text_structure.xml 571 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 03)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Krzysztof Bosak, Monika Wielichowska i Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#KrzysztofBosak">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#KrzysztofBosak">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#KrzysztofBosak">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Daniela Milewskiego oraz Jolantę Niezgodzką.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#KrzysztofBosak">Protokół i listę mówców prowadzić będzie poseł Jolanta Niezgodzka.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JolantaNiezgodzka">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JolantaNiezgodzka">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JolantaNiezgodzka">— Edukacji i Nauki — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#JolantaNiezgodzka">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej wspólnie z Komisją Finansów Publicznych — godz. 13.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (druk nr 622).</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę ministra finansów pana Andrzeja Domańskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#AndrzejDomański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Stabilne i przewidywalne finanse samorządów to podstawa rozwoju i realizacji podstawowych usług publicznych dla mieszkańców naszego kraju. Samorządy odpowiadają za edukację, ochronę zdrowia, usługi komunalne, pomoc społeczną, często za absolutnie kluczowe inwestycje, dlatego też bez silnych finansów samorządów sama idea samorządności jest zagrożona. Obowiązujący system finansowania samorządów nie zapewnia jednak ani przewidywalności, ani stabilności. W efekcie zmian przede wszystkim w systemie podatku PIT dokonanych w latach 2019–2022 finanse samorządowe zostały wyraźnie osłabione. Stosowane w przeszłości rozwiązania dotyczące uzupełnienia środków finansowych JST nie sprzyjały przejrzystości oraz przewidywalności prowadzenia gospodarki finansowej. W efekcie samorządy nie wiedziały, na jakie wsparcie mogą liczyć w danym roku, co wpływało negatywnie na realistyczność budżetów i wieloletnich prognoz finansowych JST. Dlatego też konieczne stało się zbudowanie od podstaw nowego systemu finansowania zadań realizowanych przez JST, gwarantującego samodzielność finansową i stabilizację ich dochodów.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#AndrzejDomański">Co ważne, już od samego początku prac, to jest od stworzenia samych założeń ustawy, prace te prowadzone były wspólnie ze stroną samorządową. W toku prac odbyło się wiele spotkań i konsultacji zarówno w Ministerstwie Finansów, jak i w ramach struktur Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, także na poziomie roboczym w ramach zespołu eksperckiego. Założenia projektu, podobnie jak sam projekt, który jest dzisiaj przedmiotem prac Sejmu, uzyskały pozytywną opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#AndrzejDomański">Jakie są główne cele projektu ustawy? Przede wszystkim wzmocnienie i ustabilizowanie finansów JST poprzez zwiększenie ich dochodów własnych, zmniejszenie wpływu zmian podatkowych na dochody podatkowe JST, zagwarantowanie każdemu — podkreślam: każdemu — samorządowi wyższych dochodów niż bazujące na obecnie funkcjonującym systemie, wprowadzenie systemu opartego na obiektywnym i algorytmicznym naliczaniu środków finansowych dla jednostek samorządu, ograniczenie nadmiernie rozbudowanego przepływu środków pomiędzy budżetem państwa a JST i w końcu, co jest bardzo istotne, zwiększenie wpływu strony samorządowej na podział środków.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#AndrzejDomański">Mówimy dzisiaj o reformie finansów JST, więc przytoczę kilka liczb. Na bazie proponowanych rozwiązań dochody JST globalnie wzrosną w przyszłym roku o prawie 25 mld zł w stosunku do obowiązującego systemu, a w perspektywie najbliższej dekady, najbliższych 10 lat, dochody te wzrosną o ponad 345 mld zł. Co szczególnie ważne, zabezpieczone zostaną finanse mniejszych i mniej zamożnych samorządów — będą one relatywnie większym beneficjentem nowej ustawy. Wzrosną dochody na poziomie wszystkich jednostek. Każdy samorząd będzie miał ustawowo zagwarantowane wyższe dochody, niż miał w roku 2025, np. gmina mająca od 10 tys. do 15 tys. mieszkańców zyska co najmniej 3 mln zł, gmina mająca od 40 tys. do 60 tys. mieszkańców — co najmniej 5 mln zł, miasto na prawach powiatu mające od 65 tys. do 125 tys. mieszkańców zyska co najmniej 15 mln zł. W dochodach JST zostały zabezpieczone środki na oświatę samorządową na poziomie ok. 103 mld zł. Istotnie zwiększą się także środki na potrzeby rozwojowe JST z poziomu 3,5 mld do poziomu 8,6 mld zł, to jest o 245%.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#AndrzejDomański">Najważniejsze zmiany proponowane w projekcie ustawy to — po pierwsze — oparcie dochodów JST na lokalnej bazie podatkowej. Kluczową zmianą w projektowanej ustawie jest oparcie dochodów samorządów z tytułu udziału w PIT i CIT, zostaną one uniezależnione od zmian podatkowych. W nowym systemie rozszerzeniu ulegnie także katalog dochodów z PIT, w których partycypują samorządy terytorialne, także o kwoty podatku PIT pobieranego w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, o co zabiegała strona samorządowa.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#AndrzejDomański">Po drugie, zwiększenie poziomu dochodów własnych JST z tytułu PIT i CIT. Nowa ustawa zasadniczo zmienia sposób finansowania samorządów i strukturę dochodów. Znacząco wzrośnie poziom dochodów własnych JST z tytułu udziału w PIT i CIT z poziomu 102 mld do 201,6 mld zł. W efekcie dochody te odzyskają swój podstawowy i stymulacyjny charakter, a projektowana ustawa zwiększy samodzielność finansową samorządów. Zgodnie z ideą samorządności subwencja ogólna z budżetu będzie mieć charakter jedynie uzupełniający. Subwencję ogólną będą otrzymywać tylko te samorządy, którym wzmocnione dochody podatkowe nie wystarczą do sfinansowania potrzeb finansowych ustalonych według obiektywnych ustawowych kryteriów.</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#AndrzejDomański">Ponadto w nowym podejściu proponujemy zasadniczą zmianę polegającą na wprowadzeniu szeregu tzw. potrzeb finansowych JST. Będą to m.in. potrzeby wyrównawcze. Projekt w obszarze potrzeb wyrównawczych wprowadza jakościową zmianę związaną z uwzględnieniem nowego elementu, jakim są zróżnicowane potrzeby wydatkowe JST. Na zróżnicowanie wydatkowe JST mają wpływ m.in. różne czynniki społeczno-demograficzne, jak np. liczba i struktura wiekowa ludności, liczba dzieci lub grup wymagających opieki społecznej. W projekcie zatem uwzględnione zostały nie tylko dysproporcje dochodowe, jak ma to miejsce obecnie, lecz także zróżnicowanie potrzeb wydatkowych JST.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#AndrzejDomański">Poza tym wprowadzamy tzw. potrzeby oświatowe. Projektowane przepisy zakładają, że globalna kwota potrzeb oświatowych ustalana byłaby co do zasady analogicznie do obecnej części oświatowej subwencji ogólnej, czyli podstawą ustalenia pozostałaby kwota z roku poprzedniego, z uwzględnieniem zmian w zakresie realizowanych zadań oświatowych. Podział globalnej kwoty potrzeb oświatowych następowałby zgodnie z rozporządzeniem wydawanym przez ministra właściwego do spraw oświaty.</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#AndrzejDomański">Proponujemy też, aby w ustawie pojawiły się w ramach systemu finansowania JST tzw. potrzeby rozwojowe, które byłyby ustalane w podziale na poszczególne kategorie JST, co stwarza możliwość bardziej precyzyjnego wspierania rozwoju poszczególnych kategorii samorządu. Kwota potrzeb rozwojowych dzielona będzie na dwie pule, 60% w ramach tzw. puli podstawowej, rozdysponowanej pomiędzy JST proporcjonalnie do liczby mieszkańców, oraz 40% w ramach tzw. puli inwestycyjnej, biorąc pod uwagę nakłady na inwestycje według źródeł finansowania. Taka konstrukcja podziału potrzeb rozwojowych zagwarantuje każdej jednostce samorządu terytorialnego dochody z tego tytułu.</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#AndrzejDomański">Pamiętaliśmy również o potrzebach ekologicznych. Potrzeby ekologiczne to dodatkowe wsparcie finansowe dla JST. Ustalane byłyby dla wszystkich JST, na których terenie znajdują się obszary o szczególnych walorach przyrodniczych, prawnie chronione, m.in. parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe i obszary chronionego krajobrazu, także obszary Natura 2000. Wsparcie to ograniczy bariery w tworzeniu i rozwoju obszarów chronionych w Polsce i wpłynie pozytywnie na zmianę podejścia mieszkańców i samych JST do nowych obszarów chronionych, co będzie sprzyjało zrównoważonemu rozwojowi naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#AndrzejDomański">W projekcie proponujemy ustalenie na pierwszy rok obowiązywania ustawy poziomu dochodów JST gwarantującego wzrost dochodów w każdej jednostce samorządu terytorialnego w stosunku do dochodów ustalonych na podstawie obecnie obowiązującej ustawy z 2003 r. W kolejnych latach potrzeby uzupełniające JST ustalane byłyby w wysokości odpowiadającej zwaloryzowanej kwocie uzupełnienia dochodów z roku poprzedniego.</u>
          <u xml:id="u-5.11" who="#AndrzejDomański">W pracach nad ustawą pamiętaliśmy naturalnie o tym, że samorządy w Polsce są bardzo zróżnicowane. Pamiętaliśmy o solidarności pomiędzy bogatszymi i mniej zamożnymi jednostkami samorządu terytorialnego, dlatego mając na uwadze duże zróżnicowanie dochodowe JST w Polsce, utrzymamy system korekty zamożności, z wprowadzonymi jednak zasadniczymi zmianami. Korekta zamożności dotycząca tylko najbogatszych samorządów liczona była na podstawie zarówno dochodów podatkowych, jak i subwencji ogólnej, która w obecnym systemie nie jest uwzględniana. Jednocześnie parametry korekty będą jednolite dla wszystkich kategorii, tak by JST nie ponosiły wydatków na rzecz budżetu państwa w trakcie roku budżetowego w postaci wpłat janosikowego. Ta korekta zamożności dokonywana byłaby co do zasady poprzez obniżenie kwoty zwiększonych dochodów z PIT i CIT.</u>
          <u xml:id="u-5.12" who="#AndrzejDomański">Ważnym elementem reformy jest wydzielenie miast na prawach powiatu jako oddzielnej kategorii JST w ramach systemu dochodów samorządu terytorialnego. Obecnie miasta na prawach powiatu finansowane są w części gminnej i części powiatowej. Wydzielenie miast na prawach powiatu zmierza do bardziej precyzyjnego ustalenia potrzeb finansowych JST. Takie rozwiązanie pozwoli m.in. na uwzględnienie specyfiki wydatkowej samorządów, od której zależą potrzeby wyrównawcze samorządów. Wydzielenie obejmuje wszystkie elementy systemu dochodów samorządu terytorialnego, w zakresie zarówno udziału w podatku PIT i CIT, jak i ustalania potrzeb finansowych. Wprowadzimy jedną rezerwę uzupełniającą dochody JST.</u>
          <u xml:id="u-5.13" who="#AndrzejDomański">Proponujemy odejście od obecnych kilku mniejszych, rozdrobnionych rezerw na rzecz jednej rezerwy uzupełniającej. Wielkość rezerwy ustalona zostałaby jako 1% kwoty potrzeb finansowych ustalonych dla wszystkich JST powiększonej o 700 mln zł. Rezerwa byłaby przeznaczona w danym roku budżetowym na dofinansowanie zadań o szczególnie ważnym dla samorządu terytorialnego znaczeniu społecznym lub gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-5.14" who="#AndrzejDomański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nowa ustawa o dochodach JST wzmocni finanse wszystkich samorządów, wszystkie samorządy zyskają na nowej ustawie. Tak jak powiedziałem, łącznie w 2025 r. dochody JST wzrosną w porównaniu z obecnie funkcjonującym systemem o prawie 25 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-5.15" who="#AndrzejDomański">Pracowaliśmy nad tą reformą wspólnie z samorządowcami, wciąż pamiętając o tym, że w ciągu ostatnich lat finanse polskich samorządów zostały zdewastowane. Dlatego chciałbym z tego miejsca raz jeszcze podkreślić, że także w tym roku będziemy pamiętać o trudnej sytuacji polskich samorządów i zapewnimy im dodatkowe finansowanie. Jednocześnie chciałbym powtórzyć zapewnienie i nasze zobowiązanie, że w 2026 r. wraz ze stroną samorządową dokonamy przeglądu funkcjonowania reformy i razem będziemy pracować nad dalszym rozwojem systemu finansowania JST. Serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy ma głos poseł Zbigniew Kuźmiuk, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-6.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości w sprawie tej ustawy będziemy mieli przyjemność przedstawić razem z panem posłem Kowalczykiem.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Ministrze! Zacznijmy od tej pierwszej kwestii, którą pan wielokrotnie poruszał z trybuny, mianowicie współpracy z samorządami i ostatecznego ustalenia kształtu ustawy przy wsparciu wszystkich stowarzyszeń samorządowych. Otóż powiedzmy sobie otwarcie, panie ministrze, mniejsze samorządy, w szczególności te o charakterze wiejskim, tak naprawdę zostały przez państwa postawione przed takim wyborem: albo przyjmujecie tę ustawę, albo zostajemy w starych porządkach, ale bez wsparcia dotacyjnego. W tej sytuacji każdy samorządowiec, nawet jeżeli jego budżet wzrośnie o 1 mln zł, uznał, że musi takie rozwiązania przyjąć. Ale to nie jest tak, że państwo równo obsypujecie samorządy tymi środkami z 25 mld zł. Na razie tylko na tym poprzestańmy.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, mniejszy opór samorządów w sprawie tego projektu wynikał przede wszystkim z faktu, że państwo proponujecie oprzeć dochody samorządów średnio aż w 80% na dochodach podatkowych, a przecież doskonale wiemy, że baza podatkowa i wydajność podatkowa poszczególnych samorządów jest w Polsce zróżnicowana w sposób nieprawdopodobny. Więc panie ministrze, nawet te różnego rodzaju systemy wyrównawcze, które państwo zaproponowali w tym projekcie, tej generalnej nierównowagi nie wyrównają, zwłaszcza jeżeli przyjmiemy, a państwo to już przyjęliście, że nie będzie wsparcia inwestycyjnego samorządów na inwestycje. Państwo pozamykaliście wszystkie programy samorządowe, które tak hojnie wspomagały samorządy w ciągu ostatnich 3 lat.</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Na kartonach.)</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, naprawdę państwa zachowanie uwłacza powadze tej Izby. Państwo po wielokroć z tej trybuny mówiliście, że podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości samorządy są wspierane tekturowymi czekami. Proszę państwa, zapytajcie swoich samorządowców, jak regularnie te tekturowe czeki zamieniały się na strumień konkretnych pieniędzy. Państwo doskonale wiecie, że w ciągu ostatnich 3 lat do samorządów w ramach tych trzech różnych instrumentów wsparcia dotacyjnego trafiło blisko 120 mld zł. Proszę państwa, to prawie 40 mld zł rocznie. Chciałbym zapytać: Gdzie jest takie wsparcie inwestycyjne dla samorządów? Nie ma go i nie będzie, bo państwo w swoim DNA macie liberalne podejście do rozwoju, państwo nie rozumiecie tej idei wyrównywania szans. To jest państwu obce i ta ustawa niestety jest tego wyrazem. Oczywiście my przyjmujemy ten projekt, będziemy nad nim pracować, nasi przedstawiciele będą w komisji nadzwyczajnej, ale będziemy domagali się od państwa jasnych deklaracji dotyczących wsparcia samorządów mniejszych, szczególnie wsparcia inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Szanowni Państwo! Oczywiście z punktu widzenia małego samorządu ważne jest, że jego dochody pochodzące z tej bazy podatkowej będą o 1–2 mln większe, ale jeżeli nie będzie wyraźnego wsparcia inwestycyjnego, to przecież te samorządy są skazane na wieczne odstawanie od tego, co dzieje się np. w dużych miastach. Wcale się nie dziwię, że prezydenci dużych miast albo samorządowcy, gdzie ta baza podatkowa została z różnych powodów rozbudowana, tak entuzjastycznie przyjęli ten projekt, bo rzeczywiście z ich punktu widzenia to jest bardzo dobry projekt. Będą mieli regularny dopływ pieniędzy, nie martwiąc się o to, że duża część Polski będzie w stagnacji. Na to Prawo i Sprawiedliwość nigdy się nie zgodzi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wystąpienia klubowego posła Henryka Kowalczyka, także klub PiS — druga część, kontynuacja.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#HenrykKowalczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Żeby nie było, że wszystko jest tu złe, warte pochwały jest wprowadzenie subwencji ekologicznej. Można dyskutować o stawkach, ale rzeczywiście jest to potrzebne rozwiązanie i na pewno samorządy dobrze to odbiorą.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#HenrykKowalczyk">Kontynuując te myśli, właściwie nawiązując do pańskich słów, panie ministrze, że relatywnie małe samorządy uzyskają większy wzrost dochodów niż duże i bogate, powiem, że nie ma większego kłamstwa. Mogę tu za chwilę podać przykłady, jak one uzyskają wzrost dochodów. Weźmy Warszawę, która uzyskuje wzrost dochodów prawie 2 mld zł. W przeliczeniu na mieszkańca to będzie 1140 — tyle wzrostu. Może już jest najbogatszym samorządem. A przeciętna gmina wiejska w moim powiecie uzyskuje dochód wyższy… Różne są gminy, ale wzrost zaczyna się od 1353 tys., a kończy się na 1970 tys. A więc wszystkie gminy w tym przedziale mają ten wzrost.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Poseł Jacek Karnowski: Na ilu mieszkańców?)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#HenrykKowalczyk">4–5 tys. mieszkańców, wszystkie mniej więcej tak mają.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#HenrykKowalczyk">Teraz na mieszkańca te gminy uzyskują wzrost dochodu od 350 do 470 zł — wzrost dochodu na mieszkańca tych gmin. Warszawa, przypomnę, 1140. Oczywiście te rozpiętości gwałtownie rosną. Ta różnica jest już ponaddwukrotna. Widać więc wyraźnie, że ta teza jest absolutnie nieprawdziwa. To oczywiście bierze się stąd, że — tak jak mówił mój poprzednik — samorządy szczególnie wiejskie mają małą bazę podatkową, jeśli chodzi o podatek PIT, bo po prostu tam jest wielu rolników, którzy płacą podatek rolny, który jest w ogóle nieporównywalny z odliczeniem od dochodów tej kwoty 7%, jak to proponuje ustawa. W naturalny sposób to wychodzi, więc nie robimy tu żadnych różnic. Oczywiście te różnice polegają na tym, że — tak jak mówi pan minister -dochody tych samorządów, skupiam się dalej na gminach wiejskich, wzrosną od 1 mln do 2 mln. Tylko że w ostatnim roku gminy przeze mnie przytoczone z powiatu pułtuskiego — nie chcę tu biegać po całym kraju — wszystkie gminy przez ostatnie 3 lata uzyskały dotacje na inwestycje w ramach inwestycji strategicznych w kwocie od 25 do 30 mln zł. Przez 3 lata, średnio prawie 10 mln. Jak to się ma do tego statystycznego 1,5 mln? Nic. W tych gminach po prostu będzie totalny zastój inwestycyjny. Tym bardziej że, co warto podkreślić, tamte dotacje były z małym udziałem własnym. To pozwoliło na ogromny skok cywilizacyjny, że tak powiem, przez ostatnich kilka lat, szczególnie na obszarach wiejskich. Tyle, ile zbudowanych zostało dróg, wodociągów, kanalizacji, obiektów, szkół, to na pewno przy tej subwencji nie da się tego zrobić. Bo nawet jeśli gmina będzie chciała zbudować cokolwiek, to jeśli będzie miała 1,5 mln, to będzie budować to przez kilka lat i zanim zakończy, już rozsypią się fundamenty.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#HenrykKowalczyk">Naprawdę, panie ministrze, jeśli już poszliśmy w reformę finansów samorządowych — ona jest potrzebna, ja nie mówię, że nie, ona jest potrzebna, była potrzebna — to nie może to być reforma, która tak premiuje samorządy duże, zamożne. Nawet w przypadku likwidacji janosikowego i oczywiście mechanizmu, który został zastosowany, żeby nie przekazywać pieniędzy do budżetu państwa, tylko potrącić w udziale podatkowym, technika jest słuszna, ale zastosowany przelicznik, czyli połowa różnicy powyżej 120% średniej, to rzeczywiście nadal jest utrzymywanie… Jeśli samorząd ma 200% średnich dochodów, to tak naprawdę po tej redukcji zostanie mu 160% w stosunku do innej gminy, gdzie mechanizm tych wyrównań uruchamiany jest dopiero przy 80%. A więc dwa razy tyle. I to akceptujemy, że jedne gminy są dwa razy bogatsze, a inne są dwa razy biedniejsze. Takie rozwiązanie na pewno bardzo trudno zaakceptować, tym bardziej trudno zaakceptować, jak pan minister mówi, że ono ma być podobno trwałe, czyli już na trwałe będzie rozbieżność między bogatymi a biednymi samorządami. To nie jest troska o zrównoważony rozwój kraju. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marka Sowę, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MarekSowa">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej mam zaszczyt przedstawić stanowisko naszego klubu wobec rządowego projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, druk nr 622.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MarekSowa">Obowiązująca od ponad 20 lat dotychczasowa ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego od dawna wymagała zmian, co postulowali przedstawiciele samorządów. Potrzeba wprowadzenia nowych rozwiązań jest również realizacją zobowiązań wyborczych Koalicji Obywatelskiej, ale także pozostałych ugrupowań tworzących koalicję 15 października.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MarekSowa">Proponowane w projekcie rozwiązania są także odpowiedzią na zdemolowanie systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności w ostatnich latach. Zamiast stabilnych i przewidywalnych dochodów wprowadzono system oparty na łasce rządzących, którzy poprzez sławetne kartonowe czeki decydowali o realizacji szeregu zadań publicznych.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamstwo!)</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#MarekSowa">W sposób szczególny rząd PiS-u uderzył w samorządy, wprowadzając reformę Polskiego Ładu, w wyniku którego samorządy traciły kilkanaście miliardów złotych dochodów rocznie.</u>
          <u xml:id="u-11.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.6" who="#MarekSowa">Ale to nie jedyny przykład podporządkowania i uzależniania samorządu od rządu. PiS po przejęciu władzy w 2015 r. systematycznie pozbawiał samorządy skutecznych narzędzi do realizacji własnych polityk i zadań, odbierając fundusze i instytucje będące w ich dyspozycji. W tym miejscu warto wspomnieć fundusz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, ośrodki doradztwa rolniczego, środki na rozwój bazy sportowej, radykalnie obniżoną rangę kontraktów regionalnych. Szczególnie dotkliwy był system finansowania zadań oświatowych. Wysokość subwencji oświatowej w 2015 r. wystarczała na pokrycie 66% wszystkich wydatków oświatowych w tym zakresie, a w roku 2023, w ostatnim roku waszych rządów, ten wskaźnik był o 10 punktów procentowych niższy. Prawie połowa wydatków na realizację zadań oświatowych finansowana była bezpośrednio przez samorządy. Dlatego proponowane w projekcie ustawy rozwiązania można nazwać rewolucyjnymi, bo faktycznie takimi są. Pokazują zmianę w podejściu do samorządów, które przez koalicję 15 października…</u>
          <u xml:id="u-11.7" who="#komentarz">(Głos z sali: 13 grudnia.)</u>
          <u xml:id="u-11.8" who="#MarekSowa">…traktowane są jako partner realizujący część zadań publicznych ustawowo przypisanych samorządom. W wyniku wprowadzonych zmian dochód jednostek samorządu terytorialnego zwiększa się w roku 2025 o blisko 25 mld zł, a w okresie 10 lat — o 345 mld zł. Mówimy o bazie, bazie bardzo istotnej, która w tym całym rozwiązaniu jest kwestią kluczową. Proponowane rozwiązania pozwalają zbudować system finansowania zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, gwarantując im samodzielność finansową i stabilizację dochodów. Bo musicie zapamiętać, że samorządność to jest samorządzenie, a nie uzależnienie. Samorządzenie, a nie uzależnienie.</u>
          <u xml:id="u-11.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.10" who="#MarekSowa">Nie może zatem dziwić, że projekt ten uzyskał pozytywną opinię komisji wspólnej rządu i samorządu popartą przez wszystkie korporacje samorządowe. Żaden wasz projekt ustawy takiej pozytywnej opinii przez 8 lat nie miał.</u>
          <u xml:id="u-11.11" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.12" who="#MarekSowa">Kilka zdań na temat proponowanych rozwiązań. Proponowane rozwiązania mają na celu wzmocnienie jednostek samorządu terytorialnego w oparciu o dochody mieszkańców, udział w dochodach przed opodatkowaniem. Oczywiście zadania publiczne będą finansowane z podatków, ale naliczane będą raczej w oparciu o składkę zdrowotną, którą dzisiaj mamy, bez jakichkolwiek gór. To również na przyszłość zabezpiecza samorządy, gdyby komuś przyszła do głowy taka reforma jak wasza sprzed 3 lat. Chodzi o to, że one będą neutralne dla samorządów. Zawsze ta baza podatkowa będzie nieopodatkowana. To kluczowa zmiana, która uniezależnia dochody jednostek samorządu terytorialnego od woli jakichkolwiek przyszłych rządzących: określenie potrzeb finansowych jednostek samorządu terytorialnego oraz oparcie ich na dochodach własnych. Oczywiście zawsze można się spierać, czy dobrane wskaźniki są właściwe, być może mogłyby być lepsze. Minister zresztą zadeklarował tutaj, że jest gotów po wprowadzeniu tej ustawy dokonać przeglądu w 2026 r., gdy już będziemy wiedzieli, jak ten nowy system funkcjonuje. Niemniej jednak nie ulega absolutnie żadnej wątpliwości, że to jest bardzo istotna i ważna zmiana.</u>
          <u xml:id="u-11.13" who="#MarekSowa">Chodzi o podejście do wyliczania kosztów zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Potrzeby finansowe uwzględniają sześć kategorii wyliczanych w oparciu o transparentne kryteria. Wiem, że wam to się w głowie nie mieści, że coś może być przejrzyste, że coś może być transparentne, że coś może być podane do wiadomości, że każdy może sobie to osobiście zweryfikować. Są to potrzeby wyrównawcze. To zasadnicza zmiana uwzględniająca zróżnicowanie potrzeby wydatkowej JST oparte na metodologii wypracowanej przez Ministerstwo Finansów we współpracy z Bankiem Światowym. To zwiększone potrzeby oświatowe uwzględniające wydatki oświatowe w szkołach i przedszkolach na wyższym niż dotychczas poziomie. Pan minister wspomniał, że to będzie kwota 104 mld zł. Wiecie, ile naliczyliście subwencji oświatowej w roku 2023? 65 mld zł. To jest prawie 40 mld więcej niż w waszym ostatnim budżecie.</u>
          <u xml:id="u-11.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-11.15" who="#MarekSowa">Potrzeby rozwojowe dzielone odrębnie dla każdej grupy jednostek samorządu terytorialnego w oparciu o dwa kryteria: 60% proporcjonalnie do liczby mieszkańców z gwarancją minimalnej kwoty dla najmniejszych samorządów oraz 40% tzw. puli inwestycyjnej. Potrzeby ekologiczne zgłaszane przez wszystkie samorządy, w których tereny chronione z jednej strony stanowią istotną część wielkiego dziedzictwa przyrodniczego i krajobrazowego, ale z drugiej strony to też naturalna bariera rozwojowa, bo tych terenów potencjalnie do zainwestowania jest po prostu mniej. To zawsze było odpychane. Dzisiaj to jest ważnym elementem, ważnym wskaźnikiem tej reformy. Wreszcie potrzeby uzupełniające, gwarantujące minimalny wzrost dochodów w stosunku do obowiązujących dotychczas rozwiązań.</u>
          <u xml:id="u-11.16" who="#MarekSowa">Oczywiście można mówić, że gmina do 4 tys. ma gwarantowany 1 mln zł, ale w innych województwach samorządy mają gwarantowane 45 mln zł. Samorządy powiatowe mają gwarantowane… W zależności od grupy te kwoty są po prostu zupełnie różne, tak aby były porównywalne w przypadku poszczególnych grup jednostek samorządu terytorialnego. Biorąc pod uwagę duże zróżnicowanie pod względem uzyskiwanych dochodów, zamiast tzw. janosikowego wprowadzono znacznie mniej dotkliwą korektę zamożności. Korekta zamożności jest wyliczana na podstawie nie tylko tzw. dochodów podatkowych, ale również subwencji ogólnej, która w obecnym systemie nie jest uwzględniana. Wprowadzono również jedną rezerwę. Wielkość tej rezerwy to 1% potrzeb finansowych dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego zwiększony o 700 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-11.17" who="#MarekSowa">Reasumując, proponowane rozwiązania zasługują na wsparcie, choć mam świadomość, że nie wszystkie postulaty samorządów zostały zrealizowane. Niemniej gratuluję przedstawicielom strony samorządowej skuteczności w uzyskaniu naprawdę dobrych rozwiązań, które gwarantują odpowiednią bazę i dobrą przyszłość dla samorządów. A panu ministrowi Andrzejowi Domańskiemu dziękuję za otwartość i przygotowanie rozwiązań zapewniających realizację zadań publicznych na wysokim poziomie oraz stabilny rozwój polskich samorządów, bo samorządy są naszym partnerem w realizacji zadań publicznych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-11.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Skonieczkę, klub Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-12.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polska 2050 — Trzecia Droga przedstawić stanowisko klubu parlamentarnego odnośnie do projektu ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. To jest bardzo ważna ustawa, ponieważ dotyczy wszystkich Polek i Polaków. Każdy i każda z nas jest członkiem pewnej wspólnoty, jest mieszkańcem gminy, powiatu, województwa.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MarcinSkonieczka">Ta ustawa dotyczy 16 województw, 314 powiatów, 66 miast na prawach powiatu i 2477 gmin. Główne cele proponowanych zmian to przede wszystkim wzmocnienie i ustabilizowanie finansów jednostek samorządu terytorialnego oraz, co bardzo ważne, obiektywne i algorytmiczne naliczanie środków finansowych dla każdej jednostki. Ta ustawa naprawia błędy poprzedników. To PiS i Zjednoczona Prawica zdemolowały dochody samorządów reformą Polski Ład.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MarcinSkonieczka">Po waszych reformach samorządy miały problem z pokrywaniem wydatków bieżących, ponieważ spadły ich bieżące dochody własne. Potwierdzają to chociażby dostępne raporty, m.in. raport przygotowany przez regionalne izby obrachunkowe: Wykonanie budżetu przez jednostki JST w 2023 r. W tym raporcie czytamy, że w 2023 r. dochody z PIT były mniejsze niż w 2022 r. i stanowiły zaledwie 76,5% dochodów w stosunku do roku poprzedniego. Nawet gdy policzymy wszystkie dochody bieżące, to okazuje się, że również były one mniejsze niż w 2022 r., bo stanowiły 97,9% dochodów w odniesieniu do roku poprzedniego, i to w sytuacji, kiedy inflacja w 2022 r. wynosiła 14,4%, a w 2023 r. — 11,4%. Czyli dochody bieżące i ogólne dochody samorządów malały, a wydatki rosły, ponieważ była bardzo wysoka inflacja.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#MarcinSkonieczka">Jeśli chodzi o ustawę, najważniejsze zmiany to przede wszystkim zmiana systemu naliczania udziału w podatkach PIT i CIT. Zamiast udziału w podatku należnym teraz samorządy będą miały udział bezpośrednio w dochodzie. Czyli liczymy dochody mieszkańców danej gminy, danego powiatu, danego województwa i procentowo przekazujemy środki samorządom w postaci tego udziału w PIT i CIT. Ten system będzie więc niezależny od tego typu pomysłów jak w przeszłości Polski Ład. Niezależnie od tego, jakie będą stawki podatkowe, samorządy będą miały stabilne źródło finansowania. Ten udział, jeśli chodzi o dochody z PIT, wynosi dla gmin 7%, dla miast na prawach powiatów — 8,6%, dla powiatu — 2% i dla województw — 0,35%. Jeśli chodzi o CIT, to odpowiednio jest to 1,6% dla gmin, 2,2% dla miast na prawach powiatu, 1,7% dla powiatów, a województwa będą miały udziały w CIT na poziomie 2,3%. To są znaczące kwoty, jeśli popatrzymy na symulacje już przygotowane i kwoty już wyliczone przez Ministerstwo Finansów.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#MarcinSkonieczka">Bardzo ważne jest to, i mówili już o tym poprzednicy, mówił o tym pan minister, więc nie będę tego powtarzał, że są liczone potrzeby poszczególnych samorządów. Są one porównywane z tymi zwiększonymi dochodami i jeżeli samorządom te zwiększone dochody nie będą wystarczać, to dodatkowo będą otrzymywały subwencję ogólną z budżetu państwa. Przypomnę, że te potrzeby to potrzeby wyrównawcze, oświatowe, rozwojowe, ekologiczne i potrzeby uzupełniające.</u>
          <u xml:id="u-13.6" who="#MarcinSkonieczka">W ustawie jest też mowa o korekcie zamożności. O tym też już było dużo mówione, więc nie będę tego powtarzał. Bardzo ważnym aspektem jest natomiast wydzielenie tej kolejnej kategorii, czyli miast na prawach powiatu, bo do tej pory było tak, że dochody tych jednostek były liczone podwójnie. Były bowiem traktowane oddzielnie i jako miasta, i jako powiaty. Teraz to będzie ujednolicone.</u>
          <u xml:id="u-13.7" who="#MarcinSkonieczka">Bardzo ważne jest też to, że będzie jedna rezerwa uzupełniająca i będzie też większy wpływ jednostek samorządu terytorialnego, czyli przedstawicieli korporacji samorządowych, na podział tej rezerwy.</u>
          <u xml:id="u-13.8" who="#MarcinSkonieczka">Jeśli chodzi o kwoty ogólne, to łącznie w przyszłym roku samorządy zyskają ponad 24 mld zł, z tego gminy — 9,9 mld zł, miasta — 7,4 mld zł, powiaty — 3,2 mld zł i województwa — 3,6 mld zł. To są konkretne pieniądze, które samorządy będą miały do dyspozycji. Nie będą musiały prosić żadnych polityków, samorządowcy nie będą musieli jeździć do polityków PiS-u z prośbą o dotacje, bo będą mieli własne środki na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-13.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Do was nie będą jeździć.)</u>
          <u xml:id="u-13.10" who="#MarcinSkonieczka">To jest bardzo istotna zmiana, bo chodzi o to, żeby właśnie mieć swoje pieniądze, a nie prosić polityków i budować system feudalny, tak jak wy to robiliście przez ostatnie 8 lat. Te czasy się już na szczęście skończyły.</u>
          <u xml:id="u-13.11" who="#MarcinSkonieczka">Teraz jeszcze kilka takich konkretnych przykładów, bliskich mojemu sercu. Gmina Płużnica, którą zarządzałem 13 lat, według starych przepisów w przyszłym roku miałaby dochody na poziomie 16 mln, według nowej ustawy ponad 18 mln — wzrost o prawie 2 mln zł, to jest wzrost o 12%; miasto Wąbrzeźno — wzrost o 6 mln zł, to jest 16%, powiat wąbrzeski — wzrost o 4,5 mln zł, to jest 10%; miasto Grudziądz — wzrost o 76 mln zł; miasto Włocławek — wzrost o 74 mln zł; miasto Toruń — wzrost o 79 mln zł, to jest 7,5%, to jest wzrost w przyszłym roku, w kolejnym roku oczywiście te pieniądze również będą dostępne, więc one są naprawdę gigantyczne; w województwie kujawsko-pomorskim — wzrost o 154 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-13.12" who="#MarcinSkonieczka">Kończę. Ta ustawa to zakończenie okresu uznaniowego, nieprzewidywalnego rozdawnictwa środków publicznych, z jakim mieliśmy do czynienia za zarządów Zjednoczonej Prawicy. Ta ustawa to cofnięcie niekorzystnych reform Polskiego Ładu. Zamiast niestabilnego systemu opartego na politycznych decyzjach będziemy teraz mieli system oparty na obiektywnych wskaźnikach. Ta ustawa to większe dochody własne dla samorządów. Tak jak mówiłem, już nie trzeba będzie jeździć i załatwiać u polityków dotacji, bo samorządowcy będą mieli swoje własne pieniądze w budżecie.</u>
          <u xml:id="u-13.13" who="#MarcinSkonieczka">Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga jest za wzmocnieniem samorządów. Jesteśmy za zrównoważonym rozwojem, dlatego jesteśmy oczywiście za skierowaniem tej ustawy do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-13.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#KrzysztofBosak">Resztę czasu przysługującego klubowi Polska 2050 — Trzecia Droga wykorzystuje poseł Bartosz Romowicz.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#BartoszRomowicz">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! PiS zrobił jedną rzecz. Posłuchajcie państwo posłowie, zwłaszcza tam z loży byłych wojewodów. Podzieliliście samorządy po równo, jeżeli chodzi o pieniądze, na dwie grupy: waszych i nie waszych.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bzdury. Pan kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#BartoszRomowicz">Możecie mnie pozwać do sądu za to, że kłamię. Możecie, nawet czekam na to, bo wam to udowodnię.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Daj pan spokój.)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#BartoszRomowicz">Mówię jako były burmistrz Ustrzyk Dolnych niepopierający oficjalnie waszej partii, krytykujący wasze działania. Karaliście samorządowców za to, że was nie popierali, a nagradzaliście tych, którzy byli wam usłużni. To wam się udało idealnie.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#BartoszRomowicz">Możecie zaklinać rzeczywistość, ale taka jest prawda. Taka jest prawda. W gminie Ustrzyki Dolne za to, że ja nie popierałem waszych działań, notorycznie nie dawaliście środków w waszych uznaniowych konkursach. To wasi posłowie, którzy tu siedzą, na tej sali, którzy wtedy byli wojewodami, mówili: ty dostaniesz, ty nie dostaniesz. Każdy w kuluarach wiedział, ile jest milionów złotych do podziału na jedną gminę. To wy to robiliście, to było ręczne sterowanie. Tak to było i to się skończy.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#BartoszRomowicz">Pani minister, bo pan minister wyszedł, żeby nie było tak, że było tylko tak źle, a teraz będzie tylko tak dobrze. Chcę zwrócić uwagę…</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#BartoszRomowicz">Możecie krzyczeć. Rzeczywistości nie zakrzyczycie, możecie krzyczeć. Żeby nie było tak, że jest wszystko dobrze, to trzeba zwrócić uwagę na jedną rzecz, na art. 32.</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamie.)</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#BartoszRomowicz">To pozwijcie mnie do sądu, jak kłamię.</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Żartujesz.)</u>
          <u xml:id="u-15.15" who="#BartoszRomowicz">Miejcie odwagę. Macie tylko odwagę krzyczeć z tych ław poselskich, a nie macie odwagi pójść do sądu. Nawet się zrzeknę tego immunitetu. Pozwijcie mnie za to, że kłamię. Udowodnię wam w sądzie, że dzieliliście politycznie pieniądze dla samorządów. Był podział na te, które was popierają, i te, które nie.</u>
          <u xml:id="u-15.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.17" who="#BartoszRomowicz">Art. 32. Jednym z celów tej ustawy jest to, żeby docenić samorządy, które mają potrzeby ekologiczne. Mieszkam w Ustrzykach Dolnych, w pobliżu jest Bieszczadzki Park Narodowy. I dobrze, że jedną z potrzeb są potrzeby ekologiczne. Ale wylaliśmy dziecko z kąpielą i trzeba o tym powiedzieć. To jest kwestia do prac w podkomisji — art. 32.</u>
          <u xml:id="u-15.18" who="#BartoszRomowicz">Dzisiaj mamy taką sytuację, że chcemy, aby samorządy tworzyły parki narodowe. Chcemy wspierać samorządy w tym. Tylko że te samorządy, które mają już parki narodowe, z racji tego, że mają dużo powierzchni zajęte pod parki narodowe, mają dużo mniej ludności, np. gmina Lutowiska, np. gmina Cisna. W gminie Lutowiska ponad 40% powierzchni gminy to park narodowy. Ta gmina wskaźnik zamożności ma taki, że wychodzi, że to jest bardzo bogata gmina, do tego widać to we wskaźnikach. A to wcale nie jest bogata gmina. Dlaczego tam nie zamieszkają nigdy mieszkańcy, żeby ona się rozwinęła? Bo nie ma obszarów, które można zabudować, bo są wyłączone z tego powodu, że są parkiem narodowym albo otuliną. Więc dzisiaj stworzyliśmy taką sytuację, że te samorządy mają subwencję ekologiczną, ale z drugiej strony daliśmy im korektę zamożności. I z jednej strony gmina Lutowiska za park narodowy powinna dostać 16 mln, za obszary chronione, ale z drugiej strony korekta zamożności zabiera jej 14 mln. Czy o to nam chodziło? Nam nie o to chodziło. Jeżeli my dzisiaj jako posłowie i jako rząd chcemy przekonać…</u>
          <u xml:id="u-15.19" who="#BartoszRomowicz">Bardzo proszę o pół minutki, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-15.20" who="#BartoszRomowicz">…samorządowców do tworzenia parków narodowych, to musimy im powiedzieć: oddajcie iks hektarów, ale za te iks hektarów, za każdy taki hektar, dostaniecie 620 zł. Nie 620 pomniejszone o korektę zamożności, bo wtedy wychodzi 30 albo 40 zł za hektar. Tak jest w przypadku gminy Lutowiska.</u>
          <u xml:id="u-15.21" who="#BartoszRomowicz">Dlatego jako Polska 2050 przygotowaliśmy poprawkę, którą będziemy zgłaszać w pracach podkomisji, do art. 32 ust. 7, że korekta z tytułu zamożności nie jest dokonywana w przypadku jednostki samorządu terytorialnego, w której powierzchnia parku narodowego znajdująca się na terenie jednostki samorządu terytorialnego jest większa niż 20% powierzchni tej jednostki. Czyli wszystkie gminy, które mają więcej niż 20% parku narodowego na obszarze swojej gminy, nie będą miały korekty zamożności, dlatego że wtedy realnie dostaną tę subwencję ekologiczną, upraszczając, bo wiadomo, że to się nazywa inaczej w ustawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, klub PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#KrzysztofBosak">Jeszcze obiecałem, że przywitam przysłuchujących się naszym obradom gości — koło gospodyń wiejskich, seniorów i panie bibliotekarki, szczególnie panią sołtys z Żelazkowa z powiatu kaliskiego, którzy goszczą w Sejmie na zaproszenie pani poseł Alicji Łuczak. Witamy serdecznie i życzymy dobrych wrażeń z naszych obrad.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Przepraszamy za Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Za Kowalskiego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowni Goście polskiego parlamentu! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawić stanowisko o bardzo ważnym dla Polski samorządowej rządowym projekcie ustawy o dochodach samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#MichałPyrzyk">Od wielu lat jednostki samorządowe, zwłaszcza poziomu gminnego, apelowały do Ministerstwa Finansów, do strony rządowej o przejrzysty system naliczania dochodów, aby był on niezależny od jakichkolwiek cykli politycznych czy zmian w prawie podatkowym. Odnosząc się tylko do ostatnich lat, warto przypomnieć, że wiele samorządów negatywnie odczuło w swoich budżetach zmiany, jakie w podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadził Polski Ład. Być może one były korzystne dla określonych grup podatników, natomiast uczyniły wyrwę w dochodach własnych samorządów. Tak przynajmniej było w wielkopolskiej Słupcy, gdzie byłem burmistrzem przez 17 lat. Dlatego z wielkimi nadziejami samorządy przyjęły informację o rozpoczęciu prac nad omawianą ustawą, zresztą aktywnie i zgodnie włączyły się w opracowanie rozwiązań, które znalazły odzwierciedlenie w jej zapisach. Taką, można powiedzieć, modelową współpracę należy pochwalić. Myślę, że to jest dobry kierunek współpracy na przyszłość podczas debaty nad rozwiązaniami dotyczącymi samorządów.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#MichałPyrzyk">Nowe rozwiązania ustawowe mają w swoim podstawowym założeniu systemowi finansów samorządowych przywrócić przejrzystość i obiektywizm w przekazywaniu środków, tak aby w systemie finansowania, subwencjonowania czy dotowania nie były wyróżniane jednostki, którym władza centralna sprzyja, a tym samym premiuje je finansowo, tylko i wyłącznie z powodów politycznych, z powodów pozamerytorycznych. Dlatego dochody lokalnych wspólnot oparte będą na obiektywnych, znanych publicznie parametrach, które można zmierzyć na podstawie danych statystycznych.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#MichałPyrzyk">Wspomniałem wcześniej o możliwie największym uniezależnieniu dochodów samorządowych od zmian w prawie podatkowym. Dlatego cieszy zmiana sposobu naliczania dochodów pochodzących z podatku dochodowego od osób fizycznych i osób prawnych. Ta kategoria dochodów samorządowych nie będzie już naliczana w oparciu o należny podatek, a w oparciu o dochód wszystkich osób fizycznych i firm z terenu danej jednostki samorządu terytorialnego. W myśl nowych przepisów samorządy partycypować będą także w dochodach, od których podatek pobierany jest w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Jest to także uwzględniony zgłaszany od lat postulat strony samorządowej. Generalnie w związku z tym ulegnie zmianie cała struktura dochodów samorządowych, które do tej pory w ponad 50% stanowiły subwencje i dotacje, a tylko resztę stanowiły wpływy z podatków. Inaczej będzie już wkrótce, od nowego roku, kiedy to wpływy podatkowe stanowić będą ponad 80% strony dochodowej w samorządowych budżetach, a uzupełni ją część subwencjonowana.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#MichałPyrzyk">Projekt ustawy wprowadza również długo oczekiwane pojęcie potrzeb finansowych dla każdej jednostki samorządu terytorialnego, które podlegać będą finansowaniu zwiększonymi dochodami z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych i osób prawnych. Wśród potrzeb różnicujących poszczególne samorządy znalazły się potrzeby określane jako wyrównawcze, oświatowe, rozwojowe, ekologiczne i uzupełniające. Potrzeby wyrównawcze mają w swym założeniu uwzględniać oprócz obecnych dysproporcji dochodowych także zróżnicowanie wydatkowe pomiędzy samorządami, które przecież różnią się pod wieloma względami, nawet gdy często geograficznie sąsiadują ze sobą i są podobne pod względem liczby zamieszkałej ludności. Potrzeby oświatowe w stosunku do obecnych rozwiązań powiększone mają być o środki na wychowanie przedszkolne. Na to bardzo liczą samorządy prowadzące te placówki, ponieważ doskonale znany jest fakt, że dotychczasowa dotacja tylko w niewielkim stopniu pokrywała niemałe przecież koszty funkcjonowania samorządowych przedszkoli. Potrzeby rozwojowe mają uwzględniać wydatki inwestycyjne gmin oraz poziom realizacji zadań majątkowych. Jako potrzeby ekologiczne określa się nowe, jakże potrzebne wsparcie finansowe dla samorządów, na terenie których znajdują się obszary o szczególnych walorach przyrodniczych, z których korzystamy przecież wszyscy, ale wydatki z tego tytułu lub utracone korzyści obciążają tylko daną gminę. Pewne wątpliwości związane z określaniem potrzeb ekologicznych, była też dzisiaj o tym mowa z tej mównicy, wyrażały gminy w toku prac nad ustawą — oczywiście były to gminy żywotnie zainteresowane tą formą wsparcia, na terenie których funkcjonują np. parki krajobrazowe — a my sygnalizowaliśmy je również w trakcie debaty parlamentarnej czy podczas posiedzeń komisji. Swoje uwagi w tym zakresie kierowały też do ministerstwa gminy uzdrowiskowe i te, których znaczną powierzchnię zajmują tereny leśne. Mam nadzieję, że te postulaty zostaną uwzględnione w toku niedalekich prac podkomisji. Na koniec wyodrębnione zostały także potrzeby uzupełniające, które mają swym założeniu zagwarantować samorządom wzrost dochodów w stosunku do obecnych przepisów.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#MichałPyrzyk">W kontekście tej klasyfikacji zwiększone dochody z tytułu partycypacji w podatku dochodowym od osób fizycznych i prawnych, jak również ewentualna subwencja ogólna, która ma mieć charakter stricte uzupełniający, zgodnie z ideą samorządności i subsydiarności, mają pokryć cały zakres potrzeb finansowych danej jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#MichałPyrzyk">Wysoki Sejmie! Ta jakże potrzebna i oczekiwana reforma samorządowych finansów ma wejść w życie od 1 stycznia przyszłego roku. Jesień to także w jednostkach samorządu terytorialnego czas tworzenia budżetów, określania planu dochodów i wydatków na rok przyszły. Dlatego myślę, że musimy procedować bez zbędnej zwłoki, tym bardziej że w myśl uzasadnienia projektu ustawy dochody samorządów wzrosną w przyszłym roku o prawie 25 mld zł w porównaniu do obecnego systemu, na zmianach ma skorzystać każdy samorząd w Polsce, a wzrost dochodów ma wynieść od 4% do 12%. Wtedy też tak naprawdę przekonamy się już w praktyce, jak funkcjonuje nowy system finansowania. Ale gdyby nawet pojawiły się jakieś nieprzewidziane problemy, to zapisy projektu ustawy przewidują mechanizmy korygujące naliczenie tych potrzeb indywidualnie dla każdej gminy.</u>
          <u xml:id="u-17.7" who="#MichałPyrzyk">Na razie mamy jeszcze 2024 r. i otrzymujemy wiele sygnałów od samorządów, że nie będą mogły spiąć w grudniu swoich budżetów. Nie wynika to z jakiejś nieudolności w zarządzaniu czy z jakiegoś nadmiernego rozpasania finansowego samorządów, ale jest zależne od wielu czynników makroekonomicznych, m.in. właśnie od obecnego systemu, który z kolei jest zależny od zmian podatkowych.</u>
          <u xml:id="u-17.8" who="#MichałPyrzyk">W ubiegłym roku nastąpiło uzupełnienie dochodów samorządowych, a środki te można było przeznaczać na dowolne cele. Nie ukrywam — i sygnalizowaliśmy to wielokrotnie — że gminy, jak również powiaty oczekują od nas, od polskiego rządu podobnej kładki finansowej, która pozwoli im w miarę bezpiecznie i bez uszczerbku przejść do następnego roku, w którym, głęboko w to wierzę, będą obowiązywać już nowe, a co ważniejsze, lepsze zasady finansowania jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Dlatego cieszy deklaracja ministra finansów o podobnym uzupełnieniu dochodów także w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-17.9" who="#MichałPyrzyk">Wykorzystam tę debatę, aby w imieniu parlamentarzystów klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego i wszystkich samorządowców podziękować za tę deklarację, a jednocześnie zaapelować, aby te pieniądze trafiły do samorządów jak najszybciej, bo bardzo tego potrzebują.</u>
          <u xml:id="u-17.10" who="#MichałPyrzyk">Kończąc moje wystąpienie, chcę powiedzieć, że Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga, będąc orędownikiem dobrych zmian w prawie samorządowym, będzie popierać ten jakże potrzebny rządowy projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Bardzo serdecznie dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-17.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do głosu pana posła Piotra Kowala z klubu Lewica.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#PiotrKowal">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewica mam zaszczyt odnieść się do kluczowej i długo wyczekiwanej reformy w ramach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! Stoimy przed dziś przed największą od wielu lat reformą dochodów jednostek samorządu terytorialnego, która w przyszłym roku w porównaniu z obecnym systemem wprowadzi do budżetu polskich samorządów dodatkowe aż 25 mld zł, a w ciągu 10 lat, jak słyszeliśmy z zapewnień pana ministra, ponad 300 mld zł. Jest to historyczna zmiana, która ma fundamentalne znaczenie dla przyszłości polskich gmin, miast, miast na prawach powiatu, które zostały teraz ujęte jako osobna jednostka, oraz dla województw. Reforma ta nie tylko zwiększy możliwości finansowe jednostek samorządu terytorialnego, ale przede wszystkim wzmocni ich autonomię i zdolność do realizacji kluczowych zadań na rzecz lokalnych społeczności. Te 25 mld zł w przyszłym roku to nie tylko liczby na papierze. To realne pieniądze, które trafią do naszych samorządów, pozwalając im na lepsze zarządzanie lokalnymi finansami.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#PiotrKowal">Ale zanim powiem o ustawie, trochę historii, bo tego wymaga uczciwość. Cytując klasyka: przez 8 ostatnich lat — i tyle prawdy z tego, co państwo mówiliście, bo to właśnie Prawo i Sprawiedliwość przez 8 ostatnich lat skutecznie ograniczało niezależność samorządów, centralizując władzę kosztem lokalnych wspólnot. Rządy PiS-u ograniczyły dochody samorządów, jednocześnie oferując — trzeba to powiedzieć, i to już dzisiaj nie raz padło z tej mównicy — tekturowe wsparcie dla teoretycznie wszystkich samorządów. Teoretycznie, bo trafiało niby do wszystkich, ale jednak do tych, których afiliacje były właściwie określone. Tam ich trafiało zdecydowanie więcej. Brakowało transparentnego podejścia, dofinansowania samorządów, a działania te nie były przypadkowe, bo trzeba jasno powiedzieć, że PiS świadomie atakował ostatni bastion niezależności, jakim były samorządy, które niejednokrotnie broniły się przed centralizacyjnymi zapędami poprzedniego rządu.</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Kłamstwa.)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#PiotrKowal">W poprzedniej kadencji nasz klub Lewica wielokrotnie proponował zmiany w ustawie o jednostkach samorządu terytorialnego, które miały na celu wprowadzenie koniecznych reform w zakresie ich finansowania i kompetencji. Wiele z tych postulatów znajduje odzwierciedlenie w obecnych propozycjach, co cieszy, ale nie możemy zapominać również o pewnych zagrożeniach czy wątpliwościach, które wciąż istnieją. Jako lewica uważamy, że jest to właściwy moment na wzmocnienie roli samorządów i przywrócenie im należnego miejsca w strukturze polskiego państwa.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Jeszcze będą płakać.)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Już płaczą.)</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#PiotrKowal">Płaczą ze szczęścia, że nie ma władzy PiS.</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#PiotrKowal">Taka jest prawda, można się śmiać. Samorządy płaczą ze szczęścia.</u>
          <u xml:id="u-19.10" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! Cieszy również fakt, że po tych 8 latach strona samorządowa w końcu została doceniona, że zostały przeprowadzone konsultacje, bo zarówno Związek Miast Polskich, jak i Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej przedstawiły konkretne uwagi dotyczące nowelizacji. Być może nie wszystkie uwagi zostały uwzględnione, ale co najważniejsze, ten dialog w końcu się rozpoczął. Jako klub parlamentarny Lewica będziemy brać pod uwagę te głosy i zobowiązujemy się do dalszego działania na rzecz zmian, które są konieczne, by tę ustawę w obecnym kształcie jeszcze udoskonalić.</u>
          <u xml:id="u-19.11" who="#PiotrKowal">Uwagi, które gwarantują stabilność finansową oraz rozwój wszystkich jednostek samorządu terytorialnego. Z tego, co widzimy, konieczne jest jeszcze doprecyzowanie podziału dochodów, zwłaszcza w kwestii udziału w podatkach PIT i CIT, co jest kluczowe dla zapewnienia gminom środków na realizację ich zadań. Jednak, szanowni państwo, musimy mieć też świadomość nadchodzących zmian demograficznych, bo one również mają olbrzymi wpływ na funkcjonowanie samorządów. Prognozy wskazują na spadek liczby ludności oraz starzenie się społeczeństwa, co będzie miało w konsekwencji za ileś lat wpływ na dochody jednostek samorządu terytorialnego z PIT i CIT. Naszym zadaniem jest odpowiedzieć na te wyzwania poprzez wprowadzenie odpowiednich rozwiązań. JST muszą mieć zapewnione skuteczne narzędzia do zarządzania swoimi zasobami, aby mogły zaspokoić potrzeby lokalnej społeczności i stymulować rozwój regionalny, którego w latach ubiegłych brakowało.</u>
          <u xml:id="u-19.12" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! Reforma poprzez zmiany w podziale dochodów, w tym w udziale w podatkach PIT i CIT oraz subwencjach, ma na celu bardziej sprawiedliwy rozkład środków i zwiększenie stabilności jednostek samorządu terytorialnego. To kluczowy krok, który ma na celu wsparcie gmin o niższych dochodach, które do tej pory zmagały się z trudnościami w realizacjach inwestycji. Dzięki tej reformie gminy uzyskają większe wsparcie, co umożliwi im rozwój infrastrukturalny oraz poprawę jakości usług publicznych. Udzielając wsparcia zmianie tej ustawy, wyrażamy nadzieję, że skorzystają na niej wszystkie samorządy, zarówno duże, jak i małe oraz średnie gminy, chociaż niektóre z nich podchodzą do tej reformy z dużą dozą ostrożności. Ich potrzeby, które zbyt często były pomijane, muszą wreszcie zostać dostrzeżone.</u>
          <u xml:id="u-19.13" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! Długoterminowe efekty tej reformy są kluczowe dla przyszłości polskich samorządów. Z jednej strony widzimy szansę na wyrównanie różnic pomiędzy bogatszymi a biedniejszymi gminami, co wpłynie na ich rozwój, szczególnie w odniesieniu do tych, które miały te środki dość ograniczone. Przygotowując tę ustawę, musimy znaleźć równowagę, która jest tak bardzo ważna, która pozwoli wszystkim jednostkom funkcjonować na właściwym poziomie, jednocześnie zapewniając wsparcie tam, gdzie jest ono najistotniejsze.</u>
          <u xml:id="u-19.14" who="#PiotrKowal">Ale, szanowni państwo, najbardziej w tej ustawie cieszy, uwaga: słowo klucz, transparentność, a także przewidywalność w finansowaniu polskich samorządów, które wprowadza ta reforma. Transparentność, której tak bardzo brakowało przez ostatnie lata, jest kluczowa dla budowania zaufania pomiędzy władzą centralną a jednostkami lokalnymi. Dzięki tej reformie samorządy będą mogły w końcu planować swoje budżety długoterminowo, bez obaw o nagłe i nieprzewidywalne zmiany, które mógłby zafundować, tak jak to było w latach ubiegłych, ustawodawca. Środki będą przydzielane zgodnie z realnymi potrzebami, a nie politycznymi afiliacjami, jak to już miało miejsce. To krok w stronę większej uczciwości i sprawiedliwości, na którą samorządy czekały wiele, wiele lat. Reforma, której wprowadzania jesteśmy świadkami, to właśnie krok w stronę tej normalności, a tę normalność przywraca koalicja 15 października. To powrót do przejrzystości, uczciwości i równych szans w finansowaniu samorządów. Przywrócenie przejrzystych zasad oznacza, że wszystkie samorządy, zarówno duże miasta, jak i małe, będą mogły planować długoterminowo.</u>
          <u xml:id="u-19.15" who="#PiotrKowal">Szanowni Państwo! My jako Lewica wraz z koalicją 15 października będziemy kontynuować działania na rzecz reform, które pozwolą lokalnym społecznościom na efektywne zarządzanie swoimi zasobami i rozwój zgodny z ich potrzebami. Reforma refinansowania JST to szansa na poprawę jakości życia mieszkańców w całej Polsce, ale musi być przeprowadzona w sposób sprawiedliwy i zrównoważony.</u>
          <u xml:id="u-19.16" who="#PiotrKowal">Konkludując moją wypowiedź: oczywiście klub parlamentarny Lewica jest za skierowaniem tej ustawy do dalszych prac, choć tak jak powiedziałem, musimy uwzględnić jeszcze część tych potrzeb, które zgłaszały korporacje samorządowe. Jest to bowiem niezwykle ważne: jeżeli już podjęliśmy się przygotowania tej ustawy, to musi po prostu wyjść nam to możliwie jak najlepiej, tak żeby to, co było przez ostatnich 8 lat… Chodzi o to, żebyśmy skutecznie mogli zapewnić samorządom bezpieczeństwo, tak żeby jeśli zdarzy się taki scenariusz, że powróci władza nieprzychylna samorządom, to ich finanse zostały zabezpieczone. Tak że klub parlamentarny Lewica będzie głosował za tym, żeby ta ustawa została skierowana do dalszych prac. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-19.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dochody JST wzrosną w przyszłym roku o 25 mld zł globalnie. I to brzmi bardzo dobrze, bo oczywiście warto sprawić, żeby jednostki samorządu terytorialnego dostały więcej pieniędzy, bo to są pieniądze bezpośrednio dla ludzi, którzy mieszkają w tych jednostkach samorządu terytorialnego. Chodzi o środki na edukację, na lokalne inwestycje dla ludzi, którzy bezpośrednio żyją tam na co dzień. Problem zaczyna się dopiero w momencie, gdy analizujemy to, które jednostki samorządu terytorialnego dostaną więcej, a które mniej. I tutaj mamy już sytuację, w której jednak zróżnicowanie pogłębia nierówności w tym zakresie. Ta reforma może spowodować właśnie pogłębienie nierówności, które będą ostatecznie, w długim terminie wspierać proces wyludniania się mniejszych ośrodków.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WitoldTumanowicz">Widzimy, że w przypadku subwencji budżetowej, która z kolei będzie wypłacana dodatkowo, są oczywiście różne kryteria. W ustawie jest też mowa o tym, że jeśli zabraknie środków, to będą one dodatkowo wypłacane z budżetu państwa. Kryteria będą już tutaj, w zależności od tego, uznaniowe, jeśli chodzi o rząd. Oczywiście rodzi to ryzyko dalszego pogłębiania się takiej sytuacji, że te pieniądze będą dostawać jednostki samorządu terytorialnego wspierające rząd. Dodatkowo, jeśli o to chodzi, to ten mechanizm dotyczący dodatkowych pieniędzy będzie też wprowadzał dyskryminację jednostek samorządu terytorialnego, które podchodzą do swoich budżetów roztropnie i oszczędnie. Bo oczywiście będzie tak, że tym jednostkom, które prowadzą roztropną politykę budżetową, nie będzie trzeba dorzucać dodatkowych pieniędzy. To nie jest droga, którą powinniśmy iść.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#WitoldTumanowicz">Jest to niestety kolejny rozdział walki pomiędzy samorządami rządzonymi przez ludzi związanych z władzą i tymi drugimi. To jest kontynuacja ideologii nasizmu, tylko że teraz jest odwrotnie: dostaną duże ośrodki, te, w których rządzą ludzie, którzy wspierają obecny rząd. I to nie jest tylko i wyłącznie hasło, bo wystarczy spojrzeć na listę partnerów samorządowych Campusu Polska, czyli tej — nie wiem, jak to nazwać — imprezy, która jest przecież związana z Rafałem Trzaskowskim, jest organizowana przez Rafała Trzaskowskiego. Widzimy tam przecież nazwy takich miast jak: Gdańsk, Kraków, Katowice, Opole, Toruń, Wrocław. Pomiędzy tymi wszystkimi partnerami jest prosta zależność: te właśnie jednostki samorządu terytorialnego dostaną najwięcej właśnie dzięki tejże reformie. Natomiast te duże ośrodki potrafią wydawać pieniądze na ogromne głupoty. Jedną z nich jest oczywiście Campus Polska, ale przypomnę tylko kilka innych, na które wydaje się środki. Miasto Lublin: Galeria Labirynt dostaje 2 mln zł rocznie.</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#WitoldTumanowicz">Organizuje wystawy transparentów ze strajku kobiet, zdjęć mężczyzn przebranych za psy czy męskich przyrodzeń. To są właśnie wydatki samorządu. Gdańsk: Tolerado — już o tym wspominałem z tej mównicy, ale warto to przypomnieć, bo to jest naprawdę kuriozalne — w 2021 r. otrzymało od miasta 47 tys. na warsztaty, naprawdę to jest cytat, z profesjonalnego darcia ryja, 10 tys. na wystawienie sztuki „Zjemy wasze dzieci. Z cebulą”. Łączna dotacja w 2022 r. to 67 tys. zł. Czy naprawdę na to mają iść zwiększone środki dla tych większych ośrodków? Może najpierw niech te większe ośrodki właśnie pozbędą się tego typu wydatków, to będą miały pieniądze. Tak dla zwiększenia ilości pieniędzy dla samorządów, nie dla pogłębiania nierówności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapraszam pana posła Marka Jakubiaka w imieniu koła Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#MarekJakubiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście jest to takie marzenie, że samorząd to jest taka organizacja, na której czele stoi gospodarz wybrany w jednomandatowym okręgu wyborczym…</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo tak jest. Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#MarekJakubiak">…gospodarz, który poza światem własnej gminy, własnego powiatu czy miasta nie widzi innych trosk politycznych. Wyciągnięcie samorządów z polityki jest celem samym w sobie. I tak sobie wyobrażam, że w tym marzeniu, w którym burmistrzowie i prezydenci zajmują się jedynie sprawami swoich mieszkańców, jest taki moment, kiedy razem ze swoją radą siada się do stołu i tworzy się budżet. Ta ustawa, wydaje się, idzie w dobrym kierunku, bo nie ma tam już punktu: ile dadzą albo nie dadzą. Budżet miasta, gminy, wsi musi opierać się na jakichś pewnikach, czyli mamy własne dochody. Ja tutaj jako przedsiębiorca widzę bardzo duży pozytyw, jeśli chodzi o przerzucenie dochodów właśnie związanych z CIT, PIT, dlatego że miasta być może zaczną wtedy dbać o własnych przedsiębiorców, zaczną widzieć większy sens w ich utrzymywaniu i będą ich poważniej traktować. To jest dobry kierunek, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#MarekJakubiak">Co do Janosika chcę powiedzieć, że nie może być tak, że Warszawa bierze kredyty, żeby płacić czy spłacać Janosika. To rozwiązanie, wydaje się, jest jednak rozsądne. Powiem tylko tyle, że wyrównywanie szans — tak, ale bez bzdur, bardzo proszę. Bo gdy pan minister, łaskawiak, porównywał dochody na mieszkańca Warszawy i jakiejś tam gminy, no to zabrakło mi tam jeszcze żądania, żeby w tej gminie było metro. Nie da się po prostu porównywać takich dochodów, bo warszawiacy mają zupełnie inne koszty życia. Nie można bezwzględnie używać jednego wskaźnika, żeby to porównywać, jeśli chodzi o inne regiony. Jako warszawiak muszę powiedzieć, że Warszawa jest bardzo droga, zresztą państwo tutaj parę dni w miesiącu jesteście i zapewne chodzicie po sklepach, to widzicie to.</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#MarekJakubiak">Co do istoty Kukiz’15 zapewne będzie popierał tę ustawę, dlatego że samorządy powinny być niezależne i powinny być samorządne. Powinny mieć własne dochody, bez uzależniania ich od jaśnie pana, jakim jest pan premier czy ktoś inny, już nie będę tutaj dywagował o tym, z jakiego pochodzi ugrupowania. Samorządy, proszę państwa, to jest polskość, to jest nasza tradycja narodowa. Nasze województwa, nasze powiaty itd. powinny być autentycznie samorządne, odizolowane nawet od tego, co się nazywa przychodem.</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#MarekJakubiak">Co do tych uszczypliwości, których tutaj mnóstwo już słyszałem, chcę państwu powiedzieć, że trzeba być ślepcem, naprawdę trzeba być ślepcem, żeby nie widzieć, jak samorządy przez ostatnie 8 lat urosły w miejsca czyste, zadbane, eleganckie. Popatrzcie na domy w naszych powiatach. W Europie nie spotkacie czegoś podobnego. Polska jest czystym, zadbanym miejscem, a to też dzięki prezydentom, dzięki wójtom, proszę państwa, i burmistrzom. Chcę powiedzieć, że są miejsca, gdzie da się połączyć ogień z wodą. Takim miejscem jest Ciechanów. Popatrzcie, jak działa starosta, pozdrawiam serdecznie. Takim miejscem jest miejscowość, gmina Ojrzeń. Popatrzcie, jak to wszystko pięknie wygląda, pozapolitycznie. Ale jest też i nonszalancja niektórych samorządów, dlatego że w środku wsi za setki tysięcy złotych buduje się park, z którego nikt nie korzysta. Pytam: Po coś to postawił? Dawali, to brałem. To też nie o to chodzi, proszę państwa, żebyśmy przeżerali pieniądze na inwestycje, które nie mają żadnego sensu. A zapewniam państwa, że gdyby ta gmina zarobiła te pieniądze, nie miałaby problemu z wydawaniem ich na bzdury, ponieważ czyjeś to niczyje, a zarobione przez siebie — to jest własne. Tego właśnie życzę polskim gminom i oczywiście Polsce powiatowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#KrzysztofBosak">Chciałem przy okazji przywitać kolejną grupę gości, których mamy na galerii, a mianowicie grupę młodzieży i wychowawców ze szkoły podstawowej w Kamieńsku, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Anny Milczanowskiej. Witamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów i kół.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy w tej chwili do pytań na temat projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam jako pierwszego pana posła Marcina Porzucka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#KrzysztofBosak">Określam czas na pytanie na 1 minutę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rząd Prawa i Sprawiedliwości doprowadził do tego, że tysiące polskich samorządów odżyły, mogły inwestować w sprawy, o których marzyły często przez dekady. Przedstawię państwu jeden przykład, gminy Zakrzewo, powiat złotowski, z której pochodzi jeden z parlamentarzystów dzisiejszej koalicji. Gmina ta tylko z Programu Inwestycji Strategicznych, który wygasiliście, otrzymała ok. 20 mln zł na wskazane przez siebie inwestycje, m.in. żłobek, drogi, cały szereg rzeczy, na które nigdy nie byłoby jej stać. W ramach części rozwojowej subwencji ogólnej zrekompensowaliście państwo jej te olbrzymie pieniądze kwotą aż 250 tys. zł.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jakby…, nie potrzeba by było pieniędzy.)</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#MarcinPorzucek">Przez ostatnie lata dochody tej gminy z tytułu PIT i CIT zdecydowanie były powyżej poziomu inflacji. Pytanie jest takie: Jakie środki otrzyma na inwestycje ta gmina, a ile otrzyma w ramach rozwiązań, które państwo proponujecie? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Dominika Jaśkowca.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#KrzysztofBosak">Chciałem zwrócić uwagę, szanowne panie i szanowni panowie posłowie, że mamy 60 posłów zapisanych do pytań. Dałem po 1 minucie na pytanie, bo materia jest poważna i nie chcę, żebyśmy liczyli sekundy. Chcę, żeby każdy mógł zadać swoje pytanie, ale bardzo proszę, żeby mieścić się w minucie, bo grozi nam, że po prostu z pytaniami nie wyrobimy się przed głosowaniami. Godzina nam spokojnie zejdzie na pytania, nawet przy zachowaniu dyscypliny czasowej.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! 8 lat rządów PiS doprowadziło do marginalizacji znaczenia jednostek samorządu terytorialnego. Jest to szczególnie widoczne w obszarze systemu finansowania zadań tych jednostek. Samorządy były traktowane nie jak niezależne podmioty prawa publicznego, ale narzędzie do realizacji jedynej właściwej polityki partyjno-państwowej Prawa i Sprawiedliwości. Można powiedzieć, że były to swoiste rady narodowe bis, gdzie towarzysze partyjni wymachiwali tekturowymi czekami na partyjnych wiecach. Na szczęście te czasy się skończyły.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#DominikJaśkowiec">Szanowni Państwo! Głównymi realizatorami zadań publicznych w polskim systemie samorządu terytorialnego, świadczeniodawcami usług publicznych są miasta na prawach powiatu. Miasta na prawach powiatu realizują zarówno zadania gmin, jak i zadania powiatów, ale są również usługodawcami dla obszarów sąsiadujących, o czym państwo zapominacie. Miasta na prawach powiatu świadczą usługi na rzecz aglomeracyjnych, metropolitalnych i regionalnych obszarów. Dlatego bardzo się cieszę, że projektodawca dostrzegł ten fakt, wprowadzając osobną kategorię dochodową dla tych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Marcin Skonieczka.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Z tej mównicy dzisiaj padło kilkukrotnie nieprawdziwe stwierdzenie, że koalicja 15 października wygasiła program Polski Ład. Otóż my tego programu nie wygasiliśmy. Państwo rozdawaliście tabliczki. To były tylko kwoty napisane. Natomiast te pieniądze są dzisiaj wypłacane przez Ministerstwo Finansów. Te miliardy dzisiaj płyną do samorządów, jeszcze będą płynęły w kolejnych latach, ponieważ samorządy składają wnioski o wypłatę w momencie, kiedy zakończono realizację inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czyli nasz Polski Ład był dobry.)</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#MarcinSkonieczka">Pytanie do pani minister. Czy ministerstwo ma policzone, ile pieniędzy z Polskiego Ładu będzie wypłacone przez BGK w tym roku i w latach kolejnych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czyli dobry jest ten ład. Wreszcie się przyznał.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Mirosława Orlińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#MirosławAdamOrliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Rzeczywiście reforma finansów samorządu terytorialnego była bardzo potrzebna. Wiemy to, działając także tutaj, w Parlamentarnym Zespole Samorządowym, który od początku o tym mówił, podkreślał potrzebę tej reformy i uniezależnienia samorządu terytorialnego, który właśnie w ramach swoich wspólnot, wspólnot mieszkańców ma podejmować te decyzje, ma decydować poprzez swoich radnych, wójta, burmistrza, prezydenta, marszałka, starostę, aby to, co najważniejsze u nich w terenie, mogło być realizowane. Niestety za poprzednich rządów było tak, że kto współpracował z władzą, mógł liczyć na ogromne środki, kto nie współpracował — na środki minimalne bądź zerowe. Tak było na Mazowszu, gdzie byłem 13 lat radnym w sejmiku województwa. I jak pisaliśmy nawet o SOR w Radomiu…</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda. Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#MirosławAdamOrliński">Ale, pani poseł, tak było. Pisaliśmy. I w pierwszym rozdaniu na SOR w Radomiu na wszystkie inwestycje szpitalne marszałek Adam Struzik otrzymał od rządu całe 0 zł, a inne województwa — po 100–200 mln. Było to kryterium totalnie niesprawiedliwe. Potem troszeczkę się poprawiliście i pewne grosze w ramach tych środków przekazywaliście wszystkim innym samorządom.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowni Państwo! Ten system jest bardzo dobry, potrzebny, na pewno nie jest równy, bo tak się nie da, ale jest sprawiedliwy i pomaga wszystkim samorządom. Pytanie tylko o dalszą współpracę z samorządami.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Projektowane rozwiązania dają stabilizację zwiększonych dochodów własnych samorządu, wprowadzają transparentność tych rozwiązań, są konsultowane ze stroną samorządową. To pozytywne cechy tego projektu. Jednak Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej informuje, że ma dane, z których wynika, że w systemie oświatowym jest luka sięgająca blisko 45 mld zł. Ona w szczególności zarysowała się w latach 2019–2023. Jak na ten dylemat dotyczący braku środków, niewystarczającej ilości środków w systemie oświatowym odpowiada projektowana ustawa? Czy tutaj nie będzie pewnej pułapki dla samorządów, w szczególności samorządów wiejskich, których wydatki oświatowe stanowią często połowę ich wszystkich wydatków? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem tylko dopytać odnośnie do tych dodatkowych pieniędzy, jeśli rzeczywiście zabraknie pieniędzy z tytułu PIT i CIT. Na podstawie jakich kryteriów będą przyznawane dodatkowe środki? Czy rzeczywiście te jednostki samorządu terytorialnego, które są oszczędne, będą po prostu pominięte? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Gdy słucham moich przedmówców, zwłaszcza z koalicji 13 grudnia, ciśnie mi się na usta wiele twardych słów, ale z szacunku do materii przedmiotu, o którym mówimy, do samorządu, tych słów nie wypowiem. Natomiast muszę powiedzieć państwu, że nawet nie wiecie, jak się skompromitowaliście, ponieważ opowiadaliście takie bzdury, że nie szło tego słuchać.</u>
          <u xml:id="u-37.1" who="#komentarz">(Poseł Jacek Karnowski: Ale które?)</u>
          <u xml:id="u-37.2" who="#MariuszKrystian">Wam się udała jedna rzecz. Rzeczywiście gratuluję, panie pośle Karnowski, ponieważ panu i Związkowi Miast Polskich ta ustawa się udała. Zabraliście biednym i dodaliście bogatym — po prostu. To jest sukces pana ustawy i rzeczywiście pana środowiska, Związku Miast Polskich i tego upolitycznionego związku samorządowego, który był zawsze związany z Platformą Obywatelską. Natomiast dziwi mnie bardzo postawa Polskiego Stronnictwa Ludowego, ponieważ ta ustawa jest absolutnie wbrew interesom gmin wiejskich. Mrzonką i naiwnością, żeby nie powiedzieć głupotą, jest twierdzenie, że gminy wiejskie mogą finansować się w jakichś, jak to nazywacie, autonomicznych regułach finansowych. Bez systemu dotacyjnego i subwencyjnego gminy wiejskie nie są w stanie realizować swoich podstawowych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-37.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeczytaj ustawę.)</u>
          <u xml:id="u-37.4" who="#MariuszKrystian">Pan dobrze o tym wie, i ja o tym wiem jako samorządowiec. Takie twierdzenia, jakie mówicie, to jest czysta głupota. Mówicie o dziurze oświatowej. To ja wam powiem, że już dziś samorządy wiejskie nie mogą sfinansować waszych podwyżek, które kazaliście sfinansować samorządom, dla nauczycieli.</u>
          <u xml:id="u-37.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas minął.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#KrzysztofBosak">To jest czas na pytania, a nie manifesty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MariuszKrystian">Szanowni Państwo! Zabraliście biednym, daliście bogatym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Piotr Głowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#PiotrGłowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dawnych czasach jak gród, miasto nie chciały się poddać, to brano je głodem albo przekupywano mieszkańców. I takie mniej więcej przez ostatnie lata mieliśmy doświadczenia jako samorządowcy z funkcjonowaniem na styku państwo — samorząd. Wtedy kiedy byli pokorni i grzeczni, dostawali te czeki, o których była mowa. Wtedy kiedy można było się dogadać i uzyskać poparcie polityczne, były spotkania, były czeki, były przemówienia, były przyjazdy ministrów. Ta zmiana jest kluczowa. Ona przywraca samodzielność, samorządność. Wielkie podziękowania dla pana ministra za to, że zrobił to jako jeden z pierwszych ważnych kroków przywracania praworządności w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#PiotrGłowski">Samorząd musi mieć własne pieniądze, samorząd musi decydować sam, to radni wiedzą lepiej, gdzie i w jaki sposób zainwestować pieniądze. To nieprawda, że będą pokrzywdzeni, bo wszystkie gminy — sprawdzaliśmy to jako samorządowcy — na tym skorzystają.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: A ile? Liczba.)</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#PiotrGłowski">Będą powiązane, po pierwsze, z zasobnością swoich obywateli, ale te samorządy, w których jest albo mniej, albo ludzie są faktycznie troszeczkę mniej zasobni, będą otrzymywały wyrównanie.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Ile?)</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#PiotrGłowski">Więc z punktu widzenia państwa i tego, w jaki sposób można było to przygotować, jest to naprawdę doskonały projekt. Jeszcze raz gratuluję.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Barbarę Oliwiecką.</u>
          <u xml:id="u-42.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#BarbaraOliwiecka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#BarbaraOliwiecka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Samorządy są w kiepskiej kondycji finansowej, wszyscy to wiemy. To efekt zmian podatkowych zafundowanych przez poprzedni rząd Prawa i Sprawiedliwości. Oczywiście samorządy dostawały kartoniki, państwo o tym wspominali, ale to były kartoniki na inwestycje, żeby można było przyjechać, przeciąć wstęgę, a problemem było to, że samorządy nie miały pieniędzy na wypłaty, na rachunki.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#BarbaraOliwiecka">Reforma, nad którą dzisiaj procedujemy, zmienia tę rzecz, gwarantuje wyższe dochody samorządów. Jest bezpiecznikiem, że ewentualne zmiany centralne podatków nie będą wpływać w sposób tak bezpośredni na sytuację samorządu terytorialnego. Wprowadzona zostaje oczywiście subwencja ekologiczna.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#BarbaraOliwiecka">Samorządy bardzo dobrze wypowiadają się o tej reformie, ale towarzyszy temu pewien niepokój. Musimy sobie to szczerze powiedzieć. Ten niepokój wynika z historii relacji pomiędzy samorządem a władzami centralnymi, szczególnie w ostatniej kadencji, gdy poprzedni rząd Prawa i Sprawiedliwości chciał centralizować, osłabiał samorząd i uzależniał go. Podstawą odbudowania tego zaufania jest dialog, stąd moje pytanie: Panie ministrze, czy resort jest przygotowany, szczególnie w tym pierwszym okresie wdrażania i obowiązywania nowych zmian, na częste i szybkie kontakty z samorządowcami, na bieżące reagowanie, korygowanie ewentualnych błędów i ewaluację tej reformy? To jest bardzo ważne, żeby ten kontakt był skuteczny.</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W pierwszej wersji podaję do publicznej wiadomości. 15 lipca tego roku zawarte zostało uzasadnienie, w którym wskazano, iż gmina iks uzyska na proponowanej zmianie 5 mln zł. Szczegółowa analiza wskazała wyraźnie na te 5 mln zł. To jest jednorazowa wypłata tylko w 2025 r. na podstawie art. 87. Zaprezentowane prognozy wskazywały, że w 2025 r. na mocy obecnie obowiązującej ustawy dochody gminy będą wynosiły 176,6 mln zł. Zaprezentowane skutki projektu skierowane ostatecznie do prac Sejmu wskazują tymczasem, iż ta sama gmina zyska na zmianie nie 5 mln zł, ale 11 mln zł. W tych 11 mln zł nadal mieści się jednorazowa kwota 5 mln zł na podstawie art. 89, ale kalkulator ministra finansów już pokazuje, że ta gmina będzie miała dochody nie 176,6 mln zł, ale 172,4 mln zł. Niebagatelna różnica pomiędzy tymi kwotami w wysokości 4 mln zł prezentowana jest jako wzrost, skutek wprowadzenia nowej ustawy, czym w rzeczywistości nie jest. Proszę o wyjaśnienie zaistniałej rozbieżności. Czy zatem prognozy zmieniły się tak bardzo? Przecież pierwotny szacunek był 15 lipca, a ostateczny w sierpniu. Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jacka Karnowskiego.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#JacekKarnowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! W ostatnich latach samorządy, a szczególnie ich finanse, dotknęły trzy plagi: plaga pandemii, plaga wojny na Ukrainie i plaga rządów Prawa i Sprawiedliwości…</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czwarta nadeszła.)</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#JacekKarnowski">…a szczególnie pomysł Polskiego Ładu, który odebrał pieniądze polskim samorządom. I rzeczywiście zrobiliście inwestycje strategiczne, tylko Mazowsze, Sopot i inni nieposłuszni w pierwszym wydaniu dostali równe 0.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja też.)</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#JacekKarnowski">W drugim wydaniu okazało się, że mogliśmy złożyć trzy projekty. I tak rząd Rzeczypospolitej Polskiej, rząd PiS, nie wiem dlaczego wybrał np. projekt ul. Kolejowej zamiast ul. 3 Maja w Sopocie. Zastanawiałem się, skąd to wie, ale potem sobie uzmysłowiłem. Przecież projekt ul. Kolejowej był trzy razy mniej warty od projektu ul. 3 Maja. Wobec tego Sopot musiał dostać najmniejszy projekt, oni dostali największy.</u>
          <u xml:id="u-47.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wniosek?)</u>
          <u xml:id="u-47.6" who="#JacekKarnowski">Mówicie państwo o Warszawie, ale Warszawa i inne miasta są miastami na prawach powiatu. To jest bardzo przykre, kiedy premier, były wicepremier rządu polskiego nie wie, że Warszawa dostała 1 tys. zł na mieszkańca dlatego, że jest także powiatem.</u>
          <u xml:id="u-47.7" who="#JacekKarnowski">I jeszcze jedna rzecz. Płaczecie nad inwestycjami strategicznymi, ale sami odrzucaliście KPO. Chcieliście odrzucić ponad 100 mld zł dla polskich miast i dla samorządów, odrzucając KPO.</u>
          <u xml:id="u-47.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo oni nie byli autorami.)</u>
          <u xml:id="u-47.9" who="#JacekKarnowski">Dopiero rząd Donalda Tuska spowodował, że pieniądze z KPO wróciły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#JacekKarnowski">Pytanie do pani minister: Ile w tym roku otrzymają jeszcze subwencji wyrównawczej samorządy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Bartosz Romowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#BartoszRomowicz">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Bardzo proszę panią minister o odpowiedź na następujące pytanie: Ile samorządów w Polsce jest w takiej sytuacji, że ma otrzymywać subwencję w związku z potrzebami ekologicznymi, ale korekta zamożności spowoduje zmniejszenie tej subwencji w 2025 r. i w roku 2026? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję też za wielką dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Bartłomiej Dorywalski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Być może znajdą się tacy, którzy zawnioskują o przyznanie medalu panu ministrowi za ten projekt ustawy. Po zestawieniu wysokości dochodów JST według obowiązującej ustawy oraz według projektu gołym okiem widać wzrost środków. Jednakże jest on iluzoryczny. Czy wie pan, panie ministrze, jak zmienia się kondycja finansowa samorządów, na którą wpływają wzrost wydatków bieżących, kosztów pracowniczych, inflacji, cen nośników energii i wiele innych czynników?</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Ministrze! Czy dochody samorządów bez dotacji z Programu Inwestycji Strategicznych będą według pana wyższe? Np. w gminach w moim powiecie nastąpi wzrost w przyszłym roku. W przypadku gminy Moskorzew będzie to wzrost o 2,4 mln zł, gminy Radków — o 1,2 mln zł, Krasocin — o 4 mln zł czy Kluczewsko — o 2 mln zł. Ale dotacje z Programu Inwestycji Strategicznych dla każdej z tych gmin w ostatniej kadencji wyniosły od 25 mln zł do 30 mln zł. Każdy samorząd mógł otrzymać środki z Polskiego Ładu. W 2022 r. w województwie świętokrzyskim na 102 gminy 100 otrzymało dofinansowanie, a więc wszystkie te, które poprawnie złożyły wnioski. Dziś manifestujecie, jak ogromne środki otrzymają samorządy, ale prawda jest zupełnie inna. Jedną ręką łyżeczką dajecie, a drugą ręką, w której dzierżycie ogromną chochlę, zabieracie. Powracając do tego medalu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#BartłomiejDorywalski">Czy to będzie Order Uśmiechu?</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marka Krząkałę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#MarekKrząkała">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Nie ulega wątpliwości, że projekt ustawy stabilizuje sytuację finansową samorządów po erze polskiego bezładu i kartonowych czeków bez pokrycia. Finanse będą bardziej odporne na zmiany podatkowe i w większym stopniu będą bazować na dochodach własnych.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#MarekKrząkała">W tej dyskusji chcę zwrócić uwagę na problemy miast, które czeka transformacja górnicza. Rybnik jest takim miastem, w którym blisko 35% terenu potencjalnie inwestycyjnego nie przynosi żadnego dochodu, bo to obszar zdegradowany wskutek eksploatacji i wydobywania węgla. Tego typu miasta nie mają takiego potencjału gospodarczego jak inne, które według ustawy są w tej samej kategorii. Tereny objęte transformacją górniczą nie dają ani dochodu z podatku od nieruchomości, ani dochodów z CIT. Stąd pytanie: Czy ministerstwo dostrzega ten problem i czy nie należałoby za podstawę do wyliczenia potrzeb transformacyjnych przyjąć powierzchni terenu górniczego określonej w koncesji na wydobywanie kopalin? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Ewę Schädler.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#EwaSchädler">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! System dawania swoim, a pomijania cudzych to naprawdę był szczyt patologii, ale o tym państwo słyszeliście od przedmówców. Już nie będę tego powtarzała.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#EwaSchädler">Projekt reformy finansowania jest słuszny. I dobrze, że się nad nim pochylamy. Ale jak to bywa, najczęściej diabeł tkwi w szczegółach. Chciałabym zadać pytanie w związku z sytuacją jednej podpoznańskiej gminy. Chodzi mianowicie o gminę Mosina, która ma tylko 170 km2 powierzchni, a ponad 60 km2 jest wyłączonych z eksploatacji, ponieważ znajdują się tam ujęcia wody, z których aglomeracja poznańska czerpie prawie 70% zużywanej wody. W związku z powyższym pytam: Czy w przypadku takich gmin jak Mosina będzie przewidziana forma dofinansowania z rezerwy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#KrzysztofBosak">Witamy kolejną grupę, która przysłuchuje się naszym obradom, a mianowicie uczniów z IV klasy II Liceum Ogólnokształcącego w Suwałkach oraz członków uniwersytetu trzeciego wieku, także z Suwałk,…</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-60.3" who="#KrzysztofBosak">…goszczących w Sejmie na zaproszenie posła Jacka Niedźwiedzkiego. Pozdrawiamy serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-60.4" who="#KrzysztofBosak">Kontynuujemy pytania odnośnie do ustawy o finansach samorządów.</u>
          <u xml:id="u-60.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo pana posła Grzegorza Lorka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Procedujemy dziś nad projektem ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Mój kolega z Prawa i Sprawiedliwości pytał o gminy wiejskie. A ilu jest na sali posłów z Polskiego Stronnictwa Ludowego? Nie widzę żadnego. Jak widać, wiedzą, jaki to jest bubel. Ale co nam koalicja 15 grudnia zaproponowała? Lex Janosik dla bogatych, gdyż zabiera biednym i daje bogatym. Lex populis, gdyż co to jest 25 mld zł na całą Polskę. Lex metropolia lub obwarzanek. Mawia się, że bogaci mają większe potrzeby, gdyż więcej wydają. A co z biednymi? Wniosek z ustawy płynie jeden. Dla was bieda się nie liczy i dzielicie Polskę na bogatą i biedną. Pytanie: Ile nowych dochodów według tej ustawy będzie miała Warszawa, a ile otrzyma Sulejów, gmina miejsko-wiejska w województwie łódzkim, w powiecie piotrkowskim? Proszę o odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Elżbietę Polak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Ta ustawa, proszę państwa, ma kapitalne, fundamentalne znaczenie nie tylko dla odrodzenia samorządu, ale także dla rozwoju Polski. Dzisiaj oddajemy samorządom to, co zabrał PiS. PiS, który rządził, proszę państwa, kosztem kompetencji i finansów samorządów. Wszyscy pamiętamy te centralistyczne, populistyczne, kartonowe czeki rozwożone po całej Polsce. Ale kto nie klęczał, ten nie dostawał.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#ElżbietaAnnaPolak">To stwierdziła w swoim raporcie Najwyższa Izba Kontroli. Za 2022 r. dodatkowy udział w PIT w przypadku gminy wiejskiej Chojnice, o którą tak się niby tutaj troszczycie, wynosił 3,8%, w dla gminy Przytuły — 236%.</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#ElżbietaAnnaPolak">Samorządy potrzebują przewidywalności i stabilności, równego traktowania. Mam więc pytanie: Czy te gminy, które były tak karane, będą miały zrekompensowane poniesione straty z powodu politycznego rozdawnictwa?</u>
          <u xml:id="u-63.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Według przedstawionego projektu kwota potrzeb oświatowych nie uwzględnia zapowiadanego medialnie wzrostu wynagrodzeń dla pracowników realizujących zadania w zakresie wychowania przedszkolnego w placówkach niepublicznych, mimo że realizują oni zadania jednostek samorządu terytorialnego. Czy jest możliwa zmiana w tym zakresie, tak aby uwzględnić zapowiadany wzrost wynagrodzeń również osób pracujących w niepublicznych przedszkolach? Edukacja zaczyna się w żłobku. Czy można liczyć na to, aby w przyszłości kwota potrzeb oświatowych uwzględniała placówki realizujące opiekę i wychowanie dzieci do lat 3? Stabilne i przewidywalne finanse samorządów to podstawa — zgoda. A co w sytuacji, gdy samorządy będą zobowiązane do realizacji dodatkowych zadań, np. budowy schronów, zaplecza do działań obronnych? Z jakiego źródła będą mogły pokryć wykonanie tych dodatkowych zadań? Korzystając z obecności pani minister, chcę zapytać o wsparcie samorządów jeszcze w 2024 r. Czy znany jest termin przekazania kwoty, forma przekazania środków subwencji wyrównawczej? Proszę o odpowiedź na moje pytanie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Magdalenę Łośko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#MagdalenaŁośko">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Minister! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy to wsłuchanie się w głos samorządowców z całej Polski, którzy przed wyborami w 2023 r., już podczas trwającej kadencji zgłaszali nam, jak wielką szkodę zrobiła im poprzednia władza wprowadzająca swoje bezłady prawne i finansowe. Politykę uznaniowych kartonowych czeków poprzednia władza pomyliła z racjonalną polityką finansową pozwalającą utrzymać szkoły, ośrodki kultury i sportu, pozwalającą utrzymać bezpieczeństwo i czystość.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#MagdalenaŁośko">My porządkujemy to, co PiS zniszczył. Wprowadzamy tą ustawą rozwiązania gwarantujące bezpieczne finansowanie w samorządach. W omawianym projekcie gminy zyskają kilka, a nawet kilkanaście milionów rocznie. To są konkretne kwoty, także dla tych mniejszych samorządów, które wbrew temu, co mówił poseł z PiS, również zostały ograbione. Inowrocław i inne miasta pomijane w finansowaniu pamiętają. Jako była samorządowczyni cieszę się, że wróciła w Polsce władza, która samorządy wspiera, a nie okrada. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Lidię Czechak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#LidiaCzechak">Ja akurat nie wiem, z jakimi samorządami rozmawiała pani poseł, ale również rozmawiam z samorządami, i to od wielu, wielu lat. Sama byłam przez 18 lat samorządowcem i wielokrotnie rozmawiam z samorządowcami o dochodach. Nie jest prawdą tak naprawdę, że te samorządy straciły, bo nawet jak traciły, to na końcu otrzymywaliśmy wyrównawczą subwencję, która wystarczała na zapotrzebowanie, jeżeli chodzi o środki bieżące. Jeżeli mówimy o tym projekcie, to zgodzę się co do stabilizacji, bo dochody bieżące naprawdę trzeba było ustabilizować. Uważam, że dobrze, że one są stabilizowane. Starczy na inflację, na podwyżki najniższego wynagrodzenia, na podwyżki ogólnie wynagrodzeń, na wzrost kosztów mediów, które są olbrzymie. Środowiskowe domy pomocy zgłaszają nam, że prognozowano wzrost z 8 tys. do 24 tys., wzrosły poszczególne media. Na to wszystko będą musiały znaleźć się pieniądze, ale nie mówmy, że tych pieniędzy samorządy nie miały. Samorządowcy mówią, że było bardzo dobrze. Co najgorsze, dodają, że zdają sobie sprawę z tego, że już tak dobrze nie będzie, bo na rozwój niestety tych pieniędzy nie starczy. Jeżeli mała gmina otrzyma 1 mln zł, to — wie pani, była pani samorządowcem — starczy na pół kilometra drogi? Będzie na pewno problem.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 3 mln, 4 mln, 5 mln.)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#LidiaCzechak">Nie, mówię o małych gminach, bo małe gminy niestety uzyskają 1 mln.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja też mówię o małych.)</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#LidiaCzechak">Nie starczy na pół kilometra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#LidiaCzechak">O jakim rozwoju my mówimy? Co jeszcze najważniejsze, co samorządowcy mówią, tu mam pytanie, oni uważają, że na razie są spokojni, nic nie mówią, bo Polski Ład zastąpi środki z KPO. Pytam, ile tych środków z KPO otrzymają samorządy w tak prosty i łatwy sposób, w jaki mogły pozyskać z Polskiego Ładu wszystkie samorządy.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#LidiaCzechak">Bo w Wielkopolsce otrzymały wszystkie samorządy.</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zagłosuje pani przeciw, proszę się nie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł. Pani pytanie wybrzmiało.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do głosu panią poseł Sylwię Bielawską.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#KrzysztofBosak">Jeszcze raz apeluję o dyscyplinę czasową, żeby pan minister miał czas odpowiedzieć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#SylwiaBielawska">Panie Marszałku! Pani Minister! Przyznam, że słucham dzisiaj i się bardzo dziwię, bo żyjemy chyba w dwóch rzeczywistościach. Państwo cały czas opowiadacie, jak to było cudownie, to ja podam państwu na przykładzie, jako były samorządowiec. Proszę sobie wyobrazić, że miasto Wałbrzych, które reprezentuję, straciło na waszych reformach podatkowych — ile? Dokładnie wam powiem. Straciło, moi drodzy, 190 mln.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#SylwiaBielawska">I nawet jeżeli odejmiemy od tego te papierowe czeki, z którymi do nas przyjeżdżaliście, to ubytek i tak wynosi 97 mln.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale mieszkań.)</u>
          <u xml:id="u-73.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Mieszkańcy…)</u>
          <u xml:id="u-73.5" who="#SylwiaBielawska">97 mln.</u>
          <u xml:id="u-73.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-73.7" who="#SylwiaBielawska">Ile za to można wybudować szkół, mieszkań, żłobków? Opanujcie się, nie opowiadajcie takich głupot, że każde miasto zyskało.</u>
          <u xml:id="u-73.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Miasteczek…)</u>
          <u xml:id="u-73.9" who="#SylwiaBielawska">Zyskało, owszem, to miasto statystycznie, tak.</u>
          <u xml:id="u-73.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Aaa…)</u>
          <u xml:id="u-73.11" who="#SylwiaBielawska">Ale ze statystyką jest tak, że jeżeli idę, proszę państwa, na spacer z psem, to każdy z nas ma po trzy nogi. I statystycznie na Dolnym Śląsku miasta zyskiwały, ale tylko te miasta, które z wami trzymały. Pozostałe miasta — nie.</u>
          <u xml:id="u-73.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Statystycznie co się…)</u>
          <u xml:id="u-73.13" who="#SylwiaBielawska">Dlatego dziękuję za tę reformę, bo wreszcie środki, które będą trafiały do miast, będą transparentne.</u>
          <u xml:id="u-73.14" who="#SylwiaBielawska">Ale pani minister, mam jedno bardzo ważne pytanie, a w zasadzie prośbę. Proszę o zwrócenie uwagi na szczególną kategorię miast, na miasta na prawach powiatu, a zwłaszcza na sześć miast…</u>
          <u xml:id="u-73.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Miasta, miasta, miasta.)</u>
          <u xml:id="u-73.16" who="#SylwiaBielawska">…w przypadku których bardzo proszę, aby w dalszych procesach projektowania tej reformy zwrócić uwagę na pewnego rodzaju aspekty…</u>
          <u xml:id="u-73.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Wsadzi jeszcze więcej. Jeszcze więcej.)</u>
          <u xml:id="u-73.18" who="#SylwiaBielawska">…które wynikają z uwarunkowań geograficznych i społeczno-ekonomicznych dla tych miast. Mówię tutaj o Wałbrzychu, mówię tutaj o Jeleniej Górze, mówię tutaj o Zabrzu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Wiolettę Kulpę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Będzie na przykładzie. Jestem samorządowcem od 22 lat. Płock. CIT mamy 112 mln zł. W państwa planach jest 84 mln, czyli tracimy 28 mln.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd.)</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#WiolettaMariaKulpa">To wpływy w ok. 80% z Orlenu, ale mamy gorsze wyniki spółek Skarbu Państwa, czyli w tym Orlenu.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wasz prezydent.)</u>
          <u xml:id="u-75.5" who="#WiolettaMariaKulpa">Dochody ogólne Płocka. Dziś mamy 811 mln, planujecie nam zrobić 840 mln, zwiększacie o 29 mln, ale wydatki na oświatę w tej kwocie stanowią aż 45%.</u>
          <u xml:id="u-75.6" who="#WiolettaMariaKulpa">Od 2010 r. w Płocku jest prezydent z Platformy Obywatelskiej. Otrzymał duże wsparcie na inwestycje lokalne. W 2022 r. otrzymał 40 mln zł tylko na trzy ulice.</u>
          <u xml:id="u-75.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-75.8" who="#WiolettaMariaKulpa">Dodam więcej: powiat płocki, gdzie rządzi od wielu, wielu lat PSL, dostał rekordową kwotę 73 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-75.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-75.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo PiS!)</u>
          <u xml:id="u-75.11" who="#WiolettaMariaKulpa">Dziś powiat płocki otrzymuje o 6 mln zł więcej. Czy wiecie, ile kosztuje inwestycja drogowa, wodociągowa? Czy wiecie, że małe gminy, które z budżetu mogą wygenerować 500 tys. zł na inwestycje, bez Polskiego Ładu nigdy nie wybudowałyby przedszkola ani nie zrobiły drogi?</u>
          <u xml:id="u-75.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-75.13" who="#WiolettaMariaKulpa">Nowy Duninów, przedszkole…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Polski Ład — 10 mln zł. 500 tys. mogą wygenerować z budżetu na inwestycje. Pokażcie państwo te pieniądze i które gminy je dostają. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pani poseł Dorota Marek.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#DorotaMarek">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jako osoba z doświadczeniem samorządowym chciałabym podziękować za projekt tej ustawy. Jest to milowy krok w przywracaniu normalnych relacji na linii rząd — samorząd. Problemy finansowe samorządów zaczęły się, gdy PiS wprowadził zmiany w PIT. Nie mieliśmy nic przeciwko temu, by Polacy płacili niższe podatki dochodowe, jednak w ten sposób samorządy zostały pozbawione głównego źródła swoich dochodów. A potem sytuacja się tylko pogarszała. Uznaniowe czeki trafiały jedynie do swoich, pokornych samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam! Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#DorotaMarek">Trudna sytuacja i deficyt budżetowy wielu polskich gmin ulegały dalszemu pogłębieniu. Naszą sztandarową obietnicą było przywrócenie normalności. Dzięki temu mamy teraz ustawę, która to umożliwia. Samorządy zyskają przewidywalność. Na uczciwych zasadach otrzymają rekompensaty, a przede wszystkim będą mogły spokojnie planować przyszłość, mając stabilne i przewidywalne źródła finansowania.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Czarneckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#KrzysztofCzarnecki">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mieszkam w samorządzie zarządzanym przez obecną ekipę rządową. Proszę państwa, inwestycje to ponad 40 mln zł. Nigdy w historii samorządu nie było takich środków finansowych. Można było otrzymać? Można było otrzymać.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#komentarz">(Głos z sali: No tak, zgadza się.)</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#KrzysztofCzarnecki">Projekty były proste, wnioski były proste. I to proszę państwa pokazuje, że dzisiejsza ekipa rządowa wmawia samorządom, że im się żyło źle. Ale, proszę państwa, weźmy drugi samorząd, mały samorząd, który ma propozycję otrzymania o ponad 1 mln zł więcej, jednak gdy burmistrz przeliczył koszty związane z obowiązkiem wynagrodzeń, koszty energii, ciepła, to się okazało, że będzie musiał jeszcze do tego dołożyć. I teraz, proszę państwa, zadajmy pytanie: Dlaczego bogatsze samorządy będą bogatsze, a biedniejsze samorządy będą biedniejsze? Chyba że będzie tak, jak mówili pani minister i pan premier Donald Tusk, czyli że z KPO będzie po 500 mln zł na powiat. Jeżeli to zrealizujecie, to może te samorządy ponownie odżyją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A jak tam dotacja z Lasów Państwowych?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Katarzynę Kierzek-Koperską.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Podstawą funkcjonowania każdej jednostki jest przewidywalność i stabilizacja. Właśnie taki system dzisiaj zbudował minister finansów. Tutaj też wielkie podziękowanie nie tylko dla ministra Domańskiego…</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Uciekł.)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">…ale również dla pani minister Hanny Majszczyk, która włożyła w to dużo pracy. To nowość w spojrzeniu na samorządy, ale też idea, która stoi u podstaw ich funkcjonowania, czyli samofinansowanie.</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pieniędzy nie ma i nie będzie.)</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Nie tekturowe czeki, które były rodzajem kija i marchewki, przy czym marchewka była bezwarunkowym poparciem dla PiS-u. To uczciwe rozwiązanie, że władza centralna dzieli się wpływami z władzą samorządową. Zapominamy o czekach. Uniezależniamy samorządy od władzy centralnej, bo centralizację przerabialiśmy przed 1989 r., a dzisiaj chcemy decentralizacji. To odważna zmiana. Dość robienia wasala z samorządu.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Drodzy Włodarze miast, miasteczek, wsi, powiatów, województw! Od dzisiaj będziecie gospodarzami swoich małych ojczyzn i nikogo nie musicie całować w pierścień. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-83.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Radnych.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Gawrona.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#AndrzejGawron">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Samorządowcy rzeczywiście czekali na głęboką strukturalną reformę finansów, dochodów w ich budżetach. Ale niestety nie wiem, czy czekali właśnie na taką reformę, która moim zdaniem jest zagrożeniem właśnie dla tych najmniejszych samorządów. W Polsce mamy ponad 1600 samorządów, które mają poniżej 10 tys. mieszkańców. O tych gminach pan minister tak głośno nie wspominał. I rzeczywiście tutaj, gdzie są stałe dochody, tzn. gdzie są stałe wydatki, których finansowanie gmina musi zapewnić — chodzi o wydatki bieżące, wydatki oświatowe, które bardzo obciążają gminę — są duże obawy, że gminy sobie nie poradzą. Myślę, że jeżeli chodzi o subwencję oświatową, to należy też zadać pytania dotyczące szkół niepublicznych: Jak będą finansowane? Czy mogą się czuć zagrożone chociażby właśnie w tym nowym systemie finansowania oświaty?</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#AndrzejGawron">A jeżeli chodzi już na sam koniec o ten Polski Ład, w odniesieniu do którego tutaj mówicie, że samorządy straciły tyle miliardów, to są to straty wirtualne, które sobie wyliczacie. Sprawdźcie w każdym ze swoich samorządów w mieście, że w gminach od 2015 r. każdy budżet po stronie dochodów wzrósł o ponad 100%.</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#AndrzejGawron">Zyskały na tym samorządy, zyskali mieszkańcy, którym zostały pieniądze w kieszeni po obniżeniu podatków. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Iwonę Krawczyk.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jako przewodnicząca Podkomisji stałej finansów i ustroju samorządu terytorialnego bardzo dziękuję za tak długo oczekiwaną regulację, przejrzystą, rzetelną i przewidywalną, opartą na obiektywnych wskaźnikach. Jeżeli mówimy o wskaźnikach, warto powiedzieć o 66 miastach na prawach powiatu. Tutaj ten wskaźnik czy jeden ze wskaźników to dochód z podatków PIT i CIT. Dla miast na prawach powiatu wynosi on 8,6% PIT i 2,2% CIT i jest niższy od sumy udziałów dla gminy i powiatu, które kolejno wynoszą 9 i 3,3%.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Moje pytanie. Ponieważ pani poseł Bielawska mówiła o ubytkach dla Wałbrzycha, ja powiem o Jeleniej Górze, gdzie te ubytki były na poziomie 100 mln zł. Moje pytanie: Czy będzie to procedowane, czy będą trwały prace nad tym, aby miastom na prawach powiatu zrekompensować właśnie te ubytki? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiaj z polskiego parlamentu do małych samorządów płyną bardzo złe informacje. Koalicja 13 grudnia wraca do polityki polaryzacyjno-dyfuzyjnego rozwoju, czyli duże miasta, duże samorządy, a może kiedyś to się, jak oni mówili w latach 2010–2015, rozleje na małe samorządy. Oczywiście nigdy tak się nie stanie. Drodzy państwo, w województwie lubuskim większość samorządów to są małe samorządy. W ostatnich latach gminy, które liczą 4 tys. mieszkańców, otrzymywały po 10–12 mln zł na inwestycje. Gmina Zwierzyn, maleńka gmina, gdzie włodarzem jest członek PSL-u, dostała w ostatnich latach po 12 mln — szkoła, przedszkole, żłobek, drogi. W tej chwili oni już wiedzą, ja z nimi rozmawiam i oni wiedzą, że skończył się czas inwestycji, które są bardzo potrzebne dla mieszkańców i dla ich rozwoju, a zaczyna się czas, kiedy będą musieli być zadowoleni z 1 mln zł. Będą musieli przetrwać ten czas. Mam nadzieję, że czas posuchy dla tych samorządów szybko się skończy.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#HenrykSzopiński">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Zmiana zasad finansowania samorządów była konieczna i od lat wyczekiwana, nie ma co do tego sporu. Proponowane w projekcie ustawy rozwiązania są bardzo dobre i nawet jeżeli nie rozwiązują wszystkich bolączek, to przynajmniej jest to krok w dobrą stronę. I za to dziękuję. Jednak to, co trochę martwi niewielkie samorządy wiejskie, to po pierwsze, mała baza podatkowa, bo jak wiemy, rolnicy nie płacą podatku PIT, a po drugie, proponowane zamiast subwencji ogólnej wyrównanie w ramach potrzeb ekologicznych, czyli dodatkowe wsparcie finansowe ustalane dla wszystkich jednostek samorządu terytorialnego, na terenie których znajdują się prawnie chronione obszary o szczególnych walorach przyrodniczych. Proponuje się, aby wielkość potrzeb ekologicznych zależała od powierzchni poszczególnych form ochrony przyrody oraz stawki przyjętej dla danej formy ochrony. Samorządowcy z małych gmin mówią, że to dobra zmiana, bo tego nigdy nie było, ale mają obawę, że wsparcie finansowe w ramach potrzeb ekologicznych będzie niewielkie i nie zrekompensuje ograniczonych możliwości rozwojowych czy utraty wpływów z ewentualnej działalności gospodarczej, która mogłaby być prowadzona na tym terenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie ma pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Jest pani minister.)</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#ZbigniewBogucki">Mówicie państwo o kartonowych czekach. Wiecie, jak to wyglądało w województwie zachodniopomorskim wtedy, kiedy miałem przyjemność, honor, godność być wojewodą? 5 mld zł na 888 inwestycji. I dzisiaj to wasz wojewoda, wasi politycy…</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Wie pan, że niegrzecznie jest palcem pokazywać?)</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#ZbigniewBogucki">…jeżdżą otwierać te inwestycje, które miały być tylko kartonowymi czekami.</u>
          <u xml:id="u-93.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Wstyd.)</u>
          <u xml:id="u-93.6" who="#ZbigniewBogucki">Dzisiaj jeździcie na otwarcia tych inwestycji, które są kończone właśnie z tych pieniędzy.</u>
          <u xml:id="u-93.7" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Nie, my nie jeździmy.)</u>
          <u xml:id="u-93.8" who="#ZbigniewBogucki">Przykład Szczecina. Szczecin, miasto zarządzane przez Platformę Obywatelską, ostatnio prezydent, który tam rządzi, był poparty przez Platformę Obywatelską w wyborach.</u>
          <u xml:id="u-93.9" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: No to poparty czy rządzi?)</u>
          <u xml:id="u-93.10" who="#ZbigniewBogucki">Ile milionów złotych w latach 2020–2023? 748 mln zł na inwestycje. Po kolei: 250 mln — Trasa Północna, 185,5 mln — dodatkowe rządowe środki w związku ze zmianami w PIT, 123,5 mln — stadion Pogoni Szczecin, 56,5 mln — przebudowa ul. Szafera, 65 mln — budowa SDS, dwa razy 30 mln, 30 i 30 — remont Trasy Zamkowej, modernizacja układu drogowego dzielnic północnych i 8 mln — przebudowa ul. Emilii Plater.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#ZbigniewBogucki">Dodatkowo 411 mln na Zachodnią Obwodnicę Szczecina. Dzisiaj Szczecin nie dostał nic.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Zofię Czernow.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Pani Minister! Samorządy potrzebują stabilnych, przewidywalnych finansów oraz samodzielności w podejmowaniu decyzji. Tymczasem w ostatnich latach PiS doprowadził do dewastacji finansów publicznych w samorządach. Po pierwsze, zabierano pieniądze samorządom — Jelenia Góra straciła 160 mln zł. Po drugie, rozdawano czeki papierowe tylko wybranym samorządom, posłusznym. Po trzecie, systematycznie wprowadzano centralizację — rząd decydował w wielu sprawach o inwestycjach. Po czwarte, przez tę nieprzejrzystość i bałagan wprowadzono wielki chaos w samorządach, w ich finansach, pojawiło się realne widmo bankructwa wielu samorządów, gdzie nie było pieniędzy na wydatki bieżące. To był absolutny skandal. I gdyby nie ta reforma, finanse publiczne samorządów ległyby w gruzach. Ale proszę na etapie debaty przyjrzeć się jeszcze tym samorządom, które być może wymagają pewnej korekty, jak np. moje miasto Jelenia Góra. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo, pani poseł!)</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A miało być transparentnie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Artura Chojeckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#ArturChojecki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Liczba samorządów, które pewnie będą wymagały korekty, to jakieś 2200, bo tyle jest właśnie małych wiejskich samorządów i samorządów miejsko-wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#ArturChojecki">Ale mówiąc o reformie, która niewątpliwie jest potrzebna, chcę powiedzieć, że zaproponowany w projekcie ustawy model przypomina — wspomniał o tym pan poseł Dajczak — model polaryzacyjno-dyfuzyjny, tylko ja nazwałbym go modelem polaryzacyjno-dyfuzyjnym odwróconym, tzn. chcecie tym projektem zapewnić dobrobyt, wyższe dochody dużym samorządom, tyle że będzie skutkowało to marazmem i powolnym zamieraniem małych samorządów, a ten dobrobyt, zamiast rozlewać się, będzie wciągał mieszkańców małych miejscowości, które zaczną się wyludniać, które zaczną niszczeć, które zaczną podupadać.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#ArturChojecki">Moje pytanie: Czy rząd ma jakiś pomysł na to, jak rozbudować, jak zapewnić wodociągi, kanalizację, drogi w małych samorządach, tak aby mogły pozostać miejscami, w których Polacy będą chcieć i będą mogli godnie żyć?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pani poseł Małgorzata Pępek.</u>
          <u xml:id="u-100.2" who="#KrzysztofBosak">Apeluję do posłów, żeby przechodzili do formułowania pytania przed sygnałem upływu czasu, a nie po nim.</u>
          <u xml:id="u-100.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ta reforma to historyczny krok w kierunku stabilizacji i wzmocnienia finansów naszych polskich samorządów. Po pierwsze, reforma ta sprawi, że absolutnie każdy samorząd będzie miał zagwarantowane dochody wyższe niż obecnie poprzez zwiększenie dochodów własnych, po drugie, zmieni się podstawa naliczania dochodów z tytułu udziału w podatkach PIT i CIT z podatku należnego na dochody podatników. Po trzecie, zwiększy się baza naliczania dochodów z tytułu udziału w podatkach PIT i CIT o kwoty dochodów z podatku zryczałtowanego od przychodów ewidencjonowanych. Niezwykle istotne dla nas jest to, że przepisy te powstały w pełnym dialogu z samorządami i organizacjami zrzeszającymi, zostały wypracowane podczas wielomiesięcznych rozmów. Będziemy kontynuować…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MałgorzataPępek">…ten dialog i wierzę, że przywrócimy siłę polskim samorządom, a ta ustawa jest doskonałym tego początkiem.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Zbigniewa Kuźmiuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Pierwsza kwestia to sprawa obniżek podatków, które ponoć zrujnowały finanse samorządów. To oczywista nieprawda. Ta reforma podatkowa włożyła do kieszeni podatników mieszkających w społecznościach lokalnych 50 mld zł rocznie. Przecież ci mieszkańcy wydawali te pieniądze u lokalnych przedsiębiorców,…</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">…ci z kolei płacili podatki. A więc, proszę państwa, przestańcie wreszcie w tej sprawie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">I druga rzecz. Pani minister, tu były podane wyliczenia dotyczące gminy do 4 tys. mieszkańców. Ta reforma daje dodatkowo ok. 400 zł na mieszkańca, w Warszawie prawie 1200 zł, trzy razy więcej. W tej sytuacji mechanizm wyrównawczy zaproponowany w ustawie tych dysproporcji nie wyrównuje. Oczekuję od państwa jasnej deklaracji, że szczególnie samorządy mniejsze będą wspierane dotacjami na inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Inaczej sobie nie poradzą. Proszę państwa, ten milion czy dwa to zaledwie kilometr 3-metrowej drogi bez chodników.</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: 3-metrowa jest niezgodna z ustawą.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Co te samorządy w tej sytuacji mają zrobić?</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Ustawa mówi, że droga musi mieć 5 m.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#KrzysztofBosak">Proszę teraz panią poseł Henrykę Krzywonos-Strycharską.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">Panie Marszałku! Pani Minister! Przez 8 lat PiS zrujnował finanse Polski.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">Ileż razy słyszałam „8 lat” z tej mównicy, nie będąc przedtem w Sejmie. A teraz jestem i widzę, co się dzieje. Przez 8 lat zupełnie zrujnowaliście wszystkie finanse. To, co się działo w gminach na Kaszubach, to się w głowie nie mieści. Jedni dostawali więcej, bo lizali, drudzy mniej, bo nie chcieli lizać. Tak się działo.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">A teraz chciałam powiedzieć najważniejszą rzecz. Uważam — mówię to z całą stanowczością — że za to, co zrobiliście przez 8 lat, powinniście ponieść karę. Myślę, że Donald Tusk przemyśli całą tę sprawę i wyciągnie wszystkie rzeczy, które zrobiliście.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz panią poseł Marię Koc.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#HenrykaKrzywonosStrycharska">Chciałam powiedzieć, że krzyki mnie nie obchodzą.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Zejdź.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Maria Koc.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam pytanie, gdzie są pieniądze dla samorządów na inwestycje, bo na pewno nie ma ich w tej ustawie, a o żadnych programach rządowych niestety nie słychać. Szanowni państwo, a inwestycje to rozwój, to poprawa życia mieszkańców.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#MariaKoc">Ta ustawa pogłębia nierówności. Ona promuje dużych, a małych pogrąży w maraźmie i w biedzie. Wiem, co mówię, szanowni państwo, bo pochodzę ze wschodniego Mazowsza, gdzie w większości są małe samorządy wiejskie. Warszawa dostanie 2 mld zł. To jest jakiś zastrzyk pieniędzy. Średnie miasta na prawach powiatu, powyżej 60 tys., dostaną, jak słyszeliśmy, ok. 15 mln zł. Może pokryją wydatki bieżące, które bardzo wzrosły za waszych rządów: koszty energii, podwyżki dla nauczycieli…</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#komentarz">(Poseł Konrad Frysztak: Koszty energii to za waszych rządów wzrosły.)</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#MariaKoc">…których przecież nie pokryliście w całości. Małe gminy wiejskie dostaną ok. 1 mln zł. Z czego oni będą budować drogi, kanalizację, wodociągi? Bo przecież ich nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Krystynę Skowrońską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#MariaKoc">Nie będą. Będą się wyludniały. Mam pytanie: Jak państwo chcecie temu zapobiec?</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Czas minął.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie i Panowie Posłowie! Świetnie, że zaczynamy rozmawiać rozsądnie, dzielić pieniądze sprawiedliwie. Dla młodych, którzy są na galerii, to przykład. Nie będą przed wami klękać samorządowcy.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#KrystynaSkowrońska">Będą mieli równo dzielone pieniądze. I zapominacie państwo o pieniądzach, których nie dowieźliście, o środkach europejskich. Oprócz tego mamy pieniądze europejskie.</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#KrystynaSkowrońska">Panie marszałku, pan uspokoi tego gadającego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę pozwolić pani poseł dokończyć pytanie.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Tę wrzeszczącą też.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#KrystynaSkowrońska">Pani mnie obraża.</u>
          <u xml:id="u-119.1" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Ja do pani nie mówiłam.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł, naprawdę wszystko słychać dobrze, proszę się nimi nie przejmować, kończyć pytanie, i idziemy dalej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#KrystynaSkowrońska">Chciałabym powiedzieć: drodzy młodzi, są środki regionalne, europejskie, program Polska Wschodnia. To są również pieniądze, po które mogą sięgać samorządy. Nie będą klękać. Poproszę panią minister o mapę, gdzie klękano przed PiS-em. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Oklaski, gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koalicja 13 grudnia obiecywała samorządom świetlaną przyszłość. Ta świetlana przyszłość będzie zapewniona dzięki panu posłowi Karnowskiemu i jego kolegom takim miastom jak Warszawa, Wrocław, Gdańsk czy Sopot. Czyli powrót do waszej starej zasady, że mają się rozwijać duże miasta. A małe gminy wiejskie? Już pan płk Sienkiewicz powiedział, gdzie macie np. Polskę Wschodnią, gdzie właśnie takie gminy w większości występują. Co proponujecie? 80% dochodów gmin opartych na podatkach PIT i CIT. Tutaj przed momentem wrzeszczący z tej mównicy poseł Romowicz wykrzyczał i zgodził się z naszymi uwagami, że dyskryminowane będą właśnie m.in. samorządy małe, małe gminy i samorządy wiejskie. Taki podział, który wprowadzacie, ma być uzupełniony…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">…jakimiś enigmatycznymi potrzebami finansowymi. Będzie to oczywiście polityczny mechanizm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Masełkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Tutaj jak kpina zabrzmiała wypowiedź pana Marka Sowy, który mówił o transparentności. Panie pośle, pan chyba myśli, że zapomnieliśmy, jak pan dzielił środki finansowe w Małopolsce, kiedy pan był marszałkiem,…</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">…kiedy tylko i wyłącznie…</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Pani też dostała. Pani też dostała.)</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Masełkę.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł, bardzo proszę…</u>
          <u xml:id="u-128.3" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-128.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę, pan poseł Paweł Masełko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PawełMasełko">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PawełMasełko">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Apeluję o obniżenie temperatury dyskusji, bo to niczemu nie sprzyja i nie pomaga w tej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Proszę mówić do swoich kolegów.)</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#PawełMasełko">Szanowni Państwo! Dzisiaj idziemy w kierunku normalności, bo dajemy samorządom pewną określoną stabilizację, na co czekają…</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Tak, bogatemu damy, biednemu zabierzemy.)</u>
          <u xml:id="u-129.5" who="#PawełMasełko">…a nie to, z czym mieliśmy do czynienia wcześniej. Mianowicie samorządy w drugiej połowie roku czekały na subwencję wyrównawczą — ile dostaną, jaka to będzie kwota i czy w ogóle dostaną — żeby spiąć budżety. Jest to krok do przodu, tak jak powiedziałem. Mam nadzieję, tak jak i pan minister o tym mówił, że w 2026 r. będzie to ewentualnie korygowane.</u>
          <u xml:id="u-129.6" who="#PawełMasełko">Mam dwa pytania. Pierwsze pytanie dotyczy dróg w samorządach powiatowych, bo o nich tutaj stosunkowo niewiele mówimy. Czy jakaś pula środków będzie znaleziona na inwestycje, jeśli chodzi o drogi powiatowe?</u>
          <u xml:id="u-129.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-129.8" who="#PawełMasełko">To jest jedna kwestia. Druga dotyczy obszaru ekologii. Kilkaset samorządów boryka się z problemem nielegalnych wysypisk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PawełMasełko">Poszukajmy na to środków. Czy będą środki w tym obszarze? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma i nie będzie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Jarosław Krajewski.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#JarosławKrajewski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#JarosławKrajewski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jako warszawiak i poseł z okręgu warszawskiego chcę zapewnić państwa, że mieszkańcy Warszawy zyskali na rządach Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#JarosławKrajewski">Wystarczy sprawdzić liczby. Choćby sam podatek PIT, który otrzymało m.st. Warszawa, wzrósł w ciągu 8 lat o 35%. Takie są fakty.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#JarosławKrajewski">Ważnym elementem proponowanej ustawy jest kwestia tego, ile mieszkańcy Warszawy zyskają na proponowanych rozwiązaniach. I mam pytanie. Ponieważ państwo obiecywaliście likwidację janosikowego, teraz proponujecie korektę zamożności, to chciałbym się dowiedzieć, ile mieszkańcy Warszawy zapłacą janosikowego w 2025 r., w 2026 r., bo rząd Donalda Tuska przyzwyczaił nas do tego, że jak jedną ręką daje, to drugą zabiera.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#JarosławKrajewski">Chcę również zapytać panią minister, czy program 3 mld zł dla Warszawy, czyli rekordowe środki, które przyznał rząd premiera Mateusza Morawieckiego dla m.st. Warszawy na konkretne inwestycje, takie jak budowa trzeciej linii metra i budowa obwodnicy śródmiejskiej, będzie kontynuowany. Żeby nie było tak, że państwo coś dacie, proponujecie zwiększone dochody, ale odbierzecie mieszkańcom Warszawy te bardzo oczekiwane inwestycje, takie jak budowa trzeciej linii metra…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#JarosławKrajewski">…dokończenie trasy świętokrzyskiej czy obwodnica śródmiejska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Patryka Jaskulskiego.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli go nie ma, zapraszam pana posła Andrzeja Adamczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AndrzejAdamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#AndrzejAdamczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wspaniały projekt — tak słyszę ze strony wnioskodawców i tak słyszę ze strony posłów koalicji 13 grudnia. Wspaniały projekt. Ale czy państwo znacie opinię ośmiu związków samorządowych z końca lipca tego roku o tym projekcie? Nie zostawili na was suchej nitki, a tym bardziej na tym projekcie, na waszych działaniach i na waszych zamiarach. Owszem, od tego czasu wprowadzono korekty. Pytanie, na ile te korekty są trwałe i na ile zapewniają, że już nie pojawi się sytuacja, w której osiem organizacji samorządowych wspólnie razem stwierdziło, cytuję: Zawarte w projekcie rozwiązania nie gwarantują deklarowanej w założeniach przedstawionych przez resort samodzielności finansowej oraz stabilizacji dochodów gmin, powiatów i województw.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#AndrzejAdamczyk">Koryfeusze finansów samorządowych, tak jak tutaj siedzicie, co zrobiliście od 2007 r. do 2015 r.? 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#AndrzejAdamczyk">I tak na marginesie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AndrzejAdamczyk">Panie marszałku, 15 sekund.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#AndrzejAdamczyk">Kiedy mówicie o tym, że samorządy klękały przed rządem Prawa i Sprawiedliwości, to kto z Krakowa klęczał? Prezydent Majchrowski, Miszalski, kto z Krakowa, którzy posłowie wyklęczeli kilkaset milionów złotych dla Krakowa? Wiecie coś na ten temat? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Michał Krawczyk.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#KrzysztofBosak">Zanim pan poseł zabierze głos, informacja dla posłów, którzy już się gromadzą na głosowania. Ze względu na to, że mamy jeszcze 22 pytania i odpowiedzi ministra finansów, głosowania będą opóźnione o 15–20 minut.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#MichałKrawczyk">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ostatnie lata rządów PiS-u to była dramatycznie pogarszająca się sytuacja finansów samorządów. Jedną ręką dusiliście finansowo samorządy, a drugą ręką dawaliście czeki. Przyjeżdżał poseł, minister PiS-u, dawał czek na kilka milionów złotych, przyjeżdżała wasza wówczas tzw. publiczna telewizja, była wielka medialna hucpa, tylko że samorządowi dawaliście kilka milionów złotych, a na skutek waszych zmian każdy samorząd stracił gigantyczne pieniądze: 10, 15, 20, 50, 150 mln zł. Na tym polegała wasza polityka. Grzmieliśmy z tej mównicy i mówiliśmy, że trzeba zaprzestać tej praktyki. Nie rozumieliście tego aż do 15 października zeszłego roku, bo przyszedł rząd, przyszedł premier, minister finansów, którzy rozumieją, na czym polega prawdziwa samorządność. A prawdziwa samorządność polega na tym, że to wójt, burmistrz, prezydent razem z radnymi decydują o tym, na co wydać swoje pieniądze, a nie polityczny długopis. I właśnie na tym polega ta zmiana.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#MichałKrawczyk">Pan się nie puka, panie pośle, w głowę. Prawdy się pan boi? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech się pan douczy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Ewa Leniart.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zmiana zasad finansowania samorządów w Polsce jest potrzebna, ale mam szczerą wątpliwość, czy wprowadzenie kategorii jednostek samorządu terytorialnego, od przynależności do której będą zależały dochody samorządów, jest spełnieniem oczekiwań i obywateli, i samorządowców. Mała wiejska gmina, a takich w Polsce jest najwięcej, bo 2/3, wpadnie w pętlę biedy, nie będzie miała środków na inwestycje, a jej dochody uzależnione od biednych podatników nigdy nie pozwolą na stworzenie warunków do rozwoju inwestycyjnego i gospodarczego gminy.</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#EwaLeniart">Pytanie jest takie: Czy świadomie wprowadzacie 2/3 samorządów w Polsce w biedę po to, ażeby rozwijały się tylko duże miasta zgodnie z założeniami polaryzacyjno-dyfuzyjnymi?</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#EwaLeniart">Odpowiem koledze Romowiczowi, który był burmistrzem Ustrzyk. Czy 20 mln zł, które jego jednostka samorządu terytorialnego otrzymała w ostatniej kadencji na rozwój dróg, na powstanie domu seniora, na powstanie żłobków, to mało? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Artura Łąckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Panie Ministrze! Trzeba mieć odwagę, żeby siąść wreszcie przy tych finansach jednostek samorządu terytorialnego, bo to nigdy nie było zrobione. Dziękuję za to i dziękuję, że się państwo za to wzięliście, bo poprzedni rząd miał tylko odwagę drukować papierowe czeki, jeździć z tym po Polsce. To potrafiliście, ale nie potrafiliście zrobić żadnej reformy finansów publicznych. Ja traktuję tę reformę, to, co jest teraz, jako początek tej reformy. Pewne zapisy w tej ustawie mnie niepokoją, dlatego mam pytanie.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#ArturJarosławŁącki">Moja aktywność polityczna jest w trzech powiatach: kamieńskim, łobeskim, gryfickim. To 15 gmin, z tego 10 poniżej 10 tys. mieszkańców, a pięć poniżej 5 tys. mieszkańców. Pytam, bo pan minister tutaj powiedział o tym, ile pieniędzy będą miały gminy powyżej 10 tys. mieszkańców, gminy miejskie.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie będą miały.)</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#ArturJarosławŁącki">Na co mogą liczyć gminy do 10 tys. mieszkańców, a szczególnie te najmniejsze, wiejskie, do 5 tys. mieszkańców? Nie boję się o takie gminy jak: Międzyzdroje, Rewal czy Dziwnów. One sobie poradzą. Ale takie gminy jak: Radowo Małe, Brojce, Płoty, Golczewo to są gminy wiejskie. O nie pytam. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Włodzimierz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Szanowni Państwo! Walka o system finansów samorządu terytorialnego toczy się od początku odrodzenia samorządu, czyli od 1990 r. Uczestniczyłem w tych bojach od samego początku i mogę powiedzieć, że te formy, które istnieją i które dalej będą istnieć w tej ustawie proponowanej, to nic nowego. Opisałem te wszystkie zmiany tutaj, w tym materiale, jak się zmieniały te różne formy od 1990 r. do których wpływają pieniądze, środki. Ale najważniejsze jest to, ile wpływa.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">Teraz chciałbym odnieść się do tego, ponieważ liczby nie kłamią. Proszę zobaczyć, to są wpływy podatkowe do samorządu w kolejnych latach. W ostatnim roku wpływy te wzrosły w stosunku do 2023 r., czyli w tym roku wzrastają o 15 mld. To jest efekt polityki gospodarczej w ramach Polskiego Ładu, szanowni państwo. Ale tam, gdzie brakowało tych pieniędzy…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">…te środki były dokładane z pieniędzy dotacyjnych na inwestycje. I teraz tych pieniędzy będzie brakowało. Ok. 20 mld będzie za mało i trzeba je uzupełnić w subwencji rozwojowej, która raczej powinna być subwencją inwestycyjną. Państwo zabierają 20 mld samorządom.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Konrada Frysztaka.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#KonradFrysztak">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! A przede wszystkim Drogie Polki i Polacy! Przywracamy normalność w finansowaniu samorządów.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#KonradFrysztak">Kończymy z PiS-owskimi tekturowymi czekami, czekami, z którymi jeździliście do swoich. Robiliście takie typowo PRL-owskie zamieszanie jak w „Dzienniku Telewizyjnym”, by pokazać, że swoim dajecie. Waszym jedynym celem było tylko i wyłącznie zniszczyć samorządy, te, w których nie rządziliście, a tam, gdzie rządziliście, utrzymać je. Jak zniszczyć? Najlepiej zniszczyć w taki sposób, by doprowadzić do bankructwa. Wtedy wasz premier wprowadziłby przecież komisarza. Pamiętam doskonale jako samorządowiec, jaką walkę stoczyłem z PiS-owskimi parlamentarzystami, by dostać pieniądze na drogę krajową w Radomiu, na al. Wojska Polskiego. Przecież nie kto inny…</u>
          <u xml:id="u-151.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-151.5" who="#KonradFrysztak">To miasto na prawach powiatu. Pan się nie kompromituje jak poseł Kuźmiuk, który mówi, że droga ma 3 m. To jest szaleństwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#KonradFrysztak">Marek Suski mówił: nie dostaniecie tych pieniędzy. Ale dzięki mojemu uporowi wybudowaliśmy tę drogę, dostaliśmy te pieniądze, wyrwaliśmy je od was.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamiesz!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Janusza Kowalskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Krzysztof Kononowicz polskich finansów publicznych uciekł.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#JanuszKowalski">Gdzie jest minister Domański? Uciekł, a chciałem go zapytać, czy złożył już rezygnację, bo zgodnie z najnowszymi danymi inflacja rośnie, bo Polacy płacą o 50% więcej za energię elektryczną, bo Polacy mają przez was coraz mniej pieniędzy. Gdzie jest Andrzej Domański?</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Sowa: Inflacja jest niższa niż za waszych rządów.)</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#JanuszKowalski">Tylko i wyłącznie hulają mafię VAT-owskie. Każdego miesiąca, każdego kwartału jest wystawianych 100 tys. więcej lewych faktur. Przez was hulają mafie VAT-owskie.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#JanuszKowalski">Możemy złożyć czynny żal za to, że lata 2015–2023 to była złota era dla polskich samorządów. To Prawo i Sprawiedliwość, a wy? Wy nas nie będziecie uczyć samorządności. Trzaskowski i Platforma przez 10 lat nie potrafią wybudować Sali Kongresowej. My wspieraliśmy budowę metra w Warszawie, a wy co? Pamiętamy, jak w 2005 r. postkomuniści z Tuskiem odbierali pieniądze na metro w Warszawie. Tak zarządzaliście samorządami. Nawet dzisiaj łupicie polskie samorządy przez Trzaskowskiego, bo nie potrafi sfinansować Campusu Polska.</u>
          <u xml:id="u-155.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Krzysztof Habura.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#KrzysztofHabura">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Od lat dochody samorządów są wysoce niewystarczające i nie pozwalają w pełni realizować zadań, jakie narzucają na nas ustawy i jakich oczekują mieszkańcy, ale zła sytuacja samorządów osiągnęła apogeum za rządów PiS, bo wtedy pieniędzy brakowało na wszystko. Posłowie PiS, szczególnie w okresie przedwyborczym, tylko urządzali kabarety, jeżdżąc po wybranych gminach i wręczając dziwne tabliczki z wpisanymi na nich kwotami pieniędzy, które z powodu bardzo wysokiej inflacji nie wystarczały na realizację celów, na jakie były przeznaczone.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#KrzysztofHabura">Z tego powodu tak ważna jest ta ustawa, która już w przyszłym roku zwiększy dochody samorządów o 25 mld zł, zapewni samorządom stabilne, przejrzyste i przewidywalne dochody, co w rezultacie poprawi warunki życia mieszkańców. Na to czekają Polacy.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#KrzysztofBosak">Gromadzącym się posłom przypomnę, że głosowania będą opóźnione o 15 lub 20 minut, bo musimy skończyć ten punkt.</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Teresę Pamułę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#TeresaPamuła">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! „Zmiany, które proponujemy, zabezpieczą stabilność finansową samorządów na kolejne dziesięciolecia” — powiedział to Andrzej Domański, to słowa, które widnieją na stronie Ministerstwa Finansów.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#TeresaPamuła">Panie Ministrze! Proszę mi powiedzieć, w jaki sposób zabezpieczy stabilność kwota 1 mln zł dla gminy Wielkie Oczy w powiecie lubaczowskim przy budżecie 17 mln zł. Proszę mi powiedzieć, panie ministrze, w jaki sposób zabezpieczy stabilność kwota 1,5 mln zł dla gminy Horyniec-Zdrój przy budżecie 44 mln zł. Proszę mi powiedzieć, jak zabezpieczy stabilność kwota 1,5 mln dla gminy Stary Dzików.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#TeresaPamuła">Szanowni Państwo! Inwestycje to nie tylko samorządy — to także przedsiębiorcy, którzy korzystali z tych pieniędzy, to także wpływy z podatków CIT i PIT dla małych miejscowości.</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz panią poseł Magdalenę Małgorzatę Kołodziejczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Skończymy wreszcie z klientelizmem, który spowodował nie tylko nierówny rozwój naszej gminy, ale również podział między samorządowcami. Nigdy nie było takich podziałów. To jedna z cen, jakie zapłaciliśmy za 8-letnią politykę Prawa i Sprawiedliwości. Aby dobrze zarządzać gminą, przede wszystkim trzeba mieć poczucie stabilności finansów publicznych. To rady gmin, wójt jako organ wykonawczy, burmistrz czy prezydent muszą wiedzieć, jakimi środkami będą dysponować.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Dziękuję za wysłuchanie samorządowców i tworzenie tych przepisów razem z samorządowcami, bo wiemy, jak pracowaliście przez 8 lat, jak współpracowaliście państwo z komisją do spraw samorządu. Oczywiście samorządy zawsze potrzebują dużo więcej pieniędzy, ale przecież czego się nie dotkniemy po państwa rządach, tam jest kompletna klapa, nie ma pieniędzy albo zostały już uprzednio wydane.</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Panie Ministrze! Moje pytanie brzmi: Czy to jest pierwszy krok w reformie samorządów publicznych? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Kazimierz Gwiazdowski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#KazimierzGwiazdowski">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Ta reforma ma być sprawiedliwą reformą, która będzie doceniała samorządy. Otóż wychodzi na to, że najbardziej zyskają na tym duże miasta, bo duże miasta mają otrzymać subwencje o ponad 200 mln większe. Chodzi o miasta mające ponad 200 tys. mieszkańców. Zapytam się o taką rzecz. Jedno miasto ma 60 tys. mieszkańców, a drugie miasto — 50 tys. Miasto 50-tysięczne ma uzyskać subwencję większą o 15 mln niż to większe miasto. Pytam się: Dlaczego w tych mniejszych miastach jest właśnie taki przelicznik?</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#KazimierzGwiazdowski">Jeżeli o tym mówimy, to myślimy głównie o małych samorządach, które przez ostatnie lata były dofinansowane, które mogły realizować wiele inwestycji. Jeżeli taki samorząd otrzyma tylko 1,5 mln z subwencji, to nie będzie mógł zrealizować praktycznie żadnych inwestycji. W ostatnich latach były przeznaczane na to duże środki finansowe. Samorządy otrzymywały po 10 mln, po 12 mln z Programu Inwestycji Strategicznych Polski Ład i mogły realizować swoje inwestycje na terenach gmin. Dziś te inwestycje będą ograniczane. Czy rząd przewiduje jakieś dodatkowe środki dla tych mniejszych samorządów na realizację inwestycji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Macieja Tomczykiewicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#MaciejTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pan poseł Kuźmiuk na początku swojego wystąpienia wskazał wprost, że bez kroplówki rządowej samorządy nie mogłyby funkcjonować, a ta kroplówka, którą dawaliście, była po uważaniu. Nie dziwię się też, że wielu z was mówi o tych olbrzymich strumieniach pieniędzy, które rzekomo płynęły do samorządów, bo macie kontakt tylko z samorządami rządzonymi przez was i waszych nominantów. Tam faktycznie płynęły duże pieniądze, natomiast do wszystkich innych nie płynęły.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#MaciejTomczykiewicz">Podam tu konkretny przykład: powiat pszczyński za rok 2023 jest stratny 18 mln zł, a dostaje subwencji od was 8 mln zł, czyli jest 10 mln zł do tyłu. Te kartonowe czeki leżą, leżą za szafami w powiatach, w gminach. Ja przyniosę panom posłom…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#MaciejTomczykiewicz">…na następne posiedzenie takie bezużyteczne, kartonowe czeki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Andrzej Kosztowniak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#AndrzejKosztowniak">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#AndrzejKosztowniak">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Cieszę się, że większość osób, które są na sali, były samorządowcami, więc jestem przekonany, że zrozumieją. Słyszymy: 25 mld ekstra dla samorządów. Proszę państwa, jeżeli popatrzymy na wzrost gospodarczy na poziomie 3,6% i na dochody na poziomie 633 mld, bo, proszę państwa, mówimy de facto o tych pieniądzach, to lwia część tych pieniędzy i tak trafiłaby do polskich samorządów, więc dzisiaj mówienie, że to jest coś nad wyraz dobrego, w żaden sposób nie jest potwierdzone w rzeczywistości. Jak baza wzrasta, wzrastają też dochody. Nic wielkiego.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#AndrzejKosztowniak">Chciałem zapytać o dwie rzeczy. Gwarantowane dochody, pani minister. Jak będzie to wyglądało w momencie, kiedy będziemy mieć do czynienia, nie daj Bóg, np. z elementem stagnacji albo recesji gospodarczej, jak będziemy de facto co roku podnosić poprzeczkę?</u>
          <u xml:id="u-169.3" who="#AndrzejKosztowniak">Z drugiej strony chciałem zapytać o flagową zapowiedź rządu Donalda Tuska. Jak zestawić 60 tys. kwoty wolnej od podatku, która ma kosztować ok. 50 mld zł, z dodatkowymi pieniędzmi na finansowanie jednostek samorządu w tej sytuacji, którą zapowiadacie? W żaden sposób to ze sobą się nie spina.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AndrzejKosztowniak">A co do tego, proszę państwa, w jaki sposób były dzielone pieniądze: jeśli chodzi o Radom, w którym rządziła Platforma Obywatelska, to Prawo i Sprawiedliwość w momencie, kiedy rządziło, przekazało setki milionów złotych dla naszego miasta.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Gabriela Lenartowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#GabrielaLenartowicz">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ta ustawa to kolejny krok tak naprawdę stawiania na nogi tego świata na opak, który nam zafundowaliście. Np. nazwaliście Polskim Ładem PiS-owskie złodziejstwo, obrażając cały naród. Przykład? Zabraliście, okradliście samorządy z dochodów, okradliście przedsiębiorców, rzekomo rekompensując samorządom te wydatki w jakichś hipotetycznych funduszach inwestycji strategicznych. Tylko nie mówicie, skąd tam się wzięły pieniądze. Czy wy naprawdę uważacie, że ludzie uwierzą, że pieniądze biorą się z plastikowych tabliczek? Chcę zapytać, czy prawdą jest, że te pieniądze pochodzą z kredytów, z papierów dłużnych, i to zaciąganych przez BGK a conto KPO, które odrzucaliście, które dopiero my doprowadzamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#GabrielaLenartowicz">Okradliście Polaków podwójnie, bo te zaciągane kredyty będą spłacać przez całe lata.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Jarosław Wieczorek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#JarosławWiesławWieczorek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#JarosławWiesławWieczorek">Panie Marszałku! Pani Minister! Szanowni Państwo! Rząd Prawa i Sprawiedliwości usprawnił finanse publiczne. Dzięki temu do budżetu państwa przez 8 lat wpłynęło ponad 300 mld zł dodatkowych środków: w 2015 r. niecałe 300 mld, a w 2023 r. 600 mld.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#JarosławWiesławWieczorek">Szanowni Państwo! Dochody ogółem samorządów również wzrastały, nie jest prawdą, jak się mówi, że dochody samorządów nie wzrastały. Tylko z 2022 r. na 2023 r. dochody ogółem wzrosły o 17 mld zł. To też warto podkreślać. A dlaczego wzrosły? Dlatego że bardzo mocny komponent majątkowy tam się znalazł, m.in. dzięki temu, że Program Inwestycji Strategicznych miał możliwość dokapitalizowania dotacji na rzecz samorządów.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#JarosławWiesławWieczorek">I dwa pytania do pani minister. Jedno jest bardzo techniczne. Jaka będzie jasna identyfikacja mieszkańca, od którego będzie odpis dochodowy dla poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego? Proszę, żeby to było precyzyjnie wskazane. Drugie pytanie dotyczy… Chciałbym, żeby pokazać projekcję na 2025 r., jeśli chodzi o model dochodów ogólnych samorządów uwzględniający dochody majątkowe. To jest bardzo ważne, żeby parlamentarzyści zobaczyli, jak będzie wyglądała projekcja dochodów ogólnych samorządów. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz pan poseł Jakub Rutnicki.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#JakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Oczywiście cała koncepcja tego, aby to samorządy dysponowały własnymi pieniędzmi, nie podlega jakiejkolwiek dyskusji, te zmiany są bardzo oczekiwane, ale chciałem też o coś zapytać, bo jestem też posłem z Polski powiatowej. Jest taka gmina w powiecie nowotomyskim, gmina Miedzichowo, bardzo duża gmina w sensie obszaru, ale bardzo mała gmina, jeżeli chodzi o liczbę mieszkańców. Chodzi o taką sytuację, w której takie gminy, które starały się pozyskać inwestorów, nagle według pewnych statystyk uznawane są za jedne z bogatszych, ale de facto jest problem, bo jest to przeliczane na małą liczbę mieszkańców. Moje pytanie po prostu brzmi: Czy w tej reformie też będziecie państwo brali pod uwagę właśnie wskaźnik zamożności, ale taki, który można nałożyć na gęstość zaludnienia danych gmin? Szczególnie chodzi mi tutaj o gminę wiejską do 5 tys. mieszkańców. Oczywiście na etapie procedowania tej ustawy będę też te tematy poruszał. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam posła Krzysztofa Tchórzewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Od 30 lat systematycznie przez prawicę i lewicę zasypywana była różnica poziomu życia między miastem a wsią. W ostatnich 8 latach PiS zrobił to rzeczywiście dużym nakładem finansowym. Zmienił się kierunek odpływu ludności na odpływ z miasta do wsi, drogi są coraz lepsze, w wielu wsiach jest woda, gaz i coraz częściej oczyszczalnie ścieków i kanalizacje. Poziom życia stał się podobnym w mieście i na wsi, gdzie jednak pozostała ciężka praca.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#KrzysztofTchórzewski">Dlaczego ponownie dążycie do tego, aby Polska była miejska, czyli bogata w infrastrukturę, oraz wiejska, z kibelkiem za stodołą? Skąd taka wasza niechęć do polskiej wsi? Przecież w większości z niej pochodzicie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Łukasza Ściebiorowskiego.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Ściebiorowski: Jakby można było tak spokojniej.)</u>
          <u xml:id="u-182.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę powtórzyć.</u>
          <u xml:id="u-182.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-182.5" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę o wyciszenie rozmów, bo posłowie ciągle zadają pytania. Chodzi o to, żeby mogli komfortowo je zadać.</u>
          <u xml:id="u-182.6" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dobrze, że podejmujemy się naprawy sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego, zwłaszcza po ostatnich latach rządów Zjednoczonej Prawicy. Ale najważniejsze, aby gminy wiedziały, na czym mogą oprzeć swoje plany i konstruowanie budżetów, żeby nie były zależne od władzy centralnej, od kaprysów władzy centralnej. Muszą mieć jasno określony klucz, by móc w długofalowej perspektywie planować swoją działalność, tak aby wieloletnie plany finansowe nie były tylko księgą życzeń, którą trzeba co roku zmieniać i dostosowywać do sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Chciałbym również zwrócić uwagę na sytuację miast na prawach powiatu, zwłaszcza tych średnich, takich jak np. w moim okręgu Siemianowice, Piekary Śląskie i Chorzów. One mają tych zadań bardzo dużo, samorządy dokładają do utrzymania szpitali, współfinansują edukację i mają wiele innych zadań. Stąd moje pytanie: Czy o sytuacji miast na prawach powiatu też pamiętamy i czy będzie ona szczególnie uwzględniona? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Agatę Wojtyszek. Jeżeli pani poseł nie ma… Pani poseł idzie.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#AgataWojtyszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich latach polskie samorządy mogły dzięki programowi Polski Ład, który pozwalał na dofinansowanie inwestycji nawet w ponad 90%, zaspokajać swoje najważniejsze potrzeby. Warto podkreślić, że to były środki na inwestycje wskazane przez gminy, a wykonawcami tych inwestycji byli najczęściej lokalni przedsiębiorcy.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#AgataWojtyszek">Kłamiecie, że dawaliśmy tylko niektórym. Prawda jest taka, że chociażby w województwie świętokrzyskim środki otrzymywały wszystkie samorządy, gminy i powiaty, dzięki którym realizowały zadania kanalizacyjne, wodociągowe, budowały ośrodki zdrowia, szkoły czy drogi. Chociażby gmina Pawłów otrzymała ok. 32 mln zł, a według waszego projektu ustawy ma otrzymać niewiele ponad 6 mln zł rocznie. Gmina Zawichost otrzymała 30 mln zł, a wy chcecie jej dać niecałe 2 mln zł. Starachowice z Polskiego Ładu otrzymały 38 mln zł, a wy chcecie tam przekazać raptem 13 mln zł. Powiat starachowicki tylko na budowę jednej ważnej inwestycji otrzymał przyznane mu 100 mln zł. Dziś wy na ten powiat przeznaczacie 5,7 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#AgataWojtyszek">Samorządowcy, również ci z waszego środowiska, mówili, że nigdy tak łatwo nie otrzymywali środków. Mówicie, że nadal wypłacacie środki finansowe w ramach Polskiego Ładu. Tak, ale są to te środki na inwestycje, które zostały przyznane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Kiedy zamierzacie ogłosić kolejny nabór?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo pani dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#AgataWojtyszek">Pewnie nigdy. Dziś dajecie ogromnym miastom środki finansowe, pozostawiając na marginesie małe gminy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#KrzysztofBosak">Głos zabierze poseł Mateusz Bochenek.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przywracamy na właściwe tory finansowanie jednostek samorządu terytorialnego. Dobiegła końca era rozdawnictwa, uznaniowości, tekturowych czeków i braku przewidywalności. W trakcie dzisiejszej debaty słyszeliśmy, jak przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości wymieniali gminy, w których zarządzają włodarze wybrani z list m.in. Platformy Obywatelskiej czy Polskiego Stronnictwa Ludowego, i podawali konkretne kwoty. My chcemy właśnie to zmienić, nie chcemy dzielić samorządowców na tych, którzy są wybrani z tej czy innej opcji politycznej. System, który dzisiaj wprowadzamy, nie będzie w ogóle uwzględniał przynależności partyjnej. Środki będą przyznawane w sposób przewidywalny, stabilny i obiektywny. Koniec z uznaniowością. Znów samorządy odzyskają to, co najważniejsze: niezależność i samorządność.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#MateuszBochenek">Mam jedno pytanie do pani minister: O ile wzrosną dochody jednostek samorządu terytorialnego z terenu Zagłębia Dąbrowskiego? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł Anna Paluch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#AnnaPaluch">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#AnnaPaluch">Wysoka Izbo! Mam pytanie do pani minister: Dlaczego rząd Donalda Tuska uderza w samorządy wiejskie? Nie należy tego nazywać modelem polaryzacyjno-dyfuzyjnym, bo to się fatalnie samorządom kojarzy. To jest de facto po prostu radykalna różnica pomiędzy sytuacją w samorządach dużych miast a tą w samorządach wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jak tam z mieszkaniem?)</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#AnnaPaluch">W minionej kadencji w mojej południowej Małopolsce samorządy otwierały inwestycje i realizowały za grube miliony złotych kilkadziesiąt kilometrów dróg. Powiat nowotarski miesiąc temu otwierał inwestycję drogową za 15 mln zł dzięki Polskiemu Ładowi. Gmina Bukowina Tatrzańska dzięki wsparciu rządu buduje oczyszczalnię za 30 mln zł. Średnia gmina wiejska w ostatniej kadencji wydała na projekty drogowe między 30 mln zł a 60 mln zł. Powstają kilometry wodociągów, kilometry dróg, powstają sale gimnastyczne, domy opieki, przedszkola. Dlaczego chcecie wpędzić w nędzę samorządy wiejskie?</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Andrzej Śliwka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest jakaś granica hipokryzji i obłudy, której nawet politycy Koalicji Obywatelskiej nie powinni przekraczać. Chodzi o język pogardy dla samorządowców, który dzisiaj wybrzmiał z waszej strony, słowa o lizaniu, klękaniu, byciu posłusznym. Mam pytanie: Dlaczego tak obrażacie swoich kolegów i koleżanki? Podam przykład, szanowni państwo: województwo lubuskie — 90 mln zł dla tego województwa, gdy pani marszałek Polak była jego marszałkiem. Kolejny przykład, pani poseł Gelert, dyrektor szpitala wojewódzkiego: 20 mln zł na onkologię. I to wam przeszkadza? To jest naprawdę olbrzymia hipokryzja. Kolejny przykład: ponad 200 mln zł na inwestycje dla Elbląga. Nie ma żadnej inwestycji w Elblągu, która by się odbywała, byłaby realizowana bez wsparcia rządowego. I kolejny element, cr?me de la cr?me. Wychodzicie tutaj i krytykujecie zmiany podatkowe. Mówicie, że samorządy na tym tracą, ale ludzie na tym zyskiwali. To my obniżaliśmy Polakom podatki, a wy jesteście przeciwnikami obniżki podatków.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Paweł Jabłoński.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#KrzysztofBosak">Ostatnie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PawełJabłoński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kiedyś była koncepcja polaryzacyjno-dyfuzyjna — to wymyśliła Platforma — pseudonaukowa koncepcja, dzisiaj jest koncepcja polaryzacyjno-destrukcyjna, bo niszczycie rozwój Polski w średnich miastach, w gminach wiejskich. Skąd ja to wiem? Wiem to od waszych samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#PawełJabłoński">Przykład z mojego miasta, z Raciborza. Prezydent Raciborza, wybrany przy waszym poparciu, już wycofuje się z inwestycji. Miał być park za 8 mln zł, nie będzie tego parku, miał być parking za 15 mln zł z rządowej dotacji, nie będzie. Dlaczego? Bo on wie, że musi te pieniądze przerzucić na bieżące inwestycje, na remonty, bo nie będzie innych pieniędzy. Wasi samorządowcy to mówią, wasi samorządowcy się boją. Przestańcie kłamać i przestańcie okradać ludzi z szans na rozwój. Nie tylko Warszawa, nie tylko wielkie miasta, cała Polska powinna rozwijać się w sposób równy.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#PawełJabłoński">Pani poseł Lenartowicz, to jest także w pani interesie, w interesie mieszkańców Raciborza, powiatu raciborskiego, powiatu wodzisławskiego. Przestańcie okradać ludzi.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#KrzysztofBosak">Na te wszystkie pytania odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pani minister Hanna Majszczyk.</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#HannaMajszczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę państwa, trudno się odnieść do większości zadanych przez państwa pytań, bo szczerze powiedziawszy, do części z nich nawet nie sposób się odnieść, dlatego że trudno znaleźć źródło w tej ustawie, na podstawie którego te wnioski i pytania zostały wyciągnięte. Powtarzana wielokrotnie informacja o tym, że przedstawiony państwu projekt powoduje gorszą sytuację dla gmin małych, wiejskich, nie znajduje w ogóle uzasadnienia w zapisach przepisów prawa materialnego tego projektu. Wystarczyłoby de facto spojrzeć w uzasadnienie projektu i już wiadomo, że tak naprawdę gminy małe potencjalnie zyskują najwięcej na tej reformie. Odsyłam państwa do opinii odnośnie do tego projektu sporządzonej przez Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego, który jednoznacznie wskazuje, że beneficjentem najbardziej korzystającym na tej reformie są małe jednostki samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę umożliwić pani minister odpowiedź na pytania. Proszę posłów o okazanie elementarnego szacunku dla gości w Sejmie, którzy przychodzą odpowiadać na nasze pytania, i wyciszenie minimalnie tych rozmów albo przeniesienie ich w kuluary. Bardzo proszę także posłów z opcji rządzącej, żeby swojemu ministrowi okazali szacunek. Panowie posłowie, zwracam się do posłów w pierwszych rzędach, bardzo proszę, pani minister odpowiada, pokażmy szacunek, wysłuchajmy spokojnie odpowiedzi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#HannaMajszczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#HannaMajszczyk">Chciałam zwrócić uwagę, że w dniu wczorajszym były zadawane przez Wysoką Izbę pytania w sprawach bieżących, m.in. dotyczące sytuacji małych jednostek, gmin miejskich i miejsko-wiejskich i ich sytuacji po wprowadzeniu tej reformy. Wczoraj przekazywałam tę informację, że np. w przypadku gmin miejskich do 10 tys. mieszkańców uzysk na tej reformie w stosunku do roku 2024 to ponad 25%, dla gmin miejskich do 15 tys. mieszkańców — ponad 23%, dla gmin miejsko-wiejskich do 10 tys. mieszkańców — 23% i dla gmin miejsko-wiejskich do 15 tys. mieszkańców — 21%.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#HannaMajszczyk">Trudno zgodzić się z oceną, że gminy małe zyskują mniej w stosunku do dużych, w przypadku gdy dla zestawienia porównuje się kwoty nominalne i oczywiste jest, że w każdym przypadku Warszawa będzie większym beneficjentem kwoty nominalnej w stosunku do małej jednostki, która liczy 4–6 tys. mieszkańców. Istotne są porównania średnich przyrostów w stosunku do poszczególnych grup jednostek samorządu terytorialnego i również jeżeli te średnie przyrosty porównamy, to najbardziej korzystają z tego gminy miejskie i wiejskie o małej liczbie mieszkańców, bo średnia przyrostu dochodów dla tych jednostek to ponad 7%. Ale najbardziej zyskują te do 4 tys. mieszkańców, ponieważ w ich przypadku wzrost dochodów to 8,4%, więc nawet takie zestawienia średnich wskazują na to, że sytuacja małych jednostek jest wręcz odwrotna do tej, o której państwo wielokrotnie mówiliście.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#HannaMajszczyk">Jednocześnie sytuacja małych jednostek została najbardziej zabezpieczona w nowym systemie poprzez wprowadzenie minimalnych progów wzrostu — na rok 2025 co najmniej 4%. Biorąc pod uwagę te grupy poszeregowane w zależności od liczby mieszkańców, minimalne przyrosty dochodów w przypadku jednostek do 4 tys. mieszkańców to jest 1 mln zł, między 4 a 6 tys. mieszkańców to 1,5 mln zł itd.</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#HannaMajszczyk">Odnośnie do tego, o co państwo wnioskowaliście czy też pytaliście, jeżeli chodzi o zamożność tych jednostek i ich bogactwo, biorąc pod uwagę przeliczenia dochodów bazujących na bazie podatkowej, a w tych jednostkach jest mała liczba ludności, to chciałam zwrócić uwagę, że w odróżnieniu od obecnego systemu ten poziom zamożności, bogactwa tej jednostki określa się w odniesieniu do mieszkańca przeliczeniowego, a nie faktycznego. W przypadku wszystkich małych jednostek wychodzi to na ich korzyść, ponieważ liczba mieszkańców przeliczeniowych jest wyższa niż mieszkańców faktycznych.</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#HannaMajszczyk">Jeżeli chodzi o zapewnienie potrzeb oświatowych, to jak już pan minister Domański zwracał na to uwagę, w tej zmianie w reformie zapewnia się finansowanie potrzeb oświatowych jednostek samorządu terytorialnego na poziomie 103 mld zł w stosunku do 86 mld zł z roku bieżącego. Gdyby nie było tej zmiany, to zapewnienie finansowania potrzeb oświatowych kończyłoby się na poziomie 95 mld zł, więc to jest o 8 mld więcej w stosunku do tego, co mogłoby być. Państwo niejednokrotnie zestawiacie również uzyski jednostek samorządu terytorialnego z Polskiego Ładu i z tej reformy. Pierwsza rzecz, która się tutaj nasuwa, jest taka, że nie można porównywać dochodów systemowych z dochodami incydentalnymi. To są dochody jednorazowe, które w ogóle nie są objęte regulacjami tej ustawy. W żadnym miejscu ta ustawa nie ogranicza programów finansowania jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli chodzi o dotacje inwestycyjne, one były i będą. Te rozwiązania nie mają wpływu na sposób finansowania inwestycji jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#HannaMajszczyk">Pytaliście również państwo o finansowanie szkół niepublicznych. Te przepisy nie zmieniają również sposobu finansowania szkół niepublicznych. Sposób określania dotacji i przekazywania tych dotacji przez jednostki samorządu terytorialnego szkołom niepublicznym nie zostają wzruszone w wyniku zmian proponowanych państwu w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#HannaMajszczyk">Jeżeli chodzi o podział środków i przekazanie środków jeszcze w roku bieżącym, w roku 2024, to tak jak już tutaj pan minister wspominał, będzie to kwota 10 mld zł, podział zostanie określony na początku października. Sposób rozdysponowania będzie zależał od tego, jaka będzie przyjęta formuła rozdysponowania tych środków, czy będą to przesunięcia udziałów w dochodach, czy też częściowo będą one rozdysponowane w ramach oszczędności wydatkowych, bo to będzie po prostu determinowało sposób algorytmicznego podziału.</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#HannaMajszczyk">Również jeżeli chodzi o zapewnienie wzmocnienia jednostkom samorządu terytorialnego, to trzeba pamiętać, że kwota 25 mld zł, która jest dodatkowo przekierowywana do jednostek samorządu terytorialnego, to są tylko dodatkowe dochody z podatku PIT i CIT — w stosunku do tych dochodów, które te samorządy otrzymałyby, gdyby tej reformy nie było. Nie ma tutaj zatem powodów, dla których można byłoby porównywać, że określony wzrost dochodów, na poziomie miliona czy trzech dla danych jednostek samorządu terytorialnego, nie wystarczy tym jednostkom na sfinansowanie potrzeb rozwojowych czy innych, związanych z jakimiś planami inwestycyjnymi, ponieważ ten przyrost dochodów jest związany z przyrostem potrzeb, a nie potrzebami co do istoty ani też dochodami tych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-199.9" who="#HannaMajszczyk">Podsumowując, z całą pewnością proponowane w nowej ustawie rozwiązania zapewniają przewidywalność i stabilność. Między innymi zapewniają też możliwość wejścia jednostek samorządu terytorialnego do inwestycji finansowanych w ramach KPO. Pytaliście państwo, jakie środki są przewidziane w KPO dla jednostek samorządu terytorialnego. Jest to ok. 66 mld zł, natomiast na rok 2025 — ok. 27. Dzięki wzmocnieniu tych finansów samorządowych jednostki samorządu terytorialnego będą miały fundusze m.in. na wkład własny dla inwestycji, które są realizowane w ramach programu Polski Ład, realizowanego w ramach funduszu COVID-19. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-199.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#KrzysztofBosak">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, zawarty w druku nr 622, do Komisji Finansów Publicznych oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#KrzysztofBosak">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#KrzysztofBosak">Ogłaszam minutę przerwy, po czym przechodzimy do głosowań.</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 55 do godz. 11 min 57)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#Marszałek">Dzień dobry państwu.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#Marszałek">Może na początek wnioski formalne, żebyśmy sprawnie przez to przeszli.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#Marszałek">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#Marszałek">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#Marszałek">Pani posłanko, pan poseł Sachajko.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo dla pana premiera!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#JarosławSachajko">Brawo dla pana premiera! Tak.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Przepraszam, ale oklaski dla obecnego pana premiera.</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Ciężko pracuje, w przeciwieństwie do ciebie.)</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#JarosławSachajko">Na początku swojego urzędowania pan premier wyjawił strategię swojego rządu: będziemy stosować prawo tak, jak my je rozumiemy. Co chwilę słowa premiera zyskują nową, autorytarną odsłonę. Ale ostatnio pan premier ujawnił pochodzenie tej maksymy, a mianowicie demokrację walczącą. Wysoka Izbo, demokracja walcząca to niemiecka myśl polityczna z lat 30., na którą powoływali się zarówno naziści, jak i komuniści. Pozwala ona na niestosowanie konstytucji oraz niestosowanie praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-202.6" who="#JarosławSachajko">Zgłaszam wniosek formalny o przerwę i uzupełnienie porządku obrad o informację premiera o tym, który odłam dyktatury będzie stosował. Polacy obalili demokrację socjalistyczną, to i z demokracją walczącą, panie premierze, sobie poradzą. Ale dobrze jest wiedzieć, jak dłużej opresyjności możemy się spodziewać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu posłowi za tę refleksję historyczną.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#Marszałek">Pani poseł z wnioskiem przeciwnym do wniosku o przerwę?</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#Marszałek">Pani poseł van Heukelom — bez przerwy chce procedować.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek przeciwny, tzn. wniosek o to, żeby nie było przerwy.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Ale korzystając z tego, że jest tu obecny pan premier, chciałabym, żebyśmy mogli wysłuchać wyjaśnienia na temat sytuacji, która ma miejsce teraz w Łodzi, a konkretnie na temat walących się w Łodzi kamienic, przenoszonych muzeów i poważnego realnego zagrożenia w mieście zarządzanym przez partyjną koleżankę pana premiera Tuska, panią Hannę Zdanowską. Chcemy usłyszeć szczegółowe informacje na temat tego, na ile bezpiecznie mogą się czuć w tej chwili mieszkańcy Łodzi po tej indolencji, jaką obserwowaliśmy przez lata, po niewspółpracowaniu strony miejskiej i zarządu miasta, i samej pani prezydent z inwestorem, który buduje tunel.</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#Marszałek">Został zgłoszony wniosek formalny o przerwę w obradach. Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę, pan minister Klimczak w trybie art. 186 regulaminu Sejmu, zanim przegłosujemy wniosek formalny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#DariuszKlimczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#DariuszKlimczak">Panie Marszałku! Pani Poseł! Dziękuję za zainteresowanie, ale proszę nie siać paniki.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#DariuszKlimczak">Wracam prosto z Łodzi, gdzie odbyłem specjalną pilną naradę z urzędem miasta, z urzędem wojewódzkim, nadzorem budowlanym, z wykonawcą, z inwestorem, z wszystkimi tymi, którzy dbają o to, żeby ci mieszkańcy czuli się bezpiecznie. Chciałem państwa poinformować, że każdemu mieszkańcowi kamienicy, która jest na drodze drążenia tunelu, zostało przed wejściem, rozpoczęciem drążenia tunelu pod kamienicą zapewnione miejsce w hotelu. Dzisiaj w hotelu przebywa 250 osób. Te osoby mają zapewnioną opiekę. Jest wyznaczony koordynator, który z nimi współpracuje. Szkody, które nastąpiły tydzień temu, są dzisiaj likwidowane. Jest wyznaczony punkt informacyjny od lutego, kiedy udało nam się zmienić władzę PKP PLK. Mamy zapewnionych kolejnych radców prawnych, którzy pomagają tym osobom, tym siedmiu rodzinom, których mieszkania uległy zniszczeniu, w wypełnieniu wniosków do ubezpieczycieli. Wszystkimi sprawami koordynują osoby: od wykonawcy, ale także od spółki PKP PLK.</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#DariuszKlimczak">Dzisiaj pojechałem osobiście o to zadbać, po to, aby skoordynować wszelkiego rodzaju informacje. Zobowiązałem wykonawcę oraz inwestora, żeby jak najszybciej, nawet jutro, odbyły się spotkania z mieszkańcami poszczególnych kamienic, wszystkimi, nie tylko tymi, których dzisiaj dotknęła sytuacja związana z uszkodzeniem mieszkań, ale też tymi, których mieszkania są objęte przebiegiem drążenia tunelu, który powstaje pod Łodzią. Skoordynujemy wszystkie działania, zapewnimy bezpieczne miejsce i zapewniam państwa, że nikt nie zostanie bez opieki. Nikt w Łodzi nie zostanie bez dachu nad głową, nikt nie zostanie bez pomocy prawnej. Prawnicy, którzy są w punkcie informacyjnym, są także pod telefonem, nawet w niedzielę. Do tego wszystkiego zobowiązałem nasze służby, ale także poprosiłem urzędników z urzędu miasta, panią prezydent, panią wojewodę o to, żeby każda osoba, która ma jakiekolwiek wątpliwości w związku z drążeniem tego tunelu, mogła przyjść i uzyskać pomoc. Każdy w związku z tą inwestycją jest bezpieczny i zaopiekowany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad wnioskiem.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom: Ad vocem.)</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#Marszałek">Nie, pani posłanko, nie ma ad vocem. Nie ma takiego trybu.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom: Ale…)</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#Marszałek">Nie, pani posłanko, nie ma takiego trybu.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#Marszałek">To nie jest debata nad punktem. To jest wniosek formalny. Zgłosiła pani wniosek przeciwny. Pan minister wystąpił ze swoją informacją.</u>
          <u xml:id="u-207.7" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom: Pan minister wprowadził w błąd…)</u>
          <u xml:id="u-207.8" who="#Marszałek">Ale to proszę w takim razie zwrócić się do pana ministra. Sprostować może pani wyłącznie swoją wypowiedź, a nie wypowiedź pana ministra.</u>
          <u xml:id="u-207.9" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-207.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-207.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-207.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-207.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie działa.)</u>
          <u xml:id="u-207.14" who="#Marszałek">Działa, tylko państwo byliście zajęci innymi rzeczami.</u>
          <u xml:id="u-207.15" who="#Marszałek">Jesteśmy w trakcie bloku głosowań i bardzo proszę o to, żebyście z kuluarów wrócili na salę. To jest w tej chwili nasze podstawowe zajęcie.</u>
          <u xml:id="u-207.16" who="#Marszałek">Głosowało 431 posłów. 179 — za, 247 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-207.17" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-207.18" who="#Marszałek">Jako kolejny z wnioskiem formalnym chce wystąpić pan poseł Konrad Berkowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-207.19" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#KonradBerkowicz">Donald Tusk powiedział ostatnio tak: musimy działać w kategoriach demokracji walczącej. Prawdopodobnie nie raz popełnimy błędy lub podejmiemy działania, które według niektórych autorytetów prawnych mogą być nie do końca zgodne z literą prawa. Ale powiedział też coś, co brzmi jak groźba, powołująca się na silniejszego kolegę. Nie chciałbym, byśmy my, w Polsce, znaleźli się kiedykolwiek w takiej sytuacji, że siła zewnętrzna będzie niezbędna, żeby zagwarantować nasz ład konstytucyjny. Byłaby to tragedia. Ja dalej będę takie decyzje podejmował z pełną świadomością ryzyka, że nie wszystkie będą odpowiadały kryterium pełnej praworządności. Mam pytanie do pana, panie premierze: Jaka to konkretnie siła zewnętrzna będzie panu pomagać łamać prawo w Polsce i będzie panu pomagać utrzymywać mimo to władzę w Polsce?</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Zdrajca!)</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#KonradBerkowicz">Składam wniosek nieformalny. Przepraszam, panie marszałku, ale mamy demokrację walczącą. Składam wniosek nieformalny w związku z otwartą deklaracją premiera o łamaniu praworządności, żeby Donald Tusk wycofał swoją kontrasygnatę pod własną kandydaturą na premiera Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#Marszałek">Panie pośle, nie jestem pewien, czy pan premier, mówiąc o demokracji walczącej, miał na myśli walkę z regulaminem Sejmu. Wniosek ten nie może zostać poddany pod głosowanie, ponieważ był nieformalny, jak pan słusznie zauważył.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#Marszałek">Jako ostatni z wnioskiem formalnym lub, jak się być może za chwilę dowiemy, nieformalnym chciał zabrać głos pan poseł Marcin Warchoł, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#MarcinWarchoł">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Prosimy o odroczenie posiedzenia do czasu wyjaśnienia przez Ministerstwo Sprawiedliwości sprawy tortur, nieludzkiego i bestialskiego traktowania ks. Michała Olszewskiego i pań z Ministerstwa Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#MarcinWarchoł">Domagamy się wyjaśnienia, dlaczego ks. Michał Olszewski jest zagłodzony, wyniszczony, podczas gdy ruski agent Rubcow wyjeżdża do Putina, przez którego jest witany z otwartymi ramionami, z wiedzą z akt, które mu udostępniliście. Domagamy się wyjaśnienia tej skandalicznej sprawy. Jednocześnie chcieliśmy zaprotestować wobec łamania praw człowieka, godności człowieka pozbawionego w sposób bezprawny wolności…</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Niewinni nie mają się czego bać — nie tak to brzmiało?)</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#MarcinWarchoł">…i pań z Ministerstwa Sprawiedliwości. Jednocześnie zapraszamy jutro na 13. protest przeciwko patowładzy. Protest w obronie wolności, demokracji i gwałconej bezczelnie godności człowieka.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.6" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ale mówiliście, że niewinni nie mają się czego bać.)</u>
          <u xml:id="u-210.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A u Czarneckiego kiedy będziecie…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#Marszałek">Poseł Wipler nie życzy sobie odroczenia posiedzenia. Chwalę taką postawę, panie pośle, nie ma co odraczać, jak trzeba pracować.</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#Marszałek">Bardzo proszę, wniosek przeciwny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#PrzemysławWipler">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zgłaszam wniosek przeciwny i apeluję, żeby koledzy z Prawa i Sprawiedliwości i z innych klubów, którzy równie pozytywnie oceniają tę sprawiedliwość bodnarowską, praworządność bodnarowską jak my, podpisali się pod wnioskiem Konfederacji o odwołanie pana ministra. Apelujemy również, by przestała łamać prawo pani marszałek Senatu Kidawa-Błońska…</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie ta Izba.)</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Miejsca pan pomylił.)</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#PrzemysławWipler">…i żeby wygasiła mandat senatorowi, który będąc prokuratorem generalnym, używa kompetencji prokuratorskich, więc łamie w sposób bezpośredni konstytucję. Dla nas praworządność bodnarowska od praworządności różni się tym, czym krzesło elektryczne różni się od krzesła. Trzeba zakończyć ten niesławny etap w polskim wymiarze sprawiedliwości, już czas. A wy, drodzy posłowie opozycji i nie tylko opozycji, podpiszcie nasz wniosek. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#Marszałek">Po tym formalnym sporze posłów Berkowicza i Wiplera musimy rozstrzygnąć tę sprawę w głosowaniu. Przepraszam, oczywiście chodziło o pana posła Warchoła.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#Marszałek">Przystępujemy więc do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odroczeniem posiedzenia, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-213.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-213.5" who="#Marszałek">Głosowało 445 posłów. 197 — za, 248 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-213.6" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-213.7" who="#Marszałek">A ja korzystam z okazji, żeby pozdrowić obecnych tutaj na galerii radnych gminy Włocławek wraz z panią wójt gminy Włocławek. Są tu na zaproszenie posła Krystiana Łuczaka.</u>
          <u xml:id="u-213.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-213.9" who="#Marszałek">Pozdrawiam też wszystkich naszych gości, którzy tak licznie są zgormadzeni na galerii i przyglądają się decyzjom, które będziemy podejmować.</u>
          <u xml:id="u-213.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-213.11" who="#Marszałek">W trybie art. 186 prosił też o możliwość zabrania głosu pan minister nauki Dariusz Wieczorek.</u>
          <u xml:id="u-213.12" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-213.13" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: A w jakim punkcie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#DariuszWieczorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym formalnie zgłosić się do pana marszałka, żeby wyjaśnić incydent z wczoraj. To incydent, który miał miejsce w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Grupa posłów w składzie Andrzej Śliwka, Dariusz Matecki, Piotr Uruski i Dariusz Stefaniuk wdarła się na teren uczelni…</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#DariuszWieczorek">…w mojej ocenie absolutnie niezgodnie z prawem.</u>
          <u xml:id="u-214.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Wdarli się?)</u>
          <u xml:id="u-214.4" who="#DariuszWieczorek">Zwracam uwagę na jedną rzecz, że jeżeli chodzi o kwestie dotyczące uczelni, to autonomia uczelni nie pozwala na to, ażeby bez zgody władzy uczelni dokonywać jakichkolwiek czynności w tym zakresie. Poprosiłem pana rektora, który zgłosił również fakt, w jaki sposób się panowie zachowywali, jest to udokumentowane na nagraniach…</u>
          <u xml:id="u-214.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-214.6" who="#DariuszWieczorek">…Poprosiłem pana rektora, aby skierował formalny protest do pana marszałka i dlatego zwracam się z prośbą, żeby w tej sprawie rzeczywiście podjąć działania dyscyplinujące. I prosiłbym bardzo posłów, żeby raczej zamiast do SGGW w Warszawie poszli do Collegium Humanum…</u>
          <u xml:id="u-214.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-214.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest, zamknąć najlepiej.)</u>
          <u xml:id="u-214.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-214.10" who="#DariuszWieczorek">…ażeby tam spojrzeli w oczy tym wszystkim studentom oszukanym przez wasz system. Chodzi o to, żebyście im spojrzeli w oczy i powiedzieli, dlaczego oni zostali przez was oszukani. Ten cały proceder odbywał się pod waszą kuratelą. Ten cały proceder doprowadził do tego, że w styczniu 2024 r. na tej uczelni i w jej filiach studiowało 25 tys. studentów. „Studiowało” w cudzysłowie, z tego względu, że zatrudnionych tam było 80 pracowników dydaktycznych. A więc możecie sobie państwo wyobrazić, jak te studia wyglądały.</u>
          <u xml:id="u-214.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Zembaczyński.)</u>
          <u xml:id="u-214.12" who="#DariuszWieczorek">Idźcie tam i tam się tłumaczcie z tego, co się stało, jeżeli chodzi o Collegium Humanum, i z tej patologii, którą wprowadziliście do systemu nauki. Tłumaczcie się również z innych uczelni, które dzięki przyjętej przez was ustawie mogły w taki sam sposób funkcjonować, oszukując polską młodzież zmuszaną do płacenia za studia, które niczego nie dają i nie dają żadnego dyplomu.</u>
          <u xml:id="u-214.13" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-214.14" who="#DariuszWieczorek">Dzisiaj oświadczam z mównicy sejmowej, że to się skończy.</u>
          <u xml:id="u-214.15" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pan marszałek narusza regulamin.)</u>
          <u xml:id="u-214.16" who="#DariuszWieczorek">W nowelizacji ustawy o szkolnictwie wyższym skończymy z tą patologią, do której doprowadziliście przez ostatnie 8 lat. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-214.17" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy…</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Padło moje nazwisko. Czy mogę?)</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#Marszałek">Panie pośle, to, że ktoś wymienia pana nazwisko, co w tej Izbie zdarza się rzeczywiście dość często, nie oznacza, że ma pan prawo do wystąpienia w każdym momencie.</u>
          <u xml:id="u-215.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-215.6" who="#Marszałek">Sprostować można swoją wypowiedź, a o ile mnie moja przytomność nie myli, nie zabierał pan głosu w tej części obrad, w związku z powyższym nie udzielam panu prawa do sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-215.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Na dachu tańczył. Na dach.)</u>
          <u xml:id="u-215.8" who="#Marszałek">Proszę opuścić mównicę.</u>
          <u xml:id="u-215.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-215.10" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-215.11" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Kultury i Środków Przekazu o poselskim projekcie uchwały w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy powstania Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-215.12" who="#Marszałek">Poseł Zbigniew Konwiński zapozna państwa z tekstem uchwały, nad którą za chwilę będziemy głosować.</u>
          <u xml:id="u-215.13" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#ZbigniewKonwiński">Panie Premierze! „Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy powstania Konfederacji Polski Niepodległej</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#ZbigniewKonwiński">1 września 1979 roku, gdy znaczna część świata i Europy znajdowała się pod wpływami Związku Sowieckiego, grupa działaczy opozycyjnych w Polsce postanowiła rzucić wyzwanie komunistycznemu reżimowi, tworząc pierwszą partię polityczną o charakterze antykomunistycznym w Europie Środkowo-Wschodniej w okresie postalinowskim — Konfederację Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#ZbigniewKonwiński">Celem Konfederacji Polski Niepodległej było odzyskanie przez nasz kraj pełnej suwerenności i niezależności, usunięcie obcej dominacji, likwidacja władzy Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i stworzenie demokratycznej III Rzeczypospolitej.</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#ZbigniewKonwiński">Konfederacja Polski Niepodległej była jedną z najaktywniejszych organizacji opozycyjnych w PRL. Angażowała swoich członków w działalność wydawniczą, manifestacje i akcje protestacyjne. Działacze ugrupowania głosili konieczność związania Polski z demokratycznym światem zachodnim i potrzebę współpracy z narodami Międzymorza, szczególnie z niepodległą Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-216.4" who="#ZbigniewKonwiński">Członków Konfederacji Polski Niepodległej spotkały represję, kary wieloletniego więzienia, oskarżenia i pomówienia. Wielu z nich zapłaciło za swą walkę życiem, zdrowiem i wolnością. Byli celem ataków komunistycznego aparatu. Sekretarz generalny KC PZPR Leonid Breżniew domagał się od przywódców PRL przykładnego ukarania założyciela Konfederacji Polski Niepodległej Leszka Moczulskiego, który spędził w więzieniach ponad 6 lat.</u>
          <u xml:id="u-216.5" who="#ZbigniewKonwiński">Dziś, po 45 latach od powstania Konfederacji Polski Niepodległej, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wyraża szacunek i wdzięczność wobec jej członków za niezłomność i wkład w walkę o wolną Polskę i uznaje, że dobrze zasłużyła się Ojczyźnie, a między innymi z jej trudu wyrosła Najjaśniejsza Rzeczpospolita Polska — wolna i demokratyczna”. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#Marszałek">Przechodzimy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie projektu uchwały z druku nr 637.</u>
          <u xml:id="u-217.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-217.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu uchwały w brzmieniu z druku nr 637, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-217.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-217.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-217.7" who="#Marszałek">Głosowało 297 posłów. 284 — za, 8 — przeciw, 5 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-217.8" who="#Marszałek">Sejm podjął uchwałę w sprawie upamiętnienia 45. rocznicy powstania Konfederacji Polski Niepodległej.</u>
          <u xml:id="u-217.9" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 7. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-217.10" who="#Marszałek">Dodatkowe sprawozdanie komisji to druk nr 639-A.</u>
          <u xml:id="u-217.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do trzeciego czytania.</u>
          <u xml:id="u-217.12" who="#Marszałek">Proszę pana posła Sławomira Ćwika o przedstawienie dodatkowego sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-217.13" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Premierzy! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W związku z wniesieniem poprawki do projektu ustawy o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej odbyło się dodatkowe posiedzenie Komisji Finansów Publicznych, w toku którego komisja zaopiniowała odrzucenie poprawki jako wykraczającej poza przedłożenie rządowe. Jednocześnie komisja wnosi o uchwalenie całego projektu ustawy, który stanowi implementację prawa europejskiego i jest korzystny dla ubezpieczonych i poszkodowanych w przypadku odszkodowań.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#SławomirĆwik">Przy okazji chciałbym zaapelować do posłów Prawa i Sprawiedliwości: proszę państwa, przestańcie lżyć funkcjonariuszy polskiej Służby Więziennej, jakoby stosowali tortury wobec osadzonych, bo w ten sposób ubliżacie państwu polskiemu…</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Co to jest?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#Marszałek">Panie pośle, odbiega pan od tematu,</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#SławomirĆwik">…i narażacie nas na śmieszność w świecie.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tu nie chodzi o Służbę Więzienną.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#Marszałek">Odbiega pan od tematu wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#Marszałek">Komisja, jak państwo słyszeli, wnosi o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 639 i przedstawia w dodatkowym sprawozdaniu poprawkę, nad którą głosować będziemy w pierwszej kolejności.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#Marszałek">W tej poprawce wnioskodawcy proponują dodać art. 4a do projektu ustawy nowelizującej.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-221.4" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-221.5" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-221.6" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.7" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-221.8" who="#Marszałek">Głosowało 439 posłów. 188 — za, 251 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-221.9" who="#Marszałek">Sejm poprawkę odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-221.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad całością projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-221.11" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem w całości projektu ustawy w brzmieniu z druku nr 639, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-221.12" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.13" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-221.14" who="#Marszałek">Głosowało 444 posłów. 245 — za, 199 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-221.15" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-221.16" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-221.17" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam teraz pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-221.18" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że projekt ustawy został skierowany do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-221.19" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-221.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 556, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-221.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-221.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-221.23" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. 174 — za, 268 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-221.24" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-221.25" who="#Marszałek">Na podstawie art. 87 ust. 2 w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu kieruję ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-221.26" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego…</u>
          <u xml:id="u-221.27" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-221.28" who="#Marszałek">Tak, panie pośle, o co chodzi?</u>
          <u xml:id="u-221.29" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-221.30" who="#Marszałek">Tak, to zaraz przed głosowaniami, jeżeli pan będzie miał jakieś pytania.</u>
          <u xml:id="u-221.31" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 6. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.</u>
          <u xml:id="u-221.32" who="#Marszałek">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu, który poddam pod głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-221.33" who="#Marszałek">Odrzucenie tego wniosku oznaczać będzie, że Sejm, zgodnie z propozycją zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu, skierował ten projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-221.34" who="#Marszałek">Pan był sprawozdawcą tego projektu, przedstawicielem wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-221.35" who="#Marszałek">Ma pan 30 sekund, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-221.36" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: A czemu 30 sekund, a nie minutę?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Bardzo serdecznie dziękujemy za merytoryczną dyskusję nad tym projektem. Rozmawialiśmy o oszczędnościach Polaków. Po naszej dyskusji Stowarzyszenie Inwestorów Indywidualnych, które reprezentuje 1,8 mln polskich inwestorów, zaapelowało o przesłanie tego projektu do komisji. Zachęcam do poparcia tego wniosku. Stowarzyszenie poparło jeden z trzech naszych pomysłów, czyli kompensowanie strat z odpłatnego zbycia akcji dywidendami. Loss carry back nie zyskał poparcia, ale nawet z powodu tego pomysłu warto w tym zakresie pracować.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#JanuszKowalski">Szanowni Państwo! Notowania na giełdzie świecą na czerwono. Warto być po stronie inwestorów, po stronie Polaków, którzy oszczędzają. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#Marszałek">Sprawozdawca i wnioskodawca — to są dwie osoby, które mogą zabrać głos, panie pośle, w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 599, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#Marszałek">Kto jest przeciw temu wnioskowi?</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. 211 — za, 231 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#Marszałek">Sejm wniosek odrzucił, a tym samym skierował ten projekt ustawy do Komisji Finansów Publicznych w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-223.8" who="#Marszałek">Pozdrawiam przy okazji najlepszych uczniów szkół ponadpodstawowych z Pabianic, którzy przybyli tutaj w ramach nagrody, jak rozumiem. Mam nadzieję, że nie okaże się to karą. Uczniowie przybyli na zaproszenie pana posła Krzysztofa Habury. Bardzo fajnie, że jesteście. Gratulacje z powodu waszych wyników w nauce.</u>
          <u xml:id="u-223.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-223.10" who="#Marszałek">Powracamy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 roku wraz z opinią Komisji do Spraw Kontroli Państwowej.</u>
          <u xml:id="u-223.11" who="#Marszałek">Wobec propozycji przyjęcia sprawozdania zgłoszono sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-223.12" who="#Marszałek">Pod głosowanie poddam wniosek o przyjęcie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-223.13" who="#Marszałek">Przypominam, że Komisja do Spraw Kontroli Państwowej pozytywnie opiniuje przedstawione przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 roku.</u>
          <u xml:id="u-223.14" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-223.15" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za przyjęciem sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 roku, zawartego w druku nr 483, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-223.16" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-223.17" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-223.18" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. 263 — za, 179 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-223.19" who="#Marszałek">Sejm sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli przyjął.</u>
          <u xml:id="u-223.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-223.21" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o uchwale Senatu w sprawie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (druki nr 590 i 635).</u>
          <u xml:id="u-223.22" who="#Marszałek">Proszę teraz pana posła Patryka Jaskulskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-223.23" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#PatrykJaskulski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka na posiedzeniu w dniu 10 września pracowała nad zaproponowanymi przez Senat 66 poprawkami do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Większość z tych poprawek miała charakter techniczny, językowy i porządkowy. Istotna merytoryczna poprawka dotyczy możliwości złożenia przez sędziego ślubowania pisemnie, notarialnie, gdyby prezydent ponownie blokował odbiór ślubowania od prawidłowo wybranego sędziego. Po przeprowadzonych dyskusji i głosowaniu komisja rekomenduje przyjęcie znakomitej większości poprawek, z wyjątkiem dwóch: 24. i 28., w przypadku których komisja rekomenduje głosowanie za odrzuceniem.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#PatrykJaskulski">W tym miejscu warto zobrazować i przedstawić opinii publicznej również atmosferę, w jakiej odbyły się posiedzenie komisji i praca nad ustawą o Trybunale Konstytucyjnym. Państwo po prawej stronie sali nawet nie chcieliście zastanowić się nad jej istotą, od razu zakładając, że będziecie bronić status quo. Nie będę już przytaczał tego, co wszystkim tutaj wiadomo: wasz prezydent powołał sędziów dublerów.</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Nie powołał tych, których sami wybraliście.)</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#PatrykJaskulski">Potwierdziły to orzeczenia polskich i europejskich trybunałów. Do Trybunału Konstytucyjnego wysłaliście nie ekspertów, a czynnych polityków, takich jak Pawłowicz i Piotrowicz. Te argumenty padały wielokrotnie właśnie tutaj, na sali plenarnej oraz w toku prac komisji.</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: To są argumenty potrzebne wam, żeby nie służyć ludziom.)</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#PatrykJaskulski">Co warto podkreślić: w tej ustawie przede wszystkim chodzi o zwykłą ludzką przyzwoitość, pani poseł. Chodzi o to, by Trybunał Konstytucyjny już nigdy nie był zdominowany przez zwykłą większość sejmową…</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Tylko przez Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#PatrykJaskulski">…by ponownie służył zwykłym obywatelom, a nie politykom do bieżącej walki politycznej.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Wy to włączyliście. Walkę z trybunałem włączyliście.)</u>
          <u xml:id="u-224.12" who="#PatrykJaskulski">Dlatego ta ustawa wprowadza m.in. okres karencji dla polityków i wymusza szukanie kompromisu i większości kwalifikowanej, 3/5 głosów, koniecznej do powołania nowych sędziów. To reset trybunału, to naprawa ładu konstytucyjnego, ale wprowadzona w drodze kompromisu, nie rewolucji.</u>
          <u xml:id="u-224.13" who="#PatrykJaskulski">Dlatego apeluję, tu, z tego miejsca, do prezydenta, aby raz na zawsze zakończył obecny spór polityczny o trybunał i podpisał proponowany projekt ustawy. Panie prezydencie, proszę pana o jedno: proszę pana o przyzwoitość, proszę o złożenie podpisu pod tą ustawą, a państwa proszę o głosowanie zgodnie z rekomendacją Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-224.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#Marszałek">Przypominam, że głosujemy nad poprawkami Senatu.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#Marszałek">Sejm odrzuca poprawki Senatu bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#Marszałek">Jeżeli Sejm nie odrzuci poprawki Senatu, uważa się ją za przyjętą.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad wnioskami o odrzucenie poprawek Senatu.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#Marszałek">W 1. poprawce do art. 2 ust. 1 Senat proponuje dodanie odesłań w pkt 5 i 6.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki 23., 25., od 32. do 34., 36., 40., od 42. do 44., 48., 49., od 52. do 57., 59. i 60.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#Marszałek">Będziemy głosować nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 1., 23., 25., od 32. do 34., 36., 40., od 42. do 44., 48., 49., od 52. do 57., 59. i 60., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.11" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.12" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.13" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość bezwzględna — 221. 177 — za odrzuceniem, 242 — przeciw, 22 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.14" who="#Marszałek">Wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów Sejm poprawki przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.15" who="#Marszałek">W 2. poprawce do art. 12 Senat proponuje dodać zdanie drugie w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-225.16" who="#Marszałek">Łączy się z nią poprawka 65.</u>
          <u xml:id="u-225.17" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.18" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.19" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.20" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 2. i 65., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.21" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.22" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.23" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość bezwzględna — 221. 175 — za, 244 — przeciw, 22 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.24" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.25" who="#Marszałek">W 3. poprawce do art. 17 Senat proponuje nowe brzmienie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-225.26" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.27" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.28" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 3. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.30" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.31" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość bezwzględna — 221. 177 — za, 243 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.32" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.33" who="#Marszałek">W 4. poprawce do art. 18 Senat proponuje nowe brzmienie ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-225.34" who="#Marszałek">Łączą się z nią poprawki 5., 7., 10., 11., 17., 21. i 47.</u>
          <u xml:id="u-225.35" who="#Marszałek">Głosować nad nimi będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.36" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.37" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.38" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 4., 5., 7., 10., 11., 17., 21. i 47., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.39" who="#Marszałek">Kto jest przeciw odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-225.40" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.41" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Większość bezwzględna — 220. 174 — za, 241 — przeciw, 23 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.42" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.43" who="#Marszałek">W 6. poprawce do art. 18 ust. 6 Senat proponuje zmianę w pkt 2.</u>
          <u xml:id="u-225.44" who="#Marszałek">Łączą się z nią poprawki 12., 18., 35., 51. i 58.</u>
          <u xml:id="u-225.45" who="#Marszałek">Nad nimi głosować będziemy oczywiście łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.46" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.47" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.48" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 6., 12., 18., 35., 51. i 58., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.49" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.50" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.51" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. Większość bezwzględna — 221. 178 — za, 239 — przeciw, 23 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.52" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.53" who="#Marszałek">W 8. poprawce do art. 19 Senat proponuje zmianę odesłań w ust. 1 i 4.</u>
          <u xml:id="u-225.54" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.55" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.56" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 8. poprawki Senatu, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.57" who="#Marszałek">Kto jest przeciw odrzuceniu?</u>
          <u xml:id="u-225.58" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.59" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. Większość bezwzględna — 222. 178 — za, 242 — przeciw, 22 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.60" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.61" who="#Marszałek">W 9. poprawce do art. 19 Senat proponuje zmianę w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-225.62" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.63" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-225.64" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 9. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.65" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.66" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.67" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość bezwzględna — 221. 178 — za, 241 — przeciw, 22 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.68" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.69" who="#Marszałek">W 13. poprawce do art. 20 Senat proponuje dodać ust. 2a.</u>
          <u xml:id="u-225.70" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.71" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.72" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 13. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.73" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.74" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.75" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. Większość bezwzględna — 221. 194 — za, 242 — przeciw, 4 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.76" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.77" who="#Marszałek">W 14. poprawce do art. 21 Senat proponuje nowe brzmienie ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-225.78" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.79" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.80" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 14. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.81" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.82" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.83" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-225.84" who="#Marszałek">Panie pośle Telus, refleksje sportowe później, po bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-225.85" who="#Marszałek">Głosowało 436 posłów. Większość bezwzględna — 219. 176 — za, 239 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.86" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.87" who="#Marszałek">W 15. poprawce do art. 24 Senat proponuje m.in. dodać odesłanie w ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-225.88" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-225.89" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 16.</u>
          <u xml:id="u-225.90" who="#Marszałek">Głosować nad nimi będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.91" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.92" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.93" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 15. i 16., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.94" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.95" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.96" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. Większość bezwzględna — 222. 179 — za, 241 — przeciw, 22 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.97" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.98" who="#Marszałek">W 19. poprawce do art. 31 Senat proponuje dodać ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-225.99" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.100" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.101" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 19. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.102" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.103" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.104" who="#Marszałek">Głosowało 436 posłów. Większość bezwzględna — 219. 176 — za, 238 — przeciw, 22 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.105" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.106" who="#Marszałek">W 20. poprawce do art. 34 Senat proponuje zmianę w ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-225.107" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 26.</u>
          <u xml:id="u-225.108" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.109" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.110" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.111" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 20. i 26., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.112" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.113" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.114" who="#Marszałek">Głosowało 437 posłów. Większość bezwzględna — 219. 179 — za, 239 — przeciw, 19 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.115" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.116" who="#Marszałek">W 22. poprawce do art. 45 Senat proponuje nowe brzmienie ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-225.117" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.118" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.119" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 22. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.120" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.121" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.122" who="#Marszałek">Głosowało 437 posłów. Większość bezwzględna — 219. 175 — za, 241 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.123" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.124" who="#Marszałek">W 24. poprawce Senat proponuje zmianę w art. 47.</u>
          <u xml:id="u-225.125" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-225.126" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-225.127" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 24. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.128" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.129" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.130" who="#Marszałek">Głosowało 443 posłów. Większość bezwzględna — 222. 411 — za, 11 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.131" who="#Marszałek">Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-225.132" who="#Marszałek">W 27. poprawce do art. 54 ust. 1 Senat proponuje zmiany w pkt 3 i 4.</u>
          <u xml:id="u-225.133" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.134" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.135" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 27. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.136" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.137" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.138" who="#Marszałek">Głosowało 432 posłów. Większość bezwzględna — 217. 175 — za, 236 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.139" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.140" who="#Marszałek">W 28. poprawce do art. 54 Senat proponuje skreślić ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-225.141" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej odrzucenie.</u>
          <u xml:id="u-225.142" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-225.143" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 28. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.144" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.145" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.146" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. Większość bezwzględna — 222. 416 — za, 5 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.147" who="#Marszałek">Sejm odrzucił poprawkę Senatu bezwzględną większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-225.148" who="#Marszałek">W 29. poprawce do art. 56 Senat proponuje nowe brzmienie ust. 1.</u>
          <u xml:id="u-225.149" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.150" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.151" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 29. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.152" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.153" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.154" who="#Marszałek">Głosowało 436 posłów. Większość bezwzględna — 219. 177 — za, 238 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.155" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.156" who="#Marszałek">W 30. poprawce do art. 57 Senat proponuje zmianę w pkt 8.</u>
          <u xml:id="u-225.157" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.158" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.159" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 30. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.160" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.161" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.162" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Większość bezwzględna — 220. 177 — za, 241 — przeciw, 20 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.163" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.164" who="#Marszałek">W 31. poprawce do art. 57 Senat proponuje m.in. dodać pkt 11a.</u>
          <u xml:id="u-225.165" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 41.</u>
          <u xml:id="u-225.166" who="#Marszałek">Będziemy głosować nad nimi łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.167" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.168" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.169" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 31. i 41., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.170" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.171" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.172" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. Większość bezwzględna — 222. 177 — za, 244 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.173" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.174" who="#Marszałek">W 37. poprawce Senat proponuje nowe brzmienie art. 71–73.</u>
          <u xml:id="u-225.175" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączą się poprawki 38., 61. i 62.</u>
          <u xml:id="u-225.176" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.177" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.178" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.179" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 37., 38., 61. i 62., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.180" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.181" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.182" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość bezwzględna — 221. 177 — za, 243 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.183" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.184" who="#Marszałek">W 39. poprawce Senat proponuje nowe brzmienie art. 74.</u>
          <u xml:id="u-225.185" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.186" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.187" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 39. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.188" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.189" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.190" who="#Marszałek">Głosowało 434 posłów. Większość bezwzględna — 218. 173 — za, 240 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.191" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.192" who="#Marszałek">W 45. poprawce do art. 88 Senat proponuje skreślić ust. 2.</u>
          <u xml:id="u-225.193" who="#Marszałek">Z poprawką tą łączy się poprawka 50.</u>
          <u xml:id="u-225.194" who="#Marszałek">Głosować nad nimi będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.195" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.196" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 45. i 50., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.197" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.198" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.199" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość bezwzględna — 221. 178 — za, 242 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.200" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.201" who="#Marszałek">W 46. poprawce do art. 88 Senat proponuje nowe brzmienie ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-225.202" who="#Marszałek">Łączy się z nią poprawka 64.</u>
          <u xml:id="u-225.203" who="#Marszałek">Nad tymi poprawkami głosować będziemy łącznie.</u>
          <u xml:id="u-225.204" who="#Marszałek">Komisja wnosi o ich przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.205" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.206" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem poprawek 46. i 64., zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.207" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.208" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.209" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. Większość bezwzględna — 221. 177 — za, 242 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.210" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawki Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.211" who="#Marszałek">W 63. poprawce do art. 114 Senat proponuje m.in. skreślić ust. 3.</u>
          <u xml:id="u-225.212" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.213" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.214" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 63. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.215" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.216" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.217" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Większość bezwzględna — 220. 176 — za, 241 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.218" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.219" who="#Marszałek">W 66., ostatniej, poprawce Senat proponuje skreślić art. 123.</u>
          <u xml:id="u-225.220" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-225.221" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-225.222" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 66. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-225.223" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-225.224" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-225.225" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. Większość bezwzględna — 222. 178 — za, 243 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-225.226" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów tę poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-225.227" who="#Marszałek">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu w sprawie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-225.228" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka o uchwale Senatu w sprawie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym (druki nr 591 i 636).</u>
          <u xml:id="u-225.229" who="#Marszałek">Proszę jeszcze raz pana posła Sławomira Ćwika o przedstawienie sprawozdania komisji w sprawie tego projektu, tych poprawek.</u>
          <u xml:id="u-225.230" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#SławomirĆwik">Szanowny Panie Marszałku! Panie Premierze! Wysoka Izbo! W związku z przyjęciem przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej uchwały w przedmiocie wprowadzenia poprawek do ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym odbyło się posiedzenie Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka, na którym komisja pozytywnie zaopiniowała wprowadzone przez Senat poprawki i pozytywnie podchodzi do tego, aby przyjąć poprawki Senatu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#Marszałek">Korzystając z tej chwili przed głosowaniami, chciałbym bardzo pozdrowić państwa Wanatowiczów z Mielca i państwa Grygierczyków z Bielska-Białej, którzy wylicytowali wycieczkę do Sejmu zorganizowaną przez panią posłankę Krystynę Skowrońską w ramach Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#Marszałek">Bardzo się cieszymy z waszej obecności, a entuzjastyczna, uśmiechnięta opozycja tej kadencji Sejmu wita was szczególnie serdecznie, jak mogliście państwo usłyszeć. Witam też i pozdrawiam członków i członkinie, wolontariuszki, wolontariuszy stowarzyszenia Pokolorujmy Szarość. Zaprosił ich pan poseł Marek Chmielewski. Też bardzo serdecznie was witamy.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#Marszałek">Głosować będziemy nad poprawkami w ten sam sposób, zgodnie z tymi samymi zasadami co w poprzednim punkcie porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#Marszałek">W 1. poprawce Senat proponuje dodać art. 5a.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#Marszałek">Komisja wnosi o przyjęcie tej poprawki.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 1. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-227.12" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Większość bezwzględna — 220. 174 — za, 243 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-227.13" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-227.14" who="#Marszałek">2. poprawka.</u>
          <u xml:id="u-227.15" who="#Marszałek">W tej poprawce Senat proponuje nowe brzmienie art. 17.</u>
          <u xml:id="u-227.16" who="#Marszałek">Komisja wnosi o jej przyjęcie.</u>
          <u xml:id="u-227.17" who="#Marszałek">Głosujemy.</u>
          <u xml:id="u-227.18" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za odrzuceniem 2. poprawki, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-227.19" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-227.20" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-227.21" who="#Marszałek">Głosowało 442 posłów. Większość bezwzględna — 222. 178 — za, 243 — przeciw, 21 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-227.22" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania bezwzględnej większości głosów poprawkę Senatu przyjął.</u>
          <u xml:id="u-227.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Z wnioskiem formalnym.)</u>
          <u xml:id="u-227.24" who="#Marszałek">Za chwilę.</u>
          <u xml:id="u-227.25" who="#Marszałek">Na tym, drodzy państwo, zakończyliśmy rozpatrywanie uchwały Senatu w sprawie ustawy — Przepisy wprowadzające ustawę o Trybunale Konstytucyjnym.</u>
          <u xml:id="u-227.26" who="#Marszałek">Za chwilę przystąpimy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego, to ostatni w bloku głosowań wybór członków, członkiń Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, ale z wnioskiem formalnym chce wystąpić pan poseł Rutnicki.</u>
          <u xml:id="u-227.27" who="#Marszałek">Jako że Koalicja Obywatelska dzisiaj jeszcze wniosku formalnego nie miała, bardzo proszę, panie pośle, krótko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#JakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja zgłaszam się z wnioskiem formalnym dotyczącym zmiany trybu prowadzenia obrad, szanowni państwo, bo tutaj doszło do grubego nieporozumienia. Ludzie z PiS-u chcą jutro zaprosić na wielki marsz dotyczący patowładzy. Patowładza skończyła się 15 października, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#JakubRutnicki">I chciałbym państwu powiedzieć, że ten jutrzejszy marsz będzie w imieniu obrony PiS-owskich tłustych kotów. A więc przypomnijmy: Paweł Sz. — w tej sprawie chcecie protestować — zdefraudował 283 mln. Paweł Sz. — gdzie jest pan Morawiecki — pana przyjaciel.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: …co robicie z tymi kobietami. Nie zakrzykuj tego.)</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#JakubRutnicki">Będziecie protestować i bronić tych ludzi. Szanowni państwo, i ostatnia nowość: będziecie bronić Ryszarda Cz., człowieka, który lubił podróżować, jako jedyny okrążył Ziemię ciągnikiem i skasował za to kilometrówkę.</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: …to samo po II wojnie światowej… i księży…)</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#JakubRutnicki">Wstyd i hańba, co wy wyprawiacie.</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#Marszałek">Czyli panu posłowi Rutnickiemu nie podobało się, jak prowadzę obrady, a panu, panie pośle Schreiber, podoba się, jak prowadzę obrady, i chciałby pan o tym nam opowiedzieć. Bardzo proszę krótko, bo nie zniosę tych pochwał w za dużej ilości.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#ŁukaszSchreiber">Dobrze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#ŁukaszSchreiber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pierwsza sprawa, której pan nie zauważył, jest taka: otóż w Prawie i Sprawiedliwości nigdy doktryna Neumanna nie obowiązywała.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#ŁukaszSchreiber">Sprawa druga jest taka: to wy uczyniliście z tej sprawy oś kampanii wyborczej. Ten człowiek w różnych wystąpieniach mówił o tym, jak to okradani są Polacy.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Freak MMA.)</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#ŁukaszSchreiber">Ja wystąpiłem już prawie 2 miesiące temu z interpelacją, by się dowiedzieć, w ilu spółkach Skarbu Państwa zostały obniżone wynagrodzenia, w jaki sposób się zmienił system doboru kadr, że nawet major Służby Bezpieczeństwa mógł się tam znaleźć, rekomendowany przez komisję pana premiera. Otóż, Wysoka Izbo, jak wiemy, w żadnych spółkach nie obniżono wynagrodzeń. Podwyższano te wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#ŁukaszSchreiber">Cały czas rekomendujecie swoich byłych posłów, radnych do tych spółek. Cały czas…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#Marszałek">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#ŁukaszSchreiber">…robicie to, by łamać…</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#komentarz">(Marszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie, oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#Marszałek">To była cenna uwaga, choć niedotycząca tego, o czym wspominał pan poseł Rutnicki.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#Marszałek">Drodzy państwo, przystępujemy teraz, jak powiedziałem, do powołania członków państwowej komisji.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Powołanie członków Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 (druki nr 592, 593, 594, 595, 596, 598, 624, 625, 626, 627, 628 i 630).</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#Marszałek">Wiecie, że w tej sprawie odbyło się wielogodzinne wysłuchanie publiczne. Zgłoszono siedem bardzo dobrych kandydatur. Bardzo dziękuję wszystkim, którzy w tym procesie uczestniczyli, również opozycyjnym ugrupowaniom, które z wielką odpowiedzialnością podeszły do rozwiązania tego problemu, który w komisji powstał.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#Marszałek">Powiem najpierw, jak będziemy głosować, a później odczytam formuły, do których zobowiązuje mnie regulamin.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#Marszałek">Do obsadzenia mamy dwa miejsca w komisji i nad każdym z nich głosować będziemy osobno, bo tego wymaga ustawa. W każdym z tych przypadków wybór powinien odbyć się 3/5 głosów. Najpierw będziemy głosować, w pierwszym i w drugim przypadku szukając większości 3/5 głosów. Jeżeli w pierwszym albo w drugim przypadku 3/5 głosów nie będzie, będziemy głosowali zwykłą większością. A więc 3/5, zwykła większość, 3/5, zwykła większość. Głosować będziemy nad kandydaturami w porządku alfabetycznym.</u>
          <u xml:id="u-233.7" who="#Marszałek">Informuję też państwa o numerach druków, które tego dotyczą. To są druki nr 592, 593, 594, 595, 596, 598, 624, 625, 626, 627, 628 i 630.</u>
          <u xml:id="u-233.8" who="#Marszałek">W dniu 26 lipca 2024 r., jak państwo wiecie, Sejm odwołał dwóch członków Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-233.9" who="#Marszałek">W związku z tym, zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2019 r. o Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zaistniała potrzeba powołania dwóch członków komisji.</u>
          <u xml:id="u-233.10" who="#Marszałek">Informuję państwa, że w międzyczasie wycofana została przez nią samą kandydatura pani Marty Flis-Świeczkowskiej, to był druk nr 597.</u>
          <u xml:id="u-233.11" who="#Marszałek">Zgłoszone zostały następujące kandydatury na członków komisji:</u>
          <u xml:id="u-233.12" who="#Marszałek">— pana Konrada Ciesiołkiewicza, zgłoszonego przez Krajową Radę Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym oraz grupę posłów Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni, druk nr 594,</u>
          <u xml:id="u-233.13" who="#Marszałek">— pani Dominiki Czerniak, zgłoszonej przez Krajową Radę Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, druk nr 596,</u>
          <u xml:id="u-233.14" who="#Marszałek">— pana Wojciecha Dragana, zgłoszonego przez Polskie Towarzystwo Psychologiczne, druk nr 592,</u>
          <u xml:id="u-233.15" who="#Marszałek">— pani Katarzyny Komoniewskiej, zgłoszonej przez grupę posłów Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga oraz Klubu Poselskiego Konfederacja, druk nr 595,</u>
          <u xml:id="u-233.16" who="#Marszałek">— pani Aleksandry Krasowskiej, zgłoszonej przez Naczelną Izbę Lekarską, druk nr 593,</u>
          <u xml:id="u-233.17" who="#Marszałek">— pani Grażyny Stanek, zgłoszonej przez Krajową Radę Prokuratorów przy Prokuratorze Generalnym, druk nr 598.</u>
          <u xml:id="u-233.18" who="#Marszałek">Proszę o zabranie głosu pana posła Pawła Śliza w celu przedstawienia opinii komisji.</u>
          <u xml:id="u-233.19" who="#Marszałek">Jest pan przewodniczący Śliz? Jest.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#PawełŚliz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W lipcu okazaliśmy dużą odpowiedzialność, dokonując odwołania dwóch członków tej bardzo ważnej komisji. Bardzo proszę, żebyśmy dzisiaj byli konsekwentni w swoich wyborach, bo to głosowanie ma fundamentalne znaczenie. Jak wskazał pan marszałek, do tego wyboru podeszliśmy bardzo odpowiedzialnie. Zostało przeprowadzone wysłuchanie publiczne w obecności pana marszałka, ale co najważniejsze,…</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#PawełŚliz">…z osobami pokrzywdzonymi. Osoby pokrzywdzone mogły zadać pytania przyszłym kandydatom do tej bardzo ważnej funkcji.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#PawełŚliz">Komisja pracowała wspólnie z Komisją do Spraw Dzieci i Młodzieży. To też jest bardzo ważny krok i znak, jak ważna jest ta komisja i jak Sejm odpowiedzialnie poszedł do tego problemu. Połączone komisje obradowały 7 godzin. Dossier wszystkich kandydatów było naprawdę imponujące, dlatego też wszyscy kandydaci dostali pozytywną rekomendację komisji. Bądźmy dzisiaj odpowiedzialni. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#Marszałek">Wiem, że chciała się zgłosić pani posłanka Monika Rosa jako przewodnicząca Komisji do Spraw Dzieci i Młodzieży, która razem z komisją sprawiedliwości analizowała tę sprawę. Nie? Dobrze.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#Marszałek">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie zabrać głos w sprawie zgłoszonych kandydatur?</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nie.)</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#Marszałek">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#Marszałek">Zgodnie z art. 6 ust. 3 ustawy o Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 głosowanie w sprawie powołania członków komisji przeprowadza się odrębnie dla każdego z powołań, przy czym jeżeli w pierwszym głosowaniu dotyczącym powołania poszczególnych członków komisji kandydat na członka komisji nie uzyskał większości 3/5 głosów albo zgłoszono więcej niż jednego kandydata na członka komisji, a żaden z kandydatów nie uzyskał większości 3/5 głosów, głosowanie przeprowadza się ponownie, przy czym Sejm Rzeczypospolitej Polskiej powołuje członka komisji zwykłą większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#Marszałek">Pod głosowanie poddam kandydatury w kolejności alfabetycznej.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#Marszałek">Uzyskanie większości 3/5 głosów przez jednego z kandydatów oznaczało będzie powołanie przez Sejm pierwszego członka komisji, a tym samym zakończenie procedury obsadzenia pierwszego wakatu.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#Marszałek">Pozostałe kandydatury będą poddane pod głosowanie w procedurze powołania drugiego członka komisji.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad powołaniem pierwszego członka komisji.</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#Marszałek">Przypominam, że zgłoszone zostały kandydatury pana Konrada Ciesiołkiewicza, pani Dominiki Czerniak, pana Wojciecha Dragana, pani Katarzyny Komoniewskiej, pani Aleksandry Krasowskiej, a także pani Grażyny Stanek.</u>
          <u xml:id="u-235.10" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad powołaniem członka komisji większością 3/5 głosów.</u>
          <u xml:id="u-235.11" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pana Konrada Ciesiołkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-235.12" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Konrada Ciesiołkiewicza na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.13" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.14" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.15" who="#Marszałek">Głosowało 436 posłów. Większość 3/5 to 260. Za było 261, przeciw — 172, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-235.16" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów powołał pana Konrada Ciesiołkiewicza…</u>
          <u xml:id="u-235.17" who="#komentarz">(Głosy z sali: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-235.18" who="#Marszałek">Nie powołał? A, przepraszam, tak, przepraszam, mój błąd. Dokonuję reasumpcji mojej refleksji w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-235.19" who="#Marszałek">Moment, bo tu mamy problem z systemem.</u>
          <u xml:id="u-235.20" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-235.21" who="#Marszałek">Jak wy macie problem z systemem, to jest okej, ale jak u nas jest problem z systemem, to od razu wielka awantura, ale cieszę się z waszych dobrych nastrojów.</u>
          <u xml:id="u-235.22" who="#Marszałek">Dobrze, rzecz rozbiła się o jeden głos większości 3/5 — 262.</u>
          <u xml:id="u-235.23" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-235.24" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pana Konrada Ciesiołkiewicza na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.25" who="#komentarz">(Głos z sali: Uuu…)</u>
          <u xml:id="u-235.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-235.27" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pani Dominiki Czerniak.</u>
          <u xml:id="u-235.28" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Dominiki Czerniak na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.29" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.30" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.31" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Większość bezwzględna to 263. Za było 29, przeciw — 382, wstrzymało się 27.</u>
          <u xml:id="u-235.32" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Dominiki Czerniak na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.33" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do głosowania nad kandydaturą pana Wojciecha Dragana.</u>
          <u xml:id="u-235.34" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Wojciecha Dragana na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.35" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.36" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.37" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. Większość 3/5 to 263. Za było 35, przeciw — 381, wstrzymało się 22.</u>
          <u xml:id="u-235.38" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pana Wojciecha Dragana na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.39" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do głosowania nad kandydaturą pani Katarzyny Komoniewskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.40" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Katarzyny Komoniewskiej na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.41" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.42" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.43" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. Większość 3/5 to 265. Za było 232, przeciw — 196, wstrzymało się 12.</u>
          <u xml:id="u-235.44" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania…</u>
          <u xml:id="u-235.45" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-235.46" who="#Marszałek">…wymaganej większości głosów nie powołał pani Katarzyny Komoniewskiej na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.47" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pani Aleksandry Krasowskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.48" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Aleksandry Krasowskiej na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.49" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.50" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.51" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość 3/5 to 265. Za — 211, przeciw — 227, wstrzymało się 3.</u>
          <u xml:id="u-235.52" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Aleksandry Krasowskiej na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.53" who="#Marszałek">Przystępujemy wreszcie do głosowania nad kandydaturą pani Grażyny Stanek.</u>
          <u xml:id="u-235.54" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Grażyny Stanek na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.55" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.56" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.57" who="#Marszałek">Głosowało 441 posłów. Większość 3/5 to 265. Za — 27, przeciw — 387, wstrzymało się 27.</u>
          <u xml:id="u-235.58" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Grażyny Stanek na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.59" who="#Marszałek">Wobec nieuzyskania wymaganej większości 3/5 głosów przez wszystkich kandydatów przystąpimy teraz do ponownego głosowania zwykłą większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-235.60" who="#Marszałek">Pod głosowanie poddam ponownie kandydatury w kolejności alfabetycznej.</u>
          <u xml:id="u-235.61" who="#Marszałek">Uzyskanie zwykłej większości głosów przez jednego z kandydatów oznaczało będzie powołanie przez Sejm pierwszego członka komisji, a tym samym zakończenie procedury obsadzenia pierwszego wakatu.</u>
          <u xml:id="u-235.62" who="#Marszałek">Pozostałe kandydatury będą poddane pod głosowanie w analogicznej procedurze powołania drugiego członka komisji.</u>
          <u xml:id="u-235.63" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pana Konrada Ciesiołkiewicza.</u>
          <u xml:id="u-235.64" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Konrada Ciesiołkiewicza na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.65" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.66" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.67" who="#Marszałek">Głosowało 438 posłów. 262 — za, 175 — przeciw, 1 się wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-235.68" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm większością głosów powołał pana Konrada Ciesiołkiewicza na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.69" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.70" who="#Marszałek">Wobec uzyskania przez pana Konrada Ciesiołkiewicza zwykłej większości głosów Sejm powołał pierwszego członka komisji.</u>
          <u xml:id="u-235.71" who="#Marszałek">Przystępujemy teraz do głosowania nad powołaniem drugiego członka komisji.</u>
          <u xml:id="u-235.72" who="#Marszałek">Pod głosowanie poddam kandydatury w kolejności alfabetycznej.</u>
          <u xml:id="u-235.73" who="#Marszałek">Uzyskanie większości 3/5 głosów przez jednego z kandydatów oznaczało będzie…</u>
          <u xml:id="u-235.74" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-235.75" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Zwykła.)</u>
          <u xml:id="u-235.76" who="#Marszałek">Nie, nie, nie. Drodzy państwo, to znowu ta sama procedura, czyli osobno obsadzamy drugi wakat. To są dwa osobne głosowania, tak chce ustawa. To dwa osobne wakaty. Zakończyliśmy procedurę związaną z pierwszym, robimy to samo z drugim. Najpierw szukamy większości 3/5 głosów. Jeśli jej nie ma, szukamy większości zwykłej.</u>
          <u xml:id="u-235.77" who="#Marszałek">Uzyskanie większości 3/5 głosów przez jednego z kandydatów oznaczało będzie powołanie przez Sejm drugiego członka komisji, a tym samym zakończenie procedury obsadzania drugiego wakatu.</u>
          <u xml:id="u-235.78" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad powołaniem drugiego członka komisji.</u>
          <u xml:id="u-235.79" who="#Marszałek">Kandydatury są następujące: pani Dominika Czerniak, pan Wojciech Dragan, pani Katarzyna Komoniewska, pani Aleksandra Krasowska i pani Grażyna Stanek.</u>
          <u xml:id="u-235.80" who="#Marszałek">Głosować będziemy, przypomnę, nad powołaniem członka komisji większością 3/5 głosów.</u>
          <u xml:id="u-235.81" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pani Dominiki Czerniak.</u>
          <u xml:id="u-235.82" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Dominiki Czerniak na członka państwowej komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.83" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.84" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.85" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. Większość 3/5 wynosi 265 posłów. 12 było za, 400 — przeciw, 28 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.86" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Dominiki Czerniak na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.87" who="#Marszałek">Teraz głosować będziemy nad kandydaturą pana Wojciecha Dragana.</u>
          <u xml:id="u-235.88" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Wojciecha Dragana na członka państwowej komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.89" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.90" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.91" who="#Marszałek">Głosowało 439 posłów. Większość 3/5 wynosi 264 posłów. 35 było za, 386 — przeciw, 18 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.92" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pana Wojciecha Dragana na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.93" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pani Katarzyny Komoniewskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.94" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Katarzyny Komoniewskiej na członka państwowej komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.95" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.96" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.97" who="#Marszałek">Głosowało 439 posłów. Większość 3/5 wynosi 264 posłów. 236 było za, 196 — przeciw, 7 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.98" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Katarzyny Komoniewskiej na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.99" who="#Marszałek">Głosować teraz będziemy nad kandydaturą pani Aleksandry Krasowskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.100" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Aleksandry Krasowskiej na członka państwowej komisji, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.101" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.102" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.103" who="#Marszałek">Głosowało 436 posłów. Większość 3/5 wynosi 262 posłów. 209 było za, 224 — przeciw, 3 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.104" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Aleksandry Krasowskiej na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.105" who="#Marszałek">Głosować teraz będziemy nad ostatnią kandydaturą, kandydaturą pani Grażyny Stanek.</u>
          <u xml:id="u-235.106" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Grażyny Stanek na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.107" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.108" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.109" who="#Marszałek">Głosowało 437 posłów. Większość 3/5 wynosi 263 posłów. 28 było za, 381 — przeciw, 28 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.110" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Grażyny Stanek na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.111" who="#Marszałek">Wobec nieuzyskania wymaganej większości 3/5 głosów przez wszystkich kandydatów przystąpimy do ponownego głosowania zwykłą większością głosów.</u>
          <u xml:id="u-235.112" who="#Marszałek">Ponownie poddam pod głosowanie kandydatury w kolejności alfabetycznej.</u>
          <u xml:id="u-235.113" who="#Marszałek">Uzyskanie zwykłej większości przez jednego z kandydatów będzie tym razem oznaczało powołanie przez Sejm drugiego członka komisji, a tym samym zakończenie procedury obsadzania drugiego wakatu.</u>
          <u xml:id="u-235.114" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania nad kandydaturą pani Dominiki Czerniak.</u>
          <u xml:id="u-235.115" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Dominiki Czerniak na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.116" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.117" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.118" who="#Marszałek">Głosowało 439 posłów. Nikt nie był za, 415 było przeciw, 24 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.119" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pani Dominiki Czerniak na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.120" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-235.121" who="#Marszałek">Głosować teraz będziemy nad kandydaturą pana Wojciecha Dragana.</u>
          <u xml:id="u-235.122" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pana Wojciecha Dragana na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.123" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.124" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.125" who="#Marszałek">Głosowało 440 posłów. 11 — za, 414 — przeciw, 15 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.126" who="#Marszałek">Sejm wobec nieuzyskania wymaganej większości głosów nie powołał pana Wojciecha Dragana na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15.</u>
          <u xml:id="u-235.127" who="#Marszałek">Teraz będziemy głosować nad kandydaturą pani Katarzyny Komoniewskiej.</u>
          <u xml:id="u-235.128" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za powołaniem pani Katarzyny Komoniewskiej na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-235.129" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-235.130" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-235.131" who="#Marszałek">Głosowało 439 posłów. 236 — za, 197 — przeciw, 6 się wstrzymało.</u>
          <u xml:id="u-235.132" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm większością głosów powołał panią Katarzynę Komoniewską na członka Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15, a wobec uzyskania przez panią Katarzynę Komoniewską zwykłej większości głosów Sejm powołał także drugiego członka komisji. Serdecznie państwu dziękuję za to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-235.133" who="#Marszałek">Na tym kończymy blok głosowań.</u>
          <u xml:id="u-235.134" who="#Marszałek">Zanim zarządzę 5-minutową przerwę przed kolejnymi punktami porządku dziennego, witam grupę działaczy społecznych i samorządowych z Podlasia, którzy przybyli na zaproszenie wicemarszałka Krzysztofa Bosaka. Witamy was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-235.135" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-235.136" who="#Marszałek">Zarządzam 5 minut przerwy — do godz. 13.15.</u>
          <u xml:id="u-235.137" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 13 min 08 do godz. 13 min 14)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MonikaWielichowska">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim przystąpimy do rozpatrzenia 19. punktu porządku dziennego, chciałam pozdrowić całą społeczność ze Szkoły Podstawowej w Dobrzycy z gminy Będzino, która dzisiaj przebywa tu na zaproszenie pana posła Pawła Szefernakera. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej (druki nr 30 i 583).</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią posłankę Joannę Frydrych o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej, zawartego w drukach nr 30 i 583.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#JoannaFrydrych">Szanowni Państwo! Wspieranie osób z niepełnosprawnościami to temat, który dotyczy nas wszystkich, ponieważ jako społeczeństwo powinniśmy dążyć do tego, by każdy, niezależnie od swoich możliwości fizycznych czy umysłowych, miał równe szanse na godne i pełne życie. Niepełnosprawność może dotknąć każdego z nas bez względu na wiek, wykształcenie czy status społeczny. Również dlatego tak istotne jest, byśmy budowali otwarte, wrażliwe i inkluzywne środowisko, które zapewni wsparcie osobom wymagającym tego wsparcia i pozwoli im na pełną integrację ze społeczeństwem.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#JoannaFrydrych">Mamy wciąż wiele do zrobienia w zakresie dostępności i wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami. To nie tylko kwestia odpowiednich udogodnień instytucjonalnych, infrastrukturalnych czy świadczeniowych, lecz także międzyludzka empatia i zrozumienie. Nie możemy zapomnieć o roli, jaką w tych zadaniach odgrywają rodziny, opiekunowie i organizacje pozarządowe. To dzięki ich zaangażowaniu i pracy codzienne życie osób z niepełnosprawnościami staje się możliwe. Potrzebują oni takiego wsparcia, ale także systemowego wsparcia ze strony państwa. Budujmy więc świat, w którym różnorodność jest wartością, a nie barierą. W świecie tym każda osoba, niezależnie od swoich ograniczeń, będzie miała możliwość nie tylko realizacji swoich podstawowych potrzeb, lecz także realizacji swoich marzeń i ambicji.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#JoannaFrydrych">Obywatelski projekt ustawy powstał z potrzeby walki o godne życie osób z niepełnosprawnościami. Regularne wizyty u lekarzy specjalistów, systematyczna rehabilitacja, niezbędny sprzęt rehabilitacyjny, specjalistyczne żywienie oraz środki higieny osobistej wymagają dużych nakładów finansowych. Projekt ustawy zakłada podwyższenie renty socjalnej do minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz reguluje kwestię zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniem do renty rodzinnej. Projektodawcy zaproponowali podwyższenie limitów w łącznej wysokości obu ww. świadczeń do 300% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#JoannaFrydrych">Projekt ten do Sejmu wpłynął 7 marca 2023 r. Niestety trafił w próżnię legislacyjną rozmyślnie tworzoną przez ówczesną marszałek z polecenia PiS. Nie podjęto ani dyskusji, ani prac nad tym projektem. Dopiero po wygranych wyborach przez koalicję 15 października 20 listopada skierowany został projekt do pierwszego czytania. 25 stycznia 2024 r. odbyło się pierwsze czytanie tego projektu na posiedzeniu Sejmu, gdzie został on skierowany do dalszych prac w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. 5 marca odbyło się posiedzenie komisji. Posiedzenie komisji poświęcone było dyskusji nad potrzebami osób z niepełnosprawnościami, ich opiekunów oraz organizacji. W czasie posiedzenia został zgłoszony wniosek przez wiceprzewodniczącą komisji z PiS o zamknięcie dyskusji i przejście do procedowania. Odrzucono ten wniosek i podtrzymano dyskusję, aby każda zainteresowana osoba mogła wypowiedzieć się w przedmiocie omawianego obywatelskiego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#JoannaFrydrych">W posiedzeniu komisji wzięła udział bardzo duża, liczna grupa przedstawicieli strony społecznej. Stwierdzono, że ten projekt wymaga pracy, chociażby ze względu na fakt, że w międzyczasie weszło świadczenie wspierające od 1 stycznia. Projekt wszedł wobec tego w inną rzeczywistość polityczną i prawną. Stwierdzono konieczność dostosowania projektu obywatelskiego do funkcjonującego w tej chwili systemu prawnego. W toku dyskusji zwrócono uwagę m.in. na to, że projekt o podwyższeniu renty socjalnej jest bardzo potrzebny społecznie, wyczekiwany i tak naprawdę jest potrzebny na wczoraj. Zaznaczono również potrzebę aktualizacji systemu orzekania o niepełnosprawności. Padały również głosy o konieczności przeanalizowania relacji między tym projektem a ustawą o świadczeniu wspierającym. W czasie tej szerokiej dyskusji zaznaczono też potrzebę wsparcia usług dla osób z niepełnosprawnościami oraz zgłoszono propozycję, żeby podwyższenie renty socjalnej odbywało się na wniosek. Rozwiązany zostanie wówczas problem osób, które chcą pracować. Nie będą narażone na tzw. pułapkę rentową. Nie będzie ich zniechęcała wysoka kwota renty socjalnej do tego, żeby pracowali. Nie podniosą im się progi dochodowe do innych świadczeń. Zadano pytanie: Skoro świadczenie wspierające jest na wniosek, to dlaczego podwyższenie renty socjalnej nie może również być na wniosek?</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#JoannaFrydrych">To tylko niektóre uwagi padające w czasie dyskusji nad obywatelskim projektem ustawy o rencie socjalnej. W toku tej ożywionej dyskusji strona rządowa zwróciła uwagę na rosnące wydatki państwa i konieczność dostosowania projektowanych przepisów do realnych możliwości finansowych państwa.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#JoannaFrydrych">10 kwietnia 2024 r. ponownie zebrała się Komisja Polityki Społecznej i Rodziny. W czasie tego posiedzenia projekt ustawy został skierowany do Podkomisji stałej do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego. 9 maja 2024 r. Podkomisja stała do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego, biorąc pod uwagę głosy, które wybrzmiały podczas ogólnej dyskusji w trakcie posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, przyjęła poprawki, które skierują dodatek do renty socjalnej w wysokości 2520 zł do grupy osób pobierających rentę socjalną całkowicie niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji, oraz wyznaczyła termin wejścia w życie tej ustawy na dzień 1 stycznia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#JoannaFrydrych">Kolejne posiedzenie Komisji Polityki Społecznej i Rodziny miało miejsce w dniu 25 lipca br. Po wysłuchaniu parlamentarzystów, przedstawicieli rządu oraz strony społecznej przystąpiono do szczegółowego omawiania projektu wraz z zaproponowanymi poprawkami, przyjętymi w toku prac podkomisji stałej do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego. Podczas tego posiedzenia sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zwrócił uwagę na konieczność dokonania analizy i wsparcia pozostałych grup osób z niepełnosprawnościami i zadeklarował rozpoczęcie prac nad całościowym ujęciem systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#JoannaFrydrych">W toku dalszych prac komisji zgłoszono poprawki, które mają na celu uregulowanie najważniejszych kwestii związanych z wprowadzeniem dodatku dopełniającego do renty socjalnej. Dodatek dopełniający będzie dodatkowym świadczeniem pieniężnym przysługującym osobom uprawnionym do renty socjalnej będącym osobami całkowicie niezdolnymi do pracy i samodzielnej egzystencji. Dodatek będzie przysługiwał w wysokości 2520 zł. Kwota ta wynika z różnicy między kwotą świadczenia i kwotą minimalnego wynagrodzenia za pracę na dzień 31 grudnia. Kwota dodatku będzie waloryzowana corocznie od 1 marca. W celu odformalizowania zasad przyznawania dodatku dopełniającego, mając na uwadze powiązanie tego dodatku z rentą socjalną, przyznanie dodatku następuje z urzędu i nie wymaga wydania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#JoannaFrydrych">Pozostałe przyjęte poprawki mają na celu dostosowanie treści przepisów innych ustaw do zmian wprowadzonych do ustawy o rencie socjalnej i polegają na uwzględnieniu w nich nowego świadczenia, jakim jest dodatek dopełniający. Komisja jednogłośnie przyjęła 5 poprawek zgłoszonych przez panią posłankę Katarzynę Ueberhan, przewodniczącą komisji, oraz przeze mnie do ww. projektu ustawy. W posiedzeniach komisji brał udział m.in. pan Łukasz Krasoń, sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, pełnomocnik rządu do spraw osób z niepełnosprawnościami, wspierając komisję w jej pracach.</u>
          <u xml:id="u-237.12" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Komisja Polityki Społecznej i Rodziny po rozpatrzeniu obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej, druk nr 30, na posiedzeniach w dniach 5 marca, 10 kwietnia i 25 lipca 2024 r. wnosi, by wysoki Sejm raczył uchwalić załączony projekt ustawy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#MonikaWielichowska">Głos ma pani poseł Wioletta Maria Kulpa z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zaprezentować stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość w sprawie projektu ustawy o rencie socjalnej. Wniosek o podniesienie wysokości renty socjalnej do poziomu najniższego wynagrodzenia znalazł się w 100 konkretach na 100 dni rządu premiera Tuska, które minęły 22 marca 2024 r. Można powiedzieć, że znalazł się tam tylko, jak wiele innych pseudokonkretów, na potrzeby prowadzenia kampanii wyborczej i wojny z PiS. Punkt 41: Złożymy gotowy projekt ustawy o podwyższeniu renty socjalnej do wysokości minimalnego wynagrodzenia. Premier Donald Tusk powiedział podczas debaty w sprawie renty socjalnej: będziemy pilnie i szybko procedować tę ustawę, aby ona stała się faktem — to wypowiedź z 8 lutego 2024 r. Faktem się nie stała, tak jak wiele wypowiedzi premiera rzuconych na wiatr.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#WiolettaMariaKulpa">W kwietniu 2024 r. projekt ustawy został skierowany do prac podkomisji stałej do spraw osób z niepełnosprawnościami i włączenia społecznego. Pytanie dlaczego, skoro projekt mógł być już wtedy skierowany do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, co znacznie przyspieszyłoby proces legislacyjny. A w zamian po blisko pół roku trafia dopiero do podkomisji. W efekcie Sejm zajmuje się projektem ustawy dopiero po 9 miesiącach, a ustawa wejdzie w życie dopiero, uwaga, od 1 stycznia 2025 r. zamiast po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#WiolettaMariaKulpa">Tymczasem odnosząc się do proponowanej ustawy, trudno mówić tu o rencie socjalnej, ale o dodatku wyrównawczym czy też — nazwanym bardziej lajtowo w zmianie ustawy — dopełniającym. Celem zarówno projektu obywatelskiego, jak i założeń zapewne osób tworzących 100 konkretów na 100 dni rządu Donalda Tuska było stałe zwiększenie renty socjalnej do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 lipca 2024 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 4300 zł brutto, co stanowi 3261,53 zł netto. 9 maja 2024 r. na posiedzeniu sejmowej podkomisji przyjęto poprawkę, zgodnie z którą uprawnionym do wypłaty renty socjalnej będzie przysługiwał dodatek w kwocie stanowiącej różnicę między właściwym świadczeniem a wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. Renta socjalna to świadczenie, które przysługuje osobom, które nie mogą podjąć pracy z uwagi na stan zdrowia. Renta socjalna przysługuje osobie, która jest pełnoletnia oraz całkowicie niezdolna do pracy. Przykro, że znów koalicja 13 grudnia oszukuje i nie wypełnia swoich obietnic wyborczych, tworząc karkołomne kombinacje, ale trzeba stwierdzić wprost, że oszukuje najsłabszych i chorych. ZUS informuje, że aktualnie w całej Polsce rentę socjalną z ZUS pobiera ok. 565 tys. osób.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#WiolettaMariaKulpa">I znów wprowadziliście w ustawie ograniczenie. Świadczenie otrzymają tylko renciści z orzeczeniem trwałej niezdolności do pracy, a takie orzeczenia ma ok. 1/3 ogółu rencistów. Czyli znów ograniczyliście dostępność do nabycia prawa do renty socjalnej. Tego ograniczenia nie było wpisanego w 100 konkretów rządu Donalda Tuska. Agnieszka Dudzińska z fundacji „Ordo Amoris” wskazała, że poprawki całkowicie zmieniają pierwotny kształt projektu. Widziałam już różne sytuacje na posiedzeniach komisji sejmowych, ale tutaj czuję się trochę jak na Księżycu. Podkreśliła, że pod obywatelskim projektem ustawy podpisało się ponad 200 tys. osób. Dostaliśmy poprawki, które całkowicie burzą ideę pierwotną. Z projektu obywatelskiego wprowadzono jakieś kadłubkowe rozwiązanie w postaci nowego świadczenia. Nie jest to w ogóle konsultowane. Strona społeczna nie jest w ogóle dopuszczana do głosu, dopóki nie zostało przegłosowane wszystko — powiedziała pani Dudzińska. Dodała również, że miało być inaczej w tej kadencji, miało być frontem do obywateli i więcej praworządności. Dla mnie jest to hucpa, to, co dzisiaj się tutaj dzieje. Renta socjalna nie będzie jednak jak pierwotnie zakładał projekt obywatelski równa kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę. Podobnie było z rentą wdowią — co innego zakładał projekt obywatelski. Wy, koalicjo 13 grudnia, stworzyliście ograniczenie liczby osób uprawnionych. Chodzi o wysokość odbieranego świadczenia emerytalnego: nie trzykrotność średniej emerytury, ale trzykrotność najniższej emerytury. Nie ma już 50% wysokości świadczenia, a jest tylko 15%.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#WiolettaMariaKulpa">Tak wygląda polityka rządu Donalda Tuska: obiecanki i kłamstwa. Jeszcze wspomnę o jednym rzekomym konkrecie — przepraszam, pani marszałek, jeszcze chwilkę — który umknął państwa pamięci. Stworzymy system usług asystenckich dla osób niesamodzielnych, w ramach których profesjonalni certyfikowani opiekunowie będą wspierali osoby niesamodzielne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo. Pani poseł, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#WiolettaMariaKulpa">W ciągu pierwszych 100 dni stworzyliście projekt. Rozpoczynamy szkolenia i certyfikacje, a projektu nie ma. Jednocześnie zapewniamy, że będziemy jako klub głosować za projektem ustawy, bo jest to jednak wspieranie osób starszych, samotnych i potrzebujących pomocy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Magdalenę Roguską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MagdalenaRoguska">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego koalicja Obywatelska przedstawiam stanowisko klubu w sprawie projektu ustawy zawartego w sprawozdaniu Komisji Polityki Społecznej i Rodziny o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MagdalenaRoguska">Zaprezentowany przez komisję projekt ustawy jest realizacją tej idei, która przyświecała obywatelkom i obywatelom podpisującym się pod inicjatywą osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów, która zakładała zrównanie wysokości renty socjalnej z minimalnym wynagrodzeniem za pracę. Pod obywatelskim projektem ustawy podpisało się 200 tys. osób. Projekt, o którym mówimy, zakłada ustanowienie dodatku dopełniającego do renty w wysokości 2520 zł dla osób niezdolnych do pracy i samodzielnej egzystencji. Ten kluczowy dodatek będzie corocznie waloryzowany i jest to bardzo ważna informacja dla wszystkich, którzy na niego czekają. Ponadto będzie on przyznawany po złożeniu wniosku, co dodatkowo znacząco przyspieszy procedurę wypłacania go osobom uprawnionym. Po prostu ułatwi to jego uzyskanie.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MagdalenaRoguska">Projekt dotyczy fundamentalnych kwestii społecznych, dotyczy godności, wsparcia najsłabszych, dotyczy sprawiedliwości społecznej. Jego celem jest poprawa sytuacji finansowej osób z niepełnosprawnościami, które ze względu na stan zdrowia, na stopień niepełnosprawności nie są w stanie podjąć pracy ani samodzielnie zadbać o swoją egzystencję na odpowiednim, godnym poziomie. Obecna wysokość renty socjalnej nie odpowiada realnym kosztom życia osób ze znaczną niepełnosprawnością. I to wielokrotnie padało zarówno na sali plenarnej, jak i w czasie prac komisji. Dzięki tym rozwiązaniom, które proponujemy, które są zapisane w tym projekcie, 135 tys. osób niesamodzielnych, niezdolnych do pracy będzie miało przyznane od 1 stycznia 2025 r. świadczenie, które w sumie wyniesie 4300 zł. To świadczenie złożone z renty socjalnej i z dodatku dopełniającego.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#MagdalenaRoguska">Prace nad tym rozwiązaniem i, mam nadzieję, przyjęcie go przez Sejm w najbliższym możliwym terminie to oczywiście pierwszy krok. To krok, na który grupa osób szczególnie potrzebujących wsparcia czekała już bardzo długo. Przygotowując te rozwiązania, mówimy: robimy pierwszy krok, ale widzimy konieczność pracy nad kolejnymi, uwzględniającymi postulaty innych grup osób ze szczególnymi potrzebami. Ich głos, głos tych osób także był słuchany i słyszany podczas posiedzeń komisji. Dziś jesteśmy o krok, by zrealizować ten niezwykle ważny konkret, na który tak czekają osoby niesamodzielne i ich opiekunowie. To konkret, o który sami zawalczyli, sami to zrobili tutaj, w Sejmie, protestując, a potem składając projekt, wychodząc na ulice i szukając dla niego poparcia. Brawo dla państwa.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#MagdalenaRoguska">Brawo dla was, że znaleźliście w tym trudnym dla siebie czasie jeszcze tyle energii, tyle entuzjazmu i tyle siły, żeby to zrobić.</u>
          <u xml:id="u-243.6" who="#MagdalenaRoguska">Nasi poprzednicy, rząd PiS, rząd tzw. Zjednoczonej Prawicy bardzo dużo mówił o wspieraniu najbardziej potrzebujących. Na mówieniu się skończyło, bo w tej sprawie, w sprawie głosu 200 tys. obywateli podpisanych pod inicjatywą ustawodawczą, zrobili tylko jedno: schowali tak potrzebny projekt do sejmowej zamrażarki, pani poseł. Choć nie, zrobiliście państwo jeszcze jedną rzecz, haniebną: nie chcieliście rozmawiać, nie chcieliście widzieć potrzeb, o których mówili opiekunowie osób niepełnosprawnych. Odgrodziliście się od problemu, wieszając kotarę w Sejmie. Odwracaliście się na pięcie, nie odpowiadaliście na apele o rozmowę. Utrudnialiście protest i nie czuliście tego, że to jest wasza, wówczas rządzących, odpowiedzialność, a była. Oni prosili o pomoc, a otrzymali pogardę, butę, arogancję i znieczulicę. Symbolem waszej polityki wobec potrzebujących i waszego podejścia do tych niezwykle wrażliwych tematów już zawsze będą kotara powieszona w Sejmie i była posłanka Krynicka, odwracająca się z pogardą od potrzeb osób z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-243.7" who="#MagdalenaRoguska">Demokracja to ustrój, w którym obywatele są słyszani i słuchani. To ustrój, w którym my jako reprezentanci naszych wyborców stajemy z nimi ramię w ramię i w ich sprawach podejmujemy działania, rozwiązujemy ich problemy i to właśnie robimy.</u>
          <u xml:id="u-243.8" who="#MagdalenaRoguska">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska popiera ideę zwiększenia renty socjalnej, zrównanie jej wysokości z wysokością minimalnego wynagrodzenia i popiera przedmiotowy projekt ustawy, który jest przedstawiony w sprawozdaniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-243.9" who="#MagdalenaRoguska">Na ręce pani marszałek złożę także dodatkowe poprawki wypracowane w gronie koalicji 15 października.</u>
          <u xml:id="u-243.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Wioletę Tomczak, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WioletaTomczak">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministry! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! To truizm, że osobom z niepełnosprawnościami oraz ich bliskim żyje się trudniej niż osobom w pełni sprawnym, które mogą bez ograniczeń pracować i zarabiać na swoje utrzymanie. Opieka medyczna i rehabilitacja, specjalistyczne żywienie oraz środki higieny osobistej kosztują coraz więcej, tymczasem wsparcie, jakie nasze państwo oferuje tej grupie społecznej, przez lata praktycznie stało w miejscu.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WioletaTomczak">Od początku istnienia ruchu Polska 2050 deklarowaliśmy, że podejmiemy realne działania zapewniające godne warunki życia osobom z niepełnosprawnościami. Potwierdziliśmy to zobowiązanie po tym, jak zaufali nam państwo 15 października, w umowie koalicyjnej obecnego rządu. Nasz przedstawiciel minister Łukasz Krasoń został pełnomocnikiem rządu do spraw osób z niepełnosprawnościami i jest pierwszą osobą z zaawansowaną niepełnosprawnością, która zajmuje tak wysokie stanowisko rządowe nie tylko w Polsce, ale w ogóle na świecie. Jesteśmy zdeterminowani, aby dołożyć wszelkich starań, by osoby z niepełnosprawnościami mogły czuć się w naszym kraju pełnoprawnymi obywatelkami i obywatelami. Dziś tak nie jest. Wystarczy spojrzeć na liczby. 1780 zł — tyle wynosi dzisiaj renta socjalna. Płaca minimalna w Polsce wynosiła tyle w 2015 r., prawie 10 lat temu.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Jak wyście rządzili właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#WioletaTomczak">My nie rządziliśmy, jesteśmy nowym ugrupowaniem.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#WioletaTomczak">Dziś to kwota dwuipółkrotnie większa. Jak osoby z niepełnosprawnościami mają czuć się godnie w kraju, który nie zapewnia im minimum godnej egzystencji?</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: Świadczenie wspierające jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WioletaTomczak">Naszą ambicją w Polsce 2050 jest…</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#WioletaTomczak">…wypracowanie wspólnie ze stroną społeczną modelu nowej polityki społecznej włączającego wszystkich obywateli bez względu na stopień ich sprawności — modelu na pokolenia, a nie na kadencję.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#WioletaTomczak">Nasz klub z uwagą zapoznał się z projektem ustawy wraz z uzasadnieniem, który zdecydowało się poprzeć tak wiele obywatelek i obywateli. Przyjęcie tego projektu będzie ważnym krokiem na drodze do nowej polityki społecznej. Ustanowienie dodatku dopełniającego oznacza w praktyce bezprecedensowy wzrost wysokości renty socjalnej, zasypuje przepaść, jaka dzieliła rentę socjalną od płacy minimalnej. Właśnie dlatego jako klub Polska 2050 — Trzecia Droga popieramy przyjęcie projektu w kształcie zaproponowanym w sprawozdaniu komisji. Sprawiedliwość społeczna nie może być tylko pustym zapisem w konstytucji, a każdy krok w celu jej urzeczywistnienia należy przyjąć z aprobatą.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#WioletaTomczak">Warto na koniec zwrócić jeszcze uwagę na nazwę nowego świadczenia: dodatek dopełniający. Niejako z definicji stanowi on uzupełnienie czegoś, co w pierwszej kolejności nie zostało właściwie zaprojektowane. Dlatego jako Polska 2050 wiemy, że ta ustawa to tylko krok na drodze do nowego, kompleksowego systemu wsparcia osób z niepełnosprawnościami. Jesteśmy zdeterminowani, aby ten system zbudować. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Marię Kłopotek, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministry! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność wygłosić oświadczenie w sprawie obywatelskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej, druk nr 583.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Sejm na 4. posiedzeniu w dniu 25 stycznia 2024 r., zgodnie z art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, skierował powyższy projekt ustawy do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu rozpatrzenia. Komisja Polityki Społecznej i Rodziny rozpatrywała powyższy projekt ustawy na posiedzeniach w dniach 5 marca, 10 kwietnia i 25 lipca 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Renta socjalna, choć często świadczenie niedoceniane, odgrywa zasadniczą rolę w systemie zabezpieczenia społecznego, zapewniając stabilność finansową osobom w trudnej sytuacji życiowej. Dziś tym projektem ustawy wkraczamy w sferę decyzji, które będą nie tylko kształtować naszą rzeczywistość prawnofinansową, ale przede wszystkim definiować naszą empatię i wartości. Ten projekt nie jest jedynie propozycją wsparcia finansowego, to manifest solidarności społecznej, wyraz empatii wobec tych, którzy napotykają wyjątkowe trudności i przeszkody. To konkretny projekt aktu prawnego, który przeciwdziała nierównościom społecznym. Ten projekt nie jest jedynie kwestią etyki, ale także zdolności społeczeństwa do zrozumienia i realizowania potrzeb współobywateli. Przed nami projekt obywatelski, który nie tylko podnosi etyczne standardy społeczeństwa, ale rzuca wyzwanie niewrażliwości i obojętności, bo sprawiedliwość społeczna nie jest jedynie frazą. To kluczowy element funkcjonowania państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! Komisja sejmowa pozytywnie zaopiniowała projekt nowelizacji ustawy o rencie socjalnej. Zakłada on wypłatę dodatku dopełniającego osobom uprawnionym do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Osobie uprawnionej do renty socjalnej, całkowicie niezdolnej do pracy lub do samodzielnej egzystencji będzie przysługiwał dodatek dopełniający w wysokości 2520 zł, wypłacany wraz z rentą socjalną. Kwota dodatku dopełniającego będzie corocznie, od dnia 1 marca podlegała waloryzacji polegającej na pomnożeniu kwoty dodatku dopełniającego przez wskaźnik waloryzacji stanowiący średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w poprzednim roku kalendarzowym. Przyznanie dodatku dopełniającego będzie następowało z urzędu i nie będzie wymagało wydania decyzji.</u>
          <u xml:id="u-249.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Ponadto projekt zakłada, że w przypadku zbiegu uprawnień do renty socjalnej z uprawnieniami do renty rodzinnej lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo z podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia, kwota renty socjalnej także ulega obniżeniu, aby łączna kwota obu świadczeń nie przekraczała 300% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Kwota obniżonej renty socjalnej nie może być niższa niż 10% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Natomiast renta socjalna nie będzie przysługiwała, jeżeli kwota renty rodzinnej lub wymienionego świadczenia pieniężnego przekroczy 300% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W przypadku obniżenia renty socjalnej kwota dodatku dopełniającego będzie ulegała obniżeniu o taki sam procent, o jaki obniżono rentę socjalną. Podobnie w razie osiągnięcia przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego na zasadach określonych w art. 104 ustawy emerytalnej zawieszeniu lub zmniejszeniu będzie ulegała nie tylko renta socjalna, ale i dodatek dopełniający. Zakłada się, że ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-249.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! Biorąc powyższe pod uwagę, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będzie głosował za przyjęciem proponowanego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, klub Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy odnośnie do sprawozdania komisji o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej, druki nr 30 i 583.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#KatarzynaUeberhan">Wykluczenie finansowe osób z niepełnosprawnościami jest smutnym faktem. Brak środków na godne życie to codzienność wielu, zbyt wielu. Wśród gospodarstw domowych z przynajmniej jedną osobą z niepełnosprawnością aż 7% doświadcza skrajnego ubóstwa, 10% — ustawowego ubóstwa, a 16% — relatywnego ubóstwa. To dramatyczny obraz osób z niepełnosprawnością w Polsce XXI w. Wysokość renty socjalnej to miesięcznie 1780 zł brutto. 1780 zł brutto nie zapewni godnego życia ani dziś, ani jutro. A gdzie są środki na rehabilitację, środki medyczne, higieniczne czy na inne potrzeby? Nie dziwi więc, że pod projektem obywatelskim udało się zebrać ponad 200 tys. podpisów.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#KatarzynaUeberhan">Wszyscy, którzy tutaj siedzimy, pamiętamy protesty osób z niepełnosprawnościami tutaj, w Sejmie, na zimnych sejmowych posadzkach. Osoby te domagały się od państwa poprawy swojej sytuacji, domagały się, by potraktowano je wreszcie poważnie i z godnością, by mogły godnie żyć. Przecież to gwarantuje im nasza konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#KatarzynaUeberhan">Był to głos rozpaczy, frustracji i złości, a projekt obywatelski przekuł ten głos w konkretne rozwiązania. Projekt trafił do Sejmu jeszcze w poprzedniej kadencji, 7 marca 2023 r., jeszcze za rządów PiS — tutaj odnoszę się do słów pani posłanki przedstawiającej stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości. Ale za rządów państwa z prawej strony Izby nie doczekał się nawet pierwszego czytania. Potrzebna była zmiana większości w Sejmie, wygrana demokratycznej większości, by ten projekt po wielu miesiącach w zamrażarce trafił wreszcie pod obrady Sejmu, na pierwsze czytanie. Powróciliśmy do tego projektu, rozpoczęliśmy nad nim szeroko zakrojone prace już w nowej, innej rzeczywistości. W rzeczywistości, w której liderka tych protestów, przedstawicielka wnioskodawców, jest aktualnie częścią rządzącej koalicji, rządzącej większości. Ten fakt daje nadzieję na to, że już nigdy osoby z niepełnosprawnością nie zostaną pominięte w dyskusji nad ustawami, które ich dotyczą, inaczej niż to miało miejsce przy świadczeniu wspierającym za rządów poprzedników z prawej strony Izby.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#KatarzynaUeberhan">Ta ustawa to tylko jeden z kroków mających odpowiadać na oczekiwania tych najbardziej potrzebujących, to tylko element rzeczywistości, codzienności osób z niepełnosprawnościami, która wymaga zmiany. Asystencja osobista, opieka wytchnieniowa, likwidacja pułapki rentowej — to kolejne kroki, kolejne wyzwania, z którymi będziemy się mierzyć, aby zapewnić konstytucyjne zasady równości i sprawiedliwości społecznej. Chodzi o to, aby świadczenia pozwalały na godne życie i aby trafiały nie tylko do osób, których niepełnosprawność powstała przed 18. rokiem życia, ale także do tych, których niepełnosprawność powstała w trakcie aktywności zawodowej. Ostatnie rządy ignorowały orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego sprzeciwiającego się rozróżnieniom ze względu na moment powstania niepełnosprawności.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#KatarzynaUeberhan">Kolejnym wyzwaniem jest to, jak uniknąć pułapki rentowej, czyli ograniczenia bądź pozbawienia świadczenia, jeśli osoba osiąga określony próg dochodowy. Dzisiaj w Polsce tylko 1/3 osób z niepełnosprawnością jest aktywna zawodowo i to jest jeden z najgorszych wskaźników w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-251.6" who="#KatarzynaUeberhan">W końcu chodzi też o to, jak w systemowy sposób można osiągnąć cele, które przyświecają temu projektowi, czyli jak zapewnić osobom z niepełnosprawnościami niezależne, godne życie. Czas wprowadzić asystencję osobistą z prawdziwego zdarzenia, na którą tak długo kazał nam czekać prezydent Duda. Kiedy wreszcie się pojawiła, wzbudziła wiele zastrzeżeń środowiska. Czas realnie wdrożyć edukację włączającą, żeby umożliwić osobom z niepełnosprawnością uzyskiwanie kwalifikacji na równych prawach. Czas też wzmocnić i uporządkować świadczenie wspierające.</u>
          <u xml:id="u-251.7" who="#KatarzynaUeberhan">Po latach zaniedbań lista wyzwań dotyczących sytuacji osób z niepełnosprawnościami jest długa, ale wiem, że krok po kroku uda się wprowadzić niezbędne reformy, niezbędne zmiany, uda się wdrożyć konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, która od 11 lat czeka na realizację. Wiem, że te zmiany będą odbywać się w dialogu z samymi zainteresowanymi zgodnie z zasadą: nic o nas bez nas. Obywatelski projekt to jedna z propozycji odpowiedzi na palące to środowisko problemy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#KatarzynaUeberhan">Klub parlamentarny Lewicy w dalszym ciągu popiera prezentowane rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Głos z sali: 40 sekund więcej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MonikaWielichowska">Każdy ma więcej, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła Kukiz’15 mam zaszczyt przedstawić stanowisko dotyczące sprawozdania komisji o obywatelskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o rencie socjalnej. Projekt dotyczy zwiększenia kwoty renty socjalnej do kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę. Brzmi dobrze, lecz niestety okazuje się, iż nowy wynalazek, który ma zastąpić obiecaną przez premiera Donalda Tuska podwyżkę renty socjalnej, dotyczy tylko 1/3 rencistów socjalnych, bo tylko tyle ma orzeczenie o niepełnosprawności, czyli blisko 200 tys. osób niepełnosprawnych nie dostanie nic. Wstyd, panie premierze, wstyd, pani poseł Hartwich. To dzięki osobom niepełnosprawnym otrzymaliście mandat, a teraz je zostawiliście. Środowisko osób z niepełnosprawnościami wrze. Obywatelski projekt o podwyższeniu renty socjalnej, pod którym zbierała podpisy większość osób z niepełnosprawnościami, został przez obecną większość sejmową wypaczony. Zostanie nim objęta jedynie 1/3 osób potrzebujących.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Frydrych: A ile pan zebrał podpisów?)</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#JarosławSachajko">23 marca 2023 r. pan premier Donald Tusk w Chorzowie publicznie złożył obietnicę. Po tej obietnicy przyszłego premiera dziesiątki tysięcy ludzi z niepełnosprawnościami razem z rodzinami, znajomymi i przyjaciółmi poszło do wyborów, aby poprzeć Koalicję Obywatelską. Przytoczę słowa premiera z kampanii wyborczej: To będzie pierwsza ustawa, która będzie w nowym Sejmie do głosowania. Ja bez tego w ogóle bym nie próbował podchodzić do wyborów.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#JarosławSachajko">Panie Premierze Donaldzie Tusk! Pani Poseł Iwono Hartwich! Dotrzymajcie słowa, nie okłamujcie najsłabszych. Wstyd. Jest jeszcze szansa na zmiany w Senacie. Dotrzymajcie słowa, nie dzielcie tych osób na lepsze i gorsze, nie pozostawiajcie ich bez pomocy. Proszę, powróćcie do pierwotnych propozycji i obejmijcie pomocą wszystkich. Nie pozostawiajcie 200 tys. osób z niepełnosprawnościami bez pomocy. Oszukaliście w sprawie renty wdowiej. Obiecaliście 50%, a jest 15%, ale przynajmniej objęliście nią wszystkich. W czym niepełnosprawni są gorsi? Dlaczego ich podzieliliście i okłamaliście? Jest jeszcze czas na zmiany, o które proszę w imieniu wszystkich 200 tys. osób. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Obudził się sprawiedliwy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MonikaWielichowska">Wysoka Izbo! Do pytań zapisało się ponad 20 posłów.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MonikaWielichowska">Jeśli ktoś jeszcze na sali się nie zapisał, a ma ochotę, to jest to odpowiedni czas, ponieważ za moment zamknę listę.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszą do zabrania głosu zapraszam panią posłankę Magdalenę Łośko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#MagdalenaŁośko">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ustawa zakłada podwyższenie renty socjalnej dla osób z niepełnosprawnością, które są całkowicie niezdolne do samodzielnej egzystencji. Bardzo proszę, aby w toku kolejnych prac nad ustawą szczególnie mieć to na względzie. Przypomnijmy, że jest to obywatelski projekt, który, mamy nadzieję, znajdzie swój pozytywny finał. Państwo jest winne osobom niezdolnym do samodzielnej egzystencji specjalne rozwiązania. Pokładamy wielkie nadzieje, że tak będzie i zaproponowane poprawki będą chroniły interes tych najsłabszych, doświadczonych przez los.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#MagdalenaŁośko">Moje pytanie brzmi: Czy wobec powyższych zmian świadczenie uzupełniające pozostanie zachowane? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnich tygodniach na moje skrzynki mailowe osoby z niepełnosprawnościami i organizacje broniące osób z niepełnosprawnościami, wspierające osoby z niepełnosprawnościami wysłały dziesiątki informacji i wiadomości, ale przekaz tych informacji, tych wiadomości jest jeden: ta ustawa to jedno wielkie oszustwo z waszej strony. To jest jedno wielkie oskarżenie pod waszym adresem. Z takim zadowoleniem wzajemnie sobie tutaj klaszczecie za to, że spełniacie swoje obietnice. Nie spełniacie ich, oszukujecie, oszukujecie osoby z niepełnosprawnościami. Ponad 2/3 osób, które według waszych zapowiedzi byłyby uprawnione do tej podwyżki i do tego świadczenia, zostało wyrzuconych z tego systemu. Obiecywaliście co innego, zupełnie co innego. Wiele osób z waszego klubu dostało się do Sejmu właśnie dzięki hasłom pomocy niepełnosprawnym. I co teraz?</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Bo wy to zablokowaliście.)</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#MariuszKrystian">Jestem członkiem komisji spraw społecznych i rodziny. Jak traktowaliście organizacje wspierające osoby z niepełnosprawnościami? To był skandal. Ignorowaliście ich.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#MariuszKrystian">Jeszcze kilka miesięcy wcześniej na ich barkach dostawaliście się do Sejmu. Oszustwo, oszustwo, jeszcze raz oszustwo.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Wstyd to jest dla pani. Na plecach niepełnosprawnych dostaliście się do Sejmu.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani Minister! 1620 zł z groszami na rękę — tyle mają na przeżycie przez miesiąc osoby z niepełnosprawnościami, całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Żyją czy raczej wegetują na łasce swoich bliskich lub w DPS-ach, bez szans na godne życie czy choćby skuteczną rehabilitację. Z góry przepraszam za wielkie słowa, ale ten problem też jest wielki. Ta ustawa to sprawdzian naszego człowieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#MałgorzataNiemczyk">Jakiś czas temu pan poseł Horała był łaskaw kiedyś, ok. 4 lata temu, w studiu telewizyjnym określić kwotę, za jaką w Polsce można godnie przeżyć, na 6700 netto. Tyle wtedy inkasował z kasy państwa za pilnowanie pola, czyli jako pełnomocnik do spraw CPK budzącego ogromne protesty społeczne. Nie przeszkadzało mu to przechodzić w Sejmie obojętnie, bez mrugnięcia oka, obok protestujących niepełnosprawnych, protestujących opiekunów. Chcemy, żeby takie osoby całkowicie niezdolne do pracy dostawały najniższą krajową, czyli 3200 zł na rękę. To i tak dwa razy mniej niż standard godnego życia zakreślony — uwaga — 4 lata temu przez pana Horałę, który mam nadzieję, że zagłosuje za tym projektem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Pytam: Czy nad kolejnymi projektami trwają prace w ministerstwie dla tej ważnej grupy społecznej?</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Iwonę Kozłowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Wsparcie finansowe dla osób z niepełnosprawnościami odgrywa kluczową rolę w poprawie jakości życia, umożliwiając pokrycie kosztów podstawowych potrzeb. O tym nikomu nie trzeba mówić i tłumaczyć.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#IwonaMariaKozłowska">W Internecie znalazłam wywiad z pełnomocnikiem rządu do spraw osób niepełnosprawnych, z panem Łukaszem Krasoniem, który powiedział: Jesteśmy tak naprawdę w przededniu ogromnych zmian, które po prostu muszą się wydarzyć. Tak jak mówiłem wcześniej, zanim jeszcze zostałem pełnomocnikiem, wiele rzeczy nie może już czekać. Tak, panie pełnomocniku, nie można z tym zwlekać. Osoby z niepełnosprawnościami oczekują od nas natychmiastowych i zdecydowanych działań. Dlatego bardzo pana proszę o jeszcze bardziej wytężoną pracę.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#IwonaMariaKozłowska">Renta socjalna, o której dzisiaj debatujemy, jest kluczowym świadczeniem dla osób, które z powodu niezdolności do samodzielnej egzystencji nie mogły nabyć uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy. Świadczenie to stanowi alternatywną formę wsparcia dla osób, których niepełnosprawność powstała przed osiągnięciem pełnoletności, aż do ukończenia edukacji.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#IwonaMariaKozłowska">Mam tylko pytanie: Czy planowane jest, panie ministrze, rozpoczęcie dalszych prac mających na celu zwiększenie wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy w celu zabezpieczenia interesów wszystkich osób z niepełnosprawnościami? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Ścigaj, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#AgnieszkaŚcigaj">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bądźmy precyzyjni. Ustawa poprawia sytuację gospodarstw domowych 1/3 rencistów socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale to źle?)</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Lepiej niż wcale.)</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#AgnieszkaŚcigaj">Natomiast, niestety, panie ministrze Krasoń, nie jest to zgodne ze zmianami systemowymi, które państwo zapowiadaliście, ponieważ ustawa nadal jest niesprawiedliwa i wprowadza podziały w tym środowisku.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nic się nie zmieni.)</u>
          <u xml:id="u-269.5" who="#AgnieszkaŚcigaj">Ale okej, mam tylko takie pytanie: Czy planowana jest zmiana ustawy o pomocy społecznej i kryterium dochodowego przyznawania usług opiekuńczych? Bo trzeba uświadomić tym osobom, że 135 tys. osób niepełnosprawnych właśnie traci uprawnienia do bezpłatnych usług opiekuńczych. 40 zł za godzinę usług opiekuńczych. Jeżeli weźmiemy tylko 4 godziny, a to jest bardzo często mało dla osób niesamodzielnych życiowo, to jest to koszt 4800 zł miesięcznie.</u>
          <u xml:id="u-269.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Świadczenie wspierające.)</u>
          <u xml:id="u-269.7" who="#AgnieszkaŚcigaj">2 tys. dodatku i 4 tys. za usługi opiekuńcze, tracą bezpłatne usługi opiekuńcze.</u>
          <u xml:id="u-269.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale pani to powiedziała.)</u>
          <u xml:id="u-269.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Świadczenie wspierające już…)</u>
          <u xml:id="u-269.10" who="#AgnieszkaŚcigaj">Więc pytanie jest takie: Czy państwo rzeczywiście systemowo rozwiążecie ten problem, a nie pozbawicie tych osób czegoś, czego ewidentnie potrzebują, bo sobie same nie radzą, co wynika z kryterium przyznawania tej pomocy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Elżbietę Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Proszę państwa, od 1 stycznia 2025 r. w końcu minimalne wynagrodzenie będzie wynosiło dokładnie tyle samo i odwrotnie co renta socjalna, czyli 4300 zł. To jest projekt bardzo wrażliwy społecznie, długo oczekiwany niestety, ale obywatelski.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#ElżbietaAnnaPolak">Dlatego w imieniu obywateli zadam jedno pytanie: Czy osoba, która w dniu wejścia w życie ustawy nie będzie posiadała ważnego orzeczenia nie z własnej winy, ale z powodu opóźnień w komisjach orzekających z uwagi na kumulację wniosków… Teraz ten czas oczekiwania wynosi od 3 do 4 miesięcy. Ale jest też jeszcze grupa osób, która nie będzie miała wydłużonej ważności orzeczeń. Jest to grupa osób w wieku 16–18 lat, która nie znalazła się w tej ustawie. Czy będą mieli zatem wyrównane to świadczenie z mocą od 1 stycznia 2025 r.?</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę, że zbliżamy się do końca procedowania nad tym obywatelskim projektem ustawy, bo, jak pamiętacie, zbieraliśmy podpisy w całej Polsce, a także z tej mównicy apelowaliśmy o szybkie zajęcie się tym problemem. To, że przez wiele lat nie udawało się tego zmienić, wzbudza we mnie dodatkowe poczucie wstydu, gdyż podniesienie wysokości tej renty socjalnej do kwoty minimalnego wynagrodzenia to nie tylko kwestia pieniędzy. Dobrze wiemy, że one są ważne, to fakt, ale przyjęcie ustawy będzie służyć także wyrównywaniu szans i przywróci godność osobom z niepełnosprawnościami. Mam nadzieję, że już wkrótce, po latach upokorzeń i zwykłej biedy, te osoby poczują się pełnoprawnymi obywatelami naszego kraju. Jestem przekonany, że na następnym posiedzeniu Sejmu większością tej Izby ustawę przyjmiemy. Będę głosował za. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Środowisko osób z niepełnosprawnościami w gmachu parlamentu przez wiele lat walczyło o swoje prawa. Rzecznikiem tych praw jest obecna na sali posłanka Iwona Hartwich, która poprzez determinację doprowadziła do przygotowania i stworzenia nam możliwości pracy nad projektem obywatelskim dotyczącym zwiększenia renty socjalnej. Ogromny szacunek dla wszystkich tych, którzy uwierzyli w demokrację, poszli do wyborów, złożyli podpisy i dzięki którym dzisiaj możemy nad tym debatować.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałem zapytać pana ministra — to jest pierwszy krok, dotyczy to osób, które są niezdolne do samodzielnej egzystencji i pracy — czy rząd pracuje nad tym, aby również pozostałe osoby, które dziś pobierają rentę socjalną, miały wsparcie większe niż obecna wysokość renty socjalnej?</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#TadeuszTomaszewski">Drugie pytanie dotyczy zasiłku pielęgnacyjnego, który od 2019 r. nie jest waloryzowany. Wynosi 2215,84 zł. Dotyczy to miliona osób. Czy rząd przewiduje w przyszłym roku waloryzację tego zasiłku? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Po raz kolejny doświadczamy tego, że dla koalicji 13 grudnia inną rzeczywistością jest kampania wyborcza, a innym czasem jest to, co się dzieje później, kiedy przychodzi realizować obietnice wyborcze. Słyszeliśmy tu to dzisiaj i pan premier Donald Tusk bardzo mocno przekonywał, że te dwie ustawy, czyli kwota wolna od podatku i renta socjalna, to są rzeczy, które muszą wejść natychmiast, wejdą bardzo szybko i zostaną wdrożone w życie. Okazuje się, że później wiele różnych przyczyn się znalazło, żeby tego nie zrobić…</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale wy nic nie zrobiliście.)</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#WładysławDajczak">…a już zupełnie jest uwłaczające i żenujące, że z tej grupy 560 tys. wyklucza się…</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy ukradliście czas. Osoby z niepełnosprawnością…)</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#WładysławDajczak">…osoby, które nie mają orzeczeń. Oszczędzacie na osobach, które są osobami potrzebującymi wsparcia. Jaka to jest kwota? Chcę się dowiedzieć, jaka to jest kwota, którą oszczędzacie. I tak nie uratuje to budżetu, który się sypie.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#WładysławDajczak">Pani Poseł Hartwich! Ja bardzo panią proszę. Tak bardzo pani walczyła o osoby niepełnosprawne.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Ale ja nie wiem, o czym pan mówi.)</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#WładysławDajczak">Niech pani nie wyklucza tych 200 tys. osób. Bardzo o to proszę.</u>
          <u xml:id="u-277.8" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Jak pan zagłosuje? Proszę powiedzieć.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Karolinę Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#KarolinaPawliczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nareszcie po latach walki, wyrzeczeń, protestów w Sejmie i pod Sejmem, po latach konsekwentnych i nieustępliwych sprzeciwów wobec niesprawiedliwości i tego, jak doświadczył ich los, osoby z niepełnosprawnością mogą powiedzieć: tak, wspólnie to zrobiliśmy.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#KarolinaPawliczak">Szacunek, panie premierze, że usłyszał pan głos tego środowiska po destrukcyjnych przecież PiS-owskich rządach. To jeden z priorytetów, które ten rząd realizuje, wspierając osoby z niepełnosprawnościami.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#KarolinaPawliczak">Dziękuję pani poseł Iwonie Hartwich. Dziękuję naszym koleżankom i kolegom z klubu Koalicji Obywatelskiej za niezłomną walkę, determinację i mobilizację.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#KarolinaPawliczak">To radosny dzień i cieszę się, że ten dodatek dopełniający będzie dla osób z niepełnosprawnością prawdziwym, ważnym wsparciem.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#KarolinaPawliczak">Realizujemy nasze obietnice, szanowni państwo, i zobowiązania i zawsze będziemy te środowiska wspierać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Wojciechowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Łatwiej jest dać niż wziąć pomoc. Proszę wierzyć, że to jest prawda.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#AnnaWojciechowska">Dziwię się posłom byłego rządu PiS. Tak szybko państwo zapomnieliście te wszystkie sytuacje, które miały miejsce na posiedzeniach Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, gdzie osoby z niepełnosprawnością były upokarzane, nie były wpuszczane, były blokowane krzesłem drzwi obrotowe, żeby broń Boże nie weszły na salę.</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#AnnaWojciechowska">Jest to bardzo dobry projekt, o który walczyło całe społeczeństwo. Jest to projekt dobry, dlatego że jest zainicjowany przez samych obywateli. Jest to wsparcie dla osób niepełnosprawnych, które potrzebują pomocy, żeby samodzielnie funkcjonować, żeby pozostawać w godności i w poszanowaniu. A tak naprawdę to im to po prostu się należy. Już raz to padło z tej mównicy, tylko do kogo innego było skierowane. Nikt nie wybiera sobie sam ułomności.</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#AnnaWojciechowska">Wiem, jak ogromny wysiłek musicie włożyć, aby funkcjonować w życiu codziennym. Nie jesteście, szanowni państwo, osoby niepełnosprawne, najsłabsi, ale jesteście najmocniejsi w tym naszym środowisku, bo tyle musicie włożyć wysiłku, żeby żyć.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#AnnaWojciechowska">Czy ta renta będzie rewaloryzowana i czy będzie również dodatkowo wypłacana trzynasta renta?</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Hanajczyk z Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#AgnieszkaHanajczyk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Doszliśmy do bardzo ważnego momentu, mamy nadzieję, że będziemy głosować na następnym posiedzeniu nad bardzo ważnym projektem, ale chcę powiedzieć, że w mojej ocenie, zresztą nie tylko mojej, uczestniczyliśmy w tak naprawdę wieloletniej debacie na temat wrażliwości, szacunku dla innych, wartości cywilizacyjnych, wartości na miarę XXI w.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#AgnieszkaHanajczyk">Powiem państwu, że trzeba mieć niebywały tupet — patrzę na stronę prawą…</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No tak.)</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#AgnieszkaHanajczyk">…żeby patrzeć dzisiaj na panią Iwonę Hartwich, która — przepraszam, że użyję kolokwialnego stwierdzenia — wyleżała również z innymi niepełnosprawnymi to świadczenie. Gdzie państwo byliście? Podchodziliście? Rozmawialiście z tymi ludźmi.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Na pewno.)</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#AgnieszkaHanajczyk">Powiem teraz o matematyce. Dzisiaj możecie opowiadać różne historie, a ja powiem państwu krótko: 100 tys. osób — dzisiaj mówicie, że to jest tylko 100 tys. — to więcej niż zero osób. Państwo nie zaproponowaliście nikomu takiego świadczenia — to po pierwsze — a świadczenie, które będzie, wyniesie dwa razy więcej, bo 4,2 tys. to jest więcej niż wynosiło to świadczenie, które było dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#AgnieszkaHanajczyk">Natomiast moje pytanie kieruję do pana ministra. Myślę, że niepełnosprawni zasłużyli na prostą odpowiedź na pytanie, czy będzie świadczenie uzupełniające w wysokości 500 zł.</u>
          <u xml:id="u-283.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-283.8" who="#AgnieszkaHanajczyk">Przepraszam, pani marszałek, ale tylko jeszcze chcę powiedzieć jedno zdanie.</u>
          <u xml:id="u-283.9" who="#AgnieszkaHanajczyk">Nie ma żadnych pieniędzy, które zrekompensowałyby ból, cierpienie, codzienne życie osób niepełnosprawnych i ich bliskich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-283.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Małgorzatę Gromadzką, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#MałgorzataGromadzka">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Pani Ministrze! Wysoka Izbo! Od wielu lat osoby z niepełnosprawnościami i ich rodziny walczyły o godne życie, a nie o wegetację. Rosnące koszty utrzymania, zakupów, środków do higieny osobistej, rehabilitacji, leków, wizyt lekarskich przewyższały wartość ich renty socjalnej. Dodatkowo, jeżeli te osoby nie miały wsparcia ze strony rodzin, po prostu wegetowały. W swojej pracy zawodowej, nadzorując jednostki organizacji pomocy społecznej, często spotykałam się z wolontariuszami, opiekunami, którzy sprawowali opiekę nad osobami samotnymi, które potrzebowały stałego wsparcia. I uwierzcie mi państwo: nie było ich stać na zakupy podstawowych produktów żywnościowych. Potrzebowały naszego wsparcia, wsparcia z naszej strony. Każdemu może się urodzić dziecko z niepełnosprawnością, każdy może nabyć niepełnosprawność w trakcie trwania życia.</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#MałgorzataGromadzka">Naszym zadaniem, zadaniem Sejmu jest zadbanie o godne warunki życia tych osób, pochylenie się nad ich dramatycznymi losami. Dlatego zarówno ja, jak i moi koledzy i moje koleżanki chylimy czoła przed naszą koleżanką, posłanką Iwoną Hartwich za tą bardzo, bardzo piękną walkę. Jesteśmy za jak najszybszym procedowaniem nad ustawą o rencie socjalnej i przyjęciem tej zmiany, która zapewni osobom niepełnosprawnym godne warunki życia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#PiotrKandyba">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Ministrze! Szanowna Iwono i Szanowni Państwo! Cieszę się, że robimy kolejny krok na drodze do poprawy życia osób z niepełnosprawnościami i ich opiekunów. Muszę powiedzieć szczerze, że te 150 tys. to jest liczba, która może niektórych nie zadowalać, ale naszym marzeniem jest to, żeby poprawić sytuację osób z niepełnosprawnościami w całości. Wiem, że pan minister Krasoń we współpracy z nami, ze swoim zespołem, że my zrobimy wszystko, żeby poprawić sytuację większej liczby osób.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#PiotrKandyba">Moje pytanie jest następujące. Powtarzam: świadczenie uzupełniające w wysokości 500 zł. Co dalej z tym świadczeniem? Poza tym poruszę może troszkę inna kwestię, ale też dotyczącą osób z niepełnosprawnościami, chodzi o pułapkę rentową. Ostatnia sprawa. Kiedy zaczniemy pracę nad orzecznictwem? Wiąże się to bowiem z wieloma rzeczami i z poprawą życia osób z niepełnosprawnościami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy panią poseł Barbarę Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Muszę przyznać, że naprawdę żenujące są krzyki państwa posłów PiS kierowane pod adresem pani posłanki Iwony Hartwich.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Żadnych krzyków.)</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy? Wystąpienie było.)</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#BarbaraGrygorcewicz">Niektóre były. Pan Dajczak m.in. powiedział, co chciał, i poszedł. Otóż…</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja też powiedziałem…)</u>
          <u xml:id="u-289.5" who="#BarbaraGrygorcewicz">Chce pan ze mną porozmawiać? To może nie na tej sali, bo czas mi pan zabiera.</u>
          <u xml:id="u-289.6" who="#BarbaraGrygorcewicz">Jeszcze raz zacznę, dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#MonikaWielichowska">Proszę bardzo, pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Twierdzę, że żenujące były wszystkie krzyki z państwa strony kierowane do pani posłanki Iwony Hartwich, dlatego że to dzięki jej uporowi, waleczności i konsekwencji, a przede wszystkim życiowemu doświadczeniu, ten dobry obywatelski projekt ma szansę wejść w życie.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#BarbaraGrygorcewicz">Będę oczywiście głosowała za tym projektem, mam jednak jedno pytanie, które być może wyda się oczywiste, ale nie jest tak do końca oczywiste. Czy nowe przepisy o rencie socjalnej obejmą również osoby z niepełnosprawnościami przebywające w domach pomocy społecznej zarówno publicznych, jak i niepublicznych? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Jarosława Sachajkę, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pani poseł Małgorzata Niemczyk chwilę temu mówiła, że ta ustawa to sprawdzian naszego człowieczeństwa. Tak, to prawda, a ten sprawdzian uśmiechnięta koalicja oblała. Dodam jeszcze, że to jest sprawdzian honoru pani poseł Iwony Hartwich.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#JarosławSachajko">Mam do pani poseł, przedstawicielki wnioskodawców pytanie, czy dokona zmian tego bubla w Senacie, tak aby nie zostawiać z niczym 200 tys. osób, które jej zaufały. Hańbą jest dzielenie osób z niepełnosprawnościami na lepsze i gorsze. Hańbą jest niedotrzymywanie słowa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Jak pan zagłosuje?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Urszulę Rusecką, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#UrszulaRusecka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Osoby z niepełnosprawnościami zasługują na szacunek, zasługują również na jednakowe traktowanie. W roku 2012 — przywrócę państwu pamięć — to państwa ustawa podzieliła opiekunów osób z niepełnosprawnościami. Tutaj również dzielicie tych ludzi na osoby, które dostaną rentę socjalną, i te, które jej nie dostaną. Przywracam państwu również pamięć o świadczeniu wspierającym. Więc proszę nie mówić, że Prawo i Sprawiedliwość nie zrobiło nic dla osób z niepełnosprawnościami. Świadczenie wspierające wynosi ok. 4 tys. zł, 3,9 tys. zł, dla osoby z największą potrzebą wsparcia. To są działania, które Prawo i Sprawiedliwość prowadziło na rzecz osób z niepełnosprawnościami. Z szacunkiem Prawo i Sprawiedliwość podchodziło do tych osób.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda. Czemu pani kłamie?)</u>
          <u xml:id="u-295.2" who="#UrszulaRusecka">Ale nie pozwalaliśmy na to… Czyny świadczą o nas i konkretne wydatkowanie z programów.</u>
          <u xml:id="u-295.3" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-295.4" who="#UrszulaRusecka">Tych programów za rządów Prawa i Sprawiedliwości było naprawdę dużo. A państwo robiliście tylko i wyłącznie politykierstwo i kariery polityczne na niepełnosprawnych. I to jest niegodne.</u>
          <u xml:id="u-295.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-295.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Chusteczkami mokrymi myśmy się myli.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Jana Mosińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-296.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-296.2" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-296.3" who="#MonikaWielichowska">Proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#JanMosiński">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szczyt hipokryzji, jak słucham niektórych posłów obecnego, bo rządzącego… Przypomnę wam: kiedy rządziliście w roku 2014, świadczenie pielęgnacyjne wynosiło 800 zł.</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Mówimy do 2016 r.)</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#JanMosiński">Kiedy protestowała pani Hartwich w 2014 r., Donald Tusk chciał podnieść to o 200 zł.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#komentarz">(Poseł Iwona Hartwich: Dzięki Platformie podniesione.)</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#JanMosiński">Wyśmialiście go wówczas. Co się, pani Hartwich, zmieniło w pani mentalności, że nagle bije pani brawa Donaldowi Tuskowi? Co się zmieniło? Stołek poselski? Szczyt hipokryzji.</u>
          <u xml:id="u-297.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzięki Tuskowi podniesione świadczenie pielęgnacyjne, nie dzięki PiS-owi.)</u>
          <u xml:id="u-297.6" who="#JanMosiński">Środowisko osób niepełnosprawnych stwierdziło: projekt obywatelski, o którym dzisiaj rozmawiamy, został zmieniony totalnie bez zgody tego środowiska. Mam pytanie do przedstawiciela tego projektu, jak ono ocenia działania koalicji rządzącej.</u>
          <u xml:id="u-297.7" who="#JanMosiński">Jeżeli chodzi o nakłady na osoby niepełnosprawne, to z 15 mld w roku 2015 podnieśliśmy wsparcie dla niepełnosprawnych do 40 mld zł. To są fakty, szanowni państwo, Wysoka Izbo.</u>
          <u xml:id="u-297.8" who="#JanMosiński">Natomiast jeżeli chodzi o ten projekt, oczywiście będziemy nad nim pracować i nad nim procedować, bo pomoc niepełnosprawnym nie ma barw politycznych. Niestety wy chcecie ten dyskurs wepchnąć tylko i wyłącznie w korytarz kłótni politycznej, a nie merytorycznej dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-297.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Właśnie to pan robi.)</u>
          <u xml:id="u-297.10" who="#JanMosiński">To jest bardzo przykre i myślę, że osoby niepełnosprawne, słysząc to, mają już wyrobione zdanie co do waszych intencji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-297.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Wiolettę Marię Kulpę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Muszę odnieść się, pani marszałek, Wysoka Izbo, do kilku kwestii, które były podnoszone i wykrzykiwane z tej mównicy. Przypomnę państwu, co robił PiS. Program 500+. Poziom ubóstwa wśród dzieci za państwa rządów był na poziomie 30%.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#komentarz">(Głos z sali: O Jezu. Proszę…)</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#WiolettaMariaKulpa">Za rządów PiS-u spadł do poziomu 4%. Trzynasta, czternasta emerytura, cofnięcie podniesionego przez państwa wieku emerytalnego, obniżka CIT-u, zerowy PIT dla osób do 26. roku życia, likwidacja śmieciówek, uszczelnianie VAT, podwyższenie płacy minimalnej. Za rządów Tuska: podniesienie podatku VAT nawet na ubranka dziecięce, podwyższanie składki rentowej, wzrost zadłużenia, dług państwa wzrósł z 530 mld do 935.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#WiolettaMariaKulpa">Podniesienie wieku emerytalnego wbrew Polakom. Zabrano nam OFE, podobno nie nasze środki. Afery PO: pan Chlebowski, afera hazardowa, Amber Gold.</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#komentarz">(Głos z sali: O Jezu…)</u>
          <u xml:id="u-299.6" who="#WiolettaMariaKulpa">A obniżenie zasiłku pogrzebowego państwo pamiętacie w 2011 r.? Za rządów PO i PSL z 6 tys. do 4 tys.</u>
          <u xml:id="u-299.7" who="#WiolettaMariaKulpa">Teraz pytanie. Proszę powiedzieć, co z programem PFRON-u. Za rządów PiS-u, Zjednoczonej Prawicy wynosił 0,5 mld zł, natomiast państwo zapewniliście tylko i wyłącznie 60 mln zł. Bardzo proszę o informację.</u>
          <u xml:id="u-299.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-299.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie na temat, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#MonikaWielichowska">Pozwólcie państwo, że ja również wezmę udział w dyskusji i chyba wrócę na tory procedowanego projektu, bo trochę odbiegliśmy od tematu.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, poprosimy, pani marszałek, zdecydowanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#MonikaWielichowska">Procedujemy dziś, Wysoka Izbo, nad ważnym obywatelskim projektem, który zauważa i otacza opieką najsłabszych, dla których podwyższenie renty socjalnej jest krokiem w stronę poprawy warunków życia, wielu z tych, którzy są niezdolni do samodzielnej egzystencji. To ważny krok w stronę zapewnienia większej godności i bezpieczeństwa osobom najbardziej potrzebującym.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#MonikaWielichowska">Przypomnę tylko, że projekt złożony w ubiegłej kadencji przeleżał w sejmowej zamrażarce, a dziś jest procedowany, bo dla wszystkich, dla absolutnie wszystkich powinno być normalne, oczywiste, że nigdy nie wolno odwracać się plecami do najsłabszych i do wszystkich tych, którzy potrzebują wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#MonikaWielichowska">Na koniec chcę dołączyć do podziękowań dla wszystkich, którzy pracowali w komitecie inicjatywy obywatelskiej, zbierali podpisy i złożyli podpis pod tym ważnym projektem. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam do zabrania głosu przedstawicielkę komitetu inicjatywy obywatelskiej panią poseł Iwonę Hartwich.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#IwonaHartwich">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Po tych wszystkich słowach, które padły z prawej strony — miałam zacząć trochę inaczej — dwa słowa: jesteście żenujący, żałośni i nie macie wstydu, mówiąc w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-303.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-303.3" who="#IwonaHartwich">Czy patrząc mi w oczy, naprawdę chcecie powiedzieć, że wy się troszczyliście?</u>
          <u xml:id="u-303.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani spojrzy w lustro.)</u>
          <u xml:id="u-303.5" who="#IwonaHartwich">Niestety nie troszczyliście się. I może gdybyście nie ukradli tych wszystkich pieniędzy i nie byłoby jakichś pani K., Zosi B., Mariana M., to może starczyłoby dla wszystkich osób z niepełnosprawnością.</u>
          <u xml:id="u-303.6" who="#IwonaHartwich">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ja również zacznę w innym tonie od podziękowań, bo warto, bo jestem wdzięczna, bo wdzięczni są opiekunowie i osoby z niepełnosprawnością. Proszę o przekazanie tych słów panu premierowi Donaldowi Tuskowi, bo kolejny raz okazało się, że można,…</u>
          <u xml:id="u-303.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-303.8" who="#IwonaHartwich">…że ktoś wysłucha osoby z niepełnosprawnością i te osoby będą mogły niebawem cieszyć się z nadchodzących zmian. Dziękuję jeszcze raz wszystkim moim koleżankom i kolegom z klubu Koalicji Obywatelskiej. Mamy też posła z Lewicy, który również zbierał podpisy. Dziękuję wszystkim posłankom, posłom, senatorom i senatorkom.</u>
          <u xml:id="u-303.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-303.10" who="#IwonaHartwich">Szanowni Państwo! Osoby z niepełnosprawnością to szczególna grupa, której nic i nigdy nie było podane na tacy, o wszystko trzeba było walczyć, trzeba było tupać i protestować. Wielu polityków właśnie z prawej strony, którzy nie byli u władzy, obiecywało pomoc. Wielokrotnie słyszeliśmy słowa, że jesteśmy bohaterami, że państwo polskie powinno nas tak postrzegać. Słyszeliśmy, że nie powinniśmy się domagać tego wsparcia, bo ono po prostu nam się należy. A jednak cały czas musimy walczyć o godne życie dla naszych ciężko chorych, niepełnosprawnych dzieci, ale też osób dorosłych. Przypomnę ten protest.</u>
          <u xml:id="u-303.11" who="#IwonaHartwich">W 2014 r. podczas 17 dni protestu w Sejmie wywalczyliśmy świadczenie pielęgnacyjne, trudno w to uwierzyć, w wysokości najniższego wynagrodzenia. Tu ukłony dla pana premiera Donalda Tuska, który zrozumiał problem, przyszedł, porozmawiał i o dziwo — dla was oczywiście — pomógł.</u>
          <u xml:id="u-303.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-303.13" who="#IwonaHartwich">W 2018 r., szanowni państwo, pani marszałek, przez 40 dni walczyliśmy o dodatek dla osób z niepełnosprawnościami w wysokości 500 zł. Przyszliśmy tylko walczyć o godne życie dla naszych niepełnosprawnych od urodzenia dzieci. Od ówczesnej władzy PiS otrzymaliśmy w zamian arogancję, butę, brak zrozumienia, całkowity brak człowieczeństwa. Byliśmy przez 40 dni przez państwa upokarzani i odzierani z godności. Ktoś przed chwilą zadał pytanie: Gdzie państwo byliście? Byliście — za kotarami, za dyktami.</u>
          <u xml:id="u-303.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-303.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-303.16" who="#IwonaHartwich">Ostatecznie po 40 dniach protestu udało nam się wywalczyć 500 zł dodatku, który jest dzisiaj niestety wliczany do kryterium. Dlatego z tego miejsca mam ogromną prośbę do pani minister Dziemianowicz-Bąk, aby już teraz wziąć pod uwagę, że należałoby zwiększyć kryterium, tak żeby 500 zł świadczenia uzupełniającego pozostawić, tak żeby w związku z podwyżką renty socjalnej, tego dodatku, to świadczenie nie zostało utracone.</u>
          <u xml:id="u-303.17" who="#IwonaHartwich">I cóż, muszę wspomnieć oczywiście protest w 2023 r. Protest w Sejmie w 2023 r. to jest protest upokorzenia. Proszę teraz spojrzeć mi w oczy. O co wtedy walczyliśmy? Państwo wiedzą, o co walczyliśmy w 2023 r.? O tę rentę socjalną, o której dzisiaj mówimy. Czy ktoś z państwa był u protestujących i rozmawiał z osobami niepełnosprawnymi i z rodzicami? A skąd. Była pani minister Witek, która nawet szarpała się, żeby postawić kubeł wody. Nie było was stać na to, żeby dać choćby kromkę chleba. Nie było was.</u>
          <u xml:id="u-303.18" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-303.19" who="#IwonaHartwich">Może pan sobie krzyczeć. Nie było was.</u>
          <u xml:id="u-303.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-303.21" who="#komentarz">(Poseł Jan Mosiński: Dlaczego pani kłamie w sposób bezczelny?)</u>
          <u xml:id="u-303.22" who="#IwonaHartwich">Szanowni Państwo! Dodam, że chciałabym jeszcze raz poprosić pana ministra Krasonia o przyspieszenie prac nad pomocą dla grupy, która w pierwszej kolejności nie otrzyma tego wsparcia. To jest bardzo ważne. Szanowni państwo, dorosłe osoby z niepełnosprawnością wciąż żyją za 1620 zł na rękę plus dodatek uzupełniający.</u>
          <u xml:id="u-303.23" who="#IwonaHartwich">Podwyżka renty socjalnej do najniższej krajowej jest bardzo oczekiwana, pożądana, upragniona i nie zawaham się powiedzieć, że ratuje osobom z niepełnosprawnościami byt, zdrowie, a nawet życie. Będzie na pampersy — to sukces. Będzie na kromkę chleba — to sukces. Będzie na zapłacenie za wodę w domu — to sukces. Jest na mydło? Tak, proszę państwa, to są podstawowe potrzeby też rodzin osób z niepełnosprawnościami. Czasem może to wywołać salwę śmiechu wśród ludzi, którzy nigdy nie zrozumieją tego problemu. Tak naprawdę nikt nie zrozumie matki, która żebrze o turnus rehabilitacyjny, matki, która często jest smutna. Ale może ktoś przez chwilę się zastanowi i powie, że właśnie tak jak ten dodatek 500 plus, wszelkiego rodzaju dodatki stają się inwestycją w tych, których los skrzywdził od samego urodzenia. Boli ta bezduszność, proszę państwa, boli samotność w tym wszystkim, brak zrozumienia i brak środków na podstawowe potrzeby. Kolejny raz będę mówić do państwa: Czy wiecie, ile kosztują turnusy rehabilitacyjne, buty ortopedyczne?</u>
          <u xml:id="u-303.24" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: 10 tys.)</u>
          <u xml:id="u-303.25" who="#IwonaHartwich">Nigdy nie chciejcie się zamienić.</u>
          <u xml:id="u-303.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-303.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo, Iwonka!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#MonikaWielichowska">Naszej dyskusji przysłuchują się seniorki i seniorzy z Gryfic, którzy przebywają na zaproszenie pana posła Jarosława Rzepy. Pozdrawiamy państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#MonikaWielichowska">Życzymy udanego pobytu w polskim parlamencie.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#MonikaWielichowska">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Jest z nami sekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pan Łukasz Krasoń, prosi jednak o możliwość odpowiedzi na państwa pytania w drodze pisemnej.</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#MonikaWielichowska">Zamykam zatem dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chcę podkreślić, że to bardzo ważna i potrzebna zmiana, o którą zabiegaliśmy wszyscy — mam na myśli parlamentarzystów z Koalicji Obywatelskiej — zbierając podpisy pod obywatelskim projektem ustawy. Nowoczesne demokratyczne państwo musi być stać na zapewnienie wsparcia i godnego życia najsłabszym. A życie za 1600 zł z groszami na rękę nie jest godne. Teraz jednak w dyskusji nad projektem pojawiają się głosy, że nowe świadczenie, po zmianach wprowadzonych na etapie prac w komisji, jest zbyt skomplikowane i nie wszyscy uprawnieni będą mogli z niego skorzystać. Jak się pan odniesie do tych wątpliwości?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, marszałek Sejmu kieruje ten projekt ustawy ponownie do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw (druk nr 603).</u>
          <u xml:id="u-306.2" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią posłankę Krystynę Skowrońską o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Przedstawiciele strażaków! Przypadł mi zaszczyt razem z panem posłem Zbigniewem Sosnowskim przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#KrystynaSkowrońska">Najpierw ogromne podziękowania dla druhów z Państwowej Straży Pożarnej, dla druhów z ochotniczych straży pożarnych. Bez was nie czulibyśmy się bezpiecznie. Młodzi ludzie, pamiętajcie: w każdym środowisku działają ochotnicze straże pożarne, druhowie z Państwowej Straży Pożarnej, dlatego możemy się czuć bezpiecznie. To oni nam pomagają w życiu, każdego dnia. Dzisiaj widzieliśmy np. sztab kryzysowy we Wrocławiu, bo idzie wielka powódź. Za każde państwa działanie, za każdą pomoc serdecznie dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#KrystynaSkowrońska">Ten projekt to powrót do rozwiązania, które kiedyś funkcjonowało. Towarzystwa ubezpieczeniowe, zawierając z niektórymi podmiotami umowę ubezpieczeniową od ognia i klęsk żywiołowych, będą część składki kierowały do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, czyli do ministerstwa, do resortu, do Państwowej Straży Pożarnej. Część tych środków trafi natomiast do zarządu głównego ochotniczej straży. Dlaczego przywracamy ten model i czy można inaczej? Ależ oczywiście, że można. Można robić to tak jak poprzednio, ale wtedy pieniądze były dzielone ze względów politycznych, trafiały tam, gdzie państwo mieli interes, by ochotnicza straż dotarła. Tam były wtedy pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#KrystynaSkowrońska">Chcemy, aby wpływ na dzielenie tych środków mieli sami zainteresowani. Te pieniądze trafią na szkolenia dla ratowników, na wzmocnienie inwestycji w ochotniczych strażach pożarnych, będą przeznaczone na działania, które są potrzebne strażakom. Są pieniądze na funkcjonowanie Ochotniczej Straży Pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#KrystynaSkowrońska">Jako przewodnicząca Poselskiego Zespołu Strażaków chcę powiedzieć, że w najbliższym czasie będzie zwołane posiedzenie, abyśmy mogli porozmawiać o tym, jakie wsparcie będą mogli otrzymać druhowie z ochotniczych straży pożarnych i jakie wsparcie będą mogli otrzymać druhowie Państwowej Straży Pożarnej. Dzisiaj chcemy wam podziękować tą ustawą, która będzie wsparciem m.in. dla 16 tys. jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej i dla całego krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Cieszymy się ogromnie, że będzie ona w tym kształcie, chociaż jeszcze jedna rzecz będzie poprawiona. Chodzi o otwarty katalog działań ochotniczych straży pożarnych, który państwo ustawą z 2017 r. trochę pozmieniali. Część pieniędzy będzie natomiast mogła być przeznaczona na prewencję i zapobieganie pożarom.</u>
          <u xml:id="u-307.5" who="#KrystynaSkowrońska">Co mogę jeszcze powiedzieć? Czujemy się bezpiecznie razem z druhami z Ochotniczej Straży Pożarnej, z krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym. I chcielibyśmy podziękować za wszystkie dotychczasowe akcje, wsparcie, pomoc we wszystkich działaniach.</u>
          <u xml:id="u-307.6" who="#KrystynaSkowrońska">Panie Ministrze! Mam nadzieję na świetną współpracę, a z koleżeństwem, paniami i panami posłami, na rozmawianie. Ta ustawa jest prosta, nieskomplikowana. To są pierwsze pieniądze, które chcemy dodatkowo dać ochotniczym strażom pożarnym. I jeszcze jedno: z pieniędzy europejskich też jest wsparcie dla ochotniczych straży pożarnych, od roku 2007. Jest również wsparcie z pieniędzy związanych z ochroną środowiska — na obozach byli przedstawiciele młodzieżowych drużyn pożarniczych. Jest to trochę inny model finansowania, ale mamy nadzieję, że będzie skuteczny i że tych pieniędzy na potrzeby Państwowej Straży Pożarnej i ochotniczej straży będzie dość.</u>
          <u xml:id="u-307.7" who="#KrystynaSkowrońska">Dalsza część wystąpienia należy do pana posła Zbigniewa Sosnowskiego. Proszę, zobaczcie, jak zgodnie ten projekt przygotowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-307.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Zbigniewa Sosnowskiego o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Szanowny Panie Generale! Panie i Panowie Posłowie! Panie i Panowie! Dzisiaj zabieram głos jako przedstawiciel posłów wnioskodawców projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw. Zabieram ten głos jako strażak ochotnik z 39-letnim doświadczeniem, dla którego dobro i rozwój ochotniczych straży pożarnych jest najwyższym wyzwaniem. Ochotnicze straże pożarne to organizacje z ponad 100-letnią tradycją, organizacje, które są fundamentem naszych lokalnych społeczności, fundamentem bezpieczeństwa i naszej narodowej tożsamości.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#ZbigniewSosnowski">Dzisiaj dyskutujemy nad projektem, który przywraca im należne miejsce, przywraca im podmiotowość, samorządność z poszanowaniem ich roli i historii. Po pierwsze, mamy otwarty katalog działań ochotniczych straży pożarnych. Dotychczasowy zamknięty katalog zadań ograniczał możliwości działania OSP, ograniczał swobodę i inicjatywę. Wprowadzenie otwartego katalogu poprzez sformułowanie: w szczególności oznacza zaufanie do strażaków ochotników, do ich wiedzy i doświadczenia, do ich lokalnego przywództwa. To zmiana, która oddaje strażakom prawo do samodzielnego definiowania swoich działań, do reagowania na potrzeby swoich społeczności, do działania ponad to, co zostało zapisane w sztywnych przepisach. To przywrócenie wolności działania, wolności, która od zawsze była sercem ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#ZbigniewSosnowski">Po drugie, to nacisk na prewencję i zapobieganie zagrożeniom. Prewencja to klucz do bezpieczeństwa. Prewencja to inwestycja w przyszłość. Prewencja to ochrona tego, co dla nas najcenniejsze. Lepiej zapobiegać, niż ratować, lepiej działać wcześniej niż później, lepiej unikać katastrofy, niż mierzyć się z jej skutkami. Tego oczekują od nas firmy ubezpieczeniowe. Tego oczekują od nas obywatele, bo przecież to ich pieniądze. Ochotnicze straże pożarne jako organizacje zakorzenione w swoich społecznościach doskonale rozumieją wartość prewencji. To one są na pierwszej linii, to one widzą zagrożenia, to one edukują i działają, zanim będzie za późno. Ustawa daje im narzędzia, by skuteczniej zapobiegać, skuteczniej chronić i skuteczniej działać.</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#ZbigniewSosnowski">Po trzecie, to powrót do sprawdzonego modelu finansowania z odpisów ubezpieczeniowych. Przez ponad 20 lat środki z odpisów ubezpieczeniowych były przeznaczane na potrzeby ochotniczych straży pożarnych w sposób sprawiedliwy i transparentny, w sposób odpowiadający rzeczywistym potrzebom, w sposób zgodny z zasadą pomocniczości. Niestety zmiany wprowadzone w 2017 r. doprowadziły do centralizacji tych środków, centralizacji decyzji, centralizacji, która nie odpowiadała lokalnym potrzebom. Przywrócenie wcześniejszego modelu oznacza powrót do sprawiedliwego podziału funduszy, powrót do samorządności ochotniczych straży pożarnych, co podkreślam z całą mocą jako strażak, powrót do decyzji podejmowanych najbliżej ludzi, a nie w gabinetach w Warszawie, powrót do modelu, który działał przez lata, który wspierał lokalne inicjatywy, który wspierał bezpieczeństwo na poziomie lokalnym.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#ZbigniewSosnowski">Ochotnicze straże pożarne to nie tylko służba ratownicza, to nie tylko gaszenie pożarów, to nie tylko interwencje. Ochotnicze straże pożarne to wspólnota, wspólnota ludzi, którzy od pokoleń dbają o bezpieczeństwo swoich sąsiadów, dbają o kulturę, dbają o tradycję. To ochotnicze straże pożarne organizują lokalne festyny. To ochotnicze straże pożarne wspierają szkoły. To ochotnicze straże pożarne angażują młodzież, przekazując im wartości patriotyzmu i odpowiedzialności za naszą ojczyznę. To ochotnicze straże pożarne budują nasze lokalne społeczności, budują więzi, budują przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-309.5" who="#ZbigniewSosnowski">Tą ustawą dajemy ochotniczym strażom pożarnym wolność działania, dajemy im środki, dajemy im szacunek, na jaki zasługują, przywracamy im przestrzeń do działania wolną od centralnych nacisków, przestrzeń wolną od politycznych manipulacji, przestrzeń, w której liczy się dobro wspólne, a nie partyjne interesy. Wspierajmy ochotnicze straże pożarne, wspierajmy samorządność, wspierajmy nasze lokalne społeczności, bo to one są sercem Polski. Tu, z tego miejsca proszę wszystkich dzisiaj obecnych i nieobecnych, aby nie podważali tych argumentów, bo tylko silne ochotnicze straże pożarne, silny zjednoczony ruch strażacki ściśle współpracujący z Państwową Strażą Pożarną jest w stanie zapewnić bezpieczeństwo obywatelom i dobry rozwój naszej ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-309.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Przekonał mnie pan.)</u>
          <u xml:id="u-309.7" who="#ZbigniewSosnowski">Strażacy to ludzie o najróżniejszych poglądach politycznych. Reprezentujemy różne środowiska, ale łączy nas wielka troska o drugiego człowieka i wierność strażackiemu zawołaniu: Bogu na chwałę, ludziom na pożytek. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-309.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-309.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Amen.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#PawełHreniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy przedstawiony przez posłów koalicji rządzącej sprowadza się do tego, że pieniądze, które pochodzą od zakładów ubezpieczeniowych i są dziś rozdzielane przez Państwową Straż Pożarną, zostaną zabrane Państwowej Straży Pożarnej i przekazane do dyspozycji zarządu głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej. Mówimy tu o kwocie ok. 20 mln zł. Co istotne, środki, które są dziś w dyspozycji PSP, są w całości przekazywane jednostkom OSP, natomiast proponowana zmiana dotyczy przekazania kwoty 20 mln zł zarządowi głównemu związku na dość ogólnie sformułowany cel.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#PawełHreniak">Dziś ze strony posłów koalicji rządzącej pojawia się narracja, że projekt to powrót do dobrych praktyk, które istniały przed 2016 r. Otóż wszystkie dostępne dane świadczą o tym, że system rozdziału środków finansowych pochodzących z ubezpieczeń, które były dzielone przez zarząd główny związku przed 2016 r., funkcjonował bardzo źle, na co wskazują m.in. takie dokumenty jak raport NIK z 2019 r. Raport NIK niezwykle krytycznie ocenił sposób rozdziału środków przed 2017 r., wskazując na nieefektywność wydatkowania publicznych pieniędzy. Według NIK pozytywne zmiany nastąpiły po 2017 r., a więc po tych zmianach ustawowych, które posłowie koalicji chcą dziś wykreślić. Od tamtego momentu, jak czytamy w raporcie NIK-u, rozdziałem środków z ubezpieczeń zajęła się Komenda Główna Państwowej Straży Pożarnej. Jak wynika z kontroli NIK, cytuję: pieniądze są przeznaczane wyłącznie na dofinansowanie zakupów niezbędnych do tego, by jednostki były gotowe do działań ratowniczo-gaśniczych. Wcześniej, jak wskazał NIK, ze względu na sposób podziału środków ratownikom brakowało np. specjalnej odzieży ochronnej. Zmiana systemu finansowania OSP w roku 2017 wyeliminowała też mechanizm, który ograniczał konkurencyjność. Chodzi o zakupy w punktach handlowych związku, na co skarżyli się m.in. prezesi jednostek OSP, mówiąc, że jest tam drożej niż wszędzie indziej. Jak ustalił NIK, formalnym kryterium przekazania przez związek ministerialnych dotacji konkretnej jednostki — proszę słuchać — nie było to, czy wzięła ona udział choćby w jednej akcji ratowniczej, tylko było np. to, czy jest członkiem związku OSP, a wiemy przecież, że członkostwo jednostki OSP w związku nie jest obowiązkowe. Czy szanowna Wysoka Izba na pewno chce dążyć do przywrócenia tego modelu? Proponowane przez posłów koalicji zmiany zostały też negatywnie ocenione przez biuro ekspertyz Kancelarii Sejmu. W opinii czytamy m.in.: Analiza realizowanych zakupów sprzętu przez ostatnich 7 lat jednoznacznie wskazuje, że tylko stworzenie skoordynowanego mechanizmu współfinansowania zakupów zapewnia możliwość dokonania takich zakupów w sposób transparentny, z jak najlepszym optymalnym wykorzystaniem wszystkich środków finansowych.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#PawełHreniak">Wysoka Izbo! Wszyscy posłowie, którzy mają jakiekolwiek pojęcie o systemie ratowniczo-gaśniczym, wiedzą, że to PSP ma najlepszą wiedzę, jakimi jednostkami OSP w terenie dysponuje, jak wygląda ich wyjazdowość, sprzęt, które jednostki należy doposażyć, bo są potrzebne do tego, żeby w przyszłości weszły do KSRG. Tej wiedzy nie posiada związek OSP. To PSP posiada bieżącą, rzetelną wiedzę o rzeczywistym zagrożeniu i realnych potrzebach. To komendant główny PSP odpowiada za system ratowniczo-gaśniczy w Polsce. Posłowie w uzasadnieniu piszą, że przekazanie decyzji o rozdziale środków w ręce PSP, którą podjęli w 2017 r. posłowie PiS, to była zła decyzja. Na jakiej podstawie to piszecie, szanowni państwo? Wszystkie fakty temu przeczą. I dwa z nich: liczba zakupionych samochodów z dotacji w 2015 r. to 191 wozów strażackich, a w 2023 r. — 668. To się zmieniło, ponieważ dotacje były dzielone przez PSP. Odnośnie do szkoleń na potrzeby OSP: w 2016 r. były 1633 szkolenia, a w 2023 r. — 4338. Wzrosła też znacząco liczba uczestników szkolenia OSP z 42 tys. w 2016 r. do 117 tys. w 2023 r. Wysoka Izbo, po co zmieniać system, który daje pozytywne wyniki, dobrze funkcjonuje?</u>
          <u xml:id="u-311.3" who="#PawełHreniak">Na koniec o tym, co sądzą sami strażacy ochotnicy. Został przeprowadzony sondaż wśród strażaków ochotników. Wzięło w nim udział 716 strażaków i 93% z nich wypowiedziało się przeciwko zmianom, które dziś posłowie koalicji rządzącej nam proponują. Strażacy ochotnicy wiedzą, że te zmiany nie są w ich interesie i nie są w interesie jednostek OSP, a są w interesie zarządu głównego związku. Wielu ze strażaków ochotników wie, że po zmianie, którą proponujecie, będzie mniej sprzętu dla OSP, za to więcej pieniędzy na biurokrację w zarządzie głównym związku.</u>
          <u xml:id="u-311.4" who="#PawełHreniak">Wysoka Izbo! W związku z tym, że proponowane zmiany cofają nas w rozwoju systemu ratowniczo-gaśniczego w Polsce i są szkodliwe dla ochotników i jednostek OSP, w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość składam wniosek o odrzucenie projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Gadowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Generale! Wysoka Izbo! Nie trzeba by nic poprawiać, gdybyśmy zawsze dążyli do tego, żeby było sprawniej, efektywniej, samorządniej i rzetelniej, ale okazuje się, że poprzednicy stanęli na wysokości zadania i stwierdzili, że tę służbę, która jest służbą na rzecz Polaków, można wykorzystać do działań politycznych. Kierowali te środki centralnie, decydując o tym, dla jakiej jednostki, dla kogo.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#KrzysztofGadowski">Chciałem przypomnieć, że za tymi ustawami kryje się rzesza wspaniałych ludzi, którzy muszą mieć wspaniałe i dobre kompetencje, muszą być profesjonalni, muszą być odpowiednio przygotowani. To 31,5 tys. funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej, ale obok nich to rzesza 700 tys. ochotników strażaków skupionych w jednostkach ochotniczej straży pożarnej. Nie wszystkie te jednostki należą do systemu ratowniczo-gaśniczego. To ok. 125 tys. ochotników skupionych i pracujących w tym systemie. Na bazie 5 tys. czy 500 tys. wyjazdów w 2023 r. tylko ok. 100 było związanych z działaniami gaśniczymi w związku z pożarem. Pozostałe to inne zdarzenia. Nasi koledzy z poprzedniego rządu spróbowali zapisać ich działania w katalogu zamkniętych działań, a przecież tych różnych zdarzeń, w których uczestniczy ochotnicza straż pożarna, druhny i druhowie, jest dużo więcej, to katalog otwarty. Dziś w tej ustawie to wyraźnie piszemy. Mówimy: w szczególności, dopisujemy jeszcze jeden wers dodatkowych zadań funkcjonowania właśnie ochotników strażaków. Przecież my tych ludzi widzimy codziennie. Jedni ich określają rycerzami Floriana, drudzy — bohaterami dnia codziennego. Wszyscy mówimy, że to wspaniali, rzetelni ludzie oddani służbie drugiemu człowiekowi.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#KrzysztofGadowski">Do tej pory zawsze w każdej sytuacji umieliśmy się dogadać ponad podziałami. W tym Sejmie i nie tylko w tym Sejmie. Od kilku kadencji funkcjonuje parlamentarny zespół strażaków. Wszyscy działamy na rzecz tych jednostek, na rzecz funkcjonariuszy, jak i druhen i druhów i wszyscy dążymy do tego, żeby zachować jakąś umiarkowaną samodzielność tych podmiotów. Dziś, po 8 latach, dochodzimy do wniosku, że musimy wrócić do tego systemu — który funkcjonował od kilkunastu lat, który się sprawdzał, który był pod kontrolą społeczną strażaków ochotników — corocznych sprawozdań na zebraniach sprawozdawczych ochotniczych straży pożarnych. Tam każdy druh i każda druhna mogli wziąć udział, mogli sprawdzić przez komisję rewizyjną, jak i przez każdego strażaka zapytać, dopytać, skontrolować.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#KrzysztofGadowski">Nie chcemy tych wspaniałych ludzi przypisywać jakiejkolwiek partii politycznej, bo oni zasługują na więcej, zasługują na wielkie zaufanie Polaków. I tak rzeczywiście jest, nie możemy tego psuć. Jak słyszymy, ta służba cieszy się wspaniałym wsparciem Polaków. Tak, trzeba chylić przed nimi czoła, bo to naprawdę wspaniali ludzie na służbie drugiemu człowiekowi. Pierwsi stający przy każdym zdarzeniu do pomocy, ludzie, którzy nigdy nie odmówią, którzy nigdy nie cofną ręki, tylko ją wyciągają, aby pomóc drugiemu człowiekowi. Dzisiaj i pora, i czas, żeby to wszystko naprawić. Apeluję do opozycji: stańcie ponad podziałami politycznymi, włączcie się, okażcie szacunek tym ludziom, którzy na co dzień bronią naszego mienia i życia. Tak, ci ludzie mają na sztandarach wypisane: Bogu na chwałę, ludziom na pożytek i szanujmy to, bo tego domagają się nasi mieszkańcy, wszyscy Polacy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#KrzysztofGadowski">Klub Parlamentarny Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartosza Romowicza, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Generale! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Dzisiaj już trochę z tej mównicy nawiązałem do sposobu podziału środków przez Prawo i Sprawiedliwość, ale na chwilę jeszcze wrócę, bo to jest dobry przykład, żeby pokazać, jak funkcjonował system. Wszyscy dobrze wiemy, że w poprzednich dwóch kadencjach, kiedy były dzielone środki na samochody strażackie, informacje o tym, kto dostał samochód, najpierw pojawiały się w mediach społecznościowych posłów Prawa i Sprawiedliwości. Że ja, poseł iks, załatwiłem, zorganizowałem, pomogłem i inne tego typu wyrażenia. Dla jednostki takiej, takiej i takiej jest samochód. Tak to było. Jedynym kryterium było to, czy się miało posła z PiS, czy się posła z PiS nie miało, a w przypadku Funduszu Sprawiedliwości posła z Solidarnej Polski. Tak to było.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak, tak. Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#BartoszRomowicz">Panie pośle Matecki, prosiłbym o trochę więcej kultury, żeby mi nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#BartoszRomowicz">Dlaczego o tym mówię? Bo wiem jako były burmistrz Ustrzyk Dolnych, ile razy składałem wnioski o samochody, a ile razy dostałem, i wiem, do kogo trzeba było pójść, żeby się o ten samochód upomnieć, wyprosić na kolanach, żeby się znalazł na liście do dofinansowania.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#BartoszRomowicz">Oprócz tego, że działa Parlamentarny Zespół Strażaków, to jeszcze w tym Sejmie działa Podkomisja stała do spraw rozwoju i promocji Ochotniczych Straży Pożarnych, której jestem przewodniczącym. Jednym z tematów, które poruszaliśmy na jednym z posiedzeń, było ustalenie obiektywnych kryteriów przydziału pojazdów, bo nie może być takiej sytuacji, jaka była m.in. na Podkarpaciu, że samochód otrzymała jednostka, która nawet nie miała garażu, która nawet nie miała kierowcy z badaniami, a samochód stał pod chmurką i ani razu by nie wyjechał. Na szczęście był to tylko samochód użyczony, więc wrócił do Państwowej Straży Pożarnej i został przekazany do innej jednostki, gdzie jest wykorzystywany, do jednostki w tym samym powiecie, tylko do tej, która ma najwięcej wyjazdów, jest w systemie. To są normalne zasady i do tego chcielibyśmy dążyć. Możecie mówić, że jest inaczej, bo wiem, że się nie przyznacie do tego, że tak było, ale popatrzcie przez pryzmat tego, jak ci strażacy się czuli. Oni nie chcą być po jednej czy po drugiej stronie sceny politycznej, oni nie chcą być przez polityków wykorzystywani. My to możemy zrobić. Chodzi o to, żebyśmy ustalili jasne kryteria przydziału tych pojazdów i nie będzie nasza jednostka, wasza jednostka, tylko będzie jasne: mają kierowców, wyjeżdżają, są w systemie, mają garaż itd.</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#BartoszRomowicz">Ta ustawa jest też takim kompromisem, żeby strażakom ochotnikom pokazać, że doceniamy działalność związku, że te lata funkcjonowania związku są dla nas jako klasy politycznej ważne. Naprawdę pochylmy się nad tą ustawą. Jeżeli ona nie jest w waszym mniemaniu idealna, to proszę bardzo, będą prace w komisjach, porozmawiajmy.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale nie muszą popierać. Wygramy.)</u>
          <u xml:id="u-315.9" who="#BartoszRomowicz">Ja też dostaję od strażaków jako szef tej podkomisji informacje…</u>
          <u xml:id="u-315.10" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-315.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Geniusz.)</u>
          <u xml:id="u-315.12" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-315.13" who="#BartoszRomowicz">Zapomniał wół, jak cielęciem był, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-315.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.15" who="#BartoszRomowicz">Jest takie powiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-315.16" who="#BartoszRomowicz">Przepraszam, wracam do tematu, bo wybiła mnie pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-315.17" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-315.18" who="#BartoszRomowicz">Ja też dostaję informacje od strażaków, że oni mają zastrzeżenia do tego, jak było przed 2016 r., że te środki, które były dzielone przez OSP, też nie były dzielone w sposób idealny. Dostajemy również takie informacje i trzeba o tym powiedzieć. Zagwarantujmy w tej ustawie takie przepisy, żeby była pełna, jasna, klarowna sytuacja. Zobowiążmy np. związek do wydatkowania tych pieniędzy zgodnie z Prawem zamówień publicznych, można to zrobić przepisami, można to uszczegółowić w rozporządzeniu. Są różne możliwości, ale zróbmy to wspólnie.</u>
          <u xml:id="u-315.19" who="#BartoszRomowicz">My jako klub Polska 2050 — Trzecia Droga będziemy popierać ten projekt ustawy i będziemy nad nim pracować w kolejnych etapach prac w Sejmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-315.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Urszulę Nowogórską, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Generale! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi mam zaszczyt wygłosić stanowisko w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 603.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#UrszulaNowogórska">Może na początek trochę historii. Ustawa o ochotniczych strażach pożarnych weszła w życie 1 stycznia 2022 r. Wcześniej jednak, bo w 2017 r., dokonano zmiany regulacji zawartej w ustawie o ochronie przeciwpożarowej, która funkcjonowała przez 20 lat. Dokonano centralizacji środków ubezpieczeniowych. Podejmujący tę decyzję w 2017 r. nie przygotowali uzasadnienia merytorycznego ustawy, wzbudzając tym samym duży niepokój w Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, jak i w ochotniczych strażach pożarnych, niszcząc tym samym dobrze sprawdzający się w praktyce system funkcjonowania ochrony przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#UrszulaNowogórska">Przez 20 lat ochotnicze straże pożarne były finansowane przede wszystkim ze środków samorządów gminnych przy wsparciu środkami publicznymi z budżetu państwa, środkami samorządów województw oraz dodatkowo środkami przekazywanymi przez towarzystwa ubezpieczeniowe za pośrednictwem Związku Ochotniczych Straży Pożarnych dla ochotniczych straży pożarnych wyłącznie na cele związane z ochroną przeciwpożarową.</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#UrszulaNowogórska">Zmiana, nad którą dzisiaj się pochylamy, czyli zmiana w ustawie o ochotniczych strażach pożarnych, przyczynia się do zmiany systemu finansowania. Zakłady ubezpieczeń będą przekazywały 10% sumy wpływów uzyskanych z tytułu ubezpieczeń od ognia na rzecz dwóch podmiotów: po pierwsze, na rzecz komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej, po drugie, na rzecz Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP — po 50% dla każdej ze stron.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#UrszulaNowogórska">Zmiana ta przywróci ponownie kontrolę społeczną przy wydatkowaniu środków, a także ponownie da możliwość finansowania może niedużych, ale istotnych z punktu widzenia funkcjonowania jednostek ochotniczych straży pożarnych spraw.</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#UrszulaNowogórska">Trzeba mocno podkreślić, że nowelizacja ustawy dokonana w 2017 r. w istotny sposób naruszyła zasadę pomocniczości i fundamentalne prawa obywatelskie do zrzeszania się w samorządne stowarzyszenia, naruszając tym samym suwerenność strażackiego samorządu. Nawet zaborcy w zaborze austriacko-węgierskim wyrazili zgodę na powołanie regionalnego związku straży we Lwowie, wiedząc, że jest to organizacja, która odgrywa istotną rolę nie tylko w działaniach przeciwpożarowych, lecz przede wszystkim w budowaniu wspólnoty narodowej.</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#UrszulaNowogórska">Związek Ochotniczych Straży Pożarnych zrzesza obecnie ok. 16 tys. ochotniczych straży pożarnych i jest tworzony przez przedstawicieli tych jednostek ochotniczych straży pożarnych. Druhowie ochotnicy są grupą ludzi zróżnicowanych ze względu na poglądy, zawody, środowiska, jednak łączy ich jedna misja, jeden wspólny cel: Bogu na chwałę, ludziom na pożytek.</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#UrszulaNowogórska">Dzisiaj, kiedy mówimy o ogromnym zagrożeniu powodziowym, widzimy, że i mienie, i życie będzie ratowane zarówno przez druhów ochotników, jak i przez funkcjonariuszy strażaków Państwowej Straży Pożarnej. Dlatego i jednej, i drugiej grupie należy się ogromny szacunek, życzliwość i wsparcie. Ogrom wiedzy i profesjonalizm w akcjach pokazują, że druhowie są potężnym ramieniem wspierającym system bezpieczeństwa w naszym kraju. Bez nich, bez druhów i druhen ochotniczek funkcjonariuszom Państwowej Straży Pożarnej, strażakom byłoby trudniej stać na straży bezpieczeństwa, ale razem tworzą bardzo mocne i nienaruszone ramię.</u>
          <u xml:id="u-317.8" who="#UrszulaNowogórska">Dzisiejsza nowelizacja i dyskusja nad nią to również okazja, żeby podziękować druhom ochotniczych straży pożarnej i strażakom Państwowej Straży Pożarnej za ich służbę, oddanie, profesjonalizm i wielkie serce, z jakim ratują życie i mienie, niosąc nadzieję i realną pomoc. Wyrazem tego podziękowania jest m.in. rozszerzenie w katalogu działań ochotniczych straży pożarnych na rzecz otwartego katalogu, który oznacza zaufanie dla strażaków ochotników, zaufanie dla ich wiedzy i doświadczenia, zaufanie dla ich lokalnej, ogromnej misji. To możliwość samodzielnego definiowania swoich działań, reagowania na potrzeby swoich społeczności. To możliwość i wolność działania, która od zawsze była wielkim charakterem ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-317.9" who="#UrszulaNowogórska">Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga popiera ten projekt, licząc na owocną dyskusję i wejście w życie tej nowelizacji. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-317.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego z klubu Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Wracamy do normalności, wracamy do społecznej kontroli nad środkami finansowymi pochodzącymi od firm ubezpieczeniowych.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! To tu — nie macie jeszcze tego pojęcia ani tej wiedzy — powstał Poselski Zespół Strażaków w 1993 r. Mam zaszczyt być w nim od samego początku. To z inicjatywy tego zespołu, nie żadnego rządu, powstało to rozwiązanie jako rozwiązanie systemowe, wspierające ochronę przeciwpożarową. Od samego początku założyliśmy, że to będzie 50% kierowane do komendanta głównego PSP i 50% do związku.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#TadeuszTomaszewski">Po 20 latach funkcjonowania tego mechanizmu przychodzi do władzy Prawo i Sprawiedliwość i mówi: nie, trzeba scentralizować, trzeba zabrać do dyspozycji swoich nominatów partyjnych, którzy będą jeździć z tabliczkami i pokazywać, jacy są dobrzy.</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-319.5" who="#TadeuszTomaszewski">Nie, proszę pana. Od 50 lat jestem w OSP.</u>
          <u xml:id="u-319.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Zastanów się trochę.)</u>
          <u xml:id="u-319.7" who="#TadeuszTomaszewski">Jestem we wszystkich władzach OSP i związku. Proszę pana, widziałem osobiście, jak omijano wszystkich po kolei po to…</u>
          <u xml:id="u-319.8" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Obraża pan strażaków. Przeproś.)</u>
          <u xml:id="u-319.9" who="#TadeuszTomaszewski">…żeby stanąć z własnym parlamentarzystą. To wszystko było i to wszystko już nie wróci.</u>
          <u xml:id="u-319.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Komuna nie wróci.)</u>
          <u xml:id="u-319.11" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni Państwo! Zaproponowane rozwiązania, pod którymi również się podpisałem, po pierwsze, służą zmianie ustawy o ochotniczych strażach pożarnych, gdzie rozszerza się katalog możliwości statutowych OSP. Mówi się w szczególności, ale też wpisuje się dodatkowe zadanie dotyczące zapobiegania powstawaniu i rozpowszechnianiu się pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia. To ważne, biorąc pod uwagę środowiska lokalne, specyfikę działania danych OSP, aby miały możliwość uwzględnienia również tej specyfiki we własnych statutach. I ta nowelizacja ustawy o ochronie przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-319.12" who="#TadeuszTomaszewski">Nie wiem, czy państwo wiecie, ale na jednym z posiedzeń naszej podkomisji stałej do spraw OSP obecny pan minister poinformował, że od wielu lat w budżecie państwa nie zwiększano kwoty na funkcjonowanie jednostek OSP włączonych do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.</u>
          <u xml:id="u-319.13" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: A coś o ustawie?)</u>
          <u xml:id="u-319.14" who="#TadeuszTomaszewski">Zaraz dojdę do tego.</u>
          <u xml:id="u-319.15" who="#TadeuszTomaszewski">Proszę panów, a wiecie dlaczego? Bo tu nie było konferencji prasowej, nie było kartonika. Jest 5080 jednostek włączonych do krajowego systemu ratowniczego. Wiecie, jaki budżet przynieśliście na 2024 r. dla nich? Na wydatki bieżące 5050 zł na jedną jednostkę. Bo po co? Gminy mogą dalej to finansować i ten cały ciężar ponosić. Przypomnę, że to jest porozumienie trzech podmiotów, a uznaliście, że chodzi o podmiot główny, że wszystko czy większość będzie ponosiła gmina. Nie dostrzegaliście tego problemu, bo na pierwszym miejscu były kartoniki.</u>
          <u xml:id="u-319.16" who="#TadeuszTomaszewski">Trzeba to zmienić. Obowiązkiem państwa jest szersze wsparcie jednostek wchodzących w skład krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, systemu bezpieczeństwa państwa, bezpieczeństwa publicznego. W związku z powyższym o to musimy, szanowna koleżanko przewodnicząca, powalczyć w pracach nad tym budżetem. Tak jak kiedyś walczyliśmy o krajowy system, o zwiększenie środków, tak obecnie musimy to zrobić, pokazać, że nasze działanie służy OSP. Dlaczego to rozwiązanie teraz będzie im służyć? Przede wszystkim dlatego, że we władzach związku — to też pewno wiecie — są wszyscy ci, którzy są z ochotniczych straży pożarnych. Żeby być oddziale w powiatowym, wojewódzkim czy głównym, trzeba być wybranym demokratycznie z ochotniczej straży pożarnej, przejść wszystkie szczeble. Nie wystarczy być, tak jak w PiS, wpisanym na listę wyborczą, dlatego że zdecydował Jarosław Kaczyński. Tam jest inna demokracja, demokracja od dołu. W związku z tym myślę, że ta społeczna kontrola nad wydawanymi środkami… Zresztą te środki są stosunkowo niewielkie, bo one mogą być łączone ze środkami europejskimi, ze środkami samorządowymi i powiększać pulę środków, która będzie niezbędna do poprawy sytuacji ochotniczych straży, nie tylko tych w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym, ale również tych spoza systemu, ponad 11 tys. jednostek spoza systemu.</u>
          <u xml:id="u-319.17" who="#TadeuszTomaszewski">Klub parlamentarny Lewicy wspiera to rozwiązanie i będzie głosował za jego przyjęciem. Wracamy do normalności. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-319.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.19" who="#komentarz">(Głos z sali: PSL-owcy zarabiali. Strażacy mieli was dość.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Dla wszystkich, myślę, na tej sali jest oczywistością, że ochotnicze straże pożarne są dobrem narodowym. Ochotnicze straże pożarne liczą przytłaczająco więcej członków niż Wojsko Polskie w pierwszej fazie mobilizacji na czas wojny. To pokazuje skalę. My się spieramy o 20 mln zł, które może iść na samorządność. To są symboliczne pieniądze. I nie chcę tutaj wchodzić w żaden spór polityczny, po żadnej stronie, bo mam zaufanie do ludzi, którzy ochotniczo działają na rzecz bezpieczeństwa. To jest dla mnie rzecz fundamentalna.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Ale przy tej ustawie chciałbym zwrócić uwagę na zupełnie inny aspekt, mianowicie na zapis, który mówi: inne miejscowe zagrożenie. Szanowni państwo, my dzisiaj powinniśmy się zastanowić nad poszerzeniem zakresu odpowiedzialności i działania ochotniczych straży pożarnych. Nie wiemy, co się stanie na Bliskim Wschodzie, ale znaczące przesłanki mówią, że dojdzie do załamania. Mamy 1000 km granicy z Ukrainą, ze Słowacją. Jeżeli dojdzie do poważnego załamania systemu bezpieczeństwa i będą szły w naszym kierunku miliony nielegalnych migrantów, nie jesteśmy w stanie ich zatrzymać jak na granicy z Białorusią. I tutaj jest konieczność takich uregulowań prawnych, żeby ochotnicze straże pożarne, np. za zgodą powiatowej straży pożarnej czy w innych uwarunkowaniach, mogły zapewniać bezpieczeństwo na terenie miejscowości czy gminy, w której działają. To trzeba już teraz przygotować. To jest, proszę państwa, niezwykle ważna rzecz. Trzeba się zastanowić, czy w tych wypadkach nie należy przydzielić ochotniczym strażom pożarnym jakichś środków przymusu bezpośredniego do działań ochronnych.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Mieliśmy w ostatnim czasie takie symboliczne wydarzenia w kilku miejscowościach w Wielkopolsce, gdzie powstały patrole obywatelskie. Państwo żyjecie w ułudzie, że jeżeli naprawdę to się stanie w dużo większej skali, to nie będzie masowe? I co, policja będzie szła za tymi ludźmi, którzy chcą pilnować bezpieczeństwa na terenie swoich miejscowości? My w ogóle nie regulujemy sytuacji, nie wykorzystujemy np. funkcjonariuszy, którzy są w stanie spoczynku, np. do tego typu patroli na osiedlach w innych miejscowościach. To trzeba uregulować. To jest problem i my musimy działać dzisiaj, nawet jeżeli jest tylko 80% prawdopodobieństwa, że dojdzie do tych zdarzeń. Musimy poszerzyć możliwość i katalog działania ochotniczych straży pożarnych. Proszę państwa, Niemcy zamknęli granice. Państwo myślicie, że to tak przypadkiem, że oni sobie nie zdają sprawy? Austriacy odmówili…</u>
          <u xml:id="u-321.3" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Ściebiorowski: Nie zamknęli granicy.)</u>
          <u xml:id="u-321.4" who="#AndrzejTomaszZapałowski">No, kontrole na granicach, przepraszam. Austriacy powiedzieli, że nie przyjmą z Niemiec ani jednego nielegalnego migranta. A sytuacja na świecie się zaostrza i dzisiaj, panie ministrze, ja bym już rozpoczął pracę i myślał o tym, żeby dać w określonych warunkach — żeby to nie było spontanicznie — ochotniczym strażom pożarnym w miejscach ich lokacji możliwość działań, które będą miały na celu utrzymanie porządku w tych miejscowościach, ale do tego trzeba mieć przepisy prawne i, tak jak mówiłem, ewentualnie jakąś gamę możliwości użycia środków przymusu bezpośredniego, oczywiście za zgodą komendanta powiatowych straży pożarnych, żeby to nie było samoczynne. Na to trzeba popatrzeć szerzej, co zrobić na obszarach, gdzie nie działają ochotnicze straże pożarne, a Policja w razie powszechnej presji migracyjnej będzie na granicach, będzie pilnowała ośrodków dla nielegalnych migrantów. I to jest, proszę państwa, dzisiaj zadanie dla nas wszystkich. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-321.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#MonikaWielichowska">Przed nami 26 pytań posłanek i posłów.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-322.3" who="#MonikaWielichowska">Jeśli ktoś z państwa jeszcze chce się dopisać, to zapraszam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-322.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszy do zabrania głosu, do pytania zapisał się pan poseł Łukasz Ściebiorowski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-322.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pozwolicie państwo, że zacznę od podziękowań dla wszystkich strażaków i służb, którzy w tych trudnych chwilach, zwłaszcza na południu Polski, południowym zachodzie, są w pełnej gotowości, jeżeli chodzi o sytuację zagrożenia powodziowego.</u>
          <u xml:id="u-323.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Wracam do ustawy. Zwiększamy formalnie kompetencje i możliwości ochotniczych straży pożarnych. Straż pożarna od lat cieszy się największym zaufaniem społecznym. Wynika to nie tylko z profesjonalizmu, zaangażowania i gotowości do działania, ale również z merytoryki wyposażenia nie tylko Państwowej Straży Pożarnej, ale również właśnie ochotniczych straży pożarnych. Dlatego tak ważne jest, aby wspierać OSP z uwzględnieniem realnych potrzeb, obciążenia, ilości podejmowanych akcji, wyjazdów, bo pamiętajmy, że są takie OSP, które aktywnie, nawet kilkadziesiąt razy w roku, uzupełniają działania Państwowej Straży Pożarnej i krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. W uzasadnieniu ustawy mowa jest, że podział środków będzie dokonywany adekwatnie do potrzeb, z uwzględnieniem innych źródeł finansowania OSP, co przyczyni się do bardziej racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi. I to jest z pewnością dobry kierunek. Warto jeszcze jednak podkreślić, że często te inne środki to środki samorządów, które często wspierają działania OSP poprzez dofinansowanie zakupu pojazdów, wyposażenia, remonty placówek. I tu też myślę, że na przyszłość należałoby również pomyśleć o wsparciu samorządów w tym zakresie ochrony ludności. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-323.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-323.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Jako wieloletni wójt i do dziś prezes zarządu oddziału gminnego powiem szczerze, że nie ma to dla mnie i dla zdecydowanej większości strażaków znaczenia, jak te przepływy pieniędzy będą realizowane, jak one będą dzielone przez takie czy inne instytucje, tylko to, czy tych pieniędzy będzie więcej. Od samego mieszania herbata nie będzie słodka, tak więc tutaj również tych pieniędzy nie przybędzie.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#MariuszKrystian">Chcę powiedzieć dwie podstawowe rzeczy, panie pośle Tomaszewski, jako również wójt, że Prawo i Sprawiedliwość załatwiło dwie podstawowe kwestie w temacie strażaków: wprowadziło dodatki emerytalne i wprowadziło potężny program inwestycyjny, dzięki któremu rocznie kilkaset samochodów lekkich, średnich i ciężkich trafiało do jednostek samorządu terytorialnego, i to jest pomoc. Zapewnienie bezpieczeństwa to jest zadanie własne samorządu. W związku z tym to, że samorząd finansował również jednostki z KSRG, jest czymś normalnym. Więc ja jako wójt i wielu innych wójtów woleliśmy otrzymać 1 mln zł na zakup samochodu pożarniczego, niż otrzymać 5 czy 10 tys. zł na KSRG, bo takie pieniądze to spokojnie znaleźli mi w budżecie, bo to jest nasze.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-325.3" who="#MariuszKrystian">Dostawali pieniądze, ponieważ te samochody były kupowane wszędzie. Pan kłamie, panie pośle, pan kłamie.</u>
          <u xml:id="u-325.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Wojciechowska: Z Funduszu Sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-325.5" who="#MariuszKrystian">Strażacy nie są ani PiS-owscy, ani PSL-owscy, tylko są polscy, szanowny panie, i niech się pan tego raz na zawsze nauczy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Artura Jarosława Łąckiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szczególne podziękowania dla pani przewodniczącej Krystyny Skowrońskiej, że zajęła się tym tematem i że wreszcie zaczniemy o tym mówić. Najważniejsze w tym jest to… Bo to nie jest tak, że PiS nie dawał na ochotnicze straże pożarne. Dawał, oczywiście że dawał, tylko najpierw zabrał pieniądze, które im się należały, później kazał klękać, całować w pierścień, prosić i przyjeżdżał z czekami. To było wasze dawanie. A my wracamy do normalności. Pieniądze będą dawane ustawowo, czyli nikt nikogo nie będzie musiał o nic prosić, będą się im należały i będą je dostawali. Ale ja nie w tej kwestii.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#ArturJarosławŁącki">Przy okazji do pana ministra. Panie ministrze, pytanie na przykładzie mojej gminy Rewal. W okresie sezonu letniego przyjazd jednostki JRG PSP do Rewala to jest od 30 do 40 minut, mierzyliśmy to. Oczywiście mamy fajnego wójta, Konstantego Oświęcimskiego, posła dwóch kadencji. Dajemy sobie radę. My mamy samochody, ale brakuje nam sprzętu technicznego.</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: 3 lata temu dostali.)</u>
          <u xml:id="u-327.3" who="#ArturJarosławŁącki">Budują nam się wysokie budynki, powyżej czterech, pięciu kondygnacji. Jeśli otworzy się hotel Gołębiewski, to będzie 10 kondygnacji. Czy przewidujecie dofinansowanie do środków technicznych takich jak drabiny? To jest ważna sprawa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-327.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-327.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Szefernaker: Kiedy dostali wóz?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Panie Generale! To, co najważniejsze, co cieszy najbardziej…</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#DorotaNiedziela">Chwileczkę, panie pośle. Czy panowie posłowie mogą przenieść rozmowy poza salę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#HenrykSzopiński">Bo mi czas ucieka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#DorotaNiedziela">Pan będzie miał doliczony, spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#HenrykSzopiński">…to przywrócenie poprzedniego stanu prawnego, sprawdzonego i działającego przez wiele lat. Zmianą ustawy w 2017 r. PiS zagwarantował sobie przyznawanie środków według klucza politycznego i te kartoniki później były rozdawane na masową skalę. Wiemy to z kolegą Tadeuszem, bo w Wielkopolsce nie było właściwie jednostki, która kartonika nie otrzymała. Owszem, sprzęt był, ale nie było szkoleń, bo związek ochotniczych straży pożarnych miał ograniczone środki.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: Nieprawda. Mówiłem o tym.)</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#HenrykSzopiński">Oczywiście, że miał ograniczone środki. Wcześniej organizowano szkolenia nie tylko dla strażaków z KSRG, ale również dla ochotników spoza tego systemu. O tym wszyscy wiemy, już wiele głosów tu padło, pewnie jeszcze padną.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#HenrykSzopiński">Mam pytanie albo właściwie refleksję do pana ministra. Panie ministrze, już poza nowelizacją tej ustawy chciałbym zwrócić uwagę na problem waloryzacji kwoty przyznawanej jednostkom OSP z KSRG. Coraz więcej jednostek szkoli się, ma nowe wozy strażackie, lepsze wyposażenie. Przez to wchodzi do systemu ratowniczo-gaśniczego, co powoduje, że od lat nienowelizowana, co roku inna — tu właśnie ciekawe, dlaczego była raz większa, raz mniejsza — pula środków jest dzielona na więcej jednostek. Konkretny przykład. W moim powiecie złotowskim w 2015 r. kwota na 12 jednostek z KSRG wynosiła 271 030 zł, a po 8 latach, w 2023 r. na 14 jednostek było tylko 131 920 zł. To pokazuje skalę, tak? W imieniu strażaków z OSP bardzo proszę o pochylenie się nad tym problemem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-333.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Zielińskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#JarosławZieliński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości stworzyliśmy system skutecznego zintegrowanego wsparcia jednostek OSP i finansowania zakupu wozów strażackich i innego niezbędnego sprzętu. Ten system spowodował, że kupowaliśmy rokrocznie dużo więcej, kilkakrotnie więcej samochodów dla OSP, niż było to wcześniej. System, który próbujecie teraz wprowadzić, ta ustawa dewastuje ten dobrze funkcjonujący mechanizm i niestety przyniesie to negatywne efekty. Posługujecie się państwo wieloma kłamstwami i fałszywymi argumentami. Trzy z nich chcę krótko zdemaskować. Po pierwsze, kwestia polityczności, że to było upolitycznione. To popatrzcie państwo: Czy bardziej polityczny jest komendant główny, czy bardziej polityczny jest prezes Pawlak z PSL-u i zarząd główny OSP, który jest zdominowany przez PSL? Komu dajecie w tym upolitycznionym mechanizmie większą władzę? Czy komendant główny jest politykiem? O tyle, że jest powoływany politycznie, ale nie jest działaczem partii jak były prezes PSL-u i senator.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#JarosławZieliński">Drugie kłamstwo — centralizacja. Co to jest zarząd główny OSP? To jest centralna instytucja, reprezentacja stowarzyszeń. To nie one dostają pieniądze, tylko będzie je dostawać właśnie ta centralna, ta czapa, że tak powiem, nad jednostkami OSP.</u>
          <u xml:id="u-335.2" who="#JarosławZieliński">Naprawdę, już tylko te dwa kłamstwa zdemaskuję, bo na więcej nie mam czasu, ale jest tego znacznie więcej. Oczywiście pod przykrywką ja mogę wygłosić więcej pochwał, bo mam też naprawdę ogromny szacunek, i wszyscy jako Prawo i Sprawiedliwość mamy, do strażaków. Jest to skok na kasę PSL-u.</u>
          <u xml:id="u-335.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest, dokładnie! Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-335.4" who="#JarosławZieliński">I właśnie to państwo dzisiaj realizujecie.</u>
          <u xml:id="u-335.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Renatę Rak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#RenataRak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt ustawy o ochotniczych strażach pożarnych doprecyzowuje przepisy, które mają na celu poprawę sytuacji członków OSP, m.in. dotyczy środków przekazywanych przez zakłady ubezpieczeń na cele ochrony przeciwpożarowej. Następstwem zmiany będzie optymalne wykorzystanie funduszy dla ochotniczych straży pożarnych. Podział środków będzie dokonywany adekwatnie do potrzeb, z uwzględnieniem różnych źródeł finansowania, co przyczyni się do bardziej racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi, przy zachowaniu nadzoru społecznego nad ich podziałem. Będzie to równomierne wsparcie wszystkich jednostek ochrony przeciwpożarowej, które nie powoduje skutków finansowych zarówno dla budżetu państwa, jak i jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#RenataRak">Ogromnym wsparciem OSP jest tegoroczny program funduszy europejskich „Wzmocnienie służb ratownictwa”. Na Pomorzu Zachodnim jest to największe tego typu rozdanie funduszy w przeciągu ostatnich lat. Nowe nowoczesne samochody ratowniczo-gaśnicze trafią do 51 jednostek, co umożliwi wielu OSP m.in. włączenie do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. W imieniu druhen i druhów z Pomorza Zachodniego serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#TadeuszTomaszewski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Pośle! Panie Ministrze! Panu jako ministrowi spraw wewnętrznych i administracji wypada wiedzieć, że demokratycznie wyłoniony w stowarzyszeniu, w związku stowarzyszeń organ władzy to nie czapa.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#TadeuszTomaszewski">Może to jest ta czapa, która zrzucała tamte konfetti. To tam była czapa, ma pan rację.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#TadeuszTomaszewski">Natomiast to jest ważne rozwiązanie, które będzie dawało też możliwość przeznaczania środków dla jednostek, które nie funkcjonują w systemie, m.in. na dofinansowanie remontów i budowy strażnic, dofinansowanie zakupu sprzętu do ochrony osobistej czy różnych działań.</u>
          <u xml:id="u-339.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież teraz też dostali.)</u>
          <u xml:id="u-339.5" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym zapytać pana ministra, czy w nowej ustawie o ochronie ludności i obronie cywilnej przewiduje się kolejne zadania dla ochotniczych straży pożarnych, łącznie z zabezpieczeniem środków finansowych z budżetu państwa na ten cel. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-339.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Annę Wojciechowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#AnnaWojciechowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Generale! Wysoka Izbo! Wszyscy wiemy, jak bardzo ważną rolę pełni w naszym życiu ochotnicza straż pożarna. Chociażby dzisiejsze komunikaty o istniejącym zagrożeniu i oczywiście ochotnicza straż pożarna jest postawiona na nogi.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#AnnaWojciechowska">Te zmiany, które są proponowane, na pewno wpłyną na lepsze wydatkowanie, zdrowsze. To strażacy będą mogli sami decydować o swoich potrzebach. Pieniądze na cele ochrony przeciwpożarowej trafią bezpośrednio do nich, a nie najpierw do centrali, a później centrala będzie w jakiś tam sposób to wydatkowała. Chodzi o samą straż pożarną. Nikt nie chciałby dostawać pieniędzy od razu z przeznaczeniem, że masz pieniądze, pod warunkiem że za to kupisz to i to, i to.</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale tak właśnie było. To PSL-owcy.)</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#AnnaWojciechowska">Każdy będzie wydatkował według swoich własnych potrzeb. Nie będzie dzielenia pieniędzy ze względu na zapatrywania polityczne. Proszę wierzyć, że to było stosowane. Kto nie był zwolennikiem PiS-u, ten nie dostał. Są przykłady czarno na białym. W przypadku pomocy w żywiole zresztą nie ma znaczenia dla strażaka, czy to jest strażak z jednej opcji politycznej, czy z drugiej opcji politycznej. Osoby, która potrzebuje pomocy, też nikt nie pyta, jakie ma zapatrywania. A więc odpolityczniamy. Pieniądze będą dzielone sprawiedliwie, przekazywane wszystkim według ich zapotrzebowania. A jeżeli chodzi o dzielenie pieniędzy, to czy to nie Suwerenna Polska dzieliła pieniądze, przyjeżdżała samochodami, czy to nie PiS robił festyny ludowe z samochodami strażackimi?</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#DorotaNiedziela">Zaraz poproszę na mównicę pana posła Cieciórę.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, słuchajcie państwo, rozumiem, że emocje wzrastają, proszę jedną i drugą stronę: szanujmy się. Ale ja bardzo pana proszę. Nie dogadujmy sobie w trakcie wystąpień, ponieważ to wybija z rytmu osobę, która mówi, stoi na mównicy, i wprowadza chaos z zewnątrz. Pamiętajcie państwo, że na nagraniach z kamer nie słychać waszych pokrzykiwań, i naprawdę wygląda to niepoważnie.</u>
          <u xml:id="u-342.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-342.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle, wiem, że pan ma trudności z utrzymaniem emocji, ale bardzo o to proszę, panie pośle Śliwka…</u>
          <u xml:id="u-342.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale co to za uwaga? Co to w ogóle za tekst?)</u>
          <u xml:id="u-342.6" who="#DorotaNiedziela">…wszystkich bardzo proszę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-342.7" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przyznam się, że ja się po prostu wam bardzo dziwię, drodzy koledzy z PSL-u, tzn. totalnie was nie rozumiem. Wiem, że wy tkwicie mentalnie dalej w czasach sprzed 10 czy 20 lat, kiedy ten system, do którego chcecie dzisiaj wrócić, funkcjonował i czuliście się w nim jak ryba w wodzie, ale te czasy dawno minęły.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-343.2" who="#KrzysztofCiecióra">Poza nieliczną grupą partyjnych działaczy w OSP nikogo nie interesuje, jak będzie wyglądać system podziału pieniędzy. Nie oszukujmy się. Tu chodzi o to, jak w przypadku KGW, dzisiaj rano w komisji rolnictwa się okazało, że to miał być wasz wielki dzień w Sejmie, czyli przywrócenia systemu. Tak jak w przypadku KGW, tak teraz ma być z OSP. Natomiast zwykłych strażaków to w ogóle nie interesuje. Myślę, że oni mają głębokie przekonanie, że nie będzie to miało żadnego faktycznego znaczenia, jeśli chodzi o zwiększenie inwestycji w OSP. Kiedy prawica wróci do władzy, znowu będziemy musieli sprzątać po tym wszystkim i znowu będziemy musieli na nowo dokapitalizować OSP. Jak było za waszych czasów, tego starego systemu, wszyscy widzieliśmy, wszyscy pamiętamy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#PaulinaMatysiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ochotnicza straż pożarna to jest nie tylko służba, to serce i dusza lokalnych społeczności. Strażacy ochotnicy dzięki swojej ciężkiej pracy nie tylko ratują życie i mienie, ale też budują więzi, które integrują mieszkańców wielu miasteczek i wsi. Za ich poświęcenie należy się im najwyższe uznanie, a jednostkom OSP — najwyższe wsparcie. Dlatego cieszy mnie otwarcie katalogu zadań OSP, dzięki czemu ochotnicy będą mieli większą elastyczność w realizowaniu wielu różnych działań. Dobrym rozwiązaniem jest także decentralizacja przekazywania środków zakładów ubezpieczeń, dzięki czemu Zarząd Główny Związku OSP będzie otrzymywać bezpośrednio połowę z nich. To pozwoli na zwiększenie autonomii i samorządności OSP, która dobrze zna swoje potrzeby. Będzie można np. zwiększyć liczbę szkoleń z kwalifikowanej pierwszej pomocy dla strażaków OSP, w tym także tych spoza krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. Kiedy środkami dysponowała PSP, liczbę szkoleń dla tych pierwszych ograniczono, a drugich pozbawiono w całości. Czas to naprawić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Oczywiście, że prawda.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Szefernakera, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#PawełSzefernaker">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Najpierw pytanie: Dlaczego to jest projekt poselski? Szanowni państwo, ja państwu szybko odpowiem: dlatego że nie chcieliście projektu rządowego, bo musiałyby być konsultacje społeczne. Baliście się wyjść z tym projektem do strażaków, bo np. macie w tej sprawie negatywną opinię „Solidarności”.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-347.2" who="#PawełSzefernaker">Baliście się pójść do strażaków, bo strażacy wiedzą, szczególnie ci, którzy działali od dawna, że przed 2017 r., i to wskazuje wiele osób, wiele decyzji zapadało arbitralnie.</u>
          <u xml:id="u-347.3" who="#PawełSzefernaker">W trakcie tej debaty dostałem SMS od jednego ze strażaków OSP. Oddam mu głos: sam widzę po swoim powiecie, że od kiedy pieniędzmi dysponuje komendant, to wiele jednostek ruszyło do przodu, zaczęły się rozwijać. Panie ministrze, tu nie chodzi o sprawiedliwy podział środków i sprzętu dla straży, tylko o kasę. Najlepsze rozeznanie mają komendy powiatowe PSP, ponieważ to one na pierwszej linii współpracują z OSP w zakresie szkoleń, jak również akcji ratowniczo-gaśniczych. Ale oczywiście trzeba zepsuć coś, co dobrze obecnie funkcjonuje.</u>
          <u xml:id="u-347.4" who="#PawełSzefernaker">Pytanie, bardzo proszę pana ministra o odpowiedź na piśmie: Ile środków z tych, które w tej chwili trafią do Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych, pozostanie w związku i nie trafi do OSP? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-347.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Golińską, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#MałgorzataGolińska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ten projekt obnaża typowy dla obecnie rządzących sposób podejścia do sprzedawania informacji, tzn. pokazujecie bardzo nośne, przyjemne dla ucha hasła, mówicie o samorządności, mówicie o transparentności, mówicie o skuteczności, mówicie o tym, że rzekomo teraz będziecie ratować sytuację, bo np. nie było szkoleń. Ale jaka to samorządność i jaka to jest transparentność, jeśli po środki OSP będą musiały się ustawiać do zarządu głównego związku, do którego wiele OSP nawet nie chce należeć? Jaka to skuteczność, jeżeli zakupów trzeba będzie dokonywać przy związkowym sklepiku, tak jak to było przed 2017 r., gdzie jest drożej? Nie można nawet zrobić rozeznania rynku, żeby wybrać to, co jest potrzebne, czego chcemy, tylko nabyć to, co jest dostępne w tym sklepiku. Zwrócę na to uwagę: to NIK wskazał, że sposób, który obowiązuje od 2016 r., jest bardziej skuteczny. Ten sam NIK, który jeszcze wczoraj wychwalaliście, ale dzisiaj na raport zamykacie oczy i udajecie, że go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#MałgorzataGolińska">Jeszcze odnośnie do szkoleń: MSWiA podaje, że w 2016 r. odbyły się 1633 szkolenia, w 2023 r. było to 4338 szkoleń.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#MałgorzataGolińska">Liczba uczestników szkoleń w 2016 r. to 42 431, w 2023 r. to 116 933. To osoby, które zostały przeszkolone. Jaki to jest brak szkoleń? Więc powiedzcie uczciwie, że nie chodzi o transparentność, samorządność i skuteczność, tylko chodzi o to, żeby strażacy znów musieli ustawiać się w kolejce do Zarządu Głównego Związku OSP.</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Hreniaka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#PawełHreniak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W tej dyskusji, jak również w uzasadnieniu, pojawiły się trzy argumenty posłów wnioskodawców, do których chciałem się odnieść. Po pierwsze, piszecie o tym, że podejmowanie decyzji trafi z upolitycznionego gremium do niepolitycznego. Jakie są fakty? Fakt jest taki, że chcecie przenieść podejmowanie decyzji z komendanta głównego Państwowej Straży Pożarnej, który z natury nie może być działaczem partyjnym, na zarząd główny, którego prezesem od zawsze jest Pawlak — senator obecnej koalicji, i w którym pięciu na siedmiu wiceprezesów to członkowie PSL bądź jego aktywni działacze.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#PawełHreniak">Po drugie, piszecie w uzasadnieniu, że chcecie, aby kwalifikowana pierwsza pomoc była realizowana przez Związek Ochotniczych Straży Pożarnych. Jak było przed rokiem 2017? Otóż przez 20 lat funkcjonowania związku i tej formuły, którą dzisiaj mamy, zostało przeprowadzonych tylko 16 tys. szkoleń w zakresie kwalifikowanej pierwszej pomocy, a trzeba pamiętać, że co 3 lata trzeba to powtarzać. To jest ta liczba, do której chcecie wrócić?</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#PawełHreniak">Szanowni Państwo! Chciałem się odnieść jeszcze do kilku rzeczy, ale nie ma czasu. Skala bzdur, które się tutaj pojawiły: i w uzasadnieniu, i na tej mównicy, jest naprawdę ogromna, a jest dokładnie tak, jak powiedział pan minister Zieliński: to jest skok na kasę.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#DariuszMatecki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przeczytam: Marszałek Geblewicz z dobrymi informacjami dla nadmorskiej gminy. Pomoc dla OSP z Mrzeżyna i organizacji turystycznej z Trzebiatowa. Zobaczcie państwo, spójrzcie na to zdjęcie. Poseł Łącki przed chwilą tutaj krzyczał. Tu jest właśnie poseł Łącki z marszałkiem Geblewiczem z Platformy Obywatelskiej trzymającym kartonik, którzy przekazują strażakom pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#DariuszMatecki">Koniec z waszą hipokryzją. Co do kartoników, powiem więcej: jak najwięcej tych kartoników i pieniędzy przekazujcie z budżetu państwa, gmin, powiatów, województw, z funduszy rządowych, z Lasów Państwowych, z Funduszu Sprawiedliwości. Szanowni państwo, w Funduszu Sprawiedliwości — to propozycja dla was — wydzielcie 20–25% kwoty całego funduszu i kierujcie to bezpośrednio do OSP. Dzisiaj słyszymy bowiem od strażaków, że jak tylko przejęliście władze, skończyły się faktycznie nawet kartoniki, bo skończyły się pieniądze dla strażaków z OSP. Skończyło się kupowanie mundurów, nowych samochodów, bo po prostu nie finansujecie strażaków. Róbcie to zatem, pokazujecie się na dożynkach, wszędzie się pokazujecie, ale przekazujcie pieniądze dla strażaków z OSP, bo oni są często pierwsi na miejscach wypadków, tam, gdzie potrzebna jest pomoc dla ludzi, pomoc pokrzywdzonym przestępstwami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam posła Edwarda Siarkę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Chyba widziałam pana posła, ale go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Bożenę Lisowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Ta nowelizacja jest naprawdę bardzo potrzebna i bardzo prosta. Przywraca dobre rozwiązania prawne, które zostały zmienione za czasów poprzedniej władzy, dokładnie ustawą z 21 kwietnia 2017 r. Art. 3 tej ustawy bardzo ułatwi rejestracje stowarzyszeń, jakimi są ochotnicze straże pożarne, ale też pozwoli na szybkie zmiany statutów. Dotychczas opisany w ustawie zamknięty katalog działań ograniczał możliwości szerszego działania straży pożarnych w lokalnych społecznościach. Sądy rejonowe bardzo skrupulatnie i precyzyjnie odmawiały rejestracji stowarzyszeń.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Hreniak: A gdzie była taka sytuacja?)</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#BożenaLisowska">Szanowni Państwo! Art. 38 i art. 39 projektu nowelizacji ustawy przywracają możliwość dokonania odpisu ubezpieczeniowego, który będzie dzielony na dwa podmioty, a nie na jeden. Ochotnicze straże pożarne i koła gospodyń wiejskich są dwoma fundamentami aktywności obywatelskiej w naszych lokalnych społecznościach. Ta ustawa przywraca dobre rozwiązania i poza tą ustawą będą kolejne, które będą wspierać działania i straży, i kół gospodyń wiejskich.</u>
          <u xml:id="u-355.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Gromadzką, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#MałgorzataGromadzka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Działalność i funkcjonowanie ochotniczych straży pożarnych to fundament, dbałość o bezpieczeństwo, dbałość o nasze życie, mienie, ale także o lokalną integrację. I chcę państwu po prawej stronie powiedzieć, że do tej pory upolitycznialiście koła gospodyń wiejskich, upolitycznialiście ochotnicze straże pożarne i generalnie nie było żadnych kryteriów, jeżeli chodzi o rozdysponowywanie sprzętu pożarniczego. Przecież sami doskonale wiecie, jak to się odbywało, w jaki sposób były dzielone również środki z Funduszu Sprawiedliwości. O tym przypominać państwu nie będziemy.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#MałgorzataGromadzka">Natomiast teraz wracamy do braci strażackiej, bo wracamy do fundamentu dbałości o społeczeństwo obywatelskie. Ponieważ tak jak tutaj moi poprzednicy wspomnieli, fundamentem działania Związku Ochotniczych Straży Pożarnych jest brać strażacka, jest samorządność, są wybory władz. Te władze mają decydować, jak te środki powinny być rozdysponowywane. Jest to również ukłon w kierunku młodzieżowych drużyn pożarniczych. Serce się cieszy, że młodzi ludzie wstępują do ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#MałgorzataGromadzka">Moje pytanie, panie ministrze, może nie dotyczy wprost ustawy, ale zastanawiam się, czy jest możliwość finansowania strojów młodzieżowych drużyn pożarniczych, ponieważ jest w tej materii deficyt. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Piotra Kandybę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#PiotrKandyba">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Tak się składa, że byłem przez 5 lat radnym Sejmiku Województwa Mazowieckiego. W tym też województwie, jeżeli chodzi o środki budżetowe i środki unijne, bardzo duże wsparcie szło do straży pożarnych. Zresztą w przypadku tych inwestycji współpracowaliśmy razem z rządem. I teraz muszę wam powiedzieć, że byłem na wielu wydarzeniach, czy to przyjęciach wozów strażackich, czy to otwarciach remiz, i niestety była taka sytuacja, że zakazano mi wystąpień. Była też taka sytuacja, że komendant wojewódzki przesyłał informację, kto ma być zaproszony na tego rodzaju wydarzenia. Naprawdę to upolitycznialiście, pomimo że ja jako radny sejmiku mówiłem: wozy strażackie, straże pożarne, ochotnicy nie mają barw partyjnych. Nie chciałbym, żeby to samo zdarzyło się teraz, bo oni tak naprawdę nie mają barw partyjnych i powinniśmy wszyscy dążyć do tego, żeby wesprzeć ochotników.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#PiotrKandyba">I teraz powtórzę moje pytanie. Chodzi o to, co moja przedmówczyni Małgorzata mówiła o młodzieżowych i dziecięcych strażach pożarnych. Trzeba zmienić ustawę, żeby to upodmiotowić i żeby dać większe wsparcie, bo samorządy mają problem z tym, żeby wspierać. Poza tym czy jest jakakolwiek szansa, żeby wpłynąć na firmy? Wiem, że mamy gospodarkę otwartą, ale firmy, które sprzedają wozy strażackie, moim zdaniem zawyżają niesłusznie koszty i to powoduje problem z zakupami. I ostatnia rzecz: proszę, nie zapomnijcie o ochotnikach, którzy są ratownikami, mają także karetki, i o tych, którzy mają sprzęt i psy do ratowania, poszukiwania ludzi. Tam też powinniśmy troszeczkę popracować i wzmocnić tych ochotników. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mateusza Bochenka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#MateuszBochenek">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Myślę, że wszyscy mamy świadomość, że dodatkowe środki, które kierujemy do ochotniczych straży pożarnych na sprzęt, ale także na ich wyszkolenie, to są…</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#MateuszBochenek">Ale czy ja powiedziałem, że odnoszę się do tego? Proszę nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#MateuszBochenek">To środki, które mają na celu zwiększenie naszego bezpieczeństwa. Dlatego też tak ważne jest to, byśmy szukali kolejnych środków finansowych na te zadania i na te cele. Chciałbym zatem dopytać pana ministra o plany w tym względzie. Jakie dodatkowe środki i w jakiej perspektywie planujemy przeznaczyć na wsparcie strażaków ochotników? A także chciałbym prosić, aby pan minister przedstawił Wysokiej Izbie, jak na przestrzeni ostatnich miesięcy zmieniły się zasady przyznawania sprzętu, wozów i jak zmieniać się będą po tych ostatnich latach politycznego, uznaniowego przekazywania, jak teraz to będzie przebiegać w sposób transparentny, należyty i w konsekwencji zwiększający nasze bezpieczeństwo. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nikogo, jak myślę, nie trzeba przekonywać, tak jak próbujecie to robić, nie wiem dlaczego, że strażakom ochotnikom należy się wielki szacunek i wielkie podziękowanie za to, co robią dla bezpieczeństwa. Przez 8 lat byłem wojewodą lubuskim i wiem, że w różnych kryzysach, które nas przez lata dotykały, nie poradzilibyśmy sobie razem z Państwową Strażą Pożarną, gdyby nie strażacy ochotnicy. Dlatego, drodzy państwo, w województwie lubuskim przez 8 lat przekazaliśmy strażakom 94 nowe samochody. Mówili, że mają 30-letnie, a były nawet 48-letnie. Za waszych 8 lat przekazaliście 18 wozów strażackich. Chyba jest mała różnica?</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#WładysławDajczak">Dzisiaj chcecie zmieniać ustawę. To rozwiązanie Najwyższa Izba Kontroli określiła jako nieefektywne, jako źle wykorzystywane pieniądze. Chcecie to zmieniać i tutaj przedstawiciel Platformy, pan poseł mówił, że tego domagają się strażacy, tego domaga się społeczność. Z kim konsultowaliście ustawę? Tak jak pan minister Szefernaker powiedział: zrobiliście projekt poselski, aby nie konsultować tego właśnie ze strażakami i ze społecznością lokalną.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Magdalenę Małgorzatę Kołodziejczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Generale! Wysoka Izbo! Przez 21 lat byłam wójtem gminy wiejskiej Pruszcz Gdański i na swoim terenie miałam cztery jednostki ochotniczych straży pożarnych. Rzeczą, która absolutnie była nie do zaakceptowania, były ograniczenia szkoleń. Nie mówię tego na podstawie gazet, innego przekazu, tylko na podstawie praktyki i doświadczenia. Np. na cztery jednostki były trzy miejsca na szkolenie zasadnicze. W związku z powyższym przytoczę państwu dwie liczby. W Polsce mamy 245 tys. ochotników strażaków, a 29 tys. strażaków zawodowych, czyli prawie dziesięciokrotnie więcej jest ochotników strażaków. My dzisiaj musimy tworzyć mechanizmy, które spowodują, że chętnych będzie coraz więcej. Jeżeli nie ma szkoleń podstawowych, to nie ma chętnych, bo jeżeli strażak przychodzi do strażnicy, to chce brać udział w takich działaniach jak gaszenie pożaru, ratowanie ludzi z wypadków, zapobieganie skutkom różnych żywiołów.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Szanowni Państwo! Ta ustawa jest dobrym krokiem, ponieważ tworzy szeroki, otwarty katalog rzeczy, które mogą realizować strażacy. Natomiast my musimy zrobić wszystko, żeby te formacje jeszcze bardziej wzmocnić. Stąd moje pytanie: Czy przewidujemy dalsze kroki, jeśli chodzi o wsparcie samorządów w finansowaniu ochotniczych straży pożarnych? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-365.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam posła Krzysztofa Gadowskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#KrzysztofGadowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#KrzysztofGadowski">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Generale! Wysoka Izbo! Przecież wyście upolitycznili nawet uroczystości strażackie. Posłowie z innych opcji politycznych poza PiS-em nie mogli się tam znaleźć. Mówili o tym komendanci.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Który poseł?)</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#KrzysztofGadowski">Oni czasami przychodzili, przepraszali wcześniej, mówili, że taka idzie od góry aż do dołu informacja, że posłowie nie mogą być zapraszani. Zastanówcie się — za chwilę, upłynie jeszcze pół roku i będziemy wiedzieć dokładnie — ileście tych pieniędzy ukradli, bo dzisiaj prokuratury was zamykają.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#KrzysztofGadowski">Panie Ministrze! Prosiłbym, żeby pan tu kolegom z opozycji przypomniał, o jakich pieniądzach my mówimy, do ilu jednostek te środki mogą być kierowane, ale przede wszystkim na co są te środki zgodnie z zapisem tej ustawy i ustawy, która była wcześniej, na co mogą być kierowane. Bo koledzy pokradli miliony, setki milionów, miliardy — do pół miliarda już dochodzi, jak mówił premier, a mówią o 20 mln zł. I za chwilę się okaże…</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Miało być ponad podziałami.)</u>
          <u xml:id="u-367.7" who="#KrzysztofGadowski">Serdecznie dziękuję pani poseł Skowrońskiej jako szefowej parlamentarnego zespołu strażaków i wszystkim posłom, którzy są tam skupieni, za to, że przygotowali ten projekt i doprowadzili do tego, że dzisiaj jest ta dyskusja.</u>
          <u xml:id="u-367.8" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Gawron: Ponad podziałami.)</u>
          <u xml:id="u-367.9" who="#KrzysztofGadowski">Druhowi Zbyszkowi również za to serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-367.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#AndrzejŚliwka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Pan poseł Gadowski mówił, że jego koledzy coś pokradli. Nie wiem, o co chodzi. Żebyśmy jednak w czasie tej debaty porozmawiali uczciwie, to w ramach przygotowań do niej zapoznałem się z projektem ustawy i uzasadnieniem. Szczerze powiedziawszy, spodziewałem się, że państwo będziecie proponowali zwiększenie finansowania ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#AndrzejŚliwka">Projekty, które były przygotowane przez Prawo i Sprawiedliwość, czy to poselskie, czy rządowe, zawsze skupiały się na tym, żeby zwiększać strumień finansowy, choćby np. z 10% do 20%. Głęboko liczyłem, że właśnie na tym będzie polegał ten projekt, a ten projekt polega na czymś innym. Polega na tym, żeby to Waldemar Pawlak wraz ze swoimi kolegami z PSL-u decydował, na co te środki pójdą, i na tym, żebyśmy wrócili do tej patologii, która była przed 2016 r. Wtedy powstawały sklepiki wojewódzkie, w których za te środki z zarządu, które były dysponowane, trzeba było coś kupić w tym sklepiku PSL-owskim. To nie jest dobra droga. Porozmawiajcie, proszę, z druhami, porozmawiajcie, proszę, z druhnami, porozmawiajcie z jednostkami, nawet tymi z wami zaprzyjaźnionymi. Wysłuchajcie głosu druhów ochotników, żebyście usłyszeli od nich, że te zmiany, które miały miejsce po 2016 r., były dobrymi zmianami. Straże pożarne dokonały skoku cywilizacyjnego i mówią to wszyscy, nawet członkowie związków powiatowych, wojewódzkich, którzy mają legitymację partyjną PSL-u, lewicy, bo Platformy to nie, ponieważ tam takich nie ma.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jak to? Ja jestem w OSP.)</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#AndrzejŚliwka">Wszyscy mówią jednoznacznie: ochotnicza straż pożarna otrzymywała wsparcie tak niesamowite jak nigdy wcześniej. Żeby pokazać kilka rzeczy naprawdę bardzo konkretnych, wystarczy porównać, jakie było wsparcie np. na wozy strażackie: 200 mln zł w 2015 r. i w ubiegłym roku, czyli w ostatnim roku rządów Prawa i Sprawiedliwości: 600 mln zł. NFOŚ w 2023 r. wyniósł 200 mln zł, a w tym roku: 45 mln zł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, proszę zmierzać do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#AndrzejŚliwka">Jeżeli państwo mówicie, że środki nie wzrastały, to wzrastały. One się niestety zatrzymały w tym roku i to jest wielki problem. Powinniśmy rozmawiać, co zrobić, żeby zwiększyć finansowanie ochotniczych straży pożarnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#AndrzejŚliwka">Kończąc już, pani marszałek, powiem dwie bardzo ważne rzeczy. Pan poseł Gadowski, który niestety wyszedł, mówił o zaproszeniach na wydarzenia. Jestem posłem pierwszej kadencji i ani razu nie dostałem zaproszenia od komendanta wojewódzkiego na uroczystości strażackie. Tylko to chcę powiedzieć i wielu posłów również to powiedziało.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#AndrzejŚliwka">Jeszcze pani poseł Gromadzka występowała. Chciałbym pani poseł powiedzieć, że strażacy nie mają strojów, ale mają mundury, tak samo nie mają kasków, ale mają hełmy.</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale już skończył się czas.)</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#AndrzejŚliwka">A więc jeśli chcemy o czymś rozmawiać, to rozmawiajmy konkretnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#AndrzejŚliwka">Kończąc, pani marszałek, mam taką gorącą prośbę, żeby nie zwracać uwagi komuś na temat czyichś emocji, bo ktoś może również zwrócić uwagę, że nie jest rzeczą dobrą, jeżeli ktoś bardzo emocjonalnie nawet na pierniczkach robi osiem gwiazdek.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale czas minął, pani marszałek. Jak będziemy tak robić…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, pan zna moją wielkoduszność i mimo że bardzo pan chce mnie obrazić, to i tak to się panu nie uda.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ja pani nie obraziłem. Pani mnie obraziła.)</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#DorotaNiedziela">Nie przerywałam panu przez ponad 2,5 minuty, bo szanuję pana mandat, to, co ma pan do powiedzenia, i pozwalam panu się wypowiedzieć do końca.</u>
          <u xml:id="u-376.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-376.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan usiądzie i pan posłucha.)</u>
          <u xml:id="u-376.5" who="#DorotaNiedziela">A zwracanie uwagi jest tylko dlatego, i nie wiem, co pan widzi złego w emocjach, bo ja nic złego w emocjach nie widzę, że trzeba je umieć poskromić i nie krzyczeć w trakcie wypowiedzi innych.</u>
          <u xml:id="u-376.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pani marszałek, pani skończy z takim dziadem.)</u>
          <u xml:id="u-376.7" who="#DorotaNiedziela">To był jedyny powód, dla którego zwróciłam panu uwagę. Jak pan widzi, postąpiłam elegancko i miał pan 2,5 minuty dłużej. Oczekiwałam, że pan powie: dziękuję, a nie że pan będzie atakował.</u>
          <u xml:id="u-376.8" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Szkoda dyskutować.)</u>
          <u xml:id="u-376.9" who="#DorotaNiedziela">Ale cóż, moje serce nadal się nie zmieni i będę panu pozwalała się wypowiadać.</u>
          <u xml:id="u-376.10" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę pana posła Sebastiana Łukaszewicza, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#SebastianŁukaszewicz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Panie Komendancie! Szanowni Państwo! Przestańcie w końcu powtarzać kłamstwa, że za naszych rządów pieniądze dla ochotniczych straży pożarnych były dzielone w sposób polityczny, że ktoś kogoś zapraszał do całowania pierścienia, do składania hołdów lennych. Na razie to PSL składa hołd lenny Donaldowi Tuskowi i przed nim klęczy,…</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#SebastianŁukaszewicz">…żeby 50% odpisu trafiło do dyspozycji — kogo? Senatora PSL-u Waldemara Pawlaka.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#SebastianŁukaszewicz">Pan poseł Łącki z mównicy sejmowej mówił o tym, że środki były dzielone politycznie. Tymczasem, uwaga, pierwszy wpis OSP Rewal brzmi: nowe wozy dla OSP gminy Rewal. Dwa samochody gaśnicze za ponad 2 mln zł trafiły do ochotniczych straży pożarnych w gminie Rewal. Chyba nie powiecie mi, że w gminie Rewal rządzi wójt z Prawa i Sprawiedliwości. To samo jest w województwie podlaskim: 100 tys. zł np. z Funduszu Sprawiedliwości trafiło na wsparcie zakupu wozu strażackiego dla gminy Wasilków, której burmistrzem jest pan Adrian Łuckiewicz, członek Trzeciej Drogi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Romana Fritza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni, Kochani Strażacy! Lepszy przykład niż wykład: w moim mieście Rybniku w lipcu br. Rada Miasta Rybnika postanowiła przekazać wóz strażacki jednej z OSP, dzielnica Orzepowice, na Ukrainę, na prośbę rady miasta Iwano-Frankowska, dawniej Stanisławowa. Trzeba dodać, że rada miasta Iwano-Frankowska to jest ta sama rada, która w 2010 r. postanowiła nadać honorowe obywatelstwo tego miasta największym ludobójcom, jakich ziemia nosiła, czyli Szuchewyczowi i Banderze.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#RomanFritz">Bez względu na to radni miasta Rybnika z PiS-u i PO ponad podziałami jednogłośnie przekazali tego jelcza na Ukrainę, tłumacząc, że ten jelcz tutaj, u nas, w Rybniku to jakiś tam stary grat jeszcze z lat 90. XX w. i na pewno przyda się na Ukrainie. Proszę państwa, to jest oczywiście hipokryzja. Jeżeli tu jest starym rzęchem, to na Ukrainie będzie lepiej gasić pożary? Nie zrobi tego.</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#RomanFritz">Mam takie pytanie do państwa: Czy orientujecie się przynajmniej szacunkowo, ile wozów strażackich z polskich samorządów przekazano na Ukrainę? Jaki to jest koszt? Czy te wozy strażackie są zastępowane nowymi wozami? Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Gawrona, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#AndrzejGawron">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym zacząć tak konsolacyjnie, ponieważ pojawiły się tutaj apele, zgodnie z którymi ochotnicza straż pożarna jest ponad podziałami. Rzeczywiście chcę tutaj pochwalić wnioskodawców tej ustawy — nie za to, że nie było konsultacji społecznych, bo zawsze się upominaliście, żeby były konsultacje, ale za to, że w ustawie o ochotniczych strażach pożarnych zmieniacie tylko jeden element, żeby poszerzyć zakres zadań ochotniczych straży pożarnych. Rozumiem, że te wszystkie rozwiązania, które zostały przyjęte, są bardzo dobre. Tak, są bardzo dobre, ponieważ na mocy tej ustawy wypłacane jest świadczenie ratownicze dla ochotników, którzy są już na emeryturze, i został uregulowany status druhów i druhen ochotniczej straży pożarnych. To są bardzo dobre rozwiązania.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#AndrzejGawron">Jeżeli chodzi o to, co najważniejsze w tej ustawie, czyli o kwotę 20 mln zł, która ma zostać odebrana komendantowi głównemu Państwowej Straży Pożarnej i przekazana zarządowi głównemu Związku Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej Polskiej, to pojawiły się apele, żeby jednak zaufać zarządowi głównemu. Powiem tak: ja ufam Państwowej Straży Pożarnej. Myślę, że to nie jest brak zaufania tej grupy posłów, która składa ten projekt ustawy, ponieważ poprzedni komendant główny czy obecny komendant główny na pewno może racjonalnie podzielić te środki.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas minął.)</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#AndrzejGawron">To jest bardzo dobre rozwiązanie. Pokazuje to też biuro ekspertyz Kancelarii Sejmu, które o tym mówi. Mówią o tym również strażacy. Do mnie też odzywają się strażacy i mówią, że ten system działał bardzo dobrze. Myślę, że to rozwiązanie powinno zostać utrzymane dla dobra ochotniczych straży pożarnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Joannę Wichę, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#JoannaWicha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Ten projekt bardzo mnie cieszy, szczególnie jako osobę, która od początku kadencji aktywnie zajmuje się sprawami związanymi z obroną cywilną. Wsparcie finansowe i rozwój ochotniczej straży pożarnej są niezwykle ważne chociażby właśnie w kontekście obrony cywilnej. W marcu złożyłam w Sejmie projekt ustawy schronowej, w której mowa jest o zabezpieczeniu ludności cywilnej podczas zagrożeń konfliktem zbrojnym, ale także konfliktami związanymi z klęskami żywiołowymi. To nie kto inny jak strażacy ochotniczej straży pożarnej będą pierwsi na miejscu zagrożenia. Pomogą też szkolić lokalnie mieszkańców i mieszkanki, jak zachowywać się w sytuacjach kryzysowych.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#JoannaWicha">Od kilku dni mówimy o zagrożeniu powodziowym na południu Polski. Warto w tym miejscu przypomnieć, że to nie kto inny jak strażacy ochotniczej straży pożarnej m.in. przygotowują mieszkańców i mieszkanki do ewentualnej powodzi. To oni jako osoby znające swoich sąsiadów w razie ewakuacji najlepiej będą wiedzieć, gdzie mieszkają osoby potrzebujące pomocy, osoby starsze i osoby z niepełnosprawnościami. To oni wiedzą, gdzie lokalnie są miejsca, które wymagają zabezpieczenia workami z piaskiem. Są po prostu członkami społeczności i dzięki temu są najlepiej zorientowani, komu ta pomoc jest potrzebna. Robią to z powołania, potrzeby serca.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#JoannaWicha">Jako posłanka i pielęgniarka mam do strażaków, zarówno tych z OSP, jak i Państwowej Straży Pożarnej, ogromny szacunek i podziw, bo niejednokrotnie ryzykują swoje życie i zdrowie dla dobra innych, dlatego poprę ten projekt. Jest to nadzieja na równy podział środków. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Alicję Łuczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#AlicjaŁuczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#AlicjaŁuczak">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Rzeczywiście za rządów poprzedników zarządzanie, rozliczenia i finansowanie OSP przekazano PSP. Uruchamiano liczne dotacje, przekazywano wozy strażackie. Powodowało to oczywiście zadowolenie strażaków. Bronicie tego, ale ci sami strażacy mówią, że rozdawano je na lewo i prawo, bez umiaru, właśnie politycznie, a przecież wiadomo, że każda OSP ma inne zadania i inne potrzeby. Czasami budziło to zdumienie. Wniosek jest jeden. Tu już właściwie wszystko wypłynęło. Dotacje trzeba utrzymać na przyzwoitym poziomie, ale stosując jasne, przejrzyste kryteria. Gwarantuje to ta ustawa.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#AlicjaŁuczak">Jednocześnie apeluję do wnioskodawców o zwiększenie środków na działalność młodzieżowych drużyn pożarniczych, na obozy szkoleniowe, na umundurowanie, na projekty zachęcające młodzież do zapisywania się w szeregi OSP, bo wiadomo, że idzie niż demograficzny. Dziękuję bardzo, pani marszałkini.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#DorotaNiedziela">30 sekund sprostowania dla pana posła Zielińskiego względem wypowiedzi pana posła Tomaszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale dlaczego? Nikt nie mówił do pana.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#JarosławZieliński">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#JarosławZieliński">Pan poseł Tomaszewski mnie zaczepił i nie zrozumiał mojej wypowiedzi. Właściwie nie tyle zrozumiał ją źle, ile w ogóle jej nie zrozumiał. Mówiłem o zarządzie głównym OSP jako o centralnej instytucji, tak jak centralną instytucją, centralnym organem jest komendant główny. Wszystkie te małe jednostki OSP to stowarzyszenia. Każda pojedyncza jednostka jest stowarzyszeniem, a tą czapą polityczną, ciągle PSL-owską, mimo że pochodzi z wyborów, jest właśnie zarząd główny OSP. Po prostu to chciałem przekazać, a pan poseł mnie źle odczytał.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#DorotaNiedziela">Wyczerpaliśmy listę posłów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ja po panu. Zapisałam się tu.)</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana Wiesława Leśniakiewicza, aby udzielił odpowiedzi na pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#WiesławLeśniakiewicz">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję za kolejną dyskusję nad rolą i znaczeniem ochotniczych straży pożarnych, za słowa uznania kierowane pod adresem ochotników, do których dołącza się również minister spraw wewnętrznych Tomasz Siemoniak. Dzisiaj jednostki stoją w gotowości bojowej w wielu miejscowościach na południu, na wschodzie i na zachodzie Polski.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#WiesławLeśniakiewicz">Odnosząc się do pytań, które były zadane, może odniosę się w ogóle do sensu zmiany tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#WiesławLeśniakiewicz">Pan poseł Tomaszewski wspomniał, że w 1993 r. była ta zmiana pierwotna, która wskazała, że jedna połowa środków szła na związek, a druga była do dyspozycji komendanta głównego. Te środki były przekazywane i muszą być przekazywane tylko i wyłącznie na rozwój ochotniczych straży pożarnych, na zadania operacyjne i zadania związane z utrzymaniem gotowości bojowej. Ani złotówka nie może być przeznaczona na związek ochotniczych straży pożarnych. Tak to się działo również w latach poprzednich, mimo że są opinie Najwyższej Izby Kontroli odnośnie do sposobu dystrybucji tych środków…</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#WiesławLeśniakiewicz">Chciałbym powiedzieć, że wspólnie realizowaliśmy, jak jeszcze byłem komendantem głównym, wiele programów prorozwojowych na rzecz ochotniczych straży pożarnych, w tym również związanych z ratownictwem technicznym, z kwalifikowaną pierwszą pomocą. Wtedy nie dostrzegałem problemów związanych z dystrybucją tych środków i dostępności.</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#WiesławLeśniakiewicz">My mamy dzisiaj dosyć dokładne dane, ile jednostek, w jakich latach korzystało z tych środków, jakie pieniądze były na co przeznaczane. W ostatnich latach niewątpliwie ważnym elementem było wzbogacenie jednostek OSP o samochody. 76% środków przeznaczonych z firm ubezpieczeniowych trafiło w ostatnich latach na zakup pojazdów. Sprawa ważna, niemniej jednak rozwój ochotniczych straży pożarnych to nie tylko samochody, to również sprzęt i technologia, to indywidualne środki ochrony strażaków.</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#WiesławLeśniakiewicz">Pamiętam rok 1993, kiedy wchodziliśmy do państwowej straży, jak wyglądały wtedy ochotnicze straże pożarne i jakim potencjałem dysponowały. Dziś mieliśmy satysfakcję z przekazania na Ukrainę z ochotniczych straży pożarnych, które są stowarzyszeniami, stowarzyszone w jednym związku, prawie 200 pojazdów, bowiem wiemy o tym, że Państwowa Straż Pożarna takich możliwości prawnych nie ma. Te pojazdy OSP lepsze czy gorsze, ale szły, bo na Ukrainie w ogóle nie ma ochotniczych straży pożarnych, na Litwie nie ma ochotniczych straży pożarnych, na Łotwie. Oni dzisiaj myślą, jak odbudować ten potencjał ochotniczy, bowiem zdają sobie sprawę z tego, że bez takiego wielkiego wsparcia lokalnych społeczności zgromadzonych wokół ochotniczych straży pożarnych to bezpieczeństwo jest mizerne.</u>
          <u xml:id="u-389.6" who="#WiesławLeśniakiewicz">Najlepsza Państwowa Straż Pożarna, dobrze przygotowana, ma dobre czasy dojazdu. Dzisiaj mamy taką satysfakcję, że 95% akcji ratowniczych, w czasie których występuje zagrożenie życia ludzkiego, jest podejmowanych przez straż pożarną w ciągu czasu do 15 minut. W tym miejscu chcę podkreślić znaczącą rolę wszystkich ochotniczych straży pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-389.7" who="#WiesławLeśniakiewicz">Dzisiaj, kiedy patrzymy na nową wizję ochotniczych straży pożarnych, ich rolę w ustawie o ochronie ludności i obronie cywilnej, która lada moment trafi do Sejmu, bo ona jest przygotowana i trafi na posiedzenie Rady Ministrów w przyszłym tygodniu, pokazujemy również… Ale to chciałbym wtedy dopiero pokazać. Wtedy będzie pokazane, jakie środki są, jakie mogą być i jakie będą dystrybuowane do jednostek OSP w Polsce, które będą jednym z kluczowych podmiotów ochrony ludności w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-389.8" who="#WiesławLeśniakiewicz">Patrząc na całokształt zadań, które dzisiaj są przypisywane ochotniczym strażom pożarnym, i na ten katalog, który jest, element prewencji jest elementem kluczowym. Dzisiaj nie mieliśmy tego zadania wprost wpisanego dla jednostek OSP, niemniej jednak ten element prewencyjny był przez jednostki realizowany. Jest taka propozycja, którą popieramy, dotycząca rozszerzenia katalogu na te zadania prewencyjne, żeby środki, które będą trafiały, obojętnie z jakich źródeł, dla jednostek OSP, mogły być również dystrybuowane na prewencję.</u>
          <u xml:id="u-389.9" who="#WiesławLeśniakiewicz">Mówiliśmy o pożarze w Poznaniu. Dzięki temu, że mieliśmy tę czujkę, uratowani zostali wszyscy mieszkańcy tego budynku. Zapewne gdyby jej nie było, podjęcie działań ratowniczych byłoby znacznie opóźnione i zapewne byłoby więcej ofiar. Dziś ubolewamy nad tym, że zginęło dwóch strażaków. Niemniej jednak czujki to też element prewencyjny.</u>
          <u xml:id="u-389.10" who="#WiesławLeśniakiewicz">Kiedy ochotnicze straże pożarne włączały się w element prewencyjny związany z dystrybucją i propagowaniem czujek tlenku węgla, to liczba ofiar śmiertelnych zmalała ze 150 8–10 lat temu do 23. Obecnie jeszcze ok. 23–25 ludzi ginie w wyniku oddziaływania tlenku węgla. To była wspólna akcja wszystkich, przeprowadzana razem.</u>
          <u xml:id="u-389.11" who="#WiesławLeśniakiewicz">Dzisiaj, kiedy budujemy potencjał ochotniczych straży pożarnych, każda jednostka jest dla nas ważna. Tu chciałbym powiedzieć o sondażu, ale ten sondaż przeprowadziła osoba — nie chcę wymieniać jej nazwiska — która jest przeciwnikiem takich ilości ochotniczych straży pożarnych w Polsce, która uważa, że w naszym kraju jest za dużo jednostek OSP. Nie tylko ja, ale też dzisiejszy rząd stoi na stanowisku, że każda jednostka OSP jest kluczowym elementem budowania bezpieczeństwa naszego kraju i nie ma znaczenia, czy liczy ona 20 członków, czy 65, czy jest dopełniona orkiestrą dętą, bo są takie sytuacje, czy tej orkiestry nie ma. Jednostki OSP są nie tylko elementem operacyjnego zabezpieczenia naszego kraju, ale również pewnej więzi kulturotwórczej, tam są pokolenia strażaków. Ja też jestem członkiem związku ochotniczej straży pożarnej, ale zostałem wybrany jako członek Ochotniczej Straży Pożarnej w Zabrodziu. Przechodziłem całą ścieżkę i miałem obawy, czy przypadkiem na poziomie powiatowym nie zostanę wykluczony, bo miałem konkurentów.</u>
          <u xml:id="u-389.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Konkurencję.)</u>
          <u xml:id="u-389.13" who="#WiesławLeśniakiewicz">To nie jest tak, że wybrali Leśniakiewicza, bo był komendantem głównym.</u>
          <u xml:id="u-389.14" who="#WiesławLeśniakiewicz">Związek ma też swoje znaczenie z punktu widzenia ochrony przeciwpożarowej, propagowania zasad bezpieczeństwa, rozwoju młodzieżowych drużyn pożarniczych. Kto rozpoczął pracę nad młodzieżowymi drużynami? Dzisiaj w związku jest realizowany jeszcze jeden ważny program — pierwszego ratownika. To związek zainicjował pomysł, by tak zbudować sieć ratowników medycznych, żeby była to osoba dobrze przygotowana — do 5 minut. W tym celu budowane są aplikacje, aby przybliżyć osobie czekającej na ratownika cały ten system.</u>
          <u xml:id="u-389.15" who="#WiesławLeśniakiewicz">Rola Państwowej Straży Pożarnej jest niezmiernie ważna w całym procesie szkolenia ochotniczych straży pożarnych i ich przygotowania. Ale ja również pamiętam, że wiele szkoleń z kwalifikowanej pierwszej pomocy było również realizowanych ze środków pochodzących z firm ubezpieczeniowych, a przecież te środki pochodzą przede wszystkim od rolników, bo te pieniądze są z ubezpieczenia obowiązkowego rolników. Firmy ubezpieczeniowe mają obowiązek oddać część tych środków na rzecz rozwoju ochrony przeciwpożarowej.</u>
          <u xml:id="u-389.16" who="#WiesławLeśniakiewicz">Chyba przekroczyłem czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#DorotaNiedziela">Nie, nie, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#WiesławLeśniakiewicz">Stąd też, mówiąc o roli ochotniczej straży i współdziałaniu z Państwową Strażą Pożarną, chcę powiedzieć, że jednym z zadań komendanta głównego jest współpraca ze Związkiem Ochotniczych Straży Pożarnych. Kiedy ta ustawa zostanie przyjęta przez parlament, to sobie nie wyobrażam, że komendant główny nie ustali wspólnego programu dystrybucji tych środków.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#WiesławLeśniakiewicz">Mamy również pewne dane co do liczby jednostek, które skorzystały z tych środków w ostatnich latach. Nie chciałbym tego przedstawiać. Jeżeli trzeba będzie, to przedłożymy te dane. Myślę, że sposób dystrybucji i uzyskiwania określonych celów rozwoju ochotniczych straży pożarnych to jest wspólny cel Państwowej Straży Pożarnej, ochotniczych straży pożarnej i Związku Ochotniczych Straży Pożarnych.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#WiesławLeśniakiewicz">Chcielibyśmy również, żeby ten związek mocniej się zajął problemem związanym z edukacją społeczną, bo jest tam potencjał osobowy, bo strażacy to nie są tylko ci, co jeżdżą do działań ratowniczych, lecz to są również i weterani, do których ja się zaliczam. Ja już dzisiaj nie mogę jeździć do pożaru, ponieważ mam po prostu swoje lata, co wcale nie oznacza, że moja aktywność ma być zaprzestana. Wielu emerytowanych strażaków Państwowej Straży Pożarnych funkcjonuje w ochotniczych strażach pożarnych jako element wspierania tej podmiotowości. Jednostki oczekują tego, że będzie ta więź związana również ze wspólnym działaniem.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#WiesławLeśniakiewicz">Stąd też, tak jak mówię, budowanie wspólnej troski o bezpieczeństwo naszego kraju to jest również danie możliwości organizacjom pozarządowym funkcjonowania w tym systemie, i to dzisiaj nie tylko ochotniczym strażom pożarnym, bo w ustawie o ochronie ludności przewidujemy rolę innych organizacji społecznych, które będą włączone do systemu ochrony ludności, którym damy szansę rozwoju i ewentualnie pracy na rzecz poprawy bezpieczeństwa czy to w sensie edukacyjnym, czy to w zakresie pomocy humanitarnej, czy też w obszarach ratowniczych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę o zabranie głosu przedstawicielkę wnioskodawców panią poseł Krystynę Skowrońską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Panie Ministrze! Panie Generale! Drodzy Państwo na galerii! Myślę, że ta dyskusja jest bardzo burzliwa. Wydawałoby się, że ten temat, po pierwsze, nie powinien powodować jakichkolwiek kontrowersji. Chcemy wesprzeć ochotnicze straże pożarne, chcemy wesprzeć krajowy system ratowniczo-gaśniczy. Proste. Ale to spowodowało ogromną dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#KrystynaSkowrońska">Tak, w przeszłości dzielenie pieniędzy było różne i pamiętamy w tym parlamencie, jak przez ostatnie 8 lat to wyglądało. Zespół funkcjonował. Pamiętamy, jak to działało wcześniej. Każdy czas ma swoje elementy. Czy przed 2015 r. było wsparcie dla ochotniczych straży pożarnych, krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego? Czy był projekt, który był realizowany, dotyczący modernizacji? Ależ oczywiście. I pamiętam, jak w 2011 r. pan minister jako komendant główny przyszedł i trzykrotnie zwiększyliśmy poprawkami środki na krajowy system ratowniczo-gaśniczy. Można? Można.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#KrystynaSkowrońska">Proszę zrozumieć, że nam wszystkim zależy. Zgoda, mówimy o określonym sposobie rozdzielania pieniędzy, które szły z Funduszu Sprawiedliwości. Czy tak powinny iść? Niekoniecznie. Jak wyglądała mapa? Wszyscy tę mapę w telewizji widzieli, gdzie był poseł i było, ile środków poszło z systemu.</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#KrystynaSkowrońska">Jestem członkiem Komisji Finansów Publicznych i przez lata Fundusz Sprawiedliwości… Raport NIK-u znamy doskonale, pamiętamy pierwsze wrażenie i pierwszy raport NIK-u po wykonaniu budżetu z Funduszu Sprawiedliwości. Ale dzisiaj przyszliśmy powiedzieć, że mamy unikatowy system w Europie. Ochotnicy strażacy, Państwowa Straż Pożarna. Wszyscy się dziwią, a pomagamy wszędzie, gdzie możemy, ratownicy zarówno z Państwowej Straży Pożarnej, jak i z ochotniczych straży pożarnych. Przecież doskonale zdajemy sobie sprawę, że 30 tys. funkcjonariuszy strażaków Państwowej Straży Pożarnej nie zapewniłoby takiego zabezpieczenia, jakie mamy w nowej formule. I trzeba wszystkim ochotnikom podziękować.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#KrystynaSkowrońska">Czy wcześniej — było po stronie koleżeństwa z Prawa i Sprawiedliwości takie pytanie — dawano pieniądze? Ależ oczywiście. Gdybyście państwo prześledzili, ile pieniędzy trafiało, również ze środków europejskich, bo przed 2015 r. był taki model, który rozpoczął się na Podkarpaciu, że z programów regionalnych trafiały pieniądze do ochotniczych straży pożarnej, potem poszło województwo lubelskie… A ja jestem z Podkarpacia. Do strażaków trafiał sprzęt tego samego rzędu wielkości. Nie możecie mówić, że wcześniej nie dawano. Dawano, tylko był inny model. W 2010 r. to przecież strażacy ochotnicy z Państwową Strażą Pożarną tę powódź stulecia… Jaka była sytuacja? Wszędzie ta współpraca wyglądała świetnie.</u>
          <u xml:id="u-393.5" who="#KrystynaSkowrońska">Mówicie, że potrzeba dodatkowych pieniędzy. Tak, pierwsze dodatkowe pieniądze dla Państwowej Straży Pożarnej to pieniądze ze środków narodowego funduszu ochrony środowiska. 2 mld zł. Trwa nabór na termomodernizację. On pomoże obniżyć w przyszłości niektóre inne koszty funkcjonowania Państwowej Straży Pożarnej. Tak, myślimy o tym.</u>
          <u xml:id="u-393.6" who="#KrystynaSkowrońska">Pan minister Leśniakiewicz powiedział o określonym modelu i będziemy o nim rozmawiać na pewno na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, ale i tu, w parlamencie podczas debaty.</u>
          <u xml:id="u-393.7" who="#KrystynaSkowrońska">Chcę powiedzieć, bo tak państwo mówicie, żeby to Pawlakowi przekazać te pieniądze, czyli prezesowi Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych… Ależ świetnie. Dlaczego? Dlatego że to inicjatywa druhów ochotników spowodowała przygotowanie projektu obywatelskiego o dodatku ratowniczym. Co prawda pierwszą kadencję PiS-u to przeleżało, w drugiej kadencji, wtedy kiedy Komisja Petycji w Senacie zajęła się tym projektem, m.in. ta sprawa ruszyła. Ruszył projekt w drugiej kadencji, a w poprzedniej zostało przyjęte nie 300 zł, a 200 zł z waloryzacją. I dobrze, wszyscy zgodziliśmy się. Inicjatorem tego uznania dla druhów ochotników była inicjatywa obywatelska, w którą było zaangażowanych bardzo wielu druhów z ochotniczych straży pożarnych, zarządów.</u>
          <u xml:id="u-393.8" who="#KrystynaSkowrońska">Chcę powiedzieć, że krytykujecie na tej sali ochotnicze straże pożarne, że pieniądze idą m.in. dla senatora Pawlaka. A przecież gdybym miała tak na sali powiedzieć, to w gronie państwa posłów są przedstawiciele, którzy są prezesami wojewódzkich oddziałów ochotniczych straży pożarnych, wiceszefami oddziałów wojewódzkich ochotniczych straży pożarnych. Ja też mam mundur, ja też chodzę na wszystkie spotkania, na wszystkie zebrania sprawozdawcze i inne ochotników strażaków. I tak to jest.</u>
          <u xml:id="u-393.9" who="#KrystynaSkowrońska">A teraz odniosę się do różnych innych rzeczy. Pan poseł Zapałowski mówił m.in. o potrzebie tzw. patroli obywatelskich czy nowych funkcji, możliwości w przypadku m.in. powstawania niektórych zagrożeń, tak bym to nazwała. Myślę, że na ten temat nie przy tej ustawie, jeżeli będzie państwa inicjatywa, na pewno będziemy rozmawiać w Sejmie. Jeżeli będzie działanie związane z obroną cywilną, tak jak mówił pan minister Leśniakiewicz, to na pewno będziemy o tym rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-393.10" who="#KrystynaSkowrońska">Pan poseł Zieliński miał wątpliwość, że teraz jest też polityczność. Bardzo się dziwię, że akurat ta osoba to mówi. Sami państwo, koledzy pana ministra Zielińskiego w przyszłości możecie sobie wyrobić zdanie albo wrócić do przeszłości, zobaczyć niektóre firmy, jak wyglądała ta polityczność i podległość.</u>
          <u xml:id="u-393.11" who="#KrystynaSkowrońska">Mówiłam już, pani poseł Golińska, nie będę mówić. Zarzut podziału środków. Jeżeli pani poseł odpowiadała m.in. za Lasy, to w Lasach było widać w sposób szczególny podział i wsparcie niektórymi środkami.</u>
          <u xml:id="u-393.12" who="#KrystynaSkowrońska">Chciałabym powiedzieć, i tak w przeszłości pracowaliśmy, wspólnie, że strażacy są najważniejsi, że to nasze bezpieczeństwo od nich zależy i właśnie im należy zabezpieczyć całe techniczne uzbrojenie jednostek. Proszę wierzyć, i pewnie sami to państwo czujecie, państwo posłowie, że jak przychodzą, to wszyscy by chcieli być w krajowym systemie.</u>
          <u xml:id="u-393.13" who="#KrystynaSkowrońska">Dziękuję sponsorom jednostek ochotniczych straży pożarnych, bo też tacy są, sponsorzy, którzy przeznaczają środki, nie tylko te ubezpieczeniowe, ale też swoje środki, swój czas na szkolenia młodzieżowych drużyn pożarniczych, jak również na konkursy wiedzy pożarniczej.</u>
          <u xml:id="u-393.14" who="#KrystynaSkowrońska">Chcę również z tego miejsca powiedzieć, bo myślę, że konsensus osiągniemy pomimo złożenia wniosku przez kolegów, koleżeństwo z Prawa i Sprawiedliwości o odrzucenie tego projektu, że mam nadzieję, że ten projekt przejdzie. To jest dobry projekt i każde pieniądze, które będą służyły bezpieczeństwu, będą dobrze zagospodarowane.</u>
          <u xml:id="u-393.15" who="#KrystynaSkowrońska">Ale o jednej rzeczy chcę państwu powiedzieć. Na jednym z jubileuszów ochotniczych straży pożarnych po raz pierwszy widziałam, że poza odznaczeniami, medalami były podziękowania dla żon, partnerek, tych wszystkich, którzy działają w ochotniczych strażach pożarnych. Też chciałabym rodzinom i wszystkim tym osobom serdecznie podziękować za wsparcie. Pamiętamy, że to właśnie oni są w uroczystość ze sztandarem: Bogu na chwałę, ludziom na ratunek, a każdego dnia w mundurze. Oby, panie ministrze, to pogodowe zagrożenie, które jest przewidziane na najbliższe tygodnie, łagodnie się zakończyło i abyśmy się przed tym obronili, a potem wspierali druhów państwowej ochotniczej straży pożarnej.</u>
          <u xml:id="u-393.16" who="#KrystynaSkowrońska">Myślę, że w tym momencie są mniejsze emocje, ale jeżeli będziemy rozmawiać w komisji, to tych emocji będzie jeszcze mniej. Raz jeszcze ogromne podziękowania za to dla pani marszałek. Jest to rzecz niespotykana. Chciałabym powiedzieć o czymś z przeszłości. Kiedyś mieliśmy jako posłowie po 30 sekund, teraz jest minuta, a nawet powyżej minuty. Dziękuję, pani marszałek, że wszyscy powyżej minuty też mogli zabrać głos. Dzięki bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.17" who="#KrystynaSkowrońska">Dla druhów ogromne, ogromne podziękowania. Dzisiaj może nie, ale w przyszłości będziemy bić brawo, jak zakończymy prace nad tą ustawą i znajdziemy jak najwięcej środków na funkcjonowanie państwowej straży, ochotniczej straży, pieniędzy na bezpieczeństwo dla nas, Polaków. Dzięki bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Sosnowskiego jako drugiego przedstawiciela wnioskodawców.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#ZbigniewSosnowski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Szanowny Panie Generale! Panie i Panowie Posłowie! Chcę w sposób szczególny podziękować mojej koleżance Krystynie, pani poseł Krystynie Skowrońskiej za to, że razem mogliśmy prezentować tu projekt ustawy. Ale w sposób szczególny chcę podziękować wszystkim, którzy zabierali głos w sprawie ustawy i z taką wielką estymą odnosili się do strażaków, zarówno strażaków Państwowej Straży Pożarnej, jak i strażaków ochotników. W sposób szczególny chcę podziękować panu posłowi Tomaszowi Zapałowskiemu z Konfederacji za te piękne słowa: ja ufam strażakom ochotnikom.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#ZbigniewSosnowski">Drodzy Państwo! Wielu posłów Prawa i Sprawiedliwości miało usta pełne frazesów i mówiło o wielkim szacunku dla strażaków ochotników. Ale kiedy strażacy ochotnicy sami mają podzielić tę skromną kwotę 20 mln na cele ochrony przeciwpożarowej — to już nie. Oczywiście my nic nie odbieramy. Ci, którzy projektowali ustawę, kiedyś zapisali właśnie to, że te środki były dzielone między pana komendanta i ochotników. To wyście podważyli zaufanie do strażaków ochotników. My chcemy tę godność strażakom ochotnikom przywrócić.</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#ZbigniewSosnowski">Oczywiście potężna jest ilość ochotniczych straży pożarnych w naszej ojczyźnie, ale potęga i siła OSP wynika ze zjednoczenia ruchu strażackiego. Doskonale to rozumiał już w XX w. Bolesław Chomicz. A wy w XXI w. tego zrozumieć nie możecie i robicie wszystko, żeby ruch strażacki był jak najsłabszy, żeby każde OSP działało oddzielnie. Bo wtedy można naciskać politycznie, manipulować politycznie. Wy to przecież uwielbiacie. Jak pięknie to robiliście, pokazaliście przez ostatnie 8 lat. To wy tak prześmiewczo mówiliście o sklepikach prawie że PSL-owskich…</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: My to nie PSL.)</u>
          <u xml:id="u-395.4" who="#ZbigniewSosnowski">…działających przy zarządach oddziałów wojewódzkich. Moi drodzy, różnica jest zasadnicza. Te sklepy działające przy zarządach oddziałów wojewódzkich działają na rzecz strażaków, a zysk przeznaczany jest na działalność strażacką.</u>
          <u xml:id="u-395.5" who="#komentarz">(Głos z sali: A wy jak?)</u>
          <u xml:id="u-395.6" who="#ZbigniewSosnowski">A wy tworzyliście własne sklepiki, przez swoich kolesiów, którzy te pieniądze zabierali do własnej kieszeni. To jest ta różnica między tymi sklepikami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, przepraszam na chwilę.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Śliwka i panie pośle Matecki, zwracam panom uwagę, że zakłócają panowie obrady Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#ZbigniewSosnowski">Tak mocno dzisiaj na tej sali atakujecie związek, a w tym związku są ludzie, strażacy o różnych orientacjach politycznych. Przecież wiceprezesem prezesa Waldemara Pawlaka jest szanowny poseł Edward Siarka i ja się z tego powodu nie oburzam, wręcz się cieszę. Są posłowie z innych opcji, politycy z innych opcji, strażacy. To dobrze, bo mówimy o różnorodności, bo mówimy o budowaniu wspólnoty. Ale wy tego nigdy nie rozumieliście i nie rozumiecie. Atakujecie tak prezesa Pawlaka? Zapewniam was, że prezes Waldemar Pawlak nigdy za swoją działalność w związku nie brał żadnej złotówki, zawsze działał społecznie. I to, co tutaj mówił były komendant, dzisiaj pan minister, ale też mówili strażacy z różnych stron: żeby być członkiem zarządu głównego, trzeba być wybranym od dołu, przez strażaków, nie polityków. Prezes Waldemar Pawlak tę funkcję sprawuje właśnie z woli strażaków ochotników. Ale wy nie jesteście w stanie tego zrozumieć, bo u was tylko dyktatorskie rządy i dyktatorskie decyzje.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#ZbigniewSosnowski">Mam nadzieję, że ten projekt, który dzisiaj prezentowaliśmy, zakończy partyjniactwo, zakończy centralizację i sprawi, że w szeregi strażaków ochotników wróci wspólnota, czego sobie i całej braci strażackiej z całego serca życzę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#DorotaNiedziela">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#DorotaNiedziela">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy na następnym posiedzeniu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#DorotaNiedziela">Na tym wyczerpaliśmy porządek dzienny 17. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-398.5" who="#DorotaNiedziela">Informuję, że do wygłoszenia oświadczeń zgłosiło się 23 posłów i posłanek.</u>
          <u xml:id="u-398.6" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa jeszcze chce się zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-398.7" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-398.8" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na wygłoszenie oświadczenia — 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-398.9" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Roman Fritz, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#RomanFritz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dzisiaj o godz. 10 mieliśmy jako klub Konfederacji konferencję prasową w polskim Sejmie na temat zaproponowania wotum nieufności dla ministra sprawiedliwości Adama Bodnara. Przytoczono podczas tej konferencji prasowej szereg przewin, błędów i innych problemów, jakie stwarza pan Adam Bodnar, prokurator generalny, minister sprawiedliwości. To m.in. zmiana, skandaliczne forsowanie zmiany definicji gwałtu — teraz to oskarżony musi dowodzić swojej niewinności — umożliwienie wglądu w akta dosyć chyba groźnemu agentowi Federacji Rosyjskiej Pablowi Gonzalesowi, niszczenie generalnie całego systemu zaufania wewnątrz ministerstwa, wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#RomanFritz">Fakt, że przygotowaliśmy taki wniosek, spotkał się z odmową podpisania tego wniosku przez pana Jarosława Kaczyńskiego. Rzecz, wydawałoby się, bardzo dziwna, niewyobrażalna, nienaturalna.</u>
          <u xml:id="u-399.3" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Nienaturalna.)</u>
          <u xml:id="u-399.4" who="#RomanFritz">Tylko nadmienię, że pan Adam Bodnar jeszcze w przeszłym życiu, panie pośle, jako rzecznik praw obywatelskich w czerwcu 2017 r. oskarżył naród polski, nie przeciętnych ludzi, cały naród polski, o współuczestnictwo w Holokauście, a w 2021 r., będąc w Niemczech, wdał się w gierkę słowną z gospodarzami, z Niemcami, i powiedział, że Polacy to są takie zwierzątka, którymi Niemcy powinni się bardziej zaopiekować.</u>
          <u xml:id="u-399.5" who="#RomanFritz">Proszę państwa, tych systematycznych działań na rzecz degradacji wymiaru sprawiedliwości jest tyle, że na tle tego fatalnego rządu pan Adam Bodnar, co się wydaje dosyć trudne do wyobrażenia, jest jeszcze gorszy. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-399.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#DorotaNiedziela">Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Tomasza Zapałowskiego, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Tydzień temu premier Słowacji Robert Fico w dniu ofiar Holokaustu i przemocy rasowej podniósł niezwykle ważny problem. Mianowicie że w trakcie wojny ukraińsko-rosyjskiej powszechnie wiele oddziałów ukraińskich promuje nazizm. Promuje nazizm w symbolice, w nazwach, ale także w wielu innych działaniach politycznych, co szczególnie oburza. Proszę państwa, np. 3. brygada Azow przejęła tradycję i symbolikę dywizji 36. SS Dirlewangner, czyli tej formacji, która dokonała rzezi Woli, na Woli współuczestniczyła w wymordowaniu 40 tys. cywilów. Ta brygada wzięła ich symbolikę za swoją, nie mówiąc o dywizji SS Galizien i innych symbolach.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Proszę państwa, żadna wojna nie upoważnia do promocji nazizmu. I poprawność polityczna Polski przy wsparciu Ukrainy jest samobójstwem, ponieważ my tolerujemy promocję nazizmu obojętnie gdzie i przez kogo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja. Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Proszę wybaczyć. Panie i panowie posłowie, proszę wyciągnąć karty do głosowania i włożyć do czytników. Przystępujemy do głosowania. Czy to dzisiaj trolling? Oczywiście tak. Czy to może być element demokracji walczącej niedługo? Również tak. Bodnaryzacja prawa sięga absurdu. Ale doprawdy kieruję te słowa do szanownych posłów z Prawa i Sprawiedliwości. Jak możecie odmawiać podpisania się pod wnioskiem o odwołanie pana Bodnara?</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#KrzysztofMulawa">Pan Kaczyński, wszystkiego dobrego dla niego, zejdzie niedługo ze sceny politycznej albo sami go zepchniecie, a wam zostanie wielki kac morderca.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Szymańskiego, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#KrzysztofSzymański">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Zastanawia mnie, czy już nadszedł ten moment, kiedy elita polska, taka unijno-lewicowa, przestanie mydlić oczy ludziom bajkami o tolerancji, o integracji i otwartości. Czy już nastał ten moment, kiedy zaczniecie po prostu nazywać rzeczy po imieniu? Że polityka imigracyjna, unijna Angeli Merkel to był błąd, że masowa imigracja to jest wielkie niebezpieczeństwo, szczególnie z państw, które są od nas bardzo odmienne kulturowo, że wojujący islam, którego w swojej naiwności po prostu nie rozumiecie, to ogromne niebezpieczeństwo. I Niemcy, wasi najlepsi przyjaciele, wasz autorytet i wzór, nawet oni już przyznali, że doszli do ściany, do ślepej uliczki i przywracają kontrolę na granicach lądowych. Niesamowita sprawa. Uzasadnienie jakie jest? Chcą ochrony przed nielegalną imigracją i przed islamskim terroryzmem. Niesamowite, Niemcy mówią takie coś. A gdzie jest ubogacenie? Gdzie jest ta solidarność i otwartość, te wartości europejskie? Te bajki zostały brutalnie zweryfikowane przez rzeczywistość. Czas te bajki wyrzucić do kosza.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#KrzysztofSzymański">Jako członek Parlamentarnego Zespołu ds. nielegalnej imigracji oświadczam, że zrobimy wszystko, żeby do tych zagrożeń nie dopuścić w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dziś zabieram głos w imieniu nauczycieli, w imieniu mieszkańców, w imieniu uczniów i rodziców szkół z trzech powiatów: kutnowskiego, łęczyckiego i poddębickiego, dlatego że zapadła decyzja o zlikwidowaniu Delegatury Kuratorium Oświaty w Łodzi z siedzibą w Kutnie. Zwracam się z apelem do pani minister edukacji Barbary Nowackiej o to, żeby z tej decyzji się wycofała. Ta delegatura odgrywa kluczową rolę w skutecznej realizacji zadań, które związane są z nadzorem pedagogicznym i wsparciem szkół w regionie. Bliskość tej instytucji zapewnia sprawną komunikację i szybkie rozwiązywanie problemów oświatowych, i to jest naprawdę nieocenione dla dyrektorów, dla nauczycieli, dla uczniów. To funkcjonowanie lokalnych struktur kuratorium oświaty jest także niezwykle ważne w kontekście specyficznych potrzeb placówek edukacyjnych w regionie, z którego pochodzę, i które będą po prostu o wiele trudniejsze do zaspokojenia przez biuro centralne w Łodzi czy być może w innej delegaturze. I to tak naprawdę nie jest decyzja, która opiera się na przesłankach merytorycznych — to nasza opinia — jest podyktowana względami politycznymi. I tak naprawdę ten krok może przynieść więcej szkody niż korzyści i w dłuższej perspektywie osłabi strukturę oświaty w regionie, w tych powiatach: kutnowskim, łęczyckim, poddębickim.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#PaulinaMatysiak">Mam nadzieję, że pani minister pochyli się nad tą sprawą osobiście i nie dopuści do tego, żeby ta placówka zniknęła z mapy w naszym regionie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Patryka Gabriela, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Barbara Grygorcewicz, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Bożena Lisowska, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#BożenaLisowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W dzisiejszym oświadczeniu chcę poruszyć temat utrudnionego dostępu polskich obywateli do ksiąg wieczystych.</u>
          <u xml:id="u-409.2" who="#BożenaLisowska">W Internecie istnieje wiele prywatnych wyszukiwarek, które po adresie za niewielką opłatą ten dostęp obywatelom polskim umożliwiają. Jednak jest to nielegalne, ponieważ takie wyszukiwarki w Polsce są zabronione prawem. Dlatego wszystkie są zarejestrowane poza Unią Europejską, np. w Londynie, na Seszelach i w innych miejscach na świecie. Jak wiemy, polskie prawo gwarantuje polskim obywatelom dostęp do ksiąg wieczystych i ich jawność. Niestety decyzja prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych z 6 kwietnia 2020 r. to prawo zaburzyła. Uznał on bowiem, że dane zawarte w księgach wieczystych to dane osobowe. Owszem, zawierają PESEL właściciela księgi wieczystej.</u>
          <u xml:id="u-409.3" who="#BożenaLisowska">Moje pytanie i prośba do wszystkich posłów, abyśmy się nad tym pochylili. Czy zachodnie portale mogą dysponować danymi dotyczącymi własności i ksiąg wieczystych naszych obywateli, a oni muszą płacić prywatnym portalom, aby te dostępy otrzymywać? Decyzja o zmianie sytuacji prawnej jest w rękach Ministerstwa Sprawiedliwości, aby na portalu rządowym, który jeszcze przed 2020 r. gwarantował Polakom ten dostęp do ksiąg wieczystych, zmienić dostępności w taki sposób, aby w tym obszarze było respektowane polskie prawo.</u>
          <u xml:id="u-409.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Co jakiś czas robi się głośno w mediach, gdy najczęściej na plebanii, ale nie tylko cierpią lub po prostu giną mężczyźni po przedawkowaniu środków na potencję. Ciekawe jest to, że oczywiście o ile słusznie oburzamy się, że księża nie wzywają pomocy, wolą, by ten człowiek umarł, niżby prawda wyszła na jaw, o tyle w ogóle nie rozpoczynamy dyskusji na temat, na który w wypadku kobiet dyskusja trwa już trzy dekady. Nigdzie nie słyszałam, by po tych śmiertelnych zajściach padła propozycja, by leki na potencję były na receptę, a może nawet że trzeba by je zdelegalizować. Nie słyszę też w debacie, że mężczyźni korzystają z nich w sposób nieodpowiedzialny, histeryczny, że łykają je jak dropsy, że narażają tym swoje cenne zdrowie i życie. Jednak liczne badania pokazują, że tabletki na potencję są dużo bardziej niebezpieczne, mają dużo więcej skutków ubocznych, szczególnie jak się je przedawkowuje, niż słynna tabletka „dzień po”, o antykoncepcji już nawet nie wspominając. A to ciągle my, kobiety, słyszymy, że jesteśmy nieodpowiedzialne, że będziemy łykać po kilka tabletek dziennie i sobie zaszkodzimy, bo przecież mężczyźni zawsze wiedzą lepiej, co jest dla nas dobre, zawsze za nas chcą nam urządzać życie, natomiast sami nie mają z tym żadnych problemów i absolutnie nie pozwalają, by ktoś się wtrącał w ich wybory.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#KlaudiaJachira">Pora więc na kilka słów prawdy, panowie. Jesteście nieodpowiedzialni, nie potraficie dawkować leków, bierzecie je pod wpływem impulsu, więc najwyższa pora zadbać o wasze cenne zdrowie i życie i wam ich po prostu zakazać. Ewentualnie zastanowimy się, czy zasłużyliście na dostęp do nich na receptę, ale wiadomo, z powszechną klauzulą sumienia.</u>
          <u xml:id="u-411.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Kołodziejczaka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Waldemar Andzel, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oświadczenie na temat niezrealizowanych obietnic podwyższenia zasiłku pogrzebowego przez rząd Donalda Tuska.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#WaldemarAndzel">100 konkretów na 100 dni premiera Tuska to poza niezrealizowanymi obietnicami typu kredyt 0%, akademik za złotówkę, podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 60 tys. zł i innymi kwestia podwyższenia zasiłku pogrzebowego do kwoty co najmniej 6450 zł.</u>
          <u xml:id="u-413.2" who="#WaldemarAndzel">Pan premier Tusk jest ewenementem, jeśli idzie o czarowanie naszych rodaków przyrzeczeniami. Przypominam wszystkim, że w 2011 r. to on obniżył zasiłek pogrzebowy 6300 zł do 4000. Podobnie jak i teraz odbyło się to do spółki z PSL-em. Co mamy obecnie? Ano obietnicę podwyższenia tego zasiłku do 6450 zł. Ta obietnica w mojej ocenie nie urzeczywistni się w 2025 r. z prostego powodu — nie ma jej w budżecie. Polki i Polacy bardzo często telefonują w tej sprawie do biur poselskich. Niestety, drodzy rodacy, pieniędzy nie ma i nie będzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-413.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Artura Jarosława Łąckiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dokładnie miesiąc temu, 11 sierpnia zamknięte zostały Igrzyska Olimpijskie Paryż 2024. Każdy z nas zapamięta je z innego powodu. Dla jednych będzie to fantastyczna postawa bokserki Julii Szeremety, dla innych brązowy medal Igi Świątek czy długo wyczekiwany medal siatkarzy. Ja zapamiętam te igrzyska jako najsłabszy od kilkudziesięciu lat występ polskiej reprezentacji. Bez mała 40-milionowy kraj wydający na sport naprawdę niemałe pieniądze z budżetu — o spółkach Skarbu Państwa nie wspomnę — powinien spokojnie plasować się w pierwszej dwudziestce igrzysk, a nie okupować 42. miejsce na 84 sklasyfikowane drużyny.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#ArturJarosławŁącki">Pewnie jak większość Polek i Polaków byłem zszokowany, gdy kolejni zawodnicy reprezentujący różne dyscypliny wylewali swoje żale do działaczy swoich macierzystych związków i Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Okazało się, że zamiast na szkolenia, stypendia, sprzęt czy sparing partnerów, spora część państwowej przecież kasy szła na wysokie pensje działaczy, ich przeloty z rodzinami na igrzyska czy inne zawody i fanaberie.</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Kto szybko daje, dwa razy daje. Bardzo cieszę się więc, że natychmiastowa reakcja ministra sportu Nitrasa spowodowała, że uruchomiony został przez ministerstwo sportu program Klub Pro ze stumilionowym budżetem. To szansa dla setek klubów i tysięcy młodych ludzi, którym się chce. A że można zrobić dobrą robotę, wyszkolić zawodników na reprezentacyjnym poziomie wiem, bo obserwuję działalność klubu uczniowskiego „Mokasyn” z miejscowości Płoty w moim rodzinnym powiecie gryfickim. Przy wsparciu lokalnych samorządowców i ludzi dobrej woli dwoje pasjonatów wychowuje kolejne pokolenia młodych lekkoatletów. Szczególne osiągnięcia państwo Dorota i Szymon Keslerowie mają w szkoleniu młodych siedmioboistek. Ich wychowanice na czele z Edytą Bielską przebojem zdobywają siedmiobojowe areny na poziomie centralnym i międzynarodowym. Przywołuję ten przykład, żeby uspokoić wszystkich malkontentów, którzy już zaczęli kręcić nosem na nowy ministerialny program. Bądźcie spokojni, ludzie z małych klubów, ludzie z prowincji dwa razy obejrzą złotówkę, zanim ją wydadzą, a już jak wydadzą, to po to, by osiągnąć zakładane cele. Być może już na igrzyskach w Los Angeles w 2028 r. zobaczymy pierwsze efekty tego programu. A młodzi sportowcy teraz trenujący w małych klubach za własne pieniądze będą mogli spełniać swoje sportowe american dream. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Joannę Wichę, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#JoannaWicha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z niepokojem przyjęłam informację, że w nowelizacji ustawy o obronie Ojczyzny planowane jest wykreślenie psychologów z komisji poborowych. Psychologowie odgrywają kluczową rolę w procesie rekrutacji do Sił Zbrojnych RP. Oceniają oni zdolność kandydatów do pełnienia służby wojskowej. Chyba wszyscy zgodzimy się z tym, że to ważne zadanie. Pod koniec sierpnia na granicy na skutek zacięcia broni znów doszło do postrzelenia żołnierza oraz mundurowego. Żołnierze odbywający służbę narażeni są na duży stres. Taka praca wymaga siły psychicznej i opanowania. Brak psychologów w procesie poboru może skutkować poważnymi konsekwencjami. Do wojska mogą trafić osoby, które nie mają predyspozycji psychicznych do swoich zadań oraz warunków, w jakich je będą wykonywały. To szczególnie niebezpieczne w kontekście przyjętej ustawy o bezkarności w użyciu broni, przeciwko której głosowali wszyscy posłowie i wszystkie posłanki Razem. Aby zapewnić skuteczność i bezpieczeństwo naszych Sił Zbrojnych, musimy mieć pewność, że każdy żołnierz jest odpowiednio oceniony także pod kątem zdrowia psychicznego. Tylko tak zapewnimy skuteczną ochronę kraju i bezpieczeństwo jego obywateli, ale także samych żołnierzy. To jest dzisiaj nasz najwyższy priorytet. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W zeszłym tygodniu w województwie lubuskim w Gorzowie gościł wiceminister infrastruktury Piotr Malepszak, który przyjechał do województwa lubuskiego, żeby pochwalić się inwestycjami, które zrealizował i które powstały dzięki działaniom rządu Prawa i Sprawiedliwości. To dwie inwestycje w obwodnicy Kostrzyna: łącznica kolejowa, która wprowadza miasto Gorzów do siatki miast, które mają bezpośrednie połączenie z Warszawą, i druga linia kolejowa Gorzów — Poznań przez Skwierzynę i Międzychód. Obie te inwestycje uzgadniałem jeszcze jako wojewoda lubuski z panem ministrem Adamczykiem. Podpisywaliśmy stosowne dokumenty. Pan minister niestety ku zasmuceniu samorządowców nie przywiózł żadnej informacji o jakichś nowych inwestycjach, o nowych propozycjach. Nie przedstawił, nie uzasadnił też propozycji, którą Platforma Obywatelska chce realizować. Chodzi o projekt CPK, ale taki projekt, który województwo lubuskie wyklucza z połączeń kolejowym. Chciałoby się powiedzieć: panie ministrze, do roboty.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Szymona Giżyńskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#SzymonGiżyński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Pogrzeb w Paryżu. Wojciech Cejrowski w tygodniku „Do Rzeczy” zarzuca prezydentowi Andrzejowi Dudzie, iż ten, uczestnicząc w uroczystości otwarcia igrzysk w Paryżu, gdy profanowano religię katolicką, nie wstał i nie wyszedł. Prezydent Duda uczestniczył w pogrzebie Francji jako pierwszej córy Kościoła, a z pogrzebu się przecież nie wychodzi, bo katechizm trydencki Kościoła nakazuje umarłych pogrzebać. Prezydent Rzeczypospolitej był ważnym świadkiem katastrofy cywilizacji europejskiej, a takie rzeczy nie zdarzają się codziennie.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#SzymonGiżyński">Bohater paryski Cejrowskiego Novak Djoković mógł, co oczywiste, u samego początku swego inauguracyjnego meczu walnąć rakietą o słynną paryską mączkę, tę samą, którą preferuje Iga Świątek, i protestując przeciwko profanacji „Ostatniej wieczerzy”, opuścić igrzyska, rezygnując ze złotego medalu, fury pieniędzy i gratulacji od prezydenta Serbii. Wojciech Cejrowski przytacza na użytek swej argumentacji bardzo celnie cytat z sieci: Znakiem krzyża na oczach ponad miliarda widzów tenisista Novak Djoković zrobił dla wiary w Boga więcej niż milczący tchórz z Watykanu. Tych żarliwych, gorzkich słów prawdy żadną miarą nie kwestionuję.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Marię Koc, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Andrzej Śliwka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#AndrzejŚliwka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ostatnim czasie dochodzi do wielu bulwersujących wydarzeń w tzw. neo-Prokuraturze Krajowej. Taką ostatnią, najbardziej bulwersującą sprawą było udostępnienie akt, zarówno tych tajnych, jak i jawnych, oficerowi rosyjskiego GRU Pawłowi Rubcowowi, znanemu w świecie liberalno-lewicowych polityków, dziennikarzy Pablo Gonzálezowi, temu, który zasłynął tym, że pisał negatywnie o polskim rządzie, atakował polski rząd, a z drugiej strony wspólnie z przedstawicielami świty lewicowo-liberalnej imprezował, wyciągał od nich informacje. Właśnie takiej osobie, najbardziej niebezpiecznemu oficerowi nielegałowi, który funkcjonował po 1989 r., prokuratura, neo-Prokuratura Krajowa Adama Bodnara udostępniła całość akt postępowania. Zgadzam się, także jako obóz patriotyczny zgadzamy się, że nie ma gorszego ministra sprawiedliwości po 1989 r. niż Adam Bodnar.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-423.3" who="#AndrzejŚliwka">Dlatego też w tej kadencji Sejmu złożyliśmy wniosek o wotum nieufności wobec pana ministra Bodnara. On nie znalazł większości. Teraz ten wniosek składają koledzy koleżanki z Konfederacji. Bardzo żałuję, że ich już tutaj nie ma, bo chciałem właśnie odpowiedzieć, że jeżeli chcą, żeby ktoś poparł ich wniosek, to zamiast uprawiać tani cyrk polityczny, powinni usiąść do stołu i rozmawiać. Powinni chcieć, żeby powstał konsensus polityczny wobec pewnej propozycji. Ciężko podpisać coś, jeżeli się nie zna uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-423.4" who="#AndrzejŚliwka">Dzisiejsza akcja pana posła Wawera względem pana prezesa Jarosława Kaczyńskiego nie jest dobrym przykładem. Jak powinno się dane sprawy załatwiać? Jeżeliby chcieli, żeby pan prezes Jarosław Kaczyński złożył podpis pod projektem, to powinni wpierw przedstawić mu uzasadnienie. Nie tędy droga, koledzy z Konfederacji, ale głęboko wierzę w to, że ta refleksja do was przyjdzie i że będziecie już teraz nawróceni, żeby tę złą prokuraturę zwalczać, że Roman Giertych nie będzie stał wam nad uchem i szeptał, co macie robić.</u>
          <u xml:id="u-423.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Podczas kolejnych wypowiedzi posłów rządzącej dzisiaj koalicji zauważyłem, że jest kompletna niewiedza, jeśli chodzi o liczby związane ze strukturą, z finansami samorządowymi. Oczywiście celowo to jest fałszowane, ale prawda jest taka, że skoro było tak źle, to dlaczego tak rosły dochody samorządowe? To są wartości z kolejnych lat. Chcę państwu uświadomić, że w 2019 r. dochody wynosiły 278 mld zł, w 2020 r. — 304 mld, w 2021 r. — 333 mld, w 2022 r. — 345 mld, w 2023 r. — 362 mld. W ramach tego były dochody w zakresie dochodów własnych, do czego wlicza się również udziały w podatkach będących dochodem budżetu państwa, jak również subwencje i dotacje. Ponieważ trzeba było szybko pomagać i reagować, pieniądze inwestycyjne, które trafiały do samorządów w minionych latach z programów rządowych funduszy inwestycyjnych, były w formie dotacji. Właściwie można powiedzieć, że były to paradotacje, bo były one realizowane z funduszy przez Bank Gospodarstwa Krajowego. Teraz, kiedy wprowadza się nowy system, nową ustawę, okazuje się, że te pieniądze znikają, a co roku było to gdzieś w granicach nawet 30–40 mld zł. W związku z tym trzeba zrobić wszystko, żeby w ramach tej nowej ustawy te pieniądze były przywrócone i kierowane do samorządów na inwestycje, tak jak to było w minionych latach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#DariuszMatecki">Szanowna Pani Marszałek! Na początku słówko w języku, w którym Donald Tusk śpiewa kolędy. To słówko oznacza ustawę przyjętą przez Reichstag 23 marca 1933 r., która pozwalała rządowi Adolfa Hitlera na wydawanie ustaw bez względu na brzmienie konstytucji weimarskiej, bez konieczności uzyskania zgody Reichstagu. Tak rozpoczęła się demokracja walcząca w nazistowskich Niemczech. Wcześniej posłów opozycji umieszczono w więzieniach, w aresztach, znęcano się nad nimi, rozpoczęto cenzurę prasy.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#DariuszMatecki">Czy, szanowni państwo, kojarzycie może, że pewna stacja, która nazywa się Republika, nie jest dzisiaj w Polsce wpuszczana na konferencje premiera? Rozpoczęto akcję opiłowywania katolików. Może znacie państwo sytuację, gdzie ciągle wylewa się hejt na Kościół Katolicki, a nad ks. Olszewskim po prostu w sposób obrzydliwy się znęcają? Szkolenie młodzieży w duchu nienawiści rasowej i politycznej. Czy pamiętacie może państwo dwóch patoministrów, którzy razem z wulgarną młodzieżą śpiewali o PiS-owskich śmieciach, którzy mają wy… z tego kraju i je… PiS? To jest wychowanie dzisiejszej demokracji, demokracja walcząca na pełnej, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#DariuszMatecki">Jednocześnie pytanie do pana Adama Bodnara. Skoro sędziowie mają składać samokrytykę, czynny żal, to czy zostanie wyznaczone jakiś pułap? Jak nisko mają się ukłonić przed Donaldem Tuskiem i Adamem Bodnarem, żeby móc dalej pracować, służyć naszej ojczyźnie, wydawać wyroki? Czy będzie przyjęty jakiś tekst ślubowania, że ślubują na Adama Bodnara, na Donalda Tuska i ślubują na Platformę Obywatelską, żeby dalej móc pracować? Szanowni państwo, idą bardzo ciemne czasy, które Donald Tusk z Adamem Bodnarem chcą wprowadzić w Polsce. Konfederacja dzisiaj krzyczała o wniosku o wotum nieufności dla Adama Bodnara. W pełni ten wniosek popieram, chętnie go podpiszę, tylko nie wiem, dlaczego robią z tego taką polityczną szopkę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-427.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W 1025 r. doszło do koronacji pierwszego króla Polski Bolesława Chrobrego. W tym samym roku koronowano również kolejnego króla — Mieszka II. Jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość złożyliśmy stosowną uchwałę, tak aby można było wykorzystać tę okazję, jaka nadarza się w przyszłym roku, i świętować 1000-lecie Królestwa Polskiego, bo faktycznie można mówić o tak długim istnieniu Królestwa Polskiego, czyli państwa polskiego, które na równych prawach grało w pierwszej lidze, można powiedzieć, średniowiecznej Europy i gra tam aż do dzisiaj. Piękna data, piękna, okrągła rocznica, która daje poczucie głębi naszego państwa, głębi tradycji, naszej wspaniałej historii.</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#KrzysztofCiecióra">Jakie było moje zdumienie, kiedy posłowie Lewicy zaproponowali poprawkę i zmianę tytułu tej uchwały, tak żeby totalnie rozmazać jej sens, jej idee. Teraz w tytule tej uchwały są słowa: milenium koronacji dwóch pierwszych władców. Z jakiego powodu złożyliście taką poprawkę? To jest przecież czystej wody ojkofobia, czyli wstyd z powodu własnych korzeni, z powodu własnej historii, z powodu tego, z czego powinniśmy być dumni, czyli bogactwa naszej historii, długości tej historii. Tymczasem wy stworzyliście taki koszmarek, który tak naprawdę zamazuje zupełnie to, o co chodziło uchwałodawcom, czyli podkreślenie ciągłości państwa polskiego i długości jego istnienia. Z czego wynika ta ojkofobia? Po co zrobiliście? Po co zniszczyliście tak naprawdę bardzo fajną, ciekawą inicjatywę upamiętnienia 1000-lecia Królestwa Polskiego, która to rocznica przypada na przyszły rok? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W dniach 5–11 września na Węgrzech pod Balatonem odbyły się mistrzostwa świata w biegu 6-dobowym. 127 zawodników i zawodniczek w wieku od 23 do 86 lat z 24 państw z całego globu biegło po pętli liczącej 898 m. Sami decydowali, kiedy się zatrzymać, jak szybko biec, kiedy pójść spać. Pogoda była różna: od piekącego słońca i ponad 40 stopni Celsjusza po ulewny deszcz i kilka stopni Celsjusza. Podczas mistrzostw padło i zostało poprawionych wiele rekordów państw, np. Finlandii, Estonii czy Polski, oraz rekord świata.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#MarcinJózefaciuk">Najlepszy okazał się Belg Matthew Bon, który pokonał dystans 1046 km. Polskę reprezentowały następujące osoby: dwie zawodniczki i siedmiu zawodników. Nasi uzyskali następujące tytuły: Bartosz Fudali — 842 km, wicemistrz świata, drużynowy wicemistrz; Michał Koziarski — 757 km, wicemistrz w kategorii M35, drużynowy wicemistrz; Marcin Józefaciuk — 724 km, mistrz w kategorii M40 oraz drużynowy wicemistrz; Paweł Żuk — 636 km, drugi wicemistrz w kategorii M45; Janusz Falandysz — 601 km, piąte miejsce w kategorii M65; Iza Sysio — 522 km, czwarte miejsce w kategorii W50 oraz Natalia Tejchma — 514 km, piąte miejsce w kategorii W45.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#MarcinJózefaciuk">Serdeczne gratulacje dla całej reprezentacji Polski w biegach ultra. Życzę szybkiej i w miarę bezbolesnej regeneracji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie poselskie w sprawie upamiętnienia ks. Władysława Gurgacza w 75. rocznicę jego egzekucji</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, w przededniu 75. rocznicy egzekucji ks. Władysława Gurgacza pragnę oddać hołd temu niezłomnemu kapłanowi, zakonnikowi, człowiekowi głębokiej wiary oraz wielkiemu patriocie, którego życie i śmierć stały się symbolem walki o wolność, niepodległość i suwerenność Polski. Wrzesień to miesiąc szczególnej refleksji nad tragicznymi losami naszego narodu i początkiem II wojny światowej, a historia ks. Władysława Gurgacza kieruje nasze myśli ku okresowi niewoli po II wojnie światowej.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#BarbaraBartuś">Ks. Władysław Gurgacz, urodzony w 1914 r. w Jabłonicy Polskiej na Podkarpaciu przyjął święcenia kapłańskie w 1942 r., gdy miał zaledwie 28 lat. Młody Władysław był człowiekiem spokojnym i opanowanym, co sprawiało, że ludzie od razu widzieli w nim bratnie serce i szczerą dobroć. W 1945 r. został kapelanem w szpitalu powiatowym w Gorlicach, do którego trafił ze względu na swój pogarszający się stan zdrowia. W szpitalu kontynuował swoją działalność duszpasterską — wspierał słowem bożym zarówno personel medyczny, jak i pacjentów.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#BarbaraBartuś">Ojciec Władysław Gurgacz pierwsze kontakty z podziemiem niepodległościowym nawiązał w 1947 r. w Krynicy-Zdroju, gdy pełnił funkcję kapelana u sióstr służebniczek starowiejskich. Duchowny z odwagą i coraz większym zaangażowaniem w działania konspiracyjne wyrażał dezaprobatę i sprzeciw wobec marksistowskiej ideologii i sowieckiego modelu państwa, co zwróciło uwagę władz komunistycznych.</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#BarbaraBartuś">Na początku 1948 r. ks. Władysław Gurgacz dołączył do Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej działającej na Sądecczyźnie i został kapelanem oddziału „Żandarmeria”. Nie zamierzał walczyć z bronią w ręku. Jako kapelan odegrał jednak kluczową rolę, wspierając wszystkich na duchu. Ks. Władysław Gurgacz, który swe wybory podejmował, kierując się wiarą i wynikającym z niej rozeznaniem tego, co dobre, a co złe, chciał, aby partyzanci pomimo trudnych warunków życia i nieustannych zagrożeń nie zapominali o etycznych zasadach, które odróżniają żołnierza walczącego o słuszną sprawę od zwykłego bandyty.</u>
          <u xml:id="u-433.5" who="#BarbaraBartuś">W lipcu 1949 r., po nieudanej akcji zbrojnej oddziału ks. Władysław Gurgacz został zatrzymany w Krakowie przez Urząd Bezpieczeństwa. Nie skorzystał z możliwości ucieczki, lecz zdecydował się podzielić los tych, nad którymi sprawował opiekę duchową. Podczas przesłuchiwań przeciwstawiał się zarzutom stawianym jemu i jego kolegom i nie pozwolił na wymuszenie zeznań obciążających członków organizacji konspiracyjnej.</u>
          <u xml:id="u-433.6" who="#BarbaraBartuś">W sierpniu stanął przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie, przed którym ten dzielny kapłan powiedział: „Ci młodzi ludzie, których tutaj sądzicie, to nie bandyci, jak ich oszczerczo nazywacie, ale obrońcy Ojczyzny! Nie żałuję tego, co czyniłem. Moje czyny były zgodne z tym, o czym myślą miliony Polaków, tych Polaków, o których obecnym losie zadecydowały bagnety NKWD. Na śmierć pójdę chętnie. Cóż to jest zresztą śmierć? Wierzę, że każda kropla krwi niewinnie przelana zrodzi tysiące przeciwników i obróci się wam na zgubę”. Komuniści szeroko nagłośnili rozprawę, lecz w oficjalnych komunikatach nie przytoczyli słów, które wybrzmiały na sali sądowej.</u>
          <u xml:id="u-433.7" who="#BarbaraBartuś">W tym pokazowym procesie skazano go na karę śmierci, a wyrok wykonano 14 września 1949 r. strzałem w tył głowy w krakowskim więzieniu przy ul. Montelupich. Miejsce jego pochówku na cmentarzu Rakowickim zostało odkryte dopiero w 2018 r., podczas prac poszukiwawczych prowadzonych przez Instytut Pamięci Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-433.8" who="#BarbaraBartuś">Co roku na Hali Łabowskiej upamiętniamy ks. Władysława Gurgacza oraz wszystkich żołnierzy Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowej, którzy oddali swoje życie za niepodległość Polski. To miejsce stało się nie tylko symbolicznym przypomnieniem ich poświęcenia, ale także źródłem inspiracji do pielęgnowania pamięci o Ich ofierze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Za kilkanaście dni będziemy obchodzili 80. rocznicę zakończenia powstania warszawskiego — największej akcji zbrojnej podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Wielu z bohaterskich powstańców Warszawy po wyjściu ze stolicy trafiło do obozów przejściowych, część została wywieziona w głąb Niemiec. Według szacunków po II wojnie światowej na Dolnym Śląsku zamieszkało najwięcej powstańców warszawskich poza Mazowszem. W samym Wrocławiu osiedliło się ok. 300–400 powstańców warszawskich.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#PawełHreniak">W maju br. we Wrocławiu został odsłonięty mural z sylwetkami ośmiu żyjących w stolicy Dolnego Śląska powstańców warszawskich. Dziś niestety jest już tylko siedmiu. 1 sierpnia 2024 r. w 80. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego w wieku 106 lat odeszła od nas śp. mjr Barbara Sowa ps. Baśka. Pani major była najstarszym żyjącym powstańcem w Polsce. Urodziła się jeszcze przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości w czerwcu 1918 r. Jej ojciec w okresie II RP był posłem na Sejm RP oraz prezydentem Kielc.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#PawełHreniak">Pani Barbara uczęszczała do szkoły w Warszawie ze swoją rówieśniczką Wandą Piłsudską, córką marszałka. Po wybuchu wojny aktywnie włączyła się w działalność konspiracyjną. Od stycznia 1940 r. była aktywną członkinią Związku Walki Zbrojnej, później zaś Armii Krajowej. Otrzymała przydział na Ochocie do Sanitariatu IV Obwodu „Grzymała” Warszawskiego Okręgu AK. Podczas okupacji uczestniczyła w konspiracyjnych kursach pielęgniarskich. W czasie powstania pomagała i opiekowała się rannymi powstańcami. Od listopada 1945 r. zamieszkała we Wrocławiu. Pracowała w Pafawagu, następnie w Zakładach Energetycznych Okręgu Dolnośląskiego i Zakładzie Energetycznym Wrocław. Do emerytury prowadziła bibliotekę w Ośrodku Informacji Technicznej i Ekonomicznej.</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#PawełHreniak">W 100. rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości został zainaugurowany projekt „Ocalamy” z inicjatywy wojewody dolnośląskiego i oddziału IPN we Wrocławiu. W ramach projektu odznaczane są specjalnym insygnium groby bohaterów, którzy przelali krew za wolność Polski. Podczas trwającej do dziś akcji zostało objętych wiele grobów powstańców warszawskich, którzy zdecydowali się po wojnie rozpocząć nowy etap swojego życia na Dolnym Śląsku i o których dziś pamiętamy.</u>
          <u xml:id="u-434.4" who="#PawełHreniak">Cześć i chwała bohaterom!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Oświadczenie poselskie w sprawie IV edycji Sudeckiego Forum Inicjatyw w Głuszycy</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniach 29 sierpnia — 1 września br. malownicza Głuszyca po raz kolejny była miejscem niezwykłego wydarzenia, jakim z całą pewnością jest Sudeckie Forum Inicjatyw. To bardzo potrzebne przedsięwzięcie, którego hasłem przewodnim są słowa: wiara, kultura, ekonomia. Jest ono organizowane przez miasto Głuszyca, Fundację „Katolicka Inicjatywa Berit” i parafię pw. Chrystusa Króla w Głuszycy przy wsparciu wielu partnerów strategicznych oraz sponsorów.</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">Organizatorzy SFI swoją misję określają jako „kreowanie rzeczywistości społecznej w jej najważniejszych obszarach — religijnym, kulturalnym i ekonomicznym — zawsze w oparciu o wartości, które wyznajemy”. Każda z kolejnych edycji wydarzenia oparta jest na analogicznych filarach, którymi są panele dyskusyjne, koncerty, występy artystyczne oraz warsztaty, m.in. wokalne, taneczne, aktorskie, malarskie i fotograficzne. Z całą pewnością można zatem powiedzieć, że na SFI każdy znajdzie coś dla siebie, a udział w tej inicjatywie będzie twórczy, kształcący, rozwijający umiejętności, poszerzający horyzonty.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#FryderykSylwesterKapinos">W tym roku po raz kolejny miałem przyjemność być na SFI. Jako przewodniczący Parlamentarnego Zespołu ds. Wsparcia Rolnictwa i Przetwórstwa Ekologicznego oraz Rozwoju Wyrobów Winiarskich zostałem zaproszony do wzięcia udziału w panelu pod nazwą: „Eko” — szansa na lepsze życie? Mieliśmy okazję porozmawiać na temat wielu aspektów związanych z ekologią. Oceniam prowadzoną wówczas dyskusję jako merytoryczną i twórczą, a wnioski z niej będę chciał wykorzystać podczas prac zespołu parlamentarnego.</u>
          <u xml:id="u-435.4" who="#FryderykSylwesterKapinos">Miałem również okazję posłuchać innych ciekawych dyskusji, które odbyły się w czasie paneli, m.in. „Herosi XXI w.” czy też „Turystyka gwarancją rozwoju regionu”. Na obecnej edycji SFI nie zabrakło także paneli o tematyce społecznej, ekonomicznej i kulturalnej.</u>
          <u xml:id="u-435.5" who="#FryderykSylwesterKapinos">Uczestnictwo w Sudeckim Forum Inicjatyw to za każdym razem piękne przeżycie duchowe. Wyjeżdża się z tego miejsca z poczuciem wspaniale spędzonego czasu. Mnogość rozmów, poznanych osób, wysłuchanych tez i opinii tylko podkreśla to wrażenie.</u>
          <u xml:id="u-435.6" who="#FryderykSylwesterKapinos">Wszystkim zainteresowanym tematyką wiary, kultury i ekonomii polecam SFI jako znakomite miejsce do inspiracji. Głęboko wierzę, że to przedsięwzięcie w dalszym ciągu z roku na rok będzie się pięknie rozwijać i tak jak dotychczas wspaniale służyć społeczeństwu i Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Staję dziś przed wami z głębokim przekonaniem, że nasza rola jako parlamentarzystów musi ewoluować w kierunku jeszcze ściślejszej współpracy z samorządami terytorialnymi. W ostatnich miesiącach miałam zaszczyt odbyć liczne rozmowy z przedstawicielami samorządów z mojego okręgu, czyli północnego Mazowsza. Wnioski z tych spotkań są jednoznaczne: samorządy potrzebują naszego wsparcia, a współpraca między rządem a lokalnymi władzami powinna zostać zintensyfikowana.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Samorządy to fundament naszego państwa, stoją najbliżej obywateli i najlepiej rozumieją lokalne potrzeby. Są odpowiedzialne za kluczowe usługi publiczne, takie jak edukacja, transport, ochrona zdrowia czy polityka społeczna. Jednakże ich praca coraz częściej napotyka bariery wynikające z braku efektywnej komunikacji z władzami centralnymi oraz niedostosowanych do lokalnych warunków przepisów.</u>
          <u xml:id="u-436.2" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Potrzebujemy jasnej i stabilnej współpracy, która pozwoli samorządom nie tylko realizować swoje zadania, ale także w pełni rozwijać lokalne inicjatywy, które służą całemu społeczeństwu. Dlatego apeluję do Wysokiej Izby o rozpoczęcie prac nad nowymi mechanizmami współpracy z samorządami, które będą oparte na dialogu, wzajemnym zaufaniu i wspólnym działaniu dla dobra naszych obywateli. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#GrzegorzLorek">W 1655 r. armia szwedzka rozlała się na Rzeczpospolitą, zdobywając miasto za miastem, bijąc przeciwnika bez trudu i strat. 9 września 1655 r. doszło do potyczek pod Inowłodzem, gdzie wojska Stefana Czarnieckiego rozbiły straż tylną armii Arvida Wittenberga. Czarniecki miał mówić swym żołnierzom, by ich motywować i zagrzewać do dalszych poświęceń: „Mości Panowie! Nieraz ich pobijemy! To Szwedziki, nie Szwedzi!”. Było jeszcze za wcześnie, by powstrzymać szwedzki potop, lecz wiadomość poszła w świat. Szwedzi nie są niezwyciężeni.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#GrzegorzLorek">To właśnie taktyka Czarnieckiego miała w przyszłości dać podwaliny pod sukcesy militarne polskiego oręża w starciu z potopem szwedzkim. Dowodzenie Czarnieckiego jednostkami jazdy nawiązywało do najlepszych tradycji staropolskiej sztuki wojennej. Opierało się na umiejętnym stosowaniu ekonomii sił, utworzeniu przewagi w wybranym miejscu, zaskoczeniu i przełamaniu sił w wybranym miejscu, często połączonym z gwałtownym manewrem oskrzydlającym. Po przełamaniu umiejętnie wykorzystywał powodzenie, dążąc do całkowitego rozbicia sił przeciwnika i wyniszczenia ich długotrwałym pościgiem. Wojna szarpana, wywodzenie przeciwnika w pole, zasadzki, fortele, pojawianie się kilku małych oddziałów w wielu miejscach, co tworzyło iluzję ogromnej armii, miały w niedalekiej przyszłości zasiać zwątpienie w sercach skandynawskich żołnierzy i powolnie wykrwawić ich potężną armię. Legenda Czarnieckiego rozpoczęła się właśnie 9 września 1655 r. u brzegów Pilicy pod Inowłodzem.</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#GrzegorzLorek">Stefan Czarniecki herbu Łodzia urodził się prawdopodobnie ok. 1599 r. w Czarncy, zmarł 16 lutego 1665 r. w Sokołówce. To polski dowódca, uczestnik wojny partyzanckiej przeciw wojskom Karola X Gustawa w czasie potopu szwedzkiego oraz walk przeciw powstańcom Chmielnickiego w trakcie wojny polsko-rosyjskiej (1654–1667). Jest jedną z postaci wymienionych w tekście hymnu Polski. Jako wódz charakteryzował się zdecydowaniem i umiejętnością szybkiego podejmowania decyzji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Koniec sierpnia oraz początek września to czas dożynek gminnych, powiatowych i wojewódzkich. Tradycyjne ludowe święto, połączone z obrzędami dziękczynnymi za ukończenie żniw i prac polowych, gromadzi nie tylko rolników, lecz również ludzi związanych z wsią i pracujących na rzecz jej wszechstronnego rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Dziękuję, że na zaproszenie rolników mogłam uczestniczyć w tych pięknych wydarzeniach na Dolnym Śląsku.</u>
          <u xml:id="u-438.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Święto to każdego roku pokazuje, jak ważna jest dla nas polska wieś, a także jak ważne jest podtrzymywanie jednej z najpiękniejszych tradycji polskiej historii, pielęgnacja staropolskich obyczajów związanych z wyrażeniem podziękowania za plony i zbiory.</u>
          <u xml:id="u-438.3" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Jeszcze raz dziękuję za to, w jak cenny i odpowiedzialny sposób pokazujecie swoją pracę przy jednoczesnym zwracaniu uwagi na jej sens, za to, że tysiące polskich rodzin mogą jeść chleb, który króluje na naszych stołach. Z całego serca dziękuję za całoroczną pracę na roli, zaangażowanie i poświęcenie. Dzięki tradycji, której symbolem są wieńce, budujemy tożsamość regionalną oraz pielęgnujemy tradycję i kulturę naszego regionu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie poselskie w sprawie otwarcia Świętokrzyskiego Kampusu Laboratoryjnego Głównego Urzędu Miar</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#AndrzejSzejna">W poniedziałek 9 września miało miejsce otwarcie jednej z największych inwestycji powstających w Kielcach — Kampusu Laboratoryjnego Głównego Urzędu Miar. Kampus to ponad 39 tys. m2 terenu, z czego prawie 2,5 tys. to powierzchnia badawcza. Składa się z ośmiu nowoczesnych budynków, z których sześć to laboratoria, jakich nie ma w żadnym innym miejscu w Polsce. Całość inwestycji kosztowała ponad 240 mln zł. W kampusie będą działać laboratoria akustyki, czasu i częstotliwości, masy, długości, termometrii, a także laboratorium informatyki metrologicznej. Znajduje się tam także komora akustyczna, która jest najcichszym miejscem w Europie.</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#AndrzejSzejna">Powstanie świętokrzyskiego kampusu to dobry przykład mądrej polityki decentralizacji państwa i najważniejszych urzędów. Bardzo się cieszę, że władze GUM zdecydowały, że tak nowoczesny obiekt powstanie w Kielcach i będzie stwarzał tutaj miejsca pracy, przyciągał naukowców oraz zatrzymywał młodych ludzi, którzy będą mieli idealne warunki do rozwoju naukowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#JanWarzecha">Po wyborach parlamentarnych i powołaniu koalicji i rządu 15 października 2024 r. zdarzyła się w Polsce narodowa katastrofa i coraz większa liczba Polaków zaczyna to sobie uzmysławiać. Rząd pod kierownictwem Donalda Tuska dokonał bezprawnego zamachu na media publiczne, na prokuraturę i sądy. Nie uznaje konstytucyjnych organów państwa, takich jak Trybunał Konstytucyjny i Sąd Najwyższy. Jednak najbardziej odczują Polacy skutki działania tego rządu w gospodarce. Już ceny energii elektrycznej w Polsce należą do najwyższych w Europie. Co najgorsze, od przedstawicieli rządu zajmujących się energetyką płyną niepokojące informacje dotyczące przesunięcia oddania do użytku pierwszego bloku elektrowni atomowej aż o 6 lat, tj. do 2040 r. lub nawet 2045 r. A z tego wynika wniosek, że polski system energetyczny będzie za już za kilka lat zupełnie niewydolny.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#JanWarzecha">Jeśli zamykaniu kolejnych elektrowni węglowych przez ten rząd nie będzie towarzyszyło uruchomienie nowego stabilnego źródła energii w postaci energii jądrowej, dojdzie do jeszcze większego wzrostu cen energii elektrycznej i Polska nie będzie miała stabilnego miksu energetycznego. Kapitał zachodni analizuje perspektywy biznesowe i już wie, że ceny energii poszybują w Polsce w górę. Niestety rząd Tuska porzucił linię rządu PiS Mateusza Morawieckiego polegającą na ochronie konsumentów i producentów przed brukselskimi żądaniami. To oznacza, że produkcja w Polsce przestaje się opłacać, bo znika jeden z ważnych czynników konkurencyjności naszej gospodarki — cena energii.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#JanWarzecha">W ostatnich miesiącach mamy wielki odpływ kapitału z branży motoryzacyjnej, codziennie pojawiają się nowe doniesienia o masowych zwolnieniach w kolejnych firmach. Zamyka się dużą linię produkcyjną w zakładach papierniczych w Kwidzynie. Michelin, dawny Stomil, największy pracodawca w województwie, likwiduje produkcję opon w Olsztynie. Zwolnienia grupowe w lipcu zapowiedziało m.in. PKP Cargo, ma to dotyczyć ponad 4 tys. pracowników. Poczta Polska jeszcze w tym roku chce zwolnić blisko 10 tys. pracowników. Zwolnienia 1,8 tys. pracowników obejmą również firmę Beko Europe. Te fabryki zapowiedziały zakończenie produkcji w zakładach w Łodzi — produkcja kuchenek, suszarek i komponentów plastikowych — oraz we wrocławskiej fabryce lodówek. Szwajcarska firma ABB zwolni ok. 400 osób. Polski oddział Nokii zwalnia 800 osób, polski oddział Levi Strauss likwiduje zakład i zwalnia 650 osób. ING Bank Śląski zapowiedział zwolnienie 1500 osób. Upadkiem zagrożona jest Huta Częstochowa — 1000 osób — kilkaset osób do zwolnienia w MAN-ie.</u>
          <u xml:id="u-440.3" who="#JanWarzecha">Platforma Obywatelska chwali się w mediach społecznościowych, że w spółkach Skarbu Państwa wymieniono ok. 98% kluczowej kadry zarządzającej. Tymczasem zyski wielu spółek Skarbu Państwa wyraźnie spadły w porównaniu z okresem rządów PiS do 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-440.4" who="#JanWarzecha">Tymczasem Tusk dla swoich wyborców proponuje zemstę dokonywaną na politykach opozycji. Ostatnio wypowiedziane słowa Tuska o „demokracji walczącej” zapowiadają ewidentnie powstanie reżimu, czyli wykorzystywanie prawa do represji wobec opozycji, tak „jak to oni je rozumieją”. Premier koalicji 13 grudnia chce zlikwidować największą partię opozycyjną przez odebranie jej subwencji i chce w ten sposób przykryć kwestię likwidacji CPK, atomu, przebudzenia mafii VAT-owskich czy horrendalnych podwyżek, które drenują kieszenie polskich obywateli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#BartoszZawieja">Aktualizacja ustawy — Prawo oświatowe wzbudza duże nadzieje.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#BartoszZawieja">Przykładowo chodzi tu o art. 122 projektu dotyczący kwestii wypłaty dofinansowania kosztów kształcenia pracodawcom, którzy realizują przygotowanie zawodowe młodocianych pracowników. W takim przypadku pracodawcy mogliby otrzymać wypłatę dofinansowania kosztów kształcenia w pełnej kwocie od razu po przystąpieniu do egzaminu, a nie, jak jest w projekcie ustawy, w dwóch transzach.</u>
          <u xml:id="u-441.2" who="#BartoszZawieja">Pracodawcy, podobnie jak nauczyciele, ponoszą koszty kształcenia. Czas nauki wynosi 36 miesięcy, a w skali roku młodociany pracownik przebywa w pracy 125 dni. Zwaloryzowana kwota dofinansowania wynosi 10 824 zł. Oznacza to, że dofinansowanie dla pracodawcy za 1 dzień pracy na naukę zawodu wynosi 28,67 zł. Stawka ta, zdaniem Wielkopolskiej Izby Rzemieślniczej, nie odzwierciedla kosztów odzieży, materiałów i narzędzi, które ponoszą pracodawcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#DorotaNiedziela">Informacja o wpływie interpelacji, zapytań oraz odpowiedzi na nie dostępna jest w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym kończymy 17. posiedzenie Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#DorotaNiedziela">Protokół posiedzenia będzie wyłożony do przejrzenia w Sekretariacie Posiedzeń Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-442.3" who="#DorotaNiedziela">Porządek dzienny 18. posiedzenia Sejmu, zwołanego na dni 25, 26 i 27 września 2024 r., został paniom i panom posłom doręczony.</u>
          <u xml:id="u-442.4" who="#DorotaNiedziela">Zamykam posiedzenie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-442.5" who="#komentarz">(Wicemarszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-442.6" who="#komentarz">(Koniec posiedzenia o godz. 17 min 02)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>