text_structure.xml 736 KB

Edit Raw Blame History Permalink

<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 8 min 59)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Piotr Zgorzelski, Włodzimierz Czarzasty, Dorota Niedziela i Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#PiotrZgorzelski">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Adama Gomołę, Roberta Gontarza, Patryka Jaskulskiego oraz Sebastiana Łukaszewicza.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#PiotrZgorzelski">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Adam Gomoła oraz Robert Gontarz.</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#PiotrZgorzelski">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Robert Gontarz oraz Sebastian Łukaszewicz.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwsi pytanie zadadzą pan poseł Jakub Rutnicki, a następnie pan poseł Paweł Papke, w sprawie zmian w przyznawaniu dofinansowań klubów sportowych ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki. Pytanie skierowane jest do ministra sportu i turystyki, odpowiadać na nie będzie obecny pan minister Sławomir Nitras, którego bardzo serdecznie witam.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Już możemy zaczynać?)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#PiotrZgorzelski">Już, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#JakubRutnicki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#JakubRutnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałem zapytać o nowy program ogłoszony przez Ministerstwo Sportu i Turystyki, jeżeli chodzi o wsparcie klubów sportowych. Szczególnie te, które mają bardzo dobre wyniki, jeżeli chodzi o współzawodnictwo dzieci i młodzieży. Chodzi o program „Klub pro”. Myślę, szanowni państwo, że wsparcie klubów, w których robi się dobre szkolenie, jest rzeczą absolutnie kluczową. Polskie kluby oczekują bezpośredniego wsparcia swojej działalność, bo myślę, że infrastruktura sportowa, to co się już udaje realizować… Szanowni państwo, chciałem przypomnieć, że w tym roku zostanie wyremontowanych ponad 600 orlików, a blisko 100 zostanie wybudowanych. Chodzi o to, aby polski sport tam, gdzie on się dzieje, w naszych klubach, dostał odpowiednie wsparcie, i chcieliśmy właśnie zapytać pana ministra, jak to wsparcie ma wyglądać. Jakimi kryteriami ministerstwo sportu będzie się kierować, jeżeli chodzi o przyznawanie tych dotacji? Jaka będzie suma wsparcia, jeżeli chodzi o kluby?</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#JakubRutnicki">Myślę, że jest to szczególnie ważne w aspekcie Polskiego Komitetu Olimpijskiego i pana prezesa Piesiewicza. Nie wiemy, na co tam te gigantyczne sumy zostały wydane — raczej nie na polski sport, nie na polskie kluby, tylko na gigantyczne uposażenia dla pana prezesa i całej świty. Myślę, że to jest symbol, to jest odpowiedź na to, w jaki sposób powinien być finansowany polski sport. Powinien być finansowany w sposób transparentny i pieniądze powinny trafiać bezpośrednio tam, gdzie sport się robi, czyli do polskich klubów. Bardzo proszę, panie ministrze, o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#PiotrZgorzelski">Jeśli pan minister pozwoli, to poproszę o zmierzanie do mównicy w wolnym tempie, a ja wykorzystam ten czas na powitanie gości.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Pan minister jest szybki.)</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#PiotrZgorzelski">Witam w naszym imieniu uczniów klasy 8b ze Szkoły Podstawowej nr 2 im. Józefa Piłsudskiego w Koniecpolu z wychowawczynią dr Edytą Bukowską oraz opiekunem panią Barbarą Kaczmarzyk, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Izabeli Leszczyny. Witamy uczniów bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-4.5" who="#PiotrZgorzelski">I prosimy teraz pana ministra Sławomira Nitrasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#SławomirNitras">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#SławomirNitras">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Pośle! Trzeba powiedzieć o pewnej diagnozie. Kiedy przyszedłem do ministerstwa, funkcjonował w nim program, który stworzyli nasi poprzednicy — program „Klub”, który zakładał, że kluby sportowe w Polsce, te pracujące z dziećmi, z młodzieżą, otrzymają coroczne wsparcie z Ministerstwa Sportu na poziomie 10 tys. zł na klub, i to bardzo wiele mówi o kondycji polskich klubów sportowych w Polsce. Wielu próbowało ten program przedstawiać jako przełomowy, zbawienny do sportu i klubów w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#SławomirNitras">Wyobraźcie sobie Koniecpol i klub, w którym 100, 200, 300 dzieciaków uprawia konkretną dyscyplinę sportu. 10 tys. zł na rok. 800 zł miesięcznie. To pokazuje skalę zapaści polskich klubów, szczególnie tych na prowincji i szczególnie tych pracujących z młodzieżą. Nie chciałbym być źle zrozumiany, że krytykuję ten program. W miarę naszych możliwości podnieśliśmy kwoty, które ministerstwo kieruje do tych klubów, ale to pokazuje skalę zapaści klubów, które borykają się z kosztami prądu, z kosztami opłacenia telefonu, wynajęcia jakiegoś wspólnego biura, nie mówiąc już o poniesieniu kosztów funkcjonowania w jakimś obiekcie sportowym, jeśli nie są jego właścicielem, albo utrzymania tego obiektu, jeśli nim zarządzają. To są kwoty zupełnie nieprzystające.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#SławomirNitras">Bardzo często jest tak, że związki sportowe… Pan wspomniał o PKOl-u i kwotach, które w sposób nietransparentny są tam kierowane z różnych publicznych źródeł. Mówię o PKOl-u. Ale tam bardzo często złotówka ze strony związków — już nie mówię o tym, że ze strony PKOl-u — nigdy nie została skierowana. Oceniając program „Klub”, mówiłem, że oceniam go dobrze, ale też mówiłem o jego mankamentach. Jego podstawowym mankamentem, choć też pewnego rodzaju zaletą, jest prostota tego programu. Ale jego mankamentem jest też to, że nie rozróżnia klubów, które w sposób rekreacyjny, bez jakiegokolwiek współzawodnictwa sportowego, po prostu zajmują się młodzieżą, od tych klubów, które mają większe ambicje, od tych klubów, które współzawodniczą, które rzeczywiście szkolą, z których bardzo często biorą się później mistrzowie. Ale nie chodzi tylko o mistrzów, chodzi o tych wszystkich, którzy mieli szansę spróbować, mieli szansę spotkać na swojej drodze trenera i mieć w życiu taką sportową przygodę, która zostaje na całe życie i jest istotna — trenować. Dlatego ja od razu mówiłem, że będę próbował ten program modyfikować albo rozróżnić kluby, tę bazę od tych klubów, które mają większe ambicje. Miałem pierwotnie plan zrobić to w przyszłym roku, ale biorąc pod uwagę sytuację budżetową ministerstwa, uznałem, że można zrobić to jeszcze w tym roku, również po to, żeby pokazać to działaczom. Chciałbym, jeśli będą słuchać tej mojej wypowiedzi działacze związkowi, wszystkich związków, pokazać im, że muszą dostrzec kluby. Do tej pory na szkolenie dzieci i młodzieży, na upowszechnianie sportu kierowaliśmy środki tylko i wyłącznie do związków sportowych. Tak było. Trzeba powiedzieć, że to było często kosztem klubów, kluby były niedostrzegane. My rzeczywiście skierowaliśmy do 600 klubów w Polsce pomoc finansową na niespotykaną dotąd skalę. Spotykam się z wieloma wyrazami wdzięczności. Niepotrzebnie, bo ja nie robię nikomu łaski, to są pieniądze publiczne, a ja tutaj jestem tylko pośrednikiem w przekazywaniu pieniędzy publicznych, a nie jakimś dobrym panem. Ale zrobiliśmy to również po to, żeby wskazać związkom: pamiętajcie o swoich klubach i pamiętajcie o tym, że kiedy w przyszłym roku będziemy rozmawiać o tym, jak — również w kontekście igrzysk — dystrybuować publiczne pieniądze, pieniądze z budżetu państwa na sport, na szkolenie młodzieży, to ja będę pamiętał o klubach. Albo zrobimy to w dialogu, do którego jestem gotowy, tzn. że wy jako związki w swojej polityce dostrzeżecie kluby, albo ja tę pomoc podzielę i częściowo będę ją kierował do związków, a częściowo będę ją kierował do klubów. Wyobrażam sobie taki model, w którym ze związkami wypracujemy model współpracy, a tam, gdzie go nie wypracujemy, w tych związkach, w których się to nie uda, ja po prostu będę kierował pomoc bezpośrednio. Bo te kluby muszą mieć możliwość funkcjonowania. One nie mogą funkcjonować tylko i wyłącznie w oparciu o to, co dadzą rodzice, a dzisiaj niestety bardzo często tak bywa.</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#SławomirNitras">Jeśli chodzi o kryteria, jest jeden ranking, który ja znam, którym mogłem się kierować. Żeby było jasne, to jest tak naprawdę przytyk do prawej strony sali, do dzisiejszej opozycji, tam o niczym nie decyduje się według mojego widzimisię albo widzimisię kogokolwiek. Oparliśmy się na uczciwym, wiarygodnym rankingu, który może nie jest doskonały — ja słyszę te głosy krytyki — ale nie mam innego. Możemy rozmawiać o tym, jak ten ranking zmieniać, możemy rozmawiać o tym, żeby może stworzyć inny, ale nigdy nie zgodzę się na to, żeby ta pomoc była kierowana w zależności od widzimisię, bo przyszedł kolega i poprosił, żeby komuś dać. Tam nie ma ręki żadnego kolegi, tam nie ma żadnego telefonu od kolegi, od koleżanki. To są czyste, uczciwe, panie pośle Hoc, kryteria.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Ciekawe.)</u>
          <u xml:id="u-5.6" who="#SławomirNitras">Zupełnie inaczej, niż to było za pańskich czasów.</u>
          <u xml:id="u-5.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Na Facebooku.)</u>
          <u xml:id="u-5.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zrozumieli nic.)</u>
          <u xml:id="u-5.9" who="#SławomirNitras">I będę tego bronił. Jestem gotowy do tego, by rozmawiać o kryteriach, natomiast będę bronił tego, że wszystko musi być w oparciu o kryteria. Tam są po prostu najlepsi, którzy pracowali z młodzieżą i tworzyli polski sport w ostatnich 3 latach, bo ten ranking, trzeba też o tym powiedzieć, trzeba o tym wspomnieć, był tworzony w oparciu o ostatnie 3 lata, a nie jeden rok. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-5.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie zada teraz pan poseł Paweł Papke.</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PawełPapke">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#PawełPapke">Panie ministrze, duże gratulacje, bo wspólnie ze współpracownikami stworzył pan w końcu transparentny system finansowania najlepszych klubów sportowych w Polsce. 100 mln zł to jest niebagatelna kwota. Chciałbym szybciutko dopytać, na co może być przyznawana ta dotacja dla poszczególnych klubów, kiedy będzie termin składania wniosków, jakie można zaliczyć koszty kwalifikowane oraz do kiedy, w jakim przedziale czasowym.</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#PawełPapke">I jeszcze jeden temat, panie ministrze. Pojawiają się głosy, że może nie zostały pominięte, ale nie mogą się starać o to dofinansowanie kluby młodzieżowe, najlepsze w Polsce, szczególnie w grach zespołowych, które funkcjonują pod AZS-ami, że one mogą zostać pominięte w tych dotacjach. Czy ten katalog może być poszerzony o kluby funkcjonujące pod AZS-ami? Czy w jakiś inny sposób może pan minister wymóc na klubach seniorskich czy na AZS-ach, akademickich związkach sportowych, aby też wspierały swoje dzieci, czyli kluby młodzieżowe? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie prosimy o przyjście na mównicę pana ministra Nitrasa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#SławomirNitras">Panie pośle, bardzo dziękuję za te pytania. Rzeczywiście, tak, bardzo mi zależało na tym, żeby te kryteria były transparentne, żeby tu nikt nie miał najmniejszych wątpliwości. Zresztą reakcje potencjalnych beneficjentów wskazują na to, że oni po prostu wiedzą, dlaczego jest taka kwota, a nie inna. A kwoty są niebagatelne, bo najlepsze kluby otrzymają milion złotych rocznie. Milion złotych rocznie. Procedura jest bardzo prosta. Staraliśmy się zrobić to jak najprościej, tzn. opublikowaliśmy kwoty i teraz do 16 września kluby mają prawo kierować do nas wnioski. Na podstawie tych wniosków, które są tak naprawdę preliminarzem wydatków na drugą połowę roku, bo kwalifikujemy koszty od lipca do grudnia, po zaakceptowaniu tych kosztów, tych wydatków będziemy to robić. Bardzo mi zależy na tym, żeby pierwszy raz kluby mogły skorzystać z oferty COS-ów. COS-y przygotują specjalną ofertę dla tych klubów, bo zawsze się mówiło, że klubów nie stać na COS-y. Dzisiaj te kluby będzie stać na COS-y. Zobowiązałem dyrektora COS-u do tego, żeby przedstawił specjalną ofertę dla tych klubów, żeby tam mogły się odbywać zgrupowania. Co jest dla nas najważniejsze poza zgrupowaniami, a właściwie nawet ponad zgrupowaniami? Trenerzy. Klubów w Polsce nie stać na zatrudnianie trenerów i są nawet takie kuriozalne sytuacje, że mamy maksima wynagrodzeń, np. dla trenerów kadr wojewódzkich jest to na poziomie 4 tys. zł brutto, szanowni państwo. Trener kadry wojewódzkiej — 4 tys. zł brutto. Przecież to ciężko pojąć. Trudno się dziwić zapaści. Chcemy zadbać o trenerów.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#SławomirNitras">Tak, zostawiliście po sobie to, że trener kadry wojewódzkiej zarabia tyle, ile zarabia się na kasie w sklepie po 1-dniowym przeszkoleniu. Zderegulowaliście zawód trenera: trenerem może zostać byle kto i każdy trener zarabia byle co. To jest dorobek PiS-u. My to wszystko musimy dzisiaj naprawić i to jest wyraźny sygnał dla trenerów.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#SławomirNitras">Szanowni Państwo! Zostańcie przy sporcie, bo my was potrzebujemy, potrzebują was dzieci. My zrobimy wszystko, żeby o was zadbać. Są pieniądze dla trenerów: 7 tys. zł miesięcznie może otrzymać każdy trener pracujący w klubie.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#SławomirNitras">I ostatnia kwestia, czyli kwestia AZS-u. Doceniam rolę klubów AZS-u, ale nie mogliśmy ich ująć w tym programie, dlatego że część kategorii w rankingu, którym się kierowaliśmy, np. młodzieżowcy, jest ujęta w programie ACS-u, który też finansuje ministerstwo, w związku z tym nie mogliśmy podwójnie ich finansować. Ponieważ jest druga połowa roku, zależało nam na tym, żeby to wprowadzić jak najszybciej. Przygotowujemy osobny program, on jest już gotowy, którym zostanie objętych 15 klubów funkcjonujących w ramach systemu ACS-u, czyli klubów akademickich. Myślę, że nawet jeszcze dzisiaj uda mi się podpisać protokół dla tych klubów i one, z wyłączeniem kategorii młodzieżowca, żeby nie było podwójnego finansowania, zostaną dofinansowane zgodnie z tym samym rankingiem i kwotami pomniejszonymi w związku z kategorią młodzieżowca. Tak jak powiedziałem, chodzi o15 klubów AZS-u i kwoty od 145 tys. zł do 947 tys. zł, tak że uspokajam środowiska AZS-owskie. Natomiast też przestrzegam, że będę bardzo pilnował szczególnie kluby AZS-owskie, żeby te pieniądze poszły na kategorie młodzieżowe, a nie na sport dorosłych, sport seniorski, bo niedoinwestowany jest sport dzieci i młodzieży i on jest naszym priorytetem w tym zadaniu. Tak że kierując środki do AZS-u, bardzo proszę: pilnujcie uczciwie tego, bo jako ministerstwo będziemy tego pilnować, żeby te pieniądze zostały skierowane do grup młodzieżowych. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do drugiego pytania. Będą je zadawać państwo posłowie w następującej kolejności: Czesław Hoc i Barbara Bartuś. Pytania będą kierowane do ministra zdrowia, a w jego imieniu odpowie obecny już wśród nas podsekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan Marek Kos.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#PiotrZgorzelski">Zatem prosimy pana posła Czesława Hoca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#CzesławHoc">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Salus aegroti suprema lex — dobro pacjenta jest najwyższym prawem oraz primum non nocere — przede wszystkim nie szkodzić. Są to dwie naczelne zasady w medycynie, których wszyscy mamy obowiązek przestrzegać. Tymczasem koalicja 13 grudnia…</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 15 października.)</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#CzesławHoc">Ministerstwo Zdrowia miesiąc temu ogłosiło projekt ustawy, zgodnie z którym będzie opiłowywać szpitale z oddziałów porodowych, a szerzej: oddziałów ginekologiczno-położniczych. Także z oddziałów neonatologicznych, czyli opieki nad noworodkiem. Do likwidacji przeznaczono 111 oddziałów porodowych, czyli 1/3 wszystkich istniejących w Polsce. W naszym województwie, województwie zachodniopomorskim do likwidacji przeznaczono aż 9 spośród 17 funkcjonujących. Oddziały porodowe mają zniknąć z mapy szpitali, bo odbywa się w nich poniżej 400 porodów w ciągu roku. Mają być zlikwidowane, uwaga, bo się nie opłaca, nie ma zysku. Koalicja 13 grudnia zwana koalicją likwidatorów grzmi, że szpitale nie zarabiają na rodzeniu dzieci. O tempora, o mores! Co za czasy, co za obyczaje! — krzyknąłby Cyceron. My głośno artykułujemy: litości. Zysk, opłacalność, procedura mają być ważniejsze od wartości piękna narodzin życia ludzkiego w najbliższym szpitalu? Zysk szpitala ważniejszy od poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego? Zysk, który depcze wartości konstytucyjne, chociażby art. 68 ust. 1 i 3 o treści: Władze publiczne zapewniają każdemu obywatelowi poczucie bezpieczeństwa zdrowotnego i szczególną opiekę zdrowotną dzieciom i kobietom w ciąży. Dla koalicji likwidatorów nie jest ważna misja szpitala, nie jest ważna służba rodzącej matce i dziecku, nie jest ważne, że w istocie szpital to system naczyń połączonych i każdy oddział ma głęboki sens i swoją misję. Dla koalicji, o zgrozo, ważne są raczej aborcja i powszechny dostęp do niej w każdym okresie ciąży, ważna jest pigułka dzień po od 15. roku życia dla dziewczynek i ważny jest zysk na oddziałach porodowych.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#CzesławHoc">Zapytam zatem z trwogą: A może koalicja 13 grudnia chce, by polskich dzieci rodziło się jak najmniej? Może ważniejsze są pakt migracyjny i program łączenia rodzin imigrantów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, zanim odpowie pan minister, zauważę, że znów mamy miłych i sympatycznych gości, którzy przybyli na zaproszenie pana posła Patryka Gabriela. Są to uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Stargardzie Gdańskim. Przywitajmy ich bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy pana ministra Marka Kosa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MarekKos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Chcąc odpowiedzieć na te zapytania, na początku powiem, że jest to projekt nowelizacji ustawy o świadczeniach finansowanych ze środków publicznych. Projekt ten dostał swój odpowiedni numer poprzez skierowanie go do Zespołu do Spraw Programowania Prac Rządu i jest na dosyć wstępnym etapie.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MarekKos">W tym projekcie są zawarte propozycje, które mają na celu wzmocnienie systemu szpitalnego. Ten projekt ustawy zakłada reformę struktury oraz zasad kwalifikacji do systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej. Przewiduje się odejście od dotychczasowego podziału na sześć poziomów zabezpieczenia i wprowadzenie nowej sieci szpitali, a rozpoczęcie działania tej nowej sieci szpitali ma przypaść na 1 lipca 2027 r. Zostaną do niej zakwalifikowane wszystkie szpitale, które mają przynajmniej jeden profil w zakresie leczenia szpitalnego, czyli pełnoprofilowy, całodobowy oddział szpitalny, objęty dotychczasową umową o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej przez okres co najmniej 2 lat.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MarekKos">Jednocześnie w przypadku profili zabiegowych zostanie wprowadzone dodatkowe kryterium kwalifikacji w postaci określonego progowego udziału świadczeń zabiegowych w przyjętym okresie referencyjnym, a w przypadku oddziałów położniczych decydować będzie minimalna liczba odebranych porodów w tym okresie. Ostatecznie określenie szczegółowych kryteriów kwalifikacji do oddziałów zabiegowych i położniczych nastąpi w drodze rozporządzenia, po przeprowadzeniu szczegółowych analiz i szerokich konsultacji, z uwzględnieniem potrzeby właściwego zabezpieczenia świadczeń zabiegowych na danym obszarze.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MarekKos">Dodatkowo przewidujemy dodanie kryterium geograficznego przy kwalifikacji oddziałów położniczych do sieci szpitali, które pozwalać będzie na kwalifikację do sieci szpitali na obniżonym niż podstawowy limicie porodów. Będzie to dodatkowe kryterium uwzględniające dostępność na danym obszarze świadczeń zabiegowych. Aktualnie trwają konsultacje społeczne ze środowiskiem medycznym oraz samorządowym.</u>
          <u xml:id="u-13.4" who="#MarekKos">Samo wprowadzenie limitu porodów ma na celu nie tylko zagwarantowanie efektywności finansowej, o której była mowa w pytaniu, ale przede wszystkim zabezpieczenie wysokiej jakości świadczeń udzielanych na oddziałach porodowych i zapewnienie bezpieczeństwa pacjentek i ich dzieci poprzez zagwarantowanie odpowiedniego doświadczenia zespołu medycznego. Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że w przypadku gdy świadczeniodawca nie osiągnie rocznego wymaganego limitu porodów, oddział ginekologiczny będzie podlegał kwalifikacji do sieci szpitali pod warunkiem spełnienia określonego pułapu świadczeń zabiegowych wskazanego w rozporządzeniu.</u>
          <u xml:id="u-13.5" who="#MarekKos">Chcę tutaj jeszcze trochę wyjaśnić, jeżeli chodzi o przedstawione przeze mnie informacje, bo pewnie będą dopytania. Nie ma wskazanego, ściśle określonego limitu, nad tym jeszcze pracujemy. Strona społeczna, samorządowa bardzo aktywnie uczestniczy w tych negocjacjach. Także na etapie konsultacji międzyresortowych jest wiele uwag, wiele pytań i wiele potrzebnych wyjaśnień. Liczba wpisana w ocenie skutków regulacji w postaci 400 porodów to nie jest liczba, która pojawiła się w roku 2024. Ja o niej słyszałem już 8, może nawet 10 lat temu. Szacowano, że pewnego rodzaju nie tyle potencjalna zyskowność, ile głównie pełne bezpieczeństwo pacjentek jest właśnie mniej więcej w przypadku 400 porodów rocznie. Dlaczego? W sytuacji gdy mam 400 porodów rocznie, można założyć, że jest to trochę więcej niż jeden na dobę. Mamy w Polsce oddziały położnicze, gdzie jest 70–120 porodów. Biorąc pod uwagę, że szacuje się, że około połowa tych porodów jest poprzez cięcie cesarskie, to z tych 120 porodów tylko 60 porodów rocznie odbywa się siłami natury. Jeżeli jest to 60 porodów, to można założyć, że jest to jeden poród w tygodniu. Mam pewne obawy, czy te rodzące, te ciężarne, które przychodzą do oddziałów położniczych, mają pełne bezpieczeństwo, a na tym bezpieczeństwie, na jakości najbardziej nam zależy. Nie będę już mówił o kwalifikacjach lekarzy, ginekologów-położników, które są bardzo wysokie, ale przejdę do położnych. W sytuacji gdy mamy jeden poród na tydzień — w systemie pracy równoważnej, w ramach którego przychodzi się do pracy na 12 godzin — może się zdarzyć, że przez okres 2, a może nawet 3 tygodni położna nie odbiera porodu. Tu pojawia się największe pytanie — czy to jest bezpieczne. My chcemy zapewnić to bezpieczeństwo, tak by kobiety rodzące miały świadomość, że jakość świadczeń udzielanych na oddziale położniczym, do którego trafiły, jest bardzo, bardzo wysoka. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie zadaje pani poseł Barbara Bartuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Koalicja 13 grudnia szła w wyborach z hasłem obniżenia składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Państwo nie robicie tego, nawet nie ma projektu. Ale co robicie? Niszczycie szpitale. To już widać. Szpitale zaczynają się borykać z coraz większymi problemami. Myśmy podnosili nakłady na opiekę zdrowotną. Podnosiliśmy nakłady na wynagrodzenia, a także na wycenę świadczeń, na to, żeby to dobrze funkcjonowało. Ustawa „Za życiem”, która też wprowadzała ochronę dla kobiet.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#BarbaraBartuś">Państwo rozpoczynacie reformę od likwidowania porodówek. My chcemy, aby rodziło się coraz więcej dzieci, bo z tym jest problem, żeby kobieta była pewna, że trafi do szpitala, trafi pod opiekę. Przecież bliskość porodówek… Dawniej, za dawnych czasów były punkty, gdzie kobiety mogły urodzić dziecko. A wy chcecie zacząć od likwidacji. I co robicie? Likwidację systemową. U nas, w moim okręgu, od dawna jest walka o szpital w Zakopanem, o porodówkę w Zakopanem. Oczywiście ona jest na waszej liście do likwidacji. Zrobicie to za samorząd. Samorządy do tej pory dźwigały ten ciężar, wiedząc, jak ważne jest to, aby kobieta mogła trafić blisko swojego miejsca zamieszkania, żeby była zaopiekowana, żeby oddział, nie tylko porodówka, oddział położniczy, oddział, który też ratuje życie, był blisko. Wy zaczynacie od tego, że systemowo chcecie zlikwidować.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#BarbaraBartuś">Panie ministrze, powiedział pan, że to jest na wstępnym etapie. Powiedział pan niestety — mam nadzieję, że to jednak przejęzyczenie — o limitach. Przemyślcie to jeszcze raz. Apeluję tutaj do was jako kobieta, jako matka córek — jedna z córek niedawno urodziła. Szpitale, oddziały porodowe, położnicze, ginekologiczne…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł, zmierzamy do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BarbaraBartuś">…powinny być jak najbliżej, powinna być jak najlepsza dostępność, żeby kobieta miała wybór mogła wybrać, gdzie chce trafić, gdzie urodzić swoje dziecko. Bardzo proszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Marek Kos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MarekKos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Szanowna Pani Poseł! Nie chcemy likwidować żadnej porodówki. Nie można założyć, że celem działania Ministerstwa Zdrowia czy rządu jest chęć likwidowania jakiegokolwiek oddziału w Polsce. Jeżeli mogę powiedzieć o liczbach, to przedstawię tylko taką liczbę — 69. 69 oddziałów położniczo-ginekologicznych zostało zlikwidowanych w latach 2015–2023. To nie są dobre dane i bardzo żal, że tych oddziałów nie ma. Nie wynika to z tego, że ktoś chciał je zlikwidować. Takie widocznie były potrzeby w danym terenie i takie były decyzje odpowiednich podmiotów tworzących.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MarekKos">Ministerstwo Zdrowia nie ma prawnych możliwości, by zlikwidować dany oddział czy szpital np. w powiecie, dlatego że dla niego podmiotem tworzącym jest powiat i ta decyzja następuje poprzez uchwałę rady powiatu, a nie nikogo innego. Natomiast sam fakt, że porodów w Polsce jest o dziesiątki tysięcy mniej niż jeszcze właśnie 10 czy 15 lat temu, powoduje, że te oddziały, które są specyficzne strukturalnie, są niewydolne, także finansowo, właśnie w sytuacji, gdy ma tam miejsce 100, 150 czy nawet 200 porodów.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#MarekKos">W swoim życiu przez kilkanaście lat byłem dyrektorem szpitali powiatowych, gdzie czy to 300 porodów, czy nawet 500 porodów nie zabezpieczało dobrego wyniku finansowego danego oddziału. I fakt, mi nie chodziło o to ani nikomu z nas nie chodzi o to, żeby szpital zarabiał. Chodzi o to, żeby szpital się bilansował. Jeżeli położnictwo i ginekologia przynoszą straty, mamy inne oddziały, które pracują tak, żeby zbilansować tę stratę, żeby jej nie było. Niemniej jednak w sytuacji, gdy sprawa dotyczy 100–150 porodów, jest to szalenie trudne. Dlaczego? Dlatego że taki oddział ginekologicznopołożniczy ma, tak jak powiedziałem wcześniej, pewnego rodzaju specyfikę. Tam musi być odcinek ginekologiczny, odcinek patologii ciąży, odcinek położniczy, a do tego jeszcze dochodzący odcinek noworodkowy, no i oczywiście blok, trakt porodowy. To generuje ogromne koszty finansowe…</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Golińska: To lepiej zlikwidować?)</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#MarekKos">…gdyż na każdym z odcinków potrzebne są odpowiednie osoby, które muszą pełnić dyżury w tych miejscach. I w sytuacji — powtórzę, bo to istotne — gdy położna odbiera poród raz na 2–3 tygodnie, w mojej opinii jest to… Może nie jest, zaczyna to być niebezpieczne dla pacjentek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim przystąpimy do kolejnego pytania, proszę pana sekretarza Patryka Jaskulskiego o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#RobertGontarz">Roberta Gontarza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#PiotrZgorzelski">Pana posła Roberta Gontarza.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo serdecznie przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale są bardzo podobni, panie marszałku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#RobertGontarz">Nie ma problemu.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#RobertGontarz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia komisji, przy czym część już się odbywa:</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#RobertGontarz">— Rolnictwa i Rozwoju Wsi — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#RobertGontarz">— Spraw Zagranicznych — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-23.4" who="#RobertGontarz">— Infrastruktury — godz. 9.15,</u>
          <u xml:id="u-23.5" who="#RobertGontarz">— Zdrowia wspólnie z Komisją Finansów Publicznych — godz. 9.15,</u>
          <u xml:id="u-23.6" who="#RobertGontarz">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-23.7" who="#RobertGontarz">— Finansów Publicznych — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-23.8" who="#RobertGontarz">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-23.9" who="#RobertGontarz">— do Spraw Dzieci i Młodzieży — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-23.10" who="#RobertGontarz">— do Spraw Unii Europejskiej wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-23.11" who="#RobertGontarz">— Gospodarki i Rozwoju — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-23.12" who="#RobertGontarz">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 13.30,</u>
          <u xml:id="u-23.13" who="#RobertGontarz">— Odpowiedzialności Konstytucyjnej — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-23.14" who="#RobertGontarz">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-23.15" who="#RobertGontarz">— Zdrowia — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-23.16" who="#RobertGontarz">— Finansów Publicznych — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-23.17" who="#RobertGontarz">— Obrony Narodowej — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-23.18" who="#RobertGontarz">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-23.19" who="#RobertGontarz">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych — godz. 17. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo sekretarzowi naszych obrad panu posłowi Robertowi Gontarzowi.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#PiotrZgorzelski">Pytania będą zadawać, w następującej kolejności, pani poseł Joanna Kluzik-Rostkowska oraz pan poseł Paweł Suski. Pytania są skierowane do ministra obrony narodowej, w którego imieniu będzie występował sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej, obecny już wśród nas, pan minister Cezary Tomczyk.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo prosimy panią poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#JoannaKluzikRostkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Akurat zakup samolotów FA-50 budził bardzo dużo emocji, bardzo dużo pytań, był jednym z tych zakupów, nad którymi wisiał duży znak zapytania. W związku z tym chciałam zapytać, czy dzisiaj mamy wiedzę na temat tego, w jaki sposób podejmowano decyzję o zakupie. To znaczy, czy była lista priorytetów, na mocy której uznano, że akurat ten, a nie inny samolot będzie nam potrzebny? Jak wtedy, w momencie, kiedy decydowano o zakupie, szacowano wielkość tego kontraktu i czy suma, o której wtedy mówiono, jest tożsama z sumą, którą mamy dzisiaj? Nikt nie ma wątpliwości co do wartości szkoleniowej tego samolotu, ale ciągle słyszymy, że jest to samolot szkolno-bojowy. Więc chciałabym się dowiedzieć, jeżeli chodzi o konfigurację sił powietrznych, na czym będzie polegała bojowa wartość tego samolotu, bo jak dotąd wiemy o jego wartości szkoleniowej.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#JoannaKluzikRostkowska">Jak wygląda kwestia tej pierwszej partii samolotów, które już są u nas? Czy one są traktowane wyłącznie jako samoloty szkolne, czy również będziemy myśleć o ich wartości bojowej? Z tego, co wiem, to są takie elementy uzbrojenia, które wymagają zgody Stanów Zjednoczonych. Czy PiS przygotował takie zgody i czy jesteśmy w tej procedurze, czy też w związku z tym, że czegoś tam nie dopełniono, mamy dzisiaj kłopot? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam na mównicę pana ministra Cezarego Tomczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#CezaryTomczyk">Panie Marszałku! Pani Przewodnicząca! Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Samolot FA-50 to niewątpliwie samolot, który wypełnia lukę po samolotach MiG-29. Taka idea stała, jeżeli chodzi o poprzednie kierownictwo. Wtedy, kiedy kolejne donacje szły na Ukrainę, trzeba było czymś tę lukę wypełnić. Z perspektywy mogę ocenić, że ten samolot jest samolotem potrzebnym. Natomiast pierwszych 12 samolotów FA-50 w konfiguracji Gap Filler trafiło do 23. Bazy Lotnictwa Taktycznego w Mińsku Mazowieckim. Sam samolot piloci oceniają wysoko. Jest ze mną inspektor Sił Powietrznych pan gen. Nowak, który zresztą latał tym samolotem. Jeżeli chodzi o samą platformę, można ocenić ją wysoko. Jest to samolot nieco gorszy niż F-16, nieco lepszy niż MiG-29.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#CezaryTomczyk">Ale samolot to jedno, natomiast kontrakt zawarty przez ministra Błaszczaka to już zupełnie inna sprawa. Chciałbym państwu o tym kilka zdań powiedzieć, tym bardziej że właściwie mówimy to po raz pierwszy i te informacje, które chcę przekazać Wysokiej Izbie, są na pewno bulwersujące.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#CezaryTomczyk">Okazało się, że konferencje prasowe ministra Błaszczaka były nieco ważniejsze w tej priorytetyzacji niż same negocjacje. Decyzje o zakupie podjęto bardzo szybko, właściwie w ciągu kilku dni, i często po prostu nie dbano o interes Rzeczypospolitej Polskiej i Wojska Polskiego. Mówiąc wprost, po prostu przy kontrakcie na FA-50 nie zadbano o podstawowe sprawy. Minister Błaszczak bardzo często najpierw deklarował kupno jakiegoś samolotu albo środka bojowego, a dopiero później negocjował warunki. Przyznają państwo, że jest to model dość niespotykany na świecie, jeżeli chodzi o kwestie negocjacji.</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#CezaryTomczyk">Do Polski przyleciało 12 samolotów w wersji zamówionej przez pana — już byłego na szczęście — ministra Błaszczaka. Trzeba też sobie jasno powiedzieć — o tym mówiła pani poseł Kluzik-Rostkowska — że to chyba pierwszy na świecie samolot szkolno-bojowy, który nie jest bojowy. Ja takiego przypadku nie znam. Dlaczego nie jest bojowy? Dlatego, że umowy wykonawcze nie przewidywały zakupu uzbrojenia na ten samolot. W związku z tym mamy samolot szkolno-bojowy, który jest szkolny, ale nie jest bojowy, bo minister Błaszczak nie zdecydował o zakupie uzbrojenia do tego samolotu. Dzisiaj Agencja Uzbrojenia, dzisiaj pan minister Bejda dwoją się i troją, żeby zapewnić uzbrojenie do samolotu FA-50. Ale czy my powinniśmy robić to rok po tym, jak samoloty znalazły się w Polsce, czy jednak te negocjacje powinny następować, zanim dokonano wyboru i zakupu samolotu? To jest rzeczywiście jakiś absurd i to jest taka… Chciałbym może podpowiedzieć ministrowi Błaszczakowi, chociaż mam nadzieję, że nigdy już w tej roli nie będzie, że naprawdę negocjujemy, zanim coś kupimy, a nie negocjujemy wtedy, kiedy już to kupimy, bo wtedy takie negocjacje mają dość umiarkowany sens. Samoloty, mimo że są w Polsce od II półrocza 2023 r., de facto były zdolne do latania dopiero w kwietniu 2024 r., czyli one od 1 stycznia zgodnie z polskimi przepisami, przepisami, które obowiązują od wielu lat, były uziemione ze względu na brak odpowiedniej certyfikacji. To też jest taki element, który nie został zapewniony w kontrakcie, nie został wynegocjowany, nie został zapewniony przez stronę koreańską.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#CezaryTomczyk">Szanowni Państwo! W „Planie inwestycji budowlanych” za ministra Błaszczaka nie ujęto 2 mld zł na przygotowanie infrastruktury obu lotnisk. Po co nam przecież infrastruktura na samolot, który zamawiamy? Wydaje się to dość oczywiste, że ktoś, kto planuje zakup środka bojowego — jeszcze samolotów, które muszą mieć bardzo specyficzne warunki — powinien jednak pomyśleć o tym, że potrzebujemy hangarów i — uwaga, tego też minister Błaszczak nie przemyślał — symulatorów. Kiedy będą gotowe hale na symulatory? W grudniu tego roku. Dzisiaj departament infrastruktury wojskowej dwoi się i troi po to, żeby zabezpieczyć hale na symulatory. Na samym początku też, jeżeli chodzi o kwestie szkolenia, mieliśmy jednego instruktora z Korei, który mógł szkolić naszych pilotów. O tym też wtedy, kiedy zawieramy tego typu kontrakt, warto by pomyśleć. Dziś mamy też niepokojące informacje o tym, że w przypadku drugiej wersji, czyli w przypadku wersji PL, opóźnienie dostaw wynosi nawet 9 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#CezaryTomczyk">Wrócę jeszcze do kwestii uzbrojenia. Minister Błaszczak dokonał zakupu samolotu bez uzbrojenia. Ale jest jeszcze druga sprawa w tym kontekście, bo, szanowni państwo, uzbrojenie do tego samolotu nie jest już produkowane. Ciężko dzisiaj kupić uzbrojenie do tego samolotu, skoro nie jest produkowane…</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#komentarz">(Poseł Joanna Kluzik-Rostkowska: To prawda, tak.)</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#CezaryTomczyk">…więc dzisiaj Agencja Uzbrojenia dwoi się i troi, żeby znaleźć na rynku możliwość wyleasingowania albo kupna używanego uzbrojenia po to, żeby w ogóle obsługa tego samolotu i nauka na tym samolocie, właśnie w takim trybie szkolno-bojowym, była możliwa.</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#CezaryTomczyk">My, szanowni państwo — i dzisiaj mówię to w imieniu nas wszystkich, kierownictwa — oczekujemy, że strona koreańska utworzy centrum serwisowe, które będzie wykraczało poza możliwości eksploatacyjne bazy lotniczej. To jest element, który z punktu widzenia interesu Rzeczypospolitej i tego kontraktu jest dla nas absolutnie kluczowy. Zresztą w tej sprawie został podpisany list intencyjny. Oczekujemy, że ten kontrakt będzie realizowany też w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie zadaje pan poseł Paweł Suski.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#PawełSuski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#PawełSuski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! My tym różnimy się od poprzedników, że stosujemy następstwo prawne. Jest to niezwykle ważne szczególnie w kontekście zwiększania bezpieczeństwa państwa. Pamiętamy, jak minister Macierewicz unieważnił przetarg na zakup śmigłowców. Program śmigłowcowy został położony i do dziś polskie wojsko nie dysponuje właściwym zabezpieczeniem śmigłowcowym. Dlatego dziś ten program zakupu samolotów szkolno-bojowych to jest takie zgniłe jajo, które nam pozostawiono, i musimy sobie z tym poradzić.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#PawełSuski">Panie Ministrze! Czy na etapie podejmowania decyzji kiedykolwiek ktoś zapytał, jakie inne państwa korzystają z FA-50, żeby skorzystać z ich doświadczeń? Czy taka analiza była przeprowadzona? Mało tego, czy można było na etapie zakupu przewidzieć, że Koreańczycy będą mieli problemy z dostawami, z zabezpieczeniem dostaw? Bo pan wspomniał, że opóźnienia sięgają wielu miesięcy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy pana ministra.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#CezaryTomczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Takie analizy były prowadzone, natomiast prawda jest taka, że nasi polscy lotnicy mieli na to po prostu bardzo mało czasu. To nie jest wina wojska, to nie jest też wina Agencji Uzbrojenia. To jest wina decydentów, którzy uznają, że w bardzo krótkim czasie trzeba mieć efekt swoich działań. Wszyscy rozumieją, że czas jest wyjątkowy, ale bylibyśmy w zupełnie innym miejscu, gdyby szereg negocjacji, które dotyczą modernizacji polskiego wojska, mógł nastąpić, zanim wybuchła wojna w Ukrainie. Naprawdę bylibyśmy w innym miejscu. Ale skoro przez wiele lat wiele procesów stało w miejscu, to wtedy kiedy usłyszano, że de facto za polską granicą wybuchają bomby, zdecydowano o tym, że bardzo szybko trzeba dokonać szybkich zakupów. I to są efekty tego, że przez wiele lat modernizacja polskiego wojska stała. Jest na sali pan były minister Macierewicz. Przecież pan minister Macierewicz wstrzymał np. zakup mundurów dla polskiego wojska na 2 lata — ukompletowanie spadło do 40%.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Przecież to kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Szewiński: Kłamie to pan i panu za to płacą.)</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Co za bezczelność.)</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#CezaryTomczyk">Jak można było nie kupować mundurów dla polskich żołnierzy? Pan minister Macierewicz o kilka lat opóźnił zakup patriotów dla Polski. My dzisiaj mamy jedną baterię systemu Patriot. Na tym etapie mielibyśmy pewnie już cztery. Przecież to są elementy, które są faktem, to są sprawy, które są dość oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Faktem są pana kłamstwa.)</u>
          <u xml:id="u-31.6" who="#CezaryTomczyk">Jeżeli chodzi o kwestie…</u>
          <u xml:id="u-31.7" who="#CezaryTomczyk">Prosiłbym, żeby pan Macierewicz nie krzyczał.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę umożliwić ministrowi wystąpienie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#CezaryTomczyk">Generalnie wolałbym, żebyśmy opierali się na faktach, i te fakty przedstawiamy krok po kroku, wreszcie możemy to robić, a dokumenty bronią się w tej sprawie same.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: No pan się nie obroni.)</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#CezaryTomczyk">Jeżeli chodzi o modernizację samolotu FA-50, modernizacja będzie też przeprowadzona w takim sensie, że wersja Gap Filler będzie za kilka lat doprowadzona do wersji PL.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#CezaryTomczyk">Mam nadzieję, że ten kontrakt będziemy mogli w pełni uratować, bo pracują nad tym dziesiątki ludzi. Bardzo dziękuję Wojsku Polskiemu, Agencji Uzbrojenia, osobiście panu ministrowi Bejdzie, który tym tematem się zajmuje, ale też departament infrastruktury wojskowej, naprawdę wiele osób stara się ten kontrakt uratować. My dzisiaj oczekujemy także współpracy ze strony Korei, pomocy w tym zakresie ze strony Ameryki, dlatego że Stany Zjednoczone muszą wyrazić zgodę na elementy, które wiążą się z uzbrojeniem tego samolotu. To jest dzisiaj przedmiot negocjacji. Ale naprawdę bardzo ciężko negocjuje się po zawarciu kontraktu. To jest coś nieprawdopodobnego, ile spraw musi być dzisiaj przedmiotem negocjacji, już po zawarciu umowy.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#CezaryTomczyk">Na koniec powiem tyle, że zwrócimy się do Najwyższej Izby Kontroli o przeprowadzenie dogłębnej analizy tego kontraktu w zakresie samych decydentów, tzn. w zakresie decyzji o tym, żeby kupić samolot szkolno-bojowy, do którego w pierwszej kolejności nie kupuje się uzbrojenia, nie myśli się o tym. Dzisiaj jesteśmy na etapie, kiedy tego uzbrojenia nie ma, i naprawdę cały świat jest obecnie zaangażowany w to, żeby pomóc nam uzyskać uzbrojenie do tych samolotów, dlatego że chcemy, żeby te samoloty na pewnym etapie weszły w dyżury bojowe. Dzisiaj to jest zagrożone, dzisiaj ten kontrakt w dużej mierze jest zagrożony przez złe negocjacje, przez to, że ministrowie wybierali konferencje prasowe zamiast pracy merytorycznej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz panie posłanki Joanna Borowiak i Maria Koc będą zadawały pytania do ministra sprawiedliwości, którego reprezentuje obecny wśród nas podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pan minister Dariusz Mazur.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, aby jako pierwsza zabrała głos pani poseł Maria Koc, następnie pani poseł Joanna Borowiak, a drugie pytanie zada pan poseł Wojciech Szarama.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#MariaKoc">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W ostatnim czasie premier Donald Tusk i minister sprawiedliwości Adam Bodnar zapowiedzieli zastosowanie wobec sędziów zaprzysiężonych przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej od 2018 r. instytucji czynnego żalu — instytucji znanej nam przecież z czasów stalinowskich, z czasów stanu wojennego, kiedy to ówczesna władza wymagała od sędziów kajania się i podpisywania lojalek. Wiele dokumentów na ten temat jest w Instytucie Pamięci Narodowej.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#MariaKoc">Mam pytanie: W oparciu o jakie podstawy prawne, zapisy w konstytucji i w ustawach, premier i minister sprawiedliwości zapowiedzieli weryfikację sędziów zaprzysiężonych przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej? Na jakiej podstawie ci sędziowie mają się poddać procedurze wyrażenia czynnego żalu? Skąd u premiera i ministra sprawiedliwości takie pomysły rodem z głębokiej komuny?</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#MariaKoc">Szanowni państwo, to jest uwłaczające nie tylko sędziom, ale też przecież nam, obywatelom. Czy premierowi i ministrowi znany jest art. 180 Konstytucji RP, który mówi wprost o tym, że sędziowie są nieusuwalni? Dlaczego nie podważacie państwo statusu sędziów zaprzysiężonych w czasach komuny, do 1989 r., a podważacie status sędziów zaprzysiężonych teraz? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Borowiak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#JoannaBorowiak">To wskazanie podstawy prawnej jest niezwykle istotne, bo widzimy ostatnio, że dla tego rządu podstawa prawna to wola polityczna i wpis na X, ale to nie wystarczy. Środowiska prawnicze, szczególnie te pominięte podczas tzw. konsultacji prawnych z 6 września, pytają o to, gdzie i kiedy można będzie mieć wgląd do protokołu z tzw. konsultacji, których wynikiem, efektem jest łamiąca konstytucję weryfikacja sędziów na drodze tzw. czynnego żalu. A ja jako poseł, my jako posłowie w trybie dostępu do informacji publicznej niniejszym wnosimy o dostęp do protokołu z tych tzw. konsultacji, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Mazur w gotowości, na mównicy.</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#PiotrZgorzelski">Oddajemy zatem głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#DariuszMazur">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#DariuszMazur">Proszę państwa, jeżeli chodzi o sytuację polskiego sądownictwa — tak, to prawda, sędziowie co do zasady są nieusuwalni. Mówi o tym konstytucja. Mówią o tym akty prawa międzynarodowego. Z jednym założeniem: że zostali powołani w prawidłowym trybie. Wtedy ich inwestytura jest prawidłowa. O tym, że powoływanie sędziów w okresie od 2018 r. nie było prawidłowe ze względu na wadliwość organu, który tego dokonywał, a więc Krajowej Rady Sądownictwa nieprawidłowo ukształtowanej, gdyż aż 23 spośród 25 jej członków albo wybierali politycy, albo byli to czynni politycy… To nie jest jakiś odosobniony pogląd obecnego ministra sprawiedliwości. To wynika z szeregu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, poczynając od sprawy Reczkowicz, kończąc na sprawie Wałęsa przeciwko Polsce. To wynika z szeregu orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. To wynika z szeregu opinii międzynarodowych organizacji zajmujących się monitorowaniem praworządności. Wszystkie te podmioty są absolutnie zgodne. Tryb powoływania sędziów w Polsce był wadliwy.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#DariuszMazur">Pogląd, że prezydent czy niewłaściwie określane jako prerogatywa uprawnienia prezydenta tę wadliwość usuwali, w moim przekonaniu, w przekonaniu ministerstwa nie jest prawidłowy ze względu na to, że konstytucja wskazuje dwie przesłanki prawidłowego wyboru sędziów. Jedną z nich jest opinia Krajowej Rady Sądownictwa, ale organu tego w kształcie takim, jaki przewiduje konstytucja, a drugą — wręczenie nominacji. Żadnej z tych przesłanek konstytucja nie daje priorytetu.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#DariuszMazur">W związku z tym mamy do czynienia z sytuacją wadliwości procesu powoływania sędziów na przestrzeni ostatnich kilku lat. To jest w moim przekonaniu fakt, który nie podlega dyskusji. Jest to rodzaj choroby, która toczyła polskie sądownictwo, choroby bardzo trudnej do uleczenia. Dlaczego? Po pierwsze, po to, żeby ją uleczyć, należy dokonać operacji na żywym organizmie. Proces sanacji polskiego sądownictwa musi zostać przeprowadzony tak, żeby to sądownictwo nadal działało, tak żeby obywatele mieli prawo do niezależnego, bezstronnego sądu, w dodatku tak, żeby ten sąd działał w rozsądnym terminie. Po drugie, proces uzdrowienia jest trudny, ponieważ ta choroba w sposób nieprzerwany trwała przez kilka lat i bardzo rozeszła się w organizmie sądowym. Po trzecie, tak naprawdę ta sytuacja, z którą mamy do czynienia w Polsce, jest bezprecedensowa, czyli nie ma na tę chorobę do tej pory szczepionki. Do tej pory nigdzie nie wynaleziono szczepionki. Były sytuacje, w których przeprowadzano procedury weryfikacji sędziów, np. w krajach bałkańskich, na Ukrainie. Ale tam przyczyna problemu była zupełnie inna, czyli inna geneza tej choroby. Tam chodziło o to, że sądownictwo, mówiąc najogólniej, było skorumpowane w potocznym tego słowa znaczeniu. Nawet pojawiały się twierdzenia o związkach sądownictwa z grupami przestępczymi. U nas jest inna sytuacja, u nas jest sytuacja wadliwości procesu powołań i tę sytuację można porównać jedynie z sytuacją, jaka miała miejsce w Islandii — słynna sprawa …strá?sson. Natomiast tam wadliwość procesu powołań dotyczyła kilku sędziów, bodajże pięciu. Tu mamy do czynienia z 3 tys. osób, co do których proces powołania był obarczony jakąś wadliwością. W związku z tym tak naprawdę, jeżeli ta szczepionka zostanie wynaleziona, to dopiero u nas. Będzie musiała opierać się na rozwiązaniach precedensowych, w których kluczową rolę będą miały — czy kluczowymi terminami będą — kompromis i proporcjonalność. Operację trzeba przeprowadzić tak, żeby na końcu nie należało stwierdzić: operacja się udała, tylko że pacjent zmarł.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#DariuszMazur">Przechodzę do pytania pani posłanki o czynny żal. Ta nazwa nie jest najszczęśliwsza. Tak naprawdę w tym pomyśle chodzi o to, żeby sędziowie, którzy przeszli wadliwy proces nominacji, ale w żaden inny sposób nie podważyli zasad etyki sędziowskiej, mogli jak najszybciej wyczyścić swój status. Czynny żal, jak to pani poseł określiła, w rzeczywistości ma być deklaracją dobrowolnego powrotu na poprzednie stanowisko, deklaracją gotowości do kroku wstecz, i niczym więcej. I to ma umożliwić sędziemu, po pierwsze, pozostanie na delegacji w tym sądzie, w którym w danej chwili orzeka, po drugie, natychmiastową możliwość startowania w konkursach przed właściwie ukształtowaną KRS, na równych prawach z innymi osobami, które będą w tych konkursach startowały, i po trzecie, zakończenie jakichkolwiek procedur dyscyplinarnych wobec tego sędziego. To jest właściwe znaczenie — deklaracja dobrowolnego powrotu.</u>
          <u xml:id="u-39.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: A będzie tam telefon, żeby zadzwonić…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Suski nie jest zapisany do zadawania pytań i proszę, panie ministrze, na to pytanie nie odpowiadać, tylko odpowiedzieć należy na pytanie, które zada pan poseł Wojciech Szarama.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WojciechSzarama">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W tej chwili pogłębia się proces anarchizacji prawa w Polsce, anarchizacji wymiaru sprawiedliwości. Państwa wypowiedzi w pewnym sensie wymuszone przez małą część środowiska sędziowskiego powodują, że obywatele tracą zaufanie do polskiego wymiaru sprawiedliwości. Jeśli bowiem dalej orzekają sędziowie, którzy zdaniem części polityków, w tym również pana, są sędziami, którzy nie powinni zajmować swoich stanowisk, to jak ludzie mają podchodzić do takich wyroków? Z kolei inne środowiska uważają, że ci sędziowie, którzy w tej chwili zajmują się polityką, w ich sprawach nie powinni wydawać wyroków, dlatego że jest podejrzenie, że oni są stronniczy.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WojciechSzarama">Panie Ministrze! Kluczową rolę w powołaniu sędziego odgrywa decyzja prezydenta. Państwo, chcąc dokonać zmian, musicie wykazać, że decyzje prezydenta były niezgodne z prawem. Nie ma takich przepisów. To, co w tej chwili robicie, jest prostą drogą do tego, żeby Polacy uznali, że nie mogą liczyć na polski wymiar sprawiedliwości. Trzeba podjąć odważne decyzje i tę sprawę zakończyć zgodnie z obowiązującym prawem i obowiązującą konstytucją. Ci sędziowie powołani zostali zgodnie z prawem. To, co pan mówi, że jakieś precedensy mają być istotą zmian w polskim sądownictwie, jest niedopuszczalne. Zmiany muszą się odbywać w związku z obowiązującymi ustawami, ustawami zaakceptowanymi przez Senat i podpisanymi przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#DariuszMazur">Szanowny Panie Pośle! Od 1989 r. do 2018 r. polskie sądownictwo działało na początku gorzej, potem coraz lepiej, nigdy nie działało idealnie, ale w tabelach instytucji europejskich zajmujących się wynikami sądownictwa było gdzieś tam w środku, nie było na szarym końcu. Nikt nie miał wątpliwości co do statusu sędziów, co do ważności orzeczeń, nie było mowy o żadnych wadliwościach.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Co teraz robicie.)</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#DariuszMazur">Systemowo działało to prawidłowo. To, że to zostało zepsute, to jest kwestia, od 2018 r., a nawet wcześniej, politycznego ataku na sądownictwo. Polegał on najpierw na czystce wśród prezesów sądów, których odwoływano bez żadnego uzasadnienia w drodze faksowej — odwołano w tym trybie 160 prezesów sądów. Była to tylko przygrywka. Potem doszło do upolitycznienia Krajowej Rady Sądownictwa, która podejmowała takie decyzje, kiedy do konkursu stawało dwóch sędziów, jeden z 10-letnią praktyką w sądzie podstawowego rzędu, z licznymi publikacjami naukowymi, a jego konkurentem był radca prawny z podobnym stażem, bez żadnego doświadczenia sędziowskiego, który miał jedną podstawową zaletę, która polegała na tym, że przez ok. 10 lat był członkiem określonej partii politycznej, a w 2019 r. wpłacił 12 tys. zł na komitet wyborczy tej partii. Proszę spróbować zgadnąć, kto wygrał ten konkurs przed nieprawidłowo ukształtowaną Krajową Radą Sądownictwa?</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Nie było takiej…)</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#DariuszMazur">Inny przykład dotyczył konkursu do Sądu Okręgowego w Łodzi, gdzie było kilku kandydatów, gros znakomitych i jeden, który miał największą ilość uchyleń wyroków przez instancję odwoławczą ze wszystkich bodajże sędziów w okręgu, a na pewno z tych, którzy kandydowali, innymi słowy, kiepski kandydat. O dziwo, Krajowa Rada Sądownictwa w obecnym kształcie ustrojowym cudem wybrała tego najgorszego kandydata. Ale tym, co mi zaimponowało naprawdę, było uzasadnienie tej decyzji Krajowej Rady Sądownictwa. Otóż oni napisali ni mniej, ni więcej tylko to, że duża ilość uchyleń wyroków świadczy o niezależnym trybie myślenia. Ja się w pełni z tym zgadzam. Jest to sposób myślenia niezależny od zasad pragmatyki zawodowej…</u>
          <u xml:id="u-43.5" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-43.6" who="#DariuszMazur">…od wiedzy prawniczej. Oczywiście są to przykłady jaskrawe. Nie mówię, że za każdym razem tak ten organ działał, ale do takich sytuacji nie powinno dochodzić.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#komentarz">(Poseł Maria Koc: A podstawy prawnej i tak pan nie poda.)</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Wprowadzacie państwo niepewność co do wyroków. Tu nie chodzi o kwestie osobowe. Obywatel ma prawo wychodzić z sądu z pewnością, że ten wyrok jest prawomocny i może być wykonalny.)</u>
          <u xml:id="u-44.3" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie ministrze, dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-44.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Panie marszałku, czy mogę jedno słowo? Panie marszałku, bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-44.5" who="#PiotrZgorzelski">Pytania zostały już zadane.</u>
          <u xml:id="u-44.6" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-44.7" who="#komentarz">(Poseł Marzena Anna Machałek: Ale nie ma odpowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-44.8" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz, żebyśmy wszyscy powitali znajdujących się na galerii mieszkańców Ełku, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Anny Wojciechowskiej. Witam bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-44.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-44.10" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Podstawy prawne…)</u>
          <u xml:id="u-44.11" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-44.12" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Panie marszałku, jedno zdanie, jeśli mogę.)</u>
          <u xml:id="u-44.13" who="#PiotrZgorzelski">Pytania już były zadane.</u>
          <u xml:id="u-44.14" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale pan minister nie odpowiedział na pytanie, nie podał podstawy prawnej.)</u>
          <u xml:id="u-44.15" who="#PiotrZgorzelski">Pytania były zadane, pan minister odpowiedzi udzielił.</u>
          <u xml:id="u-44.16" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Ale podstawy prawnej nie podał.)</u>
          <u xml:id="u-44.17" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytania zadawane będą przez…</u>
          <u xml:id="u-44.18" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Panie ministrze, będzie z tego interpelacja, oczekujemy na podstawę prawną. Jesteśmy ciekawi, co państwo podacie jako podstawę prawną.)</u>
          <u xml:id="u-44.19" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Bodnar szuka.)</u>
          <u xml:id="u-44.20" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę posła Łukasza Osmalaka o zadanie pytań do ministra cyfryzacji, w którego imieniu odpowiadał będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji pan minister Michał Gramatyka.</u>
          <u xml:id="u-44.21" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#ŁukaszOsmalak">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! W dzisiejszych czasach granica między rzeczywistością a światem wirtualnym z roku na rok zaciera się coraz bardziej. Wszechobecna w Internecie przemoc, wszechobecny w Internecie hejt są szczególnie dla młodych ludzi ogromnym problemem. Oni szczególnie nie potrafią sobie z tym radzić. Niestety jeśli chodzi o naszych nieletnich, poprzez to, że mają oni Internet, mają też ogromnie łatwy dostęp do pornografii i do patostreamingu. Panie ministrze, w związku z tym, że w tym momencie możemy wejść do Internetu, otworzyć sobie dowolną stronę, nacisnąć przycisk, że mamy ukończone 18 lat, i w zasadzie nie ma przed nami żadnych barier, chciałbym zapytać, jak dużym problemem jest to w tej chwili. Chciałbym, aby pan minister przytoczył wyniki badań, które pokażą, na ile nasza młodzież, nasi nieletni z tym sobie nie radzą i co idzie w ślad za tym, jak ministerstwo chciałoby na przestrzeni najbliższych lat walczyć z tym problemem i go rozwiązać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Przez 8 lat było to samo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę pana ministra Gramatykę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ministerstwo Cyfryzacji, ale też Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa prowadzą badania zjawisk, o których powiedział pan poseł Osmalak. Ostatnie badania są datowane na rok 2021, czyli ok. 2 lat, w zasadzie 3 lata temu. Statystyki, które wyłaniają się z tych badań, są przerażające. Polscy nastolatkowie oglądają patotreści, treści patologiczne, częściej niż nam się wszystkim wydaje. Ok. 1/3 polskich nastolatek i nastolatków przyznaje się do oglądania tzw. patostreamów. Gdybyśmy zapytali ich rodziców, ilu z nich wie, że ich dzieci oglądają treści nieprzeznaczone dla dzieci, to wynik wskazuje, że jest to 12%. Oznacza to, że połowa z oglądających ukrywa ten fakt przed rodzicami. 64% nastolatków jednoznacznie twierdzi, że treści patostreamerskie, patologiczne są szkodliwe. To w zasadzie jest dana, która włosy stawia dęba na głowie, dlatego że z niej wynika, iż ponad 1/3 nie widzi szkodliwości tych treści.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#MichałGramatyka">3/4 nastolatków mówi, że w Internecie łatwo znaleźć im treści pornograficzne, treści, które definitywnie nie są przeznaczone dla dzieci, nie są przeznaczone dla nastolatków, dla najmłodszych. One mogą bardzo destrukcyjnie oddziaływać na proces wychowawczy. Jeżeli spróbujemy określić średni wiek, kiedy polskie dziecko styka się z treściami pornograficznymi w Internecie, to z naszych badań statystycznych wychodzi nam 11 lat. 11-latek, średni wiek, to znaczy, że młodsze dzieci również doświadczają ekspozycji na tego typu treści. Prawie 2/3 tych dzieciaków nigdy nie odbyło z rodzicami rozmowy, z której wynikałoby, jak bardzo szkodliwe są dla nich takie treści.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#MichałGramatyka">Natomiast taka bardzo niebezpieczna sytuacja: 3 na 10 nastolatków deklaruje, że wzięło udział w wyzwaniu, tzw. challenge’u. Treści patostreamerskie, patologiczne często polegają na tym, że youtuberzy, patostreamerzy pokazują jakieś wyzwania, nie najmądrzejsze, i zachęcają swoich widzów do powtarzania takich wyzwań. 3 na 10 polskich nastolatków wzięło udział w takim challenge’u, w takim wyzwaniu.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#MichałGramatyka">To jest niezwykle trudny problem, jak ograniczyć ekspozycję na tego typu treści, nie ograniczając wolności poruszania się w Internecie ludzi dorosłych, bo to jest podstawowa wartość. Każdy z dorosłych musi mieć wolność korzystania z Internetu, wszelkie ograniczenia wolności to jest coś, czego chcielibyśmy uniknąć. Natomiast jesteśmy absolutnie przekonani, że takie treści powinny być przeznaczone dla dorosłych, dlatego w Ministerstwie Cyfryzacji zbudowaliśmy koalicję, która obejmuje i rzeczniczkę praw dziecka, i przewodniczącą komisji piętnującej przypadki pedofilii, i panią minister ds. równości, i pracownice i pracowników Ministerstwa Cyfryzacji, gdzie pracujemy nad wytycznymi do prawa, które spowoduje, że polskie dzieci będzie od treści patologicznych i pornograficznych dzieliło coś więcej niż tylko mały kwadracik z napisem: mam 18 lat, wchodzę dalej, tak jak to się dzieje dzisiaj. W grudniu przedstawimy założenia do tej ustawy. Mam nadzieję, że w przyszłym roku zostanie ona przedłożona Wysokiemu Sejmowi i będzie można przeprowadzić dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-47.4" who="#MichałGramatyka">Z dużą satysfakcją i z dużą radością przyjąłem powstanie w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej Komisji do Spraw Dzieci i Młodzieży prowadzonej przez moją krajankę, posłankę ze Śląska panią Monikę Rosę. Mam nadzieję, że również w gremium tej komisji będzie merytoryczna dyskusja na ten temat. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie proszę pana posła Łukasza Osmalaka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#ŁukaszOsmalak">Panie Ministrze! Czy byłby pan uprzejmy, odnosząc się do mojego pytania, wspomnieć jeszcze o tym, jak wygląda ten problem poza Polską, tzn. jak radzi sobie z tym Europa, jak radzi sobie z tym świat. Myślę, że wszyscy jesteśmy świadomi tego, że sztuczna inteligencja, szczególnie sztuczna inteligencja, wkracza w nasze życie na tyle mocno, że wszyscy w mniejszym czy większym stopniu musimy i prędzej czy później będziemy z niej korzystać. Dlatego: Jak to odbywa się na świecie? Jak świat broni się przed tymi problemami? Jak być może też do tych celów wykorzystywana jest sztuczna inteligencja? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie prosimy pana ministra Gramatykę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#MichałGramatyka">Czcigodny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Bardzo dziękuję za pytanie.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#MichałGramatyka">Generalnie kraje podejmują inicjatywy zmierzające do tego, żeby ograniczyć ekspozycję najmłodszych na pornografię, na treści patologiczne w Internecie. Te inicjatywy są rozsiane od Sasa do Lasa. Niektóre stany w Stanach Zjednoczonych np. wycinają w ogóle tego typu treści z dostępnego łącza internetowego. Podobny pomysł był realizowany w poprzedniej kadencji w naszym Sejmie przez ówczesnego ministra cyfryzacji. Przechodziła przez procedurę w Sejmie ustawa — ona utknęła na etapie pierwszego czytania — dzięki której rodzice mogliby zdecydować o tym, że tego typu treści byłyby po prostu wyłączane na poziomie dostawcy treści, a dzieci nie miałyby do nich dostępu po podjęciu takiej decyzji. Są kraje, które postawiły na weryfikację wieku i to wydaje się dobrym pomysłem i dobrym kierunkiem. Takie kraje, np. Wielka Brytania, zmuszają dostawców treści przeznaczonych dla dorosłych, aby brali odpowiedzialność za to, żeby ich treści docierały tylko do ludzi dorosłych.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#MichałGramatyka">Dzisiaj polskie prawo tak naprawdę chroni dostawców tego typu treści, dlatego że dostawcy treści pornograficznych umieszczają informację: ten materiał jest przeznaczony dla użytkowników, którzy mają więcej niż 18 lat. Jeżeli użytkownik zaznaczy stosowną kratkę, to to zdejmuje odpowiedzialność z dostawcy treści. Tak nie może być, to jest patologia. Internet nie powinien tak wyglądać. Zważywszy na to, co takie treści robią z umysłami najmłodszych, należy ten temat rozwiązać. Nad tym pracujemy. Są takie kraje, np. Hiszpania, które wymyśliły rozwiązanie w postaci specjalnej kwoty tzw. kredytów, które umożliwiają dorosłym ludziom dostęp do treści pornograficznych poprzez specjalną aplikację. Każdy ma do wykorzystania ileś tzw. kredytów w miesiącu, te kredyty przyznawane są tylko dorosłym ludziom.</u>
          <u xml:id="u-51.3" who="#MichałGramatyka">Nasze prace są zorientowane na wykorzystanie rozwiązań brytyjskich, francuskich, czyli tych rozwiązań, które obowiązek ochrony małoletnich lokują po stronie dostawców treści. To dostawca treści, producent materiałów pornograficznych musi zadbać o to, żeby jego materiały docierały wyłącznie do ludzi dorosłych. To są treści dla dorosłych i dostawca treści musi o to zadbać. Podobnie jest np. ze sprzedażą alkoholu w Polsce. Kiedy idziemy do sklepu i chcemy kupić alkohol, to sprzedawca prosi nas o to, żebyśmy udowodnili, że jesteśmy dorośli, że możemy ten alkohol nabyć. Odbywa się to nie na zasadzie deklaracji, tylko na zasadzie pokazania dokumentu. Nie budzi to niczyjego sprzeciwu, wszyscy wiemy, jak szkodliwa jest sprzedaż alkoholu nieletnim. Podobnie jest z dostępem do treści pornograficznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytania zadawać będzie pani poseł Magdalena Sroka. Skierowane są one do ministra infrastruktury, w którego imieniu odpowiadał będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Arkadiusz Marchewka.</u>
          <u xml:id="u-52.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#MagdalenaSroka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Transport morski odgrywa kluczową rolę w globalnej gospodarce, umożliwia on realizację przewozów towarów między krajami i kontynentami. Transport drogą morską jest najbardziej opłacalną metodą dostawy towarów, zwłaszcza na duże odległości.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#MagdalenaSroka">W strategii zrównoważonego transportu morskiego duże znaczenie mają porty. Jako istotne punkty w łańcuchu dostaw muszą być one przygotowane do obsługi rosnącej liczby ładunków, co wiąże się z inwestycjami w infrastrukturę umożliwiającą przyjmowanie nowoczesnych, bardziej ekologicznych jednostek pływających oraz zwiększenie efektywności energetycznej. Rozwój portów to także szereg inwestycji towarzyszących, które są niezbędne, aby porty mogły zyskać dodatkowy potencjał. To inwestycje na torach przejściowych do portów, inwestycje dotyczące budowy nadbrzeży pod kolejne terminale kontenerowe, a także inwestycje w rozwój dróg i kolei prowadzących do portów.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#MagdalenaSroka">Budowa głębokowodnego terminala kontenerowego w Świnoujściu to jedna z kluczowych inwestycji infrastrukturalnych w Polsce, mająca na celu wzmocnienie pozycji Polski jako ważnego hubu logistycznego i portowego na Bałtyku. Realizacja projektu wiąże się z dużymi nakładami finansowymi oraz wieloma etapami budowy, które obejmują zarówno prace hydrotechniczne, jak i budowę infrastruktury portowej. Budowa terminala w Świnoujściu wpisuje się w szeroką wizję rozwoju portów i infrastruktury morskiej w Polsce. Należy także wspomnieć tu o komponentach niezbędnych do budowy elektrowni atomowej na Pomorzu. Jednym z elementów niezbędnych do budowy pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce jest infrastruktura hydrotechniczna, która posłuży jako miejsce do rozładunku komponentów transportowych drogą morską. Została już podpisana pierwsza umowa na zaprojektowanie konstrukcji morskiego pirsu.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#MagdalenaSroka">W związku z powyższym proszę pana ministra o odpowiedź na pytania: Jaki jest stan zaawansowania prac w kluczowych inwestycjach infrastrukturalnych w obszarze gospodarki morskiej? Jakie postępy nastąpiły w ostatnich miesiącach w tym obszarze? Jaki jest stan prac związanych z budową terminala kontenerowego? Jaki jest harmonogram prac w związku z budową infrastruktury hydrotechnicznej na potrzeby budowy elektrowni jądrowej na Pomorzu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszam pana ministra Marchewkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowny Panie Marszałku! Szanowna Pani Poseł! Wysoka Izbo! Dziękuję za to pytanie. Chciałbym przedstawić szczegółowe informacje z zakresu postępów, jakie w ostatnich miesiącach zostały poczynione w kontekście realizacji najistotniejszych dla gospodarki morskiej, kluczowych projektów infrastrukturalnych w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Odpowiadając wprost, chcę powiedzieć, że przez ostatnie miesiące zrealizowaliśmy wiele działań przybliżających nas do tego, aby do portu w Świnoujściu przypływały największe kontenerowce na świecie. Tych działań było wiele. Zacznę od tego, że w kwietniu zostało wydane pozwolenie lokalizacyjne dla tej inwestycji przez wojewodę zachodniopomorskiego. Następnie w maju podpisano umowę z wykonawcą studium wykonalności oraz raportu oddziaływania na środowisko dla toru podejściowego, który będzie prowadził do portu w Świnoujściu. Wartość umowy to ok. 10 mln zł. Następnie 30 sierpnia została również podpisana umowa na wykonanie badania ferromagnetycznego pod budowę falochronu. Wywiad ferromagnetyczny to jest sprawdzenie dna morskiego w miejscu, w którym realizowana jest inwestycja, w zakresie tego, czy na dnie nie zalega coś, co mogłoby potencjalnie skomplikować jej realizację. Takie badania wykonuje się za każdym razem, kiedy realizowane są inwestycje właśnie w miejscach takich jak akweny, szczególnie w portach, i to wydarzyło się w sierpniu. 6 września Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, który jest jednym z inwestorów w przypadku tego wielkiego przedsięwzięcia, podpisał umowę na wykonanie skanu magnetycznego dna basenu portowego, czyli tego miejsca, które bezpośrednio będzie częścią nowego terminala kontenerowego. Zgodnie z tymi działaniami, które realizujemy, jednocześnie przekazujemy na bieżąco uzupełniane materiały dotyczące decyzji środowiskowej i one jeszcze we wrześniu, po przeprowadzeniu szczegółowych analiz zostaną przekazane generalnemu dyrektorowi ochrony środowiska.</u>
          <u xml:id="u-55.2" who="#ArkadiuszMarchewka">A więc wszystkie działania, które zostały do tej pory podjęte, są ewidentnym przyspieszeniem prac nad realizacją tego strategicznego przedsięwzięcia, kluczowego dla polskiej gospodarki morskiej. Zgodnie z harmonogramem spodziewamy się zrealizować to przedsięwzięcie do końca 2028 r. Wszystkie działania, które podejmujemy, są realizowane zgodnie z przyjętym harmonogramem. Wkrótce będą podejmowane kolejne działania i będą one na bieżąco przedstawiane przez Ministerstwo Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-55.3" who="#ArkadiuszMarchewka">Chcę jeszcze raz podkreślić i zapewnić, że realizacja głębokowodnego terminala kontenerowego jest przez nas uznawana za projekt strategiczny, jeden z kluczowych dla rozwoju polskiej gospodarki morskiej. Konsekwentnie podejmujemy działania, które prowadzą do tego, aby w 2028 r., na przełomie lat 2028 i 2029 na Pomorze Zachodnie mogły przypływać największe kontenerowce na świecie, tak jak dzisiaj ma to miejsce w Gdańsku. Podsumowując kwestie związane z realizacją terminala głębokowodnego w Świnoujściu: to byłoby tyle.</u>
          <u xml:id="u-55.4" who="#ArkadiuszMarchewka">Pani posłanka pytała również o sprawy związane z realizacją działań, które będą służyć budowie pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej na Pomorzu. Chcę państwa zapewnić, że również poprzez jednostki administracji morskiej, w tym Urząd Morski w Gdyni, realizujemy działania, które doprowadzą nas do wykorzystania infrastruktury morskiej jako ważnego elementu budowy elektrowni jądrowej. 2 tygodnie temu została podpisana umowa na projekt pirsu, czyli tzw. MOLF-a, który będzie służył wyładowywaniu najważniejszych, kluczowych elementów o największych gabarytach do budowy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej. Będzie to prawie kilometrowy pirs, który mniej więcej od powierzchni wody będzie wysoki na ok. 5 m. Wszystkie najważniejsze i największe elementy pierwszej w Polsce elektrowni jądrowej zostaną dostarczone właśnie tym pirsem. Szacujemy, że tych dostaw będzie ok. 200. To pokazuje, że właśnie transport morski odgrywa kluczową rolę w realizacji tak ważnych inwestycji jak budowa elektrowni jądrowej. Oczywiście towarzyszą temu również wszystkie działania, które są związane z rozwojem nie tylko dróg dostępowych do elektrowni, ale także kolei. Wszystkie te działania są na bieżąco koordynowane przez Ministerstwo Infrastruktury.</u>
          <u xml:id="u-55.5" who="#ArkadiuszMarchewka">Kolejna inwestycja, o której chciałbym wspomnieć, to są kwestie związane z realizacją Krajowego Planu Odbudowy i wykorzystywaniem środków finansowych, które zostały odblokowane przez rząd premiera Donalda Tuska i będą służyć również rozwojowi gospodarki morskiej, w tym morskiej energetyki wiatrowej. Właśnie przed gospodarką morską otwiera się nowy rozdział, który będziemy wspólnie pisać. Dlatego realizujemy działania, które pozwalają na realizację jednego z dwóch terminali instalacyjnych morskich farm wiatrowych w Gdańsku. Zostało już wydane pozwolenie na budowę tego terminala. My jako ministerstwo wyraziliśmy zgodę na dzierżawę terenu dla spółki Instrana, która jest własnością Polskiego Funduszu Rozwoju i będzie realizować tę inwestycję. Również dzięki naszym staraniom zrealizowaliśmy działania, które pozwoliły na odblokowanie ponad 900 mln zł środków z Krajowego Planu Odbudowy zatwierdzonych jako dozwolona pomoc publiczna przez Komisję Europejską. Te działania będą służyć realizacji jednego z dwóch terminali instalacyjnych. Poza tym ze środków Krajowego Planu Odbudowy realizujemy działania, które będą służyć rozwojowi portów serwisowych: Darłowo, Ustka i Łeba. W Darłowie już ogłosiliśmy przetargi na realizację przebudowy ponad 100-letniego falochronu i wejścia do portu. To pozwoli na zbudowanie nowoczesnych systemów, które zapewnią bezpieczeństwo wejścia do portu. Jednocześnie ogłosiliśmy przetarg na przebudowę nabrzeży, które będą służyć portom serwisowym w porcie w Łebie. Planujemy takie same działania związane z remontami falochronów w porcie w Ustce. To będzie służyć rozwojowi portów serwisowych dla morskich farm wiatrowych i to są działania realizowane dzięki m.in. środkom z Krajowego Planu Odbudowy, który został odblokowany.</u>
          <u xml:id="u-55.6" who="#ArkadiuszMarchewka">Jeżeli pan marszałek pozwoli, powiem jeszcze o jednej kluczowej sprawie. Chciałbym dodać, że Ministerstwo Infrastruktury sprawy związane z realizacją inwestycji postrzega kompleksowo, nie tylko od strony wody, ale także od strony lądu. M.in. z ministrem Bukowcem i z ministrem Malepszakiem pracujemy nad wsparciem działań, które pozwolą na dobre skomunikowanie naszych portów właśnie z częścią lądową. Temu służy m.in. dokończenie budowy drogi S3, które pozwoli na transport ładunków nie tylko drogą kołową, właśnie z portu w Świnoujściu na południe, a także drogą kolejową.</u>
          <u xml:id="u-55.7" who="#ArkadiuszMarchewka">Jeśli chodzi o tzw. Nadodrzankę, czyli linię kolejową CE 59, a także trasę kolejową pomiędzy Szczecinem a Świnoujściem, jeszcze w tym roku przeznaczymy ok. 40 mln zł na remont Nadodrzanki w południowej części kraju i planujemy w najbliższych 2 latach ze środków z Krajowego Planu Odbudowy zrealizować działania na ponad 200 mln zł, które pozwolą zlikwidować miejsca limitujące przejazd pociągów po dwóch torach, po to aby sprawić, aby Nadodrzanka, czyli ta droga, która prowadzi z północy na południe po zachodniej części kraju, była dobrym wsparciem dla możliwości wywozu kontenerów właśnie ze Świnoujścia na południe Polski, też do naszych sąsiadów. Dzięki temu transport realizowany właśnie drogą morską będzie uzupełniany drogą lądową poprzez drogi, a także koleje. Nad tym też kompleksowo pracujemy i są już pierwsze efekty naszych działań. Również w tym miesiącu zostanie wybrany wariant inwestycyjny dla najważniejszego odcinka, odcinka pomiędzy Szczecinem a Świnoujściem, jeśli chodzi o realizację remontu linii kolejowej, która pozwoli na lepsze, skuteczniejsze i bardziej efektywne transportowanie kontenerów, które będą przypływać do jednego z najważniejszych portów w Polsce.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, zmierzamy do końca.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Sroka zadaje drugie pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#MagdalenaSroka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#MagdalenaSroka">Panie Ministrze! Chciałabym jeszcze dopytać o koszt całkowitej inwestycji realizacji terminala kontenerowego w Świnoujściu. Czy jesteśmy w stanie dzisiaj to określić?</u>
          <u xml:id="u-59.2" who="#MagdalenaSroka">O terminie zakończenia prac już pan powiedział — 2028 r.</u>
          <u xml:id="u-59.3" who="#MagdalenaSroka">I jeszcze jedno pytanie: Czy w kwestii przygotowywania infrastruktury na potrzeby budowy elektrowni jądrowej jesteśmy w harmonogramie, tzn. czy te prace mogą nam się przedłużyć, czy obecnie są one realizowane zgodnie z harmonogramem? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Marchewka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowny Panie Marszałku! Pani Poseł! Jesteśmy, można powiedzieć, w miejscu, które nawet wyprzedza harmonogram, dlatego że sama umowa dotycząca realizacji pirsu dla budowy morskiej elektrowni wiatrowej została podpisana miesiąc wcześniej, niż było to pierwotnie planowane. A więc realizujemy wszystkie działania zgodnie z planem.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Odpowiadając na pytania dotyczące kosztów realizacji terminala kontenerowego głębokowodnego, chcę powiedzieć, że wszystkie działania są podzielone na poszczególne podmioty, które odpowiadają za konkretne części. Z jednej strony jest to zarząd morskich portów, który odpowiada za realizację części lądowej, czyli budowę dróg dojazdowych do terminala, części kolejowej, mamy Urząd Morski w Szczecinie, który realizuje działania związane z budową toru podejściowego do Świnoujścia o długości 70 km, jak również mamy konsorcjum, które wygrało przetarg, które będzie odpowiedzialne za zalądowienie, czyli przygotowanie tego pirsu.</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#ArkadiuszMarchewka">Te koszty rozkładają się mniej więcej w taki sposób — oczywiście szacujemy na tym etapie — że po stronie zarządu portów wszystkie koszty dotyczące spraw związanych z budową terminala wynoszą ok. 1200 mln zł, realizacja 70-kilometrowego toru podejściowego do Świnoujścia jest zapisana w wieloletnim programie, na który do 2028 r. lub 2029 r. jest zapisane prawie 10 mld zł, natomiast koszty, które poniesie konsorcjum w związku z realizacją tej inwestycji, szacowane są wstępnie na ok. 2,5 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#ArkadiuszMarchewka">Jest to więc inwestycja, która z punktu widzenia jej wartości jest jedną z najważniejszych i najdroższych dla gospodarki morskiej, ale realizacja tej inwestycji — jestem przekonany — przyniesie wymierne efekty dla rozwoju nie tylko gospodarki morskiej Pomorza Zachodniego, lecz także całej polskiej gospodarki morskiej i generalnie naszej gospodarki, bo to sprawi, że w najbardziej wysuniętym porcie na zachód Polski będziemy mieli głębokowodny terminal, który będzie mógł obsługiwać oceaniczne rejsy, które pozwolą na transport towarów nie tylko do Polski, lecz także do naszych sąsiadów i Europy Środkowo-Wschodniej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-61.5" who="#komentarz">(Poseł Magdalena Sroka: Dziekuję.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#PiotrZgorzelski">Najpierw pytanie będą zadawać pan poseł Waldemar Andzel i pani poseł Monika Pawłowska. Drugie pytanie zada pan poseł Antoni Macierewicz. Skierowane one są do ministra obrony narodowej, w którego imieniu odpowiadał będzie pan minister Paweł Bejda.</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#PiotrZgorzelski">A zatem bardzo proszę pana posła Waldemara Andzela.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Powiem wprost: gdyby taka sytuacja wydarzyła się za rządów Prawa i Sprawiedliwości, zażądalibyście głowy ministra obrony narodowej. Zresztą robiliście to nieraz, przy każdej okazji, a teraz swoje własne głowy chowacie w piasek i za pomocą komunikatów dowódcy operacyjnego Wojska Polskiego udajecie, że nic się nie stało, że to ptaki, a nie rosyjskie drony naruszyły polską przestrzeń powietrzną.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WaldemarAndzel">Dlaczego drony nie zostały zestrzelone przez Wojsko Polskie? Czy to była decyzja polityczna? Zadaję teraz fundamentalne pytanie ministrowi Kosiniakowi-Kamyszowi: Kto zdecydował o zaprzestaniu poszukiwania drona i czy ta decyzja nie miała związku z tym, że dalsze nieskuteczne poszukiwanie tego obiektu wpływało negatywnie na i tak fatalny wizerunek resortu obrony narodowej?</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#WaldemarAndzel">Na chwilę obecną NATO jest przeciwne eskalacji konfliktu, włączając w to zestrzeliwanie przez kraje sojusznicze na swoim terytorium takich zbłąkanych dronów. Jakie zdanie w tej kwestii ma Ministerstwo Obrony Narodowej i dlaczego wyciszacie temat poszukiwań? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos teraz zabierze pan minister Paweł Bejda.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Poseł Waldemar Andzel: Jeszcze pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Pawłowska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#MonikaPawłowska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przez 10 dni żołnierze z 19. Nadbużańskiej Brygady Obrony Terytorialnej i z 2. Lubelskiej Brygady Obrony Terytorialnej, wspomagani przez pododdziały konne i bezzałogowy statek powietrzny, przeszukali ponad 200 km kwadratowych w powiatach tomaszowskim, hrubieszowskim i zamojskim. To mój okręg wyborczy, moja mała ojczyzna. Kilkadziesiąt kilometrów dalej toczy się wojna. Jako mieszkańcy tamtego terenu w sposób szczególny obawiamy się, czujemy strach i niepokój.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#MonikaPawłowska">Stąd moje pytanie, pytanie o bezpieczeństwo: Na jakim etapie jest realizacja umowy podpisanej rok temu na 486 zestawów HIMARS i dlaczego rząd rezygnuje z kolejnego kontraktu zbrojeniowego?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję za zadanie pytania.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz pana ministra Bejdę o udzielenie odpowiedzi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#PawełBejda">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#PawełBejda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Najpierw odpowiem na ostatnie pytanie. Nasz rząd nie rezygnuje z żadnego kontraktu, pomimo że zostały podpisane kontrakty na zasadach umów ramowych bez pokrycia finansowego. Sama Korea to jest 200 mld zł. Po prostu podpisywaliście kontrakty od lewa do prawa bez konsultacji z armią. Dopiero my teraz stawiamy na nogi to, co wyście postawili na głowie.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#PawełBejda">Natomiast wrócę do obrony powietrznej. Obrona powietrzna kraju była i jest priorytetem naszego rządu, bowiem już w 2015 r. rząd PO-PSL w ramach zadania „Wisła” planował zakup ośmiu baterii Patriot. Niestety opóźnienia rządu PiS w realizacji tego programu spowodowały, że mamy dzisiaj tylko dwie baterie Patriot, z czego jedna działa, a druga jest dopiero przygotowywana do tego, żeby broniła polskiego nieba. I dopiero nasz rząd podpisał umowę na dalsze sześć sztuk baterii Patriot. Konsekwentnie będziemy realizowali dostawy tych baterii, tak żeby działało w Rzeczypospolitej Polskiej i chroniło polskie niebo osiem baterii Patriot.</u>
          <u xml:id="u-67.3" who="#PawełBejda">Kiedy ponownie wzięliśmy odpowiedzialność za obronę polskiego nieba, od razu skupiliśmy się na zwiększeniu zdolności bojowych w zakresie niszczenia obiektów wlatujących w polską przestrzeń powietrzną. Podjęliśmy również działania, aby zwiększyć zdolności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie rozpoznania tego, co wlatuje do naszego kraju. Chodziło o uniknięcie sytuacji, w której w głębi kraju ktoś przypadkowo znajduje rosyjską rakietę z możliwościami, uwaga, do przenoszenia głowic jądrowych. Dlatego kupiliśmy aerostaty „Barbara” oraz samoloty wczesnego rozpoznania. Dlatego też utworzyliśmy Agencję Rozpoznania Geoprzestrzennego i Usług Satelitarnych. Nieustannie rozwijamy również programy „Wisła”, „Narew”, „Pilica” i „Narew+”. Dodatkowo wchodzimy w inicjatywy europejskie, żeby taniej kupować i uczestniczyć w wypracowaniu wspólnych doktryn obronnych. To właśnie dzięki naszym działaniom obecnie Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej są w stanie w ogóle zidentyfikować obiekt, który wlatuje w naszą przestrzeń powietrzną. Nie dowiadujemy się więc o takich zdarzeniach od przypadkowej osoby, tak jak to było za poprzedniego rządu.</u>
          <u xml:id="u-67.4" who="#PawełBejda">Ale dla byłego ministra obrony narodowej pana Mariusza Błaszczaka nieważne jest to, że zadziałały systemy bezpieczeństwa polskiego nieba. Minister Błaszczak domaga się bowiem informacji, dlaczego nie strzelano do obiektu, który miał wlecieć w polską przestrzeń powietrzną. Co więcej, sam sobie odpowiada na to pytanie, uznając, że według niego to była decyzja polityczna, żeby tego obiektu nie zestrzelić. Przy tym podkreśla publicznie, że ten dron to bardzo niebezpieczna broń. Panie ministrze, o tym, w jaki sposób działa wojsko polskie, decydują procedury i żołnierze Wojska Polskiego, a nie politycy. Politycy podejmują decyzję na końcu, ale ona jest wypracowana przede wszystkim przez siły operacyjne Sił Zbrojnych i to jest podstawą do tego, żeby ostatecznie dowódca tych sił podjął decyzję o tym, co zrobić z obiektem, który jest na naszym, polskim niebie. Można by więc zapytać ministra Błaszczaka, dlaczego kiedy odpowiadał za bezpieczeństwo polskiego nieba, nie została zestrzelona siedmiometrowa rosyjska rakieta manewrująca Ch-55 z możliwością przenoszenia właśnie głowicy jądrowej, która jest znacznie niebezpieczniejsza od drona. Ale po co zadawać takie pytanie, skoro wiemy, że trudno zestrzelić coś, co zostaje znalezione po kilku miesiącach w lesie pod Bydgoszczą przez osobę przypadkową, przez kobietę jadącą na koniu.</u>
          <u xml:id="u-67.5" who="#PawełBejda">Odnosząc się do samego zdarzenia z dnia 26 sierpnia 2024 r., trzeba wyjaśnić, że wszelkie procedury zostały dochowane zgodnie z modelem postępowania wypracowanym po zdarzeniu związanym właśnie z upadkiem wspomnianej rakiety pod Bydgoszczą w dniu 16 grudnia 2022 r. oraz rekomendacjami Najwyższej Izby Kontroli. I tak: dyżurne statki powietrzne zostały skierowane w celu identyfikacji wzrokowej obserwowanego radiolokacyjnie obrazu obiektu powietrznego. Dalej: bezpośrednio po zaniku zobrazowania radiolokacyjnego i braku identyfikacji wzrokowej rozpoczęto poszukiwania z powietrza prawdopodobnego rejonu upadku śledzonego wcześniej radiolokacyjnie obiektu. Ostatecznie poszukiwaniami z powietrza objęto obszar liczący prawie 3200 km2. Zorganizowano naziemne poszukiwania obiektu na obszarze o powierzchni ponad 250 km2. Przeanalizowano obrazy satelitarne liczącego ponad 310 km2 rejonu potencjalnego upadku obiektu.</u>
          <u xml:id="u-67.6" who="#PawełBejda">Przeprowadzono analizę wsteczną zdarzenia w oparciu o materiały tzw. obiektywnej kontroli działań pozyskane ze stacji radiolokacyjnych śledzących dany obiekt oraz systemu wsparcia dowodzenia integrującego obraz sytuacji powietrznej. Pozyskano i poddano analizie dane otrzymane z systemów obrony powietrznej sojuszników oraz naszych wojskowych partnerów. Skorzystano ze wsparcia sojuszników i partnerów, aby pozyskać kluczowe dane do analiz aktywności obiektów powietrznych w czasie trwania incydentu. I na koniec: zarówno MON, jak i Dowództwo Operacyjne Rodzajów Sił Zbrojnych równolegle i na bieżąco rzetelnie informowały o rozwoju sytuacji tuż po zdarzeniu i w kolejnych dniach, aż do momentu wydania oświadczenia i wskazania w nim najbardziej prawdopodobnego scenariusza mówiącego o braku naruszenia polskiej przestrzeni powietrznej.</u>
          <u xml:id="u-67.7" who="#PawełBejda">Widzicie państwo różnicę między tym zdarzeniem a zdarzeniem, które było pod Bydgoszczą za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości? Jest różnica. Przede wszystkim nie są ukrywane fakty i nie jest okłamywana opinia publiczna. I to jest ta różnica naszych rządów w porównaniu z poprzednimi rządami. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#PiotrZgorzelski">Za chwilę zada pytanie pan poseł Antoni Macierewicz, ale przywitajmy młodzież z Liceum Ogólnokształcącego nr 18 ze Szczecina, która przybyła na zaproszenie pana posła Patryka Jaskulskiego. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabiera pan poseł Antoni Macierewicz.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#AntoniMacierewicz">Wysoki Sejmie! Powiem szczerze, że jestem pod olbrzymim wrażeniem tych nieprawdziwych informacji, jakie przekazał pan minister…</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Naprawdę?)</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#AntoniMacierewicz">…co do którego byłem zawsze przekonany, że będzie mówił prawdę. Istota rzeczy, która miała miejsce 26 sierpnia, polega na tym, że przekazano informację, że ten dron leciał i groził Polsce przez 33 minuty. To jest sytuacja, która nie miała nigdy miejsca. Trzy radiolokacje zidentyfikowały, że zagraża nam, bezpieczeństwu Polski, dron, który lata 33 minuty. Nie ma takiego czasu, w którym nie można by było uzgodnić z panem prezydentem, z NATO, z Ukrainą, ze wszystkimi niezbędnymi do podjęcia decyzji rozstrzygnięcia bezpieczeństwa Polski. A wy tego nie zrobiliście. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Paweł Bejda.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#PawełBejda">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak jak już mówiłem, wszystkie procedury zostały zachowane — to po pierwsze. Wszystkie służby zostały powiadomione — to po drugie. Wszystkie osoby funkcyjne, łącznie z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej i Biurem Bezpieczeństwa Narodowego, zostały powiadomione.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#PawełBejda">Szanowni państwo, w przeciwieństwie do rządu PiS, gdzie minister obrony narodowej oskarżał generałów o własne zaniedbania i ukrywał przed społeczeństwem takie sytuacje jak ta z rosyjską rakietą pod Bydgoszczą, nasz rząd ma pełne zaufanie do Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. O działaniach na bieżąco informujemy naszych rodaków. Pozwólmy naszym żołnierzom wykonywać swoją służbę, nie wywierajmy na nich presji politycznej, ufając w ich profesjonalizm i doświadczenie. Bezpieczeństwo państwa nigdy nie może być polem do rozgrywek politycznych, gdzie sugeruje się żołnierzom, że powinni coś zrobić albo czegoś nie zrobić.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Głos z sali: No brawo.)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#PawełBejda">Polski żołnierz nigdy nie może służyć ojczyźnie z przeświadczeniem, że jak przyjdzie nowy minister obrony narodowej, to zdejmie go ze stanowiska lub nawet zwolni go ze służby, gdyż inaczej oceni jego decyzję. Ciągłość państwa musi być zachowana.</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: I właśnie wyrzucacie najlepszych generałów.)</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#PawełBejda">Murem za polskim mundurem — to hasło, co do którego jesteśmy wszyscy zgodni, i każdy z nas ma to hasło w sercu niezależnie od tego, jakie są podziały polityczne. Stańmy więc murem za naszymi żołnierzami w każdej sytuacji związanej z bezpieczeństwem państwa. Bądźmy zawsze razem tam, gdzie wymaga tego racja stanu. Nie dajmy się rozgrywać tym, którzy zagrażają naszej ojczyźnie. Bądźmy razem z żołnierzami i razem służmy ojczyźnie ponad podziałami politycznymi.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#PawełBejda">Myślę, że jeżeli chodzi o bezpieczeństwo Polski i o wykonywanie kontraktów i realizowanie tych kontraktów, to jest pełna zgoda całej klasy politycznej. Chcę państwu powiedzieć, że w tym roku budżet Ministerstwa Obrony Narodowej to jest 4% PKB. W przyszłym roku to będzie ponad 190 mld zł — kwota niewyobrażalna — to będzie 4,7 punktów procentowych PKB. Jak rozmawiam z delegacjami innych krajów, to oni pytają, po pierwsze: Jak wy to robicie? A ja zawsze mówię: bo jest przyzwolenie naszego społeczeństwa. I tutaj, z tego miejsca, chcę w imieniu wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza, ministra obrony narodowej, serdecznie podziękować wszystkim naszym rodakom za ten wysiłek finansowy, bo to z waszych podatków kupowane jest uzbrojenie i następuje modernizacja armii Rzeczypospolitej Polskiej. To z waszych podatków żołnierze polscy są uzbrajani i wyposażani w najlepszy sprzęt. I to wy, drodzy państwo, przyczyniacie się do tego, że Polska staje się krajem coraz bardziej bezpiecznym. A my stawiamy na nogi to, co PiS i ministrowie obrony narodowej Prawa i Sprawiedliwości postawili na głowie…</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Dzięki Prawu i Sprawiedliwości…)</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#PawełBejda">…łącznie ze zrywaniem kontraktów,…</u>
          <u xml:id="u-71.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.11" who="#PawełBejda">…łącznie z pozostawieniem nas, następców, bez finansowania kontraktów. To my dopiero musimy stawiać zadania tym, którzy powinni to finansowanie znajdować. Chcę serdecznie podziękować panu ministrowi Andrzejowi Domańskiemu, ministrowi finansów, bo to dzięki dobrej współpracy z ministrem finansów możemy dalej realizować kontrakty zbrojeniowe na rzecz polskiej armii. Wiele jest zaniedbań, które musimy naprawiać, m.in. to, że kontrakt na F-35, samoloty najnowsze i najlepsze na świecie, rząd Prawa i Sprawiedliwości podpisał bez offsetu. Wyobrażacie sobie państwo? Dopiero my teraz musimy siadać do stołu i z Amerykanami rozmawiać i negocjować, żeby samoloty, które zaraz wejdą do służby armii polskiej, lotnictwa polskiego mogły być serwisowane i naprawiane w Polsce. Nie ma tej umowy. PiS zostawił gołą umowę. A tacy np. Szwajcarzy kupili 36 F-35 z offsetem i szereg państw, zaznaczam, kupowało F35 z offsetem.</u>
          <u xml:id="u-71.12" who="#PawełBejda">My kupiliśmy 96 śmigłowce Apache, ale zanim był podpisany ten kontrakt na 40 mld zł, to najpierw był wynegocjowany offset, który wzmocni wojskowe zakłady lotnicze nr 1 w Łodzi i w Dęblinie. Offset, który powoduje również, że kompetencje do nauki i szkolenia inżynierów i techników będzie miała Wojskowa Akademia Techniczna w Warszawie. Offset, który spowoduje, że będziemy mieli możliwości zatrudnienia wieluset inżynierów i techników, którzy będą mogli w Łodzi naprawiać śmigłowce AH-64 Apache, a w Dęblinie silniki do tych śmigłowców, bo chcę państwu powiedzieć, że te same silniki są do AH-64, czyli śmigłowców Apache, do śmigłowców Leonardo i do śmigłowców Black Hawk, które służą w polskiej armii i w polskiej Policji. I to jest ta różnica w podpisywaniu kontraktów między nami a Prawem i Sprawiedliwością, to jest różnica w informowaniu opinii publicznej, a nie chowanie wszystkiego pod dywan i ukrywanie. Trzeba działać na rzecz ojczyzny, ale trzeba być otwartym, transparentnym i informować opinię publiczną również o trudnych sprawach. I dzisiaj z tej trybuny chciałem państwu o tym powiedzieć i państwa poinformować. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-71.13" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: I dlatego wyrzucacie najlepszych generałów…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#PiotrZgorzelski">Teraz pytania będą kierowane do minister edukacji, w której imieniu odpowiadać będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej pani minister Katarzyna Lubnauer.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie jako pierwsza zadaje pani poseł Elżbieta Gapińska, a jako drugi — pan poseł Adam Krzemiński.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#ElżbietaGapińska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#ElżbietaGapińska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Od 1 września weszły zmiany w organizacji lekcji religii. Według badań przeprowadzonych przez IBRiS dla „Rzeczpospolitej” 60% respondentów wskazuje, że jest za tym, żeby oceny z religii nie wpływały na średnią, a prawie 62% popiera przeprowadzenie lekcji religii na ostatniej lub pierwszej lekcji i także łączenie klas. 56% opowiada się za tym, żeby tylko 1 godzina tygodniowo była przeznaczona na lekcję religii.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#ElżbietaGapińska">Ale ponieważ, pani minister, pojawiło się wiele pytań, wątpliwości, chciałabym zapytać. Wątpliwości dotyczą tego, że są pewnie niepełne, tylko częściowe informacje. Chciałabym, żeby pani minister wszystkim wytłumaczyła, chodzi właśnie o temat wprowadzanych zmian. Dlatego proszę o odpowiedź na takie pytanie: Jaki jest harmonogram wprowadzanych zmian? Które zmiany zostały już wprowadzone, a które państwo planujecie wprowadzić w przyszłych latach? Chciałabym też zapytać, jak przeprowadzano konsultacje z episkopatem i w oparciu o jakie przepisy, ponieważ tutaj rodzi się najwięcej wątpliwości i warto by było, żeby ministerstwo edukacji to wyjaśniło. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy panią minister Lubnauer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#KatarzynaLubnauer">Panie i Panowie Posłowie! Panie Marszałku! Oczywiście zgodnie zarówno z polską konstytucją, jak i z Prawem oświatowym w polskich szkołach odbywają się i będą się odbywać lekcje religii. Jest to też kwestia konkordatu, czyli umowy między Polską a Watykanem. W ramach tych lekcji wszyscy uczniowie, którzy chcą uczestniczyć w lekcjach religii, mają prawo do tego na terenie szkoły. Natomiast w szkole wszystko musi odbywać się tak, żeby to było dla dobra ucznia, każdego ucznia. Musimy zaznaczyć, że w ostatnich latach, czyli od lat 2018–2019 do roku 2023 według danych zbieranych przez Kościół katolicki, ponieważ ze względu na to, że to są dane wrażliwe, państwo nie zbiera tych danych, liczba dzieci uczestniczących w lekcjach religii spadła o 7,7 punktu procentowego. Czyli mamy coraz więcej dzieci, które w tych lekcjach nie uczestniczą. W przypadku niektórych miast ten spadek jest znacznie większy i jest rzędu nawet 20 paru punktów procentowych. W związku z tym trzeba też zmieniać organizację lekcji religii. Po pierwsze, nie ma żadnego powodu, żeby ocena z religii, ale również z etyki, która jest przedmiotem nieobowiązkowym, decydowała o średniej ucznia, ponieważ ta średnia ma wpływ m.in. na świadectwo z biało-czerwonym paskiem, co za tym idzie, decyduje również o rekrutacji do szkół ponadpodstawowych w przypadku uczniów szkół podstawowych, VIII klas. W związku z tym na mocy rozporządzenia z 22 marca 2024 r. w roku szkolnym 2024–2025 i w kolejnych do średniej z ocen nie będzie wliczana ani ocena z religii, ani z etyki, czyli z dwóch przedmiotów, które nie są przedmiotami obowiązkowymi.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#KatarzynaLubnauer">Druga zmiana to zmiana, która została przyjęta w ramach rozporządzenia z dnia 26 lipca 2024 r. Umożliwia ona łączenie grup. Decyduje o tym dyrektor szkoły, zgodnie z interesem uczniów. Co to oznacza? Dotychczas w prawie była zasada, że jeżeli na lekcje religii zapisało się mniej niż siedmiu uczniów, to takie grupy się łączyło, tak żeby otrzymać większą grupę, natomiast jeżeli zapisało się np. ośmiu uczniów, to już dla takiej grupy była organizowana oddzielna lekcja religii. Ponieważ bardzo często jeszcze mamy miejsca, w których jest dwuzmianowość, i główną przyczyną dwuzmianowości, jak wychodzi nam z analiz, które obecnie przeprowadzamy, jest brak sal lekcyjnych, w związku z tym mieliśmy sytuacje, w których oddzielnie miały lekcje dwie grupy: jedna 8-osobowa, druga, z równoległej klasy, 9-osobowa, a równocześnie brakowało klasy na to, żeby wszystkie dzieci uczestniczyły w lekcjach na jedną zmianę. Stąd teraz dyrektor będzie mógł zadecydować o połączeniu takich grup w jedną grupę, np. 17-osobową.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#KatarzynaLubnauer">Przy czym chciałam doprecyzować — ponieważ tu się pojawia mnóstwo nieprawdziwych informacji w przestrzeni publicznej — że łączyć można tylko klasy od I do III, od IV do VI oraz VII i VIII. W większości przypadków, ponieważ takie sytuacje najczęstsze są w dużych miastach, gdzie mamy do czynienia z tym, że jest więcej klas na jednym poziomie, łączenie będzie dotyczyło tych samych roczników. W przypadku ośrodków wiejskich jest o tyle ciekawa sytuacja, że jeżeli jest bardzo mała szkoła, to już obecnie łączy się różne roczniki na inne przedmioty, do połowy godzin, np. można połączyć dzieci z klas II i III, IV i V, VI i VII na lekcjach matematyki, polskiego lub innych przedmiotów, gdzie realizują, przypomnę, dwie różne podstawy programowe z dwóch różnych roczników, i w ten sposób to jest zorganizowane. Natomiast lekcja religii była jedynym wyjątkiem — jeżeli było tylko siedmiu uczniów, to już była oddzielna lekcja. Ta zmiana weszła z dniem 1 września 2024 r. i jest możliwością, a nie obowiązkiem dyrektorów.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#KatarzynaLubnauer">Kolejna zmiana, którą chcemy podjąć z dniem 1 września 2025 r. — w tej chwili rozporządzenie już jest wpisane do wykazu prac legislacyjnych — to jest kwestia tego, żeby była 1 godzina lekcyjna religii tygodniowo i żeby dzięki temu, dzięki tej zmianie, ta lekcja — podobnie jak lekcja etyki, bo tu też jest doprecyzowanie, że ma być 1 godzina tygodniowo — odbywała się przed innymi lekcjami obowiązkowymi lub po nich. Spada liczba dzieci chodzących na religię, mamy coraz więcej dzieci, które nie uczestniczą w tych zajęciach, i chodzi o to, żeby te dzieci nie musiały w tym czasie czekać w świetlicy szkolnej, czasami na korytarzu, bo jak szkoła jest przepełniona, to zdarza się również, że to jest korytarz szkolny, lub w innych miejscach, żeby nie traciły tego czasu. Ta zmiana jest podyktowana dobrem uczniów. Zawsze przy decyzjach dotyczących pracy, organizacji pracy szkoły, o której decyduje samorząd jako jednostka prowadząca, dyrektor szkoły i ministerstwo zmianami prawa, podstawą jest dobro ucznia, każdego ucznia. Każdy uczeń musi się w szkole czuć dobrze i również nam to przyświeca.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#KatarzynaLubnauer">Muszę też powiedzieć dość jasno, że jako ministerstwo edukacji nie możemy reprezentować tutaj interesów Kościoła katolickiego. Musimy zawsze reprezentować interesy uczniów, nauczycieli i rodziców, w kolejności takiej, że najpierw oczywiście uczniów. Stąd zmiany, które proponujemy. Bardzo często słyszymy teraz, że uczniowie mają zbyt dużo godzin, szczególnie w szkołach ponadpodstawowych. Bardzo często dyrektorzy zwracają się zresztą do biskupów i otrzymują już obecnie zgodę na to, żeby to była 1 godzina tygodniowo. Chcemy, żeby to rozwiązanie było rozwiązaniem powszechnym, i to wejdzie z dniem 1 września 2025 r.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę teraz pana posła Krzemińskiego o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#AdamKrzemiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowna Pani Minister! Łączenie grup na lekcjach religii oczywiście odpowiada potrzebom organów prowadzących w zakresie efektywnej polityki finansowej i bezpośrednio wpisuje się w zasadę racjonalnego i oszczędnego gospodarowania środkami publicznymi, w tym konkretnym przypadku środkami samorządu terytorialnego. Ja przez kilkanaście lat, zajmując się organizacją oświaty miejskiej, borykałem się z regularnym, powiększającym się niedoborem środków finansowych ze względu na coraz niższe w porównaniu do potrzeb kwoty subwencji oświatowej. Cieszy ten ostatni wzrost subwencji, który przy ponad 30-procentowych podwyżkach po raz pierwszy pokrył wzrost wynagrodzeń nauczycieli. Na kłopoty z finansowaniem oświaty samorządowej ogromny wpływ ma też sama organizacja procesu dydaktycznego na poziomie jednostek samorządu terytorialnego. To rozporządzenie daje szansę, pani minister o tym wspominała, przy ciągle zmniejszającej się ilości uczniów deklarujących swój udział w lekcjach religii, na zmniejszanie też wydatków.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#AdamKrzemiński">Niemniej, co zrozumiałe, podnoszone są głosy ze środowiska nauczycielskiego dotyczące zagrożenia utratą pracy. Choć moje doświadczenia pokazują, że raczej brakuje nauczycieli religii, że coraz częściej zatrudniani są oni w wymiarze ponad 1,5 etatu, że często są to też emerytowani pracownicy, a księża nie chcą pracować w wymiarze przekraczającym 1/2 etatu, to pragnę zapytać: Czy ministerstwo analizowało skutki ewentualnych decyzji, oczywiście pozostających w gestii organów prowadzących co do łączenia, w kontekście zatrudnienia czy raczej utraty zatrudnienia przez nauczycieli tego przedmiotu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie proszę panią minister Lubnauer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#KatarzynaLubnauer">Chciałam jeszcze uzupełnić odpowiedzi. Były konsultacje. Te konsultacje były trzykrotnie. Spotykaliśmy się z przedstawicielami Konferencji Episkopatu Polski w kwietniu — spotykała się pani Barbara Nowacka. Potem ja się spotkałam w maju. Potem jeszcze z tzw. pozostałymi kościołami mniejszościowymi spotkałam się w czerwcu. Rozmawialiśmy i m.in. na skutek tych rozmów trochę zmieniło się rozporządzenie. Zmniejszyły się te zakresy, w jakich łączymy grupy, czyli to jest od I do III, od IV do VI oraz VII i VIII — poprzednio było od IV do VIII — oraz liczebność maksymalna grupy została zmniejszona z 30 do 28 osób. To? propos tego pytania.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#KatarzynaLubnauer">Jeśli chodzi o słowo „porozumienie”, które często jest tematem pytania, bardzo dokładnie to zostało zinterpretowane w orzeczeniu Trybunału Konstytucyjnego z 1993 r., dokładnie z 22 kwietnia, gdzie wyraźnie wskazano intencje projektodawcy, która oznaczała rozmowę, konsultacje, wymienienie poglądów i poznanie poglądów drugiej strony oraz wypracowanie rozwiązania, które będzie pewnym rodzajem rozwiązania, nazwijmy to, kompromisowego. I dokładnie do tego doszło.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#KatarzynaLubnauer">Natomiast chciałam powiedzieć jedną rzecz: my szacujemy rzeczywiście, że w długiej, dłuższej perspektywie oszczędności mogą wynieść nawet 1,5 mld zł, ponieważ mniej więcej taki jest skutek zmniejszenia liczby godzin: z 2 godzin do 1 godziny. My chcielibyśmy te pieniądze przeznaczyć oczywiście na inne cele edukacyjne. Musimy zdawać sobie sprawę, że zależy nam na tym, żeby polskie dzieci jak najlepiej poznawały język angielski, zależy nam na tym, żeby były zajęcia pozalekcyjne. Jest bardzo wiele celów. Wprowadzamy edukację zdrowotną, przypomnę, od 1 września 2025 r. jako przedmiot obowiązkowy, który ma bardzo duży wpływ na zdrowie młodych ludzi. W związku z tym to wszystko będzie służyć edukacji.</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#KatarzynaLubnauer">Natomiast jeśli chodzi o katechetów, my właściwie co roku uruchamiamy bezpłatne studia podyplomowe, które umożliwiają zdobycie dodatkowych kwalifikacji, które umożliwiają uczenie innych przedmiotów. W tej chwili tych studiów podyplomowych jest uruchomionych kilka: od informatycznych, przez… Będzie uruchomiona m.in. edukacja zdrowotna, czyli nowy kierunek, który umożliwi uczenie edukacji zdrowotnej w szkole. Również nauczyciele WDŻ będą mieli te możliwości. Chodzi również o nauczanie przedmiotów zawodowych, gospodarowanie odpadami, elektromobilność, wspomaganie wczesnego rozwoju dziecka, pedagogikę specjalną, przygotowanie pedagogiczne. Czyli mamy do czynienia z sytuacją, w której są możliwości przekwalifikowania, zdobycia nowych kwalifikacji i pozostania w szkole. Ale musimy też pamiętać, że mniej więcej 1/3 katechetów to są osoby duchowne. W związku z tym — ponieważ to nie państwo decyduje o tym, kto uczy religii w szkole, tylko Kościół katolicki — może on wycofać ze szkół osoby duchowne. Wycofanie ich spowoduje, że praktycznie — biorąc pod uwagę to, że wielu katechetów ma nadgodziny obecnie, a co więcej, uczy często więcej niż jednego przedmiotu — realnie rzecz biorąc, właściwie wszyscy będą mogli pozostać w szkole.</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#KatarzynaLubnauer">Dla mnie i dla pani minister Nowackiej, i dla Ministerstwa Edukacji Narodowej, jak podkreśliłam, najważniejsze jest dobro dziecka i to, żeby kierować się racjonalnymi podstawami, jeśli chodzi o możliwość organizowania pracy w szkole. Takie rozwiązanie, które proponujemy, zapewnia to. Przy racjonalności gospodarowania środkami pieniężnymi również szanuje prawo rodziców do wychowywania dzieci zgodnie ze swoim światopoglądem i swoją wiarą. Takie rozwiązanie przyjęliśmy i będziemy wdrażać. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie zadawać będą panowie posłowie Zbigniew Kuźmiuk i Marek Suski. Skierowane jest do prezesa Rady Ministrów, w którego imieniu będzie wypowiadał się i odpowiadał na pytania pan minister Robert Kropiwnicki.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana posła Zbigniewa Kuźmiuka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Zupełnie niedawno pana przełożony, minister Jakub Jaworski, w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej był uprzejmy zauważyć, że posiadanie dwóch banków, mianowicie Pekao SA i Alioru, przez grupę PZU jest problematyczne. Problematyczne — co chciałbym podkreślić. Ta problematyczność wynika przede wszystkim z faktu, że jego zdaniem zwiększa to trudność wyceny całej grupy ze względu na jej stopień skomplikowania. I w zasadzie to jest jedyna przyczyna tej problematyczności. Wprawdzie minister zastrzegł, że decyzje w tej sprawie przygotuje zarząd grupy PZU, publikując strategię tej grupy, ale tak naprawdę jego wypowiedź jest mocną sugestią, kto wie, czy nie dyspozycją, żeby grupa PZU tych dwóch banków się pozbyła.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Przypomnę tylko, panie ministrze i Wysoka Izbo, że te banki zostały odzyskane, odkupione od kapitału zagranicznego decyzjami rządu pani premier Beaty Szydło…</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-81.4" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">…w bardzo trudnych warunkach, w sytuacji, kiedy właściciel Pekao SA, grupa włoska UniCredit była w bardzo trudnej sytuacji finansowej i dlatego zdecydowała się sprzedać kurę znoszącą złote jaja.</u>
          <u xml:id="u-81.5" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-81.6" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Pani poseł, jakby pani się uspokoiła, to byłbym wdzięczny.</u>
          <u xml:id="u-81.7" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jakby pan nie kłamał…)</u>
          <u xml:id="u-81.8" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Proszę państwa, dzięki temu, że uzyskaliśmy aż 54% własności aktywów w sektorze bankowym, udało nam się zamortyzować kryzys COVID-owy, w tym także udzielić pomocy na wielką skalę przedsiębiorcom. Gdyby nie taki udział Skarbu Państwa w sektorze bakowym, całej tej operacji z Polskim Funduszem Rozwoju nie udałoby się przeprowadzić. I w takiej sytuacji niedawno powołany minister mówi, że mamy pozbyć się tej części aktywów w sektorze bankowym. Rozumiem, że pieniądze są w budżecie potrzebne, bo jak rządzi Platforma, to pieniędzy nie ma i nie będzie. W związku z tym sprzedaż majątku Skarbu Państwa jest jak najbardziej zgodna z linią programową tej partii. Ale proszę państwa, to, co z takim trudem udało się odzyskać, w tej chwili prywatyzować byłoby niebywałym skandalem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Już ostatnie zdanie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Rozumiem, że pan wiceminister jest w trudnej sytuacji, bo pytam go o jego przełożonego, ale mam nadzieję, że ostatecznie odpowie pan premier, czy to jest stanowisko rządu w tej sprawie, czy jakiś wyskok pana ministra aktywów państwowych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy pana ministra Roberta Kropiwnickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#RobertKropiwnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Otóż dziękuję za to pytanie, ale też warto przypomnieć fakty, panie przewodniczący. Jak dobrze pamiętam, podpieram się też materiałami z Internetu, w maju 2015 r. grupa kapitałowa PZU podpisała umowę na zakup udziałów czy akcji w banku Alior.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-85.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Finalizowane to było za rządów Prawa i Sprawiedliwości.)</u>
          <u xml:id="u-85.3" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-85.4" who="#RobertKropiwnicki">Więc to chyba nie Beata Szydło była wtedy premierem, a Ewa Kopacz, o ile doprze pamiętam.</u>
          <u xml:id="u-85.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.6" who="#RobertKropiwnicki">Ale przejdźmy do faktów. Warto też czytać ze zrozumieniem dokumenty, a zwłaszcza wywiady. Trochę się martwię o to, że pan przewodniczący mówi, że z wywiadu, wynika, że to jest problematyczne, podkłada własne intencje, bo to jest absolutnie nadużycie i nadinterpretacja.</u>
          <u xml:id="u-85.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Panie ministrze, trzeba było dokładnie przeczytać.)</u>
          <u xml:id="u-85.8" who="#RobertKropiwnicki">Nie padło żadne słowo. Proszę powiedzieć, w którym miejscu padła zapowiedź sprzedaży czy wyprzedaży, jak wy robiliście. Bo przypomnę, jak wyprzedaliście Lotos, jak wyprzedawaliście polski majątek właśnie w ręce Arabów…</u>
          <u xml:id="u-85.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.10" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Teraz pan się grubo myli.)</u>
          <u xml:id="u-85.11" who="#RobertKropiwnicki">…w jaki sposób zatrudnialiście swoje rodziny właśnie w tych bankach, które zostały kupione za pieniądze Polaków, po to, żeby wzmocnić udziały Polski w sektorze bankowym. Wy robiliście wszystko, żeby to zawłaszczyć właściwie przez te lata i to była makabryczna sytuacja. To jest oczywiście jeden z problemów, który mógł mieć na myśli minister Jaworowski, ale nie padło nigdzie ani jedno słowo o sprzedaży. To jest bardzo istotne i to będziemy podkreślać z całą mocą. Nie ma zamiaru sprzedaży żadnego z banków. Być może to wy mieliście taki plan, tak jak zrobiliście z Lotosem, jak robiliście ze stacjami Lotosu, jak wpuściliście do rafinerii Arabów, którzy teraz robią konkurencję dla Orlenu. To była kwintesencja waszych interesów.</u>
          <u xml:id="u-85.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-85.13" who="#RobertKropiwnicki">Czyli dzisiaj Saudi Aramco robi konkurencję, oferując stacjom benzynowym również paliwo. Nie było konkurencji, a teraz jest, i Orlen jest w dużo trudniejszej sytuacji, bo…</u>
          <u xml:id="u-85.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Chciała tego Unia Europejska.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, jak pan zabierał głos, to minister Kropiwnicki siedział cicho.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#RobertKropiwnicki">To jest wasza zdolność do robienia interesów. Więc jak wy widzicie problemy, to myślicie o sprzedaży, bo być może taki mieliście plan. Nie mamy takiego planu i nigdzie nie padła żadna tego typu zapowiedź.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#RobertKropiwnicki">Dla porządku warto jeszcze powiedzieć i przypomnieć państwu, że ład korporacyjny jest jednoznaczny. To zarząd przygotowuje strategię, akceptuje ją rada nadzorcza i walne zgromadzenie, w którym minister jest reprezentowany akcjami na poziomie ok. 34%, więc to nie minister decyduje o strategii bezpośrednio, tę strategię przygotowują eksperci, przygotowuje spółka, tak żeby osiągać efekt synergii i żeby jak najwięcej było korzyści tak naprawdę z posiadania tych banków, a nie chodzi o to, żeby je sprzedawać. To naprawdę jest jakieś durdum-fiksum. Próbujecie straszyć Polaków, próbujecie straszyć wasz elektorat. Tylko tyle wam zostało. Ale naprawdę rozliczenia trwają. Pozwy czy zawiadomienia do prokuratury idą, za chwilkę będą, jak myślę, akty oskarżenia szły. I to dotyczy właśnie tych waszych orłów biznesu, których instalowaliście w spółkach Skarbu Państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-87.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie było o czym mówić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#PiotrZgorzelski">Panie ministrze, nie durdum-fiksum, tylko fiksum-dyrdum.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze głos zabierze pan poseł Marek Suski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#MarekSuski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Otóż w wypowiedziach cytowanych są takie stwierdzenia, że pan minister Jakub Jaworowski oczekuje od zarządu PZU nowej strategii, co zrobią z PKO i Aliorem. Formuła państwowych banków się wyczerpała. Według was w ogóle majątek narodowy się wyczerpał, ta formuła nie jest dla was do akceptacji, zawsze byliście za prywatyzacją. Ale według ministra Tuska polskich banków jest zbyt dużo i stały się zbyt silne w latach 2015–2023, za naszych rządów. Teraz trzeba osłabić polską gospodarkę i zacząć od osłabiania polskich banków. Myślę, że dlatego skierowaliście do PKO Cezarego Stypułkowskiego, znanego doradcę Messnera…</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Zawsze głupoty.)</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#MarekSuski">…za czasów Jaruzela, który budował formułę uwłaszczenia nomenklatury, prywatyzował Bank Handlowy. Ale co jest ciekawe? Ciekawe jest, kto kupi. Jeżeli pan Cezary Stypułkowski jest — może już teraz nie jest, ale do niedawna był — członkiem rady doradczej Deutsche Bank, to wiadomo czyje interesy reprezentujecie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Co za idiotyzm.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie prosimy pana ministra Roberta Kropiwnickiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#RobertKropiwnicki">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tu niestety nie padło żadne pytanie, a z lękami i obawami to trzeba chyba raczej do doktora iść albo przynajmniej do terapeuty.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-91.2" who="#RobertKropiwnicki">Ja nie jestem w stanie powiedzieć tu nic, co by mogło w jakiś sposób zalecić panu posłowi jakąś terapię w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-91.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: To całe szczęście.)</u>
          <u xml:id="u-91.4" who="#RobertKropiwnicki">Pan poseł się obawia i ja rozumiem, że wy możecie mieć tego typu lęki.</u>
          <u xml:id="u-91.5" who="#RobertKropiwnicki">Podkreślę, że nie ma strategii rządowej w zakresie sprzedaży czy wyprzedaży, prywatyzacji. To wy próbujecie taką narrację budować, kompletnie nieumiejętnie, kompletnie fałszywie.</u>
          <u xml:id="u-91.6" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: To po co minister takie rzeczy mówi?)</u>
          <u xml:id="u-91.7" who="#RobertKropiwnicki">Minister nie powiedział nawet półsłowa na temat wyprzedaży. To pan uruchamia własne lęki i własną narrację w tej sprawie, kompletnie nieuzasadnioną. Mam nadzieję, że to jest bardziej jednak chorobowe, czego współczuję, niż takie świadome oszukiwanie społeczeństwa. Panie pośle, naprawdę proszę, żeby pan nie okłamywał społeczeństwa. Jeżeli pan ma lęki, to proszę zasięgnąć porady u specjalistów. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-91.9" who="#komentarz">(Poseł Marek Suski: Czy coś jest nieprawdą?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo, przywitajmy wszyscy uczniów Szkoły Podstawowej w Woszczelach, województwo warmińsko-mazurskie, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Anny Wojciechowskiej. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-92.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Podobało się im to.)</u>
          <u xml:id="u-92.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-92.4" who="#PiotrZgorzelski">Ale nie ma takiej możliwości.</u>
          <u xml:id="u-92.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Chcę tylko poprosić, aby na to pytanie odpowiedział pan premier, bo pan minister potraktował to dosyć rozrywkowo.)</u>
          <u xml:id="u-92.6" who="#PiotrZgorzelski">Odpowiedział na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-92.7" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie skierowane jest do ministra finansów, w którego imieniu odpowiadać będzie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pani minister Hanna Majszczyk.</u>
          <u xml:id="u-92.8" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Piotr Kowal, a jako drugi będzie pytał pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
          <u xml:id="u-92.9" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#PiotrKowal">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Silny i we właściwym rozumieniu tego słowa niezależny samorząd to podstawa skutecznego i demokratycznego państwa. Ale samorząd, jak sama nazwa wskazuje, musi mieć możliwość samodzielnego decydowania o swojej przyszłości i o swoim rozwoju. Te wszystkie elementy nie są możliwe do spełnienia bez stabilnego i przewidywalnego systemu finansowania. Systemu finansowania, który daje poczucie bezpieczeństwa wobec politycznych zawirowań w Warszawie, ale również systemu nieopartego, jak to miało miejsce przez ostatnie 8 lat, na polityce wożenia tekturowych czeków do wybranych gmin, które przysłużyły się tym czy innym lokalnym posłom.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#PiotrKowal">Dlatego z zadowoleniem i nadzieją jako Lewica przyjęliśmy informację, że przygotowywane są zmiany w ustawie o finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego. Ale jak państwo wiecie, każda zmiana, choć budzi nadzieję, budzi również pewne pytania czy wątpliwości. Dlatego też, wsłuchując się w głosy samorządowców, kieruję w imieniu klubu parlamentarnego Lewicy pytanie do pani minister: Jak będą kształtowały się budżety gmin wiejskich, gmin miejsko-wiejskich oraz małych i średnich miast od stycznia 2025 r. względem roku 2024 w związku z planowaną reformą finansów jednostek samorządu terytorialnego? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę na mównicę panią minister Hannę Majszczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#HannaMajszczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rzeczywiście przygotowana została reforma finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Prace nad nią trwały praktycznie od początku tego roku, cały czas we współpracy ze stroną samorządową. Kierunki tej reformy zostały wypracowane ściśle w porozumieniu z jedynym i głównym adresatem tej ustawy. Uzyskaliśmy również pozytywną opinię komisji wspólnej rządu i samorządu na temat rozwiązań przyjętych w tej ustawie. Ustawa zawiera także na wniosek strony samorządowej liczne mechanizmy, które pozwolą monitorować jej działanie. Niemniej jednak na podkreślenie zasługuje fakt, że przygotowane rozwiązania zapewniają wzrost dochodów dla każdej, dosłownie każdej jednostki samorządu terytorialnego. Wprowadzone zostały do tej ustawy mechanizmy, które zapewniają również obiektywizm w podziale środków, a jednocześnie wzmacniają finanse jednostek samorządu terytorialnego. Wprowadzone zostały obiektywne algorytmy, według których będą naliczane określone potrzeby jednostek samorządu terytorialnego, i na tej podstawie będą one bilansowane z wyższymi dochodami dla jednostek samorządu terytorialnego, gdyż ta reforma zmienia strukturę dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Obecnie, według starych zasad, tak naprawdę główną część tych dochodów, ponad 50%, stanowią subwencje i dotacje, natomiast dochody podatkowe, dochody własne są właśnie poniżej tej granicy. W nowych rozwiązaniach dochody własne, dochody podatkowe będą stanowiły ok. 80% dochodów jednostek samorządu terytorialnego, natomiast części subwencyjne — ok. 20%.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#HannaMajszczyk">Koszt dodatkowego wsparcia dla jednostek samorządu terytorialnego na rok 2025 to jest prawie 25 mld zł — 24,8 mld zł — a na przestrzeni najbliższych 10 lat do jednostek samorządu terytorialnego ma zostać skierowana kwota rzędu 345 mld zł. A więc jeśli wziąć pod uwagę chociażby te wielkości, już widać w sposób wyraźny, że następuje tutaj wsparcie funkcjonowania jednostek samorządu terytorialnego, po to aby właśnie wzmocnić te demokratyczne procesy i sposób zarządzania jednostek na ich terenach, odpowiadania na zapotrzebowanie obywateli, które na tych terenach powstaje.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#HannaMajszczyk">Jednocześnie warto tutaj zauważyć, że wzmocnione zostały również, poprzez podniesienie poziomu dochodów kierowanych do jednostek samorządu terytorialnego, potrzeby oświatowe, ponieważ oprócz tego, że włączone zostały do tych kwot obecnie przekierowywane do jednostek samorządu terytorialnego dotacje dla przedszkoli, to włączono te dotacje do potrzeb oświatowych, wzmacniając ich wymiar poprzez przesunięcie dodatkowej puli środków na te potrzeby w wysokości powyżej 3 mld zł, dodatkowo. A jednocześnie jednoznacznie zapisano, że właśnie wskutek tych nowych rozwiązań każdorazowo podwyżki dla nauczycieli będą miały odzwierciedlenie w naliczaniu potrzeb oświatowych, jeśli chodzi o nauczycieli przedszkolnych.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#HannaMajszczyk">Odnosząc się już tak stricte do pytania, które przedstawił pan poseł, o wpływ tej reformy na małe miasta, gminy miejsko-wiejskie, małe miasteczka, za które uznajemy na potrzeby przedstawienia tutaj państwu informacji te, na których terenie znajduje się do 10 czy też do 15 tys. mieszkańców, to oczywiście w tej reformie nie zapomniano również o tych małych podmiotach, które ze względu na liczbę ludności mają pewne ograniczenia co do możliwości rozwojowych, ponieważ baza naliczania udziałów podatkowych jest oparta na bazie dochodów podatników z ich terenów. Dlatego też zabezpieczono ich interesy poprzez to, że wprowadzono potrzeby wyrównawcze, a także wprowadzono poziomy minimalnych dochodów, które osiągnie każda jednostka samorządu terytorialnego. Chodzi tu o najmniej 4% wzrostu w stosunku do dochodów, jakie by osiągnęła, gdyby tej reformy nie było. Poza tym pojawiają się, zwłaszcza jeżeli chodzi o małe jednostki, dodatkowe potrzeby, potrzeby ekologiczne, które również zwiększają potencjał tych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#HannaMajszczyk">Jeżeli chodzi o gminy miejskie do 10 tys. mieszkańców, to wskutek tych nowych rozwiązań wzrost dochodów w stosunku do 2024 r. to jest wzrost na poziomie 25,4%. Gminy miejskie do 15 tys. mieszkańców to wzrost w stosunku do roku 2024 o ok. 23,9%. Gminy miejsko-wiejskie do 10 tys. mieszkańców to wzrost o ok. 23% w stosunku do dochodu z roku 2024 i gminy miejsko-wiejskie do 15 tys. mieszkańców to wzrost o 21,4% w stosunku do dochodów osiąganych przez te jednostki w 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#HannaMajszczyk">Chciałabym uzupełnić — jak już wielokrotnie zostało to zapowiedziane przez ministra finansów — że również jednostki samorządu terytorialnego, wszystkie, nie tylko te mniejsze, o których wspomniałam, dostaną dodatkowe zasilenie w roku 2024, do tych jednostek z budżetu państwa zostaną przekierowane dodatkowe środki i będzie to miało miejsce gdzieś w okolicach października. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze pan poseł Tadeusz Tomaszewski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Atutem tej reformy jest to, że ona odbywa się w dialogu, w dialogu ze środowiskiem samorządowym, komisją wspólną. Niemniej jednak ten czas na dialog był ograniczony ze względu na terminarz prac nad ustawą i nad projektem rządowym.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#TadeuszTomaszewski">Czwarte forum miasteczek i miast oraz Związek Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej mówią o tym, że największym ewentualnym zagrożeniem tej reformy jest niepewność wydatków związanych z oświatą. Samorządowcy również mieli oczekiwania i chciałem zapytać, czy rząd w trakcie prac nad reformą dochodów JST rozważał przejęcie wynagrodzeń nauczycieli. Pani minister wspomniała o przedszkolach, natomiast jako zasadę…</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#TadeuszTomaszewski">Jeśli chodzi o kwestię dotyczącą subwencji ekologicznej, to dobry kierunek, ale znów samorządowcy z gmin miejskich podkreślają, że jeśli dostają od państwa wyliczenie, to okazuje się, że w przypadku gmin, które mają zwiększony udział w CIT i PIT, później te pieniądze są zdecydowanie mniejsze, niż wynikałoby z wyliczenia subwencji ekologicznej. W związku z powyższym proszę o ustosunkowanie się. Chciałbym jeszcze zadać pytanie odnośnie do tego, o czym mówiła pani minister, że w październiku do samorządów trafią dodatkowe środki: Na jakiej zasadzie one zostały rozliczone na poszczególne gminy? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie zapraszam na mównicę panią minister Hannę Majszczyk.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#HannaMajszczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zacznę może od ostatniego pytania. Pieniądze nie zostały jeszcze rozliczone, nie ma jeszcze ostatecznej decyzji, to będzie zależało, czy one pójdą z dochodów, czy będzie jakaś pula po stronie wydatków, wtedy dopiero będzie można ustawiać system podziału tych środków, bo to będzie decydujące, czy to będzie poprzez przesunięcie środków w dochodach na rzecz JST, czy też będzie jakaś pula oszczędności w ramach wydatków i wtedy być może będzie można ustalić strukturę podziału według innych zasad niż z udziałem w PIT.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#HannaMajszczyk">Odnosząc się do pytań związanych z wydatkami na oświatę, to co do zasady dzisiaj jeszcze w subwencji oświatowej wzrost wynagrodzeń dla nauczycieli, a od 2024 r. również dla nauczycieli przedszkolnych, nie tylko szkolnych, jest objęty subwencją oświatową. Każdorazowo jest to podstawowa przesłanka do wzrostu tej subwencji. Tutaj nic się nie zmieni, jeżeli chodzi o naliczanie potrzeb oświatowych w nowym systemie, a dodatkowo wprost zapisuje się to już jako regulację ustawową, że będzie to dotyczyło również nauczycieli zatrudnionych w przedszkolach.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#HannaMajszczyk">Jeżeli chodzi o dzisiejszą subwencję oświatową w nowym systemie, potrzeby oświatowe, ale naliczane również przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, to trzeba podkreślić, że środki w 2025 r. w nowym systemie będą na poziomie 103 mld zł, z 85–86 mld zł w roku bieżącym. Gdyby nie było zmiany tego podejścia, byłyby pewnie według starych zasad gdzieś na poziomie 94–95 mld zł, więc jest to również in plus, jeżeli chodzi o zwrócenie uwagi na potrzeby oświatowe.</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#HannaMajszczyk">Chciałabym podkreślić, że w nowym systemie przewiduje się rezerwę w 2025 r. na poziomie 1700 mln zł do podziału między jednostki samorządu terytorialnego według kryteriów z nimi uzgodnionych. Więc również, podobnie jak dzisiaj, jest rezerwa odrębna na potrzeby oświatowe. Należy się spodziewać, że znaczna część tych środków będzie przekierowana dla jednostek samorządu terytorialnego z uwzględnieniem ich zróżnicowanych potrzeb oświatowych.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#HannaMajszczyk">Odnosząc się na końcu do pytania dotyczącego tych jednostek, które otrzymują, mają naliczane potrzeby ekologiczne według nowej ustawy i według nowych przepisów, to chciałabym zwrócić uwagę, że tutaj też jest wiele nieporozumień w odczytywaniu różnych kwestii, ponieważ rok 2025 jest rokiem, którego dotyczy szereg przepisów przejściowych, które wiążą się z rozwiązaniem kwestii możliwości wprowadzenia na tak dużą skalę… Biorąc pod uwagę procedurę nadmiernego deficytu, wysiłek związany z wprowadzeniem tej reformy i przekazaniem 25 mld zł wymagał jednak pewnych rozwiązań przejściowych. Co do zasady, bez tych rozwiązań przejściowych wszystkie te jednostki zyskują dużo, dużo więcej niż miałyod roku 2026. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do kolejnego, wydaje się, że już ostatniego, pytania. Skierowane jest ono do ministra spraw wewnętrznych i administracji, w którego imieniu będzie odpowiadał podsekretarz stanu w tym ministerstwie pan minister Maciej Duszczyk. Pytanie zadaje pan poseł Krzysztof Mulawa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Panie Wiceministrze! Wysoka Izbo! Polska w zastraszającym tempie staje się państwem imigranckim — to nie teza, a fakt. Ulice naszych miast, już nie tylko tych większych, ale także tych powiatowych, a nawet gminnych, od kilku lat nasyciły się imigrantami z każdego zakątka świata. Kuriozalne jest to, że imigracji w Polsce zostały popuszczone swobodnie lejce, co wynika z tego, że Polska jak bananowa republika nie posiada, nie wypracowała oficjalnej polityki imigracyjnej. Co więcej, żadna instytucja z naszym kraju nie jest dedykowana gromadzeniu i weryfikacji ilości imigrantów, którzy w naszym kraju pozostają w danej chwili. Jest to łącznie i zaniedbanie, i celowe działanie PiS-u, który mamił swoich wyborców retoryką antyimigrancką. Niestety to już całkowicie charakterystyczne i spodziewane, rząd Donalda Tuska podąża dokładnie tą samą ścieżką.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#KrzysztofMulawa">Polacy mają prawo znać społeczne skutki masowej i niekontrolowanej imigracji, w związku z czym powinni każdorazowo mieć przedstawiane dane osoby dokonującej przestępstwa czy rażącego wykroczenia. Dane osobowe sprawców są gromadzone w kartotekach policyjnych.</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#KrzysztofMulawa">W związku z tym pozwolę sobie zadać trzy pytania. Jakie są przyczyny braku podawania narodowości sprawców przestępstw czy rażących naruszeń prawa? Jeżeli wynika to z ustawy o sprawozdawczości, czy i kiedy Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji planuje zmianę tego stanu prawnego? Po drugie, od kiedy służby podległe Ministerstwu Spraw Wewnętrznych i Administracji planują podawanie informacji o tym, czy dany przestępca przebywa legalnie, czy już nielegalnie w Polsce? I ostatnie pytanie: Czy MSWiA bierze udział w przygotowywaniu dokumentu o nazwie: polska polityka migracyjna, czy jednak Polacy nadal skazani będą na niekontrolowaną i masową imigrację? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-102.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę na mównicę pana ministra Macieja Duszczyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#MaciejDuszczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! Zanim odniosę się do pytań panów posłów, pozwolę sobie zacząć od wyników najnowszego badania Centrum Badania Opinii Społecznej dotyczącego kwestii bezpieczeństwa w Polsce. Okazało się, że 64% Polaków nie obawia się tego, że może paść ofiarą przestępstw. Jest to wzrost o 3% w stosunku do poprzedniego roku. Jednocześnie 96% Polaków stwierdza, że czuje się bezpiecznie w swoim miejscu zamieszkania. Są to generalnie jedne z najwyższych wyników w Europie.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#MaciejDuszczyk">Natomiast pytania dotyczą pewnego rodzaju specyfiki bezpieczeństwa w kontekście obecności cudzoziemców w Polsce. Tak naprawdę chyba dobrze, że dzisiaj to pytanie zostało zadane. Pan poseł rozpoczął od kwestii liczb dotyczących obecności cudzoziemców w Polsce. Dzisiaj pojawiły się, dosłownie godzinę temu pojawiły się najnowsze dane Eurostatu, porównywalne dane dotyczące tzw. pierwszych kart pobytu. Niestety w 2023 r. — to są dane porównywalne — Polska ponownie wydała najwięcej kart pobytu dla cudzoziemców. Co prawda większość z nich dotyczy zatrudnienia, dużo mniej dotyczy rodziny i edukacji, ale jest wydanych 642 tys. takich zezwoleń. Jest to troszkę mniej niż w poprzednim roku, ale Niemcy w tym samym okresie wydały 586 tys., czyli dwukrotnie większe państwo, państwo imigracyjne, wydało tych kart znacząco mniej. Francja — 335 tys. A więc widać, że jednak ta trwająca od 8 lat tendencja, zgodnie z którą Polska wydaje najwięcej tego typu kart, w 2023 r. została utrzymana.</u>
          <u xml:id="u-103.2" who="#MaciejDuszczyk">Może interesujące jest to… Szybko przygotowując się do tego wystąpienia, spojrzałem sobie również na kwestie dotyczące obywatelstw. Nie dziwi, że najwięcej tych kart jest wydawanych Ukraińcom i Białorusinom, natomiast mamy znaczące wzrosty w 2023 r., jeśli chodzi o Turcję, Indie i Gruzję. To są też te obywatelstwa, w przypadku których tych kart w 2023 r. wydanych było najwięcej.</u>
          <u xml:id="u-103.3" who="#MaciejDuszczyk">Pan poseł pytał też o kwestie dotyczące tego, co się dzieje. Jeśli chodzi o strategię, o którą pan pytał na końcu, ona powstaje w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji. Ja odpowiadam za przygotowanie tej strategii. Ona została nazwana: kompleksowa, odpowiedzialna i bezpieczna dla Polski. To bezpieczeństwo jest tam absolutnie na pierwszym miejscu. Tam będzie osiem rozdziałów. Patrzymy też na kwestię dostępu do terytorium, w jaki sposób prowadzić politykę wizową. To będzie dużo bardziej szczelna polityka migracyjna oparta na bezpieczeństwie, które się przejawia we wszystkich ośmiu obszarach. Mam nadzieję, że po tych uzgodnieniach międzyresortowych będzie można ją w niedługim czasie już pokazać. MSWiA za to odpowiada, międzyresortowy zespół ds. polityki migracyjnej zbiera się jutro i na ten temat też będziemy jeszcze dyskutować. W takim harmonogramie, który ułożyliśmy, do końca roku chcielibyśmy tę strategię przyjąć jako uchwałę Rady Ministrów. Ona chyba też, co jest bardzo ważne… Wzięliśmy pod uwagę wszystkie złe doświadczenia państw, które przyciągały do siebie imigrantów, po to, żeby na to jak najszybciej zareagować, trochę też naprawić te błędy, które były popełniane przez ostatnie 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-103.4" who="#MaciejDuszczyk">Pan poseł pytał też o kwestię dotyczącą przestępczości. Musimy patrzeć na kwestię przestępczości cudzoziemców w perspektywie ich udziału w społeczeństwie, ponieważ Polacy też popełniają przestępstwa. Polacy popełniają przestępstwa, cudzoziemcy popełniają przestępstwa — musimy na to spojrzeć. I teraz jeżeli spojrzymy na ten proces w latach 2022, 2023 i 2024, to wszystkich podejrzanych w 2022 r. było 317 tys., w przypadku 2023 r. troszkę mniej, bo 305 tys., a w I półroczu tego roku — 153 tys. To są wszyscy podejrzani w statystykach policyjnych, z czego cudzoziemcy w 2022 r. stanowią 15 tys., w 2023 r. — 17 tys., a w pierwszym półroczu 2024 r.- 8 tys.</u>
          <u xml:id="u-103.5" who="#MaciejDuszczyk">To stanowi między 5 a 6% wszystkich podejrzanych w statystykach policyjnych. Jeżeli przyjmiemy, że w Polsce jest około 2,5 mln migrantów, cudzoziemców — oczywiście większość to Ukraińcy, ale są też Białorusini, Hindusi, Turcy, Gruzini, jak państwu przed chwileczką pokazywałem — to ten współczynnik jest trochę wyższy, między 7,5 a 8%. Czyli paradoksalnie cudzoziemcy, gdybyśmy wzięli pod uwagę tylko statystyki, popełniają mniej przestępstw, popełniają statystycznie mniej przestępstw niż Polacy, bo udział podejrzanych to 6%, a udział w społeczeństwie to ok. 7, 7,5% Niewielka różnica, ale jednak tę różnicę możemy tutaj zaobserwować.</u>
          <u xml:id="u-103.6" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Panie wiceministrze, pozwolę sobie przypomnieć moje pytanie, pytanie, z jakiego powodu nie jest to podawane w statystykach.)</u>
          <u xml:id="u-103.7" who="#MaciejDuszczyk">Co jest istotne w tej sprawie, to oczywiście Polska bierze udział we wszystkich możliwych formach współpracy na poziomie europejskim czy światowym, jeżeli chodzi o zwalczanie przestępczości, również przestępstw popełnianych przez cudzoziemców, ale chciałem powiedzieć o jednej kwestii, która wydaje mi się kluczowa. Od 1 stycznia przyjęliśmy zasadę: zero tolerancji dla przemytu cudzoziemców przez Polskę. I muszę powiedzieć, że te statystyki są bardzo obiecujące, ponieważ ponad 450 cudzoziemców, którzy uczestniczyli w procesie przemytu cudzoziemców z granicy polsko-białoruskiej do innych państw, zostało zatrzymanych i część z nich oczywiście została wydalona do innych państw członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-103.8" who="#MaciejDuszczyk">Na tym skończę. Oczywiście chętnie odpowiem za chwilę na dodatkowe pytania.</u>
          <u xml:id="u-103.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Mulawa.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Wiceministrze! Będę mówił o kwestiach deportacyjnych. Jak wiemy, niestety nie z oficjalnych statystyk, ale tych podawanych szczątkowo przez media na temat poszkodowanych, codziennie dochodzi do przestępstw popełnionych przez imigrantów z różnych krajów. Tylko w ostatnim czasie, tygodniu lub miesiącu: próby morderstwa Polaków w Śremie przez pięciu Kolumbijczyków, zbiorowy gwałt na Polce pod Warszawą przez obywateli krajów Ameryki Łacińskiej, Ukrainiec w tym tygodniu, 2 dni temu celował do przechodniów i otworzył ogień do stróżów prawa, a w sierpniu idąca do pracy nad ranem Polka została zaatakowana i ciągnięta po ulicy przez Łotysza. Oczywiście na masową skalę zdarzają się napady na tle seksualnym w taksówkach na aplikacje. Jest jeszcze nałogowe łamanie zakazów sądowych związanych z kierowaniem samochodem po alkoholu czy fala napaści, rozbojów i kradzieży, której nie obserwowaliśmy przez wiele lat w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#KrzysztofMulawa">Wielu przestępców winno podlegać procedurom deportacyjnym i im podlega, niestety są one dziurawe, co żywo pokazuje przykład Senegalczyka defekującego na oczach ludzi do stawu w Katowicach. W 2023 r. straż graniczna wydała nakaz opuszczenia kraju. Oczywiście nie było to skuteczne, Senegalczyk pozostał swobodnie w Polsce do kolejnego przestępstwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, jakby pan mógł zadać pytanie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#KrzysztofMulawa">Już teraz pytanie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#KrzysztofMulawa">Proszę o podanie informacji za lata 2020, 2021, 2022 i 2023, ilu imigrantów, którym wydano nakaz opuszczenia kraju, nie dopełniło tego obowiązku. Panie ministrze, proszę uważać, bo mam wrażenie, że pan nie słucha. Chodzi mi o liczbę imigrantów i procent imigrantów, którzy nie dopełnili tego nakazu. I ostatnie pytanie: Kiedy wprowadzone zostaną skuteczne nakazy deportacyjne? Jakie są plany ministerstwa w tym temacie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#MaciejDuszczyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Słucham bardzo dokładnie. Danych za lata 2021 i 2022 niestety nie podam, ponieważ nie mam ich przygotowanych, natomiast za 2023 r. oczywiście mogę podać. Jeżeli pan poseł sobie życzy, odpowiemy na piśmie, podając wcześniejsze dane.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#MaciejDuszczyk">Jeżeli spojrzymy na 2023 r., tzw. zobowiązania cudzoziemców do powrotu dotyczyły 10 215 osób, z czego 2494 podlegało przymusowej realizacji. Co to znaczy przymusowa realizacja? W języku potocznym oznacza deportację. Nie używamy słowa: deportacja, ono nie ma swojej definicji. Jest problem z określeniem, czym jest deportacja, dlatego mamy przymusowe lub dobrowolne powroty. Nazywa się to: realizacja przymusowego lub dobrowolnego powrotu. Natomiast łącznie decyzje zobowiązujące do powrotu zostały zrealizowane wobec 6912 osób, co stanowi 68%, i chciałbym zaznaczyć, że ten wskaźnik jest jednym z wyższych w Europie. Niemcy, Francja i inne państwa mają te wskaźniki na poziomie 30–40% Trochę jest to związane z obywatelstwami, z państwami, z których przybywają, gdyż my bardzo często deportujemy osoby do państw, z którymi mamy umowę o readmisji, ewentualnie do państw Schengen, więc ten wskaźnik wcale nie jest taki niski. Od razu jednak zastrzegam, że tak jest ze względu na obywatelstwa cudzoziemców, którzy w Polsce przebywają.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#MaciejDuszczyk">Teraz naszym zadaniem jest to, żeby doprowadzić do selektywności polityki migracyjnej. Chodzi o to, że jeżeli kogoś wpuszczamy do Polski, to żeby z tym państwem mieć umowę o readmisji lub by obowiązywały takie zasady funkcjonowania, które są opisane w prawie europejskim, żeby była możliwa deportacja, gdy ta osoba popełni jakiekolwiek przestępstwo czy jest po prostu w Polsce niepożądana. Prowadzimy bardzo intensywne rozmowy z kilkoma państwami. Ze względu na to, że to jest też trochę kwestia pewnego zaufania dyplomatycznego, nie mogę o tym do końca powiedzieć, ale mam nadzieję, że do końca roku lub na początku następnego pokażemy całkowicie nową listę państw, z którymi podpiszemy umowy o readmisji, żeby można było te osoby łatwiej z Polski deportować.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#MaciejDuszczyk">Jeśli spojrzymy na 2024 r., to zobowiązaliśmy do powrotu 7696 osób, a ten wskaźnik nam wzrósł do 71%, czyli jest on troszeczkę między…</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Jednocześnie też ilość dwukrotnie wyższa.)</u>
          <u xml:id="u-109.5" who="#MaciejDuszczyk">To jest półrocze, oczywiście nie są to porównywalne dane, bo mamy dane za cały rok i za pół roku, ale w tej pierwszej połowie roku widać pewien dobry trend. To jest też determinacja Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-109.6" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Panie wiceministrze, to nie jest dobrze, jeżeli dwa razy więcej migrantów zobowiązaliśmy. To nie jest dobry kierunek.)</u>
          <u xml:id="u-109.7" who="#MaciejDuszczyk">Tu podziękowania dla Straży Granicznej za działania, które do tego doprowadzają.</u>
          <u xml:id="u-109.8" who="#MaciejDuszczyk">I chyba ostatnia kwestia, o którą pytał pan poseł. Szanowny panie pośle, odniosę się do kwestii braku podawania narodowości, bo o to pan też pytał. W Krajowym Systemie Informacyjnym Policji można gromadzić informacje o obywatelstwie i narodowości podejrzanych. Informacja o formalnej i prawnej przynależności do danego państwa jest obligatoryjnie wprowadzana do systemu, natomiast narodowość jako informacja o przynależności kulturowej, etnicznej lub historycznej, bo tak to jest opisane w prawie, do określonej grupy narodowościowej, właściwie należy powiedzieć: narodowej, jest trudna do ustalenia z tego powodu, że jest tak naprawdę wprowadzana fakultatywnie i jest daną bardzo wrażliwą. Te dane zatem są. Mogę tylko i wyłącznie powiedzieć, że jeśli chodzi o obywatelstwo przestępstw… podejrzanych — nie przestępstw, tylko podejrzanych — o popełnianie przestępstw, najwięcej oczywiście jest Ukraińców i Białorusinów, bo ich po prostu jest w Polsce najwięcej, więc statystycznie to jest chyba oczywiste.</u>
          <u xml:id="u-109.9" who="#MaciejDuszczyk">Jeżeli pan poseł sobie życzy, odpowiemy na pytania dotyczące danych statystycznych za lata, o które pan prosił — nie ma żadnego problemu. Mam nadzieję, że na wszystkie pytania odpowiedziałem. Bardzo dziękuję, panie marszałku, szanowni państwo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie to kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie propozycji zmian w zasadach obliczania stażu pracy, o której przedstawienie wnosi Koalicyjny Klub Parlamentarny Lewicy (Nowa Lewica, PPS, Partia Razem, Unia Pracy).</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty. Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a wystąpienie przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią posłankę Katarzynę Ueberhan.</u>
          <u xml:id="u-110.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#KatarzynaUeberhan">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zaprezentować uzasadnienie wniosku o przedstawienie informacji bieżącej złożonego przez klub parlamentarny Lewicy do ministra rodziny, pracy i polityki społecznej — w sprawie propozycji zmian w zasadach obliczania stażu pracy.</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#KatarzynaUeberhan">Czas transformacji systemowej był okresem trudnym dla polskich pracowników i polskiego rynku pracy. W tym czasie mierzyliśmy się z wysokim bezrobociem, likwidacją i przekształceniami wielu zakładów pracy, upadkiem branż, powstawaniem nowych. To był też czas, w którym duża część Polek i Polaków, mimo że ciężko pracowała, była pozbawiona podstawowych, gwarantowanych przez konstytucję praw pracowniczych, jak choćby prawa do wypoczynku, minimalnego wynagrodzenia za pracę, bezpiecznych, higienicznych warunków pracy czy też wolności zrzeszania się w związkach zawodowych.</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#KatarzynaUeberhan">Z częścią tych wyzwań mierzymy się do dziś. Wyzwaniem dziś jest zarówno zagwarantowanie wszystkim pracującym godnych warunków pracy, jak i przede wszystkim posprzątanie po latach śmieciowego zatrudnienia, usunięcie jego skutków, które wciąż odczuwają polscy pracownicy.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#KatarzynaUeberhan">Jednym z obszarów, w którym skutki lat śmieciowego zatrudnienia są najbardziej widoczne, jest sfera uprawnień pracowniczych zależnych od stażu pracy. Od ogólnego stażu pracy zależy m.in. wymiar urlopu wypoczynkowego, a w wielu przypadkach prawo do takich świadczeń jak dodatek stażowy czy nagroda jubileuszowa. Natomiast od stażu pracy u danego pracodawcy zależy choćby długość okresu wypowiedzenia, możliwość zawarcia i czas trwania umowy o pracę na czas określony oraz wysokość niektórych odpraw. Często również od długości stażu pracy uzależniona jest możliwość zatrudnienia na określonym stanowisku czy możliwość awansu.</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#KatarzynaUeberhan">Tymczasem aktualnie do stażu pracy zalicza się wyłącznie okresy zatrudnienia na podstawie stosunku pracy, w oparciu o umowę o pracę, a także stosunków służbowych w niektórych służbach mundurowych. Oznacza to, że lata pracy na podstawie umów cywilnoprawnych czy w ramach samozatrudnienia, prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej nie mają wpływu na uprawnienia pracownicze, choć przez ten czas osoba pracująca nabywała wiedzę, umiejętności, doświadczenie, których docenieniu służą właśnie uprawnienia pracownicze uzależnione od stażu pracy. Ten stan rzeczy jest trudny do zaakceptowania.</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#KatarzynaUeberhan">Zgodnie z art. 24 konstytucji praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Konstytucja mówi o pracy i nie rozróżnia, czy jest to praca wykonana na podstawie umowy o pracę, umów cywilnoprawnych, w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy stosunku służbowego. Każda praca powinna być chroniona i tak samo doceniona przez ustawodawcę.</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#KatarzynaUeberhan">Jedną z zapowiedzi ministry rodziny, pracy i polityki społecznej było odśmieciowienie rynku pracy, a w ramach tego odśmieciowienia — wprowadzenie zmian, które pozwalają uwzględnić również ten staż pracy wypracowany na umowach cywilnoprawnych czy w czasie prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#KatarzynaUeberhan">Wiemy, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowało, przygotowuje stosowny projekt ustawy. Chcielibyśmy zapytać, jak przebiegają prace nad tym projektem, jakie są założenia, ile osób skorzysta na proponowanych rozwiązaniach, które ten projekt przewiduje. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-111.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi ministrę rodziny, pracy i polityki społecznej panią Agnieszkę Dziemianowicz-Bąk.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Panowie Posłowie i Panie Posłanki! Jednym z priorytetów rządu koalicji 15 października, w którym mam zaszczyt reprezentować Lewicę, pełniąc funkcję ministry rodziny, pracy i polityki społecznej, jest przywrócenie godności pracy, docenienie ciężkiej pracy Polek i Polaków — każdej pracy. Bo praca to fundament dobrobytu, to wysiłek i wkład, jaki pracujący wnoszą każdego dnia na rzecz dobra wspólnego. W 2024 r. w obecnym stanie prawnym niestety musimy sobie uczciwie powiedzieć, że nie każda praca jest dostatecznie doceniana i dostrzegana.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Niektórych rodzajów prac państwo jakby w ogóle nie widziało, nie dostrzegało, nie wspominając już o ich szanowaniu. Mam tu oczywiście na myśli problem, o którym dzisiaj rozmawiamy, problem niezaliczania do stażu pracy okresów przepracowanych w oparciu o umowę-zlecenie albo podczas prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Dziś bowiem jest tak, że nawet jeżeli przez 20 lat dana osoba ciężko pracowała w oparciu o umowę-zlecenie albo prowadząc własną działalność gospodarczą, i pewnego dnia decyduje się na podjęcie zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę, to ten pracodawca, prawo, państwo traktują tę osobę tak, jak gdyby nigdy nie przepracowała ani chwili, ani jednego dnia. Nie wlicza się tych 20 lat do stażu pracy. To nie tylko nieprawdziwy stan, nie tylko jawne kłamstwo, to także realna krzywda. Staż pracy ma znaczenie, np. dla długości urlopu, jaki danej osobie przysługuje. Staż pracy ma znaczenie dla tego, czy danemu pracownikowi będzie przysługiwała w określonym roku nagroda jubileuszowa. Często także dostęp do wyższych stanowisk jest uzależniony od posiadania lub nieposiadania określonego stażu pracy. Krzywdą dla pracujących Polek i Polaków jest odmawianie im uznania, że lata ich faktycznej pracy pracą nie były.</u>
          <u xml:id="u-113.2" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Dlatego właśnie w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowany został projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy, który określa w Kodeksie pracy, jakie okresy będą wliczane do stażu pracy. Chcemy, żeby ta zmiana zaowocowała wyrównaniem szans w dostępie do niektórych uprawnień pracowniczych i stanowisk wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego. Chcemy, żeby zgodnie z projektowanymi regulacjami do okresu zatrudnienia były wliczane: okresy prowadzenia przez osobę fizyczną pozarolniczej działalności oraz okresy pozostawania osobą współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, okresy wykonywania przez osobę fizyczną umowy-zlecenia lub umowy o świadczenie usług, okresy wykonywania przez osobę fizyczną umowy agencyjnej, okresy pozostawania osobą współpracującą z takimi osobami, a także okresy pozostawania przez osobę fizyczną członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych. Chcemy także, aby pobyty za granicą czy przebyty za granicą okres innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej był do takiego stażu pracy wliczany. Te wszystkie i więcej innych wymienionych działalności, aktywności zawodowych dziś nie są jako praca postrzegane. Jeśli projekt wejdzie w życie, będą one właśnie tak postrzegane.</u>
          <u xml:id="u-113.3" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Ale regulacja tej kwestii, kwestii wliczania do stażu pracy okresów zatrudnienia w oparciu o inne niż umowa o pracę formy, to także odpowiedź na zaniechania przeszłości. To odpowiedź na wieloletni problem uśmieciowienia na polskim rynku pracy, wypychania, często wbrew ich woli, pracowników z umowy o pracę na działalność gospodarczą albo z umowy o pracę na umowę-zlecenie. Z takimi praktykami, które nadal są obecne na polskim rynku pracy, oczywiście trzeba walczyć tu i teraz, dzisiaj. To jasne, tym także się zajmujemy. Ale oprócz tej doraźnej, aktualnej walki konieczna jest praca na rzecz zniwelowania albo ograniczenia negatywnych skutków patologii, która trwała na polskim rynku pracy przez lata.</u>
          <u xml:id="u-113.4" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Ważne jest także podkreślenie tego, że rozwiązanie, które proponujemy w ramach projektu ustawy przygotowanego w ministerstwie, stanowią rozwiązania korzystne nie tylko dla pracujących. To rozwiązania, na które czekają sami przedsiębiorcy. Jak podkreśla rzecznik małych i średnich przedsiębiorców, to jest krok w kierunku rozwiązania problemu krzywdzącej dyskryminacji i nierównego traktowania takich samych aktywności zawodowych w zależności od tego, w oparciu o jaką umowę były one realizowane.</u>
          <u xml:id="u-113.5" who="#AgnieszkaDziemianowiczBąk">Jak widać, ta zmiana jest wyczekiwana przez różne grupy społeczne, dlatego niezwłocznie po objęciu urzędu zajęliśmy się tym problemem i rozpoczęliśmy nad tym pracę. Ale ta zmiana, choć jest wyczekiwana, musi być także wprowadzona w warunkach dialogu i zgodnie z zasadą przewidywalności prawa. Dlatego proponujemy, żeby vacatio legis było odpowiednio długie i żeby te przepisy weszły w życie od 1 stycznia 2026 r. O szczegółach projektu opowie wiceminister w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pan Sebastian Gajewski.</u>
          <u xml:id="u-113.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, pani ministro.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan minister Sebastian Gajewski.</u>
          <u xml:id="u-114.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie profesorze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#SebastianGajewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Zgodnie z art. 24 konstytucji praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Chodzi tu o każdą pracę, a nie tylko tę pracę, która jest wykonywana na podstawie stosunku pracy. Pracą jest praca na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej, wykonywana w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy w innych formach, które przewidują przepisy prawa.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#SebastianGajewski">Ochrona pracy, o której mówi konstytucja, ma różne wymiary. To może być troska o bezpieczne i higieniczne warunki pracy, zagwarantowanie wszystkim, którzy wykonują pracę, konstytucyjnych praw pracowniczych, jak choćby prawo do minimalnego wynagrodzenia za pracę, wreszcie może to być właściwe uznanie i ochrona skutków pracy, która była wykonywana w przeszłości. Ochrona pracy to nie tylko ochrona pracy dzisiaj i w przyszłości, ale także tej pracy, którą wykonywaliśmy kiedyś. Nie ma bowiem wątpliwości, że każda praca zasługuje na szacunek, uznanie i ochronę. Ma to szczególne znaczenie dzisiaj. Przez lata transformacji systemowej i gospodarczej pracowaliśmy na różnych podstawach, a często tego samego rodzaju pracę wykonywaliśmy raz w ramach umowy o pracę, raz działalności gospodarczej, raz wreszcie — umowy-zlecenia. Nie zawsze zresztą jest to przejaw patologii czy nadużycia, ponieważ czasami, jak w przypadku niektórych wolnych zawodów, wprost taką możliwość przepisy prawa przewidują.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#SebastianGajewski">W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej konstytucyjna zasada ochrony pracy, każdej pracy, jest fundamentem naszej polityki wobec rynku pracy i prawnej regulacji zatrudnienia, dlatego zaproponowaliśmy projekt ustawy, który ustali nowe zasady obliczania stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Gdy mówimy o stażu pracy, mówimy o przebytych przez każdego z nas okresach zatrudnienia. Ten staż pracy ma dwa wymiary: to ogólny staż pracy, wszystkie okresy zatrudnienia u pracodawców, na rzecz których kiedykolwiek pracowaliśmy, ale to także zakładowy staż pracy, czyli okresy zatrudnienia u danego pracodawcy. Zarówno od ogólnego, jak i zakładowego stażu pracy zależą różne uprawnienia pracownicze, o których mówiła pani minister i pani przewodnicząca Katarzyna Ueberhan. To uprawnienia, które wprost wynikają z Kodeksu pracy, z pragmatyk służbowych, czyli ustaw, które regulują zatrudnienia pewnych grup pracowników, wreszcie również z układów i porozumień zbiorowych czy regulaminów, które obowiązują u poszczególnych pracodawców. Staż pracy, i ogólny, i zakładowy, ma wpływ zarówno na uprawnienia pieniężne, uprawnienia niepieniężne, jak i — to jest ważne, trzeba to podkreślić — możliwość zatrudnienia i awansowania, w szczególności w sferze publicznej. Tu konstytucja gwarantuje nam wszystkim prawo równego dostępu do służby publicznej. Okazuje się jednak, że tam, gdzie przepis prawa wymaga określonego stażu pracy, właśnie tego prawa równego dostępu do służby publicznej pozbawieni są ci, którzy np. wykonywali określony zawód przez lata w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej czy stosunków cywilnoprawnych.</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#SebastianGajewski">Ta dzisiejsza regulacja dotycząca stażu pracy jest bardzo wąska. Przepis Kodeksu pracy pozwala wliczać do stażu pracy, zarówno ogólnego, jak i zakładowego, zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, na podstawie stosunku służbowego funkcjonariuszy, i to nie wszystkich służb mundurowych, ale tylko niektórych, a wreszcie również niektóre inne okresy jak zapewne bliski państwu, paniom posłankom i panom posłom, okres zawodowego wykonywania mandatu posła i senatora. Nie ma tam jednak umów zleceń, umów agencyjnych, działalności pozarolniczej, czyli tego szerokiego katalogu różnych form samodzielnej aktywności ekonomicznej, która obejmuje jednoosobową działalność gospodarczą czy chociażby działalność jako twórca, artysta lub jako wspólnik spółki prawa handlowego. Te wszystkie działalności w różnych formach nie są dzisiaj widziane przez Kodeks pracy. Nie jest przez niego widziana, co ciekawe, także służba niektórych służb mundurowych, np. Straży Marszałkowskiej czy Służby Celno-Skarbowej. W świetle dzisiejszych przepisów Kodeksu pracy okresy służby w tych formacjach nie zaliczają się do stażu pracy.</u>
          <u xml:id="u-115.4" who="#SebastianGajewski">Ten stan rzeczy jest w naszej ocenie niezgodny z art. 24 konstytucji. To nie jest ochrona pracy, gdy nie szanuje się i nie uznaje się pracy wykonywanej na innych podstawach niż stosunek pracy. Jest to także niezgodne z fundamentalnym dla polskiej konstytucji art. 32, z konstytucyjną zasadą równości. Jest ona naruszona, gdy ta sama praca wykonywana jest przez dwie różne osoby na różnych podstawach, ale tylko ta, która wykonywała ją na podstawie umowy o pracę, może skorzystać z uprawnień, które mają na celu uznanie jej doświadczenia zawodowego i wynikających z niego umiejętności.</u>
          <u xml:id="u-115.5" who="#SebastianGajewski">Doskonały przykład to radca prawny. Zgodnie z ustawą o radcach prawnych można wykonywać zawód radcy prawnego na podstawie stosunku pracy, na podstawie stosunków cywilnoprawnych, w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, ale także jako wspólnik spółki partnerskiej. Mamy dwóch radców prawnych, mamy konkurs w administracji publicznej, na którym wymagany jest staż, i okazuje się, że tylko ten, który pracował wcześniej w ramach stosunku pracy, może ten staż wykazać, a ten, który był wspólnikiem spółki partnerskiej, już nie. Przecież to ten sam rodzaj pracy i ten sam zawód. Na to, że ten stan rzeczy jest niezgodny z konstytucją, już w 2015 r. zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny.</u>
          <u xml:id="u-115.6" who="#SebastianGajewski">Z tego powodu przygotowaliśmy projekt, który opiera się na czterech zasadniczych założeniach. To kompleksowa regulacja. Po pierwsze, chcemy, żeby wszystkie okresy zaliczane do stażu pracy znalazły się w Kodeksie pracy w dwóch przepisach. Dzisiaj tych okresów jest niewiele, ale są one rozrzucone w wielu ustawach. Trochę jest w Kodeksie pracy, a trochę w innych ustawach, choćby w ustawie o wykonywaniu mandatu posła i senatora.</u>
          <u xml:id="u-115.7" who="#SebastianGajewski">Po drugie, założenie tego projektu to równość pracy. Wszystkie okresy obejmujące wykonywanie pracy zależnej oraz prowadzenie działalności gospodarczej w różnych formach, nie tylko w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej, ale choćby jako wspólnik spółki prawa handlowego, będą zaliczane do stażu pracy.</u>
          <u xml:id="u-115.8" who="#SebastianGajewski">Trzecie założenie projektu to proste procedury. Wtedy, kiedy mówimy, że zaliczamy jakiś okres do stażu pracy, pojawia się oczywiste pytanie: A w jaki sposób mamy to udokumentować i kto ma to robić? Odpowiedź, którą dajemy na to pytanie, to Zakład Ubezpieczeń Społecznych, który w terminie 7 dni na podstawie posiadanych danych, ewidencji, rejestrów, informacji, które są w kompleksowym systemie informatycznym, wyda nam zaświadczenie drogą elektroniczną.</u>
          <u xml:id="u-115.9" who="#SebastianGajewski">Wreszcie czwarte założenie, też niezmiernie ważne, to dialog społeczny. To jest ustawa fundamentalna, niezwykle ważna zarówno dla pracowników, jak i dla pracodawców, dla przedsiębiorców. Z tego powodu proponujemy długie vacatio legis. Chcemy, żeby te przepisy weszły w życie od 1 stycznia 2026 r., bo chcemy je wprowadzać w atmosferze rzeczywistego dialogu z partnerami społecznymi. Ten dialog przynosi efekty, bo już dzisiaj strona społeczna zgłosiła uwagi, chociażby o tym, aby zaliczać okresy korzystania z ulgi na start do stażu pracy — przychylamy się do tej uwagi — czy aby zaliczać okresy zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Przychylamy się również do tej uwagi.</u>
          <u xml:id="u-115.10" who="#SebastianGajewski">Bardzo dziękuję. Oczywiście w dalszej części jesteśmy do dyspozycji, jeśli chodzi o pytania pań posłanek i panów posłów. Panu marszałkowi też dziękuję za wyrozumiałość. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze. Wyrozumiałość to nasza druga dusza.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, informuję, że zgłosili się posłowie do dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Co to za sympatyczny śmiech z ław PiS-u?</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: To bardzo dobrze, panie marszałku, że jest pan wyrozumiały.)</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Super.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, czy ktoś chciałby się jeszcze zapisać do zabrania głosu? Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-116.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Informuję państwa, że zgłosiło się 40 osób.</u>
          <u xml:id="u-116.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Żeby wszystkie osoby zabrały głos, musimy ustalić czas na minutę, bo jak ustalimy dłuższy czas, to ostatni mogą nie zabrać głosu. Jak państwo…</u>
          <u xml:id="u-116.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Półtorej.)</u>
          <u xml:id="u-116.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">No tak, ale półtorej minuty oznacza, że ostatnia dycha nie zabierze głosu, bo ten punkt trwa 90 minut, jak państwo na pewno wiecie.</u>
          <u xml:id="u-116.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym ustalamy czas na minutę. Puszczam oko wtedy, kiedy ktoś faktycznie sercem zapała tak, że musi mówić pół minuty dłużej.</u>
          <u xml:id="u-116.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-116.13" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-116.14" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Pani Minister! W grudniu 2023 r. napisałam interpelację nr 292 w sprawie tzw. wysługi lat i dodatku stażowego skierowaną do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Dotychczas nie otrzymałam odpowiedzi, a to już 9 miesięcy. Może dzisiejsza debata pozwoli pani minister odnieść się do spraw, o które pytam.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">W Kodeksie pracy brak definicji stażu pracy. Dlaczego? Czym jest więc staż pracy? Można go określić jako łączny czas zatrudnienia, czyli czas, w którym pracujący pozostawał w stosunku pracy, wykonując ją na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę czy samozatrudnienia. Wiemy, że staż ubezpieczeniowy może składać się z okresów zarówno składkowych, jak i nieskładkowych. Należałoby wówczas rozstrzygnąć, w jakiej proporcji te okresy mają do siebie pozostawać, ale to powinno być dookreślone. Wiele osób z powodu braku w Kodeksie pracy tej definicji jest pokrzywdzonych. Zapowiadany projekt budzi nadzieję.</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Moje pytania brzmią: Czy pojawi się definicja stażu pracy w Kodeksie pracy? Czy osoby samozatrudniające się będą uwzględnione w tej definicji? Czy wystarczy potwierdzenie wpłat do ZUS? Kiedy pojawi się stanowisko Rady Ministrów odnośnie do projektów ustaw o emeryturach stażowych: obywatelskiego projektu ustawy, druk nr 27, i poselskiego projektu, druk nr 187? Czy będziemy procedować nad tymi ustawami?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">76% osób ankietowanych popiera emerytury stażowe. Statystyki pokazują, że każdy kolejny rok, w którym nie wprowadzamy emerytur stażowych, to kolejne 100 tys. obywateli, którzy bezpowrotnie tracą możliwość uzyskania tego świadczenia. Proszę o odpowiedź na te pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Iwona Karolewska, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#IwonaKarolewska">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Dziś dostęp do uprawnień pracowniczych, np. dodatku stażowego, mają tylko osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy. Osoby samozatrudnione lub zatrudnione na podstawie umów-zleceń są pozbawione tej możliwości, chociaż pracowały tak samo ciężko jak osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy. To jest niesprawiedliwe społecznie i należy to zmienić.</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#IwonaKarolewska">Mam w związku z tym dwa pytania. Pierwsze: Czy do stażu pracy będą zaliczane okresy umowy-zlecenia, za które pracodawcy odprowadzili składki, czy również okresy podlegania ubezpieczeniu, za które pracodawca tych składek nie odprowadził? I drugie moje pytanie: W jaki sposób będą dokumentowane okresy samozatrudnienia bądź zatrudnienia na podstawie umów-zleceń? Czy nie obawiamy się lawiny wniosków do ZUS-u i po prostu utrudnień w oddziałach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Katarzyna Ueberhan, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Chciałabym zapytać o umowy o dzieło. Skoro mówimy o wliczaniu do stażu pracy, do lat pracy umów cywilnoprawnych, to co w takiej sytuacji wydarzy się z umowami o dzieło i co z oskładkowaniem tych umów o dzieło? Czy planowane są jakieś zmiany? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Rychlik, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Sylwia Bielawska, Koalicja Obywatelska. Jest. Dzień dobry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#SylwiaBielawska">Dzień dobry.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#SylwiaBielawska">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Niezmiernie nas cieszy, że trwają prace nad regulacjami dotyczącymi wliczania do stażu pracy także innych okresów wykonywania pracy i prowadzenia działalności. To słuszne rozwiązanie nie tylko wyrówna szanse w dostępie do niektórych uprawnień pracowniczych, takich jak dodatki stażowe czy nagrody jubileuszowe, ale także zapewni możliwość zatrudnienia na stanowiskach wymagających potwierdzonego doświadczenia zawodowego. Zmiany, które są oczekiwane i które wejdą w życie od 1 stycznia 2026 r., budzą jednak pewnego rodzaju niepokoje, ponieważ pojawiły się informacje, że z rozważań zupełnie wyłączono umowy o dzieło i że one nie zostaną objęte tym systemem. Ta kwestia interesuje wiele osób, które chcą odpowiedzi na pytanie, dlaczego zostały one wyłączone. Alarmuje o tym m.in. Forum Związków Zawodowych, które podnosi, że brakuje takiej regulacji odnośnie do zaliczania do stażu pracy okresów stałej współpracy na podstawie umów o dzieło, która jest powszechna np. w zawodach artystycznych. Dlatego mam pytania: Czy takich umów, które dokumentują okres stałej współpracy, jest dużo? Jakie znaczenie będzie miało ich pominięcie? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Ministro! Jest to bardzo istotny problem z punktu widzenia wielu ubezpieczonych, bo w Polsce lawinowo rośnie liczba tzw. emerytur śmieciowych z powodu braku niezbędnego stażu pracy: 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet. Te emerytury śmieciowe wynoszą często kilkanaście lub kilkaset złotych. Wobec powyższego chciałbym zapytać, czy też w tej sprawie toczą się jakieś prace dotyczące zajęcia się systemowo tymi osobami.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#TadeuszTomaszewski">Druga kwestia, która jest związana ze stażem. Klub Lewicy na początku tej kadencji złożył poselski projekt ustawy o emeryturach stażowych. Pan minister Gajewski udzielił odpowiedzi na interpelację, z której wynika, że dopiero 31 lipca pan minister Berek skierował do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej decyzję dotyczącą przygotowania stanowiska w sprawie obu projektów: obywatelskiego i poselskiego. Chciałbym zapytać pana ministra o to, jakie są szanse, że w tym roku rząd przygotuje projekt stanowiska w sprawie emerytur stażowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Teresa Pamuła, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#TeresaPamuła">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Projekt tam gdzieś jest, leży sobie i w ogóle nie wiadomo, czy dojdzie do skutku. Nie zostało tutaj przedstawione, jakiej w ogóle grupy dotyczy ten dodatek stażowy. Z moich informacji wynika, że tylko sfery budżetowej. Czy były obliczone jakieś skutki finansowe wprowadzenia akurat tej ustawy? Czy są zaplanowane jakieś pieniądze w przyszłorocznym budżecie? Dla mnie to jest naprawdę bardzo trudne. Żeby to nie było tak, szanowni państwo, jak dzisiaj na wspólnym posiedzeniu Komisji Zdrowia i Komisji Finansów Publicznych, że po 15 minutach przekazaliśmy sprawozdanie dotyczące podwyżek dla służby zdrowia znowu komisji nadzwyczajnej, mimo że komisja nadzwyczajna pracowała nad nim pół roku. Będzie to więc po prostu takie ciągłe bawienie i mamienie naszych wyborców.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Muszę chyba zareagować. Pani poseł myśli, że my tak szybko procedujemy, za szybko, tak?</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Nie, ja myślę, że za wolno.)</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Za wolno, tak?</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Poseł Teresa Pamuła: Czy zdążycie przed końcem kadencji?)</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bo ja pamiętam, jak państwo procedowaliście. Dlatego wpadło mi to do głowy.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Panie marszałku, z wyrozumiałością.)</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoki Sejmie! Nowelizacja Kodeksu pracy to gruntowne zmiany dotyczące naliczania stażu pracy, to wprowadzenie przepisów, które w obecnym prawie nie obowiązują. Będą to zatem bardzo istotne zmiany propracownicze, jednak wymagają pewnych warunków. Jednym z tych warunków będzie przedstawienie pracodawcy zaświadczenia, które wyda Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Będzie prowadzone dochodzenie wyjaśniające, a ciężar dowodu będzie po stronie pracownika. Pan minister, referując ten projekt nowelizacji Kodeksu pracy, zakreślił czas 7 dni na wydanie przez ZUS tego zaświadczenia. Czy jest to na pewno realny czas?</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#BożenaLisowska">Drugie moje pytanie dotyczy tego, czy są jeszcze jakieś inne warunki uzyskania tych uprawnień pracowniczych dotyczących wliczania stażu pracy do wszystkich przywilejów.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#BożenaLisowska">I moje kolejne pytanie. Wiemy, że szacowany koszt wprowadzenia tej nowelizacji to 470 mln zł. Jakie inne korzyści z wprowadzenia tej nowelizacji będą dla strony pracodawców?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Kwiecień, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#AnnaKwiecień">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jestem troszeczkę zaskoczona tematem, który dzisiaj tutaj omawiamy, dlatego że można tak naprawdę ten temat bardzo szybko zacząć, że tak powiem, omawiać bezpośrednio w komisji, prezentując gotową ustawę. Ze 155 obietnic, z którymi państwo szliście do wyborów, a szczególnie z tych 10, które były dedykowane dla seniorów, zaledwie jedną realizujecie w sposób taki całościowy — to kwestia przywrócenia emerytur odebranych byłym pracownikom służb — natomiast pozostałe tak naprawdę leżą w zamrażarce.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#AnnaKwiecień">Ta ustawa, szanowni państwo — mówię tutaj do pani minister — nie budzi moim zdaniem kontrowersji w naszym obozie. Przynieście ją, będziemy nad nią procedować. Natomiast obawiam się, że to jest dzisiaj takie przysłowiowe bicie piany. Moim zdaniem nie znajdziecie poparcia wśród swoich koalicjantów dla tej ustawy, dlatego odkładacie ją na rok 2026. Dzisiaj przekonujecie przekonanych, a z tymi, z którymi powinniście rozmawiać, tak naprawdę nie rozmawiacie.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#AnnaKwiecień">Przekonajcie swoich koalicjantów do tej ustawy. Zapewniam, że my ją poprzemy i na pewno poprze ją pan prezydent. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">W 2026 r. na pewno prezydent ją poprze.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Masełko: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Koszutska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#UrszulaKoszutska">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Zapowiadany projekt nowelizacji Kodeksu pracy dotyczący zmian w ustalaniu stażu pracy wpłynie na wiele uprawnień pracowniczych wynikających ze stosunku pracy. Skutkiem i efektem proponowanych zmian będą także propozycje szybszego uzyskiwania prawa do określonego urlopu wypoczynkowego.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#UrszulaKoszutska">Jeśli ustawa zostanie zaakceptowana z dniem 1 stycznia 2026 r., to pozostaje takie pytanie, które chciałabym zadać państwu ministrom dzisiaj na tym spotkaniu: Jak będzie wyglądało wyliczenie urlopu w związku z pracą u pracodawcy na umowę o pracę przy zaliczaniu działalności prowadzonej przez 20 lat? Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Sławomir Skwarek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Jestem, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#SławomirSkwarek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Droga Lewico! Krótkie pytanie: Kiedy, od kiedy? Staż to też emerytury stażowe. 30 stycznia złożyliście do laski marszałkowskiej projekt ustawy o emeryturach stażowych. Podobnie jak projekt obywatelski został on skierowany do komisji. Komisja na posiedzeniu w lipcu tego roku zapoznała się ze stanowiskiem ministerstwa, które reprezentował pan podsekretarz Sebastian Gajewski. Stanowisko dla emerytur stażowych — powiedział wtedy zgodnie z protokołem — jest życzliwe.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#SławomirSkwarek">Ale po co dzisiaj tu ta debata, po co w ogóle te debaty? Mówimy tutaj o ścieżce legislacyjnej. Wystarczy krótka, bardzo krótka ścieżka legislacyjna. Uchwała Sejmu — to po pierwsze. I obecnie najwyższy obowiązujący akt prawny: tweet premiera Tuska na X.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#SławomirSkwarek">Przypomnę, że całą ścieżkę legislacyjną zgodnie z konstytucją przeszła ustawa z dnia 28 lipca ub.r. o emeryturach stażowych dla nauczycieli. Od 1 września nauczyciele z 35-letnim stażem, mężczyźni i kobiety z 30-letnim stażem, w tym 20-letnim stażem nauczycielskim, mogą skorzystać z emerytur stażowych. I to jest konkret, z którego już teraz może skorzystać blisko 20 tys. nauczycieli. Pozdrawiam koleżanki i kolegów, a także panią minister od wszelkich nierówności.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Alicja Łepkowska-Gołaś, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#AlicjaŁepkowskaGołaś">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! W mediach pojawia się wiele informacji o projekcie dotyczącym nowych zasad obliczania stażu pracy. Mowa też o tym, że będą liczyć się do niego także okresy prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Tymczasem wiele osób prowadzi działalność jako wspólnicy spółek prawa handlowego, np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy spółki partnerskiej. Czy praca tych osób także będzie wliczać się do stażu pracy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Zieliński, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest, idzie.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zieliński: Skradam się.)</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest. Dzień dobry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#TomaszZieliński">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Dzisiejsza informacja bieżąca na wniosek klubu Lewicy rozpatrywana jest w sprawie propozycji zmian w zasadach obliczania stażu pracy. Pierwsze, co przychodzi na myśl, to pytanie: Jaki jest cel tej informacji, skoro Lewica do dnia dzisiejszego nie przedstawiła żadnego projektu ustawy w tym zakresie? Mamy więc debatę nad wirtualnym projektem.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#TomaszZieliński">A wszyscy oczekują konkretnych działań, ale nie takich jak drastyczne obcięcie przez obecną koalicję emerytur wdowich zakładanych w obywatelskim projekcie z 50% uposażenia do żałosnych 25% przy jednoczesnym ograniczeniu osób uprawnionych do jej pobierania. Staż to także długość pracy, dlatego oczekujemy jasnych deklaracji Lewicy w odniesieniu do coraz bardziej powszechnych głosów płynących z waszego rządu, rządu Donalda Tuska, o potrzebie ponownego podniesienia wieku emerytalnego. Jesteście za czy przeciw? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przeciw.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Mam pytanie dotyczące emerytów. Czy są uwzględnieni w tych nowych przepisach? Bo jest mnóstwo osób, które prowadziły działalność gospodarczą przez wiele lat, powiedzmy 20–25 lat, a potem, pod koniec swojej kariery, przez 3–4 lata pracowały w systemie umowy o pracę i teraz, np. w 2023 r., 2024 r., przeszły na emeryturę. Oczywiście bez jubileuszówek, bo tutaj staż pracy nie był liczony, więc te nagrody jubileuszowe niestety nie zostały wypłacone. Proszę mi powiedzieć, czy w przypadku świadczeń, po uwzględnieniu okresu przedawnienia, który wynosi 3 lata, te osoby mogą liczyć na jubileuszówki? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Baluch, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Elżbieta Gelert, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Wioletta Maria Kulpa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Skwarek: Mogło być po 2 minuty.)</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest, jest pani poseł, biegnie.)</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest, jest. Mea culpa.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry, proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#WiolettaMariaKulpa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z projektem tej ustawy jest trochę jak z yeti — nikt jej nie widział, ale wszyscy o tym mówią.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#WiolettaMariaKulpa">A jaka jest wiarygodność koalicji 13 grudnia? Jak najwięcej obiecywać, robić PR, konferencje, a w konsekwencji dać posłom do przegłosowania ustawy, które mają niewiele wspólnego z intencją wnioskodawców. Przykład to renta wdowia. Tyle było mówienia i zapewniania, z jaką troską odnosicie się do osób samotnych i starszych. W efekcie pozbawiliście prawa do nabycia renty wdowiej ok. 400 tys. osób, wprowadzając ograniczenia w wysokości renty już nie 50%, a 15%, i wyeliminowaliście osoby, które mają dochód wyższy niż trzykrotność najniższej emerytury. A przypomnę, że jeszcze 2 dni przed przyjęciem ustawy otrzymaliśmy inny projekt. Co się dzieje? Nie dogadujecie się? Szukacie oszczędności kosztem biednych i samotnych osób? Co innego mówicie na konferencji. I nie widzę już tych ochoczych konferencji, podczas których mówiliście: zmniejszyliśmy, ograniczyliśmy, pozbawiliśmy. Wiarygodność słaba. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję pani bardzo.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Masełko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PawełMasełko">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Robimy kolejny krok, aby ucywilizować umowy tzw. śmieciowe. Pierwszym elementem było tutaj oskładkowanie właśnie tych umów. Dzisiaj mówimy o stażu pracy. Wydaje mi się, że to jest krok oczekiwany, który daje nam możliwość znalezienia się w zakresie standardów Europy Zachodniej.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PawełMasełko">Ale chciałbym tutaj podkreślić jedną bardzo ważną rzecz. Mianowicie kwestia staży będzie głównie dotyczyć sektora publicznego. Mówię tutaj m.in. o samorządach, szkołach, urzędach itp. Ewentualnie o spółkach z udziałem Skarbu Państwa. One poniosą koszt naliczenia nowego stażu pracy, ewentualnych nagród jubileuszowych czy innych dodatków. Mówimy też o wzmocnieniu finansowym samorządów, a jednocześnie za chwilę będą one dopłacać dodatkowe środki właśnie do tych staży.</u>
          <u xml:id="u-147.2" who="#PawełMasełko">Mam pytanie do pani minister: Czy mamy właśnie jakieś szacunkowe kwoty, liczby wskazujące, jaką wielkość środków będzie trzeba tutaj dopłacić, szczególnie mówię o stronie publicznej. Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Barbara Bartuś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#BarbaraBartuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Powtórzę za moimi koleżankami i kolegami: O czym my dzisiaj mówimy? Nie tylko nie ma projektu ustawy w Sejmie, ale nawet Rada Ministrów nie przyjęła żadnego projektu, który mógłby być niedługo skierowany do Sejmu. A tyle tutaj jest nieporozumień.</u>
          <u xml:id="u-149.2" who="#BarbaraBartuś">Projekt ma dotyczyć zmian w Kodeksie pracy. Z tego, co rozumiem, państwo chcecie zrównać działalność własną z pracą na etacie, czyli wprowadzić to do Kodeksu pracy. Bo przecież nie mówimy o stażu pracy do emerytury, bo staż pracy jest liczony wtedy, kiedy prowadzący działalność opłacał składki, umowę zlecenia. Wtedy kiedy są opłacane składki, przecież to było od lat, jest to wliczane do stażu pracy, też do wysokości emerytury, bo każdy prowadzący działalność za lata, w których prowadził zgłoszoną działalność, opłacał składki… Przecież to jest wliczone. Więc absolutnie nie mówimy o takim stażu pracy. Nie mówimy nawet o dodatkach stażowych, bo te są tylko, tak jak tutaj już było wspomniane, w sektorze publicznym, a prywatny pracodawca, jeżeli chce, to da dodatek stażowy i da go osobom, którym chce — czy to jest umowa o pracę, czy nie. Może to też dać tym, którzy prowadzą działalność.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#BarbaraBartuś">Ale bardzo rzadko to się zdarza.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#BarbaraBartuś">Natomiast zapytam: Co z emeryturami stażowymi? I zapytam panią minister, korzystając z okazji, co z wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego, który mówił o niesprawiedliwym naliczaniu emerytur, tzw. czerwcowych w latach 2009 i 2019 i o wyrównaniu tym emerytom, czyli inaczej przeliczeniu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#BarbaraBartuś">Mówcie o realiach, o tych, które pomagają ludziom, a nie o jakichś wirtualnych zapowiedziach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję pani bardzo.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Katarzyna Królak, Koalicja Obywatelska</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#KatarzynaKrólak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Poseł! Jako przedsiębiorca chcę pani powiedzieć, że płacę składki, ale mam 10 lat stażu pracy. Czy moja praca jest gorsza od pani?</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Nie o to chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ja też jestem pracownikiem…)</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#KatarzynaKrólak">Chciałabym zadać pytanie odnośnie do art. 3021 § 4 projektu. Jest tam lakoniczny zapis dotyczący udokumentowania innej niż zatrudnienie działalności zarobkowej poza granicami kraju. Moje pytanie brzmi i obawa brzmi, w związku z tym, że ten zapis jest taki lakoniczny, kto poniesie odpowiedzialność i czy pracodawca musi uwzględnić dowód. Chciałabym więcej wiedzieć na temat tego, w jaki sposób udokumentowywać pracę inną niż zarobkowa. Zakładam, że to może być np. działalność gospodarcza. Kto jest za to odpowiedzialny i kto poniesie odpowiedzialność w przypadku przyjęcia dokumentów, które nie są prawdziwe? Tak że chciałabym wiedzieć trochę więcej na temat tego artykułu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już tutaj kilkakrotnie padało pytanie, dlaczego Lewica dzisiaj wnosi do porządku obrad taki temat. I wszyscy sobie odpowiadamy: po to, żeby przykryć nieudolność obecnego rządu, którego koalicjantem jest m.in. Lewica. Obiecywaliście państwo jako Lewica w ramach programu wyborczego 155 punktów, które chcecie zrealizować w trakcie kadencji. Nie realizujecie go w ogóle. Gdzie jest dodatek wartości 1 tys. zł dla studentów? Rozpoczynają rok akademicki od października, liczyli, że będą go mieli. Mówiliście, że koniec z karą za chorowanie i obiecywaliście 100-procentowe wynagrodzenie za okres chorobowego. Obiecywaliście dwuipółkrotne zwiększenie wynagrodzenia za pracę w niedzielę i święta. Gdzie to jest?</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Pani Minister! Pani zapowiada projekt, który jest dopiero daleko na ścieżce legislacyjnej. Jeszcze nawet komitet stały się nad nim nie pochylił. Czy pani ma deklarację koalicjantów, że ten projekt będzie mógł w ogóle wyjść z rządu i trafić pod obrady Sejmu? Raczej nie. Czy pytała pani i czy ma pani zgodę premiera Tuska, żeby ten projekt mógł trafić tutaj, pod obrady Wysokiej Izby? Zapewne pani nie ma, bo ostatnio Donald Tusk chyba bardzo wkurzył się na panią — tak donoszą media.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Taki projekt… Gdy Prawo i Sprawiedliwość realizowało programy prospołeczne, mówiło o nich i je realizowało. Natomiast państwo tylko mówicie i nic z tymi nie robicie.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Miałem zadać kilka pytań, ale nie mogę nie skomentować pełnych hipokryzji wypowiedzi państwa parlamentarzystów z Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Jakiej hipokryzji?)</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Komentuj, komentuj.)</u>
          <u xml:id="u-159.3" who="#KrzysztofPiątkowski">Ubolewacie, że nie ma tego projektu, że jest jak yeti, że projekt dopiero się pojawi i nie wiadomo kiedy się pojawi, że jest wirtualny, że można bardzo szybko sprawę załatwić, że nie budzi kontrowersji. Przynieście ją. Przekonujecie przekonanych — państwo mówicie. No to dlaczego w takim razie projekt ustawy o zmianie Kodeksu pracy, który mógł wejść w życie 1 stycznia 2022 r., który ja napisałem, a posłowie parlamentarzyści Koalicji Obywatelskiej podpisali się pod tym, został przez waszego marszałka wrzucony do zamrażarki? Cóż to za hipokryzja?</u>
          <u xml:id="u-159.4" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Bo musiał być fatalny.)</u>
          <u xml:id="u-159.5" who="#KrzysztofPiątkowski">Widział go pan? Musiał być fatalny? Rozwiązywał te problemy, które teraz pani minister, pan minister próbują rozwiązać za was. Naprawić nierówność konstytucyjną obywateli, niezgodność z art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wstydzilibyście się państwo.</u>
          <u xml:id="u-159.6" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ja się nie wstydzę.)</u>
          <u xml:id="u-159.7" who="#KrzysztofPiątkowski">Dziś chociaż moglibyście milczeć na ten temat, czekać na ten projekt i się nim zająć. Mieliście taką szansę. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-159.8" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: My się z tym zgadzamy, tylko to wprowadźcie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! To mówienie posłów Lewicy i pani minister, też z Lewicy, w rządzie Donalda Tuska, można sparafrazować słowami piosenki Maryli Rodowicz: Gadu, gadu, gadu nocą, baju, baju w dzień. Natomiast konkretów brak.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-161.2" who="#MariuszKrystian">A mam pytanie konkretne do pani minister. Kiedy w końcu uzgodnicie swój program wyborczy, program Lewicy, w którym można było przeczytać m.in., że: wprowadzimy wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy ze względu na zwolnienie lekarskie i będzie to wynosić 100%?</u>
          <u xml:id="u-161.3" who="#MariuszKrystian">Ciężka praca w domu pomocy społecznej zasługuje przede wszystkim na godną płacę. Przecież w tej ustawie, w której podnieśliście czy wprowadziliście regulacje płacowe pracowników GOPS-u, pominęliście pracowników domu pomocy społecznej. A co z podniesieniem kwoty renty socjalnej? Tak mocno weszliście z tym projektem i wasz zapał zupełnie ostygł. Już zaczynacie bajdurzyć coś o tym, że to może wprowadzi sytuację, w której niepełnosprawni stracą motywację do pracy. Kłamiecie. A jeżeli coś wprowadzacie, to wprowadzacie tak naprawdę protezy rozwiązań, które sami proponowaliście w programie wyborczym. Kiedy zaczniecie realizować swój program wyborczy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-161.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Jolanta Niezgodzka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#JolantaNiezgodzka">Szanowna Pani Minister! Panie Ministrze! Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uczniowie i studenci, którzy nie ukończyli 26. roku życia, pracując na umowie-zleceniu, nie podlegają ubezpieczeniom społecznym. To rozwiązanie ma służyć temu, żeby zachęcać pracodawców do legalnego zatrudniania młodych osób. Ja chciałabym zapytać o to, co ze stażem pracy tych osób. Czy ministerstwo rozważa włączenie tego okresu pracy w trakcie studiów młodych osób do stażu pracy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Lidia Czechak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#LidiaCzechak">Szanowny Panie Marszałku! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! W przestrzeni publicznej Lewica często chwali się swoimi programami, szczególnie tymi dotyczącymi polityki społecznej. Często jako członek komisji rodziny i spraw społecznych widzę nawet chęci do ich wprowadzenia. Gorzej niestety z realizacją. Zmiana goni zmianę, posiedzenia komisji są odwoływane, brak odpowiedzi ministerstwa na składane interpelacje i zadawane zapytania. Dlaczego? Bo znowu mamy ministra, który mówi, że pieniędzy nie ma i nie będzie. Dlaczego? Dlatego że Platforma sama realizuje tylko 10% swoich obietnic i nie pozwoli, aby malutka biedroneczka zrealizowała więcej od nich założeń programowych. Stąd przekładają wam, obcinają, zamrażają i tak naprawdę pomysły Lewicy spychane są na koniec. Więcej odwagi, Lewico, nie dajcie się zagonić do kąta.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#LidiaCzechak">Mam pytania, pytają nas o to mieszkańcy, jest to dla nich niezwykle ważne. Czy podwyższycie zasiłek pogrzebowy? Bo go obiecaliście. Czy wprowadzicie emerytury stażowe? Bo obiecaliście. I kiedy doczekamy się zmiany ustawy o urzędach pracy?</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#LidiaCzechak">Mam też pytanie w związku z tą debatą. Czy przewidujecie naliczenie jakichkolwiek czasookresów przed wejściem w życie tej ustawy, czyli czy w momencie, kiedy ona wejdzie w życie, dopiero 1 stycznia 2026 r., ktoś już będzie mógł zaliczyć jakiekolwiek czasookresy właśnie do tego, aby uzyskać np. dodatek stażowy?</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Karolina Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Planowane zmiany będą miały daleko idące pozytywne, zaznaczam, konsekwencje dla uprawnień pracowniczych związanych przede wszystkim z dłuższym urlopem, okresem wypowiedzenia, wyższą odprawą czy też dodatkowymi świadczeniami. Zmiany te wpłyną oczywiście również na sytuację pracodawców. Pracodawcy również poniosą tego określone konsekwencje, np. związane właśnie z okresami wypowiedzenia czy też być może większą absencją w zakładach pracy. Rozumiem, że zmiany te i projektowane przepisy wymagają jeszcze doprecyzowania, ale moje pytanie dotyczy tego, czy macie państwo policzone koszty wprowadzenia tych regulacji w obszarze zarówno publicznym, jak i prywatnym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Patryk Wicher, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Paluch. Też nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jan Mosiński. Jest.</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#JanMosiński">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-169.1" who="#JanMosiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czternasta emerytura mniejsza o 900 zł. Koszty utrzymania rosną, a w zamrażarce u marszałka uśmiechniętej Polski czeka ustawa, która ma pomóc rodzinom w związku z galopującym wzrostem cen energii, gazu i pochodnych. To są fakty, nad którymi powinniśmy pracować jako Wysoka Izba, a nie myśleć o czymś, co jest pisane palcem na wodzie. Bardzo długie vacatio legis pokazuje, że nie jesteście państwo gotowi, aby wprowadzić ten projekt nowelizacji kodeksu, z wielu względów, m.in. ze względów finansowych, bo — jak wyliczają eksperci — sektor finansów publicznych będzie obciążony wydatkami rzędu 27 mld zł, a gros kosztów poniosą duże firmy, bo ok. 7 czy 8 mld zł w ciągu najbliższej dekady. To sto któraś deklaracja, której nie spełnicie. Pytanie więc, po co ta debata w dniu dzisiejszym zgłoszona przez panią minister. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-169.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Pieczarka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W uzasadnieniu projektu nowelizacji ustawy czytamy, że celem projektowanych zmian jest urzeczywistnienie konstytucyjnej zasady równości. W związku z powyższym pozwalam sobie zadać następujące pytania. Czy zapis dotyczący wliczania do stażu pracy okresów działalności gospodarczej oraz pracy świadczonej na podstawie umów cywilnoprawnych można uznać za pewny w znowelizowanej ustawie z zakresu prawa pracy? Od kiedy w przybliżeniu zmiany te będą obowiązywać? I ostatnie pytanie: Czy zapis ten będzie dotyczył jedynie sytuacji bieżących i przyszłych zgodnie z zasadą, że prawo nie działa wstecz, czy też przeciwnie — można się spodziewać, że będzie on obowiązywał w ustalonym okresie w przeszłości, np. 5, 10 czy 15 lat wstecz? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Joanna Borowiak, Prawo i Sprawiedliwość. Jest.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#JoannaBorowiak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W tej rujnującej Polskę koalicji 13 grudnia Lewica co jakiś czas próbuje dać o sobie znać. Szczycicie się państwo rentą wdowią, ale to nie jest ten projekt, który obiecaliście Polkom i Polakom w kampanii w ubiegłym roku, bo obiecaliście 50%, a wynegocjowaliście z kierownikiem jedynie 15 z dojściem do 25. Teraz wywołujecie dyskusję o stażu pracy, ale nie macie ustawy. To działania pozorowane. W rządzie 13 grudnia pojawiają się głosy o zamiarze podniesienia wieku emerytalnego. Słyszeliśmy panią minister, słyszeliśmy pana ministra. Powstrzymuje was tylko prezydent Andrzej Duda, który — wiecie to — nie podpisze takiej ustawy. Jakie jest stanowisko Lewicy w sprawie podniesienia wieku emerytalnego Polkom i Polakom, w sprawie pomysłów koalicji 13 grudnia nakazu pracy dla Polaków aż do śmierci? Poproszę o odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Lewica nie poprze projektu dotyczącego podniesienia wieku emerytalnego.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Bardzo mnie to cieszy, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mówi pani i pani ma. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Andrzej Śliwka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Lidia Burzyńska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#LidiaBurzyńska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Koalicjo 13 grudnia! To już nie czas kampanii, to czas pracy. M.in. państwa obietnice z kampanii nie zostały zrealizowane. Tak bardzo szumnie pan Donald Tusk wszem wobec głosił, że nic, co dane, nie będzie zabrane. Jak to się ma chociażby do czternastej emerytury? Państwo obiecywaliście, że wszyscy emeryci otrzymają emerytury, czternaste emerytury na tych samych zasadach co w 2023 r. I co? O dziwo, 869 zł mniej.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#LidiaBurzyńska">Ale wracam teraz do dzisiejszego punktu. Proszę państwa, to jest ciągle sfera obietnic i nierealizacji. Mianowicie te założenia są dobre. Tylko obawiam się — nieobecna jest tutaj pani minister — żeby ten pomysł, który jest skierowany do Polaków, który byłby dobrym projektem, za którym my jako Prawo i Sprawiedliwość jesteśmy, nie skończył jak spot, jeżeli chodzi o babciowe: po prostu pani ministra została przywołana do porządku i nie ma spotu, wszystko jest pięknie, uśmiechnięta Polska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-175.3" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Są spoty. Ja wczoraj widziałem spoty.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Kazimierz Bogusław Choma, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#KazimierzBogusławChoma">Panie Marszałku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mamy po raz kolejny spektakl mnożenia obietnic, i to jeszcze oddalonych w czasie, żeby za szybko ich nie zrealizować. Tak pomyślałem o vacatio legis, o tym, co państwo mówiliście. Poczytałem komentarze wyborców, pewnie i państwa. Piszą: są po prostu śmieszni, firmy uciekają z Polski, bo koszt pracy jest za dużym kosztem, a oni chcą jeszcze podwyższać koszty pracy, ci ministrowie to chyba w ogóle nie wiedzą, co się dzieje w kraju. I komentują, że na wyspach Bergamutach mieszka kot, co chodzi w butach, kura samograjka znosząca złote jajka. Tylko takiej wyspy niestety nie ma.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#komentarz">(Poseł Bartłomiej Dorywalski: Jezus Maria.)</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#KazimierzBogusławChoma">I to jest właśnie ten problem zasadniczy. A zadają proste pytanie: Jeśli dbacie o pracowników, to kiedy kwota wolna od podatku — 60 tys. zł? 100 dni już minęło.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#WładysławKurowski">Szanowny Panie Marszałku! Pani Minister! Rząd Zjednoczonej Prawicy i Zjednoczona Prawica przywróciły godność Polakom, przede wszystkim poprzez podniesienie minimalnego wynagrodzenia, poprzez zmniejszenie bezrobocia, jak również poprzez różne inne działania, które przyczyniły się do rozwoju gospodarki. Co prawda założenia, o których dzisiaj tutaj słyszeliśmy, wydają się słuszne, ale myślę, że zawsze diabeł tkwi w szczegółach, i myślę, że jeżeli poznamy szczegóły, wtenczas będziemy się merytorycznie do tych szczegółów odnosili.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#WładysławKurowski">Dwa pytania, pani minister. Czy w ramach tych zmian czy też realizacji tych założeń są ujęci również rolnicy? Jak wygląda zaliczenie stażu pracy, jeżeli chodzi o staż pracy rolniczej po przejściu ewentualnie na oskładkowanie ZUS-em? Czy również w tych zasadach są ujęte matki w rodzinach wielodzietnych, które wychowują trójkę, czwórkę, piątkę, szóstkę, a może i dziesiątkę dzieci? Myślę, że trzeba im przyklasnąć. Niech będzie takich rodzin jak najwięcej. Czy również są objęte tym zaliczeniem stażu pracy? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałem serdecznie przywitać gości ze Szkoły Podstawowej nr 21 z Katowic-Podlesia. Witam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-180.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-180.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przyjechaliście państwo na zaproszenie pani posłanki Ewy Kołodziej. Witamy.</u>
          <u xml:id="u-180.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę o zabranie głosu panią poseł Agatę Wojtyszek, Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-180.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę o zabranie głosu pana posła Bartłomieja Dorywalskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#BartłomiejDorywalski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proponowane zmiany prawa pracy są propracownicze. Wpłyną w sposób pozytywny na całą sferę stosunków pracy i z pewnością spotkają się z aprobatą pracowników. Dziś wielokrotnie powoływali się państwo na przepisy Konstytucji RP. Proponowane rozwiązania nie tylko mają być z nią w zgodzie, ale uważają państwo, że dzisiejsze rozwiązania nie gwarantują konstytucyjnej równości na rynku pracy.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#BartłomiejDorywalski">Pytanie. Skoro państwo sprawowali już rządy w Polsce po wejściu w życie konstytucji — mieliście ponad 40% poparcia społecznego — i nie wprowadziliście proponowanych tu dziś rozwiązań, to jak chcecie to zrobić, skoro nie jesteście wiodącą formacją koalicyjną? Jak chcecie przekonać koalicjanta do czegoś, co pod kątem prawnym po prostu nie istnieje? Czy to będzie mission impossible? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Magdalena Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-182.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Nie widzę pani minister. W połowie maja br. dowiedzieliśmy się z doniesień prasowych, że Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad nowelizacją Kodeksu pracy. Mamy na uwadze wstępne założenia projektu, które co do zasady wydają się słuszne i z pewnością są zmianą oczekiwaną przez zatrudnionych. Zresztą dzisiaj pani minister mówiła, jak bardzo jest to wyczekiwana zmiana, a wciąż jednak do Sejmu nie wpłynął projekt ustawy, nad którym moglibyśmy procedować. Dlatego chcę zapytać nieobecną panią minister, dlaczego przesunięto planowany termin wejścia w życie zmian. Początkowo miały wejść w życie szybko, czyli w 2025 r., a zostało to przesunięte na początek 2026 r. A może skoro projekt jeszcze nie trafił do Sejmu, skończy jak 100 obietnic koalicji 13 grudnia? Czy ministerstwo oszacowało, jaki wpływ będą miały zaproponowane zmiany na budżet państwa, który i tak jest mocno nadwyrężony? Przypomnę, że po 9 miesiącach rządu Donalda Tuska mamy gigantyczny deficyt w budżecie. Przecież te zmiany obciążą również sektor finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Po 8 latach PiS-u.)</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#MagdalenaFilipekSobczak">I ostatnie pytanie: Czy ministerstwo oszacowało, jakie koszty w związku z planowaną zmianą poniosą przedsiębiorcy, czyli sektor prywatny? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-183.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dosłownie kilka godzin temu podczas obrad Komisji Zdrowia debatowaliśmy nad obywatelskim projektem pielęgniarek. Chodziło o to, żeby wreszcie uporządkować sprawy bardzo ważnej grupy zawodowej. I co się stało? Platforma Obywatelska od razu na samym początku przedstawiła wniosek o odrzucenie tego projektu i skierowanie do dalszych prac pomimo zakończenia prac w podkomisjach. Tu jeszcze dodam, że podkomisja spotkała się czterokrotnie, żeby ten projekt przepracować. Mówimy tutaj o prawie pracy, mówimy o prawach socjalnych, a dosłownie kilka godzin temu głosami Platformy Obywatelskiej ten projekt został odrzucony. Za projektem głosowały Prawo i Sprawiedliwość i Lewica pana Zandberga. Szanowni państwo, tak się nie da. Z jednej strony odrzucamy postulaty grupy zawodowej, a z drugiej strony mówimy o prawach socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#GrzegorzLorek">Mam zasadnicze pytanie co do tego projektu. Czy rząd przyjął ten projekt? Bo jeżeli nie, to po co my tu w ogóle o tym mówimy? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Rusecka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#UrszulaRusecka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#UrszulaRusecka">Panie Marszałku! Pani Minister! Panie Ministrze! Kontynuując tę myśl, którą zakończył mój poprzednik, kolega partyjny, chcę powiedzieć, że jesteśmy w punkcie, szanowni państwo, informacja bieżąca. To o czym my rozmawiamy? Oczywiście projekt jest dobry, propracowniczy, ale już odezwała się koleżanka koalicyjna z Platformy Obywatelskiej, która powiedziała: ale ile to będzie kosztować przedsiębiorców, ile to będzie kosztować rząd? No, szanowni państwo, puste obietnice po raz kolejny. Jest tutaj na sali kolega Tadeusz Tomaszewski. Bardzo sobie chwalę i cenię współpracę z nim w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Panie Tadeuszu, będzie pan chyba musiał mnie przeprosić jednak, bo zadawał mi pan cały czas pytania, kiedy wprowadzimy emerytury stażowe, i co, panie Tadeuszu? Dziewiąty miesiąc waszych rządów, a emerytur stażowych jak nie było, tak nie ma. Do pracy, kochany rządzie.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Trela: 8 lat.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Tadeusza Tomaszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Klub parlamentarny Lewicy konsekwentnie, współdziałając z rządem, z panią minister, przygotowuje projekty ustaw poprawiające sytuację pracowników. Muszę powiedzieć, że państwa troska o realizację programu wyborczego Nowej Lewicy czy koalicji zasługuje na szacunek, bo to oczywiście rola opozycji — monitorować. A liderka blokady emerytur stażowych pani poseł Urszula Rusecka w poprzedniej kadencji — liderka — konsekwentnie, bohatersko broniła się przed faktem rozpatrywania przez komisję rodziny i polityki społecznej obywatelskiego projektu. Pierwszy projekt w tej sprawie pojawił się jako projekt obywatelski i miał 700 tys. podpisów, sygnowany był przez śp. Jana Guza, szefa Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. I taka jest prawda. Myśmy nie czekali. Pan marszałek Hołownia skierował wszystkie projekty obywatelskie z poprzedniej kadencji do pierwszego czytania i odbyło się pierwsze czytanie zarówno projektu Lewicy, jak i projektu obywatelskiego. Pan minister zapewne dzisiaj poinformuje dodatkowo, na jakim etapie jest przygotowywanie stanowiska rządu w tej sprawie, i myślę, że będziemy nad tym procedować. Ja nie wiem, czy będę miał 8 lat, tak jak pani miała, na załatwienie tej sprawy, ale będę się starał…</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: To nie było 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#TadeuszTomaszewski">…tę kwestię w sposób uczciwy wobec tych, których dotyczy ustawa, rozwiązać.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#TadeuszTomaszewski">Szanowni Państwo! Rząd wspólnie z klubem parlamentarnym Lewicy i większością parlamentarną przeprowadził projekt bardzo ważny dla samotnych emerytów i rencistów, a mianowicie rentę wdowią. Jedna z pań poseł mówi, że 400 tys. osób zabraliśmy rentę wdowią. To jaki przepis regulował do tej pory, za czasów PiS-u, funkcjonowanie renty wdowiej? Nie było takiego mechanizmu. W związku z powyższym systemowe rozwiązanie, pojawiające się nie tylko w okresie przedwyborczym jak trzynasta czy czternasta emerytura, jest dzisiaj na stałe obecne w polskim systemie emerytalnym i będzie dotyczyć około 1,5 mln osób.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Poseł Urszula Rusecka: 25%.)</u>
          <u xml:id="u-189.5" who="#TadeuszTomaszewski">Tak, to prawda, że projekt obywatelski przewidywał co innego. I zderzymy się też z tym w przypadku emerytur stażowych, o których mówi dzisiaj projekt obywatelski. Ale myślę, że wszyscy wiedzą o tym, że trzeba szukać porozumienia i wprowadzać takie rozwiązania, które są możliwe i poprawiają sytuację samotnych emerytów i rencistów, bo to będą świadczenia większe o do kilkuset złotych już od 1 lipca przyszłego roku.</u>
          <u xml:id="u-189.6" who="#TadeuszTomaszewski">Również w ramach programu „Bezpieczny senior”, programu wyborczego Nowej Lewicy, mamy zapis o możliwości wprowadzenia drugiej waloryzacji. Pani minister przygotowała stosowny projekt ustawy. Był on na posiedzeniu Rady Ministrów. Rada Ministrów zdecydowała, że skoro dzisiaj nie ma wzrostu inflacji o 5%, to ten projekt zostanie odłożony. Ale on jest przygotowany. Jeśli się pojawi… Oby się nie pojawił. Za państwa czasów inflacja była i wtedy funkcjonowanie tego projektu miało większy sens. On będzie zapewne przyjęty, gdyby, odpukać, inflacja była powyżej 5%.</u>
          <u xml:id="u-189.7" who="#TadeuszTomaszewski">Zasiłek pogrzebowy — są prace, jest wpisany do projektu Rady Ministrów, będzie zrealizowany. Bon związany z aktywnością seniorów — pełnomocnik rządu w tej sprawie pracuje, będą przygotowane rzeczy. Proszę tam przeczytać, właśnie tam było sześć rozwiązań dotyczących „Bezpiecznego seniora” i wszystkie one są w ramach prac rządu.</u>
          <u xml:id="u-189.8" who="#TadeuszTomaszewski">Wysoki Sejmie! Ta sprawa, sprawa nowego podejścia do stażu pracy, przede wszystkim oskładkowania, zaliczenia okresu pracy na umowach śmieciowych, jest bardzo ważna. Na bardzo wielu dyżurach poselskich spotykamy się przede wszystkim również z pracownikami samorządowymi, którzy wcześniej pracowali, prowadząc własną działalność gospodarczą, a dzisiaj są pozbawieni tych wszystkich rzeczy, które mają siedzący obok nich koleżanki i koledzy, nie mówiąc już o rosnącej bardzo szybko pozostałości, jaką są emerytury śmieciowe. To jest brak podejścia w okresie zmian społeczno-gospodarczych do tych wszystkich rzeczy, z których konsekwencjami teraz muszą się zmierzyć rząd koalicyjny i pani minister.</u>
          <u xml:id="u-189.9" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym w imieniu klubu wszystkim serdecznie podziękować za tę część merytoryczną, bo zdecydowana większość powiedziała w ten sposób: to jest projekt dobry, propracowniczy, powinniśmy nad nim pracować. Właśnie to było celem tej debaty: pokazanie stanu prac rządu nad tym ważnym dla wielu milionów Polek i Polaków problemem społecznym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pana ministra Sebastiana Gajewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#SebastianGajewski">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! W pierwszej kolejności w imieniu swoim i pani minister Agnieszki Dziemianowicz-Bąk chciałbym bardzo serdecznie podziękować państwu za wszystkie pytania i głosy w dyskusji, w szczególności te, które dotyczyły problemu, który jest przedmiotem dzisiejszej informacji bieżącej, a zatem nowych zasad obliczania stażu pracy.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#SebastianGajewski">W pierwszej kolejności chciałbym odnieść się do wypowiedzi i pytań pani Anny Dąbrowskiej-Banaszek. Oczywiście na pani interpelacje odpowiemy. Bardzo dziękuję za te uwagi, które pani zgłosiła. Myślę, że mamy wspólną ocenę dotyczącą dotychczasowej regulacji stażu pracy w Kodeksie pracy. Rzeczywiście zgadzamy się, że brakuje definicji stażu pracy w Kodeksie pracy, i taką definicję właśnie proponuje ustawa o zmianie ustawy — Kodeks pracy, nad którą obecnie pracujemy. Myślę, że wszystkie te problemy, które pani zasygnalizowała, ten projekt ustawy rozwiąże.</u>
          <u xml:id="u-191.2" who="#SebastianGajewski">Jeśli idzie o pytanie pani posłanki Iwony Karolewskiej, tzn. czy do stażu pracy będą liczone okresy, za które składki na ubezpieczenia społeczne są należne, ale nieopłacone, to należy tutaj rozróżnić dwie sytuacje. Pierwsza sytuacja to ta, w której ubezpieczony nie jest płatnikiem składek za swoje ubezpieczenia. W takim przypadku, kiedy za ubezpieczonego składki odprowadza inna osoba, inny podmiot, czyli nie ma tożsamości między ubezpieczonym a płatnikiem składek, oczywiście okresy podlegania ubezpieczeniom społecznym, za które składki są należne, a nie zostały opłacone przez płatnika składek, będą liczyły się do stażu pracy, od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze. Natomiast jeżeli zachodzi tożsamość płatnika składek i ubezpieczonego, czyli ubezpieczony opłaca składki za swoje własne ubezpieczenia, to wówczas okresy, za które składki są należne, a nie zostały opłacone przez ubezpieczonego będącego jednocześnie płatnikiem składek — przy czym równocześnie ten płatnik składek nie uzyskał stosownego zwolnienia — nie będą zaliczane do stażu pracy, od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze. Pani posłanka pytała też, w jaki sposób te okresy będą potwierdzane. One będą potwierdzane zaświadczeniem wydawanym w postaci elektronicznej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.</u>
          <u xml:id="u-191.3" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka Katarzyna Ueberhan pytała o to, dlaczego w propozycji przygotowanej przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wśród różnych form aktywności zawodowej, aktywności ekonomicznej, które mają być liczone do stażu pracy, od którego uzależnione są uprawnienia pracownicze, nie ma okresów wykonywania umowy o dzieło. Tu trzeba w pierwszej kolejności zwrócić uwagę na to, że aktualnie jest prowadzony przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych rejestr umów o dzieło, rejestr RUD, i dane, które są zamieszczone w tym rejestrze, pokazują, że umów o dzieło w tej chwili zawieranych jest w Polsce niewiele, znacznie mniej niż w przeszłości, a poza tym większość bezwzględna tych umów jest zawierana przez osoby, które równocześnie posiadają jakiś inny tytuł do ubezpieczeń społecznych. Takich umów o dzieło, które są zawierane z osobami, które nie mają innego tytułu do ubezpieczeń społecznych, jest ok. 1500 rocznie, czyli jest to bardzo mała liczba. Ale te argumenty, dotyczące roli umów o dzieło jako podstawy wykonywania pracy na współczesnym rynku pracy w Polsce, to nie są główne ani zasadnicze argumenty, które zdecydowały o tym, że umów o dzieło jednak w tym katalogu nie chcieliśmy zaproponować. To wynika przede wszystkim z tego, że zdecydowana większość umów o dzieło jest zawierana na 1 dzień, a ponadto istnieje trudność z ustaleniem rzeczywistego okresu wykonywania dzieła, dlatego że wskazany w umowie termin oddania dzieła, okres między zawarciem umowy a terminem oddania dzieła nie może być traktowany jako tożsamy z okresem faktycznego wykonywania tego dzieła. Jeśli ktoś u kogoś zamawia książkę i daje mu termin na oddanie maszynopisu np. za rok, nie znaczy to, że ta osoba przez 12 miesięcy tę książę pisze, bo może to robić np. w ciągu ostatniego kwartału.</u>
          <u xml:id="u-191.4" who="#SebastianGajewski">Podobne wątki podnosiła pani posłanka Sylwia Bielawska. Mam nadzieję, że moja odpowiedź na pytanie pani posłanki Katarzyny Ueberhan w tym zakresie skonsumuje odpowiedź na pytanie pani posłanki Bielawskiej.</u>
          <u xml:id="u-191.5" who="#SebastianGajewski">Jeśli idzie o pytanie pana posła Tadeusza Tomaszewskiego, to ono wprawdzie nieco odbiega od problematyki, którą dzisiaj poruszamy w informacji bieżącej, ale dotyczy ważnych kwestii, bo dotyczy problemu emerytur groszowych. W debacie publicznej o emeryturach groszowych mówimy w dwóch znaczeniach, tzn. chodzi o takie emerytury, które są wypłacane rzeczywiście w kwocie 1, 2 zł. Dotyczy to osób, które podejmowały w swoim życiu bardzo symboliczną aktywność widzianą przez system ubezpieczeń społecznych, ale mamy także emerytury po kilkaset złotych, czyli te emerytury, które przysługują osobom, które pracowały, ale jednak za mało, żeby nabyć prawo do emerytury minimalnej. Jest to problem, dlatego że przebieg naszej transformacji społeczno-gospodarczej, transformacji systemowej spowodował, że wiele osób, choć pracowało całe życie, to tego stażu ubezpieczeniowego ma mało. Przebieg polskiej transformacji systemowej związany z bardzo wysokim bezrobociem, z trudnością w znalezieniu pracy, z likwidacją zakładów pracy, z likwidacją starych branż, tworzeniem się nowych spowodował, że często Polacy podejmowali pracę nierejestrowaną, często w dramatycznych warunkach. Nie trzeba przywoływać choćby historii górników z biedaszybów z powiatów z Wałbrzycha, z powiatu wałbrzyskiego. Są to sprawy powszechnie znane. Podejmowali pracę w krajach nieumownych czy podejmowali pracę na podstawie umów, które nie stanowią tytułu do ubezpieczeń społecznych.</u>
          <u xml:id="u-191.6" who="#SebastianGajewski">To wszystko powoduje, że masowo duża grupa naszych obywatelek, obywateli nie nabyła tego prawa do emerytury minimalnej. Mają emerytury po kilkaset złotych, a pracowali całe życie. Jest to jedno z wyzwań, przed którym ministerstwo stoi. Ja w tej chwili, ponieważ jest to obszar, za który osobiście odpowiadam, przygotowuję pewną koncepcję we współpracy z ekspertami, która mogłaby być odpowiedzią na ten problem, który został poruszony przez pana posła, za co też dziękuję, bo to jest sprawa ważna i z każdym rokiem ważniejsza.</u>
          <u xml:id="u-191.7" who="#SebastianGajewski">Jeśli idzie o pytanie pani posłanki Teresy Pamuły o to, czy przyszłoroczny budżet przewiduje środki na zwiększenie wydatków w związku z nowymi zasadami obliczenia stażu pracy, to muszę wskazać, że nie, dlatego że tak jak powiedziałem, planujemy, aby ten projekt wszedł w życie od 1 stycznia 2026 r., w związku z czym pierwszy budżet, który powinien przewidywać na to środki, to budżet w 2026 r.</u>
          <u xml:id="u-191.8" who="#SebastianGajewski">Jeśli idzie o pytanie pani posłanki Bożeny Lisowskiej, czy ten termin 7-dniowy, o którym wspominałem, nie jest terminem za krótkim, to należy wskazać, że termin 7-dniowy jest terminem, który jest przewidziany przez Kodeks postępowania administracyjnego w odniesieniu do postępowania w sprawie wydawania zaświadczeń, tego postępowania uregulowanego w dziale 7. Jest więc to standardowy termin na wydanie zaświadczenia, a biorąc pod uwagę, że zaświadczenie to będzie zakład wydawał w postaci elektronicznej i będziemy składać wniosek również w postaci elektronicznej, to zakładam, że wzorem innych zadań będzie to wykonywane przez zakład albo w całości automatycznie, albo półautomatycznie, w związku z czym myślę, że nie powinno to być problemem, poza pewnie jakimiś jednostkowymi sytuacjami, które trudno w punkcie wyjścia przewidzieć.</u>
          <u xml:id="u-191.9" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka też zadała pytanie, jakie będą inne korzyści dla pracodawców z tej regulacji, poza tymi, o których mówiłem. Myślę, że największą korzyścią będzie zadowolony pracownik, a zadowolenie pracownika ma bardzo duże przełożenie na jakość wykonywanej pracy i myślę, że jest czymś, o co warto się troszczyć i o co warto walczyć.</u>
          <u xml:id="u-191.10" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka Anna Kwiecień powiedziała, że my odkładamy uchwalenie tego projektu, bo mówiłem o roku 2026. W żadnym wypadku nie odkładamy uchwalenia tego projektu, tylko proponujemy, żeby wszedł on w życie od 1 stycznia 2026 r. Projekt oczywiście chcemy uchwalić jak najszybciej. Ale chcę wskazać, że w tym rządzie, jeśli chodzi o zasady tworzenia prawa, przyjmujemy nieco inne reguły niż były u naszych poprzedników. My staramy się prowadzić pełen, rzetelny rządowy proces legislacyjny ze wszystkimi etapami, takimi jak: uzgodnienia międzyresortowe, konsultacje publiczne, opiniowanie. To wszystko daje szansę na przygotowywanie lepszych projektów ustaw. Oczywiście moglibyśmy robić to wzorem naszych poprzedników, składając projekty poselskie przygotowywane w rządzie, ale wydaje się, że jednak nie o to chodzi i nie o to też chodzi w zasadach przyzwoitej legislacji, które przecież są zakotwiczone w zasadzie demokratycznego państwa prawnego, o których mówi konstytucja.</u>
          <u xml:id="u-191.11" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka Urszula Koszutska pytała, jak będzie wyglądało wyliczenie urlopu dla przedsiębiorcy, który pracował 20 lat. Dzisiaj mamy dwa wymiary urlopu w Kodeksie pracy: wymiar krótszy i wymiar dłuższy. Wymiar dłuższy — 26 dni przysługuje wtedy, kiedy mamy staż pracy co najmniej 10 lat, więc jeżeli mamy kogoś, kto przez 20 lat był przedsiębiorcą, prowadził jednoosobową działalność gospodarczą, to na pewno będzie miał ten dłuższy wymiar, czyli 26 dni.</u>
          <u xml:id="u-191.12" who="#SebastianGajewski">Pan poseł Sławomir Skwarek poruszył kwestię stażu ubezpieczeniowego. Ten wątek pojawiał się także w innych pytaniach pań posłanek i panów posłów. Chcę podkreślić, że staż pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, jest inną kategorią prawną niż staż ubezpieczeniowy, np. staż do nabycia prawa do minimalnej emerytury. My w tym projekcie tym zagadnieniem, oczywiście niezwykle istotnym, się nie zajmujemy.</u>
          <u xml:id="u-191.13" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka Alicja Łepkowska-Gołaś zadała bardzo ważne pytanie dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą, czy tylko będziemy liczyć do stażu pracy okresy wykonywania tej jednoosobowej, indywidualnej działalności gospodarczej czy także okresy innych form tej działalności pozarolniczej, np. te okresy, w których ktoś prowadził działalność jako wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością czy wspólnik spółki partnerskiej. Będziemy te wszystkie okresy liczyć, ponieważ te okresy mieszczą się w pojęciu prowadzenia działalności pozarolniczej i są wskazane w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. My wprost do tych okresów się odwołujemy, tak że wspólnicy spółek mogą spać spokojnie, oni nie zostaną pominięci przez nasz projekt.</u>
          <u xml:id="u-191.14" who="#SebastianGajewski">Kilkoro z pań posłanek i panów posłów, m.in. pan poseł Tomasz Zieliński, pani posłanka Wioletta Maria Kulpa, pani posłanka Joanna Borowiak, podnosiło, że tego projektu nie ma. Nawet pani Wioletta Maria Kulpa powiedziała, że ten projekt jest jak yeti. Pani posłanko, jeżeli chce pani odnaleźć yeti, to zachęcam, aby wejść na stronę Rządowego Centrum Legislacji. Tam ten projekt wisi od dawna z uzasadnieniem i ze wszystkimi materiałami. Zachęcam też innych panów posłów i inne panie posłanki do tego, żeby wchodzić na stronę Rządowego Centrum Legislacji, tam są wszystkie nasze projekty i uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-191.15" who="#SebastianGajewski">Pytanie, kolejna kwestia oczywiście nie dotyczy informacji bieżącej, natomiast państwo ze Zjednoczonej Prawicy bezustannie je zadają. Stale odpowiadam na interpelacje w tych sprawach, ale oczywiście będę odpowiadał nadal. Pytacie państwo o podniesienie wieku emerytalnego. Tu też zachęcam państwa do lektury odpowiedzi na interpelacje waszych koleżanek i kolegów, bo bezustannie do mnie piszecie, a ja wam za każdym razem odpowiadam. Pytacie o to, czy zamierzamy podnieść wiek emerytalny. Otóż nie, nie zamierzamy, nie prowadzimy żadnych prac, aby podnieść wiek emerytalny, i nie planujemy prowadzić takich prac. Przy tej okazji proszę, żeby państwo nie wprowadzali dezinformacji i nie opowiadali takich rzeczy, bo stanowisko koalicji 15 października, Lewicy i Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej jest jednoznaczne. Podniesienia wieku emerytalnego nie będzie, bo ten wiek emerytalny 60, 65 lat jest przedmiotem umowy społecznej i my tej umowy nie będziemy naruszać.</u>
          <u xml:id="u-191.16" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka Jolanta Niezgodzka zadała bardzo ważne pytanie, za co dziękuję, czy do stażu pracy będą liczyły się okresy zatrudnienia np. na umowie-zleceniu, która była zawierana przez ucznia lub studenta przed 26. rokiem życia. Pytanie zasadne, dlatego że z jednej strony osoby te nie podlegają ubezpieczeniom społecznym, a my z drugiej strony w projekcie odwołujemy się do tych okresów podlegania. Natomiast — co chcę podkreślić — osoby te będą również objęte tą regulacją, nad którą procedujemy, czyli te okresy zatrudnienia na umowach-zleceniu, kiedy te osoby są uczniami, studentami przed 26. rokiem życia, będą liczyć się do stażu pracy pod warunkiem oczywiście, że nie będą zachodziły na równoległy okres, który również do stażu pracy się liczy.</u>
          <u xml:id="u-191.17" who="#SebastianGajewski">Kilkoro pań posłanek i panów posłów pytało o koszty. Koszty mamy szczegółowo policzone w ocenie skutków regulacji, która jest dostępna na stronie Rządowego Centrum Legislacji. W tej chwili te szacunki, które mamy czynione dzisiaj, pozwalają nam prognozować, że koszty dla całego sektora finansów publicznych będą wynosić ok. 25 mln zł w ciągu 10 lat, ale oczywiście ze względu na to, że projekt ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r., będziemy te szacunki aktualizować.</u>
          <u xml:id="u-191.18" who="#SebastianGajewski">Pojawiło się pytanie, m.in. pytała o to pani posłanka Lidia Czechak, co z okresami aktywności zawodowej sprzed wejścia w życie ustawy. Chcę uspokoić, te wszystkie okresy będą liczone do stażu pracy, ale konsekwencje tego liczenia będą dopiero od wejścia w życie ustawy, a zatem będziemy mogli wywodzić swoje prawo np. do dodatku stażowego czy nagrody jubileuszowej, uwzględniając okresy sprzed wejścia w życie ustawy, ale to prawo nam będzie przysługiwało wyłącznie od daty wejścia w życie tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-191.19" who="#SebastianGajewski">O to samo pytała pani posłanka Anna Pieczarka, mam nadzieję, że moja odpowiedź skonsumowała to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-191.20" who="#SebastianGajewski">Pan poseł Władysław Kurowski zadał ważne pytanie o to, czy okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w gospodarstwie rolnym będą się liczyły do stażu pracy. Oczywiście tak, na dotychczasowych zasadach, bo mamy ustawę z 1990 r. o wliczaniu pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy i w tym zakresie nie ma zmiany, wciąż będziemy zaliczać te okresy.</u>
          <u xml:id="u-191.21" who="#SebastianGajewski">Pojawiło się również pytanie, o to pytała pani posłanka Katarzyna Królak, dotyczące tego, w jaki sposób pracownik będzie musiał udokumentować te okresy pracy za granicą. Posługujemy się pojęciem „udokumentowania”, ono odnosi się do pojęcia „dokument”. To pojęcie należy tłumaczyć w odniesieniu do szerokiej definicji dokumentu, która zawarta jest w Kodeksie cywilnym w art. 77 ze znaczkiem 3, to jest korzystne dla pracownika. Mowa tutaj o każdym nośniku informacji umożliwiającym zapoznanie się z jego treścią. Oczywiście wiarygodność tego dokumentu będzie oceniał pracodawca. Jeżeli będzie spór między pracownikiem a pracodawcą, to pracownik — jeżeli będzie chodziło np. o uprawnienia pracownicze o charakterze pieniężnym — będzie mógł wystąpić z pozwem o zapłatę do sądu, który oceni, czy w rzeczywistości ten okres został udokumentowany i powinien liczyć się do stażu pracy czy nie.</u>
          <u xml:id="u-191.22" who="#SebastianGajewski">Pojawiały się także pytania, skąd takie vacatio legis. Vacatio legis jest potrzebne do tego, żeby, po pierwsze, Zakład Ubezpieczeń Społecznych mógł dostosować się do nowego zadania, a po drugie, żeby przeprowadzić rzetelny proces legislacyjny z udziałem partnerów społecznych, tak żeby pracodawcy, przedstawiciele pracowników, związki zawodowe mogli wziąć udział w tej dyskusji, a także po to, żeby obie strony stosunku pracy, ale przede wszystkim pracodawcy i przedsiębiorcy mogli się do tych nowych zmian dostosować, mogli przeprowadzić stosowną kalkulację kosztów, aby nikt nie czuł się zaskakiwany.</u>
          <u xml:id="u-191.23" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka Barbara Bartuś poruszyła temat emerytur czerwcowych. Temat nie dotyczy informacji bieżącej, ale jednym zdaniem. W ministerstwie pracujemy nad stosownym projektem i pracujemy nad regulacjami, które zlikwidują tzw. sezonowość, jeśli idzie o waloryzację kwartalną środków na koncie, która prowadzi do zróżnicowania wysokości emerytur w zależności od kwartału, w którym się na tę emeryturę przejdzie. Będziemy ten projekt szerzej komunikować.</u>
          <u xml:id="u-191.24" who="#SebastianGajewski">Mam nadzieję, że odpowiedziałem na wszystkie, a przynajmniej większość pytań. Jeśli ktoś z pań posłanek lub panów posłów nie czuje się usatysfakcjonowany, oczywiście odpowiemy na piśmie. Liczę na szerokie poparcie tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-191.25" who="#SebastianGajewski">Pani posłanka Józefa Szczurek-Żelazko sugerowała, że nie ma zgody koalicji na ten projekt. Gdyby nie było zgody koalicji, to nie uzyskałby wpisu od Zespołu do spraw Programowania Prac Rządu, a go uzyskał, więc proszę się nie martwić. Na pewno przyjęcie tego projektu nie będzie dla koalicji mission impossible, co sugerował pan poseł Bartłomiej Dorywalski. Bardzo serdecznie państwu dziękuję. Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-191.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie profesorze.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ta wypowiedź kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis (druk nr 600).</u>
          <u xml:id="u-192.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pana Tomasza Chróstnego o przedstawienie uzasadnienia tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-192.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#TomaszChróstny">Dzień dobry. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#TomaszChróstny">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis. Celem projektu ustawy jest odpowiednie dostosowanie przepisów dotyczących udzielania pomocy de minimis zawartych w łącznie 22 ustawach do warunków wynikających z dwóch nowych rozporządzeń Komisji Europejskiej: o pomocy de minimis oraz o pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorcom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#TomaszChróstny">W obu rozporządzeniach Komisji zostały wprowadzone korzystne zmiany dla przedsiębiorców. Przypomnę: m.in. wzrósł limit pomocy de minimis z 200 tys. euro do kwoty 300 tys. euro, a w przypadku usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym — z 500 tys. euro do kwoty 750 tys. euro. Usunięto odrębny limit pomocy de minimis dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie drogowego transportu towarów, który dotychczas był niższy i wynosił 100 tys. euro. Po zmianach jest to ogólny limit wynoszący 300 tys. euro. Usunięto zakaz wykorzystania pomocy de minimis w celu nabycia pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów, a także m.in. w przypadku usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym. Usunięto zakaz udzielania pomocy de minimis przedsiębiorcom działającym w sektorze węglowym, znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej bądź prowadzącym działalność zarobkową w zakresie transportu drogowego towarów.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#TomaszChróstny">Dostosowując przepisy krajowe do nowych rozporządzeń Komisji Europejskiej, w dialogu z Ministerstwem Finansów zdecydowaliśmy się na wprowadzenie w poszczególnych ustawach szeregu zmian o charakterze porządkującym przepisy krajowe związane z udzielaniem pomocy de minimis. Dotyczą one przede wszystkim trzech zagadnień. Po pierwsze, projekt ustawy wprowadza zmiany polegające na zastąpieniu odesłań do nieobowiązujących obecnie rozporządzeń Komisji Europejskiej z 2012 r. i 2013 r. ogólnym sformułowaniem wskazującym, że pomoc de minimis będzie udzielana w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej dotyczących właśnie pomocy de minimis. Po drugie, w projektowanych przepisach zmianie ma ulec okres, za który są przedstawiane zaświadczenia lub oświadczenia o otrzymanej pomocy de minimis. W związku z wejściem w życie nowych rozporządzeń uległ zmianie sposób obliczania wskazanego 3-letniego limitu. Zamiast dotychczasowych 3 lat podatkowych jest to okres 3 minionych lat. I po trzecie, głównym elementem, który również tutaj warto wskazać, jest to, że w dwóch istotnych ustawach został usunięty obowiązek przedstawiania zaświadczeń lub oświadczeń o otrzymanej już pomocy de minimis, jak również wszelkich innych informacji niezbędnych do jej udzielenia. Przepisy te powtarzają bowiem regulacje określone w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. Powtarzanie tak samo określonego obowiązku w wielu innych ustawach to nie jest rozwiązanie. Zasadna jest zatem zmiana wskazanych ustaw polegająca na usunięciu powtórzenia przedmiotowego obowiązku.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#TomaszChróstny">Projektowana ustawa ma zatem przede wszystkim charakter techniczny, porządkujący. Chodzi o to, abyśmy również w przyszłości przy zmianie rozporządzeń Komisji Europejskiej nie musieli wprowadzać kolejnych korekt o charakterze ustawowym, również istotnych z punktu widzenia przedsiębiorców. Jest to zmiana niekontrowersyjna, dlatego dziękując za uwagę, uprzejmie proszę Wysoki Sejm o dalsze procedowanie nad projektem ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Olgę Ewę Semeniuk-Patkowską z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wygląda na to, że ani ministerstwo rozwoju, ani cały rząd nie mają żadnego programu pomocowego dla przedsiębiorców. Musicie się więc uciekać do przepisów unijnych, szkoda tylko, że tak skromnych i nieodpowiadających na żadne realne problemy przedsiębiorstw.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Miarą braku pomysłu tego rządu na programy wsparcia dla przedsiębiorców i przeciwdziałanie grupowym zwolnieniom jest poziom sporządzanych przez was uzasadnień do projektów ustaw i OSR-ów. Na przykład w uzasadnieniu piszecie, że maksymalna wartość pomocy de minimis będzie zwiększona odpowiednio do 300 tys. euro oraz 750 tys. euro, tylko nigdzie nie przeprowadziliście analizy ani nie wskazaliście, jak to realnie może pomóc przedsiębiorcom i o ile średnio wzrosła na przestrzeni ostatnich lat udzielana sektorowi MŚP wartość pomocy publicznej. Biorąc pod uwagę skalę tarcz pomocowych z ostatnich lat, wygląda to na czysto pozorną zmianę. Taką, która w żaden sposób nie odpowiada na realne potrzeby firm. Wy mówicie o setkach tysięcy, a przedsiębiorcy mówią o potrzebach sięgających miliardów złotych. Jesteście oderwani od realiów i skali wyzwań. Pytanie, czy brak takiej analizy w OSR-ze to wynik waszej analitycznej nieudolności czy wstydu za to, że nic nie macie do zaproponowania biznesowi w związku z tak bardzo już małym budżetem.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Kolejny przykład waszego niechlujstwa analitycznego i lekceważącego podejścia do pisania OSR-ów: wskazujecie, że wprowadzone zmiany w zakresie udzielania pomocy de minimis dotyczą również dopuszczenia udzielenia pomocy de minimis w sektorach, które były dotychczas z tego wykluczone. I to tyle. Nie wskazujecie, jakie to są branże. Proszę więc o udzielenie odpowiedzi na pytanie, o jakich branżach tutaj mówicie.</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Pomimo tego, że takimi projektami ustaw uciekacie państwo od prawdziwej dyskusji na temat stanu polskiej gospodarki, chciałabym poruszyć chociaż kilka wątków. Wasze programy gospodarcze to zbiór pustych przepisów, hasełek, deklaracji. W ocenie ryzyka finansowego wpisujecie zazwyczaj: nie dotyczy. Przedsiębiorcom od nich się nie poprawi, a tylko dojdzie im pracy, żeby sprawdzić, czy przypadkiem niczego państwo tam nie przemyciliście. Lex Kloska pokazało już, do czego jesteście zdolni. Tymczasem wstrzymujecie nowe nabory w ramach Programu Inwestycji Strategicznych, z którego środki trafiały do gmin i powiatów, a przecież przetargi często wygrywały małe i średnie firmy. Czemu zamykacie dla nich ten olbrzymi rynek? Przy spowolnieniu gospodarczym, jakie już zaserwowaliście w Polsce, dodatkowo zamykacie możliwość podtrzymania koniunktury. W zamian oferujecie tylko środki z KPO, które pewnie trafią do zachodnich firm. Dla polskich MŚP nie ma w waszej polityce gospodarczej już żadnego miejsca.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">W I kwartale 2024 r. rentowność przedsiębiorstw niefinansowanych zatrudniających co najmniej 50 osób zmalała do 2,9% z ponad 4 punktów procentowych. Jeśli weźmie się pod uwagę tylko pierwsze kwartały, widać, że we współczesnej historii rentowność niższa była dwa razy: w roku 2009 i roku 2020. Mocno zmalał też łączny zysk netto tych przedsiębiorstw. Wyniósł 37 mld zł w porównaniu z 61 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Z kolei Mario Draghi, były prezydent Europejskiego Banku Centralnego, opublikował raport ostrzegający przed zagrożeniem powolną agonią gospodarki europejskiej. Jeśli Unia Europejska nie podejmie pilnych działań, według jego analizy Europa potrzebuje dodatkowych 750–800 mld euro rocznie, aby utrzymać swoją konkurencyjność na globalnej arenie. Pewnie wasze uszy będzie to boleć, ale taką dokładnie analizę przeprowadził kilkanaście tygodni temu były premier Polski Mateusz Morawiecki.</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Trela: Czarnecki.)</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Czy ten unijny projekt w jakikolwiek sposób odpowiada na te wyzwania? Oczywiście, że nie, nawet w 1%. Debatujemy tutaj…</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Red is Bad.)</u>
          <u xml:id="u-195.9" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Proszę o ciszę.</u>
          <u xml:id="u-195.10" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Debatujemy tutaj o rzeczach pozornych w kontekście wyzwań…</u>
          <u xml:id="u-195.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Agencja Rezerw Strategicznych.)</u>
          <u xml:id="u-195.12" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Panie marszałku, czy mogę prosić o możliwość wypowiedzenia się?</u>
          <u xml:id="u-195.13" who="#komentarz">(Głos z sali: Na temat.)</u>
          <u xml:id="u-195.14" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-195.15" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Czy ten unijny projekt w jakikolwiek sposób…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale mogę przeprosić? Przepraszam, halo, pani poseł, na chwileczkę.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Mogę panią prosić, żeby pani nie przerywała pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Ale to nie jest teraz pani czas, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bo to jest naprawdę nieznośne. Niech pani się zapisze do głosu, bardzo uprzejmie panią proszę. To naprawdę jest bez sensu. Naprawdę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">Czy ten unijny projekt w jakikolwiek sposób odpowiada na te wyzwania? Oczywiście, że nie, nawet w 1%. Debatujemy tutaj o rzeczach pozornych w kontekście wyzwań i problemów, które stoją przed naszą gospodarką. Będziemy przyglądać się temu projektowi podczas prac w komisji. To pozorne zmiany. Oczekujemy, że w końcu ta Izba dostanie poważne projekty ustaw, na które oczekują polskie firmy. Unia i uśmiech za was wszystkich problemów gospodarczych nie rozwiążą.</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#OlgaEwaSemeniukPatkowska">I na sam koniec. Na wczorajszym posiedzeniu połączonych komisji gospodarki i energii w ciągu 20 minut projekt dotyczący wyhamowywania inflacji, projekt obywatelski z ponad 130 tys. podpisów, trafił do zamrażarki, do podkomisji, a kolejne posiedzenie komisji gospodarki, na którym mówiliśmy o firmach, które mogą być podwykonawcami w ramach budowy atomu, zostało zamknięte przez pana przewodniczącego Petru. Powagi.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Danuta Jazłowiecka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#DanutaJazłowiecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Może zanim rozpocznę moje wystąpienie w imieniu klubu, odniosłabym się do wystąpienia pani posłanki Prawa i Sprawiedliwości Semeniuk-Patkowskiej. To wystąpienie świadczy o tym, że pani w ogóle nie wie, jaki punkt w tej chwili jest procedowany.</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#DanutaJazłowiecka">Pani wystąpienie świadczy również o tym, w jakiej sytuacji znaleźliśmy się po rządach Prawa i Sprawiedliwości, osób niekompetentnych, które zajmowały się gospodarką i przedsiębiorcami.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#DanutaJazłowiecka">Natomiast jeżeli chodzi o punkt, w ramach którego obradujemy, projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis ma na celu dostosowanie krajowego prawa do nowych przepisów unijnych dotyczących pomocy de minimis, które weszły w życie 1 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#DanutaJazłowiecka">Zmiany te wynikają z przyjęcia dwóch nowych rozporządzeń Komisji Europejskiej, pani minister, rozporządzenia z 2023 r. nr 2831 i nr 2832z tego samego roku. Dotyczą one sprawy stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis oraz dotyczą pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorcom świadczącym usługi w ogólnym interesie gospodarczym.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#DanutaJazłowiecka">Wprowadzenie tych rozporządzeń zastępuje dotychczas obowiązujące akty prawne z 2013 i 2012 r. Są to akty nr 1407 i 360. W Polsce pomoc de minimis udzielana jest w różnych formach. Są to np. szkolenia, inwestycje, zwolnienia podatkowe, jednorazowa amortyzacja, pożyczki, kredyty preferencyjne, umorzenie odsetek ZUS i inne. Korzystający z pomocy przedsiębiorca ma swój limit wyznaczony rozporządzeniami i zobowiązany jest kontrolować każde wsparcie, które otrzymuje od organu udzielającego pomocy. Tym samym zobowiązany jest je monitorować, by nie przekroczyć dopuszczalnego limitu.</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#DanutaJazłowiecka">Rozporządzenia dotyczące pomocy de minimis obowiązują we wszystkich krajach członkowskich Unii Europejskiej. Opierają się na wspólnych założeniach unijnych, ale są dostosowane do specyfiki i potrzeb gospodarek narodowych. I tak np. w Niemczech, we Francji, we Włoszech czy w Hiszpani wiodącymi sektorami korzystającymi ze wsparcia są przede wszystkim przemysł, małe i średnie przedsiębiorstwa, start-upy, przemysł kreatywny, innowacje, nowe technologie, energetyka, rolnictwo, sektor usługowy, edukacja czy turystyka. Środki wykorzystywane są przede wszystkim na regionalny rozwój gospodarczy. Proces ubiegania się o pomoc w większości krajów jest podobny. Wsparcie jest udzielane przez regionalne programy, często zorientowane na rozwój lokalnych rynków pracy i innowacji. Każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do przedstawiania informacji o otrzymanej pomocy w ramach de minimis. Myślę, że to dużo też pani wyjaśnia, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#DanutaJazłowiecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyjęte przez komisję nowe regulacje unijnych rozporządzeń zmieniają m.in. sposób obliczania 3-letniego okresu przy sumowaniu limitu pomocy de minimis z lat podatkowych. Do tej pory obowiązywał rok podatkowy bieżący oraz poprzednie 2 lata podatkowe. Zmienione to zostało na okres trzech minionych lat. Rozszerza się również zakres sektorów kwalifikujących się do pomocy de minimis i umożliwia przyznawanie pomocy w sektorach wcześniej wykluczonych, np. w transporcie drogowym towarów, gdzie limit pomocy został zrównany z innymi sektorami. Podwyższone są maksymalne kwoty pomocy de minimis odpowiednio w poszczególnych przypadkach: z 200 tys. euro do 300 tys. euro oraz z 500 tys. euro do 750 tys. euro.</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#DanutaJazłowiecka">Projekt ustawy natomiast przewiduje regulacje m.in. w kwestiach podatkowych, działalności banków spółdzielczych, zatrudnienia socjalnego czy działalności spółdzielni socjalnych.</u>
          <u xml:id="u-201.9" who="#DanutaJazłowiecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na to, że oba rozporządzenia z 2023 r. bezpośrednio obowiązują kraje członkowskie, uwaga, pani poseł, nie ma potrzeby wprowadzania przepisu przejściowego regulującego kwestię udzielania pomocy de minimis w okresie od dnia 1 lipca 2024 r. do dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. Pomoc de minimis we wskazanym wyżej okresie realizowana jest na warunkach określonych w obu nowych rozporządzeniach Komisji.</u>
          <u xml:id="u-201.10" who="#DanutaJazłowiecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wprowadzone zmiany związane z odesłaniem do bezpośrednio obowiązujących przepisów nowych rozporządzeń dotyczą wielu ustaw, w których odwołania do poprzednich przepisów unijnych zostaną zastąpione ogólnym wskazaniem na pomoc de minimis, co umożliwi łatwe dostosowanie się do przyszłych zmian prawa unijnego bez konieczności ciągłego nowelizowania krajowych przepisów. W niektórych zmienionych ustawach wskazano wprost, że pomoc de minimis jest udzielana na warunkach określonych w rozporządzeniu Komisji, w każdym bowiem przypadku warunki dopuszczalności udzielania takiej pomocy bezpośrednio reguluje rozporządzenie unijne, pani poseł, a nie przepisy prawa krajowego, które mogą te warunki jedynie dodatkowo dookreślać i zaostrzać. Z punktu widzenia prawa krajowego i unijnego nie powstaje w tym zakresie żadna niezgodność.</u>
          <u xml:id="u-201.11" who="#DanutaJazłowiecka">Projekt ustawy nie będzie miał negatywnego wpływu na mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, ponieważ nie wpływa na możliwość udzielania przedsiębiorcom wsparcia określonego w nowelizowanych ustawach. Wprowadzone zmiany zapewnią zgodność udzielanej pomocy de minimis z obecnie obowiązującymi przepisami prawa Unii Europejskiej. Ustawa wejdzie w życie z dniem następującym po ogłoszeniu.</u>
          <u xml:id="u-201.12" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-201.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Kasprzyk, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#RafałKasprzyk">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do określenia warunków udzielania pomocy de minimis zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa unijnego. Omawiany dziś projekt z druku nr 600 dotyczy dwóch rozporządzeń związanych z udzielaniem pomocy de minimis, które obowiązują w Unii Europejskiej już od 1 stycznia 2024 r. Rozporządzenia te wprowadziły zmianę w sposobie obliczania 3-letniego okresu przy sumowaniu pomocy de minimis w okresie ostatnich 3 lat. Zwiększona została też maksymalna wartość pomocy de minimis do 300 tys. euro lub 750 tys. euro, czyli została zwiększona o wskaźnik inflacji za rządów PiS — 50%. Dopuszczone zostało udzielanie pomocy w sektorach, które do tej pory były wykluczone z możliwości jej udzielania. Zlikwidowano niższy limit pomocy de minimis w sektorze drogowego transportu towarów.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#RafałKasprzyk">W celu prawidłowej implementacji prawa unijnego niezbędna będzie nowelizacja ustaw polegającą m.in. na aktualizacji odesłań do nieobowiązujących już rozporządzeń przez wskazanie, że pomoc de minimis będzie udzielana na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa unijnego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis oraz w określonym tam zakresie, a także na dostosowaniu okresu, za który powinny być przedstawione zaświadczenia lub oświadczenia o pomocy de minimis, do obowiązujących przepisów.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#RafałKasprzyk">Liczba nowelizowanych przepisów prawa jest dosyć duża, dlatego niezbędne jest wskazanie, że pomoc udzielana będzie przedsiębiorcom jako pomoc de minimis. Takie rozwiązanie gwarantuje, że pomoc de minimis będzie zawsze udzielana zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa unijnego niezależnie od zmieniających się rozporządzeń Komisji Europejskiej. Dla korzystających z pomocy de minimis ważne jest również to, że nie ma potrzeby wprowadzania przepisów przejściowych regulujących kwestię udzielania takiej pomocy w okresie od 1 stycznia 2024 r. do dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. Rozporządzenia Komisji obowiązują jednak bezpośrednio, czyli aby można było udzielać takiej pomocy, nie jest konieczne wdrożenie ich do polskiego porządku prawnego. Jedyna konieczność wprowadzenia przepisu przejściowego wynika z konieczności regulacji w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż wejdzie on w życie dopiero po dniu ogłoszenia, a nie obowiązuje jeszcze właśnie od 1 stycznia 2024 r.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#RafałKasprzyk">Klub Polska 2050 zagłosuje za przyjęciem proponowanej ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mirosław Adam Orliński, PSL — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Posłowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam zaszczyt przedstawić stanowisko odnośnie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis. Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis ma na celu przede wszystkim, tak jak już tutaj mówiliśmy, dostosowanie przepisów niektórych ustaw do zmian wynikających z wejścia w życie z dniem 1 stycznia 2024 r. dwóch aktów prawnych, czyli rozporządzenia Komisji Europejskiej z dnia 13 grudnia 2023 r. i drugiego rozporządzenia Komisji Europejskiej, także z 13 grudnia 2023 r., o pomocy de minimis przyznawanej przedsiębiorcom wykonującym usługi świadczone w ogólnym interesie gospodarczym. Te nowe rozporządzenia także, jak było powiedziane, obowiązują od 1 stycznia 2024 r. Dotyczą one warunków udzielania pomocy de minimis.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#MirosławAdamOrliński">Obecnie w polskich aktach prawnych znajdują się odniesienia do poprzednich rozporządzeń Komisji Europejskiej w tym zakresie. Projektowana ustawa przede wszystkim dostosowuje krajowe przepisy do prawa unijnego. To jest główny cel tych zmian. Do 31 grudnia 2023 r. obowiązywały wcześniejsze rozporządzenia. Nowe przepisy zmieniły sposób obliczania 3-letniego okresu przy sumowaniu limitu pomocy de minimis z roku bieżącego oraz ostatnich 2 lat podatkowych. Zmiana okresu obliczania dotyczy 3-letniego okresu, który teraz uwzględnia okres 3 minionych lat. Zmianie uległa wartość maksymalnej pomocy de minimis, z jakiej może skorzystać przedsiębiorca w czasie 3 lat. Została także zwiększona kwota z 200 tys. do 300 tys. euro.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#MirosławAdamOrliński">Akty unijne dopuściły także udzielanie pomocy de minimis w sektorach, które dotychczas były wykluczone z możliwości jej udzielania. Zlikwidowany został niższy limit pomocy de minimis w sektorze drogowego transportu towarów. Wprowadzone zmiany w zakresie udzielania pomocy de minimis dotyczą również właśnie tego zakresu, który nie był wcześniej ujęty, czyli udzielania pomocy w innych sektorach, oraz zlikwidowania niższego limitu pomocy de minimis w sektorze drogowego transportu towarów. Główną zmianą, którą tutaj przyjmujemy, jest zastąpienie odesłań do nieobowiązujących obecnie rozporządzeń.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#MirosławAdamOrliński">Podsumowując, chcę powiedzieć, że tak naprawdę, ta zmiana jest konieczna. Jest to implementacja przepisów dostosowujących prawo krajowe do prawa unijnego i Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga w pełni popiera te zmiany. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tomasz Trela, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#TomaszTrela">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko Koalicyjnego Klubu Parlamentarnego Lewicy w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#TomaszTrela">Przedstawiany dziś projekt ustawy ma charakter porządkujący. Dostosowuje on zapisy szeregu krajowych ustaw do zmienionych rozporządzeń Komisji Europejskiej dotyczących pomocy de minimis. W zmienionych rozporządzeniach komisji zmienił się sposób obliczania 3-letniego okresu przy sumowaniu limitu pomocy de minimis z lat podatkowych, maksymalna wartość pomocy, z jakiej może skorzystać przedsiębiorca. W tym okresie pojawiły się też nowe sektory, w których pomoc de minimis dotąd nie była udzielana. Zlikwidowano również niższy limit pomocy de minimis w sektorze drogowego transportu towarów.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#TomaszTrela">Zmiany wprowadzone przez Komisję Europejską są ważne z punktu widzenia przedsiębiorców, ponieważ maksymalna wartość pomocy de minimis, z jakiej może skorzystać przedsiębiorca, wzrosła do 300 tys. euro i do 750 tys. euro. Zmienił się też sposób obliczania 3-letniego okresu sumowania limitu pomocy z bieżącego roku podatkowego i 2 poprzednich na okres 3 minionych lat. Według nowych rozporządzeń ubiegający się o pomoc de minimis przedsiębiorca będzie musiał przedstawić zaświadczenie o wysokości otrzymanej pomocy w minionych 3 latach lub przedstawić oświadczenie o wysokości tej pomocy albo o niekorzystaniu z tej formy wsparcia w ogóle. Rezygnacja w przypadku omawianego aktu prawnego z 14-dniowego okresu vacatio legis nie jest sprzeczna z prawem, ani nie ma wpływu na działalność podmiotów ubiegających się o pomoc publiczną. Przeciwnie, umożliwi ubiegającym się o pomoc de minimis przedstawienie wszystkich niezbędnych informacji do udzielenia tej pomocy zgodnie z obecnie obowiązującymi rozporządzeniami Komisji Europejskiej. Jako państwo członkowskie Unii Europejskiej mamy obowiązek dostosowania krajowych zapisów do unijnych postanowień, co właśnie robimy. W odróżnieniu od poprzedników rząd koalicji 15 października szanuje prawo.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Żarty, żarty.)</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#TomaszTrela">Lewica będzie popierać i wspierać projekty, które dostosowują przepisy polskie do przepisów Unii Europejskiej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan Konrad Berkowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#KonradBerkowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa, nad którą dziś debatujemy, to doskonały, choć zatrważający symptom tego, o czym warto przypomnieć i czemu należy z całą mocą przeciwdziałać.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#KonradBerkowicz">Europa wolnych ojczyzn, wspólnota suwerennych narodów, wolny handel i swobodne podróżowanie po Europie — tym miała być Unia Europejska, do której Polacy chcieli wejść. To obiecywali wszyscy, którzy do wejścia do Unii Europejskiej zachęcali: polskie elity polityczne i, jak się okazało, ich faktyczni mocodawcy, czyli unijni funkcjonariusze polityczni. Tymczasem okazuje się, że to była przynęta. To był cukierek, który obcy pan daje małemu dziecku na placu zabaw. I na nic zdały się nasze ostrzeżenia. To była skuteczna przynęta, po której połknięciu pojawił się haczyk. Nie ma wspólnoty suwerennych narodów, jest brukselski dyktat dominujących, zabetonowanych w strukturach władzy Unii Europejskiej sił. Sił, które raczej posługują się językiem niemieckim niż polskim. Ta dyktatorska władza brukselskich urzędników opanowuje kolejne połacie decyzyjności polskich władz i codzienności samych Polaków. Polsce odbiera się resztki suwerenności, a Polakom — resztki wolności osobistej.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#KonradBerkowicz">Kolejne zmiany traktatowe dały Unii Europejskiej szerokie kompetencje w tym zakresie, ale Brukseli to nie wystarcza. Wyprzedzając już planowane kolejne zmiany w traktatach, które mają np. pozbawić Polskę prawa veta w tych dziedzinach, w których te formalnie udało się jeszcze zachować, Unia Europejska narzuca nam choćby to, czym mamy ogrzewać własne domy, czym mamy poruszać się po własnym kraju oraz kiedy i w jakim stopniu mamy zainwestować swoje ciężko wypracowane pieniądze w modernizację naszych domów i mieszkań. Brukselski urzędnik potrafi Polakowi narzucić swoją wolę nawet w tak banalnej, ale codziennej i osobistej sprawie, jak to, z jakiej rurki pije swój napój albo czy nakrętka ma być przytwierdzona do butelki z jego napojem. Taka totalniacka — totalniacka, bo wkraczająca zgodnie z definicją totalitaryzmu w osobiste sprawy obywateli — władza Unii Europejskiej to nie tylko okazja do narzucania nam swojej chorej ideologii lewactwa i klimatyzmu, ale doskonała okazja do realizacji interesów gospodarczych dominujących w Unii Europejskiej sił. Przypomnijmy, że lata temu Unia Europejska narzuciła Polsce limity produkcji cukru. W związku z limitami wiele polskich cukrowni bankrutowało. Wtedy przyszły niemieckie koncerny niczym dobry wujek z zagranicy z ofertą: my te cukrownie odkupimy, co prawda za bezcen, ale postawimy je na nogi, a wy dzięki temu nie stracicie miejsc pracy. Jak już ten akt łaskawości się dokonał, limity cukru zostały zniesione. Tak kolonizuje się gospodarczo Polskę.</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#KonradBerkowicz">I oto dziś mamy ustawę, która realizuje kolejny akt łaski naszch brukselskich panów. Ujawnia ona coś, o czym Polacy nawet nie wiedzieli, a w co wręcz trudno uwierzyć. Otóż za pozwoleniem Unii Europejskiej zwiększa się ilość pieniędzy w Polskim budżecie, w którym są wypracowane przez Polaków pieniądze, którą polska władza ma prawo wydawać na dotowanie polskich państwowych przedsiębiorstw bez pytania się o zgodę Unii Europejskiej. Słyszycie państwo, o co tu chodzi? Okazuje się, że obecność w Unii Europejskiej wyznacza nam niewielkie ramy, w jakich możemy sami zdecydować o tym, by przekazać pieniądze polskiej państwowej spółce, np. kopalni czy stoczni. To, na ile państwo w ogóle powinno to robić, to zupełnie inna dyskusja, ale ta dyskusja nie ma w Polsce właściwie sensu, bo o tym decyduje Unia, a nie Polska. Polska w Unii Europejskiej jest jak więzień, któremu naczelnik dzisiaj łaskawie daje 15 minut więcej na spacerniaku.</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#KonradBerkowicz">To obrzydliwe, co zrobiliście z Polską, to obrzydliwe, co zrobiliście z naszą suwerennością. I to jest znów oczywiście narzędzie załatwiania gospodarczych interesów państw rządzących Unią kosztem niszczenia polskiej gospodarki, bo np. Niemcy dotowały swoje stocznie, kiedy polskie stocznie upadały, a Unia nie pozwalała ich dotować.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#KonradBerkowicz">Z Unii Europejskiej i strefy Schengen, do których chcieli wejść Polacy, niewiele już zostało. Wolnego handlu nie ma, strefa Schengen przestaje w praktyce istnieć, bo Niemcy już od dłuższego czasu bardzo intensywnie kontrolują granicę polsko-niemiecką, żeby przypadkiem nie wrócił do nich z Polski podrzucony nam przez Niemca Murzyn. Idea wspólnoty gospodarczej i suwerennych ojczyzn już niemal na starcie roztrzaskała się o twarde, partykularne interesy unijnych decydentów i brukselską, totalniacką ideologię.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#KonradBerkowicz">Ale to wszystko już powoli się kończy — już kończę, panie marszałku — Polacy już pozbyli się kompleksów, nie są zapatrzeni w zachodnią Europę jak w bożka wyznaczającego, co jest właściwe, a co nie. Latają na wakacje po Europie i widzą, do czego doprowadziła unijna polityka gospodarcza i przede wszystkim unijna polityka imigracyjna. Polacy chcą, by w Polsce nadal było na ulicach bezpiecznie i spokojnie. Polskie kobiety nie chcą bać się wychodzić wieczorem z domu, jak to jest w wysoko rozwiniętych…</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#komentarz">(Poseł Rafał Kasprzyk: O czym ty mówisz, człowieku? Zupełnie nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#KonradBerkowicz">…tolerancyjnych krajach zachodniej Europy. I tylko Konfederacja, niespętana układami z brukselskimi urzędnikami, niespętana ideologią postępu i poprawności politycznej…</u>
          <u xml:id="u-209.9" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Jaki postęp?)</u>
          <u xml:id="u-209.10" who="#KonradBerkowicz">…jest w stanie ochronić Polskę przed błędami Zachodu, które wy chcecie powielać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-209.11" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Przecież to idioctwo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">No dobra, siedem osób zgłosiło się do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa jeszcze chciałby się dopisać?</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadawania pytania na minutę.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Janusza Kowalskiego z klubu Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-210.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#JanuszKowalski">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! To sprawa ponadpolityczna i bardzo ważna. Upada na naszych oczach przemysł chemiczny w Polsce: zakłady azotowe w Puławach, w Kędzierzynie-Koźlu, w Policach, w Tarnowie…</u>
          <u xml:id="u-211.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Kasprzyk: Załatwiliście.)</u>
          <u xml:id="u-211.2" who="#JanuszKowalski">…a Polska jest największym importerem rosyjskiego gazu ziemnego pod postacią nawozów. Tylko w I półroczu 2024 r. wpłynęło 700 tys. t rosyjskich i białoruskich nawozów do Polski o wartości ponad 1 mld euro. To oznacza, że 60% importu nawozów do Polski to są nawozy od Putina i od Łukaszenki. A polskie zakłady chemiczne upadają. Polska jest zalewana rosyjskimi i białoruskimi nawozami.</u>
          <u xml:id="u-211.3" who="#JanuszKowalski">Żądam od rządu Donalda Tuska wprowadzenia natychmiast jednostronnego embarga na import rosyjskich i białoruskich nawozów, po to żeby Unia Europejska zabroniła importu nawozów z Moskwy i z Białorusi. Przestańmy finansować Putina i Łukaszenkę.</u>
          <u xml:id="u-211.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Coraz częściej dochodzą do nas informacje, jakoby brak nowelizacji rozporządzenia spowodował, że niektóre urzędy skarbowe odmawiają pracodawcom wydania zaświadczeń uznających wydatek z zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych za pomoc de minimis, a jak wiemy, brak zaświadczenia skutkuje tym, że pracodawca musi zwrócić wydaną kwotę na konto zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#MałgorzataPępek">Chciałam więc zapytać, czy w związku ze zmianą rządu pojawi się w pana urzędzie sposób monitorowania sytuacji przedsiębiorstw tak, byśmy otrzymali dane przygotowane w sposób kompetentny i rzetelny. Słusznie zwrócono na tej sali dzisiaj uwagę, że brak danych dotyczących wsparcia przedsiębiorstw, za co jest odpowiedzialny pana Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. To była bardzo dobra uwaga.</u>
          <u xml:id="u-213.2" who="#MałgorzataPępek">A pani poseł sprawozdawca — jestem zażenowana — chyba nie przeczytała w ogóle tego projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-213.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 5 września w Wielkopolskim Urzędzie Wojewódzkim w Poznaniu odbyło się spotkanie rolników i przedstawicieli administracji rządowej na czele z wiceministrem Jackiem Czerniakiem. Dotyczyło zwalczania afrykańskiego pomoru świń. Rolnicy, a także administracja rządowa zachęcali do skutecznego zwalczania przyczyn tej choroby, m.in. poprzez bioasekurację.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#TadeuszTomaszewski">W celu prowadzenia bioasekuracji został uruchomiony specjalny program, program refundacyjny z Agencji Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa. Z danych ministerstwa wynika, że limit krajowy, jeśli chodzi o pomoc de minimis w rolnictwie, został wykorzystany w 100% 2 sierpnia, ten indywidualny limit wynosi 20 tys. na każdego rolnika, ale ten krajowy został wyczerpany.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#TadeuszTomaszewski">Wobec powyższego chciałem zapytać — a o odpowiedź prosić na piśmie — jakie jest stanowisko rządu w tej sprawie, jak wyglądają negocjacje z Komisją Europejską i kiedy nowy limit de minimis w rolnictwie zostanie uruchomiony, tak aby rolnicy mogli korzystać z programów, m.in. z refundacji na bioasekurację. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Tak się złożyło, że miałem dokładnie w tym samym aspekcie zadać pytanie panu ministrowi. Jak wygląda kwestia de minimis w rolnictwie? Czy te przepisy dają jakąkolwiek możliwość zmiany? Pytam, ponieważ co roku tych rekompensat wliczanych do pomocy de minimis jest niestety coraz więcej, z różnych dziedzin. Pan poseł wspomniał o ASF-ie, ale przecież jest ogromna pomoc suszowa, pomoc związana z różnego rodzaju innymi warunkami atmosferycznymi, generalnie niesprzyjającymi okolicznościami dla rolnictwa w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. Czy ten projekt uwzględnia to, a jeśli nie, to czy państwo w jakimkolwiek zakresie chcecie wpłynąć na to, aby ten budżet, ten limit de minimis w rolnictwie był wyższy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-218.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowni Młodzi na galerii! Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Młodym życzę rozsądku, bo od wczoraj od Konfederacji słyszałam samą krytykę, żadnej rzeczy, która byłaby ich jakimkolwiek programem w zakresie tego, o czym na tej sali dyskutujemy.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#KrystynaSkowrońska">Po stronie PiS-u słyszałam od wczoraj, ale i przez ostatnie 8 lat, tak jak robili… To wszystko jest wasza wina.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#KrystynaSkowrońska">A pana ministra chciałabym poprosić… Podmioty, które skorzystały z pomocy de minimis — jakie wsparcie w tym zakresie otrzymały?</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#KrystynaSkowrońska">Panie i panowie posłowie, jak ktokolwiek nas słucha, wie, że jak na tej sali zabieramy głos, to mówmy rozsądnie.</u>
          <u xml:id="u-219.5" who="#KrystynaSkowrońska">Panie marszałku, postanowiłam od dzisiaj chyba wszystkie kłamstwa, które w danym dniu będą na tej sali, odczarowywać, bo musimy powiedzieć: nie możecie kłamać.</u>
          <u xml:id="u-219.6" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Zacznij od siebie.)</u>
          <u xml:id="u-219.7" who="#KrystynaSkowrońska">Zrobiliście tak, że jest trudno, i teraz powinniście państwo pomagać w naprawie. Pomoc de minimis jest ważna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Rafał Kasprzyk, Polska 2050.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#RafałKasprzyk">Uprzejmie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#RafałKasprzyk">Panie Marszałku! Jedno zdanie do pani poseł Olgi Semeniuk-Patkowskiej, której nie ma, bo pomyliła dzisiaj debaty, bo dzisiaj nie dyskutujemy na temat tragicznej sytuacji przedsiębiorców po wprowadzeniu przez pana Morawieckiego i rząd PiS Polskiego Ładu ani o fatalnych decyzjach gospodarczych, które skutkują właśnie tym, że PKP Cargo, Poczta Polska, Grupa Azoty, o których mówił też kolega klubowy, są w opłakanej, tragicznej sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#RafałKasprzyk">Proszę ministra o informację, w ramach jakich wydatków spodziewają się… czy się spodziewają wzrostu wydatków i wzrostu pomocy z tytułu pomocy de minimis w roku następnym z uwagi na wprowadzenie tej ustawy. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Skonieczka, Polska 2050.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#MarcinSkonieczka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ten system pomocy de minimis działa na zasadzie zaświadczeń: beneficjenci otrzymują zaświadczenia i później, gdy ubiegają się o kolejną pomoc, muszą te zaświadczenia przedstawiać, żeby sprawdzić, czy nie przekroczyli limitu. Z drugiej strony wiemy, że powstały systemy do gromadzenia tych informacji. W Ministerstwie Rolnictwa powstał system rejestracji pomocy publicznej, a w UOKiK-u system udostępniania danych o pomocy publicznej. Mamy pytanie, jak te systemy działają. Czy wszystkie dane są zbierane i czy są plany wyeliminowania konieczności składania zaświadczeń, skoro instytucje państwowe mają dostęp do tych systemów? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów pana ministra Tomasza Chróstnego o zabranie głosu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#TomaszChróstny">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#TomaszChróstny">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Muszę się przyznać, proszę państwa, że dałem się zaskoczyć, bo miałem przyjemność przed Wysoką Izbą występować z projektami ustaw, które rzeczywiście zawierały elementy kontrowersyjne, natomiast to nie jest tego typu ustawa. Z częścią wypowiedzi trudno się w ogóle zgodzić i można rzeczywiście się zastanawiać, na ile one odnoszą się do projektu, o którym dzisiaj mówimy.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#TomaszChróstny">Dlaczego właściwie jesteśmy tu z tym projektem ustawy? Dlatego że w zakresie pomocy publicznej należy zachować bardzo dużą dokładność. Pomoc, która jest udzielana przedsiębiorcom w sposób niezgodny z obowiązującym stanem prawnym, niezgodnie z przepisami bądź nie jest zachowana ścieżka formalna, niestety, ale może podlegać zwrotowi przez przedsiębiorcę, i to z należnymi odsetkami. A zatem z punktu widzenia przedsiębiorców, z punktu widzenia rynku niezbędne są aktualna podstawa prawna i mechanizmy, które rzeczywiście umożliwiają udzielenie pomocy w ramach mechanizmu de minimis i monitorowanie tego właśnie po to, aby, jeżeli chodzi o pomoc, nie uległo to przekroczeniu. Gdy chodzi o dane, nie można uznać, że ten mechanizm jest mechanizmem nieistotnym albo nieskutecznym. Spójrzmy na ostatnie lata, na pomoc, która była kierowana w uproszczonym mechanizmie, bo tego właśnie dotyczy mechanizm de minimis: to było w 2022 r. 10 mld zł, w 2023 r. — ok. 10,3 mld zł i od początku roku do chwili obecnej mniej więcej jest to ok. 6,9 mld zł. To są środki, które… Tak jak powiedziałem, w mechanizmie uproszczonym gros tych środków jest kierowanych bezpośrednio do mikroprzedsiębiorców i do sektora MŚP. Dlatego niezbędne jest, abyśmy rzeczywiście te zmiany o charakterze, tak jak od początku wskazałem, technicznym, porządkowym… Właśnie po to, aby zapewnić stabilność i przewidywalność prawa i też mechanizmów udzielania pomocy publicznej, abyśmy tę pewność przedsiębiorcom i rynkowi dostarczyli, zapewnili.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#TomaszChróstny">Jeżeli chodzi o informacje dotyczące konkretnych przedsiębiorców, tak jak tutaj pan poseł wspomniał te dane, m.in. innymi z bazy UOKiK-u, z bazy SUDOP-u, są w pełni dostępne dla każdego z państwa, dla każdego z obywateli. Również dziennikarze wykorzystują te dane po to, aby analizować, czy na poziomie rynku, czy na poziomie poszczególnych przedsiębiorców, ile do danej jednostki tej pomocy popłynęło. Przypomnę, mówimy tutaj o bardzo wielu rozdrobnionych mechanizmach pomocy publicznej, często o charakterze udzielanej na poziomie jednostek samorządu terytorialnego, choćby jeżeli chodzi o zwolnienia z różnych podatków o charakterze lokalnym, jeżeli chodzi również o fundusze czy instytucje publiczne.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#TomaszChróstny">Zatem jest to bardzo materialny, konkrety efekt funkcjonowania tego mechanizmu i to, co otrzymaliśmy, proszę państwa, w ramach noweli i samego rozporządzenia Komisji Europejskiej, tych dwóch rozporządzeń, to jest podniesienie limitu, w tym m.in. uwolnienie możliwości udzielania pomocy publicznej podmiotom czy sektorom, które dotychczas były wyjęte z tychże możliwości wspierania ich na poziomie państw członkowskich Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#TomaszChróstny">A zatem mamy przepisy korzystne dla przedsiębiorców i teraz od poszczególnych rządów czy ustawodawcy na poziomie państw członkowskich będzie zależało, na ile z tych mechanizmów będziemy mogli skorzystać.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#TomaszChróstny">Wracając m.in. do pytań, które tutaj się pojawiły, m.in. pana posła Berkowicza — pamiętajmy o tym, że przepisy de minimis to prosty mechanizm wspierania przedsiębiorców na poziomie państw członkowskich Unii Europejskiej. On m.in. ma na celu zapewnienie równych zasad konkurencji pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Chodzi de facto o to, aby na konkurencyjność tychże przedsiębiorców nie miało wpływu to, jak głęboką kieszeń ma budżet danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. A zatem jest to mechanizm, który swobodnie może być wykorzystywany do tego, żeby udzielać wsparcia, ale do wysokości, która nie zakłóca konkurencji pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. A co ponad tę kwotę? Ponad tę kwotę jest kwestia notyfikacji pomocy publicznej, a zatem takie uzgodnienie projektów dofinansowania przedsiębiorców, sektorów, także w tych szczególnych warunkach, które mieliśmy choćby w zakresie COVID czy po wybuchu wojny w Ukrainie, aby to wsparcie kierowane np. do poszczególnych przedsiębiorców nie zaburzało konkurencji pomiędzy państwami członkowskimi czy przedsiębiorcami działającymi na terenie Unii Europejskiej. Nie wiem jak państwo, ale ja naprawdę nie chciałbym, żeby głębokość kieszeni decydowała o tym, który przedsiębiorca dostaje więcej pieniędzy, a który dostaje mniej, bo jestem sobie w stanie bardzo łatwo wyobrazić to, iż zwłaszcza w obecnych uwarunkowaniach gospodarczych kraje takie jak Niemcy czy Francja byłyby w stanie dużo więcej pieniędzy dostarczyć na rynek swoim przedsiębiorcom aniżeli w przypadku przedsiębiorców z krajów takich jak Hiszpania, Polska, Rumunia czy jeszcze wiele innych krajów. Stąd m.in. ten mechanizm, który jest mechanizmem korzystnym. Nie jest to — tak jak padło z tej mównicy — element dyktatury Brukseli, tylko jest to mechanizm sprzyjający warunkom konkurencji pomiędzy przedsiębiorstwami w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#TomaszChróstny">Jeżeli chodzi o kwestie limitów de minimis w rolnictwie, proszę państwa, rolnictwo jako jedyny obszar gospodarki ma indywidualne przepisy i mechanizm limitów, notyfikacji jest bezpośrednio w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, i to jest właściwy adresat tego pytania. Oni bezpośrednio negocjują z Komisją Europejską, także jeżeli chodzi o wysokości pomocy de minimis, ewentualne możliwości zwiększenia w relacjach z Komisją Europejską, dlatego to jest właściwy adresat państwa pytań w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-225.8" who="#TomaszChróstny">Jeżeli chodzi o pytanie pani poseł Pępek, na które jeszcze nie odpowiedziałem — jeżeli chodzi o oświadczenia, pamiętajmy, że rozporządzenia weszły w życie 13 grudnia, obowiązują od 1 stycznia i niezbędna była nowelizacja rozporządzenia Rady Ministrów, aby te wzory, zmienione wzory oświadczeń mogły wejść w życie. One weszły w życie z dniem 3 lipca, dlatego ten problem już nie powinien występować, jeżeli chodzi o same oświadczenia. A dlaczego są niezbędne? Dlatego że mając tak wielu dysponentów środków publicznych, my nie jesteśmy w stanie zdyscyplinować tych dysponentów do tego, żeby na bieżąco raportowali do bazy SUDOP. Jeżeliby każdy z dysponentów — a są ich na poziomie państwa naprawdę setki, jeżeli nie tysiące — rzeczywiście z dnia na dzień regularnie raportował, oświadczenia nie byłyby potrzebne. Natomiast mają one element bezpiecznika właśnie po to, aby później przedsiębiorca nie był pociągany do obowiązku zwrotu środków na rzecz dysponenta środków publicznych. A zatem na koniec dnia również ma to zabezpieczać samego przedsiębiorcę.</u>
          <u xml:id="u-225.9" who="#TomaszChróstny">Dziękuję państwu za uwagę. Raz jeszcze: ze względu na charakter przepisów porządkowy, techniczny, wydawałoby się, ten projekt ustawy nie powinien wywoływać emocji. Mam nadzieję, że po tych wyjaśnieniach będziecie państwo skłonni go przyjąć i kontynuować prace nad nim. Bardzo dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-225.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-225.11" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#DorotaNiedziela">Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu, proponuje, aby Sejm skierował rządowy projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z udzielaniem pomocy de minimis, zawarty w druku nr 600, do Komisji Gospodarki i Rozwoju w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#DorotaNiedziela">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#DorotaNiedziela">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (druk nr 522).</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#DorotaNiedziela">Proszę panią poseł Karinę Annę Bosak o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#KarinaAnnaBosak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przygotowaliśmy projekt dotyczący urlopów mam wcześniaków. Podjęliśmy ten problem, ponieważ chcemy pomóc mamom i ich dzieciom przedwcześnie urodzonym, które ze względu na swój słaby stan zdrowia wymagają opieki szpitalnej, niekiedy wiele tygodni, a nawet miesięcy. Wówczas rodzice takiego dziecka bezpowrotnie tracą czas, jaki daje im urlop macierzyński w domowych warunkach, i muszą realizować go w szpitalu, co z urlopem nie ma nic wspólnego. Pobyt w szpitalu nigdy nie jest przywilejem, tylko smutną koniecznością, a zaliczanie go na poczet urlopu macierzyńskiego jest pozbawianiem rodzica bezcennego czasu spędzonego po urodzeniu dziecka w domu.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#KarinaAnnaBosak">Temat urlopów macierzyńskich dla mam wcześniaków był pierwszym tematem posiedzenia naszego Parlamentarnego Zespołu ds. Opieki Okołoporodowej. Podczas tego posiedzenia wraz z rodzicami wcześniaków, lekarzami, położnymi i prawnikami staraliśmy się wypracować najbardziej optymalne rozwiązanie. Cel był prosty: likwidacja systemowej niesprawiedliwości, z którą od pierwszych dni życia dzieci chorych i przedwcześnie urodzonych muszą się mierzyć ich rodziny.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#KarinaAnnaBosak">Obecny stan prawny umacnia nierówny start zarówno dla małego dziecka, jak i jego rodziców, których pozbawia się możliwości nawiązywania i umacniania więzi z dzieckiem, wzmacniania jego poczucia bezpieczeństwa i pomocy w prawidłowym rozwoju przy mamie i tacie. Chcemy zadbać o te dzieci, zadbać o tych rodziców i zrekompensować im czas, jaki byli zmuszeni przez stan zdrowia swojego dziecka spędzić w szpitalu.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#KarinaAnnaBosak">Od końca 2008 r., czyli od już co najmniej 16 lat, polski parlament nie potrafi sobie poradzić z tym problemem. Być może nikt tego po prostu nie chciał. Nie było dostatecznej woli politycznej bądź umiejętności, by odpowiedzieć na te fundamentalne potrzeby obywateli. Dotychczas władza była głucha na głosy rodziców dzieci walczących o ten czas, który był im systemowo zabierany.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#KarinaAnnaBosak">Od początku obecnej kadencji Sejmu tematem wcześniaków politycy zajmują się dwutorowo. Z jednej strony wyzwanie podjęli posłowie Konfederacji, a z drugiej prace nad własnym projektem rozpoczął i przeprowadził je rząd. Obecnie mamy więc dwa projekty dotyczące tego zagadnienia: nasz, już złożony w Sejmie, nad którym właśnie obradujemy, oraz rządowy, którego treść jest dostępna na stronie Rządowego Centrum Legislacji. W odróżnieniu od projektu rządu nie tworzymy żadnego dodatkowego urlopu, lecz jedynie zmieniamy sposób obliczania długości należnego urlopu macierzyńskiego, rekompensując rodzicom ten utracony czas. To powoduje, że nasz projekt jest znacznie prostszy, krótszy i nie wymaga zmieniania wszystkich ustaw odwołujących się do definicji urlopu macierzyńskiego czy instytucji urlopu macierzyńskiego. Ponadto nasz projekt lepiej rozwiązuje problemy dzieci najbardziej potrzebujących, tzw. skrajnych wcześniaków. Przewiduje maksymalny okres wydłużenia urlopu, czyli o 24 tygodnie, a nie jak w projekcie rządu — o 15. Nasz projekt mimo skomplikowanej materii jest prosty i faktycznie odpowiada na najważniejsze potrzeby rodziców.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#KarinaAnnaBosak">W naszym projekcie proponujemy zmianę dwóch przepisów Kodeksu pracy poprzez wydłużenie urlopu macierzyńskiego maksymalnie o 24 tygodnie w odniesieniu do przysługującego matce w danych okolicznościach, a przypomnijmy, że obecnie na mocy Kodeksu pracy urlop macierzyński może trwać od 20 do 37 tygodni. Warunkiem uzyskania takiego wydłużonego urlopu będzie spełnienie kryterium konieczności hospitalizacji dziecka zaraz po urodzeniu przez minimum 30 dni w przeciągu 45 dni. Tym rozwiązaniem gwarantujemy, że wydłużony urlop macierzyński będzie dotyczył właśnie dzieci wymagających szczególnej opieki, ciężko chorych bądź przedwcześnie urodzonych. I w tych skrajnych, trudnych przypadkach prawo nie skaże rodziców na systemową nierówność związaną z utratą tygodni bądź miesięcy z przysługującego im urlopu macierzyńskiego. Tym projektem obejmujemy również ojców tych dzieci, którzy nabędą prawo do wydłużonego urlopu w części niewykorzystanej przez mamy.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#KarinaAnnaBosak">Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2022 r. w Polsce zarejestrowano ponad 300 tys. urodzeń dzieci, z czego ponad 20 tys., czyli nieco powyżej 7%, to urodzenia przedwczesne, mające miejsce przed 37. tygodniem ciąży. Dzieci, które urodziły się skrajnie wcześnie, czyli przed 32. tygodniem ciąży, było szacunkowo ponad 3 tys., a tych urodzonych ekstremalnie wcześnie — ok. 1,5 tys. „Ekstremalnie wcześnie” oznacza, że przed 27. tygodniem ciąży. Konfederacja zatem upomina się dziś o kobiety, mamy wcześniaków, proponując nowelizację obecnych przepisów jako spełnienie postulatów, na które rodziny te oczekują od kilkunastu lat, a które spełniają międzynarodowe standardy. Inne kraje europejskie, np. Chorwacja, Cypr, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Portugalia czy Włochy, wprowadziły do swojego ustawodawstwa wydłużone urlopy macierzyńskie, tak że najwyższy czas na Polskę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko mojego klubu, Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość odnośnie do projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw przedstawionego przez panią poseł z Konfederacji. Temat, tak jak pani poseł powiedziała, jest bardzo ważny. W ministerstwie rodziny w poprzedniej kadencji toczyły się nad tym prace. Były przygotowywane rozwiązania zmierzające w tym kierunku, w którym teraz poszła Konfederacja, przygotowując projekt.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#BarbaraBartuś">Pani powiedziała o woli politycznej. Szanowna pani poseł, kiedy zobaczyłam ten projekt, byłam zszokowana, że ten projekt przedstawiła Konfederacja. To jest zaprzeczenie tego wszystkiego, co Konfederacja mówiła o wolności, o działalności gospodarczej i o kosztach, które trzeba ponosić. Te koszty tutaj, owszem, są kosztami Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, ale środki na ich pokrycie nie pochodzą znikąd. Środki pochodzą z ubezpieczeń społecznych, ze składek płaconych zarówno przez pracowników, jak i przez przedsiębiorców będących płatnikami składek. Znając stanowisko Konfederacji i zawsze głoszone przez nią: żadnych obciążeń, żadnych regulacji, powiem szczerze, że jestem w szoku, że ten projekt przygotowała Konfederacja. Ale panowie mają takiego jednego rodzynka, więc nie walczą, a i pani nie walczy o prawa kobiet tak jak niektóre feministki — i dobrze. Dobrze też, że ten projekt się pojawił, że pani na to pozwolono, bo to jest ważny projekt, ważne rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#BarbaraBartuś">Ale pamiętajmy o tym, jak to ewoluowało. Moja córka urodziła, a wnuczka właśnie skończyła 4 miesiące. Zanim jeszcze otrzymałam ten projekt, córka do mnie zadzwoniła z pytaniem: Mamuś, a to prawda, że jak ja miałam 4 miesiące, to ty musiałaś już wrócić do pracy? Ja odpowiedziałam: tak. Mój urlop macierzyński trwał 16 tygodni, z czego 2 tygodnie musiałam wykorzystać jeszcze przed urodzeniem. A więc tak naprawdę, nawet licząc z urlopem wypoczynkowym, kiedy dziecko miało 4 miesiące, ja już byłam w pracy.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#BarbaraBartuś">Ale chciałabym też zwrócić uwagę i pani poseł, i Konfederacji, że faktycznie to są koszty. Nie będę się tu odnosić do opinii, że tam jakieś poprawki słowne są potrzebne, bo to można poprawić w trakcie prac. Ale to są koszty, które my wszyscy musimy pokryć. Uważam, że powinno to być wydłużone, powinniśmy pomagać każdej kobiecie, która chce mieć dzieci, chce urodzić. Tak naprawdę koszty nie powinny się liczyć, powinniśmy znaleźć na to pieniądze, ale żeby to nie było kosztem czegoś innego, równie ważnego.</u>
          <u xml:id="u-229.5" who="#BarbaraBartuś">Trzeba pomagać, tak aby w Polsce rodziły się dzieci, aby kobiety, matki, które urodzą, czuły się bezpiecznie, aby była opieka, bo to się też z wcześniakami wiąże. Chodzi o hospitalizację, o której pani mówiła, o pobyt w szpitalu, więc musi być dostępność pełnej opieki. O to wszystko powinniśmy wspólnie walczyć.</u>
          <u xml:id="u-229.6" who="#BarbaraBartuś">Dzisiaj w pytaniach porannych wnosiłam w imieniu mojego klubu pytanie o zamykanie porodówek. Tam padły słowa: bo trzeba, bo koszty, bo rodzi się mało dzieci. Zamykane są porodówki, zamykane będą oddziały ginekologiczne, bo tnie się koszty. Chcę zwrócić uwagę, że jeżeli chcemy zmniejszyć, bo państwo mówicie cały czas o zmniejszaniu obciążeń dla prowadzących działalność, również pracodawców… Każda zmiana będzie pozytywna dla pracownika — a tutaj wyjątkowo pozytywna dla matek, które rodziły — żeby urlop macierzyński czy rodzicielski trwał dłużej, jeśli chodzi o czas, kiedy dziecko przebywa w szpitalu. To ważne, żeby ten czas później z tym dzieckiem móc spędzić, a tutaj korzystać — bo tak rozumiem ten projekt — z zasiłku chorobowego, opiekuńczego w tym czasie, kiedy dziecko będzie w szpitalu, bo przecież matka raczej do pracy by nie wracała. To jest kwestia tego wydłużenia.</u>
          <u xml:id="u-229.7" who="#BarbaraBartuś">Szanowni Państwo! Jesteśmy jak najbardziej za dalszymi pracami w komisji do spraw zmian w kodyfikacjach, bo tutaj zmieniamy Kodeks pracy, więc to musi być, jeśli chodzi o wszystkie przepisy. Jako członek podkomisji do zmian Kodeksu pracy zawsze mówiłam, że kodeksy to są takie filary i bardzo ostrożnie trzeba dokonywać w nich jakichkolwiek zmian. Więc tutaj jeśli chodzi o te prace, to pewnie koalicja rządząca powie, że czekamy na projekt rządowy, jeżeli taki powstanie.</u>
          <u xml:id="u-229.8" who="#BarbaraBartuś">Oczywiście mój klub parlamentarny jest otwarty na zmiany w tym zakresie, ale chcielibyśmy, żeby przeprowadzono je jak najlepiej. Jeszcze raz powtarzam w imieniu mojego klubu, że będziemy wspierać i pracować nad lepszym wypracowaniem tych rozwiązań, żeby matki, które urodzą wcześniaki, czuły się w pełni zaopiekowanie i nie traciły tego cennego czasu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-229.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że w swoim i państwa imieniu przywitam dziecięco-młodzieżową orkiestrę dętą wraz z mażoretkami i pracownikami Gminnego Ośrodka Kultury we Wręczycy Wielkiej. Grupa przybyła na zaproszenie pana posła Henryka Kiepury. Bardzo się cieszę, że jesteście państwo z nami.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że dzisiejszy dzień będzie obfitował tylko w dobre wspomnienia i że w niedługim czasie będziecie znów mogli się przyglądać naszym obradom. Pozdrawiam i życzę miłego zwiedzania.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Joannę Frydrych, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#JoannaFrydrych">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska pragnę przedstawić stanowisko klubu w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw zawartego w druku nr 522.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#JoannaFrydrych">Szanowni Państwo! Urlop macierzyński w Polsce ma bardzo długą historię, która sięga czasów przed II wojną światową i rozwijała się wraz z przemianami politycznymi oraz społecznymi. Już po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Polska zaczęła kształtować swoje prawo pracy, w tym regulacje dotyczące ochrony macierzyństwa. W 1924 r. uchwalono ustawę o ochronie pracy kobiet i młodocianych, która wprowadziła m.in. 6-tygodniowy urlop macierzyński. Było to istotne posunięcie, choć w praktyce prawa te dotyczyły głównie kobiet pracujących w przemyśle i w miastach. W kolejnych okresach wprowadzono reformy dotyczące macierzyństwa. Na przestrzeni lat długość urlopów macierzyńskich kształtowała się różnie, od 12 tygodni do 20 tygodni przy urodzeniu jednego dziecka, i zwiększona była w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#JoannaFrydrych">Drodzy państwo, na szczególną uwagę zasługuje okres rządów premiera Donalda Tuska. Zaczęto wówczas kłaść coraz większy nacisk na politykę prorodzinną…</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#komentarz">(Poseł Michał Wawer: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#JoannaFrydrych">…co doprowadziło do dalszych reform w zakresie urlopów macierzyńskich. W 2009 r. urlop macierzyński został wydłużony do 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka oraz odpowiednio od 31 do 37 tygodni w przypadku urodzenia większej liczby dzieci przy jednym porodzie. Od 2010 r. każda mama mogła wydłużyć sobie urlop macierzyński o kolejne 2 lub 3 tygodnie w zależności od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#JoannaFrydrych">Należy zaznaczyć, że od 2010 r. przysługuje urlop ojcowski, z którego może skorzystać ojciec dziecka niezależnie od urlopu matki. Początkowo wynosił on 1 tydzień, a od 2012 r. 2 tygodnie. Ponadto już w 2012 r. matka mogła wydłużyć sobie urlop macierzyński od 4 do 6 tygodni w zależności od liczby urodzonych dzieci przy jednym porodzie. W 2013 r. nastąpiła ogromna zmiana w zakresie urlopów z tytułu urodzenia dziecka. Wprowadzono tzw. urlop rodzicielski, który pozwala na skorzystanie z dodatkowego urlopu po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, w efekcie łączny okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wynosi 52 tygodnie. Te zmiany dały rodzicom większą elastyczność w opiece na dzieckiem, ponieważ mogli dzielić ten urlop między sobą. Ten wymiar urlopu był jednym z najdłuższych w Europie i zawdzięczamy to ówczesnemu rządowi koalicji Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego.</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiany projekt ustawy zakłada zmiany w Kodeksie pracy mające na celu wsparcie rodziców dzieci urodzonych przed terminem. Zgodnie z proponowanymi przepisami matki będą mogły przedłużyć urlop macierzyński o czas równy hospitalizacji dziecka maksymalnie do 24 tygodni. Nowelizacja przewiduje również możliwość skorzystania z tego prawa przez ojców, jeśli matka dziecka przebywa w szpitalu. Dodatkowo matki podlegające dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu, pracujące np. na podstawie umowy-zlecenia czy prowadzące własną działalność gospodarczą, będą miały prawo do przedłużenia okresu otrzymywania zasiłku macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#JoannaFrydrych">Szanowni Państwo! Okres po porodzie wcześniaka to czas szczególnie wymagający zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców. W przypadku wcześniaków, czyli dzieci urodzonych przed 37. tygodniem ciąży, konieczne są często dłuższe pobyty w szpitalu oraz szczególna opieka medyczna, co wpływa na organizację życia rodzinnego, w tym urlopów rodzicielskich. Obecnie w Polsce prawo przewiduje taki sam wymiar urlopu z tytułu urodzenia dziecka dla matek wcześniaków i dzieci hospitalizowanych jak dla matek dzieci urodzonych w terminie. Jednakże istnieje możliwość przerwania tego urlopu na czas hospitalizacji dziecka, nie wcześniej jednak, niż po wyczerpaniu 8 tygodni urlopu przypadającego bezpośrednio po porodzie. Natomiast pozostałe dni urlopu macierzyńskiego mogą zostać wykorzystane po powrocie dziecka do domu. W czasie przerwy w urlopie macierzyńskim matka może powrócić do pracy lub sprawować osobistą opiekę nad dzieckiem w szpitalu, korzystając z przysługującego jej prawa do zasiłku opiekuńczego. Na uwagę zasługuje również fakt, że Rada Ministrów 28 sierpnia br. przyjęła projekt budżetu państwa na 2025 r., w którym zostały zabezpieczone środki na wydłużenie urlopu macierzyńskiego dla pracowników rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz pracowników rodziców dzieci urodzonych w terminie wymagających hospitalizacji. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje nad ostateczną wersją projektu ustawy rozwiązującej problem urlopów dla rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych. Projekt ten został już wpisany do wykazu prac legislacyjnych.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#JoannaFrydrych">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska wnoszę o skierowanie przedmiotowego projektu do dalszych prac. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Maję Ewę Nowak, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#MajaEwaNowak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Druk nr 522 dotyczy najbardziej bezbronnej grupy obywateli, czyli nowonarodzonych dzieci, które na świat przyszły przedwcześnie, a także ich rodziców. Celem proponowanych rozwiązań jest wydłużenie urlopu macierzyńskiego dla rodziców wcześniaków, które w pierwszym okresie swojego życia wymagają hospitalizacji lub opieki hospicyjnej. Jest to jeden z niewielu tematów, w których powinniśmy działać wspólnie mimo diametralnie różnych poglądów na wiele spraw. Nie jest to kwestia polityki, a dobra społecznego, które powinno być nadrzędne.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#MajaEwaNowak">Jako Polska 2050 zdecydowanie zgadzamy się, że konieczne są rozwiązania w zakresie uregulowania kwestii urlopów macierzyńskich dla rodziców wcześniaków. Każdy rodzic wie, jak ważne są pierwsze chwile po narodzeniu dziecka. Jest to czas budowania więzi, wzajemnego poznawania się, a także intensywnej opieki. Niestety nie wszyscy rodzice mogą cieszyć się tymi chwilami od razu po porodzie. Dla rodzin wcześniaków, które wymagają hospitalizacji, pierwsze dni życia czy tygodnie, a nawet miesiące to często czas niepewności, strachu i walki o życie dziecka. Zamiast cieszyć się z narodzin, muszą mierzyć się każdego dnia z trudnymi emocjami i skupiać się na tym, aby ich dziecko mogło przeżyć, mieć jak najlepszą opiekę i, co za tym idzie, szansę na przyszły rozwój.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#MajaEwaNowak">Obecne prawo przewiduje 20 tygodni urlopu macierzyńskiego dla każdego rodzica nowonarodzonego dziecka. Biegnie on niezależnie od sytuacji zdrowotnej tego dziecka, więc jeśli wcześniak spędza swój pierwszy okres życia w szpitalu, rodzice tracą te cenne chwile, które powinny być poświęcone na regenerację, odpoczynek, budowanie więzi z dzieckiem. Wydłużenie urlopu macierzyńskiego o czas, w którym dziecko przebywało w szpitalu lub hospicjum, to rozwiązanie sprawiedliwe, humanitarne i według nas konieczne. Rodzice wcześniaków mają zupełnie inne wyzwania. Każdy dzień to ogromne obciążenie psychiczne i fizyczne, to ciągła gotowość do szybkiego reagowania, a nie możemy zapominać, że rodzice tych dzieci muszą zachować też siły na dalszą opiekę po wyjściu ze szpitala. Wydłużenie urlopu da im czas zarówno na regenerację, jak i na poświęcenie pełnej uwagi dziecku, kiedy wreszcie będzie mogło wrócić do domu. Rozwiązanie takie jest głęboko sprawiedliwe społecznie. Każdy rodzic musi mieć równe szanse na korzystanie z tego samego okresu urlopu, a sytuacja zdrowotna dziecka nie powinna im tego odbierać. Nie zapominajmy też, że wielu rodziców, a zwłaszcza mam wcześniaków, po okresie długotrwałej często hospitalizacji doświadcza wypalenia, depresji i innych problemów psychologicznych. Umożliwienie dłuższego urlopu pozwoli im na stopniowy powrót do równowagi psychicznej i emocjonalnej. Nie możemy dopuścić do tego, żeby rodzic musiał wybierać między opieką nad chorym dzieckiem a presją szybkiego powrotu do pracy.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#MajaEwaNowak">W związku z tym klub Polska 2500 jest za skierowaniem powyższego projektu do dalszych prac w komisji, a jednocześnie będziemy oczekiwać rozwiązań rządowych, nad którymi, o czym wiemy, prace są już na ukończeniu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Marię Kłopotek, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność wygłosić oświadczenie w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, druk nr 522.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! Jest to projekt zakładający wydłużenie urlopu macierzyńskiego rodzicom wcześniaków oraz noworodków wymagających dłuższej hospitalizacji. Obowiązujące przepisy traktują rodziców wcześniaków nieco po macoszemu. Przysługuje im dokładnie tyle samo urlopu macierzyńskiego, co matce i ojcu dzieci urodzonych w terminie, czyli w wymiarze od 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie do 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie, oraz 41 tygodni urlopu rodzicielskiego.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W Polsce w 2022 r. urodziło się jedynie 306 tys. dzieci. Pomijając fakt, że jest to katastrofalnie mała liczba rodzących się dzieci w Polsce, to należy zauważyć, że ponad 22 tys. z nich, czyli 7,35%, to urodzenia przedwczesne, czyli mające miejsce przed upływem 37. tygodnia ciąży. Wcześniaki, zwłaszcza skrajne, a więc urodzone przed 28. tygodniem ciąży, wiele tygodni po porodzie przebywają w szpitalu, a lekarze walczą o ich życie i zdrowie. W tym czasie rodzice nie mogą spędzać ze swoim dzieckiem tyle czasu, ile by chcieli, chociaż wiadomo, że ich obecność jest kluczowa dla prawidłowego rozwoju dziecka. Dzieci urodzone przed 37. tygodniem ciąży narażone są na duże niebezpieczeństwo i zagrożenie życia przez niewykształcenie niektórych narządów. Wcześniaki poza organizmem matki prawidłowy rozwój mogą uzyskać jedynie poprzez samodzielną walkę i pomoc neonatologów.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Co więc czują rodzice dziecka urodzonego przedwcześnie? Jak mogą odczuwać radość z narodzin upragnionego dziecka, skoro stan zdrowia noworodka jest ciągle monitorowany przez specjalne urządzenia? Rodzicom dzieci urodzonych przedwcześnie towarzyszą negatywne emocje. Występuje lęk i niepokój o życie i zdrowie dziecka. Jeżeli stan zdrowia wcześniaka jest stabilny, pojawi się radość, potem jednakże towarzyszy niepokój, co dalej ze zdrowiem i życiem dziecka.</u>
          <u xml:id="u-235.4" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Przedłożony projekt ustawy zakłada wydłużenie urlopów macierzyńskich zaproponowane przez Komisję Europejską 16 lat temu, co spotkało się wówczas z aprobatą zarówno rzecznika praw dziecka, jak i szeregu parlamentarzystów. Spełnia to standardy wynikające z prawa międzynarodowego przy jednoczesnym wypełnieniu specjalnych potrzeb dzieci przedwcześnie urodzonych i ich rodziców.</u>
          <u xml:id="u-235.5" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Według projektu dodatkowy urlop macierzyński będzie fakultatywny, udzielany na wniosek, możliwy do wykorzystania w jednej części bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Urlop ten będzie płatny w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku. Wprowadzone rozwiązanie będzie stosowane odpowiednio do rodziców przyspasabiających dziecko i rodzin zastępczych. Wymiar dodatkowego urlopu macierzyńskiego będzie wynosił odpowiednio od 8 do 15 tygodni w zależności od okresu hospitalizacji dziecka, tygodnia ciąży, w którym rodzi się dziecko, lub w zależności od masy urodzeniowej tego dziecka.</u>
          <u xml:id="u-235.6" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W projekcie założono, że dla pracujących rodziców dzieci, które urodziły się przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g, dodatkowy urlop macierzyński będzie uzależniony od okresu hospitalizacji dziecka w wymiarze tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie. Pracujący rodzice dziecka urodzonego po ukończeniu 28. tygodnia ciąży, a przed ukończeniem 36. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g będą uprawnieni do tygodnia dodatkowego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie.</u>
          <u xml:id="u-235.7" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">W projekcie ustawy czytamy, że zmiany obejmą także pracujących rodziców, których dziecko urodziło się po ukończeniu 36. tygodnia ciąży, ale wymaga hospitalizacji. W tym przypadku, żeby pracownik mógł mieć prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dziecko musi być hospitalizowane w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie przynajmniej przez 2 kolejne dni. Jeżeli hospitalizacja nastąpi 29. dnia od porodu, a dziecko wyszło ze szpitala po 3 dniach od porodu, pracownik nie będzie miał prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego. Jak przewiduje projekt, dodatkowy urlop macierzyński będzie udzielany na wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-235.8" who="#AgnieszkaMariaKłopotek">Wysoki Sejmie! Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom znacznej grupy obywateli, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będzie głosował za skierowaniem projektu ustawy do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-235.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w ramach pierwszego czytania poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, druk nr 522.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#KatarzynaUeberhan">Jest to poselski projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, który ma na celu uregulowanie sytuacji pracowników — rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie oraz urodzonych terminowo, ale wymagających hospitalizacji. Projekt zakłada wydłużanie urlopu macierzyńskiego o całkowity pobyt dziecka w szpitalu, ale nie dłużej niż o 24 tygodnie ponad wymiar podstawowy urlopu macierzyńskiego. Projekt ustawy zakłada, że prawo wydłużenia urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwało pracownicy w przypadku, gdy dziecko po urodzeniu wymagało będzie hospitalizacji lub opieki hospicyjnej przez okres dłuższy niż 30 dni w pierwszych 45 dniach życia dziecka.</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#KatarzynaUeberhan">Niestety taka regulacja skutkowała będzie niewielką liczbą pracowników, którzy będą mogli skorzystać z powyższego uprawnienia. Projektodawca nie określił też, czy ma to być jedna hospitalizacja powyżej 30 dni w pierwszych 45 dniach życia dziecka, czy wprowadzona zmiana uwzględnia np. rehospitalizację, a co za tym idzie — każdy pobyt dziecka w szpitalu w tym okresie. Niejasne jest, czy okresy pobytów w szpitalu będą się sumowały czy będą liczone oddzielnie.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#KatarzynaUeberhan">Ponadto wątpliwość budzi brzmienie art. 181 § 2 projektowanej ustawy: „W razie urodzenia dziecka wymagającego opieki szpitalnej lub hospicyjnej pracownica, która wykorzystała po porodzie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego, pozostałą część tego urlopu wydłużoną o całkowity czas hospitalizacji dziecka, jednak nie dłuższy niż o 24 tygodnie ponad jego wymiar podstawowy, może wykorzystać w terminie późniejszym, po wyjściu dziecka ze szpitala lub innego zakładu leczniczego”. Z literalnego brzmienia przepisu wynika, że uprawnionymi osobami do przerwania urlopu macierzyńskiego w związku z pobytem dziecka w szpitalu będą tylko te pracownice, które będą miały prawo do wydłużonego urlopu macierzyńskiego, z zastrzeżeniem § 3. W związku z tym zastrzeżeniem oraz brzmieniem przepisu art. 181 projektowanej ustawy pracownice, które obecnie miały prawo po wykorzystaniu przez nie 8 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie wykorzystać pozostałą część urlopu macierzyńskiego po wyjściu dziecka ze szpitala, zostaną pozbawionego tego prawa.</u>
          <u xml:id="u-237.4" who="#KatarzynaUeberhan">Ponadto pragnę zauważyć, że obecnie obowiązujący art. 181 Kodeksu pracy stosuje się także do urlopu rodzicielskiego — art. 1821g Kodeksu pracy.</u>
          <u xml:id="u-237.5" who="#KatarzynaUeberhan">Zgodnie z projektowaną ustawą wydłużenie urlopu macierzyńskiego odbywać się będzie na wniosek pracownicy o wydłużenie urlopu macierzyńskiego w związku z urodzeniem dziecka wymagającego opieki szpitalnej lub hospicyjnej po porodzie, złożony pracodawcy w postaci papierowej lub elektronicznej nie później niż 21 dni przed upływem wymiaru podstawowego urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-237.6" who="#KatarzynaUeberhan">Projektodawca wskazał, że do wniosku dołącza się dokumenty określone w przepisach wydawanych na podstawie art. 1868a Kodeksu pracy. Jednocześnie pragnę zauważyć, że projektodawca ani w projekcie, ani w uzasadnieniu nie wskazał, jakie dokumenty należałoby przedłożyć pracodawcy wraz z wnioskiem o wydłużenie urlopu macierzyńskiego. Pracodawca zaś został zobowiązany do uwzględnienia wniosku pracownicy.</u>
          <u xml:id="u-237.7" who="#KatarzynaUeberhan">Zgodnie z art. 181 § 5 projektowanej ustawy w przypadkach określonych w art. 180 § 4, 5, 6, 7, 12, 13, 15 i 17 Kodeksu pracy pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko przysługiwało będzie prawo do wydłużenia urlopu macierzyńskiego w związku z urodzeniem dziecka wymagającego opieki szpitalnej lub hospicyjnej po porodzie w zakresie niewykorzystanym przez pracownicę lub odpowiednio ubezpieczoną matkę dziecka. Projektowana regulacja nie uwzględnia jednak pracownika, który jest innym członkiem najbliższej rodziny niż ojciec, który również powinien mieć prawo do wydłużonego urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-237.8" who="#KatarzynaUeberhan">Warto zauważyć, że projekt nie reguluje sytuacji rodziców nieubezpieczonych, niepracujących, rolników, nauczycieli, pragmatyk służbowych, czyli funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej, Policji, straży pożarnej, służby kontrwywiadu etc.</u>
          <u xml:id="u-237.9" who="#KatarzynaUeberhan">Nie wprowadzono zmian w zasiłku macierzyńskim wypłacanym osobom ubezpieczonym podlegającym z mocy ustawy lub na wniosek ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowego, macierzyńskiemu, emerytalno-rentowemu przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.</u>
          <u xml:id="u-237.10" who="#KatarzynaUeberhan">Dodatkowo wątpliwość budzi nieuregulowanie sytuacji pracowników przysposabiających dziecko lub przyjmujących dziecko na wychowanie, którzy również mają prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-237.11" who="#KatarzynaUeberhan">Mając powyższe na uwadze, te różne wątpliwości, a także fakt, który był już dzisiaj tutaj podnoszony, a mianowicie to, że bardzo podobny projekt, regulujący również te kwestie, został już wpisany do prac Rządowego Centrum Legislacji, ministerstwo pracuje nad tymi kwestiami i spodziewamy się tego projektu w każdej chwili w Sejmie, zgłaszam wniosek o skierowanie tego projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-237.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#DorotaNiedziela">W imieniu klubu Konfederacja oświadczenie wygłosi pan poseł Michał Wawer.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#MichałWawer">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Obecna koalicja rządząca doszła do władzy m.in. dzięki hasłom walki o prawa kobiet i walki z kryzysem demograficznym. Przez ostatnie 9 czy 10 miesięcy zobaczyliśmy, jak to wygląda w praktyce. Walka o prawa kobiet ma polegać na zapewnieniu im nieograniczonego dostępu do usługi zabicia swojego własnego dziecka w łonie matki, co w ostatnich tygodniach widzieliśmy poprzez wprowadzanie tylnymi drzwiami nielegalnej, nieistniejącej przesłanki tzw. zdrowia psychicznego, a walka z kryzysem demograficznym ma polegać, jak się okazuje, na zamykaniu porodówek, bo to jest propozycja, która również w ostatnich tygodniach wyszła z Narodowego Funduszu Zdrowia, żeby wprowadzić nowe kryteria finansowania oddziałów położniczo-ginekologicznych, które skutkować będą w praktyce zamknięciem 1/3 oddziałów położniczo-ginekologicznych na terenie całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#MichałWawer">To, szanowni państwo, Wysoki Sejmie, nie jest walka o prawa kobiet ani walka z kryzysem demograficznym. To jest doprowadzenie do tego, żeby właśnie prawa kobiet ograniczyć, żeby kryzys demograficzny był jeszcze większy niż kiedykolwiek. To, czego potrzebujemy, to skierowanie się w zupełnie inną stronę, w stronę integralnej, szeroko rozumianej postawy pro-life, nastawienia indywidualnych obywateli i państwa jako całości, instytucji państwowych w kierunku życia, wspierania życia, opieki nad nowo poczętym i nowo narodzonym życiem.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#MichałWawer">To nie jest tylko sprzeciw wobec aborcji, choć oczywiście walka o zagwarantowanie legalnie prawa do życia musi tutaj być zawsze na pierwszym miejscu, lecz to również szereg innych pozytywnych, aktywnych działań, które musimy jako obywatele, jako politycy, jako państwo podejmować, żeby właśnie zachęcać do powiększania rodzin i budować przekonanie, że powiększenie rodziny, że zdecydowanie się na kolejne dzieci to jest coś dobrego, bezpiecznego, cieszącego się poparciem państwa. A więc to są działania w zakresie opieki okołoporodowej, to są działania, które mają zachęcać do oddawania dzieci do adopcji jako pozytywnej, moralnie akceptowalnej alternatywy dla dokonywania aborcji, to jest wsparcie rodziców i nowo narodzonych dzieci w chorobach w sytuacji, kiedy te dzieci urodzą się z ciężkimi chorobami.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#MichałWawer">Ustawa, o której dzisiaj dyskutujemy, ustawa autorstwa poseł Kariny Bosak to jest pierwszy, choć dalece nie ostatni krok w tę właśnie stronę, w stronę integralnego pro-life, w stronę wspierania życia na każdym etapie i w każdym obszarze. Celem tej ustawy jest wsparcie rodziców wcześniaków, wsparcie rodziców dzieci urodzonych z ciężkimi chorobami, wsparcie rozumiane w tym wypadku tak naprawdę jako wyrównanie zasad, wyrównanie warunków, które mają rodzice właśnie takich dzieci w trudnej sytuacji, z tymi, które mają rodzice dzieci, które urodzą się w terminie, które urodzą się zdrowe, dlatego że do tej pory w tym patologicznym systemie prawnym, który w tej chwili obowiązuje, którego przez wiele poprzednich kadencji żaden rząd nie uznał za stosowne naprawić, mamy sytuację, w której rodzice, którzy stracą nawet kilka pierwszych miesięcy życia swojego dziecka w szpitalu w bardzo trudnych warunkach, bardzo wyczerpujących warunkach przy tym dziecku, mają ten odliczany od urlopu macierzyńskiego na takich samych zasadach, jak mają to rodzice, którzy już drugiego czy trzeciego dnia po porodzie zabiorą swoje dziecko do domu. Jest to gruntowna niesprawiedliwość, którą chcemy naprawić właśnie tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#MichałWawer">Ustawa ta jest, jak się wydaje, politycznie niekontrowersyjna. Ze wszystkich stron sali w tej debacie usłyszeliśmy w zasadzie same pochwały pod tym adresem, z wyłączeniem zarzutów, które padły ze strony Lewicy, ale żeby odpowiedzieć na te zarzuty, mówiąc szczerze, chociaż nie lubię takich figur retorycznych, wystarczy po prostu przeczytać projekty ustawy. Jeżeli w projekcie ustawy jest mowa o tym, że progiem wejścia w reżim tej ustawy jest hospitalizacja przez 30 dni w ciągu pierwszych 45 dni życia, to z tego w oczywisty, literalny sposób wynika, że dotyczy to również rehospitalizacji w tym okresie, czyli sytuacji, w której dziecko jeden, dwa, trzy czy dowolną liczbę razy wraca do szpitala i jest objęte opieką medyczną.</u>
          <u xml:id="u-239.5" who="#MichałWawer">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Nie czekajmy na ustawę rządową, dlatego że rząd ma najwyraźniej wielki problem, żeby sformułować tę ustawę. W dodatku ten projekt, który zobaczyliśmy w Rządowym Centrum Legislacji, jest projektem o wiele gorszym merytorycznie, skomplikowanym, biurokratycznym, zupełnie niepotrzebnie wprowadzającym całkiem nowy rodzaj urlopu do polskiego systemu prawnego. Rozliczanie tego nowego urlopu będzie ogromnym wyzwaniem dla całej gospodarki, dla całego sektora księgowego. Wprowadźmy ustawę zaproponowaną tutaj dzisiaj przez nas. Jak najszybciej, jak najprościej zwróćmy się w stronę życia. Wesprzyjmy rodziców wcześniaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#DorotaNiedziela">Mamy na liście 16 osób, które chcą zadać pytania.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa posłów chce się jeszcze zapisać?</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszą zapraszam panią poseł Barbarę Dolniak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie bardzo rozumiem, czym są spowodowane takie pokrzykiwania ze strony pana posła z Konfederacji, zważywszy na fakt, że wszystkie kluby wyrażają gotowość do dyskusji nad kwestią zmiany urlopu macierzyńskiego w przypadku dzieci, które rodzą się wcześniej, są chore, wymagają np. hospitalizacji.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#BarbaraDolniak">Mam pytanie w związku z państwa projektem. Zarzut, że nie ma co czekać na projekt rządowy… On nie jest przegadany, mówiąc kolokwialnie.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#komentarz">(Poseł Michał Wawer: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-241.3" who="#BarbaraDolniak">Uwzględnia wszystkie aspekty. Jeśli zmieniamy kodeks, musimy pamiętać o tym, że zawiera on szereg delegacji, które także wymagają zmian, chociażby w innych ustawach. Musi to być dopracowane. Poza tym proszę pamiętać, że to nie jest bezsensowne czekanie. W chwili obecnej toczą się prace związane z pozyskaniem opinii na temat tego projektu, a więc wyrażenia stanowiska przez osoby najbardziej zainteresowane.</u>
          <u xml:id="u-241.4" who="#BarbaraDolniak">Mam nadzieję, że będziecie państwo gotowi do szerokiej współpracy w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, bo, jak pokazała dzisiejsza dyskusja, wszystkie kluby są zainteresowane i chcą współpracować, by stworzyć projekt, który pozwoli na wypracowanie najlepszego rozwiązania, gdyż ma służyć rodzicom w trudnej sytuacji i w konsekwencji dzieciom tych rodziców. Mam nadzieję, że nie będzie to przepychanka w Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach, ale merytoryczna praca.</u>
          <u xml:id="u-241.5" who="#BarbaraDolniak">Mam pytanie do przedstawiciela wnioskodawców: Czy jesteście państwo otwarci na taką dyskusję? Projekt rządowy, z tego, co jest wiadomo, wpłynie w najbliższym czasie. Bardzo dziękuje.</u>
          <u xml:id="u-241.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To dość symboliczne, ponieważ Lewica i Koalicja Obywatelska doszły do władzy pod hasłami walki o prawa kobiet, ale tę walkę o prawa kobiet zakończyły na hasłach, walce o aborcję i wprowadzenie pigułki „dzień po”. Wiele zmian korzystnych dla kobiet, zmian, które dotyczą praw kobiet, wprowadzał rząd Prawa i Sprawiedliwości. Chodzi także o projekty dzisiejszej kadencji Sejmu, projekty Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, a teraz klubu Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MariuszKrystian">Ten projekt jest ważny, ponieważ stoimy u progu bardzo drastycznych i niekorzystnych dla kobiet zmian. Chodzi o groźbę likwidacji 111 porodówek oraz likwidacji kształcenia lekarzy na niektórych uniwersytetach, zwłaszcza lokalnych uniwersytetach położonych w mniejszych miejscowościach, co drastycznie osłabiłoby opiekę okołoporodową dla kobiet. Wymóg 400 porodów dla porodówki — to przecież nie jest statystyka ekonomii, ale podstawowe prawo kobiety do tego, aby porodówka, oddział porodowy był blisko jej miejsca zamieszkania. To jest prawo kobiety, a nie statystyka ekonomii. Nie chodzi o to, czy się to opłaca, czy to się nie opłaca.</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MariuszKrystian">Z tego powodu jako poseł, ale również jako mąż i tata poprę ten projekt. Apeluję, żeby ten projekt był szybko procedowany. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#EwaLeniart">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Prawo i Sprawiedliwość w czasie sprawowania władzy dbało o to, żeby prawa mamy i dziecka były we właściwy sposób chronione. W 2016 r. ustanowiono dodatkowy urlop macierzyński, do 20 tygodni podstawowego wymiaru urlopu dodano 6 tygodni. W 2023 r. nastąpiła dalsza nowelizacja Kodeksu pracy, po której urlop rodzicielski został wydłużony o kolejne 9 tygodni. Obecnie łączny czas trwania urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego to prawie rok i 2 miesiące.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#EwaLeniart">Myślę, że to rozwiązanie, które jest proponowane w projekcie poselskim, jest słuszne. Należy wziąć pod szczególną ochronę w szczególności sytuację matki i dziecka, wcześniaka i zapewnić matce wydłużenie okresu urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#EwaLeniart">Mam pytanie do wnioskodawców. Czy państwo przewidzieliście w swojej regulacji szczególną sytuację matki, która jest osobą nieubezpieczoną, tak aby i ona mogła z tego rozwiązania prawnego skorzystać? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Józefę Szczurek-Żelazko, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł Bożena Lisowska, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#BożenaLisowska">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! Nie ma wątpliwości, że nowelizacja jest potrzebna, ale problem polega na tym, że ten projekt już jest procedowany przez stronę rządową. Natomiast w państwa dzisiejszych wystąpieniach pojawiło się kilka nieścisłości, o które chciałabym dopytać. Po pierwsze, w uzasadnieniu państwo podajecie, że projekt nie był z nikim skonsultowany, nie podlegał konsultacjom publicznym. A z drugiej strony prezentująca projekt pani Bosak stwierdziła, że był konsultowany z rodzicami. Powołujecie się państwo w uzasadnieniu na opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego. Jest to typowe ciało dialogu, jest to organ konsultacyjny, doradczy. Były więc te konsultacje czy nie?</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#BożenaLisowska">Tutaj komitet ekonomiczno-społeczny zastrzega, że nie należy zamykać katalogu wsparcia dla rodziców tylko ze względu na chorobę wcześniaka czy przedwczesny poród, ale chodzi także np. o cesarskie cięcie czy inne komplikacje poporodowe. Dlatego, szanowni państwo, warto jest połączyć siły i wspólnie procedować nad projektem rządowym, zwłaszcza że padały tutaj opinie, że projekt rządowy jest gorszy. Skoro nie było żadnych konsultacji, nie było opinii, to kto to ocenia i na jakiej podstawie uważa, że projekt rządowy jest gorszy? Zastanawia mnie też bardzo krótkie, 21-dniowe vacatio legis. To jest naprawdę bardzo krótko, biorąc pod uwagę, że skutki finansowe dla budżetu to 393 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Faktem jest, że w Polsce aż jedno na 14 dzieci rodzi się przedwcześnie, a według obowiązujących przepisów prawa matkom i ojcom tych dzieci przysługuje tak samo długi urlop macierzyński jak rodzicom dzieci urodzonych w terminie. Stąd jak najbardziej istnieje potrzeba zmiany przepisów w tym zakresie. Wiemy, że rozpoczęcie prac zapowiedziało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej i prace trwają. Co do państwa projektu — mam pytanie dotyczące jego ścieżki legislacyjnej. Wiemy, że jest to projekt zgłoszony w trybie poselskim. Dlatego proszę o odpowiedź na pytanie, czy i z jakimi organizacjami został skonsultowany. Jest to o tyle ważne, że na wprowadzenie zmian czekają sami rodzice dzieci przedwcześnie urodzonych. Każdy projekt, który dotyka istoty problemu, powinien być w racjonalny sposób omówiony z jak najszerszym gronem zainteresowanych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Karolinę Pawliczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#KarolinaPawliczak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#KarolinaPawliczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niewątpliwie regulacje dotyczące zmian związanych z wydłużeniem urlopów macierzyńskich wymagają zmiany. To wymaga nowych regulacji. Uważam, że jest to bardzo potrzebne. Natomiast pracuje nad tym ministerstwo, o czym państwo zapomnieliście tutaj wspomnieć, pracuje kompleksowo. To są zmiany, które będą szeroko skonsultowane. Ważne jest i warte podkreślenia też to, że państwa projekt był skonsultowany, tak to można przyjąć, z Parlamentarnym Zespołem ds. Opieki Okołoporodowej, składającym się z przedstawicieli tylko i wyłącznie samej Konfederacji. W związku z tym mam pytanie: Z kim państwo konsultowaliście ten projekt? Czy były zaangażowane w to jakieś inne środowiska? Bo projekt dotyczący tak ważnych zmian, uważam, powinien być szeroko przeprocedowany i przekonsultowany ze środowiskami zainteresowanymi tymi zmianami. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo się cieszę z tego projektu. Również jako ojciec wcześniaka dostrzegam dokładnie tę potrzebę, ten problem, który ta ustawa przewiduje. Na pewno będę popierać ten projekt. Natomiast mam pytanie do wnioskodawczyni, pani poseł Bosak, w sprawie właśnie projektu rządowego. Czy on według pani opinii, pani wiedzy i wyczucia nie został wrzucony właśnie po to, żeby przykryć wasz projekt i przerzucić całą dyskusję na projekt rządowy, a de facto na samym końcu skasować wasz projekt? Jeśli tak by było, to rzeczywiście byłoby to wypaczenie prawdziwej dyskusji, jaka wokół tego tematu powinna mieć miejsce na tej mównicy. Krótko mówiąc: Czy projekt rządowy pojawił się w odpowiedzi na projekt Konfederacji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Władysława Kurowskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#WładysławKurowski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Projekt bardzo ciekawy, bardzo dobry, myślę, że ważny też pod względem społecznym, ponieważ dotyka przecież ponad 7% urodzeń w Polsce, dotyka urodzeń wcześniaków, kiedy rodzice niejednokrotnie denerwują się przyjściem na świat takiego dziecka i opieką nad nim. Dlatego myślę, że warto podziękować za taką inicjatywę. Myślę, że przez kilka miesięcy tego roku byliśmy świadkami na tej sali niszczenia polskiej rodziny poprzez ustawy, które były proponowane: dotyczące pigułki „dzień po” czy w zasadzie aborcji na życzenie przez cały okres ciąży. Natomiast ten projekt wychodzi naprzeciw, myślę, naszym oczekiwaniom. Jest miodem na serce nas wszystkich, zgromadzonych tutaj Polaków.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#WładysławKurowski">Moje pytanie co do tego projektu ustawy jest takie: Czy państwo przewidzieliście jakieś przepisy przejściowe? Przede wszystkim chodzi mi o taki okres, kiedy wejdzie już ustawa, a ktoś będzie w czasie urlopu macierzyńskiego. Czy ten aspekt będzie rozwiązany również w tym projekcie? A może ewentualnie warto też pomyśleć o tym, czy nie powinna ta ustawa, jeżeli tylko będzie to możliwe prawnie, funkcjonować w odniesieniu do jakiegoś okresu wstecz? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Zagłosuję za tym projektem nie tylko jako poseł, ale przede wszystkim jako ojciec i wcześniak, bo byłem wcześniakiem. Moi rodzice nie mieli możliwości skorzystania z takiego oczywistego systemu. Uważam, że skoro mamy dobry projekt, nie ma co czekać na projekt rządowy. Zresztą ja temu rządowi w niczym nie ufam. Mieli przygotować ustawę o Krajowym Systemie e-Faktur do końca czerwca. Nie ma tej ustawy. Za to mamy 100% więcej niż w zeszłym roku lewych faktur, mafie VAT-owskie znowu działają. Za chwileczkę powiedzą, że nie ma pieniędzy w budżecie na ten projekt, dlatego trzeba projekt, nawet nie pani poseł, ale mamy Kariny Bosak, procedować.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#JanuszKowalski">Zachęcamy, o tym mówił pan Michał Wawer, jeżeli chodzi o tę postawę pro-life, również do współpracy z panem posłem Michałem Wójcikiem w zakresie kolejnej trudnej, ale bardzo istotnej sprawy, czyli pracy nad poselskim projektem w sprawie hospicjów perinatalnych. Tu panią poseł serdecznie zachęcam do tej współpracy. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#BarbaraBartuś">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałam zwrócić się do pani poseł i nawiązać do tego, co tu już padło o woli politycznej. Pan poseł z Konfederacji mówił o woli politycznej. Czy państwo macie coś uzgodnione z rządem? Czy ta wola polityczna teraz będzie, żeby ten projekt, który tutaj jest projektem waszym, poselskim, uchwalić? To jest jedno moje pytanie, bo prace rządu trwają i one mogą trwać przez następne miesiące i lata, i nic z tego nie wyjdzie.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#BarbaraBartuś">W kontekście tego, co mówiłam, że ten projekt chyba wymaga doprecyzowania, mam pytanie o vacatio legis. Tutaj pani zarzuciła z tej strony, że 21 dni to jest za krótkie vacatio legis. Natomiast w druku sejmowym w ogóle mam wykropkowane i nie wiem, jakie to vacatio legis jest proponowane, w projekcie ustawy jest wykropkowane, w tym projekcie, który ma numer druku, więc nie ma zapisanego vacatio legis. Takim podstawowym vacatio legis zawsze było 14 dni. Jeżeliby się udało uchwalić, to będzie wystarczające.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#BarbaraBartuś">Ale chciałam zwrócić uwagę na coś, co tutaj się pojawiało, ale nie do końca, bo ten projekt to jest zmiana dwóch ustaw: Kodeksu pracy i ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia chorobowego i macierzyńskiego. A ani Kodeksem pracy, ani ubezpieczeniami nie są objęte duże grupy zawodowe, które korzystają ze świadczeń. Mam tu na myśli — myślałam, że pani poseł Dolniak o tym powie — sędziów, prokuratorów, strażaków, policjantów, wszelkie służby. Grupy, które otrzymują świadczenia, w tym w czasie choroby, ale nie są objęte ani Kodeksem pracy, ani właśnie ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia chorobowego, macierzyńskiego, są duże. Czy jest jeszcze jakiś pomysł albo są prowadzone jakieś rozmowy z rządem, żeby wszystkie te grupy, wszystkie kobiety, które są czynne zawodowo i rodzą, w momencie gdy urodzą wcześniaka, też mogły skorzystać z możliwości przebywania z własnym dzieckiem?</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#BarbaraBartuś">Może jeszcze dodam, dlaczego tutaj bardzo dużo takich emocjonalnych kwestii padało. Chciałam powiedzieć, że to nie jest aż tak duży koszt dla państwa, jakby się wydawało. Nie wiem, jak to było liczone, ale pamiętajmy, że dzisiaj jest taki zwyczaj, że kobieta w ciąży, która nie jest osobą chorą, i tak najczęściej bardzo szybko trafia na tzw. zwolnienie lekarskie i pobiera świadczenia z ubezpieczenia społecznego z naszych wspólnych składek do dnia porodu, a jeżeli to dziecko się rodzi wcześniej, jest wcześniakiem, to świadczenie chorobowe w tym okresie się zmniejsza. Więc myślę, że to nie będzie aż tak duże obciążenie dla państwa, jeżeli to zrekompensujemy w innej formie, ale też pozwolimy tej kobiecie skorzystać z tego w tym właśnie wyjątkowym, szczególnym momencie. Kiedy jej dziecko urodzi się jako wcześniak, to z pewnością potrzebuje hospitalizacji i zawsze z dużym, dużym opóźnieniem z tego szpitala wychodzi.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#BarbaraBartuś">Tak że bardzo proszę panią poseł o odpowiedzi na te pytania, bo myślę, że w Polsce akurat na ten projekt wiele kobiet w tym trudnym okresie, kiedy te ciąże są trudniejsze, a niestety ciąż jest coraz mniej, oczekuje. Czy były rozmowy z rządem? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#DorotaNiedziela">Tak dla przypomnienia, pani poseł, było 2,5 minuty i nie przerwałam pani poseł. Proszę, żeby pani to zapamiętała.</u>
          <u xml:id="u-260.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Dziękuję, że zachowała się pani jak kobieta, skoro mowa o prawach kobiet.)</u>
          <u xml:id="u-260.3" who="#DorotaNiedziela">Zachowałam się jak marszałek. Zawsze się tak zachowuję, pani poseł. Mówię to tylko w tym kontekście, że kiedyś pani mi zarzuciła, że za krótki był czas na oświadczenia, a ja nigdy nie przerywam.</u>
          <u xml:id="u-260.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Oświadczenie powinno trwać 5 minut i tego się trzymam.)</u>
          <u xml:id="u-260.5" who="#DorotaNiedziela">Miłego dnia życzę.</u>
          <u xml:id="u-260.6" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Łukasz Schreiber, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-260.7" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#ŁukaszSchreiber">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wypada podziękować wnioskodawcom za ten projekt. To jest projekt dobry, to jest projekt, który — chyba tak jak cała Wysoka Izba czuje — idzie w takim kierunku, w którym wszyscy byśmy tego oczekiwali. Swoją drogą warto się zastanowić, jeżeli mówimy o takich sprawach, także o innych elementach: o możliwości powrotu kobiet na rynek pracy, bo to też, jak wiemy, jest problemem dzisiaj dla Polski. Chociaż udało się w minionych latach szereg takich inicjatyw przedstawić, być może warto byłoby rozważyć kolejne. I tutaj jako Wysoka Izba także powinniśmy podejmować działania.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#ŁukaszSchreiber">Wzrusza też troska z kolei lewej strony sali o to, że projekt nie był dość dokładnie skonsultowany, tak jak projekt rządowy. To jest, muszę powiedzieć, wzruszające głównie w kontekście aktywności nieobecnych tutaj państwa, np. prawnej aktywności, która po prostu niszczy, demoluje system prawny bez żadnych trybów, bez żadnych wyjaśnień, bez żadnych ekspertyz. Ale jak wiemy, oczywiście prawo będzie stosowane tak, jak my je rozumiemy. Mam nadzieję, że Wysoka Izba poprze ten projekt, tak jak i my. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! To jest bardzo ważny projekt, owoc pracy Parlamentarnego Zespołu ds. Opieki Okołoporodowej, tak bardzo wyśmiewanego przez lewą stronę sali — chodzi o to, że w poprzedniej kadencji zasiadali w nim tylko i wyłącznie mężczyźni. W tej kadencji pracują pod przewodnictwem poseł Kariny Bosak. Mieliśmy od samego początku w tym zespole wsparcie także Fundacji Kobiety Wolności i Niepodległości. Czyli tak naprawdę, jeśli chodzi o naszą pracę parlamentarną, mamy wsparcie kobiet. Poza tym to nie jest tak, że mężczyźni nie mogą przecież mówić o okołoporodowej opiece, bo także są tego uczestnikami, oczywiście nie w równym stopniu jak kobiety.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast dlaczego ten projekt jest lepszy? Podsumowując, nasz projekt jest po prostu prostszy w implementacji, bardziej elastyczny, a także przewiduje dłuższy czas ochrony dla matek wcześniaków, co czyni go bardziej klarownym i przejrzystym dla obywateli. Dość powiedzieć — ja jako ojciec mogę powiedzieć tyle — że chodzi o samą różnicę pomiędzy tym, że w projekcie rządowym trzeba decydować o tym, kto ma przejąć dodatkowy urlop, a w naszym projekcie po prostu ta sprawa jest płynna. W trakcie trwania urlopu po prostu ojciec może przejąć niewykorzystany urlop od matki. Dlatego jest lepszy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-263.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Przemysława Wiplera, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PrzemysławWipler">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo cieszy mnie, że projekt złożony przez klub Konfederacji, projekt, którego sprawozdawcą jest pani poseł Karina Bosak, jest projektem, któremu nadamy dalszy bieg, i żaden z klubów parlamentarnych nie złożył wniosku o odrzucenie go w pierwszym czytaniu. Jednocześnie widzę pewien wytrych i trik, którym jest skierowanie tego projektu najlepiej na święty nigdy do prac komisji, zamrożenie go, de facto późniejsze wycofanie i pracowanie tylko nad projektem rządowym. Biorąc pod uwagę te działania, biorąc pod uwagę to, jak wiele emocji w debacie publicznej podgrzewano przy temacie walki o prawa kobiet, mam kilka fundamentalnych pytań. Po pierwsze, dlaczego w tej debacie nad tak ważnym projektem nie było żadnego przedstawiciela ministerstwa pracy i polityki społecznej? Dlaczego ławy rządowe są puste? Nie wysłano wielkodusznie nam nawet wiceministra ani nawet dyrektora departamentu, kogokolwiek, kto z tego ministerstwa, które ma złożyć projekt alternatywny i komplementarny, by się raczył pojawić.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PrzemysławWipler">Mam drugie pytanie. Dlaczego tak dramatyczną pustkę widzimy w tych ławach, wśród wszystkich bojowników o prawa kobiet? Chodzi o bojowników o pewną wersję praw kobiet, która nie uwzględnia praw realnych, praw do tego, by wspierać te rodziny, w których rodzą się wcześniaki, te rodziny, w których rodzą się dzieci z poważnymi wadami, te dzieci, o których prawo do nieurodzenia się wy walczyliście. A nie chcecie walczyć o to, by one w godnych warunkach się rodziły i żeby państwo i jego polityka to uwzględniały. Gdzie wy wszyscy jesteście? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, zachęcam do zapoznania się ze zmianami regulaminu, bo wśród tych zmian, które wprowadziliśmy ostatnio i które obowiązują od września, na wniosek pana kolegi, który siedzi obok, pana posła Wilka, jest taki zapis, że nie ma na święty nigdy, ponieważ z komisji musi wyjść projekt po 6 miesiącach. Czy tak jest, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Po dziewięciu.)</u>
          <u xml:id="u-266.3" who="#DorotaNiedziela">Po dziewięciu.</u>
          <u xml:id="u-266.4" who="#DorotaNiedziela">Czy tak jest, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-266.5" who="#komentarz">(Poseł Ryszard Wilk: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-266.6" who="#DorotaNiedziela">Czy po 9 miesiącach to jest: na święty nigdy? Nie. To jest poprawka pana kolegi, którą przyjęliśmy i która jest w regulaminie Sejmu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.7" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: To jest… Wiem. Pozwolę sobie w trybie odpowiedzi…)</u>
          <u xml:id="u-266.8" who="#DorotaNiedziela">Proszę do mnie podejść.</u>
          <u xml:id="u-266.9" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Romana Fritza z klubu parlamentarnego Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-266.10" who="#DorotaNiedziela">Proszę.</u>
          <u xml:id="u-266.11" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Pani marszałek, chciałbym mieć prawo w takim samym trybie w dwóch zdaniach odpowiedzieć, jeżeli pani pozwoli.)</u>
          <u xml:id="u-266.12" who="#DorotaNiedziela">Nie może pan mieć takiego samego trybu jak ja, bo ja jestem marszałkiem.</u>
          <u xml:id="u-266.13" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Ja wiem, ale mam prawo do sprostowania.)</u>
          <u xml:id="u-266.14" who="#DorotaNiedziela">To na końcu.</u>
          <u xml:id="u-266.15" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Ale prawo do sprostowania… Wywoła mnie pani z imienia i nazwiska w trakcie punktu. Chciałbym, żeby wszyscy widzieli, jak prostuję pani nieprawdziwą wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-266.16" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, czy mogę prosić do siebie? Ustalimy to, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-266.17" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Bardzo proszę.)</u>
          <u xml:id="u-266.18" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł będzie miał sprostowanie na końcu wystąpień. Taka zasada.</u>
          <u xml:id="u-266.19" who="#komentarz">(Poseł Przemysław Wipler: Moim zdaniem to nielogiczne, bo szukanie później ciągu między wypowiedzią a odpowiedzią jest…)</u>
          <u xml:id="u-266.20" who="#DorotaNiedziela">Ale takie są zasady.</u>
          <u xml:id="u-266.21" who="#DorotaNiedziela">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałem na początku wyjaśnić coś pani poseł Bartuś, jeżeli można, która była bardzo sceptyczna i się zdziwiła, dlaczego to Konfederacja zajmuje się takimi tematami.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Konfederacja się zawsze zajmowała, tylko w odwrotnym kierunku.)</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#RomanFritz">Otóż, proszę państwa, spieszę odpowiedzieć, bo to jest bardzo ciekawy wątek. Otóż my uważamy w przeciwieństwie do chyba wszystkich pozostałych ugrupowań, że to, czego dziecko potrzebuje, rodząc się, to jest obecność matki, a nie 500 zł czy jak teraz 800 zł, czy tam więcej.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Potrzebuje…)</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Zieliński: Jednego i drugiego.)</u>
          <u xml:id="u-267.5" who="#RomanFritz">No wie pan, kiedyś sobie radzono z tym inaczej i przyrost demograficzny jak najbardziej trwał, było to skuteczniejsze. Tutaj oczywiście bardzo słusznie kolega poseł Przemysław Wipler zauważył, że na sali z lewej strony nie ma praktycznie nikogo, są dwie niewiasty, o ile dobrze liczę. To świadczy właśnie o zainteresowaniu tej części sali tak bardzo newralgicznym punktem, kwestią w naszym życiu, jak uczynić, aby w Polsce dzieci było więcej i żeby te dzieci były zdrowe. Co ciekawe, Lewica dąży do tego, żeby podwyższać liczbę tygodni, kiedy można zabijać dziecko poczęte, natomiast Konfederacja wręcz przeciwnie, obniża tę liczbę tygodni — można po prostu starać się przynajmniej te dzieci ratować. To jest różnica cywilizacyjna par excellence. Proszę państwa, ostatnio się dowiedzieliśmy, że 9 miesięcy to jest już ta maksymalna liczba miesięcy, kiedy można zabić dziecko. Ciekawa rzecz, że tutaj padały z lewej strony już konkretne opisy, że w łonie matki jednak jest dziecko, a nie produkt zapłodnienia, zygota czy zlepek komórek. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-267.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle z Konfederacji! Polecam lekturę prawa, które sam pan uchwala, i niepowiadanie bzdur z mównicy sejmowej, niewprowadzanie w błąd.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#KatarzynaUeberhan">A odnosząc się jeszcze raz do projektu, nad którym procedujemy: został on złożony 14 czerwca tego roku do laski marszałkowskiej przez grupę posłów Konfederacji oraz Kukiz’15. Natomiast ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk mówiła o wydłużaniu urlopów macierzyńskich dla rodziców dzieci hospitalizowanych, w tym ze szczególną uwagą dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych. Mówiła już o tym podczas specjalnej konferencji 26 maja tego roku. Proszę sobie odpowiedzieć na pytanie, czyj projekt jest wtórny.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#KatarzynaUeberhan">Z tego, co wiem, proponowane przez ministerstwo regulacje mają znacznie szerszy zakres niż proponowane przez projekt poselski, dlatego myślę, że dobrym pomysłem będzie poczekanie na oba te projekty, prace w komisji nad oboma tymi projektami.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#KatarzynaUeberhan">Ja, choć jest to komisja kodyfikacyjna, której jestem członkinią, ze swojej strony deklaruję chęć pracy nad tymi projektami. Mam nadzieję, że jest to wzajemne, że również z państwa strony jest chęć współpracy nad projektem rządowym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Mulawę, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#KrzysztofMulawa">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Niestety Puste Ławy Rządowe! Cieszę się, że projekt rządowy jest w fazie opracowywania, ale w związku z tym, że niestety nie mam wątpliwości co do tego, że może on utknąć na bardzo długo w fazach opracowywania, ale przede wszystkim biorąc pod uwagę, że projekt pani poseł Kariny Bosak wydaje się odpowiadać na wszystkie potrzeby mam i ich dzieci, chcę poprosić przedstawicieli wszystkich klubów o poparcie. 9-miesięczna zamrażarka nie jest potrzebna temu projektowi. W dobie kryzysu demograficznego strata jakiegokolwiek dnia, jeżeli chodzi o zapewnienie mam i ich pociech, zapewnienie ich o tym, że nie będą miały problemu z wieloma rzeczami, nie jest Polsce, Polakom potrzebna, bo chodzi o ogromny kryzys, który obserwujemy w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Wiesława Różyńskiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#WiesławRóżyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Co do zasady termin „hospitalizacja” odnosi się do opieki szpitalnej. Niepotrzebne wątpliwości interpretacyjne budzi fakt, że termin „hospitalizacja” w rozumieniu projektu ustawy odnosi się do opieki szpitalnej i hospicyjnej. W takich placówkach powinna być realizowana opieka nad dzieckiem, by możliwe było nabycie uprawnień do wydłużonego urlopu macierzyńskiego. W niektórych przypadkach opieka hospicyjna może być realizowana również w warunkach hospicjum domowego. Przepisy przedłożonego projektu nie przesądzają, czy korzystanie przez dziecko z hospicjum domowego będzie uprawniało do skorzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#WiesławRóżyński">Szanowni Państwo! Czy planujecie wprowadzić przepisy przejściowe, żeby ta możliwość do tego projektu ustawy była włączona? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym wyczerpaliśmy listę posłów zapisanych do głosu.</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam przedstawicielkę wnioskodawców panią poseł Karinę Annę Bosak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#KarinaAnnaBosak">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Bardzo mnie cieszy, myślę, można tak powiedzieć, pozytywny odbiór przez wszystkie kluby parlamentarne naszego projektu wydłużającego urlopy macierzyńskie rodziców wcześniaków. Mamy nadzieję, że trafi on w najbliższym czasie do komisji i będziemy mogli nad nim procedować dalej.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#KarinaAnnaBosak">Odpowiadając na państwa pytania, zebrałam je w kilka ogólnych grup. Po pierwsze, wątek współpracy z rządem czy porozumienia z rządem, jeśli chodzi o te projekty. Od samego początku br., czyli już od stycznia, zespół do spraw opieki okołoporodowej przyglądał się temu tematowi. Już wtedy ogłosiliśmy pierwszy projekt, nasz pierwszy projekt ustawy, tej właśnie nowelizacji, który poddaliśmy pod obrady na posiedzeniu naszego zespołu. Posiedzenie zespołu miało charakter konsultacji roboczych. Zostało zaproszonych do współpracy niemalże 80 podmiotów. Bardzo dużo z tych podmiotów odpowiedziało bezpośrednio, pojawiając się na sali w trakcie posiedzenia. Również uczestniczyli oni zdalnie, później również wysyłali swoje uwagi. Tak że proces prac nad tym projektem był rozłożony długotrwale, na kilka tygodni, zanim tak naprawdę projekt trafił po raz pierwszy do laski marszałkowskiej. Na początku również został on cofnięty ze względu na wybory europejskie. Musieliśmy go później uzupełniać, jeśli chodzi o podpisy. To też przytrafiło się również innym inicjatywom ustawodawczym, poselskim, innym projektom. Tak że można powiedzieć, że na pewno szliśmy własnym torem i nawet porównanie terminów wskazuje na to, że byliśmy szybsi niż rząd w swoich pracach na rzecz mam wcześniaków. Jesteśmy oczywiście otwarci na współpracę w komisji nad takimi rozwiązaniami, które również poszerzą wszelkie możliwości dla rodziców, by jak najszerzej skorzystać z możliwości, które ta nowelizacja ma dać. Chcemy, żeby ten projekt był czytany proobywatelsko. Chcemy pomóc jak największej grupie rodzin poszkodowanych obecnie przez system.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#KarinaAnnaBosak">Jeśli chodzi o vacatio legis, to celowo zostało, jak to już zostało tutaj wskazane, wykropkowane. Pozostało jakby puste miejsce po to, żeby wypracować jakąś decyzję w trakcie prac komisji, decyzję najlepszą, najsłuszniejszą z szerokich względów. Jednak zależy nam, żeby to vacatio legis nie trwało zbyt długo. Cieszy to, co dzisiaj zdążyliśmy usłyszeć, czyli że finanse w budżecie państwa już zostały na ten cel zabezpieczone. Tak że myślimy, że jeśli chodzi o finansowy aspekt, to nie będzie on stanowił problemu.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#KarinaAnnaBosak">Podsumowując: jesteśmy otwarci na dalszą współpracę już w komisji, jeśli chodzi o wypracowanie najlepszych rozwiązań dla rodzin wcześniaków. Mam nadzieję, że tak będzie.</u>
          <u xml:id="u-275.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zamykamy dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#DorotaNiedziela">Marszałek Sejmu na podstawie art. 87 ust. 2 w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu kieruje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, zawarty w druku nr 522, do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 15 min 12 do godz. 15 min 19)</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#DorotaNiedziela">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-276.5" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 roku wraz z opinią Komisji do Spraw Kontroli Państwowej (druki nr 483 i 566).</u>
          <u xml:id="u-276.6" who="#DorotaNiedziela">Proszę prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mariana Banasia o przedstawienie sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-276.7" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#MarianBanaś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wypełniając konstytucyjny obowiązek, przedstawiam Wysokiej Izbie sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r. Sprawozdanie zostało zatwierdzone przez Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Zostało pozytywnie zaopiniowane przez zdecydowaną większość komisji sejmowych, w tym Komisję do Spraw Kontroli Państwowej. Sprawozdanie w syntetycznym ujęciu ukazuje najważniejsze ustalenia kontroli i wnioski formułowane na ich podstawie przez NIK. Zawiera informacje o współpracy NIK z Sejmem i z innymi instytucjami państwa oraz społeczeństwem. Przedstawia działalność prezesa i pracę Kolegium NIK. Ukazuje informacje o wykonaniu budżetu Najwyższej Izby Kontroli oraz pracownikach i organizacji wewnętrznej NIK. Relacjonuje też współpracę z najwyższymi organami kontroli innych państw i organizacjami międzynarodowymi.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#MarianBanaś">Najwyższa Izba Kontroli w 2023 r. zakończyła 191 kontroli, w tym kontrolę wykonania budżetu państwa u dysponentów części budżetowych oraz w jednostkach bezpośrednio wykorzystujących środki publiczne. Zrealizowaliśmy 106 tematów kontroli doraźnych, które są wyrazem szybkiej reakcji NIK na sygnały o nieprawidłowościach. Kontrolerzy NIK skontrolowali 1507 podmiotów. Finanse i sprawozdawcze skutki nieprawidłowości ujawnione w wyniku kontroli to rekordowe 52 800 mln zł. Najwyższa Izba Kontroli zgłosiła ponad 5200 wniosków pokontrolnych i aż 83 wnioski postulujące zmiany legislacyjne. Niestety nie wszystkie wnioski pokontrolne NIK są zrealizowane.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#MarianBanaś">Wysoka Izbo! Priorytetem strategicznym przyjętym w NIK było zapewnienie bezpieczeństwa narodowego. W ponad 40% kontroli uwzględniono zadanie sprawdzenia zdolności państwa do reagowania na potencjalne niebezpieczeństwa zarówno w sferze cywilnej, jak i wojskowej. W tym obszarze NIK skontrolowała m.in. proces przygotowania Sił Zbrojnych RP do przyjęcia na wyposażenie samolotu F-35, pozyskanie i wdrożenie na potrzeby Sił Zbrojnych RP bezzałogowego systemu rozpoznawczo-uderzeniowego średniego zasięgu zakupionego w 2021 r., tworzenie w Siłach Zbrojnych RP wymagań dla pozyskiwanych z rynku produktów gotowych, zabezpieczenie potrzeb szkoleniowych jednostek Wojsk Lądowych w ośrodkach i centrach szkolenia poligonowego, przygotowanie państwa na zagrożenia hybrydowe, zapewnienie obywatelom miejsc schronienia w budowlach ochronnych na wypadek wystąpienia zagrożenia, poziom integracji obrazu rozpoznanej przestrzeni powietrznej w wymiarze narodowym i sojuszniczym, działania państwa w związku z incydentem z dnia 16 grudnia 1922 r. dotyczącym odnalezienia koło Bydgoszczy szczątków niezidentyfikowanego obiektu wojskowego. Niewątpliwie ustalenia powyższej kontroli przyczyniły się do zapewnienia bezpieczeństwa obywateli i państwa. Wpłynęły także na wzmocnienie systemu obrony powietrznej kraju. Z przyczyn oczywistych nie mogę jednak z państwem podzielić się najważniejszymi wynikami przedmiotowej kontroli.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#MarianBanaś">Wysoka Izbo! Zapewnienie bezpieczeństwa państwa to także obszar spraw wewnętrznych. Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła kontrolę, która miała na celu dokonanie obiektywnej oceny funkcjonujących mechanizmów nadzoru nad działalnością służb specjalnych, a także wypracowanie propozycji służących wzmocnieniu ochrony prawa i wolności obywatelskich przy jednoczesnym zagwarantowaniu uprawnień służb specjalnych niezbędnych dla obrony interesu Rzeczypospolitej Polskiej i bezpieczeństwa obywateli.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#MarianBanaś">Ze względu na bezpieczeństwo państwa i charakter przedmiotowej kontroli pełna treść informacji o jej wynikach została przekazana najważniejszym osobom w państwie. Można z całą odpowiedzialnością podkreślić, że zasadnicze konkluzje sprowadzały się do stwierdzenia, iż osoby kierujące służbami dowolnie definiowały zadania podległych im formacji oraz uznaniowo mogły decydować, czy i jakie informacje przekażą organom nadzoru i kontroli na temat realizacji tych zadań. Innymi słowy, to szefowie służb specjalnych sami decydowali o tym, z jakimi informacjami niejawnymi będą mogli się zapoznać, np. prezes Rady Ministrów czy minister obrony narodowej. Może to stwarzać ryzyko, że nie wszystkie ważne dla bezpieczeństwa państwa informacje zostaną przekazane właściwym organom.</u>
          <u xml:id="u-277.5" who="#MarianBanaś">Ponadto wynikający z przepisów system nadzoru nad służbami zastępowano m.in. bezpośrednimi, nieformalnymi spotkaniami i ustnymi dyspozycjami wydawanymi szefom poszczególnych służb oraz innym organom nadzoru przez ówczesnego ministra — koordynatora służb specjalnych. W ocenie NIK ingerencja w prawa oraz wolności człowieka i obywatela nie może być realizowana w drodze doraźnych i nieudokumentowanych działań. Należy takie działania zdecydowanie potępić jako sprzeczne z zasadami demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-277.6" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! Zaobserwowaliśmy brak jawnych i przejrzystych procedur, nieefektywne gospodarowanie środkami publicznymi, występowanie mechanizmów korupcjogennych, dowolność postępowania, konflikty interesów, brak jawności postępowania, słabość i brak kontroli. W kilkanaście sekund decydowano o przyznawaniu wielomilionowych środków z rządowych funduszy wyłącznie wybranym beneficjentom w tzw. naborach konkursowych. Tym samym faworyzowano podmioty bliskie politycznie władzy centralnej.</u>
          <u xml:id="u-277.7" who="#MarianBanaś">Nieudolnie szacowano liczby dawek szczepionek. Doprowadziło to do ich przeterminowania, a następnie utylizacji ponad 13 mln dawek. Ich łączna wartość to prawie 1 mld zł. Z powodu braku nadzoru nad przechowywaniem i dystrybucją szczepionek przeciw COVID-19 podano pacjentom ponad 117 tys. dawek szczepionek ze stwierdzonymi wadami jakościowymi. Niegospodarnie wydatkowano dziesiątki milionów złotych na niekompletne i niesprawne respiratory. Nieodpowiedzialnie powierzono zakup środków ochrony indywidualnej, m.in. maseczek, podmiotom, które zajmowały się importem z Chin głównie akcesoriów kosmetycznych służących do makijażu. Wbrew wszelkim rekomendacjom i bez żadnych planów oraz analiz utworzono 14 szpitali tymczasowych za ponad 600 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-277.8" who="#MarianBanaś">To nie recenzje, proszę państwa, lecz wyniki najważniejszych kontroli NIK dotyczących walki z pandemią i jej skutkami. W tym miejscu wyrażam podziękowania wszystkim lekarzom, pielęgniarkom, ratownikom medycznym i całemu personelowi medycznemu. Oni jako jedyni sprostali wyzwaniom związanym z walką z pandemią COVID-19.</u>
          <u xml:id="u-277.9" who="#MarianBanaś">Wysoka Izbo! Kolejna ważna kontrola odnosiła się do problematyki funkcjonowania Krajowej Administracji Skarbowej. Jej celem było ustalenie, czy wprowadzone rozwiązania w zakresie organizacji i zarządzania kadrami przyczynią się do poprawy wykonywania zadań przez Służbę Celno-Skarbową. KAS, której byłem założycielem, miała za zadanie przede wszystkim troskę o bezpieczeństwo finansowe Rzeczypospolitej Polskiej. Niestety okazało się, że była ona zarządzana przez osoby, którym bardziej zależało na własnych karierach niż na realizacji powierzonej im misji. Przypomnę jedynie, że jeden z szefów KAS awansował o osiem stopni w rekordowo krótkim czasie. Zamiast 16 lat zajęło mu to zaledwie 16 miesięcy. Nie tak wyobrażałem sobie tę ważną dla mojego serca instytucję, którą w 2019 r. pozostawiałem w doskonałej kondycji organizacyjnej. W dodatku z rekordowym wynikiem pozyskania 300 mld zł dodatkowych środków do budżetu państwa, bez których trudno byłoby dziś wyobrazić sobie uruchomienie programów socjalnych takich jak 800+.</u>
          <u xml:id="u-277.10" who="#MarianBanaś">Nie zakończyły się sukcesem zmiany systemowe w ramach tzw. Polskiego Ładu. Jak wykazała kontrola, nierzetelnie przygotowano zmiany podatkowe w ramach Polskiego Ładu oraz tarcz antyinflacyjnych. Reforma objęła swym zakresem 25 mln osób. Uchwalone przepisy wymagały natychmiastowych szerokich działań naprawczych. Za skandaliczne i sprzeczne z konstytucyjną zasadą demokratycznego państwa prawa wynikającą z zasady zaufania do państwa należało również uznać fakt, że projekt tak ważnej reformy podatkowej, nowelizującej aż 24 ustawy, liczył wraz z uzasadnieniem ponad 500 stron i wszedł w życie po zaledwie 38 dniach od jego ogłoszenia.</u>
          <u xml:id="u-277.11" who="#MarianBanaś">Ważną kontrolą odnoszącą się do gospodarowania mieniem państwowym była kontrola dotycząca bezpieczeństwa paliwowego w sektorze naftowym. Trzeba stwierdzić, że PKN Orlen realizował proces połączenia z Grupą Lotos bez właściwego nadzoru ze strony ministra aktywów państwowych. W efekcie Skarb Państwa utracił wpływ na kierunki sprzedaży ok. 20% produktów wytwarzanych w polskich rafineriach. Może to powodować problemy w zakresie pełnego pokrycia krajowego zapotrzebowania na te produkty. Ponadto PKN Orlen zbył aktywa Grupy Lotos SA, w tym Rafinerię Gdańską, o co najmniej 5 mld poniżej szacowanej wartości wyceny. Jednocześnie ich nabywca spółka Saudi Aramco uzyskała bardzo mocną pozycję w Rafinerii Gdańskiej — przede wszystkim prawo weta wobec kluczowych decyzji strategicznych w zakresie zarządzania tą spółką. W konsekwencji może to skutecznie sparaliżować kierunki rozwoju tej rafinerii.</u>
          <u xml:id="u-277.12" who="#MarianBanaś">NIK stwierdziła również naruszenie zasad legalności, rzetelności, celowości lub gospodarności w wydatkach Telewizji Polskiej SA. W sposób szczególny zwracam państwa uwagę na prowadzoną przez Telewizję Polską politykę kadrowo-płacową w latach 2021–2022. Nie sposób bowiem przejść obojętnie wobec tolerowania przez zarząd spółki praktyki łamania przez wybrane osoby zakazu konkurencji i zawierania umów na świadczenie usług o wartości kilku milionów złotych. Ale zaobserwowaliśmy także zjawisko zawierania umów cywilnoprawnych z dyrektorem jednej z jednostek organizacyjnych Telewizji Polskiej przez podwładnych tegoż dyrektora.</u>
          <u xml:id="u-277.13" who="#MarianBanaś">W ocenie NIK błędna i wysoce nieodpowiedzialna była wypowiedź ministra rolnictwa i rozwoju wsi w mediach, w czerwcu 2022 r. Apelował on o niesprzedawanie zboża i rzepaku przez polskich producentów rolnych. Było to jedną z przyczyn zwiększonego stanu zapasów zbóż i rzepaku, a w konsekwencji zwiększonego importu zbóż z Ukrainy. Sytuacja na rynku produktów rolnych, która wystąpiła w związku z nadmiernym importem zbóż i rzepaku z Ukrainy, ujawniła, że nie zostały opracowane żadne instrumenty w celu przeciwdziałania destabilizacji rynku rolnego.</u>
          <u xml:id="u-277.14" who="#MarianBanaś">Kontrola dotycząca wsparcia finansowego samorządów wykazała dyskryminację dużych miast przy podziale środków przez rząd, nierówne traktowanie samorządów oraz coraz większe uzależnienie ich finansów od decyzji rządu. Dochody własne samorządów były w coraz większym stopniu zastępowane dowodami transferowymi. Bardzo często miały one uznaniowy charakter i trafiały do tych grup samorządów, które z różnych względów były preferowane przez organy administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-277.15" who="#MarianBanaś">Za uzasadnione należy uznać pytanie: Dlaczego Warszawa była konsekwentnie dyskryminowana lub wręcz pomijana przy podziale środków dla samorządów? Dlaczego w kancelarii ówczesnego prezesa Rady Ministrów opracowano mechanizm powodujący, że tylko Warszawa utraciła część dochodów? W latach 2020–2023 z tego tytułu stolica straciła niemal 800 mln zł. Dlaczego nie sporządzono notatek służbowych ze spotkań z ówczesnym kierownictwem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów i samym premierem, kiedy podejmowano decyzje o podziale kilkudziesięciu miliardów złotych pomiędzy samorządy? Dlaczego aż 118 jednostek samorządu terytorialnego, w tym takie miasta jak Lublin, Gdynia, Sopot, Opole, Olsztyn, Ostrołęka, Tarnów czy Wałbrzych, nie otrzymało choćby 1 złotówki z Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych? Każda z tych jednostek złożyła przecież odpowiednie wnioski. Jako prezes Najwyższej Izby Kontroli stanowczo sprzeciwiam się praktyce centralnego dzielenia środków na zadania własne samorządów. Jest to sprzeczne z ideą decentralizacji, a w konsekwencji — z ideą demokracji.</u>
          <u xml:id="u-277.16" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! NIK jako pierwsza wskazywała na nieprawidłowości w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju oraz Funduszu Sprawiedliwości. Z naszych analiz jasno wynikało, że środki publiczne będące w dyspozycji tych podmiotów mogą być wydatkowane nieprawidłowo i niegospodarnie.</u>
          <u xml:id="u-277.17" who="#MarianBanaś">Już w listopadzie 2020 r. NIK rozpoczęła kontrolę doraźną pod tytułem „Realizacja wybranych programów sektorowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju”. NIK stwierdziła wówczas, że NCBR nie w pełni wykorzystało potencjał programów sektorowych na rzecz rozwoju innowacyjności polskiej gospodarki. W wyniku tej kontroli NIK sformułowała siedem wniosków pokontrolnych, m.in. wnioski do NCBR o zapewnienie finansowania i realizacji konkursów zgodnie z dokumentacją programową, a także aby istotne dla gospodarki nowo otwierane programy branżowe były adekwatne do potrzeb gospodarki. Wnioski również pozostają do dzisiaj w trakcie realizacji. Natomiast w marcu 2021 r. NIK rozpoczęła kontrolę udzielania i rozliczania środków z programu „BRIdge Alfa” realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. NIK zidentyfikowała prawie 13 mln zł wydatkowanych z naruszeniem prawa. NIK sformułowała szereg wniosków pokontrolnych. Postulowaliśmy m.in. zgłoszenie nieprawidłowości dotyczącej nienależnego wypłacenia środków w wysokości prawie 2 mln zł do rejestru nieprawidłowości podlegających zgłoszeniu do Komisji Europejskiej. Wnioski NIK wciąż pozostają w trakcie realizacji. Następnie w październiku 2021 r. rozpoczęliśmy badanie zlecania przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju analiz dotyczących statusów przedsiębiorstw. W latach 2019–2021 NCBR zleciło podmiotom zewnętrznym 1394 płatne analizy. W związku z wysokością wydatkowanych kwot NIK sugerowała realizację analiz w innej, tańszej formule. I wreszcie w 2023 r. NIK rozpoczęła kolejną kontrolę dotyczącą organizacji przyznawania środków w ramach konkursu „Szybka ścieżka — innowacje cyfrowe” realizowanego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju. Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła liczne nieprawidłowości zarówno w procesie przygotowania i organizacji naboru wniosków o dofinansowanie, jak również na etapie wyboru projektów w konkursie. Kontrolerzy NIK wskazywali na brak transparentności działań, a także niezachowanie zasad rzetelności i bezstronności. Najwyższa Izba Kontroli przygotowała zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa dotyczące zarówno sprawy, jak i konkretnych osób. Prokuratura postawiła już kilku osobom zarzuty udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, a także przyjmowania korzyści majątkowych i osobistych. Na reakcję państwa na ustalenia kontrolerów Najwyższej Izby Kontroli musieliśmy niestety czekać kilka lat.</u>
          <u xml:id="u-277.18" who="#MarianBanaś">Kolejnym przykładem braku reakcji na sygnały NIK o nieprawidłowościach jest sprawa Funduszu Sprawiedliwości. Jego kontrolę NIK rozpoczęła w połowie 2020 r. Była to pierwsza kontrola przeprowadzona po zmianach legislacyjnych w 2017 r., modyfikujących w zasadniczy sposób zasady gospodarki finansowej tego funduszu. NIK już wówczas negatywnie oceniła działania dysponenta Funduszu Sprawiedliwości. Negatywna ocena dotyczyła m.in. sposobu wykorzystania środków publicznych będących w jego dyspozycji. Gospodarka finansowa Funduszu Sprawiedliwości była prowadzona z naruszeniem nadrzędnych zasad finansów publicznych, tj. jawności oraz celowości i oszczędności wydatków. NIK zwracała też uwagę na nieprawidłowości w zakresie zapewnienia właściwych uwarunkowań prawnych i organizacyjnych funkcjonowania Funduszu Sprawiedliwości. Od momentu wejścia w życie nowelizacji Kodeksu karnego wykonawczego w 2017 r. sposób wykorzystania środków funduszu oraz działania jego dysponenta, ministra sprawiedliwości, były przedmiotem licznych uwag, a NIK identyfikowała nieprawidłowości w toku corocznej kontroli wykonania budżetu państwa. Przykładem jest zakup Pegasusa, bowiem niezgodnie z przepisami prawa finansowano służby specjalne, tj. Centralne Biuro Antykorupcyjne, niecelowo i niegospodarnie wspierano zadania przedstawiane jako działania służące przeciwdziałaniu przestępczości. Wątpliwości NIK wzbudziła również rozpoczęta w 2019 r. bezprecedensowa aktywność medialna związana z promowaniem Funduszu Sprawiedliwości, a szczególnie dotyczyło to faktycznych celów kampanii i zakresu zaangażowanych środków.</u>
          <u xml:id="u-277.19" who="#MarianBanaś">Na powyższych przykładach widać, że Najwyższa Izba Kontroli od lat konsekwentnie wskazuje na nieprawidłowości i zagrożenia funkcjonowania państwa, niezależnie od tego, kto władzę w tym państwie sprawuje. Wysokiej Izbie pozostawiam ocenę braku reakcji odpowiednich instytucji państwa na wskazywane przez NIK problemy i nieprawidłowości. A przykłady braku reakcji na nieprawidłowości i zawiadomienia do prokuratury można mnożyć. Działo się tak m.in. w zakresie kontroli wyborów kopertowych, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, Ministerstwa Aktywów Państwowych, Ministerstwa Zdrowia, Orlenu, Energi, elektrowni w Ostrołęce, Telewizji Polskiej, Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych, Krajowego Instytutu Mediów, Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.</u>
          <u xml:id="u-277.20" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! 17 stycznia 2024 r. zwróciłem się do ministra sprawiedliwości, prokuratora generalnego pana prof. Adama Bodnara z wnioskiem o objęcie nadzorem spraw zainicjowanych wniesieniem przez Najwyższą Izbę Kontroli zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. W sumie w 2023 r. NIK złożyła 118 zawiadomień do organów ścigania przestępstw lub wykroczeń, w tym 80 do prokuratury, a także 108 zawiadomień do rzeczników dyscypliny finansów publicznych. Przedmiotem zainteresowania Najwyższej Izby Kontroli były obszary mające decydujący wpływ na prawidłowe dysponowanie środkami publicznymi, zrównoważony rozwój kraju i poziom życia obywateli. W związku z przeprowadzonymi kontrolami w 2023 r. Najwyższa Izba Kontroli przedłożyła Sejmowi 110 dokumentów, w tym informacje o wynikach kontroli, a przedstawiciele NIK 531 razy uczestniczyli w pracach komisji sejmowych.</u>
          <u xml:id="u-277.21" who="#MarianBanaś">Większość przesyłanych Sejmowi informacji była prezentowana i omawiana podczas posiedzeń komisji sejmowych. Jednocześnie NIK, informując opinię publiczną o najważniejszych ustaleniach kontroli, zorganizowała 17 konferencji prasowych. Zaprezentowano na nich wyniki kontroli dotyczących tworzenia i funkcjonowania szpitali tymczasowych, dodatków COVID-owych dla służb medycznych, działań podmiotów publicznych w związku z kryzysem ekologicznym na rzece Odrze czy przygotowania państwa na zagrożenia związane z działaniami hybrydowymi.</u>
          <u xml:id="u-277.22" who="#MarianBanaś">NIK organizowała także panele ekspertów, m.in. na temat wsparcia psychologicznego i opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Byliśmy gospodarzem europejskiej konferencji metodyków najwyższych organów kontroli zrzeszonych w EUROSAI, na której omawiano kierunki i metody rozwoju kluczowego obszaru w działalności najwyższych organów kontroli.</u>
          <u xml:id="u-277.23" who="#MarianBanaś">Najwyższa Izba Kontroli współdziałała także z wieloma organami kontroli działającymi w administracji rządowej i samorządzie terytorialnym. Cenna była możliwość zlecania kontroli organom wyspecjalizowanym w badaniu okresowej problematyki. Zleciliśmy 245 takich kontroli.</u>
          <u xml:id="u-277.24" who="#MarianBanaś">Rok 2023 był kolejnym, w którym Najwyższa Izba Kontroli może się pochwalić sukcesami na arenie międzynarodowej. Działalność międzynarodowa NIK wiązała się szczególnie z trzema obszarami: z audytem zewnętrznym organizacji międzynarodowych, aktywnością w organizacjach zrzeszających NOK na poziomie globalnym i europejskim oraz udzielaniem wsparcia rozwojowego innym najwyższym organom kontroli. Wybór NIK-u na audytora Interpolu to potwierdzenie bardzo silnej pozycji międzynarodowej NIK i uznanie dla profesjonalizmu jej kontrolerów.</u>
          <u xml:id="u-277.25" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! Zespół kontrolerów i pracowników jednostek wspomagających proces kontrolny jest największym i niekwestionowanym kapitałem Najwyższej Izby Kontroli. Wiedza oraz kompetencje kontrolerów i pracowników skutkują trafnym wyborem obszarów do kontroli, a także wysokim poziomem merytorycznym prowadzonych kontroli. Kontrolerzy i pracownicy Najwyższej Izby Kontroli powinni być sprawiedliwie oceniani i doceniani, ale także należycie wynagradzani. Dlatego też w tym miejscu apeluję do Wysokiej Izby o pilną i konieczną zmianę sposobu dotychczasowego ustalania wynagrodzeń kontrolerów NIK. W przeciwnym wypadku NIK nie będzie mogła konkurować z sektorem prywatnym i innymi podmiotami w sektorze finansów publicznych, a tym samym pozyskiwać nowych wykwalifikowanych pracowników. Kwestia jest o tyle istotna, że tylko w 2023 r. do NIK trafiło aż 86 spraw zainicjonowanych przez posłów, senatorów czy posłów do Parlamentu Europejskiego. Rozpoznanie tylu spraw wymaga podjęcia stosownych działań kontrolnych i zaangażowania dodatkowych zasobów kadrowych.</u>
          <u xml:id="u-277.26" who="#MarianBanaś">Wysoki Sejmie! NIK stoi na straży uczciwego państwa. Dla sprawnego funkcjonowania państwa niezbędne jest istnienie kompetentnego i niezależnego organu kontroli pilnującego publicznych pieniędzy. Kontrola państwowa sprawowana przez NIK opiera się na jasno określonych kryteriach: przejrzystości intencji, rzetelności informacji, apolityczności kontrolerów oraz kolegialności w podejmowaniu kluczowych decyzji. NIK pracuje zgodnie ze światowymi standardami w dziedzinie kontroli państwowej.</u>
          <u xml:id="u-277.27" who="#MarianBanaś">Prezentując Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r., jestem przekonany, że dokument ten spełnia wymogi obiektywnej informacji na temat funkcjonowania państwa. Zawarte w nim ustalenia kontroli wskazują kierunki jego usprawnienia. Naszym zadaniem, zgodnie z konstytucją i, proszę państwa, naszą ustawą jest poprzez wyniki naszej kontroli wpływać na ulepszenie funkcjonowania organów państwowych i samorządowych.</u>
          <u xml:id="u-277.28" who="#MarianBanaś">Dziękuję Wysokiej Izbie za możliwość po rocznej przerwie prezentacji sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli. Z tego miejsca dziękuję również kontrolerom Najwyższej Izby Kontroli za wierność złożonemu ślubowaniu i oddaną służbę Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję państwu za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-277.29" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję panu prezesowi.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Tomasza Kostusia o przedstawienie opinii komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#TomaszKostuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z obrad Komisji do Spraw Kontroli Państwowej oraz jej opinię do sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#TomaszKostuś">26 czerwca 2024 r. marszałek Sejmu zgodnie z art. 126 ust 4 regulaminu Sejmu skierował do komisji kontroli państwowej przedstawione przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli sprawozdanie z działalności Izby w 2023 r., druk nr 483, w celu zaopiniowania. Komisja otrzymała następnie opinie poszczególnych komisji sejmowych w sprawie sprawozdania z działalności NIK w 2023 r. w ich przedmiotowym zakresie działania. Ogółem do komisji wpłynęło 21 opinii pozytywnych i cztery opinie negatywne, w tej liczbie opinia Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej, Komisji Obrony Narodowej, Komisji Infrastruktury, Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej oraz Komisji do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#TomaszKostuś">Na posiedzeniu 24 lipca 2024 r. Komisja do Spraw Kontroli Państwowej wysłuchała wystąpienia prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mariana Banasia, który przedstawił szczegóły sprawozdania za 2023 r. zatwierdzonego uchwałą Kolegium Najwyższej Izby Kontroli 6 czerwca br. W sprawozdaniu pokazano efekty pracy NIK, zaprezentowano wyniki ustaleń kontroli, przedstawiono najważniejsze projekty podejmowane na rzecz rozwoju Izby, ze szczególnym uwzględnieniem jej potencjału kadrowego, przedstawiono także aktywność NIK na arenie krajowej i międzynarodowej. Sprawozdanie dotyczące wykonania budżetu NIK za 2023 r. było przedmiotem obrad Komisji do Spraw Kontroli Państwowej 26 czerwca br. i zostało przez komisję zaopiniowane pozytywnie.</u>
          <u xml:id="u-279.3" who="#TomaszKostuś">W 2023 r. NIK zrealizowała 191 tematów kontroli planowych i doraźnych. Przeprowadziła łącznie 1873 kontrole jednostkowe w 1507 podmiotach państwowych. W strategii działalności kontrolnej na lata 2022–2024 obowiązywał priorytet strategiczny: zapewnienie bezpieczeństwa narodowego. Większości ustaleń kontroli z tego obszaru nadano klauzulę niejawności. Pozostałe obszary priorytetowe obejmowały stabilność finansową i rozwój gospodarczy państwa, człowieka jako podmiotu działań, a także zrównoważony rozwój i odpowiedzialność za środowisko. Tradycyjnie już Izba przeprowadziła analizę wykonania budżetu państwa i założeń polityki pieniężnej w 2023 r. Po kontroli wykonania budżetu państwa za 2022 r. po raz pierwszy od blisko 30 lat, bo od 1994 r., wydała negatywną opinię w przedmiocie absolutorium dla Rady Ministrów, krytycznie oceniając prowadzenie gospodarki finansowej państwa w znacznej części poza jego budżetem.</u>
          <u xml:id="u-279.4" who="#TomaszKostuś">W 2023 r. Izba przedłożyła Sejmowi 110 dokumentów, w tym 108 informacji o wynikach kontroli. W oparciu o wyniki poszczególnych kontroli sformułowała 5201 wniosków pokontrolnych, wskazując potrzebę naprawy stwierdzonych nieprawidłowości lub podjęcia działań usprawniających kontrolowane obszary. Sygnalizując potrzebę zmiany obowiązującego prawa, Najwyższa Izba Kontroli wystosowała do ustawodawcy 83 wnioski de lege ferenda, z których 60 dotyczyło propozycji zmiany regulacji ustawowych.</u>
          <u xml:id="u-279.5" who="#TomaszKostuś">Jeśli chodzi o finansowe rezultaty przeprowadzonych kontroli, Izba stwierdziła blisko 53 mld zł finansowych lub sprawozdawczych skutków nieprawidłowości, czyli o niemal 32 mld zł więcej niż rok wcześniej. Ponad 28 mld zł to kwoty wydatkowane z naruszeniem zasad należytego zarządzania finansami. W rezultacie skierowała 80 zawiadomień do prokuratury i 38 zawiadomień do innych organów powoływanych do ścigania przestępstw lub wykroczeń i czynów, za które przewidziana jest odpowiedzialność ustawowa. 108 zawiadomień, czyli o ok. 30% więcej niż w 2022 r., skierowano do rzeczników dyscypliny finansów publicznych. Obejmowały one łącznie 129 osób. Ponad 1/3 zawiadomień dotyczyła naruszenia przepisów Prawa zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-279.6" who="#TomaszKostuś">Sprawozdanie potwierdziło także otwartość Najwyższej Izby Kontroli na sygnały płynące od obywateli i parlamentarzystów. Znaczna część problemów podnoszonych w skargach, a także interpelacjach poselskich, jest wykorzystywana do opracowania prac nad rocznym planem pracy Najwyższej Izby Kontroli. W 2023 r. do NIK wpłynęło 5640 skarg oraz wniosków o przeprowadzenie kontroli, czego owocem było 3814 nowo utworzonych spraw. W 120 kontrolach wykorzystano lub zadeklarowano wykorzystanie 250 spraw nadesłanych do NIK również w latach wcześniejszych, z czego 93 to sprawy najnowsze, wniesione i zainicjowane w 2023 r. W sprawozdaniu podkreślono profesjonalizm i apolityczność blisko 1200-osobowego zespołu kontrolerskiego oraz innowacyjne w skali światowej rozwiązanie, jakim jest wymóg ukończenia aplikacji kontrolerskiej przez wszystkich wymaganych kontrolerów.</u>
          <u xml:id="u-279.7" who="#TomaszKostuś">O profesjonalizmie i najwyższym merytorycznym poziomie tych kadr świadczy docenienie Izby przez podmioty na całym świecie, co umożliwia NIK prowadzenie coraz szerzej zakrojonej aktywności międzynarodowej. W 2023 r. Izba przeprowadziła sześć audytów, m.in. organizacji współpracy ekonomicznej i rozwoju OECD oraz Interpolu. Ponadto NIK realizowała trzy międzynarodowe kontrole równoległe, dwa projekty współpracy bliźniaczej oraz jeden projekt wsparcia najwyższych organów kontroli Kirgistanu. W sposób oczywisty wzmacnia to prestiż Polski na arenie międzynarodowej i potwierdza najwyższą markę Izby jako jednego z konstytucyjnych fundamentów polskiego państwa.</u>
          <u xml:id="u-279.8" who="#TomaszKostuś">Sprawozdanie zwraca także uwagę na okoliczności, które utrudniały funkcjonowanie Izby w 2023 r. Chodzi o brak pełnego składu kolegium od września 2023 roku oraz dyrektora generalnego, próby ograniczenia działalności kontrolnej, a nawet przypadki udaremnienia przeprowadzenia przez NIK kontroli w sprawach o istotnym znaczeniu dla obywateli i państwa. W związku z tą okolicznością NIK skierowała siedem zawiadomień do prokuratury dotyczących udaremnienia lub utrudniania wykonywania czynności służbowych kontrolerom Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-279.9" who="#TomaszKostuś">W dyskusji otwartej po prezentacji sprawozdania posłowie Przemysław Witek i Tomasz Kostuś podziękowali prezesowi NIK za bardzo dobrze przygotowany materiał i wyrazili uznanie dla pracy kontrolerów. Poseł Izabela Bodnar stwierdziła, że sprawozdanie ukazuje przerażający poziom niekompetencji i nieudolności ekipy rządzącej Polską przez ostatnie 8 lat. Poseł Maria Joanna Koźlakiewicz wyraziła uznanie dla faktu, że Izba zajęła się sprawami psychiatrii oraz stomatologii i dopytywała o rozbieżności pomiędzy programem „Maluch+” oraz „Maluch+” 2022–2029. Poseł Wojciech Szarama chciał się dowiedzieć, ilu kontrolerów złożyło wymówienia w 2023 r. Zakwestionował ustalenia NIK dotyczące nieprawidłowości i nadużyć w działaniach państwa związanych z pandemią, określając je mianem niedociągnięć i oczywistego sukcesu ówczesnego rządu. W dalszej wypowiedzi pan poseł zakwestionował politykę kadrową NIK, tj. obsadzanie stanowisk kierowniczych w drodze powołania, a nie konkursu, zwrócił także uwagę, że pięć komisji merytorycznych zaopiniowało negatywnie sprawozdanie i wnioskowało o jego odrzucenie. Poseł Witek i posłanka Bodnar odnieśli się krytycznie do twierdzeń posła Szaramy o tym, że rząd PiS świetnie poradził sobie z pandemią.</u>
          <u xml:id="u-279.10" who="#TomaszKostuś">Poseł Gabriela Lenartowicz zaapelowała o skupienie się na tym, co jest przedmiotem opinii komisji, czyli na odpowiedzi na pytanie, czy sprawozdanie i prace Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r. sprostały oczekiwaniom komisji, która ma w zakresie swoich zadań kontrolę państwową. Następnie prezes Najwyższej Izby Kontroli wyczerpująco odpowiedział na pytania zadane przez posła Szaramę i merytorycznie ustosunkował się do wysłuchanych zarzutów, stanowczo odrzucając insynuowany zarzut upolitycznienia Izby oraz ponownie podkreślając profesjonalizm kontrolerów. Do zarzutów tych odniósł się również wiceprezes NIK Michał Jędrzejczyk, który wskazał na ich irracjonalność. Po odpowiedziach na pytania i wyjaśnieniu wątpliwości przez kierownictwo Najwyższej Izby Kontroli przewodniczący pan poseł Marek Sawicki zamknął dyskusję i złożył wniosek o pozytywne zaopiniowanie sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-279.11" who="#TomaszKostuś">W głosowaniu wzięło udział 14 posłów. 9 głosowało za, 5 — przeciw, nikt się nie wstrzymał. Tym samym na posiedzeniu w dniu 24 lipca bieżącego roku Komisja do Spraw Kontroli Państwowej pozytywnie zaopiniowała sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r., przedłożone przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mariana Banasia i rekomenduje przyjęcie go przez Wysoką Izbę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-279.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszego do zabrania głosu zapraszam pana posła Wojciecha Szaramę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#WojciechSzarama">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 2023 r. było omówione na posiedzeniu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej i tak jak to przedstawił w sposób dosyć szczegółowy poseł sprawozdawca, spotkało się ono z różnymi opiniami. Na samym początku chciałbym w sposób dokładniejszy przedstawić, które z komisji sejmowych negatywnie oceniły to sprawozdanie. A więc były to: Komisja do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych, komisja gospodarki morskiej, Komisja Infrastruktury, Komisja Obrony Narodowej i komisja samorządu terytorialnego. Te komisje oceniły to sprawozdanie negatywnie. Biorąc pod uwagę merytoryczną treść sprawozdania, okoliczności, w jakich powstało to sprawozdanie, i okoliczności, w jakich przeprowadzono kontrole, te opinie podziela Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. To sprawozdanie należy odrzucić, należy ocenić je negatywnie, gdyż nie spełniono warunków, w jakich powinna funkcjonować Najwyższa Izba Kontroli. Ten konstytucyjny organ w swoich działaniach powinien brać pod uwagę wszystkie okoliczności związane z badanym tematem.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#WojciechSzarama">Tak jak pan prezes Marian Banaś tutaj powiedział, najważniejsze kontrole, jakie przeprowadzono, były związane z kluczowymi dziedzinami życia państwa polskiego: z olbrzymim kryzysem, który wynikł w Europie i na całym świecie w związku z epidemią COVID-u i wybuchem wojny na Ukrainie. W kontrolach, w wyniku których zarzucano rządowi złe przygotowanie do zwalczania zjawisk związanych z tymi kryzysami, nie wzięto pod uwagę tych skomplikowanych okoliczności, w jakich przyszło działać rządowi i poszczególnym ministrom, a nawet poszczególnym wojewodom. Na wstępie zauważę tylko jedną rzecz. Pan prezes podziękował lekarzom i pielęgniarkom za ich pracę, za ich postawę w trakcie COVID-u i jednocześnie całkowicie potępił rząd oraz uznał, że pieniądze były wydane niezasadnie. Czy te pieniądze, które zostały wydane na służbę zdrowia, na dodatkowe wynagrodzenia, na utworzenie nowych oddziałów szpitalnych, na sprowadzenie dodatkowych lekarstw, zostały wydane w sposób nierozsądny? Dzięki tym wydatkom, dzięki pracy rządu udało się uratować życie tysięcy,…</u>
          <u xml:id="u-281.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-281.3" who="#WojciechSzarama">…jeśli nie setek tysięcy Polek i Polaków oraz innych osób, które przebywały na terenie państwa polskiego i które z tej pomocy korzystały. Rzeczywiście praca pielęgniarek i lekarzy była godna najwyższego szacunku, ale ktoś tę pracę musiał organizować. Wiecie państwo z własnego doświadczenia, że w terenie tę pracę organizowali wojewodowie, czyli osoby, które są przedstawicielami rządu w terenie. To dzięki ich postawie, dzięki postawie całego polskiego rządu myśmy z tej pandemii wyszli obronną ręką, nie tylko jeśli chodzi o zdrowie Polek i Polaków, ale również jeśli chodzi o gospodarkę. Dzięki posunięciom właśnie polskiego rządu polska gospodarka nie wyszła zniszczona, jak było w wielu innych krajach. Uratowano tysiące, setki tysięcy miejsc pracy dzięki mądrej polityce podatkowej, dzięki ulgom, dzięki dotacjom dla tych najmniejszych przedsiębiorstw, ale również dla tych dużych.</u>
          <u xml:id="u-281.4" who="#WojciechSzarama">Wrócę do sprawozdania i do tego, w jaki sposób ono powstało. Tutaj, jak poseł sprawozdawca zauważył, jednym z elementów mojej krytyki sprawozdania i działalności prezesa Najwyższej Izby Kontroli jest sposób działania Izby. To jest w ogóle podstawa, gdyż kontrolerzy, pracownicy Najwyższej Izby Kontroli mają zagwarantowaną niezależność swoich działań. Mają to zagwarantowane i w konstytucji, i w ustawie o Najwyższej Izbie Kontroli. Niestety od lat pan prezes unika realizowania ustawy o Najwyższej Izbie Kontroli, można powiedzieć wprost, że łamie tę ustawę. Mówiłem o tym już przy rozpatrywaniu poprzednich sprawozdań, natomiast tutaj trzeba jeszcze raz wrócić do tego. To są zapisy ustawowe i ta ustawa nie została przyjęta za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Ona została przyjęta o wiele wcześniej i jest to pewien standard, który w Polsce zawsze obowiązywał, nie tylko w Polsce, bo odpowiedniki Najwyższej Izby Kontroli w innych krajach stosują podobne standardy.</u>
          <u xml:id="u-281.5" who="#WojciechSzarama">Zacytuję tutaj te przepisy. Stanowiska dyrektorów i wicedyrektorów w Najwyższej Izbie Kontroli są obsadzane w drodze konkursu. O przeprowadzeniu konkursu decyduje prezes Najwyższej Izby Kontroli. O stanowiska dyrektorów i wicedyrektorów mogą ubiegać się mianowani kontrolerzy, którzy spełniają wymagania określone w ogłoszonym konkursie, a w przypadku stanowisk, o których mowa, dodatkowo muszą być pracownikami Najwyższej Izby Kontroli przez ostatnie 5 lat i wykonywać przez ostatnie 5 lat czynności kontrolne.</u>
          <u xml:id="u-281.6" who="#WojciechSzarama">Ten okres 5-letni dla tych dyrektorów i wicedyrektorów jednostek kontrolnych jest pewną gwarancją ich niezależności i możliwości samodzielnego i obiektywnego działania.</u>
          <u xml:id="u-281.7" who="#WojciechSzarama">Po wygraniu konkursu powinni być oni powołani na okres 5-letni i w ten sposób sprawować swoją funkcję. Pan prezes wybrał inny wariant działalności, a mianowicie powierzanie obowiązków, a więc większość dyrektorów w jednostkach kontrolnych, w poszczególnych delegaturach w całym kraju, w jednostkach kontrolnych, które przeprowadzały te kontrole, o których mówi pan prezes, kontrole w poszczególnych resortach, w poszczególnych ministerstwach, to osoby pełniące obowiązki. Osoba pełniąca obowiązki na drugi dzień po powołaniu może zostać odwołana, bez podania żadnych szczególnych przyczyn, bez jakiejkolwiek procedury. Czy taka procedura powinna obowiązywać w konstytucyjnym organie, w Najwyższej Izbie Kontroli? Absolutnie nie, bo na takiego pracownika, który nie ma zagwarantowanej możliwości spokojnego, niezależnego działania, może być wywierana presja. A więc wyniki tych kontroli przeprowadzone przez te poszczególne departamenty, którymi kierują dyrektorzy pełniący obowiązki, mogą rodzić najprzeróżniejsze wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-281.8" who="#WojciechSzarama">Dalej, proszę państwa, powiem, bo o tym nie mówiłem na posiedzeniu komisji, ale dzisiaj, korzystając z tego, że ten czas wypowiedzi jest nieco dłuższy, chciałbym zaznaczyć państwu, że te osoby, które po 5-letnim sprawowaniu swojej funkcji już dalej jej nie sprawują, mają ustawową gwarancję możliwości dalszego funkcjonowania w Najwyższej Izbie Kontroli jako radcowie, jako doradcy, czyli nawet jeśli nie zgadzają się z jakąś tezą postawioną przez prezesa lub któregoś z wiceprezesów związaną z kontrolą, mogą to swoje stanowisko utrzymać, a potem utrzymują pracę. To są bardzo, bardzo ważne rzeczy, zapewniające niezależność kontrolerów i obiektywizm w ich działaniu. Niestety tutaj tak się nie dzieje od lat i pan prezes mówi o tym zupełnie otwarcie, że ci pracownicy są bardziej zmobilizowani i lepiej pracują. Kwestia kolegialności, niezawisłości tych kontrolerów schodzi w ogóle na plan dalszy i jest nieistotna, tak jakby nie wiązało się to z wynikami ich pracy. Ten związek jest zupełnie oczywisty.</u>
          <u xml:id="u-281.9" who="#WojciechSzarama">W sprawozdaniu mamy zacytowanych nawet kilkaset wyników tych badań, jednak podstawowa informacja umyka. Na rok 2023 zaplanowano przeprowadzenie 90 kontroli, które były w planie prac Najwyższej Izby Kontroli. 90 kontroli. Z tych zaplanowanych kontroli zakończono w pełni 40, a więc plan pracy Najwyższej Izby Kontroli w roku 2023 nie został wykonany nawet w 50%. Najprzeróżniejsze kontrole doraźne, co do których często, panie prezesie, można uznać, że były wykonywane na polecenie, i to na polecenie polityczne. Nie kontrole doraźne są istotą działalności Najwyższej Izby Kontroli, ale właśnie te kontrole związane z planem pracy.</u>
          <u xml:id="u-281.10" who="#WojciechSzarama">Powiedział pan tutaj, panie prezesie, o sprawach Pegasusa, o inwigilacji itd., itd. Dlaczego odmówił pan prokuraturze i sądowi wydania dokumentów związanych z rzekomą inwigilacją Pegasusem Najwyższej Izby Kontroli? Ta sprawa okazała się jedną wielką lipą. Najwyższa Izba Kontroli, która postawiła polskim służbom specjalnym zarzut łamania prawa, nie miała ku temu żadnych powodów, nie miała żadnych dokumentów. Państwo już przed tą konferencją prasową wiedzieliście, że telefony pracowników, kontrolerów Najwyższej Izby Kontroli, w tym kierownictwa, nie były poddawane kontroli Pegasusem. Żadnej kontroli operacyjnej nie były poddawane. Mimo tego, że pan to widział, zorganizował pan konferencję prasową, konferencję polityczną, na której postawił pan polskim służbom specjalnym tego typu zarzuty.</u>
          <u xml:id="u-281.11" who="#WojciechSzarama">Kolejna sprawa związana z funkcjonowaniem Najwyższej Izby Kontroli to doniesienia pracowników w sprawie stosowanego mobbingu, w sprawie stosowanej presji. O tym rozmawialiśmy na posiedzeniu komisji, posiłkując się jednym nazwiskiem, bo padło nazwisko jednego kontrolera, dyrektora, ale takich informacji było więcej. Dlaczego podczas kontroli Państwowej Inspekcji Pracy w Najwyższej Izbie Kontroli nie zgodził się pan na przeprowadzenie wśród pracowników ankiety dotyczącej mobbingu? Dlaczego Państwowa Inspekcja Pracy nie mogła do końca sprawdzić i potwierdzić lub odrzucić tych zarzutów, które zostały skierowane wobec pana w związku z wadliwym kierowaniem Najwyższą Izbą Kontroli?</u>
          <u xml:id="u-281.12" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: Czas.)</u>
          <u xml:id="u-281.13" who="#WojciechSzarama">Te i wszystkie inne argumenty, niestety już nie mogę mówić, dotyczące szczegółów związanych z poszczególnymi kontrolami sprawiają, że Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość nie może przyjąć tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-281.14" who="#WojciechSzarama">Na samym końcu przedstawię tutaj jeden gorący apel. Dziękując tym pracownikom Najwyższej Izby Kontroli, którzy rzetelnie wykonują swoje obowiązki, chciałbym powiedzieć, że zarówno Wysoka Izba, Sejm, jak i pan, panie prezesie, musicie zrobić wszystko, żeby Najwyższa Izba Kontroli pozostała Najwyższą Izbą Kontroli, a nie najwyższą izbą rozliczeń i zemsty politycznej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-281.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Tomasza Kostusia, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#TomaszKostuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Koalicji Obywatelskiej dotyczące sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#TomaszKostuś">Pozwólcie państwo, że zacznę od osobistej dygresji. Otóż czytając to sprawozdanie, miałem bardzo mieszane uczucia, które, jak wiem, podziela większość posłanek i posłów, mieszane uczucia, bo z jednej strony sprawozdanie jest bardzo dobrze przygotowane merytorycznie, graficznie, pokazuje ogrom profesjonalnie i niesłychanie rzetelnie wykonywanej pracy kontrolnej przez Najwyższą Izbę Kontroli w 2023 r., ale z drugiej strony ukazuje przerażający poziom niekompetencji, nieudolności, niegospodarności i nieuczciwości ekipy rządzącej Polską przez ostatnie 8 lat — na szczęście już minionych 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-283.2" who="#TomaszKostuś">Ale do rzeczy. Niewątpliwie trzeba podkreślić warunki, w jakich Najwyższej Izbie Kontroli przyszło działać w ubiegłym roku, a które znacznie utrudniały jej funkcjonowanie: brak dyrektora generalnego, brak pełnego składu kolegium od września 2023 r. mimo wielokrotnych próśb i monitów o jego uzupełnienie, nagonka polityczna na pana prezesa, sabotaż wiceprezesa i próby ograniczenia działalności kontrolnej NIK, a nawet przypadki udaremniania kontroli przeprowadzanej przez NIK w sprawach o istotnym znaczeniu dla obywateli i państwa. W związku z tymi okolicznościami NIK skierowała zresztą siedem zawiadomień do prokuratury dotyczących udaremniania lub utrudniania wykonywania czynności służbowych kontrolerom NIK.</u>
          <u xml:id="u-283.3" who="#TomaszKostuś">Na wyrazy najwyższego uznania zasługuje zatem fakt, że mimo tych prób sparaliżowania przez ówcześnie rządzących kolejnego bardzo ważnego organu konstytucyjnego zarówno prezes, jak i kontrolerzy niezachwianie realizowali misję Najwyższej Izby Kontroli, jaką jest niezależna, profesjonalna kontrola zadań publicznych w interesie obywateli i państwa. Izba wchodziła w nowe obszary kontrolne. W rezultacie prace NIK objęły pełne spektrum funkcjonowania państwa na różnych poziomach. Łącznie zrealizowano 191 planowanych i doraźnych tematów kontrolnych oraz przeprowadzono łącznie 1873 kontrole jednostkowe. W 1507 podmiotach państwowych wykryto nieprawidłowości na kwotę blisko 53 mld zł, czyli o niemal 32 mld więcej niż rok wcześniej. W rezultacie skierowano m.in. 80 zawiadomień do prokuratury i 108 zawiadomień do rzeczników dyscypliny finansów publicznych, czyli ok. 30% więcej niż w 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-283.4" who="#TomaszKostuś">Efekty pracy NIK i sprawozdanie, nad którym dziś obradujemy, to gotowy materiał dowodowy pokazujący skalę szkód, jakie PiS czy szerzej tzw. Zjednoczona Prawica wyrządziła Polkom, Polakom i Polsce. Podam kilka przykładów. Kontrola realizacji i finansowania poleceń prezesa Rady Ministrów w sprawie zakupu środków ochrony indywidualnej w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 wykazała, że Kancelaria Prezesa Rady Ministrów wydała niegospodarnie, nierzetelnie i niecelowo blisko 200 mln zł na zakup w latach 2020–2021 środków ochrony indywidualnej. Zakupione maseczki, a także część przyłbic i kombinezonów nie spełniały europejskich norm jakości, przez co zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia nie mogły być stosowane do ochrony personelu medycznego przed wirusem SARS-CoV-2. Mimo to, pomimo jednoznacznych wyników badań część produktów przekazano do użytku personelowi medycznemu i tym samym narażono jego bezpieczeństwo.</u>
          <u xml:id="u-283.5" who="#TomaszKostuś">Izba negatywnie oceniła też działania organów państwa związane z tworzeniem, funkcjonowaniem i likwidacją szpitali tymczasowych. Uznała za nierzetelne wydatkowanie przez prezesa Rady Ministrów 250 mln zł na działalność spółki ElectroMobility Poland SA realizującej projekt budowy samochodu elektrycznego Izera. Mimo to pan premier już po kontroli przekazał spółce drugie ćwierć miliarda. Izba negatywnie oceniła gospodarkę finansową i wydatkowanie środków przez spółkę Telewizja Polska SA po wykryciu licznych naruszeń zasad legalności, rzetelności, celowości lub gospodarności. Stwierdziła nieprawidłowości przy zakupie samolotów F-35. Chodzi też o podejrzenie popełnienia przestępstwa przy pozyskiwaniu i wdrażaniu na potrzeby Sił Zbrojnych RP bezzałogowego systemu rozpoznawczo-uderzeniowego średniego zasięgu. NIK stwierdziła nieprawidłowości w zakresie zabezpieczenia potrzeb szkoleniowych pododdziałów, oddziałów i związków taktycznych wojsk lądowych. Negatywnie oceniła działalność państwa w zakresie stworzenia właściwych warunków do rozwoju budownictwa ochronnego i zapewnienia mieszkańcom wystarczającej liczby bezpiecznych miejsc schronienia w takich budowlach w razie wystąpienia zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-283.6" who="#TomaszKostuś">Negatywnie oceniła prawidłowość i skuteczność działań podmiotów publicznych w związku z kryzysem ekologicznym dotyczącym Odry. Realizację przez resort rolnictwa zadań w zakresie importu zboża i rzepaku z Ukrainy oraz obrotu nimi uznała za nierzetelną i nieskuteczną itd., itp. Te przykłady można by mnożyć, moglibyśmy tutaj je przedstawiać, omawiać do późnej nocy. Chętnych odsyłam do sprawozdania i jednocześnie ostrzegam, że jego lektura naprawdę miejscami sprawia, że włos się jeży na głowie.</u>
          <u xml:id="u-283.7" who="#TomaszKostuś">Zaistniał też bardzo ważny i wysoce niepokojący precedens, o którym należy wspomnieć. Po kontroli wykonania budżetu państwa za 2022 r. Izba po raz pierwszy od blisko 30 lat, bo od 1994 r., wydała negatywną opinię w sprawie absolutorium dla Rady Ministrów, krytycznie oceniając prowadzenie gospodarki finansowej państwa w znacznej części poza jego budżetem. Tyle o kontrolach.</u>
          <u xml:id="u-283.8" who="#TomaszKostuś">Jednak Najwyższa Izba Kontroli — i to trzeba bardzo wyraźnie podkreślić i docenić — nie ogranicza się tylko do wykrywania nieprawidłowości, ale wierna swojej maksymie: pomagamy w naprawieniu państwa, opracowuje wnioski pokontrolne, wytyczne, rekomendacje, a także wnioski skierowane do ustawodawcy w sprawie potrzeby zmiany obowiązującego prawa. Nie inaczej było w ubiegłym roku.</u>
          <u xml:id="u-283.9" who="#TomaszKostuś">Wreszcie nie sposób nie zauważyć rosnącego z roku na rok międzynarodowego prestiżu Izby i zaufania, jakim obdarzają ją takie podmioty jak Interpol czy organizacja współpracy ekonomicznej i rozwoju OECD, w których w ubiegłym roku Najwyższa Izba Kontroli przeprowadziła audyty, o czym mówiłem już wcześniej. Realizowała też trzy międzynarodowe kontrole równoległe, dwa projekty współpracy bliźniaczej oraz jeden projekt wsparcia najwyższych organów kontroli Kirgistanu, a to wszystko przy jawnej obstrukcji ze strony części organów państwa, o czym również mówiłem we wcześniejszym wystąpieniu.</u>
          <u xml:id="u-283.10" who="#TomaszKostuś">Na koniec chciałbym z tego miejsca bardzo podziękować panu prezesowi Marianowi Banasiowi i całemu zespołowi kontrolerów za ich profesjonalizm, rzetelność, troskę o grosz publiczny i determinację w dążeniu do prawdy i lepszej Rzeczypospolitej. Klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za przyjęciem przedmiotowego sprawozdania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-284.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Izabelę Bodnar, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga z pełnym przekonaniem i z pełną odpowiedzialnością pragnę zaprezentować stanowisko odnośnie do sprawozdania z działalności Najwyższej Izby Kontroli za 2023 r. Zanim jednak przejdę do konkluzji dotyczących tego jakże obszernego raportu, chciałabym na wstępie podziękować panu marszałkowi Szymonowi Hołowni, chciałabym bardzo podziękować panu przewodniczącemu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej panu Markowi Sawickiemu oraz wszystkim posłom koalicji 15 października za to, że przez ostatnie miesiące z taką determinacją pracowaliśmy nad tym, aby odblokować NIK, ostatnią instytucję kontrolną w Polsce, która jakby ocaliła swoją niezależność…</u>
          <u xml:id="u-285.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-285.2" who="#IzabelaBodnar">…po latach obstrukcji, która praktycznie groziła stopniowym paraliżem Izby. Negatywne efekty tej wieloletniej partyjnej walki z Najwyższą Izbą Kontroli, która wbrew oczekiwaniom władzy PiS była niezależna i obiektywna, są i powinny być nadal naprawiane.</u>
          <u xml:id="u-285.3" who="#IzabelaBodnar">To sprawozdanie to niezwykle istotny dokument nie tylko dla nas, parlamentarzystów, ale także dla obywateli, którzy mogą ocenić, jak poważne nieprawidłowości i zaniedbania zidentyfikowano w funkcjonowaniu naszego państwa. Sprawozdanie, które mamy dziś przed sobą, w sposób bezkompromisowy i rzetelny pokazuje skalę tych nieprawidłowości. Zacznijmy od liczb, które same w sobie obrazują ogrom pracy wykonanej przez Najwyższą Izbę Kontroli w minionym roku. Przeprowadzono 1873 kontrole jednostkowe w 1507 podmiotach. To nie są jedynie suche dane, ale jest to świadectwo determinacji oraz ciężkiej pracy setek kontrolerów, którzy pomimo trudnych warunków, presji czy często cynicznej obstrukcji z pełnym zaangażowaniem dociekali prawdy na temat działań administracji publicznej. Skala nieprawidłowości ujawnionych w tym raporcie jest wstrząsająca. 5201 wniosków pokontrolnych, z czego 83 to wnioski de lege ferenda, wskazujące na potrzebę pilnych zmian w prawie. Taka liczba wniosków pokazuje, że wiele obszarów funkcjonowania państwa nie tylko działało wadliwie, ale także wymagało wręcz natychmiastowej interwencji legislacyjnej. Raport przedstawia szczegółowe dane finansowe, które budzą szczególne zaniepokojenie. W minionym roku NIK zidentyfikowała nieprawidłowości finansowe na przerażającą kwotę 52,8 mld zł, z czego ponad 28 mld zł to kwoty wydatkowane z naruszeniem zasad należytego zarządzania finansami publicznymi, jak już tutaj pan poseł Kostuś wcześniej powiedział. Najwyższa Izba Kontroli skierowała aż 118 zawiadomień do organów ścigania, w tym 85 do prokuratury. Pragnę podkreślić, że 8 z nich dotyczyło utrudniania pracy kontrolerom lub udaremniania ich pracy przez następujące podmioty: PKN Orlen, Alior Bank SA, Energa SA w Gdańsku, Energa Operator SA w Gdańsku, Fundacja Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA, giełda papierów wartościowych, Link4 Towarzystwo Ubezpieczeń oraz PGNiG SA.</u>
          <u xml:id="u-285.4" who="#IzabelaBodnar">Jak już nadmieniłam na samym wstępie, należałoby się zastanowić nad doprecyzowaniem czy uszczelnieniem przepisów dotyczących tak zuchwałego odmawiania kontroli przez opanowane przez bezkarną władzę instytucje publiczne. Jak doszło do tego, że przez ostatnie 8 lat zaniedbania narosły do takiego poziomu? Te grube miliardy zmarnotrawionych publicznych pieniędzy mogły zostać wykorzystane na poprawę trudnej sytuacji w służbie zdrowia, na wsparcie oświaty, na rozbudowę infrastruktury, na poprawę bezpieczeństwa czy w końcu odciążenie choćby od składki zdrowotnej małych i średnich przedsiębiorców. Tak ogromne nieprawidłowości to efekt lat zaniedbań, ale przede wszystkim braku transparentności i jawności wydatków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-285.5" who="#IzabelaBodnar">W minionym roku NIK skoncentrowała się na kwestiach związanych zarówno z finansami publicznymi, bezpieczeństwem wewnętrznym i obroną narodową, jak i środowiskiem, zdrowiem czy gospodarką. 40% przeprowadzonych kontroli zakończyło się oceną negatywną. W badanym roku po raz kolejny już odnotowano istotny wzrost środków planowanych w rezerwach celowych. Prawie 3/4 środków z rezerwy ogólnej rozdysponowano niezgodnie z jej interwencyjnym charakterem, przeznaczając je na zadania, które nie wynikały z sytuacji nagłych czy nieprzewidzianych. Powtarzające się nieprawidłowości dotyczyły także procesu udzielania i wykorzystywania dotacji, nieterminowego regulowania zobowiązań, nieprzestrzegania przepisów ustawy — Prawo zamówień publicznych czy błędów w ewidencji księgowej i sprawozdaniach budżetowych.</u>
          <u xml:id="u-285.6" who="#IzabelaBodnar">Pozwolę sobie uwypuklić tylko kilka obszarów z tego przeogromnego sprawozdania, w których ujawnione zostały nieprawidłowości. W obszarze bezpieczeństwa narodowego sytuacja jest wręcz dramatyczna. Z raportu NIK wynika, że w Polsce obecnie nie funkcjonuje efektywny system obrony cywilnej. Co więcej, brakuje odpowiednich przepisów prawnych dotyczących budownictwa ochronnego, co oznacza, że liczba budowli ochronnych czy infrastruktury krytycznej, które mogłyby służyć obywatelom w razie zagrożenia, jest rażąco niewystarczająca. Zaniechania w tym obszarze stanowią bezpośrednie zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli i całego kraju.</u>
          <u xml:id="u-285.7" who="#IzabelaBodnar">Raport pokazuje także, jak nieprawidłowo zarządzano strategicznymi obszarami gospodarki, w tym sektorem paliwowym. Pomimo zapewnienia ciągłości dostaw ropy naftowej i paliw, nie udało się osiągnąć kluczowych celów, które miały doprowadzić i poprawić bezpieczeństwo energetyczne Polski. Wniosek NIK jest jednoznaczny — potrzebna jest natychmiastowa poprawa nadzoru nad sektorem naftowym, a także lepsza koordynacja działań administracji rządowej w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-285.8" who="#IzabelaBodnar">Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła także prawidłowość i skuteczność działań podmiotów publicznych związanych z kryzysem ekologicznym na Odrze. Organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo obywateli pozostawały bierne w pierwszej fazie kryzysu. Pomimo narastającej fali i skali zjawiska o niezidentyfikowanej początkowo przyczynie oraz pomimo potencjalnych niepożądanych skutków zdrowotnych kontaktu ze skażoną wodą, nie nadano temu zagrożeniu właściwej rangi, nie zapewniono skutecznego obiegu informacji, nie uruchomiono struktur zarządzania kryzysowego. W konsekwencji z co najmniej kilkunastodniowym opóźnieniem skierowano do ludności alerty ostrzegawcze o zagrożeniu i wprowadzono pierwsze zakazy korzystania z Odry i jej dopływów. Ja sama wtedy korzystałam i pływałam po Odrze.</u>
          <u xml:id="u-285.9" who="#IzabelaBodnar">Opóźnione były też skoordynowane działania na rzecz oczyszczenia rzeki, co powodowało eskalację kryzysu i złego stanu wód na Odrze. Nie zapewniono też powszechnego dostępu do wyników badań i pomiarów jakości. Oburzająca jest skala nieprawidłowości w zarządzaniu majątkiem publicznym na przykładzie, powiedzmy, Lasów Państwowych. W latach 2015–2022 sprzedano niemal 2,5 tys. nieruchomości o wartości rynkowej 351 mln, a uzyskano za nie jedynie 46,4 mln zł. Taka rozbieżność między rzeczywistą wartością a ceną sprzedaży nieruchomości jest nie tylko skandaliczna, ale wskazuje na głęboko zakorzenione patologie w zarządzaniu majątkiem publicznym.</u>
          <u xml:id="u-285.10" who="#IzabelaBodnar">Nieprawidłowości dotyczyły również zarządzania środkami publicznymi w ramach Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, o czym też przed chwilą pan poseł wspomniał. Fundusz miał służyć wsparciu walki z pandemią. Stał się w praktyce dodatkowym budżetem prezesa Rady Ministrów finansującym nie tylko działania związane z pandemią, ale także dodatki na węgiel, elektryczne czy inwestycje drogowe.</u>
          <u xml:id="u-285.11" who="#IzabelaBodnar">Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działania ministra zdrowia związane m.in. z realizacją narodowego programu szczepień, działania związane z nadzorem nad dystrybucją szczepionek, działania organów państwa związane z tworzeniem, funkcjonowaniem i likwidacją szpitali tymczasowych w czasie pandemii. Nie będę już tutaj rozwodzić się nad szczegółami.</u>
          <u xml:id="u-285.12" who="#IzabelaBodnar">Co jest bardzo istotne, co NIK podnosi i powinniśmy wszyscy zwrócić na to uwagę, to to, że władza PiS nie dopuszczała także do kontroli wydatkowania środków publicznych przez polskie służby. Kiedy kontrolerzy NIK znaleźli dokumenty potwierdzające nielegalność zakupu Pegasusa lub też kiedy wykryli wynoszenie gotówki z funduszu operacyjnego CBA, rządzący doszli do wniosku, że trzeba ograniczyć dostęp do informacji o takich wydatkach pod pretekstem ochrony informacji pracy operacyjnej. W rezultacie służby specjalne, których efektywnie nie nadzorowano, przestały być również możliwe do kontrolowania.</u>
          <u xml:id="u-285.13" who="#IzabelaBodnar">To tylko kilka przykładów obszarów, w których wykryte zostały nieprawidłowości. Cały raport to niemal 230-stronicowa lektura, która odsłania to, jak bardzo nieudolnie rządzona była Polska w ostatnim czasie. Niemal na każdym najmniejszym, najważniejszym polu ujawnione zostały większe bądź mniejsze zaniedbania. Raport opisuje, że kontrole zostały przeprowadzone w obszarze: transportu, zdrowia, środowiska i klimatu, zabezpieczeń społecznych, systemu opieki nad dziećmi, rolnictwa, sprawiedliwości, obrony narodowej, szkolnictwa, kultury, turystyki, gospodarki, energii, aktywów państwowych, budownictwa, informatyzacji, mieszkalnictwa, gospodarki wodnej, budżetu oraz finansów publicznych. To tak bardzo wiele obszarów, które świadczą o ogromie wykonanej pracy, ale dają też refleksję o tym, co trzeba naprawić i w jaki sposób zmienić sposób zarządzania.</u>
          <u xml:id="u-285.14" who="#IzabelaBodnar">Wysoka Izbo! Z tego miejsca chciałabym bardzo podziękować prezesowi Najwyższej Izby Kontroli Marianowi Banasiowi, panom wiceprezesom: Jackowi Kozłowskiemu, Michałowi Jędrzejczykowi oraz Piotrowi Miklisowi, a także z ogromnym szacunkiem i uznaniem dziękuję ponad 1 tys. kontrolerom oraz wszystkim pracownikom NIK za ich ciężką codzienną pracę.</u>
          <u xml:id="u-285.15" who="#IzabelaBodnar">Wysoka Izbo! Raport NIK z 2023 r. pokazuje jednoznacznie, że państwo polskie przez ostatnie lata było zarządzane w sposób patologiczny, który wymaga natychmiastowej poprawy. W imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga, biorąc pod uwagę fakt, że kadry NIK tworzą wysokiej klasy profesjonaliści, eksperci tworzący kompetentny i zaangażowany zespół, chciałabym wyrazić w imieniu klubu pełne poparcie dla omawianego dzisiaj raportu. Rzetelność i niezależność Najwyższej Izby Kontroli są dziś jednym z fundamentów naszej demokracji. Raporty NIK-u to dla nas, parlamentarzystów, również źródło obiektywnej wiedzy o funkcjonowaniu państwa i realizowaniu zadań publicznych. Dlatego życzę sobie i nam wszystkim, byśmy wyciągali wnioski z błędów poprzedników i nie popełniali podobnych. Z pełnym przekonaniem przyjmujemy omówione sprawozdanie i popieramy wnioski pokontrolne. Wierzymy, że postawione przez NIK rekomendacje staną się podstawą do wdrożenia realnych zmian, które usprawnią funkcjonowanie naszego państwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-285.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Sawickiego, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#MarekSawicki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chcę na samym początku powiedzieć, że zabierając głos w imieniu Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi, pragnę w pełni poprzeć to sprawozdanie i powiedzieć, że mój klub udzieli mu pełnej akceptacji.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#MarekSawicki">Chcę także, drodzy państwo, trochę inaczej na to spojrzeć, bo bardzo szczegółowo i pan poseł Kostuś, i pani poseł Bodnar omówili cały raport, a także sprawy, które w tym raporcie są podnoszone. Chciałbym trochę inaczej spojrzeć na sprawę tego raportu i na sprawę funkcjonowania demokratycznego państwa prawa. Otóż podstawą demokracji, podstawą takiego demokratycznego państwa prawa jest trójpodział władzy: władza ustawodawcza, władza wykonawcza i władza sądownicza, o to jak bardzo w ostatnich latach próbowano ten trójpodział naruszyć, to pewnie jeszcze i naukowcy, i historycy, i prawnicy będą się spierali przez kolejne lata.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#MarekSawicki">Drugim takim elementem demokratycznego państwa prawa jest niezależność konstytucyjnych organów. Wydaje się, że w ostatnich latach jedynym niezależnym organem konstytucyjnym pozostała Najwyższa Izba Kontroli. Wszystkie pozostałe organy w większym lub mniejszym stopniu niestety tę niezależność utraciły. To jest, drodzy państwo, smutna konstatacja co do stanu demokracji naszego państwa w chwili obecnej.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#MarekSawicki">Mówiąc o tym, jak bardzo ważny jest trójpodział władzy, chcę przestrzec także dzisiejszą koalicję, moją koalicję rządzącą, bo nadmierne wprowadzanie do struktur rządu parlamentarzystów, posłów to jest jakieś elementarne naruszenie trójpodziału władzy. Wydaje mi się, że warto rozważyć, czy poza ministrami konstytucyjnymi wiceministrowie jednak powinni być parlamentarzystami, żeby tych dwóch porządków: władzy ustawodawczej i władzy wykonawczej ciągle nie mieszać, a z kadencji na kadencję ten poziom zmieszania, poziom miksu rośnie. Dlatego warto byłoby, żeby te elementy na stałe również w przyszłości rozważyć.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#MarekSawicki">Drodzy panowie, mam taką prośbę. Siedzę od początku tej debaty i kiedy mówił poseł Szarama, z którym wielu elementach się nie zgadzam, nawet nie pisnąłem. Jeszcze nie zacząłem mówić, a wy już zaczynacie komentować i przeszkadzać. To jest właśnie poziom kultury, deprawacji i niszczenia prawa.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#MarekSawicki">Są tu także goście i słuchają, w jakim stylu my tę debatę prowadzimy, więc radziłbym, żebyście nieco przycichli, bo czasami cisza więcej mówi niż najlepsze słowa.</u>
          <u xml:id="u-287.8" who="#MarekSawicki">Drodzy Państwo! Pan poseł Szarama raczył był zwracać uwagę na kolegialność Najwyższej Izby Kontroli. Otóż kilka faktów prawnych. Zgodnie z art. 202 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej Najwyższa Izba Kontroli działa na zasadach kolegialności. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o NIK w skład Kolegium Najwyższej Izby Kontroli wchodzą prezes Najwyższej Izby Kontroli jako przewodniczący, wiceprezesi, dyrektor generalny Najwyższej Izby Kontroli oraz 14 członków kolegium.</u>
          <u xml:id="u-287.9" who="#MarekSawicki">W okresie od 20 stycznia 2020 r. do końca IX kadencji Sejmu na 26 wniosków złożonych przez prezesa NIK o powołanie w skład Kolegium NIK złożonych przez marszałka Sejmu zostało powołanych zaledwie siedmiu kandydatów. W wyniku zaprzestania powoływania nowych członków Kolegium NIK od dnia 8 września 2023 r. Kolegium NIK składało się tylko z trzech członków, tj. prezesa NIK i dwóch wiceprezesów. W Kolegium NIK nie zasiadał żaden przedstawiciel nauk prawnych lub ekonomicznych ani dyrektor kontrolnych jednostek organizacyjnych NIK. Tak wyglądała ta kolegialność, panie pośle Szarama. Stan ten zagrażał prawidłowemu funkcjonowaniu Najwyższej Izby Kontroli, m.in. wiązał się z brakiem możliwości rozstrzygania zastrzeżeń do wystąpień pokontrolnych formułowanych przez członków Rady Ministrów. Czy o to chodziło? Ale także stan ten naruszał zasadę określoną w art. 202 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym, jak wcześniej wspomniałem, Najwyższa Izba Kontroli działa na zasadach kolegialności.</u>
          <u xml:id="u-287.10" who="#MarekSawicki">W X kadencji Sejmu Komisja do Spraw Kontroli Państwowej zaopiniowała pozytywnie 14 wniosków prezesa Najwyższej Izby Kontroli o powołanie na członków Kolegium NIK. Ponadto komisja pozytywnie zaopiniowała wnioski o powołanie trzech wiceprezesów NIK, którzy ustawowo weszli w skład Kolegium NIK. Zgodnie z art. 21 ust. 2 prezes NIK, za zgodą marszałka Sejmu, powołał dyrektora generalnego Najwyższej Izby Kontroli. Obecnie NIK pracuje w pełnym ustawowym składzie, w składzie 19 członków. Tak oto po kilku latach Najwyższa Izba Kontroli odzyskała swoją konstytucyjną wartość kolegialnego funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-287.11" who="#MarekSawicki">Szanowni Państwo Posłowie z prawej strony! Zwracam uwagę na to, że zawłaszczenie, upolitycznienie organów państwa, odejście od trójpodziału władzy, to, co zrobiliście z prokuraturą, to, co zrobiliście z Państwową Komisją Wyborczą… Przecież dopiero teraz dowiadujemy się, kiedy prokuratura odzyskuje niezależność, że materiały ze śledztw gromadzone w garażach mogą być w końcu przez prokuraturę niepolityczną uruchomione, i śledztwa zaczynają nabierać normalnego biegu. No przecież po co zmienialiście Państwową Komisję Wyborczą z komisji sędziowskiej na komisję polityczną? Wam się wydawało, że da się konstytucyjne instytucje państwa tak politycznie zabetonować, że tak jak w przypadku braku kolegialności nie można byłoby rozpatrywać różnego rodzaju opinii kontrolowanych jednostek i wydawać co do nich orzeczenia. Również wam się wydawało, że w przypadku chociażby Państwowej Komisji Wyborczej i zawłaszczonego politycznie czy zawłaszczonej politycznie części Sądu Najwyższego wyniki wyborów nigdy nie będą podlegały żadnej ocenie, żadnej kontroli, a wy szykowaliście się do tego, że żadnych wyborów nie przegracie. Znów to jest także przestroga dla nas, żebyśmy nie próbowali konstytucyjnych organów państwa podporządkowywać politycznym decyzjom czy nawet politycznym intencjom, bo dotąd jest demokracja, dopóki jest trójpodział władzy i autentyczna niezależność konstytucyjnych organów państwa.</u>
          <u xml:id="u-287.12" who="#MarekSawicki">Chcę na koniec podziękować Najwyższej Izbie Kontroli za prawie 2 tys. przeprowadzonych kontroli, za wnioski. Mam nadzieję, że to działanie Najwyższej Izby Kontroli da przestrogę wszystkim innym urzędnikom państwowym, bo funkcjonowanie wszystkich urzędników państwowych czy urzędników samorządowych, niezależnie od pochodzenia politycznego, od powiązania politycznego, bez kontroli prowadzi do bezhołowia, prowadzi do anarchii, prowadzi do poczucia bezkarności. Potem niestety mamy tego efekty. Mam więc nadzieję… Tu chcę wyraźnie podkreślić, że pan prezes Banaś nigdy nie był człowiekiem z mojej bajki. Nawet kiedy powoływaliście go na prezesa, ja za nim nie głosowałem. Ale jestem pełen szacunku dla niego, że nie poddał się temu politycznemu naciskowi, który zorganizowaliście w sposób rzeczywiście wielkoskalowy, żeby, po pierwsze, go zdyskredytować, po drugie, usunąć z funkcji i, po trzecie, przejąć Najwyższą Izbę Kontroli. Dzięki niemu i także dzięki pracownikom Najwyższej Izby Kontroli i ich profesjonalizmowi ten organ jako jedyny po 8 latach waszego funkcjonowania pozostał organem niezależnym. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-287.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, na końcu wystąpień minuta… Będzie pan miał pół minuty na końcu wystąpień. Tak. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę panią poseł Marcelinę Zawiszę, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#MarcelinaZawisza">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Można wyjść z najgorszego położenia pod warunkiem, że potrafimy stanąć w najczarniejszej nawet prawdzie. Najwyższa Izba Kontroli jest instytucją, która pozwala nam poznać rzeczywistość działania naszego państwa. Kontrole dotyczą realizacji polityk publicznych, wydatkowania środków, stanu faktycznego w najróżniejszych dziedzinach: od planowania przestrzennego miast, przez funkcjonowanie wód polskich, opiekę geriatryczną, stan polskiej psychiatrii, po przebieg programu szczepień COVID i ochronę przeciwpowodziową. Dotyczą też dużych pieniędzy. Skala nieprawidłowości w wydatkowaniu środków ujawniona przez Izbę w roku 2023 jest znaczna, zwłaszcza jeśli spojrzymy na nią na tle całkowitych wydatków budżetu państwa. Mówimy o 53 mld zł, co na tle całego budżetu dobiega 8% wydatków.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#MarcelinaZawisza">Informacje pochodzące z kontroli NIK są dla nas, osób stanowiących prawo, bezcenne. Pozwalają na realizację konstytucyjnego obowiązku racjonalnej legislacji oraz na opartą na faktach debatę publiczną o stanie państwa. Ale z perspektywy propaństwowej, nie powtarzając wszystkich tych rzeczy, które padały tutaj, z tej mównicy, dotyczących szczegółów poszczególnych kontroli, trudno pominąć kwestię budżetu tej instytucji. Ta niezwykle szeroka działalność pochłania rocznie nieco ponad 350 mln zł. Niestety budżet Najwyższej Izby Kontroli w latach 2022–2023 doświadczył stagnacji, rosnąc realnie zaledwie 1,7% przy inflacji przekraczającej 11%. To niepokojąca część sprawozdania, bo od finansowania niezależnych instytucji kontrolnych bezpośrednio zależy bezpieczeństwo i rozwój naszego państwa. Ten fakt ze sprawozdania ma szczególne znaczenie przed czekającą nas debatą budżetową. Utrzymanie jakości i rozwój działalności instytucji kontrolnych wymagają odpowiednich nakładów. Jeżeli chcemy, by Najwyższa Izba Kontroli nie tylko funkcjonowała na dotychczasowym poziomie, ale też obejmowała swoimi działaniami więcej tematów i obszarów, musimy dążyć do realnych wzrostów jej finansowania. A o tym, że jest taka potrzeba, świadczą przyjmowane co roku przez komisje sejmowe propozycje tematów kontroli do planu pracy Najwyższej Izby Kontroli, tematów, które niestety w dużej części przez ograniczone możliwości Izby nie są możliwe do zrealizowania, o czym zresztą pan prezes raczył był nam przypomnieć. A to od nas zależy, jaki jest budżet Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#MarcelinaZawisza">Mamy jako parlament duże potrzeby rzetelnej informacji na temat funkcjonowania państwa, powinniśmy zatem dostosować nakłady na NIK do tych potrzeb.</u>
          <u xml:id="u-289.3" who="#MarcelinaZawisza">Stanowisko klubu Lewica odnośnie do sprawozdania NIK jest oczywiście pozytywne, zagłosujemy za jego przyjęciem. Zachęcamy całą Wysoką Izbę, by zrobiła tak samo, a przy okazji prac nad budżetem, które czekają nas już w najbliższej przyszłości, proponuję pamiętać o tej debacie i tych wszystkich zachwytach nad sprawozdaniem i nad poszczególnymi raportami Najwyższej Izby Kontroli, bo to od tego, co wpiszemy w ten budżet, będzie zależało, ile realnie kontroli Najwyższa Izba Kontroli w najbliższych latach będzie mogła przeprowadzić. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-289.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! NIK w 2023 r. przeprowadził łącznie 1873 kontrole. Efektem pracy NIK było zidentyfikowanie 52,8 mld zł finansowych i sprawozdawczych skutków nieprawidłowości, w tym ponad 28 mld zł to kwoty wydatkowane z naruszeniem zasad należytego zarządzania finansami.</u>
          <u xml:id="u-291.1" who="#WitoldTumanowicz">Budżet państwa według NIK został wykonany zgodnie z ustawą budżetową, jednak jedynie 60% przyporządkowanych kontroli zakończyło się oceną pozytywną. Odnotowano istotny wzrost środków planowanych w rezerwach celowych, ok. 3/4 środków z rezerwy ogólnej rozdysponowano niezgodnie z jej interwencyjnym charakterem, przeznaczając je na zadania, które nie wynikały z sytuacji nagłych, czyli wymagających podjęcia natychmiastowych zadań. Trzeba tutaj wymienić główne obszary, na które jako opozycja, jako Konfederacja zwracaliśmy przecież uwagę, a NIK, jak widać, że potwierdził nasze zarzuty i obawy, stwierdził, one były zasadne.</u>
          <u xml:id="u-291.2" who="#WitoldTumanowicz">Pierwszym podstawowym obszarem był Polski Ład. NIK zbadał proces wdrażania programu Polski Ład, w wyniku analiz stwierdzono, że nad zmianami procedowano nierzetelnie i nieskutecznie. Podatnikom nie zapewniono odpowiedniego czasu na przygotowanie się do nowych przepisów. NIK negatywnie ocenił przygotowanie przez ministra finansów projektu ustawy ze względu na zawarcie w nim szeregu regulacji mających wadliwą konstrukcję. Cały ten chaos po prostu doprowadził do sytuacji, że wielu podatników zapłaciło realnie więcej.</u>
          <u xml:id="u-291.3" who="#WitoldTumanowicz">Jeśli chodzi o kontrolę bezpieczeństwa paliwowego, NIK także negatywnie ocenił działanie ministra aktywów państwowych, szczególnie w związku z połączeniem PKN Orlen z innymi spółkami energetycznymi. Minister nie pełnił należytej kontroli nad tym procesem. Skarb Państwa utracił wpływ na kierunek sprzedaży ok. 20% produktów wytworzonych w polskich rafineriach. Warto przypomnieć także o zapłacie przez Orlen 1,6 mld zł za ropę, której nigdy nie otrzymaliśmy. Umowa była podpisana bez żadnego ubezpieczenia od ryzyka.</u>
          <u xml:id="u-291.4" who="#WitoldTumanowicz">Jeśli chodzi o Kopalnię Węgla Kamiennego Krupiński, NIK negatywnie oceniło przygotowanie i realizację likwidacji tej kopani. Spółka Restrukturyzacji Kopalń przejmująca kontrolę nie dysponowała dokumentacją umożliwiającą rozpoczęcie tego procesu. A to niejedyna kopalnia likwidowana w ostatnich latach.</u>
          <u xml:id="u-291.5" who="#WitoldTumanowicz">W przypadku informatyzacji resortu finansów Ministerstwo Finansów nie pełniło prawidłowo nadzoru nad spółką celową Aplikacje Krytyczne spółka z o. o. NIK wykazał, że w latach 2017–2023 spółka nie wystawiła ani jednej faktury w celu rozliczenia świadczonych usług na rzecz ministerstwa, mimo że realizowała je w ramach zleceń na tworzenie oprogramowania. Spółka w latach 2020–2022 wydatkowała środki publiczne w sposób niecelowy i nieoszczędny. Minister przez 6 lat nie monitorował spółki w należyty sposób.</u>
          <u xml:id="u-291.6" who="#WitoldTumanowicz">Kolejną rzeczą i kolejnym obszarem jest cała afera zbożowa i napływ produktów rolno-spożywczych ze Wschodu, z Ukrainy. NIK negatywnie oceniła działania Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi wobec zwiększonego importu zboża i rzepaku z Ukrainy. Były one nierzetelne, spóźnione, mające doraźny charakter. W ocenie NIK sytuacja na rynku produktów rolnych pokazała, że nie istniały i nie zostały opracowane żadne instrumenty w celu przeciwdziałania destabilizacji rynku rolnego. Krytycznie oceniono także nawoływanie polskich rolników przez ministra rolnictwa do wstrzymania się ze sprzedażą zboża.</u>
          <u xml:id="u-291.7" who="#WitoldTumanowicz">Co do sprawy rzeki Odry: w ocenie NIK organy odpowiedzialne za bezpieczeństwo obywateli pozostawały bierne w pierwszej fazie kryzysu i nie zapewniono skutecznego obiegu informacji, nie uruchomiono struktur zarządzania kryzysowego. Organy publiczne nie były przygotowane do przeciwdziałania zagrożeniom spowodowanym zanieczyszczeniom rzek.</u>
          <u xml:id="u-291.8" who="#WitoldTumanowicz">No i w końcu polityka COVID. Przypominam, że my jako Konfederacja składaliśmy wniosek o komisję śledczą badającą cały obszar całej polityki COVID-owej. Więcej o niej powie mój klubowy kolega Konrad Berkowicz.</u>
          <u xml:id="u-291.9" who="#WitoldTumanowicz">Ja tylko w ramach podsumowania powiem jedną podstawową rzecz: niech raporty NIK nie będą jedynie naszą lekturą, niech będą początkiem naprawy w obszarach, których dotyczyły kontrole, niech raporty niosą też ze sobą pociągnięcie do odpowiedzialności winnych nieprawidłowości, nadużyć i niegospodarności. Niech będą też przestrogą dla obecnie rządzących, że też będą kiedyś rozliczeni, jeśli będą robić to samo, co poprzednicy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-291.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#DorotaNiedziela">Jako drugi przedstawiciel klubu parlamentarnego Konfederacja wystąpi pan poseł Konrad Berkowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#KonradBerkowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z raportu Najwyższej Izby Kontroli dowiadujemy się o kolejnych niegospodarnościach i nadużyciach, a mówiąc po ludzku: o ogromnym marnotrawstwie i złodziejstwie, jakie dokonywało się podczas stanu epidemii w Polsce nad ciężko wypracowanymi przez Polaków pieniędzmi, które za pośrednictwem podatków znalazły się w budżecie. No choćby okazuje się, że sama kancelaria premiera wydała niegospodarnie, nierzetelnie, niecelowo blisko 200 mln zł na zakup środków ochrony indywidualnej. Ale to, że na stanie epidemii dokonywał się rabunek publicznych pieniędzy, jest problemem znanym i oczywistym, m.in. dzięki NIK.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#KonradBerkowicz">Natomiast znacznie większym problemem było samo wprowadzenie bezprawnych, bezcelowych, nieuzasadnionych, nieskutecznych i niezwykle szkodliwych obostrzeń i lockdownów. Szkodliwych dla gospodarki, dla zdrowia fizycznego i psychicznego — przypominam, że zdalna edukacja spowodowała gwałtowny wzrost samobójstw wśród dzieci — oraz szkodliwych dla indywidualnych, ważnych spraw ludzi, jak np. umierający w szpitalach bliscy, których nie można było odwiedzić, a więc pożegnać. W efekcie tych działań, popieranych z tej mównicy i w głosowaniach przez wszystkie siły parlamentarne poza Konfederacją, doszło do ponad 200 tys. nadmiarowych zgonów.</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#KonradBerkowicz">Przypomnijmy przy tym, że w doniesieniach prasowych sprzed kilku miesięcy możemy przeczytać tak: AstraZeneca rozpoczęła proces globalnego wycofywania z użycia swojej COVID-owej szczepionki. W marcu wystąpiła do władz Unii Europejskiej o wycofanie zgody na wykorzystywanie produktu na europejskim rynku, a 7 maja Europejska Agencja Leków przekazała, że szczepionka nie jest już dopuszczona na terenie Europy. Wcześniej preparat został wycofany z użytkowania w Australii. Niedawno AstraZeneca po raz pierwszy przyznała w dokumentach sądowych, że jej szczepionka na COVID-19 może powodować poważne skutki uboczne. W sprawie toczy się postępowanie sądowe. Gigant farmaceutyczny został pozwany w ramach pozwu zbiorowego, bo jego szczepionka spowodowała w licznych przypadkach śmierć lub poważne obrażenia.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#KonradBerkowicz">Wszyscy powtarzaliście, że szczepienia są całkowicie bezpieczne, mimo że tempo badań wskazywało na oczywistą niepewność. Do tej pory nadal na stronie rządowej mamy komunikat powstały za rządów PiS-u, podtrzymywany przez was, przez uśmiechniętą koalicję, który mówi: Szczepionki przeciw COVID-19 wywołują wiele strachu. Niepotrzebnie. Niezależnie od rodzaju szczepionki każda z nich przechodzi staranne badanie i może być podana wyłącznie po dopuszczeniu do obrotu przez wyspecjalizowane instytucje. W badania nad szczepionką przeciw COVID-19 zaangażowali się wybitni naukowcy z całego świata.</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#KonradBerkowicz">Wicepremier Kosiniak-Kamysz podczas pandemii mówił tak: Jeśli ktoś się nie zaszczepi, to będą go obowiązywały lockdowny. Jeżeli się zaszczepi, to będzie mógł normalnie funkcjonować. Będzie lockdown, będziesz miał naprawdę trudniej, jeśli się nie zaszczepisz. Włodzimierz Czarzasty z kolei — Mówimy ludziom: Szczepcie się, szczepienia powinny być obowiązkowe. Rafał Trzaskowski: Warszawa będzie wspierała szczepienia — uwaga — szczepienia obowiązkowe dla dzieci. Donald Tusk: Jeśli kochasz, to się szczep. Taka właśnie jest wasza polityka miłości.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#KonradBerkowicz">Później z raportu właśnie Najwyższej Izby Kontroli dowiadujemy się, że, cytuję: Wartość wszystkich zakontraktowanych szczepionek wyniosła prawie 14 mld zł. Decyzję o ich zakontraktowaniu podjęto, choć dysponowano informacjami, z których wynikało, że dotychczas zawarte kontrakty zapewniały już kilkukrotne zaszczepienie całej populacji Polski, a tempo szczepień ulega zmniejszeniu. Inspektorat nie podjął również działań zmierzających do wycofania części szczepionek, w odniesieniu do których stwierdzono wady jakościowe zagrażające życiu lub zdrowiu. W konsekwencji podano 117 tys. dawek takich szczepionek.</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#KonradBerkowicz">Nałożyliście na Polaków i na posłów w Sejmie obowiązek noszenia maseczek, nosiliście je tutaj, nas wyzywaliście od siewców śmierci, dostawaliśmy kary finansowe, ja również. Wykluczaliście nas z posiedzenia, później zdejmowaliście maseczki, szliście do restauracji sejmowej — tłoczno, już bez maseczek, wszystko w porządku.</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#KonradBerkowicz">Nagle wybuchła wojna za wschodnią granicą, nagle dowiedzieliśmy się z mediów o takim, bym powiedział, cudzie nad Wisłą. Cytuję, Telewizja Polska: Liczba zakażeń spada, choć do Polski przyjechało w miesiąc 2300 tys. uchodźców zaszczepionych w niewielkim procencie. I nagle po wybuchu wojny jest nowy temat, więc wszystko znieśliście, wszyscy tutaj, wszelkie obostrzenia, z dnia na dzień, z posiedzenia na posiedzenie już nikt nie nosił maseczek, my już nie byliśmy siewcami śmierci.</u>
          <u xml:id="u-293.8" who="#KonradBerkowicz">Wszyscy to popieraliście, a paraliżując system ochrony zdrowia, zapędziliście 200 tys. ludzi do grobu. A teraz jeszcze dowiadujemy się po raz kolejny, że na tych grobach poprzednia władza obławiała się niczym cmentarne hieny. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-293.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#DorotaNiedziela">O sprostowanie poprosił pan poseł Wojciech Szarama.</u>
          <u xml:id="u-294.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pół minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#WojciechSzarama">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przewodniczący Komisji do Spraw Kontroli Państwowej pan poseł Sawicki słusznie zauważył, że jednym z negatywnych elementów działania Najwyższej Izby Kontroli był brak pełnej obsady Kolegium Najwyższej Izby Kontroli. Jest to rzecz zupełnie oczywista, wielokrotnie o tym rozmawialiśmy i ubolewam, że tak się działo. Natomiast jaki jest mechanizm powoływania członków kolegium? Otóż pan prezes Najwyższej Izby Kontroli przedstawia propozycje marszałkowi Sejmu i marszałek te propozycje kieruje do zaopiniowania Komisji do Spraw Kontroli Państwowej. A więc, jeśli ma dojść do powołania członka kolegium, musi dojść do porozumienia między prezesem Najwyższej Izby Kontroli a marszałkiem Sejmu. I tutaj, zarówno jedna, jak i druga osoba muszą wykazać się pewną chęcią znalezienia kompromisu i oczywiście muszą wykazać się tym, że osoby, które proponują, prezentują najwyższy poziom naukowy i etyczny. Do tego porozumienia wcześniej nie doszło.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#WojciechSzarama">Ubolewam nad tym. Natomiast teraz, panie pośle, nie ukrywajmy, nie udawajmy, że ci ludzie zostali nam zesłani przez Ducha Świętego, tylko po prostu doszło do porozumienia między marszałkiem Sejmu a prezesem Najwyższej Izby Kontroli i te osoby zostały powołane.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#WojciechSzarama">Zresztą odbyło się to z udziałem posłów Prawa i Sprawiedliwości, którzy brali, po pierwsze, udział w dyskusji nad opiniowaniem tych osób. Część z tych kandydatów poparli, przy części się wstrzymali, część oprotestowali, wykazując uzasadnienie, dlaczego to robią.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#WojciechSzarama">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#komentarz">(Poseł Marek Sawicki: Pani marszałek, 30 sekund.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#DorotaNiedziela">Ale naprawdę 30 sekund, dobrze?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#MarekSawicki">Otóż, panie pośle, prawem prezesa Najwyższej Izby Kontroli jest zgłaszanie kandydatów, obowiązkiem marszałka — przekazanie do komisji kontroli państwowej, a naszym prawem — opinia. Więc tu nie ma potrzeby żadnego porozumienia pomiędzy prezesem a marszałkiem. To jest prawny obowiązek marszałka, jeśli chodzi o przekazanie tego do naszej komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-303.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-304.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-304.2" who="#DorotaNiedziela">Do głosu zapisało się 20 posłów i posłanek.</u>
          <u xml:id="u-304.3" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-304.4" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Prosimy 1,5 minuty.)</u>
          <u xml:id="u-304.5" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa posłów albo posłanek chce się jeszcze zapisać?</u>
          <u xml:id="u-304.6" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-304.7" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-304.8" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy pan poseł Mariusz Krystian, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#MariuszKrystian">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-305.1" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam, panie prezesie, w zasadzie do pana jedno pytanie: Kiedy pan w końcu zacznie kontrolować obecny rząd? Obecna sytuacja przypomina taki słynny dowcip, bo przez ostatnie kilka lat kontrolował pan rząd Prawa i Sprawiedliwości, opozycję pan zostawił w spokoju, a obecnie nastąpiła zmiana — kontroluje pan opozycję, a rząd pan zostawił w spokoju. W związku z tym króciutkie pytanie: Kiedy w końcu pan zamierza kontrolować władzę wykonawczą i wyjaśniać wiele wątpliwych sytuacji, jak choćby tę związaną z ustawą wiatrakową? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-305.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-306.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Zielińskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#JarosławZieliński">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Można by się przejąć, a nawet należałoby się przejąć tym obrazem kontrolowanych instytucji, który zarysował prezes Najwyższej Izby Kontroli pan Marian Banaś, ale pod jednym warunkiem. Mianowicie pod takim warunkiem, że Najwyższa Izba Kontroli jest obiektywnym, bezstronnym, konstytucyjnym, najwyższym organem kontrolnym w państwie. Niestety, panie prezesie, pan zamienił Najwyższą Izbę Kontroli w stronniczy organ, który wspiera koalicję 13 grudnia w walce z Prawem i Sprawiedliwością. To jest bardzo niedobra sytuacja. Proszę pamiętać, że dłużej klasztora niż przeora. Pan zakończy swoją funkcję, obecna władza odejdzie, a państwo polskie i Najwyższa Izba Kontroli powinny trwać i funkcjonować prawidłowo. Oni dzisiaj panu dziękują, ale zobaczy pan, jak będą dziękowali, kiedy pan zakończy sprawowanie swojej funkcji. Niech pan się wzniesie nad swoje doświadczenie osobiste i przywróci obiektywizm Najwyższej Izbie Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-307.2" who="#JarosławZieliński">Jeden przykład z mojej dziedziny, którą zajmuję się od lat. Chodzi o masowo likwidowane posterunki Policji za rządów PO-PSL. My jako Prawo i Sprawiedliwość zaczęliśmy je odtwarzać. Pan zarządził kontrolę czego? Właśnie tego, że źle były odtwarzane posterunki Policji. Pan nie skontrolował procesu likwidacji posterunków Policji.</u>
          <u xml:id="u-307.3" who="#JarosławZieliński">Sam dobór tematu, wnioski, sposób kontroli i, panie prezesie, nawet język, którym pan się posługiwał — niestety nad tym bardzo boleję, znam pana od lat, miałem szacunek dla pana działalności w przeszłości — zdradza pana jako stronnika obecnej koalicji 13 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-307.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Panie prezesie, komu pan służy? Komu służy Najwyższa Izba Kontroli? Czyim interesom służy Najwyższa Izba Kontroli pod pana prezesurą?</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#komentarz">(Poseł Władysław Dajczak: Sobie.)</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#BarbaraBartuś">To jest pierwsze pytanie, ale to jest pytanie zasadnicze. A na drugie, dodatkowe, nie otrzymałam odpowiedzi na posiedzeniu komisji, a właściwie moje pytanie zostało uchylone, bo pani dyrektor nie może odpowiedzieć. Mam takie pytanie w kontekście wizyty, narad na Białorusi z komitetem kontroli państwowej Białorusi: Czy polska Najwyższa Izba Kontroli dalej utrzymuje kontakty z komitetem kontroli państwowej Białorusi? Czy nadal współpracujecie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-309.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna Pani Marszałek! Mam pytanie do pana prezesa: Czy raport Najwyższej Izby Kontroli nie powinien być udostępniony możliwie jak najszerszej opinii publicznej? W dużej części stanowi on obiektywny obraz rządów Mateusza Morawieckiego w każdej z badanych tam dziedzin. Jako przykład podam tylko ocenę wprowadzenia słynnej reformy podatkowej okrzykniętej, jak było to w modzie poprzedniej ekipy rządzącej, Nowym Ładem, którego reklama kosztowała podatników ponad 10 mln zł.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#IwonaMariaKozłowska">NIK, analizując wprowadzenie reformy podatkowej, w opisie używa takich sformułowań jak: uchwalone przepisy wymagały podjęcia natychmiastowych szerokich działań naprawczych, ustawa — Polski Ład została wprowadzona w pośpiechu i wywołała chaos w systemie podatkowym. To tylko jeden z wielu wycinków działalności poprzedniej ekipy rządzącej. W zasadzie w każdej z badanych obszarów NIK wskazuje na nieprawidłowości i uchybienia. Polki i Polacy powinni poznać prawdę o nierządach PiS. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-311.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie prezesie, mam pytanie: Gdzie wy jesteście? Gdzie jest NIK?</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#KrzysztofCiecióra">Widzimy, co się dzieje chociażby w spółkach Skarbu Państwa, które — już dzisiaj wiemy — uzyskują 40% niższe dochody niż rok temu w tym samym czasie. Czemu nie robicie kontroli w TVP, która rzekomo jest w likwidacji? Przecież wy rzekomo likwidujecie media publiczne, a przekazujecie kolejne miliardy na ich funkcjonowanie. Widziałem ostatnio bilbordy reklamujące poszczególne programy w tej telewizji. Przecież te pieniądze miały iść na onkologię. Czemu was tam nie ma? Panie prezesie, czemu nie robicie kontroli w Ministerstwie Zdrowia, przecież widzimy, co się dzieje. Rząd Tuska planuje zamknąć 100 porodówek w Polsce. To jest niesamowity skandal.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Poseł Iwona Maria Kozłowska: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#KrzysztofCiecióra">Wreszcie, panie prezesie, gdzie wy jesteście, kiedy rząd Tuska chce zmusić ok. 3 tys. sędziów do złożenia czynnego żalu za to, że znaleźli się tam, gdzie są. Może to wynika z tego, że pan, panie prezesie, jako pierwszy już złożył taki czynny żal? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-313.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-313.7" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Haburę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#KrzysztofHabura">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W czasie mojej 30-letniej pracy w samorządzie wielokrotnie uczestniczyłem w kontrolach Najwyższej Izby Kontroli i zawsze spotykałem się z kontrolerami kompetentnymi, merytorycznymi, co do bezstronności których nigdy nie było zarzutów, i to bez względu na to, która partia była przy władzy. Tacy kontrolerzy są nadal w NIK-u. A dzisiejsze sprawozdanie naczelnej izby kontroli…</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Najwyższej.)</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#KrzysztofHabura">Przepraszam, najwyższej.</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#KrzysztofHabura">…bardzo wyraźnie obnaża porażające bezprawie, chaos, niekompetencję i nieudolność władzy PiS w instytucjach państwowych i w spółkach Skarbu Państwa. Wśród wielu zarzutów sprawozdania wymienia się niegospodarność, liczne nieprawidłowości — 53 mld zł, brak przejrzystych i jasnych procedur w postępowaniach: COVID — 190 mld, Fundusz Sprawiedliwości — 280 mln, brak funkcjonowania obrony cywilnej kraju, nieprzygotowanie państwa do wojny hybrydowej, niedokończenie systemu informatycznego CEPiK, rabunkową gospodarkę leśną i zbywanie nieruchomości poniżej wartości czy naruszanie prawa przez spółki radiofonii publicznej i dziesiątki innych. Raport nie pozostawia suchej nitki na rządzie Zjednoczonej Prawicy,…</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.5" who="#KrzysztofHabura">…która nieuchronnie prowadziła Polskę do ruiny.</u>
          <u xml:id="u-315.6" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Do czego?)</u>
          <u xml:id="u-315.7" who="#KrzysztofHabura">Dobrze dla Polaków, że już nie rządzicie.</u>
          <u xml:id="u-315.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Jabłońskiego, klub PiS. Nie ma posła.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#KrzysztofBosak">Zatem zapraszam panią poseł Agnieszkę Wojciechowską van Heukelom, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie Banaś! Zważywszy na pana przeszłość, mam takie pytanie: Czy nie jest panu po ludzku wstyd, że pan się wpisuje w tej chwili jednostronnie po stronie polityki właściwie anarchizacji i demolki naszego państwa, że ze względów osobistych wygłasza pan przed nami, przed Wysoką Izbą, swoje spostrzeżenia dotyczące różnych kontroli i że przez ostatnie 8 miesięcy nie widzieliśmy pana w sytuacji, w której kontrolowałby pan rzeczy, do których kontroli NIK jest upoważniony, również z własnej inicjatywy? Kolega mój już wymienił chociażby sprawę Telewizji Polskiej i słynnych milionów na podmiot w likwidacji i wiele innych czynników w państwie. Czy nie jest panu szkoda własnej przeszłości, którą pan teraz poświęca na niwie polityki dla kogoś, kto kompletnie na to nie zasługuje, dla premiera Donalda Tuska, który rujnuje na naszych oczach nasze państwo? Apeluję do pana jako była działaczka opozycji: proszę się ogarnąć.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-318.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#WładysławDajczak">Szanowny Panie Marszałku! Panie Prezesie! Najwyższa Izba Kontroli to niezmiernie ważna instytucja dla sprawnego, dobrego funkcjonowania państwa i obywatele naszego kraju, nasi rodacy mają prawo oczekiwać, że będzie to instytucja niezależna, z ogromnym autorytetem, która będzie realizowała planowe kontrole tak, aby to państwo funkcjonowało prawidłowo. Niestety, panie prezesie, sprowadził pan tę instytucję do instytucji, o której mówił pan poseł Szarama, która realizuje na zlecenie doraźne kontrole polityczne. Miałem okazję jako wojewoda lubuski w 2022 r. doznać, doświadczyć takich działań, kiedy mieliśmy kryzys na Odrze i politycy w województwie lubuskim wypowiadali te bzdury o rtęci, której skala nie ogarnia, różne inne bzdury. Po 1,5 miesiąca mieliśmy już kontrolę NIK-u i raport, który powtarzał te bzdety i te bzdury, które opowiadali politycy Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#WładysławDajczak">Niestety, panie prezesie, nie da się budować autorytetu Najwyższej Izby Kontroli, kiedy realizuje się kontrole, które mają zadowolić szefa.</u>
          <u xml:id="u-319.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-319.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Tomasza Kostusia, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Kontynuując myśl marszałka seniora, pana Marka Sawickiego, który w ostatniej części dziękował, gratulował panu prezesowi Marianowi Banasiowi, ja również chciałbym się do tych gratulacji dołączyć, ja również chciałbym wyrazić słowa uznania za jego cywilną i obywatelską odwagę, za jego determinację, za to, że w obliczu tej obstrukcji wewnętrznej, tej nagonki, tych szczególnych okoliczności, o których mówiliśmy, z konsekwencją, skutecznie realizował zadania konstytucyjne, zadania ustawowe, zadania statutowe. Za to, panie prezesie, bardzo serdecznie dziękuję. Dziękuję również pańskim współpracownikom i wszystkim tym, którzy sprawili, że ten obraz Polski w okresie ostatnich 8 lat znalazł się w tym sprawozdaniu, bogato dokumentując to złodziejstwo, tę nieuczciwość, tę dewastację państwa polskiego.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#TomaszKostuś">I pytanie, panie marszałku, jeżeli pan pozwoli, do pana prezesa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#KrzysztofBosak">Najwyższy czas, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#TomaszKostuś">Najwyższy czas, tak.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#TomaszKostuś">Panie prezesie, chciałbym zapytać o cele, o zadania, o wyzwania, w kontekście krótko-, średnio- i długookresowym, przed którymi dzisiaj stoi Najwyższa Izba Kontroli. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Ewę Kołodziej, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#EwaKołodziej">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Najwyższa Izba Kontroli to instytucja, która od wielu lat cieszy się najwyższym uznaniem i zaufaniem zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Sprawozdanie NIK negatywnie odnosi się do działań poprzedniego rządu w kwestii kryzysu na rzece Odrze oraz masowo śniętych ryb. Wręcz trudno uwierzyć, jak to było możliwe, iż poprzednicy przez wiele miesięcy nic nie uczynili w obliczu tak olbrzymiej katastrofy na rzece Odrze, ignorując sygnały i dopuszczając do eskalacji tego wielkiego kryzysu.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#EwaKołodziej">Panie Prezesie! Mam konkretne pytanie: Wobec kogo zostały złożone wnioski do organów ścigania, prokuratury i na jakim etapie są aktualnie postepowania w tej sprawie? Równocześnie chciałam zapytać jako katowiczanka, reasumując kwestię tej wielkiej katastrofy na Odrze: Czy przypadkiem nie należałoby wzmocnić delegatury NIK w Katowicach? Dziękuję ślicznie za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-325.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Włodzimierza Tomaszewskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Skala upolitycznienia liczby kontroli jest tak wysoka, że wszystkie poprzednie epoki, w których takie upolitycznienie również było, że tak powiem, niezauważone… Mówimy o liczbach niedostrzeganych przez NIK. Chodzi o informację dotyczącą kontroli związanej z samorządem, czyli kontroli dotyczącej tego, na ile wsparcie finansowe samorządów przez państwo było efektywne. Ta kontrola nie uwzględniała podstawowych procesów gospodarczych, także związanych z podatkami. Kiedy nastąpił kryzys COVID-owy, samorządom spadły podatki dochodowe o 1 mld zł w 2020 r. W 2021 r. w wyniku tego, że była interwencja państwa także w przypadku przedsiębiorców, co również dało korzyści, jeśli chodzi o wpływy podatkowe do samorządów, te podatki wzrosły o 10 mld zł, z 66 mld zł do 76 mld zł. Dochody samorządów cały czas rosły. Jednocześnie rząd uznał, że podstawowym instrumentem, narzędziem wsparcia będą inwestycje i pieniądze na inwestycje. 135 mld zł przetransferowano do samorządów na te inwestycje. Efekt jest taki, że także po reformie podatkowej te samorządy mają dzisiaj w stosunku do ubiegłego roku o 30–40 mld zł większe wpływy podatkowe.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#WłodzimierzTomaszewski">Szanowni Państwo! Samorządy w ubiegłym roku do 15 października otrzymywały informacje o 30–40 mld zł wzrostów wpływów podatkowych z PIT-u i CIT-u. W państwa raporcie z kontroli w ogóle tego nie ma. Państwo nie porównują procesów gospodarczych. Chodzi o to, że efektem tego działania, tych 135 mld zł na inwestycje, tych wcześniejszych działań wspierających przedsiębiorców…</u>
          <u xml:id="u-327.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, bardzo proszę do puenty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">…jest to, że państwo dzisiaj mają bardzo korzystną sytuację w samorządach. Czy państwo będą w takim razie teraz odbierać te pieniądze z podatków tym wielkim, a oddawać małym? Bo mali nie mieli dużych wpływów z PIT-u…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle, pytanie wybrzmiało.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">…tylko właśnie z tych pieniędzy inwestycyjnych, w ramach programów rządowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do zabrania głosu pana posła Zbigniewa Boguckiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Chcę jeszcze zwrócić uwagę na jedną rzecz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, bardzo pana proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Ale to jest sprawa superważna. Jutro będziemy rozpatrywać projekt ustawy o…</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, przepraszam bardzo, ale przekroczył pan czas ponad dwukrotnie i wchodzi pan w kolejny wątek. Jestem zmuszony panu przerwać, mimo że nie lubię tego robić. Zabiera pan czas swojemu klubowemu koledze, posłowi PiS, tak że…</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Tomaszewski: Ale to jest ważne do udokumentowania…)</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, bardzo proszę przekazać te wątki innemu posłowi. Wyjdzie, dopuszczę go do głosu, zada te brakujące pytania.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, pan poseł Zbigniew Bogucki, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#KrzysztofBosak">Jeszcze raz powiem: naprawdę staram się każdemu pozwolić dokończyć wypowiedź, o kilka sekund można ją przekroczyć, o kilkadziesiąt, ale przekroczenie o dwie minuty to już przesada, gdy na zadanie pytania jest minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Prezesie Banaś! W czasie pana prezesury ważna konstytucyjna instytucja, Najwyższa Izba Kontroli, stała się instytucją, którą dzisiaj Donald Tusk może nazwać naszą izbą kalumnii, fałszywych oskarżeń. Pan się dzisiaj uśmiecha i łapie się pan za głowę. Niech pan przypomni sobie tę rozmowę, w której pan przekazywał szefowi Donaldowi Tuskowi, jakie pan będzie robił prezenty. I niestety dzisiaj pan marszałek senior Sawicki mówił o tym, że Najwyższa Izba Kontroli jest jedynym konstytucyjnym organem, który jest niezależny. Powiedzieć, że minął się z prawdą, to jak nic nie powiedzieć. Dzisiaj Najwyższa Izba Kontroli jest skrajnie upolityczniona, a wystarczy spojrzeć na pierwsze z brzegu sprawy.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#ZbigniewBogucki">Dlaczego pan, panie prezesie, trzyma na kierowniczych stanowiskach osoby, które nie spełniają wymogów formalnych od wielu miesięcy? Po to, żeby mieć na nich trzymanie? Dlaczego pan rzucał oskarżenia na wszystkich tych, którzy ratowali ludzkie życie razem z tymi pielęgniarkami, razem z tymi lekarzami, ratownikami medycznymi, wtedy kiedy budowaliśmy szpitale? Gdzie pan wtedy był? Czy pan wtedy był tak mądry? Czy pan wtedy wiedział, jak będzie się rozwijać epidemia? Dzisiaj pan rzuca te oskarżenia. Dzisiaj pan na polityczne zamówienie rzuca te oskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#komentarz">(Poseł Karolina Pawliczak: Czas, czas!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#ZbigniewBogucki">To jest bezczelność.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Łukasza Ściebiorowskiego, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-341.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Chciałbym zwrócić uwagę na jeden fakt. Znamienne jest, że gdy Prawo i Sprawiedliwość wybiera sobie prezesa NIK i wydaje mu się, że ten prezes będzie mu usłużny, to jest to dobry prezes, a jak się okazuje, że prezes zachował bezstronność, to jest to zły prezes.</u>
          <u xml:id="u-341.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-341.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Druga rzecz. Tu w raporcie prezes NIK-u zwrócił uwagę na sposób sprawowania władzy, takie DNA PiS-u, czyli na centralizację środków, finansów wbrew samorządom, wbrew społecznościom lokalnym. To, o czym myśmy jako posłowie koalicji, nawet jeszcze jako kandydaci wielokrotnie mówili, to się dzisiaj tu potwierdziło.</u>
          <u xml:id="u-341.4" who="#ŁukaszŚciebiorowski">A jeśli chodzi o pytanie, panie prezesie, to wspominał pan o kwestiach finansowych, jak ważne jest, żeby kontrolerzy, pracownicy NIK-u, nie tylko oni pewnie, byli dobrze wynagradzani. I tu chciałbym zapytać, jaka jest rotacja pracowników i czy są w tej chwili wakaty, jeżeli chodzi o kontrolerów? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-341.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle. Dziękuję za dyscyplinę czasową.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Krzysztofa Szymańskiego, klub Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z raportu NIK wybrzmiewa nieprzestrzeganie prawa, niejawność, nieprzejrzystość, nierzetelność, niegospodarność poprzedniej władzy, szczególnie w kontekście funduszy pozabudżetowych, a już szczególnie w kontekście Funduszu Przeciwdziałania COVID-19, z którego to premier Mateusz Morawiecki wypłacał pieniądze na zupełnie inne cele, w żaden sposób niepowiązane z pandemią. I tutaj, po tej stronie sali mamy dzisiaj wielkie otwarcie szampanów, ogromne gratulacje i słowa uznania dla prezesa NIK-u, gdy tymczasem robicie dokładnie to samo: utrzymujecie fundusze pozabudżetowe. Mało tego, emitujecie jeszcze obligacje na 100 mld zł, żeby zasilić te fundusze pozabudżetowe. Koalicja Obywatelska robi dokładnie to samo, za co przez lata krytykowała Prawo i Sprawiedliwość. Efektem tego jest rosnące zadłużenie, dług publiczny, którego nikt nie chce hamować, rekordowy deficyt — 289 mld zł. I uwaga: łamanie art. 219 konstytucji: finanse państwa prowadzi się w ustawie budżetowej, a nie poza ustawą budżetową. Szanowni państwo, przeczytajcie raport NIK-u jeszcze raz i zamieńcie sobie podmiot, bo za rok czy dwa ten raport będzie o was.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Wojciecha Szaramę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#WojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Nie ma wątpliwości, że to, co się wydarzyło 4 lata po powołaniu pana prezesa Mariana Banasia na to stanowisko, było po prostu starannie przygotowaną prowokacją, z którą nie daliśmy sobie rady. Nie ma co do tego wątpliwości, kolejność tych wszystkich zdarzeń to nie był przypadek.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#komentarz">(Głos z sali: No właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#WojciechSzarama">Teraz z pewnością dojdzie do rozpisywania konkursów. Powoływani są nowi dyrektorzy.</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#WojciechSzarama">Mam jedną, ogromną prośbę do pana, panie prezesie, aby w miarę swoich możliwości, biorąc pod uwagę wpływy, które pan ma, powoływał pan na te stanowiska ludzi kompetentnych, uczciwych i niezależnych, ludzi, którzy będą mogli kontrolować tę władzę, która była, i tę władzę, która jest obecnie w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-345.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marka Asta, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Prezesie! Czy Najwyższa Izba Kontroli pod pana kierownictwem nadal jest niezależnym konstytucyjnym organem państwa? Podam taki przykład, mam takie pytanie: Ilu byłby pan w stanie wskazać prezesów Najwyższej Izby Kontroli, którzy na krótko przed wyborami występowali na wspólnej konferencji prasowej z jednym z liderów partii konkurujących w tychże wyborach? Pan wystąpił ze Sławomirem Mentzenem. Ciekaw jestem, jakie było ratio legis, czym by pan uzasadnił konieczność wystąpienia z politykiem na wspólnej konferencji prasowej. Czym by pan uzasadnił wszczynanie postępowania kontrolnego w czasie toczącego się przed prokuraturą postępowania w sprawie afery wizowej? To też było tuż przed wyborami, kiedy wszystko, co dotyczyło tej afery, było jasne. Zresztą dzisiejsze ustalenia komisji śledczej potwierdzają, że ta afera była wydmuszką. Pan zaangażował Najwyższą Izbę Kontroli do bieżącej walki politycznej. Niestety to dyskwalifikuje pana jako prezesa tej instytucji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#JanuszKowalski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jaki jest Marian Banaś, wszyscy Polacy widzą. Niestety moja ocena jest jednoznaczna. Zamienił pan Najwyższą Izbę Kontroli w najwyższą izbę kompromitacji. Stoi pan dokładnie tam, gdzie stoi dzisiaj Roman Giertych, Donald Tusk czy Bartłomiej Sienkiewicz. Jakoś nie kontroluje pan, panie prezesie, Bartłomieja Sienkiewicza, który przejmował siłą media publiczne. Nie kontroluje pan Adama Bodnara, który przekracza uprawnienia, nielegalnie przejął prokuraturę i straszy dzisiaj polskich sędziów.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#JanuszKowalski">Nie kontroluje pan pani Hennig-Kloski za aferę wiatrakową czy za promowanie azjatyckich pomp ciepła. Nigdzie pana nie ma, bo stał się pan zwykłym zderzakiem Donalda Tuska i jako zderzak Tuska pan po prostu skończy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Mateusza Bochenka, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Panie Prezesie! Wysoka Izbo! Te fakty, które dzisiaj usłyszeliśmy z ust pana prezesa, nie powinny dziwić, ale za każdym razem tak samo mnie przerażają, bo przecież dotyczą ludzi, którzy powinni stać na straży przestrzegania prawa, którzy powinni być krystaliczni w tym, co robią, a niestety było wręcz przeciwnie. Dowiadujemy się o kolejnych zorganizowanych grupach przestępczych, o kolejnych aferach, o niereagowaniu na kolejne pojawiające się przestępstwa. Prezes Kaczyński wczoraj raczył powiedzieć, że gałęzie mu usychają, że drzewo usycha. Jak tak dalej pójdzie, to nie znajdzie nawet pojedynczego zdrowego listka, bo mamy do czynienia z tak potężną skalą korupcji, z tak potężną skalą przestępstw. To jest absolutnie przerażające.</u>
          <u xml:id="u-351.2" who="#MateuszBochenek">Zupełnie na koniec, panie marszałku, chcę powiedzieć jedno. My dzisiaj nie chcemy rozliczeń, dlatego że jesteśmy żądni zemsty — wręcz przeciwnie. Chodzi o sprawiedliwość, chodzi o uczciwość. Każdy, kto jest uczciwy, nie ma się czego bać, a każdy, kto był nieuczciwy, musi liczyć się z rozliczeniem i z tym, że dosięgnie go i prawo, i sprawiedliwość. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-351.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#KrzysztofBosak">Teraz zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-352.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ja się zapisywałam, a mnie nie ma.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałam po prostu tak totalnie szczerze i od serca podziękować panu prezesowi, ale też wszystkim kontrolerom za to, że w tak trudnych warunkach za poprzednich rządów robiliście swoje i byliście jedną z niewielu instytucji publicznych, która pozostała apolityczna. Dzięki tym wszystkim niezależnym kontrolom, dzięki temu, że nie daliście się zwieść i nie poszliście za linią partyjną rządzącej partii, teraz widzimy skalę tych nadużyć, skalę korupcji, to, jak działała poprzednia władza. Za to naprawdę należą się wam podziękowania. Nie ukrywajmy — zamysł był inny. Poprzedniej władzy zależało na tym, żeby także Najwyższa Izba Kontroli była zależna od niej, żeby była bezpośrednio zależna od prezesa Kaczyńskiego. Przecież prezes Kaczyński miał na nią taki pomysł jak na wszystkie inne instytucje. Państwo jednak się nie dali. Proszę dalej o to samo. Bardzo proszę o to, aby Najwyższa Izba Kontroli wciąż pozostawała apolityczną, niezależną Izbą, bo w demokracji takich instytucji publicznych bardzo potrzebujemy.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#KrzysztofBosak">Zanim udzielę głosu kolejnemu pytającemu, chciałbym przywitać przysłuchujących się naszym obradom harcerzy z 42. Radomszczańskiej Drużyny Harcerskiej „Tygrysy”, goszczących w Sejmie na zaproszenie posła Krzysztofa Ciecióry. Pozdrawiamy serdecznie i życzymy dobrych wrażeń z Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#KrzysztofBosak">Poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dobrze, że nie rządzicie, bo przed chwilą poseł Platformy Obywatelskiej, ale również posłowie PiS-u właściwie w każdej wypowiedzi nawiązywali do aspektów politycznych. Ślepa uliczka, bez sensu, niech NIK kontroluje, sprawdza, weryfikuje wszystkich, wszystkich nas również.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#KrzysztofMulawa">Panie Prezesie! Czy byłby pan uprzejmy skontrolować program „Czyste powietrze”, wadliwy na wskroś w kwestii finansowania pomp ciepła? Rynek pomp ciepła został całkowicie rozszczelniony przez obecne władze Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, co ma fatalne skutki dla konsumentów, ale przede wszystkim dla budżetu państwa. Służę wszelkimi informacjami i proszę o kontrolę w tym aspekcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-355.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle. Przyłączam się do tej prośby.</u>
          <u xml:id="u-356.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł Paweł Jabłoński, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-356.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#PawełJabłoński">Też się przyłączam do tej prośby. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#PawełJabłoński">Panie Prezesie! Przyłączam się do próśb, żeby kontrolować wszystkich tak samo, a te prośby są tym istotniejsze, że niestety pan Najwyższą Izbę Kontroli upolitycznił w sposób absolutnie rekordowy. Moi przedmówcy już mówili o tej kompromitującej pana konferencji z jednym z czołowych polityków jednego z ugrupowań, jeszcze przed wyborami. Kompromitujące były te nagrania, które zostały upublicznione, a w których, jak słyszeliśmy, miały paść słowa, że pana nie obowiązuje cisza wyborcza, więc pan może do końca działać w interesie oczywiście konkretnego środowiska politycznego. Gdyby pana Izba kontrolowała tak samo wszystkich, to wtedy naprawdę nikt by nie miał z tym problemu. Ale od prawie roku mamy taką sytuację, że ministrowie tego rządu, były marszałek, marszałek senior z PSL-u mówili, że w kolejnych sektorach państwa, w spółkach energetycznych jest sabotaż. Czy jest jakaś kontrola w tej sprawie? Czy jest kontrola w mediach publicznych TVP SA w likwidacji, która to spółka zamiast likwidować działalność zgodnie z ustawą, cały czas ją prowadzi i wydaje publiczne pieniądze, które — jak mówiła Platforma — trzeba przeznaczyć na onkologię dziecięcą. Czy są kontrole w tej sprawie, panie prezesie? Pan przedstawia sprawozdanie za 2023 r., a już w 2023 r. zaczęły się sprawy absolutnie skandaliczne: lobbing w kontekście wiatraków. Dlaczego Najwyższa Izba Kontroli nic w tej sprawie nie zrobiła? A może zrobiła, może pan wyprowadzi mnie z błędu? Będę bardzo wdzięczny za informację o tym, co Najwyższa Izba Kontroli zrobiła od tamtego czasu, bo na razie te kontrole są, ale niestety mają tylko i wyłącznie cel polityczny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#KrzysztofBosak">Ostatnie pytanie zada pani poseł Krystyna Skowrońska, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Prezesie! Panie i Panowie Posłowie! Na początek dedykacja dla państwa posłów z PiS-u. Przypominacie sobie państwo obiady pana prezesa Kaczyńskiego z panią prezes Przyłębską? I co? Tak można?</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#KrystynaSkowrońska">A teraz chciałabym powiedzieć wszystkim, którzy stawiali jakiekolwiek zarzuty pracownikom, kontrolerom NIK dzisiaj na tej sali, że możecie zgłosić to do sądu. Ale wy powinniście najpierw wziąć odpowiedzialność za swoje przekręty. Dzisiaj mówicie o finansowaniu poza budżetem i wszyscy o tym mówią, a myśmy nie mogli się doprosić na posiedzeniu komisji finansów informacji, ile po PFR i BGK jest pieniędzy na finansowanie poza budżetem. Byliśmy na posiedzeniu Komisji do Spraw Kontroli Państwowej, na którym to mówiono, że zarząd Orlenu nie dopuścił do kontroli dotyczącej umowy Saudi Aramco i 4 mld zł, 5 mld zł stracone. Dopominaliśmy się o maseczki i inne rzeczy… Ale się cieszę, że przynajmniej taką drobną rzecz mogę państwu powiedzieć: zostało wydane 60 tys. na makijażystkę przez główną inspektor nadzoru budowlanego. Były nawet takie rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#KrystynaSkowrońska">Jestem wdzięczna NIK i chciałabym podziękować za pracę kontrolerów Najwyższej Izby Kontroli. Wszystkie przekręty PiS-u powinny być ujawnione. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#KrzysztofBosak">Na tym lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do odpowiedzi prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mariana Banasia.</u>
          <u xml:id="u-360.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie prezesie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#MarianBanaś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Proszę państwa, padło tu wiele zarzutów pod moim adresem. Chciałbym wam przypomnieć, że byłem jedynym bezpartyjnym ministrem w rządzie Prawa i Sprawiedliwości w 2005 r. i 2015 r., państwowcem, który przeprowadził najważniejszą reformę w waszym rządzie.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: KAS-u.)</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#MarianBanaś">KAS, który wam dał 300 mld zł. Proszę państwa, wtedy nie było żadnej krytyki, wtedy nie było mowy o tym, że nie ma konkursów. Przecież ja tą ustawą, a wyście ją przegłosowali, sprawiłem, że nie będzie żadnych konkursów, tylko będą mianowania, i później w całej administracji państwowej były mianowania.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#MarianBanaś">Ja panu posłowi przypomnę. Otóż chciałbym podkreślić, że art. 54 ust. 6 ustawy o służbie cywilnej jeszcze do 22 stycznia 2016 r. przewidywał zakaz obsadzania wyższych stanowisk służby cywilnej w drodze powierzenia pełnienia obowiązków. Niemniej jednak na skutek ustawy z dnia 30 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy o służbie cywilnej oraz niektórych innych ustaw zakaz powierzania pełnienia obowiązków w służbie cywilnej został zniesiony. I za takim rozwiązaniem w dniu 30 grudnia 2015 r., panie pośle, głosował m.in. ówczesny przewodniczący Komisji do Spraw Kontroli Państwowej Wojciech Szarama, jak również pozostali członkowie komisji: Bożena Borys-Szopa, Janusz Śniadek, Kazimierz Moskal i właściwie wszyscy posłowie PiS-u. A także były wiceprezes NIK pan Tadeusz Dziuba, który tak mocno krytykował to, że nie przeprowadzam konkursów. Trudno zatem zgodzić się z państwa krytyką, że w NIK nie można powierzać pełnienia obowiązków, skoro sami państwo głosowali za możliwością powierzenia obowiązków w służbie cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: A od ilu miesięcy to trwa?)</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#MarianBanaś">Proszę mi pozwolić mówić i nie przeszkadzać.</u>
          <u xml:id="u-361.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Od ilu miesięcy to trwa?)</u>
          <u xml:id="u-361.8" who="#MarianBanaś">Proszę pana, po drugie, chciałem wam zwrócić uwagę, że jeśli chodzi o Unię Europejską, to w 85% państw nie ma żadnych konkursów i mianuje prezes najwyższych organów na stanowiska dyrektorów i pozostałych pracowników.</u>
          <u xml:id="u-361.9" who="#MarianBanaś">Proszę państwa, jeśli my nie wprowadzimy miernika sprawdzenia efektywności pracy, to nie oczekujmy efektów. Gdyby nie była taka decyzja z mojej strony, że patrzymy na efekty, to by takich wyników kontroli nie było, jakie były. Mam wrażenie, że państwo w ogóle nie czytacie naszych raportów. Nie wiecie, jakie są tam ustalenia. To nie ja robię kontrolę. Ja pracowałem przez 15 lat w Najwyższej Izbie Kontroli od stopnia zwykłego inspektora do doradcy prawnego i, proszę państwa, to kontrolerzy o najwyższych kwalifikacjach robią te kontrole.</u>
          <u xml:id="u-361.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-361.11" who="#MarianBanaś">Więc stawianie mi zarzutu, że ja tutaj uprawiam politykę, jest absolutnie nieuprawnione. Natomiast wy państwo w swoich wypowiedziach robicie wszystko, żeby się przypodobać waszemu prezesowi na Nowogrodzkiej, kto bardziej skrytykuje tutaj działalność Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-361.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-361.13" who="#MarianBanaś">A ja wam chcę powiedzieć, że właśnie robiliście wszystko, żeby tę kolejną niezależną instytucję również upolitycznić.</u>
          <u xml:id="u-361.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-361.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-361.16" who="#MarianBanaś">Ja się nie dałem. Zabraliście się za moją rodzinę. Nie dopuściliście do tego, że był pełny skład kolegium. Przez pół roku musiałem pracować bez kolegium, aż doszło do tego… A dlaczego? A dlatego że były raporty, które pokazywały wasze nieprawidłowości, niegospodarność i baliście się tego, żeby nie było to opublikowane przed wyborami.</u>
          <u xml:id="u-361.17" who="#MarianBanaś">A mnie tu nie chodzi o żadną politykę, proszę państwa.</u>
          <u xml:id="u-361.18" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-361.19" who="#MarianBanaś">Tak jak powiedziałem: byłem państwowcem, jestem i będę. Każdemu będę na ręce patrzył, bo taka jest rola prezesa Najwyższej Izby Kontroli i wszystkich kontrolerów.</u>
          <u xml:id="u-361.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-361.21" who="#MarianBanaś">Proszę państwa, więc proszę tu nie mieć żadnych wątpliwości, że my tu będziemy patrzeć pod kątem interesu jakiegoś prywatnego, że to będziemy kontrolować, a tego nie będziemy kontrolować. Proszę państwa, kontrolujemy według planu kontroli. Kto daje wnioski na kontrole? Posłowie, senatorowie, ze społeczeństwa idą propozycje. My realizujemy plany kontroli, proszę państwa, i reagujemy na sprawy bardzo istotne, które społeczeństwo podnosi, a media o tym mówią. To jest naszym obowiązkiem i to również robimy. A że takie, a nie inne są ustalenia, to jest nasza wina? To jest wina pracowników? Im się należy nagroda, proszę państwa, i podniesienie pensji za to, że przez tyle lat robiliście wszystko, aby oni nie zarabiali, odchodzili z pracy w NIK-u, bo nikt tam nie będzie pracował ideowo. Ludzie muszą żyć spokojnie, mieć na utrzymanie, a robienie tego typu polityki, że właśnie nie dacie im wynagrodzenia… Pamiętam lata 90. Proszę państwa, myśmy zarabiali więcej niż sędziowie i prokuratorzy, a dzisiaj nasi kontrolerzy zarabiają o 38% mniej od prokuratorów i sędziów. Więc oczekuję od najwyższych organów państwowych, Sejmu, abyście państwo naprawdę z pełną powagą podeszli do tego, bo to każdemu jest potrzebne. Proszę państwa, organ kontrolny jest potrzebny. Piłsudski w 1919 r. jedną z pierwszych instytucji, którą utworzył dekretem, to była Najwyższa Izba Kontroli, bo wiedział, że tylko przez ten organ wstrzymamy wszelkie pokusy gospodarowania w sposób niewłaściwy środkami publicznymi.</u>
          <u xml:id="u-361.22" who="#MarianBanaś">Proszę państwa, więc ja chciałem w ten sposób tutaj się zadeklarować i powiedzieć: żadnej polityki.</u>
          <u xml:id="u-361.23" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-361.24" who="#MarianBanaś">Proszę państwa, robimy swoje, wykonujemy swoje obowiązki zgodnie z konstytucją i ustawą o Najwyższej Izbie Kontroli w sposób najbardziej rzetelny, odpowiedzialny i gospodarny.</u>
          <u xml:id="u-361.25" who="#MarianBanaś">Wobec tego, jeśli były jakieś jeszcze inne pytania, odpowiemy na piśmie. Serdecznie państwu dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-361.26" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle i panie prezesie.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Panie marszałku, sprostowanie.)</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież nie padło nazwisko.)</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł w trybie sprostowania prosi o głos i zapewnia, że jego nazwisko było wymienione.</u>
          <u xml:id="u-362.5" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę, tylko w odniesieniu do słów, które padły.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#WojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jest rzeczą zupełnie oczywistą, że możliwość powołania kogoś na stanowisko w administracji powinna jak najbardziej być, została ustawowo zagwarantowana. Natomiast to powinny być wyjątki, bo ustawa o Najwyższej Izbie Kontroli…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#KrzysztofBosak">Panie pośle, bardzo proszę nie polemizować, tylko zacytować słowa, które chciał pan sprostować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#WojciechSzarama">Tak, tak.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#WojciechSzarama">…jest jednoznaczna — stanowiska kierownicze mogą być zajmowane tylko i wyłącznie w wyniku konkursu, odstępstwa od tego w drodze powołania są wyjątkami.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#KrzysztofBosak">Komisja do Spraw Kontroli Państwowej wyraża pozytywną opinię o sprawozdaniu z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-366.2" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym marszałek Sejmu proponuje, aby Sejm przyjął sprawozdanie z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-366.3" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-366.4" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: Sprzeciw!)</u>
          <u xml:id="u-366.5" who="#KrzysztofBosak">Sprzeciw słyszę.</u>
          <u xml:id="u-366.6" who="#KrzysztofBosak">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie sprawozdania z działalności… Wobec zgłoszonego sprzeciwu do głosowania nad sprawozdaniem z działalności Najwyższej Izby Kontroli w 2023 r. przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-366.7" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę jeszcze, żeby poseł, który powiedział słowo „sprzeciw”, pokazał się.</u>
          <u xml:id="u-366.8" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: Dzień dobry, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-366.9" who="#KrzysztofBosak">Poseł Sebastian Kaleta zgłosił sprzeciw.</u>
          <u xml:id="u-366.10" who="#KrzysztofBosak">Znajdzie się pan poseł w protokole, historia oceni.</u>
          <u xml:id="u-366.11" who="#KrzysztofBosak">Na tym koniec tego punktu.</u>
          <u xml:id="u-366.12" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Informacja o działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2023 roku wraz ze sprawozdaniem Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka (druki nr 450 i 509).</u>
          <u xml:id="u-366.13" who="#KrzysztofBosak">Proszę przewodniczącą Krajowej Rady Sądownictwa panią Dagmarę Pawełczyk-Woicką o przedstawienie informacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo krótko. W 2023 r. odbyliśmy 20 posiedzeń plenarnych, trwały one 89 dni. Rada rozpoznała 1104 zgłoszenia do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziowskich w sądach powszechnych, administracyjnych, w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, a także na stanowisku asesora sądowego w wojewódzkich sądach administracyjnych. Pochodziły one od 1096 osób. Krajowa Rada Sądownictwa przedstawiła prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wnioski o powołanie 616 osób do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego w sądach różnych rodzajów i szczebli, na stanowisku asesora sądowego w wojewódzkich sądach administracyjnych. Członkowie zespołów Krajowej Rady Sądownictwa w toku procedury nominacyjnej przeprowadzili wysłuchanie 166 kandydatów i dwóch prezesów sądów. W ubiegłym roku Krajowa Rada Sądownictwa przeprowadzała konkursy do Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego po zmianie regulaminu prac rady i dokonywała wysłuchań kandydatów na posiedzeniach plenarnych, które były transmitowane przez Internet. Takich wysłuchań było 38 w stosunku do kandydatów do Sądu Najwyższego i 28 w stosunku do kandydatów do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Krajowa Rada Sądownictwa zaopiniowała 110 projektów aktów normatywnych, podjęła trzy uchwały o zarządzeniu lustracji i jedną o przyjęciu sprawozdania z przeprowadzonej lustracji. Przeanalizowała 45 nieprawomocnych wyroków sądów dyscyplinarnych i wniosła odwołania w ośmiu sprawach. Nadto Krajowa Rada Sądownictwa złożyła trzy wnioski do Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Wysoka Izbo! Zostałam zobowiązana na dzisiejszym posiedzeniu plenarnym do przedstawienia państwu uchwały Krajowej Rady Sądownictwa w przedmiocie zagrożeń dla niezawisłości sędziów.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Krajowa Rada Sądownictwa wyraża stanowczy sprzeciw wobec zapowiadanych przez rząd politycznych zmian, które zmierzają do usunięcia sędziów powołanych od 2018 r. z zawodu i do ich politycznej weryfikacji,…</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#DagmaraPawełczykWoicka">…zdecydowany sprzeciw wobec kategoryzowania sędziów oraz wobec wszelkich prób ich weryfikacji oraz poniżania, które prowadzą do naruszenia niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądów. Arbitralność i jawna niesprawiedliwość tego rodzaju rozróżnień jest wręcz oczywista i obnaża stricte polityczną, a nie prawną, motywację i charakter anonsowanych represji.</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Fundamentalną gwarancją niezawisłości jest nieusuwalność sędziów, o czym stanowi art. 180 ust. 1 konstytucji. Ustawa nie może wprowadzić trybu usunięcia sędziego za działania zgodne z prawem. Statuowana w art. 42 ust. 1 konstytucji zasada: nullum crimen sine lege, zawierająca m.in. zakaz karania za czyn, który nie był zabroniony w czasie jego popełnienia, znajduje zastosowanie także do deliktów dyscyplinarnych.</u>
          <u xml:id="u-367.6" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Prezentacja założeń ustawy mającej rzekomo uregulować status sędziów powołanych w latach 2018–2024 zmierza do wywołania wśród sędziów efektu mrożącego. Minister sprawiedliwości pod hasłami przywracania praworządności przedstawił zamierzenia legislacyjne, skutkiem których powołani w ostatnich latach sędziowie zostaną zmuszeni do powrotu na niższe stanowiska sędziowskie, wydaleni ze służby na stanowiska pomocnicze — adwokaci, radcowie i notariusze — i poddani procedurom dyscyplinarnym, a to wszystko za skorzystanie z konstytucyjnego prawa do służby publicznej, polegającej na uczestnictwie w procedurze konkursowej na wolne stanowiska sędziowskie.</u>
          <u xml:id="u-367.7" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Prezentowane zamierzenia, niemające precedensu w dziejach polskiej demokracji, za to znajdujące mroczne analogie w praktykach ustrojowych Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, i intensywna współpraca części środowiska sędziowskiego z władzą wykonawczą rodzić muszą pytanie o ostateczny cel przyświecający temu współdziałaniu, o beneficjenta podejmowanych i zapowiadanych działań sprowadzających się do upokorzenia, degradacji zawodowej i konsekwencji dyscyplinarnych w stosunku do setek, a nawet tysięcy sędziów powołanych w ostatnich latach zgodnie z obowiązującym prawem, bez jakiegokolwiek związku z przebiegiem ich służby dla obywateli Rzeczypospolitej, realizowanej w najlepszej wierze i bez jakichkolwiek objawów rzekomego braku niezawisłości czy uległości wobec władzy wykonawczej. Zakrawać musi na ponurą ironię, że ci właśnie sędziowie stali się przedmiotem oskarżeń o brak niezawisłości, oskarżeń miotanych zapamiętale przez część sędziów tak ochoczo współpracujących z obecnym ministrem sprawiedliwości, kooperujących z nim jako członkowie ministerialnych komisji kodyfikacyjnych i konkursowych czy liderzy stowarzyszeń twardo broniących swoich środowiskowych wpływów, w szczególności na obsadę stanowisk funkcyjnych i awanse zawodowe.</u>
          <u xml:id="u-367.8" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Zapowiadana przez ministra sprawiedliwości procedura czynnego żalu to oczywiste w swej historycznej wyrazistości nawiązanie do samokrytyk składanych przez osoby, które podpadły władzy, w realiach ustrojowych Związku Sowieckiego czy też stalinowskiego początku PRL. Do tych samych realiów ustrojowych sięga minister sprawiedliwości, obwieszczając założenia projektu weryfikacji sędziów, weryfikacji, której nie przeprowadzono ani w roku 1918 w stosunku do sędziów państw zaborczych, ani w 1989 r. w stosunku do sędziów mianowanych przez władzę komunistyczną, co więcej, której nie zastosowały nawet hitlerowskie Niemcy po zajęciu naszego państwa w roku 1939 w stosunku do sędziów II Rzeczypospolitej, a której dokonali jedynie komuniści w czasie przejęcia władzy w drugiej połowie lat 40.</u>
          <u xml:id="u-367.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-367.10" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Państwo polskie…</u>
          <u xml:id="u-367.11" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Panie marszałku, to jest nie na temat.)</u>
          <u xml:id="u-367.12" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pani powinna się wstydzić.)</u>
          <u xml:id="u-367.13" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Prawda boli.)</u>
          <u xml:id="u-367.14" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Krajowa Rada Sądownictwa apeluje do sędziów o odwagę w czasie próby…</u>
          <u xml:id="u-367.15" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Wstydź się.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę umożliwić dokończenie wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#KrzysztofBosak">Przepraszam, pani przewodnicząca.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#KrzysztofBosak">Pani przewodnicząca ma swój czas, żeby przedstawić swoje sprawozdanie. Sama wybiera treść i formę.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę nie przeszkadzać i umożliwić dokończenie.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-368.5" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: To nie jest sprawozdanie.)</u>
          <u xml:id="u-368.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Ale do rzeczy. Tego nie było w zeszłym roku.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Państwo polskie, reprezentowane w osobach prezesa Rady Ministrów i ministra sprawiedliwości, łamie umowę społeczną wyrażoną w konstytucji i obowiązującym prawie, a mającą wyraz ponadczasowy, wykraczającą poza wąską perspektywę jednej kadencji parlamentu. Postępuje nielojalnie wobec funkcjonariuszy publicznych — sędziów, którzy swoje życie zawodowe poświęcili służbie Rzeczypospolitej Polskiej. Za swoją wierną służbę sędziowie są obrażani, pomawiani o popełnienie deliktów dyscyplinarnych i przestępstw i szykanowani.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Konsekwencją działań zapowiedzianych przez prezesa Rady Ministrów i ministra sprawiedliwości będzie całkowita, wieloletnia zapaść wymiaru sprawiedliwości, a nade wszystko zostanie podważone zaufanie obywateli do instytucji państwa polskiego. Żaden obywatel podejmujący decyzję o służbie na rzecz Polski nie będzie miał pewności, iż za działanie zgodne z obowiązującym prawem nie spotkają go ani jego rodziny represje. Żaden obywatel występujący o ochronę do instytucji państwa polskiego nie będzie miał pewności, że funkcjonariusze publiczni służący w tych instytucjach kierują się nie wiernością Rzeczypospolitej Polskiej, ale strachem i partykularnym interesem sił politycznych.</u>
          <u xml:id="u-369.2" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Krajowa Rada Sądownictwa apeluje do całego społeczeństwa obywatelskiego o troskę o najwyższe wartości demokratycznego państwa prawa. Wprowadzenie zapowiadanych rozwiązań zniszczy fundamenty ustrojowe państwa, uzależni władzę sądowniczą od władzy wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-369.3" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Krajowa Rada Sądownictwa apeluje do sędziów o odwagę w czasie próby, gdy naruszane są podstawowe wartości państwa prawa. Nie dajcie się złamać wizją odpowiedzialności dyscyplinarnej i karnej za działanie zgodne z prawem. Sędziowie, którzy złożą czynny żal, już nigdy nie będą niezawiśli, a sąd ukształtowany ich składem nie będzie dla obywatela sądem, o którym mówią art. 45 konstytucji i art. 6 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-369.4" who="#DagmaraPawełczykWoicka">Działania powyższe winny spotkać się ze zdecydowanym sprzeciwem Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, o co państwa proszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję pani przewodniczącej.</u>
          <u xml:id="u-370.1" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Tomasza Zimocha o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie marszałku, z ogromnym zdziwieniem, a jednocześnie z ogromną przykrością przyjmuję fakt, że pozwolił pan na wypowiadanie się zupełnie nie na temat.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-371.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-371.3" who="#TomaszZimoch">Przewodniczący komisji sprawiedliwości poseł Paweł Śliz zdecydowanie lepiej radził sobie na posiedzeniu komisji i upominał przewodniczącą, a także posłów, by wypowiadali się właśnie na temat, a tematem jest informacja o działalności KRS-u w roku 2023. Być może, panie marszałku, lepiej nie zajmować się tym, co jest w pana telefonie, tylko słuchać tego, nawet jak mówi to przewodnicząca KRS.</u>
          <u xml:id="u-371.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-371.5" who="#komentarz">(Poseł Roman Fritz: To było niegrzeczne, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-371.6" who="#TomaszZimoch">2 miesiące temu Komisja Sprawiedliwości i Praw Człowieka zapoznała się z działalnością Krajowej Rady Sądownictwa w 2023 r. Tak jak dzisiaj przedstawiła ją przewodnicząca. Przypomniała, że podstawową kompetencją Krajowej Rady Sądownictwa jest rozpatrywanie kandydatur na stanowiska sędziowskie, asesorskie oraz stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Ale to bardzo uboga, niedokładna informacja przedstawiona Sejmowi.</u>
          <u xml:id="u-371.7" who="#TomaszZimoch">Nie będę powtarzał danych statystycznych, bo w telegraficznym skrócie zrobiła to już przewodnicząca, ale zwrócę uwagę, że na posiedzeniu przewodnicząca KRS-u przekazała, że w ubiegłym roku rada zajęła dziewięć stanowisk, a prezydium rady zajęło trzy stanowiska w sprawach dotyczących sądownictwa, sędziów i asesorów sądowych. Jedno z tych stanowisk dotyczy uchwały Sejmu z 20 grudnia 2023 r. Przypomnę: to uchwała w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa. Przypomnę, że parlament uznał, że trzy uchwały Sejmu, tj. z 2018 r., z 2021 r. i z 2022 r., w sprawie wyboru sędziów — członków KRS — cytuję — zostały podjęte z rażącym naruszeniem konstytucji, a skutkiem ich podjęcia było ukształtowanie składu KRS w sposób sprzeczny z konstytucją, Traktatem o Unii Europejskiej, Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a w konsekwencji utrata zdolności do realizacji przez KRS jej konstytucyjnych funkcji i zadań.</u>
          <u xml:id="u-371.8" who="#TomaszZimoch">Na posiedzeniu komisji przewodnicząca o tym stanowisku właściwie nie chciała dalej wspominać. A przecież Sejm wezwał członków KRS-u wybranych do jej składu wbrew konstytucji do zaprzestania działalności w radzie. I co? KRS tę wyważoną uchwałę zignorowała.</u>
          <u xml:id="u-371.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Bardzo dobrze.)</u>
          <u xml:id="u-371.10" who="#TomaszZimoch">Sędziowie — członkowie KRS-u przyjęli, że uchwała Sejmu została podjęta bez podstawy prawnej. Każda uchwała, którą przyjmie Sejm, ma podstawę, bo Sejm ma prawo uchwały przyjmować. Stwierdzili także, że to bezprawny, nieznany dotąd w historii Polski zamach na konstytucyjne organy państwa i z pewnością przejdzie do niechlubnej historii jako rozwiązanie niestosowane nigdy wcześniej, ani w komunistycznym reżimie totalitarnym, ani w trakcie wojen i okupacji niemieckiej. Zdumiewające, wstydliwe. To żałosne słowa.</u>
          <u xml:id="u-371.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-371.12" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: A to o was mówiliście.)</u>
          <u xml:id="u-371.13" who="#TomaszZimoch">W dyskusji na posiedzeniu komisji poseł Patryk Jaskulski zaznaczył, że zmiana sposobu wyboru sędziów — członków KRS, gdzie wcześniej byli wybierani przez środowisko sędziowskie, a po nowelizacji ustawy z 2017 r. są wybierani bezpośrednio przez Sejm, to rażące naruszenie niezależności sądownictwa i trójpodziału władzy, co jest sprzeczne z art. 187 konstytucji. Zdaniem posła zachwiany został trójpodział władzy. Poseł Jaskulski podkreślił, że KRS w obecnym kształcie niestety dalej produkuje masowo neosędziów i poważnie pogłębia chaos w wymiarze sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-371.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-371.15" who="#TomaszZimoch">Warte przytoczenia, panie pośle Kaleta, są słowa pani poseł Iwony Karolewskiej: Krajowa Rada Sądownictwa — mówiła pani poseł — jest sercem wymiaru sprawiedliwości…</u>
          <u xml:id="u-371.16" who="#komentarz">(Poseł Marek Ast: Ale, Tomek, to musisz wszystkich przytoczyć.)</u>
          <u xml:id="u-371.17" who="#TomaszZimoch">…natomiast neo-KRS jest instytucją, która zatruwa wymiar sprawiedliwości kolejnymi neosędziami.</u>
          <u xml:id="u-371.18" who="#TomaszZimoch">Panie pośle Marku Ast, niech pan słucha dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-371.19" who="#komentarz">(Poseł Marek Ast: Proszę przytoczyć…)</u>
          <u xml:id="u-371.20" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Co to znaczy: neo?)</u>
          <u xml:id="u-371.21" who="#TomaszZimoch">Pani poseł zauważyła, że tak działająca Krajowa Rada Sądownictwa daje niepewność stronom postępowania…</u>
          <u xml:id="u-371.22" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: Panie pośle…)</u>
          <u xml:id="u-371.23" who="#TomaszZimoch">…co do ważności wyroków. Przykładem jest wyrok Wałęsa przeciwko Polsce, gdzie Europejski Trybunał Praw Człowieka wydał wyrok pilotażowy i zwrócił uwagę na błędy systemowe i zobowiązał do ich naprawienia.</u>
          <u xml:id="u-371.24" who="#TomaszZimoch">Z żalem niestety stwierdzam, że wypowiedzi posłów Sebastiana Kalety i Pawła Jabłońskiego na posiedzeniu tej komisji odbiegały zupełnie od tematu. Nie dotyczyły przedstawionej Sejmowi informacji o rady działalności w roku 2023.</u>
          <u xml:id="u-371.25" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: To jest sprawozdanie…)</u>
          <u xml:id="u-371.26" who="#TomaszZimoch">Poseł Kaleta, który tak teraz krzyczy, wspominał bowiem o spotkaniu polskiego ministra sprawiedliwości z ministrem Saksonii. Zupełnie nie w tym roku. Zdaniem posła Jabłońskiego działalność KRS, cytuję, jest zgodna z konstytucją…</u>
          <u xml:id="u-371.27" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: Proszę przywołać…)</u>
          <u xml:id="u-371.28" who="#TomaszZimoch">…bo jak to określił, nie ma w konstytucji takiego obowiązku, żeby członków KRS wybierało środowisko sędziowskie. Poseł Jabłoński nawet stwierdził, że nie ma czegoś takiego jak środowisko sędziowskie. Panie pośle… Nie ma pana posła. Tak jak jest środowisko posłów Prawa i Sprawiedliwości, prawda panie Marku, tak jest i środowisko sędziowskie. Poseł Jabłoński sam przyznał, że sprawozdanie dotyczy 2023 r., więc przewodniczący komisji, wspomniany już przeze mnie Paweł Śliz, słusznie zwrócił się do niego, by starał się przynajmniej choć trochę być w ramach działalności KRS za 2023 r. Wtedy zaooponował poseł Michał Woś, który stwierdził, że poseł Jabłoński mówi o KRS, czyli mówi do rzeczy. Tyle że moim zdaniem wymienianie nazwy KRS nie oznacza, że zawsze mówi się jednak do rzeczy. Poseł Jabłoński nadal nie zabierał głosu na temat informacji za rok 2023. Jednocześnie przewodniczący komisji słusznie przypomniał niezorientowanym niestety posłom Kalecie i Jabłońskiemu, że zgodnie z art. 4 ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa nad informacją w Sejmie i Senacie nie przeprowadza się głosowania.</u>
          <u xml:id="u-371.29" who="#TomaszZimoch">W dyskusji zabrał głos i poseł Tomasz Zimoch. Przyznał, że w przekazanej Sejmowi informacji znalazł się mały fragment o stanowisku Krajowej Rady Sądownictwa dotyczącym orzeczenia w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce, ale w sprawozdaniu przedłożonym Sejmowi nie ma słowa o tym, jak powstawały to stanowisko i uchwała. Dlatego dzisiaj wyrażam stanowczy sprzeciw wobec treści stanowiska Krajowej Rady Sądownictwa z 23 listopada 2023 r. w przedmiocie…</u>
          <u xml:id="u-371.30" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Panie pośle, proszę zauważyć, że nie ma pani przewodniczącej.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#KrzysztofBosak">Pani poseł, bardzo proszę nie przerywać wystąpień. Bardzo proszę usiąść i spokojnie wysłuchać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#TomaszZimoch">Pani poseł, ja znam takie zachowania pani przewodniczącej. Na spotkaniu w Krajowej Radzie Sądownictwa z przedstawicielami Komisji Weneckiej…</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Panie pośle, to jest nie na temat, co pan mówi…)</u>
          <u xml:id="u-373.2" who="#TomaszZimoch">…pani przewodnicząca wyszła, wręczyła tylko upominki, wyszła i powiedziała, że jest zmęczona. My, parlamentarzyści działający w KRS-ie, do takiego zachowania jesteśmy przyzwyczajeni, dla nas to nic nowego.</u>
          <u xml:id="u-373.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: Panie pośle, na temat proszę mówić.)</u>
          <u xml:id="u-373.4" who="#TomaszZimoch">Panie pośle, naprawdę to jest dokładnie, starannie przygotowane, niemal słowo w słowo, sprawozdanie z tego, co działo się na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-373.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Ale pan nerwowy dzisiaj.)</u>
          <u xml:id="u-373.6" who="#TomaszZimoch">Wyrażam stanowczy sprzeciw wobec treści stanowiska Krajowej Rady Sądownictwa z 23 listopada w przedmiocie rozstrzygnięcia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce. Stanowisko to jest wyrazem braku poszanowania zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej i wyrazem braku poszanowania obowiązku respektowania i wykonywania orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wiążących polskie władze. Pomija ono w swej treści unormowania przewidziane w regulaminie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz stanowi wypaczenie zasady legalizmu, o której mowa w art. 7 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-373.7" who="#TomaszZimoch">Co ciekawe, KRS odwołuje się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 10 marca 2022 r. w sprawie o sygnaturze K7/21 i wskazuje, że w zakresie określonym sentencją, to jest cytat, wskazanego wyroku art. 6 ust. 1 zdanie pierwsze Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności jest niezgodny z kilkoma artykułami polskiej konstytucji. Wskazany wyrok zdaniem KRS-u nie ma mocy wiążącej w krajowym porządku prawnym. To stanowisko za Trybunałem Konstytucyjnym. Przerażające, że sędziowie, prawnicy w KRS-ie przyjmują właśnie takie stanowisko. Dlaczego przerażające?</u>
          <u xml:id="u-373.8" who="#TomaszZimoch">Po pierwsze, wyrok Trybunału Konstytucyjnego został wydany w składzie z udziałem Mariusza Muszyńskiego, który zgodnie z orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego oraz Europejskiego Trybunału Praw Człowieka został wybrany na prawidłowo zajęte już miejsce sędziego w 2015 r.</u>
          <u xml:id="u-373.9" who="#TomaszZimoch">Po drugie, powoływanie się przez KRS na wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie K7/21 pozostaje w głębokiej sprzeczności z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka i zobowiązaniami międzynarodowymi Rzeczypospolitej Polskiej. Przecież w ślad za orzecznictwem Polska i jej władze powinny przestrzegać standardów praworządności i szanować swoje zobowiązania wynikające z prawa międzynarodowego, w tym te dobrowolnie podjęte w momencie ratyfikacji konwencji. Zasada, że państwa muszą przestrzegać swoich zobowiązań międzynarodowych, jest od dawna zakorzeniona w prawie międzynarodowym. W konsekwencji za trybunałem strasburskim zaznaczam, że zgodnie z art. 27 Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów państwo nie może powoływać się na swoje prawo krajowe, w tym na konstytucję, jako usprawiedliwienie nieprzestrzegania swoich zobowiązań wynikających z prawa międzynarodowego. Takim zobowiązaniem, od którego polskie władze próbowały się uchylić, jest przestrzeganie i wykonywanie wyroków ETPC, które wynika z art. 46 konwencji.</u>
          <u xml:id="u-373.10" who="#TomaszZimoch">I po trzecie, opierając się na wadliwym, wydanym w nieprawidłowym składzie orzeczeniu trybunału, Krajowa Rada Sądownictwa w stanowisku, w tym wstydliwym, z 23 listopada 2023 r. usiłuje pozbawić znaczenia, o ile nie mocy obowiązującej, wyrok wydany w sprawie Wałęsa przeciwko Polsce, który jest przedmiotem tego stanowiska.</u>
          <u xml:id="u-373.11" who="#TomaszZimoch">Moim zdaniem sędziowie, przyjmując takie stanowisko, nie wykazali należytego czasu na głębszą refleksję. Przecież niedopuszczalne jest powoływanie się na wyrok Trybunału Konstytucyjnego w celu uzasadnienia braku przestrzegania przez polskie władze wyroków wydanych w polskich sprawach. Stanowisko KRS jest wadliwe. Brak jest merytorycznych podstaw do kwestionowania legalności i proceduralnej zgodności wyroku strasburskiego trybunału z przepisami konwencji i regulaminem ETPC. Poświęciłem temu nieco więcej miejsca, bo w sprawozdaniu Krajowej Rady Sądownictwa, w przekazanej Sejmowi informacji brak w ogóle pogłębienia tego tematu.</u>
          <u xml:id="u-373.12" who="#TomaszZimoch">Na zakończenie posiedzenia przewodnicząca KRS i inni przedstawiciele KRS ustosunkowali się do niektórych poruszanych tematów. Przewodnicząca moim zdaniem niesłusznie zarzuciła przewodniczącemu komisji niewłaściwe zachowanie, zagroziła nawet złożeniem jakiegoś zawiadomienia. Nie bardzo wiem do kogo i dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-373.13" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Nie ma do kogo, faktycznie.)</u>
          <u xml:id="u-373.14" who="#TomaszZimoch">Chyba przewodnicząca KRS zapowiedziała to z przyzwyczajenia, bo skargi na niepokornych sędziów składała wcześniej dość często, a poseł Paweł Śliz, przewodniczący tej komisji, to przecież wyjątkowy dżentelmen. A więcej o tym, co dzieje się w KRS, będę mówił za kilka minut.</u>
          <u xml:id="u-373.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#KrzysztofBosak">Odnosząc się do pańskiego komentarza, wyjaśnię: Postrzegam swoją rolę jako wicemarszałka, jako człowieka, który ma tutaj umożliwić sprawną dyskusję pomiędzy ludźmi, którzy różnią się głęboko w swoich poglądach, a nie jako cenzora wypowiedzi gości, którzy przychodzą do Sejmu, czy posłów. Nie zgadzam się z wieloma rzeczami, które mówi wiele osób tutaj występujących, i nie mam zamiaru przerywać każdemu, z kim się nie zgadzam, np. w momencie kiedy będę uważał, że ktoś mówi nie na temat albo że mówi coś, czego ja sam bym nie powiedział, czy coś, co, jak uważam, nie powinno być powiedziane. Dlatego nie przerywałem pani przewodniczącej i nie przerywałem także panu, kiedy był pan uprzejmy skomentować moje wcześniejsze nieprzerywanie. Dziękuję i idziemy dalej.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#KrzysztofBosak">Głos ma pan poseł Marek Ast, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-374.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość przedstawię stanowisko wobec informacji Krajowej Rady Sądownictwa za 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#MarekAst">Trudno się odnosić do tej informacji bez przywołania kontekstu i konstytucyjnego, i historycznego. Trudno, ponieważ uwarunkowania, w jakich działała Krajowa Rada Sądownictwa w 2023 r., w sposób oczywisty są też efektem z jednej strony konstytucyjnego umocowania, ale z drugiej strony tych uwarunkowań, które wynikają m.in. z założycielskiego kłamstwa koalicji 13 grudnia, jakoby Krajowa Rada Sądownictwa działała w niezgodzie z polską ustawą zasadniczą. A zatem jedno jest pewne i oczywiste i w tym się zgadzamy: Krajowa Rada Sądownictwa to konstytucyjny organ, który stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Mówi o tym art. 179 konstytucji. Ale jednocześnie ten sam artykuł bardzo precyzyjnie określa, kto wchodzi w skład Krajowej Rady Sądownictwa, a w swoim ust. 4 jednoznacznie określa, że sposób wyboru sędziowskiej części Krajowej Rady Sądownictwa określa ustawa. Zresztą tak jak sposób działania KRS również określa ustawa. A zatem funkcjonowanie KRS w 2023 r. było i na podstawie polskiej konstytucji, i na podstawie ustawy. Jakąkolwiek ekwilibrystykę prawną byście państwo tutaj uprawiali, nie zmienicie literalnego brzmienia ust. 4 art. 179 konstytucji i nie zmienią tego też w żaden sposób wyroki czy ETPC, czy TSUE, które notabene nie podważyły wyłącznej prerogatywy prezydenta do powoływania sędziów, czyli nawet te organy, do których państwo tak często się odwołujecie, nie podważyły statusu polskich sędziów.</u>
          <u xml:id="u-375.2" who="#MarekAst">I to są te uwarunkowania. Ten atak na Krajową Radę Sądownictwa, który od 2018 r. jest przypuszczony wówczas jeszcze przez totalną opozycję, obecnie już przez koalicję 13 grudnia, w sposób oczywisty nie ułatwia funkcjonowania tego organu. Ciągłe podważanie statusu Krajowej Rady Sądownictwa, ciągła presja na członków Krajowej Rady Sądownictwa, sędziów, którzy są niezawiśli, z całą pewnością powoduje, że pod tą presją Krajowa Rada Sądownictwa mogłaby pracować w sposób budzący zastrzeżenia. A się okazuje, że tak nie jest, ponieważ ze sprawozdania jasno wynika, że KRS realizował swoje konstytucyjne obowiązki. Ponad 300 postępowań konkursowych w tym czasie zostało przeprowadzonych, wydano ponad 300 pozytywnych opinii i wniosków do prezydenta o powołania sędziowskie. Blisko 600 sędziów wzięło udział w postępowaniach konkursowych, co pokazuje, że w środowisku nie ma jednoznacznej zgody odnośnie do tego, co koalicja 13 grudnia chce społeczeństwu wmówić, jako mielibyśmy do czynienia z jakimś neo-KRS. Ale oczywiście tego rodzaju działania psują państwo, psują polski wymiar sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-375.3" who="#MarekAst">Pan sprawozdawca komisji starał się zdezawuować orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego, które potwierdziło konstytucyjność zapisów ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Ale dobrze, wiem, że państwo nie uznajecie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, ba, zapowiadacie czy procedujemy już obecnie prawo, które zmierza ku temu, aby uznać orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego za niebyłe. Wasze prawo jako większości tego rodzaju kurioza uchwalać, ale w tej sytuacji do tej pory nikt nie zakwestionował konstytucyjności przepisów, w oparciu o które Krajowa Rada Sądownictwa działa.</u>
          <u xml:id="u-375.4" who="#MarekAst">I znowu, na temat tych przepisów możemy dyskutować, możemy mówić, tak, to jest złe prawo, nie zgadzamy się z nim i państwo jako większość sejmowa macie możliwość dokonania zmian, ale oczekiwalibyśmy, aby były to zmiany zgodne z polską konstytucją. To, co zostało zawarte w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa, którą państwo zaproponowaliście, już jest niezgodne z konstytucją, już nie może liczyć na podpis pana prezydenta, bo wyłączenie części sędziów z możliwości kandydowania do Krajowej Rady Sądownictwa jest w sposób oczywisty niekonstytucyjne.</u>
          <u xml:id="u-375.5" who="#MarekAst">Ale to, co usłyszeliśmy nie tak dawno z ust ministra sprawiedliwości Adama Bodnara, z ust premiera Donalda Tuska o czynnym żalu, który będą musieli złożyć sędziowie, którzy wzięli udział w postępowaniach nominacyjnych przed Krajową Radą Sądownictwa, to jest hańba. To jest rzeczywiście zamach na niezawisłość sędziowską, to jest coś, co nie przyszło do głowy nikomu od 1989 r. Rządzili w Polsce postkomuniści, ale nigdy im tego rodzaju pomysły do głowy nie przychodziły. I nadszedł czas Donalda Tuska, Adama Bodnara i nagle wracamy do czasów głębokiego stalinizmu, do tego, aby sędziowie mieli podpisywać swoiste lojalki i zgłaszać samokrytykę. To się w głowie nie mieści, to nas kompromituje w sposób oczywisty też na arenie międzynarodowej, bo ta sprawa na pewno stanie się głośna. My nie donosimy tak jak wy na Polskę, nie idziemy do TSUE, nie idziemy do ETPCz czy do Komisji Europejskiej, bo uważamy, że sprawy, które leżą w wyłącznej kompetencji państwa polskiego, powinny być rozwiązywane w państwie polskim.</u>
          <u xml:id="u-375.6" who="#MarekAst">Wy się obawiacie, że jako większość sejmowa nie jesteście w stanie uchwalić dobrego prawa? Proponujecie rozwiązania de facto pozaprawne, de facto stanowiące, tak jak powiedziałem, zamach na sędziowską niezawisłość, to doprowadzi do dalszej anarchizacji wymiaru sprawiedliwości. Skutki tych działań odczuje całe polskie społeczeństwo. Każdy, kto będzie chciał stanąć przed polskim sądem, rzeczywiście będzie miał szereg wątpliwości co do tego, czy o jego sprawie będzie rozstrzygał niezawisły sędzia i niezależny sąd.</u>
          <u xml:id="u-375.7" who="#MarekAst">Na koniec chciałbym bardzo podziękować za tę informację, ale przede wszystkim za to, co w tej informacji jest zawarte i co stanowi jej istotę, czyli za pracę wszystkich członków Krajowej Rady Sądownictwa, za stanie w 2023 r. rzeczywiście niezłomnie na straży sędziowskiej niezawisłości i niezależności sądów.</u>
          <u xml:id="u-375.8" who="#MarekAst">Natomiast jeśli chodzi o koalicję 13 grudnia, państwo jesteście bardzo, bardzo niekonsekwentni. Niedawno usłyszałem, że nie będziemy uzupełniać składu Trybunału Konstytucyjnego, bo państwo go nie uznajecie. Wobec tego jest pytanie, dlaczego uzupełniliście skład Krajowej Rady Sądownictwa, organu, którego nie uznajecie, który uważacie za niezgodny z konstytucją, i wprowadziliście do niego m.in. Tomasza Zimocha, obecnego sprawozdawcę komisji, panią Gasiuk-Pihowicz, Roberta Kropiwnickiego. Pytanie: Jak można działać w organie nieważnym? Obecność posłów w tym organie, jeżeli przyjąć wasz tok rozumowania, w żaden sposób nie konwaliduje postępowań, które tam się toczą. Ale ja wiem, że posłowie w tych postępowaniach uczestniczą, tak jak uczestniczyli w 2023 r. Uczestniczył senator Zdrojewski, uczestniczył senator Kwiatkowski, głosowali, czyli jednym słowem, bądźcie państwo konsekwentni. Albo jest to organ ważny, działający… Być może uznajecie to prawo, w oparciu o które działa, za niedobre, ale to zmieńcie to prawo. Jeżeli zaproponujecie dobre rozwiązania, możecie liczyć na nasze poparcie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wystąpienia klubowego pana posła Patryka Jaskulskiego, klub Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-376.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#PatrykJaskulski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już w szkole uczy się dzieci podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej. To w szkole dzieci po raz pierwszy słyszą o konstytucji oraz uczą się podstawowych zasad trójpodziału władzy. Uczą się o tym, że aby demokracja miała rację bytu, władza wykonawcza, ustawodawcza i sądownicza winny być od siebie oddzielone.</u>
          <u xml:id="u-377.2" who="#PatrykJaskulski">Panie Marku, niech pan nie wychodzi, tylko niech pan posłucha, bo to są bardzo ważne kwestie.</u>
          <u xml:id="u-377.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Ast: Ale jestem, jestem. No co to?)</u>
          <u xml:id="u-377.4" who="#PatrykJaskulski">Jednak PiS zdecydowanie nie przerobił tej lekcji — albo nie przerobił tej lekcji, albo, co gorsza, zmieniając w 2017 r. ustawę o Krajowej Radzie Sądownictwa, z premedytacją dokonał zamachu na władzę sądowniczą. Dzisiaj 21 spośród 25 członków Krajowej Rady Sądownictwa wybieranych jest przez parlament. Tak właśnie PiS w ciągu zaledwie kilku lat zdeformował wynikające z art. 10 konstytucji podział i równowagę między władzą ustawodawczą, władzą wykonawczą i władzą sądowniczą. Ten podział, szanowni państwo, podkreślmy to raz jeszcze, to podłoże modelu demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-377.5" who="#PatrykJaskulski">W pierwszych wersach raportu z działalności KRS za 2023 r. czytamy, że Krajowa Rada Sądownictwa jest organem państwa stojącym na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Już w pierwszych wersach tego raportu mamy zdanie, które zaprzecza rzeczywistości, bo jak KRS, która jest praktycznie wybierana tylko przez większość sejmową, może być niezależna? Wszyscy przecież wiemy i pan też doskonale to wie, że nie może. Przypomnę wam coś jeszcze. Właśnie taki model wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa tylko przez Sejm już kiedyś w Polsce obowiązywał — właśnie za czasów stalinizmu, właśnie za komuny, którą pan przytaczał, za komuny, do której cofnęliście polski wymiar sprawiedliwości, w następstwie czego to, jak będzie kształtowana KRS, było przedmiotem obrad i dyskusji okrągłego stołu. Od początku powstania KRS w wolnej Polsce intencja była jasna: każda władza miała wybierać swoich przedstawicieli, prezydent, Sejm, Senat, zgromadzenie ogólne sędziów. Dokładnie precyzuje to art. 187 konstytucji, który źle pan przytacza. PiS w 2017 r. złamał konstytucję, powierzając Sejmowi, a więc władzy prawodawczej, dodatkowo wybór 15 sędziów.</u>
          <u xml:id="u-377.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeczytaj cały opis.)</u>
          <u xml:id="u-377.7" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#PiotrZgorzelski">Czy mam wobec pana posła zastosować przepisy regulaminu? Czy będzie się pan cały czas tak odnosił do wypowiedzi kolegi?</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech mówi do rzeczy.)</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#PiotrZgorzelski">Niech pan także stosuje regulamin.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#PatrykJaskulski">Myślę, że nie da się mówić bardziej do rzeczy niż teraz, kiedy mówię do pana z tej mównicy. Niech pan słucha tego dokładnie, uważnie. Wykorzystaliście brak precyzji zapisów w konstytucji, łamiąc jednak ich faktyczną istotę.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przeczytaj konstytucję.)</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#PatrykJaskulski">Fakt niekonstytucyjności obecnej KRS został potwierdzony w licznych orzeczeniach, panie pośle: w słynnej uchwale Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r., w orzeczeniach Naczelnego Sądu Administracyjnego, w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz w orzeczeniu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Reczkowicz przeciwko Polsce. Efekt: w październiku 2021 r. Krajowa Rada Sądownictwa pozbawiona została członkostwa w Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#PatrykJaskulski">Powoływanie do KRS sędziów przez sędziów było oczywistością, ale oczywiście nie dla was, bo byliście tak zaślepieni chęcią przejęcia władzy sądowniczej, że po prostu musieliście to zrobić. To był wentyl bezpieczeństwa demokracji, który zniszczyliście. Dziś mamy patologiczną sytuację, w której 21 członków KRS, a więc 84% składu osobowego, wybiera parlament, a 23 z 25 członków jest ostatecznie desygnowanych przez inne władze niż władza sądownicza. Właśnie dlatego obecna większość sejmowa uchwaliła ustawę o KRS, aby naprawić obecny stan rzeczy. Macie jednak prezydenta, który te zmiany, ten stan niekonstytucyjności podtrzymuje, ale to właśnie wasz prezydent skierował tę kwestię do Trybunału Konstytucyjnego. Dlaczego o tym mówię? Dlatego że trzeba o tym przypominać opinii publicznej, dlatego że jest to skrajne, niekonstytucyjne uzależnienie władzy sądowniczej od parlamentu.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyszło nam dzisiaj oceniać raport skrajnie upolitycznionej neo-KRS. Jaki jest tego efekt? Już wam mówię. W 2023 r. spadła liczba powoływanych sędziów przy jednoczesnym zwiększeniu liczby posiedzeń. Paradoks? Nie. Przypomnijmy, że za każde posiedzenie płacą podatnicy. Wiecie, ile wynosi dieta? 1000 zł dziennie. Tyle właśnie dostają sędziowie wybrani niezgodnie z konstytucją. A jak wygląda ta praca w liczbach? Powinniśmy tutaj dyskutować o liczbach. Jak wynika z przedstawionego sprawozdania, liczba sędziów nominowanych przez prezydenta spadła z 822 w 2022 r. do zaledwie 582 w 2023 r. To ma bezpośredni wpływ na czas orzekania, który w ostatnich latach znacząco się wydłużył.</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wygląda inna działalność KRS? Sprawdźmy efektywność KRS na innych polach. Może inne liczby wyglądają bardziej imponująco. Ile spraw do Trybunału Konstytucyjnego skierowała KRS? Zaledwie trzy. Spójrzmy na inne liczby. Jak KRS wykonuje np. swe zadania w zakresie opiniowania aktów prawnych dotyczących sądownictwa? Rada, jak wskazano w omawianej informacji, ma konstytucyjne umocowanie w procesie tworzenia prawa. Oznacza to obowiązek zasięgnięcia jej opinii w sprawach dotyczących sądów i sędziów, w tym opiniowania projektów aktów normatywnych dotyczących sądownictwa i sędziów. Wiecie, ile razy ta komisja, która powinna się tym zajmować, spotkała się w 2023 r.? Tylko siedem razy. W raporcie nie znajdziecie jednak państwo informacji, ile opinii dotyczących 110 projektów aktów prawnych zostało z KRS skierowanych do Sejmu. Wiecie, dlaczego nie znajdziecie? Dlatego że spośród 110 projektów aktów, które zostały przekazane do opinii KRS, zaopiniowanych zostało zaledwie 26%. To nieco ponad 20% aktów prawnych, które wpłynęły do zaopiniowania. To 1/5 pracy, która powinna zostać wykonana.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#PatrykJaskulski">Nie dziwię się, że pani przewodnicząca uciekła z tej sali, bo rozumiem, że ciężko byłoby jej słuchać tych słów prawdy. Tak właśnie dzisiaj wygląda praca w neo-KRS. Neo-KRS jest nieefektywna i droga. To kolejny dowód na to, że potrzeba nam reformy Krajowej Rady Sądownictwa nie tylko po to, aby przywrócić ład konstytucyjny, ale także po to, aby poprawić efektywność jej pracy.</u>
          <u xml:id="u-379.7" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-379.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Zimoch przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#TomaszZimoch">Kilka dni temu w programie telewizyjnym „Czarno na białym” Marta Gordziewicz nie po raz pierwszy pokazała obraz zdewastowanego sądownictwa, także za sprawą Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Mam nadzieję, że wielu parlamentarzystów obejrzało ten program, poruszający program. Niestety nie porusza lektura przedstawionej Sejmowi informacji o działalności rady za rok 2023; to informacja pełna braków, choćby o zlekceważeniu przez sędziów zasiadających w radzie uchwały Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-381.2" who="#TomaszZimoch">Kilka minut temu wyraziłem sprzeciw wobec trybu przyjęcia stanowiska KRS w sprawie wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Nawet w szachach błyskawicznych ruchy są wolniejsze od tych, które były widoczne przy przyjmowaniu krytycznego stanowiska w Krajowej Radzie Sądownictwa. W głosowaniu, proszę państwa, brało udział 13 członków. Nie do uwierzenia.</u>
          <u xml:id="u-381.3" who="#TomaszZimoch">Nie do uwierzenia, że w trakcie głosowania przewodnicząca wykonywała telefony do członków i członkiń Krajowej Rady Sądownictwa celem uzyskania niezbędnego kworum. Sposób procedowania był wyjątkowo nietransparentny. Nie udostępniono na piśmie projektu, co umożliwiałoby pogłębione zapoznanie się z treścią proponowanego stanowiska oraz weryfikacją jego treści przed głosowaniem. Zajmowanie takiego stanowiska w dniu opublikowania wyroku przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, wydanego bez pogłębionej lektury, jest oburzające. To zaprzeczenie przemyślanego i rozważnego wyrażania stanowiska przez KRS. Sędziowie nie mieli nawet możliwości, by przeczytać 100 stron orzeczenia w języku angielskim. No to jeśli tak podchodzą do dokumentów w sprawach przed sądem, to aż strach pomyśleć, jakie mogą wydawać decyzje. Przecież właśnie sędziowie powinni wykazać szczególną troskę, jeżeli chodzi o treści także tamtego orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-381.4" who="#TomaszZimoch">W sprawozdaniu nie ma też ani jednego zdania o kompromitującym działaniu Krajowej Rady Sądownictwa, a szczególnie przewodniczącej, która w specjalnym piśmie skrytykowała w 2023 r. sędzię Joannę Knobel z Poznania, bo w marcu ub.r. uniewinniła 32 osoby protestujące w poznańskiej katedrze przeciwko wyrokowi trybunału Julii Przyłębskiej. Przewodnicząca rady, która ma stać na straży niezawisłości sędziów, skierowała do prezesa Sądu Okręgowego w Poznaniu pismo, w którym sugerowała, by ten wysłał sędzię Knobel na szkolenie. To oburzające. Prezes sądu słusznie uznał tę ingerencję za absolutnie niedopuszczalną formę negatywnego komentarza. Słusznie zauważył i przypomniał przewodniczącej KRS, że zgodnie z art. 186 ust. 1 konstytucji KRS powinna stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Prezes poznańskiego sądu uznał zachowanie przewodniczącej rady za daleko odbiegające od konstytucyjnego zadania. Tego w informacji nie ma.</u>
          <u xml:id="u-381.5" who="#TomaszZimoch">A list to jest nic innego jak nękanie, kolejny raz zastraszenie przez przewodniczącą KRS, co w jej działalności nie jest niczym nowym. Przecież donosiła do rzeczników dyscyplinarnych na takich sędziów jak Żurek i Maczuga, a warto też przypomnieć sprawę sędziego Strumińskiego z sądu rejonowego w Gliwicach, który złożył zawiadomienie do prokuratury o podejrzeniu popełnienia przestępstwa i zarzuca szefowej KRS przekroczenie uprawnień służbowych, fałszywe oskarżenie go o rzekome złamanie prawa i znieważenie go jako sędziego.</u>
          <u xml:id="u-381.6" who="#TomaszZimoch">Nałożono na przewodniczącą karę 2 tys. zł grzywny. I co wtedy zrobiła przewodnicząca KRS? Pobiegła ze skargą do ministra Zbigniewa Ziobry, także z zawiadomieniem do prokuratury. Na stronie KRS pojawił się komunikat, w którym zaatakowała sędziego Strumińskiego. Co ciekawe, zażądała także wyciągnięcia konsekwencji wobec prezesa Sądu Rejonowego w Gliwicach.</u>
          <u xml:id="u-381.7" who="#TomaszZimoch">Nigdy w dotychczasowej działalności, a także w roku 2023 przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa nie stanęła w obronie sędziów. Nigdy. Brak w sprawozdaniu jakiejkolwiek informacji o działaniach podjętych wobec członka KRS, sędziego Macieja Nawackiego. To haniebne, że osoba, wobec której zapadły orzeczenia sądowe potwierdzające niezgodne z prawem działania wobec sędziego Pawła Juszczyszyna, nadal jest członkiem KRS. Bulwersujące, że członek KRS nie chciał wykonywać wiążącego orzeczenia sądu.</u>
          <u xml:id="u-381.8" who="#TomaszZimoch">Przewodnicząca przemilczała w dokumencie przedłożonym Sejmowi fakt interwencji policji w ub.r. w siedzibie KRS. Bo sędzia Nawacki obraził posłankę Kamilę Gasiuk-Pihowicz. Krzyczał do parlamentarzystki, że wsadzi jej w gardło orzeczenia i będzie musiała wszystko odszczekiwać — to, co krytycznie wobec niego wyraziła. Niespotykana agresja, haniebne zachowanie sędziego. A KRS? KRS w tej sprawie milczy.</u>
          <u xml:id="u-381.9" who="#TomaszZimoch">Mam nadzieję, że kiedyś powstanie komisja śledcza czy też nadzwyczajna, która wnikliwie zajmie się konkursami w ostatnich latach. A jeśli jesteśmy przy roku 2023, to podam kilka przykładów. O, choćby konkurs do Sądu Najwyższego do Izby Cywilnej. Kandydatką była Agnieszka Maria JurkowskaChocyk, nominacja do sądu okręgowego w roku 2016, do apelacyjnego — 2 lata później, błyskawiczny awans podobno tylko dlatego, że jest dobrą znajomą jednego z członków rady.</u>
          <u xml:id="u-381.10" who="#TomaszZimoch">Może przyjrzyjmy się konkursowi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi? Oto pani Katarzyna Ceglarska-Piłat wygrywa konkurs z innymi świetnymi fachowcami, ale przecież od 2006 r. była na stałej delegacji w Ministerstwie Sprawiedliwości. Wieść niesie, że jest protegowaną sędzi Anny Dalkowskiej, a ponadto podpisała listy poparcia do KRS-u — posłuchajcie państwo — aż sześciu osobom: Pawełczyk-Woickiej, Chmurze, Dalkowskiej, Kołodziej-Michałowicz, Łapińskiej i Piebiakowi.</u>
          <u xml:id="u-381.11" who="#TomaszZimoch">A konkurs do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy? Pawła Cieciury rok wcześniej KRS nie rekomenduje do Sądu Rejonowego w Inowrocławiu. Co się takiego stało, że po kilku miesiącach okazuje się świetnym kandydatem i zwycięzcą konkursu do Sądu Okręgowego w Bydgoszczy? Co ciekawe, w KRS ciągle słyszę, że brakuje sędziów i powinny być ogłaszane przez ministra konkursy. Ale przecież w kilku konkursach nie wybrano nikogo — i to nie jest przypadek. Sąd Apelacyjny w Rzeszowie: w konkursach w 2023 r. nikt nie zdobywa nominacji, bo kandydatami są osoby skonfliktowane z wiceprzewodniczącym rady Rafałem Puchalskim. W 2023 r. nadal nie rozpoczęto czterech konkursów do NSA, ale nie w obawie, że powołanie będzie wadliwe, tylko dlatego że przewodnicząca KRS toczy pewną grę z kierownictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przez blisko 3 lata przewodnicząca KRS nie zdecydowała się na konkursowe działanie rady. One ruszyły dopiero w tym tygodniu.</u>
          <u xml:id="u-381.12" who="#TomaszZimoch">Proszę Państwa! Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Konkursy w KRS na stanowiska sędziowskie to gra, to zakulisowe działania. Krajowa Rada Sądownictwa, KRS — nie, to krajowa rada swoich, pajęczyna powiązań. Nominacje w 2023 r. uzyskali członkowie rady, ale konkursy wygrały także osoby powiązane rodzinnym układem: siostra pani sędzi Chmury, żona sędziego Nawackiego, a członkini rady, pani sędzia Kołodziej-Michałowicz, uzyskuje awans do sądu okręgowego mimo nienajlepszej oceny wizytatora. W 2018 r. Anna Dziergawka została nominowana do sądu okręgowego z poparciem proboszcza. Szybko została wiceprezesem sądu, a w 2023 r. przed KRS otrzymała powołanie do Sądu Najwyższego. Tym razem przedstawiła pisemną rekomendację biskupa.</u>
          <u xml:id="u-381.13" who="#TomaszZimoch">W KRS panuje chaos organizacyjny, brak szczegółowej agendy co do poszczególnych posiedzeń. Od 10 miesięcy jestem członkiem KRS i żadne posiedzenie nie rozpoczęło się o planowanej godzinie. Co tam posiedzenie, żadne wznowienie posiedzenia po zarządzonej przerwie nie rozpoczęło się punktualnie. Wyobrażacie to sobie państwo? Posiedzenia są rozciąganie w czasie. KRS to jedyny organ konstytucyjny, który nadal, bez żadnego uzasadnienia, ma możliwość prowadzenia zdalnych posiedzeń. Kilkakrotnie składałem wniosek, by zmienić to regulaminem. Żadne zdalne posiedzenia nie powinny mieć miejsca, bo zdecydowanie ustała tu przyczyna, a za zdalne posiedzenia nikt, ani sędzia, ani parlamentarzysta, ani żaden inny członek Krajowej Rady Sądownictwa, nie powinien pobierać diet, i do tego nie potrzeba ustawy.</u>
          <u xml:id="u-381.14" who="#TomaszZimoch">Krajowa rada swoich musi znowu stać się Krajową Radą Sądownictwa. Nie może być dwóch światów prawa. A większość sędziów, członków KRS chce nadal działać w tym swoim świecie prawa. Niestety nie dostrzegają, jak bardzo zdewastowane jest polskie sądownictwo. Jestem ciekawy, czy chociaż obejrzeli program Marty Gordziewicz „Czarno na białym”. Zdewastowane sądownictwo pokazane było tam bardzo dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-381.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Pyrzyk przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawiam stanowisko w sprawie informacji z działalności Krajowej Rady Sądownictwa za 2023 r., które było wcześniej przedmiotem posiedzenia i analizy Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#MichałPyrzyk">Sejm Rzeczypospolitej Polskiej obecnej kadencji najpierw zapowiedział w stosownej uchwale, następnie uchwalił nowelizację, a na koniec przyjął część poprawek Senatu do ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Te zmiany o randze ustawowej miały położyć kres, długo oczekiwany zresztą przez większą część społeczeństwa, upolitycznieniu tego naczelnego konstytucyjnego organu. Miały skończyć one definitywnie z tezą powielaną systematycznie przez polityków dzisiejszej opozycji, że art. 187 konstytucji określa tylko ustrój Krajowej Rady Sądownictwa, a wybór 15 członków spośród sędziów Sądu Najwyższego, sądów powszechnych, sądów administracyjnych i sądów wojskowych można ukształtować zupełnie dowolnie. Skutkiem takiego myślenia, takiej tezy był fakt, że w ostatnich latach przedstawicieli środowiska sędziowskiego do Krajowej Rady Sądownictwa wybierali nie sami sędziowie, a politycy tutaj, na tej sali plenarnej, w Sejmie. W ten sposób środowisko sędziowskie pozbawione zostało należytej i faktycznej reprezentacji w KRS.</u>
          <u xml:id="u-383.3" who="#MichałPyrzyk">Ta fałszywie głoszona teza została też napiętnowana zarówno w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i w orzecznictwie europejskich trybunałów czy wreszcie w decyzji o wykluczeniu z Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa. Niestety zmiany ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa uchwalone przez Sejm obecnej kadencji nie zostały podpisane przez prezydenta, który skierował je w trybie kontroli prewencyjnej do Trybunału Konstytucyjnego, czym tak de facto zablokował wejście w życie tej dobrej nowelizacji. Należy zatem przypomnieć, że niewłaściwie ukształtowana KRS wprowadziła niesamowity chaos w polskim sądownictwie.</u>
          <u xml:id="u-383.4" who="#MichałPyrzyk">Wszystkie nominacje sędziowskie dokonane na wniosek tak ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa mogą być i pewnie są dotknięte istotną wadą prawną, czego reperkusje mamy niemal każdego dnia. Ale najbardziej przykry — mam wrażenie, że spierając się tutaj, na tej sali, o rolę Krajowej Rady Sądownictwa, zapominamy o tym — i przynoszący daleko idące negatywne konsekwencje jest prawny chaos dosięgający wiele Polek i Polaków, którzy będąc w trudnych życiowych momentach i wierząc w polski wymiar sprawiedliwości, kierują sprawy do sądów. Dziś nie mają oni żadnej pewności, że orzeczenia zapadające w istotnych dla nich sprawach nie będą po miesiącach czy latach kwestionowane. Mogą być one wzruszane nie tylko z powodu wystąpienia jakichś nadzwyczajnych okoliczności mających wpływ na rozstrzygnięcie, ale przesłanką do uchylenia takiego orzeczenia może być tylko i wyłącznie wadliwy skład orzekający. Trudno dziś nawet wyobrazić sobie zasięg konsekwencji, jakie po latach może przynieść uchylone orzeczenie w sprawie rodzinnej, opiekuńczej, majątkowej, kredytu frankowego czy nakazu zapłaty, a to tylko pojedyncze przykłady. Stało się więc bardzo dobrze, że dokonano nowelizacji ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Polski parlament dał prawne podstawy do właściwego funkcjonowania Krajowej Rady Sądownictwa, a także do przywrócenia społecznego, ale przede wszystkim środowiskowego zaufania do KRS. Powinny być one również dobrym początkiem przywracania Krajowej Radzie Sądownictwa należnego autorytetu i pozycji w systemie organów państwa, tak by ponownie uchodziła ona za najważniejsze instytucjonalne zabezpieczenie sędziów przed ewentualnymi próbami wpływania na nich przez strony sporu, przez organy państwa, media czy inne ośrodki nacisku. Należy uczynić wszystko, by jak najszybciej, w oparciu o nowe przepisy i przede wszystkim działalność nowych członków, wybranych przez środowisko sędziowskie, KRS ponownie dbała o interesy władzy sądowniczej, skutecznie wyrażając swoje opinie i stanowiska w procesach decyzyjnych zarówno legislatywy, jak i egzekutywy, oczywiście w kwestiach dotyczących sądownictwa. Niestety tak jak wspomniałem wcześniej, te dobre zmiany, te podstawy zostały zablokowane przez pana prezydenta, o czym mówiliśmy dziś również na spotkaniu z Komisją Wenecką.</u>
          <u xml:id="u-383.5" who="#MichałPyrzyk">Jako Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga uważamy, że należy jak najszybciej zapewnić Krajowej Radzie Sądownictwa maksymalną niezależność, tak by w pełni samodzielnie i skutecznie mogła stać na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziowskiej, a w konsekwencji, co jest na pewno najważniejsze dla Polek i Polaków — bezstronności sądów, pewności oraz niepodważalności orzeczeń sądowych. Do tej pory, w tym również w omawianym 2023 r., który obejmuje przedmiotowa informacja, niestety tak nie było, a nieprawidłowości w działaniu Krajowej Rady Sądownictwa, związanych też z naruszaniem zasad etycznych, było bardzo dużo. Nie sposób ich tutaj wszystkich przytoczyć, ale mówili o tym również moi przedmówcy. Dziękuję za uwagę.</u>
          <u xml:id="u-383.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#PiotrZgorzelski">Stanowisko klubu Lewicy przedstawi pani poseł Katarzyna Ueberhan.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy odnośnie do informacji o działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2023 r. wraz ze sprawozdaniem komisji, zawartych w drukach nr 450 oraz 509.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#KatarzynaUeberhan">Z bezprawia nie rodzi się prawo — powtarzam to już po raz kolejny. Kolejny rok z rzędu przy informacji o działalności Krajowej Rady Sądownictwa i znów przy sprawozdaniu za 2023 r. muszę powtórzyć te słowa. Z przykrością muszę też stwierdzić, że to, co dziś usłyszeliśmy w czasie wystąpienia przewodniczącej KRS, niestety informacją, sprawozdaniem z działalności tej instytucji nie było. Dlaczego? Czy nie było czego sprawozdawać? Jak możemy przeczytać w informacji i o czym zdawkowo wspomniała pani przewodnicząca, w 2023 r. KRS odbyła 20 posiedzeń plenarnych, które zajęły łącznie 89 dni. To oznacza nawet wzrost w stosunku do 2022 r., gdy odbyło się 19 posiedzeń plenarnych, które zajęły łącznie 69 dni.</u>
          <u xml:id="u-385.2" who="#KatarzynaUeberhan">Statystyki związane ze zgłoszeniami kandydatur do pełnienia urzędów sędziowskich w sądach powszechnych i administracyjnych, statystyki postępowań w sprawie nominacji sędziowskich czy związane z wnioskami o nominację na sędziego kształtowały się na podobnym poziomie co w 2022 r. Stąd można przyjąć, że tempo i sposób prac nie uległy zmianom.</u>
          <u xml:id="u-385.3" who="#KatarzynaUeberhan">Jednak 2023 r. był rokiem szczególnym. Wybory wygrane przez demokratyczną większość i sformułowany demokratyczny rząd koalicji 15 października rozpoczęły proces przywracania porządku prawnego, przywracania praworządności w naszym kraju. Jeszcze w tym samym 2023 r., w miesiącu, w którym nowy rząd zaczął swoją działalność, czyli 20 grudnia przyjęliśmy w tej izbie uchwałę w sprawie usunięcia skutków kryzysu konstytucyjnego w kontekście pozycji ustrojowej oraz funkcji Krajowej Rady Sądownictwa w demokratycznym państwie prawnym. Uchwała uznawała neo-KRS za nielegalny i upolityczniony organ i była wyczekiwana przez prawników oraz sędziów. Był to pierwszy krok, który podjęliśmy, w trudnym procesie przywracania praworządności w naszym kraju i zachwianej zasady trójpodziału władzy. Zgodnie z art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej podstawową funkcją ustrojową Krajowej Rady Sądownictwa jest stanie na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów. Funkcja ta może być prawidłowo realizowana wyłącznie wtedy, gdy KRS jest organem niezawisłym i niezależnym od innych władz.</u>
          <u xml:id="u-385.4" who="#KatarzynaUeberhan">Wysoka Izba oceniła, że trzy uchwały Sejmu: z 6 marca 2018 r., 20 maja 2021 r. i 12 maja 2022 r. w sprawie wyborów sędziów, członków KRS zostały podjęte z rażącym naruszeniem konstytucji, a skutkiem ich podjęcia było ukształtowanie składu w sposób sprzeczny z konstytucją, Traktatem o Unii Europejskiej, konwencją praw człowieka i podstawowych wolności, a w konsekwencji — utrata zdolności do realizacji przez KRS jej konstytucyjnych funkcji i zadań, w tym w szczególności stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.</u>
          <u xml:id="u-385.5" who="#KatarzynaUeberhan">Sejm tą uchwałą wykonał liczne wyroki: Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Naczelnego Sądu Administracyjnego i Sądu Najwyższego, w których podważano jej legalność. Natomiast już w styczniu tego roku Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło projekt reformy KRS. W lutym, po zaopiniowaniu przez kilkadziesiąt instytucji, m.in. sądy i organizacje prawnicze, projekt trafił do Sejmu. Po kilku miesiącach prac, w tym wysłuchaniu publicznym z 26 marca, uchwaliliśmy 12 kwietnia w tej Izbie nowelizację ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa, nowelę przywracającą praworządność, przywracającą porządek konstytucyjny i zgodny z konstytucją wybór 15 członków sędziów KRS przez sędziów, a nie posłów, jak miało to miejsce od 2018 r.</u>
          <u xml:id="u-385.6" who="#KatarzynaUeberhan">Sędziowie będący dziś członkami rady mają w zdecydowanej większości powiązania z władzą wykonawczą oraz objęli swoje stanowiska po tym, jak kadencja rady sprzed 2018 r. została przerwana przed upływem konstytucyjnego terminu. Nielegalna neo-KRS powołana i obsadzona przez funkcjonariuszy PiS stanowiła główne źródło problemów z praworządnością w Polsce. Swoimi nominacjami dla wadliwych neosędziów neo-KRS zatruwa cały wymiar sprawiedliwości i nie broni niezawisłości sądów. Niestety prezydent, ustrojowo strażnik konstytucji, nadal pozostaje strażnikiem interesów swojej partii, funkcjonariuszem PiS, który ustawy z 12 lipca nie podpisał. Skierował ją oczywiście w trybie kontroli do upolitycznionego Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-385.7" who="#KatarzynaUeberhan">I jak tutaj omawiać informacje z działalności neo-KRS? Jak ocenić działalność neo-KRS, której zarówno powołanie jak i funkcjonowanie stoją w rażącej sprzeczności z konstytucyjną zasadą prawa obywatela do niezwisłego sądu, w sprzeczności z zasadą praworządności i funkcjonowaniem demokratycznego państwa prawa? Neo-KRS, w której głosami państwa z prawej strony Wysokiej Izby nadal zasiadają członkowie ponownie wybrani z naruszeniem konstytucji. Neo-KRS stała się symbolem organu władzy publicznej, który przez swoje ścisłe podporządkowanie polityczne utracił zdolność do niezależnego i niezawisłego realizowania swoich konstytucyjnych funkcji i zadań. Z bezprawia nie rodzi się prawo. W grzechu poczęta i reprodukowana neo-KRS produkuje owoce zatrutego drzewa — kolejne podważalne sędziowskie nominacje. Jaki KRS, taka informacja pani przewodniczącej i takie jej wystąpienie. I takie wystąpienie klubowe. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz przedstawi stanowisko klubu Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koalicja uśmiechniętej Polski przejęła rządy, a jednym z pierwszych kroków jej posłów było pójście do tej właśnie nielegalnej KRS. To jest organ kolegialny, nie możecie sobie wybrać, że ta część jest legalna, ta część jest nielegalna. Nie możecie sobie wybrać, że ta część orzeczeń jest nielegalna. A może będziecie przyjmować tylko i wyłącznie tę część wypłacanych świadczeń, którą uważacie za legalną? Ale nie. Wy przyjmujecie w całości. Wasi nominaci, poseł Kropiwnicki, poseł Gasiuk-Pihowicz, poseł Żukowska, pozostali posłowie dostają normalnie wypłacane pensje z tytułu zasiadania w tejże nielegalnej KRS. To nie tylko jest sprzeczne z waszymi wcześniejszymi deklaracjami, ale również budzi wątpliwości co do waszej intencji i uczciwości.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#WitoldTumanowicz">Powiedzmy sobie szczerze, że jeśli chodzi o KRS, to wszystkie pozostałe działania, które Donald Tusk nazwał demokracją walczącą, właśnie wynikają z tego, że nie uznajecie tychże instytucji. Pani poseł Ueberhan powiedziała: z bezprawia nie rodzi się prawo. I zgadzam się, to prawda, tylko co wy robicie jak nie bezprawie? Wy uważacie, że bezprawnymi działaniami, łamaniem konstytucji można naprawiać konstytucję? Tak się nie da, to nie jest droga. Uchwały nie mają mocy prawnej nadrzędnej nad ustawami i konstytucją. To jest podstawa. Nie można naprawić konstytucji, nie można naprawić ustaw uchwałami. Można by to nazwać jedynie hipokryzją, ale to ma wymierne skutki: destabilizuje ustrój państwa i praworządność, której tak oczekują Polacy.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#WitoldTumanowicz">Krótki katalog działań demokracji walczącej, czyli pogłębiania chaosu w sądownictwie i dalszego łamania praworządności po niespełna roku rządów. Warto to przypomnieć: bezprawne wejście do mediów publicznych, siłowe przejęcie mediów, szukanie wytrychów do pozyskania własnej tuby propagandowej, zmuszanie sędziów do składania czynnego żalu. To przecież jest absurd. W jaki sposób to działa na niezależność sądownictwa, na niezależność tychże sędziów? Przecież każdy, kto podpisze tego typu lojalkę, będzie już naznaczony stygmatem do końca swoje kariery i będzie przerzucany od jednych do drugich w zależności od tego, którzy będą rządzić. Jaka to jest niezależność? Przecież nie tędy droga. To są stalinowskie metody.</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#WitoldTumanowicz">Kolejna rzecz, zupełnie z buta odwołanie prezesa NBP Adama Glapińskiego. Myśmy nie popierali jego działań, myśmy byli krytyczni, co do jego polityki, natomiast ma on swoją kadencję i nie ma podstaw do tego, aby skrócić jego kadencję jakimiś wytrychami, którymi próbujecie wstawić swojego własnego nominata. Co więcej, właśnie z tego względu, że krytykowaliśmy Adama Glapińskiego za to, że współpracował z rządem, że prowadził politykę nie niezależną, to właśnie teraz ja bym go chwalił. Jest nowy rząd, jest inna władza i właśnie rozdzielenie władzy, polityki monetarnej i fiskalnej powinno być właśnie pozytywne. Dlatego tym bardziej się nie zgadzamy na to, żebyście powołali swojego szefa NBP, który będzie nam wprowadzał walutę euro.</u>
          <u xml:id="u-387.4" who="#WitoldTumanowicz">Obchodzicie prawo w sprawie aborcji. Nagle się okazuje, że wyroki prawa mogą być kwestionowane i obchodzone za sprawą wytycznych dla lekarzy. Chodzi np. o przesłanki związane z chorobą psychiczną, co stanowi obejście przepisów prawa. Wejście do siedziby Stowarzyszenia Marsz Niepodległości, próba ingerencji w działalność stowarzyszenia, co podważa zasady wolności zgromadzeń i niezależności organizacji społecznych. Prokurator Młynarczyk, który prowadzi to dochodzenie, dał się już poznać z tego, że doprowadził do prawomocnego skazania ocalonego z ukraińskiego ludobójstwa, pochodzącego z Wołynia, 78-letniego ciężko chorego pana Zbigniewa na 8 miesięcy więzienia w zawieszeniu na 2 lata za krytykowanie banderyzmu. To jest chore. To jest chore.</u>
          <u xml:id="u-387.5" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: Do rzeczy, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-387.6" who="#WitoldTumanowicz">Brak publikacji wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Blokowanie publikacji — przecież to samo krytykowaliście. Robicie dokładnie to samo.</u>
          <u xml:id="u-387.7" who="#WitoldTumanowicz">Zamieszanie z prokuratorem krajowym. Kto jest obecnie prokuratorem krajowym? Nawet pewnie sami nie wiecie. Jeszcze zaraz będzie Adam Bodnar odszczekiwał to, co mówił wcześniej. Zresztą on nawet go uznawał jeszcze przed tym, jak przestał go uznawać, bo wysyłał do niego pisma.</u>
          <u xml:id="u-387.8" who="#WitoldTumanowicz">Kontrasygnata premiera — to już jest po prostu coś niesamowitego. To po prostu doczekało się tak wielu memów, tak wielu żartów, że nie wiem, czy w ogóle jest coś bardziej kuriozalnego. Rozumiem, że ktoś, kto podpisał niekorzystną umowę kredytową, po kilku latach może po prostu sobie stwierdzić, że się pomylił, wycofać ten podpis zupełnie bez konsekwencji? To jest absurd. To jest w ogóle podstawa. Jak można coś takiego robić? Jest to po prostu tak bardzo niepraworządne, że nie wiem, czy w ogóle cokolwiek jest w stanie być bardziej.</u>
          <u xml:id="u-387.9" who="#WitoldTumanowicz">Teraz ostatnio: pomysł niepowoływania sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Przypomnę naprawdę wszystkim tutaj, na tej sali: konstytucja to nie jest bufet szwedzki, z którego można sobie wybierać tylko to, co jest dla was korzystne bądź nie, że to można zignorować, a tamto nie. Gdy będzie koniec kadencji sędziego Trybunału Konstytucyjnego, to będzie trzeba go powołać, nowego.</u>
          <u xml:id="u-387.10" who="#WitoldTumanowicz">Polacy chcą po prostu sprawiedliwych i sprawnych sądów, a nie nasizmu, wymieniania ich na waszych. Nie chcą tego. Oni chcą, żeby wyroki, które będą wydawane przez sędziów, nie były podważane, żeby były sprawiedliwe i żeby nie było sytuacji, w której za kilka lat np. banki przyjdą po kredyt, podczas gdy oni mieli np. korzystny dla siebie wyrok w tym zakresie. A tak może być. Może być sytuacja, w której niebezpieczni przestępcy będą wychodzić na wolność, bo będą podważane ich wyroki. Będzie sytuacja, w której będą podważane np. wyroki rozwodów, i będzie sytuacja, że ktoś, kto już wszedł w kolejny związek małżeński, np. w ogóle będzie miał związek bigamiczny niemalże.</u>
          <u xml:id="u-387.11" who="#WitoldTumanowicz">Słyszę szmer z tamtej strony sali, z PiS-u, że jeszcze o nich nie wspomniałem. Tak, chciałbym wspomnieć, dlatego że będziemy zbierać podpisy pod wnioskiem o wotum nieufności wobec ministra sprawiedliwości Adama Bodnara.</u>
          <u xml:id="u-387.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-387.13" who="#WitoldTumanowicz">Chciałbym, żebyście się pod tym wnioskiem podpisali, po to, abyście… Jeśli się nie podpiszecie… Żebyście udowodnili, że nie zapisujecie się do obozu Tuska. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-387.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas…</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-388.4" who="#PiotrZgorzelski">Czy panowie mogą przenieść dyskusję poza salę sejmową? Bo trwa debata.</u>
          <u xml:id="u-388.5" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: To nie jest dyskusja. To jest wniosek o wotum nieufności.)</u>
          <u xml:id="u-388.6" who="#PiotrZgorzelski">Ustalam czas na zadanie pytania — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-388.7" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Mariusz Krystian, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-388.8" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: A ja się zapisywałam.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Bardzo dziękuję pani przewodniczącej za to sprawozdanie. Trudno się odnosić do tego steku bzdur, który został tu przedstawiony przez posłów koalicji 13 grudnia, zwłaszcza pana posła Tomasza Zimocha. Ale przy tej okazji, jak przy każdej innej, warto przypominać, że z tej instytucji, którą nazywacie neo-KRS… Zresztą tego przedrostka „neo” bardzo chętnie używacie, nadużywacie. Myślę, że chyba za dużo się „Matrixa” naoglądaliście. Natomiast warto przypomnieć, że z tej instytucji, która według was nie istnieje, pobieracie prawdziwe pieniądze. I cóż donosi prasa? Że za I półrocze tego roku pan Tomasz Zimoch pobrał z kasy nieistniejącej instytucji 76 605 zł.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Oddaj kasę.)</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#MariuszKrystian">Kamila Gasiuk-Pihowicz — 58 517 zł. Anna Maria Żukowska z neo-KRS, z nieistniejącej instytucji, pobrała prawdziwe 67 508 zł. Krzysztof Kwiatkowski -prawdziwe 69 976 zł. A pan Robert Kropiwnicki — prawdziwe aż 74 906 zł.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Bardzo nieładnie.)</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Ooo… Na mieszkanie mu wystarczy.)</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#MariuszKrystian">No i pan poseł Zimoch, biedny, martwi się i żali, że posiedzenia KRS są przedłużone. 76 tys. — za co? Za przyjście, podpis i wyjście by pan chciał?</u>
          <u xml:id="u-389.6" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Przytulą.)</u>
          <u xml:id="u-389.7" who="#MariuszKrystian">No nie. Wstydu nie macie, wstydu nie macie. Jeszcze raz wam mówię: wstydu nie macie.</u>
          <u xml:id="u-389.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-389.9" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Neotysiączki pasują.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Jabłoński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#PawełJabłoński">To są szokujące kwoty. Panie pośle, naprawdę pan pobiera taką pensję z nieistniejącego, nielegalnego organu?</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Za pół roku.)</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#PawełJabłoński">Neo-KRS — mówicie. Neosędziowie, wszystko jest neo. Wszystko, nad czym kontroli nie macie, próbujecie delegitymizować w ten sposób. Ale sami wprowadzacie coś, co można nazwać tylko neopraworządnością. Premier tego rządu oficjalnie przyznaje… Co on mówi? Będziemy podejmować działania, które nie zawsze będą w pełni zgodne z zasadą praworządności. Ale mamy obowiązek działania. Demokracja walcząca. Wam się coś pomyliło. Wy myślicie, że będziecie wiecznie rządzić, że to nigdy nie będzie rozliczone?</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Tak myślą.)</u>
          <u xml:id="u-391.4" who="#PawełJabłoński">Może tak myślicie. Ale jeśli tak myślicie, to jesteście w błędzie. Bo to, co robicie dzisiaj, ten zamach na państwo… To, co wasz wiceminister sprawiedliwości powiedział: że sędziowie będą musieli podpisać oświadczenie, że się zgadzają z ogólnym kierunkiem politycznych zmian… Wyobrażacie sobie państwo? Sędziowie będą musieli lojalki podpisywać, a jak nie, to będą mieć postępowania dyscyplinarne. To jest ta wasza neopraworządność. Może pan sobie krzyczeć, panie pośle Tomczyk, ale to zostanie rozliczone. Pan także poniesie konsekwencje, jeśli pan będzie to popierał.</u>
          <u xml:id="u-391.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-391.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Krystyna Skowrońska, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pani poseł Skowrońska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#KrystynaSkowrońska">Szanowny Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! To dzisiaj największy skandal, z jakim mamy do czynienia. Przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa, która składała sprawozdanie nie na temat, opuściła salę. Do tego wielokrotnie państwa nominaci postępowali w identyczny sposób. Prezes Narodowego Banku Polskiego, kiedy było składane sprawozdanie z założeń polityki pieniężnej, nie uczestniczył w posiedzeniu. Neo-KRS, to niezgodne z konstytucją powołanie członków Krajowej Rady Sądownictwa powinno poprzednikom dać do myślenia i państwo powinniście się zachować dzisiaj przyzwoicie.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#KrystynaSkowrońska">Pana marszałka uprzejmie proszę o sprawdzenie, z jakich powodów przewodnicząca KRS nie bierze udziału w tym posiedzeniu, lekceważąc Wysoką Izbę, parlament.</u>
          <u xml:id="u-393.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To jest neo-KRS.)</u>
          <u xml:id="u-393.3" who="#KrystynaSkowrońska">To, że złamaliście konstytucję, wiadomo, to złamaliście, ale takie zachowanie powinno być napiętnowane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-393.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Krajowa Rada Sądownicza nie jest sądem, jest wadliwie wybrana, upolityczniona i to w Polsce wiedzą wszyscy, nawet małe dzieci.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: No nie jest.)</u>
          <u xml:id="u-395.2" who="#KlaudiaJachira">Dlatego dziwi mnie, że w informacji o działalności neo-KRS-u za rok 2023 w ogóle się o tym nie wspomina. Nie ma też wzmianki, że ktoś się podszywa pod prawdziwą Krajową Radę Sądownictwa, że wasze orzeczenia, nominacje i cała ta wasza krzątanina, tak skrzętnie opisana, to jedna wielka ściema. Nikt, kto kieruje się prawem i komu bliska jest sprawiedliwość, was nie uznaje — ani tu, w kraju, ani za granicą. Wasza działalność przynosi same szkody, a procesy z waszym lub waszych nominatów udziałem są do powtórzenia. Jeżeli ktoś wam powiedział, że jest inaczej, to znaczy, że was okłamał. Jesteście najdroższą fanaberią diabelskiego trio Kaczyński — Ziobro -Duda. Waszą obecność będziemy musieli znosić, dopóki ten ostatni nie opuści swojego urzędu. Damy radę, bo zostało jeszcze tylko 327 dni i 5 godzin, a to wasze sprawozdanie nadaje się tylko do niszczarki.</u>
          <u xml:id="u-395.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Sebastian Kaleta, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#SebastianKaleta">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Przez lata mówiliście, że będziecie przywracać praworządność, tylko zapomnieliście Polakom powiedzieć, że ta praworządność to jest rozumiana tak, jak komuniści ją rozumieli. Nie powiedzieliście tego Polakom. Bo przecież to, co proponujecie, żeby sędziów weryfikować, to właśnie po wojnie robili komuniści z sędziami II Rzeczypospolitej. Mówiliście tyle o niezawisłości sędziowskiej, że sędziowie nie mogą podlegać władzy, nie mogą bać się, że będą karani. A mówicie sędziom wprost, że mają podpisać lojalkę, a jak nie, to ich wywalicie. Tak rozumiecie niezawisłość sędziowską? Że sędziowie mają sobie kolana wycierać przed wami, wykonać jakieś akty strzeliste samokrytyki? To jest poniżenie ludzi. Tak robili komuniści.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#SebastianKaleta">Jednak z drugiej strony w sumie się trochę nie dziwię z tego powodu, że sędziowie powołani po 2018 r. to są pierwsi w Polsce po 1989 r. sędziowie, których legitymacja w zerowym stopniu wynika z postkomunistycznego KRS, i to was boli.</u>
          <u xml:id="u-397.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Karolina Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czytam właśnie, jak Krajowa Rada Sądownictwa podjęła dziś uchwałę wobec niespotykanych zamierzeń władzy wykonawczej i zapowiedzi systemowych prześladowań sędziów — tu cytat.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#KarolinaPawliczak">Szokujące, pani przewodnicząca, mam nadzieję, że to pani usłyszy, że nie przeszkadzało pani przez lata niszczenie przez PiS wymiaru sprawiedliwości, niezgodny z prawem wybór sędziów do upolitycznionej KRS. Nie przeszkadzali neo-sędziowie podejmujący decyzje i niszczący fundament naszego państwa, czyli praworządność. Nie przeszkadzał pani brak niezależności KRS od rządu PiS i wykluczenie z Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa, a teraz przeszkadza pani to, że porządkujemy proces i sprzątamy tak naprawdę to, co zepsuliście, zgodnie z najważniejszą dla nas konstytucją, ustawą zasadniczą. Wstyd, pani przewodnicząca, wielki wstyd. Nie jest pani godna tej funkcji i pełnionych stanowisk. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#PiotrZgorzelski">Panowie posłowie, włączacie się ze swoimi uwagami do wystąpienia pani poseł i jeszcze później, jak wypowiecie już te uwagi, bardzo z tego powodu jesteście zadowoleni. Jaka to jest kultura osobista?</u>
          <u xml:id="u-400.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Żadna.)</u>
          <u xml:id="u-400.3" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Ast.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MarekAst">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Poseł Jaskulski nie chciał zacytować przepisu, który według niego mówi o tym, iż sędziowie wybierają sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa. No więc warto to jeszcze raz powtórzyć i za posła Jaskulskiego zacytować brzmienie art. 187 ust. 4 konstytucji: Ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa oraz sposób wyboru jej członków określa ustawa.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#MarekAst">Nie znajdziecie państwo w konstytucji żadnego przepisu, który pozwalałby na taką interpretację, jaką wy przedstawiacie, jakoby wyłącznie środowisko sędziowskie mogło wybierać sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa. Nie ma takiego przepisu. Jest natomiast zapis o tym, że 15 sędziów faktycznie do KRS jest wybieranych.</u>
          <u xml:id="u-401.2" who="#MarekAst">Chciałbym zapytać, myślę, że wiceprzewodniczącego Zduna, o to, jak to się dzieje, że Kortezy mogą wybrać przedstawicieli do swojej krajowej rady sądownictwa, ministrowie w Niemczech mogą wybierać sędziów…</u>
          <u xml:id="u-401.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: Bo tak mówi ich konstytucja.)</u>
          <u xml:id="u-401.4" who="#MarekAst">Ale nasza konstytucja, proszę pana, nie mówi o tym, że sędziowie wybierają sędziów…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę o zakończenie już tego pytania, a pana posła o niewchodzenie w dialog.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MarekAst">…nasza konstytucja też nie mówi. Mówi o tym ustawa. Dlaczego w Polsce nie może tak być?</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-404.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Wojciech Szarama, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#WojciechSzarama">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Członkowie Krajowej Rady Sądownictwa zostali wybrani zgodnie z obowiązującym prawem, zgodnie z przyjętą ustawą, zgodnie z decyzjami prezydenta i sprawują swój urząd w oparciu o przepisy prawa. Jeśli chcecie państwo dokonać zmiany, również musicie jej dokonać w oparciu o przepisy prawa.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#WojciechSzarama">To spotkanie, które się odbyło i które tutaj nakreśliło pewne linie postępowania, można powiedzieć, że było w pewnym sensie absurdalne. Było ono dla uspokojenia części środowiska sędziowskiego i to się udało. To jest taka uwaga do sędziów w organizacjach sędziowskich kontestujących dzisiejsze rozwiązania. Proszę państwa, zastanówcie się. Kazali wam czekać 2 lata. Co przez te 2 lata się wydarzy? Czy kolejna eskalacja problemów z wymiarem sprawiedliwości, doprowadzająca do tego, że ludzie utracą w ogóle zaufanie do sędziów?</u>
          <u xml:id="u-405.2" who="#WojciechSzarama">Na koniec uwaga i apel do prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej. Niech pan nie bierze udziału w wątpliwie intelektualnych, już nie mówię: merytorycznych spotkaniach, bo adwokatura powinna być ponad wszystkimi podziałami politycznymi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Maciej Tomczykiewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MaciejTomczykiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Koledzy z PiS tutaj z wielką swadą i radością dzisiaj uśmiechają się, tacy pewni siebie, opowiadają, komentują, co się dzieje na sali, i komentują innych posłów. Jedyne, co mi przychodzi na myśl, to to, że ostatnia osoba, którą widziałem taką pełną swady, to był Ryszard Czarnecki.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Ha, ha, ha, ale śmieszne.)</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#MaciejTomczykiewicz">Natomiast odnosząc się do tego, co jest tematem dzisiejszej dyskusji i pytań, chciałbym zauważyć, że pani sędzia przewodnicząca raczyła mówić o polityce, natomiast nie była w stanie pochylić się nad tym, co było najważniejsze, nad tym, co powinna była zrobić. Jak wynika z analiz dokonanych przez innych posłów, przez cały okres 2023 r. KRS niespecjalnie wywiązywała się ze swoich obowiązków, bardzo ważnych obowiązków.</u>
          <u xml:id="u-407.4" who="#MaciejTomczykiewicz">Poseł Kaleta chwali się, że pierwszy raz po 1989 r. wybierani sędziowie są super i są niezależni. To chciałbym wskazać, że ostatnio KRS wybrała do Sądu Najwyższego sędziego, który pisał o tym, że Żydzi to naród podły i parszywy, i który był uczestnikiem afery hejterskiej.</u>
          <u xml:id="u-407.5" who="#komentarz">(Poseł Wojciech Szarama: Co pan za bzdury opowiada?)</u>
          <u xml:id="u-407.6" who="#MaciejTomczykiewicz">To jest obraz KRS, którą stworzyliście. To jest obraz sędziów, których wybieracie do Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-407.7" who="#MaciejTomczykiewicz">Natomiast jeżeli chodzi o pana posła Asta, który tutaj bardzo szafuje swoją wiedzą prawniczą…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#PiotrZgorzelski">Zmierzamy do konkluzji, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MaciejTomczykiewicz">Oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MaciejTomczykiewicz">…i interpretacją przepisów konstytucji…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#PiotrZgorzelski">Głos zabierze teraz pani poseł Monika Rosa, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MaciejTomczykiewicz">…panie pośle, ja pamiętam rok 2015…</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Zejdź.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MaciejTomczykiewicz">…i pana wystąpienie przed Trybunałem Konstytucyjnym — kompromitujące.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Monika Rosa zabiera teraz głos.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MonikaRosa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Wystąpiła dzisiaj przed nami prezes Krajowej Rady Sądownictwa, a właściwie rasowa polityczka. Trochę aż dziw, że jeszcze do Prawa i Sprawiedliwości się nie zapisała, ponieważ jej wystąpienie było czysto polityczne, a nie merytoryczne. Bo ja pytam: Dlaczego ta polityczna KRS milczała, kiedy działa się afera hejterska? Dlaczego milczała, kiedy robiono nagonkę na sędziów? Dlaczego milczała, kiedy dokonywały się polityczne zmiany?</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#komentarz">(Poseł Patryk Wicher: Trzeba znać kompetencje KRS.)</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#MonikaRosa">Teraz państwo mówicie o praworządności na wszystkie możliwe sposoby. Praworządność zostanie przywrócona, a ci, którzy ją zniszczyli, zostaną ukarani. Ci, którzy kradli pieniądze z budżetu państwa i funduszy, np. Funduszu Sprawiedliwości. Czeka ich sprawiedliwa kara. Bo na tym polega praworządność, że sądy są niezależne, niezawisłe i wymierzają sprawiedliwe i uczciwe kary. Gdzie była Krajowa Rada Sądownictwa, kiedy działo się wbrew obywatelom, wbrew ich prawom to wszystko, co miało miejsce przed 8 laty? A więc nie dziwię się, że polityczka stoi na czele KRS, bo to jest wasza niemalże partyjna koleżanka.</u>
          <u xml:id="u-415.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Włodzimierz Tomaszewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Bardzo ubolewam nad tym, że pan poseł Zimoch, który jest członkiem KRS, chodzi do KRS i poprzez swoje wcześniejsze i obecne wystąpienia w zasadzie mówi do wszystkich sędziów w KRS, że nie są sędziami: państwo nie jesteście sędziami, ale my w tej instytucji jesteśmy. Brak logiki, panie pośle, brak logiki.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Ale ja tak nie mówię, kłamie pan. Kłamie pan.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#PiotrZgorzelski">Ale proszę nie przeszkadzać.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#WłodzimierzTomaszewski">Państwo zakwestionowaliście poprzez swoje postawy decyzje prezydenta, czyli powołanie każdego sędziego zgodnie z konstytucją. Jeżeli państwo dzisiaj kwestionujecie to powołanie przez prezydenta, to kwestionujecie status każdego sędziego, wszystkich sędziów łącznie. I tu jest paradoks, do którego doprowadzacie.</u>
          <u xml:id="u-419.1" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Nie rozumie pan, o co chodzi.)</u>
          <u xml:id="u-419.2" who="#WłodzimierzTomaszewski">Teraz państwo macie oczekiwanie, że ci, którzy słuchają państwa słów, że oni nie są sędziami… Od tych sędziów oczekujecie, żeby oni wam się kłaniali i mówili jeszcze: Żałujemy za swoje czyny, że jesteśmy sędziami. Absurd, absurd.</u>
          <u xml:id="u-419.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Absurdem jest to, co pan powiedział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-420.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mateusz Bochenek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MateuszBochenek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-421.1" who="#MateuszBochenek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trudno nie rozpocząć od pytania, gdzie jest aktualnie pani przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa, która powinna być tutaj, na sali i słuchać pytań, jakie kierują do niej parlamentarzyści.</u>
          <u xml:id="u-421.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie jest minister?)</u>
          <u xml:id="u-421.3" who="#MateuszBochenek">Niestety nie jest obecna. Stąd też moje pytanie: Gdzie się znajduje i dlaczego nie ma jej tutaj, na sali? Jeżeli ta odpowiedź nie padnie za chwilę, to proszę, aby została udzielona na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-421.4" who="#MateuszBochenek">Państwo doskonale wiecie o tym, że członkowie Krajowej Rady Sądownictwa wybrani zarówno przez Sejm, jak i przez Senat zostali wyłonieni w sposób prawidłowy, i wiecie także doskonale o tym, że władza ustawodawcza nie powinna zastępować władzy sądowniczej w procesie wyboru przedstawicieli Krajowej Rady Sądownictwa.</u>
          <u xml:id="u-421.5" who="#MateuszBochenek">A jak traktujecie trójpodział władzy, świadczy chociażby przykład pana Cichockiego, który, jak wiemy, otrzymał propozycję wejścia do neo-KRS-u…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#MateuszBochenek">Ostatnie zdanie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#MateuszBochenek">…i sam powiedział, że ta propozycja padła od przedstawiciela ówczesnej władzy, od Ministerstwa Sprawiedliwości, od pana Łukasza Piebiaka, bo to właśnie w Ministerstwie Sprawiedliwości znajdowało się centrum decyzyjne dotyczące wyboru KRS-u. Z taką patologią będziemy walczyć i taką patologię będziemy niwelować. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-423.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#WitoldTumanowicz">Mam pytanie do posła sprawozdawcy, do pana posła Zimocha. Skoro KRS jest nielegalna, tzn. jej orzeczenia są nielegalne, a więc i praca jest nieefektywna, to właściwie za co pobieracie wynagrodzenie w tejże KRS? To jest jedna rzecz.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#WitoldTumanowicz">Druga. Chciałem powiedzieć, że posłowie PiS-u nie podpisali się pod wnioskiem o wotum nieufności dla ministra sprawiedliwości Adama Bodnara. Moim zdaniem to jest akurat…</u>
          <u xml:id="u-425.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-425.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Nie ma wniosku.)</u>
          <u xml:id="u-425.4" who="#WitoldTumanowicz">Rozumiem, że za mało jest argumentów, aby odwołać ministra, za mało jest tych, które byłyby… Może za coś lubicie pana ministra? Może jest coś, dzięki czemu chcielibyście go obronić? Może akurat nie jesteście w stanie po prostu podpisać tego wniosku? Szkoda, że zapisujecie się do obozu Tuska.</u>
          <u xml:id="u-425.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-425.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Szymański, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ze szkoły pamiętam taką definicję polityki, że to zorganizowane dążenie do zdobycia i utrzymania władzy. Zawsze się zastanawiałem, gdzie w tej definicji schowało się dobro narodu, schowała się praca na rzecz społeczeństwa. Niestety teraz mam możliwość oglądania tego na własne oczy.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#KrzysztofSzymański">Obóz Zjednoczonej Prawicy upolitycznił KRS. Nie publikował wielu wyroków Trybunału Konstytucyjnego. Obóz Tuska i Bodnara wybiórczo ignoruje instytucje publiczne, instytucje państwowe, trybunały, sądy, a nawet konstytucję. Zapowiada rękoma demokracji walczącej łamanie prawa, czego najlepszym przykładem jest chyba wycofanie kontrasygnaty. Jeżeli podstawą do wycofania kontrasygnaty jest skarga dwóch sędziów, to być może ja jako poseł na Sejm RP mam możliwość złożenia skargi na obecny rząd premiera Tuska i wezwania prezydenta Andrzeja Dudy do wycofania powołania tego rządu?</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ludzie, przestańcie wygadywać coś, co kupują jedynie wasze twarde i stalowe elektoraty.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#komentarz">(Poseł Sebastian Kaleta: Gdzie jest wniosek?)</u>
          <u xml:id="u-429.2" who="#KrzysztofMulawa">Wasza, Platformy i PiS-u, wojenka już dawno zabrnęła zdecydowanie za daleko. Nie, nie ma czegoś takiego jak neo. Nie, nie ma czegoś takiego jak paleo, ale, owszem, jest coś takiego jak niszczenie praworządności przez pana Bodnara. Bodnar do dymisji.</u>
          <u xml:id="u-429.3" who="#KrzysztofMulawa">Ale mam jeszcze apel i właściwie takie pytanie, może sugestię dla pana Zimocha. Pan otrzymuje — wydaje mi się — nielegalne wynagrodzenie. Nadawcą w pana przelewach na te 70 tys. zł jest KRS, a pan ciągle mówi o neo-KRS-ie. Czy pan już zrobił zwrotkę dla tej instytucji?</u>
          <u xml:id="u-429.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Śliwka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Już pana posła Tomczykiewicza nie ma. Chciałem się spytać, skąd taką piękną anegdotkę ma. Nie wiem, może poseł Szczerba mu powiedział, może pan poseł Zembaczyński, może pani poseł Gajewska, a może pani poseł Roguska. One pewnie też mają dużo do opowiedzenia.</u>
          <u xml:id="u-431.2" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Chociaż do tej części chyba powinienem się zwrócić: neoposłowie, ponieważ jeżeli idziemy waszym tokiem rozumowania, to skoro Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych nie jest izbą, to wy nie jesteście posłami, ponieważ to właśnie ta izba stwierdziła ważność wyborów.</u>
          <u xml:id="u-431.3" who="#AndrzejŚliwka">Nie będę miał tyle odwagi, żeby powiedzieć do pana marszałka: neomarszałku, ale gorąco wierzę w to, że pan marszałek Zgorzelski nie idzie tą złą drogą i nie chce dewastować systemu wymiaru sprawiedliwości w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-431.4" who="#AndrzejŚliwka">Dzisiaj debata o KRS-ie. Chciałbym uzyskać kompleksową informację od tych członków KRS-u, którzy mówią, że to jest neo-KRS, od pana posła Zimocha, który czmychnął do ostatniego rzędu. Panie pośle, 76 605 zł i 35 gr z neo-KRS-u, tak?</u>
          <u xml:id="u-431.5" who="#komentarz">(Poseł Józefa Szczurek-Żelazko: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-431.6" who="#AndrzejŚliwka">Z nielegalnej instytucji według pana. To jeżeli ta instytucja jest nielegalna, to proszę te pieniądze oddać. Proszę się nie zachowywać jak pani Gasiuk-Pihowicz, która wzięła 58 517 zł i 90 gr. Proszę nie być obłudnikiem, proszę nie być hipokrytą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-431.8" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Na Caritas proszę przekazać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Kazimierz Smoliński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#KazimierzSmoliński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#KazimierzSmoliński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Neopraworządność chcecie wprowadzać demokracją walczącą, niszczyć tę praworządność w niespotykanych rozmiarach.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#KazimierzSmoliński">Mam pytanie m.in. właśnie do pana posła Zimocha, ale myślę, że też do pana wiceprzewodniczącego Stanisława Zduna. Czy w KRS-ie było jakieś postępowanie przymuszające posłów do ujawniania numeru swojego konta bankowego? Czy zmuszono ich w jakiś sposób do tego, żeby oni ten numer konta ujawnili? Przecież jak są w nielegalnej organizacji, to powinni tam pracować za darmo, a nie pobierać pieniądze, czy też dobrowolnie ujawnili to konto i pani przewodnicząca, której nie uznajecie, co miesiąc podpisuje te przelewy. Dla publiczności, która nas ogląda. Mamy system wprowadzony na wzór hiszpański, o tym była mowa, ale to trzeba przypominać. Hiszpanie dokładnie tak samo wybierają swoją krajową radę sądownictwa, Niemcy tak samo. My do 2018 r. mieliśmy KRS, który nie prowadził obrad jawnie, nie było nawet protokołów z tych posiedzeń, były tylko głosowania. I to była demokratyczna reprezentacja sędziowska? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-433.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Tomasz Zimoch, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-434.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Pan poseł Zimoch torturowany przelewami z KRS.)</u>
          <u xml:id="u-434.3" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#TomaszZimoch">Panie pośle Śliwka, za chwilę o tych wynagrodzeniach powiem…</u>
          <u xml:id="u-435.1" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Oddaj kasę! Oddaj kasę! Oddaj kasę!)</u>
          <u xml:id="u-435.2" who="#TomaszZimoch">…ale teraz chcę zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-435.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#PiotrZgorzelski">Przepraszam bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#TomaszZimoch">Ale teraz chcę zadać pytanie, ponieważ nie zdążyłem w swoim czasie.</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Oddaj kasę!)</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#TomaszZimoch">A wie pani, co to powinna pani oddać?</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Oddaj kasę, człowieku, oddaj kasę. Oddaj kasę z KRS.)</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowna pani poseł…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#TomaszZimoch">Kobieto…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, momencik.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#TomaszZimoch">Kobieto, puchu marny.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle, chwileczkę. Panie pośle Zimoch.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#TomaszZimoch">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie pośle Zimoch, momencik.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł, czy to się mieści w kulturze parlamentarnej, aby wykrzykiwać: oddaj kasę, człowieku?</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#komentarz">(Poseł Anna Paluch: Oczywiście, że się mieści.)</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#PiotrZgorzelski">Nie mieści się. To pokazuje, jaka jest kultura osobista.</u>
          <u xml:id="u-444.4" who="#komentarz">(Poseł Bartosz Józef Kownacki: A pamięta pan…)</u>
          <u xml:id="u-444.5" who="#PiotrZgorzelski">Pamiętam wszystko, panie pośle, bo jestem tutaj pewnie dłużej niż pan.</u>
          <u xml:id="u-444.6" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#TomaszZimoch">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#TomaszZimoch">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Ponieważ już minął mój czas, podczas wystąpienia nie zdążyłem zadać pytania…</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kończ pan, panie Zimoch.)</u>
          <u xml:id="u-445.3" who="#TomaszZimoch">Nie ma wprawdzie przewodniczącej, to pytanie zadawałem kilkakrotnie także na posiedzeniu KRS.</u>
          <u xml:id="u-445.4" who="#TomaszZimoch">30 października ub.r., nie wiem, czy państwo wiedzą, jedna z członkiń, pani sędzia Morawa-Fryźlewicz, złożyła oświadczenie, że w 2024 r. przechodzi na emeryturę. Przewodnicząca Krajowej Rady Sądownictwa nie poinformowała o tym członków, więc moje pytanie jest takie: Czy poinformowała o tym Sejm, marszałka Sejmu? Od kilku miesięcy w obradach Krajowej Rady Sądownictwa nie bierze udziału jeden z wybranych członków, a przecież sędzia, który przechodzi na emeryturę, nie może zasiadać i nie może brać udziału w obradach.</u>
          <u xml:id="u-445.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Kiedy będą podwyżki?)</u>
          <u xml:id="u-445.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Szokujące, może jeszcze premie.)</u>
          <u xml:id="u-445.7" who="#TomaszZimoch">KRS działa w niekonstytucyjnym składzie, jeśli przyjąć to, co mówią poseł Śliwka, poseł Ast, poseł Smoliński. Tym się nie martwicie?</u>
          <u xml:id="u-445.8" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Mulawa: A księgowość jest właściwa?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bartosz Józef Kownacki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#BartoszJózefKownacki">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-447.1" who="#BartoszJózefKownacki">Panie Marszałku! Dziękuję, że pan pozwolił mi jeszcze dodatkowe… W czym my bierzemy udział? Co to teraz jest za punkt?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#PiotrZgorzelski">Jeszcze raz proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#BartoszJózefKownacki">Jaki punkt teraz jest?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#PiotrZgorzelski">Jak pan nie wie, to w jakiej sprawie pan mówi?</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#BartoszJózefKownacki">Bo nie wiem, wie pan, bo ja czytam brzmienie punktu punkt, to jest… Mam o 17.15 punkt o działalności Krajowej Rady Sądownictwa, a tam cały czas o neo jakiejś jest.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#BartoszJózefKownacki">No więc, panie marszałku, bądźmy konsekwentni: albo sobie robicie kpiny z obywateli i to jest neo, i tutaj siedzicie tak neo po to, żeby tylko siedzieć, albo rzeczywiście jest to Krajowa Rada Sądownictwa. A jeżeli rzeczywiście jest to Krajowa Rada Sądownictwa, to, panie marszałku, również do pana, do państwa, art. 128 nie neo tylko dawnego Kodeksu karnego, obecnego Kodeksu karnego: Kto w celu usunięcia przemocą konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej podejmuje działalność zmierzającą bezpośrednio do urzeczywistnienia tego celu… Będziecie siedzieć.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: To dla kolegów z PiS.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#PiotrZgorzelski">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#PiotrZgorzelski">Stwierdzam, że Sejm zapoznał się z informacją o działalności Krajowej Rady Sądownictwa w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 12 września.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#PiotrZgorzelski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-452.5" who="#komentarz">(Wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Stanisław Zdun: Panie marszałku, czy ja bym mógł udzielić odpowiedzi na pytania, które padły?)</u>
          <u xml:id="u-452.6" who="#PiotrZgorzelski">A może pan się przedstawić?</u>
          <u xml:id="u-452.7" who="#komentarz">(Wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Stanisław Zdun: Jestem Stanisław Zdun, wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa.)</u>
          <u xml:id="u-452.8" who="#PiotrZgorzelski">A czy ma pan upoważnienie od pani przewodniczącej?</u>
          <u xml:id="u-452.9" who="#komentarz">(Wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Stanisław Zdun: Tak…)</u>
          <u xml:id="u-452.10" who="#PiotrZgorzelski">To proszę o upoważnienie na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-452.11" who="#komentarz">(Wiceprzewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa Stanisław Zdun: Nie mam na piśmie, zostałem zgłoszony.)</u>
          <u xml:id="u-452.12" who="#PiotrZgorzelski">Zatem proszę udzielić odpowiedzi na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-452.13" who="#PiotrZgorzelski">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-452.14" who="#PiotrZgorzelski">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-452.15" who="#PiotrZgorzelski">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-452.16" who="#PiotrZgorzelski">Zatem ustalam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-452.17" who="#PiotrZgorzelski">Jako pierwszy głos zabierze pan poseł Roman Fritz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#RomanFritz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Polsce podobno nie ma cenzury, zresztą jest ona zabroniona jako cenzura prewencyjna. W polskiej konstytucji mówi o tym art. 54 i stowarzyszony z tym art. 73 dotyczący wolności korzystania z dóbr kultury.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#RomanFritz">Otóż, proszę państwa, taka informacja z mojego podwórka z Rybnika. Grzegorz Braun, polski poseł do europarlamentu, nakręcił czy ukończył niedawno dokumentalny film „Gietrzwałd 1877. Wojna światów”. Producentem jest obecny z nami poseł Włodzimierz Skalik. Film fenomenalny — widziałem i polecam każdemu. Ale w rybnickiej bibliotece miejskiej i powiatowej nie można go zobaczyć, ponieważ zarówno poseł Braun, jak i poseł Fritz mówiący te słowa są ludźmi trędowatymi, których obecność w rybnickiej bibliotece nie jest pożądana. Pani dyrektor Aleksandra Klich, tak się ta pani nazywa, była redaktor naczelny „Wysokich Obcasów”, takiego feministycznego dodatku do „Gazety Wyborczej”, stwierdziła, że ci ludzie nie mają wstępu do biblioteki miejskiej i powiatowej w Rybniku. Tak tego nie pozostawimy, tylko państwa informujemy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Skandal!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Włodzimierz Skalik, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu dzisiejszym odbyło się posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Lotnictwa poświęcone projektowi ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej, przygotowanemu przez Ministerstwo Finansów. W posiedzeniu wzięło udział liczne grono przedstawicieli lotnisk użytku publicznego z całej Polski, które to lotniska, zgodnie z tym projektem, mają zostać opodatkowane podatkiem w przypadku mniejszych lotnisk sięgającym nawet 30% ich rocznych przychodów. Takie opodatkowanie oznacza dla tych lotnisk szybką likwidację. Warto podkreślić, że te lotniska nie korzystają z żadnego wsparcia ze środków publicznych, a mimo to lotnictwo państwowe, lotnictwo sanitarne i lotnictwo wojskowe korzystają z tych lotnisk. Zanosi się na to, że w Polsce nie powstanie od podstaw żadne nowe lotnisko, natomiast będziemy świadkami likwidacji wielu lotnisk, które do tej pory z powodzeniem funkcjonowały przez dziesiątki lat.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#PiotrZgorzelski">Nie widzę na sali pana posła Zapałowskiego.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu pana posła Witolda Tumanowicza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W Komisji Europejskiej trwają prace nad projektem dotyczącym europejskiego portfela tożsamości. To taki mObywatel europejski, tylko że tu będzie można wybrać spośród aż siedmiu płci, a zatem: męskiej, żeńskiej, nieznanej, innej, inter, zróżnicowanej — diverse i otwartej — open. No cóż, eurokraci znów zabierają się do tematu, który najwyraźniej wydaje im się najważniejszy dla przyszłości kontynentu. Kryzysy energetyczne, inflacja, imigracja? Nie, to nie jest istotne. Lepiej wymyślać nowe płcie, bo to przecież rozwiąże wszelkie problemy współczesnego świata. Jednak coś, co wydaje się żartem, niesie poważne konsekwencje, bo i my będziemy zaraz musieli coś zmieniać i dostosowywać się do prawa unijnego. Po prostu nam to narzucą.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#WitoldTumanowicz">Szanowni Państwo! Ten projekt to doskonały przykład tego, jak oderwanie od rzeczywistości europejskich elit prowadzi do absurdu. Siedem płci? Może przy następnym podejściu będzie ich 20, a może 50? Przecież zawsze można coś dodać.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Mulawa, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#KrzysztofMulawa">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przedstawię kalendarium problemów branży transportowej, polskich przewoźników. Końcówka 2022 r. i I kwartał 2023 r. — kuluarowe rozmowy i próba zwrócenia uwagi przez posłów Konfederacji na ten problem. Marzec lub kwiecień 2023 r. — wtedy jeszcze pokojowy i spokojny przejazd ostrzegawczy ponad 300 ciągników siodłowych obwodnicą Warszawy. Od czerwca do września — rozmowy w Ministerstwie Infrastruktury, które niestety nic nie dały. Wtedy przewoźnicy powiedzieli: stop i 6 listopada po raz pierwszy zaczęli blokować granicę. Temat nie tylko stał się tematem ogólnopolskim, ale także został umieszczony w agendzie rozmów z Brukselą.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#KrzysztofMulawa">Cieszymy się, że w końcu, po prawie 2 latach wczoraj właściwie wszystkie kluby poselskie przy procedowaniu nad ustawą dotyczącą transportu bardzo pozytywnie wypowiadały się o zmianach. Słuchajcie częściej Konfederacji, a dobrze na tym wyjdziecie, dobrze wyjdzie na tym Polska. Już dzisiaj mówimy, że to nie wystarczy, panie ministrze Klimczak. Proszę zwrócić uwagę na problem tachografów. Oczywiście niezbędny jest także dostęp dla inspekcji transportu drogowego do geolokalizacji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Szymański, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#KrzysztofSzymański">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Jako członek Komisji Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej chciałbym zwrócić państwa uwagę na problem likwidacji rybołówstwa przybrzeżnego w Polsce. Ta sytuacja jest już teraz bardzo dramatyczna. Faktem jest, że zasoby ryb w Morzu Bałtyckim, w Zatoce Gdańskiej i w Zalewie Wiślanym są dramatycznie niskie z powodu połowów przemysłowych, paszowych i pelagicznych. To jest fakt. Unia Europejska narzuciła bardzo duże i restrykcyjne limity połowowe i rybacy przybrzeżni nie mają możliwości wykonywania swojej pracy, nie mają możliwości prowadzenia swojej działalności połowowej. W związku z tym uruchomiono cały program odszkodowań dla rybaków, ażeby zaprzestali swojej działalności połowowej, tzw. postojowe. Problem polega na tym, że to postojowe nie jest wypłacane. Jest ono też zróżnicowane geograficznie, bo w różnych miejscach Polski różnie to wygląda. Niestety dochodzi również do nakłaniania rybaków do likwidacji swoich łodzi, co jest tym bardziej niegospodarne, że przez ostatnie lata były prowadzone różne programy współfinansowania i dofinansowywania wymiany różnych urządzeń, np. elektronawigacyjnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#KrzysztofSzymański">W obecnej sytuacji te łodzie, świeżo co doposażone, są likwidowane. Skandal absolutny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Krzemiński.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#AdamKrzemiński">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nielegalne wykorzystywanie wizerunku dzieci to poważny problem prawny i etyczny, który występuje zarówno w Internecie, jak i w mediach tradycyjnych. Wizerunek dziecka i jego zdjęcia, filmy z nim czy inne formy jego przedstawienia są wykorzystywane w sposób niezgodny z prawem w celach, które nie są zgodne z naszymi intencjami.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#AdamKrzemiński">Dzisiaj chciałbym zaapelować do rodziców: drodzy rodzice, nie umieszczajcie w Internecie zdjęć swoich dzieci. Pobierane bez naszej zgody są wykorzystywane do takich celów jak cyberprzemoc i pornografia. To prowadzi do wielu negatywnych konsekwencji dla naszych rodzin, ale przede wszystkim dla naszych dzieci, do depresji, lęków, które mogą mieć negatywny wpływ na całe ich życie. Aby przeciwdziałać nielegalnemu wykorzystywaniu wizerunku dzieci, musimy edukować rodziców, zaostrzać przepisy, promować bezpieczne praktyki w sieci. Ochrona dzieci przed takimi nadużyciami jest kluczowa dla ich zdrowia psychicznego. Chrońmy nasze dzieci. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Matysiak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałabym opowiedzieć o sytuacji, która ma miejsce w Łodzi. W ostatnich dniach dotarły do mnie liczne sygnały od mieszkańców Starego Polesia, którzy znajdują się w dramatycznej sytuacji w związku z prowadzonymi pracami przy budowie tunelu średnicowego w Łodzi.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#PaulinaMatysiak">Mieszkańcy czują się pozostawieni sami sobie, nie mają dostępu do bieżących, rzetelnych informacji na temat postępu prac i ich wpływu na bezpieczeństwo budynków. Ten stan techniczny budynków też budzi poważne wątpliwości. Mieszkańcy zgłaszają, że po przejściu tarczy drążącej tunel pojawiają się nowe uszkodzenia, zapadające się podłogi, pękające sufity, ściany. Niepokojące jest też to, że wiele z tych problemów pojawia się już po sporządzeniu protokołów odbioru. Razem z radnym Rady Miejskiej w Łodzi Kosmą Nyklem oraz Martyną Urbańczyk, radną Rady Krajowej Razem, złożyliśmy interwencję do PKP PLK i do pani prezydent miasta Łodzi. Domagamy się wyjaśnień, ale też wychodzimy z konstruktywnymi propozycjami. I oto one: otwarcie całodobowego punktu informacyjnego na Starym Polesiu, natychmiastowe zaoferowanie pomocy psychologicznej dla mieszkańców, przeprowadzenie ponownej weryfikacji stanu technicznego wszystkich kamienic na trasie tunelu, organizowanie regularnych spotkań z udziałem przedstawicieli wykonawcy, inwestora i miasta, opracowanie i wdrożenie planu komunikacji kryzysowej i utworzenie specjalnego funduszu pomocowego dla osób, które poniosły straty materialne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bartosz Zawieja, Koalicja Obywatelska. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Maria Joanna Koźlakiewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zwracam się dziś w imieniu pielęgniarek i położnych, które zainicjowały obywatelską inicjatywę ustawodawczą dotyczącą zmiany ustawy o najniższym wynagrodzeniu pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Nasze społeczeństwo staje przed ogromnym wyzwaniem demograficznym. Starzejące się społeczeństwo powoduje, że zapotrzebowanie na świadczenia medyczne gwałtownie rośnie. To pielęgniarki i położne są na pierwszej linii w opiece nad pacjentami. Niestety system ochrony zdrowia w Polsce boryka się z ogromnymi brakami kadrowymi. Średni wiek pielęgniarek wynosi obecnie 54 lata, a położnych 51. Prognozy wskazują, że w ciągu kilku najbliższych lat większość z nich osiągnie wiek emerytalny. Mimo wykształcenia młodych kard, wiele z nich rezygnuje z pracy w publicznym systemie zdrowia. Musimy zatrzymać doświadczonych specjalistów i zachęcić młode osoby do wyboru tego zawodu, by zagwarantować pacjentom właściwą opiekę.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#MariaJoannaKoźlakiewicz">Apeluję do Wysokiej Izby o podjęcie pilnych działań, które zagwarantują rozwój tej kluczowej grupy zawodowej. Bez tego nie będzie możliwe zapewnienie odpowiedniej jakości opieki zdrowotnej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Patryk Gabriel, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Grygorcewicz, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#BarbaraGrygorcewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Za kilka dni, dokładnie 15 września, będziemy obchodzić Międzynarodowy Dzień Demokracji. Święto, które powinno być szczególnie ważne dla nas, posłów zgromadzonych w tej sali.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Walczącej.)</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#BarbaraGrygorcewicz">Nasza rola i odpowiedzialność w procesie odbudowywania demokracji w Polsce wymagają od nas ciągłego przypominania sobie o jej fundamentalnych wartościach: wolności, równości, praworządności i dialogu. Ten dzień jest okazją do refleksji nad tym, co możemy zrobić, aby wzmocnić nasz ustrój i uczynić go bardziej przejrzystym, sprawiedliwym i otwartym na potrzeby ludzi. Demokracja to nie tylko słowa zapisane w konstytucji, ale przede wszystkim praktyka codziennego działania, przestrzeganie zasad prawa, szanowanie praw człowieka, dbanie o wolność mediów i niezależność sądów. Musimy pamiętać, że demokracja jest krucha i wymaga od nas nieustannego wsparcia i zaangażowania. Niech ten nadchodzący dzień przypomni nam wszystkim, jak wielkim dobrem jest demokracja i jak istotne jest nasze wspólne zaangażowanie w jej ochronę i rozwój. Pamiętajmy, że od naszej odpowiedzialności i działań zależy przyszłość naszej ojczyzny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-471.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Bożena Lisowska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#BożenaLisowska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polacy spłacają najdroższe kredyty hipoteczne w Europie. Mam przed sobą średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych w Unii Europejskiej. We Francji jest to poziom 1,7%, w Polsce blisko 8–9%.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#BożenaLisowska">Szanowni Państwo! Na ten wskaźnik wysokiego oprocentowania kredytu ma wpływ polityka państwowego banku oraz Rady Polityki Pieniężnej. Dodatkowo ustalana przez nich stopa referencyjna, która wynosi w tej chwili od 2023 r. 5,75%, ma wpływ na wskaźnik WIBOR. To są właśnie te kosztotwórcze elementy, które powodują, że Polacy za kredyty za swoje mieszkania muszą płacić kilkukrotnie więcej niż Francuzi, Hiszpanie czy Włosi.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#BożenaLisowska">Szanowni Państwo Posłowie! Czas zacząć o tym mówić: prezes Glapiński, który od wielu lat na swoich konferencjach prasowych opowiada niestworzone rzeczy na temat swojej polityki pieniężnej, upolityczniona Rada Polityki Pieniężnej, wskaźnik WIBOR ustalany nie wiadomo na jakiej podstawie.</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Dokładnie przed rokiem odbyła się w Markowej beatyfikacja całej 9-osobowej rodziny Ulmów. Kim byli Ulmowie? Józef Ulma pochodził z rodziny chłopskiej, ukończył szkołę rolniczą i wraz z żoną Wiktorią założył nowoczesne gospodarstwo rolne. Hodował pszczoły i jedwabniki, ale znaczne sukcesy odniósł, prowadząc szkółkę drzewek owocowych. Rozpowszechnił wśród sąsiadów praktykę szczepienia jabłoni. W domu Ulmów była biblioteczka, gdzie książki opatrzono ekslibrisem „Biblioteka domowa — Józef Ulma”. Znajdowały się tam publikacje techniczne, ale też dotyczące świata, innych ludów i kultur. Dzięki swojej ciekawości świata i umiejętności Józef skonstruował przydomową elektrownię wiatrową i oświetlał dom elektrycznością. Kolejnym hobby była pasja fotograficzna. Pozostawił ponad 800 fotografii.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Wiktoria Ulma z domu Niemczak uczęszczała na kurs uniwersytetu ludowego. W 1935 r. wyszła za Józefa Ulmę. Ulmowie byli rodzicami siódemki dzieci. Byli ludźmi otwartymi i świadomymi. Zdawali sobie sprawę z okrucieństwa holocaustu.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Kiedy w 1942 r. okupanci rozpoczęli realizację akcji „Reinhardt”, która miała na celu eksterminację Żydów, Józef i Wiktoria przechowywali w swoim domu sąsiadki i znajomych żydowskiego pochodzenia. Za tę pomoc Ulmowie stracili życie. Zostali rozstrzelani 24 marca 1944 r.</u>
          <u xml:id="u-475.3" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">W 2010 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył po śmierci Wiktorię i Józefa Ulmów Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2016 r. w Markowej otwarto muzeum ich imienia, które poświęcone jest wszystkim Polakom ratującym Żydów w czasie zagłady. 10 września 2023 r. w Markowej odbyła się msza beatyfikacyjna Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci włączonych do grona błogosławionych. Miałam zaszczyt uczestniczenia w tym wydarzeniu. Błogosławiona rodzina Ulmów jest dla nas wszystkich przykładem otwartości na potrzeby drugiego człowieka.</u>
          <u xml:id="u-475.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Władysław Kurowski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#WładysławKurowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W tym roku miałem przyjemność uczestniczyć w obchodach Święta Wojska Polskiego na Makowskiej Górze przy pomniku ofiar Zagórza. Warto przypomnieć tę makabryczną zbrodnię, której hitlerowcy dokonali na osiedlu Zagórze w nocy z 4 na 5 kwietnia 1944 r., pacyfikując, mordując i paląc żywcem 42 osoby. W tym roku minęło właśnie 80 lat od tych tragicznych wydarzeń.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#WładysławKurowski">W czasie II wojny światowej na okupowanych terenach Polski Niemcy stosowali zasadę odpowiedzialności zbiorowej, której jedną z form były pacyfikacje połączone z mordowaniem ludzi i paleniem ich zabudowań. Powodem tej tragicznej masakry było doniesienie, że na osiedlu ukrywa się partyzant sierżant Henryk Kowalczyk. Tego dnia zniszczono osiedle i spalono domy. Pacyfikacji dokonał oddział 180 żandarmów i funkcjonariuszy gestapo, którego dowódcą był Richard Arno Sehmisch. Partyzant dotkliwie go ranił, co wzbudziło jeszcze większą złość i agresję wśród oprawców. Pacyfikacji i egzekucji na mieszkańcach osiedla Zagórze dokonano za pomoc partyzantom. Miał to być przykład dla pozostałych mieszkańców regionu, którzy mogliby również chcieć pomagać partyzantom wbrew nakazom Niemców. Zginął wówczas wspomniany partyzant starszy sierżant Henryk Kowalczyk oraz 6-osobowa rodzina Kozinów, u której ukrywał się Kowalczyk, w tym czworo ich dzieci. Najmłodsza córka Marianna miała zaledwie 3 miesiące. Część osób rozstrzelano w wąwozie w Juszczynie, innych wywieziono do willi Palace, siedziby gestapo w Zakopanem i tam ich zamordowano.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#WładysławKurowski">Dziękuję organizatorom na czele z burmistrzem Makowa Podhalańskiego Michałem Surmiakiem za piękną organizację Święta Wojska Polskiego i upamiętnienie ofiar pacyfikacji osiedla Zagórze w Makowie Podhalańskim. Cześć ich pamięci.</u>
          <u xml:id="u-477.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Patryk Wicher, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#PatrykWicher">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Kiedy szaleje powódź, możemy czuć się bezpieczni, bo oni są. Kiedy pali się nasze mienie, możemy być bezpieczni, bo oni są. Kiedy jest jakaś sytuacja kryzysowa, kiedy potrzebujemy pomocy, możemy się czuć bezpieczni, bo oni są. Mówię o organizacji wyjątkowej w skali świata. Nie mówię o wszystkich służbach, dzisiaj chcę się skupić na jednej. Mówię oczywiście o ochotniczej straży pożarnej. Ta formacja jest naszą dumą w skali, jak powiedziałem przed chwilą, światowej. To są ludzie, którzy w każdej minucie, w każdej godzinie ryzykują swoje życie i zdrowie w oddaniu dla swojego społeczeństwa, dla swojej lokalnej wspólnoty, dla swoich sąsiadów i bliskich, dla swoich rodzin, ale także dla każdego, kto przebywa na ich terenie. Musimy tym ludziom dziękować i pamiętać o nich nie tylko w formie finansowej, nie tylko w formie codziennego wsparcia, ale także w formie dobrego słowa, które jest rzeczone.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#PatrykWicher">W szczególności powinniśmy o nich pamiętać w takich dniach jak ich jubileusze. Chciałem z tej mównicy przesłać pozdrowienia z okazji 60 lat OSP w Juraszowej, 135-lecia OSP Biegonice w Nowym Sączu, 150-lecia mojej rodzimej jednostki w Starym Sączu, ale także pozdrowienia dla kolegów, którzy będą obchodzili swoje uroczystości w najbliższą sobotę — to uroczystości z okazji 75 lat OSP w Gładyszowie i 90 lat OSP w Gródku nad Dunajcem. Moi drodzy, kochane druhny i drodzy druhowie, jesteście wielcy, jesteście naszymi bohaterami, jesteście bohaterami dnia codziennego. Liczymy na was i zawsze będziemy was wspierać. Dziękuję wam za waszą służbę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-479.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Kwiecień. Nie widzę, żeby była na sali.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Kołodziejczak.</u>
          <u xml:id="u-480.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Michał.)</u>
          <u xml:id="u-480.4" who="#PiotrZgorzelski">Też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-480.5" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mariusz Krystian.</u>
          <u xml:id="u-480.6" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Krystian: Jest.)</u>
          <u xml:id="u-480.7" who="#PiotrZgorzelski">Zapraszamy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W sobotę 7 września w Targanicach Górnych świętowaliśmy jubileusz tamtejszej jednostki OSP. Jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej w Targanicach Górnych została założona w 1924 r. przez Jana Wojewodzica i Tomasza Ogórka. Założyciele zadbali o odpowiedni sprzęt, zaopatrując jednostkę w pierwszą sikawkę ręczną, tzw. floriankę. W 1925 r. rozpoczęto budowę nowej remizy, a w 1927 r. zakupiono wóz konny, na którym zamontowano pompę ręczną wraz z wężami ssawnymi i tłocznymi. Sukcesywnie kupowano także sprzęt i umundurowanie strażackie. W 1929 r. ufundowano pierwszy sztandar dla jednostki z wizerunkiem Matki Bożej i św. Floriana. W okresie II wojny światowej okupant zniszczył ten sztandar. Jednak nawet tak makabryczny czas nie potrafił złamać ducha targanickich strażaków. Po wojnie OSP wznowiła działalność. 31 lipca 1949 r. OSP po raz pierwszy po wojnie wzięła udział w zawodach pożarniczych rejonu Andrychowa i zajęła 3. miejsce. W 1952 r. zakupiono pierwszą motopompę, a później drugi konny wóz strażacki. W 1962 r. ufundowano i poświęcono nowy sztandar z wizerunkiem św. Floriana, a następnie, 2 lata później rozpoczęto budowę domu gromadzkiego, w którym znajdowały się pomieszczenia przeznaczone na remizę przygotowane własnoręcznie przez druhów strażaków. Zakupiono też pierwszy samochód marki Lublin i po dokonaniu kapitalnego remontu przystosowano go jako wóz pożarniczy.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#MariuszKrystian">W 1971 r. jednostka brała udział w jednej z najtragiczniejszych akcji ratowniczych w historii powojennej Polski w czasie pożaru rafinerii w Czechowicach-Dziedzicach.</u>
          <u xml:id="u-481.2" who="#MariuszKrystian">Już 40 lat temu ochotnicy strażacy z Targanic Górnych zrozumieli, że straż pożarna nie będzie mogła istnieć bez nowych pokoleń, dlatego powstała już w 1981 r. pierwsza chłopięca drużyna pożarnicza.</u>
          <u xml:id="u-481.3" who="#MariuszKrystian">W maju 1989 r. uroczyście poświęcono nowy sztandar z wizerunkiem św. Floriana. Strażacy z Targanic Górnych brali udział w zabezpieczaniu pielgrzymek papieża św. Jana Pawła II w Wadowicach, a również brali udział w gaszeniu jednego z największych pożarów Europy, jakim był pożar lasów w Kuźni Raciborskiej.</u>
          <u xml:id="u-481.4" who="#MariuszKrystian">W 1997 r. jednostka została odznaczona za zaangażowanie i niesienie pomocy medalem „Zasłużony dla Gminy Andrychów”. W 2017 r. powstała nowa remiza, a w 2020 r. zakupiono nowy samochód ratowniczogaśniczy marki Renault.</u>
          <u xml:id="u-481.5" who="#MariuszKrystian">Niniejszym tym oświadczeniem składam najlepsze życzenia jednostce OSP Targanice Górne, życząc kolejnych pięknych stron zapisywanych na kartach lokalnej historii. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-481.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#WaldemarAndzel">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze oświadczenie mam na temat kompromitacji rządu Donalda Tuska w sprawie Pawła Rubcowa, rosyjskiego funkcjonariusza GRU. Niczym lis w kurniku pułkownik GRU Paweł Rubcow przez 2 tygodnie czytał akta śledztwa na swój temat, mając przy tym dostęp do tajnych akt, których nie powinien przeglądać ani czynić z nich kserokopii czy fotokopii. Pozwolenia na to działanie udzieliła prokuratura kierowana przez Adama Bodnara. Po tym fakcie Paweł Rubcow vel Pablo González wylądował w Moskwie z wypchaną torbą, aby uścisnąć dłoń Władimirowi Putinowi. Przypominam, że po zatrzymaniu Rubcowa w 2022 r. „Gazeta Wyborcza” lżyła rząd Prawa i Sprawiedliwości — artykuł „ABW superstar, czyli aresztowanie rzekomego szpiega. Czy służby Kamińskiego ośmieszają Polskę?” był jednym z najpodlejszych, jakie stworzono w redakcji. Czy tak wyglądają te słynne wolne media? Następne media, OKO Press i Wirtualna Polska pisały o więzionym hiszpańskim dziennikarzu.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#WaldemarAndzel">Komisja Europejska podawała przykład aresztowania Pabla Gonzáleza jako łamanie praworządności w Polsce za rządów PiS. Dobijające, a wręcz żałosne jest to, że na wymianie szpiegów nie zyskaliśmy absolutnie nic, za to straciliśmy jednego z najcenniejszych agentów, który akta prokuratorskie potraktował jako źródła szczególnej wiedzy, np. w kwestii systemów podsłuchowych. Wysłaliśmy go z teczką wiadomości do Moskwy. To jeden z największych skandali za rządów Donalda Tuska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-484.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Jarosław Łącki nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-484.2" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Ewa Leniart, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#EwaLeniart">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Rok temu byliśmy świadkami niezwykłego wydarzenia. Józef i Wiktoria Ulmowie wraz z siedmiorgiem swoich dzieci zostali ogłoszeni błogosławionymi w podkarpackiej miejscowości Markowa. Było to wydarzenie niezwykle ważne z powodów religijnych. Są oni bowiem świadkami bezgranicznej miłości dla osoby bliźniego. Oddali swe życie wraz z grupą przechowywanych Żydów z rodziny Goldmanów i Szallów w zamian za świadczoną im pomoc.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#EwaLeniart">Ale kult rodziny Ulmów rozwija się dzisiaj w sposób wyjątkowy dzięki działaniom inspirowanym przez archidiecezję przemyską, która przekazała już 1200 relikwiarzy z relikwiami błogosławionej rodziny.</u>
          <u xml:id="u-485.2" who="#EwaLeniart">Rodzina Ulmów i to wydarzenie związane z ich wyniesieniem na ołtarze jest ważne także z powodów historycznych. Są oni przykładem ofiar bestialskiego terroru stosowanego wobec Polaków przez okupantów niemieckich. Rodzina Ulmów to także przykład wyjątkowo ważny z przyczyn społecznych. To ludzie, którzy stanowią przykład dla współczesnych rodzin Polaków, jak postępować, by ukształtować sobie autorytet rodziców i wielki szacunek ze strony swoich dzieci. Niech rodzina Ulmów będzie przykładem także dla współczesnych Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-485.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Tchórzewski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Wczoraj na posiedzeniu Komisji Gospodarki i Rozwoju odbyła się dyskusja dotycząca planów budowy energetyki jądrowej w Polsce. Z tej debaty wynika, że program ten nadal pozostaje tylko programem, którego realizacja daleko odbiega od potrzeb wynikających z dynamicznego rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego Polski. Opóźnienia i małe zainteresowanie poszczególnych rządów jego realizacją wynika z tego, że kolejne rządy są zainteresowane realizacją programów zamykających się w ich kadencji i są zainteresowane efektami tylko tych zamierzeń, które dają efekt w kadencji, promieniując na efekt wyborczy następnej kadencji.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#KrzysztofTchórzewski">Tymczasem elektrownie jądrowe są niezbędne, ale jednak realizowane w cyklu dłuższym niż kadencja Sejmu i rządu. Energetyka jądrowa jest konieczna dla sukcesów gospodarczych Polski, gdyż wraz ze wzrostem zamożności Polaków zużywamy coraz więcej energii elektrycznej zarówno w urządzeniach gospodarstwa domowego, jak i w przemyśle. Energetyka jądrowa daje też energię elektryczną czystą ekologicznie. Jest ona jednak droga w realizacji inwestycji, a tańsza w eksploatacji.</u>
          <u xml:id="u-487.2" who="#KrzysztofTchórzewski">Jest to trudny wybór dla ministra finansów, dla każdego ministra finansów. Niemniej jednak Polska musi podjąć to wyzwanie, abyśmy mieli energię elektryczną czystą dla obywateli i przemysłu — nie tanią, bo to niemożliwe, ale niezbyt drogą dla obywateli i przemysłu w wystarczającej ilości. Jest to zadanie ponadpartyjne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-487.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-488.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#AnnaPaluch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W 100. rocznicę powstania szkoły pracy harcerskiej druhny Olgi Drahonowskiej-Małkowskiej pragnę oddać najwyższą cześć i honor tej zacnej osobie.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#AnnaPaluch">Olga Małkowska to współtwórczyni — wraz z mężem Andrzejem — polskiego harcerstwa, drużynowa pierwszej żeńskiej drużyny harcerskiej założonej w 1911 r. we Lwowie. Autorski pomysł druhny Oleńki — szkoła pracy harcerskiej — to miejsce, gdzie prowadzono nauczanie dzieci, a także pracę wychowawczą i formacyjną, która kształciła w wychowankach prawdomówność, samodzielność, chęć pomocy i opieki nad słabszymi. Teren pod Sołtysią Skałą w Sromowcach Wyżnych nabyto dzięki pomocy angielskiej skautki Violetty Mason. Budynki w stylu zakopiańskim wznieśli cieśle ze Skalnego Podhala. Cisowy Dworek w latach 1924–1925, Orle Gniazdo w 1927 r., a Watrę w 1929 r. Pomocy w budowie udzieliły drużyny harcerskie z całej Polski i skautki z zagranicy. Amerykańskie skautki zaprosiły Olgę Małkowską do wygłoszenia w USA serii odczytów o Polsce, z których dochód umożliwił zakup wyposażenia dla Dworku Cisowego.</u>
          <u xml:id="u-489.2" who="#AnnaPaluch">Szkoła pracy harcerskiej druhny Oleńki działała przez 16 lat do września 1939 r. Tułaczka wojenna dla druhny Oleńki zakończyła się w kwietniu 1961 r., kiedy z Anglii wróciła do Polski. Przekazała wówczas ośrodek m.st. Warszawie, co dało początek ośrodkowi w jego dzisiejszej postaci. Jestem dumna, że mogłam służyć temu pięknemu dziełu swoją pracą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-489.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Pieczarka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#AnnaPieczarka">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dożynki to najważniejsze święto dla wszystkich, którzy związani są z ziemią i jej plonami. Przypadają na czas, gdy praca na polach na jakiś czas dobiega końca. Zakończenie zbiorów celebrowano od niepamiętnych czasów, niemal od chwili, gdy ludzie nauczyli się uprawiać ziemię.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#AnnaPieczarka">Dożynki mają w Polsce długą i piękną tradycję. Od zawsze ich ważnym elementem jest wieniec. Ten tradycyjny po dziś dzień wyplatany jest z ostatnich łanów zboża, które zostawiane są na polach. Organizowane są konkursy wieńców dożynkowych na różnych etapach — obecnie przeważnie gminnych, powiatowych, wojewódzkich oraz ogólnopolskich, czyli prezydenckich.</u>
          <u xml:id="u-491.2" who="#AnnaPieczarka">Także w regionie tarnowskim, który reprezentuję, tradycja wyplatania wieńców jest wciąż bardzo żywa, a tego rodzaju wytwory pracy rąk ludzkich osiągają sukcesy na wspomnianych szczeblach. Wieniec z Poręby Radlnej w gminie Tarnów będzie reprezentował całą Małopolskę podczas dożynek prezydenckich, które odbędą się w Warszawie już w najbliższy weekend. To nie pierwsze zwycięstwo tej rangi grupy wieńcowej z Poręby Radlnej. W przeszłości kilkukrotnie stawała ona na podium podczas ogólnopolskiego konkursu wieńca dożynkowego.</u>
          <u xml:id="u-491.3" who="#AnnaPieczarka">Kończąc, pragnę podkreślić, że będę kibicować wszystkim grupom wieńcowym podczas tegorocznych dożynek prezydenckich. Gratuluję artystycznego zapału, dziękuję za kultywowanie tradycji i życzę dalszych sukcesów. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-491.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Co roku 14 września obchodzimy Światowy Dzień Pierwszej Pomocy.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#MagdalenaFilipekSobczak">Pierwsza pomoc jest kluczowym elementem, który może uratować życie w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia. Z pełnym przekonaniem pragnę zwrócić uwagę na znaczenie szeroko rozumianej edukacji w zakresie udzielania pierwszej pomocy oraz na potrzebę zwiększenia liczby szkoleń w szkołach, miejscach pracy i innych instytucjach publicznych. Każdy z nas może znaleźć się w sytuacji, gdzie konieczna będzie szybka reakcja w obliczu zagrożenia zdrowia lub życia drugiego człowieka. Niezależnie od tego, czy chodzi o wypadek na drodze, zasłabnięcie na ulicy czy nagłe zatrzymanie krążenia w miejscu pracy, to właśnie wiedza i umiejętności z zakresu pierwszej pomocy mogą być decydujące. Dlatego niezwykle ważne jest, aby jak najwięcej osób było przeszkolonych i gotowych do działania w sytuacjach kryzysowych. Podstawą skutecznych działań w tym zakresie jest edukacja. Musimy uświadamiać społeczeństwo, że podstawowe umiejętności, takie jak resuscytacja krążeniowo-oddechowa, są na wyciągnięcie ręki. Wiedza, jak poprawnie postępować w sytuacjach nagłych, powinna być częścią podstawowego wykształcenia każdego obywatela.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#MagdalenaFilipekSobczak">W związku z tym apeluję o zwiększenie liczby szkoleń w szkołach, ponieważ edukacja w tym zakresie powinna zacząć się już od najmłodszych lat, o szkolenia w miejscach pracy, a także o zwiększenie ilości kampanii społecznych i dostępności szkoleń dla każdego. Niewątpliwie zwiększenie świadomości w zakresie pierwszej pomocy, a także poszerzenie dostępu do szkoleń to inwestycja w bezpieczeństwo każdego z nas. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Ociepa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#MarcinOciepa">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem poinformować Wysoką Izbę, że mieszkańcy województwa opolskiego, a także wielu innych regionów z niepokojem obserwują prognozy pogody i nasilające się opady deszczu, spodziewając się powodzi, której tak dotkliwie doświadczyli w roku 1997, ale także w 2010 r. Trzeba sobie zadać pytanie, co możemy zrobić, żeby uniknąć tej tragedii na przyszłość.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#MarcinOciepa">Otóż Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowało projekt ustawy nowelizującej ustawę o rewitalizacji Odry, w którym czytamy, że usunęli cały harmonogram inwestycji hydrotechnicznych na Odrze, które miały także służyć bezpieczeństwu przeciwpowodziowemu.</u>
          <u xml:id="u-495.3" who="#MarcinOciepa">Jeżeli zadajemy sobie pytanie, co my możemy zrobić, żeby uniknąć powodzi w przyszłości, to przede wszystkim powinniśmy rozwijać inwestycje hydrotechniczne wzdłuż całego koryta rzeki, żeby uniknąć tragedii. Sytuacja, w której minister klimatu i środowiska kontynuuje prace nad tą ustawą — ona jest wpisana do harmonogramu prac rządu — stanowi bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia mieszkańców województwa opolskiego i wielu innych regionów wzdłuż koryta rzeki Odry.</u>
          <u xml:id="u-495.4" who="#MarcinOciepa">Apeluję dzisiaj do rządu, apeluję dzisiaj do Ministerstwa Klimatu i Środowiska o wycofanie się z tej ustawy i jak najszybsze przystąpienie do realizacji tych inwestycji, bo łatwo jest ustawy uchylać, wyrzucać do kosza inwestycje, a dużo trudniej je realizować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-495.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-495.6" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Brawo, Marcin!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Fryderyk Sylwester Kapinos, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Czas datowany od połowy sierpnia do początku września to w naszym kraju tradycyjny okres organizacji dożynek.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Ten piękny zwyczaj, głęboko zakorzeniony w polskiej tradycji ludowej, we wspaniały sposób daje wyraz dziękczynieniu za obfitość łask Bożych, prace rolników i plony naszej ziemi ojczystej. To również znakomity sposób na jeszcze lepszą integrację lokalnych społeczności, a także możliwość ukazania bogactwa kultury, miejscowych zwyczajów zaproszonym gościom. Bardzo się cieszę, że w tym roku miałem możliwość uczestniczyć w dożynkach powiatu mieleckiego, jak również w wielu dożynkach gminnych. W mojej opinii udział w dożynkach, zwanych również pięknie świętem plonów, to znakomita okazja, aby podziękować rolnikom za ich codzienną pracę na roli, za ten trud, który podejmują, aby na nasze stoły trafiała żywność zdrowa i najlepszej jakości.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">Chciałbym w tym miejscu raz jeszcze złożyć podziękowania rolnikom, tym wszystkim, których miałem okazję spotkać w tym roku, i z szacunkiem uścisnąć ich dłonie, jak również tym, których w tym roku nie było mi dane spotkać. Dziękuję za państwa zaangażowanie, pasję, miłość i szacunek do polskiej ziemi, której jesteście kustoszami. Chciałbym również bardzo serdecznie podziękować wszystkim osobom zaangażowanym w organizację dożynek: księżom, władzom samorządowym, rolnikom, kołom gospodyń wiejskich, lokalnym stowarzyszeniom, grupom wieńcowym oraz wszystkim, których działania sprawiają, że poszczególne święta plonów są tak piękne, bogate i okazałe. Sam przed laty wielokrotnie byłem zaangażowany w takie działania, stąd wiem, ile potrzeba na to czasu, sił, wytrwałości. Jednak te wspaniałe efekty z całą pewnością to wszystko wynagradzają. Tylko dzięki temu ta tradycja przetrwa dla kolejnych pokoleń. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałbym powiedzieć, że gościmy dzisiaj w Sejmie delegację XL Szczepu „Czerwone Berety” z Radomska i nie jest to przypadkowe, ponieważ właśnie XL Szczep „Czerwone Berety” im. gen. Kutrzeby obchodzi w tym roku dwudziestopięciolecie swojego istnienia, czego wyrazem były obchody, które mieliśmy przyjemność przeżyć w przepięknej stolicy radomszczańskiego hufca w Białym Brzegu.</u>
          <u xml:id="u-499.2" who="#KrzysztofCiecióra">Historia harcerstwa w Polsce jest nierozerwalnie związana z historią i niepodległością naszego kraju. To Andrzej Małkowski po 1910 r. rozpropagował na ziemiach polskich ideę skautingu, która po dziś dzień jest jedną z najlepszych form kształtowania młodzieży. Pierwszy oddział skautowy na ziemi radomszczańskiej powstał w 1915 r. z inicjatywy młodych legionistów: Józefa Kowalskiego, Wacława Boka i Wacława Miki. Zaraz potem powstała również drużyna żeńska. To pokazuje, jak w historii Radomska głęboko zakorzeniona jest idea skautingu, idea harcerstwa.</u>
          <u xml:id="u-499.3" who="#KrzysztofCiecióra">Warto przypomnieć o tym, że w tej sztafecie pokoleń 25 lat temu powstał właśnie XL Szczep „Czerwone Berety”. Dokładnie w 1999 r. decyzją Hufca Radomsko doszło do utworzenia tego szczepu. Ojcem założycielem całego środowiska i do dzisiaj aktywnym instruktorem harcerskim jest hm. Michał Kucharski, którego z tego miejsca chciałbym gorąco pozdrowić.</u>
          <u xml:id="u-499.4" who="#KrzysztofCiecióra">A czym jest XL Szczep „Czerwone Berety”? To są drużyny takie jak 40. Gromada Zuchowa „Czerwone Muchomorki”, 42. Radomszczańska Drużyna Harcerzy „Tygrysy”, 43. Radomszczańska Drużyna Harcerek „Płomienie”, 40. Radomszczańska Drużyna Wędrownicza „Piorun”, a także Krąg Instruktorski i Starszyzny Harcerskiej „Kruk”.</u>
          <u xml:id="u-499.5" who="#KrzysztofCiecióra">Z tego miejsca, drodzy druhowie i druhny, przyjaciele, z okazji dwudziestopięciolecia istnienia naszego środowiska serdeczne czuwaj!</u>
          <u xml:id="u-499.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-499.7" who="#komentarz">(Głos z galerii: Czuwaj!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#PiotrZgorzelski">„Tygrysy” dały głos. Pozdrawiamy druhów.</u>
          <u xml:id="u-500.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agata Wojtyszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#AgataWojtyszek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 9 września br. został otwarty w Kielcach Świętokrzyski Kampus Laboratoryjny Głównego Urzędu Miar. To ultranowoczesne centrum naukowo-badawcze, które zostało zrealizowane w ciągu ostatnich lat, swoje początki miało w 2016 r., kiedy pełniłam funkcję wojewody świętokrzyskiego. To wówczas udało mi się zainteresować pomysłem wielu ludzi i wiele instytucji, którym dziś gorąco dziękuję za przebytą drogę, a premierowi Mateuszowi Morawieckiemu — za decyzję o decentralizacji instytucji.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#AgataWojtyszek">Dziś w laboratoriach wyposażonych w nowoczesną aparaturę naukowcy będą wykonywać badania z zakresu akustyki i drgań, czasu i częstotliwości, długości, masy, termometrii oraz metrologii interdyscyplinarnej. To miejsce stanie się kołem zamachowym dla naszej regionalnej gospodarki, a prowadzone w kampusie badania przyczynią się do podniesienia konkurencyjności regionalnych firm na świecie. Będzie to również miejsce aktywnej współpracy instytucji naukowych z przedsiębiorcami i instytucjami państwowymi takimi jak szkoły, uczelnie, wojsko czy pozostałe instytucje badawcze. Innowacyjne pomysły, które będą tu powstawać, staną się zalążkiem wynalazków, których prototypy po wdrożeniu do produkcji i zeskalowaniu będą stanowiły drzwi do przyszłości. Mam nadzieję, że instytucja zgodnie z pierwotnymi planami będzie dalej rozbudowywana, będzie oferowała dobre miejsca pracy dla osób z regionu, ale też przyciągała naukowców z całego kraju. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-501.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwona Karolewska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#IwonaKarolewska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Konsultowana niedawno przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej Koncepcja Rozwoju Kraju 2050 przyjmuje strukturę sieci osadniczej Polski, w której kwalifikuje miasto Bydgoszcz jako aglomerację regionalną. Jako mieszkanka ziemi bydgoskiej nie zgadzam się z tą oceną, ale jednocześnie cieszę się, że po tylu latach ponownie toczy się dyskusja dotycząca funkcji metropolitalnych, a co za tym idzie, wzmacniania samorządów i sposobów ich finansowania.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#IwonaKarolewska">Dziś musimy się zastanowić, jakich metropolii potrzebujemy. Czy naszym celem jest przelanie na papier oczekiwań i czekanie, aż się zrealizują? Czy metropolia ma być odpowiedzią na potrzeby i oczekiwania? Tylko wtedy metropolie będą skuteczne, jeżeli wybierzemy ten drugi wariant.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#IwonaKarolewska">Najlepszym tego przykładem jest Bydgoszcz, która niezależnie od rozwiązań systemowych tworzy metropolię, która od lat się rozwija i staje się coraz silniejszym ośrodkiem. Ma ogromny potencjał i funkcje oddziałujące ponadregionalnie: naukową, obronną, medyczną, kulturalną i przemysłową. Bydgoszcz powinna być przykładem, jak mają powstawać takie byty: naturalnie, z potrzeb mieszkańców, z wykorzystaniem potencjału silnego ośrodka, który rezonuje na otoczenie. Dlatego wspieram działania władz miasta w staraniach o właściwą klasyfikację Bydgoszczy w hierarchii funkcjonalnych miast. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krystian Łuczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#KrystianŁuczak">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! 10 września obchodzimy Światowy Dzień Zapobiegania Samobójstwom. Głównym celem tej niezwykle ważnej inicjatywy jest zwiększenie świadomości społecznej w zakresie tematyki samobójstw i wsparcie psychologiczne dla osób, u których pojawiają się myśli samobójcze. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia co 3 sekundy podejmowana jest próba samobójcza, a co 40 sekund ktoś na świecie odbiera sobie życie. Według statystyk Policji więcej osób podejmuje w Polsce próby samobójcze, niż ginie w wypadkach drogowych. W naszym kraju każdego dnia 15 osób odbiera sobie życie, a ponad 200 podejmuje takie próby.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#KrystianŁuczak">Samotność, brak wsparcia rodziny, wykluczenie społeczne czy środowiskowe często odbierają chęć do jakiegokolwiek działania. Dlatego tak istotne jest upowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, publiczna debata, budowanie systemowego wsparcia, ale również nasza uważność na potrzeby drugiego człowieka, niebagatelizowanie nawet drobnych sygnałów świadczących o kryzysie emocjonalnym. Pamiętajmy: jeżeli potrzebujesz pomocy lub masz myśli samobójcze, możesz zadzwonić pod bezpłatny numer telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży — 116 111. Jeśli jesteś osobą dorosłą, możesz zadzwonić pod bezpłatny numer 116 123.</u>
          <u xml:id="u-505.2" who="#KrystianŁuczak">Nie bądźmy obojętni, wysłuchajmy, nie oceniając. Reagujmy i uratujmy ludzkie życie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-505.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Dziedzic, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#AdamDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak mówią, po owocach ich poznacie. Dlatego chciałbym serdecznie pogratulować politykom Prawa i Sprawiedliwości sprawnego procesu zniszczenia PKP Cargo. Chylę czoła przed takimi osobami jak pan Czesław Warsewicz. Zarządzał PKP Cargo w latach 2018–2021. Oczywiście całkiem przypadkowo jest członkiem Rady Programowej Prawa i Sprawiedliwości. Kolejny były prezes PKP Cargo to pan Dariusz Seliga. Zarządzał tą spółką w latach 2022–2024, również całkiem przypadkowo był członkiem Prawa i Sprawiedliwości oraz posłem z ramienia tejże partii. To świadczy o tym, że rząd Zjednoczonej Prawicy niezwykle odpowiedzialnie podchodził do spraw Cargo, wysuwając na prezesów kandydatów, osoby absolutnie niezwiązane z polityką, a jedynie kierując się zasadą kompetencji.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#AdamDziedzic">Dodatkowo w PKP Cargo z ogromnym sukcesem realizowano program autorski „Rodzina na swoim”. Członkiem rady nadzorczej był stryj prezydenta Antoni Duda, który co prawda uczciwie przyznał podczas wywiadu, że nie ma doświadczenia i kompetencji, ale podjął się tego wyzwania. W spółce znaleźli również zatrudnienie Stanisław Moskal, ojciec posła PiS Michała Moskala, oraz syn, synowa i córka posła PiS Jana Mosińskiego. To także świadczy o niezwykle przejrzystym i bezstronnym zatrudnianiu tylko fachowców, którzy rozwijali PKP Cargo i o nie dbali.</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#AdamDziedzic">Ponadto PKP Cargo za rządów PiS realizowało niesamowicie ważne inwestycje. Do niech należałoby zaliczyć m.in. sponsorowanie kilku organizacji pozarządowych w Skierniewicach, muzeum w Skierniewicach, klubów w Skierniewicach. Zapewne to tylko przypadek, że wówczas prezesem PKP Cargo był nie kto inny, jak pan Dariusz Seliga, jak również wspomniałem, były poseł z Prawa i Sprawiedliwości, urodzony w Skierniewicach.</u>
          <u xml:id="u-507.3" who="#AdamDziedzic">Szanowni państwo, szanowni politycy Prawa i Sprawiedliwości, dziś bardzo często debatujecie i biadolicie nad spółką Cargo, którą doprowadziliście do ruiny. Wy po prostu nie macie wstydu. Ludzie dzisiaj tracą pracę, a wy się tym bawicie politycznie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Michał Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#MichałKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! W ostatnim czasie dotarły do nas informacje dotyczące rozbudowy niemieckiego węzła komunikacyjnego we Frankfurcie. A więc mamy to: Centralny Port Komunikacyjny powstanie jednak we Frankfurcie, nie w Polsce. Lufthansa Cargo chce przebudować całe centrum logistyczne i projekt ten będzie wynosił 600 mln euro. Ma być gotowy do 2030 r. Z obsługą prawie 2 mln t towarów rocznie Frankfurt będzie największym lotniskiem cargo w Europie. Ok. 1/4 ładunków będzie przewożona na pokładach samolotów pasażerskich, pozostała na pokładach samolotów towarowych. Większość jednak będzie ładowana na specjalne samoloty towarowe. Magazyn wysokiego składowania o wysokości prawie 50 m będzie w pełni zautomatyzowany.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#MichałKowalski">Któż nie pamięta kultowego filmu Stanisława Barei „Miś”? Chciałbym nawiązać do tego, że CPK będzie, ale nie w Polsce. Zatem zyski nie trafią do Polski, natomiast trafią do naszego zachodniego sąsiada. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Agnieszka Anna Soin, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niezmiernie cieszę się, że notujemy najniższe bezrobocie od 34 lat. Tylko w ubiegłym miesiącu stopa bezrobocia wyniosła ok. 5%, czyli tyle samo ile w lipcu. Według Eurostatu bezrobocie w naszym kraju jest jeszcze niższe i wynosi ok. 3%, co oznacza drugie miejsce w Unii Europejskiej. Lepsza sytuacja na rynku pracy jest tylko w Czechach. Warto zauważyć, że średnia unijna to 6%, czyli ponad 13 mln bezrobotnych. To oczywiście zasługa dobrych rządów Prawa i Sprawiedliwości, które walczyło i zapewniło godną i dobrą płacę, zapewniając także pozyskiwanie nowych inwestorów. Czy będzie tak dalej?</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Nie możemy być tego pewni, bo tylko w Łodzi i we Wrocławiu pracę ma stracić ok. 18 tys. osób. Eksperci wiążą ten fakt ze zmianą władzy w Polsce, gdzie inwestorzy przestali czuć bezpieczeństwo i stabilność, co w biznesie jest jednym z najważniejszych czynników.</u>
          <u xml:id="u-511.3" who="#AgnieszkaAnnaSoin">Jako poseł z Dolnego Śląska pytam, co zrobiliście dla tych ludzi, co zrobicie, by zatrzymać potężne koncerny, aby chciały pozostać w naszym kraju, jaka jest wasza odpowiedź. Nie pozwolimy, aby Polacy tracili miejsca pracy. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-511.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Jan Chmielewski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#MarekJanChmielewski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Drodzy Mieszkańcy Gminy Niemcza! Wszyscy znamy z podręczników historii opis zdarzenia, jakim było oblężenie i obrona Niemczy w 1017 r., kiedy to wojska cesarza Henryka II pustoszyły Śląsk. Dla przypomnienia, po niepowodzeniu pod Niemczą nastąpił ich odwrót, a w konsekwencji w kolejnym roku nastąpiło zakończenie pokojem w Budziszynie przez Bolesława Chrobrego trwającej kilkanaście lat wojny niemiecko-polskiej.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#MarekJanChmielewski">To wystąpienie jest wspomnieniem historycznym z dwóch powodów. Po pierwsze, Sejm ustanowił rok 2025 Rokiem Milenium Koronacji Dwóch Pierwszych Królów w Gnieźnie, czyli Bolesława Chrobrego oraz Mieszka II Lamberta, a po drugie, w tym roku miasto Niemcza obchodzi rocznicę 600 lat od chwili, gdy powołany został pierwszy burmistrz. Ten moment należy uznać za podwalinę samorządności i początek budowania wspólnoty mieszkańców oraz fundament organizacji społeczności lokalnej. Jak pokazała historia, niezależnie od decyzji ustawodawcy o kształcie ustroju terytorialnego państwa wspólnoty mieszkańców istnieją i istnieć będą, gdyż stanowią naturalną przestrzeń naszego codziennego funkcjonowania. Samorząd terytorialny jest bowiem niezbędnym czynnikiem rozwoju oraz umacniania demokratycznego państwa prawa.</u>
          <u xml:id="u-513.2" who="#MarekJanChmielewski">Dziękuję za zaproszenie na to szczególne wydarzenie władzom i mieszkańcom miasta i gminy Niemcza. Wyrażam uznanie dla wszystkich dokonań poprzednich lat oraz konsekwencji działań służących harmonijnemu rozwojowi. Życzę wytrwałości w ciężkiej, codziennej pracy, by kolejne lata przyniosły realizację przedsięwzięć służących społeczności lokalnej, a zaufanie niech będzie źródłem satysfakcji i motywacji do dalszego skutecznego działania dla wszystkich, którym na sercu leży polepszanie jakości życia w waszej małej ojczyźnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Łukasz Horbatowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#ŁukaszHorbatowski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#ŁukaszHorbatowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niniejsze oświadczenie składam w imieniu własnym i mieszkańców Głogowa oraz całego regionu zagłębia miedziowego. Wspólnie pragniemy wyrazić swoje głębokie zaniepokojenie i niezadowolenie z powodu kolejnych opóźnień w realizacji budowy obwodnicy miasta Głogowa. Niestety po raz kolejny jesteśmy świadkami opóźnień spowodowanych proceduralnymi zaniedbaniami, tym razem związanymi z niedostarczeniem kompletnej dokumentacji przez Krajową Izbę Odwoławczą do sądu, co uniemożliwiło przeprowadzenie kluczowej rozprawy. Takie błędy na tym etapie inwestycji są po prostu niedopuszczalne.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#ŁukaszHorbatowski">Chcę podkreślić, że ta droga nie jest tylko infrastrukturą lokalną. To kluczowy element dla funkcjonowania KGHM, jednej z największych spółek Skarbu Państwa, która rozwija swoją produkcję w tym rejonie. Bliskie sąsiedztwo Huty Miedzi Głogów sprawia, że obwodnica ta rozwiązuje istotne problemy transportowe zarówno dla lokalnego przemysłu, jak i całego kraju. Co więcej, obwodnica ta jest również nieodzowna dla budowy jednej z największych stref inwestycyjnych w Polsce, w którą gminy okoliczne inwestują obecnie prawie 350 mln zł w jej uzbrojenie. Nie możemy pozwolić, aby proceduralne opóźnienia dalej hamowały rozwój tego strategicznego projektu.</u>
          <u xml:id="u-515.3" who="#ŁukaszHorbatowski">W imieniu mieszkańców Głogowa i całego regionu domagam się natychmiastowych działań ze strony odpowiednich instytucji. Złożyliśmy już interpelacje do ministerstw za to odpowiedzialnych oraz Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Liczymy na podjęcie zdecydowanych kroków w przedmiotowej sprawie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-515.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Andruszkiewicz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#AdamAndruszkiewicz">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pod osłoną wakacji oraz żałosnego festiwalu tematów zastępczych Polaków dotykają rekordowe podwyżki cen, podwyżki cen energii, podwyżki cen wody czy odprowadzania ścieków. Otóż, szanowni państwo, w Białymstoku i okolicy łączny wzrost cen za wodę oraz odprowadzanie ścieków wynosi, uwaga, 50%, dokładnie niemal 50% wzrost cen za wodę oraz odprowadzanie ścieków. To nie jest pomyłka. Tego typu podwyżki dzisiaj są fundowane Polakom za nieudolność ekipy, która obecnie sprawuje niestety w Polsce władzę. Dlatego apeluję z tego miejsca, żeby ten rząd, zamiast zajmować się tematami zastępczymi, wprowadził, podobnie jak nasz rząd wprowadzał, tarcze osłonowe, które spowodują, że ten wzrost cen zostanie natychmiast zatrzymany, a Polacy nie będą musieli płacić paragonów grozy, jak wy to mówicie, czyli właśnie rachunków grozy, za waszą nieudolność. Bierzcie się do roboty i przestańcie niszczyć Polaków, ich kieszenie, ponieważ jesteście po to, żeby zajmować się tym, co jest najważniejsze. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Maria Koc, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#MariaKoc">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#MariaKoc">Szanowni Państwo! Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z przykrością muszę stwierdzić, że działania obecnej minister kultury pani Hanny Wróblewskiej wpisują się w ciąg skandalicznych i destrukcyjnej decyzji jej poprzednika, ministra Bartłomieja Sienkiewicza. Oto wczoraj dowiedzieliśmy się, że obecna minister kultury odwołała ze stanowiska na 2 miesiące przed końcem kadencji dyrektora zamku królewskiego prof. dr hab. Wojciecha Fałkowskiego, oczywiście pod jakimiś wydumanymi zarzutami.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#MariaKoc">Prof. Wojciech Fałkowski jest wybitnym polskim uczonym, historykiem, nauczycielem akademickim, autorem licznych prac naukowych. Był wieloletnim sekretarzem generalnym Polskiego Komitetu do Spraw UNESCO. Przez całą swoją młodość i już dorosłe życie do 1989 r. związany był z działalnością opozycyjną, za którą za komuny został wyrzucony z pracy i teraz się to powtarza, w dzisiejszych czasach spotyka go to znowu. To jest skandal. Jakie były powody odwołania pana profesora? Czysto polityczne, bo przecież nie merytoryczne. Jest to decyzja skandaliczna, polityczna, element czystki, jaką nowa władza bezprawnie i niestety konsekwentnie prowadzi w instytucjach kultury. A że decyzja jest polityczna, świadczy o tym powołanie w miejsce prof. Fałkowskiego pani prof. Małgorzaty Omilanowskiej-Kiljańczyk, tak blisko związanej z obecną władzą, bo przecież była ministrem kultury w rządzie Ewy Kopacz. Wstyd, państwo rządzący. Po prostu wstyd, że tak bezprawnie, bezwzględnie postępujecie. Wstyd, państwo rządzący, po prostu wstyd, że tak bezprawnie i bezwzględnie postępujecie. Wstyd, że nawet w obszarze kultury postępujecie w sposób siłowy i destrukcyjny. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-519.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Szymon Giżyński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#SzymonGiżyński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Uwaga pierwsza. Drżące gardła. Winston Churchill uważał, że Niemcy to rzutki naród: rzucają się albo do gardła, albo do kolan. Dzisiejsze Niemcy weszły w fazę przygotowawczą, ale przecież nie do rzucenia się komuś do kolan. Dzisiejsze Niemcy chcą wyprosić amerykańskie wojska z Europy i utworzyć w cudzysłowie armię europejską na swoją modłę i pod swoją komendą. Czyje gardła zaczynają drżeć?</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#SzymonGiżyński">Uwaga druga. Ideowo-programowa deklaracja Koalicji Obywatelskiej: Campus Polska vel Bambus Polska.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękujemy bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Baluch, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#AnnaBaluch">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich dniach opinię publiczną obiegły rozbieżne informacje dotyczące możliwości wsparcia dla młodych osób, a mowa tutaj o kredycie 0%. Z jednej strony pani minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz na portalu X przekazała, że po ogłoszeniu projektu budżetu państwa na 2025 r. przewidziano w nim 4,3 mln na mieszkalnictwo. A dobra wiadomość — tu ją cytuję oczywiście: w tym budżecie jest okrągłe zero na kredyt 0%. Z drugiej strony minister rozwoju i technologii pan Krzysztof Paszyk przekonywał, że wystarczy pieniędzy na każdą formę wsparcia mieszkalnictwa, w tym na program kredytowy. Jak widać, zdania dotyczące kredytu 0% są w rządzie bardzo mocno podzielone, a losy wsparcia młodych osób stoją pod znakiem zapytania. Pragnę zauważyć, że Koalicja Obywatelska w ramach 100 konkretów na 100 dni jako 91. oczywiście obiecała wprowadzenie kredytu z oprocentowaniem 0% na zakup pierwszego mieszkania. Obiecanki cacanki, a młodzi wciąż czekają i będą sprawdzać. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Golińska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#MałgorzataGolińska">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej to przedsiębiorstwo państwowe, specjalistyczna, ekspercka jednostka działająca na rzecz leśnictwa i polskiej przyrody, jednostka strategiczna, z jednej strony, ze względu na zadania, które wypełnia, z drugiej, ze względu na fakt, że skupia w swych szeregach wyłącznie najwyższej klasy ekspertów praktyków. Powstała w 1956 r., a więc łatwo policzyć, że funkcjonuje już blisko 70 lat. Co ważne, to właśnie w tej jednostce od ponad 50 lat, od ponad pół wieku, są gromadzone historyczne dane o polskich lasach. Tam też jest najszersza bieżąca baza danych o polskich lasach i polskiej przyrodzie. Biuro jest przedsiębiorstwem państwowym, jednostką samodzielną, samorządną, samofinansującą się, ale ze względu na pełnioną funkcję — o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#MałgorzataGolińska">Dlaczego o tym mówię? Bo obecnie rządzący planują skok na tę instytucję. Ekspertów mają zastąpić partyjni nominaci, którzy ze względu na brak wiedzy nigdy do tej instytucji w inny sposób nie dostaliby się. To nie jest tylko kwestia odebrania instytucji samodzielności. To jest próba przejęcia dostępu do całej bazy wiedzy tej instytucji przez ludzi, którzy od lat zapowiadają niszczenie dorobku leśnego państwa polskiego, dostępu do historycznych map, dokumentów, które są dowodami choćby na to, że obszary określane przez aktywistów jako pierwotne, nietknięte ręką człowieka, w rzeczywistości powstały właśnie wskutek działań ludzkich. To próba przejęcia władzy również po to, aby narzucać kierunek działań pracującym tam ekspertom, decyzji odnośnie do planowania na kolejne dziesięciolecia często wbrew interesowi państwa polskiego i wbrew potrzebom przyrody. Proszę sobie wyobrazić, że wzorem już dokonanych decyzji kadrowych obecnego kierownictwa resortu środowiska na czele biura staje przedstawiciel organizacji aktywistycznej. Ideologicznie skrzywiony laik zastępuje eksperta. To nie jest tylko szkodliwe dla przyszłości polskich lasów. To jest niebezpieczne dla interesu naszego państwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-525.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Śliwka zamyka stawkę posłów wygłaszających dzisiaj oświadczenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie Marszałku! Wpierw taka uwaga: mam takie wrażenie, że pan marszałek chciał bić brawo po wystąpieniu pani poseł Golińskiej, tak jak my.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#PiotrZgorzelski">Muszę powiedzieć, że z większością tez się zgadzam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#AndrzejŚliwka">No właśnie. Bardzo mnie to cieszy, panie marszałku. Proszę także zainterweniować u kolegów w Ministerstwie Klimatu i Środowiska właśnie w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-529.1" who="#AndrzejŚliwka">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Chciałbym porozmawiać, wygłosić oświadczenie w zakresie wsparcia dla samorządów, które miało miejsce w ostatnich latach, kiedy premierem rządu Rzeczypospolitej był pan premier Mateusz Morawiecki, kiedy właśnie rząd Zjednoczonej Prawicy przewodził, stał za sterami Polski. Wtedy do polskich samorządów trafiło 100 mld zł — na niezbędne inwestycje, na modernizację zabytków, na drogi, na przedszkola, szkoły, ale także na budowę szpitali, modernizację boisk. To właśnie dzięki wsparciu z „Programu inwestycji strategicznych” było możliwe realizowanie tych inwestycji. Gros tych inwestycji cały czas jest realizowane, ale jest część tych inwestycji, która jest na etapie jeszcze szukania wykonawcy. Niestety zdarzają się takie sytuacje, gdy Bank Gospodarstwa Krajowego, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów nie przedłużają promes dla samorządów na inwestycje, które są niezbędne do tego, ażeby Polska rozwijała się w sposób zrównoważony. Tak być nie powinno. Dzięki rządom Prawa i Sprawiedliwości takie województwo jak warmińsko-mazurskie się rozwijało.</u>
          <u xml:id="u-529.2" who="#AndrzejŚliwka">Dzięki rządom Prawa i Sprawiedliwości takie powiaty jak elbląski, ostródzki, braniewski, bartoszycki, działdowski, iławski czy nowomiejski otrzymały zastrzyk finansowy, który umożliwił im skok cywilizacyjny i uzupełnienie tych braków, które były w latach 90., 2000., gdy rządziła lewicowo-liberalna większość. Niestety obecna koalicja rządząca wstrzymuje te promesy i nie mają one swojej kontynuacji. To jest bardzo błędna polityka. Apeluję do rządzących, ażeby nie prowadzili takiej antyrozwojowej polityki, która doprowadza do tego, że Polska się zwija, a nie rozwija. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-529.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#PiotrZgorzelski">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#BarbaraBartuś">Oświadczenie poselskie w sprawie upamiętnienia wiktorii wiedeńskiej 1683 r.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś przypada 341. rocznica bitwy pod Wiedniem. To 12 września 1683 r. wojska polsko-austriacko-niemieckie pod dowództwem króla Rzeczypospolitej Jana III Sobieskiego rozgromiły oblegającą Wiedeń armię Imperium Osmańskiego dowodzoną przez wezyra Kara Mustafę. Bitwa ta, znana również jako odsiecz wiedeńska, jest jedną z najważniejszych bitew XVII-wiecznej Europy i całej historii nowożytnej.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#BarbaraBartuś">Imperium Osmańskie przez wieki opierało swoją potęgę na podbojach, początkowo głównie obszarów azjatyckich. Jednak w XVII w. Turcy rozpoczęli podbój terenów europejskich. W roku 1672 zajęli należące do Polski Podole, zaś kozacki hetman Piotr Doroszenko uznał zwierzchnictwo Turcji nad Ukrainą.</u>
          <u xml:id="u-531.3" who="#BarbaraBartuś">Pod Wiedniem wojska polskie, cesarstwa i Rzeszy Niemieckiej rozgromiły armię turecką oblegającą Wiedeń, zadając tym samym jedną z najbardziej dotkliwych klęsk Imperium Osmańskiemu, które już nigdy nie podniosło się z niej. Dla Europy był to kluczowy moment. Turcja po klęsce pod Wiedniem przeszła do defensywy, a jej wielowiekowa walka o przeniesienie islamu w głąb kontynentu europejskiego została zahamowana.</u>
          <u xml:id="u-531.4" who="#BarbaraBartuś">Król Jan III Sobieski, dowodząc wojskami sprzymierzonymi przeciwko potędze Imperium Osmańskiego, bez wahania odpowiedział na apel o pomoc dla oblężonego przez Turków Wiednia. W wyniku zaskakującego i skutecznie przeprowadzonego ataku wojska polskie wspólnie z oddziałami austriackimi i niemieckimi odniosły spektakularne zwycięstwo, ratując stolicę cesarstwa habsburskiego przed upadkiem.</u>
          <u xml:id="u-531.5" who="#BarbaraBartuś">Niestety król, mimo że ocalił Wiedeń przed najeźdźcą, został potraktowany przez cesarza Leopolda I z wielką obojętnością i brakiem szacunku. Nie wpuszczono go do miasta, a jego żołnierzom odmówiono godnych warunków po bitwie, w tym możliwości pochówku poległych.</u>
          <u xml:id="u-531.6" who="#BarbaraBartuś">Wojny polsko-tureckie to jedna z najważniejszych kart w polskiej historii, nie bez przyczyny Polska była uznawana za przedmurze chrześcijaństwa, pełniąc rolę kraju, który powstrzymywał ekspansję islamu w Europie, w czym niewątpliwie wiktoria wiedeńska miała kluczowe znaczenie. Porażka pod murami Wiednia w 1683 r. mogłaby doprowadzić do upadku nie tylko cesarstwa, lecz także Rzeczypospolitej Obojga Narodów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#GrzegorzLorek">Olga Drahonowska-Małkowska urodziła się 1 września 1888 r. w Krzeszowicach jako druga córka Karola i Zofii Drahonowskich. Swoje życie poświęciła skautingowi i harcerstwu. Objęła jako drużynowa żeńską, trzecią według kolejności, drużynę skautową we Lwowie — III Lwowską Drużynę Skautek im. Emilii Plater. Była żoną Andrzeja Małkowskiego, jednego z założycieli harcerstwa polskiego. Okres I wojny światowej to strata męża i praca na obczyźnie. Wraca do kraju w 1921 r., włączając się czynnie w nurt powstającego harcerstwa. W 1932 r. prowadziła VII Światową Konferencję Skautek w ośrodku harcerskim na Buczu w Górkach Wielkich — uczestniczki jednomyślnie wybrały druhnę Małkowską do Komitetu Światowego Skautek, na następnej konferencji w Abelboden w Szwajcarii w roku 1934 powierzono jej wizytację skautek w Czechosłowacji, Austrii i Rumunii. Została także wybrana skautową delegatką w Komitecie Opieki nad Dziećmi i Młodzieżą w Lidze Narodów. Po klęsce wrześniowej w 1939 r. uległa naleganiom syna i w obawie przed gestapo opuściła kraj. Dotarła do Wielkiej Brytanii, w Dartmouth założyła Dom Dziecka Polskiego, przeniesiony po nalotach Luftwaffe do Szkocji, do posiadłości Castlemains koło Douglas w Lanarkshire. Obok polskiej szkoły, gimnazjum i harcerstwa powstała też placówka dla żołnierzy, którzy mogli odtąd swe urlopy spędzać w towarzystwie polskich dzieci, w polskiej atmosferze. W 1942 r. Olgę Małkowską powołano do władz ZHP. Została przewodniczącą Komitetu Naczelnego ZHP na czas wojny. Uczestniczyła tam również w pracach sięgających przyszłości, organizując GIS — skautową służbę międzynarodową niosącą pomoc dzieciom na terenach wyzwalanych spod okupacji hitlerowskiej. Poprzez Caritas GIS dostarczała żywność dzieciom zniszczonej Warszawy. W latach 1948–1960 Olga Małkowska prowadziła kolejny sierociniec, Polish Children’s Home w Hawson Court, w posiadłości opodal Buckfastleigh w hrabstwie Devon. W 1959 r. zorganizowała wycieczkę dzieci do Polski. Sama wróciła do kraju w 1961 r., jej syn Lutyk Małkowski pozostał w Wielkiej Brytanii, gdyż tam założył rodzinę. Osiadła początkowo we Wrocławiu, a w 1964 r. na stałe w Zakopanem, gdzie zamieszkała w drewnianym domku przy ul. Małe Żywczańskie 17A. Olga Małkowska zmarła 15 stycznia 1979 r. Spoczywa na Nowym Cmentarzu w Zakopanem.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#AndrzejSzejna">Oświadczenie w sprawie międzynarodowego salonu przemysłu obronnego</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#AndrzejSzejna">W dniach 3–6 września w Kielcach odbywał się XXXII Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego, który ma ogromne znaczenie dla polskiego przemysłu zbrojeniowego. Podczas tego wydarzenia odbywały się dyskusje, panele naukowe, ale także zapadały decyzje, jakie uzbrojenie Polska powinna kupić, a jakie skonstruować.</u>
          <u xml:id="u-533.2" who="#AndrzejSzejna">Tegoroczny MSPO odbywał się w trudnych i niebezpiecznych czasach dla Polski, Europy i świata. Za naszą granicą cały czas trwa wojna wywołana przez Federację Rosyjską. Pogłębia się również kryzys na Bliskim Wschodzie i konflikt Izraela z Hezbollahem.</u>
          <u xml:id="u-533.3" who="#AndrzejSzejna">Kieleckie tzw. targi zbrojeniowe są bardzo ważne nie tylko dla Polski i województwa świętokrzyskiego, ale również dla całej Unii Europejskiej i NATO. Corocznie wpisują się w globalną sytuację geopolityczną. Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego to trzecie największe targi zbrojeniowe w Europie po tych w Londynie i Paryżu. Ponadto targi mają ogromne znaczenie dla polskiego przemysłu zbrojeniowego. Wielokrotnie były tutaj podpisywane kontrakty dla skarżyskiego Mesko i innych firm wchodzących w skład Polskiej Grupy Zbrojeniowej.</u>
          <u xml:id="u-533.4" who="#AndrzejSzejna">Województwo świętokrzyskie i miasto Kielce wyłącznie zyskują na tym, że tak duże, międzynarodowe wydarzenie odbywa się w naszym pięknym regionie. Cieszę się, że na kieleckich targach obecni są przedstawiciele wielu krajów, m.in. Arabii Saudyjskiej, Kataru i Kuwejtu — to są potencjalni klienci polskich zakładów zbrojeniowych. Jestem przekonany, że z każdą kolejną edycją Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego będzie się rozrastał i przyczyniał się do stałej promocji Kielc poza granicami Polski.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#PiotrZgorzelski">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. 13 września 2024 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 26)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>