miłych gości. Są to goście pana posła Jarosława Zielińskiego — uczennice, uczniowie i nauczyciele z I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Suwałkach. Serdecznie was witam.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#KatarzynaUeberhan">Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy dotyczące sprawozdania Rady Ministrów z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2023 r. wraz ze stanowiskiem komisji, druki nr 731 i 791.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#KatarzynaUeberhan">Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3 może być organizowana w formie żłobka lub klubu dziecięcego, a także sprawowana przez dziennego opiekuna oraz nianię. W ramach opieki realizowane są funkcje: opiekuńcza, wychowawcza oraz edukacyjna. Opieka nad dzieckiem może być sprawowana do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko ukończy 3. rok życia, lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem przedszkolnym w 4. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#KatarzynaUeberhan">Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 nakłada na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast obowiązek prowadzenia rejestru żłobków i klubów dziecięcych znajdujących się na terenie danej gminy. Rejestr ten publikowany jest na stronach podmiotowych właściwej gminy oraz ministra właściwego do spraw rodziny. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w zakresie prowadzenia miejsc opieki dla dzieci do lat 3 i nieusunięcia ich w wyznaczonym terminie, wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma obowiązek wykreślić z rejestru żłobek, klub dziecięcy lub podmiot zatrudniający dziennego opiekuna.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#KatarzynaUeberhan">Zgodnie z ustawą w przypadku żłobków lub klubów dziecięcych utworzonych i prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego opłatę za pobyt dziecka oraz maksymalną wysokość opłaty za wyżywienie ustalają, w drodze uchwały, odpowiednio rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa. Rada może też określić, w drodze uchwały, warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od ponoszenia opłat. Zgodnie z ustawą to też wojewoda sporządza zbiorcze sprawozdanie z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 i przekazuje je, w postaci elektronicznej, za pomocą systemu teleinformatycznego ministrowi właściwemu do spraw rodziny.</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#KatarzynaUeberhan">Na tej podstawie MRPiPS przygotowuje corocznie sprawozdanie z wykonania przedmiotowej ustawy, obecnie jest to sprawozdanie za rok 2023. Sprawozdanie zostało skierowane i rozpatrzone przez Komisję Polityki Społecznej i Rodziny, a po przeprowadzeniu dyskusji — przyjęte, co też komisja rekomenduje Wysokiej Izbie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MonikaWielichowska">Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wnosi o przyjęcie sprawozdania Rady Ministrów z realizacji ustawy z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 w 2023 r., zawartego w druku nr 731, do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#MonikaWielichowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#MonikaWielichowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#MonikaWielichowska">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 25. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#MonikaWielichowska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#MonikaWielichowska">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie? Jeśli tak, to jest ten moment, aby się zapisać, ponieważ za moment zamknę listę.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#MonikaWielichowska">Listę uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na oświadczenie: 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszego do głosu zapraszam pana posła Romana Fritza z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#RomanFritz">Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Stałem się tutaj przed chwilą obiektem pewnych ataków i nawet nieprzyjemnych opinii. Moja odpowiedź będzie następująca: Bóg się rodzi, moc truchleje, pan niebiosów obnażony. Życzę państwu wszystkim — i z lewej, i z prawej, i z centralnej strony — aby nadchodzące święta Bożego Narodzenia były dla państwa czasem pokoju, pokoju i radości, które to wartości płyną wprost z tej pięknej przyczyny, że rodzi się nam prawdziwy Bóg, Jezus Chrystus. Wszystkiego dobrego również w nowym roku. Z Panem Bogiem.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Amen.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ludzie kandydata na prezydenta z Polski 2050, czyli pana Hołowni, niszczą polską gospodarkę. Przedstawiciele przemysłu drzewnego, skupieni wokół inicjatywy Koalicja na Rzecz Polskiego Drewna, wystosowali list do wiceministra Dorożały, w którym zwracają uwagę, że niszczy sektor, który generuje 8,5% polskiego PKB. Zauważają, że w scenariuszu optymistycznym uderzenie w gospodarkę będzie miało takie skutki: spadek produkcji sprzedanej sektora leśno-drzewnego o co najmniej 28 mld zł, utrata 50 tys. miejsc pracy, w tym 18 tys. w branży meblarskiej, spadek eksportu o 11 mld zł, zmniejszenie wartości dodanej o 8,7 mld zł, ograniczenie inwestycji o 7,8 mld zł, strata budżetu państwa w wysokości 4,5 mld zł z tytułu podatków i składek.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Czy w ten sposób, dzięki takim ludziom, pan marszałek Hołownia będzie budował Polskę jako kandydat? Proszę państwa, branża drzewna zatrudnia 350 tys. osób, generuje 170 mld zł przychodu i stanowi 8,5% polskiego PKB. Nie niszczmy polskiego przemysłu, bo produkcja spada, ludzie są masowo zwalniani, a pan minister Dorożała, człowiek marszałka Hołowni, jeszcze to dobija.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MonikaWielichowska">Pana posła Tumanowicza nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MonikaWielichowska">Czy jest pan poseł Krzysztof Szymański? Też chyba nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#MonikaWielichowska">Jest za to pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#KrzysztofMulawa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Od lewa do prawa, od prawa do lewa: błogosławionych świąt Bożego Narodzenia, spokoju przy wigilijnym stole, radości i jak najdłuższego czasu spędzonego z rodziną. Do zobaczenia w 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Katarzynę Piekarską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! 102 lata temu, 16 grudnia 1922 r., w galerii sztuki Zachęta doszło do tragedii, która na zawsze zapisała się w historii Rzeczypospolitej. Śmiertelnie postrzelono pierwszego prezydenta niepodległej Polski Gabriela Narutowicza, który został wybrany przez Sejm na głowę odrodzonego państwa. Był to mąż stanu zasłużony dla sprawy polskiej i niepodległości, zarówno podczas I wojny światowej, jak i w pierwszych latach odbudowy kraju. Był też otoczony społecznym uznaniem jako minister robót publicznych i minister spraw zagranicznych. 102 lata temu żadna z tych i innych zasług nie miała jednak znaczenia, podobnie jak uzyskana przez niego bezwzględna większość głosów w ostatniej turze głosowania, w której pokonał prawicowego oponenta. Śmierć Gabriela Narutowicza nie wynikała z tego, kim był, lecz z tego, że jego wybór dokonał się dzięki głosom lewicy i mniejszości narodowych. Po 9 grudnia, dniu, kiedy został wybrany, rozpoczęła się bezprecedensowa nagonka na prezydenta. Z perspektywy czasu ta tragedia jawi się nie tylko jako zamach na życie człowieka, lecz też brutalny zamach na fundamenty dopiero co powstającej polskiej demokracji. Dziś, po 102 latach, warto zadać sobie pytanie, ile osób w naszym kraju w ogóle pamięta o tej dacie i ile pamięta, kim był Gabriel Narutowicz.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Śmierć Narutowicza to rodzima zbrodnia nienawiści. Karta nie tylko mroczna, lecz także, co gorsze, wstydliwa, od której nie można odwracać wzroku. Historia sprzed 102 lat uczy nas, że złe słowa mogą stać za złymi czynami, a podziały mogą doprowadzić do narodowych tragedii. Jeśli dziś nie będziemy bronić wartości demokratycznych, powstanie ryzyko, że przeszłość powróci — nawet jeśli nie w takiej samej formie, to z równie tragicznymi skutkami. Upamiętnienie Gabriela Narutowicza jest zarówno oddaniem hołdu pierwszemu prezydentowi II Rzeczypospolitej, jak i przestrogą. To przestroga przed obojętnością, akceptacją nienawiści, zgodą na wykluczenie. To apel o odpowiedzialność za słowa i czyny i o budowanie obywatelskiej wspólnoty opartej na wzajemnym szacunku, również szacunku do naszych różnic.</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#KatarzynaMariaPiekarska">Szanowni Państwo! A z okazji zbliżających się świąt życzę wszystkim wesołych, wspaniałych i rodzinnych świąt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Wzajemnie. Błogosławionych świąt.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Cicholską, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Sałka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PawełSałek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 20 grudnia przypada 81. rocznica rozstrzelania przez Niemców więźniów politycznych z Pawiaka, którzy zostali zabici na rogu ul. Mszczonowskiej i ul. Rawskiej w Skierniewicach.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#PawełSałek">Zbrodnia ta odbiła się szerokim echem w lokalnej społeczności i była jedną z metod zastraszenia Polaków przed zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia w 1943 r. Wówczas zostało zamordowanych przez okupanta 20 mężczyzn w Skierniewicach i 20 kolejnych w nieznanym miejscu. Do dziś nie jest znane miejsce pochówku ofiar tej zbrodni z warszawskiego Pawiaka, którzy wówczas zginęli na ziemi skierniewickiej. Pamięć o tym strasznym wydarzeniu trwa do dzisiaj i skierniewiczanie pamiętają: co roku składają wiązanki kwiatów w miejscu zbrodni pod tablicą upamiętniającą nazwiska wszystkich 40 zastrzelonych ofiar niemieckiej zbrodni II wojny światowej. Cześć ich pamięci! Chwała bohaterom! Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Cześć i chwała bohaterom!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mateckiego. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#MonikaWielichowska">No to może jest pan poseł Fryderyk Kapinos. Też chyba nie ma.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Michał Cieślak. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#MonikaWielichowska">Pani Poseł Sylwia Bielawska. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#MonikaWielichowska">Ale jest pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Wierzę, że Bóg się rodzi jako człowiek i chcę włączyć w tę dobrą nowinę wszystkich, zarówno wierzących, jak i niewierzących. Wszystkim składam życzenia. Dlatego życzę, żeby w ich życiu narodził się Bóg-człowiek, żeby błogosławił ich dobrym planom i uczył miłości, poświęcenia i pokory. Niech Boże Dziecię błogosławi naszej ojczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Decyzja Państwowej Komisji Wyborczej to złamanie Kodeksu karnego i konstytucji. Ta uchwała to bandyterka polityczna. Powoływanie się na status Izby Kontroli Nadzwyczajnej w sposób wybiórczy jest nielogiczne i podważające zaufanie Polaków do rzetelności procesu wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WaldemarAndzel">Chciałbym zapytać, co zrobicie, gdy wygra Karol Nawrocki. Nie uznacie wyników demokratycznych wyborów i pełniącym obowiązki prezydenta RP zostanie marszałek Szymon Hołownia? Czy w ten sposób chcecie domknąć system i wyrżnąć watahę?</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WaldemarAndzel">A na koniec chciałem wszystkim Polakom złożyć życzenia zdrowych, spokojnych i błogosławionych świąt Bożego Narodzenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Klaudię Jachirę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Cała Polska zastanawia się, jak ktoś, na kim ciążą tak poważne zarzuty kryminalne, mógł dostać azyl polityczny. Oto więc, jak mogła wyglądać rozmowa posła Kaczyńskiego z Viktorem Orbánem.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#KlaudiaJachira">— Słuchaj, Viktor, jeden z naszych potrzebuje pomocy. — Dużo na niego znaleźli? — No tak. Ma 11 zarzutów. Udział w zorganizowanej grupie przestępczej i wałek na 112 mln zł. A na to Viktor Orbán: — To pestka. Jak kraść, to miliardy. — No tak, Viktorze. Miliardy też próbowaliśmy. — Spoko, niech przyjeżdża do mnie, to go wszystkiego nauczę. — A jak się Unia wkurzy? — Nic się nie martw, Jarku. Jak się zrobi gorąco, to ewakuujemy się do Moskwy jak Asad. — O, i o to mi, Viktorze, chodziło.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#HenrykSzopiński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 27 grudnia będziemy obchodzili 106. rocznicę wybuchu zwycięskiego powstania wielkopolskiego.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#HenrykSzopiński">To właśnie w Wielkopolsce rozpoczęła się walka o wolność, która była fundamentem naszego niepodległego państwa. Powstanie wielkopolskie to historia ludzi, którzy potrafili poświęcić się dla wspólnego dobra. Powstańcy wielkopolscy to bohaterowie, którzy oddali życie za wolność, za przyszłość naszą i naszych dzieci. To ich odwaga, ich determinacja, ich miłość do ojczyzny sprawiły, że dzisiaj możemy żyć w wolnym i niepodległym kraju. I choć czas mija, pamięć o ich czynach nie zniknie, ponieważ ich dziedzictwo nie kończy się w 1919 r., ale jest obecne w naszym codziennym życiu, w naszej pracy, w naszej trosce o przyszłość regionu i całej Polski.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#HenrykSzopiński">Przykładem takiej codziennej pamięci o powstańczych czynach w swoim środowisku jest działalność Koła nr 9 im. kpt. Teofila Spychały Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego w Pile, które w ubiegłym tygodniu obchodziło jubileusz 30-lecia istnienia. Członkowie tego koła doskonale kultywują tradycję oraz dbają o pamięć o bohaterach powstania wielkopolskiego. Doceniam państwa nieustanną pracę na rzecz edukacji historycznej i pielęgnowanie pamięci o powstańcach.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#HenrykSzopiński">Wielkopolska, region, który wydał wielu bohaterów, to miejsce, w którym kultywuje się tradycje powstańcze, wspomina powstańców w muzeach, na cmentarzach, ale także w szkołach, wśród młodego pokolenia. Niech ta pamięć o bohaterach powstania wielkopolskiego będzie dla nas nie tylko hołdem, ale także zobowiązaniem do budowania lepszego, silniejszego państwa, w którym wartości takie jak wolność i odwaga będą zawsze fundamentem naszego wspólnego działania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewica. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#MonikaWielichowska">A czy jest pan poseł Włodzimierz Tomaszewski?</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Tomaszewski: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Włodzimierz Tomaszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wigilia to czuwanie, dlatego będziemy czuwać, by za rok była wolna, i to wolna także od przymusowego handlu w niedzielę. W tym czuwaniu Bóg się rodzi. Nowy, 2025 r. rozpoczynamy już w całej Polsce Orszakiem Trzech Króli. Z Łodzi wyszła iskra i w 2011 r. przywróciliśmy dzień wolny od pracy w święto Objawienia Pańskiego, którego pozbawił Polaków towarzysz „Wiesław”, czyli Władysław Gomułka, w 1960 r. Jak widać, także na ulicach i placach, przywróciliśmy ten dzień dla rodzin. Tu także musieliśmy czuwać, by docelową regulację uwolnić od handlu za dzień wolny od pracy przypadający w dzień, który można było odbierać — ten handel polegał na zakazie odbioru. Zatem czekajmy i czuwajmy, byśmy dopięli swego, czyli w przyszłym roku również mieli dzień wolny od pracy, Wigilię. Tymczasem dobrych świąt i dobrego nowego roku. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Wieczorka, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#MonikaWielichowska">Ale jest pan poseł Łukasz Mejza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#ŁukaszMejza">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kochana Polsko! Właściwie już przyzwyczaiłem się do tego, że nie ma tygodnia, żeby Polska nie żyła wydarzeniami z życia Łukasza Mejzy. Powiem szczerze, że nawet mi to specjalnie nie przeszkadza.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#ŁukaszMejza">Jakiś czas temu cały weekend medialny został zdominowany przez news, że wstąpiłem do Zakonu Rycerzy św. Jana Pawła II Wielkiego. Tak, proszę państwa, wierzę w Boga, jestem patriotą, jestem za życiem i kocham Polskę. Odebrałem mnóstwo gratulacji i słów wsparcia, ale też krytyki. Właśnie dlatego, że jestem dumnym patriotą, nie pozwolę, aby jakiś medialny pajac, przebieraniec Tomasz Terlikowski bezczelnymi kłamstwami i graniem na najniższych instynktach mnie obrażał. Pan Tomasz Terlikowski obrzydliwym fake newsem o tym, że rzekomo zarabiałem na krzywdzie chorych dzieci, próbował dezawuować moje wstąpienie do zakonu. Tak że, panie Terlikowski, farbowany kaznodziejo, mimo że brzydzę się nawet panem podłogę powycierać, idą święta, więc znaj pan moje…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Idą święta.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#ŁukaszMejza">Dlatego właśnie chcę dać mu szansę.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#ŁukaszMejza">Przeprosisz mnie, wpłacisz 5 tys. zł na zakon rycerzy Jana Pawła II albo spotkamy się w sądzie. Jestem przekonany, że tam na argumenty rozjadę twoją narrację mocniej, niż ty rozjechałeś swój kręgosłup, zdradzając wartości i zdradzając katolicyzm. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MonikaWielichowska">Czasem warto, panie pośle, dobierać lepsze słowa do swoich wystąpień…</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Mejza: Ja dobieram bardzo właściwe.)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#MonikaWielichowska">…szczególnie tutaj, w tej Wysokiej Izbie, dlatego że parlamentarzyści powinni świecić przykładem dla wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Marię Koźlakiewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zbliżające się święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas, pełen nadziei, miłości i refleksji. To chwile, w których szczególnie doceniamy obecność bliskich, dzielimy się dobrem i wzajemnym wsparciem.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Z tego miejsca pragnę złożyć najserdeczniejsze życzenia wszystkim Polkom i Polakom. Zdrowych, spokojnych i pełnych ciepła świąt Bożego Narodzenia oraz pomyślności w nadchodzącym nowym roku.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szczególne życzenia kieruję do mieszkańców mojego okręgu wyborczego, płocko-ciechanowskiego, wszystkich miast i mniejszych miejscowości w naszym pięknym regionie. Życzę państwu, aby ten świąteczny czas był pełen wzajemnej życzliwości, radości oraz odpoczynku od codziennych trosk. Niech nowy rok przyniesie rozwój naszym małym ojczyznom, realizację planów oraz wspólne działania na rzecz dobra wspólnego. Bądźmy dla siebie wsparciem, budując lokalną wspólnotę pełną szacunku i zrozumienia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agatę Wojtyszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#AgataWojtyszek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z głębokim smutkiem przyjęłam wiadomość o śmierci Marka Samsonowskiego, wyjątkowego człowieka, muzyka, śpiewaka, instruktora muzycznego w Miejsko-Gminnym Ośrodku Kultury w Wąchocku, chórzysty, założyciela i lidera Kapeli Sołtysa z Wąchocka.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#AgataWojtyszek">Marek Samsonowski od 2012 r. nosił tytuł honorowego sołtysa tego miasta. Wyróżnienie to było wyrazem uznania dla jego wkładu w życie społeczności lokalnej. Był symbolem oddania i zaangażowania na rzecz rodzinnego miasta. Zapisał się w historii Wąchocka jako wyjątkowy artysta obdarzony głębokim, pełnym emocji głosem. Jego występy podczas koncertów, festynów i innych wydarzeń artystycznych przyciągały licznych mieszkańców zarówno Wąchocka, jak i Starachowic, pozostawiając niezapomniane wspomnienia.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#AgataWojtyszek">Jako założyciel i lider Kapeli Sołtysa z Wąchocka był niezwykle barwną postacią. Kapela, będąca swoistą lokalną ciekawostką, była zapraszana na wiele imprez w całej Polsce. Marek Samsonowski jako showman tryskał humorem i dowcipem, często nawiązując do historii Wąchocka i jego sołtysa, sławiąc w ten sposób swoją miejscowość na arenie krajowej. Jak sam zapowiedział po otrzymaniu tytułu Honorowego Sołtysa Wąchocka, chciał, by o tym miasteczku usłyszała cała Polska — i słowa dotrzymał. Już pod koniec pierwszego roku piastowania tej funkcji cała Polska usłyszała jego muzyczne zaproszenie do odwiedzenia niewielkiego, lecz słynnego świętokrzyskiego miasteczka w autorskiej piosence „Przyjeżdżajcie, rodacy, do Wąchocka”, którą zaprezentował w programie „Must be the music”.</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#AgataWojtyszek">Głęboka religijność Marka znajdowała wyraz w organizowanych przez niego śpiewanych majówkach przy przydrożnych kapliczkach Wąchocka i Starachowic. Były to wyjątkowe wydarzenia, podczas których razem z liczną grupą mieszkańców wyrażał swoją wiarę i przywiązanie do lokalnych tradycji.</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#AgataWojtyszek">Jego odejście jest wielką stratą dla Wąchocka oraz wszystkich, którzy cenili jego talent, charyzmę i dobroć serca. Pozostanie w pamięci mieszkańców jako osoba, która swoją pasją i pracą budowała lokalną tożsamość i kulturę. Pozostawił rodzinę, którą bardzo kochał: żonę Agnieszkę oraz trójkę dzieci — Aleksandrę, Marię i Marka. Im wszystkim składam wyrazy głębokiego współczucia.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#AgataWojtyszek">Duch, energia i głos Marka Samsonowskiego na zawsze pozostaną częścią historii Wąchocka. Przyjacielu, spoczywaj w pokoju. Cześć jego pamięci!</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Cześć jego pamięci!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Kmitę, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wczoraj z tego miejsca, z tej mównicy pani minister Kotula, zwracając się do tej części sali, a więc do posłów konserwatywnych, posłów Prawa i Sprawiedliwości, do polskiej prawicy, powiedziała: te wartości, te wasze wartości: Bóg, honor i ojczyzna… Tak, to są nasze wartości: Bóg, honor i ojczyzna. Broniliśmy ich, bronimy i będziemy bronić. To, że dzisiejszy minister konstytucyjny pani Kotula odcina się od tych wartości, pokazuje, w którym miejscu jest dzisiaj. Te wartości były i — głęboko wierzę — pozostaną fundamentem funkcjonowania w Polsce, funkcjonowania Rzeczypospolitej. To, że pani minister Kotula odcina się od słowa „Bóg”, to już wiemy, ale przecież są ludzie uczciwi i honorowi, którzy nie muszą podzielać wiary w Boga. To, że odcina się od tej wartości, jaką jest honor, to już bardziej zastanawiające, ale i na to można spuścić zasłonę milczenia i miłosierdzia. Ale to, że odcina się od ojczyzny, od tego, co nas absolutnie powinno łączyć, to jest niebywały skandal i pokazuje — jeszcze raz podkreślę — w jak ciemnym miejscu dzisiaj mentalnie znajdują się jeżeli nie wszyscy, to część ministrów obecnego rządu.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#ZbigniewBogucki">Korzystając z okazji, że przed nami już za chwilę święta Bożego Narodzenia, chcę złożyć życzenia i przypomnieć, że Jezus Chrystus, rodząc się, zmienił bieg historii. Głęboko wierzę w to, że i tym razem te święta będą dla nas źródłem nadziei i siły do tego, żeby na dobre zmieniać historię, zmieniać historię w dobrym kierunku, żebyśmy odnaleźli w sobie siłę do tego, żeby bronić właśnie tych wartości, które zawierają się w słowach: Bóg, honor, ojczyzna. Radosnych, rodzinnych, błogosławionych świąt wszystkim bez względu na to, jakie mają poglądy, czy w Pana Boga wierzą, czy nie wierzą, ale tym, którzy wierzą w Polskę, wierzą w naszą ojczyznę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MarcinOciepa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Święta Bożego Narodzenia to także czas bardzo trudny i wymagający dla wszystkich naszych służb państwowych, które będą czuwały nad naszym bezpieczeństwem, kiedy my będziemy siadać do stołów i łamać się opłatkiem z najbliższymi. Pamiętajmy w tych dniach także o naszych strażakach ochotnikach, których Wigilię nieraz pewnie przerwie syrena alarmowa i wezwanie do niesienia pomocy najbliższym. To jest dobry moment, żeby przypomnieć nam wszystkim, jak ważna jest ich służba, jak bardzo potrzebują naszego wsparcia, jak bardzo potrzebują kontynuacji tych wszystkich programów, które miały miejsce za czasów Zjednoczonej Prawicy, zakupu, wyposażania ich remiz w nowe wozy strażackie, w sprzęt strażacki, który ratuje później życie i zdrowie każdego z nas bez względu na to, jakie mamy poglądy polityczne. Ale to także okazja, żeby upomnieć się o kolejne drobne gesty ze strony państwa polskiego, które by wychodziły im naprzeciw. Strażacy ochotnicy nie powinni wymieniać prawa jazdy na samochody ciężarowe odpłatnie. Powinien to być jeden z ich przywilejów. Powinni także mieć uprzywilejowany dostęp do lekarzy specjalistów w sytuacji leczenia urazów, które są związane z wykonywaniem służby. To także okazja, żeby się upomnieć o zwiększenie dodatku emerytalnego dla tych, którzy przepracowali, przesłużyli 20 lat, odbyli wzorową służbę na rzecz swoich społeczności lokalnych.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#MarcinOciepa">Niech święta Bożego Narodzenia będą także okazją do tego, żebyśmy pamiętali o tych, którzy na co dzień czuwają nad naszym bezpieczeństwem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj dowiedzieliśmy się o bardzo ważnej, bardzo dobrej decyzji związanej z przyznaniem środków finansowych na dokończenie obwodnicy Radomska. To jest kwota 440 mln zł, które pomogą dokończyć tę kluczową dla naszego miasta inwestycję. Warto tutaj podziękować wszystkim tym, którzy na przestrzeni kilkunastu lat walczyli i pracowali nad zbudowaniem tej bardzo ważnej dla nas inwestycji. Jest to kilka kadencji samorządowych, kilka kadencji parlamentarnych. Zaczęło się to od pani poseł Radziszewskiej z Platformy Obywatelskiej, która rzeczywiście pomagała. Później bardzo ważny etap tych prac był prowadzony za czasów rządu Zjednoczonej Prawicy, kiedy była posłem pani poseł Anna Milczanowska. Również ja jako wicewojewoda czy wiceminister byłem zaangażowany w ten proces.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#KrzysztofCiecióra">Dzisiaj jesteśmy na samym końcu tego długiego procesu, który obejmował przecież konsultacje społeczne, konsultacje środowiskowe. To bardzo trudny teren, przez który ma przebiegać obwodnica, bardzo duże emocje, które na przestrzeni lat miały wokół tego wszystkiego miejsce, więc tym bardziej szerokie ukłony dla wszystkich tych, którzy przyczynili się do tego projektu. Jest niestety grupa, na szczęście bardzo wąska, polityków Platformy Obywatelskiej, która postanowiła wykorzystać ten moment i spić całą śmietankę z całego tego procesu. Ale ja chciałbym wam przekazać, drodzy koledzy z Radomska, że ludzie doskonale wiedzą, kto na przestrzeni lat zajmował jakie stanowisko i jakie podejmował działania w zakresie tej inwestycji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#MonikaWielichowska">Możemy kiedyś usiąść, panie pośle, i porozmawiać o tym, jak państwo potraktowaliście polityków Platformy Obywatelskiej, kiedy otwieraliście wykonaną przez nas w całości obwodnicę Kłodzka i obwodnicę Nysy.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Ale wspomniałem o pani poseł z Platformy.)</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#MonikaWielichowska">Uderzając potem w kolejnym zdaniu w polityków Platformy Obywatelskiej. A ja chcę panu powiedzieć, że wy robiliście o wiele gorzej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Chętnie pani wyjaśnię szczegóły.)</u>
          <u xml:id="u-169.5" who="#MonikaWielichowska">To się umówimy.</u>
          <u xml:id="u-169.6" who="#MonikaWielichowska">Czy jest pan poseł Włodzimierz Skalik? Jest pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-169.7" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Tak, czekam cierpliwie.)</u>
          <u xml:id="u-169.8" who="#MonikaWielichowska">Czeka pan cierpliwie.</u>
          <u xml:id="u-169.9" who="#MonikaWielichowska">Proszę bardzo, to jest pana czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WłodzimierzSkalik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W środę Międzynarodowa Agencja Energetyczna opublikowała doroczny raport o zużyciu węgla na świecie w 2024 r. Wynika z niego, że ludzkość spali go do końca tego roku prawie 9 mld t. Największym konsumentem tego paliwa kopalnego są Chiny, gdzie zużyje się go prawie 5 mld t, tj. o 30% więcej niż we wszystkich innych państwach na świecie. W Unii Europejskiej zużycie węgla spadnie o 12%, głównie z powodu Polski wskutek zideologizowanej dekarbonizacji. Jaki jest tego efekt? Cena za energię elektryczną w Polsce należy do najwyższych w Europie, jest 2,5–3 razy wyższa niż we wszystkich państwach nieeuropejskich. Skutki: narastająca fala bankructw, przenoszenie firm z Polski do innych państw, często na inne kontynenty. Przykładem jest firma Fakro, gigant, jeżeli chodzi o produkcję okien dachowych. Firma Fakro przenosi budowę nowego zakładu z Polski do Stanów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WłodzimierzSkalik">Sprzeciwiamy się absurdom klimatystów, którzy z Europy i Polski chcą uczynić gospodarczy skansen. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Barbarę Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś zwrócę uwagę na jedną z najpiękniejszych inicjatyw społecznych w Polsce — Szlachetną Paczkę. Inicjatywa ta od 23 lat jednoczy Polaków w idei niesienia wzajemnej pomocy oraz wsparcia dla osób w najtrudniejszej sytuacji życiowej.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">W tym roku każda z ponad 17 tys. zgłoszonych do akcji rodzin znalazła swoich darczyńców. Ta imponująca liczba pokazuje ogromną skalę inicjatywy. Drobne gesty i pozornie niewielka pomoc, jak zakup artykułów spożywczych, środków czystości czy odzieży, składają się na wielką zmianę w życiu tysięcy potrzebujących.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">Z tego miejsca z całego serca dziękuję wszystkim darczyńcom, którzy angażują się w tę akcję, oraz wolontariuszom, bez których pracy, zaangażowania i wielkiego serca nie byłoby to możliwe. Dzięki państwu wiele rodzin otrzymuje nie tylko materialne dary, lecz także nadzieję oraz poczucie, że nie są sami. Jeszcze raz bardzo, bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#BożenaLisowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Koniec roku to czas podsumowań, ale też podziękowań za zaangażowanie i pracę przez cały rok. Chcę podziękować z tego miejsca zorganizowanemu społeczeństwu obywatelskiemu: organizacjom pozarządowym, podmiotom ekonomii społecznej, społecznikom, wolontariuszom, grupom nieformalnym oraz wszystkim aktywnym obywatelkom i obywatelom, którzy działają na rzecz innych i wspierają najbardziej potrzebujących. Dzięki waszemu zaangażowaniu często rozwiązywane są problemy, których państwo nie jest w stanie rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#BożenaLisowska">Dziękuję z tego miejsca także ciałom dialogu obywatelskiego, czyli radom działalności pożytku publicznego, młodzieżowym radom przy jednostkach samorządu terytorialnego, radom seniorów, ale przede wszystkim Konwentowi Wojewódzkich Rad Działalności Pożytku Publicznego. Podziękowania składam za waszą społeczną pracę i działalność pro publico bono. To dzięki wam budują się dobre relacje pomiędzy władzą a obywatelami. Oby 2025 r. był dla was wszystkich pomyślny. Szczęśliwego nowego roku i wesołych świąt Bożego Narodzenia.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W okresie zimowym warto przypomnieć sobie o dawnych tradycjach, które były głęboko zakorzenione w naszej kulturze i harmonizowały z cyklem natury. Wiele tych zwyczajów celebrowało moment przełomu — czas, gdy ciemność zaczyna ustępować miejsca światłu, a dni stają się dłuższe. Był to czas refleksji, wdzięczności i nadziei na odnowienie. Wspólne gromadzenie się przy ogniu, dzielenie się jedzeniem, składanie sobie życzeń na nadchodzący czas przypominało, jak ważna jest wspólnota, równowaga z przyrodą i troska o bliskich.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MarcinJózefaciuk">Wciąż wspominamy z uśmiechem i ciepłem w sercu każde minione święta, a z nadzieją patrzymy na kolejne. Wciąż celebrujemy narodziny nadziei wraz z powrotem coraz dłuższych dni. Wciąż spotykamy się z rodziną, wciąż zwalniamy na tę chwilę i cieszymy się małymi rzeczami. Niech te wartości pozostaną dla nas inspiracją niezależnie od współczesnej formy obchodów zimowych świąt.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowni Państwo! Szczęśliwego Yule.</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Sylwię Bielawską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#SylwiaBielawska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jest 22 grudnia 1985 r. W wałbrzyskich domach tak jak w większości domów o tej porze zaczynają się przygotowania do świąt. I nagle o godz. 15.10 wybucha metan w Kopalni Węgla Kamiennego Wałbrzych. Ogromna fala uderzeniowa zabija 18 górników, z których najmłodszy miał 18 lat, najstarszy 42 lata.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#SylwiaBielawska">Po tej strasznej tragedii, która jest największą tragedią, jeżeli chodzi o historię wałbrzyskiego wydobywania węgla, która zapisała się czarnymi zgłoskami w historii Wałbrzycha, dokonano oczywiście wyjaśnień, została powołana komisja, wyjaśniono przyczyny tejże tragedii. Ale od tamtego czasu, od 39 lat co roku wałbrzyskie środowiska górnicze zbierają się właśnie 22 grudnia o godz. 15.10 pod symboliczną tablicą, gdzie zapalają 18 pamiątkowych symbolicznych zniczy, aby uczcić pamięć swoich kolegów.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#SylwiaBielawska">Ja z tego miejsca chciałabym im serdecznie za to podziękować i zapewnić, że jak zwykle będziemy w tym dniu razem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Wieczorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kilka dni temu minister aktywów państwowych pan Jakub Jaworowski poinformował, że zostanie skasowana inwestycja jakże ważna dla województwa śląskiego — projekt polskiego samochodu elektrycznego Izera został wrzucony do kosza. Nie takie były zobowiązania, również tych, którzy dzisiaj ponoszą odpowiedzialność za Polskę. Jeszcze niedawno, bo jeszcze w tym roku, pani minister przemysłu mówiła, że umowa społeczna obowiązuje w całości. To ja państwu przypomnę, że w umowie zawartej między stronami społeczną i rządową, zawartej z gminami górniczymi był punkt: jaworznicki obszar gospodarczy i budowa polskiego samochodu elektrycznego. Tak wygląda, drodzy państwo, realizacja zobowiązań i obietnic, często składanych przez Platformę Obywatelską. Tak więc wszystko to, co było dobre, co było przygotowane, nie będzie realizowane. Do tego dochodzi decyzja Sądu Okręgowego w Gliwicach o upadłości polskiej firmy Rafako. Zwolnienia grupowe, które mają miejsce w związku z tą upadłością i z wieloma innymi wygaszeniami w polskim przemyśle, głównie w województwie śląskim, pokazują, w jakim stanie w tej chwili jest polska gospodarka. Tylko w listopadzie ponad 1100 osób zostało zgłoszonych do zwolnień grupowych. Polska potrzebuje rozwoju, potrzebuje odpowiedzialności, potrzebuje mądrości. Na to, szanowni państwo, liczą nasi mieszkańcy.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#MonikaWielichowska">Wygląda na to, że moje oświadczenie będzie ostatnim oświadczeniem w 2024 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Za chwilę kończymy 25. posiedzenie Sejmu i rozpoczniemy 2025 r. W tym szczególnym czasie życzę państwu zdrowia, siły i odrobiny spokoju wśród codziennych trudności. Niech obecność najbliższych oraz wsparcie płynące z otoczenia dodają wam wszystkim nadziei i sił do stawiania czoła wyzwaniom, jakie niesie życie. Życzę, aby nadchodzący nowy rok przyniósł więcej stabilności i możliwości wspólnego budowania lepszej przyszłości. Tu szczególne życzenia kieruję do wszystkich tych, którzy doświadczyli powodzi. Życzę wszystkim, aby nadchodzący nowy rok przyniósł więcej stabilności i możliwości wam wszystkim. Serdeczności dla was wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MonikaWielichowska">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie poselskie w sprawie upamiętnienia Teresy Grodzińskiej w 145. rocznicę jej urodzin</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj przypada 145. rocznica urodzin Teresy Grodzińskiej — polskiej sanitariuszki, która w 1920 r. oddała swoje życie w służbie ojczyźnie i drugiemu człowiekowi podczas wojny polsko-bolszewickiej.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#BarbaraBartuś">Była piątym dzieckiem Feliksa Grodzińskiego i Bronisławy z domu Arkuszewskich. Urodziła się 20 grudnia 1899 r. w Jaszkowicach — małej wsi oddalonej 14 km od Radomia. Jej ojciec zdobytą wiedzę na Wydziale Mechanizacji w Instytucie Rolniczym w Puławach wykorzystał, wprowadzając w swoim majątku nowoczesne metody uprawy ziemi i hodowli. Matka oprócz pracy w gospodarstwie zajmowała się działalnością społeczną i patriotyczną. Założyła m.in. tajną szkołę języka polskiego.</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#BarbaraBartuś">W wyniku zniszczeń wojennych rodzina Grodzińskich była zmuszona wyjechać do Radomia, gdzie Teresa rozpoczęła naukę w prywatnych Zakładach Naukowych Żeńskich. W mieście w asymilacji pomogło Teresie zaangażowanie się w ruch skautowy i pracę w tajnej Organizacji Młodzieży Narodowej Szkół Średnich.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#BarbaraBartuś">W lipcu 1920 r. jako ochotniczka zgłosiła się do służby sanitarnej. Należąc do jednostki sanitarnej „Czuwaj” zakwalifikowanej jako kompania sanitarna, trafiła do II batalionu 4. Pułku Piechoty Legionów Polskich, który został wysłany na front w okolice Hrubieszowa.</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#BarbaraBartuś">18 sierpnia znalazła się w samym środku zaciętych walk i podjęła obowiązki sanitariuszki, opatrując rannych. Kiedy przeprawiano się przez płonący most na rzece Huczwie, Teresa, która nie była eteryczną, delikatną panienką, ale dobrze zbudowaną, krzepką młodą kobietą, na własnych plecach, pod ostrzałem nieprzyjaciela przenosiła na drugi brzeg rannych żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#BarbaraBartuś">W dniu 1 września 1920 r. polskie wojska zostały otoczone przez 1. Armię Konną Siemiona Budionnego. Sanitariuszka, przedkładając opiekę nad rannymi nad własne bezpieczeństwo, nie zdążyła się ewakuować. Później, wyczerpana do granic wytrzymałości, skryła się w kopce lnu nieopodal jednej ze stodół we wsi Stefankowice, gdzie odnaleźli ją Kozacy.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#BarbaraBartuś">Okoliczności jej śmierci nie do końca były znane z powodu braku świadków, ale jak twierdzą miejscowi mieszkańcy, broniła się przed oprawcami siekierą, zabijając dwóch bolszewików. Zginęła w nierównej walce posiekana szablami. Po ustaniu walk Teresa pochowana została przez miejscową ludność, po czym kilka dni później, po odbiciu tych terenów przez wojska polskie, jej zwłoki ekshumowano i po wykonaniu dokumentacji fotograficznej przewieziono do Chełma. Za służbę w obronie Polski pośmiertnie odznaczono ją najwyższym odznaczeniem wojskowym — Orderem Virtuti Militari. W okresie międzywojennym stała się wzorem dla polskiej młodzieży, a jej imię zostało upamiętnione na tablicach pamiątkowych w Warszawie i w Radomiu.</u>
          <u xml:id="u-184.8" who="#BarbaraBartuś">Po wybuchu II wojny światowej oraz w okresie rządów komunistycznych pamięć o Teresie Grodzińskiej została niemal całkowicie wymazana. Dopiero po 1989 r. rozpoczęto proces przywracania jej należnego miejsca w historii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#GabrielaLenartowicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ogłoszenie przez sąd upadłości Rafako i wyznaczenie syndyka jest kolejnym etapem procesu, który został uruchomiony przez zarząd spółki we wrześniu. Wierzę, że wyznaczenie syndyka, w świetle zapowiedzi o odbudowie Rafako, uruchomi działania, które pozwolą uratować miejsca pracy na Śląsku i stworzą warunki do tego, by zachować kompetencje technologiczne, produkcyjne i wykonawcze pod marką Rafako. Jest oczywiste, że w obliczu wyzwań wynikających z przyspieszenia tempa inwestycji związanych z transformacją energetyczną ważne jest to, żeby wzmocnić potencjał polskich firm biorących udział w realizacji takich projektów. Wierzę, że taki scenariusz jest możliwy, ale też korzystny społecznie i gospodarczo.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#GabrielaLenartowicz">Aby zrozumieć rzeczywiste powody upadłości Rafako, trzeba przytoczyć podstawowe fakty o uwarunkowaniach właścicielskich, bo to one determinowały to, co dzieje się ze spółką. Głównym akcjonariuszem, który posiadał pełną decyzyjność, jest spółka PBG SA, której obligatariusze posiadają pakiet ok. 26% akcji Rafako. Kontrolę nad spółką sprawuje zarządca masy upadłościowej PBG, którym jest kancelaria Zimmerman Filipiak Restrukturyzacja. Polski Fundusz Rozwoju — Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych jest mniejszościowym akcjonariuszem.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#GabrielaLenartowicz">Mimo tych uwarunkowań podmioty powiązane ze Skarbem Państwa, nie mając większości w akcjonariacie, były gotowe do zaangażowania w proces naprawczy Rafako. Agencja Rozwoju Przemysłu, która wszak nie jest akcjonariuszem, udzieliła pomocy publicznej w kwocie 100 mln. Władze spółki odrzucały wsparcie oferowane przez instytucje państwowe. W grudniu 2023 r. zarządca PBG nie przyjął propozycji dokapitalizowania spółki przez Polski Fundusz Rozwoju — Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych. Kolejna propozycja dokapitalizowania była formułowana w kwietniu, ale również nie została przyjęta. Szacuje się, że od września 2023 r. zarządca PBG i władze spółki odrzuciły wsparcie w kwocie ok. 200 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-185.3" who="#GabrielaLenartowicz">Przypominam, że zarządca PBG i zarząd spółki przez półtora roku nie podjęli decyzji, które pozwoliłyby uchronić Rafako przed upadłością. Wbrew publicznym zapewnieniom nie oddłużono firmy pomimo posiadania decyzyjności w tej sprawie. Sprzeciw PBG mógł być podyktowany obawą o utratę kontroli nad spółką na rzecz podmiotów związanych ze Skarbem Państwa, które w wyniku konwersji wierzytelności mogły uzyskać w akcjonariacie większość.</u>
          <u xml:id="u-185.4" who="#GabrielaLenartowicz">Przypominam, że jeszcze w czerwcu władze spółki zapewniały, że jest inwestor zainteresowany Rafako. Wygląda niestety na to, że zasłaniano się procesem inwestorskim, aby utrzymać władzę w spółce, chociaż było oczywiste, że sytuacja finansowa i majątkowa spółki pogarszała się z każdym miesiącem do tego stopnia, że taki proces był pozbawiony realności.</u>
          <u xml:id="u-185.5" who="#GabrielaLenartowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Udzielanie publicznego wsparcia podmiotom, które są w trudnej sytuacji ekonomicznej, w ważnych dla państwa branżach, jest uzasadnione i potrzebne. Jednak zawsze musi odbywać się to w zgodzie z interesem publicznym, na podstawie i w granicach prawa, w tym z poszanowaniem zasad ładu korporacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-185.6" who="#GabrielaLenartowicz">Wszystkie okoliczności wskazują na to, że upadłość może być rezultatem decyzji i zaniechań organów korporacyjnych i zarządcy masy upadłościowej spółki PBG. Fakt, iż doszło do upadłości spółki, która otrzymała od państwa wsparcie, powinien skutkować wyjaśnieniem przyczyn takiego stanu rzeczy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie poselskie w sprawie spotkania wielkiej piątki w Berlinie</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#AndrzejSzejna">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniach 11–12 grudnia 2024 r. odbyło się kluczowe spotkanie wielkiej piątki, czyli przedstawicieli: Francji, Niemiec, Włoch, Hiszpanii, Polski oraz Wielkiej Brytanii, z udziałem ministra spraw zagranicznych Ukrainy oraz wysokiej przedstawicielki Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa. Rozmowy te były odpowiedzią na trwającą brutalną agresję Rosji wobec Ukrainy, a ich wyniki zawarto w tzw. deklaracji berlińskiej.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#AndrzejSzejna">Spotkanie w Berlinie potwierdziło jedność i determinację europejskich partnerów w kwestii wsparcia Ukrainy, zarówno politycznego, gospodarczego, jak i militarnego. W dokumencie podkreślono, że pokój w Ukrainie oraz długofalowe bezpieczeństwo Europy są ze sobą nierozerwalnie związane. To dlatego państwa wielkiej piątki potwierdziły swoje zdecydowane poparcie dla integracji Ukrainy z Unią Europejską oraz NATO, przy pełnym poszanowaniu jej suwerenności i integralności terytorialnej.</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#AndrzejSzejna">W kontekście eskalacji konfliktu, spowodowanej brutalnymi rosyjskimi atakami na infrastrukturę krytyczną oraz użyciem rakiet balistycznych, uczestnicy spotkania zobowiązali się do zwiększenia pomocy militarnej i finansowej. W szczególności wskazano na realizację pożyczki w wysokości 50 mld dolarów, z istotnym udziałem państw Unii Europejskiej, która ma na celu zaspokojenie pilnych potrzeb obronnych Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#AndrzejSzejna">Warto podkreślić, że wielka piątka dostrzega również konieczność odbudowy Ukrainy po zakończeniu działań wojennych. Z tego względu przyszłoroczna Konferencja Odbudowy Ukrainy odbędzie się we Włoszech, a kluczowym zadaniem będzie koordynacja międzynarodowej pomocy i stworzenie mechanizmów długoterminowej rekonstrukcji.</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#AndrzejSzejna">Deklaracja berlińska to także wyraz wspólnego zobowiązania do wzmocnienia europejskiego przemysłu obronnego, który musi otrzymać dostęp do środków publicznych i prywatnych. Bez tego Europa nie będzie w stanie skutecznie odpowiadać na wyzwania bezpieczeństwa i przeciwdziałać agresji Rosji. To Polska jako kraj graniczący z Ukrainą i będący bezpośrednim świadkiem dramatu tej wojny pełni szczególną rolę w budowaniu międzynarodowej koalicji wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#AndrzejSzejna">Na zakończenie podkreślam, że bezpieczeństwo Ukrainy jest bezpieczeństwem Europy. Naszym wspólnym obowiązkiem jest nie tylko wsparcie Ukrainy w jej walce, ale także budowanie silnej i zjednoczonej architektury bezpieczeństwa opartej na zasadach prawa międzynarodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MonikaWielichowska">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#MonikaWielichowska">Na tym kończymy 25. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#MonikaWielichowska">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#MonikaWielichowska">Porządek dzienny 26. posiedzenia Sejmu zwołanego na 8, 9 i 10 stycznia 2025 r. został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#MonikaWielichowska">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-187.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 12 min 28)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>