text_structure.xml 793 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 3633 3634 3635 3636 3637 3638 3639 3640 3641 3642 3643 3644 3645 3646 3647 3648 3649 3650
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 04)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Piotr Zgorzelski, Monika Wielichowska, Krzysztof Bosak i Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#MarcinWarchoł">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 2 grudnia zmarł Lucjan Brychczy, legenda Legii Warszawa, czterokrotny mistrz Polski, trzykrotny król strzelców, drugi w historii najlepszy strzelec w najwyższej klasie rozgrywkowej, który łącznie zdobył 182 bramki. Był trenerem, honorowym prezesem klubu, reprezentantem Polski i olimpijczykiem. Uczcijmy jego pamięć minutą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#MarcinWarchoł">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Joannę Wichę, Adriana Witczaka, Michała Moskala i Daniela Milewskiego.</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Joanna Wicha i Adrian Witczak.</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Joanna Wicha i Michał Moskal.</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#Marszałek">Protokół 22. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#Marszałek">Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw, druk nr 859,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#Marszałek">— o rządowym projekcie ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych oraz ustawy o grach hazardowych, druk nr 860.</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#Marszałek">Komisja Polityki Społecznej i Rodziny przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, druk nr 856.</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#Marszałek">Na podstawie art. 51 ust. 2 regulaminu Sejmu uprawniony podmiot zgłosił wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#Marszałek">Wnioskodawca uzasadnia swój wniosek wagą spraw regulowanych w projekcie i ich terminowością.</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#Marszałek">Wniosek poddam teraz pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#Marszałek">Będziemy głosować, drodzy państwo.</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o przystąpienie do drugiego czytania bez zachowania terminu określonego w art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#Marszałek">Czekam, spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#Marszałek">Wszyscy zagłosowali? Młody pan poseł też już zagłosował?</u>
          <u xml:id="u-3.24" who="#Marszałek">Głosowało 421 posłów. 401 — za, 20 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-3.25" who="#Marszałek">Sejm wniosek przyjął.</u>
          <u xml:id="u-3.26" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przedłożyła sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej, druk nr 869.</u>
          <u xml:id="u-3.27" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-3.28" who="#Marszałek">Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych przedłożyła sprawozdanie w sprawie wniosku prokuratora okręgowego w Zielonej Górze z dnia 1 października 2024 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Łukasza Mejzy, druk nr 862.</u>
          <u xml:id="u-3.29" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-3.30" who="#Marszałek">Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych przedłożyła sprawozdanie w sprawie wniosku Komisji Śledczej do zbadania legalności, prawidłowości oraz celowości czynności operacyjno-rozpoznawczych podejmowanych m.in. z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus przez członków Rady Ministrów, służby specjalne, Policję, organy kontroli skarbowej oraz celno-skarbowej, organy powołane do ścigania przestępstw i prokuraturę w okresie od dnia 16 listopada 2015 r. do dnia 20 listopada 2023 r. z dnia 7 listopada 2024 r. o wyrażenie przez Sejm zgody na zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie na posiedzenie sejmowej komisji śledczej posła Zbigniewa Ziobry, druk nr 870.</u>
          <u xml:id="u-3.31" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-3.32" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał debaty średniej w dzisiejszej dyskusji nad sprawozdaniem komisji o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2025.</u>
          <u xml:id="u-3.33" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje też, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i kół w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji z druków nr 779, 780 i 792, dotyczącymi wypowiedzenia i ratyfikacji dokumentów międzynarodowych.</u>
          <u xml:id="u-3.34" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje również, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół w dyskusjach nad wszystkimi pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-3.35" who="#Marszałek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-3.36" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-3.37" who="#Marszałek">Informuję państwa, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie wpływu zarządzania Odrą i zagospodarowania tej rzeki na katastrofę ekologiczną w 2022 r. oraz powódź w 2024 r., w szczególności planu przeciwdziałania podobnym zjawiskom w przyszłości, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-3.38" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-3.39" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów poselskich, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-3.40" who="#Marszałek">A ja teraz pozdrowię państwa Adelę i Adama Łagodów, zwycięzców licytacji WOŚP, którzy przyjechali do Sejmu na zaproszenie posła Adama Gomoły. Bardzo serdecznie was pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-3.41" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-3.42" who="#Marszałek">Pozdrawiam także klasę III, humanistyczno-prawną…</u>
          <u xml:id="u-3.43" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-3.44" who="#Marszałek">Pewnie to można łatwo sprawdzić.</u>
          <u xml:id="u-3.45" who="#Marszałek">…z Zespołu Szkół nr 2 w Ciechanowie, która przybyła na zaproszenie posła Adama Krzemińskiego. Też bardzo serdecznie was witamy, cieszymy się, że z nami jesteście.</u>
          <u xml:id="u-3.46" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-3.47" who="#Marszałek">Proszę pana posła…</u>
          <u xml:id="u-3.48" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: Czy jest szansa, żeby powitać też pracowników sektora usług publicznych, którzy siedzą dzisiaj tutaj?)</u>
          <u xml:id="u-3.49" who="#Marszałek">Poseł Adrian Zandberg prosi też, żeby powitać w jego imieniu pracowników sektora usług publicznych, dość szeroka kategoria. Cieszymy się, że jesteście, witamy was w Sejmie, dziękujemy za te odwiedziny.</u>
          <u xml:id="u-3.50" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-3.51" who="#Marszałek">Pan poseł Witczak w spektakularny sposób zapozna nas z komunikatami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#AdrianWitczak">Nie wiem, czy dam radę w spektakularny sposób.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#AdrianWitczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uprzejmie informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#AdrianWitczak">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Petycji — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#AdrianWitczak">— Etyki Poselskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.6" who="#AdrianWitczak">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.7" who="#AdrianWitczak">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.8" who="#AdrianWitczak">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-4.9" who="#AdrianWitczak">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-4.10" who="#AdrianWitczak">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-4.11" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Petycji — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-4.12" who="#AdrianWitczak">— Infrastruktury — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-4.13" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Dzieci i Młodzieży — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-4.14" who="#AdrianWitczak">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-4.15" who="#AdrianWitczak">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-4.16" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-4.17" who="#AdrianWitczak">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii wspólnie z Komisją Infrastruktury — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-4.18" who="#AdrianWitczak">— Spraw Zagranicznych — godz. 15.30,</u>
          <u xml:id="u-4.19" who="#AdrianWitczak">— Zdrowia — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-4.20" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-4.21" who="#AdrianWitczak">— Edukacji i Nauki — godz. 17. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.22" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie dał rady.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#Marszałek">Nie no, dał. Panie pośle Kaleta, nie był to złoty przycisk, ale umówmy się, starał się chłopak i naprawdę moim zdaniem było bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#Marszałek">Klasa VI d ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Markach, która jest tu na zaproszenie pań posłanek Barbary Okuły i Mai Nowak, pozdrawia teraz państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#Marszałek">Cieszymy się, że są z nami, dziękujemy za odwiedziny.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#Marszałek">Zaczynamy.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Sachajko, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Mogę jeszcze?)</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#Marszałek">Bardzo proszę, najpierw pan poseł Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze! Prezydent Brazylii zakomunikował, że jeszcze w tym roku będzie podpisana umowa z Mercosurem. Nasuwa się pytanie, dlaczego polski premier nie zwołuje Grupy Wyszehradzkiej, aby zbudować mniejszość blokującą. Odpowiedź niestety nasuwa się sama: bo to nie pasuje Niemcom. Platforma Obywatelska okłamała Grupę Wyszehradzką w 2015 r., zgadzając się na przymusową relokację migrantów, dlatego w tej chwili państwu nie ufają. Proszę, nieobecny panie premierze, wziąć się do pracy, przeprosić Grupę Wyszehradzką, bo bez niej nie da się zbudować mniejszości blokującej. Pana bierność, panie premierze, to zgoda na zniszczenie polskiego rolnictwa oraz przemysłu rolno-spożywczego, czyli bezrobocie oraz biedę dla ponad miliona Polaków. Polacy chcieliby usłyszeć, co polski premier robi, aby nikt go w Unii Europejskiej nie oszwabił, podpisując umowę z Mercosurem. Niestety nie mogą tego usłyszeć, bo pana premiera nie ma.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Wniosek o przerwę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#Marszałek">Pan poseł Maciej Konieczny, Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#MaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ten poniedziałek Jolanta Żołnierczyk, odważna kasjerka z Żywca, wygrała w sądzie z wielką międzynarodową korporacją, z Kauflandem. Kaufland bezprawnie zwolnił Jolantę Żołnierczyk za to, że jako działaczka związkowa i społeczna inspektor pracy rzetelnie wypełniała swoje obowiązki. Kaufland bezprawnie zwolnił Jolantę Żołnierczyk, bo walczyła z dyskryminacją płacową matek, które wracały z urlopów macierzyńskich. To bardzo dobra wiadomość. To było możliwe dzięki wsparciu związku zawodowego „Konfederacja pracy”. A więc zapisujcie się do związków zawodowych, naprawdę warto.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#MaciejKonieczny">Ale jest też zła wiadomość. Kaufland nadal łamie prawo, Kaufland nadal bezprawnie zwalnia w Polsce związkowców. Upominamy się teraz o przywrócenie do pracy bezprawnie zwolnionego związkowca Eryka z Warszawy. Dlaczego Kaufland to robi? Bo mu się to opłaca, bo może to wpisać w koszty, bo dokładnie to doradzają międzynarodowym sieciom kancelarie prawnicze wyspecjalizowane w zwalczaniu związków zawodowych. Wielkie korporacje śmieją się polskim pracownikom w twarz. Śmieją się polskiemu państwu w twarz. Śmiały się za rządów PiS-u i śmieją się za rządów Platformy Obywatelskiej. Potrzebne są naprawdę dotkliwe kary za łamanie praw pracowniczych. Najwyższy czas, żeby państwo polskie stanęło po stronie polskich obywateli.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#Marszałek">Pan poseł Przemysław Czarnek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PrzemysławCzarnek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zanim zabiorę głos w sprawie wniosku formalnego, proszę wpuścić górnika, żeby złożył życzenia w imieniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z okazji Barbórki.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PrzemysławCzarnek">Zapraszamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#Marszałek">Umówiliśmy się już, panie pośle, na te życzenia, one będą zaraz po wnioskach formalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PrzemysławCzarnek">Może byśmy od razu to zrobili?</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#Marszałek">Nie, zróbmy to tak, jak się umówiliśmy z panem posłem Matusiakiem i z panem posłem Ściebiorowskim. Będzie na to czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PrzemysławCzarnek">Szkoda, ale zaraz to zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PrzemysławCzarnek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Parę dni temu usłyszeliśmy z ust pana ministra spraw zagranicznych Ukrainy, że oto potwierdza rzekomo, że nie ma już przeszkód w ekshumacjach Polaków pomordowanych bestialsko i ludobójczo na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej. Dziś słyszymy od pana Bodnara, przedstawiciela państwa ukraińskiego, że oto grupę roboczą się powołuje w tej sprawie, żeby rozstrzygać kontrowersyjne kwestie. Panie Bodnar, u nas jest takie powiedzenie, że jak się czegoś nie chce załatwić, to się powołuje grupy robocze. Niech pan nie ściemnia. Potwierdzenie oznacza zgodę na wszystkie wnioski IPN-u, a nie poszukiwanie upowców i banderowców pochowanych na ziemiach polskich. Na to się nie zgadzamy, dlatego Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość złożył ustawę o zakazie kłamstwa banderowskiego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#PrzemysławCzarnek">Stop banderyzmowi w Polsce, stop gloryfikowania banderyzmu. Żądamy natychmiastowej zgody na ekshumację na wniosek IPN-u. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: 8 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle. Istotnie, taki projekt ustawy został wczoraj przez państwa złożony. Trafi teraz do konsultacji społecznych, bo jest projektem poselskim. Musimy zachować tryb kodeksowy. To jest zmiana Kodeksu karnego, jak państwo wiedzą, tam są zawite terminy, ale w styczniu będziemy się tym projektem pewnie zajmować tutaj, na sali.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#Marszałek">Pozdrawiam serdecznie uczniów Szkoły Podstawowej im. Wojska Polskiego w Zwierzynie w województwie lubuskim z panią dyrektor Aleksandrą Neumann. Zaprosił ich do Sejmu pan poseł Władysław Dajczak. Mam nadzieję, że jesteście. Jesteście. Pozdrawiamy was bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#Marszałek">Pan poseł Grzegorz Adam Płaczek, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#Marszałek">Jest pan poseł Płaczek? Jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Spółka PKP Intercity, należąca w całości do Skarbu Państwa, właśnie ogłosiła wyniki przetargu. Przetarg był historyczny, bo warty 17 mld zł. Problem jednak polega na tym, że do przetargu nie mogły stanąć polskie firmy. Istotne warunki zamówienia były tak napisane, że mogli do przetargu stanąć tylko i wyłącznie producenci zagraniczni. Przetarg wygrali Niemcy.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Zgłaszam wniosek formalny, aby pan premier mógł wytłumaczyć opinii publicznej, Polakom, dlaczego doszło do takiej sytuacji i dlaczego tak ważny dla naszego budżetu przetarg nie był objęty tarczą antykorupcyjną.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jakub Rutnicki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#JakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cała Polska czyta porażający raport, szanowni państwo, dotyczący związków Karola Nawrockiego.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#JakubRutnicki">Panie Kaczyński! Nie ma się co śmiać, trzeba stanąć tutaj, przed wielką Izbą, i powiedzieć, co wiecie na temat powiązań pana Nawrockiego ze światkiem przestępczym. Ta kwestia wymaga naprawdę wyjaśnień, bo, szanowni państwo, wiemy jedno: są konkretne dowody na te powiązania.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#JakubRutnicki">Wielki Bu i inni ludzie są oskarżani o handel narkotykami czy też inne, bardzo poważne przestępstwa. Rodzi się pytanie, panie Kaczyński, czy może pierwsza decyzja, która nie daj Boże, byłaby podjęta przez pana prezydenta Nawrockiego, byłaby ułaskawieniem gangsterów.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#JakubRutnicki">Szanowni Państwo! Wręczam ten raport na ręce Jarosława Kaczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Głośniej.)</u>
          <u xml:id="u-18.9" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Do lekarza! Do lekarza! Do lekarza!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#Marszałek">Nie, nie było wniosku formalnego, panie pośle. Nie było wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: No przecież był.)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#Marszałek">Nie, nie było. Było wezwanie, apel polityczny, ale nie było śladu wniosku formalnego, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: 10 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#Marszałek">Nie, nawet na 10 sekund. Nie było wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: A 5 sekund?)</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#Marszałek">Nawet na 5 sekund. Podoba mi się, jak pan negocjuje, ale nie.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Proszę państwa…)</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#Marszałek">W związku z przypadającą dzisiaj Barbórką dwóch posłów prosiło o możliwość zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Ale dlaczego pan dopuścił tego człowieka do głosu?)</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#Marszałek">Dopuszczam również państwa posłów, którzy nie zgłaszają wniosków formalnych. Pan poseł Czarnek też nie zgłosił wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Wolność, równość, demokracja.)</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Tak? Chciałbym, żebyśmy…)</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#Marszałek">Zwrócił pan uwagę. Proszę się nie unosić, panie pośle. Bardzo proszę zająć miejsce na sali.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Niestety przekracza pan wszelkie granice.)</u>
          <u xml:id="u-19.18" who="#Marszałek">Przyjąłem tę opinię do wiadomości, a teraz proszę o to, żeby wrócił pan na miejsce, bo przekracza pan granice prowadzenia debaty parlamentarnej w tej Izbie. Panie pośle, proszę wrócić na miejsce, zanim uznam, że zakłóca pan obrady Izby.</u>
          <u xml:id="u-19.19" who="#komentarz">(Poseł Piotr Gliński: Proszę mnie nie straszyć.)</u>
          <u xml:id="u-19.20" who="#Marszałek">Ja pana nie straszę, ja informuję pana o regulaminie. Bardzo proszę wrócić na miejsce.</u>
          <u xml:id="u-19.21" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Demokracja.)</u>
          <u xml:id="u-19.22" who="#Marszałek">Drodzy Państwo! W związku z przypadającą dzisiaj Barbórką dwóch posłów prosiło o możliwość zabrania głosu w tej sprawie. Pierwszy był pan poseł Łukasz Ściebiorowski, następnie pan poseł Grzegorz Matusiak. Bardzo proszę, w kolejności zgłoszeń.</u>
          <u xml:id="u-19.23" who="#komentarz">(Poseł Bożena Borys-Szopa: Skandal!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Szanowni Państwo! Dzisiaj ulice śląskich miast wypełniły dźwięki orkiestr górniczych. To tradycja na Śląsku, bo 4 grudnia, jak państwo wiecie, to Barbórka, tradycyjne święto górnicze. Dlatego z tej okazji, myślę że w imieniu wszystkich parlamentarzystów, ale zwłaszcza Koalicji Obywatelskiej, którą reprezentuję…</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Szanowni Państwo! Z szacunku dla braci górniczej proszę o spokój, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Mamy szacunek dla górników.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#Marszałek">Drodzy państwo, proszę o ciszę. To nie jest o was, to jest o górnikach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Wszystkim pracownikom, byłym i obecnym, przemysłu wydobywczego oraz służb wspierających górnictwo składam podziękowania za ciężką pracę i odwagę, którą każdego dnia podejmują. Życzymy wam przede wszystkim zdrowia, szczęścia i poczucia bezpieczeństwa przy wykonywaniu codziennych obowiązków zawodowych. Niech wasza praca, zwłaszcza ta na dole, pełna trudów, przynosi satysfakcję i poczucie spełnienia. Składamy też podziękowania pracownikom górnictwa za ich solidarność, wzajemną pomoc i troskę o bezpieczeństwo koleżanek i kolegów w kopalniach. Niech czas świętowania Barbórki przyniesie refleksję nad minionymi latami, ale także spojrzenie w przyszłość z nadzieją na lepsze jutro. Wszystkim hajerom, wszystkim górnikom na grubach my sam z tej Izby winszujemy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#Marszałek">Pan poseł Grzegorz Matusiak.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#GrzegorzMatusiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj, 4 grudnia, jest święto górników.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#komentarz">(Zebrani wstają.)</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#GrzegorzMatusiak">Braci górniczej życzymy przede wszystkim szczęścia, pomyślności, jak również ilu zjazdów, tylu wyjazdów. Szanowni państwo, niech was św. Barbara ma w swojej opiece. Szczęść Boże braci górniczej!</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#GrzegorzMatusiak">Chciałbym jeszcze nawiązać do wystąpienia pana posła Rutnickiego.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#GrzegorzMatusiak">Bardzo brzydko się pan zachował: kłamstwo, obelgi. Myślę, że to pana wystąpienie spotka się…</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, długotrwałe oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#Marszałek">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę pana ministra Krzysztofa Paszyka, który prosił o możliwość zabrania głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#KrzysztofPaszyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#KrzysztofPaszyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak zwykle pan poseł Sachajko stanął na tej mównicy i jak zwykle minął się z faktami, jak zwykle próbował jakiegoś taniego lansu. Tym razem jego bytność tu dotyczyła umowy o wolnym handlu między Unią Europejską a krajami Mercosur. Próbował pan, panie pośle, odpytywać przedstawicieli rządu, natomiast powinien pan, wychodząc tutaj, sobie i Wysokiej Izbie zadać fundamentalne pytanie, co środowisko polityczne, które pan od lat popiera, zrobiło w sprawie tej umowy, i udzielić odpowiedzi. Nie widzieliśmy premiera Morawieckiego, który by protestował w tej sprawie. Nie widzieliśmy żadnej aktywności w sprawie zablokowania umowy z Mercosur przez środowisko Zjednoczonej Prawicy, które pan od lat wspiera.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamiesz!)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#KrzysztofPaszyk">Natomiast rząd, któremu próbował pan stawiać zarzuty, nie dalej jak w ubiegłym tygodniu podjął bardzo jasną, klarowną uchwałę sprzeciwiającą się zapisom umowy między Unią a krajami Mercosur, zwłaszcza w dziedzinie dotyczącej przemysłu rolno-spożywczego. Wszystko jest jasne, oczywiste. My to blokujemy, wy byliście bezczynni.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Panie marszałku, źle została moja wypowiedź zrozumiana.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#Marszałek">30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#JarosławSachajko">Panie Ministrze! Pan zapomniał, że startowałem z Trzeciej Drogi. Dzięki temu pan był w ubiegłej kadencji w Sejmie. Proszę o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#JarosławSachajko">Po drugie, problem jest w tej chwili, a nie 4 lata temu. W tej chwili się państwo zgodzili na pakt migracyjny, a nie 4 lata temu. Bierzcie się do roboty, nie zwalajcie na poprzedników.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#Marszałek">Panie pośle, oczywiście zapraszamy do Trzeciej Drogi, ale nie pamiętam pana na naszych listach. Serdecznie zapraszamy. Dogadamy się, naprawdę. Tak znakomity mówca w naszych szeregach…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#JarosławSachajko">Tak, to był PSL. Nie Trzecia Droga, a…</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#JarosławSachajko">…Jak się… Koalicja Polska. Przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Się gubi chłopak.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#Marszałek">A już myślałem…</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#Marszałek">Pan marszałek Zgorzelski z Polskiego Stronnictwa Ludowego, jak rozumiem, w trybie wniosku formalnego.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dużym zdziwieniem obserwujemy obecną wyjątkową aktywność klubu Prawa i Sprawiedliwości, jeśli chodzi o sprawy związane z Wołyniem i ekshumacją.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#PiotrZgorzelski">Jakoś przez ostatnie 8 lat nie mieliście w tej kwestii za dużo do powiedzenia, prowadząc politykę uległości, politykę infantylną wobec Ukrainy. Dzisiaj przychodzicie z uchwałami, które tak naprawdę niewiele zmienią. Radzę wam dołączyć do wezwania wicepremiera Kosiniaka-Kamysza,…</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#PiotrZgorzelski">…który powiedział, że nie będzie Ukrainy w Unii Europejskiej, jak nie rozliczy się w kwestii ekshumacji, jak nie rozliczy się w kwestii chrześcijańskich pochówków. To jest poważna propozycja premiera naszego rządu. Chodzi o to, abyście się do niej przyłączyli, abyśmy wspólnie powiedzieli, że to jest dobry ruch. Tak trzeba rozmawiać…</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Wspólny ruch.)</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze nie skończyłem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#Marszałek">Pan poseł się chciał przywitać, jak rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Oddajcie 180 mln.)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Siadaj, Czarnek!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrZgorzelski">Skończę.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PiotrZgorzelski">…ponieważ my, Polacy, którym na sercu te sprawy bardzo mocno leżą i dla których mają one wymiar nie polityczny, tylko bardzo mocno patriotyczny, chcemy powiedzieć, że po pierwsze, żądamy ekshumacji…</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#PiotrZgorzelski">…po drugie, żądamy chrześcijańskich pochówków i zaprzestania prowokacji, bo nie o zemstę, a o pamięć wołają ofiary.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: 30 sekund, bardzo proszę. 30 sekund.)</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#Marszałek">Panie pośle…</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Czarnek: Kulturalnie, 30 sekund. Tylko odpowiem marszałkowi Zgorzelskiemu.)</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#Marszałek">Ale w duchu, w którym wyciągnął pan do niego rękę, a nie w duchu, w którym przed chwilą krzyczał pan do kogoś zasiadającego w ławach rządowych: pajacu.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PrzemysławCzarnek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#PrzemysławCzarnek">Panie Marszałku Zgorzelski! Już w 2017 r. pan premier Jarosław Kaczyński przestrzegał Ukrainę, że z Banderą do Unii Europejskiej nie wejdzie.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan prezes dla ciebie.)</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#PrzemysławCzarnek">Budujemy muzeum w Chełmie. Wasz rząd odebrał 180 mln zł…</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#PrzemysławCzarnek">…a wasz minister powiedział, że decyzja o budowie muzeum ofiar rzezi wołyńskiej jest pochopna i przedwczesna. Jak pan chce wyciągać rękę na zgodę dla upamiętnienia ofiar, to oddajcie 180 mln zł do Chełma na muzeum ofiar rzezi wołyńskiej. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#Marszałek">Na tym kończymy tzw. wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Mam przyjemność poinformować, że naszym dzisiejszym obradom przysłuchuje się delegacja włoskich deputowanych z Sekcji Przyjaźni Bilateralnej z Polską…</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#Marszałek">Zobaczą. Wyciągną wnioski.</u>
          <u xml:id="u-37.6" who="#Marszałek">…delegacja włoskich deputowanych z Sekcji Przyjaźni Bilateralnej z Polską w Izbie Deputowanych Republiki Włoskiej z przewodniczącym panem Emanuelem Loperfido na czele.</u>
          <u xml:id="u-37.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-37.8" who="#Marszałek">Bardzo serdecznie witamy naszych gości z grupy bilateralnej. Życzymy im udanej wizyty w Polsce i jesteśmy przekonani, że pierwsze wrażenia, jakie wynieśli z naszej Izby, są kojące. U nich, zdaje się, też czasami bywa nad miarę gorąco.</u>
          <u xml:id="u-37.9" who="#Marszałek">Drodzy państwo, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2025 (druki nr 687 i 857).</u>
          <u xml:id="u-37.11" who="#Marszałek">Zarządzam 2-minutową przerwę. 2 minuty przerwy, a po niej poproszę pana posła Janusza Cichonia o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-37.12" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 31 do godz. 10 min 34)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PiotrZgorzelski">Kontynuujemy rozpatrywanie punktu 1. porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana posła Janusza Cichonia o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Cichoń ma problemy komunikacyjne.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#PiotrZgorzelski">Proszę państwa posłów, którzy zapisują się do głosu, o zachowanie ciszy, za chwilę bowiem głos zabierze pan poseł Janusz Cichoń i przedstawi sprawozdanie komisji.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale możecie panowie tam przejść w kolejkę.)</u>
          <u xml:id="u-38.6" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję pani poseł Skowrońskiej za pomoc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#JanuszCichoń">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych z prac nad projektem ustawy budżetowej na rok 2025. Jeśli państwo pozwolą, zacznę od ogólnej oceny tego projektu. Po pierwsze, dochody budżetu.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo posłowie, proszę o wyciszenie rozmów, ewentualnie przeniesienie ich poza salę sejmową, ponieważ mamy — nie muszę chyba tego mówić — bardzo ważne sprawozdanie. Prawda?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#JanuszCichoń">Dochody budżetu państwa mają w 2025 r. wynieść 632 848 mln zł. Oznacza to, że realnie zmniejszą się o 6,1% w stosunku do przewidywanego wykonania w roku 2024. Wynika to przede wszystkim z realnego spadku o 71,5% dochodów budżetu państwa z PIT, który z kolei jest konsekwencją zmian w rozliczeniach między budżetem państwa a samorządami. Przekazanie samorządom kwoty udziałów w PIT o ponad 100 mld zł większej niż w roku 2024 stanowi korektę negatywnych efektów Polskiego Ładu. Spadek dochodów z PIT tylko częściowo zrekompensuje realny wzrost o 11,3% dochodów z VAT i o niemal 10% dochodów z CIT.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#JanuszCichoń">Prognozy wpływów podatkowych wydają się wiarygodne. Kluczowa dla ich wykonania może być inflacja w sytuacji, gdyby była wyższa od założeń, bo wyższa inflacja to wyższe dochody. Korzystały z tego, nawiasem mówiąc, poprzednie rządy. Inflacja napędzała dochody budżetu, traciły jednak gospodarstwa domowe. Zakładamy, że założenie 5-procentowej inflacji to jest realny projekt i w związku z tym wykonane także zostaną dochody podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#JanuszCichoń">Wydatki budżetowe mają w roku 2025 wynieść 921 618 mln zł, tj. mają realnie wzrosnąć o 1,3% w stosunku do roku 2024, mimo prognozowanego realnego spadku dochodów — to ważne. Silne zmiany w strukturze planowanych na rok 2025 wydatków wynikają z jednej strony z niezbędnego wzrostu wydatków na obronę narodową i służbę zdrowia, z drugiej zaś strony z próby częściowego uporządkowania finansów po zawirowaniach wprowadzonych przez Polski Ład.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#JanuszCichoń">Wzrost wydatków generowany jest głównie przez wydatki sztywne, tj.: rosnące realnie środki na transfery do gospodarstw domowych, co wiąże się głównie z realizacją nowych programów socjalnych, przy zachowaniu programów odziedziczonych po poprzednich rządach; rosnące wydatki bieżące jednostek budżetowych, co też wynika z realistycznych założeń dotyczących niezbędnego wzrostu płac w sferze budżetowej; wreszcie rosnące koszty obsługi długu publicznego — rekordowe, nawiasem mówiąc — oraz konieczność spłaty zaciągniętych przez poprzedników poza budżetem zobowiązań. W odniesieniu do dotacji i subwencji występuje pozorny spadek wydatków, wynikający ze zmiany systemu rozliczeń pomiędzy rządem i samorządami. Spadek ten jest z ogromną nadwyżką rekompensowany przez wzrost udziału samorządów w podatkach, przy jednoczesnym wzroście dotacji do systemu emerytalnego. Wzrost wydatków majątkowych jest z kolei głównie związany ze wzrostem inwestycji związanych z obroną narodową, zakupów uzbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#JanuszCichoń">W średniookresowym planie budżetowo-strukturalnym na lata 2025–2028 wskazuje się, iż celem rządu jest sprowadzenie długu sektora instytucji rządowych i samorządowych na ścieżkę jego redukcji do poziomu poniżej 60% PKB oraz ograniczenie deficytu sektora do poziomu poniżej 3% PKB. W świetle jego ustaleń jest też widoczne, że nawet ewentualne oszczędności budżetowe nie byłyby w stanie zapobiec wysokiemu deficytowi finansów publicznych w roku 2025. W roku 2025 należy się w związku z tym liczyć z utrzymaniem wysokiego deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych, w wysokości ok. 5,5% PKB, co oznacza, nawiasem mówiąc, niewielki spadek w stosunku do roku 2024. Zmiany struktury finansów publicznych, w szczególności urealnienie finansowania samorządów i przejęcie przez budżet części ukrytego dotąd w funduszach pozabudżetowych zadłużenia, spowodują wzrost deficytu budżetu państwa z 5,1% w roku 2024 do 7,3% PKB w roku 2025. Nie bez znaczenia są też rekordowe wydatki na obronę narodową, zdrowie i programy społeczne, nowe i kontynuowane. W efekcie deficyt budżetu państwa w wymiarze nominalnym wyniesie 289 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#JanuszCichoń">Relacja długu publicznego do PKB mierzona według międzynarodowych zasad statystycznych, innymi słowy: według ESA, ma wzrosnąć z 54,6% w roku 2024 do niemal 60% w roku 2025. Relacja ta wyliczona na potrzeby prawa polskiego według krajowej metodologii, mimo przejęcia przez budżet części ukrytego zadłużenia, ma być jednak zdecydowanie niższa. Nie ma bezpośredniego ryzyka przekroczenia ani konstytucyjnego progu, ani tzw. progów ostrożnościowych, czyli 50% i 55% w relacji do PKB. Wskaźniki te mogą jednak ulec pogorszeniu w przypadku osłabienia kursu złotego.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#JanuszCichoń">Konkludując, można uznać, że projekt budżetu na rok 2025 zasługuje na przyjęcie, bowiem celem obecnej polityki budżetowej prowadzonej przez rząd jest wspieranie inkluzywnego i zrównoważonego pod względem społecznym i terytorialnym rozwoju gospodarczego Polski, przy ograniczeniach wynikających z reguł fiskalnych prawa krajowego i unijnego, w tym przy uwzględnieniu decyzji z lipca 2024 r. Rady Unii Europejskiej o stwierdzeniu występowania w Polsce nadmiernego deficytu — nawiasem mówiąc, to decyzja podjęta na bazie wykonania budżetu państwa w roku 2023, kiedy deficyt przekroczył 5%.</u>
          <u xml:id="u-41.7" who="#JanuszCichoń">Priorytetowym zadaniem państwa pozostaje w obecnej sytuacji geopolitycznej zapewnienie bezpieczeństwa i integralności terytorialnej kraju, co oznacza rekordowe, także na tle innych krajów, wydatki na obronę narodową. Jesteśmy absolutnymi rekordzistami w tym zakresie. Warto podkreślić, że Komisja Europejska pozytywnie oceniła nasz plan budżetowo-strukturalny, o którym mówiłem wcześniej, uwzględniając rządowy program rozbudowy zdolności obronnych.</u>
          <u xml:id="u-41.8" who="#JanuszCichoń">Budżet odzwierciedla działania rządu zmierzające do przywrócenia właściwej konstytucyjnie rangi budżetowi państwa, związanej z jego szczególnym charakterem oraz centralną pozycją w systemie finansów publicznych. Budżet zabezpiecza wreszcie niezbędne środki zarówno na kontynuację dotychczasowych działań, jak i na realizację nowych przedsięwzięć, ale też na wykup ze środków budżetu państwa długu Polskiego Funduszu Rozwoju SA i Funduszu Przeciwdziałania COVID-19. W sumie to 63 200 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-41.9" who="#JanuszCichoń">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W trakcie prac Komisji Finansów Publicznych komisja rozpatrywała projekt, kierując się przyjętym przez Prezydium Sejmu harmonogramem. Prace komisji finansów rozpoczęły się 16 października. Dzisiaj kończymy ważny etap, tj. drugie czytanie, i przedstawiamy sprawozdanie. Komisja na swoich posiedzeniach rozpatrzyła własne części budżetowe, a także przesłane opinie innych komisji sejmowych dotyczące poszczególnych części, fragmentów budżetu w zakresie określonym postanowieniem marszałka z 9 października 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-41.10" who="#JanuszCichoń">Jeśli chodzi o pracę innych komisji, do których skierowano do rozpatrzenia projekt ustawy budżetowej, to mogę powiedzieć, że komisje sejmowe przedłożyły Komisji Finansów Publicznych łącznie 26 opinii. Były to w znakomitej większości opinie pozytywne, niemniej jednak Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka negatywnie zaopiniowała projekt budżetu w odniesieniu do części budżetowych 04: Sąd Najwyższy, 06: Trybunał Konstytucyjny, 13: Instytut Pamięci Narodowej — Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz. 52.: Krajowa Rada Sądownictwa. Natomiast połączone Komisje: Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej oraz Infrastruktury negatywnie zaopiniowały część 83: Rezerwy celowe. Z kolei Komisja Kultury i Środków Przekazu negatywnie zaopiniowała projekt ustawy budżetowej na rok 2025 w części budżetowej 09: Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji oraz w zakresie planu finansowego instytucji gospodarki budżetowej z załącznika nr 12 — Krajowego Instytutu Mediów.</u>
          <u xml:id="u-41.11" who="#JanuszCichoń">W czasie posiedzeń Komisji Finansów Publicznych prezentowane były opinie o rozpatrywanych fragmentach budżetu, poszczególnych działach budżetu przez reprezentantów innych komisji i posłów koreferentów z ramienia Komisji Finansów Publicznych. Odbywała się dyskusja, zadawane były pytania, komisja uzyskiwała odpowiedzi od dysponentów, przedstawicieli rządu. Poza tym w wielu przypadkach prosiliśmy też na posiedzeniach komisji o przekazanie informacji na piśmie. Większość tych informacji do dnia dzisiejszego już do nas dotarła.</u>
          <u xml:id="u-41.12" who="#JanuszCichoń">Szczególne zainteresowanie budziły kwestie dotyczące planowanych niektórych wydatków, zwłaszcza wynagrodzeń, zatrudnienia w poszczególnych jednostkach, a także efektywności zadań.</u>
          <u xml:id="u-41.13" who="#JanuszCichoń">Jeśli chodzi o poprawki, to do projektu ustawy budżetowej na rok 2025 zgłoszonych zostało 141 poprawek. W wyniku głosowań w dniu 21 listopada komisja przyjęła 19 z nich, resztę zaopiniowała negatywnie, reszty nie przyjęła. Te poprawki, które przyjęła, to były poprawki, które nie budziły także oporu, sprzeciwu po stronie rządowej, akceptowała je przedstawicielka ministra finansów pani ministra Hanna Majszczyk.</u>
          <u xml:id="u-41.14" who="#JanuszCichoń">Najwięcej emocji — nie zdążę omówić wszystkich poprawek — budziła poprawka dotycząca zmniejszenia wydatków większości jednostek mających tzw. autonomię budżetową wynikającą z art. 139 ustawy o finansach publicznych. Łącznie zmniejszyliśmy wydatki w tych jednostkach o kwotę blisko 336 mln zł. Pozyskane oszczędności skierowano na zwiększenie dotacji przeznaczanych na realizację zadań przez Narodowe Centrum Nauki — 50 mln zł, dotacji dla Narodowego Funduszu Zdrowia na programy zdrowotne — 50 mln zł, na zwiększenie rezerwy celowej związanej z usuwaniem skutków klęsk żywiołowych, w domyśle: powodzi — 200 mln zł, a także na utworzenie nowej rezerwy na uzupełnienie środków przeznaczanych na realizację zadań przez komendy wojewódzkie i powiatowe Państwowej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-41.15" who="#JanuszCichoń">Pozostałe poprawki sprowadzały się w większości do przesunięcia środków wewnątrz części budżetowych bądź też uruchamiania rezerw celowych. Nie będę ich omawiał. Przedstawię wobec tego tylko informacje dotyczące ogólnych skutków tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-41.16" who="#JanuszCichoń">W wyniku przyjętych poprawek nie zmieniły się oczywiście ogólne kwoty dochodów i wydatków oraz salda budżetu państwa, niemniej jednak nastąpiło zwiększenie wydatków w stosunku do projektu przedłożonego przez rząd w przypadku wydatków w części 63: Rodzina — o ok. 121%, prawie 122%, w części: Członkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej — o 27,1%, co jest związane z prezydencją, a także wydatków, jeśli chodzi o klęski żywiołowe — o 6,3%.</u>
          <u xml:id="u-41.17" who="#JanuszCichoń">Komisja Finansów Publicznych po rozpatrzeniu projektu ustawy budżetowej na rok 2025 wraz ze stanowiskami przekazanymi przez właściwe komisje wnosi o uchwalenie załączonego sprawozdania zawartego w druku nr 857, do którego załączono 110 wniosków mniejszości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego nastąpi podział czasu pomiędzy kluby i koła w zależności od ich wielkości w granicach od 91 do 6 minut. To tzw. debata średnia.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-42.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości w drugim czytaniu budżetu na 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Chciałbym na początku swojego wystąpienia wyrazić żal z tego powodu, że na tak ważnej debacie nie ma pana ministra Domańskiego. Pan minister tryska optymizmem w mediach, a sytuacja może nie jest dramatycznie zła, ale jest, mówiąc najoględniej, nie najlepsza, jeżeli chodzi o sprawy gospodarcze, a w konsekwencji także sprawy finansów publicznych. Otóż, proszę państwa — wprawdzie jesteśmy w trakcie drugiego czytania, wypadałoby mówić o szczegółach, ale o tym za chwilę — chciałbym zwrócić uwagę na to, że sypią się założenia odnośnie do tego budżetu. W budżecie na następny rok zapisaliśmy, czy minister finansów zapisał, że wzrost gospodarczy wyniesie 3,9% PKB, a w tym roku mamy wyraźny zastój w gospodarce, czego wyrazem są dane za III kwartał tego roku. Dość powiedzieć, że po tym optymistycznym wskaźniku za II kwartał — wzrost 3,6%, w III kwartale mamy wzrost tylko 1,7% PKB. A więc mamy wyraźny zastój. Jeżeli popatrzymy od strony popytowej na PKB, to tak naprawdę silnik inwestycji stoi, wzrost o 0,1% w ujęciu rok do roku, a handel zagraniczny ciągnie PKB w dół — spadek eksportu i wzrost importu. W tej sytuacji pozostał tylko silnik konsumpcji, ale i on dostał zadyszki.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Jeżeli chodzi o dane za wrzesień, to mamy spadek o 3% w przypadku sprzedaży detalicznej, w październiku jest trochę lepiej, ale nie tak dobrze, jak minister finansów się spodziewał. Więc mamy wyraźny zastój we wzroście gospodarczym, i to jest niedobra prognoza na IV kwartał, a w konsekwencji także na cały rok następny, mimo tego, że państwo, jak rozumiem, zakładacie duży przepływ środków europejskich i wzrost inwestycji. To stoi pod poważnym znakiem zapytania i w tej sytuacji cała strona dochodowa budżetu stoi pod poważnym znakiem zapytania.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Chcę zwrócić uwagę na to, że skończyły się dobre czasy rządów Prawa i Sprawiedliwości, i to bardzo wyraźnie widać we wskaźnikach. Państwo zakładacie wzrost płac w gospodarce zaledwie o 7,5%. Przypominam, że przez cały czas naszych rządów wzrost płac był dwucyfrowy.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: A nauczyciele jak tam?)</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Podobnie jest, jeżeli chodzi o środowisko emeryckie, tutaj także mamy zaproponowane niewielkie wzrosty. Państwa deklaracja dotycząca drugiej waloryzacji emerytalnej w ciągu roku została odłożona na półkę, więc wszystko wskazuje na to, że zarówno płace, jak i świadczenia emerytalno-rentowe będą rosły w zdecydowanie wolniejszy sposób niż do tej pory, a to oznacza problemy z silnikiem konsumpcyjnym. To bardzo wyraźnie widać, państwo absolutnie nie wzięliście tego pod uwagę w założeniach odnośnie do budżetu.</u>
          <u xml:id="u-43.7" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Trzecia bardzo ważna rzecz, o której cicho i bardzo rzadko minister finansów mówi, to jest, proszę państwa, sprawa wychodzenia z Polski inwestorów zagranicznych, którzy funkcjonowali tutaj przez lata, 20–30 lat. Niezależnie od tego, jakie rządy rządziły, te firmy istniały i rzeczywiście bardzo mocno wspierały polską gospodarkę. Teraz po kolei podejmują decyzje o całkowitym wyjściu z Polski. To oznacza redukcję zatrudnienia, ale to jest niedobry sygnał dla inwestorów w ogóle. I jaką przyczynę się podaje przy tego rodzaju decyzjach? Wzrost cen energii i brak perspektyw, jeśli chodzi o energię, a więc problemy energetyczne Polski, które już bardzo wyraźnie widać. To są niedobre sygnały, a nie ma żadnych reakcji rządu na tego typu zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-43.8" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, parę zdań o budżecie. Mówiliśmy o tym w trakcie pierwszego czytania, ale powinniśmy, jak sądzę, to powtarzać, bo w oczywisty sposób rzutuje to na to, co państwo przedstawiacie, i w konsekwencji na naszą przyszłość. Jeszcze raz powtórzmy: nikt do tej pory nie odważył się przedstawić budżetu z tak gigantycznym deficytem. Przed chwilą powiększyliście deficyt do 240 mld zł, a w następnym roku proponujecie budżet z 290-miliardowym deficytem. Być może tymi miliardami tak obracamy, że nie robi to specjalnego wrażenia na opinii publicznej, ale, proszę państwa, państwo proponujecie budżet z wydatkami rzędu 920 mld zł, co oznacza, że na każdy wydatek budżetowy chcecie w następnym roku pożyczyć 1/3 pieniędzy. Jeszcze raz powtórzę: nigdy w historii żaden minister finansów nie zaproponował takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-43.9" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Drugie spostrzeżenie rzucające się w oczy, to deficyt równy prawie 50% dochodów budżetowych. Proszę państwa, taka konstrukcja jest kompletnie nierealistyczna. Jeżeli deficyt sięga 50% dochodów, to oznacza, że stawiamy bardzo poważny znak zapytania nad jego realnością. I tak właśnie jest. My powtarzamy, że ten budżet bardzo często jest oparty na kreatywnej księgowości — i tak jest, nie ma czasu, żeby to tłumaczyć — i ma charakter wyborczy w tym sensie, że chcecie państwo dotrwać do wyborów, a później ratuj się kto może. Bo rozumiem, że jeżeli, nie daj Boże, wygrałby kandydat ze środowiska obecnej koalicji, to wtedy dopiero, w lipcu, państwo przyniesiecie realny budżet z prawdziwym deficytem i z cięciami wydatków, o jakich się do tej pory Polakom nie śniło. Tak to jest zaprojektowane i w tym sensie mówimy o tym budżecie, że ma on charakter wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-43.10" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Ale, proszę państwa, tak gigantyczne deficyty mają swój skutek w postaci gwałtownego wzrostu długu publicznego. Jeszcze raz przypomnijmy, że w ciągu zaledwie 2 lat ten dług ma wzrosnąć o 10 punktów procentowych PKB, a więc w wymiarze finansowym to jest ponad 400 mld zł. Jeszcze do tej pory żaden rząd w takim tempie nie zadłużał polskiego państwa, jak państwo to próbujecie zrobić, i Polacy muszą się o tym dowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-43.11" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, bardzo często odnosicie się państwo do rządów Prawa i Sprawiedliwości, oczywiście bardzo krytycznie, więc ja jeszcze raz chcę przypomnieć, że odziedziczyliśmy po was budżet, finanse publiczne w 2008 r. z deficytem tego sektora w wysokości 51,3% PKB, a oddaliśmy państwu finanse publiczne w 2015 r. z deficytem 49,6…</u>
          <u xml:id="u-43.12" who="#komentarz">(Głos z sali: …w 2015, a nie w 2008.)</u>
          <u xml:id="u-43.13" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">W 2023 r. oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-43.14" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">…z deficytem rzędu, proszę państwa, 49,6, a więc o 2 punkty procentowe niższym, mimo tego, że mieliśmy dwa szoki zewnętrzne: jeden w postaci pandemii COVID — to były gigantyczne wydatki dla gospodarki i systemu ochrony zdrowia — i drugi związany z gwałtownym wzrostem cen energii, a później agresją Rosji na Ukrainę. Mimo tego deficyt sektora finansów publicznych był o 2 punkty procentowe niższy niż wtedy, kiedy przejmowaliśmy w 2015 r. — poprawię się — od państwa gospodarkę i finanse publiczne. I to jest ta różnica w systemie rządzenia.</u>
          <u xml:id="u-43.15" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, zwrócę jeszcze uwagę na podstawowy problem, który rzuca się w oczy przy obserwacji tego budżetu. To jest, proszę państwa, zapomnienie o dochodach budżetowych. Jeżeli chodzi o ten wzrost dochodów budżetowych, to nawet zakładając to, o czym mówił pan poseł Cichoń, czyli to przesunięcie środków z budżetu państwa do budżetów jednostek samorządu terytorialnego rzeczywiście w sporym stopniu, jeżeli chodzi o podatek dochodowy od osób prawnych, to jednak ten wzrost wynoszący tak naprawdę przy porównywalności tych wielkości zaledwie 30 mld zł pokazuje, że państwo nie pilnujecie dochodów budżetowych, i to bardzo wyraźnie widać.</u>
          <u xml:id="u-43.16" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, mówiłem o tej kreatywnej księgowości. Nie chcę tego wątku rozszerzać. Tak naprawdę, jeżeli dobrze policzyć, to w tym roku dochody z podatku VAT — to podstawowy dochód budżetowy — wzrosną zaledwie o 4%. Państwo piszecie o wzroście 16–17-procentowym. Przecież to zwyczajna nieprawda. Jeżeli zapewnimy porównywalność 2023 i 2024 r., to mamy wzrost o 4%. Piszecie państwo jednocześnie o 3-procentowym wzroście PKB, a doliczając inflację, bo tak się liczy podstawy do VAT-u, to nominalnie jest ok. 8% i 4-procentowy wzrost VAT-u. Zwracałem na to uwagę przy pierwszym czytaniu budżetu. Nie było żadnej reakcji ministra finansów: Jest dobrze, w Excelu wzrasta nam o kilkanaście procent. Przypominam, proszę państwa, że państwo, pokazujecie te wzrosty także w tym roku w odniesieniu do budżetu po zmniejszeniu dochodów o 40 mld zł. A więc to jest właśnie wyraz tej kreatywnej księgowości.</u>
          <u xml:id="u-43.17" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Podsumowując, proszę państwa, tę część, chcę powiedzieć jeszcze raz. To budżet kompletnie nierealistyczny, oparty na kreatywnej księgowości i jednocześnie mający charakter wyborczy w tym sensie, że mówicie: dotrwajmy jakoś do wyborów, nie przeszkadzajmy naszym kandydatom na prezydenta, a później ratuj się, kto może. Wyrazem tego państwa podejścia jest to, o czym wspominał także pan poseł Cichoń, czyli ten plan budżetowo-strukturalny. Państwo, pisząc ten dokument dla Komisji Europejskiej, napisaliście trochę prawdy. Mianowicie tam pokazujecie, jakiego rodzaju działania zostaną podjęte, i to wcale nie po stronie dochodowej, a więc nie piszecie państwo, że jakoś zapewnicie wzrost dochodów, tylko wyraźnie pokazujecie, że będą cięcia wydatków, cięcia wydatków po 1% PKB w każdym roku. Proszę państwa, 1% brzmi niewinnie, ale za tym kryje się 40 mld corocznie do 2028 r. Corocznie chcecie ograniczać deficyt o takie pieniądze, a to będzie oznaczało konkretne działania. Spodziewamy się, że będą cięcia w programach społecznych, a kto wie, czy nie w wydatkach na zbrojenia, czego wyrazem jest realizacja budżetu w tym roku. I to jest rzeczywiście jakaś odrobina prawdy w tej rzeczywistości, rzeczywistości budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-43.18" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Parę zdań o tym, co działo się podczas pracy komisji. Proszę państwa, tutaj działy się rzeczy, które do tej pory po roku 1989 w Polsce nie miały miejsca. Mianowicie zdajemy sobie sprawę, że tych instytucji, które samodzielnie przygotowują projekty budżetów, zawsze dotyczą jakieś ograniczenia. Sejm ma do tego prawo. Ale państwo zdecydowali się złożyć poprawkę, która bardzo głęboko ingeruje w budżety niektórych instytucji. Nie będę mówił o wszystkich, zwrócę uwagę tylko na Trybunał Konstytucyjny. Państwo nie tylko zmniejszyliście budżet tej instytucji o 11 mld, ale to cięcie zaadresowaliście bardzo precyzyjnie…</u>
          <u xml:id="u-43.19" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Milionów.)</u>
          <u xml:id="u-43.20" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Milionów oczywiście. Mówiłem przed chwilą o miliardach, w związku z tym tak to sobie zakodowałem. Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.21" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Państwo tak zaadresowaliście tę poprawkę, że wyjmujecie cały fundusz płac sędziów w Trybunale Konstytucyjnym na rok 2025. Proszę państwa, to jest wprost niezgodne z art. 195 ust. 2 konstytucji. Co państwo zamierzacie? Zamierzacie przedstawić prezydentowi budżet z takim zapisem, gdzie jest zero na płace dla sędziów Trybunału Konstytucyjnego od 1 stycznia? Państwo uważacie, że to jest odpowiedzialne zachowanie? Szkoda, że nie ma tutaj ministra finansów i samego premiera, ale to jest po prostu skrajna nieodpowiedzialność i tak naprawdę likwidacja instytucji opisanej w konstytucji, a państwo się na to decydujecie. Nie będę już mówił o budżetach kilku innych instytucji, ale to jest klasyczna próba zagłodzenia tych instytucji, podobnie jak Prawa i Sprawiedliwości, związana z odcięciem dotacji. Tutaj państwo tak ograniczacie budżety, żeby je sparaliżować. Państwo uważacie taką poprawkę za odpowiedzialną i do zaakceptowania także przez pana prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-43.22" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Chcę powiedzieć w imieniu naszego klubu, że złożyliśmy ponad 100 poprawek, tzw. regionalnych. Posłowie zabierający głos w debacie ze strony naszego klubu będą o tym mówić. Oczywiście złożyliśmy poprawki przywracające budżety wspomnianych instytucji, takich jak Trybunał Konstytucyjny czy też IPN. Mówił o tym przed chwilą pan poseł Czarnek. Proszę państwa, jest ponoć porozumienie w sprawie poszukiwań i ekshumacji, a budżet IPN został ograniczony o 70 mln zł. Jak państwo chcecie to pogodzić?</u>
          <u xml:id="u-43.23" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, złożyliśmy także dwie fundamentalne poprawki w imię odpowiedzialności za państwo, związane z funkcjonowaniem służby zdrowia. Chcemy powiększenia budżetu NFZ-etu o 25 mld zł i pokazujemy źródła finansowania tego. Chcemy również 10-procentowej podwyżki płac w sferze budżetowej bez stanowisk kierowniczych. Na to chcemy przeznaczyć dodatkowe 9 mld zł. Te poprawki omówi Henryk Kowalczyk.</u>
          <u xml:id="u-43.24" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">A ja w związku z tymi zastrzeżeniami, głębokimi ingerencjami w budżety instytucji opisanych w konstytucji chcę w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości złożyć wniosek o odrzucenie projektu budżetu w drugim czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-43.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim poproszę panią poseł Zofię Czernow, chciałbym w imieniu nas wszystkich przywitać uczniów i nauczycieli ze Szkoły Podstawowej w Zygrach z gminy Zadzim, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Piotra Polaka. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Zofia Czernow przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska dotyczące projektu ustawy budżetowej na 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#ZofiaCzernow">Wysoki Sejmie! W końcowej fazie prac nad projektem ustawy budżetowej na 2025 r. warto raz jeszcze spojrzeć na projekt budżetu z różnych punktów odniesienia, które oddziaływają i oddziaływać będą na jego realizację. Nasza gospodarka nie działa w próżni, lecz jest ściśle powiązana z otoczeniem zewnętrznym, głównie z gospodarką Unii Europejskiej, ale także z innymi gospodarkami. W 2023 r. produkt krajowy brutto w Unii Europejskiej zwiększył się o 0,4%. W bieżącym roku unijna gospodarka notuje nieznaczne ożywienie. Według prognozy Komisji Europejskiej z maja br. wzrost PKB wyniesie 1%, a w przyszłym roku zwiększy się do 1,6%. Ostatnie jesienne prognozy gospodarcze Komisji Europejskiej są pomyślne dla Polski. Według tych prognoz polska gospodarka wzrośnie w roku bieżącym o 3%, a w roku przyszłym o 3,6%. Co bardzo ważne, według tych prognoz Polska w latach 2024–2025 będzie najszybciej rosnącą dużą gospodarką w Unii Europejskiej. Te prognozy potwierdzają trafność założeń Ministerstwa Finansów przyjętych do ustawy budżetowej na 2025 r., zakładających wzrost na poziomie 3,1% w bieżącym roku i blisko 4% w roku przyszłym.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#ZofiaCzernow">Oceniając założenia do projektu ustawy budżetowej, nie można pominąć punktu wyjścia, a więc stanu finansów publicznych, jaki pozostawił po sobie rząd Prawa i Sprawiedliwości, tj. stanu na koniec 2023 r. Nie mówię o tym dlatego, aby obnażyć po raz kolejny dokonania PiS i dokuczyć prawej stronie, ale przywołuję to, dlatego że ma to negatywny wpływ na obecną sytuację finansową państwa i możliwości jej rozwoju. Tragiczny stan — bo tak należy określić stan finansów publicznych po PiS — będzie nadal przez lata negatywnie na to wpływać i ograniczać nawet najlepsze działania i prognozy gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#ZofiaCzernow">Oto niektóre konkrety z bilansu otwarcia rządu Donalda Tuska. Po pierwsze, prawie zerowy wzrost gospodarczy — prawie zerowy. Po drugie, wysoki deficyt finansów publicznych wynoszący 5,1% PKB przy dopuszczalnym 3%, który spowodował nałożenie na Polskę procedury nadmiernego deficytu i wielu ograniczeń z tym związanych. Po trzecie, wysoka inflacja, która napędzała wzrost dochodów budżetowych, ale jednocześnie rujnowała portfele, w tym oszczędności Polaków. Programy socjalne były iluzoryczne, bo nie poprawiały sytuacji materialnej Polaków. Realne dochody gospodarstw domowych spadały, szczególnie seniorów, u których wskaźnik ubóstwa skrajnego w 2023 r. zwiększył się aż o 45% w porównaniu z rokiem poprzednim, 2022. To są fakty wynikające z raportu o biedzie. Po czwarte, spadek w 2023 r. poziomu spożycia prywatnego o 1%. Nie było żadnych wzrostów, o których mówił tu pan poseł Kuźmiuk. Po piąte, rozchwianie finansów publicznych poprzez wyprowadzanie wydatków poza budżet, osłabianie działania stabilizującej reguły wydatkowej, szkodliwą politykę fiskalną wobec samorządów, co spowodowało, że wiele z nich znalazło się na progu niewypłacalności, niekontrolowane zadłużanie państwa i dramatyczny spadek inwestycji. To wszystko rujnowało finanse publiczne i miało negatywny wpływ na gospodarkę. To jest efekt końcowy rządów Mateusza Morawieckiego i strategii odpowiedzialnego rozwoju, fiaska tej strategii.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#ZofiaCzernow">Przed rządem Donalda Tuska stanęło nadzwyczajne zadanie przywrócenia budżetowi państwa właściwej konstytucyjnie rangi oraz centralnej pozycji w systemie finansów publicznych, tak aby ustawa budżetowa ponownie zaczęła pełnić funkcję podstawowego aktu zarządzania finansami państwa, zadanie przywrócenia kontroli parlamentarnej i społecznej nad wydatkowaniem środków na zadania publiczne, jak również zadanie przywrócenia transparentności transferów środków publicznych. Jednym z działań na rzecz przywrócenia transparentności jest wprowadzenie do wydatków budżetu państwa na 2025 r. środków na wykup zapadających obligacji Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 oraz środków na sfinansowanie zobowiązań wobec Polskiego Funduszu Rozwoju przypadających po 2024 r. Są to bardzo poważne środki finansowe, które powiększają wydatki budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-45.5" who="#ZofiaCzernow">Wysoka Izbo! Bardzo ważnym celem budżetu jest uruchamianie mechanizmów wprowadzających gospodarkę na tor rozwoju i ściśle związana z tym poprawa poziomu życia Polaków. Pierwsze wymierne efekty: według Głównego Urzędu Statystycznego produkcja w październiku br. wzrosła o 4,7% w porównaniu z rokiem poprzednim, a w stosunku do września wzrosła aż o 10%. Takie są fakty. Głównymi czynnikami przyspieszenia tempa wzrostu PKB w roku bieżącym w porównaniu do roku poprzedniego są: wyraźnie spadająca inflacja i wysoka dynamika wzrostu płac realnych wspierana przez podwyżki płacy minimalnej i wynagrodzeń w sektorze publicznym, a tak ze znacząca podwyżka dla nauczycieli, sfery budżetowej, przekładająca się na wyraźny wzrost dochodów w gospodarstwach domowych, w efekcie wzrost o 4,8% spożycia prywatnego i publicznego. Przypomnę: w 2023 r. — spadek o 1%.</u>
          <u xml:id="u-45.6" who="#ZofiaCzernow">W 2025 r. nastąpi dalszy wzrost realnego PKB do blisko 4%. Wpłynie na to m. in. zwiększony napływ środków w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz wyraźne zwiększenie inwestycji militarnych, które mają kluczowe znaczenie dla naszego bezpieczeństwa. Planowany jest znaczący wzrost dynamiki inwestycji, ogółem o 6,4%, które staną się dodatkowymi czynnikami wzrostu. Nastąpi dalsza stabilizacja na rynku pracy. Stopa bezrobocia rejestrowanego, wynosząca 5% w lipcu tego roku, obniżyła się do 4,9% w październiku br. W przyszłym roku wraz z dalszą poprawą tempa wzrostu gospodarczego popyt na pracę zwiększy się, w efekcie wzrośnie zatrudnienie w gospodarce narodowej, a stopa bezrobocia spadnie poniżej 5%. Polska według prognoz Komisji Europejskiej utrzyma najniższą stopę bezrobocia w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-45.7" who="#ZofiaCzernow">Najważniejsze dla Polaków to wzrost ich dochodów i poprawa warunków życia. Także celem rządu jest poprawa zamożności Polaków i wzrost ich wynagrodzeń. W roku bieżącym przeciętne wynagrodzenie w ujęciu realnym wzrośnie o 9,1%, co jest najwyższym realnym wzrostem wynagrodzeń w ostatnich latach. W okresie planowanym wzrost wynagrodzeń będzie kontynuowany i wyniesie ponad 2% powyżej prognozowanej inflacji.</u>
          <u xml:id="u-45.8" who="#ZofiaCzernow">Z całą mocą pragnę podkreślić systemowe działania rządu na rzecz rozwoju demograficznego. Uruchamiamy programy wyjścia z zapaści demograficznej. Niestety działania zachowawcze rządu PiS były nieskutecznie. Przywróciliśmy finansowanie z budżetu państwa programu in vitro, który cieszy się dużym zainteresowaniem młodych małżeństw i daje im nadzieję na posiadanie potomstwa. Uruchomiliśmy program „Aktywny rodzic”, a więc 1500 zł miesięczne dla rodziców wracających do pracy po urlopie macierzyńskim, a także wsparcie finansowe dla żłobków i przedszkoli. Już wkrótce we wszystkich gminach będzie dostępny żłobek. Ta wielka aktywność rządu w tym obszarze, przy ścisłej współpracy z samorządami przynosi wymierne korzyści, a to jest dopiero początek. Projekt budżetu zakłada wzrost nakładów na funkcjonowanie i rozwój we wszystkich obszarach. Warto podkreślić ostatnie decyzje premiera i rządu o zwiększeniu nakładów na rozwój nauki. To dodatkowe 1,5 mld zł na tak ważne i potrzebne naszej gospodarce badania naukowe.</u>
          <u xml:id="u-45.9" who="#ZofiaCzernow">Szczególnym wydarzeniem, które ma i mieć będzie istotny wpływ na poziom wydatków budżetowych w roku przyszłym i w latach następnych, jest klęska powodzi, która wystąpiła na południowych i południowo-zachodnich terenach Polski. W projekcie budżetu zabezpieczono znaczące środki na likwidację skutków powodzi i pomoc poszkodowanym mieszkańcom, szkołom, szpitalom, przedsiębiorcom czy samorządom. Nie może zabraknąć pieniędzy na prowadzenie działań naprawczych i odbudowywanie nowej, lepszej infrastruktury. Obok środków budżetowych przeznaczone zostaną na ten cel duże środki z budżetu Unii Europejskiej, w szczególności z Funduszu Spójności. Środki te wydatkowane będą także na zabezpieczenie przeciwpowodziowe, w tym zwłaszcza na budowę i modernizację suchych zbiorników retencyjnych, wałów przeciwpowodziowych i budowli inżynierskich. To ogromnie ważna sprawa, w zasadzie kluczowa, aby usuwając skutki powodzi, zabezpieczać ludność i całe mienie przed ewentualnym kataklizmem w przyszłości. Bezpieczeństwo Polek i Polaków jest bowiem naszym nadrzędnym zadaniem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pan poseł Sławomir Ćwik przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Polska 2050 — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko w przedmiocie projektu ustawy budżetowej na 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#SławomirĆwik">Zanim przejdę do bardziej szczegółowych kwestii, poświęcę chwilę na kwestie ogólne. Ustawa budżetowa jest to de facto najważniejszy akt przyjmowany przez Wysoką Izbę w trakcie roku. Tak naprawdę ona określa zasady działania państwa na przyszły rok. W pierwszej kolejności musi zaspokajać bieżące potrzeby społeczeństwa i kraju, ale musi się też w niej pamiętać o celach średniookresowych i długoterminowych koniecznych dla rozwoju kraju, dla zapewnienia bezpieczeństwa, zapewnienia dobrobytu Polkom i Polakom. To właśnie leżało u podstaw projektowania tego budżetu na przyszły rok. Faktycznie, jest to wyjątkowy budżet, ponieważ deficyt budżetowy jest niespotykany w kontekście poprzednich lat. Musimy jednak pamiętać o tym, że nie jest to kwestia widzimisię ministra finansów, ale wypadkowa zarówno trendów, które zostały zapoczątkowane w poprzednich latach, jak i bieżącej sytuacji geopolitycznej i konieczności zwracania uwagi na zagrożenia, które czyhają na Polskę.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#SławomirĆwik">Jeśli chodzi o kwestię strony dochodowej budżetu, mamy tutaj zaplanowane dochody na poziomie 632 mld zł. One faktycznie są niższe aniżeli w 2023 r. i bez wdawania się w szczegóły ktoś mógłby pomyśleć, że dochody budżetu spadają. Natomiast polega to na tym, że zwiększamy dochody samorządów, poprzez zwiększenie ich udziału w podatkach dochodowych, kosztem dochodów budżetu centralnego. Jest to konieczne, aby zapewnić rozwój samorządów na szczeblu lokalnym, aby mogły one korzystać ze wsparcia środków zewnętrznych dla prowadzenia rozpoczętych inwestycji, aby nie doszło do załamania finansów samorządów, które zostały nadwyrężone w poprzednich latach w wyniku tego, że polityka rządów Prawa i Sprawiedliwości zmierzała do ograniczenia dochodów samorządów, które wynikałyby z mocy prawa, i skupiała się bardziej na zasadzie: dziel i rządź poprzez przekazywanie dotacji dla wybranych przez partię rządzącą samorządów. Dotacje te nie były równe. Jedne samorządy otrzymywały więcej, drugie mniej — według uznania polityków. Przywracamy jasne zasady finansowania samorządów, aby wiedziały, jakich dochodów mogą się spodziewać, jakie inwestycje mogą planować na przyszłe lata i aby w ogromnym stopniu mogły korzystać z środków zewnętrznych dla wsparcia tych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#SławomirĆwik">Jeśli chodzi o wydatki, istotnie, przekraczają one osiągane przez budżet dochody. Rozumiem to, że opozycja krytykuje tak wysoki deficyt, ponieważ my także nie jesteśmy szczęśliwi z jego powodu i oczywiście wolelibyśmy głosować nad budżetem bez deficytu. Natomiast musimy zwrócić uwagę na to, jakie wydatki determinują tak wysoki deficyt i czy możemy sobie pozwolić na to, aby tych wydatków uniknąć, aby ten deficyt zmniejszyć. I tutaj, niestety, mimo że apelowałem o to do strony opozycyjnej, nie słyszę konstruktywnego głosu, w jaki sposób możemy zmienić budżet poprzez zmniejszenie określonych wydatków. Wręcz przeciwnie, słyszymy raczej, aby poszczególne wydatki zwiększać, a jednocześnie zmniejszać deficyt budżetowy. Chciałbym przypomnieć, że jest to niemożliwe.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#SławomirĆwik">Jeśli chodzi o szczegółowe kwestie w zakresie wydatków, zacznę od największej pozycji w budżecie, czyli wydatków na zdrowie — na potrzebę, która jest codzienną potrzebą wszystkich obywateli i od której zaspokojenia zależy dobrobyt społeczeństwa, życie w poczuciu bezpieczeństwa i zapewnienie rozwoju. To są 222 mld zł na zaspokojenie potrzeb zdrowotnych, na ochronę zdrowia. Jest to rekordowa kwota w historii budżetu Polski, praktycznie więcej niż co trzecia złotówka z dochodów własnych budżetu będzie trafiała właśnie na potrzeby ochrony zdrowia. Będzie to o 30 mld zł więcej aniżeli w roku ubiegłym. Trzeba też pamiętać o tym, że całość nie jest finansowana ze składki zdrowotnej, bo ok. 45 mld zł pochodzi bezpośrednio z budżetu. Natomiast musimy też pamiętać, że w poprzednich latach bezpośrednio z wydatków budżetu została wyjęta część ponoszonych kosztów, takich jak np. zapewnienie funkcjonowania karetek pogotowia czy też zapewnienie ochrony zdrowia dla części grup społecznych. One zostały podłączone jakby już bezpośrednio pod wydatki Narodowego Funduszu Zdrowia, natomiast w tym zakresie nie zostały zapewnione dochody. Teraz te dochody są zapewniane: z budżetu do NFZ-u, i na przyszły rok to są 222 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#SławomirĆwik">Niektórzy zwracają uwagę na to, że już w 2024 r. pojawia się problem z wykonaniem planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia i niektóre szpitale narzekają na brak środków za nadwykonania. Natomiast chciałem podkreślić, że plan finansowy NFZ na 2024 r. został przygotowany jeszcze za czasów rządów Mateusza Morawieckiego i opóźnianie przekazania władzy rządowi Donalda Tuska, czyli koalicji 15 października, aż do połowy grudnia spowodowało, że nie mogliśmy zmienić tego planu. NFZ i szpitale pracowały na bazie tego planu, który był wcześniej. Dla zobrazowania, jak w ostatnich latach były zarządzane szpitale, a tym samym — jak była świadczona ochrona zdrowia dla Polaków, chciałbym podać przykład jednego ze szpitali powiatowych w województwie lubelskim. Szpital w Lubartowie, 5 lat temu, dług — 2,5 mln zł. Powiat zarządzany przez większość Prawa i Sprawiedliwości — dzisiaj 150 mln zł długu. Szpital operacyjnie przynosi co miesiąc stratę. Zastanawiają się władze powiatu, jak utrzymać ten szpital, by zapewnić 90-tysięcznemu powiatowi ochronę zdrowia w szpitalu powiatowym. Takie są dzisiaj wyzwania dla rządu, w celu zapewnienia ochrony zdrowia po tym, jak odziedziczyliśmy Polskę po rządach Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#SławomirĆwik">Kolejną największą pozycją w wydatkach budżetu są oczywiście zbrojenia. 186 mld zł łącznie na utrzymanie i modernizację armii Wojska Polskiego, a także zapewnienie dostaw zakupów nowego sprzętu. Kwota porażająco wysoka, historycznie wysoka. Za czasów istnienia III Rzeczypospolitej nigdy tyle nie wydawaliśmy na wojsko. Pytanie: Czy posłowie opozycji zagłosują przeciwko takiej pozycji w wydatkach budżetu? Czy państwo jesteście za tym, aby nie zapewnić armii w dzisiejszej sytuacji, w sytuacji zagrożenia ze Wschodu, maksymalnego wyposażenia w sprzęt i innego wyposażenia? Przypomnę, że tutaj nie chodzi tylko o duże zakupy, o których słyszymy w mediach, typu oczywiście czołgi, haubice, śmigłowce czy też samoloty, ale także np. o kwestię wyposażenia żołnierzy. Dzisiaj nie będzie już takiej sytuacji, o której mogliśmy przeczytać kilka lat temu w mediach, że żołnierze byli wyposażani w latarki zakupywane w jakiejś chińskiej platformie sprzedażowej i na tym zarabiał pośrednik, który sprzedawał to później Wojsku Polskiemu za bardzo duże pieniądze, takie jak za profesjonalny sprzęt, a był to sprzęt amatorski. Dzisiaj w ramach programu „Szpej” zostaje wydana określona kwota na należyte wyposażenie żołnierzy w podstawowe elementy, które są konieczne do służby i sprawowania dobrej służby dla bezpieczeństwa Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#SławomirĆwik">Kolejna największa pozycja wydatkowa budżetu, 95 mld zł, to jest także pozycja odziedziczona po rządach Prawa i Sprawiedliwości: program 800+, trzynasta i czternasta emerytura. Program 800+ miał faktycznie realizować działanie, które miało przeciwdziałać największemu zagrożeniu dla Rzeczypospolitej. Chodzi o sytuację demograficzną. Miało to przyczynić się do wzrostu dzietności. Dzisiaj widzimy już, że mimo wydania kilkuset miliardów złotych z budżetu państwa to działanie nie zostało spełnione. Dzietność nadal spada, nadal mamy problem demograficzny. Należy ten problem rozwiązywać inaczej. Natomiast rządy Prawa i Sprawiedliwości wybrały najprostszą drogę poprzez rozdawanie pieniędzy wszystkim, bez patrzenia na to, czy jedni tego potrzebują, czy nie. Ale chodziło właśnie o zdobycie poparcia społecznego. Dzisiaj robimy to inaczej. Przeznaczyliśmy środki na program in vitro, który realnie zwiększa dzietność wśród osób, które normalnymi metodami nie mogą mieć dzieci. Te rodziny dzisiaj mogą być szczęśliwe, ponieważ będą miały potomstwo, ale jednocześnie będą przyczyniały się do rozwoju Rzeczypospolitej w zakresie poprawienia wskaźników demograficznych.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#SławomirĆwik">Innym programem jest program „Aktywny rodzic”, który ułatwia młodym kobietom podjęcie decyzji o macierzyństwie, ponieważ będą czuły się bezpieczniejsze w zakresie możliwości powrotu do pracy i opieki nad ich maleństwem.</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#SławomirĆwik">Jeśli chodzi o pomoc społeczną, także inne ukierunkowane działania podejmowane przez rząd będą miały miejsce. Jest to oczywiście kwestia wprowadzenia renty wdowiej. Program obiecywany przez lata przez różne ugrupowania znalazł swój szczęśliwy finał. Została przez nas uchwalona ustawa. Już w przyszłym roku osoby dotknięte ubóstwem będą mogły skorzystać z programu renty wdowiej i uzyskać dzięki temu dodatkowe środki.</u>
          <u xml:id="u-47.10" who="#SławomirĆwik">Musimy także wziąć pod uwagę, że efektem władzy sprawowanej przez rządy Prawa i Sprawiedliwości przez ostatnie 8 lat jest to, że dzisiaj mamy najwyższy wskaźnik ubóstwa od 10 lat wśród Polaków, szczególnie wśród osób starszych. Dlatego też łącznie w przyszłym roku przeznaczona jest kwota ok. 1 mld zł dodatkowo na pomoc społeczną, w szczególności poprzez zwiększenie kryterium dochodowego, które przez ostatnie 3 lata nie było zwiększane mimo tak wysokiej narastającej inflacji w czasie ostatnich lat rządów Prawa i Sprawiedliwości. Przeznaczone zostaje także 80 mln zł na rezerwę na zwiększenie dotacji dla domów pomocy społecznej. To będzie dotyczyło przede wszystkim osób, które trafiły tam przed 2004 r., czego wcześniej brakowało.</u>
          <u xml:id="u-47.11" who="#SławomirĆwik">Kilkadziesiąt miliardów złotych będziemy musieli wydać na obsługę zadłużenia, które powstało wcześniej. Jest to także wydatek sztywny, niezależny od rządu koalicji 15 października, który musi zostać poniesiony.</u>
          <u xml:id="u-47.12" who="#SławomirĆwik">Jedną z najważniejszych kwestii, które udało się osiągnąć rządowi koalicji 15 października, jest oczywiście odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy. Przypominam, że rząd Mateusza Morawieckiego nie złożył nawet wniosku o uruchomienie tych środków dla Polski. Niezwłocznie po przejęciu władzy pierwsze wnioski zostały złożone. Pieniądze trafiają już do Polski, część z nich trafiła i będą uruchomione na inwestycje realizowane zarówno przez samorządy, jak i inne instytucje. Będą to inwestycje tak konieczne dla modernizacji energetyki i dla rozwoju lokalnego samorządu.</u>
          <u xml:id="u-47.13" who="#SławomirĆwik">Kwestią bardzo istotną dla rozwoju kraju w dzisiejszych czasach jest oczywiście transformacja cyfrowa. Zarówno administracja rządowa, jak i samorządowa, ale przede wszystkim biznes dla swojego rozwoju, dla tworzenia nowoczesnych i dobrych miejsc pracy potrzebuje dostępu do szerokopasmowego Internetu i rozwiązań w zakresie wykorzystywania algorytmów, które upraszczają pracę, zmniejszają jej koszty i dzięki którym możemy osiągać przewagę konkurencyjną nad innymi gospodarkami. Dlatego też łączne wydatki wszystkich resortów w zakresie transformacji cyfrowej osiągną kwotę rzędu 1 mld zł, a tylko na rozwój szerokopasmowej sieci Internetu we współpracy z samorządami jest przeznaczona kwota 140 mln zł w 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-47.14" who="#SławomirĆwik">Przewidujemy oczywiście również modernizację systemu energetycznego, który także determinuje to, czy polska gospodarka będzie konkurencyjna wobec innych. Chodzi o to, aby przedsiębiorcy, zarówno polscy, jak i inwestorzy zagraniczni, chcieli lokować produkcję i swoje firmy w Polsce i aby to wpływało pozytywnie także na dochody budżetowe w przyszłości. Dlatego też w końcu rusza budowa elektrowni jądrowej, która pozwoli na ustabilizowanie systemu energetycznego przy jednoczesnym wzroście udziału odnawialnych źródeł energii. Tutaj mam na myśli energetykę wiatrową, szczególnie poprzez rozwijany sektor offshore, planujemy także w przyszłości powiększenie powierzchni, gdzie będzie mogła być lokowana energetyka wiatrowa na lądzie, ale przede wszystkim będziemy zwiększać udział biogazowni, które jako odnawialne źródła energii są bardzo istotne, ponieważ to one zapewniają stabilne źródło energetyki i są bardzo korzystne dla gospodarki lokalnej.</u>
          <u xml:id="u-47.15" who="#SławomirĆwik">W tym zakresie oczywiście także konieczne jest kontynuowanie programu „Czyste powietrze”, który, jak widzimy, wzbudza bardzo ogromne zainteresowanie wśród Polaków. To bardzo dobrze, dlatego że najtańsza energia to jest energia zaoszczędzona. Ten program umożliwia to naszym rodakom, natomiast faktycznie musi on zostać poprawiony, ponieważ te zmiany, które zostały w nim dokonane na przestrzeni ostatnich 2 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości, spowodowały, że pojawiło się tam sporo możliwości w zakresie defraudacji środków i wyprowadzania tych środków przez nieuczciwych kontrahentów. Chodzi o to, że zostały zlikwidowane np. limity dotyczące kosztów stolarki drzwiowej czy stolarki okiennej przypadającej na 1 m?. One wcześniej istniały, później zostały zlikwidowane i były przypadki, że ktoś próbował rozliczyć np. drzwi za 40 tys. zł po to, aby właśnie wyłudzić środki w ramach „Czystego powietrza”. Dlatego tak istotna jest zmiana w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-47.16" who="#SławomirĆwik">Oczywiście zwracamy też uwagę na potrzeby rozwoju gospodarki poprzez pomoc firmom, w szczególności mikro-, małym polskim przedsiębiorstwom. Dlatego też wprowadziliśmy wakacje składkowe. Wprowadzamy zmiany w zakresie składki zdrowotnej, która była ogromnym obciążeniem dla przedsiębiorców po wprowadzeniu zmian przez rządy Prawa i Sprawiedliwości. Także temu zakresowi jest dedykowany program „Aktywny rodzic”, który umożliwi firmom bardziej elastyczne i łatwiejsze zatrudnianie pracowników, którym będzie łatwiej wrócić do pracy, co przy obniżającym się poziomie bezrobocia będzie bardzo istotne, ponieważ firmom będzie trudniej pozyskać dobrych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-47.17" who="#SławomirĆwik">Biorąc to wszystko pod uwagę, klub Polska 2050 będzie głosował za przedłożoną ustawą budżetową. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam teraz na mównicę panią poseł Agnieszkę Marię Kłopotek, która przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga zabrać głos w sprawie sprawozdania komisji o rządowym projekcie ustawy budżetowej na rok 2025.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! Celem obecnej polityki budżetowej prowadzonej przez rząd jest wspieranie równościowego i zrównoważonego pod względem społecznym i terytorialnym rozwoju gospodarczego Polski przy ograniczeniach wynikających z reguł fiskalnych prawa krajowego i unijnego, w tym przy uwzględnieniu decyzji z lipca 2024 r. Rady Unii Europejskiej o stwierdzeniu występowania w Polsce nadmiernego deficytu, przyjętej na bazie wykonania budżetu za 2023 r., czyli za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Budżet państwa jest najważniejszym, kluczowym elementem kreowania polityki finansowej i gospodarczej Polski. Przedkładany projekt ustawy budżetowej za 2025 r. został przygotowany z uwzględnieniem aktualnej sytuacji makroekonomicznej. W bieżącym i kolejnym roku…</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Gdybym mogła prosić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni panowie posłowie, panie pośle, pani poseł Agnieszka Kłopotek prosi o możliwość…</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Przepraszam.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W bieżącym i w kolejnym roku spodziewane jest wyraźne ożywienie gospodarcze, przewiduje się, że PKB w ujęciu realnym w 2024 r. i 2025 r. wzrośnie odpowiednio o 3,1% i 3,9%. Czynnikami pobudzającymi wzrost PKB będą m.in. inwestycje w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Spodziewany jest również spadek inflacji: w 2025 r. średnioroczna inflacja wyniesie 5%.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Budżet na 2025 r. można na pewno nazwać budżetem trudnych wyborów. Rząd musi realizować strategiczne potrzeby obronne, obietnice wyborcze i jednocześnie dostosować się do rekomendacji Komisji Europejskiej, która będzie wymagała zmniejszenia deficytu. Od 2024 r., po kilkuletniej przerwie wywołanej pandemią i przedłużonej wskutek ataku Rosji na Ukrainę, ponownie obowiązują unijne reguły budżetowe. Z końcem kwietnia weszła jednak w życie reforma zarządzania gospodarczego. Ma ona wesprzeć państwa członkowskie we wzmocnieniu stabilności finansów publicznych, w tworzeniu warunków sprzyjających wysokiemu i zrównoważonemu wzrostowi gospodarczemu i zwiększeniu odporności gospodarki Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W ostatnich latach rządów Prawa i Sprawiedliwości oficjalny budżet różnił się znacznie od prawdziwego budżetu raportowanego do Brukseli w ramach tzw. programu konwergencji. Proceder wyprowadzania wydatków publicznych poza budżet państwa został zapoczątkowany w czasie pandemii, kiedy środki pozyskiwane na tarcze antykryzysowe zostały umiejscowione przy BGK i PFR. W kolejnych latach liczba instytucji pozabudżetowych ciągle rosła, a w 2023 r. ich liczba wyniosła aż 126. Były to m.in. Fundusz Pomocy, Fundusz Przeciwdziałania COVID-19, Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg, Rządowy Fundusz Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych, Rządowy Program Odbudowy Zabytków, Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych itd., itp. Fundusze pozabudżetowe w istocie stanowiły budżet równoległy, w którym zadłużenie na koniec 2023 r. wyniosło 363 mld zł. Szacuje się, że w latach 2020–2023 fundusze poza kontrolą parlamentu w Polsce wygenerowały deficyt w skali ok. 13% PKB. To dziesięciokrotnie więcej niż średnio w pozostałych krajach generujących deficyt poza budżetem.</u>
          <u xml:id="u-51.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Częściowo wzrost deficytu budżetowego na 2025 r. nastąpi wskutek planowanych zmian w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego. W efekcie otrzymają one większe dochody z tytułu udziału w podatkach PIT i CIT, a dochody własne samorządów z tego tytułu będą w istotnym stopniu niezależne od wprowadzonych zmian systemowych w podatkach dochodowych. Możemy powiedzieć, że to zasadnicza zmiana, na którą samorządy czekały przez lata. Do polskich samorządów trafi tylko w 2025 r. więcej o 25 mld zł. Szacuje się, że w ciągu najbliższych 10 lat samorządy otrzymają wsparcie w wysokości 345 mld zł. Dostęp do tych środków poprawi zdolność kredytową jednostek samorządu terytorialnego i może pobudzić ich apetyt na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-51.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Kolejną zmianą, szalenie ważną dla samorządów będzie fakt, że ich dochody nie będą zależały od politycznych decyzji. Przez 8 lat rządów PiS ograniczał te dochody, odbierał kompetencje, przenosząc decyzje na szczebel centralny. Tak naprawdę Polski Ład zdewastował stan finansów polskich samorządów. Samorządność to samorządzenie się, wobec czego zostanie wprowadzony system, zgodnie z którym dochody samorządów będą zależały od bazy podatkowej, i jakiekolwiek zmiany podatków w przyszłości nie wpłyną na dochody samorządów. Te zmiany spowodują, że zyskają gminy większe i mniejsze, zyskają również te samorządy, na których obszarze znajdują się tereny zielone, parki narodowe i parki krajobrazowe.</u>
          <u xml:id="u-51.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! W przyjętym przez Radę Ministrów projekcie ustawy budżetowej zaplanowano wydatki budżetu państwa oraz budżety środków europejskich na rolnictwo, rozwój wsi, rynki rolne, rybołówstwo łącznie z KRUS w wysokości 85 mld zł. W budżecie państwa na 2025 r. są również zabezpieczone niezbędne środki na kontynuację działań z zakresu polityki społeczno-gospodarczej, w szczególności 8,5 mld zł na kontynuację programu „Aktywny rodzic”, 63 mld zł na kontynuację programu 800+. Są także zabezpieczone środki na rentę wdowią, sfinansowanie wypłat dodatkowych rocznych świadczeń pieniężnych, tzw. trzynastki i czternastki, oraz waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych i wypłaty świadczenia wspierającego przysługującego na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-51.7" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W związku z tym dalszą część tej informacji o budżecie przedstawią moje koleżanki i koledzy posłowie. Ja chcę tylko powiedzieć, że jako PSL będziemy oczywiście głosować za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana posła Tomasza Trelę, który przedstawi stanowisko klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#TomaszTrela">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko wobec projektu budżetu na 2025 r. w imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#TomaszTrela">Nigdy nie miałem wątpliwości, że ustawa budżetowa to najważniejszy dokument, nad którym Sejm proceduje, ale dzisiaj ten dokument ma rzeczywiście swoją rangę i swoją wagę, bo w tym dokumencie ujęto wszystkie wydatki, które polskie państwo poniesie w 2025 r. Pamiętam debaty budżetowe za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Posłowie byli wówczas wprowadzani przez rząd Mateusza Morawieckiego w błąd. Wiele wydatków nie było ujętych w budżecie, a później pan premier wychodził i mówił, że cudownie znalazły się pieniądze, które dzisiaj właśnie w projekcie budżetu trzeba ująć, żeby te prezenty za rządów Prawa i Sprawiedliwości spłacać.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#TomaszTrela">Blisko 1 bln zł to będą wydatki, które są ujęte w budżecie na 2025 r. Największą pozycją jest oczywiście ochrona zdrowia. Wzrost w stosunku do tego roku to ponad 30 mld zł i łączna kwota wyniesie ponad 220 mld zł. Oczywiście ze zdrowiem jest tak, że dodatkowy 1 mld zł, dodatkowe 10 mld zł też by się przydały. Dlatego w wyniku cięć budżetowych w przypadku tzw. świętych krów są dodatkowe pieniądze na Narodowy Fundusz Zdrowia i pewnie w roku 2025 też jeszcze znajdą się dodatkowe środki, dlatego że obywatele naszego kraju zasługują na to, żeby była sprawna, skuteczna i dobrze dofinansowana ochrona zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#TomaszTrela">Równie wysokie, rekordowe nakłady są na obronność. Myślę, że co do tego nikt absolutnie nie ma wątpliwości, że w czasach kryzysu, w czasach regularnej wojny za naszą wschodnią granicą trzeba się zbroić. Dlatego rząd koalicji 15 października przeznacza na ten cel blisko 190 mld zł. To jasny sygnał, że obronność jest ważna, istotna i że systematycznie będziemy zwiększać na ten cel środki publiczne.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#TomaszTrela">Przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości wystąpił tutaj z taką taktyką, że to jest budżet wyborczy, że po wyborach wszystko się zmieni. Chciałbym przypomnieć panu posłowi, że dokładnie taka sama taktyka towarzyszyła wam przed wyborami parlamentarnymi w 2023 r. Też straszyliście Polki i Polaków, że jak wy przegracie, a my wygramy wybory, to nie będzie 800+, nie będzie dodatku trzynastej ani czternastej emerytury.</u>
          <u xml:id="u-53.5" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Sprawdza się.)</u>
          <u xml:id="u-53.6" who="#TomaszTrela">A wszystko jest. To jest w budżecie na rok 2025 — 800+ jest. Jak ktoś nie umie sprawdzić, to mu powiem: 62 mld zł na ten cel jest zapisane w budżecie na rok 2025; na dodatek w wysokości trzynastej i czternastej emerytury zapisane jest w tym budżecie 31 mld zł. Te pieniądze są, więc dzisiaj w ramach opozycji zostały wam tylko strachy, groźby i pohukiwanie, bo nic, co mówicie, w ogóle się nie sprawdza, bo ten budżet obnaża waszą hipokryzję i wasze wrodzone kłamstwo, którym epatujecie opinię publiczną każdego dnia. Każdego dnia mówicie rzeczy, które są nieprawdziwe.</u>
          <u xml:id="u-53.7" who="#TomaszTrela">Ale w budżecie na rok 2025 są też dodatkowe pieniądze na dodatkowe programy. Jako Lewica w kampanii wyborczej mówiliśmy o rencie wdowiej i renta wdowia jest, ona już jest przyjęta, ustawa jest podpisana i od 1 lipca 2025 r. będzie to wypłacane. Na ten cel jest blisko 5 mld zł, dlatego że ona będzie wypłacana od połowy roku, automatycznie na kolejne lata pieniądze na ten bardzo ważny program społeczny dla naszych szanownych seniorów będą zabezpieczone w wyższej wysokości. Ale mamy też „Aktywnego rodzica”, który już działa, i te pieniądze są wypłacane. To jest dodatkowy program społeczny, systemowe rozwiązanie, do którego zobowiązała się koalicja 15 października.</u>
          <u xml:id="u-53.8" who="#TomaszTrela">Dla Lewicy bardzo ważne jest też odzwierciedlenie pieniędzy na potrzeby mieszkaniowe i programy mieszkaniowe. To blisko 5 mld zł na 2025 r., a mam i mamy nadzieję, że tych pieniędzy będzie każdego roku coraz więcej, bo potrzeby mieszkaniowe w naszym kraju są bardzo duże. Wszyscy wiemy, że te programy, które miały zachęcać do brania kredytów, nie sprawdziły się, dlatego że ceny mieszkań są wyższe, a ich dostępność jest niższa. Tylko skuteczne, sprawne budownictwo mieszkaniowe w oparciu o samorządy i budżet państwa rozwiąże problemy mieszkaniowe, szczególnie dla młodego pokolenia Polek i Polaków.</u>
          <u xml:id="u-53.9" who="#TomaszTrela">Ale w tym budżecie już w tym roku są pieniądze, po które Prawo i Sprawiedliwość nie chciało sięgnąć przez blisko tysiąc dni — to są pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy. W tym roku tych pieniędzy będzie ponad 60 mld zł, pieniądze będą też w przyszłym roku. To są pieniądze na inwestycje, to są pieniądze na rozwój, bardzo ważne, bardzo istotne. Szkoda, że PiS bagatelizował to i lekceważył, bo te pieniądze mogły już pracować i część inwestycji, które byłyby zrealizowane w ramach Krajowego Planu Odbudowy, dzisiaj by się kończyła i nie byłoby problemów, które musimy dzisiaj rozwiązywać, bo państwo nie raczyli nawet złożyć wniosku.</u>
          <u xml:id="u-53.10" who="#TomaszTrela">Tak jak zapowiadałem podczas pierwszego czytania, są poprawki. Jest poprawka, która ogranicza budżety tzw. świętych krów. To jest ponad 355 mln zł, które przeznaczamy, chcemy przeznaczyć na bezwzględnie istotne i ważne potrzeby: to jest 50 mln zł na ochronę zdrowia, 50 mln zł na naukę, 200 mln zł na walkę ze skutkami powodzi i ponad 35 mln zł dla straży pożarnej. To deklarowaliśmy i to ma odzwierciedlenie w propozycjach poprawek, które przeszły przez Komisję Finansów.</u>
          <u xml:id="u-53.11" who="#TomaszTrela">Natomiast ubolewam, wypowiadaliśmy się już w tej sprawie, że w tej grupie instytucji nie znalazła się Państwowa Inspekcja Pracy, dlatego dzisiaj w imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy będziemy zgłaszać poprawkę, aby było więcej pieniędzy na Państwową Inspekcję Pracy. Tak samo będziemy zgłaszać poprawkę, która daje dodatkowe 10 mln zł na wynagrodzenia pracowników w resorcie nauki. Resort nauki to jest resort, który jest bardzo istotny, bardzo ważny, a pod względem wynagrodzeń i średnich wynagrodzeń jest na czwartym miejscu od końca, jeżeli chodzi o resorty w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-53.12" who="#TomaszTrela">Takie dwie poprawki w imieniu koalicyjnego klubu parlamentarnego zgłaszam i będę prosił państwa posłów o przychylenie się do tych naszych propozycji.</u>
          <u xml:id="u-53.13" who="#TomaszTrela">Na sam koniec chcę powiedzieć o rzeczy też bardzo istotnej, bardzo ważnej, która ma odzwierciedlenie w tym budżecie. Porządkujemy finanse samorządów, tak żeby samorządowcy wiedzieli, na jakie budżety mogą liczyć i jakich pieniędzy mogą się spodziewać. Na ten cel dajemy 25 mld zł i te pieniądze będą w dyspozycji naszych małych ojczyzn, tak żeby to samorządowcy podejmowali decyzje, żeby samorządowcy nie musieli wisieć na klamkach czy leżeć na wycieraczkach w tym czy innym resorcie, tak żeby dofinansowanie z budżetu państwa czy ze środków europejskich było uzupełnieniem budżetów podstawowych, które wynikają z przepisów ustawy, którą przyjęliśmy.</u>
          <u xml:id="u-53.14" who="#TomaszTrela">Kilka zdań odnośnie do tego budżetu powie jeszcze pan poseł Tadeusz Tomaszewski. Deklaruję w imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy poparcie dla ustawy budżetowej na 2025 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Przemysław Wipler przedstawi stanowisko klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kilka tygodni temu w największej gospodarce Unii Europejskiej, w Niemczech padł rząd. Rząd padł, ponieważ najbardziej zdroworozsądkowa część tamtejszej koalicji rządowej, partia FDP powiedziała, że nie zgodzi się wyłączyć hamulca długu, który jest w ich konstytucji, który jest w ich prawie, hamulca, zgodnie z którym deficyt budżetowy nie może wynieść więcej niż 0,35 punktu procentowego PKB.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#PrzemysławWipler">Czy Niemcy mają lepszą niż Polska co do zasady politykę, politykę publiczną, sposób prowadzenia spraw publicznych? Niestety tak. Czy mają lepsze, bardziej zdroworozsądkowe mechanizmy prowadzenia tej polityki, również polityki finansowej? Niestety tak. W tym przypadku, gdybyśmy przyłożyli taki hamulec budżetowy, jaki jest w Niemczech, taki, jak wprowadziła kanclerz Angela Merkel do polskich warunków, do polskiego produktu krajowego brutto, to w przypadku, w którym ma on wynieść w przyszłym roku w Polsce niecałe 3,5 bln zł, dopuszczalny proporcjonalnie według tej proporcji deficyt wynosiłby 12 mld zł. Tymczasem rząd w projekcie ustawy, którą tutaj mamy referować, referujemy, nad którą dyskutujemy, proponuje 289 mld zł deficytu budżetowego, czyli 25 razy więcej, prawie 25 razy więcej niż byłoby dopuszczalne w Niemczech i na co nie zgodzili się zdroworozsądkowi politycy w Niemczech. Tam się to skończyło wcześniejszymi wyborami, kryzysem koalicyjnym.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#PrzemysławWipler">Te liczby są tak wielkie, że przerażają Polaków, trudno je przekładać na nasze budżety domowe. Ale jeżeli rząd planuje wydać w przyszłym roku 920 mld zł, a planuje zebrać 630 mld zł w podatkach, daninach, w wyniku gospodarowania mieniem Skarbu Państwa, to jakbyśmy to przełożyli na zarobki zwykłego Polaka, to wyszłoby, że ktoś powiedział, że w przyszłym roku będę zarabiał miesięcznie 6300, a wydawał 9200. Jakby ktoś nam powiedział, że ma taki plan na przyszły rok, to byśmy się zastanowili, co on ma z głową, co tam jest nie tak. Bo jeśli ktoś planuje, że będzie utrzymywać swoją rodzinę, swoich bliskich, wydając 9200, a mając 6300, to pomyślimy sobie: utracjusz, narkoman, alkoholik, hazardzista, wariat. Bo kto zapłaci za te pieniądze, które będą nowo zapożyczone? Nasze dzieci, nasze wnuki. Wiecie, co się dzieje z ludźmi, którzy wydają więcej niż zarabiają i wydają systemowo? Pewnego dnia zaczynają pukać po chwilówki, później są licytowani, ktoś zgłasza się po ich majątek. To spotka nasz naród. Bo tak jak budżet rodzinny jest ważny, tak budżet państwa polskiego jest budżetem rodzin, czyli naszego narodu. My tutaj decydujemy o tym, że Polacy będą zadłużeni na kolejnych prawie 290 mld zł. Te pieniądze, te 300 mld zł, których braknie w budżecie, to jest o 100 mld zł więcej niż wydamy na ochronę zdrowia w przyszłym roku. To są gigantyczne pieniądze i to jest miara i skala nieodpowiedzialności tego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#PrzemysławWipler">Dlatego jako klub Konfederacja w drugim czytaniu składamy wniosek o odrzucenie budżetu jako całości, nie możemy podpisać się pod tak nieodpowiedzialnym budżetem.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#PrzemysławWipler">Mówiliście tutaj państwo o hipokryzji. Pan przewodniczący Trela mówił o tym przed chwilą, mówiąc o hipokryzji kolegów z PiS-u, którzy teraz narzekają na zadłużenie budżetu, na nieodpowiedzialne wydatki. I mieliście rację. Ale ja chciałbym przypomnieć wasze wypowiedzi. Mam tutaj szereg cytatów, w których zobaczycie, jak wygląda wasza hipokryzja, co mówiliście rok temu, co mówiliście 2 lata temu, co obiecywaliście. Proszę bardzo. Premier Mateusz Morawiecki prowadzi politykę gierkowską, czyli ciągłego zadłużania się państwa. Deficyt budżetowy to 48 mld zł, lecz pamiętamy, że kolejne 200 mld zł zostało przez PiS wyprowadzone poza budżet. Władysław Tofil Bartoszewski i Polskie Stronnictwo Ludowe, 15 lipca 2023 r. Miał rację pan Władysław Teofil Bartoszewski, to była polityka gierkowska. 48 mld to było strasznie dużo, a wy proponujecie 290 mld. Proponujecie 5 razy więcej, co było gierkowszczyzną w waszym rozumieniu rządu Prawa i Sprawiedliwości. Socjaliści w Polsce właśnie rządzą. Tak nakręcili spiralę inflacyjną, myśląc, że można dać więcej wszystkiego za darmo rzecz jasna. Mieszkań też wybudujemy 3 mln za darmo. Ludzie, mamy 165 mld rocznego deficytu, 2 bln rocznego długu i w zasadzie 3. rok inflacji. Paulina Hennig-Kloska, Polska 2050, 8 września 2023 r., kampania wyborcza. Pani Paulina miała rację, teraz proponujecie o 130 mld deficytu więcej w tym roku. Czy to nakręci spiralę inflacyjną? Tak, pani Paulina miała rację. Dlatego przypominam jej słowa: Nie można dać wszystkiego wszystkim za darmo, nie można też dopłacać dziesiątek miliardów do niskich cen energii. Oszukujecie Polaków, że będzie niska cena energii, a później zabieracie im i dopłacacie im do ich energii z ich pieniędzy, z podatków. To właśnie robicie. Długi, które zaciągnęli PiS-owcy, będą spłacać nasze wnuki. Jeśli ten dług będzie się zwiększał tak jak teraz, to grozi nam procedura nadmiernego deficytu. PiS-owskie rozdawnictwo to złodziejstwo, to już teraz nas kosztuje kosmiczne kwoty. To naturalne, że oprócz kapitału, który pożyczycie, musimy spłacać odsetki, a one już stanowią w corocznym budżecie prawie 70 mld zł. Koszty obsługi tego długu mamy najwyższe praktycznie w całej Europie. To się przekłada na dużo mniejsze zaufanie inwestorów zagranicznych. Tak, wycofują się oni z Polski. To wszystko razem może doprowadzić nie tylko gospodarkę, ale i całą Polskę do katastrofy.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#PrzemysławWipler">Bardzo mądre słowa: zatrzymajmy PiS, dopóki nie rozwalił jeszcze naszego państwa. Bardzo mądre słowa Jerzego Meysztowicza, Nowoczesna, z 30 września 2023 r. W zeszłym roku poseł Meysztowicz miał rację, to jest niszczenie państwa do końca. To jest właśnie to, w tym budżecie dzieje się to, co obiecywaliście. 1,5 bln zł — tyle wynosi zadłużenie Polski. Po 8 latach rządów PiS zapomnieli o poprzednich 8 latach rządów PO, gdzie było dużo szybsze zadłużenie i te kwoty były dużo większe. Na jednego pracującego Polaka przypada aż 100 tys. zł długu. To jest cena, którą zapłacimy za PiS-owską politykę rozdawnictwa. Czas z tym skończyć. Jeszcze raz mądrze, bardzo mądrze — poseł Jerzy Meysztowicz.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#PrzemysławWipler">Mam tu jeszcze wypowiedzi posłów Janusza Lewandowskiego, Szymona Hołowni — bardzo ładne. Polityka kiełbasiana i rozdawnictwo pod wybory doprowadziły do drożyzny. Potrzebujemy odpowiedzialnych polityków u sterów, ludzi, którzy mają odwagę zainwestować pieniądze w naszą przyszłość, zbudować nasz dobrobyt. Szymon Hołownia, 9 września 2023 r. Piękne, mądre słowa.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#PrzemysławWipler">Dlatego zagłosujemy przeciw, dlatego złożymy cztery poprawki do tego budżetu. Poprawki wykreślające fundusz COVID-owy, program integracji Romów, pomoc społeczną dla cudzoziemców i dofinansowanie dla m.st. Warszawy. Dlaczego? Opowiedzą o tym moi koledzy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-55.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim poproszę pana posła Adriana Zandberga, kilka powitań. Na galerii znajdują się uczniowie Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 im. dr. Józefa Psarskiego w Ostrołęce oraz przedstawiciele Młodzieżowej Rady Miasta Ostrołęki, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Mariusza Popielarza. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#PiotrZgorzelski">Obecni są także uczniowie klas II b i II c z Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie wraz z wychowawczynią panią Martą Szajner, których także witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#PiotrZgorzelski">A teraz prosimy już pana posła Adriana Zandberga.</u>
          <u xml:id="u-56.6" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: Zanim zacznę, panie marszałku, dziś są moje urodziny, proszę się poczęstować.)</u>
          <u xml:id="u-56.7" who="#PiotrZgorzelski">Dzisiaj są urodziny pana posła Zandberga. Proszę przyjąć najlepsze życzenia.</u>
          <u xml:id="u-56.8" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: Dzięki. Podejdę jeszcze z czekoladkami do państwa z ław rządowych. Proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-56.9" who="#PiotrZgorzelski">Na razie nie doliczamy czasu panu posłowi Adrianowi Zandbergowi, ponieważ to jest bardzo sympatyczny moment.</u>
          <u xml:id="u-56.10" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: 100 lat, 100 lat!)</u>
          <u xml:id="u-56.11" who="#PiotrZgorzelski">Częstuje słodyczami, mam wrażenie, że polskimi, bo noszą nazwę: Hanka.</u>
          <u xml:id="u-56.12" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Nie ma darmowych słodyczy.)</u>
          <u xml:id="u-56.13" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, bo za chwilę się skończy panu czas, chyba że…</u>
          <u xml:id="u-56.14" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: I to byłoby niefortunne. Już nadbiegam.)</u>
          <u xml:id="u-56.15" who="#PiotrZgorzelski">Rozpoczynamy liczenie czasu. Czy nasz pan asystent także dostał cukierka?</u>
          <u xml:id="u-56.16" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: Mam nadzieję, że tak. Zaraz zdobędziemy.)</u>
          <u xml:id="u-56.17" who="#PiotrZgorzelski">Nie dostał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Pozwoliłem sobie miło zacząć, bo tak się składa, że dziś są moje urodziny, dlatego prosiłbym, żebyście państwo sięgali śmiało do tych drewnianych półek przed wami, gdzie znajdziecie cukierki. Zachęcam do osłodzenia sobie w ten sposób debaty budżetowej. W szczególności śmiało zachęcam do tego osoby z ław rządowych, bo widzę, że część z państwa się krępowała, a także posłów Konfederacji. Proszę mi wierzyć, nie są zatrute.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#AdrianZandberg">Super. No cóż, jeżeli chodzi o ławy rządowe, to na tym chciałbym zakończyć miłą część mojego przemówienia. Teraz będzie o budżecie.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#AdrianZandberg">Drodzy Państwo! Przynieśliście budżet, który dla olbrzymiej grupy ludzi będzie oznaczać biedapłace, a w komisji usłyszeliśmy m.in. od pani minister, że na więcej was nie stać. Myślę, że pytanie jest tak naprawdę zupełnie inne: Czy Polskę stać na kolejny budżet z biedapłacami w budżetówce?</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#AdrianZandberg">Pani Minister! Proszę spojrzeć na galerię, zobaczy tam pani pracowników budżetówki, którzy przyszli dzisiaj obejrzeć to posiedzenie. To są ludzie, którym fundujecie kolejny rok bez realnych podwyżek płac. To jest nauczycielka, której nie będzie stać na to, żeby wynająć mieszkanie tam, gdzie uczy dzieci. To są strażak, policjant, których nie stać na to, żeby mieszkać w mieście, w którym służą. To są pracownicy Polskiej Akademii Nauk, technicy medyczni, asystenci sądowi, cywilni pracownicy wojska. Mógłbym tu wymieniać kolejne grupy, które krzywdzicie tym budżetem, ale kluczowa sprawa jest taka, że Razem złożyło skromną poprawkę, żeby dać tym pracownikom 10% podwyżki powyżej inflacji, a państwo odrzuciliście tę poprawkę w komisji i z tego, co słyszę, koalicja rządowa zarządziła w tej sprawie dyscyplinę. Chciałbym, żebyście państwo byli świadomi, że to nie nam robicie w ten sposób na złość, tylko tym ludziom — setkom, tysiącom ludzi i ich rodzinom. To oni będą patrzeć na to, jak ostatecznie zagłosujecie nad tą poprawką na sali, bo rozmowa o budżecie to nie jest tylko rozmowa o cyfrach, to jest rozmowa o ludziach, to jest rozmowa o ich życiu, które zależy od naszych decyzji tu na tej sali.</u>
          <u xml:id="u-57.6" who="#AdrianZandberg">Chyba nigdzie nie widać tego tak mocno jak w zdrowiu. W tym budżecie, pani minister, który przynieśliście, brakuje przynajmniej 20 mld na utrzymanie publicznej ochrony zdrowia. Te 20 mld to nie jest sucha liczba, to są realne ludzkie tragedie: to będą dzieciaki, których nie uchronimy przed niepełnosprawnością, to będą starsi Polacy, dla których zabraknie miejsc na rehabilitacji, to będą odwołane zabiegi i odwleczone operacje, rosnące kolejki, kolejne zwijające się oddziały szpitalne. Przecież już to widzimy, tę zwykłą ludzką krzywdę. Tak naprawdę chodzi o wybór cywilizacyjny, o to, czy będziemy społeczeństwem, które troszczy się o słabszych, czy też pozwolimy, żeby biedni tracili zdrowie, dlatego że są biedni. O to, czy godzimy się na pełzającą prywatyzację ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-57.7" who="#AdrianZandberg">To nie jest, pani minister, decyzja księgowa? To jest wybór cywilizacyjny i wybór moralny, który bierzecie z takim budżetem na swoje sumienie. Mówiliście, że nie ma pieniędzy. Ale to nie jest prawda, bo pieniądze, owszem, są, tylko w kieszeniach milionerów, na kontach wielkich korporacji, na kontach banków, a państwu brakuje chęci, żeby po te pieniądze sięgnąć. Natomiast kiedy trzeba było rozdać biznesowi grube miliardy, to wtedy pieniądze się znalazły, a Konfederacja nie narzekała na dług publiczny. Kiedy Sejm przegłosowuje kolejne prezenty dla bogatych, to wtedy pieniądze magicznie są. Dosłownie parę dni temu tu, na tej sali, przegłosowaliście państwo, niemal wszyscy, przepisy, które pozwolą przedsiębiorcom taniej kupować luksusowe samochody. Na to pieniądze były. Powiedzmy sobie otwarcie, że tu nie chodzi o brak pieniędzy. Tu chodzi o priorytety większości posłów na tej sali. Bo banki notują dziś rekordowe zyski, deweloperzy mają obscenicznie wysokie marże, majątki najbogatszych puchną. Gdybyście byli uczciwi, drodzy państwo, to powiedzielibyście tak: pieniądze są, ale wolimy, żeby zostały w kieszeniach milionerów, wolimy, żeby pan Mentzen i jemu podobni mogli dalej pasożytować na dziurach w systemie podatkowym, bo nauczyciele, bo urzędnicy, bo mundurówka, bo policjanci są dla nas mniej ważni niż korporacja, niż oni. To właśnie, niestety, pani minister, wynika z tego budżetu. Mogliście sięgnąć po te miliardy złotych równie łatwo jak parę minut temu sięgnęliście po cukierki, tylko tego po prostu nie chcecie zrobić.</u>
          <u xml:id="u-57.8" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Razem składa poprawki do budżetu w obronie budżetówki, w obronie pracowników jako wnioski mniejszości, więc będziecie państwo musieli je przegłosować tutaj, na sali plenarnej. Jeżeli je przyjmiecie, to pracownicy budżetówki dostaną podwyżkę 15%, a ochronę zdrowia uratujemy przynajmniej przed kompletną zapaścią. Natomiast jeżeli je odrzucicie, drodzy państwo, to weźmiecie odpowiedzialność za biedę w budżetówce i za kryzys w zdrowiu, który nadejdzie, za brak realnych programów mieszkaniowych. I to będzie wasz wybór.</u>
          <u xml:id="u-57.9" who="#AdrianZandberg">Chciałbym powiedzieć parę słów posłom większości rządzącej. Wiem, że dostaliście państwo polecenie, żeby głosować przeciwko poprawkom Razem, widziałem już tę dyscyplinę na posiedzeniu komisji, ale zastanówcie się nad tym, jak zagłosujecie na sali plenarnej naprawdę mocno, bo ludzie naprawdę będą widzieć, jak w tej sprawie zagłosujecie. To już nie są te czasy, kiedy politycy spotykali się z wyborcami raz na 4 lata podczas kampanii wyborczej. Jest Internet, ludzie patrzą. Ich przedstawiciele, przedstawiciele pracowników, są dzisiaj na galerii i patrzą na tę niespecjalnie uczęszczaną przez posłów debatę. Ludzie to zobaczą, więc zastanówcie się, proszę, czy chcecie dawać swoje twarze polityce głodzenia budżetówki w kolejnym roku i głodzenia publicznej ochrony zdrowia. Zastanówcie się poważnie, czy chcecie to brać na swoje sumienia, bo to będzie wasz wybór. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Jakubiak przedstawi stanowisko koła Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MarekJakubiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy uczniowie, szczególnie ci przeze mnie zaproszeni! Chcę państwu powiedzieć, że jest jednak synergia pomiędzy tym, co przedstawiciel partii Razem przed chwilą mówił, a jego urodzinami i cukierkami, dlatego że bardzo łatwo się rozdaje, a bardzo trudno się zarabia. A przecież budżet państwa to jest nic innego jak biznesplan, który państwo musi realizować, żeby realizować swoje cele konstytucyjne i obywatelskie. I muszę państwu powiedzieć, że naprawdę nie trzeba mieć dużej wyobraźni, żeby powiedzieć, że zarobić 600, a wydać 900 to naprawdę nie jest nic dobrego. To trąca, zahacza trochę o szaleństwo. Jeżeli wy mówicie: po nas choćby potop, to właśnie to ma wymiar ekonomiczny, dlatego że nigdy w historii Rzeczypospolitej nikt nie zadłużał państwa jak wy. Nikt.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#komentarz">(Głos z sali: PiS.)</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MarekJakubiak">Proszę bez takich, dobrze? Bo doskonale cyfry znamy. Proszę jak zwykle nie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.4" who="#MarekJakubiak">Chcę państwu zwrócić uwagę na jeden bardzo ważny aspekt sprawy. Proszę państwa, to jest tak. Przychody od towarów i usług to jest ten główny motor odnośnie do nakręcania przychodów państwa. Naszą gospodarkę opieramy na zakładach będących własnością zachodnich państw. Oni eksportują te swoje towary. Nie wiem, z czego się cieszymy, bo VAT płacą tam, a nie tu. Jeżeli chodzi o mały CIT, to w jasny sposób to jest wykazane, od wielu lat to wykazujemy, kiedyś jeszcze jako Kukiz’15, a teraz jako Republikanie, że przecież jedną fakturą wyciąga się te zyski do siebie, budując koniunkturę u siebie, a nie tu. To są proste rzeczy. W tym budżecie nie ma ani jednego słowa na ten temat, jak przeciwdziałać takim praktykom. Mówimy: 1% podatku przychodowego od korporacji załatwia temat. Zarobiłeś 100 zł, oddałeś złotówkę. Wyprowadzaj sobie resztę, ale podatek musi zostać tu. Tymczasem korzystają z ziemi, korzystają ze środowiska, korzystają z Polaków, korzystają ze wszystkiego, co można, a podatki bezpośrednio wyprowadzają do własnych fatherlandów. Myślę, że w tym wszystkim potrzeba trochę roztropności.</u>
          <u xml:id="u-59.5" who="#MarekJakubiak">Trzeci punkt, na który zwracam państwa uwagę, to środki z Unii Europejskiej, proszę państwa, lub innych źródeł, które nie podlegają zwrotowi. 3 mld, przepraszam, 4 mld. Jeżeli chodzi o składki, dziś płacimy w okolicach dziewięciu razy więcej. Chcę zapytać, jaki to jest interes, ta Unia Europejska, dla nas. Nie widzę. Oprócz kosztów, zobowiązań, nakazów, zakazów porządkowania Bóg wie czego w Rzeczypospolitej, nie mamy z tego żadnych zysków. Myślę sobie, że do tego tematu będziemy musieli wrócić.</u>
          <u xml:id="u-59.6" who="#MarekJakubiak">Co do istoty, proszę państwa, jeżeli już dziś na bazie ustawy budżetowej zakładacie, że nie będziecie pracownikom płacić pensji, tak jak w Trybunale Konstytucyjnym, to nie tylko łamiecie prawa pracownicze, ale łamiecie wprost konstytucję. Dlatego też będę namawiał prezydenta, żeby tej ustawy nie podpisał, choć mam świadomość, że musi to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-59.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie może.)</u>
          <u xml:id="u-59.8" who="#MarekJakubiak">Ale każdy może w Polsce konstytucję interpretować, jak uważa.</u>
          <u xml:id="u-59.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.10" who="#MarekJakubiak">Prawda czy nie? Skoro wy możecie, to prezydent też. I nie ma co się bać. Nie podpisywać, panie prezydencie, i tyle. Każdy może dzisiaj interpretować sobie, jak chce.</u>
          <u xml:id="u-59.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.12" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-59.13" who="#MarekJakubiak">Tylko przedtem SOP niech pan zmieni na inną służbę, najlepiej prywatną, w swoim pałacu.</u>
          <u xml:id="u-59.14" who="#MarekJakubiak">Tak więc, proszę państwa, reasumując, mamy trudną sytuację, bowiem dzisiejsza władza to jest władza szkodników, którzy nie znają się na przedsiębiorczości, nie znają się na tym, co robią. Nikt tak szybko nie rozkłada państwa polskiego jak te korniki nasze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-59.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni Państwo! Przywitajmy uczniów i nauczycieli z Zespołu Szkół Elektrycznych nr 2 z Krakowa, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Aleksandry Kot. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#PiotrZgorzelski">Teraz w ramach kontynuacji wystąpienia klubowego pan poseł Przemysław Czarnek.</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PrzemysławCzarnek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PrzemysławCzarnek">Wielce Szanowny Panie Marszałku! Proszę państwa, mam dla was złą wiadomość. Pani poseł Kłopotek mówiła tutaj, że jest to budżet trudnych wyborów. Tak, te wybory, które są w maju, są strasznie trudne dla was i ten budżet to odzwierciedla. Ile byście tu kłamali, ile byście tu zaklinali rzeczywistość, to pewnej rzeczy już nie odwrócicie. Otóż ludzie w Polsce wiedzą, że kłamiecie.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#PrzemysławCzarnek">Wczoraj mówili to w Wągrowcu, wczoraj mówili to w Poznaniu, mówili to we Wrześni, mówili to w Olsztynie, na wszystkich spotkaniach, na które tłumnie przychodzą. Dlaczego? Dlatego że widzą wasze kłamstwa. Dwa z brzegu, tylko z tej debaty.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#PrzemysławCzarnek">Oto nieobecny już tutaj pan poseł Trela z tej mównicy mówił, że nie chcieliśmy sięgnąć po pieniądze z KPO. Panie pośle Trela, niech pan sobie odwinie tę taśmę — bo pana teraz nie ma, niech pan sobie ją odwinie — i popatrzy sobie w oczy w lustrze. Pamięta pan, jak tu 2 lata temu przyjechała pani von der Leyen, spotkała się z panem prezydentem Andrzejem Dudą, spotkała się z panem premierem Mateuszem Morawieckim, wyszła razem z nimi na konferencję i powiedziała: nie ma przeszkód, pieniądze z KPO płyną do Polski? Co wtedy robił pan poseł Trela? Co wtedy robiła Lewica także w Parlamencie Europejskim? Natychmiast składała wniosek o odwołanie von der Leyen — bo pieniądze do Polski nie mogą przyjść.</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.6" who="#PrzemysławCzarnek">Hipokryci. Hipokryci, anty-Polacy, którzy blokowali przez lata pieniądze dla Polski, szantażowali Polaków, że nie będzie pieniędzy z Unii. A on tu wychodzi i mówi, że myśmy po nie nie sięgali. Ale Polacy, panie pośle Trela, to wiedzą, także w Łodzi, także w Pabianicach, także w Aleksandrowie Łódzkim, także w innych miejscowościach, miastach i miasteczkach, do których jeździmy, i tłumnie przychodzą na nasze spotkania, żeby powiedzieć: przepraszamy, ale rzeczywiście daliśmy się zrobić w balona Treli i innym ludziom z koalicji 13 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-61.7" who="#PrzemysławCzarnek">Pani poseł Kłopotek, pani tu powiedziała rzeczy nieprawdopodobne. Niech pani zapyta męża, skąd weźmie pieniądze na inwestycje w waszej gminie. Niech pani zapyta, ile tych pieniędzy jest w programach rządowych przygotowanych w ramach tego budżetu, który tu pani zachwalała, dla gmin wiejskich, dla gmin małomiasteczkowych, dla mniejszych miast. Wie pani ile? Dużo mniej. Mniej niż zero. Jedyne pieniądze, które samorządy dzisiaj mają na inwestycje, to są jeszcze pieniądze z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych przygotowanego przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, z Polskiego Ładu inwestycyjnego przygotowanego przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. To są ostatnie środki na inwestycje, które są realizowane. Niech pani mi spojrzy w oczy, pani Kłopotek. Naprawdę to są ostatnie środki, nie ma już żadnych innych. Samorządy zostały ogołocone, mają mniej środków. Gminy wiejskie i te w małych miastach mają mniej środków, niż miały w zeszłym roku, i będą miały mniej w przyszłym roku. Zero inwestycji. A wie pani, co to oznacza? Jak wczoraj mi mówili ludzie w Wągrowcu w Wielkopolsce, niedaleko pani, to oznacza, że mają strach w oczach, bo pamiętają 2014 r., kiedy rządziły Platforma Obywatelska z PSL-em i tak samo jak teraz nie zaplanowały nic dla gmin, żadnych pieniędzy inwestycyjnych na oświatę, żadnych pieniędzy inwestycyjnych na rozwój infrastrukturalny, na nic. Wiecie państwo, jakie bezrobocie było wtedy w Wągrowcu i w powiecie wągrowieckim? 22%. Wiecie państwo, jakie bezrobocie jest teraz, od 2021 r., odkąd gigantyczne środki inwestycyjne w ramach budżetów przygotowywanych przez rząd Prawa i Sprawiedliwości płynęły do samorządów, również tych małych? 5%. Wiecie państwo dlaczego? Dlatego że inwestycje w szkoły specjalne, w termomodernizację szkół, w sale gimnastyczne również w małych miasteczkach i w małych miejscowościach, w drogi, w chodniki, w infrastrukturę użyteczności publicznej — to są inwestycje, które były przez lata realizowane przez polskie małe firmy, polskie firmy z Wągrowca, polskie firmy z Jastkowa, polskie firmy z Natalina i ze wszystkich innych miejscowości. Te polskie firmy zatrudniały mnóstwo pracowników, Polaków, właśnie stamtąd, z tych gmin, z tych powiatów, i te polskie firmy kupowały produkty, kupowały materiały budowlane od polskich przedsiębiorców, żeby budować, żeby rozwijać Polskę. Zostawiacie tę Polskę z niczym. A pani tu wychodzi i mówi, że samorządy będą miały więcej pieniędzy. Które? Trzaskowski? Jaśkowiak? Sutryk? Dulkiewicz? A co z małymi gminami, co z małymi miastami, co z miastami średniej wielkości? W biedzie je zostawiacie, z bezrobociem i z dziurami budżetowymi.</u>
          <u xml:id="u-61.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.9" who="#PrzemysławCzarnek">Tak traktujecie samorządy w Polsce. I to jest skandal, co tutaj robicie.</u>
          <u xml:id="u-61.10" who="#PrzemysławCzarnek">Ale Polacy to widzą. Tak samo widzą, co się dzieje z inwestycjami w oświacie. Dzisiaj szaleństwo — ministerstwo edukacji odbiera, tylko chodzi o to, żeby odbierać, nie ma żadnych inwestycji w oświatę. 15 mld zł zainwestowaliśmy w sale gimnastyczne, w budowę szkół specjalnych, zbudowaliśmy kilka szkół specjalnych tylko w ostatnich 2–3 latach: w Kozienicach, w Węgrowie i w wielu innych miastach i miasteczkach, rozpoczęliśmy budowę kilkunastu następnych szkół specjalnych. Ile szkół specjalnych będziecie budować w przyszłym roku z pieniędzy z tego budżetu? Wiecie państwo ile? Zero. Zero, bo tyle pieniędzy dajecie na inwestycje w oświacie. Inwestycje w nauce i szkolnictwie wyższym — panie ministrze, na miłość boską, jak pan się nie wstydzi jechać do tych swoich uczelni i stawać przed nimi? 1500 mln zł z obligacji, które pan premier łaskawie uruchamia teraz, w tych dniach, to wiecie państwo, co to jest? To jest 1500 mln zł, które ten sam pan premier i ten sam pan minister zablokowali w grudniu ubiegłego roku. Wielcy łaskawcy, dają to, co zablokowali w grudniu zeszłego roku. Niech pan powie, panie ministrze, ile przygotowaliście obligacji przeznaczonych choćby na inwestycję w Politechnikę Poznańską. Wczoraj jej pracownicy skarżyli mi się, że dalej nie mają pieniędzy na komputer kwantowy, bo je zabraliście i im nie daliście. Ile przygotowaliście środków inwestycyjnych w obligacjach na przyszły rok? Powiedzieć panu? Niech cała Polska się dowie. Okrągłe dwa zera. Taki to jest budżet, budżet biedy, budżet strachu w oczach mieszkańców Polski lokalnej, strachu przed bezrobociem, strachu przed końcem inwestycji. Ostatnie środki, które są dzisiaj inwestowane, to środki jeszcze z inwestycji rządu Prawa i Sprawiedliwości. Skandal i wstyd.</u>
          <u xml:id="u-61.11" who="#PrzemysławCzarnek">Jest jeszcze jedna kwestia. Jeżeli państwo naprawdę uchwalicie ten budżet i przedstawicie go prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej — 0 zł na wynagrodzenia dla sędziów Trybunału Konstytucyjnego — to nie możecie państwo oczekiwać, że pan prezydent nie skieruje tego budżetu do Trybunału Konstytucyjnego. Dlaczego? Bo ma konstytucyjny obowiązek stać na straży przestrzegania konstytucji, konstytucyjny obowiązek. Zmuszacie go sami do tego, żeby skierował ten budżet do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-61.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.13" who="#PrzemysławCzarnek">Przechodzę do ostatniej kwestii. Panie marszałku Zgorzelski, bardzo pana lubię, jak pan wie. Do 2015 r. jak ognia baliście się słów: ludobójstwo na Wołyniu, jak ognia. Przez lata rządzenia nie podejmowaliście tej dyskusji. Baliście się nazwać to po imieniu. Dopiero w 2016 r. to my, mając większość w tym Sejmie, podjęliśmy uchwałę o zbrodni ludobójstwa na Polakach na Wołyniu. Teraz pan, który zabiega o to, żeby te ekshumacje nastąpiły, chce uchwalić budżet, w którym obcinacie IPN-owi 70 mln zł. Jak chcecie przeprowadzić te ekshumacje? Kłamstwo, hipokryzja — taki to jest budżet. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowny panie pośle, otóż jak zwykle mija się pan z prawdą, bo to środowisko Polskiego Stronnictwa Ludowego i politycy, którzy należą teraz do Konfederacji, byli autorami uchwały ustanawiającej dzień 11 lipca, kiedy nastąpiło apogeum ludobójstwa na Wołyniu, dniem upamiętniającym zbrodnię ludobójstwa. Razem z wami to przegłosowaliśmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PrzemysławCzarnek">W którym roku, panie marszałku? W którym roku?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PiotrZgorzelski">W 2016 r. Byłem współautorem tej uchwały, więc proszę nie zakłamywać rzeczywistości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PrzemysławCzarnek">Przez całe lata, panie marszałku, nie chcieliście tego nazwać ludobójstwem. Dopiero kiedy mieliśmy większość, zmusiliśmy was do tego, żebyście nazwali to ludobójstwem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PiotrZgorzelski">Tak jak powiedziałem z mównicy, prowadziliście wobec Ukrainy infantylną politykę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PrzemysławCzarnek">Panie marszałku, nie kłóćmy się. To my rozpoczęliśmy upamiętnianie ofiar ludobójstwa na Wołyniu, nie wy. Wy do 2016 r. się tego baliście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PiotrZgorzelski">Dzisiaj wasze poprawki nie mają żadnego znaczenia, bo jeżeli tylko będzie możliwość przeprowadzenia ekshumacji, to nasz rząd przeznaczy na nie tyle, ile będzie trzeba.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PrzemysławCzarnek">A nie ma jeszcze takiej możliwości? Przecież Sikorski z ministrem spraw zagranicznych Ukrainy mówili parę dni temu, że już jest taka możliwość. Dlaczego znowu kłamiecie? Panie marszałku, na litość boską…</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PiotrZgorzelski">Dużo więcej się dzieje teraz niż za waszych rządów.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Sowa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mój przedmówca mówił o wielkich wyczynach rządu PiS-u. Panie ministrze Czarnek, w Oświęcimiu jest taki specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy. Nie daliście na niego nawet złotówki. Jest przedszkole i żłobek. Rząd premiera Morawieckiego czterokrotnie odmówił ich dofinansowania. Dopiero rząd premiera Tuska przeznaczył na nie środki finansowe.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#MarekSowa">Głodził pan nauczycieli, odbierał pan im godność, niszczył pan status nauczyciela, prestiż tego zawodu. My to przywracamy. W ubiegłym roku wprowadziliśmy 30-procentowe lub 33-procenowe podwyżki wynagrodzeń dla nauczycieli. Czarnek już uciekł, jest wam po prostu wstyd za efekty waszych rządów. To jest fakt.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#MarekSowa">Pan Czarnek dużo mówił tutaj o Polsce lokalnej. Polskę lokalną traktowaliście dokładnie tak jak w przypadku tej ustawy z 2021 r. Odebraliście jej 13 mld zł rocznie. My to wszystko naprawiliśmy. W tym roku wprowadzona została bardzo ważna ustawa, nowa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Zobaczymy za rok.)</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#MarekSowa">Chodzi nie tylko o większą elastyczność, większą transparentność, ale przede wszystkim o większe środki, większe o 24,8 mld zł. W konsekwencji samorządy będą mogły realizować zadania publiczne na wyższym poziomie. Ponad 200 mld zł, dokładnie 202 mld zł z podatków PIT i CIT trafią do samorządów wskutek zmiany sposobu wyliczania tych środków. Dzisiaj podstawą wyliczania są dochody przed opodatkowaniem. Stąd też w przypadku podatku PIT udziały wzrastają do 85%, a w przypadku podatku CIT — do 29%. Znacznie korzystniej wyliczana jest wycena zadań własnych.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#MarekSowa">Jeśli chodzi o potrzeby finansowe wyliczone w oparciu o transparentne kryteria, to w przyszłorocznym budżecie środki wyniosą ponad 140 mld zł. Najważniejsza, największa jest potrzeba oświatowa. To jest, powiedzmy, następca subwencji oświatowej. W przyszłym roku przeznaczone zostaną na to 103 mld zł, o 39 mld zł więcej niż w 2023 r. Potrzeba rozwojowa — 8,6 mld zł. Wsparcie dotyczące potrzeb ekologicznych — 1,5 mld zł. To zupełnie nowy mechanizm wsparcia dla samorządów. Wreszcie na potrzeby wyrównawcze, uzupełniające przeznaczono 28 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#MarekSowa">Dzięki temu, to jest bardzo ważne, że zmienił się rząd, odblokowane zostały fundusze europejskie. To fundamentalna zmiana. Rząd Morawieckiego blokował fundusze europejskie, a rząd Tuska je odblokował. Dzięki temu środki płyną do Polski.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#MarekSowa">W 2025 r. będziemy mieli blisko 110 mld zł. W 2023 r. mieliśmy 70 mld zł. Mamy o 40 mld zł więcej. Środki przeznaczone zostaną głównie na inwestycje. Będzie po prostu więcej środków z tych funduszy. Na programy: FEnIKS, rozwój cyfrowy, nowoczesna gospodarka, Polska Wschodnia, instrument „Łącząc Europę” czy programy regionalne przeznaczono prawie 35 mld zł. Odblokowany Krajowy Plan Odbudowy to ponad 52 mld zł. Wspólna polityka rolna — 23 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#MarekSowa">Dobrze zorganizowane państwo to również sprawne służby dbające o nasze bezpieczeństwo wewnętrzne, dlatego budżety Policji, Państwowej Straży Pożarnej czy Straży Granicznej znacząco wzrosną. Porównajmy to do ostatniego roku waszych rządów, żeby pokazać diametralnie inne podejście. Budżet Policji w roku 2025 zaplanowano na poziomie 20 308 mln zł, o 6 mld zł więcej niż w roku 2023, to jest wzrost o 41%. Państwowa Straż Pożarna — w części 42. wydatki większe o 24%, a w budżecie wojewodów jest kwota 5032 mln zł, o 29% więcej niż w roku 2023. Wreszcie Straż Graniczna — 3166 mln zł, o blisko 1/3 więcej niż w roku 2023. I to wszystko przy średniorocznej inflacji w bieżącym roku na poziomie 4%. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Jolanta Zięba-Gzik przedstawi stanowisko i będzie kontynuowała wystąpienie klubowe klubu Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#JolantaZiębaGzik">Panie Marszałku! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Projekt budżetu na 2025 r. to projekt mający na celu zwiększenie wydatków w wielu obszarach. Biorąc pod uwagę fakt, że edukacja to fundament rozwoju społecznego i gospodarczego, w budżecie na edukację w 2025 r. przewiduje się znaczące zwiększenie wydatków, co pozwala na poprawę zarówno infrastruktury oświatowej, jak i jakości nauczania. W budżecie na 2025 r. przewidziano wzrost kwoty bazowej wynagrodzeń nauczycieli o 5%. To kolejny krok w stronę poprawy prestiżu zawodu nauczyciela. W projekcie budżetu są także zapewnione środki na rozwój infrastruktury edukacyjnej. Na kontynuację „Programu Olimpia” zaplanowano ok. 700 mln zł. Jego celem jest budowa hal sportowych przy placówkach oświatowych, co umożliwi dzieciom i młodzieży dostęp do nowoczesnych obiektów sportowych sprzyjających ich wszechstronnemu rozwojowi. Zapewniono także środki na wsparcie dla uczniów i szkół, m.in. na kontynuację programu „Dobry start”, obejmującego jednorazowe wsparcie finansowe w wysokości 300 zł dla każdego ucznia rozpoczynającego rok szkolny. Na ten cel przeznaczono 1,4 mld zł. Z funduszy unijnych przewidziano ok. 2,5 mld zł na cyfryzację szkół, w tym zakup sprzętu komputerowego, rozwój kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli oraz rozbudowę infrastruktury IT.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#JolantaZiębaGzik">Szkolnictwo wyższe oraz nauka otrzymają znaczne środki na rozwój, co ma na celu zwiększenie potencjału badawczego i edukacyjnego Polski. Na szkolnictwo wyższe i naukę, Polską Akademię Nauk oraz Akademię Kopernikańską zarezerwowano ok. 34 mld zł, co stanowi wzrost o 8% w porównaniu z rokiem 2024. W budżecie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na subwencję zaplanowano ponad 21 mld zł, co oznacza wzrost o 21% w porównaniu z rokiem poprzednim. Przewidziano także dodatkowe 1,5 mld na strategiczne inwestycje w sektorze nauki i szkolnictwa wyższego, w tym na modernizację laboratoriów, budynków akademickich oraz zakup nowoczesnej aparatury naukowo-badawczej. Między innymi zaplanowano także środki na budowę nowoczesnego kampusu Politechnicznej Sieci Via Carpatia, mającego na celu rozwój Polski Wschodniej poprzez kształcenie wysoko wykwalifikowanych inżynierów.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#JolantaZiębaGzik">Budżet na ochronę zdrowia w 2025 r. osiąga historyczne wartości. Zaplanowane działania odpowiadają na wyzwania stojące przed sektorem ochrony zdrowia, takie jak starzenie się społeczeństwa czy rosnąca liczba pacjentów onkologicznych. Publiczne nakłady na zdrowie w 2025 r. wyniosą ok. 222 mld zł, jest to wzrost o 31 mld zł w porównaniu z rokiem 2024. Dotacja podmiotowa dla Narodowego Funduszu Zdrowia osiągnie rekordowe ponad 18 mld zł, co ma na celu poprawę dostępności świadczeń zdrowotnych. Na rozwój Krajowej Sieci Onkologicznej przeznaczono dodatkowo 500 mln zł. Środki te przeznaczone będą na modernizację szpitali onkologicznych i zakup nowoczesnego sprzętu diagnostycznego, co powinno skrócić czas oczekiwania na badania i zwiększyć szansę na wykrycie raka. Wzrost nakładów na program profilaktyki raka piersi i szyjki macicy do 200 mln zł pozwoli również na zwiększenie liczby badań przesiewowych. Zaplanowano fundusze na inwestycje, m.in. budowę nowego szpitala onkologicznego we Wrocławiu czy II etap budowy Centrum Kliniczno-Dydaktycznego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi wraz z Akademickim Ośrodkiem Onkologicznym.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#JolantaZiębaGzik">Budżet na 2025 r. zakłada szerokie wykorzystanie funduszy unijnych na strategiczne inwestycje w rozwój infrastruktury, transformację energetyczną oraz zrównoważony rozwój społeczny i gospodarczy. Przewidziano dochody z Unii Europejskiej na poziomie ponad 93 mld zł, które zostaną przeznaczone na kluczowe projekty rozwojowe, takie jak modernizacja infrastruktury transportowej, poprawa efektywności energetycznej. W ramach Krajowego Planu Odbudowy przeznaczono 1,5 mld zł na inwestycje w odnawialne źródła energii oraz termomodernizację budynków publicznych. Przypomnę, że to pieniądze, po które PiS nie chciał sięgnąć. Przyznano dodatkowe 1,2 mld zł na modernizację dróg lokalnych oraz rozwój transportu publicznego. Na szkolenia dla pracowników samorządowych, które mają zwiększyć efektywność pozyskiwania i wykorzystywania środków unijnych, przewidziano 100 mln zł. Zaplanowano liczne inwestycje w budowę infrastruktury kolejowej w ramach modernizacji linii kolejowej E30, która połączy kluczowe ośrodki miejskie w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej, poprawiając transport towarowy i pasażerski oraz przyczyniając się do realizacji celów klimatycznych.</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#JolantaZiębaGzik">Budżet na 2025 r. to plan, który koncentruje się na kluczowych obszarach rozwoju kraju. Zwiększono nakłady na edukację, ochronę zdrowia, szkolnictwo wyższe i efektywne wykorzystanie środków unijnych. Konkretne inwestycje przewidziane w projekcie, takie jak rozbudowa kampusów akademickich, modernizacja infrastruktury kolejowej czy rozwój szpitali onkologicznych, przyczynią się do poprawy jakości życia Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski będzie kontynuował wystąpienie klubowe klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lewica, wspierając przedstawiony przez rząd projekt budżetu państwa, uznaje za priorytety przede wszystkim bezpieczeństwo, wzrost nakładów na obronę narodową do 4,7% PKB, rozwój gospodarczy, znaczące środki, bo ponad 4,5 mld zł, na budowę pierwszej elektrowni atomowej, środki na rozwój budownictwa mieszkaniowego, tak ważne z punktu widzenia Lewicy, we współpracy z samorządami realizacja budowy tanich mieszkań na wynajem. Wsparcie obywateli to jest trzeci priorytet. Wzrost nakładów na służbę zdrowia o ponad 30 mld zł. Rekordowe wydatki na politykę społeczną. Nic, co dane, nie zostanie zabrane, a wprowadzane są nowe programy. Waloryzacja świadczeń emerytalno-rentowych, trzynastka i czternastka — 31 mld zł. Nowy instrument wsparcia samotnych seniorów z projektu obywatelskiego wspieranego przez Lewicę i rząd — renta wdowia, który wchodzi od 1 stycznia, z finansowaniem od 1 lipca. Łącznie wydatki na politykę senioralną wynoszą ponad 58 mld zł. Ważna kwestia to jest wsparcie osób z niepełnosprawnościami i świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych, mimo że są tam kłopoty związane z systemem orzecznictwa: za mało jest osób, za długie są kolejki, ludzie muszą czekać, żeby podjęto decyzje. To właśnie na świadczenie wspierające przeznaczone jest ponad 7 mld zł. Także nowy program „Aktywny rodzic” — ponad 8 mld zł. Urlop od płacenia składki na ZUS przez przedsiębiorców — 1,5 mld zł czy finansowanie programu 800+ w tym roku po raz pierwszy i kontynuacja — ponad 62 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#TadeuszTomaszewski">Pan poseł Czarnek mówił, że to jest budżet biedy, strachu i bezrobocia. GUS podaje dane za październik, z których wynika, że mamy najniższe bezrobocie w historii mierzonego bezrobocia: 4,9%. To oczywiście do pana posła Czarnka nie trafia, bo on tam ma inne emocje. Mówi, że do gmin nie docierają żadne pieniądze z Funduszu Rozwoju Kultury Fizycznej. Bo wyście nie stworzyli mechanizmu systemowego na inwestycje sportowe. „Program Olimpia” — 2 mld zł w tym roku i w przyszłym roku łącznie. Zdecentralizowano Fundusz Rozwoju Kultury Fizycznej. Podpisano umowę, zgodnie z którą pieniądze na inwestycje województwa będą tam przekazywane, a marszałkowie dołożą drugą część, czyli pomnoży się ta kwestia. Krajowy program odbudowy — obecna perspektywa środków europejskich. Wiecie, dlaczego wy ich nie widzicie? Nie ma kartonika i polityków PiS-u w przestrzeni, to ich nie dostrzegacie.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie widać tego w gospodarce, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#TadeuszTomaszewski">A one w normalnej procedurze trafiają do polskich samorządów. Było tak dobrze, panie pośle? To jak to jest, że Polski Komitet Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu w swoim raporcie wskazał, że na koniec 2023 r. ubóstwo wzrosło z 1700 tys. osób do 2,5 mln, a najwięcej wzrosło ubóstwo wśród dzieci, emerytów i rencistów i osób z niepełnosprawnościami? Dlatego że inflacja zjadła te wszystkie poprzednie rzeczy. Wyzwanie olbrzymie przed nami, przed rządem, wspólne, aby przeciwdziałać tego typu kwestiom jak ubóstwo wśród dzieci.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#TadeuszTomaszewski">Z dodatkowych środków, które komisja wygospodarowała, jest 35 mln dla Państwowej Straży Pożarnej na wsparcie, panie pośle, niewaloryzowanych od 2015 r. środków na funkcjonowanie OSP w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Ponad 5 tys. jednostek włączonych i cały ciężar ponosi samorząd. To jest ważne, żeby dostrzegać również właśnie tę partnerską rolę, dlatego też Lewica popiera to przedłożenie budżetu na rok 2025. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tutaj poseł Adrian Zandberg — już go nie ma — rozdał cukierki z okazji swoich urodzin. Mogę powiedzieć w ten sposób: jaki miłosierny jest towarzysz Zandberg, mógł ukraść te cukierki, a nie ukradł, tylko rozdał. Tak właśnie to działa, na tym polega mimo wszystko ta różnica, odnośnie do której życzę panu posłowi, żeby kiedyś ją zrozumiał. Chodzi o zrozumienie tego, czym jest rozdawnictwo, o kwestię, co jest prezentem, a co jest po prostu brakiem zabrania czyichś ciężko zarobionych pieniędzy. To jest naprawdę bardzo ważna różnica. I nawet te cukierki urodzinowe — przecież one musiały być kupione, przynajmniej mam nadzieję, za pieniądze, które zarobił pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WitoldTumanowicz">Gdy mamy ogromny deficyt budżetowy, musimy przede wszystkim zacząć oszczędzać. My jako Konfederacja odpowiedzialnie podchodzimy do budżetu. Mówimy o tym, że ten budżet jest po prostu nierealistyczny. Tutaj już poseł Wipler powiedział dokładnie to, pod czym się też podpisuję, że życie na kredycie po prostu nie może trwać wiecznie. To jest coś, co powinni sobie przyswoić absolutnie wszyscy, od prawa do lewa. Rząd niemiecki nawet pod dużo mniejszą presją upadł. Dlatego też mówimy o tym, że jeśli oszczędzać, to nie na najbardziej potrzebujących, nie na pacjentach, nie na osobach, które potrzebują rehabilitacji domowej, ale np. na Ukraińcach, którzy nie płacą tutaj składek, a darmowo się leczą, czy też na różnego rodzaju niepotrzebnych programach integracji mniejszości narodowych. Dlatego składam odpowiednie dwie poprawki w tej sprawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, teraz głos zabierze pan poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Debatujemy w tej chwili nad ustawą budżetową i większość rządząca opowiada, jaki to piękny budżet skonstruowała. Drodzy Polacy, przez 2 lata zadłużają Polskę na prawie 550 mld zł. To jest 1/3 zadłużenia Polski, które narastało przez 30 lat. Jeżeli oni w takim tempie będą zadłużali, jeżeli to zadłużenie w takim tempie będzie się zwiększało, to przez 4 lata zadłużą Polskę na tyle samo, na ile zadłużano ją przez 30 lat.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#JarosławSachajko">Pan przewodniczący komisji finansów raczył powiedzieć, że prognozy założeń budżetowych wydają się wiarygodne. Dobrze, że jest chociaż uczciwy w tym, co mówi: jemu się to wydaje. Im się to samo wydawało rok temu przy tworzeniu budżetu na 2024 r. I co się okazało? Miesiąc temu musieliśmy zwiększyć deficyt o 56 mld. Podejrzewam, że w przyszłym roku to będzie zwiększenie deficytu o 100 mld. Opowiadają tutaj, że ten deficyt w tym roku jest większy, bo spłacają fundusze pozabudżetowe z ubiegłych lat. To prawda, spłacają fundusze pozabudżetowe, 63 mld, ale nie powiedzieli państwu, że równocześnie zaciągają kolejne długi, na 103 mld. Tak, panie pośle, właśnie takie interesy robicie: 63 spłacają, 103 biorą. 1/3 wydatków to pożyczki. Czy ktoś sobie wyobraża taki budżet — państwa, swój — którego 1/3 to pożyczki?</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#JarosławSachajko">Opowiadają państwu w tej chwili, szanowni państwo, i to jest najbardziej skandaliczne, że zwiększają wydatki na zbrojenia. To samo mówili wcześniej, tylko że w tym roku wydają 60% środków z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. Mamy wojnę za granicą, a oni nie wydają pieniędzy. Na przyszły rok niby znowu zwiększają wydatki na zbrojenia, tylko że zwiększają tę część funduszu i znowu tego nie wydadzą. Wstyd, panie pośle. Wstyd!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jacek Sasin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#JacekSasin">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czym jest ten budżet? Czy to realny dokument, czy tylko zbiór pobożnych życzeń, kłamstw i próba wprowadzenia w błąd opinii publicznej, wszystkich Polaków? Moim zdaniem jest to przede wszystkim wyraz braku kompetencji rządzącej ekipy 13 grudnia co do zarządzania państwem. Mówię to na podstawie tego, jak przez tę ekipę jest realizowany budżet tegoroczny. Jak mamy poważnie traktować ten dokument, skoro już w tym roku pokazaliście, jak nierealne są założenia podczas waszych rządów? Bo założenia do budżetu na rok 2024, które były tworzone jeszcze przez nasz rząd, korygowane przez was po wyborach, były niemożliwe do zrealizowania nie dlatego, że były błędne wtedy, kiedy były formułowane, ale dlatego, że doprowadziliście do takiej sytuacji, że nie udaje się zrealizować tych ambitnych zamierzeń potrzebnych do tego, aby Polska mogła się rozwijać.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#JacekSasin">Wpływy budżetowe topnieją w czasie waszych rządów, właściwie w ciągu miesiąca. Kiedy złożyliście ten dokument, projekt budżetu na rok 2025, a było to we wrześniu tego roku, w uzasadnieniu tego projektu skorygowaliście dochody tego roku o 40 mld zł, a kiedy miesiąc później składaliście projekt nowelizacji budżetu na ten rok, to z tych 40 mld zł zrobiła się już dziura na ponad 56 mld zł w dochodach, które mieliście zrealizować w tegorocznym budżecie. Strach pomyśleć, co będzie do końca roku, bo skoro na koniec października było 56 mld zł, to ile będzie na koniec listopada, na koniec grudnia?</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#JacekSasin">Może 100 mld, może 120 mld zł, a może 150 mld zł. Ten pociąg wam odjeżdża coraz szybciej i nie jesteście w stanie nic z tym zrobić.</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#JacekSasin">Jak do tego podchodzicie? Przedstawiacie budżet, który ma jeszcze bardziej nierealne założenia dotyczące dochodów na rok przyszły niż ten budżet, który realizujecie w tym roku. Mnie osobiście nie dziwi nieobecność ministra finansów podczas tej debaty. Najwyraźniej wstydzi się tego dokumentu, który dzisiaj jest omawiany, nie chce go firmować swoją twarzą, przysyła tutaj panią minister. Gratulacje za odwagę, pani minister, za to, że chce pani tutaj przyjść i bronić tego dokumentu, który nie jest do jakiejkolwiek obrony. Proszę państwa, otóż popatrzmy na wpływy zapisane na rok przyszły.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#JacekSasin">Podatek VAT. Przewidujecie, że w przyszłym roku z tego podatku wpłynie prawie 350 mld zł. Nie wiem, jak chcecie zrealizować te wpływy, skoro 30 października tego roku prognozowaliście, że wpływy w tym roku będą na poziomie 293,5 mld zł. A więc chcecie mieć o prawie 60 mld zł większe wpływy z VAT-u w przyszłym roku w sytuacji, gdy po roku waszych rządów mamy dramatyczne tąpnięcie, jeśli chodzi o konsumpcję. Jak chcecie to zrealizować, skoro Główny Urząd Statystyczny odnotował spadek sprzedaży detalicznej w cenach stałych we wrześniu o 3% rok do roku, skoro nie tylko wygaszacie inwestycje rządowe, państwowe, wielkie, ale również doprowadziliście do tego, że zarówno duże firmy, spółki Skarbu Państwa, jak i małe polskie przedsiębiorstwa nie są w stanie inwestować? Chyba że zakładacie gwałtowny wzrost cen, co spowoduje zwiększenie wpływów z podatku VAT, ale to nie jest informacja dobra dla Polaków. Pewnie teraz chcecie ją ukrywać, bo przecież za kilka miesięcy wybory. Liczycie na to, że Polacy się nie zorientują. To jeśli chodzi o VAT.</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#JacekSasin">CIT. Ponad 70 mld zł wpływów z CIT-u planujecie w przyszłym roku. W tym roku — na koniec października, bo być może będzie jeszcze mniej — prognozujecie tylko 58,5 mld zł. Kto wam ma ten CIT płacić, przepraszam, jak doprowadziliście do takiej sytuacji, że polskie firmy ledwie zipią? A jak było za naszych rządów? Podczas naszych rządów wzrost wpływów z CIT-u był niemal trzykrotny, z prawie 33 mld zł w 2015 r. do 88 mld zł, i to pomimo wprowadzenia wielu preferencji, takich jak stawka CIT dla najmniejszych spółek, najmniejszych firm obniżona do poziomu 9%. Już raz pokazaliście, rządząc przez 8 lat, w latach 2007–2015, że nie potraficie doprowadzić do tego, żeby ściągalność tego podatku była na odpowiednim poziomie. Właściwie przez 8 lat to była stagnacja, zmiana z 32,1 mld do 32,9 mld zł, a w tym czasie gospodarka, chociaż dość umiarkowanie, rosła: realnie o 28%, a nominalnie o 51%. A więc faktycznie CIT stanowił coraz mniejszą część dochodów.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#JacekSasin">Szalała agresywna optymalizacja, pieniądze były wyprowadzane do rajów podatkowych. Wróciliście do władzy, za chwilę minie już rok, i znowu, jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki pani Leszczyny, wpływy z CIT-u zaczynają spadać. Tak jak powiedziałem, z planowanych 70 mld zrobiło się 58 mld, a wy w przyszłym roku znowu uparcie planujecie 70 mld. Ja nie wiem, jak wam te 70 mld wyjdzie.</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#JacekSasin">Powiem tylko, że sytuacja polskich firm wygląda w tej chwili naprawdę bardzo źle. Można powiedzieć, że porzuciliście polskiego przedsiębiorcę, tego przedsiębiorcę, który aktualnie najbardziej potrzebuje pomocy rządu. Co mu fundujecie zamiast wsparcia, które było czymś naturalnym dla naszej władzy, dla naszego rządu? Wy proponujecie dzisiaj odmrożenie cen energii dla małych i średnich polskich przedsiębiorstw. A sytuacja wygląda tak, i to są dane GUS-u: po pierwszym roku rządów koalicji 13 grudnia, według danych GUS-u, w pierwszych trzech kwartałach 2024 r. w porównaniu z analogicznym okresem poprzedniego roku przychody ogółu przedsiębiorstw niefinansowych spadły o 137,5 mld zł. Wskaźnik rentowności obrotu netto przedsiębiorstw niefinansowych spadł z 4,7% do 3,5%. Udział liczby przedsiębiorstw niefinansowych wykazujących straty wzrósł z 22,8 do 27,2%. To dotyczy nie tylko przedsiębiorstw, to dotyczy nas wszystkich, wszystkich Polaków, ponieważ blisko 55% przedsiębiorców w trzecim kwartale tego roku informowało o podwyżkach dostarczanych przez siebie dóbr. Są do tego zmuszeni, bo fundujecie im taką sytuację. O kondycji spółek Skarbu Państwa lepiej już nie mówić, bo codziennie media przynoszą informacje na ten temat. Tylko wczoraj nowe fatalne informacje o spadku notowań spółek energetycznych.</u>
          <u xml:id="u-81.9" who="#JacekSasin">Reasumując, bo muszę jeszcze zostawić czas dla pozostałych koleżanek i kolegów z klubu: nie ma żadnej możliwości, żeby ktokolwiek, kto ma odrobinę zdrowego rozsądku, poparł ten budżet, który jest dokumentem całkowicie nierealnym, jest elementem wielkiego kłamstwa, które fundowaliście Polakom przez 8 lat bycia w opozycji, a dzisiaj próbujecie przez kolejny rok waszej już teraz władzy fundować Polakom. Ten budżet jest tego najlepszym dowodem.</u>
          <u xml:id="u-81.10" who="#JacekSasin">Chcę powiedzieć jeszcze jedno: nie dajmy się też oszukać, drodzy Polki i Polacy, że ten budżet będzie realizowany w przyszłym roku. Miną wybory prezydenckie — mam nadzieję, jestem o tym przekonany, że wasz kandydat te wybory przegra sromotnie — i weźmiecie się za nowelizację tego budżetu. Wtedy wszystko to — tutaj zostało powiedziane: co dane, nie będzie zabrane — właśnie zostanie zabrane, szanowni państwo. Bo i zlikwidujecie 800+, i zlikwidujecie trzynastą emeryturę, tak jak już zlikwidowaliście czternastą. Wstrzymacie całkowicie — już wtedy nie będziecie nawet udawać — wielkie inwestycje, takie jak CPK, czy energetykę jądrową, będzie masowa likwidacja szpitali powiatowych, bo nie będą miały możliwości się utrzymać, bo nie będzie pieniędzy w systemie ochrony zdrowia. Będziecie w dalszym ciągu obcinać wydatki na obronność, bo już w tym roku wykonujecie tylko 60% założonych wydatków w tym zakresie. Zrobicie to, bo nie będziecie mieli innego wyjścia. Będziecie musieli się ratować przed całkowitą katastrofą, przed bankructwem państwa, do których doprowadzacie rzeczywiście w ekspresowym tempie. My na pewno do tego ręki nie przyłożymy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam pytanie do PiS-u: To jest wasza ignorancja czy amnezja, jeśli chodzi o ostatnie lata? Chcę przypomnieć, że w okresie państwa rządów inflacja łączna wynosiła ponad 50%.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: 44%.)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#KrystynaSkowrońska">To Polacy zapłacili za wasze błędy i za brak wyjścia z tak wysokiej inflacji. Za waszych rządów 2 mln zamkniętych działalności gospodarczych. Za waszych rządów wzrost od 2016 r. długu z 834 mld zł do 1691 mld zł — dwukrotnie. Sam pan premier Morawiecki mówił jeszcze w lipcu ub.r., że każdy z nas jest zadłużony na 40 tys. zł. To jak to jest? Przecież on powiedział… Jeżeli to porównacie, to okaże się, że jest dwukrotnie więcej, niż jak obejmowaliście rządy. Nie doprowadziliście państwo do tego, aby pomagać ludziom. Gasiliście pożary, przejedzone zostały certyfikaty z emisji CO2, nie dokonaliście transformacji energetycznej.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#KrystynaSkowrońska">Ale byli i ulubieńcy. Jacy? Ano proszę. Ulubieńcy: IPN — wzrost w okresie od 2015 r. z 250 mln do 535 mln w 2023 r., Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji — budżet w 2015 r. 34 mln, a 90 mln zł w 2023 r., trzykrotny wzrost, Trybunał Konstytucyjny — dwukrotny wzrost, z 31 mln do 57 mln zł. Przypomnę, pensja sędziego Trybunału Konstytucyjnego — 45 tys. zł miesięcznie, ale spraw niestety znacznie mniej niż w innych okresach. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji — już o tym mówiłam. Krajowa Rada Sądownictwa — z 14 mln w 2015 r. do plus 23, gdzie prawie 9 mld zł…</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#KrystynaSkowrońska">My to chcieliśmy zmienić i w tym budżecie to zmieniamy: 13 mln mniej na Kancelarię Prezydenta, 25 mln mniej na Sąd Najwyższy, 10 mln na Trybunał Konstytucyjny, 69 mln mniej na IPN, 55 mln na Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, 6 mln mniej na KRS, 11 mln zł mniej na Kancelarię Sejmu i 25 mln na Kancelarię Senatu. 330 mln zostanie przeznaczone na Narodowe Centrum Nauki, 50 mln na zdrowie, do NFZ-etu 50 mln, 200 mln m.in. na skutki powodzi, a na Krajowy System Ratowniczo-Gaśniczy 35 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#KrystynaSkowrońska">Chcemy powiedzieć, że utrzymujemy w dalszym ciągu najwyższe wydatki na obronę narodową: 186 mld zł, wzrost o 28,6 mld. Na kontynuację działań społeczno-gospodarczych… Wśród nich wymieniono: program „Rodzina 800+” utrzymany — prawie 63 mld zł; trzynasta i czternasta emerytura — 31,5 mld zł; zadania drogowe i kolejowe w ramach programów wieloletnich — większe o 16 mld zł; świadczenie wspierające osoby niepełnosprawne. Utrzymujemy oczywiście i inne programy, takie jak programy „Dobry start” i „Aktywny rodzic”. W tym zakresie jest 8,4 mld zł. To jest więcej o prawie 7 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#KrystynaSkowrońska">Wprowadzamy rentę wdowią od lipca i inne świadczenia, 3,2 mld zł, oraz ulgi w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Rozmawialiśmy o tym na poprzednim posiedzeniu Sejmu. Od 1 listopada 2024 r. przedsiębiorcy wnioskują już o wakacje składkowe. Obligacje Skarbu Państwa w wysokości 1,5 mld zł — dla 71 uczelni publicznych.</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#KrystynaSkowrońska">Chcemy powiedzieć, że w tym kontekście państwo składali najróżniejsze poprawki. Prawo i Sprawiedliwość nie realizowało m.in. Krajowego Planu Odbudowy. W tym zakresie chcemy powiedzieć również, że to właśnie państwo doprowadzili do takiego stanu. Dzisiaj lejecie krokodyle łzy. Chciałam zapytać, czy jest to ignorancja, czy amnezja. A jeśli amnezja, to proszę państwa, nie zabierajcie głosu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Adam Orliński kontynuuje wystąpienie klubowe Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wielce Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawić stanowisko odnośnie do projektu ustawy budżetowej na 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#MirosławAdamOrliński">Tak jak wspominały już moje koleżanki klubowe: i koleżanka Agnieszka Kłopotek, i koleżanka Jolanta Zięba-Gzik, z którymi uczestniczymy wspólnie, razem w posiedzeniach Komisji Finansów Publicznych, w tej szerokiej debacie właśnie nad budżetem, w dyskusji nad tymi wszystkimi poprawkami przedstawiamy nasze stanowisko, podsumowując ten budżet jako budżet odpowiedzialny, ale również rozwojowy, spełniający podstawowe warunki, które także obiecaliśmy naszym wyborcom, czyli zagwarantowanie kontynuacji programów społecznych, które obowiązywały. Szukamy także nowych rozwiązań i nowych zapisów w ustawie budżetowej, tak jak wspominana renta wdowia i program „Aktywny rodzic”, który od 1 października tego roku zaczął już funkcjonować.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#MirosławAdamOrliński">Projekt budżetu na 2025 r. zakłada dochody na poziomie 632 mld zł oraz wydatki sięgające 921 mld zł. Ale co ważne, zakłada blisko 4-procentowy wzrost gospodarczy. Co istotne, co pada także w tej dyskusji i często jest podkreślane, zakłada także inflację, która powinna zmieścić się w 5%. W ocenie naszego klubu, także jako członków Komisji Finansów Publicznych, jest to budżet stabilny, który w sposób zrównoważony powinien pozwolić realizować wszystkie podstawowe aspekty w nim zapisane.</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#MirosławAdamOrliński">W imieniu naszego klubu pragnę także pochylić się nad takimi głównymi aspektami jak obrona narodowa, infrastruktura, wspomnieć o rolnictwie, a także o samorządzie terytorialnym — właśnie poprzez zmiany ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego dokonaliśmy realnej, można powiedzieć, reformy finansów samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#MirosławAdamOrliński">Należy w ramach obrony narodowej zaznaczyć i podkreślić rekordowe środki, które są zapisane w budżecie. Łącznie to blisko 187 mld zł i nawet sama kwota zapisana stricte w tej pozycji budżetowej wzrosła ze 118 mld zł do 125 mld zł. Pokazujemy w sposób jednoznaczny, że kontynuujemy politykę bezpieczeństwa, ale zwiększamy w sposób znaczący, o kilkadziesiąt miliardów środki właśnie w ramach poszczególnych zapisów w ustawie budżetowej. Bezpieczeństwo jest dla nas szczególnie ważne: zakup sprzętu, wsparcie przemysłu zbrojeniowego, nawet omawiana ostatnio w tej Izbie ustawa o produkcji amunicji, o porozumieniu pomiędzy ministrem aktywów państwowych a ministrem obrony narodowej, o 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#MirosławAdamOrliński">Należy zauważyć, że łącznie także mamy Fundusz Wsparcia Sił Zbrojnych, który tworzy oddzielną kategorię wydatków. Należy jednoznacznie podkreślić, że wydatki na polskie wojsko w przyszłym roku wyniosą 4,7% PKB. To pokazuje w sposób jednoznaczny, że kwestie obrony narodowej, zakupu sprzętu, naszego funkcjonowania to jest coś dla nas niezwykle istotnego. To absolutny rekord wydatków na obronność. Należy podkreślić, że jesteśmy liderem w tych wydatkach, a to także wzmacnia naszą pozycję w sojuszach, pokazuje naszą chęć działania w ramach tych wszystkich sojuszy, ale także wzmacnia naszą pozycję na arenie międzynarodowej. Dokonujemy transformacji polskiej armii.</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#MirosławAdamOrliński">Kolejnym ważnym punktem budżetu jest infrastruktura. Również w tym dziale jest ogromny wzrost, jeśli chodzi o inwestycje w infrastrukturę kolejową i drogową. Sam dział: transport i łączność w budżecie na 2025 r. to 25 mld zł. Dochodzą do tego także wieloletnie prognozy związane z kwotą blisko 19 mld zł. Pokazuje to wzrost w przypadku infrastruktury kolejowej i infrastruktury drogowej o ok. 20–30%. Słynne programy także są kontynuowane. Zwiększane są środki. Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg, inwestycje kolejowe, modernizacja linii kolejowych, ale także wzrost środków na utrzymanie dróg np. przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad z 2,5 mld zł na 3 mld zł. Pokazuje to, że dofinansowujemy budowę, przebudowę, remonty dróg, i to dzieje się na bieżąco. Inwestycje kolejowe to 10 mld zł, inwestycje drogowe 6,5 mld zł, a same wydatki na infrastrukturę kolejową mają wzrosnąć o 35%.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#MirosławAdamOrliński">Rzeczywiście także rolnictwo jest ważnym aspektem z punktu widzenia naszego klubu. Koleżanka Agnieszka Kłopotek prezentowała poszczególne wzrosty, także środki europejskie, o których już tylko nadmienię, które są niezwykle potrzebne, kluczowe. Widzimy to także po regionach, po ogłaszanych konkursach w ramach poszczególnych programów europejskich.</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#MirosławAdamOrliński">Jeśli chodzi o Ministerstwo Rozwoju i Technologii, to tu szukamy wsparcia i rozwiązań dogodnych dla przedsiębiorców, dla osób prowadzących działalność gospodarczą. Wprowadziliśmy w tym roku wakacje od ZUS dla przedsiębiorców zatrudniających do dziewięciu osób. To jest początek przygotowania do zmian w składce zdrowotnej. Na realizację tzw. urlopów dla przedsiębiorców, czyli zwolnień z opłacania składek, w przyszłym roku zaplanowano 1,6 mld zł. To pokazuje, że rzeczywiście we wszystkich aspektach, które także reprezentujemy jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi, ten budżet się zwiększa. Rząd przywraca budżetowi właściwą rangę konstytucyjną, zapewnia jego przejrzystość, przepływ środków publicznych jest transparentny. Jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi popieramy ten projekt budżetu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę z Konfederacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z jednej strony cieszę się, że nie ma dzisiaj z nami ministra Domańskiego, bo to oznacza, że jego sumienie zachowało się jak trzeba i wstydzi się tego 300-miliardowego złodziejstwa na Polakach.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#KrzysztofMulawa">Panie Premierze Nieobecny! Panie Ministrze Nieobecny! Zachowujecie się trochę jak starzy ludzie, którzy widzą tylko i wyłącznie przepaść i nie chcą pomyśleć o swoich dzieciach i o swoich wnukach. Bo jak inaczej zinterpretować budżet z rekordowym deficytem na poziomie prawie 300 mld zł? To jest nieodpowiedzialne, to naprawdę odbije się czkawką na przyszłych pokoleniach Polaków. Nie mam wątpliwości, że jak będziecie chcieli przeprocedować ten budżet, to zrobicie to bardzo szybko. Ale nie mogę przejść obok spokojnie, jak widzę takie kwiatki jak np. część 42, dział 852: Pomoc społeczna. I najważniejsze rozdziały: 85 i 231. Co to jest? Pomoc dla cudzoziemców. Czy wy naprawdę w obliczu historycznie wysokiego deficytu budżetowego chcecie rozdać 107 mln zł dla imigrantów i cudzoziemców? Nie dość, że wpuszczacie do Polski hordy migrantów — nasze kobiety, ale również my, mężczyźni, już bardzo często boimy się wychodzić w dużych miastach na ulicę — to teraz chcecie wydatkować 107 mln zł na imigrantów i konsolidować ich pobyt tutaj, ale również doprowadzać do łączenia rodzin?</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#KrzysztofMulawa">Druga poprawka — subwencja dla m.st. Warszawy. Czy przy budżecie 30 mld zł dla m.st. Warszawy naprawdę niezbędne jest dodatkowe 58 mln zł? Mówię to, szanowni państwo, jako mieszkaniec Warszawy: panie prezydencie Trzaskowski, proszę, żeby pan zracjonalizował wydatki. Jeżeli chodzi o takie kwiatki jak Ostatnie Pokolenie, to proszę ich wyrzucić z lokalu i poszukać oszczędności na początku, a dopiero później liczyć na dodatkową subwencję na poziomie 58 mln zł. Składam mniejszym kolejne dwie poprawki Konfederacji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę panią poseł Annę Gembicką, pozwólcie państwo, że przywitam naszych gości. Naszym obradom przysłuchują się dzisiaj władze samorządowe z powiatu dzierżoniowskiego: starosta Grzegorz Kosowski i wicestarosta Andrzej Bolisęga, którzy odwiedzają Sejm na zaproszenie posła Marka Chmielewskiego i moje. Witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na pewno znacie państwo powiedzenie, że krowa, która dużo ryczy, mało mleka daje. I to powinno być motto obecnego kierownictwa ministerstwa rolnictwa. Kiedy byli w opozycji, to obiecywali rolnikom złote góry. A co z tego zostało? Zostały zawiedzione nadzieje i oszukani rolnicy. Miały być trzy razy większe dopłaty dla rolników, obiecywał to osobiście wicepremier Kosiniak-Kamysz. A co jest? Są dużo niższe stawki za ekoschematy, bo nie umieliście wywalczyć odejścia od ugorowania, tylko zrobiliście z niego ekoschemat kosztem innych działań. Miało być więcej środków na fundusz klęskowy, a okazuje się, że już w tym roku ministerstwo przeznaczyło za mało pieniędzy na pomoc dla rolników poszkodowanych przez przymrozki i stawki będą o ok. 40% niższe niż zapowiadano. Wygląda na to, że albo pan minister nie umie liczyć, albo celowo co innego obiecuje, a co innego robi.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#AnnaGembicka">Miały być nowe rekompensaty za szkody łowieckie, miały być rekompensaty za szkody wyrządzane przez ptaki — nic takiego w budżecie się nie znalazło. Miała być zerowa stawka VAT na zdrową, tradycyjną żywność, a wy zamiast obniżać, podwyższyliście VAT na żywność. Miało być utrzymanie podatku rolnego w niższej wysokości, obiecaliście to protestującym rolnikom — mało tego, podpisaliście z nimi porozumienie — na to też miejsce w budżecie się nie znalazło. Obiecaliście odbudowę pogłowia trzody chlewnej, a odrzuciliście jako rząd program, który był już przygotowany w porozumieniu z rolnikami i z branżą. Na to też nie zabezpieczyliście środków w budżecie. Obiecywaliście więcej środków dla samorządów na rozwój infrastruktury na obszarach wiejskich. A co mówią samorządowcy, nawet ci związani z Platformą i z PSL? Że dobrze to już było, że takich środków jak za czasów PiS to dla samorządów już nie będzie. I jak to jest, że państwo krytykujecie Polski Ład, krytykujecie te czeki, a na otwarciach inwestycji senatorowie PSL mówią, że Polski Ład to jest ich zasługa. No bardzo ciekawe.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#AnnaGembicka">Okazuje się, że jak coś obiecacie, to robicie dokładnie odwrotnie. Nie wprowadzacie nawet tych rozwiązań, które są bezkosztowe dla budżetu, a potrzebne dla rolników. Nie chcecie chronić produkcji rolnej i przyznać, że wieś to nie chcecie przestać karać rolników za pracę w nocy w czasie żniw i przede wszystkim zamiast wesprzeć rolników w powiększaniu gospodarstw ziemią z zasobu Skarbu Państwa, wy wolicie, żeby ona dalej była w rękach wielkich dzierżawców. Dlatego my was wyręczamy. Złożyliśmy poprawki zwiększające środki na zwroty za akcyzę do paliwa rolniczego, zwiększające rezerwę klęskową, wprowadzające program odbudowy trzody chlewnej, zapewniające rekompensaty za szkody wyrządzane przez ptaki, dofinansowujące szkoły rolnicze, zwiększające środki na wynagrodzenia dla pracowników ARiMR-u, KRUS-u, ODR-ów i zapewniające środki dla kół gospodyń wiejskich w takiej wysokości, w jakiej to obiecaliście.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#AnnaGembicka">I jeszcze jedno. Tyle krzyczeliście, że będziecie bronić rolników, a tymczasem, zamiast bronić, szkodzicie im, bo to przy waszym poparciu procedujemy nad ustawą, która uderza w rolników, hodowców, samorządy, która promuje patologię wśród organizacji zajmujących się odbiorem zwierząt. A ten, co najwięcej krzyczał o tym, że będzie bronił rolników, teraz ze strachu przed Tuskiem wyciąga kartę do głosowania. Dzisiaj mówimy: sprawdzam. Jeżeli wy poważnie traktujecie rolników i wasze obietnice, to poprzyjcie zgłoszone przez nas poprawki. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Joannę Frydrych, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Ubóstwo w Polsce drastycznie wzrosło w ostatnich latach, co jest bardzo niepokojącym zjawiskiem. Wysoka inflacja i rosnące koszty życia za rządów PiS znacząco pogłębiły ten problem. W latach 2016–2022 poziom skrajnego ubóstwa w Polsce wzrósł od 4,2% do 5,2%. Rok 2023 to rok biedy wśród Polaków. Ostatni raport wskazuje, że ubóstwo w 2023 r. wzrosło aż do 6,6%. Oznacza to, że aż 2,5 mln Polek i Polaków żyje poniżej minimum. Konsumpcja poniżej tego poziomu zagraża ich zdrowiu i życiu. Strefa wykluczenia społecznego dotyka aż 46% Polaków.</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#JoannaFrydrych">Szanowni Państwo! Drastyczny wzrost skrajnego ubóstwa nastąpił wśród dzieci — z 5,7% w 2022 r. do 7,6% w 2023 r. Aż o 54% wzrosła bezdomność wśród dzieci. Skrajne ubóstwo wśród seniorów wzrosło z 3,9% w 2022 r. do 5,7% w 2023 r. Te dane niestety podsumowują rządy PiS-u, który przedkładał efekciarskie eksponowanie wybranych obszarów, lecz nie był w stanie systemowo zapobiegać ubożeniu najbardziej na to narażonych przedstawicieli naszego społeczeństwa. Władza PiS działała wyłącznie na krótką metę, byleby do wyborów. Podkreślę, że zwalczanie ubóstwa to nie tylko zapewnianie doraźnej pomocy, ale przede wszystkim konieczność podejmowania długofalowych działań zapobiegawczych, które pozwolą ludziom na trwałe wyjść z ubóstwa.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#JoannaFrydrych">Wraz z wygraną koalicji 15 października przyszedł czas na działania, które realnie zmniejszą różnice społeczne i pozwolą każdemu Polakowi żyć godnie. Polityka społeczna to jeden z najważniejszych filarów funkcjonowania społeczeństwa i państwa jako jego emanacji. Ten filar obejmuje nas wszystkich. Ustawa budżetowa musi odpowiadać na realne potrzeby obywateli, jednocześnie zapewniając stabilność finansów publicznych. Rząd koalicji 15 października zaplanował ustawę budżetową w taki właśnie sposób. Musimy pamiętać, że dzieci są naszą przyszłością, a seniorzy są naszym skarbem, dlatego jako państwo musimy zapewnić im wsparcie, na jakie zasługują. Stwarzanie dzieciom z rodzin o niższym kapitale społecznym możliwości rozwijania swoich talentów oznacza tworzenie przyszłości. To m.in. wysokiej jakości edukacja i dostęp do żłobków. Dlatego też nasz rząd, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym, w ubiegłym roku wdrożył program „Aktywny rodzic”, który ma na celu zwiększenie liczby dostępnych miejsc żłobkowych oraz pomaga rodzicom dzieci łączyć aktywność zawodową z opieką nad dziećmi. Na 2025 r. na ten program zaplanowano 8,4 mld zł, to o 6,9 mld więcej niż w 2024 r. Na program „Dobry start”, czyli jednorazowe wsparcie dla uczniów, którzy rozpoczynają rok szkolny, rząd przeznaczy 1,4 mld zł w 2025 r. Ponadto na program 800+ zaplanowano 62,8 mld zł. Seniorzy natomiast zasługują na godną jesień życia. To m.in. wyższe emerytury, ale przede wszystkim systemowa pomoc dla osób, które tracą w jesieni życia małżonka, a wraz z nim jedno ze źródeł utrzymania, a ich wiek często nie pozwala na szukanie nowych źródeł utrzymania. Rząd koalicji 15 października na 2025 r. zaplanował wzrost świadczeń emerytalno-rentowych o 5,82% oraz wzrost minimalnej emerytury do 1884,61 zł, czyli to więcej o 94 zł na rękę.</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#JoannaFrydrych">Rząd koalicji 15 października na waloryzację świadczeń od marca 2025 r. zaplanował 24,2 mld zł. Na dodatkowe świadczenia roczne, potocznie zwane emeryturami trzynastą i czternastą, zaplanowano 34,5 mld zł. Natomiast na nową tzw. rentę wdowią zaplanowano kwotę 3,2 mld zł. Warto również wspomnieć o zmianie dotyczącej świadczenia honorowego dla stulatków od 2025 r. Dotychczas kwota tego świadczenia zależała od roku, w którym ukończono 100 lat, zaś od marca 2025 r. wyniesie 6590,91 zł.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#JoannaFrydrych">Szanowni Państwo! Każda z tych kwot jest inwestycją w przyszłość naszego społeczeństwa. Jednocześnie zdajemy sobie sprawę, że budżet to pieniądze każdego podatnika, dlatego zapewniamy pełną transparentność wydatków, a nasze działania będą mierzone konkretnymi efektami w postaci redukcji niekorzystnych wskaźników, o których wspomniałam na początku. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Wójcika, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#MichałWójcik">Szanowna Pani Marszałek! Szanowna Pani Minister! Szanowni Państwo! Sytuacja polskiego budżetu nie jest zła, tylko jest tragiczna. Tak bardzo pan premier chciał bronić swojego budżetu, że go dzisiaj nie ma. Nie ma też ministra finansów, ale jest pani wiceminister. Szacunek dla pani minister. Ci z tej strony, którym kazano tutaj wyjść, jak państwo widzicie na galerii, wychodzą ze spuszczonymi głowami, bo przecież pierwszy raz w życiu muszą bronić takiego budżetu, tak beznadziejnego budżetu.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Psychiatra cię wzywa.)</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#MichałWójcik">Pani do komisji etyki oczywiście zgłosi panią Pępek? Otóż, szanowni państwo i pani poseł Pępek, pewnie pani nie wie, jaki jest wskaźnik rentowności obligacji polskich. Jakby pani wiedziała, co to jest, toby pani też wiedziała, że nie jest pisany scenariusz grecki, ale jest pisany scenariusz polski, bo Grecja ma lepszy wskaźnik niż Polacy. Emeryci, którzy siedzą na galerii, mogą dzisiaj się bać o to, czy w przyszłości dostaną emerytury, bo wy macie taki budżet. W przypadku budżetu na ten rok podwyższyliście deficyt dramatycznie.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzięki wam.)</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#MichałWójcik">Na kolejny rok dramatyczny deficyt to 300 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Wałęsa: Wstydu nie masz.)</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#MichałWójcik">Te pieniądze trzeba będzie pożyczyć i trzeba będzie je spłacić, proszę pani. Zrobią to przyszłe pokolenia, a wy się będziecie bawili. Cyrk.</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#MichałWójcik">Ale przyjrzyjmy się jednej z części tego budżetu. Wymiar sprawiedliwości. Szanowni państwo, mistrzowie dzisiaj mają spuszczone głowy, bo kumpel Reynders, którego rezydencje są właśnie przeszukiwane, jest przesłuchiwany. To ten, na którego się powoływaliście, autorytet w kwestii praworządności. Okazało się, że kręcił lody na loteriach, prał brudne pieniądze. Taka prawda. Dzisiaj nie pamiętacie, kto to jest. Prawda? Nie wiecie, kto to jest. Otóż on wam już nie pomoże i nikt wam nie pomoże.</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#MichałWójcik">Chcę powiedzieć taką rzecz: wy dzisiaj robicie coś, co łamie prawo, i to tak brutalnie. Chodzi o kwestię dotyczącą Trybunału Konstytucyjnego. Nie wiedzieliście, jak wyeliminować Trybunał Konstytucyjny, bo tak się składa, że ktoś przyjął konstytucję, że zrobił to naród wiele lat temu. A tam jest wskazany organ konstytucyjny i tenże organ musi decydować o konstytucyjności ustaw. Wczoraj ktoś powiedział na komisji regulaminowej, że to jest zamach trybunału na Sejm. Ludzie, przecież wy nie dorośliście do tego miejsca. Tak jest po prostu uporządkowany ten system, tak po prostu konstytucja określa. Na tym polega trójpodział władzy. Trybunał jest jedynym organem, który może ostatecznie ustalić, czy coś jest zgodne z konstytucją, czy nie.</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#komentarz">(Poseł Janusz Cichoń: Ale musi być trybunał.)</u>
          <u xml:id="u-93.11" who="#MichałWójcik">Co zrobiliście? Panie przewodniczący, co zrobiliście? Wzięliście uposażenia sędziów, sędziom zabraliście uposażenia.</u>
          <u xml:id="u-93.12" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-93.13" who="#MichałWójcik">Szanowni Państwo! Przecież tego się nie da bronić. Przecież każdy sąd na świecie, szanowni państwo, a mówię to do was na galerii, każdy spowoduje, że oni będą musieli oddać te pieniądze. Każdy sąd utrąci to, co oni dzisiaj proponują, bo to są dwa zamachy: na niezależność instytucji — jeżeli wiecie, co to jest — i niezawisłość sędziowską. Nie wolno takich rzeczy robić. A wy chcecie zagłodzić Trybunał Konstytucyjny i zabrać pieniądze sędziom. To jest chore. Tak naprawdę nie wiem, kto to u was wymyślił, ale to jest chore.</u>
          <u xml:id="u-93.14" who="#MichałWójcik">Ale to nie jest jedyna instytucja, którą chcecie załatwić, bo jest jeszcze KRS. 25% budżetu chcecie załatwić, 25% na diety. Mówicie, że KRS jest niekonstytucyjna, ale nie przeszkadza wam to zasiadać w jej składzie. To możecie. Jesteście hipokrytami. Dzisiaj zabieracie im pieniądze na diety. Wiecie co? W połowie przyszłego roku oni już nie będą mieli pieniędzy na funkcjonowanie. Ale przecież wasz przywódca powiedział, że może podejmować decyzje, które nie muszą być zgodne z prawem, a więc nie muszą być zgodne z konstytucją, z całym porządkiem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-93.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Co ty opowiadasz?)</u>
          <u xml:id="u-93.16" who="#MichałWójcik">Nie muszą być także oceniane przez instytucje niezależne, takie jak KRS i Trybunał Konstytucyjny. A więc nie powinno nas to dziwić.</u>
          <u xml:id="u-93.17" who="#MichałWójcik">Na koniec jedna rzecz. Dziwię się, że tak mało pieniędzy dajecie sferze budżetowej. Myślę o kwestii dotyczącej wymiaru sprawiedliwości, o pracownikach sądownictwa. Jacy to są, szanowni państwo, hipokryci. Kiedy byłem ministrem, przyjeżdżali, chodzili do nich, mówili, że jak będą rządzili, to im dadzą naprawdę duże pieniądze. No i co? Kłamaliście. Okłamaliście kilkadziesiąt tysięcy ludzi z wymiaru sprawiedliwości, ale także ze Służby Więziennej. I to jest najśmieszniejsze, bo część z was będzie przecież siedziała w więzieniach.</u>
          <u xml:id="u-93.18" who="#komentarz">(Poseł Dorota Marek: Wzajemnie.)</u>
          <u xml:id="u-93.19" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Miejsce za was.)</u>
          <u xml:id="u-93.20" who="#MichałWójcik">Musicie mieć dobre relacje z funkcjonariuszami Służby Więziennej. A więc to, że dajecie im 5%, to jest wasz błąd. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.21" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że zanim zaproszę na mównicę panią poseł Dorotę Marek, pozdrowię i przywitam konińską radę seniorów oraz seniorów z PKS Konin, którzy to goście przybyli na zaproszenie pana posła Tomasza Piotra Nowaka i przysłuchują się naszej debacie o ustawie budżetowej na rok 2025.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-94.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Dorotę Marek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#DorotaMarek">Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Z ogromną satysfakcją przyjęłam projekt budżetu państwa na 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przestań…)</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#DorotaMarek">Dziękuję za działania obecnego rządu w zakresie wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami, które zaplanowano na przyszły rok. Są one świadectwem troski o tych, którzy często stają w obliczu największych życiowych wyzwań.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#DorotaMarek">Wprowadzone programy i podwyżki świadczeń to konkretna odpowiedź na problemy społeczne, które w ostatnich latach narastały. Według raportu z 2023 r. 2,5 mln Polaków żyło w skrajnym ubóstwie. Był to wzrost o prawie 50% w stosunku do roku 2022. Gdyby tych ludzi zebrać w jednym miejscu, mielibyśmy populację największego miasta w Polsce. Prawie połowę osób żyjących w skrajnym ubóstwie stanowiły dzieci oraz osoby starsze. Wniosek jest prosty: nieprzemyślana polityka społeczna nie przyniosła efektu. Ubóstwo Polaków się pogłębiło.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#DorotaMarek">Bardzo często mówimy o dzieciach, o osobach starszych. Wsparcie dla tych grup społecznych jest niezwykle ważne. Ale gdzie przez 8 lat rządów PiS były osoby z niepełnosprawnościami? Na korytarzach sejmowych podczas protestu — to wiemy. Pozostanie to na zawsze symbolem waszej obojętności. Koalicja 15 października w budżecie na 2025 r. uwzględniła znaczne zwiększenie świadczeń dla osób z niepełnosprawnościami. Najważniejszym elementem jest dodatek w wysokości 2520 zł miesięcznie dla osób całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji. W maju 2025 r. ruszą pierwsze wypłaty nowego świadczenia dla osób, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Dodatek dopełniający do renty socjalnej w kwocie 2520 zł miesięcznie będzie podlegał waloryzacji. To przełomowe rozwiązanie, które nie tylko zwiększa dochody tych osób, lecz także poprawia ich poczucie godności i bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#DorotaMarek">Tzw. 500+ dla dorosłych niepełnosprawnych, czyli świadczenie uzupełniające dla osób niesamodzielnych, ma na celu wsparcie finansowe osób, które z powodu niepełnosprawności nie mogą samodzielnie funkcjonować. Jest to stała kwota w wysokości 500 zł przyznawana osobom spełniającym kryteria dochodowe. Próg dochodowy uprawniający do świadczeń został podniesiony do kwoty 2420 zł i nadal będzie podnoszony. W projekcie budżetu na 2025 r. Rada Ministrów przewidziała 7,1 mld zł na wypłatę świadczenia wspierającego dla osób z niepełnosprawnościami. To o 3,4 mld zł więcej niż w 2024 r. Od 1 stycznia zostaną uruchomione wypłaty świadczenia wspierającego dla nowych grup. W bieżącym roku z tego świadczenia mogły korzystać jedynie osoby z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia — od 2025 r. rozszerzamy tę grupę. Warto również wspomnieć o dodatkowych środkach na dofinansowanie rehabilitacji i na wsparcie technologiczne, takie jak zakup specjalistycznego sprzętu umożliwiającego lepsze funkcjonowanie w życiu codziennym.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#DorotaMarek">Obecny rząd stawia ma systemowe wsparcie, m.in. kontynuację programów wspierających, zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami oraz zwiększanie dostępności usług rehabilitacyjnych i opiekuńczych. To działania, które tworzą realne szanse na poprawę sytuacji ekonomicznej i społecznej tej grupy obywateli. Naszym celem jako państwa nie może być jedynie doraźna pomoc, ale tworzenie systemu, który zapewnia godne warunki życia wszystkim obywatelom, niezależnie od ich sytuacji zdrowotnej. Te rozwiązania to dobrze obrany kierunek na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#DorotaMarek">Wysoka Izbo! Tylko konsekwentna polityka wspierania najsłabszych pozwoli nam budować solidarne i sprawiedliwe państwo. Dzisiejszy rząd daje przykład, jak w przemyślany i skuteczny sposób realizować tę misję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#MonikaWielichowska">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#MarcinOciepa">Szanowna Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Na wstępie chciałbym bardzo jasno powiedzieć, że kwestie dotyczące obronności państwa powinny być w możliwie szerokim zakresie wyłączone z bieżącego sporu partyjnego. Bez względu na to, kto rządzi, powinniśmy wypracować konsensus w sprawie siły i liczebności polskiej armii. W tym duchu chcę powiedzieć, że to, że państwo utrzymujecie ścieżkę wzrostu nakładów na obronność, którą obraliśmy jako Zjednoczona Prawica, zasługuje na poparcie i zawsze będziemy wspierać tego typu wydatki.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#MarcinOciepa">Cieszę się, że jednak nie musicie przeżywać tego, co my przeżywaliśmy, że przyszło otrzeźwienie, bo nie ma żadnych wątpliwości, że powiedzenie: lepiej późno niż wcale odnosi się wprost do Koalicji Obywatelskiej, do obecnej koalicji 13 grudnia. Kiedy państwo polskie — nie Zjednoczona Prawica, nie rząd Zjednoczonej Prawicy — musiało się mierzyć z szeregiem kryzysów: pandemią, wojną na Ukrainie, kryzysem uchodźczym, kryzysem surowcowym, my musieliśmy się mierzyć z jeszcze jednym kryzysem, czyli kryzysem powagi i odpowiedzialności polskiej opozycji, bo to państwo w takiej samej sytuacji głosowaliście przeciwko wydatkom na obronność. Kiedy były zgłaszane poprawki w sprawie zakupu abramsów, byliście przeciwko. Kiedy były zgłaszane projekty ustaw dotyczące budowy zapory na granicy z Białorusią, głosowaliście przeciwko. Zawsze głosowaliście przeciwko rządowi, nawet wtedy, kiedy chodziło o nasze bezpieczeństwo, naszą obronność. My nie będziemy popełniać waszych błędów, zawsze będziemy was wspierać w tych wydatkach.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#MarcinOciepa">Jednocześnie jesteśmy świadomi, że czymś innym jest projekt budżetu, czymś innym są korekty budżetowe, które państwo składacie i będziecie składać, a czymś innym jest wykonanie tego budżetu. Tu jasno, czarno na białym, widzimy, że wbrew państwa deklaracjom nie potraficie zarządzać tymi finansami. Zwiększacie wydatki na obronność zgodnie z tym, co zaprojektowaliśmy, a jednocześnie nie wykonujecie budżetu w tym zakresie. Przykładem jest oczywiście wykonanie budżetu Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych, które, jak już zostało ogłoszone, w tym roku zakończy się na poziomie 60%. Co z tego, że przypisaliśmy tu 100-procentową wartość, skoro państwo jesteście w stanie wykonać 60% tego budżetu? Drugi przykład jest z ostatniego posiedzenia Sejmu. Przyjmowaliśmy ustawę, którą poparliśmy co do idei, bo jeśli chodzi o amunicję, to chcemy wzmacniać polskie zdolności produkcyjne, ale w tej ustawie, która zakłada zbudowanie budżetu na poziomie 3 mld zł, zaprojektowaliście korektę, dzięki której 2 mld zł z tych 3 mld zł zostanie zabrane z budżetu ministra obrony narodowej i przesunięte do budżetu ministra aktywów państwowych. Jak zatem możecie mówić, że zaprojektowaliście taki budżet ministrowi obrony narodowej, skoro w międzyczasie, przy takiej okazji, jaką była ustawa amunicyjna, zabraliście z tego budżetu 2 mld zł? Czyli jedną ręką dajecie, a drugą zabieracie i kończy się to kompromitacją. Jak bowiem inaczej nazwać to, że mówicie, że będziemy mieli w tym roku wydatki na obronność na poziomie 4,1% — tak mówiliście w tej Izbie, z tego miejsca — skoro już wiemy, jak sami powiedzieliście, że tak naprawdę skończy się to na poziomie 3,8%? Gdzie tu jest nasza wiarygodność sojusznicza, kiedy o tym mówimy, chwalimy się tym, kiedy poszczególni ministrowie spotykają się ze swoimi odpowiednikami w NATO? To jest bardzo ważny punkt odniesienia, nasza przewaga, przewaga naszej dyplomacji, naszej gry dyplomatycznej. Ale nagle się okazuje, że wy mówicie 4,1%, a wykonujecie 3,8%. I to jest przykład tego, że można mieć dobre intencje, ale jak brakuje kompetencji, brakuje spójności polityki, jeśli chodzi o decyzje, to na końcu wychodzi jak zwykle.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#MarcinOciepa">Chcę także zwrócić uwagę na jeszcze jeden aspekt, który także dotyczy reputacji. To, że zabieracie środki Instytutowi Pamięci Narodowej albo że zabraliście środki na rewitalizację kompleksu Pomnika Czynu Powstańczego na Górze św. Anny, to także jest uderzenie w polską obronność, dlatego że nie będzie 300-tysięcznej armii, nie będziecie mieli żadnej wiarygodności, jeśli chodzi o procesy rekrutacyjne, jeśli będziecie zabierać pieniądze z tych projektów albo z tych instytucji, które budują patriotyzm, które budują morale żołnierza Wojska Polskiego. Jednym słowem mówicie: wstępujcie do Wojska Polskiego, bo to jest zaszczytna służba, a tym, którzy wstąpili 100 lat temu i bronili Polski i polskości Śląska, odmawiacie pamięci. My w tej sprawie złożyliśmy poprawkę. Na sali widzę pana posła Kostusia z Opolszczyzny, pana posła Masełkę z Opolszczyzny. Będziecie mieli państwo wszyscy okazję zagłosować za tą poprawką. To nie są duże pieniądze. Ponad 100 lat od powstań śląskich warto, żeby Sejm jednak tę poprawkę przyjął.</u>
          <u xml:id="u-97.5" who="#MarcinOciepa">Ostatnie zdanie chciałbym poświęcić Centralnemu Portowi Komunikacyjnemu. Brak środków na realizację tego przedsięwzięcia to jest także uderzenie w polskie bezpieczeństwo i w polską obronność. Centralny Port Komunikacyjny z perspektywy ministra obrony narodowej miał fundamentalne znaczenie dla naszej zdolności do przyjęcia dużej pomocy sojuszniczej w sytuacji kryzysu. Linie kolejowe i lotniska, wszystkie te intermodalne instalacje, które były zaprojektowane, miały służyć temu, żebyśmy w sytuacji kryzysu byli w stanie przyjąć pomoc sojuszniczą i bardzo szybko skierować właściwe siły i środki na naszą wschodnią granicę. Odbierając te pieniądze z Centralnego Portu Komunikacyjnego, także uderzacie w polskie bezpieczeństwo. Jednym słowem bardzo bym prosił o to, żebyście projektując budżet z perspektywy obronności, z perspektywy polskiego bezpieczeństwa, pamiętali, że nawet jak przyszło nawrócenie, nawet jak macie teraz dobre intencje, to niestety jeszcze potrzeba kompetencji i konsekwencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę panią poseł Magdalenę Łośko, chciałam przywitać młodzież z klasy IV o profilu matematyczno-informatycznym z I Liceum Ogólnokształcącego im. Stanisława Wyspiańskiego z Mławy. Młodzież zwiedza dzisiaj Sejm na zaproszenie posła Adama Krzemińskiego. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Magdalenę Łośko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#MagdalenaŁośko">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! W 2025 r. stajemy przed wieloma wyzwaniami, które wymuszają na nas przemyślane decyzje, również w kontekście budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia i w kontekście tego, co otrzymaliśmy w spadku po rządach PiS w zakresie jego funkcjonowania. Już na koniec 2023 r., jeśli chodzi o wynik finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia, odnotował on ponad 16 mld zł straty, ale wtedy dziurę zasypano z wykorzystaniem funduszu zapasowego. PiS byłby gotowy wyczyścić każdy możliwy fundusz i każdą możliwą rezerwę. NIK w ramach kontroli wykonania budżetu państwa negatywnie ocenił sytuację, w której znaczna część wydatków publicznych realizowana była poza budżetem państwa, i wskazał naruszenie zasad jedności i zupełności budżetu oraz przejrzystości finansów publicznych. PiS przeniósł część zadań finansowanych dotychczas z części 46. budżetu państwa wprost do planu finansowego Narodowego Funduszu Zdrowia i doprowadził do tego, że Narodowy Fundusz Zdrowia jest zmuszony do finansowania kosztów systemu, oraz maksymalnie utrudnił to, na czym powinien skupić się Narodowy Fundusz Zdrowia, czyli pozyskiwanie jak największej liczby świadczeń dobrej jakości. Dlatego kluczowe jest zwiększenie nakładów. Plan finansowy zakłada dotację z budżetu państwa na rekordowym poziomie 21 mld zł i jest to najwyższa dotacja dotychczas przekazana z budżetu do Narodowego Funduszu Zdrowia. W 2024 r. pierwotną kwotę blisko 8,8 mld zł dotacji zwiększono do 11,5 mld zł. Plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia na 2025 r. zakłada wydatki na świadczenia medyczne na poziomie 183 mld zł, czyli o 26 mld zł więcej, niż zakładano na ten rok. Z tej puli przewidziano na podstawową opiekę zdrowotną blisko 20 mld zł, wzrost o 12,5% w stosunku do roku 2024, na rehabilitację leczniczą — 6,5 mld zł, na opiekę paliatywną i hospicyjną — 2 mld zł, na ambulatoryjną opiekę specjalistyczną — ponad 16,7 mld zł, wzrost o ponad 11%, na leczenie szpitalne — 90,8 mld zł, wzrost o 22%, na opiekę psychiatryczną i leczenie uzależnień — ponad 6 mld zł, wzrost o 10%, na refundację leków — ponad 12 mld zł, wzrost o 22%.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: To wszystko bajki.)</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#MagdalenaŁośko">Budżet jest ściśle określony i musi wynosić 17% całego budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia zagwarantowanego w ustawie refundacyjnej. „Plan dla chorób rzadkich” oraz inne podejście do chorób rzadkich zapewnione w ustawie refundacyjnej spowodują, że terapie będą bardziej dostępne dla pacjentów. Utrzymanie zaś samego funduszu to 0,8% całego budżetu, który jest do dyspozycji Narodowego Funduszu Zdrowia. Głównym źródłem przychodów są wpływy ze składki zdrowotnej oszacowane na poziomie ponad 173 mld zł. Jej dodatkowe wpływy konsumowane są również na realizację ustawy o minimalnym wynagrodzeniu w niektórych zawodach medycznych, która obciąża niestety plan finansowy Narodowego Funduszu Zdrowia kwotą ok. 15 mln zł rocznie. Wzrost wynagrodzeń to oczywiście zapewnienie lepszych warunków pracy. To również inwestycja w jakość świadczonej opieki.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#MagdalenaŁośko">Ważnym aspektem budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia na 2025 r. jest także rozwój programów profilaktycznych i zdrowotnych. Inwestowanie w profilaktykę to nie tylko oszczędności w przyszłości, lecz przede wszystkim dbałość o zdrowie społeczeństwa. Wspierając programy szczepień i badań przesiewowych, możemy znacząco poprawić jakość życia obywateli i zmniejszyć obciążenie systemu zdrowia. I to rząd koalicji 15 października będzie czynił i czyni, zwiększając również nakłady na zdrowie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim poproszę pana posła Kosztowniaka, chciałabym pozdrowić i przywitać przedstawicielki i przedstawicieli podmiotów ekonomii społecznej z Wałbrzycha, którym towarzyszy pani poseł Sylwia Bielawska. Witamy państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam już pana posła Andrzeja Kosztowniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#AndrzejKosztowniak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#AndrzejKosztowniak">Pani Marszałek! Pani Wiceminister! Szanowni Państwo! Dużo dyskutujemy dzisiaj przede wszystkim niestety o przeszłości — zwracam na to uwagę — bo jeżeli się słucha wystąpień przedstawicieli obecnej koalicji, słyszymy tylko o tym, co było albo jakie mają uwagi do tego, co jest przeszłością, a niewiele się mówi o tym, co będzie, a tak naprawdę dzisiaj odbywa się dyskusja nad najważniejszym dokumentem dla naszego państwa na przyszły rok, ale też skutki tego dokumentu będą bardzo istotne przez najbliższe kilka, kilkanaście, a tak na dobrą sprawę być może nawet kilkadziesiąt lat.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#AndrzejKosztowniak">Smuci to, że nie mamy w momencie dyskusji nad tym budżetem na sali ani pana premiera, ani ministra finansów, bo to ewidentnie pokazuje stosunek tych dwóch osób, które w sposób bezpośredni konstytucyjnie odpowiadają za realizację najważniejszego planu finansowego w naszym kraju, w przypadku którego większość z nas dokłada do niego swoje pieniądze i duża część z nas z niego żyje, a tak naprawdę wszyscy jesteśmy w sposób pośredni albo bezpośredni od niego zależni.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#AndrzejKosztowniak">Dużo państwo mówiliście, jak było. Pozwolę sobie tytułem komentarza spróbować podsumować to. Było, szanowni państwo, tak, że na koniec rządów Prawa i Sprawiedliwości oraz premiera Mateusza Morawieckiego Polska miała jeden z najwyższych wzrostów gospodarczych w Europie. To jest bezsporne. Wystarczy tylko popatrzeć na liczby. Nie jest to ocena, ale tak naprawdę są to wprost liczby. Bezrobocie, które odziedziczyliście, było jednym z najniższych. Miejmy nadzieję, że w żaden sposób nie uda się tego popsuć. Tego byśmy sobie wszyscy życzyli. I paradoksalnie, bo dzisiaj bardzo dużo mówimy na temat deficytu i długu publicznego, otrzymaliście też bardzo dobry spadek, jeden z niższych długów publicznych w Europie. Bez względu na to, jak to oceniacie, jeżeli popatrzyć na inne państwa, dostrzeżecie to.</u>
          <u xml:id="u-101.4" who="#AndrzejKosztowniak">Nie będę jednak mówił o przeszłości, ale o tym, co jest, i o tym, co jest udziałem ostatnich miesięcy. Bierzecie odpowiedzialność za drugi już budżet, bo prawda jest taka, że pod ostatnim budżetem, czyli pierwszym waszym, podpisali się Donald Tusk i minister Domański i odpowiedzialność spoczywa wprost na nich, a nie możecie przekładać tej odpowiedzialność na kogoś innego. Jeżeli byliście nieprzygotowani do rządzenia, nie powinniście podejmować się trudu rządzenia naszym krajem. To jest pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-101.5" who="#AndrzejKosztowniak">To, co się rysuje, kiedy patrzy się zarówno na to, co jest, jak i na to, co będzie, to, szanowni państwo, podnoszony już wielokrotnie tutaj poziom zadłużenia naszego kraju i dynamika wzrostu zadłużenia. Rzeczywiście jest tak, że de facto w ciągu 2 lat podniesiecie nasze zobowiązania — myślę tutaj o deficycie, ale w konsekwencji też o długu — o ponad 550 mld zł. Któryś z posłów, i to nie PiS-u, żeby była jasność, powiedział, że to jest większa wartość niż kilkadziesiąt lat zaciągania zobowiązań przez państwo polskie. Jeszcze raz powtórzę: nie powiedział tego poseł PiS-u. Liczę na to, że będzie jakaś refleksja, jak będziecie wydawać te pieniądze, bo mam nadzieję, że to, co jest rzeczywiście istotne, bo czymś innym jest zapisać, a czymś innym jest wydatkować te pieniądze, skłoni was do tego, aby jak najmniej tych złotówek z naszego budżetu wydawać.</u>
          <u xml:id="u-101.6" who="#AndrzejKosztowniak">To, szanowni państwo, co jest bardzo ważne, to element związany z samorządem. Pozwólcie, że chwilę nad nim się pochylę, bo jest mi do niego blisko. Państwo mówicie o wzroście dochodów w samorządach, tylko że zaklinacie rzeczywistość, przedstawiacie tylko i wyłącznie stronę dochodową — myślę o udziale w podatkach — ale całkowicie zapominacie o elemencie subwencyjnym i elemencie dotacyjnym, które tak naprawdę są kolejnymi elementami. Tak naprawdę ten system składa się z trzech dużych filarów. Wycinacie de facto dwa z nich, a do jednego rzeczywiście dokładacie.</u>
          <u xml:id="u-101.7" who="#AndrzejKosztowniak">Tu posłużę się jednym konkretnym przykładem. Powiedzmy: 5 zł. Wpada nam to 5 zł do jednej kieszeni. W moim przypadku jest to lewa strona w moich spodniach. Czuję się zadowolony. Ale pozwólcie, że przeczytam wam kawałek uzasadnienia do budżetu państwa ze s. 79. Na 2025 r. w części 82 dotyczącej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego zaplanowano wydatki w łącznej wysokości 49 421 mln, tj. — i słuchajmy tego wszyscy uważnie — na poziomie niższym o 58,1% niż zaplanowane na 2024 r., tj. o 118 mld zł. I tak jak się cieszę z tych 5 zł w mojej lewej kieszeni, tak ktoś mi zabiera tę moją stówkę.</u>
          <u xml:id="u-101.8" who="#AndrzejKosztowniak">Proszę państwa, nie da się tak prowadzić tej polityki, a wy tak chcecie ją uprawiać. Udajecie, że dokładacie. Nie dokładacie. Polskie samorządy będą ponosić konsekwencje tych wszystkich działań, będą ponosić również konsekwencje tego, w jaki sposób planujecie zadania dla polskich samorządów i w jaki sposób będziecie za chwilę je parametryzować. Polskie samorządy nie będą miały lepiej, będą miały gorzej. I to, co jest istotne, to to, że nie zapewnicie tego, co za rządów Prawa i Sprawiedliwości było realizowane: Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych, inwestycji strategicznych. Przypomnę państwu, że przez 8 lat — tak często powtarzacie o tych 8 latach PiS-u — ponad 100 mld zł trafiło do polskich samorządów na inwestycje, do tych najmniejszych i do tych największych. Przez to można było budować realnie podstawy polskiego wzrostu gospodarczego, a wy dzisiaj z tego zrezygnowaliście. Myślę, że następstwa tego są nie tylko w przypadku podatku CIT — już dzisiaj to widzimy, że to słabnie z dnia na dzień — ale również za chwilę będziemy mieć ten udział w przypadku PIT-u czy też VAT-u. Ta perspektywa jest trudna, przykra, a dla niektórych, myślę, przerażająca. Poprawcie ten dokument, póki jeszcze jest na to czas. Gorąco o to prosimy.</u>
          <u xml:id="u-101.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Dziś w Sejmie mamy bardzo dużo gości. Tym razem chcę powitać uczennice i uczniów ze szkół ponadpodstawowych z powiatu białogardzkiego z województwa zachodniopomorskiego na czele z opiekunem Dominikiem Kołodziejskim. Przewodnikiem po Sejmie jest pan poseł Czesław Hoc. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-102.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-102.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam już pana posła Tomasza Kostusia, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#TomaszKostuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Ministrowie! Obrona polskich granic oraz zapewnienie bezpieczeństwa Polkom i Polakom to bezwzględnie najważniejsze zadanie polskiego rządu. Nie ma ważniejszego zwłaszcza teraz. Mamy wojnę na naszej wschodniej granicy i dwa jawnie wrogie nam państwa. Musimy być gotowi na najgorsze, po to, aby ta gotowość pozwoliła nam najgorszego uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#TomaszKostuś">Zapowiedziane przez rząd 187 mld zł na obronność to nasza polisa ubezpieczeniowa. Mamy kryzys klimatyczny, którego skutki bywają nieprzewidywalne i bardzo dotkliwe, a przypomnę, że wydatki na obronność obejmują też wydatki na cele pozamilitarne, takie jak np. wsparcie żołnierzy dla ludności cywilnej w przypadku kataklizmów i klęsk żywiołowych. O tym, jak bardzo takie wsparcie jest ważne i nieocenione, nikogo na tej sali przekonywać nie muszę. Te 187 mld to 4,7% planowanego na 2025 r. PKB — o 28,6 mld zł więcej niż w roku bieżącym. To wzrost konieczny także z uwagi na karygodne zaniedbania ekipy Prawa i Sprawiedliwości. Przypomnę, że nasi poprzednicy w roku inwazji Rosji na Ukrainę przeznaczyli na obronność zaledwie 3%, a rok później niespełna 4% produktu krajowego brutto i pozostawili nam w spadku gigantyczną, szacowaną na 0,5 bln zł dziurę w postaci braku infrastruktury dla nowego sprzętu, odpowiednich hangarów dla zakupionych samolotów czy też braków w ich wyposażeniu.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#TomaszKostuś">W rezultacie co PiS zostawił po sobie w dziedzinie obronności? W skrócie? Bardzo proszę. Wspomnianą półbilionową dziurę z tytułu niedoszacowania kontraktów; 80 mln kary z tytułu zerwania umowy na zakup caracali; unieważnienie postępowania na pozyskanie trzech okrętów obrony wybrzeża i trzech okrętów patrolowych; wstrzymanie programów „Gryf”, „Zefir” i „Orlik”, opóźnione i tylko ułamkowo zrealizowane pozyskanie artylerii rakietowej; wstrzymany zakup mundurów i nowoczesnych hełmów dla wojska; odejście doświadczonych generałów i wyższych oficerów, w tym oficerów GROM-u. My teraz musimy te wypaczenia i zaniedbania naprawiać, realizując również kontrakty wieloletnie zawarte przez naszych poprzedników.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#TomaszKostuś">Dodam — to wiadomość z ostatniej niedzieli — że podpisana przez Putina ustawa budżetowa przewiduje wzrost wydatków na wojsko o 25% w stosunku do roku bieżącego. To oznacza, że w przyszłym roku Rosja przeznaczy na zbrojenia niemal 7% swojego produktu krajowego brutto. W tej sytuacji te blisko 5% zaplanowane do wydania przez nas jest absolutną koniecznością. Powtórzę: absolutną koniecznością. Ale rzecz o kapitalnym znaczeniu: Polki i Polacy rozumieją tę konieczność. 73% obywateli popiera zwiększenie wydatków na obronność. Chciałbym z tego miejsca podziękować im za to zrozumienie i za tę przezorność.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#TomaszKostuś">Ze 187 mld zł Polska pod względem wysokości wydatków na obronność znajdzie się na czwartym miejscu wśród europejskich państw NATO, za Wielką Brytanią, Niemcami i Francją, ale pod względem stosunku tych nakładów do produktu krajowego brutto jesteśmy bezwzględnie liderem.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#TomaszKostuś">Zwiększamy jednocześnie liczebność wojska. Już dziś mamy trzecią najbardziej liczebną armię w Sojuszu Północnoatlantyckim po Stanach Zjednoczonych i Turcji. W 2025 r. jej liczebność może wzrosnąć do 241 tys., a docelowo ma wynieść ponad 300 tys.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#TomaszKostuś">Od czasu przejęcia władzy rząd zawarł blisko 100 nowych umów zbrojeniowych o wartości 120 mld zł. To m.in. umowy na zakup 96 śmigłowców uderzeniowych, 6 tys. granatników, transporterów rozpoznawczych, 58 rosomaków i blisko 300 tys. sztuk amunicji 155 mm. W 2025 r. wydamy na amunicję i materiały wybuchowe ponad 4 mld zł. Razem z niedawno uchwaloną ustawą amunicyjną naprawiamy tym samym to, co PiS zaniedbał: bezpieczeństwo amunicyjne Polski.</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#TomaszKostuś">Narodowy Program Odstraszania i Obrony, którego realizacja zacznie się w 2025 r. i zakończy w 2028 r., przewiduje 10 mld na budowę 800 km umocnień i fortyfikacji wzdłuż wschodniej granicy. Realizujemy operację „Szpej”, której celem jest poprawa komfortu, odporności i zdolności bojowej naszych żołnierzy. W jej ramach zapewniamy im nowoczesny sprzęt i wyposażenie osobiste, intensyfikujemy szkolenia, w tym szkolenia rezerw. O 20% podwyższyliśmy wynagrodzenia dla żołnierzy i pracowników Wojska Polskiego Uchwaliliśmy ustawę o wsparciu przedsiębiorców zatrudniających żołnierzy Wojsk Obrony Terytorialnej i Aktywnej Rezerwy oraz ustawę o wsparciu działań żołnierzy i funkcjonariuszy broniących granicy. Realizujemy nadal operację Feniks, w ramach której 22 tys. żołnierzy niesie pomoc w odbudowie terenów dotkniętych tegoroczną powodzią. W ramach operacji „Bezpieczne Podlasie” 17 tys. żołnierzy wspiera Straż Graniczną w utrzymaniu szczelności granicy i zapewni wsparcie siłom wydzielonym do budowy Tarczy Wschód. Wreszcie uchwaliliśmy ustawę o ochronie ludności i obronie cywilnej, na co nasi poprzednicy nie znaleźli czasu przez 8 długich lat.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#TomaszKostuś">Dużo jest jeszcze jednak do zrobienia, dlatego liczę, że wszyscy na tej sali zagłosują za przyjęciem tego budżetu. W obecnej sytuacji międzynarodowej jest to Polska racja stanu. Bezpieczeństwo jest i musi być absolutnym priorytetem, ponad politycznymi i partyjnymi podziałami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Porzucka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#MarcinPorzucek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest rekordowy budżet, to jest budżet rekordowego oszustwa wyborczego dokonanego przez Platformę Obywatelską i jej koalicjantów.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#MarcinPorzucek">Nie ma z nami ministra Domańskiego, a to on jako kandydat z okręgu stołecznego obiecywał, składał taką osobistą deklarację: podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł rocznie. Rok temu mówiliście, że się nie da, bo macie budżet po PiS, macie parę dni, nic nie możecie zrobić, ale za rok to już wszystko zrobicie. Nie będzie tych 60 tys. zł w przyszłym roku i wiemy już, że nie będzie ich też ani w kolejnym, ani w następnym. Gdzie jest obniżenie składki zdrowotnej? Pan Petru przygotował wyliczenia. Ekonomiści mówią, że łącznie kosztowałoby to ok. 70 mld zł. Nawet 1/10 tego nie wpisaliście do budżetu, do rozwiązań na przyszły rok. Nie ma także akademika za złotówkę. Ta obietnica to ściema. Nie ma pana ministra Wieczorka, chociaż tu się kręcił. Może by nam opowiedział, gdzie są te rzeczy? Dlaczego państwo oszukaliście Polaków? To jest budżet wielkiego oszustwa wyborczego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Krystynę Szumilas, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#KrystynaSzumilas">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Bez inwestowania w edukację i naukę nie będzie zrównoważonego i sprawiedliwego rozwoju społecznego. Inwestycje w edukację, badania i naukę zwiększają konkurencyjność gospodarki, umożliwiają tworzenie nowych miejsc pracy, poprawiają jakość życia obywateli, a kraje, które inwestują w edukację i badania naukowe, stają się bardziej konkurencyjne i lepiej przygotowane na przyszłe wyzwania.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#KrystynaSzumilas">Niestety, przez 8 ostatnich lat PiS niszczył edukację i naukę. Likwidacja gimnazjów, niedofinansowanie szkół i przedszkoli, poniżanie nauczycieli, przekazywanie milionowych dotacji przeznaczonych na badania tzw. słupom, m.in. firmie utworzonej przez dwudziestolatka, wille+ dla swoich, głodzenie Polskiej Akademii Nauk i głodzenie samorządów, ograniczanie ich dochodów własnych, co odbijało się na finansowaniu zadań edukacyjnych, to tylko niektóre niechlubne działania PiS w tym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#KrystynaSzumilas">Przed nami poważne zadanie. Musimy odbudować szacunek do nauczycieli i kadry naukowej, zwiększyć finansowanie szkół, uczelni wyższych i nauki, i to robimy. W tym roku płace nauczycieli i pracowników uczelni wyższych wzrosły o 30% i 33%, a w roku 2025 wzrosną o kolejne 5%. W budżecie na rok 2025 zaplanowaliśmy rekordową kwotę 102,7 mld zł na szkoły i przedszkola w samorządach. To o 10,5 mld zł więcej w stosunku do roku 2024 i aż o 36,4 mld zł więcej w stosunku do roku 2023. Rok 2023 to rok, w którym rządził PiS. Wzrost nakładów na edukację widać również we wzroście udziału edukacji w PKB. W ostatnim roku rządów PiS wydatki na edukację stanowiły 2,2% PKB, a w 2025 r. ten udział wzrośnie do 2,88%.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#KrystynaSzumilas">Nie zapomnieliśmy też o nauce i szkolnictwie wyższym, choć tu sytuacja jest o wiele trudniejsza. Dlatego uważam, że konieczne jest zbudowanie strategii rozwoju i finansowania nauki i szkolnictwa wyższego w dłuższej perspektywie razem z przedstawicielami środowiska akademickiego i naukowcami. Warto jednak zaznaczyć, że w trakcie prac Komisji Edukacji i Nauki oraz komisji finansów zwiększyliśmy o 50 mln zł budżet Narodowego Centrum Nauki, przesuwając pieniądze z budżetów tzw. świętych krów, takich jak Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy czy Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Warto też podkreślić, że jeszcze w tym roku o 100 mln zł wzrośnie budżet Polskiej Akademii Nauk. Pozwoli to na załatanie dziur, które powstały po 8 latach głodzenia tej instytucji przez Prawo i Sprawiedliwość. Dobrą informacją jest przyznanie uczelniom wyższym dodatkowych 1,5 mld zł w obligacjach Skarbu Państwa na inwestycje w bazę naukową i sprzęt potrzebny do badań. Dodatkowe 500 mln zł w obligacjach otrzyma też Narodowe Centrum Nauki.</u>
          <u xml:id="u-107.4" who="#KrystynaSzumilas">Trudno jest w ciągu 2 lat zasypać ogromne dziury pozostawione przez PiS w budżetach edukacji, szkolnictwa wyższego i nauki. Ale ten budżet, budżet na rok 2025, to duży krok w dobrym kierunku. Ten budżet pokazuje, że rządowi koalicji 15 października naprawdę zależy na rozwoju edukacji, szkolnictwa wyższego i nauki. Ten budżet to udowadnia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-107.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Zgadzam się z panią Szumilas, byłą szefową resortu edukacji. Rzeczywiście państwu zależy na rozwoju edukacji, ale edukacji dla mniejszości niemieckiej, dla Niemców, a nie dla Polski. Jedną z pierwszych waszych decyzji było to, że przeznaczyliście gigantyczne kilkadziesiąt milionów złotych na finansowanie dodatkowej nauki języka niemieckiego — pomimo tego, że Polacy w Niemczech do dnia dzisiejszego nie mają pieniędzy na naukę języka polskiego, ojczystego. A wy nawet wstydu nie macie, bo wszystko rozdajecie swoim.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Co zrobiliście przez 8 lat?)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#JanuszKowalski">Konkretny przykład: BGK. Szanowni Państwo, czy wiecie, że BGK zawarło teraz umowę z Fundacją Rozwoju Śląska, której rzeczywistym beneficjentem jest były poseł mniejszości niemieckiej Ryszard Galla? We władzach zasiada koalicjant Platformy Obywatelskiej, pan Bartek, szef sejmiku opolskiego. Czyli teraz w województwie opolskim i w województwie dolnośląskim tak wygląda polityka społeczna tego rządu. Pieniądze dla powodzian będzie rozdzielać mniejszość niemiecka i fundacja, która została założona przez mniejszość niemiecką i z inicjatywy rządu federalnego Niemiec, który przez tę fundację ma wspierać mniejszość niemiecką. To wy wstydu nie macie! Mogliście pomyśleć o tych organizacjach, które wspierają Polaków w Niemczech, to one mogłyby rozdawać pieniądze powodzianom. A wy zawsze wspieracie tylko i wyłącznie wszystkie formacje, stowarzyszenia, które związane są z mniejszością niemiecką.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#JanuszKowalski">Proszę popatrzeć w tej chwili na mnie, pani minister. Pani minister, nie jest pani wstyd za to? Pieniądze idą nie tylko do Owsiaka, ale do fundacji mniejszości niemieckiej. Nie jest pani wstyd? Nie jest pani wstyd, że pani rząd dyskryminuje Polaków w Niemczech, nie przeznaczył pieniędzy na język polski, ojczysty, w niemieckich szkołach, a poklepujecie się z Ursulą von der Leyen? Nie jest pani wstyd? Ja rozumiem, że jest tak mało was tutaj, bo po prostu ten budżet w zakresie edukacji, polityki społecznej jest budżetem wstydu.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Co ty opowiadasz?)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#JanuszKowalski">A jak traktujecie emerytów? Świetnie mówił o tym pan poseł Kuźmiuk: dla emerytów czternasta emerytura to 869 zł mniej, ale dla esbeków, dla wszystkich, którzy was wspierali w wyborach, dla funkcjonariuszy komunistycznego państwa jest teraz eldorado emerytalne. Tak dokładnie ich traktujecie. Teraz się dowiadujemy, jak w tym roku rządzicie spółkami Skarbu Państwa. Orlen: fatalne wyniki, 5% tych wyników, które były w zeszłym roku.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: Manipulacja.)</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#JanuszKowalski">Ale oczywiście dowiadujemy się, że najprawdopodobniej w przyszłym roku napiję się kawki na Orlenie — i jedna złotówka będzie dla Owsiaka. Chyba po prostu was Pan Bóg opuścił. Do wszystkich swoich stowarzyszeń, organizacji będziecie transferować pieniądze Polaków? Nie ma dla dzieci, nie ma dla emerytów, nie ma dla rencistów, nawet renty wdowiej nie potraficie wdrożyć, nawet nie potraficie wdrożyć „Aktywnego rodzica”. Dzisiaj ceny żłobków wzrosły w każdym mieście, w każdej miejscowości. A co Polakom proponujecie w ramach polityki społecznej? 50-procentową podwyżkę kosztów energii. Państwo mówicie, że najniższa emerytura wzroście o 90 zł. To zobaczcie, o ile wzroście rachunek za energię dla emerytów: dokładnie o ok. 70–90 zł. Przez was, przez wasz rząd są najwyższe koszty energii w historii III RP, największa dziura budżetowa, pieniędzy nie ma.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! Jesteście tak oto wiarygodni w tym waszym budżecie, który jest tylko i wyłącznie budżetem na pół roku. Bo liczycie na to, że Rafał Trzaskowski, ten liberał i kandydat globalistycznych elit lewackich, tego całego genderowego towarzystwa, który dzisiaj nagle odkrył w sobie pasję fotografowania się z rolnikami w Broniszach… Rafał Trzaskowski z rolnikami? Chyba was po prostu Pan Bóg znowu opuścił. Rafał Trzaskowski 2 tygodnie temu bronił polskiego węgla, to jest wasza kampania. Jesteście tak cyniczni. Kogo jutro Rafał Trzaskowski będzie bronił? Dzisiaj jest barbórka, jeszcze ma szansę, jeszcze go dzisiaj wieczorem na barbórce zobaczymy. To pokazuje, jakimi jesteście cynikami, kłamcami. Bo wy chcecie zabrać trzynastą, czternastą emeryturę po ewentualnie wygranych wyborach. Dlatego nie możecie tych wyborów wygrać.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Szumilas: I co opowiadasz? Dlaczego kłamiesz? To nie przystoi posłowi.)</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#JanuszKowalski">Dokładnie tak samo jak obniżyliście, o czym mówił pan Zbigniew Kuźmiuk… Kwestia dotycząca waloryzacji emerytur: ludzie, Polacy czekają na pieniądze, koszty wzrastają, więc zadajmy sobie trud, by wyjść z tych swoich baniek.</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-111.10" who="#JanuszKowalski">Szanowne panie, ja nie przeszkadzałem. Rozumiem, że zostałyście przez tego Tuska wysłane do Sejmu, żeby wszystkie te propagandowe głupoty odczytać, które dostałyście z KPRM-u. Wchodzicie tutaj na mównicę, odczytujecie to wszystko, być może nawet w to wierzycie, chociaż tego kompletnie nie rozumiecie. Ale prawda jest taka, że Tusk, który ma 43% — taką ma frekwencję w głosowaniach — ma tego świadomość i nawet sam się wstydzi przychodzić tu, do Sejmu. Po prostu te głupoty, które opowiadacie, nie mają żadnego znaczenia, bo wasz plan jest taki: chcecie wszystko Polakom zabrać, co PiS dał. A dzisiaj ludzie od Opola do Białegostoku, Warszawy, Rzeszowa, z każdej małej i dużej miejscowości, każdego małego miasta, każdej wsi mówią: za PiS-u żyło się lepiej. Za PiS-u żyło się lepiej, a za waszych czasów będzie żyło się fatalnie, dlatego nie możecie wygrać wyborów…</u>
          <u xml:id="u-111.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-111.12" who="#JanuszKowalski">…. Oszukujecie Polaków i ufam, że Polacy nie powierzą Rafałowi Trzaskowskiemu urzędu prezydenta, bo to jest największy ściemniarz w historii RP? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#MonikaWielichowska">Oj, dziękuję, panie pośle. Panie pośle, raczył pan zauważyć, że po tej stronie jest mało parlamentarzystów, to ja raczę zauważyć, że państwa podczas tej debaty jest jeszcze mniej.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Bo my tych głupot nie słuchamy.)</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Krystynę Sibińską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#KrystynaSibińska">Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Czasami trudno słuchać głupot, które wygłaszają posłowie PiS-u. Trudno się dziwić, że niektóre osoby nie mają ochoty tego wysłuchiwać, ponieważ powtarzacie ciągle te same kłamstwa, które powtarzaliście przez lata.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#KrystynaSibińska">Jeden z przedmówców z PiS-u zarzucił nam, że rozmawiamy o przeszłości. Ale nie da się przeszłości pominąć, jeśli chcemy rozmawiać o przyszłości, a przeszłość to było życie na kredyt, to był iluzoryczny dobrobyt. Tak jak wykazały moje koleżanki i koledzy, to był czas biedy, inflacji, czas bez ładu i też wielu chybionych inwestycji. Inwestycje zawsze były kołem napędowym gospodarki…</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Tak jest. Ale teraz nie są.)</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#KrystynaSibińska">…więc może porozmawiajmy o tym, jak te inwestycje wyglądały za czasów PiS-u. Bo o tym trzeba po prostu mówić. Zarzucacie państwo, że nie mówimy o tym, co będzie zrobione. Będzie zrobione, i to dużo, powiem o tym za chwilę. Ale trudno wejść w jakikolwiek proces inwestycyjny, skoro zawaliliście wszystko, począwszy od procesów legislacyjnych, a skończywszy na postępach kolejnych inwestycji. Jeśli powiem, że nikt nie naobiecywał tyle co PiS, to będzie to racja, a jeśli powiem, że nikt nie zepsuł tyle co PiS, to również będzie to racja. Miały być gigaprojekty, a jest wielkie nic.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#KrystynaSibińska">Zacznijmy może od przekopu Mierzei Wiślanej. Miała to być fantastyczna inwestycja. Wydano 2 mld zł. Tymczasem przez mierzeję przepłynęło kilkadziesiąt statków towarowych. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#KrystynaSibińska">Dlatego że inwestycja jest niedokończona, że kanał nie jest pogłębiony, że jest niefunkcjonalny, ale można się było nim chwalić. Nikt nie wie, dokąd pojedzie Izera, bo Izery po prostu nie ma. Wycięto przestrzenie lasu. Naobiecywano Polakom duże inwestycje. Nic się z tym nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-113.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Wprowadźcie cła na…)</u>
          <u xml:id="u-113.8" who="#KrystynaSibińska">CPK według PiS-u to w ogóle fantastyczny projekt.</u>
          <u xml:id="u-113.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: 200 tys. podpisów.)</u>
          <u xml:id="u-113.10" who="#KrystynaSibińska">W 2028 r. miały latać pierwsze samoloty. Co tymczasem obserwowaliśmy? Obserwowaliśmy gigantyczny zarząd, ludzi, którzy zarabiali olbrzymie pieniądze. Były eventy, były specjalnie szyte toczki i kostiumy dla hostess na eventy, na Pomorzu rozdawano ulotki, mimo że wiemy, że ten port miał być położony w znacznej odległości od Pomorza. Dlaczego?</u>
          <u xml:id="u-113.11" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Cała sieć linii kolejowych. Zapomniała pani?)</u>
          <u xml:id="u-113.12" who="#KrystynaSibińska">Dlatego że stamtąd pochodził pełnomocnik rządu do spraw budowy CPK. Chodzi o nierealne harmonogramy, brak zabezpieczenia pieniędzy, gigantomanię. Nic w tej sferze się nie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-113.13" who="#KrystynaSibińska">Co mamy dalej? No cóż, takim kryształowym, wielkim przykładem chybionej inwestycji, gigantomanii może być elektrownia w Ostrołęce. Ten wielki projekt miał zapewnić nam dobrobyt gospodarczy i bezpieczeństwo energetyczne. Najpierw budowano bloki na węgiel, następnie okazało się, że będzie to nie węgiel, ale gaz, a potem okazało się, że nie będzie to ani węgiel, ani gaz, a to wszystko trzeba zburzyć. Straty są miliardowe. Nikt nie poniósł za to konsekwencji. Wszyscy doskonale wiemy, że wokół tego upasło się mnóstwo osób powiązanych z ówczesną frakcją rządzącą. To spektakularna klapa.</u>
          <u xml:id="u-113.14" who="#KrystynaSibińska">Cóż więcej? Słynny program „Mieszkanie+”. Pamiętam, jak minister Adamczyk przychodził tutaj i pokazywał harmonogramy, jak mówił, że mieszkania będą w cenie 2,5 tys. zł za 1 m2, że będziemy mieli tyle mieszkań, że naprawdę nie będzie wiadomo, co z nimi robić. Tymczasem pomimo wielkiego chaosu legislacyjnego, powstawania kolejnych komórek, przedsięwzięć nie wyszło z tego nic. Tak to się właśnie dzieje.</u>
          <u xml:id="u-113.15" who="#KrystynaSibińska">A co jest w naszym budżecie? W naszym budżecie są przewidziane realne inwestycje, a nie takie jak ta w Ostrołęce. W tym budżecie na transformację energetyczną, na pierwszą elektrownię atomową przeznaczono 4,6 mld zł. Jeśli chodzi o kwestię CPK, to została ona urealniona. Zostanie przygotowany porządny projekt, kompleksowy projekt transportowy. Zostanie przygotowany program: Polska w 100 minut. W ciągu 100 minut przejedziemy pomiędzy poszczególnymi ośrodkami. Projekt zostanie zrealizowany. Nie będzie rozdawania kartoników po uważaniu, będą realne inwestycje w samorządach, bo samorządy dostaną dodatkowe pieniądze. Jest KPO, na które przez waszą nieudolność czekaliśmy ponad 2 lata. KPO zostało uruchomione. To wszystko będzie się działo. Szpitale i samorządy dostaną środki, wszystko będzie dofinansowane. Tak jak powiedziałam, chodzi również o politykę mieszkaniową. Przeznaczono na nią ponad 4 mld zł w obecnym budżecie. Zostaną przygotowane warianty, dzięki którym można będzie kupić mieszkanie, wynajmować je, ale też rozwijać inwestycje samorządowe.</u>
          <u xml:id="u-113.16" who="#KrystynaSibińska">Tak jak powiedziałam, trudno mówić o przyszłości, żeby nie poruszyć kwestii przeszłości. Najpierw trzeba posprzątać to, co zepsuliście, po to, żeby ruszyć do przodu. Budżet na 2025 r. gwarantuje, że ruszą inwestycje, że również poprzez inwestycje będziemy mieli wpływ na wzrost gospodarczy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-113.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Glińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PiotrGliński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nie sposób nie odnieść się do tego, co mówiła przed chwilą pani poseł. Gdyby nie ten rząd, którego tak nie lubiliście, to nie moglibyśmy dzisiaj mówić o CPK czy o przekopie. Wie pani doskonale, że przekop wygląda tak, jak wygląda, bo to zablokowaliście.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#PiotrGliński">Pani poseł, to nie państwo teraz mówicie.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#PiotrGliński">Pani marszałek, proszę mi w takim razie dodać…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#MonikaWielichowska">Pomagam, pomagam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PiotrGliński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PiotrGliński">Tak jest. Wie pani dobrze, że blokowaliście rozwój portu w Elblągu. To my rozpoczęliśmy projekt atomowy. Wy nic nie robiliście, jeśli chodzi o ten obszar. Kultura? No niestety, budżet na kulturę to budżet regresu i wstydu. Przez 8 lat z roku na rok zwiększaliśmy środki budżetowe na kulturę. Wy doszliście do władzy i budżet na kulturę właśnie opadł. 3% to mniej niż wynosi inflacja. To jest budżet wstydu, to jest budżet regresu. Macie największy deficyt na świecie, rekord świata, prawie 300 mld zł. To jest nie do uniesienia dla polskiego państwa. Niszczycie polskie państwo. Wszyscy wiemy, że macie taki deficyt, bo chcecie wygrać wybory. To jest oczywiście budżet wyborczy. Jeżeli wygracie wybory, to będziecie się z tego wycofywali, ale mam nadzieję, że nie wygracie tych wyborów, nawet stosując tak brudne metody jak dzisiaj na sali sejmowej. Wstyd, wstyd i jeszcze raz wstyd.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#PiotrGliński">Ale z budżetem na kulturę jest jeszcze gorzej, ponieważ gdy spojrzymy do środka, to w tym budżecie, jeżeli chodzi o najważniejsze wydatki, np. wydatki inwestycyjne, jest spadek o 20%. Pani mówi o inwestycjach. Przez 8 lat zrealizowaliśmy 300 inwestycji muzealnych. Niech pani pojedzie na cytadelę i obejrzy Muzeum Historii Polski, niech pani pojedzie do Sulejówka i obejrzy muzeum Piłsudskiego. Mógłbym tak wymieniać. W związku z tym, co w tej chwili robicie, niszcząc polską kulturę, także w obszarze inwestycji, nie będzie pani mogła pojechać i obejrzeć nowego gmachu Narodowego Muzeum Techniki i muzeum historii naturalnej. Pani marszałek często tutaj wita młodzież. Dzieciaki, droga młodzieży, nie będziecie mieli nowego muzeum, muzeum historii naturalnej, które od 3 lat przygotowywaliśmy, budowaliśmy na błoniach Stadionu Narodowego, bo nasi następcy ten projekt skreślili i go nie realizują. Ale także nie będzie — mówię to zwłaszcza do posłów PSL-u, bo macie to w tej chwili na tapecie, od dawna o tym opowiadacie — muzeum ofiar rzezi wołyńskiej, instytucji, która by pamięć o tej tragedii niosła, bo skreśliliście tę inwestycję z planów budżetowych. Żal wam 180 mln, a podpisaliście w przypadku 150 mln na to pudełko Trzaskowskiego. Tak, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, to, co stoi, zresztą puste w środku, na placu przed pałacem kultury, dobrze zresztą konweniuje z pałacem kultury. Jeżeli chodzi o to muzeum, jest podpisana umowa o współprowadzeniu przez resort. Czyli resort kultury ma pieniądze na coś takiego, 150 mln, a nie ma na muzeum ofiar rzezi wołyńskiej. Podobnie nie będzie Polskiej Opery Królewskiej, II etapu Camerimage w Toruniu i Cracovii w Krakowie. Nasz rząd kupił Cracovię w Krakowie, żeby tam, w centrum Krakowa, nie było kolejnej galerii handlowej, na potrzeby Muzeum Narodowego w Krakowie. Wy to zniszczyliście. Nie będzie wsparcia dla Muzeum Polskiego w Rapperswilu — najstarszego zagranicznego polskiego muzeum założonego w 1870 r. Przedstawiciele waszego rządu, z ministrem spraw zagranicznych panią Wróblewską na czele, mówią: nie potrzeba, po co to Polsce. Do tego doprowadziliście, że niszczycie nawet tego typu dziedzictwo. Nie będzie także pomnika Bitwy Warszawskiej w Warszawie. Przygotowaliśmy ten projekt, ministerstwo wydało już 2 mln. Niestety skreślony, nie będzie realizowany.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PiotrGliński">Przygotowaliśmy kilka bardzo istotnych poprawek. Mówiliśmy o młodzieży, mówiliśmy o seniorach, bo tu też często witamy grupy seniorów. Tak, przygotowaliśmy to na 2024 r. Nawet na posiedzeniu komisji kultury przeszła poprawka dotycząca bezpłatnego wejścia do narodowych instytucji kultury dla młodzieży i seniorów. Jest to postulat zgłaszany od lat na wszystkich spotkaniach ministrów kultury z wyborcami, ze społeczeństwem. Tak, dla dzieciaków, dla młodzieży i dla seniorów. Było to przygotowane, żeby można było za darmo wchodzić do narodowych instytucji kultury i narodowych muzeów. Niestety obecna koalicja, mimo 300 mld deficytu, nie ma na to pieniędzy. Tak to wygląda. Ta wasza polityka dla grup szczególnych, dla naszej młodzieży i dla seniorów. Odrzuciliście także poprawkę na posiedzeniu komisji budżetowej, która przeszła przez komisję kultury. Chodzi o 300 mln na zabytki po powodzi. Według raportu waszego resortu 2800 zabytków ucierpiało w trakcie powodzi. I co państwo robicie? Ministerstwo kultury zabiera z 200-milionowego funduszu na zabytki na całą Polskę 100 mln dla powodzian. Oczywiście, że dla powodzian trzeba przeznaczyć oddzielne pieniądze, ale w ten sposób zabieracie pieniądze, które są przeznaczane co roku, a myśmy to zwiększyli z 90 do 250 mln rocznie, na całą Polskę, na zabytki w całej Polsce. Połowę z tego zabieracie w związku z tym, że udajecie, że pomagacie powodzianom. Nasza poprawka mówi o 300 mln specjalnie dedykowanych na pomoc powodzianom. Skreślacie to na posiedzeniu komisji budżetowej, mimo że to nawet przeszło przez komisję kultury. Taka jest wasza polityka. Na kulturę nie macie, na młodzież nie macie, na seniorów nie macie.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#PiotrGliński">I wreszcie ostatnie dwa słowa o mediach publicznych. Ministerstwo kultury, jak wiemy, przeprowadziło dewastację mediów publicznych w Polsce. Chodzi o przejęcie, nielegalne, siłowe przejęcie, wyłączenie sygnału. W budżecie nie ma ani grosza. Czyli co? Czyli jednak w likwidacji? Bo widzimy, że się rozpędza. Czyli znowu będziecie brali z rezerwy, znowu będziecie robili rzeczy, które są nie tylko naganne, ale po prostu skandaliczne. Ale PAP jest wyjątkiem, bo w PAP-ie — on jest akurat inaczej finansowany — ten poziom 12 mln, który my podnieśliśmy, jest utrzymany. Dotacja dla PAP-u w likwidacji jest. Albo likwidujemy, albo dotujemy. Proszę się zdecydować, a w każdym razie nie okłamywać Polaków. Ten budżet to jest ściema, to jest kłamstwo, to jest także dramat dla Polski. To jest budżet zrobiony pod wybory, budżet hipokryzji, budżet regresu.</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MonikaWielichowska">Mamy kolejne, Wysoka Izbo, pozdrowienia. Serdecznie pozdrawiamy mieszkanki i mieszkańców ze Skierniewic wraz z lokalną strukturą Koalicji Obywatelskiej, którzy dziś odwiedzają Sejm na zaproszenie pana posła Adriana Witczaka.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#MonikaWielichowska">Na zaproszenie posła Arkadiusza Sikory naszym obradom przysłuchują się najlepsi z najlepszych, uczniowie i uczennice z Zespołu Szkół Ponadpodstawowych w Lubaniu i ze szkół w Bolesławcu: II Liceum Ogólnokształcącego, Zespołu Szkół Elektronicznych, Zespołu Szkół Handlowych i Usługowych, Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych, Zespołu Szkół Mechanicznych, I Liceum Ogólnokształcącego i Zespołu Szkół Budowlanych. I to wszystko w Bolesławcu. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam na mównicę pana posła Pawła Bliźniuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#PawełBliźniuk">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Szanowni państwo, którzy przysłuchujecie się naszym obradom! Szkoda, że pan wicepremier Gliński wyszedł z sali obrad. Chciałbym się odnieść do jego słów, zanim przejdę do meritum.</u>
          <u xml:id="u-119.2" who="#PawełBliźniuk">Po pierwsze, mieliście 8 lat, żeby wybudować to czy inne muzeum. I mówię to z bardzo osobistego względu, bo mój pradziadek działał w 1944 r. w ramach 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Myślę, że państwo dobrze znają historię działań tej jednostki. Chciałem powiedzieć, że najważniejsze dla ofiar tej zbrodni ludobójstwa na Wołyniu, ale też w Galicji Wschodniej, jest po prostu doprowadzenie do ekshumacji i prawidłowego pochówku, tak żeby najbliżsi mogli czcić pamięć tych, którzy zostali tam pomordowani. I właśnie to się teraz dzieje. Rząd polski doprowadził do tego, że te ekshumacje będą możliwe.</u>
          <u xml:id="u-119.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-119.4" who="#PawełBliźniuk">Ale chciałbym teraz przejść już do meritum, do kwestii budżetu, bo o tym dzisiaj rozmawiamy. Ambitny i odpowiedzialny, taki jest budżet na 2025 r. Uwzględnia on absolutnie priorytety państwa polskiego. Wychodzi naprzeciw oczekiwaniom społecznym, bo to są rekordowe wydatki na kwestie społeczne, takie jak bezpłatne żłobki, program „Aktywny rodzic”, rewaloryzacja rent i emerytur czy też zabezpieczenie środków na świadczenie 800+. To też wzrost wydatków na ochronę zdrowia. Co bardzo ważne, ten budżet całkowicie poważnie traktuje wyzwania związane ze zmieniającą się geopolityczną sytuacją na świecie, czego odzwierciedleniem jest blisko 4,7% PKB na wydatki związane z obronnością. Szanowni państwo, to wszystko jest możliwe również dzięki temu, że ograniczamy wydatki na instytucje, które dotychczas w sposób praktycznie dowolny kształtowały swoje plany finansowe. Koniec z PiS-owskimi świętymi krowami. Konkrety. Blisko 70 mln zł mniej na IPN. Ponad 55 mln zł mniej na Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Prawie 11 mln zł mniej na Trybunał Konstytucyjny. Ponad 13 mln zł mniej na Kancelarię Prezydenta. Ponad 25,5 mln zł mniej na Sąd Najwyższy. Blisko 6,5 mln zł mniej na Krajową Radę Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-119.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-119.6" who="#PawełBliźniuk">Budżety tych instytucji nie mogą rosnąć w sposób niekontrolowany. Jak to wyglądało w praktyce?</u>
          <u xml:id="u-119.7" who="#PawełBliźniuk">Instytut Pamięci Narodowej. Budżet IPN-u w 2015 r. wyniósł prawie 250 mln zł. To bardzo dużo, ale w propozycji na 2025 r. to już 650 mln zł. To wzrost o prawie 400 mln zł, 400 mln zł więcej. Patrząc rok do roku, IPN zawnioskował o wzrost swoich wydatków o 67 mln zł. Na co? Zamiast naszą pamięcią historyczną IPN ostatnio zajął się kampanią prezydencką swojego prezesa, chociażby wykorzystując swoje media społecznościowe. Na to mają być wydatkowane nasze środki? Na to mają być wydatkowane środki publiczne? Nie ma na to naszej zgody.</u>
          <u xml:id="u-119.8" who="#PawełBliźniuk">Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. 2015 r. — 26,4 mln zł. Propozycja na 2025 r. — 101,5 mln zł. To czterokrotny wzrost dla Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Na co? Przecież mówimy o organie, który został ograniczony. W ślad tych kompetencji konstytucyjnych została powołana też Rada Mediów Narodowych, która przejęła część kompetencji. Tam też jest osobny budżet, mimo to Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wnioskuje o dodatkowe środki na swoje funkcjonowanie. Czy to jest logiczne? Czy to ma sens? Czy to ma jakąś przyszłość? Nie. Dlatego zmieniamy budżet Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.</u>
          <u xml:id="u-119.9" who="#PawełBliźniuk">Trybunał Konstytucyjny. 2015 r. — 31 mln zł. Tyle wtedy wynosił budżet Trybunału Konstytucyjnego. Propozycja na 2025 r. — 63,5 mln zł. Jak działał Trybunał Konstytucyjny, jak on funkcjonuje dzisiaj, to chyba każdy widzi. Sędziowie dublerzy od 2015 r. udają kogoś, kim zgodnie z prawem nie są i co miesiąc pobierają sowite wynagrodzenia. Liczba rozpatrywanych spraw drastycznie spadła, a te, którymi priorytetowo zajmuje się Trybunał Konstytucyjny, mają charakter absolutnie polityczny. I wreszcie coś, co ostatnio zbulwersowało opinię publiczną w Polsce. Na zakończenie swojej kadencji przewodnicząca Trybunału Konstytucyjnego otrzymała 460 tys. zł ekstra. Prawie 0,5 mln zł ekstra. Za co? No właśnie.</u>
          <u xml:id="u-119.10" who="#PawełBliźniuk">Krajowa Rada Sądownictwa. Tutaj mamy gwałtowny wzrost wydatków od 2023 r. W 2015 r. budżet KRS wynosił prawie 15 mln zł, a propozycja na przyszły rok to 27,5 mln zł. Wzrost o 12,5 mln zł. Co więcej, przypomnijmy również o tym, że mówimy o organie skrajnie upolitycznionym, którego część sędziowska została powołana niezgodnie z konstytucją przez polityków, a nie sędziów, tak jak było dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-119.11" who="#PawełBliźniuk">Mógłbym tutaj długo rozwodzić się na temat bizancjum w Kancelarii Prezydenta, mówić o tym, jak funkcjonuje, a może raczej, jak nie funkcjonuje Sąd Najwyższy, gdzie zasiadają również neosędziowie. Natomiast, szanowni państwo, najważniejszą sprawą jest to, że państwo ma obowiązek troszczyć się o pieniądze obywateli. Każda złotówka w budżecie musi pracować na ich korzyść. Dlatego przeznaczamy te środki na bezpłatne żłobki, szpitale, infrastrukturę oraz bezpieczeństwo. Koniec ze świętymi krowami PiS. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-119.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Zanim przejdę do ochrony zdrowia, to może tylko dwie odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#PatrykWicher">Ciekawe, kto będzie, panie pośle, tych ekshumacji dokonywał, jak pan zabiera 70 mln z IPN-u, a to ta instytucja będzie prowadziła te badania. Gratuluję braku logiki. Poza tym niech pan powie, jak to Kancelaria Prezydenta dziś wydaje niewłaściwie pieniądze, bo nie słyszałem o tym. Kancelaria Prezydenta bardzo racjonalnie wydaje środki. Chciałbym, żeby pan rozliczył kancelarię premiera za ostatnie 10, 11 miesięcy, bo tam są ciekawe wydatki.</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#PatrykWicher">Moi Drodzy Państwo! Idziemy ad rem, ponieważ chciałem mówić dzisiaj o ochronie zdrowia, o jednym z najbardziej istotnych elementów, gdzie mówimy o bezpieczeństwie zdrowotnym Polek i Polaków, gdzie mówimy o bezpieczeństwie zdrowotnym dzieci i tak naprawdę naszej przyszłości. Przyszłości, która w okresie COVID-owym została zachwiana, ponieważ mamy duży dług zdrowotny zaciągnięty przez tę pandemię, który musimy w przypadku zdrowia Polaków spłacić, spłacić w przypadku pewnych inwestycji i pewnych działań odnośnie do wzmocnienia pewnych programów lekowych, procedur medycznych, które muszą się rozwijać w Polsce dynamicznie. I tak było dotychczas. Moi drodzy państwo, tylko przypomnę, że w tym roku 6,52% PKB będzie przekazane na ochronę zdrowia. I to nie jest państwa zasługa, tylko jest słynna ustawa 7%, którą zostawił rząd Prawa i Sprawiedliwości. Tylko państwu przypomnę, że od 2024 r. do 2025 r. jest skok wynikający z tej ustawy w kwocie 30,1 mld zł. A gdybyśmy patrzyli na horyzont 2023–2025, jest skok w kwocie 56,7 mld zł. To są te pieniądze, o które rząd Prawa i Sprawiedliwości dzięki tej ustawie w ciągu zaledwie ostatnich 2 lat podniósł wydatki na służbę zdrowia — o 56,7 mld zł, dwukrotnie, odkąd przejął władzę, a to już było 9 lat temu. Ale mniej więcej rok temu państwo przejęliście ster władzy tego wielkiego okrętu, jakim jest Rzeczpospolita Polska. Moi drodzy państwo, pochwalcie się dodatkowymi środkami, które państwo znaleźliście — nie tym mechanizmem, który przedstawiony jest w ustawie 7%, tylko tym, co państwo jeszcze wygenerowaliście na ochronę zdrowia. Powiem państwu co. Nic. Zero. A więc, moi drodzy państwo, nie chwalcie się środkami na przyszły rok, 2026 r., 2027 r., bo wtedy będzie też działała jeszcze ustawa 7%.</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#PatrykWicher">Już widzę jednak, że nawet i państwo dokonujecie pewnej refleksji, ponieważ oprócz tego w ramach tego budżetu, który daje łącznie prawie 223 mld zł, 37 mld będzie w dziale 46: Zdrowie w Ministerstwie Zdrowia do dyspozycji. I tu państwo dajecie 2,6 mld na wydatki majątkowe, 18,3 mld na wsparcie NFZ i inne wydatki pośrednie. Ale, moi drodzy państwo, sam NFZ będzie wydawał 183,6 mld zł. POZ to jest 20 mld, AOS — 16 mld, szpitale — ok. 95 mld, leki — 12 mld, psychiatria i pomoc psychologiczna — ok. 6 mld. I już państwo widzicie, że coś jest nie tak, bo oto, proszę uważać, minister finansów nie podpisał budżetu NFZ, bodajże jeszcze na dzień dzisiejszy nie jest on podpisany, ponieważ państwo przewidujecie, że tych pieniędzy jest za mało. Mimo że chcecie przekazać z budżetu państwa dotację w kwocie 18 mld, już spostrzegliście, że wasze działania doprowadziły do tego, że wyrwa jest na poziomie 22–25 mld. Minister finansów nie chce podpisać budżetu NFZ, bo wie, że jest on wadliwie skonstruowany i będą duże braki, czeka na konsultacje z Ministerstwem Zdrowia, a te nie następują. Oj, chyba dużo macie, moi drodzy państwo, problemów na głowie, że nie możecie tego dopiąć przed uchwaleniem budżetu. Mamy kolejne czytanie, lada chwila — w piątek — będziemy głosować nad poprawkami, a budżet NFZ na przyszły rok cały czas nie jest zatwierdzony. Co to ma być? Fikcja? To ma być zarządzanie państwem polskim? To strategiczny dokument, komisja nad nim pracowała wiele miesięcy temu. Nie ma go? O co chodzi, moi drodzy państwo? Jak możemy odpowiedzialne decyzje podejmować na tej mównicy, na tej sali, jak możemy odpowiedzialnie głosować, jak nie wiemy, na co państwo chcecie dedykować te środki i czy te środki w ogóle są wystarczające? Wy nawet tego nie wiecie, ile wam brakuje pieniędzy na przyszły rok. Straszne.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#PatrykWicher">Moi Drodzy! Idąc dalej — potrzebujemy inwestycji. Rząd Prawa i Sprawiedliwości słynął z tego, że w Europie mieliśmy największy wskaźnik wzrostu udziału nowych programów lekowych, w tym tych najdroższych, dotyczących SMA i nie tylko, gdzie jedna dawka leku kosztowała 10 mln zł. Czy te programy dalej będą rozwijane? No nie. Środków, które są teraz przewidziane na programy lekowe, starczy zaledwie na utrzymanie tych programów, które są, i niektóre nowe programy. Ale ten skok powinien być dużo większy. Mamy liczne nowotwory i innego typu choroby, w przypadku których szybko potrzeba nowoczesnych form leczenia, które pojawiają się na światowym rynku. Potrzebujemy szybko je wdrażać do polskiego systemu. Potrzebujemy rozwoju naszej branży farmaceutycznej. Cały czas podkreślam, że niedawno mieliśmy kryzys, kiedy brakło soli fizjologicznej w szpitalach. Przez kilka tygodni w tym kraju nie było najbardziej podstawowej rzeczy — soli fizjologicznej. Nie mamy teraz w Polsce linii produkcyjnej wystarczającej do tego, żeby zabezpieczyć ochronę zdrowia. Hańba. To nie są duże wydatki. Moi drodzy państwo, fabryki API, substancji czynnych do leków — to też jest bardzo istotne. Potrzebujemy wsparcia także choćby np. krwiodawstwa, infrastruktury krwiodawczej w Polsce. A więc, moi drodzy państwo, tych tematów jest bardzo dużo.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#PatrykWicher">Ostatnie dwa słowa. Również uczelnie medyczne potrzebują większego wsparcia niż te 3,2 mld z KPO. Już nie mówmy o KPO, bo wiemy, że jest. Te uczelnie mają jeszcze większe potrzeby. Szczególnie chodzi o kształcenie lekarzy, pielęgniarek. Tego nam brakuje. Gdzie są dodatkowe pieniądze? Czy oprócz KPO państwo przewidujecie kolejne środki na wsparcie tych uczelni, które dadzą nam kadrę? Bez kadry nie rozładujemy kolejek do specjalistów. Bez lekarzy, bez specjalistów nie będzie możliwości przyspieszenia przyjmowania pacjentów na wymagane wizyty lekarskie.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#PatrykWicher">Kończąc — zajmijmy się też takimi prozaicznymi rzeczami jak np. problem z aptekami 24-godzinnymi w tym kraju. W Nowym Sączu, który ma 85 tys. mieszkańców, od północy do godz. 6 rano nie ma gdzie kupić leków. A aglomeracja oprócz miasta to jest ok. 350 tys. ludzi, jak dołączymy powiat sąsiedni. Na litość boską, przywróćmy normalne funkcjonowanie 24-godzinnych aptek. Niech NFZ też się weźmie za dofinansowanie tego drobnego aspektu.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#PatrykWicher">Wszędzie dziury, dziury. Moi drodzy państwo, zdrowie ludzkie nie może zaczekać dnia, 2, 3 dni. Nie możemy nowotworowi powiedzieć: zaczekaj. To jest ludzkie życie i o nie razem zadbajmy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Katarzynę Kierzek-Koperską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Stopy procentowe utrzymywane są na wysokim poziomie przez NBP, co rzeczywiście powoduje spadek dynamiki konsumpcji. W tym samym czasie, co ciekawe, inwestycje wzrosły. Ale to nie jest, proszę państwa, wasza zasługa, tylko głównie — bo są to inwestycje rządowe i samorządowe — jest to związane z wykorzystaniem środków końcowych z perspektywy 2014+. Jest to też efektem uzyskania przez nowy rząd środków z KPO i funduszy unijnych. Niemniej sytuacja nadzwyczajna, jaką jest powódź, spowodowała zmianę planowania wydatkowania środków z budżetu państwa. O tym nie mówicie państwo, a to jest też bardzo poważny wydatek dla budżetu.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Utrzymanie tarczy energetycznej jest konieczne ze względu na to, że mamy 8 lat opóźnienia w transformacji energetycznej. Nasi poprzednicy nie inwestowali w sieci przesyłowe ani w nowe, alternatywne źródła energii wystarczająco dużo. Fundusz Modernizacyjny, jeden z tych, do których wpływały pieniądze z ETS, jakby zwrotnie do Polski, był przeznaczony na inne cele, ale nie na transformację energetyczną. Nadal w związku z tym musimy wszyscy dotować polskie górnictwo, bo przecież czymś trzeba domknąć nasz miks energetyczny. Dlatego zaplanowaliśmy 4,6 mld zł na pierwszą w Polsce elektrownię jądrową. Oczywiście ta budowa będzie realizowana głównie przez spółkę Polskie Elektrownie Jądrowe, ale w ramach programów wieloletnich mamy m.in. „Program polskiej energetyki jądrowej”, gdzie w 2025 r. zaplanowano 61 mln zł na realizację pierwszego etapu budowy elektrowni jądrowej.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Ponadto NFOŚiGW realizuje szereg programów, w tym sztandarowy program „Czyste powietrze”. Program nie działał efektywnie za poprzednich rządów, ale ci, co mieli się na nim wzbogacić, wzbogacili się jako wykonawcy i podwykonawcy. Znamy te przypadki z poprzednich lat. Stąd decyzja o wstrzymaniu programu na 3 miesiące i rozpisaniu nowego regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Proszę państwa, posłuchajcie.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Podpisano już 850 tys. umów na łączną kwotę 24 mld zł. Wiecie, na jaką kwotę w samym 2024 r.? 16 mld. A przez waszych 8 lat — na całą tę pozostałą część.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Odpowiedzią na zieloną energię jest KPO, z którego środki wreszcie dotarły do Polski w 2024 r. dzięki staraniom rządu premiera Donalda Tuska. Pieniądze z KPO w dużej części będą przeznaczone na transformację energetyczną. To m.in. rozwój energetyki z wiatru i ze słońca, a także rozwój magazynów energii, w tym oczywiście rozwój morskiej energetyki wiatrowej o mocy 5,9 GW do 2030 r. i 11 GW do 2040 r. W tym miejscu należy zaznaczyć, że konieczne są rozwiązania systemowe, które przywrócą możliwość budowania elektrowni wiatrowych na lądzie. Potrzeba także modernizacji systemów przesyłowych, aby mogły one być zdolne do przesyłu większej mocy energetycznej z fotowoltaiki. W ten sposób można zwiększyć atrakcyjność instalowania tej formy zielonej energii przez Polaków. Ważnym elementem miksu energetycznego będą też budowane biogazownie.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Martwicie się o polskich przedsiębiorców. To miłe, tylko że zafundowaliście im piekło. W naszym budżecie uwzględnione zostały rozwiązania dla przedsiębiorców: wakacje składkowe, PIT kasowy czy zniesienie składki zdrowotnej od środków trwałych. Uwzględniony jest też nowy podatek wyrównawczy dla grup kapitałowych. Krzyczeliście, że grupy kapitałowe nie płacą w Polsce podatków, ale nic z tym nie zrobiliście. Są to głównie grupy międzynarodowe, koncerny międzynarodowe, które dotąd unikały płacenia podatków w Polsce. Rok 2025 będzie też pierwszym rokiem zapłaty podatku minimalnego dla dużych firm. Uwzględnione rozwiązania, zwłaszcza dla sektora MŚP, to częściowa poprawa sytuacji polskich firm po Polskim Ładzie. Nie zgodzę się z głosami, że przedsiębiorcy powinni płacić, bo są grupą zamożną. Wśród nich jest wiele małych firm pozostających w bardzo trudnej sytuacji po Polskim Ładzie. Przedsiębiorcy ponadto wpłacają do budżetu państwa najwięcej podatków, zatem należy stworzyć im normalne warunki funkcjonowania, biorąc pod uwagę, że jednym z największych, bo wynoszącym aż 17% PKB, wydatków są transfery socjalne, z których korzystają wszystkie grupy zawodowe. W ramach wsparcia gospodarki i innowacyjności ruszają też w nowej perspektywie programy unijne, m.in. FENG czy FERC.</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#KatarzynaKierzekKoperska">W projekcie budżetu mamy zaplanowane wyższe wpływy. Związane jest to m.in. ze wzrostem akcyzy na wyroby tytoniowe. Dochody państwa mają wynieść 632,6 mld, w tym wpływy z podatków — 570,7 mld i wpływy niepodatkowe — 61 mld. Pan poseł Suski mówił o spadku wpływów z CIT. Gdyby pan przeanalizował wpływy z tego podatku…</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Poseł Suski nie zabierał głosu.)</u>
          <u xml:id="u-123.10" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Sasin. Przepraszam, ma pan rację, panie pośle Kuźmiuk. Pan poseł Sasin… Pan poseł Suski.</u>
          <u xml:id="u-123.11" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Raczej pan poseł Sasin.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł czujny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Pan poseł Sasin, tak. Ale tu się zgodzimy, że mówił o podatku CIT.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Tak, o podatkach mówił.)</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Dziękuję za zwrócenie uwagi.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Gdyby pan przeanalizował wpływy z tego podatku i dynamikę wzrostu, to zobaczyłby pan, że wychodzimy z tzw. bańki podatkowej spowodowanej inflacją. Ja z przedsiębiorcami spotykam się regularnie, a pan poseł kłamie.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Tak, mamy wysoki deficyt, ale w budżecie przewidziano też spłatę…</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#KatarzynaKierzekKoperska">…zobowiązań Polskiego Funduszu Rozwoju oraz Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 w Banku Gospodarstwa Krajowego zaciągniętych przez was, proszę państwa. To pierwszy etap konsolidacji wydatków budżetowych. Wiecie państwo, w samym BGK mamy zadłużenie na ponad 400 mld zł…</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Pani poseł, ale je powiększacie.)</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#KatarzynaKierzekKoperska">…i ono rośnie, bo to są głównie papiery dłużne. Na 2025 r. zaplanowano pierwszą spłatę w wysokości 63,2 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-125.9" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, to nie jest dyskusja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Przez 8 lat dawaliście pieniądze, ale tylko swoim, a tak się nie da prowadzić finansów publicznych, bo te czasy… Pamiętamy życie na kredyt w czasach słusznie minionych, a tak robiliście przez 8 lat. Tym budżetem wyrównujemy szanse wszystkim: najmniej zarabiającym i samorządom oraz szanse, jeśli chodzi o potrzeby społeczne — tym wszystkim, którym nie dawaliście przez ostatnie 8 lat. Ktoś najpierw musi te pieniądze zarobić. Niestety my zawsze po was spłacamy długi. Tak było w 2007 r., tak jest i teraz.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">My, tzn. Polki i Polacy, wszyscy podatnicy.</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Gruby żart.)</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Jeszcze na koniec taka refleksja. Krytykujecie deficyt. Wy, którzy zadłużyliście nas na biliony na kolejne lata, wy, którzy zgłosiliście 100 poprawek, które jeszcze bardziej by ten deficyt pogłębiły — ale to oczywiście znowu były poprawki związane z pieniędzmi dla swoich — krytykujecie ten deficyt. O co wam tak naprawdę chodzi? A najbardziej martwi mnie stan emocji pana posła Kowalskiego. Pan poseł Kuźmiuk to się chociaż tak delikatnie, niewinnie uśmiecha. A pan poseł Kowalski? Nie wiem, czy te kłamstwa go tak nakręcały w tych emocjach, ale naprawdę martwię się o stan emocji pana posła. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Krajewskiego, Prawo i Sprawiedliwość, który już nie może się doczekać, aż będzie na mównicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#JarosławKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że to wolne żarty, ponieważ, pani poseł, warto przypomnieć, że budżet państwa uchwalony w czasach Prawa i Sprawiedliwości na rok 2020 miał być budżetem bez deficytu. Szanowni państwo, i to byłoby możliwe, gdyby nie COVID, który kilka miesięcy później…</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Wybuchł.)</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#JarosławKrajewski">…wybuchł.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#JarosławKrajewski">Szanowni Państwo! Dlaczego o tym mówię? Dlatego że Prawo i Sprawiedliwość wiedziało, jak zarządzać środkami publicznymi. A co przynosi nam pierwszy rok rządów Platformy Obywatelskiej? 240 mld zł deficytu. Na drugi rok planowany deficyt to 289 mld zł. Szanowni państwo, jeżeli spojrzymy na te dochody, to przecież te 50 mld zł dochodów mniej w porównaniu do roku 2024 to jest pewnie powód do zadowolenia dla jednej grupy, może i waszych wyborców, ale to jest grupa przestępcza, która nazywa się mafią VAT-owską.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#JarosławKrajewski">To są osoby, które są zainteresowane tym, żeby osłabiać państwo, osłabiać dochody budżetowe, a niestety, jak spojrzymy na planowany budżet, na Policję, na Straż Graniczną, na służby specjalne, ponieważ o tym chciałem dzisiaj tutaj państwu powiedzieć, to ten budżet naprawdę wygląda nieadekwatnie do zagrożeń. Chciałbym przemówić tutaj do państwa sumień, że ta sprawa to jest nasze być albo nie być, bezpieczeństwo naszego państwa. Stąd państwo mówicie o wydatkach na obronę narodową. Ale ja chciałbym, żeby każdy polski parlamentarzysta wziął sobie do serca kwoty, o których mówię. W przyszłym roku w tym budżecie, gdzie będzie 289 mld zł deficytu, zaledwie 0,3% to są wydatki państwa na pięć polskich służb specjalnych, takich jak: Centralne Biuro Antykorupcyjne, Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego i Agencja Wywiadu.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#JarosławKrajewski">Szanowni Państwo! Dlaczego mówię o tym, że to jest 0,3%? Bo nie kto inny jak obecny premier Donald Tusk mówił, że żyjemy w czasach przedwojennych. Obecny prezes Rady Ministrów mówi takie słowa. To ja z tego miejsca, z mównicy w polskim Sejmie, pytam, gdzie są czyny. A jakie to są czyny? Spójrzmy najpierw na budżet Policji. Otóż budżet, który państwo zaplanowaliście, to 20 200 mln zł. Jest to budżet mniejszy w porównaniu do tego roku o 200 mln zł. Postulat ekspertów był taki, żeby budżet na Policję wyniósł 25 mld zł, żeby zabezpieczyć środki również na wynagrodzenia w sferze budżetowej, bo to nie jest tylko kwestia samych funkcjonariuszy Policji. I tutaj wzrost, który państwo proponujecie, to jest 5%, i przewidujecie w tym budżecie na przyszły rok 5-procentową inflację. Co to oznacza? To oznacza kolejne kłopoty, jeśli chodzi o znalezienie nowych funkcjonariuszy albo powrót byłych funkcjonariuszy do Policji. A dlaczego o tym mówię? Dlatego że wystarczy tylko spojrzeć. Państwo tak dużo mówicie tutaj, jak dużo robicie. No to spójrzmy. Centralne Biuro Zwalczania Cyberprzestępczości — państwo proponujecie wzrost o 0,68% przy 5-procentowej inflacji. Realny spadek, szanowni państwo. O 0,3% proponujecie zwiększyć środki dla — uwaga dla kogo — Straży Granicznej, szanowni państwo, przy 5-procentowej inflacji. Realny spadek nakładów na Straż Graniczną. To jest naprawdę szokujące, szanowni państwo. Straż Graniczna, która odpowiada za przeciwdziałanie i zapobieganie nielegalnej migracji. Straż Graniczna odpowiada za zabezpieczenie naszej granicy państwowej. I państwo w tych bardzo trudnych czasach, dlatego że mamy cały czas zagrożenia hybrydowe, mamy tę sterowaną przez Moskwę i Mińsk nielegalną migrację, próbę przerzucenia tych migrantów do Polski, mówicie o tym, że kontynuujecie to, co robiło Prawo i Sprawiedliwość? Wolne żarty naprawdę, szanowni państwo, ponieważ my wiedzieliśmy, że trzeba bardzo mocno postawić na kwestię bezpieczeństwa. Chciałbym przemówić do państwa sumień. Naprawdę warto się zastanowić, żeby nie było za późno. Trzeba zwiększyć budżety służb specjalnych, zwiększyć budżety Straży Granicznej, Policji, ale również straży pożarnej, bo tutaj też o ochotniczych strażach pożarnych mógłbym mówić, ponieważ państwo planujecie zdecydowanie mniej, niż obiecywaliście.</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#JarosławKrajewski">Szanowni Państwo! To jest fatalny budżet i tutaj tylko i wyłącznie bardzo duża refleksja po stronie rządzącej dzisiaj w większości koalicji 13 grudnia powinna skłonić rząd do zmiany priorytetów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Henryka Kowalczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#HenrykKowalczyk">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Słyszałem, że Platforma oddaje długi po Prawie i Sprawiedliwości, i nie wiem, czy śmiać się, czy płakać, czy do kabaretu to oddać. To może przypomnę, pani poseł, bo pani pewnie nie pamięta: deficyt w roku 2018 — 10,4 mld…</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Poseł Katarzyna Kierzek-Koperska: A ile poza budżetem?)</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#HenrykKowalczyk">…w roku 2019 — 13,7 mld, w 2020 — faktycznie załamanie finansów, pandemia, przez pół roku gospodarka stała, ale tylko 85 mld, w 2021 r. — 26,3, w 2022 — 12,4 mld, dorwaliście się wy w 2024 r. — 240 mld, 10 razy więcej, 20 razy więcej, na rok 2025, niektórzy już mówili, 289 mld. A w roku 2012 cały budżet, całe dochody państwa to było 287. Czyli co? Wystarczyło kilka lat, wystarczyły 2 lata. Jak wy zaczynacie rządzić, przekraczacie deficytem cały budżet z 2012 r. Polacy będą to spłacać. Na pewno ani wyborcy Platformy, ani wyborcy Prawa i Sprawiedliwości, tylko Polacy będą spłacać wasze zadłużenie po prawie 300 mld rocznie.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Tego się nie da obronić.)</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#HenrykKowalczyk">I to są fakty. Ale tak naprawdę skąd one się biorą? Wszyscy zachodzą w głowę. Prawo i Sprawiedliwość podobno kradło na masową skalę. A pieniądze były. Platforma — wyjątkowo uczciwa. A pieniędzy nie ma. Jak to się dzieje?</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobra analiza.)</u>
          <u xml:id="u-131.7" who="#HenrykKowalczyk">Spróbuję jednak zanalizować, bo to jest bardzo ciekawe. Przecież pieniądze nie powinny ginąć, nie powinny ginąć. Jest jeden element, o którym wspominał mój przedmówca, czyli wyłudzanie podatku. Gdy tylko wy zaczęliście rządzić, to oznaczało, że mafie VAT-owskie złapały powietrza. I dawaj, zgarniają. Ale pomagacie im w tym. Związki zawodowe Krajowej Administracji Skarbowej wprost piszą, że te rozwiązania, te regulacje, te rozporządzenia zachęcają do przestępstw i wyłudzania podatku. Nadal uważacie, że… Co? To nie jest krytyka Prawa i Sprawiedliwości. To są opinie ludzi od wewnątrz, którzy się tym realnie zajmują. To jest jeden element.</u>
          <u xml:id="u-131.8" who="#HenrykKowalczyk">Ale choćby podatek CIT, załamanie podatku CIT. Podatek CIT to jest oczywiście podatek dochodowy od zysku przedsiębiorstw. Na co macie wpływ? Na przedsiębiorstwa z udziałem Skarbu Państwa. Co się zrobiło? Jakby odjął instytucje finansowe i banki, to właściwie wszystkie, prawie wszystkie przeszły z zysku na straty. Orlen co prawda zachował zysk. Fakt.</u>
          <u xml:id="u-131.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Ale tylko w I kwartale.)</u>
          <u xml:id="u-131.10" who="#HenrykKowalczyk">Ale 1/20 tego, co było w poprzednim roku. 1/20. To oczywiście jest ważne, bo 200 mln a miliardy to jest ogromna różnica. Natomiast pozostałe spółki lecą na łeb na szyję: PKP Cargo, Grupa Azoty, Jastrzębska Spółka Węglowa, która sprzedaje bardzo poszukiwany na rynku węgiel koksujący, Polimex Mostostal.</u>
          <u xml:id="u-131.11" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: KGHM.)</u>
          <u xml:id="u-131.12" who="#HenrykKowalczyk">Orlen wymieniałem. Tu jeszcze jest odrobina zysku. Żeby chociaż jeszcze konsumenci docenili, że paliwo po 5,19 zł. Trudno, Orlen zyski stracił. Ale ani paliwa po 5,19 zł… Wręcz odwrotnie: po 6,40 zł i zysku nie ma.</u>
          <u xml:id="u-131.13" who="#komentarz">(Głos z sali: A teraz nawet kawa będzie droższa.)</u>
          <u xml:id="u-131.14" who="#HenrykKowalczyk">Kawa jeszcze będzie droższa, bo musimy kontrybucję na Owsiaka płacić. Ja nie chcę płacić kontrybucji na Owsiaka, bo on niestety niewielką część pieniędzy daje na pomoc, a za resztę robi kampanię wyborcom Platformy.</u>
          <u xml:id="u-131.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Na walkę z sepsą.)</u>
          <u xml:id="u-131.16" who="#HenrykKowalczyk">Wiem, że odpłacacie mu się za kampanię wyborczą, którą robił. Oczywiście PKW tego nie widzi, w głosowaniu przyjęła, że akurat tu problemu nie ma. Gdzie indziej problemy za to widzi.</u>
          <u xml:id="u-131.17" who="#HenrykKowalczyk">To są też te przyczyny. Wyniki finansowe spółek Skarbu Państwa — to się przenosi, szanowni państwo, nie tylko na spółki Skarbu Państwa, bo przecież to jest powiązanie. To jest konglomerat powiązań. Wobec tego skąd mają być zyski, jak się dusi w ten sposób gospodarkę, wyłudza się podatki?</u>
          <u xml:id="u-131.18" who="#HenrykKowalczyk">Jeszcze kolejna rzecz, na którą chciałbym zwrócić uwagę, skoro jeszcze odrobina czasu jest. To jest taka sytuacja, że wy niestety niszczycie inwestycje, które mogłyby przynosić dochody. Tu chciałbym zwrócić uwagę na jeden element, a właściwie na dwie duże inwestycje. Kontenerowy port w Świnoujściu. Każdy wie — a jak nie wie, to może się dowie — że jednak kraj, który przyjmuje towary spoza Unii Europejskiej, ma 20% dochodów w cłach. Nie jest dziwne, że trwa konkurencja między krajami Unii Europejskiej o to, do którego kraju jako pierwszego te towary trafią, bo później wewnątrz Unii już cła nie ma. Wobec tego za naszych czasów cło i te przychody — już nie mówię, o podatku VAT i innych — bardzo mocno rosły. A to jest wielki tort, jeśli chodzi o Unię Europejską. To jest cło, które w 2021 r. wynosiło prawie 25 mld euro, z tego oczywiście 20% trafia do kraju, czyli to jest prawie 6 mld euro. Polska w 2022 r. według informacji Krajowej Administracji Skarbowej 4,5 mld zł z tego uzyskała — niebagatelna kwota. Wyobraźmy sobie, jaka ta kwota mogłaby być, gdybyśmy mieli rozwinięty transport — morski w największej części. Bo Niemcy z tego tytułu mają 22 mld zł, czyli pięć razy więcej. No to dlaczego się teraz dziwimy, że hamujemy rozwój portu kontenerowego w Świnoujściu. Przecież Hamburg musi mieć swoje należne dochody, Niemcy mają należne dochody. A my wyzbywamy się tego. To jest naprawdę sabotaż gospodarczy, to jest sabotaż. To są działania przeciwko własnemu krajowi, przeciwko dochodom własnego kraju.</u>
          <u xml:id="u-131.19" who="#HenrykKowalczyk">Centralny Port Komunikacyjny. Teraz import jest też prowadzony drogą lotniczą, szczególnie jeśli chodzi o elektronikę i specjalne rzeczy, np. medykamenty itd. Duża część importu odbywa się drogą lotniczą. CPK spowodowałoby pewnie, że ten transport trafiałby jako pierwszy do Polski. To my byśmy mieli udział w podatku od tych towarów, w tym cle, które się nakłada. A tak to co? Nawet do nas sprowadzone produkty elektroniczne czy inne trafiają do portów, do Frankfurtu, do innego. Do nas się przywiezie, już nic z tego nie mamy. O to chodzi. Po to się nie rozwija tych strategicznych inwestycji infrastrukturalnych typu port w Świnoujściu, typu CPK. Już pomijam pasażerów i innych, bo tak niestety to wygląda. Przedtem słyszeliśmy: LOT to w ogóle na sprzedaż był za waszych czasów, już ledwo żył.</u>
          <u xml:id="u-131.20" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda, 400 mln wsparcia.)</u>
          <u xml:id="u-131.21" who="#HenrykKowalczyk">No ale był już przeznaczony na sprzedaż. Natomiast teraz, za poprzedni rok — 1 mld zł zysku netto. Nie wiadomo, zobaczymy jeszcze za 2 lata, jak za waszych rządów będzie wyglądał LOT. Pewnie tak jak te spółki, które wykorzystałem.</u>
          <u xml:id="u-131.22" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Poczta Polska — sobie przypomnij.)</u>
          <u xml:id="u-131.23" who="#HenrykKowalczyk">Efektem tego wszystkiego jest oczywiście to, że omówiony tu bardziej szczegółowo NFZ praktycznie leży i kwiczy, nie ma pieniędzy na nic. Wobec tego proponujemy tutaj — skoro już NFZ jest rozłożony, bo przecież to są dochody z płac — ratować szpitale. W tej chwili na 22 mld zł są zadłużone szpitale powiatowe — zatrzymywane operacje, programy lekowe itd., powtórnie wprowadzane limity, które już zostały zniesione. Wobec tego proponujemy tu dość istotną poprawkę, jeśli chodzi o wsparcie służby zdrowia, poprzez podniesienie wpływów z podatków. Nie rozumiem, dlaczego akurat wpływy z podatków nie mają rosnąć proporcjonalnie do wzrostu gospodarczego, do wzrostu płac itd. Nie bardzo to rozumiem, chyba że rzeczywiście coś jest na rzeczy, to, o czym przedtem mówiłem.</u>
          <u xml:id="u-131.24" who="#HenrykKowalczyk">Druga rzecz, druga poprawka, dość istotna, dotyczy wynagrodzeń w administracji publicznej, bo przy 5-procentowej skali to jest żadne wynagrodzenie…</u>
          <u xml:id="u-131.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Dla policjantów.)</u>
          <u xml:id="u-131.26" who="#HenrykKowalczyk">…to jest właściwie obniżenie, to jest inflacja, ale nie nadąża w żaden sposób za wzrostem wynagrodzeń w sferze przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-131.27" who="#HenrykKowalczyk">Dlatego te dwie istotne poprawki i jeszcze kilkadziesiąt innych, już pomniejszych, które omawiali moi przedmówcy, składam dzisiaj na ręce pani marszałek. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.28" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Janusza Cichonia, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JanuszCichoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministry! Panowie Ministrowie! Białe nie jest białe, a czarne nie jest czarne, nikt nam tego nie udowodni — przypomnę słowa prezesa. A ze swej strony chciałbym występującym dzisiaj, reprezentującym opozycję, zwłaszcza PiS, posłom zadedykować taką maksymę: jeśli mijasz się z prawdą, to się jej przynajmniej ukłoń.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JanuszCichoń">Popatrzmy na to, co z tej trybuny dzisiaj mówiliście, np. jeśli chodzi o wzrost gospodarczy. W jakim stanie zostawiliście nam państwo? Otarliśmy się tak naprawdę o recesję. Techniczna recesja w 2023 r. co najmniej w dwóch kwartałach, a wzrost gospodarczy o 0,1%.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Wypowiedzi poza mikrofonem, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: No dobrze, ale kontekst.)</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#JanuszCichoń">W 2015 r. oddawaliśmy wam rządy — 4,4%. Zamiast wykorzystać wzrost gospodarczy, dobrą koniunkturę, z jaką mieliśmy do czynienia, wy przejadaliście środki i w trudnych czasach ich nam wyraźnie zabrakło.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Pan to powie ludziom.)</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#JanuszCichoń">Przypomnę, że mimo kryzysów, i kryzysu finansowego 2008 r., i kryzysu w strefie euro, my osiągnęliśmy w czasie naszych rządów wzrost ponad 20-procentowy skumulowany, a Unia Europejska w tym czasie miała wzrost na poziomie 0,7%.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Jak to się przełożyło…)</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#JanuszCichoń">Przejedliście ten wzrost.</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#JanuszCichoń">Pan poseł Kuźmiuk rozdziera szaty…</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Wszystkie mam całe.)</u>
          <u xml:id="u-133.11" who="#JanuszCichoń">…wszystko na to wskazuje, i straszy Polaków tym, co się dzieje, jeśli chodzi o perspektywy rozwoju gospodarczego. 3,9% — taki jest plan na przyszły rok. W tym roku 3% i wszystko wskazuje na to, że on zostanie wykonany, także najnowsze prognozy Komisji Europejskiej na to wskazują.</u>
          <u xml:id="u-133.12" who="#JanuszCichoń">Inflacja. W jakim stanie zostawiliście nam państwo? W 2015 r. deflacja, która korzystna nie jest, ale w 2023 r. — 11,4%.</u>
          <u xml:id="u-133.13" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Kontekst, panie pośle, kontekst.)</u>
          <u xml:id="u-133.14" who="#JanuszCichoń">Zmora dla gospodarstw domowych i dla firm. Ale wy tę inflację hodowaliście, bo ona była korzystna z punktu widzenia waszych dochodów, waszych dochodów budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-133.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle, odrobinę uczciwości.)</u>
          <u xml:id="u-133.16" who="#JanuszCichoń">Teraz dziwicie się państwo, że wobec prognozy inflacji, którą wy przyjęliście w założeniach do budżetu na rok 2024 na poziomie 6,6%, spodziewamy się, że średnioroczna inflacja będzie wynosiła na koniec roku 3,7%. Trudno, żeby to nie miało skutku, jeśli chodzi o dochody podatkowe. One siłą rzeczy są niższe od przewidywanych. Ale warto pamiętać o tym, że one wyraźnie rosną, z całkiem przyzwoitą, dobrą dynamiką. A wy próbujecie przekłamywać fakty.</u>
          <u xml:id="u-133.17" who="#JanuszCichoń">Nawiasem mówiąc, jeśli chodzi o waloryzację emerytur, którymi tak się martwicie, ona była wysoka właśnie dzięki inflacji. Przy mniejszej inflacji naturalną rzeczą jest to, że ona jest niższa. Taką przyjęliśmy i wy też przyjmowaliście formułę. Dzisiaj rozdzieracie szaty w obronie emerytów, nie pamiętając o tym, że tak naprawdę waloryzacja jest w następstwie inflacji…</u>
          <u xml:id="u-133.18" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: 20% wzrostu płac.)</u>
          <u xml:id="u-133.19" who="#JanuszCichoń">…i ta waloryzacja nigdy nie dogoni inflacji. Realne dochody gospodarstw domowych, także emerytów i rencistów, spadały. Najlepszym dowodem tego jest to, co się dzieje z ubóstwem w Polsce. Skrajne ubóstwo wynosi 6,6%. Tak naprawdę 8 zmarnowanych lat. Niższe było w 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-133.20" who="#JanuszCichoń">Co się dzieje, jeśli chodzi o polską demografię? Chwalicie się bezrobociem, o tym za chwilę. O 800 tys. ubyło nam Polek i Polaków w trakcie waszych rządów, a dzietność w 2023 r. wynosiła 1,16. Co to oznacza? To oznacza, że statystyczna, taka hipotetyczna polska kobieta rodząca wedle określonego wzorca płodności urodzi 1,16 dziecka. Prosta zastępowalność pokoleń to 2,1. Doprowadziliście do kompletnego załamania, nie trafiając z programami społecznymi, które miały służyć poprawie sytuacji demograficznej.</u>
          <u xml:id="u-133.21" who="#komentarz">(Porusznie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-133.22" who="#JanuszCichoń">My to dzisiaj robimy.</u>
          <u xml:id="u-133.23" who="#JanuszCichoń">Mówiliście o długu, wybielając się nieco, to przypomnę, że dług według ESA w standardach europejskich to w 2015 r. — 919 mld zł, w 2023 r. — 1 691 772 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-133.24" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: W relacji do PKB, tak się podaje.)</u>
          <u xml:id="u-133.25" who="#JanuszCichoń">Do tego rentowności obligacji w 2015 r. — 2,69%, w 2023 r. — 5,54%, a przejściowo nawet 9%. Za chwilę o tym powiem, wrócę do tego…</u>
          <u xml:id="u-133.26" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Nie zdąży pan.)</u>
          <u xml:id="u-133.27" who="#JanuszCichoń">…objaśniając to, co się dzieje, jeśli chodzi o deficyt. Ale jeszcze jeden element, jeden wskaźnik: inwestycje. Inwestycje, które… Opowiadacie o nich bardzo ochoczo, frazesów macie mnóstwo, natomiast przypomnę, że za naszych czasów ani razu, mimo dwóch kryzysów, nie spadliśmy poniżej 20%, jeśli chodzi o udział inwestycji w naszym PKB. A trudno sobie wyobrazić lepsze życie Polaków bez inwestycji. Cięcia inwestycji, których dokonaliście, to podcinanie gałęzi, na której siedzimy. Obiecywaliście 25%, nigdy się nawet do 20% nie zbliżyliście. Ostatni rok waszych rządów to 17%, ale spadaliście do granicy 16%, opierając wzrost gospodarczy na konsumpcji, i to konsumpcji tak naprawdę na kredyt, mimo znakomitej koniunktury, z jaką mieliście do czynienia.</u>
          <u xml:id="u-133.28" who="#JanuszCichoń">Jeszcze jedna rzecz, bo krokodyle łzy lejecie, jeśli chodzi o Trybunał Konstytucyjny. Przypomnę wam, że w gruncie rzeczy to wy go zlikwidowaliście.</u>
          <u xml:id="u-133.29" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Konstytucja.)</u>
          <u xml:id="u-133.30" who="#JanuszCichoń">Przestał wypełniać swoje konstytucyjne zadania, przestał służyć obywatelom, służy tylko i wyłącznie politycznie. Mówię o zadaniach, które wy mu zlecacie, co widać, nawiasem mówiąc, w ostatnich miesiącach.</u>
          <u xml:id="u-133.31" who="#JanuszCichoń">Odnośnie do deficytu, to przypomnę, że rekordowe koszty obsługi zadłużenia odziedziczyliśmy po was. To zaciągnięte przez was długi. Rentowności i koszty obsługi zadłużenia — jeszcze ważniejsza kwestia i przesłanka wskazująca na to, że ten deficyt jest taki duży. To spłata zaciąganych przez was poza budżetem zobowiązań, zadłużenia. Mówię tutaj o Polskim Funduszu Rozwoju i o Banku Gospodarstwa Krajowego. Do tego dochodzi okradanie samorządów z ich dochodów i rachunek krzywd, który przeprowadziliśmy.</u>
          <u xml:id="u-133.32" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Teraz okradacie.)</u>
          <u xml:id="u-133.33" who="#JanuszCichoń">Musieliśmy to wyrównać i przynajmniej próbujemy naprawić. Do tego dochodzi ochrona zdrowia, w której przesuwaliście pieniądze z budżetu, zmniejszaliście wydatki budżetowe, ograniczając w NFZ możliwość realizacji świadczeń zdrowotnych. Doprowadziło to do takiej sytuacji, jaką mamy — 16,5 mld zł straty w 2023 r. Taki spadek zafundowaliście nam w służbie zdrowia. I jeszcze dodatkowo te 16,5 mld zł w całości pokryto z funduszu zapasowego, bez żadnej…</u>
          <u xml:id="u-133.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Likwidujecie szpitale.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#JanuszCichoń">To nie jest wszystko. Tak naprawdę w dużej mierze ten deficyt budżetu państwa, z którym mamy do czynienia, zawdzięczamy właśnie wam. To jest spadek po PiS-ie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale pan powiedział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#MonikaWielichowska">Szanowni Państwo! Do pytań zapisało się prawie 60 parlamentarzystów. Przez chwilę rozważałam czas pół minuty, ale zrobimy oczywiście minutę. Chciałabym państwa prosić i z wami się umówić, żeby minuta była minutą, a nie minutą dwadzieścia, ponieważ będę wyciszać mikrofon. Możemy się tak umówić?</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale czas mamy do godz. 16.)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#MonikaWielichowska">No właśnie, czas mamy do godz. 16 i mamy prawie 60 parlamentarzystów, dokładnie 56 osób zapisało się do pytań.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam jako pierwszego pana posła Artura Szałabawkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-136.6" who="#MonikaWielichowska">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#ArturSzałabawka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam takie pytanie: Ile pieniędzy zostało zabezpieczone w budżecie państwa na pomoc dla PKP Cargo, PKP Cargotabor? Wiem, że nic nie zostało zabezpieczone. Dlaczego? Bo Polska nie zwróciła się o pomoc publiczną do Komisji Europejskiej, gdzie ma takie piękne przełożenia. A dlaczego się nie zwróciła? Ano dlatego, szanowni państwo, że w tym czasie Niemcy wystąpili do Komisji Europejskiej o pomoc publiczną dla Deutsche Bahn Cargo — 1900 mln euro. Na co? Na restrukturyzację. Czytaj: jak restrukturyzacja, tzn. że ekspansja. Ekspansja gdzie? Na tereny polskie. Tak że, szanowni państwo, mamy do czynienia z taką sytuacją, że polski rząd nie dba o polską kolej, natomiast pomaga dbać o niemiecką kolej na terenach Polski. Dziękuję ślicznie.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#MonikaWielichowska">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#KrystynaSkowrońska">Elegancki wykład pana posła Cichonia. Ale ja bym chciała powiedzieć o tym — jeżeli państwo nie rozumiecie — co zostawiliście.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Rozumiemy.)</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#KrystynaSkowrońska">Zarządzanie środkami publicznymi — świetne. Respiratory, maseczki, agregaty prądotwórcze, „Polskie szwalnie” — 200 mln zł w Stalowej Woli stracone, NCBR, obiecane 18 śmigłowców zakupionych w Mielcu. Ile kupiono? Pamiętacie państwo? Zadłużenie z 900 mld zł podwoiliście do prawie 1800 mld zł. Zakup wydawnictw przez Orlen za kwotę wyższą o 70 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#KrystynaSkowrońska">Pani minister, pytam o większe pieniądze dla samorządów. Wielokrotnie zwracałam się z tej mównicy w sprawie ujęcia wody dla miasta Mielca.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#KrystynaSkowrońska">Pytanie: Jak samorządy będą mogły aplikować o środki na inwestycje w zakresie ujęć wody? Jest to dla mnie i dla mojego miasta niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Rafała Kasprzyka, Polska 2050 — Trzecia Droga. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani minister finansów. Kilka dni temu komitet stały Rady Ministrów odrzucił projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie obliczania algorytmu przekazywania środków z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym. To oznacza, że w tym roku nie wpłyną środki finansowe obiecane jednostkom wspierającym osoby najsłabsze, osoby z niepełnosprawnościami, uczestników WTZ-etów, ZAZ-ów i innych jednostek, którzy wymagają ze strony opiekunów ogromu pracy, zaangażowania i doświadczenia. Pracownicy WTZ-etów, ZAZ-ów oraz innych placówek czują się w tej chwili pokrzywdzeni i pominięci w wyniku tej sytuacji. Dlatego proszę o konkretną informację, kiedy zostanie przyjęty nowy algorytm i kiedy środki finansowe popłyną do wspomnianych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Jednocześnie serdecznie pozdrawiam Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Specjalnej Troski z Tucholi. Dziękuję wam za ciężką pracę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Wielokrotnie w czasie debaty pojawiała się kwestia realizacji rządowego programu Polski Ład w różnych odsłonach dotyczących inwestycji. Chciałbym prosić o odpowiedź na piśmie na pytanie, jakie środki zostały zaangażowane we wszystkich edycjach tego rządowego programu i ile środków finansowych zostaje do spłacenia od br. do wyczerpania realizacji tego programu.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#TadeuszTomaszewski">Drugie pytanie dotyczy sprawy dofinansowania funkcjonowania warsztatów terapii zajęciowej oraz zakładów aktywności zawodowej. W tej sprawie na Radzie Ministrów stanął projekt rozporządzenia firmowanego przez pełnomocnika rządu do spraw osób z niepełnosprawnościami, który przewidywał możliwość zwiększenia dofinansowania od 1 lipca, ale został zwrócony do wnioskodawcy. Jaki jest obecny stan i kiedy będą podniesione te dopłaty? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam proste pytanie, które przy każdej debacie budżetowej będziemy zadawać dopóty, dopóki nie zrealizujecie swoich obietnic. Gdzie jest kwota 60 tys. zł wolna od podatku? Gdzie jest rozprawienie się z podatkiem Belki? Gdzie są wszystkie inne obietnice podatkowe, które złożyliście w kampanii wyborczej? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#WitoldTumanowicz">My jako Konfederacja złożyliśmy przecież takie projekty, one czekają. Możemy razem je przegłosować, nawet jeśli będzie opór ze strony waszego koalicjanta z lewej strony. Możemy to zrobić. Możemy spełnić te obietnice, którymi zresztą omamiliście Polaków. Oni wam zaufali. Jak się okazuje, nie kwapicie się do tego, aby je realizować. Zacznijmy w końcu realnie pracować. Zacznijmy obniżać podatki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WładysławDajczak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Projekt budżetu przygotowany na rok 2025 mrozi krew w żyłach. To opinia jednego z niezależnych ekspertów ekonomistów, który mówi, że ten deficyt, który w tym budżecie jest zapisany, jest gigantyczny, niespotykany, a mimo to na nic nie ma pieniędzy. Nie ma pieniędzy na służbę zdrowia, nie ma pieniędzy dla osób niepełnosprawnych, na funkcjonowanie służb mundurowych.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WładysławDajczak">Drodzy Państwo! Oszukaliście samorządy. Ta wspaniała ustawa, która miała zapewnić im doskonałe finansowanie, jak się okazuje, kilku dużym miastom, owszem, zapewniła, ale wszystkie małe samorządy, małe miasta właśnie kończą ostatnie inwestycje za pieniądze, które otrzymały od rządu Prawa i Sprawiedliwości. Oszukaliście ludzi, ponieważ o tej zapowiedzi podstawowej reformy, czyli kwoty wolnej od podatku, nawet już nie wspominacie. Pani minister, dlaczego chociażby nie rewaloryzujecie kwoty wolnej, progów podatkowych? De facto podnosicie ludziom pieniądze. Ten budżet jest świadectwem bezradności koalicji 13 grudnia w racjonalnym zarządzaniu finansami publicznymi.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle. Mieliśmy umowę.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Nowaka, ale go nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Stracha, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PiotrPawełStrach">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Patrząc na wskaźniki, mamy budżet wojenny, bo w stosunku do wydatków to jest 20%, a w stosunku do przychodów — 30% wydatków. Dla porównania Federacja Rosyjska wydaje 40%. Jeśli państwo się teraz kłócicie o wydatki, o deficyt i takie szczegóły, to zwróćcie uwagę, że my postawiliśmy w tym momencie praktycznie wszystko na obronność. Niech da nam to wszystkim do myślenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Grzyba, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#AndrzejGrzyb">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Ministrowie! W pełni zgadzam się z opinią pana posła Stracha dotyczącą wysiłków, które podejmujemy jako państwo w zakresie wydatków na obronność, i to zarówno tych, które są bezpośrednio finansowane z budżetu, jak i tych, które są finansowane z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych. To jest ogromny wysiłek polskich podatników, polskich obywateli i to odbywa się w konsensusie. Powinniśmy o tym pamiętać, kiedy mówimy o wzroście deficytu, bo przecież ten wzrost deficytu jest również spowodowany tymi wydatkami na obronność.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#AndrzejGrzyb">Natomiast jedna sprawa szczegółowa dotyczy dużych inwestycji związanych z ochroną przeciwpowodziową. Od wielu lat taką inwestycją jest zbiornik Wielowieś Klasztorna i drugi zbiornik Myscowa, który ma być zbiornikiem suchym. W moim przekonaniu brak decyzji w ostatnich latach w tej sprawie i jednocześnie brak zapowiedzi, że będą one finansowane m.in. ze środków w ramach Polskiego Ładu, sprawiają, że ta inwestycja się bardzo oddala. Ona jest niezmiernie potrzebna. Wielowieś Klasztorna, południowa Wielkopolska i wszystko to, co jest związane z zabezpieczeniem m.in. miasta Kalisza przed powodzią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim wystąpi pan poseł Krzysztof Mulawa, pozwólcie państwo, że pozdrowię i przywitam grupę aktorów, śpiewaków, piosenkarzy, muzyków, którzy współpracują ze Stowarzyszeniem Kulturalnym „Krajobrazy” w Legnicy. Artyści przybyli na zaproszenie posła Tadeusza Samborskiego. Serdecznie państwa witamy.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam już pana posła Krzysztofa Mulawę, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nieobecny Panie Ministrze! Ogromny deficyt budżetowy: 289 mld zł. Muszę zadać pytanie i nawet chcę zadać pytanie, komu w ministerstwie przyszło do głowy, żeby przeznaczać 107 mln zł na integrację cudzoziemców w obliczu tak wysokiego deficytu budżetowego. No doprawdy to zdumiewa, że chcemy zapraszać imigrantów i zapraszamy ich dzięki sobotażystom operującym na granicy polsko-białoruskiej. Później, jak ci sabotażyści doprowadzą do tego, że nielegalnie przekraczający naszą granicę ludzie staną się uchodźcami, to na tych uchodźców będziemy w konsekwencji przeznaczali horrendalne kwoty. Kto wpadł na taki horrendalny pomysł, pani minister?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MonikaWielichowska">Kolejne pozdrowienia. Serdecznie pozdrawiam młodzież z Zespołu Szkół nr 1 im. Władysława Grabskiego w Lublinie. Uczestniczycie w zajęciach, jak rozumiem technik informatyk, i jesteście w Sejmie na zaproszenie wiceminister Joanny Muchy. Serdecznie was wszyscy witamy.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Artura Chojeckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#ArturChojecki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#ArturChojecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pola Grunwaldu, muzeum bitwy grunwaldzkiej, wzgórze katedralne we Fromborku, gdzie pracował Mikołaj Kopernik, zamek olsztyński, gdzie również tworzył Mikołaj Kopernik — te trzy różne zabytki łączy to, że leżą na Warmii i Mazurach. Chciałem zapytać o lokalną kwestię, o budżet wojewódzkiego konserwatora zabytków. W 2023 r. wydatkowano z tego budżetu m.in. na te właśnie zabytki ponad 6 mln zł. Dzisiaj budżet wojewódzkiego konserwatora zabytków to tylko 900 tys. zł. Tych pieniędzy w takim regionie jak Warmia i Mazury — gdzie zabytków jest bardzo dużo, jest to region o jednym z największych nasyceń, jeśli chodzi o zabytki — jest o wiele, wiele za mało.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#MonikaWielichowska">Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#MonikaWielichowska">Czy jest pan poseł Kamil Wnuk, Polska 2050 — Trzecia Droga?</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#komentarz">(Poseł Kamil Wnuk: Już idę, pani marszałek.)</u>
          <u xml:id="u-156.5" who="#MonikaWielichowska">Jest, zapraszam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#KamilWnuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! Przede wszystkim Drodzy Zagłębiacy! Dla mnie kluczowe w budżecie państwa są przede wszystkim środki wydane na budownictwo mieszkalne, na ochronę zdrowia, szczególnie tego zdrowia psychicznego, na asystencję społeczną osób niepełnosprawnych, na obronność naszego państwa, o czym już było dzisiaj bardzo dużo mówione, ale także na wsparcie dla przedsiębiorców. Natomiast w swojej wypowiedzi chciałem poruszyć nie te tematy, o których wszyscy tutaj mówiliście, tylko tematy lokalne dotyczące mojego regionu, w którym mieszkam.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#KamilWnuk">W ramach planowanych inwestycji kolejowych niestety są pominięte kwestie dotyczące Dąbrowy Górniczej, Sosnowca czy Jaworzna. Są na liście rezerwowej, dlatego liczę, że to się zmieni. Chciałem przede wszystkim powiedzieć o infrastrukturze jako członek Komisji Infrastruktury. Jestem niezmiernie zadowolony z tego, że w budżecie jest projekt obwodnicy Szczekocin i Goleniów w powiecie zawierciańskim, co jest bardzo potrzebne, ale przede wszystkim węzła Klimontów w Sosnowcu. Było to w 2019 r. obiecane przez ministra Adamczyka. Zostało dotrzymane, a także realizowane. Serdecznie dziękuję w imieniu mieszkańców całego Zagłębia panu ministrowi Koperskiemu i ministrowi Klimczakowi. Dzięki bardzo. Zrobili to, co było obiecane, a nie zostało zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Boguckiego. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Barbarę Dolniak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#MonikaWielichowska">Szykuje się pan poseł Włodzimierz Skalik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Każdy z nas chce szybkiego, sprawnego rozstrzygnięcia sprawy. Ale to szybkie rozstrzygnięcie jest zależne nie tylko od dobrego prawa, odpowiedniej liczby sędziów, pracowników administracyjnych, pracowników sądowych, ale także od informatyzacji. Informatyzacja to jeden z istotnych, jeżeli nie najistotniejszych elementów sprawnego i szybkiego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości. Mówiliśmy niedawno na tej sali o e-doręczeniach i wszyscy byliśmy zgodni, że jest to niezbędne, potrzebne do prawidłowego funkcjonowania różnych dziedzin naszego życia. W związku z tym mam pytanie. Wiem, że ono jest szczegółowe i może nie znacie państwo dzisiaj odpowiedzi, więc proszę o odpowiedź na moje pytanie ewentualnie na piśmie. Jaka kwota jest przewidziana przez rząd właśnie na informatyzację wymiaru sprawiedliwości? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#MonikaWielichowska">Szykuje się pan poseł Gróbarczyk, ale go nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#MonikaWielichowska">To szykuje się pani Pępek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! W ciągu ostatnich 10 lat Polacy zostali ograbieni na kwotę 170 mld zł przez system handlu emisjami CO2. Kwoty te z roku na rok rosną, bo w ubiegłym roku to była suma ponad 24 mld zł. To jest główna przyczyna tego, że w Polsce mamy najwyższe ceny energii elektrycznej w Europie. To jest przyczyna upadku wielu firm. Ponieważ nie macie zamiaru wypowiedzieć Zielonego Ładu, chcecie dalej kroić Polaków przy handlu energią elektryczną, mam pytanie: Na co konkretnie planujecie wydawać te dziesiątki miliardów w 2025 r.? Który resort będzie decydował o tych wydatkach? Chcę się również dopytać, czy macie zamiar nadal wspierać militarnie Ukrainę miliardami złotych w 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Pępek, ponieważ nie widzę pana posła Gróbarczyka.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#MonikaWielichowska">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! PiS zadłużał bezczelnie Polaków, ukrywając dług poza budżetem.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bezczelne kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#MałgorzataPępek">Teraz wielki krzyk, że deficyt na 2025 r. jest wysoki. A kto jest temu winny? Kto, jak nie PiS? Przecież to wy rządziliście przez ostatnie lata. Nie dostaliście pieniędzy z KPO, a już na tę okoliczność zadłużyliście się na połowę tej kwoty.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#MałgorzataPępek">Wzmocnienie bezpieczeństwa, przyspieszenie rozwoju gospodarczego i realne wsparcie dla obywateli — taki jest budżet na 2025 r. Jest to budżet odpowiedzialny i dostosowany do czasów, w których żyjemy. Mniej pieniędzy na Kancelarię Prezydenta, pseudo-Trybunał Konstytucyjny, IPN, za to więcej na ochronę zdrowia, obronność, budownictwo mieszkaniowe, rentę wdowią, program „Aktywny rodzic” i inne ważne programy społeczne. Tego oczekuje od nas społeczeństwo i my to konsekwentnie realizujemy.</u>
          <u xml:id="u-163.4" who="#MałgorzataPępek">Mam jednak pytanie dotyczące środków na naukę i szkolnictwo wyższe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MałgorzataPępek">Jaki jest powód powstałej dysproporcji w stosunku do roku 2024? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Ryszarda Wilka. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#MonikaWielichowska">Pana posła Dariusza Mateckiego również nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o ten budżet, nie sposób nie przyznać, że jako państwo co najmniej od dekady wydajemy ponad stan. W debacie publicznej często pada argument dotyczący dobrobytu państw skandynawskich, w tym Szwecji. Jest ona kojarzona z państwem socjalnym, chcielibyśmy tak jak ona, ale mało kto wie, że poziom, udział państwa w szwedzkiej gospodarce jest mniejszy niż w przypadku Polski. Może warto wziąć z niej przykład, bo w ogóle udział państwa w gospodarkach krajów unijnych wynosi średnio 10%, podczas gdy w Polsce aż 30%. To tendencja rodem z socjalizmu, że państwo chce mieć nad wszystkim kontrolę. W kapitalizmie państwo nie musi się wtrącać w gospodarkę, z korzyścią dla gospodarki i wolności, a także dla budżetu, czyli dla nas wszystkich. Naprawdę jest masa niestrategicznych instytucji, które możemy urynkowić — wystarczy tylko chcieć. Są oczywiście i minusy takiego rozwiązania, bo nagle nie będzie miejsc dla niektórych znajomych i ci znajomi pewnie spytają, jak żyć na swoim, a nie na państwowym, ale na odpolitycznieniu i urynkowieniu zyskamy wszyscy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#KlaudiaJachira">…a przede wszystkim budżet, który po rządach PiS-u ledwo zipie.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#EwaLeniart">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Budżet szkolnictwa wyższego i nauki zaplanowany na 2025 r. wynosi 42,5 mld zł, czyli niespełna 3,8% więcej niż w przypadku tego, który jest przewidziany na 2024 r. Nie wystarczy środków na pokrycie skutków inflacji. Niestety nie będzie pieniędzy na wyższe subwencje dla uniwersytetów, niespecjalnie wystarczy na pokrycie podwyżek dla nauczycieli akademickich, a nawet na podniesienie głodowych stypendiów doktoranckich.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#EwaLeniart">Chciałam zapytać: Czy wreszcie dojdzie do podpisania umowy dotacyjnej na realizację szpitala uniwersyteckiego w Rzeszowie na kwotę 300 mln zł? Czy znajdą się środki finansowe niezbędne do rozbudowania kampusu uniwersyteckiego, w związku z którymi została złożona stosowna poprawka mniejszości? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Budżet przyniesiony przez ministra finansów, nieobecnego — nie dziwię się, że go nie ma, bo chyba spaliłby się ze wstydu, gdyby usłyszał to, co mamy do powiedzenia na jego temat — to jest budżet, który odzwierciedla sytuację finansów publicznych i gospodarki naszego kraju. Tak jak powiedział poseł Kuźmiuk, jeszcze nikt, żaden minister finansów w historii Rzeczypospolitej Polskiej, nie przyniósł do Sejmu tak katastrofalnego budżetu, gdzie deficyt wynosi prawie 50%. Polski Sejm jeszcze nigdy nie rozpatrywał takiego projektu. Te zadania, które wykazujecie państwo w budżecie, będą realizowane na kredyt. Przez wiele lat każdy z nas oraz wiele kolejnych pokoleń, my wszyscy będziemy spłacać ten budżet.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Zapytam słowami pani poseł Pępek: Dlaczego tak bezczelnie kłamiecie i zadłużacie nasz kraj? Mało, że kłamiecie i zadłużacie, to jeszcze prowadzicie kreatywną księgowość. Przyznaliście, że dochody budżetu państwa się zmniejszają…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">…a sami planujecie dochody z VAT na poziomie 17%, podczas gdy w tym roku jest to niewiele ponad 4%.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#KrzysztofHabura">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Przyszłoroczny budżet to niewątpliwie trudny budżet z bardzo dużym deficytem i to jest fakt. Faktem jest również, że nie jest to widzimisię rządu, ale wypadkowa szeregu uwarunkowań, choćby takich jak konieczność realizacji już istniejących zobowiązań: 800+, obsługi długu emerytur trzynastej i czternastej — 170 mld zł — oraz nowych prospołecznych projektów, jak babciowe, dodatek do renty socjalnej, renta wdowia, dodatkowe pieniądze dla samorządów czy in vitro. To także efekt nieudacznictwa, rozdawnictwa i setek afer za rządów PiS, które kosztowały Polaków grube miliardy złotych, które teraz musimy wszyscy spłacać.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#KrzysztofHabura">Poseł Czarnek, który przemawiał z tej trybuny, powiedział, że Polacy są niezadowoleni z rządów koalicji 15 października…</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#KrzysztofHabura">…a słyszał o tym w Aleksandrowie i w Pabianicach. Ale ja jestem z Pabianic i wiem, że na tych spotkaniach byli tylko działacze PiS-u.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#KrzysztofHabura">Drodzy Państwo! To jest jeden z jaskrawych przykładów zakłamania, hipokryzji i manipulacji z waszej strony.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle: kropka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Gołojucha, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pocieszaj się!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#KazimierzGołojuch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Mam kilka pytań do pana ministra finansów. Pierwsze pytanie: Czy są zabezpieczone środki na zadanie pod nazwą: rozbudowa Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. Fryderyka Chopina w Rzeszowie w zakresie onkologii w Świlczy? Drugie pytanie: Czy dotacja na rozbudowę, modernizację i doposażenie szpitala specjalistycznego w Brzozowie z Funduszu Medycznego będzie podtrzymana? Kolejne pytanie dotyczy szpitali powiatowych, które są zadłużone na 22 mld zł. Te szpitale potrzebują pilnego wsparcia. Czy rząd przyjmie poprawkę PiS-u zwiększającą środki na szpitale powiatowe? To jest kolejne pytanie. Następne dotyczy samorządów terytorialnych. Samorządy te cierpią na brak środków inwestycyjnych. Te środki, które jeszcze są, są z Polskiego Ładu. Czy rząd przewiduje kontynuowanie takiego programu? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Teresę Pamułę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#TeresaPamuła">Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Rząd przygotował reformę służb skarbowo-celnych. Chciałabym zapytać panią minister, czy rozporządzenie, które weszło w życie z dniem 1 sierpnia, przyczyniło się do zwiększenia, czy zmniejszenia dochodów z VAT. Jak się bowiem okazało, na koniec roku 2024 deficyt ma wzrosnąć o 40 mld zł. Chciałabym więc zapytać panią minister, ile kontroli było przeprowadzonych do dnia wprowadzenia rozporządzenia, a ile kontroli zostało przeprowadzonych po dniu jego wprowadzenia?</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#TeresaPamuła">Druga, bardzo ważna sprawa dla naszych terenów, dla Podkarpacia. Jesteśmy województwem, gdzie, można powiedzieć, jest najniższe średnie wynagrodzenie. Czy państwo polskie jest w stanie zwiększyć inwestycje na Podkarpaciu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#TeresaPamuła">…dotyczące szpitala uniwersyteckiego, dopłaty i wyrównania środków na szpitale powiatowe, wybudowanie dróg?</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, dziękuję. Umówiliśmy się na minutę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#TeresaPamuła">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Szrota. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PawełHreniak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pan premier Donald Tusk lubił powtarzać, że na bezpieczeństwie Polaków oszczędzać nie można, a jednak, po pierwsze, oszczędza, a po drugie, nawet tych środków, które zostały wpisane chociażby na modernizację polskiej armii, nie potraficie wydatkować. Tak jest w tym roku. Jeżeli chodzi o bezpieczeństwo wewnętrzne, również oszczędzacie. Mamy ogromny problem z wakatami w Policji. Kiedy oddawaliśmy władzę, tych wakatów w Policji było 10 tys., a dzisiaj, jak podają związki zawodowe, mamy tam 13 tys. wakatów, a więc problem narasta. Co zatem proponujecie? Proponujecie wzrost uposażeń dla funkcjonariuszy o 5% przy 5-procentowej inflacji, a więc tak naprawdę, realnie to się nie zwiększy.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#PawełHreniak">Dlatego apeluję do rządu, żeby rząd poparł te poprawki, które wnieśliśmy, poprawki, które zabezpieczają wzrost uposażeń dla funkcjonariuszy Policji i dla pracowników cywilnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#MonikaWielichowska">Znalazł się pan poseł Paweł Szrot, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PawełSzrot">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#PawełSzrot">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zgłosiłem kilka poprawek o charakterze regionalnym, nie chcę ich teraz wszystkich wymieniać. Chcę się skoncentrować i zapytać o najważniejsze. Szanowni państwo, rekultywacja terenów pozachemowskich w Bydgoszczy — bo to tykająca bomba ekologiczna. Przepisy są, pieniędzy nie ma. Chciałoby się dokończyć, że zgodnie z ideologią aktualnego rządu nie ma i nie będzie, ale może jednak coś się znajdzie. Trzeba 200 mln zł na rekultywację terenów po zakładach chemicznych Zachem. Węzeł intermodalny Emilianowo w województwie kujawsko pomorskim — inwestycja strategiczna, może nie największa, ale bardzo ważna dla polskiego transportu. Trzeba na to 40 mln zł. Jeśli nie zostanie przyjęta moja poprawka, to jak te pieniądze rząd zamierza znaleźć? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Krupkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#AnnaKrupka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mamy do czynienia z rekordowym budżetem. On rzeczywiście jest rekordowy, bo to budżet rekordowego deficytu, rekordowego spadku dochodów budżetowych. Przypomnę, że deficyt wyniesie 289 mld zł, a spadek dochodów budżetowych — 49,5 mld zł. I tak jednak nic lepiej nie odzwierciedla stanu tego budżetu niż słowa ministra rządu koalicji 13 grudnia, ministra Wieczorka. To przede wszystkim budżet ściemy, budżet, który nie realizuje obietnic, obietnic, które okazały się kłamstwem rządu koalicji 13 grudnia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#AnnaKrupka">Moje pytanie jest takie: Dlaczego jest taki spadek dochodów budżetowych? Czy dlatego, że nie ściągacie państwo odpowiednio podatku z VAT?</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#MonikaWielichowska">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wielokrotnie podkreślaliście, że priorytetem działań rządu będzie poprawa sytuacji ekonomicznej Polaków, walka z inflacją czy zrównoważenie finansów publicznych. Tymczasem zamiast ograniczenia deficytu budżetowego czy zwiększenia inwestycji w kluczowe sektory w propozycjach budżetowych widzimy niepokojące sygnały, takie jak dalszy wzrost wydatków konsumpcyjnych kosztem wydatków inwestycyjnych, brak realnych środków na walkę z drożyzną czy niewystarczające wsparcie dla jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#BartłomiejDorywalski">W związku z tym pragnę zapytać: Jakie konkretne działania rząd zamierza podjąć w celu ograniczenia deficytu budżetowego w 2025 r., biorąc pod uwagę, że zapowiadano jego redukcję jako kluczowy element polityki fiskalnej, a mamy przecież rekord wszechczasów? Jakie są podstawy decyzji o zwiększeniu wydatków konsumpcyjnych kosztem wydatków inwestycyjnych mimo zapewnień o priorytetowym traktowaniu rozwoju infrastruktury i innowacji? I dlaczego w projekcie budżetu nie przewidziano środków na realizację podwyższenia kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł ani nie zabezpieczono środków na realizację obietnicy dotyczącej akademików za 1 zł miesięcznie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Zielińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JarosławZieliński">Podstawowe pytanie, jakie trzeba zadać rządowi koalicji 13 grudnia w kontekście budżetu, jest takie: Gdzie są te pieniądze? Za rządów Prawa i Sprawiedliwości były pieniądze na wszystko, a teraz nie ma na nic. Ta wielka dziura budżetowa wynosi prawie 290 mld zł. Wbrew propagandzie inaczej wyglądają także planowane dochody, a więc i wydatki samorządów. Po zmianie ustawy nieco wzrastają. W mniejszych, a zwłaszcza w małych gminach dochody pochodzące z podatków PIT i CIT wzrastają minimalnie, ale przecież muszą być zbilansowane przez odjęcie środków na subwencje, bo one znikają. Ta część jeszcze jakoś wygląda, ale środki inwestycyjne są coraz mniejsze.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JarosławZieliński">Pani Minister! Jak zrealizować słuszną zapowiedź przedstawiciela Koalicji Obywatelskiej, żeby inwestycje podwyższały jakość życia Polaków, jeśli pieniędzy na inwestycje jest wyraźnie coraz mniej, a za chwilę nie będzie ich pewnie w ogóle? Proszę o zbilansowanie poszczególnych miast, gmin i powiatów pod kątem wydatków bieżących i inwestycyjnych i udzielenie mi odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Złożyłem trzy poprawki o charakterze regionalnym. Chodzi mianowicie o budowę hali sportowej w Piotrkowie Trybunalskim, a także o budowę bardzo ważnych rzeczy związanych ze służbą zdrowia i infrastrukturą w powiecie rawskim. Mam nadzieję, że koalicja rządząca poprze te poprawki.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#GrzegorzLorek">Mam pytanie: Ile miliardów złotych przewidujecie na budowę S12 na odcinku w województwie łódzkim? Po roku waszych rządów ludzie nie żyją godnie, bo nawet powodzian zostawiliście samych sobie. Nie zarabiają na życie, bo przez was masowo tracą pracę. Nie wystarcza im do pierwszego, bo drożyzna bije wszelkie rekordy. Mają za to miejsce największe wyborcze kłamstwa w historii, jest największy deficyt budżetowy. Nie jesteście rządem, który rozwiązuje problemy Polaków. To wy jesteście największym problemem Polaków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Dolatę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#ZbigniewDolata">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koalicja 13 grudnia przedstawia fatalny budżet z monstrualnym, blisko 300-miliardowym deficytem, ale nawet planując ten ogromny deficyt, nie znaleźliście środków na to, aby zwiększyć wydatki na naukę i szkolnictwo wyższe. Proponujecie wzrost w wysokości 3,8% przy 5-procentowej inflacji, czyli jest to realny spadek wydatków. W przypadku chociażby Polskiej Akademii Nauk ten spadek jest jeszcze większy, bo proponujecie wzrost o 3% przy realnej inflacji wynoszącej 5%. Mówiliście, że zlikwidujecie Akademię Kopernikańską, a środki przeznaczycie na zwiększenie wydatków Polskiej Akademii Nauk. Próbujecie zagłodzić Akademię Kopernikańską. Obcięliście jej środki o 50%, zmniejszyliście je do zaledwie 11 mln zł, a na Polską Akademię Nauk środków nie ma. Co więcej, w przypadku budżetu na ten rok, 2024 r. okazało się, że zabrakło środków na podwyżki — 20-procentową dla wszystkich pracowników i 30-procentową dla pracowników naukowych. To jest absolutny skandal.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Czarneckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#KrzysztofCzarnecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obecna koalicja rządząca to sami czarodzieje. Główny czarodziej obiecywał, że w ciągu 100 dni będzie taniej, paliwo i żywność będą tańsze, każdy będzie miał więcej w portfelu. Wszystko jest droższe. Później czarodzieje obiecali, że gdy tylko środki z KPO zostaną uruchomione, polska gospodarka dostanie kopa rozwojowego.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: No i jaki jest wzrost?)</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#KrzysztofCzarnecki">Co się okazało w tym roku? Że na następny rok potrzeba 100 mld zł, a w tym roku zwiększono deficyt budżetu państwa o 56 mld zł. Czarodzieje obiecali zmniejszenie składki ZUS-owskiej i naprawę służby zdrowia. Nastąpiła zapaść służby zdrowia. Czarodzieje obiecują samorządom, że dzięki tym środkom finansowym, które będą otrzymywały, będzie im się lepiej żyło, że wiele inwestycji zostanie zrealizowanych. Trzeba porozmawiać z małymi samorządami. Nie mają środków finansowych na inwestycje. Może na koniec powiem tak: czary-mary, niech odejdą te koszmary.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Krajewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#JarosławKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Chciałbym zadać trzy pytania związane z tematem bezpieczeństwa. Chciałbym zapytać, po pierwsze, jakie środki przewidziano w 2025 r. na program readmisji nielegalnych migrantów przebywających w naszym kraju do krajów pochodzenia. Drugie pytanie wiąże się z wypowiedzią pana ministra Tomasza Siemoniaka, który stwierdził, że Polsce opłaca się finansować nielegalnych migrantów, którzy za przeznaczone dla nich środki powróciliby do swoich krajów. Chciałbym zapytać, czy rząd przewiduje środki w przyszłorocznym budżecie na uruchomienie takiego programu, a jeśli tak, to w jakiej wysokości. I ostatnie pytanie: Ile w przyszłym roku zabezpieczono środków na kwestie związane bezpośrednio z nielegalną migracją, zarówno w przypadku granicy polsko-białoruskiej, jak i kierunku niemieckiego? Media donoszą, że ponad 5 tys. nielegalnych migrantów zostało przerzuconych z Niemiec do Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Wiesława Wieczorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#JarosławWiesławWieczorek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Jeżeli koalicja 13 grudnia rządzić będzie przez 4 lata, to zadłuży Polskę zapewne znacząco powyżej 1 bln zł. Tak wychodzi z projekcji, z trendu, który tutaj dzisiaj widzimy. 240 mld zł w tym roku, 290 mld zł w przyszłym roku, czyli na pewno ponad 1 bln zł za kolejne 2 lata. Taka jest mniej więcej skala umiejętności. Potrafiliście bardzo wiele obiecywać, natomiast realizacja obietnic niestety nie idzie z nimi w parze. Patrzę w stronę Rady Ministrów, bo mam bardzo konkretne pytanie. Dotyczy miasta Gliwice, dotyczy szpitala uniwersyteckiego, który został obiecany w kwietniu br., podczas samorządowej kampanii wyborczej. Obiecano, że zostanie wybudowany duży szpital za ponad 2 mld zł, mimo że w mieście były zabezpieczone środki na to, żeby wybudować szpital miejski. Mam pytanie do pana ministra, do pani minister: Czy te ponad 2 mld zł na centrum chorób cywilizacyjnych jest zapewnione w budżecie na 2025 r.? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Rychlika, Prawo i Sprawiedliwość. Pana posła nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">W 2025 r. bez motywacji inwestycyjnej powstanie sarkofag finansów samorządowych. Środki z PIT mają być przesunięte do samorządów, ale jednocześnie będą zmniejszone subwencje: liczona systemowo subwencja ogólna, w tym subwencja oświatowa. Jeśli słyszymy, że w przyszłym roku dochody jednostek samorządowych z podatków dochodowych i subwencji mają być większe o ponad 24 mld zł, to przypominam, że w wyniku działań rządu Mateusza Morawieckiego w tym roku, w 2024 r., jest to wzrost o 48 mld zł: wpływy z PIT-u i CIT-u większe o 25 mld i subwencja oświatowa większa o 23 mld. Środki inwestycyjne spowodowały gigantyczny wzrost inwestowania w samorządach. Teraz, po wygaszaniu programów inwestycyjnych, maleć będą inwestycje, co już widać, ale co gorsze, maleć będą wpływy podatkowe. Powstaje model degradacji finansów publicznych. To widać w liczbach. Jednocześnie powstają skandaliczne dysproporcje…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">…nieuzasadnione żadnym aspektem wyrównawczym wsparcia systemowego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Ewę Malik, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#EwaMalik">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Co stało się z budżetem państwa po roku rządów koalicji 13 grudnia, że kompletnie na nic nie ma pieniędzy? Dlaczego nie ma pieniędzy na zdrowie Polaków? Polski system ochrony zdrowia jest o krok od zapaści. Odbiciem tej sytuacji jest założony poziom nakładów na ochronę zdrowia. Podobno budżet NFZ nie jest zatwierdzony. Do tej pory nie wiecie, ile zamierzać wydać na ochronę zdrowia. Sprawa redukcji oddziałów położniczych w stu kilkunastu szpitalach powiatowych w kraju budzi wielkie emocje społeczne. W samym województwie śląskim jest plan likwidacji porodówek w Jaworznie, Myszkowie, Olkuszu i Tarnowskich Górach. Ta sytuacja to powrót do siermiężnego systemu ochrony zdrowia z lat 50., z PRL-u. Czy zatem inwestycja w ochronę zdrowia i życia Polaków nie jest priorytetem tego rządu? Bo dla naszego był to priorytet. Pamiętam…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#EwaMalik">…że podnieśliśmy nakłady na ochronę zdrowia do 7% PKB. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Marzenę Machałek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MarzenaAnnaMachałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#MarzenaAnnaMachałek">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Ja bym chciała się odnieść do bardzo ważnej kwestii, jaką jest oświata i inwestycje w oświatę. Od razu zadam pytanie. Proszę dać na piśmie — konkretnie, z podziałem na województwa, na powiaty — odpowiedź, gdzie i jakie inwestycje w edukację będą realizowane. Tu pada bardzo wiele nieprawd, powiedziałabym nawet: rzeczy graniczących z bezczelnością. Przypomnę tylko, że za naszych czasów 15 mld poza subwencją było przeznaczone na inwestycje w infrastrukturę oświatową, prawie 1,5 mld — branżowe centra umiejętności, ponad 3 mld poza subwencją — dodatkowe zatrudnienie specjalistów, psychologów i pedagogów, które wzrosło o 100%. Opowiadanie, że za czasów Prawa i Sprawiedliwości z edukacją działo się coś złego, jest zwykłą nieprawdą. Proszę to policzyć i przekazać, i porównać, jakie to są wzrosty, szczególnie jeśli chodzi o inwestycje czy zatrudnienie specjalistów.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#MarzenaAnnaMachałek">Jeszcze jedna rzecz: proszę nie grać osobami niepełnosprawnymi. 2,5 razy wzrósł budżet na osoby z niepełnosprawnościami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MarzenaAnnaMachałek">Trzeba wreszcie mówić prawdę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Ryszarda Bartosika, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#RyszardBartosik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W roku bieżącym przez samorządy realizowane są inwestycje z Polskiego Ładu. Chciałbym zapytać, dlaczego zrezygnowaliście z tych programów, dlaczego nie ma środków na inwestycje dla małych samorządów, dla małych gmin. Za co wy tych ludzi, którzy mieszkają tam, w terenie, karzecie?</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#RyszardBartosik">Druga sprawa dotyczy ogromnego kłamstwa. W ostatnich dniach dużo mówi się o możliwości ekshumacji na Ukrainie. Tymczasem obniżacie budżet IPN-u o 70 mln zł. To jest po prostu kłamstwo, pod którym się sami podpisujecie.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#RyszardBartosik">Chciałbym jeszcze spytać o ochotnicze straże pożarne. Jakie środki będą przeznaczone w przyszłym budżecie na ochotnicze straże pożarne, tak bardzo potrzebne, kiedy zdarzają się nieszczęścia, z czym mieliśmy do czynienia na Dolnym Śląsku? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#MarcinOciepa">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Wrócił rząd, dla którego ważne są — jeżeli cokolwiek — tylko duże metropolie, bo kieruje się zwykłym partyjnym, partykularnym interesem politycznym, natomiast nie rozwój regionalny. A bez rozwoju regionalnego, szanowni państwo ministrowie, nie będzie rozwoju Polski, nie będzie wzrostu PKB, nie będzie dochodów budżetowych. Dobrym przykładem tego typu polityki, która się skompromitowała za waszych pierwszych rządów, czyli tego modelu polaryzacyjno-dyfuzyjnego, jest Centralny Port Komunikacyjny, który okroiliście. Oczywiście i tak go nie zrealizujecie, ale już z góry podajecie, że będzie dotyczył wyłącznie dużych metropolii. Tymczasem jako poseł ziemi opolskiej chcę wam dać przykład szprychy nr 8, która ma się zaczynać na ziemi kłodzkiej, biec przez Nysę, Opole i dalej w stronę Warszawy. Takich szprych jest bardzo wiele. One mogą być osią rozwojową naszego regionu. To wy rezygnujecie z tego olbrzymiego potencjału i to jest grzech śmiertelny tego budżetu i waszych rządów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Wosia, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MichałWoś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten budżet jest antyrozwojowy. Zadłużacie Polskę na potęgę, ładując pieniądze wyłącznie w wielkie metropolie, a zaniedbujecie Polskę lokalną, tam gdzie żyje większość mieszkańców Polski. Rozwój regionalny jest absolutnie kluczowy, podam tutaj kilka przykładów, chociażby program modernizacji związany ze strażą pożarną. Nowe komendy miały być budowane w całej Polsce. Gdzie te środki? Gdzie te pieniądze? Pytam konkretnie o komendę straży pożarnej, nową komendę, która miała być budowana w Raciborzu. Już w tym roku mógł być ogłoszony przetarg, dokumentacja jest gotowa, środki były zabezpieczone w programie modernizacji, a wy w tym budżecie, mimo zapowiedzi posłów Platformy, także waszych lokalnych, nie proponujecie nic, drodzy państwo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MichałWoś">I drugie pytanie. Przez tyle lat siedzący tutaj pan poseł, także z okręgu rybnickiego, składał poprawki razem z innymi posłami tego okręgu, mnóstwo poprawek okręgowych, zwłaszcza dotyczących drogi regionalnej Racibórz — Pszczyna, kluczowej drogi dla Raciborza, dla Rybnika, kluczowej drogi dla Rydułtów, dla szeregu miejscowości. Gdzie ta poprawka? Gdzie te pieniądze, potrzebne na tę drogę tu i teraz? Szanowni państwo, jesteście hipokrytami.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła — niezwykle aktywnego dzisiaj — Zbigniewa Kuźmiuka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Pani Marszałek! Muszę wyprostować parę rzeczy. Proszę państwa, nie widzę tutaj posłów Platformy, uciekli w popłochu przed pytaniami Prawa i Sprawiedliwości. Ale proszę państwa, niezależnie od tego, co byście tutaj mówili na tej sali, za naszych rządów więcej niż podwoiliśmy dochody budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">289 mld zł w 2015 r. i tak naprawdę 600 mld w 2023 r. Niezależnie od tego, co byście mówili, to są dwie liczby, które są wyryte w wielu dokumentach.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">I druga rzecz, proszę państwa. Dajcie już państwo spokój z tym zadłużaniem Polski przez Prawo i Sprawiedliwość. Jeszcze raz powtórzę: kiedy oddawaliśmy rządy, dług publiczny mierzony metodą unijną, a więc obejmujący i budżet, i wszystko, co poza budżetem, był o 2 punkty procentowe niższy niż wtedy, kiedy to przejmowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">A państwo w ciągu 2 lat podwyższacie ten dług publiczny o 10 punktów procentowych. Po raz pierwszy w historii naszego członkostwa w Unii Europejskiej przekroczymy kryterium z Maastricht o 60%. I to jest powód do waszego wstydu.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałabym tylko zaznaczyć, że to nie posłowie będą odpowiadać na pytania, tylko ministrowie, a ci są na sali, słuchają państwa pytań i na pewno z odpowiedziami się zmierzą.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Okej.)</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#BarbaraBartuś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#BarbaraBartuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości musieliśmy się mierzyć z tragediami. Była pandemia, wybuchła wojna za naszą wschodnią granicą, wcześniej zostaliśmy zaatakowani od strony Białorusi. Mam pytanie: Co się wydarzyło przez ten ostatni rok, jaka tragedia poza tym, że do władzy doszła koalicja 13 grudnia, że dzisiaj nie ma na nic?</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#BarbaraBartuś">Nie ma na nic. Nie ma na rehabilitację domową, są zwalniani rehabilitanci, są zwalniani też opiekunowie osób starszych, zostawia się te osoby. Nie można dostać się do lekarza, i to na cito, jeżeli skierowania są wystawiane np. do kardiologa — a to tak podstawowa wizyta. Mam pytanie: czy poprzecie poprawkę Prawa i Sprawiedliwości zwiększającą jednak tę sferę?</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#BarbaraBartuś">I moje drugie pytanie, w sprawie regionalnej. W poprzedniej kadencji, w poprzednim roku, za naszych rządów złożyłam poprawkę dotyczącą obwodnicy Gorlic w ciągu drogi krajowej nr 28.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#BarbaraBartuś">Myśmy to poparli, to było w budżecie ale zostało niewykorzystane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#BarbaraBartuś">Czy dzisiaj mogę liczyć, że to wróci do budżetu? Gdzie są te pieniądze na 2025 r.?</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agatę Wojtyszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#AgataWojtyszek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Rząd Prawa i Sprawiedliwości przeznaczał miliardy złotych dla polskich samorządów w ramach różnych programów, a one z kolei przeznaczały je na realizację priorytetowych inwestycji dla swoich mieszkańców. Ostatnio oddanym sztandarowym przykładem takiej inwestycji jest otwarte w dniu wczorajszym nowoczesne Centrum Opiekuńczo-Mieszkalne w Sobowie, w gminie Ożarów. W placówce z pobytu do 6 miesięcy będą mogły korzystać osoby z niepełnosprawnościami, które wymagają odpowiedniej opieki i nie są w stanie zapewnić jej sobie we własnym zakresie. Obiekt został zbudowany i wyposażony za kwotę ok. 9 mln zł, z czego 6 mln pochodziło właśnie z budżetu państwa, z ministerstwa rodziny i polityki społecznej oraz z funduszu Polski Ład. Mam pytanie: dlaczego zrezygnowaliście z Programu Inwestycji Strategicznych? W jakiej wysokości zostały zabezpieczone środki finansowe w projekcie budżetu państwa z przeznaczeniem na inwestycje dla samorządów? W ramach jakich programów samorządy będą mogły z nich korzystać?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#AgataWojtyszek">Państwo zdyskredytowaliście małe samorządy w swojej reformie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#AgataWojtyszek">W jakiej wysokości zaplanowaliście państwo inwestycje poprawiające funkcjonowanie osób niepełnosprawnych?</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, dziękuję. Umówiliśmy się na minutę.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Budżet na rok 2025 jest budżetem tragicznym, z ogromnym deficytem, a mimo to brakuje środków na służbę zdrowia, na wodociągi i na kanalizację. Ale nie ma co się dziwić, bo wasze rządy w latach 2008–2015 pokazały, że Polska powiatowo-gminna się zwijała. I dalej będzie się zwijać, bo ta reforma, niby finansowa, samorządowa, dla samorządów, pokazała, że najwięcej na tym zyskały duże miasta, a najmniej właśnie te małe samorządy. Chciałbym zapytać, czy rząd przygotowuje jakieś specjalne programy dla mniejszych samorządów, żeby mogły kontynuować inwestycje wodociągowe, kanalizacyjne. Chciałbym również zapytać — bo wiele programów, które były, w tej chwili znika — czy są przewidziane środki i czy będą dalej takie programy, jak budowa inwestycji dworcowych. Czy te dworce będą dalej budowane? Chodzi mi o województwo podlaskie, konkretnie o miejscowości Grajewo i Mońki. Czy takie inwestycje będą realizowane? Czy znajdą się środki na budowę drogi ekspresowej S8 i S16?</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#AnnaKwiecień">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Szanowni Państwo! Tutaj padło już takie słowo, słowo „bezczelność”. Ja też posłużę się tym słowem, dlatego że… Słucham wypowiedzi ze strony rządzących, ze strony pana posła na tematy i kwestie związane ze wskaźnikiem urodzeń, w sytuacji kiedy za pierwszego rządu Platformy Obywatelskiej i PSL-u wyjechało z Polski 2 mln młodych Polaków, szanowni państwo, i pytam: To kto ma teraz rodzić te dzieci? To dzięki nam, Prawu i Sprawiedliwości, z Polski przestali wyjeżdżać, emigrować młodzi Polacy. Za waszych czasów wyjechało 2 mln Polaków. Mało tego, szanowni państwo, dzisiaj widzimy taką sytuację, że z Polski wyjeżdżają firmy, i obawiamy się, że za chwilę znowu zacznie się emigracja młodych Polaków. A ponadto, szanowni państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#AnnaKwiecień">…obecny rząd zaproponował racjonalizację wydatków społecznych.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#AnnaKwiecień">Mam pytanie. Proszę mi powiedzieć, co z programem 800+. Czy będziecie państwo wprowadzać zmiany w tym programie, progi, tak jak zaproponowaliście to Unii Europejskiej?</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Macieja Małeckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MaciejMałecki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jedną z obietnic obecnej koalicji 13 grudnia było użycie czarodziejskiej różdżki do zdecydowanego zwiększenia finansowania szpitali. To było wielkie kłamstwo z waszej strony. Zatrzymaliście dostęp chorych do lekarzy, odwoływane są wizyty, ludzie nie mogą dostać się do szpitala, nie mogą dostać się do przychodni. I dlatego Prawo i Sprawiedliwość ponad podziałami przychodzi z pomocą w kwestii tego bardzo złego budżetu. Wśród poprawek znajdziecie poprawkę Prawa i Sprawiedliwości, żeby o 25 mld zł zwiększyć nakłady na służbę zdrowia. Czyli co to znaczy? To znaczy, żeby chorzy mogli szybciej dostać się do lekarza, żeby szpitale nie musiały odwoływać wizyt, żeby ludzie, którzy potrzebują ratowania życia, zdrowia, mogli doczekać się na zabieg. I jeszcze coś. My naprawdę wyciągamy rękę do koalicji 13 grudnia, zwłaszcza do marszałka Hołowni…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#MaciejMałecki">…do premiera Kosiniaka-Kamysza, żeby ci lekarze mogli wreszcie zadzwonić do chorych. Zagłosujcie za poprawką: 25 mld więcej dla służby zdrowia. Prawo i Sprawiedliwość to zgłosiło.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Wojciecha Zubowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#MonikaWielichowska">Minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WojciechMichałZubowski">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WojciechMichałZubowski">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Szanowni Państwo! Mowa jest o miliardach, a ja chciałem tylko powiedzieć kilka słów na tematy milionów. Otóż chcę powiedzieć o jednym obiekcie, o który mieszkańcy zagłębia miedziowego zabiegali od lat, który w tym roku został oddany do użytku. Mam tutaj na myśli głogowskie hospicjum, miejsce, do którego wszyscy prędzej czy później, szanowni państwo, trafimy, bo wiadomo, jaki jest kres naszego życia. Jak się okazało, to hospicjum funkcjonuje, świetnie się sprawdza, ale potrzeby są dużo większe. Wiem, szanowni państwo, że dzisiaj i jutro będą podejmowane decyzje dotyczące tego, na które poprawki zwrócić uwagę, które poprzeć. I dlatego zwracam się z prośbą, apelem o to, by poprawkę nr 73, dotyczącą wsparcia rozbudowy głogowskiego hospicjum, które powstało dzięki inicjatywie lokalnej społeczności, samorządu, dzięki wsparciu Polskiego Ładu, również w tym momencie wesprzeć, bo ono jest bardzo partyjne, a te osoby, które tam leżą, szanowni państwo, to nie są zwolennicy jednego, drugiego, trzeciego ugrupowania, to są po prostu ludzie, dla których nadchodzi kres. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego. Był tu przed chwilą. Jest.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#MonikaWielichowska">1 minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JanuszKowalski">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! To policzmy. Kilkudziesięciu posłów Prawa i Sprawiedliwości w najważniejszej debacie w roku, debacie budżetowej, masakruje budżet rządu Donalda Tuska, którego oczywiście nie ma, nie będzie, on w ogóle do Sejmu nie przychodzi. A ilu mamy posłów Platformy Obywatelskiej? Raz, dwa, trzy, cztery, pięć, nie licząc pani marszałek, czyli 3,82% posłów…</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#JanuszKowalski">Momencik, momencik.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie Januszu, tam są.)</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#JanuszKowalski">…z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska, 157 posłów, 4% posłów tutaj, na sali, 10 razy więcej urzędników, i krzyczący wiceminister, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie…)</u>
          <u xml:id="u-255.6" who="#JanuszKowalski">Też bym się wstydził, gdybym był w Platformie Obywatelskiej. Teraz proszę się wstydzić.</u>
          <u xml:id="u-255.7" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.8" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! 4% posłów. Ustanówcie sobie taką nagrodę, takiego złotego Donaldinio albo Donalda za naprawdę obywatelską odwagę wysłuchiwania tych kłamstw waszego rządu. Bo naprawdę was podziwiam, że musicie tutaj siedzieć i tego wszystkiego słuchać. Ja do was nie mam oczywiście żadnego pytania, bo wy kłamiecie, kłamaliście i będziecie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-255.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.10" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Cicholską, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#AnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Polska to nie tylko Warszawa, Poznań, Sopot, Gdańsk, to również Polska powiatowo-gminna. Państwo ministrowie, proszę posłuchać. Ja jestem wśród tych samorządowców. Budżety tych samorządów są w opłakanym stanie. Samorządowcy z niepokojem patrzą w przyszłość. Środki z Polskiego Ładu już są na ukończeniu, są tylko te inwestycje, które są rozpoczęte. Pytają, o jakie programy mogą aplikować, o jakie środki zewnętrzne z ministerstwa, z budżetu państwa. Jaki państwo macie pomysł na oddłużenie szpitali powiatowych, bo są w bardzo opłakanym stanie? Zadłużenie jest przeogromne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#KrzysztofBosak">Czy pan poseł jest na sali?</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie ma, to zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego, klub PiS. Jest.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest, jest.)</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Gminy powiatu myślenickiego i starostwo powiatowe w Myślenicach miało w ostatnich 3 latach do dyspozycji na inwestycje ponad 700 mln zł. To były inwestycje z programów tego złego PiS-u. Dlatego chciałem zapytać, ile przy tej dobrej ustawie finansującej samorządy będą mogły te gminy i powiat myślenicki przeznaczyć na to w następnym roku budżetowym. To jest pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WładysławKurowski">Drugie pytanie. W 2025 r. ma być rozpoczęta wielka inwestycja drogowa na zakopiance, skrzyżowanie, węzeł drogowy z drogą wojewódzką. Koszt — ok. 180 mln. Czy są zabezpieczone środki na realizację tego zadania w wieloletnim planie inwestycyjnym generalnej dyrekcji?</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#WładysławKurowski">Na koniec chciałbym powiedzieć, że skumulowany deficyt naszych rządów przez 8 lat to była kwota rzędu 300 mld zł. Dziś ten deficyt to jest za jeden rok rządów pana Donalda Tuska. Strach się bać.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Kilka pytań. Pierwsze. Program modernizacji służb mundurowych zakładał i realizował wiele cennych inwestycji, m.in. w Nowym Sączu JRG 2, która jest w procesie budowy, ale także była planowana budowa nowego komisariatu na ul. Tarnowskiej w Nowym Sączu. Co z tym projektem? Działki przekazane przez miasto, wszystko przygotowane. Gdzie środki finansowe na realizację inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#PatrykWicher">Drugie pytanie. My zabezpieczyliśmy w poprzednich budżetach ponad 3 mld zł na budowę sądeczanki, czyli siedemdziesiątkipiątki z Krakowa do Nowego Sącza. Czy te pieniądze nadal są zabezpieczone w budżecie? Pan minister Stanisław Bukowiec zapowiadał też, że będziecie państwo zwiększać to zabezpieczenie. Jakie środki są zabezpieczone na Podłęże — Piekiełko?</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#PatrykWicher">Trzecie pytanie. Czy inwestycja Podłęże — Piekiełko, czyli jedna część siódmej szprychy do CPK, na którą już jest wydatkowane ok. 5 mld zł, bo jest w inwestycji… Czy reszta kwoty jest zabezpieczona w budżecie, w innych programach? Czy coś się zmieniło? Czy jest ta inwestycja ewentualnie zagrożona? Kiedy dodatkowe pieniądze dla uczelni, które kształcą lekarzy i pielęgniarki? Nie tylko te z KPO. Mówię o dalszym rozwoju, o sprzęcie, o inwestycjach i rozwoju szpitali klinicznych. Nie chodzi o to, żeby szpital w Prokocimiu musiał się prosić o pieniądze, tylko żeby budować nowe szpitale. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Górską, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#AgnieszkaGórska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jaki jest budżet na 2025 r. na program „Czyste powietrze”? Dziś słyszymy, że projekt ten został przez was wstrzymany z dnia na dzień, z godziny na godzinę. Nikt nie zadbał o ocenę skutków tych decyzji. Brak analiz, brak informacji dla społeczeństwa i brak programu, z którego tak chętnie korzystali wszyscy Polacy. Przypomnę, że dla rządu Prawa i Sprawiedliwości sprawy ekologii były zawsze priorytetem. Dzięki naszej działalności w ciągu ostatnich lat czystość powietrza znacząco się poprawiła. Mówią o tym niezależne organizacje i oczywiście statystyki. Na posiedzeniu komisji ochrony środowiska dowiedzieliśmy się, że środki z KPO na ten cel również stoją pod znakiem zapytania, albowiem nie przygotowaliście i nie wdrożyliście także wymaganych kamieni milowych, na podstawie których środki te mogą być uruchomione. Wasza nieudolność w rządzeniu państwem niestety zbyt dużo kosztuje polskie społeczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Rafała Webera, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Tak bezproduktywnego i tak jałowego roku jak ten pierwszy rządu Donalda Tuska, jeżeli chodzi o sferę inwestycji infrastrukturalnych, nie mieliśmy nigdy. W czasie ostatnich 12 miesięcy nie powstał ani jeden nowy program inwestycji infrastrukturalnych. Mało tego, mocno ograniczane są te programy, które stworzył rząd Prawa i Sprawiedliwości. Przykład? Proszę bardzo. Program inwestycji dworcowych, z którego wycofano 10 dworców, a kolejne 24 zostało albo opóźnione w czasie, albo bardzo mocno ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#RafałWeber">Składamy poprawkę do budżetu na 2025 r., aby finansowo zabezpieczyć środki na budowę nowego obiektu dworcowego w Mielcu oraz na rewitalizację obiektu dworcowego w Nisku. Kończą się projekty techniczne. W przyszłym roku te środki finansowe będą potrzebne. Ratujemy was w tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#RafałWeber">Kolejne przykłady. Kończy się rządowy program bezpiecznej infrastruktury drogowej — tysiące wykonanych przejść dla pieszych, chodników i ścieżek rowerowych. Wy również go likwidujecie. Wnosimy o to, aby te programy były kontynuowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Konrada Berkowicza.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#KonradBerkowicz">Tak właśnie działa socjalizm. Zamiast pobrać niewielkie podatki i zająć się tym, czym powinno się zajmować państwo, pobieracie w dziesiątkach podatków jawnych i ukrytych ponad połowę wypracowanych przez każdego Polaka pieniędzy. No i w efekcie Polacy rzeczywiście nie mają pieniędzy, więc wy zaczynacie bohatersko walczyć z problemami, które nie istnieją w normalnym ustroju. Prześcigacie się przy tym ze sobą, komu to nie dacie pieniędzy, i w efekcie, gdyby uwzględnić wszystkie wasze poprawki, przekroczylibyśmy budżet wielokrotnie. Ale wam to pasuje w imię zasady: dziel i rządź. Bo jak wrzuci się wszystkie pieniądze do jednego garnuszka, to różne grupy społeczne, grupy nacisku rzucają się na ten garnuszek, żeby wyrwać coś dla siebie. I wy tutaj rozdzielacie jak paniska. A przy okazji tego zamieszania oczywiście coś tam się do łapek wam przylepi. Trzeba wrócić do niskich i prostych podatków, bo świnie się zmieniają, ale trzeba zlikwidować koryto. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Sałka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#PawełSałek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Krótkie pytanie w sprawach budżetowych. Mianowicie państwo oskarżali na początku listopada tego roku poprzedni rząd pana premiera Morawieckiego i panią minister Moskwę o to, że pieniądze, które są pozyskiwane z handlu uprawnieniami do emisji, z tzw. ETS-u, zostały zdefraudowane. Mało tego, jest złożone doniesienie do prokuratury na ten temat. Mam pytanie. Czy w budżecie na rok 2025 te pieniądze z handlu uprawnieniami do emisji są w taki sam sposób zaproponowane, jak było w 2024 r.? Bo dzisiaj na posiedzeniu Komisji Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa wiceminister środowiska i klimatu pan Bolesta powiedział o tym, że pieniądze z handlu uprawnieniami do emisji są w tym samym mechanizmie i w ten sam sposób zapisane w budżecie. Jeśli więc chcecie kogoś dawać do prokuratury, to chyba trzeba by było dać tych, którzy robili handel uprawnieniami do emisji, zajmowali się dyrektywą i ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#KrzysztofGadowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Hipokryzja, hipokryzja, hipokryzja — to ciśnie się dzisiaj na usta. Mówicie, że poprawiliście życie Polaków. Prosty, zwykły przykład: wykluczenie komunikacyjne. Mieliście je zlikwidować, Polacy mieli się poruszać wszędzie. Pytam dzisiaj rząd, jakie środki trzeba przeznaczyć na to, żeby wykluczenie komunikacyjne zniknęło z życia Polaków, żeby Polacy mieli możliwości poruszania się wszędzie i dotarcia wszędzie.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#KrzysztofGadowski">Mówicie o samorządach. Pamiętacie te tekturowe czeki? One w dużej części były bez pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No wie pan co?)</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Co pan wygaduje?)</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#KrzysztofGadowski">Dziś upominacie się o te pieniądze. To my te pieniądze musimy zabezpieczać i wypłacać to, co wyście przyjęli. Oczywiście dla swoich funkcjonariuszy — tak to było.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#KrzysztofGadowski">Audyty wyraźnie pokażą, gdzie te pieniądze poszły.</u>
          <u xml:id="u-271.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak jeszcze 2 lata…)</u>
          <u xml:id="u-271.8" who="#KrzysztofGadowski">Trzeba jednoznacznie stwierdzić, że zorganizowana grupa przestępcza powiększa się o członków waszego rządu.</u>
          <u xml:id="u-271.9" who="#komentarz">(Głos z sali: O was.)</u>
          <u xml:id="u-271.10" who="#komentarz">(Poseł Konrad Berkowicz: Nie taka zorganizowana.)</u>
          <u xml:id="u-271.11" who="#KrzysztofGadowski">Obserwujemy to wszyscy i obserwują to Polacy. Polacy widzą, gdzie te pieniądze poszły. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tomasza Piotra Nowaka, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Były czasy Edwarda Gierka, który zadłużył Polskę w sposób niebywały.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Niezgrabnie nawiązujecie.)</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#TomaszPiotrNowak">Edward Gierek i jego ekipa byli nazywani też ekipą złodziejską, ponieważ te pieniądze jakimś dziwnym trafem trafiały do kieszeni towarzyszy z partii.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Z partii Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#TomaszPiotrNowak">A co się dzieje przez ostatnie 8 lat? To jest druga fala gierkowskiego zadłużania Polski. Wy powodujecie to, że my w tej chwili i jeszcze przez wiele lat będziemy spłacać to, co wy przyjęliście — chodzi o to, jak zadłużyliście Polskę.</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy będziecie spłacać? Daj pan spokój, wy i spłacanie.)</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#TomaszPiotrNowak">Okazuje się, że również taktyka waszego myślenia była taka jak taktyka Gierka i jego towarzyszy, czyli dużo do swoich kieszeni.</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#TomaszPiotrNowak">Panie Ministrze! Państwo Ministrowie! Ile będziemy spłacać to, co od PiS uzyskaliśmy my jako obywatele? Jak bardzo jesteśmy zadłużeni jako Polska dzięki PiS?</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Łukasza Kmitę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#ŁukaszKmita">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panowie Ministrowie! Panie i Panowie! O tym budżecie już bardzo wiele osób mówi, że jest to budżet marazmu, budżet niezrealizowanych obietnic, budżet rekordowej dziury budżetowej czy budżet Polski zwijanej przez rząd Donalda Tuska.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#ŁukaszKmita">Ale chciałbym też zapytać o konkrety, żeby mieszkańcy Krakowa i Małopolski usłyszeli, czy rzeczywiście są traktowani jak mieszkańcy drugiej kategorii. Co z budową metra w Krakowie? Przecież tam rządzi prezydent wybrany przez mieszkańców, ale z Platformy Obywatelskiej. Czy możecie oszukać mieszkańców Krakowa? Co z budową obwodnicy Olkusza w ciągu drogi krajowej nr 94? Wasi posłowie w ubiegłych kadencjach zgłaszali takie poprawki. Czy dzisiaj o nich zapomnieliście? I trzecie pytanie. Program kompleksowej ochrony samorządów w Małopolsce Zachodniej i na Śląsku przed występowaniem deformacji nieciągłych — to poprawka, którą zgłosiliśmy wspólnie jako parlamentarzyści z Małopolski, w tym z Małopolski Zachodniej. Pod apelem samorządowców w tej sprawie podpisali się samorządowcy z PiS-u, Platformy, PSL-u i niezależni. Czy państwo pokażecie po raz kolejny, że jesteście antysamorządowi? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz do odpowiedzi przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#KrzysztofBosak">Na dobry początek sekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego pan Marek Gzik.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#KrzysztofBosak">Będzie to pierwsza z pięciu odpowiedzi przedstawicieli rządu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarekGzik">Panie Marszałku! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Muszę powiedzieć, że przysłuchuję się tu od kilku godzin dyskusji, z dużą uwagą słucham i nawet, muszę powiedzieć, doznaję pewnego wzruszenia, gdy słyszę wypowiedzi posłów Prawa i Sprawiedliwości, m.in. ministra Czarnka, który był odpowiedzialny za naukę. A więc, proszę państwa, przypomnijmy, jak to było za czasów Prawa i Sprawiedliwości, jak była traktowana polska nauka.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#MarekGzik">Zlikwidowaliście Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, no bo po co. Jak wyglądało finansowanie? Jak wyglądało finansowanie Polskiej Akademii Nauk? Głodziliście Polską Akademię Nauk. W to miejsce powstała Akademia Kopernikańska — alternatywna rzeczywistość dla ważnej grupy naukowców w naszym kraju. Tam wydaliście dziesiątki milionów złotych, podczas gdy na Polską Akademię Nauk pieniędzy nie było. Narodowe Centrum Nauki — kolejna instytucja. Też na nią środków nie było. Ale na wille+ było.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#MarekGzik">Co się zmieniło, proszę państwa, wraz ze zmianą w naszym kraju? Koalicja 15 października, rząd Donalda Tuska już w roku 2024… Po pierwsze, od 1 stycznia przywrócono Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. NCBiR wrócił na swoje tory — tak ważna instytucja, która za waszych czasów była używana niczym trofeum polityczne, przez którą to instytucję szły środki, i to znaczące, dla swoich. My dzisiaj ratujemy tę instytucję, która jest zagrożona ze strony Komisji Europejskiej tym, że zostaną odebrane NCBiR-owi uprawnienia — chodzi o to, że traktuje się tę instytucję jako pośredniczącą przy wydatkowaniu środków unijnych dla uczelni polskich.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#MarekGzik">O 8 mln, proszę państwa, wzrost nakładów w 2024 r. na naukę i rozwój. To pozwoliło podnieść wynagrodzenia o 30% dla kadry akademickiej, ale także o 20% dla pracowników administracyjnych. Mówicie państwo, że młodzi uciekają z Polski. Za waszych czasów młodzi uciekali z uczelni. Trudno było zatrzymać młodzież, która dostawała dużo atrakcyjniejszą propozycję z przemysłu, by ta zdolna młodzież chciała pracować na uczelniach, zasilać kadrę i całą społeczność naukowców polskich. Dzięki wzrostowi nakładów udało się to zatrzymać i w kolejnym roku przewidujemy dalsze nakłady, które związane są także z inwestycjami. Niedawno zapadła decyzja premiera o przekazaniu obligacji. 1,5 mld zł trafi na inwestycje związane z kształceniem oraz zakupem aparatury naukowo-badawczej. Te środki dzielimy nie według uznania na zasadzie: dla swoich, dla pieszczochów ministra Czarnka, tylko podzieliliśmy je proporcjonalnie do subwencji z zaleceniem, by rektorzy zechcieli wydać te środki na szereg projektów zgłaszanych do naszego resortu.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#MarekGzik">Proszę państwa, ostatni tydzień to kolejna decyzja — wzrost nakładów dla Narodowego Centrum Nauki. 100 mln my gwarantujemy w budżecie, a premier 500 mln przekazał w obligacjach. To wszystko będzie dawało w przyszłym roku możliwość wykorzystania tego na szereg projektów, ponieważ za czasów Prawa i Sprawiedliwości procent skuteczności zdobywanych projektów w NCN-ie to była zaledwie jednocyfrowa liczba. Już podnieśliśmy to. W roku 2023 nakłady na NCN to było ok. 1400 mln, w 2025 r. będzie to 2,2 mld. A więc ten wzrost pozwoli zdecydowanie poprawić skuteczność w zdobywaniu środków na projekty i przede wszystkim nie marnujemy potencjału polskich naukowców, którzy piszą projekty, a później niestety mały procent uzyskuje dofinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#MarekGzik">Proszę państwa, akademiki. Koniec roku 2024 r. to ponad 200 mln przekazane do polskich uczelni na modernizację, przebudowę i budowę akademików. W tym roku to 200 mln i zadbaliśmy o to, żeby w funduszu w ministerstwie rozwoju znalazły się środki również na rozbudowę i budowę akademików. Liczymy, że będzie to ok. 500 mln rocznie przez najbliższe kilka lat na to, co związane z akademikami. Pracujemy nad tym, aby obniżyć koszty wynajmu do złotówki. Jeszcze może nie w przyszłym roku, ale mam nadzieję, że w najbliższych latach, przed końcem naszej kadencji uda się to zrealizować.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#MarekGzik">Proszę państwa, nauka polska, środowisko inteligentnych ludzi potrafi ocenić, czy lepiej żyło się za czasów Prawa i Sprawiedliwości, czy nauka ma perspektywy lepszego rozwoju jednak za czasów rządów Donalda Tuska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana ministra Wiesława Szczepańskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WiesławSzczepański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postaram się odpowiedzieć na trzy pytania. Pierwsze pytanie, pana posła z Konfederacji, o 107 mln na integrację. Otóż, szanowny panie pośle, ta kwota jest taka sama jak w budżecie na rok 2024. Przypomnę, że w roku 2023 na ten cel wydatkowane było prawie 93 mln zł. Te 107 mln zł dotyczy kosztów pobytu cudzoziemców starających się o ochronę międzynarodową, głównie o status uchodźcy, a więc cudzoziemców, głównie Ukraińców i Białorusinów, którzy mieszkają w ośrodkach w Podkowie Leśnej, Czerwonym Borze, Lininie, Białej Podlaskiej i Jachrance. Szacujemy, że jest to ok. 600 osób, a ok. 3,5 tys. osób dzisiaj również ma takie wolne zamieszkanie, czyli po prostu samo funkcjonuje. Jest również dofinansowanie, ponieważ składka zdrowotna, opieka zdrowotna jest tym osobom zapewniona. Z kolei te osoby, które znajdują się w ośrodkach, mają zapewnione wyżywienie, nocleg, składkę zdrowotną, opiekę medyczną i kieszonkowe. Nie są to migranci. To są głównie osoby starające się o status uchodźcy. Jeśli chodzi o ten wzrost, to szacujemy, że jest to ok. 4100 osób rocznie. To są głównie, jak mówię, osoby uciekające z Ukrainy i Białorusi.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WiesławSzczepański">Natomiast jeśli chodzi o pytanie dotyczące tego, na ile szacujemy koszty finansowania nielegalnej migracji, to szacujemy, że te koszty ponosi w głównej mierze Straż Graniczna. Od roku 2020, od momentu, kiedy na granicy polsko-białoruskiej zaczęły się te, powiedzmy, próby przekraczania, rocznie jest to ok. 50 mln zł jako koszty utrzymania, opieki zdrowotnej i transportu tych osób i ok. 20 mln jako koszty związane z uzbrojeniem, techniką operacyjną i sprzętem transportowym, którym dysponuje Straż Graniczna.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#WiesławSzczepański">Jeśli chodzi o ostatnie pytanie i kwestię dotyczącą komendy w Raciborzu, to — nie wiem, nie widzę pana posła Wosia — myślę, że to pytanie powinien skierować do swoich kolegów z Prawa i Sprawiedliwości, dlatego że w programie modernizacyjnym na lata 2022–2025 na ten cel zostało zapisanych 12 mln zł, po czym została ta kwota zmniejszona do poziomu tylko 4 mln zł, bo uznano, że jednak są ważniejsze rzeczy do realizacji na terenie województwa śląskiego i środki zostały tam przekazane. Kiedy planowano tę kwotę, kosztorys tej inwestycji szacowany był na 27 mln zł. W tej chwili kosztorys to 41 mln zł. W tym roku z tej kwoty 4 mln, które pozostały, 2 mln zostały na realizację Cieszyna, dlatego że Cieszyn zostanie dokończony, 230 tys. zł zostało wydatkowane na dokumentację w Raciborzu i 1700 tys. na kwestie porządkowe i drobne prace adaptacyjno-remontowe. Natomiast chcemy, aby projekt Raciborza był zrealizowany w pełni w nowej perspektywie na lata 2026–2029, jeśli chodzi o projekt modernizacyjny.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A środki na readmisję migrantów w przyszłym roku?)</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#WiesławSzczepański">Panie pośle, jeśli pan pozwoli, na to pytanie odpowiem na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#WiesławSzczepański">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana ministra Jacka Karnowskiego, sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#JacekKarnowski">Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister Finansów! Szanowni Państwo Posłanki i Posłowie! Trochę płaczecie nad tym, jakoby nie było pieniędzy dla gmin wiejskich i dla regionów, że tych pieniędzy zabrakło, ale chciałbym przypomnieć, że pogardziliście 260 mld zł z KPO z powodu posła, który nie umie dotrzeć do Sejmu, bo uważa, że fujary go nigdy nie zaproszą. Pogardziliście tymi kwotami, a warto wiedzieć, że dzięki wysiłkowi pana premiera Donalda Tuska, dzięki wysiłkowi pani minister Katarzyny Pełczyńskiej-Nałęcz te pieniądze do Polski trafiły. Warto też wam powiedzieć, że np. są to pieniądze na szybki Internet tam, gdzie są białe plamy, czyli na terenach wiejskich. Jak widać, były niepotrzebne. To są pieniądze na planowanie przestrzenne dla wszystkich gmin i, jak widać, też były niepotrzebne. 8,5 mld zł na skracanie łańcuchów dostaw rolniczych, jak widać, też było niepotrzebne. Nie były potrzebne pieniądze na program „Maluch+”, bo po co te pieniądze. Trzeba było je oddać, trzeba było ich po prostu nie brać. Na tabor kolejowy dla Polregio, chociażby dla kolei dojazdowych obsługujących te tereny niecentralne, nie były potrzebne pieniądze. Po co 2,5 mld zł na wyposażenie szkół? Można było je przecież wyrzucić. 5,9 mld zł na szpitale, na onkologię, kardiologię, długoterminówkę, jak widać, też nie było potrzebnych. Co ciekawe, niedługo będzie uruchamiany specjalny program dotyczący kanalizacji i wodociągów na terenach wiejskich. Tych 911 mln zł, jak widać, też wam było niepotrzebnych.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#JacekKarnowski">Nie potrzebowaliście tych pieniędzy. Najpierw pan premier Morawiecki razem z innymi premierami zobowiązał się, żebyśmy się zadłużyli, bo byśmy z tych pieniędzy nie skorzystali. Nie ma dzisiaj byłego ministra pana Ziobry. Nie umiem odpowiedzieć na pytanie, dlaczego nie chciał tych pieniędzy, dlaczego chciał je wyrzucić. Może wy znacie odpowiedzi na te pytania.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#JacekKarnowski">Macie pretensje, że nie ma pieniędzy dla samorządów. Są. Tylko wiecie, jaka jest różnica? Nikt z nas nie ma wpływu na to, jak te pieniądze będą dzielone, bo od tego są komisje, od tego są instytucje zarządzające i wprowadzające te środki unijne, a nie poszczególni ministrowie. Żaden poseł z Koalicji Obywatelskiej, z Polski 2050, z PSL-u ani z Lewicy nie będzie już jeździł z tekturowymi czekami i korumpował swoich ewentualnych, potencjalnych wyborców. Takiej sytuacji już nigdy w Polsce nie będzie i to jest ta różnica między waszym rządem a rządem, który powstał w zeszłym roku. To jest ta różnica. Możecie to opowiedzieć wszystkim Polakom. Nie chcieliście tych pieniędzy, a myśmy te pieniądze otrzymali. Sprawnie wprowadzamy to w życie. Wiecie, ile jest tych pieniędzy z KPO dla samorządów? Powiem wam dokładnie: 62 mld zł. Chcieliście wyrzucić 62 mld zł — odpowiedziałem teraz m.in. panom posłom Ociepie i Wosiowi czy paniom poseł Gwiazdowskiej i Cicholskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana ministra Wojciecha Koniecznego, sekretarza stanu w Ministerstwie Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WojciechKonieczny">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Na pewno odpowiem na kilka pytań, które były pytaniami konkretnymi i na które powinny paść odpowiedzi, jak myślę, w dniu dzisiejszym. Oczywiście nie jest niezbędnym odpowiadanie na pytanie, ile pieniędzy z NFZ przeznaczamy na jakieś nasze działania, na poszczególne świadczenia, ponieważ to są oczywiście dane, które są ogólnodostępne, które można znaleźć w Internecie, więc nie będę państwu zabierał czasu.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WojciechKonieczny">Jeśli chodzi o szpital w Gliwicach, bo padło tutaj pytanie o tę inwestycję, to w tej chwili nie jest jeszcze uregulowany status działki, na której ten szpital ma być postawiony, a inwestycja nie przeszła oceny w systemie IOWISZ, w związku z czym jest na bardzo wstępnym etapie. Mimo to prowadzone są rozmowy z władzami Śląskiego Uniwersytetu Medycznego na temat pozyskania przez inwestora pieniędzy, na temat umożliwienia dotowania z Ministerstwa Zdrowia. Ale to wymaga w tej chwili inwestycji wieloletniej, programu wieloletniego, który powinien być poprzedzony uchwałą Rady Ministrów. W związku z tym ta inwestycja jest planowana, w odpowiedni sposób będzie również realizowana, natomiast nie bezpośrednio przez Ministerstwo Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#WojciechKonieczny">Na pytanie o porodówki i o likwidację porodówek, jak myślę, już wielokrotnie tutaj odpowiadaliśmy. Na to pytanie odpowiadali różni przedstawiciele ministerstwa. Jak państwo wiecie, w planowanej ustawie o zmianach w sieci szpitali nie ma zapisu o likwidacji porodówek ze względu na liczbę porodów, które się tam odbywają. Jest natomiast zapis o tym, że odpowiednie działania restrukturyzacyjne dotyczące sieci szpitali będą prowadzone w oparciu o plany wojewódzkie, którymi będzie zarządzał wojewoda, ale oczywiście z udziałem ekspertów, konsultantów wojewódzkich, NFZ-etu, samorządów, wszystkich zainteresowanych. Chodzi o to, aby w danym województwie rozwiązania były adekwatne do potrzeb mieszkańców. Na tym się będziemy skupiać.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#WojciechKonieczny">Oczywiście utrzymywanie sieci szpitali, która powstała, jak można powiedzieć, w latach 70., bo to są ostatnie lata, kiedy były duże inwestycje infrastrukturalne w polską medycynę, jest niezasadne. Medycyna się zmieniła, są inne metody diagnostyczne, pojawiły się tomografy komputerowe, rezonanse, aparaty USG, są inne metody leczenia, rehabilitacji, inne jest podejście medycyny do długości hospitalizacji. Zmieniła się również demografia i chorobowość w poszczególnych jednostkach chorobowych, w związku z czym do tego wszystkiego, do tych potrzeb zdrowotnych trzeba dostosować również sieć szpitali. W związku z tym należy się spodziewać przejścia na krótsze hospitalizacje, na większą liczbę świadczeń ambulatoryjnych. I takie są plany ministerstwa, ale nie tylko. Niewątpliwie te plany, jak sądzę, zakładają podejście naukowe, podejście oparte na wiedzy medycznej do sieci szpitali. W związku z tym nie ma zapisów o jakichś sztywnych ramach dotyczących likwidacji czy to porodówek, czy to innych oddziałów zabiegowych, które realizują swoje świadczenia w ten czy inny sposób.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#WojciechKonieczny">Było też pytanie o szpitale powiatowe, o ich trudną sytuację, zadłużenie i o plany dotyczące ich oddłużenia. Proszę państwa, uważam jednak, że w tej chwili pytania ze strony przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości o zadłużeniu szpitali powiatowych są nie na miejscu. Szpitale powiatowe były niedofinansowane przez wiele lat. Rozwiązania, które państwo wprowadziliście, dotyczące zwiększenia zarobków różnych grup zawodowych w polskiej medycynie — które z założenia można pochwalić, gdyż wiele zawodów zostało wydobytych z niebytu finansowego i poprawiła się sytuacja finansowa tych ludzi — jednak nie niosły ze sobą pieniędzy szczególnie dla szpitali powiatowych. Wprowadzone rozwiązania, które zakładały, że tyle samo mają zarabiać pracownicy poszczególnych szpitali, czy to są szpitale powiatowe, czy to są dobrze finansowane szpitale kliniczne z innymi procedurami, musiały doprowadzić do tego, że sytuacja szpitali powiatowych musiała się pogorszyć. Więc rzeczywiście stoimy przed zadaniem poprawy finansów szpitali powiatowych, nad tym pracujemy i tego rodzaju rozwiązania będą wprowadzane.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#WojciechKonieczny">Było pytanie o Fundusz Medyczny, czy będą kontynuowane inwestycje. Oczywiście tak, będą kontynuowane, są podpisywane umowy, ogłaszane kolejne konkursy, np. do końca listopada trwał nabór konkursowy w zakresie opieki psychiatrycznej, leczenia uzależnień. Na to było przeznaczone 3 mld zł w tym konkursie, tak że jak najbardziej te konkursy są prowadzone. Można powiedzieć, że idzie to w tej chwili dużo sprawniej niż poprzednio.</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#WojciechKonieczny">Było pytanie o inwestycje, szpitale kliniczne. Tak rozumiem, ponieważ ze strony Ministerstwa Zdrowia… Szpitale kliniczne, instytuty badawcze — mamy przeznaczone w przyszłym roku 1400 mln na te inwestycje plus wsparcie, które idzie z narodowej sieci onkologicznej, kardiologicznej czy też z programów w zakresie transplantologii. To są dodatkowe możliwości ubiegania się o wsparcie finansowe, tak że te środki są zapewnione. I właściwie może tyle, jeżeli chodzi o konkretne odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-283.7" who="#WojciechKonieczny">Na koniec tylko, ponieważ czuję się też pośrednio wywołany do odpowiedzi przez pana Konrada Berkowicza: sądzę, że rozumienie socjalizmu może być bardzo różne. Ja to rozumiem jako prymat człowieka nad kapitałem i dlatego nie będę z tym polemizował. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do ostatniej wypowiedzi przedstawiciela rządu, pragnę przywitać przysłuchujących się naszym obradom na galerii uczniów i nauczycieli II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Żeromskiego w Dąbrowie Górniczej, przybyłych na zaproszenie posłanki Barbary Dolniak.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-284.3" who="#KrzysztofBosak">Witamy serdecznie. Jeżeli mamy dwie grupy, to witam także drugą grupę. Pragnę poinformować, że kończymy właśnie 6-godzinną debatę budżetową, bardzo długą, złożoną, i przechodzimy do ostatniej odpowiedzi przedstawiciela rządu na pytania posłów.</u>
          <u xml:id="u-284.4" who="#KrzysztofBosak">W tej ostatniej odpowiedzi przedstawiciela rządu usłyszymy panią minister Hannę Majszczyk, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-284.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#HannaMajszczyk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odnosząc się do debaty, która trwała, tak jak pan marszałek przed chwilą zauważył, kilka godzin, trzeba zwrócić uwagę na pewną kwestię, która przewijała się w bardzo wielu wypowiedziach państwa posłów — i w pytaniach, które państwo posłowie zadawali, i w stwierdzeniach, których państwo używali, oceniając ten budżet, a w zasadzie krytykując go. Chodzi o tezę, która przewijała się bardzo często. Był podkreślany fakt, jakoby w budżecie na rok 2025 nie zabezpieczono rozwoju inwestycji samorządowych. Używano również takich sformułowań, że wygasza się program inwestycji strategicznych, że tak naprawdę inwestycje i rozwój samorządów były tylko w związku z tym, że w poprzednim okresie przekazano do samorządów 100 mld zł. Tak naprawdę żadne z tych stwierdzeń nie jest prawdziwe i wprowadza w błąd. Przede wszystkim tutaj muszę się odnieść do debaty, która miała miejsce praktycznie chyba tydzień, maksymalnie 1,5 tygodnia temu w Senacie, kiedy rozpatrywano trzy ustawy dotyczące roku jeszcze 2024, m.in. ustawę o zmianie ustawy o finansach publicznych, która wydłuża poluzowane reguły fiskalne dla samorządów. I akurat przy tej ustawie przetoczyła się debata podobna do tej, właśnie jeżeli chodzi o ten wątek, czyli brak inwestycji, brak dofinansowania samorządów. Tak naprawdę clou odpowiedzi na pytanie, które tam zadawano — myślę, że ono odzwierciedla tak naprawdę sens tego wszystkiego — jest: Po co było zabierać, żeby dawać? Bo mówiąc o tym, że został przygotowany program inwestycji strategicznych, zapomina się, że w tym samym czasie z budżetów samorządów wyjęto ponad 30 mld zł. To wynika bezpośrednio z OSR-ów ustaw, które w tym czasie zostały wprowadzone, w których to OSR-ach dokładnie wpisano skutki. To nie są szacunki, których teraz dokonano, to są szacunki, które wynikają z wprowadzonych ustaw, które zmieniały zasady dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych; w tych podatkach samorządy mają udziały, a skutki, o których powiedziałam, są efektem dokładnie tych zmian. Więc wyjęto 30 mld zł, a do końca roku 2023 wydatkowano z tychże programów w ramach Polskiego Ładu ok. 22 mld zł. Dzisiaj już obecnie jest wydanych ponad 45 mld zł, co oznacza, że już drugie tyle wydano w roku 2024, a do sfinansowania właśnie przez ten rząd jest jeszcze ponad 55 mld zł inwestycji, które będą kierowane do samorządów. A więc absolutnie nie można twierdzić, że jeżeli chodzi o budżet, inwestycje i programy, to zostały zaniechane, bo one dalej są realizowane, a co do zasady ze 100 mld zaciągniętych zobowiązań wcześniej wypłacono jedynie 22 mld.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#HannaMajszczyk">Dodatkowo, oprócz tego, że te programy cały czas są realizowane, a zobowiązania zaciągnięte w ramach tych programów są honorowane, nie ma tutaj żadnych zmian reguł programów, które wcześniej były przyjęte, a więc nie ma zmian co do kierunków rozwoju. Jak najbardziej te zobowiązania są przyjęte i ciągnione jako zobowiązania przyjęte przez rząd. Bez względu na to, który rząd przyjmuje takie zobowiązania, oczywiście jest obowiązek ich realizacji, i słusznie. Natomiast obok tego, że te zobowiązania są realizowane, dodatkowo do samorządów trafi w roku 2025 ponad 25 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#HannaMajszczyk">A więc nie można mówić, że w ogóle zaniechano inwestycji, zapomniano o samorządach. Absolutnie jest to sformułowanie, które nie znajduje odzwierciedlenia w założeniach ani w ogóle w zapisach tej ustawy. Projekty tych programów czy programy są dalej realizowane i te olbrzymie zobowiązania również.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#HannaMajszczyk">Wielokrotnie państwo wspominali o tym, że niedopuszczalne, a wręcz skandaliczne jest to, że jest tak wysoki deficyt, który sięga prawie połowy planowanych dochodów. Rzeczywiście on sięga prawie połowy planowanych dochodów, tylko że aby ocenić, czy jest to właśnie skandaliczne czy złe, trzeba również zwrócić uwagę na to, na co niektórzy z państwa posłanek i posłów zwracali uwagę — że jest tutaj olbrzymia grupa wydatków sztywnych, które rosną z roku na rok, są relacjonowane do PKB, są relacjonowane do różnych innych wydatków i one w sposób automatyczny powodują zwiększenie wydatków. Nie można również zapominać, że w tej kwocie prawie 289 mld zł ponad 63 mld zł to spłaty zobowiązań, to nie jest żaden nowy wygenerowany wydatek.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#HannaMajszczyk">Dodatkowo porównywane są tutaj lata 2024 i 2025, że w sumie w obu tych latach jest ponad 500 mld zł deficytu. Tym samym trzeba również powiedzieć, że dopiero od roku 2024 tak naprawdę włożone zostały do ustawy — niektóre już w projekcie, to trzeba powiedzieć, który był przygotowany także we wrześniu ubiegłego roku, ale to było dopiero po raz pierwszy, wcześniej takie grupy wydatków, o których za chwilę powiem, były finansowane z funduszu, w tym z Funduszu Solidarnościowego — wydatki na emerytury trzynastą i czternastą. W roku 2024 na te cele są planowane wydatki w wysokości ponad 30 mld zł. One wcześniej pochodziły z funduszy. Różne wydatki pochodziły z funduszy, nie były bezpośrednio wkładane do budżetu, stąd też przyrównywanie poziomów deficytów na pewno powinno odbywać się przy zastosowaniu takich samych porównywalnych zasad.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#HannaMajszczyk">Tutaj przejdę do kolejnego zarzutu, który się przewijał, odnośnie do rosnącego zadłużenia. Oczywiście ono jest bardzo duże, co wynika również z faktu wydatków sztywnych, które są zapisane w ustawach i które na przestrzeni lat były tam zapisywane, a dodatkowo rosną wraz ze wzrostem PKB, jak np. wydatki obronne, kiedy mówimy o wydatkach co najmniej 3%. A więc już w odniesieniu do roku 2025 jest to wzrost tylko z tego tytułu jedynie w budżecie państwa o ponad 6 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#HannaMajszczyk">Mówiono dużo o tym, że jest duże zadłużenie w odniesieniu do PKB. Również w tym przypadku, po to, żeby w zasadzie porównać i jakieś porównywalne wielkości odnosić do siebie, trzeba wyczyścić bazy, które się porównuje, i wziąć pod uwagę, jaka jest inflacja — jaka była i jaka jest obecnie — bo to też jest wskaźnik, który powoduje osiągnięcie określonego poziomu PKB. W ostatnich latach, bo tu było takie porównanie, w sytuacji gdyby inflacja docelowa była na poziomie 2,5%, to wtedy tak naprawdę to zadłużenie byłoby o 8 punktów procentowych wyższe. To także należy mieć na uwadze, że nie możemy porównywać różnych rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-285.8" who="#HannaMajszczyk">Padały stwierdzenia, że nasze rentowności są gorsze od rentowności greckich. To także jest porównanie, które nie może mieć miejsca, dlatego że tu są dwie różne waluty osadzone w różnych gospodarkach. Takie porównania powinny odnosić się ewentualnie do rentowności papierów emitowanych w euro. Jeżeli takie porównania będą dokonywane, to wtedy te rentowności będą porównywalne. W przypadku papierów 2-letnich one są lepsze, w przypadku 10-letnich trochę gorsze, ale co do zasady można mówić, że jest tutaj pewna porównywalność.</u>
          <u xml:id="u-285.9" who="#HannaMajszczyk">Były sformułowania odnośnie do tego, że w tym budżecie i w tych projekcjach zapomniano o przedsiębiorcach. Nie zapomniano o przedsiębiorcach. Zapewniono pewną stabilność dla tych przedsiębiorców, ponieważ nie ma jakichś dodatkowych opłat, których jednak w ostatnich latach było bardzo dużo i które w klasyfikacjach unijnych są traktowane jako podatki. W ostatnich latach było ich ponad 20. A więc co do zasady trudno mówić, że tutaj w jakiś sposób przedsiębiorcy są zapomnieni.</u>
          <u xml:id="u-285.10" who="#HannaMajszczyk">Jeżeli chodzi o wzrost realnych wynagrodzeń, rosnących wynagrodzeń, to tak naprawdę według prognozy przeciętne wynagrodzenie w gospodarce wzrośnie realnie w 2024 r. o ok. 9%, natomiast wzrost realnego wynagrodzenia w gospodarce w latach 2016–2023 był na poziomie 2,9. Oczywiście mówię o realnym wzroście, czyli uwzględniającym również właśnie tę sytuację makroekonomiczną.</u>
          <u xml:id="u-285.11" who="#HannaMajszczyk">Pytaliście państwo też o różne fundusze, które są prowadzone przez BGK. I rzeczywiście tak jak już wcześniej mówiliśmy, to jest przedstawiane również w samym budżecie, ponieważ jednym z załączników do budżetu jest ten, który wprawdzie prezentacyjnie, ale jednak otwarcie przedstawia zadłużenie, jakie generują fundusze prowadzone w Banku Gospodarstwa Krajowego. Są to wydatki, zobowiązania na poziomie 180 mld zł. Tym samym są one przedstawione i widoczne w tym planie finansowym, jakim jest budżet państwa, którego rola i przejrzystość jest w zasadzie od 2024 r., ale przede wszystkim w 2025 r. mocno zaznaczana i przywracana. W 2024 r. plany tych funduszy były już dostępne na stronach internetowych, a od połowy tego roku na wniosek ministra finansów takie plany były publikowane.</u>
          <u xml:id="u-285.12" who="#HannaMajszczyk">W jednej z wypowiedzi państwa posłów odnoszono się do Unii Europejskiej. Może trochę upraszczam to przesłanie, które wynikało z tych stwierdzeń, które w tym zakresie padały — nie wiem, czy nie przekręcam nazwiska pana posła, czy rzeczywiście to pan poseł Jakubiak zadał to pytanie, wydaje mi się, że tak — odnośnie do tego, czy w ogóle bycie w Unii Europejskiej się opłaca. Oczywiście chciałabym powiedzieć, że biorąc pod uwagę saldo przepływów finansowych pomiędzy Polską a Unią, ono jest nadal pozytywne. W 2025 r. różnica pomiędzy tym, co wpłacimy do Unii Europejskiej, a tym, co Polska otrzyma, to aż 58 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-285.13" who="#HannaMajszczyk">Było również wiele pytań, które miały charakter bardzo lokalny, bardzo szczegółowy. Oczywiście poza tymi, na które już panowie ministrowie wcześniej odpowiedzieli, na pozostałe udzielimy odpowiedzi na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#TomaszKostuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Rząd przewiduje w 2025 r. absolutnie rekordowe wydatki na obronność w łącznej kwocie blisko 187 mld zł. To zrozumiała decyzja w obliczu aktualnej sytuacji międzynarodowej oraz niechlubnej spuścizny — także finansowej — w polityce obronnej, jaką zostawiła po sobie ekipa Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#TomaszKostuś">Jednak niepokojące w mojej ocenie jest zmniejszanie wydatków na badania i rozwój w tym obszarze. Przypomnę, że do wejścia w życie ustawy o obronie Ojczyzny obowiązywały ustawowe zapisy przewidujące przeznaczanie na innowacje i rozwój w obszarze obronności 2,5% budżetu MON. Potem — paradoksalnie — niestety się to zmieniło. W projekcie budżetu na 2025 r. na wydatki na badania naukowe i prace rozwojowe w zakresie obronności planuje się przeznaczyć łącznie 1,299 mld zł, co stanowi jedynie 0,7% całkowitych wydatków na obronność. To mniej o 21 mln zł w stosunku do planu na bieżący rok. Eksperci podkreślają, że tak niskie wydatki na badania i rozwój nie występują w żadnym z większych państw NATO.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#TomaszKostuś">W związku z powyższym proszę o odpowiedź, z czego wynika ta redukcja nakładów na badania i rozwój w zakresie obronności i czy resort planuje ich zwiększenie, a jeśli tak, to kiedy i o ile.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#KrzysztofBosak">To był ostatni głos w tej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze (druki nr 573 i 843).</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę panią poseł Karolinę Pawliczak o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Komisji Infrastruktury przedstawiam sprawozdanie komisji. Komisja Infrastruktury wnosi o przegłosowanie tego projektu ustawy, składając dwie poprawki oraz wnioski mniejszości, które również będą tutaj złożone. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#KrzysztofBosak">To prawdopodobnie było najkrótsze sprawozdanie, jakiego od dawna nie słyszeliśmy.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do przedstawienia stanowisk klubów.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Marcin Horała, klub PiS, jeżeli jest gotowy. Jest gotowy?</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#komentarz">(Poseł Marcin Horała: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#MarcinHorała">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt dotyczy właściwie tak naprawdę jednej sprawy, czyli zniesienia obowiązku zabudowy wyłącznie na podstawie miejscowych planów zagospodarowania na terenach objętych planem generalnym lotnisk.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#MarcinHorała">Szanowni Państwo! Od ponad 20 lat w Polsce obowiązuje ustawa w swoich głównych postanowieniach dotycząca zagospodarowania przestrzennego i lokalne samorządy miały ponad 20 lat, żeby pokryć teren swoich gmin miejscowymi planami zagospodarowania. Od lat również wiadomo było, że przyjdzie ten moment odnośnie do ustawy — Prawo lotnicze, w którym na terenach objętych planem generalnym zostanie wyłączona możliwość zabudowy inaczej niż na podstawie miejscowych planów zagospodarowania. Każdy, kto, tak jak np. ja, miał coś wspólnego z samorządem, zwłaszcza w większym mieście, wie, jak często patologiczna, nieuporządkowana bywa zabudowa na podstawie decyzji o warunkach zabudowy.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#MarcinHorała">Miejscowy plan zagospodarowania pozwala zachować zasady urbanistyki i uwzględnić udział mieszkańców, krótko mówiąc, powoduje, że ta zabudowa ma charakter cywilizowany, spełniający takie kryteria, jakie zabudowa powinna mieć. Więc zasadniczo wszyscy powinniśmy się cieszyć, że przynajmniej w tej części objętej planami generalnymi samorządy będą zobowiązane uchwalać miejscowe plany i zabudowa cywilizowana, zrównoważona, uwzględniająca potrzeby wszystkich użytkowników miasta będzie prowadzona.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#MarcinHorała">Czy samorząd warszawski, bo to jest rzecz ważna, że jest to wrzutka lobbystyczna samorządu warszawskiego… Najpierw próbowano to dokleić jako poprawkę do zupełnie innej ustawy, potem jest to wprowadzane jako oddzielna ustawa. Czy w związku z tym samorząd warszawski, wiedząc od lat, że ten moment przyjdzie, w sposób intensywny przystąpił do opracowania miejscowych planów na terenie objętym planem generalnym Lotniska Chopina? Oczywiście nie. Całe tereny, na których teraz nie można budować, bo nie można wydawać do wuzetek, oczywiście nawet nie są objęte przystąpieniem do planu. Bo jeszcze można by zrozumieć, że gdzieś się nie udało opracowanie planu, długo trwały procedury, ktoś się odwoływał. Ale nie, nawet nie przystąpiono, nawet nie spróbowano. Co spróbowano? No spróbowano zrobić lobbystyczną wrzutkę, która ten obowiązek ponownie zlikwiduje i ponownie dopuści zabudowę na podstawie decyzji o warunkach zabudowy. Na posiedzeniu komisji wręcz padały głosy od przedstawicieli tzw. strony społecznej, mecenasów z kancelarii, nie do końca wiemy kogo reprezentujących, że czekają już przygotowane inwestycje, zaawansowane, na setki mieszkań, że deweloperzy ponieśli nakłady, a jednak teraz nie mogą budować. To też budzi pewną ciekawość, bo jak to jest, że deweloper, wiedząc, że taki przepis wchodzi w życie, wiedząc, że nie będzie mógł na podstawie decyzji o warunkach zabudowy tej zabudowy dokonywać, jednak ponosi nakłady i decyzje przygotowuje. Skąd tu dewelopera taka pewność, że stan prawny się zmieni? Najwyraźniej z dobrych źródeł, bo widzimy, że stan prawny właśnie się zmienia.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#MarcinHorała">Drodzy Państwo! Ja rozumiem, że samorząd warszawski, pan prezydent Rafał Trzaskowski, wiceprzewodniczący Platformy Obywatelskiej, jest obecnie niezwykle zajętym człowiekiem. Musi jeździć tramwajem, musi czytać książkę w metrze. Był po raz pierwszy w życiu na Hali Mirowskiej i to, o zgrozo, o godz. 6 rano. Może jednak w ramach tych swoich peregrynacji odwiedziłby takie miejsce jak urząd miasta stołecznego Warszawy, zebrał podległych sobie urzędników, przydzielił im zadania tak, żeby szybko przystąpili do opracowania miejscowych planów zagospodarowania przynajmniej na tych terenach, które są objęte planem generalnym lotniska Chopina. Naprawdę byłoby to z ogromną korzyścią dla mieszkańców Warszawy, którzy zyskaliby cywilizowany sposób zabudowy, możliwość wypowiedzenia się w tym procesie, zrównoważoną zabudowę, nieobciążającą przesadnie infrastruktury, z zachowaniem zasad planowania urbanistycznego, również dla uczciwych inwestorów, uczciwych deweloperów, którzy chcą swoje inwestycje prowadzić w sposób właśnie zagospodarowany, cywilizowany, z poszanowaniem otoczenia.</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#MarcinHorała">Niestety na razie to się nie stało. Niestety na razie mamy do czynienia z próbą wprowadzenia takiej oto wrzutki, żeby po raz kolejny już przekładać ten okres, żeby zwolnić z tych wymogów, żeby dla poważnych ludzi, którzy zainwestowali poważne pieniądze i teraz nie mogą się skeszować, zmienić prawo tak, żeby im nieba przychylić. Już ostatecznie obnażyła te intencje nasza poprawka złożona na posiedzeniu komisji, w której proponowaliśmy, żeby dla zwykłych indywidualnych inwestorów, dla małej, niskiej zabudowy, domów jednorodzinnych — zwykły człowiek ma prawo nie orientować się w tych zawiłościach, chciałby gdzieś zainwestować, a nie może — dopuścić to na podstawie warunków zabudowy. Oczywiście ta poprawka została odrzucona, bo niestety trzeba stwierdzić, że oczywiście nie o interes zwykłych ludzi tutaj chodzi, tylko grube deweloperskie interesy. W związku z tym Prawo i Sprawiedliwość będzie przeciwne przyjęciu tej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Karolinę Pawliczak, która wystąpi w imieniu klubu Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#KarolinaPawliczak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przysłuchując się, uczestnicząc w dyskusji w czasie posiedzenia Komisji Infrastruktury w sprawie nowelizacji ustawy — Prawo lotnicze, można było odnieść wrażenie, że przedstawiciele PiS-u znów poczuli krew. Próbowali dominować, wzbudzać niepotrzebne emocje, zakłócając porządek i składając napisane na kolanie niechlujne poprawki.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#KarolinaPawliczak">To prosta, konkretna, zdawałoby się, logiczna zmiana ustawy, która miała, ma uwolnić ogromne przestrzenie inwestycyjne, martwe od lat, z uwagi na obowiązujące przepisy prawa nienaruszalne, tracące swoją wartość i możliwość rozwoju. Ta zmiana urosła w oczach naszych politycznych adwersarzy do rangi wręcz walki o niepodległość.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#KarolinaPawliczak">Ile trzeba wam tłumaczyć rzeczy proste? Prawo lotnicze w obecnym kształcie paraliżuje inwestycje budowlane na terenach, które znajdują się nie tylko w pobliżu lotnisk użytku publicznego. Mottem przewodnim poruszanym przez działaczy PiS w komisji były zarzuty o lobbing czy sprzyjanie deweloperom. Gdy nie ma się argumentów, to zazwyczaj nawiązuje się do starych, znajomych schematów. Proszę nas nie mierzyć swoją miarą i nie przypisywać nam waszych wątpliwej wartości cech charakterów. Proszę nam nie przypisywać waszych pazernych działań i kombinatorstwa.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#KarolinaPawliczak">Szanowni Państwo! Celem niniejszej ustawy jest rozwiązanie problemu legislacyjnego, jaki wywołała nieprecyzyjna treść art. 55 ust. 9 Prawa lotniczego, nakładająca obowiązek planistyczny na tereny objęte planem generalnym lotniska użytku publicznego bez doprecyzowania, o jakie tereny chodzi, a tych niestety jest kilka, mają różny zasięg i różne funkcje. Przypomnę, że plan generalny lotniska użytku publicznego jest planem rozwoju tego lotniska. Składa się z wielu elementów, przy czym tylko dwie mapy dostępne są publicznie. W ust. 9 feralnego przepisu wskazano, że dla terenów objętych planem generalnym istnieje obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który musi być zgodny z planem generalnym lotniska. Niestety, nie sprecyzowano, o jaki teren chodzi: czy ten z mapy w koncepcji rozwoju lotniska i stref do niego przyległych czy też ten położony pod izoliniami określającymi dopuszczalną wysokość zabudowy.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#KarolinaPawliczak">Wykładnia funkcjonalna i celowościowa przepisu art. 55 ust. 9 Prawa lotniczego uznaje, że intencją było kształtowanie ładu przestrzennego za pomocą miejscowego planu zgodnego z planem generalnym lotniska jedynie na terenie lotniska i stref do niego przyległych, a niezbędnych dla jego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#KarolinaPawliczak">Wówczas, zgodnie z art. 62 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym postępowania o wydanie decyzji ustalających warunki zabudowy dla takich terenów objętych obowiązkiem sporządzenia miejscowego planu należałoby zawiesić do czasu uchwalenia miejscowego planu, czyli na zawsze, gdyż po uchwaleniu miejscowego planu nie wydaje się przecież wuzetek. W ten sposób pozbawiono tysiące Polaków prawa do zabudowy terenów budowlanych, dla których bez ich najmniejszej nawet winy samorządy nie uchwaliły miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#KarolinaPawliczak">Rolą ustawodawcy jest tworzenie prawa, którego interpretacja nie będzie budzić wątpliwości, a przepisy, które trudno zinterpretować, należy upraszczać, nowelizować tak, by nie budziło to żadnych wątpliwości. Ta zmiana winna być dokonana już dużo wcześniej. Być może dlatego ze strony PiS taki atak zawiści i dziwnej przekory, by przyblokować inwestycyjne tereny. A zmiany wprowadzane w tym poselskim projekcie zmierzają jedynie do tego, by zamiast planu zagospodarowania przestrzennego, wystarczyła decyzja o warunkach zabudowy, która przecież oczywiście — i to jest bardzo ważne — zgodna musi być z planem generalnym lotniska.</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#KarolinaPawliczak">Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej zagłosuje za niniejszym projektem. Składałam już w tej sprawie stosowne poprawki. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego wystąpienia klubowego, pragnę przywitać przysłuchujących się naszym obradom gości — uczniów z I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Łomży, którzy goszczą tutaj, w Sejmie, na zaproszenie poseł Alicji Łepkowskiej-Gołaś. Witamy serdecznie i życzymy dobrych wrażeń z dyskusji nad Prawem lotniczym.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-294.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Kamila Wnuka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-294.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#KamilWnuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Obywatele! W imieniu klubu parlamentarnego Polska 2050 Szymona Hołowni — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić nasze stanowisko. W największym skrócie: projekt przewiduje uchylenie obowiązku uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów objętych planem generalnym lotniska, znosząc związany z tym skutek dla decyzji o warunkach zabudowy w postaci bezterminowego zawieszenia postępowania. Istotą ustawy jest zatem umożliwienie wydawania decyzji o warunkach zabudowy w otoczeniu lotniska, w szczególności na obszarze objętym planem generalnym lotniska w przypadku braku planu miejscowego. Oczywiście będzie się to działo pod pełną kontrolą organu administracji lotniczej. W tym przypadku jest to prezes Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Będzie on uzgadniać te projekty, wydawać decyzje o warunkach zabudowy.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#KamilWnuk">W wymiarze gospodarczym powinno to poprawić sytuację zarówno podmiotów gospodarczych planujących inwestycje w otoczeniu lotnisk, jak i samych lotnisk. Powinno to zwiększyć atrakcyjność oraz doprowadzić do rozwoju bezpośredniego otoczenia biznesowego tychże lotnisk. Takie są, jak myślę, założenia osób, które złożyły te poprawki. Nowe przepisy z założenia powinny też poprawić sytuację obywateli, którzy obecnie są pozbawieni prawa do zmiany sposobu zagospodarowania terenu w oparciu o decyzje, o tzw. wuzetki i zmuszeni do oczekiwania na uchwalenie planu miejscowego, co często stanowi długotrwały proces. Tak jak tutaj wspomniał pan poseł, w wielu miastach jest z tym problem. Powinno to przede wszystkim bezpośrednio poprawić sytuację gmin objętych przez PGL. Chodzi o zwiększoną liczbę inwestycji oraz brak potencjalnych roszczeń odszkodowawczych związanych z obowiązkiem uchwalenia planów miejscowych. Szczególnie mocno dotyczy to dzisiaj miasta stołecznego Warszawy. Pani, która wypowiadała się wcześniej, mówiła już w sumie na temat założeń tych poprawek do Prawa lotniczego.</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#KamilWnuk">Klub Polska 2050 popiera ten projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Piotra Kowala, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#PiotrKowal">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewica przedstawiam stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze. Projekt nowelizacji ustawy — Prawo lotnicze jest odpowiedzią na zgłaszane przez przedstawicieli samorządów problemy związane z rozwojem przestrzennym w otoczeniu lotnisk w Polsce. Dotychczasowy obowiązek sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów objętych planami generalnymi lotnisk często skutkował zawieszaniem postępowań administracyjnych, co znacząco hamowało rozwój inwestycji budowlanych i gospodarczych na tych obszarach.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#PiotrKowal">Proponowane zmiany obejmują uchylenie tego obowiązku, co pozwoli na odblokowanie procesów inwestycyjnych i usprawnienie procedury wydawania decyzji o warunkach zabudowy. Trzeba również podkreślić, że wprowadzenie szczegółowych uzgodnień z prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego jest podtrzymaniem obecnej procedury, bo nadal będzie on miał kontrolę nad projektami w obszarze lotnisk, aby zapewnić bezpieczeństwo ruchu lotniczego. Taka zmiana przyspieszy procedurę administracyjną, a także pozwoli na lepsze wykorzystywanie potencjału inwestycyjnego terenów przylegających do lotnisk.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#PiotrKowal">Analiza Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji wskazuje, że obecne przepisy często generowały konflikty między lokalnymi społecznościami, samorządami a lotniskami, szczególnie w kontekście braku możliwości rozwoju na terenach objętych planami generalnymi. Projektowana ustawa ma rozwiązać te problemy, umożliwiając zrównoważony rozwój na obszarach zurbanizowanych, a jednocześnie zwiększając atrakcyjność tych terenów. Warto podkreślić, że wprowadzenie tych regulacji nie oznacza rezygnacji z troski o ład przestrzenny. Będzie on nadal zapewniony poprzez ścisłe powiązanie decyzji o warunkach zabudowy z zasadami bezpieczeństwa lotniczego.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! Klub parlamentarny Lewicy będzie popierał zaproponowany projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Włodzimierza Skalika, klub Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko klubu Konfederacja w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze, druk nr 573. Celem ustawy jest zmiana zasad planowania i zagospodarowania przestrzennego w otoczeniu lotnisk, która ma odblokować możliwości rozwoju przestrzennego polskich miast. Tak się składa, że bardzo wiele lotnisk, dużych portów lotniczych jest usytuowanych w pobliżu miast, które rozwijając się, coraz bardziej się do nich zbliżają. Ten problem z upływem lat narasta.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#WłodzimierzSkalik">Zgodnie z obowiązującym przepisem z art. 55 ust. 9 ustawy — Prawo lotnicze dla terenów objętych planem generalnym sporządzanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnego z zatwierdzonym planem generalnym lotniska, jest obowiązkowe. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze przewiduje uchylenie tego obowiązku. Uchylenie art. 55 ust. 9 Prawa lotniczego bez wprowadzenia alternatywnej regulacji mającej na celu zabezpieczenie niezakłóconego funkcjonowania lotnisk mogłoby spowodować, że samorząd terytorialny wydałby np. pozwolenie na budowę, które byłoby sprzeczne z aktualnymi ograniczeniami wynikającymi z planu generalnego obowiązującego na danym terenie. Istniałoby wówczas ryzyko, że powstanie obiekt, który jest przeszkodą lotniczą lub stanowi istotne zagrożenie dla operacji lotniczych.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#WłodzimierzSkalik">Dlatego też w przedmiotowym poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze została zawarta regulacja mająca na celu wykluczenie opisanego ryzyka. Do art. 87 po ust. 3 dodaje się bowiem ust. 4, który powoduje, że każdy przejaw działalności planistyczno-budowlanej winien być uzgadniany pod względem zgodności z postanowieniami planu generalnego z prezesem Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Projektowane przepisy ułatwiają zagospodarowanie obszarów i inwestowanie na obszarach znajdujących się w otoczeniu lotnisk, dla których urządzone są plany generalne lotnisk. Mając obawy, czy ten projekt, ta zmiana przepisów w Prawie lotniczym będzie stanowiła zagrożenie dla lotniska, zasięgnęliśmy opinii zarządzających portami lotniczymi, dla których plany generalne lotnisk są obowiązkowe i są założone. Uzyskaliśmy stanowisko, iż projektowany stan prawny nie wpłynie negatywnie na eksploatację lotnisk i ich działalność inwestycyjną. Wobec powyższego projektowaną zmianę ustawy — Prawo lotnicze należy ocenić pozytywnie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Połuboczka, także Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#KrzysztofBosak">Jest na sali? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#KrzysztofBosak">Zatem zapraszam teraz pana posła Jarosława Sachajkę, Republikanie.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła Republikanie mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Prawo lotnicze.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#JarosławSachajko">Projekt dotyczy odblokowania możliwości rozwoju przestrzennego polskich miast poprzez zmodyfikowanie szczególnych zasad planowania i zagospodarowania przestrzennego w otoczeniu lotnisk przy jednoczesnym zwiększeniu poziomu ochrony bezpieczeństwa lotniska. Opis oczywiście brzmi dobrze, ale należałoby się zastanowić, dlaczego to jest poselski projekt, dlaczego ci, którzy przez ostatnich parę lat krzyczeli, że nie powinno być w ogóle poselskich projektów — chcieliście je w ogóle wyłączyć i to utrudnić — teraz składają poselski projekt. Może chodzi właśnie o to, w czym Platforma jest najlepsza, robienie interesów, interesików i bałaganu, budowanie osiedli na podstawie wuzetek. Bo na pewno tysiące Polaków marzą o tym, żeby mieszkać zaraz przy lotnisku, bo przecież oni codziennie latają do pracy. No, może do Berlina.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#JarosławSachajko">Szanowni Państwo! Cały świat się rozwija. Lotniska rozwijają się i będą się rozwijały, szybka kolej będzie się rozwijała, tylko jakoś w Polsce cały czas jest z tym problem. Próbuje się powstrzymać perspektywiczne plany rozwoju lotnisk. Uważam ten projekt za projekt lobbystyczny, dlatego też nie będziemy go popierać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#KrzysztofBosak">Mamy zapisanych 18 posłów.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#KrzysztofBosak">Ustalam czas na zdanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#KrzysztofBosak">Pierwszego zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-302.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#PiotrKandyba">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Ta zmiana nie dotyczy tylko Warszawy, tak jak mówił tutaj pan Horała. Ona dotyczy także gmin podwarszawskich i gmin przy innych lotniskach. Mówię tu o Zakroczymiu, Raszynie, Pomiechówku, Nowym Dworze Mazowieckim. Proszę nie spłycać tego tematu tylko do Warszawy. To jest pierwsza rzecz. Po drugie, jeżeli uważacie, że budowa budynku TBS-u dla 200 rodzin jest inwestycją deweloperską, to myślę, że to jest niepoważne. Bo taki projekt jest w tej chwili wstrzymany także dzięki tym poprawkom. Tak naprawdę przedsiębiorcy, samorządowcy i zwykli, prywatni ludzie będą mogli inwestować. Z tego skorzysta nie tylko Warszawa, ale też państwo, bo będziemy oczywiście mieli inwestycje i wpływy do budżetu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany projekt ustawy podejmuje próbę zmodyfikowania szczególnych zasad planowania i zagospodarowania przestrzennego. Stawia nas przed niezwykle istotnym wyzwaniem, jakim jest pogodzenie dynamicznego rozwoju przestrzennego polskich miast z koniecznością zapewnienia najwyższego poziomu bezpieczeństwa wokół lotnisk.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#BartłomiejDorywalski">W związku z powyższym pragnę zapytać, a przede wszystkim prosić o wskazanie, w jaki sposób projekt ustawy wpłynie na możliwość rozwoju przestrzennego miast, a także jakie mechanizmy ograniczą ewentualne konflikty interesów między rozwojem urbanistycznym a bezpieczeństwem lotniczym. Czy wprowadzane zmiany przewidują opracowanie nowych standardów technicznych lub administracyjnych dla budynków i infrastruktury w pobliżu lotnisk? Jakie są przewidywane skutki ekonomiczne proponowanych zmian dla miast oraz operatorów lotnisk? Czy zmiany w ustawie wpłyną na istniejące już inwestycje w strefach wokół lotnisk? Jakie środki nadzoru lub kontroli będą wdrażane w celu monitorowania zgodności działań planistycznych z nowymi przepisami? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Dominika Jaśkowca, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Problemy z terenami przylotniskowymi tak naprawdę są dwa. Jeden problem dotyczy braku rozwoju terenów zlokalizowanych wokół lotnisk, a drugi problem jest związany z procesem suburbanizacji polskich miast i zbliżaniem się zabudowy mieszkaniowej, zabudowy usługowej do portów lotniczych, co w konsekwencji, jak wiemy, generuje protesty społeczne i utrudnia rozbudowę infrastruktury lotniczej. To jest z kolei przykład krakowskich Balic, tak się tam u nas dzieje. Dlatego też tereny sąsiadujące z portami lotniczymi powinny mieć w zakresie realizacji procesów inwestycyjnych swój własny, indywidualny reżim administracyjnoprawny. Reżim ten jednak nie może wykluczać rozwoju bliższego i dalszego otoczenia lotnisk, bardzo ważnego pod względem gospodarczym. Powinien on ten rozwój ukierunkowywać. Wydaje się, że propozycja zawarta w omawianym przedłożeniu tworzy odpowiednią podstawę prawną odnośnie do ukierunkowania tego procesu. Dlatego ten projekt jest również moim zdaniem warty poparcia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Będę kontynuował wątek mojego przedmówcy, bo dokładnie mniej więcej to samo chciałem powiedzieć, z tym że chciałbym to uzupełnić o problemy mieszkańców, którzy odwiedzają moje biuro poselskie. Są to problemy dotyczące hałasu. Jak najbardziej lotniska są potrzebne, będą się rozwijać. Natomiast powiedziałbym, że mamy dwa rodzaje lotnisk: lotniska pasażerskie, turystyczne i lotniska sportowe. Ja takie lotnisko sportowe właśnie mam. Pięknie, że się rozwija, będzie pas startowy, będzie nowe, duże ogrodzenie. Natomiast pozostaje pewien problem chaosu lotniczego, który jest na lotniskach turystycznych, a mianowicie problem latania dosłownie wszędzie i o każdej porze. Czy ministerstwo nie zamierza tego w jakiś sposób uporządkować, nim dojdzie do jakiejś tragedii? Bo Polacy mają coraz więcej samolotów — i bardzo dobrze, rozwijamy się jako państwo — i innego rodzaju statków powietrznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Obecne Prawo lotnicze w sposób niczym nieuzasadniony paraliżuje inwestycje budowlane na terenach, które znajdują się nie tylko w pobliżu lotnisk, ale również w dalszej odległości. Uchylenie obowiązku uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów objętych planem lotniska jest w tej sytuacji najbardziej rozsądnym rozwiązaniem. Dzięki temu inwestycje w otoczeniu lotnisk będą mogły być realizowane szybciej i skuteczniej, co w efekcie wpłynie na rozwój i zwiększenie atrakcyjności samych lotnisk. Chciałam zapytać i proszę o odpowiedź na pytanie, czy uchylenie obowiązku planistycznego wpłynie na wysokość odszkodowań płaconych przez lotniska mieszkańcom z tych terenów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Iwonę Kozłowską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W kontekście procedowanego projektu ustawy — Prawo lotnicze chciałabym zwrócić uwagę na kwestię wsparcia mniejszych, lokalnych portów lotniczych. I tu będę bardzo konsekwentna, ponieważ będę mówiła o bydgoskim porcie lotniczym, który w 2024 r. odnotował rekordowe wyniki. Lotnisko obsłużyło ponad 88 tys. pasażerów podróżujących, wyjeżdżających na wakacje, co stanowi wzrost o 46% względem 2023 r. i aż o 107% więcej niż w 2019 r. Jest to ogromny sukces wynikający z rosnącego popytu na loty z lokalnych lotnisk oraz odpowiedzi tour operatorów, którzy zaczęli oferować atrakcyjne kierunki, jakimi są Majorka, Antalya, nawet na mniejszych lotniskach. Chciałabym zapytać, czy rząd planuje działania wspierające rozwój takich portów lotniczych, poprzez zapewnienie im możliwości pełnego wykorzystania potencjału zarówno w kontekście infrastrukturalnym, jak i przestrzennego rozwoju miast, co przewiduje omawiany projekt. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#KrzysztofHabura">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#KrzysztofHabura">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Plan generalny dla Lotniska Chopina, zmieniony i poszerzony za czasów Prawa i Sprawiedliwości, zamroził inwestycje, w tym mieszkaniowe, w 9 dzielnicach Warszawy i 13 sąsiednich gminach. W samej Warszawie to obszar prawie 8 ha. Rozwiązanie przyjęte w projekcie ustawy pozwoli na uzyskanie pozwolenia na budowę na podstawie decyzji o warunkach zabudowy do czasu uchwalenia nowych planów miejscowych, które jak wiemy, są procesem kosztownym, czasochłonnym i skomplikowanym. Stąd pewnie tych planów na tym terenie nie ma, a rynek inwestycyjny uchroni rozwój budownictwa przed paraliżem, a w efekcie Polaków przed wzrostem cen mieszkań. Dlatego niezwłoczne przyjęcie regulacji zawartej w tym projekcie jest bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#KrzysztofHabura">Moje pytanie: Czy istnieją szacunki, panie ministrze, jaką liczbę nowych mieszkań może pozyskać stolica na uwolnionych w wyniku tej ustawy terenach? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Transport lotniczy na pewno ma przed sobą piękną przyszłość. Już dzisiaj widzimy, że wiele lotnisk bije rekordy popularności przewozów pasażerów. Mogę to powiedzieć na pewno o lotnisku w Balicach pod Krakowem w Małopolsce, które przewiozło rekordową liczbę pasażerów w ostatnich latach. Dlatego też myślę, że trzeba zadbać o to, aby przewoźnik polski, LOT, miał szansę rozwoju również w przyszłości. To nie tylko rozwój gospodarczy Polski, ale również zapewnienie bezpieczeństwa kraju jako takiego. Rozwój lotnisk to również zapewnienie bezpieczeństwa kraju. Oczywiście powtarzam za posłem Sachajką, że faktycznie wszyscy marzą o tym, żeby zamieszkać w pobliżu lotniska, że to jest marzenie każdego jednego mieszkańca Polski. Z drugiej strony wiemy o tym doskonale, że deweloperzy na pewno wcisną każde mieszkanie, którego nie będzie na rynku w danej chwili, każdemu, kto będzie chciał je kupić. Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Lotnictwo będzie się rozwijało, jeśli szalona doktryna Unii Europejskiej i ekolodzy nie storpedują przyszłości tej branży. Jeśli nie będziemy mieć niebotycznie drogiego paliwa i lotów tylko dla elit, to faktycznie lotnictwo będzie się rozwijało w takim tempie, jak dzisiaj to wygląda. Jest to rewelacyjny skok, to, jak rozwijają się koleje, jak rozwija się lotnictwo. W związku z tym, że wszystkie porty lotnicze, vide przykład Balic, świetnie się rozwijają, potrzebują dalszej rozbudowy. Ostatnia rozbudowa Balic miała doprowadzić do powiększenia wolumenu lotów do roku 2030, 2035. Okazało się w ciągu 2, 3 lat od rozbudowy ten wolumen został już wypełniony, a więc znowu potrzebuje rozbudowy, nowego pasa startowego. Nie tylko CPK, który powinien być dużym, potężnym lotniskiem cargo, a także pasażerskim, ale i uzupełniające go lotniska, m.in. w Krakowie i inne, stanowią potężną sieć rozwojową lotnictwa, w tym transportu pasażerskiego i cargo. W związku z tym trzeba przemyśleć bardzo dokładnie, jakie tereny powinny być zarezerwowane pod rozwój tych lotnisk w perspektywie 10, 15, 30 i 40 lat, bo taki powinien być horyzont myślenia o portach lotniczych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panu posła Rafała Webera, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy jest aktem oskarżenia w stosunku do nieudolnych władz Warszawy, które od 18 lat nie potrafią nawet podejść do uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i w samym uzasadnieniu jest to bardzo jaskrawo wskazane. Drodzy państwo, cytuję: obywatele obecnie pozbawieni zostali prawa do zmiany sposobu zagospodarowania terenu w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy i zmuszeni do oczekiwania na uchwalenie planu miejscowego, co stanowi proces długotrwały i niemożliwy do przeprowadzenia w sposób masowy w odniesieniu do całego obszernego terenu objętego PGL.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#RafałWeber">Dobitnie wskazujecie nieudolność władz Warszawy, prezydenta Rafała Trzaskowskiego, który w ostatnich latach nie zrobił nic, aby ten problem rozwiązać, a teraz wykorzystuje was do tego, żeby pójść na skróty i żebyście taką wrzutką poselską za niego rozwiązali ten problem. My, drodzy państwo, na to nie pozwolimy, bardzo mocno to oprotestujemy, bo to się będzie wiązało zarówno z ograniczeniem możliwości rozwojowych lotnisk, jak i z dużymi kosztami dla nich do poniesienia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Wosia, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#MichałWoś">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#MichałWoś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Których miast i lotnisk w Polsce ta sprawa dotyczy najbardziej? Czy tylko Warszawy, tylko pana prezydenta Rafała Trzaskowskiego — i ta wrzutka, którą robicie, pokazuje nie tylko skrajną nieudolność władzy w Warszawie, ale także waszą nieudolność — czy też innych miast? Jaka to jest skala? Chciałem zapytać o koszty. Jakie środki państwo przewidują, żeby odciążyć tych, którzy te gigantyczne koszty będą musieli ponieść? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jerzego Polaczka, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#JerzyPolaczek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Logikę tego krótkiego projektu zmiany ustawy — Prawo lotnicze można podsumować takim stwierdzeniem klasyka: stłucz pan termometr, nie będziesz pan miał gorączki. Mój przedmówca wspomniał o tym, że było kilkanaście lat na to, żeby do tego przystąpić, wszcząć postępowanie, zrealizować to zadanie każdego samorządu w Polsce, w tym również m.st. Warszawy. Największymi adwokatami tego lobbystycznego projektu w trakcie posiedzenia Komisji Infrastruktury były władze Warszawy. To wszystko się dzieje, panie ministrze, w sytuacji, w której opinia publiczna jest informowana o planach rozbudowy przepustowości lotniska do 2030 r. z 20 mln do 30 mln pasażerów. To są inwestycje na samym Okęciu. Nie wspomnę o tym, w jaki sposób wpływa to na otoczenie przestrzenne terenów przy lotnisku. Pytanie o konsultacje społeczne w tej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie wiem, o jakim zakłócaniu obrad komisji w wykonaniu posłów Prawa i Sprawiedliwości mówi pani poseł Pawliczak i w jakiej rzeczywistości pani żyje, skoro zadawanie pytań i dociekliwość nazywa pani zakłócaniem pracy komisji. Gdybyśmy rzeczywiście chcieli tak robić, to musielibyśmy się od was, Platformo Obywatelska, wiele uczyć…</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: Ucz się, ucz się, panie.)</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#MariuszKrystian">…bo to, co wyprawialiście w poprzedniej kadencji w komisjach, było zakłócaniem porządku. A my pytaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#MariuszKrystian">Dla mnie jako samorządowca nie ulega wątpliwości, że ład przestrzenny w gminach kształtuje się na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a warunki zabudowy powinny być stanem prawnym tymczasowym. Natomiast jeżeli stan prawny tymczasowy w wielu miejscach w Warszawie trwa blisko 20 lat, to widać wyraźnie, że ten stan, który jak podkreślam, powinien być tymczasowy, jest utrzymywany celowo. Po co? Każdy powinien sobie odpowiedzieć. Ta ustawa jest typową wrzutką lobbystyczną. Mogliśmy się o tym przekonać właśnie na posiedzeniu komisji. Dlatego jako poseł będę przeciwko temu projektowi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Horałę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#MarcinHorała">Szanowni Państwo! Nie jest prawdą, że ta ustawa nie spowoduje dodatkowych obowiązków odszkodowawczych dla lotnisk. Mówicie tak państwo, bo odszkodowania wynikają z obszaru ograniczonego użytkowania, a mamy tutaj przepisy dotyczące planu generalnego, ale te obszary się na siebie nakładają, jeden zawiera się w drugim. Jeżeli na obszarze planu generalnego będzie łatwiej masowo powstawać nowym inwestycjom, to przynajmniej część z nich znajdzie się również w obszarze ograniczonego użytkowania, a zatem ci inwestorzy będą uprawnieni do dodatkowych odszkodowań. Co więcej, w kontekście Chopina nie ma też znaczenia, że teraz są cichsze samoloty i być może ten nowy obszar ograniczonego użytkowania nie będzie większy, a może nawet będzie mniejszy. Liczy się co innego: jakakolwiek rozbudowa portu lotniczego wymaga przeliczenia na nowo obszaru, wszczęcia procedury, czyli otwarcia obecnie zamkniętego terminu składania roszczeń. Samo otwarcie tego terminu, zwłaszcza w tak gęsto zabudowanym obszarze jak Warszawa, spowoduje tysiące roszczeń i miliardowe dodatkowe koszty odszkodowawcze dla Lotniska Chopina. Oczywiście dlatego jesteśmy temu przeciwni.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">To jest publikacja Andrzeja Jędraszki, niestety już świętej pamięci eksperta urbanisty, o patologiach w planowaniu przestrzennym, wydana w 2005 r., ciągle jeszcze aktualna, niestety, przy takich przykładach ustawodawczych. Jestem z Łodzi, które to miasto w 1993 r. przyjęło nowy plan ogólny. W 1994 r. przyszła ustawa, która właściwie zlikwidowała wszystkie wcześniejsze plany, które obowiązywały do końca 1994 r., i mieliśmy to z głowy, ponieważ weszły wuzetki. Dziwię się, że samorządy były tak mało aktywne. Zresztą do tej publikacji pisałem wstęp o tej małej aktywności. Teraz mamy ciąg dalszy. Prawo pisane jest pod deweloperów, pod zabudowę, która jest wprowadzana na siłę. Pamiętacie państwo, kiedyś były te awantury o supermarkety. To jest dokładnie to — regulacje, które powstają na zamówienie deweloperów, a nie dla ładu i interesu publicznego.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#JarosławSachajko">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Drodzy Polacy! Jak obserwujecie tę debatę, to zarówno z prawej, jak i z lewej strony słyszycie posłów mówiących, że do ich biur przychodzą mieszkańcy, którzy skarżą się na nadmierny hałas. Przed chwilą kolega mówił, że przecież to nic wielkiego zbudować w takiej okolicy TBS. Cudownie tak ludzi uszczęśliwić mieszkaniem w okolicy lotniska. Czy ktoś naprawdę poważny mówi o takich rzeczach? Ja wiem, że pan minister Lasek dalej będzie utrzymywał, że lotnisko Chopina nie będzie płaciło odszkodowań za większą liczbę lotów. Będzie tak utrzymywał do najbliższych wyborów, do czasu, kiedy będzie trzeba zacząć płacić. Ale nie dajmy się złapać na ten bardzo lobbystyczny projekt ustawy. Bardzo proszę: wycofajcie się z tego. Naprawdę Polska jest dużym państwem, jest gdzie się budować, nie trzeba przy lotniskach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#KrystynaSkowrońska">Może pan poseł Sachajko nie będzie budował się przy lotnisku, bo już się pobudował, ale pozostawmy możliwość tego, żeby Polacy sami tu decydowali. Myślę, że to rozwiązanie, panie ministrze, pozwoli rozwijać się bardzo wielu terenom. Jednym z przykładów jest tu sprawa lotniska Chopina w Warszawie, ale niektórzy z państwa zapomnieli, jak wprowadzaliście CPK. Wtedy z nikim nie rozmawialiście. To było buńczuczne, wyburzano domy. Wielokrotnie zapraszałam na Podkarpacie, tam, gdzie ludzie narzekali, że przeprowadziliście odpowiednią, wytyczoną tam linię kolejową. Nie rozmawialiście wtedy z ludźmi, burząc im domy.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#KrystynaSkowrońska">Mam inne pytanie do pana ministra. Rzeszów-Jasionka jest wyjątkowym portem, obecnie strategicznym, na mapie Polski. W związku z konfliktem w Ukrainie i stacjonowaniem wojsk amerykańskich jest to miejsce strategiczne. Moje pytanie jest następujące: Jak będzie wyglądała rozbudowa portu w Jasionce? Ile dodatkowych środków w związku z operacjami lotniskowymi związanymi z bezpieczeństwem na pasie startowym będzie można przeprowadzić?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#KrystynaSkowrońska">To są rzeczy najważniejsze, bo przy lotnisku są ludzie, którzy mieszkają, którzy chcą mieszkać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego pytania, pozwolę sobie przywitać kolejną grupę, a mianowicie panie z Koła Gospodyń Wiejskich Woliczanki, goszczące na zaproszenie pani poseł Karoliny Pawliczak. Witamy serdecznie i życzymy dobrych wrażeń podczas przysłuchiwania się obradom Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#KrzysztofBosak">Pytanie swoje zadaje teraz pani poseł Anna Kwiecień, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#AnnaKwiecień">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Ta zmiana ustawy to nic innego, tylko wykorzystanie posłów koalicji rządowej 13 grudnia…</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Małgorzata Kołodziejczak: 15 października.)</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#AnnaKwiecień">…przez władze Warszawy do załatwienia sobie zniesienia prawnego obowiązku sporządzania planu zagospodarowania przestrzennego dla tej części Warszawy, która jest obszarem lotniskowym i która podlega planom generalnym dla lotniska. Szanowni państwo, to nic innego, tylko lex deweloper. Taka jest prawda. Państwo mówicie, że te tereny powinny bardziej intensywnie się rozwijać, więc może w ogóle znieśmy obowiązek sporządzania planów zagospodarowania przestrzennego. Tego rodzaju argument można tak naprawdę podpiąć pod każdą inwestycję, pod każdy teren w każdym samorządzie. Po prostu wstyd, szanowni państwo. Kolejna wrzutka, po lex wiatrak teraz lex deweloper.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Policzcie swoje wrzutki.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz panią poseł Magdalenę Małgorzatę Kołodziejczak, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dyskusja na temat zmiany w ustawie Prawo lotnicze trwała w komisji bardzo długo. Mieliśmy jako członkowie komisji okazję posłuchać zainteresowanych stron. Jak wiemy, uchwalenie planu zagospodarowania przestrzennego, szczególnie w takim podmiocie jak Warszawa czy w innym większym mieście, stanowi czasami przeszkodę nie do przebycia albo jest tak, że procedura trwa przez wiele, wiele, wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Ale z tej trybuny słyszeliśmy przed chwilą też słowa troski dotyczącej tego, że jeżeli przyjmiemy tę zmianę, to lotnisko Chopina nie będzie mogło być rozbudowywane, a to tak ważny interes państwa. Mam zatem pytanie do pana ministra: Jakie prace, jeśli chodzi o rozbudowę lotniska Chopina, były realizowane do tej pory? Jakie będą realizowane? Jakie są zamierzenia? Chcę państwu powiedzieć, że ta zmiana dotyczy aż 28% powierzchni miasta stołecznego, a więc to jest bardzo duży areał.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">I jeszcze, pani poseł Kwiecień, chcę pani powiedzieć, to łatwo zapamiętać, że koalicja, którą reprezentujemy, to jest koalicja 15 października, a nie 13 grudnia. To takie proste, pani poseł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz panią poseł Elżbietę Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#KrzysztofBosak">To będzie ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zmiany Prawa lotniczego właśnie w tym kierunku — umożliwienia wydawania decyzji o warunkach zabudowy w otoczeniu lotnisk, są jak najbardziej w interesie lotnisk regionalnych, nie tylko lotniska Chopina.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#ElżbietaAnnaPolak">Mam pytanie do pana ministra: Czy są prowadzone również prace w kierunku zmiany definicji transportu lotniczego i zdefiniowania tego transportu jako transportu publicznego? To będzie miało bardzo dobry, duży wpływ również na rozwój lotnisk regionalnych. Lotnisku regionalnemu Zielona Góra-Babimost te zmiany będą bardzo dobrze służyły. Mam takie pytanie: Czy planowana jest również infrastruktura kolejowa, budowa łącznicy kolejowej do tego lotniska? Jest to lotnisko, które pełni funkcję również lotniska wojskowego, nie tylko cywilnego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#KrzysztofBosak">Na tym koniec zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz do udzielenia odpowiedzi pana sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, ministra Macieja Laska.</u>
          <u xml:id="u-344.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#MaciejLasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To oczywiście jest projekt poselski, ale my jako resort infrastruktury popieramy kierunek wprowadzanych zmian. Jest on zgodny z proponowanymi przez nasz resort zmianami w aktualnie prowadzonej nowelizacji Prawa lotniczego, wiążącymi plany generalne z planami ogólnymi dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#MaciejLasek">Tu chciałbym bardzo wyraźnie powiedzieć, że w przypadku braku planu miejscowego wydawanie decyzji o warunkach zabudowy będzie pod pełną kontrolą prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego, który będzie uzgadniał te projekty decyzji dotyczących wuzetek. W związku z tym nie będzie zagrożeń, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo ruchu lotniczego wokół lotnisk. Co ciekawe, i warto też na to spojrzeć w ten sposób, już w 2023 r. uznano, że utrzymanie obowiązku uchwalenia planu miejscowego jest bezzasadne w przypadku… Wiecie państwo czego? Budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego. W związku z tym traktujmy wszystkie lotniska podobnie.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#MaciejLasek">Było wiele pytań o obszar ograniczonego użytkowania, czyli o powiększenie hałasu. Wyraźnie trzeba powiedzieć, że rolą gminy, czyli rolą samorządu jest oczywiście wydawanie warunków zabudowy na określonych obszarach, tak aby mieszkańcy czy inwestorzy, którzy tam będą realizowali swoją inwestycję, wiedzieli, w jakim zakresie i w jakim miejscu będzie ta inwestycja realizowana. Wiązanie odszkodowań z tymi regulacjami, które zmniejszają wymagania w tym zakresie, czyli chodzi tak jakby o podwójne sprawdzenie, jest moim zdaniem bezzasadne, gdyż to na podstawie pomiarów hałasu określa się obszar ograniczonego użytkowania i na podstawie tych pomiarów marszałek województwa wyznacza taki obszar. W związku z tym wydaje się, że nie ma potrzeby straszyć mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#MaciejLasek">Były tutaj też pytania dotyczące Lotniska Chopina, była podnoszona potrzeba rozbudowy tego lotniska. Chcę bardzo wyraźnie powiedzieć, że to nie jest rozbudowa, ale to jest dokończenie modernizacji zaplanowanej już od dawna, której celem jest zwiększenie przede wszystkim przepustowości pasażerskiej, czyli przepustowości terminalowej. Ta modernizacja w 2019 r. została wstrzymana, została ograniczona, w związku z czym dzisiaj, żeby uzyskać dobry efekt na starcie nowego lotniska centralnego, musimy gdzieś ten ruch, który rośnie, również na Lotnisku Chopina, przenieść. Chciałbym bardzo wyraźnie tutaj podkreślić, że choćby na początku tego roku, przez pierwsze 3 miesiące, mimo że obsłużono na Lotnisku Chopina znacznie więcej pasażerów niż w 2019 r., to wykonano to przy mniejszej liczbie operacji lotniczych niż ta, która była zrealizowana w 2019 r., uznawanym do niedawna za rok rekordowy. Rok 2024 będzie rokiem rekordowym. Rzeczywiście mamy rekordy wszędzie.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.5" who="#MaciejLasek">Ale nie straszmy mieszkańców jakimiś wielkimi zmianami hałasowymi. Nie będzie rozbudowy Lotniska Chopina w zakresie, który mógłby zwiększyć obszar ograniczonego użytkowania.</u>
          <u xml:id="u-345.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.7" who="#MaciejLasek">Dla nas rozbudowa czy dokończenie modernizacji Lotniska Chopina jest po prostu niezbędne do tego, żeby projekt budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego odniósł sukces, o czym niestety nasi poprzednicy trochę zapomnieli.</u>
          <u xml:id="u-345.8" who="#MaciejLasek">Lotniska regionalne tak samo zyskają na tym rozwiązaniu. Na tych naszych proponowanych zmianach, które zamierzamy wprowadzić w noweli ustawy — która jeszcze jest przed Stałym Komitetem Rady Ministrów, ale liczę na to, że niedługo się tam znajdzie i będziemy mogli przedstawić nasz projekt Wysokiej Izbie — te lotniska też zyskają, np. lotnisko w Krakowie czy inne lotniska regionalne.</u>
          <u xml:id="u-345.9" who="#MaciejLasek">Było też ciekawe pytanie o lotniska General Aviation. To były pytania o te małe lotniska, z których latają małe samoloty. Bardzo mnie ucieszyła wypowiedź pana posła, który mówił, że on się cieszy, że Polacy mają coraz więcej małych samolotów. Ja też się cieszę, ale w takich przypadkach to nie jest problem. Problem jest wtedy, kiedy ten hałas jest bardzo dojmujący. Wystarczy wprowadzić pomiary hałasu, tak jak wprowadzono to w Warszawie, na lotnisku Warszawa-Babice. Lotnisko zbudowało czy zaprojektowało specjalny krąg nadlotniskowy, tzw. antyhałasowy, tak żeby jak najmniej wpływać hałasem na życie okolicznych mieszkańców. A więc to da się zrobić. Wystarczy ze sobą rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-345.10" who="#MaciejLasek">Jedno z ostatnich pytań dotyczyło lotniska Rzeszów-Jasionka. Tak, jest to dla nas jedno z najważniejszych lotnisk, dzisiaj jest to rzeczywisty hub militarny w zakresie pomocy naszym sąsiadom z Ukrainy. To lotnisko wymaga remontu. W tej chwili pracujemy nad modernizacją czy remontami dróg startowych, dróg kołowania, rozbudową terminala. Szczegóły przekażemy pani poseł w odpowiedzi na piśmie. Natomiast mogę tylko zapewnić, że to lotnisko jest dla nas w resorcie bardzo, bardzo ważne i współpracujemy również z Ministerstwem Obrony Narodowej, żeby jakiekolwiek zaburzenia na tym lotnisku związane z remontami trwały jak najkrócej.</u>
          <u xml:id="u-345.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-345.13" who="#MaciejLasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nie straszmy obywateli. Samorządy wiedzą, co mają robić. Przez ostatnie lata te przepisy też obowiązywały. Wuzetki były wydawane, inwestycje były realizowane i jakoś nikomu, również naszym poprzednikom, to nie przeszkadzało. Uwierzmy w samorządy, uwierzmy w samorządowców, bo oni też wiedzą, co jest najlepsze dla mieszkańców. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-345.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Infrastruktury w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 803 i 845).</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę panią poseł Elżbietę Gelert o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-346.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#ElżbietaGelert">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 803.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#ElżbietaGelert">Jest to rządowy projekt, który przede wszystkim dotyczy wyeliminowania ograniczeń związanych z możliwością wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia lub wyroby medyczne, które przysługują bezpłatnie osobom w wieku minus 18, czyli poniżej 18. roku życia, jak i powyżej 65. roku życia, poprzez rozszerzenie uprawnień na osoby posiadające uprawnienia do preskrypcji wynikające wprost z wykonywania przez nią zawodu medycznego. Taki był główny cel tego projektu. Oczywiście projekt zakłada jeszcze inne elementy, m.in. daje farmaceutom możliwość wystawiania recepty farmaceutycznej na szczepienia w danej placówce, tam, gdzie zostanie wystawiona, ale zakłada też rozszerzenie zakresu zadań NFZ o finansowanie ratunkowego dostępu do technologii lekowych.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#ElżbietaGelert">Projekt wpłynął do Sejmu 6 listopada. 8 listopada został skierowany do pierwszego czytania, a 20 listopada odbyło się pierwsze czytanie podczas posiedzenia komisji. Wszyscy posłowie obecni na posiedzeniu komisji poparli projekt, w związku z czym zwracam się z prośbą do Wysokiego Sejmu, aby raczył załączony projekt ustawy przyjąć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwsza głos zabierze pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, która przedstawi stanowisko klubu PiS.</u>
          <u xml:id="u-348.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-348.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Zanim przejdę do omawiania i przedstawiania stanowiska klubu Prawa i Sprawiedliwości, chciałabym nawiązać do genezy tego projektu, który dzisiaj jest nowelizowany. Mianowicie w 2016 r. rząd Prawa i Sprawiedliwości, zgodnie z obietnicą wyborczą, już w pierwszych miesiącach przedstawił możliwość wsparcia seniorów w realizacji recept. Wiemy, że wiele leków, które stosują seniorzy, jest bardzo drogich i nie zawsze wystarcza pieniędzy na ich wykup. Często seniorzy trafiali do szpitala ze względu na nieprzyjmowanie leków zalecanych przez lekarzy. Dlatego, wychodząc naprzeciw ich potrzebom, w 2016 r. uchwaliliśmy ten projekt, który wszedł w życie we wrześniu, i w tym czasie przeznaczono na jego realizację ponad 570 mln zł. Z tego projektu skorzystali seniorzy od 70. roku życia. Na liście leków, które mogły być sprzedawane w ten sposób czy które seniorzy mogli otrzymywać bez ponoszenia kosztów, było ponad 1100 preparatów, 68 substancji aktywnych.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">W kolejnych latach program ewoluował. Zostały dołączone kolejne grupy, które mogły bezpłatnie uzyskiwać leki. Były to np. kobiety ciężarne czy też dzieci do 18. roku życia. W 2023 r. rząd Prawa i Sprawiedliwości rozszerzył możliwość nabywania bezpłatnych leków również o seniorów od 65. roku życia. W okresie realizacji tego programu łącznie skorzystało z niego ponad 2 mln seniorów, ok. 3 mln dzieci, również kobiety w ciąży. To bardzo dobry program, który wyszedł naprzeciw oczekiwaniom naszego społeczeństwa. W tej chwili obecna koalicja przedstawia projekt rozszerzenia możliwości preskrypcji tych leków o lekarzy, którzy nie funkcjonują w systemie Narodowego Funduszu Zdrowia. Również proponuje, aby farmaceuci zatrudnieni w aptekach mogli wystawiać recepty także na szczepionki. Ten projekt zawiera również zapisy dotyczące przekazywania środków z Funduszu Medycznego do Narodowego Funduszu Zdrowia w ramach realizacji zadania pod nazwą RDTL.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Jeżeli chodzi o kwestię rozszerzenia grupy osób uprawnionych do wystawiania tych recept, również rozszerzono czy też dano możliwość wystawiania tych recept w gabinetach prywatnych. Jeśli chodzi o całokształt funkcjonowania tego projektu, jego głównym założeniem było wsparcie tych najuboższych, którzy nie mają możliwości korzystania z gabinetów prywatnych, czyli wsparcie tych osób. W związku z tym, aby koordynować cały ten proces leczenia, farmakoterapii pacjentów, ustalono za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości, że te leki będą ordynować lekarze, którzy mają umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia. W tej chwili państwo proponujecie rozszerzenie tego na gabinety prywatne, jak gdyby zwiększając atrakcyjność tych gabinetów. Można też podejrzewać, że państwo chcecie przekierować te kolejki, które stworzyliście w systemie publicznym, do gabinetów prywatnych. Jeżeli taka będzie intencja, to myślę, że na pewno nie pomoże to najuboższym, którzy tej pomocy potrzebują, dlatego że nie stać ich będzie po prostu na wizytę w gabinecie prywatnym. Proponujecie również, aby farmaceuci mogli przepisywać szczepionki, jeśli chodzi o szczepienia, które w tej aptece mogą być wykonane. Oczywiście to jest rozszerzenie i wydaje się, że bardzo zasadne. Natomiast gdy się czyta wprost zapisy tej ustawy, nie do końca jest jasno sprecyzowane, czy farmaceuta może przepisywać tylko i wyłącznie te preparaty immunologiczne, czy może też inne leki. Myślę, że w trakcie dalszych prac należałoby to dokładnie przeanalizować i być może jeszcze doprecyzować.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowni Państwo! Ze względu na to, że jest to mimo wszystko wyjście naprzeciw, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość rekomenduje dalsze prace nad tym projektem. Na pewno kilka kwestii, o których tutaj mówiłam, wymaga jeszcze doprecyzowania. Tak że będziemy rekomendować dalsze prace w komisjach.</u>
          <u xml:id="u-349.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marka Hoka, który przedstawi stanowisko Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MarekTomaszHok">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wobec zmiany ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw, druki nr 803 i 845.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#MarekTomaszHok">Przedstawiony projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej wychodzi naprzeciw wielu postulatom tak pacjentów, jak i środowiska medycznego. Po pierwsze, umożliwia on wypisywanie recept na leki wydawane nieodpłatnie w przypadku wszystkich lekarzy, również tych pracujących poza publicznym systemem ochrony zdrowia. Upraszcza się również sytuację np. hospicjów, eliminując niekorzystne zapisy, które uniemożliwiały wypisywanie w tych ośrodkach recept na leki wydawane nieodpłatnie. Szczególnie trzeba podkreślić, że do tej pory rzeczywiście lekarze pracujący w hospicjach nie mieli uprawnień do wystawiania recept na leki nieodpłatne dla swoich podopiecznych, pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#MarekTomaszHok">Projekt przede wszystkim przewiduje zmiany w kilku ustawach dotyczących systemu ochrony zdrowia. Proponowany zakres zmian jest szeroki i na różne sposoby będzie oddziaływał na system ochrony zdrowia w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#MarekTomaszHok">Zmiana w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych dotyczy głównie zmian w zakresie szczególnych uprawnień do świadczeń opieki zdrowotnej i polega na poszerzeniu kręgu uprawnionych do wystawiania recept na niektóre refundowane leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyroby medyczne przysługujące bezpłatnie osobom do ukończenia 18. roku życia albo po ukończeniu 65. roku życia. Głównym założeniem projektu ustawy jest wyeliminowanie ograniczeń — bez względu na rodzaj umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, miejsce zatrudnienia czy rodzaj praktyki każdy lekarz posiadający prawo wykonywania zawodu będzie uprawniony do wystawienia tego typu recepty. Dotyczy to również recept powyższego typu wystawianych dla siebie i dla członków rodziny przez lekarza, który zaprzestał wykonywania zawodu medycznego, np. przez lekarza emeryta.</u>
          <u xml:id="u-351.4" who="#MarekTomaszHok">Zmiana w ustawie z dnia 6 września 2001 r. — Prawo farmaceutyczne z kolei daje farmaceutom możliwość wystawiania recepty farmaceutycznej na produkty immunologiczne niezbędne do przeprowadzenia w aptece zalecanego szczepienia ochronnego. Obowiązywać będzie również zasada, że recepta wystawiona w danej aptece uprawnia do szczepienia w tejże aptece. Jest to krok w kierunku zwiększenia szczepień bez konieczności wizyty lekarskiej. Problem szczepień i wyszczepiania naszego społeczeństwa, młodzieży i dorosłych, jest w chwili obecnej trochę smutny i zatrważający, ponieważ coraz mniej rodzin i dzieci zgłasza się na te szczepienia. W związku z tym możliwość szczepienia przez farmaceutów w aptekach jest krokiem, który będzie powodował, że zwiększy się ilość wyszczepianych naszych obywateli, tak dzieci, jak i dorosłych. Powyższe ułatwi wszystkie szczepienia ochronne, które są zalecane.</u>
          <u xml:id="u-351.5" who="#MarekTomaszHok">Projekt naszej ustawy zwiększa dostępność szczepień oraz upraszcza i rozszerza możliwość wystawiania recet. W związku z tym Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy zawartego w drukach nr 803 i 845. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-351.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Wioletę Tomczak, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#WioletaTomczak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziś procedujemy nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#WioletaTomczak">Szanowni Państwo! Ten projekt zakłada rozszerzenie grona osób uprawnionych do wystawiania recept na bezpłatne leki z grupy leków dla seniorów, czyli osób powyżej 65. roku życia, oraz dzieci i młodzieży do 18. roku życia. Obecnie takie recepty mogą wystawiać wyłącznie lekarze, którzy działają w ramach umów podpisanych z Narodowym Funduszem Zdrowia. W sytuacji gdy pacjent np. w ramach pracowniczego abonamentu zdrowotnego korzysta z wizyty prywatnej, chcąc skorzystać z 100-procentowej refundacji leku, będącego oczywiście na odpowiedniej liście, musi po raz drugi zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej bądź też do lekarza specjalisty, aby otrzymać refundowaną w 100% receptę, którą będzie mógł zrealizować w aptece. To oczywiście wpływa na wydłużenie kolejek i zmniejszenie dostępności opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#WioletaTomczak">Często taka sytuacja dotyczyła do tej pory lekarzy pracujących w zakresie opieki psychiatrycznej, leczenia uzależnień, opieki stomatologicznej, opieki paliatywnej, hospicyjnej, długoterminowej oraz innych specjalistów pracujących wyłącznie w systemie prywatnej opieki zdrowotnej. Taka sytuacja dotyczyła także lekarzy emerytów, którzy mogą wystawiać obecnie recepty dla siebie bądź też dla najbliższych członków swojej rodziny. Stąd omawiana dziś zmiana jest w tym zakresie holistyczna i będzie obejmowała osoby posiadające uprawnienie do wystawiania preskrypcji wprost wynikającej z wykonywania zawodu medycznego. Pacjenci nie będą musieli po raz drugi udawać się do lekarza tej samej specjalizacji bądź też lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, aby uzyskać receptę, która upoważni ich, uprawni do pełnej refundacji leku, o ile ten lek jest wpisany na odpowiednią listę leków refundowanych.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#WioletaTomczak">Zmiany w ustawie również proponują uproszczenia techniczne względem zamieszczania odpowiednich kodów, a dodatkowo forma wystawiania recepty, czy to ta tradycyjna, papierowa czy elektroniczna, nie będzie miała wpływu na realizację w pełni refundowanych recept.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#WioletaTomczak">Wysoka Izbo! W tej zmianie ustawy jest także druga ważna sprawa, która umożliwia nadanie farmaceutom uprawnień do wystawiania refundowanych recept farmaceutycznych na zalecane szczepienia ochronne dostępne w aptekach ogólnodostępnych. Obecnie dotyczy to szczepień w kierunku grypy. Dzięki temu pacjenci będą mogli w szybkiej ścieżce uzyskać receptę, zakupić refundowaną szczepionkę na grypę w aptece, w pełni refundowaną czy częściowo refundowaną, w zależności od grupy wiekowej, a następnie będą mogli zostać zaszczepieni w tej samej aptece. Ta krótka ścieżka wzmacnia kwestie profilaktyki zdrowotnej, bo dość często kwestie organizacyjne dotyczące właśnie zadzwonienia bądź też udania się do lekarza hamowały, powstrzymywały społeczeństwo przed tym, żeby się zaszczepić. To także odciążenie systemu, zwłaszcza w trakcie epidemii oraz sezonu zwiększonego ryzyka zakażeń.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#WioletaTomczak">Stąd Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga, który mam zaszczyt reprezentować, w pełni popiera omawiane zmiany w procedowanym projekcie ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Radosława Lubczyka, klub PSL.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#RadosławLubczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dzisiaj możemy uporządkować kolejny fragment naszej polskiej rzeczywistości, która prosi się o uporządkowanie. Skoro jednak nie zrobiono tego przez ostatnie lata, niech ten ważny dla polskiej ochrony zdrowia moment przypadnie w udziale nam.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#RadosławLubczyk">Pochylamy się dzisiaj nad sprawozdaniem Komisji Zdrowia o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw. Mowa tu o projekcie ustawy, który odpowiada na potrzeby obywateli w zakresie dostępu do bezpłatnej farmakoterapii oraz poprawy funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej. I ten projekt zakłada kilka punktów. Jednym z punktów są bezpłatne leki, które dzisiaj są bezpłatne, kiedy są przepisywane przez lekarzy, którzy mają podpisaną umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. I tu chcemy to zmienić i wprowadzić w tej ustawie to, żeby pacjenci, którzy będą odwiedzali prywatne gabinety lekarskie i taki lekarz wystawi receptę, to również te leki będą darmowe. Uważamy, że to jest krok w dobrą stronę, ponieważ dzisiaj jest tak, że jeśli ktoś idzie do lekarza prywatnie i chce dostać receptę, to musi wrócić, jeśli nie chce za te leki z recepty zapłacić, do lekarza POZ i ten lekarz wystawia mu tę receptę, którą mógłby uzyskać w prywatnym gabinecie. Dzisiaj to rzeczywiście poprawiamy. To jest krok w bardzo dobrą stronę.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#RadosławLubczyk">Kolejnym punktem w tej ustawie jest rozszerzenie katalogu osób uprawnionych do wystawiania recept. Mówimy właśnie tutaj o lekarzach w prywatnych praktykach, o pielęgniarkach, o położnych, o farmaceutach. I to rozwiązanie odpowiada na zmiany w dostępności danych, w dostępie do leków, na które recepty mogą wystawić te osoby.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#RadosławLubczyk">Kolejnym etapem, kolejnym punktem tej ustawy jest ważny element, a mianowicie chodzi o farmaceutów w aptece, którzy oczywiście mają skończone kursy do tego, żeby mogli zaszczepić osoby. Taki farmaceuta, który skończył akademię medyczną i jest również świetnie do tego przygotowany, będzie mógł wystawić receptę na szczepionki refundowane i jednocześnie zaszczepić tego pacjenta, który musiałby iść do swojego lekarza w POZ, by tę szczepionkę przyjąć. To skróci czas od zakupu w aptece do dostania się do swojego lekarza rodzinnego. To jest kolejna regulacja, która rzeczywiście poprawi dostępność i szybkość szczepień. Nie może być tak, że leki, które są przepisywane przez tego samego lekarza, który np. pracuje w szpitalu i pracuje w prywatnym gabinecie, przepisane przez lekarza w szpitalu będą lekami bezpłatnymi, a za te przepisane w prywatnym gabinecie będzie już trzeba zapłacić. Nie może być tak, że ten sam lek raz będzie bezpłatny, a za przepisany w prywatnym gabinecie będzie trzeba zapłacić. Korzyści tej nowelizacji są oczywiste: większa dostępność bezpłatnych leków i szczepionek, lepsze wykorzystanie zasobów systemu ochrony zdrowia oraz zmniejszenie obciążenia finansowego pacjentów, w efekcie czego poprawi się poziom zdrowia publicznego i zmniejszy ryzyko tak groźnych w dzisiejszych czasach epidemii.</u>
          <u xml:id="u-355.4" who="#RadosławLubczyk">Podsumowuję: klub Trzeciej Drogi popiera projekt tej ustawy. Będziemy głosowali za tym projektem ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim nastąpi kolejne wystąpienie, to pragnę przywitać kolejną grupę gości na naszej sali przysłuchującą się obradom, uczniów z technikum kolejowego z Bydgoszczy, goszczących w Sejmie na zaproszenie posłanki Iwony Kozłowskiej.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-356.3" who="#KrzysztofBosak">Witamy serdecznie i życzymy dobrych obrad.</u>
          <u xml:id="u-356.4" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, pani poseł Joanna Wicha, Lewica, przedstawi stanowisko klubu.</u>
          <u xml:id="u-356.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#JoannaWicha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany dziś projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw ma pełne poparcie klubu Lewicy. To zmiana korzystna dla pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#JoannaWicha">Przez 37 lat pracy w ochronie zdrowia widziałam, jak ludziom doskwiera to, że często zdobycie leku wymaga tułaczki od jednego specjalisty do drugiego. Tym projektem oszczędzimy tej tułaczki osobom potrzebującym recept na darmowe leki dla nieletnich oraz osób 65+ i wszystkim tym, którzy chcą przyjąć szczepienia ochronne. Tzw. rozszerzenie uprawnień preskrypcyjnych, czyli poszerzenie katalogu medyków uprawnionych do wypisywania danych recept, to też ulga dla całego systemu ochrony zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#JoannaWicha">Proponowane przepisy zakładają, że receptę na darmowe leki dla nieletnich oraz osób 65+ będzie mogła wystawić każda osoba uprawniona do wystawiania recept. W obecnym stanie prawnym po receptę na darmowy lek w ramach tego programu trzeba iść do lekarza, który ma podpisaną umowę z NFZ na udzielanie świadczeń w POZ, lub pracującego w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej lub leczeniu szpitalnym. To znaczy, że senior nie może dostać recepty na darmowy lek podczas prywatnej wizyty u swojego diabetologa, tylko musi stawić się na dodatkową wizytę w systemie publicznym, żeby otrzymać na receptę przysługujący mu lek na cukrzycę. Pacjent musi odwiedzić dwóch lekarzy zamiast jednego. Procedowanym projektem skracamy proces pozyskiwania leku. Po pierwsze, rozwiązujemy problem marnowania czasu pacjentów, po drugie, odciążamy system ochrony zdrowia. W obecnym stanie prawnym pacjent traci czas na dwie wizyty, a w placówkach medycznych trzeba poświęcić ten czas jednemu pacjentowi, zamiast przyjąć kolejną osobę, która potrzebuje kontaktu z lekarzem. Niepotrzebne wizyty lekarskie zredukują też zapisy ustawy dotyczące szczepień ochronnych. Zamiast wycieczki do lekarza po receptę na szczepionkę, następnie do apteki po ową szczepionkę i ponownie do przychodni, żeby mieć zastrzyk, będziemy mogli wykupić szczepionkę na podstawie recepty farmaceutycznej wystawionej od razu w aptece i od farmaceuty po kursie uzyskać pełną usługę, czyli: od recepty po zastrzyk.</u>
          <u xml:id="u-357.3" who="#JoannaWicha">Jako Lewica od lat powtarzamy za Komisją Europejską, że angażowanie świetnie wykształconych medyków, takich jak farmaceuci, pielęgniarki czy diagności laboratoryjni, do zadań, które leżą w ich umiejętnościach i wykształceniu, ale są obecnie prawnie zarezerwowane tylko dla lekarzy, to przyszłość ochrony zdrowia. Rozwiązanie to nazywa się task shifting. Task shifting to odpowiedź na pytanie, jak zmniejszyć kolejki do lekarzy bez zwiększania liczby lekarzy. To racjonalne rozwiązanie, które pozwala szybciej dostarczyć pomoc medyczną tej samej liczbie pacjentów. Jako Lewica będziemy zawsze stać na straży konstytucyjnego prawa do zdrowia niezależnie od zasobności portfela. Nasz polityczny cel to nie tylko zabezpieczenie publicznej ochrony zdrowia przed liberałami, którzy chcą zrzucić ciężar dbania o zdrowie obywateli na ich barki, prywatyzując ochronę zdrowia, ale też rozwijanie publicznego systemu tak, żeby działał coraz sprawniej i przyjaźniej z perspektywy pacjenta. Z przekonaniem zagłosujemy więc za tym projektem ustawy i zachęcamy do tego pozostałe siły polityczne, którym zależy na zdrowiu Polek i Polaków. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim przejdziemy do kolejnego wystąpienia, pragnę przywitać dwóch szczególnych gości, którzy są z nami w Sejmie na zaproszenie pani poseł Barbary Oliwieckiej, a mianowicie pana Macieja Krawczyka, który za rekordową kwotę wylicytował Konstytucję RP podczas finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Ostrowie Wielkopolskim,…</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-358.3" who="#KrzysztofBosak">…oraz pana Arkadiusza Sodkiewicza także z Ostrowa Wielkopolskiego.</u>
          <u xml:id="u-358.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-358.5" who="#KrzysztofBosak">A teraz głos zabierze pan poseł Grzegorz Płaczek, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-358.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt ustawy, choć wprowadza zmiany, nie odpowiada na kluczowe potrzeby systemu ochrony zdrowia w Polsce. Próbuje się po raz kolejny naprawiać system, który z założenia jest niewydolny. Próbuje się wprowadzać nowe rozwiązania, chociaż już dziś wiadomo, że do 2027 r. Narodowemu Funduszowi Zdrowia może zabraknąć nawet 158 mld zł na pokrycie bieżących potrzeb. Taka luka finansowa uniemożliwia skuteczne funkcjonowanie systemu nawet po wprowadzeniu jakiejkolwiek nowelizacji jakiejkolwiek kolejnej ustawy. Co mają konkretnie zmienić nowe przepisy, skoro prawdziwe problemy pozostają nierozwiązane? Podczas gdy chcemy szczepić w aptekach, czas oczekiwania na wizytę chociażby u psychiatry w ramach NFZ może być tak długi, że niejeden pacjent zwariuje, zanim doczeka się diagnozy. Zamiast dalszego łatania systemu poprzez doraźne zmiany wciąż brakuje systemowego podejścia do reformy ochrony zdrowia. Obecne działania koncentrują się na bieżących zmianach, zamiast wprowadzać kompleksowe reformy. Skutkuje to utrzymywaniem się problemów, takich jak długie kolejki czy nierówność w dostępie do świadczeń. Brak konkurencyjności w finansowaniu świadczeń zdrowotnych i uprzywilejowana pozycja NFZ ograniczają efektywność jakiegokolwiek systemu. Kosmetyczne zmiany niczego nie zmienią. Centralizacja decyzji utrudnia wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań poprawiających jakość usług medycznych.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#GrzegorzAdamPłaczek">W obliczu przeciążenia systemu niezbędne są kompleksowe reformy, a nie punktowe zmiany dotyczące możliwości wypisywania recept na szczepionki w aptekach. Kolejna nowelizacja powinna rozwiązać problem kolejek, które nadal pozostaną jednym z głównych wyzwań. Tymczasem Polaków czekają działania fragmentaryczne. Próba wyeliminowania problemu obecnych ograniczeń związanych z możliwością wystawienia recept na niektóre refundowane leki nie zlikwiduje monopolu Narodowego Funduszu Zdrowia i nie zmieni obecnego modelu finansowania ochrony zdrowia, w którym to NFZ decyduje o podziale środków. Czas zająć się poważnymi tematami.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Wracam do proponowanej nowelizacji ustawy. Wprowadzenie możliwości wystawienia przez farmaceutów recept na szczepionki refundowane ze środków publicznych jest głębokim ukłonem wobec firm farmaceutycznych. Innymi słowy, ustawa ma umożliwić farmaceutom wystawiania recepty na szczepionkę przed jej podaniem. Dzięki proponowanym zmianom w ustawie, o czym czytamy w uzasadnieniu, dostępność szczepień zostanie znacznie zwiększona. Czy możliwość uzyskania recepty na szczepionkę i jej podania w aptece bez konieczności wizyty lekarskiej nie jest przypadkiem zagrożeniem dla zdrowia pacjenta? W jaki sposób farmaceuta wystawiający receptę na szczepionkę ma upewnić się, że szczepienie jest wskazane w danym przypadku bez przeprowadzenia rzetelnego wywiadu i często wymaganego zbadania pacjenta. W jaki sposób farmaceuta ma skutecznie zbadać historię szczepień osoby, która kupi w aptece i przyjmie ostatecznie szczepienie? Czy farmaceuta rzeczywiście znajdzie czas na zbadanie chorób przewlekłych takiej osoby? Czy farmaceuta, wypisując receptę na szczepionkę i szczepiąc, znajdzie czas, aby zweryfikować, czy osoba jest w ciąży, czy planuje ciążę w najbliższym czasie? W jaki sposób chcemy identyfikować ewentualne przeciwwskazania do szczepienia oraz zapewnić bezpieczeństwo Polakom w aptece, gdy inni klienci czekają w kolejce? To są kluczowe pytania. Niestety na ten temat ustawa milczy.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz panią poseł Marcelinę Zawiszę, koło Razem.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#MarcelinaZawisza">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest to słuszna ustawa, którą oczywiście poprzemy. Ale jest pewien słoń w pokoju. To, że nie padły tutaj w zasadzie żadne słowa na ten temat wydaje mi się dosyć kuriozalne i dziwne. Chodzi o opinię biura ekspertyz w sprawie tego projektu i finansowania skutków wprowadzenia tego projektu w życie. Rząd w nowelizacji tych przepisów proponuje, aby prawo wystawiania takich recept miały wszystkie osoby uprawnione w rozumieniu art. 2 pkt 14 ustawy o refundacji. Takie rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do wystawiania recept na leki bezpłatne dla uprawnionych świadczenioborców będzie miało swoje skutki finansowe. Wzrosną koszty NFZ-etu z tytułu finansowania zaopatrzenia w te leki. Rząd szacuje, że wzrost ten będzie wynosił ok. 415 mln rocznie. W projekcie nie zaproponowano zwiększenia przychodów NFZ-etu na pokrycie tych wydatków. Uzasadnienie projektu wskazuje jedynie, że szacunkowa kwota wzrostu wydatków związanych z nowelizacją mieści się w kwocie planowanego przez NFZ wzrostu całkowitego budżetu na refundację na 2025 r. Taki argument byłby w pełni do przyjęcia, gdyby nie znane powszechnie trudności finansowe opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych, szczególnie widoczne w lecznictwie szpitalnym. I tutaj oczywiście biuro ekspertyz krytykuje również dwie zaproponowane przez rząd ustawy, które obniżą jeszcze dodatkowo wpływy do NFZ-etu. Zadałam sobie trochę trudu i zastanowiłam się, skąd te środki można wziąć, ponieważ oczywistością jest to, że tę ustawę trzeba poprzeć i że trzeba ją po prostu wdrożyć w życie. W ustawie brakuje wskazania źródła finansowania poszerzonej dostępności leków refundowanych, co w połączeniu z nowymi przepisami obniżającymi wpływy NFZ-etu z tytułu składki zdrowotnej — nie mówimy tutaj tylko o tym projekcie, który przeszedł, ale też o tym, który jest podkomisji — jest szczególnie niepokojące. Są rozwiązania wychodzące naprzeciw temu zagrożeniu przez odpowiednie do potrzeb podniesienie np. daniny solidarnościowej dla osób o dochodach przekraczających 1 mln zł. Zgodnie z danymi Ministerstwa Finansów danina solidarnościowa w 2025 r. przyniesie 2,5 mld. Gdyby podnieść ją z 4% do 6%, to wpływy z niej wzrosłyby do 5 mld. Oznacza to dodatkowe 1250 mln, które NFZ mógłby wykorzystać na pokrycie dodatkowych zobowiązań. Oczywiście 1 mld, resztę można by przekazać w ramach zadań z Funduszu Solidarnościowego jako wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#MarcelinaZawisza">Mam prośbę. Nie będę składać teraz poprawki. Mam ją przygotowaną, ale chciałabym, żebyśmy usiedli i zastanowili się, czy to nie jest rozwiązanie, które warto po prostu rozważyć, żeby skutki wprowadzenia tego tego projektu nie spowodowały utrudnień w dostępności świadczeń gwarantowanych. Już dzisiaj wiemy, że po prostu pacjenci i pacjentki borykają się z tym dostępem. Prześlę państwu tę moją propozycję. Mam nadzieję, że spotka się z pozytywnym przyjęciem i to rozwiązanie wejdzie w życie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła Republikanie mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#JarosławSachajko">Projekt dotyczy wyeliminowania ograniczeń związanych z możliwością wystawiania recept na leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyroby medyczne, które przysługują bezpłatnie osobom od 18. aż do 65. roku życia, poprzez rozszerzenie tych uprawnień na osoby posiadające uprawnienia do preskrypcji wynikającej wprost z wykonywania przez nie zawodu medycznego, jeżeli prawo to zapisano w przepisach regulujących zasady wykonywania tego zawodu, tj. na lekarzy i pielęgniarki, niezależnie od faktu posiadania albo nieposiadania przez nie umowy z NFZ-etem.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#JarosławSachajko">Projekt, jak słyszeliśmy wcześniej, nie budzi żadnych kontrowersji. Właściwie rzadko się to zdarza. Również koło Republikanie popiera ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#KrzysztofBosak">Na tym kończą się wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#KrzysztofBosak">Zgłosiło się 25 posłów.</u>
          <u xml:id="u-364.4" who="#KrzysztofBosak">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-364.5" who="#KrzysztofBosak">Zaczynamy od posła Dariusza Mateckiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-364.6" who="#KrzysztofBosak">Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-364.7" who="#KrzysztofBosak">W takim razie pani poseł Anna Cicholska, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-364.8" who="#KrzysztofBosak">Czy pani poseł jest na sali?</u>
          <u xml:id="u-364.9" who="#KrzysztofBosak">W takim razie pani poseł Ewa Leniart, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-364.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-364.11" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-364.12" who="#KrzysztofBosak">Szykuje się pan poseł Henryk Szopiński, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-364.13" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-364.14" who="#KrzysztofBosak">Jak powiedziałem, szykuje się pan poseł.</u>
          <u xml:id="u-364.15" who="#komentarz">(Poseł Henryk Szopiński: Aha, szykuje się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, która polega na rozszerzeniu kręgu osób uprawnionych do wystawiania recept na niektóre leki refundowane i środki spożywcze specjalnego przeznaczenia oraz wyroby medyczne dla osób do 18. roku życia oraz dla seniorów powyżej 65. roku życia, jest rozwiązaniem, którego można by oczekiwać, zważywszy na to, że stanowi kontynuację wprowadzonego przez rząd Prawa i Sprawiedliwości programu leków refundowanych dla osób powyżej 70. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#EwaLeniart">Państwo powinno pomagać osobom, które są szczególnie ważne dla społeczeństwa, w finansowaniu środków medycznych. Są to zarówno osoby tak wrażliwe jak seniorzy i dzieci, jak również kobiety w ciąży. I dobrze, że ten program będzie miał szansę na kontynuację.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#EwaLeniart">Pojawia się jednak bardzo istotny problem i pytanie, które chciałabym zadać. Czy mianowicie, jeśli chodzi o środki finansowe, które i tak są w tej chwili za małe na finansowanie świadczeń medycznych przez Narodowy Fundusz Zdrowia, znajdzie się zabezpieczenie? Pytam, ponieważ skutki finansowe tej zmiany…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#EwaLeniart">…są szacowane na kwotę 400 mln zł rocznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#HenrykSzopiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dobrze, że projektem tej ustawy wychodzimy naprzeciw postulatom pacjentów i środowiska lekarskiego i kończymy ze swego rodzaju patologią naszego systemu służby zdrowia. Wiecie państwo, niejeden z nas z różnych powodów był zmuszony korzystać z prywatnych gabinetów lekarskich. W takim wypadku pacjent był karany podwójnie, bo nie dość, że musiał zapłacić za poradę, to jeszcze było 100% ceny leków. I to jest, myślę, krok dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#HenrykSzopiński">Drugi dobry krok tej nowelizacji to wprowadzenie możliwości wystawiania przez farmaceutów recept na szczepionki refundowane ze środków publicznych. To bardzo dobre rozwiązanie, szczególnie w miejscach, gdzie dostęp jest ograniczony, np. na terenach wiejskich czy w małych miasteczkach. Ponadto ta recepta przyspieszy proces szczepień, odciąży system opieki zdrowotnej, ale też pozwoli zaoszczędzić czas zarówno lekarzy, jak i pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#HenrykSzopiński">Pytanie jest następujące: Czy recepta farmaceutyczna wystawiona w aptece ogólnodostępnej musi być wykupiona i podana tylko w tej aptece, czy może być zrealizowana też w innej aptece? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-370.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowane rozwiązania stanowią kontynuację kierunków polityki zdrowotnej zapoczątkowanych przez Prawo i Sprawiedliwość w 2016 r. Wprowadzenie bezpłatnych leków było wówczas jednym z kluczowych elementów programu reform mających na celu poprawę dostępności świadczeń zdrowotnych dla najbardziej potrzebujących grup społecznych. Obecny projekt rozszerza ówczesne działania, eliminując ograniczenia dotyczące wystawiania recept przez lekarzy i pielęgniarki, niezależnie od ich formalnego powiązania z NFZ.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#BartłomiejDorywalski">W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania. Jakie konkretne działania zamierza podjąć Ministerstwo Zdrowia, aby zapewnić skuteczne wdrożenie proponowanych zmian i zagwarantować ich zgodność z przepisami dotyczącymi systemu ochrony zdrowia? Czy ministerstwo przeprowadziło analizę potencjalnych skutków finansowych związanych z rozszerzeniem uprawnień na lekarzy i pielęgniarki bez umów z NFZ? Czy planowane jest wdrożenie mechanizmów kontrolnych mających na celu zapobieganie nadużyciom w systemie wystawiania recept w związku z nowymi uprawnieniami? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Grzegorza Lorka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Lewico, dokąd zmierzasz? To ja odpowiem: do prywatnego gabinetu.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie no…)</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#GrzegorzLorek">Pytanie następne: Czy jeszcze jest lewica? Chyba już nie. Ale to nie jest nasze zmartwienie.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#GrzegorzLorek">Panie Ministrze! Mam następujące pytanie. Przychodzi matka z dzieckiem do farmaceuty i prosi o przepisanie szczepionki. To niekoniecznie musi być szczepionka. Może być inny pacjent i inny lek. A pytanie jest następujące. On nie ma dostępu do systemu informatycznego, on nie widzi, jakie są przeciwwskazania i co może zagrozić. Już nie mówię o patologiach, gdy mogą się zdarzyć sytuacje, że ktoś przychodzi po po prostu bardzo drogi lek, a wcale go nie bierze. Jak zamierzacie do tego podejść? To jest zasadniczy problem, że skoro nie wszyscy będą mieli dostęp do systemu informatycznego, nie wszyscy będą widzieli, na co pacjent się leczy, to jak te leki będą przepisywane? Czy nie boicie się patologii nie boicie się zagrożenia dla zdrowia, życia pacjenta?</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Warunkiem efektywności każdego systemu ochrony zdrowia jest to, aby był dostosowany do potrzeb pacjentów. Ten projekt zdecydowanie nas do tego przybliża. Uprawnienie do wystawienia recept na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów 65+ przysługujące każdej osobie posiadającej uprawnienia wynikające z przepisów regulujących dany zawód medyczny zdecydowanie zwiększy dostępność niezbędnych leków dla pacjentów. Kolejne dobre rozwiązanie, które zostanie wprowadzone, stwarza możliwość wystawienia recept przez farmaceutów, co z kolei może przyczynić się do zwiększenia odsetka zaszczepionych osób i jest kluczowe dla zdrowia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#MałgorzataPępek">Chciałabym zapytać: Czy są planowane jeszcze dalsze ułatwienia w dostępie do leków, również dla innych grup pacjentów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W projektowanej ustawie, o której dzisiaj rozmawiamy, rząd przewiduje rozszerzenie podmiotów, które będą mogły przepisywać leki bezpłatne dla grup uprawnionych. Może to się odbywać m.in. w gabinetach prywatnych. Ministerstwo Zdrowia wyliczyło koszt tej regulacji na kwotę 415 mln zł. Jak poprzednio wspomniałam, za każdym razem, kiedy rząd Prawa i Sprawiedliwości czy wprowadzał, czy nowelizował tę ustawę, rozszerzając grupę podmiotów, beneficjentów, którzy mogli korzystać z tego uprawnienia, za każdym razem w budżecie państwa zapewnialiśmy środki na pokrycie skutków tej regulacji. Obecnie państwo w OW napisaliście, że koszt będzie pokrywany w ramach środków budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia. Wiemy, jak wygląda budżet i jak mogą zmniejszyć się wpływy do budżetu Narodowego Funduszu Zdrowia. W związku z tym pytanie, czy rzeczywiście jest szansa na to, żeby ten projekt mógł być realizowany.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">I jeszcze mam pytanie dotyczące dostępności farmaceutów do Platformy P1. Ponieważ na dzień dzisiejszy w systemie prawnym nie mają oni dostępu do danych pacjenta. Jak państwo wyobrażacie sobie realizację tego projektu, jeżeli farmaceuta nie ma dostępu do danych o zdrowiu pacjenta?</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Wieczorka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#JarosławWiesławWieczorek">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Warto oczywiście na wstępie wspomnieć o tym, że to dzięki temu, że rząd Prawa i Sprawiedliwości wprowadził w życie te bezpłatne udogodnienia czy dla osób starszych, czy dla młodzieży do 18. roku życia, czy dla kobiet w ciąży, dzisiaj możemy dyskutować również o tym, aby rozszerzyć katalog osób, które będą uprawnione do wystawiania stosownego zaświadczenia. Z jednej strony rozszerzamy uprawnienia, ale z drugiej strony, to też musi tu wybrzmieć, ograniczamy dostęp do opieki zdrowotnej chociażby dla kobiet w ciąży, zamykając porodówki w poszczególnych miejscowościach. Bardzo proszę — zwracam się szczególnie do Ministerstwa Zdrowia — oferta ma być komplementarna, nie tylko rozszerzająca katalog, ale dająca realną szansę dostania się do świadczeń opieki zdrowotnej przez pacjenta wtedy, kiedy tego potrzebuje.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#JarosławWiesławWieczorek">A pytanie bardzo konkretne. Jaka liczba pacjentów za 2023 r. z grupy uprawnionej skorzystała z tych bezpłatnych leków i na jaką kwotę? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ten projekt na pewno zasługuje na dalsze procedowanie. Nie sądzę, żeby uzdrowił, można powiedzieć, chorą służbę zdrowia, chorą ochronę zdrowia, natomiast zasługuje na dalsze procedowanie.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#WładysławKurowski">W związku z tym, jeżeli chodzi o pracę nad uzdrowieniem służby zdrowia, ochrony zdrowia, to myślę, że należałoby się zastanowić nad takimi problemami, jak rozdzielenie prywatnej ochrony zdrowia od publicznej ochrony zdrowia, nad lepszym finansowaniem szpitali powiatowych, ponieważ przecież śmietankę zawsze spija prywatny biznes, natomiast te najgorsze procedury, najdroższe procedury zawsze lądują właśnie w powiatowych szpitalach. I to jest problem. Pytanie, czy są jakieś prace w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#WładysławKurowski">Ponieważ w tym projekcie mówimy też o aptekach, mam pytanie, czy państwo jako ministerstwo dostajecie sygnały o problemach związanych z zabezpieczeniem dyżurów nocnych i świątecznych aptek. A jeżeli tak, to jak państwo do tego podchodzicie i ile powiatów dofinansowuje nocną czy świąteczną opiekę zdrowotną w Polsce? Proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Patryka Wichra, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konkretne pytania. Cieszę się, że dzięki temu programowi cyfryzacji służby zdrowia, czyli e-skierowania, e-recepty, dzisiaj możemy w ogóle o tym pomyśle rozmawiać na poważnie, że są P1, IKP i inne narzędzia, które pozwalają weryfikować stan zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#PatrykWicher">Natomiast, panie ministrze, spytam z drugiej strony, jeżeli farmaceuta nie ma dostępu do P1, to gdzie ma dokonać, bo musi przecież dokonać wywiadu medycznego i musi zapisać gdzieś fakt zaszczepienia danej osoby bądź zaordynowania jakiegoś leku, czyli do odpowiednich kartotek i nie tylko. Czy będzie miał taki dostęp?</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#PatrykWicher">Pamiętam dyskusję w uzdrowiskach, kiedy to lekarze kwalifikowali do zabiegów fizjoterapeutycznych, a fizjoterapeuta nie miał wglądu do dokumentacji lekarskiej. Później daliśmy fizjoterapeutom specjalistom i magistrom ten dostęp, dzięki czemu dużo bardziej elastycznie mogliśmy tworzyć zabiegi i dostosowywać je do pacjenta, bo jednak fizjoterapeuta na co dzień pracował z pacjentem, a lekarz go widział rzadziej. W związku z tym, moi drodzy państwo, myślę, że trzeba się zastanowić, co z dostępem do P1, jak ten system wykorzystać albo też jak zaczytywać dane czy jak zapisywać dane z wywiadów medycznych, np. jeżeli chodzi o aptekarzy. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, klub PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane zmiany, mówiąc bardzo ogólnie, dotyczą możliwości wystawiania recept dla seniorów i dzieci także przez lekarzy w gabinetach prywatnych oraz niektóre pielęgniarki, jak również możliwości wystawiania recept na szczepionki dla seniorów przez farmaceutów.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#AnnaPieczarka">Doceniając oczywiście zamiar, który jak mniemam, dotyczy ułatwienia dostępności do medykamentów, chcę jednak zapytać, czy po wprowadzeniu tych zmian nie będzie on zbyt szeroki, a zatem i bezpieczny dla grup docelowych. I czy na pewno osoby uprawnione do wystawiania recept w państwa ocenie będą posiadały właściwe do tego kwalifikacje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Czesława Hoca, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#CzesławHoc">Panie Pośle! Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Narodowy Fundusz Zdrowia to olbrzymia dziura budżetowa — prawie 20 mld zł. Brakuje środków na wszystkie świadczenia szpitalne. Szpitale są na granicy utraty płynności finansowej. Likwiduje się małe firmy rehabilitacji ambulatoryjnej i domowej, likwiduje się centra zdrowia psychicznego.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#CzesławHoc">I oto ustawa, która rozszerza uprawnienia do wystawiania recept dla pielęgniarek, położnych, dla farmaceutów i dla wszystkich lekarzy, którzy nawet nie mają umowy z funduszem. To dobre rozwiązanie, ale zatem w funduszu mamy olbrzymią dziurę, olbrzymi deficyt, a teraz tym bardziej obciążamy budżet funduszu. Więc o co chodzi? Gdzie jest haczyk? Jest haczyk. To przekierowanie pacjentów do prywatnej ochrony zdrowia, ale to fundusz miał płacić za prywatną wizytę, jeśli pacjent nie dostanie się do lekarza specjalisty w ciągu 60 dni, to narodowy fundusz miał płacić, a nie pacjent, więc sięgacie do kieszeni pacjenta. Tworzycie medycynę dwóch prędkości, bo nie wszystkich będzie stać na prywatną służbę zdrowia. I to jest wbrew konstytucji, która gwarantuje równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Grzegorz Płaczek, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Wiemy, że jednym z głównych celów tej ustawy jest zwiększenie liczby Polaków, którzy przyjmą szczepienia w najbliższych latach. Przyznam, że gdybym był lobbystą farmaceutycznym, to już bym otwierał butelkę z szampanem, dlatego że mogę sobie wyobrazić dodatkowe zyski, które wygeneruje moja firma. Nie mogę pana zapytać o zyski, bo na to pytanie pan mi nie odpowie. Ale mogę pana zapytać o to, jakie są przewidywane koszty na 2025 r. i 2026 r. związane z zakupem tej dodatkowej puli szczepionek, które będą podawane w aptekach. Bardzo proszę o precyzyjną odpowiedź. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Wosia, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#MichałWoś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym zapytać o czarodziejską różdżkę pani Leszczyny, bo przychodzicie tutaj z ustawą, która będzie kosztowała blisko 500 mln zł, i nie wskazujecie, z jakich źródeł to będzie zrealizowane. Tymczasem wiemy, że w NFZ-ecie jest gigantyczna dziura, a deficyt spowodowany jest waszą nieudolnością w ciągu tego roku.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Małgorzata Kołodziejczak: Niesamowite.)</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#MichałWoś">To każdy widzi, każdy wie, jakie mieliście plany, jakie macie plany, co mówiliście ludziom. Chcę powiedzieć, szanowni państwo, że niezwykle istotne jest to, że są przejawy istnienia tej czarodziejskiej różdżki pani Leszczyny. Otóż wszyscy wiemy, że odwołujecie chociażby zabiegi związane z endoprotezami prawie wszędzie w Polsce, odwołujecie w różnych miejscach w Polsce. Na Śląsku, w Raciborzu szpitale dzwonią do pacjentów i odwołują wizyty. Ale jest jeden szpital w Polsce, który nie tylko nie odwołuje zabiegów, ale także ma zapłacone, drodzy państwo, za nadwykonania.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: Częstochowa.)</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#komentarz">(Poseł Marek Tomasz Hok: To już było.)</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#MichałWoś">To szpital w Częstochowie, skąd pochodzi pani minister Leszczyna. A więc skoro w Częstochowie się udało z magiczną różdżką, prosimy, żeby w całej Polsce tak było.</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: A do ustawy to gdzie pytanie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Kłamca.)</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Jakie kłamstwo? Proszę w protokole odnotować, że to jest prawda, że pani minister Leszczyna sfinansowała endoprotezy.)</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Mariusz Krystian, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest wiele kwestii, w których należy pomóc seniorom. Chodzi choćby o ułatwienie dostępu do fizjoterapii, którą wy w tym momencie blokujecie. Jutro szykuje się kolejny wielki protest w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#MariuszKrystian">Natomiast w kontekście ustawy mam jedno pytanie. Skoro państwo dopuszczacie przepisywanie bezpłatnych leków przez gabinety prywatne, to jakie mechanizmy zabezpieczające przewidujecie w związku z ewentualnymi nadużyciami dotyczącymi przepisywania leków, które mogą mieć działanie np. narkotyczne. Przecież prywatne gabinety, które nie mają podpisanej umowy z Narodowym Funduszem Zdrowia, nie mają dostępu do bazy danych, więc nie będą tak naprawdę wiedziały, które leki bezpłatne przysługują pacjentowi w stałym leczeniu, w związku z tym nie będą wiedziały, czy należy taki lek przepisać, czy nie. Jakie mechanizmy zabezpieczające w tym względzie państwo przewidujecie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Elżbieta Gelert, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#ElżbietaGelert">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#ElżbietaGelert">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Projekt zakłada rozszerzenie zakresu zadań NFZ o finansowanie ratunkowego dostępu do technologii lekowych. W związku z tym mam pytanie do pana ministra, czy zabezpieczono środki w narodowym funduszu na to działanie. Czy nie obawiacie się państwo rozszerzenia możliwości wypisywania darmowych leków w kontekście możliwości finansowych? Mam nadzieję, że to będzie oczywiście cały czas przez państwa obserwowane i że będą wyciągane wnioski. Czy będą na to pieniądze, ponieważ w narodowym funduszu — co już padło parę razy — faktycznie jest dziura. Mnie interesuje przede wszystkim zakres zadań narodowego funduszu w kwestii finansowania ratunkowego dostępu do technologii lekowych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#KrystynaSkowrońska">Krótki wstęp: czarodziejska różdżka PiS-u. Państwo zrobiliście ryczałt, sieć szpitali i miało być cudownie. Rok 2023 i strata w Narodowym Funduszu Zdrowia 16,5 bln zł…</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Tomasz Hok: Miliarda.)</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#KrystynaSkowrońska">Miliarda. Dzisiaj już było o bilionach. Strata w wysokości 16,5 mld zł. Zapamiętajcie: 16,5 mld zł, a długi szpitali to było od 16 mld zł do 20 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-397.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-397.4" who="#KrystynaSkowrońska">Dzisiaj z tej mównicy mówiliście państwo właśnie o takich rzeczach.</u>
          <u xml:id="u-397.5" who="#KrystynaSkowrońska">Jestem bardzo zadowolona, panie ministrze, bo w ubiegłej kadencji mówiłam o takiej niepotrzebnej wędrówce pacjentów, którzy się leczą w podmiocie niepublicznym, do podmiotu publicznej ochrony zdrowia w celu otrzymania recepty. Bo w aptece często zwracana była uwaga: pani płaci więcej, bo ma pani receptę z prywatnego gabinetu. To jest dobre rozwiązanie. Chciałabym zapytać, jak państwo będziecie pilnowali, aby tu nie było nadużyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Jarosław Sachajko, koło Republikanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wciąż podtrzymuję, że ta ustawa nie jest kontrowersyjna, a zarzuty takie jak te, które tutaj przed chwilą stawiała koleżanka z Platformy Obywatelskiej — że będzie więcej leków kupowanych przez pacjentów — są dla mnie trochę nie na miejscu, bo ja się cieszę, że ludzie będą się leczyli i będą wtedy mniej chorowali, krócej chorowali, będzie mniej powikłań tych chorób.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#JarosławSachajko">Ale chciałbym zapytać, kiedy w końcu Ministerstwo Zdrowia przeprowadzi kompleksową reformę służby zdrowia? Kiedy w końcu oddzieli się publiczną służbę zdrowia od prywatnej służby zdrowia? Kiedy skończymy z najdroższymi na świecie sekretarkami w postaci lekarzy, którzy wypełniają setki dokumentów? Kiedy w końcu lekarze przestaną wypisywać pieluchy, bo to mogą robić pielęgniarki? Dlaczego dalej to muszą robić lekarze? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Radosława Lubczyka, PSL.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#RadosławLubczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Pani poseł sprawozdawco, to jest dobra ustawa, która daje możliwość nieodpłatnych leków wystawionych przez chociażby prywatne gabinety lekarskie. Moje pytanie do ministerstwa jest następujące: Czy ministerstwo zrobiło jakieś wyliczenia, jak to wpłynie na POZ? Krótko mówiąc, lekarze, którzy wypisują nieodpłatne leki… Ci pacjenci, którzy dostali taką receptę, nie będą musieli już wracać do swoich lekarzy rodzinnych. Czy farmaceuci wystawią taką receptę? Czy są wyliczenia, jak to wpłynie rzeczywiście na lekarzy rodzinnych, jak zmniejszy się ilość pacjentów u lekarzy rodzinnych? A co za tym pójdzie, lekarze rodzinni będą mogli poświęcić więcej czasu na pacjentów, którzy będą odwiedzali ich gabinet. Nie jest prawdą, że to jest w stronę prywatnych gabinetów, tylko w stronę pacjentów. Ta ustawa mówi tylko o pacjentach.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Rafał Weber, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Poszerzenie katalogu podmiotów, które mogą wystawić receptę na bezpłatne leki, jest możliwe dzięki temu, że w ogóle bezpłatne leki dla pewnych grup społecznych są możliwe. To wprowadził rząd Prawa i Sprawiedliwości w 2016 r., a w kolejnych latach poszerzał ten zakres, ten katalog o kolejne grupy społeczne. Przypomnę, że mamy blisko 16 mln uprawnionych do skorzystania z bezpłatnych leków. To osoby powyżej 65. roku życia, osoby do 18. roku życia oraz kobiety w ciąży. Chcę na ręce pani minister Józefy Szczurek-Żelazko bardzo gorąco podziękować za to, że w 2016 r. zaczęła wdrażać ten program Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#RafałWeber">A moje pytanie brzmi: Panie ministrze, proszę o projekcję osób, które mogą skorzystać w prywatnych gabinetach lekarskich z uzyskania recepty na bezpłatne leki. Jak ta projekcja wychodzi w porównaniu z tymi gabinetami, które działają w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Marka Hoka, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-404.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MarekTomaszHok">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Na początku chciałem zdementować i powiedzieć wszystkim państwu, że nie ma pojęć: leki bezpłatne i leki darmowe. To są leki nieodpłatne, wszyscy za te leki zapłacimy. O tym należy pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#MarekTomaszHok">Druga sprawa, panie ministrze, jest to grupa ok. 40 tys. farmaceutów, którzy będą mogli wykonywać szczepienia w swoich aptekach. W jaki sposób — czy jest to do przewidzenia — wpłynie to na tę naprawdę bardzo trudną sytuację podstawowej opieki zdrowotnej i czy odciąży lekarzy rodzinnych w tych placówkach?</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#MarekTomaszHok">Jeśli chodzi o szczepienia w naszym kraju, to w tej chwili jest naprawdę bardzo trudna sytuacja. W wyniku COVID-u, działalności ruchów antyszczepionkowych spadła wyszczepialność wśród dzieci i dorosłych. Mamy nadzieję, ja osobiście jako lekarz, że jednak ta wyszczepialność wróci do poziomu dziewięćdziesięciu paru procent, jak było do tej pory, i znowu wrócimy do takiej pozycji, jaką mieliśmy w całej Europie. Szczepmy się, bo boimy się chorób, które wracają z lat 50. — polio, odry, krztuśca.</u>
          <u xml:id="u-405.4" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ha, ha, ha! Jest pan akwizytorem?)</u>
          <u xml:id="u-405.5" who="#MarekTomaszHok">Proszę się nie śmiać, pan ma również rodzinę i dzieci.</u>
          <u xml:id="u-405.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Iwonę Kozłowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałabym poruszyć istotną kwestię praktycznego funkcjonowania e-recepty, która ma ogromne znaczenie szczególnie dla seniorów. Na stronie Ministerstwa Zdrowia jeszcze w 2020 r. pojawiła się informacja, że leki z e-recepty można wykupić w różnych aptekach w dogodnym czasie, co miało ułatwić życie pacjentom. W rzeczywistości jednak pacjent, chcąc wykupić kolejne opakowanie tego samego leku, musi wrócić do tej samej apteki. To jest duże utrudnienie, szczególnie dla osób starszych, które chcą skorzystać z lepszej ceny w innej aptece lub przebywają w podróży i chcieliby dokupić brakujący lek. Czy resort zdrowia planuje znieść ten obowiązek i umożliwić pacjentom pełną swobodę realizowania e-recept w dowolnej aptece? Czy pojawią się rozwiązania, które realnie uproszczą życie pacjentom zgodnie z deklarowanym celem systemu e-recepty? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Wypisanie recepty jest jednym z elementów porady lekarskiej. Po zebraniu wywiadu, zbadaniu zazwyczaj lekarz stawia diagnozę, zleca leczenie, wypisuje receptę na leki, które zgodnie z jego wiedzą są najlepsze. Jeśli pacjent ma mniej niż 18 lat albo więcej niż 65, to jeśli ten lek jest na liście leków bezpłatnych, będzie beneficjentem obecnie procedowanej nowelizacji ustawy. To dobra zmiana, żeby nie tylko lekarze podstawowej opieki zdrowotnej mogli wypisywać recepty na leki dla tych grup pacjentów z uwzględnieniem prawa do otrzymania przez nich leków z tej listy bezpłatnie. Moje pytanie dotyczy konieczności zaznaczania odpłatności za dany lek na recepcie: Od kiedy wypisujący receptę nie będzie musiał zaznaczać odpłatności za dany lek? Na to od dawna czekają medycy, o to apelują. Proszę o odpowiedź jeśli nie dzisiaj, to na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Ewa Cicholska: A nie…)</u>
          <u xml:id="u-410.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-410.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Ewa Cicholska: To możemy się w takim razie…)</u>
          <u xml:id="u-410.5" who="#KrzysztofBosak">Przepraszam bardzo, pan poseł Andrzej Śliwka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-410.6" who="#komentarz">(Poseł Anna Ewa Cicholska: Z kolegą zamieniliśmy się właśnie, już jak weszłam. Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-410.7" who="#KrzysztofBosak">Przepraszam bardzo, ale pozwoli pani poseł, że jednak ja będę prowadził obrady.</u>
          <u xml:id="u-410.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-410.9" who="#KrzysztofBosak">Poprosiłem pana posła Andrzeja Śliwkę z klubu PiS.</u>
          <u xml:id="u-410.10" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-410.11" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Możemy się zamienić, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-410.12" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, panie pośle, trzymajmy się porządku, który tutaj mamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#AndrzejŚliwka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powtórzę po moich kolegach i koleżankach, że nie byłoby to możliwe, gdyby nie to, że Prawo i Sprawiedliwość w 2016 r. wprowadziło te mechanizmy. Bardzo żałuję, że wtedy Platforma nie głosowała za tym projektem. My jako konstruktywna opozycja będziemy każde dobre projekty, które ułatwiają dostęp do pewnych procesów medycznych, popierali. Ja bym miał konkretne pytanie do pana ministra: Panie ministrze, jak ministerstwo zapatruje się na kwestię związaną z tym, żeby te recepty, które będą wydawane przez farmaceutów, można było wykupić nie u tego farmaceuty, u którego zostały wydane? To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#AndrzejŚliwka">Po drugie, ostatnie 8 lat, czyli ten czas 2015–2023, to było skokowe zwiększenie możliwości, jeżeli chodzi o cyfryzację służby zdrowia. Teraz pytania: Czy państwo jesteście do tego przygotowani? Jakie są koszty związane z procesem informatyzacji? Czy jesteście gotowi do tych zmian, które państwo przedkładacie? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapraszam panią Annę Cicholską, także klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#AnnaEwaCicholska">Przepraszam, panie marszałku, za zamieszanie, jakie powstało w tym punkcie w związku z moją osobą.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zarówno seniorzy, jak i dzieci do lat 18 to są grupy społeczne, które wymagają wsparcia każdego rządu. To właśnie rząd Prawa i Sprawiedliwości od 2016 r. wprowadził szereg dobrych ustaw, które poprawiały życie i funkcjonowanie tych oto grup społecznych. Każda dobra zmiana jest mile przez nas widziana, również ta. Mam tylko do pana ministra pytanie, czy proponowane zmiany wystawiania recept przez pielęgniarki i farmaceutów będą kontrolowane przez ministra zdrowia. Jakie środki finansowe z budżetu państwa będą musiały być przeznaczone na realizację tego programu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#RomanFritz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Oczywiście chciałbym się skupić na tym niezwykle kontrowersyjnym fragmencie dotyczącym wypisywania recept na szczepionki i aplikowania ich przez farmaceutów. O jakich szczepionkach my mówimy? Czy tylko chodzi o te związane z zachorowaniami sezonowymi, czy też o wszystkie, po całości? Rozumiem, że intencją ustawodawcy jest poszerzenie rynków i obrotów potentatów Big Pharmy. Być może są jeszcze jakieś inne powody. Chciałbym się dowiedzieć, czy np. pacjenci w takich formach będą informowani o wszystkich możliwych negatywnych efektach typu niepożądane odczyny poszczepienne, jakie są zawartości metali typu rtęć czy innych trucizn, jakie są stosowane adiuwanty w danych szczepionkach itd. Czy pacjent otrzyma pełną informację? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#KrzysztofBosak">To było ostatnie pytanie.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#KrzysztofBosak">Odpowiedzi udzieli teraz podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan minister Marek Kos.</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MarekKos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Bardzo dziękuję za wszystkie pytania, które dzisiaj padły na tej sali. Jak widać, ta nowelizacja ustawy o świadczeniach finansowanych ze środków publicznych jest ważna dla obywateli. Wiele pytań krążyło wokół finansowania tej ustawy. Sprawa oczywiście dotyczy kosztów, które mogą być poniesione przez system na sfinansowanie leków refundowanych dla osób powyżej 65. roku życia i poniżej 18. roku życia. Nasze założenia, wyliczenia są takie, że będą to koszty na poziomie 415 mln zł rocznie. Padały tu pytania, skąd będą na to środki. Wysoka Izbo! Oczywiście z całkowitego budżetu na refundację leków, czyli ze środków z Narodowego Funduszu Zdrowia. Jeżeli chodzi o środki z Narodowego Funduszu Zdrowia na refundację leków, ustawa jasno mówi, że może to być wartość 17% całkowitego budżetu na świadczenia, które są w Narodowym Funduszu Zdrowia. Patrząc na planowane środki na świadczenia w roku 2025 w NFZ, widzimy, że jest to kwota 195 mld zł, czyli jasno wynika z wyliczenia, że kwota na refundację leku może przekraczać 33 mld zł. Na rok 2024 jest przeznaczone 24,5 mld zł, tak że w budżecie Narodowego Funduszu Zdrowia na rok przyszły możliwe jest zaplanowane w jego planie finansowym kilku miliardów złotych więcej właśnie na refundację leków. Uważamy, że te środki po prostu będą. Pytali o to pani poseł Leniart, pan poseł Dorywalski, jak również pani poseł Szczurek-Żelazko.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MarekKos">Pani poseł pytała jeszcze o dostęp do platformy P1 dla farmaceutów. Oczywiście takie dostępy będziemy przyznawać. Tylko od razu chcę tu zaznaczyć, że jeżeli chodzi o samo wpisywanie recept farmaceutycznych, jak również szczepienia, sprawa dotyczy tutaj tylko i wyłącznie magistrów farmacji, czyli osób z wyższym wykształceniem medycznym.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#MarekKos">Pan poseł Lorek pytał o szczepienia, o sytuację, gdy przyjdzie matka z dzieckiem, to, w jaki sposób ma sprawdzić to farmaceuta. No właśnie, po pierwsze, przez dostęp do danych na Platformie P1. Będą to osoby, które mają wyższe medyczne wykształcenie, i po prostu miały one możliwość takiego dostępu. Natomiast oczywiście ja wychodzę z takiego założenia, że taka matka z dzieckiem nie przyjdzie do apteki, do farmaceuty, jeżeli dziecko będzie chore, będzie miało obciążenia, jeżeli będzie miało odpowiedni wywiad chorobowy, który stanowi przeciwwskazanie do zaszczepienia nawet w danym dniu, nie tylko do zaszczepienia w ogóle. Jeżeli wychodzilibyśmy z założenia, że matka chce zaszkodzić dziecku, to może to zrobić nie tylko w aptece, ale także w przychodni podstawowej opieki zdrowotnej. Oczywiście wykluczam taką możliwość, natomiast nie można tutaj demonizować pewnych sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#MarekKos">Padło jeszcze jedno pytanie pana posła, pytanie o to, dokąd zmierza Lewica. Nie jestem w stanie odpowiedzieć na to pytanie, więc przejdę dalej.</u>
          <u xml:id="u-417.4" who="#MarekKos">Pan poseł Pępek…</u>
          <u xml:id="u-417.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani poseł…)</u>
          <u xml:id="u-417.6" who="#MarekKos">Przepraszam, pani poseł Pępek pytała o planowane ułatwienia, jeżeli chodzi o preskrypcję recept. Co planujemy w Ministerstwie Zdrowia? Weszła w tej chwili w życie bardzo ważna lista leków o ugruntowanej skuteczności kardiologicznej. Staramy się obniżyć dla wszystkich Polaków ceny leków, szczególnie leków, które są stosowane w profilaktyce zatorowości obwodowej. Są to leki bardzo ważne i bardzo pożądane przez pacjentów. Liczę na to, że już od 1 stycznia 2025 r. leki te będą refundowane i szerzej dostępne dla pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-417.7" who="#MarekKos">Kolejne pytanie dotyczyło tego, ilu pacjentów korzystało z leków 65+ i 18- w 2023 r. i jakie były ich koszty. Powiem, że jest to dosyć trudne do obliczenia. 2023 r. był specyficznym rokiem, gdyż do końca sierpnia dostępne były tylko leki 75+, natomiast od 1 września przecież 4 miesiące dostępne były leki 65+ i 18-. Mam i chcę przedstawić pewne dane. Miesięczny koszt nieodpłatnych, refundowanych leków w tych pierwszych 8 miesiącach wynosił ok. 70 mln zł. Tyle przeznaczano na refundację. Już od września natomiast przez ostatnie 4 miesiące ub.r. koszty wzrosły do 210–220 mln zł miesięcznie. Ta zmiana jest bardzo duża, bo trzykrotna, oczywiście w górę.</u>
          <u xml:id="u-417.8" who="#MarekKos">Przechodzę do kwestii świątecznych nocnych dyżurów aptek, dofinansowania świątecznej nocnej opieki przez powiat. Nocne i świąteczne dyżury aptek to rola także powiatów. To one w odpowiednich uchwałach rad powiatów czy rad miasta uchwalają, ustalają pewien harmonogram prac, dyżurów aptek. Jeżeli nie podejmą takiej uchwały, to wtedy w danym powiecie, w danym miejscu jest problem. Niemniej jednak większość powiatów wykonała takie zadanie. W tej chwili te apteki, które są w harmonogramie dyżurowym, mają możliwość uzyskania finansowania z Narodowego Funduszu Zdrowia właśnie na dyżury apteczne w liczbie może nie zadowalającej, ale istotnej w skali kraju. Chodzi o 2 godziny w dzień powszedni i 4 godziny w dni świąteczne. W tej kwestii dużo się dzieje.</u>
          <u xml:id="u-417.9" who="#MarekKos">Kolejne pytanie znowu dotyczyło dostępu do platformy P1. Jak najbardziej, jest dostępna dla magistrów farmacji. Tutaj nie ma obligatoryjności. Apteka nie dostanie nakazu wykonywania szczepień, będzie to pewnego rodzaju dobrowolność, fakultatywność. Te apteki, które będą chciały szczepić, będą mogły realizować takie zadanie, czyli będą mogły szczepić przeciwko określonym schorzeniom, jak również otrzymać refundację z Narodowego Funduszu Zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-417.10" who="#MarekKos">Przechodzę do kwestii kwalifikacji osób do wystawiania recept. Sprawa jest prosta. Możliwości preskrypcyjne mają lekarze, określone grupy pielęgniarek, położnych, farmaceuci, osoby z wykształceniem wyższym wykonujące zawód medyczny i nikt więcej.</u>
          <u xml:id="u-417.11" who="#MarekKos">Jeżeli chodzi o umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia, to było dużo dyskusji na temat podmiotów publicznych i prywatnych. Uważam, że umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia ma przede wszystkim każdy pacjent. Jeżeli jest ubezpieczony, płaci ubezpieczenie zdrowotne, to jest uprawniony do tychże nieodpłatnych leków. Chodzi o dzieci i młodzież do 18. roku życia, jak również o seniorów. To jest umowa, która najprawdopodobniej nigdzie nie jest zawarta, ale jest najważniejsza, jeśli chodzi o tę ustawę. Dążymy do tego, żeby to nie od przychodni prywatnej czy publicznej, POZ-u, nie od lekarza, ale właśnie od pacjenta zależało, czy mu się te uprawnienia należą, czy nie, a przecież należą się każdemu, kto skończył 65 lat lub nie ukończył 18. roku życia.</u>
          <u xml:id="u-417.12" who="#MarekKos">Jeżeli chodzi o planowane koszty szczepień w 2025 r., to nie planuję, żeby były to koszty dużo wyższe niż obecnie. To nie są obowiązkowe szczepienia. Są to szczepienia zalecane. Nie sądzę, żeby ze względu na możliwość szczepienia się w aptece radykalnie, dwukrotnie, trzykrotnie, czterokrotnie, dwudziestokrotnie zwiększyła się liczba wystawianych recept, jak również wydawanych szczepień.</u>
          <u xml:id="u-417.13" who="#MarekKos">Pan poseł Woś pytał o dziurę w NFZ i różdżkę. Trudno się tutaj do tego odnieść, ale przypomnę, chociaż padło to już tutaj, na tej sali, że strata Narodowego Funduszu Zdrowia za 2023 r. wyniosła ponad 16 mld zł, więc dziurę już zastaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-417.14" who="#MarekKos">Jeżeli chodzi o leki narkotyczne i przepisywanie ich, to sam, będąc lekarzem, w ogóle nie patrzę na to, czy lek jest refundowany, nieodpłatny, bezpłatny. Patrzę przede wszystkim na wskazania. Przecież nikt nie zabroni lekarzowi wypisać leku, jeżeli uważa, że takie są wskazania medyczne. W tej ustawie nie chodzi nam o udostępnianie leków narkotycznych. Chodzi nam o to, żeby leki, które są na liście leków bezpłatnych, nieodpłatnych, były dostępne dla każdego. Wrócę do poruszanej już tutaj sprawy związanej z tym, że odbywa się wędrówka pacjentów. Pacjent idzie do prywatnego gabinetu, dostaje leki na 100%. Jeżeli chce je wykupić jako leki refundowane, a tym bardziej jeżeli ma je nieodpłatnie, idzie drugi raz do lekarza specjalisty albo do lekarza rodzinnego. To z całą pewnością powiększa kolejki. Jeżeli będzie mógł te leki uzyskać nieodpłatnie, na nieodpłatną receptę w gabinecie prywatnym, kolejki będą mniejsze. To też jest dobre dla tych pacjentów, którzy korzystają z publicznej służby zdrowia, gdyż dla nich będzie lepszy dostęp do lekarza.</u>
          <u xml:id="u-417.15" who="#MarekKos">Jeżeli chodzi o kwestię środków w Narodowym Funduszu Zdrowia na ratunkowy dostęp do technologii lekowych, to uspokajam, że tu środki są zabezpieczone, RDTL będzie dostępny. W nowelizacji ustawy chodzi o to, by dodefiniować sprawę, że NFZ jest tutaj zarówno wykonawcą tego budżetu, jak i płatnikiem, dlatego że były pewne nieścisłości. W roku bieżącym, 2024, pojawiła się opinia Prokuratorii Generalnej, by to właśnie doprecyzować, co też robimy.</u>
          <u xml:id="u-417.16" who="#MarekKos">Kiedy reforma służby zdrowia? To się dzieje, pracujemy nad nią. Chcemy, by weszła w życie nowelizacja ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, która jest przez nas nazywana ustawą ratującą szpitale powiatowe, bo najbardziej dotyczy szpitali mniejszych, powiatowych, które są w fatalnej sytuacji finansowej, i to nie w roku 2024, tylko przez wiele, wiele lat.</u>
          <u xml:id="u-417.17" who="#MarekKos">Jeśli chodzi o wyliczenie wpływu na POZ i kolejki, to właśnie o tym mówiłem przed chwilą. Liczba osób, które będą szybciej obsłużone w POZ, wzrośnie, dlatego że tych miejsc nie będą blokowali pacjenci, którzy mają recepty 100-procentowe. Przyjdą do POZ tylko po to, żeby im receptę zdublować, bo tak naprawdę będzie to druga recepta.</u>
          <u xml:id="u-417.18" who="#MarekKos">Projekcja listy leków bezpłatnych — czy będzie jeszcze coś więcej? Obecnie nie planujemy zwiększania tej listy. Lista została znacząco zwiększona od 1 września 2023 r. i obejmuje ponad 3750 pozycji lekowych, jest to prawie 93% wszystkich leków refundowanych. Jeżeli chodzi o liczbę tych recept, które są wypisywane w gabinetach prywatnych i tych, które są wypisywane w publicznej służbie zdrowia, to ten stosunek raczej nie ulegnie zmianie. Ulegnie zmianie tylko kwestia refundacji, bo jeżeli dzisiaj lek na receptę jest przepisywany w gabinecie prywatnym, to recepta jest wystawiana na 100%. Chodzi nam o to, żeby pacjent nie pokrywał kosztów, bo refundacja i ulga przecież go obowiązują.</u>
          <u xml:id="u-417.19" who="#MarekKos">Farmaceuci w aptekach. Tak, to jest bardzo duża grupa magistrów farmacji, którzy naprawdę bardzo chętnie — jestem po wielu rozmowach z Naczelną Izbą Aptekarską — chcą wejść w ten system i chcą pomóc, bo szczepienia są bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-417.20" who="#MarekKos">Wykupywanie recepty w kilku aptekach. Pracujemy nad tym, a najbliższe miesiące to termin, kiedy już to będzie działało. Bo faktem jest, że to jest niedobre, niemądre, żeby pacjent był przypisany tylko do jednej apteki, do tej, w której rozpoczął realizację danej recepty. Tak że wiele rzeczy jest jeszcze do poprawienia.</u>
          <u xml:id="u-417.21" who="#MarekKos">Automatyzacja refundacji, by lekarze nie musieli wpisywać poziomu odpłatności, to bardzo ważna sprawa. Rozmawiamy na ten temat od dłuższego czasu, już od paru miesięcy, szczególnie z lekarzami rodzinnymi, z Porozumieniem Zielonogórskim. Zależy nam na tym, żeby to jak najszybciej weszło w życie, kilka miesięcy i będzie to gotowe.</u>
          <u xml:id="u-417.22" who="#MarekKos">Jeżeli chodzi o samą kontrolę recept, to nadzór nad tym jest, bo każda recepta refundowana, po pierwsze, jest w systemie, a po drugie, jeśli jest refundowana, to ma nad nią kontrolę także Narodowy Fundusz Zdrowia, który jest tutaj de facto płatnikiem.</u>
          <u xml:id="u-417.23" who="#MarekKos">I najgorszy temat: ostatnie zalecane szczepienia. Te szczepienia będą mogły być wykonywane w aptekach. Tutaj nie chodzi o szczepienia obowiązkowe, o powszechne szczepienia. Głównie chodzi o grypę, COVID, krztusiec. Dziękuję, bardzo.</u>
          <u xml:id="u-417.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-417.25" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#DorotaNiedziela">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Elżbietę Gelert.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#ElżbietaGelert">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Myślę, że możemy podziękować za tak wyczerpującą odpowiedź pana ministra. Cieszy nas to, że powiedział pan, że faktycznie środki są zabezpieczone na właściwie całą ustawę. Na pewno będziemy jeszcze dalej nad tym pracowali, bo wiadomo, że to nie jest nigdy rzecz skończona.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#ElżbietaGelert">Dziękuję bardzo wszystkim posłom, którzy pracowali w komisji i którzy przyczyniają się do tego, żeby to właśnie przede wszystkim pacjent odczuwał to, co jest dla niego najlepsze. Tutaj na pewno najlepsze jest to, że pacjent będzie mógł bezpośrednio wykupić receptę, powiedzmy, na 65 plus i 18 minus, jeżeli będzie korzystał z prywatnego gabinetu. Myślę, że to nie doprowadzi do tego, że więcej pacjentów albo my — padły tutaj takie głosy — będziemy wspomagać prywatną służbę zdrowia, bo to absolutnie nie o to chodzi. Chodzi o to, żeby kolejki do publicznej służby zdrowia uległy zmniejszeniu.</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#ElżbietaGelert">Jeszcze raz bardzo dziękuję wszystkim członkom komisji za pracę nad tą ustawą i dziękuję panu ministrowi za tak szczegółową odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-420.2" who="#DorotaNiedziela">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-420.3" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw (druki nr 842 i 859).</u>
          <u xml:id="u-420.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Roberta Telusa o przedstawienie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-420.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#RobertTelus">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mam wielki zaszczyt być sprawozdawcą komisji odnośnie do ważnego rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#RobertTelus">Chcę bardzo serdecznie podziękować komisji, że mnie wydelegowała do tego, żebym ją reprezentował, dlatego że dla mnie osobiście jest to bardzo ważny projekt ustawy. 6 kwietnia 2023 r. zostałem ministrem rolnictwa. Dosłownie za parę dni były protesty w Zachodniopomorskiem. Rolnicy domagali się tego, aby taka ustawa była wprowadzona. Wiemy, że o tej ustawie wiele się mówiło w Sejmie. Wielu tych, którzy kandydowali do Sejmu, w kampanii wyborczej obiecywało tę ustawę, ale nikt nie odważył się tego zrobić, dlatego że było wielu jej przeciwników. Szczególnie firmy skupujące, firmy handlujące, koncerny były przeciwko tej ustawie. A ta ustawa była potrzebna w ochronie polskiego rolnika.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#RobertTelus">Dlaczego była potrzebna w ochronie polskiego rolnika? Znamy historie — myślę, że pani marszałek również je zna, bo wiele lat zasiadała w komisji rolnictwa — że wielu rolników, szczególnie starszych, było oszukiwanych przez firmy. Firmy, ja bym powiedział: oszuści, odbierały produkty, płody czy zwierzęta, skupowały je od rolników, a później albo ogłaszały upadłość, albo całkowicie znikały i rolnikom nie wypłacały pieniędzy. To była plaga, z którą państwo polskie w wielu miejscach nie mogło sobie poradzić. Na tym tracili rolnicy. Rolnik nie ma prawników, rolnik nie ma mecenasów, adwokatów, którzy mają go chronić w sądzie, a firmy mają na to pieniądze. Często było tak, że miały takich mecenasów, którzy tak prowadzili sprawę, że rolnicy przegrywali i najbardziej na tym tracili. Dlatego to był milowy krok, który został wtedy zrobiony. Najpierw proponowano 1,5% od firm skupujących. Spotkałem się wtedy z firmami skupującymi, z zrzeszeniami i ustaliłem, zaproponowałem minimalną składkę — 0,25% składki na fundusz. Resztę, 100 mld zł, przeznaczyliśmy z budżetu państwa. Okazało się, że system zafunkcjonował i funkcjonuje bardzo dobrze.</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#RobertTelus">Teraz jest ustawa, która uszczegółowia pewne rzeczy. Oczywiście tak bywa, że przy takiej reformie — bo trzeba przyznać, że to była wielka reforma w obronie polskiego rolnika — są rzeczy, które wychodzą później, w momencie gdy to wejdzie w życie, i można je uszczegółowić. I właśnie ta ustawa, którą zaproponował rząd, jest uszczegółowieniem wielu takich spraw. Dlatego jeszcze raz dziękuję komisji, dziękuję wszystkim jej członkom za to, że mnie wytypowali. Tak jak powiedziałem, dla mnie jest to jedna z ważniejszych ustaw, jedna z pierwszych ustaw, które wprowadziłem jako minister, realizując postulaty rolników z protestów.</u>
          <u xml:id="u-421.4" who="#RobertTelus">Co zmienia ten projekt ustawy? Jesteśmy po pierwszym czytaniu w komisji. Podstawowa rzecz: rozszerzono grupę, listę podmiotów, które mogą wnioskować o rekompensatę. Do tej pory, w tej ustawie, którą my zaproponowaliśmy, był to rolnik indywidualny. Okazało się, że rolnicy, którzy sprzedawali np. przez grupę albo przez spółdzielnię, nie mogli skorzystać z tego funduszu.</u>
          <u xml:id="u-421.5" who="#RobertTelus">Jeszcze podkreślę jedną rzecz: w tej chwili na koncie tego funduszu według mojej wiedzy, może minister mnie poprawi, jest ok. 80 mln rezerwy przygotowanej na przyszłość. To bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-421.6" who="#RobertTelus">Rozszerzamy to o grupy producentów rolnych lub związki grup producentów rolnych, organizacje producentów rolnych lub zrzeszenia organizacji producentów rolnych, organizacje producentów owoców i warzyw lub zrzeszenia organizacji producentów owoców i warzyw, spółdzielnie rolników lub związki spółdzielni rolników, rolnicze spółdzielnie produkcyjne i rolnicze zrzeszenia branżowe.</u>
          <u xml:id="u-421.7" who="#RobertTelus">Doprecyzowujemy — to też jest bardzo ważny punkt — warunki uznania podmiotu skupującego za niewypłacalny po jego wykreśleniu z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. To też nie było do końca jasne, dlatego ten zaproponowany przez ministerstwo projekt ustawy tę sprawę reguluje. I dobrze, bo tak powinno być.</u>
          <u xml:id="u-421.8" who="#RobertTelus">Ograniczenie liczby składanych deklaracji też jest bardzo ważne. Chodzi o to, żeby nie trzeba było składać deklaracji co kwartał. To też pomoże firmom skupującym w działalności i to też oczywiście popieramy. To jest dobra zmiana.</u>
          <u xml:id="u-421.9" who="#RobertTelus">Kolejna zmiana, którą popieramy, ale która budzi pewne kontrowersje, to zmniejszenie kwoty kary do 10 tys. Boimy się troszkę, panie ministrze, że będą firmy, którym będzie się opłacało zapłacić 10 tys. zł, żeby tych sprawozdań nie składać. To jest pewna obawa, którą zgłaszamy. Aczkolwiek to jest pomysł ministerstwa. Jako sprawozdawca komisji chcę powiedzieć, co było w komisji. W komisji były pewne zarzuty, że może się okazać, że firmom będzie się opłacało, tak brzydko powiem, zapłacić 10 tys. Przecież są duże firmy, które może być stać na to, żeby tych sprawozdań nie składać. To jest pewna obawa, panie ministrze, pan minister o tym wie, bo w komisji ta sprawa była.</u>
          <u xml:id="u-421.10" who="#RobertTelus">Oczywiście jest jedna rzecz, którą jako posłowie podkreślaliśmy i na którą zwracaliśmy uwagę w komisji. Do tej pory w naszej ustawie, którą — tak jak powiedziałem — 6 maja 2023 r. uchwalił Sejm, był zapis, że ta pomoc nie wchodzi do pomocy de minimis. Teraz zgodnie z tą ustawą ta pomoc będzie wchodziła do pomocy de minimis. Wiemy o tym i pan minister też na pewno wie o tym, że niektórzy rolnicy będą przez to ograniczeni, że nie będą mogli skorzystać z de minimis. Wolelibyśmy, żeby móc skorzystać np. z funduszu związanego z wojną ukraińską czy innego, żeby nie wpisywać tego w de minimis. Panie ministrze, zresztą też na posiedzeniu komisji było mówione — podkreślam, to było na posiedzeniu komisji — że to jest chyba jedyna rzecz, która idzie w negatywną stronę, w złą stronę, jeżeli chodzi o tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-421.11" who="#RobertTelus">To chyba są najważniejsze rzeczy, jeżeli chodzi to, co było powiedziane na posiedzeniu komisji w sprawie tego projektu ustawy. Chcę powiedzieć, że oprócz tych uwag, które tutaj mieliśmy… Trzeba też powiedzieć, że byli przedstawiciele firm skupujących, którzy, myślę, może z przyzwyczajenia ze swojej strony krytykowali tę ustawę, bo mówili, że w jaki sposób to ich obciąża. My wiemy, że to nie ich obciąża. To dotyczy wszystkich skupujących, ale tak naprawdę ta ustawa jest dlatego, że wśród skupujących było wielu oszustów, którzy oszukiwali polskiego rolnika. Branża, te firmy, ci skupujący powinni się pilnować, żeby nie było firm, które oszukują rolnika. Myślę, że taka sama kontrola powinna być wśród tych firm, żeby się kontrolować nawzajem, żeby w jakiś sposób też ustrzec rolnika przed współpracą z firmami, które są po prostu nieuczciwe.</u>
          <u xml:id="u-421.12" who="#RobertTelus">Wygłoszę jeszcze tylko formułkę. Marszałek Sejmu zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu skierował w dniu 19 listopada 2024 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi do pierwszego czytania. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 26 listopada 2024 r. wnosi, aby Wysoki Sejm uchwalić raczył projekt ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-421.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-422.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam jako pierwszego pana posła Ryszarda Bartosika, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#RyszardBartosik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#RyszardBartosik">Wysoka Izbo! Pracujemy dziś nad zmianą ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa — ustawy wprowadzonej przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, większość sejmową Prawa i Sprawiedliwości 9 maja 2023 r., ustawy bardzo potrzebnej, oczekiwanej przez rolników, dającej im pewne bezpieczeństwo. Aby ta ustawa powstała, potrzebny był kompromis, który udało nam się wówczas wypracować po rozmowach z najbardziej zainteresowanymi, czyli z rolnikami, ale także z przetwórcami, którzy z oczywistych względów sprzeciwiali się wprowadzeniu tej ustawy. Motywowali to przede wszystkim tym, że grozi im kolejne obciążenie, kolejna składka, kolejny podatek. Ale, szanowni państwo, przeważyły argumenty merytoryczne i dotychczasowe niedobre, złe dla rolników sytuacje. Bowiem przed wprowadzeniem tej ustawy mieliśmy ogromny problem. Kiedy firma stała się niewypłacalna, kiedy nie mogła zapłacić bądź nie chciała zapłacić rolnikowi za dostarczone plony, produkty rolne, mieliśmy ogromny kłopot. Rolnicy zgłaszali się do różnych instytucji, także do ministerstwa rolnictwa, a minister rolnictwa był w sumie bezradny, nie miał instrumentów, nie miał możliwości. To jeszcze bardziej motywowało nas do tego, aby tę ustawę wprowadzić. Przecież tacy rolnicy tracili dorobek całego roku, kilku lat, czasami upadały gospodarstwa, miały miejsce tragedie rodzinne. Wprowadzenie tej ustawy dało pewną gwarancję rolnikom. Powstał swoisty fundusz gwarancyjny, który w razie takich niewypłacalności umożliwiał rekompensatę poprzez podjęcie decyzji przez KOWR i wypłatę należnych rolnikom środków. To ważne osiągnięcie, ważna ustawa. Ona nie dotyczy rolników powszechnie, i dobrze, i tak powinno być, ale w sytuacjach trudnych, w sytuacjach gdy rolnik jest pod ścianą, rozwiązujemy pewien problem. Dlatego też cieszę się, że ta ustawa weszła w życie. Przedmiotem sporu była wysokość składki. Składka została ustalona na poziomie 0,125% i jest ściągana od podmiotów skupujących.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#RyszardBartosik">Szanowni Państwo! Jeśli chodzi o tę nowelizację, klub Prawa i Sprawiedliwości nie ma większych uwag co do niej, ale zaniepokoiła nas jedna kwestia. W pierwszej wersji minister rolnictwa chciał obniżyć składkę o połowę. I to jest bardzo niepokojące. Obawiam się, że to było w ogóle motywem nowelizacji. Obawiam się, że firmy skupujące lobbowały w ministerstwie i udało im się przekonać ministerstwo do tego, aby te składkę obniżyć. Niemniej jednak opór organizacji rolniczych, opór rolników i działanie naszego klubu Prawa i Sprawiedliwości spowodowały, że minister rolnictwa i rozwoju wsi wycofał się z obniżenia tej składki. I dobrze, bo gdybyśmy obniżyli tę składkę, ta ustawa przestałaby funkcjonować, stałaby się martwa. Przecież głównym celem tej ustawy jest pozyskanie środków na te trudne, kryzysowe sytuacje. Dlatego cieszę się, że minister rolnictwa i rozwoju wsi się wycofał.</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#RyszardBartosik">Chcę jeszcze słowo powiedzieć o dobrych rozwiązaniach odnośnie do tej nowelizacji. Myślę o rozszerzeniu katalogu podmiotów, które mogą korzystać z dobrodziejstw tej nowelizacji. Jeszcze jedna sprawa na minus, o której mówił pan minister Telus, dotyczy de minimis. Chodzi o to, abyście państwo nad tym jeszcze się zastanowili bądź to wyjaśnili, aby ta pomoc nie wchodziła w pomoc de minimis. Klub Prawa i Sprawiedliwości warunkowo poprze tę ustawę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-423.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Łukasza Horbatowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#ŁukaszHorbatowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Klub Koalicji Obywatelskiej wyraża pełne poparcie dla projektu ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw. Ustawa ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilności i ochrony dochodów rolników w przypadku upadłości podmiotów skupujących produkty rolne. Zmiana ustawy dotyczy przede wszystkim rozszerzenia mechanizmu rekompensat dla rolników oraz grup producenckich, których produkty zostały sprzedane niewypłacalnym podmiotom skupującym. Projekt wprowadza istotne uproszczenia administracyjne, m.in. ograniczenie liczby deklaracji składanych przez podmioty skupujące i uproszczenie procedur związanych z egzekwowaniem wpłat na fundusz. Dodatkowo zmniejszenie kwoty wolnej od wpłat oraz złagodzenie kar administracyjnych zapewni większą stabilność systemu finansowania ochrony rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#ŁukaszHorbatowski">Projektowane zmiany mają istotne znaczenie społeczne i gospodarcze. Wprowadzone mechanizmy zwiększają poczucie bezpieczeństwa finansowego rolników, co sprzyja ich zdolności do inwestowania w rozwój gospodarstw, promują współpracę i organizowanie się rolników w grupy producenckie oraz spółdzielnie, co zwiększy ich konkurencyjność na rynku i umożliwi lepsze zarządzanie środkami funduszu, zapewniając ciągłość wypłat rekompensat bez ryzyka zatorów finansowych. Jeśli zależy nam na rozwoju polskiego rolnictwa, a zakładam, że wszystkim nam zależy, to musimy swoimi działaniami budować bezpieczeństwo finansowe rolników, dzięki któremu będą zdolni, ale przede wszystkim chętni do inwestowania i rozwijania swoich gospodarstw.</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#ŁukaszHorbatowski">Powinniśmy wspierać współpracę producencką poprzez umożliwienie rekompensat dla grup producentów i organizacji rolnych. To kolejna istotna i korzystna zmiana, która sprzyja konsolidacji rynku i wzrostowi konkurencyjności polskiego rolnictwa, które zasługuje na swoje wysokie miejsce na arenie międzynarodowej. Pamiętajmy, że polskie produkty rolno-spożywcze mogą skutecznie konkurować z najlepszymi w Europie i na świecie, budując jednocześnie trwałą markę i prestiż polskiego rolnictwa. Dobre, bo polskie.</u>
          <u xml:id="u-425.4" who="#ŁukaszHorbatowski">Jeszcze jedna ważna rzecz, ostatnia. Zaproponowane tu zmiany to krok w stronę zwiększenia transparentności i efektywności działania administracji poprzez uproszczenie procesów oraz zmniejszenie liczby składanych dokumentów. Słowem: mniejsza biurokracja, na czym tak bardzo także naszym rolnikom zależy.</u>
          <u xml:id="u-425.5" who="#ŁukaszHorbatowski">Podsumowując, chciałbym powiedzieć, że ustawa o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa to krok w stronę sprawiedliwego, przejrzystego i efektywnego systemu ochrony dochodów rolników. Klub Koalicja Obywatelska apeluje o jednomyślne poparcie tego projektu, który jest wyrazem naszej odpowiedzialności za rozwój polskiego rolnictwa i bezpieczeństwo żywnościowe naszego kraju. I bardzo się cieszę, że z tej mównicy również koledzy z Prawa i Sprawiedliwości ten projekt popierają. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-425.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga z satysfakcją przyjmuje inicjatywę rządową w przedmiocie zmian programu pomocy w formie wypłat rekompensaty producentom rolnym ze środków zgromadzonych na rachunku Funduszu Ochrony Rolnictwa. Program dotyczy przypadków braku zapłaty producentowi rolnemu za produkty rolne sprzedane podmiotom skupującym, które stały się niewypłacalne. Podkreślić należy, że wspomniany program pomocy w formie wypłat rekompensat uzyskał notyfikację w Komisji Europejskiej do końca miesiąca czerwca 2024 r. Od dnia 1 lipca Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa może wydawać decyzje o przyznaniu rekompensaty wyłącznie przy równoczesnym stosowaniu przepisów rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania odpowiednich przepisów Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy w sektorze rolnym. Godzi się w tym miejscu wspomnieć, że w przypadku wydłużenia okresu funkcjonowania tymczasowych kryzysowych i przejściowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy rekompensaty będą przyznawane w ramach programu notyfikacyjnego przez Komisję Europejską bez ograniczeń limitami pomocy de minimis.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#ZbigniewSosnowski">Wprowadzając zmiany w ustawie z dnia 9 maja 2023 r. o Funduszu Ochrony Rolnictwa Rada Ministrów kierowała się, po pierwsze, wydawaniem przez KOWR decyzji o przyznaniu rekompensat, jednakże zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji Unii Europejskiej, o czym wspomniałem powyżej; po drugie, ograniczeniem składanych deklaracji o wysokości naliczonych wpłat na Fundusz Ochrony Rolnictwa i terminu dokonywania wpłat należności na rachunek Funduszu Ochrony Rolnictwa do rocznych deklaracji składanych i wpłat dokonywanych do dnia 14 lutego roku następującego po roku rozliczeniowym, co oznacza: kalendarzowym; po trzecie, nieskładaniem rocznych deklaracji w przypadku, gdy kwota wpłat nie przekracza pięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji; po czwarte, intencją zmniejszania kwoty wolnej od wpłat z dwudziestokrotności do pięciokrotności kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym w administracji; po piąte, ograniczeniem wysokości nakładanych kar za niezłożenie deklaracji do wysokości naliczanych wpłat na rachunek Funduszu Ochrony Rolnictwa, ale nie więcej niż 10 tys. zł. Te działania przyczynią się do ograniczenia biurokracji, co będzie korzystne dla podmiotów skupujących, jak również dla podmiotu obsługującego, czyli KOWR-u.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#ZbigniewSosnowski">Z satysfakcją i zrozumieniem przyjmuje się rozwiązanie w odniesieniu do rozszerzenia listy podmiotów, które mogą wnioskować o rekompensaty. Są to grupy producentów rolnych lub związki grup producentów rolnych, organizacje lub zrzeszenia organizacji producentów rolnych, organizacje producentów owoców i warzyw lub ich zrzeszenia, spółdzielnie rolników lub ich związki, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, a także rolnicze zrzeszenia branżowe. Lista wspomnianych podmiotów, o czym traktuje projekt ustawy, była dyskutowana na posiedzeniu sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi i nie budziła zastrzeżeń ani wątpliwości, a tym samym mój klub parlamentarny, który z tej trybuny mam honor reprezentować, przyjmuje te rozwiązania z satysfakcją. Godzi się podkreślić, że wprowadzenie projektowanych przepisów ma i mieć będzie pozytywny wpływ na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców prowadzących produkcję rolną, którzy nie otrzymali zapłaty za produkty rolne sprzedane podmiotom skupującym, które stały się niewypłacalne.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#ZbigniewSosnowski">Także wymaga podkreślenia fakt, że projektowana regulacja ustawowa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-427.4" who="#ZbigniewSosnowski">Panie i Panowie Posłowie! Tak przedstawione rozwiązania prawne, szczególnie w obecnej sytuacji geopolitycznej, a także w obliczu klęski żywiołowej, która jesienią br. dotknęła wiele obszarów naszego kraju, determinuje Wysoką Izbę do przyjęcia sprawozdania Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi z druku nr 859, za czym mój klub gremialnie się opowie w czasie głosowania. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-427.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MarcinSkonieczka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza usprawnienia i modyfikacje w obszarze wsparcia producentów rolnych w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#MarcinSkonieczka">Obecnie mamy do czynienia z ustawą, która została wprowadzona 9 maja 2023 r. o Funduszu Ochrony Rolnictwa. Umożliwia ona przyznanie w drodze decyzji rekompensaty producentom rolnym i jej wypłatę ze środków zgromadzonych na rachunku funduszu ochrony w przypadku braku zapłaty producentowi rolnemu za produkty rolne sprzedane podmiotom skupującym, które stały się niewypłacalne. Jest to bardzo ważne i potrzebne rozwiązanie. Niestety kiedyś takich rozwiązań nie było, czego doświadczyli rolnicy z kujawsko-pomorskiego. Gdy upadła Grupa Producentów Rolnych „Ziarno”, 825 rolników straciło ok. 27 mln zł. Dzisiaj na szczęście jest to już niemożliwe i rolnicy są zabezpieczeni, a na fundusz wpłacają podmioty skupujące, które są zobowiązane uiszczać niewielki odsetek tej opłaty, bo to jest 1/8% od wartości produktów rolnych. I tutaj nie liczy się podatku od towarrów i usług.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#MarcinSkonieczka">Jeśli chodzi o projekt procedowanej ustawy, to przewiduje on, po pierwsze, uproszczenie procedur składania deklaracji i dokonywania wpłat. Wprowadza ograniczenia składania deklaracji z kwartalnych na roczne, co zmniejsza obciążenia administracyjne dla przedsiębiorców i dla instytucji. Ponadto, jeżeli wysokość należnych wpłat nie przekracza pięciokrotności kosztów upomnienia, nie będzie konieczne składanie deklaracji, a kwoty te zostaną uwzględnione w kolejnym rozliczeniu rocznym. Po drugie, ustawa rozszerza katalog podmiotów uprawnionych do rekompensat. Nowe przepisy umożliwią ubieganie się o rekompensaty nie tylko indywidualnym producentom rolnym, ale także grupom producentów rolnych, spółdzielniom, organizacjom producenckim i zrzeszeniom. To rozwiązanie zapewni równe traktowanie rolników działających w ramach struktur organizacyjnych. Po trzecie, ta ustawa zapewnia lepszą ochronę rolników przed niewypłacalnością podmiotów skupujących, ponieważ projekt doprecyzowuje kwestię uznania podmiotów za niewypłacalne, co zwiększa pewność prawną i ułatwi proces uzyskiwania rekompensat. Po czwarte, projekt ustawy zmniejsza kary finansowe za nieprzestrzeganie obowiązku. I tutaj ustawa wprowadza ograniczenie wysokości tej kary za nieskładanie deklaracji do maksymalnej kwoty 10 tys. zł, co zmniejsza z kolei ryzyko nadmiernych obciążeń dla podmiotów skupujących. I po piąte, ten projekt ustawy zapewnia zgodność przepisami Unii Europejskiej, uwzględnia wymogi unijne dotyczące pomocy de minimis oraz przepisy związane z notyfikacją programu wsparcia, co pozwoli na stabilne finansowanie rekompensat w ramach Funduszu Ochrony Rolnictwa. I tutaj pewnie pan minister będzie jeszcze wyjaśniał, bo były o to pytania, ale tak jak ja rozumiem te dwie podstawy prawne, to będzie można stosować je zamiennie i nie każde wsparcie będzie wliczane do pomocy de minimis.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#MarcinSkonieczka">Podsumowując: wprowadzenie tych zmian przyniesie korzyści zarówno rolnikom, przedsiębiorcom, jak i instytucjom obsługującym fundusz, gdyż zredukuje biurokrację oraz zwiększy efektywność wsparcia finansowego. Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga popiera przedłożony projekt ustawy. Naszym celem jest stworzenie środowiska, w którym rolnicy mogą działać z większym poczuciem bezpieczeństwa ekonomicznego, a proponowane zmiany przyczynią się do realizacji tego zamierzenia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Łukasza Litewkę, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#ŁukaszLitewka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko wobec projektu ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa oraz niektórych innych ustaw, druk nr 842. Przedłożony projekt ustawy oceniamy pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#ŁukaszLitewka">Ma on na celu przede wszystkim zmniejszenie obciążeń biurokratycznych dla podmiotów skupujących produkty rolne od producentów rolnych. Projekt zakłada ograniczenie składania deklaracji o wysokości naliczanych wpłat na fundusz do złożenia jednej deklaracji rocznej, zamiast, jak dotychczas, składania deklaracji kwartalnych, oraz zmianę w dokonywaniu wpłat — wpłata ma być dokonywana raz w roku, do dnia 14 lutego następującego po zakończeniu roku rozliczeniowego. Tym zastępuje się wpłaty kwartalne. Kolejnym ważnym aspektem jest zniesienie obowiązku składania corocznej deklaracji, jeśli kwota wpłat nie przekroczy pięciokrotności kosztów upomnienia podczas postępowania egzekucyjnego. Dużym układem w kierunku rolników jest również kolejna propozycja, a mianowicie wprowadzenie ograniczenia wysokości kar nałożonych za niezłożenie deklaracji o wysokości naliczonych wpłat na rachunek Funduszu Ochrony Rolników.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#ŁukaszLitewka">Drugim punktem proponowanych zmian jest rozszerzenie listy podmiotów, które będą mogły wnioskować o rekompensatę, o: grupy producentów rolnych lub związki grup producentów rolnych, organizacje producentów rolnych lub zrzeszenia organizacji producentów rolnych, organizacje producentów owoców i warzyw lub zrzeszenia producentów owoców i warzyw, spółdzielnie rolników lub związki spółdzielni rolników, rolnicze spółdzielnie produkcyjne oraz rolnicze zrzeszenia branżowe.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#ŁukaszLitewka">I trzecia, bardzo ważna zmiana to umożliwienie wydania przez krajowy ośrodek wsparcia rolników decyzji o przyznaniu rekompensat dla producentów rolnych, którzy nie otrzymali zapłaty za sprzedane produkty rolne podmiotom skupującym, które stały się niewypłacalne. Do końca 2024 r. KOWR wydał decyzję o rekompensatach na wnioski rolników w ramach programu pomocy notyfikowanej w Komisji Europejskiej na podstawie wytycznych Komisji Europejskiej: Tymczasowe kryzysowe i przejściowe ramy środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy. Wytyczne obowiązują do końca 2024 r. W przypadku gdy Komisja Europejska przedłuży okres obowiązywania tych wytycznych, minister rolnictwa wystąpi do Rady Ministrów z projektem uchwały o zgodę na złożenie wniosku do Komisji Unii Europejskiej o przedłużenie notyfikacji programu FOR. Jeżeli ww. wytyczne zostaną przedłużone, rekompensaty w 2025 r. i w latach następnych będą wypłacane zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 w sprawie stosowania art. 107 i art. 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym.</u>
          <u xml:id="u-431.4" who="#ŁukaszLitewka">Jako klub Lewicy omawiany projekt ustawy o zmianie ustawy o Funduszu Ochrony Rolnictwa uważamy za słuszny, a zawarte w nim regulacje są jak najbardziej dla nas zasadne. W związku z powyższym jesteśmy za uchwaleniem ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#KrzysztofMulawa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam przyjemność reprezentować Konfederację.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#KrzysztofMulawa">Oceniamy pozytywnie ten zaproponowany projekt. Znajdujemy tam kilka dobrych zapisów. Pozwolę sobie wymienić trzy. Po pierwsze, chodzi o zniesienie obowiązku składania rocznych deklaracji w przypadku, gdy kwota wpłat nie przekracza 100 zł. Każde obniżenie, zniesienie zasad i narzutów biurokratycznych oceniamy pozytywnie. Również takim narzutem biurokratycznym było wcześniej — a tu, w związku z tym projektem rozpatrujemy tego zniesienie, ograniczenie częstotliwości — składanie deklaracji. Po trzecie, chodzi o dołożenie do listy indywidualnych rolników również grup producenckich czy spółdzielni rolniczych. To jest również ten ruch, który jest pożądany. Cieszymy się, że taki zapis ma miejsce.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#KrzysztofMulawa">Panie Ministrze! Będę jednak miał do pana pytania. Komisja Europejska realizuje umowę o wolnym handlu z krajami Mercosur, której efektem będzie napływ taniej żywności z Ameryki Południowej, a co za tym idzie — olbrzymi kryzys na rynku rolnym i kłopoty przede wszystkim polskich producentów wołowiny, drobiu, cukru i etanolu. Finalnie może to spowodować upadek gospodarstw rolnych w Europie i utratę bezpieczeństwa żywnościowego Unii Europejskiej. Tą Unią ja jako narodowiec, jako patriota, jako Polak nie będę się przejmował, mnie interesuje bezpieczeństwo żywnościowe Polski, a również to nasze bezpieczeństwo będzie pod znakiem zapytania, kiedy ta umowa z Mercosurem będzie podpisywana. Panie ministrze, znam stanowisko niektórych ministrów z ministerstwa rolnictwa, ale chcę się dopytać, czy rzeczywiście stanowiskiem całego rządu jest sprzeciw w stosunku do umowy z krajami Mercosur. To jest po pierwsze. Po drugie, czy polski rząd — pan jest reprezentantem polskiego rządu na tej sali — dysponuje aktualnym projektem tej umowy? Bardzo mnie to interesuje, bo nie znalazłem w doniesieniach medialnych aktualnego projektu i jego zapisów. I po trzecie, jak w chwili obecnej wygląda, panie ministrze, gromadzenie mniejszości blokującej? Czy do Polski i Francji już faktycznie dołączyły Włochy? Jak jest z Irlandią i Austrią? Panie ministrze, to są kluczowe kraje, których dołączenie do mniejszości blokującej pozwoli nam, Polakom, zadbać o interes żywnościowy Unii Europejskiej, ale przede wszystkim Polaków. Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#DorotaNiedziela">Zgłosiło się 15 posłów.</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa posłów i pań posłanek chce się jeszcze zapisać do zabrania głosu?</u>
          <u xml:id="u-434.5" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-434.6" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-434.7" who="#DorotaNiedziela">Pierwszego zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-434.8" who="#DorotaNiedziela">Pani posłanka Anna Gembicka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Cieszę się, że Fundusz Ochrony Rolnictwa, który wprowadziliśmy jako Prawo i Sprawiedliwość, jest kontynuowany, zwłaszcza że wtedy pan wiceminister Krajewski wstrzymał się od głosu, nie uważał, że warto wprowadzić taki program. Cieszę się, że mimo to ministerstwo teraz to kontynuuje, że rolnicy mogą z tego korzystać. Niestety w stosunku do naszego projektu w tym projekcie nastąpiła zasadnicza zmiana. Ta pomoc udzielana z funduszu ma być wliczana do limitów de minimis, co może spowodować, że wielu rolników oszukanych przez nieuczciwych kontrahentów po prostu z tego nie skorzysta. Oczywiście rozumiem wymogi Komisji Europejskiej, ale chciałam zapytać: Jakie konkretnie działania podjęło ministerstwo, żeby komisja jednak się zgodziła na wyłączenie FOR-u z limitów de minimis? Czy ministerstwo podejmowało takie działania? Czy były takie próby? Proszę o odpowiedź na piśmie i o udostępnienie takiej korespondencji. Odnośnie do limitów de minimis pan minister zapowiadał ich zwiększenie. Kiedy to nastąpi i na jakich warunkach? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Gromadzką, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Przede wszystkim Fundusz Ochrony Rolnictwa jest to bardzo dobra instytucja.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#MałgorzataGromadzka">Wspiera ona polskie rolnictwo ze względu na to, że często polscy rolnicy spotykają się z nieuczciwymi kontrahentami, którzy nie wypłacają im środków za skupione płody rolne. Natomiast planowane zmiany w znacznym stopniu uproszczają procedury, przede wszystkim pomniejszają kwoty należności od skupionych produktów wpłacane do KOWR-u przez podmioty do tego uprawnione, ale również ograniczają i zmieniają terminy, jeżeli chodzi o składane deklaracje — z terminu kwartalnego na termin roczny. Uważam, że te zmiany są potrzebne. Również rozszerzają katalog podmiotów, które mogą się ubiegać o środki finansowe z funduszu. Rolnicy często spotykają się ze ścianą, jeżeli chodzi o egzekwowanie tych należności, dlatego też jest to bardzo dobre źródło. Natomiast chciałabym się dowiedzieć od pana ministra: W jakim stopniu te środki są w tej chwili egzekwowane, jeżeli chodzi o Fundusz Ochrony Rolnictwa? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-438.4" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Tak, pani poseł Iwonka czeka…)</u>
          <u xml:id="u-438.5" who="#DorotaNiedziela">Pani pośle Telus, bardzo proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Korzystając z okazji, że dyskutujemy nad przedstawionym projektem zmian ustawy, wypada zasygnalizować problem uwzględnienia możliwości skorzystania przez grupę czy organizację lub spółdzielnię rolników z rekompensaty z Funduszu Ochrony Rolnictwa w przypadku niewypłacalności odbiorcy ich produktów. Obecnie na rynku funkcjonuje grupa zorganizowanych producentów, którzy są pozbawieni możliwości skorzystania z rekompensaty z FOR w przypadku niewypłacalności odbiorcy ich produktów. Tymi podmiotami są właśnie grupy rolników, ich organizacje oraz spółdzielnie rolników. W świetle ustawy te jednostki, np. spółdzielnie, nie są uznawane za producenta rolnego. Pomimo że podmioty skupują produkty, muszą jednak opłacać składki na FOR jak każdy podmiot skupujący. Mając na uwadze zasadę bezpieczeństwa obrotu w rolnictwie, wydaje się uzasadnione włączenie takich podmiotów jako producentów rolnych do grona beneficjentów ustawy o FOR, czyli grup producentów rolnych i ich związków, organizacji producentów rolnych i ich zrzeszeń, organizacji producentów owoców i warzyw i ich zrzeszeń, spółdzielni rolników i ich związków. Czy resort przewiduje pracę w przedstawionym kierunku? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Po 2 latach obowiązywania tej ustawy należy stwierdzić, że to była dobra ustawa, która dobrze przysłużyła się polskim rolnikom. Rekompensaty w wysokości 50 mln zł otrzymało ponad 1 tys. rolników i myślę, że to jest bardzo dobre. Tylko ciekawi mnie, dlaczego padło tak dużo tych wniosków formalnych. Jaka była tego przyczyna?</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#KazimierzGwiazdowski">Dobrze, że nowelizujemy tę ustawę, że rozszerzamy katalog o spółdzielców, o grupy producenckie. To jest bardzo dobre i należy się z tego cieszyć, bo wiadoma sprawa, że to jest ustawa, która dotyczy rolników oszukanych przez różnych przedsiębiorców, którzy skupowali od nich różne płody rolne i za to nie zapłacili. Myślę, że ta ustawa dobrze służy polskim rolnikom.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#KazimierzGwiazdowski">Chciałbym zapytać posła sprawozdawcę o genezę powstania tej ustawy i czy spełniła ona zakładane cele. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-441.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#WładysławKurowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Dobra ustawa, pierwotna, przysłużyła się indywidualnym rolnikom. Natomiast myślę, że dobrze, że pracujemy, procedujemy nad projektem tej nowelizacji, ponieważ każdy produkt wymaga poprawy. Widzimy tutaj również, że na pewno zmniejszymy biurokrację zarówno po stronie odbiorców tych produktów, jak i po stronie KOWR-u, więc myślę, że i jedni, i drudzy będą zadowoleni. Zadowoleni pewnie będą również rolnicy skupieni w grupach producenckich. Ja szczególnie właśnie tę sferę cenię najbardziej, ponieważ na terenie, na którym mieszkam, w moim powiecie mamy sadowników, którzy są zrzeszeni w grupach producenckich. Zresztą pan minister Telus bywał tam przy okazji pomocy, za którą serdecznie dziękuję, przy gradobiciu. Myślę, że teraz również to będzie przyczyną tego, że rolnicy i grupy producenckie będą zadowoleni.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#WładysławKurowski">Pytanie do pana ministra: Do jakiego stopnia są wypłacane z tego funduszu kwoty dla rolników w takich sytuacjach, w których się ten fundusz wypłaca? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pan posła Patryka Wichra, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Tak jak widać, Fundusz Ochrony Rolnictwa spełnił swoje wymogi i zadania, które były postawione w momencie jego powołania. Tu gratuluję tym, którzy doprowadzili do powstania tej ustawy. Dzisiaj, po 2 latach, widzimy, że te mechanizmy są sprawne i trzeba je rozszerzyć, zabezpieczyć więcej beneficjentów, czyli grupy producenckie. Na mojej pięknej Sądecczyźnie jest też bardzo dużo grup producenckich, producentów jabłek i nie tylko. W związku z tym jest to bardzo dobry kierunek działania. Cieszymy się, że te dobre rzeczy, które my tworzyliśmy jako Prawo i Sprawiedliwość, są kontynuowane, nowelizowane, rozbudowywane. To jest dobry czas na dobrą współpracę ponad podziałami w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#PatrykWicher">Panie Ministrze! Chciałbym tylko zapytać o statystykę. Ilu rolników skorzystało z tej pomocy? Jakie kwoty były wypłacone? Czy np. rolnicy zwracali uwagę na jakąś uciążliwość proceduralną? Czy np. faktycznie te procedury są łatwe, przyjazne dla rolników, czy jednak może trzeba coś uprościć? Czy pojawiły się jakieś uwagi ze strony grup producenckich rolników? Bardzo bym prosił o odpowiedź nie tylko z mównicy, ale także na piśmie. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Wosia, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że ta ustawa działa, ponieważ ona jest potrzebna. Wszystkie dobre zmiany, które przysłużą się polskim rolnikom, są potrzebne i są na plus. Natomiast w tym kontekście mam pytanie. Panie ministrze, czy rząd planuje, jakie rząd ma plany w celu zabezpieczenia polskich rolników i związków producentów przed zalewem towarów z Ukrainy? Widać wyraźnie, że Unia Europejska coraz mocniej zacieśnia współpracę. Przygotowuje się logistycznie i transportowo do bardzo dużego transportu towarów z Ukrainy, w tym również produktów rolnych. Jest duże niebezpieczeństwo, że te towary również trafią bezpośrednio lub pośrednio na polski rynek. Czy polski rząd przewiduje ochronę polskiego rynku rolnego w tym względzie i pomoc rolnikom w takiej sytuacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#MarcinSkonieczka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jak czytamy w uzasadnieniu projektu ustawy, w latach 2023–2024 złożono 1786 wniosków o rekompensatę z Funduszu Ochrony Rolnictwa na kwotę blisko 90 mln zł. Po ich rozpatrzeniu dokonano wypłat w kwocie 37,5 mln zł w stosunku do 1056 rolników. W związku z tym moje pytania. Jakie były główne przyczyny negatywnego rozpatrzenia wniosków o rekompensatę w latach 2023–2024? Drugie pytanie: Ile środków do tej pory zgromadził na koncie Fundusz Ochrony Rolnictwa? Trzecie pytanie: Jaki jest poziom wypełniania obowiązków wpłat przez podmioty prowadzące działalność w zakresie skupu produktów rolnych? Czyli pytanie po prostu o to, czy wszyscy płacą tyle, ile powinni. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-449.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! Wydane do końca czerwca 2024 r. przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa decyzje o przyznaniu rekompensat są pomocą publiczną udzielaną na podstawie notyfikacji Komisji Europejskiej. Od dnia 1 lipca 2024 r. KOWR może wydawać decyzję o przyznaniu rekompensaty wyłącznie przy równoczesnym stosowaniu przepisów rozporządzenia Komisji Europejskiej w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym. Stąd moje pytanie. Czy rząd polski podjął albo podejmie jakiekolwiek działania, które doprowadzą do wydłużenia okresu funkcjonowania tymczasowych, kryzysowych i przejściowych ram środków pomocy państwa w celu wsparcia gospodarki po agresji Rosji wobec Ukrainy? Bo trzeba pamiętać, że ta wojna ciągle trwa i się nie skończyła. A to będzie z kolei korzystne dla polskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#ZbigniewSosnowski">Pytanie drugie. Na jaką kwotę opiewały wpłaty na Fundusz Ochrony Rolnictwa w 2023 r.? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#DorotaNiedziela">Jako ostatniego zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oczywiście zmniejszanie biurokracji jest dobre, dlatego warto pochylić się nad tą ustawą. Natomiast w samej debacie była mowa o bezpieczeństwie żywnościowym. Na poprzednim posiedzeniu w trybie pytania bieżącego minister zapewniał mnie, że umowa pomiędzy Unią Europejską a Mercosurem nie wejdzie w życie w czasie polskiej prezydencji i wy już tego dopilnujecie. Natomiast słyszymy, że negocjacje przyspieszyły. Już mowa o tym, że nawet prezydent Brazylii chce i oczekuje sfinalizowania porozumienia do końca tego roku. Kto straci na tej umowie? Producenci mięsa wołowego, drobiowego, zbóż i roślin oleistych, mleka, cukru, warzyw i owoców, także etanolu. Co robicie w celu pozyskania Włochów do koalicji sprzeciwu wobec tej szkodliwej umowy? Czy w ogóle rząd jest informowany o szczegółowych zapisach tejże umowy? Dość prowadzenia polityki na kolanach i dyktatu Berlina i Brukseli.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#DorotaNiedziela">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#DorotaNiedziela">O wystąpienie poprosił przedstawiciel Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Stefan Krajewski.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#StefanKrajewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zacznijmy od tego, dlaczego w ogóle powstała ta ustawa. Za rządów Prawa i Sprawiedliwości upadło wiele podmiotów. Wymienię tylko kilka: Ziarno w 2022 r., Bielmlek w 2020 r., Eskimos w 2020 r., mleczarnia Prudnik w 2023 r., OSM Ozorków w 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kolego.)</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#StefanKrajewski">Tak można by wymieniać takie podmioty dużo dłużej. Wtedy rolnicy się zdenerwowali. Powiedzieli, że rząd PiS-u nic nie robi. Żeby mogli otrzymać pomoc, pojawił się projekt ustawy niedoskonały i szybko przygotowywany. Wtedy część posłów miała dylemat, czy głosować za tą ustawą, bo wiedziano, jak rząd PiS-u potrafi te pieniądze zagospodarować, czyli zagospodarować nie tak jak trzeba. Mogły one trafić nie do tych, którzy stracili, tylko do różnych spółek i ludzi związanych z PiS-em. Przecież do dziś toczą się postępowania w sprawie Bielmleka, w sprawie Eskimosa. I pewnie to nie koniec, będzie jeszcze tych tematów sporo.</u>
          <u xml:id="u-455.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Będzie…)</u>
          <u xml:id="u-455.4" who="#StefanKrajewski">Tutaj oczywiście pojawia się wiele kwestii, które uporządkowaliśmy. Nie po to się pojawiła nowelizacja, żeby obniżać składkę, wpłatę, tylko po to, żeby uprościć, odbiurokratyzować te kwestie, które były zagmatwane, naprawić to, co do tej pory nie funkcjonowało tak jak trzeba. Dziękuję tym wszystkim, którzy to dostrzegają i dzisiaj mówili z mównicy, ale też na posiedzeniach komisji jasno artykułowali, że to są dobre, potrzebne zmiany. My je wprowadziliśmy. Oczywiście wolelibyśmy płacić za to z pomocy notyfikowanej, która nie obciąża budżetu de minimis, bo wiemy, że rolnicy często już te limity mają wykorzystane, ale to zależy od tego, czy będą przedłużone tzw. wojenne wytyczne, o których mówimy. Jeśli będą przedłużone, to od 1 stycznia będziemy starali się oczywiście to wprowadzić w ten sposób, żeby nie wypłacać tych środków z pomocy de minimis.</u>
          <u xml:id="u-455.5" who="#StefanKrajewski">Pani poseł Gembicka pytała właśnie o te kwestie pomocy de minimis. Tak, rozporządzenie będzie o zwiększonej pomocy de minimis i będzie funkcjonowało od 1 stycznia 2025 r. Resztę informacji pani poseł chciała otrzymać na piśmie, więc to życzenie oczywiście spełnimy.</u>
          <u xml:id="u-455.6" who="#StefanKrajewski">Pani poseł Gromadzka pytała o budżet. Było 100 mln zł i prawie 21,5 mln zł zostało wypłaconych w tym roku. Reszta została na koncie FOR-u i oczywiście te pieniądze będą służyć do obsługi kolejnych wniosków. Oby tych pieniędzy na funduszu zostawało jak najwięcej. Wtedy to będzie pokazywało, że zakłady, firmy skupujące nie padają.</u>
          <u xml:id="u-455.7" who="#StefanKrajewski">Pani poseł Kozłowska pytała o to, czy spółdzielnie zaliczymy do producentów rolnych. Nie zaliczyliśmy ich, ale one weszły do grona beneficjentów i mogą korzystać z tej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-455.8" who="#StefanKrajewski">Pan poseł Gwiazdowski pytał o to, dlaczego nie wszystkie wnioski zostały pozytywnie rozpatrzone. To jest kwestia tego, że musi być podmiot, który upadł lub jest w restrukturyzacji. Jeżeli dotyczyło to innych kwestii bądź terminy były wcześniejsze, to w tym momencie z przyczyn formalnoprawnych nie można było tej pomocy udzielić.</u>
          <u xml:id="u-455.9" who="#StefanKrajewski">Pan poseł Kurowski pytał o wartość pomocy. W 2023 r. to było 451 pozytywnie rozpatrzonych wniosków na kwotę 17,1 mln zł, w roku 2024 było to 621 wniosków na kwotę 21 488 tys. zł. I to było pytanie pana posła Patryka Wichra. Natomiast pan poseł Kurowski pytał, do jakiej kwoty wypłacamy pomoc. Wypłacamy pomoc do wartości wierzytelności.</u>
          <u xml:id="u-455.10" who="#StefanKrajewski">Pan poseł Krystian pytał o relacje z Ukrainą. Oczywiście musimy zabezpieczyć się na wypadek ewentualnego wejścia Ukrainy do Unii Europejskiej, ale dzisiaj, jak myślę, obecny rząd zrobi wszystko, by nie powtórzyła się sytuacja, do której doszło za poprzedniego rządu, kiedy był niekontrolowany napływ produktów z Ukrainy, kiedy ukraińskie produkty zalały polski rynek. Pamiętamy, jak to się skończyło. Polscy producenci, przetwórcy to oczywiście mocno odczuli, dlatego musimy wszyscy jak tu jesteśmy zrobić wszystko, by zabezpieczyć interes Polski.</u>
          <u xml:id="u-455.11" who="#StefanKrajewski">Pan poseł Skonieczka też pytał o to, dlaczego nie wszystkie wnioski zostały pozytywnie rozpatrzone. Znowu: z przyczyn formalnoprawnych. Przeważnie chodziło o datę upadłości, która nie pozwalała na wypłacenie środków z Funduszu Ochrony Rolnictwa.</u>
          <u xml:id="u-455.12" who="#StefanKrajewski">Panie pośle Sosnowski, raz jeszcze powtórzę, że jeśli będą te wytyczne przedłużone, to na pewno od razu wystąpimy o to, by móc skorzystać z tych wytycznych i nie obciążać budżetu de minimis. Tak jak już wcześniej mówiłem, było 100 mln zł i 21,5 mln zł zostało wypłacone. Reszta oczywiście została na koncie funduszu. Będziemy korzystać z tego budżetu, jeżeli będzie taka potrzeba.</u>
          <u xml:id="u-455.13" who="#StefanKrajewski">I pan poseł Tumanowicz pytał o kwestie umowy z Mercosur, wcześniej też pan poseł Mulawa o tym mówił. Dzisiaj tak się złożyło, że Konfederacja też ma swoich europosłów, i mam nadzieję, że też walczą tam o to, by do podpisania umowy w tym kształcie nie doszło. Stanowisko polskiego rządu jest jasne. Podjęliśmy uchwałę, w której nie zgadzamy się na przyjęcie tej umowy z Mercosur. A że Brazylia chce ją podpisać? Może ją podpisać na razie jednostronnie. Bo dopóki wszystko nie jest uzgodnione, dopóty nic nie jest uzgodnione. Już 20 lat te rozmowy trwają, one się nie zakończyły i pewnie szybko się nie zakończą. Rozmawiamy i z Hiszpanią, i z Francją, z Włochami, z Irlandią, z Austrią po to, żeby zbudować odpowiednią większość bądź w przypadku, kiedy nie da się zbudować tej większości, zbudować mniejszość blokującą, tak żeby ta umowa nie została podpisana.</u>
          <u xml:id="u-455.14" who="#StefanKrajewski">Dziękuję za wszystkie głosy, które tutaj padły, za wszystkie uwagi, które zostały zgłoszone do projektu podczas posiedzeń komisji. Mam nadzieję, że te zmiany jeszcze poprawią funkcjonowanie tej ustawy i będziemy wspólnie pracować nad tym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-455.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#DorotaNiedziela">Głos zabierze sprawozdawca komisji pan poseł Robert Telus.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#RobertTelus">Szanowna Pani Marszałek! Myślałem, że są pewne rzeczy, które łączą na tej sali, myślałem, że ta ustawa jest taką ustawą, która łączy, ale minister przeszedł samego siebie i tak naprawdę, gdybyśmy się przyjrzeli temu, co mówił, to okazałoby się, że zaatakował nawet swoich kolegów, bo pytanie pana posła Sosnowskiego było naprawdę merytorycznym pytaniem: Czy występowaliście o to, żeby pomoc FOR-owska nie była w de minimis, a pan zaatakował tych, którzy pytali o de minimis, m.in. posła Sosnowskiego, bo pytał o to.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#RobertTelus">Tak że, panie ministrze, proszę czasami wstrzymać się z takimi rzeczami, bo to nie służy dobru polskiego rolnika ani nie służy tak dobrej ustawie. Pana wypowiedź przeszła chyba oczekiwania wszystkich, a tak naprawdę, panie ministrze, gdy wprowadzaliśmy tę ustawę, to nawet wy byliście przeciw, tzn. żaden poseł Polskiego Stronnictwa Ludowego i Platformy Obywatelskiej nie poparł tej ustawy. Chcę to podkreślić: żaden poseł — ja tego nie chciałem mówić, bo nie chciałem, żeby ta ustawa dzieliła nas, bo wiem, że to jest dobra ustawa — Polskiego Stronnictwa Ludowego ani żaden poseł Platformy Obywatelskiej tej ustawy nie poparł. Dzisiaj dziękuję wam, pani poseł i innym, za to, że mówicie, że jest to dobra ustawa. Takie pana wystąpienie w tym momencie w ogóle było niepotrzebne.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#RobertTelus">Mówi pan o tym, że upadały firmy. To chcę panu przypomnieć, ile wy sprzedaliście przetwórstwa. Całe polskie przetwórstwo sprzedaliście za waszych czasów. Sprzedaliście PKP Energetykę. Pan pamięta? Strategiczne firmy sprzedaliście, sprzedaliście banki, sprzedaliście Francuzom państwowe firmy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#RobertTelus">Skończę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#DorotaNiedziela">Ale pan ma 13 minut, tylko bardzo proszę odpowiedzieć na pytania.</u>
          <u xml:id="u-460.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#RobertTelus">Odpowiem, tak, oczywiście, oczywiście odpowiem.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#RobertTelus">Sprzedaliście strategiczne firmy takie jak PKP Energetyka, wy, Polskie Stronnictwo Ludowe z Platformą Obywatelską. Wy z SLD sprzedaliście Francuzom Telekomunikację Polską. Wy sprzedaliście całe przetwórstwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, panie pośle sprawozdawco…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#RobertTelus">Tak, słucham.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#DorotaNiedziela">Czy uważa pan, że dyskusja o Funduszu Ochrony Rolnictwa to jest czas na rozmowę o PKP?</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#RobertTelus">Dziękuję, pani marszałek, ale szkoda, że nie zwracała pani uwagi panu ministrowi, który wyszedł i po prostu wystąpił całkowicie na pewno niełącząco.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#RobertTelus">Tak że, panie ministrze, tylko ostatnie zdanie. To było naprawdę niepotrzebne i naprawdę to pana wystąpienie nie łączy, tylko dzieli i szkodzi polskiemu rolnikowi.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#RobertTelus">Było pytanie o genezę i cele. Oczywiście genezą tego była zła sytuacja, jeśli chodzi o oszustów, którzy oszukiwali polskiego rolnika. To była geneza i to był właśnie temat, który wypływał od rolników bardzo często. Myślę, że wszyscy to słyszeli na sali, jak rolnicy o tym mówili, ale nikt się nie pochylił nad tym. I tylko rolnicy z „Solidarności” Rolników Indywidualnych na proteście w województwie zachodniopomorskim, gdzie siedzieliśmy całą noc i 2 dni… Tam właśnie wśród 16 postulatów, z którymi wystąpili, a z których 14 zrealizowaliśmy, był właśnie ten, że musi być stworzony Fundusz Ochrony Rolnictwa. I stworzyliśmy to wbrew wam wszystkim, bo tak jak powiedziałem, nikt z was nie poparł tej ustawy, wbrew tym, którzy występowali w firmach. To była geneza.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#RobertTelus">Czy to się sprawdziło? Skoro dzisiaj cała sala, wszyscy posłowie i z prawa, i z centrum, i z lewa chwalą tę ustawę, to znaczy, że się sprawdziło. Rolnicy chwalą tę ustawę, to znaczy, że się sprawdziło. Firmy skupujące jeszcze chcą użyć swoich wpływów i naciskać ministra, żeby zmniejszył składkę z 0,25 do 0,125, o połowę. To jest normalne i w jakiś sposób im się udało, bo na stronie rządowej — dziękuję panu posłowi Skonieczce, bo mi to pokazał — do dziś jeszcze jest ta poprawka, że to ma być 0,125. To jest dowód na to, że ulegliście temu lobby, które chciało zmniejszyć tę składkę.</u>
          <u xml:id="u-465.4" who="#RobertTelus">Drodzy Państwo! Czy cel został zrealizowany? Oczywiście, że jeszcze może są pewne sektory, gdzie trzeba to poprawić, ale cel najważniejszy: pomoc polskiemu rolnikowi, który był oszukiwany przez wiele firm, przez wielu oszustów… Ja nie chcę tutaj mówić o wszystkich firmach, bo mamy wspaniałe firmy, wielkie, duże firmy w Polsce, które skupują i które współpracują z rolnikiem zawsze. I to są wspaniałe firmy. Ale mieliśmy wielu oszustów, którzy wykorzystywali polskiego rolnika, wykorzystywali słabość, bo w całym łańcuchu żywnościowym najsłabszym ogniwem najczęściej jest rolnik. Dlaczego? Ja już to mówiłem. Dlatego że nie ma wsparcia prawnego, że nie ma mecenasów, adwokatów, którzy go wspierają. To my jesteśmy od tego, żeby ich wesprzeć. To my jesteśmy od tego, żeby właśnie takimi ustawami wspierać polskiego rolnika. I to nam się udaje. Tą ustawą udało nam się zrobić wielki, milowy krok. Czy to wszystko? Myślę, że nie. Myślę, że będziemy jeszcze pracować nad tym, żeby to poprawić.</u>
          <u xml:id="u-465.5" who="#RobertTelus">Przepraszam, że może trochę się uniosłem, ale tak naprawdę wystąpienie pana ministra było tutaj nie na miejscu pod każdym względem, dlatego że, tak jak mówiłem, ta ustawa nas połączyła, wszystkich na tej sali, oprócz pana ministra, który chciał błysnąć jakimś wystąpieniem i skrytykować tych, którzy tę ustawę wprowadzili, tych, którzy zrobili ten milowy krok, tych, którzy się odważyli, mimo że nie mieli od was pomocy, ani od Polskiego Stronnictwa Ludowego, ani od Platformy Obywatelskiej. To właśnie my zdecydowaliśmy się na to, bo trzeba to było zrobić dla polskiego rolnika. Zrobiliśmy to i to się udało. I dziś wszyscy mówią, że to jest sukces, ale krytykować tych, którzy to wprowadzili, było nie na miejscu, panie ministrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-465.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Ale pamiętam, jak pracowaliśmy nad tą ustawą, i tutaj się z panem nie zgodzę, że ta ustawa dzieli. Dzisiaj pan usłyszał podziękowania za to, że ona rzeczywiście weszła w życie, choć trzeba ją poprawić, bo jest wiele punktów, które nie obejmowały tej trudnej i krytycznej sytuacji dla rolników, a ta ustawa służy tym ludziom, którzy są w trudnej i krytycznej sytuacji. Jak pan mówił, chodziło o wykorzystanie przez oszustów, nie przez uczciwych przedsiębiorców. Myślę więc, że to, że usłyszał pan tu podziękowania skierowane w swoją stronę, nie powinno pana wzburzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#RobertTelus">Pani marszałek, ja właśnie powiedziałem, że wszyscy wyrażali się pozytywnie i za to dziękuję. To jest pochwała dla nas, że to wprowadziliśmy. Oprócz jednej osoby.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#DorotaNiedziela">Zostaniemy przy swoim zdaniu.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#DorotaNiedziela">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (druki nr 852 i 856).</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę panią poseł Maję Ewę Nowak o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych z druku nr 852.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#MajaEwaNowak">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu Sejmu, skierował w dniu 21 listopada 2024 r. powyższy projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny do pierwszego czytania. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 3 grudnia 2024 r. wnosi o uchwalenie załączonego projektu ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu kół.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszą zapraszam panią poseł Wiolettę Marię Kulpę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na dzisiejszym posiedzeniu Sejmu omawiamy zmianę ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Mam przyjemność zaprezentować Wysokiej Izbie stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#WiolettaMariaKulpa">Zmiana polegająca na podwyższeniu dofinansowania do wynagrodzenia zatrudnionego niepełnosprawnego pracownika ze środków PFRON u pracodawców sama w sobie nie budzi naszych wątpliwości i jest właściwa. Ale tak jak większość zmian lub nowych ustaw proponowanych przez koalicję 13 grudnia, na początku rozbudza nadzieje społeczne, by ostatecznie po ich karykaturalnym przyjęciu pozostawić niesmak i blade wspomnienie nadziei wniesionej przez wcześniejszy przekaz medialny. 26 listopada Rada Dialogu Społecznego, zarówno strona pracowników, jak i pracodawców, przyjęła stanowisko, iż w drodze negocjacji strony wyrażają wolę, aby wspomniane podwyższenie dofinansowania weszło w życie od 1 lipca 2024 r. Umowa społeczna, zapewnienie publiczne — bo tak traktują to strony podjętej przez RDS uchwały — została przez stronę rządową złamana. W ostatecznym projekcie zmian wysokość dofinansowania ma zostać podwyższona nie od 1 lipca 2024 r., ale dopiero od 1 stycznia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#WiolettaMariaKulpa">Kolejna kwestia to zmiana poziomu dotacji dla PFRON na dofinansowanie do wynagrodzeń. Ze sztywnego zapisu „o 30%” strona rządowa rezygnuje i wprowadza zapis „do 30%”. Tłumaczenia strony rządowej nie przekonują nas, ponieważ dofinansowanie do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych w 2025 r. wyniesie 24%, a w 2026 r. 26%. Tylko jaką mamy gwarancję, że w kolejnych latach PFRON otrzyma wystarczającą kwotę na pokrycie dofinansowania do wynagrodzeń? Zapis o 30% był również wypracowany wspólnie w RDS i znów jest jednostronnie zmieniany. Nie na tym polega dialog.</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#WiolettaMariaKulpa">W dniu wczorajszym 3 grudnia, kiedy odbywało się posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, przypadał Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. Niestety rząd postanowił w dość dziwny sposób uczcić ten dzień, wycofując się z wcześniejszych ustaleń ze stroną społeczną, łamiąc wcześniejsze ustalenia, depcząc umowę społeczną. Taka zmiana wpłynie negatywnie na pracodawców, którzy zatrudniając pracowników z niepełnosprawnościami, wiedzą i rozumieją, jak ważna jest rehabilitacja zawodowa. Uczestniczą bardzo aktywnie w procesie zmiany wizerunku osób niepełnosprawnych. Nie są one kłopotem pracodawcy, ale bardzo wartościowymi pracownikami, którzy radzili i radzą sobie ze swoim bagażem doświadczeń i doskonale wypełniają swoje obowiązki, bo wiedzą, jak ważne jest dla nich bycie potrzebnymi.</u>
          <u xml:id="u-471.4" who="#WiolettaMariaKulpa">Rząd polski nie wspiera, ale obciąża pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne dodatkowymi kosztami sięgającymi nawet, uwaga, 400 mln zł. To pracodawcy w dobrej wierze, ufając zapewnieniom strony rządowej, niejednokrotnie poczynili dodatkowe inwestycje, wzięli kredyty, mając świadomość, że otrzymają wyrównanie dofinansowania od 1 lipca. Co teraz mają zrobić? Przed jakim dylematem ich stawiacie? Mają zwalniać pracowników, ogłaszać upadłość? Dla przedstawicieli rządu to tylko data, jeden wers, a dla tych tysięcy osób to życie, które często legnie w gruzach przez ten, wydawałoby się, drobny zapis w ustawie, ale jak bardzo ważny.</u>
          <u xml:id="u-471.5" who="#WiolettaMariaKulpa">Pracodawcy zatrudniający osoby z niepełnosprawnościami to nie korporacje, to nie wielkie biznesy. To często małe rodzinne firmy, dla których taka decyzja o cofnięciu dofinansowania to być albo nie być, a także kwestia utrzymania ich samych. Pracodawcy czekają na ostateczny kształt tej ustawy. Czy mają ogłaszać upadłość, czy mogą nadal tworzyć miejsca pracy w polskiej gospodarce? Co ważne, podczas posiedzenia komisji polityki społecznej padło pytanie do obecnej pani prezes PFRON, czy fundusz posiada środki na wypłatę waloryzacji dofinansowania od lipca 2024 r.? Padła jasna odpowiedź: tak.</u>
          <u xml:id="u-471.6" who="#WiolettaMariaKulpa">Czy zdajecie sobie państwo sprawę, że takimi działaniami w znaczący sposób podważacie ideę dialogu społecznego jako instytucji? Ustawa w kształcie zaproponowanym przez rząd uderza w najsłabszych, w osoby niepełnosprawne i tych, którzy wyciągnęli do nich pomocną doń, którzy stworzyli dla nich godne warunki pracy i płacy, przez co stają się oni bardziej samodzielni, a przede wszystkim tworzą realne szanse rozwoju aktywności zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-471.7" who="#WiolettaMariaKulpa">Kroki zapewne nieprzemyślane przez rząd doprowadzą do dwóch bardzo negatywnych zjawisk. Po pierwsze, pogłębią ilość zamykanych firm, po drugie, pogłębią wzrost bezrobocia wśród osób z niepełnosprawnościami. Stąd w naszej ocenie wybór jest prosty. Nie chcemy likwidacji firm i nie chcemy pogłębiania poziomu bezrobocia.</u>
          <u xml:id="u-471.8" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Dodatkowo na pani ręce składam propozycję poprawki do tej ustawy związanej z wypłatami przez pracodawców składek ZUS, kiedy omyłkowo może się zdarzyć 1-dniowe bądź 2-dniowe przesunięcie terminów płatności składek, to wówczas niestety ci pracodawcy są zobligowani do tego, że muszą zwrócić należne składki ZUS z odsetkami od początku trwania dofinansowania z PFRON. I taką poprawkę składam na pani ręce.</u>
          <u xml:id="u-471.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#DorotaNiedziela">A teraz zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozumiem, że pani poseł nie zgadza się i nie popiera tego projektu ustawy, skoro krytykuje go w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#IwonaMariaKozłowska">Natomiast jeżeli chodzi o projekty ustaw, to należy je po prostu odpowiednio skonsultować i również musi być odpowiednia droga rządowa, aby można było potem na sali plenarnej zaakceptować taką, a nie inną formę projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-473.4" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowni Państwo! Mam zaszczyt zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska w sprawie rządowego projektu ustawy o rehabilitacji zawodowej, społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, druki nr 852 i 856.</u>
          <u xml:id="u-473.5" who="#IwonaMariaKozłowska">Projekt zakłada zwiększenie wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami finansowanego ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W ostatnich latach minimalne wynagrodzenie Polek i Polaków wzrosło z 3010 zł w 2022 r. do 4300 zł w roku bieżącym, a od 1 stycznia przyszłego roku płaca minimalna będzie wynosiła 4666 zł. Za tym wzrostem nie podążało jednak odpowiednie zwiększenie dofinansowania dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami. Ostatnia taka zmiana miała miejsce, szanowni państwo, 2 lata temu. Co na to Prawo i Sprawiedliwość? Dlaczego nie zwiększyliście tego w czasie swoich rządów?</u>
          <u xml:id="u-473.6" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Przypomnijmy rok 2011.)</u>
          <u xml:id="u-473.7" who="#IwonaMariaKozłowska">Te różnice wpływają negatywnie zarówno na decyzje o zatrudnianiu osób z niepełnosprawnościami, jak i możliwości utrzymania miejsc pracy. Dlatego tak ważne jest podniesienie wysokości dofinansowania o 15%, tj. dla osób o znacznym stopniu niepełnosprawności z 2400 zł do 2760 zł, dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności — z 1350 zł do 1550 zł, dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności — z 500 zł do 575 zł. Rząd proponuje również podniesienie dofinansowania dla osób ze schorzeniami szczególnymi, takimi jak choroby psychiczne, epilepsja i dla osób niewidomych: do 1380 zł dla osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 1035 zł dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności i 690 zł dla osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-473.8" who="#IwonaMariaKozłowska">Nowelizacja ustawy nie tylko zwiększa wsparcie finansowe, ale również wprowadza elastyczność w zakresie dotacji z budżetu państwa. Proponowana zmiana wprowadza racjonalne rozwiązanie. Zastąpiono dotychczas stałą wysokość dotacji na to zadanie w wysokości 30% środków zaplanowanych na realizację tych zadań na dany rok nową wysokością dotacji do 30% środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok. Ustawa również po zaproponowanej poprawce zawiera zapis, iż waloryzacja wzrostu tych dofinansowań rozpocznie się od lipca br.</u>
          <u xml:id="u-473.9" who="#IwonaMariaKozłowska">Proponowane zmiany są zgodne z przepisami prawa Unii Europejskiej i nie wymagają dodatkowych notyfikacji w Komisji Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-473.10" who="#IwonaMariaKozłowska">Wysoka Izbo! Obowiązkiem państwa jest tworzenie warunków, które będą miały wpływ na zatrudnienie i tworzenie miejsc pracy skierowanych do osób z niepełnosprawnościami, co też pozwoli im na pełne uczestnictwo w życiu zawodowym i społecznym. Projekt ustawy to kolejny ważny krok w kierunku otwartego rynku pracy, gdzie każdy, niezależnie od rodzaju niepełnosprawności i sytuacji zdrowotnej, ma szansę na zatrudnienie i godne życie.</u>
          <u xml:id="u-473.11" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie i Panowie Posłowie! Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem projektu ustawy z druków nr 852 i nr 856. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-473.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Przepraszam, pani marszałek. Jeszcze w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska chciałabym wnieść poprawkę do tego projektu. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Maję Ewę Nowak, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 pragnę wyrazić nasze pełne poparcie dla projektu zmian w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#MajaEwaNowak">Naszym zdaniem zaproponowane podwyżki dofinansowań do wynagrodzeń dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami to krok we właściwym kierunku, który odpowiada zarówno na potrzeby pracowników, jak i pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#MajaEwaNowak">Praca często jest czymś więcej niż tylko źródłem utrzymania. Jest ona też sposobem na realizację własnych ambicji, budowanie poczucia własnej wartości oraz integrację ze społeczeństwem. Dla osób z niepełnosprawnościami praca ma szczególne znaczenie, pozwala im na większą niezależność, aktywne uczestnictwo w życiu społecznym i rozwój zawodowy.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#MajaEwaNowak">Jednak aby osoby z niepełnosprawnościami mogły skutecznie wejść na rynek pracy i na nim pozostać, konieczne są systemowe rozwiązania wspierające ich zatrudnianie, które obejmą zarówno odpowiednie wynagradzanie, jak i wsparcie dla pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-477.4" who="#MajaEwaNowak">Jako Polska 2050 od zawsze stawiamy na solidarność i równe szanse dla wszystkich obywateli, dlatego podwyżki dofinansowań z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych są dla nas czymś więcej niż tylko finansowym mechanizmem wsparcia — są inwestycją w ludzi. Dofinansowania te pozwolą pracodawcom nie tylko zniwelować bariery związane z dostosowaniem stanowisk pracy, ale także zapewnić osobom z niepełnosprawnościami godne wynagrodzenia, które są kluczowe dla ich pełnego uczestnictwa w społeczeństwie. Nie możemy zapominać o pracodawcach, którzy są partnerami w tej misji. Szczególnie w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami bardzo często wymaga dodatkowych środków na dostosowanie miejsc pracy, organizację dodatkowych szkoleń czy wsparcie techniczne. Państwo musi być w tym zakresie wiarygodnym partnerem, który zapewni stabilne i adekwatne wsparcie. Zwiększenie dofinansowań pomoże zniwelować ryzyko finansowe związane z zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami i uczyni tę formę współpracy bardziej atrakcyjną dla pracodawców.</u>
          <u xml:id="u-477.5" who="#MajaEwaNowak">Jako Polska 2050 wierzymy w równowagę między wsparciem społecznym a rozwojem gospodarczym. Naszym celem jest budowanie Polski, która nie zostawia nikogo za sobą, ale jednocześnie wspiera przedsiębiorczość, innowacyjność i odpowiedzialność społeczną. Wspieranie osób z niepełnosprawnościami w ich rozwoju zawodowym oraz dawanie narzędzi pracodawcom do budowania inkluzywnego rynku pracy to krok w stronę bardziej sprawiedliwego i solidarnego społeczeństwa, dlatego apelujemy do Wysokiej Izby o przyjęcie proponowanych w ustawie zmian i całej ustawy. Wierzymy, że te rozwiązania będą stanowiły realne wsparcie dla osób z niepełnosprawnościami, które pragną być aktywne zawodowo, jak również dla pracodawców, którzy podejmują wysiłek tworzenia miejsc pracy także dla tych osób. Jest to decyzja, która przyniesie korzyści nie tylko jednostkom, ale też całemu społeczeństwu i gospodarce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-477.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Marię Kłopotek, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Projekt ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych dotyczy podwyższenia wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego, finansowanego ze środków PFRON, jak również zmiany poziomu finansowania tego zadania z dotacji celowej z budżetu państwa. Jest to kolejna bardzo ważna ustawa, która dotyczy sfery społecznej, wsparcia osób z niepełnosprawnościami oraz przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Od 2022 r. minimalne wynagrodzenie w Polsce bardzo wzrosło, od kwoty 3,1 tys. zł na koniec 2022 r. do kwoty 4,3 tys. zł w 2024 r. Za systematyczną zmianą wysokości minimalnego wynagrodzenia nie podążała jednak zmiana kwoty dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych z Systemu Obsługi Dofinansowań i Refundacji PFRON. Ostatnia nowelizacja przepisów ustawy z sierpnia 1997 r. miała miejsce w 2022 r. Rozbieżność we wzroście wymienionych kwot negatywnie wpływa na zatrudnienie osób niepełnosprawnych, jak również naraża na utratę miejsca pracy na otwartym rynku pracy pracowników niepełnosprawnych zatrudnianych dotychczas przez pracodawców otrzymujących miesięczne dofinansowanie do wynagrodzeń tych osób.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Rozwiązania proponowane w art. 1 pkt 1 projektu ustawy zwiększają ustawowe stawki dofinansowania do wynagrodzeń o ok. 15%. Wysokość miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności wyniesie według nowego projektu 2760 zł. W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności wyniesie 1550 zł. W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności wyniesie 575 zł. Dodatkowo w odniesieniu do osób niepełnosprawnych, w przypadku których orzeczona została choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsja, oraz niewidomych kwoty te zostaną podwyższone. W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności kwota dofinansowania będzie wynosić 1380 zł. W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności kwota dofinansowania będzie wynosić 1035 zł. W przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do lekkiego stopnia niepełnosprawności kwota dofinansowania będzie wynosić 690 zł. Nowe, podwyższone kwoty będą stosowane po raz pierwszy w przypadku miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych przysługującego za okres od stycznia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-479.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W art. 1 pkt 2 projektu ustawy został zmieniony poziom dotacji celowej otrzymywanej z budżetu państwa przez PFRON na dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników. Zastąpiono dotychczasową stałą wysokość dotacji przeznaczonej na to zadanie wynoszącą 30% nową wysokością dotacji wynoszącą do 30% środków zaplanowanych na realizację tego zadania na dany rok. Wysokość wydatków na zadanie, jakim jest dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, ulega corocznie zmianie w zależności od zapotrzebowania pracodawców na dofinansowanie do wynagrodzeń.</u>
          <u xml:id="u-479.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Przepisy ustawy są oczekiwane i korzystne zarówno dla pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, pobierających dofinansowanie do ich wynagrodzeń, jak i pośrednio dla samych osób niepełnosprawnych. Wejście w życie przepisu art. 1 pkt 2 projektu ustawy dotyczącego art. 46a ust. 1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji zostało określone na dzień 1 stycznia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-479.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! Polskie Stronnictwo Ludowe zawsze będzie wspierało osoby z niepełnosprawnością oraz przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-479.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W związku z tym, biorąc pod uwagę wszystkie elementy i składowe tego projektu ustawy, będziemy jak najbardziej za tym, aby ta ustawa została przyjęta. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-479.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzyna Ueberhan, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych zawartego w druku nr 852.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#KatarzynaUeberhan">Wczoraj, 3 grudnia, obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami, bo każda i każdy są równi i mają równe prawa — takie samo prawo do życia, do godnego i niezależnego życia. Każda Polka i każdy Polak mają prawo do godnej pracy za godną płacę, także, a może zwłaszcza, pracownik z niepełnosprawnościami. Dzisiaj w Polsce zaledwie 1/3 osób z niepełnosprawnością jest aktywna zawodowo. To jeden z gorszych wskaźników w Unii Europejskiej. Jest to efekt strukturalnych problemów rynku pracy, ale nie tylko. Jest to efekt niedostosowania systemu edukacji do sytuacji osób z niepełnosprawnościami, ale nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#KatarzynaUeberhan">Rada Unii Europejskiej w zaleceniach z tego roku zauważyła silny związek pomiędzy zwiększaniem dostępności do środowiskowych form wsparcia a aktywnością zawodową. Wsparcie aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnościami jest jedną z najlepszych dróg do osiągania tej niezależności, do osiągania satysfakcjonującego, godnego życia również w sferze zawodowej.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#KatarzynaUeberhan">Przedłożenie rządowe, nad którym pracowaliśmy wczoraj na posiedzeniu komisji, a dzisiaj prezentujemy państwu, zwiększa o 15% ustawowe stawki na dofinansowanie do wynagrodzenia oraz zmienia poziom dotacji celowej otrzymywanej z budżetu państwa przez PFRON na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych do 30%.</u>
          <u xml:id="u-481.4" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowni Państwo! Przez ostatnich parę lat, od 2022 r., te dofinansowania się nie zwiększały, były niezmieniane, gdy w tym samym czasie pensja minimalna rosła, gdy w tym samym czasie przeciętne wynagrodzenie wzrastało. Tak samo było w przypadku przeciętnego wynagrodzenia, od którego oblicza się procent składki, którą muszą wpłacać na PFRON pracodawcy niezatrudniający osób z niepełnosprawnościami. Te pieniądze, proszę państwa, wpłacane przez pracodawców mają służyć tym, którzy te osoby z niepełnosprawnościami zatrudniają, mają służyć tym pracującym osobom z niepełnosprawnościami. Naszym zadaniem jest zadbać o to, żeby wraz ze wzrostem jednej składki wzrosło też dofinansowanie dla tych, do których jest skierowane. Nie działo się to przez ostatnich parę lat. Teraz naprawiamy ten błąd. Szkoda, że uzależniamy to od woli, czasu pracy, tempa pracy ustawodawcy czy władzy wykonawczej. Są to zmiany, są to zależności, które powinny wynikać z wpisanej w te przepisy automatycznej waloryzacji. Skoro automatycznie waloryzuje się składka, to automatycznie powinno się waloryzować dofinansowanie. Ale te zmiany w prawie jeszcze są przed nami. Dotyczy to nie tylko tego dofinansowania, ale wielu innych świadczeń również przez nas wypłacanych. Mieliśmy dopiero co do czynienia ze składką, ze świadczeniem alimentacyjnym. W tym przedłożeniu mówimy o 15 dodatkowych procentach.</u>
          <u xml:id="u-481.5" who="#KatarzynaUeberhan">Oczywiście z uwagi na to, że jest to zmiana wymagana i oczekiwana, z uwagi na to wsparcie dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami, na to, że jest to zmiana oczekiwana przez osoby pracujące, jest to jedna z form aktywizacji na rynku pracy osób z niepełnosprawnościami, klub Lewicy popiera niniejsze przedłożenie. Równocześnie z uwagi na termin wejścia w życie ustawy składam wniosek o niezwłoczne przejście do trzeciego czytania bez skierowania do komisji pomimo złożonych poprawek i wniosków. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo państwa przepraszam za telefon. Bardzo na to uważam, ale nie wiem, coś się wydarzyło.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Nic się nie stało, naprawdę.)</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Bartłomieja Pejo, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj dotykamy materii oczywiście trudnej — osób niepełnosprawnych, osób poważnie chorych. To zawsze temat niełatwy, który niejeden raz w tym gmachu był niestety wykorzystywany do politycznej gry kosztem osób chorych, pokrzywdzonych i niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#BartłomiejPejo">Czy Polacy mogą z nadzieją patrzeć na tematykę tego projektu? W końcu to, można powiedzieć, prosta sprawa. Dofinansowanie stanowisk osób niepełnosprawnych to przecież w sytuacji alternatywy albo zasiłek państwowy i pozostawanie w domu, albo ograniczenie kosztów i aktywizacja zawodowa takich osób. Wybór jest oczywisty i mogłoby się wydawać łatwy do procedowania, do załatwienia. Jednak muszę was, szanowni państwo, rozczarować. Nawet na tym polu nasze państwo nie daje sobie rady. Spójrzcie na głos strony społecznej. To trudne dla was, rządzących, ale oni mówią prawdę.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#BartłomiejPejo">Rząd początkowo zapewniał, że wypłaci dofinansowanie do zatrudniania pracowników z niepełnosprawnościami nawet z mocą wsteczną, jak już było też dzisiaj mówione, od lipca 2024 r. Mamy grudzień i dowiadujemy się, że świadczenia będą wypłacane od 1 stycznia 2025 r. Naprawdę pomińmy już kwestię konstrukcji i samego pomysłu rozwiązania problemu aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. To pokazuje, jak niewiarygodni jesteście państwo, strona rządowa, dosłownie w każdej kwestii. Jak obywatele mają wam ufać? Jak mają chcieć rozwijać się w kraju, w którym polityk swoim kłamstwem może pogorszyć ich stopę życiową z dnia na dzień? Już na pierwszym roku ekonomii uczy się, że tego rodzaju zapowiedzi, nawet niebędące spisanym projektem ustawy, tak jak w tym przypadku, rezonują i wpływają na kształt życia gospodarczego. Dla niektórych firm wasze kłamstwo może oznaczać brak płynności finansowej, ponieważ pracodawcy wzięli kredyty nie tylko na rozwój firmy, ale też na wynagrodzenia dla pracowników. Liczyli, że nie będą musieli zmniejszać zatrudnienia, bo spłacą kredyty w styczniu, dostając kwotę dofinansowania wstecz.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#BartłomiejPejo">I to jest dla nas lekcja. Politycy chcą bohatersko rozwiązywać problemy, ale prawda jest taka, że ich działania jeszcze pogarszają sytuację. Przestańcie państwo uprawiać politykę w taki sposób. Jeśli czegoś nie dacie rady zrealizować, to po prostu przestańcie okłamywać obywateli. Pomoc osobom niepełnosprawnym to szlachetne i potrzebne działanie. Udowadniacie jednak dosłownie za każdym razem, że prawdziwym, niezawodnym ratunkiem dla takich osób jest trzeci sektor. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Adama Płaczka, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tyle państwo mówicie o tym, żeby pomagać niepełnosprawnym, tyle państwo mówicie, żeby zatrudniać niepełnosprawnych, tyle pustych zdań padło z tej mównicy. Nikomu nie przyszło do głowy, żeby sprawdzić dane Głównego Urzędu Statystycznego, które nie pozostawiają żadnych złudzeń. 22% spośród wszystkich niepełnosprawnych osób było zatrudnionych w sektorze publicznym, reszta to osoby zatrudnione w firmach i przedsiębiorstwach. Zachęcacie państwo firmy, a sami nie zatrudniacie osób niepełnosprawnych. Gdzie niepełnosprawni w urzędach, gdzie niepełnosprawni w bibliotekach? Przecież to jest hipokryzja. A co z Radą Dialogu Społecznego, która opiniując ustawę, wyraziła negatywne stanowisko i wskazała na złamanie porozumień wypracowanych w ramach Rady Dialogu Społecznego? Czy naprawdę ktoś na tej sali myśli, że firma zatrudni nowego niewidomego w swojej firmie, bo państwo chce zwiększyć takiej firmie dotację, dopłatę w wysokości 90 zł miesięcznie? Przecież to jest jakiś żart.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Martę Stożek, koło parlamentarne Razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#MartaStożek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako Koło Poselskie Razem wyrażamy aprobatę dla tego rządowego projektu. Na posiedzeniu komisji mieliśmy okazję wysłuchać stronę pracodawców, utyskującą i narzekającą, co już padło z tej mównicy, na niewywiązanie się z obietnic dotyczących terminu wejścia podwyżek. Tak jak też już padło z tej mównicy, uważamy, że najbezpieczniejsze byłoby stałe powiązanie kwot dofinansowań z wysokością minimalnego wynagrodzenia i wprowadzenie automatyzacji. W związku z tym składamy w drugim czytaniu poprawkę dotyczącą powiązania kwot dofinansowań do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami z poziomem minimalnego wynagrodzenia za pracę. To pozwoli uniknąć potrzeby każdorazowej nowelizacji ustawy przy zmianie kwot dofinansowania, jak również pozwoli uniknąć dewaluacji tego dofinansowania, co sprawi, że zatrudnianie osób z niepełnosprawnością nie będzie wiązało się z malejącym przy braku waloryzacji wsparciem ich aktywności zawodowej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-488.2" who="#DorotaNiedziela">Mamy zapisanych do głosu 20 posłów i posłanki.</u>
          <u xml:id="u-488.3" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa jeszcze chce się zapisać?</u>
          <u xml:id="u-488.4" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-488.5" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas — minuta.</u>
          <u xml:id="u-488.6" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy pan poseł Dariusz Matecki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Przed chwileczką widziałam pana posła. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-488.7" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-488.8" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Wiolettę Marię Kulpę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-488.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-488.10" who="#DorotaNiedziela">Jest.</u>
          <u xml:id="u-488.11" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Całe zamieszanie z tą zmianą ustawy wynika z prostego błędu, który w moim odczuciu popełnił rząd, i zrobił to, wydaje mi się, z pełną premedytacją. Co innego było mówione w RDS, Radzie Dialogu Społecznego. Tam są wszystkie strony i, jak rozumiem, strona rządowa wtedy nie wnosiła żadnych zastrzeżeń. Niestety strona rządowa nie dotrzymała ustaleń. Wczoraj na posiedzeniu komisji polityki społecznej mieliśmy dokument, z którego wynikało, że propozycje zmian wysokości dofinansowania mają wejść w życie dopiero od 1 stycznia przyszłego roku, natomiast w RDS była mowa o 1 lipca 2024 r. Czyli co się wydarzyło? Szanowni państwo, po pierwsze, rząd złamał ustalenia, ale dzięki naszym decyzjom ponadpartyjnym wczoraj na posiedzeniu komisji polityki społecznej udało się przegłosować ten projekt ustawy i wrócić do pierwotnego zapisu, tego, który był ustalony w RDS. Natomiast rząd niestety złamał ustalenia dialogu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Ustawa przeszła.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Celem dopłat do wynagrodzeń osób z niepełnosprawnościami jest wsparcie ich aktywności zawodowej oraz stworzenie warunków sprzyjających integracji społecznej i zawodowej. Dlaczego dopłacamy do wynagrodzeń? Bo chcemy zwiększyć zatrudnienie osób niepełnosprawnych, promować równość na rynku pracy, wspierać rehabilitację zawodową i społeczną oraz przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu. Zatrudnianie osób niepełnosprawnych z pomocą dofinansowań przyczynia się do ich integracji ze społeczeństwem i przeciwdziała marginalizacji tej grupy, szczególnie na obszarach, gdzie trudniej o dostęp do pracy. Dopłaty pomagają pracodawcom w pokryciu części kosztów wynagrodzeń i dostosowania miejsc pracy, co zmniejsza bariery ekonomiczne związane z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#LidiaCzechak">Pracodawcy mogą mieć różne obawy i bariery, jeśli chodzi o zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami. Przyczyny tego zjawiska są złożone i różne. Była prowadzona analiza tego, dlaczego pracodawcy nie zatrudniają osób niepełnosprawnych. Jako pierwsze wskazali stereotypy i uprzedzenia, później brak wiedzy o możliwościach wsparcia, obawy o dodatkowe koszty, niewiedzę o możliwościach osób niepełnosprawnych, obawy o odpowiedzialność i obawy o reakcje zespołu.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#LidiaCzechak">Polska cały czas jest w ogonie, jeżeli chodzi o zatrudnianie osób z niepełnosprawnością, dlatego mam pytania: Czy nie należałoby zwiększyć i rozszerzyć edukacji i kampanii informacyjnych pomagających obalać mity i promować korzyści wynikające z zatrudniania osób niepełnosprawnych? Czy nie należałoby zwiększyć wsparcia finansowego na stworzenie nowych miejsc pracy oraz na dostosowanie pomieszczeń do potrzeb osób niepełnosprawnych? Czy nie należałoby w programach telewizyjnych pokazywać dobrych praktyk z firm, które takie osoby zatrudniają? Chodzi o to, że jest to możliwe i bardzo konieczne. Bardzo proszę pana ministra o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Karolewską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-492.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Henryk Szopiński, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zaproponowane zmiany w omawianej ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych mające na celu podniesienie wysokości miesięcznego dofinansowania wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, finansowanego ze środków PFRON, to zmiana bardzo oczekiwana zarówno przez osoby niepełnosprawne, jak i przez przedsiębiorców. Pomimo znaczącego wzrostu minimalnego wynagrodzenia w Polsce kwota ww. dofinansowania nie zmieniła się od 2022 r. Budziło to w pracownikach niepełnosprawnych frustrację i poczucie niesprawiedliwości. Mam nadzieję, że ta nowelizacja pomoże im, ale też przedsiębiorcom ich zatrudniającym z nadzieją spojrzeć w przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#HenrykSzopiński">To, co budzi moją wątpliwość, to kwotowa waloryzacja wysokości miesięcznego dofinansowania wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. Czy nie lepiej byłoby to dofinansowanie powiązać procentowo z najniższą krajową, tak aby problem rozwiązać systemowo na dłuższy czas? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W sytuacji gdy koszty życia rosną w zawrotnym tempie, a dostępność realnego wsparcia systemowego dla osób z niepełnosprawnościami i ich pracodawców pozostawia wiele do życzenia, procedowany projekt ustawy musi odpowiadać na rzeczywiste potrzeby tej grupy społecznej, a praca zawsze stanowiła i stanowi wartość nie do przecenienia, zwłaszcza dla osób z niepełnosprawnościami. W związku z powyższym pragnę zapytać: Dlaczego rząd zdecydował się na zmianę modelu finansowania tego zadania poprzez zwiększenie udziału dotacji celowych z budżetu państwa? Czy istnieje ryzyko obniżenia stabilności finansowania tego wsparcia? Jakie działania podejmie rząd, aby zapewnić długoterminową stabilność i adekwatność wsparcia dla pracodawców zatrudniających osoby z niepełnosprawnościami? Jakie są przewidywane efekty wprowadzenia omawianej ustawy w kontekście zwiększenia zatrudnienia osób z niepełnosprawnościami? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-496.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Baluch, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#AnnaBaluch">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym zwrócić uwagę wybitnie na osoby z niepełnosprawnościami. Znam wiele takich osób, które są wdzięczne za to, że mogą pracować, jednakże pieniądze, jakie otrzymują, nie zawsze są w stanie zapewnić im normalny byt. I to jest najważniejsze. Najważniejsze dla nich jest to, że czują się potrzebne. Najważniejsze dla nich jest to, że mogą się wykazać i że mogą pracować. Natomiast w wielu przypadkach nie stać ich na to, żeby wymienić kółko w wózku. Oprócz tego muszą jeszcze żyć i prosić innych o pomoc. Dlatego też moje pytanie jest takie… Trzeba pomagać i musimy się bardzo mocno zastanowić nad kwotami pomocy dla osób niepełnosprawnych oraz nad tym, jak zachęcić przedsiębiorców do zatrudniania osób niepełnosprawnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-498.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Dyrektor! Panie Ministrze! Przede wszystkim: Pani Poseł Sprawozdawco! To nie było łamanie umów, jak się pani wyraziła, tylko po prostu brak uzgodnień. Mówiłam już o tym wcześniej, ale ponieważ pani powtórzyła to, co pani mówiła, kiedy była pani sprawozdawcą, przypominam: brak uzgodnień — a to jest różnica.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie Ministrze! W czasie wczorajszego posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny pytałam, czy osoby głuche mogą być zaliczone do grupy osób z niepełnosprawnościami ze szczególnymi schorzeniami, co wiąże się z dodatkowymi, podwyższonymi kwotami wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych. Pan minister wraz z panią dyrektor zapewniali, że trwają prace nad tym, aby osoby głuche znalazły się w tej grupie osób niepełnosprawnych ze szczególnymi schorzeniami. Na jakim etapie są te prace i kiedy te zmiany mają szansę wejść w życie? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-500.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#WładysławKurowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Oczywiście pomoc osobom niepełnosprawnym, a więc również działania w kierunku pozwalającym zatrudniać więcej osób niepełnosprawnych, działania w kierunku pracodawców, jest naszym obowiązkiem, trzeba powiedzieć: naszą powinnością. Myślę, że ta ustawa to pewien krok, może niewielki, w tym dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#WładysławKurowski">Chciałbym zapytać pana ministra o taką rzecz. Mamy sprawę WTZ-etów, czyli warsztatów terapii zajęciowej, które — jak można powiedzieć — częściowo i czasowo powinny kształcić właśnie osoby niepełnosprawne. Później te osoby powinny w zasadzie przechodzić do pracodawców. Tak się chyba nie dzieje. Czy nie należałoby się zastanowić nad pewnymi zachętami, żeby właśnie z tych zakładów ci, którzy je kończą czy którzy są w nich przez pewien okres, mogli przechodzić do właściwego przemysłu, do administracji, żeby mogli już wykonywać właściwą pracę? Serdecznie dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W nawiązaniu do wystąpień moich poprzedników powiem tak: zawsze w działalności gospodarczej ważna jest stabilność i przewidywalność. Każdy przedsiębiorca planuje. W związku z tym mam taki apel, że jeśli coś się mówi w sferze publicznej, a szczególnie na takich radach konsultacyjnych, to trzeba uważać, ważyć słowa, żeby później nie sprawić zawodu pewnym środowiskom.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#PatrykWicher">Co do zasady ustawa jest bardzo ważna. Podniesienie tych 15% jest oczekiwane. A więc generalnie rzecz mówiąc, inwestycja w każdego pracownika niepełnosprawnego, ale także w innych pracowników jest istotna dla polskiej gospodarki i nie tylko. Ale też daje poczucie wartości i godności temu człowiekowi, który może pracować, może funkcjonować normalnie, i to jest piękne. O to powinniśmy dbać i to rozwijać. Myślę, że każde takie wsparcie ku temu zmierza.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#PatrykWicher">Natomiast, panie ministrze, dochodzą mnie jakieś niepokojące słuchy właśnie z WTZ-etów i ZAZ-ów, że zmieniają się regulacje dotyczące przeliczników dofinansowania do ich funkcjonowania. Czy to jest prawda? Czy coś tam się zmienia? Czy możemy liczyć na wzmocnienie finansowania WTZ-etów i ZAZ-ów, o których było przed chwilą mówione? Bardzo o to proszę, bo robota, którą wykonują, i przygotowanie tych osób do pracy na rynku są świetne. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Adama Płaczka, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#GrzegorzAdamPłaczek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Ministrze! 78% osób niepełnosprawnych zatrudnionych w Polsce to osoby, które pracują dla firm, dla przedsiębiorstw. 22% to osoby, które pracują dla sektora publicznego. Pytanie do pana ministra: Kiedy państwo zaczniecie w końcu zatrudniać niepełnosprawnych np. w urzędach? Ile w 2025 r. osób niepełnosprawnych będzie zatrudnionych i ile tych osób już dzisiaj może zacząć przygotowywać swoje CV?</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jana Mosińskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#JanMosiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jakie było podejście rządu koalicji PO i PSL oraz pana premiera Donalda Tuska w latach 2007–2015? Ano spójrzmy na rok 2011, kiedy nastąpił spadek zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych pod wpływem wprowadzenia wyłączenia dofinansowania w odniesieniu do osób z umiarkowanym lub lekkim stopniem niepełnosprawności i uprawnieniami do emerytury. My to naprawiliśmy i dla osób ze szczególnymi schorzeniami i ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności zmieniliśmy kwoty bazowe dwukrotnie: w latach 2001 i 2023. Mało tego, w przypadku osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności i ze szczególnymi schorzeniami nie tylko udało się zahamować spadek, ale też nastąpił wzrost liczby osób zgłaszanych do dofinansowania o 8,5 tys. osób w roku 2023. Jednocześnie jest to najwyższa liczba osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności i ze szczególnymi schorzeniami w systemie od roku 2008.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#JanMosiński">W dniu wczorajszym podczas posiedzenia komisji zgłosiliśmy poprawki. Dzisiaj pani poseł w imieniu Prawa i Sprawiedliwości też składała poprawkę. Liczymy na to, że cała Izba poprze projekt ustawy w tym kształcie, jaki proponujemy, bo fakt głosowania przez posłów Platformy Obywatelskiej przeciwko będę odbierał jako chęć powrotu do rozwiązań z roku 2011 i spadku zatrudnienia osób niepełnosprawnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Wosia, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#MichałWoś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#MichałWoś">Pani Marszałek! Chciałbym zapytać, dlaczego refundacja nie może być od 1 lipca, skoro środki w PFRON są zabezpieczone. W związku z tym, Wysoka Izbo, jest to niezwykle ważne, niezwykle istotne.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Proszę przeczytać projekt. Jest tam…)</u>
          <u xml:id="u-509.3" who="#MichałWoś">To pierwsza część pytania. A teraz druga część. Wiemy, jak wiele stowarzyszeń i samorządów walczy o utworzenie nowych ZAZ-ów. Był taki moment, kiedy zakłady aktywizacji zawodowej w bardzo wielu miejscach w Polsce się tworzyły, a w tej chwili to przystopowało. Niektórzy mówią — a są to osoby, które się znają, eksperci — że ma to związek m.in. z dofinansowaniami na ich utworzenie, z pewnymi limitami, które są przewidziane. W związku z tym chciałbym zapytać, czy te limity będą podniesione. Jakie są plany rządu na to, żeby np. takie stowarzyszenia jak Stowarzyszenie Spektrum z Raciborza, z bohaterską prezes tego stowarzyszenia panią Małgorzatą Jańską, mogły w końcu zadbać o tych niepełnosprawnych, którymi się na co dzień opiekują? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-509.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W kontekście tej ustawy pragnę odczytać apel Ogólnopolskiego Forum WTZ, w którym pada pytanie, czy odrzucenie przez komitet stały Rady Ministrów projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego rozporządzenie w sprawie algorytmu przekazywania środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych samorządom wojewódzkim i powiatowym to prezent z okazji dnia osób z niepełnosprawnościami. Pytanie kolejne: Co dalej? Czy proponowane w projekcie rozporządzenia zwiększenie dofinansowania na 2025 r. w wysokości 125 zł miesięcznie na jednego uczestnika, która to kwota nie rekompensuje wzrostu najniższej pensji krajowej w tym i w przyszłym roku i która nie nadąża nawet za inflacją, ma spowodować, że pracownicy po prostu będą masowo odchodzić z warsztatów terapii zajęciowej? I apel ogólnopolskiego forum o zwrócenie się do rządu z pytaniem: Czy w związku z zaistniałą sytuacją możliwe jest przekazanie warsztatom terapii zajęciowej obiecanej kwoty poza algorytmem w trybie specjalnym w 2024 r. oraz zwiększenie dofinansowania w 2025 r. o kwotę przynajmniej 250 zł miesięcznie na jednego uczestnika, tj. o 3 tys. zł rocznie? Proszę o odpowiedź na te pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Ścigaj, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#AgnieszkaŚcigaj">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pracodawcy osób z niepełnosprawnościami to naprawdę wyjątkowi pracodawcy. To bardzo często są małe firmy, podmioty ekonomii społecznej, spółdzielnie socjalne, klecące miesiąc do miesiąca. Nie są to duże przedsiębiorstwa, ale naprawdę z wielkim sercem. Nie wiem, czy Wysoka Izba wie, że ci wielcy ludzie, którzy tworzą takie podmioty i zatrudniają osoby z niepełnosprawnościami, są bardzo często podwójnie karani. Np. kiedy popełnią jakieś małe błędy albo mają opóźnienia w płatnościach do ZUS-u, to oprócz tego, że płacą ustawowe odsetki, to również muszą, bardzo często kilka lat w tył, zwracać tę właśnie dotację nad którą dzisiaj procedujemy. Klub Prawa i Sprawiedliwości złożył poprawkę, która znosi ten niesprawiedliwy system karania.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#AgnieszkaŚcigaj">Panie Ministrze! Proszę poprzeć te poprawkę. Proszę wszystkich, by poparli tę poprawkę, bo w przeciwnym razie to, o co walczymy, czyli utrzymanie i zwiększanie liczby tych miejsc pracy, może się okazać po prostu zbędne, bo tak naprawdę oni zaczną upadać przez takie właśnie kontrole i przez te podwójnie niesprawiedliwe karanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że ta poprawka, która wprowadza te zmiany od 1 lipca, się utrzyma, mam nadzieję, bo tu rzeczywiście część posłów nie była tego świadoma. Natomiast mamy nadzieję, że to zostanie.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#WitoldTumanowicz">Ale tak czy inaczej oszukujecie osoby z niepełnosprawnościami. Ogólnopolskie Porozumienie Pracodawców Rehabilitacji dramatycznie alarmuje o katastrofalnych skutkach zarządzenia nr 94/2024/DSOZ prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Dlaczego Ministerstwo Zdrowia oraz NFZ wprowadzają w błąd, że środowisko fizjoterapii jest za wprowadzeniem zmian, czyli faktycznie likwidacją rehabilitacji domowej? Już jutro kolejny protest pod Sejmem. Postulaty protestujących popiera m.in. Krajowa Izba Fizjoterapeutów, jak również większość organizacji fizjoterapeutów oraz pacjentów. Jakie jest stanowisko ministerstwa w tej sprawie i czy ktoś jutro wyjdzie do protestujących? Dlaczego oszczędzanie zaczynacie od niepełnosprawnych i najbardziej potrzebujących?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Celem rządowej nowelizacji procedowanej ustawy jest zwiększenie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami z funduszu PFRON oraz podwyższenie kwoty dotacji celowej z budżetu państwa. To wsparcie udzielone przez polski rząd ma na celu, po pierwsze, ochronę już istniejących miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych oraz zachęcenie zarówno podmiotów prywatnych, jak i publicznych do tworzenia nowych miejsc pracy. W Polsce mamy około 4 mln osób posiadających orzeczenie o niepełnosprawności. Niestety niewielka część z grona tych osób ma szansę pracować. Zgodnie z rządową strategią współczynnik aktywności zawodowej ma w ciągu kilku lat wzrosnąć z 30% do 45%. Ta nowela to krok w kierunku realizacji tej strategii, ale barier jest wiele. Wymienię choćby trzy.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#BożenaLisowska">Panie Ministrze! Należy zmienić archaiczny system orzekania, niską skuteczność instytucji, m.in. powiatowych urzędów pracy, oraz zwiększyć zatrudnienie w podmiotach publicznych dla osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Ewę Cicholską, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#AnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Osoby z niepełnosprawnością to są osoby, które chcą być potrzebne i wykonywać prace zawodowe, dlatego tym bardziej należy stworzyć im odpowiednie warunki, przede wszystkim poprzez wsparcie dla pracodawców, którzy chcą takie osoby zatrudnić. Wielokrotnie słyszałam, że są to sumienni, bardzo odpowiedzialni pracownicy.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#AnnaEwaCicholska">Panie Ministrze! Czy trwają prace nad tym, aby jak najszybciej pracodawcy uzyskali obiecane im wsparcie na refundację dotyczącą miejsc pracy, i nad tym, aby zachęcać innych pracodawców do tworzenia nowych etatów? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#DorotaNiedziela">Naszą serię pytań zakończy pani poseł Agata Wojtyszek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#AgataWojtyszek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Troska o osoby niepełnosprawne to bardzo ważne zadanie państwa. Pomoc osobom niepełnosprawnym jest bardzo szlachetna, a to, że umożliwiamy im podjęcie pracy zawodowej, jest dla takich osób wyjątkowe, bo pozwala im poczuć się potrzebnymi. Ważne jest również, aby wspierać pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne, często bardzo małe, rodzinne przedsiębiorstwa. Dlatego ważne jest również, aby pracodawca mógł planować i ufać ustawodawcy, że zapowiadane zmiany, które w przestrzeni publicznej są omawiane, wejdą w życie zgodnie z zapowiedziami. Mam zatem pytanie: Dlaczego strona rządowa złamała ustalenia Rady Dialogu Społecznego dotyczące wejścia w życie tych oczekiwanych 15% podwyżki? Składam jednocześnie podziękowania komisji, która ponad podziałami przegłosowała obiecywany termin wejścia w życie zmian, choć warto podkreślić, że dziesięciu posłów Platformy Obywatelskiej głosowało przeciw, łącznie z panią Hartwich, która tak głośno krzyczy o pomocy osobom niepełnosprawnym. Ufam, że na sali sejmowej wszystkie te osoby poprą ustawę w takim kształcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#DorotaNiedziela">Na tym lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#DorotaNiedziela">Do zabrania głosu poproszę sekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pana ministra Łukasza Krasonia.</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#ŁukaszKrasoń">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Aktywizacja zawodowa osób z niepełnosprawnościami powinna być priorytetem dla nas wszystkich. Zawsze mówię, że każda złotówka wydana na ten obszar to jest inwestycja, ona się zawsze zwraca po wielokroć. Ta ustawa, ten projekt, który wyszedł z Rady Ministrów, ma temu służyć, zwiększyć dofinansowanie dla pracodawców na zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami. I to jest też trochę… Ja się dziwię bardzo prawej stronie, bo prawa strona zapomina, że od roku 2022 minimalna krajowa wzrastała kilkukrotnie i tak naprawdę wzrosła o 35%. W czasie tych ostatnich lat, kiedy jeszcze rządziliście, ta kwota nie była podnoszona i nie przypominam sobie jakiejś wielkiej wrzawy, dlaczego to się nie odbywa regularnie i dlaczego to nie jest połączone z najniższą krajową, tak aby nie trzeba było co roku czy co jakiś czas wychodzić na tę mównicę i opowiadać, o ile ta kwota została zwiększona. My w ministerstwie pracujemy wspólnie z PFRON-em nad rozwiązaniami, analizujemy sytuację, jak możemy inaczej rozwiązać to zagadnienie, aby to nie była polityczna decyzja, tak jak powiedziałem, co jakiś czas. Aktywizacja zawodowa w ogóle będzie jednym z tematów przewodnich naszej prezydencji, która się przecież zaczyna w styczniu. I ja tutaj bardzo liczę na to, że ten temat zostanie wyniesiony na dużo wyższe miejsce w hierarchii ważności dla wszystkich jako społeczności, niż to jest do tej pory. Ten temat, dlaczego mamy wciąż tak niski współczynnik — jesteśmy w ogonie Europy, jeśli chodzi o zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami — będzie oczywiście szeroki. My tutaj możemy mówić o takich bardzo stereotypowych aspektach. Wciąż wielu pracodawców myśli, że osoba z niepełnosprawnością to jest trudny potencjalny pracownik, że to jest raczej kłopot niż zysk czy wartość dodana dla przedsiębiorstwa. To jest oczywiście nieprawda i mamy świetne przykłady. Wielu przedsiębiorców po prostu otworzyło oczy w momencie, kiedy zatrudnili, kiedy otworzyli się na zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami. Tutaj COVID także dużo zmienił, bo proszę mi wierzyć, było mnóstwo pracodawców, którzy w tej erze pracy on-line zatrudniali kogoś, bo musieli, i nagle się okazywało, pracodawcy się dowiadywali po 3–4 tygodniach, że ci ludzie, te osoby świetnie pracujące, to są osoby z niepełnosprawnością. Być może nie podjęliby takiej decyzji, jeśliby od razu zobaczyli orzeczenie, więc tutaj, w tej sferze pracodawców, musimy wiele zrobić, ale wciąż musimy inwestować w osoby z niepełnosprawnościami. Środki powinny iść także bezpośrednio do tych osób. I tu jest bardzo duże pole do działania. Ja jako minister, my w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej bardzo mocno tutaj nad tym pracujemy. Tutaj są rozwiązania dotyczące WTZ, dotyczące ZAZ, bo też o to było pytanie. Ten algorytm, który był zamrożony przecież przez wcześniej rządzących, zostanie odmrożony. Ta kwota wzrośnie. Oczywiście pewnie będą się podnosić głosy, że powinno być więcej, być może powinno być szybciej, być może to powinno być oparte o jakieś inne elementy, ale to jest droga, to jest ścieżka, którą my chcemy podążać.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#ŁukaszKrasoń">Jeszcze jeden element, który na tym obszarze zatrudnienia będzie — użyję angielskiego słowa — game changer. Mówimy o asystencji osobistej. To element, który ma być triggerem, tym elementem popychającym osoby z niepełnosprawnościami do większej aktywności społecznej, ale też zawodowej. Osoba z niepełnosprawnością, która jest zamknięta w czterech ścianach gdzieś tam wysoko za schodami, nie myśli o tym, aby wyjść na rynek pracy, jest to bardzo, bardzo daleko w kolejce. Ona myśli, żeby przetrwać, żeby zadbać o swoje podstawowe funkcje. Jeżeli dostarczymy człowiekowi pierwsze w dziejach Polski tak systemowe rozwiązanie, jakim będzie ustawa o asystencji, to ten człowiek zacznie oddychać, ten człowiek przestanie się martwić o rzeczy podstawowe i będzie mógł więcej czasu poświęcić dla siebie, także na swoją zwiększoną aktywność społeczną i w dużej mierze także zawodową.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#ŁukaszKrasoń">Już nie będę się rozwodził o tej ustawie. Mam nadzieję, że za kilka miesięcy przyjdę — przyjadę — tutaj jeszcze raz i już o niej konkretnie będę mówił. Ale tak, aktywizacja zawodowa jest ważna. Pracujemy w rządzie nad tym i tych zmian mniejszych, większych będzie dużo więcej jeszcze tutaj, bo nie wiem, czy państwo pamiętacie, jak pierwszy raz tutaj przyjechałem, to sobie postawiłem za cel, że będę państwa edukował, że mówimy: osoba z niepełnosprawnością, a nie osoba niepełnosprawna. Jest lepiej, kilka osób tutaj z prawej strony, już widzę, się nauczyło. Więc tutaj jeszcze raz przypominam: osoba z niepełnosprawnością, bo niepełnosprawność to jest tylko jedna z cech, która takie osoby chociażby ja definiuje, a nie jest to cała historia o mnie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#DorotaNiedziela">Czy pani sprawozdawca komisji, pani poseł Ewa Maja Nowak, chce zabrać głos? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#DorotaNiedziela">Podczas drugiego czytania zgłoszone zostały poprawki.</u>
          <u xml:id="u-524.4" who="#DorotaNiedziela">Zgłoszony został też wniosek o przystąpienie do trzeciego czytania bez skierowania projektu do komisji.</u>
          <u xml:id="u-524.5" who="#DorotaNiedziela">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-524.6" who="#DorotaNiedziela">Na tym, proszę państwa, zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanego na dzień 4 grudnia i przechodzimy do ulubionej części porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-524.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-524.8" who="#DorotaNiedziela">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-524.9" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z pań posłanek i panów posłów chce się jeszcze zapisać do wygłoszenia oświadczeń?</u>
          <u xml:id="u-524.10" who="#DorotaNiedziela">Jeżeli ktoś jeszcze chce się zapisać, to bardzo proszę. Jeśli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-524.11" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-524.12" who="#DorotaNiedziela">Mamy 44 osoby do wygłoszenia oświadczeń.</u>
          <u xml:id="u-524.13" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszego zapraszam pana posła Romana Fritza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-524.14" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dzień św. Barbary nie wypada rozpocząć tych oświadczeń inaczej jak od słów: wszystkim górnikom i ich rodzinom szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Szczęść Boże!)</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#RomanFritz">Dzisiaj, jak co roku, od wielu, wielu lat odbywają się różnorakie imprezy, głośne, huczne, często radosne, a chciałoby się rzec: ciszej nad tą trumną… Od kilkudziesięciu bowiem lat mamy możliwość obserwowania pogrzebu polskiego górnictwa. Polskiego górnictwa, które trwa od wielu, wieluset lat i na naszych oczach ma być zaorane, oficjalnie zaorane w roku 2049, kiedy to ma być zamknięta ostatnia kopalnia węgla kamiennego na Śląsku, czyli KWK Jankowice. Ale dowiadujemy się niedawno, że prawdopodobnie znacznie wcześniej ta kopalnia będzie zamknięta, ze względu na zamykanie ich największych klientów, czyli Elektrowni Rybnik i innych elektrowni konwencjonalnych. Do tego przyłożyły rękę wszystkie rządy po 1989 r., jak również tzw. związkowcy, którzy teraz, o zgrozo, prezentują się jako obrońcy górnictwa, występując na konferencjach prasowych właśnie pod hasłem: jak uratować polskie Górnictwo? Cóż za obłuda! Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Największa polska firma Orlen zamierza przekazać 3, prawie 4 mln zł na organizację trzech kolejnych finałów Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Z nieoficjalnych informacji wynika, że dodatkowo z każdej kawy sprzedanej na stacjach Orlenu co najmniej 1 zł ma być przekazywane fundacji Owsiaka. Szacuje się, że Orlen sprzedaje rocznie ponad 10 mln kaw, więc to oznacza roczne dodatkowe finansowe transfery na poziomie kilkunastu milionów zł. To skutek umowy, jaką podobno pod koniec listopada Orlen podpisał z Wielką Orkiestrą Świątecznej Pomocy.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#WłodzimierzSkalik">Kontakty Jerzego Owsiaka z politykami Tuska obecnie procentują. W kampanii przed wyborami parlamentarnymi fundacja Owsiaka w całym kraju wykupiła setki bilbordów, których treść pod pretekstem walki z sepsą niedwuznacznie sugerowała polityczne sympatie. Teraz przyszedł czas na zapłatę. Jeśli te nieoficjalne informacje potwierdzą się, moja noga na stacji Orlenu nie postanie. Całe szczęście, że pięknie rozwijają się inne polskie, w 100% polskie, sieci stacji benzynowych. Nie jesteśmy skazani na Owsiakowy Orlen. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale hot dogi mają dobre.)</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Proszę sobie go wsadzić.)</u>
          <u xml:id="u-528.3" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-528.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie mam go wsadzić?)</u>
          <u xml:id="u-528.5" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Skalik, upominam pana, żeby pan się zachowywał godnie na sali sejmowej. Nie będę tłumaczyła, o co chodzi, bo to nie wypada, dobrze? Ale pan rozumie, o co chodzi.</u>
          <u xml:id="u-528.6" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Chętnie posłucham, bo chyba pani nie wie, co miałem na myśli.)</u>
          <u xml:id="u-528.7" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Tomasza Zapałowskiego, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W 2021 r. działacze Stowarzyszenia „Wspólnota i Pamięć” rozpoczęli obywatelską akcję pod nazwą „Wołyń na Powązki”. Wkrótce do grona organizatorów dołączyło Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Ukraińskich Nacjonalistów. Celem inicjatywy była budowa pomnika ofiar ludobójstwa wołyńskiego na Powązkach Wojskowych w Warszawie w kontekście zbliżającej się 80. rocznicy krwawej niedzieli.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">W ciągu kolejnych miesięcy organizatorzy akcji prowadzili zbiórkę podpisów pod petycją skierowaną do prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego oraz innych instytucji, którą poparło ponad 20 tys. osób. Akcja od samego początku spotykała się z aprobatą licznych stowarzyszeń i fundacji kombatanckich, kresowych oraz patriotycznych, a także społeczników, naukowców, przedstawicieli mediów. Tak szerokie poparcie zaowocowało listem intencyjnym do prezydenta Trzaskowskiego, podpisanym przez ponad 60 organizacji społecznych. W 80. rocznicę zagłady wsi Huta Pieniacka społecznicy złożyli ponad 1 tys. podpisów warszawiaków pod projektem uchwały Rady Miasta w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Propozycja zakłada postawienie symbolicznego grobu ofiar ludobójstwa na Powązkach Wojskowych. Tematyka męczeńskiej śmierci Polaków na Kresach jest szczególnie ważna w tej części cmentarza. Myślę, że to będzie papierek lakmusowy dla prezydenta Trzaskowskiego, czy tak naprawdę tylko deklaratywnie w mediach podchodzi do kwestii ludobójstwa na Wołyniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś, 4 grudnia, obchodzimy dzień św. Barbary, patronki wszystkich górników, tych, którzy ciężką pracą zapewniają byt swoim rodzinom. Z okazji święta życzę wam tego, aby górnictwo nie zostało do końca zlikwidowane i żeby polityka szaleństwa i dekarbonizacji się zakończyła.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#WitoldTumanowicz">Dziś są także imieniny Barbary, dlatego z tej okazji wszystkim paniom o tym imieniu składam serdeczne życzenia, a w szczególności mojej mamie, która także się nazywa Barbara, nauczycielce matematyki, wicedyrektorce szkoły średniej.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-531.3" who="#WitoldTumanowicz">Dziękuję ci za poświęcenie, wychowanie i wsparcie. Kocham cię, mamo.</u>
          <u xml:id="u-531.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-531.5" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#DorotaNiedziela">Myślę, panie pośle, że wszyscy, którzy jesteśmy o tej porze na tej sali, skłaniamy się do tego, żeby złożyć życzenia pańskiej mamie równie serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Dziękuję bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-532.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Szymańskiego, klub parlamentarny Konfederacja. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-532.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-532.5" who="#DorotaNiedziela">Część chyba już Barbórkę obchodzi.</u>
          <u xml:id="u-532.6" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Bartłomiej Pejo, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#BartłomiejPejo">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Z okazji Barbórki, święta wszystkich ludzi związanych z górnictwem, dziękujemy dzisiaj wszystkim tym, którzy dbają o nasze bezpieczeństwo energetyczne każdego dnia w roku. Szczególne życzenia z mojej strony dla pracowników lubelskiej Bogdanki, jednego z najnowocześniejszych zakładów w tym kraju, ale także symbolu wytrwałości, efektywności, niezwykłego hartu ducha. Dziękujemy wam dzisiaj z całego serca za waszą ciężką pracę, dzięki której miliony Polaków mogą cieszyć się ciepłem i bezpieczeństwem energetycznym w swoich domach.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#BartłomiejPejo">Górnictwo, szanowni państwo, od dziesięcioleci jest fundamentem naszej gospodarki, gwarancją naszej niezależności energetycznej, jednak nie sposób dzisiaj nie odnieść się do wyzwań, przed którymi stoimy jako branża i jako naród. Niestety, narzucone nam przez Unię Europejską założenia Zielonego Ładu, choć pełne górnolotnych haseł, w rzeczywistości prowadzą do niszczenia tego, co dla Polski jest kluczowe: naszego suwerennego systemu energetycznego. Oczekiwania, że Polska oparta na węglu z dnia na dzień zrezygnuje z tego bogactwa jest nie tylko nieodpowiedzialne, ale wręcz bardzo groźne. Takie działania oznaczają dla tysięcy górników i ich rodzin zagrożenie utratą pracy, dla przemysłu — skokowe podwyżki cen energii, a dla kraju — uzależnienie od surowców importowanych z zagranicy, często z krajów o niestabilnej sytuacji politycznej.</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#BartłomiejPejo">Drodzy Górnicy! W tym wyjątkowym dniu chciałbym złożyć wam serdeczne życzenia: zdrowia, bezpieczeństwa i satysfakcji z waszej bardzo ciężkiej pracy. A Bogdanka jest dowodem na to, że polskie górnictwo może być przyszłościowe, efektywne i po prostu potrzebne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Roberta Wardzałę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Krzysztof Tuduj, klub parlamentarny Konfederacja. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-534.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Robert Dowhan, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-534.3" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Dariusz Matecki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#DariuszMatecki">Szanowna Pani Marszałek! Nie ma przypadku, że w słowie hipokryzja jest „po”.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-535.2" who="#DariuszMatecki">Pani poseł Gabriela Lenartowicz w swoim okręgu wyborczym przekazuje wóz strażacki o wartości ponad 1 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-535.3" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Do remontu.)</u>
          <u xml:id="u-535.4" who="#DariuszMatecki">I pytania do pani Lenartowicz, ale również do koordynatora służb specjalnych i pana Bodnara: O której godzinie, czy np. o godz. 6 rano, funkcjonariusze ABW w liczbie, nie wiem, np. ośmiu, jak u mnie, będą wchodzić do domu pani Lenartowicz i zabierać jej sprzęt? Bo być może osiągnęła ona korzyść osobistą z powodu tego, że przekazała wóz strażacki dla OSP. Warto wspomnieć, że pani Lenartowicz przez 6 lat z partyjnej nominacji była prezesem wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska w Katowicach. Czy na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości powstanie lista z wyszczególnieniem, ile poszczególni posłowie Platformy Obywatelskiej przekazali na rzecz OSP? Kiedy się doczekamy takiej listy? Czy pani poseł Lenartowicz będzie wzywana przez ABW?</u>
          <u xml:id="u-535.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Interpelację trzeba wysłać.)</u>
          <u xml:id="u-535.6" who="#DariuszMatecki">Czy szef OSP będzie wzywany przez ABW tak jak zachodniopomorscy strażacy? Czy szef, burmistrz czy wójt tej gminy będzie wzywany przez ABW, żeby się wytłumaczyć, dlaczego od poseł Lenartowicz otrzymuje kluczyki do wozu strażackiego, tak jak burmistrz m.in. jednej z miejscowości na Pomorzu Zachodnim? Bo strażacy otrzymali sprzęt z Funduszu Sprawiedliwości. Mam nadzieję, że nie będzie tu hipokryzji i będą podobne działania w przypadku pani Gabrieli Lenartowicz.</u>
          <u xml:id="u-535.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#DorotaNiedziela">Chcę tylko przypomnieć, że jesteśmy w punkcie: Oświadczenia. Myślę, że pytania, które pan zadał, mógłby pan zadać też pisemnie jako interpelację, żeby móc uzyskać odpowiedź, ponieważ na sali…</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-536.3" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, proszę posłuchać, na sali nie ma…</u>
          <u xml:id="u-536.4" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Pani marszałek, ja będę decydował, co będzie moim oświadczeniem.)</u>
          <u xml:id="u-536.5" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, ale ja dbam o pana, o to, żeby pan uzyskał odpowiedź. Na sali nie ma nikogo, kto mógłby panu udzielić odpowiedzi, więc zapraszam…</u>
          <u xml:id="u-536.6" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Gdzie są ministrowie?)</u>
          <u xml:id="u-536.7" who="#DorotaNiedziela">Oświadczenie nie jest punktem porządku dziennego. Pan o tym dobrze wie albo pan nie zna regulaminu.</u>
          <u xml:id="u-536.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-536.9" who="#DorotaNiedziela">Oświadczenie jest tylko i wyłącznie sprostowaniem źle zrozumianych w ciągu dnia informacji.</u>
          <u xml:id="u-536.10" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Pani marszałek, pozostanę przy swoim zdaniu, że ja będę decydował, co jest moim oświadczeniem.)</u>
          <u xml:id="u-536.11" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana do gabinetu na kawę. Wytłumaczę, na czym polega regulamin. I jak pan będzie zadawał pytanie, to lepiej byłoby, żeby na sali był ktoś, kto panu będzie na to pytanie mógł odpowiedzieć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-536.12" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Sałka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-536.13" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Ewę Cicholską, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#AnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wczoraj obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Osób z Niepełnosprawnościami. To wyjątkowe popołudnie spędziłam wspólnie z panem burmistrzem i samorządowcami w Miejskim Domu Kultury w Przasnyszu, w którym wystąpili podopieczni domu pomocy społecznej, warsztatów terapii zajęciowej, środowiskowego domu samopomocy oraz uczniowie przasnyskiej jedynki. Było to dla mnie bardzo wzruszające przeżycie. Pomimo barier, ograniczeń i trudności, które napotykają w życiu codziennym, wykonawcy przekazali nam olbrzymią dawkę pozytywnej energii.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#AnnaEwaCicholska">Kochani, dziękuję wam, jesteście wspaniali. Dziękuję wszystkim osobom wspierającym osoby z niepełnosprawnościami za to, że im pomagacie. W najbliższą sobotę spotkam się z Debeściakami w Ciechanowie. Wszystkim państwu, którzy opiekujecie się osobami z niepełnosprawnością, którzy macie je w najbliższej rodzinie, życzę wszelkiej pomyślności i wytrwałości. Bądźcie dzielni w pokonywaniu wszelkich barier. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Wiolettę Marię Kulpę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach otrzymaliśmy informacje prasowe, które wybrzmiewały, iż w Berlinie odnaleziono najstarszy zapis polskiego średniowiecznego hymnu Gaude Mater Polonia, ale nie ostatnio, tylko podobno rok temu odnaleziono go w Berlinie w bibliotece. Na dokumencie znajdują się pieczątki biblioteki seminarium duchownego w Płocku, która została ograbiona przez Niemców w 1941 r. Tymczasem dowiadujemy się, że dokument jest dopiero badany, analizowany. Nie wiem tylko, w jakim zakresie, skoro widnieje tam pieczątka właściciela tego dokumentu, płockiej biblioteki. W związku z tym zwróciłam się do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego z prośbą o wyjaśnienie, kiedy dowiedzieli się o tym, że tak cenny historyczny dokument został znaleziony w Niemczech i dlaczego od tamtego momentu nikt nie wyjaśniał tej sprawy, i dlaczego jeszcze ten dokument nie wrócił do prawowitego właściciela. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#LidiaCzechak">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! O tym, że Tarce są perłą ukrytą wśród lasów, wiedzieli Wojciech Kossak, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Magdalena Samozwaniec, a nawet marszałek Edward Rydz-Śmigły. Wszyscy oni gościli tutaj na zaproszenie ostatniego właściciela hrabiego Zdzisława Skarżyńskiego. Już 65 lat w pięknych Tarcach prowadzona jest z powodzeniem edukacja rolnicza w zespole szkół przyrodniczo-biznesowych. Szkoła na przełomie tych lat bardzo się zmieniła, jest nowoczesna i kształci młodzież w wielu kierunkach, nie tylko rolniczych. Szkoła w Tarcach zawsze była miejscem, gdzie przekazywana była wiedza, kształtowane były charaktery i budowane silne więzi społeczne. To właśnie te wartości i zaangażowanie nauczycieli, pracowników i uczniów uczyniły tę szkołę wyjątkową.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#LidiaCzechak">Technikum w Tarcach w powiecie jarocińskim w piątek będzie obchodziło 50-lecie. Z okazji tak pięknego i ważnego dla szkoły jubileuszu, 50-lecia technikum w Tarcach składam najserdeczniejsze życzenia oraz gratulacje całej społeczności szkolnej, dyrekcji, nauczycielom, pracownikom, uczniom, absolwentom oraz przyjaciołom szkoły. Pół wieku to wyjątkowy czas pełen wspomnień, osiągnięć i sukcesów, które stanowią fundament dla kolejnych pokoleń. Technikum w Tarcach z dumą zapisało się w historii edukacji, kształcąc młodzież na wysokim poziomie, rozwijając jej talenty oraz przygotowując do wyzwań współczesnego świata. Życzę, aby kolejne lata były równie owocne, przynosiły wiele powodów do dumy oraz radości z osiągnięć uczniów i absolwentów. Niech szkoła dalej rozwija się, inspiruje i służy lokalnej społeczności, będąc miejscem, gdzie rodzą się marzenia i realizują ambitne plany. Wszystkiego najlepszego na dalsze lata działalności. Z poważaniem, Lidia Czechak. Mamy Sejm, nie będę mogła uczestniczyć w uroczystościach. Jeszcze raz dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-541.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-541.3" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Brawo dla szkoły!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej oraz Centrum Prawdy i Pojednania im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Chełmie jest samorządową instytucją kultury, która została utworzona 26 maja 2023 r. uchwałą Rady Miasta Chełm. Obecnie jest w trakcie organizacji. Ma być instytucją niezależną od polityki, ma być miejscem godnego uhonorowania ofiar ludobójstwa na terenie II Rzeczypospolitej Polskiej, w tym w szczególności na terenie województwa wołyńskiego, poleskiego, lwowskiego, tarnopolskiego, stanisławowskiego i lubelskiego, popełnionego w latach 1943–1945 przez ukraińskie formacje OUN-B, UPA i inne ukraińskie formacje kolaborujące z Trzecią Rzeszą.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Ideą utworzenia tej instytucji jest potrzeba zgromadzenia i przechowywania wszelkich pamiątek, dokumentów, spisanych wspomnień ofiar i o ofiarach tamtych wydarzeń. Ta instytucja ma pokazywać prawdę o relacjach polsko-ukraińskich, ma być miejscem edukacji i źródłem rzetelnej wiedzy opartej na faktach i wynikach badań naukowych. Na tę instytucję kultury, na to muzeum, na te jej zaplanowane działania od ponad 80 lat czekają bliscy ofiar rzezi wołyńskiej, tak jak czekają na ekshumację i godziwy pochówek szczątków ofiar, które obecnie spoczywają w bezimiennych dołach.</u>
          <u xml:id="u-543.2" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Zwracam się do wszystkich osób, którym leży na sercu przywrócenie pamięci ofiarom tego ludobójstwa, o wsparcie budowy Muzeum Pamięci Ofiar Rzezi Wołyńskiej oraz Centrum Prawdy i Pojednania im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Chełmie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-543.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Barbarę Grygorcewicz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach całą Polską wstrząsnęła historia 13-letniego chłopca z Okręgowego Ośrodka Wychowawczego w Jerzmanicach-Zdroju, który po brutalnym pobiciu przez swojego wychowawcę targnął się na swoje życie. Ta dramatyczna historia jest nie tylko osobistą tragedią, ale także bolesnym przypomnieniem, że w systemie opieki wychowawczej wciąż istnieją poważne problemy. Od lat docierają do nas sygnały o nadużyciach, niekompetencji i skrajnie nieodpowiednim traktowaniu dzieci przez osoby, które powinny być ich opiekunami, a nie katami. Tego rodzaju sytuacje nie są odosobnione. System, który z założenia ma pomagać dzieciom w najtrudniejszej sytuacji życiowej, staje się dla nich źródłem kolejnych traum. Nie możemy dłużej tolerować takich praktyk. Konieczne są natychmiastowe i gruntowne zmiany zarówno w zakresie nadzoru nad ośrodkami wychowawczymi, jak i doboru szkolenia oraz weryfikacji kadr wychowawczych. Musimy również zadbać o lepsze wsparcie psychologiczne dla podopiecznych, by żadne dziecko nie czuło się opuszczone i bezradne w obliczu przemocy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-545.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Do wygłoszenia dzisiejszego oświadczenia zachęciła mnie dyskusja na dzisiejszym posiedzeniu komisji rolnictwa. Otóż w Polsce mamy deficyt wiedzy i świadomości na temat rolnictwa ekologicznego oraz zalet, jakie generuje stosowanie żywienia ekologicznego. Mimo że produkty ekologiczne są ogólnodostępne, a grono świadomych konsumentów rośnie, nadal brak jest systemowego wsparcia ze strony państwa oraz JST, aby to żywienie ekologiczne propagować. Żywność ekologiczna to taka żywność, która produkowana jest metodami ekologicznymi, bez użycia nawozów sztucznych i pestycydów. Ekologiczna produkcja żywności gwarantuje z jednej strony ochronę środowiska, a z drugiej strony ochronę zdrowia ludzi. Proces produkcji unormowany jest przepisami prawnymi i jest udokumentowany od pola do stołu. Unijne logo na produkty ekologiczne stanowi połączenie dwóch symboli: flagi oraz liścia. Ma symbolizować naturę oraz ideę zrównoważonego rozwoju. Żywność ekologiczna często określana jest synonimem: zdrowa żywność. Proponowanie przez Sejm nawyków dotyczących zdrowej żywności oraz utrwalanie tego w legislacji to szansa na zmniejszenie liczby zachorowań na choroby układu krążenia czy nowotwory. Bardzo do tego zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Urszulę Koszutską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-548.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Henryk Szopiński, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#HenrykSzopiński">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Obchodzony 5 grudnia dzień wolontariatu to dobry moment, aby docenić i podziękować wszystkim osobom, które angażują się w pomoc innym. Bardzo żałuję, że nie mogłem uczestniczyć w uroczystej gali wolontariatu organizowanej przez Uniwersytet Ludowy w Radawnicy. Dlatego z tego miejsca chciałbym wyrazić głębokie uznanie dla działań podejmowanych na rzecz mieszkańców powiatu złotowskiego przez wolontariuszy zrzeszonych w organizacjach: Stowarzyszenie Bezpieczny Powiat, Złotowski Korpus Ekspedycyjny, Stowarzyszenie Satori, Złotowski Uniwersytet Dziecięcy, Fundacja „Przybij Łapę”, Fundacja Złotowianka, Służba Medyczna Malta, oddział w Złotowie i Stowarzyszenie Winniczek z Nowin k. Złotowa. Szczególnie dziękuję Centrum Wolontariatu Uniwersytetu Ludowego w Radawnicy. Wasze zaangażowanie w organizowanie różnych inicjatyw, wspieranie lokalnych projektów i tworzenie przestrzeni do działania dla w wolontariuszy ma ogromne znaczenie. Gala wolontariatu to przykład, gdzie oddolna inicjatywa skutkująca sieciowaniem organizacji i wzajemną współpracą spotyka się w realizowaniu wspólnego celu z jednostkami samorządu terytorialnego. Jestem przekonany, że takie inicjatywy mają ogromny wpływ na kształtowanie silniejszej, bardziej zintegrowanej społeczności, bo wolontariat to nie tylko pomoc materialna, ale także wsparcie emocjonalne i społeczne. Dziękuję państwu za wysiłek i zaangażowanie w rozwój wolontariatu, który nie tylko pomaga osobom potrzebującym, ale także wzbogaca nas wszystkich o cenne doświadczenie, empatię i poczucie wspólnoty. Serdecznie pozdrawiam wszystkich uczestników gali wolontariatu odbywającej się w zawsze otwartym na potrzeby innych Uniwersytecie Ludowym w Radawnicy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-549.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Kubowa, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#KrzysztofKubów">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj, 4 grudnia, obchodzimy Barbórkę, wyjątkowe święto górników, które nawiązuje do wielowiekowej tradycji oraz głębokiego szacunku do pracy ludzi związanych z wydobyciem surowców tak istotnych dla naszej gospodarki, ale też codziennego życia. Praca w kopalni to nie tylko zawód, to powołanie, które wymaga odwagi, determinacji i codziennego mierzenia się z ryzykiem. Jako poseł wywodzący się z Lubina, stolicy polskiej miedzi, mam szczególny obowiązek i zaszczyt zwrócić uwagę na to, jak ważną rolę odgrywają górnicy w naszym regionie, ale i całym naszym kraju. KGHM Polska Miedź SA jest symbolem gospodarczego sukcesu Dolnego Śląska, ale też naszego kraju. Ale ten sukces nie byłby możliwy bez ciężkiej i niebezpiecznej pracy górników, za którą chciałbym z tego miejsca bardzo serdecznie podziękować. Z okazji Barbórki składam wszystkim górnikom, ich rodzinom oraz całej społeczności górniczej najserdeczniejsze życzenia zdrowia, pomyślności i bezpieczeństwa. Niech św. Barbara, wasza patronka, ma was w opiece każdego dnia. Szczęść Boże!</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pozwalam sobie poruszyć temat, który leży mi głęboko na sercu. Z doniesień medialnych wynika, że mimo szeroko zakrojonych obietnic obecnego rządu dotyczących remontu dworca PKP w Tarnowie-Mościcach, czyli kontynuacji zamiarów poprzedniego rządu, rządu Zjednoczonej Prawicy, ta inwestycja stoi pod znakiem zapytania. Na terenie obiektu nic się nie dzieje. Budynek mocno niszczeje, staje się również celem wandali. Władze PKP twierdzą, że obecnie spółka weryfikuje listę zaplanowanych do realizacji inwestycji dworcowych. Mimo deklaracji rozpoczęcia remontu w tym miejscu w roku bieżącym nie przystąpiła do żadnych prac. Pragnę dodać, że dworzec w Tarnowie-Mościcach to zabytek architektury modernistycznej. Imponujący budynek oraz wnętrza zostały zaprojektowane przez wybitnych architektów. Jest on wpisany do rejestru zabytków, co nakłada na PKP obowiązek utrzymania go w należytym porządku i dobrym stanie.</u>
          <u xml:id="u-553.2" who="#AnnaPieczarka">Kończąc, apeluję do Ministerstwa Infrastruktury o poważne podejście do omówionego przeze mnie tematu i wywiązywania się z obietnic, wszak na razie deklaracja dotycząca kontynuacji planów inwestycyjnych poprzedniego rządu, rządu Zjednoczonej Prawicy, w zakresie modernizacji wyjątkowego obiektu w Tarnowie-Mościcach okazała się deklaracją bez pokrycia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-553.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Magdalenę Filipek-Sobczak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pragnę wyrazić swoje pełne poparcie dla postulatów osób z niepełnosprawnościami, które protestowały wczoraj w Warszawie przed Kancelarią Prezesa Rady Ministrów, domagając się niezwłocznego wprowadzenia ustawy o asystencji osobistej. To niezwykle ważna inicjatywa, która ma szansę zrewolucjonizować życie tysięcy Polaków, dając im możliwość prowadzenia niezależnego życia i pełnego uczestnictwa w życiu społecznym.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Zgodnie z konwencją ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami, ratyfikowaną przez Polskę w 2012 r. państwo zobowiązało się do zapewnienia warunków umożliwiających niezależność i aktywność społeczną osób z niepełnosprawnościami. Asystencja osobista jest nie tylko narzędziem wsparcia, ale przede wszystkim gwarancją godności i podmiotowości tych osób.</u>
          <u xml:id="u-555.2" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Protestujący słusznie wskazują na długotrwałe opóźnienia w procedowaniu nad tą kluczową ustawą, w petycji skierowanej do rządu domagają się rozpoczęcia konsultacji społecznych, przyjęcia projektu przez Radę Ministrów oraz skierowania go do Sejmu w trybie pilnym.</u>
          <u xml:id="u-555.3" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Osoby z niepełnosprawnościami często przeznaczają 90% swoich dochodów na opłacenie asystentów. To pokazuje, jak bardzo potrzebne jest systemowe wsparcie. Asystencja to nie tylko kwestia przetrwania, ale przede wszystkim życia w pełni jako człowiek, jako podmiot. Tę fundamentalną potrzebę trudno przecenić, dlatego apeluję o przyspieszenie prac nad ustawą, która ma szansę wprowadzić realną zmianę. Nie możemy pozwolić, by osoby z niepełnosprawnościami nadal były zmuszone do życia w izolacji i w zależności od opiekunów, gdy istnieją rozwiązania, które mogą im zapewnić autonomię i niezależność. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-555.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Agatę Wojtyszek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#AgataWojtyszek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z okazji obchodzonego 3 grudnia Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych w Gminnym Ośrodku Kultury, Sportu i Turystyki w Rudkach w gminie Nowa Słupia odbyło się wyjątkowe spotkanie promujące równość oraz otwartość na drugiego człowieka. Nie mogłam uczestniczyć w tym wydarzeniu, ale z tego miejsca chcę podziękować organizatorom.</u>
          <u xml:id="u-557.1" who="#AgataWojtyszek">Na scenie wystąpiły zespoły artystyczne osób niepełnosprawnych. Swoje pasje i zainteresowania prezentowali członkowie Stowarzyszenia „Nasze Serca” oraz uczestnicy warsztatów terapii zajęciowej z Sędka z gminy Łagów oraz Miłkowskiej Karczmy z gminy Kunów.</u>
          <u xml:id="u-557.2" who="#AgataWojtyszek">Spektakl „Witajcie w naszej bajce” w wykonaniu stowarzyszenia osób niepełnosprawnych „Nasze Serca” wzbudził zainteresowanie widzów, a każdy występ został nagrodzony gromkimi brawami. Dużych wzruszeń dostarczyła wspólnie odśpiewana przez artystów oraz wszystkich gości piosenka „Bóg się, mamo, nie pomylił”. Spotkanie było także okazją do rozmów oraz prezentacji historii osób z niepełnosprawnościami, które swoją siłą i determinacją inspirują innych do działania.</u>
          <u xml:id="u-557.3" who="#AgataWojtyszek">W organizację obchodów Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych w gminie Nowa Słupia zaangażowani byli również członkowie Amatorskiego Teatru Święty Spokój.</u>
          <u xml:id="u-557.4" who="#AgataWojtyszek">Wszystkim osobom niepełnosprawnym składam najserdeczniejsze życzenia osobistej pomyślności oraz zrealizowania marzeń i planów, wytrwałości w pokonywaniu swoich ograniczeń i cierpliwości w dążeniu do celu. Życzenia, a zarazem słowa podziękowania kieruję także do rodziców i opiekunów, a także wychowawców i pedagogów, pracowników socjalnych i działaczy społecznych, czyli wszystkich, którzy na co dzień z troską i oddaniem wspierają osoby z niepełnosprawnością. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-557.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Filipa Kaczyńskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#FilipKaczyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rada Rodziców przy Szkole Podstawowej Stowarzyszenia Przyjaciół Szkół Katolickich im. Świętego Jana Pawła II w Stanisławiu Górnym złożyła na moje ręce apel poparty 80 podpisami rodziców sprzeciwiających się obowiązkowemu uczestnictwu ich dzieci w zajęciach z przedmiotu edukacja zdrowotna. Taki przedmiot chce wprowadzić minister edukacji narodowej Barbara Nowacka, główny ideolog kraju. Dla dzieci z klas IV-VI, czyli dziesięcio-, trzynastolatków, przewiduje się zajęcia w tematyce masturbacji, a uczniowie z klas VII-VIII mają w programie orientację psychoseksualną, hetero-, homo-, biseksualną, a nawet transpłciowość.</u>
          <u xml:id="u-559.1" who="#komentarz">(Poseł Henryk Szopiński: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-559.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Proszę przeczytać podstawę programową.)</u>
          <u xml:id="u-559.3" who="#FilipKaczyński">Ingerowanie państwa w światopogląd obywateli jest sprzeczne z prawem każdego do wolności sumienia, wprost narusza konstytucyjne prawo rodziców do wychowania swych dzieci w zgodzie z własnymi przekonaniami, w tym w sferze moralnej i religijnej.</u>
          <u xml:id="u-559.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Ustawa nie narusza tego prawa.)</u>
          <u xml:id="u-559.5" who="#FilipKaczyński">Dlatego za rodzicami apeluję do pani minister: opamiętajcie się. Ze względu na wiek uczniów i różną wrażliwość pozostawcie ten przedmiot jako dobrowolny.</u>
          <u xml:id="u-559.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#BartłomiejDorywalski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z okazji przypadającego w dniu dzisiejszym święta górników pragnę wyrazić najwyższy szacunek i uznanie dla wszystkich górników, którzy każdego z dnia poświęceniem i odwagą wykonują swoją trudną i niebezpieczną pracę. Zawód górnika, wpisany w tradycję i tożsamość naszego kraju, symbolizuje siłę, determinację oraz gotowość do podejmowania wyzwań na rzecz wspólnego dobra.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#BartłomiejDorywalski">W miniony piątek miałem zaszczyt uczestniczyć w uroczystościach barbórkowych w Bukowie. Było to wydarzenie niezwykle podniosłe i głęboko zakorzenione w tradycji, które stanowiło doskonałą okazję do uhonorowania ciężkiej pracy górników i wyrażenia wdzięczności za ich wkład w rozwój lokalnej społeczności oraz gospodarki regionu.</u>
          <u xml:id="u-561.2" who="#BartłomiejDorywalski">Obchody rozpoczęły się od złożenia kwiatów pod figurą świętej Barbary znajdującą się na terenie zakładu Lhoist. Ta symboliczna ceremonia była hołdem dla odwagi i determinacji górników, a także wyrazem troski o ich bezpieczeństwo. Następnie odbył się uroczysty przemarsz z udziałem pracowników zakładu, lokalnych władz i mieszkańców, którzy w atmosferze jedności i dumy przeszli ulicami Bukowy. Przemarszowi towarzyszyła znakomita oprawa muzyczna zapewniona przez Młodzieżową Orkiestrę Dętą z Krasocina, która przyciągnęła uwagę mieszkańców, a szczególnie dzieci z miejscowego przedszkola, które przygotowały dla górników okolicznościowe laurki — piękny gest, który podkreślił wyjątkowy charakter tego wydarzenia.</u>
          <u xml:id="u-561.3" who="#BartłomiejDorywalski">Centralnym punktem obchodów była uroczysta msza święta w miejscowym kościele parafialnym, po której w Małogoszczu odbyła się biesiada górnicza, podczas której wręczono liczne nagrody, odznaczenia, nadano stopnie górnicze, wręczono honorowe szpady oraz wyróżnienia za długoletnią i wzorową pracę. W sposób szczególny uhonorowano zasłużonych pracowników Lhoist Bukowa oraz samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-561.4" who="#BartłomiejDorywalski">Drodzy Górnicy! Z okazji waszego święta składam wam najserdeczniejsze życzenia zdrowia, pomyślności i satysfakcji z wykonywanej pracy. Niech św. Barbara czuwa nad wami każdego dnia, chroniąc was przed niebezpieczeństwami, jakie niesie wasz zawód. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-561.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Baluch, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#AnnaBaluch">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Edukacja zdrowotna jako planowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej przedmiot obowiązkowy od września 2025 r. jest przedmiotem antyrodzinnym, antyzdrowotnym i demoralizującym dzieci i młodzież. To swoista antyrodzinna piła łańcuchowa i ściema tak naprawdę, bo wcale nie chodzi tutaj o zdrowie. Projekt tego rozporządzenia likwiduje przedmiot wychowanie do życia w rodzinie, tzw. WDŻ. Deklaracja ministerstwa jest taka, że ramą będzie teraz zdrowie. Takie przeramowanie tej tematyki niesie ze sobą tzw. zawoalowany przekaz, jeśli chodzi o ludzką seksualność i edukację seksualną. W takim wypadku w przedstawieniu tego rozporządzenia rodzina po prostu przestaje mieć znaczenie.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Jest cały dział.)</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#AnnaBaluch">W przypadku wychowania do życia w rodzinie wzorcem są jasno wskazane relacje: małżeństwo, stabilna rodzina pełna szacunku i wzajemnej miłości.</u>
          <u xml:id="u-563.3" who="#komentarz">(Poseł Henryk Szopiński: Jest o małżeństwie i rodzinie.)</u>
          <u xml:id="u-563.4" who="#AnnaBaluch">Natomiast w edukacji zdrowotnej słowo: małżeństwo, jeśli się w ogóle pojawia…</u>
          <u xml:id="u-563.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Jest o małżeństwie.)</u>
          <u xml:id="u-563.6" who="#AnnaBaluch">…pojawia się tylko w kontekście kwestii prawnych i jest na marginesie.</u>
          <u xml:id="u-563.7" who="#AnnaBaluch">Wprowadzenie edukacji seksualnej pod przykrywką edukacji zdrowotnej jest pomysłem bardzo niebezpiecznym…</u>
          <u xml:id="u-563.8" who="#komentarz">(Poseł Renata Rak: Trzeba przeczytać najpierw.)</u>
          <u xml:id="u-563.9" who="#AnnaBaluch">…bowiem to rodzice mają prawo, szanowni państwo, do decydowania o wychowaniu swoich dzieci, a pomysły minister Nowackiej są próbą odebrania rodzicom ich praw na rzecz tych, którzy będą narzucać dzieciom i młodzieży lewacką ideologię.</u>
          <u xml:id="u-563.10" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Nauczyciele nie narzucają, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-563.11" who="#AnnaBaluch">Słowa te wypowiadam w imieniu rodziców, którzy mnie o to prosili, szanowni państwo. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-563.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Fryderyka Sylwestra Kapinosa, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W tym roku przypada 150. rocznica działalności Banku Spółdzielczego w Mielcu. Jego początki sięgają dnia 20 kwietnia 1874 r., gdy w rejestrze handlowym Sądu Okręgowego w Tarnowie wpisany został bank o charakterze spółdzielczym pod nazwą: Towarzystwo Zaliczkowe w Mielcu. Pod taką nazwą funkcjonował przez blisko 50 lat, do roku 1922, gdy zmienił nazwę na znaną nam obecnie. Podstawowym celem banku była pomoc kredytowa i gromadzenie wkładów pieniężnych. W pierwszych latach istnienia obsługiwał on jedynie mielecką strefę mieszkalno-kupiecką, dopiero z czasem przejął od kas gminnych obsługę ludności wiejskiej. Bank Spółdzielczy w Mielcu przetrwał wiele trudnych kolei losu nieodłącznie wpisanych w historię naszej ojczyzny. Wciąż rozszerzał swoją ofertę, jak również zasoby. W dwudziestoleciu międzywojennym bank posiadał np. akcje kilku fabryk i przedsiębiorstw oraz inne papiery wartościowe, jak również był właścicielem wartościowych nieruchomości.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Bank Spółdzielczy w Mielcu był i jest instytucją o ugruntowanej pozycji na rynku, cieszącą się zaufaniem lokalnej społeczności. Ze swoją konkurencyjną ofertą dociera do wielu osób. We wspaniały sposób łączy tradycję z nowoczesnością.</u>
          <u xml:id="u-565.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">Z tego miejsca na ręce obecnego prezesa banku pana Józefa Dąbrowskiego pragnę złożyć serdeczne gratulacje i podziękowania kadrze kierowniczej oraz wszystkim byłym i obecnym pracownikom. To państwa ciężka praca, zaangażowanie, sumienne wypełnianie obowiązków zawodowych oraz życzliwe podejście do klientów zbudowało Bank Spółdzielczy w Mielcu. Na kolejne lata działalności życzę wielu sukcesów oraz równie wytrwałego budowania wizerunku tej instytucji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-565.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-565.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Cieślaka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Gwiazdowski: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#DorotaNiedziela">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-566.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-566.5" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Do czego służyły Lasy Państwowe za rządów PiS? Tajemnicą poliszynela było, że Lasy Państwowe przypadły Solidarnej Polsce nie dlatego, że ziobryści znają się na zrównoważonej gospodarce leśnej albo wiedzą, gdzie najlepiej postawić bilbordy reklamowe, tylko w zamian za ich zasługi w niszczeniu praworządności. Teraz, kiedy z Lasów Państwowych udało się już wytępić największego szkodnika — tak, tak, okazało się, że wcale to nie był kornik — można zacząć liczyć straty.</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#KlaudiaJachira">Kontrolerzy NIK przyjrzeli się wydatkom na promocję. Potwierdziły się wcześniejsze doniesienia, że z budżetu Lasów Państwowych finansowano prawicowe gazety. Wiadomo, że wszystkie jelenie czytają „Do Rzeczy”, „Sieci”, „Nasz Dziennik” i „Gazetę Polską”. Sypano też hojnie groszem na plenerowe wydarzenia z udziałem posłów Suwerennej Polski podczas ostatniej kampanii wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-567.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Gwiazdowski: Campus Polska.)</u>
          <u xml:id="u-567.3" who="#KlaudiaJachira">Warto nadmienić, że ta aktywność została też doceniona przez Państwową Komisję Wyborczą.</u>
          <u xml:id="u-567.4" who="#KlaudiaJachira">Zamiast na ekologię wydawano na pielgrzymki do Częstochowy albo na audiencje w Watykanie.</u>
          <u xml:id="u-567.5" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Gwiazdowski: A pani nie chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-567.6" who="#KlaudiaJachira">Uzyskano dzięki temu błogosławieństwo dla 100 sadzonek. To oszałamiająca liczba w porównaniu z milionami drzew, które w tym czasie wycięto.</u>
          <u xml:id="u-567.7" who="#KlaudiaJachira">Kontrolerzy NIK trafili też na fikcyjny etat. Wymieniony w raporcie jako D.M. polityk Suwerennej Polski, uwaga, nie realizował prawidłowo powierzonych zadań i nie wykonywał obowiązków związanych z ewidencjonowaniem czasu pracy. Słabo mu też szło pisanie raportów.</u>
          <u xml:id="u-567.8" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Andzel: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-567.9" who="#KlaudiaJachira">Ale za to odbił to sobie wypłatami — w tej leśnej głuszy zarobił 355 tys. zł. Aż chciałoby się krzyknąć: Darzbór!</u>
          <u xml:id="u-567.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-567.11" who="#KlaudiaJachira">Ale na szczęście odpowiednie wnioski trafiły już do prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-567.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Kazimierza Gwiazdowskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-569">
          <u xml:id="u-569.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W dniu 24 listopada 2024 r. mieszkańcy wsi Zakrzewo, gmina Radziłów, powiat grajewski, województwo podlaskie, uroczyście świętowali jubileusz 600-lecia istnienia swojej miejscowości. Z tej okazji przygotowano wiele atrakcji, które nawiązywały do bogatej historii oraz współczesności Zakrzewa. W programie znalazły się pokaz filmu przedstawiającego dzieje wsi, kabaret ilustrujący relacje między mieszkańcami wsi a osobami z miasta, a także występy muzyczne, w tym piosenki o miejscowości. Zwieńczeniem uroczystości był jubileuszowy tort.</u>
          <u xml:id="u-569.1" who="#KazimierzGwiazdowski">Zakrzewo zostało założone w 1424 r. na gruntach osady Wiązownicy. Obecnie wieś liczy 142 mieszkańców, z których większość utrzymuje się z pracy w rolnictwie. W tym roku w Zakrzewie powstało Koło Gospodyń Wiejskich „Paka zza Krzaka”, które wspólnie z sołtysem wsi panem Wiesławem Filipkowskim było głównym organizatorem obchodów jubileuszowych.</u>
          <u xml:id="u-569.2" who="#KazimierzGwiazdowski">Od 1990 r. w miejscowości zrealizowano wiele ważnych inwestycji, takich jak: budowa świetlicy wiejskiej, budowa wodociągu wiejskiego, asfaltowanie dróg, budowa chodników, budowa placu zabaw dla dzieci oraz wykonanie drogi asfaltowej łączącej Zakrzewo z sąsiednimi miejscowościami.</u>
          <u xml:id="u-569.3" who="#KazimierzGwiazdowski">Pragnę serdecznie podziękować Kołu Gospodyń Wiejskich „Paka zza Krzaka” oraz panu sołtysowi za zaproszenie i możliwość uczestniczenia w tym wyjątkowym jubileuszu. Dla mnie jako byłego wójta gminy, w której leży wieś Zakrzewo, było to niezwykle ważne wydarzenie. Cieszę się, że mogłem się spotkać z mieszkańcami, powspominać wspólnie zrealizowane inicjatywy oraz porozmawiać o planach na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-569.4" who="#KazimierzGwiazdowski">Mieszkańcy Zakrzewa dołożyli wszelkich starań, aby jubileusz wypadł pięknie i okazale. Udowodnili, że polska wieś potrafi się wspaniale integrować i pokazać swoje najlepsze oblicze. To wydarzenie było również dowodem na to, że w dzisiejszych czasach, trudnych czasach, można żyć w zgodzie i we współpracy. Gratuluję organizatorom oraz wszystkim mieszkańcom tego niezwykłego jubileuszu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-569.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-570">
          <u xml:id="u-570.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-570.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-571">
          <u xml:id="u-571.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polskość to normalność, polskość to chwile takie jak ta, kiedy to dzisiaj, 4 grudnia, w 100. rocznicę urodzin pana mjr. Jakuba Tomasza Nowakowskiego ps. Tomek, jednego z ostatnich żołnierzy batalionu Zośka, mogę z tego miejsca złożyć życzenia zdrowia i pogody ducha. Polskość to moment, kiedy mogę powiedzieć: 200 lat, panie majorze. Cześć i chwała bohaterom! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-571.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-572">
          <u xml:id="u-572.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-572.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Marię Kurowską, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-572.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Tchórzewskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-573">
          <u xml:id="u-573.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Dzisiaj, czyli 4 grudnia, jako katolicy obchodzimy uroczystość św. Barbary. W Polsce jest ona bardzo znana, bo jest patronką górników. To męczennica, znana także jako jedna z najbardziej czczonych chrześcijańskich świętych. Jest patronką nie tylko górników, lecz także hutników, artylerzystów i flisaków. Jej najstarsza polska rzeźba pochodzi z 1689 r. i znajduje się w kopalni soli w Wieliczce. Św. Barbara jest także patronką archidiecezji katowickiej. Jest jednak najbardziej czczona przez górników. Jej święto, jako patronki, jest świętem górników. Górnicy to ludzie pracowici, bardzo uczciwi i nadzwyczaj honorowi. Są uparci w swoich sprawach, ale także honorowi i dotrzymują ustaleń.</u>
          <u xml:id="u-573.1" who="#KrzysztofTchórzewski">Szanowni Górnicy! W dniu waszego święta składam wam najserdeczniejsze życzenia, aby Bóg poprzez św. Barbarę czuwał nad waszym bezpieczeństwem, a władze i Polacy doceniali waszą pracę. Miałem przyjemność z wami współpracować. Cenię was za to, że w wielu sprawach potrafiliście domówić się bez zapisów i zawsze dotrzymywaliście ustaleń. Życzę wam, drodzy górnicy, i waszym rodzinom skutecznej opieki św. Barbary. Szczęść Boże.</u>
          <u xml:id="u-573.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-573.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Szczęść Boże.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-574">
          <u xml:id="u-574.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-574.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Rafała Webera, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-574.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Michał Woś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-574.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Renatę Rak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-575">
          <u xml:id="u-575.0" who="#RenataRak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W listopadzie obchodziliśmy światowy i Ogólnopolski Dzień Seniora. Drodzy seniorzy, wasze doświadczenie oraz mądrość życiowa są nieocenione nie tylko dla waszych dzieci i wnuków, ale też dla całej społeczności. Pomagacie rozwiązywać problemy, pokazujecie, jak unikać błędów i lepiej rozumieć otaczający świat. Jesteście ostoją rodzin, zapewniacie poczucie stabilności w trudnych chwilach, przekazujecie wartości, tradycję i kulturę. Wasz zapał, chęć zdobywania wiedzy i ciągłego rozwoju są inspiracją dla młodego pokolenia.</u>
          <u xml:id="u-575.1" who="#RenataRak">Ponad 80 tys. seniorów to studenci uniwersytetu trzeciego wieku. Wykłady, seminaria, ćwiczenia, zajęcia językowe, komputerowe czy sportowe cieszą się waszym ogromnym zainteresowaniem. Uczestniczycie w wydarzeniach kulturalno-oświatowych, działacie społecznie i charytatywnie. Potraficie się bawić jak nikt inny, co udowodniliście podczas ubiegłotygodniowego balu seniora w Szczecinku.</u>
          <u xml:id="u-575.2" who="#RenataRak">Drodzy seniorzy, życzę wam dużo, dużo zdrowia i niesłabnącej energii. Wszystkiego dobrego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-575.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-576">
          <u xml:id="u-576.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-576.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-577">
          <u xml:id="u-577.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zakończył się listopad, miesiąc znany jako Movember. Jest on poświęcony podnoszeniu świadomości na temat zdrowia mężczyzn, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. To szczególny czas, który przypomina o wyzwaniach, z jakimi mierzą się mężczyźni, oraz o konieczności podejmowania działań, by ich wspierać.</u>
          <u xml:id="u-577.1" who="#MarcinJózefaciuk">Statystyki dotyczące zdrowia psychicznego w Polsce są dramatyczne. Każdego dnia kilkanaście osób odbiera sobie życie, a aż 80% z tych tragicznych przypadków dotyczy mężczyzn. To przerażające dane, które pokazują, że zdrowie psychiczne mężczyzn jest tematem wciąż niedostatecznie zauważanym i wspieranym. Wielu mężczyzn zmaga się z kryzysem samotności, stresem i poczuciem bezradności. Brak dostępnych narzędzi i bezpiecznej przestrzeni do rozmowy sprawia, że ich problemy narastają, co często prowadzi do tragicznego finału.</u>
          <u xml:id="u-577.2" who="#MarcinJózefaciuk">Dlatego tak ważne są takie inicjatywy jak pierwszy w Polsce telefon zaufania dla mężczyzn, prowadzony przez Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom. Pod numerem: 608 271 402 mężczyźni mogą anonimowo i bezpiecznie mówić o swoich trudnościach, kryzysach i wyzwaniach, a następnie otrzymują profesjonalne wsparcie, którego tak bardzo potrzebują. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-577.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-578">
          <u xml:id="u-578.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-578.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Golińską, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-579">
          <u xml:id="u-579.0" who="#MałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W 2015 r., kiedy wiał już polityczny wiatr zmian, Prawo i Sprawiedliwość zapowiadało realizację wielu działań nie pomyśli Donalda Tuska, jak obniżenie wieku emerytalnego, cofnięcie wysyłania sześciolatków do szkół czy program wsparcia 500 plus, ówczesna władza, chcąc zablokować nowej władzy możliwość realizacji programu, przeprowadziła wybór nowych sędziów Trybunału Konstytucyjnego na zaś, przed wygaśnięciem kadencji, a więc niezgodnie z polską konstytucją. Zapewniona w ten sposób większość w trybunale dla ich sędziów miała orzeczeniami blokować działania rządu PiS. W ten sposób próbowano obejść wybór Polaków.</u>
          <u xml:id="u-579.1" who="#MałgorzataGolińska">Obecnie rządząca koalicja znów zastosowała ten oszukańczy manewr, żeby ustawić demokrację pod siebie. Niezgodnie z przepisami dokonała obsadzenia stanowisk w Państwowej Komisji Wyborczej. Członkowie PKW są wybierani spośród kandydatów zgłoszonych przez partie polityczne w proporcji właściwej do liczby ich przedstawicieli w Sejmie. Autorytarni rządzący zdecydowali jednak wbrew przepisom odebrać miejsce PiS-owi, by zapewnić rządowi 13 grudnia, jak sami wskazali, większość w składzie PKW. Jednak wciąż im mało. Wciąż nie mają gwarancji wygrania najbliższych wyborów, więc już zapowiadają, tym razem ustami Szymona Hołowni, że mogą nie uznać wyników wyborów, jeśli będą one nie po ich myśli. Ich plan wyraziła głośno też ich poseł, mówiąc niedawno na posiedzeniu komisji: nigdy wam władzy nie oddamy. Jedynie dwie rzeczy mogą ich powstrzymać i o to szczególnie apeluję: o potężne wsparcie Polaków i masowe zaangażowanie w ruch kontroli uczciwości wyborów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-579.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-580">
          <u xml:id="u-580.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Annę Soin, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-581">
          <u xml:id="u-581.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-581.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tradycyjnie dziś, 4 grudnia we wspomnienie św. Barbary obchodzimy najważniejsze święto górników. Na Dolnym Śląsku nasz miedziowy potentat KGHM jest jednym z liderów produkcji miedzi i srebra, co przyczynia się do naszego wzrostu gospodarczego. Głęboko zakorzenione zwyczaje związane z tzw. Barbórką rozkrzewiają tradycję naszych przodków, są symbolem szacunku dla dziedzictwa górniczego w Zagłębiu Miedziowym, a uroczystości to okazja do spotkań i podziękowań górnikom, pracownikom KGHM Polska Miedź SA oraz ich rodzinom. Dziś pragnę podziękować za sumienną pracę, odpowiedzialność, wysiłek i zaangażowanie. Dziękuję za pracę, szczególnie w niesprzyjających warunkach, osobom pracującym pod ziemią. Niech św. Barbara, patronka górników, otacza was zawsze opieką i zapewnia bezpieczeństwo każdego dnia. Składam też najserdeczniejsze życzenia z okazji jubileuszu 50-lecia Zakładów Górniczych Rudna. Niech polski rodzimy przemysł zawsze się rozwija, a pracownicy niech czerpią z niego satysfakcję i radość. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-581.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-582">
          <u xml:id="u-582.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-582.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Sałka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-583">
          <u xml:id="u-583.0" who="#PawełSałek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kompromitacją Ministerstwa Klimatu i Środowiska jest niewydawanie w terminie świadectw CITES. Wiele podmiotów do swojej działalności potrzebuje przedmiotowych świadectw. Apeluję o wydawanie ww. dokumentów w terminach ustawowych. W wielu przypadkach wydawanie świadectw powinno być formalnością i trwać zaledwie kilka dni, ale z niewiadomych przyczyn od kilku miesięcy proces ten jest spowolniony i sparaliżowany.</u>
          <u xml:id="u-583.1" who="#PawełSałek">Apeluję do pani minister Pauliny Hennig-Kloski i głównego konserwatora przyrody Mikołaja Dorożały o pilne zajęcie się sprawą i terminową realizację swoich zadań ustawowych. Przedmiotowe świadectwa to nie tylko świadectwa wydawane hodowcom i hobbystom, ale również firmom, które w sposób legalny uczestniczą w obrocie produktami, w których skład wchodzą fragmenty okazów objętych konwencją waszyngtońską o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem. Skandalem jest, że polskie sokolnictwo, tj. hodowcy ptaków drapieżnych, nie mogą eksportować swoich okazów za granicę, m.in. na Bliski Wschód, bo ministerstwo nie wystawiło im na czas dokumentów. Brak świadectw powoduje realne straty finansowe i gospodarcze. Dziękuję uprzejmie i darzbór. Ale jeszcze jedno darzbór specjalne dla pani poseł Klaudii Jachiry: darzbór.</u>
          <u xml:id="u-583.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-584">
          <u xml:id="u-584.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-584.1" who="#DorotaNiedziela">Chcę tylko zwrócić uwagę, że ładnie by było mówić, że ptaki się wysyła, a nie okazy, bo to jednak żyjące stworzenia.</u>
          <u xml:id="u-584.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Wosia, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-585">
          <u xml:id="u-585.0" who="#MichałWoś">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-585.1" who="#MichałWoś">Wysoka Izbo! Adam Bodnar w roku 2021 w Getyndze mówił tak: Na tym opieraliśmy naszą integrację europejską, ale to powoduje po stronie mentora szczególną odpowiedzialność. Jeśli oswoi się zwierzątko, to nie można go później porzucić. I tym mentorem dla Adama Bodnara okazał się być pan eurokomisarz Reynders ten, który najwścieklej atakował Polskę, który podnosił na sztandary obronę praworządności, który rząd Zjednoczonej Prawicy we wszystkich możliwych gremiach obdarzał epitetami. Okazuje się, że ten eurokomisarz Reynders wygrywał miliony czy prał brudne pieniądze za pomocą totolotka, jakiejś loterii. W polskiej historii już byli różni TW, którzy z Totolotkiem robili pranie brudnych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-585.2" who="#MichałWoś">Ale chciałem zapytać, bo tydzień temu ten mentor dla pana Bodnara był w Warszawie, jakie ustalenia poczynili, jakie wnioski pan Bodnar wyciągnie. Bo ci, co najwścieklej atakowali polski rząd, rząd Zjednoczonej Prawicy, mówiąc, że praworządność jest naruszana… Okazuje się, że prawdę powiedział były premier Miller, który wprost stwierdził, że jedynym kamieniem milowym było odsunięcie Prawa i Sprawiedliwości, rządów Zjednoczonej Prawicy od władzy. Drodzy państwo, w ustawach dotyczących sądownictwa, w całej legislacji nie zmieniliście ani przecinka, ale to nie szkodziło panu Reyndersowi powiedzieć, jaka wspaniała praworządność nastała, bo oto w Polsce nie rządzi już Prawo i Sprawiedliwość, tylko premierem jest Donald Tusk. to pokazuje podwójne standardy, to jest skandal.</u>
          <u xml:id="u-585.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-586">
          <u xml:id="u-586.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-586.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie. Chcę wszystkim panom i paniom posłom podziękować za wytrzymanie do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-587">
          <u xml:id="u-587.0" who="#BarbaraBartuś">Dzień 4 grudnia to wspomnienie św. Barbary, która zginęła zapewne ok. 305 r., w czasie prześladowań chrześcijan. Według tradycji Barbara miała być piękną córką Dioskura, bogatego poganina z Heliopolis. Gdy przyjęła chrzest i złożyła śluby czystości, ojciec Barbary, który chciał ją wydać za mąż, postanowił złamać opór dziewczyny i uwięził ją w wieży. Kiedy to nie poskutkowało, zaprowadził ją do sędziego i oskarżył. Sędzia rozkazał najpierw Barbarę ubiczować, a potem kazał ją bić maczugami, przypalać pochodniami, obciąć jej piersi, aż wreszcie ten sędzia wydał wyrok, by ściąć Barbarę mieczem. Wykonawcą tego wyroku stał się ojciec Barbary — Dioskur. Podobno ledwie odłożył miecz, zginął rażony piorunem.</u>
          <u xml:id="u-587.1" who="#BarbaraBartuś">Święta Barbara znana jest jako patronka górników, marynarzy, minerów, murarzy i strażników. Jest orędowniczką w czasie burzy i pożarów. Jest też św. Barbara patronką ludzi podziemia, partyzantów i opozycji politycznej. Największą popularność zawdzięcza jednak przeświadczeniu, że jest ona patronką dobrej śmierci.</u>
          <u xml:id="u-587.2" who="#BarbaraBartuś">Dlatego w tym dniu pragnę przypomnieć dzień 4 grudnia 1942 r., kiedy to niemieccy żandarmi w Pantalowicach w województwie podkarpackim aresztowali Polaków udzielających pomocy Żydom i rozstrzelali ich. Wiedzieli, kto pomaga, bo na przełomie listopada i grudnia, podczas polowania w sąsiadujących lasach Niemcy odkryli w lesie ziemiankę, w której ukrywało się kilkoro Żydów korzystających z pomocy Polaków. Schwytali jedną z ukrywających się Żydówek — Małkę Szinfeld, która za obietnicę ocalenia życia zdradziła, kto udzielał pomocy Żydom.</u>
          <u xml:id="u-587.3" who="#BarbaraBartuś">Zginęli wówczas: Władysław Dec, Wincenty Lewandowski z żoną Emilią oraz Jakub Kuszek z żoną Zofią i ich córka Justyna Kubicka. Następnie żandarmi skierowali się do leśniczówki, w której mieszkali bracia Władysława Deca i tam, na progu ich domu zostali przez Niemców rozstrzelani Stanisław, Tadeusz i Bronisław Dec.</u>
          <u xml:id="u-587.4" who="#BarbaraBartuś">Warto podkreślić, że mimo rozporządzenia generalnego gubernatora Hansa Franka z dnia 15 października 1941 r., iż za jakąkolwiek pomoc Żydom każdego Polaka karano śmiercią, to Polacy, polskie podziemie i polski rząd na uchodźstwie w latach 1939–1945 podejmowali intensywne działania ratowania Żydów.</u>
          <u xml:id="u-587.5" who="#BarbaraBartuś">W ramach Związku Walki Zbrojnej powołano komórkę odpowiedzialną za pomoc osobom żydowskiego pochodzenia, a następnie, co znamienne, właśnie 4 grudnia 1942 r. polski rząd na uchodźstwie powołał Radę Pomocy Żydom „Żegota”.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-588">
          <u xml:id="u-588.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od kilku tygodni apelujemy do rządu Donalda Tuska o zdecydowane działania w sprawie umowy Unii Europejskiej z Mercosur. Niemcy po raz kolejny chcą ratować swoją gospodarkę kosztem całej Unii Europejskiej. Wcześniej w imię swoich interesów uzależniali Europę od rosyjskiego gazu, a kiedy zabrakło im taniego surowca i ich gospodarka jest w coraz trudniejszej sytuacji, dążą do jak najszybszego zawarcia umowy z krajami Ameryki Południowej — Mercosur.</u>
          <u xml:id="u-588.1" who="#AnnaGembicka">Bardzo długo rząd nie mógł się zdecydować, jakie ma stanowisko. Odpowiedzialny za to wiceminister tłumaczył, że trzeba to lepiej przeanalizować, że być może umowa nie będzie wcale taka niekorzystna. Dopiero po konferencji prasowej rolników, po jasnym stanowisku, które przekazał prezes Jarosław Kaczyński, po złożeniu przez Prawo i Sprawiedliwość projektu uchwały, po nagłośnieniu tej sprawy, rząd był łaskawy zająć stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-588.2" who="#AnnaGembicka">Ale swoim zwyczajem, zamiast wziąć się za pracę i rozpocząć ofensywę dyplomatyczną, rząd krzyczy, że to wina PiS-u. A jaka jest prawda? Rząd Prawa i Sprawiedliwości konsekwentnie blokował tę umowę — faktem jest, że za naszych rządów, nie doszło do jej podpisania. Mało tego — w 2019 r. premier Morawiecki zbudował koalicję z państwami takimi jak Francja, Irlandia, Belgia i wspólnie wystosowali do Komisji Europejskiej stanowisko wskazujące na zagrożenia ze strony tej umowy.</u>
          <u xml:id="u-588.3" who="#AnnaGembicka">Mam dobrą radę dla rządu Donalda Tuska: zamiast kłamać, że poprzednicy nic nie robili, weźcie się do roboty, bo jeśli wiceministrowie mówią, że przekonujecie Niemców, żeby dołączyli do koalicji anty-Mercosur, to albo nie wiecie, co robicie, albo celowo sabotujecie te działania, żeby ta umowa została podpisana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-589">
          <u xml:id="u-589.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Oświadczenie poselskie z okazji Międzynarodowego Dnia Osób Niepełnosprawnych</u>
          <u xml:id="u-589.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 3 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych — dzień, który przypomina nam o sile, determinacji i wyjątkowym wkładzie osób z niepełnosprawnościami w nasze społeczeństwo. To także moment, by zwrócić uwagę na bariery, które wciąż utrudniają im codzienne życie.</u>
          <u xml:id="u-589.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">W Polsce żyje ponad 3 mln osób z niepełnosprawnościami. Niestety wiele z nich nadal zmaga się z ograniczonym dostępem do edukacji, rynku pracy, opieki zdrowotnej czy transportu publicznego. To wyzwanie, które wymaga naszej pilnej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-589.3" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Z tej okazji chciałabym wyrazić ogromne uznanie dla wszystkich, którzy walczą o prawa osób z niepełnosprawnościami: dla organizacji, opiekunów, terapeutów, nauczycieli, a przede wszystkim dla samych osób z niepełnosprawnościami, które swoją determinacją inspirują nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-589.4" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Jednocześnie apeluję o intensyfikację działań na rzecz poprawy jakości życia osób z niepełnosprawnościami. Musimy przyspieszyć prace nad rozwiązaniami, które zwiększą dostępność infrastruktury, poprawią wsparcie finansowe i zapewnią lepszą integrację społeczną.</u>
          <u xml:id="u-589.5" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Niech ten dzień przypomni nam, że prawdziwą miarą postępu jest to, jak traktujemy tych, którzy potrzebują szczególnej troski i wsparcia. Wszystkim osobom z niepełnosprawnościami życzę odwagi, równego dostępu do wszystkich obszarów życia i społeczeństwa gotowego wspierać je w spełnianiu marzeń. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-590">
          <u xml:id="u-590.0" who="#GrzegorzLorek">10 grudnia 1905 r. Henryk Sienkiewicz otrzymał literacką Nagrodę Nobla za całokształt twórczości. W przemówieniu wygłaszanym z tej okazji Sienkiewicz mówił, że zaszczyt ten jest szczególnie cenny dla syna Polski: Głoszono ją umarłą, a oto jeden z tysięcznych dowodów, że żyje. Dodał też: Głoszono ją podbitą, a oto nowy dowód, że umie zwyciężać.</u>
          <u xml:id="u-590.1" who="#GrzegorzLorek">Sienkiewicz został nagrodzony za wybitne osiągnięcia w dziedzinie eposu i rzadko spotykany geniusz, który wcielił w siebie ducha narodu. Nagrodę otrzymał więc za całokształt albo styl swoich wielkich powieści historycznych. Jednak to, że wyróżniono Sienkiewicza, jest związane z jego ówczesną ogromną światową popularnością. Rozgłos przyniosło mu przede wszystkim wydane w 1895 r. „Quo vadis”. Dzięki tej powieści Sienkiewicz uważany jest na świecie za klasyka literatury historycznej. Książkę przetłumaczono na kilkadziesiąt języków, zaś w niektórych krajach pojawiło się nawet kilka tłumaczeń tego tekstu, np. we Francji.</u>
          <u xml:id="u-590.2" who="#GrzegorzLorek">Nobel Sienkiewicza miał być podzielony na pół. Miała go otrzymać Orzeszkowa z Sienkiewiczem równocześnie. Pojawiały się nawet argumenty za tym, aby za pomocą Nagrody Nobla pomóc spopularyzować dzieła Elizy Orzeszkowej. Jury zmieniło jednak zdanie: Sienkiewicz odebrał nagrodę nie tylko Orzeszkowej, ale także innym światowej sławy pisarzom, takim jak Lew Tołstoj, który notabene nigdy nie doczekał się Nobla.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-591">
          <u xml:id="u-591.0" who="#MarcinSkonieczka">Oświadczenie poselskie w sprawie obchodów Barbórki</u>
          <u xml:id="u-591.1" who="#MarcinSkonieczka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W Polsce 4 grudnia obchodzimy Barbórkę, Dzień Górnika. To święto wszystkich zawodów związanych z wydobyciem paliw kopalnych, w tym górników i geologów. Ten dzień głęboko zakorzeniony w polskiej tradycji symbolizuje trud ciężkiej pracy w kopalniach oraz bogatą kulturę górniczą, która od wieków stanowi istotny element naszej narodowej tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-591.2" who="#MarcinSkonieczka">Z okazji tego wyjątkowego święta pragnę złożyć najszczersze życzenia i wyrazy szacunku wszystkim, którzy podejmują się tej wymagającej pracy. Osoby związane z górnictwem są przykładem oddania tradycji, niezwykłej odwagi i determinacji, przez co od pokoleń budują renomę swoich profesji. Niech św. Barbara, patronka górników, otacza was swoją opieką, zapewniając zdrowie, bezpieczeństwo i wytrwałość w codziennych obowiązkach.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-592">
          <u xml:id="u-592.0" who="#PiotrPawełStrach">Z okazji Barbórki składam serdeczne życzenia wszystkim górnikom — ludziom odważnym, silnym i pełnym pasji, którzy codziennie stawiają czoła niełatwym wyzwaniom pracy pod ziemią. Wasza praca od lat jest podstawą naszej gospodarki, a wasze poświęcenie, wytrwałość i zaangażowanie zasługują na najwyższy szacunek.</u>
          <u xml:id="u-592.1" who="#PiotrPawełStrach">Życzę wam, aby każdy dzień spędzony w kopalni był bezpieczny, abyście zawsze wracali do swoich rodzin zdrowi i pełni sił. Niech trud, który wkładacie w swoje obowiązki, przynosi wam satysfakcję, a wasza praca niech będzie doceniana przez wszystkich, którzy korzystają z efektów waszego wysiłku.</u>
          <u xml:id="u-592.2" who="#PiotrPawełStrach">Życzę wam wielu sukcesów, a także sił do pokonywania wszelkich trudności, z którymi spotykacie się na co dzień. Szczęść wam Boże!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-593">
          <u xml:id="u-593.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie poselskie w sprawie wprowadzenia podatku dla fliperów</u>
          <u xml:id="u-593.1" who="#AndrzejSzejna">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowa Lewica, mając na względzie sytuację na rynku mieszkaniowym, postuluje wprowadzenie podatku dla tzw. fliperów. Nasza propozycja wynika z głębokiej troski o sytuację mieszkaniową w Polsce oraz z przekonania, że mieszkanie jest podstawowym prawem, a nie towarem spekulacyjnym.</u>
          <u xml:id="u-593.2" who="#AndrzejSzejna">Obecnie na rynku nieruchomości obserwujemy niepokojące zjawisko: osoby i podmioty zajmujące się tzw. flippingiem — czyli szybkim zakupem i sprzedażą mieszkań w celu osiągnięcia krótkoterminowego zysku — przyczyniają się do sztucznego podnoszenia cen mieszkań. Taka praktyka nie tylko destabilizuje rynek, ale przede wszystkim utrudnia dostęp do własnego lokum dla tysięcy polskich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-593.3" who="#AndrzejSzejna">W odpowiedzi na te wyzwania Nowa Lewica proponuje wprowadzenie podatku od transakcji dokonywanych przez fliperów. Podatek ten miałby na celu ograniczenie spekulacji na rynku mieszkaniowym oraz zapewnienie stabilności cen, co w efekcie zwiększyłoby dostępność mieszkań dla obywateli. Jak podkreślił wiceminister rozwoju i technologii Tomasz Lewandowski, nasza strategia mieszkaniowa obejmuje również inne działania, takie jak utworzenie funduszu budownictwa społecznego, wprowadzenie podatku od pustostanów oraz wsparcie dla spółdzielni mieszkaniowych.</u>
          <u xml:id="u-593.4" who="#AndrzejSzejna">Naszym celem jest stworzenie systemu, w którym mieszkanie nie będzie traktowane jako luksus czy przedmiot spekulacji, ale jako podstawowe prawo każdego obywatela. Wierzymy, że wprowadzenie podatku dla fliperów przyczyni się do realizacji tej wizji, zapewniając bardziej sprawiedliwy i dostępny rynek mieszkaniowy w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-594">
          <u xml:id="u-594.0" who="#TadeuszTomaszewski">W związku z kierowanymi do mnie pytaniami w zakresie dobrowolnego dofinansowania posiłków pragnę wskazać, że pracownicy i pracodawcy wskazują na nowe bariery w dbaniu o dobrostan pracowników za pośrednictwem tzw. benefitów żywieniowych w dużych zakładach pracy.</u>
          <u xml:id="u-594.1" who="#TadeuszTomaszewski">Wedle moich informacji w ostatnim czasie notujemy niepokojący i nasilający się trend: pracodawcy odchodzą od udzielania tego benefitu swoim pracownikom ze względu na zmianę interpretacji przepisów rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, której dokonał Zakład Ubezpieczeń Społecznych w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-594.2" who="#TadeuszTomaszewski">Tym samym ZUS nałożył na pracodawców i pracowników uciążliwe w realizacji obowiązki formalnoprawne i księgowe w postaci gromadzenia i ewidencjonowania dowodów w postaci paragonów przez okres 10 lat, pomimo że faktyczne brzmienie przepisu rozporządzenia nie wymaga dokumentowania wydawanych przez pracownika środków, jeśli dofinansowanie odbywa się za pośrednictwem bonów, talonów, kuponów lub kart żywieniowych, których sieć punktów akceptujących jest ograniczona wyłącznie do podmiotów oferujących posiłki — placówek gastronomicznych i sklepów spożywczych. Dla pracownika oznacza to konieczność przechowywania 250 paragonów rocznie przez 10 lat, a dla dużego pracodawcy zatrudniającego np. 10 tys. pracowników oznacza to konieczność gromadzenia aż 2,5 mln paragonów rocznie. W konsekwencji nowe wymagania ZUS negatywnie wpływają, a często blokują zdolność przedsiębiorstw do dbania o dobrostan pracowników przez zaspokojenie ich potrzeb żywieniowych. Warto również podkreślić, że odpowiednie żywienie pracowników przekłada się na mniejsze absencje oraz wyższą wydajność, co jest korzystne nie tylko dla pracowników, ale i dla całego sektora gospodarczego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-594.3" who="#TadeuszTomaszewski">Przy tym należy przypomnieć, że w raporcie „Indeks Polityki Zdrowego Środowiska Żywnościowego” dla Polski wskazano na konieczność wsparcia inicjatyw promujących zdrowe odżywianie wśród pracowników, szczególnie w prywatnym sektorze, gdzie pracodawcy dobrowolnie podejmują działania w tym zakresie. Przedmiotowe rozporządzenie w swojej celowości odpowiadało na rekomendacje ekspertów w zakresie stymulowania ulg podatkowych wspierających pracodawców promujących zdrowe, regularne żywienie. Nowa interpretacja przepisów przez ZUS w tym wypadku jest sprzeczna z celem obowiązujących przepisów.</u>
          <u xml:id="u-594.4" who="#TadeuszTomaszewski">W związku z powyższym zwracam się do pani ministry rodziny, pracy i polityki społecznej z następującymi pytaniami: Czy nowa interpretacja przepisów przez ZUS przeszła konsultacje społeczne z przedstawicielami pracodawców i pracowników? Czy ministerstwo planuje urealnienie przepisów, aby zmniejszyć bariery biurokratyczne wynikające z konieczności gromadzenia dowodów zakupu posiłków przez pracowników? Jaka była intencja zmiany interpretacji przepisów przez ZUS w zakresie benefitów żywieniowych? Czy ministerstwo wydawało jakiekolwiek dyspozycje lub wytyczne dotyczące interpretacji tych przepisów? Czy ministerstwo rozważa wydanie dyspozycji i wytycznych do ZUS, które będą wprost wspierały cel, jakim jest promowanie zdrowego, regularnego odżywiania, i umożliwiały pracodawcom i pracownikom korzystanie ze wskazanych ulg podatkowych bez barier biurokratycznych?</u>
          <u xml:id="u-594.5" who="#TadeuszTomaszewski">Dziękuję za rozważenie powyższych kwestii i oczekuję na odpowiedź, mając nadzieję, że przyczynią się one do poprawy zdrowia i dobrostanu pracowników w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-595">
          <u xml:id="u-595.0" who="#KamilWnuk">Dziś, 4 grudnia, obchodzimy Barbórkę — święto, które jest bliskie sercom górników i ich rodzin.</u>
          <u xml:id="u-595.1" who="#KamilWnuk">Z tej okazji składam wam najserdeczniejsze życzenia i wyrazy głębokiego szacunku za waszą codzienną ciężką pracę oraz oddanie dla dobra naszej ojczyzny. Górnictwo jest jedną z najbardziej wymagających profesji. Wasz wysiłek i zaangażowanie, często w trudnych i niebezpiecznych warunkach, zasługują na najwyższe uznanie.</u>
          <u xml:id="u-595.2" who="#KamilWnuk">W tym szczególnym dniu chciałbym także podkreślić znaczenie tradycji górniczych, które są nieodłącznym elementem naszej kultury narodowej. To właśnie wy, pielęgnując zwyczaje i wartości swojego zawodu, pokazujecie, jak ważne jest szanowanie korzeni i przekazywanie ich przyszłym pokoleniom.</u>
          <u xml:id="u-595.3" who="#KamilWnuk">Życzę wam przede wszystkim bezpiecznej pracy, zdrowia, spokoju oraz wszelkiej pomyślności w życiu zawodowym i osobistym. Niech św. Barbara, patronka górników, czuwa nad wami każdego dnia i dodaje wam otuchy w chwilach trudności.</u>
          <u xml:id="u-595.4" who="#KamilWnuk">Moja mała ojczyzna, Zagłębie Dąbrowskie, swoją tożsamość zbudowała na przemyśle ciężkim i kopalniach. Ostatnia kopalnia w Zagłębiu została zamknięta w 2015 r. Natomiast górnicza tradycja i wartości nadal są dla nas bliskie i ważne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-596">
          <u xml:id="u-596.0" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że ze swojej strony dołączę się też do życzeń barbórkowych skadanych nie tylko górnikom, ale i wszystkim Barbarom. W związku z tym, że jestem nie tylko córką górnika, ale i mamą Barbary, życzę wszystkim świętowania jeszcze przez parę godzin i cudownego dnia Barbórki.</u>
          <u xml:id="u-596.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-596.2" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję również wszystkim pracownikom Kancelarii Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-596.3" who="#DorotaNiedziela">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 5 grudnia br., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-596.4" who="#DorotaNiedziela">Dobranoc państwu.</u>
          <u xml:id="u-596.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 22 min 11)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>