PPC / ppc

text_structure.xml 886 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650 3651 3652 3653 3654 3655 3656 3657 3658 3659 3660 3661 3662 3663 3664 3665 3666 3667 3668 3669 3670 3671 3672 3673 3674 3675 3676 3677 3678 3679 3680 3681 3682 3683 3684 3685 3686 3687 3688 3689 3690 3691 3692 3693 3694 3695 3696 3697 3698 3699 3700 3701 3702 3703 3704 3705 3706 3707 3708 3709 3710 3711 3712 3713 3714 3715 3716 3717 3718 3719 3720 3721 3722 3723 3724 3725 3726 3727 3728 3729 3730 3731 3732 3733 3734 3735 3736 3737 3738 3739 3740 3741 3742 3743 3744 3745 3746 3747 3748 3749 3750 3751 3752 3753 3754 3755 3756 3757 3758 3759 3760 3761 3762 3763 3764 3765 3766 3767 3768 3769 3770 3771 3772 3773 3774 3775 3776 3777 3778 3779 3780 3781 3782 3783 3784 3785 3786 3787 3788 3789 3790 3791 3792 3793 3794 3795 3796 3797 3798 3799 3800 3801 3802 3803 3804 3805 3806 3807 3808 3809 3810 3811 3812 3813 3814 3815 3816 3817 3818 3819 3820 3821 3822 3823 3824 3825 3826 3827 3828 3829 3830 3831 3832 3833 3834 3835 3836 3837 3838 3839 3840 3841 3842 3843 3844 3845 3846 3847 3848 3849 3850 3851 3852 3853 3854 3855 3856 3857 3858 3859 3860 3861 3862 3863 3864 3865 3866 3867 3868 3869 3870 3871 3872 3873 3874 3875 3876 3877 3878 3879 3880 3881 3882 3883 3884 3885 3886 3887 3888 3889 3890 3891 3892 3893 3894 3895 3896 3897 3898 3899 3900 3901 3902 3903 3904 3905 3906 3907 3908 3909 3910 3911 3912 3913 3914 3915 3916 3917 3918 3919 3920 3921 3922 3923 3924 3925 3926 3927 3928 3929 3930 3931 3932 3933 3934 3935 3936 3937 3938 3939 3940 3941 3942 3943 3944 3945 3946 3947 3948 3949 3950 3951 3952 3953 3954 3955 3956 3957 3958 3959 3960 3961 3962 3963 3964 3965 3966 3967 3968 3969 3970 3971 3972 3973 3974 3975 3976 3977 3978 3979 3980 3981 3982 3983 3984 3985 3986 3987 3988 3989 3990 3991 3992 3993 3994 3995 3996 3997 3998 3999 4000 4001 4002 4003 4004 4005 4006 4007 4008 4009 4010 4011 4012 4013 4014 4015 4016 4017 4018 4019 4020 4021 4022 4023 4024 4025 4026 4027 4028 4029 4030 4031 4032 4033 4034 4035 4036 4037 4038 4039 4040 4041 4042 4043 4044 4045 4046 4047 4048 4049 4050 4051 4052 4053 4054 4055 4056 4057 4058 4059 4060 4061 4062 4063 4064 4065 4066 4067 4068 4069 4070 4071 4072 4073 4074 4075 4076 4077 4078 4079 4080 4081 4082 4083 4084 4085 4086 4087 4088 4089 4090 4091 4092 4093 4094 4095 4096 4097 4098 4099 4100 4101 4102 4103 4104 4105 4106 4107 4108 4109 4110 4111 4112 4113 4114 4115 4116 4117 4118 4119 4120 4121 4122 4123 4124 4125 4126 4127 4128 4129 4130 4131 4132 4133 4134 4135 4136 4137 4138 4139 4140 4141 4142 4143 4144 4145 4146 4147 4148 4149 4150 4151 4152 4153 4154 4155 4156 4157 4158 4159 4160 4161 4162 4163 4164 4165 4166 4167 4168 4169 4170 4171 4172 4173 4174 4175 4176 4177 4178 4179 4180 4181 4182 4183 4184 4185 4186 4187 4188 4189 4190 4191 4192 4193 4194 4195 4196 4197 4198 4199 4200 4201 4202 4203 4204 4205 4206 4207 4208 4209 4210 4211 4212 4213 4214 4215 4216 4217 4218 4219 4220 4221 4222 4223 4224 4225 4226 4227 4228 4229 4230 4231 4232 4233 4234 4235 4236 4237 4238 4239 4240 4241 4242 4243 4244 4245 4246 4247 4248 4249 4250 4251 4252 4253 4254 4255 4256 4257 4258 4259 4260 4261 4262 4263 4264 4265 4266 4267 4268 4269 4270 4271 4272 4273 4274 4275 4276 4277 4278 4279 4280 4281 4282 4283 4284 4285 4286 4287 4288 4289 4290 4291 4292 4293 4294 4295 4296 4297 4298 4299 4300 4301 4302 4303 4304 4305 4306 4307 4308 4309 4310 4311 4312 4313 4314 4315 4316 4317 4318 4319 4320 4321 4322 4323 4324 4325 4326 4327 4328 4329 4330 4331 4332 4333 4334 4335 4336 4337 4338 4339 4340 4341 4342 4343 4344 4345 4346 4347 4348 4349 4350 4351 4352 4353 4354 4355 4356 4357 4358 4359 4360 4361 4362 4363 4364 4365 4366 4367 4368 4369 4370 4371 4372 4373 4374 4375 4376 4377 4378 4379 4380 4381 4382 4383 4384 4385 4386 4387 4388 4389 4390 4391 4392 4393 4394 4395 4396 4397 4398 4399 4400 4401 4402 4403 4404 4405 4406 4407 4408 4409 4410 4411 4412 4413 4414 4415 4416 4417 4418 4419 4420 4421 4422 4423 4424 4425 4426 4427 4428 4429 4430 4431 4432 4433 4434 4435 4436 4437 4438 4439 4440 4441 4442 4443 4444 4445 4446 4447 4448 4449 4450 4451 4452 4453 4454 4455 4456 4457 4458 4459 4460 4461 4462 4463 4464 4465 4466 4467 4468 4469 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Dorota Niedziela, Piotr Zgorzelski, Monika Wielichowska i Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#DorotaNiedziela">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#DorotaNiedziela">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#DorotaNiedziela">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Adama Gomołę, Roberta Gontarza, Patryka Jaskulskiego oraz Aleksandrę Karolinę Wiśniewską.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#DorotaNiedziela">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Adam Gomoła oraz Robert Gontarz.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#DorotaNiedziela">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Adam Gomoła oraz Patryk Jaskulski.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#DorotaNiedziela">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdamGomoła">Wysoka Izbo! Drodzy Goście! Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdamGomoła">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 9.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AdamGomoła">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AdamGomoła">— do Spraw Dzieci i Młodzieży — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AdamGomoła">— Finansów Publicznych — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#AdamGomoła">— Spraw Zagranicznych — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#AdamGomoła">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#AdamGomoła">— Ustawodawczej — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#AdamGomoła">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#AdamGomoła">— Infrastruktury — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#AdamGomoła">— pierwsze posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej do spraw ochrony zwierząt — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#AdamGomoła">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#AdamGomoła">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#AdamGomoła">— Gospodarki i Rozwoju wspólnie z Komisją Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#AdamGomoła">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#AdamGomoła">— Mniejszości Narodowych i Etnicznych — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#AdamGomoła">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#AdamGomoła">— Polityki Społecznej i Rodziny wspólnie z Komisją do Spraw Dzieci i Młodzieży — godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#AdamGomoła">— Finansów Publicznych — godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#AdamGomoła">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 15.45,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#AdamGomoła">— Zdrowia wspólnie z Komisją Finansów Publicznych — godz. 16.30,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#AdamGomoła">— Gospodarki i Rozwoju wspólnie z Komisją Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#AdamGomoła">— Polityki Społecznej i Rodziny wspólnie z Komisją Zdrowia — godz. 18. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#DorotaNiedziela">Witam młodzież, która jest na galerii. Pozdrawiam was serdecznie. Cieszę się, że jesteście z nami.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#DorotaNiedziela">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#DorotaNiedziela">Zaczynamy od pytania trzeciego.</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050 — Trzecia Droga, zadaje pytanie w sprawie działań mających na celu przeciwdziałanie produkcji zanieczyszczonych leków. Pytanie do ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Zaniepokojenie nie tylko u miłośników sportu wywołał w ostatnich dniach raport Międzynarodowej Agencji ds. Integralności Tenisa. W sierpniu po jednej z kontroli antydopingowych w organizmie najlepszej tenisistki świata Igi Świątek wykryto niedozwolony środek trimentazydynę. W wyniku postępowania wyjaśniającego okazało się, że zabroniona substancja znalazła się w stosowanym przez zawodniczkę leku melatonina. Trimetazydyna nie jest jednak wymieniona w składzie leku produkowanego w polskich zakładach LEK-AM.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#TomaszZimoch">W związku z tym zdarzeniem, które wywołało ogromne poruszenie w świecie, zwracamy się z prośbą o informację, czy w ostatnich latach zdarzały się przypadki zanieczyszczenia produkowanych w Polsce leków. Jakie działania podejmuje w związku z tym Ministerstwo Zdrowia wspólnie z Głównym Inspektoratem Farmaceutycznym, by do obrotu nie trafił lek, w którego składzie znajduje się nie tylko substancja wymieniona w ulotce? Czy sportowiec, i nie tylko sportowiec, może mieć zaufanie do polskich producentów leków? I czy kontroli podlegają też leki zagranicznych producentów dopuszczone do obrotu w Polsce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pani minister Urszula Demkow.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#UrszulaDemkow">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Z przyjemnością odpowiem na pana pytanie jak wygląda nadzór farmaceutyczny w Polsce. Otóż organem nadzorującym podmioty wytwarzające leki jest główny inspektor farmaceutyczny, a przepisy, które regulują ten nadzór, są określone w ustawie — Prawo farmaceutyczne oraz w aktach wykonawczych, m.in. w rozporządzeniach ministra zdrowia, które to stanowią implementację przepisów unijnych, m.in. dyrektywy 2001/83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, w sprawie wspólnotowego kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi. Wymogi te mają zastosowanie jednolite do wszystkich podmiotów wytwarzających leki na rynek europejski. Każdy podmiot, który wytwarza i importuje produkty lecznicze w Unii Europejskiej musi posiadać na to zezwolenie — zezwolenie na wytwarzanie lub import leku wydawane przez organ nadzorujący. W Polsce jest to Główny Inspektorat Farmaceutyczny. Ponadto każdy podmiot podlega okresowym, planowym inspekcjom warunków wytwarzania. Inspekcje te wykonywane są w odstępach nieprzekraczających 3 lat. W toku takich inspekcji sprawdza się, czy wytwórca spełnia obowiązki wynikające z prawa farmaceutycznego i aktów wykonawczych. Z przeprowadzonej inspekcji sporządza się raport zawierający opinie o spełnieniu przez wytwórcę lub importera wymagań dobrej praktyki wytwarzania. Jeżeli spełnia się wymagania dobrej praktyki, główny inspektor wydaje tzw. certyfikat GMP, który potwierdza nam zgodność warunków wytwarzania lub importu produktu leczniczego, zgodność z tymi wymaganiami i wprowadza niezwłocznie informacje o wydaniu certyfikatu do europejskiej bazy danych. Natomiast jeżeli w trakcie inspekcji zostanie stwierdzone, że wytwórca czy importer nie spełnia wymagań, główny inspektor natychmiast wprowadza taką informację do europejskiej bazy danych i cofa certyfikat. Procedury w zakresie uzyskiwania certyfikatów GMP są jednakowe w całej Unii Europejskiej, a więc w Polsce i innych krajach europejskich te warunki są takie same.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#UrszulaDemkow">Istnieje także rozbudowana współpraca międzynarodowa. W tej współpracy uczestniczy szereg organizacji europejskich, m.in. europejska komisja DG Sante i Europejska Agencja Leków — EMA. Te organizacje wspólnie dążą do nawiązywania bliskich relacji z organizacjami partnerskimi na całym świecie i ścisłej współpracy z państwami członkowskimi. Umowy te pozwalają też organom UE polegać na inspekcjach GMP przeprowadzonych przez innych regulatorów. Unia Europejska zawarła umowy o wzajemnym uznawaniu z Australią, Kanadą, Japonią, Nową Zelandią, Szwajcarią i Stanami Zjednoczonymi oraz podobną umowę z Izraelem. W przypadku podejrzeń o uchybieniach wytwórcy lub importera, powodujących zagrożenie dla jakości, bezpieczeństwa stosowania lub skuteczności leków albo podejrzenia nieprzestrzegania wymogów, główny inspektor farmaceutyczny zarządza odpowiednio doraźną albo niezapowiedzianą inspekcję farmaceutyczną i z tej inspekcji sporządza raport. W przypadku, gdy GIF podejmie decyzję, że produkt leczniczy nie odpowiada ustalonym wymaganiom jakościowym albo bezpieczeństwa stosowania, może wstrzymać wytwarzanie lub import produktu leczniczego całkowicie lub do czasu usunięcia stwierdzonych uchybień. Ponadto GIF w przypadku stwierdzenia wady jakościowej produktu leczniczego może wydać decyzję o jego wycofaniu z obrotu.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#UrszulaDemkow">Mając na uwadze powyższe, należy wyjaśnić, że główny inspektor farmaceutyczny dysponuje odpowiednimi narzędziami prawnymi w celu zabezpieczenia produktów leczniczych przed zanieczyszczeniami. Jednak należy tutaj wskazać, że całkowite wyeliminowanie wad jakościowych lub błędów na etapie produkcji w praktyce jest niemożliwe, gdyż każdy proces może być obarczony jakimś błędem. Ważne jest to, żebyśmy prawdopodobieństwo wystąpienia tego błędu zminimalizowali jak najbardziej. W przypadku uzyskania informacji o możliwych nieprawidłowościach GIF niezwłocznie podejmuje działania nadzorcze.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#UrszulaDemkow">Obecnie analizowane są ustalenia poczynione w toku inspekcji i sporządzany jest raport. Główny inspektor farmaceutyczny zwrócił się do Międzynarodowej Agencji ds. Integralności Tenisa — ITIA, o udostępnienie wyników badań, w szczególności poziomu zanieczyszczenia trimetazydyną, produktu leczniczego Melatonina LEK-AM 1 mg. Opierając się na publicznie dostępnych informacjach, w próbce moczu badanej smartsmenki stwierdzono stężenie trimetazydyny na poziomie 0,05 ng/ml, czyli jest to stężenie śladowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziękujemy pięknie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#DorotaNiedziela">Czy pan poseł Zimoch chce dopytać?</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Ja dopytam pisemnie w takim razie.)</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#DorotaNiedziela">Dobrze, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania. Pytanie w sprawie zaostrzenia przez służby niemieckie działań na przejściu granicznym Słubice-Frankfurt nad Odrą skieruje do ministra spraw wewnętrznych i administracji pan poseł Władysław Dajczak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość, a odpowiedzi udzieli pan minister Maciej Duszczyk.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#WładysławDajczak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Od września 2023 r. strona niemiecka, trzeba powiedzieć, złamała jednostronnie układ z Schengen i te kontrole graniczne zostały wprowadzone.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#WładysławDajczak">W tym roku mieszkańcy Słubic zwracają się do parlamentarzystów, zwracają się do radnych Sejmiku Województwa Lubuskiego, mówią, że te kontrole są bardzo uciążliwe. One w zasadzie uniemożliwiają swobodny przepływ towarów, usług, robią też wielkie zamieszanie na rynku pracy. Panie ministrze, te kontrole są tak prowadzone, że to strona niemiecka ustala sobie dzień, kiedy one są bardzo rygorystyczne. Wtedy miasto Słubice jest zupełnie zakorkowane, tworzą się kilometrowe kolejki na ulicach miasta. Mieszkańcy mówią, że miasto nie może normalnie funkcjonować, co stwarza ogromne zagrożenie. Zablokowanie ulic powoduje, że służby ratunkowe, szpital, pogotowie ratunkowe, które są zlokalizowane blisko granicy, właściwie nie mają możliwości normalnego działania.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#WładysławDajczak">Dlatego chcemy spytać pana ministra, czy pan premier, który tak wszystkich zapewniał, że w dobrych relacjach ze stroną niemiecką, z Unią Europejską potrafi każdy temat rozwiązać… Ten temat staje się coraz trudniejszy. Jak mówią mieszkańcy, strona niemiecka realizuje te kontrole w wybranych przez siebie dniach w zaostrzonym rygorze. Po stronie niemieckiej, jak mówią, stoją wozy wojskowe, funkcjonariusze wojskowi z długą bronią. To jest coraz bardziej uciążliwe. Dlatego chcę spytać, panie ministrze, jakie działania podejmuje strona polska, polski rząd, aby takich rozwiązań strona niemiecka jednostronnie nie wprowadzała. A jeśli tak — jak mówią mieszkańcy — to wprowadźmy też po stronie polskiej takie kontrole. Niech strona niemiecka zobaczy, jak wtedy Frankfurt będzie mógł normalnie funkcjonować, czy będzie taka sama sytuacja jak po stronie Słubic.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#WładysławDajczak">Panie ministrze, bardzo proszę o podanie informacji — dla mieszkańców, bo to jest istotne — jakie działania podejmuje polski rząd, aby ten problem został rozwiązany.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Maciej Duszczyk.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-12.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MaciejDuszczyk">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Od początku — jeszcze za poprzedniego rządu zostały wprowadzone kontrole na granicy polsko-niemieckiej — natychmiast, kiedy ja również objąłem stanowisko wiceministra, odbywały się spotkania ze stroną niemiecką dotyczące wprowadzonych czasowo kontroli granicznych. Wiemy o tym, że z powodów politycznych, również w Niemczech, te kontrole nie tylko zostały rozszerzone na inne państwa, ale także utrzymane na okres dłuższy, niż wynikało to z… Dlatego też podjęliśmy szereg bardzo istotnych działań, które mają doprowadzić, i już doprowadzają, do tego, że sytuacja powinna się poprawiać i generalnie się poprawia.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MaciejDuszczyk">Musimy sobie jasno powiedzieć, że Schengen jest wartością dla Unii Europejskiej, absolutnie nie należy jej nie doceniać. Tak naprawdę jeżeli Schengen zostanie w pewien sposób podważona, będzie to oznaczało, że największy, najważniejszy element funkcjonowania Unii Europejskiej w pewien sposób zostanie ograniczony czy tak naprawdę doprowadzi to do tego, że kontrole graniczne na wszystkich granicach wewnętrznych mogłyby zostać wprowadzone, co byłoby gigantycznym negatywnym efektem z punktu widzenia gospodarczego.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MaciejDuszczyk">Jeśli chodzi bezpośrednio o przypadek Słubic — Frankfurtu nad Odrą, ja staram się regularnie sprawdzać, jak wygląda ta sytuacja. W tamtym tygodniu odbyłem rozmowę z wicewojewodą województwa lubuskiego. Rozmawialiśmy na temat sytuacji w Słubicach. Natomiast musimy zdawać sobie sprawę również z tego, że te kontrole graniczne i problemy, które tam występują, występują w bardzo określonych sytuacjach. Główną sytuacją jest np. sobota i niedziela z tego powodu, że Niemcy przyjeżdżają na bazary, które są w Słubicach i obok Słubic, i robią tam zakupy. Jakiekolwiek dodatkowe ograniczenie z naszej strony spowodowałoby to, że przedsiębiorstwa, które tam funkcjonują, przedsiębiorstwa, które utrzymują całe rodziny, mogłyby po prostu paść. Dlatego też w naszym sposobie myślenia na temat rozwiązania problemów Słubic nie jest wprowadzenie dodatkowych kontroli, tylko takie zarządzanie po naszej stronie i po stronie niemieckiej, żeby ruch był absolutnie płynny, tak jak to było w przeszłości.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MaciejDuszczyk">Dlatego z naszej strony podjęliśmy kilka działań, np. po dokonaniu rozpoznania na miejscu w Słubicach zostało zlikwidowane przejście dla pieszych przed mostem granicznym w Słubicach. Po prostu osoby, które tam przechodziły, blokowały ruch. To powodowało to, że dodatkowe korki robiły się dalej. Przejście zostało przeniesione w inne miejsce. W żaden sposób nie wpływa to na bezpieczeństwo ludzi, którzy tam się przemieszczają, natomiast udrożniło ruch. Ponadto, w związku z tym, że były łamane przepisy, ograniczono możliwość wjazdu na rondo usytuowane przed mostem granicznym z ulic pobocznych, skanalizowano ruch do granicy w jedną arterię, co znów powoduje, że ten ruch jest dużo bardziej płynny. Ponadto, też na prośbę ministra spraw wewnętrznych i administracji Siemoniaka, odbywają się stałe patrole Policji, straży miejskiej przy wsparciu Straży Granicznej, która nadzoruje przestrzeganie zmian organizacji ruchu, po to żeby w tym momencie osoby np. z tych ulic, które doprowadzają do głównej arterii, nie łamały przepisów.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#MaciejDuszczyk">To, co my zrobiliśmy po naszej stronie, to zrobiliśmy i generalnie to już jest to, co mogliśmy zrobić, natomiast problemem Słubic jest… Bardzo często każdy z nas jeździ na podstawie Google i w momencie, kiedy tiry w poniedziałek wznawiają ruch, ponieważ sobota i niedziela to czas, kiedy tiry nie jeżdżą, stoją na parkingach z tego powodu, że zarówno w Niemczech, jak i w Polsce mamy zamknięty ruch dla tirów w soboty i niedziele… One w poniedziałek rano zaczynają ruszać i to do momentu rozładowania, co trwa kilka, kilkanaście godzin, powoduje, że mapa Google pokazuje na czerwono, że jest duży korek. Wtedy ludzie jadący z Poznania, Warszawy, innych miejsc przejeżdżają przez Słubice. Dlatego też 19 grudnia będę w Niemczech i zgłosimy postulat — również po rozmowach gen. Bagana z odpowiednikiem generała Straży Granicznej, Policji po naszej stronie i z odpowiednikami niemieckimi — żeby Niemcy przenieśli kontrolę graniczną, którą utrzymują, na parking, który jest niedaleko, ale już po stronie niemieckiej, po to, żeby rozładować ten korek.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#MaciejDuszczyk">Natomiast nie zgodzimy się na postulat niemiecki mówiący o tym, że kontrole powinny odbywać się po stronie polskiej. Nie, nie będziemy się na to zgadzać. Są wspólne polsko-niemieckie patrole na granicy. One funkcjonują bardzo dobrze. Nie zgodzimy się na to, żeby Niemcy w ramach próby udrożnienia tego ruchu prowadziły kontrole na terytorium Polski, bo uznajemy, że nie ma takiej potrzeby. To zmniejszyłoby ten element nacisku, który dzisiaj mamy na stronę niemiecką, żeby Niemcy coś w tej kwestii też dodatkowo zrobiły.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#MaciejDuszczyk">Natomiast muszę powiedzieć, że sytuacja, z którą mamy do czynienia na granicy, wbrew pozorom… Pytanie, które zostało zadane, dotyczy jej zaostrzenia, ale w ostatnich miesiącach, szczególnie po wizycie pani minister Faeser na granicy polsko-białoruskiej i pokazaniu jej tego problemu — również temat granicy polsko-niemieckiej był jednym z kluczowych tematów w tym czasie — te działania po stronie niemieckiej się zmniejszyły, są dużo bardziej elastyczne. Skierowano dodatkowe grupy osób, grupy policjantów, którzy odpowiadają za strzeżenie granicy niemiecko-polskiej z tej strony. A więc w tym przypadku mieliśmy do czynienia również z tym, że tam zostało wysłanych więcej osób i ten ruch jest płynny. Wydaje się, że te elementy wynikają z natężenia związanego z weekendami, niedzielami. Jak będzie się działo coś innego, oczywiście natychmiast będziemy reagować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Marek Ast, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Przecież to była wyczerpująca odpowiedź, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#MarekAst">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Niestety, mieszkańcy Słubic, ale nie tylko Słubic, nie odczuwają poprawy sytuacji mimo tego, co pan twierdzi. Ta kwestia zaostrzonych kontroli w ostatnich tygodniach odżyła. Zresztą radni z klubu Prawa i Sprawiedliwości z Sejmiku Województwa Lubuskiego wystąpili z projektem apelu, który sejmik ma rozpatrzyć na najbliższej sesji, do premiera, do ministra spraw wewnętrznych w tej sprawie. To dotyczy nie tylko Słubic. Również samorząd Kostrzyna pokazuje, że w wyniku zaostrzonych kontroli po stronie niemieckiej ten ruch zaczyna przepływać na północ. Chodzi o Kostrzyn i Gubin. Oczekujemy na zdecydowane działania po stronie polskiej, tym bardziej że po stronie niemieckiej tak naprawdę nie ma żadnej reakcji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MarekAst">Wobec tego działania polskiego rządu powinny doprowadzić do reakcji niemieckiej. Nie chodzi o działania wyłącznie po stronie polskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Maciej Duszczyk.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MaciejDuszczyk">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Wydaje mi się, że odpowiedziałem już na tę kwestię, jakie działania podejmujemy, również po to, żeby był nacisk na stronę niemiecką. To dodatkowe działania, które absolutne zmniejszają ten problem. Tak jak powiedziałem, staram się to monitorować. Praktycznie co tydzień pytam Straż Graniczną o to, jak ta sytuacja wygląda, czy rzeczywiście została zaostrzona, czy nie. Otrzymuję jednoznaczną informację, że taka sytuacja nie ma miejsca. Ta sytuacja jest trudna — ja nie chcę powiedzieć, że ona jest łatwa — ponieważ wprowadzenie kontroli granicznej po stronie niemieckiej nie jest uzasadnione. Jest uzasadnione wyłącznie wewnętrznym interesem niemieckim. Tu się nic specjalnego nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MaciejDuszczyk">Oczywiście nasze wzmacnianie zapory na granicy polsko-białoruskiej — bo te kwestie są powiązane — to, że nie można jej teraz rozgiąć w 20 sekund lewarkiem, to nasz kolejny argument wobec Niemiec, mówiący o tym, że ten kanał migracyjny właśnie jest zamykany. To jest kolejny argument na to, że Niemcy nie mogą w tym momencie uzasadniać utrzymania kontroli granicznej tym, że mamy nieszczelną granicę polsko-niemiecką. To do tej pory było jakimś argumentem, trudno było tak naprawdę nie przyznać im racji, ale dziewiętnastego jadę do Berlina i pokażę im statystyki mówiące o tym, że granica jest szczelna. Powiem: wasz kolejny argument mówiący o tym, że pewne działania na granicy powinny nadal być utrzymywane, jest po prostu nietrafiony. Absolutnie będę w tej sprawie naciskał.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MaciejDuszczyk">Żeby zrobić coś, co jak myślę, powinien robić każdy, szczególnie osoba odpowiedzialna za tak wrażliwy odcinek polityki publicznej państwa, wchodzę na Google Maps i sprawdzam, jak naprawdę wygląda przekroczenie granicy. W ostatnim czasie przejazd z centrum Słubic do centrum Frankfurtu nad Odrą nie trwał dłużej niż 14 minut. Spróbujmy zobaczyć, jak jest dzisiaj. Jeżeli pan poseł weźmie sobie dzisiaj Google i wpisze Słubice — Frankfurt nad Odrą, to okaże się, że przejedzie pan z centrum Słubic do centrum Frankfurtu… W ile minut? Siedem.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MaciejDuszczyk">To chyba nie jest coś, co w tym momencie bardzo utrudnia nam sytuację.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MaciejDuszczyk">Chcę powtórzyć jeszcze raz: jest to problem. Będziemy działać na rzecz zniesienia kontroli granicznej na granicy polsko-niemieckiej, ale kiedy patrzę na Google Maps, to widzę, że ten problem w dużej części jest rozwiązywany. Sobota, niedziela, noc z niedzieli na poniedziałek — wtedy jest problem i musimy działać jednostkowo, żeby ten problem rozwiązać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym my mówimy?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Za naszych czasów…)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#DorotaNiedziela">Czy panowie posłowie mogą się uspokoić?</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Ast, jeżeli pan nadal ma pytania, proszę zwrócić się do pana ministra pisemnie.</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Jarosław Wałęsa, w sprawie budowy terminala zbożowego w Porcie Gdańskim — do ministra infrastruktury. Na to pytanie odpowie minister infrastruktury pan Arkadiusz Marchewka.</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#JarosławWałęsa">Bardzo serdecznie dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#JarosławWałęsa">Panie Ministrze! Proszę mnie poprawić, jeżeli się mylę, ale odnoszę wrażenie, że dużą część pracy i wysiłku musi pan poświęcać na gaszenie pożarów po pańskich poprzednikach. Chodzi o to, co robili: pod płaszczykiem patriotyzmu gospodarczego majątek państwowy oddawali w dzierżawę,…</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#JarosławWałęsa">…sprzedawali za bezcen w obce ręce. Teraz mamy sytuację, która jest porównywalna z wyprzedaniem naszego majątku państwowego. Polityka gospodarcza rządu PiS-u wobec portów i terminala zbożowego jest złożonym zagadnieniem i wydaje mi się, że wymaga dogłębnej analizy. Gdy popatrzymy na pańskich poprzedników, na brak odpowiednich inwestycji, kontrowersyjne decyzje strategiczne, politykę centralizacji, brak konsultacji społecznych oraz potencjalne wpływy zewnętrzne, a to tylko niektóre aspekty, to może to wskazywać na antypolskie działania naszych poprzedników. Dlatego z jednej strony zwracam się z uprzejmą prośbą oczywiście o rozliczenie tego, co wydarzyło się za czasów rządów PiS-u. Ale z drugiej strony patrzmy w przyszłość. Patrzmy na tę inwestycję w terminal zbożowy, bo ma ona strategiczne znaczenie dla polskiej gospodarki, szczególnie w kontekście eksportu nadwyżek zboża oraz zapewnienia bezpieczeństwa żywieniowego w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#JarosławWałęsa">Dlatego mam cztery pytania. Pierwsze: Na jakim etapie jest aktualnie realizacja projektu terminala zbożego w Gdańsku? Drugie: Czy przewidywane są jakiekolwiek opóźnienia w harmonogramie budowy? Jakie są środki finansowe już przeznaczone na ten projekt i jakie będą przeznaczone w kolejnych latach? I ostatnie pytanie, również ważne, a może i najważniejsze: W jaki sposób ta inwestycja wpłynie na zdolności przeładunkowe portu oraz na lokalną infrastrukturę drogową i kolejową? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Arkadiusz Marchewka.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Pośle! Wysoka Izbo! Podjęliśmy decyzję o tym, że wybudujemy terminal zbożowy, który będzie największym terminalem w Gdańsku i pozwoli zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe i uwzględni interes polskich rolników. Przez ostatnie dwie kadencje poprzedni rząd wiele mówił o tym, jak ważne są te sprawy. Mówiono najpierw o budowie terminala agro, a potem terminala produktów rolno-spożywczych, ale skończyło się to zupełnie na niczym.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Kiedy w Ministerstwie Infrastruktury przejęliśmy odpowiedzialność za porty, rozpoczęliśmy bardzo przyspieszone prace nad realizacją tego przedsięwzięcia. Podjęliśmy więc decyzję o tym, że stworzymy największy w Gdańsku terminal zbożowy o zdolności przeładunkowej prawie 3 mln t rocznie. Co ważne, będzie to inwestycja, która będzie realizowana w 100% przez spółkę Skarbu Państwa, czyli interes polskich rolników będzie zabezpieczony, a przecież tego się też oni domagali. Chcę powiedzieć, że generalnie na cały ten projekt związany z budową terminala w spółce Port Gdańsk Eksploatacja, na zakup nowych urządzeń przeładunkowych, dźwigów i całej tej infrastruktury przeznaczymy ponad 75 mln zł. Z drugiej strony zarząd Portu Gdańsk będzie realizował inwestycję na dwóch nabrzeżach: szczecińskim i wiślanym, gdzie będziemy remontować nabrzeża, budować nowe place manewrowe, remontować infrastrukturę kolejową i drogową. Na ten cel przeznaczymy ponad 375 mln zł. A więc w sumie na inwestycje, które będą służyć realizacji terminala zbożowego w Gdańsku, w najbliższych latach planujemy przeznaczyć kwotę prawie 500 mln zł. To jest wyjście naprzeciw tym oczekiwaniom, które zgłaszali w ostatnim roku czy w ostatnich 2 latach rolnicy. W czasie kiedy ukraińskie zboże, można powiedzieć, zalało Polskę, pojawił się postulat, aby zwiększyć ten potencjał przeładunkowy.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#ArkadiuszMarchewka">Tak jak wspomniałem, poprzedni rząd wiele opowiadał, ale nic z tego nie wyszło. My w pierwszym roku naszego działania mamy konkret i podjęliśmy już działania, które się w tej sprawie rozpoczęły. Do końca przyszłego roku planujemy stopniowo zwiększyć ten potencjał do 1,5 mln t zdolności przeładunkowej, w kolejnym roku — do 2 mln t, a następnie — do 2,9 mln t. Tutaj mówimy o zdolnościach przeładunkowych. Z kolei jeżeli popatrzymy na zdolności magazynowe, to dzisiaj Port Gdańsk Eksploatacja ma zdolności magazynowe na poziomie 30 tys. t. Dzięki inwestycji, którą zrealizujemy, ten potencjał magazynowy zwiększy się z 30 tys. t do 152 tys. t, a zdolność przeładunkowa — z prawie 700 tys. t obecnie do prawie 3 mln t. A więc dzięki temu terminal zbożowy w Gdańsku, w Porcie Gdańsk Eksploatacja stanie się największym terminalem zbożowym w Gdańsku, co pozwoli wzmocnić nasz potencjał i nasze zdolności przeładunkowe.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#ArkadiuszMarchewka">Mówiąc o statystykach, chcę państwu powiedzieć, że generalnie nasze porty, kiedy popatrzymy na Gdańsk, Gdynię, Szczecin i Świnoujście, mają zdolności przeładunkowe na poziomie 15,2 mln t rocznie. To jest potencjał, który nie jest w 100% wykorzystany i nie był w ostatnich latach wykorzystywany. Natomiast my chcemy być przygotowani na takie sytuacje, jakie miały miejsce w ostatnich 2 latach, aby zabezpieczyć zdolności przeładunkowe. Co ważne, te urządzenia czy magazyny będą miały charakter uniwersalny i po sezonie zbożowym, kiedy już to zboże zostanie przeładowane, wyeksportowane, będzie można składować tam również inne towary. A więc są to urządzenia służące do różnych celów, dla różnych grup ładunkowych. Jest to inwestycja uniwersalna i tą inwestycją wzmacniamy nasze bezpieczeństwo żywnościowe.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#ArkadiuszMarchewka">Tutaj chciałbym jeszcze powiedzieć, że kiedy popatrzymy na dane dotyczące przeładunków zboża za pierwsze 3 kwartały i na te z 2022 r. — oczywiście nie z ub.r., gdy zboże ukraińskie w bardzo dużych ilościach trafiało do Polski — czyli z roku, gdy nie było tej jednorocznej anomalii, to przeładowano w polskich portach 8,3 mln t zboża. My dziś po 3 kwartałach mamy również przeładunki zrealizowane na poziomie 8 mln t i one jeszcze w tym ostatnim kwartale na pewno będą wzrastać. Warto zaznaczyć to, jak myślę, o czym powiedział pan poseł: że politycy PiS mówią, że trzeba chronić polski interes, i zarzucają, że porty są oddawane w obce ręce. Wszystko jest w dokumentach, ja to wszystko sprawdziłem i wygląda mniej więcej w ten sposób. Prawo, o którym politycy PiS mówią, że to państwo ma przejmować prywatne spółki, które chcą między sobą realizować transakcje… Jak myślicie państwo, ile razy zostało przez PiS wykorzystane?</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Wałęsa: Zero.)</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#ArkadiuszMarchewka">Zero. Sprawdziłem też w dokumentach. W ciągu ostatnich dwóch kadencji w polskich portach podpisano umowy i oddano w dzierżawę podmiotom z kapitałem zagranicznym z Niemiec, Belgii, Holandii, Chin i wielu innych tereny w portach — 1500 tys. m?. To jest po prostu hipokryzja.</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Wałęsa: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#ArkadiuszMarchewka">Dlatego chcę pokazywać, jak wyglądają fakty. Nasze inwestycje są inwestycjami prorozwojowymi, zapewniającymi bezpieczeństwo, bo polskie porty są fundamentem bezpieczeństw ekonomicznego, energetycznego, a także militarnego. I te filary rząd premiera Donalda Tuska wzmacnia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Wałęsa: Super, dzięki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pani poseł Małgorzata Gromadzka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Podkreślić trzeba, że to PiS zaniedbało, a raczej nic nie zrobiło w kontekście uszczelniania i udrażniania korytarzy tranzytowych oraz budowania infrastruktury w postaci chociażby agroportu w Gdańsku. My wychodzimy naprzeciw tym warunkom, w jakich znajdują się w tej chwili polscy rolnicy i w jakich mogą się znaleźć chociażby w kontekście akcesji Ukrainy do Unii Europejskiej. Należy jednak wspomnieć, że PiS zbudował Mierzeję Wiślaną, przez którą, uwaga, mogą przepływać jedynie kajaki. Przypominam, że po wybuchu wojny w Ukrainie do Polski napływała niekontrolowana ilość zboża z Ukrainy. To zboże oczywiście zalało Polskę, jeśli chodzi zarówno o przestrzeń magazynową, jak i możliwości eksportowe. Poprzez to działanie niestety polscy rolnicy zostali pozostawieni sami sobie i było to niekorzystne i dla spółek Skarbu Państwa, i dla przedsiębiorców, którzy to zboże przetwarzali. Mam pytanie, panie ministrze, odnośnie do przetargu dotyczącego budowy agroportu, rozbudowy agroportu: Czy został już rozstrzygnięty nowy przetarg i kiedy zostanie zrealizowana ta inwestycja? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Arkadiusz Marchewka.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Poseł! Dziękuję za to pytanie. Podsumowując, chcę powiedzieć, że generalnie w polskich portach, tych, które mają kluczowe znaczenie dla gospodarki narodowej, funkcjonuje 21 terminali, które przeładowują zboże. My ten potencjał cały czas wzmacniamy. Te terminale, o których mówię, to są zarówno te, które są w rękach przedsiębiorstw prywatnych, jak i ten terminal, o którym powiedziałem, w rękach przedsiębiorstwa w 100% będącego własnością Skarbu Państwa, czyli Portu Gdańskiego Eksploatacja. W tym wypadku, kiedy popatrzymy na zwiększenie tych zdolności przeładunkowych, to oprócz tego, co dzieje się w Gdańsku, o czym powiedziałem, czyli zwiększenie zdolności do prawie 3 mln t, będą realizowane również inwestycje w porcie zachodniego Wybrzeża, czyli Szczecina i Świnoujścia. Mam na myśli zwiększenie potencjału. W najbliższych 3 latach inwestycje mają również zwiększyć potencjał przeładunkowy tamtejszych terminali z 4 mln t do 6 mln t rocznie.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Jeśli chodzi o działania związane z konkretnymi krokami w tym zakresie, to pierwsze działania w Porcie Gdańskim Eksploatacja zostały już wykonane. Na początku przyszłego roku przystąpimy już do działań związanych z przygotowaniem niezbędnej infrastruktury, będą tam postawione nowe magazyny. Ten proces jest rozłożony na trzy etapy. Pierwszy etap rozpocznie się w przyszłym roku i na koniec 2025 r. planujemy osiągnąć zdolność przeładunkową w Porcie Gdańskim Eksploatacja na poziomie 1500 tys. t rocznie, a w 2026 r. zwiększymy to do 2 mln t. Więc te etapy będą realizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem po to, aby wzmacniać bezpieczeństwo ekonomiczne i interes polskich rolników, którzy mają również te oczekiwania, które wyartykułowali, aby terminale zbożowe funkcjonujące w polskich portach miały większą przepustowość i żeby państwo, które kształtuje całą politykę rolną, miało wpływ na takie działania. I te działania temu służą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Wałęsa: Dziękujemy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że zanim przejdziemy do następnego punktu, w imieniu wszystkich na sali pozdrowię serdecznie uczniów ze szkoły podstawowej w Czarnej, powiat dębicki, którzy przyjechali na zaproszenie pana posła Krzysztofa Sobolewskiego.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo was serdecznie pozdrawiam. Mam nadzieję, że dzisiejszy dzień będzie owocował tylko w same dobre wspomnienia, a pan poseł oprowadzi was po Sejmie i wytłumaczy, na czym polega praca posła Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Andrzej Grzyb, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga. Pytanie będzie dotyczyło wydatkowania funduszy obronność i będzie skierowane do ministra obrony narodowej, pana premiera Władysława Kosiniaka-Kamysza.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Premierze! Szanowne Panie i Panowie Ministrowie! Finansowanie zadań w zakresie obronności, modernizacji polskiej armii jest przedmiotem nie tylko społecznego zainteresowania, ale też ogromnego wysiłku finansowego, który ponosi polskie państwo, a więc również polscy obywatele jako płatnicy podatków do budżetu państwa. Oczywiście wywołuje to z różnych powodów wielkie zainteresowanie, również społeczne. To zainteresowanie społeczne jest przedmiotem debaty publicznej dotyczącej tego, jaka jest wysokość tych funduszy, w jaki sposób one są wydatkowane, na jakie cele i czy wszystkie dyspozycje budżetowe w zakresie wydatków na obronność będą w pełni wykorzystane zarówno w roku bieżącym, jak i w prognozowanych wydatkach na przyszły rok. Dotyczy to również sprawy specjalnego funduszu, jakim jest Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, który jest funduszem pozabudżetowym, gdzie tylko część wydatków z tego funduszu to są pieniądze budżetowe, a inne są po prostu pozyskiwane na rynkach finansowych. Zdajemy sobie też sprawę z tego, że jesteśmy państwem członkowskim NATO i że w związku z tym podjęliśmy pewne zobowiązania, które są związane z tym, że co najmniej 2% PKB powinniśmy wydatkować na obronność. Polska to wykonuje. Niewielka ilość lat polskiego członkostwa, więc 25 lat, to są lata, w których nie przekroczyliśmy czy nie osiągnęliśmy poziomu 2% PKB, a w roku bieżącym ten wskaźnik w stosunku do PKB powinien osiągnąć 4,2% PKB.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#AndrzejGrzyb">Zatem, panie ministrze, panie premierze, chciałbym się zwrócić z pytaniami, które dotyczą realnych wydatków ze strony ministerstwa obrony na obronność, z budżetu na rok bieżący i z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Jakie są prognozy co do planowanych funduszy na obronność w roku przyszłym? Jak w perspektywie ostatnich lat te proporcje się układają? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli minister obrony narodowej, premier Władysław Kosiniak-Kamysz.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie premierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WładysławKosiniakKamysz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WładysławKosiniakKamysz">Wielce Szanowna Pani Marszałek! Państwo Posłowie! Wysoka Izbo! To jest fundamentalne pytanie, bo to jest sprawa naszego bezpieczeństwa, i od tego, od czego rozpoczął pan poseł Grzyb, wiele naszych wystąpień powinno się rozpoczynać — od podziękowań dla wszystkich obywateli Rzeczypospolitej, dla wszystkich podatników, którzy składają się na bezpieczeństwo państwa polskiego, i od wyrazów wdzięczności za ogromną akceptację dla najwyższych, historycznych wydatków na obronność. Prawie 80% Polaków popiera wzrost wydatków na obronność. W tym ma udział nasz rząd. To jest absolutny priorytet. Punkt pierwszy umowy koalicyjnej mówi o bezpieczeństwie państwa polskiego, jego filarach, silnych sojuszach, odporności społecznej i budowie własnych zdolności przez najlepiej wyposażoną, uzbrojoną i zorganizowaną armię. To jest nasz punkt podstawowy. Realizujemy go z pełną determinacją. Dlatego budżety na 2024 r. i 2025 r. są rekordowe, według założeń, pod względem wydatków na obronność.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WładysławKosiniakKamysz">Jak to się przedstawia? W roku 2024, który jeszcze trwa i jeszcze wydatki są realizowane, zaplanowaliśmy w budżecie państwa… Słusznie mówił pan poseł Grzyb, że finansowanie obronności, działań związanych z obronnością, z bezpieczeństwem państwa jest z dwóch źródeł — z budżetu państwa oraz z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. W budżecie państwa w tym roku jest 117,6 mld zł, z funduszu wsparcia jest 41,8 mld, co daje razem ponad 153 mld — ponad 153 mld zarezerwowane na obronność. Przyszły rok jest absolutnie rekordowy pod względem planów, jakie mamy, związanych z wydatkowaniem na obronność. 123,5 mld w budżecie państwa i 65,4 mld z funduszu wsparcia — 186,6 mld w przyszłym roku na bezpieczeństwo. To jest absolutny rekord w historii Polski. Jeżeli będziemy to odnosić do PKB, będzie to stanowić 4,7% PKB. To jest najwyższa propozycja, jeśli chodzi o wszystkie państwa NATO. Oczywiście to są plany, założenia, tak jak w każdym roku. Chciałbym, żeby one były w 100% zrealizowane, i mamy pozytywne oznaki tego, że tak się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#WładysławKosiniakKamysz">Porównam — bo dzisiaj słyszymy zarzuty, oczywiście nieuzasadnione, wynikające z hipokryzji naszych poprzedników, obłudy i zakłamania — jak to wyglądało w latach poprzednich. Rok 2022: w budżecie państwa i we wszystkich działaniach zaplanowano 57,1 mld zł, natomiast z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych na realizację celów określonych w programie rozwoju Sił Zbrojnych wydatkowano 14,5 mld. To już są wydatki, to już nie są plany. Czyli łącznie na obronność w roku 2022 wydatkowano 68,4 mld zł — 68,4 mld w roku 2022. Przypomnę, że plan na ten rok to 153 mld. Zaraz będę mówił, o jaką skalę zwiększyliśmy te wydatki. Rok 2023: z części 29. budżetu wydatkowano 97 mld zł, a z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych — 23,3 mld zł. To jest łączny wydatek 111,2 mld zł. To jest znaczący wzrost w porównaniu do roku 2022 i wykorzystanie ok. 50% Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. W ósmym roku swoich rządów nasi poprzednicy z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych byli w stanie wykorzystać 50%. Jak to wygląda w ujęciu procentowym? To będzie jeszcze lepiej obrazujące. Rok 2022: plan — 2,7% PKB, realizacja — 2,23%. Rok 2023: plan — 4,2% PKB, realizacja — 3,26%. Planowali 4,2%, tyle ile my w tym roku, a zrealizowali 3,26%. Jeszcze my pomogliśmy, przychodząc z panem ministrem Bejdą na ostatnie 2 tygodnie ubiegłego roku — podpisaliśmy kilka kontraktów, które pomogły w tym, że to wydatkowanie wzrosło. Ale przecież cały rok rządzili jeszcze nasi poprzednicy.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#WładysławKosiniakKamysz">Wydatki na obronność planowane na 2025 r. będą o 60% wyższe niż w 2023 r., kiedy nasi poprzednicy to jeszcze planowali, i 2,5 razy wyższe niż w 2022 r. To jest miara naszej inwestycji w bezpieczeństwo — 2,5 razy wyższe niż w 2022 r., kiedy już trwała wojna na Ukrainie, i o 60% wyższe niż w 2023 r. To absolutny rekord.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#WładysławKosiniakKamysz">Jak wygląda wydatkowanie w tym momencie? Myślę, że jesteśmy w bezpiecznej pozycji, jeżeli chodzi o wydatkowanie z budżetu państwa. Jestem tutaj optymistą. Ona jest szacowana na poziomie 73%, czyli podobnie jak w latach 2022–2023. Na takim etapie budżetu, czyli końcówka roku, zawsze są największe wydatki i niczym to nie odbiega, a budżet państwa w tych latach 2022–2023 był realizowany w 100%. Nie Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, bo Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, tak jak powiedziałem, był realizowany w ok. 50% w roku ubiegłych.</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#WładysławKosiniakKamysz">I dzisiaj już dobra informacja, bo już w tym momencie w Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych mamy więcej wydatków niż nasi poprzednicy w latach poprzednich. Są szacunki, które mówią, że osiągniemy poziom 65% lub nawet, jak pan minister Bejda zakłada, zbliżymy się do 70% wydatków z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. To będzie absolutnie imponująca kwota, będą imponujące inwestycje. Dużo liczb, ale chciałem, żeby to bardzo mocno wybrzmiało. Realizacja budżetu za naszych poprzedników: plan 4,2 — 3,26% PKB zrealizowane. My planujemy 4,2 w tym roku, realizacja będzie dużo wyższa niż za naszych poprzedników, będzie absolutnym rekordem w historii Polski. I rekordowe wydatki w przyszłym roku — 186,6 mld przeznaczonych na bezpieczeństwo państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#WładysławKosiniakKamysz">Pani Marszałek! Jeśli pani pozwoli, to jeszcze dwa zdania, bo to jest autentycznie ogromny wysiłek społeczny, że możemy kupować najlepszy sprzęt. Wczoraj został podpisany kolejny kontrakt na 320 cystern dostarczających paliwo, do przechowywania paliwa, benzyny, oleju napędowego, paliwa lotniczego dla Wojsk Lądowych, dla Marynarki Wojennej, dla wojsk specjalnych, dla inspektoratu wsparcia. To kolejny kontrakt, który umożliwia wykorzystanie sprzętu, bo bez zabezpieczenia logistycznego, bez hangarów, bez dróg, bez cystern, bez wozu dowodzenia nie ma wykorzystania sprzętu, a o tym zapominali nasi poprzednicy i takich umów nie podpisywali, zresztą NIK im to zarzuca w swoich raportach. Naprawiamy te błędy.</u>
          <u xml:id="u-31.8" who="#WładysławKosiniakKamysz">Mamy jasne przesłanie też dla Europy, którym chciałbym zakończyć. Wydatki na obronność w Europie, w państwach NATO muszą rosnąć. 2% jest absolutnym minimum. 2% umożliwia przyjście do stołu, ale nie umożliwia w żaden sposób rozwoju bezpieczeństwa w Europie. To jest absolutne minimum. Niespełnianie tego, moim zdaniem, nie będzie uprawniać do dalszego dialogu z nową administracją w Stanach Zjednoczonych. Tutaj państwa NATO-wskie muszą wyciągnąć z tego wnioski. Europa musi więcej inwestować w bezpieczeństwo i więcej wydawać na zbrojenia, w przemysł zbrojeniowy radykalnie musi inwestować Unia Europejska. Europa musi więcej wydawać na bezpieczeństwo nie dlatego, żeby zastąpić Amerykanów w Europie, bo tego się nie da zastąpić, tylko żeby utrzymać amerykańską obecność w Europie. To jest racja stanu Polski, to jest racja stanu bezpieczeństwa Europy. Będziemy to żmudnie i skrupulatnie realizować, a Polska jest tym państwem, które odgrywa najważniejszą rolę, bo spokojnie może mówić, że wypełnia wszystkie zobowiązania z naddatkiem i stanowi dobry przykład dla naszych sojuszników. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Andrzej Grzyb, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Szanowny Panie Premierze! Chciałbym jeszcze powiedzieć słowo o Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Ten fundusz został utworzony wraz z nową ustawą o obronie Ojczyzny. Dla opinii publicznej niejednokrotnie jest to enigmatyczna nazwa — Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych. Dlaczego taki fundusz pozabudżetowy został utworzony? Jaka jest zasadność ekonomiczna i formalnoprawna utrzymania tego funduszu? Na co on pozwala, jeżeli chodzi o funkcjonowanie wszystkich wysiłków modernizacyjnych związanych z nowymi zakupami, z modernizacją Sił Zbrojnych, w szczególności zaś, jeżeli chodzi o dostawy tego sprzętu nie tyle z przemysłu polskiego, co od kontrahentów zewnętrznych? Choć zdajemy sobie sprawę, że ten ambitny cel, aby 50% wydatków na obronność było lokowanych w związku z modernizacją w polskim przemyśle obronnym, to tutaj, wydaje mi się, że to jest niezmiernie ważna sprawa. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli minister obrony narodowej, premier Władysław Kosiniak-Kamysz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WładysławKosiniakKamysz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To prawda, Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych jest tym elementem finansowania, tym modelem finansowania, gdzie trzeba pozyskać pieniądze. To jest zobowiązanie, które zaciągamy w imieniu państwa polskiego na rzecz bezpieczeństwa, potrzebne, konieczne. Jestem zwolennikiem rozwijania Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych i sam wzrost wydatków, nasza efektywność i skuteczność o tym świadczy, że prowadzimy to dużo lepiej niż nasi poprzednicy. Zresztą umowy podpisane przez naszych poprzedników były warunkowe, wykonawcze, czyli jeżeli znajdzie się finansowanie, to będą zrealizowane, a teraz właśnie są realizowane, bo łatwo jest podpisać umowę, a dużo trudniej znaleźć dla niej zabezpieczenie finansowe. Tym łatwym elementem czasem zajmowali się nasi poprzednicy, a my zajęliśmy się tym trudnym. Pan minister Bejda w poniedziałek ogłaszał pozyskanie 4 mld euro na umowę wykonawczą warunkową podpisaną jeszcze przez naszych poprzedników na zakup sprzętu z Korei — 4 mld euro. I znaleźliśmy na to finansowanie.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WładysławKosiniakKamysz">Duże podziękowania dla Banku Gospodarstwa Krajowego, dla Ministerstwa Finansów, dla pana ministra Domańskiego, dla całego zespołu, który zajmuje się pozyskiwaniem tych środków. To się stało możliwe, bo byliśmy w stanie w wiarygodny sposób przedstawić zdolności kredytowe dające gwarancje bezpieczeństwa. I robimy to. Będziemy dobre pomysły kontynuować, złe rzeczy naprawiać, i to się dzieje. Udało się, realizując zasadę 50 na 50, podpisać bardzo dużo kontraktów z polskimi firmami. Wczorajszy kontrakt na cysterny na 1 mld zł jest z polską firmą. Stawiamy i przemysł prywatny, i przemysł państwowy na równi ze sobą, bo jeden i drugi dobrze służy. Ci, którzy dają miejsca pracy, tworzą bezpieczeństwo państwa polskiego, są nam po prostu bardzo potrzebni.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#WładysławKosiniakKamysz">Chciałbym bardzo podziękować Wysokiej Izbie za jednogłośne przyjęcie naszej inicjatywy amunicyjnej.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#WładysławKosiniakKamysz">3 mld zł w tym roku jeszcze będzie przekazane na budowę fabryk amunicji w Polsce. Wczoraj Senat jednogłośnie, tak samo jak Sejm, zaakceptował tę ustawę. Liczymy na akceptację przez pana prezydenta. Bardzo o to prosimy, bo to jest niezwykle potrzebne. Zdolności amunicyjne, jeśli chodzi o produkcję amunicji, szczególnie 155 mm, które zastaliśmy, były na zatrważająco niskim poziomie. Od samego początku, kiedy przejęliśmy rządy, pracujemy nad tym, żeby ta zdolność produkcji wzrosła kilkunastokrotnie, wielokrotnie i żeby to się odbyło w najbliższym czasie, żeby Polska miała po prostu samodzielne zdolności do produkcji amunicji 155 mm, która jest najbardziej potrzebna. Kupujemy sprzęt, kupujemy czołgi, armatohaubice, kupujemy wiele wyposażenia dla naszych żołnierzy, ale jak nie będą mieli amunicji, to najlepszy sprzęt nie będzie znaczył nic. O tym nasi poprzednicy zapomnieli. Nadrabiamy to. To jest wielka inwestycja. 3 mld na program budowy fabryk amunicyjnych, który w tym roku rozpoczyna swoją działalność. Nie uchwałą, ale ustawą. Pierwszy raz w historii Polski budowa fabryk amunicji nabiera takiej rangi. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie premierze.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewicy, w sprawie zawieszenia programu „Czyste powietrze” i planowanych zmian w tym programie w 2025 r., a na pytanie odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Krzysztof Bolesta.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Panie Prezesie! Od 2008 r. realizowany jest program „Czyste powietrze”. Jak wynika z informacji m.in. pana prezesa Gajdy, do tego programu złożono ponad 1 mln wniosków, które opiewają na kwotę 37 mld zł. W ostatnim roku ten program właściwie przyspieszył. 1/3 tych wniosków to są sprawy z ostatniego roku. Z 14 mld zł, które zostały wypłacone, 5,5 mld zł wypłacono w 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#TadeuszTomaszewski">28 listopada br. poinformowano, że program zostaje zatrzymany, wstrzymany na czas określony: do 31 marca 2025 r. Po pierwsze, pojawiły się ogromne obawy od wnioskodawców indywidualnych i od gmin, które prowadzą m.in. punkty informacyjne dla obywateli, czy te punkty będą dalej funkcjonować, czy fundusz będzie zgodnie z umowami płacił za te działania. Po drugie, 31 grudnia. 2025 r. upływa termin montowania pieców gazowych jako alternatywnego źródła ogrzewania za kopciuchy. W związku z tym, że przesuwa się termin zgłaszania wniosków, wielu przyszłych beneficjentów obawia się, że po tym terminie nie zdąży już zamontować tego źródła. Dotychczas ponad 33% wszystkich wniosków dotyczyło właśnie pieców gazowych.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#TadeuszTomaszewski">Stąd w imieniu klubu parlamentarnego Lewicy chcemy zapytać, po pierwsze, jakie są przyczyny dotyczące zawieszenia programu „Czyste powietrze”, po drugie, czy stracą na tym w kontekście tych terminów beneficjenci, po trzecie, jak wygląda dialog z gminami dotyczący naprawy tego programu, jakie są podstawowe wyzwania i co będzie nowego w wyniku tej naprawy w 2025 r.? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#DorotaNiedziela">Zanim poproszę o odpowiedź pana ministra, pozwólcie państwo, że w imieniu swoim i państwa pozdrowię młodzież z Zespołu Szkół Edukacji Technicznej w Łodzi. Jesteście państwo z nami? Jesteście? Tak. Pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#DorotaNiedziela">Przyjechaliście na zaproszenie pani poseł Ewy Szymanowskiej. Mam nadzieję, że dzisiejszy dzień będzie owocował tylko samymi dobrymi wspomnieniami, a pani poseł jeszcze z wami się spotka. Miłego dnia życzę.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#DorotaNiedziela">A o udzielenie odpowiedzi poproszę sekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pana ministra Krzysztofa Bolestę.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że dzisiejszy dzień będzie owocował tematem czystego powietrza, bo pan minister będzie odpowiadał na trzy grupy pytań.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#KrzysztofBolesta">Jestem gotowy.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#KrzysztofBolesta">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Dziękuję za pytanie. Na początku chciałbym powiedzieć, że program „Czyste powietrze” nie zatrzymał się. Zatrzymaliśmy nabór nowych wniosków, natomiast warto powiedzieć o tym, że za chwilę uruchomiony zostanie komponent dla powodzian, 12 grudnia ruszy ten komponent powodziowy i ruszy nabór nowych wniosków dla tych czterech województw dotkniętych powodzią, więc to jest ten pierwszy krok. Poza tym mamy do rozliczenia wnioski, NFOŚiGW ma 200 tys. wniosków, więc to rozliczenie, ta ocena wniosków będzie postępować. Jest 400 tys. wniosków do rozliczenia. To też będzie cały czas postępować. A więc zatrzymał się tylko nabór nowych wniosków.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#KrzysztofBolesta">Pan poseł pytał też, dlaczego zatrzymaliśmy program. Przede wszystkim to jest program, który działa już od 6 lat i do tej pory nie miał żadnego głębokiego remontu, więc to jest ten moment, żeby zatrzymać nabór nowych wniosków, żeby NFOŚiGW też było łatwiej pewne rzeczy, także w systemie IT, zmieniać. To jest pierwszy taki powód zatrzymania programu. Oprócz tego jednak obserwowaliśmy, NFOŚiGW raportował nam rosnącą liczbę nadużyć, dlatego trzeba było ten nabór nowych wniosków zatrzymać. Od momentu przejęcia zmiany rządu, od początku tego roku ponad 100 wniosków do prokuratury, wyrywkowe kontrole narodowego funduszu i wojewódzkich funduszy pokazały, że jest mniej więcej 12% błędnych wniosków. To jest dosyć dużo, jeżeli chodzi o programy finansowane ze środków unijnych. Chodziło też o to, chodzi nam też o to, żeby usprawnić to, jak działa program, żeby ułatwić tę drogę klienta przez program, uprościć wnioski. Taka kompleksowa zmiana i załatanie tych możliwości nadużyć to są te powody zatrzymania.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#KrzysztofBolesta">Jakie są nowe rzeczy, które będą wprowadzone po uruchomieniu naboru dla nowych wniosków 31 marca? Przede wszystkim wprowadzimy instytucje operatorów, które będą przeprowadzać tych najbardziej potrzebujących przez proces inwestycyjny, będą wprowadzone limity dotacji dla poszczególnych kategorii kosztów, skończymy wreszcie z kosztami, że ktoś ma drzwi za 40 tys. Wymogiem zakończenia inwestycji będzie podniesienie standardu energetycznego budynków, żeby był jakiś mierzalny cel tej inwestycji. Oprócz tego uprościmy cały system składania wniosków, tak żeby ten klient czy beneficjent mógł sprawniej i szybciej poruszać się po tym programie. Będzie też docelowo wprowadzona lista rekomendowanych wykonawców, żeby budować zaufanie beneficjentów do firm, wykonawców. To jest też bardzo ważne, że zaliczka nie będzie już wypłacana na konto wykonawcy, tylko będzie pod kontrolą beneficjenta. To jest bardzo ważne, szczególnie dla tej najbardziej potrzebującej grupy konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#KrzysztofBolesta">Konsultacje z samorządami NFOŚiGW będzie prowadził już na początku przyszłego tygodnia. Te punkty, o które pan pytał, będą funkcjonować i będą otrzymywać pieniądze. Tak że tutaj absolutnie zapewniamy kontynuację. Oczywiście te osoby, które rozpoczęły inwestycje i nie zdążyły zgłosić, złożyć wniosku, będą zaopiekowane. Po uruchomieniu naboru będzie też dla tych osób możliwość zgłoszenia wniosków i rozliczenia również pieców na gaz. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pani poseł Daria Gosek-Popiołek, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#DariaGosekPopiołek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Sposób, w jaki ogłosiliście zawieszenie programu, był naprawdę skandaliczny. To podważa zaufanie obywatelek i obywateli do państwa polskiego. Rozumiem potrzebę przebudowy programu. Zresztą chociażby Polski Alarm Smogowy podobno od marca państwa informował, zgłaszał, że są zastrzeżenia w stosunku do określonych metod działania niektórych firm.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#DariaGosekPopiołek">Moje pytania. Czy państwo byliście w dialogu z Polskim Alarmem Smogowym? Czy nie da się przebudować tego systemu bez tego chaosu, który wprowadziliście? Ostatnia rzecz. Kiedy będą przyjmowane nowe wnioski w programie „Czyste powietrze”? Marszałek Hołownia z Polski 2050, państwa lider, mówił kilka dni temu o tym, że zawieszenie programu „Czyste powietrze” potrwa 2,5 miesiąca, czyli wróci w połowie lutego. Potem pojawił się marzec. Ostatnio pan minister Bolesta mówił o kwietniu 2025 r. A więc proszę o informację dotyczącą harmonogramu i tego, jak będą wyglądały prace nad systemem. Ile potrwają konsultacje społeczne? Kiedy program będzie gotowy? Kiedy będzie testowany? Kiedy będzie uruchomiony? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Krzysztof Bolesta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#KrzysztofBolesta">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#KrzysztofBolesta">Pani poseł szybko zadawała pytania, część zdążyłem wynotować. Jeszcze raz, wydaje mi się, może to jeszcze nie wybrzmiało, że nie zatrzymujemy programu, zatrzymujemy tylko nabór nowych wniosków. Nabór wniosków dla powodzian rusza już 12 grudnia. Chcieliśmy się skoncentrować na powodzianach, bo tam potrzeby są największe. Oprócz tego rozliczamy te wnioski, które już zostały złożone. I to jest też przyspieszenie tego, żeby ludzie dostali wcześniej pieniądze. W tej chwili to, co jest ważne, to jest to, że jak my zaczęliśmy pracę z programem, zaległości sięgały pół roku. Teraz to są zaległości, które są już zredukowane do poniżej miesiąca. Ale trzeba naprawdę skoncentrować się na tym, żeby ludzie dostawali te środki. Konsultacje nie tylko z Polskim Alarmem Smogowym, ale także z innymi NGOs są prowadzone cały czas. Mieliśmy prowadzone we współpracy z naszym ministerstwem, NFOŚiGW prowadził prekonsultacje zmian w programie. Były cztery duże spotkania, które zgromadziły ponad 200 różnych organizacji, nie tylko NGOs, ale też organizacje branżowe, wykonawców. I teraz albo jeszcze w piątek, albo już w poniedziałek narodowy fundusz ogłosi konsultacje społeczne programu, tych zmian, o których powiedziałem, odpowiadając na pytanie pana posła. Pani posłanka zapytała, dlaczego tak nagle i że to podważa zaufanie do państwa. Program został zatrzymany w ten sposób, żeby skończyć z tym, że nieuczciwi wykonawcy okradają państwo polskie. Dlatego to nie była łatwa decyzja. Naprawdę to nie była łatwa decyzja, ale groźba wycieku pieniędzy z budżetu państwa, z funduszy europejskich… Wspomnę tylko, że w tej chwili „Czyste powietrze” polega na pieniądzach z KPO i z FEnIKS-a. Jeżeli Komisja Europejska i jednostki kontrolne zobaczą, że nie pilnowaliśmy w odpowiedni sposób tych pieniędzy, to nie tylko zatrzymają nam je na nowe projekty, ale także dostaniemy nakaz ściągnięcia pieniędzy wstecz. To jest bardzo duże ryzyko, które musieliśmy brać pod uwagę, jeżeli chodzi o takie działania, które wprowadziliśmy. Powtarzam jeszcze raz: to nie była łatwa decyzja, ale bilans korzyści i kosztów tej decyzji wyszedł na korzyść takiej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#KrzysztofBolesta">Jakaś mucha mnie tu atakuje, więc muszę uciekać. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#DorotaNiedziela">Rzeczywiście jakaś mucha tu lata.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Adam Płaczek, klub parlamentarny Konfederacja, w sprawie pracy i aktywności Polski w ostatnich miesiącach w obszarze procedowanych i przygotowywanych zmian w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych oraz WHO, skierowane do ministra zdrowia. Odpowie panu posłowi podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pani minister Urszula Demkow.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Pani marszałek, mam na imię Grzegorz.)</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Grzegorz Adam Płaczek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Wiemy, że Polska jest w Światowej Organizacji Zdrowia. Wiemy, że Polska jest krajem założycielskim Światowej Organizacji Zdrowia. Wiemy, że Polska w latach 2017–2022 przeznaczyła na Światową Organizację Zdrowia kwotę ponad 100 mln zł. Wiemy, że 2 dni temu w polskim Sejmie odbyła się 5-godzinna konferencja poświęcona WHO, na której państwo nie byliście mimo zaproszenia. Wiemy również, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych odmówiło uczestnictwa. Wiemy również, że w ostatnich kilkunastu miesiącach trwały negocjacje dotyczące wdrożenia zmian w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych, przepisach zdaniem niektórych państw bardzo groźnych. Niektóre państwa w sposób wyraźny, publiczny wyrażały negatywną opinię na temat tych zmian. Wiemy również, że w ostatnich kilkunastu miesiącach Ministerstwo Zdrowia odmawiało posłom prawa wglądu w dokumenty negocjacyjne. Negocjacje były owiane pewną mgłą tajemnicy. Wielu rzeczy nie udało się ustalić nam, posłom, pomimo wysłanych interwencji poselskich do Ministerstwa Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#GrzegorzAdamPłaczek">W związku z tym chciałbym zadać kilka bardzo precyzyjnych pytań. Nie pytam o WHO, o historię. Pytam o konkretne rzeczy związane z Międzynarodowymi Przepisami Zdrowia — IHR. Po pierwsze, kto z imienia i nazwiska w imieniu Polski zdecyduje o finalnym przyjęciu lub odrzuceniu przyjętych poprawek w przepisach IHR zgodnie z procedurą opt-out? Pytanie nr 2: Jaką rolę w procesie negocjacji IHR odgrywała Komisja Europejska i kto w imieniu Polski z imienia i nazwiska negocjował obecnie przyjęte zmiany w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych? Jakie konkretne zmiany przyjęła lub odrzuciła Polska i w jakiej formie wyraziła swój sprzeciw lub aprobatę? Które dokładnie zmiany proponowane przez inne państwa odrzuciła Polska? Gdzie można znaleźć polską wersję przyjętych Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych i traktatu pandemicznego? Ostatnie pytanie: Kto i kiedy dokonał analizy potencjalnych zagrożeń, które niosą dla Polski obecnie przyjęte zmiany w Międzynarodowych Przepisach Zdrowotnych — IHR? Starałem się mówić wolno, abyście państwo mieli możliwość zapisania moich pytań. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#DorotaNiedziela">O udzielenie odpowiedzi poproszę podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia panią minister Urszulę Demkow.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#UrszulaDemkow">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym odpowiedzieć na zadane pytania. Otóż w maju 2024 r., podczas 77. sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia, przyjęte zostały poprawki do Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych, tzw. International Health Regulations. Państwa członkowskie przyjęły pakiet poprawek w drodze konsensusu. Przedstawię te poprawki. Zaakceptowane przez państwa członkowskie poprawki dotyczą dostosowania Międzynarodowych Przepisów Zdrowotnych do rozwoju nowych technologii. Dopuszczone zostało wykorzystanie dokumentów cyfrowych, a także związane z nimi przyspieszenie przepływu informacji i koordynacji. Po drugie, usprawnienie ochrony danych osobowych. Po trzecie, powierzenie dyrektorowi generalnemu WHO dodatkowych zadań w zakresie wsparcia dla państw stron oraz wzmocnienie kontroli państw stron nad realizacją postanowień międzynarodowego programu zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#UrszulaDemkow">Natomiast to, o co pan poseł pytał: postulaty dotyczące przyznania WHO większych uprawnień wobec państw członkowskich, nakładające na państwa zobowiązania finansowe, a także inne powinności związane z transferem technologii i know-how zostały odrzucone. Co dalej będzie się działo? 19 sierpnia dyrektor generalny WHO przekazał Rzeczypospolitej Polskiej notyfikację, czyli oficjalny dokument organizacji międzynarodowej z formalną informacją dla państw członkowskich w sprawie przyjęcia poprawek międzynarodowych przepisów na 77. sesji Światowego Zgromadzenia Zdrowia w maju 2024 r. Poprawki z 2024 r. wchodzą w życie po upływie 12 miesięcy od daty notyfikacji, tzn. w dniu 19 września 2025 r. Ale każde państwo strona zamierzające zgłosić zastrzeżenia lub odrzucić którąkolwiek poprawkę, może zawiadomić o tym dyrektora generalnego w terminie 10 miesięcy od daty niniejszej notyfikacji, czyli mamy czas do 19 lipca 2025 r. Obecnie Ministerstwo Finansów to finalizuje. Walidujemy polskie tłumaczenie międzynarodowego programu zdrowia. Po wstępnej analizie postulaty zostaną przesłane do szerokich konsultacji wewnętrznych, także międzyresortowo, do wszystkich organów administracji publicznej, zatem będzie można to jeszcze przedyskutować i się wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#UrszulaDemkow">W przypadku Polski, jeśli chodzi o zmiany, które zostały zaproponowane, najważniejszą z poprawek jest zmiana art. 59, która skraca czas wejścia przyszłych IHR-ów z dotychczas obowiązujących 24 miesięcy do 10 miesięcy. To skrócenie jest dosyć istotne, ważne, dlatego że usprawni to proces dostosowywania przepisów do realiów współczesnego świata. Pewne rzeczy w zdrowiu dzieją się w dużym tempie, a pandemie szerzą się błyskawicznie. Wobec tego ważne jest, żeby ten czas był skrócony. 24 miesiące debatować nad pandemią? Ta pandemia się w tym czasie skończy.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#UrszulaDemkow">Ważne jest też to, żeby pan pan poseł zrozumiał, że Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne nie są umową międzynarodową, nie zastępują polskich przepisów dotyczących zarządzania zagrożeniami zdrowia publicznego. Te przepisy mają zadanie jedynie wspierać, uzupełniać przepisy krajowe w celu lepszego zabezpieczenia wszystkich państw przed transgranicznymi zagrożeniami dla zdrowia poprzez określenie zasad współpracy międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#UrszulaDemkow">Jeśli chodzi o pytania, kto i co — odnośnie do zadania w zakresie realizacji postanowień międzynarodowego programu zdrowotnego — to znajduje się to w kompetencjach Głównego Inspektoratu Sanitarnego, zaś krajowy punkt kontaktowy do spraw MPZ jest umiejscony w strukturach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego, więc te dwie instytucje będą odpowiadały. I jeszcze jedno chciałabym dodać, że stanowisko przywoływane przez środowisko organizacji pozarządowych, że jest ok. 300 poprawek, które będą obowiązywały i naruszały suwerenność Polski, nie jest słusznie przywoływane, ponieważ te poprawki ostatecznie nie zostały przyjęte podczas tegorocznego zgromadzenia zdrowia. Ministerstwo dysponuje całą listą tych poprawek, nawet mam ją przy sobie. Nie będę czytać 300 poprawek, wybaczcie państwo, ale w razie czego możemy się tym podzielić pisemnie. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Grzegorz Adam Płaczek, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Bardzo dziękuję za dosyć ogólnikową odpowiedź na dwa z siedmiu pytań. Nie bardzo rozumiem, szczerze przyznam, stwierdzenie, że pandemie szerzą się obecnie błyskawicznie. Patrzę wkoło i pandemii nie widzę, ale być może Ministerstwo Zdrowia ma jakieś informacje, których nie posiadam. Walidujecie państwo tłumaczenie, jak sama pani przyznała, od 19 lipca 2024 r. Na miły Bóg, 4 miesiące państwo walidujecie dokument, który jest kluczowy dla Ministerstwa Zdrowia. Proponuję zmienić tłumaczy. GIS? Jaki GIS, pani minister? Przecież byłem osobiście dwa razy w Ministerstwie Zdrowia. Miałem wgląd w niektóre tylko dokumenty, sporadyczne dokumenty i nikt nawet nie pisnął o GIS-ie.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Krótkie pytanie, pani minister. Wydawaliśmy średnio 20 mln zł rocznie na Światową Organizację Zdrowia. Bardzo serdecznie proszę, gdyby była pani minister łaskawa, odpowiedzieć na pytanie, co dokładnie w 2024 r. Polska zyskała na uczestnictwie w Światowej Organizacji Zdrowia. Bardzo proszę o konkrety.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#DorotaNiedziela">Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pani minister Urszula Demkow.</u>
          <u xml:id="u-50.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#UrszulaDemkow">Witam serdecznie. Myślę, że nie możemy tego w taki sposób ujmować, co Polska konkretnie w konkretnym roku uzyskała, tylko generalnie możemy się zastanowić nad tym, czy Polska korzysta z tego, że jest członkiem Światowej Organizacji Zdrowia, do której należą 194 kraje. Myślę nie tylko jako urzędnik państwowy, ale także jako lekarz, jako profesor medycyny, że wyjście z tej organizacji byłoby niezgodne z polską racją stanu, dlatego że WHO tworzy politykę zdrowotną opartą na wiedzy naukowej. Niezwykle istotne jest to, że to, co WHO przedstawia, również służy nam odnośnie do podejmowania decyzji w zdrowiu, które rzeczywiście oparte są na wiedzy. Zostało to pokazane w taki tragiczny sposób, jak dezinformacja i brak oparcia na wiedzy naukowej przyczyniły się do zgonów milionów ludzi na świecie, którzy zostali wystraszeni, np. przez ruchy antyszczepionkowe czy przez zakaz…</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Pani minister, co zyskujemy? Proszę odpowiedzieć na moje pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę wysłuchać odpowiedzi, a potem może pan dodać…</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Ale nie o to pytam.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#UrszulaDemkow">Dobrze, spokojnie, panie pośle, postaram się panu odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Jestem spokojny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#DorotaNiedziela">Ale pani minister odpowiada.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Ale nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę wysłuchać odpowiedzi pani minister.</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#DorotaNiedziela">Podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia Urszula Demkow:</u>
          <u xml:id="u-54.4" who="#DorotaNiedziela">Tak, ale poruszył pan w ogóle głębiej temat sensu bycia w WHO.</u>
          <u xml:id="u-54.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Nie poruszałem.)</u>
          <u xml:id="u-54.6" who="#DorotaNiedziela">A więc muszę też zejść głębiej, na głębszy poziom. Myślę, że WHO przez to, że globalnie zarządza kryzysami zdrowotnymi, jest korzystne dla wszystkich krajów członkowskich, dlatego że obecnie kryzysy zdrowotne są globalne. Nie możemy się tutaj, w Polsce zamknąć przed żadnym kryzysem zdrowotnym, co pokazał COVID. Wszystko, co się dzieje w kwestii zdrowia na świecie, będzie nas dotyczyło. Wobec tego bezcenne jest to, że jesteśmy w organizacji światowej, która zarządza kryzysami zdrowotnymi, która śledzi i ocenia tendencje zdrowotne, która promuje odpowiednie zachowania. Uważam, że po prostu dla mnie to jest coś takiego jak tłumaczenie, dlaczego w nocy jest ciemno, a w dzień — jasno. Wydaje mi się, że nawet zadawanie takich pytań, w jaki sposób my na tym korzystamy, trochę nie ma sensu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.7" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: 100 mln wydaliśmy przez 5 lat. Nie ma sensu, pani minister?)</u>
          <u xml:id="u-54.8" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-54.9" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, myślę, że na głębsze rozmowy proszę się umówić w ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-54.10" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Szanowna pani marszałek, problem polega na tym, że czekam 11 miesięcy na wizytę w Ministerstwie Zdrowia i jej nie ma. Po to się tutaj spotykamy z panią minister, żeby odpowiadała na pytania. Tak tracimy czas. Pani również.)</u>
          <u xml:id="u-54.11" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, rozumiem, że pani minister odpowiedziała panu na pytania.</u>
          <u xml:id="u-54.12" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Nie odpowiedziała.)</u>
          <u xml:id="u-54.13" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem też, że minister, który jest profesorem medycyny, naprawdę może odpowiedzieć w bardzo prosty sposób…</u>
          <u xml:id="u-54.14" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Wciąż nie odpowiedziała na pytanie, czy doktor, czy profesor.)</u>
          <u xml:id="u-54.15" who="#DorotaNiedziela">…nawet osobie, która nie ma wykształcenia medycznego, ale mimo tego jest w stanie to zrozumieć.</u>
          <u xml:id="u-54.16" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Brak odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-54.17" who="#DorotaNiedziela">Tak że bardzo dziękuję pani minister.</u>
          <u xml:id="u-54.18" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania, które zada pani poseł Anna Baluch w sprawie blokady programu „Czyste powietrze”. To pytanie do prezesa Rady Ministrów. Odpowiedzi z upoważnienia prezesa Rady Ministrów udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan Krzysztof Bolesta.</u>
          <u xml:id="u-54.19" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#AnnaBaluch">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Marszałkowie… Państwo Ministrowie! Przepraszam. Rząd Prawa i Sprawiedliwości wdrożył program „Czyste powietrze”. Przeznaczono na ten program czy też wydano w trakcie jego realizacji ponad 13,5 mld zł. Podpisano ponad 820 tys. umów. Nagle z dnia na dzień program „Czyste powietrze” przestaje istnieć, zostaje zawieszony. Co znaczy: zawieszony? Zawiesić można na godzinę, pół godziny. A on został zawieszony, nie wiadomo do kiedy. Nie ma odpowiedzi na pytanie, do kiedy jest zawieszony program „Czyste powietrze”. I nie wiemy tak naprawdę, kiedy zostanie wdrożony ponownie, a ludzie czekają na ten program.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#AnnaBaluch">Moje pytanie brzmi: Jaki będzie faktyczny harmonogram? Pan Hołownia mówił, że w lutym, później w mediach okazało się, że będzie to miesiąc marzec, nagle na wczorajszym posiedzeniu komisji okazuje się, że w grę wchodzi już kwiecień. A więc jaki jest dokładny harmonogram jego uruchomienia? Ponadto moje pytanie wynika z tego, że może zwolniliście zbyt dużo fachowców i nie macie teraz możliwości ani wprowadzenia programu, ani rozpatrzenia wszystkich wniosków, które zostały złożone przez naszych beneficjentów. Ale gdybyście chcieli wdrożyć zmiany, to wzorem innych agencji, a nawet wzorem z poprzednich lat, w których rządziło Prawo i Sprawiedliwość, moglibyście robić czasowe zamknięcie, moderowanie systemu. Inne agencje płatnicze tak robią, możecie się douczyć, zapytać. Stwierdzilibyście wtedy, że wszystko da się zrobić przy zapewnieniu ciągłości programu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi na pytanie pani poseł udzieli minister Krzysztof Bolesta z upoważnienia Prezesa Rady Ministrów.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#KrzysztofBolesta">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Pani Posłanko!</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Baluch: Pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#KrzysztofBolesta">Pani posłanko, dziękuję bardzo za to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Pani poseł sobie życzy, żeby do niej mówić: pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Krystian. Jeżeli pan minister chce mówić: pani posłanka, to ma tak prawo mówić. Pani posłanka może nie słuchać.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Nie, bo pani poseł sobie życzy: pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#DorotaNiedziela">Pan nie ma wpływu na to, co ktoś mówi.</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Mam wpływ. To jest szacunek.)</u>
          <u xml:id="u-58.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Kultury trochę.)</u>
          <u xml:id="u-58.5" who="#DorotaNiedziela">Czy pan chce ze mną dalej dyskutować?</u>
          <u xml:id="u-58.6" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Chcę.)</u>
          <u xml:id="u-58.7" who="#DorotaNiedziela">Czy pan chce zakłócać obrady Sejmu?</u>
          <u xml:id="u-58.8" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Nie chcę zakłócać. Zwracam panu uwagę, że pani poseł sobie życzy, żeby mówić do niej: pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-58.9" who="#DorotaNiedziela">Czy pan chce zakłócać obrady Sejmu? Mam panu odczytać?</u>
          <u xml:id="u-58.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Pierniczki świąteczne.)</u>
          <u xml:id="u-58.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pani prowadzi te obrady.)</u>
          <u xml:id="u-58.12" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#KrzysztofBolesta">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#KrzysztofBolesta">Faktycznie było podpisanych dużo umów, faktycznie opiewały one na ogromną kwotę, tyle że Polki i Polacy nie mogli dostać tych pieniędzy…</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo ich nie macie.)</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#KrzysztofBolesta">…bo nie było zapewnione finansowanie. Było zablokowane KPO, zablokowany FEnIKS.</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto zablokował?)</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#KrzysztofBolesta">Dopiero w styczniu zostały one odblokowane.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#komentarz">(Poseł Anna Baluch: Przecież to wy blokowaliście KPO.)</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#KrzysztofBolesta">To ponad 20 mld zł, które mogą być przeznaczone dla polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Dlaczego blokujecie program?)</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#komentarz">(Poseł Anna Baluch: Odblokujcie pieniądze.)</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#KrzysztofBolesta">To jest bardzo ważne, żeby zdać sobie sprawę z tego, że nie można funkcjonować w programie w ten sposób, że obiecuje się coś obywatelom bez zapewnienia finansowania.</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#komentarz">(Poseł Anna Baluch: Ale gdybyście wy nie zablokowali programu, toby działał cały czas.)</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#KrzysztofBolesta">I to jest jeden z problemów, które program ze sobą niesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Baluch, bardzo proszę wysłuchać odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#KrzysztofBolesta">Jeżeli chodzi o…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#DorotaNiedziela">Przepraszam, panie ministrze. Chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę państwa, jest godz. 10.30. Do godz. 10.30 nie było problemu z wysłuchaniem i odpowiedziami. Przyszliście państwo grupą i naprawdę przeszkadzacie zarówno w zadawaniu pytań, jak i w odpowiedziach.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Niech odpowiada na pytania.)</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o uciszenie sali, bo będę naprawdę musiała uciszyć ją proceduralnie. Czy państwo możecie wysłuchać odpowiedzi i zadać pytanie? To jest naprawdę proste. Bardzo proszę. Ani pan minister nie słyszy, ani państwo nie słyszycie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Słyszymy.)</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#KrzysztofBolesta">Jeżeli chodzi o ponowne odblokowanie możliwości składania nowych wniosków, to zachęcam do odsłuchania nagrania z wczorajszego posiedzenia komisji. Tam powiedziałem, że nabór nowych wniosków znowu ruszy w marcu, 31 marca. Wcześniej, 12 grudnia zostanie uruchomiony nabór dla terenów powodziowych. Czyli najpierw 12 grudnia dla powodzian i 31 marca przyszłego roku dla wszystkich pozostałych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Świetna odpowiedź.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe. Rozumiem, że państwo się podzielą, tak? Pierwsze pytanie zada pan poseł Mariusz Krystian.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Właśnie ta odpowiedź pokazuje podejście ministerstwa i rządu do całości sprawy. W takim razie co z mieszkańcami, kto zwróci koszty im jak również samorządom w sytuacji, w której audyty energetyczne i procedura przygotowania do podpisania umowy już zostały wszczęte, audyty zostały wykonane, natomiast umowy nie zostaną podpisane? A jeśli, jak pan zapowiada, program zostanie uruchomiony w marcu i one zostaną podpisane, to mogą zostać podpisane na zupełnie innych warunkach.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MariuszKrystian">Pytanie drugie. Czy prawdą jest, że wstrzymanie tego programu jest tak naprawdę efektem lobbingu prywatnych firm, które chcą zostać głównymi operatorami tego programu, i że jednym z głównych powodów wstrzymania tego programu jest właśnie ta kwestia?</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#MariuszKrystian">Trzecie pytanie. Czy prawdą jest, że wam po prostu zabrakło pieniędzy? Ponieważ wojewódzkie fundusze ochrony środowiska sprawnie realizowały wnioski, natomiast na wypłatę środków czeka się 3 miesiące albo 4 miesiące. W związku z tym to świadczy o tym, że brakuje wam pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#MariuszKrystian">I ostatnie, pani marszałek, jeśli pan pozwoli. Proszę o ostatnie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#DorotaNiedziela">Nie, bo chcę oddać głos pani poseł. Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MariuszKrystian">Tylko ostatnie pytanie. Dlaczego…</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MariuszKrystian">Dlaczego psujecie… To, że nie realizujecie swoich programów, to jest jasne, ale dlaczego psujecie dobre programy, o które upominają się nawet związki samorządowe związane z Platformą Obywatelską, jak Związek Miast Polskich, który protestuje przeciwko takiemu trybowi zamknięcia tego programu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem, że koleżeństwo jednak nie zadziałało.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#DorotaNiedziela">Przepraszam panią poseł Leniart, ale nie będzie pani mogła zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pana ministra Krzysztofa Bolestę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#KrzysztofBolesta">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Jeżeli chodzi o te osoby, które rozpoczęły inwestycje i nie zdążyły złożyć wniosku.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Przygotowanie to nie inwestycje, to przygotowania.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#KrzysztofBolesta">Przygotowanie inwestycji? Jeżeli ktoś nie rozpoczął inwestycji…</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ale koszty są poniesione.)</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#KrzysztofBolesta">Jeżeli poniósł koszty, to… Przepraszam. Jestem ekonomistą z wykształcenia. Poniesiony koszt oznacza, że inwestycja się rozpoczęła, prawda?</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Niekoniecznie, sama umowa w sensie formalnym, niekoniecznie.)</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#KrzysztofBolesta">Nie? To ciekawą ekonomię pan prezentuje. Ale dobrze. Nie kłóćmy się, bo…</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Zanim rozpocznie pan budowę domu, to proceduje pan nad przygotowaniem, tak?)</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#KrzysztofBolesta">Chodzi o to, że jak wydałem pieniądze, to znaczy, że rozpocząłem inwestycję. Dlatego te osoby będą mogły złożyć wnioski. Okres kwalifikowalności kosztów będzie wydłużony do 28 maja tego roku. Więc jak NFOŚiGW otworzy znowu możliwość składania wniosków, to te osoby będą mogły…</u>
          <u xml:id="u-69.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Adamczyk: Na tych samych zasadach, panie ministrze?)</u>
          <u xml:id="u-69.10" who="#KrzysztofBolesta">Tak, na tych samych zasadach. Jeżeli chodzi o operatorów, to program w nowej odsłonie będzie dopuszczał do usług operatorskich gminy, nie firmy, więc myślę, że to podejrzenie jest w tym momencie niezasadne, natomiast jeżeli są jakieś podejrzenia, to oczywiście zawsze można podjąć czynności, zgłosić to do prokuratury, jeżeli są podejrzenia.</u>
          <u xml:id="u-69.11" who="#KrzysztofBolesta">Jeżeli chodzi o pieniądze w systemie, to już odpowiedziałem na to pytanie. Wydaje mi się, że tych pieniędzy właśnie nie było, a teraz środki z KPO i środki z FEnIKS-a są, więc wydaje mi się, że absolutnie niezasadne jest twierdzenie o braku pieniędzy. Pieniądze są i działamy, żeby zapewnić średnioterminowe finansowanie dla projektu na następne lata. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-69.12" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#DorotaNiedziela">Pan minister odpowiada drugi raz, jeszcze będzie trzecie pytanie na temat „Czystego powietrza”. Jeżeli państwo się zapoznają z wcześniejszymi odpowiedziami, to myślę, że tam będzie wiele odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#DorotaNiedziela">Czy pani poseł Leniart ma bardzo…</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko żeby odpowiedział…)</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#DorotaNiedziela">To mogę panią dopuścić, 30 sekund w ramach rekompensaty za pana posła Krystiana. Tylko 30 sekund, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Pani marszałek jest łaskawa, dziękujemy.)</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#DorotaNiedziela">To jeszcze raz będzie, panie ministrze, tylko 30 sekund, pani poseł się zgłosiła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#EwaLeniart">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#EwaLeniart">Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chcę dopytać o to, jak przez ostatnie 10 miesięcy realizował nadzór Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, jeżeli za powód gwałtownego zawieszenia naboru dla obywateli, bo w trakcie trwania konferencji prasowej, bez uprzedzenia podał oszustwa realizowane przez tajemniczych podwykonawców? Podał także liczbę spraw, ok. 6 tys., w których te nieprawidłowości stwierdzono. Zatem podmiot, który zobowiązany był do realizowania nadzoru…</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#DorotaNiedziela">Zaraz pan minister odpowie.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, prosiłabym jeszcze raz o wytłumaczenie, jaka była przyczyna, bo ja już to słyszałam drugi raz, ale rozumiem, że posłowie nie usłyszeli.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Krzysztof Bolesta.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#KrzysztofBolesta">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#KrzysztofBolesta">Mogę tylko powtórzyć, że działania kontrolne prowadzone przez ostatnie miesiące skutkowały zgłoszeniami do prokuratury i ta kontrola się działa. Przez ostatnie 9 miesięcy program był naprawiany, ale okazało się, że te zmiany są niewystarczające. Stąd potrzeba zatrzymania naboru dla nowych wniosków. Dlatego też warto tutaj pamiętać, że o ile nabór nowych wniosków się zatrzymał, to ci wszyscy ludzie, którzy czekają na rozliczenie złożonych już wniosków, będą te pieniądze otrzymywać w tym czasie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, rozumiem, bo w ostatnim pytaniu pan na ten temat odpowiedział. Ale jak wyglądają teraz zaległości w wypłacaniu, a jak wyglądały zaległości w tamtym roku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KrzysztofBolesta">W tamtym roku zaległości wynosiły ponad pół roku, udało się je zredukować do poniżej miesiąca, ale to dla nas jest ciągle niesatysfakcjonujące. Dlatego ten nabór się zatrzymał, żeby w nowej odsłonie, od marca, proces rozliczania był już płynny.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zatrzymaliśmy, żeby było szybciej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję państwu również za to, że uspokoiliście swoje emocje.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Marek Sowa, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska, w sprawie zawieszenia programu „Czyste powietrze”, do ministra klimatu i środowiska. Na pytanie odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Krzysztof Bolesta.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#MarekSowa">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie ministrze, miał pan 16 minut, żeby przy dwóch poprzednich pytaniach precyzyjnie odnieść się do przyczyn zawieszenia programu „Czyste powietrze”. Mam nieodparte przekonanie, że pan tego czasu po prostu nie wykorzystał. Mógł pan powiedzieć o przyczynach, tymczasem pan mówi o tym, że rachunek zysków i strat wypada pozytywnie, a nawet pan nie chciał tego rachunku przedstawić. Muszę panu powiedzieć, że podjęta tak nagle decyzja Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest niezrozumiała, jest decyzją źle odbieraną społecznie. Wszystkie środowiska polityczne dzisiaj zgłosiły to pytanie. Świadczy to o tym, że jest to niezwykle ważny problem społeczny, z którym musimy się uporać. Zatrzymanie programu „Czyste powietrze” na 4 miesiące nie jest rozwiązaniem. Jeśli ma pan miesięczne zatory w wypłacaniu środków, w rozpatrywaniu wniosków, to co będziecie robić przez 3 miesiące, skoro program zawieszacie na 4? To, co pan mówi, jest kompletnie niezrozumiałe i niespójne, jest szkodliwe z punktu widzenia zaufania państwa do obywateli. Przecież musi być ciągłość władzy.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#MarekSowa">Wiem, w jakim momencie ten program był przez nas przejmowany, że były zatory, że brakowało 300 mln zł, że trzeba było odblokować środki europejskie. Pan nawet nie wymienił tej kwoty: 20 mld zł z FEnIKS-a i z KPO zostało uruchomione na ten program. To są niezwykle istotne sprawy i trzeba o tym po prostu mówić. Pan się nie pochwalił, że to jest rekordowy rok, jeśli chodzi o napływ wniosków do wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, bo to one rozpatrują ten program. Wpływa 250 tys. czy 300 tys. wniosków. To pokazuje, jak ogromne jest zainteresowanie społeczne. Organizacja musi być dostosowana do tego, żeby sprostać wyzwaniom, jakie się pojawiają. Jeżeli są zatory, to być może trzeba po prostu zwiększyć zatrudnienie, żeby ludzie na bieżąco mogli mieć rozpatrywane te wnioski, a jeśli są nieprawidłowości, to trzeba je po prostu usuwać. Ale to musi być realizowane ciągłym procesie. Nie wolno robić 4-miesięcznych postojów. Naprawdę proszę rozważyć wycofanie się z tej szkodliwej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, panie pośle, brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Krzysztof Bolesta.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#KrzysztofBolesta">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Nie wynotowałem sobie żadnego pytania, to było tylko stanowisko. Mogę tylko powtórzyć powody, dla których nabór nowych wniosków został zatrzymany. Bardzo potrzebny był głęboki remont, również systemów IT w NFOŚiGW.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Mieliście 9 miesięcy, żeby to zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#KrzysztofBolesta">Przez 9 miesięcy staraliśmy się załatać te dziury, żeby nie zatrzymywać naboru. Niestety, doszliśmy do ściany i trzeba było nabór zatrzymać, żeby naprawić program.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#KrzysztofBolesta">O kwotach wspomniałem, nie wiem, dlaczego pan ich nie usłyszał. Odblokowaliśmy KPO, odblokowaliśmy FEnIKS, ponad 20 mld zł — mówię to po raz drugi albo trzeci. Musieliśmy zatrzymać ten nabór, żeby zlikwidować nadużycia. Liczba wniosków rośnie, ale najbardziej niepokojącym zjawiskiem było to, że w momencie tworzenia łatek, które były wprowadzone na przestrzeni roku, napływ wniosków się zwiększał, co świadczyło też o tym, że ci, którzy mogli generować jakieś nadużycia, wykorzystywali ten okres przed wprowadzeniem łatek. Stąd też decyzja o zatrzymaniu naboru nowych wniosków. Żeby pokazać panu posłowi, jaka to jest skala, to napływ wniosków mógł się różnić tygodniowo nawet od 6 tys. do 10 tys. z powodu wprowadzonych zmian. I trzeci powód, czyli poprawa podróży klienta przez system, poprawa systemu IT, uproszczenie wniosku. To wszystko jest niemożliwe jako operacja na otwartym sercu. Trzeba to zrobić, zamykając nabór, rozliczając to, co jest. Nie wiem, jak mam to panu wytłumaczyć. Nie da się zrobić tak, żeby nabór ciągły cały czas funkcjonował, a jednocześnie naprawiać serce czy silnik programu. Tak że naprawiamy program, nabór wraca w nowej odsłonie 31 marca. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Krzysztof Gadowski, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Oczywiście samorządy apelują o uruchomienie tego programu, wskazując, co jeszcze trzeba poprawić. Śląski Związek Gmin i Powiatów pisze do premiera, panie ministrze, nie wiem, czy pan zapoznał się z tym pismem. Apeluję w imieniu tego stowarzyszenia i wszystkich samorządowców, którzy czekają na te środki finansowe, które wielokrotnie wsparły wiele poważnych i dobrych działań.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#KrzysztofGadowski">Panie ministrze, to, o czym pan mówi, jednak z czegoś wynika. Ktoś to nadzorował.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#KrzysztofGadowski">Był poprzedni rząd, który nie dopełnił obowiązku w związku z pompami ciepła, bo były chińskie. Znowu okradano Polaków. Była sytuacja związana z fotowoltaiką, w przypadku której uruchomiono, puszczono to na żywioł. Ludzie, Polacy zainwestowali swoje środki finansowe, a dzisiaj się im to odcina. Nie mają nawet możliwości, żeby ten prąd, który mogliby zgromadzić w sieci, później wykorzystać do działania pomp ciepła. To są zaniedbania tamtego rządu. Pytam pana: Czy pan, czy ministerstwo złożyło wniosek do prokuratury z podejrzeniem niedopełnienia obowiązków przez funkcjonariuszy z Prawa i Sprawiedliwości? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan Krzysztof Bolesta.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#DorotaNiedziela">Pan minister, jak widać, okupuje dzisiaj mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#KrzysztofBolesta">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Dziękuję bardzo za tę wskazówkę czy podpowiedź. Nie zgłosiliśmy, natomiast może to rozważymy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pani poseł Maria Koc, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. To pytanie skierowane do ministra klimatu i środowiska w sprawie zapowiedzianego całkowitego wyłączenia oraz ograniczenia gospodarki leśnej na ponad 1,2 mln ha lasów.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MariaKoc">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W ostatnim czasie dyrektor generalny Lasów Państwowych pan Witold Koss zapowiedział wyłączenie z gospodarki leśnej 1200 tys. ha lasów. To jest 1/6 areału, którym zarządzają Lasy Państwowe. Co to oznacza dla przedsiębiorstwa Lasy Państwowe? Co to oznacza dla polskiej gospodarki? Przede wszystkim dla Lasów Państwowych oznacza to znaczący spadek dochodów, bo przecież będą produkować o 3 mln m? drewna mniej, a Lasy Państwowe zarabiają na swoje utrzymanie, płacą podatki i dzięki pieniądzom, które zarabiają, dbają przecież o bioróżnorodność. Pieniądze te wydają na zalesianie nowych obszarów, na wymianę wiekowego drzewostanu, na ochronę siedlisk i w ogóle całej przyrody leśnej. W perspektywie lat oznacza to marginalizację i degradację Lasów Państwowych, o czym mówią sami leśnicy. Skąd taki brak zaufania do polskich leśników, którzy przecież już od 100 lat dbają o polskie lasy? Areał wzrasta, bioróżnorodność jest zachowana, a ten model, Polski model zrównoważonego gospodarowania leśnego, zrównoważonej gospodarki leśnej, jest przecież chwalony przez cały świat, jest podawany za przykład. Skąd taki brak zaufania do polskich leśników?</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#MariaKoc">Drodzy Państwo! Przecież to też uderzy w branżę drzewną, w polską gospodarkę. Już są miejsca w Polsce, gdzie tego drewna produkuje się o 40% mniej. Firmy są zamykane, ludzie są zwalniani. Mam więc pytanie: Skąd taki pomysł na ograniczenie, wyłączenie z gospodarki leśnej aż tak wielkiego areału? Czy były prowadzone konsultacje społeczne w tej sprawie? Jakie będą skutki tych decyzji dla środowiska, dla przedsiębiorstwa Lasy Państwowe i dla polskiej gospodarki? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli minister klimatu i środowiska pan Krzysztof Bolesta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KrzysztofBolesta">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Jeżeli chodzi o to pytanie, to jest to dla nas jako Ministerstwa Środowiska i Klimatu dosyć interesujący pomysł, natomiast my nie mamy żadnych analiz. To jest pomysł Lasów Państwowych. Nie mamy do tej pory żadnych analiz i żadnych głębszych opisów realizacji tego pomysłu, dlatego czekamy po prostu, żeby Lasy Państwowe rozwinęły tę koncepcję i przedstawiły analizę, jaki to będzie miało też wpływ na gospodarkę drzewną.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Poseł Maria Koc: Czyli lasy podejmą taką decyzję, a państwo im…)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#KrzysztofBolesta">To nie jest decyzja, to jest po prostu pomysł i tak go traktujemy.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Poseł Maria Koc: Ale monitorujecie to jakoś?)</u>
          <u xml:id="u-87.4" who="#KrzysztofBolesta">Tak. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Paweł Sałek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Pani marszałek, Wysoka Izbo…)</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#DorotaNiedziela">Coś słabo słychać.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Słychać?)</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#DorotaNiedziela">Teraz lepiej.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#DorotaNiedziela">Nie działa mikrofon. O, teraz będzie działał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PawełSałek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać konkretne pytanie panu ministrowi. Ze względu na to, że zapowiedź wyłączenia z gospodarki leśnej albo modyfikacji gospodarki leśnej na przestrzeni 1,2 mln ha to jest zrujnowanie Lasów Państwowych, Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, największej firmy przyrodniczo-leśnej w Unii Europejskiej, mam pytanie do pana ministra. Skoro chcecie prowadzić tak szerokie wyłączenia z gospodarki leśnej, to w takim razie czy będziecie też likwidować wydziały leśne, szkoły leśne, całą polską naukę leśno-przyrodniczą, czasopismo „Sylwan”, tj. najstarsze czasopismo przyrodniczo-leśno-łowieckie, jakie istnieje na świecie? Bo nie ma sensu, żeby nauki leśne i przyrodnicze w Polsce funkcjonowały, skoro państwo likwidują Lasy Państwowe, skoro państwo likwidują polskie leśnictwo. To po co to wszystko? Zostawić to wszystko naturze, te 1,2 mln ha, i niech natura sobie sama z tym wszystkim radzi. Takie jest podejście w resorcie środowiska. Wszystko ma być poddane procesom naturalnym i natura na pewno da sobie sama radę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#DorotaNiedziela">Ale jakoś tutaj nie widzę połączenia, bo jeśli będzie więcej lasów, to będzie trzeba więcej naukowców, żeby badali te lasy.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Ale pani marszałek, oni będą niepotrzebni…)</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pan minister odpowie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-90.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Oni będą niepotrzebni, oni już są niepotrzebni.)</u>
          <u xml:id="u-90.5" who="#DorotaNiedziela">Okej. Odpowiedzi panu posłowi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pan minister Krzysztof Bolesta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#KrzysztofBolesta">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Mogę tylko powtórzyć, że to jest koncepcja Lasów Państwowych, dla poparcia której muszą przygotować analizy i pokazać wszystkie wpływy na różne sektory.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#KrzysztofBolesta">A więc, panie pośle, jeżeli chodzi o to, żebyśmy gdybali, jak to może wyglądać, to ja panu mogę powiedzieć, jak dostanę od Lasów Państwowych konkretne papiery. Pan pyta konkretnie? Na dzień dzisiejszy konkretnie nie mogę odpowiedzieć, bo sam nie znam tych konkretów.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Czy ja mogę jeszcze?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#DorotaNiedziela">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PawełSałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PawełSałek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! W takim razie może wyjaśnię. W Polskim Radiu pod koniec lipca tego roku wicedyrektor generalny Lasów Państwowych, pan wicedyrektor, dyrektor Jaroszewicz powiedział oficjalnie, że dojście do 20% wyłączeń z gospodarki leśnej jest celem politycznym, który jest określony w ramach waszej współpracy koalicyjnej, i to nie ma nic wspólnego z przyrodą. Proszę sobie odsłuchać: „Sygnały Dnia”, Polskie Radio, pod koniec lipca tego roku, gdzie wicedyrektor Jaroszewicz mówi o tym, że będzie cel polityczny realizowany — wyłączenie 20% lasów z użytkowania. Czyli to nie chodzi o ochronę przyrody, tylko chodzi o waszą politykę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, czy pan chce odpowiedzieć?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#KrzysztofBolesta">Panie Pośle! Ja tylko z żalem powiem, że nie mam czasu na słuchanie radia. Spróbuję to odsłuchać. Ale nie podejmujemy decyzji przez programy radiowe. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Sałek: Ale tak powiedział dyrektor, wicedyrektor generalny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, myślę, że interpelacja do dyrektora Lasów Państwowych załatwi sprawę, bo pan uzyska odpowiedź. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#DorotaNiedziela">Szanowni Państwo! Ogłaszam 5 minut przerwy.</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 55 do godz. 10 min 59)</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#DorotaNiedziela">Szanowni Państwo! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-96.5" who="#DorotaNiedziela">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 6. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-96.6" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do pytania dziesiątego.</u>
          <u xml:id="u-96.7" who="#DorotaNiedziela">Pytanie zada pan poseł Mateusz Bochenek w sprawie obecnego stanu przedsiębiorstw przywięziennych w tle zdiagnozowanych nieprawidłowości w ostatnich latach. Pytanie jest skierowane do ministra sprawiedliwości, a na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pani minister Maria Ejchart.</u>
          <u xml:id="u-96.8" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Praca dla więźniów to miała być rewolucja w resocjalizacji. Swego czasu ówczesny minister sprawiedliwości z Solidarnej Polski Zbigniew Ziobro stwierdził, że to program, który jest dla nas niezwykle ważny. Te słowa dzisiaj w zasadzie nie powinny nikogo dziwić. Faktycznie ten program był dla nich niezwykle ważny.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#MateuszBochenek">Posłużę się tylko jednym przykładem. Zakład Karny w Rzeszowie zawiera umowę na prowadzenie działalności w hali wybudowanej za wiele milionów złotych z budżetu państwa z firmą założoną przez senatora Suwerennej Polski pana Mieczysława Golbę. Rezultaty? Wielomilionowe straty dla budżetu państwa, ale za to wielomilionowe wsparcie finansowe dla firmy założonej przez pana senatora.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#MateuszBochenek">Zawierano aneksy do umów. Pierwotnie firma miała zatrudniać 600 osadzonych. Aneksowano umowę i ostatecznie wyszło 30. Po przegranych przez m.in. Suwerenną Polskę wyborach podpisano kolejny aneks, w którym to zapisano: jeśli umowa zostanie wcześniej rozwiązana, zostaną pokryte szkody na rzecz — uwaga — nie Skarbu Państwa, nie budżetu państwa, ale firmy pana senatora.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#MateuszBochenek">Szanowni Państwo! To pokazuje, że nie mieli oni na celu zabezpieczenia interesu państwa, budżetu państwa, ale mieli na celu zabezpieczenie, tak jak w tym przypadku, prywatnego interesu polityka Suwerennej Polski.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#MateuszBochenek">Pani Minister! My na pewno do tych tematów będziemy wracać. Dzisiaj zadam tylko kilka pytań. Co dzieje się w sprawach dotyczących ujawnionych nieprawidłowości w przedsiębiorstwach przywięziennych? Jakie są wyniki audytów i czynności podejmowanych w tych sprawach? Czy zostały wszczęte śledztwa, skierowane zawiadomienia?</u>
          <u xml:id="u-97.7" who="#MateuszBochenek">I zupełnie na koniec powiem tak: ludzie, którzy sprzeniewierzali publiczne pieniądze, którzy okradali państwo, tak, powinni zawiązywać relacje ze Służbą Więzienną, ale z zupełnie innej strony. Prawo musi być prawem, a sprawiedliwość sprawiedliwością i zapewniam, że sprawiedliwość dosięgnie każdego nieuczciwego. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości panią minister Marię Ejchart.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MariaEjchart">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Bardzo dziękuję za to pytanie. Jak rok temu przeszliśmy do Ministerstwa Sprawiedliwości — mnie podlega więziennictwo — to program „Praca dla więźniów” stał się jednym z pierwszych obszarów, którym zaczęłam się przeglądać, dlatego że jestem przekonana o tym, jak ogromne znaczenie ma praca dla więźniów, jaką rolę w resocjalizacji więźnia ma praca, jak bardzo ważne jest to, żeby więźniowie zarabiali własne pieniądze, a nie tylko korzystali z pieniędzy, które otrzymają od państwa.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#MariaEjchart">Proszę państwa, obecnie — odpowiadam na pana pytanie — zatrudnionych odpłatnie jest 30% więźniów, tj. ok. 20 tys. To jest mniej niż w ubiegłym roku. Ale dlaczego to jest mniej? Dlatego że udało nam się sporządzić właściwą i prawdziwą statystykę dotyczącą zatrudnienia. Wcześniej procentowo zatrudnionych było dużo więcej więźniów, ale dlatego, że ta statystyka, ta księgowość była sporządzona z dużą dozą fantazji. Jeden etat dzielony był nawet na siedmiu czy ośmiu więźniów. Oni pracowali na cząsteczki etatów jeden dzień w miesiącu, ale zatrudnionych mieliśmy 20 więźniów. Dzisiaj prostujemy te statystyki, chcemy pokazać, jak wygląda prawdziwy obraz tego, czym się zajmują więźniowie, jak pracują więźniowie.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#MariaEjchart">Proszę państwa, kilka informacji porządkujących. W tej chwili mamy w Polsce cztery państwowe przedsiębiorstwa, które funkcjonują jako przywięzienne zakłady pracy. Proszę państwa, to jest ogromnie ważne, żeby powiedzieć, że utworzenie takiego podmiotu ma z jednej strony na celu prowadzenie działań resocjalizacyjnych i właśnie danie pracy skazanym na karę pozbawienia wolności, a z drugiej strony jest cel ekonomiczny, czyli przedsiębiorstwo musi na siebie zarabiać, musi konkurować, musi spełniać stawiane przez odbiorców wymagania i jakościowe, i cenowe. Bardzo trudno jest te dwa cele spełniać.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#MariaEjchart">Jednocześnie, proszę państwa, te przedsiębiorstwa są zlokalizowane wewnątrz zakładów karnych. W ten sposób są naturalną bazą do tego, żeby zatrudniać skazanych. Firmy, które prowadzą te przedsięwzięcia…</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#DorotaNiedziela">Przepraszam, chwileczkę, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Lenartowicz, bardzo proszę… Bardzo słychać. To przeszkadza.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MariaEjchart">Te firmy są, tak jak powiedziałam, taką naturalną bazą do tego żeby zatrudniać skazanych. Proszę też zwrócić uwagę na to, że zatrudnienie skazanych odbywa się na bardzo konkurencyjnych warunkach. To są świetni pracownicy, ubezpieczeni przez zakład karny, ubrani przez zakład karny, wykarmieni przez zakład karny, doprowadzeni do pracy i odprowadzeni z powrotem. Im naprawdę zależy na tej pracy i zazwyczaj przedsiębiorcy bardzo chwalą pracę więźniów.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#MariaEjchart">Proszę państwa, myśmy zastali ogromną liczbę nieprawidłowości w tych przedsiębiorstwach, do sprzeniewierzenia środków publicznych o znacznej wartości. Mówimy tutaj o milionach złotych. Co zrobiliśmy na początku? Dyrektor generalny Służby Więziennej w lutym tego roku odwołał wszystkich dyrektorów, następnie w drodze konkursu, pomimo braku takiego obowiązku, powołał następców.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#MariaEjchart">Podam tylko kilka przykładów. W następstwie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa złożonego przez Centralne Biuro Antykorupcyjne, które pełniło kontrolę w związku z nieprawidłowościami w Pomecie-Wronki… To takie jedno z największych przedsiębiorstw. Pomet w ubiegłych latach poniósł największe straty. Postępowanie to dotyczy w tej chwili nadużycia uprawnień, niedopełnienia obowiązków, wyrządzenia szkody wielkich rozmiarów przez poprzednie kierownictwo Pometu. Warto podkreślić, że obecnie przygotowujemy również zawiadomienie do prokuratury w związku z ujawnieniem w wyniku audytu, że kierownictwo tego przedsiębiorstwa przekazywało nieprawdziwe dane na temat sytuacji finansowej przedsiębiorstwa: zawyżało wyniki, 12 mln zostało dopisane do wyniku przedsiębiorstwa.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#MariaEjchart">W Sieradzu, proszę państwa — to był wcześniej Rakon w Raciborzu — w związku z nieprawidłowościami skierowaliśmy do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa w sprawie nienależnych nagród dla kierownictwa tego przedsiębiorstwa. Obecnie jest tam prowadzona przez nasze ministerstwo kontrola.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#MariaEjchart">Polska grupa więzienna to największe z przedsiębiorstw Służby Więziennej. W tej chwili audyt kończy tam Centralny Zarząd Służby Więziennej. Już wcześniej wykryliśmy tam nieprawidłowości związane np. z remontem w budynku Prokuratury Krajowej przy ul. Postępu. W tej sprawie dyrektor generalny złożył zawiadomienie do organów ścigania. To był mazowiecki instytut gospodarki budżetowej Mazovia. Być może słyszeli państwo o Mazovii, która weszła w skład tej grupy więziennej i remontowała budynek prokuratury za wielkie miliony. W tej sprawie jest zawiadomienie.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#MariaEjchart">Strzelce Opolskie. W Strzelcach Opolskich właśnie kończymy naszą kontrolę, kontrolę ministerstwa. Strzelce Opolskie to był lider na rynku, z największymi dochodami, z największą liczbą zatrudnionych osób. Ta kontrola wyszła bardzo negatywnie. Jesteśmy na etapie przygotowywania zawiadomień do prokuratury. Podam państwu tylko jeden przykład: Strzelce Opolskie udzieliły pożyczki w wysokości 20 mln innemu przedsiębiorstwu zupełnie bez żadnych podstaw prawnych. Ta pożyczka nie została spłacona.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#MariaEjchart">Proszę państwa, na końcu chcę powiedzieć o jeszcze jednej rzeczy. Nie można tutaj nie wspomnieć o tym, od czego pan poseł zaczął, czyli o budowie hal produkcyjnych. Na budowę tych hal wydaliśmy 257 mln zł. Zgodnie z oczekiwaniami pomysłodawców chodziło o to, żeby przedsiębiorcy zatrudniali skazanych w ramach współpracy. Zatrudnienie było wspierane środkami z FAZ-u, czyli funduszu aktywizacji zawodowej. Tymczasem udało się uruchomić jedynie 44 z nich. Pracowało w nich 2 tys. skazanych. 55 hal — 2 tys. skazanych.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#MariaEjchart">Innymi słowy, wydano przeszło 1 mld zł, a więźniowie w tej chwili pracują odpłatnie przede wszystkim przy pracach porządkowych w więzieniu. Nie w halach produkcyjnych, nie w przedsiębiorstwach, ale przede wszystkim w więzieniu: przy pracach porządkowych, przy rozdawaniu posiłków, przy sprzątaniu terenu więzienia. Proszę państwa, te kontrole trwają. One są bardzo trudne, bo są wielowątkowe i prowadzone przez różne organy. Staramy się zebrać wyniki tych wszystkich kontroli. Cztery zawiadomienia już zostały przez nas skierowane do prokuratury. To nie jest koniec. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#DorotaNiedziela">Zanim przejdziemy do pytania dodatkowego, pozwólcie państwo, że w swoim i państwa imieniu powitam uczniów klasy II matematycznej z I Liceum Ogólnokształcącego im. Henryka Sienkiewicza w Płońsku.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#DorotaNiedziela">Jesteście państwo z nami? Jesteście. Przyjechaliście tu na zaproszenie pana posła Adama Krzemińskiego. Bardzo serdecznie pozdrawiam. Mam nadzieję, że dzisiejszy dzień będzie owocował w tylko dobre wspomnienia. Pan poseł pokaże wam Sejm i wytłumaczy, na czym polega praca posła Rzeczypospolitej. Pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-102.4" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do pytania dodatkowego, które zada pani poseł Aleksandra Kot, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#AleksandraKot">Dziękuję, pani marszałkini.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#AleksandraKot">Szanowna Pani Minister! W nawiązaniu do przedstawionych przez panią informacji chciałabym dopytać, czy w kręgu osób odpowiedzialnych za te naruszenia są również osoby sprawujące nadzór nad tym programem, czyli ówczesny minister i wiceminister sprawiedliwości. Jak w tym momencie wygląda program „Praca dla więźniów”? Czy są plany na to, by ten program nieco zmienić, zmodyfikować, tak by faktycznie spełniał on swoją funkcję, czyli aktywizował więźniów, i by nie dochodziło do takich ogromnych naruszeń i nadużyć? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#DorotaNiedziela">Na pytanie odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pani minister Maria Ejchart.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MariaEjchart">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję pani posłance za to pytanie. Proszę państwa, kierownictwo, które sprawowało nadzór, jest objęte zawiadomieniami. Oczywiście o odpowiedzialności zdecyduje sąd, a najpierw prokuratura. Ale tak, w naszych zawiadomieniach również pojawiają się osoby z poprzedniego kierownictwa Ministerstwa Sprawiedliwości. Jest kilka wątków. Jeszcze za wcześnie, żeby o nich mówić. One dotyczą osobistych korzyści uzyskiwanych przez członków kierownictwa z majątku przedsiębiorstw przywięziennych. Proszę o chwilę cierpliwości. Będziemy o tym informować. Bardzo się cieszę, że będziemy mieli jeszcze okazję o tym rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MariaEjchart">Odpowiadając na drugą część pani pytania: tak jak powiedziałam, na początku przede wszystkim chcieliśmy zobaczyć, jaka jest rzeczywista skala możliwości zatrudnienia skazanych w halach przywięziennych i w przedsiębiorstwach. Powiem państwu, że praca nad urealnieniem statystyki była bardzo trudna i żmudna.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#MariaEjchart">Oczywiście podniesienie przedsiębiorstwa, które przynosi straty, które kiedyś było, tak jak Strzelce Opolskie, liderem w produkcji np. obuwia służbowego dla Policji, dla wojska, natomiast położyło kompletnie swoją sprzedaż, ucięło kanały sprzedaży, ucięło kanały dostawców, półproduktów do produkcji… Takie przedsiębiorstwo jest bardzo trudno podnieść. Natomiast jesteśmy też w stałym kontakcie z nowymi dyrektorami tych przedsiębiorstw. Staramy się ich wspomóc po to, żeby te miejsca pracy tworzyć, i tworzymy te nowe miejsca pracy. Tak jak powiedziałam, teraz mamy 30 tys. zatrudnionych odpłatnie. To jest ciągle za mało, ale ta liczba zwiększa się z każdym miesiącem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do ostatniego punktu, czyli pytania 11. Zada je pan poseł Ireneusz Zyska. Pytanie będzie w sprawie tragicznej sytuacji finansowej polskich elektrociepłowni — do prezesa Rady Ministrów. W imieniu prezesa Rady Ministrów odpowie na to pytanie pan minister Robert Kropiwnicki.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#IreneuszZyska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Polska jest unikalnym w skali Europy i świata państwem, które ma niezwykle rozbudowany system ciepłownictwa systemowego. Ponad 52% polskich obywateli, to jest ponad 20 mln Polaków, ma ogrzewanie swoich domów zasilane z elektrociepłowni systemowych. To ponad 25,5 tys. km w zakresie wielkości zasilających ciepło systemowe rurociągów.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#IreneuszZyska">Panie Ministrze! W ostatnim czasie pogłębia się dramatyczna sytuacja trwałej nierentowności polskich elektrociepłowni. Na liście, którą otrzymaliśmy od polskiego stowarzyszenia odpowiedzialnej transformacji energetycznej, które skupia właśnie elektrociepłownie polskie, a także od Izby Gospodarczej Ciepłownictwa Polskiego, znajduje się 14 wielkich elektrociepłowni, m.in. na Górnym Śląsku, w Rybniku, w Będzinie, w Lublinie, na Lubelszczyźnie i w wielu innych miejscowościach, które zasilają bardzo dużo odbiorców. To są osiedla z wielkiej płyty, ale nie tylko, w ilości 40–50 tys. mieszkańców. Trwała nierentowność osiągnęła w roku 2022 -22% i stale przyrasta. Problemem jest luka w prawie czy zła regulacja polegająca na tym, że zgodnie z ustawą o emisjach, art. 104, regionalny inspektor ochrony środowiska nie może miarkować kary związanej ze spóźnieniem się z wykupem uprawnień do emisji CO2. Przez to, panie ministrze, np. elektrociepłownia w Lublinie została obciążona karą w wysokości 64 mln zł, a elektrociepłownia w Będzinie — 247 mln zł, i są to najlepsze elektrociepłownie, które dokonują transformacji swoich systemów ciepłowniczych. W ten sposób doprowadzamy do katastrofy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#IreneuszZyska">Apeluję do pana ministra, a za pośrednictwem pana ministra do premiera, pana Donalda Tuska, o nowelizację ustawy, która pozwoli uratować polskie elektrociepłownie, a co za tym idzie…</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do udzielenia odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Aktywów Państwowych pana ministra Roberta Kropiwnickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#RobertKropiwnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziękuję, panie pośle, za to pytanie, choć trochę się dziwię, że pytacie o elektrociepłownie w oparciu o rok 2022, kiedy to państwo rządziliście i wtedy rzeczywiście ten wynik był…</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Poseł Ireneusz Zyska: Nie ma nowszych danych.)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#RobertKropiwnicki">…ale pytacie o ten rok 2022 i te dane były tragiczne. W dużej mierze za to odpowiadacie. Wszystko wskazuje na to, że obecnie sytuacja jest dużo lepsza, choć znamy stanowisko wielu elektrociepłowni, zwłaszcza lokalnych, które były w latach 2022–2023 wręcz sztucznie duszone i to przez was. Dołowaliście te elektrociepłownie…</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#komentarz">(Poseł Ireneusz Zyska: Odpowiadaj na pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#RobertKropiwnicki">…nie wiem w czyim interesie.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#komentarz">(Poseł Ireneusz Zyska: Ministrze, to nie jest lekcja historii.)</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#RobertKropiwnicki">Czy chcieliście je zlikwidować…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#DorotaNiedziela">Panie ministrze, chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Zyska, jeśli nadal będzie pan przeszkadzał, to będę musiała panu odczytać proceduralną odpowiedź. Bardzo proszę wysłuchać odpowiedzi, skoro zadał pan pytanie.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#RobertKropiwnicki">Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#RobertKropiwnicki">Panie pośle, kultura nakazuje, że jeżeli pan zadaje pytanie, to powinien pan posłuchać odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#komentarz">(Poseł Ireneusz Zyska: Ale odpowiedzi. Proszę odpowiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#RobertKropiwnicki">Bardzo proszę posłuchać. Może się panu nie podobać, ale to pan przyszedł z tym pytaniem, które wymaga jednak szerszego komentarza.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#RobertKropiwnicki">Świadomie dusiliście ceny w elektrociepłowniach, które nie nadążały ze zmianami, niestety swoim kosztem. I dołowaliście je. Były teorie wręcz takie, że chcieliście je wyprzedać, że dążyliście do tego, żeby gros elektrociepłowni została skupiona przez fundusze zagraniczne.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Ale to jest nieprawda, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#RobertKropiwnicki">I te teorie rzeczywiście chodziły na rynku i wielu ludzi z waszego zaplecza liczyło na to, że będziecie skupować te elektrociepłownie, których samorządy lub inne firmy mogły się pozbywać, ponieważ według was to się nie opłacało, ponieważ prezes Urzędu Regulacji Energetyki nie wyrażał zgody na adekwatne koszty w stosunku do tego, co ponosiły elektrociepłownie. Więc absolutnie dołowaliście je i to jest tragiczne. To jest efekt w roku 2022, w 2023 było niestety podobnie, choć lepiej już niż w 2022, i w 2024 wszystko wskazuje na to, że sytuacja elektrociepłowni jest dużo, dużo lepsza. Mogę powiedzieć, że wszystkie, które wchodzą w skład spółek Skarbu Państwa, mają stabilną sytuację. I proszę nie siać defetyzmu i nie straszyć prawie połowy Polaków, że jest jakieś zagrożenie. Nie ma żadnego zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#RobertKropiwnicki">Polskie ciepło systemowe jest bezpieczne, jest dobrze zaopiekowane i będzie to funkcjonowało. Ciągle uważamy, że jest to najlepszy sposób ogrzewania dla wielu osiedli, i będzie to promowane.</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#RobertKropiwnicki">Pyta pan o konkretne prywatne elektrociepłownie, które postanowiły wypowiedzieć system ETS. Wszyscy płacili, a ci jedni czy drudzy nie płacili. I pan pyta w imieniu tych, którzy poprzez różne dziwne sytuacje, którymi zarządzali, odpowiadają za to. Chodzi o menedżerów. Te 247 mln kary jest oczywiście bezwzględne. Ale to wszyscy płacą, a ten jeden mówi, że nie płaci. W związku z tym co? No trzeba zmienić system, bo jednemu się nie podoba. Panie pośle, albo jesteśmy w Unii Europejskiej, gdzie ten system też się szczególnie nie podoba, ale wtedy trzeba iść i negocjować przy stole europejskim jego zmianę, a nie lobbować na rzecz jednej firmy tylko w imieniu tego, że mu się nie podobało i nie płacił i w związku z tym jest zagrożenie… To jest w kilku przypadkach zagrożenie ze względu na to, że chcieli wypowiedzieć prywatnie akty prawa międzynarodowego i się z tym nie godzili. Za to też odpowiadacie, bo faktycznie trzeba było wtedy reagować, a nie zostawiać tego naprawdę nieszczęśliwego zbiegu okoliczności na później. Przecież w 2023 r. robiliście państwo zmianę, dzięki której umożliwialiście przejście z systemu benchmarkingowego, uproszczonego na system kosztowy. Wiemy, że niewiele elektrociepłowni z tego skorzystało, że skorzystały z tego dwie elektrownie. To jest dość specjalistyczne, więc nie będę tego wątku rozwijał.</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#RobertKropiwnicki">Prawdą jest, że ceny energii w stosunku do 2022 r. bardzo mocno się ustabilizowały, ceny gazu są właściwie dwukrotnie niższe niż w 2022 r., podobnie zresztą jak ceny węgla, który jest dla wielu elektrociepłowni lokalnych ciągle jednym z podstawowych źródeł, jednym z podstawowych paliw. W 2022 r. cena za 1 GJ to było 28 zł, a obecnie jest nawet ok. 15 zł, a często mniej za 1 GJ, więc ceny się ustabilizowały. Liczymy na to, że ciepło systemowe też to odczuwa i te taryfy są już dużo bezpieczniejsze i nie ma zagrożenia wzrostu. Więc proszę nie straszyć i proszę też nie dawać nadziei tym, którzy wypowiadali system i bojkotowali go tak naprawdę w dużej mierze świadomie, jak mówi rynek. Ci ludzie zupełnie z premedytacją nie ponosili tych opłat, a dzisiaj pan lobbuje w imieniu tych, którzy nie chcieli wtedy płacić. Proszę im powiedzieć, że prawo jest równe dla wszystkich. Jeżeli mieliby nie płacić, to tak naprawdę wszystkim by trzeba było powiedzieć, żeby nie płacili ETS, i trzeba było tak negocjować z Unią Europejską. Albo co jeszcze ważniejsze, mieliście ok. 50 mld dochodów z ETS jako budżet i trzeba było te pieniądze przeznaczać na transformację energetyczną, a nie na czystą konsumpcję. To jest wasze zaniechanie, bo gdybyście ich wspierali, wtedy może nie byłoby tych kłopotów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#DorotaNiedziela">Zanim przejdziemy do pytania dodatkowego, pozwólcie państwo — bo widzę, że pan poseł Piotr Polak już jest na galerii — że pozdrowię w swoim i w państwa imieniu nauczycieli i uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 10 w Sieradzu. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#DorotaNiedziela">Mam nadzieję, że dzisiejsza wycieczka będzie owocna, a pan poseł pokaże wam wszystkie zakątki Sejmu i wytłumaczy, na czym polega praca posła Rzeczypospolitej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#DorotaNiedziela">Pytanie dodatkowe zada pan poseł Marek Suski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MarekSuski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Po pierwsze, chciałem panu zwrócić uwagę, że TKM, to teraz wy rządzicie już od roku i mówienie o tym, że teraz jest katastrofa i że to jest nasza wina, to jest oczywiście unik. Bo jeżeli nawet by przyznać, że staliśmy nad przepaścią, to wy żeście zrobili potężny krok naprzód. Dzisiaj, szanowni państwo, mamy sytuację taką, że na posiedzeniu komisji energii poświęconej sytuacji w ciepłownictwie mieliśmy przedstawicieli nie tych ciepłowni, o których pan mówi, że to wypowiedziały. Mieliśmy stanowisko Wojewódzkich Rad Dialogu Społecznego, które mówiły wyraźnie, że trzeba zmienić strukturę i przepisy dotyczące karania podmiotów i że jeżeli to nie zostanie zmienione, to w tym roku w zimę nie będzie pieniędzy na węgiel i niestety będzie sytuacja taka jak z powodzią. Pan mówi, tak jak premier mówił, że nie ma zagrożenia, a później ludzi zmyło z powierzchni ziemi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MarekSuski">Szanowny Panie! Proszę się tym zająć. A jak ciepłownicy mówili o tym…</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#DorotaNiedziela">Obiecałam jeszcze 30 sekund panu posłowi Zysce.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle, 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#IreneuszZyska">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#IreneuszZyska">Muszę sprostować wypowiedź pana ministra Kropiwnickiego. Panie ministrze, zawsze szanuję słowa, ale tym razem muszę powiedzieć, że pan kłamie, jako przedstawiciel premiera pan kłamie w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#IreneuszZyska">Proszę państwa, te elektrociepłownie zapłaciły ETS, tylko spóźniły się i za to spóźnienie dostały karę 247 mln zł. Im w tej chwili grozi upadłość. Weźcie się do roboty,…</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#IreneuszZyska">…znowelizujcie ustawę, bo ona jest niezgodna z dyrektywą…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Umówiliśmy się na 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#IreneuszZyska">…która mówi o proporcjonalności, a ustawa nie pozwala na proporcjonalne…</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#DorotaNiedziela">Odpowiedzi udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska pani minister Urszula Zielińska.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#UrszulaZielińska">Panie Ministrze! Panie Pośle Zyska! Pan doskonale wie, że jest procedura dokładnie na taką sytuację dla tych trzech elektrociepłowni, które spóźniły się z opłatą, podczas gdy inni płacili ją na czas, i właśnie te elektrociepłownie są w tej procedurze. Ja wręcz przestrzegam przed podnoszeniem akurat kwestii tych trzech podmiotów, które są w procedurze, bo można to odczytać jako próbę nacisku na instytucję, która właśnie teraz rozstrzyga ich odwołania. Tak że jest na to, po pierwsze, procedura, po drugie, one są w tej procedurze i jest to zaadresowane.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#UrszulaZielińska">Wykorzystam jeszcze te 2 minuty, żeby powiedzieć państwu, co zrobiliśmy w tym roku dla ciepłownictwa i jakie są rozwiązania dodatkowe, żeby poprawić faktycznie wiele lat zaniechań w ciepłownictwie. Nie będę wskazywać palcem, czyje to były zaniechania. Do przodu.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#UrszulaZielińska">Proszę państwa, wprowadziliśmy następujące rozwiązania, one weszły w tym roku. Po pierwsze, poprawiliśmy nadążność systemu taryfowania z jednorocznego na dwa razy w roku, czyli dwa razy w roku przedsiębiorcy mogą zwrócić się z wnioskiem do prezesa URE, jeżeli zmieniają się ceny nośników energii, o poprawę, zmianę taryfy, tzw. taryfy uproszczonej czy benchmarkowej, to po pierwsze. Po drugie, wprowadziliśmy rozwiązanie, które umożliwi dzięki dyrektywie unijnej objęcie, przyznanie dodatkowych 30% uprawnień do emisji dla przedsiębiorstw ciepłowniczych w latach 2026–2030, pod warunkiem, że będą miały plan zdekarbonizowania swojego systemu, czyli odejścia od najdroższych dzisiaj nośników ciepła. I to jest drugie rozwiązanie. 30% dodatkowych, bezpłatnych uprawnień do emisji w następnych latach, i to już wprowadzamy. Po trzecie, przygotowaliśmy i zaprogramowaliśmy w narodowym funduszu ochrony środowiska ponad 23 mld zł na wsparcie dla ciepłowni na proces transformacji. Po czwarte, finalizujemy właśnie ze stroną społeczną, również z przedstawicielami związków ciepłowniczych, pierwszą w Polsce strategię dla ciepłownictwa. Wreszcie ciepłownictwo będzie miało jasną ścieżkę odchodzenia od drogiego ciepła, od importowanych paliw kopalnych do nowych, nowoczesnych nośników ciepła, ścieżkę do obniżenia cen ciepła.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Jakich?)</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#UrszulaZielińska">Ostatnia rzecz, możliwość oparcia swoich taryf o koszty, de facto koszty uzasadnione, również ze środkami na inwestycje. To rozwiązanie również weszło w tym roku i to jest też możliwe. Niektórzy z tego korzystają, inni jeszcze nie, ale to jest kolejne rozwiązanie, które jest od początku tego roku, od 1 stycznia obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#UrszulaZielińska">Tak że bardzo państwu dziękuję. Nie straszcie, proszę. Naprawiamy wszystkie zaniechania w ciepłownictwie i ciepłownictwo będzie miało się coraz lepiej.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo posłowie obecni na sali! Witamy bardzo serdecznie uczniów klasy IIId ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Markach, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Mai Nowak. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie wpływu zarządzania Odrą i zagospodarowania tej rzeki na katastrofę ekologiczną w 2022 r. oraz powódź w 2024 r., w szczególności planu przeciwdziałania podobnym zjawiskom w przyszłości, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-124.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Izabelę Bodnar.</u>
          <u xml:id="u-124.6" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dzisiejsza debata dotyczy spraw fundamentalnych dla przyszłości naszego kraju i bezpieczeństwa jego obywateli. Powodzie, susze, katastrofy ekologiczne i zaniedbania w zarządzaniu wodami to nie tylko problemy infrastrukturalne, ale przede wszystkim kwestie odpowiedzialności państwa wobec ludzi i środowiska. Stoimy dziś przed koniecznością oceny wieloletnich błędów i zaniedbań oraz wypracowania rozwiązań, które pozwolą nam uniknąć kolejnych takich tragedii w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#IzabelaBodnar">W 2022 r. Polska doświadczyła jednej z najpoważniejszych katastrof ekologicznych w historii masowego wymierania ryb i organizmów wodnych w Odrze. Raport Najwyższej Izby Kontroli ujawnił przerażające dane. Wyłowiono wówczas 350 t martwych ryb, niektóre organizacje szacowały je nawet do 1100 t. Zniszczeniu uległ ekosystem całej rzeki. Wymarło wtedy 50% rybostanu Odry oraz 90% małż i skorupiakków. To tragedia o niewyobrażalnych skutkach dla bioróżnorodności, gospodarki i życia ludzi zależnych od kondycji tej rzeki. NIK wtedy w bezprecedensowy sposób ujawnił nieudolność instytucji państwa w zarządzaniu takim kryzysem. Pomimo apeli naukowców, organizacji pozarządowych, sądów administracyjnych o wstrzymanie regulacji i rozpoczęcie renaturyzacji Odry, rok później rząd PiS przyjął tzw. specustawę odrzańską. Zamiast ratować rzekę, ustawa ta koncentruje się na inwestycjach budowlanych, które jeszcze bardziej pogłębiają jej degradację. Spośród 51 zaplanowanych inwestycji tylko jedna ma charakter renaturyzacyjny i to w połączeniu z pracami budowlanymi, które w oczywisty sposób niszczą ekosystemy rzeczne. Pozostałe inwestycje, takie jak np. budowa elektrowni wodnej na Prośnie, nie przynoszą korzyści Odrze, to oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#IzabelaBodnar">Co więcej, ustawa wprowadza wodną policję uzbrojoną w środki przymusu bezpośredniego, co budzi pytania o jej realny cel i konieczność. W czerwcu tego roku na dolnośląskim odcinku Odry w okolicach Głogowa odnotowano kolejne przypadki śniętych ryb. 600 kg w zaledwie kilka dni. Podobne zdarzenia miały miejsce w zbiorniku Dzierżno Duże oraz Kanale Gliwickim. Rzeka zamiast odradzać się po katastrofie, wciąż zmaga się z tymi samymi problemami. Czy nie czas wyciągnąć wnioski i zmienić podejście do zarządzania naszymi wodami śródlądowymi?</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#IzabelaBodnar">We wrześniu tego roku Polskę dotknęła kolejna przeogromna tragedia, powódź na południu kraju. Zniszczeniu uległo ponad 11 tys. budynków jednorodzinnych, 2150 budynków wielorodzinnych. Stan klęski żywiołowej objął prawie 750 miejscowości, a skutki powodzi dotknęły ponad 57 tys. osób. Straty materialne są liczone w miliardach złotych, ale żadne pieniądze nie zrekompensują ludziom utraty dorobku życia. Podczas wizyty w Lewinie Brzeskim mieszkańcy opowiadali mi o dramatycznym stanie wałów przeciwpowodziowych, które pękały, bo były w złym stanie technicznym, w konsekwencji czego miasto zostało zalane w 90%.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#IzabelaBodnar">To niedopuszczalne, że w XXI w. w kraju europejskim infrastruktura ochrony przeciwpowodziowej nie spełnia podstawowych standardów. Mimo że za czasów słusznie minionej władzy powstał „Krajowy program renaturyzacji wód powierzchniowych”, można bez wątpienia stwierdzić, że jest to fikcja, dlatego że w opasłych dokumentach, takich jak plany przeciwdziałania skutkom suszy, przeciwdziałania niedoborom wody czy zarządzania kryzysem przeciwpowodziowym, na kilka tysięcy projektów tylko kilkanaście służy renaturyzacji rzek, reszta skupia się na rozwoju wielkotowarowej żeglugi śródlądowej, a w tych dokumentach, jeśli chodzi o przewidziane skutki, jest mowa wręcz o pogorszeniu się z tego powodu stanu wód w Polsce na długości ok. 2 tys. km.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#IzabelaBodnar">W związku z tym w imieniu mieszkańców dotkniętych katastrofami zwracam się z następującymi pytaniami do rządu. Czy i jak Ministerstwo Infrastruktury zamierza realizować ewidencje i kontrole stanu technicznego wałów przeciwpowodziowych zgodnie z wymogami Prawa budowlanego? Jakie są plany dotyczące umacniania wałów przeciwpowodziowych na terenach zagrożonych powodziami? Kiedy i czy rozpocznie się ich modernizacja? Czy planowana jest rewizja kompetencji Wód Polskich w związku z ich nieskutecznością w ochronie przeciwpowodziowej i ekologicznej rzek? 6600 pracowników, ponad 2 mld budżetu i katastrofa za katastrofą. Kolejne pytanie: Kiedy zostanie wdrożony program renaturyzacji Odry, obejmujący m.in. udrożnienie dopływów, modyfikację ostróg i progów wodnych oraz inne działania wspierające odbudowę ekosystemu? Czy ministerstwo zamierza przyhamować budowę urządzeń regulacyjnych na Odrze, które są przeznaczone głównie dla żeglugi towarowej? Jakie są plany redukcji zrzutów zasolonych ścieków — panie marszałku, jeszcze sekundkę poproszę — z kopalń węgla kamiennego oraz KGHM, które były główną przyczyną katastrofy ekologicznej? Czy planowane są inwestycje w odsalarnie i oczyszczalnie? Czy nie warto zrewidować np. podatku miedziowego KGHM-u, który został wprowadzony w 2012 r., który mógłby zawierać w sobie ulgę inwestycyjną właśnie na zbudowanie odsalarni? Kosztuje to ok. miliarda. Na jakim etapie są prace nad nowelizacją specustawy odrzańskiej, która uwzględniłaby realne potrzeby ochrony rzeki i jej ekosystemu? I ostatnie pytanie: Kiedy i czy powstanie w Polsce jednolity, kompleksowy, spójny plan, spójna strategia, która pomoże zrównoważyć skutki zarówno katastrofy ekologicznej, jak i powodzi? Czy ministerstwo planuje stworzyć tego rodzaju strategię, rodzaj masterplanu?</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#IzabelaBodnar">Polacy zasługują na konkretne działania, które zapewnią im bezpieczeństwo i ochronę przed kolejnymi wodnymi kataklizmami. Razem możemy, a nawet musimy, szanowni państwo, odbudować zaufanie do instytucji odpowiedzialnych za ochronę środowiska i zapewnić bezpieczeństwo mieszkańcom naszego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o udzielenie odpowiedzi podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury pana Przemysława Koperskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PrzemysławKoperski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za te pytania, bardzo ważne, istotne, pytania, które wybrzmiewają w Ministerstwie Infrastruktury od samego początku, od kiedy nowemu rządowi przyszło zmierzyć się z tym tematem.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PrzemysławKoperski">Wątków jest kilka. Pozwolę sobie odnieść się do pytań, które zadała pani posłanka, ale oczywiście jesteśmy też przygotowani z moimi współpracownikami na odpowiedzi bardziej szczegółowe. Pytanie dotyczyło m.in. wpływu zarządzania i gospodarowania rzeką Odrą na katastrofę ekologiczną w roku 2022 oraz powódź w roku 2024 i zawierało szczegółowe odniesienia do pewnych fragmentów. Chcę państwu powiedzieć, że w wyniku powodzi największe uszkodzenia w infrastrukturze wodnej zlokalizowane są w województwach dolnośląskim, opolskim i śląskim i to tam planowany jest najszerszy zakres prac odtworzeniowych. Niezbędne są odbudowa zniszczonych zbiorników wodnych: w Stroniu Śląskim, Topola oraz prace odtworzeniowe na Białej Lądeckiej, Białej Głuchołaskiej czy na Nysie Kłodzkiej oraz na rzece Bóbr. Ale cieków wodnych, gdzie potrzebna jest interwencja, jest oczywiście zdecydowanie więcej.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PrzemysławKoperski">Niezbędne są również odbudowa i doszczelnienie wałów przeciwpowodziowych. Szacuje się, już mówiłem o tym w Sejmie, że koszty odtworzenia w związku z przejściem fali powodziowej we wrześniu 2024 r. to ponad 3200 mln zł. Dokładne szacunki będą znane po pełnym oszacowaniu skutków powodzi, realizowanym przez wyspecjalizowane jednostki i ekspertów. Będzie to również poprzedzone niezbędną oceną stanu technicznego, w szczególności obiektów hydrotechnicznych.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#PrzemysławKoperski">Chcę jednocześnie powiedzieć, że trwają w tej chwili prace nad tym, żeby zabezpieczyć środki finansowe. W tym roku, jeśli chodzi o interwencje, prace interwencyjne, jednostka Wody Polskie otrzymała kwotę 90 mln zł na najpilniejsze prace interwencyjne. Pozostałe środki finansowe będą dostępne w kolejnych latach. Chcę również powiedzieć, że te środki finansowe w jednej części pochodzą z budżetu naszego państwa, ale są również środkami z Banku Światowego.</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#PrzemysławKoperski">W 2025 r. jednostka Wody Polskie lub inna właściwa jednostka, która będzie odpowiedzialna za gospodarkę wodami, przygotuje odpowiednią dokumentację dotyczącą inwestycji na terenach objętych powodzią i rozpocznie prace budowlane. Jeżeli chodzi o środki finansowe, chcielibyśmy skorzystać przede wszystkim z pieniędzy z Unii Europejskiej, które są dostępne do roku 2029, oraz z Banku Światowego — do roku 2033. Jesteśmy po rozmowach z Bankiem Światowym. Wczoraj odbyło się kolejne posiedzenie komitetu sterującego. Ta perspektywa, przy deklaracji ze strony Ministerstwa Finansów, wygląda bardzo obiecująco i te środki finansowe powinny być dostępne po zakończeniu rozmów — środki na zabezpieczenie przeciwpowodziowe Polski, w szczególności terenów objętych tą tragedią, która wydarzyła się we wrześniu br. Tegoroczna powódź pokazała, jak skutecznym środkiem ochrony przeciwpowodziowej są zbiorniki: te duże, suche, takie jak Racibórz Dolny, który też był budowany ze środków Banku Światowego, ale również takie, które istniały już od wielu lat, np. ten w Goczałkowicach, który ochronił Oświęcim i zniwelował falę, która mogła dotrzeć do Krakowa.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#PrzemysławKoperski">Konieczne jest kontynuowanie prac w zakresie zwiększenia ochrony przeciwpowodziowej oraz odbudowanie zniszczonej zabudowy hydrotechnicznej. Analizowane są również możliwości pozyskiwania środków finansowych w ramach programów operacyjnych, również tych montaży finansowych na poziomie regionalnym. Analizujemy możliwość budowy zbiorników retencyjnych — i tych suchych, i tych wielofunkcyjnych — w kolejnych lokalizacjach, w tym w Kotlinie Kłodzkiej. Państwo doskonale o tym pamiętacie, że był przygotowany bardzo dobry plan, który został zaniechany, i dzisiaj trzeba wrócić do tych zadań, które były planowane w odniesieniu do Kotliny Kłodzkiej. Również analizowane są miejsca w okolicach rzek: Biała, Iłownica i Wapienica w powiecie bielskim, powiecie cieszyńskim, w cieku górnej Wisły, tak żeby to bezpieczeństwo przeciwpowodziowe także było tam na odpowiednim poziomie. A związane z tym plany, które były przygotowane, również zostały zaniechane.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#PrzemysławKoperski">Ministerstwo Infrastruktury kontynuuje prace zwiększające ochronę przeciwpowodziową oraz odbudowę zniszczonej zabudowy hydrotechnicznej. Dla nas oczywiście najważniejsze są poprawa bezpieczeństwa powodziowego mieszkańców i wykorzystanie środków europejskich. W tej chwili trwają prace nad przygotowaniem projektów współfinansowanych przez te instytucje i z tych źródeł.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#PrzemysławKoperski">Padło również pytanie dotyczące tego, w jaki sposób realizowana jest ewidencja kontroli stanu wałów przeciwpowodziowych, które zgodnie z Prawem budowlanym powinny być poddawane ocenie przez właściciela lub zarządcę w odpowiednich okresach. Szanowni państwo, zarządca infrastruktury hydrotechnicznej, czyli Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie — jest tutaj ze mną również pani prezes, gdyby były pytania kierowane bezpośrednio do niej — w ramach swoich obowiązków realizuje przeglądy stanu technicznego obiektów, przeprowadzane są kontrole okresowe. Zgodnie z Prawem budowlanym są kontrole co 5 lat i kontrole doraźne. Zakres kontroli uwzględnia warunki techniczne określone w rozporządzeniu ministra środowiska z 2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne. Co do zasady kontrole obejmują analizę dokumentacji obiektów, wizje terenowe, oględziny i są kończone protokołami z kontroli stanu technicznego dla każdego z obiektów. Nad właściwym stanem technicznym i stanem bezpieczeństwa obiektów hydrotechnicznych czuwają również służby, takie jak państwowa służba do spraw bezpieczeństwa budowli piętrzących, która w tej chwili jest w strukturach Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Te zadania realizuje Centrum Technicznej Kontroli Zapór. W związku z tym, że widzę, że czas się powoli kończy, nie będę szczegółowo tego rozwijał, ale chcę państwu powiedzieć, że te popowodziowe kontrole praktycznie już się kończą i niedługo będziemy mieli szczegółowy raport. Myślę, że już w najbliższym czasie pojawi się szczegółowy raport dotyczący tego, jak ta sytuacja wygląda.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#PrzemysławKoperski">Chcę również odnieść się do pytania dotyczącego rewizji działań Wód Polskich. Pani poseł również o to pytała, czy w związku z brakiem rozwiązania problemu myślimy tutaj o zmianie kompetencji tej instytucji i jaka będzie rola Wód Polskich w przyszłości. Szanowni państwo, oczywiście w tej chwili trwa taka analiza i ocena funkcjonowania Wód Polskich — i tej jednostki, i innych jednostek. Trwają prace nad nowymi rozwiązaniami w zakresie gospodarki wodnej i po okresie konsultacji, który w tej chwili jest już rozpoczęty, będziemy mieli spotkania z Państwową Radą Gospodarki Wodnej, jak również z ekspertami w tym zakresie. Myślę, że w pierwszej połowie przyszłego roku przedstawimy państwu takie rozwiązania. Osobiście mam bardzo krytyczny stosunek do tego, w jaki sposób zostały zbudowane i podstawy prawne, i podstawy organizacyjne przedsiębiorstwa Wody Polskie. Myślę, szanowni państwo, Wysoka Izbo, że nie jestem w tej ocenie odosobniony.</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#PrzemysławKoperski">Były pytania dotyczące budowy ostróg i innych urządzeń wodnych, dotyczące funkcjonowania żeglugi. Szanowni państwo, chcę powiedzieć, że jest przyjęty wieloletni program, „Krajowy Program Żeglugowy do roku 2030”, w którym są wskazane zadania związane z modernizacją m.in. na rzece Odrze, ale też i inne inwestycje: w ujściu Nysy czy w ramach Kanału Gliwickiego. Chcę państwu powiedzieć, że środki finansowe na ten cel — czy europejskie, czy też krajowe — są zabezpieczone. Ten program, który został przyjęty, nadal obowiązuje i jest dla nas programem wiążącym. Chcę również powiedzieć, że w Ministerstwie Infrastruktury oczywiście jest minister właściwy do spraw gospodarki wodnej, ale również minister do spraw żeglugi. Te sprawy również są dla nas ważne czy niemniej ważne.</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#PrzemysławKoperski">Jeżeli chodzi o program renaturyzacji Odry, bo pani posłanka również o to pytała, to w 2023 r. przyjęto drugą aktualizację planu gospodarowania wodami na obszarach dorzeczy i w ramach działań naprawczych zaplanowano 2 tys. różnego rodzaju inwestycji związanych z renaturyzacją, poprawą warunków hydromorfologicznych, poprawą stanu siedlisk, retencją naturalną, zlewnią. Tutaj, szanowni państwo…</u>
          <u xml:id="u-127.11" who="#PrzemysławKoperski">Panie marszałku, czy mogę jeszcze chwilę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#PiotrZgorzelski">Ale króciutko, dlatego że i tak wszystkich pytających osób…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PrzemysławKoperski">Dobrze, bo zakres tych pytań jest bardzo obszerny i bardzo szczegółowy. Chciałbym odpowiedzieć szczegółowo, ale niestety czas mi już w tej chwili na to nie pozwala.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PrzemysławKoperski">Chcę również powiedzieć, że pracujemy nad sprawą związaną z redukcją solanek. Komunikujemy się w tym zakresie z Ministerstwem Klimatu i Środowiska. Chcę jednocześnie powiedzieć, że za redukcję solanek z kopalń węgla kamiennego i z KGHM-u, tego dotyczyło pytanie, jest odpowiedzialne również Ministerstwo Aktywów Państwowych. W tym zakresie trwa dialog z odpowiednimi jednostkami. Ja ze swojej strony przedłożyłem stosowne regulacje, stosowne propozycje. Są one w tej chwili przedmiotem analizy.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#PrzemysławKoperski">Bardzo serdecznie dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#PiotrZgorzelski">W międzyczasie powitajmy młodzież wraz z wychowawcami z Samorządowej Szkoły Podstawowej nr 2 im. Dzieci Wrzesińskich we Wrześni, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Michała Pyrzyka. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#PiotrZgorzelski">Przywitajmy również uczniów ze szkoły podstawowej z Osięcin, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Piotra Kowala. Także witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! O godz. 13 bezwarunkowo kończymy, dlatego że musimy dzisiaj szczególnie trzymać się ramówki. Z tego powodu informuję, że posłowie, którzy są zapisani w dalszej kolejności, są obarczeni ryzykiem, że nie przystąpią do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Marek Gróbarczyk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł Bodnar! Czy ja dobrze widziałem, że pani klaskała, kiedy pan minister powiedział, że będzie budował zbiorniki wodne, te duże, małe, retencyjne, że będzie żegluga śródlądowa? Przecież to zupełnie nie pasuje do tego, co pani powiedziała. Ma być renaturalizacja, ma być likwidowanie wszystkiego, więc o co w tym wszystkim, szanowni państwo, chodzi?</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Poseł Izabela Bodnar: Nie zrozumiał mnie pan.)</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#MarekGróbarczyk">Czy wy naprawdę tak wprowadzacie ludzi w błąd? Robicie z nas wariatów.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Sami robicie…)</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#MarekGróbarczyk">Ale najgorsze jest to, co zrobiliście 10 września 2024 r. na podstawie jakiejś tam uchwały pani minister Hennig-Kloski oraz pani minister Zielińskiej, bo tutaj wszystko się o to rozbija, wprowadziliście zasadę trzymania wysokiej wody w zbiornikach z powodu złotej algi. Co to spowodowało? Spowodowało to, że ludzie w tych miejscowościach, o których pani powiedziała, zostali zalani. M.in. tym powinna się zająć prokuratura. Ludzie powinni skarżyć was, państwo, was, którzy nawoływaliście do tego. A jeśli chodzi o wały, to proszę podziękować pani Tracz…</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Elżbieta Anna Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tylko w ciągu ostatnich 2 lat mieliśmy dwie bardzo poważne katastrofy na Odrze, dlatego dzisiaj absolutnym priorytetem jest program przeciwdziałania takim katastrofom w przyszłości. Chodzi nie tylko o nas, ludzi znad Odry, których tutaj, w Sejmie jest wielu.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To rtęć.)</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie Ministrze Gróbarczyk! Gdybyście nie zaniechali budowy wałów przeciwpowodziowych w czasie, gdy rządziliście…</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Ale to pani poseł Tracz.)</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#ElżbietaAnnaPolak">…to nie doświadczylibyśmy takiej powodzi. Dzisiaj potrzebujemy dobrego budżetu, dobrej legislacji, nowelizacji specustawy odrzańskiej…</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Same wały nie pomogą.)</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#ElżbietaAnnaPolak">…i realizacji infrastruktury krytycznej w tym obszarze. To jest nasza wspólna odpowiedzialność. Program powinien być ekspercki i apolityczny.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Maja Ewa Nowak, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzień przed powodzią w zbiornikach retencyjnych na terenach zalewanych znajdowało się 250 mln m? wody, którą w dużej części można było bezpiecznie spuścić do rzek.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Otóż to. Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#MajaEwaNowak">Wody Polskie jednak tego nie zrobiły i utrzymały stan w zbiornikach, co tłumaczyły niedoszacowanymi przez IMGW prognozami. Instytucja powołana przez PiS do centralnego zarządzania gospodarką wodną ewidentnie nie zdała egzaminu podczas tegorocznej powodzi.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: To wyście nie zdali egzaminu.)</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#MajaEwaNowak">Brak kontroli nad zbiornikami retencyjnymi to jedno, ale zaniedbania w kwestii ochrony przeciwpowodziowej, wpisanej przecież na główną listę zadań Wód Polskich, to zupełnie inna historia.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Pani poseł Tracz…)</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#MajaEwaNowak">Ponad 6,6 tys. pracowników, ponad 1,75 mld zł budżetu w ubiegłym roku, prawie 2,2 mld zł budżetu w pamiętnym 2022 r., a miała miejsce katastrofa za katastrofą. Trzeba zadać sobie i państwu pytanie: Czy jest sens, by taki chory, niedziałający twór utrzymywać z pieniędzy podatników? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Ale to nie my rządzimy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Dziedzic, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AdamDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak, oczywiście my rządzimy teraz, a przez ostatnie 8 lat rządziły krasnoludki. Tak trzeba by to ująć.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Oliwiecka: Wały były, ale nie przeciwpowodziowe.)</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#AdamDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wrześniowe powodzie spowodowały znaczne straty m.in. w infrastrukturze, w przypadku dróg, sieci energetycznych, sieci wodno-kanalizacyjnych, kanalizacji deszczowej oraz wielu domostw, budynków gospodarczych. Brak konsekwentnie realizowanego programu, a być może jego zupełny brak, przyczynił się do takiego stanu rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#AdamDziedzic">Mam zatem pytanie: Czy rząd zamierza wreszcie zabezpieczyć środki na wdrożenie programu retencjonowania wód, tak aby nie dochodziło do takich sytuacji jak ostatnio? To nie pierwszy, to nie drugi, to nie trzeci raz. Mam też prośbę do kolegów z PiS-u. Jeżeli są wybory, to na nie nie patrzcie, szanowni państwo, ale patrzcie dzisiaj na to, jak się żyje Polakom, i dbajcie o bezpieczeństwo. Nie mówcie teraz, że my rządzimy, bo nie mogliśmy przez rok wybudować zbiorników, których wam się nie chciało zrealizować przez 8 lat. Trzeba było wziąć się do roboty. Nie byłoby dzisiaj takich tematów. Do roboty.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jestem za.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Kryj, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AndrzejKryj">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zacytuję słowa raportu NIK-u dotyczącego stanu urządzeń ochrony przeciwpowodziowej: „Wylewy rzek kosztowały nas sześciokrotnie więcej, niż wydaliśmy na wały i śluzy. Opóźnienia w budowie zabezpieczeń sięgają nawet 7 lat. Sytuację pogarsza fakt, że budowle hydrotechniczne są w coraz gorszym stanie technicznym, a nowych nie buduje się tyle, ile potrzeba. Izba wskazuje, że o ile w 2008 r. w stanie mogącym zagrażać bezpieczeństwu było 30 budowli piętrzących, to już w roku 2010 było ich 41. Według danych Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego 70% budowli piętrzących wodę ma ponad 25 lat, w tym ponad 30% — 50 lat. Są też obiekty ponad 100-letnie. To jest raport NIK z 2013 r. i on pokazuje skalę zaniedbań i zaniechań rządów koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Pokazuje też, z jakimi problemami musieliśmy się mierzyć i mierzyliśmy się w wielu miejscach bardzo skutecznie. Tak było w okolicach Sandomierza, tak było w gminie Bodzechów, kiedy powstawały poldery zalewowe. Weźcie się do roboty, nie zrzucajcie wszystkiego na nas.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#GabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Nawiązuję do ustawy z 13 lipca 2023 r. o rewitalizacji rzeki Odry. Kiedy nastąpi weryfikacja tych zadań? Wiele z nich nie miało efektów ani skutków przeciwpowodziowych czy retencyjnych, ani tym bardziej dotyczących rewitalizacji Odry. Szczególnie chcę potwierdzić informację, komunikat, że z tej listy zostanie wykreślona inwestycja pn. Zbiornik przeciwpowodziowy Kotlarnia na rzece Bierawce…</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Gróbarczyk: Skandal.)</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#GabrielaLenartowicz">…który według projektu nie realizował funkcji ani przeciwpowodziowej, ani retencyjnej, ani tym bardziej środowiskowej.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#GabrielaLenartowicz">Czy potwierdza pan minister, że PGW Wody Polskie wycofały się z realizacji inwestycji na skutek wykonanego jeszcze w 2023 r. studium wykonalności, które zidentyfikowało dwukrotny wzrost kosztów, do kwoty 350 mln zł na słone szambo, które nie przyniesie żadnych efektów, w przypadku którego nie potwierdzono funkcji przeciwpowodziowych ani retencyjnych, a potwierdzono jedynie funkcję wątpliwie rekreacyjną? Mowa o wątpliwie rekreacyjnej funkcji, bo mają tam być odprowadzane kopalniane słone wody.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#GabrielaLenartowicz">Jedno ważne pytanie. Czy prawdą jest, że to studium potwierdziło szczególnie bulwersujący brak podstaw formalnoprawnych do realizacji tego projektu przez Wody Polskie? Zbiornik Kotlarnia znajduje się bowiem na obecnie eksploatowanym przez prywatną firmę złożu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#PiotrZgorzelski">Mamy ograniczony czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#GabrielaLenartowicz">Czy ministerstwo zamierza zbadać polityczny lobbing w tym zakresie za publiczne pieniądze? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Oliwiecka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#BarbaraOliwiecka">Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#BarbaraOliwiecka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Dużo zapytań i niepewności wzbudza planowana nowelizacja ustawy o rewitalizacji Odry, szczególnie w zakresie planowanych inwestycji. Jestem na bieżąco po spotkaniu z samorządowcami z terenów, które zostały teraz zalane, i jest pytanie np. o zbiornik wodny Racławice Śląskie na rzece Osobłoga. Ale w związku z tym są dwa pytania. Po pierwsze, jest pytanie o to, czy te inwestycje będą realizowane, ale po drugie — czy nie należy ich zweryfikować, tak samo jak w przypadku zbiornika wodnego Wielowieś Klasztorna. Mamy tu bowiem taką tendencję, że odchodzi się od zbiorników wodnych na rzecz zbiorników suchych, które się świetnie sprawdziły, np. Racibórz, właśnie przy powodziach.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#BarbaraOliwiecka">Pytanie o weryfikację tych inwestycji jest bardzo ważne, ale także bardzo ważne jest jeszcze pytanie dotyczące samorządu kaliskiego, Kalisza. Szanowni państwo, podczas nawalnych deszczy rzeka Piwonia, malutka rzeczka, która wylewa, zalewa domy. I te obrazy są takie same, jak te, które oglądaliśmy niekiedy, tych zalanych domów podczas powodzi. I mam takie pytanie. Jest dokumentacja projektowa, decyzja wojewody, decyzja środowiskowa…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Adam Orliński, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#BarbaraOliwiecka">…dotyczące regulacji cieku Piwonia, a są takie pogłoski, że ta inwestycja będzie wycięta z katalogu planowanych inwestycji. Proszę o informację, czy Wody Polskie będą ją realizować.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, pan poseł Mirosław Adam Orliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo Ministrowie! Wielce Szanowni Państwo! Przez ostatnie lata byliśmy świadkami katastrof ekologicznych, powodzi na Odrze. Cała Polska to obserwowała. Te zdarzenia wynikają w znacznej części z niewłaściwej dbałości o zarówno środowisko naturalne, jak i bezpieczeństwo, w tym zabezpieczenie przed skutkami powodzi. I rzeczywiście te problemy przejawiają się tutaj we wszystkich pytaniach.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MirosławAdamOrliński">W 2022 r. rządzący zapewniali, że sprawcy tych zdarzeń, mówimy zwłaszcza o masowym śnięciu ryb, zostaną wykryci, pociągnięci do odpowiedzialności, a sprawa zostanie wyjaśniona. Pytania: Czy odnośnie do takich zdarzeń zostały opracowane i wdrożone na przyszłość procedury? Czy wiemy, jak poprawić sytuację? Czy są na to przygotowane odpowiednie procedury i czy umożliwiają one niezwłoczne wykrycie sprawcy takich działań? Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Gomoła, niezrzeszony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#AdamGomoła">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zlewnia kluczowych rzek, które wyrządziły w tegorocznej powodzi największe szkody, m.in. Nysy Kłodzkiej, Opawicy, Osobłogi, znajdują się nie tylko na terytorium Rzeczypospolitej, ale także na terytorium Republiki Czeskiej. Skoro geografii nie przeskoczymy, to moje pytanie jest takie: Czy rząd ma w planach naprawę zaniedbań z ostatnich dekad, wynikających z myślenia, że to, co mnie dotyczy, kończy się na tym moim płocie, a nie z myślenia szerszego? Czy rząd prowadzi rozmowy z Republiką Czeską w sprawie wspólnych inwestycji w postaci chociażby polderów, które miałyby zapobiegać powodziom w Polsce i w Czechach? I wreszcie czy mamy zidentyfikowane ścieżki finansowania takich przedsięwzięć transgranicznych, chociażby z funduszy unijnych? Czy były prowadzone stosowne rozmowy z Komisją Europejską lub innymi organami unijnymi w sprawie takich inwestycji i takich możliwości? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Rychlik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dominik Jaśkowiec, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na 2 tygodnie przed tragiczną w skutki powodzią wpłynął do Sejmu raport Ministerstwa Infrastruktury z kontroli urządzeń hydrotechnicznych. Kontroli poddano 470 takich urządzeń na 291 obiektów klasy I lub II i 28 uznano za zagrażające bezpieczeństwu. Jeszcze gorzej wyglądają statystyki zespołu budowli hydrotechnicznych, których jest w Polsce 91. Z raportu wynika, że w stanie zagrażającym bezpieczeństwu jest aż 19 z nich, a więc 21%. Ocenę „niezagrażający bezpieczeństwu z uwagami” posiadały kolejne 34 budowle, a więc kolejnych 37% budowli było z jakimiś uwagami, z jakimiś wadami.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#DominikJaśkowiec">Z czego wynika ten zły stan techniczny urządzeń hydrotechnicznych odziedziczony po poprzednikach? Czy odpowiada za to niski poziom ich finansowania w latach 2016–2022? Czy też winy należy doszukiwać się w przeprowadzonej w 2017 r. centralizacji systemu zarządzania wodami? Jakie działania podjęło i będzie podejmować w przyszłości ministerstwo celem poprawy stanu technicznego tych budowli? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Żaneta Cwalina-Śliwowska.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Szałabawka</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Szałabawka: Idę.)</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PiotrZgorzelski">Nie ma?</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Szałabawka: Biegnę, biegnę.)</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#PiotrZgorzelski">Jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! My się tutaj nie dogadamy, bo mamy dwa światy. My wiemy, że są zmiany klimatyczne, więc jak są zmiany klimatyczne, cykliczne, na które nie mamy wpływu, to wychodzimy z założenia takiego, że trzeba zbierać wodę, budować zbiorniki retencyjne, robić progi, dbać o to, żeby łapać wodę, którą potem można wykorzystać. Szaleńcy ideologiczni mówią, że nie, nie należy tego robić, bo rewitalizacja jest zła, renaturalizacja jest bardzo dobra. My mówimy, że rzekami powinny pływać statki rzeczne, barki, bo to jest najbardziej przyjazne środowisku. Szaleńcy klimatyczni mówią, że nie, nie należy tego robić, należy tirami wozić transport, a rzeczny transport jest, jak pani minister kiedyś powiedziała…</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Najdroższy.)</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#ArturSzałabawka">…przestarzały, taki, że w ogóle nie można już na niego zwracać uwagi.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#ArturSzałabawka">Dlatego albo jedno, albo drugie — albo zaczniemy dbać o to, żeby nie było powodzi, albo będziemy robić tak, żeby woda się rozlewała i zalewała Polskę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Sobolak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#AnnaSobolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mając na uwadze katastrofę ekologiczną w 2022 r. i tegoroczną powódź, pytam o działania zapobiegające takim zjawiskom.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#AnnaSobolak">Zrzuty solanki do Odry sięgają 100 tys. t dziennie tylko z jednej kopalni, zmieniają skład chemiczny wody i niszczą ekosystem. Czy pozwolenia wodnoprawne nie powinny uwzględniać poziomu wód, zwłaszcza na skanalizowanych odcinkach, gdzie przy niskim przepływie zrzuty trafiają do niemal zamkniętych zbiorników? Czy planuje się analizę hydrologiczną w zlewni, uwzględniając bilans wodnogospodarczy oraz wdrożenie zaawansowanych systemów monitorowania jakości wód? Rewitalizacja Odry wymaga katalogu działań prośrodowiskowych i elastycznego podejścia do inwestycji. Czy zamknięty katalog inwestycji wskazany w ustawie nie powinien być otwarty, by odpowiadać na potrzeby Odry i jej dorzecza? Rewitalizacja Odry to konieczność intensywnych działań, w tym budowy zbiorników retencyjnych, które poprawią gospodarkę wodną i ochronę przeciwpowodziową. Ustawa powinna wskazywać cele, efekty ekologiczne oraz źródła finansowania zgodne z programami rewitalizacyjnymi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Ewa Szymanowska.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Trzeba tu przypomnieć rok 2016, kiedy zderzyliśmy się z sytuacją, gdy wykonawca zbiornika w Raciborzu nie sprostał zadaniu — trzeba było powtórnie rozpisać przetarg, dokończyć tę budowę i dopilnować, żeby ta budowa się zakończyła i ten zbiornik zadziałał. Trzeba tu też przypomnieć, że albo renaturalizacja, albo ludzie. Jeżeli postawimy na naturę, na pewno będą poszkodowani ludzie i na pewno będą poszkodowane miasta. Nie da się, szanowni państwo, walczyć z powodziami, nie dbając o ludzi. Nie da się tak funkcjonować. Potrzebne są zbiorniki sprawnie budowane, z ludźmi, którzy się znają na nich, na gospodarce wodnej. Nie można rozbierać stopni wodnych, nie można doprowadzać do sytuacji, kiedy nie regulujemy zlewni rzek. Nie da się z Warszawy, z głębokości Polski, zarządzać w terenie gospodarką wodną. Zbiornik Racibórz był dobrym przykładem, jak Prawo i Sprawiedliwość do tego podchodzi. Takie przykłady trzeba od nas brać.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#komentarz">(Poseł Kamil Wnuk: Serio?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Sylwia Bielawska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#SylwiaBielawska">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! O zaniedbaniach ze strony Wód Polskich można mówić długo i namiętnie. Ich niemoc, a w zasadzie rekordowe nieróbstwo niestety bardzo mocno odbiło się na regionie, który reprezentuję. Dlatego pytanie będzie dotyczyło właśnie regionu.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#SylwiaBielawska">Od wielu lat władze gminy Marcinowice wnosiły o przeprowadzenie prac konserwacyjnych na rzece Czarna Woda oraz budowę zbiornika przeciwpowodziowego Kątki, które ochroniłyby mieszkańców wsi Strzelce, Zebrzydów, Szczepanów, Kątki, Wiry czy Wirki. Straty materialne w infrastrukturze drogowej, mostowej, kanalizacyjnej ponoszone podczas kolejnych powodzi, które dotyczą gminy Marciszów, oscylują już w granicach 100 mln zł na przestrzeni wielu lat. A przecież szacunkowa kwota środków na budowę zbiornika jest znacznie niższa. Dlatego, panie ministrze, mam pytanie: Kiedy można spodziewać się rozpoczęcia procedury budowy tegoż zbiornika w gminie Marciszów?</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Elżbieta Burkiewicz, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#ElżbietaBurkiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Wody Polskie są kluczową instytucją odpowiedzialną za zarządzanie wodami śródlądowymi w naszym kraju, w tym również za projekt renaturalizacji tak ważnej rzeki, jaką jest Odra. W kontekście licznych wyzwań ekologicznych, hydrotechnicznych i społecznych, jakie niesie ze sobą rewitalizacja Odry, i po wizycie, jaką miałam okazję odbyć w ostatni poniedziałek, będąc w Lewinie Brzeskim, po rozmowach z osobami, które były ofiarami powodzi, które poniosły bardzo wielkie straty, chciałabym zapytać: Jakie kroki podejmowane są przez Wody Polskie.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#ElżbietaBurkiewicz">Czy osoby, które są osobami decyzyjnymi, które decydują o tym, co się dzieje u nas w kraju w gospodarce wodnej, są przygotowane merytorycznie. Czy są to osoby, które się na tym znają? Proszę państwa, tam muszą pracować ludzie, którzy gwarantują nam wszystkim, nam, Polakom, bezpieczeństwo również w momentach zagrożenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powiem, że ze zdziwieniem, ale też z zadowoleniem przyjmuję wiele wypowiedzi samokrytycznych ze strony państwa na temat tego, co się dzieje w zarządzaniu wodami.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Adamczyk: Co się działo.)</u>
          <u xml:id="u-167.2" who="#WładysławKurowski">Powiem tak: zawsze jest czas na refleksję i przyjmujemy to, jak myślę, wszyscy tutaj z zadowoleniem. Natomiast gdzie mogą leżeć przyczyny? Ano, proszę państwa, ostatnia powódź zaskoczyła was przede wszystkim dlatego, że wymieniliście wszystkich fachowców, którzy pracowali do tej pory w Wodach Polskich, w każdym jednym oddziale. Później trudno się dziwić, że efekty pracy są takie, jakie są.</u>
          <u xml:id="u-167.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tych, którzy wały…)</u>
          <u xml:id="u-167.4" who="#WładysławKurowski">Wymieniliście fachowców, zamieniliście ich na swoich. Niestety fachowcy poszli, a wasi jeszcze nie zdążyli się przyzwyczaić i nauczyć swoich obowiązków. Taka jest prawda o powodzi roku 2024.</u>
          <u xml:id="u-167.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wasza wina.)</u>
          <u xml:id="u-167.6" who="#WładysławKurowski">Natomiast idąc dalej, myślę, że nam wszystkim powinno zależeć na tym, aby i Odra, i Wisła były gospodarczo wykorzystywane i zabezpieczone przed powodziami. Utwórzmy fundusz właściwy dla rzeki Odry i dla Wisły po to, żeby z jednej strony przede wszystkim zabezpieczyć przed powodzią mieszkańców, a z drugiej strony żebyśmy mogli też wykorzystać te rzeki do celów gospodarczych, dla Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-167.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo! Bardzo dobrze im powiedziałeś.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwona Małgorzata Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nigdy nie jesteśmy w stanie wyeliminować ryzyka powodzi do zera, ale musimy zredukować zagrożenia do minimum. Wrześniowa tragedia pokazała, że nie odrobiliśmy należycie lekcji z 1997 r., a wieloletnie zaniedbania doprowadziły do kolejnych ludzkich tragedii. W planach było, że w dorzeczu Bobru zostanie wybudowanych 10 zbiorników retencyjnych. Nie powstał żaden. Dziś chciałabym zapytać, ile powstanie zbiorników retencyjnych, polderów bądź wałów przeciwpowodziowych na terenie Dolnego Śląska w dorzeczu Bobru i gdzie one powstaną. Co ze zbiornikiem Rzymówka nad Kaczawą? Jakie działania zostaną podjęte w celu ochrony obiektów krytycznych, takich jak oczyszczalnie ścieków? Czy brana jest pod uwagę kwestia przeniesienia na miejsca o wyższej rzędnej infrastruktury krytycznej oczyszczalni, czyli punktów zasilania generatorów, wirówek i dmuchaw? I ostatnie, czwarte pytanie: Jakie ministerstwo podjęło działania w celu wsparcia likwidacji awarii oczyszczalni ścieków w Jeleniej Górze i jakie przeznaczono na ten cel środki? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Paweł Strach, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PiotrPawełStrach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! „Można panikować” to znany film prof. Malinowskiego poświęcony zmianom klimatycznym. Zmiany klimatyczne to nie jest tylko średnie podniesienie temperatur, wskutek czego latem będzie nam trochę cieplej, a zimą będziemy mieli trochę mniej siarczyste mrozy. Zmiany klimatyczne to ekstremalne zjawiska pogodowe: od skrajnych mrozów, śnieżyc, huraganów, deszczów nawalnych i powodzi błyskawicznych w miastach do upałów i susz, które niszczą nasze zbiory, nasze rolnictwo. To wielkie wyzwanie.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PiotrPawełStrach">Jest na galerii młodzież, która jeszcze zna śnieg, która jeszcze może podziwiać nasze rzeki. Bezpieczeństwo klimatyczne to nasza racja stanu i powinniśmy w tym miejscu zwrócić się w kierunku nauki, a nie polityki czy propagandy. Apeluję do nas wszystkich, abyśmy stali po stronie kolejnych pokoleń. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Patryk Wicher, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Właśnie w nawiązaniu do tej nauki powiem, że trzeba być racjonalnym w podejmowanych decyzjach, a nie skupiać się tylko na jednym wąskim wycinku. Poldery suche też są dobre, ale w określonych warunkach technicznych. Z jednej strony musimy mieć małą retencję, zatrzymywanie wód w górach gdzieś wyżej, u zbiegów rzek, ale z drugiej strony musimy mieć też uregulowane stany rzek. Rzeki muszą być też dobrze wykorzystywane, bo rzeki są po to, żeby służyły państwu polskiemu. A więc i żegluga jest dobra, a jej rozwój jest konieczny na Odrze, i bezpieczeństwo powodziowe jest istotne, ale także bezpieczeństwo w zakresie zasobów wody słodkiej do picia.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#PatrykWicher">Moi Drodzy Państwo! Zachęcam państwa do stworzenia kompleksowego programu ochrony i zabezpieczenia wód w Polsce i powołania funduszu do spraw wód, który tak jak fundusz drogowy gromadziłby środki, zapewniałby stabilne finansowanie właśnie tej instytucji. To jest bardzo istotne i myślę, że to powinno być ponad podziałami. To powinien być wspólny krok w decyzjach, które powinny być podjęte w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Waldemar Sługocki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#WaldemarSługocki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Zasadnicze pytanie dotyczące tego, co się wydarzyło w roku 2018, związane jest z centralizacją systemu ochrony wód w Polsce i zarządzaniem Wodami Polskimi. Chodzi o powołanie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, które niestety ani w roku 2022, ani też w roku 2024 z problemami sobie nie poradziło. I tu nie chodzi o to, panie ministrze Gróbarczyk, żeby szukać winnych.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to państwo robicie.)</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#WaldemarSługocki">Chodzi o to, żeby zastanowić się, w jaki sposób zrewidować system zarządzania wodami, tak aby odpowiadał realnym potrzebom i realnym wyzwaniom.</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest dobry.)</u>
          <u xml:id="u-175.4" who="#WaldemarSługocki">W mojej ocenie ten system, który pan przygotował, jest nagannie zły.</u>
          <u xml:id="u-175.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale szukał pan?)</u>
          <u xml:id="u-175.6" who="#WaldemarSługocki">Ale powiedzmy o kolejnych faktach. Proszę sobie wyobrazić, proszę państwa, panowie z Prawa i Sprawiedliwości odwołują się do cyfr. Ja także kocham cyfry. Sprawdźmy, jak rozwijał się system zabezpieczenia przeciwpowodziowego w Polsce. Otóż — podaję w kilometrach — w 2007 r. rząd Platformy Obywatelskiej i PSL-u wybudował 95,1 km wałów, w roku 2008 — 248, w 2011 — 305, w 2012 — 305, w 2014 — 307. Jak wygląda to za PiS-u?</u>
          <u xml:id="u-175.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest to niemożliwe, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#PiotrZgorzelski">Bo zabieramy czas kolegom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#WaldemarSługocki">Panie marszałku, dwie cyfry. Za PiS-u: 2016 — 27,3, 2017 — 24,2, 2018 — 43,3, 2021 — 68. To był najlepszy rok. To pokazuje, proszę państwa, jak wyglądało gospodarowanie i zabezpieczenie polskich rzek za PiS-u i za naszych rządów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#PiotrZgorzelski">Przywitajmy uczniów i nauczycieli ze szkoły podstawowej w Ryńsku i szkoły podstawowej w Myśliwcu, którzy przyjechali na zaproszenie pana posła Marcina Skonieczki.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#PiotrZgorzelski">Teraz głos zabierze pan poseł Kamil Wnuk, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#KamilWnuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zaproszeni Goście, którym serdecznie teraz macham, a także Drodzy Obywatele! Dziękuję pani poseł Izabeli Bodnar za poruszenie tego tematu, tematu Odry, bo to jest bardzo ważny temat. Niezmiernie się cieszę, że dzisiaj go poruszamy. Powiem coś trochę innego. Bo mówimy cały czas o Odrze, a to jest problem tylko Odry. Szanowni państwo, znamy w Polsce — młodzież też — pojezierza: Mazurskie, Pomorskie, Pojezierze Wielkopolskie, Chełmińsko-Dobrzyńskie i Iławskie. Wszystkie są w północnej części naszego kraju. Natomiast być może za chwilę będzie mieli pojezierze olkuskie. W 2021 r. została zlikwidowana kopalnia cynku i ołowiu Olkusz-Pomorzany. Konsekwencją tego jest zniknięcie całkowicie rzek: Sztoła, Baba i Biała. To są piękne rzeki, które miały turkusowy kolor, charakterystyczny dla minerałów, które tam funkcjonowały. Obniżenie poziomu wody w Białej Przemszy oraz wyschnięcie leśnych stawów — to jest dopiero początek, szanowni państwo, tragedii, która może nastąpić. Rok temu pojawiło się nowe zalewisko osadowe w Bolesławiu. Jest dzisiaj ogromne zagrożenie, zalanie pięknych zabytkowych miast Małopolski, tzn. Olkusza, Bukowna i Sławkowa. Szybko zadam pytanie. Chciałem zadać pytanie panu ministrowi, ale przede wszystkim jest ono skierowane do Wód Polskich. Moje pytanie: Jakie są działania w celu zabezpieczenia i bezpieczeństwa naszych pięknych, zabytkowych miast małopolskich?</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#KamilWnuk">Drugie pytanie chciałem zadać. Jakie konsekwencje poniosą osoby, które podejmowały fatalne decyzje w czasach Prawa i Sprawiedliwości… Mam pytanie, czy panowie poniosą konsekwencje tych działań, które podjęli poprzedni rządzący. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, przekraczając czas, zabieracie go swoim koleżankom i kolegom.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#PiotrZgorzelski">Umawialiśmy się na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Golińska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#komentarz">(Poseł Kamil Wnuk: Najmocniej przepraszam, ale chciałem pozdrowić też naszych gości.)</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#PiotrZgorzelski">A ja chciałem powiedzieć, że przekraczając czas, zabieramy go swoim koleżankom i kolegom.</u>
          <u xml:id="u-180.6" who="#komentarz">(Poseł Kamil Wnuk: Niczego nie chciałem zabrać, panie marszałku. Przepraszam najmocniej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MałgorzataGolińska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta strona sali najpierw mówi, że inwestycje przeciwpowodziowe to dezinwestycje, a ustawa planująca budowę kolejnych zbiorników retencyjnych to ustawa toksyczna. Dzisiaj nagle po powodzi budzicie się państwo i mówicie, że wy właściwie to kochacie zbiorniki przeciwpowodziowe.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#MałgorzataGolińska">Powiedzcie państwo, czy zbiornik retencyjny Racibórz też był przez was uznawany za toksyczny. Dlatego jego realizacja czekała, aż przyjdzie rząd Prawa i Sprawiedliwości i dokona tej inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#MałgorzataGolińska">A skoro już wam się odwidziało i dzisiaj już kochacie inwestycje przeciwpowodziowe, to proszę mi powiedzieć, czy wspólna pisemna deklaracja, wezwanie polskich i niemieckich polityków do Banku Światowego, do Banku Rozwoju Rady Europy o wstrzymanie finansowania inwestycji przeciwpowodziowych, służyła bezpieczeństwu Polaków czy jednak przyczyniała się do tego, że oni mogli czuć się postawieni w niebezpieczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#MałgorzataGolińska">Czy fakt, że we wrześniu 2024 r., pomimo alarmujących komunikatów IMGW, nie ogłoszono stanu pogotowia powodziowego, alarmu powodziowego na poziomie zagrożonych województw, pomógł tym mieszkańcom, czy raczej nie? Musimy jeszcze sobie powiedzieć, że ogłoszenie tych alarmów oznaczałoby nie tylko częstsze kontrole stanu wałów, ale również informacje dla mieszkańców o miejscach ewakuacji. To zaniedbaliście. Nie obciążycie tym nas.</u>
          <u xml:id="u-181.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-181.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Łukasz Horbatowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#ŁukaszHorbatowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Powódź, która dotknęła powiat głogowski we wrześniu tego roku, to nie tylko dramatyczne wydarzenie, ale również smutne przypomnienie o zaniedbaniach, które przez lata narastały. Tragedia pokazała nam dobitnie, że decyzje lub ich brak w przeszłości mają realne konsekwencje dla ludzi tu i teraz. Przysłuchując się dzisiaj tej debacie, nie mogę uwierzyć w to, że z tej mównicy minister, były minister Gróbarczyk mówi o zaniedbaniach spowodowanych przez nas, przez ekologów.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale nie o mnie powinien pan…)</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#ŁukaszHorbatowski">Tutaj były wycieczki do pani posłanki Tracz. Panie ministrze Gróbarczyk, w powiecie głogowskim czekamy na inwestycje w wielu miejscach. Jeżeli chodzi o…</u>
          <u xml:id="u-183.4" who="#komentarz">(Głos z sali: To czemu czekacie?)</u>
          <u xml:id="u-183.5" who="#ŁukaszHorbatowski">Do 2015 r. realizowane były inwestycje. Po 2015 r. — żadna na terenie naszego powiatu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Czochara, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Jan Chmielewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MarekJanChmielewski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Na początek pytanie, żeby zdążyć. Czy planujecie państwo przegląd procedur zarządzania instalacjami hydrotechnicznymi? Skąd pytanie? Zbiornik lubachowski, wspominany przeze mnie kilkakrotnie z różnych powodów, w sposób w mojej ocenie niekontrolowany zrzucał — czy zarządca zrzucał — wodę w kierunku Odry. Pierwsza rzecz, to był wrzesień. Uwaga, 26 listopada w wyniku prac, które się toczą w tej chwili na tamie w Zagórzu Śląskim, nie zamknęła się zasuwa. Dzisiaj mamy 5 grudnia. Na podstawie informacji sprzed godziny wiem, że prace będą trwały. Nie wiadomo, czy w ogóle uda się zamknąć tę zasuwę w poniedziałek, czy w następnym tygodniu. Proszę państwa, ten zbiornik, oprócz innych celów, dostarczania energii produkowanej tam, jest rezerwuarem wody pitnej dla prawie 100-tysięcznej aglomeracji dzierżoniowskiej, skąd brane z 70% zasobu wody. To pokazuje, z czym mamy do czynienia: zbiornik i tama 100-letnia, która na szczęście wytrzymała w trakcie powodzi, a niewiele brakowało i zostałaby uszkodzona. Gdyby ta zasuwa, której może trzeba było użyć, nie domknęła się w trakcie powodzi… Chyba nie muszę dalej tłumaczyć, co by się stało. Czas najwyższy dokonać przeglądu tych wszystkich urządzeń i instalacji, bo życie ludzkie jest bezcenne i jedno. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Sałek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PawełSałek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam trzy konkretne pytania, ponieważ w dyskusji na sali podczas pana wystąpienia wybrzmiało kilka kwestii. Pierwsze pytanie jest bardzo konkretne. Państwo prowadzą jakieś analizy dotyczące Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Czy będziecie likwidować Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie? To pierwsze pytanie. Proszę sobie przeczytać dyrektywę wodną? propos tego, jak jest m.in. z Wodami Polskimi. Drugie pytanie, bardzo konkretne: Czy w świetle obowiązującego prawa można budować w Polsce zbiorniki mokre, czy tylko suche? I trzecie pytanie: W sierpniu 2022 r. — te dane są przecież w ministerstwie albo w IMGW — ile było rtęci w Odrze? Czy mógłby pan odpowiedzieć? Poproszę o odpowiedź na wszystkie pytania na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Głowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PiotrGłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę od pytania: Czy do sekretariatu rządowego zespołu ds. Odry wpłynęły zapytania z Biura Bezpieczeństwa Narodowego w sprawie funkcjonowania tego zespołu w trakcie powodzi i przed nią? Pytam dlatego, że czytam informacje w mediach i nie wierzę w to, co w tej chwili przedstawiają. Jest tam m.in. informacja, że wartością kluczową miała być nie walka z powodzią, ale walka ze złotą algą. Tymczasem, jak wynika z dostępnych już tam protokołów, można przeczytać, że zespół zdecydowanie rekomendował regulację pracy zbiorników na kilka dni przed falą powodziową. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Hreniak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj rozmawiamy o inwestycjach ważnych, o inwestycjach przeciwpowodziowych, ale tak naprawdę przed kataklizmem nie ochronią nas wyłącznie te duże inwestycje. Ważne jest to, żeby w stanie kryzysu tymi inwestycjami, tymi infrastrukturalnymi zasobami przeciwpowodziowymi zarządzały odpowiednio przygotowane osoby. Niestety stało się tak, że po zmianie władzy doszło do bardzo głębokich zmian personalnych na poziomie Wód Polskich, ale też na poziomie zarządzania kryzysowego wojewody. To zaskutkowało m.in. tym, że te osoby nie były odpowiednio przygotowane do sytuacji kryzysowej. Jak czytamy w raporcie Biura Bezpieczeństwa Narodowego, na poziomie wojewody zapomniano ogłosić stan pogotowia przeciwpowodziowego, a przypomnę, że ogłoszenie stanu pogotowia przeciwpowodziowego to sygnał, przy którym sprawdza się zasoby i gotowość różnych instytucji. Stąd też moje pytanie: Czy ministerstwo będzie wymagało odpowiedniej wiedzy od osób, które zarządzają instalacjami przeciwpowodziowymi? Czy będą to osoby potrafiące poradzić sobie w sytuacji kryzysowej? Bo tego z całą pewnością we wrześniu zabrakło. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Tracz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MałgorzataTracz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Katastrofa ekologiczna na Odrze na przełomie lipca i sierpnia 2022 r. jest jednym z symboli 8 lat rządów PiS-u. Jest symbolem tego, że w czasie kryzysu nie działają procedury, że państwo nie działa. Z winy wojewody dolnośląskiego nie uruchomiono procedur Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem. Pierwsze meldunki z Polski do strony czeskiej, niemieckiej i unijnej wyszły dopiero 11 sierpnia, czyli prawie tydzień po pierwszych informacjach o martwych rybach w Odrze na wysokości Oławy. Można było zapobiec tak wielkiej skali katastrofy, gdyby udało się współpracować na poziomie międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MałgorzataTracz">Minął rok od zmiany władzy. Moje konkretne pytania do pana ministra: Jakie zmiany nastąpiły w procedurach Międzynarodowej Komisji Ochrony Odry przed Zanieczyszczeniem, w procedurach dotyczących planów ostrzegawczo-alarmowych dla Odry? Czy w 2024 r. odbyły się jakieś próbne alerty, testy procedur, próbne meldunki? Ile ich było? Bardzo dziękuję i proszę też o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Czesław Hoc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Żegluga śródlądowa to jeden z priorytetów współczesnego transportu. Jest niskoemisyjna, ekologiczna, generuje niskie koszty zewnętrzne, wyraźne obniża poziom kongestii na drogach. Rzeka Odra w latach 70. i 80. była bardzo dobrze wykorzystywana. Przewożono nawet 14 mln t ładunków rocznie.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#CzesławHoc">Rząd Prawa i Sprawiedliwości podjął konkretne działania na rzecz rewitalizacji rzeki Odry i ochrony przeciwpowodziowej. Tymczasem strona niemiecka, a w ślad za nią różnego rodzaju ekolodzy, oprotestowała te działania. Pytanie zasadnicze: Czy polski rząd kiedykolwiek oprotestowywał użeglownienie rzek niemieckich — mówiąc kolokwialnie: czy wtrącał się w nie — w tym budowę największego portu rzecznego na świecie w Duisburgu nad rzeką Ren? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Magdalena Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Posłanki i Posłowie! Zacznę od pytania. Chciałam, panie ministrze, zapytać, jakie działania będą w najbliższym czasie podjęte dla poprawy zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław. I drugie pytanie: Czy będą zwiększone, do tej pory mizerne, środki na bieżące utrzymanie?</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Proszę państwa, Żuławy są najbardziej zagrożonym powodziowo terenem Polski. Mają 250 tys. mieszkańców. Jest to teren niezwykle urodzajny, a jednocześnie bardzo zurbanizowany. Przypomnę tylko, że na Żuławach położone są m.in.: Rafineria Gdańska, oczyszczalnia wschód, miasto Elbląg, miasto Tczew czy miasto Malbork. Zagrożenie przeciwpowodziowe jest olbrzymie. 70% powierzchni Żuław jest odwadniane mechanicznie. W związku z powyższym jest to obszar niezwykle wrażliwy na zagrożenie powodziowe. Stąd moje pytanie. Bardzo proszę o odpowiedź. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#PiotrZgorzelski">Chcę poinformować, że pytania kończymy o godz. 12.45.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-198.3" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pan poseł Kazimierz Bogusław Choma, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Według ekspertów Biura Bezpieczeństwa Narodowego główne przyczyny wrześniowej powodzi to brak zrzutów wody ze zbiorników retencyjnych, nieogłoszenie stanu pogotowia powodziowego, a następnie alarmu oraz nieprzygotowanie systemu łączności dla administracji służb bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#KazimierzBogusławChoma">To są dramatyczne objawy braku umiejętności rządzenia. Moi przedmówcy tutaj z lewej strony mówili, że my mówimy, że wyrządzicie. Rzeczywiście muszę kolegom zwrócić uwagę, że wy nie rządzicie, bo wy psujecie to, co powinno być zarządzane przez rząd. Do rządu natomiast mam pytanie: Kiedy będzie opracowany dokument, strategia, która będzie godziła te wasze rozbieżne poglądy: z jednej strony renaturalizacja, z drugiej strony budowa tych zbiorników?</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#KazimierzBogusławChoma">Zróbcie spójną politykę, która będzie chroniła ludzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Henryk Szopiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#HenrykSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Skutkiem powodzi na Dolnym Śląsku były uszkodzenia infrastruktury technicznej związanej z przesyłem i oczyszczaniem ścieków, co w konsekwencji doprowadziło do konieczności odprowadzania surowych ścieków wprost do wód powierzchniowych i do ziemi. Wskutek dużych opadów w tamtym regionie takiej awarii uległa również oczyszczalnia ścieków w Jeleniej Górze. I stąd moje pytanie. Proszę o informację, kiedy ministerstwo otrzymało pierwszą informację o tej awarii. Czy ta informacja zawierała również wskazanie skali tej awarii i jakie kroki podjęto bezpośrednio po otrzymaniu tej informacji? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jerzy Materna, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#JerzyMaterna">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zacznę od tego, że w Polsce brakuje 5–8 mld m? zbiorników wody. Polska z 62 m? wód opadowych zatrzymuje tylko 6% przy średniej unijnej 15%.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#JerzyMaterna">Rząd Prawa i Sprawiedliwości przygotował plan zwiększenia retencji i walki z suszą oraz powodzią. Należy tylko ten plan wdrożyć. Zbiorniki miały powstać m.in. u podnóża gór, od wschodu do zachodu Polski. Budowa retencji miałaby być na głównych rzekach: Odrze i Wiśle. Budowa i odbudowa melioracji to bardzo ważny element w systemie prawidłowego funkcjonowania gospodarki wodnej i leśnej. Tylko budowa retencji na Odrze utworzy dodatkowy zbiornik o pojemności 900 mln m? wody. Anomalie pogodowe będą występować coraz częściej. Należy przejść nad tym do porządku dziennego. Dlatego potrzeba przygotować program wieloletni i zapewnić w budżecie co roku przynajmniej kilka miliardów złotych.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#JerzyMaterna">Czas, by nie likwidować skutków susz i powodzi, tylko zapobiegać im.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#JerzyMaterna">Mam pytanie: Co z inwestycjami? W tym budżecie na 2025 r. ich nie ma. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-203.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Łukasz Ściebiorowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Racibórz Dolny, którego budowa ruszyła w 2013 r., to największy zbiornik przeciwpowodziowy w Polsce. Podczas tegorocznej powodzi przeszedł chrzest bojowy — uratował Racibórz, Kędzierzyn-Koźle…</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wrocław.)</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">…woda oszczędziła Opole, spłaszczyła falę na Wrocław. Pytanie o stan zbiornika po tej powodzi, ewentualne uszkodzenia, konieczne naprawy, a także generalne wnioski co do funkcjonowania tego zbiornika.</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Drugi aspekt, na który chciałem zwrócić uwagę. Z ocen i sygnałów wielu samorządów, które mają na swoim terenie różne zbiorniki wodne, rzeki, wiemy, że w ostatnich latach działalność Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie pozostawiała wiele do życzenia. Często to samorządy musiały apelować, monitować o przecinanie zarośli w korytach rzek na wałach czy też o odmulanie rzek, a to przecież ma duży wpływ na bezpieczeństwo przeciwpowodziowe.</u>
          <u xml:id="u-205.5" who="#ŁukaszŚciebiorowski">I tu pojawiają się pytania: Czy planowane jest zwiększenie środków finansowych na utrzymanie wałów przeciwpowodziowych i koryt rzek w regionach, zwłaszcza tych często zagrożonych powodzią? Czy są podejmowane działania w celu rozwiązania problemu braku zainteresowania firm przetargami na utrzymanie wałów i koryt? I czy planowana jest tu możliwość współpracy z samorządami, wykorzystania ich przedsiębiorstw komunalnych do tego typu zadań? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-205.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Władysław Dajczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Na początku chciałem odpowiedzieć pani poseł Polak, która raczyła zauważyć, że zaniedbywaliśmy budowę wałów.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Taka statystyka jest.)</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#WładysławDajczak">To chcę przypomnieć pani marszałek, pani poseł, bo może pani nie wie, ale w ostatnich latach w województwie lubuskim oddaliśmy 22 km wałów, ponad 400 mln zł, i Krosno zostało uratowane w tym roku dzięki temu przed powodzią.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#WładysławDajczak">Ale też trzeba wyciągać wnioski, bo mieszkańcy Osiecznicy, którzy kolejny raz zostali zalani…</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie zbudowaliście wałów.)</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#WładysławDajczak">…zwrócili się do pana premiera, do wojewody o budowę nowych wałów i dostali odpowiedź od pana wojewody, że może za 8 lat. Dlaczego tak długo trzeba czekać, aby zabezpieczyć mieszkańców, którzy są co roku zalewani?</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Osiecznica jest w planie.)</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#WładysławDajczak">I jeszcze pytanie do minister Zielińskiej. Pani minister, słuchałem pani wywiadu, w którym pani powiedziała, że transport rzeczny jest przestarzały i nieopłacalny. Słucham tego ze zdumieniem, bo cały świat rozwija transport intermodalny, gdzie transport rzeczny ma ogromne znaczenie jako bezpieczny, jako niskoemisyjny.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#WładysławDajczak">Czy pani naprawdę tak uważa?</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Przemysław Witek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PrzemysławWitek">Dziękuję, panie marszałku. Dziękuję za udzielenie głosu.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PrzemysławWitek">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Drodzy Państwo z ministerstwa! Mam jedno pytanie do pana ministra: Czy przy planowanej nowelizacji ustawy o rewitalizacji Odry w odniesieniu do stawek opłat za odprowadzanie wody biorą państwo pod uwagę wprowadzenie efektu zachęty dla podmiotów, przedsiębiorców w sytuacji, gdyby oni podjęli działania odsalające tę wodę wcześniej, ewentualnie inne prośrodowiskowe? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Aby prowadzić politykę przeciwpowodziową w oparciu o gospodarowanie wodami, to trzeba mieć o tym pojęcie. Jak widać, tego pojęcia nie macie. Sytuacja na Dolnym Śląsku i wasze zaniechania kosztowały ludzkie życie i ludzkie mienie. Aby prowadzić gospodarkę w oparciu choćby o transport rzeczny, trzeba mieć o tym pojęcie. Pani minister Zielińska mówiła, że transport rzeczny jest w odwrocie, jest nieopłacalny, a przykłady z całej Europy temu przeczą, co pokazuje, że nie macie o tym pojęcia. Aby prowadzić gospodarkę ekologiczną, trzeba mieć o niej pojęcie, a tu widać było wyraźnie, że śnięte ryby w zależności od tego, kto rządzi, są tylko przedmiotem rozgrywek politycznych. I moje pytanie jest proste: Czy jest w tym rządzie ktoś, kto w ogóle ogarnia te tematy? Bo wszystkie działania w tej kwestii temu przeczą. Czy jest ktoś u was, kto ogarnia te tematy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Czy ministerstwo prowadzi lub zamierza prowadzić kampanie edukacyjne dotyczące roli zbiorników retencyjnych podczas zarządzania kryzysowego w czasie powodzi? Cała Polska śledziła przechwycenie fali powodziowej przez zbiornik Racibórz Dolny. W strategiach bezpieczeństwa powodziowego należy uwzględnić właśnie rolę edukacji dotyczącej budowli hydrotechnicznych i podkreślać, że ich zadaniem jest utrzymanie wody z dala od ludzi, ochrona przed zalaniem falą powodziową. Kampanie trzeba kierować do urzędników gmin i dalej, przy ich udziale, do społeczności lokalnych zamieszkujących tereny powodziowe w Polsce, a mamy ich ok. 2 mln ha. Edukacja dotycząca zrównoważonej gospodarki wodnej, ochrony…</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#BożenaLisowska">… przeciwpowodziowej czy zabudowy na terenach zalewowych wymaga synergii wielu ministerstw.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Lidia Czechak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wczoraj samorządowcy z powiatu kaliskiego spotkali się z parlamentarzystami i prosili o wsparcie. Wystosowali apel ze względu na to, że znowu są informacje dotyczące tego, aby przesunąć w czasie budowę zbiornika Wielowieś Klasztorna. Przytoczę tylko fragment ich wypowiedzi: Powódź w 2024 r. jako coraz częściej powtarzający się kataklizm wskazuje na konieczność przyspieszenia — zwracam uwagę: przyspieszenia — działań służących poprawie stanu ochrony przeciwpowodziowej na terenach objętych niedawną powodzią, ale również w naszym regionie.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#LidiaCzechak">My mamy w Wielowsi Klasztornej wykupionych już ponad 1200 ha. Uważam, zwracam się tutaj do mojej koleżanki posłanki, że już nie ma czasu na to, aby zmieniać decyzję co do tego zbiornika, z typu mokrego na suchy.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest czas.)</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#LidiaCzechak">Uważam, że przy takim wielkim stepowieniu Wielkopolski ten zbiornik, jeżeliby był zalany, spełniałby dwa wielkie cele, do których zostałby powołany: ten związany z powodzią i ten związany z symptomami stepowienia Wielkopolski. Mam wielką prośbę, bo prosili o to samorządowcy. Podejmijcie decyzję dzisiaj, tu i teraz.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#LidiaCzechak">Ci ludzie nigdy nam nie wybaczą, jeżeli wydarzy się taki kataklizm i dojdzie, niestety, do zalania Kalisza.</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jakie są obecne plany rządu dotyczące prac na rzece Odrze w zakresie inwestycji hydrotechnicznych i infrastrukturalnych? Bardzo proszę o przedstawienie szczegółowego harmonogramu oraz zakresu planowanych działań i dostarczenie mi tego na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">A państwu tylko powiem, że wtedy, kiedy był czas na budowę wałów, to państwo robiliście wały, a to są dwa skrajne zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Woś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MichałWoś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja powiem posom z Platformy, jak oni budowali wały na zbiorniku Racibórz.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak wy?)</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#MichałWoś">Zaczęło się w 2013 r. tak, że w 2016 r. musiało wejść ABW na zbiornik Racibórz i rozebrać, szanowni państwo, 6,5 km wałów, bo tak nieudolnie budowaliście. My wyłoniliśmy nową firmę i ona zbiornik dokończyła Racibórz…</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#komentarz">(Głos z sali: My, my, my.)</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#MichałWoś">…dzięki czemu był on bezpieczny, Opole było bezpieczne i Wrocław był bezpieczny. Ale, drodzy państwo, rząd Platformy, koalicji 13 grudnia, wykazał się totalnym partactwem przed powodzią, w trakcie powodzi i po powodzi. Zbiornik Racibórz przed powodzią to jedno, ale w przypadku zbiornika Kotlarnia chciałem zapytać o działania lobbystyczne, które zablokowały jego budowę. Miał 24 mln m? rezerwy powodziowej, a został zablokowany przez szefową waszego zespołu do spraw przeskalowanych inwestycji, działającego w tamtej i obecnej kadencji. W trakcie powodzi — brak zrzutów, po powodzi — ludzie przed zimą nie mają odbudowanych domów. Was to obciąża, powinniście się spalić ze wstydu.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy rządziliście przez 8 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Urszula Koszutska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#UrszulaKoszutska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Latem 2022 r. dorzecze Odry dotknęła katastrofa ekologiczna, podczas której wyginęło 3 mln ryb oraz 80% organizmów odpowiedzialnych za samooczyszczanie się rzeki. Wtedy administracja rządowa wykazała swoją opieszałość oraz bezczynność w zakresie szybkiej i skutecznej interwencji. Kryzys na Odrze w 2020 r. obnażył braki należytej opieki państwa o dobry stan wód. Zatem pozostaje pytanie do dzisiejszego pana ministra, jakie działania zostaną podjęte i czy zostały podjęte w celu ratowania Odry oraz wyeliminowania przyczyn katastrofy, również na Śląsku, która miała miejsce w 2022 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#PiotrZgorzelski">Informuję, że zakończymy na panu pośle Marcinie Józefaciuku.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#PiotrZgorzelski">Tymczasem głos zabierze pan poseł Włodzimierz Tomaszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Super! Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Skuteczne zarządzanie to godzenie kierunków retencji i renaturyzacji. Jeżeli się tego nie pogodzi, nie będzie skutecznego zarządzania. Ustawa o rewitalizacji rzeki Odry właśnie godzi te dwa kierunki i należy chronić tę ustawę, a nie ją rozkładać i ograniczać, co ma miejsce od roku.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">Natomiast ja chcę zwrócić uwagę również na rolę samorządów. Samorządy muszą także chronić te miejsca, które są terenami zalewowymi, a nie czynić dokładnie odwrotnie, czyli pozwalać na ich zabudowę. To powinna być zasada, reguła dotycząca wszystkich terenów o charakterze zalewowym, także tych, które nie są zarządzane bezpośrednio przez samorządy, chociaż samorządy wydają decyzje w tym zakresie i warto o tym pamiętać. Zatem skuteczne zarządzanie to również skuteczne działanie w zakresie planowania przestrzennego. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PiotrZgorzelski">Trochę wydłużamy listę, ponieważ pani poseł Bodnar ograniczyła swoją wypowiedź do 5 minut.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Bosacki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MarcinBosacki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MarcinBosacki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja naprawdę nie wiem, dlaczego panowie z PiS-u nie palicie się ze wstydu. Przecież jest oczywiste, oczywiste i oparte na faktach, że to za naszych czasów, w latach 2007–2015, na infrastrukturę krytyczną, zwłaszcza przeciwpowodziową, wydawano dużo więcej niż za waszych czasów.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Na orliki.)</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#MarcinBosacki">Jest absolutnie prawdą, że to pan Gróbarczyk, wtedy kiedy za to odpowiadał, mówił, że zbiorników w Kotlinie Kłodzkiej nie powinno być, że są niepotrzebne, są psu na budę — to są wasze słowa i wasze czyny. Za naszych czasów zbudowano większość Raciborza, zmodernizowano Nysę, Wrocławski Węzeł Wodny łącznie za ponad 5 mld zł. Mam pytanie do państwa ministrów: Czy to prawda, że w latach koalicji PO-PSL 2007–2015 wybudowano ok. 10 razy więcej kilometrów wałów przeciwpowodziowych w Polsce…</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Potem trzeba było je rozbierać.)</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#MarcinBosacki">…niż potem, za czasów koalicji PiS-owskiej, która wałów przeciwpowodziowych wybudowała 10 razy mniej?</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#PiotrZgorzelski">Poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#KrzysztofCiecióra">Panie pośle Bosacki, ja wiem, że pan wstydu mieć nie będzie, bo pan wiedzy podstawowej nie ma. Jeśli wywołuje pan Racibórz, to niech pan sobie przypomni, że to wy tak naprawdę powinniście pójść do więzienia za tę inwestycję. To wy doprowadziliście do tego, że 6 km wałów w Raciborzu było wykonane z niewłaściwych materiałów, co zagroziło zalaniem. Musieliśmy wygonić wykonawców, których wy zatrudniliście, i złożyć nowy projekt.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Bosacki: Opóźniliście o 3 lata.)</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#KrzysztofCiecióra">W 2020 r. Racibórz przyjął wodę i uchronił wtedy przed tamtejszą powodzią wszystkie miejscowości dookoła. W tym roku również to zrobił dzięki nam, dzięki temu, że wy straciliście władzę w 2015 r. Natomiast, szanowni państwo, co wy tu w ogóle robicie? Szanowni ministrowie, co wy tu robicie? Przecież Donald Tusk wczoraj napisał wam na Twitterze, na X-ie, że macie ścigać PiS-owców.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: To robimy.)</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#KrzysztofCiecióra">Że macie rozliczać PiS-owców, że macie wsadzać ich do więzień.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Bosacki: I tak będzie. Doczekasz się.)</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku, po co w ogóle ta dyskusja? Przecież ten rząd nie jest zdolny do tego, żeby w jakikolwiek sposób zarządzić kryzysem na Odrze, budować infrastrukturę, żeby pomóc powodzianom. Wy nie jesteście do tego zdolni. Wy byście chcieli tylko wsadzać ludzi do więzień…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Józefaciuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#KrzysztofCiecióra">…za inwestycje, które realizowaliśmy chociażby na Odrze w poprzedniej kadencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Diagnoza obowiązującego stanu prawnego wskazuje na jego niedostatki w postaci braku zapewnienia efektywnego systemu ochrony wód w Polsce. Mając na uwadze skutki ekologiczne katastrofy na Odrze w 2022 r. oraz obecny stan prawny w zakresie zarządzania zasobami wodnymi, w tym kontroli i monitoringu, wskazuje się na konieczność podjęcia działań legislacyjnych i organizacyjnych mających na celu usprawnienie tego systemu.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MarcinJózefaciuk">Mam dwa pytania. Niektórzy twierdzą, że podążając przykładem innych państw, warto jest rozważyć wprowadzenie do polskiego prawa możliwości otrzymania przez rzekę osobowości prawnej. Jakie jest zdanie ministerstwa na ten temat? Mam również ogólne pytanie: Jakie dodatkowe kroki ma zamiar podjąć kierownictwo ministerstwa, aby zabezpieczyć Polskę przed kolejnymi klęskami żywiołowymi, o których rozmawiamy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po katastrofie ekologicznej na Odrze w 2022 r. w przeciwieństwie do wtedy rządzących jako cała opozycja wiedzieliśmy, że Odra nie potrzebuje lania do niej jak najwięcej betonu, a prawdziwego programu rewitalizacji i renaturyzacji. Wiemy, że poprzednicy utrudnili nam to zadanie, rozmydlając odpowiedzialność za rzeki na kilka resortów. Jednak od dłuższego czasu słyszymy, że trwają prace nad nowelizacją ustawy o rewitalizacji Odry. I tu słyszymy, i w kuluarach, i w odpowiedzi na interpelacje, że już za chwilę ta nowelizacja będzie w Sejmie. Więc chciałabym spytać, ile ta chwila jeszcze potrwa i czy zamiast za „chwilę” może być „już”. I o to proszę.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Osos, Koalicja Obywatelska. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Kierzek-Koperska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powódź, która dotknęła naszych rodaków na południu Polski, to niewątpliwie katastrofa naturalna, ale jej skutki mogły być znacznie mniejsze, gdyby na czas były wybudowane zbiorniki retencyjne. Niestety te 8 lat rządów PiS to była tragedia pod tym względem. Co prawda pan minister Gróbarczyk mówił, że psu na budę te zbiorniki, ale jednak musimy słuchać się naukowców, jeżeli chcemy przetrwać zmiany klimatu.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Mam zatem pytanie: Czy po zmianie kierownictwa ministerstwa w związku ze zmianą rządu w grudniu 2023 r. podjęto zmiany w polityce dotyczącej budowy zbiorników retencyjnych w Polsce, w szczególności na terenach zalewowych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Wojciechowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#AnnaWojciechowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#AnnaWojciechowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Tragedia tysięcy ludzi, powodzie, a więc lipiec 2017, październik 2017, czerwiec 2020, Małopolska, Śląsk, Pomorze i Podhale. I przez 8 lat nikt nie wyciągnął z tego żadnych konsekwencji. PiS nie przyłożył żadnych większych starań o zabezpieczenie społeczeństwa przed powodziami. Rok 2024 — znowu powódź zaskoczyła. Nie przygotowano nawet tak potrzebnej strategii, lały się strugi, ale pieniędzy wyprowadzonych z budżetu. Wały były również, ale na pewno nie wodne. Ochrona przed powodziami wymaga interwencji, działań prewencyjnych, edukacyjnych, technicznych, zarządzania kryzysowego. Kluczowym elementem jest współpraca między samorządami, społeczeństwem, zwiększenie odporności i przewidywanie zjawisk pogodowych. Zmienia się klimat i wszystkie strategie, które były przygotowane dużo wcześniej, są nieaktualne.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Napieralski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#GrzegorzNapieralski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Bez słodkiej wody nie da się żyć, słodkiej wody nie zastąpimy niczym, to tak naprawdę nasze życie i nasza przyszłość. Moje pytanie do pana ministra jest bardziej ogólne, ale tak naprawdę mające na celu nasze dobro i naszą przyszłość: Kiedy wprowadzone zostaną zmiany w systemie kontroli odprowadzenia ścieków dające możliwość rzeczywistego nadzoru, kontroli nad ich emisją? Widzieliśmy już niejeden dokument, niejeden program, niejeden apel ekologów dotyczący polskich rzek, i nie tylko polskich rzek. Kiedy będziemy mogli takie przepisy zobaczyć? Kiedy będziemy mogli na to wpływać, aby nasze rzeki były, tak jak kiedyś, czyste i zdatne do picia? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców, panią poseł Izabelę Bodnar. 5 minut.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Szanowny Parlamencie! Chciałabym bardzo podziękować za dzisiejszą debatę. Pozwoliłam ją sobie zainicjować, dlatego że jest to dla nas, dla naszego bezpieczeństwa, dla naszego komfortu życia fundamentalna kwestia.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#IzabelaBodnar">Nie obyło się bez przerzucania się odpowiedzialnością między poszczególnymi frakcjami, jednakowoż chciałabym w tej Izbie zaapelować do nas wszystkich, parlamentarzystów, do rządu o to, abyśmy mimo wszystko postarali się w przyszłości wypracować spójny, strategiczny, kompleksowy plan przeciwdziałania tego typu katastrofom, który w niewykluczający się sposób zaadresuje zarówno działania przeciwpowodziowe, jak i działania przeciw katastrofom ekologicznym. Zróbmy to ponad podziałami, bo tak naprawdę kwestia bezpieczeństwa Polaków dotyczy wszystkich frakcji, nas wszystkich, jak tu siedzimy. Działajmy naprawdę wspólnie.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#IzabelaBodnar">Dziękuję bardzo, panie ministrze, za odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#IzabelaBodnar">Przekazuję część swojego czasu na wypowiedź koleżance Barbarze Oliwieckiej, która również chciałaby to podsumować. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#BarbaraOliwiecka">Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#BarbaraOliwiecka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Szanowni Koledzy Parlamentarzyści! Ilość wątków, które zostały tu poruszone, pokazuje, jak bardzo skomplikowany to jest temat. Trzy z nich bardzo mocno wybrzmiały. Pierwszy, najważniejszy, o którym chyba najwięcej powiedzieliśmy, to Wody Polskie, ich funkcjonowanie, konieczność reformy, bo zaniedbania, które swój początek mają niestety w centralizacji sposobu zarządzania, której dokonała poprzednia ekipa rządząca Prawo i Sprawiedliwość, mają naprawdę tragiczne skutki. Wody Polskie muszą odbudować zaufanie. Czekamy, panie ministrze, na plan reformy tej instytucji. Wody Polskie muszą mieć stabilne finansowanie. To jest bardzo ważne, bo przed wami, przed Wodami Polskimi bardzo ważne zadania.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#BarbaraOliwiecka">Szanowni Państwo! Ciągle spotykam się z absurdalnymi wciąż sytuacjami. Tereny powodziowe, miejscowość Łowkowice — są wybudowane wały, które ochroniły w części, naprawdę w części…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł, dziękujemy. Pani ma minutę jako osoba, która zadaje pytania, bo wnioskodawca nazywa się Izabela Bodnar, zatem swój czas pani wykorzystała.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#BarbaraOliwiecka">Panie marszałku, przepraszam, doszło tu do nieporozumienia. Miałyśmy podzielony czas — tak to zrozumiałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#PiotrZgorzelski">Mamy w materiałach tylko panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#BarbaraOliwiecka">Okej.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#komentarz">(Poseł Izabela Bodnar: To niedopatrzenie z naszej strony.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#PiotrZgorzelski">To proszę jeszcze dokończyć swoją…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#BarbaraOliwiecka">Tak, przepraszam. Tylko dlatego pozwoliłam sobie zabrać głos nie w celu zadania pytania, ale dokończenia wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#BarbaraOliwiecka">Nie są jeszcze zinwentaryzowane wszystkie wały. Są wały, które obroniły wieś w jakiejś części, a teraz okazuje się, że nie ma ich kto odbudować, bo Wody Polskie nie miały tego w swojej inwentaryzacji, przejmując kompetencje poprzedniej instytucji. Do takich błędów dochodziło.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#BarbaraOliwiecka">W sytuacji, w której jesteśmy, szanowni państwo, potrzebujemy, tak jak mówiłam, stabilnego finansowania, potrzebujemy strategii i potrzeba też odwagi. Nie możemy realizować inwestycji hydrotechnicznych na podstawie planów z lat 70. Mówię tutaj o zbiorniku Wielowieś Klasztorna. Oczywiście, że samorządowcy czekają na takie zbiorniki, ale szanowni państwo, tak się zmienił klimat, tak się zmieniły uwarunkowania, że musimy iść w stronę zbiorników suchych, a nie mokrych. O taką weryfikację trzeba teraz zabiegać, naprawdę nie przeciągając tego tematu, bo to po prostu paraliżuje życie na tych terenach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#BarbaraOliwiecka">Szanowni Państwo! Doszło tutaj do bardzo dużej manipulacji ze strony posłów, posłanek Prawa i Sprawiedliwości. My mówimy o naturalizacji rzek, bo to jest naturalny sposób na to, żeby rzeki się samooczyszczały.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz…</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Do widzenia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#BarbaraOliwiecka">Przepraszam, mam jeszcze minutę siedemnaście…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#PiotrZgorzelski">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jezu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#BarbaraOliwiecka">Ale naturalizacja nie wyklucza też mądrych inwestycji hydrotechnicznych, które mają chronić budowle. Tutaj państwo dopuszczaliście się wielokrotnie manipulacji, bo można realizować wszystkie inwestycje, ale mądrze, z troską o środowisko, pamiętając również o takich rzeczach jak przepławki i społeczne uwarunkowania. Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Głos z sali: I zwierzęta.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani minister Urszula Zielińska, a potem pan minister Przemysław Koperski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#UrszulaZielińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Dezinformacja była gigantycznym problemem podczas powodzi. Ona w pewnych momentach wręcz prowadziła bezpośrednio do zagrożenia życia i zdrowia ludzi. Tu niestety w dzisiejszej debacie również w pewnych momentach pobrzmiewała ta dezinformacja. Pan minister Gróbarczyk, który był odpowiedzialny w latach 2015–2023 za budowę zbiorników przeciwpowodziowych — suchych zbiorników, retencyjnych, zbiorników w Kotlinie Kłodzkiej — wyraźnie mówił w mediach w 2019 r.: one nie są potrzebne, chyba psu na budę są potrzebne. Media to przypomniały niedawno.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#UrszulaZielińska">Kłamstwa o zespole międzyresortowym do spraw Odry pojawiły się niestety nawet w raporcie o powodzi autorstwa Biura Bezpieczeństwa Narodowego przy prezydencie RP. To jest bardzo smutne, ponieważ Biuro Bezpieczeństwa Narodowego nigdy nie zwróciło się chociażby o protokoły posiedzeń zespołu, w których 10 września wyraźnie jest zapisane: ochrona przed powodzią jest absolutnym priorytetem.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy na mównicę pana ministra Przemysława Koperskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#PrzemysławKoperski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo serdecznie dziękuję za samą debatę i za liczne pytania, które tutaj padły, w większości bardzo merytoryczne. Do nich częściowo się teraz odniosę. Czas nie pozwala, reszta w formie pisemnej, tak jak zresztą państwo prosiliście.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#PrzemysławKoperski">Kilka informacji musi wybrzmieć. Mam przed sobą informacje zespołu budowli hydrotechnicznych, w jakim stanie rząd Prawa i Sprawiedliwości zostawił nam te budowle hydrotechniczne 31 grudnia 2023 r.: w stanie dostatecznym — 53%, stanie niedostatecznym — 21%, reszta w stanie dobrym. 17% budowli hydrotechnicznych państwo zostawiliście w stanie zagrażającym bezpieczeństwu ich użytkowania. To jest skala waszych zaniedbań przez ostatnie 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Anna Polak: Zawłaszczyli sobie.)</u>
          <u xml:id="u-257.3" who="#PrzemysławKoperski">Szanowni Państwo! Co do Raciborza, bo też nie można pozwolić sobie na to, żeby tutaj szerokim strumieniem lały się kłamstwa dotyczące budowy tego zabezpieczenia przeciwpowodziowego, to koncepcja powstała w latach 1880–1906, ponad 100 lat temu, po wielkich powodziach powstała koncepcja budowy zbiornika w Raciborzu. W 1961 r. rząd Czechosłowacji na wniosek rządu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wydał zgodę na budowę tego zbiornika. Koncepcja realizacyjna to lata 1976–1980, a decyzja z 1999 r., pozwolenie w 2012 r., realizacja w latach 2013–2020. Tak wygląda historia. To nie rząd Prawa i Sprawiedliwości jest odpowiedzialny za budowę tego zbiornika, ale cieszę się, że przyłożyliście również swoją cegiełkę do budowy tej infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-257.4" who="#PrzemysławKoperski">Szanowni Państwo! Trzeba również pamiętać o tym, co się działo w Goczałkowicach. Nie ma tutaj pana ministra Gróbarczyka, a zadał pytanie, czy zbiorniki były przygotowane na przyjęcie fali powodziowej. Goczałkowice przyjęły 48 mln m?. Mówiłem o tym na początku mojego wystąpienia. Gdyby nie odpowiednia polityka, jeżeli chodzi o odpowiednie przygotowanie tych zbiorników, to ta fala zniszczyłaby Oświęcim i mogłaby zagrozić również miastu Kraków. Trzeba o tym pamiętać. Strumień został zredukowany z 450 m? do 20. Taka była skala tego przedsięwzięcia i nie można dzisiaj mówić, że te sprawy zostały zaniedbane.</u>
          <u xml:id="u-257.5" who="#PrzemysławKoperski">Ustawa o rewitalizacji. Państwo pytaliście o to, i słusznie pytaliście o to, na jakim jest etapie nowelizacja tych przepisów. Myślę, że dzisiaj mogę już śmiało powiedzieć, że to finał konsultacji wewnątrzresortowych. Trudno jest uzgodnić kwestie rewitalizacyjne z innymi, bardzo ważnymi aspektami, którymi zajmuje się Ministerstwo Infrastruktury, ale jesteśmy na finiszu i niedługo, pani poseł, będziemy mogli ten dokument przesłać do konsultacji międzyresortowych, a później, mam nadzieję, że trafi to niezwłocznie do polskiego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-257.6" who="#PrzemysławKoperski">Bardzo ważnym elementem, oczywiście oprócz Goczałkowic, oprócz Raciborza, oprócz stanu budowli hydrotechnicznych, jest również kwestia dotycząca stanu funkcjonowania Wód Polskich. To też jest wina Prawa i Sprawiedliwości, że postawiło budynek, który nie ma fundamentów, który ma dziurawy dach i część okien, a części okien nie ma. Nie ma tam również niestety odpowiedniego zasilania w postaci środków finansowych, bo nie zbudowaliście odpowiedniego mechanizmu finansowania Wód Polskich. Dzisiaj, jeżeli chodzi o tę instytucję, niestety jest tak, jak państwo ją oceniacie — jest w krytycznej sytuacji. Ja również wyjątkowo podzielam zdanie opozycji i myślę, że i koalicja ma podobne odczucia co do tego, jak to funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-257.7" who="#PrzemysławKoperski">Niestety również nie tylko kwestie finansowe zostały zaniedbane, ale również kwestie specjalistyczne. Mnóstwo ludzi nie poszło pracować do Wód Polskich, zostali w urzędach marszałkowskich, zostali w urzędach powiatowych, część poszła do prywatnego biznesu, ponieważ niestety nie zapewniliście odpowiedniego finansowania pracowników. Muszę powiedzieć, że ponad 1000 osób nawet nie otrzymywało w pewnym czasie wynagrodzenia minimalnego, co było absolutnie niedopuszczalną kwestią. Nie zabezpieczyliście tego w odpowiedni sposób.</u>
          <u xml:id="u-257.8" who="#PrzemysławKoperski">Chcę na końcu odnieść się do Żuław i tego, co się dzieje w górach, bo to też wybrzmiało. Jesteśmy za tym, żeby przeorganizować system zarządzania zlewniowego, na nowo musimy to zbudować, ponieważ takie obszary jak Żuławy powinny być w jednych rękach, a nie podzielone na kilka zlewni. Tak samo góry i Sudety, i Karpaty powinny mieć specjalistyczne jednostki, które zajmują się zlewniami górskimi.</u>
          <u xml:id="u-257.9" who="#PrzemysławKoperski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Należy w to również włączyć — kończę na tym zdaniu — Lasy Państwowe, ponieważ za retencję na terenach górskich również powinny odpowiadać Lasy Państwowe, bo tam te wszystkie problemy się zaczynają, właśnie w górach, wysoko na ciekach wodnych. Te tereny w dużej mierze podlegają jurysdykcji Lasów Państwowych i ich zapraszamy na pokład, żeby wspólnie nad tymi rozwiązaniami pracować. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#PiotrZgorzelski">Wypowiedź ta kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#TomaszKostuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Skutki katastrofy ekologicznej na Odrze z 2022 r. trwają do dziś. Jednocześnie eksperci podkreślają, że analogiczny dramat może się w każdej chwili powtórzyć. W celu zapobieżenia takiej sytuacji powołano specjalny zespół międzyresortowy. Niestety na skutek niezrozumiałej decyzji poprzedniej ekipy rządzącej do chwili obecnej nie mamy systemu stałego monitoringu rzeki na całej jej długości. Decyzją ówczesnej minister klimatu Anny Moskwy oraz ówczesnego ministra rolnictwa taki system za 250 mln zł dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej miał zbudować w ciągu półtora roku Instytut Rybactwa Śródlądowego. Podmiot okazał się zupełnie nieprzygotowany do tego zadania i w rezultacie mu nie sprostał. Do marca tego roku zainstalował zaledwie sześć punktów pomiarowych z 825 sztuk, które miały powstać na Odrze do końca 2024 r., w tym 325 punktów stałych. W lipcu stałych stacji było zaledwie 46. W związku z ryzykiem niezrealizowania przedsięwzięcia zawieszono je, a instytut miał problemy z rozliczeniem się z 250 mln zł wspomnianej dotacji.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#TomaszKostuś">W związku z powyższym proszę o odpowiedź na pytanie, jak sprawa budowy przedmiotowego systemu wygląda na dziś. Czy prace wznowiono i czy udało się odzyskać przekazane dotacją środki?</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#TomaszKostuś">Uprzejmie proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Na galerii znajdują się laureaci konkursu „Obowiązki i prawa dzieci i młodzieży szkolnej”, wychowankowie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Sępólnie Krajeńskim, przedstawiciele Studenckiego Koła Naukowego „Klinika Prawa” Akademii KujawskoPomorskiej w Bydgoszczy, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Iwony Kozłowskiej. Przywitajmy ich bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych (druki nr 840 i 860).</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Macieja Wróbla o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MaciejWróbel">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#MaciejWróbel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Kultury i Środków Przekazu na posiedzeniu 27 listopada przeprowadziła pierwsze czytanie i rozpatrzyła rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#MaciejWróbel">Ustawa implementowała dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z 12 grudnia 2006 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej, m.in. w zakresie wynagrodzenia wypłacanego uprawnionym z tytułu użyczania egzemplarzy utworów wyrażonych słowem przez biblioteki publiczne, tzw. Public Lending Right. W związku ze zbliżającym się upływem 10-letniego okresu, na jaki zostały określone limity wydatków ze środków Funduszu Promocji Kultury, konieczna jest nowelizacja art. 5 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych w celu zapewnienia środków finansowych na dalsze wypełnianie przez Fundusz Promocji Kultury obowiązków związanych z wypłatą wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#MaciejWróbel">W nowelizacji ustawy określa się maksymalny limit wydatków na okres 10 kolejnych lat, czyli do roku 2034. Komisja przyjęła jedną poprawkę polegającą m.in. na nadaniu nowego brzmienia art. 2, że ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2025 r., ponieważ to od 2025 r. zaczną obowiązywać nowe limity wydatków.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#MaciejWróbel">Komisja wnosi o przyjęcie projektu ustawy wraz z poprawką. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-262.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Szymon Giżyński, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Rozpatrujemy dzisiaj projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych. Uszczegóławiając, chcę powiedzieć, że temat główny i powód rzeczonej nowelizacji są związane z konieczną ustawową kontynuacją w zakresie wynagrodzenia wypłacanego uprawnionym z tytułu użyczania egzemplarzy utworów wyrażonych słowem przez biblioteki publiczne, czyli chodzi o realizację prawa do publicznego wypożyczenia.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#SzymonGiżyński">Środki przeznaczone na wypłatę wynagrodzeń są przekazywane organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi na podstawie umowy zawieranej pomiędzy ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego a organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Tą organizacją jest obecnie Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#SzymonGiżyński">Kończy się właśnie 10-letni okres, na jaki zostały określone limity wydatków ze środków Funduszu Promocji Kultury. Konieczna jest zatem zmiana ustawy z 11 września 2015 r., a konkretnie nowelizacja art. 5 wskazanej ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych w celu dalszego zapewnienia Funduszowi Promocji Kultury możliwości wypełniania obowiązków, czyli wypłacania wynagrodzeń z tytułu prawa do publicznego wypożyczania.</u>
          <u xml:id="u-263.3" who="#SzymonGiżyński">Projekt ustawy nie podlega notyfikacji, gdyż nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 23 grudnia 2002 r.</u>
          <u xml:id="u-263.4" who="#SzymonGiżyński">Swoistą miarą niekontrowersyjności i oczywistości rzeczonego projektu jest fakt, że nikt z zainteresowanych jak najszybszym jego wdrożeniem nie uznał za konieczne uczestniczenie w pracach nad jego oczywistym kształtem. Podobnie Komisja Kultury i Środków Przekazu przyjęła projekt ustawy bez głosu sprzeciwu, co oznacza jednogłośną jego rekomendację, co czynię również w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krystian Łuczak przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#KrystianŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej w sprawie rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#KrystianŁuczak">Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych implementowała m.in. dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. w sprawie prawa najmu i użyczenia oraz niektórych praw pokrewnych prawu autorskiemu w zakresie własności intelektualnej. Przepisy obejmowały m.in. zakres wynagrodzenia wypłacanego uprawnionym z tytułu użyczenia egzemplarzy utworów wyrażonych słowem przez biblioteki publiczne. Mechanizm ten został określony w implementowanych do polskiego porządku prawnego regulacjach jako tzw. public lending right.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#KrystianŁuczak">Wypłata wynagrodzeń z tytułu public lending right jest realizowana przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi z dofinansowania przekazywanego jej przez ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego ze środków Funduszu Promocji Kultury. Środki te są przekazywane organizacji zbiorowego zarządzania na podstawie zawieranej co roku umowy i podlegają jako środki budżetowe wydatkowaniu oraz rozliczeniu w cyklach rocznych. Nie mają jednak do nich zastosowania przepisy wydane na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#KrystianŁuczak">Środki przeznaczane na wypłatę wynagrodzeń są przekazywane organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi, czyli obecnie Stowarzyszeniu Autorów i Wydawców Copyright Polska, na podstawie umowy zawieranej z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#KrystianŁuczak">Projektowana regulacja ma istotne znaczenie dla twórców i wydawców uprawnionych do pozyskiwania środków z tytułu public lending right w zakresie zagwarantowania im kontynuacji wypłaty należnych wynagrodzeń w latach 2025–2034.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#KrystianŁuczak">W związku ze zbliżającym się upływem 10-letniego okresu, na jaki zostały określone limity wydatków ze środków Funduszu Promocji Kultury, konieczna jest nowelizacja ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych w celu zapewnienia środków finansowych na dalsze wypełnianie przez Fundusz Promocji Kultury obowiązków związanych z wypłatą wynagrodzeń z tytułu public lending right.</u>
          <u xml:id="u-265.6" who="#KrystianŁuczak">Według danych Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Polsce funkcjonuje ponad 7,5 tys bibliotek, których organizatorami są jednostki samorządu terytorialnego przekazujące środki na ich skuteczne i efektywne funkcjonowanie. Optymalny model, który obowiązuje w Polsce, został zbudowany na zasadzie próby reprezentatywnej pod względem geograficznym i liczby mieszkańców, w której dana biblioteka funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-265.7" who="#KrystianŁuczak">Według Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wypłaty dotyczące globalnych kwot wynagrodzeń przekazywanych na rzecz Stowarzyszenia Autorów i Wydawców Copyright Polska obsługującego mechanizm public lending right były realizowane przez cały okres obowiązywania regulacji w wartościach limitów, które zostały wskazane w przepisach przejściowych do nowelizacji ustawy o prawie autorskim z 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-265.8" who="#KrystianŁuczak">Mechanizm został poddany kontroli ministerstwa, która wypadła pozytywnie pod względem realizacji procedury wypłat i podziału środków pomiędzy poszczególnych beneficjentów.</u>
          <u xml:id="u-265.9" who="#KrystianŁuczak">Z uwagi na wszystkie powyższe argumenty popieramy przyjęcie rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Okuła przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#BarbaraOkuła">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wynagrodzenia za wypożyczenia biblioteczne to program, którego celem jest zrekompensowanie autorom lub innym właścicielom praw autorskich potencjalnej utraty dochodów ze sprzedaży ich książek, gdy te są za darmo udostępniane czytelnikom w bibliotekach publicznych. Jest to rozwiązanie sprawiedliwe i słuszne. Przyjmujemy, że autor ma prawo do satysfakcji finansowej z tytułu popularności swoich książek mierzonych nie tylko nakładem, ale także liczbą bibliotecznych czytelników. Zasada wynagradzania za wypożyczania biblioteczne realizowanego z funduszy publicznych obowiązuje w wielu państwach od lat. Pierwsza wprowadziła ją Dania w 1946 r. Obecnie jest prawem Unii Europejskiej regulowanym dyrektywą z 2006 r. będącą kontynuacją dyrektywy z roku 1992. W Polsce system wynagrodzeń za wypożyczania biblioteczne dla polskich pisarzy tłumaczy, ilustratorów i wydawców wprowadzono w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych w 2016 r. Projektowana ustawa jest niezbędna, by kontynuować zasadę wynagradzania za wypożyczenia biblioteczne, bowiem zbliża się do końca termin, na jaki były ustalone limity na ten cel z Funduszu Promocji Kultury w obecnie obowiązujących przepisach. Projekt, nad którym dziś debatujemy, określa te limity na następne 10 lat. Zawarte w nim kwoty są dobrze obliczone, logiczne i przekonujące. Pragnę jednak zwrócić uwagę na to, że obecna ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych nie obejmuje wynagrodzeń za wypożyczanie biblioteczne elektronicznych wersji książek, tzw. e-booków, zdobywających coraz większą popularność. Na razie takich wypożyczalni nie jest wiele, takiej oferty w bibliotekach szkolnych jeszcze nie ma, ale być może będzie. Niewątpliwie takie biblioteki powstaną i ustawodawca powinien taką perspektywę także w kontekście wynagrodzenia za wypożyczenie cyfrowe przewidzieć. Klub Parlamentarny Polska 2050 będzie głosował za przyjęciem omawianej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Rzepa przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#JarosławRzepa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest mi niezmiernie miło móc dziś zabrać głos na temat niezwykle istotny zarówno dla twórców, jak i miłośników literatury. Public Lending Right, czyli prawo autorów do wynagrodzenia za wypożyczenie ich dzieł w bibliotekach, tak najkrócej można by było to bez scharakteryzować. Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga oczywiście poprze zaproponowane rozwiązania zapewniające przedłużenie finansowania wsparcia dla autorów i wydawców o kolejne 10 lat.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#JarosławRzepa">W wielu krajach Europy system ten jest standardem. Przykładowo w Wielkiej Brytanii działa już od 1979 r., a w 2022 r. na wynagrodzenia dla autorów przeznaczono tam 6 mln funtów, co wsparło ponad 20 tys. twórców. Podobnie jest w Niemczech i Francji. Funkcjonują tam systemy, które od dziesięcioleci zapewniają wynagrodzenia autorom dostosowane do liczby wypożyczonych książek. U naszego południowego sąsiada za wypożyczenie książki w bibliotece publicznej jej autor otrzymuje średnio 40 gr. Polska jako jeden z krajów Unii Europejskiej wprowadziła takie rozwiązania w 2015 r. Jest to odpowiedź na wymogi dyrektywy 2006/115/WE, która zobowiązuje państwa członkowskie do wprowadzenia takich rozwiązań. W Polsce środki na ten cel są przyznawane z budżetu państwa i zarządzane przez organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. W 2021 r. suma przeznaczona na wynagrodzenia dla autorów wyniosła ok. 7 mln zł, co biorąc pod uwagę liczbę wypożyczeń w Polsce, choćby w roku 2022, gdzie było to 112 mln książek, stanowi mimo wszystko dość symboliczne wsparcie dla twórców. Wynagrodzenie oczywiście otrzymują głównie autorzy, tłumacze, ilustratorzy, ale proces wypłat jest dość skomplikowany, a kwoty jednostkowo niewielkie. System ten opiera się na szacunkowej liczbie wypożyczeń danej książki w wybranych bibliotekach, które stanowią próbę reprezentatywną. Oznacza to, że dane o wypożyczeniach zbierane są tylko w części instytucji, co prowadzi do niedoszacowań i pominięcia wielu twórców. Dlatego myślę, szanowni państwo, że na przyszłość warto zadać sobie kilka pytań, przede wszystkim na temat wielkości budżetu, czy on faktycznie odzwierciedla rzeczywisty wkład twórców w życie kulturalne kraju. Po drugie, konieczne jest uproszczenie procedur, wprowadzenie bardziej przejrzystych zasad rozliczania. Szanowni państwo, przede wszystkim biblioteki szkolne nie są objęte tym systemem, a przecież tam również te wypożyczenia mają miejsce. Dlatego ten program, ten fundusz to nie tylko wyraz szacunku dla pracy twórców, ale także inwestycja w rozwój literatury i kultury. Każda wypożyczona książka niesie wartość edukacyjną i emocjonalną, ale za tą wartością stoi praca autora, która powinna być godziwie i godnie wynagradzana.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#JarosławRzepa">Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga oczywiście poprze te rozwiązania, ale wskazuje na to, że cały czas trzeba pracować nad tym, żeby autorzy mieli za to godnie zapłacone. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Daria Gosek-Popiołek przedstawi stanowisko klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#DariaGosekPopiołek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ustawa, nad którą pracujemy, dotyczy wyznaczenia limitów wydatków ze środków Funduszu Promocji Kultury, które to środki przeznaczone zostają dla autorek i autorów, tłumaczy i tłumaczek, wydawców za wypożyczenie ich książek przez biblioteki publiczne. I trzeba przyznać, że musimy tę ustawę przyjąć teraz, bo zbliża się termin 10-letniego okresu, na jaki określone zostały limity w 2015 r. Oczywiście zróbmy to, ale przy tej okazji, szanowni państwo, trzeba wyraźnie powiedzieć, że jest to pewna prowizorka i że potrzebne są zmiany, fundamentalne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#DariaGosekPopiołek">Tak, musimy wspierać autorów i autorki poprzez realizację Public Lending Right, czyli systemu, w którym wypłacane są im te środki za pośrednictwem organizacji zarządzania zbiorowego, ale w systemie tym nie uwzględniono e-booków, książek elektronicznych, audioboków, a w tym momencie jest to ważny segment rynku, którego wartość będzie tylko wzrastać. Również biblioteki takie właśnie formaty udostępniają swoim czytelnikom. O tym mówiła wielokrotnie Polska Izba Książki. I nie ma powodu, byśmy te nośniki pomijali. Cieszy mnie to, że wybrzmiewa to w tej dyskusji, tak samo wybrzmiewało to w dyskusji podczas posiedzenia komisji kultury. Nie wszystkie biblioteki są ujęte w tym systemie, więc należy to zmienić, uwzględniając biblioteki szkolne, pedagogiczne czy naukowe.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#DariaGosekPopiołek">Trzecia rzecz, czyli wielkość środków. Jest ich po prostu za mało, bo im więcej uprawnionych zgłasza się do otrzymania tych wynagrodzeń, tym mniejsze części z tych środków są dla nich de facto wydzielane. To są te rzeczy, które dotyczą tylko i wyłącznie funkcjonowania tego systemu, ale myśląc o nich, musimy myśleć szerzej. Musimy myśleć o tym, jak zaprojektowany jest rynek książki i jakie narzędzia może zastosować państwo polskie, by skutecznie chronić interesy autorów, wydawców i księgarzy, a na samym końcu być może najbardziej właśnie nas wszystkich, czytelników.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#DariaGosekPopiołek">Czekamy na ustawę o książce — te słowa ze strony branży wydawniczej, ze strony osób tworzących i piszących stają się coraz głośniejsze. Przed tą dyskusją nie uciekniemy, bo wystarczająco długo wszyscy już na tę ustawę czekają. Gra toczy się o kilka fundamentalnych spraw, przede wszystkim o kwestie regulacji marż dystrybutorów. Teraz to wielkie wydawnictwa, dystrybutorzy i sieci księgarni podzielili rynek między sobą i mamy właściwie do czynienia z oligopolem. Należy wzmocnić pewne mechanizmy, które pozwolą odnaleźć się na tym bardzo trudnym rynku mniejszym wydawnictwom, małym księgarniom, bo co roku zbyt wiele małych księgarni znika z mapy księgarń w Polsce, a to ma realny wpływ na to, z jaką literaturą mogą obcować czytelnicy i kto może ze swoją twórczością do czytelników dotrzeć.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#DariaGosekPopiołek">Po drugie, system zakupów bibliotecznych. Musimy go usprawnić, tak żeby za pomocą tego systemu wspierać też małe, lokalne księgarnie, bo teraz one właściwie nie są w stanie obsługiwać bibliotek, co sprawia, że ich sytuacja jest tym trudniejsza. Bardzo dużo mówimy o przyszłości autorów i autorek, o ich sytuacji, która rzeczywiście jest bardzo trudna, ale musimy zdawać sobie sprawę z tego, że tak naprawdę mówimy o czytelnikach i czytelniczkach, o nas, którzy chcemy mieć dostęp do dobrej literatury, o nas, którzy chcemy czytać książki, bo czytanie jest wartością. Ta ustawa przejdzie, mam nadzieję, jednogłośnie, bo ona jest niekontrowersyjna.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Pejo: Nie przejdzie.)</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#DariaGosekPopiołek">Ale zachęcam bardzo mocno ministerstwo i wszystkich nas do tego, żebyśmy nie uciekali od dyskusji o rynku książki, żebyśmy nie bali się wielkich podmiotów, wielkich korporacji, które bardzo brutalnie, korzystając ze swojej przewagi, dobijają mniejsze podmioty. To jest nasza odpowiedzialność, żeby wspierać tych, którzy tworzą kulturę polską, a właśnie są nimi autorzy, wydawnictwa, małe, lokalne księgarnie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Przywitajmy gości pani poseł Ewy Kołodziej z Zespołu Szkół Technicznych i Ogólnokształcących nr 4 im. Jędrzeja Śniadeckiego w Chorzowie, którzy właśnie przybyli i znajdują się na galerii.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-272.3" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-272.4" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bronisław Foltyn oraz pan poseł Bartłomiej Pejo przedstawią stanowisko klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#BronisławFoltyn">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta ustawa to taki gniot, że naprawdę ciężko drugi taki znaleźć.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#BronisławFoltyn">Zaraz wyjaśnię dlaczego. Nie zdawałem sobie sprawy, że nad takimi rzeczami tutaj procedujemy. 57% Polaków w ogóle nie przeczytało żadnej książki w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#BronisławFoltyn">Ta ustawa to jest nic innego jak tylko kara dla bibliotek za to, że wypożyczają książki. Jest to system dość skomplikowany, bo on pobiera z innych źródeł, te biblioteki nie płacą, ale te pieniądze są też ze Skarbu Państwa. I płacimy tę karę. Ale komu to płacimy? Bo gdyby to szło rzeczywiście do autorów, do wydawców, to wszystko byłoby w porządku. Te pieniądze idą do prywatnego stowarzyszenia. Stowarzyszenie się nazywa Copyright Polska i pobiera ono z tego tytułu, że istnieją biblioteki i wypożyczają książki, 5 mln zł ze Skarbu Państwa. A ta kwota będzie rosła co roku o kilkaset tysięcy. I nad czym my tu procedujemy? Kończy się ta umowa, a my mamy teraz zdecydować, czy ją przedłużymy na 10 lat. Jak przedłużymy, a prawdopodobnie przedłużymy, bo słyszę, że wszyscy są za, to będzie ok. 60 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#BronisławFoltyn">Ale co się dzieje z tymi pieniędzmi? To jest najważniejsze, bo niewielu osobom chyba chciało się to sprawdzić. Ja sobie posprawdzałem wczoraj, jak to wygląda. Okazuje się, że jest pani Basia, która ma 13 dyrektorów i specjalistów, i oni na wynagrodzenia wydają 2,5 mln zł rocznie. Dajemy 5 mln zł, a oni biorą 2,5 mln zł. Pomyślałby ktoś, że reszta idzie do artystów, do pisarzy, do wydawców. Nie do końca tak jest. Idzie, owszem, część, ale część idzie np. na konkursy, nagrody. Wydają sobie kwartalnik, nawet fundują stypendia. Jest tam trzech stypendystów, nie wiadomo jak wyłonionych, dlaczego, ale każdy dostaje po 2 tys. zł miesięcznie z tej puli. Są nawet darowizny. Jest 100 tys. zł darowizny na to, żeby zbadać, jak Polacy czytają książki. Ile osób jest w tym stowarzyszeniu? To kluczowe pytanie: Ilu? Nikt nie zgadnie, to trzeba sprawdzić. 184 osoby są w stowarzyszeniu. To o co tutaj chodzi? Najwyższy czas zakończyć taką zabawę. Po co w ogóle my to przedłużamy? Mamy piękną umowę, tak, skończyła się, kończy się to z nowym rokiem, nie przedłużajmy tego.</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Do widzenia.)</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#BronisławFoltyn">Zróbmy w ogóle jakiś inny system i niech te pieniądze trafiają rzeczywiście do autorów, a nie do jakiejś tam pani Basi z przyjaciółmi.</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#BronisławFoltyn">Najciekawsze na koniec. Z tych pieniędzy, które my im wpłacamy, w tamtym roku oni oddali 4 mln zł, bo nie znaleźli autorów. Chodzi o system. Tam trzeba się zapisać do nich na ich stronie, autor musi się zapisać, żeby cokolwiek dostać. Większość, jak podejrzewam, w ogóle nie dostaje i nie ma pojęcia o istnieniu takiego stowarzyszenia, tak że Konfederacja będzie przeciwko temu projektowi.</u>
          <u xml:id="u-273.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-273.10" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Brawo!.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bartłomiej Pejo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ponad 150 różnych funduszy, agencji, instytucji w Polsce istnieje w sektorze finansów publicznych na podstawie różnych ustaw. Przy okazji nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych wielu obywateli dowie się, że w ustawie tej zaszył się właśnie jeden z takich funduszy: Fundusz Promocji Kultury. Cel jak zawsze szczytny: wsparcie artystów, jednak rozmiar tego schematu, jaki wypracowały kolejne rządy, jest po prostu nie do ogarnięcia. To jest celowe. Im więcej instytucji, im więcej podmiotów umyka uwadze publicznej, tym jeszcze większa szansa na nadużycia, nadużycia, o których wspominał m.in. kolega Foltyn.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#BartłomiejPejo">Szanowni Rządzący! Narzekaliście na to, że Prawo i Sprawiedliwość tworzy kolejne instytucje, w których miliony złotych wydawane są z klucza politycznego. Niestety nie tylko nic teraz nie robicie z tym procederem, ale po prostu dalej go powielacie. Ten fundusz oczywiście jest finansowany przede wszystkim z tzw. dopłat do gier liczbowych, gier hazardowych objętych monopolem państwa. Co jest tak strategicznego w wyjmowaniu kulek z liczbami z bębnów, że aż państwo musi to w to ingerować i się tym zajmować? Totalizator Sportowy przecież, jak niedawno się dowiedzieliśmy, nie służy jedynie do posiadania monopolu na hazard. Świetnie sprawdził się jako zasób miejsc pracy dla działaczy Platformy Obywatelskiej, PSL-u czy Lewicy i ich kolegów. Dziś rano Onet ujawnił, że mimo wyjścia na jaw tego kolesiostwa w Totalizatorze Sportowym nadal szefują tam te same osoby. Jak dowiedzieli się dziennikarze, na podobny awans nie mogli liczyć doświadczeni pracownicy.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#BartłomiejPejo">Tworzycie państwo pajęczynę powiązań — funduszy, spółek, opłat pobieranych od obywateli. To model państwa, z którym Konfederacja absolutnie się nie zgadza. Czas wreszcie skończyć z tym szaleństwem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Matysiak przedstawi stanowisko koła Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! System PLR, czyli Public Lending Right, działa od 2015 r. i umożliwia uzyskiwanie wynagrodzeń za wypożyczenia biblioteczne. Został wprowadzony za sprawą dyrektywy Unii Europejskiej, na co długo oczekiwali polscy autorzy, tłumacze i wydawcy. Wcześniej mogli oni liczyć na dochód tylko wtedy, kiedy książki były przez czytelników kupowane w księgarniach, natomiast w sytuacji, gdy te same książki zyskiwały drugie życie w bibliotekach, gdzie mogły być przecież przez lata chętnie wypożyczane przez czytelników, ich twórcy nie mieli z tego tytułu żadnych korzyści. Na szczęście to się zmieniło, ale praktyka pokazuje, że system wymaga zmian, aby po prostu nadążyć za rzeczywistością. O tym mówią zresztą środowiska literackie.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#PaulinaMatysiak">Po pierwsze, kwoty rekompensat są za niskie. Poprzednie lata pokazały, że ich wzrost, który był zakładany z dużym wyprzedzeniem, nie nadąża za inflacją i liczbą beneficjentów. Jak podają w swoim stanowisku Unia Literacka i Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury, mediana wypłat w 2022 r. wyniosła tylko 360 zł, co może rekompensować raptem koszt 100 egzemplarzy książek, które nie zostały sprzedane. Twórcy nie tylko popularnych nowości, ale także niszowych i niewznawianych pozycji nie zarabiają praktycznie w ogóle. Ponadto ten system nie nadąża również za dzisiejszymi trendami czytelniczymi. Coraz więcej Polaków korzysta bowiem z audioboków i e-booków, które przecież również można wypożyczać w bibliotekach, jednakże książki w cyfrowej postaci znajdują się poza tym systemem. Najwyższa pora, by przepisy zaczęły uwzględniać także i takie pozycje.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#PaulinaMatysiak">Kolejną sprawą wymagającą zmiany jest zakres bibliotek, które obejmuje system. Otóż na ten moment są to wyłącznie biblioteki publiczne. Biblioteki szkolne, pedagogiczne i naukowe zostały całkowicie pominięte. Jaki jest tego efekt? Autorzy i wydawcy nie otrzymują wynagrodzeń za korzystanie z ich twórczości w instytucjach edukacyjnych i akademickich, które często mają niebagatelne znaczenie dla rozwoju nauki. Do tego dochodzi także tak prozaiczna, ale uciążliwa kwestia jak fakt, że funkcjonowanie tego systemu opiera się na dokumentacji papierowej. Wszelkie deklaracje przystąpienia do systemu czy aktualizacje tytułów muszą być przesyłane na papierze z odręcznymi podpisami. Pora, aby wzorem wielu instytucji w kraju także i ten system doczekał się wygodnej i prostej obsługi cyfrowej.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#PaulinaMatysiak">System rekompensat wypożyczeń musi zostać rozszerzony o kolejne rodzaje bibliotek i uwzględniać książki w wersji elektronicznej. Jego funkcjonowanie powinno wkroczyć w XXI w. Powinien on zapewniać wynagrodzenia na godnym poziomie. Tylko wtedy będziemy mogli mówić o pełnym wsparciu dla polskich autorów, tłumaczy i wydawców. Składamy poprawkę, żeby w tym projekcie uwzględnić wypożyczenia w bibliotekach publicznych, a także książki w formie e-booków i audiobooków.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Dariusz Matecki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Pejo: Pytania.)</u>
          <u xml:id="u-278.5" who="#PiotrZgorzelski">A, przepraszam bardzo, pytania.</u>
          <u xml:id="u-278.6" who="#PiotrZgorzelski">Zapisało się 13 osób.</u>
          <u xml:id="u-278.7" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś chciałby się jeszcze zapisać na listę?</u>
          <u xml:id="u-278.8" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie ma chętnych, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-278.9" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-278.10" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Dariusz Matecki. Niewidoczny.</u>
          <u xml:id="u-278.11" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Bartłomiej Dorywalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany projekt ustawy budzi duże zainteresowanie zarówno środowisk twórczych, jak i bibliotekarzy, którzy podkreślają jego istotne znaczenie dla rozwoju kultury oraz wynagradzania autorów za korzystanie z ich utworów. W związku z powyższym pragnę zapytać, jakie konkretnie zmiany w sposobie alokacji środków z Funduszu Promocji Kultury przewiduje projekt ustawy, w szczególności w kontekście wynagrodzeń za użyczanie utworów. Czy planowane jest zwiększenie budżetu funduszu w celu pokrycia rosnących potrzeb związanych z dofinansowaniem bibliotek publicznych? W jaki sposób nowe przepisy zapewnią ochronę interesów twórców, zwłaszcza w kontekście zmian w prawie autorskim dotyczących użyczania utworów przez biblioteki? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Znam kilku autorów, którzy mają w swoim dorobku po parę pozycji książkowych, ale nie otrzymują żadnych tantiem z tego tytułu. Nawiązując do jednego z przedmówców, powiem, że jest pewien problem z wypłatami, ponieważ aby otrzymywać te środki, trzeba być zrzeszonym. Jeżeli jest się autorem pozycji książkowej, wielu pozycji książkowych, myślę o takim autorze, którego książki mają biblioteki w kilku miejscach w kraju, to nie oznacza to, że ktokolwiek kiedykolwiek mu cokolwiek zapłaci. Według mnie powinniśmy całościowo zastanowić się nad tym systemem, który jest, bo nie obejmuje on wszystkich autorów, ale tych, którzy są zrzeszeni i spełniają pewne warunki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W związku z tym, że przewidujemy to dofinansowanie przez okres 10 lat, dobrze się stało, że uwzględniamy sytuację, w której kwota bazowa będzie uaktualniana o wartość inflacji. Natomiast mam pytanie do pana ministra: Czy stowarzyszenie autorów i wydawców co roku przekazuje ministerstwu sprawozdanie z wydatkowania tych wszystkich środków? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jest to krótki i rzeczowy projekt, co do którego nikt nie powinien mieć żadnych wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Pejo: Ale ma.)</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#MałgorzataPępek">Przedłużenie finansowania zadań z Funduszu Promocji Kultury związanych z dofinansowaniem wynagrodzeń za użyczenie przez biblioteki utworów na kolejne 10 lat jest konieczne nie tylko dlatego, że kończy się poprzedni okres, na jaki zostały określone limity wydatków, ale pozwoli ono na zapewnienie ciągłości wypłaty wynagrodzeń osobom, które wnoszą istotny wkład w kulturę i edukację naszego społeczeństwa. Dofinansowanie ma wynosić 5% wartości zakupu materiałów bibliotecznych, co wynika z ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Chciałam zapytać, jak zatem będzie kształtowała się wartość dofinansowania w kolejnych latach. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych przedłożony przez minister kultury i dziedzictwa narodowego. Jak wiadomo, ma on na celu zapewnienie środków finansowych na dalsze wypełnianie przez Fundusz Promocji Kultury obowiązków związanych z wypłatą wynagrodzeń dotyczących użyczania egzemplarzy utworów wyrażonych słowem przez biblioteki publiczne. W związku z powyższym pozwalam sobie zadać następujące pytanie. Jako że nowe przepisy ustalają limity wydatków z Funduszu Promocji Kultury na ten cel na kolejne 10 lat, chciałabym wiedzieć, jaka jest ich wysokość oraz w jaki sposób będzie ona aktualizowana o wskaźnik inflacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiamy dzisiaj projekt ustawy o zmianie ustawy o prawie autorskim, prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych przygotowany przez obecny rząd. Wszystkie pomysły, które mają na celu promocję czytelnictwa i docenienie autorów, są niezwykle ważne. Mam nadzieję, że ten projekt również w tym kierunku zmierza. Ale w związku z tym mam pytanie do ministerstwa: Jakie kryteria będą decydowały o wysokości wypłat dla twórców z tytułu użyczeń dokonanych przez biblioteki? I drugie pytanie: Jakie działania będą podejmowane przez ministerstwo w sprawie monitorowania i ewaluacji wpływu tych zmian na sektor kultury, a w szczególności na twórców i instytucje biblioteczne? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#EwaLeniart">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych zakłada, że Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska z Funduszu Promocji Kultury będzie otrzymywało wypłatę, którą będzie przekazywać zrzeszonym autorom oraz wydawcom na wynagrodzenie z tytułu praw autorskich. Chciałabym zapytać: Czy Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Copyright Polska jest jedynym takim podmiotem? Czy w Polsce istnieją także inne podmioty, które mogą liczyć na pośrednictwo w przekazywaniu środków finansowych z tytułu praw autorskich z Funduszu Promocji Kultury? Czy autorzy oraz wydawcy niezrzeszeni w stowarzyszeniu mają szansę na wsparcie finansowe i otrzymanie wynagrodzenia z tytułu praw autorskich także z Funduszu Promocji Kultury? Czy ministerstwo ma wiedzę, ilu ewentualnie jest autorów oraz wydawców, którzy nie są zrzeszeni w Stowarzyszeniu Autorów i Wydawców Copyright Polska? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, koło Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#PaulinaMatysiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym zwrócić uwagę na to, że tym tematem zajmowała się podkomisja stała do spraw czytelnictwa i prawa autorskiego. Na sprawę zwracały uwagę stowarzyszenia twórców, pisarzy i tłumaczy. Kluczowa kwestia do dopracowania i do uzgodnienia także między resortami to uwzględnienie w tym systemie bibliotek szkolnych, pedagogicznych i naukowych. To wymaga oczywiście wygospodarowania funduszy ze strony wspominanych dwóch dodatkowych resortów po to, żeby twórcy byli sprawiedliwie wynagradzani za korzystanie z ich twórczości w dostępnych bibliotekach, z których przecież wszyscy możemy korzystać, z których wypożyczamy książki, korzystamy z owoców pracy pisarzy czy też tłumaczy. Uczciwe byłoby, żeby każde takie wypożyczenie było zliczane i mogło być wynagradzane sprawiedliwie w stosunku do ilości wypożyczeń. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Artura Łąckiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ja w tej sprawie, ale zacznę inaczej. Żeby sprzedać jakikolwiek produkt, trzeba go zareklamować. Czy to będzie rzecz, czy usługa, czy myśl, trzeba to zareklamować albo pójść do kogoś powiedzieć, albo wykupić reklamę. Trzeba też przyzwyczaić klienta do tego produktu, tak żeby nie mógł się bez niego obyć przez dłuższy czas albo przez całe życie. Ja bym tutaj optował, mówił do twórców i autorów książek, żeby biblioteki szkolne potraktowali jako taką reklamę w przyszłość, bo czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci. Więc może nie bierzmy opłat od bibliotek szkolnych. Rozumiem, wiem, że to nie szkoły będą płaciły, tylko Skarb Państwa, ale może akurat tę część pieniędzy, która by była z tych bibliotek szkolnych, Skarb Państwa mógłby przeznaczyć na coroczny zakup nowych książek do bibliotek szkolnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Pejo, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#BartłomiejPejo">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Chciałbym zapytać, jakie są mechanizmy kontroli kryteriów i procesu przyznawania grantów i wsparcia finansowego z Funduszu Promocji Kultury. Jaką mamy pewność, że to nie względy towarzyskie czy polityczne będą decydowały o wydatkowaniu pieniędzy publicznych? Przecież to za waszych rządów nic się nie zmieniło. Mieli być eksperci, przejrzystość i uczciwość, a jest kolesiostwo w Totalizatorze Sportowym, załatwianie pracy działaczom politycznym, partyjnym. Mamy jeden wielki polityczny urząd pracy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Kaletę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#PiotrKaleta">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proszę państwa, chciałbym się ująć za autorami wspaniałych wypowiedzi, które padły w tej Izbie, albo zostały wypowiedziane przez osoby, które tutaj zasiadają nadal.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#PiotrKaleta">Panie Ministrze! Czy są przewidziane jakieś wynagrodzenia dla osób, które wypowiedziały tak wspaniałe słowa jak: sześciu króli, kwestię: jeżeli natura by chciała, to mierzeja by była przekopana czy wreszcie: dość dyktatury kobiet? A może bardziej na grubo, bo ostatnio, proszę państwa, słyszeliśmy absurdalną wypowiedź jednego z byłych posłów Lewicy, który mówił, że 8-literowe hasło: Je… PiS jest dziedzictwem kulturowym.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, jeżeli tak do tego podchodzimy, to chciałbym zapytać, czy ci ludzie również mogą liczyć na jakieś uposażenia od państwa.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#PiotrKaleta">Nie chcę iść jeszcze bardziej na grubo, bo pewnie pani marszałek, i słusznie, by mnie za to skarciła, ale np. był jeden z takich panów, który mówił coś o dupiarzu. Tak że czy takie nazewnictwo, którym państwo w niektórych momentach się zachwycacie, jest również godne tego, żeby wypłacać za nie tantiemy? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mówimy tutaj oczywiście o bibliotekach publicznych, bo innych nie jesteśmy sobie w stanie nawet wyobrazić.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#RomanFritz">Takie dwa przykłady z mojego okręgu wyborczego. Biblioteka publiczna w Żorach w tym roku zorganizowała fantastyczne wydarzenie, które trwało przez miesiąc. Były to jakieś warsztaty genderowe dla młodzieży od bodajże 12. czy 13. roku życia. Drugi przykład jest z Rybnika, gdzie dyrektorem Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rybniku jest pani Aleksandra Klich-Siewiorek, była wieloletnia redaktor naczelna „Wysokich Obcasów”. To był taki, wiecie państwo, feministyczny dodatek do „Gazety Wyborczej”. Ona w tej bibliotece sączy jakieś tam lewackie treści od lat i nie wpuszcza żadnych innych. Pytanie zasadnicze: Czy państwo w ogóle macie w głowie taki scenariusz jak prywatyzacja bibliotek i normalne działania rynkowe? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Pozwólcie państwo, że ogłoszę 2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 44 do godz. 13 min 46)</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję Wysokiej Izbie za wyrozumiałość.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#MonikaWielichowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-302.5" who="#MonikaWielichowska">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 8. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-302.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego pana ministra Andrzeja Wyrobca, który zmierzy się z państwa pytaniami i będzie na nie odpowiadać.</u>
          <u xml:id="u-302.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ja muszę bić brawo panu ministrowi. Brawo, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-302.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#AndrzejWyrobiec">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#AndrzejWyrobiec">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo Posłowie! Postaram się w miarę sprawnie przejść przez zadane pytania.</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#AndrzejWyrobiec">Co do projektowanych czy planowanych zmian w obowiązującej ustawie, o których mówiły panie posłanki Matysiak i Gosek-Popiołek, to chcę powiedzieć, że w ministerstwie prowadzone są obecnie działania mające na celu wypracowanie rozwiązań odpowiadających na oczekiwania wskazane przez panie posłanki. Wymaga to przygotowania nowelizacji uwzględniającej poza bibliotekami publicznymi również biblioteki naukowe, biblioteki szkolne, biblioteki pedagogiczne. To powinno i musi być poprzedzone analizą, np. taką, czy biblioteki te mają wystarczające systemy informatyczne, które pozwoliłyby na przekazywanie danych dotyczących wypożyczeń bibliotecznych będących podstawą dokonywanych podziałów wynagrodzeń na rzecz beneficjentów. W najbliższym czasie ministra kultury przedstawi plan dotyczący dalszych prac nad adaptowaniem tego systemu do dzisiejszych warunków, wychodząc naprzeciw potrzebom formułowanym również przez środowiska literackie, o których dzisiaj też tu była mowa. Chcę jednak zwrócić uwagę, że obecnie nie posiadamy jednego systemu bibliotecznego obsługującego biblioteki, tzn. nie ma automatycznego centralnego agregowania danych ze wszystkich przywoływanych tutaj przez państwa posłów 7,5 tys. bibliotek publicznych w kraju. Dostarczane dane podlegają wspólnieniu przez stowarzyszenie Copyright Polska.</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#AndrzejWyrobiec">Na marginesie odpowiadam na jedno z zadanych pytań, czy Copyright Polska jest jedyną organizacją, która ma prawo do pobierania tych wynagrodzeń i przekazywania ich, dzielenia ich na poszczególnych autorów, których książki są w bibliotekach wypożyczane. Odpowiadam: tak, jest jedyną organizacją, dlatego że jest wybierana w ramach konkursu, który jest organizowany co 5 lat. Co 5 lat jest wybierana organizacja, która się zgłosi, każda organizacja ma do tego prawo. W tym trybie jest wybrane Copyright Polska, które obecnie ten system obsługuje.</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#AndrzejWyrobiec">Zatem aby organizacja, stowarzyszenie, które obsługuje ten system, mogło funkcjonalnie dokonywać rozliczeń wynagrodzeń wobec indywidualnych beneficjentów, musi mieć dostarczone zagregowane informacje z systemów informatycznych. Obowiązujący model, o czym też jeden z panów posłów dzisiaj mówił, podobnie jak w wielu krajach Unii Europejskiej, został zbudowany na zasadzie reprezentatywnej próby, zarówno próby geograficznej, jak i liczby mieszkańców miejscowości, w których znajdują się biblioteki.</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#AndrzejWyrobiec">Odnośnie do audiobooków i e-booków należy wyraźnie wyjaśnić, że postulaty dotyczące wypożyczania audiobooków i e-booków są brane pod uwagę przez ministerstwo kultury. Postulaty te wiążą się jednak również z koniecznością pozyskiwania odpowiednich danych. Mamy świadomość tego, że to zadanie jest zadaniem do natychmiastowego, jak najszybszego wykonania, a dzisiaj mówimy o prostej nowelizacji dotyczącej przedłużania wypłat z Funduszu Promocji Kultury. Przede wszystkim co do skali wypożyczeń tego formatu książek, e-booków czy audiobooków, musimy ustalić, jakie mieć pewne, wiarygodne dane, na ile pobieranie danych dotyczących wypożyczeń z bibliotek książek elektronicznych przez systemy informatyczne jest skorelowane z wypożyczeniami książek papierowych, jak się ma jedno do drugiego. Wymagać to będzie również dokonania bardzo poważnej oceny skutków regulacji takiego przedsięwzięcia, zanim konkretne rozwiązania zostaną zaproponowane przez ministerstwo kultury.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#AndrzejWyrobiec">Czy są autorzy, którzy nie otrzymują wynagrodzeń, i czy otrzymują wynagrodzenia tylko ci, którzy są członkami stowarzyszenia Copyright Polska? Absolutnie nie. Każdy autor, który się zgłosi… Faktem jest, że to wymaga zgłoszenia osobistego, pisemnego, ponieważ są konieczne do zawarcia w tym zgłoszeniu konkretne dane osobowe autora oraz podanie numeru konta, na które środki wynikające z wypożyczeń bibliotecznych muszą zostać przekazane. Zatem niezależnie od tego, czy ktoś jest członkiem jakiegoś stowarzyszenia, czy nie jest, po zgłoszeniu zostaje uwzględniony w podziale wynagrodzeń z tytułu public lending right. Informacyjnie powiem, że w ostatnim roku sprawozdawczym — bo co roku mamy dostęp do rocznych sprawozdań Copyright Polska, które regularnie przedstawia informacje o sposobie podziału, o kwotach wydanych na poszczególnych autorów — ponad 2100 autorów uzyskało za pośrednictwem stowarzyszenia wynagrodzenia z tytułu wypożyczeń bibliotecznych, a ponad 4400 autorów uprawnionych złożyło oświadczenia o woli otrzymywania takich wynagrodzeń. Różnica między 4400 a 2100 wynika stąd, że po prostu część książek nie jest wypożyczana albo nie jest wypożyczana w takiej ilości, że uprawnia ona do wypłaty wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#AndrzejWyrobiec">Pan poseł Kaleta zadał pytanie, którego nie rozumiem, więc nie jestem w stanie na nie odpowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#AndrzejWyrobiec">Czy podział środków jest uznaniowy? Szanowni państwo, podział środków z tytułu wypożyczeń bibliotecznych nie jest uznaniowy, tylko jest uzależniony od ilości wypożyczeń. To jest bardzo oczywisty i prosty mechanizm.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#AndrzejWyrobiec">Jeżeli nie odpowiedziałem na któreś z państwa pytań, to przepraszam, być może nie zdążyłem wszystkich zapisać. Z pewnością odsłucham dzisiejszą debatę i na wszystkie pytania udzielę precyzyjnej odpowiedzi pisemnie. Bardzo państwu dziękuję. Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-303.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawkę, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#MonikaWielichowska">Zanim przystąpimy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego, chcę serdecznie pozdrowić młodzież, uczennice i uczniów z VII Liceum Ogólnokształcącego im. Dąbrówki w Poznaniu. Dziś odwiedzają Sejm z ministrem Adamem Szłapką. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o sporcie (druki nr 560 i 822).</u>
          <u xml:id="u-304.6" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Tadeusza Tomaszewskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o sporcie, druk nr 822. 12 lipca br. parlamentarzyści klubu poselskiego Lewicy wnieśli inicjatywę poselską o zmianie ustawy o sporcie. Sprawa dotyczy przyznania świadczeń dla medalistów igrzysk dobrej woli. W sumie chodzi o 26 osób. Jest to katalog zamknięty, który obejmuje osoby ewentualnie uprawnione do tego świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#TadeuszTomaszewski">Komisja Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, zgodnie z delegacją pana marszałka, 25 września rozpatrzyła ten projekt w pierwszym czytaniu. 19 listopada miała miejsce kontynuacja rozpatrywania tego projektu. Sprawozdanie zawarte w druku nr 822 różni się od pierwszego projektu zawartego w druku nr 560 przede wszystkim terminem wejścia w życie ustawy. Na początku wnioskodawcy uważali, że ustawa może wejść w życie 1 stycznia 2025 r., jednak ze względu na upływ czasu i prace trwające zarówno w parlamencie, jak i podczas posiedzeń komisji zdecydowaliśmy się na to, że ustawa wejdzie w życie 1 kwietnia 2025 r., co jest zgodne z art. 3 sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoka Izbo! Sprawa dotyczy igrzysk dobrej woli, które były odpowiedzią na kryzys związany z rywalizacją wielkich mocarstw, okres zimnej wojny, między byłym Związkiem Radzieckim a Stanami Zjednoczonymi. Gdy w 1980 r. odbywały się igrzyska olimpijskie, w Moskwie nastąpił ich bojkot. Miało to również miejsce w 1984 r. w Los Angeles, kiedy tzw. państwa socjalistyczne, poza Rumunią, również nie brały udziału w tychże igrzyskach, stąd pojawiła się właśnie ta inicjatywa zorganizowania igrzysk dobrej woli, które miały na celu i realizowały taki cel jak promowanie przyjaźni i zrozumienia między narodami poprzez sport w duchu dobrej woli i współpracy. Igrzyska te były nastawione przede wszystkim na przezwyciężenie politycznych różnic i skupienie się na sportowej rywalizacji. Od 1986 r. do 2001 r. były one rozgrywane m.in. w Moskwie, Seattle, Petersburgu, Nowym Jorku i Brisbane. Odbyły się też jedne igrzyska zimowe.</u>
          <u xml:id="u-305.3" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o całą ideę świadczeń dla medalistów olimpijskich, a w cudzysłowie i potocznie mówiąc: dodatku do emerytur, to pojawiła się ona w wyniku analizy sytuacji ekonomicznej i dochodowej byłych sportowców, m.in. Wojciecha Fortuny oraz wielu innych, którzy zdobywali medale w poprzednim wieku. Wielu z nich miało bardzo trudną sytuację. Musieli również korzystać z pomocy społecznej, dlatego też z inicjatywy wielu byłych medalistów olimpijskich, Polskiego Komitetu Olimpijskiego, śp. Stefana Stanisława Paszczyka, prezesa PKOl-u i prezesa urzędu kultury fizycznej, ale także posła tej Izby, podjęliśmy prace w komisji kultury fizycznej i sportu mające na celu wypracowanie modelowego rozwiązania wspierającego medalistów olimpijskich, tak aby dla tych naszych perełek, ludzi, którzy promowali Polskę na arenach międzynarodowych, stworzyć mechanizm wspierający ich dochody.</u>
          <u xml:id="u-305.4" who="#TadeuszTomaszewski">Pamiętam jak dziś, bo poprowadziłem te prace w 2000 r. razem ze śp. Ireną Szewińską, Marią Kwaśniewską-Maleszewską, Mieczysławem Nowickim, wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego Jerzym Kulejem, Zbigniewem Pietrzykowskim, jak pracowaliśmy na posiedzeniach podkomisji powołanej przez komisję i udało się wypracować ustawę przyznającą te świadczenia olimpijskie medalistom na początku odbywających się wtedy igrzysk olimpijskich. Następnie w 2006 r. wprowadziliśmy identyczne rozwiązania, jeśli chodzi o igrzyska paralimpijskie, i w tej grupie również znajdują się medaliści wcześniej rozgrywanych imprez, które poprzedzały igrzyska paralimpijskie, czyli nie były wprost igrzyskami paralimpijskimi, a poprzedzały te igrzyska paralimpijskie. Następnie uwzględniono również opinie tych sportowców, którzy zostali pokrzywdzeni w wyniku decyzji politycznej, w związku z którą nie mogli uczestniczyć w igrzyskach w Los Angeles. Dla uczestników i medalistów zawodów „Przyjaźni” w 1984 r. wprowadzono medale. Wprowadzono świadczenia dla medalistów na wniosek rządów poprzedniej kadencji olimpiady szachowej. Dziś to świadczenie wynosi 4203 zł i od 2016 r., również z inicjatywy Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki, jest świadczeniem, od którego nie odprowadza się podatku dochodowego od osób fizycznych i nie płaci się żadnej składki.</u>
          <u xml:id="u-305.5" who="#TadeuszTomaszewski">W czasie prac nad ustawą zarówno panie i panowie posłowie, jak i przedstawiciele ministerstwa oraz ruchu sportowego pytali o poziom sportowy tych wydarzeń. Myślę, że odpowiedzią mogą być wystąpienia znanych sportowców, mistrzów olimpijskich biorących udział w tej imprezie, w poszczególnych edycjach igrzysk dobrej woli.</u>
          <u xml:id="u-305.6" who="#TadeuszTomaszewski">Otylia Jędrzejczak, obecnie prezes Polskiego Związku Pływackiego, powiedziała, że igrzyska dobrej woli były jej drugą najważniejszą imprezą w życiu. Pierwszą były igrzyska olimpijskie w Sydney, na których była najmłodszą olimpijką w naszej reprezentacji. Później, w 2001 r. w Brisbane została powołana do reprezentacji europejskiej w pływaniu. Na tej imprezie byli najlepsi zawodnicy na świecie, a ich rywalizacja, choć toczyła się po mistrzostwach świata, była niezwykle zacięta.</u>
          <u xml:id="u-305.7" who="#TadeuszTomaszewski">Inny uczestnik tej debaty, wybitny sportowiec, dwukrotny złoty medalista olimpijski Waldemar Legień przypomniał, że był na igrzyskach dobrej woli w Moskwie i Seattle. Początkowo przez decyzję sędziów co do określonej wagi miał kłopoty z zakwalifikowaniem się, ale w tym uczestniczył. Stwierdził, że walki były bardzo zacięte, a zawody były na takim poziomie, że była to po prostu impreza równoległa — czy równoznaczna — do igrzysk olimpijskich.</u>
          <u xml:id="u-305.8" who="#TadeuszTomaszewski">Anna Bajan, przed laty czołowa polska zawodniczka, obecnie wiceprezes Polskiego Związku Pięcioboju Nowoczesnego, stwierdziła: Igrzyska dobrej woli były zawodami ważnymi i prestiżowymi, w szczególności dla zawodników, którzy w pewnym momencie po bojkocie igrzysk w 1980 r. i 1984 r. kończyli uprawianie sportu. Idea ruchu olimpijskiego właściwie została nadwyrężona. Igrzyska dobrej woli pokazały, że jest nadzieja dla sportu, dla prawdziwego sportu, pozbawionego wszelkich politycznych układów, prawdziwego sportu zgodnego z ideami Pierre’a de Coubertin, że jest to możliwe. Myślę, że właśnie organizacja takich zawodów przysłużyła się ruchowi olimpijskiemu, i wierzę w młodych ludzi, w to, że mają po co trenować.</u>
          <u xml:id="u-305.9" who="#TadeuszTomaszewski">Waldemar Legień i Otylia Jędrzejczak jako medaliści igrzysk dobrej woli zdobyli medale olimpijskie. Oczywiście po raz drugi nie będą otrzymywać świadczenia, ale pokazuje to poziom tych igrzysk.</u>
          <u xml:id="u-305.10" who="#TadeuszTomaszewski">Wanda Panfil to jedyna w historii Polka, która wywalczyła mistrzostwo świata w biegu maratońskim. Wygrywała też prestiżowe maratony w Nowym Jorku, Bostonie, Nagoi czy Londynie. Jak mówiła, nie miała szczęścia do startów olimpijskich: raz ze względów chorobowych, innym razem dostała za małe buty od właściwego związku sportowego. Szykowała się do tych mistrzostw. Jako jedyna Polka na tych igrzyskach dobrej woli zdobyła złoty medal.</u>
          <u xml:id="u-305.11" who="#TadeuszTomaszewski">W historii igrzysk dobrej woli łącznie 35 polskich sportowców zdobyło medale, z czego 26 nie ma medalu igrzysk olimpijskich. W zdecydowanej większości są to wybitni zawodnicy, często mistrzowie i medaliści mistrzostw świata i Europy. Są wśród nich np. pływak Bartosz Kizierowski, dżudoka Wiesław Błach, łyżwiarze figurowi Dorota i Mariusz Siudkowie, sztangista Paweł Najdek czy lekkoatleci znani ze słynnej sztafety 4 × 400 m Robert Maćkowiak, Tomasz Czubak, Piotr Rysiukiewicz i Piotr Haczek.</u>
          <u xml:id="u-305.12" who="#TadeuszTomaszewski">Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki chciałbym podziękować za merytoryczną debatę nad tym projektem, za udział strony społecznej. Chcę zaznaczyć, że w tej sprawie występował Polski Komitet Olimpijski pod kierownictwem pana prezesa Andrzeja Kraśnickiego. Również obecny prezes Polskiego Komitetu Olimpijskiego i Zarząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego poparli tę inicjatywę. Także Towarzystwo Olimpijczyków Polskich opowiedziało się za tym rozwiązaniem.</u>
          <u xml:id="u-305.13" who="#TadeuszTomaszewski">Moim zdaniem dzisiaj w tych wszystkich grupach mamy 614 zawodniczek i zawodników, którzy są uprawnieni do świadczeń dla medalistów olimpijskich. W budżecie państwa na przyszły rok na ten cel zaplanowano 35 925 tys. zł, a koszty wejścia w życie tej ustawy to niecały 1 mln zł. W projekcie było 1,3 mln, ale ze względu na to, że ustawa wejdzie w życie o kwartał później, ten koszt to ok. 1 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-305.14" who="#TadeuszTomaszewski">Dlatego też wnoszę do Wysokiej Izby o uchwalenie nowelizacji ustawy o sporcie, druk nr 822. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Arkadiusza Czartoryskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#ArkadiuszCzartoryski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z procedowanym projektem ustawy niewątpliwie łączy się brutalna polityka czasów zimnej wojny, na którą sportowcy nie mieli wpływu. W 1979 r. Związek Sowiecki rozpoczął inwazję w Afganistanie. Państwa zachodnie w ramach protestu przeciwko tej interwencji postanowiły zbojkotować igrzyska olimpijskie w Moskwie w 1980 r. Do stolicy ZSRR nie pojechały reprezentacje państw zachodnich. W zemście za to Związek Sowiecki oraz kraje ówczesnych demokracji ludowych, w tym Polska, nie wzięły udziału w igrzyskach rozgrywanych w Los Angeles w 1984 r. 17 maja 1984 r. zarząd Polskiego Komitetu Olimpijskiego podjął decyzję o bojkocie igrzysk olimpijskich w Los Angeles. Posłuchajmy, jak brzmiało uzasadnienie z maja 1984 r. PKOl: Powstała nieznośna sytuacja. Bezkarnie działają dywersyjne organizacje stawiające sobie za cel niedopuszczenie do udziału w igrzyskach sportowców radzieckich i innych krajów socjalistycznych. Przygotowuje się werbowanie uciekinierów i gromadzi się na ten cel specjalne fundusze. Grozi się prowokacjami, różnego rodzaju akcjami. Znane są nam przygotowania różnych antypolskich ośrodków w Los Angeles. W efekcie polscy sportowcy nie mogli wziąć udziału w tych igrzyskach, a przygotowywali się często całe życie.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#ArkadiuszCzartoryski">Oczywiście odpowiedzią na to, jak już wiemy z historii, były igrzyska dobrej woli. Dzisiaj różnie możemy je oceniać. Pierwsze odbyły się w Moskwie 1986 r. Do stolicy komunistycznej Rosji przyjechało wówczas 3 tys. sportowców z 79 państw. Startowali w wielu dyscyplinach. Kolejne odbyły się w Seattle, ale co ciekawe, w Seattle na rozpoczęciu tych igrzysk dobrej woli przemówienie inaugurujące wygłosił prezydent Ronald Reagan.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#ArkadiuszCzartoryski">Chciałbym też oddać na chwilę głos sportowcom, jak oni to oceniają. To był szok — nie kryje Wojciech Drzyzga, ówczesny rozgrywający siatkarskiej reprezentacji Polski. Polityka sprawiła, że młodzi ludzie stracili motywację. Wszystko się zawaliło, a my mieliśmy drużynę, która mogła polecieć po medal — wspomina. Zastanawialiśmy się, czy możemy wystartować chociażby pod flagą olimpijską. Mieliśmy jednak w Polsce rodziny, żony, dzieci. Ucieczka z kraju nie wchodziła w rachubę. Nikt nie chciał emigrować ani przed decyzją o bojkocie, ani później.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#ArkadiuszCzartoryski">O medalu na igrzyskach w Los Angeles marzył też kolarz Lech Piasecki, który rok później zdobył mistrzostwo świata. Tak wspomina: Mieliśmy już strój olimpijski, ale w pewnym momencie dostaliśmy dramatyczną informację, że za ocean jednak nie polecimy. Piasecki, jeden z najlepszych zawodników w dziejach naszego kolarstwa, nigdy na igrzyskach olimpijskich już nie wystartował. Robert Skolimowski w dwuboju podniósł 415 kg. Taki wynik dałby mu w Los Angeles złoty medal. Medal planował także Marian Woronin, który jeszcze 9 czerwca ówczesnego roku pobił rekord Polski w biegu na 100 m, osiągając wynik 10 sekund. Ustanowił granicę, które nikt do dzisiaj nie złamał.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#ArkadiuszCzartoryski">Kolejny sportowiec: Igrzyska w Seattle w 1990 r. były bardzo mocno obsadzone, startowali najlepsi zawodnicy świata. Zdobyłem na nich srebrny medal w kategorii 86 kg. Mam w swojej kolekcji także medale olimpijskie, dzięki którym mam tzw. emeryturę sportową, ale uważam, że także medaliści Goodwill Games powinni otrzymać to świadczenie. Przygotowanie i wysiłek włożony w te zawody był taki sam jak w olimpiady — powiedział na posiedzeniu Komisji Sportu Waldemar Legień, dwukrotny mistrz olimpijski i wielokrotny medalista. Podobną opinię zaprezentowała pani Wanda Panfil-Gonzáles, mistrzyni świata w maratonie, zwyciężczyni maratonu w Nowym Jorku, Londynie, Bostonie i w wielu innych miastach. W 1990 r. w Seattle zwyciężyła w biegu na 10 km. Pani Wanda mówiła tak: Wysiłek, jaki sportowcy wkładali w przygotowania do igrzysk dobrej woli, był taki sam, a może nawet większy od tego przy przygotowaniach olimpijskich. Ja nie mam medalu olimpijskiego w dorobku. O powodach już dzisiaj nie chce mi się nawet mówić.</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#ArkadiuszCzartoryski">Szanowni Państwo! Kwota jest niewielka, ale myślę, że będzie to gest w kierunku tych ludzi, którzy w wielu sytuacjach dosłownie od dzieciństwa przygotowywali się do tego pierwszego startu w olimpiadzie, a wielka polityka, brutalna rywalizacja, rywalizacja mocarstw im to uniemożliwiła. Pojechali na takie igrzyska, na jakie mogli wówczas jechać, tak jak mówię, nie mieli na to wpływu. Kwota dla budżetu jest niewielka, natomiast symbolicznie zauważymy tych ludzi, którzy kiedyś przez wstrętną politykę zostali pozbawieni szansy startu i uzyskania medalu na igrzyskach olimpijskich.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#ArkadiuszCzartoryski">Jeszcze raz to powtórzę: Klub Prawa i Sprawiedliwości popiera przedmiotowy projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jakuba Rutnickiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#JakubRutnicki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu swojego klubu przedstawić stanowisko odnośnie do projektu ustawy o zmianie ustawy o sporcie.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#JakubRutnicki">Wiele ważnych rzeczy zostało powiedzianych, bo rzeczywiście wkład, ciężka praca każdego sportowca to jest gigantyczne poświęcenie, to nie podlega jakiejkolwiek dyskusji. Żebyśmy my przed telewizorami, a może czasami jako uczestnicy, jako kibice mogli spojrzeć na polskich sportowców, być dumni z tego powodu, że zdobywają medale, to jest gigantyczne poświęcenie, to jest poświęcenie całego życia. To nie podlega jakiekolwiek wątpliwości. I trzeba jasno powiedzieć, że często to poświęcenie powoduje, że wybitni sportowcy też mają trudności, jeżeli chodzi potem o możliwość odnalezienia się na rynku pracy. Pan przewodniczący o tym mówił, że emerytura olimpijska tak naprawdę była takim wyjściem naprzeciw tym potrzebom, a czasami po prostu dramatom życiowym, bo państwo polskie też nie może pozwolić sobie na to, żeby wielcy sportowcy, kiedyś oklaskiwani przez nas wszystkich, nagle mieli problem, żeby związać koniec z końcem. Na takie rzeczy absolutnie sobie nie można pozwolić i na pewno to świadczenie olimpijskie jest bardzo doceniane, bo trzeba też powiedzieć, że gdy spotykamy się z naszymi kolegami, koleżankami z innych parlamentów, często mówimy o tym świadczeniu. Czasami też o tym zapominamy, szanowni państwo, bo to jest de facto najwyższe wynagrodzenie, bo przecież sportowiec po 40. roku życia do końca swoich dni uzyskuje świadczenie comiesięczne na dzień dzisiejszy w kwocie 4200 zł.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#JakubRutnicki">I rzeczywiście w tej chwili pojawił się projekt, aby tych wszystkich sportowców, którzy brali udział w igrzyskach dobrej woli, medalistów, zawrzeć w nim, aby oni weszli też do tej grupy, i by mogli ubiegać się o to świadczenie olimpijskie, o tę emeryturę olimpijską.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#JakubRutnicki">Wiele mówimy na temat kwestii fair play. Myślę, że rzeczywiście to jest ważne, żeby nasi zawodnicy, których czasami skrzywdziła też polityka, o tym mówił mój przedmówca… Tylko panie pośle, panie ministrze, były te zawody „Przyjaźni”, które de facto przede wszystkim miały zrekompensować naszym sportowcom to, że nie mogli brać udziału w igrzyskach w Los Angeles. Rzeczywiście na tej podstawie uważam, że powinniśmy podjąć pewną dyskusję, abyśmy rzeczywiście wszystko przeanalizowali. Chodzi o to, by sportowcy czuli, że to świadczenie jest jasno dookreślone. Bo za chwilę mogą nas zapytać mistrzowie świata, mistrzowie Europy: A dlaczego my nie możemy mieć takiego świadczenia?</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#JakubRutnicki">Chciałbym też poruszyć, szanowni państwo, jedną sprawę, jeżeli chodzi oczywiście o to świadczenie. Myślę o igrzyskach dobrej woli. To jest w sumie 26 sportowców, którzy będą mogli załapać się na to świadczenie. Pan przewodniczący też o tym mówił, wymieniając czy to panią Otylię Jędrzejczak, czy Waldemara Legienia. Ale w ich przypadku nie ma tego problemu, bo te osoby mają przecież świadczenia olimpijskie, więc te świadczenia nie mogą się łączyć, tych osób to nie będzie dotyczyć.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#JakubRutnicki">Mój klub po głębokiej analizie będzie się opowiadał za tym, aby ten projekt i tę zmianę przyjąć, bo to jest przede wszystkim sygnał wysłany do sportowców, że państwo polskie docenia ich trud i niesamowity wysiłek. Często pewne przypadki, ale też pewne problemy, za które sportowcy nie byli odpowiedzialni, doprowadziły do tego, że właśnie podczas igrzysk nie było szans na medal, a tutaj się to udało. Ale też, szanowni państwo, na kanwie tych doświadczeń, ale szczególnie ostatnich wydarzeń, jeżeli chodzi o Paryż i naszego fantastycznego dwukrotnego medalistę, szermierza na wózku pana Michała Dąbrowskiego, powinniśmy jako Izba pomyśleć o jednej rzeczy. To był fantastyczny człowiek, który wygrał z rakiem, aby pojechać na igrzyska. 2 tygodnie po paraolimpiadzie zmarł i osierocił dwoje dzieci. Myślę, szanowni państwo, że dyskutując właśnie na temat zmian dotyczących tych świadczeń, powinniśmy wziąć pod uwagę tego typu sytuacje, że gdy olimpijczyk nie doczekał tego świadczenia, a osierocił dzieci, to te dzieci powinny móc dziedziczyć to świadczenie chociażby do 18. roku życia. Myślę, że też powinniśmy jako Wysoka Izba nad tym się pochylić. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Lubońskiego, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#AdamLuboński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 dotyczące projektu nowelizacji ustawy o sporcie.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#AdamLuboński">Klub Parlamentarny Polska 2050 wyraża poparcie dla projektu nowelizacji ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, zakładającego przyznanie świadczeń pieniężnych medalistom igrzysk dobrej woli. Doceniamy wagę tego projektu oraz jego wkład w uhonorowanie sportowców, którzy swoim wysiłkiem i zaangażowaniem przyczynili się do promocji Polski na arenie międzynarodowej. Choć ten projekt został przygotowany przez naszych partnerów z koalicji, uważamy, że docenianie wybitnych osiągnięć sportowych i promowanie takich wartości jak pokój, współpraca międzynarodowa i jedność przez sport to cele, które powinny łączyć ponad podziałami politycznymi.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#AdamLuboński">Igrzyska dobrej woli były ważnym wydarzeniem historycznym, promującym sport jako narzędzie budowania porozumienia między narodami. Uhonorowanie polskich medalistów tych zawodów to słuszny krok w stronę wyrównania historycznych zaniedbań i uznania ich za wkład w rozwój oraz budowę pozytywnego wizerunku Polski.</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#AdamLuboński">Projekt został zaplanowany z należytą starannością w zakresie finansowania. Zamknięta liczba beneficjentów, czyli 26 medalistów, oraz stosunkowo niewielkie obciążenie budżetowe państwa pokazują, że ustawa jest realistyczna i odpowiedzialna finansowo. Wprowadzenie tej ustawy w życie od 1 stycznia 2025 r. pozwoli na właściwe uwzględnienie tych wydatków w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#AdamLuboński">Przyjęcie tej nowelizacji w roku stulecia startów Polski na igrzyskach olimpijskich to piękne świadectwo, że nasz kraj pamięta o swoich sportowcach, którzy często w trudnych politycznie warunkach reprezentowali nasz kraj z dużym honorem. Liczymy, że wspólna praca w ramach koalicji umożliwi sprawne uchwalenie tej ustawy, która będzie krokiem w stronę większej sprawiedliwości społecznej i docenienia wszystkich, którzy swoją postawą promują wartości bliskie każdemu Polakowi. Przyjęcie tej ustawy nie tylko naprawi historyczną niesprawiedliwość wobec medalistów igrzysk dobrej woli, ale również wzmocni pozycję Polski jako kraju, który ceni i wspiera swoich sportowców.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#AdamLuboński">Klub Parlamentarny Polska 2050 deklaruje swoje poparcie dla tego projektu i apeluje o jego przyjęcie w duchu ponadpartyjnego szacunku dla wszystkich sportowców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-311.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Stanisława Tomczyszyna, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#StanisławTomczyszyn">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy zawartego w drukach nr 560 i 822.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#StanisławTomczyszyn">Projekt ma na celu objęcie świadczeniem pieniężnym dla reprezentantów Polski, które zwyczajowo nazywamy emeryturą olimpijską, kolejnej grupy sportowców, a mianowicie medalistów igrzysk dobrej woli, odbywających się co 4 lata od 1986 r. do 2001 r. Regulacja ta obejmie więc swoim działaniem określoną 26-osobową grupę wybitnych polskich sportowców, którzy z sukcesami reprezentowali Polskę na igrzyskach dobrej woli. Wśród nich jest siedmioro złotych, trzynaścioro srebrnych i sześcioro brązowych medalistów tego sportowego czempionatu.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#StanisławTomczyszyn">Odczytując kolejno nazwiska sportowców, którzy w sytuacji uchwalenia tego projektu nabędą prawo do korzystania z pieniężnego świadczenia dla reprezentantów Polski, nie możemy mieć wątpliwości, że w określonym historycznym czasie byli to reprezentanci największego formatu w uprawianych przez siebie dyscyplinach sportowych. Obok zdobycia medali w igrzyskach dobrej woli w swoim dorobku odnieśli oni również sukcesy w najważniejszych międzynarodowych zawodach sportowych, w tym w mistrzostwach świata, Europy. Do dziś dla obecnych adeptów sportu, jak i reprezentantów naszego kraju są postaciami ikonicznymi.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#StanisławTomczyszyn">Dyskusja nad tym projektem koncentrować powinna się na dwóch kwestiach. Po pierwsze, to ocena poziomu rywalizacji sportowej podczas igrzysk dobrej woli. Tutaj, szanowni państwo, głos należy oddać przede wszystkim sportowcom, którzy podczas posiedzenia Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki w dniu 25 września br. jednym głosem potwierdzali, że poziom igrzysk dobrej woli równał się poziomowi igrzysk olimpijskich organizowanym wcześniej czy w latach późniejszych. Tezę tę wsparł również jednoznacznie Polski Komitet Olimpijski, pozytywnie opiniując projekt stanowiący przedmiot naszej dzisiejszej debaty. Po drugie, szanowni państwo, nie bez przypadku świadczenie pieniężne dla reprezentantów Polski, o którym dzisiaj dyskutujemy, nazywamy olimpijską emeryturą. Jest bowiem ono przyznawane polskim reprezentantom, którzy nie tylko prezentowali najwyższy poziom sportowy, ale co ważne, w sposób szczególny przyczynili się do promocji wartości olimpijskich. Bez wątpienia sportowcy współzawodniczący ze sobą podczas igrzysk dobrej woli na stałe wpisali się do grona emisariuszy olimpijskiego szacunku i przyjaźni, mozolnie zmieniając bieg historii, która piękno i znaczenie sportowej rywalizacji poświęcić miała na ołtarzu zimnej wojny. Długo po jej zakończeniu reprezentaci krajów, które wcześniej znalazły się w dwóch zwaśnionych blokach, nosili na swoich barkach szczególny obowiązek utrwalania tych wartości.</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#StanisławTomczyszyn">Dziś w uznaniu znamienitych sportowych sukcesów i znaczącego wkładu w rozpowszechnianie idei olimpijskiej państwo polskie otoczyć powinno ich szczególną opieką poprzez przyznanie im prawa do olimpijskiej emerytury. Stąd Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga poprze proponowany projekt ustawy. Dziękuję bardzo za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że pozdrowię grupę wolontariuszy i wolontariuszek z Wałbrzycha, którzy dzisiaj odwiedzili Sejm na zaproszenie posłanki Aleksandry Leo. Pozdrawiam was szczególnie, bo również pochodzę z tamtego okręgu.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam już panią posłankę Dorotę Olko z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#DorotaOlko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozmawiamy dzisiaj o sytuacji medalistów i medalistek igrzysk dobrej woli. Projekt Lewicy zakłada przyznanie im emerytur na równi z medalistami igrzysk olimpijskich. Jest to uczciwa i potrzebna zmiana, naprawa pewnego zaniedbania, które dotknęło sportowców biorących udział w tej imprezie.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#DorotaOlko">Pierwsze igrzyska dobrej woli odbyły się w 1986 r., po tym, jak w roku 1980 świat zachodni zbojkotował igrzyska w Moskwie, a 4 lata później, w 1984 r. Związek Radziecki i wszystkie państwa z jego strefy wpływów zbojkotowały olimpiadę w Los Angeles. Ideą stojącą za igrzyskami dobrej woli było umożliwienie sportowej rywalizacji w czasach zimnej wojny bez podziału na blok zachodni i blok wschodni. To była naprawdę duża impreza. Uczestniczyło w niej kilka tysięcy sportowców z ponad 70 krajów. Podczas prac nad tym projektem w komisji sportu mówiła o tym Otylia Jędrzejczak, medalistka tradycyjnej olimpiady. Igrzyska dobrej woli i igrzyska olimpijskie były turniejami o porównywalnej skali, porównywalnym prestiżu i poziomie trudności. Zdobycie medalu to był ogromny powód do dumy dla samych zawodników i dla państw, które reprezentowali.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#DorotaOlko">Dzisiaj większość medalistów i medalistek igrzysk dobrej woli nie ma prawa do specjalnych emerytur przysługujących laureatom igrzysk olimpijskich. Mowa o tych, którzy nie są równocześnie medalistami igrzysk olimpijskich. To jest niesprawiedliwe i krzywdzące, bo mówimy o wybitnych sportowcach, którzy z sukcesami reprezentowali nasz kraj i którym wtedy wszyscy kibicowali. Takie wyniki wymagały naprawdę ciężkiej pracy i ogromnej samodyscypliny. Dzisiaj mówi się dużo o rozwoju kariery dwutorowej, wspiera się edukację atletów w taki sposób, żeby po zakończeniu czynnego udziału w sporcie mieli inne możliwości zawodowe. To nie było oczywiste 30–40 lat temu, tym bardziej zatem jesteśmy winni tym osobom emerytury, które zapewnią im godną, spokojną starość.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#DorotaOlko">Ta ustawa, proszę państwa, to jest jasny sygnał, że Polska szanuje swoich sportowców, także tych, którzy konkurują w mniej medialnych dyscyplinach, w odniesieniu do których jest mniej kontraktów reklamowych i pieniędzy. W tym roku obchodzimy 100-lecie naszego startu w igrzyskach. To jest dobry moment na to, żeby pokazać szacunek i uznanie dla naszych medalistów, także tych startujących w igrzyskach dobrej woli. Dlatego oczywiście klub Lewicy zachęca do poparcia tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Sport to rzecz piękna, sport to zdrowie. Sport może być również wizytówką państwa. Jest kilka warunków, które muszą być spełnione łącznie, aby sportowcy czy drużyny mogli być wizytówką, począwszy od bardziej oczywistego, czyli prezentowania odpowiedniego poziomu sportowego, a skończywszy na właściwym i godnym reprezentowaniu kraju. To jest oczywistość.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#KrzysztofMulawa">W przypadku osiągania absolutnie wyjątkowych rezultatów na poziomie absolutnie najwyższym, olimpijskim już wiele lat temu umówiliśmy się jako państwo polskie, że będziemy doceniali nie tylko w słowie, w szacunku społecznym, ale i w czynie wyrażonym również w kontekście finansowym — emeryturami tych, którzy zdobywają medale olimpijskie. Chcę przypomnieć, szanowni państwo, że świadczenie pieniężne, potocznie nazywane emeryturą, przyznajemy 602 sportowcom w chwili obecnej. Potocznie mówimy, że to są medaliści igrzysk olimpijskich, ale w poprzedniej kadencji Sejmu zrobiliśmy już pierwszy wyłom, czyli zapewniliśmy to świadczenie też uczestnikom olimpiady szachowej. Przypominam, że mamy tu jeszcze kilka elementów, które też zdążyliśmy już dołączyć do katalogu, czyli sportowców, którzy wzięli udział w zawodach „Przyjaźń 84”, byli zakwalifikowani na igrzyska paraolimpijskie lub zawody sportowe dla osób niepełnosprawnych odbywające się przed 1992 r., będące odpowiednikiem zakwalifikowania na igrzyska olimpijskie dla osób głuchych, lub zawody sportowe odbywające się przed 2001 r.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#KrzysztofMulawa">Jako Konfederacja uważamy, że już wcześniej rozszerzony katalog osób, którym specjalne świadczenie pieniężne przysługuje, nie powinien zostać rozszerzony, powinien pozostać w niezmienionej formie. Ponadto chcę powiedzieć, że uważam, że kwestia dotycząca chwalebnych osiągnięć, ale jednak wąskiej grupy 26 sportowców, jest sprawą dla PKOl, dla związków sportowych, a nie dla Sejmu. Uważam, że tam powinniśmy rozpatrywać rozwiązania w zakresie podkreślenia wagi, istotności, ale przede wszystkim docenienia, nawet i finansowego, tych sportowców. Sejm nie jestem odpowiednim miejscem. Zapraszam PKOl czy związki sportowe do finansowego docenienia tych 26 polskich chwalebnych sportowców. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Czyli co: przeciw czy jak?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#MonikaWielichowska">Szanowni Państwo! Do pytań zgłosiło się 16 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-318.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-318.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-318.4" who="#MonikaWielichowska">Jeśli ktoś z państwa chce się teraz dopisać, to panów i panie posłanki serdecznie w tym momencie zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-318.5" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zadania pytania zapraszam pana posła Mateckiego, ale nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-318.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, którego widzę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#BartłomiejDorywalski">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozszerzenie przepisów dotyczących przyznania świadczenia pieniężnego dla reprezentantów Polski, popularnie nazwanego emeryturą olimpijską, na medalistów igrzysk dobrej woli oznacza docenienie wysiłku i sukcesów sportowców, którzy reprezentowali Polskę na tej prestiżowej międzynarodowej imprezie sportowej, organizowanej w latach 1986–2001, uznawanej za jedną z największych imprez sportowych świata, porównywalnej rangą z igrzyskami olimpijskimi. Uważam, że kwestia równego traktowania medalistów tej imprezy w kontekście świadczeń finansowych jest niezwykle istotna. Dlatego pragnę zapytać, jakie czynniki ekonomiczne oraz społeczne zadecydowały o wysokości mnożnika kwoty bazowej dla emerytur olimpijskich na poziomie 1,8, a nie wyższym. Czy oprócz medalistów igrzysk dobrej woli rozważano włączenie przedstawicieli innych międzynarodowych wydarzeń sportowych do katalogu uprawnionych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, który już też jest gotowy, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uzupełniając pytanie mojego przedmówcy, zapytam o rewaloryzację. Czy jest takowa przewidywana? Bo jak wiemy, wartość środków, które będą otrzymywać, będzie się dezaktualizowała. Słusznie zauważyliśmy, że zdrowie zostało utracone i sytuacja, w której mogą się znaleźć — oczywiście sportowcom tego nie życzymy — może być dla nich trudna.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#GrzegorzLorek">Szanowni Państwo! Zgadzam się też z argumentami, że najlepiej by było w państwie, jak byśmy nie musieli interweniować w sprawy prywatne, ale jeszcze nasi sportowcy, jeszcze państwo polskie nie są na takim obszarze funkcjonowania, tym bardziej sportu, który, bym powiedział, jest bardzo drogą dziedziną. Powinniśmy ich wspierać, dopóki będzie taka potrzeba. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałam delikatnie zwrócić uwagę panom posłom i pani posłance z prawej strony. Słyszę, o czym państwo rozmawiacie. Bardzo was proszę, przenieście swoje dyskusje za kuluary. Będzie chyba wygodniej pracować.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#komentarz">(Głos z sali: W kuluary.)</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przed chwilą pan poseł Krzysztof Mulawa, reprezentujący Konfederację, powiedział, że sport może być wizytówką Polski, pod warunkiem że zawodnicy godnie reprezentują kraj. Właśnie w tej ustawie mamy zapisane: aby otrzymać świadczenie olimpijskie, po pierwsze, trzeba mieć ukończone 40 lat i obywatelstwo polskie, chodzi też o zakończenie wyczynowego uprawiania sportu, brak skazania wyrokiem za umyślnie popełnione przestępstwo oraz, co jest bardzo istotne z punktu widzenia naszych perełek, jeśli chodzi ich oddziaływanie na dzieci i młodzież, brak kary dyscyplinarnej za doping w sporcie, skutkującej dyskwalifikacją dłuższą niż 24 miesiące. Jeśli ktoś ma prawo do świadczenia, a wcześniej lub później zdarzyłaby mu się ta kara dyskwalifikacyjna za doping w sporcie, to jest przesłanka pozbawienia tego świadczenia. Stąd jest ta właśnie ustawowa norma dbająca o czystość dla przyszłości młodych Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Iwonę Kozłowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Proponowane rozwiązanie zwiększające grono beneficjentów tzw. emerytury olimpijskiej zasługuje na szczególne uznanie. Dlaczego? Otóż ostatnie igrzyska olimpijskie dają do myślenia nad stanem polskiego sportu, ale nade wszystko nad stanem kondycji fizycznej Polek i Polaków. Wystarczy dokonać analizy zaangażowania ilościowego w poszczególne dyscypliny sportowe, przy czym również wyznacznikiem mogą być imprezy amatorskie o charakterze sportowym. Liczba zawodników zmniejsza się w poszczególnych dyscyplinach z roku na rok, a niektóre imprezy znikają z kalendarza wydarzeń. Niestety kondycja fizyczna naszego społeczeństwa stale się pogarsza. Dlatego też uważam, że proponowana zmiana może służyć jako instrument motywacyjny dla potencjalnych sportowców, co przyczyni się nie tylko do rozwoju aktywności sportowej, ale też zwiększenia motywacji naszych zawodników. I tutaj chciałabym również upomnieć się o paraolimpijczyków, sportowców z niepełnosprawnościami, aby o nich zadbać i też umożliwić im odnoszenie takich sukcesów jak w przypadku sportu dla osób zdrowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Ale już nie ma tych igrzysk, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Jak to nie ma? Nie ma paraolimpiady? Nie?)</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Jest, jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#MonikaWielichowska">Ale oczywiście, że są paraolimpiady.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozpatrujemy projekt poselski i chciałbym podziękować wszystkim posłom, którzy zgłosili projekt tej ustawy. Rzeczywiście warto pamiętać o tych, którzy startowali i zdobywali medale na igrzyskach dobrej woli. W pierwszym okresie te igrzyska miały rzeczywiście status prawie równoległy z olimpiadami, tak że te medale zdobyte na imprezach, gdzie startowali najlepsi sportowcy świata, warto docenić. A pytanie jest takie, bo rozpatrujemy teraz ustawę, która ma być uruchomiona już 1 stycznia 2025 r.: Czy środki przewidziane w tej ustawie są również przewidziane w ustawie budżetowej, nad którą pracujemy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę panią posłankę Małgorzatę Pępek, pozwólcie, że serdecznie pozdrowię grupę asystentek i asystentów pani posłanki Marii Koźlakiewicz, którzy dzisiaj przysłuchują się naszym obradom. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przyznanie wymienionym w projekcie 26 sportowcom igrzysk dobrej woli tzw. emerytur olimpijskich stanowi niewątpliwie szczególną formę docenienia tych osób, które pomimo trudności godnie reprezentowały nasz kraj na międzynarodowej arenie. Warto zauważyć, że profesjonalne uprawianie sportu wiąże się z ogromnym poświęceniem, a wielu sportowców rezygnuje z atrakcyjnych możliwości zawodowych, by skupić się na osiągnięciu sukcesów sportowych. Po zakończeniu kariery niestety nie wszyscy mają możliwość zapewnienia sobie godnych warunków życia. Emerytury olimpijskie staną się w tym przypadku istotnym wsparciem, a także nagrodą za lata oddane sportowi. Będzie to również miało pozytywny wpływ na młodych sportowców, którzy będą mogli wiedzieć, że ich wysiłki i poświęcenie są dostrzegane i doceniane. W związku z powyższym proszę o odpowiedź na pytanie, czy są inne grupy sportowców, które również zasługują na podobne uznanie, a które nie zostały uwzględnione w obecnych przepisach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#AnnaPieczarka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy zakłada przyznanie medalistom igrzysk dobrej woli tzw. emerytur olimpijskich, nazywanych zgodnie z ustawą o sporcie świadczeniem pieniężnym dla reprezentantów Polski. Inicjatorzy przekonują, że jego przyznanie byłoby zgodne z obecnymi zasadami uznawania wybitnych osiągnięć sportowych i wzmocniłoby przekaz, że każdy sukces na arenie międzynarodowej, który przyczynił się do promocji sportu i wartości olimpijskich, zasługuje na odpowiednie wyróżnienie. Zgodnie z projektem ustawy medaliści Igrzysk Dobrej Woli będą mogli ubiegać się o świadczenie pieniężne na takich samych warunkach jak medaliści innych międzynarodowych zawodów sportowych. W związku z tym pytam, o jakiej dokładnie liczbie przyznawanych świadczeń mówimy i jakie dokładnie kryteria mieliby spełniać ich odbiorcy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dyskutujemy o Igrzyskach Dobrej Woli, a ja chciałam podnieść problem czy poruszyć temat dyscypliny olimpijskiej, jaką jest pływanie artystyczne. Dlaczego? Dlatego że ta dyscyplina w ostatnich latach nie rozwija się, i to nie dlatego, że nie ma zawodników, nie ma talentów. Są utalentowani zawodnicy, ale współpraca z Polskim Związkiem Pływackim polegająca na tym, że nie organizuje się mistrzostw Polski, że w związku z tym brak jest kadry, powoduje, że są poważne obawy o dalszy rozwój tej dyscypliny olimpijskiej. Udział w międzynarodowych zawodach jest tylko wtedy, kiedy zawodnicy sami zgłaszają, a następnie finansują swój udział. Dobrze byłoby, żeby komisja sportu tym tematem się zajęła, żebyśmy nie musieli zajmować się tym w formie projektu poselskiego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Barbarę Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#BarbaraDolniak">Prawo, które stanowimy, żeby było dobre, musi być sprawiedliwe. I to rozwiązanie zmierza w takim kierunku, by docenić ludzi, którzy poświęcili swój wysiłek, swoją pracę i uczestniczyli w igrzyskach dobrej woli. Tak historia się potoczyła, że przyszło im uczestniczyć w takich igrzyskach, a nie w olimpiadzie, która zdarza się sukcesywnie. Ale to nie oznacza, że możemy pozwolić na to, by byli pomijani przy emeryturach sportowych, zwłaszcza że tych osób jest naprawdę niewiele, bo 26. Pozostałe dziewięć osób uzyskało olimpijskie laury, w związku z tym otrzymują te świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#BarbaraDolniak">Mam pytanie w związku z tym, że ustawa ma wejść od kwietnia przyszłego roku, czy w budżecie przewidziane są środki, które pozwolą na wypłacenie tych świadczeń, które praktycznie jako cały Sejm poza Konfederacją uznajemy za słuszne i właściwe do wprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Szymona Pogodę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#SzymonPogoda">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bez wątpienia omawiany dzisiaj projekt ustawy jest inicjatywą słuszną, potrzebną, która wpisuje się w długofalową politykę wspierania polskich sportowców, którzy przez lata na arenie sportowej reprezentowali państwo polskie, wkładali w to ogrom wysiłku.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#SzymonPogoda">Przedstawiona dzisiaj zmiana ma nie tylko wymiar finansowy, ale również symboliczny, ponieważ pokazuje wszystkim polskim sportowcom, że ich trud, wysiłek, zaangażowanie w codzienne treningi mają potwierdzenie, jeżeli chodzi o kwestię docenienia. To sygnał dla sportowców, tak jak wspomniałem, że ciężka praca będzie zauważona. Szanowni państwo, my często jako widzowie widzimy efekt końcowy, zwycięstwa, jesteśmy dumni z naszych sportowców, ale nie widzimy, jaki ogrom pracy został włożony, ile kosztował wysiłku, potu czy łez.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#SzymonPogoda">Na samym końcu, szanowni państwo, chciałbym również wzmocnić głos pana posła Rutnickiego, który dzisiaj poruszył bardzo ważny problem na przykładzie naszego olimpijczyka pana Michała Dąbrowskiego, który już odszedł od nas, abyśmy jak najszybciej się zajęli tym problemem, rozwiązali go, wprowadzając świadczenia czy renty dla najbliższych. Bardzo ważna inicjatywa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Porzucka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MarcinPorzucek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uhonorowanie medalistów igrzysk dobrej woli to dobre rozwiązanie, ale to także moment, aby porozmawiać o sytuacji polskiego sportu.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#MarcinPorzucek">Bardzo źle się dzieje, w ostatnich miesiącach wielka polityka weszła do sportu i próbuje wprowadzać swoje porządki. Gdyby to polegało na tym, że kolejne środki są kierowane dla naszych sportowców, do klubów, do związków, to można by temu przyklasnąć, natomiast mamy niestety wojny personalne i to bardzo zła rzecz. Ubolewam jednocześnie na tym, że chociaż jest to oczywiście projekt poselski, to nikogo z ministerstwa sportu nie ma dzisiaj w Sejmie, nie ma nikogo w tramwaju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Gwóździa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#MarcinGwóźdź">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niewątpliwie ten projekt jest zasadny i powinniśmy ten projekt ponadpartyjnie, mam nadzieję, przyjąć, bo ci sportowcy, którzy włożyli wiele wysiłku i kawał swojego życia, zasługują na to. Wielka szkoda, że jest to projekt poselski i właśnie projektami poselskimi musimy łatać takie dziury i również ubolewam na tym, że nie ma nikogo z ministerstwa sportu, bo liczyłem na to, że ten projekt będzie przyczynkiem do dyskusji o roli byłych sportowców w życiu publicznym i w szkoleniu młodzieży, bo to jest niezwykle istotne. Mam nadzieję, że ministerstwo sportu podejmie ten temat i będziemy dyskutować o tym, jak włączyć byłych olimpijczyków, byłych mistrzów świata, mistrzów Europy, osoby i sportowców z osiągnięciami w szkolenie polskiej młodzieży i w budowanie przyszłych sukcesów na arenie międzynarodowej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Norberta Kaczmarczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiele nas w tej Izbie dzieli, natomiast sport nas łączy. W tych ławach w szeregach klubów parlamentarnych przecież zawsze zasiadali wybitni sportowcy i również oni dbali o to, by dbać o właśnie naszych reprezentantów, kiedy oni są już na emeryturach, kiedy gasną światła fleszy. Warto, by tę ustawę podjąć w szerokim konsensusie i aby cała Wysoka Izba ją poparła.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Miałbym kilka pytań do ministra sportu, natomiast będę kierował je do pana przewodniczącego. Chodzi o to, że igrzyska dobrej woli były poza systemem PKOL, więc w jakim trybie będą przyznane te świadczenia? Czy jest szansa, żeby pierwsze wypłaty były od stycznia? Bo przecież budżet mamy teraz w agendzie i jesteśmy w stanie to zrobić, chyba że są jakieś problemy techniczne w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Chciałbym zapytać również, czy przewidywane są ustawy bądź propozycje legislacyjne odnośnie do waloryzacji tych świadczeń. Bo wydaje mi się, że ta kwota, która jest obecnie, jest nieadekwatna do potrzeb osób, które reprezentowały nas na arenie międzynarodowej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#KrzysztofMulawa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W każdym elemencie mojego życia politycznego, poselskiego chcę pamiętać i pamiętam o odpowiedzialnym ustawodawstwie. Dlatego, panie przewodniczący, panie pośle sprawozdawco, muszę zadać panu bardzo proste pytanie. Wiedząc, że kwota 1 mln zł jest stosunkowo niewielka, mimo wszystko to jest kwota, która będzie dodatkowo obciążała budżet, pytam pana, panie przewodniczący, skąd będziemy chcieli finansować ten milion. Czy przewiduje pan ograniczenie wydatkowania jakiegoś innego elementu, który dotyczy czy to związków sportowych, czy innego elementu budżetowego? Kto będzie finansował ten dodatkowy 1 mln zł, przypominam, rocznie? Bardzo dziękuję za odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#MonikaWielichowska">? propos sportowców, zapraszam pana posła Pawła Papkego z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PawełPapke">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#PawełPapke">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście to jest bardzo ważny projekt, aby uhonorować byłych sportowców, wybitne osoby, które reprezentowały nas w przeszłości na arenie międzynarodowej, zdobywały bardzo ważne medale na igrzyskach dobrej woli.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#PawełPapke">Jako były sportowiec wiem, że nie zawsze jest łatwo po zakończonej karierze, po tym wszystkim, co się dzieje wokół każdego sportowca, odnaleźć się w życiu, więc te środki na pewno będą potrzebne tym wybitnym reprezentantom.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#PawełPapke">Oczywiście pytania do pana przewodniczącego, wnioskodawcy, pana Tadeusza Tomaszewskiego. Te sformułowania tu padały, ale wiemy, że to jest katalog zamknięty, więc ilu osób dotyczy dokładnie ten projekt ustawy? Czy ta całościowa kwota jest zabezpieczona w przyszłorocznym budżecie i w jakim punkcie tego przyszłorocznego budżetu ministerstwa sportu? No i oczywiście jakie warunki ci sportowcy muszą spełnić, aby otrzymywać ww. świadczenie olimpijskie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego, Prawo i Sprawiedliwość</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chociaż igrzysk dobrej woli już nie ma, to dobrze, że pamiętamy o sportowcach, którzy startowali na tych igrzyskach i zdobywali medale dla Polski. Myślę, że każdy sportowiec poświęca dużo czasu po to, żeby sięgnąć po medal olimpijski czy też medal mistrzostw świata. Bardzo się cieszę, że ta ustawa wchodzi w życie, bo sportsmenka z naszego województwa Krystyna Danilczyk-Zabawska również otrzyma emeryturę olimpijską. Myślę, że to bardzo dobrze, bo to wybitna sportsmenka. Należy wynagradzać takich ludzi. Wiadomo, że poświęcają czas kosztem nauki, kosztem pracy. To bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#KazimierzGwiazdowski">Myślę, panie przewodniczący, że można by było zastanowić się też na przyszłość ewentualnie nad kwestią mistrzów świata. Nie mówię o brązowych, o srebrnych medalistach, ale o tym, czy nie honorować też w jakiś sposób mistrzów świata. Wiadomo, że nieraz przed olimpiadą przydarzają się kontuzje, sportowiec nie może wystartować, a poświęca na to 4 lata pracy, a nawet i więcej. Można pomyśleć o tym, w jaki sposób honorować też mistrzów świata. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sprawozdawcę komisji pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Serdecznie dziękuję za bardzo merytoryczną debatę nad tym projektem i nad tym sprawozdaniem wszystkim występującym paniom i panom posłom, również przedstawicielom klubów parlamentarnych. Tak, to prawda. W wystąpieniach m.in. pana posła Jakuba Rutnickiego, posłanki reprezentującej klub pani Iwony Marii Kozłowskiej, ale także innych posłanek i posłów była mowa o tym, że jesteśmy dumni z naszych sportowców. Za tą dumą idzie również odpowiedzialność państwa za warunki ich codziennego funkcjonowania, zwłaszcza w tych trudnych sytuacjach, kiedy nie mieli możliwości, krótko mówiąc, zabezpieczenia swojej przyszłości, jeśli chodzi o stan finansowy.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o wysokość świadczenia, była o tym mowa, to na dzisiaj, w 2024 r. wynosi 4203 zł. Przypomnę, że jest to świadczenie specjalne, którego otrzymanie nie zależy — zaraz powiem od czego zależy — od aktualnie osiąganych dochodów, od wysokości emerytury, dochodów z pracy itd. Jest ono od tego niezależne. Trzeba natomiast mieć ukończone 40 lat, mieć obywatelstwo polskie, co, jak sądzę, jest ważne dla niektórych tutaj, zakończyć uprawianie sportu wyczynowego, nie być skazanym za umyślnie popełnione przestępstwo oraz nie być dyscyplinarnie ukaranym za doping w sporcie, co skutkowałoby dyskwalifikacją dłuższą niż 24 miesiące.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#TadeuszTomaszewski">Padło tutaj pytanie o to, w jaki sposób pod względem technicznym będzie wyglądało nabywanie tego świadczenia i dlaczego nie przyjęto terminu: 1 stycznia, tak jak chcieliby wnioskodawcy, ale 1 kwietnia. Po pierwsze, dzisiaj mamy 5 grudnia. Ustawa musi zostać opublikowana, przejść do Senatu, uzyskać podpis pana prezydenta. W związku z powyższym skoro sportowcy ci czekali od igrzysk dobrej woli w 2001 r. w Brisbane 23 lata, to myślę, że poczekają jeszcze te 2 miesiące. Po drugie, chodzi o to, że ci sportowcy muszą złożyć wniosek do ministra, ale ten wniosek musi być poparty nie faktami z Wikipedii i ogólnymi informacjami, ale zaświadczeniem o zdobyciu tego medalu na igrzyskach dobrej woli, czyli muszą otrzymać zaświadczenie od narodowej federacji sportowej, a jeśli ona go nie ma, to od międzynarodowej federacji sportowej. Czym innym są Międzynarodowy Komitet Olimpijski, Polski Komitet Olimpijski, Polski Komitet Paralimpijski, gdzie to wszystko jest. W związku z powyższym tutaj też spokojnie damy to tym osobom uprawnionym.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#TadeuszTomaszewski">Ktoś pytał, ilu dokładnie jest tych sportowców. Jest ich 35. Nie jest tak, jak mówił pan poseł, że jeśli jest ich tak mało, to może nie powinniśmy zajmować się tym jako Sejm. W igrzyskach dobrej woli uczestniczyło kilkuset polskich sportowców, natomiast 35 z nich zdobyło medale. 9 spośród tych 35 zdobyło medale na igrzyskach olimpijskich. W związku z powyższym oni tym rozwiązaniem nie będą objęci, natomiast grupa tych 26 sportowców jest zamknięta, bo wiadomo, że igrzyska dobrej woli nie są kontynuowane. W związku z tym znane są nazwiska tych osób. Tak jak w życiu, uprawnionych do świadczeń może być tylko i wyłącznie mniej.</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#TadeuszTomaszewski">Pan poseł Jakub Rutnicki podniósł bardzo ważną kwestię. Myślę, że dla nas pamięć i dbałość o polskich medalistów olimpijskich, również przez PKOl, PKPar, związki sportowe, ale także społeczność, lokalność, to bardzo ważna kwestia. Chodzi o tragedie takie jak ta, która zdarzyła się z brązowym i srebrnym medalistą igrzysk paralimpijskich w Paryżu śp. Michałem Dąbrowskim, który 13 listopada odszedł na wieczną wartę, a 12 listopada odebrał od prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Order Odrodzenia Polski. Myślę, że dzisiaj po rozmowie z panem Jakubem Rutnickim jako komisja wystąpimy z opinią do prezesa Rady Ministrów, bo prezes Rady Ministrów zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z FUS-u może przyznać w trybie wyjątkowym taką właśnie emeryturę dla osób szczególnie zasłużonych. Przecież właśnie pan Michał był tą osobą szczególnie zasłużoną i zdobył prawo do świadczenia olimpijskiego dzięki tym dwóm medalom. Gdyby był wśród nas, miałby prawo do tego świadczenia. Miałaby prawo skorzystać z tego również jego rodzina. Osoby szczególnie zasłużone to są też ludzie wcześniejszej opozycji demokratycznej, ludzie, którzy dla Polski byli i są ważni. W odpowiednich okresach prezes Rady Ministrów przyznawał te świadczenia. Myślę, że tu mamy do czynienia z taką sytuacją. Prezes Rady Ministrów może podjąć taką decyzję, bo już ma takie umocowanie, chodzi tylko o stosowny wniosek.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#TadeuszTomaszewski">Następnie kwestie, które tutaj były poruszane. Jak to jest, że ten wskaźnik właściwy dla państwowej służby cywilnej wynosi 1,8? Ten wskaźnik, ta wysokość świadczenia olimpijskiego jest co roku waloryzowana, tak jak wysokość świadczenia dla pracowników służby cywilnej. Przypomnę, że w bieżącym roku to świadczenie zostało podniesione o 20%, tak jak w sferze budżetowej, natomiast na przyszły rok podwyżka tego świadczenia jest planowana na poziomie 5%. Co ważne, proszę pamiętać, że to jest jedyny wyjątek. Każda renta i każda emerytura są opodatkowane. To świadczenie, dzięki naszej inicjatywie i decyzji Wysokiej Izby, od 2016 r. jest zwolnione z podatku. Czyli można powiedzieć, że ta kwota to jest kwota netto, na rękę, dla tych wybitnych sportowców.</u>
          <u xml:id="u-351.6" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o ilość, to odpowiedziałem. Kwota bazowa, waloryzacja — też odpowiedziałem przed chwilą. Pani poseł Iwona Kozłowska mówiła o tym, że sportowcy to przykład do naśladowania przede wszystkim dla młodych ludzi, których kondycja fizyczna musi być obecnie przedmiotem naszej troski. Rzeczywiście 1/3 młodych Polek i Polaków ma wady postawy. Jest to także widoczne po okresie pandemii. To również kwestia otyłości, cukrzycy dziecięcej. W związku z tym aktywność fizyczna jest bardzo istotna i rzeczywiście udział olimpijczyków, medalistów olimpijskich w promowaniu aktywnego stylu życia jest bardzo istotny.</u>
          <u xml:id="u-351.7" who="#TadeuszTomaszewski">Chcę też obiektywnie powiedzieć, że z inicjatywy ministra sportu i minister edukacji wprowadzany będzie przedmiot dotyczący edukacji zdrowotnej. Tu kondycja fizyczna, psychofizyczna, ruch są ważnymi elementami. My dzisiaj dostrzegamy w tym przedmiocie tylko jedną rzecz, która budzi kontrowersje, ale tę zostawiam, bo dzisiaj nie mówimy o kontrowersjach.</u>
          <u xml:id="u-351.8" who="#TadeuszTomaszewski">Co jest istotne, chcę do czegoś zachęcić całe środowisko sportowe, nauczycieli wychowania fizycznego, ludzi zatroskanych o kondycję polskiej młodzieży. Będą czy są prowadzone konsultacje nad podstawą programową wychowania fizycznego. Od 1 września 2025 r. będzie nowa podstawa. Warto o tym pamiętać i warto aktywnie włączyć się w proces konsultacji. To jest również odpowiedź na to, co zebraliśmy. W poprzedniej nowelizacji ustawy o sporcie wprowadziliśmy badania zdolności fizycznej młodzieży poprzez program „Sportowe talenty”. Znowelizowaliśmy to, teraz chodzi o badanie ruchowe dzieci i młodzieży. Ale materiał zebrany w ramach tego programu, dotyczący właśnie kondycji dzieci i młodzieży klas V-VIII, dał nam podstawy do tego, żeby szybko wdrażać zmiany. Teraz to badanie będzie się odbywało, po pierwsze, w odniesieniu do całej populacji dzieci i młodzieży w szkołach podstawowych oraz szkołach ponadpodstawowych. Będzie ono prowadzone systematycznie przez wiele lat. Na jego podstawie będzie można budować nowe rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-351.9" who="#TadeuszTomaszewski">Czy to jedyna forma, którą państwo finansuje, jeśli chodzi o uszanowanie, uhonorowanie polskich sportowców, ich ciężkiej, jak państwo podkreślaliście, pracy? Nie, jest wiele innych instrumentów, w których budżet państwa uczestniczy, w których mamy rozwiązania systemowe. W tej Izbie niedawno znowelizowaliśmy ustawę o sporcie, która wprowadziła podwyższenie kwoty bazowej, jeśli chodzi o stypendia sportowe dla członków kadry narodowej. Ta podstawa była niezmieniana od wielu lat: 2300 zł. Zmieniliśmy to, doprowadzając do systemowego rozwiązania, na kwotę równą wysokość płacy minimalnej. Także nowelizacja, nad którą procedowanie zakończymy pewnie w piątek, czyli nowelizacja ustawy o sporcie, wprowadza pomoc dla studentów, którzy są członkami kadr narodowych, poprzez dodanie 20% takiego dodatku, ale też promowanie młodych sportowców, którzy kończą naukę maturą. Dwa razy podstawa, czyli ta płaca minimalna, może być przyznana przez ministra sportu.</u>
          <u xml:id="u-351.10" who="#TadeuszTomaszewski">Jest też cały system wsparcia młodych sportowców prowadzony przez samorządy. Tutaj też wielki szacunek, począwszy od samorządów gminnych, kończąc na samorządach wojewódzkich. Chciałoby się zdecydowanie więcej, ale myślę, że skoro ten system obejmuje dzisiaj już ponad 5 tys. młodych sportowców, to przede wszystkim powinniśmy mieć pewność jego dalszego finansowania.</u>
          <u xml:id="u-351.11" who="#TadeuszTomaszewski">Jeden z tutaj pytających powiedział: dobrze, ale zajmujemy się przecież tą garstką osób. Ktoś pytał, ilu jest paraolimpijczyków. Tak, paraolimpijczycy od 2006 r. są objęci ustawą o świadczeniach dla medalistów olimpijskich. Jest to największa grupa, bo 285 paraolimpijczyków otrzymuje świadczenia. Ponadto otrzymuje te świadczenia 260 olimpijczyków, 60 zawodników „Przyjaźni” i 9 zawodników olimpiady szachowej. Dojdzie do tego po zakończeniu procesu legislacyjnego 26 medalistów igrzysk dobrej woli. Że nie ma nowych programów? Ano jest. W II półroczu minister sportu ogłosił program „Klub Pro”. Po raz pierwszy nie do polskiego związku sportowego, nie do jakiejś innej struktury parasolowej, ale do klubów sportowych trafiło ponad 200 mln zł — do tych, które prowadzą szkolenie dzieci i młodzieży we współzawodnictwie sportowym. I to nie jest według uznania ministra, wiceministra czy ważnego posła, jakim jest zapewne Jakub Rutnicki…</u>
          <u xml:id="u-351.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Kryteria według uznania.)</u>
          <u xml:id="u-351.13" who="#TadeuszTomaszewski">…ale wynika to z systemu punktowego, czyli systemu szkolenia sportowego dzieci i młodzieży, tego współzawodnictwa, które jest prowadzone. Co roku te wyniki są publikowane przez Instytut Sportu — Państwowy Instytut Badawczy. Każdy może tam sięgnąć. To było zebrane z 3 lat i na tej podstawie te środki finansowe zostały przekazane. To jest przedmiot troski naszej komisji, a wczoraj słyszałem w Senacie, kiedy debatowano nad tą nowelizacją ustawy o sporcie, że wiceminister sportu pan Piotr Borys powiedział, że ten program będzie kontynuowany w przyszłym roku i środki na ten cel są zabezpieczone.</u>
          <u xml:id="u-351.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-351.15" who="#TadeuszTomaszewski">Dokładne kryteria — już mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-351.16" who="#TadeuszTomaszewski">Pani poseł Zofia Czernow wspomniała o pływaniu artystycznym. Myślę, że to bardziej był apel do naszej mistrzyni olimpijskiej, szefowej Polskiego Związku Pływackiego. Ale muszę pani powiedzieć, że wśród tych, którzy mają szansę otrzymać to świadczenie dla medalistów igrzysk dobrej woli, jest również jedna gimnastyczka artystyczna, ta osoba otrzyma to świadczenie.</u>
          <u xml:id="u-351.17" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Uprzejmie dziękuję jeszcze raz za tę bardzo merytoryczną dyskusję. Sport łączy ludzi. Myślę, że Wysoka Izba dokończy ten proces legislacyjny i wspólnie będziemy mieć system, z którego, jak wielu przedmówców mówiło, w Europie i na świecie możemy być dumni. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-352.3" who="#MonikaWielichowska">Zanim przystąpimy do kolejnego punktu, chciałam serdecznie pozdrowić młodzież wraz z opiekunami z Ochotniczych Hufców Pracy ze Zduńskiej Woli i z Sieradza. Przysłuchują się państwo naszym obradom. Goście odwiedzili Sejm na zaproszenie posłanki Jolanty Zięby-Gzik. Serdecznie was pozdrawiamy.</u>
          <u xml:id="u-352.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-352.5" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Berlinie dnia 20 września 1976 r. (druki nr 745 i 779).</u>
          <u xml:id="u-352.6" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Pawła Bliźniuka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#PawełBliźniuk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Berlinie dnia 20 września 1976 r., druk nr 745.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#PawełBliźniuk">Na wstępie chciałem powiedzieć, że ten projekt jest logicznym następstwem projektu, który będziemy rozpatrywać w następnym punkcie. Natomiast to porozumienie, o którym teraz mówimy, określa przywileje i immunitety dla przedstawicieli Intersputnika przysługujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pomoc w sprawach mieszkaniowych, ochrony zdrowia i sprawach komunalnych.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#PawełBliźniuk">Na wspólnym posiedzeniu komisji w dniu 6 listopada po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu ustawy komisje zawnioskowały o uchwalenie niniejszego projektu ustawy bez poprawek.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#PawełBliźniuk">Kilka zdań co do argumentacji za poparciem projektu ustawy o wypowiedzeniu porozumienia dotyczącego Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”. Podjęcie decyzji o wypowiedzeniu tej umowy jest uzasadnione z kilku kluczowych powodów. Po pierwsze, Rzeczpospolita Polska od lat nie współpracuje z Intersputnikiem ani nie korzysta z jego usług. Co więcej, na naszym terytorium nie ma żadnej infrastruktury tej organizacji, co oznacza, że porozumienie w praktyce nie przynosi żadnych korzyści naszemu krajowi. Po drugie, w świetle zmienionej sytuacji międzynarodowej, zwłaszcza w kontekście agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, Polska zawiesiła faktycznie swoją aktywność w strukturach Intersputnika. W obecnych realiach kontynuowanie zobowiązań wobec tej organizacji byłoby nie tylko nieuzasadnione, ale mogłoby być odbierane jako sprzeczne z naszymi wartościami i sojuszami. Warto również zauważyć, że wypowiedzenie porozumienia nie niesie ze sobą skutków finansowych, gospodarczych ani społecznych. Jest to krok formalny, który porządkuje naszą pozycję prawną w relacjach z tą organizacją. Poparcie dla tego projektu ustawy jest zatem logiczną konsekwencją naszych działań na arenie międzynarodowej i służy interesom Polski, podkreślając nasze priorytety i zaangażowanie w budowanie niezależności technologicznej oraz we współpracę z partnerami strategicznymi.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję za uwagę i zachęcam do jednomyślnego poparcia tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Radosława Fogla, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#RadosławFogiel">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku zaznaczę, że jak trafnie zauważył mój przedmówca, tajemniczym zbiegiem porządku obrad procedujemy w nieco odwrotnej kolejności, to znaczy najpierw procedujemy nad decyzją o wypowiedzeniu porozumienia, które jest logicznym następstwem umowy międzynarodowej, o której debatować będziemy dopiero za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#RadosławFogiel">Zatem żeby nie zdradzać, nie robić spojlerów, ograniczę się tylko do tego, że zakładam, że umowę wypowiemy. W związku z tym logiczne jest również poparcie wypowiedzenia tego porozumienia, co klub Prawa i Sprawiedliwości uczynić zamierza. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Weronikę Smarduch, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#WeronikaSmarduch">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Porozumienie związane jest z wykonywaniem praw i zobowiązań w zakresie działalności utworzonego w 1971 r. międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, którego członkiem jest Rzeczpospolita Polska. W wyniku wszczęcia procedury wypowiedzenia przez Rzeczpospolitą Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik” — jak już koledzy zapowiedzieli, będzie to omawiane w następnym punkcie — zasadne jest wypowiedzenie również Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”, druk nr 745. W związku z tym jako Koalicja Obywatelska jesteśmy za przyjęciem projektu ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Osmalaka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#ŁukaszOsmalak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! Panie Ministrze! Brak współpracy Polski z „Intersputnikiem” jest faktem. Brak jakiejkolwiek infrastruktury „Intersputnika” w naszym kraju to kolejny fakt. Polskie podmioty nie korzystają z usług i w żaden sposób nie są na ten moment powiązane z „Intersputnikiem”. Dodatkowo napaść Federacji Rosyjskiej na Ukrainę komplikuje całą tę sprawę. Rząd Rzeczypospolitej Polskiej wszczął procedurę dotyczącą wystąpienia naszego kraju z tej organizacji. Wiąże się to oczywiście z koniecznością wypowiedzenia porozumienia międzynarodowego. Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Berlinie dnia 20 września 1976 r. Dlatego Klub Parlamentarny Polska 2050 będzie głosował za i będzie popierał ten projekt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Dziedzica, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#AdamDziedzic">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#AdamDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawiam sprawozdanie dotyczące projektu ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik” zawarte w druku nr 745. Porozumienie to zostało zawarte w Berlinie w 1976 r. i ratyfikowane przez Polskę w 1977 r. Dotyczyło ono przyznania przedstawicielom organizacji „Intersputnik” określonych przywilejów i immunitetów na terytorium państw członkowskich, w tym Polski. Miało to na celu wsparcie działalności tej organizacji oraz ułatwienie jej przedstawicielom realizacji obowiązków na terytorium poszczególnych państw.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#AdamDziedzic">Obecnie Polska nie korzysta z usług świadczonych przez organizację „Intersputnik”, a na jej terytorium nie znajduje się żadna jej infrastruktura. Co więcej, w odpowiedzi na zbrojną agresję Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, która rozpoczęła się 24 lutego 2022 r., prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej zawiesił udział naszego kraju w pracach „Intersputnika”. Polska de facto zaprzestała współpracy z tą organizacją, a członkostwo w niej stało się wyłącznie formalnością, która nie niesie dla nas żadnych realnych korzyści.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#AdamDziedzic">Projekt ustawy, który dziś omawiamy, jest zatem logiczną konsekwencją decyzji o wystąpieniu Polski z „Intersputnika”. Podkreślę, że w 2022 r. Rzeczpospolita Polska rozpoczęła procedurę wypowiedzenia porozumienia o utworzeniu tej organizacji, a obecny projekt dotyczy wypowiedzenia porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach, które było uzupełnieniem tamtej umowy międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#AdamDziedzic">Decyzja ta jest istotnym i ważnym krokiem politycznym. Pozostawanie członkiem organizacji, która jest częściowo związana z państwami agresorami, stoi w sprzeczności z naszymi wartościami i interesem narodowym. Przyjęcie tej ustawy wysyła jasny sygnał, że Polska stanowczo sprzeciwia się współpracy z podmiotami mogącymi w jakikolwiek sposób wspierać działania Federacji Rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#AdamDziedzic">Chcę również zwrócić uwagę na kwestie proceduralne. Zgodnie z porozumieniem wypowiedzenie nabiera mocy prawnej po upływie 6 miesięcy od dnia notyfikacji o jego wypowiedzeniu. Tryb ten jest zgodny zarówno z obowiązującymi przepisami prawa międzynarodowego, jak i krajowego. Projekt ustawy przewiduje wejście w życie nowych regulacji po upływie 14 dni od ich ogłoszenia, co umożliwi sprawne przeprowadzenie procedury notyfikacji.</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#AdamDziedzic">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga apeluję o poparcie projektu ustawy bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Joannę Wichę, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JoannaWicha">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub parlamentarny lewicy popiera ustawę z druku nr 745 o wypowiedzeniu Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Berlinie dnia 20 września 1976 r. Polska nie uczestniczy aktywnie w działaniach tej organizacji. Po agresji Federacji Rosyjskiej przeciwko Ukrainie prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, reprezentujący Polskę w tej organizacji, zawiesił udział w pracach „Intersputnika”. Na terytorium naszego kraju od 2010 r. nie znajduje się żadna infrastruktura należąca do tej organizacji. Rzeczpospolita Polska nie odnosi żadnych korzyści z członkostwa. Brak jest uzasadnienia merytorycznego i dyplomatycznego dla dalszej obecności naszego kraju w tej organizacji. Przynależność do organizacji tak mocno zdominowanej przez Rosję stoi w sprzeczności z interesami Polski i naszych sojuszników. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#MonikaWielichowska">Przyszedł czas na pana posła Bartłomieja Peję z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Cieszy oczywiście fakt, że pozbywamy się reliktów dawnego ustroju, pozostałości po czasach sowieckiej niewoli. Tylko pytanie, dlaczego tak późno. Dlaczego po 35 latach od upadku systemu komunistycznego nie pozbyliśmy się jeszcze ostatnich związków z Rosją narzucanych nam przez sowieckiego okupanta? Dlaczego tak opieszale działa państwo, gdy trzeba zrobić rzeczy naprawdę proste?</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#BartłomiejPejo">Przypomnijmy tutaj chociażby dekomunizację Polski. Warstwa symboliczna to wbrew pozorom ważna sprawa, która kształtuje przyszłe pokolenia. Tymczasem w stolicy Polski prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski przywracał jednej z głównych arterii miasta nazwę alei Armii Ludowej.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#BartłomiejPejo">Polska zawiesiła swoje członkostwo w Intersputniku prawie 3 lata temu, w momencie wybuchu wojny na Ukrainie. Co więcej, w Polsce od prawie 15 lat nie istnieje już żadna infrastruktura Intersputnika. Ile trzeba było zwlekać, by wreszcie uporządkować sytuację prawną zobowiązań Polski wynikających z obowiązujących umów? Polska powinna mieć wizerunek kraju, który szanuje te zobowiązania, które pozostają w mocy. Więcej powagi. To apel od Konfederacji. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się dwóch parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zadania pytania zapraszam pana posła Grzegorza Lorka z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Mam pytanie: Czy byli jacyś funkcjonariusze, którzy korzystali w ostatnim czasie z przywilejów tej umowy?</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Porzucka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MarcinPorzucek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W uzasadnieniu tego projektu napisane jest, że nie niesie on żadnych skutków społecznych, gospodarczych, ekonomicznych, politycznych ani prawnych, niemniej jednak wydaje się, że warto czyścić tego typu związki, nawet jeżeli były one od bardzo wielu lat pozorne. Mam nadzieję, że pan minister będzie czuwał nad prawidłowym wykonaniem tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#MonikaWielichowska">Na państwa pytania odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pan Michał Gramatyka.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie trzeba.)</u>
          <u xml:id="u-370.3" who="#MonikaWielichowska">Nie w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, tylko w Ministerstwie Cyfryzacji pan Michał Gramatyka. Poprawiam się.</u>
          <u xml:id="u-370.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Bliźniuk: Można się pogubić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Jest nas dwóch na tej sali dzisiaj, bo jest z nami również pan prof. Teofil Bartoszewski, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, dlatego że obie ustawy procedowane są pomiędzy dwoma resortami. Inicjatorem wystąpienia z organizacji jest Ministerstwo Cyfryzacji, ale dzieje się to w ścisłej współpracy z Ministerstwem Spraw Zagranicznych.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#MichałGramatyka">Szanowne Panie Posłanki i Panowie Posłowie! To była jedna z pierwszych spraw, którymi zajęliśmy się jako rząd koalicji 15 października. O ile dobrze pamiętam, inicjalne spotkanie, na którym podjęliśmy decyzję o natychmiastowym opuszczeniu Intersputnika, odbyło się na początku marca tego roku. Tyle po prostu trwa w Polsce proces legislacyjny. I dobrze, że on idzie swoimi torami, bo jest to po prostu przygotowane porządnie.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#MichałGramatyka">Intersputnik powstał w 1971 r. i ta symboliczna data jest w zasadzie jedynym atutem tej organizacji. Intersputnik powstał jako opozycja dla Intelsata, czyli dla międzynarodowej organizacji satelitarnej, która dziś jest przedsiębiorstwem prywatnym i z której usług Polska korzysta, podobnie jak korzystamy z usług Eutelsata, podobnie jak korzystamy z usług międzynarodowej organizacji komunikacji satelitarnej.</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#MichałGramatyka">Intersputnik nie jest nam do niczego potrzebny. Słusznie jeden z panów posłów zauważył, że zawiesiliśmy obecność w tej organizacji w momencie nieuzasadnionej agresji Rosji na Ukrainę. Słusznie również zauważono, że w Polsce od 2010 r. nie ma już żadnej infrastruktury, która mogłaby służyć funkcjonowaniu tej organizacji. Nie ma to żadnego waloru gospodarczego dla Polski, pomimo tego, że Intersputnik, organizacja tworzona wśród państw Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej, w dalszym ciągu zapewnia dostęp do satelitów krajom satelickim wobec Rosji.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#MichałGramatyka">Obie te ustawy, oba te projekty ustaw, nad którymi procedujemy, mają w zasadzie po dwa artykuły. Upoważniają one prezydenta Rzeczypospolitej do wypowiedzenia naszego udziału w tej organizacji międzynarodowej, z jednej strony porozumienia, które było ratyfikowane w 1977 r., z drugiej strony porozumienia ratyfikowanego na początku XXI w.</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#MichałGramatyka">Opuszczenie Intersputnika po tym, jak dokonała tego spółka telekomunikacyjna, która była następcą prawnym Telekomunikacji Polskiej, będzie ostatecznym zerwaniem związków z tą organizacją, związków, które w dzisiejszym świecie naznaczonym rosyjską agresją są nam w zasadzie na każdej płaszczyźnie i na każdym polu do niczego niepotrzebne. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękujemy, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Władysława Bartoszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ponieważ padło parę pytań, to ja na nie krótko odpowiem.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Odpowiedź na pytanie pana posła Lorka brzmi: nie, nikt nie korzystał z przywilejów ani immunitetów.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Odpowiedź na pytanie pana posła Porzucka brzmi: tak, będziemy tego pilnować.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Komentarz do słów pana posła Fogla: ma pan poseł oczywiście rację, to jest pewna aberracja numeryczna. Nie wiem, jak do tego doszło, ale doszło. W związku z tym nie będę mówił nic więcej, żeby napięcie trwało na sali.</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-373.6" who="#WładysławTeofilBartoszewski">A jeśli chodzi o ogólną sprawę, to jest rzeczą ewidentną, że przeżytki starego systemu, martwe porozumienia zawarte za czasów Związku Sowieckiego należy eliminować z polskiego porządku prawnego, co tutaj niniejszym czynimy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-373.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#MonikaWielichowska">Zwięźle i na temat. Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#MonikaWielichowska">Czas na sprawozdawcę komisji pana posła Pawła Bliźniuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#PawełBliźniuk">Pani Marszałek! Ja bardzo krótko. Chciałem podziękować, bo tutaj mamy nietypową, niespotykaną zgodność co do tego projektu. Wszystkie osoby, które przemawiały, wyraziły poparcie dla tego projektu ustawy, natomiast warto podkreślić, bo tutaj pojawił się taki zarzut, dlaczego nie zrobiono tego wcześniej… Oczywiście można analizować, dlaczego przez 8 lat ostatnich rządów tego nie zrobiono, dlaczego posłowie tego czy innego klubu tudzież posłowie Konfederacji bądź ich poprzednicy polityczni nie złożyli odpowiedniego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Pejo: Nie było klubu.)</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#PawełBliźniuk">Najważniejsze jest to, że w 2022 r., jak tu pan minister Gramatyka podkreślił, Polska zawiesiła, prezes UKE, który jest czy był członkiem rady, zawiesił swoją działalność w Intersputniku, więc ten sygnał polityczny już wtedy został wysłany. Konsekwencją tego jest porządkowanie stanu prawnego poprzez uchylenie tych immunitetów, a za chwilę będziemy rozmawiać o wystąpieniu z tej organizacji. Tak że dziękuję za tę krótką, ale merytoryczną dyskusję. Myślę, że teraz będziemy mogli przejść do projektu, który powinien poprzedzać ten, nad którym teraz rozmawiamy.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r., zmienionego Protokołem o wprowadzeniu zmian do Porozumienia sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r. o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, przyjętym podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady INTERSPUTNIK w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r. (druki nr 746 i 780).</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Pawła Bliźniuka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PawełBliźniuk">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W tym przypadku jak powiedziało się B, to trzeba powiedzieć A, więc teraz będziemy rozmawiali na temat tego właściwego projektu o wypowiedzeniu porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r., zmienionego protokołem o wprowadzeniu zmian do porozumienia sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r. o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej Intersputnik, przyjętym podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady Intersputnik w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#PawełBliźniuk">Szanowni Państwo! Na wspólnym posiedzeniu komisji cyfryzacji i Komisji Spraw Zagranicznych po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu ustawy komisje zawnioskowały o uchwalenie niniejszego projektu ustawy bez poprawek. Stoję dziś przed państwem, aby zaapelować o poparcie dla projektu ustawy o wypowiedzeniu porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej Intersputnik. Jest to decyzja, która nie tylko odpowiada na aktualne wyzwania polityczne i gospodarcze, ale także wzmacnia suwerenność naszego kraju w kluczowych obszarach technologicznych.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#PawełBliźniuk">Po pierwsze, członkostwo w Intersputniku przystało przynosić Polsce wymierne korzyści, o czym przed chwilą rozmawialiśmy w trakcie wcześniejszej debaty. Od lat nie korzystamy z oferowanych przez tę organizację zasobów, a rozwój naszych usług telekomunikacyjnych opiera się na współpracy z innymi podmiotami, takimi jak Intelsat czy Eutelsat, oraz na naszej obecności w strukturach Unii Europejskiej i Europejskiej Agencji Kosmicznej. Pozostawanie w organizacji, której działalność jest silnie zdominowana przez Federację Rosyjską, jest sprzeczne z interesem naszego kraju, zwłaszcza w obecnym kontekście geopolitycznym.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#PawełBliźniuk">Po drugie, rezygnacja z członkostwa w Intersputniku jest aktem solidarności z państwami, które przeciwstawiają się naruszeniom prawa międzynarodowego przez Rosję. To symboliczny, ale również praktyczny krok w kierunku uniezależnienia się od wpływów politycznych i gospodarczych tego kraju. Co więcej, wypowiedzenie porozumienia nie pociąga ze sobą żadnych negatywnych skutków finansowych ani społecznych. Nie będzie to miało wpływu na przedsiębiorstwa czy obywateli, a Polska pozostanie w pełni zdolna do realizowania swoich celów telekomunikacyjnych i kosmicznych poprzez inne, bardziej efektywne kanały współpracy.</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#PawełBliźniuk">Szanowni Państwo! Przyjęcie tej ustawy to nie tylko wyraz odpowiedzialności za przyszłość Polski, ale także jasne przesłanie, że nasze priorytety leżą w budowaniu nowoczesnych, niezależnych i bezpiecznych struktur telekomunikacyjnych. Dlatego gorąco zachęcam do jej uchwalenia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-377.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-378.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Radosława Fogla, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#RadosławFogiel">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#RadosławFogiel">Szanowna Pani Marszałek! Przechodzimy do kwestii zasadniczej, czyli propozycji ustawy o wypowiedzeniu członkostwa Polski w organizacji Intersputnik. Faktycznie jest to pokłosie czasów dawno już przebrzmiałych, efekt tego, że Polska niestety w 1945 r. znalazła się po złej stronie żelaznej kurtyny. Nie mieliśmy wyjścia. Wówczas PRL został członkiem organizacji Intersputnik tworzonej pod auspicjami Związku Radzieckiego, będącej odpowiedzią na podobne działania po stronie państw Zachodu. Ta organizacja była skupiona głównie na kwestiach komunikacji satelitarnej. Oczywiście, jak wszystkie organizacje wówczas, a później organizacje, które kontynuowały swoje działania pod auspicjami Rosji, nie jest pozbawiona tych związków, które są charakterystyczne dla Federacji Rosyjskiej. W związku z tym ta decyzja o wystąpieniu jest decyzją słuszną. Tym bardziej dziś, kiedy mamy wojnę, mamy agresję fizyczną, bezpośrednią wojnę Rosji przeciwko Ukrainie. W związku z tym to popieramy. Myślę, że mamy szansę na jednomyślne poparcie tej decyzji. Ta organizacja już dzisiaj, również w takich codziennych kwestiach, w żaden sposób nie przynosi Polsce żadnych korzyści. Żadna Polska instytucja czy spółka nie korzysta w zasadzie z jej zasobów, z jej środków. W związku z tym jest to nie tylko słuszna decyzja, ale jest to decyzja, która nie jest w żaden sposób problematyczna z punktu widzenia komunikacji, z punktu widzenia wykorzystania satelitów. Tak jak powiedziałem, klub Prawa i Sprawiedliwości będzie popierał tę decyzję. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Artura Gieradę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#ArturDanielGierada">Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o wypowiedzeniu porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, które zostało podpisane w Moskwie 15 listopada 1971 r., a następnie zmienione protokołem z 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#ArturDanielGierada">Dyskusja, którą mieliśmy w poprzednim punkcie, jest tożsama z tą. Czemu te decyzje trzeba dzisiaj podjąć? Bez wątpienia kiedy spojrzymy na daty, zarówno na 1971 r., kiedy byliśmy państwem w mackach, w pajęczynie Związku Radzieckiego i konkurowaliśmy z krajami Zachodu… Później próbowaliśmy się od tego uwolnić. 1996 r. to już rzeczywiście Polska. Nie ma Związku Radzieckiego, jest Rosja, ale to początek naszego uwalniania się, drogi, którą dążyliśmy do tego, żeby być wśród państw cywilizacji Europy Zachodniej. Dzisiaj tu jesteśmy i to jest nasze miejsce. Dzisiaj budujemy Europę i świat zachodni. Dzisiaj jesteśmy z tego dumni. Musimy pamiętać, że „Intersputnik” został stworzony właśnie w ramach konkurencji z krajami zachodnimi. Dzisiaj byłoby pewnego rodzaju aberracją, gdybyśmy dalej w tym tkwili, nawet gdyby miało to być symboliczne.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#ArturDanielGierada">Często padały pytania — sami je sobie zadajemy — czemu przez tyle lat symbolicznie funkcjonowaliśmy w tych strukturach. Chyba trzeba porównać dzisiejszą sytuację geopolityczną do burzy. Często burza, przychodząc, robiąc duży bałagan, prowokuje czy zmusza nas do tego, żebyśmy trochę posprzątali te śmieci, które wcześniej zalegały. Taką mamy dzisiaj sytuację, jeśli chodzi o tę umowę. Bez wątpienia jest to dobry kierunek. Dzisiaj jesteśmy częścią Europy Zachodniej, dzisiaj wspólnie z Europejską Agencją Kosmiczną wchodzimy w projekty, które są ważne ze względu nie tylko na komfort życia naszych obywateli i nas samych, ale przede wszystkim na bezpieczeństwo, bo wiemy, że kosmos to dzisiaj naprawdę bardzo ważny element — od wojny hybrydowej, po działania na różnego rodzaju frontach.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#ArturDanielGierada">Po przeanalizowaniu tej propozycji rządowej klub Koalicji Obywatelskiej nie ma żadnych wątpliwości: to dobra i słuszna decyzja. Będziemy popierać tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Osmalaka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#MonikaWielichowska">Już z dobrym oddechem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dokładnie tak. Dziękuję bardzo, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#ŁukaszOsmalak">Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! Rozmawiamy w zasadzie o tym samym temacie, o którym rozmawialiśmy w poprzednim punkcie. Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga w sprawie ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r., zmienionego Protokołem o wprowadzeniu zmian do Porozumienia sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r. o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, przyjętym podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady INTERSPUTNIK w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#ŁukaszOsmalak">Szanowni Państwo! „Intersputnik” to relikt przeszłości, to coś, z czym powinniśmy się jak najszybciej pożegnać. Na tej sali padło już wiele argumentów, m.in. brak jakiejkolwiek współpracy z „Intersputnikiem”. Telekomunikacja Polska, która z czasem stała się Orange, w żaden sposób jako firma, jako instytucja z „Intersputnikiem” nie współpracuje. Nie mamy na terenie naszego kraju żadnej infrastruktury. Wreszcie to, na co tak często na tej sali w wielu różnych dyskusjach się powołujemy: bestialska napaść Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Wszystko to powoduje, że powinniśmy, chcemy jak najszybciej pożegnać „Intersputnik”.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#ŁukaszOsmalak">Dlatego Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga jak najbardziej będzie optował i głosował za poparciem tej inicjatywy, tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Dziedzica, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AdamDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawiam sprawozdanie dotyczące projektu ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, zawartego w druku nr 746.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#AdamDziedzic">Przedmiotowe porozumienie było inicjatywą Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich mającą na celu zacieśnienie współpracy w dziedzinie łączności satelitarnej w ramach państw bloku wschodniego. W okresie zimnej wojny organizacja ta odgrywała znaczącą rolę w ówczesnym porządku geopolitycznym, jednak wraz z upływem lat i głębokimi zmianami politycznymi, które zaszły w Europie Środkowo-Wschodniej, pierwotny charakter tej organizacji stał się nieadekwatny do współczesnych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#AdamDziedzic">Obecnie działalność „Intersputnika” w dużej mierze opiera się na współpracy z podmiotami bezpośrednio związanymi z Federacją Rosyjską. W sytuacji gdy Rosja prowadzi działania zagrażające stabilności międzynarodowej, w tym brutalną agresję wobec Ukrainy, kontynuowanie jakichkolwiek relacji w ramach organizacji o tak silnych powiązaniach z tym państwem jest całkowicie niezgodne z interesami Polski oraz jej zobowiązaniami wobec społeczności międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#AdamDziedzic">Pragnę podkreślić, że Polska od wielu lat nie korzysta z usług świadczonych przez „Intersputnik”. Telekomunikacja Polska SA, obecnie Orange Polska SA, już wcześniej wystąpiła z tej organizacji. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej zawiesił wszelką aktywność w jej strukturach, kierując się wytycznymi Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Te działania były spójne z polityką ograniczenia współpracy z Federacją Rosyjską, którą nasz kraj konsekwentnie realizuje.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#AdamDziedzic">Warto również zwrócić uwagę na symboliczny wymiar tej decyzji. Jest ona wyrazem naszej determinacji w eliminowaniu relacji z organizacjami, które mogą być wykorzystywane w celach propagandowych przez Rosję, a tym samym stanowi istotny krok w kierunku wzmocnienia naszej suwerenności i niezależności na arenie międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#AdamDziedzic">Decyzja o wypowiedzeniu porozumienia „Intersputnik” nie tylko porządkuje naszą politykę międzynarodową, ale także wysyła jasny sygnał, że Rzeczpospolita Polska konsekwentnie dąży do umacniania swojej pozycji jako państwa nowoczesnego, niezależnego i świadomie budującego swoją przyszłość w oparciu o współpracę z partnerami, którzy podzielają nasze wartości.</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#AdamDziedzic">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga wnoszę o przyjęcie przedmiotowego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Joannę Wichę z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#JoannaWicha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub parlamentarny Lewicy popiera ustawę z druku nr 746 o wypowiedzeniu Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r., zmienionego Protokołem o wprowadzeniu zmian do Porozumienia sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r. o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, przyjętym podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady INTERSPUTNIK w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#JoannaWicha">Od 2023 r. żadna firma telekomunikacyjna prowadząca działalność na terenie Polski nie uczestniczy w pracach organizacji „Intersputnik”. Po agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, zgodnie z zaleceniami ministra spraw zagranicznych wstrzymano współpracę z przedstawicielami Federacji Rosyjskiej. Przynależność do organizacji tak silnie zdominowanej przez przedstawicieli Rosji stoi w sprzeczności z interesami Rzeczypospolitej Polskiej. Pomimo posiadania praw do korzystania z zasobów oferowanych przez „Intersputnika” sytuacja geopolityczna powoduje, iż Polska nie ma planów ani nie zamierza z tego prawa korzystać. W związku z tym przyjęcie ustawy z druku nr 746 jest zdecydowanie zasadne. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Pejo z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To naprawdę dobrze, że Sejm zajął się w końcu tymi archaicznymi umowami międzynarodowymi, które są pozostałością po okresie sowieckiej okupacji. Ale jednocześnie od 26 sierpnia przez ponad 100 dni Komisja Spraw Zagranicznych mrozi projekt Konfederacji, projekt ustawy o wypowiedzeniu Konwencji o przekazywaniu i wykorzystywaniu danych ze zdalnego badania Ziemi z kosmosu, sporządzonej — uwaga — w Moskwie dnia 19 maja 1978 r. To konwencja, która zobowiązuje Polskę do uzyskiwania zgody innego państwa w przypadku obrazowania jego terytorium w rozdzielczości większej niż 50 m. Dziś powszechna rozdzielczość to 30 cm.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#BartłomiejPejo">Dziś temat wypowiedzenia konwencji jest jednym z priorytetowych w państwach bałtyckich zagrożonych rosyjską agresją. Utrzymywanie tej konwencji w polskim porządku prawnym jest sprzeczne z polską racją stanu i jest dla nas groźne przede wszystkim teraz, w sytuacji geopolitycznych napięć.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#BartłomiejPejo">Zwracam się do pana przewodniczącego Kowala o zaprzestanie mrożenia tego niezwykle ważnego projektu ustawy. A tak jeszcze? propos wypowiedzi pana posła Bliźniuka, który twierdził, że mogliśmy złożyć projekt ustawy dotyczący „Intersputnika”. Nie mogliśmy, bo nie mieliśmy wówczas klubu ani 15 posłów do złożenia takiego projektu. Złożyliśmy analogiczny, można powiedzieć, podobny projekt ustawy, który jest mrożony przez ponad 100 dni przez pana posła Kowala. Stąd apel o odmrożenie tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#MonikaWielichowska">Do zadawania pytań zapisało się trzech parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Panie pośle Bartłomieju, całkowicie się z panem zgadzam. Jeszcze bym dodał, czy nie należałoby się zastanowić nad poprawieniem jakiejś ustawy, która by wypowiadała takie ustawy, czyli trupy, które nie istnieją, nie obowiązują, do których nawet nikt nie chce się przyznać w innym trybie niż parlamentarny, bo ta ustawa, przepraszam, ta umowa, o której dzisiaj dyskutujemy, jest czystym tego przykładem.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#GrzegorzLorek">Druga sprawa, na którą nie oczekuję odpowiedzi. Zwracam się z wnioskiem do pana ministra o przejrzenie umów jeszcze z czasów minionych, czyli do 1989 r. Czy jeszcze jakieś są i co z tym fantem zrobić? Według mnie jak najszybciej powinniśmy się nimi zająć, wypowiedzieć je lub też sporządzić ustawę, która by wypowiadała te wszystkie umowy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#MonikaWielichowska">Czas na pana posła Marcina Ociepę z Prawa i Sprawiedliwości, ale pana posła nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Pejo, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#BartłomiejPejo">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Pytanie: Dlaczego polskie władze nie wypowiedziały umowy pomimo zawieszenia działalności w „Intersputniku” już ponad 2 lata temu? I drugie pytanie: Czy powstał rejestr umów międzynarodowych i konwencji podpisanych przez Polskę przed 1990 r., który może posłużyć do uporządkowania sytuacji prawnej Polski wobec państw byłego Związku Radzieckiego? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#MonikaWielichowska">Na pytania będzie odpowiadał najpierw sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji pan minister Michał Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#MichałGramatyka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To, co jest ciekawe w kontekście „Intersputnika”, to parę słów, które dedykuję posłankom i posłom Rzeczypospolitej w dowolnym porządku oczywiście: Marzenie Okła-Drewnowicz, Arturowi Gieradzie, Mariuszowi Goskowi, a także samemu Jarosławowi Kaczyńskiemu. Łączy ich wybór z terenu województwa świętokrzyskiego, a to właśnie w świętokrzyskim… A, jeszcze Rafałowi Kasprzykowi, posłowi Polski 2050. W miejscowości Psary-Kąty, gmina Bodzentyn przez 30 lat funkcjonowało polskie centrum satelitarne. Siedem gigantycznych anten satelitarnych było jednym z elementów infrastruktury właśnie „Intersputnika”, który w dawnych czasach, kiedy jeszcze nie było łączy światłowodowych, zapewniał m.in. transatlantyckie połączenia telefoniczne.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#MichałGramatyka">Nie ma już dzisiaj tego centrum, choć nie wszystko zostało zezłomowane. Centrum zostało zlikwidowane po tym, jak korporacja, która była jego właścicielem, zdecydowała, że dalsza biznesowa opłacalność tej infrastruktury jest co najmniej dyskusyjna. Chyba dwie anteny ocalono przed zezłomowaniem. Jedna trafiła do prywatnego obserwatorium astronomicznego, a druga — do lunaparku gdzieś w województwie świętokrzyskim.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#MichałGramatyka">Jako jedenastoletni chłopiec oglądałem odcinek „Sondy” z niezapomnianym Andrzejem Kurkiem i ze Zdzisławem Kamińskim. Był to odcinek pt. „Kontakt”. Stąd właśnie pamiętam historię polskiego miasteczka satelitarnego, polskiego centrum, gdzie przyjeżdżali turyści po to, żeby oglądać wielkie anteny satelitarne, elementu infrastruktury wypowiadanych dziś umów, ostatniego w zasadzie w Polsce działającego elementu infrastruktury Intersputnika. To ja tyle, a Ministerstwo Spraw Zagranicznych pewnie swoje dopowie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Władysława Bartoszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odpowiedź na pytania obu panów posłów, pana posła Lorka i pana posła Pejo. Umowa, o której pan poseł Pejo mówił, jeśli chodzi o badanie Ziemi z kosmosu, jest w trakcie wypowiadania. Jest zgoda rządu na wypowiedzenie tej umowy i ta umowa przejdzie teraz przez tryby parlamentarne. Ona znajdzie się w tej Izbie, bo ją trzeba wypowiedzieć. W istocie jest to, zwracam się do pana posła Lorka, ostatnia umowa, którą musimy wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Pejo: A dlaczego komisja od sierpnia mrozi projekt?)</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#WładysławTeofilBartoszewski">To jest pytanie, panie pośle, do przewodniczącego Komisji Spraw Zagranicznych, a nie do mnie, bo ja nie mam nic do tego. Jeśli chodzi o to, dlaczego ta umowa znajduje się teraz na agendzie, a nie było jej wcześniej, tak się składa, że spółka komercyjna Orange Polska SA zwróciła się do rządu, poprzedniego rządu, o pomoc w wycofaniu się z tej umowy, w wystąpieniu z Intersputnika po raz pierwszy dopiero 1 września 2023 r., potem 24 października, potem 5 grudnia. Ostatecznie zwróciła się pismem do Ministerstwa Spraw Zagranicznych 22 lutego tego roku, żebyśmy to przeprowadzili. Staraliśmy się to zrobić w jak najszybszym terminie. Dlaczego jest to robione w ten sposób? Rozumiem, że jest to bardzo dziwne, zwłaszcza dla naszych gości, widzów, dlaczego umowa, w przypadku której wszyscy uważają na tej sali, że powinna zostać wymówiona, w ogóle wchodzi na posiedzenie Sejmu. Szanowni państwo, polega to na tym, że nie można tego zrobić ustawą, dlatego że jest przewidziane w art. 241 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, że tego typu umowy międzynarodowe muszą być ratyfikowane przez Sejm. Dlatego zwracamy się, Wysoki Sejmie, do naszych posłanek i posłów, żeby ratyfikowali wypowiedzenie tej umowy, żebyśmy mogli ten przeżytek RWPG wreszcie wyrzucić do kosza. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#MonikaWielichowska">Zanim przejdziemy do kolejnego punktu, chciałabym serdecznie pozdrowić uczennice i uczniów wraz z opiekunami ze Szkoły Podstawowej w Niemczu, którzy odwiedzają dzisiaj Sejm na zaproszenie pana posła Włodzisława Gizińskiego. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Prokuratora Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 1 października 2024 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Łukasza Mejzy (druk nr 862).</u>
          <u xml:id="u-398.6" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią poseł Marię Koźlakiewicz o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych przedstawiam sprawozdanie dotyczące wniosku prokuratora o uchylenie immunitetu posłom Ryszardowi Wilkowi i Łukaszowi Mejzie.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">W przypadku posła Ryszarda Wilka komisja jednogłośnie opowiedziała się za uchylaniem immunitetu poselskiego. W przypadku posła Łukasza Mejzy wniosek prokuratora generalnego dotyczył 11 zarzutów związanych z nieprawidłowościami w oświadczeniach majątkowych. Nad każdym z przedstawionych zarzutów komisja procedowała oddzielnie i rekomenduje uchylenie immunitetu poselskiego we wszystkich 11 przypadkach. Według przedstawionych zarzutów poseł miał dopuścić się zatajenia istotnych informacji oraz podania nieprawdziwych danych w dokumentach składanych w ramach pełnionej funkcji publicznej. Tego rodzaju naruszenia stanowią poważne wykroczenia przeciwko zasadom przejrzystości i odpowiedzialności, które są fundamentem zaufania obywateli do instytucji państwowych. Prace komisji nad wnioskiem przebiegały w atmosferze wnikliwej analizy oraz odpowiedzialności za podejmowane decyzje. W toku obrad poseł Łukasz Mejza miał możliwość przedstawienia swojego stanowiska oraz odniesienia się do zarzutów. Po zakończeniu analizy i przeprowadzeniu głosowania komisja regulaminowa podjęła decyzję o pozytywnym zaopiniowaniu wniosku prokuratora generalnego w całości. Większość członków komisji uznała, że istnieją wystarczające podstawy do uchylenia immunitetu poselskiego posłowi Łukaszowi Mejzie. Decyzja komisji została podjęta w przekonaniu, że każdy poseł powinien być rozliczany z przestrzegania prawa na równi z innymi obywatelami. Uchylenie immunitetu w tym przypadku jest wyrazem troski o zachowanie standardów uczciwości i odpowiedzialności w życiu publicznym. Z pełnym przekonaniem rekomendujemy Wysokiej Izbie przyjęcie sprawozdania komisji oraz wyrażenie zgody na pociągnięcie posła Łukasza Mejzy do odpowiedzialności karnej. Naszym obowiązkiem jest nie tylko przestrzeganie prawa, ale także dawanie przykładu, że nikt, niezależnie od pełnionej funkcji, nie stoi ponad nim. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#MonikaWielichowska">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#MonikaWielichowska">Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#MonikaWielichowska">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-400.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Łukasza Mejzę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#ŁukaszMejza">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kochana Polsko! Nazywam się Łukasz Mejza. Jestem polskim patriotą i posłem na Sejm RP. I nie dam się zastraszyć.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#ŁukaszMejza">Szanowni Państwo! Wyjdźmy w ogóle od tego, po co jest immunitet — po to, żeby poseł mógł swobodnie wykonywać mandat i nie czuł obawy, że za swoją działalność będzie szargany przez podmioty, którym to, co mówi, jest nie na rękę. Z założenia chodziło o przeciwników politycznych, ale niestety teraz w Polsce w tę rolę wpisały się organy, które powinny być obiektywne i niezależne, takie chociażby jak prokuratura pod rządami ministra Bodnara. Szanowni państwo, żebyśmy wiedzieli, z czym mamy do czynienia — prokurator krajowy powołał prokuratora okręgowego w Zielonej Górze. Właściwie to nie prokurator krajowy, tylko ktoś, kto za prokuratura krajowego się podaje, dlatego że mieliśmy do czynienia z nielegalnym powołaniem. Zgodnie z art. 14 § 1 ustawy o prokuraturze prokuratora krajowego powołuje się za zgodą prezydenta. I ten oczywisty stan potwierdził chociażby Sąd Najwyższy. Żebyście wiedzieli jeszcze, szanowni państwo, z kim mamy do czynienia, to ja powiem, że prokurator, który podpisał się pod tym wnioskiem, który zarówno państwo, jak i opinia publiczna znacie, jest prokuratorem — tak byśmy go mogli chyba określić — najbardziej anty-PiS-owskim, dlatego że jest krajowym szefem stowarzyszenia Lex Super Omnia, zrzeszającego właśnie prokuratorów będących po drugiej stronie politycznej barykady, prokuratorów zaangażowanych politycznie. Szanowni państwo, rozumiem, że to jest tak jak w starożytnym Rzymie: panem et circenses, czyli: chleba i igrzysk. Rząd Donalda Tuska nie jest w stanie ludziom dać chleba, dlatego daje igrzyska. Stąd m.in. te zatrzymania, stąd takie działania służb specjalnych czy właśnie prokuratury — na polityczne zlecenie.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#ŁukaszMejza">Szanowni Państwo! Immunitet powinniśmy zdejmować nie za nazwisko, a za konkretne czyny. Rozumiem, że nazwisko jednego z najbardziej rozpoznawalnych posłów po prawej stronie sceny politycznej fajnie wygląda na żółtym pasku TVN z napisem: Mejza z 11 zarzutami. Tylko ja za chwilę państwu pokażę, jakie to są zarzuty. Co wy tak naprawdę chcecie przykryć tymi działaniami? Rozumiem, że mamy wszechobecną drożyznę, rozumiem, że mamy zapaść służby zdrowia, rozumiem, że mamy rekordowy deficyt, rekordowy dług publiczny, natomiast, szanowni państwo, widzę tylko trzy opcje, poprzez które tak kuriozalne, tak absurdalne zarzuty… Bo to, że ja tutaj stoję, jest naprawdę jednym z większych absurdów w historii tej Izby. Ja widzę trzy możliwości, z powodu których pan Bodnar zdecydował się postawić mi tak kuriozalne, absurdalne zarzuty. Po pierwsze, chyba, mam wrażenie, pozazdrościł Tadeuszowi Droździe i chciał się stać największym stand-uperem w naszym kraju, po drugie, możemy mieć do czynienia z rejonem zatrzymanej ewolucji lub, po trzecie, realizuje polityczne zamówienie. Na komika pan Bodnar mi nie wygląda, wydaje się — mimo że się z nim wielokrotnie nie zgadzam — całkiem inteligentnym gościom, więc pkt 2 też odpada, czyli zostaje nam polityczne zamówienie.</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#ŁukaszMejza">Skoro tak, panie Bodnar, to ja będę pierwszym, który te pana bandyckie standardy i realizację politycznych zamówień obnaży i chętnie spotkam się z pana prokuraturą w sądzie. Jestem przekonany, że tę walkę wygram, a wręcz prokuraturę znokautuję.</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#ŁukaszMejza">Szanowni Państwo! Przejdźmy do sfery zarzutów. Wiecie, dlaczego to postępowanie zostało wszczęte? Dlatego, że złożyłem korektę. I teraz zwróćcie uwagę na daty. Korektę złożyłem 1 grudnia, data wysyłki to 2 grudnia, prezentata sekretariatu marszałka Sejmu to 5 grudnia. Wiecie, kiedy pan Bodnar wszczął to postępowanie? 18 grudnia, czyli już dawno po korekcie. Prokurator pana Bodnara, który podpisał się pod tym wnioskiem, jeden z jego siepaczy, napisał, cytuję: Odnosząc się zaś do zagadnienia składanych przez tego posła korekt do oświadczeń, należy wskazać, że instytucja takiej korekty jest instytucją prawu nieznaną, a zatem nie może rodzić skutków prawnych w postaci ekskulpowania od odpowiedzialności. Panie Bodnar, skoro tak, to ja rozumiem, że wszystkich posłów, który składali korekty w X kadencji, a pozwolę sobie przeczytać ich nazwiska: Łukasz Litewka z klubu Lewicy, Magdalena Sroka z PSL, Agnieszka Buczyńska, Ewa Schädler z Polski 2050, a z PO, o proszę, pan minister Domański, Krzysztof Gadowski, pan Giziński, Michał Kołodziejczak i Agnieszka Pomaska… Rozumiem, że pan tam też będzie wszczynał postępowania. Nie może być przecież tak, że ściga pan Mejzę tylko dlatego, że jest z PiS, a swoich kolegów z opcji rządzącej pan zostawia. Korekty w IX kadencji. Szanowni państwo, było kilkadziesiąt takich korekt. M.in. Barbara Nowacka zapomniała wpisać 151 zł z tytułu umowy o pracę. Bartłomiej Sienkiewicz nie wpisał dochodu ze sprzedaży książek. Franciszek Sterczewski żadnego dochodu nie wpisywał.</u>
          <u xml:id="u-401.5" who="#ŁukaszMejza">Panie Bodnar, ja panu w tym momencie daję szansę na to, żeby pan pokazał, że pan jest niezależnym prokuratorem. Bo skoro ściga pan Mejzę za to, że złożył korektę, to proszę ścigać wszystkich. Już widzę te nagłówki: Niezależny prokurator Adam Bodnar, jednocześnie minister sprawiedliwości, ściga minister Nowacką. Skoro jest pan całkowicie niezależny, to rozumiem, że te postępowania również będą miały miejsce. Szanowni państwo, mało tego, wy macie w swoich szeregach takiego ananaska, który się nazywa Michał Kołodziejczak i on np. składał korekty do korekty. Pan Kołodziejczak zapomniał wpisać swojego gospodarstwa rolnego, zapomniał wpisać, jakie ma saldo na koncie, zapomniał napisać, że ma udziały w trzech spółkach. Zapomniał napisać, że zarządza kilkoma działalnościami, że ma dopłaty z ARMiR, kredytu nie wpisał, a potem złożył jeszcze jedną korektę.</u>
          <u xml:id="u-401.6" who="#ŁukaszMejza">Tak że, panie Bodnar, rozumiem, że skoro już pan wie, że tutaj również doszło do przestępstwa, bo przecież tak jeden z pana siepaczy uważa, to pan też będzie wszczynał to postępowanie.</u>
          <u xml:id="u-401.7" who="#ŁukaszMejza">Szanowni Państwo! Jeżeli chodzi o zarzuty, które stawia mi pan Bodnar, to są tak absurdalne, że nie wiem, czy w ogóle powinniśmy przed Wysoką Izbą je przedstawiać, ale skoro pan Bodnar sobie tego życzy, to to zrobimy. Mieszkanie — najsłynniejsza sprawa. Już czytałem doniesienia medialne, że mam jakąś ukrytą komnatę, trochę czułem się jak Harry Potter. Tacy medialni bulterierzy, internetowi bulterierzy typu szalony reporter, mówili, że mam jakieś inne wejście do tego mieszkanka. Dał się nabrać na tę narrację medialną. Ale akurat to jest człowiek, który dał się też nabrać prokuratorowi, że warto swoich kolegów sprzedawać, więc tutaj się nie dziwię. Natomiast, szanowni państwo, mieliśmy do czynienia z sytuacją — i tutaj chcę się na chwilę zatrzymać — wyjątkowo bezczelną. W momencie kiedy nie było mnie, bo byłem na posiedzeniu Sejmu, co jest przecież informacją powszechnie znaną, że jest posiedzenie Sejmu, do mojego mieszkania wtargnęło trzech funkcjonariuszy Policji. Zastali tam śmiertelnie przerażoną moją ukochaną w 7., 8. miesiącu ciąży, do tego jeszcze z kolejnym małym dzieckiem na rękach. Wtargnęli tam na polecenie prokuratora Bodnara. I tak jak możemy śmieszkować z tych zarzutów, bo są totalnie absurdalne i ukazują absolutną słabość intelektualną prokuratury Bodnara, tak z tego się śmiać po prostu nie da, bo jest to tak obelżywe, że nie znajduję wystarczających słów, panie Bodnar i panie Kierwiński, bo to wtedy pan Kierwiński zarządzał polską Policją, żeby dostatecznie grzecznie się na ten temat wypowiedzieć. Gdybym ja stracił przez was dziecko lub byłyby jakieś komplikacje w tej ciąży, to rozmawialibyśmy zupełnie inaczej. Teraz chciałbym zapytać: Gdzie są te wszystkie wrzeszczące posłanki Platformy, gdzie jest Marta Lempart, gdzie są wszystkie prawa kobiet? Doprowadziliście do takiej sytuacji państwo polskie, że do posła na Sejm RP podczas jego nieobecności, do ciężarnej kobiety, kobiety z kolejnym dzieckiem na rękach wchodzi trzech funkcjonariuszy Policji z miarką i mierzy mieszkanie.</u>
          <u xml:id="u-401.8" who="#ŁukaszMejza">Szanowni Państwo! My powinniśmy oczywiście, zgodnie z ustawą o wykonywaniu mandatu posła, wpisać informację o nieruchomościach. I tu jest kropka. Nie ma w ustawie nic więcej, ani co to za nieruchomość, ani czy jest murowana, czy jest drewniana, tylko tyle. Dopiero w formularzu do oświadczenia wpisujemy dalsze szczegóły. I ta ustawa, co jest bardzo ważne… Szanowni państwo, należy wskazać, że w rubryce: mieszkanie… Pod tym pojęciem należy rozumieć to, co jest w ustawie o własności lokali, czyli lokal. I teraz tak, ustawa ta odróżnia lokal od pomieszczeń przynależnych. Ja teraz zgodnie z księgą wpisuję, ile ma moje mieszkanie. Mam tutaj tę księgę. To 80 m razem z pomieszczeniami przynależnymi, bez pomieszczeń przynależnych — 59. Tak wpisuję. Natomiast prokuratorzy Bodnara każą policjantom zmierzyć mój strych, który jest tak niski, że nie da się tam stanąć, za przeproszeniem, żeby sobie łba nie rozwalić o sufit, są skosy, w związku z tym zgodnie z polskimi normami nie ma metrów kwadratowych. Mimo wszystko prokurator chce mi za to postawić zarzut. Teraz odpowiedzcie sobie państwo na to pytanie, czy naruszyłem prawo, czy po prostu jest to tylko i wyłącznie uprawianie polityki za pomocą prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-401.9" who="#ŁukaszMejza">Szanowni Państwo! Mało tego, ja dysponuję ekspertyzą biegłego, która mówi wprost, że tam mam 59 m. I tak wpisałem w oświadczeniu. Mimo tego prokurator stawia mi z tego tytułu zarzut — rozumiecie to? — za strych, na którym nie da się normalnie stanąć. W związku z tym każdego posła praktycznie, niezależnie z jakiej jest opcji, można skazać za brak piwnicy, za brak wpisania strychu itd. itd. Ale co bardzo ważne, szanowni państwo, po to wpisujemy w oświadczeniach majątkowych powierzchnię, żeby obywatele mogli sobie wyliczyć, jaka jest mniej więcej wartość, czy nie zaniżamy tej wartości. Prokurator w tym samym wniosku wskazuje, że wartość wpisana przeze mnie jest właściwa. I teraz biorąc pod uwagę wykładnię celowościową, wartość takiego prawa powinna zostać oszacowana w oparciu o ceny rynkowe, i tutaj to miało miejsce. Dodatkowo mam przed sobą raport CBA, który również tę kwestię wyjaśnia, wskazując, że wypełniłem właściwie oświadczenie majątkowe również w zakresie mieszkania.</u>
          <u xml:id="u-401.10" who="#ŁukaszMejza">Szanowni Państwo! Kolejny zarzut to są udziały. Chciałem zapytać, czy w prokuraturze Adama Bodnara komuś się sufit zawalił na głowę, bo prokurator oskarża mnie o to, że wpisałem za dużo udziałów. Rozumiecie to. Za dużo. Wpisałem pięć, a powinienem wpisać cztery. Wiecie, ile warty jest udział? 100 zł. Rozumiecie to? Teraz mi, posłowi na Sejm RP, stawia się zarzut, że wpisałem za dużo o 100 zł.</u>
          <u xml:id="u-401.11" who="#ŁukaszMejza">Kolejny zarzut to samochód. Wpisałem samochód, którego według prokuratora nie byłem właścicielem. I tutaj też to wyjaśniałem w oświadczeniu dla CBA. Formalnie samochód był zarejestrowany na mojego tatę, a ja chciałem być świętszy od papieża i wpisałem go, bo faktycznie ten samochód ja użytkowałem, dlatego go wpisałem. To jest zarzut prokuratora. Wpisałem samochód, którego nie powinienem wpisywać, i za to prokurator chce mnie skazać. Umowa darowizny może być ustna zgodnie z polskim prawem. Kiedy przestałem ten samochód faktycznie użytkować, nie wpisywałem go już do oświadczenia, i tyle.</u>
          <u xml:id="u-401.12" who="#ŁukaszMejza">Kolejny temat — pożyczki. Mam „Gazetę Wyborczą” przed sobą. Biega po Sejmie taka gwiazda na obcasach, właściwie miss TVP, pani Dobrosz-Oracz, i pyta: Panie Mejza, dlaczego pan ukrywa pożyczki? „Gazeta Wyborcza” pisze: Ukryte pożyczki posła Łukasza Mejzy. Mówię: dobra, skoro tak, to zerknę w swoje oświadczenia majątkowe. Mam oświadczenie majątkowe, szanowni państwo, z 2023 r. — pożyczka od osoby fizycznej, z 2024 r. — pożyczka od osoby fizycznej, 2023 r., kolejne oświadczenie z roku poprzedniego — pożyczka od osoby fizycznej. Gdzie ja to ukrywam? Jeżeli literalnie chcemy patrzeć na załącznik do ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, to owszem, jest tutaj tak napisane: wobec kogo, w związku z jakim zdarzeniem, w jakiej wysokości, czyli pożyczki i kredyty oraz warunki, na jakich zostały udzielone. W związku z tym wezmę oświadczenie każdego z państwa i praktycznie każdy z państwa wypełnia źle w tym miejscu. Nawet pani, która tutaj referowała dla komisji, pani posłanka — przepraszam, nie pamiętam nazwiska — Maria Anna Koźlakiewicz szczyciła się, mówiła o tym, że firma zewnętrzna jej pomagała wypełniać to oświadczenie. I pani Koźlakiewicz wpisała np.: umowa dożywocia pomiędzy mną a osobą bliską. Nie ma takiego imienia i nazwiska. W związku z tym pani Koźlakiewicz też złamała prawo. Panie Bodnar, niech pan działa. Niech pan działa, bo jak pan przejrzy oświadczenia majątkowe wszystkich posłów z tej i poprzedniej kadencji — a ja sobie ten trud i tę wątpliwą przyjemność zadałem — to oprócz dwóch osób wszyscy wypełniają w tym punkcie źle. Więc niech pan nie ściga tylko Łukasza Mejzy, ale niech pan ściga również wszystkich innych. Bo przecież jest pan całkowicie niezależnym prokuratorem.</u>
          <u xml:id="u-401.13" who="#ŁukaszMejza">Mam wrażenie, że w prokuraturze Adama Bodnara naprawdę ktoś, jak to mówi nasz polski internetowy specjalista do spraw sportu, pomylił odwagę z odważnikiem. Panie Bodnar, jeżeli pan chce ścigać prawdziwych… — inaczej, powiem tak, żeby się też nie narazić procesowo — osoby, które są oskarżane o naprawdę prawdziwe, ciężkie przestępstwa, ma pan pod ręką pana Giertycha, którego prokuratora chce oskarżyć o wyprowadzenie 92 mln zł. To nie są jakieś 4 m? strychu, tylko 92 mln ze spółki giełdowej.</u>
          <u xml:id="u-401.14" who="#ŁukaszMejza">Jest kolega Grodzki, któremu prokuratora zarzuca korupcję, oszustwa i pranie brudnych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-401.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę nie krzyczeć.)</u>
          <u xml:id="u-401.16" who="#ŁukaszMejza">Jest pan Nowak — znaleziono podczas przeszukania u niego pięć baniek.</u>
          <u xml:id="u-401.17" who="#ŁukaszMejza">A mnie pan chce ścigać za 4 m?. Naprawdę trzeba być kompletnym idiotą, żeby wierzyć, że to nie jest uprawianie polityki. Szanowni państwo, dzisiaj mnie to spotyka. Za chwilę może spotkać każdego z was. Natomiast żebyście wiedzieli: ja mam naprawdę czyste sumienie. Chętnie zmierzę się z prokuraturą Bodnara i chętnie znokautuję tę prokuraturę faktami oraz praktyką sejmową. Bo to, o czym ja mówię, robi każdy poseł.</u>
          <u xml:id="u-401.18" who="#ŁukaszMejza">Natomiast, żeby pokazać państwu, że mam całkowicie czyste sumienie w tej sprawie, ja się zrzekam immunitetu. Pani marszałek, proszę to zaprotokołować. Do tego składam na pani ręce również oświadczenie podpisane przeze mnie.</u>
          <u xml:id="u-401.19" who="#ŁukaszMejza">Tak że, panie Bodnar, do zobaczenia w sądzie. Wierzę w to, że nie tylko ze mną, ale również ze wszystkimi innymi parlamentarzystami, których chociażby dzisiaj tutaj wymieniłem, bo przecież jako prokurator ma pan obowiązek działać po tym, jak doszło do pana, że mogło zostać popełnione przestępstwo. Tak że, panie Bodnar, cieszę się na nasze rychłe spotkanie w sądzie. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-401.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#MonikaWielichowska">W związku ze złożonym oświadczeniem marszałek Sejmu, na podstawie art. 8 ust. 3 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, zwróci się do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych o przedstawienie opinii co do formalnej poprawności tego oświadczenia, które pan poseł Mejza na moje ręce złożył.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#MonikaWielichowska">Zanim przystąpimy do kolejnego punktu porządku dziennego, pozwólcie państwo, że pozdrowię w naszym imieniu gości, pracowników szpitala zdrowia psychicznego w Międzyrzeczu w województwie lubuskim. To są goście pani posłanki Elżbiety Anny Polak i właśnie przysłuchują się naszym obradom. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku z dnia 7 listopada 2024 r. Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. o wyrażenie przez Sejm zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie na posiedzenie Sejmowej Komisji Śledczej posła Zbigniewa Ziobry (druk nr 870).</u>
          <u xml:id="u-402.5" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#TomaszGłogowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Żądza władzy, pycha i przekonanie o bezkarności — takich słów użył pan poseł Zbigniew Ziobro podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Co prawda próbował je odnieść do współczesności, a nie do lat 2015–2023, ale mogą one być dobrym podsumowaniem tematyki i przebiegu posiedzenia komisji. Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych na posiedzeniu 3 grudnia opiniowała wniosek Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. o zgodę Sejmu na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie posła Zbigniewa Ziobry na jej posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#TomaszGłogowski">Wniosek przedstawiła przewodnicząca komisji pani poseł Magdalena Sroka, która zaprezentowała historię unikania przez posła Zbigniewa Ziobrę stawiennictwa na posiedzeniu komisji. Członkowie komisji regulaminowej mogli usłyszeć m.in. o nieodbieraniu przez posła Zbigniewa Ziobrę awizo o korespondencji komisji, a także o nieodbieraniu, niepodniesieniu domofonu, na który dzwonili policjanci, którzy przybyli do miejsca zamieszkania posła Zbigniewa Ziobry, aby wręczyć mu wezwanie na posiedzenie komisji. To drugie zachowanie nie przyniosło skutku, gdyż policjanci wykazali się cierpliwością i poczekali, aż poseł Zbigniew Ziobro opuści mieszkanie. Ponieważ pan poseł Zbigniew Ziobro mimo wezwań nie stawiał się na posiedzenia komisji śledczej, ponadto zapowiadał publicznie, że nie ma zamiaru tego uczynić, komisja śledcza zwróciła się o zgodę Sejmu na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie posła na jej posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#TomaszGłogowski">W dyskusji podczas posiedzenia Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych relatywnie niewiele czasu poświęcono zagadnieniom związanym z obszarem pracy komisji śledczej, czyli wykorzystaniem oprogramowania Pegasus. Takie głosy jednak były. Dotyczyły one zarówno wątpliwości związanych z finansowaniem zakupu Pegasusa ze środków Funduszu Sprawiedliwości, które przecież miały być przeznaczone na pomoc ofiarom przestępstw, a nie na zakup inwigilacyjnego oprogramowania dla rządu, a także jego wykorzystaniem do szpiegowania polityków opozycji, dziennikarzy czy prawników. Zarówno poseł Zbigniew Ziobro, jak i ustanowiony przez niego obrońca spośród posłów czy inni posłowie klubu Prawo i Sprawiedliwość podnosili wątek rzekomej nielegalności komisji śledczej, która wzywa posła Zbigniewa Ziobrę na swoje posiedzenie. Powoływali się na orzeczenie, powiedzmy, Trybunału Konstytucyjnego. Ten zarzut został odparty przez posłów ugrupowań koalicji rządzącej, którzy wykazywali, że skoro w tym gremium kierowanym do niedawna przez panią Julię Przyłębską zasiadają osoby powołane w jej skład w sposób niezgodny z prawem, nie można mówić o legalności tego gremium, a więc także jego oceny nie mają mocy prawnej.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#TomaszGłogowski">W dyskusji podnoszono, że nikt nie może stawiać się ponad prawem i że kwestią niedopuszczalną jest, aby minister odmawiał złożenia wyjaśnień przed sejmową komisją śledczą w sprawie swoich działań z czasów, gdy był ministrem.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#TomaszGłogowski">Relacjonując przebieg posiedzenia komisji, niestety należy wspomnieć także, że kilku posłów, dwie, trzy osoby, posłowie spoza składu Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych, partyjni koledzy posła Zbigniewa Ziobry jeszcze z czasów Solidarnej czy Suwerennej Polski próbowali zamienić posiedzenie komisji w cyrk.</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Sam jesteś cyrkiem!)</u>
          <u xml:id="u-403.6" who="#TomaszGłogowski">Mniej więcej tak się zachowywali.</u>
          <u xml:id="u-403.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-403.8" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Dzbanie jeden.)</u>
          <u xml:id="u-403.9" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-403.10" who="#TomaszGłogowski">Przez cały czas trwania posiedzenia uskuteczniali jakieś heheszki, krzyczeli, zachowywali się tak, jakby byli nienaturalnie pobudzeni, próbowali obrażać innych posłów.</u>
          <u xml:id="u-403.11" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Z Nitrasem pogadaj o pobudzeniu.)</u>
          <u xml:id="u-403.12" who="#TomaszGłogowski">Powtarzali w kółko te same kwestie, m.in. zarzucali innym posłom, że nie mają wykształcenia prawniczego.</u>
          <u xml:id="u-403.13" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Masz jakiekolwiek?)</u>
          <u xml:id="u-403.14" who="#TomaszGłogowski">I był to chyba w ich ocenie najmocniejszy argument, tak jakby uważali, że w parlamencie mogą zasiadać jedynie prawnicy, a za nic mieli mandat parlamentarny wynikający z wyboru obywateli. Te powtarzane w kółko zachowania spowodowały złożenie wniosku o zakończenie dyskusji. Po jego przegłosowaniu przez komisję przewodniczący zakończył dyskusję i poprosił osoby spoza składu komisji o opuszczenie sali na czas podjęcia przez komisję decyzji.</u>
          <u xml:id="u-403.15" who="#TomaszGłogowski">W międzyczasie prawnik Kancelarii Sejmu przedstawił przewodniczącemu swoją opinię, że niezabranie głosu na koniec dyskusji przez posła, którego dotyczy wniosek, może być uznane za złamanie regulaminu i może być podstawą do uznania nieważności całej procedury wyrażenia zgody na doprowadzenie posła na posiedzenie komisji śledczej. Była to opinia mocno nieuzasadniona. Art. 6 pkt 4 regulaminu Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych określa procedurę rozpatrzenia wniosku i mówi o tym, że po przedstawieniu wniosku głos zabiera poseł, którego wniosek dotyczy lub jego obrońca, a następnie przeprowadza się dyskusję. Nie ma zapisu o tym, że poseł, którego dotyczy wniosek, musi zabrać głos na zakończenie dyskusji. Mimo to przewodniczący komisji zwrócił się do posła Zbigniewa Ziobry, który na korytarzu w pobliżu sali, w której obradowała komisja, rozmawiał z dziennikarzami, z propozycją zabrania przez niego głosu i odniesienia się do przeprowadzonej dyskusji. Pan poseł Zbigniew Ziobro z tej propozycji nie skorzystał.</u>
          <u xml:id="u-403.16" who="#TomaszGłogowski">Komisja większością głosów pozytywnie zarekomendowała wniosek o wyrażenie zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie posła Zbigniewa Ziobry na posiedzenie komisji.</u>
          <u xml:id="u-403.17" who="#TomaszGłogowski">Pani marszałek, na koniec w jednym zdaniu, troszkę odchodząc od formuły sprawozdania, chcę powiedzieć, że nadszedł moment oceny czasów, gdy panowała żądza władzy, pycha i przekonanie o bezkarności. Nie zatrzymacie tego, nikt nie zatrzyma tego wygłupami na posiedzeniu komisji ani w żaden inny sposób.</u>
          <u xml:id="u-403.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że przywitam przyglądający się naszym obradom Klub Seniora „Aktywni” z gminy Iwkowa, którzy dzisiaj przysłuchują się obradom na zaproszenie pani poseł Józefy Szczurek-Żelazko. Witamy państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#MonikaWielichowska">Szanowni państwo, na sali plenarnej mamy spore przyspieszenie, a otrzymałam przed chwilą informację, że jedzie do nas pan poseł Zbigniew Ziobro, więc chcę dać panu posłowi szansę na wystąpienie. Ogłaszam przerwę do godz. 16.30.</u>
          <u xml:id="u-404.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 16 min 18 do godz. 16 min 29)</u>
          <u xml:id="u-404.4" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-404.5" who="#MonikaWielichowska">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 13. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-404.6" who="#MonikaWielichowska">Proszę o zabranie głosu pana posła Zbigniewa Ziobrę.</u>
          <u xml:id="u-404.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-404.8" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#ZbigniewZiobro">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim pozwólcie państwo, że korzystając z faktu, że występuję w Sejmie po raz pierwszy od długiego czasu, skieruję słowa podziękowania dla tych wszystkich z was, ale też tych wszystkich, wielu Polaków, którzy kierowali pod moim adresem słowa wsparcia, otuchy, a przede wszystkim słowa modlitwy w intencji wyzdrowienia z ciężkiej choroby, która rzeczywiście mnie dotknęła. Bardzo wam dziękuję, jestem za to niezmiernie wdzięczny. Te słowa wsparcia padały głównie z ust moich koleżanek, kolegów, jeżeli chodzi o parlament, rzecz jasna, z Prawa i Sprawiedliwości, z dawnej Suwerennej Polski — wiele się zmieniło w polityce po drodze, po moim powrocie — ale też i z innych klubów, np. Konfederacji. Zdarzały się też pojedyncze przypadki z ław obozu rządzącego, więc tym bardziej chciałbym tym osobom podziękować, bo takie humanitarne gesty, niezależnie od zasadniczych różnic politycznych, a nawet silnych emocji, powinny łączyć ludzi jako przedstawicieli tych, można powiedzieć, cywilizowanych środowisk, które chcą tworzyć demokratyczną wspólnotę, polską demokratyczną wspólnotę.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#ZbigniewZiobro">Szanowni Państwo! Przechodząc do meritum, do rzeczy, zacznę jednak, jeśli pozwolicie, od istoty, można powiedzieć, tego, co powinno być wyciągnięte poza nawias: faktu, z powodu którego dzisiaj się tutaj znalazłem. Mianowicie mamy, i z całą pewnością mieliśmy na przestrzeni ostatnich długich miesięcy, do czynienia z operacją niszczenia polskiego państwa, brutalnego, ostentacyjnego, aroganckiego pokazywania przez przedstawicieli obozu rządzącego, że stoją ponad prawem. Pozwolę sobie nie być gołosłownym i zacytuję najbardziej prominentnego przedstawiciela tego rządzącego środowiska, mianowicie pana premiera Donalda Tuska, który w licznych wypowiedziach, m.in. w tych, które ujmują istotę rzeczy, do nich się ograniczę, mówi tak naprawdę, jak pojmuje państwo prawa i jaki ma stosunek do prawa, konstytucji, haseł, które były na sztandarach tego środowiska przez 8 lat, gdy funkcjonował w ramach opozycji.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#ZbigniewZiobro">Otóż pan premier Donald Tusk w jednej ze swoich wypowiedzi powiedział m.in.: popełnimy czyny, które według niektórych autorytetów prawnych będą niezgodne albo nie do końca zgodne z zapisami prawa. Popełnimy czyny. Dalej: Będę podejmował decyzje z pełną świadomością, że nie wszystkie będą odpowiadały praworządności z punktu widzenia purystów. Otóż te zapowiedzi pan premier Donald Tusk, trzeba mu przyznać, wprowadza w życie, dotrzymuje słowa. Ale właśnie dlatego, że tak się dzieje, dlatego, że widzieliśmy to w przypadku nielegalnego, kryminalnego przejęcia telewizji publicznej, mediów publicznych, rozgłośni radiowych, Polskiej Agencji Prasowej, właśnie dlatego, że widzieliśmy to w przypadku nielegalnego i kryminalnego przejęcia Prokuratury Krajowej, właśnie dlatego, że widzieliśmy to w przypadku przestępczego przejmowania sądów i mianowania swoich zaufanych ludzi na prezesów sądów okręgowych, apelacyjnych, jako że widzimy to również w ostentacyjnym, nieukrywanym działaniu zmierzającym do zaburzenia równości, równoprawności wyborów prezydenckich poprzez odebranie największej formacji opozycyjnej środków finansowych pod pretekstami, które równie dobrze można wskazać i znaleźć w przypadku obozu rządzącego… Otóż, drodzy państwo, to wszystko i wiele innych przykładów pokazuje, że nie możemy się zgodzić na ostentacyjne, jawne, aroganckie i brutalne łamanie zasad państwa prawa, demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#ZbigniewZiobro">Występuję tutaj w roli osoby, która jest też prawnikiem, politykiem i przez 10 lat była prokuratorem generalnym. Nie mogę przejść do porządku dziennego również nad tym, że w zakresie komisji śledczej do spraw tego Pegasusa, gdzie zapadł wyrok Trybunału Konstytucyjnego, mam go tutaj przed sobą, 10 września, który zakwestionował tryb uchwalenia tej ustawy oraz zakres jej działania… Aktualna większość rządowa udaje, że tego wyroku nie ma. Udaje i chce stworzyć pewną fikcję prawną, że ten wyrok nie zapadł, a pan premier Donald Tusk konsekwentnie od pewnego czasu nie publikuje żadnych wyroków Trybunału Konstytucyjnego, mimo że ma taki ustawowy obowiązek, bowiem ustawa mówi, że wyroki Trybunału Konstytucyjnego są powszechnie obowiązujące i ostateczne, a o ich publikacji decyduje zarządzenie prezesa Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-405.5" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: A Szydło?)</u>
          <u xml:id="u-405.6" who="#ZbigniewZiobro">Pan premier Donald Tusk nie ma tutaj żadnych kompetencji, jest tylko wykonawcą polecenia ustawy, a więc jeżeli pan premier Donald Tusk tego nie robi, czyli łamie swoje obowiązki, przekracza swoje uprawnienia, czy też nie dopełnia swoich obowiązków, to tym samym popełnia przestępstwo. Otóż, drodzy państwo, wyrok zapadł. Trybunał Konstytucyjny od 10 września 2024 r., jak można powiedzieć, skasował w takim kształcie komisję do spraw Pegasusa.</u>
          <u xml:id="u-405.7" who="#ZbigniewZiobro">Chciałbym tu jasno powiedzieć, że jestem żywo zainteresowany, aby wystąpić przed tą komisją. Bardzo chciałbym wystąpić przed komisją do spraw Pegasusa. Cieszyłem się nawet, że była powołana, dlatego że miałbym bardzo wiele dobrego do powiedzenia na temat tego, co zrobiłem jako minister sprawiedliwości i prokurator generalny dla bezpieczeństwa Polaków, dla podniesienia bezpieczeństwa Polaków. Miałbym bardzo wiele do powiedzenia o tym, co wspólnie jako rząd Zjednoczonej Prawicy robiliśmy, zwłaszcza w kontekście bardzo poważnego zagrożenia, związanego z wojną za naszą wschodnią granicą, by podnosić bezpieczeństwo Polaków, by dać organom ścigania i polskim służbom narzędzia, które nie będą ich czynić bezbronnymi, słabymi w zderzeniu z działaniami choćby obcej agentury, rosyjskich służb specjalnych. Takie działania podejmowaliśmy w zupełnie nadzwyczajnych okolicznościach i dobrze, że je podejmowaliśmy. Służyły one bezpieczeństwu Polski. Dzięki nim wykrywano szpiegów i dywersantów, którzy mogli zabijać polskich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-405.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.9" who="#ZbigniewZiobro">Nie zrobili tego, bo polskie służby miały narzędzia.</u>
          <u xml:id="u-405.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Niezdrowo tak krzyczeć.)</u>
          <u xml:id="u-405.11" who="#ZbigniewZiobro">Miałbym wiele do powiedzenia też o kryminalnych działaniach grup przestępczych, które dzięki temu były rozbijane, o możliwościach porwań ludzi dla okupu, które mogły nie dojść do skutku.</u>
          <u xml:id="u-405.12" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-405.13" who="#ZbigniewZiobro">Wszystko to jest rezultatem naszych działań i naszej konsekwencji.</u>
          <u xml:id="u-405.14" who="#ZbigniewZiobro">Chciałbym i mam nadzieję, że to się stanie. Jest bardzo prosta rzecz. Wystarczy, że koalicja rządząca uczyni mały, drobny gest. Przyzna, że uchwała o powołaniu komisji śledczej do spraw Pegasusa była podjęta niezgodnie z polską konstytucją, w niewłaściwym trybie, i uchwali ponownie, przy naszym wsparciu, w zasadzie niemal bliźniaczą co do zakresu, z wyjątkiem pewnych szczegółów, komisję śledczą do spraw Pegasusa, która będzie zakładała przesłuchanie m.in. polityków, co jest oczywiste, w tym mówiącego te słowa Zbigniewa Ziobrę, bo rzeczywiście pełniłem urząd ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego i powinienem być przed taką komisją przesłuchany. Bardzo chciałbym być przed tą komisją przesłuchany.</u>
          <u xml:id="u-405.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Tylko robisz wszystko, żeby nie być.)</u>
          <u xml:id="u-405.16" who="#ZbigniewZiobro">Otóż, drodzy państwo, nie ma jednak mojej zgody ani nigdy nie będzie na to, że wyrok Donalda Tuska, wyrok szefa partii rządzącej, wyrok szefa Koalicji Obywatelskiej będzie ważniejszy niż wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego,…</u>
          <u xml:id="u-405.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.18" who="#ZbigniewZiobro">…niż rozstrzygnięcia polskiej konstytucji. Dlatego dopóki ta zmiana wskazana w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego nie zostanie wprowadzona do uchwały, nie naprawi tych błędów, które zostały popełnione, dopóty nie możemy, nikt, kto szanuje w Polsce prawo, nie może uznać tej pseudokomisji. Nie ma dzisiaj waszej komisji. Jesteście grupą przebierańców, którzy w sposób bezpodstawny powołują się, że mają tytuł i władztwo prawne do tego, żeby prowadzić takie czynności. Nie macie prawa nawet mieć dostępu do informacji, które do was wpłynęły. I kiedyś będzie to przedmiotem badania.</u>
          <u xml:id="u-405.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-405.20" who="#ZbigniewZiobro">Mówicie, straszycie nas, straszycie mnie, że będę doprowadzany, aresztowany. Naprawdę myślicie, że ja się tego boję? Tak?</u>
          <u xml:id="u-405.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak. Tak myślimy.)</u>
          <u xml:id="u-405.22" who="#ZbigniewZiobro">To dobrze, to myślcie tak dalej. Myślał indyk o niedzieli — wiecie, jest takie powiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-405.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Daleko naleśnik.)</u>
          <u xml:id="u-405.24" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Naleśnik, ty nie myślisz.)</u>
          <u xml:id="u-405.25" who="#ZbigniewZiobro">Otóż chcę wam powiedzieć: nie mierzcie wszystkich własną miarą, bo można popełnić błędy w decyzjach, które podejmujecie. Zobaczymy, jak czas będzie rozstrzygał te wszystkie sytuacje, które są przed nami, ale z całą pewnością mogę państwu powiedzieć, że prawa będę przestrzegał.</u>
          <u xml:id="u-405.26" who="#ZbigniewZiobro">Tak samo nie możemy zgodzić się na te wszystkie nadużycia, jakie były po drodze popełnione. O jednej sprawie muszę tu powiedzieć, korzystając z tego, że występuję po raz pierwszy przed Sejmem: o haniebnym, niebywale skandalicznym zachowaniu służb podległych Donaldowi Tuskowi, które w trakcie zatrzymania dwóch pań urzędniczek Ministerstwa Sprawiedliwości dopuściły się zachowań, które nie miały miejsca już pod koniec rządów komunistów, które nie miały miejsca za czasów Kiszczaka i Jaruzelskiego. Zmuszano kobiety do rozbierania się do naga przy mężczyznach.</u>
          <u xml:id="u-405.27" who="#komentarz">(Głos z sali: A co wy robiliście?)</u>
          <u xml:id="u-405.28" who="#ZbigniewZiobro">Gdzie wy, kobiety z Lewicy, jesteście?</u>
          <u xml:id="u-405.29" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-405.30" who="#ZbigniewZiobro">Zmuszano kobiety do tego, aby czynności fizjologiczne wykonywały, realizowały pod okiem mężczyzn funkcjonariuszy. Przecież to hańba. Przecież jest mnóstwo funkcjonariuszek. Jak możecie tego bronić? Jak śmiecie tego bronić? Dlaczego Donald Tusk się od tego nie odciął? To go w pełni obciąża i wcale nie wykluczam, że on mógł wręcz zalecić takie działanie, biorąc pod uwagę to wszystko, co o nim wiem. Otóż nie ulega wątpliwości, że to wszystko razem wzięte tylko nas przekonuje, że musimy stać na gruncie prawa i ani nikt z was, ani wasze służby nas nie zastraszą. Obronimy polskie prawo, obronimy polskie państwo.</u>
          <u xml:id="u-405.31" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.32" who="#komentarz">(Poseł Marcin Bosacki: Najpierw stań przed komisją.)</u>
          <u xml:id="u-405.33" who="#ZbigniewZiobro">Jeszcze na koniec kilka słów o usprawiedliwieniach. Otóż wszystkie moje nieobecności są usprawiedliwione.</u>
          <u xml:id="u-405.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-405.35" who="#komentarz">(Poseł Patryk Jaskulski: Dwie.)</u>
          <u xml:id="u-405.36" who="#ZbigniewZiobro">Wbrew kłamstwom, które głosicie, pierwsze dwa usprawiedliwienia, kiedy komisja rzeczywiście legalnie działała, były związane z moją ciężką chorobą i leczeniem powikłań po ciężkiej operacji. Otóż to, jak można powiedzieć, tutaj, na tej sali, siedząc między panem posłem Mentzenem a panem posłem Sasinem, dowiedziałem się z Internetu, że nowotwór złośliwy, który u mnie wykryto, prowadzi do śmierci w ciągu 6 lat w przypadku 90% chorych. Potem dowiedziałem się jeszcze, że dodatkowo mam przerzuty do węzłów chłonnych i górnej części żołądka. To właśnie wtedy zdecydowałem się zawiesić swoją działalność polityczną i skoncentrować na leczeniu. Ale wszyscy chirurdzy bez wyjątku, do których jeździłem, z pięciu ośrodków w Polsce, jak chwaliła się prokuratura — tak, to prawda — konsekwentnie informowali mnie, że muszę poddać się operacji. Bardzo nie chciałem się poddać tej operacji. Po to do nich jeździłem, dlatego ich pytałem, ponieważ przeczytałem — każdy może to przeczytać, jeśli się zainteresuje sprawą — że ta niezwykle skomplikowana operacja w przypadku rozległego nowotworu przełyku jest związana z ryzykiem śmierci.</u>
          <u xml:id="u-405.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Rozpłacz się.)</u>
          <u xml:id="u-405.38" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom: A ta tramwajarka to specjalista lekarz?)</u>
          <u xml:id="u-405.39" who="#ZbigniewZiobro">8% pacjentów umiera w związku z taką operacją i dlatego chciałem jej uniknąć. Ale dowiedziałem się od nich wszystkich, od tych wybitnych polskich onkologów, chirurgów, że muszę, że takie są wskazania, zalecenia też medycyny światowej. A oto wasza biegła stwierdziła, że mogłem, a nie musiałem, że mogłem przyjechać i zeznawać przed komisją do spraw Pegasusa.</u>
          <u xml:id="u-405.40" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-405.41" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Debil po prostu.)</u>
          <u xml:id="u-405.42" who="#ZbigniewZiobro">Naprawdę skala bezczelności przekracza wszelką miarę. Również manipulowaliście opiniami biegłej. Co więcej, dowiedziałem się od lekarzy, którzy mnie leczą właśnie z tych różnych powikłań, i na szczęście robią to wspaniale, jestem im bardzo wdzięczny, chciałbym im tutaj gorąco podziękować, i tym zagranicy, i tym z Polski, że nikt się do nich nie zwrócił o wyniki badań medycznych pokazujące mój aktualny stan zdrowia. Na jakiej podstawie w takim razie została wydana ta opinia, która kwestionuje zwolnienia, jakie były dane? Np. w jednym z ośrodków, który leczył mnie w związku z paraliżem struny głosowej, lewej struny głosowej, w którym dokonano operacji — widać nawet blizny, gdy ktoś się przyjrzy — są udokumentowane badania pokazujące, że struna głosowa jest sparaliżowana, że nawet bodźce w postaci np. prądu, bo takie leczenie się stosuje, początkowo nie działały.</u>
          <u xml:id="u-405.43" who="#komentarz">(Głos z sali: A dzień później działały.)</u>
          <u xml:id="u-405.44" who="#ZbigniewZiobro">To wszystko jest udokumentowane. Ta klinika w ogóle nie została poproszona o to, aby dostarczyć badania, a przecież stamtąd dostarczałem zwolnienia. To jest hucpa. To była ustawka z tą waszą opinią. Nie chcieliście dotrzeć do realnych badań. Nikt nie poprosił, abym dostarczył badania. Stwierdziliście, że rzekomo mogłem się stawić przed komisją.</u>
          <u xml:id="u-405.45" who="#ZbigniewZiobro">Na koniec jeszcze raz powiem: jeżeli komisja do spraw Pegasusa będzie działała legalnie, to jestem gotów stawić się przed nią w każdej chwili, nawet dziś.</u>
          <u xml:id="u-405.46" who="#komentarz">(Głos z sali: Unikasz ze strachu…)</u>
          <u xml:id="u-405.47" who="#ZbigniewZiobro">Zrobię to, jeśli uchwalicie wskazania, jakie wynikają z wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Dopóki będziecie popełniać przestępstwo, dopóki będziecie wciągać sądy powszechne do takich zachowań, dopóty będę mówił wam jasno: otóż to wy będziecie pękać, a ja będę twardo bronił polskiego prawa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-405.48" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji i Nauki oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia w sprawie Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej (”CEEPUS IV”), podpisanego w Warszawie dnia 20 września 2023 r. (druki nr 747 i 792).</u>
          <u xml:id="u-406.3" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Wiesława Różyńskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#WiesławRóżyński">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! 6 listopada Komisja Edukacji i Nauki oraz Komisja Spraw Zagranicznych pochyliły się nad projektem rządowego projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia w sprawie Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej „CEEPUS IV” — Central European Exchange Program for University Studies.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#WiesławRóżyński">Z perspektywy Polski program jest drugim co do wielkości programem wymiany akademickiej. Od początku jego istnienia beneficjentami zostało ok. 90 tys. osób, średnio 8 tys. rocznie, pochodzących z…</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#WiesławRóżyński">…15 państw Europy Środkowej. Program działający od początku lat 90. umożliwia współpracę oraz wymianę studentów i kadry akademickiej z najlepszymi uczelniami w regionie Europy Środkowej. Porozumienie stanowi kontynuację wcześniejszych edycji programu uwzględniającą współczesne wyzwania i potrzeby sektora edukacji wyższej. W nowej odsłonie szczególny nacisk położono na nauczanie w formie zdalnej lub hybrydowej, wsparcie studentów z niepełnosprawnościami, pomoc dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i dodatkowe mechanizmy wsparcia dla uczelni podejmujących wspólne inicjatywy edukacyjne.</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#WiesławRóżyński">Celem ustawy jest ratyfikacja międzynarodowego porozumienia, które zapewni Polsce dalszy udział w programie oferującym wsparcie mobilności studentów i nauczycieli akademickich, rozwój sieci uniwersytetów współpracujących w ramach projektów edukacyjnych, promocję edukacji wyższej w Europie Środkowej oraz ułatwienie dostępu do edukacji i badań naukowych w regionie.</u>
          <u xml:id="u-407.5" who="#WiesławRóżyński">W ramach programu przyznawane są stypendia na różnorodne formy kształcenia, w tym staże krótkoterminowe, studia semestralne, praktyki i inne formy edukacji, także w trybie zdalnym. O stypendia mogą ubiegać się studenci, doktoranci oraz nauczyciele akademiccy, co przyczynia się do zwiększenia dostępności i jakości edukacji w regionie. W ramach programu realizuje się od 550 do 600 staży rocznie. W Polsce studiuje ok. 300 zagranicznych studentów i doktorantów, którzy kształcą się na 218 uczelniach wyższych. Wśród tych uczelni znajdują się takie renomowane instytucje jak Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Jagielloński, a także uniwersytety z państw sąsiednich, sąsiadujących z Polską takie jak Uniwersytet Karola w Pradze, Uniwersytet w Innsbrucku czy Uniwersytet Wiedeński.</u>
          <u xml:id="u-407.6" who="#WiesławRóżyński">Szanowni Państwo! Połączone Komisje: Edukacji i Nauki oraz Spraw Zagranicznych bez uwag przyjęły projekt ustawy i wnioskują o jego uchwalenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-407.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#MonikaWielichowska">Głos zabierze poseł Sławomir Skwarek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-408.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#SławomirSkwarek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia w sprawie Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej podpisanego w Warszawie 20 września 2023 r., druki nr 747 i 792. Projekt dotyczy zgody Wysokiej Izby na ratyfikację porozumienia przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#SławomirSkwarek">Klub PiS popiera procedowaną ustawę. Idea stworzenia programu wymiany edukacyjnej krajów Europy Środkowej została przedstawiona przez Austrię już w 1992 r. i zyskała aprobatę Polski, Bułgarii, Słowacji, Słowenii i Węgier. Kraje podpisały porozumienie 8 grudnia 1893 r. w sprawie ustanowienia współpracy. Program był pierwszym programem współpracy wielostronnej w dziedzinie edukacji krajów Europy Środkowej, realizuje dzieła od 1 stycznia 1995 r. Jest drugim pod względem wielkości programem po Erasmusie, choć mniej znanym.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#SławomirSkwarek">Dziś jest to porozumienie, którego sygnatariuszami jest 15 państw, a jego czwarta edycja ma wejść w życie 1 maja 2025 r. W ramach nowej edycji programu będą wspierane również osoby biorące udział w kształceniu zdalnym, nauczaniu zdalnym oraz hybrydowych formach kształcenia. Ponadto stypendium może być przyznane pracownikom uniwersytetów tworzących sieci akademickie CEEPUS. Kraj wysyłający może również wprowadzić dodatkowe świadczenie na rzecz osób pozostających w trudnej sytuacji materialnej, osób z niepełnosprawnościami. Nie udało się z akademikami za złotówkę, może w tej formie uda się wesprzeć kilkuset studentów.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#SławomirSkwarek">Porozumienie daje też możliwość otwarcia się państw stron porozumienia na udział w wymianie studentów, nauczycieli akademickich, instytucji z krajów niebędących stroną porozumienia. Od podsekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego pana Szeptyckiego, co dla mnie zrozumiałe, usłyszeliśmy o takiej współpracy z Ukrainą. A co z Polakami studentami z Litwy czy wymianą z państwami krajów nadbałtyckich? O tym trudno było się dowiedzieć, ponieważ pan minister Bartoszewski ani nikt z MSZ nie pofatygował się na posiedzenie wspólnych komisji.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#SławomirSkwarek">Ciekawa praktyka MSZ — reprezentuje Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Mówię o tym, ponieważ mówimy przy tej okazji o tzw. dyplomacji naukowej. Program winien zapewniać transgraniczną integrację regionu w wymiarze akademickim. Ze względu na sygnatariuszy porozumienia i potencjalnych sygnatariuszy program może stanowić dobrą płaszczyznę rozwoju do krzewienia idei Trójmorza, niestety wam obcej.</u>
          <u xml:id="u-409.5" who="#SławomirSkwarek">Polskie biuro CEEPUS jest umiejscowione od 2017 r. w Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#MonikaWielichowska">Proszę kończyć, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#SławomirSkwarek">Trochę szkoda, że też powołany od 1 października 2024 r. nowy dyrektor nie pofatygował się na posiedzenie komisji. Źle to o was świadczy. Niemniej jednak wierzę, że program po ratyfikacji będzie realizowany zgodnie z porozumieniem od 1 maja 2025 r. dla dobra polskiej nauki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę pana posła Adama Krzemińskiego, chcę serdecznie pozdrowić uczennice i uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 20 z Włocławka, którzy dzisiaj zwiedzają Sejm dzięki panu posłowi Krystianowi Łuczakowi. Serdecznie was pozdrawiamy.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Krzemińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#AdamKrzemiński">Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Procedowana ustawa z druku nr 747 daje zgodę na ratyfikację porozumienia w sprawie Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej CEEPUS IV, w którym oprócz Polski uczestniczą jako strony: Albania, Austria, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Węgry, Mołdawia, Czarnogóra, Macedonia, Rumunia, Serbia, Słowacja i Słowenia. To kolejna edycja programu wymiany edukacyjnej krajów Europy Środkowej, w którym Polska uczestniczy od 1994 r., a w ramach programu tworzone są sieci akademickie przy udziale partnerów, przyznawane są stypendia dla przede wszystkim studentów, doktorantów i nauczycieli akademickich na staże krótkoterminowe, studia semestralne, praktyki i inne formy kształcenia zgodnie z założeniami programu. Odbywa się to bez transferu środków pomiędzy państwami uczestnikami, gdyż każdy kraj uczestniczący w programie pokrywa koszty stypendiów, koszty podróży oraz koszty pobytu przyjmowanych stypendystów, a do obsługi programu wyznacza się krajowe biuro programu. W przypadku Polski to, jak pan poseł przede mną wspomniał, Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej nadzorowana przez ministra nauki, który planuje środki na realizację programu.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#AdamKrzemiński">Program daje możliwość współpracy w obszarze nauki i szkolnictwa wyższego z krajami Europy Środkowej i Południowej, co ma na celu podniesienie poziomu i jakości kształcenia oraz poziomu prowadzonych badań naukowych, przede wszystkim poprzez podniesienie kwalifikacji zawodowych nauczycieli akademickich i rozwój młodej kadry naukowej. W ramach programu dotychczas realizowanego jako CEEPUS III w różnych formach podnoszenia kwalifikacji uczestniczyło aż 300 polskich studentów i doktorantów oraz 350 nauczycieli akademickich, a Polska jest wiodącym uczestnikiem tego programu. Zasadnicza różnica między dotychczasową edycją a kolejną to umożliwienie przede wszystkim uczestnictwa w sposób zdalny oraz w sposób hybrydowy, a program rozpocznie ewentualnie rozpocznie swoją realizację od 1 maja 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#AdamKrzemiński">To, co warto zauważyć, strony porozumienia uznają za istotne dążenie do prawdy i zasadniczej roli nauki w tworzeniu cywilizacji, regionalną wymianę akademicką jako ważny instrument przezwyciężania wzajemnych stereotypów, długoterminową współpracę akademicką w formule wysokiej jakości sieci tematycznych, ale także rozwój uznawalności studiów oraz wzmocnienie środkowoeuropejskiego charakteru uniwersyteckich programów nauczania oraz promowanie współpracy regionalnej w dziedzinie szkolnictwa wyższego.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#AdamKrzemiński">Koalicja Obywatelska popiera wszelkie formy współpracy uniwersyteckiej, dające w tym konkretnym przypadku szansę na rozwój młodej kadry akademickiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Ewę Szymanowską, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#EwaSzymanowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu w sprawie rządowego projektu ustawy o ratyfikacji porozumienia w sprawie Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej podpisanego w Warszawie dnia 20 września 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#EwaSzymanowska">Polska aktywnie uczestniczy w tym programie od samego początku, czyli od jego powstania w 1993 r. Program ten ma na celu wspieranie międzynarodowej mobilności w zakresie kształcenia zarówno dla uczniów, jak i nauczycieli akademickich, poprzez organizowanie wymiany między uczniami z krajów Europy Środkowej i Południowej. Dzięki niemu polskie uczelnie mogą rozwijać międzynarodową współpracę, a nasi studenci i wykładowcy mają możliwość realizowania staży i projektów badawczych za granicą.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#EwaSzymanowska">Z perspektywy Polski program CEEPUS odgrywa kluczową rolę w podnoszeniu jakości kształcenia oraz intensyfikacji wymiany naukowej z krajami takimi jak m.in. Węgry, Słowacja, Czechy czy Chorwacja, a także Rumunia czy Serbia. Udział w programie zapewnia Polakom dostęp do stypendiów, które umożliwiają realizację krótkoterminowych staży, praktyk, a także semestralnych studiów za granicą. Ponadto program CEEPUS wspiera współpracę na poziomie akademickim, umożliwiając tworzenie sieci uczelni, które wspólnie realizują projekty badawcze i dydaktyczne.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#EwaSzymanowska">W ramach nowego porozumienia CEEPUS IV, które wejdzie w życie w maju 2025 r., wprowadzone zostaną innowacyjne rozwiązania. Poza dotychczasową wymianą studentów program rozszerzy się na kształcenie zdalne oraz nauczanie hybrydowe, a stypendia będą przyznawane również pracownikom uczelni. Nowe zasady umożliwią także włączenie do współpracy instytucji z krajów spoza regionu, co pozwoli na wzbogacenie doświadczeń akademickich i wprowadzenie nowych perspektyw do wspólnych działań.</u>
          <u xml:id="u-415.4" who="#EwaSzymanowska">Również z punktu widzenia Polski przystąpienie do porozumienia CEEPUS IV jest krokiem ku utrzymaniu stabilnej, długofalowej współpracy z krajami Europy Środkowej i Europy Południowej, co ma kluczowe znaczenie zarówno dla rozwoju nauki, jak i dla kształcenia młodych naukowców. Program ten nie tylko sprzyja mobilności, ale także wzmacnia międzynarodową pozycję polskich uczelni, umożliwiając naszym studentom i naukowcom dostęp do szerokiej oferty międzynarodowej współpracy akademickiej.</u>
          <u xml:id="u-415.5" who="#EwaSzymanowska">Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga popiera ten projekt i będzie głosował za jego przyjęciem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#WiesławRóżyński">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga chciałbym przedstawić państwu nasze stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#WiesławRóżyński">Ten program, działający od początku lat 90., umożliwia współpracę oraz wymianę studentów i kadry akademickiej z najlepszymi uczelniami w regionie Europy Środkowej. Porozumienie stanowi kontynuację wcześniejszych edycji programu uwzględniającą współczesne wyzwania i potrzeby sektora edukacji. To jest też budowanie dobrych praktyk, atrakcyjnych programów, jak również integracji w dziedzinie kulturowej i gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#WiesławRóżyński">Nowe zadania wprowadzone w tym porozumieniu to nauczanie w formie zdalnej lub hybrydowej, wsparcie studentów z niepełnosprawnościami, pomoc dla osób znajdujących się w trudnych sytuacjach. Co jeszcze zapewni Polsce dalszy udział w programie? Oferuje on wsparcie mobilności studentów i nauczycieli akademickich, rozwój sieci uniwersytetów współpracujących w ramach projektów edukacyjnych, promocję edukacji wyższej w Europie Środkowej, ułatwienie dostępu do edukacji i badań naukowych w regionie. Szanowni państwo, w ramach programu, to bardzo ważne, są stypendia na różnorodne formy kształcenia, w tym staże krótkoterminowe, studia semestralne, praktyki, inne formy edukacji, także w trybie zdalnym. I nowość — o stypendia mogą ubiegać się studenci, doktoranci oraz nauczyciele akademiccy, co przyczynia się do zwiększenia dostępności i jakości edukacji w regionie.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#WiesławRóżyński">Szanowni Państwo! W imieniu klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga proszę o przyjęcie tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Dorotę Olko z klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#DorotaOlko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy mowa o wymianie akademickiej, zwykle wszyscy myślą o Erasmusie, i nic dziwnego, bo to największy program tego typu w Europie. Dziś mówimy o programie mniejszym, ale z ponad 30-letnią historią, który pełni podobną funkcję jak Erasmus, tylko że zasięgiem obejmuje naszą część Europy. W ramach Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej wyjeżdża co roku kilka tysięcy osób, przede wszystkim studentów, ale też nauczycieli akademickich, w tym ok. 10% z Polski i do Polski. Jesteśmy wiodącym partnerem tego programu. Jest to jeden z ważnych elementów systemu współpracy międzynarodowej, a o tym, że wciąż cieszy się zainteresowaniem, świadczy fakt, że włącza się w niego ponad 2/3 uczelni w kraju.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#DorotaOlko">Mam nadzieję, że nikogo na tej sali nie trzeba przekonywać o wartości dodanej płynącej z programu i o potrzebie jego kontynuacji. Ale podsumujmy, jakie możliwości daje program i jakie korzyści z niego płyną. Studenci, doktoranci i pracownicy naukowi mogą wyjeżdżać do uczelni partnerskich na część studiów, na intensywne kursy, na praktyki i staże — także, jak już mówiono na tej sali, do najlepszych uczelni w regionie, np. na Uniwersytet Karola w Pradze czy na Uniwersytet Wiedeński. To jest szansa na wzmocnienie współpracy między uczelniami, na rozwój zawodowy kadry naukowej, na zwiększanie jakości prowadzonych badań. Dla studentów to jest okazja, żeby zdobywać doświadczenie akademickie w kontekście międzynarodowym, to jest szansa na szlifowanie języków, ale też często po prostu ważne doświadczenie życiowe. Z różnych wyjazdów w ramach tego programu skorzystało do tej pory blisko 90 tys. osób — studentów, a także nauczycieli akademickich. Od 2022 r. ten program jest też w polskim kontekście jednym z narzędzi, które umożliwiają w ramach akademii wsparcie dla Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#DorotaOlko">W odniesieniu do czwartej edycji porozumienia, która reguluje funkcjonowanie programu od maja 2025 r., kiedy wygaśnie trzecia edycja, warto zwrócić uwagę na nowe możliwości, które daje program — wsparcie osób z niepełnosprawnościami, wsparcie osób w trudnej sytuacji materialnej czy możliwość udziału w trybie hybrydowym bądź zdalnym w zajęciach akademickich. Ważne jest też to, że powstanie możliwość udzielania stypendium dla pracowników, którzy rozwijają współpracę między partnerskimi uczelniami wchodzącymi w skład sieci w ramach programu, co daje szansę na jeszcze większe pogłębienie współpracy międzynarodowej między instytucjami akademickimi. Nowe elementy mogą być dobrym rozwinięciem i uzupełnieniem programu, a dotychczasowe nie pozostawiają wątpliwości, że jest sens jego kontynuacji. Dlatego klub Lewicy oczywiście opowiada się za ratyfikacją porozumienia CEEPUS IV.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niezmiernie się cieszę, że w tej Izbie dochodzi do ratyfikacji umowy międzynarodowej, bo jeśli chodzi o umowę międzynarodową, którą podpisał Donald Tusk kilka miesięcy temu z Ukrainą, to do dzisiaj nie wiemy, czy ona obowiązuje, czy nie obowiązuje, jaka jest jej waga i czy dotyczy naprawdę strategicznych zobowiązań, a przechodzimy nad tym do porządku dziennego. Albo konstytucja obowiązuje, albo konstytucja nie obowiązuje.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Ale, szanowni państwo, muszę coś wytłumaczyć. Moi przedmówcy mówili o znaczeniu wymiany międzynarodowej studentów, wymiany naukowców, zwłaszcza w Europie Środkowej. Przez praktycznie 3 dekady w tej sali wiele osób mówiło o Międzymorzu, ale tak naprawdę integracji personalnej, naukowej, studenckiej w tym Międzymorzu za dużo nie było. Ten program pozwala na to, żeby właśnie do takiej bliskości, integracji, wymiany zmierzać.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Proszę państwa, jeśli chodzi o czwartą edycję programu, to tak naprawdę najważniejsza różnica, którą tutaj mamy, to jest wprowadzenie zdalnego kształcenia, hybrydowego. Proszę państwa, czy państwo sobie wyobrażacie, że przez Internet będzie następowało właśnie to zbliżenie? Przecież na tych wyjazdach zagranicznych — sam wielokrotnie wyjeżdżałem na różne uczelnie — liczy się poza tą częścią oficjalną, naukową, przede wszystkim tworzenie więzi interpersonalnych. Później na podstawie tych więzi rozwijają się relacje. A więc jeżeli my będziemy szli w kierunku właśnie tego kształcenia hybrydowego, to proszę państwa, to będzie tak naprawdę tylko substytut wymiany, to nie będzie prawdziwa wymiana. Oczywiście, proszę państwa, Konfederacja wspiera wszelkie formy wymiany studentów, naukowców, rozwoju osobowego naszej młodzieży. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisała się czwórka parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-422.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zadania pytania zapraszam pana posła Sławomira Skwarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-422.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Ile czasu, pani marszałek?)</u>
          <u xml:id="u-422.6" who="#MonikaWielichowska">Minutka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#SławomirSkwarek">To będzie krótkie pytanie do pana ministra: Jakie środki były przeznaczone na program w roku 2023 i roku 2024? Jakie środki są planowane na rok 2025? Z nadzieją myślę, że wyższe, bo póki co, jak donosi dzisiaj jeden z portali internetowych, dobrze wychodzi panu ministrowi nauki i szkolnictwa wyższego wymiana barterowa z rektorem Uniwersytetu Szczecińskiego: żona za żonę, stanowisko za kasę i przywileje. Biada ci, polska nauko.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Dokładnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jerzego Meysztowicza, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#JerzyMeysztowicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie sądzę, żeby Polska nauka była w aż tak tragicznym stanie. Bardzo dobrze, że kontynuujemy tę współpracę międzyuczelnianą w ramach tego porozumienia. To już czwarta edycja. Przez 30 lat bardzo dużo studentów, nie tylko polskich, ale również z innych krajów w Europie Środkowo-Wschodniej, uczestniczyło w tym programie. Dobrze, że jest zgoda nas wszystkich na to, żeby ratyfikować to porozumienie. W lutym tego roku strona czeska zgłosiła zastrzeżenia, tzn. zaakceptowała to porozumienie, ale zgłosiła zastrzeżenia do art. 8, który mówi o tym, że strona może być pociągnięta do odpowiedzialności finansowej za pewne orzeczenia arbitrażowe. Mam pytanie do pana ministra: Czy Polska strona też miała jakieś uwagi do art. 8? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#AnnaKwiecień">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Skoro dyskutujemy o programach realizowanych na uczelniach wyższych, to ja mam pytanie: Kiedy zostanie zrealizowany program wyborczy, który państwo obiecaliście studentom? Tzn. chciałabym spytać: Kiedy wreszcie zostanie zrealizowana obietnica: akademik za złotówkę?</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#komentarz">(Poseł Jerzy Meysztowicz: Po wyborach prezydenckich.)</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#AnnaKwiecień">Kiedy zostanie zrealizowana obietnica: 1 tys. zł dla każdego studenta? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#MonikaWielichowska">Przyszedł czas na pana posła Janusza Kowalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#JanuszKowalski">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Kiedy rządzą ci nieudacznicy z Platformy Obywatelskiej, to jakie mamy dane? Popatrzmy na dane z października 2024 r.: 473 mln euro — tyle otrzymała Polska z Unii Europejskiej w październiku 2024 r., a 609 mln euro Polska wpłaciła do kasy Unii Europejskiej, czyli 136 mln euro jesteśmy w plecy. Polska już jest płatnikiem netto w Unii Europejskiej. Nawet nie wliczamy tu kosztów polityki klimatycznej, kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2, bo gdyby to wliczyć, to się okaże, że Polska, zamiast realizować transformację energetyczną u siebie i budować energetykę jądrową, finansuje transformację energetyczną w innych państwach. Już wiecie, szanowni państwo, dlaczego Ursula von der Leyen tak ochoczo przyjeżdża do Tuska, który doprowadził do tego, że Polska stał się płatnikiem netto w Unii Europejskiej. Wstyd.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#komentarz">(Poseł Adrian Witczak: Nic nie zrobiliście. Gdzie jest 100 mld na transformację?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Wosia, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MichałWoś">Wysoki Sejmie! Procedujemy tutaj, ustalamy prawo związane z wymianą uniwersytecką. Polscy naukowcy, polscy uczeni będą patrzyli z rozrzewnieniem chociażby na komputery kwantowe, które w innych krajach będą powstawały, a w Polsce w czasie rządów Tuska tę dotację zablokowaliście. Chciałem zapytać, szanowni państwo, jakie plany ma rząd, kiedy odda 200 mln zł, które miały być przyznane Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na komputer kwantowy, żeby Polska w tym wyścigu nauki na świecie nie pozostawała w tyle. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#MonikaWielichowska">Odpowiedzi na zadane pytania udzieli sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego pan Marek Gzik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#MarekGzik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim chciałbym podziękować za poparcie tej inicjatywy. To bardzo ważny program wymiany akademickiej, wymiany studentów, doktorantów, nauczycieli i pracowników polskiej nauki. Natomiast chciałem się również odnieść do wypowiedzi i do pytań.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#MarekGzik">Nie wiem, nie do końca rozumiem, czy pan poseł Skwarek chciał zaatakować rząd Donalda Tuska i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, czy swojego kolegę z listy Czarnka, posła Czarnka.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Kolegę ministra.)</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#MarekGzik">Byłego ministra Czarnka, tak. Panie pośle, chcę powiedzieć…</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Stwierdziłem fakt.)</u>
          <u xml:id="u-433.5" who="#MarekGzik">Okej, więc odniosę się do wypowiedzi, że dbamy o to, by w wymianie uczestniczyli studenci, młodzież z Ukrainy — proszę potwierdzić — a nie zadbaliśmy o to, żeby Polacy z krajów bałtyckich też mogli w tej wymianie uczestniczyć.</u>
          <u xml:id="u-433.6" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Z Litwy, z krajów europejskich.)</u>
          <u xml:id="u-433.7" who="#MarekGzik">Chcę panu powiedzieć, że o tym zdecydował w 2020 r., 2021 r. były minister Czarnek. Niech pan mu wytłumaczy, że dzisiaj ma pan o to do niego pretensje. To, że nie uczestniczą w tym przedstawiciele krajów bałtyckich narodowości polskiej, nie jest jakimś problemem. Jeżeli te kraje by się w to włączyły, to jak najbardziej byśmy ich włączyli w całą wymianę. Ale ta wymiana ma miejsce w ramach Erasmus+, natomiast ten program jest programem dodatkowym, poszerzającym możliwość wymiany.</u>
          <u xml:id="u-433.8" who="#MarekGzik">Tu jeszcze odpowiem, bo pan poseł był uprzejmy zapytać, jakie mniej więcej kwoty były wydatkowane. Podobnie jak przez kilka ostatnich lat w roku 2025 planowane są wydatki z budżetu państwa, które są zarezerwowane w Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, ok. 2,5 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-433.9" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Constans czy wyższe?)</u>
          <u xml:id="u-433.10" who="#MarekGzik">Jest to mniej więcej na tym samym poziomie. Od czego to zależy? Mamy środki. Jak trzeba będzie, jak będzie duże zainteresowanie, to będziemy mogli nieco je zwiększyć. Natomiast przede wszystkim odpowiadamy na zamówienia polskich uczelni. Kierujemy do nich pytanie — ten program na tym polega — o liczbę stypendiów czy miesięcy stypendiów w takich kategoriach jak studenci, doktoranci i pracownicy nauki. Tak że mniej więcej 2,5 mln. Zależy od tego, jakie będzie zapotrzebowanie, i tak też odpowiemy.</u>
          <u xml:id="u-433.11" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Myślałem, że wzrosną wydatki na…)</u>
          <u xml:id="u-433.12" who="#MarekGzik">Ale wzrastają, panie pośle. Wzrastają, i to bardzo wyraźnie.</u>
          <u xml:id="u-433.13" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Na program.)</u>
          <u xml:id="u-433.14" who="#MarekGzik">Program… Nie jest dla nas problemem ograniczenie w sensie wydatkowanych kwot, ale odpowiadamy na zainteresowanie ze strony środowiska. Jeżeli to zainteresowanie w wyraźny sposób wzrośnie, to będziemy reagować i na pewno podniesiemy tę kwotę. Jesteśmy na to przygotowani.</u>
          <u xml:id="u-433.15" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: A MSZ?)</u>
          <u xml:id="u-433.16" who="#MarekGzik">Nie jestem przedstawicielem MSZ, nie chciałbym się wypowiadać za kolegów.</u>
          <u xml:id="u-433.17" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Ale przejął funkcję pan minister.)</u>
          <u xml:id="u-433.18" who="#MarekGzik">Może nie do wszystkich pytań zechcę się odnosić, proszę państwa, bo te pytania niekoniecznie dotyczą przedmiotu naszej dzisiejszej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-433.19" who="#MarekGzik">Pan poseł Meysztowicz pytał o to, czy też mieliśmy uwagi. Ta dyskusja trwała, również odnośnie do art. 8. Natomiast ostatecznie zgodziliśmy się, że podpisujemy to w takim brzmieniu, w jakim zostało to przygotowane. Osiem krajów już ratyfikowało to porozumienie.</u>
          <u xml:id="u-433.20" who="#MarekGzik">Chciałbym się również odnieść, bo tu pan poseł Michał Woś nawiązuje do… Ale chyba już go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-433.21" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Jestem, jestem.)</u>
          <u xml:id="u-433.22" who="#MarekGzik">A, jest pan poseł. Panie pośle, jeśli chodzi o komputer kwantowy, to mógł pan chociaż doczytać, że chodziło o Politechnikę Poznańską, a nie Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.</u>
          <u xml:id="u-433.23" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Ale zabraliście 200 mln?)</u>
          <u xml:id="u-433.24" who="#MarekGzik">Ale co zabraliśmy, jak wyście nic nie dali?</u>
          <u xml:id="u-433.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-433.26" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Jak nic?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#MonikaWielichowska">Nie ma dyskusji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MarekGzik">Widzi pan, obiecaliście Politechnice Poznańskiej, a pan mówi, że my zabraliśmy Uniwersytetowi im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Ale komputer był czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#MarekGzik">Bądźmy precyzyjni. Jesteście tak nieprecyzyjni również w kwestii całego… Komputer kwantowy to pewne hasło, na którym bazujecie i którym nas atakujecie. Politechnika Poznańska, proszę państwa, za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości zwróciła się o sfinansowanie centrum w kwocie ok. 200 mln, co przekazaliście. Następnie rozpoczął się okres wyborczy. Po przegranych wyborach… Pani Emilewicz bardzo prężnie działała akurat w tamtym okręgu wyborczym i miała okazję, żeby przy różnych tematach związanych z nauką lansować się w trakcie kampanii wyborczej. Wówczas padła propozycja czy też obietnica dotycząca kolejnych 200 mln pod hasłem: komputer kwantowy. Ale to była obietnica niemająca pokrycia w środkach, które przygotowaliście w budżecie, czy w obligacjach, czy w czymkolwiek. Nie mogliśmy realizować obietnic, które nie miały pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#MarekGzik">Wiele z tych programów, które zostały podpisane przez Prawo i Sprawiedliwość jako inwestycje w obszar kształcenia czy zakup aparatury naukowo-badawczej… My to wszystko zrealizowaliśmy. Nawet dzisiaj wracam do państwa z ministerstwa, gdzie dyskutujemy o kontynuowaniu… W części inwestycje zamykamy, są podsumowujące raporty końcowe, ale są inwestycje, które nie zostały zrealizowane w roku 2024. Akceptujemy aneksy, przedłużamy je. Będziemy w przyszłym roku przekazywać środki do instytucji nauki polskiej po to, żeby te inwestycje sfinansować. To tyle. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Ale będzie komputer czy nie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-436.3" who="#MonikaWielichowska">Pozdrawiam serdecznie słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej, którzy zwiedzają Sejm na zaproszenie pana posła Roberta Wardzały i przysłuchują się naszym obradom.</u>
          <u xml:id="u-436.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-436.5" who="#MonikaWielichowska">Szanowni państwo, do bloku głosowań zostało nam kilkanaście minut.</u>
          <u xml:id="u-436.6" who="#MonikaWielichowska">Ogłaszam przerwę do godz. 17.30.</u>
          <u xml:id="u-436.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 17 min 18 do godz. 17 min 36)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#Marszałek">Dobry wieczór państwu.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych, druk nr 882.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego wniosku.</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#Marszałek">Zanim przejdziemy do głosowań, wystąpienia w ramach wniosków formalnych.</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#Marszałek">Pan poseł Sławomir Mentzen, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-437.6" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#SławomirMentzen">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo!</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#SławomirMentzen">Od kilku dni Warszawa jest sterroryzowana przez zorganizowaną grupę przestępczą Ostatnie Pokolenie…</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Głośniej, nie słychać.)</u>
          <u xml:id="u-438.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Coś ci wystaje.)</u>
          <u xml:id="u-438.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zdejmij tę kamerę.)</u>
          <u xml:id="u-438.6" who="#SławomirMentzen">…złożoną z klimatycznych wariatów, wierzących w to, że planeta płonie. W normalnych cywilizowanych państwach tego rodzaju akcje są delegalizowane, a tacy ludzie kończą w więzieniach. Tymczasem żyjemy w Polsce i w Polsce prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski tym ludziom udostępnia po preferencyjnych cenach lokal w centrum Warszawy. Ostatnie Pokolenie, które w Niemczech zostało zdelegalizowane za bycie zorganizowaną grupą przestępczą, w Polsce dostaje od prezydenta Warszawy lokal…</u>
          <u xml:id="u-438.7" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Chodzisz z nią do ubikacji?)</u>
          <u xml:id="u-438.8" who="#SławomirMentzen">…na preferencyjnych warunkach w samym centrum Warszawy. Uważam to za skandaliczną sytuację. Co więcej, wspomniany Rafał Trzaskowski również jest wariatem klimatycznym, wierzącym, że planeta płonie, a Ostatnie Pokolenie to są jego ideologiczne dzieci. Wzywam do delegalizacji wariatów z Ostatniego Pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-438.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#Marszałek">Całe życie mnie uczono, żeby mówić do kamery, a pan poseł Mentzen mówi z kamerą.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#komentarz">(Poseł Urszula Sara Zielińska: Panie marszałku zgłaszam…)</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#Marszałek">Słucham? Bardzo proszę, tylko za chwilę. Dobrze, pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-439.5" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-439.6" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Ula! Ula! Ula!)</u>
          <u xml:id="u-439.7" who="#Marszałek">Zaraz, chwilunia, doczekacie się.</u>
          <u xml:id="u-439.8" who="#Marszałek">Najpierw pani posłanka Paulina Matysiak, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-439.9" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-439.10" who="#Marszałek">Przepraszam, pani poseł, że oni tak pani nie witają, ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym opowiedzieć o Funduszu rozwoju przewozów autobusowych. Został ogłoszony nabór na dopłaty do przewozów.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: To są oświadczenia?)</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#PaulinaMatysiak">Mamy bardzo krótki termin składania tych wniosków: od 3 do 9 grudnia. Jest on krótki, mimo że w wielu województwach są po raz pierwszy wprowadzane umowy wieloletnie. Jest tydzień na złożenie wniosków i tylko 2 tygodnie na rozpatrzenie tych wniosków. Jest bardzo duży chaos. W połowie województw można aplikować o środki do 2033 r., w drugiej połowie — o środki do 2034 r. Wczoraj nie można było pobrać wniosku o dopłatę w województwie wielkopolskim. Nie ma też jednego wniosku, jednego formularza. Niestety, w zeszłym roku rząd Prawa i Sprawiedliwości nie chciał takiego rozwiązania wdrożyć, ale nowy rząd przez cały rok nie zrobił niczego dla transportu zbiorowego.</u>
          <u xml:id="u-440.3" who="#PaulinaMatysiak">Bardzo proszę, wnioskuję o przerwę. Bardzo proszę, żeby minister infrastruktury wyszedł i powiedział, co się w tej sprawie zadzieje, bo cały czas państwo dyskutujecie. Minister Gancarz robił spotkania, minister Bukowiec robi spotkania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#PaulinaMatysiak">Czy pasażerowie mogą liczyć na to, że w styczniu autobusy, którymi jeżdżą na co dzień, wyjadą na polskie drogi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#Marszałek">To był wniosek formalny, a więc poddaję go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-443.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-443.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-443.6" who="#Marszałek">Wiem, że jesteście koleżeńscy, ale ja cierpliwie czekam.</u>
          <u xml:id="u-443.7" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-443.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-443.9" who="#Marszałek">W sensie: jak to nie działa? Już wszystkim działa? Działa.</u>
          <u xml:id="u-443.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Rząd nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-443.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Premier działa.)</u>
          <u xml:id="u-443.12" who="#Marszałek">Na razie to, jak widzę, poseł nie działa, skoro nie umie zagłosować.</u>
          <u xml:id="u-443.13" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 194 — za, 236 — przeciw, 13 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-443.14" who="#Marszałek">Sejm ten wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-443.15" who="#Marszałek">Teraz pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-443.16" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze! Drodzy Rolnicy! Koalicja Obywatelska obiecała, że port w Gdyni będzie w polskich rękach. A co się właśnie okazało? Premier oświadczył, że znowu mu nie wyszło i gdyński port wydzierżawi zagranicznej spółce. Przed wojną Polacy pierścionki oddawali, aby powstał port w Gdyni, a wy go obcym oddajecie. To samo, drodzy rolnicy, było w 2015 r., gdy oddali Duńczykom na 30 lat port zbożowy w Szczecinie. Premier składa kolejną obietnicę: że wybuduje port zbożowy w Gdańsku. W 2009 r. premier Donald Tusk obiecał, że do 2020 r. wybuduje elektrownię atomową. Kumple premiera zarobili, a nawet miejsca nie wybrali. Chociaż może port w Gdyni zbuduje, aby mogli sprowadzać żywność z państw Mercosuru.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#JarosławSachajko">Zgłaszam wniosek formalny o przerwę i informację premiera, co zrobi, aby nikt go w Unii Europejskiej nie oszwabił i nie podpisano umowy z Mercosurem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#Marszałek">Wniosek o przerwę już był.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#Marszałek">Pan minister Marchewka w związku z chęcią zgłoszenia wniosku w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po tej stronie sceny politycznej spodziewałem się trochę przyzwoitości, bo generalnie po tym, jak przez ostatnie dwie kadencje zarządzaliście gospodarką morską i portami, jak myślę, powinniście milczeć.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Na początek kilka faktów. Po pierwsze, premier Donald Tusk zapowiedział budowę największego w Gdańsku terminala zbożowego, który będzie miał zdolność przeładunkową na poziomie 3 mln t rocznie.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#ArkadiuszMarchewka">Przez dwie kadencje nie zrobiliście zupełnie nic, aby zbudować terminal agro i terminal produktów rolno-spożywczych, a my już podjęliśmy konkretne decyzje i w ciągu najbliższych 3 lat zainwestujemy tam prawie 0,5 mld zł. Co ważne, będzie to terminal w 100% w rękach Skarbu Państwa. Wy tego nie potrafiliście.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Można?)</u>
          <u xml:id="u-446.6" who="#ArkadiuszMarchewka">Powiem państwu jedną rzecz: tyle opowiadają o obronie polskich interesów, a wiecie, ile w czasie dwóch kadencji wydzierżawili w polskich portach terenów spółkom niemieckim, belgijskim, holenderskim i chińskim? Wiecie ile? 1,5 mln m?. Hipokryci.</u>
          <u xml:id="u-446.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-446.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość pani posłanka Anna Gembicka. Dziś — nie w kontrze, a pro-, z własnym wnioskiem formalnym.</u>
          <u xml:id="u-447.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#AnnaGembicka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jutro mają się zakończyć negocjacje umowy Unii Europejskiej z krajami Mercosur. Pani von der Leyen poleciała specjalnie do Urugwaju, gdy tylko francuski rząd upadł, żeby jak najszybciej domknąć tą umowę. Szanowni państwo, my w 2019 potrafiliśmy zbudować koalicję z Francją, z Irlandią, z Belgią, żeby tę umowę blokować.</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Z Moskwą.)</u>
          <u xml:id="u-448.4" who="#AnnaGembicka">Premier Morawiecki potrafił skutecznie blokować tą umowę, która nie została podpisana za naszych czasów. A wy co robicie, szanowni państwo? Na posiedzeniu komisji wiceminister mówi, że przekonujecie Niemców, żeby nad tą umową nie procedowali. Przecież to jest w ich interesie. Ludzie, albo wy to sabotujecie celowo, albo po prostu nie wiecie, co robicie. Donald Tusk mówił, że go nikt w Unii nie ogra, więc może niech w końcu zsiądzie do tego stolika z graczami i zacznie grać, zamiast robić za kelnera przy tym stoliku. I wzywam was — panie premierze Kosiniak-Kamysz, może pan przemówi Tuskowi do rozumu — weźcie się za robotę, zamiast się zajmować atakami na opozycję. Mniejszość blokująca jest potrzebna już dzisiaj, już teraz, bo inaczej zniszczycie polskie rolnictwo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-448.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#Marszałek">Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu…</u>
          <u xml:id="u-449.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ula!)</u>
          <u xml:id="u-449.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-449.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Chciała.)</u>
          <u xml:id="u-449.5" who="#Marszałek">Ale pani poseł Zielińska nie chciała zabrać głosu. Pytałem o to.</u>
          <u xml:id="u-449.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-449.7" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Ale my chcemy.)</u>
          <u xml:id="u-449.8" who="#Marszałek">Jeżeli chcecie słuchać pani poseł Zielińskiej…</u>
          <u xml:id="u-449.9" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Rząd nie chciał.)</u>
          <u xml:id="u-449.10" who="#Marszałek">…proszę złożyć wniosek o uzupełnienie porządku obrad do marszałka Sejmu i jutro na zebraniu Konwentu będziemy rozpatrywać ten specyficzny, ale rozumiem, biorący się z gorącego pragnienia wniosek.</u>
          <u xml:id="u-449.11" who="#Marszałek">Kontynuuję.</u>
          <u xml:id="u-449.12" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Berlinie dnia 20 września 1976 r.</u>
          <u xml:id="u-449.13" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-449.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-449.15" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 745.</u>
          <u xml:id="u-449.16" who="#Marszałek">Jeśli ktoś z państwa chce się zabrać w ramach programu „Intersputnik” w inny wymiar, to bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-449.17" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-449.18" who="#komentarz">(Głos z sali: Ula.)</u>
          <u xml:id="u-449.19" who="#Marszałek">Proszę już nie zakłócać, na razie słyszę tylko was, jak krzyczycie.</u>
          <u xml:id="u-449.20" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-449.21" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 745, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-449.22" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-449.23" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-449.24" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-449.25" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o wypowiedzeniu Porozumienia o zdolności prawnej, przywilejach i immunitetach Międzynarodowej Organizacji Łączności Kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Berlinie 20 września 1976 r.</u>
          <u xml:id="u-449.26" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o wypowiedzeniu Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r., zmienionego Protokołem o wprowadzeniu zmian do Porozumienia sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r. o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, przyjętym podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady INTERSPUTNIK w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-449.27" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-449.28" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 746.</u>
          <u xml:id="u-449.29" who="#Marszałek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-449.30" who="#Marszałek">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 746, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-449.31" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-449.32" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-449.33" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. Wszyscy byli za, nikt nie był przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-449.34" who="#Marszałek">Sejm uchwali ustawę o wypowiedzeniu Porozumienia o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r., zmienionego Protokołem o wprowadzeniu zmian do Porozumienia sporządzonego w Moskwie dnia 15 listopada 1971 r. o utworzeniu międzynarodowego systemu i organizacji łączności kosmicznej „Intersputnik”, przyjętym podczas XXV Jubileuszowej Sesji Rady INTERSPUTNIK w Moskwie dnia 30 listopada 1996 r.</u>
          <u xml:id="u-449.35" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Edukacji i Nauki oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Porozumienia w sprawie Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej (”CEEPUS IV”), podpisanego w Warszawie dnia 20 września 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-449.36" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-449.37" who="#Marszałek">Komisje wnoszą o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 747.</u>
          <u xml:id="u-449.38" who="#Marszałek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-449.39" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 747, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-449.40" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-449.41" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-449.42" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 426 — za, 2 — przeciw, 16 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-449.43" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o ratyfikacji Porozumienia w sprawie Środkowoeuropejskiego Programu Wymiany Uniwersyteckiej (”CEEPUS IV”), podpisanego w Warszawie dnia 20 września 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-449.44" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-449.45" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 843-A.</u>
          <u xml:id="u-449.46" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-449.47" who="#Marszałek">Proszę panią posłankę Karolinę Pawliczak o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Komisja Infrastruktury po rozpatrzeniu poprawek na posiedzeniu w dniu 5 grudnia wnosi, aby Wysoki Sejm raczył następujące poprawki przyjąć: w art. 1 w pkt 2 w art. 877 w ust. 4 po wyrazie „obejmuje” skreślić wyrazy „w szczególności” i w art. 2 wyrazy „do dnia” zastąpić wyrazami „przed dniem”. Wnosimy, aby głosować nad dwiema poprawkami łącznie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#Marszałek">Jak państwo słyszeli, komisja wnosi o uchwalenie projektu z druku nr 843. Przedstawia też wnioski mniejszości, a w dodatkowym sprawozdaniu dwie poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#Marszałek">Poprawka 1. oraz wnioski mniejszości 1. i 2. zostały zgłoszone do art. 1 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy — Prawo lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#Marszałek">W poprawkach 1. do art. 87</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#Marszałek">Poprawki te rozpatrzymy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-451.5" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-451.6" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-451.7" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-451.8" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-451.9" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-451.10" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. 234 — za, 187 — przeciw, 19 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-451.11" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm te poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-451.12" who="#Marszałek">W 1. wniosku mniejszości do art. 87</u>
          <u xml:id="u-451.13" who="#Marszałek">Jego przyjęcie spowoduje bezprzedmiotowość 2. wniosku mniejszości.</u>
          <u xml:id="u-451.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-451.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-451.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-451.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-451.18" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 192 — za, 251 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-451.19" who="#Marszałek">Sejm ten wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-451.20" who="#Marszałek">W 2. wniosku mniejszości do art. 87</u>
          <u xml:id="u-451.21" who="#Marszałek">Poseł Piotr Uściński chciał zadać pytanie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-451.22" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PiotrUściński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tej ustawie zasadniczo chodzi o to, żeby pozwolić budować obiekty na podstawie WZ-etek w okolicy lotniska, tam, gdzie lotnisko jest chronione przed zabudową, tam, gdzie budowy powinny być realizowane w oparciu o plany miejscowe. W tym wniosku mniejszości mówimy: sprawdzam. Czy chodzi wam o to, o czym mówiliście na posiedzeniu komisji, że: Paweł i Piotr — jeden może wybudować, a drugi nie może wybudować swojego domu jednorodzinnego, czy chodzi wam o interesy deweloperów i o interesy Warszawy? W Warszawie od 18 lat rządzicie. Wiceprezes Platformy Obywatelskiej od 18 lat jest prezydentem Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie mamy prezesa.)</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#PiotrUściński">Niestety nie uchwaliliście w tym czasie miejscowych planów zagospodarowania. Nie jesteście w stanie dobrze zarządzać Warszawą i chcecie nadal na podstawie WZ-etek rozbudowywać Warszawę, a WZ-etki to częste wizyty organów ścigania w waszych urzędach.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#PiotrUściński">Szanowni Państwo! Zagłosujcie za tym wnioskiem mniejszości. Pokażecie, że faktycznie jesteście za domami jednorodzinnymi w okolicach lotnisk, a nie za wielkimi interesami w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#Marszałek">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem 2. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-453.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-453.5" who="#Marszałek">Wiem, nie działa.</u>
          <u xml:id="u-453.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-453.7" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 190 — za, 253 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-453.8" who="#Marszałek">Sejm ten wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-453.9" who="#Marszałek">W 3. wniosku mniejszości do art. 3 projektu ustawy nowelizującej wnioskodawcy proponują zmianę terminu wejścia ustawy w życie.</u>
          <u xml:id="u-453.10" who="#Marszałek">Pan poseł Horała — mam zgłoszenie. Tak? Chciał z pytaniem… Nie, nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-453.11" who="#Marszałek">A więc przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-453.12" who="#Marszałek">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem 3. wniosku mniejszości, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-453.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-453.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-453.15" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 211 — za, 231 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-453.16" who="#Marszałek">Sejm wniosek mniejszości odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-453.17" who="#Marszałek">Będziemy teraz głosować nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-453.18" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 843, wraz z przyjętymi poprawkami, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-453.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-453.20" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-453.21" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 232 — za, 193 — przeciw, 18 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-453.22" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy — Prawo lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-453.23" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-453.24" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-453.25" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 845.</u>
          <u xml:id="u-453.26" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-453.27" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 845, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-453.28" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-453.29" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-453.30" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 421 — za, 12 — przeciw, 11 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-453.31" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-453.32" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-453.33" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-453.34" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 859.</u>
          <u xml:id="u-453.35" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-453.36" who="#Marszałek">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 859, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-453.37" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-453.38" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-453.39" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 442 — za, nikt nie był przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-453.40" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-453.41" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-453.42" who="#Marszałek">W trakcie drugiego czytania zgłoszone zostały poprawki.</u>
          <u xml:id="u-453.43" who="#Marszałek">Uprawniony wnioskodawca złożył też na podstawie art. 51 ust. 1 pkt 4 uzasadniony wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-453.44" who="#Marszałek">W pierwszej kolejności w związku z tym pod głosowanie poddam wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-453.45" who="#Marszałek">Głosujemy nad tym wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-453.46" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do trzeciego czytania bez kierowania projektu ustawy do komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-453.47" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-453.48" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-453.49" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 424 — za, nikt nie był przeciw, 19 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-453.50" who="#Marszałek">Sejm ten wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-453.51" who="#Marszałek">W związku z tym przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-453.52" who="#Marszałek">Zestawienie zgłoszonych poprawek zostało państwu posłom doręczone do druku nr 856.</u>
          <u xml:id="u-453.53" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 856.</u>
          <u xml:id="u-453.54" who="#Marszałek">Poprawki 1. i 2. zostały zgłoszone do art. 1 projektu ustawy nowelizującej zawierającego zmiany do ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-453.55" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 26a wnioskodawcy proponują inne brzmienie ust. 1 i 1b.</u>
          <u xml:id="u-453.56" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-453.57" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-453.58" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-453.59" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-453.60" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 214 — za, 231 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-453.61" who="#Marszałek">Sejm tę poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-453.62" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 26a wnioskodawcy proponują w ust. 1a</u>
          <u xml:id="u-453.63" who="#Marszałek">Tu jest pytanie ze strony pani poseł Agnieszki Ścigaj z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-453.64" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#AgnieszkaŚcigaj">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pracodawcy osób z niepełnosprawnościami to bardzo często małe podmioty, małe firmy, spółdzielnie socjalne, często mające różnego typu kłopoty.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#AgnieszkaŚcigaj">Czy państwo wiecie, że te podmioty, które czasem spóźnią się z zapłaceniem ZUS-u, bo mają problemy finansowe, są podwójnie karane? Po pierwsze, jak przyjdzie kontrola, to muszą zapłacić odsetki. Okej, one często je płacą, płacą te zaległości, czasem tak się zdarzy. Ale druga kara jest niewspółmierna do przewinienia, ponieważ one bardzo często po wielu latach muszą zwracać wszystkie możliwe dotacje związane z utrzymaniem miejsc pracy, co de facto kończy się zamknięciem tych podmiotów i likwidacją miejsc pracy. Całkiem niedawno, kilka dni temu, obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. Zróbmy im prezent i pozwólmy utrzymać te miejsca pracy. Ta poprawka jest o tym, aby ich tak surowo nie karać w przypadku, kiedy w końcu zapłacą te ZUS-y i nie będą mieli żadnych zaległości. To naprawdę niewiele, a może uratować wiele miejsc pracy. Proszę, poprzyjcie tę poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#Marszałek">Kto z państwa posłów jest za przyjęciem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-455.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-455.5" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. 191 — za, 233 — przeciw, 17 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-455.6" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-455.7" who="#Marszałek">Z kolei w 3. poprawce do art. 2 wnioskodawcy proponują inne brzmienie ust. 1 oraz dodanie ust. 1a.</u>
          <u xml:id="u-455.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-455.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-455.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-455.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-455.12" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. 209 — za, 230 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-455.13" who="#Marszałek">Sejm tę poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-455.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-455.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 856, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-455.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-455.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-455.18" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 444 — za, nikt nie był przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-455.19" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-455.20" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych.</u>
          <u xml:id="u-455.21" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 860-A.</u>
          <u xml:id="u-455.22" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-455.23" who="#Marszałek">Proszę panią posłankę Darię Gosek-Popiołek o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-455.24" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#DariaGosekPopiołek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podczas drugiego czytania rządowego projektu ustawy zmieniającej ustawę o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawę o grach hazardowych zgłoszono trzy poprawki. Komisja Kultury i Środków Przekazu rekomenduje głosowanie nad nimi łącznie, odrzucenie zgłoszonych poprawek i przyjęcie całości ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#Marszałek">Korzystając z okazji pozdrawiam grupę z Ostrowa Wielkopolskiego, którą zaprosił pan poseł Andrzej Grzyb. Jesteście tam? Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-457.4" who="#Marszałek">Odnośnie do poprawek pani poseł chciała? Dobrze, to zaraz dojdziemy do poprawek i wtedy pani poseł zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-457.5" who="#Marszałek">A pani poseł Gosek-Popiołek? Też odnośnie do poprawek? Mój Boże, no dobrze.</u>
          <u xml:id="u-457.6" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 860.</u>
          <u xml:id="u-457.7" who="#Marszałek">Komisja przedstawia też w dodatkowym sprawozdaniu poprawki, nad którymi głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-457.8" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 28 ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych wnioskodawcy proponują zmianę w ust. 4.</u>
          <u xml:id="u-457.9" who="#Marszałek">Z tą poprawką łączy się poprawka 1.</u>
          <u xml:id="u-457.10" who="#Marszałek">Będziemy nad nimi głosować łącznie.</u>
          <u xml:id="u-457.11" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-457.12" who="#Marszałek">Jak rozumiem, pani posłanka Paulina Matysiak?</u>
          <u xml:id="u-457.13" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym poprosić państwa parlamentarzystów o poparcie tej poprawki. Ona dotyczy tego, żeby rekompensaty, które są wypłacane twórcom, pisarzom, tłumaczom, wydawcom za wypożyczenia biblioteczne obejmowały także elektroniczne formy udostępniania książek, takie jak e-booki i audioboki. Pisarze i twórcy czekają na takie rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: A czytelnicy?)</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#PaulinaMatysiak">Oczywiście wiele jeszcze przed nami, ale ta drobna zmiana może zostać wprowadzona już teraz. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#Marszałek">Pani posłanka Daria Gosek-Popiołek.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#DariaGosekPopiołek">Szanowni Państwo! Są takie sytuacje, kiedy poprawki są słuszne, ale są nierealne do wprowadzenia. Z uwagi na to, że wnioskodawczyni nie zgłosiła przedłużenia vacatio legis w pierwszych tygodniach po konsultacjach z przedstawicielami środowiska literackiego, nie jest możliwe zmienienie systemu tak, żeby uwzględniał on wypożyczanie książek w wersji cyfrowej. Natomiast jako Komisja Kultury i Środków Przekazu jesteśmy gotowi, pani minister, pracować nad tym, żeby zmienić ten system, w którym autorzy i autorki otrzymują wynagrodzenie za wypożyczenie ich książek w bibliotekach publicznych. Ten cały system jest do zmiany. Jest to duże zadanie Sejmu, ale róbmy to w konsultacji z bibliotekami, ze środowiskiem literackim, z Unią Literacką, z Instytutem Książki, a także z Polską Izbą Książki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-461.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-461.5" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 191 — za, 232 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-461.6" who="#Marszałek">Sejm te poprawki odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-461.7" who="#Marszałek">Głosować będziemy teraz nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-461.8" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 860, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-461.9" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-461.10" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-461.11" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. 421 — za, 20 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-461.12" who="#Marszałek">Sejm uchwalił ustawę zmieniającą ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych.</u>
          <u xml:id="u-461.13" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o sporcie.</u>
          <u xml:id="u-461.14" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-461.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 822.</u>
          <u xml:id="u-461.16" who="#Marszałek">Głosujemy nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-461.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 822, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-461.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-461.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-461.20" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 424 — za, 19 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-461.21" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o sporcie.</u>
          <u xml:id="u-461.22" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o uchwale Senatu w sprawie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (druki nr 854 i 869).</u>
          <u xml:id="u-461.23" who="#Marszałek">Proszę pana posła Konrada Frysztaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-461.24" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-461.25" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-461.26" who="#Marszałek">Co pan bierze na te metafory, panie pośle Kaleta.</u>
          <u xml:id="u-461.27" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To jest inspirujące.)</u>
          <u xml:id="u-461.28" who="#Marszałek">To jest coś niezwykłego.</u>
          <u xml:id="u-461.29" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#KonradFrysztak">Pan poseł Kaleta słynie z tego, że śmieje się w najmniej odpowiednich momentach.</u>
          <u xml:id="u-462.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-462.2" who="#KonradFrysztak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! W kwestii poprawek Senatu, które wpłynęły do ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, komisja proponuje głosować przeciwko ich odrzuceniu. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-462.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#Marszałek">Przypominam państwu to, co już wiecie, że Sejm odrzuca poprawki Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#Marszałek">Jeśli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-463.3" who="#Marszałek">Głosujemy oczywiście nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-463.4" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 2 Senat proponuje zmianę w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-463.5" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 2. poprawka.</u>
          <u xml:id="u-463.6" who="#Marszałek">Głosować nad tymi poprawkami będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-463.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-463.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 1. i 2., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-463.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.12" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. Większość bezwzględna to 223. Nikt nie był za, 428 — przeciw, 17 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-463.13" who="#Marszałek">Wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.14" who="#Marszałek">W 3. poprawce Senat proponuje zmiany w art. 4, 45, 48 i 177 ustawy.</u>
          <u xml:id="u-463.15" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-463.16" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.20" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. Większość bezwzględna to 223. 2 było za, 435 — przeciw, 8 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-463.21" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.22" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 6 Senat proponuje dodanie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-463.23" who="#Marszałek">Z tą poprawką łączy się 22. poprawka.</u>
          <u xml:id="u-463.24" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy oczywiście łącznie.</u>
          <u xml:id="u-463.25" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo… Jest i on.)</u>
          <u xml:id="u-463.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-463.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-463.29" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-463.30" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-463.31" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 4. i 22., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.32" who="#Marszałek">Kto jest przeciw odrzuceniu tych poprawek?</u>
          <u xml:id="u-463.33" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Zapiszemy obecność.)</u>
          <u xml:id="u-463.35" who="#Marszałek">Głosowało 446 posłów. Większość bezwzględna to 224. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.36" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.37" who="#Marszałek">W 5. poprawce do art. 10 ust. 1 Senat proponuje zmianę w pkt 21.</u>
          <u xml:id="u-463.38" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki 7. i 15.</u>
          <u xml:id="u-463.39" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-463.40" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.41" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.42" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 5., 7. i 15., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.43" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.44" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.45" who="#Marszałek">Głosowało 446 posłów. Większość bezwzględna to 224. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.46" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.47" who="#Marszałek">W 6. poprawce Senat proponuje zmiany w art. 10, 11 i 13.</u>
          <u xml:id="u-463.48" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-463.49" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.50" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 6. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.51" who="#Marszałek">Kto jest przeciw odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-463.52" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.53" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. Większość bezwzględna to 223. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.54" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.55" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 13 ust. 2 Senat proponuje dodanie pkt 4a.</u>
          <u xml:id="u-463.56" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-463.57" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.58" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.59" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.60" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.61" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. Większość bezwzględna to 223. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.62" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.63" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 14 Senat proponuje nadanie nowego brzmienia pkt 6.</u>
          <u xml:id="u-463.64" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się 14. poprawka.</u>
          <u xml:id="u-463.65" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-463.66" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.67" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.68" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 9. i 14., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.69" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.70" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.71" who="#Marszałek">Głosowało 446 posłów. Większość bezwzględna to 224. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.72" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.73" who="#Marszałek">W 10. poprawce do art. 20 Senat proponuje zmiany w ust. 1 i 2.</u>
          <u xml:id="u-463.74" who="#Marszałek">Poprawkę tę rozpatrzymy łącznie z poprawkami 11., 12., 13. i 17.</u>
          <u xml:id="u-463.75" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.76" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.77" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 10., 11., 12., 13. i 17., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.78" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.79" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.80" who="#Marszałek">Głosowało 446 posłów. Większość bezwzględna to 224. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.81" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.82" who="#Marszałek">W 16. poprawce do art. 154 Senat proponuje zmianę w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-463.83" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.84" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.85" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 16. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.86" who="#Marszałek">Kto jest przeciw odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-463.87" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.88" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. Większość bezwzględna — 223. Nikt nie był za, 426 — przeciw, 19 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-463.89" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.90" who="#Marszałek">W 18. poprawce Senat proponuje zmiany w art. 166.</u>
          <u xml:id="u-463.91" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.92" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.93" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 18. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.94" who="#Marszałek">Kto jest przeciw jej odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-463.95" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.96" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.97" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.98" who="#Marszałek">W 19. poprawce do art. 171 Senat proponuje zmiany w pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-463.99" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.100" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.101" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 19. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.102" who="#Marszałek">Kto jest przeciw odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-463.103" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.104" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.105" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.106" who="#Marszałek">W 20. poprawce do art. 171 pkt 4 Senat proponuje zmianę w lit. b.</u>
          <u xml:id="u-463.107" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.108" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-463.109" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 20. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.110" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.111" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.112" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. Nikt nie był za, wszyscy byli przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.113" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.114" who="#Marszałek">W 21. poprawce, ostatniej, Senat proponuje dodanie art. 192a.</u>
          <u xml:id="u-463.115" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-463.116" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-463.117" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 21. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.118" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.119" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.120" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. Większość bezwzględna — 222. Nikt nie był za, 442 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.121" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-463.122" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu w sprawie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-463.123" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku z dnia 7 listopada 2024 r. Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. o wyrażenie przez Sejm zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie na posiedzenie Sejmowej Komisji Śledczej posła Zbigniewa Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-463.124" who="#Marszałek">Na podstawie art. 105 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej poseł może być zatrzymany tylko za zgodą Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-463.125" who="#Marszałek">Przypominam, że Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych na podstawie art. 7c ust. 5 w związku z art. 10 ust. 6 ustawy…</u>
          <u xml:id="u-463.126" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-463.127" who="#Marszałek">…o wykonywaniu mandatu posła i senatora proponuje, aby Sejm przyjął wniosek o wyrażenie zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie na posiedzenie sejmowej Komisji Śledczej posła Zbigniewa Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-463.128" who="#Marszałek">Art. 10 ust. 7 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora stanowi, że Sejm wyraża zgodę na zatrzymanie posła w drodze uchwały podjętej bezwzględną większością głosów ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-463.129" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskiem o wyrażenie zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie na posiedzenie sejmowej Komisji Śledczej posła Zbigniewa Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-463.130" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-463.131" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstydźcie się.)</u>
          <u xml:id="u-463.132" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku z dnia 7 listopada 2024 r. Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. o wyrażenie zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie na posiedzenie sejmowej Komisji Śledczej posła Zbigniewa Ziobry, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-463.133" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-463.134" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-463.135" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-463.136" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. Większość bezwzględna — 231. 241 — za, 204 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-463.137" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-463.138" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm bezwzględną większością głosów podjął uchwałę o wyrażeniu zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie na posiedzenie sejmowej Komisji Śledczej posła Zbigniewa Ziobry.</u>
          <u xml:id="u-463.139" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Wybór członka Rady Mediów Narodowych (druki nr 778 i 817).</u>
          <u xml:id="u-463.140" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Zgodnie z art. 3 ustawy o Radzie Mediów Narodowych Sejm dokonuje wyboru trzech członków rady.</u>
          <u xml:id="u-463.141" who="#Marszałek">Na stanowisko członka Rady Mediów Narodowych w miejsce odwołanego pana Krzysztofa Czabańskiego zgłoszono kandydaturę pana Wojciecha Króla.</u>
          <u xml:id="u-463.142" who="#Marszałek">Marszałek Sejmu, na podstawie art. 30 ust. 5 regulaminu Sejmu, skierował wniosek do Komisji Kultury i Środków Przekazu w celu przedstawienia opinii.</u>
          <u xml:id="u-463.143" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana przewodniczącego Piotra Adamowicza w celu przedstawienia kandydatury pana Wojciecha Króla.</u>
          <u xml:id="u-463.144" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-463.145" who="#komentarz">(Poseł Piotr Adamowicz: Rekomendacja.)</u>
          <u xml:id="u-463.146" who="#Marszałek">A, rekomendacja. Dobrze. Występuje pan jako poseł, a nie jako przewodniczący. W imieniu komisji wystąpi pani posłanka Augustyn.</u>
          <u xml:id="u-463.147" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej przedstawiam rekomendację pana Wojciecha Króla na funkcję członka Rady Mediów Narodowych. Pozwolę sobie skupić się na trzech zasadniczych elementach biografii pana Króla, tj. zawodowym doświadczeniu medialnym, służbie publicznej oraz wykształceniu.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: O Jezu.)</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#PiotrAdamowicz">Zawodowe doświadczenie medialne. Filmem i realizacją telewizyjną Wojciech Król interesował się już w czasach licealnych. Za swoją twórczość odbierał nagrody tak uznanych reżyserów jak Kazimierz Kutz czy Andrzej Wajda.</u>
          <u xml:id="u-464.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-464.4" who="#PiotrAdamowicz">Drugim polem zainteresowania Wojciecha Króla stało się radio. Najpierw pracował w spółce radiowej Ad.point posiadającej wtedy w południowej Polsce kilka stacji radiowych. Należy do grona współtwórców marki radiowej, znanej obecnie pod nazwą Antyradio. Następnie karierę zawodową kontynuował w spółce radiowej Eurozet. Pracował na stanowiskach specjalisty do spraw reklamy, mediaplennera, copywritera. Pracy radiową na Śląsku łączył ze współpracą z katowickim oddziałem Telewizji Polskiej, kontynuował ją w Programie 2 Telewizji Polskiej w Warszawie. Należy podkreślić, że pan Wojciech Król w publicznej telewizji przeszedł różne szczeble kariery: od researchera, asystenta, reżysera, dziennikarza po wydawcę programów telewizyjnych.</u>
          <u xml:id="u-464.5" who="#PiotrAdamowicz">Służba publiczna. Wojciech Król jest posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej nieprzerwanie od roku 2015. Był posłem VIII i IX kadencji, jest posłem X kadencji. Trzecią kadencję z rzędu pracuje w Komisji Kultury i Środków Przekazu, której obecnie jest wiceprzewodniczącym.</u>
          <u xml:id="u-464.6" who="#PiotrAdamowicz">Wykształcenie Wojciecha Króla jest ściśle związane z wykonywanym zawodem. W roku 2007 ukończył studia licencjackie na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach na kierunku: organizacja produkcji filmowej i telewizyjnej. Magisterium uzyskał w roku 2010 w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi na kierunku: realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografii, specjalizacja: realizacja programów dziennikarskich. Ma za sobą również studia podyplomowe z dziennikarstwa i zarządzania w Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera w Krakowie. Obecnie, co jest bardzo interesujące, ciekawe i ważne, przygotowuje pracę naukową zatytułowaną „Rola Rady Mediów Narodowych w strukturze organów państwowych Rzeczypospolitej Polskiej”.</u>
          <u xml:id="u-464.7" who="#PiotrAdamowicz">Panie Marszałku! Panie Premierze! Panie i Panowie Posłowie! Doświadczenie zawodowe, merytoryczne zdobyte w radiu i telewizji, ściśle związane z mediami wykształcenie, wieloletnia praca w Komisji Kultury i Środków Przekazu jednoznacznie wskazują na to, że pan Wojciech Król jest osobą gotową i przygotowaną do pełnienia funkcji członka Rady Mediów Narodowych, osobą gwarantującą wypełnienie zadań tego organu w sposób fachowy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-464.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#Marszałek">To był przedstawiciel wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#Marszałek">Proszę panią posłankę Urszulę Augustyn o przedstawienie opinii Komisji Kultury i Środków Przekazu.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#UrszulaAugustyn">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#UrszulaAugustyn">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Komisja Kultury i Środków Przekazu na posiedzeniu w dniu 19 listopada przeprowadziła nad kandydaturą pana posła Wojciecha Króla dyskusję, a następnie stosunkiem głosów 15 do 9 zarekomendowała tę kandydaturę na członka Rady Mediów Narodowych. I tę rekomendację przedstawiam Wysokiej Izbie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#Marszałek">Powinienem zapytać, czy ktoś pragnie zabrać głos. Wiem, że pragną, jak rozumiem, pani posłanka Lichocka i pan poseł Śliz. Zgłosił się jeszcze pan poseł Wipler.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#Marszałek">Proponuję, aby Sejm wysłuchał 1-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#Marszałek">Zaraz przegłosujemy, panie pośle Kaleta, 30 sekund, ale idźmy od góry, od hojności, od rozmachu.</u>
          <u xml:id="u-467.5" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-467.6" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-467.7" who="#Marszałek">Sprzeciw, bardzo dobrze. Będziemy głosować, drodzy państwo.</u>
          <u xml:id="u-467.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-467.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem propozycji wysłuchania 1-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusji w tej sprawie, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-467.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-467.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-467.12" who="#Marszałek">Głosowało 439 posłów. 239 — za, 199 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-467.13" who="#Marszałek">Sejm tę moją propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-467.14" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-467.15" who="#Marszałek">Pani posłanka, pani poseł Joanna Lichocka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-467.16" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#JoannaLichocka">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Koalicja 13 grudnia wpadła w pułapkę własnych działań przestępczych i własnych kłamstw. Nielegalnie przejęliście media, doprowadziliście je do likwidacji, fikcyjnej likwidacji, łamiecie prawo. Macie problem z kontynuowaniem tego, bo nawet wasi urzędnicy wiedzą, że jest to nielegalne. Finansowanie mediów w stanie likwidacji jest problemem również dla nich. Dlatego próbujecie zalegalizować wasze przestępcze działania, przejmując Radę Mediów Narodowych na podstawie nielegalnego, niezgodnego z ustawą zrobienia tam miejsca poprzez odwołanie Krzysztofa Czabańskiego. Odwołaliście Krzysztofa Czabańskiego na podstawie opinii prawnej, którą można kupić w każdym sklepie z opiniami prawnymi.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja nie wiem, gdzie takie są.)</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#JoannaLichocka">To jest fikcja, to jest złamanie prawa. I teraz chcecie nie tylko stwierdzić, że Rada Mediów Narodowych jest konstytucyjna, a przecież kłamaliście, że jest niekonstytucyjna, ale chcecie zalegalizować przede wszystkim wasze przestępcze działania niszczące media publiczne. Obiecuję państwu, będziecie rozliczeni, rozliczeni na serio.</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#JoannaLichocka">Naprawdę to jest czarno na białym, to, co zrobiliście.</u>
          <u xml:id="u-468.6" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Nie strasz, nie strasz.)</u>
          <u xml:id="u-468.7" who="#JoannaLichocka">Dlatego klub Prawa i Sprawiedliwości nie będzie uczestniczył w tym głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-468.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#Marszałek">Pan poseł Maciej Wróbel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#MaciejWróbel">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Jeżeli byłyby takie zawody sportowe w niszczeniu mediów publicznych, to gwarantuję, bylibyście wielokrotnymi mistrzami świata.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#MaciejWróbel">Wysoka Izbo! Prawo i Sprawiedliwość stworzyło Radę Mediów Narodowych po to, by nałożyć mediom publicznym kaganiec.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-470.4" who="#MaciejWróbel">My wysyłamy tam doświadczonego posła, ale też dziennikarza, żeby wam tę Radę Mediów Narodowych zlikwidował.</u>
          <u xml:id="u-470.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#Marszałek">Poseł Paweł Śliz, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#PawełŚliz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z radością przyjąłem słowa, że nie weźmiecie państwo udziału w głosowaniu, bo przynajmniej nie będziecie dalej psuli tego, co psuliście przez ostatnie 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#PawełŚliz">A my dzisiaj, słuchajcie, stoimy, szanowni państwo, przed bardzo ważną decyzją. Chodzi o skład Rady Mediów Narodowych. Chciałbym zwrócić uwagę na bardzo zasadniczą kwestię: niezależność i apolityczność mediów publicznych, które wam były niestety zupełnie obce.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#PawełŚliz">Dlatego zwracam się tutaj do pana posła Króla, aby dla niego priorytetem była właśnie obrona tych wartości. Jest to zobowiązanie kluczowe dla nas, bo media publiczne muszą być przestrzenią do pluralizmu. To słowo dla was jest i było obce, a mam nadzieję, że wreszcie je poznacie. Nie może być tak, że zarówno radio, jak i telewizja będą narzędziem propagandy, a tak było.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#PawełŚliz">Muszą one służyć wszystkim obywatelom, niezależnie od tego, jakie mają poglądy. Mają spełniać także misję edukacyjną, informacyjną i kulturotwórczą.</u>
          <u xml:id="u-472.6" who="#PawełŚliz">Dlatego jest niezwykle istotne, by członkowie Rady Mediów Narodowych czuwali nad tym, by media publiczne były rzetelne, obiektywne i przede wszystkim niezależne od nacisków, o co bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-472.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#Marszałek">Poseł Marek Biernacki, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga, a później pan poseł Przemysław Wipler.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#MarekBiernacki">Tak jest, to pan marszałek, więc miejcie szacunek. Wy tego nie potraficie.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#MarekBiernacki">W imieniu Klubu Parlamentarnego PSL — Trzecia Droga chcę powiedzieć, że w pełni popieramy tę kandydaturę. Jest to kandydatura dobra.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#MarekBiernacki">Wiem, że krzyczycie, bo was to boli, bo wreszcie media będą normalne,…</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#MarekBiernacki">…wreszcie media będą sprawiedliwe i demokratyczne i będą służyły obywatelom, a nie waszym interesom partyjnym.</u>
          <u xml:id="u-474.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-474.7" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Sam pan poseł nie wierzy w to, co mówi.)</u>
          <u xml:id="u-474.8" who="#MarekBiernacki">Budujecie sobie osobne telewizje. Budujcie, ale telewizja będzie służyła obywatelowi, a nie wam. I to was boli, to was boli. Telewizja będzie telewizją obiektywną,…</u>
          <u xml:id="u-474.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-474.10" who="#MarekBiernacki">…telewizja będzie całkowicie służyła obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-474.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy?)</u>
          <u xml:id="u-474.12" who="#MarekBiernacki">Dlatego też w pełni popieramy kandydaturę osoby merytorycznej, osoby, którą znam od lat, o której wiem, że jest osobą przygotowaną…</u>
          <u xml:id="u-474.13" who="#komentarz">(Poseł Michał Wójcik: Życzliwą.)</u>
          <u xml:id="u-474.14" who="#MarekBiernacki">…i będzie pełniła tę kontrolę całkowicie, w pełni.</u>
          <u xml:id="u-474.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#Marszałek">Poseł Przemysław Wipler, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Konfederacji zagłosuje przeciw tej kandydaturze, bo klub Konfederacji uważa, że Radę Mediów Narodowych należy zlikwidować, a nie dokooptowywać do niej jakichkolwiek nowych członków.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#komentarz">(Poseł Paulina Hennig-Kloska: Ale będzie zlikwidowana.)</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#PrzemysławWipler">Wy dokładnie to samo mówiliście, gdy była powoływana. Mówiliście, że jest to ciało niekonstytucyjne, nielegalne, zabierające uprawnienia Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji. I mieliście rację. Ta instytucja jest kolejną instytucją, którą zamiast likwidować, obsadzacie swoimi ludźmi. To samo zrobiliście z tzw. komisją do spraw wpływów rosyjskich. Mówiliście, że ona jest nielegalna, niekonstytucyjna. I mieliście rację. A wymieniliście jej skład. To samo mówiliście o Krajowej Radzie Sądownictwa: neo-KRS, nielegalna rada, a odesłaliście tam swoich ludzi i teraz to wasi posłowie dostają rocznie dziesiątki tysięcy złotych diet za udział w tym ciele, którego nie uznajecie.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#PrzemysławWipler">Teraz po raz kolejny, zamiast zlikwidować raka, próbujecie się na nim żywić. My głosujemy przeciw, bo te ciała trzeba likwidować, a nie obsadzać swoimi ludźmi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-476.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#Marszałek">Posłanka Paulina Matysiak w imieniu koła Razem.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#Marszałek">Później pan poseł Marek Jakubiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie tak miało być, tzn. nie mieliśmy wpychać polityków do instytucji publicznych.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Sejm też jest instytucją.)</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#PaulinaMatysiak">Nieważne, czy są posłami, czy są kolegami posła, czy są żonami jakiegoś polityka. Nie tak miało być. Dlatego koło Razem nie zagłosuje za tą kandydaturą.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#PaulinaMatysiak">Panie Pośle! Zwracam się do pana posła Wojciecha Króla. To nic osobistego, bo CV ma pan świetne, tylko nie politycy i nie w Radzie Mediów Narodowych.</u>
          <u xml:id="u-478.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-478.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#Marszałek">Pan poseł Marek Jakubiak, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#MarekJakubiak">Jaśnie Wielmożny Panie Marszałku!</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#MarekJakubiak">Kandydacie!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#Marszałek">My, kandydaci z wykształceniem średnim, musimy trzymać się razem.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#Marszałek">Musimy zrobić porządek z tą frakcją doktorów, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, my, kandydaci, musimy trzymać się razem, choć inne szkoły kończyliśmy, natomiast powiem tak: proszę państwa, hipokryzja to jest synonim dzisiejszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Fajne dżinsy, panie prezydencie.)</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, chciałem się zapytać, którym to przelewem 2 mld na dzieci chore, na onkologię przekazaliście zamiast na telewizję.</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-482.4" who="#MarekJakubiak">Którym? Powiem więcej, dwa razy więcej dokładacie do tej tzw. telewizji publicznej, bo dokładacie ponad 3 mld.</u>
          <u xml:id="u-482.5" who="#MarekJakubiak">A jeżeli chodzi o polityczność, to nie ma takiego wskaźnika, którego byście nie pokazali, a z którego by nie wynikało, że lepiej jest dziś, niż było wczoraj.</u>
          <u xml:id="u-482.6" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Dzieci chorują.)</u>
          <u xml:id="u-482.7" who="#MarekJakubiak">A więc hipokryzja, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-482.8" who="#MarekJakubiak">Natomiast powoływanie polityków to jest druga wasza hipokryzja. I Paulina ma rację.</u>
          <u xml:id="u-482.9" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-482.10" who="#MarekJakubiak">Na to stanowisko polityka…</u>
          <u xml:id="u-482.11" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Mareczku.)</u>
          <u xml:id="u-482.12" who="#MarekJakubiak">Dajcie spokój, ludzie.</u>
          <u xml:id="u-482.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#Marszałek">Skoro pan poseł apeluje…</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#Marszałek">Lista posłów zapisanych do zabrania głosu została w sensie dosłownym wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#Marszałek">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#Marszałek">Przypominam, że Komisja Kultury i Środków Przekazu pozytywnie zaopiniowała przedstawioną kandydaturę na członka Rady Mediów Narodowych.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#Marszałek">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 26 ust. 1 oraz art. 31 ust. 1 regulaminu Sejmu, wybiera członka Rady Mediów Narodowych bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-483.5" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pana Wojciecha Króla.</u>
          <u xml:id="u-483.6" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za wyborem pana Wojciecha Króla na stanowisko członka Rady Mediów Narodowych, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-483.7" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-483.8" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-483.9" who="#Marszałek">Głosowało 258 posłów. Większość bezwzględna to 130. Za było 234, przeciw — 24, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-483.10" who="#Marszałek">Sejm bezwzględną większością głosów wybrał pana Wojciecha Króla na stanowisko członka Rady Mediów Narodowych.</u>
          <u xml:id="u-483.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-483.12" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Zmiany w składach osobowych komisji sejmowych (druk nr 882).</u>
          <u xml:id="u-483.13" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu, na podstawie art. 20 ust. 1 regulaminu Sejmu po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, przedłożyło wniosek w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-483.14" who="#Marszałek">Czy ktoś z państwa pragnie zabrać głos w sprawie tych propozycji?</u>
          <u xml:id="u-483.15" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-483.16" who="#Marszałek">W związku z powyższym przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-483.17" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku w brzmieniu z druku nr 882, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-483.18" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-483.19" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-483.20" who="#Marszałek">Głosowało 439 posłów. 261 — za, 177 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-483.21" who="#Marszałek">Sejm podjął uchwałę w sprawie zmian w składach osobowych komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-483.22" who="#Marszałek">Na tym kończymy blok głosowań.</u>
          <u xml:id="u-483.23" who="#Marszałek">Zarządzam 2-minutową przerwę, a po niej przystępujemy do rozpatrzenia kolejnego punktu, już 18. porządku dziennego. Będzie to sprawozdanie z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w 2023 r. wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, druki nr 646 i 668.</u>
          <u xml:id="u-483.24" who="#Marszałek">2 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-483.25" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 18 min 33 do godz. 18 min 44)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#KrzysztofBosak">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie z działalności Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w roku 2023 wraz ze stanowiskiem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druki nr 646 i 668).</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych pana Mirosława Wróblewskiego o przedstawienie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-484.3" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-484.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę posłów o przeniesienie rozmów w kuluary albo ich wyciszenie, żebyśmy mogli spokojnie wysłuchać wystąpienia pana prezesa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#MirosławWróblewski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#MirosławWróblewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych za rok 2023, które daje wgląd w funkcjonowanie organu nadzorczego, prowadzone przez niego sprawy oraz podjęte działania strategiczne.</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#MirosławWróblewski">Z uwagi na objęcie przeze mnie stanowiska prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w styczniu tego roku dzisiejsze wystąpienie ma szczególny charakter z tego względu, że przedstawiam wyniki pracy organu nadzorczego za okres, kiedy ten urząd sprawował mój poprzednik pan Jan Nowak. Sprawozdanie, którym oczywiście dysponuje Wysoka Izba, zawiera wnioski, najważniejsze ustalenia z wykonanych przez mojego poprzednika ustawowych zadań oraz wynikającą z nich ocenę stanu przestrzegania w Polsce przepisów o ochronie danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-485.3" who="#MirosławWróblewski">Najważniejsze zadania organu nadzorczego do spraw ochrony danych osobowych to oczywiście rozpatrywanie skarg, prowadzenie postępowań administracyjnych w tym zakresie, podejmowanie czynności w przypadku naruszeń, podejmowanie działań mających na celu wyeliminowanie nieprawidłowości w procesach przetwarzania danych osobowych oraz opiniowanie projektów aktów normatywnych w zakresie dotyczącym ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-485.4" who="#MirosławWróblewski">Pozwólcie państwo, że przedstawię te działania w skrócie, rozpoczynając od skarg. Jeśli chodzi o skargi, które pochodzą od obywateli, to jest ich coraz więcej. W 2023 r. do urzędu wpłynęły w sumie 6962 skargi oraz dodatkowo 532 skargi o charakterze transgranicznym. Dotyczą one ponad 1 tys. podmiotów z sektora publicznego i ponad 2,5 tys. podmiotów z sektora prywatnego. W dużej mierze to sektory zdrowia, zatrudnienia, szkolnictwa, sfera finansów, ubezpieczeń i telekomunikacji. W wielu przypadkach te zagadnienia dotyczące ochrony danych, które są przedkładane przez obywateli, dotyczą upubliczniania wizerunku osób fizycznych bez zgody, udostępniania przez administrację i inne podmioty wizerunku bądź danych osobowych na stronach internetowych BIP, platformach społecznościowych, przetwarzania danych osobowych w innych celach niż ten, do których dane pozyskano, braku realizacji obowiązków informacyjnych, udostępniania danych osobom nieuprawnionym, braku realizacji praw podmiotów danych. Ale są także pewne specyficzne, które zaznaczyły się szczególnie w ubiegłym roku. Mianowicie to pozyskiwanie przez lekarzy nieuprawnionego dostępu do danych przetwarzanych w systemach ZUS w celach innych niż świadczenie medyczne czy wystawienie recepty, monitoring wizyjny w bardzo różnych obszarach, także w sektorze medycznym, przekazywanie lub powierzanie danych firmom windykacyjnym i do Biura Informacji Kredytowej bez podstawy prawnej bądź w sposób nieprzejrzysty. To są zresztą jedne z najczęstszych skarg kierowanych do Urzędu Ochrony Danych Osobowych. To oczywiście przykłady. Lista i kolejne przykłady są podane w sprawozdaniu rocznym.</u>
          <u xml:id="u-485.5" who="#MirosławWróblewski">Te skargi, co chciałbym podkreślić, są bardzo często złożone, wielowątkowe i coraz częściej związane z zastosowaniem nowych technologii — dotyczą zarówno spraw codziennych zwykłych obywateli, jak i bardzo poważnych naruszeń ochrony danych osobowych. Tak poważnych jak niektóre ze spraw, które odnotowano, dotyczące ujawnienia danych osobowych, a w konsekwencji doprowadziły do samobójstw tych osób. Ze szczególną troską kontynuuję takie sprawy w tym roku, przeprowadzam także działania kontrolne. Te sprawy są wciąż w toku i oczywiście będą przedstawione zapewne w sprawozdaniu z mojej działalności za 2024 r. Łącznie w sprawach skargowych wydano 1796 decyzji administracyjnych.</u>
          <u xml:id="u-485.6" who="#MirosławWróblewski">Bardzo ważne i istotne dla zapewnienia skuteczności systemu ochrony danych osobowych w naszym kraju są kontrole prowadzone przez Urząd Ochrony Danych Osobowych. Są to kontrole sektorowe, a więc w szczególnie wrażliwych obszarach, bądź kontrole o charakterze bardziej doraźnym zainicjowane skargami, sygnałami od obywateli lub doniesieniami medialnymi. W ubiegłym roku kontrole zostały przeprowadzone w 33 podmiotach. Były to przede wszystkim branże: medyczna, ubezpieczeniowa, handlowa, gastronomiczna oraz firmy kurierskie. Przede wszystkim, co charakteryzuje te kontrole, coraz częściej sprawdzane jest wdrożenie odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, także wiążących się ze stosowaniem systemów informatycznych. Poddawane są badaniu także takie kwestie jak to, czy wdrożono odpowiednie polityki ochrony danych, czy został wyznaczony inspektor ochrony danych lub czy odpowiednio powierzono przetwarzanie danych podmiotom przetwarzającym.</u>
          <u xml:id="u-485.7" who="#MirosławWróblewski">Nieprawidłowości najczęściej dotyczyły niedopełnienia obowiązków informacyjnych, niezawierania umów powierzenia czy też braku dokonania odpowiedniej analizy ryzyka dla poszczególnych rodzajów zagrożeń i oceny skutków dla ochrony danych. Wiele z tych kontroli skutkuje nakładaniem administracyjnych kar pieniężnych, chociaż oczywiście nie tylko. W ubiegłym roku w 30 sprawach na 31 spraw dotyczących podmiotów prezes urzędu nałożył administracyjne kary pieniężne w wysokości 1,23 mln zł. Oznaczało to wzrost ilościowy nałożonych kar o 55% i spadek ich łącznej wysokości o 85%. Przykłady znowu znajdują się w sprawozdaniu. Jest ich bardzo, bardzo wiele.</u>
          <u xml:id="u-485.8" who="#MirosławWróblewski">Jeżeli chodzi o legislację, to myślę, szczególnie teraz, składając sprawozdanie przed Wysoką Izbą, że jest to bardzo ważny obszar. Rolą organu nadzorczego jest doradzanie projektodawcom, ale także ustawodawcy, parlamentowi narodowemu w sprawie aktów prawnych pod kątem materii ochrony danych osobowych. Staramy się odgrywać wspierającą rolę, tak aby przepisy, czy to nowe, czy zmieniające, były ukształtowane w ten sposób, aby z jednej strony spełniały cele regulacji, a z drugiej strony zapewniały odpowiednie poszanowanie standardów ochrony danych osobowych. Trzeba niestety jednak zauważyć, że pomimo takiego obowiązku prawnego wynikającego zarówno z przepisów prawa unijnego, jak i ustawy o ochronie danych osobowych nie wszystkie podmioty przedstawiają prezesowi urzędu projekty aktów do zaopiniowania, dlatego też staramy się coraz częściej, szczególnie w tym roku, samodzielnie monitorować projekty, aby móc przedstawiać je Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-485.9" who="#MirosławWróblewski">Chciałbym także bardzo podziękować marszałkowi Sejmu i kancelarii Sejmu za to, że przyjęto taki mechanizm, który rzeczywiście w znacznie większym stopniu pozwolił prezesowi urzędu ochrony danych osobowych na przedstawianie projektów aktów do zaopiniowania, przede wszystkim projektów poselskich. Mam nadzieję, że dzięki temu te projekty zyskują na jakości przede wszystkim pod kątem właściwej ochrony danych osobowych. W ubiegłym roku organ nadzorczy zaopiniował 819 projektów aktów prawnych. Jest to tak ogromny obszar, że pozwolę sobie może ich tutaj nie wymieniać.</u>
          <u xml:id="u-485.10" who="#MirosławWróblewski">Naruszenia są niezwykle ważne. Przyjmowanie zgłoszeń w sprawie naruszeń od administratorów jest bardzo ważne dla zapewnienia przestrzegania praw i wolności. Jest ich dużo. W ubiegłym roku było ponad 14 tys. zgłoszeń dotyczących bardzo wielu obszarów: wysyłania korespondencji do niewłaściwego odbiorcy, ujawnienia danych osobie nieuprawnionej, nieprawidłowej anonimizacji, ale także przełamywania zabezpieczeń informatycznych i przez to nieuprawnionego uzyskania dostępu do danych. Obszar ten jest bardzo często związany także z wykorzystywaniem nowoczesnych technologii. Urząd dba o to, żeby te zgłoszenia były analizowane, żeby prowadziły potem do możliwości wsparcia administratorów w przypadkach, kiedy następuje wysokie ryzyko dla ochrony danych. Jeżeli pomimo obowiązku administrator nie zawiadomił osób, których dane dotyczą, wówczas prezes urzędu może tego administratora do tego zobowiązać.</u>
          <u xml:id="u-485.11" who="#MirosławWróblewski">Jeżeli chodzi o orzecznictwo sądów administracyjnych, to w ubiegłym roku odnotowano wzrost liczby skarg w odniesieniu do 2022 r. Wzrosła także zaskarżalność wyroków wydanych przez WSA. W mojej opinii jest to spowodowane przede wszystkim tym, że w ustawie o ochronie danych osobowych istnieje przepis pozwalający na wstrzymanie z automatu, z mocy prawa wykonalności decyzji prezesa urzędu nakładającej administracyjną karę pieniężną, kiedy tylko zostanie ona zaskarżona.</u>
          <u xml:id="u-485.12" who="#MirosławWróblewski">Oczywiście jest to rozwiązanie korzystne dla administratorów, ale pamiętajmy, że czas płynie. Administrator nie płaci takiej kary i bardzo wiele postępowań sądowych po prostu trwa na tyle długo, że wiele takich decyzji wciąż jest w postępowaniu sądowym.</u>
          <u xml:id="u-485.13" who="#MirosławWróblewski">Niezwykle istotną funkcją, która ma wspierać administratorów, jest tworzenie kodeksów postępowań. Prezes urzędu te kodeksy zatwierdza. Współpracujemy z różnymi branżami. W ubiegłym roku wiele takich postępowań, w szczególności jeżeli chodzi o Organizację Firm Badania Opinii i Rynku, Polską Radę Centrów Handlowych, izbę doradców podatkowych, biobanki zostało wszczętych. W ubiegłym roku zatwierdzono Kodeks postępowania dla sektora ochrony zdrowia, przygotowany przez Polską Federację Szpitali.</u>
          <u xml:id="u-485.14" who="#MirosławWróblewski">Urząd Ochrony Danych Osobowych udziela także na bieżąco odpowiedzi na pytania dotyczące wykładni prawa. Zapewnienie pewności interpretacji jest niezwykle istotne. Duża część tych odpowiedzi to odpowiedzi na pytania inspektorów ochrony danych osobowych. Co więcej, w przypadku wątpliwości i problemów urząd odpowiada i wyjaśnia w godzinach pracy infolinii, to jest nr 606 950 000. Codziennie pracownicy odbierają kilkadziesiąt takich telefonów. W ubiegłym roku takich rozmów odbyto ponad 14 tys.</u>
          <u xml:id="u-485.15" who="#MirosławWróblewski">Prezes urzędu może także oddziaływać na legislację w formie wystąpień, także w zakresie poprawy skuteczności ochrony danych. W ubiegłym roku prezes urzędu wystosował pięć wystąpień z określonymi wnioskami, dwa dotyczyły zagadnień legislacyjnych. Mogę powiedzieć, że w tym roku korzystam z tego środka znacznie częściej i myślę, że to jest dobry środek, żeby współpracować z rządem, z parlamentem, z komisjami.</u>
          <u xml:id="u-485.16" who="#MirosławWróblewski">W zakresie edukacji działań podejmowanych przez Urząd Ochrony Danych Osobowych w 2023 r. było dużo. To były działania skierowane do dzieci i młodzieży w ramach programu „Twoje dane — Twoja sprawa”. Zostały podpisane trzy porozumienia o współpracy z Krajową Izbą Radców Prawnych, inspektoratem farmaceutycznym, Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych. Współpraca międzynarodowa była realizowana głównie na posiedzeniach Europejskiej Rady Ochrony Danych i w podgrupach. Ja także staram się uczestniczyć w tych spotkaniach, w tym roku osobiście.</u>
          <u xml:id="u-485.17" who="#MirosławWróblewski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Wyzwaniem na ten rok, i bardziej już na kolejny, będzie z pewnością ochrona danych osobowych w kontekście nowoczesnych technologii, angażowanie się przede wszystkim we wdrażanie nowych przepisów z tzw. pakietu cyfrowego Unii Europejskiej, Europejskiej strategii w zakresie danych, także w obszarze sztucznej inteligencji.</u>
          <u xml:id="u-485.18" who="#MirosławWróblewski">Najważniejszym zadaniem urzędu jest docieranie także do szerszych grup obywateli, czemu służy wspieranie tych działań w ramach współpracy z ekspertami, a także nowa inicjatywa, którą uruchomiliśmy w tym roku. Jest to program „UODO rusza w kraj”, w ramach którego odbyliśmy spotkania z obywatelami, z inspektorami ochrony danych osobowych, organizując konferencje m.in. w Małopolsce i na Śląsku. W styczniu takie spotkania odbędą się na Pomorzu i w kolejnych województwach. Myślę, że uda nam się w czasie tej kadencji odwiedzić wszystkie województwa, tak żeby urząd, który nie posiada swoich regionalnych, wojewódzkich przedstawicielstw, mógł być bardziej obecny także w terenie i służyć bezpośrednią pomocą obywatelom, inspektorom ochrony danych czy samorządowi terytorialnemu. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#KrzysztofBosak">Proszę teraz pana posła Dominika Jaśkowca o przedstawienie stanowiska komisji.</u>
          <u xml:id="u-486.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka dotyczące sprawozdania z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych za rok 2023. Sprawozdanie stanowi wykonanie art. 59 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej 2016/79 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych oraz w sprawie swobodnego przepływu takich danych, jak również dyspozycję art 50 ustawy z dnia 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powstanie pierwszych regulacji dotyczących ochrony danych osobowych było konsekwencją postępującego rozwoju technologii, najpierw fotografii, a potem postępu w digitalizacji i komputerowym przetwarzaniu informacji.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#DominikJaśkowiec">Za dane osobowe uważa się wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. Należy w tym miejscu zauważyć, że prawo do poszanowania życia prywatnego i prawo do ochrony danych osobowych są ściśle ze sobą związane, chociaż są odrębnymi pojęciami. Prawo do prywatności, określane jako prawo do poszanowania życia prywatnego, polega na ogólnym zakazie wkraczania w sferę prywatną. Natomiast ochrona danych osobowych jest prawem aktywnym, związanym z ochroną wszelkich informacji o określonej osobie, takich jak imiona, nazwiska, data urodzin, zdjęcia, nagrania wideo czy dane kontaktowe.</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#DominikJaśkowiec">W dzisiejszym świecie ochrona danych osobowych zyskuje na znaczeniu, to się dzieje z każdym dniem. Zaniedbywanie kwestii związanych z bezpieczeństwem przetwarzania danych osobowych może prowadzić do poważnej konsekwencji, w tym kradzieży tożsamości czy straty finansowej, dlatego tak istotne jest, aby dane osobowe podlegały ochronie prawnej. Ich ochrona jest istotna nie tylko z punktu widzenia państwa, ale przede wszystkim z punktu widzenia obywatela.</u>
          <u xml:id="u-487.4" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oceniając sprawozdanie prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, należy z całą mocą podkreślić, że osoba piastująca to stanowisko musi być niezależna, a przede wszystkim niezależna politycznie. Oczywiście niezależność to głównie cecha charakteru, której obecności nie sposób zauważyć na podstawie suchych danych biograficznych, jednakże zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wystarczającą przeszkodą w niezależnym wykonywaniu zadań jest już samo zagrożenie możliwością wpływu politycznego.</u>
          <u xml:id="u-487.5" who="#DominikJaśkowiec">W trakcie omawianego roku sprawozdawczego funkcję prezesa urzędu pełnił pan mgr inż. Jan Kazimierz Nowak, który dopiero przed objęciem powierzonej mu funkcji zrezygnował z członkostwa w Prawie i Sprawiedliwości. Wiele decyzji podejmowanych przez ówczesnego prezesa urzędu było decyzjami politycznymi, a więc rażąco sprzecznymi z charakterem tej funkcji. Co więcej, ograniczało to prawo obywateli do ochrony ich danych osobowych albo zagrażało zasadzie jawności życia publicznego wyrażonej w art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-487.6" who="#DominikJaśkowiec">Wymienię tylko dwa przykłady. Pierwszy to wybory kopertowe. W sprawie wyborów kopertowych prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wydał kontrowersyjne stanowisko. Jego zdaniem Poczta Polska mogła pozyskiwać dane osobowe wyborców i wyborczyń. Nielegalność pozyskania danych na potrzeby wyborów kopertowych już kilkakrotnie była oceniana przez sądy, które m.in. zobowiązały ówczesnego prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych do przeprowadzenia postępowania w tej sprawie. Sądy uznały, że w tej sytuacji udostępnienie danych stanowiło przestępstwo, a decyzja ówczesnego premiera Mateusza Morawieckiego, mająca stanowić podstawę do przekazania danych osobowych, została wydana z naruszeniem prawa.</u>
          <u xml:id="u-487.7" who="#DominikJaśkowiec">Drugi przykład to listy poparcia kandydatów do neo-KRS. Pomimo prawomocnych rozstrzygnięć sądowych prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych podjął działania zmierzające do zablokowania udostępniania opinii publicznej informacji o tym, kto popierał kandydatów na sędziów do neo-KRS. To działanie spotkało się z surową oceną Naczelnego Sądu Administracyjnego. NSA stwierdził, że prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych postawił się ponad polskimi sądami i wydane przez nie prawomocne orzeczenia. Zdaniem NSA prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych sprzeniewierzył się określonemu w art. 35 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych ślubowaniu, w którego rocie wprost zapisano, iż zobowiązuje się on do dochowania wierności Konstytucji Rzeczypospolitej oraz do strzeżenia prawa do ochrony danych osobowych. Obawy o niezależność prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych ograniczają zaufanie obywatelek i obywateli do tego urzędu, który ma stać na straży ich praw. Osoby składające skargi do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych muszą mieć pewność, że ich sprawy zostaną rozpatrzone merytorycznie, a nie politycznie.</u>
          <u xml:id="u-487.8" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pomimo tego, że przepisy dotyczące ochrony danych osobowych nie są nowością, a unijne ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych obowiązuje od 25 maja 2018 r., to w dalszym ciągu nie wszystkie podmioty przetwarzające dane osobowe wprowadziły odpowiednie procedury i rozwiązania związane z ochroną danych osobowych wynikające z tych przepisów. Ponadto pomimo znacznego upływu czasu od wejścia w życie RODO ze strony administratorów danych zdarzają się niewłaściwe praktyki oraz błędy.</u>
          <u xml:id="u-487.9" who="#DominikJaśkowiec">Jakie wyzwania na kolejne lata stoją przed prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych? Po pierwsze, urząd musi w końcu zmierzyć się z nowymi wyzwaniami, jakie niesie za sobą rozwój technologii sztucznej inteligencji. Organ musi cały czas poszerzać swoją wiedzę i swoje kompetencje, szczególnie w zakresie wyjaśnialności działania systemów AL. Pliki ciasteczka, technologie śledzące, międzynarodowe transfery danych, sztuczna inteligencja — w tych obszarach wszyscy potrzebujemy jasnych wytycznych. Zgodnie z RODO organ nadzorczy m.in. upowszechnia w społeczeństwie wiedzę o ryzyku, przepisach, zabezpieczeniach i prawach związanych z przetwarzaniem danych osobowych. To jest wyzwanie, które nieustannie stoi przed prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych, zwłaszcza w kontekście zautomatyzowanego przetwarzania naszych danych.</u>
          <u xml:id="u-487.10" who="#DominikJaśkowiec">Po drugie, Urząd Ochrony Danych Osobowych boryka się z dużą liczbą wpływających skarg. W 2023 r. do urzędu wpłynęły 6962 skargi. Znaczny wzrost liczby wpływających skarg w latach poprzednich i utrzymywanie się tego wysokiego wskaźnika przez kolejne lata przełożyło się na zwiększoną liczbę prowadzonych postępowań i wydłużenie czasu ich trwania. W 2023 r. prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zakończył postępowanie w 5898 sprawach, a więc w mniejszej liczbie spraw niż liczba spraw, które wpłynęły do urzędu. Przedłużające się postępowania przed organem ochrony danych osobowych niweczą ich sens. Dlaczego? Dlatego, że korporacje wpisują sobie w biznesplan tego typu rozstrzygnięcia: zanim organ coś rozstrzygnie, zmieniają model działania. Wieloletnie postępowania, na które oczywiście wpływ ma nie tylko urząd, ale również sądy administracyjne, oddalają nas od prawa do rozpatrzenia sprawy w rozsądnym terminie. Organ musi zrobić wszystko, aby uniknąć takich sytuacji jak sprawa krakowskiej firmy Morele.net, w której po 3,5 roku od wydania decyzji postępowanie zaczyna się praktycznie od początku.</u>
          <u xml:id="u-487.11" who="#DominikJaśkowiec">Po trzecie, należy odbudować zaufanie do urzędu. Osoby składające skargi powinny mieć pewność, że ich sprawy zostaną rozpatrzone merytorycznie, a nie politycznie. Obecna kadencja musi upłynąć pod znakiem odbudowy zaufania społecznego do organu ochrony danych osobowych jako podmiotu niezależnego od sfery politycznej.</u>
          <u xml:id="u-487.12" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wyzwań stojących przed prezesem Urzędu Ochrony Danych Osobowych jest wiele, dlatego należy docenić zmianę formuły wykonywania zadań urzędu pod kierunkiem obecnego prezesa pana prof. Mirosława Wróblewskiego. Do pozytywnych rzeczy, zjawisk zaliczyć należy: zwiększenie zakresu kontroli uprzedniej aktów prawa, przed ich przyjęciem przez właściwe organy władzy publicznej, a nie kontroli ex post, po fakcie ich uchwalenia, po ich przyjęciu, zwiększenie działalności edukacyjnej, informacyjnej i szkoleniowej, większą aktywność terenową urzędu. Z uwagi na powyższe Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka, po rozpatrzeniu sprawozdania prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na posiedzeniu w dniu 24 września, wnosi, aby Wysoki Sejm raczył przyjąć sprawozdanie rzecznika Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy głos zabierze poseł Kazimierz Smoliński, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawiam stanowisko klubu Prawo i Sprawiedliwość wobec sprawozdania prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych za 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#KazimierzSmoliński">Podczas wyborów na stanowisko prezesa UODO wiele mówiono na temat skarg obywateli składanych do urzędu. Ze sprawozdania prezesa wynika, że w roku 2023 do urzędu wpłynęły 6962 skargi, zatem o 33 skargi mniej niż w roku poprzednim. Znaczny wzrost liczby wpływających skarg w latach poprzednich i utrzymywanie się tak wysokiego wskaźnika przez kolejne lata przełożyły się na zwiększoną liczbę spraw prowadzonych w urzędzie w analizowanym 2023 r. Sprawy te pozostawały w toku i konieczne było podjęcie czynności niezbędnych do zebrania materiału dowodowego, aby wydać odpowiednie decyzje w postępowaniu administracyjnym. W 2023 r. zakończono postępowania w 5898 sprawach, spośród których 1750 zakończyło się wydaniem decyzji administracyjnych. Dzięki ciężkiej pracy pracowników urzędu udało się tyle spraw załatwić. Zobaczymy, czy to tempo, które było tak krytykowane, zostanie utrzymane przez obecnego prezesa. Oby było takie, a byłoby jeszcze lepiej, gdyby było większe.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#KazimierzSmoliński">Atakowaliście też państwo prezesa urzędu za sprawę przeciwko Morele.net, w której skandalicznym wyrokiem NSA podważono kompetencje pracowników UODO i jego pozycję ustrojową. Wyrok ten uchylił decyzję prezesa i spowodował, że firma, z której wyciekło ponad 2 mln danych osobowych, pozostała bezkarna. Na szczęście pan prezes wykazał się odwagą — nie bał się ani polityków, ani sądu — i wydał ponowne rozstrzygnięcie w tej sprawie, chroniąc obywateli, zwykłych ludzi. To rozstrzygnięcie podtrzymane zostało przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie we wrześniu tego roku mimo sprzeciwu firmy.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#KazimierzSmoliński">Kwestia kodeksów postępowania zgodności z RODO. W 2022 r. prezes wydał jeden kodeks postępowania dla małych placówek medycznych, w 2023 r. zatwierdził jeden kodeks postępowania dla sektora ochrony zdrowia, który to sektor jest szczególnie narażony na zagrożenia przy przetwarzaniu danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-489.4" who="#KazimierzSmoliński">System certyfikacji zgodności z RODO jest niezwykle ważnym tematem dla biznesu w Polsce i dla polskich przedsiębiorców. Polski organ nadzorczy 8 grudnia 2023 r. zatwierdził dodatkowe wymogi akredytacji podmiotów certyfikujących, czyli rozpoczął tworzenie systemu certyfikacji. Mamy nadzieję, że ten system powstanie w niedalekiej przyszłości. Będziemy się temu przyglądać.</u>
          <u xml:id="u-489.5" who="#KazimierzSmoliński">W 2023 r. mogliśmy zauważyć, że w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych częstymi gośćmi byli seniorzy i dzieci, czyli pokolenia osób, które muszą być szczególnie uwrażliwione na kwestię ochrony danych osobowych. Letnia Akademia Liderów RODO gromadziła w ostatnim okresie wielu studentów z różnych środowisk akademickich. Mamy nadzieję, że Urząd Ochrony Danych Osobowych nadal będzie otwarty dla zwykłych ludzi, a nie zamknie się w środowisku eksperckim, co można ostatnio zauważyć.</u>
          <u xml:id="u-489.6" who="#KazimierzSmoliński">Panie Prezesie! Pozytywnie opiniujemy to sprawozdanie za ubiegły rok i liczymy, że będzie pan kontynuował dobre tradycje poprzedniego prezesa wbrew tym politycznym atakom, które przed chwilą przeprowadził pan przewodniczący komisji, znacznie odbiegając od sprawozdania, a nawet wchodząc w bieżący rok, co nie powinno być przedmiotem obrad. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-489.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Krystiana Łuczaka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-490.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#KrystianŁuczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej wobec sprawozdania z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w roku 2023.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#KrystianŁuczak">Po zapoznaniu się ze sprawozdaniem z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w 2023 r. uważamy przedstawione w dokumencie informacje za szczegółowo i merytorycznie opisujące realizację ustawowych zadań. Zarówno sprawozdanie, jak i zawarte w nim wnioski wynikające ze stanu przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych zawierają najważniejsze ustalenia dotyczące zrealizowanych zadań, do których należą: rozpatrywanie skarg, prowadzenie kontroli, opiniowanie projektów aktów prawnych, przyjmowanie zgłoszeń naruszeń ochrony danych, podejmowanie czynności wobec administratorów i podmiotów przetwarzających w celu powiadomienia osób, których dane zostały naruszone, a także prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej oraz uczestnictwo w pracach międzynarodowych organizacji i instytucji zajmujących się problematyką ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#KrystianŁuczak">W roku 2023 do UODO skierowano blisko 7 tys. skarg, co oznacza utrzymującą się tendencję wzrostową. Duża liczba skarg, pytań prawnych i zgłoszeń naruszeń ochrony danych osobowych zdaniem prezesa UODO wskazuje na wciąż istniejące problemy z przestrzeganiem przez administratorów prawa do ochrony danych osobowych, ale jednocześnie stanowi potwierdzenie wysokiej świadomości przepisów i regulacji prawnych wśród zarówno podmiotów, jak i osób fizycznych. Zgodnie z danymi zawartymi w sprawozdaniu zgłoszenia dotyczą przede wszystkim przetwarzania i upubliczniania wizerunku osób fizycznych bez ich zgody, udostępniania przez administrację publiczną z naruszeniem przepisów danych osobowych na stronach Biuletynu Informacji Publicznej i w mediach społecznościowych oraz przetwarzania danych osobowych w celu innym niż ten, do którego były pozyskane. Skargi dotyczą również braku realizacji obowiązków informacyjnych, udostępniania danych osobowych osobie nieuprawnionej oraz braku realizacji prawa dostępu do danych, prawa do ich usunięcia i prawa sprzeciwu.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#KrystianŁuczak">W roku 2023 prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych dopełnił także obowiązku prowadzenia działań kontrolnych w obszarze przestrzegania przepisów o ochronie danych osobowych. W przypadkach stwierdzenia uchybień prowadził w takich sprawach postępowania administracyjne, których skutkiem było występowanie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem, a w przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów o ochronie danych — nałożenie administracyjnej kary pieniężnej.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#KrystianŁuczak">Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wywiązał się również z zadania przyjmowania zgłoszeń naruszeń ochrony danych osobowych, które stwarzały ryzyko naruszenia praw i wolności osób fizycznych. W 2023 r. organ otrzymał 14 tys. zgłoszeń, które dotyczyły m.in. wysyłania korespondencji do niewłaściwego odbiorcy, ujawnienia danych osobie nieuprawnionej, nieprawidłowej anonimizacji lub nieuprawnionego uzyskania dostępu do informacji, a także utraty korespondencji przez operatora pocztowego, zgubienia lub kradzieży nośnika danych, działania złośliwego oprogramowania oraz ataków cybernetycznych. Podkreślić należy także realizację działań edukacyjno informacyjnych oraz nawiązanie współpracy na mocy porozumienia z Krajową Izbą Radców Prawnych, głównym inspektorem farmaceutycznym oraz Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych. Prezes UODO realizował także z pozytywnym skutkiem zadania z zakresu współpracy z samorządami oraz współpracy międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-491.5" who="#KrystianŁuczak">Z uwagi na wszystkie powyższe argumenty rekomendujemy przyjęcie sprawozdania z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w roku 2023. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-491.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tomasza Zimocha, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#TomaszZimoch">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Panie Profesorze! Chciałoby się krzyknąć: wreszcie. Dobrze, że wreszcie ten punkt jest w harmonogramie posiedzenia Sejmu, bo chyba czterokrotnie znikał z porządku obrad, z wielką radością więc, by nadspodziewane okoliczności nie spowodowały, że może znowu zniknąć, to w telegraficznym skrócie, a także dlatego, by się nie powtarzać: ten raport to sprawozdanie, to nic innego niż nasza codzienność. Ten raport pokazuje nasze życie. W tym raporcie, w tym sprawozdaniu jest opis naszych problemów — dlatego piszemy skargi. Przypomnę pana słowa z posiedzenia komisji. Niestety w ubiegłym roku jedna ze skarg dotyczyła ujawnienia danych osobowych, co w konsekwencji doprowadziło do samobójstwa osoby niepełnoletniej. Informację tę ujawniono, by zaatakować matkę dziecka pełniącą funkcję publiczną.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#TomaszZimoch">W sprawozdaniu czytamy, że wpłynęło wiele skarg na duże platformy mediów społecznościowych. 6 mln aplikacji mobilnych, a prawie każda z nich, jak czytamy w sprawozdaniu, gromadziła określone informacje o swoich użytkownikach. W związku z tym, jak podkreśla raport, wskazane jest, aby twórcy aplikacji mobilnych zapewniali zgodność produktu z ochroną danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#TomaszZimoch">Ten raport jest również przestrogą. Nie będę przedstawiał liczb, ale chcę właśnie powiedzieć o tej przestrodze dla nas wszystkich, a szczególnie dla urzędników.</u>
          <u xml:id="u-493.4" who="#TomaszZimoch">Oto w sprawozdaniu czytamy, że jedna z wydanych w 2023 r. decyzji związana jest z naruszeniem ochrony danych osobowych przez ministra zdrowia. Głośna sprawa, która ma także swój dalszy ciąg. Minister zdrowia opublikował w serwisie społecznościowym wpis o lekarzu, który wystawił receptę na lek z grupy psychotropowych i przeciwbólowych. To wasz minister zdrowia przedstawił dane osobowe lekarza. Słusznie nałożono na ministra administracyjną karę pieniężną, słusznie też nakazano wdrożenie odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych w celu zminimalizowania ryzyka wiążącego się z przetwarzaniem danych osobowych. O tym wszystkim możemy przeczytać w tym sprawozdaniu. W tym sprawozdaniu prezes urzędu bije na alarm. Dostęp ministra zdrowia do danych osobowych odbył się poza kompetencjami wynikającymi z przydzielonej mu funkcji, z nadużyciem stanowiska, na które został mianowany.</u>
          <u xml:id="u-493.5" who="#TomaszZimoch">Panie Pośle! A pan mówi o jakichś atakach politycznych, a to przecież minister właśnie waszej formacji. Kompromitujący był sposób przekazania ministrowi zdrowia w danych osobowych za pomocą komunikatora. O tym też pan zapomniał? A stanowi to przecież zasadnicze naruszenie zasad bezpieczeństwa. Kolejne sprawozdanie to będzie już pana sprawozdanie za pełny okres pracy. Klub Polska 2050 życzy panu powodzenia, stanowczości, zdecydowania i do zobaczenia za kilka miesięcy. Mam nadzieję, że już od razu w pierwszym harmonogramie, kiedy to sprawozdanie będzie pan w Sejmie przedstawiał. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo dziękuję, bardzo panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, klub PSL.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! W imieniu klubu parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych osobowych w 2023 r. Dzisiejsza debata, a także wcześniejsze procedowanie i dyskusja w czasie posiedzenia Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka nad sprawozdaniem prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych jest wykonaniem obowiązku nałożonego przez przepisy ustawy o ochronie danych osobowych, które przewidują przedłożenie sprawozdania Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej, Radzie Ministrów, rzecznikowi praw obywatelskich, rzecznikowi praw dziecka oraz prokuratorowi generalnemu. Z uwagi na jego przedmiot na mocy art. 59 ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych o ochronie danych sprawozdanie to jest także udostępniane opinii publicznej, komisji oraz Europejskiej Radzie Ochrony Danych.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#MichałPyrzyk">Sprawozdanie przedstawia najważniejsze ustalenia dotyczące zrealizowanych przez prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych jego ustawowych i podstawowych zadań, do których należą przede wszystkim: rozpatrywanie skarg, prowadzenie kontroli, opiniowanie projektów aktów prawnych, przyjmowanie zgłoszeń naruszeń ochrony danych, a także podejmowanie czynności wobec administratorów i podmiotów przetwarzających w celu powiadomienia osób, których dane zostały naruszone. Ważnym zadaniem, jak podkreśla sam pan prezes, jest również działalność edukacyjno- informacyjna. Mimo obowiązywania RODO od 2018 r. wiele firm, wiele instytucji nie w pełni rozumie swoje obowiązki w tym zakresie, więc urząd musi prowadzić działania i edukacyjne, i szkoleniowe, podnoszące świadomość w społeczeństwie i wspierać wymienione organizacje w przestrzeganiu przepisów.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#MichałPyrzyk">Ważną sferą działania jest też uczestnictwo w pracach międzynarodowych organizacji i instytucji zajmujących się problematyką ochrony danych osobowych. Koordynacja na poziomie międzynarodowym jest nieodzowna, ponieważ Urząd Ochrony Danych Osobowych musi współpracować z innymi organami ochrony danych w Unii Europejskiej i poza nią, aby zapewnić spójność w stosowaniu przepisów i regulować na transgraniczne naruszenia danych. Skuteczna współpraca międzynarodowa wymaga także synchronizacji działań, wymiany informacji i ciągłego w zasadzie wypracowywania wspólnych standardów.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#MichałPyrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Omawiając poszczególne zadania, należy jednocześnie podkreślić, że Urząd Ochrony Danych Osobowych stoi dziś przed szeregiem poważnych i często nowych wyzwań związanych z dynamicznym rozwojem technologii i nowych regulacji prawnych oraz z globalizacją. Powinien przede wszystkim nadążać za bardzo szybkim rozwojem technologii, które dziś w sieci i w swoich zasobach przetwarzają ogromne, niezliczone ilości danych osobowych, a ich stosowanie może rodzić nowe zagrożenia dla prywatności. Powinien skutecznie egzekwować rozporządzenie o ochronie danych, które wprowadziło dość istotne zmiany w ochronie prywatności, ale jego egzekwowanie jest często trudne, bywa nie lada wyzwaniem. Urząd musi szybko reagować na przypadki naruszeń, prowadzić postępowania i wydawać decyzje, co wymaga zasobów i kadrowych, i technicznych, i organizacyjnych. A wraz z rosnącą liczbą cyberataków ochrona danych osobowych staje się kluczowym elementem polityki bezpieczeństwa. To także urząd musi — tutaj już nie ma wyboru — współpracować z innymi instytucjami, aby monitorować i reagować na incydenty naruszenia ochrony danych.</u>
          <u xml:id="u-495.4" who="#MichałPyrzyk">W kontekście tego, co powiedziałem wcześniej, ogromu tych zadań, spraw przedstawionych w sprawozdaniu, a także w obliczu rosnących wyzwań w zakresie ochrony danych, pragnę podziękować panu prezesowi i jego wszystkim współpracownikom za wszystkie działania podejmowane tak naprawdę w zakresie ochrony fundamentalnej wartości, czyli naszego bezpieczeństwa. Pragnę także podziękować za współpracę w obszarze stanowienia prawa, ponieważ dzięki podejmowanym przez urząd działaniom, takim jak przedstawianie opinii w toku procesu legislacyjnego czy kierowanie wystąpień legislacyjnych, udało się zapobiec wejściu w życie lub wyeliminować z obrotu prawnego przepisy nieprzejrzyste, niezapewniające poszanowania gwarantowanych przez RODO praw osób, których dane są przetwarzane.</u>
          <u xml:id="u-495.5" who="#MichałPyrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga, mając na uwadze powyższe, będzie głosować za przyjęciem sprawozdania z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w 2023 r. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, który przedstawi stanowisko klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Konfederacja chciałbym przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych za rok 2023.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#WitoldTumanowicz">Dokument ten, choć zawiera wiele istotnych informacji o stanie ochrony danych osobowych w Polsce, wskazuje również na poważne problemy, które wymagają krytycznego spojrzenia i zmian. Urząd w swoim raporcie podkreśla, że w 2023 r. zarejestrowano 14 069 zgłoszeń naruszeń ochrony danych i nałożono 31 decyzji administracyjnych o łącznej wartości kar wynoszącej ponad 1 200 tys. zł. Niestety analiza tych danych wskazuje wyraźną nierówność w traktowaniu sektora prywatnego i publicznego. Podczas gdy jednostki publiczne były odpowiedzialne za większą liczbę naruszeń, wysokość nakładnych kar finansowych była znacząco niższa niż w przypadku przedsiębiorców prywatnych. Firmy prywatne, często będące ofiarami skomplikowanych regulacji i trudności w interpretacji przepisów RODO, są obciążone wyższymi karami, co nie tylko budzi wątpliwości co do sprawiedliwości, ale także stanowi zagrożenie dla ich funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#WitoldTumanowicz">Urząd Ochrony Danych Osobowych nie podjął także odpowiednich działań ani nie wydał kompleksowego raportu na temat masowych naruszeń ochrony danych osobowych, które miały miejsce w trakcie pandemii COVID-19: wymuszanie okazywania certyfikatów COVID-owych, żądania szkół dotyczące przekazywania informacji o stanie zdrowia uczniów, przekazywanie numerów PESEL do organów sanitarnych czy np. pozyskiwanie informacji przez stewardesy, jeśli chodzi o pasażerów lotów — bez żadnej podstawy prawnej. To tylko niektóre z przykładów, które wymagają zbadania i wyciągnięcia surowych konsekwencji. Niepokój budzi także proceder przekazywania danych medycznych przez przychodnie lekarskie do sanepidów bez odpowiednich podstaw prawnych. Praktyki te nasiliły się szczególnie w kontekście odmów szczepień, co wywołało falę skarg ze strony obywateli. UODO powinno stanowczo reagować na takie naruszenia, aby przywrócić zaufanie pacjentów do systemu ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#WitoldTumanowicz">Szczególnie niepokojący jest też brak zadbania przez UODO o kwestię przetwarzania danych osobowych w związku z przygotowaniami do tzw. wyborów kopertowych. Do tej pory nie ma żadnej analizy. Przekazywanie danych osobowych milionów obywateli przez administrację publiczną do Poczty Polskiej bez wyraźnej podstawy prawnej powinno spowodować reakcję urzędu. Te działania przeprowadzone bez zgody właścicieli danych i odpowiednich zabezpieczeń budzą poważne wątpliwości co do skuteczności nadzoru UODO. Tylko kompleksowe i sprawiedliwe podejście do problemu ochrony danych osobowych pozwoli na odbudowanie zaufania obywateli i przedsiębiorców do systemu ochrony danych w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-497.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#KrzysztofBosak">Mamy 16 posłów zgłoszonych do pytań.</u>
          <u xml:id="u-498.3" who="#KrzysztofBosak">Ustalam czas pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-498.4" who="#KrzysztofBosak">Zaczynamy od posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-498.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#HenrykSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Tyle różnych informacji padło tutaj. Rzeczywiście bardzo obszerne sprawozdanie, dziękuję, wyczerpujące, pokazujące też zmiany na przestrzeni lat.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#HenrykSzopiński">Mam bardzo prozaiczne pytanie. Telemarketerzy — współczesna zmora tysięcy Polaków — wydzwaniają i nie dają dojść do głosu, nie mówią, skąd mają numer telefonu. Każdy z nas trafił na takich telemarketerów. Wiem, wystarczy wysłać skargę, ale jak wiemy, nie każdy ma na to czas i determinację, żeby to robić. Praktyka pokazuje, że w prawidłowy sposób zachowują się telecentra dużych firm. Natomiast do Polaków bardzo często wydzwaniają przedstawiciele małych firm, organizujący jakieś pokazy garnków, badania medyczne itd. Krótkie pytanie. W takich rozmowach bardzo ciężko jest wyciągnąć od dzwoniącego, skąd ma numer telefonu. Jest to praktycznie niemożliwe. Teraz pytanie: Czy pan prezes widzi jakąś szansę na systemowe ukrócenie tego typu praktyk i czy niezależnie od wniesionych skarg Urząd Ochrony Danych Osobowych przeprowadza planowe kontrole centrów telemarketingu w celu sprawdzenia, czy dane osób pozyskały w legalny i prawidłowy sposób? Jeżeli tak, to ile takich kontroli było w 2023 r.? Ile nieprawidłowości wykryto? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie ma, to zapraszam panią poseł Iwonę Kozłowską, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-500.3" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pani poseł nie ma, to zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-500.4" who="#KrzysztofBosak">Szykuje się pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klauzule informacyjne ochrony danych osobowych, które funkcjonują zwłaszcza w życiu instytucji publicznych, samorządowych, funkcjonują często aż z przesadą. Natomiast zbyt często zdarza się, że w życiu prywatnym instytucje komercyjne użytkują nasze dane osobowe. I to jest masowe, tak jak wspomniał mój poprzednik. Chodzi zwłaszcza o te instytucje, te firmy, które korzystają z naszych numerów telefonu, oferując nam różne usługi. Pytanie jest takie: Skoro ta ustawa potrafi w aspekcie funkcjonowania instytucji publicznych działać aż nadto przesadnie, często doprowadzając do absurdu to, co nazywamy ochroną danych osobowych, dlaczego tak często instytucje czy firmy prywatne wchodzą w posiadanie naszych danych osobowych i je wykorzystują? Często jest to plaga. Tak właśnie jest w tym momencie, kiedy różnego rodzaju firmy oferują panele fotowoltaiczne i różnego rodzaju pompy ciepła. Te dane są tak naprawdę sprzedawane na rynku wręcz oficjalnie. Dlaczego pomimo funkcjonowania tej ustawy tak często się to dzieje i łamana jest ustawa? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Szanowni Państwo! W Polsce brakuje regulacji prawnych określających, kto jest administratorem danych osobowych w samorządach. Obecnie jednostki samorządu terytorialnego ustalają to w sposób dowolny, zarówno gminy, powiaty, jak i województwa. Raz jest to np. wójt, innym razem — urząd gminy. Zdarza się, że w jednym samorządzie jest kilku administratorów danych osobowych. Bez określenia w polskim prawie właściwego podmiotu odpowiedzialnego za dane osobowe, nadzór nad ochroną tych danych nie będzie możliwy. A samorządy przetwarzają wiele danych osobowych, dotyczących np. pomocy społecznej czy kwestii podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#BożenaLisowska">Panie Prezesie! W swoim wystąpieniu mówił pan, że będzie pan chętnie włączał się w procesy legislacyjne niwelujące luki prawne. W związku z tym proszę o zainicjowanie działania, aby te podstawy prawne dla JST w Polsce stworzyć.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Gawrona, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#AndrzejGawron">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już prawie 7 lat obowiązują przepisy o ochronie danych osobowych. Sprawdzałem te przypadki kar, które były nakładane przez urząd w 2023 r. Jest kilka takich przypadków, w których firmy zostały ukarane za to, że miały niezadowalający stopień zabezpieczenia. Dane zostały zaszyfrowane lub skradzione. Mam takie pytanie, panie prezesie: Czy stopień zabezpieczenia jest właśnie uznaniowy, jeśli chodzi o urząd? Czy jeżeli są standardowe zabezpieczenia, to rzeczywiście już przedsiębiorca może być pewny, że nie zostanie ukarany? Małe, średnie przedsiębiorstwa nie mają tyle środków, żeby inwestować w bardzo wyrafinowany system ochrony. Chciałbym właśnie, żeby pan się do tego odniósł, tym bardziej teraz, kiedy trwa cyberwojna, kiedy systemy, które atakują komputery, serwery, są coraz bardziej wyrafinowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Gramatykę, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Prezesie! Panie i Panowie Posłanki i Posłowie! Chciałbym zapytać o to, jakie Urząd Ochrony Danych Osobowych przedsięwziął przygotowania, czynności wobec wyzwań nowej ery. Mamy do czynienia z nagminnym zbieraniem danych przez smartwatche, opaski fitnessowe, zegarki hybrydowe. Te dane są sensytywne i te dane są powiązane z naszymi poświadczeniami tożsamości, przynajmniej tymi, których używamy do logowania się do systemów telefonicznych. Czy tego typu sprawy leżą w zakresie zainteresowania Urzędu Ochrony Danych Osobowych? Jak UODO przygotowuje się do wdrożenia dyrektyw unijnych: Data Act, Cyber Resilience Act, Data Governance Act. W jaki sposób wygląda współpraca z pozostałymi organami państwa przy konieczności implementacji tych zasad i tych uregulowań? One faktycznie dopiero zaczną działać, bo Internet rzeczy to jest obszar, który dopiero się rozwija.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Chciałbym zadać pytanie dotyczące bazy PESEL, która została przekazana przez Ministerstwo Cyfryzacji Poczcie Polskiej podczas przygotowań do wyborów tzw. kopertowych. Chciałbym się dowiedzieć, czy Urząd Ochrony Danych Osobowych przeprowadził jakąś kontrolę co do tego, czy nośniki tych danych oraz same dane są dalej przetwarzane przez Pocztę Polską. Co się w ogóle z nimi stało? Chciałbym, żeby pan prezes zwrócił na to uwagę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Coraz większym problemem staje się ochrona danych osobowych, a raczej brak tej ochrony, jeśli chodzi o wizerunek dziecka w Internecie. Rodzice często wrzucają zdjęcia swoich pociech z urlopu do Internetu, nie zastanawiając się długo nad tym, że wizerunek jest daną osobową. Czy były interwencje lub kontrole w tej sprawie oraz czy pan prezes planuje ochronić dane osobowe dzieci w sieci? Jeśli tak, to co pan planuje zrobić? Dodatkowo większość szkół korzysta z dzienników elektronicznych. Na rynku jest kilka firm dostarczających tego typu oprogramowanie w chmurze. Jak ocenia pan prezes bezpieczeństwo danych w zakresie dzienników elektronicznych? Czy otrzymywali państwo zgłoszenia dotyczące ochrony danych osobowych w zakresie dzienników elektronicznych? Jakie to były zgłoszenia? Czy były jakieś interwencje dotyczące wycieków danych osobowych z tych dzienników? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie! Chciałam zapytać pana prezesa: Czy w pana ocenie obecnie obowiązujące w Polsce prawo, czyli ustawa dotycząca ochrony danych osobowych, jest wystarczające? Czy właściwie chroni obywateli? Przecież wiemy, że zmieniają się technologie, są bardzo wyrafinowane sposoby wyłudzania danych osobowych, i to do bardzo niecnych celów. Wielokrotnie spotkałam się w moim biurze poselskim z tym, jak wyłudzono kredyty na skutek wcześniejszego wyłudzenia danych osobowych. Zdarza się celowe udostępnianie danych, sprzedaż danych osobowych. Uważam, że potrzebna nam jest szeroka dyskusja w Sejmie i przegląd obowiązującego prawa. Chodzi o to, co zrobić, aby lepiej chronić dane osobowe. Rozpatrywanie skarg jest bardzo potrzebne, ale to jest wtórne. Najważniejsze jest zapobieganie udostępnianiu danych osobowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Michała Pyrzyka, PSL.</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Problematyka ochrony danych osobowych zmienia się bardzo szybko w kontekście rozwoju nowych technologii. Mówiłem o tym w oświadczeniu klubowym, sygnalizowali to również w pytaniach moi przedmówcy. Są coraz bardziej wyrafinowane czy też nowe sposoby na pozyskanie naszych danych. Pojawiają się co prawda nowe przepisy, mówię tu o przepisach wspólnotowych, które regulują te kwestie, jak rozporządzenie o sztucznej inteligencji czy o usługach cyfrowych, jak również o zarządzaniu danymi i o samych danych, ale życie ucieka do przodu. I mam do pana prezesa pytanie: Czy pana zdaniem w tej szybko zmieniającej się rzeczywistości czeka nas — o czym mówiła również pani Czernow — w najbliższej przyszłości diametralna zmiana przepisów w tym zakresie i czy widzi pan potrzebę wprowadzenia nowych regulacji prawnych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Renatę Rak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#RenataRak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Dziękuję bardzo za wyczerpujące sprawozdanie. Moje pytanie dotyczy firm, które zostały ukarane. A mianowicie czy istnieje system ponownego kontrolowania firm, które zostały wcześniej ukarane, i jednocześnie sprawdzenia, czy wykonały one zalecenia pokontrolne? I pytanie: Czy zdarza się, aby takie firmy ponownie łamały przepisy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Kazimierza Smolińskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wracam do sprawy Morele.net, która została ukarana już dwukrotnie. Po pierwsze, o czym mówiłem w sprawozdaniu, zostały uchylone decyzje, a teraz wojewódzki sąd administracyjny utrzymał decyzję prezesa, uznając kompetencje pana organu. Jakie jest pana stanowisko w tej sprawie? Czy pan będzie bronił tej decyzji? Czy w tej chwili jakieś dalsze czynności procesowe są w tej sprawie?</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#KazimierzSmoliński">I druga rzecz. Chodzi o to, jak funkcjonuje kodeks postępowania dla małych placówek medycznych. Jest to rzeczywiście środowisko, gdzie są bardzo wrażliwe dane, których wyciek też może być bardzo dotkliwy dla osób, których te dane dotyczą. Przecież nie tylko PESEL, ale właśnie dane związane z ochroną zdrowia powinny być szczególnie chronione. Tutaj jest duże zagrożenie. Jak to funkcjonuje i czy widzi pan jeszcze jakieś możliwości poprawy tej sfery? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Proszę państwa, dane osobowe Polek i Polaków powinny być w sposób szczególny chronione, a naruszenie przepisów dotyczących tych danych powinno być absolutnie karane. Żyjemy w dość trudnych, niepewnych czasach i każdy przypadek, gdy dane osobowe, zwłaszcza wrażliwe, ujrzą światło dzienne, powinien mieć swoje konsekwencje. To dotyczy przede wszystkim dzieci i młodzieży, ale wiemy również, że z wykorzystaniem danych osobowych czasami wykradzionych można brać kredyty na kogoś innego, a zupełnie ktoś inny ponosi z tego tytułu konsekwencje. Ten raport za 2023 r. pokazuje, że sporo jest jeszcze do zrobienia — ponad 14 tys. naruszeń. Ale rzeczą najgorszą w tym wszystkim jest to, że tam jest bardzo dużo naruszeń zwłaszcza ze strony podmiotów publicznych. To nie powinno się nigdy zdarzyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Cicholską, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#AnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Każdy z nas ma prawo do ochrony dotyczących go danych osobowych. Ochrona danych osobowych w sytuacji, w jakiej obecnie znajduje się nasza ojczyzna, jest bardzo trudna. Znajdujemy się na wojnie hybrydowej. Przede wszystkim powinniśmy mieć na uwadze naszych seniorów i dzieci, które szczególnie narażone są na wycieki drażliwych danych osobowych. To pokolenie musi być objęte szczególną ochroną. Dotąd działała letnia akademia RODO, która gromadziła wielu studentów z różnych ośrodków akademickich. Panie prezesie, czy nadal będzie działała i czy Urząd Ochrony Danych Osobowych będzie otwarty dla zwykłych ludzi, głównie seniorów i młodzieży? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Soin, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! W ostatnim czasie do mnie jako przewodniczącej Parlamentarnego Zespołu ds. Sołtysów zgłaszają się sołtysi z prośbą, a może i problemem. A mianowicie sołtysi zbierają podatki od mieszkańców, które później przekazują do gminy, i od jakiegoś czasu mają problem z uzyskaniem danych osobowych osób, które takie podatki powinny płacić. Czy były takie zgłoszenia do pana prezesa? Czy taki problem był już przedstawiany i jakie jest pana stanowisko w tej sprawie? Czy przychyli się pan do prośby sołtysów i będą zmiany w przepisach, które pozwolą im przetwarzać dane osobowe? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Sałka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#PawełSałek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam takie pytanie albo raczej sugestię. Jeśli spojrzymy na nasze życie demokratyczne i to, co jest związane z inicjatywą obywatelską, ustawową, czyli z tym, że obywatele mogą zebrać podpisy pod pewnym projektem ustawy lub pod wnioskiem referendalnym o przeprowadzenie referendum ogólnokrajowego w jakiejś sprawie, to mamy do czynienia z tym, że dzisiaj w przypadku referendum Państwowa Komisja Wyborcza wydała takie stanowisko, oświadczenie, tabelkę, pod którą się zbiera podpisy w związku z jakimś wnioskiem referendalnym w ramach tego pytania ogólnopolskiego.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#PawełSałek">Problem polega dzisiaj na tym, że z jednej strony mamy wielkie kampanie informacyjne: Chroń PESEL, a z drugiej strony ten PESEL jest wymagany w przypadku inicjatywy referendalnej w ramach tego dokumentu i tej tabelki — przepraszam za skrót — którą przedstawiła Państwowa Komisja Wyborcza. Podobna jest sytuacja w związku z inicjatywą obywatelską dotyczącą ustawy.</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#PawełSałek">I teraz sugestia, pytanie, prośba o odpowiedź. Być może przydałaby się jakaś inicjatywa legislacyjna albo działanie ze strony pana ministra i UODO w kwestii tego, w jaki sposób można by było — jeśli chodzi zarówno o inicjatywę referendalną, jak i o zbieranie podpisów pod projektem ustawy obywatelskiej — uniknąć wpisywania numeru PESEL. Z jednej strony to powoduje poważne problemy przy zbieraniu podpisów pod tymi obiema inicjatywami. Z drugiej strony takie inicjatywy obywatelskie jak referendum czy właśnie obywatelski projekt ustawy powinny być w państwie demokratycznym jak najbardziej szanowane. Bardzo proszę, panie ministrze, o odpowiedź albo o komentarz przynajmniej do tej sprawy. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-527.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#KrzysztofBosak">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do udzielenia odpowiedzi pana prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych Mirosława Wróblewskiego.</u>
          <u xml:id="u-528.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#MirosławWróblewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Przede wszystkim bardzo dziękuję za liczne pytania, które zostały przez państwa postawione, a także komentarze. Przepraszam, że powtórzę, ale sprawozdanie jest składane za rok 2023, kiedy nie pełniłem tej funkcji, więc siłą rzeczy do niektórych spraw jest mi się trudniej odnieść, ale postaram się to uczynić w niniejszej odpowiedzi. Jeżeli nie będę w stanie takiej odpowiedzi udzielić z jakichś względów, to udzielę tej odpowiedzi państwu posłom pisemnie.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#MirosławWróblewski">Przede wszystkim może rozpocznę od pytań i postaram się do nich po kolei ustosunkować, aczkolwiek niektóre kwestie były podnoszone kilkakrotnie. Pierwsze jest pytanie pana posła Szopińskiego dotyczące marketingu. To rzeczywiście jest obszar, który w praktyce dotyka nas wszystkich i jest bardzo nużący i trudny. Niestety mamy w tym obszarze dosyć skomplikowany stan prawny, także jeżeli chodzi o nadzór instytucjonalny. Jest to przede wszystkim obszar prawa telekomunikacyjnego, w którym organem właściwym jest Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Tylko w niektórych przypadkach możemy mieć do czynienia, powiedziałbym, z właściwością prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Natomiast od początku mojej kadencji uczyniłem priorytetem współpracę z innymi regulatorami, przede wszystkim z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz z Urzędem Komunikacji Elektronicznej. Co prawda nie doszło w poprzednich latach do zawarcia porozumienia między tymi instytucjami, ale chciałbym i staram się z prezesami tak współpracować, żeby wymiana informacji w sprawach, w których można skutecznie pomóc, była sprawna. Utworzyliśmy takie task forces, grupy robocze, w których bezpośrednio współpracujemy, wykorzystując najmocniejsze kompetencje danego urzędu. A więc w tym zakresie, jak myślę, kompleksowa odpowiedź z pewnością dotyczyłaby także kwestii ochrony przed takimi negatywnymi zjawiskami w zakresie praw konsumenta.</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#MirosławWróblewski">Rzeczywiście także handel danymi, handel zgodami jest czymś, co się wydarzyło. To jest także kwestia transgraniczna. Niestety to są także podmioty spoza Polski, w szczególności spoza Unii Europejskiej. Dlatego w tym zakresie współpracujemy nie tylko z podmiotami, instytucjami polskimi, ale także z naszymi partnerami, organizacjami nadzorczymi z innych krajów, w szczególności krajów unijnych, a także na poziomie europejskiej rady ochrony danych osobowych.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#MirosławWróblewski">Co do kwestii rzeczywiście, powiedziałbym, systemowych, to za te wszystkie pytania bardzo dziękuję, bo one będą dla mnie przyczynkiem do takiego jeszcze bardziej odważnego pochylenia się nad kwestiami legislacyjnymi. Rzeczywiście widzę z państwa strony tę dobrą wolę współpracy, za co bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-529.4" who="#MirosławWróblewski">Myślę, że z takimi inicjatywami pozwolę sobie występować częściej, bo niektóre te wystąpienia rzeczywiście są kierowane do odpowiednich resortów, ale jeżeli będę mógł skierować niektóre wystąpienia np. do komisji, do państwa rozważenia, będę za to niezwykle wdzięczny.</u>
          <u xml:id="u-529.5" who="#MirosławWróblewski">Następne pytania ze strony pani poseł Bożeny Lisowskiej dotyczyły kwestii administratorów w jednostkach samorządu terytorialnego. Rzeczywiście tutaj jest wiele niekonsekwencji. Wiemy, że ustawodawca też do tej pory niekiedy wskazuje tego administratora w sposób wyraźny w przepisach prawa, w innych przypadkach nie. Nie ma tutaj pełnej logiki. Natomiast pamiętać trzeba, że definicja administratora w rozporządzeniu, interpretowana przez Europejską Radę Ochrony Danych osobowych, to przede wszystkim wytyczne z 2020 r., czyli 2020/07, wskazują one na potrzebę, powiedziałbym, rozpatrywania tych pozycji w ramach rzeczywistych ról pełnionych przez te podmioty.</u>
          <u xml:id="u-529.6" who="#MirosławWróblewski">Wiedząc, że jest taka niejednolitość, rozpoczęliśmy w tym roku działania na dwóch poziomach z pomocą moich zastępców: pani prof. Agnieszki Grzelak, a w szczególności zastępcy tutaj, w tym obszarze, pana prezesa Komornickiego, który pracował uprzednio w Urzędzie Miasta Stołecznego Warszawy i ma duże doświadczenie samorządowe, jeżeli chodzi o spotkania z ogólnopolskimi organizacjami zrzeszającymi samorządy na poziomie miast, na poziomie województw, powiatów, tak ażeby wypracowywać rozwiązania, które mogą ustandaryzować to podejście. I jednocześnie też w ramach tej akcji, o której państwu wspomniałem, „UODO rusza w kraj” — to jest zupełnie robocza nazwa — spotykamy się z inspektorami ochrony danych osobowych z samorządu terytorialnego. Muszę państwu powiedzieć, że to jest bardzo krzepiące, bo w Tarnowie, dzięki współpracy zresztą z wojewodą małopolskim, udało nam się zorganizować spotkanie z blisko 80 inspektorami, gdzie rozmawialiśmy właśnie na te tematy. Jest na to oczywiście wiele sposobów. Jednym z nich jest stworzenie kodeksu dla jednostek samorządu terytorialnego. Kodeks jest to narzędzie określone w rozporządzeniu ogólnym o ochronie danych osobowych, które może spowodować, że zostaną przyjęte pewne rozwiązania, które będą branżowo obowiązywać. I wtedy, jeżeli do takiego kodeksu przystąpiłaby większa grupa jednostek samorządu terytorialnego, a być może to powinno być także w odniesieniu do pewnych dziedzin, jak np. edukacja, opieka społeczna, szansa na uporządkowanie tego systemu będzie znacznie większa. My do tego zachęcamy, ja do tego bardzo zachęcam, ale jednak musi inicjatywa wyjść od administratorów, ponieważ ostatecznie to prezes urzędu zatwierdza te kodeksy. Niemniej jednak będziemy analizować to dalej pod kątem zmian prawnych, ale wydaje mi się, że nie zawsze te zmiany prawne są długotrwałe, nie zawsze może są najlepszym rozwiązaniem, więc póki co jesteśmy na etapie konsultacji, tak ażeby bez zmian prawnych można było uporządkować i ustandaryzować ten poziom właśnie w ramach dobrych praktyk, tudzież kodeksów.</u>
          <u xml:id="u-529.7" who="#MirosławWróblewski">Pytanie pana posła Andrzeja Gawrona o stopień zabezpieczenia, które powinni stosować administratorzy, w szczególności przedsiębiorcy. Zresztą pamiętać trzeba, że w dużej mierze to są mali średni przedsiębiorcy, to być może 85% administratorów to właśnie mali i średni przedsiębiorcy. I rzeczywiście przepisy dotyczące ochrony danych osobowych są pewnym obowiązkiem, który trzeba spełnić. Natomiast filozofia rozporządzenia ogólnego przenosi ciężar wprowadzenia odpowiednich rozwiązań na administratorów. Natomiast to, co jest niezwykle istotne, i my staramy się w tym wspierać administratorów, to to, że znalezienie rozwiązań organizacyjno-technicznych powinno być dostosowane do ryzyka, przede wszystkim pamiętajmy o tym. I to niestety jest rzecz, o której często administratorzy zapominają, żeby ocenić ryzyka, które istnieją w danej firmie, zrobić to rzeczywiście porządnie, nie korzystać, powiedziałbym, z jakichś wzorów dostępnych dla, przepraszam, byle kogo, ale dla konkretnej jednostki znaleźć rozwiązania i dostosować do tego rozwiązania przede wszystkim techniczne, informatyczne, bo najczęściej o to chodzi. To często nie muszą być najdroższe rozwiązania, one muszą być skuteczne. Jeżeli administratorzy takie czynność wykonują, wtedy często jest bardzo duża gwarancja, że te ryzyka zostaną zmitygowane, czyli mówiąc prosto, że do naruszeń ochrony danych nie dojdzie i że te obowiązki zostaną spełnione. My w tym zakresie staramy się, i ja się staram, to spełniać i wspierać także w różnych działaniach edukacyjnych administratorów, małych i średnich przedsiębiorców w tym zakresie. Nie ukrywam, że to także jest… W pewnym momencie musi dojść do powiedzenia tego, że to też jest kwestia zasobów. My ubiegamy się o środki np. na takie działania edukacyjne, mam nadzieję, że skutecznie.</u>
          <u xml:id="u-529.8" who="#MirosławWróblewski">Na pytanie pana posła Gramatyki odpowiem krótko. Jeżeli chodzi o te wyzwania nowych technologii, to oczywiście urząd przygotowuje się i stara się wspierać w tym zakresie administratorów, którzy przecież muszą odpowiadać na te zmieniające się ryzyka wynikające ze zmian technologicznych. Ale w takiej mierze Urząd Ochrony Danych Osobowych będzie pełnił nowe role, ponieważ akty cyfrowe dotyczące zarządzania danymi, dotyczące danych, dotyczące sztucznej inteligencji wymagają znalezienia odpowiednich rozwiązań proceduralnych, ale także instytucjonalnych. W tym zakresie współpracujemy z ministerstwem cyfryzacji. Nie jest tak, że zawsze mamy identyczne zdanie na każdy temat. Czasami z perspektywy ochrony danych osobowych wskazujemy na nieco inne rozwiązania, bardziej spójne z ochroną danych osobowych. Niemniej jednak staramy się w tym zakresie bardzo mocno współpracować, np. w obszarze cyberbezpieczeństwa, gdzie wspólnie z Ministerstwem Cyfryzacji staramy się budować jeden punkt zgłoszeń incydentów w zakresie cyberbezpieczeństwa i danych osobowych, tzw. system S46. Te działania są bardzo ważne na arenie międzynarodowej z uwagi na to, że to są przepisy Unii Europejskiej, więc współpraca z innymi organami nadzorczymi, z organami Unii Europejskiej jest niezwykle istotna. Chodzi także o współpracę z innymi gronami, takimi jak np. Grupa Berlińska, w spotkaniu której zresztą przed 2 tygodniami miałem okazję uczestniczyć. To jest grupa organów nadzorczych odnośnie do nowych technologii, która ma już bardzo bogate doświadczenie. Reaktywowałem udział Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Uważam, że powinniśmy czerpać z najlepszych doświadczeń w takim zakresie, jaki jest możliwy.</u>
          <u xml:id="u-529.9" who="#MirosławWróblewski">Kolejne pytania dotyczyły wyborów kopertowych. Pozwolę sobie się do nich ustosunkować. Szanując dorobek mojego poprzednika i pracę całego urzędu w ubiegłym roku, nie we wszystkich sprawach mam ten sam pogląd prawny. Zdecydowałem się cofnąć skargi kasacyjne poprzedniego prezesa, który rzeczywiście w tym zakresie odmówił podjęcia działań, odmówił podjęcia skarg, które wpłynęły do urzędu. W tym momencie są prowadzone postępowania administracyjne, postępowania dowodowe. Wiemy, jak wyglądają wyroki sądów administracyjnych w tym zakresie. Jeżeli chodzi o organ ochrony danych osobowych, mój pogląd opiera się na prawomocnych wyrokach sądów. On nie może być inny. Jesteśmy zobowiązani do przeprowadzenia takich postępowań administracyjnych w tym zakresie. Myślę, że będę państwa o tym informował w dalszym ciągu, bo rzeczywiście jest to sprawa dla ochrony danych osobowych niezwykle istotna.</u>
          <u xml:id="u-529.10" who="#MirosławWróblewski">Jeżeli chodzi o pytania pana posła Józefaciuka, to chciałbym powiedzieć, że jest to jeden z moich priorytetów. Cieszę się także, że mogę kontynuować dotychczasowe działania prezesa urzędu w zakresie takich inicjatyw jak właśnie program „Twoje dane — twoja sprawa”. Natomiast w tym roku, w kwietniu zawarłem porozumienie o współpracy z rzeczniczką praw dziecka. Dzięki współpracy z ekspertami, dzięki współpracy z dr Konradem Ciesiołkiewiczem wypracowaliśmy taki poradnik dotyczący ochrony wizerunku dzieci i młodzieży. Staramy się go upowszechniać także ze współpracy z kuratoriami. Mogę tylko powiedzieć, że sprawą dzienników elektronicznych się zajmujemy, natomiast zaszkodziłbym bardziej sprawie, gdybym powiedział, jakie działania planujemy.</u>
          <u xml:id="u-529.11" who="#MirosławWróblewski">W zakresie ustawy o ochronie danych osobowych — to pytanie pani Zofii Czernow — muszę powiedzieć, że widzimy wiele trudności związanych z aktualną ustawą. Wspomniałem o jednym, o tym, że wniesienie skargi do sądu administracyjnego powoduje automatyczne wstrzymanie wykonalności administracyjnej kary pieniężnej. To niestety, w szczególności w przypadku dużych podmiotów, powoduje taką tendencję, że zaskarżona jest każda praktyczne decyzja. Decyzje mojego poprzednika w 80% zostały zaskarżone z prostego powodu. Nie chcę tego nazywać, bo to jest oczywiste prawo do sądu, ale wygląda to inaczej niż np. w przypadku decyzji prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta, gdzie sąd decyduje na wniosek ukaranego, czy konieczność płacenia, mówiąc krótko, wstrzymać czy nie. Automatyzm powoduje, że jeżeli administrator skarży decyzje prezesa do sądu administracyjnego, proces trwa 5, 6 lat. Przy inflacji jest to oczywiste, powiedziałbym, kredytowanie się, nawet jeżeli są to przypadki oczywistych naruszeń. Żmudne prowadzenie postępowań administracyjnych, zapewniające standardy ochrony praw jednostki, także powoduje, że te postępowania niejednokrotnie są przewlekłe. Z pewnością będę czynił wszystko, żeby ten czas uległ skróceniu. Chciałbym także, ażeby w zakresie rozwiązań, które są bardziej biurokratyczne na poziomie prawa, móc zaproponować państwu pewne zmiany.</u>
          <u xml:id="u-529.12" who="#MirosławWróblewski">Co do pytań pana posła Smolińskiego o sprawę serwisu Morele. Mogę powiedzieć, że zdecydowałem się pozostawić sprawę w rękach niezależnego sądu, który tę ponowną decyzję prezesa urzędu, jak wiemy, podtrzymał. Zresztą ta skarga została zaskarżona kasacyjnie. W odpowiedzi powołałem się na wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego, który uważam za trafny. Sprawa jest na etapie postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.</u>
          <u xml:id="u-529.13" who="#MirosławWróblewski">Jeżeli chodzi o kodeks i inne kodeksy — chodzi o pytanie pana posła dotyczące małych placówek zdrowia — to mechanizm wygląda tak, że powoływany jest podmiot monitorujący, który ma zapewnić przestrzeganie wszystkich standardów przez członków tej inicjatywy kodeksowej. Przyjmują oni pewne rozwiązania, natomiast obowiązkiem podmiotu monitorującego jest składanie odpowiednich corocznych sprawozdań. Jesteśmy akurat na etapie oczekiwania na złożenie takiego sprawozdania, co nastąpi w grudniu. Będziemy je analizować, niemniej jesteśmy też w bieżącym kontakcie z podmiotem monitorującym. Na ocenę pewnie przyjdzie czas już w przyszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-529.14" who="#MirosławWróblewski">Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł Renaty Rak dotyczące ponownego kontrolowania firm, to oczywiście odbywa się ono zawsze w ramach postępowania sprawdzającego. Urząd Ochrony Danych Osobowych sprawdza, czy obowiązki wynikające z decyzji, w których stwierdzono naruszenia, są właściwie wyegzekwowane. Każde kolejne naruszenie jest natomiast brane pod uwagę w szczególności w przypadku nakładania administracyjnej kary pieniężnej. Wynika to bezpośrednio i z przepisów rozporządzenia ogólnego, i z Kodeksu postępowania administracyjnego. Jest to okoliczność obciążająca. Powiem szczerze, że widząc niektóre sprawy dotyczące dużych podmiotów, korporacji, w których z naruszeń uczyniono sobie wręcz pewną politykę lekceważenia ochrony danych osobowych, a wobec których do tej pory wydano 15 czy 16 upomnień, zdecydowałem się w tym roku nałożyć kary administracyjne. Z uwagi na wielkość podmiotu kara np. w przypadku jednego z banków sięgnęła 4 mln zł. Uważam, że jeżeli ktoś w warunkach nieco administracyjnych, oczywiście w cudzysłowie, dokonuje recydywy, popełnia wciąż te same naruszenia, to niestety nie ma innej możliwości niż nałożenie administracyjnej kary pieniężnej. Widać to już w tym roku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#KrzysztofBosak">Panie prezesie, bardzo przepraszam, czas jest już przekroczony o 6 minut. Ze względu na powagę tematyki chciałem pozwolić panu prezesowi dokończyć, natomiast jeżeli odpowiedzi na pytania posłów jest jeszcze wiele, to może pan sformułować je na piśmie. Zwracam uwagę i pozwalam sobie przerwać ze względu na to, że mamy pewne opóźnienie w obradach.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Ewa Cicholska: Ale już tylko dwóch…)</u>
          <u xml:id="u-530.2" who="#KrzysztofBosak">Część posłów czeka już na możliwość zabrania głosu w sprawie kolejnego punktu. Proszę o konkludowanie wypowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#MirosławWróblewski">Dobrze, panie marszałku, jeżeli mogę, to będę konkludował.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#MirosławWróblewski">Przedstawię odpowiedzi na dwa pytania. Jeżeli chodzi o osoby starsze, to uważam, że jest to niezwykle ważny obszar. Dosłownie miesiąc temu zawarliśmy porozumienie z federacją uniwersytetów trzeciego wieku. To jest 700 uniwersytetów w Polsce. Chodzi o 150 tys. osób. Zamierzam kontynuować te działania, pozyskawszy taką platformę do edukacji, także w odniesieniu do osób starszych.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#MirosławWróblewski">Jeżeli chodzi z kolei o podmioty publiczne, to w tym roku miałem okazję wymierzyć im kilka administracyjnych kar pieniężnych. Trzeba natomiast pamiętać o tym ograniczeniu finansowym. Jest to ustawowe ograniczenie do wysokości 100 tys. zł. Z drugiej strony trzeba natomiast powiedzieć, że podmioty publiczne praktycznie w 100% wykonują zalecenia, nakazy prezesa urzędu i płacą te kary, ale ograniczenia istnieją.</u>
          <u xml:id="u-531.3" who="#MirosławWróblewski">Konkludując, panie marszałku, Wysoka Izbo, jeszcze raz bardzo dziękuję za wszystkie uwagi odnoszące się do działalności urzędu. W części dotyczą one ubiegłego roku, ale są to także uwagi na przyszłość. Bardzo liczę na dobrą współpracę. Oczywiście proszę państwa o wspieranie działań Urzędu Ochrony Danych Osobowych dla dobra obywateli, zarówno jeżeli chodzi o działania o charakterze prawnym, legislacyjnym, jak i o budowę zasobów, bo nie ma co ukrywać, że dzisiaj, w czasach cyfrowych znalezienie specjalistów w tym obszarze jest niezwykle trudne, w szczególności w sferze budżetowej. Bez państwa wsparcia także w tym zakresie nie będziemy w stanie coraz skuteczniej chronić praw obywateli — tak myślę, jestem o tym przekonany. Jeszcze raz bardzo dziękuję za to, że taka myśl towarzyszyła nam podczas mojego dzisiejszego wysłuchania. Jeszcze raz bardzo państwu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-531.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#KrzysztofBosak">Zakładam oczywiście, że sprawozdawca komisji pan poseł Dominik Jaśkowiec już nie zamierza zabierać głosu. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#AnnaMariaŻukowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu w sprawie przyjęcia sprawozdania z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych za rok 2023, przedstawionego w druku nr 646.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#AnnaMariaŻukowska">Żyjemy w czasach dynamicznej rewolucji technologicznej, która przekształca nasze codzienne życie i sposób funkcjonowania państw. Ochrona danych osobowych stała się jednym z kluczowych wyzwań współczesności. Dane, które obywatele powierzają różnym instytucjom i podmiotom, są nie tylko elementem technicznej infrastruktury, ale przede wszystkim filarem demokratycznego państwa prawa. Są nośnikiem naszej tożsamości, naszej prywatności, a ich ochrona jest niezbędna dla budowania zaufania obywateli do instytucji publicznych i prywatnych.</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#AnnaMariaŻukowska">Raport za rok 2023 potwierdza, że Urząd Ochrony Danych Osobowych podejmuje liczne działania, aby sprostać współczesnym wyzwaniom — zarówno w obszarze prewencji, jak i reagowania na naruszenia. Szczególnie istotne są inicjatywy edukacyjne oraz konkretne kroki prawne, które przyczyniają się do zwiększenia świadomości i poczucia bezpieczeństwa w społeczeństwie. Jako Lewica doceniamy te starania i wspieramy je.</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#AnnaMariaŻukowska">W kontekście wojny hybrydowej i wzmożonej aktywności cyberterrorystycznej, zwłaszcza ze strony Federacji Rosyjskiej, ochrona danych osobowych Polek i Polaków nabiera dodatkowego znaczenia. Ataki wymierzone w nasze systemy informatyczne to nie tylko próba destabilizacji, ale także zagrożenie dla podstawowych praw obywatelskich. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie, że dane naszych obywateli są chronione przed nielegalnym wykorzystaniem, manipulacją czy kradzieżą.</u>
          <u xml:id="u-533.4" who="#AnnaMariaŻukowska">W dobie globalnych wyzwań cyfrowych Polska musi być liderem w ochronie danych cyfrowych. Musimy pamiętać, że dane osobowe to nie produkty, które można swobodnie przetwarzać — to integralna część naszej tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-533.5" who="#AnnaMariaŻukowska">Apelujemy więc, aby raport ten stał się fundamentem do dalszych działań, mających na celu wzmocnienie ochrony danych osobowych w Polsce. Lewica będzie stała na straży praw obywatelskich, równości i transparentności w tym zakresie. Z uznaniem patrzymy na działania zmierzające do zwiększenia świadomości w zakresie ochrony danych oraz aktywne reagowanie na przypadki ich naruszeń.</u>
          <u xml:id="u-533.6" who="#AnnaMariaŻukowska">Z tego powodu Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy popiera przyjęcie sprawozdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#KrzysztofBosak">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka wnosi o przyjęcie sprawozdania z działalności prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w 2023 r. zawartego w druku nr 646 do wiadomości.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#KrzysztofBosak">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-534.2" who="#KrzysztofBosak">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-534.3" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych (druki nr 558 i 558-A).</u>
          <u xml:id="u-534.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Bartłomieja Wróblewskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy wraz z autopoprawką.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#BartłomiejWróblewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych. Ten projekt jest jednym z efektów, ostatnim efektem prac Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji z poprzedniej kadencji, której intencją, nadrzędnym celem było konsekwentne poszerzanie wolności obywateli, w tym przedsiębiorców. Przypomnę, że nasze działania skutkowały przyjęciem trzech innych ustaw deregulacyjnych dotyczących edukacji domowej, likwidacji prawnych podstaw lokalnych monopoli gazowych oraz ustawy deregulacyjnej ze stycznia 2023 r., która m.in. podwyższyła kwoty wolne od podatku w przypadku podatku od spadków i darowizn, ułatwiła prowadzenie działalności nieewidencjonowanej, racjonalizowała dostęp do broni oraz zwiększała kompetencje rzecznika małych i średnich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#BartłomiejWróblewski">Niniejszy projekt został przygotowany m.in. na podstawie postulatów zgłaszanych przez rzecznika małych i średnich przedsiębiorców, rzecznika praw obywatelskich, Krajową Radę Notarialną, samorządowe kolegia odwoławcze oraz różne grupy przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i obywateli. propozycje, które są zebrane w tej ustawie, mają charakter kompromisowy. Staraliśmy się równoważyć interes ogólny, interes indywidualny, a także interesy różnych podmiotów, które sytuacje regulują.</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#BartłomiejWróblewski">Eliminowanie zbędnych obciążeń prawnych skutkuje zwiększeniem zaufania obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa, a także podnosi poziom kultury prawnej społeczeństwa. Ograniczenie biurokracji obciążającej zarówno obywateli, w tym przedsiębiorców, jak i organy administracji publicznej jest cały czas potrzebne, i to we wszystkich obszarach życia społecznego. Przygotowany projekt w wielu sprawach tę biurokrację ogranicza. Nie jest to więc wyłącznie sprawa gospodarki, jak czasami myśli się o deregulacji. Presja regulacyjna jest zjawiskiem wszechogarniającym, płynie z instytucji globalnych, z instytucji europejskich, z rządu. W ostatnich miesiącach widzimy to bardzo często, jak np. w przypadku powstania propozycji kolejnych instytucji, które mają kontrolować przedsiębiorców i integrować działania różnych instytucji publicznych. Nie wiadomo po co kolejne tego rodzaju instytucje. Ale presja regulacyjna płynie także ze strony władzy samorządowej i wzmacniana jest przez taką tendencję interpretacyjną stosowaną w urzędach i instytucjach wszystkich szczebli, aby przepisy rozumieć w sposób maksymalnie rygorystyczny, maksymalnie utrudniający życie obywatelom i prowadzenie działalności przedsiębiorcom. Każda redukcja biurokratycznych obowiązków skutkuje tym, że maleją koszty prowadzenia działalności gospodarczej i wzrasta jej efektywność, życie obywateli staje się prostsze, a funkcjonowanie państwa tańsze.</u>
          <u xml:id="u-535.3" who="#BartłomiejWróblewski">W naszej ustawie proponujemy zmiany w 27 ustawach. Postaram się najważniejsze z nich przypomnieć.</u>
          <u xml:id="u-535.4" who="#BartłomiejWróblewski">Pierwsza z nich dotyczy ułatwienia w przypadku umów leasingu, aby mogły być zawierane w formie dokumentowej. Obecnie jest to forma pisemna, i to zastrzeżona ad solemnitatem. Te rozwiązania są anachroniczne i niewspółmiernie sformalizowane. Wydłuża to i utrudnia proces zawierania umów lub wprowadzenia do nich zmian. Nie ma takich wymogów, np. jeśli chodzi o umowę kredytu. Bez względu na wysokość można ją zawrzeć w formie uproszczonej, natomiast zawarcie umowy leasingu nawet o niewielkiej wartości wymaga dochowania formy pisemnej. Wprowadzenie tej zmiany ułatwi prowadzenie działalności gospodarczej i zawieranie umów różnego rodzaju w formach elektronicznych, m.in. za pośrednictwem poczty elektronicznej czy przesyłania zeskanowanych dokumentów.</u>
          <u xml:id="u-535.5" who="#BartłomiejWróblewski">Druga ze zmian dotyczy podatku od spadków i darowizn i znalazła się w tym projekcie ze względu na inicjatywę Krajowej Rady Notarialnej. Proponujemy zniesienie obowiązku polegającego na konieczności przedstawienia przez strony czynności notarialnej pisemnej zgody naczelnika urzędu skarbowego albo zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego.</u>
          <u xml:id="u-535.6" who="#BartłomiejWróblewski">W ustawie o podatkach i opłatach lokalnych proponujemy jednoznacznie unormować to, że podatnikiem będzie leasingobiorca jako ten, który ma największą wiedzę na temat przedmiotu opodatkowania. Obecnie jest to właściciel rzeczy, co wiąże się zarówno dla leasingodawców, jak i leasingobiorców z licznymi problemami prawnymi i faktycznymi, np. dotyczącymi wysokości zadeklarowanej podstawy opodatkowania. Nie zawsze leasingodawca, właściciel wie dokładnie, ma wszystkie informacje dotyczące tego, co jest opodatkowane. To dotyczy np. budowy elektrowni wiatrowych, w których różne elementy są wykonywane przez różne podmioty. Przyjęcie tej propozycji spowoduje obniżenie dla leasingobiorców kosztów samego leasingu. Ważną zmianą proponowaną w tej ustawie — i to nie tylko z racji gospodarczych, ale także proobronnych — jest zwolnienie z podatku od nieruchomości obiektów budowlanych lub ich części będących schronami lub ukryciami, jeżeli są wpisane do ewidencji schronów i ukryć prowadzonych przez odpowiednie organy administracji publicznej. Poza tym elementem redukcji obciążeń fiskalnych ma to znaczenie proobronne. Jak ważna jest to sprawa, to wszyscy zrozumieliśmy w ostatnich latach, od momentu rozpoczęcia wojny na Ukrainie.</u>
          <u xml:id="u-535.7" who="#BartłomiejWróblewski">W prawie o notariacie proponujemy, aby na wniosek podmiotu biorącego udział w akcie notarialnym, będącego osobą fizyczną, notariusz był zobowiązany przesłać wpis tego aktu właściwemu miejscowo organowi podatkowemu. Pozwoli to temu organowi na wydanie decyzji ustalającej podatek od nieruchomości bez konieczności dodatkowego składania przez strony tego aktu jakichkolwiek informacji.</u>
          <u xml:id="u-535.8" who="#BartłomiejWróblewski">Dwie ważne zmiany proponujemy w ustawie o samorządowych kolegiach odwoławczych. Po pierwsze, żeby niektóre decyzje kolegiów były wydawane w składach jednoosobowych, a po drugie, aby było możliwe wykorzystanie środków bezpośredniego komunikowania na odległość, czyli krótko mówiąc, forma zdalna. Jedno i drugie może poprawić funkcjonowanie SKO. Jest to ważne, bo wiemy — takie są doświadczenia, jak myślę, w wielu częściach Polski — jak duże zaległości są w samorządowych kolegach odwoławczych. Sprawy toczą się przez miesiące i lata. To pozwoli skrócić ten czas.</u>
          <u xml:id="u-535.9" who="#BartłomiejWróblewski">W odniesieniu do ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników proponujemy, aby w przypadku osób prowadzących działalność nieewidencjonowaną ich identyfikatorem był numer PESEL. Gminom proponujemy nadanie kompetencji do częściowego zwolnienia z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, jeżeli właściciel nie wytwarza popiołów paleniskowych. To oczywiście ma znaczenie fiskalne, ale też jest tu pewien efekt, można powiedzieć, proekologiczny.</u>
          <u xml:id="u-535.10" who="#BartłomiejWróblewski">W odniesieniu do Prawa o ruchu drogowym chcemy wyjść naprzeciw szerokim oczekiwaniom społecznym i pozwolić właścicielom pojazdów na czasowe wycofanie z ruchu dowolnego zarejestrowanego pojazdu. To ważne np. dla osób, które przebywają przez większą część roku, a czasami przez lata, za granicą, i dla tych, którzy posiadają pojazdy, które z natury rzeczy wykorzystywane są w jakimś krótkim czasie, np. dla posiadających kampery albo przyczepy kempingowe. Tu są także inne propozycje, ułatwiające z kolei działania organów samorządu terytorialnego. Nie będę ich szczegółowo omawiał, bo nie ma na to, w związku z 15 minutami przeznaczonymi na zreferowanie projektu, czasu.</u>
          <u xml:id="u-535.11" who="#BartłomiejWróblewski">Bardzo ważne sprawy, jeśli chodzi o ustawę o ubezpieczeniach społecznych. Po pierwsze, to likwidacja ograniczenia czasowego korzystania z małego ZUS plus. Mały ZUS plus to wielki sukces rządu Prawa i Sprawiedliwości. Bardzo dobrze sprawdziło się to rozwiązanie. Uważamy, że sprawdziło się tak dobrze, że należy wyeliminować ograniczenie czasowe: już nie 36 miesięcy, ale dla wszystkich, którzy prowadzą działalność gospodarczą w stosunkowo niewielkim zakresie, powinna ta możliwość istnieć. Wiemy, że w wielu przypadkach osoby, które prowadzą małą działalność gospodarczą i są zmuszone do przejścia na zasady ogólne, zawieszają tą działalność albo z niej rezygnują ze szkodą dla sprawy. Taka działalność powinna być prowadzona, powinno móc się korzystać z tej preferencyjnej możliwości. I druga bardzo ważna zmiana, jeśli chodzi o ZUS. Wysoka Izbo, to jest, można powiedzieć, zmiana fundamentalna, zmiana perspektywy. Obecnie w razie wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych decyzji rodzących negatywne konsekwencje dla obywateli i przedsiębiorców w obszarze zabezpieczenia społecznego są oni zmuszeni do wnoszenia odwołania do sądu powszechnego, przed którym zgodnie z ogólnymi regułami dowodowymi zmuszeni są udowodnić podnoszone przez siebie kwestie. My uważamy, że należy odwrócić tą perspektywę. To ZUS w przypadku rozbieżności stanowisk ZUS i stron co do istnienia, nieistnienia, treści stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki na gruncie ubezpieczeń społecznych, będzie musiał wystąpić do sądu powszechnego, by ten, rozpoznając powództwo zakładu, ustalił istnienie, nieistnienie lub treść tego stosunku. I to na ZUS będzie ciążyć obowiązek udowodnienia swoich twierdzeń.</u>
          <u xml:id="u-535.12" who="#BartłomiejWróblewski">Kolejna ważna zmiana. Chcemy o 50% podnieść kwotę przychodów, do której możliwe jest opłacanie zryczałtowanego podatku dochodowego. Obecnie to są 2 mln euro, a chcemy, żeby to były 3 mln euro. To jest ważna sprawa. Pozwala uniknąć przedsiębiorcom skomplikowanej, sformalizowanej konieczności ustalania i dokumentowania kosztów uzyskania przychodu.</u>
          <u xml:id="u-535.13" who="#BartłomiejWróblewski">W odniesieniu do ustawy o broni i amunicji wprowadzamy dwie racjonalizacje. Pierwsza to taka, by komendantom Policji nie przysługiwało takie swobodne uznanie, dowolność, jeśli chodzi o odmowę przyznania pozwolenia na broń. Jeśli obywatel spełnił wymagania określone w ustawie, nie można dopuścić do interpretacji i tworzenia pozaustawowych kryteriów. Podobnie nieracjonalna jest obecnie możliwość wnoszenia przez komendantów odwołań od orzeczeń lekarskich lub psychologicznych w przypadku osób ubiegających się o pozwolenie na broń, dlatego że przecież ci lekarze i psycholodzy są już w specjalnej ewidencji i rejestrze, podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej. Jest bardzo mało prawdopodobne, żeby nie działali rzetelnie. Jeśli tak będzie, to w ramach nadzoru takie osoby po prostu z tej listy muszą być usuwane.</u>
          <u xml:id="u-535.14" who="#BartłomiejWróblewski">Chcemy wzmocnić pozycję rzecznika małych i średnich przedsiębiorców. Obecnie musi on uiszczać koszty sądowe w postępowaniach przed sądami administracyjnymi, co jest nieracjonalne, bo jeden organ państwa, występując przed innym organem państwa, musi ponosić koszty.</u>
          <u xml:id="u-535.15" who="#BartłomiejWróblewski">Jeśli chodzi o ustawę o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, chcemy, aby organizacje pozarządowe mogły korzystać z uproszczonej rachunkowości: nie przy przychodach do 100 tys. zł, jak obecnie, ale przy przychodach do 300 tys. zł, a więc trzykrotnie podwyższamy tę kwotę. Podobnie, tę samą zasadę proponujemy dla kół gospodyń wiejskich: mniej biurokracji. Organizacje pozarządowe mają się skupić na tym, co jest ich istotą, a nie na spełnianiu wszystkich wymagających dla organizacji społecznych kryteriów prawnych.</u>
          <u xml:id="u-535.16" who="#BartłomiejWróblewski">Kolejna rzecz. Chodzi o ułatwienie funkcjonowania samorządów. Obecnie samorządy muszą płacić, ponosić koszty ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w przypadku porzuconych, nieodebranych samochodów. Uważamy, że nie ma po temu powodu. To są pojazdy o niskiej wartości i w znakomitej części podlegają utylizacji. Nie ma powodu, żeby samorządy były tymi kosztami obciążone.</u>
          <u xml:id="u-535.17" who="#BartłomiejWróblewski">Bardzo ważna sprawa. Obniżenie podatku VAT na odzież i obuwie dziecięce z 23% do 5%. To nie było możliwe ze względu na regulacje Unii Europejskiej, ale w związku z odpowiednimi notyfikacjami, które otrzymaliśmy, dzisiaj jest to możliwe. To byłby bardzo dobry, prospołeczny, prorodzinny ruch w momencie, kiedy rośnie inflacja, a koszty życia są coraz wyższe.</u>
          <u xml:id="u-535.18" who="#BartłomiejWróblewski">Chcemy skrócić terminy, jeśli chodzi o wycinkę drzew. Bardzo prosiłbym, panie marszałku, pani marszałek, o 2–3 minutki jeszcze.</u>
          <u xml:id="u-535.19" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#MonikaWielichowska">Pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#MonikaWielichowska">1 minutkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#BartłomiejWróblewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#BartłomiejWróblewski">Więc skracamy terminy. To pozwoli obywatelom w czasie jednego sezonu przeprowadzić wycinkę. Często dzisiaj jest to trudne.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#BartłomiejWróblewski">Obniżenie kosztów w sprawach cywilnych, zlikwidowanie górnej granicy wynagrodzenia za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w czynnościach sądowych. Rzecznik praw obywatelskich na to zwracał uwagę.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#BartłomiejWróblewski">Możliwość przeniesienia klubów sportowych z ewidencji prowadzonych przez starostów do Krajowego Rejestru Sądowego bez konieczności zakładania nowego stowarzyszenia, co jest absurdem, a dzisiaj wynika z przepisów.</u>
          <u xml:id="u-537.4" who="#BartłomiejWróblewski">Chcemy, aby zwiększyć katalog zabezpieczeń w związku z zastępczym wykonaniem ciążących na posiadaczach odpadów obowiązków, czyli krótko mówiąc, ułatwić funkcjonowanie firmom, które są mniejsze, przegrywają konkurencję z dużymi międzyrodnymi koncernami, więc przynajmniej chcemy ułatwić w ten sposób, żeby rozszerzyć katalog sposobów zabezpieczenia ewentualnych roszczeń.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#MonikaWielichowska">Proszę kończyć, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#BartłomiejWróblewski">Jeśli chodzi o prawo przedsiębiorców… Już kończę, to po pierwsze, chcemy uelastycznić prowadzenie działalności nieewidencjonowanej, rozliczenie roczne, a nie miesięczne. Ułatwi to rękodzielnikom, rzemieślnikom prowadzenie takiej działalności. I druga rzecz to cały szereg zmian dotyczących…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#BartłomiejWróblewski">…stanowienia prawa gospodarczego, m.in. uwzględnienie rzecznika małych i średnich przedsiębiorców w procesie projektowania, opiniowania projektów aktów normatywnych oraz wprowadzenie zasady, aby te przepisy były wprowadzane dwa razy do roku, 1 stycznia i 1 czerwca.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#BartłomiejWróblewski">Mam nadzieję, że te propozycje znajdą uznanie po wszystkich stronach sceny politycznej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, no nie chcę wyłączać panu mikrofonu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#BartłomiejWróblewski">…że wszystkie kluby wesprą te rozwiązania, nawet jeśli nie wszystkie, to w znakomitej większości. Bardzo dziękuję, pani marszałek, za niezwykłą cierpliwość.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#MonikaWielichowska">Ponad 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-544.3" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszą do zabrania głosu zapraszam panią poseł Małgorzatę Wassermann, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-544.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#MałgorzataWassermann">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#MałgorzataWassermann">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Otóż Klub Parlamentarny Prawa i Sprawiedliwości popiera projekt, który przed chwilą referował pan poseł Wróblewski, o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych.</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#MałgorzataWassermann">Jak państwo pewnie wszyscy wiecie, bo zapoznaliście się z tym projektem, to jest propozycja zmian w 27 ustawach. Jest to na tyle szeroki katalog, że w zasadzie każdy znajdzie coś, co dla niego jest bardzo istotne. Myślę, że tutaj jest dość dużo przepisów, które przede wszystkim stanowią ułatwienie dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Tutaj jest wiele zmian, które nie tylko to uproszczą, ale przede wszystkim zasady wprowadzania aktów prawnych dotyczących sfery gospodarczej mają być uregulowane. I temu jest w dużej części poświęcony ten projekt. To jest coś, co przyświecało wielu klubom parlamentarnym, które prezentowały swoje programy, czy to w kampanii wyborczej, czy aktualnie mówią o tym, że to są bardzo istotne kwestie. W związku z powyższym każdy z tych 27 punktów zasługuje na to, aby pochylić się nad nim i przedyskutować go, a poza tym, aby wprowadzić go w życie.</u>
          <u xml:id="u-545.3" who="#MałgorzataWassermann">Oczywiście w ramach tych propozycji są takie zmiany, które nie wymagają specjalnie kosztów, to jest np. kwestia zmiany formy umowy leasingu. Zgadzam się z moim przedmówcą, iż nie istnieje dzisiaj żadne uzasadnienie tego, aby ta umowa miała być zawierana w formie pisemnej pod rygorem nieważności, podczas gdy w zasadzie większość umów dzisiaj jest zawierana w formie elektronicznej. To są takie zmiany, które wymagają tylko dobrej woli, a nie wymagają kosztów.</u>
          <u xml:id="u-545.4" who="#MałgorzataWassermann">Oczywiście są też zmiany, które w jakikolwiek sposób będą — czy mniejszy, czy większy — kosztowne. Przed nami prace, będziemy na ten temat rozmawiać, ale są za to bardzo wyczekiwane przez społeczeństwo. To jest choćby kwestia obniżenia VAT-u, jeżeli chodzi o ubranka dziecięce z 23% do 5%. Jak wszyscy wiemy, jest to zmiana, na którą Unia Europejska wyraża zgodę, bo to w takim przypadku jest również dość istotne.</u>
          <u xml:id="u-545.5" who="#MałgorzataWassermann">Szanowni Państwo! Są też zmiany takie jak w samorządowych kolegiach odwoławczych. Zgadzam się, iż te propozycje zawarte w projekcie bardzo dobrze odpowiadają tym zapotrzebowaniom, ale też odpowiadają na głosy środowiska, które mówi o tym, że jest przeciążone. Zdając sobie sprawę z tego, że ciężko jest pozyskać środki na to, aby zatrudnić nowe osoby, możemy przecież zmienić też troszkę formę orzekania. Projekt jest w tym zakresie bardzo elastyczny. Projektodawca chciałby, aby zasadą było 1-osobowe orzekanie, ale też skład samorządowego kolegium odwoławczego w każdej chwili może zawnioskować o to, iż z uwagi na zawiłość sprawy będzie ona rozpatrywana w 3-osobowym składzie.</u>
          <u xml:id="u-545.6" who="#MałgorzataWassermann">Szanowni Państwo! My za naszych rządów przez te 8 lat bardzo staraliśmy się aktywizować społeczności zorganizowane w kołach gospodyń wiejskich. Stąd powiedziałabym z wielką radością przyjmiemy rozwiązanie, iż dojdzie do podwyższenia progu przychodów ze 100 tys. zł do 300 tys. zł dla tych organizacji, które prowadzą działalność pożytku publicznego i wolontariuszy oraz przede wszystkim kół gospodyń wiejskich. Myślę, że przy galopującej inflacji nie trzeba tego w sposób specjalny uzasadniać.</u>
          <u xml:id="u-545.7" who="#MałgorzataWassermann">Są też zmiany, które będą też istotne z punktu widzenia osób np. posiadających samochody. To jest możliwość czasowego wyrejestrowania samochodu, a co za tym idzie — nieopłacania obowiązkowego ubezpieczenia. Wszyscy wiemy, że niektórzy ludzie dysponują kilkoma samochodami, samochodami sportowymi, wersjami letnimi, przyczepami np. kempingowymi czy też tego typu pojazdami, z których korzystają okresowo. Niektórzy mieszkają dużą część roku poza granicami kraju. Dla nich to będzie bardzo duże ułatwienie.</u>
          <u xml:id="u-545.8" who="#MałgorzataWassermann">Dużo zmian, dużo propozycji dobrych dla obywateli, dobrych dla przedsiębiorców, wymagających tylko dobrej woli. W związku z powyższym Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera zgłoszony projekt. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-545.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Marię Małgorzatę Janyską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#MariaMałgorzataJanyska">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Poselski projekt ustawy autorstwa posłów klubu PiS-u o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, druki nr 558 i 558-A, to zbiór różnych, jak już powiedziano, regulacji w 27 ustawach, którego elementów nie łączy wbrew pozorom tytuł, czyli ograniczenie biurokracji czy barier prawnych. To są w zdecydowanej większości zmiany regulacyjne w ustawach, mimo że pan poseł wnioskodawca jest przeciwny presji regulacyjnej.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#MariaMałgorzataJanyska">Te zmiany — przypomnę — to jest właściwie projekt, który w poprzedniej kadencji był już złożony m.in. przez pana w druku nr 3502, ale nie został poddany pracy Sejmu. Mimo że był tak świetny, tak pilny, tak potrzebny, to jednak nie został przez pana rząd skonsultowany.</u>
          <u xml:id="u-547.2" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: To był lipiec.)</u>
          <u xml:id="u-547.3" who="#MariaMałgorzataJanyska">Proszę pana, pan mówi, że to był lipiec, ale wy potrafiliście w ciągu jednego posiedzenia Sejmu zrobić trzy czytania. Był tak świetny, to trzeba było nad nim pracować.</u>
          <u xml:id="u-547.4" who="#MariaMałgorzataJanyska">A może dlatego, proszę państwa, że nawet rząd stwierdził, że projekt oprócz kilku pozytywnie ocenionych, ale niewiele znaczących rozwiązań, wywołał także kontrowersje i opinie negatywne. Przypomnę: zmiany w ustawie o broni i amunicji, w ustawie o obronie Ojczyzny, o gospodarce nieruchomościami, o ochronie przyrody, o odpadach, o ułatwieniach w przygotowywaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących, o podatku od towarów i usług czy w Kodeksie cywilnym.</u>
          <u xml:id="u-547.5" who="#MariaMałgorzataJanyska">Obecnie projekt został złożony ponownie, z niewielkimi korektami w stosunku do tej wersji, o której mówiłam, z druku nr 3502 z poprzedniej kadencji, ale z korektami, jak się domyślam, wynikającymi z kontrowersji, a nie z urealnienia, dostosowania do rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-547.6" who="#MariaMałgorzataJanyska">Przypomnę, że w tamtej wersji był — na szczęście z tego zrezygnowaliście — udział dzieci w polowaniach…</u>
          <u xml:id="u-547.7" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Pani myli dwie ustawy.)</u>
          <u xml:id="u-547.8" who="#MariaMałgorzataJanyska">…była propozycja sprzecznego z konstytucją uregulowania tworzenia samorządu architektów i inżynierów budownictwa, dopuszczenia ingerencji administracyjnych czy uznania za ważną przyczynę posiadania broni — dzisiaj na szczęście pan z tego się wycofał — chęć udziału…</u>
          <u xml:id="u-547.9" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Ale to nie o tej ustawie, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-547.10" who="#MariaMałgorzataJanyska">…w potencjale obronnym państwa. I dobrze, że chociaż to wykreśliliście.</u>
          <u xml:id="u-547.11" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Ale to jest inna ustawa, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-547.12" who="#MariaMałgorzataJanyska">Nadmienić należy, że projekt nie zawiera, mimo że wywołuje, żadnych skutków regulacji, nie był konsultowany i w takiej wersji właściwie nie da się nad nim pracować. Ten projekt nie stanowi niemal żadnej wartości deregulacyjnej. Jeszcze raz podkreślę: jest w tej kategorii, którą pan określił presją regulacyjną.</u>
          <u xml:id="u-547.13" who="#MariaMałgorzataJanyska">Panie Pośle! Jeszcze na koniec powiem, że bardzo mnie pan wzruszył troską o wzmocnienie roli rzecznika MŚP, także w opiniowaniu aktów prawnych, dlatego że, jeśli pan sobie przypomina, składałam na posiedzeniu komisji deregulacji, w której pracowaliśmy razem, bardzo szerokie propozycje w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-547.14" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Widzi pani, że uwzględniłem.)</u>
          <u xml:id="u-547.15" who="#MariaMałgorzataJanyska">Pan nawet przez sekundę przy tym się nie zatrzymał. Odrzuciliście to, nie czytając, nie analizując tego. Taka była wasza praca, a dzisiaj udajecie, że chcecie ograniczać biurokrację i likwidować bariery prawne. To jest hipokryzja, ale mimo to w komisjach pewnie się nad tym pochylimy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-547.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Izabelę Bodnar, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić stanowisko dotyczące projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, druki nr 558 oraz 558-A.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#IzabelaBodnar">Projekt ustawy w założeniu ma na celu wprowadzenie zmian deregulacyjnych, które skrócą procedury ważne z punktu widzenia samorządów czy przedsiębiorców. Zdaniem wnioskodawcy projekt wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym oraz postulatom zgłaszanym m.in. właśnie przez rzecznika małych i średnich przedsiębiorców, rzecznika praw obywatelskich, Krajową Radę Notarialną czy samorządowe kolegia odwoławcze.</u>
          <u xml:id="u-549.2" who="#IzabelaBodnar">Na co dzień wszyscy borykamy się z rozbudowaną biurokracją, procedurami, które czasami niepotrzebnie przeciągają procesy decyzyjne, opóźniając tym samym działania przedsiębiorców, samorządów, podwyższając koszty prowadzenia działalności gospodarczej czy zmniejszając jej efektywność. Chyba wszyscy się z tym zgodzimy.</u>
          <u xml:id="u-549.3" who="#IzabelaBodnar">Cieszę się, że ktoś — w tym przypadku posłowie Prawa i Sprawiedliwości — zainteresowali się tematem upraszczania życia przedsiębiorcom. Dziwić może jedynie fakt, że zrobiliście to państwo po wprowadzeniu Polskiego Ładu, który tylko w ubiegłym roku doprowadził do zamknięcia bądź zawieszenia 600 tys. polskich firm, a od samego początku wprowadzenia dotknęło to grubo ponad 1 mln polskich przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-549.4" who="#IzabelaBodnar">Dziwi to, że najpierw dociążyliście państwo tak przeogromnie polskich przedsiębiorców tym absolutnie niedopracowanym, nieskonsultowanym z nimi projektem, jakim był Polski Ład, podnieśliście składkę zdrowotną, zesłaliście, zrobiliście im istny Armagedon legislacyjny, prawny, przez który do tej pory przedsiębiorcy dostają gęsiej skórki, a nagle zreflektowaliście się i chcecie teraz rzeczywiście upraszczać im życie.</u>
          <u xml:id="u-549.5" who="#IzabelaBodnar">Przygotowany projekt przewiduje wprowadzenie zmian w aż 27 ustawach. Jest bardzo, bardzo szeroki. Zakłada m.in. — może nie będę tutaj wszystkiego wymieniać, bo pan poseł Wróblewski już bardzo dobrze i szeroko to opisał — obniżenie VAT na odzież i obuwie dziecięce z 23% do 5%, umożliwienie zawarcia umowy leasingu w formie elektronicznej, częściowe zniesienie obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego przy obrocie nieruchomościami. Co tu jeszcze mamy? Wprowadzenie rocznego, a nie jak obecnie miesięcznego limitu przychodu uprawniającego do prowadzenia działalności nieewidencjonowanej, wprowadzenie możliwości orzekania przez samorządowe kolegia odwoławcze w niektórych sprawach w składach jednoosobowych i obradowania w trybie zdalnym, w ustawie o ochronie przyrody zaproponowano skrócenie czasu trwania procedury umożliwiającej usunięcie drzew itd.</u>
          <u xml:id="u-549.6" who="#IzabelaBodnar">Jak widzimy, ustawa jest bardzo, bardzo szeroka i porusza bardzo duże obszary tematyczne, obszary o bardzo dużym rozstrzale tematycznym, czyli od tych ubranek i bucików dziecięcych poprzez schrony, podatki, broń, drzewa, sport, ZUS, odpady aż po koła gospodyń wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-549.7" who="#IzabelaBodnar">Wnioskodawca podał, że z uwagi na ekonomikę procesu legislacyjnego zasadne jest procedowanie nad jednym projektem ustawy, choć jako klub parlamentarny Polski 2050 mamy pewne wątpliwości, czy jedna szeroka ustawa będzie właściwa, by uporządkować tak wiele tematów z absolutnie różnych obszarów. Mamy obawy, że ustawa wprowadzająca dla jednych ustaw 14-dniowe vacatio legis, dla innych — miesięczne, a w przypadku jeszcze innych wprowadzająca je od początku przyszłego roku spowoduje jeden wielki chaos. Przewidywane skutki ustawy opisane są w niej bardzo krótko, żeby nie powiedzieć lakonicznie. Widać, że ustawa stworzona przez PiS, nie licząc niektórych słusznych punktów, jest bardzo mocno niedopracowana. Taki trochę Nowy Ład — wersja powyborcza. W zakresie zmniejszenia VAT-u na odzież czy obuwie dziecięce z 23% na 5% ogranicza nas prawodawstwo unijne, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-549.8" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Ale właśnie komisja się na to zgodziła.)</u>
          <u xml:id="u-549.9" who="#IzabelaBodnar">Ale przede wszystkim trzeba zapytać rządu, czy stać nas na takie zmiany.</u>
          <u xml:id="u-549.10" who="#IzabelaBodnar">Jakie skutki gospodarcze przyniesie podwyższenie w tym zakresie przychodów dla ryczałtowców? Jakie będą obciążenia budżetu z tytułu proponowanych przez państwa zmian? Na te pytania nie uzyskujemy tutaj żadnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-549.11" who="#IzabelaBodnar">Trudno też nazwać te zmiany ograniczeniem biurokracji, ponieważ to postulaty, które ciągną za sobą bardzo poważne konsekwencje finansowe. O ile się zgadzamy, że biurokracja to wróg przedsiębiorczości, o tyle uważamy, że tak głębokie zmiany, tak kosztowne dla budżetu powinny być przeprowadzane przez rząd, a nie taką wrzucającą do jednego worka inicjatywą poselską. Jako klub parlamentarny uważamy, że jest niedopracowana, jednak z szacunku dla państwa pracy i z uwagi na to, że znajdują się tam zapisy, które są warte rozważenia, również jesteśmy za tym, aby przekierować tę ustawę do dalszych prac w Komisji Gospodarki i Rozwoju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-549.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mirosława Orlińskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi przedstawię stanowisko odnośnie do poselskiego projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#MirosławAdamOrliński">Rzeczywiście zgadzam się z panią poseł Bodnar, która mówi, że tytuł tego poselskiego projektu jest arcyciekawy — o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych. Natomiast jeśli spojrzymy na cały ten pakiet, to jest to deregulacja blisko 30 ustaw z tak naprawdę różnych dziedzin życia społecznego i gospodarczego. Część z tych propozycji to kopia projektu złożonego jeszcze za czasów działania Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji, która działała w poprzedniej kadencji Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-551.2" who="#MirosławAdamOrliński">Warto podkreślić, że te zmiany rzeczywiście obejmują przeróżne dziedziny. Przedstawił to pan poseł Wróblewski — od zmian w Prawie o ruchu drogowym, które mają umożliwić czasowe wycofanie z ruchu dowolnie zarejestrowanego pojazdu, poprzez ustawę o broni i amunicji, zniesienie obowiązku zawierania umów OC w kwestii pojazdów porzuconych, które zostały przejęte przez samorządy, zmiany w ustawie o rzeczach znalezionych, obniżenie stawki podatku od towarów i usług na odzież i obuwie dziecięce, o której też tutaj mówiliśmy, skrócenie pewnych terminów administracyjnych, poprzez rzadsze niż obecnie podejmowanie przez rady powiatów uchwał w sprawie opłat za usuwanie statków i innych obiektów pływających, co przecież wynika z prawa miejscowego, przywrócenie gminom autonomii w określaniu minimalnej liczby miejsc parkingowych, które miałyby być zrealizowane w ramach inwestycji mieszkaniowych, uelastycznienie projektu powierzchni handlowych, usługowych, poprawę funkcjonowania samorządowych kolegiów odwoławczych, o czym też była mowa, po przyznanie gminom kompetencji do częściowego zwalniania z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-551.3" who="#MirosławAdamOrliński">Zakres tych wszystkich pomysłów regulacji jest naprawdę ogromny i myślę, że bardzo trudno to w jakimś stopniu ujednolicić i usystematyzować, choć na pewno niektóre z tych pomysłów wymagają dyskusji. Myślę, że rząd także pracuje nad częścią z tych rozwiązań. Rzeczywiście nie jest to uporządkowane, nie jest to może jakoś ułożone zgodnie z taką logiką prawniczą, ale myślę, że jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi chcemy pochylić się nad częścią z tych rozwiązań, także rozumiejąc być może absurdalność niektórych podejść do tego tematu, więc składamy wniosek, aby skierować ten projekt do prac w Komisji Gospodarki i Rozwoju. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-551.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Arkadiusza Sikorę z klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#ArkadiuszSikora">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! W imieniu klubu Lewicy chciałbym przedstawić państwu stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, druki nr 558 i 558-A.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#ArkadiuszSikora">Faktycznie, projekt jest bardzo obszerny, ale mam takie wrażenie, że jest nie do końca dopracowany i lekko chaotyczny. Według wnioskodawców nadrzędnym celem projektu jest poszerzenie wolności obywateli, w tym przedsiębiorców. Być może idea jest słuszna, ale diabeł oczywiście tkwi w szczegółach. I tak wnioskodawcy informują, że w konsekwencji zapisy tej ustawy wprowadzają zmiany w blisko 30 ustawach, 27, jednakże w wielu sytuacjach nie informują nas oni o skutkach finansowych, które niosą za sobą te zmiany, zarówno dla budżetu państwa, jak i dla samych obywateli czy też samorządów. Oczywiście my np. takich zmian nie możemy poprzeć.</u>
          <u xml:id="u-553.2" who="#ArkadiuszSikora">Jako przykład podam art. 11 projektu, gdzie jest proponowana zmiana w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych. Proponowana jest likwidacja ograniczenia czasowego — w tej chwili jest do 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy, podczas których możliwe jest korzystanie z tzw. małego ZUS plus. Gdyby proponowana zmiana przepisu weszła w życie, ulga mały ZUS plus przysługiwałaby uprawnionym przedsiębiorcom bezterminowo, a to byłaby zmiana bezpośrednio wpływająca na przyszły stan Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i w konsekwencji szerzej — finansów państwa. Tutaj ewidentnie nawet wnioskodawca nie wskazuje wysokości ubytków w budżecie państwa z tego tytułu. Wnioskodawca nie informuje także potencjalnych osób, które z tego zapisu skorzystają, o skutkach finansowych w przyszłości dla samych zainteresowanych, a wynikających z płacenia niższych składek, które niewątpliwie obniżą wysokość otrzymywanych środków w przyszłości przez tych przedsiębiorców, a w skrajnych przypadkach mogą nawet doprowadzić do nieuzyskania przez ubezpieczonego uprawnień do najniższego świadczenia emerytalnego. Taki zapis nie tylko ogranicza biurokrację, ale przede wszystkim ma destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie całego systemu emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-553.3" who="#ArkadiuszSikora">Ale żeby nie było tak, że wszystkie te zapisy idą w złym kierunku. Bo tak nie jest. Są propozycje, które warte są zastanowienia, jak choćby przyznanie radom gmin kompetencji do częściowego zwalniania z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, jeżeli właściciel nieruchomości nie wytwarza popiołów paleniskowych. To może stanowić zachętę do zmiany stosowanych systemów ogrzewania na bardziej ekologiczne, takie, w których nie są wytwarzane popioły paleniskowe. Przyczyni się to nie tylko do ochrony środowiska, ale także pozwoli mieszkańcom na realne oszczędności.</u>
          <u xml:id="u-553.4" who="#ArkadiuszSikora">Niemniej jednak, gdy patrzy się na ogół proponowanych zmian i po zapoznaniu się z opiniami Związku Powiatów Polskich, Polskiej Izby Ubezpieczeń, Biura Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, większość tych zmian niesie za sobą konsekwencje finansowe zarówno dla budżetu państwa, jak i dla budżetów JST. Brak na tym etapie choćby podstawowych wyliczeń niosących te konsekwencje finansowe powoduje, że nie jesteśmy w stanie oszacować dzisiaj skutków, które zapisy te za sobą będą niosły. Dlatego konieczne jest dostarczenie choćby przybliżonych wyliczeń kwotowych dla proponowanych zmian w przepisach.</u>
          <u xml:id="u-553.5" who="#ArkadiuszSikora">Tak jak przedstawiciele poprzednich klubów uznajemy jednak, że warto nad tym projektem popracować, i będziemy głosowali za skierowaniem go do dalszych prac w komisjach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-553.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Przemysława Wiplera z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#PrzemysławWipler">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, nad którym mamy rozpocząć pracę, to ustawa deregulacyjna, to ustawa, która upraszcza, ma upraszczać życie Polaków, ma wycinać z prawa niepotrzebne przepisy, ma ułatwiać nam procedowanie przed urzędami. Jako taka zasługuje jak najbardziej na dalszą pracę.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#PrzemysławWipler">Ta ustawa to jednak — musimy sobie uczciwie to powiedzieć — groch z kapustą. To może i dobry groch z kapustą, ale groch z kapustą. Wygląda to, jakby komuś zostały resztki z iluś różnych potraw, wpakował to do jednego kotła i postanowił nam tutaj, w Wysokiej Izbie zaserwować. Te przepisy są od Sasa do Lasa: począwszy od rozsądnych przepisów, żeby w drodze elektronicznej można było zawrzeć umowę leasingową — po doświadczeniach zamykania gospodarki, odcinania Polaków od normalnego życia jest jasne, że im więcej rzeczy będziemy mogli w taki sposób, w drodze podpisu elektronicznego załatwić, tym lepiej — są tam jednocześnie przepisy dotyczące pozwoleń na broń, wycinania drzew, są przepisy dotyczące formy prawnej czynności: ułatwienie działań przed notariuszami, a skończywszy na obniżeniu VAT-u na ubranka dla najmłodszych, najmniejszych dzieci. Praktycznie każdy z tych punktów jest punktem, nad którym można dyskutować. Jeżeli uda się przynajmniej część tych poprawek, część tych przepisów uchwalić, wprowadzić do porządku prawnego, będziemy z tego zadowoleni, będziemy uważali, że życie Polaków stanie się w jakichś małych, drobnych sprawach prostsze. To jest element zdrowego trendu, który, mamy nadzieję, będzie miał miejsce w najbliższych latach na świecie. To są takie działania, które zapowiada w Stanach członek administracji Trumpa pan Elon Musk. Ale to jest kropla w morzu potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#PrzemysławWipler">To jest dobry moment, żebyśmy sobie zadali pytanie, dlaczego mając 8 lat na takie ruchy, na tego rodzaju działania, nie zdążyliście tak naprawdę tego uchwalić. To jest ustawa spadkowa. To jest owoc prac komisji deregulacyjnej, której prace zaczęły się za późno, ustawa, która była wewnątrz waszego klubu parlamentarnego, jak rządziliście Polską, drodzy koledzy i koleżanki z Prawa i Sprawiedliwości, wewnętrznie blokowana. I teraz nam ją serwujecie jako posłowie opozycji, największego klubu, ale jednak opozycyjnego. To są zmiany dobre, rozsądne, dlatego chcemy nad nimi pracować, chcemy nad nimi dyskutować. Jeżeli nie będzie większości dla całej tej ustawy, uchwalmy chociaż część z niej.</u>
          <u xml:id="u-555.3" who="#PrzemysławWipler">Pamiętam, gdy jeszcze jako poseł Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość robiłem z Jarosławem Kaczyńskim konferencję prasową, w której mieliśmy przekreślone cyferki 23 i pokazywaliśmy, że VAT na te ubranka powinien wynosić 8%. To było na wiosnę 2012 r. W latach 2015–2023 mieliście absolutną większość, mieliście swojego prezydenta. O notyfikację do Komisji Europejskiej, która pozwoli nam na zastosowanie środka specjalnego, czyli odejście w tym konkretnym przypadku od stawki podstawowej i zastosowanie stawek obniżonych, mogliście wystąpić zaraz po wygranych wyborach. Tym bardziej że konferencję w tej sprawie robiłem z niejaką ówczesną wiceprezes waszej formacji, a późniejszą premier panią Beatą Szydło. Ani ona nie wystąpiła, ani za jej rządu nie wystąpiono o notyfikację, która pozwoliłaby na obniżenie VAT-u na ubranka dla dzieci, ani nie zrobiono tego przez kolejne lata. Notyfikację uzyskaliście w taki sposób, że nie wprowadziliście tej ustawy. Może dlatego, że pan premier Mateusz Morawiecki pisał w mailach do pań minister odpowiedzialnych za politykę prorodzinną, że proponuje, żeby teraz składać jakieś tańsze propozycje, ponieważ pomimo tych bardzo drogich, czyli 500+ i innych tego rodzaju rozwiązań, demografia niespecjalnie się poprawiła, tak delikatnie mówiąc.</u>
          <u xml:id="u-555.4" who="#PrzemysławWipler">Rozumiem, że w chwili obecnej rząd z tych samych powodów, dla których rząd Prawa i Sprawiedliwości nie chciał obniżyć realnie VAT-u na ubrania dla maluszków, też może nie poprzeć tej ustawy. Tak, to jest najdroższe ze wszystkich tych rozwiązań, które ma realne, prawdziwe skutki budżetowe w prawdziwych liczbach, prawdziwych kwotach. Ale pracujmy nad wszystkim, pracujmy również nad tym.</u>
          <u xml:id="u-555.5" who="#PrzemysławWipler">Mamy nadzieję, że te prace pójdą sprawniej, że ustawa nie będzie mrożona. Cieszę się, że dzięki poprawce posłów Konfederacji wprowadzono w regulaminie Sejmu zasadę, zgodnie z którą drugie czytanie musi odbyć się w trakcie 9 miesięcy od zakończenia pierwszego. Mamy nadzieję, że w trakcie najbliższych 9 miesięcy zakończymy drugie czytanie i dokończymy pracę nad tą ustawą przynajmniej w części. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-555.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się 19 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#MonikaWielichowska">W międzyczasie, zanim rozpoczniemy jeszcze tę serię pytań, chciałabym poinformować, że do oświadczeń poselskich zapisało się prawie 40 parlamentarzystów. Chciałabym państwu przypomnieć, że jeżeli chcecie, to możecie oświadczenia złożyć na piśmie. Ale jeśli chcecie się oświadczać tutaj, na mównicy, to oczywiście serdecznie zapraszam. Czas nie będzie długi, więc bardzo proszę skrótowo potraktować swoje oświadczenia.</u>
          <u xml:id="u-556.5" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zadania pytania zapraszam pana posła Mateckiego. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-556.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Annę Gembicką. Też nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-556.7" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Prawo i Sprawiedliwość, który jest.</u>
          <u xml:id="u-556.8" who="#MonikaWielichowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ograniczenie biurokracji i uproszczenie przepisów prawnych to kluczowe wyzwania współczesnych systemów administracyjnych. Lawinowy wzrost liczby nowych regulacji prawnych często zamiast wspierać obywateli i przedsiębiorców, prowadzi do większych trudności w ich codziennym funkcjonowaniu. Nadmierna liczba obowiązków administracyjnych, skomplikowane procedury i często niespójne przepisy są nie tylko źródłem frustracji, ale również barierą dla rozwoju gospodarczego i efektywności działań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#BartłomiejDorywalski">Idee ograniczenia biurokracji są szczególnie ważne w kontekście budowania przyjaznego otoczenia prawnego, które wspiera innowacje, rozwój przedsiębiorczości oraz zwiększa efektywność działania administracji. Dążenie do zmniejszenia liczby przepisów, uproszczenia procedur oraz eliminacji zbędnych barier prawnych nie tylko pozwala na oszczędność czasu i środków, ale również wzmacnia zaufanie obywateli do instytucji państwowych.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#BartłomiejDorywalski">Ograniczenie biurokracji, o którym mowa w procedowanym projekcie ustawy, powinno być priorytetem legislacyjnym, który wpływa na podniesienie konkurencyjności gospodarki oraz jakości życia społeczeństwa. Pytanie: Czy projekt uwzględnia ewentualne trudności, jakie mogą się pojawić w trakcie dostosowywania organów administracji publicznej do nowych przepisów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poseł Bartłomiej Wróblewski postawił fundamentalne pytanie: Czy państwo i jego siermiężne ramię administracyjno-prawne będą służyły ludziom, czy będą im przeszkadzały w życiu?</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#GrzegorzLorek">Podam państwu taki przykład z Wielkiej Brytanii. Dzwoni urzędnik skarbowy do obywatela i mówi: szanowny panie, nie skorzystał pan z dobrodziejstw przepisów. No właśnie, czy coś takiego jest możliwe w naszym kraju? Uważam, szanowni państwo, że nie powinniście panu sprawozdawcy zazdrościć ustawy, tylko powinniście zabrać się do konkretnej pracy. Wiele tych rozwiązań jest bardzo korzystnych i dobrych dla obywateli i mam nadzieję, że nie będzie tak, jak powiedział jeden z moich przedmówców, że będziemy czekać 9 miesięcy. Uważam, że ustawa w wielu elementach jest bardzo dobra i oczekiwana przez społeczeństwo. Wysoka Izbo, czas do szybkiej pracy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Kryja, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#AndrzejKryj">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każda zmiana, która ułatwi życie i działalność przedsiębiorcom, a szerzej mówiąc: Polakom, jest potrzebna, jest oczekiwana. Dobrze, że dzisiaj zajęliśmy się projektem tej ustawy. Szkoda tylko, że nad projektem złożonym w lutym tego roku procedujemy 9 czy 10 miesięcy później, a przecież te zmiany są bardzo korzystne.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#AndrzejKryj">Podam jeden przykład: zwiększenie z 2 mln euro do 3 mln euro limitu przychodów, który umożliwia płacenie ryczałtowego podatku dochodowego. Do tego, że ta zmiana będzie korzystna, nie muszę chyba nikogo na tej sali przekonywać. I tu, proszę państwa, optymistyczne jest to, że wszystkie kluby chcą procedowania nad tym projektem w komisjach. Natomiast obawiam się tego, że rząd na zasadzie: nie, bo nie będzie robił wszystko, żeby tego projektu nie uchwalić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-561.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projektowana ustawa ma bardzo duże znaczenie dla usprawnienia funkcjonowania różnych aspektów życia gospodarczego i wiele pozytywnych zmian przewiduje. Ja mam dwa zasadnicze pytania odnośnie do projektowanych przepisów. W zmianach dotyczących zmiany ustawy o gospodarce nieruchomościami jest przepis, w którym dodatkowy pkt 14 będzie umożliwiać dokonanie podziału nieruchomości niezależnie od ustaleń planu miejscowego, a w przypadku braku planu — niezależnie od decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W przypadku tzw. wuzetek sprawa jest dla mnie jasna, ponieważ podstawowym obowiązkiem samorządu terytorialnego jest kształtowanie ładu przestrzennego w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Tak rzeczywiście jest choćby w procedowanej ustawie — Prawo lotnicze, że 20 lat w danym miejscu nie ma planu przestrzennego i próbuje się forsować lobbystyczne wrzutki. Natomiast tutaj może być pewien problem, jeśli chodzi o umożliwienie dokonania podziału nieruchomości niezależnie od tego, co mówi plan miejscowy. A więc to troszeczkę może być w sprzeczności. Jak zamierzacie państwo wyeliminować tę wątpliwość. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Mimo że tytuł poselskiego projektu ustawy jest zachęcający, to złożona nowelizacja odnośnie do 27 ustaw jest w dużej mierze niedopracowana i nieaktualna, ponieważ zawiera propozycje rozwiązań, które obecny Sejm już przyjął. Np. podam proponowaną zmianę w art. 15 dotyczącą ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, gdzie państwo proponujecie zmianę art. 10a tej ustawy w taki sposób, że wnosicie o podniesienie ze 100 tys. do 300 tys. kwoty uprawniającej organizacje pozarządowe do prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów. Jednak obecny Sejm, proszę państwa, ten próg podniósł do 1 mln i on już wszedł w życie, tak że to jest dalece nieaktualne i bezprzedmiotowe.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#BożenaLisowska">Podobnie w art. 26 w ustawie o kołach gospodyń wiejskich proponujecie państwo adekwatne rozwiązanie, które obecny Sejm także już przyjął.</u>
          <u xml:id="u-565.2" who="#BożenaLisowska">Szanowni Państwo! Pewne zapisy tej ustawy są zatem bezprzedmiotowe, a co do innych chętnie będę współpracować.</u>
          <u xml:id="u-565.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Wosia, Prawo i Sprawiedliwość</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#MichałWoś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#MichałWoś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszystkie siły polityczne, od prawa do lewa, czy środek, czy ludowcy, czy konserwatyści, wszyscy mówią o tym, że gospodarka jest przeregulowana, że jest potrzebna deregulacja w zakresie procedur, że jest potrzebna deregulacja w zakresie biurokracji. Dzisiaj mamy, szanowni państwo, już rok, jak rządzi Donald Tusk, jak rządzi ta koalicja. Naobiecywali przedsiębiorcom, naobiecywali Polakom, naobiecywali obywatelom, a nie robią nic. Donald Tusk musi służby specjalne wysyłać, odwracać uwagę opinii publicznej igrzyskami, bo nie zajmujecie się konkretami, waszymi konkretami.</u>
          <u xml:id="u-567.2" who="#MichałWoś">Pan poseł Wróblewski z zespołem wykonał gigantyczną pracę i przyniósł tutaj bardzo dobrą ustawę. Dlatego apel do Wysokiej Izby, żeby nad tą ustawą szybko pracować, szybko procedować, jak najszybciej spowodować, żeby stała się obowiązującym prawem, bo ona ułatwi życie Polakom. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-567.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Andrzej Gawron, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Właśnie nad takimi ustawami powinien pracować Sejm. Chodzi o takie ustawy, które upraszczają przepisy, które burzą pewne zagmatwanie w biurokracji. Chodzi o takie przepisy, które są po prostu dla dobre dla obywateli, dla przedsiębiorców. I na tym chciałbym się skupić.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#AndrzejGawron">Wśród propozycji, które zostały w tej ustawie zgłoszone, jest ulepszenie małego ZUS plus. To jest element, który pomaga ok. 300 tys. przedsiębiorców, którzy z niego korzystają. W trudnych sytuacjach, kiedy firma ma problemy, jest to zmniejszenie ich obciążeń. Myślę, że zmiana tego okresu z 36 miesięcy na możliwość korzystania bezterminowo z małego ZUS to jest dobre rozwiązanie. Uważam też, że jeszcze ten limit, który obowiązuje w małym ZUS, 120 tys. przychodów, również powinien być zniesiony.</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#AndrzejGawron">Trzecia Droga obiecywała dobrowolny ZUS. Gdzie jest ten dobrowolny ZUS? Gdzie jest L4 płatne przez ZUS od pierwszego dnia dla przedsiębiorców? Uchwalmy te przepisy.</u>
          <u xml:id="u-569.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agatę Wojtyszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#AgataWojtyszek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa deregulacyjna przynosi wiele uproszczeń w różnych dziedzinach życia, w różnych ustawach i dziwi fakt, że tak długo czekaliśmy na to, abyśmy mogli o niej dzisiaj rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#AgataWojtyszek">Jedno z uproszczeń, które wprowadzi ta ustawa, związane jest z kołami gospodyń wiejskich i organizacjami pozarządowymi. Koła gospodyń wiejskich to wielki fenomen polskiej wsi. Mężczyźni i kobiety, którzy gromadzą się wokół koła gospodyń wiejskich, są naprawdę wielkim skarbem dla lokalnej społeczności. Prawo i Sprawiedliwość w 2018 r. wprowadziło ustawę, która wspierała finansowo koła gospodyń wiejskich. Jednak prowadzenie pełnej rachunkowości jest bardzo skomplikowane. Dlatego cieszy fakt, że ta ustawa przewiduje trzykrotne zwiększenie progu dla uproszczonej księgowości. Ale również ważne jest to, że takie samo rozwiązanie jest dla organizacji pozarządowych, które działają dla dobra społecznego i nie są nastawione na zysk. Zatem ta inicjatywa jest bardzo cenna i mam nadzieję, że nie będziemy czekać kolejnych 9 miesięcy na kolejne czytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-571.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-571.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jest zmienione.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Górską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#AgnieszkaGórska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To ważne zmiany legislacyjne zawarte w tym projekcie ustawy. One przede wszystkim pozwolą w znaczący sposób na ograniczenie biurokracji, która jest obciążeniem zarówno dla obywateli, w tym przedsiębiorców, jak i dla organów administracji publicznej.</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#AgnieszkaGórska">Jedną z propozycji jest usprawnienie działalności samorządowych kolegiów odwoławczych, a tym samym skrócenie czasu, jaki jest potrzebny obywatelom na ostateczne załatwienie sprawy. Rozwiązania te zawarte są w art. 5 niniejszego projektu ustawy. Samorządowe kolegia odwoławcze będą mogły orzekać w szczególnych przypadkach, w sprawach prostych, w sprawach niewymagających większego nakładu pracy czy nakładu czasu, w jednoosobowych składach. Natomiast Krajowa Reprezentacja SKO i składy orzekające wyznaczone do rozpoznawania spraw będą mogły zwoływać i odbywać posiedzenia, a także podejmować rozstrzygnięcia, w tym uchwały i decyzje, z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Przyjęcie tych rozwiązań pozwoli na przyspieszenie rozpatrywania odwołań od decyzji i stwierdzenia ich nieważności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#AgnieszkaGórska">Im szybciej przyjmiemy te rozwiązania, tym szybciej będą one służyć polskiemu społeczeństwu.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Grabczuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przedsiębiorczość powinna być polską racją stanu. Ograniczanie biurokracji jest konieczne.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zgoda.)</u>
          <u xml:id="u-577.2" who="#KrzysztofGrabczuk">Wszyscy na tej sali zgadzamy się co do tego. Jeśli weźmiemy jeszcze pod uwagę to, że dzisiaj mamy gospodarkę globalną, że każda firma musi konkurować de facto nie tylko w Europie, ale również na świecie, to te kraje zwyciężą — i ich przedsiębiorstwa zwyciężą — które bardziej uproszczą system podatkowy i cały system biurokratyczny i które rzeczywiście będą wspierać przedsiębiorczość. Wydaje mi się, że co do tego absolutnie na tej sali nie ma uwag. Czy należy to robić szybko? Niekoniecznie, trzeba robić to mądrze i trzeba zrobić to w sposób przemyślany. Państwo szybko wprowadziliście Polski Ład. Wykręcaliście rękę, wprowadzaliście niektóre przepisy wbrew zdrowemu rozsądkowi, co zakończyło się katastrofą. Później się z tego wycofaliście, ale tego, co uderzyło w polskich przedsiębiorców, nie dało się cofnąć. Głęboko wierzę, że nad projektem dla przedsiębiorców uda się pracować ponad podziałami partyjnymi, politycznymi i że uda się zrobić coś, co będzie słuszne na wiele lat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-577.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ograniczenie biurokracji to jest bardzo dobra zmiana, to są dobre przepisy i rzeczywiście powinniśmy tutaj wszyscy pracować nad tym projektem ustawy ponad podziałami. Cieszy mnie bardzo, że przedstawiciele poszczególnych klubów odnieśli się, można powiedzieć, prawie wszyscy, może nie w całości, ale w części pozytywnie. A więc to dobrze rokuje, jeśli chodzi o dalszą wspólną pracę nad tym projektem. Ten projekt będzie służył nie tylko przedsiębiorcom, nie tylko wielu instytucjom, ale również kołom gospodyń wiejskich, również osobom fizycznym. Np. jest taka propozycja zmian dla osób fizycznych, które wyjeżdżają poza granice naszego kraju na dłuższy okres i w tym czasie muszą płacić obowiązkowe składki za auta. W tym momencie ten projekt będzie pozwalał na to, że na czas określony osoby fizyczne będą miały możliwość wyrejestrować swoje auto — chodzi o czas, w którym nie będą z tego auta korzystać — i nie będą musiały ponosić obowiązkowych opłat. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-579.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-580.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#WładysławKurowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Posłanka Koalicji Obywatelskiej bardzo krytykowała tę propozycję, ale sami członkowie koalicji z żadnymi propozycjami polepszającymi byt przedsiębiorców polskich nie wychodzą. Ale już pomińmy to. Widzimy, że większość chce pracować nad tym projektem ustawy i to jest najważniejsze, chociaż pewnie daleko jeszcze do ideału. Ale przecież po to tu jesteśmy, i w komisjach również, żeby wypracować coś, co będzie przyjmowane i akceptowalne przez wszystkich, coś, co będzie najlepsze.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#WładysławKurowski">Natomiast chciałem zwrócić uwagę na jedną bardzo istotną rzecz, która się pojawia dwa razy w tym projekcie ustawy. Chodzi o działalność nieewidencjonowaną. Najważniejsze rzeczy są opisane w art. 24. Przypomnę, że to jest działalność, która nie jest działalnością gospodarczą, ale jest pewną aktywnością wielu Polaków, która też daje pewne przychody. Teraz jest tak, że ta działalność musi być monitorowana comiesięcznie, żeby nie przekroczyła 75%, najniższego uposażenia. Zmieniamy to na dziewięciokrotność i to w skali roku. Myślę, że to jest bardzo dobry krok, krok w dobrym kierunku, po to żeby ułatwić właśnie tę działalność gospodarczą.</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Projekt bardzo istotny w tamtej kadencji. Miałem przyjemność z panem przewodniczącym pracować w Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji. Udało się uchwalić dwie ustawy. Ta była trzecia, ale wtedy nie zdążyliśmy. Była złożona od razu w lutym już tej kadencji. 10 miesięcy czekaliśmy, żeby wpłynęła na to posiedzenie, żebyśmy mogli o niej zacząć rozmawiać, 10 miesięcy. Dlatego niektóre przepisy, te dwa dotyczące NGO czy kół, się zdezaktualizowały, bo w międzyczasie były procedowane inne ustawy. A więc, moi drodzy państwo, wielka prośba, nie mroźcie tyle ustaw, a będzie wszystko aktualne i te prace będą przebiegały szybciej. To jest taki apel, żebyśmy nie czekali kolejnych 9 miesięcy, bo ta ustawa jest już dobrze donoszona. Pora ją po prostu uchwalić i wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#PatrykWicher">A więc, moi drodzy państwo, świetne rozwiązania. Łamiemy pewne stereotypy urzędnicze, np. w przypadku ZUS-u. Ile osób cierpiało, miało problemy z ustaleniem swojej emerytury, renty, bo trzeba było to udowadniać, a wielki urząd zwalczał ich w tych staraniach. Dzisiaj to ZUS musi udowodnić swoje racje, to ZUS musi udowodnić, że komuś się nie należy świadczenie. A więc, moi drodzy państwo, trzeba zmieniać filozofię funkcjonowania administracji na korzyść podatników, na korzyść Polaków. Właśnie taki jest cel tej ustawy i w tym kierunku chcemy iść. I prosimy: powołajcie komisję do spraw deregulacji, z miłą chęcią w niej będziemy pracować. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-583.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Zofię Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#ZofiaCzernow">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Wszyscy są za tym, żeby usprawniać prawo, ale powiedzmy sobie wyraźnie i szczerze — szczególnie kieruję to do nowych posłów, bo o tym nie wiedzą — to nie jest wcale nowa ustawa. Ten projekt pana posła Wróblewskiego był w poprzedniej kadencji. Rząd PiS się nad tym zastanawiał, ale go nie przyjął.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, rząd się nie zastanawiał…)</u>
          <u xml:id="u-585.2" who="#ZofiaCzernow">Niestety go nie przyjął.</u>
          <u xml:id="u-585.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie zdążyliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-585.4" who="#ZofiaCzernow">Teraz projekt ten jest częściowo nieaktualny. Przede wszystkim jednak chcę zwrócić uwagę na to, dlaczego są tam pewne zapisy. Np. pośpiech legislacyjny w przypadku ustawy o obronie Ojczyzny, waszego projektu, spowodował, że ustawa w tej chwili jest niespójna i niejasna. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-585.5" who="#ZofiaCzernow">Po drugie, już była wycinka drzew — każdy, natychmiast, kiedy tylko sobie życzy. Ludzie błagali o to, żeby zapobiec takiej wycince. Dzięki temu troszeczkę ograniczyliście to prawo.</u>
          <u xml:id="u-585.6" who="#ZofiaCzernow">I ostatnia kwestia. W ciągu ostatnich 2 miesięcy rozmawiamy o sporcie. Tu są pomysły o sporcie. Dlaczego o tym nie rozmawiacie wtedy, kiedy rozpatruje się taką ustawę? To jest jakieś naprawdę dziwne podejście.</u>
          <u xml:id="u-585.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest pani za regulacją czy przeciw?)</u>
          <u xml:id="u-585.8" who="#ZofiaCzernow">Przede wszystkim Urząd Ochrony Danych Osobowych powinien to zobaczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Muszę przyznać, że jak zobaczyłem nazwę tej ustawy: ustawa o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, to się uśmiechnąłem, bo prawda jest taka, że jest to właściwie akt oskarżenia wobec waszych rządów. To oznacza tylko i wyłącznie przyznanie się do winy…</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Nie da się zrobić wszystkiego, zawsze i wszędzie.)</u>
          <u xml:id="u-587.2" who="#WitoldTumanowicz">…do tego, że podczas waszych rządów były nadmierna biurokracja i bariery prawne, skoro je właśnie w tym momencie musimy deregulować. I słusznie, że je będziemy deregulować, bo jako Konfederacja oczywiście… Każdy pomysł i każdą ustawę, które rzeczywiście te bariery będą znosić, będą ograniczać biurokrację, po prostu warto poprzeć, dlatego na pewno będziemy dalej pracować nad tą ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-587.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Płaczka, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Każda walka z niepotrzebnymi barierami prawnymi jest na wagę złota.</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-589.2" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Każda walka o ograniczanie biurokracji jest na wagę złota. Wszystko, co robimy, żeby ułatwić życie Polakom, jest na wagę złota — nawet jeżeli będziemy walczyć o to ułatwienie, wprowadzając dosyć ciekawą konstrukcyjnie ustawę, gdzie mamy trochę o ubezpieczeniach, trochę o drzewach, trochę o przedsiębiorstwach. Rozumiem ideę. To, czego nie znalazłem, to informacja, jaki ta ustawa będzie miała finansowy wpływ na budżet państwa. Zwracam się z prośbą o poinformowanie posłów i opinii publicznej, czy będziemy ewentualnie mieć oszczędności, a jeśli nie, to jaki to będzie koszt dla budżetu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-589.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, z którym jeszcze dzisiaj się nie widziałam na tej sali.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#ZbigniewBogucki">Bardzo mi miło.</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Poselski, Prawa i Sprawiedliwości, projekt ustawy deregulacyjnej to łamanie barier prawnych i ograniczanie biurokracji. Do pana posła z Konfederacji: tyle zrobiliśmy w czasie wojny na Ukrainie, COVID-u, tych wszystkich przeciwności, że naprawdę nie warto atakować Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-591.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Ta ustawa jest właśnie aktem oskarżenia.)</u>
          <u xml:id="u-591.3" who="#ZbigniewBogucki">Warto razem z nami, wspólnie zrobić tę ustawę, poprzeć tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-591.4" who="#ZbigniewBogucki">Jest tam takie ciekawe rozwiązanie. Byłem przedsiębiorcą 10 lat. Te pieczątki kojarzyły mi się z takim carskim urzędnikiem, który często był niepiśmienny, nie umiał czytać ani pisać, ale miał tę pieczęć, którą przystawiał, i to był autorytet carskiego państwa. Dzisiaj chcemy z tym zerwać. To jest bardzo proste rozwiązanie. Tak samo po co przynosić papier z rejestrów, takich jak KRS czy Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, skoro wszyscy mamy do tego dostęp? Nie tylko urzędnicy. Każdy z nas ma do tego dostęp.</u>
          <u xml:id="u-591.5" who="#ZbigniewBogucki">To są bardzo proste zmiany, które ułatwią życie nie tylko przedsiębiorcom, ale nam wszystkim. Zróbmy to razem, ponad podziałami, razem z Konfederacją, razem z Platformą, ze wszystkimi klubami, które są w tym Sejmie, dla dobra Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-591.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#MonikaWielichowska">Pana posła Rafała Webera nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym zakończyliśmy pytania.</u>
          <u xml:id="u-592.2" who="#MonikaWielichowska">Z odpowiedziami zmierzy się sekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii pan minister Michał Jaros.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#MichałJaros">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko rządu wobec tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#MichałJaros">Projekt stanowiska rządu wobec poselskiego projektu ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, druk nr 558, w listopadzie br. przeszedł proces uzgodnień, które Ministerstwo Rozwoju i Technologii prowadziło z innymi resortami. W najbliższym czasie zostanie skierowany do rozpatrzenia przez komitet stały Rady Ministrów. W związku z tym minister rozwoju i technologii na obecnym posiedzeniu Sejmu nie może przedstawić oficjalnego stanowiska rządu wobec tego projektu ustawy. Oczywiście zostanie ono przedłożone Wysokiej Izbie niezwłocznie po jego przyjęciu. Niemniej należy wskazać na następujące kwestie.</u>
          <u xml:id="u-593.2" who="#MichałJaros">Poselski projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, jak wskazują jego autorzy, ma na celu eliminowanie obciążeń prawnych dla obywateli, w tym dla przedsiębiorców, i przewiduje zmiany w ponad 20 ustawach. Samą inicjatywę zmniejszenia biurokracji i obciążeń należy traktować jako pozytywną oraz godną pochwały. Deregulacja stanowi jedno z najważniejszych zadań obecnego polskiego rządu. Stąd też w zaawansowanym stadium rządowego procesu legislacyjnego znajduje się opracowany w resorcie rozwoju i technologii projekt pierwszej ustawy deregulacyjnej dla przedsiębiorców. Liczę, że w bardzo niedługim czasie będziemy mieli przyjemność zaprezentowania go przed Wysoką Izbą.</u>
          <u xml:id="u-593.3" who="#MichałJaros">Wspomniany przeze mnie projekt rządowy w niektórych obszarach dotyka podobnej materii co projekt poselski, regulując ją jednak w lepszy, przejrzystszy i bardziej kompleksowy sposób. Jednocześnie pragnę zaznaczyć, że każda deregulacja musi pozostawać racjonalna, tak by wprowadzane nią rozwiązania nie stanowiły ryzyka dla takich uniwersalnych wartości, jak np. bezpieczeństwo publiczne, pewność obrotu gospodarczego, zdrowie czy ochrona środowiska.</u>
          <u xml:id="u-593.4" who="#MichałJaros">Zwracając się do autorów projektu, pragnę przekazać, że biorąc pod uwagę dotychczasowe doświadczenia z przygotowanymi przez państwa projektami antybiurokratycznymi, nabieram poważnych wątpliwości. Czy to nie w waszej wcześniejszej ustawie wprowadziliście takie rozwiązania w zakresie miejsc parkingowych, które windowały koszty budowy budynków mieszkalnych i w konsekwencji doprowadziły do ograniczenia inwestycji? Czy to nie w tej samej ustawie liberalizowaliście dostęp do broni? Czy wreszcie omal nie zabiliście swoimi pomysłami zbiórek publicznych na cele charytatywne — tak że na cito trzeba było procedować nad ustawą, która to odkręci?</u>
          <u xml:id="u-593.5" who="#MichałJaros">Brak kompetencji, rozeznania i wiedzy pomimo dobrych intencji, w co chcę głęboko wierzyć… Może to prowadzić do dobrych rozwiązań, aczkolwiek niektóre rozwiązania przedkładane Wysokiej Izbie przez komisję deregulacyjną niestety miały fatalne rezultaty, o czym wcześniej powiedziałem, jak chociażby wspomniane miejsca parkingowe, które wstrzymały inwestycje. Tym bardziej podkreślam, że proces zmniejszania barier musi się odbywać z głową. Musi to być racjonalne, musi to być przewidywalne. Musi to być ocenione z perspektywy nie wydarzenia, komisji czy konferencji prasowej, tylko realnych działań, których konsekwencje będą ponosili przedsiębiorcy, czy też zapisów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-593.6" who="#MichałJaros">Mając na uwadze to, co powiedziałem, nie dziwię się, że w ocenie właściwych resortów, która to ocena stanowić będzie podstawę rządowego stanowiska, zdecydowana większość pomysłów została przyjęta negatywnie. Wskazano liczne problemy praktyczne, które rozwiązania te będą wywoływać, czy też zagrożenia, które będą rodzić. Choć w ramach zaproponowanych zmian zdarzają się liczne wyjątki o mniejszym znaczeniowo charakterze, to nie przesłania to ogólnie negatywnego wydźwięku całości. Ze szczegółami, jak powiedziałem, będą państwo mieli okazję zapoznać się w oficjalnym rządowym stanowisku wobec projektu ustawy, niemniej jednak już teraz można chyba powiedzieć autorom: szanowni państwo, pozostawcie te sprawy w rękach profesjonalistów, którzy nie będą blokowali inwestycji, którzy nie będą stosowali barier biurokratycznych, mając na uwadze to, że przygotowujecie państwo projekty, które mają służyć deregulacji. W konsekwencji wcale nie służyły deregulacji, tylko służyły, powiedziałbym, wstrzymywaniu inwestycji i w jakimś stopniu niewychodzeniu naprzeciw przedsiębiorcom, a wręcz stwarzały im problem.</u>
          <u xml:id="u-593.7" who="#MichałJaros">W związku z tym, szanowni państwo, na tym etapie rząd nie będzie oceniał ani negatywnie, ani pozytywnie tego projektu ustawy. Natomiast bardzo proszę Wysoką Izbę o wstrzemięźliwość przy jego procedowaniu, dlatego że będzie duży pakiet deregulacyjny, który przedstawi Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Będzie on poważnym pakietem i pewnie nie ostatnim, który będzie przedstawiał rząd, któremu zależy na poprawie sytuacji polskich przedsiębiorców, ich funkcjonowaniu na rynku i poprawie w jakimś stopniu tego, co jest najważniejsze w polskich gospodarce, czyli funkcjonowania małych i średnich przedsiębiorstw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-593.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#MonikaWielichowska">Przedstawiciel wnioskodawców, pan poseł Bartłomiej Wróblewski.</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#BartłomiejWróblewski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym bardzo serdecznie podziękować za bardzo ciekawą dyskusję. Bardzo ciekawą i bardzo zgodną, dlatego że właściwie wszystkie strony sceny politycznej zauważyły, że przynajmniej część tych propozycji jest korzystna dla obywateli, dla przedsiębiorców, jest właściwie bezsporna.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#BartłomiejWróblewski">Do niektórych uwag, które tutaj zostały wyrażone, odniosę się za chwilę, ale zacznę od tego, panie ministrze — który jest czy już uciekł?</u>
          <u xml:id="u-595.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nigdy nie ucieka.)</u>
          <u xml:id="u-595.3" who="#BartłomiejWróblewski">Pan minister… O, jest, dobrze, to się bardzo cieszę. Chciałem przypomnieć piękne słowa o tym, że naśladownictwo jest najwyższą formą pochlebstwa. I właściwie to, co pan dzisiaj zrobił, to jest docenienie naszej pracy, bo w tym projekcie rządowym są skopiowane propozycje z naszego projektu ustawy. Ja się z tego cieszę, bo to jest potwierdzenie, że te zmiany są potrzebne. Ale przede wszystkim chciałem docenić, że mimo napięcia politycznego, które mamy w kraju od roku, tu jednak zgodnie dyskutowaliśmy, bo wiele osób rozumie, że musimy upraszczać, ciąć biurokrację, ułatwiać życie gospodarcze, ułatwiać życie obywateli.</u>
          <u xml:id="u-595.4" who="#BartłomiejWróblewski">Omówię uwagi, które kluby, koła i państwo posłowie zgłaszaliście. Pani poseł Janyska — bardzo doceniam jej pracę w Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji, ale w tym wypadku pomyliła dwie ustawy: tę, która została przyjęta w styczniu zeszłego roku, i tę, która jest obecnie. Z tego powodu trudno jest merytorycznie dyskutować, dlatego że bazowała na przepisach, które weszły w życie w poprzedniej kadencji. Ale doceniam to, że powiedziała: pochylimy się nad tym w komisjach. I doceniam to, że w poprzedniej kadencji złożyła propozycję uracjonalnienia procesu legislacyjnego, jeśli chodzi o prawo gospodarcze. My to samo robimy w tym projekcie, który został złożony w lipcu zeszłego roku. W związku z tym, że w lipcu zakończyły się prace merytoryczne, on już nie mógł zostać przyjęty w poprzedniej kadencji, ale na początku tego roku został złożony ponownie. Szkoda, że dopiero dzisiaj, po 10 miesiącach, jest pierwsze czytanie, ale lepiej późno niż wcale.</u>
          <u xml:id="u-595.5" who="#BartłomiejWróblewski">Pani poseł Izabela Bodnar z Polski 2050 zwróciła uwagę na rozstrzał tematyczny. Ten temat pojawiał się tu wielokrotnie. Później np. pan poseł Wipler o tym też mówił. Proszę państwa, teoretycznie rzecz biorąc, są dwie opcje deregulacyjne: sektorowa i przekrojowa. Sektorowa jest ciekawym pomysłem, czyli tak jakbyśmy chcieli upraszczać np. Prawo budowlane, deregulować albo Prawo ochrony środowiska, albo Prawo wodne. To jest ciekawy pomysł, tylko musicie państwo zwrócić uwagę, że bardzo niewiele jest przykładów w skali światowej, żeby komuś taka deregulacja sektorowa się udała. Ktoś spyta: dlaczego? Bo ministerstwa, tam gdzie jest skupiona wiedza na jakiś temat, są z natury rzeczy niechętne deregulacji, nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Dlatego realnie rzecz biorąc, to, co jest możliwe do zrobienia, to deregulacja przekrojowa: propozycje z różnych obszarów zgłaszanych przez obywateli, przedsiębiorców, przez organizacje, które zwracają uwagę na sprawy dla nich najbardziej uciążliwe.</u>
          <u xml:id="u-595.6" who="#BartłomiejWróblewski">Tak więc realnie mamy możliwość albo dokonywania deregulacji przekrojowej, albo porzucenia idei deregulacji, bo rządy, z bardzo niewielkimi wyjątkami w skali światowej, nie są w stanie same się wycofywać. Aparat administracyjny, który stoi za rządami, nie jest w stanie deregulować, bo to w praktyce oznacza, że ci sami urzędnicy, którzy regulowali, musieliby deregulować. To jest prawdopodobnie wysiłek intelektualny i mentalny nie do udźwignięcia. Mówię o tym, nie patrząc tylko na polskie realia, ale próbując pokazać, że jest to problem ogólnoeuropejski, ogólnoświatowy. Życzymy Muskowi, żeby mu się udało to w Stanach Zjednoczonych, ale tam mamy człowieka, który przyszedł spoza administracji i ma takie zadanie, a nie urzędników, którzy całe życie tam pracują i nagle zabiorą się za deregulację. A więc deregulacja z natury rzeczy musi być przekrojowa.</u>
          <u xml:id="u-595.7" who="#BartłomiejWróblewski">Pani poseł Bodnar dziwiła się, że są różne vacatio legis. To jest naturalne. Standardem jest 14 dni, ale czasami trzeba ustalić jakiś inny termin, np. ze względu na konieczność dostosowania się.</u>
          <u xml:id="u-595.8" who="#BartłomiejWróblewski">Obniżenie wad — możemy to zrobić w związku z tym, że jest notyfikacja Komisji Europejskiej. Ona pojawiła się bodajże w 2022 r., więc stosunkowo niedawno. To nie jest tak, że była jakaś zła wola przez wiele lat, żeby tego nie robić. Więc obniżenie VAT-u na odzież dziecięcą i obuwie dziecięce jest możliwe do zrobienia i zróbmy to.</u>
          <u xml:id="u-595.9" who="#BartłomiejWróblewski">Ustawa zostanie skierowana do komisji gospodarki i cieszę się z deklaracji, że będzie dalej procedowana. Lepszym rozwiązaniem byłoby powołanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji, co tutaj kilkukrotnie padało. To pierwsza kadencja od 20 lat, kiedy tej komisji nie mamy, ona bardzo by nam się przydała.</u>
          <u xml:id="u-595.10" who="#BartłomiejWróblewski">Dziękuję panu posłowi Mirosławowi Orlińskiemu za konstruktywne podejście i jego deklarację dotyczącą deregulacji, ograniczenia biurokracji. Jest chęć pochylenia się nad projektem. Bardzo za to dziękuję. To jest bardzo dobry kierunek.</u>
          <u xml:id="u-595.11" who="#BartłomiejWróblewski">Pan poseł Arkadiusz Sikora mówił, że projekt jest chaotyczny i niedopracowany. Ten zarzut chaotyczności związany jest przekrojowością, o tym już mówiłem. Natomiast mam wrażenie, że tutaj jednak w myśleniu lewicowym dominuje cały czas ten element etatystyczny. Ja jako wolnościowiec, my jako wolnościowcy wolelibyśmy, żeby było więcej zaufania do obywateli, do przedsiębiorców, a mniej takiego kurczowego myślenia, że musimy każdą sprawę doregulować, bo wtedy ten nasz świat będzie funkcjonował lepiej. Mówił także, że np. nie należy wydłużać małego ZUS-u, bo to doprowadzi do katastrofy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. My jesteśmy przekonani, że ułatwienia w zakresie małego ZUS-u raczej spowodują, że więcej ludzi będzie korzystać z możliwości prowadzenia działalności gospodarczej, ostatecznie być może nawet będą większe dochody do budżetu, a na pewno wielu obywateli będzie miało legalną możliwość prowadzenia działalności gospodarczej. Cieszę się, że docenił zwolnienie z opłat za śmieci w przypadku, jeśli ktoś nie wytwarza odpadów paleniskowych, bo to była propozycja, o której rozmawialiśmy także z przedstawicielami Lewicy, co pokazuje, tak jak w przypadku pani poseł Janyskiej, że my w Komisji Nadzwyczajnej do spraw deregulacji słuchaliśmy głosów opozycji i integrowaliśmy ich propozycje w ramach naszego projektu.</u>
          <u xml:id="u-595.12" who="#BartłomiejWróblewski">Pan poseł Wipler zwrócił uwagę na tę przekrojowość ustawy. Ja tutaj się z tym zgadzam. Tłumaczyłem, dlaczego deregulacja sektorowa jest trudnym wyzwaniem i bardzo mało realnym do realizacji w każdym razie na dzisiaj. Też powiedział, że przez 8 lat się nie udało. Zwrócę uwagę, że komisja do spraw deregulacji funkcjonowała realnie 2 lata. Były trzy projekty deregulacyjne, jeden rządowy do tego, ten jest czwartym, a właściwie piątym projektem, który w ramach tych starań był prowadzony.</u>
          <u xml:id="u-595.13" who="#BartłomiejWróblewski">Tutaj też inni posłowie Konfederacji o tym mówili, ubolewali, że tak mało się rzeczy udało zrobić przez te 8 lat. Po pierwsze, priorytety były różne, po drugie, pragnę zwrócić uwagę, że jest to projekt jednak tej części — Prawo i Sprawiedliwość jest partią namiotem — przede wszystkim tej części wolnościowej, która, można powiedzieć, jest pomostem między Prawem i Sprawiedliwością a Konfederacją, między Prawem i Sprawiedliwością a Polskim Stronnictwem Ludowym, Prawem i Sprawiedliwością a Trzecią Drogą i nawet tymi posłami Platformy Obywatelskiej, którym zostało, jak posłowi Grabczukowi, myślenie wolnościowe. To jest ważne, że jest tak wielu ludzi w różnych środowiskach. Być może kiedyś w Polsce zaowocuje to takim rządem, który i deregulacje, i to myślenie wolnościowe jeszcze bardziej popchnie do przodu. Tu też padały te słowa, że jeśli się to uda, to jesteśmy w stanie być jednym z liderów takiego myślenia, liderów rozwoju gospodarczego w Europie i na świecie. I to jest ten kierunek, za który trzymam kciuki, za porozumienie w myśl tych spraw trzymam kciuki. To byłoby dobre dla Polski.</u>
          <u xml:id="u-595.14" who="#BartłomiejWróblewski">Pan poseł Dorywalski zwrócił uwagę na kwestię dostosowania się organów administracji. Staraliśmy się to przemyśleć właśnie poprzez to, że te okresy vacatio legis są zróżnicowane. Pan poseł Lorek zachęca do pracy, szybkiej pracy nad tym projektem. Dziękuję za to i uważam, że byłoby to bardzo ważne. Pan poseł Kryj — dziękuję za rozszerzenie możliwości płacenia podatku ryczałtowego. To jest bardzo ważne pytanie i sprawa. Krótko mówiąc, podatek ryczałtowy daje prostą możliwość płacenia podatku bez wchodzenia w kwestie kosztów, więc idźmy w tym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-595.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-595.16" who="#BartłomiejWróblewski">To jest klarowny podatek, bliski klasycznym liberałom. I poseł wyraził też nadzieję, że nie będzie blokady tego. Mam nadzieję, że zwycięży to myślenie, żeby pracować nad tym projektem. Cieszę się, że rząd też pracuje nad swoim projektem, ale niezależnie od tego warto nad tym procedować.</u>
          <u xml:id="u-595.17" who="#BartłomiejWróblewski">To jest też pytanie do Ryszarda Petru, na ile te jego deklaracje o staniu po stronie przedsiębiorców będą prawdziwe i będzie chciał te rzeczy robić dla małych i średnich przedsiębiorców, a na ile będzie z jakichś innych powodów chciał, żeby to tak znowu leżało kolejne 10 czy 9 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-595.18" who="#BartłomiejWróblewski">Pani poseł Lisowska zwróciła uwagę, że niektóre rzeczy w międzyczasie się zmieniły…</u>
          <u xml:id="u-595.19" who="#komentarz">(Poseł Bożena Lisowska: Dlaczego?)</u>
          <u xml:id="u-595.20" who="#BartłomiejWróblewski">…ale w gruncie rzeczy było to oskarżenie w stosunku do pana marszałka, bo pan marszałek nie skierował ustawy do pierwszego czytania przez 10 miesięcy, więc ta krytyka, myślę, że jest trafna. Ale proszę, państwo pamiętajcie, że nie ja to podnosiłem, tylko pani poseł Lisowska.</u>
          <u xml:id="u-595.21" who="#BartłomiejWróblewski">Dziękuję panu posłowi Michałowi Wosiowi za docenienie tej pracy, bo ta praca to nie jest tylko praca członków komisji, nas jako Prawa i Sprawiedliwości, ale przecież organizacji przedsiębiorców, rzeczników, którzy kontrybuowali w tworzeniu tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-595.22" who="#BartłomiejWróblewski">Pan poseł Gawron mówi: idźmy dalej. Ja się z nim zgadzam. Idźmy dalej, podwyższmy ten próg 120 tys. zł, jeśli chodzi o działalność nieewidencjonowaną, idźmy w kierunku dobrowolnego ZUS-u przynajmniej w jakimś stopniu.</u>
          <u xml:id="u-595.23" who="#BartłomiejWróblewski">Pani poseł Wojtyszek słusznie zwróciła uwagę, że trzeba ciąć obowiązki biurokratyczne i prawne wobec NGOs, kół gospodyń wiejskich. To jest ten kierunek, który jest mi bliski, i to będziemy robić dalej. Pani poseł Górska powiedziała: im szybciej, tym lepiej. Tylko się mogę pod tym podpisać.</u>
          <u xml:id="u-595.24" who="#BartłomiejWróblewski">Piękne wystąpienie posła Grabczuka. Bardzo dziękuję, chylę czoło. Pod wszystkim właściwie mogę się podpisać, choć z jedną rzeczą bym polemizował: jeśli tego nie zrobimy szybko, to możemy tego nie zrobić. Taka jest niestety natura tego rodzaju zmian. Jeśli robi się to szybko, to jest szansa na przeprowadzenie.</u>
          <u xml:id="u-595.25" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Wy nie zdążyliście.)</u>
          <u xml:id="u-595.26" who="#BartłomiejWróblewski">Jeśli zaczyna się każdą rzecz, każdy włos dzielić na czworo, to ta regulacja się nie udaje. Padły ładne słowa: więcej się uda zrobić ponad podziałami. Trzymam za słowo.</u>
          <u xml:id="u-595.27" who="#BartłomiejWróblewski">Pani posłanka Soin zwróciła uwagę na kwestię czasowego wyrejestrowania aut. Bardzo dobra uwaga. Powinniśmy, proszę państwa, to zrobić. To jest czasami absurdalne, że ktoś płaci ubezpieczenie, a przez pół roku, rok nie korzysta z samochodu. Pan poseł Kurowski zwrócił uwagę znowu na działalność nieewidencjonowaną. Weźmy pod uwagę tych ludzi, którzy np. produkują wyroby świąteczne albo robią skrzypce. Robią raz na kilka miesięcy, więc powinni się rozliczać w skali rocznej, a nie miesięcznej. Pan poseł Wicher przypomina, że trzeba powołać komisję do spraw deregulacji. W pełni się zgadzam. Pani poseł Czernow mówi: rząd się wahał przed wyborami. Rząd się nie wahał przed wyborami, było zielone światło ze strony rządu, tylko był koniec kadencji. Jeśli pani poseł ma wątpliwości, jeśli chodzi o wycinkę drzew, to moim zdaniem skrócenie terminów jest potrzebne, dlatego że nie jest to dzisiaj takie proste, żeby całą procedurę przejść w czasie jednego sezonu.</u>
          <u xml:id="u-595.28" who="#BartłomiejWróblewski">Posłowie Tumanowicz i Płaczek — pod wszystkim się podpisuje. Już powiedziałem, że jesteśmy tutaj pomostem między Konfederacją, wolnościowymi posłami w Trzeciej Drodze i Prawem i Sprawiedliwością, więc pracujmy nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-595.29" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Czuję, że powstanie nowa formacja.)</u>
          <u xml:id="u-595.30" who="#BartłomiejWróblewski">Zbigniew Bogucki powiedział, żebyśmy zrobili to ponad podziałami. Zwrócił uwagę, że te pieczątki to zwyczaj rosyjski, więc może w ramach obecnego nastroju warto się tego pozbyć. Pan poseł powiedział, że jeżeli chodzi o stanowisko rządu, to jest to jedno z najważniejszych zadań rządu. Przez ponad rok jeszcze się o tym nie przekonaliśmy, ale trzymam za słowo. Na pewno będziemy rzeczowo nad tym pracować. Partnerem rządu mogłaby być komisja nadzwyczajna do spraw deregulacji. Jestem przekonany, że byłaby lepszym partnerem niż istniejące obecnie komisje. Zwróćmy uwagę na trzy rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-595.31" who="#BartłomiejWróblewski">Bardzo proszę, pani marszałek, o 2 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#MonikaWielichowska">30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-597">
          <u xml:id="u-597.0" who="#BartłomiejWróblewski">2 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-598">
          <u xml:id="u-598.0" who="#MonikaWielichowska">Nie. 30 sekund, panie pośle, i wyciszę mikrofon.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-599">
          <u xml:id="u-599.0" who="#BartłomiejWróblewski">Teraz tak: jeśli chodzi o miejsca parkingowe, to są tu jednak podzielone racje: prorodzinne, prospołeczne i, można powiedzieć, tych, którzy mieszkania budują, czyli prodeweloperskie. Trzeba szukać jakiegoś wyważenia w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-599.1" who="#BartłomiejWróblewski">Nie ma liberalizacji dostępu do broni, jest tylko racjonalizacja, i to pierwsza racjonalizacja od wielu lat, bardzo potrzebna, podobnie w tej ustawie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-600">
          <u xml:id="u-600.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-601">
          <u xml:id="u-601.0" who="#BartłomiejWróblewski">Rząd nie przedstawił dzisiaj żadnych szczegółów dotyczących swoich planów, więc trudno je komentować, ale trzymamy kciuki za rząd i za deregulację także rządową.</u>
          <u xml:id="u-601.1" who="#BartłomiejWróblewski">Raz jeszcze chciałem podziękować za tą bardzo merytoryczną, dobrą dyskusję, w szczególności panu ministrowi, bo naśladownictwo jest najwyższą formą pochlebstwa. Chylę czoło i dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-601.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-602">
          <u xml:id="u-602.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, choć jednocześnie chciałam panu posłowi powiedzieć, że zarzuca pan marszałkowi, że projekt ustawy nie był procedowany przez 10 miesięcy, a państwo mieliście 8 lat na procedowanie tego typu projektów.</u>
          <u xml:id="u-602.1" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Wróblewski: Nie. Zwracałem uwagę na krytykę pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-602.2" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-602.3" who="#MonikaWielichowska">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował poselski projekt ustawy o ograniczeniu biurokracji i barier prawnych, zawarty w drukach nr 558 i 558-A, do Komisji Gospodarki i Rozwoju w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-602.4" who="#MonikaWielichowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-602.5" who="#MonikaWielichowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-602.6" who="#MonikaWielichowska">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 23. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-602.7" who="#MonikaWielichowska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-602.8" who="#MonikaWielichowska">Jeśli ktoś z państwa pragnie się jeszcze dopisać i wygłosić oświadczenie, to jest ten czas. Nikt się nie zgłasza, więc listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-602.9" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do oświadczenia zapraszam pana posła Romana Fritza z Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-602.10" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na oświadczenie: 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-602.11" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Prosimy o prezent — 1,5 minuty.)</u>
          <u xml:id="u-602.12" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, 1 minuta. Jutro są mikołajki. Mikołaj przynosi nam 172 głosowania z rana, ale jutro po południu też mogą państwo się oświadczać.</u>
          <u xml:id="u-602.13" who="#MonikaWielichowska">Minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-603">
          <u xml:id="u-603.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ministerstwo Cyfryzacji za pośrednictwem mediów publicznych postanowiło walczyć z dezinformacją. Innymi słowy urzędnicy za pieniądze podatników wykupują reklamy w mediach utrzymywanych przez tychże podatników i suflują nam treści żywcem wzięte z czasów Bolesława Bieruta. Jakie to mądre i odkrywcze teksty wykuły orły intelektu w Ministerstwie Cyfryzacji? Idzie radioaktywna chmura, wyrośnie ci trzecia ręka, twoje dzieci będą świecić, ukrywają lądowanie kosmitów itd., tego typu podobne bzdury. Pokazani są jacyś dziwacy ze zniekształconymi twarzami w półmroku, po prostu szwarccharaktery rodem z horrorów. Jaki jest tego cel? Rzecz jasna, zohydzenie osób mających inne zdanie niż rząd światowej rewolucji. Kto wpadł na tak głupi pomysł marnotrawienia pieniędzy podatników? Jest tu jednak jedna rzecz pozytywna. Rząd pokazał, że jednak czegoś się boi.</u>
          <u xml:id="u-603.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-603.2" who="#RomanFritz">Boi się mianowicie niezależnego obiegu informacji, zwłaszcza dotyczy to potencjalnego oporu przeciwko masowemu wyszczepianiu Polaków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-604">
          <u xml:id="u-604.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-605">
          <u xml:id="u-605.0" who="#RomanFritz">Big pharma widocznie bardzo dobrze chce zapłacić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-605.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-605.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-606">
          <u xml:id="u-606.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-607">
          <u xml:id="u-607.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Właśnie mam przyjemność powiadomić Wysoką Izbę i tych, którzy przysłuchują się naszym obradom, że powstał w Sejmie Parlamentarny Zespół ds. Obrony Gietrzwałdu. Zespół ten już liczy całkiem sporą liczbę posłów z trzech formacji parlamentarnych. Chcemy wspierać działalność Ogólnopolskiego Komitetu Obrony Gierzwałdu, którego kierownikiem, szefem jest przewodniczący Stefan Grabski, dostępny pod adresem kontakt@okog.pl, skrót od Ogólnopolskiego Komitetu Obrony Gietrzwałdu.</u>
          <u xml:id="u-607.1" who="#WłodzimierzSkalik">Wspieramy dwa postępowania, które mają zablokować inwestycje molocha kilkaset metrów od sanktuarium w Gietrzwałdzie. Lidl zdecydował się zmienić charakter tego świętego miejsca. Nie zgadzamy się na to. Zapraszamy na protest 14 grudnia w całej Polsce. Pod wszystkimi marketami będziemy protestować przeciwko inwestycji Lidla w Gietrzwałdzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-607.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-608">
          <u xml:id="u-608.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-608.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-609">
          <u xml:id="u-609.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Aleksander Jakubowski, dyrektor Departamentu Leśnictwa i Łowiectwa z resortu środowiska z pełną premedytacją za pośrednictwem swojego kolegi wrzuca granat do Lasów Państwowych. Mianowicie dwa przedsiębiorstwa w Polsce trzeba natychmiast zlikwidować Wody Polskie i Lasy Państwowe. Tymi słowami do uczestników II Ogólnopolskiej Narady o Lasach organizowanej przez ministerstwo klimatu zwrócił się zaproszony przez pana dyrektora Jakubowskiego pan Kowalski. Mówi wprost w pierwszych swoich słowach, że kocha lasy, ale gorzej jest z miłością do leśników.</u>
          <u xml:id="u-609.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Szanowni Państwo! Poza dewastacją lasów wprost się zapowiada, że trzeba zlikwidować Lasy Państwowe, które istnieją jako instytucja ponad 100 lat. Pytam, czy z tymi hasłami do wyborów prezydenckich pójdzie pan Hołownia, z hasłem: likwidujemy lasy. Bo to są ludzie pana Hołowni. Proszę państwa, idiotyzm polega na tym, że w Polsce się robi rezerwaty, a będziemy kupować drzewo z Białorusi, Karpat i ze Słowacji.</u>
          <u xml:id="u-609.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Grygorcewicz: To dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-609.3" who="#AndrzejTomaszZapałowski">I to będzie po prostu regulacja klimatu w naszym…</u>
          <u xml:id="u-609.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-610">
          <u xml:id="u-610.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza z Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-610.1" who="#MonikaWielichowska">Jest pan poseł? Jest.</u>
          <u xml:id="u-610.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Panie profesorze, zmieciemy tych klimatystów.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-611">
          <u xml:id="u-611.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zwrócić uwagę na to, że stała się rzecz bardzo ciekawa i niespotykana. Ponieważ rząd spełnia obietnice. Na ostatnim posiedzeniu zapytałem w sprawach bieżących o to, jaka będzie reakcja na umowę Unia Europejska — Mercosur. Minister mi odpowiedział, że umowa nie zostanie podpisana podczas prezydencji Polski. Rzeczywiście, faktycznie — obiecał i ta umowa zostanie podpisana najprawdopodobniej jeszcze przed, jeszcze teraz, więc przyspieszenie jest niesamowite.</u>
          <u xml:id="u-611.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-611.2" who="#WitoldTumanowicz">Ale nie ma tutaj wiele do śmiechu, ponieważ to jest naprawdę ogromne zagrożenie dla naszego bezpieczeństwa żywnościowego. Jeszcze jest czas, żeby zawrócić z tego złego kierunku, żeby Polska dokonała wszelkich starań, żeby zbudować mniejszość blokującą wprowadzenie tej umowy w życie. Do roboty, bo naprawdę polscy rolnicy na tej umowie ogromnie stracą.</u>
          <u xml:id="u-611.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-612">
          <u xml:id="u-612.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-612.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Szymańskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-613">
          <u xml:id="u-613.0" who="#KrzysztofSzymański">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wygląda na to, że rząd pozwala, aby polskie koleje i porty wpadały w obce ręce. PKP Intercity zorganizowało przetarg na 10 mld zł, być może nawet 17 mld zł, z którego polskie firmy, takie jak Pesa i Newag zostały praktycznie wykluczone. Dlaczego? Przez warunki przetargu, które ustawiono pod niemieckie i francuskie korporacje. Co to oznacza? Że nasze pieniądze, które mogły wspierać polską gospodarkę, trafiają za granicę. Zamiast wspierać polskie technologie i miejsca pracy, rozwijamy gospodarki Berlina i Paryża.</u>
          <u xml:id="u-613.1" who="#KrzysztofSzymański">Kolejny cios w polską suwerenność gospodarczą? Niemiecki koncern Rhenus planuje przejąć spółkę Bulk Cargo w porcie Szczecin, kluczowym terminalu przeładunkowym dla węgla, rudy żelaza i innych towarów. Co robi rząd? Zamiast bronić polskiego interesu, najprawdopodobniej nie skorzysta z ustawowego prawa pierwokupu. Jeśli tak się stanie, rząd świadomie odda kontrolę nad strategiczną infrastrukturą w ręce obcego kapitału.</u>
          <u xml:id="u-613.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-613.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-614">
          <u xml:id="u-614.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-614.1" who="#MonikaWielichowska">Pana posła Krzysztofa Mulawy by nie, widzę pana posła Bartłomieja Pejo nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-614.2" who="#MonikaWielichowska">10 oświadczeń zatwierdziłam bez wygłoszenia, ale to nie oznacza, że mamy ich mniej, mamy ponad 30 parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-614.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Roberta Wardzałę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-615">
          <u xml:id="u-615.0" who="#RobertWardzała">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Choroba Alzheimera staje się coraz większym problemem społecznym. Jej ciężar odczuwają zwłaszcza osoby mieszkające w mniejszych miastach i na wsiach.</u>
          <u xml:id="u-615.1" who="#RobertWardzała">Do mojego biura poselskiego napływa coraz więcej sygnałów od osób, które zostały pozostawione same sobie w opiece nad chorymi, najczęściej rodzicami. Nie ma fachowo wyszkolonych opiekunów i terapeutów, rodziny muszą albo same opiekować się chorymi, albo powierzać tę opiekę przypadkowym osobom. Nie mają dostępu do profesjonalnych zajęć, nie mogą liczyć na to, że ktoś zajmie się chorymi po to, by oni sami mogli w tym czasie odpocząć.</u>
          <u xml:id="u-615.2" who="#RobertWardzała">Kłopot stanowi także załatwienie kwestii formalnych chorego, procedura ubezwłasnowolnienia jest trudna i długotrwała, co stanowi dodatkowe obciążenie dla opiekunów.</u>
          <u xml:id="u-615.3" who="#RobertWardzała">Musimy się zastanowić, jakie działania powinniśmy podjąć na rzecz pomocy chorym na alzheimera i wsparcia ich rodzin. Brakuje systemowych rozwiązań, specjalistów i odpowiednich placówek opieki, a dostępni lekarze podstawowej opieki zdrowotnej często nie mają wystarczającej wiedzy ani czasu, by pomóc chorym, a opiekunom zasugerować właściwe rozwiązania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-615.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-616">
          <u xml:id="u-616.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-616.1" who="#MonikaWielichowska">Pana posła Mateckiego nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-616.2" who="#MonikaWielichowska">Pani posłanki Gembickiej nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-616.3" who="#MonikaWielichowska">Ale jest pan poseł Paweł Sałek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-616.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-616.5" who="#MonikaWielichowska">Rozumiem, że mamy 1300 znaków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-617">
          <u xml:id="u-617.0" who="#PawełSałek">Dokładnie tak, pani marszałek — 1330.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-618">
          <u xml:id="u-618.0" who="#MonikaWielichowska">Super, dobrze nam idzie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-619">
          <u xml:id="u-619.0" who="#PawełSałek">Startujemy.</u>
          <u xml:id="u-619.1" who="#PawełSałek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ubiegłym tygodniu członkowie Stowarzyszenia na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju Polski im. prof. Jana Szyszko wystąpili z inicjatywą obywatelską w sprawie obrony zrównoważonej gospodarki leśnej prowadzonej przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Już zbierane są podpisy pod wnioskiem o poddanie pod referendum ogólnokrajowych spraw przyszłości polskiego modelu leśnictwa i ochrony przyrody. Propozycja pytania brzmi następująco: Czy jesteś za utrzymaniem dotychczasowych zasad prowadzenia gospodarki leśnej przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, określonych w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach oraz w ustawie z dnia 6 lipca 2001 r. o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju, co zabezpieczy dotychczasową rolę Lasów Państwowych w zaspokajaniu potrzeb narodowych w zakresie ochrony środowiska leśnego, przyrodniczego oraz funkcji społecznych i gospodarczych?</u>
          <u xml:id="u-619.2" who="#PawełSałek">Zachęcam wszystkich do obrony naszego dobra narodowego, każdy głos się liczy. Więcej na stronie internetowej www.pawelsalek.pl w zakładce: W obronie polskich lasów. Dziękuję bardzo. Darzbór!</u>
          <u xml:id="u-619.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-619.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Darzbór!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-620">
          <u xml:id="u-620.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle. Ale następnym razem 1200 i wtedy będziemy o czasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-621">
          <u xml:id="u-621.0" who="#PawełSałek">Pani marszałek, pani mnie zbyt motywuje do pracy. Pani zobaczy, jest 1330 znaków.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-622">
          <u xml:id="u-622.0" who="#MonikaWielichowska">To teraz 1200. Jutro też prowadzę oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-623">
          <u xml:id="u-623.0" who="#PawełSałek">Ale jak karabin maszynowy muszę tutaj mówić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-624">
          <u xml:id="u-624.0" who="#MonikaWielichowska">Jutro też prowadzę oświadczenia, jak będzie 1200, będzie korrekt.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-625">
          <u xml:id="u-625.0" who="#PawełSałek">Postaram się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-626">
          <u xml:id="u-626.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Cicholską. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-626.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-626.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-627">
          <u xml:id="u-627.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dzisiaj, 5 grudnia, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wolontariusza. To święto obchodzone corocznie zostało ustanowione przez Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych rezolucją z 17 grudnia 1985 r. Celem obchodów jest uznanie ważności pracy wolontariuszy na całym świecie.</u>
          <u xml:id="u-627.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Szanowni Wolontariusze! Państwa trud, poświęcony bezinteresownie dla innych czas, podejmowane przez was działania są bardzo ważne, wspierają w realny sposób różne inicjatywy. Z tej okazji składam podziękowania wszystkim wolontariuszom za działanie, niesienie pomocy innym ludziom potrzebującym tej pomocy, za udział w organizacji różnych wydarzeń ważnych nie tylko dla lokalnych społeczności. Wyrazy szacunku i uznania zwłaszcza dla tych z państwa, którzy robią to przez cały rok. Życzę wiele radości, realizacji kolejnych zamierzeń, dobrej kondycji fizycznej i psychicznej i niegasnącego zapału.</u>
          <u xml:id="u-627.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-628">
          <u xml:id="u-628.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-628.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Barbarę Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-628.2" who="#MonikaWielichowska">Z najlepszymi życzeniami imieninowymi wczorajszymi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-629">
          <u xml:id="u-629.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-629.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja w podobnym tonie, co moja przedmówczyni. Otóż dzisiaj, 5 grudnia, obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, święto ludzi, którzy w podejmowanych przez siebie działaniach kierują się bezinteresownością oraz chęcią niesienia pomocy innym. To oni poświęcają swój czas oraz energię, a nierzadko także pieniądze…</u>
          <u xml:id="u-629.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-629.3" who="#BarbaraGrygorcewicz">Ja bym panów jednak poprosiła o to, żebyście byli troszkę ciszej. Jest was tak mało, a tak głośno rozmawiacie, że to naprawdę wstyd.</u>
          <u xml:id="u-629.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Przepraszamy.)</u>
          <u xml:id="u-629.5" who="#BarbaraGrygorcewicz">To oni poświęcają swój czas oraz energię, a nierzadko także pieniądze na rzecz pomocy ludziom i naszym braciom mniejszym w potrzebie. Wolontariusze są żywym dowodem nieznającej granic dobroci ludzkiej. Niezależnie od skali pomocy, jaką niosą, ich działania zasługują na najwyższe uznanie. Z tego miejsca pragnę serdecznie podziękować wszystkim wolontariuszom w Polsce. Wasz wkład w rozwój społeczeństwa jest nieoceniony. Dziękuję za wasze zaangażowanie, empatię i oddanie. Wasza postawa jest inspiracją dla nas wszystkich. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-629.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-630">
          <u xml:id="u-630.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-630.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-631">
          <u xml:id="u-631.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Już trzeci rok z rzędu Narodowy Bank Polski generuje ogromne straty. W 2023 r. mimo zapewnień prezesa banku, że wygeneruje on zysk w wysokości 6 mld zł, ostatecznie skończyło się na 20 mld zł straty. Strata za rok 2022 wyniosła 16,9 mld zł. Państwo traci na ujemnym wyniku finansowym banku centralnego, bo w przypadku wygenerowania zysku 95% może trafić do budżetu państwa. Perspektywy na obecny rok są także negatywne. Przez złą strategię traci budżet państwa, ale tracą także wszyscy obywatele. Komisja Odpowiedzialności Konstytucyjnej pochyla się obecnie nad wnioskiem o postawienie w stan oskarżenia przed Trybunałem Stanu prezesa NBP. Chcę, żebyście państwo sami odpowiedzieli, czy ten wniosek jest zasadny.</u>
          <u xml:id="u-631.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-631.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie jest zasadny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-632">
          <u xml:id="u-632.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-632.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-633">
          <u xml:id="u-633.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-633.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 3 grudnia obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. To okazja, aby wszystkim osobom zmagającym się z niepełnosprawnościami, a także ich rodzinom, opiekunom, przyjaciołom, organizacjom pożytku publicznego podziękować za trud i wysiłek, jaki wkładają każdego dnia w działania i projekty na rzecz dobra wspólnego. Region, któremu służę jako poseł, jest pionierem w przełamywaniu barier. To tutaj powstają innowatorskie inicjatywy, projekty edukacyjne, które kształtują pozytywne postawy wobec osób z niepełnosprawnościami. Możemy pochwalić się, że mamy wybitne osoby, które swoimi talentami udowadniają, że osoby z dysfunkcjami mogą osiągać sukcesy i tego życzę oraz gratuluję Wrocławskiemu Klubowi Sportowemu Niesłyszących Świt, który w ostatnim czasie zdobył brązowy medal Pucharu Europy Głuchych we Włoszech w rozgrywkach międzynarodowych. Z okazji święta życzę zdrowia, sił i radości. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-633.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-634">
          <u xml:id="u-634.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-634.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-635">
          <u xml:id="u-635.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-635.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Do podjęcia tego tematu skłoniły mnie wydarzenia ubiegłego weekendu w Tarnowie, który mam zaszczyt reprezentować. W ścisłym centrum miasta na historycznym rynku odbyła się bowiem uroczysta przysięga kolejnych żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej. Z podniosłością wydarzenia nie koresponduje jednak fakt, że mimo zapowiedzi batalion wciąż nie ma swojej siedziby. Do 113. Batalionu Lekkiej Piechoty w Tarnowie należy już ok. 0,5 tys. żołnierzy i ich liczba stale rośnie.</u>
          <u xml:id="u-635.2" who="#AnnaPieczarka">Poprzedni rząd, rząd Zjednoczonej Prawicy, przy wsparciu właściwego resortu z sukcesami prowadził negocjacje własnościowe mające doprowadzić do przejęcia biurowca zakładów mechanicznych przy ul. Kochanowskiego i przekształcenia go w docelową siedzibę Wojsk Obrony Terytorialnej. Niestety prace tego rodzaju ustały, a opustoszały budynek niszczeje i straszy swoim wyglądem.</u>
          <u xml:id="u-635.3" who="#AnnaPieczarka">Z tego miejsca apeluję zatem do Ministerstwa Obrony Narodowej oraz władz samorządowych Tarnowa o kooperację i wsparcie działań, których celem będzie doprowadzenie do zorganizowania lokum z prawdziwego zdarzenia dla Wojsk Obrony Terytorialnej. Niech szumne deklaracje rządu w tym zakresie nie pozostaną jedynie pustym sloganem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-635.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-635.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-636">
          <u xml:id="u-636.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-636.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-637">
          <u xml:id="u-637.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zabieram głos w sprawie, która wstrząsnęła opinią publiczną i odebrała nadzieję tysiącom Polaków. Chodzi o zawieszenie programu „Czyste powietrze”. Decyzja ta podjęta nagle i bez żadnej zapowiedzi to przejaw niekompetencji i braku szacunku dla obywateli, którzy zaufali państwu. Wyobraźmy sobie polską rodzinę, która przez miesiące oszczędzała pieniądze, planowała modernizację swojego domu, skrupulatnie wypełniała dokumenty, a teraz się dowiaduje, że wszystkie te wysiłki zostały zniweczone jednym podpisem, bez ostrzeżenia i wyjaśnienia. Czy tak powinno się traktować Polaków?</u>
          <u xml:id="u-637.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Zarząd Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej z dnia na dzień wyłączył możliwość składania wniosków. Ta decyzja uderza również w polską gospodarkę, w szczególności w małe firmy remontowe i budowlane, które już teraz walczą z rosnącymi kosztami. Dziś muszą mierzyć się z widmem zastojów i niewypłacalności.</u>
          <u xml:id="u-637.2" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Skala zainteresowania programem mówi sama za siebie. Od początku jego funkcjonowania, tj. od września 2018 r. do listopada 2024 r., Polacy złożyli ponad 1 mln wniosków. Te liczby pokazują, jak bardzo ten program jest potrzebny. Apeluję o natychmiastowe wznowienie programu „Czyste powietrze”. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-637.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-637.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-638">
          <u xml:id="u-638.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-638.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-639">
          <u xml:id="u-639.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mija 40 lat od wydarzeń, które na zawsze wpisały się w historię naszej ojczyzny i serca ludzi pragnących wolności oraz prawdy: walki o krzyże w dawnym Zespole Szkół Zawodowych we Włoszczowie.</u>
          <u xml:id="u-639.1" who="#BartłomiejDorywalski">Był rok 1984, a Polska, choć formalnie istniała, pozostawała pod jarzmem totalitarnego reżimu komunistycznego. System ten próbował wyplenić z polskiego społeczeństwa to, co najważniejsze: wiarę, tradycję i wartości, które od wieków budowały naszą narodową tożsamość. Jednym z przejawów tej brutalnej polityki była próba usunięcia symboli religijnych z przestrzeni publicznej, w tym ze szkół. W odpowiedzi na decyzję władz o zdjęciu krzyży uczniowie stanęli w obronie tego świętego symbolu. Wspólnie powiedzieli: nie presji i zastraszaniu. Nie bacząc na represje, wytrwale bronili prawa do wyrażania swojej wiary i przekonań.</u>
          <u xml:id="u-639.2" who="#BartłomiejDorywalski">Te wydarzenia, choć początkowo ograniczone do jednej placówki, stały się symbolem ogólnonarodowego oporu wobec systemu, który chciał zniszczyć to, co duchowe i ponadczasowe. Ci odważni ludzie nie walczyli tylko o krzyż na ścianie, ale walczyli o godność człowieka, o wolność sumienia, o to, by ich dzieci mogły dorastać w zgodzie z wartościami, które im przekazano. Wielu z nich doświadczyło szykan i prześladowań. Mimo to ich postawa stała się iskrą, która przyczyniła się do podtrzymania ducha „Solidarności” w całym kraju.</u>
          <u xml:id="u-639.3" who="#BartłomiejDorywalski">Dzisiejsza Polska jest wolna, ale to ma swoją cenę. Jesteśmy zobowiązani do przypominania młodym pokoleniom o tamtych wydarzeniach i ludziach, którzy swoją odwagą kładli fundamenty pod naszą współczesną rzeczywistość. Niech ta rocznica będzie momentem refleksji i wdzięczności. To lekcja historii i świadectwo tego, że prawda, wiara i odwaga zawsze zwyciężają, choć droga do tego zwycięstwa bywa trudna. Cześć i chwała bohaterom tamtych dni! Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-639.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-639.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Cześć i chwała!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-640">
          <u xml:id="u-640.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Baluch, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-640.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Cieślaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-640.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Joannę Wichę z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-641">
          <u xml:id="u-641.0" who="#JoannaWicha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jestem z Gdańska, a ostatnio kupowałem we Wrocławiu. Były momenty, kiedy jechałem 200 km, żeby kupić trzy opakowania, bo w aptekach pustki. To są komentarze osób próbujących kupić Medikinet, lek na ADHD.</u>
          <u xml:id="u-641.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-641.2" who="#JoannaWicha">Pacjenci słyszą diagnozę, dobiera się im leczenie, a potem ściana: brak leków w aptece.</u>
          <u xml:id="u-641.3" who="#JoannaWicha">Trudności w dostępie do leków w oczywisty sposób odbijają się negatywnie na poziomie zdrowia publicznego, dlatego resort powinien podjąć wszelkie kroki ku poprawie sytuacji. Koncepcje poprawy dostępności lekarstw w Polsce, w tym produkcji w kraju, są od lat omawiane w tym gmachu, czas na fazę wdrożeniową.</u>
          <u xml:id="u-641.4" who="#JoannaWicha">Do dzisiejszego wystąpienia skłoniły mnie wypowiedzi osób zmagających się z ADHD. Jednocześnie jako pielęgniarka widziałam, jak wielu innych grup pacjentów dotykają trudności w realizowaniu recept. Dostępność farmakoterapii to działka, w której nie poratują nas medycy. Tu pełną odpowiedzialność muszą wziąć na siebie politycy. Chciałabym więc zwrócić uwagę Ministerstwa Zdrowia na pilność wdrożenia skutecznej polityki lekowej.</u>
          <u xml:id="u-641.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-641.6" who="#JoannaWicha">Medikinet.</u>
          <u xml:id="u-641.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-642">
          <u xml:id="u-642.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-642.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-643">
          <u xml:id="u-643.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Posłem się bywa, nie jest się nim dożywotnio, tak samo jak nie jest się dożywotnio ministrem klimatu i środowiska. Akurat w tym szczególnym przypadku, daj Boże, by było krócej niż dłużej, ale do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-643.1" who="#WaldemarAndzel">Otóż zostawiliście na lodzie Polaków, wyrolowaliście ich. Obiecaliście ludziom, że gdy wymienią kopciuchy, to państwo pomoże. Polacy wyremontowali mieszkania, ocieplili domy, zadłużyli się, zaciągnęli kredyty. W piątek o godz. 14 dowiedzieli się, że pieniędzy nie ma, a tym, którzy spóźnili się o 2 minuty, tym, którzy akurat kończyli składać wnioski w urzędach swoich gmin, pieniądze przepadły.</u>
          <u xml:id="u-643.2" who="#WaldemarAndzel">Czy upadliście na głowy? Posłem się bywa i kiedy bywa się nim zbyt długo, to zapomina się, że wymiana pieca, ocieplenie, wymiana drzwi i okien to wydatki zaplanowane w przeciętnej rodzinie na kilka lat. Wy możecie sobie zmieniać PIT co roku: raz na ekogroszek, raz na pellet, potem na gaz, a potem, gdy gaz już nie jest eko, na pompę ciepła. Potem możecie sobie pośród ogródkowych pomidorów wybudować wiatrak. W domach Polaków to są jednak potężne wydatki i inwestycje. Jeśli naprawdę o tym zapomnieliście, to nie porządzicie zbyt długo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-643.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-643.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-644">
          <u xml:id="u-644.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Wosia, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-645">
          <u xml:id="u-645.0" who="#MichałWoś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-645.1" who="#MichałWoś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Demokracja walcząca Donalda Tuska weszła w nową fazę, nowy etap odpiłowywania katolików, jak mówi najbliższe zaplecze Donalda Tuska, jego polityczni przyjaciele. Otóż dzisiaj na polecenie nielegalnie przejętej prokuratury służby specjalne weszły do księży, weszły do Fundacji Lux Veritatis. Są wykorzystywane w bieżącej walce politycznej, bo dzieje się to raptem dzień po tym, nazajutrz po tym, jak wieczorem Donald Tusk wrzucił tweeta, że natychmiast trzeba przejść do działania, że natychmiast trzeba odwracać uwagę opinii publicznej od waszych fatalnych rządów. Bo nie ma dnia, żeby nie przychodziły nowe informacje o tym, że gospodarka się sypie, że Polakom żyje się coraz gorzej, że w portfelach mają coraz mniej. Nie ma chleba, muszą być igrzyska. Nie używajcie służb specjalnych do walki politycznej, zwłaszcza że w przypadku Muzeum „Pamięć i Tożsamość” formuła partnerstwa publiczno-prywatnego jest realizowana tak samo jak chociażby w przypadku muzeum Polin. Czyli w takich przypadkach będziecie używać służb specjalnych?</u>
          <u xml:id="u-645.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-645.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-646">
          <u xml:id="u-646.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-646.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-647">
          <u xml:id="u-647.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W lipcu 2022 r. zostało uroczyście otwarte pierwsze Muzeum Sportu Wiejskiego w Polsce. Swoją siedzibę znalazło we wsi Łebcz, gmina Puck. Upamiętnia ono dorobek tysięcy sportowców, trenerów, działaczy sportowych, często wolontariuszy, członków i przyjaciół LZS-ów działających od 1946 r., które w swojej prawie 80-letniej działalności wychowały wielu wybitnych sportowców i zdobywców medali nie tylko na mistrzostwach świata, ale też na olimpiadach. Właśnie w LZS-ach zaczynali swoją sportową karierę m.in. Andrzej Wroński, Czesław Lang, Andrzej Grubba, Szymon Kołecki, Kamil Stoch, Adam Małysz czy Kuba Błaszczykowski. To tylko część utytułowanych sportowców. Wielu z nich także przekazało swoje trofa do tego niezwykłego muzeum. Pamiątki zostały też przekazane przez wielu sympatyków, dzięki czemu na muzealnej ekspozycji można oglądać puchary, proporce, materiały prasowe, historyczne stroje, sprzęt sportowy. Muzeum powstało dzięki ogromnej determinacji wielu osób, szczególnie pana Jana Trofimowicza i Piotra Klechy, dzięki pomocy gminy Puck i wsparciu władz samorządu województwa pomorskiego. Gratuluję wszystkim osobom zaangażowanym w ten projekt, a wszystkich zainteresowanych przy okazji odwiedzenia Pomorza zapraszam tego niezwykłego miejsca. Na koniec pozdrawiam wszystkich wolontariuszy i im dziękuję, nie tylko tym związanym ze sportem,…</u>
          <u xml:id="u-647.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-647.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">…ale wszystkim, za to, że dzięki nim świat jest piękniejszy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-648">
          <u xml:id="u-648.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-648.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-648.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam posłankę Annę Wojciechowską z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-649">
          <u xml:id="u-649.0" who="#AnnaWojciechowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-649.1" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja jak zwykle lokalnie: miejscowość Gołdap, województwo warmińsko-mazurskie, ok. 20 tys. mieszkańców. Problemem jest brak połączenia kolejowego między Gołdapią a Ełkiem, to z kolei 60 tys. mieszkańców. Jest to olbrzymi problem, dlatego że ludzie nie mają czym dojechać do pracy, młodzi ludzie do szkół, również osoby starsze, niezmotoryzowane. W miejscowości jest słaba służba zdrowia, brakuje wielu oddziałów w lokalnym szpitalu. Bezrobocie wynosi ok. 10%. Miejscowość ma status miejscowości uzdrowiskowej, jest także miejsce uzdrowiskowe dla ok. 300 pensjonariuszy. I też jest problem z dostaniem się tam. To ma bardzo zły wpływ na rozwój gospodarczy, ma bardzo zły wpływ na mieszkanie w tym miejscu. W nowym programie „Kolej+” nie zostało to uwzględnione, nie ma planowanego tego połączenia. W imieniu mieszkańców regionu Gołdapi i nie tylko proszę o uwzględnienie linii Gołdap — Ełk. Czas skończyć z wykluczeniem komunikacyjnym tego regionu. Jest już XXI w. Chodzi o to, żeby Gołdap dostała swoją szansę na rozwój. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-649.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-650">
          <u xml:id="u-650.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-650.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Marię Koc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-651">
          <u xml:id="u-651.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-651.1" who="#MariaKoc">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pytanie od obywateli. PiS wprowadził 500+, 300+, trzynastą i czternastą emeryturę, przekopał Mierzeję Wiślaną, tunel na zakopiance, tunel w Świnoujściu, rozpoczął gigantyczne zbrojenie armii, dał dzieciom laptopy, bon turystyczny, zapewnił tarcze COVID-owe, finansowe, antyinflacyjne, rozpoczął wielkie projekty, takie jak CPK czy atom, ściągnął do Polski wielkie inwestycje zagraniczne, wybudował Baltic Pipe, przeprowadził remonty infrastruktury kolejowej na niewyobrażalną skalę, przeprowadził tysiące inwestycji infrastrukturalnych w samorządach, podniósł kwotę wolną od podatku z 3 tys. do 30 tys. zł, obniżył podatek PIT do 12%, rozbudował Orlen, odkupił srebra rodowe polskiej gospodarki, zgromadził historyczne rezerwy złota w NBP, udzielił ogromnej pomocy walczącej z Rosją Ukrainie, dał bezpłatne leki dzieciom i seniorom.</u>
          <u xml:id="u-651.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Podwyżki nauczycielom.)</u>
          <u xml:id="u-651.3" who="#MariaKoc">Skoro tyle zrobił PiS, a od momentu przejęcia władzy przez Donalda Tuska na nic nie ma pieniędzy, to ja się pytam: Jak to jest i kto tu kradnie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-651.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-651.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-652">
          <u xml:id="u-652.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-653">
          <u xml:id="u-653.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę przedstawić kalendarium wydarzeń związanych z budową brakujących odcinków trasy ekspresowej S1 i obwodnicy Oświęcimia. W grudniu 2016 r., po latach nieudolności i zaniechań Platformy Obywatelskiej, pani premier Beata Szydło ogłosiła program budowy brakujących odcinków trasy ekspresowej S1. W grudniu 2019 r. minister infrastruktury Andrzej Adamczyk w towarzystwie pani europoseł Beaty Szydło ogłosił otwarcie przetargu na budowę obwodnicy Oświęcimia, a w połowie 2020 r. uroczyście zainaugurowano tę budowę. Ta inauguracja i konferencja prasowa zorganizowana w tym przypadku została zakłócona przez czołowych przedstawicieli Platformy Obywatelskiej, m.in. prezydenta Oświęcimia Janusza Chwieruta i panią poseł Dorotę Niedzielę. 2 grudnia tego roku uroczyście otwarto pierwszy odcinek obwodnicy Oświęcimia. Niestety na tej uroczystości zabrakło zaproszenia dla pani premier Beaty Szydło i dla pana ministra Andrzeja Adamczyka. Ale wasza małość, drogi rządzie, w tym względzie na nic się zda. Mieszkańcy dobrze wiedzą, komu zawdzięczają tę obwodnicę. Zawdzięczają ją rządom Prawa i Sprawiedliwości i personalnie pani premier Beacie Szydło oraz panu ministrowi Andrzejowi Adamczykowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-653.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-654">
          <u xml:id="u-654.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-654.1" who="#MonikaWielichowska">Z chęcią kiedyś panu opowiem, jak nastąpiło otwarcie obwodnicy Kłodzka i obwodnicy Nysy.</u>
          <u xml:id="u-654.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Smolińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-655">
          <u xml:id="u-655.0" who="#KazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czarne Dolne, Trumieje, Cygany, Otłowiec w gminie Gardeja — nazwy nic niemówiące większości Polaków, ale tam dzieją się rzeczy na skalę ogólnopolską. Nowa wójt z Lewicy pani Karolina Nowak postanowiła zlikwidować cztery spośród sześciu szkół w gminie. Wcześniej jako radna protestowała przeciwko próbie likwidacji jednej szkoły, za poprzedniego wójta, i mówiła: zamykanie szkół jest procesem nieodwracalnym, w związku z powyższym nie należy działać nieodpowiedzialnie i chaotycznie, a w konsekwencji narażać dzieci na ponoszenie konsekwencji za decyzje dorosłych.</u>
          <u xml:id="u-655.1" who="#KazimierzSmoliński">Obecnie rozpoczyna proces likwidacji czterech szkół. Ponad 50% dzieci będzie musiało dojeżdżać do dwóch szkół. Jakie jest uzasadnienie i konieczność ekonomiczna takich decyzji, skoro sytuacja finansowa gminy na koniec poprzedniej kadencji była bardzo dobra? Gmina nie miała żadnego zadłużenia, zero, i jeszcze 8 mln na koncie było. Teraz pani wójt postanowiła zamknąć cztery szkoły.</u>
          <u xml:id="u-655.2" who="#KazimierzSmoliński">Byłem w tej szkole kilka dni temu na zaproszenie rodziców. Spotkałem się z panią dyrektor. Przyjechała przedstawicielka pani wójt i straszyła panią dyrektor działaniami dyscyplinującymi. Nie wiem, czy chodzi o ekonomię, czy chodzi o coś innego. Szkoła ma imię św. Jana Pawła II. Może to boli panią wójt i jej zaplecze polityczne. Mieszkańcy gminy Gardeja, ja wam wójta nie wybierałem, ale wy możecie swojego wójta zmienić.</u>
          <u xml:id="u-655.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-655.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-656">
          <u xml:id="u-656.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-656.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Szymona Giżyńskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-657">
          <u xml:id="u-657.0" who="#SzymonGiżyński">Pani Marszałek!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-658">
          <u xml:id="u-658.0" who="#MonikaWielichowska">Będzie fraszka?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-659">
          <u xml:id="u-659.0" who="#SzymonGiżyński">Nie, dzisiaj nie.</u>
          <u xml:id="u-659.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Szkoda.)</u>
          <u xml:id="u-659.2" who="#SzymonGiżyński">Odpowiedziałbym innym dowcipem, ale…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-660">
          <u xml:id="u-660.0" who="#MonikaWielichowska">Dobrze, lepiej nie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-661">
          <u xml:id="u-661.0" who="#SzymonGiżyński">Przez szacunek dla miejsca i przede wszystkim dla pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-661.1" who="#SzymonGiżyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Piekielni sąsiedzi we wspólnej grze. W swoim kolejnym ważnym dziele „Piekielni sąsiedzi” prof. Grzegorz Kucharczyk pisze: decyzja Władimira Putina o rozpoczęciu pełnoskalowej wojny z Ukrainą 24 lutego 2022 r. zniszczyła ten korzystny dla obu stron układ, dla Niemiec i Rosji — przypis mój, Szymon Giżyński — osłabiła pozycję Niemiec wobec Stanów Zjednoczonych i Rosji wobec Chin.</u>
          <u xml:id="u-661.2" who="#SzymonGiżyński">Nie zgadzam się w tym miejscu z panem prof. Grzegorzem Kucharczykiem. Bezpośrednio bowiem po zakończeniu zimnej wojny i zjednoczeniu Niemiec Rosja i Niemcy przystąpiły do budowy geopolitycznego wału pacyficzno-atlantyckiego, stąd: PACATL, od Władywostoku po Lizbonę. Służyły temu wspólne inwestycje, m.in. Nord Stream 1 i 2. Ale najeźdźcza i zbrodnicza wojna Rosji z Ukrainą to również inwestycja w PACATL i najściślejszą rosyjsko-niemiecką współpracę. Nord Stream 1 i 2 to lata paliwa ciekłego, energetycznego. Po 24 lutego 2022 r. przyszła kolej na paliwo ciężkie, czyli czas. To właśnie najważniejszy w geopolityce surowiec. To właśnie Niemcom dał Putin czas, by w miejsce Unii Europejskiej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-662">
          <u xml:id="u-662.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-663">
          <u xml:id="u-663.0" who="#SzymonGiżyński">Już kończę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-663.1" who="#SzymonGiżyński">…by w miejsce Unii Europejskiej i na jej gruzach powstało niemieckie mocarstwo, a sobie, czyli Rosji, dał Putin czas na transformację gospodarki na potrzeby permanentnej, wojennej machiny.</u>
          <u xml:id="u-663.2" who="#SzymonGiżyński">Ostatnie zdanie. By zatrzymać ten piekielny rosyjsko-niemiecki taniec, Stany Zjednoczone muszą skutecznie zniechęcić Niemcy do odgrywania roli mocarstwa, a Chiny — panować nad ekstrawagancjami Rosji.</u>
          <u xml:id="u-663.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-664">
          <u xml:id="u-664.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-664.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-664.2" who="#komentarz">(Poseł Szymon Giżyński: Dziękuję bardzo, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-664.3" who="#MonikaWielichowska">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-665">
          <u xml:id="u-665.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Stało się to już tradycją. Od kilku lat w Zespole Szkół nr 2 im. 9. Pułku Strzelców Konnych w Grajewie organizowana jest ceremonia przyrzeczenia uczniów pierwszych klas mundurowych. Uroczystość ta zawsze gromadzi wielu znamienitych gości. Głównym punktem uroczystości jest złożenie ślubowania, w którym uczniowie przyrzekają bronić dobrego imienia szkoły i godnie ją reprezentować czy też respektować uniwersalne normy etyczne i przejęte systemy wartości. W dniu dzisiejszym również odbywa się ta piękna uroczystość, ale ze względu na obowiązki poselskie nie mogę w niej uczestniczyć. Poprzez wygłoszenie tego oświadczenia chciałbym podziękować dyrektorowi szkoły Marcinowi Bobrowskiemu i dowódcy „Strzelca” Michałowi Łopatowskiemu za zaproszenie i złożyć jak najlepsze życzenia wszystkim uczniom, którzy dziś złożyli przyrzeczenie, życząc wytrwałości w dążeniu do celu, poczucia patriotyzmu i chęci służby ojczyźnie w tych trudnych czasach. Całej społeczności szkolnej życzę wielu sukcesów w nauce i życiu osobistym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-665.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-666">
          <u xml:id="u-666.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-666.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Alicję Łuczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-667">
          <u xml:id="u-667.0" who="#AlicjaŁuczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-667.1" who="#AlicjaŁuczak">Pani Marszałkini! Wysoki Sejmie! Moje dzisiejsze oświadczenie to w zasadzie zaproszenie z elementem laudacji. Otóż 14 grudnia w Gminnej Bibliotece Publicznej w Jankowie Drugim, gmina Blizanów, powiat kaliski, odbędzie się spotkanie promocyjne ze Stanisławem Małyszką, autorem książki „Drewniane kościoły w powiecie kaliskim i Kaliszu”, wydanie drugie. Stanisław Małyszko to postać niezwykła. To wybitny etnograf, etnolog, archiwista, autor 18 książek naukowych i popularnonaukowych o majątkach wielkopolskich, kościołach, cmentarzach, pałacach, dworach, architekturze, wsi, kapliczkach et cetera. Całe swoje zawodowe życie poświęcił ochronie zabytków. To niestrudzony propagator wiedzy w literaturze fachowej, w mediach tradycyjnych, ale też społecznościowych. Publikuje tam fascynujące teksty o zwyczajach, świętach, obrzędach, okraszone trafnymi środkami stylistycznymi i przysłowiami.</u>
          <u xml:id="u-667.2" who="#AlicjaŁuczak">Jego twórczość, działalność, wykłady i spotkania to powszechnie znane w Wielkopolsce rzeczy i doceniane. Jest laureatem wielu nagród — trzykrotnie prezydentów Kalisza, Pleszewa, marszałka. Jego książki są nie tylko w polskich bibliotekach, ale także w uniwersytetach za granicą, w Londynie, Paryżu, Monachium, Nowym Jorku, Waszyngtonie. Dlatego wraz z dyrektorką panią Pauliną Wróblewską serdecznie zapraszam miłośników książek do Blizanowa na kolejną intelektualną ucztę i spotkanie ze Stanisławem Małyszką. Wydawcą jest Stowarzyszenie Nasze Kaliskie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-667.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-668">
          <u xml:id="u-668.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-668.1" who="#komentarz">(Poseł Alicja Łuczak: Dziękuję za przedłużenie.)</u>
          <u xml:id="u-668.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krystiana Łuczaka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-669">
          <u xml:id="u-669.0" who="#KrystianŁuczak">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Trwa międzynarodowa kampania „Biała wstążka”, która stanowi symbol solidarności z krzywdzonymi kobietami i wyraz sprzeciwu wobec przemocy oraz niepozostawania wobec niej obojętnym. Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za budowanie społeczeństwa, w którym każda kobieta może czuć się dostrzeżona, bezpieczna i szanowana. Dlatego walka z przemocą musi obejmować wszystkie jej formy bez wyjątku, zarówno przemoc fizyczną, psychiczną, jak i ekonomiczną. To niezwykle ważne, żeby wszystkie doświadczające przemocy kobiety wiedziały, że nie są same. Społeczne wsparcie i reakcja na wszelkie sygnały krzywdzenia kobiet muszą być bezwarunkowe i zdecydowane. W każdym regionie Polski działają instytucje pomocowe udzielające wsparcia zarówno emocjonalnego, jak i materialnego. Szerokie promowanie głównych założeń kampanii może ułatwić dotarcie do kobiet, które potrzebują pomocy, a z różnych przyczyn nie wiedzą, gdzie jej szukać, lub po prostu nie mają siły lub odwagi o nią prosić. Tylko efektywna współpraca służb, instytucji i organizacji pozwoli na stworzenie i skuteczną implementację spójnych rozwiązań systemowych. Ale musimy pamiętać, że w każdym systemie pomocowym najważniejsza jest reakcja i dostrzeżenie indywidualnych potrzeb krzywdzonego człowieka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-669.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-670">
          <u xml:id="u-670.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-670.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-671">
          <u xml:id="u-671.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z okazji Międzynarodowego Dnia Wolontariusza chciałbym zwrócić uwagę na nieocenioną rolę wolontariuszy, którzy wspierają organizację biegów, w tym maratonów i ultramaratonów. To dzięki ich zaangażowaniu i poświęceniu te wydarzenia mogą odbywać się w sposób bezpieczny, sprawny oraz jako niezapomniane wydarzenie. Wolontariusze nie tylko pilnują trasy, kierują ruchem i dbają o porządek, ale również podają wodę biegaczom, przygotowują posiłki regeneracyjne na biegach ultra, pomagają uczestnikom i organizatorom czy dopingują oraz wręczają medale. Często to właśnie ich szybka reakcja zapobiega poważnym problemom uczestników, którzy podejmują ogromne wysiłek. Ich praca, choć wykonywana z pasji, wymaga dużego zaangażowania, odpowiedzialności i empatii. To wolontariusze tworzą przyjazną atmosferę i wspierają biegaczy w pokonywaniu własnych granic.</u>
          <u xml:id="u-671.1" who="#MarcinJózefaciuk">Pragnę podziękować wszystkim biegaczom i wolontariuszom biegowym za ich wkład i poświęcenie. To właśnie dzięki wam biegi stają się nie tylko wydarzeniami sportowymi, ale również przykładami solidarności i współpracy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-671.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-672">
          <u xml:id="u-672.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-672.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-673">
          <u xml:id="u-673.0" who="#ZbigniewBogucki">Panie Marszałek! Wysoki Sejmie! W ostatnich dniach, w tym tygodniu dowiedzieliśmy się o niebywałym skandalu. Spółka PKP Intercity ogłosiła przetarg, uwaga, na 17 mld zł…</u>
          <u xml:id="u-673.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Co z tego?)</u>
          <u xml:id="u-673.2" who="#ZbigniewBogucki">…17 mld zł, a warunki tego przetargu, wymagania wobec oferentów zostały tak skonstruowane, że żadna z trzech polskich spółek, które mogłyby w tym przetargu brać udział, po prostu nie może przystąpić do tego przetargu i nie przystąpiła. Przystąpiły spółki niemiecka, francuska i, jeśli dobrze pamiętam, szwajcarska. Czyli 17 mld zł, zamiast ściągać do nas technologie, zamiast budować siłę polskiej gospodarki, siłę polskich firm, zostanie de facto przetransferowane do państw trzecich. Dopiero interwencja posła Prawa i Sprawiedliwości Michała Moskala spowodowała, że do tego przetargu, do tej procedury zostało włączone Centralne Biuro Antykorupcyjne. Dlaczego dopiero teraz i dlaczego ten przetarg został rozpisany?</u>
          <u xml:id="u-673.3" who="#ZbigniewBogucki">Pani marszałek, dosłownie 15 sekund.</u>
          <u xml:id="u-673.4" who="#ZbigniewBogucki">Jak odpowiada zarząd spółki? To jest niezwykle bulwersujące. Zarząd spółki PKP Intercity informuje, że próby nieuprawnionej ingerencji w przebieg każdego zamówienia publicznego będą podlegały zgłoszeniu właściwym służbom państwowym. Czekam, aż zarząd tej spółki zgłosi również mnie, że ja chcę ingerować — chcę ingerować w imieniu państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-673.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-673.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest przekłamanie, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-674">
          <u xml:id="u-674.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-674.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Płaczka z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-675">
          <u xml:id="u-675.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Najwyższa Izba Kontroli opublikowała właśnie wyniki kontroli przeprowadzonej w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. To ten sam urząd, który jeszcze niedawno wprowadzał do obrotu szczepionki przeciw COVID-19. To ten sam urząd, który jest zarządzany przez pana prezesa Grzegorza Cessaka. Najwyższa Izba Kontroli informuje opinię publiczną, iż prezes nie zawsze prawidłowo realizował zadania związane z rozpatrywaniem wniosków o rejestrację niektórych produktów leczniczych, nie zawsze prawidłowo rozpatrywał zgłoszenia o niepożądanych działaniach produktów leczniczych, nie zapewniał bezpieczeństwa pacjentów stosujących niektóre leki i pozwalał na organizowanie niedokumentowanych spotkań firm farmaceutycznych z pracownikami urzędu zaangażowanymi w proces rozpatrywania wniosków dotyczących tych firm, co doprowadziło do powstania mechanizmu korupcjogennego. Przecież to jest jakaś farsa.</u>
          <u xml:id="u-675.1" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Informuję opinię publiczną, że ze swojej strony złożyłem w trybie interpelacji poselskiej pismo do pana premiera Donalda Tuska z zapytaniem, czy nie czas usunąć pana Grzegorza Cessaka ze stanowiska. Czas powiedzieć patologii: stop.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-676">
          <u xml:id="u-676.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-677">
          <u xml:id="u-677.0" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że jeszcze ja powiem kilka zdań o wyjątkowych ludziach. Niosą bezinteresowną pomoc, ofiarowują swój czas słabszym i potrzebującym, pracują społecznie na rzecz zwierząt, zdrowia, ekologii, środowiska, słabszych i potrzebujących. Zmieniają świat w miejsce bardziej życzliwe drugiemu człowiekowi. Są wzorem dla każdego z nas. Często ich działania to takie małe kroki, które kończą się wielkim sukcesem i wielkim działaniem. Wolontariusze, to o nich mowa, z dumą i satysfakcją niech dzisiaj przyjmują życzenia, ale nie tylko dzisiaj i również ode mnie, z okazji ich święta. Ja też chciałam dołączyć się do życzeń, które dzisiaj już wielokrotnie z tej mównicy padły.</u>
          <u xml:id="u-677.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-678">
          <u xml:id="u-678.0" who="#MonikaWielichowska">Tym samym kończymy oświadczenia poselskie.</u>
          <u xml:id="u-678.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-679">
          <u xml:id="u-679.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie poselskie w sprawie upamiętnienia marszałka Józefa Piłsudskiego w 157. rocznicę jego urodzin.</u>
          <u xml:id="u-679.1" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 5 grudnia 1867 r. urodził się Józef Piłsudski, naczelny wódz Legionów Polskich. Wywodził się z rodu szlacheckiego, osiadłego na Wileńszczyźnie co najmniej od XVIII w. Był czwartym dzieckiem Józefa oraz Marii i miał jedenaścioro rodzeństwa. Wychował się w patriotycznej atmosferze, a największy wpływ na kształtowanie osobowości Ziuka — tak nazywano Józefa w rodzinie — miała matka Maria z Billewiczów. Zaszczepiła w nim przywiązanie do polskiej historii i literatury, szczególnie romantycznej. Od matki przejął też podstawowe wartości, jakimi są poczucie godności osobistej, odwaga, uczciwość, honor, a nade wszystko dążenie do wolności ojczyzny. Ogromny i długotrwały wpływ na Piłsudskiego miała legenda powstania styczniowego.</u>
          <u xml:id="u-679.2" who="#BarbaraBartuś">W 1885 r. Ziuk zdał egzamin maturalny i rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Charkowskim, których jednak nie dane mu było ukończyć. 22 marca 1887 r. został aresztowany pod zarzutem udziału w przygotowaniach do zamachu na cara Aleksandra III i został skazany na pięć lat zesłania — pieszo udał się na Syberię. Jak opisywał go Władysław Studnicki — Piłsudski poznał wtedy psychologię i charakter Rosji oraz jej chęć poniewierania godnością ludzką.</u>
          <u xml:id="u-679.3" who="#BarbaraBartuś">Po powrocie z zesłania w 1892 r. do Wilna, Piłsudski rozpoczął działalność w Polskiej Partii Socjalistycznej. Wśród głównych jej celów, walka o niepodległą Polskę łączona była z koniecznością przeprowadzenia głębokich reform socjalnych. Piłsudski przybrał pseudonim Wiktor. Szybko stał się jednym z czołowych działaczy partii.</u>
          <u xml:id="u-679.4" who="#BarbaraBartuś">W 1908 r. we Lwowie z inspiracji Józefa Piłsudskiego powstał konspiracyjny Związek Walki Czynnej, założony przez Kazimierza Sosnkowskiego. Emanacjami tego związku były powstałe w latach 1910–1911 organizacje — Związek Strzelecki i Strzelec. Ich celem było stworzenie kadr Wojska Polskiego. Powstała w 1912 r. Komisja Tymczasowa Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych mianowała Piłsudskiego komendantem głównym Polskich Sił Zbrojnych, w skład których wchodziły także Polskie Drużyny Strzeleckie, a następnie także Drużyny Podhalańskie i Drużyny Bartoszowe.</u>
          <u xml:id="u-679.5" who="#BarbaraBartuś">11 listopada 1918 r. Rada Regencyjna przekazała Józefowi Piłsudskiemu władzę wojskową i naczelne dowództwo podległych jej wojsk polskich. Tego samego dnia Niemcy podpisały zawieszenie broni kończące I wojnę światową. Piłsudski mając powszechne poparcie społeczne zdecydował się przejąć władzę od regentów, podkreślając w ten sposób jej ciągłość i legalny charakter. Nie wszyscy byli zadowoleni z tej procedury, wskazując na to, iż Piłsudski nie powinien być sukcesorem instytucji powołanej do życia przez okupantów. Bez względu na te komentarze Piłsudski stał się rzeczywistym przywódcą tworzącego się państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-679.6" who="#BarbaraBartuś">Najważniejszą sprawą, którą zajął się Piłsudski było formowanie Wojska Polskiego, gwaranta wywalczenia i utrzymania niepodległości. 22 listopada 1918 r. Piłsudski zatwierdził Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej. Na mocy tego dekretu, który był swego rodzaju ustawą zasadniczą, Piłsudski obejmował jako tymczasowy naczelnik państwa najwyższą władzę Republiki Polskiej. Stanowisko naczelnika państwa Piłsudski piastował do grudnia 1922 r. Odbyły się wówczas wybory prezydenckie, w których nie kandydował. W roku 1923 Piłsudski wraz z żoną Aleksandrą i córkami Wandą i Jadwigą, zamieszkał w dworku wybudowanym dla niego w Sulejówku.</u>
          <u xml:id="u-679.7" who="#BarbaraBartuś">Powrócił 26 maja 1926 r. obalając rząd. Swojego rodzaju legalizacją przewrotu majowego było jednak wybranie przez Zgromadzenie Narodowe Józefa Piłsudskiego na prezydenta. Tego wyboru jednak nie przyjął, a stanowisko głowy państwa objął zaproponowany przez niego prof. Ignacy Mościcki.</u>
          <u xml:id="u-679.8" who="#BarbaraBartuś">W każdym z powoływanych od maja 1926 r. rządów Piłsudski był ministrem spraw wojskowych. Był także generalnym inspektorem Sił Zbrojnych, przykładał dużą wagę do wzmocnienia sił obronnych Polski. Jego pozycja w państwie wykraczała bardzo daleko poza rolę, jaką pełnił na tych stanowiskach. Zajmował się głównie sprawami polityki zagranicznej i wojska, kluczowymi dla niepodległości Polski. Sprawy gospodarcze powierzył swoim współpracownikom.</u>
          <u xml:id="u-679.9" who="#BarbaraBartuś">Dużymi osiągnięciami po przewrocie majowym było przyspieszenie budowy portu w Gdyni, budowa Centralnego Okręgu Przemysłowego, rozwój przemysłu zbrojeniowego oraz infrastruktury kolejowej, co miało ogromne znaczenie dla obronności Polski. W 1930 r. Piłsudski rozkazał wojsku stłumić ukraińską terrorystyczną rebelię w południowo-wschodnich województwach Polski.</u>
          <u xml:id="u-679.10" who="#BarbaraBartuś">Kiedy umierał żegnały go tłumy, jego śmierć poruszyła cały naród, również ludzi mu nieprzychylnych. Niektórzy go kochali, inni nienawidzili, lecz zjednoczył Polskę i oddał za nią życie, zostawiając ją wolną, suwerenną i niepodległą. Ignacy Mościcki żegnał go słowami: Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek.</u>
          <u xml:id="u-679.11" who="#BarbaraBartuś">Nowy Sącz jako pierwsze miasto w Polsce już w 1916 r. przyznało Józefowi Piłsudskiemu tytuł honorowego obywatela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-680">
          <u xml:id="u-680.0" who="#CzesławHoc">Oświadczenie poselskie w kwestii rewitalizacji rzeki Odry i jej użeglownienia w kontekście oprotestowania tych działań przez stronę niemiecką</u>
          <u xml:id="u-680.1" who="#CzesławHoc">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Żegluga śródlądowa to jeden z priorytetów współczesnego transportu. Jest niskoemisyjna, ekologiczna, generuje niskie koszty zewnętrzne, wyraźnie obniża poziom kongestii na drogach.</u>
          <u xml:id="u-680.2" who="#CzesławHoc">Rzeka Odra w latach 70. i 80. była bardzo dobrze wykorzystywana w tym zakresie. Przewożono nawet 14 mln t ładunków rocznie.</u>
          <u xml:id="u-680.3" who="#CzesławHoc">Rząd Prawa i Sprawiedliwości podjął konkretne działania na rzecz rewitalizacji rzeki Odry i jej użeglownienia oraz ochrony przeciwpowodziowej. Tymczasem strona niemiecka, a w ślad za nią różnego rodzaju ekolodzy, oprotestowała te działania. W zamian zaproponowano utworzenie narodowego parku doliny Odry.</u>
          <u xml:id="u-680.4" who="#CzesławHoc">Tymczasem lokalne samorządy gmin: Chojna, Cedynia, Moryń, Mieszkowice i Widuchowa pięknie, nowocześnie i efektywnie wzmacniają i wykorzystują walory krajobrazowe, przyrodnicze i turystyczne tego rejonu, takie jak m.in. parki krajobrazowe: krzesiński, cedyński i dolnej Odry, Dolina Miłości w Zatoni Dolnej, obszary Natury 2000 itd. Należy je w tym wspierać z jednoczesnym wzmocnieniem i ożywieniem gospodarczym tych terenów poprzez rewitalizację rzeki Odry i jej użeglownienie, a także skutecznymi działaniami przeciwpowodziowymi.</u>
          <u xml:id="u-680.5" who="#CzesławHoc">Zatem dziwne jest stanowisko strony niemieckiej. Wszak rząd polski nie oprotestowywał (mówiąc kolokwialnie: nie wtrącał się) użeglownienia rzek niemieckich, w tym budowy największego portu rzecznego na świecie w Duisburgu nad rzeką Ren.</u>
          <u xml:id="u-680.6" who="#CzesławHoc">Tak więc zamiast koncepcji utworzenia narodowego parku doliny Odry słuszne i sprawiedliwe byłoby pochylenie się strony niemieckiej na tych terenach nad mogiłami blisko 2 tys. (!) polskich żołnierzy na siekierkowskim cmentarzu wojennym w Starych Łysogórkach nad Odrą, w gminie Mieszkowice, którzy oddali swe życie w kwietniu 1945 r. w czasie operacji „Berlin”, w trakcie forsowania Odry, walcząc z hitlerowskimi Niemcami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-681">
          <u xml:id="u-681.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Oświadczenie poselskie w sprawie wyzwań ekologicznego rolnictwa i przetwórstwa w Polsce</u>
          <u xml:id="u-681.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tematem posiedzenia Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi w dniu 4 grudnia br. było rozpatrzenie informacji na temat możliwości pomocy oraz sposobu zwiększania ilości gospodarstw ekologicznych na terenie kraju oraz rozpatrzenie informacji na temat rozwoju rolnictwa ekologicznego i zielonych zamówień publicznych jako instrumentu rynkowego wsparcia produkcji ekologicznej w Polsce. To niezwykle istotne tematy związane z rolnictwem w naszym kraju. Stoi bowiem przed nami bardzo ambitne wyzwanie związane ze zwiększeniem areału upraw ekologicznych z 500 tys. ha do 1 mln ha do 2030 r., czyli rocznie powinniśmy zwiększać powierzchnię wspomnianego areału średnio o 100 tys. ha. Ponadto trzeba zwiększać przetwórstwo ekologiczne. W tym kontekście mogą dziwić wypowiedzi ministra Michała Kołodziejczaka, który dość sceptycznie wypowiadał się na temat rolnictwa ekologicznego. Stąd też pojawia się pytanie, czy jest to prywatne stanowisko ministra, czy całego rządu. Niestety nie było nam dane wyjaśnić tego na wspomnianym posiedzeniu komisji z powodu nieobecności ministra Kołodziejczaka.</u>
          <u xml:id="u-681.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">Ważnym postulatem dotyczącym edukacji ekologicznej jest propozycja, aby była ona pod egidą jednego ministerstwa, gdyż obecnie jest to domena po części Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, po części Ministerstwa Edukacji Narodowej, po części Ministerstwa Zdrowia, a po części również Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-681.3" who="#FryderykSylwesterKapinos">Istotnym wyzwaniem w zakresie ekologicznego rolnictwa i przetwórstwa jest również przygotowanie kampanii społecznej. Duża część mojej pracy poselskiej to spotkania z mieszkańcami okręgu wyborczego. Rozmawiałem ostatnio z właścicielem 10 dużych sklepów w powiecie mieleckim, który podzielił się ze mną informacją, że we wspomnianych sklepach sprzedaż produktów bio wzrosła rok do roku o 17%, lecz jest to tylko 0,25% wszystkich sprzedawanych produktów. Zatem 99,75% produktów, które on sprzedaje, chociaż ma wyspy bio w sklepach, to produkty nieekologiczne. Pojawia się w tym miejscu pytanie, czy mamy wiedzę, ile w ogóle sprzedaje się w Polsce żywności ekologicznej w stosunku do żywności konwencjonalnej.</u>
          <u xml:id="u-681.4" who="#FryderykSylwesterKapinos">Wiele pracy jest do podjęcia w zakresie ekologicznego rolnictwa i przetwórstwa, jak również edukacji w tym zakresie, do której musimy przykładać dużą wagę. Jeśli nauczymy szczególnie ludzi młodych, aby zawracali uwagę na żywność, którą kupują, aby czytali etykiety produktów, to będzie to duży sukces takiej pracy u podstaw. Należy również pomyśleć o pilotażu programu obiadów ekologicznych w szkołach. Chodzi o to, aby w 1 dniu w tygodniu w szkole był obiad przygotowany z produktów ekologicznych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-682">
          <u xml:id="u-682.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Oświadczenie poselskie w sprawie rosnącego problemu ubóstwa w Polsce</u>
          <u xml:id="u-682.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ubóstwo w Polsce osiąga alarmujące rozmiary. Najnowszy „Raport o biedzie” fundacji Szlachetna Paczka wskazuje, że w 2023 r. aż 2,5 mln Polaków żyło w skrajnym ubóstwie. To dramatyczny wzrost o 47% w porównaniu z poprzednim rokiem, co oznacza, że niemal 800 tys. osób znalazło się w sytuacji skrajnej biedy.</u>
          <u xml:id="u-682.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Wśród tych osób znajdują się dzieci i seniorzy — grupy szczególnie narażone na skutki ubóstwa. W skrajnym ubóstwie żyje ponad pół miliona dzieci. Te dzieci często cierpią z powodu niedożywienia, braku dostępu do edukacji czy podstawowej opieki zdrowotnej. Nie możemy jako społeczeństwo pozwolić, aby najmłodsi byli pozbawiani szans na godne życie.</u>
          <u xml:id="u-682.3" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Seniorzy również znajdują się w trudnej sytuacji. Wielu z nich, po latach pracy, zmuszonych jest do wyboru między zakupem leków a ogrzaniem mieszkania. Są to osoby, które budowały ten kraj, a dziś zmagają się z dramatycznymi wyborami.</u>
          <u xml:id="u-682.4" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Problem ubóstwa to także problem wykluczenia społecznego. To brak dostępu do podstawowych dóbr, takich jak jedzenie, leki czy środki higieniczne. To życie w poczuciu braku bezpieczeństwa i perspektyw.</u>
          <u xml:id="u-682.5" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Raport fundacji Wiosna, będącej inicjatorem akcji Szlachetna Paczka, to nie tylko liczby, ale również dramatyczne historie ludzi, którzy codziennie walczą o przetrwanie. Historie, które nie mogą zostać zignorowane. Musimy zwiększyć nakłady na pomoc społeczną, stworzyć systemowe rozwiązania wspierające najbiedniejszych oraz zadbać o to, aby dzieci i seniorzy mieli zapewnione godne warunki życia.</u>
          <u xml:id="u-682.6" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Jednocześnie dziękuję organizacjom takim jak Wiosna za ich zaangażowanie i codzienną pomoc tym, którzy jej najbardziej potrzebują. To dzięki ich pracy i naszej wspólnej solidarności możemy walczyć o lepsze jutro dla tych, którzy dziś tego najbardziej potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-682.7" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Wysoka Izbo! Ubóstwo to problem, który wymaga naszej natychmiastowej uwagi i działania. Nie możemy pozostać obojętni. Każde dziecko, każdy senior, każda rodzina zasługują na szansę na godne życie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-683">
          <u xml:id="u-683.0" who="#GrzegorzLorek">Trzeci prezydent RP na uchodźstwie, ostatni polski prezydent Lwowa, żołnierz legionów i oficer polskich Sił Zbrojnych Stanisław Ostrowski urodził się 29 października 1892 r. we Lwowie. Tam ukończył gimnazjum. W 1912 r. rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Lwowskiego. Działał w Organizacji Młodzieży Narodowej, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckim. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich. Służył w I brygadzie oraz w Departamencie Wojskowym Naczelnego Komitetu Narodowego, a następnie pełnił obowiązki lekarza w kancelarii lekarskiej w stacji zbornej legionów w Wiedniu, Przemyślu i we Lwowie.</u>
          <u xml:id="u-683.1" who="#GrzegorzLorek">W lutym 1918 r. został internowany przez Austriaków po bitwie pod Rarańczą. W październiku 1918 r. brał udział w obronie Lwowa w stopniu chorążego, m.in. udzielając pomocy rannym w szpitalu na politechnice. Po wojnie kontynuował studia medyczne; w czerwcu 1919 r. uzyskał tytuł naukowy doktora medycyny. Podczas wojny polsko-sowieckiej był naczelnym lekarzem w dywizji litewsko-białoruskiej oraz w 24. pułku piechoty Armii Ochotniczej.</u>
          <u xml:id="u-683.2" who="#GrzegorzLorek">W 1922 r. został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i przeniesiony do rezerwy. Podjął pracę jako starszy asystent w klinice dermatologii Uniwersytetu Warszawskiego, a następnie — od maja 1925 r. do 30 listopada 1927 r. — pracował jako starszy asystent kliniki dermatologicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1928 r. był ordynatorem Państwowego Szpitala Powszechnego we Lwowie. W 1930 r. uzyskał habilitację, a w 1931 r. został docentem dermatologii UJK.</u>
          <u xml:id="u-683.3" who="#GrzegorzLorek">Od 1930 r. do 1939 r. był posłem na Sejm RP z list BBWR. W 1934 r. został wiceprezydentem, a od maja 1936 r. prezydentem Lwowa. Po agresji ZSRS na Polskę i zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną został aresztowany przez NKWD w swoim gabinecie i osadzony w więzieniu, najpierw we Lwowie, następnie w Moskwie. Jako element społecznie niebezpieczny został w maju 1941 r. skazany na karę 8 lat obozu pracy przymusowej. Karę odbywał w obozie w Krasnojarsku, pracując jako drwal, a następnie, już jako lekarz, w łagrze Czyta.</u>
          <u xml:id="u-683.4" who="#GrzegorzLorek">Wolność odzyskał w listopadzie 1941 r. w wyniku amnestii ogłoszonej po zawarciu układu Sikorski-Majski. 19 grudnia 1941 r. zgłosił się do formowanej w Buzułuku armii polskiej w ZSRS, w której podjął pracę w służbie zdrowia. Wraz z Armią Andersa ewakuował się z ZSRS, przechodząc szlak przez Bliski Wschód do Włoch. Jako oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie pracował w szpitalach wojskowych podczas kampanii włoskiej. Po zakończeniu wojny wyjechał do Wielkiej Brytanii i w Polskim Korpusie Przysposobienia i Rozmieszczenia, po demobilizacji, do 1955 r. pracował jako lekarz i ordynator oddziału dermatologicznego szpitala w Penley.</u>
          <u xml:id="u-683.5" who="#GrzegorzLorek">Urząd prezydenta RP na uchodźstwie objął 9 kwietnia 1972 r., 2 dni po śmierci Augusta Zaleskiego. Po upływie 7-letniej kadencji 8 kwietnia 1979 r. przekazał urząd Edwardowi Raczyńskiemu. Zmarł 22 listopada 1982 r. w Londynie. Pierwotnie został pochowany 4 grudnia 1982 r. na cmentarzu lotników i spadochroniarzy polskich w Newark. 12 listopada 2022 r. jego szczątki zostały sprowadzone do Polski i po uroczystym nabożeństwie żałobnym złożone w Mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-684">
          <u xml:id="u-684.0" who="#MarcinSkonieczka">Oświadczenie poselskie w sprawie obchodów Międzynarodowego Dnia Wolontariusza</u>
          <u xml:id="u-684.1" who="#MarcinSkonieczka">Szanowna Pani Marszałek! 5 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wolontariusza, ustanowiony rezolucją Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 17 grudnia 1985 r. To wyjątkowe święto jest okazją do uhonorowania osób, które bezinteresownie angażują się w pomoc innym i niosą wsparcie tam, gdzie jest ono najbardziej potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-684.2" who="#MarcinSkonieczka">Wolontariusze odgrywają niezwykle istotną rolę w rozwoju społecznym i gospodarczym. Ich działania przyczyniają się również do realizacji celów zrównoważonego rozwoju ONZ poprzez budowanie pokoju, niesienie pomocy humanitarnej i medycznej w krajach rozwijających się, a także wspieranie społeczności dotkniętych konfliktami zbrojnymi.</u>
          <u xml:id="u-684.3" who="#MarcinSkonieczka">Z okazji Międzynarodowego Dnia Wolontariusza pragnę wyrazić serdeczne podziękowania wszystkim wolontariuszom w Polsce za ich poświęcenie, wysiłek i oddanie. Wasza praca jest nieoceniona dla tych, którzy znajdują się w trudnej sytuacji życiowej, mają mniejsze szanse lub nie są w stanie sami o siebie zadbać. Empatia i dobroć, jakie okazujecie, są niezwykle cennymi wartościami, które wzbogacają nasze społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-684.4" who="#MarcinSkonieczka">Drodzy Wolontariusze! Życzę Wam nieustającej motywacji, satysfakcji płynącej z niesienia pomocy oraz tego, by wasz wysiłek był zawsze dostrzegany i doceniany. Dzięki waszej pracy świat staje się lepszym miejscem, pełnym nadziei, wsparcia i solidarności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-685">
          <u xml:id="u-685.0" who="#AndrzejSzejna">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę wyrazić swoje pełne poparcie dla wprowadzenia do polskich szkół nowego przedmiotu — edukacji zdrowotnej. Jest to krok milowy w kierunku zapewnienia młodemu pokoleniu kompleksowej wiedzy na temat zdrowia fizycznego, psychicznego oraz społecznego.</u>
          <u xml:id="u-685.1" who="#AndrzejSzejna">Edukacja zdrowotna, która zastąpi dotychczasowe wychowanie do życia w rodzinie, będzie obejmować szeroki zakres tematów, takich jak zdrowe odżywianie, aktywność fizyczna, profilaktyka uzależnień, higiena cyfrowa oraz zdrowie psychiczne i seksualne. Celem tych zajęć jest wyposażenie uczniów w niezbędne umiejętności i wiedzę, które pozwolą im podejmować świadome decyzje dotyczące własnego zdrowia i jakości życia.</u>
          <u xml:id="u-685.2" who="#AndrzejSzejna">Jak podkreśliła wiceminister edukacji Paulina Piechna-Więckiewicz: to przedmiot, który traktuje zdrowie uczniów i uczennic w sposób holistyczny. Wprowadzenie edukacji zdrowotnej jest odpowiedzią na rosnące wyzwania współczesnego świata, takie jak epidemia otyłości wśród dzieci czy problemy dotyczące zdrowia psychicznego. Według danych Instytutu Żywności i Żywienia z 2018 r. polskie dzieci należą do najszybciej tyjących w Europie — w latach 70. nadmierną masę ciała notowano u mniej niż 10% uczniów, podczas gdy w ostatnich latach odsetek ten wzrósł do ponad 22%. Dzięki edukacji zdrowotnej młodzi ludzie będą mogli zdobyć rzetelną wiedzę, której nie powinni czerpać z niepewnych źródeł, takich jak Internet.</u>
          <u xml:id="u-685.3" who="#AndrzejSzejna">Nowa Lewica od lat postulowała wprowadzenie rzetelnej edukacji zdrowotnej do szkół, uznając ją za fundament profilaktyki zdrowotnej i kształtowania prozdrowotnych postaw wśród młodzieży. Wierzymy, że szkoła powinna być miejscem, gdzie każde dziecko otrzymuje ten sam zakres informacji opartych na wiedzy naukowej, a nie na przesądach czy uprzedzeniach.</u>
          <u xml:id="u-685.4" who="#AndrzejSzejna">Wprowadzenie edukacji zdrowotnej do programu nauczania to inwestycja w przyszłość naszego społeczeństwa. Zdrowe, świadome i dobrze wyedukowane młode pokolenie to gwarancja lepszej jakości życia nas wszystkich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-686">
          <u xml:id="u-686.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie poselskie w sprawie nieprawidłowości związanych z działalnością Centrum Medycznego Log-Med w Gnieźnie</u>
          <u xml:id="u-686.1" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Media lokalne, a nawet już ogólnokrajowe relacjonują sprawę afery z nieprawdziwymi wpisami do internetowych kont pacjenta dzieci z przedszkoli i szkoły w Gnieźnie. Dzieci miały być leczone w Centrum Medycznym Log-Med w Gnieźnie, jednak ich rodzice mówią, że ich tam nie zaprowadzali. Proceder może dotyczyć kilkuset przedszkolaków i uczniów z Gniezna, którym przypisywano fikcyjnie różne jednostki chorobowe i liczne wizyty u specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-686.2" who="#TadeuszTomaszewski">Wiele wskazuje na to, że Log-Med mógł działać na masową skalę, potencjalnie wyłudzając duże kwoty pieniędzy z Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).</u>
          <u xml:id="u-686.3" who="#TadeuszTomaszewski">Prokuratura Rejonowa w Gnieźnie prowadzi postępowanie pod kątem oszustwa — doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w okresie co najmniej od 2022 r. do listopada 2024 r. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej podmiotu w postaci Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia poprzez wprowadzenie w błąd w ten sposób, iż do systemu informatycznego pacjenta wprowadzano nieprawdziwe informacje w związku z zawartą przez wskazaną placówkę przedszkolną z centrum medycznym Log-Med umowy o współpracy w ramach realizacji świadczeń w ramach ośrodka środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży.</u>
          <u xml:id="u-686.4" who="#TadeuszTomaszewski">W nawiązaniu do treści zapytania, uprzejmie proszę panią minister o osobiste zainteresowanie się sprawą związaną z możliwymi nieprawidłowościami związanymi z działalnością Centrum Medycznego Log-Med. Proszę również o odpowiedzi na następujące pytania:</u>
          <u xml:id="u-686.5" who="#TadeuszTomaszewski">Jaki działania kontrolne zostały przeprowadzone w związku ze sprawą działalności CM Log-Med?</u>
          <u xml:id="u-686.6" who="#TadeuszTomaszewski">Jaka jest skala problemu i czy w innych gminach powiatu gnieźnieńskiego spółka Log-Med również podpisywała umowy z placówkami oświatowymi?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-687">
          <u xml:id="u-687.0" who="#JanWarzecha">We wrześniu 2024 r. doszło do bezprecedensowego incydentu w zakresie funkcjonowania organów konstytucyjnych państwa polskiego, gdyż legalny prokurator krajowy Dariusz Barski nie został wpuszczony do budynku, a powinien realizować obowiązki zawodowe. Były minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro zapowiedział złożenie do prokuratury zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa przez premiera Donalda Tuska i obecnego szefa Ministerstwa Sprawiedliwości i prokuratora generalnego Adama Bodnara. Sprawa dotyczy bezprawnego zamachu na urząd prokuratora krajowego przez koalicję 13 grudnia i powołania nielegalnie Dariusza Korneluka.</u>
          <u xml:id="u-687.1" who="#JanWarzecha">Minister Ziobro argumentuje to bardzo mocno, uznając, że premier Donald Tusk oraz minister Adam Bodnar wraz z innymi osobami, działając wspólnie w ramach porozumienia w zorganizowanej grupie przestępczej, zdecydowali się usunąć bezprawnie legalnie powołanego Dariusza Barskiego z funkcji urzędującego prokuratora krajowego. Kluczowe jest to, że Sąd Najwyższy uznał za skuteczne powołanie Dariusza Barskiego na prokuratora krajowego.</u>
          <u xml:id="u-687.2" who="#JanWarzecha">Zbigniew Ziobro zarzucił Donaldowi Tuskowi i Adamowi Bodnarowi bezprawny charakter działań i przekroczenie uprawnień. Jego zdaniem ta decyzja doprowadzi do daleko idących dramatycznych konsekwencji, które uderzą w funkcjonowanie polskiego państwa.</u>
          <u xml:id="u-687.3" who="#JanWarzecha">Tłumaczył również, że Barski w czasie pełnienia funkcji prokuratora krajowego podjął tysiące decyzji, które teraz będą podważane. Działania premiera Donalda Tuska i ministra sprawiedliwości Adama Bodnara w sprawie bezprawnego odsunięcia od wykonywania obowiązków prokuratora krajowego Dariusza Barskiego stanowią przekroczenie uprawnień. Zostały według byłego ministra sprawiedliwości podjęte z uwagi na interes osobisty, interes polityczny premiera Tuska i jego formacji.</u>
          <u xml:id="u-687.4" who="#JanWarzecha">Rząd koalicji 13 grudnia bezczelnie łamie prawo w wielu innych aspektach. Nie została wypłacona subwencja, która jest należna partii Prawo i Sprawiedliwość. Za tym z całą pewnością kryje się pomysł polityczny, żeby obniżyć szansę kandydata Prawa i Sprawiedliwości w przyszłorocznych wyborach prezydenckich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-688">
          <u xml:id="u-688.0" who="#KamilWnuk">Z okazji Międzynarodowego Dnia Wolontariusza pragnę złożyć wyrazy uznania i podziękowania wszystkim osobom, które bezinteresownie angażują się w pomoc innym. Wolontariusze to prawdziwi bohaterowie codzienności — ludzie, którzy swoją pracą budują mosty solidarności, empatii i wsparcia w społeczeństwie.</u>
          <u xml:id="u-688.1" who="#KamilWnuk">Jako osoba, która wywodzi się z wolontariatu, pragnę podkreślić, że to właśnie praca u podstaw, działanie dla dobra wspólnego i troska o drugiego człowieka są dla mnie fundamentem, na którym opieram swoją działalność społeczno-polityczną. Wolontariat nauczył mnie, że siła tkwi we współpracy i że zmiany na lepsze zaczynają się od zaangażowania każdego z nas.</u>
          <u xml:id="u-688.2" who="#KamilWnuk">Praca w wolontariacie kształtuje charakter, rozwija wrażliwość społeczną i pozwala zrozumieć prawdziwe potrzeby ludzi. Te wartości, zdobyte w trakcie mojego zaangażowania w działania na rzecz lokalnych społeczności, są dziś nieodłączną częścią mojego spojrzenia na politykę i codzienną pracę w Sejmie.</u>
          <u xml:id="u-688.3" who="#KamilWnuk">Chciałbym z całego serca podziękować wszystkim wolontariuszom — zarówno tym działającym w organizacjach pozarządowych, jak i tym, którzy każdego dnia pomagają innym w sposób nieformalny. Wasza praca, choć często niewidoczna i niedoceniana, ma nieocenioną wartość. To wy budujecie lepszą przyszłość dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-688.4" who="#KamilWnuk">W tym szczególnym dniu życzę wam siły, wytrwałości i satysfakcji z waszej misji. Wasz przykład jest inspiracją dla mnie i dla wielu innych, którzy chcą działać na rzecz wspólnego dobra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-689">
          <u xml:id="u-689.0" who="#TekstyWystapienNiewygloszonych">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-689.1" who="#TekstyWystapienNiewygloszonych">Na tym kończymy 23. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-689.2" who="#TekstyWystapienNiewygloszonych">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-689.3" who="#TekstyWystapienNiewygloszonych">Jutro o godz. 9 rozpoczynamy 24. posiedzenie Sejmu. Rozpoczynamy je głosowaniami, blokiem głosowań. Będzie ich 172.</u>
          <u xml:id="u-689.4" who="#TekstyWystapienNiewygloszonych">Zamykam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-689.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-689.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 22 min 25)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>