PPC / ppc

text_structure.xml 440 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 09)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Piotr Zgorzelski, Monika Wielichowska i Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Zanim otworzę obrady w sposób oficjalny, powitam obecną na galerii szkołę podstawową — czyżby przybyła cała? — w Porczynach. Zaprosił ją poseł Piotr Polak. Jesteście? Jesteście. Bardzo się cieszymy, że jesteście z nami.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Są też z nami pracownicy Starostwa Powiatowego w Środzie Wielkopolskiej z radnymi Rady Powiatu Średzkiego. Z tego, co pamiętam, obchodzą teraz 25-lecie swojej samorządności. Są tu na zaproszenie posłanki Ewy Schädler i posła Tomasza Nowaka. Bardzo serdecznie was pozdrawiamy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">A teraz oficjalnie otworzę posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#Marszałek">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Pawła Bliźniuka, Mirosława Adama Orlińskiego, Małgorzatę Gromadzką i Rafała Siemaszkę.</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Paweł Bliźniuk oraz Mirosław Adam Orliński.</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Paweł Bliźniuk oraz Małgorzata Gromadzka.</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#Marszałek">Protokół 18. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! W dniu 7 października minęło 30 lat od tragicznej śmierci posłów na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji, członków Komisji Polityki Społecznej: pani poseł Haliny Licnerskiej z Unii Pracy, pani poseł Wandy Sokołowskiej z Sojuszu Lewicy Demokratycznej, pani poseł Marii Trzcińskiej-Fajfrowskiej z Unii Wolności oraz pana posła Mariana Korczaka z Polskiego Stronnictwa Ludowego. W wypadku zginął także pracownik Kancelarii Sejmu pan Andrzej Włodakow.</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Pod pomnikiem-obeliskiem upamiętniającym to tragiczne wydarzenie, usytuowanym w miejscowości Krzeczów, z udziałem członków rodzin, przedstawicieli Sejmu, młodzieży i kierownictwa z miejscowej szkoły opiekującej się pomnikiem oraz władz gminy zostały złożone kwiaty i zapalone znicze.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Uczcijmy zmarłych kolegów i koleżanki chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#komentarz">(Zebrani wstają, chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Wieczny odpoczynek racz im dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj im świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Poseł Robert Telus: Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#Marszałek">Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Rada Ministrów przedłożyła projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">— o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2025, druk nr 693,</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">— o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, druk nr 692.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych przedłożyła sprawozdanie o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 688.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka przedłożyła stanowisko na temat informacji o działalności rzecznika praw obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w 2023 r., druk nr 621.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tej informacji.</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał debaty średniej w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach projektów ustaw: budżetowej na rok 2025 oraz o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2025.</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu koła w dyskusjach nad:</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">— informacją o działalności rzecznika praw obywatelskich oraz o stanie przestrzegania wolności i praw człowieka i obywatela w 2023 r. wraz ze sprawozdaniem komisji,</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">— przedstawionym przez prezesa Rady Ministrów dokumentem: „Stan bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz działania w tym zakresie w 2023 r.” wraz ze stanowiskiem komisji.</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła w dyskusji nad sprawozdaniem komisji o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 180. rocznicy urodzin Wawrzyńca Hajdy.</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje też, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">Informuję państwa, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie dramatycznej sytuacji finansowej w polskiej ochronie zdrowia, w tym realnego zagrożenia utraty bezpieczeństwa lekowego, o której przedstawienie wnosił Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">I uwaga do państwa. Dzisiaj nie będzie bloków głosowań: ani tych proceduralnych o godz. 15, ani tych, które mieliśmy zaplanowane na za chwilę. Za dużo posłów jest nieobecnych w związku z wyjazdami.</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#komentarz">(Głosy z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszałek">Tak. Szanowni państwo, jak wy wyjeżdżacie — a wszyscy wyjeżdżają — jest dokładnie tak samo. Sejm jest od tego, żeby podejmował decyzje, a nie od tego, żeby sobie stwierdzał braki kworum. To jest nasze zadanie, z którego rozliczą nas wyborcy.</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszałek">Chcę państwa poinformować, że blok wszystkich głosowań: i tych komisyjnych, i tych związanych z kwestiami proceduralnymi — jeżeli dzisiaj będą zgłoszone sprzeciwy w pierwszym czytaniu — będzie jutro o godz. 10. Tę propozycję pozytywnie zaopiniował Konwent Seniorów, z wyjątkiem posła Suskiego, który jasno i wyraźnie prosił, żeby o tym poinformować.</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">Uczciwie o tym informuję.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Nieobecni są posłowie ze wszystkich klubów. Rząd jest w Pradze na konsultacjach międzyrządowych.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale to my możemy obradować?)</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Ale nie mamy kworum.)</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">Ja to rozumiem, natomiast moim zadaniem jako marszałka Sejmu jest doprowadzenie do tego, żeby Sejm nie tylko gadał, ale też konkludował, żeby głosował i żeby te głosowania były konkluzywne, żebyśmy rozstrzygali sprawy.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Głosujemy! Głosujemy! Głosujemy!)</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#Marszałek">Zaraz będziecie głosować. Będą wnioski formalne. Karty się zagrzeją.</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">Natomiast chcę państwa poinformować, że taka jest decyzja Prezydium, zaopiniowana pozytywnie przez Konwent, oczywiście przy głosie przeciwnym posła Marka Suskiego reprezentującego klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów poselskich, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.54" who="#Marszałek">Proszę pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#PawełBliźniuk">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#PawełBliźniuk">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#PawełBliźniuk">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#PawełBliźniuk">— Etyki Poselskiej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#PawełBliźniuk">— Finansów Publicznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#PawełBliźniuk">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#PawełBliźniuk">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#PawełBliźniuk">— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#PawełBliźniuk">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#PawełBliźniuk">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 12,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#PawełBliźniuk">— Infrastruktury — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#PawełBliźniuk">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#PawełBliźniuk">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#PawełBliźniuk">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#PawełBliźniuk">— do Spraw Dzieci i Młodzieży wspólnie z Komisją Zdrowia — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#PawełBliźniuk">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#PawełBliźniuk">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#PawełBliźniuk">— Spraw Zagranicznych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#PawełBliźniuk">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#PawełBliźniuk">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#PawełBliźniuk">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii wspólnie z Komisją Zdrowia — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#PawełBliźniuk">— do Spraw Kontroli Państwowej — godz. 17.30,</u>
          <u xml:id="u-3.23" who="#PawełBliźniuk">— Polityki Senioralnej — godz. 18. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Poseł Ryszard Petru, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#Marszałek">Wita go entuzjazm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#RyszardPetru">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę poinformować, że Polska 2050 zgłosi ustawę o obniżce składki dla przedsiębiorców, która to propozycja mieści się w limicie 4 mld zł zadeklarowanych w lipcu tego roku przez ministra Domańskiego.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#RyszardPetru">Przypomnę, że jest to zobowiązanie koalicji 15 października. Mam więc z tego miejsca do wszystkich apel o wspólną pracę nad tą ustawą — tak aby ona weszła w życie w przyszłym roku. Szanowni państwo, musimy zerwać z tym, co wprowadził dla polskiej przedsiębiorczości Polski Ład, który najbardziej utrudnił życie właśnie przedsiębiorcom. Dlatego z tego miejsca apeluję o dobrą współpracę całej Izby ponad podziałami.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#RyszardPetru">Panie marszałku, to był wniosek o przerwę.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Aha! Skoro tak, to nie ma…</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: Z wnioskiem przeciwnym. Z wnioskiem przeciwnym, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Ale z wnioskiem przeciwnym jest pan poseł Zandberg, który przerwy nie chce.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AdrianZandberg">Panie Pośle Petru! Mamy dzisiaj olbrzymie problemy w publicznej ochronie zdrowia. Brakuje dwudziestu kilku miliardów złotych, żeby utrzymać obecny, skądinąd niezadowalający, poziom usług zdrowotnych. A pan chce z publicznego systemu ochrony zdrowia wyjąć kolejne miliardy na prezenty dla najzamożniejszych osób w Polsce. Przecież to jest po prostu nieodpowiedzialne. Z wnioskiem przeciwnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Ponieważ został zgłoszony wniosek o przerwę, poddaję go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów…</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Komitet kolejkowy też już jest gotowy.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#Marszałek">Spokojnie, poczekam na każdego. Przecież chodzi o to, żebyście mieli możliwość zagłosować, a nie o to, żebyście jej nie mieli.</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#Marszałek">Głosowało 414 posłów. 35 — za, 363 — przeciw, 16 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#Marszałek">Kolejny wniosek formalny, pan poseł Michał Pyrzyk, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-8.12" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MichałPyrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ciągu ostatnich lat Prawo i Sprawiedliwość, mając większość w Sejmie i pełne poparcie prezydenta, skutecznie zepsuło, a potem zabetonowało obszar szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości — tak aby każdy, kto podejmie się reform i przywracania praworządności, albo robił to bardzo powoli, albo będąc atakowanym, rezygnował z tego wyzwania. Dowodzi tego choćby ostatnie zamieszanie wokół funkcji prokuratora krajowego. Poza samą kwestią powołania na to stanowisko ma to też — i trzeba to jasno powiedzieć — spowolnić wyjaśnianie wszystkich nieprawidłowości dotyczących Funduszu Sprawiedliwości. W tym kontekście warto zaapelować do pana posła Marcina Romanowskiego, aby obalił tę tezę i szybko wrócił do kraju, stawił się w prokuraturze i odpowiedział na stawiane mu zarzuty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Ale rozumiem, że pan poseł materialnie żadnego wniosku formalnego nie zgłosił.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#JarosławSachajko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Nieobecny Panie Premierze! W ubiegłym tygodniu pan premier dzielnie wygrał z alkotubkami. Może idąc za ciosem, pan premier łaskawie zechciałby rozwiązać problem promocji alkoholizmu w telewizji oraz sprawdziłby, dlaczego prokuratura umarza śledztwa. Pana Palikota nie dało się dłużej chronić, więc powinno być teraz panu premierowi łatwiej. Pan premier wysłał Czesława, aby zastraszył przedsiębiorcę,…</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#JarosławSachajko">…któremu wcześniej rząd wydał zgodę na sprzedaż tych alkotubek. Może by teraz wysłał Adama, aby sprawdził, dlaczego prokuratura umarza śledztwa w sprawie nielegalnej promocji alkoholu, a może Iza rozwiązałaby problem tego, że alkohol w tej chwili może być promowany.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#JarosławSachajko">Zgłaszam wniosek o odroczenie obrad i o informację od pana premiera, dlaczego ponoszą konsekwencje ci, którzy ostrzegają przed alkoholizmem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Wniosek przeciwny chciała zgłosić pani poseł Sójka.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#KatarzynaSójka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mamy zapaść ochrony zdrowia, szpitalnictwa. Szpitale w Polsce co chwila zamykają oddziały. Otrzymujemy informacje z wielu województw. Np. w województwie wielkopolskim szpital w Krotoszynie ma niewypłacone świadczenia.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#KatarzynaSójka">Panie marszałku, obiecał pan telefon od lekarzy do pacjentów. Tak, pacjenci odbierają te telefony, ale otrzymują informację, że nie zostaną przyjęci i wizyta jest odroczona na nie wiadomo kiedy.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#KatarzynaSójka">To jest właśnie ta realizacja obietnic. Obiecaliście bony stomatologiczne, tymczasem nieliczni lekarze stomatolodzy, którzy przyjmują w ramach NFZ, dzisiaj otrzymali informację, że za nadwykonania nie będą mieli płacone i mają tego po prostu nie robić.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#KatarzynaSójka">Szanowni Państwo! 5 mln pacjentów ze zwykłymi skierowaniami oczekuje dzisiaj w kolejce do poradni, a minister Leszczyny dzisiaj tutaj po prostu nie ma. Jest pan minister finansów, być może to okazja, żeby powiedział, gdzie znaleźć środki na ochronę zdrowia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#KatarzynaSójka">Szanowni państwo, są miliardy na TVP. My zostawiliśmy w grudniu 14 mld zł, natomiast dzisiaj państwo mówicie, że kasa pusta.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#Marszałek">Ponieważ został zgłoszony wniosek formalny o odroczenie posiedzenia, poddaję go pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem posiedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#Marszałek">Głosowało 416 posłów. 189 — za, 226 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#Marszałek">Jako kolejny w imieniu klubu wystąpi pan poseł Kamil Bortniczuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#KamilBortniczuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#KamilBortniczuk">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzisiaj mamy 9 października. Za 6 dni minie dokładnie miesiąc od wielkiej, dramatycznej powodzi, która nawiedziła południe Polski. Dopiero na początku tego tygodnia do mojej gminy, gminy Głuchołazy spłynęły wytyczne z ministerstwa, które pozwoliły wysłać do poszkodowanych komisje mające oszacować straty, zrobić zdjęcia i przygotować protokół. Ten protokół, szanowni państwo, będzie następnie wysłany do Warszawy, gdzie za biurkiem w Warszawie urzędnik ma mieć 30 dni na podjęcie decyzji na podstawie zdjęć i opisu, czy takie mieszkanie zakwalifikować, czy nie do remontu i w jakim zakresie. To jest skandal, ale to, szanowni państwo, nie jest jeszcze najgorsze. Zgodnie z interpelacją ministerialną w okresie do czasu podjęcia decyzji przez tego ministerialnego urzędnika w Warszawie, na które ma 30 dni od dzisiaj, czyli już będzie listopad, ci mieszkańcy nie mogą ponosić wydatków kwalifikowanych. Wydatki, które poniosą do tego momentu, nie będą mogły zostać zrefundowane z rządowej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#KamilBortniczuk">W związku z tym nie tylko nie pomagacie w remontach tych mieszkań, ale także wręcz blokujecie ludzi, którzy np. za pożyczone pieniądze mogliby dzisiaj te mieszkania remontować. Oni później tych pieniędzy nie odzyskają z rządowej pomocy. Ogarnijcie się, weźcie się do roboty w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Już pan ogarniał sport, tyle wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#KamilBortniczuk">Wyślijcie tych urzędników do Głuchołaz, do Kotliny Kłodzkiej, niech oni od ręki wydają te decyzje. Tam każdy dzień ma znaczenie. To jest nadzwyczajna sytuacja, więc wymaga nadzwyczajnych reakcji.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Do roboty! Do roboty! Do roboty!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Pan poseł Sławomir Mentzen, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-18.4" who="#Marszałek">Panie pośle, teraz mówi pan poseł Mentzen.</u>
          <u xml:id="u-18.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-18.6" who="#Marszałek">Ale tam nie było żadnego wniosku formalnego, to było wystąpienie, które miało być wnioskiem formalnym, ale stwierdzam z rozczarowaniem, że nie było.</u>
          <u xml:id="u-18.7" who="#Marszałek">Pan poseł Mentzen z wnioskiem formalnym w imieniu Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-18.8" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#SławomirMentzen">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 14 państw Unii Europejskiej, w tym Niemcy, Francja i Włochy, zaapelowało do Komisji Europejskiej o zaostrzenie przepisów dotyczących zawracania migrantów. Kogo nie ma na tej liście? Polski nie ma. Dlaczego rząd Donalda Tuska nie jest tym zainteresowany? Przecież to przez naszą granicę z Białorusią wchodzą do Europy nielegalni imigranci. To powinno być w naszym interesie. Dlaczego polski premier nie jest zainteresowany zmianą szalonej migracyjnej polityki Unii Europejskiej? W Niemczech tzw. uchodźcy to 2,5% społeczeństwa, a dokonują 15% przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu, 13% przestępstw seksualnych. W Niemczech tylko w zeszłym roku było ponad 700 gwałtów zbiorowych, w Szwecji — 150 zamachów bombowych, w Holandii — 600 zamachów bombowych w rok. Do tego właśnie prowadzi nielegalna imigracja.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#SławomirMentzen">Pytanie, czy polski rząd cokolwiek zamierza w tej sprawie zrobić. Czy chce na ulicach polskich miast urządzać takie samo piekło jak w miastach na Zachodzie? Szczelne granice to są bezpieczne ulice.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#SławomirMentzen">Składam wniosek o przerwę i uzupełnienie porządku obrad o informację prezesa Rady Ministrów na temat polskiego stanowiska względem unijnej polityki migracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dobrze, więc mamy jeszcze dwa zgłoszenia, jak się okazuje.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale panowie ministrowie powinni być dopuszczeni do głosu.)</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Na jakiej podstawie?)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#Marszałek">Pani poseł, o tym, kto jest dopuszczony do głosu, decyduje regulamin Sejmu, a on wyraźnie stwierdza, że do głosu dopuszczany jest minister konstytucyjny…</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#Marszałek">…albo osoba, która jest przez niego wyraźnie delegowana. Dzisiaj mamy sytuację, w której rzeczywiście zgłosili się członkowie rządu, ale są to sekretarze stanu w ministerstwach, wiceministrowie i niektórzy z nich zabiorą głos, wykorzystując pulę wniosków formalnych przysługującą ich klubom. I tak będzie np. z panem posłem Michałem Kołodziejczakiem.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#Marszałek">Teraz zgłosi on wniosek w imieniu Koalicji Obywatelskiej, która to Koalicja Obywatelska jeszcze wniosku formalnego na tym posiedzeniu nie składała.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#MichałKołodziejczak">Przykro się patrzy na to, kiedy nie możecie znieść, jak sprawnie rząd poradził sobie z alkotubkami.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#MichałKołodziejczak">Dobrze działająca Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych szybko zadziałała. I tak, minister Czesław Siekierski zrobił z tym porządek. Zostały przygotowane przepisy. Oczywiście jeden z waszych posłów mówił o tym, że ktoś do kogoś mówił po imieniu. Żeby zobaczyć, jak u was się mówiło, wystarczy poczytać maile Dworczyka, Morawieckiego, i już widzimy, jakie standardy były u was.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: W tym wniosku ma pan coś do powiedzenia?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Pan poseł Wiesław Szczepański.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#Marszałek">Panie pośle Szczepański, zapraszam, bo się pan zgłosił do mnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WiesławSzczepański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem się odnieść do wypowiedzi pana posła Bortniczuka, dlatego że wprowadza wszystkich w błąd.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale że o co chodzi?)</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#WiesławSzczepański">Otóż, szanowni państwo, chciałem powiedzieć rzecz następującą…</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale w jakim trybie?)</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#WiesławSzczepański">Ale proszę państwa, uspokójcie się.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#komentarz">(Głos z sali: W jakim trybie?)</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#WiesławSzczepański">W trybie wniosku formalnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#Marszałek">Panie ministrze, pan mówi. Oni zawsze są nerwowi. Panie ministrze, spokojnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WiesławSzczepański">Szanowni Państwo! Na tę chwilę, jeśli chodzi o wnioski, wypłaciliśmy dla 53 tys. osób kwotę ponad 205 mln zł, czyli po 2800 zł. Wytyczne, o których państwo rozmawiacie…</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WiesławSzczepański">Ale niech pan się uspokoi.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WiesławSzczepański">…są w tej chwili w pomocy społecznej. 18 wniosków na 360 tys. już trafiło do płatności.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Czyje to wnioski?)</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#WiesławSzczepański">Nie jest prawdą, że urzędnik w Warszawie to sprawdza, dlatego że to komisje społeczne, komisje gminy zgodnie z prawem będą chodziły i sprawdzały kwoty. 80 inspektorów głównego inspektora nadzoru budowlanego jest gotowych w tej chwili do współpracy, jak również 800 osób z krajowej izby inżynierów budownictwa. I nie jest to rozpatrywane, panie pośle, przez urzędników państwowych…</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#WiesławSzczepański">Jeżeli chodzi o potrzebne pieniądze, które zostają zgłoszone przez gminy, automatycznie są przekazywane do wojewodów, ponieważ mamy od pana ministra 2 mld zł i będziemy je wypłacać. Jeżeli są takie gminy, bardzo proszę pana posła o nazwę gminy i automatycznie będę interweniował.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-25.9" who="#komentarz">(Poseł Kamil Bortniczuk: Głuchołazy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#Marszałek">O możliwość zabrania głosu poprosiła pani ministra edukacji Barbara Nowacka.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: O edukacji mówiliśmy, panie marszałku?)</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#Marszałek">Będzie na pewno o edukacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#BarbaraNowacka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kolejny raz z zażenowaniem niestety słucham, jak ktoś próbuje zbić kapitał polityczny na powodzi.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#BarbaraNowacka">50 tys. polskich rodzin otrzymało już doraźną pomoc ze strony rządu. 50 tys. rodzin. Rozumiem, że niektórych to boli i chcą używać kłamstw i pomówień. W tej chwili na poziomie samorządów wypłacane są pieniądze i decydowane jest, kto ma tę pomoc dostać. I pieniądze idą.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#BarbaraNowacka">Zabezpieczyliśmy pieniądze na pomoc dla szkół i od wczoraj ruszył nabór dla placówek oświatowych i edukacyjnych, również dla przedszkoli. Rozpatrywane jest to w trybie ciągłym. Musieliśmy do tego, jak państwo doskonale wiecie, zmienić ustawę, doczekać się podpisu prezydenta. Poszło to sprawnie, za co panu prezydentowi bardzo dziękuję. Ale rząd pieniądze wypłaca.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Jak wypłaca, skoro ruszył nabór wczoraj?)</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#BarbaraNowacka">Chciałabym prosić bardzo dzisiaj wzmożoną prawą stronę sceny politycznej, żebyście zobaczyli państwo, że dzieją się ludzkie dramaty i wasze rozgrywanie polityczne jest po prostu niesmaczne.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#BarbaraNowacka">Ludzie tam, na miejscu, wiedzą, że ta pomoc do nich dociera. Jestem zdumiona, że posłowie z regionu udają, że to się nie dzieje. Gminy wysyłają…</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: Posłowie z regionu rozmawiają z ludźmi, szanowna pani.)</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#BarbaraNowacka">Pani marszałek Witek, pani doskonale wie, że w gminach trwa praca. Posłowie i z waszej, i z naszej strony wspierali ludzi, jak mogli. Nasi mają te narzędzia, które pozwalają dotrzeć bezpośrednio. Jeszcze raz powtórzę: 50 tys. rodzin dostało pomoc doraźną.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#komentarz">(Głos z sali: 2,8 tys.)</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#BarbaraNowacka">O 100 tys. zł i 200 tys. zł decyduje się na miejscu. Gminy wysyłają urzędników…</u>
          <u xml:id="u-27.13" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-27.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Dla 50 tys.)</u>
          <u xml:id="u-27.15" who="#BarbaraNowacka">Państwo strasznie krzyczycie, a ludzie dzisiaj patrzą na ten cyrk, który próbujecie urządzić, i nie rozumieją, czemu tak strasznie obecna opozycja próbuje podważyć działania państwa.</u>
          <u xml:id="u-27.16" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pani nie ma wiedzy, a wypowiada się.)</u>
          <u xml:id="u-27.17" who="#BarbaraNowacka">To niczego dobrego wam nie przyniesie.</u>
          <u xml:id="u-27.18" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: My zachęcamy państwo i wasz rząd, żeby zaczęły działać.)</u>
          <u xml:id="u-27.19" who="#BarbaraNowacka">W tej chwili pan minister pełnomocnik Kierwiński odwiedza gminy i samorządy i z nimi współpracuje. Rozwiązuje problemy, które…</u>
          <u xml:id="u-27.20" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-27.21" who="#BarbaraNowacka">…często wygenerowało wasze dziurawe prawo. Jeszcze raz powtórzę: polski rząd ma pieniądze dla powodzian i pomoże każdej rodzinie, która tej pomocy potrzebuje — w trybie najszybszym, jak to jest możliwe, często natychmiastowym i doraźnym.</u>
          <u xml:id="u-27.22" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Witek: To niech pani zapyta te rodziny, czy mają tę pomoc.)</u>
          <u xml:id="u-27.23" who="#BarbaraNowacka">Odnośnie do edukacji, to w przypadku 6 tys. osób wnioski już zostały rozpatrzone i są pieniądze na pomoc w wysokości 1 tys. zł dla uczniów, którzy tej pomocy potrzebują, dodatkowych świadczeń dla uczniów. Lekceważenie, jakie widzę ze strony polityków PiS, jest o tyle smutne, że państwo sami nie wiecie, jakie tworzyliście przepisy. Jeszcze raz powtórzę: więcej pokory, więcej szacunku dla ludzi, samorządowców, którzy dzisiaj pracują. Pieniądze dla powodzian są i będą.</u>
          <u xml:id="u-27.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Do roboty!)</u>
          <u xml:id="u-27.26" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Do roboty PiS!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#komentarz">(Poseł Kamil Bortniczuk: Mogę sprostowanie?)</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#Marszałek">Został pan źle zrozumiany?</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#komentarz">(Poseł Kamil Bortniczuk: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#Marszałek">W której części swojej wypowiedzi, jeśli mogę zapytać.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#Marszałek">Całość pana wypowiedzi została źle zrozumiana?</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#komentarz">(Poseł Kamil Bortniczuk: Panie marszałku, tak.)</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#Marszałek">Panie pośle, jeżeli pan mnie oszukuje, to konsekwencje tego będą straszne.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#Marszałek">Będą po prostu przerażające.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Gdyby nie to, że rozmawiamy o tragedii, jaką jest powódź, miałbym wrażenie, że jesteśmy nie w Sejmie, tylko w miejscu, które służy rozrywce, a mam wrażenie, że ono rozrywce, zwłaszcza w tym momencie, służyć nie powinno. Staram się zawsze w sprawiedliwy sposób doprowadzać do tego, żeby możliwość wypowiedzenia się miała i opozycja, i ci, którzy rządzą, którzy — jak wiadomo — mają więcej okazji, żeby się wypowiedzieć.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#Marszałek">Dlatego, panie pośle, ma pan dokładnie 30 sekund, żeby przekonać mnie i salę, że został pan źle zrozumiany.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#KamilBortniczuk">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#KamilBortniczuk">Zostałem tutaj posądzony o robienie polityki na tej ogromnej tragedii, jaką jest powódź, a myślę, że jestem jedną z ostatnich osób na tej sali, które można o to posądzać.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#KamilBortniczuk">Jestem osobiście dotknięty tą powodzią. Członkowie mojej rodziny, moi przyjaciele, moi pracownicy są dotknięci tą powodzią i to właśnie od nich mam informacje, które podaję.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#KamilBortniczuk">Pani minister, pani kłamie. Środków na 1 tys. zł wsparcia dla uczniów w gminie Głuchołazy nie ma. Przynajmniej wczoraj ich nie było. Nie przyjmowano wniosków, nie wydatkowano środków.</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-29.6" who="#KamilBortniczuk">Pani minister, o tym, że 30 dni wniosek będzie rozpatrywany przez urzędnika w Warszawie, wiem od mieszkańców, u których wczoraj lub przedwczoraj były te komisje. O tym, że nie mogą wydatkować środków do czasu podpisania umowy, wiem od mieszkańców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#KamilBortniczuk">Tu nie ma ani krzty polityki, to są fakty. Wyjaśnijcie to.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#Marszałek">Panie pośle, to nie jest debata. Dostał pan prawo do sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#Marszałek">Na tym wyczerpaliśmy serię tzw. wniosków formalnych.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#Marszałek">Zarządzam 4-minutową przerwę, do godz. 10.40, po której przystąpimy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego, czyli sprawozdania Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności, druki nr 496 i 679.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 37 do godz. 10 min 40)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności (druki nr 496 i 679).</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana posła Adama Krzemińskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#PiotrZgorzelski">Jednocześnie wszystkich państwa posłów bardzo proszę o wyciszenie dyskusji lub przeniesienie jej poza salę sejmową, bowiem rozpoczynamy procedowanie nad bardzo ważnym punktem.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#AdamKrzemiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym przedstawić sprawozdanie Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności, druki nr 496 i 679.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#AdamKrzemiński">Marszałek Sejmu, zgodnie z art. 37 ust. 1 i art. 40 ust. 1 regulaminu, po zasięgnięciu opinii Prezydium, skierował w dniu 27 czerwca powyższy projekt ustawy do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej do pierwszego czytania. Komisja przeprowadziła pierwsze czytanie i rozpatrzyła projekt na posiedzeniu w dniu 26 września tego roku.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#AdamKrzemiński">Celem proponowanych zmian ustawowych jest usprawnienie i zwiększenie efektywności systemu wdrażania rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność. Rozwój lokalny kierowany przez społeczność to instrument, który w ramach perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2023–2027 umożliwia zastosowanie metody Leader, która jest oddolnym partnerskim podejściem do rozwoju obszarów wiejskich, realizowanym przez lokalne grupy wspierania. Polega na opracowaniu przez daną społeczność strategii rozwoju lokalnego.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#AdamKrzemiński">W 2023 r. we wszystkich województwach przeprowadzony został konkurs na wybór lokalnych strategii rozwoju, które będą realizowały lokalne grupy działania w latach 2023–2027. W wyniku konkursu wybrano 297 lokalnych strategii, a zarządy województw zawarły umowy ze wszystkimi lokalnymi grupami działania, których strategie zostały wybrane w konkursie. Według stanu na 5 kwietnia tego roku w dwóch województwach, podlaskim i małopolskim, wystąpiła konieczność rozwiązania umów ramowych w związku z niewypełnieniem zobowiązań przez lokalne grupy działania w zakresie dostarczenia uchwał rad gmin, rad powiatów o członkostwie w tych grupach. Rozwiązanych zostanie co najmniej pięć umów ramowych, jedna w województwie małopolskim, cztery w województwie podlaskim, w konsekwencji czego obszar co najmniej 51 gmin pozbawiony zostanie wsparcia w ramach rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#AdamKrzemiński">Przepisy obowiązującej ustawy co prawda przewidują mechanizmy rozstrzygania konfliktów obszarowych poprzez kryteria wyboru lokalnych strategii rozwoju, a także przewidują rozwiązania na wypadek, gdyby w wyniku rozstrzygnięcia konkursu na wybór strategii, oprócz wybranych strategii, pozostały tzw. białe plamy, a więc gminy, których obszar nie został objęty żadną z wybranych strategii. Nie regulują natomiast procedury postępowania w sytuacji, gdy dochodzi do konieczności rozwiązania niektórych umów ramowych, które zostały zawarte oczywiście między zarządem województwa a lokalną grupą działania. W konsekwencji część gmin kwalifikujących się do objęcia rozwojem lokalnym kierowanym pozostaje bez możliwości skorzystania ze wsparcia w ramach planu strategicznego dla polityki rolnej, a w przypadku województwa podlaskiego i małopolskiego — także ze środków polityki spójności.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#AdamKrzemiński">Proponowane w projekcie ustawy przepisy pozwalają, by objąć tym możliwie największą część obszarów wiejskich w Polsce. Zakłada się, że umożliwią one przyłączanie obszarów do wybranych lokalnych strategii rozwoju, wybór kolejnych lokalnych strategii rozwoju, także w odniesieniu do gmin, których obszar wprawdzie jest objęty strategią wybraną w konkursie, ale umowy ramowe w następstwie tego wyboru zostały rozwiązane. Jednocześnie, mając na uwadze fakt, że część umów ramowych zostanie rozwiązana przed wejściem w życie projektowanej ustawy, w celu zabezpieczenia niezbędnego czasu na przeprowadzenie przez zarządy województw wymaganych procedur w związku z wyborem kolejnych lokalnych strategii rozwoju proponuje się wprowadzenie przepisu przejściowego, zgodnie z którym w takich sytuacjach bieg 30-dniowego terminu na dokonanie wyboru kolejnej strategii liczony będzie od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. W pozostałych przypadkach bieg terminu na dokonanie wyboru liczony będzie od dnia rozwiązania umowy ramowej.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#AdamKrzemiński">Wprowadzenie przedmiotowych przepisów nie będzie miało wpływu na działalność mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców oraz na sektor finansów publicznych, w tym na budżety JST. Jest ono oczywiście zgodne z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-34.7" who="#AdamKrzemiński">Na posiedzeniu Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w dniu 26 września podczas pierwszego czytania projektu z druku nr 496 wniesiono jedną poprawkę, zgłoszoną przez pana posła Mirosława Maliszewskiego, polegającą na tym, że w art. 9 uchyla się pkt 9 w ust. 2, która to poprawka jest konsekwencją proponowanego przez wnioskodawców uchylenia ust. 7 w art. 14, który właśnie odsyłał do ww. punktu. Poprawka została przyjęta przez komisję. Komisja wnosi o uchwalenie przez Wysoki Sejm projektu załączonego w druku nr 679. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi za przedstawienie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Włodzimierz Tomaszewski, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#PiotrZgorzelski">Jeśli pan poseł pozwoli, to wykorzystam moment dojścia do mównicy i powitam w imieniu nas wszystkich grupę mieszkańców Słupcy i powiatu słupeckiego, którzy przybyli do Sejmu na zaproszenie posła Michała Pyrzyka. Witamy państwa bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lokalne grupy działania to rodzaj partnerstwa terytorialnego tworzonego na obszarach wiejskich w ramach unijnego programu Leader, zrzeszającego przedstawicieli trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego. Zadaniem lokalnych grup działania jest opracowanie lokalnej strategii rozwoju, a następnie jej wdrożenie poprzez realizację wynikających z niej przedsięwzięć i projektów opierających się na zasobach ludzkich, kulturowych, naturalnych, historycznych itp. danego obszaru, a także na wiedzy i umiejętnościach przedstawicieli trzech wymienionych sektorów.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">W obowiązującej obecnie treści ustawy z 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności założono, że wdrażanie rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność odbywać się będzie z udziałem gmin bądź powiatów poprzez ich potwierdzone członkostwo w lokalnej grupie działania. Jeżeli takie członkostwo nie zostanie potwierdzone w formie dostarczonej, stosownej uchwały rady gminy czy powiatu, prace takiej grupy będą zniweczone, gdyż umowa ramowa tej grupy zawarta z zarządem województwa, określająca warunki i sposób realizacji strategii rozwoju lokalnego realizowanego przez społeczność, ulega rozwiązaniu. W konsekwencji obszary wielu gmin mogą być pozbawione wsparcia w ramach aktywności lokalnych grup działania z wykorzystaniem programu Leader.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#WłodzimierzTomaszewski">Na gruncie obowiązującej ustawy nie przewidziano sytuacji, w której gminy, powiaty nie wyrażają woli przystąpienia do lokalnych grup działania i współpracy z lokalnymi grupami działania. Stąd też rozpatrywana inicjatywa nowelizacji ustawy, tak aby lokalne społeczności, niezależnie od skutków woli władz lokalnych, miały możliwość uczestnictwa w realizacji oddolnego podejścia, jakim jest Leader. Proponowane w projekcie ustawy przepisy pozwalają, aby realizacją podejścia Leader objąć możliwie największą część obszarów wiejskich w Polsce, w przypadku środków polityki spójności — także całego kraju. Zakłada się, że projektowane zmiany umożliwią przyłączanie obszarów do wybranych lokalnych strategii i wybór kolejnych lokalnych strategii, także w odniesieniu do gmin, których obszar wprawdzie jest objęty lokalną strategią wybraną w konkursie na wybór tej lokalnej strategii, ale umowy ramowe zawarte w następstwie tego wyboru pomiędzy zarządem województwa a lokalną grupą działania zostały rozwiązane.</u>
          <u xml:id="u-36.3" who="#WłodzimierzTomaszewski">Stworzenia takich możliwości należy dokonać, ale warte odpowiedzi jest pytanie, dlaczego odpowiednie gminy czy powiaty nie wyrażały woli przystąpienia do lokalnych grup działania.</u>
          <u xml:id="u-36.4" who="#WłodzimierzTomaszewski">Jak tutaj wspomniano, zwłaszcza w dwóch województwach takie umowy zostały rozwiązane. I podczas pierwszego czytania rozpatrywanego projektu ustawy w dniu 26 września w ramach komisji samorządu terytorialnego referujący nie wskazali przyczyn braku aktywności jednostek samorządu terytorialnego, choć takie pytanie zadałem. Regulację tę poparł przedstawiciel strony samorządowej, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-36.5" who="#WłodzimierzTomaszewski">Uspołecznienie zarządzania jest ważnym czynnikiem efektywnościowym. Na gruncie samorządowym podejmowane były inicjatywy zwiększające możliwości udziału obywateli w procesie funkcjonowania i kontroli niektórych organów publicznych, czego wyrazem jest ustawa z 11 stycznia 2018 r.</u>
          <u xml:id="u-36.6" who="#WłodzimierzTomaszewski">Ostatnio zgłoszony został do projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego zapis o zwiększeniu możliwości działania, decydowania o wydatkowaniu środków inwestycyjnych i remontowych, przez jednostki pomocnicze gmin, jak rady osiedli, sołectwa. Są to zmiany oczekiwane, choć w tym przypadku odrzucone przez obecną większość parlamentarną.</u>
          <u xml:id="u-36.7" who="#WłodzimierzTomaszewski">Pytanie, dlaczego część samorządów nie podjęła trudu partnerstwa w wydatkowaniu środków unijnych z udziałem lokalnej społeczności na obszarach wiejskich, jest istotne. Mam nadzieję, że zostanie to także podjęte podczas tej debaty. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#PiotrZgorzelski">Poproszę panią poseł Małgorzatę Pępek o przedstawienie stanowiska Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko dotyczące druku sejmowego nr 496, czyli poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#MałgorzataPępek">Nowelizacja ta dąży do umożliwienia objęcia strategiami rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność jak największej części obszarów wiejskich w Polsce poprzez uregulowanie trybu postępowania w przypadku rozwiązania umów o warunkach i sposobie realizacji lokalnych strategii rozwoju, które zawarte zostają przez zarządy województw z lokalnymi grupami działania, a także do uregulowania trybu postępowania z obszarami nieobjętymi tymi strategiami.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#MałgorzataPępek">Zmiany są konieczne z uwagi na fakt, iż obecnie obowiązująca ustawa z 15 lutego 2015 r. niestety nie reguluje sytuacji, jaka powstaje po rozwiązaniu umów ramowych między zarządami województw a lokalnymi grupami działania. Postanowienia w tym zakresie zamieszczane są jedynie w samych umowach, a ich rozwiązanie powoduje powstanie tzw. białych plam, czyli obszarów, które nie są objęte lokalnymi strategiami rozwoju. W konsekwencji tego stanu rzeczy mieszkańcy gmin znajdujących się na tych obszarach są pozbawieni możliwości uczestnictwa we wdrażaniu instrumentu rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność. Taka sytuacja występuje w trzech polskich województwach: małopolskim, podlaskim oraz lubelskim.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#MałgorzataPępek">Proponowane przepisy rozwiązują ww. problemy. Samo usprawnienie i zwiększenie efektywności całego systemu wdrażania rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność jest szczególnie istotne z uwagi na fakt, że zmiany zawarte w projekcie umożliwią absolutnie wszystkim mieszkańcom obszarów wiejskich w Polsce ubieganie się o wsparcie w ramach tzw. interwencji Leader, co ważne, środki na wprowadzenie zmian są przewidziane w budżecie Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023–2027, więc nie będą one miały wpływu zarówno na sektor finansów publicznych, jak i budżety jednostek samorządu terytorialnego. W trakcie posiedzenia Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej projekt oczywiście został przyjęty. Pozytywnie o proponowanych zmianach wyraził się również rząd w przedstawionym stanowisku, mając na względzie pozytywne skutki dla społeczności lokalnych, które niosą za sobą te przepisy.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#MałgorzataPępek">Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska popiera przedstawiony projekt nowelizacji ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności. Jednocześnie widząc potrzebę ujednolicenia zasad procedury odwoławczej w ramach instrumentu „Rozwój lokalny kierowany przez społeczność”, w przypadku negatywnej weryfikacji przez zarząd województwa kwalifikowalności projektu ze środków programu składamy poprawkę, która umożliwi wnioskodawcom wniesienie odpowiedniej skargi do sądu administracyjnego. Dziękuję za uwagę. Przekazuję panu marszałkowi tę poprawkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł, za wystąpienie oraz poprawkę.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy pana posła Kamila Wnuka, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#KamilWnuk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! Nie chcę się powtarzać tak naprawdę po pośle sprawozdawcy i przedmówcach na temat tego, czego dotyczy problem, dlatego wypowiem się tylko w kwestii naszego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#KamilWnuk">Projekt dotyczy tak naprawdę usunięcia luki prawnej, która była w poprzedniej ustawie, jeszcze za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Stąd też ta poprawka jest potrzebna i jest niezbędna. Chodzi tak naprawdę o usunięcie luki prawnej w sytuacji, gdy rozwiązana zostaje umowa z lokalną grupą działania. Polska 2050 wspiera aktywność społeczną obszarów wiejskich, dlatego nasza rekomendacja w tej kwestii jest pozytywna. To są poprawki o charakterze tak naprawdę porządkującym ustawę. Dlatego jeszcze raz powtarzam: nasza rekomendacja jest pozytywna i zachęcam wszystkich posłów, żebyśmy naprawili tę sytuację po to, żeby lokalna społeczność mogła wszędzie funkcjonować i żeby wsparcie Unii Europejskiej wszędzie było takie same na terenie całej Polski. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Maliszewski przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MirosławMaliszewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lokalne grupy działania to miejsca, instytucje, organizacje, które realizują dwa zasadnicze cele. Po pierwsze, aktywizują społeczność lokalną do tego, aby wspólnie podejmować decyzje co do swojej przyszłości w zakresie, który obejmuje lokalne strategie rozwoju, a więc także małe inwestycje, a więc także tzw. miękkie działania, polegające na edukacji, doszkalaniu, kształceniu mieszkańców danego terenu. Ale to też miejsca do tego, aby wypracowywać i dopracowywać elementy współpracy między środowiskami, które mogą tworzyć lokalne grupy działania, więc przedsiębiorców, samorządowców, organizacje pozarządowe działające na danym terenie czy też osoby prywatne. Te dwa zasadnicze elementy są na tyle istotne, że Unia Europejska zdecydowała się to wspierać w postaci planu strategicznego i zapisów programów Leader odnoszących się do obszarów wiejskich i małomiasteczkowych, które również są obejmowane lokalnymi strategiami rozwoju. To w poprzednim rozdaniu w ramach programu rozwoju obszarów wiejskich i w nowym rozdaniu cieszyło się i myślę, że również będzie cieszyło się dużą popularnością. Stąd ogromne zainteresowanie samorządu.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MirosławMaliszewski">Wydaje się jednak, że w poprzedniej wersji ustawy czy w tej nadal obowiązującej nie przewidziano sytuacji, że niektóre gminy, niektóre powiaty nie będą zainteresowane współpracą w ramach lokalnej grupy działania podczas realizowania strategii rozwoju — z jakiegoś powodu. Nie podjęły w związku z tym stosownej uchwały o przynależności do lokalnej grupy działania, która została wyłoniona w konkursie organizowanym przez zarządy województw. W takiej sytuacji dotychczasowe przepisy przewidują rozwiązanie umowy ramowej i nieobjęcie całego terenu objętego lokalną strategią rozwoju działaniami w ramach tego programu, co wykluczyłoby mieszkańców tych terenów, jeżeli chodzi o wiele możliwości i współpracy, i inwestycji, i wszystkie cele, które przewiduje ten program. Jaka jest przyczyna tego, trudno powiedzieć, dlatego że to nie były raczej uchwały gmin mówiące o tym, że nie przystępujemy do lokalnej grupy działania, tylko raczej brak uchwał mówiących o przystąpieniu. Więc trudno dzisiaj poznać prawdziwą przyczynę niechęci niektórych gmin do uczestnictwa w tych przedsięwzięciach. Można się tylko domyślać, że jakieś powody o tym zdecydowały: być może polityczne, być może lokalne konflikty, być może niechęć jednych do drugich. Dlatego aby mieszkańców, którzy niekoniecznie w ten konflikt chcą się włączyć, nie pozbawić możliwości wsparcia, jako klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi złożyliśmy projekt ustawy, która naprawia taką sytuację i która po wejściu w życie nie będzie powodowała rozwiązywania umów ramowych. Kiedy będzie konieczność, będzie możliwość objęcia gmin, które nie podjęły stosownych uchwał o przynależności, lokalną strategią rozwoju, która została wyłoniona w drodze konkursu, zaś w tym zakresie została podpisana umowa. Pozwala to także przeprowadzić nowe konkursy. Wydaje się, że to jest bardzo słuszne, bardzo logiczne i bardzo się cieszę, że wszystkie kluby i koła, które do tej pory się wypowiadały, chcą ten projekt poprzeć, usprawniając go jednocześnie składanymi poprawkami. Bardzo za to dziękuję jako przedstawiciel wnioskodawców i mam nadzieję, że te przepisy szybko wejdą w życie i mieszkańców kilkudziesięciu gmin w Polsce, które, wygląda na to, na dzień dzisiejszy będą wyłączone, włączymy z powrotem do tego, aby na ich terenie mogła być realizowana lokalna strategia rozwoju. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Kowal przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PiotrKowal">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję za możliwość zabrania głosu w imieniu klubu parlamentarnego Lewica w sprawie zmiany ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#PiotrKowal">Przedstawiony projekt ustawy ma na celu poprawę funkcjonowania i zwiększenie efektywności systemu wdrażania rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność. RLKS, korzystając z metody Leader, daje możliwość aktywnego udziału społeczności lokalnych w planowaniu i realizacji strategii rozwoju, co jest kluczowe w kontekście zrównoważonego rozwoju naszych regionów i wsparcia rozwoju obszarów wiejskich w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#PiotrKowal">My jako klub parlamentarny Lewica wspieramy każdą dobrą inicjatywę, która oddaje większą decyzyjność i większy wpływ w ręce obywateli, zwłaszcza na poziomie lokalnym, gdzie bezpośrednie zaangażowanie społeczności przynosi najlepsze rezultaty. Uważamy, że zmiany zaproponowane w projekcie ustawy zmierzają w dobrym kierunku, eliminując luki prawne i proceduralne, które do tej pory utrudniały wdrażanie RLKS. Zbyt często projekty na poziomie lokalnym były blokowane przez biurokratyczne przeszkody, o których dzisiaj rozmawiamy, lub brak odpowiednich narzędzi do efektywnego zarządzania procesami decyzyjnymi.</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PiotrKowal">Projekt zmiany ustawy wprowadza istotne ułatwienia, które mają na celu umożliwienie większej liczbie gmin i powiatów uczestnictwo w podejściu Leader. Dotychczas z powodu braków dokumentacji czy niepodjęcia odpowiednich uchwał przez rady gmin lub rady powiatów lokalne grupy działania mogły tracić możliwość realizacji wybranych strategii rozwoju lokalnego. Nowe, lepsze przepisy mają na celu rozwiązanie tych problemów poprzez wprowadzenie mechanizmu wyboru uzupełniającego lokalne strategie rozwoju, co pozwoli na uniknięcie tzw. białych plam, czyli obszarów wykluczonych z procesu wsparcia RLKS. Uważamy, że to krok w stronę bardziej sprawiedliwego i inkluzywnego podejścia do rozwoju lokalnego, który angażuje wszystkie społeczności, niezależnie od wielkości czy zasobów.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! Klub parlamentarny Lewica dostrzega w tym projekcie, tak jak wspomniałem, dużo pozytywnych aspektów, które mogą przyczynić się do jeszcze lepiej skonstruowanego, zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w Polsce. Jednocześnie zwracam uwagę na konieczność bieżącego monitorowania wdrażanych nowych przepisów, aby uniknąć potencjalnych opóźnień czy wykluczeń. Musimy zadbać o to, aby proponowane zmiany były w pełni skuteczne i realizowane zgodnie z duchem ustawy, aby nikt nie został wykluczony — bo przecież o walkę z tym wykluczeniem nam chodzi — z procesu wsparcia rozwojowego. Szczególnie ważne jest utrzymanie i wzmocnienie współpracy między samorządami a lokalnymi grupami działania, ponieważ bez tego cała idea RLKS traci na wartości. Współpraca, transparentność oraz efektywność wdrażania projektów na poziomie lokalnym są kluczowe dla sukcesu całej strategii RLKS i zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PiotrKowal">Klub parlamentarny Lewicy, tak jak powiedziałem na wstępie, poprze zaproponowaną zmianę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bartłomiej Pejo przedstawi stanowisko klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Współcześnie inwestycje samorządowe są dla wielu mieszkańców Polski tymi najważniejszymi, tymi najbardziej widocznymi. To inwestycje realizowane dosyć często. Ich skutki są właśnie najlepiej widoczne i zauważane przez mieszkańców tych miejscowości. Niestety problemem inwestycji samorządowych jest ich centralizacja i upolitycznienie. Bardzo wiele inwestycji samorządowych działa na podstawie regulacji krajowych, a nawet regulacji jeszcze wyższego rzędu, tj. regulacji unijnych. To olbrzymie pole do rozrostu biurokracji, co tworzy również zagrożenie upolitycznienia mechanizmu przyznawania środków.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#BartłomiejPejo">Także w tym konkretnym przypadku nadawane przez nowelizację nowe kompetencje ministra rolnictwa mogą prowadzić do faworyzowania pewnych gmin. Teraz minister nie tylko będzie decydować o tym, jak lokalne grupy działania mają wydatkować pieniądze, ale też będzie mógł kierować wytyczne do zarządów województw, które decydują o tym, kto te środki otrzyma. Jest to zatem bardzo jasny mechanizm faworyzowania po kluczu politycznym. A to państwo mówili, że samorząd powinien pozostać samorządem.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#BartłomiejPejo">W państwie, które jest nadmiernie uregulowane, bardzo często zdarza się, że powstają luki prawne. Te luki są potem wykorzystywane, wręcz paraliżują pracę. Rząd musi wtedy bohatersko zwalczać te absurdy. Z taką sytuacją mamy do czynienia właśnie teraz, kiedy to Sejm musi zajmować się projektem ustawy, którego celem jest rozwiązanie problemu nieco ponad 20 lokalnych strategii rozwoju. Te strategie nie mogły ruszyć, bo przepisy nie przewidziały tak prostej do przewidzenia sytuacji, tzn. rozwiązania umowy ramowej między zarządem województwa a lokalną grupą działania. Kompletny brak elastyczności w tym zakresie, który wyznacza prawo, sprawia dziś, że dla 24 przypadków musimy procedować nowelizację ustawy.</u>
          <u xml:id="u-46.3" who="#BartłomiejPejo">Przepisy będą miały zastosowanie wyłącznie w kilku województwach, jak wiemy, gdzie w związku z obecnym kształtem ustawy powstały tzw. białe plamy. Ideą planu, którego częścią są środki dla gmin będące przedmiotem tej ustawy, jest oddanie kompetencji w ręce lokalnej społeczności, która przecież najlepiej wie, jakie są potrzeby małej ojczyzny. I ta idea, która miała wyrażać potrzebę decentralizacji i zastosowania zasady pomocniczości, spotyka się teraz z brutalną rzeczywistością. Rzeczywistość jest taka, że tej zasady pomocniczości po prostu nie ma, że krajowe i unijne przepisy są bardzo sztywne i szczegółowe, a gdy pojawia się problem, musi interweniować Sejm. Niestety tracimy czas, który powinniśmy przeznaczyć na potrzeby wyższego rzędu. Można było tego po prostu uniknąć.</u>
          <u xml:id="u-46.4" who="#BartłomiejPejo">Skoro tak już się zdarzyło, to oczywiście tak, zgoda, wykorzystajmy środki najefektywniej, jak możemy, nie zostawiajmy tych białych plam. Ale przemyślmy model funkcjonowania tak, by legislacja nie była przepychana przysłowiowym kolanem. Głos opozycji i rzetelna debata parlamentarna pozwolą na doskonalenie ustawy i wprowadzenie poprawek, a wtedy może nie będzie konieczne łatanie kolejnych dziur i luk prawnych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli ktoś z państwa jeszcze pragnie się dopisać na liście, to zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#PiotrZgorzelski">Jest 13 osób.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#PiotrZgorzelski">Czas na pytanie — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#PiotrZgorzelski">Pierwszy pan poseł Krzysztof Mulawa. Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#BożenaLisowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lokalne grupy działania reprezentują trzy sektory: publiczny, społeczny i biznesowy. Bardzo ważne jest, aby to narzędzie, jakim jest rozwój lokalny kierowany przez społeczności, był wdrażany w sposób sprawiedliwy. Równowaga stron, a zwłaszcza sektora publicznego, w organach decyzyjnych musi być zachowana. To bardzo dobre narzędzie, które włącza lokalne społeczności do współdecydowania nie tylko o strategii rozwoju. Dzięki temu, że lokalna społeczność stanowi bardzo ważny element tego narzędzia, mogą w lokalnych środowiskach być doprecyzowane deficyty, ale także obszary problemowe, które dzięki współpracy właśnie tych trzech sektorów będą mogły być zniwelowane. Moje pytanie: W jaki sposób będzie kontrolowana właśnie ta równowaga stron, tak aby sektor publiczny nie pozorował działania lokalnej społeczności i aby rzeczywiście to narzędzie dawało lokalnej społeczności prawo do decydowania?</u>
          <u xml:id="u-48.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Gromadzka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Zmiana ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności jest bardzo dobrym krokiem ze względu na to, że dojdzie przede wszystkim do usprawnienia procedur, jeżeli umowa ramowa zostanie zerwana przez zarząd województwa w związku z nierealizacją tej umowy w sposób, jaki był w niej przewidziany. To powodowało wykluczanie powiatów i gmin z możliwości korzystania z pomocy, która jest bardzo potrzebna lokalnym społecznościom, jest bardzo potrzebna samorządom, ale również jest bardzo potrzebna przedsiębiorcom. Przedsiębiorcy już w tej chwili pytają o możliwości skorzystania z dofinansowania. To lokalne strategie mówią o tym, jakie są potrzeby, jakie są deficyty w poszczególnych powiatach, w poszczególnych samorządach. Jest to bardzo dobre narzędzie, jeżeli chodzi o możliwości rozdysponowywania środków finansowych, ale jeżeli w grę wchodzi polityka, to już to decydowanie jest znacznie gorsze. Dlatego też mam pytanie, skoro mówimy tutaj o województwie lubelskim: Ile takich umów w województwie lubelskim zostało zerwanych przez zarząd województwa lubelskiego i czy dochodziło do nieprawidłowości przy zawieraniu umów z zarządem województwa przez lokalne grupy działania? Uważam, że ta zmiana jest bardzo dobra i niezwykle potrzebna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, panie pośle, jeśli pan pozwoli, to wspólnie powitajmy grupę młodzieży i nauczycieli z Zespołu Szkół nr 1 w Kłobucku, którzy to przybyli do nas — witamy was bardzo serdecznie — na zaproszenie pana posła, ministra Henryka Kiepury, który skromnie tam stoi i którego też bardzo serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#PiotrZgorzelski">Teraz już, panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WładysławDajczak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wydaje się, że ta zmiana jest jak najbardziej potrzebna i oczekiwana. W 2023 r. wszystkie zarządy województw przeprowadziły konkursy na lokalne strategie rozwoju. W całej Polsce wybrano 297 takich strategii i podpisano ze wszystkimi zarządami województw, z lokalnymi grupami działania umowy, w których zostały określone warunki, zasady realizacji tych umów. Ten problem, który się pokazał — po podpisaniu tej umowy ramowej poszczególne samorządy powinny dostarczyć odpowiednie dokumenty, czyli uchwały o przystąpieniu, a okazało się, że z niewiadomych przyczyn nie wszystkie to zrobiły — to też jest ciekawy temat. Dlaczego niektóre samorządy powiatowe, gminne nie podejmowały takich uchwał? Poseł sprawozdawca mówił tutaj o dwóch województwach.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#WładysławDajczak">Mam pytanie, chciałbym doszczegółowienia: Ile takich województw było w Polsce i ile gmin zostało wykluczonych przez to, że nie przesłano takich uchwał, w wyniku czego te umowy nie mogły być realizowane? Aktualna sytuacja pozwoli na to, że one będą mogły być przywracane i dalej realizowane, tak że myślę, że to dobre rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-52.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Gróbarczyk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przy tej okazji trzeba wspomnieć o społeczności rybackiej i przede wszystkim zaznaczyć jej rolę w społecznościach lokalnych. W głównej mierze odbywa się i ma to znaczenie w województwach nadmorskich — ten udział w lokalnych grupach działania był niezwykle ważny i konieczny, ale zawsze zapominano o tym, jaką rolę i jakie znaczenie ma ta społeczność. Przy tej okazji należy pochylić się nad infrastrukturą, przede wszystkim nad wsparciem rybactwa i rybołówstwa, tej społeczności, która niejednokrotnie pracuje w bardzo ciężkich warunkach. Trzeba tutaj wskazać gminę Rewal, gdzie od lat jest blokowana modernizacja osad rybackich. Wygląda to przerażająco, jeśli chodzi o infrastrukturę, tylko i wyłącznie z powodu próby przejęcia tych gruntów od rybaków, tak aby zbudować tam hotele. Ci rybacy zasługują na to, aby mieli odpowiednie finansowanie, odpowiednie miejsce i wsparcie w społeczności lokalnej, i przede wszystkim, by swoją pracą wnosili to, co jest niezwykle istotne do rozwoju gmin. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Żaneta Cwalina-Śliwowska, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Samorządność oraz możliwość lokalnych społeczności do decydowania o kierunkach rozwoju swoich gmin stanowiły jedno z kluczowych założeń III Rzeczypospolitej. Po dekadach centralnie planowanej polityki, która niejednokrotnie ignorowała niektóre obszary lub też nadmiernie je wykorzystywała, budujący porządek prawny odrodzonej Polski zdecydowali, że to właśnie lokalne społeczności powinny partycypować w możliwie jak największym stopniu w decyzjach dotyczących ich miejsc zamieszkania. Aby rozwój lokalny przebiegał efektywnie, należy umożliwić implementację nowoczesnych rozwiązań, dlatego też zdecydowanie wspieram kroki ustawodawcze w kierunku usprawnienia narzędzi wdrażania lokalnych strategii rozwoju w gminach na terenie naszego kraju. Procedowany projekt o zmianie ustawy o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnych społeczności ma na celu usprawnienie i zwiększenie efektywności tych działań.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Warto w tym miejscu zaznaczyć, że rozwój lokalny kierowany przez społeczność jest inicjatywą implementowaną również w innych krajach wspólnoty i umożliwia zastosowanie metody Leader usprawniającej oddolne tworzenie lokalnych strategii rozwoju. O społeczności lokalnej powinno decydować się lokalnie i żadna z tych lokalnych społeczności nie powinna być wyłączona z możliwości decydowania i realizowania lokalnych strategii. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się składa, że w ramach mojego doświadczenia samorządowego miałem również przyjemność pracować w lokalnej grupie działania w Stowarzyszeniu Dolina Karpia grupującym siedem gmin, teraz już dziesięć. Realizowaliśmy również jedyną w Małopolsce strategię rybacką, tak że tutaj rybactwo śródlądowe również jest bardzo istotnym elementem naszej działalności.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MariuszKrystian">Mam pytanie, panie ministrze, w kontekście tych zmian: Czy nie warto rozważyć dalszych zmian, które miałyby na celu przede wszystkim uproszczenie procesu aplikowania i rozliczania środków pozyskiwanych za pomocą lokalnych grup działania, za pośrednictwem czy przy pomocy tych zapisów, lokalnych strategii rozwoju, zwłaszcza w odniesieniu do stowarzyszeń i organizacji społecznych? O ile samorządy, instytucje mają w swoich zasobach kadry, które są przygotowane do tego, żeby aplikować i rozliczać te środki, o tyle stowarzyszenia i organizacje społeczne najczęściej takich zasobów kadrowych nie mają, często posiłkują się kadrami samorządowym. Dzięki pracy urzędów gmin i pracowników urzędów gmin mogą takie wnioski pisać, ale niestety nie wszystkie gminy świadczą takie usługi, taką pomoc dla stowarzyszeń i organizacji społecznych. Czy nie warto pomóc stowarzyszeniom, organizacjom społecznym, aby uprościć proces pozyskiwania i rozliczania środków finansowych w przypadku stowarzyszeń i organizacji społecznych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Grabczuk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#KrzysztofGrabczuk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Strategie rozwoju poszczególnych gmin, poszczególnych społeczności oczywiście powinny odgrywać coraz ważniejszą rolę. Jeśli chcemy, by zbiorowe potrzeby, ale nie tylko te zbiorowe, były w pełni zaspakajane czy zaspakajane w lepszym stopniu, to oczywiście powinniśmy przede wszystkim słuchać miejscowej społeczności, społeczności lokalnej. Do tego celu należy wykorzystać wszystkie organizacje, zarówno pozarządowe, jak i przedsiębiorców, wszystkich tych, którzy chcą uczestniczyć w takim zbiorowym planie, jeśli chodzi o przyszłość swoich miejscowości. Oczywiście lokalne grupy działania mogą odegrać ważną rolę. Panie ministrze, zachęcam do tego, żeby, po pierwsze, angażować, po drugie, zachęcać, by ludzie chcieli w tym procesie uczestniczyć, a po trzecie, monitorować i wyciągać wnioski. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Szałabawka, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#PiotrZgorzelski">Ale jest pan poseł Rafał Weber, którego zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#RafałWeber">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Lokalne grupy działania dobrze wpisały się w pejzaż terenów wiejskich, dobrze realizują swoje zadania, szczególnie promujące takie społeczne podejście do aktywności. Miałem ostatnio wielką przyjemność być na pikniku edukacyjnym organizowanym przez lokalną grupę działania „Partnerstwo dla Ziemi Niżańskiej”. Na pikniku byli uczniowie z klas podstawowych, także z przedszkoli. Samo wydarzenie zorganizowane było w bardzo ciekawy, innowacyjny sposób. Mimo złej pogody zostało zorganizowane w sposób profesjonalny. Środki na ten cel przeznaczył marszałek województwa podkarpackiego Władysław Ortyl. Wiadomo, że w przypadku lokalnych grup działania to właśnie środki finansowe na realizację różnego rodzaju zadań są niezbędne do tego, aby te grupy mogły się rozwijać i mogły oddziaływać na lokalną społeczność.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#RafałWeber">Moje pytanie, panie ministrze: Czy za tą ustawą pójdą dodatkowe środki finansowe, które będą przeznaczone czy to przez któreś z ministerstw obecnego rządu, czy to przez którąś z agend, która wpływa na rozwój lokalny, na rozwój małych społeczności? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lokalne grupy działania odgrywają bardzo ważną rolę w rozwoju społeczności lokalnych, tworzą strategie, które opracowywane są na podstawie rozwoju gospodarczego, społecznego czy też kulturowego. Dlatego powinniśmy robić wszystko, żeby ułatwić im działania, po to, żeby rzeczywiście te nasze małe ojczyzny szybko się zmieniały przy uwzględnieniu właściwych potrzeb. W trakcie wypowiedzi posła sprawozdawcy dowiedzieliśmy się, że kilka województw rozwiązało umowy ramowe, m.in. w województwie małopolskim została rozwiązana taka umowa ramowa z lokalną grupą działania. W związku z tym mam pytanie i bardzo proszę o informację: Na jakiej podstawie, z jaką lokalną grupą działania i dlaczego została rozwiązana ta umowa? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Lokalne grupy działania są bardzo ważnym miejscem dialogu obywatelskiego o rozwoju, o tym najbliższym rozwoju społeczności lokalnej. Tam właśnie przedstawiciele władzy publicznej, organizacji pozarządowych, ale także przedsiębiorcy wspólnie tworzą lokalną strategię rozwoju. Dzięki środkom europejskim na program Leader zrealizowano już bardzo wiele inicjatyw bardzo blisko ludzi i takie są też realizowane w obecnej perspektywie. Z uzasadnienia ustawy wynika, że zarządy województw podpisały 297 umów dotyczących wyboru lokalnych strategii działania. Chciałem zapytać: Jaka kwota w obecnej perspektywie finansowej jest adresowana do lokalnych grup działania? Po drugie, w kontekście zakończonej poprzedniej perspektywy chciałem zapytać: Ile rozwiązano umów i z jakich przyczyn, jeśli chodzi o brak realizacji przez niektóre lokalne grupy działania? W tej sprawie proszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dlaczego środki dla gmin mają podlegać tym regulacjom i wytycznym zarządzonym przez ministra? Sami przecież krytykowaliście poprzedni rząd za to, że faworyzował lokalne gminy tam, gdzie rządzili ludzie związani z PiS. Tymi zmianami centralizujecie właśnie przekazywanie tych środków i wprowadzacie uznaniowość. Wchodzicie w buty PiS, upolityczniacie temat środków finansowania dla gmin. Mam też pytanie o to, czy to nie jest przypadkiem reakcja na zapowiedź szantażu Komisji Europejskiej, że przekazywane środki unijne będą powiązane z wytycznymi dotyczącymi np. wprowadzania polityki równości płci. Czy takowe zapisy znajdą się w wytycznych ministra? Chciałem poprosić też o odpowiedź na to na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#PiotrZgorzelski">Będziemy mieli okazję wysłuchać odpowiedzi. Sekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi pan minister Stefan Krajewski jest do dyspozycji państwa posłów.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#StefanKrajewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Lokalne grupy działania realizują lokalne strategie rozwoju, przygotowują tzw. LSR-y i w nich opisują, co chcą zrobić, na jakich zasadach. Jest to oczywiście wszystko konsultowane z lokalnymi społecznościami, samorządem. Wspólnie udało się już przez lata wiele ciekawych inicjatyw zrealizować w skali kraju. To są wyjazdy studyjne dla osób, które chcą, potencjalnie mogą rozpocząć działalność chociażby pozarolniczą, zająć się przetwórstwem. Z tego zostały sfinansowane różne inwestycje, place zabaw, altany w różnych miejscowościach zostały pobudowane dzięki tym środkom. Wszystko to musiało być przygotowywane w konsensusie i zgodzie. Jest to niezwykle ważne.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#StefanKrajewski">Oczywiście pojawiają się tam też środki na rozpoczęcie działalności pozarolniczej: na wyposażenie, podstawowe przygotowanie przyszłych przedsiębiorców, bo na tym nam zależy. Ci, którzy chcą odejść od rolnictwa, otrzymują środki na rozpoczęcie działalności. I to jest, jak myślę, bardzo pozytywne i potrzebne działanie. Tak działo się od lat.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#StefanKrajewski">W pewnym momencie poprzednio rządzący zdecydowali, że nie mają zbyt dużego wpływu na lokalne grupy działania i trzeba było przeprowadzić zmiany, które powoływały nowe lokalne grupy działania. Miały być one zbudowane już nie tak jak budynek, czyli od fundamentu do dachu, tylko od dachu do fundamentu. Decyzja miała być podejmowana w Warszawie, w mieście wojewódzkim, w zarządzie województwa i wtedy byłoby wiadomo, jak tę grupę zbudować i jak ona będzie działać. Dlatego też ze względu na te skargi, które spływały głównie z czterech czy pięciu województw — ale tam pojawiały się niezwykle ważne rzeczy, dotyczące tego, że jednak nie ma zachowanego charakteru działania oddolnego — przygotowano zmianę, w której te wszystkie rzeczy chcemy naprawić i zmienić.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#StefanKrajewski">Oczywiście w związku z tym pojawiło się kilka pytań, za które serdecznie dziękuję, przy czym muszę sprostować kilka rzeczy. Nie doszło w żaden sposób do centralizacji, bo to minister rolnictwa zgodnie z przepisami daje wytyczne, na podstawie jakich zarządy województw podpisują umowy ramowe, na jakich zasadach działają lokalne grupy działania, współpracują z zarządami województw, ale to samorządy województw dalej podpisują umowy. Samorząd wojewódzki, województwa pilnuje, by nie zaistniała przewaga jakiejkolwiek grupy interesu: czy to ze strony publicznej, czy ze strony samorządowej. Umowy zostały rozwiązane m.in. w województwie lubelskim. Co do zasadności rozwiązania tych umów oczywiście zdecyduje wojewódzki sąd administracyjny, bo takie postępowania trwają.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#StefanKrajewski">Kwestia tego, że nie zostały podjęte uchwały, to pytanie nie do ministra rolnictwa, tylko do konkretnych samorządów, do konkretnych gmin. Myślę, że tam w oparciu o obiektywne przesłanki samorząd zdecydował o tym, że taka uchwała nie została podjęta ani przez gminę, ani przez powiat. Jeżeli chodzi o liczbę tych grup, to w trzech województwach zostało rozwiązanych ok. 50 umów. Oczywiście to wszystko przygotujemy na piśmie, taka była przedstawiona prośba.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#StefanKrajewski">Pan poseł mówił o LGR-ach. Nowelizacja ustawy za poprzedników wyjęła LGR-y z tej ustawy, ona tutaj dotyka dzisiaj innych przepisów prawa. Zmiany, które wprowadzamy, oczywiście powinny upraszczać te wnioski i ich dostępność. Pracujemy nad tym. Jesteśmy w stałym kontakcie i z LGR-ami, i z samorządami lokalnymi, stowarzyszeniami, ale to nie wymaga zmian ustawowych, oczywiście dookreślimy to w ramach tej współpracy.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#StefanKrajewski">Dziękuję za słowa zachęty do działania, które tu padały. Działamy, od lat te lokalne grupy działania się rozwijają, współpracują. Temu też służy chociażby ta zmiana, chodzi o to, żeby to działało sprawnie, dobrze. Za zmianą tej ustawy nie pójdą nowe środki, bo przecież ich wysokość została określona w ramach tej perspektywy budżetowej. Oczywiście część pieniędzy w ramach regionalnych programów operacyjnych mogą dołożyć marszałkowie. W poprzedniej perspektywie finansowej tylko dwa samorządy wojewódzkie zdecydowały się na wielofunduszowość. W przypadku pozostałych — było to finansowane z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Natomiast województwo podlaskie i województwo kujawsko-pomorskie zdecydowały się na wielofunduszowość i tam zostały, mówiąc kolokwialnie, dosypane środki z regionalnych programów operacyjnych, z finansowania innych działań po to, żeby dodatkowe działania można było zrealizować. Oczywiście wynika to też z budżetu unijnego.</u>
          <u xml:id="u-70.7" who="#StefanKrajewski">Jeszcze raz tutaj na koniec powtórzono, zadano pytanie, czy w żaden sposób nie upolityczniliśmy… Nie, nie upolityczniamy tego, wręcz w drugą stronę — jest odpolitycznienie tego, co zostało zepsute, naprawa. Jeszcze raz podkreślę: gminy, powiaty nie podjęły uchwał, w związku z czym samorządy województw rozwiązały umowy ramowe. To są dosyć proste zmiany, nie budziły kontrowersji podczas prac w komisjach. Starałem się też odpowiedzieć na wszystkie pytania, które padły. Oczywiście jestem do państwa dyspozycji. Dziękuję bardzo. Panie marszałku, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#PiotrZgorzelski">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawkę, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#PiotrZgorzelski">Właściwie moglibyśmy przystąpić już do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego, gdyby nie to, że nie ma wśród nas sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#PiotrZgorzelski">Chodzi o pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, druk nr 674.</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#PiotrZgorzelski">Pan Paweł Karbownik, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#PiotrZgorzelski">Jeżeli jest wśród nas, niech się ujawni, a jeżeli nie, to jeśli państwo posłowie pozwolą… Nie lubię takich rzeczy robić, ale musimy ogłosić kilkuminutową przerwę, bo mamy informację, że pan minister już dojeżdża do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 33 do godz. 11 min 44)</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych (druk nr 674).</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#PiotrZgorzelski">Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Pawła Karbownika o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PawełKarbownik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przepraszam za spóźnienie, ale miałem informację, że zaczynamy o godz. 12.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PawełKarbownik">Szanowne Panie Posłanki i Szanowni Panowie Posłowie! Mam przyjemność przedstawić rządowy projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, który zapewni, że przedsiębiorstwa międzynarodowe będą opodatkowane w Polsce na poziomie co najmniej 15%.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PawełKarbownik">Projekt ten implementuje przepisy dyrektywy 2022/2523 z 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej. Jest to rozwiązanie, w wyniku którego największe przedsiębiorstwa międzynarodowe będą podlegały każdego roku sprawdzeniu, czy spełniają wymóg minimalnego efektywnego poziomu opodatkowania na poziomie 15%. Jeśli efektywny poziom opodatkowania dochodu dla danej grupy międzynarodowej w określonej jurysdykcji będzie wynosił poniżej tych 15%, to na taką grupę zostanie nałożony odpowiedni podatek wyrównawczy.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PawełKarbownik">Jak państwo wiecie, te prace się toczyły od wielu lat. Jest to globalna inicjatywa dotycząca unikania właśnie opodatkowania. Mówimy w tym kontekście o wdrożeniu w Unii Europejskiej globalnych zasad przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania, tzw. podatku GloBE, który został opracowany na forum OECD w ramach międzynarodowej reformy opodatkowania działalności transgranicznej największych przedsiębiorstw międzynarodowych. W ramach prac prowadzonych pod egidą Inclusive Framework przy OECD zaobserwowano występowanie konkurencji podatkowej pomiędzy jurysdykcjami, a więc rywalizację pomiędzy państwami w kwestii jak najniższych stawek podatkowych, czyli tzw. race to the bottom. Race to the bottom ma prowadzić do agresywnej optymalizacji podatkowej, polegającej na lokowaniu dochodu przez korporacje międzynarodowe w krajach o najniższym poziomie opodatkowania, np. w rajach podatkowych. Trzeba podkreślić, że zjawisko wyścigu w dół jest problemem globalnym i wymaga międzynarodowego rozwiązania. Z tego też względu te prace się toczyły od wielu lat na globalnym forum.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#PawełKarbownik">Wprowadzany projektem system opodatkowania wyrównawczego jest oparty na trzech rodzajach podatków wyrównawczych. Pierwszy z nich, czyli globalny podatek wyrównawczy, nakłada obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego co do zasady na jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie, czyli na spółkę matkę. Jednostka dominująca grupy w jurysdykcji, w której ma siedzibę, powinna zapłacić podatek wyrównawczy od swoich nisko opodatkowanych jednostek zależnych w innych jurysdykcjach. W przypadku Polski podatnikami tego podatku będą polskie matki dużych grup działających w różnych państwach: głównie, ale nie tylko są to spółki Skarbu Państwa.</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#PawełKarbownik">Drugim podatkiem w tym systemie jest krajowy podatek wyrównawczy. Działa on w sposób podobny do globalnego z tą istotną różnicą, że prawo do poboru podatku wyrównawczego zostaje w państwie, w którym znajdują się nisko opodatkowane jednostki składowe grupy, a więc najczęściej będzie on płacony w tej jurysdykcji, w której ulokowany został nisko opodatkowany dochód. W przypadku Polski będą go płaciły córki zagranicznych matek, czyli spółki zagranicznych inwestorów w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#PawełKarbownik">Trzeci jest podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków. Nakłada on obowiązek zapłacenia podatku wyrównawczego na jednostki z grupy znajdujące się w Polsce w sytuacji, gdy jednostka dominująca działa w innej jurysdykcji, w której nie ma systemu globalnego podatku minimalnego. Ustawa będzie miała jednak zastosowanie tylko w przypadku tych grup, których skonsolidowane przychody w 2 latach z 4 ostatnich lat wyniosły co najmniej 750 mln euro, czyli ponad 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#PawełKarbownik">System globalnego podatku minimalnego może w teorii, zależnie od indywidualnej sytuacji podatnika, w negatywny sposób wpłynąć na efekt udzielanych ulg podatkowych. Mamy tego świadomość i dlatego oprócz mechanizmów wbudowanych w samą dyrektywę Ministerstwo Finansów rozważa zmiany obecnie funkcjonujących ulg, szczególnie ulgi B+R, tak by były one kompatybilne z systemem GloBE w celu utrzymania wysokiego poziomu konkurencyjności inwestycyjnej Polski, ponieważ bardzo nam zależy na ściąganiu inwestycji, na przyciąganiu inwestorów. Jak państwo wiecie, poziom inwestycji w Polsce nadal stanowi duże wyzwanie, tak że przyglądamy się właśnie zmianom w zakresie tej ulgi, która będzie nie tylko utrzymywała konkurencyjność inwestycyjną Polski, ale też zwiększała atrakcyjność naszego kraju dla inwestorów zagranicznych. Podatki wyrównawcze ze swojej istoty mogą potencjalnie zmniejszyć w Polsce pozytywny efekt udzielanych ulg podatkowych i zwolnień strefowych. Dlatego właśnie, tak jak wspomniałem, przyglądamy się tej uldze. Natomiast zasady GloBE zawierają szereg mechanizmów, które mogą ten potencjalny negatywny efekt znacząco zminimalizować, takich jak substrat majątkowo-osobowy. To powinno być korzystne dla firm działających w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#PawełKarbownik">Niezwykle ważne dla procedowania nad projektem jest to, że termin implementacji wdrażanej dyrektywy upłynął już 31 grudnia zeszłego roku. Polska jest więc opóźniona w implementacji o 10 miesięcy. W związku z opóźnieniem w implementacji dyrektywy Komisja Europejska na początku roku wszczęła przeciwko Polsce postępowanie naruszeniowe, a 2 października Komisja Europejska skierowała do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej skargę w związku z brakiem wdrożenia dyrektywy. Za brak implementacji grożą nam bardzo wysokie kary finansowe nakładane przez TSUE na wniosek Komisji Europejskiej. Sprawa TSUE i potencjalne kary wynikają z opóźnienia we wdrożeniu przez poprzedni rząd, ale jesteśmy w tej sprawie w kontakcie z Komisją Europejską i szybkie procedowanie w tym roku powinno nas uchronić przed tymi karami. Mamy taką nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#PawełKarbownik">Co się tyczy ewentualnego niewdrożenia projektowanych rozwiązań, to konstrukcja systemu GloBE powoduje, że niezapłacony w Polsce podatek od spółek grup międzynarodowych zostanie nałożony na członków danej grupy znajdujących się w innych państwach. Czyli mówiąc wprost: utracimy dochody, bo te podatki pójdą gdzieś indziej. Nieuchwalenie przedmiotowej ustawy może zostać więc uznane za rezygnację z należnych Polsce wpływów podatkowych. Niewdrożenie GloBE przez Polskę nie zmienia dla inwestora zagranicznego wysokości obciążenia podatkowego z tytułu jego działalności w Polsce. W związku z tym konieczne jest jak najszybsze uchwalenie projektowanej ustawy, by Polska nie traciła wpływów budżetowych na rzecz innych państw. Szacujemy, że projektowane rozwiązania wpłyną na zwiększenie dochodów budżetu państwa o ok. 2,4 mld zł rocznie. Zakłada się, że ustawa, z nielicznymi wyjątkami, wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#PawełKarbownik">Prowadziliśmy też konsultacje z przedsiębiorcami. Prace trwały wiele miesięcy, ponieważ jest to dosyć długa ustawa ze względu na fakt, że implementujemy zasady OECD, które nie są nigdzie wprowadzone w tryb prawa. A więc mówimy o wytycznych OECD i stąd taka długa i obszerna ustawa. To dotyczy nie tylko polskiego przypadku, ale i wszystkich krajów Unii Europejskiej. Natomiast, tak jak powiedziałem, rozmowy z przedsiębiorcami były prowadzone, żeby nikt nie został tutaj zaskoczony.</u>
          <u xml:id="u-72.11" who="#PawełKarbownik">W związku z powyższym uprzejmie proszę Wysoką Izbę o przyjęcie projektu ustawy w wersji zaproponowanej przez rząd. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Sylwester Tułajew, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wobec projektu ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#SylwesterTułajew">Projekt, jak wspomniał pan minister, implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektywy Unii Europejskiej 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii Europejskiej. Dyrektywa, o której wspominam — a tym samym projekt implementujący tę dyrektywę — służy do tego, aby wprowadzić zasady GloBE. Wspominał o tym pan minister. To ustawa niezwykle obszerna. Z ogromnym zniecierpliwieniem czekaliśmy na pana ministra, aby dowiedzieć się, dlaczego tak wielka ustawa, która liczy ponad 913 stron, musi zostać rozpatrzona w trybie pilnym.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#SylwesterTułajew">Faktem jest również to, że opodatkowanie wyrównawcze stanowi nowe rozwiązanie. Implementacja przepisów w tym zakresie z całą pewnością może i z całą pewnością będzie skutkować pojawieniem się szeregu pytań ze strony podatników objętych regulacjami projektowanej ustawy w postaci licznych wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych prawa podatkowego. Rzeczywiście, kiedy analizujemy konsultacje, które się odbyły w ramach przygotowań dotyczących tej ustawy, widzimy ogrom uwag, które zostały zgłoszone przez stowarzyszenia, przez grupy, które zrzeszają przedsiębiorców.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#SylwesterTułajew">We wstępie do projektu ustawy, w piśmie, które zostało złożone do pana marszałka, czytamy, że opóźnienie w implementacji dyrektywy wiązałoby się z negatywnymi skutkami dla polskich przedsiębiorców. Ale wystarczy przeczytać to, co jest kilka czy kilkanaście stron dalej, aby odnaleźć całkiem inne sformułowania, które moim zdaniem wymagają dłuższej refleksji i dłuższego wyjaśnienia. W ocenie skutków regulacji czytamy, że w dłuższej perspektywie rozwiązania przyjęte w projekcie mogą rodzić ryzyko spadku atrakcyjności inwestycyjnej Polski. Czyli widzimy negatywne skutki dla przedsiębiorców, którzy tutaj prowadzą działalność. Również dalej, tam gdzie jest mowa o wpływie na inne obszary, czytamy akapit: w przypadku spadku atrakcyjności inwestycyjnej Polski, jeżeli taki skutek nastąpi — no właśnie, trzeba to wyjaśnić, trzeba przeanalizować, czy rzeczywiście do tego dojdzie — i zmniejszonego napływu bezpośrednich inwestycji zagranicznych możliwe jest pogorszenie sytuacji regionów, w których znajdują się specjalne strefy ekonomiczne. To sformułowanie, te zdania z oceny skutków regulacji także nie mogą przejść bez echa. Należy wyjaśnić, czy rzeczywiście ta ustawa jest pozytywna, czy jest negatywna, czy w dalszej perspektywie, tak jak państwo napisaliście, te skutki będą jednak negatywne.</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#SylwesterTułajew">Opowiadamy się oczywiście za tym, aby ten projekt skierować do prac w komisjach, zapewne w Komisji Finansów Publicznych, aby tam już w sposób szczegółowy omawiać poszczególne artykuły, omawiać poszczególne zmiany. W tych pracach będziemy bardzo żywo brali udział.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#SylwesterTułajew">Ale jeszcze zadam pytanie, wykorzystując czas, ponieważ jedna z uwag, które wpłynęły do ministerstwa, informuje o tym, że ramy opiniowanego projektu ustawy opierają się na koncepcie wprowadzenia trzech nowych, odrębnych podatków deklarowanych w trzech odrębnych zeznaniach podatkowych. Osoba, która zgłasza tę uwagę, wskazuje na to, że koncept ten nie do końca jest zgodny z intencjami dyrektywy. A więc czy ta ustawa jest zgodna z dyrektywą i czy rzeczywiście odpowiada na jej sugestie co do wprowadzenia odpowiednich zapisów tutaj, w Polsce? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Bliźniuk przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PawełBliźniuk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PawełBliźniuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dziękuję za możliwość zabrania głosu i przedstawienia stanowiska klubu Koalicja Obywatelska w przedmiotowej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#PawełBliźniuk">Dziś rozważamy przyjęcie projektu ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych, która wprowadza do polskiego porządku prawnego przepisy unijnej dyrektywy GloBE 2022/2523. Projekt ten jest nie tylko zmianą techniczną w przepisach podatkowych. To fundamentalny krok w kierunku bardziej sprawiedliwego, równomiernego i transparentnego opodatkowania międzynarodowych przedsiębiorstw zarówno na poziomie Polski, jak i całej Unii Europejskiej. Dlaczego warto poprzeć ten projekt? Dlaczego warto dalej pracować nad tymi rozwiązaniami w komisji finansów? Po pierwsze, ustawa wpisuje się szeroko zakrojony program globalnych reform podatkowych OECD, znany jako BEPS 2.0, Base Erosion and Profit Shifting, którego celem jest przeciwdziałanie przenoszeniu zysków przez korporacje międzynarodowe do krajów o niskim lub zerowym opodatkowaniu. Wprowadzenie globalnego minimalnego podatku wyrównawczego zapewni, że firmy o globalnym zasięgu, które prowadzą działalność w Polsce, będą płacić podatki zgodnie z ich rzeczywistym dochodem i działalnością. Można powiedzieć, że to krok w kierunku zakończenia nieuczciwej praktyki przenoszenia zysków do tzw. rajów podatkowych. Po drugie, ta ustawa stanowi ochronę dla polskiej gospodarki, wzmacnia naszą konkurencyjność na arenie międzynarodowej, eliminując nieuczciwą konkurencję podatkową. Małe i średnie przedsiębiorstwa, które działają uczciwie i płacą podatki w Polsce, nie mają możliwości przenoszenia swoich zysków za granicę. Zostaną one w końcu postawione na równi z wielkimi korporacjami międzynarodowymi. Zyskają na tym nie tylko przedsiębiorstwa, ale zyska na tym także nasz budżet państwa, o czym pan minister już wspomniał, który odnotowuje wpływy z wcześniej unikanego przez globalne koncerny podatku.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#PawełBliźniuk">Warto podkreślić, że Polska nie działa w tym zakresie samodzielnie. Ustawa ta jest częścią szerszego planu Unii Europejskiej, aby wprowadzić minimalny poziom opodatkowania dla dużych grup przedsiębiorstw, zarówno międzynarodowych, jak i krajowych. Implementacja tej dyrektywy to nasz obowiązek jako członka Unii Europejskiej, ale także szansa na wzmocnienie roli Polski jako państwa dbającego o sprawiedliwość podatkową. Przepisy te zostały oparte na wytycznych opracowanych przez OECD i są wdrażane równocześnie w wielu krajach. Współpraca w tym zakresie pomoże stworzyć globalny standard, który ograniczy możliwość wykorzystywania luk podatkowych. Co więcej, projekt ustawy wprowadza przejrzystość i ułatwienia administracyjne, co ma znaczenie w przypadku uproszczenia rozliczeń dla przedsiębiorców. Dzięki nowym mechanizmom firmy będą miały jasne wytyczne, a administracja podatkowa będzie mogła skutecznie monitorować zgodność z przepisami. Dla przedsiębiorców, którzy działają w różnych krajach, ujednolicenie zasad opodatkowania przyniesie większą pewność prawną i uproszczenie procedur. Kolejnym argumentem przemawiającym za poparciem tej ustawy jest fakt, że opodatkowanie międzynarodowych korporacji stanie się bardziej sprawiedliwe. Obecnie wiele z tych firm unika płacenia pełnych podatków w krajach, w których generuje swoje przychody. Dzięki globalnemu minimalnemu podatkowi wyrównawczemu Polska oraz inne państwa członkowskie Unii Europejskiej będą miały narzędzia, aby skutecznie opodatkować zyski generowane na ich terytorium. To przyczyni się do zrównoważenia obciążeń podatkowych między dużymi międzynarodowymi firmami a małymi lokalnymi przedsiębiorstwami.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#PawełBliźniuk">Na zakończenie pragnę podkreślić, że omawiana ustawa nie tylko wprowadza rozwiązania zgodne z glbalnymi standardami, ale także odpowiada na oczekiwania polskiego społeczeństwa. Społeczeństwo domaga się sprawiedliwego systemu podatkowego, w którym duże korporacje płacą uczciwą część swoich dochodów, tak jak każdy obywatel czy mała firma. Ta ustawa jest odpowiedzią na te oczekiwania i dowodem, że Polska idzie z duchem czasu, wdrażając reformy, które promują równość i uczciwość w obciążeniach podatkowych. Apeluję do państwa o poparcie tego projektu i w imieniu klubu Koalicja Obywatelska deklaruję, że będziemy głosowali za dalszymi pracami w komisji finansów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Norbert Pietrykowski przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#NorbertPietrykowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych to jest po prostu odpowiedź na unijną dyrektywę, dyrektywę Rady Unii Europejskiej 2022/2523 z dnia 14 grudnia 2022 r., która wprowadza minimalny poziom opodatkowania dla międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych. Celem tych regulacji jest ograniczenie erozji podstawy opodatkowania, czyli zjawiska przenoszenia zysków przez korporacje do jurysdykcji o niskim poziomie opodatkowania. Ustawa ta ma zapewnić, że zyski będą opodatkowane na minimalnym poziomie niezależnie od miejsca prowadzenia działalności. Niestety szczegółowe zapisy tej ustawy mają też istotne konsekwencje, zwłaszcza dla polskich przedsiębiorstw działających głównie w specjalnych strefach ekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#NorbertPietrykowski">Ustawa wprowadza trzy podstawowe rodzaje opodatkowania. Globalny podatek wyrównawczy obejmuje międzynarodowe grupy przedsiębiorstw, gdzie próby skonsolidowania przychodów wynoszą co najmniej 750 mln euro. Ma to na celu eliminację korzyści z przenoszenia zysków do rajów podatkowych. Krajowy podatek wyrównawczy jest nakładany na zyski, które nie zostały opodatkowane na minimalnym poziomie. Trzeci podatek wyrównawczy to podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków. Spółka działa w kraju, efektywna stawka podatkowa jest niższa niż minimalna, dlatego spółka będzie musiała opodatkować dochody zgodnie z krajowym podatkiem wyrównawczym. Dlaczego o tym mówię? Dlatego że chciałbym, aby wybrzmiało to, iż ta zasada ma przede wszystkim zapobiegać przenoszeniu zysków do krajów o korzystnych systemach podatkowych. Ale chyba najważniejsze pytanie brzmi: Jakie są konsekwencje wprowadzenia ustawy dla polskich przedsiębiorstw? Bo ta efektywna stawka opodatkowania przedsiębiorstw korzystających z usług, zwłaszcza w specjalnych strefach ekonomicznych, może być niższa niż minimalne 15%. To oznacza, że firmy te będą musiały uiścić podatek wyrównawczy, nawet jeżeli formalnie korzystają ze zwolnienia z podatku od dochodów korporacji. I to zaczyna być niestety obciążenie dla polskich przedsiębiorstw. To może osłabić atrakcyjność inwestycyjną, zwłaszcza firm działających w specjalnych strefach ekonomicznych, co oczywiście zmniejszy zainteresowanie tych przedsiębiorstw inwestowaniem. W takiej sytuacji rozwiązaniem może być propozycja mechanizmu ochronnego zaproponowana przez Konfederację Lewiatan, która mówi, że przedsiębiorstwa, które działają w specjalnej strefie ekonomicznej przez okres 2 lat, po 31 grudnia 2024 r. będą mogły uwzględniać czterokrotność wartości kwalifikowanych kosztów płac oraz czterokrotność wartości bilansowej netto nabytych rzeczowych aktywów trwałych.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#NorbertPietrykowski">Reasumując: projekt ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych wprowadza regulacje mające zapobiec erozji podstawy opodatkowania i unikania opodatkowania przez międzynarodowe korporacje. Regulacje te są jednak wyzwaniem dla polskich przedsiębiorstw, szczególnie tych działających w specjalnych strefach ekonomicznych, które już korzystają z ulg podatkowych. Dlatego rekomendacje ze strony klubu Polska 2050 — Trzecia Droga są następujące: po pierwsze, wprowadzenie dodatkowych instrumentów wspierających dla przedsiębiorstw SSE, które zrekompensują zmniejszoną efektywność ulg podatkowych wynikającą z wprowadzenia podatku wyrównawczego; po drugie, panie ministrze, rząd powinien monitorować, jak wprowadzenie tego globalnego podatku wyrównawczego wpływa na firmy działające w specjalnych strefach ekonomicznych i, jeżeli okaże się to konieczne, przedłużyć okres ochronny dla przedsiębiorstw, które działają w tych strefach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim swoje oświadczenie, w imieniu klubu oczywiście, wygłosi pani poseł Kłopotek, to przywitajmy wspólnie młodzież ze szkoły podstawowej z Korzonka, która przybyła na zaproszenie pana posła Piotra Stracha.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#PiotrZgorzelski">Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy na mównicę panią poseł w celu wygłoszenia oświadczenia klubowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga pragnę przedstawić stanowisko klubu wobec rządowego projektu ustawy o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ten ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Unii Europejskiej 2022/2523, zwanej dalej dyrektywą GloBE, której celem jest zapewnienie globalnego minimalnego poziomu opodatkowania dla międzynarodowych grup kapitałowych. Ma ona za zadanie ograniczenie możliwości unikania opodatkowania firm, które dotąd mogły przenosić swoje zyski do jurysdykcji o niskim opodatkowaniu.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Główne zasady tej reformy opierające się na zasadzie włączenia dochodu do opodatkowania oraz zasadzie niedostatecznie opodatkowanych zysków mają za zadanie uszczelnić system podatkowy. Przewidują one pobieranie dodatkowego podatku w przypadkach, gdy efektywna stawka podatkowa danej jednostki składowej grupy międzynarodowej jest niższa niż 15%. Jest to mechanizm, który umożliwia sprawiedliwe obciążenie podatkowe w sytuacji, gdy niektóre podmioty mogą korzystać z korzystniejszych reżimów podatkowych w innych krajach. Jednostki składowe grup, o których mowa w tej ustawie, mogą pochodzić zarówno z grup międzynarodowych, jak i krajowych, co wynika z szerszego zakresu regulacji dyrektywy GloBE, która obejmuje nie tylko transgraniczne grupy, ale również grupy działające wyłącznie na terenie jednego państwa członkowskiego. Jest to bardzo istotne w kontekście zapewnienia zgodności z unijną zasadą swobody przedsiębiorczości oraz uniknięcia dyskryminacji między grupami międzynarodowymi a grupami krajowymi.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Ważnym aspektem jest to, że nie wszystkie jednostki składowe grup międzynarodowych lub krajowych będą podlegać nowym przepisom. Wyłączone z zakresu stosowania dyrektywy zostaną te jednostki, które prowadzą działalność w interesie ogólnym lub nie mają na celu generowania zysków, takie jak: organizacje nienastawione na zysk, jednostki rządowe, organizacje międzynarodowe, fundusze emerytalne, a także fundusze inwestycyjne oraz jednostki inwestujące w nieruchomości, o ile znajdują się one na szczycie łańcucha własności danej grupy. Wyłączenie tych jednostek ma swoje uzasadnienie, gdyż dochody przez nie generowane są zazwyczaj opodatkowane na poziomie ich właścicieli. Ustalenie progu skonsolidowanych przychodów na poziomie 750 mln euro zarówno w dyrektywie GloBE, jak i modelowych zasadach OECD jest ważnym elementem, który pozwala na skoncentrowanie się na największych grupach kapitałowych, eliminując tym samym zbyt duże obciążenie administracyjne dla mniejszych firm. Jest to wyraz proporcjonalności przyjętych regulacji, które mają na celu skutecznie przeciwdziałać praktykom unikania opodatkowania bez nadmiernego obciążenia przedsiębiorstw o mniejszym zasięgu.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Podsumowując, klub Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga pozytywnie ocenia projekt ustawy implementującej zasady GloBE do polskiego systemu podatkowego, który eliminuje możliwość przenoszenia zysków do rajów podatkowych, a jednocześnie chroni interesy krajowych przedsiębiorstw. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Adrian Zandberg, który przedstawi stanowisko klubu Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Erozja bazy podatkowej, przynoszenie zysków tam, gdzie nie są one opodatkowane w ogóle albo są opodatkowane w symboliczny sposób, to jest patologia, która leży u źródeł niedofinansowania usług publicznych, która leży u źródeł tego, że nasze budżety publiczne i w naszym regionie, i w całej Europie — ale problem oczywiście ma charakter globalny — są dużo niższe niż potrzeby społeczne, które powinny zaspokajać. Nie jest to informacja, z którą OECD czy G7, G8 zetknęły się wczoraj czy przedwczoraj, bo prace nad tym, żeby tego byka wziąć za rogi, trwały — proszę mnie poprawić, panie ministrze — formalnie od 2013 r.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#AdrianZandberg">To, z czym mamy teraz do czynienia, czyli ta dyrektywa Rady, jest efektem tych prac, efektem, mówiąc szczerze, mocno rozczarowującym. Nie ma co tutaj opowiadać sobie baśni, że, tak jak padło w pewnym momencie, przyjęcie tych zasad w pełni wyeliminuje problem erozji bazy podatkowej i przenoszenia opodatkowania do jurysdykcji, w których są one opodatkowane w stopniu, mówiąc najdelikatniej, skromnym. Ograniczy — to prawda, i to jest dobra informacja. Aczkolwiek myślę, że liczba, o której pan minister wspomniał, to, co realnie zyskamy budżetowo na wprowadzeniu tych zasad — proszę mnie poprawić, mówił pan o 2500 mln zł, 2400 mln zł — dość dobrze pokazuje w jakimś sensie, że z dużej chmury oczekiwań, że zrobimy na skalę globalną system, który z tą patologią skończy, spadł ostatecznie mały deszcz. Bo wszyscy wiemy, że sama dziura w CIT w Polsce jest wielokrotnie większa.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#AdrianZandberg">Oczywiście te rozwiązania dotyczące grupy gigantów, dotyczące kwoty A i B, należy przyjąć i należy nad nimi pracować, ale należy je przyjąć bez budowania w samych sobie złudzenia, że w ten sposób rozwiązujemy problem: rozwój bazy podatkowej, że w ten sposób rozwiązujemy problem nieuczciwych praktyk biznesowych międzynarodowych korporacji. Do tego jeszcze niestety daleka droga.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#AdrianZandberg">Proszę państwa, nad tym projektem ustawy oczywiście należy pracować, należy nad nim procedować. Natomiast moim zdaniem to, co też powinno tutaj wybrzmieć, to to, że propozycje, które przedstawiają organizacje branżowe pracodawców, w tym Lewiatan, wydają się, mówiąc najdelikatniej, w skromnym stopniu być zgodne z przyjętą dyrektywą. W związku z tym ich przyjęcie, jak rozumiem, miałoby charakter publicystyczny, ale skończyłoby się po prostu tym, że na kolejnych etapach procedowania najzwyczajniej w świecie musiałyby z polskiego ustawodawstwa w taki czy inny sposób zniknąć.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#AdrianZandberg">Konkluduję, proszę państwa. Pracujmy oczywiście nad tą ustawą w komisji, ale jeśli chcemy na serio wziąć się za problem zbyt niskich dochodów budżetowych, to zerwijmy z tym tabu, które tej Izbie nie pozwala na to, żeby na serio porozmawiać o podniesieniu opodatkowania korporacji. Zerwijmy też z tym tabu, które każe w tej Izbie traktować ulgi w podatku korporacyjnym jako dobro samo w sobie. Te ulgi w podatku korporacyjnym na końcu oznaczają niedofinansowane szpitale, niedofinansowane szkoły — to, z czym w Polsce od lat się borykamy, a co jest konsekwencją polityki wiecznego głaskania płatników podatku korporacyjnego po głowie, kontynuowanej przez kolejne rządy po różnych stronach tej sali. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Przemysław Wipler przedstawi stanowisko klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, pozdrowimy dzieci…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PrzemysławWipler">Oczywiście.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#PiotrZgorzelski">…uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 4 w Gorzowie Wielkopolskim, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Krystyny Sibińskiej. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję za uprzejmość, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konfederacja jest przeciwna nowym podatkom. Konfederacja jest przeciwna globalnym podatkom, takim, których wprowadzenie wynika z porozumień międzynarodowych, dyrektyw unijnych, umów międzynarodowych. Punkt, nad którym procedujemy, to punkt, w ramach którego ma być wprowadzony nowy globalny podatek. Dlatego w imieniu klubu Konfederacja zgłaszam wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PrzemysławWipler">Podatek, nad którym pracujemy, wynika z ciągu wielkich błędów poprzedniego rządu. To jest jeden z nowych podatków unijnych, podatków Morawieckiego, podatków, na który ówczesny premier i ówczesny rząd zgodzili się, nie wetując dyrektywy unijnej, której implementacją ma być wprowadzenie tego podatku. Podatki od samochodów, podatki ustalone na poziomie unijnym — było tego wiele. Ta dyrektywa została przyjęta w 2022 r. i teraz mamy ją implementować, mamy wprowadzić nowy podatek.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PrzemysławWipler">Wprowadzenie tego podatku to jest poważne zagrożenie dla dotychczasowego modelu rozwojowego Polski. Bo po co wprowadzono tę dyrektywę? Po co wprowadzono ten podatek? Po to, by zmniejszyć międzynarodową konkurencję podatkową, po to, by kraje na dorobku, kraje wychodzące z komunizmu, kraje, które walczą o nowe inwestycje, nie miały narzędzi konkurowania z Francją, z Anglią, z tymi krajami, w których przemysł i duże firmy i koncerny rozwijały się bez problemów przez 50 lat, gdy Polska była niszczona systemem gospodarki centralnie planowanej, gdy była niszczona plagą, rakiem komunizmu. Oni zbudowali swoje wielkie koncerny, mieli wielkie firmy. My — żeby one się u nas zbudowały, bo nie mieliśmy kapitału, by one mogły urosnąć organicznie — stosowaliśmy szeroki wachlarz metod przyciągania do nas inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#PrzemysławWipler">Po co stworzono specjalne strefy ekonomiczne i po co one będą po wprowadzeniu tego podatku? Bardzo słusznie mówił o tym pan poseł Norbert Pietrykowski z klubu Polska 2050. W tym momencie bardzo ważna jest uwaga dotycząca tego, gdzie jest system zachęt, system mechanizmów, dzięki którym te strefy nadal będą miały sens i ich istnienie będzie miało sens. Czy one będą istniały tylko po to, by znajdować zatrudnienie aktywiszczom partyjnym, działaczom partyjnym? Po co one będą, jeżeli nie będzie można właśnie tam skorzystać z ulg, zniżek na lokowanie wielomiliardowych inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#PrzemysławWipler">Dlaczego Intel wstrzymał swoją inwestycję w Polsce? Dlaczego w Polsce nie powstanie wiele wielomiliardowych inwestycji? Ano dlatego, że wchodzą w życie takie przepisy. Nie robimy tego, co robią inne kraje. Inne kraje, które głosowały za tym modelem, za tą dyrektywą, jednocześnie wymyślały, w jaki sposób obejść te przepisy i znów je oszukać. Międzynarodowy system walki o inwestycje, walki gospodarczej wiąże się z walką o to, by ukształtować taki porządek prawny, żeby formalnie spełniał reguły, ale jednocześnie wymyślić coś nowego, żeby inwestorzy przyszli do nas albo u nas zostali. Już w chwili obecnej wiele krajów ma nowe ulgi, które obchodzą ten podatek, które są bezpośrednimi płatnościami dla firm. Mogę zaprezentować listę tych krajów, które już to wdrożyły i nie mają problemów ani ze strony OECD, ani ze strony Unii Europejskiej. Ministerstwo rozwoju ma opracować tego rodzaju rozwiązanie, bo to jemu podlegają specjalne strefy ekonomiczne, ale w chwili obecnej nie mamy projektu takiego rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#PrzemysławWipler">Po wejściu w życie tego podatku stracą sens takie rzeczy jak zwolnienia w strefach ekonomicznych, ulga badawczo-rozwojowa czy ulga IP Box. One po prostu będą bez sensu dla tych wielkich koncernów, które mają tutaj przenosić produkcję, które mają do wyboru nas, Azję i szereg innych krajów, w tym kraje Unii Europejskiej, które już przygotowały tego rodzaju obejście. My w tym czasie wprowadzamy podatek, w ramach którego, mówiąc w skrócie, z uwagi na zwolnienia każdy, kto jest w specjalnej strefie ekonomicznej, kto nie zapłaci w Polsce 15%, różnicę między tym, co zapłaci w Polsce, a tą wysokością 15% zapłaci w Irlandii, jeżeli jest z Irlandii, czy w Belgii, jeżeli jest z Belgii. W tym momencie wprowadzamy coś, co ma wyłączyć wszystkie istotne ulgi, dla których firmy technologiczne przenoszą się do Polski. Te firmy są lokowane w specjalnych strefach ekonomicznych po to, żeby w Polsce znajdować podwykonawców, małe i średnie firmy, które pracują dla tych gigantów.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#PrzemysławWipler">Cała argumentacja, którą stosujecie i prezentujecie, mówiąc nam, jak wielkim sukcesem jest ściągnięcie danej wielkiej fabryki do Polski, dotyczy tego, że przy tej fabryce pożywią się dziesiątki tysięcy małych firm, które będą dla niej dostarczały, które będą dla niej budowały, które będą dla niej robiły. Jeżeli ta retoryka jest prawdziwa, to to, co teraz robicie, jest złe, niedobre, dlatego Konfederacja zagłosuje przeciw temu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: Już jesteście za bezpośrednią pomocą?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Mulawa. Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#PiotrZgorzelski">Czy można prosić o wyciszenie tej dyskusji?</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Szałabawka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#ArturSzałabawka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałem się zapytać o ten pośpiech i o to, jakie straty do tej pory miało ponieść nasze państwo ze względu na to, że ta dyrektywa nie została wdrożona. Mam takie pytanie do pana ministra: Jak wyglądały konsultacje w tej kwestii? Wiemy, że tych niepokojów, jeśli chodzi o stronę organizacji przedsiębiorców, było bardzo dużo. Próbowano ważyć te racje, zastanawiano się, jakie zyski będziemy mieć w perspektywie iluś lat z wdrożenia tej dyrektywy, tej ustawy, a jakich nie będziemy mieli. Jak wyglądały konsultacje w kwestii procedowanej ustawy, która niby implementuje do polskiego porządku prawnego przepisy powyższej dyrektywy w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania dużych światowych przedsiębiorstw i dużych grup krajowych? Pojawiły się kontrowersje. Było to kontrowersyjne nie tylko dla tych grup reprezentujących przedsiębiorców, ale też dla liderów dużych przedsiębiorstw. Czy naprawdę w perspektywie dłuższego czasu wyniknie z tego zysk dla Polski zgodny z wyliczeniami, które pan zrobił w tej chwili, chodzi o kwotę 2,4 mld, czy może później wyniknie z tego strata? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jerzy Meysztowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#JerzyMeysztowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam taką ogólną uwagę. Szkoda, że wprowadzamy pewne rozwiązania z dyrektyw unijnych po 2 latach, wtedy, kiedy grożą nam kary. Można to było zrobić wcześniej. 1 rok został zmarnowany przez Prawo i Sprawiedliwość. Dobrze, że teraz ministerstwo szybko zajęło się tym, żeby wprowadzić te rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#JerzyMeysztowicz">Pytanie jest takie: Czy rzeczywiście rozwiązania tam zawarte uderzą w polskie firmy? Wiele osób zbulwersowało się informacją przekazaną przez Rafała Brzoskę dotyczącą tego, że jego firma InPost zapłaciła w podatkach 250 mln zł, a konkurencja, która działa na rynku polskim, odpowiednio 33,1 mln. To pokazuje, że rzeczywiście trzeba podjąć ten temat. Mam pytanie do pana ministra: Czy rzeczywiście wprowadzenie tych przepisów spowoduje, że nie będzie aż tak drastycznych różnic, jeśli chodzi o opodatkowanie firm działających w podobnej branży? Wydaje się, że powinniśmy zadbać o konkurencyjność polskich firm, żeby zmniejszyć koszty pracy, jak również obniżyć koszty energii, które w tej chwili są główną przyczyną tego, że inwestorzy wycofują się z Polski. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sylwester Tułajew, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#SylwesterTułajew">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W swoim wystąpieniu mówiłem o zagrożeniach, mówiłem o ryzykach, które niesie ze sobą ta ustawa. Chciałbym tutaj teraz tymi pytaniami wzmocnić przekaz, zapytać w sposób bardzo konkretny: Jak państwo oceniacie spadek atrakcyjności inwestycyjnej Polski? Jak państwo oceniacie pogorszenie sytuacji regionu, w którym znajdują się specjalne strefy ekonomicznej? Jest to kluczowe zagadnienie. Przyjmujecie obszerną dyrektywę, 913 stron, co podkreślałem. Mówicie państwo tutaj o dobrych stronach tych rozwiązań. Z drugiej strony chodzi o to, żeby nie wylać dziecka z kąpielą, żeby nie okazało się nagle, że z perspektywy czasu Polska jednak na tym straci, straci poprzez spadek atrakcyjności inwestycyjnej, poprzez to, że sytuacja regionów zostanie pogorszona. Bardzo proszę o precyzyjną odpowiedź w tym zakresie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na apel pana Ryszarda Petru, który mówił, żeby wyjąć kwestię składki zdrowotnej spod sporu politycznego, Prawo i Sprawiedliwość mówi: tak, jesteśmy zainteresowani. Siadajmy do rozmów, ale rozmawiajmy także — i to jest apel do pana Norberta Pietrykowskiego — chociażby o proponowanych zmianach w podatku od nieruchomości, które w naszej ocenie i w ocenie całego polskiego biznesu niosą ogromne zagrożenia właśnie proinwestycyjne z uwagi na czekające Polskę spory między gminami a inwestorami w zakresie: co jest, a co nie jest budynkiem, co jest, a co powinno być opodatkowane lub nie. Musimy zachować status quo i bronić jasności i przejrzystości przepisów związanych z opodatkowaniem, a w zakresie podatku od nieruchomości — zmienić je.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#JanuszKowalski">Natomiast jeżeli chodzi o InPost, to rzeczywiście InPost zapłacił 250 mln zł podatku CIT, niemiecki DHL — tylko 1 mln zł przy 2,6 mld zł przychodów…</u>
          <u xml:id="u-96.2" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-96.3" who="#JanuszKowalski">…a francuski podmiot DPD przy 4 mld zł przychodów zapłacił tylko 33 mln zł. To jest skandal. Ale szanowny panie pośle, wspierajmy w takim razie Pocztę Polską, Pocztex, korzystajcie z ich usług. Przypominam sobie, że to posłowie Platformy Obywatelskiej wstydzili się polskiego Orlenu, fotografując się na zagranicznych stacjach benzynowych. Tylko polskie firmy wspierajcie. Kropka.</u>
          <u xml:id="u-96.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Przemysław Wipler, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Pierwsze moje pytanie brzmi: Dlaczego Ministerstwo Finansów nie ogłosiło jeszcze strategii reformy ulg podatkowych, tak by globalny minimalny podatek nie eliminował ich skuteczności, nie zabierał szans rozwojowych. OCD i praktyka innych państw, tych aktywnych a nie biednych, jak w przypadku polskiego rządu, pokazuje, że można modyfikować ulgi w kierunku tzw. kwalifikowanych zwrotnych ulg. Czy Ministerstwo Finansów prowadzi pracę w tym kierunku? Zbliżamy się do końca 2024 r., a nic nie mamy. Ministerstwo Rozwoju i Technologii ogłosiło swoje plany co do stref inwestycyjnych już w zeszłym tygodniu. Czy popieracie te plany? Czy wesprzecie te rozwiązania? I dlaczego procedowany projekt ustawy o podatku wyrównawczym zawiera tak drakońskie kary, nawet do 40 mln zł? Ten podatek nie jest w interesie Polski, a rząd polski będzie ścigał najdrobniejsze błędy w wypełnianiu obowiązków związanych z tym podatkiem, jakby było to główne źródło polskich dochodów budżetowych. Dlaczego ministerstwo nie skorzystało z wyłączenia od karania przewidzianego przez OCD, tzw. penalty relief, w początkowych latach funkcjonowania nowego podatku, kiedy zarówno administracja, jak i podatnicy będą uczyć się tych nowych obowiązków? Dlaczego z tej opcji nie skorzystaliście? Dyrektywa ją przewiduje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Hanajczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#AgnieszkaHanajczyk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To ważny projekt podatkowy realizujący unijną dyrektywę, który ma szanse uszczelnić system podatkowy i sprawić, że pieniądze polskich konsumentów nie wypłyną do raju podatkowego. Natomiast moje pytanie dotyczy liczby polskich spółek, których ten ewentualnie przyjęty podatek będzie dotyczył. Jak chronione będą interesy spółek przed podwójnym opodatkowaniem? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Projekt jest wręcz koniecznością. Dyrektywa w tej sprawie weszła w życie 1 stycznia br., a miała zostać wdrożona przez państwa członkowskie do końca ubiegłego roku. Efekt tego jest taki, że Komisja Europejska zaskarżyła Polskę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w związku z niewdrożeniem II filaru tej reformy podatkowej. Rząd PiS zamiast na czas przygotować odpowiednie przepisy, w tym czasie zajmował się wyborami, a później tworzeniem 2-tygodniowego rządu. Mam pytanie dotyczące przedmiotowego projektu. Szacuje się, że na polskim rynku funkcjonuje aż 8 tys. spółek, które mogą podlegać obowiązkowi płacenia tego podatku. Czy rząd jest w stanie określić, ile do budżetu państwa może wpłynąć środków z tego tytułu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adrian Zandberg, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AdrianZandberg">Wysoka Izbo! Szanowni Przedstawiciele Ministerstwa! Chciałem zapytać o coś innego, ale pan poseł Wipler skłonił mnie do tego, żeby zmienić moje pytanie. Drodzy państwo, usłyszeliśmy właśnie przedstawiciela Konfederacji, czyli partii podobno wolnorynkowej, który wzywa tutaj rząd, żeby ten rząd uprawiał na dużą skalę rozdawnictwo dla międzynarodowych korporacji, żeby wręczał im bezpośrednio pieniądze z budżetu państwa. To pan powiedział, panie pośle Wipler, i niech pan się teraz nie wykręca. Wystąpił pan tu po prostu jako agent interesów międzynarodowych korporacji i myślę, że wszyscy na tej sali to widzieli.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#AdrianZandberg">A ja od ministerstwa chciałbym usłyszeć w tym samym temacie jasne i zdecydowane zobowiązanie, że ministerstwo nie będzie próbowało obchodzić tych skromnych zasad, które są zapisane w dyrektywie GloBE, i nie będzie uprawiało bezpośredniego rozdawnictwa publicznych pieniędzy i przelewania ich na konta międzynarodowych korporacji, jak to się marzy podobno wolnorynkowemu posłowi Wiplerowi i jego Konfederacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PiotrZgorzelski">30 sekund będzie miał pan poseł, żeby udowodnić swoje racje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzecznikami międzynarodowych korporacji ubranymi w pobożne szatki bojowników o ubogich tradycyjnie byli lewacy i komuniści. W tym konkretnym przypadku mówimy o technicznych rozwiązaniach. Mówiłem, w jaki sposób walczy się o pozyskanie inwestycji, w związku z którymi płacone są w Polsce podatki. Uważamy, że lepiej, żeby ktoś w Polsce zapłacił 10%, 12% albo 8% podatku niż 0. Lepiej, żeby inwestycja była, aniżeli jej nie było, i żeby wszyscy inni, którzy dla tej firmy, która zainwestuje w Polsce, pracowali, na niej zarabiali. Nie ma konkurencji między podmiotami. Bardzo często te podmioty, które mają powyżej 750 mln zł przychodów, są jedyne w swoim rodzaju. Bardzo często to są monopole, oligopole, które po prostu przenoszą swoją produkcję, działalność tam, gdzie mają najniższe stawki. A to blokuje Lewica. I pan Adrian Zandberg występuje w imieniu państwa francuskiego i podatnika niemieckiego, podatnika belgijskiego itd.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Ale nie przez dosypywanie kasy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PiotrZgorzelski">Na te i na inne pytania odpowiedzą panowie sobie już w rozmowie bezpośredniej.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Poseł Adrian Zandberg: Panie marszałku, jedno zdanie sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-107.2" who="#PiotrZgorzelski">Nie, nie będziemy robili serialu.</u>
          <u xml:id="u-107.3" who="#PiotrZgorzelski">Proszę na mównicę podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jarosława Nenemana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#JarosławNeneman">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Przepraszam państwa za zamieszanie, bo kto inny prezentował, kto inny odpowiada, ale jednocześnie trwają obrady Senatu i w pewnym momencie było jeszcze posiedzenie Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#JarosławNeneman">Do rzeczy. Trzeba być może przypomnieć państwu czy też podkreślić, że jesteśmy spóźnieni, a jesteśmy spóźnieni, bo poprzedni rząd o ile nie protestował, jak dyrektywa była przyjmowana, czyli zgodził się na nią, o tyle niewiele zrobił, żeby ją implementować. Dlatego jesteśmy po czasie, dużo po czasie, dlatego Komisja Europejska wszczęła procedury, żeby nas ukarać. I ta kara jest bardzo realna. To będą duże pieniądze, wynikające z niezaimplementowania dyrektywy. Od początku Komisja mówiła: dla nas jest to sprawa bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#JarosławNeneman">Część państwa, którzy zadali pytania, jest nieobecna, więc trochę ciężko się odnosić, ale powiem tak. Dyskusja na temat zachęt podatkowych z jednej strony i tego, o czym pan mówił, czyli innego sposobu wspierania inwestorów, a z drugiej strony myśl, żeby może duże korporacje międzynarodowe płaciły więcej podatków w tym kraju, pokazują, że sprawa jest wielce złożona i że można powiedzieć, że każdy ma rację, bo jeśli chodzi o argumenty, których pan użył, jest dużo racji w tym, co pan mówił, że trzeba ściągać inwestorów, że przynosi to pożytek, ale rację ma też poseł Zandberg, który mówi, że duże koncerny są dużymi beneficjentami różnego rodzaju ulg i zapewne byłyby czy będą beneficjentami tych zwrotów keszu, tych ulg gotówkowych, co pokazuje, że sprawa jest bardzo złożona.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#JarosławNeneman">Pokrótce odniosę się do pytań, które się pojawiły. Jeśli mówimy o polskich podmiotach, to będzie ok. 40 grup podatkowych, grup spółek, których centrala jest w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#JarosławNeneman">Czy kary są srogie? Jak mówimy o tym, że po drugiej stronie mamy duże korporacje z dużymi budżetami, z dużymi obrotami, to te kary nie wydają się takie duże.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#JarosławNeneman">Co do potencjalnych dochodów — wracam do początku mojej wypowiedzi — to zależy, ile z tych zrealizowanych dochodów, nie chcę powiedzieć, rozdamy, ale rozdystrybuujemy jako zachęty podatkowe czy bardziej jako różnego rodzaju zachęty inwestycyjne dla podmiotów. Oczekiwania są, że będziemy na plus. Zależy to od tego, jak hojni będziemy.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#JarosławNeneman">I podstawowy zarzut, a może nie zarzut, może to będzie nasza podstawowa linia obrony. Spółki czy też duże korporacje inwestujące w naszym kraju, które inwestują tak naprawdę, cokolwiek znaczy słowo: naprawdę, tzn. mają tutaj prawdziwą produkcję, mają majątek i zatrudniają ludzi, skorzystają z pewnego rodzaju ulgi, w tym z tytułu tzw. substratu majątkowo-osobowego. Innymi słowy, dla inwestorów, na których nam najbardziej zależy, tzn. dla tych, którzy inwestują, mają majątek i zatrudniają ludzi, bo taki jest sens dla państwa polskiego przyciągania inwestorów, ewentualne obciążenie jest czy będzie istotnie mniejsze.</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#JarosławNeneman">Co do ulg, to będziemy pracowali nad nimi, będziemy je modyfikowali, będziemy je ograniczali, będziemy starali się sprawić, żeby były bardziej racjonalne. Mamy na to jeszcze chwilkę czasu. Pierwsza płatność podatków dopiero w 2026 r., więc jest czas na rozsądną, rzeczową dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#JarosławNeneman">Jak państwu na początku mówiłem, jesteśmy bardzo spóźnieni z tym projektem, Komisja Europejska rozpoczęła już formalną procedurę, więc chciałbym państwa bardzo prosić o sprawną pracę nad tym projektem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PiotrZgorzelski">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PiotrZgorzelski">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PiotrZgorzelski">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (druk nr 692).</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#PiotrZgorzelski">Proszę podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana ministra Jarosława Nenemana o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#JarosławNeneman">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Będziecie mieli trochę przesytu moją osobą dzisiaj i w najbliższym czasie na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#JarosławNeneman">Przychodzimy tu z dużym projektem, projektem dla niektórych kontrowersyjnym, dla opinii społecznej niekontrowersyjnym, jak patrzyliśmy sobie na to, co ludzie myślą na temat papierosów, na temat cen papierosów, na temat dostępności papierosów, a szczególnie na temat — nie chcę powiedzieć: nowatorskich, bo to coś oznacza — tzw. innych wyrobów zawierających nikotynę i bardzo silnie wpływających negatywnie na dzieci.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#JarosławNeneman">To wszystko sprawia, że pierwsza część tej dyskusji jest dzisiaj. Mówię: pierwsza część dyskusji, bo oczywiście będzie dyskusja — myślę, że o wiele bardziej ożywiona — na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych. Projekt, który państwu dzisiaj przedstawiam, to jest część pakietu. Będzie drugi projekt — on będzie już bardzo szybko — który będzie dotyczył opodatkowania urządzeń do wapowania, tak naprawdę będzie w swojej istocie dotyczył jednorazówek. I mamy jeszcze trzeci projekt, który będzie dotyczył opodatkowania innych wyrobów.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#JarosławNeneman">Pokrótce przedstawię państwu to, co proponujemy. Przede wszystkim proponujemy istotne zmniejszenie ekonomicznej dostępności wyrobów nikotynowych, szczególnie tych innych wyrobów nikotynowych, ale tym benchmarkiem, o którym będę opowiadał, będą papierosy. Nie trzeba też ukrywać, że dodatkowym efektem tych działań będą zwiększone dochody budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#JarosławNeneman">Jak to chcemy zrobić? Chcemy to zrobić za pomocą modyfikacji mapy akcyzowej. Ta mapa została przyjęta kilka lat temu w zupełnie innych warunkach. Została przyjęta w warunkach niskiej inflacji, niskiego wzrostu wynagrodzeń. Efekt jest taki, proszę państwa, że w tym roku akcyza na paczkę papierosów w Polsce jest nieomal najniższa w Europie. Za nami jest tylko Bułgaria. Jeśli chodzi o ceny papierosów z poprzedniego roku, podobnie: jesteśmy na przedostatnim miejscu, a Bułgaria ma ostatnie miejsce. Ta różnica jest kilkukrotnie wyższa w stosunku do krajów, które mają wysoką akcyzę. Można powiedzieć tak: przedsiębiorcy z branży tytoniowej wygrali jakiś los na loterii, umówili się z państwem na pewien pewien schemat dojścia, pewne podwyżki rozłożone w czasie, a w międzyczasie inflacja i zarobki istotnie się zwiększyły. Jaki jest efekt? Ano, realna cena papierosów silnie spada, a dostępność papierosów silnie rośnie. Dość powiedzieć, że gdybyśmy się posługiwali taką miarą jak liczba paczek, którą można kupić za przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, gdybyśmy się cofnęli, to 10 lat temu to było ok. 300 paczek, obecnie jest 450 paczek. To pokazuje państwu bardzo silny, bardzo silny wzrost, nieuzależniony… Możemy się zgodzić, że jak społeczeństwo się bogaci, może sobie kupić więcej różnego rodzaju artykułów, natomiast czy koniecznie muszą być to papierosy, które — nie czarujmy się, można to powiedzieć wprost — przynoszą śmierć. Myślę, że co do tego nie będzie wątpliwości. Co proponujemy? Proponujemy modyfikacje mapy, czyli modyfikacje podwyżek, tak aby na zakończenie tego okresu mniej więcej — mówię: mniej więcej, to jest kluczowe — wrócić do tego, co było przewidywane na początku, a na początku, czyli w momencie, kiedy mapa powstawała, oczekiwano dość silnych podwyżek akcyzy, bo 10% co roku to jest dość istotna liczba, z wyjątkiem pierwszego roku. Ale to było zakładane, ta dyskusja się toczyła, kiedy inflacja wynosiła ok. 2–3%, czyli to oznaczało silne podwyżki, to oznaczało spadek dostępności. Tymczasem nic takiego się nie wydarzyło, dostępność papierosów wzrosła, więc chcielibyśmy wrócić za 3 lata do tego miejsca, w którym mielibyśmy się znaleźć, gdyby się nic nie wydarzyło. Co proponujemy? Proponujemy nowelizację mapy w odniesieniu do papierosów i zamiast corocznych podwyżek o 10%, podwyżek cen tylko jednego komponentu, bo trzeba wiedzieć, że przy papierosach mamy dwa komponenty, tj. podatek, część ad walorem, czyli wartościową, i część specyficzną, kwotową, podnosimy tylko część kwotową. Mapa zakładała podwyżki o 10%, teraz proponujemy podwyżki o 25%, w przyszłym roku 20% i 15%. Podwyżki cen tytoniu są nieco wyższe, dlatego że chcemy zachować różnicę cenową między ceną papierosów i ceną tytoniu.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#JarosławNeneman">Natomiast większe zmiany proponujemy dla nowatorskich wyrobów, czyli tych podgrzewanych. Tutaj jest propozycja, żeby w przyszłym roku była podwyżka 50%. Zaraz wyjaśnię dlaczego. W zasadzie teraz wyjaśnię dlaczego. Te wyroby nadal są bardzo nisko opodatkowane — bardzo nisko. A doświadczenia innych krajów pokazują, że niezależnie od tego, jaki jest podatek, cena paczki wyrobów podgrzewanych, nie mówię nazw, bo nie będziemy żadnej firmy reklamować, mniej więcej odpowiada cenie paczki papierosów, jest troszeczkę niższa. Jaki z tego morał? Całą różnicę przejmuje producent. Co więcej, to też trzeba powiedzieć, niektóre z tych wyrobów obecnie nie są obciążone podatkiem, ale nad tym też pracujemy.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#JarosławNeneman">I wreszcie coś, co wywołuje najwięcej emocji, bo podwyżka jest duża, a 75% robi wrażenie. Tylko trzeba pamiętać o bazie: jak baza jest bardzo niska, to nawet bardzo duża podwyżka robi wrażenie. Trzeba przypomnieć, że parę lat temu e-papierosy w ogóle nie były opodatkowane, więc jakakolwiek podwyżka wprowadzona oznaczałaby, trochę sobie teraz żartuję, milionowy wzrost opodatkowania. Nie w tym projekcie, w kolejnym projekcie zaproponujemy opodatkowanie urządzeń. Jak to wpłynie na ceny? Jak to wpłynie na rynek? Jak to wpłynie na działalności? Na szarą strefę, powiedzmy to sobie wprost. Jak to wpłynie na ceny? Oczekujemy, że o ile w tym roku papierosy będą kosztowały przeciętnie ok. 18 zł, to w przyszłym roku cena wyniesie już ok. 20,80 zł. Czy wyniesie tyle, nie wiadomo, bo, jeżeli chodzi o system podatkowy, system opodatkowania papierosów, który mamy, jest dość duży komponent ad walorem, co sprawia, że koncerny tak naprawdę w dużej mierze określają cenę detaliczną. Warto powiedzieć, że obniżka ceny detalicznej paczki papierosów o złotówkę oznacza dla sprzedawcy spadek przychodu mniej więcej o 50 gr, co pokazuje, że wojny cenowe przy takim systemie, jaki mamy — na razie go nie zmieniamy — są możliwe, więc nie wiadomo, ile będą kosztowały e-papierosy. Sądzimy, tak jak państwu mówiłem, że w przyszłym roku będzie to ok. 20,80 zł, a w roku 2027 paczka papierosów będzie kosztowała przeciętnie ok. 26,5 zł.</u>
          <u xml:id="u-110.7" who="#JarosławNeneman">Ten projekt, jak się nietrudno domyślić, wzbudził liczne kontrowersje. Mieliśmy dwa burzliwe… Może słowo: burzliwe nie jest dobre. Mieliśmy spotkanie z przedsiębiorcami, bo mniej więcej pół roku temu, a może nawet trochę więcej, przyobiecałem przedsiębiorcom, że jak się będą dokonywały jakieś zmiany dotyczące mapy akcyzowej, to przedsiębiorcy zostaną poinformowani jako pierwsi. Tak też się stało. Na początku lipca spotkaliśmy się z branżą, przedstawiliśmy nasze propozycje, za tydzień spotkaliśmy się po raz kolejny, jak już emocje trochę ochłonęły. Wtedy zaproponowaliśmy przesunięcie wejścia z 1 stycznia na 1 marca. To był taki ukłon. Od strony technicznej podwyżki, o których mówimy, z drobnym zastrzeżeniem dotyczącym płynu do e-papierosów, nie wymagają żadnych działań technicznych po stronie przedsiębiorców. Oczywiście wymagają przedstawienia ich strategii biznesowych, wymagają rozłożenia podwyżek w czasie, bo koncerny tak robią, że rozkładają to w czasie. To koncerny muszą zrobić. Natomiast nie wymagają jakichś nadzwyczajnych działań, rejestracji, tj. tego wszystkiego, co sprawia, że jeżeli chodzi o vacatio legis — mówimy teraz o takim prawdziwym vacatio legis, które jest potrzebne, żeby wprowadzić ustawę — czasami wystarczy miesiąc, a czasami rok nie wystarczy, np. przy KSeF-ie rok nie wystarczy.</u>
          <u xml:id="u-110.8" who="#JarosławNeneman">Od strony technicznej, administracyjnej te podwyżki mogłyby być od 1 stycznia, ale jest to pewien ukłon w stronę branży — dowiedzieli się w lipcu, dzisiaj jesteśmy w Sejmie, od 1 marca będą nowe stawki akcyzy, ale uwaga, jeszcze przez 2 miesiące można sprzedawać papierosy ze starymi znakami. Czyli tak naprawdę papierosy z nowymi znakami akcyzy, tylko te z nowymi znakami zobaczymy: marzec, kwiecień… w maju. To á propos półrocznego vacatio legis — formalnie nie jest to dotrzymane, ale w sensie ekonomicznym tak naprawdę to jest ważne, i będzie to dotrzymane.</u>
          <u xml:id="u-110.9" who="#JarosławNeneman">Mówiłem państwu o tym, jak się ma cena wyrobu nowatorskiego, czyli podgrzewanego, do ceny papierosów. Na ten rok szacujemy, jak państwu mówiłem, że papierosy będą kosztowały ok. 18 zł, trochę mniej niż 18 zł, zaś paczka wyrobów nowatorskich kosztuje przeciętnie 16,50 zł. Jak państwo widzą, różnica to ok. 1 zł. Jeśli nic się nie zmieni w strategiach koncernów, ta różnica wrośnie do 4 zł, więc nie można nas oskarżać, że preferencja tego wyrobu, który potencjalnie jest mniej szkodliwy — na temat szkodliwości nie będę się zbyt dużo wypowiadał — zostanie utrzymana. Ceny płynów do e-papierosów wzrosną bardziej, ale nadal będą one bardzo, ale to bardzo konkurencyjne w stosunku do wyrobów tradycyjnych.</u>
          <u xml:id="u-110.10" who="#JarosławNeneman">W dyskusji na spotkaniu pojawił się jeszcze taki argument, właściwie dwa bardzo silne argumenty. Pierwszy dotyczy szarej strefy. Czy teraz, kiedy mamy jedne z najtańszych papierosów w Europie, nie ma szarej strefy?</u>
          <u xml:id="u-110.11" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-110.12" who="#JarosławNeneman">Jest, dlatego że podatek nie jest zerowy. Szara strefa znika wtedy, kiedy podatek wynosi zero, takiego podatku nie mamy i nie będziemy mieli. Czy szara strefa Polsce jest dużym problemem? Nie jest. To ok. 3–5% w zależności od źródła danych. To się trochę zmieniało w ostatnich latach, ale generalnie blokada granicy z Białorusią i z obwodem kaliningradzkim oraz wojna na Ukrainie sprawia, że przemyt jest istotnie zredukowany. Czasy, w których wjeżdżały całe tiry czy całe wagony wypełnione po brzegi papierosami lub tytoniem, już minęły. Celnicy na granicach wschodniej i północnej spotykają się czasami z jakimiś próbami przemytu, ale to są śladowe ilości. Cały czas w Polsce działają i są zamykane nielegalne fabryki, ale skala tego utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie. W rozmowach koledzy z KAS mówią mi tak: z tym, co jest w realu, sobie poradzimy, większy kłopot będzie z tym, co się pojawi w Internecie. Z kolei w Internecie skala zjawiska nie jest specjalnie duża.</u>
          <u xml:id="u-110.13" who="#JarosławNeneman">Wreszcie po konsultacjach w Ministerstwie Finansów powiem państwu, że ten projekt był konsultowany jak trzeba. Poprzedni projekt, o którym mówiłem, też był długo konsultowany, było bardzo dużo uwag. Ten projekt był przekonsultowany. Na początku września spotkaliśmy się w Ministerstwie Finansów, była długa, ciężka dyskusja. Mogą sobie państwo to wyobrazić, w grę wchodzą duże pieniądze, bardzo duże. Ci, którzy są zainteresowani, mają też dość duże umiejętności sprzedawania swoich poglądów — tak to nazwę, myślę, że wiedzą państwo, co mam na myśli. Byli też na sali przedstawiciele handlowców z zachodniej granicy, którzy mówili: Ale pan nam zabija biznes. Nie będziemy już mogli sprzedawać papierosów Niemcom i Czechom. Chodzi głównie o Niemcy, bo w tej chwili w odniesieniu do Niemiec ta różnica jest największa. Mogę państwa zapewnić, że akurat priorytetem działań rządu nie jest zapewnienie możliwości zarabiania pieniędzy handlowcom na granicy, którzy zaopatrują… tak naprawdę powodują, że Niemcy przemycają, zaopatrują… nie chcę powiedzieć: przemytników, bo to za mocne słowo, ale wiedzą państwo, co mam na myśli. Popatrzyliśmy sobie na ceny, które będziemy mieli w Polsce za 3 lata, popatrzyliśmy sobie na ceny, które będą w Czechach i w Niemczech za 3 lata, i nadal polski papieros będzie konkurencyjny wobec niemieckiego papierosa. Zatem ten argument jest nieaktualny.</u>
          <u xml:id="u-110.14" who="#JarosławNeneman">Jeszcze coś powiem na temat kolejności i pośpiechu. Jak państwo wiedzą, pierwotny projekt zawierał też propozycję opodatkowania urządzeń, a po dyskusji, którą przeprowadziliśmy na początku września, i po przedstawieniu nam różnych ograniczeń czy problemów formalnych podjęliśmy decyzję o wyłączeniu kwestii opodatkowania urządzeń z projektu, o którym dzisiaj mówimy. Dlaczego? Dlatego że ten projekt musimy szybko zrealizować, żeby można było zamówić znaki akcyzy, bo trzeba pamiętać, że na każdym wyrobie, o którym dzisiaj rozmawiamy, są znaki akcyzy. Są pewne procedury, są pewne terminy, musimy to zrobić szybko, żeby przedsiębiorcy mieli pewność, w jakim stanie prawnym się znajdą.</u>
          <u xml:id="u-110.15" who="#JarosławNeneman">Jeszcze 15 sekund.</u>
          <u xml:id="u-110.16" who="#JarosławNeneman">Urządzeniami zajmiemy się chwilę później, ale obiecuję państwu, że niedługo spotkamy się na dyskusji o urządzeniach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-110.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PiotrZgorzelski">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Filip Kaczyński, który przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#FilipKaczyński">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, druk nr 692.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#FilipKaczyński">Proponowany projekt ustawy przewiduje zmianę ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Jak podnosi rząd w uzasadnieniu projektu, zasadniczym jego celem jest urealnienie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie, a także płyn do papierosów elektronicznych. W naszej ocenie podwyżka stawek ma na celu tak naprawdę uzupełnić gigantyczną dziurę w budżecie państwa wynikającą z waszej niekompetencji.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Łośko: Akurat kiedy powstała. 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-112.3" who="#FilipKaczyński">Chodzi o fiskalizm, a nie o zdrowie Polaków.</u>
          <u xml:id="u-112.4" who="#FilipKaczyński">Podajecie państwo, rzekomo według danych Głównego Urzędu Statystycznego, że za miesięczną wypłatę można kupić coraz większą ilość używek. Przykładowo, w przypadku papierosów w 2019 r. średnie wynagrodzenie wystarczyło na 348 paczek, a w 2023 r. już na 437 paczek. Sprawdziłem te państwa dane. Odnośnie do przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w 2019 r. można było kupić 225 paczek papierosów średniej klasy, a nie 348, jak państwo wyliczacie. Natomiast w 2023 r. 289 paczek, a nie 437. To pokazuje, że okłamujecie Polaków, nawet jeśli dane wam sprzyjają, bowiem podane liczby w uzasadnieniu projektu ustawy są zawyżone o ponad 50%.</u>
          <u xml:id="u-112.5" who="#FilipKaczyński">Ponadto w uwagach do projektu wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi Michał Kołodziejczak wskazywał, że producenci podgrzewanych wyrobów po wejściu w życie ustawy będą traktowani gorzej niż producenci e-papierosów i saszetek nikotynowych. Cytuję: Takie rozwiązanie jest niekorzystne i dyskryminujące z punktu widzenia polskich plantatorów tytoniu. Przyjmowane rozwiązania będą sprzyjały wzrostowi konsumpcji wyrobów nikotynowych beztytoniowych.</u>
          <u xml:id="u-112.6" who="#FilipKaczyński">Również niezależni eksperci, w tym naukowe towarzystwa lekarskie, zwracają uwagę, że polskie państwo niewystarczająco walczy z e-papierosami z dodatkami smakowymi, a to właśnie te produkty, jak pokazują badania w Stanach Zjednoczonych Ameryki, są najbardziej szkodliwe dla zdrowia. Dlaczego nie ograniczycie e-papierosów tak popularnych wśród młodych osób? Boicie się uderzyć w tę grupę społeczną przed wyborami prezydenckimi? Poza tym podać w wątpliwość należy spotkanie wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza z prezesem potentata na rynku wyrobów tytoniowych, o czym poinformowały media.</u>
          <u xml:id="u-112.7" who="#FilipKaczyński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Należy również przestrzec rządzących przed otwieraniem drzwi szarej strefie, która jest dzisiaj na historycznie niskim poziomie dzięki skutecznym rządom Prawa i Sprawiedliwości. Dlatego mogę dzisiaj dać radę obecnie rządzącym: wycofajcie ten projekt ustawy i poddajcie go rzetelnym konsultacjom. Wróćcie do mapy akcyzowej.</u>
          <u xml:id="u-112.8" who="#FilipKaczyński">Podsumowując, w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość deklaruję sprzeciw wobec niniejszej ustawy. Nie poprzemy łatania dziury budżetowej pod pretekstem walki z używkami. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-112.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Łośko przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#MagdalenaŁośko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska przedstawić stanowisko wobec rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym z druku nr 692.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#MagdalenaŁośko">Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym przewiduje zmiany, których zasadniczym celem jest urealnienie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe, takie jak tytoń do cygara, cygaretki, susz tytoniowy, wyroby nowatorskie, płyn do papierosów elektronicznych i w późniejszym czasie, jak zapowiadał pan minister, również urządzeń służących do waporyzacji.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#MagdalenaŁośko">Ostatnie modyfikacje opodatkowania używek będących wyrobami akcyzowymi, wprowadzane ustawą z 2021 r., wymagają urzeczywistnienia i dostosowania do obecnej sytuacji gospodarczej, ale i zdrowotnej państwa i naszych obywateli. Projekt ten to nie tylko doraźne rozwiązania, ale perspektywy na najbliższe 3 lata budżetowe do roku 2027. Przewiduje się, że w 2025 r. po podwyżce akcyzy na wyroby tytoniowe łącznie wpływy do budżetu wyniosą ponad 4 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-114.3" who="#MagdalenaŁośko">Istotnym impulsem do wprowadzenia aktualizacji stawek zaplanowanych jeszcze w 2021 r. jest zwiększająca się z roku na rok siła nabywcza konsumentów. Wraz ze wzrostem średniego wynagrodzenia według danych GUS za miesięczną wypłatę można kupić coraz większą ilość używek. Należy podkreślić, że stawka podatku akcyzowego dla wyborów nowatorskich, nawet po korekcie z 2022 r., jest niższa niż dla papierosów. Podgrzewane wyroby tytoniowe, tzw. wyroby nowatorskie, powinny być opodatkowane na tym samym poziomie i w taki sam sposób jak tradycyjne papierosy.</u>
          <u xml:id="u-114.4" who="#MagdalenaŁośko">Podwyższenie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe i ich substytuty ma przede wszystkim ograniczyć spożycie tych wyrobów przez konsumentów, w tym szczególnie przez osoby nieletnie. Jest to niezwykle istotne w kontekście badań i raportów, z których jednoznacznie wynika, że 30% uczniów w grupie wiekowej 15–19 lat regularnie pali papierosy i e-papierosy, a 60% co najmniej raz próbowało. Dane te są zatrważające.</u>
          <u xml:id="u-114.5" who="#MagdalenaŁośko">W związku z powyższym należy poczynić wszelkie starania zmierzające do ograniczenia stosowania używek, w tym używek na bazie nikotyny, zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Podniesienie podatku akcyzowego, a co za tym idzie — cen wyrobów tytoniowych ma docelowo w Polsce ograniczyć liczbę młodzieży rozpoczynającej palenie i zniechęcić do palenia osoby dorosłe. Aktualna akcyzowa mapa drogowa w swoich założeniach miała na celu ograniczenie dostępności cenowej tych wyrobów. Dziś wiemy, że tych założeń nie spełnia, a bogata oferta uwzględniająca również papierosy elektroniczne powoduje ich upowszechnianie także wśród dzieci i młodzieży, co jest niedopuszczalne. Po raz kolejny powtórzę: co czwarty nastolatek w Polsce sięga po papierosy i e-papierosy. Częstotliwość ich stosowania wśród osób w wieku 15–18 lat jest większa niż w przypadku tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Równocześnie pojawiają się kolejne badania, które wskazują na negatywne skutki zdrowotne ich palenia. Papierosy, a zwłaszcza e-papierosy, które pojawiły się na rynku kilkanaście lat temu, stały się obecnie głównym nałogiem polskiej młodzieży i jest to sytuacja alarmująca. Światowa Organizacja Zdrowia zauważa, że Polska znajduje się wśród pięciu europejskich krajów z najwyższym odsetkiem palących wśród osób nieletnich. W pewnych sytuacjach społecznych czy towarzyskich dosyć powszechna jest też praktyka, by palić e-papierosa właściwie przez cały czas, co sprawia, że ilość wypalonej nikotyny jest praktycznie nie do zmierzenia, tzn. że w jednym czasie można wypalić np. równowartość kilku albo kilkunastu papierosów. W takim przypadku ryzyko uzależnienia jest nawet większe u użytkowników e-papierosów.</u>
          <u xml:id="u-114.6" who="#MagdalenaŁośko">Trzeba mieć na uwadze fakt, że uzależnienie od nikotyny w młodym wieku zwiększa ryzyko pozostania palaczem przez resztę życia, a u młodych osób łatwiej dochodzi do rozwoju uzależnienia. Palący nastolatek staje się przeważnie palącym dorosłym. Narodowa Strategia Onkologiczna zwraca uwagę, że e-papieros to kolejny elektroniczny gadżet, obok smartfonów czy słuchawek bezprzewodowych, który jest modny i może wyróżniać młodych ludzi w gronie znajomych.</u>
          <u xml:id="u-114.7" who="#MagdalenaŁośko">Na koniec pragnę podkreślić, że ponad połowa badanych w przeprowadzonym wcześniej sondażu IBRiS popiera podniesienie akcyzy na produkty nikotynowe. Wobec powyższego w imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej wnioskuję do Wysokiej Izby o dalsze procedowanie nad ustawą i przyjęcie jej w trzecim czytaniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-114.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Marię Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność wygłosić oświadczenie w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, druk nr 692.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym przewiduje zmiany ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, zwanej dalej ustawą o podatku akcyzowym, których zasadniczym celem jest urealnienie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie i płyn do papierosów elektronicznych. W projekcie została zawarta tzw. mapa drogowa podwyżek akcyzy na wyroby tytoniowe, czyli informacja o planowanych podwyżkach akcyzy na papierosy, wyroby tytoniowe oraz płyn do e-papierosów i na wyroby nowatorskie w latach 2025–2027. Komisja Europejska wskazuje, że akcyza w przypadku paczki papierosów w Polsce wynosi równowartość 2,05 euro, co plasuje nasz kraj wśród najniżej opodatkowanych państw w Unii Europejskiej. Niższa akcyza występuje tylko w Bułgarii, gdzie wynosi 1,85 euro.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym przedłożony przez ministra finansów. Zwiększone zostają stawki podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie, podgrzewane wyroby tytoniowe oraz płyn do papierosów elektronicznych. Nowe stawki akcyzy mają przede wszystkim ograniczyć konsumpcję wyrobów tytoniowych i substytutów, co jest szczególnie istotne w przypadku osób niepełnoletnich. Z badań CBOS wynika, że aż 30% uczniów w wieku 15–19 lat regularnie pali e-papierosy, a 60% co najmniej raz ich próbowało. Wyższe stawki podatku mogą zmniejszyć liczbę palących wśród młodzieży, a tym samym pozwolą zadbać o ich zdrowie. Po zmianie zmniejszą się także różnice cenowe wyrobów tytoniowych w Polsce w stosunku do innych państw Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Najważniejsze rozwiązania, jakie przewiduje projekt, to podwyższone stawki akcyzy na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie i płyny do papierosów elektronicznych w latach 2025–2027. Stawka akcyzy na papierosy wzrośnie w 2025 r. o 25%, na tytoń do palenia wzrośnie o 38%, na cygara i cygaretki — o 25%, na podgrzewane wyroby tytoniowe — o 50%, a na płyn do papierosów elektronicznych — aż o 75% w 2025 r. Dotychczasowe stawki opodatkowania będą obowiązywać do 28 lutego 2025 r., a od 1 marca 2025 r. będzie obowiązywać nowa wysokość akcyzy. Dalsze działania rządu dotyczące rynku produktów tytoniowych lub innych podobnych, mające na celu przede wszystkim bezpieczeństwo młodzieży i innych użytkowników, będą komunikowane w najbliższym czasie.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowni Państwo! Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna na zlecenie Portalspozywczy.pl przeprowadził badania, w których zapytał Polaków, co sądzą o wzroście akcyzy m.in. na tytoń. Jeżeli chodzi o podwyżkę akcyzy na papierosy, za jej przyjęciem jest 36% badanych ogółem. Opinie kobiet i mężczyzn na ten temat są wyrównane: podwyżkę popiera 35% kobiet i 37% mężczyzn. 36% badanych nie popiera natomiast podwyżki akcyzy ani na papierosy, ani na alkohol.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wapowanie, czyli korzystanie z elektronicznych papierosów, jest bardzo popularne w tej chwili wśród nastolatków, zwłaszcza że może się ono wydawać o wiele bezpieczniejsze niż zwykłe palenie. Według amerykańskich sondaży przeprowadzonych w 2022 r. w miesiącu poprzedzającym badanie wapowało 14% uczniów szkół średnich, czyli ok. 2,14 mln uczniów. Produkty do e-papierosów o smaku słodyczy stanowią znaczną część spożycia w przypadku młodych waperów, a słodki smak e-papierosów może tłumić nieprzyjemne doznania spowodowane przez nikotynę i wzmacniać jej działanie, co skutkuje większą reaktywnością mózgu. Częste wapowanie może w przypadku nastolatków zwiększać ryzyko narażenia na potencjalnie szkodliwe dla rozwoju mózgu i narządów metale, takie jak ołów i uran. W aerozolach i płynach do e-papierosów wykryto metale ciężkie, a ich wchłanianie jest szczególnie szkodliwe w okresach rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowni Państwo! Biorąc wszystko powyższe pod uwagę, w imieniu klubu parlamentarnego zgłaszam, że będziemy procedować za przyjęciem proponowanego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że wraz z panią poseł Agnieszką Kłopotek przywitam uczestników wycieczki, która jest zorganizowana przez Gminną Radę Kół Gospodyń Wiejskich w Mogilnie z województwa kujawsko-pomorskiego. Pozdrawiamy państwa bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Norberta Pietrykowskiego, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#NorbertPietrykowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#NorbertPietrykowski">Rządowy projekt dotyczy wzrostu stawki podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe, w tym podgrzewacze wyrobów tytoniowych oraz płyny do papierosów elektronicznych. Zasadniczym impulsem do wprowadzenia wskazanej aktualizacji stawek jest zwiększająca się z roku na rok siła nabywcza konsumentów i ograniczenie zużycia wyrobów tytoniowych, zwłaszcza przez osoby małoletnie.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#NorbertPietrykowski">Podam dla przykładu, co jest proponowane. Akcyza na papierosy ma wynosić 476 zł za każde 1 tys. sztuk i 32% maksymalnej ceny detalicznej, obecnie stawka ta wynosi 367 zł, czyli proponowany wzrost ma wynosić 29%. Akcyza na tytoń do palenia — wzrost o 64%, akcyza na cygara i cygaretki — wzrost o 29%, akcyza na susz tytoniowy — wzrost o 64%, akcyza na płyn do papierosów elektronicznych — wzrost o ponad 300%, obecnie to jest stawka 0,55 zł za 1 ml, a ma być 1,80 zł.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#NorbertPietrykowski">Wysoka Izbo! Uzależnienie od nikotyny to choroba natury psychicznej i fizycznej, polegająca na stałym i przymusowym zażywaniu nikotyny. I ta potrzeba staje się priorytetem. Znaczna część palaczy nie jest w stanie przestać palić z własnej woli i potrzebuje wsparcia oraz długotrwałego leczenia. Musimy uznać, iż dym tytoniowy to kancerogen najwyższej klasy, jest główną przyczyną raka płuca, jak również innych nowotworów, takich jak rak: jamy ustnej, zatok, gardła, krtani, przełyku, żołądka oraz piersi u kobiet.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#NorbertPietrykowski">W raporcie Światowej Organizacji Zdrowia palenie tytoniu zostało wskazane jako jeden z głównych problemów zdrowia publicznego i czynników ryzyka odpowiedzialnych za przedwczesną umieralność z powodu chorób niezakaźnych. Państwowy Instytut Badawczy stwierdza, że regularne palenie tytoniu w Polsce zadeklarowało 23% mężczyzn i 15% kobiet, a 36% nałogowych palaczy rozpoczęło ten proceder poniżej 17. roku życia. Jeżeli chodzi o młodzież, to dane Państwowego Instytutu Badawczego wskazują, że 30% uczniów kontakt z nikotyną rozpoczęło od e-papierosa. Dzisiaj młodzież używa częściej e-papierosów — 30% — niż papierosów tradycyjnych — 26%.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#NorbertPietrykowski">Wobec powyższego Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga, kierując się bezpieczeństwem zdrowotnym dzieci i młodzieży oraz troską o zdrowie Polek i Polaków, w pełni popiera rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym mający na celu zmniejszenie narażenia na negatywne skutki stosowania wyrobów tytoniowych, zwłaszcza jeśli chodzi o osoby małoletnie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Trelę, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#TomaszTrela">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy odnośnie do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, zawartego w druku nr 692.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#TomaszTrela">Celem projektu jest urealnienie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie i płyn do papierosów elektronicznych. Ostatnie modyfikacje opodatkowania używek będących wyrobami akcyzowymi, wprowadzone ustawą z października 2021 r., nie wytrzymały próby czasu. Wojna w Ukrainie oraz jej globalne konsekwencje gospodarcze spowodowały konieczność zrewidowania zaplanowanych jeszcze w 2021 r. poziomów opodatkowania.</u>
          <u xml:id="u-120.2" who="#TomaszTrela">Ważnym impulsem do wprowadzenia aktualizacji stawek jest zwiększająca się z roku na rok siła nabywcza konsumentów. Wraz ze wzrostem średniego wynagrodzenia według danych GUS za miesięczną wypłatę można kupić coraz większą ilość używek, np. w przypadku papierosów w 2019 r. średnie wynagrodzenie wystarczało na ok. 340 paczek, a w 2023 r. już na 430. W przypadku tytoniu do palenia w 2019 r. średnie wynagrodzenie pozwalało na zakup ok. 211 paczek o masie 50 g tytoniu, a w 2023 r. już na 244 takie paczki.</u>
          <u xml:id="u-120.3" who="#TomaszTrela">Jeśli chodzi o płyn do papierosów elektronicznych, w latach 2019–2024 różnica między poziomami wzrostu płacy minimalnej a wysokością akcyzy wzrosła jeszcze bardziej, co wynikało z nieobjęcia tej grupy wyrobów akcyzowych zakresem akcyzowej mapy drogowej wprowadzonej ustawą z października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-120.4" who="#TomaszTrela">Zgodnie z zaleceniem WHO podgrzewane wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie powinny być opodatkowane na tym samym poziomie i w taki sam sposób jak tradycyjne papierosy. Podwyższenie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe i ich substytuty ma przede wszystkim ograniczyć ich spożycie, szczególnie przez nieletnich. Z raportów, z badań prowadzonych przez CBOS dla Biura ds. Substancji Chemicznych wynika, że 30% uczniów w grupie wiekowej 15–19 lat regularnie pali e-papierosy, a 60% co najmniej raz próbowało. Podwyżki cen tych wyrobów, np. wynikające z wyższych stawek podatku akcyzowego, mogą w jeszcze większym stopniu ograniczyć liczbę, zmniejszyć grupę młodzieży w Polsce rozpoczynającej palenie. Innym efektem zmiany jest zmniejszenie różnic cenowych wyrobów tytoniowych w stosunku do innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Według danych Komisji Europejskiej ceny papierosów w Polsce należą do jednych z najniższych w Unii Europejskiej. Proponowana zmiana stawek akcyzy w obowiązującej do 2027 r. tzw. akcyzowej mapie drogowej nie narusza zasady zaufania do państwa i stanowionego przez to państwo prawa. Obowiązujące stawki akcyzy były skalkulowane na podstawie innych parametrów makroekonomicznych, które nie mogły w tamtym okresie uwzględniać wzrostu inflacji spowodowanego wybuchem wojny w Ukrainie. Doprowadziło to do sytuacji, w której wyroby tytoniowe i ich substytuty stały się relatywnie tańsze niż prognozowane założenia w stosunku do zarobków konsumentów.</u>
          <u xml:id="u-120.5" who="#TomaszTrela">Deklaruję w imieniu koalicyjnego klubu parlamentarnego dalszą pracę nad przedłożonym projektem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Staję tutaj jako osoba, która nigdy nie zapaliła żadnego papierosa, więc w tym zakresie będę wiarygodny, jeśli chodzi w ogóle o temat tej ustawy. Nie mam zamiaru się tutaj chwalić, ale moje argumenty będą zgodne z interesem publicznym, a nie zgodne z interesem jakichś grup lobbingowych. Rząd, jak ma to w zwyczaju, w obliczu rosnącej dziury budżetowej zamiast szukać oszczędności oczywiście decyduje się na najprostsze i najbardziej szkoliwe rozwiązanie, czyli podniesienie podatków, w tym wypadku akcyzy na papierosy. Zamiast ograniczać niepotrzebne wydatki, takie jak np. nieproporcjonalne wsparcie w przypadku socjalu dla Ukraińców, rząd wybiera tę łatwą drogę, sięga do kieszeni obywateli i zwiększa obciążenia podatkowe. Polacy zasługują na więcej niż na rząd, który jedyne, co potrafi, to łatać budżet naszym kosztem. Argument, że podwyżki mają na celu ochronę zdrowia publicznego jest zwyczajnie mydleniem oczu. Pomimo wcześniejszych podwyżek akcyzy, nie zaobserwowaliśmy znacznych spadków liczby palaczy ani poprawy zdrowia publicznego. Wręcz przeciwnie, jedynym efektem tych działań było napędzanie szarej strefy i nielegalnego handlu. Jakie mamy więc podstawy, żeby wierzyć, że kolejne podwyżki zmienią cokolwiek na lepsze? Nie możemy zapominać także o katastrofalnej polityce zdrowotnej rządu w czasie pandemii COVID-19, kiedy to wspólnie i w porozumieniu doprowadziliście do gigantycznej luki zdrowotnej, zaniedbując podstawową opiekę zdrowotną i diagnostykę. Wtedy pokazaliście, jak nieudolnie potraficie zarządzać systemem zdrowia. A teraz zamiast naprawić swoje błędy próbujecie obciążyć Polaków wyższymi podatkami, zasłaniając się troską o ich zdrowie. To jest zwykła hipokryzja.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WitoldTumanowicz">Krótki wykład ekonomii odnośnie do krzywej Laffera, czyli jednej z podstawowych zasad ekonomii, którą rząd najwyraźniej ignoruje, bo historycznie rzecz ujmując, podwyżka akcyzy często powodowała obniżenie wpływów do budżetu, dlatego że cała branża i zapotrzebowanie, popyt przechodziły po prostu do szarej strefy. Ogólnie może nie osiągnąć swojego celu. Natomiast jeszcze oprócz tego jest pytanie, gdzie się podziały tak naprawdę te zapowiedzi odnośnie do tego 6-miesięcznego vacatio legis, jeśli chodzi o wprowadzanie zmian w podatkach. Jak widać, na szybko próbujecie podwyższyć te podatki, gwałcąc tę zasadę, w przypadku której sami zapowiadaliście, że będziecie ją stosować. I rząd zamiast stawić czoła własnym niepowodzeniom szuka kolejnego wroga do walki, a ustawy i tak będą pisane pod dyktando lobbystów.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#WitoldTumanowicz">To nie jest rozwiązanie problemu Polaków. To jest jedyne zasłona dymna mająca na celu przykrycie waszych wizerunkowych porażek. Stoję tutaj właśnie jako osoba, która nie zapaliła, tak jak przypomniałem na samym początku, żadnego papierosa, więc mogę powiedzieć wprost, że to polityka służąca łataniu budżetu kosztem obywateli i przedsiębiorców. Polacy zasługują na rząd, który potrafi zarządzać finansami publicznymi odpowiedzialnie, bez sięgania do portfeli Polaków za każdym razem, gdy pojawia się dziura w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#WitoldTumanowicz">Zgłaszam wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Minister Leszczyna w ubiegłym tygodniu mówiła w wywiadzie radiowym: zmniejszenie dostępności ekonomicznej papierosów i alkoholu jest w dobrze pojętym interesie nas wszystkich. W niewielu kwestiach zgadzam się z panią minister Leszczyną, ale z tym jej cytatem się zgadzam. Dlatego od razu pytam: Dlaczego rządowy projekt nowelizacji ustawy akcyzowej dotyczy tylko tytoniu, a całkowicie pomija alkohol? Za nami powódź. Budżet jest w tragicznym stanie, mamy rekordowy deficyt, a rekordowy deficyt to rekordowe koszty obsługi zadłużenia. Ratujecie się podwyżką akcyzy? Tylko czy na pewno skutecznie? Budżetowe wpływy z akcyzy w 2022 r. wyniosły ok. 85 mld zł, z czego wódka stanowi ok. 13% tej kwoty, piwo — 4,5%, wino — 0,5%, czyli razem jest 18%. Jeżeli nałożymy na te procenty rzeczone 85 mld z akcyzy, to wyjdzie 15 mld z akcyzy na alkohol. Teraz proponujecie podwyższenie stawki na artykuły tytoniowe od 20% do 50% w części kwotowej. Gdyby zatem przyjąć w uproszczeniu 20-procentowy wzrost akcyzy na alkohol, dałoby to teoretycznie dodatkowe 3 mld do budżetu. Do tego saszetki z nikotyną, które nie są objęte akcyzą — kolejne 3 mld zł. Można sobie zadać pytanie: Jaki jest cel rządu? Czy celem jest zmniejszenie dostępności ekonomicznej papierosów i alkoholu, jak mówiła nasza czarodziejka, minister Leszczyna? Jeżeli celem jest zmniejszenie dostępności ekonomicznej papierosów i alkoholu, to nowelizacja powinna obejmować zarówno artykuły tytoniowe, jak i alkohol. Wstydzilibyście się dalej promować w telewizji alkoholizm. Ale dlaczego to robicie? Bo macie z tego pieniądze, te rzeczone 85 mld zł. Jeżeli celem jest ratowanie budżetu, to informuję, że jest wiele stref nieobjętych dziś akcyzą, nad którymi warto się zastanowić w merytorycznej dyskusji podczas prac nad tym projektem w komisji finansów, co deklaruję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#MonikaWielichowska">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#MonikaWielichowska">Jeśli ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać, to teraz jest ten moment, bo zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszą do głosu zapraszam panią poseł Małgorzatę Niemczyk. Nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł Magdalena Łośko, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MagdalenaŁośko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałam zadać dwa krótkie pytania do pana ministra. Jakie działania planuje podjąć rząd i ministerstwo wobec pojawienia się ewentualnej szarej strefy, o której pan minister wspominał w swoim wystąpieniu już wcześniej? Czy państwo w tym zakresie zintensyfikuje swoje działania, aby zniechęcić obywateli ryzykujących nielegalny proceder? I kiedy możemy spodziewać się drugiego zapowiadanego projektu ustawy, który będzie zakładał opodatkowanie akcyzą urządzeń służących do waporyzacji, czy to będzie w tym roku, czy w następnym? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Dorośli ludzie mają prawo ze swoim zdrowiem robić, co chcą, skoro są dorośli, mają prawo je marnować poprzez palenie papierosów i picie alkoholu. Aczkolwiek nie powinno być tak, że ci, którzy ulegają tym używkom, nie ponoszą później kosztów swojego leczenia. Dlatego apeluję o to, aby zwiększyć akcyzę na alkohol, żeby całe społeczeństwo, które nie nadużywa alkoholu, nie ponosiło tych kosztów.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#JarosławSachajko">Chciałbym też zapytać pana ministra, jak to jest, że w Polsce są niby- nielegalne, jeżeli chodzi o spożycie, saszetki z nikotyną — dodam, że w takiej jednej saszetce jest od dziesięcio- do dwudziestokrotnie więcej nikotyny niż w papierosie — a państwo tutaj ucieka. Pan wiceminister zdrowia mówi, że one są nielegalne, tylko że one są do kupienia wszędzie, we wszystkich sklepach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Urealnienie cen akcyzy jest podstawą i jednocześnie dbałością o zdrowie Polaków, a szczególnie nastolatków. Wpływy do budżetu państwa ponad 4 mld zł to niebagatelna kwota, która, mam nadzieję, będzie wydatkowana na cele zdrowotne. Papierosy w Polsce są najtańsze w Europie. Wyprzedza nas tylko jedynie Bułgaria. Wyroby tytoniowe i substytuty to szkodliwe dla zdrowia użytki.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#MałgorzataPępek">W związku z tym mam pytanie: Jakie działania zostaną podjęte w celu zmniejszenia konsumpcji wyrobów tytoniowych w naszym kraju i kiedy ministerstwo planuje wdrożyć urządzenia do waporyzacji? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Drodzy Młodzi Przyjaciele siedziący na galerii! Nie palcie papierosów, nie używajcie nikotyny, bo ona szkodzi. Od 2003 r. przetaczała się przez parlament wielokrotnie dyskusja dotycząca akcyzy na papierosy i inne wyroby: na tytoń i na tzw. saszetki.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#KrystynaSkowrońska">Przede mną pan poseł Sachajko powiedział, że saszetki są w użyciu. Panie pośle, nie zauważył pan tego i nie krytykował pan PiS-u, jak były przez 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-132.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Pani kłamie, bo krytykowałem!)</u>
          <u xml:id="u-132.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Czego krzyczysz?)</u>
          <u xml:id="u-132.5" who="#KrystynaSkowrońska">Ależ proszę pana, tak było. I chcę powiedzieć tak. Wybiegiem Prawa i Sprawiedliwości było podwyższenie akcyzy na 5 kolejnych lat. Dla tych, co nie pamiętają, 5 kolejnych lat nie wchodzimy do Sejmu, o tym nie rozmawiamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#KrystynaSkowrońska">A zatem dzisiaj potrzeba zadbać o zdrowie. Ile wynoszą koszty utraty zdrowia, to trudno oszacować. Panie ministrze, ile pójdzie z tego na sport, bo on jest potrzebny ludziom młodym, a także na wsparcie dla narodowego funduszu ochrony zdrowia? Nie palcie papierosów.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Wioletę Tomczak, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WioletaTomczak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję Ministerstwu Finansów, mam nadzieję, że razem z Ministerstwem Zdrowia, za ten niepopularny politycznie, ale strasznie ważny krok. Jako specjalistka zdrowia publicznego czekałam na to blisko 20 lat, żeby faktycznie zrobić krok do przodu, jeżeli chodzi o ochronę, zwłaszcza młodego pokolenia, przed wejściem w uzależnienie. Polityka cenowa jest niezwykle istotna, jeżeli chodzi o kreowanie właśnie naszych zdrowych nawyków. Wiemy oczywiście, że osoby dorosłe mają prawo robić z tym, co chcą. Ale panie pośle Sachajko, to nie jest tak, że tylko i wyłącznie finanse decydują o tym, czy będziemy w stanie kogoś wyleczyć. Potrzeba jeszcze infrastruktury i całej organizacji,…</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#WioletaTomczak">…więc jako państwo powinniśmy robić wszystko, żeby jak najmniej osób poprzez swój styl życia potrzebowało opieki zdrowotnej.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Dlatego reklamujecie alkohol w telewizji?)</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#WioletaTomczak">Nie reklamujemy alkoholu w telewizji, ale w tym zakresie również zostaną podjęte działania. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Polska jest jednym z nielicznych krajów w Europie, gdzie są dopuszczone tzw. małpki, alkohol w małych buteleczkach, i to jest zwykle wysokoprocentowy alkohol. Czy nie należałoby przyjrzeć się temu problemowi? Jeszcze raz podkreślę, jesteśmy jednym z nielicznych krajów. Nie ma czegoś takiego jak małpki w Europie i na świecie, po prostu czegoś takiego się nie sprzedaje.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Mówimy o papierosach, a nie o małpkach.)</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#GrzegorzLorek">Czy nie należałoby dodatkowo taki alkohol opodatkować? Ja jestem w ogóle za likwidacją małpek, bo to jest czysty alkoholizm, to nie do picia.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A tamta kadencja?)</u>
          <u xml:id="u-138.4" who="#GrzegorzLorek">Jeszcze jedna sprawa. Mam prośbę o udzielenie mi odpowiedzi: Czy jest prawdą, że składniki do e-papierosów są produkowane na Białorusi, w Rosji i do nas ściągane przez firmy pośredniczące? Proszę o sprawdzenie tego zjawiska i odpowiedzenie mi, czy jest to opodatkowane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartosza Romowicza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Rozmawiamy o dodatkowych wpływach do budżetu państwa z akcyzy. Wiemy, jak ważna jest też rola samorządu. Mamy w samorządzie programy profilaktyki alkoholowej czy narkotykowej. I tutaj, panie ministrze, apel i prośba. Czy nie warto byłoby w ramach dodatkowych wpływów z tego tytułu podzielić się z samorządami i wzmocnić te fundusze, które one mają? To jednak głównie samorządy mają takie narzędzia, żeby poprzez edukację dzieci i młodych, poprzez programy profilaktyczne, poprzez szkoły czy inne instytucje wpływać na zachowania i postawy prozdrowotne. Chodzi o to, żeby to była nawet symboliczna, niewielka kwota, ale jednak żeby pokazać, że doceniamy rolę samorządów w profilaktyce prozdrowotnej. Dlatego zwracam się z prośbą i apelem, żebyśmy częścią dochodów z tej akcyzy podzielili się z samorządami. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pan minister w swoim uzasadnieniu powiedział dosadnie, iż palenie papierosów prowadzi do śmierci. Z badań, które przeprowadził Uniwersytet w Bristolu, wynika, że przeciętny palacz żyje 10 lat krócej niż osoba niepaląca. Każdy papieros kosztuje 11 minut życia. Obliczono, że przeciętny mężczyzna w wieku od 17. do 70. roku życia wypala ponad 300 tys. papierosów. Oczywiście akcyza, polityka cenowa ma wpływ na ograniczenie dostępu do papierosów, ale to jest tylko jeden z elementów działania państwa. Chciałem zapytać o element dotyczący profilaktyki i przeciwdziałania. Jakie programy są realizowane i czy ze środków pochodzących z akcyzy przekazywane są środki na tę profilaktykę? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Urszulę Koszutską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#UrszulaKoszutska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Urealnienie stawek na produkty tytoniowe to jeden z ważnych celów rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym. Jednak najistotniejsze są działania profilaktyczne, które będą ograniczały dostępność cenową tych używek dla młodych ludzi. Ta ustawa pomoże wielu dzieciom i młodym ludziom lepiej zadbać o własne zdrowie oraz ograniczy lub zmniejszy ilość uzależnionych od używek, które mają niszczący wpływ na zdrowie, życie i dobrostan nieletnich. To pozytywne działania rządu, które ogromnie popieram. Jednak pozostają dwa pytania: W jaki sposób ministerstwo planuje wdrożyć przepisy ograniczające sprzedaż e-papierosów i wyrobów tytoniowych młodzieży? Jaki procent otrzymanych zysków z akcyzy zostanie zaproponowanych i przekazanych na działania profilaktyczne? Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mogę tylko przyklasnąć temu projektowi. Cieszy mnie szczególnie, że projekt obejmuje także e-papierosy i nowatorskie wyroby tytoniowe. Cieszy mnie to jako przewodniczącą Parlamentarnego Zespołu ds. Przeciwdziałania Uzależnieniom, w którym na ten temat rozmawialiśmy w gronie ekspertów. To na nas, parlamentarzystach, ale też i na nas, rodzicach, spoczywa obowiązek zadbania o to, by środowisko naszych dzieci było wolne od dymu tytoniowego i pary nikotynowej. Zamiast tego niestety często się zdarza, że nadal pokazujemy naszym dzieciom, że wolno palić, tłumacząc, że wolno tylko dorosłym. Tym bardziej prowadzi to do sytuacji, że palenie to atrybut dorosłości.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#MałgorzataNiemczyk">Badania pokazują nam, że 30% uczniów w grupie wiekowej 15–19 lat regularnie używa e-papierosów, a 60% co najmniej raz próbowało. Niemal co drugi nastolatek deklaruje, że samodzielnie kupuje e-papierosy lub papierosy w sklepie pomimo ustawowego ograniczenia wieku dla zakupu takich używek.</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#MałgorzataNiemczyk">Jeszcze chwileczkę, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#MałgorzataNiemczyk">Polskie Towarzystwo Pediatryczne i rzesza ekspertów medycznych wystosowały apel w sprawie ograniczenia dzieciom i młodzieży dostępu do e-papierosów i wyrobów tytoniowych, w którym stwierdza się m.in., cytuję: Zaproponowane przez ministra finansów podwyżki akcyzy dla wszystkich wyrobów zawierających w swoim składzie nikotynę znajdują nasze pełne poparcie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Pytam: Jakie środki z akcyzy trafią na profilaktykę? — bo to jest najważniejsze. Jak spada nam konsumpcja papierosów, a jak rośnie konsumpcja e-papierosów? Czy mamy dane dotyczące zależności wzrostu cen i spadku konsumpcji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Chrzana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#TadeuszChrzan">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wykorzystując tę debatę, zadam jeszcze jedno pytanie. Przywołuję tutaj raport Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, w którym to raporcie czytamy, że zgodnie z wynikami badań, które tam były przeprowadzone, w Polsce zagrożenie używaniem tytoniu jest o wiele wyższe niż w innych krajach Unii Europejskiej. Takie są wnioski z tego raportu. Ale też, szanowni państwo, myślę, że warto przypomnieć, że w 2022 r. weszła dyrektywa Komisji Europejskiej, która od 23 października 2023 r. obowiązuje w Unii Europejskiej, w której to dyrektywie wprowadzono zakaz obrotu podgrzewaczami wyrobów tytoniowych, które posiadają aromat charakterystyczny. Niestety u nas ta dyrektywa do tej pory nie obowiązuje. Stąd też, panie ministrze, moje pytanie: Czy prawdą jest, że Komisja Europejska już wszczęła postępowanie w związku z naruszeniem, niewprowadzeniem tej dyrektywy?</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#TadeuszChrzan">Mam też drugie pytanie, panie ministrze. Dzisiaj rozmawiamy o podniesieniu akcyzy. Kiedy wpłynie do Sejmu projekt wprowadzający zakaz używania tych zapachowych wkładów do podgrzewaczy? Czy do końca tego roku będziemy w stanie przyjąć ten projekt? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim pan minister odpowie na państwa pytania, chciałabym serdecznie pozdrowić uczennice i uczniów z Zespołu Szkół Technicznych w Chełmie. Wśród was są też, usłyszałam to od pani poseł Anny Dąbrowskiej-Banaszek, na której zaproszenie tutaj jesteście, krwiodawcy — pozdrawiam was szczególnie, dziękując za to, co czynicie, za to, że dzielicie się z innymi darem życia. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów pana Jarosława Nenemana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#JarosławNeneman">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Bardzo się cieszę z tego ostatniego głosu, bo pokazuje, że niektóre sprawy mogą się wznieść ponad partyjne podziały. Może odpowiem na pytania od końca. Kiedy pojawi się ten projekt zakazujący aromatów w podgrzewaczach? Mógłbym powiedzieć tak: gdyby poprzedni rząd zrobił to wtedy, kiedy powinien był to zrobić, to już by był, natomiast będzie on lada chwila. Jeśli mnie pamięć nie myli, w tym tygodniu albo w przyszłym trafi on do Stałego Komitetu Rady Ministrów, więc pewnie w perspektywie, nie wiem, 3 tygodni państwo się z nim zapoznają.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#JarosławNeneman">Pan poseł Kaczyński na początku zasugerował, że źle policzyliśmy dostępność ekonomiczną papierosów. Dżentelmeni nie powinni się sprzeczać o liczby, o pieniądze. Proponuję, żeby sięgnąć do danych. Sprawdziłem te dane jeszcze raz. Nasze obliczenia są prawidłowe, ale ludzie są omylni. Poproszę go wobec tego o jego dane i je porównamy. Pan poseł Kaczyński odniósł się również do uwagi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi o preferowaniu wyrobów beztytoniowych w tej ustawie. Jest dokładnie odwrotnie. Podwyżka w przypadku e-papierosów jest istotnie wyższa niż podwyżka w przypadku wyrobów tytoniowych, więc to jest akurat nieprawda.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#JarosławNeneman">Jeśli chodzi o krzywą Laffera, to pytającego nie ma, więc nie będę na to odpowiadał. Mam jedną ogólną uwagę. Proszę państwa, dochody z akcyzy w całości są dochodami budżetu państwa. Wiem, że to tak ładnie brzmi, gdy się mówi: podnosimy podatek i pieniądze z niego pójdą na jakieś zbożne cele, edukację, profilaktykę, leczenie osób. Budżet ma jednak swoje potrzeby i co do zasady powinien zgarniać pieniądze ze wszystkich podatków. One powinny być dystrybuowane. Wiąże się to też z drugą częścią mojej wypowiedzi i z państwa pytaniami o pieniądze przeznaczone na profilaktykę, pieniądze dla ministra sportu. Te pieniądze trafią do budżetu, stosowni ministrowie dostaną je w swoich działach, a minister zdrowia też będzie miała pieniądze. Pytają państwo o profilaktykę. Zapytajcie panią minister Izabelę Leszczynę. To jest jej działka, nie chce się mieszać w jej kompetencje.</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#JarosławNeneman">Podzielam państwa uwagę, że walka z alkoholizmem czy z nikotynizmem na pewno nie wiąże się tylko z jednym elementem. Mówiąc o papierosach, proszę zauważyć, że ostatnia duża zmiana była wprowadzona wiele, wiele, wiele lat temu, kiedy zakazaliśmy palenia w restauracjach. Niektórzy z państwa pewnie pamiętają, że kiedyś się w nich paliło. Czy wydarzyło się coś strasznego przez to, że nie można palić w restauracjach? Nie. Traktujemy to jako standard. Nie ukrywam, że gdy byłem w Niemczech, zdziwiłem się, że można palić w środku. Przecież to dziki kraj.</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#JarosławNeneman">Dobrze, odpowiem na państwa pytania. Było kilka pytań dotyczących tego, kiedy pojawią się urządzenia do wapowania. Tak jak państwu mówiłem, musieliśmy podzielić ten projekt, żeby udało się procedować nad tym projektem w terminie, żeby można było zamówić znaki akcyzy, żeby te podwyżki, o których mówimy, udało się zrealizować od 1 marca.</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#JarosławNeneman">Jeśli chodzi o konsultacje dotyczące projektu, to traktujemy konsultacje jako kontynuację tych poprzednich konsultacji. Termin upłynął. Mieliśmy się tym zająć w tym tygodniu, ale najpierw musimy to przeprocedować. Myślę, że na początku przyszłego tygodnia wyjdziemy już z propozycją, która będzie przedmiotem dyskusji. Najpierw dyskusja będzie prowadzona w rządzie, ale propozycja na pewno trafi do parlamentu w tym roku. Chciałbym, żeby trafiła tu jeszcze w listopadzie.</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#JarosławNeneman">Pan poseł Sachajko mówił o 3 mld zł z saszetek. Nie może być 3 mld zł z saszetek. To nie ta skala. Niektóre kwestie, które pan poruszał, osobiście bardzo mi się podobają. Dlaczego papierosy, a nie wódka? Step by step, zacznijmy od tego problemu, który jest o wiele poważniejszy. Chodzi o problem z nienadążaniem podwyżek i z tym, że papierosy w Polsce są nieomal najtańsze w Unii Europejskiej. Niekoniecznie jest to problem z wódką. Problem z wódką i piwem zostawmy na potem. Oczywiście nie uciekamy od tego. Saszetki są w Polsce legalne. Wbrew temu, co państwo mówią, nie pojawiły się w tym roku. Pojawiły się kilka lat temu. Nikt nic nie zrobił, żeby się nie pojawiły. Są na rynku. Nie są opodatkowane — zgadza się. Stosowny projekt jest na etapie prac w Radzie Ministrów. Wywiązała się dyskusja, która wstrzymała ten projekt, ale on nie zniknie. Tak, na pewno uregulowanie kwestii saszetek i tak naprawdę innych wyrobów… Inwencja producentów jest nieograniczona. Mogą być państwo pewni, że pojawią się wyroby nikotynowe pod taką postacią, która nam w tym momencie nawet nie przyjdzie do głowy. To trochę tak jak z narkotykami — trzeba złapać klienta, uzależnić go, można mu nawet na początek dać je za darmo, a potem już będzie do nas przychodził i płacił.</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#JarosławNeneman">Czy e-papierosy są produkowane w Rosji i na Białorusi? Pojawiło się takie pytanie. Według naszej wiedzy nie, natomiast według tego, co piszą gazety, w handel jednorazówkami zaplątane są firmy, które mają tam korzenie. Jednorazówki pochodzą głównie z Chin i tam są produkowane.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#JarosławNeneman">Czy cena ma wpływ na konsumpcję papierosów, na szarą strefę? I czy to prawda, że gdy ten sam rząd, tylko jak gdyby jego poprzednie wcielenie, podnosił akcyzę na papierosy, to spadły dochody podatkowe? Tak, ale spadła też konsumpcja papierosów. A więc spadła nie tylko sprzedaż, ale też konsumpcja papierosów i potwierdzają to dane. Na pytanie, czy wyższa cena papierosów ograniczy konsumpcję papierosów lub szerzej: wyrobów nikotynowych, odpowiedź jest więc jednoznaczna: tak. Czy to jest jedyne narzędzie? Nie, natomiast bezsprzecznie wyższa cena papierosów oznacza niższą konsumpcję papierosów, niższą nie tylko legalną sprzedaż, ale też właśnie konsumpcję papierosów.</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#JarosławNeneman">Jeśli jakiś temat pominąłem, choć wydaje mi się, że na wszystko odpowiedziałem, to na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, jak myślę, będzie okazja jeszcze w szczegółach o tym porozmawiać. Dziękuję państwu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#MonikaWielichowska">Dziękując za tę dyskusję, chcę powiedzieć jedno, stawiając trochę kropkę nad i w tej dyskusji: palenie tytoniu niesie za sobą naprawdę poważne skutki zdrowotne, a palacze są narażeni na wiele chorób. Można to sobie wpisać w wyszukiwarkę internetową i wyskoczy mnóstwo chorób, których przyczyną jest właśnie palenie. Przeciętny Polak palacz żyje o 10 lat krócej niż osoba niepaląca, a każdy papieros kosztuje 11 minut życia. Dlatego warto, oprócz dyskusji, oprócz wdrażania profilaktyki, szukać kolejnych rozwiązań, które ograniczą ten zły nawyk, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#MonikaWielichowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-153.4" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-153.5" who="#MonikaWielichowska">Zanim przejdziemy do następnego punktu, chciałabym serdecznie pozdrowić członkinie i członków Międzynarodowego Stowarzyszenia Policji Sekcji Polskiej IPA, Oddział Łomża. Przybyli państwo na zaproszenie pani posłanki Alicji Łepkowskiej-Gołaś.</u>
          <u xml:id="u-153.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.7" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 4. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 603 i 688).</u>
          <u xml:id="u-153.8" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Bartosza Romowicza o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Sejm na 18. posiedzeniu w dniu 25 września br. na podstawie art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu skierował poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu rozpatrzenia. Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych po rozpatrzeniu powyższego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 1 października br. wnosi, aby uchwalić projekt ustawy.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#BartoszRomowicz">Komisja zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu przedstawia na żądanie wnioskodawcy wniosek mniejszości polegający na skreśleniu art. 1 i 3. Wnioskodawcą był pan poseł Paweł Hreniak.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#BartoszRomowicz">Szanowni Państwo! Powiem króciutko o tym, o czym jest ta ustawa. Ustawa jest o tym, aby połowę środków ze składek na ubezpieczenie od ognia, które otrzymują straże pożarne z funduszu firm ubezpieczeniowych, podzielić na pół i połowę przekazać do dyspozycji komendanta głównego, a połowę — zarządowi głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa de facto ma usunąć z obrotu prawnego zmianę z 2017 r., w wyniku której Prawo i Sprawiedliwość całość tych środków przesunęło i oddało we władanie komendantowi głównemu, czyli podległej sobie instytucji. Nie wchodząc w szczegóły i ówczesną motywację Prawa i Sprawiedliwości, bo nie to podlega ocenie, chciałbym tylko zwrócić uwagę, że wniosek mniejszości, który wpłynął, a więc wniosek o skreślenie art. 1 i 3, de facto wywoła taki sam skutek prawny jak odrzucenie ustawy w całości. Po skreśleniu bowiem art. 1 i 3 tej ustawy po prostu nie ma. A więc, szanowni państwo, był już złożony w pierwszym czytaniu taki wniosek, aby odrzucić ten projekt w całości. Ten wniosek nie znalazł akceptacji Wysokiej Izby i w związku z tym na posiedzeniu komisji posłowie Prawa i Sprawiedliwości złożyli w innej formie de facto tożsamy wniosek.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#BartoszRomowicz">Myślę, że to tyle na ten temat, ponieważ każdy, kto jest zainteresowany ochotniczymi strażami pożarnymi, wie, czego dotyczy ta ustawa. Sądzę, że Wysoki Sejm w czasie najbliższych głosowań rozstrzygnie, czy projekt zasługuje na to, aby wejść do obrotu prawnego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#MonikaWielichowska">Pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#PawełHreniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Faktycznie jest tak, że ten projekt ustawy sprowadza się do jednego zapisu, czyli do tego, żeby te środki z ubezpieczeń, które były dzielone do tego momentu przez komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej i przekazywane jednostkom ochotniczych straży pożarnych i druhom strażakom, były dzielone przez Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP, a więc przez stowarzyszenie, na którego czele stoi pan Waldemar Pawlak. Dziś chce się tworzyć pewnych pośredników w przekazywaniu środków jednostkom ochotniczych straży pożarnych. Jak wiemy i co dla wszystkich jest jasne, każdy pośrednik to są dodatkowe koszty. Wszyscy też z historii pamiętamy chociażby te wojewódzkie sklepy, w których marże w przypadku zakupu sprzętu dla strażaków ochotników były najwyższe na rynku, jak wskazuje raport NIK-u z 2019 r.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#PawełHreniak">Chciałbym zwrócić uwagę, że bardzo trudno jest rozmawiać od strony merytorycznej z koalicją, która dziś rządzi Polską. Niestety mam wrażenie, że wszelkie argumenty merytoryczne, a takimi staraliśmy się posługiwać w tej debacie na pierwszym posiedzeniu Sejmu i później w czasie dyskusji w komisji, gdzieś mijają się z państwem i one nie trafiają. A przypomnijcie sobie państwo, że staraliśmy się przekazać liczby mówiące chociażby o tym, że ten system, który funkcjonuje po roku 2017, jest zwyczajnie bardziej racjonalny, na co wskazuje również raport NIK-u, Najwyższej Izby Kontroli, który wskazywał na wiele mankamentów, jeśli chodzi o dzielenie pieniędzy przez Związek Ochotniczych Straży Pożarnych. Przypomnę, że dzięki temu, że Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej dzieli te środki… To przecież Państwowa Straż Pożarna, komendanci powiatowi, wojewódzcy wiedzą, gdzie te środki są najbardziej potrzebne, które jednostki należy wspomóc, bo są bardzo ważne dla systemu ratownictwa. Dzisiaj próbuje się zabrać im te kompetencje, co powoduje, że osłabiamy montaż finansowy. A przypomnę, że dzięki temu montażowi finansowemu na zakup sprzętu m.in. w roku 2015 kupiliśmy w skali kraju 191 wozów strażackich, w 2023 r. było to 668 wozów strażackich, w 2016 r. były przeprowadzone 1633 szkolenia, a w 2023 r. przeprowadzono już 4338 szkoleń. Członków ochotniczych straży pożarnych w 2016 r. przeszkolono według tego starego systemu, do którego chcecie państwo wrócić, 42 tys. strażaków, a w roku 2023 — prawie 117 tys. strażaków. Posługiwaliśmy się również ekspertyzami, m.in. ekspertyzą Biura Analiz Sejmowych, która wskazywała, że te zmiany, które proponuje dzisiaj koalicja, są złe dla ochotniczych straży pożarnych. One idą w poprzek tych zmian, które proponowała Najwyższa Izba Kontroli i są szkodliwe.</u>
          <u xml:id="u-156.2" who="#PawełHreniak">Również sami strażacy, o czym mówiłem na posiedzeniu komisji, są przeciwni. Przypominam sondaże, które pojawiły się w Internecie, w których 93% druhów strażaków biorących udział w tych sondażach było przeciwnych tym zmianom, które dzisiaj, szanowni państwo, proponujecie. Myślę, że to jest rzecz niezwykle ważna. Zarząd ochotniczych straży pożarnych nie ma wiedzy, gdzie środki najlepiej będą służyły ratownictwu i strażakom. To powiatowy komendant straży pożarnej, wojewódzki komendant straży pożarnej, główny komendant straży pożarnej biorą dzisiaj odpowiedzialność za krajowy system ratowniczo-gaśniczy. Oni mają największą wiedzę, gdzie te środki należy kumulować, gdzie te środki przekazywać, żeby najlepiej służyły wzrostowi bezpieczeństwa. Mam dzisiaj takie wrażenie, że niestety koalicja o strażakach zapomina, a te zmiany, które dzisiaj, szanowni państwo, proponujecie, nie są z korzyścią dla druhów, nie są z korzyścią dla jednostek strażaków, nie są z korzyścią dla całego systemu bezpieczeństwa i krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, a są z korzyścią dla stowarzyszenia, dla Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, którym kieruje, jeszcze raz powtórzę, pan Waldemar Pawlak.</u>
          <u xml:id="u-156.3" who="#PawełHreniak">W związku z tym, co powiedziałem w imieniu klubu, starając się, żeby koalicja, która dzisiaj tworzy rząd, otrząsnęła się z tego, co dzisiaj robi, składam do pani marszałek jeszcze raz wniosek o odrzucenie projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jakbyśmy mogli zmienić kolejność, pani marszałek, bo pan poseł ma posiedzenie komisji, to później…)</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła od razu na mównicę, z marszu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panowie Generałowie! W imieniu Koalicji Obywatelskiej chciałbym przedstawić stanowisko odnośnie do projektu, nad którym dzisiaj debatujemy.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#KrzysztofGadowski">Po pierwszym czytaniu projekt poszedł do komisji. Tak jak wszyscy obserwowaliśmy, trafił pod rzetelne obrady. Wszyscy jesteśmy za tym, żeby rozszerzyć działalność tej ustawy, żeby rozszerzyć zakres funkcjonowania ochotniczej straży pożarnej, która w Polsce się sprawdziła, która w krajowym systemie działa bardzo sprawnie, czego przykłady mieliśmy. Mogliśmy również podziwiać i obserwować, jak bardzo sprawnie jednostki ochotniczej straży pożarnej działały przed powodzią, w trakcie powodzi i działają do dzisiaj. To tym druhnom i druhom te zapisy ustawy się należą.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#KrzysztofGadowski">Bardzo dobrze się stało, że została zgłoszona poprawka, która w jakiś sposób będzie mogła pokazać charakter funkcjonowania ochotniczej straży pożarnej co roku. To z tej trybuny będziemy mogli się odnieść do działalności, zakresu funkcjonowania. Wtedy może nie tylko my, jako posłowie, zobaczymy, ale również i Polacy zobaczą, jak jest szeroki zakres działalności ochotniczej straży pożarnej. To najbardziej transparentna, moim zdaniem, organizacja. Ona co roku na swoich zebraniach sprawozdawczych przedstawia sprawozdanie, pokazuje, co zrobiono, gdzie zainwestowano, jakie środki znalazły się w budżecie. Chodzi o wszystkie druhny i wszystkich druhów, oczywiście przy współudziale samorządów. Na tych zebraniach jestem wielokrotnie, co roku, i słyszę, jak i przedstawiciele jednostek samorządów mogą usłyszeć, co zrobiono, ile druhów wzięło udział, ile było wyjazdów, jakie było zaangażowanie całej jednostki.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#KrzysztofGadowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Koalicja Obywatelska w całości popiera przygotowany, wdrażany i, mam nadzieję, na najbliższym głosowaniu uchwalony projekt ustawy. Chciałbym serdecznie podziękować przedstawicielom Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, panu wiceministrowi, a wcześniej gen. Leśniakiewiczowi,…</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#KrzysztofGadowski">…który zna i bardzo sprawnie wspiera działalność ochotniczych straży pożarnych, tak kiedyś, jak był głównym komendantem Państwowej Straży Pożarnej, tak dziś, będąc wiceministrem w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Jeszcze raz dziękuję. Wszystkiego najlepszego. Bogu na chwałę, ludziom na ratunek — niech dalej strażacy niosą na swoich sztandarach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#MonikaWielichowska">Zawsze generałowi, zawsze.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Górnikiewicza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#PiotrGórnikiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#PiotrGórnikiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Strażacy, zarówno zawodowi, jak i ochotnicy, od lat cieszą się ogromnym zaufaniem społecznym. Jest to zaufanie nie tylko zasłużone, ale także wyraz uznania dla ich nieustannego zaangażowania i gotowości do niesienia pomocy w najbardziej dramatycznych momentach. Z całą pewnością strażacy w naszym kraju cieszą się znacznie większym zaufaniem społecznym niż my, politycy, którzy mamy zaszczyt zasiadać w tej Izbie. To zaufanie nie jest przypadkowe. To owoc ich ciężkiej pracy, odwagi i codziennego poświęcenia na rzecz nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#PiotrGórnikiewicz">Niestety nie wszyscy rozumieją i doceniają rolę strażaków, a zwłaszcza strażaków ochotników. Przed kilkoma laty, w 2017 r., rządząca wówczas koalicja podjęła decyzję, która została odebrana jako swoiste wotum nieufności wobec ochotniczych straży pożarnych. Strażacy ochotnicy, którzy niosą bezinteresowną pomoc lokalnym społecznościom, nagle zostali uzależnieni od nastrojów rządzącej partii, a często wiązało się to z faktyczną utratą środków na kluczowe elementy ich działalności, takie jak umundurowanie, szkolenia z pierwszej pomocy, a także na działania zwiększające świadomość w zakresie bezpieczeństwa pożarowego. Decyzja ta wywołała zrozumiałe oburzenie. Dlaczego podjęto takie działania? Było to w istocie próbą osłabienia tej samorządnej niezależnej wspólnoty, która służy Polakom i której działalność jest nam wszystkim tak bardzo potrzebna. Strażacy ochotnicy to nie tylko ratownicy, to osoby, które każdego dnia gotowe są narażać własne życie, aby ratować innych, i to w najtrudniejszych warunkach. Czy rzeczywiście chodzi o dobro strażaków? Czy może raczej o nieposkromioną chęć ręcznego sterowania organizacją, każdym ruchem społecznym, który działa niezależnie od państwowej instytucji? Odpowiedź na to pytanie wydaje się jednoznaczna. Prawdziwym celem tamtych zmian było zwiększenie kontroli nad ochotniczymi strażami pożarnymi, a nie poprawa warunków funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#PiotrGórnikiewicz">Dziś rozmawiamy o projekcie ustawy, który ma na celu zmianę sposobu podziału środków finansowych przekazywanych przez firmy ubezpieczeniowe jako 10% wpływów z tytułu ubezpieczeń od ognia. Zmiana ta polega na tym, że połowa tych środków będzie przekazywana do Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. Natomiast druga połowa trafi do Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Jest to krok w dobrym kierunku. Uważamy, że strażacy ochotnicy zasługują na zaufanie i większe wsparcie finansowe, które pozwoli lepiej realizować zadania, służyć lokalnym społecznościom, a także poprawić wyposażenie i przygotowanie do działań ratowniczych.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#PiotrGórnikiewicz">W obliczu zmieniającego się klimatu, z którym wiąże się coraz więcej katastrof naturalnych, takich jak pożary, powodzie czy gwałtowne burze, rola strażaków, zarówno zawodowych, jak i ochotników, staje się jeszcze bardziej kluczowa. Dziś, kiedy część naszego kraju zmaga się z katastrofalnymi skutkami powodzi, myślę, że każdy z nas ma pełną świadomość, jak istotna jest rola strażaków w ratowaniu ludzkiego życia, a także w ochronie naszych miast, miasteczek i wsi. Ich działalność to nie tylko interwencje podczas pożarów, to również pomoc przy takich sytuacjach jak powodzie, ale także wichury, wypadki drogowe czy inne zdarzenia losowe, które dotykają naszych obywateli.</u>
          <u xml:id="u-160.5" who="#PiotrGórnikiewicz">Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Nie jest to czas na polityczne spory i przepychanki. To czas, by wspierać tych, którzy codziennie narażają swoje życie, by chronić nas wszystkich. Powinniśmy zaufać strażakom, zadbać o nich, zapewnić odpowiednio środki oraz warunki do tego, aby mogli skutecznie działać. Dobrze wyposażeni, przeszkoleni i zabezpieczeni strażacy są fundamentem bezpieczeństwa naszej społeczności. Wspierając ich, wspieramy nas samych, nasze rodziny, naszą przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-160.6" who="#PiotrGórnikiewicz">Na zakończenie w imieniu posłanek i posłów z Polski 2050 chciałbym złożyć serdeczne podziękowania wszystkim strażakom. Wasza służba, wasza gotowość do niesienia pomocy i wasze bohaterstwo zasługują na najwyższe uznanie. Niejednokrotnie to właśnie strażacy są tymi, którzy jako pierwsi docierają do miejsca tragedii, ratując życie i mienie, często w ekstremalnych warunkach. Chciałem również podziękować rodzinom strażaków, które często zmagają się z niepewnością i stresem, gdy ich bliscy wyjeżdżają do akcji. Wszyscy wiemy, że jest to ogromne poświęcenie i trud, za które jesteśmy wam wdzięczni.</u>
          <u xml:id="u-160.7" who="#PiotrGórnikiewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga popiera poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw z poprawkami wniesionymi przez nasz klub. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartosza Romowicza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Chcę tylko powiedzieć, że nasza poprawka, o której powiedział kolega poseł Górnikiewicz, zmierza do tego, żeby zmniejszyć obawy prawej strony sceny politycznej odnośnie do upolitycznienia tych środków. Zaproponowaliśmy, żeby była kontrola parlamentarna nad wydatkowaniem tych środków. Będzie to polegało na tym — jeżeli Wysoka Izba takie prawo przyjmie — że zarząd główny OSP będzie zobowiązany przedkładać Wysokiej Izbie do końca czerwca każdego roku sprawozdanie za rok ubiegły z wydatkowania tej części środków, o których w tej ustawie mówimy. Wchodzi transparentność, wchodzi przejrzystość. Nikt nie chce tych pieniędzy upolityczniać. Myślę, że to jest dobra poprawka. Bardzo proszę, żebyśmy przyjęli tę ustawę z tą poprawką. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Druhny i Druhowie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#ZbigniewSosnowski">Zabieram głos jako strażak ochotnik z wieloletnim doświadczeniem, dla którego ochotnicze straże pożarne są fundamentem naszej tożsamości narodowej i sprawiają to, że ludzie niezależnie od tego, gdzie mieszkają, i niezależnie od tego, jakie środowiska reprezentują, mają poczucie wielkiego bezpieczeństwa. To właśnie dlatego strażacy cieszą się tak ogromnym szacunkiem.</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#ZbigniewSosnowski">Panie i Panowie Posłowie! W kwietniu 2017 r. wówczas rządzący dokonali zmian w ustawie o ochronie przeciwpożarowej, które ograniczyły możliwość działania ochotniczych straży pożarnych, ograniczyły strażacką inicjatywę i naruszyły suwerenność strażackiego samorządu, wprowadzając centralizację środków i decyzji, z czym nigdy nie godziły się lokalne społeczności. Dzisiaj dyskutujemy nad projektem ustawy, który przywraca strażakom ochotnikom podmiotowość, samorządność, godność i należne im miejsce. Właśnie dlatego w proponowanej ustawie otwieramy katalog działań, aby zgodnie z ustawą o stowarzyszeniach strażacy ochotnicy mogli określać swoje cele i programy działania, które będą spełniały oczekiwania lokalnej społeczności, a u strażaków ochotników będą wyzwalały wielkie pokłady aktywności społecznej.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#ZbigniewSosnowski">Panie i panowie posłowie, w naszej ojczyźnie jest ogrom ochotniczych straży pożarnych, ale ich potęga i siła wynika ze zjednoczenia ruchu strażackiego. Już w XX w. doskonale rozumiał to Bolesław Chomicz, który w 1921 r., za aprobatą strażaków, doprowadził do powstania Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Związek ten miał i ma — co podkreślam z całą mocą — reprezentować ochotnicze straże pożarne w naszej ojczyźnie. To ogólnopolskie, samorządne, trwałe stowarzyszenie, które zrzesza ochotnicze straże pożarne w celu reprezentowania ich interesów oraz propagowania i realizacji celów statutowych. Zakres celów działania związku jest bardzo szeroki i tylko ze względu na brak czasu nie będę go teraz przytaczał. Aby te cele były realizowane, aby można było prowadzić szeroką prewencję, o co przecież chodzi firmom ubezpieczeniowym, proponujemy zapis art. 2. Zgodnie z nim zakłady ubezpieczeniowe są zobowiązane przekazać 10% sumy wpływów uzyskanych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia na określone cele ochrony przeciwpożarowej. Jeżeli chodzi o te środki, po 50% otrzymają: komendant główny Państwowej Straży Pożarnej i Zarząd Główny Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Z całą mocą pragnę podkreślić, że środki przekazane do dyspozycji zarządu głównego będą przeznaczone na cele ochrony przeciwpożarowej realizowane przez ochotnicze straże pożarne. Taki sposób dysponowania środkami obowiązywał w latach 1998–2017 i nigdy nie był kwestionowany przez środowisko strażackie, a zapewniał gospodarowanie środkami z najpełniejszym uwzględnieniem potrzeb OSP.</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#ZbigniewSosnowski">Proponowana zmiana przywróci transparentność rozdziału środków, co zapewnią strażacy OSP. Dodatkowym zabezpieczeniem transparentności jest poprawka przyjęta przez komisję, która zobowiązuje Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej do corocznego przedkładania Sejmowi sprawozdania z wydatkowanych środków w roku poprzedzającym. Ta ustawa przywraca braci strażackiej wolność działania i przestrzeń, która jest wolna od politycznych nacisków i manipulacji. Dzięki niej najważniejsze będzie dobro wspólne, a nie partyjne interesy. Niektórzy posłowie w swoich wypowiedziach robią wszystko, by poróżnić strażaków Państwowej Straży Pożarnej ze strażakami OSP. Z tego miejsca proszę was, nie róbcie tego, bo szkodzicie naszej ojczyźnie. Rozwiązania zawarte w tej ustawie są wyrazem wzajemnego zaufania Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczych straży pożarnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#ZbigniewSosnowski">My, strażacy PSP i OSP, dobrze wiemy, że tylko działając w zgodzie i ze wzajemnym szacunkiem, dobrze służymy ludziom i ojczyźnie, więc nie śmiejcie się z tego, bo śmiejecie się z siebie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Wracamy do normalności. To nie Prawo i Sprawiedliwość wymyśliło ten mechanizm — 10-procentowy odpis w przypadku firm ubezpieczeniowych — wspierający ochronę przeciwpożarową. To Poselski Zespół Strażaków we współpracy z Komendą Główną Państwowej Straży Pożarnej ponad podziałami politycznymi, również z udziałem waszej strony politycznej, wówczas przyjął to rozwiązanie. Ten mechanizm funkcjonował, dopóki nie poczuliście się odpowiedzialni za wszystko i wszystkich. W każdym miejscu chcieliście być obecni z tabliczkami, a ci, którzy byli niepokorni, byli karceni — publicznie, również słownie — za to, że nie słuchają przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#TadeuszTomaszewski">Związek Ochotniczych Straży Pożarnych jest reprezentacją demokratyczną wyłonioną w powszechnych wyborach zgodnie ze statutem, zgodnie z ustawą — Prawo o stowarzyszeniach, w której zrzeszonych jest 16 tys. ochotniczych straży pożarnych. Aby zasiadać we władzach krajowych, trzeba przejść procedurę demokratyczną — od jednostki ochotniczej straży pożarnej przez oddział gminny, powiatowy i wojewódzki do władz krajowych. Zgodnie z projektem ustawy wracamy do tego, co było, czyli połowa środków z tych 10% przekazywanych przez zakłady ubezpieczeń będzie do dyspozycji komendanta głównego PSP i połowa do dyspozycji Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych. To działanie nie stoi niczemu na przeszkodzie, nie jest poróżnieniem służb — wręcz odwrotnie. To działanie mówi o potrzebie łączenia wysiłku, współdziałania. Przecież nie kto inny, tylko ten parlament uruchomił krajowy system ratowniczo gaśniczy jako podstawowy system zapewniający bezpieczeństwo publiczne państwa. Na dzień 1 maja 2024 r. do tego systemu włączonych było 5085 jednostek. I tutaj zarzut mówiący o tym, że związek nie wie, jakie są potrzeby jego członków, jest typowo nietrafiony. Sądzę, że w normalnie funkcjonującym państwie, gdzie jest partnerstwo, oddział powiatowy spotyka się systematycznie, tak jak w Gnieźnie, co 2–3 miesiące z komendantem powiatowym PSP, analizują oni wszystkie potrzeby i wspólnie podejmują decyzje. Niepotrzebnie wkładacie kij w mrowisko, mówiąc o tym, że ktoś lepiej, a ktoś gorzej realizuje to, co jest przedmiotem wspólnej troski. A przecież to strażacy OSP i PSP ramię w ramię uczestniczą w akcjach ratowniczych i nie ma potrzeby, aby to tutaj po prostu rozróżniać. Pan poseł reprezentujący Prawo i Sprawiedliwość wymieniał listę, wyliczał, ile to samochodów zostało przekazanych. Szacunek. Chcę też jednak panu powiedzieć, że w 2024 r. do ochotniczych straży pożarnych trafią 292 samochody.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: Ale to nie 700.)</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzy razy mniej.)</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#TadeuszTomaszewski">Realizacja programu jest kontynuowana, bo to jest dobry program. Jego realizacja będzie zapewne kontynuowana. To połączony wysiłek, jeśli chodzi o budżet państwa, gminy, fundusz ochrony środowiska, środki europejskie. Będziemy tak dalej czynić. A wiecie, czego nie ma? Tabliczek.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Są.)</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#TadeuszTomaszewski">I posłów PiS za nimi nie ma.</u>
          <u xml:id="u-168.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-168.8" who="#TadeuszTomaszewski">To jest, proszę państwa, ta różnica, demokracja. Wcześniej trzeba było się w pas kłaniać politykom, żeby trafiały do jednostki samochody, nie wspominając już o kolejkach, które są.</u>
          <u xml:id="u-168.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie pośle, trochę powagi.)</u>
          <u xml:id="u-168.10" who="#TadeuszTomaszewski">A wiecie o pełnomocnikach na poszczególne okręgi w odniesieniu do Funduszu Sprawiedliwości? W okręgu nr 37 był taki, do którego wszyscy samorządowcy musieli jeździć, ustawiać się w kolejkach, zapisywać. Dopiero następnie podejmowano decyzje.</u>
          <u xml:id="u-168.11" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: Ale pan poseł wie, że to nie te środki?)</u>
          <u xml:id="u-168.12" who="#TadeuszTomaszewski">Takie były podejmowane przez was decyzje — polityczne.</u>
          <u xml:id="u-168.13" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałem serdecznie w imieniu klubu parlamentarnego Lewica podziękować inicjatorom — sam też miałem zaszczyt podpisać ten projekt — za to rozwiązanie. Wracamy do normalności, gdzie organizacje obywatelskie będą ponosić współodpowiedzialność za bezpieczeństwo państwa, ale też państwo uruchamia instrumenty wspomagające ich działalność, tu — w ramach ochrony przeciwpożarowej, bo te środki będą mogły trafić tylko na cele ochrony przeciwpożarowej. Wzmacniamy też element kontroli parlamentu, bo mówimy o tym, że związek będzie przedstawiał sprawozdanie z wykorzystania tychże środków. Ogólnie rzecz biorąc: to dobry projekt, za którym Lewica będzie głosować. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-168.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wysłuchując tej debaty, odnoszę wrażenie, ż dotyczy ona niezwykle istotnych zmian w funkcjonowaniu ochotniczych straży pożarnych. To, czy te 50% będzie finansowane według starego systemu czy nowego systemu, to nie jest jakaś fundamentalna zmiana w całym systemie funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Ale pewien sygnał.)</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">W tle jest cały czas po prostu odnoszenie się do kwestii politycznych, wykorzystywanie ochotniczych straży pożarnych do celów politycznych. Proszę państwa, tak patrzę na poprzedni rząd: jak były zakupy uzbrojenia — festyn politycznych, patrzę na obecny rząd: zakupy — festyn polityczny. Po prostu niektórzy ludzie czy niektóre środowiska nie są w stanie się od tego oderwać. Przede wszystkim zależało mi — nie będę powtarzał tego, co mówiłem poprzednio — żeby przy okazji tej ustawy poszerzyć kompetencje, możliwości ochotniczych straży pożarnych. Bo czy państwo to wpiszecie w tę ustawę, czy tego nie wpiszecie, to jak będzie zagrożenie i potrzeba, to oni będą to robić, tylko tyle, że nie będą mieli tu aż takiego umocowania prawnego. I to jest nasze wspólne zaniedbanie — to mówię wprost — bo nie jesteśmy w stanie wyjść poza mentalność, jakieś kolejne stany mentalne, w których się znajdujemy. Tymczasem wyzwania, które przed nami stoją, są bardzo duże i tutaj musimy jednoznacznie zwrócić na to uwagę.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Proszę państwa, podejrzewam, że co najmniej przez najbliższy rok, dopóki nie będzie uchwalonej ustawy o obronie cywilnej, następnie jej implementacji, poza dużymi aglomeracjami miejskimi i tak na ochotniczych strażach pożarnych będzie spoczywała cała odpowiedzialność za obronę cywilną. Nie łudźmy się. Ta kwota wynosząca 20 mln zł, jak również to, z jakiej będzie puli i kto będzie nią dysponował, to nie jest coś, co wstrząśnie ochotniczymi strażami pożarnymi. Powiem państwu wprost: oczywiście poza kontekstem politycznym, który jest naganny, ja nie mam pretensji do PiS, że z funduszu solidarności finansował setki samochodów strażackich.</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Po prostu nie mam, ponieważ kwestia jest dla mnie taka: cel był tu ważniejszy niż polityka. Natomiast wielu strażaków, którzy stali w kolejkach, tak jak państwo mówicie, żeby dostać te samochody, i tak po prostu głosowało, jak chciało, niezależnie od tego, czy strażacy ci dostali środki z tego funduszu. Cel, czyli jak najlepsze doposażenie, był tu ważniejszy.</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Na przyszłość: szanowni państwo, przestańmy się bawić w pomoc udzielaną Ukrainie z zasobów Państwowej Straży Pożarnej czy ochotniczych straży pożarnych. Jeżeli rządzący chcą dawać i pomagać, niech stworzą osobny fundusz, a nie zabierają sprzęt z systemu, który jest elementem naszego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Na koniec powiem tylko tyle, że takim pozytywnym, choć bardzo ogólnym zapisem w tej ustawie jest to, że ochotnicze straże pożarne mają reagować na inne miejscowe zagrożenia. Ale to jest za mało, to trzeba doprecyzować, rozszerzyć, dać im po prostu większą możliwość reagowania, bo wyzwania, przed którymi stoimy, są takimi wyzwaniami, w przypadku których nie mamy wystarczającej ilości Policji, nie mamy wystarczającej ilości wojska, nie mamy wystarczającej ilości innych służb, bo to wszystko tak się ślimaczy, jakby zagrożenia miały przyjść, jak to plany rządowe mówią, w 2039 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Jakubiaka, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#MarekJakubiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ochotnicze straże pożarne to jest historia Rzeczypospolitej. Warto by było z tego miejsca wspomnieć, że podczas rozbiorów to była jedyna mundurowa formacja, która została zatwierdzona przez władze okupacyjne i która krzewiła — i krzewi do dnia dzisiejszego — polskość na terenach wiejskich. Oprócz Kościoła to właśnie OSP świętuje nasze bohaterskie czyny, wskrzesza pamięć o naszych poległych. To oni są tymi piewcami historii Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#MarekJakubiak">Z tego miejsca pragnę bardzo im podziękować za tę ich prawie społeczną działalność. Brałem udział w zawodach ochotniczych straży pożarnych w Ojrzeniu. Gorąco gratuluję wszystkim druhom, którzy brali udział w tych zawodach. Było ich ponad 100. Widać było determinację w ich oczach, żeby budować swoją sprawność fizyczną, żeby grupować się pod znakiem munduru ochotniczej straży pożarnej. Było mnóstwo młodzieży, było szczególnie wiele pań, co w istocie przyjemnie, bardzo miło mnie zdziwiło.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, ta ustawa to jest, wydaje się, taka szczątkowa ustawa, która powinna chyba bardziej nobilitować ochotniczą straż pożarną, bo mówimy w sumie chyba o 20 mln, o ile jestem dobrze zorientowany, i o przekazaniu komendzie głównej ochotniczej straży pożarnej do dyspozycji, do rozsyłania tego w dół na zasadach przyjętych przez ochotnicze straże pożarne. Nie ma w tym nic zdrożnego. To są pieniądze pochodzące z ubezpieczeń. A więc my jako parlamentarzyści powinniśmy tylko i wyłącznie przyklasnąć temu pomysłowi. To, że rozliczają się z tego do końca czerwca, to też nie jest nic zdrożnego, tylko to jest akurat aspekt dyscyplinowania finansowego ochotniczej straży pożarnej. I to też należy uznać za bardzo korzystne.</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#MarekJakubiak">Jeżeli chodzi o pozostałe kwestie, proszę państwa, to strażacy ochotniczych straży pożarnych według statystyk zjawiają się na miejscach wypadków drogowych jako pierwsi, a nie mają kompetencji do ratowania. Rzecz w tym, że w tej ustawie dopisano również jedno zdanie, które te kompetencje ochotniczej straży pożarnej daje.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#MarekJakubiak">Powiem tak. Oczywiście popieram tutaj głos pana prof. Zapałowskiego, że ta w tej chwili walka polityczna związana z nowymi wozami bojowymi, proszę państwa, ze sprzętem ochrony przeciwpożarowej i z wprowadzaniem do tego prokuratury, ze ściganiem buduje nieprawdopodobnie złą atmosferę wokół ochotniczych straży pożarnych. A powiadam, że nie dalej jak koło Krakowa stoją wozy strażackie, proszę państwa, zapłacone, kupione z funduszu ochrony środowiska. Ja się pytam: Jaki związek ma straż pożarna z ochroną środowiska? Otóż, proszę państwa, to jest wszystko polityka. Ja byłbym za tym, żebyście odstąpili od tego swojego karygodnego działania na rzecz ochotniczej straży pożarnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-172.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale jakiego karygodnego działania?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#MonikaWielichowska">Przed nami wystąpienia pytających parlamentarzystów. Głos zabierze 26 posłów.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-173.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszą do głosu zapraszam panią posłankę Iwonę Karolewską, Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-173.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Paluch. Chyba też nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-173.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam poseł Iwonę Krawczyk. Też nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-173.7" who="#MonikaWielichowska">Poseł Tomasz Zieliński, Prawo i Sprawiedliwość. Czy jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-173.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze Grzegorz Lorek.)</u>
          <u xml:id="u-173.9" who="#MonikaWielichowska">Aha, poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-173.10" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-173.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana ministra. Chodzi o szkolenia. Mianowicie głównym problemem strażaków nie z KSRG, tylko z podstawowych jednostek ochotniczej straży pożarnej są szkolenia. Drugim jest sprzęt. Ale te szkolenia. Chciałoby się mieć ich więcej, natomiast zwykle idą tam strażacy z krajowego systemu i dla tych nie z systemu, którzy chcieliby się w przyszłości znaleźć w systemie, już nie ma miejsc.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#GrzegorzLorek">Czy przewidujecie dodatkową pulę środków w tym względzie, tak żeby strażacy nie z krajowego systemu mogli się szkolić, mogli korzystać z tych środków? Bez tych szkoleń, powiedzmy sobie szczerze, będzie tylko krajowy system, bo te inne straże po prostu umierają. Nawet słyszałem takie zdanie, że ochotnicy idą do innych jednostek, bo oni są w systemie, oni się szkolą, a my nie możemy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Zielińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#TomaszZieliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mimo tych pięknych deklaracji, jakie słyszeliśmy, mamy po prostu, co tu dużo mówić, kolejny skok na kasę społeczną, bo przecież w chwili obecnej dysponentem tych środków od ubezpieczycieli dla ochotniczych straży pożarnych jest nie kto inny, tylko komendant główny Państwowej Straży Pożarnej, a ta ustawa powoduje, że 50% tych środków ma trafić do Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, którego prezesem jest wieloletni polityk, obecnie senator wybrany z listy Trzeciej Drogi. I tak to wygląda. W grę wchodzi przejęcie kontroli nad kilkudziesięcioma milionami rocznie. Tak naprawdę to wstyd, że znowu chcecie upolitycznić ochotników ze straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#TomaszZieliński">Mam konkretne pytanie: Dokładnie ile co do złotówki tych milionów złotych będzie w dyspozycji prezesa Waldemara Pawlaka, członka Polskiego Stronnictwa Ludowego? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Sławomira Skwarka, Prawo i Sprawiedliwość. Jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#SławomirSkwarek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dlaczego nie macie zaufania do funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej i pozbawiacie ich możliwości wspierania druhów ochotników? To komendy powiatowe i wojewódzkie mają najlepszą wiedzę o wspierających ich druhach ochotnikach, znają najlepiej ich potrzeby i stan wyszkolenia. Rozumiałbym, gdyby to zadanie było realizowane poprzez wybór operatora, stowarzyszenie, jakieś fundacje, NGOs. Mógłby wtedy do konkursu stanąć znany filantrop…</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale to pan… Ile razy? Po ile pieniędzy?)</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#SławomirSkwarek">…nie tylko Waldemar Pawlak z PSL, ale również Jerzy Owsiak. Wtedy byłoby 50 do 50%, ale kosztów. Zmiana ustawy, którą sami określacie pojęciem doprecyzowanie, to nic innego jak skok na kasę albo demokracja poprzez wskazanie jedynego słusznego stowarzyszenia, jak to mówiły wasze elity: w pierwszej kolejności poza kolejnością. I o tym jest ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to u was było. Wy to robiliście.)</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ile pan kasy się nachapał?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Czesława Hoca, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-179.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ile projektów pan zrobił? W tamtej kadencji mówiliśmy o panu. Ależ oczywiście.)</u>
          <u xml:id="u-179.4" who="#komentarz">(Poseł Władysław Dajczak: Cicho, pan poseł Hoc przemawia.)</u>
          <u xml:id="u-179.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech się pani poseł uspokoi.)</u>
          <u xml:id="u-179.6" who="#MonikaWielichowska">Bardzo proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#CzesławHoc">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Klasyczny, acz zawoalowany skok na kasę w straży pożarnej. Proszę państwa, dotąd był sprawnie funkcjonujący system działania strażaków ochotników.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#MonikaWielichowska">Państwo posłowie, pani poseł, pani klubowy kolega jest na mównicy, pani w tej chwili przeszkadza. Bardzo proszę o spokój.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#CzesławHoc">Więc jeszcze raz: klasyczny, acz zawoalowany skok na kasę straży pożarnej, czyli na środki z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia. Według strażaków ochotników to poważnie zaburza, by nie powiedzieć: niszczy dotąd sprawnie funkcjonujący system działania strażaków ochotników.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#CzesławHoc">Państwowa Straż Pożarna to apolityczna formacja mundurowa i tak ma pozostać. Natomiast związek ZOSP RP, z całym szacunkiem dla organizacji związkowej, podaje się jako apolityczny, choć aż się tam roi od czynnych polityków z prezesem i senatorem na czele i wieloma innymi politykami, wśród nich jest pięciu wiceprezesów prezydium, nie wspominając o 64-osobowym zarządzie związku oraz o 15 członkach samego prezydium. Ponadto stowarzyszenie prowadzi działalność gospodarczą i posiada własną produkcję umundurowania pożarniczego, zatem gotowy konflikt interesów.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#CzesławHoc">Nadmienię też, że Prezydium Komisji Krajowej Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” przyjęło stanowczo negatywną opinię odnośnie do wyżej wymienionego projektu nowelizacji ustawy o OSP.</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie wiem, gdzie jest poseł Tomaszewski z Lewicy, bo nakłamał i poszedł. Nie rozdajecie czeków? 15 stycznia 2024 r. marszałek Adam Struzik…</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#MariuszKrystian">…rozdaje czeki dla gmin na zakup samochodów pożarniczych. Kto nie rozdaje czeków? Wy nie rozdajecie czeków?</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja nie rozdaję.)</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#MariuszKrystian">Rozdajecie czeki, a tutaj w żywe oczy kłamiecie, kłamiecie i jeszcze raz kłamiecie. Przy tej okazji chciałem zapytać państwa z koalicji…</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale one mają pokrycie.)</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#MariuszKrystian">…jeżeli chodzi o kwestię młodzieżowych drużyn pożarniczych i programu „Mały strażak”. Czym wam zawiniły dzieci w strażach, że zlikwidowaliście program „Mały strażak”? Czym wam zawinili dzieci i młodzież z młodzieżowych drużyn pożarniczych, że w tym roku na działalność tych formacji jest 0 zł? Nie ma ani jednej złotówki na działalność tych straży. A te zmiany to tak naprawdę tylko zmiana sposobu dzielenia waszej biedy dla straży pożarnych, bo to jest wasza bieda, którą fundujecie ochotniczym strażom pożarnym i tę waszą biedę, którą finansujecie w tych projektach ustaw…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MariuszKrystian">…i w projektach ustawy budżetowej na przyszły rok. To jest dzielenie waszej biedy. Ale żebyście finansowali w wysokości 0 zł młodzieżowe drużyny pożarnicze to jest wstyd, panie pośle z polskiego Stronnictwa Ludowego, to jest wstyd dla was. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Cicholską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Dowal im, Ania.)</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#MonikaWielichowska">Słyszałam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#AnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Ochotnicze straże pożarne to jest chluba naszych małych ojczyzn. Dziękuję wam, drodzy strażacy, za waszą ofiarną pracę, służbę. To dzięki wam jesteśmy bezpieczni w naszych miejscowościach.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#AnnaEwaCicholska">Jak najbardziej zgadzam się z tym, strażacy ochotnicy nie powinni być upolitycznieni. I nie są. Ale, szanowni państwo, to są fakty. W 2015 r. zakupiono ok. 200 wozów strażackich, w 2023 r. — ok. 700. Jest różnica?</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#AnnaEwaCicholska">Ogromna. Czyli spójrzmy na to, nie niszczmy tego, co jest dobre. Jakie są teraz nowoczesne strażnice? Proszę porównać, jak było wcześniej, jak jest teraz. Jak wyposażone? Ile młodzieży jest w tej chwili w ochotniczych strażach pożarnych? Proszę, spójrzmy racjonalnie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Muszę powiedzieć, że z wielkim zdziwieniem słuchałem słów pana posła Sosnowskiego, który w tak patetycznych słowach mówił o przywracaniu godności strażakom, o przywracaniu transparentności.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WładysławDajczak">Panie Pośle! O czym pan mówi? Przez 8 lat byłem wojewodą lubuskim. 356 jednostek OSP w województwie lubuskim, z tego 156 KSRG. Doskonała współpraca z Państwową Strażą Pożarną. Nikt nie dzielił tych pieniędzy politycznie. Strażacy otrzymywali to, co sobie życzyli, to, co było potrzebne. O czym pan mówi? Naprawdę, na litość boską. Myślę, że ta transparentność będzie teraz polegała na tym, i chyba o to chodzi, że teraz pieniądze będzie dzielił członek stowarzyszenia, który jest członkiem PSL-u. I to jest ta transparentność w waszym wykonaniu.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Szefernakera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#PawełSzefernaker">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Bardzo często tutaj mówiono o wątkach politycznych, część z państwa apelowała o to,żeby podejść do tego merytorycznie, więc chciałbym państwu powiedzieć o tym, jak to wygląda od strony merytorycznej.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Gadowski: Pan nie jest wiarygodnym człowiekiem do tego. Ministra trzeba zapytać.)</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#PawełSzefernaker">Od 2017 r. w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, gdzie na czele stoi komendant główny, komendanci wojewódzcy, komendanci powiatowi, to oni decydowali. W sytuacji gdy komendant powiatowy wiedział, jakie są potrzeby ochotników — tych, którzy są w krajowym systemie, ale też tych, którzy nie są — decydował o tym, jakie są potrzeby w danym momencie. Nie miało to żadnego waloru partyjnego, miało to walor tylko i wyłącznie związany z potrzebami w ramach ochrony przeciwpożarowej, ochrony służącej wszystkim mieszkańcom na terenie danego powiatu, województwa i Polski.</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#PawełSzefernaker">Szanowni Państwo! Zwracam się do pana prof. Zapałowskiego i do pana posła Jakubiaka: tu nie było żadnej polityki. Chodzi tylko o to, żeby był taki system, który rzeczywiście premiuje merytorycznie, a nie politycznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Przedstawiciele Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej! Młodzi Przyjaciele na galerii! Ochotnicze straże pożarne odgrywają niezwykle ważną rolę w bezpieczeństwie Polski. Te trzydzieści parę tysięcy funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej jest wspieranych przez ponad 300 tys. ochotników, którzy biorą udział w akcjach ratowniczo-gaśniczych. 600 tys. liczą ochotnicze straże pożarne, tylu mają członków. Kto dzisiaj na tej sali powiedział o polityce? No właśnie państwo. Mówimy o jednym z największych stowarzyszeń, ochotniczych strażach pożarnych, które przez lata — przeszło 160 lat — funkcjonują i mają ogromną rolę do spełnienia.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#KrystynaSkowrońska">Mówiliście o marżach. Największe marże były na agregatach prądotwórczych w NCBiR i dlatego swoją miarą państwo oceniacie funkcjonowanie zarządu głównego ochotniczych straży pożarnych. Zarząd główny ochotniczych straży pożarnych w 2015 r. miał do wydania w budżecie 25 mln zł. Państwo podporządkowali sobie wszystko, ochotników strażaków też. Są na tej sali i państwa… Ci, którzy należą do ochotniczych straży pożarnych, w tych wszystkich gremiach pełnią również funkcje w oddziałach wojewódzkich OSP, pełnią funkcje w zarządzie głównym OSP i państwo do nich nie macie zaufania? Przecież oni jadą i ratują ludzkie życie. O innych rzeczach będziemy mówić na pewno w przyszłości. Dzisiaj próbujecie się państwo licytować, kto ile dał w ostatnim okresie?</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#KrystynaSkowrońska">Kończę, 5 minut, 5 sekund, kończę, 5 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Pani poseł, my mamy po minucie, a pani chce 5 minut?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#KrystynaSkowrońska">Ja jestem posłem wnioskodawcą.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#MonikaWielichowska">Ale pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#KrystynaSkowrońska">Dobrze, jako poseł wnioskodawca wszystko państwu powiem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, pani jeszcze wystąpi jako wnioskodawczyni. Pani czas się naprawdę skończył.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#KrystynaSkowrońska">Pani marszałek, dziękuję. Jako poseł sprawozdawca będę mówiła, ale nie… Kierujecie się swoimi…</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Pani marszałek, proszę nie łamać regulaminu.)</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#KrystynaSkowrońska">…instynktami, kierując takie słowa w stosunku do druhów ochotników.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartosza Romowicza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#BartoszRomowicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Może to, co powiem, będzie trochę niepolityczne, ale trzeba Prawu i Sprawiedliwości oddać to, że środków na OSP było sporo i to trzeba powiedzieć. Myślę, że do tego nikt na tej sali nie ma zastrzeżeń, ale zastrzeżenia są do tego, jak one były dzielone. Nie przekonacie mnie państwo, że było inaczej, bo znam jednostki, które otrzymywały samochody, nie mając chociażby kierowców. Więc były takie przypadki, gdzie była decyzja polityczna i dany poseł wychodził sobie gdzieś ten samochód. Strażacy dobrze wiedzieli, że trzeba pójść do posła partii rządzącej, do którego w regionie, do którego źródła trafić — który do Funduszu Sprawiedliwości, który do MSW…</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Podaj jednostki.)</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#BartoszRomowicz">Nie będę podawał jednostek, bo wy to dobrze wiecie.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Podaj.)</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#BartoszRomowicz">Chcę tylko powiedzieć jedną…</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#BartoszRomowicz">…rzecz: przestańmy wszyscy wykorzystywać strażaków ochotników do celów politycznych. Tam są wyborcy i wasi, i nasi.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Podaj jednostki, gdzie nie było kierowców.)</u>
          <u xml:id="u-202.8" who="#BartoszRomowicz">Są takie przypadki. Sprawdźcie, macie możliwości. A więc nie wykorzystujcie tego.</u>
          <u xml:id="u-202.9" who="#BartoszRomowicz">Chcę podziękować panu ministrowi, panu komendantowi za to, że w końcu jest ta dobra rozmowa na temat relacji PSP — OSP.</u>
          <u xml:id="u-202.10" who="#BartoszRomowicz">I jeszcze jedna rzecz, pani marszałek. Bardzo proszę o 10 sekund.</u>
          <u xml:id="u-202.11" who="#BartoszRomowicz">To nie prezes Pawlak będzie decydował o podziale tych środków. Mamy zarządy gminne, powiatowe, wojewódzkie, to są gremia kolegialne, nie jednoosobowe. Zaufajcie tym ludziom. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Rafała Webera, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#RafałWeber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Od samego mieszania herbata nie będzie słodsza, a ta ustawa właśnie taka jest. Ona pod względem środków finansowych — a to najbardziej interesuje strażaków ochotników — jest jałowa, jest pusta, nie ma w niej nic, co wspierałoby strażaków ochotników, a ten rok, rok 2024, waszymi działaniami źle wpisał się w historii wspierania ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#RafałWeber">Dwa przykłady. Liczba nowych wozów bojowych, które zostały zakupione w tym roku, jest trzy razy mniejsza niż w roku 2023. I drugi przykład, 0 zł wsparcia dla młodzieżowych drużyn pożarniczych, a w latach 2022–2023 takie środki finansowe były, łącznie kilkadziesiąt milionów złotych. Jak wy chcecie rozwijać ochotnicze straże pożarne, skoro nie dość, że nie dajecie nowych środków finansowych, to jeszcze je zabieracie. Ta ustawa jest kolejnym krokiem do tego, żeby było, tak jak było przed rokiem 2016, kiedy to nawet Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że ten układ prawny był nietransparentny, niewłaściwy i nie był pozytywnym elementem rozwijania ochotniczych straży pożarnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Golińską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Panią poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#MałgorzataGolińska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#MałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ale przede wszystkim słuchający nas strażacy i druhowie z OSP i z Państwowej Straży Pożarnej! Tutaj, na sali widać, że jest bardzo duża polaryzacja i trudno państwa przekonać. Chciałabym powiedzieć, o co tak naprawdę w tej zmianie chodzi. Dzisiaj zakłady ubezpieczeń społecznych są zobowiązane przekazywać 10% sumy wpływów uzyskanych z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od ognia na określone cele ochrony przeciwpożarowej. Całość trafia do komendanta głównego PSP, który dzieli to pomiędzy OSP i pozostałe jednostki ochrony przeciwpożarowej. Jeśli wejdzie w życie wasza zmiana, to tylko 50% tych środków trafi do komendanta głównego PSP, a pozostałe środki trafią do zarządu głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP, czyli związku, na którego czele stoi PSL, członek PSL.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Dajczak: Polityk.)</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#MałgorzataGolińska">Jeśli cofniemy się do 2016 r., kiedy ta zmiana obowiązywała, to już wtedy związek otrzymał 20 mln zł. Tak naprawdę o to chodzi w tej zmianie. Cała reszta to mydlenie oczu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałabym serdecznie przywitać uczennice, uczniów i nauczycieli ze Szkoły Podstawowej nr 10 im. Olimpijczyków Polskich w Suwałkach, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Jarosława Zielińskiego, oraz młodzież, uczennice, uczniów i nauczycieli z Publicznego Liceum Ogólnokształcącego nr 2 w Opolu i Zespołu Szkół nr 1 w Kluczborku, którzy przybyli na zaproszenie pani posłanki Danuty Jazłowieckiej. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#ZbigniewBogucki">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mamy w Polsce coś, co jest ewenementem na skalę światową: krajowy system ratowniczo-gaśniczy. Mówią to wszyscy bez względu na to, jakie są ich barwy polityczne, jakie mają poglądy. KSRG działa dlatego tak sprawnie, że do tej pory to komendanci wojewódzcy, komendanci powiatowi w dialogu z ochotnikami, z druhnami i druhami ustalali, gdzie ma pójść sprzęt, gdzie mają pójść środki, jakie należy zakupić środki. To naprawdę działa bardzo dobrze. Dzisiaj ta zmiana, której chcecie państwo dokonać, ma wyłącznie jeden cel: zabrać te środki i przekazać je do dyspozycji zarządu krajowego SP.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Niech pan nie plecie.)</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#ZbigniewBogucki">Przekazać je nie strażakom, tylko nobliwym prezesom, którzy będą teraz to dzielić, którzy przez to będą mieli swoją sprawczość, którzy być może przez to będą wpływać na niektóre zachowania strażaków, na to, czy mają się z kimś spotkać, czy się nie mają z kimś spotkać. Nie róbcie tego, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#ZbigniewBogucki">A jeżeli chodzi o fakty, to w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości ilość sprzętu, ilość dofinansowań w porównaniu z tym, co państwo już zabraliście i co daliście chociażby młodzieżowym drużynom czy w ramach Małego Strażaka, bije na głowę to, co robiliście przed nami i co teraz robicie.</u>
          <u xml:id="u-208.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Czas! Czas!)</u>
          <u xml:id="u-208.5" who="#ZbigniewBogucki">I przyznajcie się do tego.</u>
          <u xml:id="u-208.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Każdy, kto ma jakiekolwiek pojęcie o ochronie przeciwpożarowej, wie, że środki finansowe na ten cel muszą być wydawane w sposób racjonalny i przede wszystkim równomierny zarówno w przypadku państwowych jednostek, jak i tych ochotniczych. Zmiana z ustawy z 2017 r. spowodowała centralizację rozdziału środków z PZU. My proponujemy powrót do starego, dobrego podziału, który funkcjonował w naszym kraju przez lata i sprawdził się doskonale. Będzie on dokonywany adekwatnie do potrzeb i przyczyni się do bardziej racjonalnego gospodarowania pieniędzmi publicznymi. Co ważne, zostanie zachowany nadzór społeczny nad procesem ich podziału. Będzie to decyzja kolegialna. Państwo z PiS-u, to tylko tyle i aż tyle.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#MałgorzataPępek">Są to dobre rozwiązania, dlatego jako poseł i jednocześnie jako strażak z wielką przyjemnością podniosę rękę za tym projektem i namawiam państwa do tego samego, a szczególnie panów posłów i panią poseł z prawej strony.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dziękujemy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę.</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Andrzej, czas leci.)</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#MonikaWielichowska">Jest pan poseł, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#AndrzejŚliwka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#AndrzejŚliwka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szczerze powiedziawszy, cały czas się zastanawiam, dlaczego ten projekt nie zawiera wsparcia dla ochotniczych straży pożarnych. Wy w tym projekcie chcecie tylko przenieść kompetencje związane z dystrybucją środków. Już nie będzie procesu transparentnego, który funkcjonował w oparciu o to, z czym teraz wychodzicie i o czym mówicie, czyli o wsłuchiwanie się w głos ochotniczych straży pożarnych, o współpracę pomiędzy komendantami powiatowymi Państwowej Straży Pożarnej a właśnie OSP. Właśnie ci komendanci doskonale znali potrzeby ochotniczych straży pożarnych. To jest logiczne, to jest transparentne, to jest przejrzyste. Wy chcecie zrobić mechanizm, a w zasadzie powrócić do mechanizmu, w którym to politycy Polskiego Stronnictwa Ludowego będą o tym decydowali.</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#AndrzejŚliwka">Jeżeli nie przekonują was głosy polityków Prawa i Sprawiedliwości, to chciałbym wam przytoczyć głosy druhów z województwa warmińsko-mazurskiego, którzy jasno i wyraźnie mówią, że mechanizm, który powstał po 2015 r., był mechanizmem dla nich idealnym i spowodował, że skokowo zwiększyli swoje zdolności rozwojowe, wyposażenie w sprzęt. Nie zmieniajcie czegoś tylko i wyłącznie dlatego, że wasi koalicjanci tego oczekują. Zabraliście 400 baniek kołom gospodyń wiejskich, a teraz chcecie doprowadzić do tego, że w PSL-owskich łapach będzie dystrybucja środków. To nie jest dobra droga.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A w łapach PiS-owskich co było?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Pani Minister! Drodzy Strażacy! Od kilkudziesięciu minut obecna koalicja rządząca rozpływa się i opowiada, jak to chce pomóc strażakom. Ale to przecież ona o 3/4 zmniejszyła w obecnym budżecie finansowanie straży. To się przecież zdarzyło. Zdarzyła się też kolejna skandaliczna rzecz. Orlen po 20 latach zakończył wspieranie straży pożarnej. A więc o czym tutaj opowiadacie?</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#JarosławSachajko">Pan poseł Lorek mówił o problemach ze szkoleniami dla strażaków. Jaki jest drugi wielki problem? To właśnie ten sprzęt, który się zużywa, piły, podnośniki. Z czego to finansować, skoro państwo nie dają na to pieniędzy?</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#JarosławSachajko">Panie Ministrze! Prosiłbym, żeby pan powiedział, jak będzie wyglądał tegoroczny budżet. Dalej będziecie ciąć, czy przywrócicie takie finansowanie, jakie było poprzednio? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Jutro zobaczą.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#MonikaWielichowska">Szanowni Państwo! Dziś Wysoki Sejm będzie procedował nad uchwałą upamiętniającą Wawrzyńca Hajdę, śląskiego działacza niepodległościowego. W związku z tym odwiedzają nas uczennice i uczniowie z Miejskiej Szkoły Podstawowej nr 5 im. Wawrzyńca Hajdy w Piekarach Śląskich. Przybywają na zaproszenie pana posła Łukasza Ściebiorowskiego. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Poseł Władysław Dajczak: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WiesławRóżyński">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako druh, strażak chciałbym zakończyć pewną dyskusję o tym, kto dał więcej, bo każdy sprzęt jest potrzebny. Szanowni państwo, chcecie to dzisiaj upolityczniać. Może wasi synowie, ojcowie są w ochotniczych strażach pożarnych, może wy w nich jesteście.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto chce upolityczniać?)</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#WiesławRóżyński">Jest szczebel gminny, szczebel koła, jednostki OSP, zarząd, ale przede wszystkim jest związek. Ma już stuletnią tradycję.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie mylić jednostki z samorządem.)</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#WiesławRóżyński">Uważam, że dawaliście samochody za frekwencję, że dawaliście buty za jakieś działania. Kto? Ile? Wiem, kto w województwie lubelskim był odpowiedzialny za rozdzielanie sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#WiesławRóżyński">Projektowane zmiany na pewno unormują przepływ środków. To jest na związek, nie na prezesa, nie na zarząd — na związek. Będzie podmiotowość. Prezes zarządu powiatowego oddziału Związku Ochotniczych Straży Pożarnych będzie rozmawiał z komendantem. Podmiotowość związku polega właśnie na tym, że będą wspólnie decydować o tym, na co będą przekazane środki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WiesławRóżyński">Przede wszystkim, panie generale, chciałbym podziękować i prosić, żeby środki były przekazywane również na młodzieżowe drużyny pożarnicze, na szkolenia, na sprzęt. Na pewno będą, wierzę w to jako druh.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Dajczak: To po co zabierać?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Piotra Nowaka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#TomaszPiotrNowak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Związek Ochotniczych Straży Pożarnych to nie tylko władze — to także druhowie i druhny zgromadzone w ochotniczych strażach pożarnych. Bardzo przykre było to, co działo się przez ostatnie 8 lat, kiedy czuli oni, że są sekowani przez Prawo i Sprawiedliwość właśnie jako związkowcy ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#TomaszPiotrNowak">Co się działo tutaj, w Sejmie? Mieliśmy i mamy zespół parlamentarny. Proszę sobie wyobrazić, teraz mówię do wszystkich, którzy tego słuchają, że tutaj, w Sejmie nie dochodziło do spotkań OSP i PSP w ramach tego zespołu strażaków. Dlaczego? Dlaczego np. posłowie partii, którzy nie mieli znaczka PiS, nie byli zapraszani przez komendantów powiatowych straży pożarnych na jakiekolwiek spotkania, podsumowania? Dlaczego tak było?</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale teraz też tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#TomaszPiotrNowak">Wy po prostu upolityczniliście OSP. Chcecie wpływać na to, co będzie się działo w OSP, bo w waszym wyobrażeniu centralizm i mianowanie partyjne jest podstawą funkcjonowania całego systemu. Tak nie jest. Decentralizacja — związek wraca na swoje miejsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-220.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#PawełHreniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jeden z przedmówców powiedział prawdę, być może niechcący. Te środki pójdą na związek, na strażaków ochotników — tu się absolutnie zgadzamy. Mówicie państwo, że chcecie powrócić do normalności, ale to, jak wygląda ta normalność, opisał chociażby protokół pokontrolny Najwyższej Izby Kontroli z 2019 r. Opisywał on ten system, do którego dzisiaj chcecie wrócić. Tam było napisane, jak związek dzielił te środki. W regulaminie był m.in. zapis mówiący, że jeśli ktoś dostał pieniądze z dotacji, to musiał je wydatkować w sklepikach wojewódzkich. Spytajcie prezesów ochotniczych straży pożarnych, jak te sklepiki funkcjonowały. Jeżeli ktoś chciał dostać pieniądze, to musiał być w stowarzyszeniu, a wiecie dobrze, że żeby być druhem, strażakiem, nie trzeba być członkiem żadnego stowarzyszenia. Jeżeli ktoś chciał dostać pieniądze, to nawet nie musiał mieć wyjazdowości, o czym jest napisane w protokole Najwyższej Izby Kontroli. Tak wygląda ta normalność, na którą dzisiaj chcecie nas namówić. Ta normalność polega też na tym, że te środki nie będą dzielone przez apolitycznego komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej, ale przez polityka PSL-u. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Po co tyle hałasu?</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Po co te nerwy?)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#KrzysztofGadowski">Wszyscy, którzy siedzimy na tej sali, posłowie z różnych opcji politycznych, rządzący, sprawujący władzę w różnych okresach, byliśmy i jesteśmy odpowiedzialni za budowę systemu. Zbudowaliśmy świetnie funkcjonujący system ratowniczo-gaśniczy, który oparty jest na działalności Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczej straży pożarnej. Dajmy im pewną suwerenność. Zdecentralizujmy środki finansowe. Do tej pory, przed 8 laty to funkcjonowało. Wszyscy, którzy jesteśmy tu, na tej sali, możemy działać w ochotniczych strażach pożarnych. Każdy z nas ma prawo do kontroli wydawania każdej złotówki, która pojawia się w budżecie tych jednostek. Zachęcam, żebyście panowie, którzy tam nie jesteście, i panie posłanki skorzystali z tego i byli na zebraniach sprawozdawczo-wyborczych. Zobaczycie, jaki ogrom pracy jest w to co roku wkładany przez strażaków ochotników.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#KrzysztofGadowski">To nie są tylko środki z budżetu i te wpływające z ubezpieczenia. Sami strażacy szukają sponsorów swojej działalności, ale my jesteśmy zobowiązani, żeby ci, którzy ratują zdrowie, życie i mienie Polaków, mieli przynajmniej stworzone odpowiednie warunki pracy, bo nie otrzymują żadnego wynagrodzenia za swoją służbę.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Z wielkim smutkiem przysłuchuję się dyskusji. Patrzę teraz na tę salę — wielu wyszło, bo wiedzą, że za chwilę trafię ich celnymi argumentami.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#ZbigniewSosnowski">Otóż państwo podnosicie transparentność wydatków w ostatnim czasie. O tej transparentności tak pięknie mówił poseł Tomaszewski. Mógłbym podawać dziesiątki przykładów — straż, gdzie jest kilkadziesiąt wyjazdów, z krajowego systemu samochodu nie dostaje, a straż, która wyjeżdża trzy razy, dzięki wstawiennictwu posła dostaje. Taka to była transparentność.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#ZbigniewSosnowski">Mówicie też, że krajowy system ratowniczo-gaśniczy teraz zaczął dobrze funkcjonować. Krajowy system ratowniczo-gaśniczy zaczął funkcjonować świetnie od samego początku. Był taki moment — chcę wam przypomnieć — że chcieliście ten system rozwalić, ale rzeczywiście opamiętaliście się w porę.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#ZbigniewSosnowski">Kolejna sprawa. Zarzucacie nam skok na kasę. To wy dokonaliście tego skoku na kasę w 2017 r., bo coś dobrze funkcjonowało.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#ZbigniewSosnowski">I pytanie do pana generała, które potwierdzi moje tezy. Panie generale, panie ministrze, w systemie działa ponad 16 tys. straży. Proszę mi powiedzieć, ile jednostek ochotniczych straży pożarnych w poszczególnych latach skorzystało z dofinansowania. To dużo powie. Kolejna rzecz — środki finansowe z ubezpieczeń były dzielone między ochotnicze straże pożarne przez komendanta. Proszę mi powiedzieć, czy były dzielone dość równomiernie, czy kiedy były lata wyborcze, to te środki gromadzono po to, żeby pokazać, jak można politycznie działać.</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim zaproszę pana posła Andrzeja Gawrona, chciałam serdecznie przywitać i pozdrowić uczennice i uczniów z II Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Marii Skłodowskiej-Curie w Końskich, z panią dyrektor Beatą Salatą na czele, którzy przebywają dzisiaj w Sejmie i zwiedzają go na zaproszenie pani poseł Agaty Wojtyszek. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Gawrona, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#AndrzejGawron">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na początku chciałem bardzo podziękować wszystkim strażakom, tym z Państwowej Straży Pożarnej i tym z ochotniczych straży pożarnych, którzy jak bohaterowie w pierwszych dniach udzielali powodzianom pomocy i do tej pory tej pomocy udzielają, nie tylko tam, na miejscu, organizując zbiórki, jeżdżąc do bratnich OSP, pomagając tam. Za to wielki szacunek i podziękowanie.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#AndrzejGawron">A co do ustawy, ta ustawa, projekt poselski, to swoiste wotum nieufności dla Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Odbieracie im pieniądze i chcecie jako zarząd główny związku decydować o tych 20 mln. Niestety wiemy, jak to było przed 2017 r. Wy nam zarzucacie jakieś polityczne działania. To wtedy właśnie te pieniądze były dzielone politycznie. Wszyscy to pamiętamy — jak ktoś wspierał PSL, to dostawał samochód. Tak było, szanowni państwo. A w tej chwili macie swojego komendanta głównego i możecie merytorycznie podzielić ten sprzęt.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#AndrzejGawron">Mam konkretne pytanie do pana ministra: Czy jeżeli dana OSP dostanie ze związku głównego dotację, będzie musiała kupować sprzęt w sklepiku związku, formalnie czy nieformalnie będzie taki przymus? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Lidię Burzyńską, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#LidiaBurzyńska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcę wyrazić wielkie podziękowania dla wszystkich strażaków ochotników, ale i tych z Państwowej Straży Pożarnej. Dlaczego? Dlatego że żyjemy w czasach, kiedy powódź dotknęła naszych mieszkańców, Polaków, i wiemy, jak istotną, jak ważną rolę, jakie znaczenie mają ci zarówno z państwowej straży, jak i z ochotniczych straży. Tutaj ze strony Koalicji Obywatelskiej padały takie słowa, że my chcemy swoją miarką mierzyć OSP. Tak, szanowni państwo, chcemy to robić. Dla przykładu, ponieważ prawda zawsze musi wybrzmieć — do powiatu częstochowskiego w województwie śląskim za czasów waszych 8 lat rządów trafiło ok. 19 samochodów, a za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości do tego samego powiatu częstochowskiego w tym samym województwie trafiło 56 samochodów.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Tak jest, tak było.)</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#LidiaBurzyńska">Właśnie dlatego chcemy, abyście wy taką miarą mierzyli ochotników, ludzi, którzy swoim sercem, swoim oddaniem chcą działać na rzecz naszego bezpieczeństwa. Czy to tak trudno zrozumieć? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#KrzysztofHabura">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Co do bezcennego udziału OSP w naszym systemie ratowniczo-gaśniczym nikt na tej sali nie ma wątpliwości. To dzielni ludzie, którzy zawsze stali na straży wolności i niepodległości naszego kraju, którzy wspomagają zawodowców z Państwowej Straży Pożarnej, likwidują zagrożenia chemiczne, budowlane, komunikacyjne, a razem ze swoimi koleżankami z kół gospodyń wiejskich kreują tam rzeczywistość. Tylko że im zawsze brakowało środków finansowych na ich działalność. Ta ustawa te środki im przywraca.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#KrzysztofHabura">A co do bezstronności poprzedniego finansowania i politycznego aspektu, to przypomnę państwu, że w 2020 r. pierwszy raz od dziesięcioleci ochotnicze straże pożarne i Państwowa Straż Pożarna osobno obchodziły dzień strażaka. To coś niespotykanego. PiS próbował wbić klin między zawodowców a ochotników. I to mu się nie udało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KrzysztofHabura">Powróciliśmy do dawnych tradycji. Myślę, że teraz będą one kontynuowane, a środki na działalność druhów, tak bezcenną dla nas wszystkich, zostaną przywrócone.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Wojciechowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze, Panie Generale! Dziękuję panu posłowi Sosnowskiemu za te słowa, może ostre, ale jakże prawdziwe. Dziękuję też pani posłance Krystynie Skowrońskiej, która zaraziła mnie wielką sympatią do straży pożarnej, bo to ona jest tutaj orędowniczką tego ruchu, to jest dobry duch.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#AnnaWojciechowska">Decentralizacja środków to jest bardzo dobry pomysł. Niech strażacy sami decydują o swoich potrzebach i o tym, co jest im potrzebne na dzień dzisiejszy.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#AnnaWojciechowska">Pozdrawiam wszystkich strażaków i dziękuję, z wyrazami ogromnego szacunku, za tę służbę na rzecz drugiego człowieka, za to narażanie własnego życia, bo często słyszymy, że strażak w czasie akcji zginął, ratując innego człowieka. Cześć i chwała wszystkim strażakom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#MonikaWielichowska">Wszyscy dołączamy do tych życzeń.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#MonikaWielichowska">Na państwa pytania odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan Wiesław Leśniakiewicz.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#WiesławLeśniakiewicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Wysoka Izbo! Tak przysłuchując się wypowiedziom, które tutaj, z tej mównicy, padały i które kierowane były pod adresem ochotniczych straży pożarnych, chciałem podziękować w imieniu ochotników za docenienie ich trudu, bo również czuję się ochotnikiem w kolejnym już pokoleniu. Stąd też te słowa kierowane przede wszystkim pod adresem OSP i członków OSP są znaczące. Bowiem nie ulega wątpliwości, że ochotnicze straże pożarne są bardzo ważnym elementem budowania dobrego systemu naszego państwa. To będzie miało również odzwierciedlenie w ustawie o ochronie ludności i obronie cywilnej, gdzie powiemy jednoznacznie, że wszystkie ochotnicze straże pożarne będą podmiotami ochrony ludności, że krajowy system ratowniczo-gaśniczy będzie nadal umacniany w postaci wspierania pojazdami, technologią, nową technologią, która musi się pojawić w jednostkach, bazując na doświadczeniach nie tylko pochodzących z Polski, lecz także z konfliktu zbrojnego, który ma miejsce na terenie Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#WiesławLeśniakiewicz">Natomiast chciałbym powiedzieć jedną rzecz. Zacznę od młodzieżowych drużyn pożarniczych. Kluczowym elementem wielopokoleniowości ochotniczych straży pożarnych, które dzisiaj są zrzeszone w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych… Rząd dzisiaj docenia rolę i znaczenie wszystkich związków, jakie funkcjonują w naszym kraju ponad podziałami, które są kluczowe do jednoczenia określonych organizacji działających na rzecz bezpieczeństwa naszego kraju. Brakuje nam choćby dużego związku, który ewentualnie jednoczyłby wszystkie podmioty ratownictwa wodnego, bo są bardzo rozproszone i dzisiaj mamy trudny proces ich jednoczenia.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#WiesławLeśniakiewicz">Odniosę się do kwestii młodzieżowych drużyn pożarniczych. W tym roku na ten cel komendant główny przeznaczył ok. 5 mln zł, również na szkolenia młodzieżowych drużyn pożarniczych. Chciałem powiedzieć, że to związek rozpoczął działalność z malutkimi dziećmi, które dzisiaj są przedszkolakami, a w przyszłości będą członkami młodzieżowych drużyn pożarniczych. To dzięki staraniom m.in. pani druhny Teresy Tiszbierek, wiceprezesa zarządu głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, dzięki zaangażowaniu strażaków z Wieruszowa, z Golina, z Jagatowa powstał nowy obszar — dziecięce drużyny pożarnicze. To był proces, który wypłynął ze Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, a nie od komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej, który potem wspierał, lepiej czy gorzej, funkcjonowanie tych dziecięcych drużyn, które raz na 2 lata mają swoje olimpiady, a młodzieżowe drużyny pożarnicze praktycznie co 2 lata odbywają różnego rodzaju szkolenia, zawody pożarnicze. Stąd też to jest rola również Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, jednoczenie tego ruchu strażackiego pod jednym sztandarem, pod jednolitym mundurem, pod jednolitym kierowaniem tym gremium. Przecież ochotnicze straże pożarne to nie tylko działalność ratownicza, ale również kulturotwórcza na całym terenie naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#WiesławLeśniakiewicz">Odnoszę się do pytań, które były kierowane pod moim adresem, m.in. w kwestii szkoleń. Otóż szkolenia są po stronie komend powiatowych Państwowej Straży Pożarnej. To one są odpowiedzialne za cały system szkolenia, który jest dedykowany ochotniczym strażom pożarnym. I nie powinno być rozróżnienia między krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym i ochotniczymi strażami pożarnymi, i pozostałymi, które są poza systemem. Szkoleniem muszą być objęci wszyscy strażacy, którzy chcą brać udział w działaniach ratowniczych. Według danych, które mamy z komendy głównej, aktualnie mamy przygotowanych do prowadzenia działań ratowniczych 230 tys. wyszkolonych, posiadających badania lekarskie, ubezpieczonych przez samorząd lokalny strażaków ochotniczych straży pożarnych. To jest liczba strażaków, która nie tylko odnosi się do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, ale wszystkich jednostek OSP, których jest prawie 16 tys. na terenie naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#WiesławLeśniakiewicz">Element związany z dofinansowaniem pojazdów. Byłem komendantem głównym Państwowej Straży Pożarnej. Tutaj chciałem powiedzieć o pewnym elemencie dotyczącym sposobu liczenia liczby pojazdów kupowanych w danym roku dla jednostek OSP. Otóż tylko w bieżącym roku komendant główny ma dofinansować blisko 300 pojazdów ratowniczo-gaśniczych. To wcale nie oznacza, że tylko tyle trafi do jednostek OSP. Tylko marszałek województwa mazowieckiego, o którym była tutaj mowa, dofinansuje w tym roku, bez udziału albo z niewielkim udziałem, 287 pojazdów tylko na Mazowszu. Więc jeśli mówimy tylko o dofinansowaniu ochotniczych straży pożarnych przez komendanta głównego, to dofinansuje on 300, ale jeżeli powiemy o liczbie samochodów, które trafią w danym roku do jednostek OSP, to liczba będzie znacznie większa i zapewne na początku przyszłego roku wskażemy, ile tych pojazdów zostanie zakupionych naprawdę, bo m.in. na terenie choćby nawet województwa małopolskiego będą kupione prawdopodobnie 52 samochody bez wsparcia finansowego budżetu państwa i pochodzące z firm ubezpieczeniowych. Stąd też pokazywanie tych cyfr bardzo ważnych z punktu widzenia liczby pojazdów, które trafiają do jednostek OSP, nie do końca pokazuje rzeczywisty charakter liczby pojazdów, które trafią do jednostek ochotniczych straży pożarnych dofinansowywanych z różnych źródeł. Na te dane poczekamy do początku przyszłego roku, kiedy samochody faktycznie będą trafiały również z dofinansowania, choćby nawet z funduszy europejskich.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#WiesławLeśniakiewicz">Było pytanie m.in. pana posła Zbigniewa Sosnowskiego, który zapytał, ile jednostek OSP dofinansowano w ramach środków ubezpieczeniowych w latach 2015… Ja mam dane do 2024 r. Pamiętacie, wiecie państwo doskonale, że jeszcze w 2015 i 2016 r. te środki były dzielone. Ale chciałem powiedzieć, że w tych okresach też dofinansowywaliśmy ochotnicze straże pożarne ze środków firm ubezpieczeniowych. Bowiem gdy szukaliśmy jak gdyby takiej składanki, czasami brakowało określonych środków. Był realizowany program przez komendanta głównego i przez związek ochotniczych straży pożarnych partycypacji, wspólnej partycypacji w zakupach pojazdów, by osiągnąć jakiś tam efekt skali. W 2015 r. dofinansowano 198 jednostek OSP, a potem mieliśmy tak: 2017 r. — 159, ale te pieniądze pochodziły tylko z firm ubezpieczeniowych, które już były przejmowane przez komendanta głównego, w 2018 r. — 94, w 2019 r. — 630, w 2020 r. — 274, w 2021 r. — 158, w 2022 r. — 199, a w 2023 r. — 559 pojazdów dofinansowanych. Pozostawiam to bez komentarza, pokazuję tylko suche liczby. Mogę się odnieść również do kwot, bo było też pytanie, jakie kwoty w poszczególnych latach miały miejsce odnośnie do dofinansowania. Czyli mamy tak: w 2017 r. — 5444 tys., w 2018 r. — 6756 tys., w 2019 r. — 24 500 tys., w 2020 r. — 38 mln, w 2021 r. — 22 228 tys., w 2022 r. — 16 mln, a w 2023 r. — 23 mln. To są dane, które po prostu pozyskujemy z Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Dofinansowano m.in. zakupy pojazdów w 2020 r. w dwóch turach „Bitwy o wozy”. Tu również mamy dane: 16 pojazdów w pierwszej turze, a w drugiej turze dofinansowanych było 49 pojazdów. Kwota dofinansowania wynosiła chyba 400 000 zł do każdego pojazdu. Ja to pozostawiam informacyjnie. Mam również dane, które mówią, w którym roku jakie samochody były kupione i jaka była aktywność ochotniczych straży pożarnych, ale nie chcę tych danych pokazywać, ponieważ szanuję każdą jednostkę OSP, która otrzymała ten samochód. Jestem przekonany, że ten samochód będzie w przyszłości pomagał albo aktualnie pomaga w działaniach ratowniczych odnośnie do konieczności udzielenia pomocy w każdym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#WiesławLeśniakiewicz">Chciałbym powiedzieć jeszcze jedną rzecz. Kiedy faktycznie byłem komendantem głównym i te środki były w dyspozycji związku ochotniczych straży pożarnych, przygotowywaliśmy wiele programów związanych z poprawą bezpieczeństwa, choćby nawet ratowników. Pamiętam strażaków ochotników, jak zaczynałem swoją służbę w strażach pożarnych, potem w Państwowej Straży Pożarnej, jak to ewoluowało. Na jakim poziomie dzisiaj mamy choćby ochronę osobistą strażaków, w sensie ich indywidualnej ochrony? Dzięki temu, że budowaliśmy wspólny program właściwego zabezpieczenia indywidualnego strażaków, dzisiaj strażacy ochotnicy, przyjeżdżając na miejsce zdarzenia, są właściwie zabezpieczeni. Mamy gwarancję, że idąc do działania mają określoną ochronę osobistą, jakże istotną. Pamiętam również kwestię związaną z kwalifikowaną pierwszą pomocą, która musi być realizowana w przypadku wszystkich jednostek, i przygotowaniem strażaków w tym zakresie. Związek również pomagał nam poprzez te środki, które są w jego dyspozycji, a tak jak powiedziałem, Państwowa Straż Pożarna jest odpowiedzialna za szkolenia, w całym systemie szkolenia i recertyfikacji strażaków w przypadku kwalifikowanej pierwszej pomocy, dedykując gros środków pochodzących właśnie z firm ubezpieczeniowych na to zadanie. Budowaliśmy również taki program poprawy przygotowania ochotniczych straży pożarnych. W 2010 r. zbudowaliśmy taki program idący w dwóch kierunkach: poprawy efektywności jednostek już będących w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym i poprawy czasu dotarcia pierwszej jednostki do osoby zagrożonej. Pamiętam, że m.in. dzięki współpracy ze związkiem ochotniczych straży pożarnych budowaliśmy program związany ze zwiększeniem liczby ochotniczych straży pożarnych odnośnie do działań w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym, żebyśmy do 15 minut mieli ponad 90% akcji ratowniczych realizowanych przez podmioty krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. I ten efekt uzyskaliśmy. Drugim elementem był również rozwój jakościowy mówiący o tym, że straż pożarna krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, która przybywa na miejsce zdarzenia, musi być przygotowana do udzielenia kwalifikowanej pierwszej pomocy, jakże ważnej, a po drugie, musi mieć przygotowanie z ratownictwa technicznego odnośnie do możliwości uwalniania osób uwięzionych w pojazdach. I ten program udało się zrealizować. Nie pamiętam teraz dokładnie, jaka była skala początkowa, a jaka była końcowa, ale doprowadziliśmy do tego, że właściwie wszystkie jednostki krajowego systemu miały sprzęt, lepszej czy gorszej jakości, używany do ratownictwa technicznego. Ale pamiętam też, kiedy byliśmy na spotkaniach w ramach podkomisji sejmowych w tamtym okresie, że były uwagi krytyczne kierowane pod adresem właśnie tego programu, że finansujemy bardzo drogi sprzęt ratownictwa technicznego, bo są to koszty rzędu 20 tys., 40 tys. zł, to nie są tanie narzędzia, że wydajemy takie środki na dofinansowanie tego zadania. Ale to przynosiło potem taki skutek, że pierwsza jednostka przyjeżdżająca w celu działania ratowniczego umiała podjąć stosowne działania ratownicze wobec osób ratowanych. I to jest sprawa najważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#WiesławLeśniakiewicz">Odnośnie do danych Komendy Głównej, które posiadam, powiem jeszcze jedną rzecz. Tylko w przypadku działań powodziowych krajowy system ratowniczy zadysponował w przypadku różnych zdarzeń, tych katalogowanych interwencji, które są w systemie ewidencji państwa i straży pożarnej, 14 143 pojazdy ratowniczo-gaśnicze, taka była liczba, czasami były to te same pojazdy, a jednostek spoza systemu było 7100. Jednostki w tym czasie brały udział i w działaniach ratowniczych, i w działaniach związanych z pomocą tym obywatelom, którzy zostali dotknięci skutkami tej powodzi. Za te działania również należą się podziękowania, które składam również przed państwem w imieniu wszystkich, którzy doświadczyli pomocy, ale również rządu polskiego. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Krystynę Skowrońską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Panie Komendancie Główny! Drodzy Młodzi Przyjaciele siedzący na galerii! Wydawało mi się, że przedkładając w imieniu grupy posłów projekt inicjatywy poselskiej razem z panem posłem Zbigniewem Sosnowskim, idziemy w dobrym kierunku i że spór na tej sali co do przeznaczenia środków i podzielenia ich na krajowy system ratowniczo-gaśniczy w kompetencji komendanta głównego i co do pieniędzy dla ochotniczych straży pożarnych podzielonych poprzez zarząd główny OSP nie wywoła aż takiej dyskusji, która była bardzo dziwna. Państwo próbowali używać, opozycja próbowała używać bardzo różnych argumentów. Musimy się jednak zgodzić, że projekt idzie w dobrym kierunku, daje określone wsparcie pracy społecznej 250 tys. czynnych druhów ochotniczych straży pożarnych, całemu ruchowi ok. 600 tys. osób członków ochotniczych straży pożarnych w Polsce, którzy są elementem wsparcia dla Państwowej Straży Pożarnej. Chodzi o te trzydzieści parę tysięcy druhów z Państwowej Straży Pożarnej, strażaków zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#KrystynaSkowrońska">Jest to jeden z najlepszych modeli w Europie. Wielokrotnie druhowie pomagali nawet w innych krajach, kiedy było potrzeba. Jeżeli dzisiaj mówimy o tym, to nie jest to żadne wotum nieufności wobec rządu, jak próbowali powiedzieć koledzy z Prawa i Sprawiedliwości. Pomagaliśmy i strażacy ochotnicy pomagali straży zawodowej we wszystkich klęskach, które dotyczą pożarów i innych zdarzeń. Pamiętamy rok 1997, rok 2010, rok obecny. Ogromne podziękowania dla druhów strażaków za pracę 16 tys. jednostek OSP, 5100 jednostek należących do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Chętnych do wejścia do systemu jest więcej, bo ludzie wiedzą, że sobie wzajemnie pomagają. Również są podziękowania dla ochotników strażaków za organizowanie konkursów wiedzy pożarniczej, gdyż naprawdę trzeba było chodzić z wyciągniętą ręką i prosić, aby można było wesprzeć taką ważną inicjatywę prewencyjną.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#KrystynaSkowrońska">W jakiej sytuacji jesteśmy? Przez wszystkie lata, przed 2015 r., było wsparcie dla ochotniczych straży, zakupowano samochody, kupowano samochody m.in. z udziałem środków europejskich. Pierwsze dwie inicjatywy to Podkarpacie i województwo lubelskie. Te wszystkie samochody służą bezpieczeństwu. Samochody przekazywane z Państwowej Straży Pożarnej również idą do jednostek i pomagają nam wspólnie, idą na wyposażenie. Mówicie państwo: więcej pieniędzy. Przy każdej ustawie opozycja mówi: więcej pieniędzy na każdy wydatek. Chcę powiedzieć, że za państwa rządów, za rządów PiS-u, dług publiczny wynosił 1623 mld zł. Naprawdę są to ogromne pieniądze. Deficyt — prawie 85 mld zł, i był on większy o 71 mld zł niż w roku 2022. I nie mówimy o finansowaniu poza budżetem, na co zwracała uwagę Najwyższa Izba Kontroli. Mówimy zatem o rzetelności wydawania. Tak jak poprzednio mamy nadzieję, że wsparcie ochotników strażaków przez stowarzyszenie, zarząd główny ochotniczych straży pożarnych będzie służyło wszystkim strażakom.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#KrystynaSkowrońska">Jeśli koledzy z Prawa i Sprawiedliwości — tu jestem koncyliacyjna — mówią o różnych aferach, to protokoły pokontrolne z Funduszu Sprawiedliwości mówią o waszych nieprawidłowościach. Agencja rezerw strategicznych, jej prezes — poszukiwany listem gończym, ukrywający się na Zachodzie. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju — wierzcie, zważcie. Strażacy na pewno te pieniądze wykorzystają dobrze. Mam nadzieję, że to tylko incydent, bo państwo posłowie z Prawa i Sprawiedliwości na pewno wstydziliby się tych słów, gdyby je przekazać poszczególnym jednostkom ochotniczej straży pożarnej na waszym terenie. Mamy nadzieję, że wsparcie dla ochotniczych straży będzie duże.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#KrystynaSkowrońska">Mówiono tutaj, że nie ma wsparcia z fundacji Orlenu. Do 21 października jest nabór wniosków dla ochotniczych straży pożarnych — „Orlen. Jesteśmy razem”. Jednostki ochotniczych straży pożarnych mogą składać wnioski w sprawie wsparcia poszczególnych jednostek i tych potrzeb. Mamy nadzieję i życzymy sobie wzajemnie, że mamy środki na usuwanie skutków powodzi. One są pierwszoplanowe, bo idą do ludzi.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#KrystynaSkowrońska">Podziękowanie dla wszystkich druhów państwowej straży i ochotniczych straży za udział w akcji przeciwpowodziowej i za pomaganie do dzisiaj, również dla wojska. Wam, młodzi przyjaciele, życzę, żebyście mieli serce również dla druhów z ochotniczej straży pożarnej, bo oni zawsze pomagają. Są dzisiaj na galerii razem z panią poseł Zofią Czernow jej goście. Pozdrawiamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#KrystynaSkowrońska">Mamy nadzieję, panie ministrze, że ta ustawa, pomimo takiej krytyki i takiej burzy, zostanie przyjęta. Mam też nadzieję jako przewodnicząca Poselskiego Zespołu Strażaków, że na następnym posiedzeniu Sejmu, w przyszłym tygodniu odbędzie się posiedzenie zespołu, na którym będziemy rozmawiać o tym, jak ochotnicza straż pożarna i Państwowa Straż Pożarna pomagają. Będziemy mogli o tym wszystkim porozmawiać. Raz jeszcze wszystkim zabierającym głos, którzy mają serce dla ochotników strażaków, którzy ich wspierają, razem z panem posłem Zbigniewem Sosnowskim, bardzo serdecznie dziękuję. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Skowrońska już mnie wyręczyła w przywitaniu.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale nie powiedziałam, z jakiej szkoły.)</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ja też nie wiem, więc witamy was.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo wy!)</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł jak zwykle aktywna. Dziękuję serdecznie za pomoc. To bardzo miłe.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bartosz Romowicz.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Komendancie! W klubie Parlamentarnym Prawo i Sprawiedliwość jest 190 posłów. Zwróćcie państwo uwagę teraz na prawą część sali. Chodzi o to, jakie jest zainteresowanie do końca tym projektem — jest tylko dwóch posłów, w tym najważniejszy poseł i jedyny, który zagłosował w pierwszym czytaniu, żeby…</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, nie, dwóch nas było.)</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#BartoszRomowicz">Dwóch, przepraszam za błąd. Poseł Zbigniew Chmielowiec, strażak ochotnik, druh, który ten temat rozumie i głosuje tak, jak uważa, że powinno być dobrze dla strażaków, za co dziękujemy, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#BartoszRomowicz">A więc to pokazuje, jakie jest zainteresowanie tym tematem. Temat zrobił się polityczny, zupełnie niepotrzebnie. Jesteśmy w punkcie debaty: drugie czytanie i wpływa poprawka posła Hreniaka, która jest de facto po raz trzeci tą samą poprawką. Może nie tą samą poprawką, ale ten sam efekt ma osiągnąć, bo najpierw był wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu, potem była poprawka na posiedzeniu komisji, która miała skreślić art. 1 i art. 3, która nie przeszła, i dzisiaj taka poprawka jest znowu złożona. A więc dzisiaj wieczorem na posiedzeniu komisji znów będziemy o tym rozmawiać i nad tym debatować. Zapewne tak jak i w pierwszym czytaniu, tak i na posiedzeniach komisji ta poprawka nie znajdzie uznania wśród członków komisji i ta ustawa zostanie uchwalona w tym kształcie, w którym jest.</u>
          <u xml:id="u-244.4" who="#BartoszRomowicz">Jeszcze raz podkreślę, że jest tam jeden bezpiecznik, bardzo ważny bezpiecznik. Posłowie Prawa i Sprawiedliwości zarzucają, że prezes Pawlak będzie dzielił te środki politycznie. Proszę państwa, będziemy mieli nad tym kontrolę. Będziemy mieli co roku możliwość wysłuchania, przyjęcia sprawozdania z wykorzystania tych środków. Jeżeli będziemy widzieli, że te środki są wydatkowane w sposób niewłaściwy, to będę pierwszym wśród tych, który będzie szukał grupy 15 posłów, żeby przygotować projekt ustawy, który przywróci stan, który jest obecnie. Nie można też wylewać dziecka z kąpielą. Prawo i Sprawiedliwość, zabierając w 2017 r. te środki z OSP, zapomniało, że oprócz tego, że OSP jeździ do pożarów i do wypadków, to wykonuje jeszcze szereg innych działalności. W OSP mamy też grupę strażaków, którzy są tam po 30, 40, 50 lat. Mamy też odznaczenia dla tych strażaków. Przecież nie może być takiej sytuacji, że związek nie stać na to, żeby zapłacić za odznaczenia. Ta sytuacja jest niedopuszczalna. A więc te środki, które są stosunkowo wielkie i niewielkie, bo 20 mln zł dzisiaj to nie jest kwota, która jest kluczowa w całym systemie wsparcia OSP i PSP, naprawdę zostaną dobrze wykorzystane. Jestem przekonany, że jeżeli zaufamy druhom na poziomie zarządów gminnych, gdzie druhowie rozmawiają, która jednostka ma jakie potrzeby, zaufamy również na poziomie zarządów powiatowych, to wszystko będzie odbywało się w sposób harmonijny. Jestem przekonany, że w moim powiecie, w powiecie bieszczadzkim, zarząd powiatowy OSP spotka się z komendantem powiatowym Państwowej Straży Pożarnej i porozmawiają o potrzebach, o tym, kogo wesprzeć z tych środków, które teraz tą ustawą przenosimy. Chodzi o to, że to nie będzie tak, że wbrew logice, wbrew potrzebom nagle te środki dostanie któraś z jednostek. Wszyscy wiemy, że w jednostkach OSP to, co dzisiaj już mówiłem, są strażacy, którzy mają różne poglądy i te poglądy nawet nie powinny nas interesować. Jakie kto ma poglądy, to jest jego sprawa. Tam mamy wyborców i Prawa i Sprawiedliwości, i PSL-u, i Polski 2050, i Koalicji Obywatelskiej i Lewicy, naprawdę. Przestańmy w końcu wykorzystywać OSP do celów politycznych.</u>
          <u xml:id="u-244.5" who="#BartoszRomowicz">Na koniec jeden ważny aspekt. Wszystkich posłów zatroskanych losem OSP, również posłów nieobecnych, zapraszamy do udziału w pracach podkomisji. Jest podkomisja do spraw rozwoju i promocji OSP. Swoje posiedzenie ma jutro o godz. 8.30. Tematem jutrzejszego posiedzenia na wniosek posła z lewicy, posła Tomaszewskiego, jest to, ile środków w budżecie państwa na przyszły rok będzie przeznaczone na ochotnicze straże pożarne. Jeżeli ktoś faktycznie ma w sercu troskę o OSP i nawet jeśli nie jest członkiem tej podkomisji, to naprawdę może przyjść, posłuchać, dowiedzieć się, zadać pytanie. Każdy ma prawo tam zadać pytanie, nikomu głosu nie odbieramy. To jest prawdziwa troska, a nie fałszywa troska o OSP.</u>
          <u xml:id="u-244.6" who="#BartoszRomowicz">Jeszcze raz w tym miejscu dziękuję panu komendantowi głównemu, panu ministrowi, panu generałowi za współpracę przy tym projekcie i w ogóle za współpracę w zakresie działalności i funkcjonowania OSP, za udział w pracy podkomisji. Wierzę, że razem, wspólnie, w zgodzie politycznej będziemy szykować kolejne projekty, które będą zwiększały środki na OSP. Bo nigdy tych środków nie jest wystarczająco wiele, każdy zawsze chciałby więcej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu wniosek o odrzucenie projektu ustawy, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 5. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 180. rocznicy urodzin Wawrzyńca Hajdy, śląskiego działacza niepodległościowego (druki nr 662 i 666).</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Łukasza Ściebiorowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Komisji Kultury i Środków Przekazu przedstawić rzeczone sprawozdanie. W dniu 24 września 2024 r. na posiedzeniu Komisji Kultury i Środków Przekazu odbyło się pierwsze czytanie poselskiego projektu uchwały w sprawie upamiętnienia 180. rocznicy urodzin Wawrzyńca Hajdy, śląskiego działacza niepodległościowego.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Powyższy projekt uchwały został skierowany do komisji decyzją marszałka Sejmu z 13 września 2024 r. Posłem, który uzasadniał w imieniu grupy posłów wnioskodawców projekt uchwały, była moja osoba. W trakcie dyskusji nad projektem uchwały poprawki formalne i uwagi merytoryczne do treści zgłosili następujący posłowie: pan poseł Jacek Świat, pan poseł Piotr Gliński, pan poseł Bronisław Foltyn, pani poseł Paulina Matysiak, pan poseł Wojciech Król, pan poseł Szymon Giżyński, pan poseł Henryk Szopiński, pani poseł Joanna Lichocka i pani poseł Urszula Augustyn. Po naniesieniu zgłoszonych poprawek całość uchwały została przyjęta przez komisję. Na zakończenie prac komisji wybrano posła sprawozdawcę, którym też została moja osoba.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Komisja Kultury i Środków Przekazu po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu projektu uchwały na posiedzeniu, tak jak wspomniałem, w dniu 24 września 2024 r. wnosi, żeby Wysoki Sejm raczył przyjąć załączony projekt uchwały. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Marka Krząkałę z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MarekKrząkała">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicja Obywatelska mam wielki zaszczyt przedstawić stanowisko klubu odnośnie do projektu uchwały w sprawie upamiętnienia 180. rocznicy urodzin Wawrzyńca Hajdy, śląskiego działacza niepodległościowego. Śledziłem posiedzenie komisji i bardzo się cieszę, że projekt uchwały został przyjęty przez aklamację.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MarekKrząkała">Wawrzyniec Hajda to postać niezwykła, bardzo ważna i kolejna ze Śląska — wspomnę w tym miejscu o Wojciechu Korfantym — którą Sejm upamiętnia. Dzięki uzasadnieniu projektu uchwały możemy się zapoznać z jego niebywałym życiorysem osoby, która przez cały okres swojego życia walczyła w zaborze pruskim o prawa narodowe Polaków i wierzyła, że doczekamy się wolności i niepodległości, stąd zyskał on przydomek: Śląski Wernyhora. Mimo że nie ukończył żadnej szkoły, był i jest wspaniałym nauczycielem patriotyzmu, a dla wielu pokoleń przykładem. Mimo wielu przeciwności losu, doświadczania osobistych tragedii, utraty wzroku, dzięki niezwykłej sile charakteru nie ustawał w obronie polskości, języka i tożsamości narodowej w okresie germanizacji prowadzonej przez władze pruskie.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#MarekKrząkała">Jego działalność była doceniana nie tylko na Śląsku. Znany był w kręgach działaczy narodowych w całej Polsce, a jego nazwisko stało się symbolem walki o wolność praw narodowych. Przez całe swoje życie miał jedno marzenie: o odzyskaniu niepodległości i przyłączeniu Śląska do odrodzonej Polski. Doczekał się tego parę miesięcy przed swoją śmiercią. Gen. Szeptycki, kiedy wkraczał z Wojskiem Polskim do Piekar, zwrócił się do Wawrzyńca Hajdy tymi słowami: Nie będzie pan wprawdzie widział Wojska Polskiego, lecz usłyszy pan za chwilę tętent ułanów polskich, którzy tędy przejeżdżać będą. Niech choćby to jest nagrodą za pańską tęsknotę do Polski i pańskie cierpienia dla sprawy Polski.</u>
          <u xml:id="u-248.3" who="#MarekKrząkała">W rocznicę podjęcia przez Sejm uchwały upamiętniającej tę wybitną postać zachęcam do bliższego zapoznania się z jej dokonaniami i brania z niej przykładu w codziennym życiu. Jeżeli szukamy wzoru patriotyzmu, wzoru pobożności, wzoru działalności społecznej, umiłowania literatury, teatru, muzyki, wzoru postaw moralnych, to kierujmy się postawą Wawrzyńca Hajdy.</u>
          <u xml:id="u-248.4" who="#MarekKrząkała">Klub Koalicja Obywatelska jest za przyjęciem przedmiotowej uchwały. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-248.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Świat, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#JacekŚwiat">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Uchwały sejmowe zwykle upamiętniają bardzo ważne rocznice dotyczące czy to wydarzeń historycznych, czy wybitnych postaci naszej historii. Czasem jednak te uchwały przypominają czy wręcz odkrywają postaci i wydarzenia wcześniej prawie nieznane, a przecież bardzo ważne, które mają swoje niezbywalne miejsce w naszej historii. Te uchwały szczególnie cenię.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#JacekŚwiat">Taką postacią jest Wawrzyniec Hajda, górnik, poeta, muzyk, działacz społeczny, wielki patriota, całe życie związany z Piekarami Śląskimi, żyjący w latach 1844–1923. Pod każdym względem były to czasy dla śląskich Polaków niełatwe. W latach 70. XIX w., po zjednoczeniu Niemiec doszło do intensyfikacji akcji germanizacyjnej: rugowania języka polskiego ze szkół i z urzędów, tzw. rugów pruskich, czyli przymusowych deportacji, prześladowania polskiego Kościoła, wreszcie akcji hakatystów. Ta antypolska działalność w zaborze pruskim trwała aż do I wojny światowej. Polacy nie byli wtedy bierni. W obronie polskości stanęły najpiękniejsze chyba postacie ówczesnej epoki i wiele z nich znamy, począwszy od Samuela Bogumiła Lindego, Juliana Ligonia i Józefa Lompy, Karola Miarki, a skończywszy na Wojciechu Korfantym, jednym z ojców naszej niepodległości.</u>
          <u xml:id="u-250.2" who="#JacekŚwiat">Proszę zauważyć, że wymieniłem tutaj wyłącznie Górnoślązaków, tych najbardziej znanych, tych, którzy mają np. w moim Wrocławiu swoje ulice. Wśród tych najważniejszych, największych był Wawrzyniec Hajda. Utrata wzroku w wieku niespełna 30 lat nie załamała go. Przeciwnie, wydaje się, że go zahartowała. Wykorzystał swój talent muzyczny, literacki, swoją żywotność i energię, by służyć Polsce i Polakom. Przez lata swojego długiego przecież życia gromadził wokół siebie rodaków w kółkach czy też, jak to nazywał, kasynach kulturalno-oświatowych. Pisał dla nich wiersze, pisał dla nich muzykę, organizował chóry, organizował akcje patriotyczne. Krzewił na ziemi piekarskiej polskiego ducha i miał pewnie w sobie jakąś charyzmę niezwykłą, skoro do tego niewidomego człowieka garnęli się ludzie setkami. Nie pozostawił po sobie wielu materialnych śladów, sam nie mógł spisywać swoich utworów, był tu zdany na innych, ale pewnie też niewiele o to dbał. Ważne było działanie tu i teraz.</u>
          <u xml:id="u-250.3" who="#JacekŚwiat">To właśnie tacy ludzie jak Hajda przygotowali grunt pod powstania śląskie, pod to, że duża część Śląska trafiła czy też, można powiedzieć, wróciła do Polski. Pamiętajmy o Wawrzyńcu Hajdzie, nieśmy tę postać, można powiedzieć, na sztandarach, bo przecież dziś taka inspiracja jest szczególnie ważna, może bardziej ważna, niż w pierwszej chwili nam się wydaje. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Aleksandra Leo, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#AleksandraLeo">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym roku przypada 180. rocznica urodzin Wawrzyńca Hajdy, postaci wyjątkowej, znanej jako Śląski Wernyhora.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#AleksandraLeo">Przyznaję, że po raz pierwszy bliżej i bardziej dokładnie miałam okazję zapoznać się z życiorysem Wawrzyńca Hajdy właśnie dzięki procedowaniu na posiedzeniu komisji kultury nad tekstem uchwały upamiętniającej 180. rocznicę jego urodzin. Muszę przyznać, że jest to życiorys wyjątkowy. Jego biografia to opowieść o niezłomności, wierze w polskość i niestrudzonym dążeniu do wolności.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#AleksandraLeo">Hajda całe swoje życie poświęcił walce o tożsamość narodową Polaków na Śląsku. Od najmłodszych lat dostrzegał, jak wielkie znaczenie ma słowo — jego siła i moc w kształtowaniu świadomości narodowej. Gdy pruski zabór zaciskał swoją pętlę germanizacji, on decydował się na walkę piórem. Redagował, wydawał pisma w języku polskim, mimo przeciwności ze strony władz pruskich. To, co pisał, niosło ze sobą nie tylko idee, lecz przede wszystkim nadzieję i tożsamość narodową. Jego działalność publicystyczna była aktem oporu, ale też nieocenioną pracą na rzecz edukacji Polaków na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-252.3" who="#AleksandraLeo">Jako nauczyciel wiedział, że oświata jest kluczem do zachowania polskości. Walczył o rozwój szkolnictwa polskiego, organizując naukę w języku polskim, pomimo wszelkich przeszkód stawianych przez władze. W trudnych czasach pruskiej dominacji jego wysiłki pozwalały polskiej młodzieży pielęgnować swoje korzenie, język i kulturę.</u>
          <u xml:id="u-252.4" who="#AleksandraLeo">Warto przypomnieć, że Hajda nie poprzestawał tylko na oświacie. Angażował się w działalność społeczną, tworząc polskie organizacje, które miały na celu wzmacnianie polskiej kultury i jedności narodowej na Śląsku. Działał nie tylko na rzecz lokalnej społeczności, miał wizję daleko wykraczającą poza swoje czasy. Wiedział, że tylko zjednoczeni Polacy mogą doprowadzić do wyzwolenia swojego kraju.</u>
          <u xml:id="u-252.5" who="#AleksandraLeo">Jego działalność położyła fundamenty, o których wspominał mój przedmówca, pod przyszłe wydarzenia, takie jak powstania śląskie, które doprowadziły do przyłączenia części Górnego Śląska do Polski. To dzięki takim ludziom jak Wawrzyniec Hajda nasz naród nie zapomniał, kim jest ani skąd pochodzi.</u>
          <u xml:id="u-252.6" who="#AleksandraLeo">Dziś, upamiętniając postać Wawrzyńca Hajdy, oddajemy hołd nie tylko jego pamięci, lecz także ideałom, które pozostają wciąż aktualne. Jego życie to przypomnienie, że w najtrudniejszych chwilach kluczem do przetrwania jest kultura, język i nieustępliwa walka o swoje prawa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Samborski, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#TadeuszSamborski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe, w imieniu którego mam zaszczyt przemawiać, gorąco popiera projekt uchwały upamiętniającej 180. rocznicę urodzin Wawrzyńca Hajdy.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#TadeuszSamborski">Wawrzyniec Hajda to symbol odrodzenia narodowego na Śląsku. Swoją walkę o polskość Śląska i Ślązaków prowadził głównie w trzech podstawowych obszarach aktywności. Po pierwsze, walczył o to, żeby język polski obecny był w kościele, czyli w homiliach, w kazaniach, w innych uroczystościach. Po drugie, walczył także o polskie szkoły, o to, by język polski był w programie nauczania tych szkół. Po trzecie, tworzył organizacje polskie, takie jak Kółko Polskie, Kasyno Polskie, a także kierował nimi. Prowadził poza tym bogatą działalność publicystyczną, a więc występował w debatach, uczestniczył w debatach publicznych, wiecach.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#TadeuszSamborski">Tak się dobrze składa, że mniej więcej w owym czasie powstał taki pogląd Władysława Stanisława Reymonta o tym, iż pragnienia i marzenia są z tej samej przędzy co i rzeczywistość i czasem ta rzeczywistość jest łaskawsza niż marzenia. Warto mieć marzenia. Marzeniem Wawrzyńca Hajdy była niepodległa Polska i ta wymarzona, wyśniona Polska realnie pojawiła się w czerwcu 1922 r., kiedy to Wojsko Polskie, dowodzone przez gen. Stanisława Szeptyckiego, wkarczało na Śląsk, a Wawrzyniec Hajda osobiście witał gen. Szeptyckiego.</u>
          <u xml:id="u-254.3" who="#TadeuszSamborski">Szanowni Państwo! Tacy ludzie jak Wawrzyniec Hajda i jemu podobni swoją działalnością tworzyli przesłanki tego, aby urzeczywistniała się piękna dyspozycja moralno-patriotyczna wielkiego męża stanu Wincentego Witosa, która brzmi: A Polska winna trwać wiecznie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Maciej Konieczny, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MaciejKonieczny">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Śląsk jest bogaty swoją różnorodnością i bardzo wieloma różnymi historiami wartymi upamiętnienia. Z pewnością wśród tych historii jest historia Wawrzyńca Hajdy, który pomimo ogromnych przeciwności, jakie spotkały go w życiu, pozostał wierny swoim przekonaniom i sprawie. Przeciwdziałał przymusowej germanizacji Polaków na Śląsku. A kwestia prawa do samostanowienia narodów, kwestia prawa do używania własnego języka, do kultywowania własnej kultury jest z perspektywy Lewicy zawsze kwestią kluczową. Ta walka o polskość, walka o wolność, także religijną, o prawo do swobodnego praktykowania własnej religii to jest coś, czemu Wawrzyniec Hajda pozostał wierny i za to należą mu się ogromny szacunek i uznanie. Pomimo trudnego, osobistego losu postanowił poświęcić życie sprawie większej, sprawie zbiorowej, sprawie polskiej niepodległości. To jest ważne, żeby ten los upamiętnić. Ważne jest także, żeby pamiętać, że to jest jeden z bardzo różnych losów, które na Śląsku się realizowały. Warto, żeby ta perspektywa, perspektywa Wawrzyńca Hajdy, nie było jedyną, jaką upamiętnimy w tym Sejmie. Bo jest prawdą, że i pod względem religii, i pod względem narodowości, i pod względem kultury Śląsk był różnorodny i ważne, żebyśmy o tym pamiętali, jednoznacznie stając po stronie wolności w wyznawaniu religii, walki narodów do samostanowienia, walki o polskość dla tych mieszkańców Śląska, dla których to była walka najważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Roman Fritz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sporo już było słów bardzo ważkich wypowiedzianych na temat życiorysu i wkładu Wawrzyńca Hajdy. Przyłożę jeszcze parę cegiełek dotyczących światopoglądu i systemu wartości, jakie go budowały. Otóż światopogląd Wawrzyńca Hajdy był niezwykle mocno ukorzeniony i zasadzał się na trzech fundamentalnych wartościach: na wierze, na patriotyzmie i na użyteczności. Łączą się one nierozerwalnie z wartościami, jakie przekazywano z pokolenia na pokolenie w śląskich rodzinach. Hajda nie był wyjątkiem, choć zaskakuje wciąż na nowo fakt, jak wcześnie osierocony młodzian, analfabeta, zdołał rozwinąć w sobie tak mocny kręgosłup moralny, niezachwianą wiarę w Boga oraz umiłowanie ojczyzny i Śląska. Nie wyobrażał sobie życia bez Boga, bez Kościoła. Jak sam mawiał, religia i narodowość są jak rodzone siostry, bo obie są jednego i tego samego pochodzenia od Boga.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#RomanFritz">Z kolei w dziedzictwie kulturalnym i pielęgnowaniu języka polskiego, narodowego, upatrywał drogi do niepodległości. Mówił: Wiedzcie, że to jest język najpiękniejszy w świecie, że należy go koniecznie i troskliwie pielęgnować, dlatego nawet gdy naród znajduje się w niewoli, to jednak o ile uszlachetni i zachowa swój język, posiądzie poniekąd tym samym klucz do wolności.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#RomanFritz">Trzeci z fundamentów Hajdowego światopoglądu to utylitaryzm. Owa chęć użyteczności wyrastała bezpośrednio z pozytywistycznej nauki. Dla niego była to najnaturalniejsza rzecz pod słońcem, prosta konieczność, której on, skromny śląski górnik, starał się sprostać ze wszystkich sił. Najsłynniejszy jego dwuwiersz, może zacytuję: Miłość ojczyzny, pobożność, oświata,/ niech twoje życie w jeden węzeł splata.</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#RomanFritz">Publikował m.in. w „Katoliku”. Za artykuł broniący polskich nabożeństw stanął przed bytomskim sądem. Oskarżono go o podburzanie do zamieszek. Na podobnej zasadzie udzielał się także w Towarzystwie Alojzjanów z Piekar zawiązanym w 1890 r. Gdy dekretem proniemieckiego bp. Georga Koppa nakazano zamknięcie towarzystwa, Hajda zmienił tylko szyld i kontynuował działalność w założonym przez siebie kasynie katolickim, a następnie w związku św. Józefa.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#RomanFritz">Życie ciężko go doświadczyło, był sierotą, utracił wcześnie wzrok, to państwo już słyszeliście, ale pragnął założyć rodzinę. Ożenił się z Pauliną Bednorz w roku 1871 bądź 1873, według różnych źródeł, i opowiadał to w ten sposób: Tóż spotkałech roz kiesi dzioucha, co mi sie straśnie gryfno zdowała, a że mi to już cas bóło do łożyniynio, poszołech w zalyty (…) Na, tóż roz dwa — łożyniółech się. To mówi o czym? Że na Śląsku istnieje tzw. dyglosia. Mówił gwarą śląską, pisał w języku polskim.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#RomanFritz">Los pozwolił mu oglądać żonę przez zaledwie kilka miesięcy, ponieważ stracił wzrok. Jego synowie, aż pięciu, umarli zaraz po porodzie. Jeden jedyny Janek dożył lat 6. Ale te straszne komplikacje życiowe nie pozbawiły go optymizmu i mówił tak żartobliwie: Musza pedzieć, co żodno pokusa tak (…) nie usidli, jak babsko. Eli zaś baba jest piękno na gębie, to już fertyk.</u>
          <u xml:id="u-258.6" who="#RomanFritz">Krótko przed śmiercią odwiedził go gen. Józef Haller. Piękne epitafium o nim wygłosiła pani Jadwiga Kucianka: Wycieńczony organizm żył tak długo, jak długo ożywiała go tęsknota za polskim Śląskiem. Gdy tęsknota została spełniona, serce przestało bić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pięć osób zgłosiło się do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa chciałby jeszcze się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadawania pytań na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Łukasza Ściebiorowskiego z Koalicji Obywatelskiej o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Szanowna Izbo! Dziękuję za te wystąpienia w imieniu klubów. Oczywiście różne akcenty padały, ale chyba w jednym się można zgodzić, że osoba Wawrzyńca Hajdy jak mało która zjednoczyła tę Izbę. Oczywiście były, tak jak mówię, różne akcenty co do wyciągnięcia wniosków z tego, co zdziałał dla losów Śląska. Niewątpliwie to pokazuje, i to było też w państwa wystąpieniach podkreślane, jak trudna i złożona jest historia Śląska — bo przecież nie zawsze Śląsk był polski — jak bogaty kulturowo jest Śląsk, jaki to tygielek. Ale było tam miejsce na działalność Wawrzyńca Hajdy. Nie chciałem w sprawozdaniu komisji wychodzić poza stricte sprawozdanie, więc pozwólcie państwo, teraz jeszcze szybciutko chciałbym podkreślić, jak niezwykła była to postać, jak istotna dla historii Śląska.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">To był człowiek, który z pełnym oddaniem poświęcił się działalności społecznej, narodowej, stając się jednym z symboli walki o tożsamość i prawa Polaków na Górnym Śląsku. Działał w czasach, gdy Śląsk znajdował się pod panowaniem pruskim, a polityka germanizacji dążyła do wyparcia języka i kultury polskiej.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Pamięć o Wawrzyńcu Hajdzie powinna być pielęgnowana z kilku powodów. Po pierwsze, jego działalność to przykład nieugiętej walki o polskość w trudnych warunkach, co jest lekcją…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie marszałku, jeśli mogę poprosić…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale miał pan już 3 minuty za pierwszym razem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Pamięć o takich ludziach jak Wawrzyniec Hajda to klucz do zrozumienia naszej przeszłości i dziedzictwa. A gdyby ktoś z państwa chciał oddać hołd Wawrzyńcowi Hajdzie, będąc na Śląsku, będąc w Piekarach Śląskich — zapraszam. Pod miejskim domem kultury jest pomnik Wawrzyńca Hajdy, niedawno składaliśmy tam kwiaty w 180. rocznicę urodzin. Jego grób jest na cmentarzu w Piekarach Śląskich przy ul. Kalwaryjskiej, też można go odwiedzić.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">A tu jest to zdjęcie, o którym mówili państwo w wystąpieniach, kiedy Wawrzyniec Hajda witał w Piekarach Śląskich Wojsko Polskie, gen. Szeptyckiego. To jedno z niewielu zdjęć, które pokazują Wawrzyńca Hajdę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Maria Kozłowska. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Wanda Nowicka, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#WandaNowicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Postać Wawrzyńca Hajdy jest symbolem walki o polskość, prawo do języka i kultury ojczystej w czasach, gdy te wartości były zagrożone przez pruską germanizację. Jest to szczególnie bliskie naszemu sercu, sercu Lewicy, która zawsze staje po stronie ludzi walczących o swoje prawa, wolność i sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#WandaNowicka">Jako śląska posłanka chcę podkreślić, jak duże zaznaczenie ma dla naszego regionu postać Wawrzyńca Hajdy. Jego działalność, zarówno w sferze edukacji, jak i kultury, była filarem w walce o zachowanie polskiej tożsamości narodowej na Śląsku. To właśnie dzięki ludziom takim jak on przyszłe pokolenia mogły czerpać siłę i dumę z polskości pomimo trudnych warunków, w jakich przyszło im żyć. W szczególności chcę podkreślić rolę Hajdy w edukacji. Walczył o język polski i dbał o to, żeby młode pokolenie miało dostęp do polskiej kultury, wiedzy i tradycji. Hajda to również wzór niesamowitej siły ducha i odwagi w obliczu osobistych tragedii. Pomimo utraty wzroku po wypadku w kopalni nie zrezygnował z walki o to, co dla niego najważniejsze — o polskość na Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#WandaNowicka">Niewątpliwie Wawrzyniec Hajda zasługuje na upamiętnienie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam pytanie do pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#GrzegorzLorek">To bardzo piękny człowiek, to piękna historia. Cieszę się, bo także mam rodzinę w Piekarach, są z dumni z tej postaci. Ale czy my jako polski Sejm nie możemy zaprosić rodziny, szkoły, której jest patronem? Mówię o przyszłości, nie o teraźniejszości, bo tego nie da się zrobić jutro lub pojutrze. Chodzi o to, żeby pokazać, jak honorujemy te osoby, jak są dla nas ważne. Jest na pewno szkoła w Piekarach, być może jest jakaś rodzina. Mówię o przyszłości, bo co posiedzenie Sejmu to dyskutujemy o takich postaciach. Ta postać jest naprawdę świetlana — wszystkie kluby są za — bardzo ważna w historii Śląska, w historii państwa polskiego. Czy nie należałoby się zastanowić nad tym, żeby jeszcze bardziej podnieść rangę, uczcić i zaprosić kogoś z rodziny lub przedstawiciela jakiejś placówki oświatowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Ewa Kołodziej, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#EwaKołodziej">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Odpowiadając na gorąco koledze posłowi, chcę powiedzieć, że dzisiaj była młodzież z Piekar Śląskich, 27 osób przyjechało na zaproszenie pana posła Łukasza Ściebiorowskiego oraz pani marszałek, więc absolutnie pamiętamy o tym, żeby to, co się tutaj dzieje, było żywe również w sercach młodych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#EwaKołodziej">Szanowni Państwo! Dziś mamy wyjątkowy zaszczyt uczcić pamięć wybitnego Ślązaka, człowieka niezłomnego i wielkiego patrioty Wawrzyńca Hajdy w 180. rocznicę jego urodzin. To szczególny moment, gdy możemy dzisiaj kilka chwil poświęcić temu wielkiemu człowiekowi. Wawrzyniec Hajda, urodzony w 1844 r. na Śląsku, to postać nietuzinkowa. Był jednym z tych, którzy nie wahali się przeciwstawić pruskim władzom, walcząc o tożsamość narodową i prawa Polaków na Śląsku. W czasach gdy Polska nie istniała na mapie, on niósł w sercu jej niepodległość i pielęgnował polskość wśród lokalnej społeczności. Jego działalność koncentrowała się na szerzeniu świadomości narodowej, kultywowaniu języka polskiego oraz walce o prawa obywatelskie Polaków pod zaborem pruskim.</u>
          <u xml:id="u-270.2" who="#EwaKołodziej">Szanowni Państwo! Kończąc, bo czasu mało, a postać wielka — w 100% przychylamy się do tej uchwały, do tego, by tak zacny obywatel Ślązak miał swoje upamiętnienie w tej szczególnej uchwale. Dziękuję ślicznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do głosowania nad projektem uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 9 października.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-271.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nikt się nie zgłasza, listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-271.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, 50 osób się zgłosiło.</u>
          <u xml:id="u-271.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym proponuję 1,5 minuty. Jak ktoś będzie chciał mocno zawalczyć, to będę patrzył na to z uśmiechem na ustach.</u>
          <u xml:id="u-271.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Roman Fritz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-271.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem zaprezentować dorobek wczorajszego posiedzenia zespołu parlamentarnego, który nosi nazwę: Parlamentarny Zespół ds. Ochrony Życia i Zdrowia Polaków. Posiedzenie odbyło się wczoraj o godz. 14.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#RomanFritz">To było już drugie posiedzenie. To wczorajsze było poświęcone szczepieniom przeciwko HPV w szkołach. Inne tematy to propaganda versus fakty, aktualna wiedza medyczna i stan prawny według niezależnych ekspertów. Rzeczywiście nasze posiedzenie zaszczyciło swoją obecnością wielu wybitnych ekspertów. Może wymienię parę nazwisk: pani Dorota Rodziewicz, pani Justyna Socha, pani mec. Anna Kubala, pani prezes Kaja Godek, pani Dorota Jarczewska, pani Anna Kurkowska i pani dr Katarzyna Ratkowska. Na tym posiedzeniu było jednak więcej osób.</u>
          <u xml:id="u-272.2" who="#RomanFritz">Spotkaliśmy się z wielką niespodzianką in plus. Otóż o godz. 10 rano, czyli 4 godziny przed posiedzeniem, otrzymaliśmy telefon, że nasze posiedzenie chciały zaszczycić swoją obecnością również wielkie, tęgie głowy, cała profesura, kilkanaście, a właściwie chyba ze 20 bardzo ważkich osób z Narodowego Instytutu Onkologii, konsultant krajowy w dziedzinie pediatrii, przedstawiciel Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego — PZH, dyrektor departamentu polityki lekowej, naczelnik wydziału w Departamencie Zdrowia Publicznego w Ministerstwie Zdrowia itd., itd. Ci państwo chcieli pokazać, że zgromadzone materiały i prezentacje były po prostu niewłaściwe, ale się przeliczyli. Okazało się, że nie w liczbie profesorskich głów jest prawda. Odsyłam wszystkich do zapisu wczorajszego posiedzenia. Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Włodzimierz Skalik, Konfederacja. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Tomasz Zapałowski, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przed kilkoma dniami odbyła się medialna debata nawiązująca do wypowiedzi szefa sztabu generalnego, zgodnie z którą w tym pokoleniu przyjdzie nam walczyć z bronią w ręku. Treść tej wypowiedzi nie jest niczym nadzwyczajnym, wbrew narracji, z którą mamy do czynienia w mediach. Niepokoi co innego. Niepokoi przede wszystkim to, że Komisja Obrony Narodowej nie wysłuchała pana generała, że Komisja Obrony Narodowej nie jest na bieżąco informowana o tym, co się dzieje na świecie, że Komisja Obrony Narodowej jest swoistym administracyjnym listkiem figowym, ponieważ posłowie więcej informacji zdobywają z mediów, i to nie tylko polskich, niż na posiedzeniu komisji. Na posiedzeniu Komisji Obrony Narodowej bardzo często dowiaduję się w formie niejawnej o czymś, o czym wcześniej szeroko rozpisywała się prasa.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Szanowni Państwo! Sytuacja międzynarodowa jest taka, że w obszarze bezpieczeństwa powinniśmy pozyskiwać informacje na bieżąco. Komisja obrony i Sejm powinny być na bieżąco informowane o zagrożeniach bezpieczeństwa kraju, państwa. To, z czym mamy do czynienia, jest absolutnie niepoważne.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Po raz kolejny mamy dowód na to, jak tragiczna w skutkach jest masowa imigracja do naszego kraju. Zatrzymano Gruzina, który w Otwocku strzelał do ludzi jak na Dzikim Zachodzie. Zatrzymano także jego kolegę, również Gruzina, który pomagał mu w tych przestępczych działaniach. Coraz częściej słyszymy o podobnych sytuacjach, o kolejnych aktach przemocy, strzałach, napadach i innych ciężkich przestępstwach popełnianych przez imigrantów. Gdzie są teraz ci wszyscy zwolennicy otwartych granic, którzy zapewniali nas, że imigracja to samo dobro? W Polsce legalnie przybywa około 27 tys. Gruzinów, a co dziesiąty z nich miał już problemy z prawem. To, co się dzieje, to efekt niekontrolowanej polityki migracyjnej, która zmienia nasz kraj w poligon dla przestępców, ale mainstreamowe media wciąż będą przekonywać, że są to wyjątki. Statystyki mówią same za siebie. Czas przestać udawać, że nie widzimy problemu, bo stawką jest bezpieczeństwo Polaków. Stop masowej i niekontrolowanej imigracji.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Szymański, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pytanie, jakie należy dzisiaj postawić, jest następujące: Jaka polityka migracyjna jest prowadzona przez obecny rząd Donalda Tuska? Dzisiaj wypowiedział się on na konsultacjach międzyrządowych w Pradze, że chce zaostrzenia polityki migracyjnej, że twardo stoi na stanowisku bezpieczeństwa, walki z nielegalną imigracją, podczas gdy Polska nie znalazła się wśród krajów, które podpisały list otwarty przed zbliżającym się szczytem unijnym. Aż 17 państw domaga się w nim zaostrzenia polityki migracyjnej, w tym Niemcy, Francja i Włochy, a Polska nie. Jaka zatem jest linia obecnego rządu? Gdzie jest konsekwencja? Przed kamerami mówi: tak, będę walczył o wasze bezpieczeństwo, tak, będę pilnował porządku publicznego w Polsce, po czym gdy jest realne narzędzie do wykorzystania, gdy można coś zrobić, można coś podpisać, to w tym momencie tego podpisu już nie ma.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#KrzysztofSzymański">Panie Premierze! Więcej konsekwencji. Nielegalna imigracja jest zjawiskiem, które jako Polska musimy zatrzymać. Musimy się w to włączyć, żeby ograniczyć rozmiar nielegalnej imigracji.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Joanna Wicha, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie, przepraszam. Pani posłanka Paulina Matysiak, Lewica. Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#komentarz">(Poseł Paulina Matysiak: Pani Joasia będzie teraz, a ja potem.)</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze, okej.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#JoannaWicha">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym z tego miejsca wyrazić uznanie i serdecznie podziękować wszystkim strażakom, zarówno tym z Państwowej Straży Pożarnej, jak i tym z ochotniczej straży pożarnej, za ich nieocenioną pracę w ostatnich tygodniach, gdy południe Polski zmagało się z dramatycznymi skutkami powodzi. W obliczu katastrof zawsze stajecie na pierwszej linii, narażacie swoje zdrowie i życie, aby chronić innych. Wasza służba, niezmienna i heroiczna, i oddanie wymagają naszego pełnego wsparcia, nie tylko moralnego, ale i finansowego. Mimo że w 2024 r. na funkcjonowanie Państwowej Straży Pożarnej zapisano w budżecie imponującą kwotę 5,3 mld zł, chciałabym zwrócić uwagę na kilka kwestii, które wymagają dalszego wsparcia. Te liczby robią wrażenie, ale w obliczu rosnących wyzwań klimatycznych, technicznych oraz logistycznych mogą okazać się niewystarczające. Konieczne jest dalsze zwiększenie nakładów na nowoczesny sprzęt oraz infrastrukturę. Warto też zwrócić uwagę na wynagrodzenia strażaków. Pomimo podwyżki dla sfery budżetowej, przeciętne wynagrodzenie strażaka wynosi 8873 zł brutto. Pamiętajmy, że koszty życia rosną, a zawód strażaka wiąże się z ogromnym ryzykiem. Dlatego apeluję o dalsze zwiększanie wsparcia finansowego dla tej grupy zawodowej, tak aby zarówno wynagrodzenie, jak i warunki pracy strażaków były adekwatne do ich nieocenionego wkładu w bezpieczeństwo społeczeństwa. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Paulina Matysiak, klub parlamentarny Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako posłanka z Kutna od lat monitorowałam problem niebezpiecznych odpadów, które były nielegalnie składowane na terenie powiatu kutnowskiego w Łaniętach. Dobra wiadomość jest taka, że te odpady zostały w końcu uprzątnięte. Udało się to kutnowskiemu staroście. Mieszkańcy Łaniąt mogą w końcu odetchnąć z ulgą, ale zła wiadomość jest taka, że możemy prześledzić losy tych odpadów, a zostały one przetransportowane do Płoszowa pod Radomskiem. Lokalna prasa wnikliwie przygląda się tej sprawie i alarmuje o potencjalnych nieprawidłowościach, a także o zagrożeniach. Nie możemy dopuścić, żeby problem, który trapił nas tu, pod Kutnem, został jedynie po prostu przeniesiony w inne miejsce. Pojawiły się sygnały, że w Płoszowie mogą i mogły być składowane odpady, których to składowisko nie ma uprawnień przyjmować. Sposób transportu i przechowywania nie spełniał najwyższych standardów bezpieczeństwa. Z relacji, także opublikowanych w mediach, wynika, że podczas transportu dochodziło do reakcji chemicznych i wycieków, a pracownicy nie byli zabezpieczeni. Dlatego w trosce o zdrowie, ale też bezpieczeństwo mieszkańców Płoszowa skierowałam do ministra środowiska interpelacje w tej sprawie, czy na pewno zastosowano wszystkie środki ostrożności i czy odpady zostaną w pełni zutylizowane, tak aby nie mogły zagrażać mieszkańcom także innych miejscowości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Koszutska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maria Joanna Koźlakiewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Magdalena Małgorzata Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Aeroklub Gdański właśnie świętuje 95-lecie funkcjonowania. Początki były niezwykle trudne, ponieważ przypadały na czas, kiedy Gdańsk był wolnym miastem, a polskie inicjatywy nie cieszyły się zbyt dużym uznaniem. Jednak niezwykła determinacja, szczególnie ówczesnych studentów Politechniki Gdańskiej, spowodowała, że ten klub powstał. Pierwszym prezesem był pilot Rudolf Ploszek. Przez 50 pierwszych lat klub borykał się z ogromnymi problemami, przede wszystkim lokalizacyjnymi. Jego siedziba była m.in. w Rumii, w Gdańsku-Wrzeszczu, w Strzebielinie, potem znowu w Gdańsku-Wrzeszczu, a w 1974 r. zapadła wreszcie decyzja o ulokowaniu Aeroklubu na terenie lotniska w Pruszczu Gdańskim. Klub ostatnio przeżywa wspaniały okres rozwoju. Zrzesza 164 członków w sekcjach: modelarskiej, spadochronowej i szybowcowej. Obecnie klubem zarządza pan prezes Tomasz Bomersbach, a pani dyrektor Joanna Jakubowska również świetnie pomaga kierować tym klubem.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Z tego miejsca chciałam życzyć wielu, wielu dalszych sukcesów, nie tylko krajowych, ale i zagranicznych, i podziękować za to, że ten klub przyczynia się do tworzenia kolorytu powiatu gdańskiego w postaci wspaniałych pokazów lotniczych czy szybowcowych. Żyjcie nam, kochani, długo, jak najdłużej. Przede wszystkim życzę, żeby wreszcie skończyły się problemy związane z lokalizacją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jacek Niedźwiedzki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#JacekNiedźwiedzki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę poruszyć temat złej sytuacji finansowej, w jakiej znalazły się środowiskowe domy samopomocy. Z problemem tym zwrócili się do mnie pracownicy ośrodka w Suwałkach, ale wiem, że kwestia ta dotyczy całego kraju. Z powodu niewystarczającej dotacji środowiskowe domy samopomocy są na granicy wydolności finansowej. Jak poinformowali mnie interesariusze, obecnie brakuje pieniędzy niemal na wszystko, a zobowiązania wymagalne wypłacane są kosztem środków przeznaczonych na terapię uczestników. Pomimo wzrastającej płacy minimalnej, ośrodki wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi nie otrzymały funduszy umożliwiających podniesienie pensji pracownikom. Niestety niejednokrotnie powoduje to zwalnianie się kadry. Zwiększone koszty utrzymania sprawiają, że brakuje pieniędzy na terapię podopiecznych, zakup materiałów terapeutycznych czy treningi poza siedzibą ośrodków. Może to wpłynąć na obniżenie standardu świadczonych usług, a w dalszej perspektywie nawet zaprzepaścić osiągnięte efekty pracy. Dlatego też pracownicy środowiskowych domów samopomocy proszą o jak najszybsze przekazanie niezbędnych środków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Patryk Gabriel, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#PatrykGabriel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest takie może niezbyt wysublimowane, ale chyba prawdziwe powiedzonko, że starość się panu Bogu nie udała. Potwierdzają to niestety dane dotyczące wieku osób wymagających opieki paliatywnej czy hospicyjnej, z których aż 75% przekroczyło 65. rok życia. Chociaż oba rodzaje opieki są bardzo ważnymi elementami opieki zdrowotnej, to warto zauważyć, że opieka hospicyjna i paliatywna nie są pojęciami tożsamymi. Opieka hospicyjna jest kierowana do osób, które mają rok lub mniej życia, natomiast opieka paliatywna jest skierowana do osób, które wymagają złagodzenia objawów i poprawy jakości życia, niezależnie od prognozy życia.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#PatrykGabriel">W tym roku, już jutro, od 10 października obchodzić będziemy Światowy Dzień Hospicjów i Opieki Paliatywnej. To dobry moment, żeby zwrócić uwagę, że na całym świecie, zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia, tylko ok. 10% z ok. 40 mln osób potrzebujących opieki hospicyjnej ją otrzymuje. Niestety nie najlepiej w tej kwestii jest również w naszym kraju. Nie wszyscy chorzy, którzy potrzebują takiej opieki, a są ich w naszym kraju setki tysięcy, mogą liczyć na jej otrzymanie. Właśnie dlatego należy teraz, w październiku, który jest przecież miesiącem, w którym nie brakuje okazji do zwiększania świadomości zdrowotnej, podziękować wszystkim, którzy niosą chorym ulgę i wsparcie, wszystkim, którzy tworzą ok. 500 hospicjów w naszej ojczyźnie, którzy tworzą hospicja domowe.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#PatrykGabriel">5 lat temu, 8 marca właśnie, takie osoby powołały w moim rodzinnym Starogardzie Gdańskim do życia Fundację „Kociewiacy dla hospicjum”. Bardzo się cieszę, że pani prezes Dagmarze Wróblewskiej ani nikomu z pozostałych założycieli na czele z dr Ewą Treder czy panem Adamem Gudalewskim nie brakuje energii i wiary w misję, którą prowadzą.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#PatrykGabriel">Nie mogąc wziąć udziału w uroczystościach w stolicy Kociewia, z tej mównicy nisko się wszystkim państwu kłaniam. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Siemaszko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#RafałSiemaszko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 7 października Rumia świętowała rocznicę nadania praw miejskich. To wyjątkowe wydarzenia nie tylko w historii naszego społeczeństwa, lecz także w sercach każdego z nas, każdego, kto tworzy tę wspaniałą wspólnotę. Minęło już 70 lat. W tym czasie Rumia przeszła bardzo długą drogę, od skromnych początków po dynamiczny rozwój. Powstały projekty, które na stałe wpisały się w panoramę miasta, takie jak: centrum opiekuńczo-mieszkalne, węzeł integracyjny Janowo czy wieża widokowa, która swoim horyzontem obejmuje cały Półwysep Helski. To wszystko dzięki mieszkańcom, dzięki ludziom związanym z miastem Rumia, dzięki ich pracy na rzecz miasta, dzięki ich pasji, determinacji i zaangażowania.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#RafałSiemaszko">Mieszkańcom i Rumi życzę, aby Rumia była wizytówką nie tylko województwa pomorskiego, lecz także naszego całego kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bartosz Zawieja, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Władysław Dajczak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dzięki działaniom rządu Prawa i Sprawiedliwości w poprzednich latach w województwie lubuskim udało się uniknąć wielkiej wody i wielkiej powodzi. Ponad 20 km wałów, które zostały przygotowane w Nowej Soli, w Krośnie Odrzańskim i w Słubicach, za ponad 400 mln zł, uchroniło te miasta. Natomiast jest niewielka miejscowość licząca 1 tys. mieszkańców — Osiecznica, która takich wałów nie ma, w której jest niewielka rzeka Biała, na której następuje tzw. cofka z Odry. Ta miejscowość została zalana, ponad 300 budynków gospodarczych, budynków mieszkalnych. Do dzisiaj mieszkańcy nie otrzymali wsparcia, które było tak obiecywane i które miało być szybkie. Wnioski zbierane przez ośrodek pomocy społecznej nie trafiły nawet do wojewody. Mieszkańcy apelują, aby te działania przyspieszyć. Złożyli też do wojewody petycję skierowaną do pana premiera o wybudowanie kilku kilometrów wałów, bo ta powódź będzie ich sięgała zawsze, kiedy te stany wody w Odrze będą wyższe.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#WładysławDajczak">W związku z tym bardzo proszę i apeluję, aby pan wojewoda i premier podjęli te działania, bo mieszkańcy otrzymali odpowiedź od pana wojewody, że taką inwestycję można rozpocząć najwcześniej za 8 lat, czyli skazujemy tych mieszkańców na to, że przez 8 lat mogą być co roku zalewani wodą. Panie premierze, proszę potraktować poważnie te wydarzenia, które się zadziały, wyciągać z nich wnioski i budować wały tam, gdzie one mogą ratować mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Szałabawka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Henryk Szopiński, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#HenrykSzopiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 9 października obchodzimy Światowy Dzień Poczty oraz Znaczka Pocztowego. Historia znaczka pocztowego sięga 1840 r., kiedy to w Wielkiej Brytanii wprowadzono do obiegu pierwszy znaczek pocztowy z wizerunkiem młodej królowej Wiktorii. Było to wydarzenie epokowe, bowiem w ślad za tym kolejne kraje zaczęły wprowadzać znaczek jako dowód wniesienia opłaty za usługi przewozu i doręczenie korespondencji.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#HenrykSzopiński">Należy podkreślić, że znaczki pocztowe od zawsze pełniły ważną rolę w upamiętnieniu historycznych wydarzeń i postaci, upamiętniając ważne wydarzenia narodowe, osiągnięcia naukowe czy kulturalne. Dlatego z tej okazji z tego miejsca chciałbym zaapelować do ministra aktywów państwowych o podjęcie skutecznych działań w celu przywrócenia do planu emisji znaczków polskich znaczka Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego upamiętniającego to ważne wydarzenie, gdyż niestety pan minister decyzją nr 5 z dnia 14 maja 2024 r., Dz. Urz. Min. Ak. Państ. poz. 19, ww. znaczek wykreślił z planu emisji znaczków polskich na 2024 r. Wielka szkoda, bo jak wiemy, powstanie wielkopolskie było jednym z nielicznych powstań, które zakończyły się sukcesem. Taki znaczek mógłby przypominać o bohaterstwie i poświęceniu powstańców, wolności i patriotyzmie. Byłby to również piękny gest w stronę Wielkopolan, którzy od lat pielęgnują pamięć o tym wydarzeniu, a także przypomnieniem najmłodszym pokoleniom o ważnych momentach w historii Polski.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#HenrykSzopiński">Chciałbym w tym miejscu również wyrazić słowa uznania dla wszystkich filatelistów, dla ich wkładu w popularyzację wartości wyrażanych przez gromadzenie śladów historii i kultury zawartych w znaczkach pocztowych. Dziękuję wszystkim tym, którzy swoją pasją przyczyniają się do zachowania i promowania naszego dziedzictwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MichałKowalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnią sobotę września miała miejsce już czwarta edycja Rowerowego Rajdu Piaśnickiego, który wspólnie z gdańskim Instytutem Pamięci Narodowej miałem zaszczyt objąć honorowym patronatem.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MichałKowalski">Zbrodnia w Piaśnicy to szereg zbrodni pomorskich przeprowadzonych przez Niemców od września 1939 r. do kwietnia 1940 r. w lasach w powiecie morskim, dzisiejszym powiecie wejherowskim i powiecie puckim. Masowe egzekucje były wykonywane przez Niemców i stanowiły element tzw. akcji „Inteligencja”, która miała na celu wymordowanie polskiej pomorskiej inteligencji, w skład której wchodzili nauczyciele, urzędnicy, rzemieślnicy, pocztowcy, policjanci i wreszcie duchowni.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#MichałKowalski">Z tego miejsca chciałbym serdecznie podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w organizację czwartej edycji rowerowego rajdu piaśnickiego, w szczególności wójtowi gminy Puck, wójtowi gminy Wejherowo, OSP Łebcz, sołectwu Domatówko, Kołu Gospodyń Wiejskich Łebcz, Kołu Gospodyń Wiejskich Sąsiadki Wyszecino — Tępcz oraz wszystkim duchownym, którzy uczestniczyli w uroczystej mszy świętej przeprowadzonej w sanktuarium piaśnickim. Serdecznie dziękuję za wszystko.</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Małgorzata Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cisi bohaterowie: Marta, Paweł, Tomasz, Sebastian, Marek, Tadeusz i jeszcze jeden Tomasz, Krzysztof oraz Damian. Oni nie szukali sławy, nie myśleli o zaszczytach, oni po prostu robili swoje. W skrajnie trudnych warunkach walczyli z żywiołem o uratowanie górskich ujęć. Najpierw uratowali Leśniczówkę, później Kamienną Wieżę, a na końcu Grabarów. W ulewie w lesie ręcznie wyciągali z Polskiego Potoku i Sopotu wszystko, co niósł żywioł: kamienie, gałęzie, śmieci. Kiedy powódź podchodziła pod drzwi ujęcia w Grabarowie, nie opuścili go. Trwali, licząc się z koniecznością ewakuacji z dachu budynku, nie opuścili go, aby mieszkańcy Jeleniej Góry mieli czystą wodę w kranach.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Cisi bohaterowie, pracownicy Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Wodnik w Jeleniej Górze. To jest najwspanialszy przykład nowoczesnego heroizmu, nowoczesnego patriotyzmu. Dziękuję w imieniu wszystkich mieszkańców Jeleniej Góry. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Pieczarka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od początku bieżącego tygodnia Tarnów — miasto, które reprezentuję, jest gospodarzem kampanii społecznej „Ania szuka domu”, akcji, której idea przywędrowała prosto z Wałbrzycha. Ma ona promować rodzicielstwo zastępcze. To niezwykle ważna inicjatywa, wszak potrzeby w tym zakresie z roku na rok rosną. Tylko w samym Tarnowie w różnych formach tzw. pieczy zastępczej przebywa obecnie 120 dzieci, a kolejnych 20 czeka na swoją rodzinę. W placówkach opiekuńczo-wychowawczych zamieszkuje 70 nieletnich. Oni także czekają na dom. W sumie w samym Tarnowie funkcjonuje 80 różnego rodzaju rodzin zastępczych. Symbol Ani z Zielonego Wzgórza uosabia troskę, opiekę i miłość, które rodziny zastępcze ofiarowują dzieciom będącym pod ich opieką.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#AnnaPieczarka">Mało kto ma świadomość, że w całej Polsce aż 17 tys. dzieci przebywa w różnych formach tzw. pieczy zastępczej. To ogrom. Dlatego naszą rolą jest uświadamiać, jak bardzo rodziny zastępcze są nam potrzebne. Odgrywają one trudną, wręcz misyjną rolę — to opieka nad dziećmi skrzywdzonymi, w przypadku których zawiódł świat dorosłych. Dlatego tak istotne jest, aby wspólnymi siłami wspierać cały system służący pomocy najbardziej bezbronnym. Dołożę wszelkich starań, aby w najbliższym czasie kampania społeczna „Ania szuka domu” zatoczyła szerszy krąg i objęła swoim działaniem także teren powiatów tarnowskiego i dąbrowskiego, a właściwe jednostki funkcjonujące w poszczególnych miastach w Polsce namawiam do włączenia się w ideę promowania rodzicielstwa zastępczego w podobny sposób.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Magdalena Filipek-Sobczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś wyrażam swoje zaniepokojenie oraz sprzeciw wobec skandalicznych działań zarządów dwóch strategicznych spółek: PKP Cargo SA oraz Poczty Polskiej SA. Obie te spółki odgrywają kluczową rolę w polskiej gospodarce, a niestety, obecnie zmagają się z poważnym kryzysem zarządzania.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">W PKP Cargo SA mamy do czynienia z poważnymi naruszeniami prawa pracy. Członkowie NSZZ „Solidarność” oraz pracownicy, w tym kobiety w ciąży, są zwalniani z powodu przynależności związkowej. Zarząd, zamiast poprawiać sytuację finansową, prowadzi brutalną kampanię przeciwko związkom zawodowym, obarczając je odpowiedzialnością za problemy firmy. Nadmienię, że PKP Cargo zamierza zwolnić ok. 4 tys. pracowników. Podobne problemy występują w Poczcie Polskiej, gdzie planowana jest masowa redukcja zatrudnienia o ok. 10 tys. pracowników. Redukcja ta ma miejsce bez wprowadzenia niezbędnych zmian operacyjnych, co grozi pogorszeniem jakości usług. Warto również podkreślić, że zarobki 80% pracowników są na poziomie płacy minimalnej. Dodatkowo brak odprowadzania składek ZUS przez zarząd naraża pracowników na poważne problemy zdrowotne i emerytalne, oczywiście w przyszłości. Zarządy obu firm ignorują zasady dialogu społecznego. w Poczcie Polskiej doszło nawet do wypowiedzenia układu zbiorowego pracy. Nadmienię, że również inne spółki Skarbu Państwa po przejęciu i obsadzeniu ich przez koalicję 13 grudnia zaczynają notować wielomilionowe straty, co świadczy o poważnym kryzysie w zarządzaniu publicznymi przedsiębiorstwami.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Koalicjo 13 grudnia, proszę o skupienie się na sprawach kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania państwa. Chciałabym tutaj nadmienić, że koalicja 13 grudnia powinna przede wszystkim funkcjonować zgodnie z obowiązującym prawem — prawem pracy. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Tchórzewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Masełko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#PawełMasełko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł z ziemi opolskiej, który stara się cały czas utrzymywać kontakt ze swoimi wyborcami, mieszkańcami swojego okręgu, chciałbym dzisiaj zwrócić uwagę na bardzo istotny problem, który jest sygnalizowany. Mianowicie chodzi o zmiany, do których dojdzie w obszarze tzw. rehabilitacji domowej. Docierają do mnie informacje, że w wyniku zarządzenia prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia od 1 stycznia mają nastąpić bardzo duże zmiany w realizacji tego istotnego zadania, rehabilitacji domowej, szczególnie w przypadku osób z niepełnosprawnością — ma ona zostać ograniczona w ok. 80%. Mówi się tutaj o tym, żeby ci potrzebujący przeszli na rehabilitację ambulatoryjną, ale wiemy, jak ona jest realizowana, jakie tam są kolejki i jak trudno uzyskać tę pomoc.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#PawełMasełko">Apeluję do całej Izby, aby przyjrzeć się temu tematowi i podjąć dialog. Po pierwsze, jeśli szukamy oszczędności, to nie szukajmy ich na najsłabszych, a po drugie, starajmy się znaleźć taki środek i wspólny język z grupami zainteresowanymi, aby nie wylać dziecka z kąpielą i aby te świadczenia nadal były dostępne dla osób niepełnosprawnych. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Fryderyk Sylwester Kapinos, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 31 sierpnia br. w Wadowicach Górnych odbył się jubileusz 15-lecia działalności Klubu Gier Logicznych „Szarotka”. Zamysłami jego powstania były: wypracowanie różnych form zagospodarowania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży w środowisku wiejskim, stworzenie opcji alternatywnej dla postępującego uzależnienia od gier komputerowych oraz popularyzacja gier logicznych. W ramach tego dla młodzieży utworzono takie sekcje jak szachy, warcaby stupolowe, szachy chińskie, brydż sportowy, sudoku. Działała też grupa starszej młodzieży skupiona w wolontariacie młodych przy KGL „Szarotka”.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">W działalności klubu nie brakuje również elementów patriotycznych, stąd np. są organizowane cykliczne turnieje w rocznice uchwalenia Konstytucji 3 Maja, Bitwy Warszawskiej, odzyskania niepodległości czy powstania „Solidarności”. Działalność Klubu Gier Logicznych „Szarotka” Wadowice Górne stanowi doskonały przykład inicjatywy, dzięki której w małej miejscowości grupa społeczników potrafi zaangażować młodzież do wspólnego działania. Obecnie sekcją wiodącą w klubie — prowadzonym nieprzerwanie od początku założenia przez pana Adama Krawca — jest sekcja szachowa z ukierunkowaniem na juniorów. Niepomierną pomocą w funkcjonowaniu „Szarotki” jest uczestnictwo tego klubu w rządowym programie „Klub”.</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">Bardzo się cieszę, że klub „Szarotka” z powodzeniem się rozwija i angażuje w swoją działalność coraz więcej osób. Jest to najlepszy wyznacznik sukcesu jego założycieli. Ich ambitnym celem od zawsze było dążenie do zagospodarowania czasu młodego człowieka. Niekontrolowany dostęp do środków masowego przekazu, w szczególności Internetu, powoduje nie tylko uzależnienie i spędzanie czasu w wirtualnym świecie, lecz także późniejsze zagubienie w realnej rzeczywistości i trudności w pokonywaniu nawet drobnych problemów życiowych. Pojawia się ograniczenie kontaktu z bliskim otoczeniem, wycofanie ze świata realnego oraz zobojętnienie społeczne na rzecz kontaktów wirtualnych i poświęcania im coraz większej ilości czasu.</u>
          <u xml:id="u-306.3" who="#FryderykSylwesterKapinos">Z tego miejsca pragnę serdecznie pogratulować i podziękować założycielom KGL „Szarotka”. Dziękuję za wspaniałą inicjatywę i kontynuowanie tego przedsięwzięcia z sukcesem przez 15 lat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-306.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Cieślak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MichałCieślak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 22 października sąd ukarał rolnika 60 tys. zł kary na rzecz zadośćuczynienia za krzywdę, jaką wyrządził sąsiadom zapach jego gospodarstwa rodzinnego. Czy orzecznictwo polskich sądów w podobnych przypadkach doprowadzi do sytuacji, w której będziemy musieli tworzyć rezerwaty dla polskich rolników, zupełnie jak w przypadku Indian w Stanach Zjednoczonych? To tak, jakby mieszkańcy obszarów wiejskich, przenosząc się do miast, składali pozwy sądowe z powodu tego, że w mieście hałasują tramwaje. Tak po prostu nie może być. Trzeba trochę zdrowego rozsądku w tym wszystkim, szczególnie biorąc pod uwagę, że ci państwo, którzy kupili kawałek łąki i wybudowali sobie na niej dom, korzystali z grzeczności tego rolnika, który udostępniał im prąd podczas budowy.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MichałCieślak">Apeluję do komisji rolnictwa oraz wszystkich przedstawicieli parlamentu o zgodną pracę nad projektami ustaw, które w przyszłości zablokują tego typu praktyki. Dodam jedynie, że sąd w przypadku orzecznictwa cywilnego nie powinien wydawać takich decyzji w sytuacji, w której mamy od tego stosowne instytucje państwowe zajmujące się ochroną środowiska i sprawami weterynaryjnymi w gospodarstwach rolnych. To one odpowiadają za wszystkie przepisy, które są realizowane w tym obszarze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Woźniak.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#GrzegorzWoźniak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Moje wystąpienie kieruję do uczestników jubileuszu 100-lecia powstania szkoły w Zgórzu, nadania jej imienia Szarych Szeregów oraz nowego sztandaru.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#GrzegorzWoźniak">W 1923 r. powstał projekt sieci szkolnej gminy Miastków Kościelny w powiecie garwolińskim. Pierwszym dokumentem potwierdzającym przebieg nauczania jest księga główna ocen postępów uczniów w nauce na rok szkolny 1924/1925. Oficjalna nazwa szkoły to Dwuklasowa Publiczna Szkoła Powszechna w Zgórzu. Była to szkoła czterooddziałowa. Jej obwód obejmował miejscowości: Przykory i Zgórze. Pierwszym kierownikiem szkoły była pani Janina Ryfkówna.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#GrzegorzWoźniak">W roku szkolnym 1924/1925 do szkoły w Zgórzu uczęszczało 102 uczniów. Od 1935 r. uczniowie uczęszczali już do szkoły siedmioklasowej. W czasie II wojny światowej w Zgórzu funkcjonowała sześcioklasowa szkoła powszechna, jak również prowadzono tajne nauczanie na poziomie gimnazjum filialnego z Garwolina. W okresie powojennym szkoła stała się siedmioklasową szkołą powszechną, a w wyniku kolejnych zmian organizacyjnych — ośmioklasową szkołą.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#GrzegorzWoźniak">W ciągu 100 lat funkcjonowania sytuacja lokalowa szkoły zmieniała się wielokrotnie. W latach 20. nauka odbywała się w wynajętych pomieszczeniach prywatnych domów. W końcu lat 20. rozpoczęto budowę szkoły w Zgórzu. Dzieci rozpoczęły naukę w nowej szkole w 1934 r., gdy oddano do użytku dwie sale lekcyjne. W latach 1968–1970 przeprowadzono generalny remont.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#GrzegorzWoźniak">Gratuluję jeszcze raz tego wspaniałego jubileuszu. Składam pani dyrektor, pracownikom oraz uczciom, rodzicom i absolwentom życzenia satysfakcji z codziennej pracy z młodym człowiekiem oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym. Gratuluję i dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie umiera ten, kto trwa w pamięci żywych — ks. Jan Twardowski. W poniedziałek 7 października minęła 30. rocznica tragicznej śmierci czterech posłów na Sejm RP i pracownika Kancelarii Sejmu, którzy zginęli w wypadku samochodowym na tzw. starej zakopiance, w miejscowości Krzeczów w 1994 r. W wypadku, do którego doszło w gminie Lubień, w miejscowości Krzeczów zginęło czterech parlamentarzystów, członków Komisji Polityki Społecznej. Piątą ofiarą był zatrudniony w Kancelarii Sejmu kierowca Andrzej Włodakow. W jednej chwili życie stracili: Marian Korczak, Polskie Stronnictwo Ludowe, Halina Licnerska, Unia Pracy, Wanda Sokołowska, Sojusz Lewicy Demokratycznej, oraz Maria Trzcińska-Fajfrowska, Unia Wolności.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#WładysławKurowski">Posłowie jechali do Zakopanego, aby odwiedzić ośrodek rehabilitacyjny dla dzieci z porażeniem mózgowym. Niestety do tej wizytacji nie doszło. Posłowie zginęli w trakcie wykonywania mandatu posła. Do wypadku doszło ok. godz. 17.30 na prostym odcinku drogi. Padał śnieg z deszczem, a wcześniej nad okolicą przeszły intensywne opady śniegu. Kierowca sejmowego forda wbił się w tylne osie naczepy, która nagle stanęła w poprzek drogi. Mikrobus odbił się od ciężarówki i uderzył w skarpę. Na miejscu zginęli wszyscy posłowie.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#WładysławKurowski">Ten dzień już na zawsze zapisał się jako jeden z najczarniejszych w historii Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Rok po tragedii, w październiku 1995 r. w pobliżu miejsca tragedii stanął pamiątkowy obelisk. W oficjalnych uroczystościach brały udział m.in. ówczesna wicemarszałek Sejmu Olga Krzyżanowska oraz Mirosława Rudowska, sekretarz Komisji Polityki Społecznej, jedyna osoba, która przeżyła wypadek. Na pomniku widnieje tablica z napisem: Tragicznie zmarłym 7 października 1994 r. w czasie pełnienia mandatu poselskiego i obowiązków służbowych. Pomnikiem opiekują się młodzież i nauczyciele ze Szkoły Podstawowej im. Świętej Jadwigi Królowej w Krzeczowie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#WładysławKurowski">Z tego miejsca chciałbym w imieniu własnym, ale myślę, że także wszystkich posłów Rzeczypospolitej Polskiej złożyć im serdeczne podziękowania za to, co robią.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#WładysławKurowski">Od tego dramatycznego w skutkach wypadku minęło 30 lat.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Minęło 30 sekund, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WładysławKurowski">7 października tego roku wraz z poseł Urszulą Rusecką, pracownikami Kancelarii Sejmu, którym przy tej okazji dziękuję za organizację uroczystości, z księdzem proboszczem parafii Świętego Wojciecha w Krzeczowie, z rodzinami ofiar wypadków, przedstawicielami gminy Lubień…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WładysławKurowski">Już kończę, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie widzę tego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#WładysławKurowski">…z przedstawicielami szkoły podstawowej w Krzeczowie, przy warcie honorowej straży marszałkowskiej oddaliśmy cześć ich pamięci. Niech odpoczywają w pokoju wiecznym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#WładysławKurowski">Panie marszałku, myślę, że to jest taka chwila, że wypadałoby pozwolić dokończyć.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Tak jest. Dokładnie. Tak jest, panie pośle. Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#WładysławKurowski">To jest skandal. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, poza brawami chciałbym państwu przypomnieć, że dzisiaj cały Sejm w związku z tą sytuacją uczcił to wydarzenie. W związku z tym rozumiem, że i drugi raz uczcimy, i trzeci.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ludzie wymagają szacunku, ale również posłowie i posłanki wymagają szacunku. Dałem panu dodatkowo 2 minuty, więc niech pan się do mnie uśmiechnie, a nie…</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Kurowski: Ale to jest bardzo, jak myślę, istotna sprawa.)</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Każda sprawa jest, proszę pana, bardzo ważna.</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-323.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wystarczył niecały rok rządu Donalda Tuska, aby w Polsce załamał się system opieki zdrowotnej. Narodowy Fundusz Zdrowia przestał płacić szpitalom za nadwykonania. NFZ ma już wobec tych placówek 20 mld zł długu. W efekcie szpitale wstrzymują zabiegi, operacje przekładają na przyszły rok, podobnie jak przychodnie specjalistyczne, które w tym roku już nie zapisują chorych do lekarzy. Rzeszów, Konin, Lubaczów, Szamotuły, Rawa Mazowiecka, Busko-Zdrój, Gniezno, Końskie — lista miejscowości bez pomocy medycznej wydłuża się każdego dnia. Problemy z finansowaniem zgłaszają placówki z 11 województw.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#GrzegorzLorek">Gdy szpital w Żywcu zamknął właśnie kilka oddziałów, w tym chirurgii ogólnej i onkologicznej, poradnię ginekologiczno-położniczą i poradnię urazowo-ortopedyczną, pani minister zdrowia Izabela Leszczyna oświadczyła, że — uwaga — szpital przeinwestował. Tak, dobrze państwo słyszeliście: przeinwestował. Dla ministra zdrowia leczenie Polaków to tabelka księgowej. Gdy szpital w Żywcu zaczął ratować chorych na raka, pomagać kobietom w ciąży i leczyć ludzi po wypadkach, został za to finansowo ukarany, bo przeinwestował.</u>
          <u xml:id="u-324.2" who="#GrzegorzLorek">Koalicja Obywatelska obiecywała w kampanii wyborczej, że zniesie limity przyjęć w szpitalach i znikną kolejki do lekarzy. Nie powiedziała jednak, że znikną też szpitale. Szpital przeinwestował, dlatego go zamykamy. To jest prawdziwy symbol rządów Donalda Tuska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Baluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od 27 do 29 września br. w Kraśniku pod nazwą: Etos ułański a życie codzienne mieszkańców regionu odbywał się XVI Zjazd Towarzystw Regionalnych. Moje rodzinne miasto stało się podczas ostatniego weekendu września miejscem spotkania historyków i regionalistów z całej Lubelszczyzny, a jednym z kluczowych elementów wydarzenia był jubileusz 60-lecia Kraśnickiego Towarzystwa Regionalnego.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#AnnaBaluch">Z tego miejsca serdecznie gratuluję pięknego jubileuszu kraśnickim regionalistom, którzy poprzez kultywowanie lokalnej historii, tradycji, a tym samym tożsamości odgrywają niezwykle ważną rolę w mojej małej ojczyźnie. Dziękuję wam, drodzy regionaliści, że przekazujecie kolejnym pokoleniom jedne z najistotniejszych wartości, jakie winny być pielęgnowane w naszym społeczeństwie. Dziękuję, że przypominacie o bohaterach. 24. Pułku Ułanów im. Hetmana Wielkiego Koronnego Stanisława Żółkiewskiego, nierozerwalnie związanych z Lubelszczyzną i ziemią kraśnicką. Dziękuję za sześć dekad waszej, ciężkiej, często niedocenionej pracy, która przyczynia się do promowania i zachowania dziedzictwa Kraśnika i jego okolic.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#AnnaBaluch">Drodzy członkowie i sympatycy kraśnickiego Towarzystwa Regionalnego! Życzę wam radości i satysfakcji z wszelkich podejmowanych przedsięwzięć przyczyniających się do realizacji waszej pasji. Nie ustawajcie w waszych działaniach na rzecz kultywowania rodzimej tradycji i historii, która buduje tożsamość nas wszystkich. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-326.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na terenie Doliny Karpia w powiecie oświęcimskim i wadowickim działa rybacki zakład doświadczalny. Prowadzi on działalność rybacką na terenie trzech gmin: Zatora, Spytkowic i Przeciszowa.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#MariuszKrystian">Rybacki Zakład Doświadczalny gospodaruje na łącznej powierzchni 1456 ha. Prowadzi działalność doświadczalną i produkcyjną. W działalności naukowo-badawczej RZD specjalizuje się w pracach nad doskonaleniem populacji karpia. Prowadzony program prac hodowlanych obejmuje m.in. prowadzenie selekcji twórczej, hodowlę zachowawczą, zaopatrzenie producentów, selekty i tarlaki tych linii karpia, które dają w efekcie krzyżowania potomstwo o wysokich cechach produkcyjnych.</u>
          <u xml:id="u-328.2" who="#MariuszKrystian">Rybacki Zakład Doświadczalny w Zatorze jest częścią Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie, który jest państwowym instytutem badawczym podległym ministrowi rolnictwa. Od lipca tego roku RZD Zator przeżywa ogromne problemy finansowe i organizacyjne. Pracownicy nie otrzymują na czas pensji. Co więcej, zakład na kilka tygodni wstrzymał proces karmienia ryb, ponieważ nie miał pieniędzy na zakup zbóż i paszy. Stawy ulegają degradacji technicznej, wskutek czego z roku na rok spada powierzchnia stawów, na których prowadzona jest hodowla ryb oraz działalność naukowobadawcza.</u>
          <u xml:id="u-328.3" who="#MariuszKrystian">Sytuacja zakładu jest dramatyczna. Dlatego z tego miejsca apeluję do ministra rolnictwa pana Czesława Siekierskiego o natychmiastową reakcję i zajęcie się fatalną sytuacją ekonomiczną i organizacyjną Rybackiego Zakładu Doświadczalnego w Zatorze. Jeśli do tego nie dojdzie, wielowiekowa tradycja hodowli karpia zatorskiego zostanie zniszczona, a walory turystyczne Doliny Karpia poniosą nieodwracalne straty. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Ewa Cicholska.</u>
          <u xml:id="u-329.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Pyrzyk, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-329.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bartłomiej Dorywalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-329.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym I Liceum Ogólnokształcące im. gen. Władysława Sikorskiego we Włoszczowie obchodziło po raz 41. święto patrona liceum. Tradycją tego dnia jest ślubowanie pierwszoklasistów. W tym roku ślubowanie na sztandar złożyło 51 pierwszoklasistów z dwóch klas. Uczniowie po ślubowaniu złożyli białoczerwone róże przed portretem patrona jako wyraz czci i szacunku dla ofiary życia gen. Sikorskiego. Siła i odwaga generała w sprawach ojczyzny w trudnym czasie zawiązywania układu Sikorski — Majski wybrzmiała w czasie scenki odegranej przez uczniów klasy I b. Uczniowie podkreślili, że gen. Sikorski za upomnienie się o polskich oficerów zgładzonych w Katyniu, za porozumienie ze Stalinem został zdradzony i zamordowany.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#BartłomiejDorywalski">Nową kartą uroczystości, kultywowaną od 3 lat, jest spotkanie uczniów z fundatorem Nagrody im. Mirosława Hamery. Pan Lech Hamera wręczył nagrody tegorocznym laureatom Szymonowi Janikowi i Jędrzejowi Kuterasińskiemu.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#BartłomiejDorywalski">Ważnym punktem uroczystości były konkursy oraz ogłoszenie wyników wyboru przewodniczącego samorządu uczniowskiego, którym został Paweł Kaczmarek.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#BartłomiejDorywalski">Druga część uroczystości została przeznaczona na odkrycie talentów pierwszoklasistów. W radosnej atmosferze młodzież spędziła czas w gościnnym domu kultury na żywej lekcji historii i teraźniejszości. W tej lekcji połączono celebrowanie tworzonych od lat tradycji szkolnych, podpowiadania młodym ludziom autorytetów moralnych oraz form teatralno-scenicznych, dzięki którym uczniowie mogli skłonić się do refleksji nad światem wartości i kodem kulturowym, który ma być dla nich ważny.</u>
          <u xml:id="u-330.4" who="#BartłomiejDorywalski">Z okazji święta patrona szkoły składam serdeczne życzenia całej społeczności I LO we Włoszczowie, gronu pedagogicznemu i pracownikom na czele z panią dyrektor Bożeną Kaczor.</u>
          <u xml:id="u-330.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-331.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Adam Andruszkiewicz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-331.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-331.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oświadczenia w sprawie masowych zwolnień w PKP Cargo. W obliczu restrukturyzacji PKP Cargo niemal 1000 pracowników otrzymało wypowiedzenie w zakładach w Katowicach i Tarnowskich Górach. Wśród zwolnionych znalazły się ofiary niedawnej powodzi, kobieta na urlopie macierzyńskim czy mężczyzna, któremu brakuje 10 miesięcy do emerytury. Ktoś powie: są okresy ochronne. Jak widać, w koalicji 13 grudnia nie ma okresów ochronnych.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#WaldemarAndzel">Nowelizujecie Kodeks pracy, wprowadzacie urlopy dla ojców, dyskutujecie o 4-dniowym tygodniu pracy, a nie ma dla was zrozumienia dla pracowników w okresie chronionym. Ba, ludzie zwalniani są za pośrednictwem listów poleconych. To wstyd i hipokryzja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Golińska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#MałgorzataGolińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niemcy rozmontowują strefę Schengen? Komisja Europejska nie śmie nawet ich za to skrytykować, a obecny rząd, gdyby nie napisały o tym niemieckie media, nawet by o tym nie wiedział. Tak, polskie władze koalicji 13 grudnia o wprowadzonych przez naszych sąsiadów kontrolach granicznych dowiedziały się z mediów. Niemcy od kilku miesięcy podrzucają nam nielegalnych migrantów. Znów obecny rząd dowiaduje się o tym z doniesień dziennikarzy, a jego reakcją jest usprawiedliwianie działań Niemców i ogłoszenie, że w sumie to Polska nie jest zainteresowana uszczelnianiem granicy polsko-niemieckiej. Tak, my nie jesteśmy zainteresowani, a w tym czasie Niemcy: cyk i zamykają swoje granice.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#MałgorzataGolińska">Pan Serafin, komisarz do spraw budżetu Unii Europejskiej z Polski, będzie miał nad sobą specjalny komitet sterujący, żeby jakiś tam Polak bez zgody Niemiec nie dzielił unijnych środków. Ursula von der Leyen ustanawia nadzór, żeby nie powiedzieć: bat, nad komisarzem wyznaczonym przez obecny rząd. To tylko kilka przykładów z ostatnich tygodni szkodliwych dla Polski działań z kierunku europejskiego. Zdaje się, że to sam Donald Tusk mówił, że nikt go w Europie nie ogra. Prawda? Wniosek z tego może być więc tylko jeden. Albo jednak pan Tusk jest rozgrywany przez dużych graczy europejskich salonów jak naiwne małe dziecko, albo gra z nimi.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#MałgorzataGolińska">Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Śliwka.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W diecezji sosnowieckiej znanej z tragicznych śmierci duchownych oraz orgii na plebanii, w której śmierć poniósł młody mężczyzna, wybuchła nowa afera. Tym razem pedofilska. Prokuratura zatrzymała trzech księży, w tym jednego już byłego, którym zarzucono molestowanie seksualne jedenaściorga dzieci. W niedzielę zamiast słowa „przepraszam” skierowanego do wiernych, kuria sosnowiecka wysłała instrukcje do księży, co mają mówić, gdy zostaną zatrzymani. Przypomnę, że zostały u nich znalezione: mefedron, pigułki gwałtu, narkotyki silnie pobudzające, środki na potencję i rozpuszczalniki do farb. Milczenie biskupów w sprawie seksafer wynagrodził wiernym za to w tę samą niedzielę poseł PiS-u Przemysław Czarnek, który w krakowskim kościele bronił istotnych wartości. O jakie wartości mu chodziło? Bo na pewno nie jest wartością to, czego dopuszczali się tamci księża. I na pewno nie chodziło o dobro dzieci, bo wobec jednego z duchownych już 3 lata wcześniej toczyło się postępowanie dotyczące pedofilii. Prokuratura je umorzyła, a biskupi uznali, że może on dalej mieć zajęcia z dziećmi. Dlatego tylko realizacja w 100% naszego koalicyjnego postulatu o świeckim państwie może raz na zawsze zakończyć to poczucie bezkarności wśród przedstawicieli Kościoła katolickiego. Czas na świeckie państwo, a nie na patologie na parafiach.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Weber, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#RafałWeber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czas na grzyby. Grzybiarze w tym czasie mają wymarzone warunki do tego, żeby realizować swoją pasję w polskich lasach. Dzięki ich obfitości, ale też oczywiście dzięki sprzyjającym warunkom pogodowym koszą grzyby kosami i zbierają je całymi garściami. To bardzo dobrze, że w polskich lasach można zbierać grzyby bez żadnych limitów ilościowych czy wagowych. To dobrze, że polskie społeczeństwo dzięki do tej pory rozsądnej polityce poprzednich rządów może bez skrępowania korzystać z dobrodziejstw polskich lasów.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#RafałWeber">Niestety to się może zmienić. Obecna koalicja, czyli rząd Donalda Tuska, zmierza do tego, żeby ograniczyć korzystanie polskiemu społeczeństwu z polskich lasów. Mamy jednak nadzieję, że nie wejdzie to w sferę swobodnego zbierania grzybów. Nawiązuję, drodzy państwo, do sytuacji, która miała miejsce w ostatnich dniach na terenie Niemiec. Tam grzybiarze z Austrii, Szwajcarii oraz Włoch zostali ukarani przez tamtejszą służbę celną za to, że zebrali więcej grzybów, niż mogli według tamtejszego prawa. Zapłacili karę, uwaga, blisko 30 tys. zł, a te nadmiarowe grzyby zostały zarekwirowane i niestety zutylizowane. Tak że ta niemiecka polityka, niby hołdująca wolności i hołdująca zielonej przestrzeni, jest właśnie wbrew zdrowemu rozsądkowi i wbrew ochronie przyrody. Mamy nadzieję, że w Polsce do takich sytuacji nie dojdzie. Mamy nadzieję, że w Polsce nasi obywatele będą mogli spokojnie, bez żadnych limitów korzystać z dobrodziejstw lasów i zbierać grzyby.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#RafałWeber">Drodzy grzybiarze, jeszcze przez chwilę ma być dobra pogoda. Życzę wam obfitych plonów i będziemy robić wszystko, aby dla was, tak jak do tej pory, lasy w przyszłości były normalnie dostępne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj mija 80 lat od dnia, gdy minister spraw zagranicznych Niemiec Heinrich Himmler wydał rozkaz całkowitego zniszczenia naszej stolicy. Był to akt zemsty za niezłomność Warszawy i jej mieszkańców, którzy w heroicznym zrywie — powstaniu warszawskim odważyli się walczyć o swoją wolność. Był to wyraz brutalnej polityki okupanta, który chciał całkowitego zniszczenia polskiej tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#BarbaraBartuś">Niemcy na czele z Hitlerem i Himmlerem chcieli, by Warszawa stała się jedynie pustynią. Chcieli nie tylko zabić ludzi, ale również zniszczyć cały ich dorobek. Do stycznia 1945 r. doszczętnemu zniszczeniu uległy najcenniejsze zabytki, obiekty sakralne, ale także infrastruktura mieszkalna i gospodarcza — domy tysięcy polskich rodzin. Warszawa została spalona i wyburzona przez specjalne oddziały saperów. Czyny te nie miały żadnego uzasadnienia militarnego.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#BarbaraBartuś">Prawo i Sprawiedliwość zawsze podejmowało walkę o prawdę historyczną. W imię tej prawdy i sprawiedliwości, w imieniu Polski i Polaków domagamy się reparacji, odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu strat poniesionych przez Polskę i Polaków w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w latach 1939–1945. Chcemy, aby krzywdy te zostały naprawione.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#BarbaraBartuś">1 września 2022 r. na Zamku Królewskim w Warszawie zaprezentowano raport o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej. Przedstawiając wyniki prac ekspertów mające na celu oszacowanie strat poniesionych przez Polskę i obywateli Polski w czasie II wojny światowej, pan prezes Jarosław Kaczyński podkreślił, że suma polskich strat to ponad 6200 mld zł. W czasie naszych rządów Prawo i Sprawiedliwość prowadziło również intensywną kampanię dyplomatyczną, domagając się od Niemiec oficjalnych rozmów w sprawie odszkodowań za zniszczenia w czasie II wojny światowej.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#BarbaraBartuś">Nie możemy pozwolić, by historia i zbrodnie na naszym narodzie zostały zapomniane. W dzień tej kolejnej tragicznej rocznicy wzywam obecny rząd Rzeczypospolitej Polskiej do kontynuowania tej walki o prawdę i zadośćuczynienie. Sprawiedliwość nie podlega przedawnieniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Elżbieta Burkiewicz, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#ElżbietaBurkiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę powiedzieć o potrzebie uregulowania prawa związanego z najmem lokali mieszkaniowych, tak by chronić nie tylko najemców, ale i właścicieli mieszkań, tych, którzy coraz częściej mają do czynienia z nieuczciwymi praktykami.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#ElżbietaBurkiewicz">Bardzo wielu właścicieli mieszkań boi się o swoje mienie i nie decyduje się na wynajmowanie swoich lokali, a wszyscy wiemy, jak trudna jest sytuacja mieszkaniowa. Państwo musi wspierać wynajmujących w ochronie przed nieuczciwymi najemcami choćby poprzez wprowadzenie i egzekwowanie szeregu rozwiązań prawnych i administracyjnych. Kluczowe jest uproszczenie i przyspieszenie procedur eksmisyjnych, tak aby właściciele mieszkań mogli skutecznie odzyskiwać swoją nieruchomość, gdy najemca nie płaci czynszu lub niszczy wynajmowane mienie. Proces ten powinien cechować się minimalną biurokracją i realnym wsparciem ze strony sądów. Jednym z rozwiązań mogłoby być uproszczenie wynajmu mieszkań na podstawie umów w formie notarialnej, co pozwalałoby na egzekwowanie prawa bez konieczności długotrwałego procesu sądowego. Takie umowy dają właścicielom mieszkań większą pewność prawną i możliwość skuteczniejszego dochodzenia roszczeń. Tego typu rozwiązania stanowiłyby kompleksową ochronę interesów właścicieli mieszkań w relacjach z najemcami. Warto, abyśmy wzięli je pod uwagę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Sałek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#PawełSałek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ziemia daje niezależność. Pozbycie się ziemi to pozbycie się własności. Tyle wolności, ile własności. Pozbywając się ziemi, pozbywamy się państwa. To cytat z wypowiedzi śp. prof. Jana Szyszko.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#PawełSałek">5 lat temu, w dniu 9 października 2019 r., zmarł nagle prof. Jan Feliks Szyszko, wybitny przedstawiciel nauk przyrodniczo-leśnych, twórca prywatnej stacji naukowej D&amp;B w Tucznie na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile, laureat nagrody „Nauka dla pokoju”, prezydent COP 5 konwencji klimatycznej ONZ, współtwórca porozumienia paryskiego. Trzykrotny minister środowiska, poseł na Sejm V, VI, VII i VIII kadencji. Znakomity nauczyciel akademicki i wykładowca Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie i Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu. Wielki patriota, obrońca polskiej ziemi i lasów, polskiego modelu leśnictwa, łowiectwa oraz systemu finansowania ochrony środowiska. Prezes i założyciel stowarzyszenia na rzecz zrównoważonego rozwoju. Człowiek wielkiej skromności i wiary, wychowawca wielu pokoleń leśników i przyrodników. Wielki orędownik zrównoważonego rozwoju Przyjaciel polskich Lasów Państwowych. Niech ci knieja wiecznie szumi. Cześć jego pamięci! Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Macko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#GrzegorzMacko">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jako poseł reprezentujący w Sejmie RP południe Dolnego Śląska prowadzę w ostatnim czasie wiele rozmów z mieszkańcami i samorządowcami mojego regionu w sprawie powodzi i jej skutków. W związku z tym zwrócili się do mnie w ostatnim czasie m.in. mieszkańcy i władze gminy Marcinowice w powiecie świdnickim, gdzie regularnie od wielu lat takie miejscowości jak Strzelce, Zebrzydów, Szczepanów, Kątki, Wiry i Wirki cierpią z powodu braku zbiornika retencyjnego na rzece Czarna Woda. W tym roku sytuacja mieszkańców wymienionych miejscowości ze względu na skalę opadów była szczególnie dramatyczna. Starania o budowę zbiornika trwają od kilkudziesięciu lat. Jego szacowany koszt to około 90 mln zł, a to mniej niż suma strat w powodziach i zalaniach na terenie gminy Marcinowice od 2010 r. Jest zgoda i oczekiwanie lokalnej społeczności na tę inwestycję. Pod petycją w tej sprawie podpisało się ponad 2 tys. mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#GrzegorzMacko">W czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości rozpoczęto prace nad aktualizacją decyzji środowiskowej i dopisano te inwestycje do projektu programu gospodarowania zasobami wodnymi do 2030 r. Do realizacji inwestycji potrzebne są jednak pieniądze, których Wody Polskie, jak wynika z moich informacji, obecnie nie posiadają. Dlatego zwracam się z apelem do premiera Donalda Tuska i ministra finansów Andrzeja Domańskiego o zabezpieczenie środków na zbiornik przeciwpowodziowy Kątki w gminie Marcinowice. To jedyny sposób na to, aby skończyć z rokrocznymi powodziami, podtopieniami na wspomnianym terenie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Grygorcewicz.</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Agnieszka Anna Soin, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym roku obchodzimy jubileusz dwudziestopięciolecia województwa dolnośląskiego. Jako poseł na Sejm ziemi dolnośląskiej mogę z uznaniem przyznać, że koncepcja połączenia województw wrocławskiego, lednickiego, jeleniogórskiego, wałbrzyskiego i części leszczyńskiego oraz kaliskiego spełnia oczekiwania. Pokazują to same liczby. Mamy ogromny postęp finansowy, jesteśmy jednym z najbardziej dynamicznie rozwijających się regionów w Europie, stajemy się kolejowym i infrastrukturalnym sercem Polski, poprawiając przy tym warunki życia i pracy mieszkańców. Jubileusz to także doskonała okazja, by spotkać się w ramach zaplanowanych wydarzeń i umacniać regionalną tożsamość Dolnoślązaków.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">16 października, święto województwa, to także dzień św. Jadwigi Śląskiej. Patronka ta jest silnie związana z regionem. Całe swoje życie poświęciła tej ziemi i jej mieszkańcom, zasłynęła z wielkiej pobożności i czynów miłosierdzia, m.in. wspierała szkołę katedralną we Wrocławiu i ufundowała klasztor sióstr cysterek w Trzebnicy. Już w najbliższą sobotę 11 października do jej grobu, jak co roku, wyruszy około kilku tysięcy wiernych na 45. pieszą pielgrzymkę, by zanieść jej swoje intencje. Niech te obchody staną się okazją do integracji Dolnoślązaków, pokazania tego, co nas łączy, oraz dbania o wspólne dobro. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie poselskie w sprawie ograniczenia dostępności alkoholu</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#AndrzejSzejna">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ostatnie wydarzenia związane z tzw. alkotubkami wywołały niezwykle potrzebną dyskusję o powszechnej dostępności alkoholu w Polsce. Ministerstwo Zdrowia zapowiada zmiany w prawie, które ograniczą możliwość zakupu alkoholu np. na stacjach paliw. Ograniczenie dostępności alkoholu jest słusznym kierunkiem, który został wytyczony w wielu innych państwach, np. skandynawskich. Problem nadużywania alkoholu, a w dalszej perspektywie choroba alkoholowa skutkują licznymi problemami rodzinnymi i społecznymi, których koszty ponosi najbliższe otoczenie, ale również państwo. Statystyki Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom w zakresie dostępności ekonomicznej alkoholu wykazują, że od 2002 r. do 2023 r. dostępność ta systematycznie rośnie. W 2002 r. za przeciętne miesięczne wynagrodzenie można było dokonać zakupu 796 butelek piwa jasnego pełnego o pojemności 0,5 l, 231 butelek wina białego gronowego wytrawnego o pojemności 0,75 l oraz 90 butelek wódki czystej 40% o pojemności 0,5 l, podczas gdy w 2023 r. za przeciętne miesięczne wynagrodzenie można już było pozwolić sobie na zakup 1863 butelek piwa jasnego pełnego o pojemności 0,5 l, 279 butelek wina białego gronowego wytrawnego o pojemności 0,75 l oraz 221 butelek wódki czystej 40% o pojemności 0,5 l.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#AndrzejSzejna">Odpowiedź rządu jest szybka i zdecydowana. Rząd pracuje nad uszczelnieniem przepisów dotyczących opakowań, ograniczeniem dostępności alkoholu na stacjach benzynowych w porze nocnej, wprowadzeniem obowiązku sprzedawcy weryfikacji pełnoletności osoby dokonującej zakupu napoju alkoholowego i wprowadzeniem zakazu promocji cenowej napojów alkoholowych. Projekt rozporządzenia ministra rolnictwa i rozwoju wsi w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie opakowań niektórych napojów spirytusowych określa szczegółowe wymagania w zakresie sposobu opakowania napojów spirytusowych o pojemności do 200 ml, które będą mogły być sprzedawane wyłącznie w butelkach albo puszkach, jak również nie będą mogły budzić wątpliwości ani wprowadzać w błąd co do danych umożliwiających identyfikację środka spożywczego, czyli tego, że są one napojami alkoholowymi, oraz będą musiały zapewniać odróżnienie takiego napoju od innych środków spożywczych, w szczególności środków spożywczych przeznaczonych dla dzieci. Ministerstwo Zdrowia kończy prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Projekt ten, jak poinformowała pani ministra, zakłada m.in. ograniczenie dostępności alkoholu na stacjach benzynowych w porze nocnej, tj. między godz. 22 a 6 rano. Projekt przewiduje także wprowadzenie obowiązku, w miejsce uprawnienia, weryfikacji dowodu osobistego osoby kupującej alkohol, jeżeli sprzedawca poweźmie podejrzenie, że osoba ta nie ukończyła 18. roku życia. Zapowiedziano także zakaz promocji cenowej alkoholu, co zakończy wręcz patologiczne kupowanie alkoholu w pakietach.</u>
          <u xml:id="u-350.3" who="#AndrzejSzejna">Pragnę podkreślić, że przepisy proponowane przez rząd nie są wyjątkowe wśród państw Unii Europejskiej. Musimy uporać się z problemem nadużywania alkoholu, a stanowcza polityka państwa jest jednym z kroków, które powinniśmy podjąć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 10 października br., do godz. 10.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję państwu bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Do widzenia.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 17 min 02)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>