PPC / ppc

text_structure.xml 754 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 2051 2052 2053 2054 2055 2056 2057 2058 2059 2060 2061 2062 2063 2064 2065 2066 2067 2068 2069 2070 2071 2072 2073 2074 2075 2076 2077 2078 2079 2080 2081 2082 2083 2084 2085 2086 2087 2088 2089 2090 2091 2092 2093 2094 2095 2096 2097 2098 2099 2100 2101 2102 2103 2104 2105 2106 2107 2108 2109 2110 2111 2112 2113 2114 2115 2116 2117 2118 2119 2120 2121 2122 2123 2124 2125 2126 2127 2128 2129 2130 2131 2132 2133 2134 2135 2136 2137 2138 2139 2140 2141 2142 2143 2144 2145 2146 2147 2148 2149 2150 2151 2152 2153 2154 2155 2156 2157 2158 2159 2160 2161 2162 2163 2164 2165 2166 2167 2168 2169 2170 2171 2172 2173 2174 2175 2176 2177 2178 2179 2180 2181 2182 2183 2184 2185 2186 2187 2188 2189 2190 2191 2192 2193 2194 2195 2196 2197 2198 2199 2200 2201 2202 2203 2204 2205 2206 2207 2208 2209 2210 2211 2212 2213 2214 2215 2216 2217 2218 2219 2220 2221 2222 2223 2224 2225 2226 2227 2228 2229 2230 2231 2232 2233 2234 2235 2236 2237 2238 2239 2240 2241 2242 2243 2244 2245 2246 2247 2248 2249 2250 2251 2252 2253 2254 2255 2256 2257 2258 2259 2260 2261 2262 2263 2264 2265 2266 2267 2268 2269 2270 2271 2272 2273 2274 2275 2276 2277 2278 2279 2280 2281 2282 2283 2284 2285 2286 2287 2288 2289 2290 2291 2292 2293 2294 2295 2296 2297 2298 2299 2300 2301 2302 2303 2304 2305 2306 2307 2308 2309 2310 2311 2312 2313 2314 2315 2316 2317 2318 2319 2320 2321 2322 2323 2324 2325 2326 2327 2328 2329 2330 2331 2332 2333 2334 2335 2336 2337 2338 2339 2340 2341 2342 2343 2344 2345 2346 2347 2348 2349 2350 2351 2352 2353 2354 2355 2356 2357 2358 2359 2360 2361 2362 2363 2364 2365 2366 2367 2368 2369 2370 2371 2372 2373 2374 2375 2376 2377 2378 2379 2380 2381 2382 2383 2384 2385 2386 2387 2388 2389 2390 2391 2392 2393 2394 2395 2396 2397 2398 2399 2400 2401 2402 2403 2404 2405 2406 2407 2408 2409 2410 2411 2412 2413 2414 2415 2416 2417 2418 2419 2420 2421 2422 2423 2424 2425 2426 2427 2428 2429 2430 2431 2432 2433 2434 2435 2436 2437 2438 2439 2440 2441 2442 2443 2444 2445 2446 2447 2448 2449 2450 2451 2452 2453 2454 2455 2456 2457 2458 2459 2460 2461 2462 2463 2464 2465 2466 2467 2468 2469 2470 2471 2472 2473 2474 2475 2476 2477 2478 2479 2480 2481 2482 2483 2484 2485 2486 2487 2488 2489 2490 2491 2492 2493 2494 2495 2496 2497 2498 2499 2500 2501 2502 2503 2504 2505 2506 2507 2508 2509 2510 2511 2512 2513 2514 2515 2516 2517 2518 2519 2520 2521 2522 2523 2524 2525 2526 2527 2528 2529 2530 2531 2532 2533 2534 2535 2536 2537 2538 2539 2540 2541 2542 2543 2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2557 2558 2559 2560 2561 2562 2563 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 2571 2572 2573 2574 2575 2576 2577 2578 2579 2580 2581 2582 2583 2584 2585 2586 2587 2588 2589 2590 2591 2592 2593 2594 2595 2596 2597 2598 2599 2600 2601 2602 2603 2604 2605 2606 2607 2608 2609 2610 2611 2612 2613 2614 2615 2616 2617 2618 2619 2620 2621 2622 2623 2624 2625 2626 2627 2628 2629 2630 2631 2632 2633 2634 2635 2636 2637 2638 2639 2640 2641 2642 2643 2644 2645 2646 2647 2648 2649 2650 2651 2652 2653 2654 2655 2656 2657 2658 2659 2660 2661 2662 2663 2664 2665 2666 2667 2668 2669 2670 2671 2672 2673 2674 2675 2676 2677 2678 2679 2680 2681 2682 2683 2684 2685 2686 2687 2688 2689 2690 2691 2692 2693 2694 2695 2696 2697 2698 2699 2700 2701 2702 2703 2704 2705 2706 2707 2708 2709 2710 2711 2712 2713 2714 2715 2716 2717 2718 2719 2720 2721 2722 2723 2724 2725 2726 2727 2728 2729 2730 2731 2732 2733 2734 2735 2736 2737 2738 2739 2740 2741 2742 2743 2744 2745 2746 2747 2748 2749 2750 2751 2752 2753 2754 2755 2756 2757 2758 2759 2760 2761 2762 2763 2764 2765 2766 2767 2768 2769 2770 2771 2772 2773 2774 2775 2776 2777 2778 2779 2780 2781 2782 2783 2784 2785 2786 2787 2788 2789 2790 2791 2792 2793 2794 2795 2796 2797 2798 2799 2800 2801 2802 2803 2804 2805 2806 2807 2808 2809 2810 2811 2812 2813 2814 2815 2816 2817 2818 2819 2820 2821 2822 2823 2824 2825 2826 2827 2828 2829 2830 2831 2832 2833 2834 2835 2836 2837 2838 2839 2840 2841 2842 2843 2844 2845 2846 2847 2848 2849 2850 2851 2852 2853 2854 2855 2856 2857 2858 2859 2860 2861 2862 2863 2864 2865 2866 2867 2868 2869 2870 2871 2872 2873 2874 2875 2876 2877 2878 2879 2880 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921 2922 2923 2924 2925 2926 2927 2928 2929 2930 2931 2932 2933 2934 2935 2936 2937 2938 2939 2940 2941 2942 2943 2944 2945 2946 2947 2948 2949 2950 2951 2952 2953 2954 2955 2956 2957 2958 2959 2960 2961 2962 2963 2964 2965 2966 2967 2968 2969 2970 2971 2972 2973 2974 2975 2976 2977 2978 2979 2980 2981 2982 2983 2984 2985 2986 2987 2988 2989 2990 2991 2992 2993 2994 2995 2996 2997 2998 2999 3000 3001 3002 3003 3004 3005 3006 3007 3008 3009 3010 3011 3012 3013 3014 3015 3016 3017 3018 3019 3020 3021 3022 3023 3024 3025 3026 3027 3028 3029 3030 3031 3032 3033 3034 3035 3036 3037 3038 3039 3040 3041 3042 3043 3044 3045 3046 3047 3048 3049 3050 3051 3052 3053 3054 3055 3056 3057 3058 3059 3060 3061 3062 3063 3064 3065 3066 3067 3068 3069 3070 3071 3072 3073 3074 3075 3076 3077 3078 3079 3080 3081 3082 3083 3084 3085 3086 3087 3088 3089 3090 3091 3092 3093 3094 3095 3096 3097 3098 3099 3100 3101 3102 3103 3104 3105 3106 3107 3108 3109 3110 3111 3112 3113 3114 3115 3116 3117 3118 3119 3120 3121 3122 3123 3124 3125 3126 3127 3128 3129 3130 3131 3132 3133 3134 3135 3136 3137 3138 3139 3140 3141 3142 3143 3144 3145 3146 3147 3148 3149 3150 3151 3152 3153 3154 3155 3156 3157 3158 3159 3160 3161 3162 3163 3164 3165 3166 3167 3168 3169 3170 3171 3172 3173 3174 3175 3176 3177 3178 3179 3180 3181 3182 3183 3184 3185 3186 3187 3188 3189 3190 3191 3192 3193 3194 3195 3196 3197 3198 3199 3200 3201 3202 3203 3204 3205 3206 3207 3208 3209 3210 3211 3212 3213 3214 3215 3216 3217 3218 3219 3220 3221 3222 3223 3224 3225 3226 3227 3228 3229 3230 3231 3232 3233 3234 3235 3236 3237 3238 3239 3240 3241 3242 3243 3244 3245 3246 3247 3248 3249 3250 3251 3252 3253 3254 3255 3256 3257 3258 3259 3260 3261 3262 3263 3264 3265 3266 3267 3268 3269 3270 3271 3272 3273 3274 3275 3276 3277 3278 3279 3280 3281 3282 3283 3284 3285 3286 3287 3288 3289 3290 3291 3292 3293 3294 3295 3296 3297 3298 3299 3300 3301 3302 3303 3304 3305 3306 3307 3308 3309 3310 3311 3312 3313 3314 3315 3316 3317 3318 3319 3320 3321 3322 3323 3324 3325 3326 3327 3328 3329 3330 3331 3332 3333 3334 3335 3336 3337 3338 3339 3340 3341 3342 3343 3344 3345 3346 3347 3348 3349 3350 3351 3352 3353 3354 3355 3356 3357 3358 3359 3360 3361 3362 3363 3364 3365 3366 3367 3368 3369 3370 3371 3372 3373 3374 3375 3376 3377 3378 3379 3380 3381 3382 3383 3384 3385 3386 3387 3388 3389 3390 3391 3392 3393 3394 3395 3396 3397 3398 3399 3400 3401 3402 3403 3404 3405 3406 3407 3408 3409 3410 3411 3412 3413 3414 3415 3416 3417 3418 3419 3420 3421 3422 3423 3424 3425 3426 3427 3428 3429 3430 3431 3432 3433 3434 3435 3436 3437 3438 3439 3440 3441 3442 3443 3444 3445 3446 3447 3448 3449 3450 3451 3452 3453 3454 3455 3456 3457 3458 3459 3460 3461 3462 3463 3464 3465 3466 3467 3468 3469 3470 3471 3472 3473 3474 3475 3476 3477 3478 3479 3480 3481 3482 3483 3484 3485 3486 3487 3488 3489 3490 3491 3492 3493 3494 3495 3496 3497 3498 3499 3500 3501 3502 3503 3504 3505 3506 3507 3508 3509 3510 3511 3512 3513 3514 3515 3516 3517 3518 3519 3520 3521 3522 3523 3524 3525 3526 3527 3528 3529 3530 3531 3532 3533 3534 3535 3536 3537 3538 3539 3540 3541 3542 3543 3544 3545 3546 3547 3548 3549 3550 3551 3552 3553 3554 3555 3556 3557 3558 3559 3560 3561 3562 3563 3564 3565 3566 3567 3568 3569 3570 3571 3572 3573 3574 3575 3576 3577 3578 3579 3580 3581 3582 3583 3584 3585 3586 3587 3588 3589 3590 3591 3592 3593 3594 3595 3596 3597 3598 3599 3600 3601 3602 3603 3604 3605 3606 3607 3608 3609 3610 3611 3612 3613 3614 3615 3616 3617 3618 3619 3620 3621 3622 3623 3624 3625 3626 3627 3628 3629 3630 3631 3632 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Wznowienie posiedzenia o godz. 9 min 02)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą wicemarszałkowie Sejmu Włodzimierz Czarzasty, Piotr Zgorzelski, Dorota Niedziela, Monika Wielichowska i Krzysztof Bosak)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Wznawiam posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dzień dobry, witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego…</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Nie, za chwileczkę. Najpierw zaczniemy od sekretarzy.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Adama Gomołę, Daniela Milewskiego, Michała Moskala oraz Jolantę Niezgodzką.</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Adam Gomoła i Michał Moskal.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Protokół i listę mówcę prowadzić będą posłowie Adam Gomoła i Jolanta Niezgodzka.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdamGomoła">Informuję, że dziś odbędą posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdamGomoła">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AdamGomoła">— Polityki Senioralnej — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AdamGomoła">— Spraw Zagranicznych — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AdamGomoła">— Sprawiedliwości i Praw Człowieka — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#AdamGomoła">— Zdrowia — godz. 9,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#AdamGomoła">— Łączności z Polakami za Granicą — godz. 10,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#AdamGomoła">— Infrastruktury wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#AdamGomoła">— Administracji i Spraw Wewnętrznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#AdamGomoła">— do Spraw Służb Specjalnych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#AdamGomoła">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#AdamGomoła">— Finansów Publicznych — godz. 12.30,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#AdamGomoła">— Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#AdamGomoła">— Kultury i Środków Przekazu — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#AdamGomoła">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#AdamGomoła">— Odpowiedzialności Konstytucyjnej — godz. 14,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#AdamGomoła">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#AdamGomoła">— Edukacji, Nauki i Młodzieży wspólnie z Komisją Gospodarki i Rozwoju — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.18" who="#AdamGomoła">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.19" who="#AdamGomoła">— do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.20" who="#AdamGomoła">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.21" who="#AdamGomoła">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.22" who="#AdamGomoła">— Finansów Publicznych — godz. 17.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 8. porządku dziennego: Pytania w sprawach bieżących.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przypominam, że postawienie pytania nie może trwać dłużej niż 2 minuty, zaś udzielenie odpowiedzi nie może trwać dłużej niż 6 minut. Prawo do postawienia pytania dodatkowego przysługuje wyłącznie posłowi zadającemu pytanie. Dodatkowe pytanie nie może trwać dłużej niż 1 minutę, a uzupełniająca odpowiedź nie może trwać dłużej niż 3 minuty. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie czasu odpowiedzi na pytanie dodatkowe.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Małgorzata Golińska, Waldemar Andzel oraz Aleksander Mikołaj Mrówczyński z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość zadadzą pytanie w sprawie cichej zgody rządu koalicji 13 grudnia na wysyłanie do Polski nielegalnych migrantów zarówno z terenu Niemiec, jak i z terenu Białorusi oraz prowadzenia innych działań będących wstępem do wdrożenia zagrażającego bezpieczeństwu Polaków unijnego paktu migracyjnego. Taki jest tytuł tego pytania. To pytanie skierują do ministra spraw wewnętrznych i administracji, koordynatora służb specjalnych, a w imieniu ministra odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Maciej Duszczyk.</u>
          <u xml:id="u-4.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Waldemara Andzela o pierwszą część pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#WaldemarAndzel">Panie ministrze, bardzo proszę o kompleksowe odniesienie się do następujących niepokojących zdarzeń. Zdarzenie pierwsze. Jak podało „Süddeutsche Zeitung”, niemiecka policja po raz kolejny przywiozła migrantów na polską stronę i tam zostawiła. Policjanci ponaglają pasażerów do pośpiechu i domagają się, aby z bagażami szybko przeszli przez polski most. I tak kilkanaścioro mężczyzn, kobiet i dzieci z walizkami i zwierzakami idzie w ulewny deszcz. Było to 15 czerwca na przejściu granicznym między Frankfurtem nad Odrą a Słubicami. Zdarzenie drugie. Przewiezienie przez niemiecką policję rodziny migrantów do wsi Osinów Dolny, województwo zachodnio-pomorskie, w podobnej procedurze readmisji.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#WaldemarAndzel">Bardzo proszę o udzielenie odpowiedzi na pytanie, jakie jest oficjalne stanowisko w tej sprawie strony niemieckiej, a w szczególności tamtejszej policji. W jaki sposób rząd Polski, suwerennego państwa, ma zamiar wyegzekwować od Niemiec poważne traktowanie i nierobienie z naszego terytorium przechowalni dla niechcianych przez Niemców migrantów? Jakie są wyniki rozmów z funkcjonariuszami Straży Granicznej? Co wiadomo na temat incydentów podrzucania migrantów? O jakiej liczbie osób mówimy? Bo w Internecie pojawia się liczba nawet ponad 3 tys. migrantów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pozostałą część pytania zada pan poseł Aleksander Mikołaj Mrówczyński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie ministrze, dyrektywa unijna dotycząca zasiłków socjalnych dla migrantów zakłada zrównanie ich z kwotami obowiązującymi w krajach Europy Zachodniej. Pytanie, jaki jest rzeczywisty cel tej dyrektywy. I drugie pytanie: Ilu migrantów w tym roku, czyli w roku 2024, przybyło do Polski, licząc także przekraczających naszą zachodnią granicę? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MaciejDuszczyk">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowni państwo, bardzo dziękuję za możliwość odniesienia sie do kwestii, które dzisiaj budzą wiele emocji w Wysokiej Izbie, ale również u opinii publicznej. Chciałbym tylko na początku powiedzieć, ponieważ część pytań dotyczyła również kwestii dyrektywy dotyczącej zasiłków, że dyrektywa, o której mówimy, tzw. dyrektywa recepcyjna, nie zakłada zrównania jakichkolwiek świadczeń na poziomie Unii Europejskiej dla migrantów.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MaciejDuszczyk">Dyrektywa recepcyjna dotyczy tylko i wyłącznie bardzo niewielkiej grupy osób. Są to osoby, które złożyły wnioski o ochronę międzynarodową i ubiegają się o ochronę międzynarodową. W czasie, w którym ta procedura trwa, znajdują się one właśnie w otwartych ośrodkach. W ich przypadku pewne świadczenia teraz nadal są im oferowane. Nie ma żadnych pomysłów w przypadku rządu polskiego, żeby te zasiłki były zwiększane. Dyrektywa tylko i wyłącznie w pkt 11 preambuły odnosi się do kwestii tego, że dobrze by było, żeby państwa przemyślały kwestie dotyczące standardów, jakie są oferowane tym osobom. Nie mamy zamiaru w tej kwestii tak naprawdę nic robić, ponieważ — tak jak już powiedziałem — ta grupa jest bardzo, bardzo niewielka.</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#MaciejDuszczyk">Akurat w przypadku Polski to, co jest jedynie istotne, to, o czym myślimy, to żeby podnieść stawkę żywieniową w ośrodkach akurat zamkniętych, ponieważ ona wynosi teraz bodajże 11 zł. Przy inflacji, która była ostatnio, ona się zdewaluowała i prawdopodobnie będziemy wnioskować o jej minimalne podniesienie, ponieważ ona tak naprawdę dzisiaj nie pozwala funkcjonować tym osobom za 11 zł dziennie.</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#komentarz">(Głos z sali: O czym pan mówi?)</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#MaciejDuszczyk">Natomiast jeśli chodzi o kwestie dotyczące pytania o migrację, o kwestie granicy białoruskiej i niemieckiej, to tutaj, Wysoka Izbo, nie dzieje się nic innego w porównaniu z tym, co działo się w tamtym roku, poza jednym wyjątkiem — pozaproceduralną sytuacją, z którą mieliśmy do czynienia niecałe 2 tygodnie temu. Rzeczywiście, tak jak już było to wielokrotnie powiedziane, niemiecka policja bez kontaktu z polską Strażą Graniczną pozostawiła rodzinę Afgańczyków, prawdopodobnie Afgańczyków, na terytorium Polski. To miała być procedura dublińska. Te osoby złożyły wniosek o ochronę międzynarodową w Polsce, miały potwierdzające to dokumenty. Standardowa sytuacja jest taka, że strona niemiecka zawiadamia stronę polską, odpowiednie osoby ze strony polskiej, polska Straż Graniczna podjeżdża i przejmuje takie osoby celem dokończenia procedury. Wszystkie inne sytuacje, z którymi mieliśmy do czynienia — one są też podnoszone przez media — są związane z kontrolami granicznymi, które są prowadzone na granicy polsko-niemieckiej. Te kontrole zostały wprowadzone 16 października 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-9.5" who="#MaciejDuszczyk">Była prośba państwa posłów o dane. Pozwolę sobie je przytoczyć. Pierwsza procedura Dublin III zakłada, że jeżeli osoba złożyła wniosek o ochronę międzynarodową w Polsce, ale znajduje się na terytorium innego państwa, i taka sytuacja jest ujawniana, to ta osoba, tak jak już powiedziałem, po kontakcie zostaje na polską stronę, do Polski zawrócona. Dane porównawcze: w 2023 r., czyli przez cały poprzedni rok, takich przekazanych osób było 388. W tym roku jest ich 136. Jak widzimy… Nie sądzimy, żeby ta liczba do końca roku zrównała się z liczbą, jaka była w 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-9.6" who="#MaciejDuszczyk">Jeśli chodzi o procedurę readmisji, w zeszłym roku było to 545 osób. Procedura readmisji zakłada taką sytuację, w której to na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej ujawniana jest osoba, ujawniany jest cudzoziemiec, który nie złożył wniosku o ochronę międzynarodową, natomiast ma polskie dokumenty, które uprawniają go do pobytu w Polsce, ale nie uprawniają go do pobytu w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej. To może być kwestia wizy, to może być kwestia dotycząca jakichś innych dokumentów, wniosku pobytowego, który został złożony w Polsce. I taka osoba też jest do Polski zawracana, ponieważ nie ma prawa do pobytu w innym państwie. To dotyczy nie tylko Niemiec, to dotyczy wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. W zeszłym roku takich osób było 545, w tym roku jest 213. Też nie sądzimy, żeby liczba z tamtego roku się zwiększyła.</u>
          <u xml:id="u-9.7" who="#MaciejDuszczyk">Prawdopodobnie największe emocje budzi liczba osób, które są niewpuszczane do Niemiec ze względu na kontrole, które są tam prowadzone. Tak jak już powiedziałem, Wysoka Izbo, te kontrole zostały przywrócone 16 października 2023 r. Do końca roku 2023 r., do 31 grudnia było 1695 takich niewpuszczeń na terytorium Republiki Federalnej Niemiec. Czyli przez ten okres listopad-grudzień, a tak naprawdę połowa października, listopad i grudzień było 1695. Od 1 stycznia do 31 maja to było 4605 osób, ale — co jest istotne — z danych, którymi dysponujemy, wynika, że prawie 3000, 2900 to byli obywatele Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-9.8" who="#MaciejDuszczyk">W związku z tym, że ta kwestia budzi emocje, odbyło się spotkanie w tamtym tygodniu pana ministra Siemoniaka z panią ministrem Faeser, będą również konsultacje międzyrządowe 2 lipca, kiedy będziemy kontynuować rozmowy. Efektem tego spotkania jest przeproszenie przez panią minister strony polskiej za to jednostkowe wydarzenie, które miało miejsce. W związku z tym, żeby takie sytuacje się nie powtarzały, zdecydowaliśmy, państwo ministrowie zdecydowali, aby powołać grupę roboczą na poziomie wiceministrów. Ja zostałem wyznaczony jako osoba, która ma być po stronie polskiej. 2 lipca będziemy dyskutować o mandacie tej grupy i o tym, w jaki sposób ona będzie funkcjonować, żeby takie sytuacje już się więcej nie powtarzały. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Golińska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#MałgorzataGolińska">Bardzo dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-11.1" who="#MałgorzataGolińska">Panie ministrze, sprzeczne informacje. Pani redaktor Fedorska podała 20 godzin temu informację o tym, że niemiecka Policja Federalna podaje aktualne dane, że od stycznia do 30 maja tego roku wydalonych z Niemiec do Polski jest ponad 4,5 tys. osób, a pan mówi o kilkuset.</u>
          <u xml:id="u-11.2" who="#MałgorzataGolińska">Druga kwestia. Pan mówi, że będziecie teraz dyskutować, jak powołać grupę, jak ona ma funkcjonować, a sytuacja już dzisiaj wymaga reakcji, a nie dyskutowania o tym, jak powinniście podejść do tematu.</u>
          <u xml:id="u-11.3" who="#MałgorzataGolińska">Kolejna kwestia — granica polsko-białoruska. Czy polskie służby monitorują informacje, które krążą w mediach, o tym, że polscy aktywiści podają swoje numery telefonu do informacji migrantów po to, aby to nie Straż Graniczna i nie służby polskie wiedziały o tym, w którym miejscu ci migranci przechodzą, i mogły zareagować, ale żeby sprawnie pokazać tym migrantom, jak ominąć polskie służby. Czy to nie jest uczestnictwo w przemycie ludzi?</u>
          <u xml:id="u-11.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#MaciejDuszczyk">Panie marszałku, szanowna pani poseł, Wysoka Izbo, pani poseł, nie ma sprzeczności w tych danych, ponieważ zawrócenie zgodnie z definicjami mówiącymi, w jaki sposób się to odbywa, oznacza taką sytuację, w której jest dokonana pełna procedura, czyli te osoby znajdują się już na terytorium Niemiec, przebywają tam jakiś czas, następnie są ujawniane przez policję czy przez inne służby danego państwa członkowskiego i po kontakcie z polskimi służbami, głównie ze Strażą Graniczną, są do Polski zawracane. To jest procedura bardzo dobrze opisana w polsko-niemieckiej umowie o readmisji. Dokładnie tak samo dzieje się to na granicy np. polsko-litewskiej czy polsko-słowackiej. My też w pewnym momencie przywróciliśmy kontrolę na granicy polsko-słowackiej i dokładnie takie same procedury były rozpatrywane.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#MaciejDuszczyk">Natomiast czym innym jest sytuacja, w której to na granicy pojawia się osoba, która chce przekroczyć granicę, w tym przypadku do Niemiec, natomiast nie ma dokumentów uprawniających ją do przekroczenia. Tu nie mamy do czynienia z zawróceniem tylko z niewpuszczeniem danej osoby do danego państwa członkowskiego, w tym przypadku Republiki Federalnej Niemiec. A więc nie mamy do czynienia z żadnym zawróceniem czy wydaleniem. To są bardzo jasno określone terminy opisane również w prawie unijnym, w całym dorobku naukowym, który analizuje te kwestie, dlatego tutaj nie ma sprzeczności, jeśli chodzi o te dane. Prawdopodobnie stosowane jest trochę publicystyczne nazewnictwo, które nie jest fachowe. Ktoś używa, nie wiem, po co tak naprawdę, ale może z pewnej niewiedzy, pewnych terminów, które nie odzwierciedlają rzeczywistości.</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#MaciejDuszczyk">Jeśli chodzi o granicę polsko-białoruską, to dzisiaj jest specjalny punkt. Widziałem, przeglądałem pytania i na ten temat ma odpowiadać minister Mroczek. Ze swojej perspektywy mogę powiedzieć, że zdecydowana większość organizacji aktywistycznych, pozarządowych, które działają przy granicy, ma misję ratowania ludzkiego życia i zdrowia. W normalnym państwie demokratycznym takie instytucje, takie podmioty funkcjonują. Jest to ich prawo i moim zdaniem nie powinniśmy podejmować jakichkolwiek działań, które by były kierowane w stosunku do nich, ponieważ tak naprawdę ograniczalibyśmy możliwość ich funkcjonowania, a ich celem tak naprawdę jest pomoc znalezionym osobom, których życie czy zdrowie są zagrożone.</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#MaciejDuszczyk">Czym innym jest oczywiście sytuacja, w której to wśród tych organizacji znajdują się osoby, które wykorzystują tę sytuację przy granicy i współuczestniczą w otwarciu szlaku emigracyjnego czy jego kontynuacji. Tu oczywiście podejmujemy bardzo daleko idące działania. W prokuraturze jest kilka spraw, które dotyczą tego typu sytuacji, jeśli chodzi o lokalnych mieszkańców czy też osoby, które przyjechały na tereny przygraniczne po to, żeby pomagać tym osobom dostać się do Niemiec. Te osoby najczęściej prywatnymi samochodami są transferowane do granicy polsko-niemieckiej czy do granicy polsko-czeskiej, w zależności dokąd się udają. Zdecydowana większość osób zatrzymanych za pomocnictwo to cudzoziemcy. Są to obywatele Ukrainy, ale zdarzają się również obywatele Niemiec czy Litwy. Wśród nich zatrzymywani są też Polacy, nie jest ich dużo, chyba mniej niż 10%. Ale tak, takie osoby się znajdują i jeżeli są ujawniane, to oczywiście przeciwko nim są kierowane sprawy karne, tym zajmuje się prokuratura. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłowie Przemysław Czarnek i Barbara Bartuś z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość zadadzą pytanie w sprawie skandalicznej decyzji NFZ o ukaraniu Pabianickiego Centrum Medycznego karą w kwocie ponad 0,5 mln zł w sytuacji rosnących problemów finansowych szpitali, którym m.in. nie płaci się za nadwykonania, i zagrożenia istnienia w niedużych szpitalach oddziałów ginekologiczno-położniczych.</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Zapłacono za nadwykonania.)</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">To pytanie kierowane jest do ministra zdrowia. W imieniu ministra odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan minister Wojciech Konieczny.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Przemysława Czarnka o zadanie pierwszego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#PrzemysławCzarnek">Panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowny panie ministrze, jak czytamy, na Pabianickie Centrum Medyczne nałożono 550 tys. zł kary za rzekomą odmowę legalnej aborcji.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#PrzemysławCzarnek">Po pierwsze, chcę powiedzieć, że dobrze, że w ogóle państwo mówicie o tzw. legalnej aborcji, bo przez wiele miesięcy i dni podczas tzw. strajków niektórych kobiet słyszeliśmy, że w Polsce aborcja jest zakazana. Otóż w Polsce aborcja jest legalna, jest dozwolona. Jak wynika z przepisów ustawy, z działalności ustawodawczej Wysokiej Izby i z działalności orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego, aborcja jest możliwa w dwóch przypadkach: wówczas gdy zagraża życiu lub zdrowiu kobiety oraz gdy pochodzi z czynu niedozwolonego. W obydwu przypadkach trzeba stwierdzić, że ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety albo że ciąża pochodzi z czynu niedozwolonego, w przeciwnym razie aborcja nie jest dozwolona. Aborcja, czyli po prostu zabicie człowieka. Ta dumna nazwa „terminacja ciąży” jest fałszywa. Do żadnej terminacji ciąży nie dochodzi, nie dochodzi bowiem do zakończenia ciąży, tylko do zakończenia, mechanicznego, brutalnego zakończenia życia człowieka. Żeby to zrobił lekarz, którego misją jest ratowanie życia człowieka, a nie zabijanie człowieka w jakiejkolwiek fazie jego rozwoju, to muszą być spełnione przesłanki ustawy: zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety lub pochodzenie ciąży z czynu niedozwolonego. W obydwu przypadkach lekarz ma święty obowiązek dochować wszelkich procedur i stwierdzić ponad wszelką wątpliwość, że albo ciąża zagraża życiu lub zdrowiu kobiety, albo pochodzi z czynu niedozwolonego.</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#PrzemysławCzarnek">Nie może być tak, że zgłasza się kobieta i mówi, że jest w ciąży, która zagraża jej życiu lub zdrowiu, ale nie jest to zdiagnozowane ani potwierdzone dokumentacją. Jak czytamy w oświadczeniu Pabianickiego Centrum Medycznego, nikt nie odmówił tego świadczenia, ale jedynie zwrócono się o to, żeby dostarczono wszelkie wyniki, diagnozy, bo to jest konieczne.</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#PrzemysławCzarnek">Moje pytanie, panie ministrze, jest następujące: Dlaczego zmusza się placówki medyczne do zabijania człowieka w najwcześniejszej fazie jego rozwoju bez zdiagnozowania końcowego, czy rzeczywiście dochodzi do spełnienia przesłanek ustawowych zagrożenia życia lub zdrowia kobiety albo pochodzenia ciąży z czynu niedozwolonego. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym prosić państwa posłów o opuszczenie sali, jeśli chcecie sobie podyskutować, albo o udział w dyskusji tutaj. Pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#WojciechKonieczny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#WojciechKonieczny">Panie marszałku, szanowni państwo, rzeczywiście w szpitalu w Pabianicach, w Pabianickim Centrum Medycznym odbyła się kontrola. Kontrola była wynikiem sygnałów od rzecznika praw pacjenta w sprawie niedopełnienia obowiązków związanych z prawami pacjenta w zakresie, o którym dzisiaj mówimy. Kontrola była przeprowadzona w kwestii spełnienia warunków wymaganych do realizacji świadczeń w części dotyczącej dostępności i kwalifikacji personelu w dniu rozpoczęcia kontroli oraz prawidłowości realizacji i rozliczania świadczeń udzielonych pacjentce o określonym PESEL-u w kontekście zapewnienia dostępności do świadczeń gwarantowanych. Okres objęty kontrolą trwał od 1 lutego 2023 r. do 31 maja 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#WojciechKonieczny">Proszę państwa, w trakcie tej kontroli w oparciu o kryterium legalności została dokonana negatywna ocena braku uzasadnienia do zwoływania konsylium lekarskiego i wymuszenia tym samym decyzji o wyborze innego świadczeniodawcy. Taki stan faktyczny został stwierdzony i rzeczywiście nałożono karę w wysokości prawie 550 tys. zł. W dniu 26 czerwca wpłynęły zastrzeżenia podmiotu kontrolowanego do NFZ, czyli podmiot wystąpił z odpowiednim pismem w związku z wystąpieniem pokontrolnym NFZ.</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#WojciechKonieczny">Proszę państwa, muszę powiedzieć, że w wielu przypadkach mogę się zgodzić z tym, co mówi pan poseł Czarnek. Rzeczywiście aborcja jest dopuszczalna w określonych sytuacjach. Nie mogę się szczegółowo wypowiadać na temat tej kontroli, ponieważ jest ona objęta tajemnicą kontroli. Obecnie toczy się proces odwoławczy, ostateczna decyzja jeszcze nie zapadła, w związku z czym w tym określonym przypadku jest to nieco przedwczesna dyskusja. Ale mogę powiedzieć, że gdyby odmowa wykonania tej aborcji została dokonana zgodnie z obowiązującym prawem, to oczywiście tej kary by nie było. Tutaj powód, dla którego aborcja miała być wykonana, w ocenie kontrolujących był wystarczająco udokumentowany. Nie było tak, że pacjentka zgłosiła się bez dokumentacji, bez skierowania itd. Zgłosiła się z odpowiednim zaświadczeniem i aborcja powinna być przeprowadzona, a jej brak, jak wynika z przeprowadzonej kontroli, był naruszeniem umowy, która wiąże szpital z NFZ-etem. Teraz toczy się proces, oczywiście podmiot się odwołuje, może to odwołanie będzie skuteczne. Na obecnym etapie mogę powiedzieć, że wszystko wskazuje na to, że nie będzie. I to tyle, jeżeli chodzi o stan faktyczny w związku z tą sytuacją.</u>
          <u xml:id="u-17.4" who="#WojciechKonieczny">Oczywiście nie będę polemizował ze stwierdzeniami natury ideologicznej, takimi jak zabijanie ludzi itd. Proszę mnie od tego zwolnić. Takie jest oczywiście zdanie pana posła, które, jak myślę, jest bardzo krzywdzące dla wszystkich, również dla rządu, który pan reprezentował, ponieważ te właśnie przepisy pochodzą z tamtego czasu. A więc zgodnie z waszymi słowami dopuszczaliście państwo do zabijania ludzi. Takich słów bym zatem nie używał. Ale zostawiam tę kwestię, nie będę na ten temat dyskutował.</u>
          <u xml:id="u-17.5" who="#WojciechKonieczny">Mogę odpowiedzieć na pytanie, w którym były zawarte również kwestie związane z karami, z tym, że szpital nie ma pieniędzy, a została na niego nałożona kara, co jest skandaliczne itd. Chciałbym tutaj przytoczyć dane: od 2020 r. do końca 2023 r. zostało wykonanych 1,5 tys. kontroli przez NFZ i na szpitale nałożono kary wynoszące w sumie 189 mln zł. Te kary były nakładane z różnych powodów i wówczas takich głosów wskazujących na to, że karanie finansowe jest niewłaściwe, nie było z państwa strony. Teraz natomiast, kiedy kara dotyczy pewnego zakresu działalności szpitala, nagle uważacie państwo, że takich kar nie powinno się stosować czy że są one niewłaściwe.</u>
          <u xml:id="u-17.6" who="#WojciechKonieczny">Odnosicie się państwo również do likwidacji oddziałów ginekologiczno-położniczych i innych, twierdząc, że teraz to zjawisko postępuje. Chciałbym zakomunikować, że sprawdziliśmy umowy zawarte z oddziałami ginekologiczno-położniczymi w grudniu 2014 r. i w grudniu 2023 r. i w 2023 r. mieliśmy o 69 oddziałów ginekologii i położnictwa mniej, czyli w okresie 2014–2023 ubyło 69 oddziałów ginekologii i położnictwa. Ubyło również 37 oddziałów pediatrii i 62 oddziały neonatologiczne. Czy można powiedzieć, że państwo zamykaliście oddziały? Nie będę z tym polemizował, natomiast jeśli chodzi o stwierdzenie, że obecnie obserwujemy takie zjawisko, mogę powiedzieć, że to zjawisko było obserwowane w ostatnich latach z dość dużym nasileniem. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł Barbara Bartuś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#BarbaraBartuś">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowny panie ministrze, szpital ma za zadanie ratować życie człowieka. Lekarze mają za zadanie ratować ludzi, a nie ich zabijać. Jak słyszymy, NFZ ma kłopoty, problemy finansowe. Nie płaci za nadwykonania.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Zapłacił.)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#BarbaraBartuś">Na wizytę np. u lekarza kardiologa, która ratuje życie, czasami trzeba czekać wiele miesięcy. To jest poważne zagrożenie.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#BarbaraBartuś">Pan odniósł się też do tego, że wiele oddziałów było zamkniętych. Ta decyzja NFZ o karze za niezabicie człowieka z powodu braku dokumentacji to też zastraszanie i lekarzy, i szpitali. Może to skutkować tym, że — tak jak pan powiedział — oddziały są zamykane. Bo oddziały ginekologiczno-położnicze najczęściej przynoszą straty. Jest coraz mniej porodów. Dzisiaj nie mamy szpitali państwowych. Bardzo często są to, tak jak w tym przypadku, szpitale samorządowe. Jednostki, które to prowadzą, stają przed dylematem, czy mają dokładać, szukać pieniędzy, czy szpital ma się zadłużać, czy mają iść na łatwiznę i likwidować to, co przynosi stratę.</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#BarbaraBartuś">Staraliśmy się to powstrzymywać, staraliśmy się upaństwowić szpitale, żeby państwo wzięło na siebie ten obowiązek, żeby szpital był blisko człowieka, żeby oddział ginekologiczno-położniczy, który jest potrzebny w takich małych miejscowościach, w takich niedużych miastach… Nie chcę obrażać swoich Gorlic, bo mówię w tej chwili np. o Gorlicach, gdzie też ten oddział przynosi straty. Takie decyzje, takie rygorystyczne podchodzenie do lekarzy, którzy mają przyjmować porody, pomagać kobiecie, pomagać dziecku nienarodzonemu — przecież dzieci nienarodzone można leczyć w łonie matki — to zastraszanie.</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#BarbaraBartuś">Mam pytanie, już nawet nie konkretnie o tę jedną decyzję. Jak ministerstwo zamierza pomóc szpitalom, wszystkim oddziałom, w szczególności oddziałom ginekologiczno-położniczym? Czy macie jakiś plan?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#WojciechKonieczny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#WojciechKonieczny">Pani poseł, ponieważ jestem lekarzem i obowiązuje mnie kodeks etyki lekarskiej, to muszę zaprotestować przeciwko takim stwierdzeniom: zabijanie ludzi z powodu braku dokumentacji medycznej — czy coś w tym stylu.</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Głos z sali: A co to jest? Nie zabijanie?)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#WojciechKonieczny">Proszę podczas dyskusji o medycynie ograniczyć pewne stwierdzenia natury ideologicznej, ponieważ one są bardzo obraźliwe. Lekarze, pielęgniarki i inny personel dzień i noc walczą o życie małych pacjentów, również w łonach matek. Różnie to bywa, różne są sytuacje i tego rodzaju podchodzenie do pracowników ochrony zdrowia, mówienie, że zabijają ludzi z powodu braku dokumentacji, jest po prostu… Pani nie jest lekarzem, z tego, co wiem, więc nie obowiązuje pani kodeks etyki lekarskiej, dlatego może to ujdzie na sucho.</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#WojciechKonieczny">Co do tego szpitala, nadwykonań itd., ten szpital nie wykonuje kontraktu. Ten szpital ma niewykonania odnośnie do położnictwa i ginekologii oraz noworodków, tak że to nie jest tak, że coś jest w tym szpitalu ograniczane. Ten szpital ma wyższy kontrakt, może go realizować, może zapewnić leczenie większej liczbie pacjentek. To się nie udaje z jakichś powodów, oczywiście również obiektywnych. Z powodu różnych polityk społecznych i innych — moim zdaniem również zdrowotnych — które były prowadzone w ostatnich latach, liczba urodzeń spadła o 1/3. Programy, które wprowadziliście, miały doprowadzić do zwiększenia dzietności, a nie doprowadziły. Tak że na pewno te problemy, o których pani posłanka mówi, wynikają również z tego, że tą polityką doprowadziliście do tak wielkiego spadku liczby urodzeń, że te oddziały rzeczywiście nie mają tylu pacjentów, ilu powinny mieć, i to jest ogromny spadek. Gdybyśmy przełożyli to na inną dziedzinę medycyny, np. byłoby o 1/3 mniej wypadków samochodowych czy udarów, to oddziały ortopedii i neurologii pewnie też miałyby duże kłopoty finansowe. To by było normalne. To jest zjawisko występujące na pewno nie z winy tych szpitali.</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#WojciechKonieczny">Co do kolejek to odziedziczyliśmy te kolejki po państwu. Staramy się z nimi walczyć, jak najbardziej, mamy różne pomysły, rzeczywiście będziemy je realizować.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#WojciechKonieczny">Brak pieniędzy w NFZ, niewypłacane środki za nadwykonania. Otóż 26 czerwca do oddziałów wojewódzkich NFZ zostały przekazane dodatkowe środki w ramach dotacji podmiotowej przyznanej NFZ przez ministra zdrowia z przeznaczeniem na finansowanie świadczeń ponadlimitowych w łącznej kwocie 1246 mln zł. Rozliczenie powinno nastąpić do końca czerwca. Proszę państwa, ostrzegaliśmy was wielokrotnie, że cofnięcie dotacji — państwo to zrobiliście, wstrzymaliście dotację budżetową dla NFZ, właściwie wówczas było to 13 mld zł rocznie, tak można szacować te dwa strumienie, które powstrzymaliście — poskutkuje brakiem pieniędzy w NFZ, i to się dzieje. Rzeczywiście sytuacja jest trudna. Apelowaliśmy, żebyście się od tego powstrzymali, żebyście tych rzeczy nie robili, ale stało się, jak się stało…</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Od 13 grudnia jesteście w rządzie.)</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#WojciechKonieczny">…więc dzisiaj sytuacja rzeczywiście jest trudna. Mamy różne pomysły. Mogę powiedzieć — przez chwilę politycznie — że Lewica również ma swój pomysł, jak zapewnić dobre finansowanie ochrony zdrowia. Mam nadzieję, że ten pomysł uzyska poparcie reszty koalicji. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Krystyna Skowrońska z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Bardzo proszę o możliwość sprostowania, bo pan minister mnie źle zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale, proszę pani, nie musi pani krzyczeć, bo ja słyszę, co pani mówi.</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Posłanka Krystyna Skowrońska z Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska zada pytanie w sprawie używania syntetycznych opioidów w Polsce. To pytanie jest skierowane do ministra zdrowia.</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Pan nie słyszy?)</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Odpowie sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia pan minister Wojciech Konieczny.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#KrystynaSkowrońska">Dziękuję bardzo serdecznie, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#KrystynaSkowrońska">Pani poseł Bartuś chciałam również odpowiedzieć, że nadwykonania za 2023 r. zostały zapłacone do końca marca i warto mówić prawdę na tej sali sejmowej.</u>
          <u xml:id="u-23.2" who="#KrystynaSkowrońska">A teraz pytanie. Fentanyl to lek z grupy opioidów o silnym działaniu przeciwbólowym, wykorzystywany w anestezjologii, w leczeniu przewlekłego bólu. Leku fentanylu nie można kupić bez recepty. Mam pytanie do szanownego pana ministra. W ostatnim czasie w mediach pojawiły się niepokojące doniesienia w sprawie dostępu do niebezpiecznych substancji, jakimi są syntetyczne opioidy, i ich używania Szczególnie niepokojąca opinię publiczną jest sprawa dostępu do fentanylu. Powtórzę: fentanyl to syntetyczny opioid, bardzo silny lek stosowany w leczeniu intensywnego bólu, m.in. w przypadkach onkologicznych. Niestety fentanyl wyszedł poza placówki medyczne i coraz częściej używany jest niezgodnie z przeznaczeniem, czyli jako środek narkotyczny. Fentanyl to bardzo poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego.</u>
          <u xml:id="u-23.3" who="#KrystynaSkowrońska">W związku z powyższym w imieniu grupy posłów uprzejmie proszę o odpowiedź na pytanie: Jakie działania podjęło i zamierza podjąć Ministerstwo Zdrowia w sprawie dostępności i kontroli używania niezgodnie z przeznaczeniem syntetycznych opioidów, w tym szczególnie fentanylu? W tym momencie odbywa się posiedzenie Komisji Zdrowia, która omawia tę sprawę, ale myślę, że na sali sejmowej odpowiedź pana ministra w sprawie podejmowanych działań będzie dla nas niezwykle ważna, dlatego że dochodzi do zgonów, o czym informują media. Dla nas jest bardzo ważne, aby działania podejmowane przez Ministerstwo Zdrowia pozwalały na używanie leku zgodnie z przeznaczeniem, a eliminowały sytuacje używania niezgodnie z przeznaczeniem leku powodującego śmierć. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WojciechKonieczny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WojciechKonieczny">Panie marszałku, szanowni państwo, rzeczywiście problem nadużywania opioidów w Polsce występuje i jest obserwowany. Wiemy o tym, że to zjawisko w skali epidemii występuje w Stanach Zjednoczonych. Ono przesuwa się na inne kraje i występuje z różnym nasileniem. W Stanach Zjednoczonych było spowodowane błędami w polityce odnośnie do opioidów. Tam były bardzo łatwo dostępne leki takie jak OxyContin, które były stosowane właściwie na wszystkie bóle. One są skuteczne w leczeniu bólu, ale jednocześnie bardzo łatwo uzależniają. A ponieważ sprzedaż ogromnie wzrosła, wycofano taką możliwość i te leki zostały zastąpione właśnie fentanylem, który jest substancją dosyć łatwą do uzyskania, on tam pochodzi głównie z przemytu, ze strefy przestępczej, i stąd to zjawisko obecnie jest bardzo nasilone.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WojciechKonieczny">Jak to wygląda u nas? U nas mamy do czynienia z kilkoma zjawiskami. Jednym jest nieetyczna preskrypcja, czyli wypisywanie poza wskazaniami. Jest wypisywanie w gabinecie. To jest zjawisko, które oczywiście marginalnie zawsze występowało, pewnie w jakimś stopniu będzie występować i jest bardzo trudne do uchwycenia, bo to są pojedyncze recepty. Ponadto jest, i o tym według mnie musimy bardzo głośno mówić, wypisywanie tych leków poprzez receptomat. To jest zjawisko, które wystąpiło parę lat temu i też jest trudne do kontroli, chociaż zmierzamy do tego, aby je ukrócić. Trzecia możliwość to udostępnienie tożsamości lekarza, czyli też działanie przestępcze, albo skradzenie jej i w ten sposób przypisywanie leku zdalnie. I mamy jeszcze pochodną tego zjawiska — to są, nazwijmy to, mrówki, które realizują te recepty w poszczególnych aptekach, tak aby to było ukryte, czyli osoby, które chodzą po aptekach z poszczególnymi receptami, które uzyskały w jakiś sposób, i starają się je zrealizować. To jest jedna część tego zjawiska.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WojciechKonieczny">Druga część to jest sprzedaż recept i tych leków poprzez Internet, poprzez różne portale internetowe. Tutaj muszę powiedzieć, że działania głównego inspektora farmaceutycznego w jednym zakresie przyniosły efekt, tzn. jeden ze znanych portali wycofał się z takiej możliwości. Ale inny — nie, inny mówi, że nie będzie ingerował w to, o czym ludzie chcą się informować i co sobie chcą sprzedać. Stąd jest trudność, bo w świetle obecnego prawa my możliwości zabronienia tego rodzaju działalności nie mamy. A więc jest to dobrowolność. Gdyby ta dostępność przez Internet została ukrócona, to na pewno to zjawisko nie mogłoby tak się rozprzestrzenić, byłby z tym duży problem.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WojciechKonieczny">Ministerstwo Zdrowia oczywiście ma informacje na temat preskrypcji leków opioidowych bardzo dokładne, jeśli one są wypisywane we wskazaniach, czyli, można powiedzieć, kiedy leki są refundowane — wówczas NFZ wie bardzo dokładnie, wie wszystko o każdej recepcie. Jeżeli są nierefundowane w 100%, to tu już nadzór NFZ-u w praktyce jest bardzo mały.</u>
          <u xml:id="u-25.5" who="#WojciechKonieczny">Oczywiście są inne sposoby, ale trzeba powiedzieć, że ten nadzór nie jest już taki dokładny i nie mamy tak ścisłych przepisów. Ministerstwo Zdrowia dostaje raporty z CEZ-u, to jest rzecz, którą ostatnio wprowadziliśmy, codzienne raporty na temat preskrypcji tych leków, ponieważ CEZ ma taką informację. Obserwujemy, czy w jakichś miejscowościach, czy na jakichś numerach wykonywania prawa zawodu lekarza czy w inny sposób w którychś hurtowniach nie jest nagła bardzo duża sprzedaż tych leków. Oczywiście głównie chodzi o fentanyl. To jest codziennie zgłaszane do organów ścigania, są powiadamiane. Poza tym jest powiadamiana Naczelna Izba Lekarska, ponieważ taka preskrypcja tych leków stanowi w naszym odczuciu fałszowanie dokumentacji, co jest przestępstwem, a poza tym jest też działaniem nieetycznym, na które ma prawo reagować Naczelna Izba Lekarska.</u>
          <u xml:id="u-25.6" who="#WojciechKonieczny">Te działania są podjęte od niedawna. Można powiedzieć, że na szczęście liczba użytkowników opioidów w Polsce, generalnie opioidów, jest jedną z najmniejszych w Europie. My odnotowaliśmy ok. 15 tys. problemowych użytkowników opioidów, co daje 0,55 osoby na 1000 mieszkańców. To dotyczy opioidów ogólnie. A używanie opioidów w populacji generalnej kiedykolwiek w życiu deklaruje poniżej 1% respondentów. Natomiast mając na uwadze sytuację międzynarodową, potencjalne zagrożenie i to, że to zjawisko ostatnio zaczyna narastać, oczywiście są podjęte działania, również przez Krajowe Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom, które prowadzi analizy dotyczące identyfikacji zagrożeń, planuje się odpowiednie działania zaradcze. Natomiast, tak jak mówię, każdy kraj ma nieco inną strukturę tego problemu.</u>
          <u xml:id="u-25.7" who="#WojciechKonieczny">Jeszcze chciałbym powiedzieć na koniec ważną rzecz, bardzo ważną rzecz na temat receptomatów, bo likwidacja preskrypcji poprzez receptomaty niewątpliwie ograniczy to zjawisko. Dlaczego tak uważamy? Na początku, kiedy zostały wprowadzone receptomaty, liczba leków refundowanych, procent leków refundowanych przepisywanych przez te receptomaty wynosił 60,69%. To było w 2019 r., a w 2023 r. jedynie 1,33% tych leków było lekami refundowanymi. Co to oznacza? To rozwiązanie dotyczące telemedycyny, rozwiązanie, powiedzmy, dotyczące również receptomatów, to zjawisko powinniśmy jak najbardziej zwalczać, bo ono jest głęboko nieetyczne w moim rozumieniu. O czym mówi nam to zjawisko? Teoretycznie po to jest to zdalne przepisywanie recept, aby ludzie ciężko chorzy, ludzie, którzy nie mogą się udać się do lekarza, którzy nie mogą przyjść, żeby być zbadanym przez tego lekarza itd., mieli możliwość uzyskania recepty poprzez receptomat czy poprzez jakąś zdalną możliwość. Dobrze, tylko wtedy ci ludzie powinni być chorzy, tzn. powinni dbać o to, żeby ta recepta była refundowana. Przecież nie chcą wydawać dużo pieniędzy na ten lek, bo są chorzy, potrzebują dużo tych leków, to jest dla nich rozwiązanie. Natomiast jeśli jedynie 1,33% to są leki sprzedawane na refundację, to oznacza, że pozostałe prawie 99% to są leki w dużej mierze wydawane poza wskazaniami. Można tak domniemywać, ponieważ odnosząc się np. do leków na cukrzycę, trudno sobie wyobrazić, żeby nagle pacjenci i chorzy na cukrzycę chcieli kupować leki na 100%, skoro im się należy refundacja.</u>
          <u xml:id="u-25.8" who="#WojciechKonieczny">W związku z tym to jest pośredni dowód na patologię związaną z receptomatami, z wprowadzeniem tej możliwości do naszego systemu. Są w związku z tym prowadzone prace w Ministerstwie Zdrowia, tak żeby w odpowiedni sposób, dbając jednocześnie o dostęp do leków, bo to jest ważne, jednak ograniczyć patologię. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Będzie pan jeszcze miał prawo do zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Elżbieta Gelert.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#ElżbietaGelert">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#ElżbietaGelert">Panie ministrze, właściwie prawie wyczerpał pan odpowiedź, kończąc swoją pierwszą wypowiedź. Chciałam pana ministra dopytać w sprawie receptomatów. Nie należy wylewać dziecka z kąpielą, bo wiadomo, że w pewnym zakresie, kiedy pacjenci są faktycznie chorzy, akurat posługiwanie się receptomatami pomaga ulżyć im w oczekiwaniu w kolejce do lekarza i na pewno jest to bardzo dobra technika. Musimy też iść do przodu z techniką dla pacjentów. Natomiast właśnie to, co pan mówi, zaczęło być nadużywane i to zdecydowanie. Zresztą bardzo się cieszę, że macie państwo tak dokładne informacje i zbadaliście ten temat. Temat patologii jest zbadany, tylko w tej chwili prosiłabym o odpowiedź, jakie działania państwo podejmą i jakie działania są obecnie podejmowane, ażeby faktycznie z tymi receptomatami też sobie poradzić, czy będą jakieś prawne uregulowania. Bardzo proszę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WojciechKonieczny">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WojciechKonieczny">Nie mogę ujawnić szczegółów, ponieważ jest kilka dróg, które planujemy wprowadzić. Rynek ociera się o rynek, nazwijmy to, szary czy przestępczy, w związku z czym wcześniejsze ujawnianie planów może być tutaj niewłaściwe. Współpracujemy zresztą z Policją, z CBŚP, z innymi instytucjami, które pomagają nam w zwalczaniu tego zjawiska. Od strony medycznej mogę powiedzieć w ten sposób. Oczywiście możemy kontrolować, tzn. możemy dojść do tego, żeby kontrolować, czy te recepty są przepisywane etycznie, tzn. jak często są one przepisywane, jak szybko jedna recepta jest wypisywana od drugiej, czyli czy czas, który upłynął od wypisania jednej recepty do drugiej, wskazuje na to, że ten pacjent był przebadany czy był sprawdzony jego stan zdrowia, jego wskazania do zastosowania leku.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WojciechKonieczny">Tutaj możemy się posłużyć tym, że nie będzie tak jak do tej pory. Chodzi o ankiety, które są właściwie fikcyjnym wywiadem. Będzie konieczność połączenia się w czasie rzeczywistym, np. za pomocą telefonu czy połączenia wideo. A więc będzie można doprowadzić do tego, że ta wizyta będzie się odbywać w określonym czasie i w określony sposób. Jest również pomysł dalej idący, aby pierwsze przepisanie leku opioidowego odbywało się w gabinecie u lekarza. Chodzi o to, by pierwsza preskrypcja musiała być poprzedzona wizytą, odpowiednim wpisem w historii leczenia itd. Dopiero następnie, oczywiście w określonym czasie, przewidziane jest zdalne przepisywanie tych leków, tak aby pacjent otrzymywał, powiedzmy, na 3 miesiące czy na pół roku możliwość przepisywania zdalnego, a później znowu odbył wizytę. Takie rozwiązania są procedowane.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WojciechKonieczny">Mamy tutaj oczywiście pewne wyjątki. Są pacjenci hospicyjni, pacjenci objęci opieką lekarzy rodzinnych, którzy siłą rzeczy są przypisani do terenu, a trzeba powiedzieć, że nie jest to receptomat działający na całą Polskę. Tutaj musimy bardzo uważać. Musimy być też we współpracy z konsultantami do spraw anestezjologii, do spraw medycyny paliatywnej, onkologii. Chodzi o to, że te leki to są leki. To jest środek, który jest bardzo potrzebny pacjentom i mimo wszystko pacjenci nie mogą ucierpieć, kiedy będziemy walczyli z patologią. Do tego nie możemy doprowadzić. W Polsce leczenie bólu nie jest postawione na wysokim poziomie, mówiąc oględnie, i istnieje pewna obawa. Chodzi o to, żebyśmy tej sytuacji nie pogorszyli. Musimy zadbać przede wszystkim o tych pacjentów, którzy tych leków wymagają. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Życzę powodzenia, panie ministrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Żaneta Cwalina-Śliwowska z Polski 2050 zada pytanie w sprawie przyszłości spółki Polska Press Grupa zakupionej w 2021 r. przez PKN Orlen i wykorzystywanej przez PiS do celów politycznych. To pytanie jest skierowane do ministra aktywów państwowych, w którego imieniu odpowie sekretarz stanu w tym ministerstwie pan minister Robert Kropiwnicki.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, Polska Press Grupa została zakupiona w 2021 r. przez PKN Orlen. Wydaje ona 20 dzienników regionalnych w 15 województwach, prowadzi ponad 500 serwisów internetowych, które łącznie trafiają do przeszło 17 mln użytkowników sieci. W latach po przejęciu spółki przez Orlen media przedstawiały wiele nieprawidłowości i działań niezgodnych z etyką dziennikarską w grupie Polska Press. W grudniu 2022 r. Onet ujawnił, że treści „Kuriera Lubelskiego” na prośbę ówczesnego marszałka województwa są cenzurowane tak, aby nie szkodziły lokalnym władzom. Dodatkowo w „Dzienniku Polskim” jeden z dziennikarzy został osobiście zwolniony przez redaktor naczelną Polski Press za felieton ukazujący wyższą jakość usług prywatnej spółki ponad Pocztę Polską. We wrześniu 2023 r. ze stron należących do grupy Polska Press zaczęły znikać zdjęcia i artykuły związane z politykiem PiS Edgarem K. zamieszanym w tzw. aferę wizową, na co zwrócili uwagę dziennikarze wp.pl.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Poza okazywaniem przychylności wobec polityków wówczas rządzącej partii dzienniki należące do Polska Press działały na niekorzyść polityków innych grup politycznych. Przykładem jest sytuacja z października 2023 r., kiedy to kandydatka Trzeciej Drogi w wyborach do Sejmu Maja Nowak zwróciła się do portalu naszemiasto.pl Gorzów z zamówieniem na płatną reklamę wyborczą. Władze portalu odmówiły realizacji zamówienia, jako powód podając, że reklama jest niezgodna z polską racją stanu.</u>
          <u xml:id="u-31.3" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Ponadto w 2021 r. strata netto grupy Polska Press wynosiła 30,8 mln zł przy stracie operacyjnej na poziomie 37,1 mln zł. W 2022 r. koszty działalności operacyjnej przekroczyły 375 mln, co spowodowało stratę w zakresie działalności operacyjnej na poziomie blisko 30 mln. Po uwzględnieniu przychodów finansowych oraz rozliczeń podatkowych wynik netto pokazał stratę na poziomie 23 mln.</u>
          <u xml:id="u-31.4" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Po przejęciu grupy Polska Press przez Orlen w 2021 r. podległe dzienniki zaczęły cenzurować wypuszczane treści, dyscyplinować dziennikarzy za teksty nieprzychylne władzy, publikować artykuły na zamówienie polityków oraz dyskryminować działaczy innych opcji politycznych. Dodatkowo zainteresowanie prasą spadło, a spółka zanotowała wielomilionowe straty. W wielu miastach odbywały się protesty w związku z zamachem na wolność mediów. Kolejne miesiące potwierdziły tylko, jaki był rzeczywisty cel nabycia udziałów w spółce medialnej przez spółkę naftową.</u>
          <u xml:id="u-31.5" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">W związku z tym w imieniu Klubu Parlamentarnego Polska 2050 — Trzecia Droga chciałabym zapytać pana ministra, jakie są dalsze plany w stosunku do grupy Polska Press i czy poniosą odpowiedzialność osoby, które podjęły decyzję o zakupie Polska Press przez Orlen i naraziły tym samym na straty koncern PKN Orlen oraz akcjonariuszy mniejszościowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#RobertKropiwnicki">Panie marszałku, Wysoka Izbo, mam przyjemność odpowiedzieć na to ważne pytanie. To jest właściwie pytanie o zasady demokracji i o zasady udziału państwa w rynku mediowym, który to udział z natury powinien być wstrzemięźliwy, ponieważ to władza medialna powinna kontrolować władzę rządową. Nie powinno być tak, że władza rządowa czy spółki Skarbu Państwa kupują i dyscyplinują dziennikarzy. To jest absolutnie patologia. To była patologia, na szczęście możemy o tym mówić już w czasie przeszłym.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#RobertKropiwnicki">Sam zakup Polski Press przez spółkę energetyczną wydaje się mocno wątpliwy i mocno niepotrzebny, mówiąc wprost. Ta inwestycja miała cel wyłącznie polityczny, była po to, żeby mieć wpływ na rynek mediów, które do tej pory były mediami niezależnymi. Obudowano to ideologią antyniemiecką: odkupujemy, repolonizujemy, ale tak naprawdę chodziło o to, żeby mieć dostęp do 500 serwisów lokalnych, do 20 tytułów regionalnych i wpływ na znaczną część opinii publicznej. I to się skończyło.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#RobertKropiwnicki">Dzisiaj celem spółki Orlen, która jest właścicielem Polski Press, jest przede wszystkim przywrócenie wiarygodności tej firmie, czyli przywrócenie Polsce Press, oddziałowi Orlenu, wiarygodności jako niezależnego medium. I to się dzieje poprzez zatrudnianie niezależnych dziennikarzy, poprzez przywracanie dziennikarzy, którzy byli wyrzucani przez PiS za to, że chcieli być niezależnymi dziennikarzami, a nie PiS-owskimi dziennikarzami. Te zmiany kadrowe trwają, one się kończą już właściwie, w takim sensie, że wymiana kadrowa już jest na finiszu.</u>
          <u xml:id="u-33.3" who="#RobertKropiwnicki">Rolą zarządu jest dbanie o niezależność tych pracowników. To jest pierwsza rzecz, a druga rzecz to przywrócenie ładu korporacyjnego i ładu biznesowego. Bo Polska Press musi być podmiotem, który jest niezależnym graczem na rynku mediowym, i przede wszystkim jest firmą, która spełnia standardy dziennikarskie, i równocześnie jest firmą biznesową, która ma zdrowy ład korporacyjny wewnętrzny. Ma mocną podstawę finansową. Te rzeczy się dzieją, są teraz w trakcie realizacji. W ostatnich tygodniach, miesiącach w firmie prowadzone są również audyty.</u>
          <u xml:id="u-33.4" who="#RobertKropiwnicki">Jeżeli pani poseł pyta o to, kto zostanie ukarany, w jaki sposób będą wyciągane konsekwencje, to będzie wiadomo za chwilę. Za kilka tygodni pewnie będzie spółka to komunikowała. Nie jest rolą ministra aktywów państwowych komunikowanie informacji o audytach prowadzonych w spółkach. Spółka będzie robiła to samodzielnie, jak również docelowo podmiot ten nie powinien się znajdować w strukturach spółki państwowej. Ale to jest kwestia najpierw przygotowania tego podmiotu do wprowadzenia na rynek medialny i uzdrowienia dzisiaj jego sytuacji.</u>
          <u xml:id="u-33.5" who="#RobertKropiwnicki">Demokracja musi mieć podstawowe zasady, demokracja zachodnio-liberalna, czyli taka, w której trójpodział władzy obowiązuje, w której władza nie naciska na media, władza nie buduje czeboli, które mają być omnipotentne i mają mieć wpływ na całą rzeczywistość. Bo jest to błędne. Przerabialiśmy to do roku 1989 i wiemy, jak to się skończyło. Dlatego bardzo ważne jest, żeby dzisiaj ten podmiot był odbudowany, żeby Polska Press odzyskała wiarygodność zarówno czytelników, jak i rynku reklamowego, rynku medialnego oraz uzyskała zdolność organizacyjną, samodzielność finansową. Podniesienie jej wartości jest szalenie istotne po to, żeby mogła ona wrócić na rynek mediowy. Jeżeli więc chodzi o audyty i odpowiedzialność, myślę, że jeszcze nie ma informacji na ten temat i spółka będzie to komunikowała samodzielnie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałem bardzo serdecznie przywitać Stowarzyszenie Sołtysów Gminy Sońsk. Witam państwa serdecznie. Przybyliście do nas na zaproszenie pana posła Adama Krzemińskiego. Witamy.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Chciałabym jednak dopytać o perspektywę czasową. W jakiej perspektywie czasowej możemy spodziewać się pierwszych decyzji dotyczących wydzielenia ze spółki akcyjnej Polski Press? Pytam o scenariusz tego wydzielenia, ponieważ Orlen jest spółką akcyjną, więc w grę wchodziłaby jedynie sprzedaż tego aktywu.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#ŻanetaCwalinaŚliwowska">Natomiast mam też pytanie: Czy ministerstwo przewiduje np. stworzenie konsorcjum mediowego i połączenie Polski Press z TVP? Telewizje, zwłaszcza oddziały regionalne, mogłyby współpracować właśnie z oddziałami Polski Press.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#RobertKropiwnicki">W tej chwili nie są prowadzone prace, które miałyby zmierzać do włączania oddziałów Polski Press do innych mediów publicznych. Nie znam również horyzontu czasowego, w którym spółka będzie gotowa do sprzedaży tego. Myślę, że w związku z tym, że Orlen jest spółką giełdową, będzie komunikował to samodzielnie. My się dowiemy o tym, tak jak wszyscy inni akcjonariusze, z komunikatów giełdowych. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, musimy…</u>
          <u xml:id="u-38.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jest już pani minister, super.</u>
          <u xml:id="u-38.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przechodzimy do następnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-38.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Pyrzyk z klubu parlamentarnego PSL chciałby zadać pytanie w sprawie wsparcia finansowego jednostek samorządu terytorialnego. To pytanie będzie zadane ministrowi finansów. Odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów pani minister Hanna Majszczyk.</u>
          <u xml:id="u-38.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-39.1" who="#MichałPyrzyk">Panie marszałku, pani minister, Wysoka Izbo, w najbliższym czasie ma zostać skierowany do konsultacji społecznych projekt nowych rozwiązań dotyczących finansowania jednostek samorządu terytorialnego. Wierzę — mówiłem już o tym na posiedzeniu komisji — że dzięki nowym rozwiązaniom samorządy zyskają więcej środków na realizację tych zadań. Cieszy też kierunek tych prac, aby uniezależnić dochody samorządów od jakichkolwiek cykli politycznych czy też zmian w prawie podatkowym, bo wiele samorządów odczuło, i to odczuło negatywnie, zmiany, jakie w podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadził chociażby Polski Ład.</u>
          <u xml:id="u-39.2" who="#MichałPyrzyk">Ta potrzebna reforma ma wejść w życie w przyszłym roku. Na razie mamy jednak rok 2024 i otrzymujemy wiele sygnałów od samorządów dotyczących tego roku, że nie będą mogły spiąć w grudniu budżetów samorządowych. Nie wynika to z nieudolności czy z rozpasania finansowego samorządów, a można powiedzieć, że jest zależne od wielu czynników makroekonomicznych.</u>
          <u xml:id="u-39.3" who="#MichałPyrzyk">W ubiegłym roku, przypomnę, nastąpiło takie uzupełnienie dochodów, a środki te można było przeznaczać na dowolne cele. Nie ukrywam, że gminy, ale również powiaty oczekują od nas, oczekują od polskiego rządu podobnej kładki finansowej, która pozwoli im w miarę bezpiecznie przejść do następnego roku, w którym, tak jak powiedziałem na wstępie, głęboko w to wierzę, będą obowiązywać już nowe, lepsze zasady finansowania jednostek samorządu terytorialnego w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-39.4" who="#MichałPyrzyk">Wiem, że w tym roku ministerstwo już przeznaczyło dodatkowe środki dla samorządów, ale mam pytanie, czy rząd pracuje nad dodatkowym wsparciem finansowym polskich samorządów w drugiej połowie tego roku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#HannaMajszczyk">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie pośle, tak jak pan zaznaczył, sprawa finansów samorządów jest oczywiście sprawą priorytetową dla rządu, o czym świadczy fakt, że począwszy od pierwszych dni lutego przystąpiliśmy do prac nad reformą systemu finansowania dochodów jednostek samorządu terytorialnego. Jesteśmy w trakcie prekonsultacji. Właściwie prekonsultacje zostały zakończone, ponieważ strona samorządowa kierunkowo w pełni poparła rozwiązania proponowane przez ministra finansów dla potrzeb zmiany finansowania samorządów, dla potrzeb zapewnienia stabilności i przewidywalności finansowania jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#HannaMajszczyk">Chciałabym podkreślić, pan poseł o tym wspomniał, że już podczas przygotowania budżetu na rok 2024 — wprawdzie czasu na przygotowanie budżetu było niewiele — niemniej właśnie rozwiązania dla samorządów znalazły tam bardzo istotny akcent. Poza tym, że oczywiście mamy do czynienia ze znacznym zwiększeniem finansowania poprzez subwencję oświatową, co wiąże się z podniesieniem wynagrodzeń dla nauczycieli, ale została odblokowana subwencja rozwojowa dla jednostek samorządu terytorialnego na kwotę ponad 3 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#HannaMajszczyk">Jednocześnie w sposób precedensowy, ponieważ nigdy nie miało to miejsca, bo zadania w zakresie oświaty przedszkolnej, jeżeli można tak to określić, należą do zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego i zgodnie z przepisami o dochodach jednostek samorządu terytorialnego nie są wliczane do subwencji, jest to wyraźnie podkreślone, niemniej jednak właśnie na rok 2024, pomimo wysiłku finansowego, którego dokonano, wyasygnowano kwotę ponad 2 mld zł na sfinansowanie podwyżek również dla nauczycieli przedszkolnych. To są ponad 2 mld zł również w roku 2024, co oznacza, że łącznie z subwencją rozwojową jest to ponad 5 mld zł, których nie planowano od początku przekazać roku samorządom. A więc w systemie finansowania jednostek samorządu, można powiedzieć, chodzi ponad 5 mld zł od początku roku.</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#HannaMajszczyk">Odpowiada to również na oczekiwania samorządów, aby środki finansowe przekazywane do jednostek samorządu terytorialnego nie miały charakteru doraźnego, żeby one były w systemie, po to, żeby samorządy mogły od początku wiedzieć, jaką pulą środków dysponują, na co mogą sobie pozwolić. Jeżeli chodzi o subwencję oświatową i podwyższenie tej subwencji o ponad 20 mld zł, bo w sumie taki był ostateczny wymiar podwyższenia subwencji oświatowej w związku z tymi podwyżkami… To oczywiście i tak by się znalazło, bo zgodnie z generalną zasadą konstruowania subwencji oświatowej, skoro ustawowo zostały podniesione wynagrodzenia nauczycieli, to oczywiście należało zabezpieczyć te podwyżki w subwencji oświatowej. Niemniej jednak, jeżeli chodzi o podwyżki dla nauczycieli przedszkolnych, to takiego obliga tutaj w żaden sposób nie można było oczekiwać, a te środki zostały skierowane, co oznacza, że uwolniły kwotę ponad 2 mld zł na inne zadania, bo samorządy musiałyby ponieść ten wydatek w stosunku do nauczycieli przedszkolnych, a kiedy otrzymują środki z budżetu centralnego, mają te środki uwolnione właśnie na inne zadania. No i oczywiście subwencja rozwojowa, o której wspominałam.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#HannaMajszczyk">Chciałabym również podkreślić, że w czerwcu zostały przyjęte rządowe programy, w wyniku których do pracowników samorządowych, pracowników socjalnych, do grupy prawie 200 tys. osób od lipca zostanie skierowana dodatkowa pula środków z przeznaczeniem na dodatki motywacyjne dla tych pracowników, 1000 zł brutto, co do końca roku oznacza dodatkowe skierowanie właśnie do samorządów kwoty ponad 1300 mln zł. Tym samym mamy już w systemie… Oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, że nie są to jeszcze kwoty takie, jak były w końcówce poprzedniego roku czy 2 lata temu, kierowane do samorządów w związku ze zmianami systemowymi, które zostały poczynione i uszczupliły dochody jednostek samorządu terytorialnego, niemniej jednak kwoty, o których wspominam, są już w systemie od początku roku. Samorządy nie oczekują na te środki do jesieni.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#HannaMajszczyk">Oczywiście możliwość… Rząd jest jak najbardziej ukierunkowany, o czym już wspominałam, na wsparcie samorządów w związku ze zmianami, które miały miejsce, natomiast skierowanie ewentualnej, dodatkowej puli środków dla samorządów na stworzenie, cytuję, tak pan poseł to określił, tzw. kładki finansowej będzie możliwe do określenia, myślę, jesienią tego roku, podobnie zresztą, jak miało to miejsce w poprzednich latach, wtedy kiedy będziemy mogli ocenić stan realizacji budżetu państwa. Oczywiście tak jak w latach poprzednich, państwo posłowie sami to zaznaczyli, dodatkowe zasilenia miały miejsce w końcówce roku. Podobnie w bieżącym roku w zależności od sytuacji budżetowej takie decyzje zostaną podjęte.</u>
          <u xml:id="u-41.6" who="#HannaMajszczyk">Myślę, że to będzie wrzesień, bardziej październik, kiedy będzie można ocenić tę sytuację. Wówczas ta decyzja zostanie podjęta i informacja zostanie skierowana do samorządów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#MichałPyrzyk">Szanowny panie marszałku, pani minister, bardzo serdecznie dziękuję za tę odpowiedź, niemniej jednak chciałem jeszcze dopytać o finansowanie już na przyszłość oświaty samorządowej. Wiele miejsca poświęciła pani temu obszarowi w swoim wystąpieniu, a jak wiadomo, pieniędzy na edukację jest co roku za mało. Oczywiście cieszy fakt, że w subwencji oświatowej przeznaczyliście państwo również środki na podwyżki dla nauczycieli przedszkoli, a tyle mówi się właśnie o powszechnym uprzedszkolnieniu czy o łatwiejszym dostępie do wychowania przedszkolnego.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#MichałPyrzyk">Mam pytanie dodatkowe czy może dwa pytania, moim zdaniem najważniejsze z tego obszaru. Czy zatem rząd i ministerstwo planują objęcie subwencją oświatową wszystkich dzieci przedszkolnych, nie tylko sześciolatków? I czy wprowadzone zostaną jednolite zasady dotyczące dotacji dla szkół i przedszkoli niesamorządowych? Mam tu na myśli rozdział pomiędzy publicznymi i niepublicznymi, bo na to też zwracają uwagę samorządowcy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#HannaMajszczyk">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie pośle, co do zasady, jeżeli chodzi o subwencję oświatową, to reforma planowana w Ministerstwie Finansów, uzgadniana ze stroną samorządową, tak jak powiedziałam, kierunkowo zaakceptowana przez stronę samorządową, w ogóle zakłada odejście od czegoś takiego jak subwencja oświatowa. Będą to potrzeby oświatowe, podobnie jak potrzeby wyrównawcze, potrzeby ekologiczne czy też potrzeby rozwojowe, które będą przeliczane dla poszczególnych jednostek indywidualnie.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#HannaMajszczyk">Chcemy wzmocnić dochody samorządów, tak aby właśnie nie opierały się one na kierowanych do nich subwencjach, ale na określonych dochodach w podatkach dochodowych zarówno od osób prawnych, jak też od osób fizycznych, przy czym zakładamy, że baza w zakresie wyliczania tych dochodów zostanie znacznie poszerzona, ponieważ do puli zostaną dołączone również dochody podatników rozliczających czy też płacących do budżetu ryczałt od przychodów ewidencjonowanych. W ten sposób chcemy wzmocnić dochody własne samorządów, tak aby mogły one same decydować, na jakie kierunki te środki przeznaczać.</u>
          <u xml:id="u-45.2" who="#HannaMajszczyk">Oczywiście bardzo istotną część tych potrzeb, o których wspomniałam, będą stanowiły potrzeby oświatowe. Zamierzamy do tych potrzeb oświatowych dołączyć również pewną pulę potrzeb związanych z przedszkolami, z objęciem dzieci wychowaniem przedszkolnym. Niemniej nie ma tutaj założeń ani kierunków co do całkowitego objęcia przedszkoli tymi potrzebami finansowymi, które byłyby liczone dla potrzeb tej nowej reform finansowej, o której wspominałam.</u>
          <u xml:id="u-45.3" who="#HannaMajszczyk">Co tu jest istotne? Chcemy do tych potrzeb oświatowych włączyć dotacje przedszkolne, tak aby one przestały być dotacją, a stały się, mówiąc w cudzysłowie, subwencją, bo w przyszłym roku będzie to oświatowa potrzeba finansowa. Tak samo chcemy wpisać na stałe, że wszelkie podwyżki w zakresie wynagrodzeń nauczycieli będą automatycznie ujmowane czy też przeliczane na potrzeby finansowe jednostek samorządu terytorialnego.</u>
          <u xml:id="u-45.4" who="#HannaMajszczyk">A więc, odpowiadając wprost na pytanie pana posła, co do zasady w założeniach tej reformy systemu finansowania jednostek samorządu terytorialnego nie przewiduje się przejęcia wychowania przedszkolnego jako objętego w całości subwencją, tylko zmiany sposobu finansowania. Dotacja będzie potrzebą finansową, czyli dzisiejszą subwencją, co znacznie uelastyczni finanse samorządów, ponieważ oczywiście wiadomo, że jeżeli chodzi o dotacje, które dzisiaj są tym głównym źródłem finansowania tego zadania własnego jednostek samorządu terytorialnego, to one mają swoje procedury rozliczeń, muszą być wykorzystane ściśle na ten cel według zasad określonych w ustawie, która tego dotyczy, muszą być rozliczone z końcem roku. Te środki nie będą już takim rygorom odpowiadały. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski z klubu parlamentarnego Lewicy ma pytanie w sprawie podpisania umowy na wypłatę świadczeń socjalnych i jednorazowych odpraw pieniężnych. To pytanie jest kierowane do ministra aktywów państwowych, w imieniu którego odpowie sekretarz stanu pan minister Robert Kropiwnicki.</u>
          <u xml:id="u-46.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, szanowny panie ministrze, w grudniu 2022 r. została podpisana umowa społeczne przez przedstawicieli rządu, spółek energetycznych i górniczych oraz reprezentatywnych związków zawodowych w celu zminimalizowania negatywnych skutków zmian społeczno-gospodarczych w sektorze elektroenergetycznym i węgla brunatnego.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#TadeuszTomaszewski">Konsekwencją tej umowy społecznej było przyjęcie 17 sierpnia 2023 r. ustawy o osłonach socjalnych dla tychże branż. Przypomnę, że głosowaliśmy tutaj ponad podziałami politycznymi, prawie 100% posłów głosowało za przyjęciem tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-47.2" who="#TadeuszTomaszewski">Ta ustawa następnie podlegała notyfikacji przez Komisję Europejską. Ustawa uzyskała notyfikację Komisji Europejskiej 5 lutego 2024 r. i od tamtego czasu, od 5 lutego 2024 r., branża oczekuje zawarcia umowy między ministrem aktywów państwowych a zarządami spółek górniczych i energetycznych, by pracownicy mogli korzystać z zapisów i uprawnień wynikającej z tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-47.3" who="#TadeuszTomaszewski">W dramatycznej sytuacji znajduje się 2,5 tys. pracowników Grupy Kapitałowej ZE PAK w Koninie, która w przyszłym roku zakończy działalność, a zwolnienia pracowników będą następowały sukcesywnie w II półroczu br. Bez podpisania umowy między Ministerstwem Aktywów Państwowych a ZE PAK SA pracownicy zostaną bez jakiegokolwiek zabezpieczenia, a za ich los odpowiedzialność będzie ponosiło Ministerstwo Aktywów Państwowych. Chodzi o urlopy energetyczne i górnicze oraz jednorazowe odprawy. Wobec powyższego chciałem zapytać pana ministra, na jakim etapie jest przygotowanie umowy między ministerstwem a ZE PAK w sprawie uruchomienia ustawy o osłonach socjalnych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-48.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#RobertKropiwnicki">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie pośle, dziękuję za to pytanie. To jest istotny element. Realizujemy to — mogę powiedzieć tak — i realizujemy to bez zbędnej zwłoki. Wydaliśmy rozporządzenia, które wskazują, kto jest uprawniony do tych urlopów energetycznych i odpraw, emerytur, czyli całego tego pakietu, który jest zawarty w ustawie.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#RobertKropiwnicki">Cała konstrukcja, można powiedzieć, jest dość skomplikowana. Z jednej strony chodzi o całą procedurę prowadzącą do tego, żeby konkretna osoba uprawniona otrzymała należne jej świadczenie, ale z drugiej strony też podmioty, czyli spółki, muszą realizować określone zadania, które wynikają wprost z ustawy: zadania restrukturyzacyjne, przygotowawcze. To nie jest tak, że spółki mogą tylko czekać na to, kiedy te pieniądze w końcu do nich wpłyną. Muszą wykonać szereg zadań, które są zobowiązaniem ustawowym, więc muszą być realizowane. Z tego względu bardzo ważne jest, żeby spółki też to realizowały i o to apeluję do wszystkich tych, którzy zamierzają się ubiegać o to jako podmioty gospodarcze, w tym również do ZE PAK. Jest to bardzo ważny element. Tam jest szereg uwarunkowań ustawowych. Najgorzej by było, gdyby stało się tak, że cały system będzie już przez nas stworzony, ludzie będą czekali na pieniądze, a podmioty gospodarcze nie będą spełniały któregoś z ustawowych kryteriów, które dla nich jest zobowiązaniem istotnym.</u>
          <u xml:id="u-49.2" who="#RobertKropiwnicki">Na jakim jesteśmy etapie? Wydaliśmy rozporządzenia w kwietniu. Jesteśmy właściwie na finiszu negocjowania umowy pomiędzy Ministerstwem Aktywów Państwowych a Zarządcą Rozliczeń, który jest istotnym elementem również w tym momencie. Później my wystąpimy do ministra finansów o środki. Następnie Ministerstwo Aktywów Państwowych zawrze umowy — liczę na to, że to wydarzy się w najbliższych tygodniach, miesiącach, uważam, że to będzie trwało do 2 miesięcy — ze spółkami, które dowiedzą się, jakie środki zostaną przyznane. Proszę przy tym pamiętać, że po drodze spółki określą z Zarządcą Rozliczeń, ile mają osób uprawnionych, jakie będzie zapotrzebowanie na środki. W międzyczasie spółki będą jeszcze weryfikowały każdą osobę uprawnioną w ZUS. I tutaj też uczulam na to, żeby zrobić to jak najszybciej, ponieważ ZUS ma na weryfikację na podstawie ustawy 60 dni. Oczywiście liczymy na to, że będzie to realizowane szybciej, ale maksymalny termin to 60 dni, tak więc termin jest tu dość długi. Po otrzymaniu informacji z ZUS Zarządca Rozliczeń będzie weryfikował jeszcze raz tę informację ZUS ze spółkami i dopiero wtedy MAP będzie mogło przelać pieniądze do spółek, bo to Ministerstwo Aktywów Państwowych będzie te środki wypłacało. Dopiero potem spółki będą wypłacały te świadczenia osobom uprawnionym.</u>
          <u xml:id="u-49.3" who="#RobertKropiwnicki">Ta konstrukcja jest bardzo skomplikowana. Jest wiele podmiotów, bo występuje w tym Ministerstwo Aktywów Państwowych, Zarządca Rozliczeń, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, spółki, które muszą to weryfikować co najmniej dwu- czy trzykrotnie, po drodze również Zarządca Rozliczeń będzie to weryfikował. Jest to zatem dość skomplikowana konstrukcja, ale liczę na to, że wszystko pójdzie sprawnie i we współpracy zarówno ze spółką, Zarządcą Rozliczeń, jak i ZUS uda nam się w ciągu najbliższych miesięcy tę procedurę zakończyć, tak żeby móc zacząć wypłacać ludziom środki jak najszybciej. Rozumiem, że dzisiaj sytuacja jest taka, że część osób jest utrzymywana w spółce ze względu na to, żeby mogły z tego skorzystać, ale to nie jest niestety… Inaczej: to jest po prostu zadanie spółki. Jeżeli chce, żeby ludzie otrzymali pieniądze, to musi to po prostu zrobić. Apeluję o to, żeby z jednej strony jak najszybciej wykonać te zadania, które są przewidziane w procedurze dotyczącej wypłaty środków górnikom, a z drugiej strony — żeby realizować zadania restrukturyzacyjne, które również są obowiązkiem, bo może się okazać… I to byłby najgorszy wariant, gdyby w momencie, kiedy osoby uprawnione są już wskazane, wszystko jest przygotowane, okazało się, że zarządca rozliczeń, weryfikując przepisy ustawy, stwierdzi, że spółka nie dokonała innych wymaganych działań, bo wtedy byłby to naprawdę duży problem.</u>
          <u xml:id="u-49.4" who="#RobertKropiwnicki">Apeluję zatem do wszystkich o to, żeby działać niezwłocznie. Przygotowujemy tę umowę z zarządcą rozliczeń, następnie będziemy przygotowywać umowy ze spółkami. Liczymy na to, że w ciągu najbliższych 2–3 miesięcy cała ta procedura zostanie zamknięta. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, szanowny panie ministrze, z odpowiedzi wynika, że może chodzić o kilka miesięcy, 2 miesiące, 3 miesiące, że to zależy od spółek, czyli nie ma jasno sprecyzowanego terminu. To martwi.</u>
          <u xml:id="u-51.1" who="#TadeuszTomaszewski">Chciałbym w takim układzie prosić o odpowiedź na piśmie: Jakich warunków według ministerstwa do dnia dzisiejszego nie spełnił ZE PAK, co stoi na przeszkodzie, aby Zarządca Rozliczeń mógł podpisać z nim umowę? Bo z informacji, które otrzymałem od związków zawodowych, wynika, że ta spółka jest gotowa, również jeśli chodzi o wszystkie działania wynikające z ustawy. Natomiast przeszkody są po stronie MAP, bo po pierwsze, jak pan minister powiedział, nie podpisano umowy z Zarządcą Rozliczeń, tej umowy dalej nie ma, a chodzi tu też o procedurę: 60 dni dla ZUS, pieniądze z ministerstwa, powrót.</u>
          <u xml:id="u-51.2" who="#TadeuszTomaszewski">W związku z powyższym chciałbym, żeby pan zweryfikował, kiedy jest możliwe uruchomienie tego programu osłon, czyli odpraw oraz urlopów górniczych. Chodzi o to, aby można było w sposób odpowiedzialny tym zagrożonym 2,5 tys. pracowników ZE PAK o tym powiedzieć. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#RobertKropiwnicki">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie pośle, otóż umowa będzie gotowa, kiedy wszystkie strony się na to zgodzą. To jest kwestia pieniędzy publicznych, zobowiązania wobec ludzi, ale też bezpieczeństwa finansowego państwa polskiego. To nie jest tak, że te urlopy dostaną wszyscy. Tam jest szeroki katalog, który wskazaliśmy, można powiedzieć, że nawet bardzo szeroki, ale to nie jest tak, że dostaną go wszyscy pracownicy. Bo ma to z natury służyć tylko tym, którzy pracowali przy produkcji.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Tak, oczywiste.)</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#RobertKropiwnicki">A więc jest dla nas bardzo istotne, żeby tego pilnować. Będziemy te sprawy weryfikować, bo kluczowa jest kwestia tego, żeby pieniądze trafiły do tych, którzy są uprawnieni. W związku z tym, że są to jednak spore środki, bo one przekraczają kwotę miliardową, dokładamy należytej staranności i weryfikujemy zarówno umowę, jak i przepisy rozporządzeń, tak żeby z jednej strony dało się je zastosować, a z drugiej strony żeby były one bezpieczne.</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#RobertKropiwnicki">Rozumiem, że do pana przychodzą czy to związkowcy, czy spółka, bo chciałaby jak najszybciej wysłać ludzi na te urlopy. Świetnie. Ale też jest ważne, żeby oni realizowali to, co do nich należy, w ramach działań ustawowych. Podkreślam, że na podmioty, które się o to ubiegają, jest jednak nałożony szereg obowiązków wynikających z ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-53.4" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Tomaszewski: Proszę o odpowiedź na piśmie w sprawie ZE PAK.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz z Konfederacji ma pytanie w sprawie działalności organizacji pozarządowych w strefie buforowej przy granicy z Białorusią. To pytanie jest skierowane do ministra spraw wewnętrznych i administracji, a odpowie sekretarz stanu w ministerstwie spraw wewnętrznych pan minister Czesław Mroczek.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie marszałku, Wysoka Izbo, na granicy polsko-białoruskiej trwa nieustanny kryzys migracyjny. W ostatnim czasie widzimy, że wymyka się on spod kontroli. Atakowanie polskich żołnierzy, w końcu śmierć jednego z nich doprowadziły do tego, że rząd zdecydował się na wprowadzenie strefy buforowej, i bardzo dobrze. Natomiast w momencie wejścia w życie tego rozporządzenia obserwujemy wzmożoną aktywność organizacji pozarządowych, hojnie dotowanych jeszcze przez rząd Morawieckiego, ale prawdopodobnie również przez zagranicę. Mowa m.in. o Grupie Granica czy Podlaskim Ochotniczym Pogotowiu Humanitarnym. To, co wyprawiają te grupy, to są zwyczajne przestępstwa, uregulowane w art. 26 § 2 i § 3 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-55.1" who="#WitoldTumanowicz">W związku z tym mam pytania: Ilu tego rodzaju przestępców jest obecnych na polsko-białoruskiej granicy, z ilu są organizacji i kto i na jakiej podstawie o tym decydował? Czy doszło już do sytuacji, że którejś z tych osób postawiono zarzuty? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#CzesławMroczek">Panie marszałku, panie pośle, Wysoka Izbo, rzeczywiście nielegalna migracja organizowana przez służby rosyjskie i białoruskie i przez organizacje przestępcze stanowi istotne źródło zagrożeń dla bezpieczeństwa naszego kraju. W związku z tym kiedy przejęliśmy odpowiedzialność za kierowanie sprawami naszego państwa, od samego początku podjęliśmy działania dotyczące opanowania sytuacji czy większej skuteczności w zakresie przeciwdziałania tej nielegalnej migracji.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#CzesławMroczek">Po pierwsze, już w styczniu i w lutym podpisaliśmy umowę na kolejne zapory na odcinkach rzecznych granicy polsko-białoruskiej — łącznie to ponad 200 km zapory elektronicznej. Po drugie, podjęliśmy działania, by wzmocnić istniejącą zaporę na odcinku lądowym, i w tej chwili już jesteśmy po postępowaniu przetargowym. Za kilka dni podpiszemy umowę na wzmocnienie zapory fizycznej na odcinku blisko 200 km i zapory elektronicznej. Jednocześnie zwiększamy skuteczność działania naszych służb, w szczególności w zakresie zdolności do radzenia sobie z migrantami, którzy próbują przekroczyć granicę w grupie i posiadają niebezpieczne narzędzia. Te wszystkie działania, wzmocnienie zapory i zmiana taktyki działania naszych służb powodują, że jesteśmy skuteczniejsi na granicy.</u>
          <u xml:id="u-57.2" who="#CzesławMroczek">Jednym z kolejnych narzędzi, których używamy, jest wprowadzenie czasowego zakazu przebywania w części strefy przygranicznej. Proszę państwa, z tego czasowego zakazu przebywania w strefie przygranicznej są wyłączeni przede wszystkim mieszkańcy tych terenów i osoby, które prowadzą tam swoje sprawy życiowe czy działalność gospodarczą. Natomiast są określone ustawowo podmioty, które mogą uzyskać zezwolenie, przepustkę na wejście do strefy buforowej objętej zakazem przebywania. Udzielamy tych zgód na podstawie analizy zgłoszeń potrzeby wejścia do tej strefy. Warto jeszcze zaznaczyć, że strefa jest wyznaczona na odcinku 60 km, co do zasady ma głębokość 200 m. Na terenie przebiegającym przez Puszczę Białowieską ma głębokość do 2 km. W zasadzie nie obejmuje terenów zamieszkanych. W strefie objętej zakazem znajdują się nieliczne domostwa.</u>
          <u xml:id="u-57.3" who="#CzesławMroczek">Jak powiedziałem, jeżeli chodzi o przepustki, gospodarujemy tymi zgodami oszczędnie. Musi być uzasadnienie. W okresie od 13 czerwca do 27 czerwca wydano 52 zgody na przebywanie w strefie buforowej, w tym 35 zgód dla przedstawicieli mediów, którzy chcieli pokazać sytuację w strefie po jej wprowadzeniu, 9 zgód dla regionalnej dyrekcji Lasów, które prowadzą tam działalność, i 6 zgód dla organizacji Lekarze bez Granic. Jak widać, wbrew temu, co twierdzi pan poseł, zgody dla organizacji pomocowych udzielane są sporadycznie. Te, które były wydane dla organizacji Lekarze bez Granic, w sposób oczywisty były związane z ich wnioskami dotyczącymi działań humanitarnych. Przy tym chcę wyraźnie zaznaczyć, że wpływ na to mają zapewne warunki pogodowe. W okresie wiosennym, letnim, wczesnojesiennym nie mamy jakichś dramatycznych sytuacji, jeżeli chodzi o zagrożenie dla zdrowia i życia tych osób, migrantów, którzy nielegalnie przekroczyli naszą granicę. W związku z tym nie znajdujemy uzasadnienia jakichś akcji z tej strony innych niż te, które prowadzimy we własnym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-57.4" who="#CzesławMroczek">Chcę wskazać, że na początku bieżącego roku Straż Graniczna powołała oddziały interwencyjne wyposażone w specjalistyczny sprzęt medyczny. Te oddziały zapewniają pomoc tym wszystkim, którzy w wyniku przedzierania się nielegalnie przez granicę doznali uszczerbku na zdrowiu, np. w okresach zimowych z uwagi na warunki zabłądzili i znajdują się w stanie zagrożenia. Te osoby mają pomoc udzielaną przez Straż Graniczną, te oddziały interwencyjne. Świadczy o tym też liczba przyjęć migrantów do szpitali na tym terenie, w szczególności do szpitala w Hajnówce.</u>
          <u xml:id="u-57.5" who="#CzesławMroczek">W związku z tym, Wysoka Izbo, chcę wyraźnie powiedzieć, że przyjęte działania, stosowane nowe narzędzia, nowa taktyka działania na granicy, w tym wprowadzenie strefy buforowej, przynoszą dobre rezultaty. Mam nadzieję, że ten stan się utrzyma. Po wprowadzeniu strefy buforowej notujemy znacząco niższe liczby, jeżeli chodzi o próby nielegalnego przekroczenia granicy. Dziękuję pięknie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie ministrze, te organizacje same chwalą się w Internecie swoimi działaniami, a oprócz tego nawołują do tego, żeby nie informować polskich służb o ich działaniach. W związku z tym moje dopytanie, czy te osoby zostały objęte jakąś kontrolą operacyjną w związku z możliwą współpracą ze służbami rosyjskimi bądź białoruskimi lub na okoliczność możliwości uczestnictwa w procederze handlu ludźmi. Skąd pewność, że te osoby są tylko idiotami działającymi przeciwko interesowi polskiego państwa, a nie agentami lub przemytnikami? Bo to nie są wyłącznie moje twierdzenia. To wszystko jest potwierdzone w ich działaniach oraz ich deklaracjach, które możemy przeczytać, każdy z państwa, w ich mediach społecznościowych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#CzesławMroczek">Panie marszałku, panie pośle, Wysoka Izbo, tak jak powiedziałem, zgody udzielane organizacjom pomocowym, przepustki dla przedstawicieli organizacji pomocowych, jeśli chodzi o przebywanie w strefie, są śladowe i nie mamy tutaj żadnego problemu.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Nie chodzi mi wyłącznie o przepustki, chodzi mi w ogóle o działalność tych grup.)</u>
          <u xml:id="u-61.2" who="#CzesławMroczek">Tak, ale państwa pytanie dotyczyło strefy buforowej.</u>
          <u xml:id="u-61.3" who="#CzesławMroczek">Jeżeli chodzi o organizacje pomocowe czy organizacje pozarządowe, które działają w Polsce, to jako przedstawiciel władzy samorządowej — wcześniej byłem starostą, teraz jestem posłem, wiceministrem — z wielkim szacunkiem i uznaniem odnoszę się do organizacji pozarządowych, które działają w Polsce, również tych, które stawiają sobie za cel niesienie ludziom pomocy. Natomiast jeżeli chodzi o strefę przygraniczną, to chcę wyraźnie powiedzieć, że Straż Graniczna jest przygotowana do tego, żeby nieść pomoc wszystkim, którzy znajdą się w sytuacji zagrażającej ich zdrowiu bądź życiu. W tym zakresie nie widzę pola do działania, w szczególności w obecnym czasie, przy tych warunkach pogodowych, dla organizacji pozarządowych niosących pomoc humanitarną, poza niewielkimi wyjątkami, śladowymi przypadkami udzielania zgód, jeżeli chodzi o organizację Lekarze bez Granic, dlatego że tam nie ma sytuacji, która wymagałaby tego rodzaju działalności. Nie mamy tego problemu, który pan chce tu opisać, my go po prostu nie mamy, jeżeli chodzi o obecność w strefie organizacji pomocowych i utrudnianie przez nie wykonywania zadań. Limitujemy te przepustki, tak jak przed chwilą powiedziałem, i nie widzimy potrzeby rozszerzania obecności tych organizacji w strefie buforowej, ponieważ radzimy sobie w tym zakresie sami, tzn. oddziały interwencyjne Straży Granicznej wypełniają te zadania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-61.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Prosiłbym o odpowiedź na piśmie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Patryk Jaskulski z Koalicji Obywatelskiej zada pytanie w sprawie zmian kadrowych dokonanych w sądach i instytucjach wymiaru sprawiedliwości. To pytanie będzie zadane ministrowi sprawiedliwości, w imieniu którego odpowie podsekretarz stanu w tym ministerstwie pan minister Dariusz Mazur.</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#PatrykJaskulski">Panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowny panie ministrze, kieruję do pana jako ministra sprawiedliwości pytanie dotyczące zmian kadrowych dokonanych w sądach i instytucjach wymiaru sprawiedliwości. Na wstępie pragnę zaznaczyć, że z zadowoleniem obserwuję działania podejmowane przez pana w celu naprawy sytuacji w polskim wymiarze sprawiedliwości po rządach Prawa i Sprawiedliwości, rządach, które zdegradowały polski system sądownictwa. Ostatnie lata pod wpływem polityki Prawa i Sprawiedliwości przynosiły wiele zmian, które rzekomo miały usprawnić i odpolitycznić procedury sądowe. Niestety praktyka pokazała coś zupełnie odmiennego. Zmiany nie tylko nie poprawiły dostępu obywateli do sądów, lecz także wręcz przyczyniły się do przedłużania procedur sądowych. Nie tylko obywatele odczuwali te zmiany, zagrożenie czuli także sami sędziowie. Teraz, gdy PiS utraciło rządy, mamy nadzieję, że podjęte przez pana i przez resort sprawiedliwości działania rzeczywiście usprawnią funkcjonowanie sądów i zapewnią ich niezależność od wpływów politycznych, mimo prób zabetonowania polskiego prawodawstwa przez rządy PiS-u.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#PatrykJaskulski">Pragnę zadać pytanie, poprosić o informację, na jakim etapie są zmiany kadrowe w polskim wymiarze sprawiedliwości. Na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości możemy dziś znaleźć informację, że wybór prezesów i wiceprezesów sądów odbywa się nie z nadania politycznego, ale w porozumieniu z samorządem sędziowskim. Dlatego pytam, ile pracy jeszcze zostało, ile stanowisk referendarzy sądowych, asesorów i sędziów jest nadal nieobsadzonych, ilu urzędników sądowych brakuje. Pytam też, ilu prezesów i wiceprezesów powołano nie wbrew środowisku sędziowskiemu, ale przy jego współudziale i akceptacji. Na koniec bardzo proszę o odpowiedź, jakie działania podejmuje Ministerstwo Sprawiedliwości, by jeszcze bardziej i skuteczniej wspomóc polskie sądy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#DariuszMazur">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#DariuszMazur">Panie marszałku, Wysoka Izbo, rzeczywiście Ministerstwo Sprawiedliwości od samego początku podjęło działania zmierzające w stronę uzdrowienia sytuacji wymiaru sprawiedliwości, zarówno na szczeblu menadżerskim, jak i na szczeblu dotyczącym poszczególnych sędziów, pracowników wymiaru sprawiedliwości. Działania te mają póki co ograniczony charakter ze względu na to, że pan prezydent zapowiedział, że uważa swoją prerogatywę w zakresie powoływania sędziów czy wręczania nominacji sędziowskich za nienaruszalną, w związku z czym pałac prezydencki wprost zapowiedział, że nie dopuści do takich zmian w prawie, które by dotyczyły statusu sędziów nieprawidłowo powołanych z udziałem nieprawidłowo ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa. Takie stanowisko zostało wyrażone pomimo licznych orzeczeń, zwłaszcza Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ale też europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, które jednoznacznie stwierdzają wadliwość powołań z udziałem nieprawidłowo ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa. Te deklaracje prezydenta uniemożliwiają kompleksową ustawową reformę wymiaru sprawiedliwości. Tylko w tej formie… Można by np. wprowadzić ustawę, która umożliwiłaby uzdrowienie statusu sędziów powołanych z udziałem nieprawidłowo ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa…</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Uchwały.)</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#DariuszMazur">…czy też uzdrowienie samej Krajowej Rady Sądownictwa, przywrócenie jej zgodności ze standardami konstytucyjnymi. Aczkolwiek projekt taki został przygotowany. Jaki będzie jego dalszy los, to zobaczymy.</u>
          <u xml:id="u-65.4" who="#DariuszMazur">W związku z tym Ministerstwo Sprawiedliwości, dokonując zmian personalnych, musi posługiwać się tymi narzędziami ustawowymi, tymi narzędziami prawnymi, które pozostały po poprzednikach. Oczywiście można różnie tych narzędzi używać, podobnie jak noża można używać do krojenia chleba, a można też po to, żeby nim zrobić komuś krzywdę. My używamy tych narzędzi w taki sposób, aby ich użycie było zgodne z rządami prawa.</u>
          <u xml:id="u-65.5" who="#DariuszMazur">Przypomnę, przechodząc do kwestii kadrowych związanych z wyznaczaniem nowych prezesów sądów i wszczynaniem procedur dotyczących odwołania prezesów sądów, że na przełomie lat 2017 i 2018 została przeprowadzona czystka wśród prezesów sądów, co polegało na tym, że drogą faksową z jedno- czy dwuzdaniowym uzasadnieniem, odwołującym się nierzadko do nieistniejących statystyk, odwołanych zostało 159 prezesów i wiceprezesów sądów powszechnych i sądów wojskowych. My w taki sposób nie działamy. Są wszczynane procedury odwołania prezesów sądów. Ma to związek z faktem, że po tej właśnie czystce, którą przeprowadzono, właściwie jednocześnie z nią, wprowadzono tryb powoływania prezesów sądów w sposób arbitralny przez ministra sprawiedliwości, bez jakiegokolwiek udziału samorządu sędziowskiego, co doprowadziło do tego, że nierzadko na stanowiska prezesów sądów były powoływane osoby niemające ani znaczącego doświadczenia sędziowskiego, ani znaczącego doświadczenia menadżerskiego. Był nawet przypadek, że prezesem sądu została osoba, która miała niezatarte skazanie dyscyplinarne, m.in. za mobbing wobec pracowników. W związku z tym jakość polskiego wymiaru sprawiedliwości zaczęła spadać, to znaczy m.in. w związku z tym. Postępowania średnio zaczęły trwać dłużej. Nie wszystkie sądy były właściwie zarządzane. Dlatego też postanowiliśmy w tych przypadkach, które oceniamy jako uzasadnione, wszczynać procedury odwoływania prezesów sądów przy użyciu tych narzędzi prawnych, którymi obecnie dysponujemy.</u>
          <u xml:id="u-65.6" who="#DariuszMazur">Od razu zaznaczam, że taka procedura według obecnie obowiązujących przepisów jest dwuszczeblowa, gdzie pierwszy szczebel to jest ocena wniosku prezesa przez kolegium właściwego sądu składające się z prezesów sądów, a drugi szczebel to jest Krajowa Rada Sądownictwa. W związku z istniejącymi ograniczeniami obecnego systemu, w związku ze stanowiskiem, że skład Krajowej Rady Sądownictwa w naszej ocenie, nie tylko naszej, jest niezgodny z konstytucją, przeprowadzamy tę procedurę w taki sposób, aby Krajowej Rady Sądownictwa nie angażować w te postępowania, czyli kończyć procedurę na tym pierwszym etapie. Ta metoda okazała się całkiem skuteczna.</u>
          <u xml:id="u-65.7" who="#DariuszMazur">Chcę podkreślić, że każdorazowo wniosek o odwołanie prezesa czy wiceprezesa sądu zawiera obszerne uzasadnienie, z podaniem przyczyn podjęcia tego działania. Najczęściej występującym kryterium jest fakt, że dany prezes czy wiceprezes podpisał listę poparcia do nieprawidłowo ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa, gdyż w naszym przekonaniu w ten sposób taka osoba przyczyniła się do destrukcji porządku prawnego, przynajmniej w zakresie sądownictwa. Za obciążający uważamy również udział w procedurze awansowej przed nieprawidłowo ukształtowaną Krajową Radą Sądownictwa, zwłaszcza tych osób, które już wcześniej były sędziami.</u>
          <u xml:id="u-65.8" who="#DariuszMazur">Jeśli chodzi o liczby, w następstwie tych procedur odwołanych zostało do tej pory 60 prezesów i wiceprezesów sądów, 37 kolejnych podało się do dymisji. W sumie zostało wszczętych 109 procedur odwołania prezesów i wiceprezesów sądów, z tym że część z nich jest nadal w toku.</u>
          <u xml:id="u-65.9" who="#DariuszMazur">Podkreślam, że ich następców wybieramy nie w sposób arbitralny, tak jak poprzednie Ministerstwo Sprawiedliwości, czyli według uważania ministra sprawiedliwości, nierzadko na zasadzie przyniesienia ich w teczkach z innych sądów, gdzie w ogóle nie są znani sędziom sądu, w którym zostali wyznaczeni, i siłą rzeczy nie cieszą się tam autorytetem, bo trudno, żeby ktoś, kto nie jest znany, cieszył się autorytetem, tylko zwracamy się, odwołując się do wskazówek, opinii Komisji Weneckiej z 2017 r., do właściwych zgromadzeń sądów o wskazanie dwóch, trzech kandydatów i następnie spośród nich wybieramy osobę, która zostanie prezesem sądu. Taki do tej pory wymiar miała wymiana prezesów sądów.</u>
          <u xml:id="u-65.10" who="#DariuszMazur">Jeśli chodzi o dyrektorów sądów, również są podobne wątpliwości co do ich powołania, ponieważ nasi poprzednicy zrezygnowali z procedury konkursowej i dyrektorów sądów arbitralnie wyznaczał minister sprawiedliwości. Jest dość sporo skarg na dyrektorów sądów zarówno ze strony pracowników, jak i sędziów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, przepraszam, że panu…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#DariuszMazur">W sumie odwołanych zostało do tej pory…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Halo, panie ministrze…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#DariuszMazur">Tak?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie ministrze, ma pan jeszcze jedną wypowiedź. Może poczeka pan chwileczkę na drugie pytanie, bo przekroczył już pan czas o 2 minuty. Na wszystko będzie czas.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#DariuszMazur">Jasne, dobrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, jest…</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pani poseł Iwona Karolewska.)</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan minister w drugiej wypowiedzi da już…</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#komentarz">(Poseł Iwona Karolewska: Czyli stąd?)</u>
          <u xml:id="u-72.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">A skąd pani chce. Pan minister na pewno panią puści, bo…</u>
          <u xml:id="u-72.6" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Pan minister puści panią poseł na mównicę.)</u>
          <u xml:id="u-72.7" who="#komentarz">(Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Dariusz Mazur: Proszę bardzo, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-72.8" who="#komentarz">(Poseł Iwona Karolewska: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-72.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, ale jakoś muszę to przyspieszyć.</u>
          <u xml:id="u-72.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#IwonaKarolewska">Panie marszałku, panie ministrze, szanowni państwo, po 8 latach rządów PiS i Solidarnej Polski wymiar sprawiedliwości przypomina zgliszcza. Neosędziowie nominowani przy udziale neo-KRS pod parasolem ochronnym prezydenta generują chaos. Dlatego na uznanie zasługuje to, że w tak trudnych warunkach Ministerstwo Sprawiedliwości konsekwentnie przywraca porządek i profesjonalizm w kadrach wymiaru sprawiedliwości. Łącznie powołano już 111 nowych prezesów i wiceprezesów, a prześladujący niezależnych sędziów rzecznicy dyscyplinarni zostali usunięci z apelacji warszawskiej i poznańskiej. Szczególnie na docenienie zasługuje fakt powoływania nowych prezesów sądów. Minister sprawiedliwości mógłby to oczywiście robić tak, jak za rządów PiS, ale tego nie robi, aby nadać nowym prezesom i wiceprezesom sądów legitymacje poparcia lokalnego środowiska sędziowskiego. To bardzo ważne, bo choć naturalnie spowalnia cały proces, to przywraca szacunek do sądów powszechnych.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#IwonaKarolewska">A moje pytanie brzmi: Czy w związku z… Chciałabym zapytać o klucz dokonywania zmian w sądach w całej Polsce. Co decyduje o kolejności dokonywania zmian? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pytanie zadała pani poseł Iwona Karolewska.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#DariuszMazur">Dziękuję bardzo za to pytanie. Ja już w zasadzie poniekąd odpowiedziałem na to pytanie, bo jak mówiłem, głównym kluczem była kwestia, czy osoby w naszym przekonaniu sprzeniewierzyły się rocie ślubowania sędziowskiego, czy to podpisując listy poparcia do nieprawidłowo ukształtowanej Krajowej Rady Sądownictwa, czy też, może w mniejszym stopniu, ale również, przyczyniły się do pogorszenia sytuacji sądownictwa, niezależności, uczestnicząc w procedurach awansowych przez nieprawidłowo ukształtowaną Krajową Radę Sądownictwa. Jeżeli mamy potwierdzone informacje pochodzące m.in. z podpisywanych często przez sędziów w dużej liczbie wniosków o odwołanie prezesów, że poziom zarządzania sądem pozostawia wiele do życzenia, to również to kryterium jest brane pod uwagę.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#DariuszMazur">Wracam ponownie do zmian dotyczących instytucji związanych z wymiarem sprawiedliwości. 24 czerwca 2024 r. ze stanowiska dyrektora Instytutu Wymiaru Sprawiedliwości w Warszawie został odwołany dr hab. Marcin Wielec. Jeżeli chodzi o zmiany kadrowe w nadzorowanej przez ministra sprawiedliwości Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, objęły one łącznie 38 osób, 65 delegowanych, czyli ponad 58%. Odwołany został, po swojej rezygnacji zresztą, sędzia Kamil Zaradkiewicz. Z dniem 23 maja 2024 r. na jego funkcję jako dyrektora Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury został powołany po przeprowadzeniu transparentnego konkursu prof. Piotr Girdwoyń.</u>
          <u xml:id="u-75.2" who="#DariuszMazur">Wśród sędziów, którzy zostali odwołani z Krajowej Rady Sądownictwa, są m.in. takie osoby jak sędzia Dariusz Drajewicz, sędzia Jakub Iwaniec, pan prokurator Czesław Kłak czy sędzia Robert Pelewicz. Jako wicedyrektorzy szkoły zostali wyznaczeni sędzia Waldemar Żurek, sędzia Izabela Fountoukidis czy pan prokurator Andrzej Piaseczny.</u>
          <u xml:id="u-75.3" who="#DariuszMazur">Jeżeli chodzi o liczby dotyczące sądownictwa, to łączna ilość wakatów w sądownictwie wśród sędziów wynosi 439. Głównie ma to związek z faktem, że Krajowa Rada Sądownictwa została zamrożona w ten sposób, że minister nie ogłasza już nowych konkursów. Chodzi o to, żeby nie zwiększać w wymiarze sprawiedliwości liczby sędziów, których status jest wątpliwy w świetle orzecznictwa trybunałów międzynarodowych. Jeżeli chodzi o ilość wakatów wśród asesorów, to w tej chwili 130 pozycji, wśród asystentów 228.</u>
          <u xml:id="u-75.4" who="#DariuszMazur">Ze względu na zamrożenie konkursów sędziowskich pewna niewielka część etatów sędziowskich została przekształcona w etaty referendarskie, 111, ponieważ lepiej mieć orzeczników nawet o węższym zakresie możliwości orzekania, niż czekać, być może dłuższy czas, na to, żeby odbudować prawidłowo ukształtowaną Krajową Radę Sądownictwa. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Kuźmiuk z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość zada pytanie w sprawie załamania dochodów z podatku VAT i PIT już po 5 miesiącach rządów koalicji 13 grudnia. To pytanie jest skierowane do ministra finansów. Odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów w imieniu pana ministra pan minister Jurand Drop.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panu ministrowi Mazurowi serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie marszałku, panie ministrze, otóż w połowie czerwca państwo opublikowali komunikat z wykonania budżetu za 5 miesięcy tego roku, z którego wynikają bardzo alarmistyczne informacje. Po pierwsze, bardzo wyraźnie wzrósł deficyt budżetowy, jest najwyższy w historii, 53 mld zł. Przypomnę tylko, że w poprzednim roku w tym samym okresie wynosił 21 mld zł. Ta informacja jest niezwykle ważna, ponieważ w poprzednim roku w dwóch pierwszych kwartałach mieliśmy ujemny wzrost PKB, a według danych GUS w tym roku nie tylko nie jest on ujemny, ale jest on dodatni i wyraźnie wyższy, 2-procentowy w I kwartale, pewnie w II kwartale jeszcze trochę wyższy.</u>
          <u xml:id="u-77.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Bardzo niepokojąca jest informacja dotycząca poziomu głównego podatku, mianowicie podatku VAT. Otóż te dochody są wyraźnie niższe — niż upływ czasu, ale może to nie jest najważniejsze. Najważniejsze jest, że w I kwartale mieliśmy do czynienia jeszcze z wyraźnym wzrostem wpływów w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, ale w II kwartale wzrost to już tylko 8%, a więc jest wyraźny niższy. Jeżeli w tym tempie te dochody miałyby dalej rosnąć, to jak twierdzą analitycy, zabraknie 30–35 mld zł wpływów z tego podatku. Jeżeli weźmiemy pod uwagę, że w tym roku państwo zaproponowali deficyt na poziomie 184 mld zł, to niewykonanie wpływów z tego podatku w takiej wysokości oznaczałoby wręcz katastrofę budżetową.</u>
          <u xml:id="u-77.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Mamy jeszcze sprawę dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych, ale może w dodatkowym pytaniu w tej sprawie do pana się zwrócę. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#JurandDrop">Panie marszałku, Wysoka Izbo, bardzo dziękuję za to pytanie. Nie myślę, żeby sytuacja przedstawiona przez pana posła jako dramatyczna, wyjątkowa rzeczywiście taka była.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#JurandDrop">Jeśli chodzi o deficyt w zakresie wykonania, bo w tej chwili mówimy o wykonaniu w ciągu tego roku, pan poseł pytał o nominalne wykonanie, to wartość tego wykonania rzeczywiście jest wysoka. Natomiast my trzymamy sprawę pod względem nominalnym realnie, bowiem chodzi o to, że trzeba jeszcze patrzeć na inflację, a także na przebieg dochodów i wydatków w ciągu roku, ponieważ w różnych miesiącach, w różnych kwartałach to różnie się kształtuje. Dlatego najlepiej odnosić się do innych lat i zobaczyć, jak to jest w porównaniu z zaawansowaniem wykonania deficytu, jak to jest w stosunku do innych lat.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#JurandDrop">Jeśli np. porównamy to, jak pan poseł wspomniał, do roku 2023…</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Dwudziestego drugiego.)</u>
          <u xml:id="u-79.4" who="#JurandDrop">…to do końca maja 2023 r. zrealizowano 30,7% planowanego na tamten rok deficytu. Czyli w tamtym okresie deficyt był wykonany prawie w 31%, podczas gdy do końca maja w tym roku zrealizowano 28,9% deficytu zaplanowanego na ten rok, czyli 29%. Czyli w poprzednim roku to zaawansowanie deficytu było wyższe niż teraz, wobec czego mówienie, że w tym roku to jest coś wyjątkowego, nie trzyma się faktów.</u>
          <u xml:id="u-79.5" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Panie ministrze, ujemny wzrost PKB.)</u>
          <u xml:id="u-79.6" who="#JurandDrop">Dlaczego wzrost deficytu nominalnego jest taki? Ten wzrost deficytu wynika przede wszystkim ze wzrostu wydatków państwa w tym roku w stosunku do znowelizowanej ustawy budżetowej na 2023 r., który w tym momencie… To znaczy. Z czego to wynika, gdzie jest ten wzrost wydatków?</u>
          <u xml:id="u-79.7" who="#JurandDrop">Po pierwsze, jest to przeniesienie finansowania tzw. trzynastej i czternastej emerytury z Funduszu Solidarnościowego do budżetu państwa. Chodzi o 29 mld zł. W okresie tych pierwszych 5 miesięcy 2024 r. oznacza to wzrost o ok. 15 mld zł wydatków ZUS-u w związku z wypłatą przez budżet państwa tej trzynastej emerytury. Wcześniej pochodziło to z Funduszu Solidarnościowego, dlatego w tej chwili nam się to pokazuje. A pokazuje nam się jakby świadomie, tzn. chcemy pokazywać transparentność, jawność wydatków. Chodzi o to, żeby właśnie pokazywać to, co wcześniej było gdzieś w funduszach ukryte. Teraz pokazujemy to w budżecie. Następnie podniesienie świadczenia wychowawczego do 800 zł. To jest wzrost w tym okresie tego roku w porównaniu do okresu poprzedniego roku o ok. 11 mld zł, czyli o 67%. Chodzi o zwiększenie wydatków budżetowych. To jest więcej niż w poprzednim roku o 3,4 mld zł w porównaniu do tych 5 miesięcy. Subwencja dla jednostek samorządu terytorialnego wzrosła o 16,3 mld zł, zwiększenie finansowania zdrowia — wzrost o 4,2 mld zł, finansowanie uzupełniające funduszu bezpieczeństw społecznych — wzrost o 3 mld zł. Każda z tych wielkości to było porównanie do poprzednich 5 miesięcy w poprzednim roku. Podsumowując, chciałbym powiedzieć, że wzrost deficytu wynika matematycznie ze wzrostu wydatków, który opisałem.</u>
          <u xml:id="u-79.8" who="#JurandDrop">Jeśli chodzi o dochody z VAT-u, według szacunkowego wykonania dochodów budżetu państwa po maju tego roku dochody były wyższe o 4 mld zł, czyli o prawie 22% rok do roku. Wyniosły 22,2 mld zł. I teraz, porównując to znowu do poprzedniego roku, podałem tę wielkość 22%, dokładnie 21,9%, było to 19%, czyli znowu wykonanie jest w nieco większym zakresie. Na dochody z VAT w maju, tzn. w tych pierwszych 4 miesiącach 2024 r., wpłynęły wyniki produkcji przemysłowej i sprzedaży detalicznej. Zacytuję najświeższe dane, jakie mamy. Produkcja sprzedana przemysłu w kwietniu 2024 r. spadła nominalnie o 1,3% rok do roku, czyli widzimy rzeczywiście produkcję, widzimy, że to jest słabszy wynik, natomiast sprzedać detaliczna wzrosła nominalnie o 4,3%. I znowu wiemy, że ten wzrost gospodarczy, o którym pan poseł wspomniał, jest ciągnięty przez konsumpcję, przez spożycie prywatne. W kolejnych miesiącach powinniśmy obserwować poprawę dochodu z tytułu podatku VAT w ujęciu rocznym ze względu na wzrost dochodu rozporządzalnego. Znowu widzimy największy, jeden z największych wzrostów dochodu realnego gospodarstw domowych, wobec czego będzie wzrost dochodu rozporządzalnego, tutaj się powinno poprawiać, a także brak efektów tarcz, które istniały w 2023 r., także tarczy z I kwartału tego roku. I oczekuje się, że dynamika aktywności gospodarczej stopniowo będzie się poprawiać. Zakłada się, że koszty z punktu widzenia wpływów z podatku VAT powinny się kształtować odnośnie do wzrostu sprzedaży detalicznej w efekcie konsumpcji prywatnej, o czym już powiedziałem. Silniejszy wzrost produktu krajowego powinien wspierać także import. Wobec tego na przyszłość oczywiście monitorujemy sytuację w zakresie podatku VAT, widać argumenty, które mówią, że trzeba patrzeć, natomiast to nie jest absolutnie w żaden sposób dramatyczna sytuacja.</u>
          <u xml:id="u-79.9" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Piotr Zgorzelski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Zbigniew Kuźmiuk zada jeszcze jedno pytanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Pan minister twierdzi, że jest dobrze, choć jest ewidentnie, panie ministrze, źle. Otóż jeżeli miałyby być wykonane dochody z VAT-u w tym roku, to pan doskonale wie, że w II półroczu powinny one rosnąć o trzydzieści parę procent w stosunku do roku ubiegłego, co jest oczywiście niemożliwe w sytuacji, w której w II kwartale rosły o 8%. Panie ministrze, naprawdę szykuje się katastrofa. Dobrze by było, żebyście państwo się poważnie nad tym zastanowili.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Co do realizacji wydatków, panie ministrze, pan może tu prezentować różne liczby, ale wystarczy zajrzeć do realizacji budżetu. Wydatki zostały zrealizowane przez 5 miesięcy zaledwie w 36%, a powinny być zrealizowane w 42%, więc to zaawansowanie wydatków także jest słabe.</u>
          <u xml:id="u-81.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">I wreszcie, panie ministrze, pytanie o PIT. Realizacja w wysokości 30%, upływ czasu — 42%. Co się dzieje z wpływami z PIT-u, kiedy wynagrodzenia rosną o kilkanaście procent? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#PiotrZgorzelski">Ponownie prosimy pana ministra Juranda Dropa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#JurandDrop">Przede wszystkim chcę powiedzieć, że absolutnie nie szykuje się żadna katastrofa. To dramatyzowanie nie ma sensu.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Krzysztof Kuźmiuk: Spotkamy się jesienią, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#JurandDrop">Natomiast jeśli chodzi o podatki, wpływ z podatku PIT, to wykonanie, porównując do poprzedniego roku, w roku 2023 r. budżetu państwa w przypadku PIT-u za pierwsze 5 miesięcy wynosiło 25,5% całorocznego wykonania, a ostateczne wykonanie na koniec 2023 r. — 9,7%, więcej niż w prognozie zawartej w ustawie budżetowej. Natomiast wykonanie w okresie pierwszych 5 miesięcy tego roku wyniosło 30,2%, czyli 25,5% i 30,2%, jeżeli chodzi o kwoty prognozowane na cały rok. Po pierwsze, to jest więcej. po drugie, to nie jest zaskakujące, ponieważ wynika wprost z mechanizmu rozliczania rocznego podatku dochodowego od osób fizycznych i zwrotów nadpłaconego podatku, które mają miejsce w tym okresie. W pierwszych miesiącach roku, głównie w okresie luty-czerwiec, w wyniku rozliczenia rocznego zwrotu podatku zwroty dominują nad dopłatami do podatku, w związku z tym wykonanie dochodów budżetu z PIT w tym okresie jest zawsze niższe ze względu na ujemne saldo rozliczenia rocznego. Ponadto ze względu na system równych rat udziałów jednostek samorządu terytorialnego w dochodach z PIT wszelka sezonowość wpływów podatkowych z PIT — to, co wcześniej przedstawiłem: że w różnych miesiącach są różne wpływy — również w tej części JST jest widoczna, to się przekłada i przenoszone jest na budżet państwa. Należy też pamiętać, że w pierwszych miesiącach roku tylko część podatników rozliczających się według skali podatkowej przekracza próg podatkowy, przez co od nich zaliczki pobierane są według stawki 12%, podczas gdy pod koniec roku wpada się w kolejne progi, coraz więcej podatników przekracza próg podatkowy 120 tys. zł i zaliczki pobierane są wtedy według stawki 32%, co skutkuje wyższym wykonaniem zaliczek w drugiej połowie roku. Podsumowując, trzeba patrzeć na tę sezonowość w dochodach z PIT-u, we wpływach z PIT-u. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do kolejnego pytania.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie jest skierowane do ministra infrastruktury. Dotyczy nieprawidłowości w zarządzaniu projektem budowy przekopu przez Mierzeję Wiślaną. Pytania będą kierowane przez państwa posłów Elżbietę Gelert i w drugiej kolejności Stanisława Gorczycę. Odpowiadać będzie sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury pan minister Arkadiusz Marchewka.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę panią poseł Elżbietę Gelert.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#ElżbietaGelert">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#ElżbietaGelert">Panie ministrze, budowa kanału przez mierzeję szła zgodnie z ustawą tzw. celową. Miała ona iść zgodnie z tą ustawą, ale jak wykazuje NIK, niestety zupełnie do końca tak to nie wyszło. Jaki cel przyświecał budowie kanału, to państwo wiecie. Były dwa założenia główne. Pierwsze to uniezależnienie się od strony rosyjskiej. Należy przyznać, że faktycznie to częściowe uniezależnienie się przy połączeniu zalewu z Zatoką Gdańską akurat nastąpiło. Drugi bardzo istotny cel to był rozwój regionu, zwiększenie atrakcyjności gospodarczej regionu — to najbardziej miało przyświecać wybudowaniu tego kanału. Na dzień dzisiejszy, jak wiadomo, niestety ten cel zupełnie nie został osiągnięty. A nie został osiągnięty poprzez taką istotną i ważną sprawę jak brak pogłębienia toru na rzece Elbląg. Przekop przez mierzeję miał łączyć zatokę z zalewem, ale również doprowadzić do portu w Elblągu. Niestety nie ma pogłębienia toru wodnego na rzece Elbląg ani oczywiście inwestycji w port elbląski. Niedawno, przed wyborami, znana była sprawa przerzucania się tym, kto powinien pogłębić ten tor, czy powinien to zrobić Urząd Morski w Gdyni, czy też powinny to zrobić władze miasta Elbląga. Wraz z zakończeniem wyborów samorządowych mamy sprawę oczywistą, i tutaj chciałabym zadać pytanie panu ministrowi i usłyszeć potwierdzenie, że tor wodny na rzece Elbląg będzie pogłębiany przez państwo. W związku z tym przynajmniej jest nadzieja na pewną realizację, jeśli chodzi o atrakcyjność gospodarczą tego regionu. Aczkolwiek mówię: pieniądze, które zostały tam utopione, ok. 2 mld zł, i tak się nie zwrócą, jeżeli nawet ten tor będzie pogłębiony, ale przynajmniej może starczą na bieżące koszty funkcjonowania tego portu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#ElżbietaGelert">A więc moje pytanie: Na jakim etapie w tej chwili są prace, które będą z korzyścią przede wszystkim dla miasta i regionu? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan minister Arkadiusz Marchewka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowny panie marszałku, szanowni państwo posłowie, dziękuję za te pytania. Przedstawiam szczegółową informację w zakresie działań, które zostały przez nasz rząd podjęte, aby ten przekop, na który wydano prawie 2 mld zł, uczynić w końcu użytecznym.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Pozwólcie państwo, że zacznę od samego początku, czyli od tego, jak ta inwestycja była realizowana i w jaki sposób została zaplanowana. Jest to o tyle istotne, że kilka dni temu zostało przedstawione stanowisko Najwyższej Izby Kontroli, która skierowała do prokuratury zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa w związku z podejmowanymi działaniami, które były niezgodne z prawem, przy realizacji tej inwestycji. Na samym początku chcę państwu powiedzieć, że pierwotna wartość projektu, wartość tej inwestycji została określona w 2016 r. przez Radę Ministrów na 880 mln zł. Oczywiście wykonawcą miał być Urząd Morski w Gdyni. Następnie w 2019 r. podjęto działania, które miały zwiększyć tę kwotę do kwoty prawie 2 mld zł, czyli był to wzrost o 125%. Jeśli chodzi o kwestie dotyczące tych wątpliwości, które przedstawiła Najwyższa Izba Kontroli, to chciałbym przytoczyć dwie najważniejsze kwestie. Będę cytował. Po pierwsze, NIK wskazała, że według stanu na dzień zakończenia kontroli wartość programu określona pierwotnie na 880 mln zł została zwiększona do 1984 mln zł. W rezultacie inwestycja straciła uzasadnienie ekonomiczne. To jest pierwszy zarzut, który jest wskazywany we wniosku Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#ArkadiuszMarchewka">I drugi, na który warto zwrócić uwagę. Też pozwólcie państwo, że będę tutaj cytował. Minister nie podejmował interwencji mających na celu doprowadzenie do zgodności działań dyrektora urzędu morskiego z przepisami obowiązującego prawa. Świadomie akceptował takie działania, uzasadniając to racjonalnością postępowania, a nawet wprowadził dyrektora urzędu w błąd, co posiadało cechy oddziaływania władczego, wynikającego z usytuowania instytucjonalnego ministra względem dyrektora urzędu, wskutek czego dyrektor przekroczył posiadane upoważnienie do zaciągania zobowiązań finansowych o ponad 157 mln zł. Minister nie zapewnił przy tym funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej kontroli zarządczej w kierowanym przez siebie dziale administracji rządowej: gospodarka morska.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#ArkadiuszMarchewka">Żebyście państwo wszystko to dobrze zrozumieli, powiem, że mniej więcej chodziło o to, że na podstawie tego wniosku ministra gospodarki morski i żeglugi śródlądowej, który zwrócił się z wnioskiem do Rady Ministrów o zwiększenie tej kwoty z 880 mln do prawie 2 mld, przedłożono Radzie Ministrów stosowny projekt uchwały w trybie obiegowym, ale nie został on podpisany przez prezesa Rady Ministrów. On był po prostu niefunkcjonujący, nie było tam podpisu. Minister Gróbarczyk wysłał więc takie pismo do dyrektora urzędu morskiego, które mniej więcej można streścić bardzo krótko: nie ma podpisu, ale róbcie. To jasno pokazuje, jak te działania były realizowane i dlaczego po prostu została podjęta decyzja wbrew obowiązującym dokumentom i wbrew prawu.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#ArkadiuszMarchewka">Zapytała pani poseł, co robimy. Chcę powiedzieć jasno: z naszego punktu widzenia należy zrobić wszystko, aby inwestycja, na którą wydano tak duże pieniądze, środki publiczne, prawie 2 mld zł, była w końcu użyteczna. Pomimo tego, że wydano tak ogromne środki finansowe, do dzisiaj nie mogą do portu w Elblągu wpływać duże statki.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#ArkadiuszMarchewka">My chcemy zrobić wszystko, aby uczynić przekop przez mierzeję w końcu użytecznym. Podjęliśmy już konkretne działania w tej sprawie. Po pierwsze, zostało podpisane porozumienie pomiędzy urzędem morskim a władzami portu w Elblągu o realizacji wspólnych działań na rzecz właśnie poprawy drogi wodnej. Po drugie, 7 czerwca w dzienniku urzędowym województwa ukazał się dokument, który wskazuje na zarządzenie dyrektora urzędu morskiego, gdzie ostatni kilometr toru podejściowego do portu w Elblągu został wpisany jako odcinek, za który jest odpowiedzialny urząd morski. I będzie go pogłębiał. Złożyliśmy już projekt do Zespołu do spraw Programowania Prac Rządu, aby zwiększyć kwotę o 33 mln zł po to, abyśmy mogli pogłębić ostatni kilometr toru podejściowego do portu w Elblągu, tak aby mogły tam wpływać duże statki o długości 100 m i zanurzeniu do 4,5 m. To jest kolejne działanie, które zrealizowaliśmy.</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#ArkadiuszMarchewka">Urząd morski wystąpił już o realizację decyzji środowiskowej. Spodziewamy się, że ta decyzja środowiskowa dla realizacji ostatniego kilometra toru podejściowego będzie gotowa pod koniec tego roku. Na początku przyszłego roku zaczną się prace pogłębiarskie i myślę, że na początku 2026 r., jeśli cała dokumentacja zostanie w terminie przygotowana i nie będzie żadnych odwołań, będą mogły do portu w Elblągu zawijać większe statki. Chcę powiedzieć jasno: to jest cel, którego osiągnięcie sprawi, że przekop mierzei, na który wydano prawie 2 mld zł, będzie w końcu użyteczny.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#ArkadiuszMarchewka">A więc to są działania, które konkretnie podejmowaliśmy i będziemy podejmować w najbliższym czasie. To tyle tytułem odpowiedzi na pierwsze pytania. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#komentarz">(Poseł Elżbieta Gelert: Dziekuję bardzo.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#PiotrZgorzelski">Zanim zadamy drugie pytanie, wspólnie powitajmy grupę seniorów ze stowarzyszenia „Dla Ponidzia”, która przybyła z Pińczowa na zaproszenie pani poseł Marzeny Okła-Drewnowicz. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-90.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę pana posła Stanisława Gorczycę o zadanie drugiego pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#StanisławGorczyca">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-91.1" who="#StanisławGorczyca">Panie marszałku, szanowny panie ministrze, co prawda pan minister na to moje pytanie w dużej mierze już odpowiedział, a wynika to również z protokołu kontroli Najwyższej Izby Kontroli, ale miałbym jeszcze takie dodatkowe pytanie: Dlaczego minister Gróbarczyk nie poinformował Rady Ministrów o przekroczeniu wydatków? Czy i jak minister kontrolował działania urzędu morskiego w tym zakresie? Czy coś pan minister na ten temat wie? Chciałbym również zapytać, na jakim etapie są sprawy związane z wyjaśnieniem kwestii przekroczenia uprawnień i wydatkowania środków bez upoważnienia i jakie ewentualnie konsekwencje mogą ponieść osoby odpowiedzialne po prostu za całą tę inwestycję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-92.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę ponownie pana ministra Marchewkę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#ArkadiuszMarchewka">Szanowny panie marszałku, panie pośle, to jest dobre pytanie, dlaczego nie informował. Myślę, że zostanie to przedstawione w ramach postępowania, które będzie prowadzone, ale chcę powiedzieć, że może nawet nie tyle, że nie informował, co wręcz, jak wynika z tego pisma, które przed chwilą pokazałem, wskazywał, że urząd powinien to realizować, choć nie ma tam podpisu premiera. I tutaj są właśnie te wątpliwości, które dotyczą tego, że to postępowanie, mówiąc wprost, ma charakter działania niezgodnego z procedurami. A więc postępowanie, które teraz toczy się, pozwoli na zweryfikowanie tej sytuacji. Myślę, że my też będziemy z dużą uwagą przyglądać się temu, jak to będzie po prostu realizowane. Z tego punktu widzenia jesteśmy oczywiście do dyspozycji.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#ArkadiuszMarchewka">Pytał pan o konsekwencje. Dyrektor Urzędu Morskiego w Gdyni, który realizował tę inwestycję jako dyrektor urzędu morskiego, został odwołany, nie pełni już swojej funkcji, więc sprawa będzie dotyczyła teraz oczywiście realizacji działań w ramach organów ścigania, które po zawiadomieniu Najwyższej Izby Kontroli podejmują działania w tej sprawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Wstyd, panie ministrze.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#PiotrZgorzelski">Kolejne pytanie zadawać będą pan poseł Jan Michał Dziedziczak oraz pani poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Dotyczy ono skandalicznych i rekordowych opóźnień we wsparciu KPRM dla środowisk polonijnych i Polaków za granicą. Pytanie jest skierowane do prezesa Rady Ministrów, w imieniu którego odpowie podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pani minister Henryka Mościcka-Dendys.</u>
          <u xml:id="u-94.2" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę teraz pana posła Dziedziczaka o zadanie pytania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#JanMichałDziedziczak">Szanowny panie marszałku, szanowna pani minister, jestem zdziwiony, że do odpowiedzi na moje pytanie wyznaczono przedstawiciela Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Pytanie jest skierowane do przedstawicieli kancelarii premiera, bo to kancelaria premiera skompromitowała rząd Donalda Tuska i doprowadziła do tych niezwykłych, rekordowych, skandalicznych opóźnień, jeśli chodzi o wsparcie państwa polskiego dla środowisk polonijnych i Polaków za granicą.</u>
          <u xml:id="u-95.1" who="#JanMichałDziedziczak">Podczas posiedzenia sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą 11 kwietnia przedstawiciele rządu, w tym przedstawiciele MSZ-u, pan minister Władysław Bartoszewski, a także reprezentująca Kancelarię Prezesa Rady Ministrów pani dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą, odpowiadając na pytania posłów, kilkukrotnie zapewniali, że konkurs dotyczący wsparcia struktury mediów polonijnych zostanie rozstrzygnięty do 30 kwietnia. Drugi konkurs, wprowadzony przez kancelarię premiera, dotyczy wydarzeń i inicjatyw polonijnych. Także powinien być zakończony w podobnym terminie, choć żadne deklaracje nie padły.</u>
          <u xml:id="u-95.2" who="#JanMichałDziedziczak">Tymczasem ogłoszenie wyników konkursu dotyczącego systemowego wsparcia struktur i mediów polonijnych zostało po tych deklaracjach kilkukrotnie przesunięte — z 30 kwietnia na 29 maja, następnie na 5 czerwca i 5 lipca. Informacje na ten temat ukazywały się zawsze ostatniego możliwego dnia po południu. W przypadku konkursu dotyczącego wydarzeń polonijnych określony w regulaminie termin 30 kwietnia został przesunięty na 14 czerwca, a następnie już nawet po terminie przesunięty na 17 lipca.</u>
          <u xml:id="u-95.3" who="#JanMichałDziedziczak">Zaznaczę tutaj, że ze względu na przepisy państwowe nie jest możliwe wsteczne finansowanie wydarzeń, zatem wiele wydarzeń, które miały mieć miejsce w pierwszej połowie roku, a nawet w lipcu, nie odbyło się lub nie odbędzie się z powodu braku wsparcia. Chodzi m.in. o wydarzenia dotyczące 80. rocznicy bitwy o Monte Casino, polonijne dni dziecka, a także wydarzenia o dużej tradycji jak Festiwal Dziecięcych Zespołów Folklorystycznych w Iwoniczu-Zdroju. Takich wydarzeń jest oczywiście znacznie więcej.</u>
          <u xml:id="u-95.4" who="#JanMichałDziedziczak">W ostatnich latach konkursy były rozstrzygane w marcu. Tylko jeden został rozstrzygnięty na początku kwietnia, więc całość prac komisji konkursowej trwała 2 miesiące. Pytanie: Dlaczego aż lipiec, minimum lipiec, skąd te rekordowe opóźnienia? Nabór ofert został zamknięty 29 lutego. Dodam jeszcze, że interpelację w tej sprawie złożyłem 12 kwietnia. Niestety przedstawiciele kancelarii premiera, łamiąc wszelkie zasady parlamentaryzmu, do dzisiaj nie odpowiedzieli na tę interpelację.</u>
          <u xml:id="u-95.5" who="#JanMichałDziedziczak">Sytuacja środowisk polonijnych jest dramatyczna. Nigdy po 1989 r. nie było tak źle prowadzonej polityki polonijnej, nigdy nie było takich opóźnień. Straciliśmy bardzo wiele okazji do pracy z naszymi rodakami za granicą, a wiele środowisk polonijnych jest zagrożonych, jeśli chodzi o ich egzystencję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-95.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-95.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-96.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o odpowiedź panią minister Henrykę Mościcką-Dendys.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#HenrykaMościckaDendys">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, bardzo dziękuję za to pytanie. Przede wszystkim, jeśli państwo pozwolicie, wyjaśnię, że środki pozostające do dyspozycji administracji publicznej, gdy idzie o współpracę z Polonią, w tej chwili dzielimy między Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz kancelarię premiera. W Ministerstwie Spraw Zagranicznych znajduje się pula wynosząca mniej więcej 19,3 mln zł z przeznaczeniem na struktury i infrastrukturę polonijną. Zgodnie z założeniami zorganizowanego konkursu te środki zostały wydatkowane, zostało to rozstrzygnięte, umowy zostały zawarte. Konkursy rozstrzygnęliśmy 17 stycznia.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#HenrykaMościckaDendys">Faktycznie odnotowujemy pewne opóźnienie w obszarze finansowania wydarzeń oraz mediów i struktur polonijnych. Jest to pochodną decyzji o przeniesieniu tych środków na powrót do Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Obecnie data rozstrzygnięcia tego konkursu to 6 lipca. 1 lipca wchodzi w życie ustawa o działach, która pozwoli Ministerstwu Spraw Zagranicznych przejąć kompetencje w tym obszarze. Z tego miejsca deklaruję, że jesteśmy zdeterminowani, żeby dotrzymać tego terminu i oczywiście natychmiast podpisać wszystkie umowy.</u>
          <u xml:id="u-97.2" who="#HenrykaMościckaDendys">Zwracam uwagę, że w poprzednich latach te konkursy również odbywały się z poślizgami. Niestety nie jest tak, że największy problem jest w tym roku, ponieważ również w ubiegłych latach umowy były podpisywane np. dopiero w czerwcu. Postaramy się oczywiście zminimalizować to opóźnienie.</u>
          <u xml:id="u-97.3" who="#HenrykaMościckaDendys">Jesteśmy w stałym dialogu ze środowiskami polonijnymi. Ja też osobiście staram się odpowiadać na wszystkie pytania w tym zakresie i wyjaśniać możliwe problemy. Zwracam też państwa uwagę na to, że w odrębnej puli mamy środki senackie. Jeśli chodzi o pulę konkursową, to również zostało to już rozstrzygnięte, więc sytuacja nie jest tak dramatyczna, jak mogłoby się zdawać na podstawie państwa pytania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-97.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-98.1" who="#PiotrZgorzelski">Drugie pytanie w tej samej kwestii skieruje pani poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk.</u>
          <u xml:id="u-98.2" who="#komentarz">(Poseł Jan Michał Dziedziczak: Przepraszam, my się podzielimy czasem. Chcę tylko powiedzieć, że konkursy były rozstrzygane w marcu i raz na początku kwietnia. Rekordowe opóźnienia były w 2012 r. za rządów Radosława Sikorskiego.)</u>
          <u xml:id="u-98.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Panie marszałku, Polska Macierz Szkolna… Przepraszam, muszę tutaj pytać reprezentanta pana premiera, ponieważ na posiedzeniu komisji niestety nie mogłam uzyskać odpowiedzi od pani minister Muchy ani prezes instytutu Kolbego. Zadam to pytanie tu.</u>
          <u xml:id="u-99.2" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Polska Macierz Szkolna, organizacja istniejąca ponad 50 lat w Niemczech, pierwszy raz nie otrzymała środków, które zostały przyznane na rok 2024, jak również w nowym konkursie. Do dziś żadnej organizacji nauczającej w Niemczech nie zostały postawione zarzuty o degradacji czy defraudacji środków. Dlaczego więc nie przyznano Polskiej Macierzy Szkolnej dotacji? Czy potrzebna jest kontrola poselska? Czy audyt miał miejsce i jaki jest jego wynik?</u>
          <u xml:id="u-99.3" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Instytut Kolbego, pani minister, napisał regulamin otwartego konkursu ofert pt. „Wsparcie dla szkół polonijnych i polskich za granicą 2024”. Narusza on art. 3 pkt 6, który to literalnie wymienia wszystkie podmioty prawne, które mogą być beneficjentem, bowiem w art. 24 ustawy jest zapisane, że ofert i wniosków nie może złożyć osoba fizyczna. Czy ten konkurs jest z uwagi na regulamin naruszający ustawę nieważny? Ponieważ instytut Kolbego mówi tam o osobach, nie o osobach i podmiotach prawnych, tylko o osobach fizycznych, a osoby fizyczne nie mogą składać tego typu wniosków, czy dobrze rozumiem, że ten konkurs będzie jeszcze raz przeprowadzony? Bo wobec przedstawionych przeze mnie faktów on powinien być unieważniony i wyniki powinny być jeszcze raz, tzn. jeszcze raz powinny być te oferty rozpatrzone na korzyść oczywiście Polskiej Macierzy Szkolnej, która jako jedyna tych środków nie dostała.</u>
          <u xml:id="u-99.4" who="#DorotaArciszewskaMielewczyk">Po dyskusjach w komisji śmiem twierdzić, że można to już określić jako złośliwość i szukanie na siłę pretekstu, żeby tych środków rzeczywiście nie dość, że nie rozliczyć z tamtego roku, to jeszcze nie przyznać na nowy okres, a jest to instytucja 50-letnia i w historii nie zdarzyło się, żeby były takie przesunięcia i takie problemy z tak ważnymi placówkami i instytucją dla Polski i Polaków w Niemczech. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-99.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#PiotrZgorzelski">Prosimy panią minister.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#HenrykaMościckaDendys">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, tu pani poseł mogę tylko zadeklarować, bo to jest pytanie do Ministerstwa Edukacji Narodowej…</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#komentarz">(Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Ja jestem bezradna.)</u>
          <u xml:id="u-101.2" who="#HenrykaMościckaDendys">Odnotowuję i deklaruję w imieniu kolegów z ministerstwa edukacji, że odpowiedzą na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas leci, a nie ma pieniędzy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#JanMichałDziedziczak">Przepraszam, ale jeśli możemy dopytać: Skąd tak duże opóźnienie? Jeszcze pani minister ma czas. Skąd tak duże opóźnienie? Dlaczego wyniki są w lipcu, a nie w marcu?</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#komentarz">(Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Czas leci, czas leci.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#HenrykaMościckaDendys">Już wyjaśniam, panie pośle. Przede wszystkim mamy serię problemów z tym konkursem. Dotyczą z jednej strony rekordowej liczby zgłoszeń. W konkursie dotyczącym wydarzeń mamy bodaj 789 zgłoszeń, jeśli w tej chwili dobrze pamiętam z głowy. Mieliśmy też bardzo dużą liczbę zgłoszeń dotyczących struktur i mediów. Natomiast zasadniczy problem z weryfikacją tych ofert polega na tym, że bardzo wiele z nich to są oferty z tzw. podwójnym finansowaniem, którego regulamin konkursu nie dopuszcza. W związku z tym one były weryfikowane w sposób wyjątkowo staranny. To faktycznie zajęło sporo czasu, ale tak jak mówię: deklaruję tutaj w imieniu ministra spraw zagranicznych, że w momencie, kiedy zgodnie z ustawą o działach te kompetencje znajdą się w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, postaramy się w pierwszych dniach lipca te konkursy rozstrzygnąć i całą sprawę zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#komentarz">(Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Proszę zaopiekować się Polską Macierzą Szkolną.)</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#HenrykaMościckaDendys">Pani poseł, zabieram to pytanie ze sobą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani minister.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#PiotrZgorzelski">Pytanie to kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-105.2" who="#PiotrZgorzelski">Zanim przystąpimy do kolejnego, chciałbym w naszym wspólnym imieniu powitać uczniów Szkoły Podstawowej nr 74 im. Mikołaja Kopernika w Poznaniu wraz z opiekunką panią Olą Lipską, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Ewy Schädler. Bardzo serdecznie witamy.</u>
          <u xml:id="u-105.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-105.4" who="#PiotrZgorzelski">Zanim przystąpimy do kolejnego punktu, ogłaszam 3 minuty przerwy.</u>
          <u xml:id="u-105.5" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 11 min 33 do godz. 11 min 35)</u>
          <u xml:id="u-105.6" who="#PiotrZgorzelski">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-105.7" who="#PiotrZgorzelski">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 9. porządku dziennego: Informacja bieżąca.</u>
          <u xml:id="u-105.8" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam, że na obecnym posiedzeniu Sejmu zostanie rozpatrzona informacja w sprawie nowego otwarcia „Programu inwestycyjnego Centralny Port Komunikacyjny” jako elementu spójnego podejścia do rozwoju krajowej infrastruktury transportowej, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska — Platforma Obywatelska, Nowoczesna, Inicjatywa Polska, Zieloni.</u>
          <u xml:id="u-105.9" who="#PiotrZgorzelski">Przypominam również, że przedstawienie uzasadnienia wniosku przez posła przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a udzielenie odpowiedzi przez przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Wystąpienia posłów w dyskusji nie mogą trwać dłużej niż 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-105.10" who="#PiotrZgorzelski">Na zakończenie dyskusji głos zabierają kolejno przedstawiciel wnioskodawców oraz przedstawiciel Rady Ministrów. Wystąpienie przedstawiciela wnioskodawców nie może trwać dłużej niż 5 minut, a przedstawiciela Rady Ministrów — dłużej niż 10 minut. Marszałek Sejmu może wyrazić zgodę na wydłużenie wystąpienia przedstawiciela Rady Ministrów. Czas przeznaczony na rozpatrzenie punktu: Informacja bieżąca nie może być dłuższy niż 90 minut.</u>
          <u xml:id="u-105.11" who="#PiotrZgorzelski">Chciałbym, żeby ten akapit szczególnie mocno wybrzmiał w obliczu zgłoszenia się ponad 80 posłów do zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-105.12" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Krystynę Sibińską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#KrystynaSibińska">Szanowny Panie Marszałku! Panie Pełnomocniku! Jak wynika z wypowiedzi premiera Donalda Tuska, jesteśmy po nowym otwarciu programu inwestycyjnego CPK. I nie będzie to, jak było za słusznie minionych czasów naszych poprzedników, Centralne Przewalanie Kasy, nie będzie to projekt ideologiczno-polityczny, przeszacowany i mglisty. Powtarzając za jednym z ekspertów w dziedzinie rynku lotniczego: w pierwotnej wersji CPK było szkodliwą utopią. Będzie to projekt sensowny i możliwy do realizacji. Projekt, który zostanie zoptymalizowany i będzie zrealizowany w interesie Polaków, ale też w taki sposób, żeby zostały naprawione krzywdy moralne i materialne.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: O trollach z Petersburga proszę powiedzieć.)</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#KrystynaSibińska">Krzywdy wyrządzone przez nieprzemyślane, realizowane wbrew logice i wbrew racjonalnym przesłankom wywłaszczenia wynikające m.in. z projektów tzw. szprych.</u>
          <u xml:id="u-106.3" who="#KrystynaSibińska">Procedury niczym z filmów Barei, forsowane wbrew głosom ludzi, których często pozbawiano dorobku całego ich życia, buta i arogancja zarządzających projektem CPK za rządów PiS, wydanie publicznych pieniędzy na działania nastawione jedynie na zysk polityczny — to skandal. Wydano 2,7 mld zł, a efektów brak. Napasło się na tej łące w Baranowie wiele tłustych PiS-owskich owieczek.</u>
          <u xml:id="u-106.4" who="#komentarz">(Głos z sali: I krów.)</u>
          <u xml:id="u-106.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Nazwiska.)</u>
          <u xml:id="u-106.6" who="#KrystynaSibińska">Jak powiedziałam, efektów brak, ale byliśmy karmieni mitami a to o zaawansowaniu projektu, a to o terminach, jak dziś wiemy: nierealnych, a to o wielkości projektu. To wszystko możemy dziś włożyć między bajki. A bajkopisarze uaktywnili się w ostatnim czasie w mediach społecznościowych i bronią swoich nierealnych pomysłów.</u>
          <u xml:id="u-106.7" who="#KrystynaSibińska">Rząd PiS, kolokwialnie mówiąc, nie dowiózł żadnego dużego projektu infrastrukturalnego. Nie ma Izery, nie ma mieszkań, nie ma promów, nie ma Ostrołęki, są przekop dla przekopu i lotnisko donikąd w Radomiu.</u>
          <u xml:id="u-106.8" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Zamiast obrażać miasto, niech pani poseł jedzie do Radomia. Zapraszam.)</u>
          <u xml:id="u-106.9" who="#KrystynaSibińska">Tego projektu też by nie dowieźli, a kasa płynęłaby szerokim strumieniem do kieszeni ludzi powiązanych z PiS-em. Bo jak można coś zrealizować, jeśli nawet główni aktorzy w tej grze ze sobą nie współpracowali? Horała nie rozmawiał z Adamczykiem, nie było żadnych uzgodnień z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad. Zarządzający CPK byli skonfliktowani z PKP TLK. Spółka nie była odpowiednio dokapitalizowana. Ale opowiastki o tym, jak będzie pięknie i wspaniale, wciąż były powtarzane.</u>
          <u xml:id="u-106.10" who="#KrystynaSibińska">Nie o bajki tu jednak chodzi, ale o realne działania. My potrafimy to robić. Podam przykłady: autostrady, stadiony, gazoport. Ten nowoczesny projekt nowoczesnej komunikacji, który trójskokiem wprowadzi nas w nowoczesność, też zrealizujemy. Zrobimy to, bo potrafimy.</u>
          <u xml:id="u-106.11" who="#KrystynaSibińska">Dlatego proszę, panie ministrze, o przedstawienie wyników audytów i nowych założeń tego kompleksowego projektu komunikacyjnego. Wiem, że narosło wokół programu CPK wiele mitów, pojawiło się wiele nieporozumień. Proszę uprzejmie o wyjaśnienie tych nieporozumień, obalenie mitów i prezentację nowego podejścia do realizacji tego programu inwestycyjnego.</u>
          <u xml:id="u-106.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-107.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o udzielenie odpowiedzi sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pana Macieja Laska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#MaciejLasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! CPK przestaje być zbiorem atrakcyjnych, ale nierealistycznych wizji. Przestaje być owocem manii wielkości, lekiem na kompleksy PiS-u wobec naszych zachodnich sąsiadów.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#MaciejLasek">Przestaje być także planem działania tylko na papierze, bez zapewnienia finansowania. CPK staje się wreszcie profesjonalnym, realistycznym programem inwestycyjnym dopasowanym do potrzeb transportowych kraju i uwzględniającym realia budżetowe państwa.</u>
          <u xml:id="u-108.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Gdzie jest CPK?)</u>
          <u xml:id="u-108.4" who="#MaciejLasek">Tylko tyle i aż tyle. I na to Centralny Port Komunikacyjny musiał czekać ponad 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-108.5" who="#MaciejLasek">Szanowne panie posłanki, szanowni panowie posłowie, taki powinien być każdy program inwestycyjny: realistyczny i dopasowany do potrzeb. I najwyższa pora, by obalić kilka społecznie szkodliwych mitów. Według pierwszego mitu CPK, czyli program inwestycyjny CPK, był rzekomo na dobrej drodze do niezakłóconej realizacji. W zasadzie jego budowa prawie się rozpoczęła, infrastrukturę prawie zbudowano, a może nawet prawie odleciał już pierwszy samolot.</u>
          <u xml:id="u-108.6" who="#komentarz">(Poseł Anna Kwiecień: Pan też odleciał samolotem.)</u>
          <u xml:id="u-108.7" who="#MaciejLasek">Takie można było odnieść wrażenie, słuchając wypowiedzi niektórych polityków, którzy zaczęli takie mity rozpowszechniać być może dlatego, że przestali już tym projektem zarządzać.</u>
          <u xml:id="u-108.8" who="#MaciejLasek">Szanowni państwo, program CPK przez pierwsze lata był zarządzany w myśl zasady: planujmy wszędzie, planujmy wszystko i za każdą cenę. Hasło w spółce brzmiało: mamy pieniądze, nie mamy czasu. Cóż, planowano rozwój infrastruktury lotniskowej i kolejowej bez należytej analizy ryzyka, która powinna mieć bezpośredni wpływ na harmonogramy i budżety poszczególnych inwestycji. I dodatkowo pieniądze nie grały roli. To w końcu tylko pieniądze polskich podatników: państwowe, czyli niczyje. Było to myślenie i działanie żywcem zaczerpnięte z głębokiego PRL-u, i to nie dlatego, że w spółce pracowali ludzie niekompetentni. Wręcz przeciwnie, spółka zatrudnia dobrych fachowców, tylko że w spółce po prostu nie słuchano fachowców. O harmonogramach i budżetach decydowali malarze wizji i sprzedawcy złudzeń, a nie analitycy i projektanci, których zarząd miał pod ręką. Jaki był tego skutek? Uporczywe trzymanie się wizji uruchomienia lotniska w 2027 r., potem w 2028 r. Skorygowaliśmy ten plan. Przyjęty przez nas termin oddania infrastruktury lotniskowej do użytku w 2032 r. jest ambitny, ale realistyczny. W tym samym roku będzie gotowa linia KDP Warszawa — Łódź, pierwszy i kluczowy element tzw. Y, czyli ciągu prowadzącego z Łodzi dalej, do Wrocławia i do Poznania.</u>
          <u xml:id="u-108.9" who="#MaciejLasek">Pierwotne plany przewidywały, że CPK będzie obsługiwać 100 mln pasażerów rocznie. Potem te prognozy oczywiście topniały. Zatrzymaliśmy się na poziomie planowania lotniska gotowego do obsługi 34 mln pasażerów rocznie, oczywiście z opcją dalszej rozbudowy. Zaplanowane z wyprzedzeniem i przemyślane fazowanie budowy to nasz priorytet. Będziemy budować etapowo, adekwatnie do potrzeb i zawsze z uwzględnieniem aktualnych prognoz ruchu.</u>
          <u xml:id="u-108.10" who="#MaciejLasek">Drugi mit jest taki, że rzekomo działania kontrolne w spółce zakończyły się niepowodzeniem. Nieprawda, działania kontrolne były i są szeroko zakrojone. Rzeczywiście pierwotnie planowane audyty zewnętrzne nie zostały zrealizowane, co miało związek z koniecznością wykluczenia aż 116 podmiotów jako potencjalnych wykonawców ze względu na wcześniejszą realizację przez nie zadań na zlecenie CPK. Nie mogliśmy sobie pozwolić na choćby cień podejrzenia o to, że zachodzi tu konflikt interesów. Efekt? Bardzo ograniczona liczba ofert, w niektórych przypadkach brak ofert ze strony potencjalnych audytorów.</u>
          <u xml:id="u-108.11" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Ale czyja to jest wina?)</u>
          <u xml:id="u-108.12" who="#MaciejLasek">Dlatego jeszcze w I kwartale br. zdecydowaliśmy się na realizację planu analiz wewnętrznych wraz z ekspertami spółki CPK. Przeprowadzono analizy dotyczące planu budowy lotniska, linii kolejowych, spraw kadrowo-płacowych, marketingu i PR-u, programu społeczno-gospodarczego oraz programu dobrowolnych nabyć. Poprosiliśmy także firmę zewnętrzną Jacobs, współpracującą z CPK, o ocenę zamierzeń inwestycyjnych spółki. Niezależnie od powyższego w spółce trwa szeroko zakrojona kontrola Najwyższej Izby Kontroli i zaplanowane są kolejne kontrole.</u>
          <u xml:id="u-108.13" who="#komentarz">(Głos z sali: I audyty.)</u>
          <u xml:id="u-108.14" who="#MaciejLasek">Cóż, euforia sprzedawców złudzeń wynikająca z faktu, że audyty zewnętrzne rzekomo nie zostały przeprowadzone, nie ma uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-108.15" who="#komentarz">(Głos z sali: A zostały?)</u>
          <u xml:id="u-108.16" who="#MaciejLasek">Odpowiedzi na najważniejsze pytania już uzyskaliśmy. Decyzja o realizacji programu CPK w zoptymalizowanym zakresie i na podstawie urealnionych harmonogramów zapadła i została zakomunikowana przez pana premiera. Decyzje szczegółowe, w tym dotyczące budowy poszczególnych linii kolejowych, będą podejmowane na podstawie analiz z wykorzystaniem profesjonalnych narzędzi takich jak Pasażerski Model Transportowy, a nie na podstawie myślenia życzeniowego wspomnianych już malarzy wizji.</u>
          <u xml:id="u-108.17" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Przetargów nie potrafisz zrobić.)</u>
          <u xml:id="u-108.18" who="#MaciejLasek">Mit trzeci: plan rozwoju lotniska Chopina oraz lotniska w Modlinie to potwierdzenie decyzji rzekomo o rezygnacji z planu budowy nowego lotniska centralnego. Znowu nic bardziej mylnego. Plan rozbudowy infrastruktury lotniska Chopina i lotniska w Modlinie to po prostu plany ratunkowe dla branży lotniczej w Polsce. Mają utrzymać odpowiednią dynamikę wzrostu ruchu pasażerskiego oraz rozwoju narodowego przewoźnika. Dlaczego po przejęciu władzy po naszych poprzednikach potrzebne były plany ratunkowe? Ponieważ w latach 2018–2019 odłożono na półkę niemal gotowe plany dokończenia modernizacji lotniska Chopina. Aktualnie przygotowany plan jest jedynie rozwiązaniem przejściowym i pomostowym, bez którego Okęcie do 2032 r. straciłoby 42 mln pasażerów. Mazowsze nie może sobie na to pozwolić.</u>
          <u xml:id="u-108.19" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Trzeba dalej dotować Ryanaira.)</u>
          <u xml:id="u-108.20" who="#MaciejLasek">Po rozbudowie, która ma zakończyć się w 2029 r., lotnisko Chopina powinno osiągnąć przepustowość na poziomie 28–30 mln pasażerów i móc wraz z innymi portami na Mazowszu, w Modlinie i Radomiu, obsłużyć ruch lotniczy do czasu otwarcia nowego lotniska centralnego. Bardzo prawdopodobna tutaj wydaje się także docelowa specjalizacja CPK jako krajowego hubu. Lotnisko w Modlinie jest skoncentrowane na obsłudze ruchu niskokosztowego…</u>
          <u xml:id="u-108.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Ryanaira?)</u>
          <u xml:id="u-108.22" who="#MaciejLasek">…a lotnisko w Radomiu, które zbudowaliście jako lotnisko, z którego nikt nie chce latać, spróbujemy uratować w ten sposób, że będzie to lotnisko przeznaczone dla ruchu charterowego.</u>
          <u xml:id="u-108.23" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Marcin Lasek zna się na czymkolwiek…)</u>
          <u xml:id="u-108.24" who="#MaciejLasek">Proszę państwa, mit czwarty: kolej dużych prędkości można i warto doprowadzić do CPK niemal z każdego miejsca kraju i dlatego plan realizacji inwestycji kolejowych był oparty na koncepcji piasty i szprychy i obejmował cały kraj. Cóż, była to zwykła mistyfikacja. Po pierwsze, słynna mapa szprych kolejowych z 2019 r. była mylnie odczytywana jako odzwierciedlająca jedynie plany budowy nowych linii kolejowych. Tymczasem był to plan budowy centrystycznej sieci kolejowej, uwzględniającej nowo budowane odcinki, czyli zadania CPK, oraz odcinki do modernizacji przez PKP PLK.</u>
          <u xml:id="u-108.25" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: O mapie bym się nie wypowiadał.)</u>
          <u xml:id="u-108.26" who="#MaciejLasek">Ale jak można było planować taką współpracę, kiedy nie było współpracy między ministrem odpowiedzialnym za PKP PLK i ministrem odpowiedzialnym za Centralny Port Komunikacyjny. Panowie, przecież wy ze sobą w ogóle nie rozmawialiście ani nie współpracowaliście. Do czego to doprowadziło? To doprowadziło choćby do tego, że spółka CPK chciała rozbierać infrastrukturę, którą wcześniej miała wybudować spółka PKP PLK. Sprawa skończyła się w sądzie. To jest po prostu coś nieprawdopodobnego.</u>
          <u xml:id="u-108.27" who="#MaciejLasek">Cóż, mit piąty, ostatni, ale nie mniej ważny. 2 lata temu, o czym nie wszyscy wiedzą, doszło do kuriozalnej sytuacji, zresztą właśnie już przed chwilą o tym wspomniałem. Chodzi o całkowity rozłamu czy brak współpracy między dwoma ministrami realizującymi projekty infrastrukturalne w kraju. Chodzi o ministra odpowiedzialnego za duży projekt infrastrukturalny, jakim jest budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego, i ministra infrastruktury, który jest odpowiedzialny za całą pozostałą infrastrukturę: PKP PLK, ale również drogi. Cóż, mogę tylko powiedzieć, że my ten konflikt zakończyliśmy.</u>
          <u xml:id="u-108.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Jesteście ekspertami w zakończaniu…)</u>
          <u xml:id="u-108.29" who="#MaciejLasek">Powrót pełnomocnika do Ministerstwa Infrastruktury jest gwarantem realizacji tego projektu. Dobra współpraca w obrębie Ministerstwa Infrastruktury w kierunku wypracowania spójnego podejścia oraz zarządzania infrastrukturą transportową, lotniczą, kolejową, drogową jest gwarancją tego, że to się po prostu uda. Proszę państwa, my ten projekt po prostu naprawiliśmy po was.</u>
          <u xml:id="u-108.30" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-108.31" who="#MaciejLasek">Wam się nic nie udało. Po was trzeba naprawiać przekop przez mierzeję, po was trzeba naprawiać lotnisko w Radomiu.</u>
          <u xml:id="u-108.32" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-108.33" who="#MaciejLasek">Nie dowieźliście Izery, nie dowieźliście stępki, nie dowieźliście dwóch wież w Ostrołęce.</u>
          <u xml:id="u-108.34" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan przetargi dowiózł.)</u>
          <u xml:id="u-108.35" who="#MaciejLasek">Wy cały czas wstawaliście z kolan, my po prostu stoimy twardo na ziemi i jesteśmy gwarantem tego, że jesteśmy w stanie zrealizować ten projekt. Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-108.36" who="#komentarz">(Głos z sali: A pan głupiego audytu…)</u>
          <u xml:id="u-108.37" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo posłowie, prosiłbym o chwilę uwagi. Są zapisane do pytań 84 osoby. Informuję, że ze względu na to, że już mamy pewnego rodzaju opóźnienie w naszej czasówce, zrobimy w ten sposób, że ustalamy czas na zadanie pytania na 1 minutę. Koniec naszej debaty przewiduję o godz. 13.10.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#PiotrZgorzelski">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-109.3" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pierwsza osoba zadająca pytanie — pan poseł Marcin Horała, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-109.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#MarcinHorała">Panie marszałku, Wysoka Izbo, ja naprawdę nie wiem, o co mam w minutę spytać. Nie wiem. Czy np. możemy liczyć, że stażysta w CIR-ze dorysuje grubą kreskę do Rzeszowa? Bo na tej mapce, którą teraz prezentujecie, z Rzeszowa ludzie będą jeździli do Warszawy tak jak do stolicy Galicji, przez Kraków najpierw, bo oczywiście szprychy do Rzeszowa nie ma. Albo czy będzie to połączenie do Katowic, czy nie? Bo ja widziałem dwie mapki i na jednej z nich nie było Katowic. Jak rozumiem, te pogłębione audyty nie pozwoliły wam odkryć istnienia miasta Katowice w Polsce i jego potrzeb transportowych.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-110.2" who="#MarcinHorała">Może kolejne pytanie: Jaki jest sens inwestować w budowę lotniska na 30 mln pasażerów na Chopinie, po to żeby 2 lata później ukończyć lotnisko na 34 mln pasażerów tuż obok? To są dwa procesy inwestycyjne, po to żeby mieć o 4 mln większą przepustowość.</u>
          <u xml:id="u-110.3" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Nie ma sensu.)</u>
          <u xml:id="u-110.4" who="#MarcinHorała">A kiedy będzie stopa zwrotu z miliardów zainwestowanych w to 30 mln na Chopinie? I tak dalej, i tak dalej. Ja bym najpierw poprosił też o informację, czy prawidłowa jest mapka i czy prawidłowe są wypowiedzi ministra Malepszaka, bo minister Malepszak mówi, że budujecie CMK, a na mapce nie ma Centralnej Magistrali Kolejowej. Kolejne pytania zadadzą moi koledzy. No niestety, kiepski kabaret.</u>
          <u xml:id="u-110.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Bartosz Zawieja, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-111.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Gabriela…</u>
          <u xml:id="u-111.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Gabriela Lenartowicz.)</u>
          <u xml:id="u-111.3" who="#PiotrZgorzelski">Teraz, jak nie ma pana posła Bartosza Zawiei, to pan poseł Wiesław Różyński, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-111.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-111.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki zainteresowany.)</u>
          <u xml:id="u-111.6" who="#komentarz">(Głos z sali: W komisji pracuje, proszę się nie martwić.)</u>
          <u xml:id="u-111.7" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-111.8" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Witold Tumanowicz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie marszałku, Wysoka Izbo, po wczorajszym wystąpieniu premiera Donalda Tuska nikt, kto pamięta metody rozwiązywania przez niego problemów, nie może mieć chyba wątpliwości, że projekt CPK nie powstanie. Zapowiedź inwestowania w Modlin i modernizowania Okęcia, drony bezzałogowe, duże okrojenie pierwotnych projektów świadczą o tym, że wielka inwestycja, jaką jest CPK, podzieli los choćby elektrowni atomowej w Żarnowcu. Była ona Platformie potrzebna, żeby pan Grad brał kilkadziesiąt tysięcy miesięcznie, i chyba tylko po to. Nie wyzbyliście się kompleksów. Nawet będąc na wysokich stanowiskach w Brukseli, wam się po prostu w głowie nie mieści, żeby Polskę było stać na wielkie projekty, bo przecież macie lotnisko w Niemczech. Jednocześnie wracacie do podziału na Polskę A i B.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#WitoldTumanowicz">Gdzie w waszych planach modernizacji linii kolejowych są średnie miasta? Gdzie jest Sieradz, gdzie jest Kalisz, dlaczego całkowicie pominęliście Polskę Wschodnią, gdzie jest Lubelszczyzna, gdzie jest Podkarpacie? Polacy to nie tylko wielkie miasta. Polacy to również Polska powiatowa, a wy chcecie budować kolej, ale tylko dla swojego wielkomiejskiego elektoratu.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#JarosławSachajko">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, bardzo przykro było słuchać tego, co pan tutaj przez te kilka, kilkanaście minut opowiadał, bo to jasno wskazuje na to, że państwo nie chcą tego lotniska, opowiadają różne rzeczy o mitach i prostują mity, pokazują swoje kompleksy. Nie wiem, skąd u państwa tyle tych kompleksów. Mówi pan o dopasowaniu do potrzeb, tylko do czyich potrzeb? Niemieckich potrzeb, austriackich potrzeb? Jak można było stracić prywatnego inwestora, który właśnie przez państwa zachowanie poszedł sobie na Węgry? Czyli znowu nie będzie w Polsce, bo jest w Berlinie, a będzie na Węgrzech, bo oni myślą o Węgrzech. Może pan by zaczął myśleć o Polsce? Dlaczego pan ignoruje Polskę powiatową? Tam też żyją ludzie. I to jest realny rozwój Polski, nie tylko duże miasta, a właśnie ta Polska powiatowa, bo Polska zawsze była silna właśnie Polską powiatową, a nie warszawską. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Grzegorz Puda, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#GrzegorzPuda">Szanowny panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, otóż dowiedzieliśmy się wczoraj na konferencji prasowej pana Donalda Tuska, pana premiera, że część inwestycji w ogóle nie zostanie zrealizowana. Nie zostaną zrealizowane te, o które najczęściej walczyli mieszkańcy i które miały docierać do mniejszych miejscowości. Mówiliśmy wielokrotnie o tym, że ci wszyscy, którzy mieszkają nie tylko w dużych aglomeracjach, lecz także w tych trochę mniejszych miastach, a nawet w małych miejscowościach powinni zasługiwać na to i zasługiwali na to, aby linie kolejowe docierały również tam. Ale okazuje się, że Donald Tusk chce wspierać tylko i wyłącznie duże aglomeracje, tak jak to niegdyś bywało.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#GrzegorzPuda">Pytanie moje jest takie: Komu ma służyć nowa inwestycja? Czy przypadkiem nie naszym zachodnim sąsiadom, którzy już zacierają ręce, ponieważ zmniejszenie tego lotniska z pewnością wpłynie korzystnie na rozwój ich lotniska? Czy może ma wpływać tylko i wyłącznie na duże samorządy, które też zacierają ręce, ponieważ od nich będą potoki ruchu do Warszawy, do Baranowa, po to aby zatrzymać rozwój naszego kraju? Zamiast rozwijać nasz kraj, zwijacie nasze państwo. Zamiast robić wszystko, aby rozwijać nasze technologie, naszą infrastrukturę, robicie wszystko, aby nasz kraj się zwijał. Tak jak to niegdyś było.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#GrzegorzPuda">A wszystkich, którzy dotychczas jeszcze o tym nie wiedzą, zapraszam do wzięcia udziału w inicjatywie „Tak dla rozwoju”. Tak dla CPK. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#PiotrZgorzelski">Powitajmy przedstawicieli Placówki Wsparcia Dziennego Koniczynka ze Szczecinka, którzy przybyli na zaproszenie pani poseł Renaty Rak,…</u>
          <u xml:id="u-117.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.3" who="#PiotrZgorzelski">…i panie z kół gospodyń wiejskich wraz z burmistrzem Jarosławem Okonkiem z Mroczy — na zaproszenie pani poseł Iwony Kozłowskiej. Witamy bardzo serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-117.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-117.5" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Gabriela Lenartowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#GabrielaLenartowicz">Panie marszałku, Wysoka Izbo, ja do posła Pudy, bo poseł chyba nie ma pojęcia, czym są koleje dużych prędkości — że one tak ze świstem, 400 km/h dotrą do tego przysłowiowego Pcimia. Ale cóż, trudno.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Co pani ma do Pcimia?)</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Dlaczego pani ma pogardę?)</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#GabrielaLenartowicz">Szanowni państwo, zmiany ustawowe oraz praktyka waszych rządów wyłączyły prawdziwy, rzeczywisty udział społeczny w podejmowaniu decyzji o inwestycjach publicznych. To spowodowało poczucie krzywdy i bezradności, a nawet desperacji zagrożonych wywłaszczeniami, zwłaszcza pod CPK.</u>
          <u xml:id="u-118.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pogarda.)</u>
          <u xml:id="u-118.6" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Wielka pani z dużego miasta.)</u>
          <u xml:id="u-118.7" who="#GabrielaLenartowicz">Zgodnie z zapowiedziami pracujemy nad takim prawem, które pozwoli na sprawne przeprowadzenie inwestycji celu publicznego. Ale też nie będzie to budowane na ludzkiej krzywdzie, bo art. 21 konstytucji mówi, że wywłaszczenie dopuszczalne jest jedynie wówczas, gdy jest dokonywane na cele publiczne i za słusznym odszkodowaniem.</u>
          <u xml:id="u-118.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Było 140%.)</u>
          <u xml:id="u-118.9" who="#GabrielaLenartowicz">Określimy w ustawie, nad którą pracujemy, co naprawdę jest celem publicznym. Nie będzie to arbitralna decyzja w postaci zapisów w specustawie lub wprost decyzja tego czy innego polityka. Co do słusznego odszkodowania to już dziś mamy taką sytuację, że reguły Banku Światowego są bardziej przyjazne dla obywateli niż prawo krajowe, które PiS jeszcze znacząco pogorszył.</u>
          <u xml:id="u-118.10" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Już poł roku rządzicie. Ile poprawiliście?)</u>
          <u xml:id="u-118.11" who="#GabrielaLenartowicz">Zatem wprowadzimy następujące reguły: zapewnimy prawo do przesiedlenia i pełnej rekompensaty w wysokości równej kosztom odtworzeniowym lub przesiedlenia i odbudowy, a wypłata odszkodowania nastąpi przed fizycznym zajęciem terenu.</u>
          <u xml:id="u-118.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Roman Fritz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#GabrielaLenartowicz">Obecne przepisy pozwalają na zajęcie terenu i rozpoczęcie robót, zanim nastąpi wypłata odszkodowania. Żadna inwestycja przez nas prowadzona, która ma realizować potrzebne aspiracje Polaków…</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Roman Fritz.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#GabrielaLenartowicz">…nie powstanie na ludzkiej krzywdzie i bez akceptacji obywateli.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: A ile osób zostało wywłaszczonych? Wie pani?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo posłowie, jak będziemy przedłużali czas na zadawanie pytań o drugie tyle, to za chwilę nie będzie połowy osób.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#RomanFritz">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, panie ministrze, dzisiaj będzie dużo dyskusji na temat samej idei CPK, natomiast chciałbym po tym audycie, który został dokonany, poprosić pana ministra o informację na temat kolei dużych prędkości, KDP 170, tej najsłynniejszej szprychy. To leży mi głęboko na sercu, ponieważ ma ona przebiegać przez mój region. Chodzi o granicę czeską, Gorzyczki, Żory, Orzesze, Łaziska Górne, Mikołów, Katowice, Piotrowice. Mieliśmy się dowiedzieć, jaki jest biznesplan, jakie są koszty tej inwestycji. Czy pan minister byłby łaskaw to powiedzieć? Jaka jest oszczędność, jeśli chodzi o czas przejazdu tym odcinkiem? Chyba to jest najbardziej krytyczne. Myśmy się wcześniej przez kilka lat zastanawiali, ile można zaoszczędzić na tej gigantycznej inwestycji — przewidziane są naprawdę miliardy złotych — prowadzonej przez teren bardzo trudny, zurbanizowany; tam są również posadowienia na stawach. Ten ekspres nie jechałby tam 300 km/h, tylko 120 km/h, a nawet 80 km/h, na różnych etapach. Wątpliwa jest zatem ekonomia oszczędności czasu.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#RomanFritz">Bardzo proszę o ustosunkowanie się.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marek Jakubiak, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#MarekJakubiak">Panie marszałku, ja szybciutko. Ta inwestycja ma swoją historię od 1974 r. Mało kto o tym wie. Wszystkie władze, i te dobre, i te złe, marzyły o czymś podobnym. Niestety zawsze gdzieś na zakręcie… Nawet Platforma Obywatelska w 2015 r. albo 2014 r. wydała kilkanaście milionów złotych na opracowanie, które wprost udowadniało, że CPK — tylko wtedy to się nazywało inaczej — jest bardzo uzasadnionym projektem. Dziś dyskutujemy o tym, czy to ma być duże, czy to ma być małe. Wiecie państwo, powiem tak: jak się podsumuje te wszystkie wydatki, to, kto ma za co płacić, gdzie są obligacje, to okazuje się, że Skarb Państwa wydałby na to 4 mld zł, tyle, ile dzisiaj wydajecie na rządową telewizję. To chcę powiedzieć. Wiecie, w czym jest problem? W mentalności. Wy, panie ministrze, macie mentalność chłopa pańszczyźnianego.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#MarekJakubiak">Wy po prostu na kolankach. Niemcy muszą wam pozwolić i wszystko będzie w porządku. Taka jest prawda. Wstyd mi za pana.</u>
          <u xml:id="u-126.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Szymon Szynkowski vel Sęk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie marszałku, szanowni państwo, w tej przedstawionej wczoraj pseudokoncepcji, protezie jakichś rozwiązań komunikacyjnych znalazło się miejsce dla chaotycznych, niespójnych danych, propozycji związanych z utrzymaniem Modlina, dofinansowaniem Modlina, rozwojem Okęcia, które później ma być zamykane, ma być jakimś lotniskiem dronowym, dla jakichś kosmicznych koncepcji i jednocześnie dla rzekomej chęci realizacji CPK. Ale nie znalazło się tam, poza brakiem poważnego wyliczenia… Ani słowa tam nie usłyszeliśmy, dzisiaj też, o znaczeniu geopolitycznym budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego, o tym, jak budowa tej koncepcji wpłynie na rozwój infrastruktury w inicjatywie Trójmorza, jakie da szanse rozwojowe połączeniom Polski z innymi krajami, naszymi sąsiadami, na osi północ — południe, jak wpłynie na nasze bezpieczeństwo militarne w zakresie logistyki. Widać, że państwo tego aspektu w ogóle nie uwzględniacie. Czy państwo w jakimkolwiek elemencie w ogóle odnosicie się do tego ważnego aspektu budowy CPK?</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#komentarz">(Długotrwałe oklaski)</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Niemczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#PiotrZgorzelski">Panowie, te brawa także wydłużają nam czas. Troszkę krócej może.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jak dobrze powiedział.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie ministrze, cieszę się, że rząd ograniczy liczbę planowanych wywłaszczeń i tym samym koszt społecznej inwestycji nazwanej CPK. Ale jak zawsze przy tej okazji powiem trzy magiczne słowa: Brzeziny, Dmosin, Mileszki. Mieszkańcy tych podłódzkich miejscowości, ale też innych w Polsce, od wielu lat, zamiast cieszyć się życiem, swoim dorobkiem i domami, siedzą w nich jak na bombie z opóźnionym zapłonem. Niektórzy zasypiają z łzami i budzą się z łzami. Protestując przeciwko CPK, nie protestowali przeciwko rozwojowi — protestowali przeciw rozbojowi. Bo pan Horała i spółka chcieli odebrać ich majątek za bezcen.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#komentarz">(Głos z sali: 120% wartości to za bezcen?)</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#MałgorzataNiemczyk">Dlatego, panie ministrze, tak bardzo ważne jest, aby nimi wszystkimi w sposób szczególny się zaopiekować. Po pierwsze, stan pernamentnej…</u>
          <u xml:id="u-130.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Permanentnej.)</u>
          <u xml:id="u-130.4" who="#MałgorzataNiemczyk">…niepewności musi się dla nich skończyć, wreszcie definitywnie zakończyć.</u>
          <u xml:id="u-130.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Stop CPK.)</u>
          <u xml:id="u-130.6" who="#MałgorzataNiemczyk">Po drugie, każda wywłaszczona rodzina musi otrzymać wycenę. Najlepiej, aby to była wartość odtworzeniowa. Po trzecie, musimy pochylić się szczególnie nad rodzinami, które wzięły kredyty mieszkaniowe, gdyż może dojść do sytuacji, w której rodzina po spłaceniu aktualnego kredytu ze środków otrzymanych będzie miała problem z zaciągnięciem nowego kredytu, bo uległa zmianie ich zdolność kredytowa.</u>
          <u xml:id="u-130.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Koniec czasu.)</u>
          <u xml:id="u-130.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#MałgorzataNiemczyk">Proszę o jasną deklarację, że ci obywatele, oddając swoje domy na cele rozwojowe, będą godnie zabezpieczeni.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Adam Dziedzic, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#AdamDziedzic">Panie marszałku, Wysoka Izbo, cieszę się, że jest tutaj były pełnomocnik do spraw CPK poseł Marcin Horała.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A gdzie miałby być?)</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#AdamDziedzic">Słyszałem o profesjonalizmie, o tym, jak to świetnie robiliście. Proszę państwa, szczyt dziadostwa i głupoty.</u>
          <u xml:id="u-134.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Z waszej strony.)</u>
          <u xml:id="u-134.4" who="#AdamDziedzic">Dlaczego? Otóż, poznaliśmy na przykładzie gminy Świlcza wasz projekt przebiegu trasy CPK…</u>
          <u xml:id="u-134.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Możesz coś mądrzejszego powiedzieć?)</u>
          <u xml:id="u-134.6" who="#AdamDziedzic">Bardzo proszę posłuchać, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-134.7" who="#AdamDziedzic">…która to miała przebiegać, szanowni państwo, przez środek planowanego szpitala uniwersyteckiego. Zatem pacjenci z sali operacyjnej przechodziliby przez tory na drugą stronę budynku, a to wszystko zrealizowane zostałoby bez konsultacji lokalnych. Niestety tak to wyglądało.</u>
          <u xml:id="u-134.8" who="#AdamDziedzic">Ale mam też pytanie kolejne. Rzeszów to drugie pod względem wielkości lotnisko, jeśli chodzi o pas startowy. Chcielibyśmy takiej informacji: Czy lotniska lokalne nie będą zdeprecjonowane? Czy ludzie nie stracą pracy i charakteru swojego lotniska w tym momencie i Rzeszów nie straci na tym jako ważny port komunikacyjny, zarówno jeśli chodzi o cargo, jak i o transport osobowy? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-134.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#WaldemarAndzel">Panie marszałku, Wysoka Izbo, jaki koń jest, każdy widzi. Tak samo, jakie jest to nowe otwarcie, też każdy widzi. Na Węgrzech powstanie CPK, u nas to raczej szansa jest niewielka. Mówicie o 2032 r., czyli nigdy.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#WaldemarAndzel">Chciałbym dopytać w kontekście tej wielkiej niegospodarności, w kontekście straconej szansy i w kontekście tego, jak bardzo stroicie sobie żarty z naszej ojczyzny, o tę słynną PiS-owską megalomanię, zarzuconą nam przez pana Tuska i pana Hołownię, o nadmierny deficyt. Jak to jest, że inne narody mogą się rozwijać, budować lotniska, porty komunikacyjne, gazociągi itd., a my nie możemy nic? Kiedy przestaniecie robić sobie z nas parobków Europy?</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Bo nie umieliście nic wybudować przez 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#WaldemarAndzel">Jeszcze jedno. Bardzo proszę odnieść się do procedury nadmiernego deficytu. Przecież jest to pretekst, by zaniechać CPK w Polsce. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-136.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Sobolak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#AnnaSobolak">Panie marszałku, Wysoka Izbo, premier Donald Tusk ogłosił w środę 26 czerwca, że lotnisko w Baranowie powstanie. Ten projekt będzie swoistym trójskokiem w nowoczesną komunikację, mówił pan premier i zastrzegał, że rząd będzie dbał o regionalne lotniska, ich rozwój i skomunikowanie, co niezwykle cieszy i napawa optymizmem, wobec tej inwestycji prowadzonej do niedawna tak nieudolnie przez naszych poprzedników, bez poszanowania głosu społeczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba było własnymi słowami chociaż.)</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#AnnaSobolak">W związku z tym, panie ministrze, mam pytanie o ewentualną rewizję dotychczasowych planów i przebiegów oraz o to, czy jest w planie połączenie infrastrukturalne wrocławskiego lotniska północną stroną naszego województwa z pominięciem gmin o największym saldzie migracji, takich jak Czernica Wrocławska, w skrócie: gmin najbardziej zurbanizowanych i rozbudowujących się dynamicznie, tak aby wrocławskie lotnisko zostało wpięte w nitkę szybkiego połączenia kolejowego w zapowiadanym schemacie Y: Warszawa — Sieradz -Wrocław. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-138.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Mirosław Adam Orliński, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#MirosławAdamOrliński">Szanowny panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, mam taką sposobność, że jestem z terenu powiatu sochaczewskiego, gmina Teresin, gdzie ma powstawać m.in. to lotnisko w Szymanowie. 2 tygodnie temu byłem na spotkaniu. 200 osób, które przyszły, mówi jednoznacznie: brak wizji, brak harmonogramu. Przez tyle lat było brak jakiegokolwiek konkretnego przedstawienia tej inwestycji. Zarysy, linie pana ministra Horały, który także na Sejmiku Województwa Mazowieckiego nam nie odpowiadał na pytania o wiele rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież wam chodzi tylko o…)</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#MirosławAdamOrliński">Podstawowe pytanie, panie ministrze. Pan ten temat zna, bo wspólnie w tych spotkaniach uczestniczyliśmy. Czy program dobrowolnych nabyć będzie programem godnych nabyć? To jest podstawowe pytanie. Bo ci ludzie tam przeżywają dramat, przeżywają horror, o czym mówiła pani poseł. Często byli wywłaszczani, były ogromne problemy. Teraz w wielu miejscach, panie ministrze, jest tam gruzowisko. Dom, trzy domy zburzone, dom, trzy domy zburzone.</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Zero wywłaszczeń.)</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#MirosławAdamOrliński">Naprawdę musi to być program godnych nabyć dla tych mieszkańców. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Barbara Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowny panie ministrze, przypomina mi się rok 2008, kiedy przejmowaliście po nas władzę i była taka sama narracja, jeżeli chodzi o budowę dróg i autostrad, dróg ekspresowych i autostrad.</u>
          <u xml:id="u-142.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Zbudowaliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-142.2" who="#BarbaraBartuś">PiS wszystko źle przygotował. Zmienialiście plany, trwało to. Teraz też już mamy pół roku. Jak się skończy budowa CPK? Tak jak budowa autostrad?</u>
          <u xml:id="u-142.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A jakie ustawy wtedy wprowadziliście?)</u>
          <u xml:id="u-142.4" who="#BarbaraBartuś">Wybudowaliście o wiele mniej, niż my zaplanowaliśmy wybudować, a na dodatek doprowadziło to do tragedii wielu podwykonawców, którzy tracili swoje majątki życiowe.</u>
          <u xml:id="u-142.5" who="#BarbaraBartuś">Panie ministrze, tak było źle, nie było szprych zrobionych, nie było porozumienia. Chciałam więc zapytać: Jak jest z inwestycją Podłęże — Piekiełko, jeżeli chodzi o linię? Kiedy będzie oddana? Kiedy będzie wybudowana? Co robicie w tym zakresie? Czy to teraz wejdzie i pan to będzie nadzorował? Bo przecież pan teraz, jako pełnomocnik, będzie mógł wszystko w sprawie transportu. Proszę o odpowiedź. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-142.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Dominik Jaśkowiec, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#DominikJaśkowiec">Panie marszałku, panie ministrze, szanowni państwo, panie pośle Horała, zapewniam, że Kraków i Galicja sobie doskonale bez waszej szprychy poradzą.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale tu chodziło o Rzeszów.)</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zrozumiał.)</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: O to pytałam.)</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#DominikJaśkowiec">Działania rządu Prawa i Sprawiedliwości związane z budową CPK doprowadziły do ograniczenia inwestycji w rozwój portów regionalnych. Przykładem na to jest nie tylko Modlin, ale również są krakowskie Balice, gdzie dopiero plan generalny przyjęty w 2024 r. przewiduje realizacje inwestycji niezbędnych dla dalszego rozwoju tego drugiego z największych portów lotniczych w naszym kraju.</u>
          <u xml:id="u-144.5" who="#DominikJaśkowiec">Centralne sterowanie rozwojem portów regionalnych przez PiS było błędem. Błędem, który zniechęcił do CPK lokalne samorządy i część opinii publicznej.</u>
          <u xml:id="u-144.6" who="#DominikJaśkowiec">Czy rząd planuje dalszy rozwój portów regionalnych? Czy realizacja CPK nie będzie stanowiła dla nich zagrożenia? Czy porty regionalne uzyskają połączenia kolejowe ze swoimi macierzystymi miastami? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-144.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Jabłoński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#PawełJabłoński">Po co nam lotnisko w Warszawie, skoro jest lotnisko w Berlinie? Tak mówiliście kilka lat temu. A dzisiaj można powiedzieć: Po co nam lotnisko w Warszawie, skoro powstanie lotnisko w Budapeszcie? Tak, panie ministrze, niech pan nie chowa twarzy w dłoniach, bo dzisiaj inwestor, który miał przyjść do Polski, tj. francuska firma Vinci, miał zainwestować 8 mld, a umowa miała być podpisywana w styczniu, w lutym. Z kim dzisiaj rozmawiają? Z Viktorem Orbánem. Tak bardzo z tym Orbánem walczycie, a dzisiaj Viktor Orbán korzysta z tego, że Maciej Lasek przez pół roku nic nie zrobił. Świat nie czeka, drodzy państwo, na audyty Macieja Laska, tylko świat idzie do przodu, a my stoimy w miejscu przez to, co wy robiliście, przez wasze zaniedbania.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-146.2" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: To jest kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-146.3" who="#PawełJabłoński">A druga rzecz, lokalna, z mojego okręgu. Narysowaliście tę mapkę: Polska w 100 minut. Coś czuję, że to 100 minut będzie jak to wasze słynne 100 konkretów. Na tej pierwszej mapce nawet Katowic zapomnieliście narysować, ale jest jeszcze gorzej, bo wykreśliliście Jastrzębie-Zdrój, największe miasto w Polsce, które jest kolejowo wykluczone.</u>
          <u xml:id="u-146.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jest Łódź.)</u>
          <u xml:id="u-146.5" who="#PawełJabłoński">Liczę na to, że pan poseł Gadowski, który po mnie będzie przemawiał… Panie pośle, ponadpartyjny sojusz, kolej dla Jastrzębia. Liczę na pana wsparcie w tej sprawie.</u>
          <u xml:id="u-146.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-146.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Gadowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#KrzysztofGadowski">Szanowny panie marszałku, panowie ministrowie, Wysoka Izbo, dziś słyszymy bohaterów. 10 lat rządzili, przygotowali projekt, realizowali go.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: My 10 lat? Dopiero będziemy.)</u>
          <u xml:id="u-148.2" who="#KrzysztofGadowski">Gdzie on jest? Gdzie ta szybka kolej?</u>
          <u xml:id="u-148.3" who="#KrzysztofGadowski">Widzimy bohaterów, którzy przez ostatnie lata nie pojawili się na żadnym spotkaniu z mieszkańcami. Nie widziałem żadnego posła, nie widziałem ministra, który by przychodził. Staliśmy, protestowali ludzie w Mikołowie, w całym powiecie mikołowskim. Protestowali, przychodzili na spotkania, a was nie było. Gdzie byliście, żeby powiedzieć tę własną prawdę?</u>
          <u xml:id="u-148.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-148.5" who="#KrzysztofGadowski">Dziś powinniście przeprosić Polaków za to, że ich skusiliście, że ich skłóciliście i okłamywaliście ich przez tyle lat.</u>
          <u xml:id="u-148.6" who="#KrzysztofGadowski">Panie ministrze, pytanie do pana.</u>
          <u xml:id="u-148.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Co z Jastrzębiem?)</u>
          <u xml:id="u-148.8" who="#KrzysztofGadowski">Tak, pytanie o moje miasto, Jastrzębie. Było zapisane w planach w realizacji tego przedsięwzięcia, ale równolegle była zapisana „Kolej+”. Czy to logiczne i normalne? Czy państwo na to stać, żeby równolegle prowadzić takie projekty? Czy będą wzięte pod uwagę kolejne negocjacje z powiatem mikołowskim w sprawie przebiegu tej linii, która przebiegała przez parki, przebiegała przez schroniska…</u>
          <u xml:id="u-148.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-148.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba nagłośnić ten film z Jastrzębia.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Milczanowska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#AnnaMilczanowska">Panie marszałku, Wysoka Izbo, wszyscy wiemy o tym, panie ministrze, że torpedował pan inwestycję pod nazwą Centralny Port Komunikacyjny. Wiemy o tym doskonale. Czy jest prawdą, że został pan osadzony w roli pełnomocnika, żeby tę inwestycję zaorać?</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#AnnaMilczanowska">Wczoraj, owszem, wystąpił pan premier Donald Tusk, wiele mówił, w ogromnym chaosie, bo tak naprawdę sami nie wiecie, co się tam dzieje. I żeby to niby było, bo presja ma sens, społeczeństwo się budzi. Obudź się, Polsko. Ludzie, zacznijmy walczyć o to, co dla naszej ojczyzny jest ważne.</u>
          <u xml:id="u-150.2" who="#AnnaMilczanowska">Bardzo prosimy o to, aby powrócić do tego, nad czym pracowaliśmy przez kilka lat, bo to ma sens.</u>
          <u xml:id="u-150.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: I co przygotowaliśmy.)</u>
          <u xml:id="u-150.4" who="#AnnaMilczanowska">Ten projekt ma sens, a nie ten (Dzwonek, oklaski), który wy zwijacie. Dość już zwijania Rzeczypospolitej Polskiej w wykonaniu koalicji 13 grudnia.</u>
          <u xml:id="u-150.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Katarzyna Stachowicz, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#KatarzynaStachowicz">Panie marszałku, Wysoka Izbo, nierealne terminy i harmonogramy, niezasadne inwestycje oraz miliony na kampanie reklamowe to efekt zarządzania spółką CPK w okresie sprawowania rządów przez Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Stop CPK.)</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#KatarzynaStachowicz">Panie ministrze, w związku z tym proszę o informację, jakie kontrole, jakie audyty obecnie prowadzone są w spółce CPK, jakie instytucje i organy zewnętrzne je przeprowadzają? Kiedy możemy spodziewać się raportów końcowych, o których zostanie poinformowana opinia publiczna?</u>
          <u xml:id="u-152.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-152.4" who="#komentarz">(Głos z sali: O! To świetne pytanie.)</u>
          <u xml:id="u-152.5" who="#komentarz">(Głos z sali: O właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-152.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Dobre pytanie. Podłączamy się.)</u>
          <u xml:id="u-152.7" who="#KatarzynaStachowicz">Skorzystam jeszcze z czasu. Panie ministrze Horała, pan nie miał czasu i takiego dobrego humoru, jak pan przyjeżdżał do Katowic, żeby spotkać się z nami, z radnymi sejmiku, a także z mieszkańcami, którzy stali i czekali na pana. Pan nie miał czasu na to, żeby rozmawiać o tym, jak przeprowadzone są linie np. w moim mieście, w Dąbrowie Górniczej.</u>
          <u xml:id="u-152.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale podobno nie przyjeżdzał. Zdecydujcie się.)</u>
          <u xml:id="u-152.9" who="#KatarzynaStachowicz">Pan wymyślał inwestycje jakichś tuneli i innych rzeczy. Tak że naprawdę proszę dzisiaj tak się nie cieszyć z tego…</u>
          <u xml:id="u-152.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-152.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale przyjeżdżał czy nie przyjeżdżał?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Przydacz, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#MarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#MarcinPrzydacz">Panie marszałku, Wysoka Izbo, jest jeden podstawowy powód, dla którego wczoraj Donald Tusk wystąpił na konferencji prasowej. Zerknęliście państwo w sondaże i zobaczyliście, że Polacy jako ambitny naród chcą rozwoju, chcą także budowy CPK, i zastosowaliście oczywiście swoje klasyczne działanie, czyli PR, po to, aby w jakim sensie odwlec tę waszą decyzję, bo nie mam żadnych wątpliwości, że wy nie zbudujecie tego portu komunikacyjnego — z trzech powodów.</u>
          <u xml:id="u-154.2" who="#MarcinPrzydacz">Po pierwsze, to jest projekt PiS-u, a wszystko, co PiS-owskie, dla was jest z definicji do odrzucenia. Jesteście zalani nienawiścią. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-154.3" who="#MarcinPrzydacz">Po drugie, ten projekt wymaga pracy, trzeba się wziąć do pracy, a na czele tego projektu stawiacie pana Laska, który dotychczas miał tak wielkie sukcesy, że nawet, jak chciał zaorać projekt CPK, to mu się to nie udało. To jest rzeczywiście tak utalentowana postać.</u>
          <u xml:id="u-154.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-154.5" who="#MarcinPrzydacz">Po trzecie, trzeba mieć świadomość, że projekt CPK jest konkurencyjny wobec Niemiec. Rynek na przeloty jest, o czym świadczy chęć Węgier przejęcia tego projektu. Ale jest konkurencyjny wobec Niemiec i w naturalny sposób wy tego nie będziecie mogli realizować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#MarcinPrzydacz">Pytanie, panie ministrze, ostatnie. Na mapce narysowanej w Paincie przez pana współpracowników brakuje Sieradza i Wieruszowa. Bardzo proszę o odpowiedź, czy będą stacje w Sieradzu i Wieruszowie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Piotr Głowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#PiotrGłowski">Panie marszałku, panie ministrze, taki projekt jak CPK może, a nawet powinien być kołem zamachowym rozwoju gospodarki całego kraju. Pytam w imieniu Polski lokalnej, czy ten zmieniony projekt uwzględnia głosy płynące z całego kraju, naprawdę, by centralizm projektu zamienić na regionalizm, tak żeby stał się impulsem rozwojowym dla miast, dla regionów, kołem zamachowym rozwoju całego kraju, a nie tylko Baranowa i Warszawy.</u>
          <u xml:id="u-158.1" who="#komentarz">(Głos z sali: To właśnie skasował Lasek.)</u>
          <u xml:id="u-158.2" who="#PiotrGłowski">Pytam o możliwość szybkiego skomunikowania ze sobą miast wojewódzkich i takich miast jak właśnie Piła, żebyśmy mogli jeździć nie tylko do Baranowa, ale również do wszystkich pozostałych miast.</u>
          <u xml:id="u-158.3" who="#PiotrGłowski">Czy zmieni się sposób podejścia na prawdziwie empatyczny w stosunku do mieszkańców, którzy będą musieli opuścić miejsca, w których się urodzili i mieszkają?</u>
          <u xml:id="u-158.4" who="#PiotrGłowski">I czy w końcu pojawi się współpraca z innymi podmiotami, takimi jak np. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad? Bez tego po prostu nie da się realizować tego projektu.</u>
          <u xml:id="u-158.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Lidia Burzyńska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#LidiaBurzyńska">Panie marszałku, Wysoka Izbo, przysłuchujemy się temu właściwie od wczorajszego dnia, kiedy konferencję prasową zorganizował premier koalicji 13 grudnia, który odrobinę powiedział o swoim stosunku do patriotyzmu polskiego. Bojąc się opinii publicznej, która ze wszech miar naciskała, mówiła, że rozwój gospodarczy Polski poprzez budowę CPK jest rzeczą nadrzędną, bojąc się riposty społeczeństwa, powiedział, że będzie kontynuowana budowa tego portu, ale nie tak, jak Prawo i Sprawiedliwość to zaprojektowało, mając na celu, mając na uwadze dobro naszej ojczyzny, tylko zmienił to, pokazał szybciuteńko mapę, na której notabene zabrakło Katowic. Tutaj z częścią posłów jestem z tego województwa. Ale cóż, nic nie szkodzi, pół godziny — jest nowa mapa, są Katowice.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#LidiaBurzyńska">Ja się obawiam, że cała ta inwestycja będzie li wyłącznie na papierze, ponieważ przez wiele lat inwestycje innego rodzaju były budowane, a potem: sorry, taki mamy klimat…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#LidiaBurzyńska">…i CPK również będzie w takiej formie realizowane. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Karolina Pawliczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#KarolinaPawliczak">Panie marszałku, Wysoka Izbo, wiemy, co PiS wyprawiał z ludźmi narażonymi na obciążenia związane z wywłaszczeniami.</u>
          <u xml:id="u-164.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Co wyprawiał?)</u>
          <u xml:id="u-164.2" who="#KarolinaPawliczak">Brak rozmów, porozumień, brak informacji o przebiegu linii kolejowych, co powodowało strach, lęk i niepewność jutra.</u>
          <u xml:id="u-164.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ile osób zostało wywłaszczonych?)</u>
          <u xml:id="u-164.4" who="#KarolinaPawliczak">Setki, tysiące takich historii przetoczyło się przez nasze biura poselskie, w wysyłanych wiadomościach, prośbach i petycjach.</u>
          <u xml:id="u-164.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Miliony.)</u>
          <u xml:id="u-164.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Miliardy.)</u>
          <u xml:id="u-164.7" who="#KarolinaPawliczak">Bez konsultacji społecznych, rozmowy, a właściwie umowy społecznej żaden projekt nie będzie służył celom, dla których został stworzony.</u>
          <u xml:id="u-164.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A da się bez kartki?)</u>
          <u xml:id="u-164.9" who="#KarolinaPawliczak">Panie ministrze, pytam zatem, czy i jak w tej strategicznej sprawie zorganizowane zostaną konsultacje społeczne dotyczące tej inwestycji. I co z kwestią ewentualnych odszkodowań, czyli zmian przepisów prawa w tym zakresie? W skrajnych przypadkach, gdy wywłaszczenie będzie niezbędną koniecznością, godne odszkodowanie to szacunek dla ludzi, zgoda, a co za tym idzie, skuteczność przeprowadzonego procesu, czego przedstawiciele PiS nigdy nie rozumieli i, jak widać, nigdy nie zrozumieją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-164.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anita Czerwińska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#AnitaCzerwińska">Panie marszałku, Wysoka Izbo, słuszne ambicje Polaków nazywacie megalomanią. To ich, Polaków, nazywacie megalomanami, nie nas.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Chyba wy.)</u>
          <u xml:id="u-166.2" who="#AnitaCzerwińska">Mówię właśnie w imieniu Polaków, którzy od wielu tygodni, miesięcy debatują, apelują, żądają od was kontynuacji CPK. Ponieważ ignorujecie głos obywatelski, niech on wybrzmi teraz w tej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-166.3" who="#AnitaCzerwińska">Bardzo serdecznie pozdrawiam pana Adama Czarneckiego z inicjatywy „Stoimy dla CPK”. Pan Adam protestuje przed Sejmem, pewnie nieraz go widzieliście.</u>
          <u xml:id="u-166.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-166.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-166.6" who="#AnitaCzerwińska">Nigdy z nim nie porozmawialiście. Pan Adam ma do pana, panie ministrze, pytania. Pierwsze pytanie: Dlaczego w programie „Polska 100 minut” pominęliście Rzeszów? Drugie pytanie. Pan Adam pyta, jaka konkretnie, dopytuje o konkrety, czeka przyszłość Lotnisko Chopina? Pyta też, na podstawie jakich analiz zdecydowaliście się na wariant KDP do 320 km/h zamiast 250 km/h i skąd planujecie pozyskać pociągi o takiej prędkości. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-166.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Paweł Masełko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#PawełMasełko">Szanowny panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, która to już dyskusja na temat CPK w tej Izbie?</u>
          <u xml:id="u-168.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Chcieliście, to macie.)</u>
          <u xml:id="u-168.2" who="#PawełMasełko">Nie pierwsza i nie ostatnia. Dziwię się tutaj prawej stronie sceny politycznej, że dzisiaj nie wiwatuje z racji tego, że CPK jednak będzie budowany, ale w taki sposób, jak mówią eksperci — realnie i w realnych ramach czasowych.</u>
          <u xml:id="u-168.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Na święty nigdy.)</u>
          <u xml:id="u-168.4" who="#PawełMasełko">Gratuluję premierowi, że podjął tę odważną decyzję i zdecydował się realizować ten projekt, który będzie dźwignią gospodarczą dla całego kraju. Kolejne dyskusje pewnie będą dotyczyć właśnie kwestii kolejowych, bo za wcześnie mówić o tym dzisiaj.</u>
          <u xml:id="u-168.5" who="#PawełMasełko">Premier mówił wczoraj o ok. 130 mld zł kosztów. Mam pytanie do pana ministra, skąd będą na to środki. Czy to będą środki stricte budżetowe, czy to będą środki np. europejskie, czy też będzie poszukiwany partner prywatny? Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-168.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Wiesław Różyński, Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#WiesławRóżyński">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, pytanie, czy w związku ze zmianą koncepcji budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego dojdzie również do korekt w rozpoczętych już działaniach na terenie Lubelszczyzny, w szczególności na Zamojszczyźnie.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#WiesławRóżyński">Chciałem powiedzieć, że uczestniczyłem w naprawdę przykrych wydarzeniach, gdzie mieszkańcy Zdanowa, Bełżec, Woli Orłowskiej byli pozbawiani swojego dorobku życia, gdzie koncepcja mogłaby przebiegać obok, w warunkach wiejskich jest to naprawdę, wybaczcie mi, możliwe. Czy w związku ze zmianą mogą liczyć również na to, że nie stracą swoich gospodarstw i domów?</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#WiesławRóżyński">Podczas prezentowanych materiałów dotyczących nowej koncepcji CPK na jednej z grafik zabrakło Lublina. Jako poseł z Lubelszczyzny chciałbym dostać…</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-170.4" who="#WiesławRóżyński">Chwileczkę, to jest koncepcja.</u>
          <u xml:id="u-170.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-170.6" who="#WiesławRóżyński">Chciałbym dostać jasną informację, deklarację, że nowe inwestycje nie ominą Polski Wschodniej? Na przyszłość chciałbym zaapelować, aby nie dyskryminowano mojego regionu. To pytanie należy zadać zwłaszcza w kontekście naszego położenia i bliskości konfliktu z Ukrainą? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-170.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-170.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Ja odpowiem: pomidor.)</u>
          <u xml:id="u-170.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Trafne pytanie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Paulina Matysiak, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#PaulinaMatysiak">Panie marszałku, panie ministrze, chciałabym powiedzieć jedno: bardzo się cieszę, że skończyliśmy już dyskutować nad tym, czy będziemy budować i czy będziemy kontynuować projekt Centralnego Portu Komunikacyjnego, i że możemy w końcu rzeczowo zacząć rozmawiać, jak to zrobić. Mam kilka pytań dotyczących tej mapy, która pojawiła się wczoraj. To są pytania od osób, które do mnie wczoraj i dzisiaj pisały. Co się dzieje z Polską Wschodnią? Dlaczego jest pominięty Lublin? Dlaczego jest pominięty Rzeszów? Dlaczego te wszystkie miasta ze wschodniego regionu naszego kraju są pominięte? Już naprawdę milczeniem pominę to, że państwo zapomnieliście o Katowicach i podmieniliście tę grafię w kilka minut, bo to jest skandal, i myślę, że dla osób mieszkających na Śląsku jest to niebywałe. Natomiast co z Polską Wschodnią? I ostatnie jeszcze pytanie, bo myślę, że nas to wszystkich ciekawi: Czy w końcu doczekamy się rzeczowej, merytorycznej dyskusji na posiedzeniach Komisji Infrastruktury, a także parlamentarnych zespołów? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Adamczyk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#AndrzejAdamczyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#AndrzejAdamczyk">Panie marszałku, panie i panowie posłowie, panie ministrze, pani poseł, myli się pani. Epoka Centralnego Portu Komunikacyjnego właśnie skończyła się wczoraj, bo to, co przedstawiono, ten projekt, nie zasługuje na miano nazwy Centralnego Portu Komunikacyjnego, który realizowano za czasów rządu Prawa i Sprawiedliwości. To już nie jest hub komunikacyjny, to nie jest centralny węzeł przesiadkowy, to jest kolejne lotnisko.</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To nie jest centralna przepływownia gazu.)</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#AndrzejAdamczyk">I nie wpisuje się, panie ministrze, prawdopodobnie też w ideę Centralnego Portu Lotniczego zainicjowaną przez śp. prezydenta prof. Lecha Kaczyńskiego realizowaną później jeszcze przez Cezarego Grabarczyka, a utopioną wraz z siecią kolejową przez ministra Nowaka w drugim rządzie Platformy Obywatelskiej. Taka jest chronologia zdarzeń.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#AndrzejAdamczyk">Mam pytanie dotyczące funkcji regionalnych portów komunikacyjnych: Jaka będzie zależność między kolejnym portem w aglomeracji warszawskiej po Modlinie, Chopinie, także należy do tego dodać Radom a kolejnym portem lotniczym w Baranowie?</u>
          <u xml:id="u-174.5" who="#AndrzejAdamczyk">Jeżeli pan marszałek pozwoli, pewien suplement, nie wychodziłem wcześniej, nie korzystałem ze sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-174.6" who="#AndrzejAdamczyk">Uważam za wielkie nadużycie to, co powiedział pan, panie ministrze, w swoim wystąpieniu, co dotyczy mojej osoby i pana ministra Marcina Horały. Uważam za wielkie nadużycie pani przewodniczącej Sibińskiej to, co powiedziała z mównicy sejmowej. Proszę nie imputować mi negatywnych relacji z moimi współpracownikami, z najlepszymi, z jakimi spotkałem się dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-174.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-174.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-174.9" who="#AndrzejAdamczyk">To byli moi najlepsi współpracownicy, wiceministrowie, z którymi tworzyliśmy zespół w Ministerstwie Infrastruktury. Daj Boże wam, żebyście mieli takie relacje z tak kompetentnymi pracownikami w ministerstwie.</u>
          <u xml:id="u-174.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Magdalena Małgorzata Kołodziejczak. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-175.2" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Jerzy Polaczek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#JerzyPolaczek">Panie marszałku, panie ministrze, wczorajsza konferencja prasowa rządu to komedia pomyłek. Zamiast trójskoku cywilizacyjnego, myślę, że państwa ekipa uczestniczy dzisiaj w dziesięcioboju mrożenia inwestycji, a nie w projektach rozwojowych. Jeśli premier rządu rozpoczyna informację o budowie Centralnego Portu Komunikacyjnego od stwierdzenia, iż zaczniemy od kolei dużych prędkości, to warto przypomnieć raz jeszcze, że kolej dużych prędkości została zamrożona decyzją rządu premiera Donalda Tuska w grudniu 2011 r. Można to skonkludować i raz jeszcze o tym z naciskiem powiem: jesteście państwo na chwilę obecną na razie ekipą spóźnionej fazy, a nie rządem prorozwojowym. Państwo w informacji dla Wysokiego Sejmu nie przedstawili jakichkolwiek danych.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#JerzyPolaczek">Zadam tylko dwa najbardziej elementarne pytania: O ile zmniejszono planowany koszt realizacji projektów CPK w związku z urealnieniem projektu? Jaki będzie koszt wdrożenia rozwiązań pomostowych rozbudowy, jeśli chodzi o lotnisko Chopina i lotnisko w Modlinie? Poproszę o odpowiedź na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Elżbieta Polak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, chce pan dane, panie pośle?</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Co do rtęci.)</u>
          <u xml:id="u-178.2" who="#ElżbietaAnnaPolak">Wtopiliście w swoje dęte centralistyczne plany 2 mld zł i to zostanie rozliczone.</u>
          <u xml:id="u-178.3" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-178.4" who="#ElżbietaAnnaPolak">Skończyło się centralne przewalanie kasy. Za to powstanie projekt, który łączy Polskę, projekt o znaczeniu również regionalnym. Powstanie lotnisko w Baranowie, w Modlinie, a lotnisko na Okęciu…</u>
          <u xml:id="u-178.5" who="#komentarz">(Głos z sali: W Okęciu.)</u>
          <u xml:id="u-178.6" who="#komentarz">(Głos z sali: I pływające na Odrze.)</u>
          <u xml:id="u-178.7" who="#ElżbietaAnnaPolak">…będzie miało nową funkcję komunikacji przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-178.8" who="#ElżbietaAnnaPolak">Pytanie do pana ministra, w jakim zakresie te projekty będą ze sobą spójne, czy nie są sprzeczne, bo słyszymy, że dzisiaj Prawo i Sprawiedliwość komentuje brak potrzeby realizacji tych trzech inwestycji jednocześnie.</u>
          <u xml:id="u-178.9" who="#komentarz">(Głos z sali: Rtęć wyleciała.)</u>
          <u xml:id="u-178.10" who="#ElżbietaAnnaPolak">Szczególne znaczenie ma rozwój portów regionalnych. I moje pytanie: Czy port regionalny Zielona Góra — Babinost będzie…</u>
          <u xml:id="u-178.11" who="#komentarz">(Głos z sali: W Berlinie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Jolanta Niezgodzka, Koalicja Obywatelska</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">…zarządzany w dalszym ciągu przez spółkę Polskie Porty Lotnicze…</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Z Berlina.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Ewa Cicholska, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#ElżbietaAnnaPolak">…i otrzyma połączenie kolejowe?</u>
          <u xml:id="u-182.1" who="#komentarz">(Głos z sali: A co z tą rtęcią?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#PiotrZgorzelski">Szanowni państwo posłowie, za chwilę ograniczę czas przeznaczony na zadawanie pytania ze względu na to, że notorycznie ten czas jest przekraczany.</u>
          <u xml:id="u-183.1" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-183.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Jest rtęć?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#AnnaEwaCicholska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.1" who="#AnnaEwaCicholska">Szanowny panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, Centralny Port Komunikacyjny to projekt nie tylko Prawa i Sprawiedliwości, lecz również wszystkich Polaków. Tak wykazują ostatnio badania.</u>
          <u xml:id="u-184.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-184.3" who="#AnnaEwaCicholska">Szczególnie w tej trudnej sytuacji geopolitycznej, w jakiej się w tej chwili znajdujemy, ważne jest, żeby ta debata była wyłączona z jakiegokolwiek sporu politycznego. Szanowni państwo, przede wszystkim jest to inwestycja strategiczna dla bezpieczeństwa Polski i Europy Środkowo-Wschodniej. Jest dokładnie tym, czego potrzebują NATO i Unia Europejska. Jest to wskazywane w dyskusjach o mobilności wojsk.</u>
          <u xml:id="u-184.4" who="#AnnaEwaCicholska">Panie ministrze, czy w przypadku ewentualnego konfliktu zbrojnego infrastruktura Centralnego Portu Komunikacyjnego…</u>
          <u xml:id="u-184.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas minął, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-184.6" who="#AnnaEwaCicholska">…będzie nadawała się dla wojska? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-184.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#MałgorzataPępek">Panie marszałku, Wysoka Izbo, zaktualizowany i poprawiony program inwestycyjny CPK to nie rewolucja, ale prawdziwa ewolucja.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Co?)</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#MałgorzataPępek">Dzięki temu przedsięwzięcie będzie realizowane z ogromnym naciskiem na aspekt społeczny i dobrą współpracę. My modyfikujemy przebieg linii kolejowych tak, aby radykalnie zmniejszyła się liczba wywłaszczeń. Wy przecinaliście na pół całe miejscowości i koleje prowadziły tylko do Baranowa. My kolejami dużych prędkości chcemy połączyć miasta. Planowaliście pozamykać lotniska, a my stawiamy na ich modernizację i współpracę między sobą. Do tego dochodzi rozwój Polskich Linii Lotniczych LOT, aby stały się jednym z wiodących przewoźników. Taka jest różnica między nami. Mówimy „dość” marnowaniu publicznych pieniędzy i obietnicom bez pokrycia z nierealnymi terminami, tak jak to miało miejsce do tej pory. Mam nadzieję, że za to, za wasze wydatki zostaniecie rozliczeni.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PiotrZgorzelski">Przywitajmy bardzo serdecznie. pracowników Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Olsztynie…</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PiotrZgorzelski">A głos zabierze pan poseł Zbigniew Kuźmiuk, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Panie marszałku, panie ministrze, projekt CPK państwo nazywali megalomanią. A co to jest ta wczorajsza propozycja? Rozbudowa Okęcia, rozbudowa Modlina i budowa CPK w skromniejszej wersji. Jak ten projekt nazwać?</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Głupotą.)</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Przecież to jest kompletnie nierealistyczne.</u>
          <u xml:id="u-188.3" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Jeżeli chodzi o inwestycję na Okęciu, która będzie kosztowała parę miliardów złotych, to z tego, co słyszymy, do 2030 r. wyczerpie się jego pojemność, w 2032 r. zgodnie z państwa harmonogramem Okęcie powinno przestać istnieć.</u>
          <u xml:id="u-188.4" who="#ZbigniewKrzysztofKuźmiuk">Co to jest za pomysł, żeby finansować port w Modlinie w sytuacji, kiedy to jest port jednego przewoźnika? Otóż ten port zarabiał na siebie tylko wtedy, kiedy mieliśmy do czynienia z COVID-em i samoloty nie latały. I my chcemy finansować z publicznych pieniędzy to lotnisko? Przecież to jest niewyobrażalny skandal. Powiedzmy sobie otwarcie: żadnego CPK nie będzie, bo państwo jesteście ekipą zwijania, a nie rozwijania Polski. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-188.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-188.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Artur Jarosław Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, panie ministrze, pan się nie martwi, to mówią ludzie, którzy przez 8 lat wydali 2 mld na coś, czego nie ma.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawie trzy.)</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#ArturJarosławŁącki">Mówią to ludzie, którzy próbowali wybudować kolej dużej prędkości do Szczecina, wydali setki milionów złotych i z Poznania możemy jechać 160 km przez 100 km, a przez następne kilometry 100 km.</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#komentarz">(Głos z sali: A co z tymi ludźmi, co zapłacili deweloperom, a nadal nie mają nic?)</u>
          <u xml:id="u-190.5" who="#ArturJarosławŁącki">Tak to zrobiliście, czyli nie zrobiliście nic.</u>
          <u xml:id="u-190.6" who="#ArturJarosławŁącki">Panie ministrze, mówią to ludzie, którzy wybudowali elektrownię w Ostrołęce i na drugi dzień ją zburzyli. Mówią to ludzie, którzy przekopali Mierzeję Wiślaną i nie dokończyli przekopu, nic tam nie może wpłynąć.</u>
          <u xml:id="u-190.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale o CPK miało być. To wasz wniosek.)</u>
          <u xml:id="u-190.8" who="#ArturJarosławŁącki">Dajcie spokój i pozwólcie nam to wybudować, bo my to zrobimy.</u>
          <u xml:id="u-190.9" who="#ArturJarosławŁącki">Pytanie, panie ministrze, dotyczące właśnie Szczecina. Czy coś da się naprawić po nich na odcinku między Poznaniem a Szczecinem, żeby można było wreszcie w jakiś rozsądny sposób dojechać ze Szczecina, który jest najdalej położony od Warszawy? Wiadomo, że w 100 minut się nie da, ale jakoś lepiej.</u>
          <u xml:id="u-190.10" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-190.11" who="#ArturJarosławŁącki">I drugie pytanie, ostatnie, panie marszałku. Panie ministrze, jest też pomysł — chciałbym z panem rozmawiać na ten temat — dotyczący linii kolejowej Warszawa — Szczecin przez dawne miasta wojewódzkie: Bydgoszcz, Piłę, Inowrocław, Toruń…</u>
          <u xml:id="u-190.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Czas!)</u>
          <u xml:id="u-190.13" who="#ArturJarosławŁącki">…która skróci tę podróż. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-190.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-190.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Bydgoszcz jest miastem wojewódzkim.)</u>
          <u xml:id="u-190.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Zdziwi się pan. Bydgoszcz jest aktualnie miastem wojewódzkim.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Dąbrowska-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, miało być 30 zadań inwestycyjnych i prawie 2 tys. nowych linii kolejowych, a obecnie słyszymy o rezygnacji z wielu zaplanowanych inwestycji, w tym z budowy czy modernizacji linii kolejowych docierających do i z Polski Wschodniej. W związku z tym, że miały one być również elementem szybkiego transportu, czyli gwarantem bezpiecznego i szybkiego przemieszczania się ludzi, sprzętu, materiałów budowlanych służących m.in. do odbudowy Ukrainy, chcę zapytać, co w zamian.</u>
          <u xml:id="u-192.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Zapewne są jakieś plany. Jaka może być w obecnej sytuacji rola Chełma, przez który przebiega najkrótsza linia kolejowa do Kijowa? Modernizacja trasy Lublin — Chełm — Dorohusk nie wymagałaby wywłaszczeń. Czekamy na dalsze działania.</u>
          <u xml:id="u-192.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Marcin Józefaciuk, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Władza ustawodawcza.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#MarcinJózefaciuk">Wykonawcza, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan jest wykonawcą?)</u>
          <u xml:id="u-194.2" who="#MarcinJózefaciuk">Nie, chodziło mi o coś innego, aczkolwiek…</u>
          <u xml:id="u-194.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-194.4" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, jak powiedział minister infrastruktury w trakcie uruchamiania pracy tarczy TBM „Katarzyna” drążącej pod Łodzią tunel średnicowy po 9-miesięcznej przerwie, gdy obejmował resort, niewiele się działo, brakowało harmonogramu finansowania i dobrej współpracy z władzami miasta.</u>
          <u xml:id="u-194.5" who="#MarcinJózefaciuk">Stąd moje pytania w sprawie CPK. Czy nie było analogicznie? Czy był gotowy szczegółowy i zatwierdzony harmonogram prac? Jeśli tak, to na jakim etapie była realizacja harmonogramu? Na ile realne i możliwe do realizacji, wykonania były plany przygotowane przez poprzednich decydentów? Czym zostało spowodowane opóźnienie realizacji prac? Jak na tę chwilę, po urealnieniu wygląda plan i harmonogram prac związanych z poszczególnymi etapami budowy CPK?</u>
          <u xml:id="u-194.6" who="#MarcinJózefaciuk">Panie pośle Przydacz, wykazał się pan hipokryzją, mówiąc o nienawiści i żółci, bo słyszy się o tym, co się dzieje pod szyldem PiS-u. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-194.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Chłopie, ty obrażałeś ludzi, którzy chorują.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#KrzysztofCiecióra">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie ministrze, ta debata została źle nazwana, bo my nie rozmawiamy już o Centralnym Porcie Komunikacyjnym. To jest całkowite pozerstwo. Właśnie urządziliście kompromitację. Nie ma czegoś takiego. To jest całkowite pozerstwo i kompromitacja.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni państwo, zapomnieliśmy o szczegółach, o których wczoraj mówił premier Donald Tusk, a które wprawiły w osłupienie nie tylko nas, osoby zaangażowane, ale nawet prorządowych dziennikarzy. Panie ministrze, serio? Chcecie robić lotnisko dla dronów na Okęciu? Przecież to jest jakiś absurd.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-196.5" who="#KrzysztofCiecióra">Czyli co? Wszyscy pasażerowie mają jeździć do Modlina czy do Baranowa, a tam będziecie sobie puszczać drony? Może jeszcze latawce będziecie tam puszczać albo balony? Panie ministrze, niech pan to uzasadni, powie, jakie to będą drony, kogo one mają obsługiwać, skąd w ogóle wziął się ten pomysł, skąd go wytrzasnęliście. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-196.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Urszula Koszutska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#UrszulaKoszutska">Panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowny panie ministrze, w wypowiedzi Donalda Tuska w sprawie CPK usłyszeliśmy, że projekt CPK musi uwzględniać ten skarb, jakim jest Polska regionalna i Polska lokalna. Z zadowoleniem przyjęłam te słowa, ponieważ świadczą o tym, że premier Donald Tusk nie dopuści do krzywd związanych z wywłaszczeniami.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#UrszulaKoszutska">Patrząc całościowo na rozwój naszego kraju oraz na potrzeby inwestycyjne, niezwykle ważne jest rozpoczęcie zmian od regulacji przepisów wywłaszczeniowych. Powinniśmy jak najszybciej przystąpić do procedowania nad zmianami legislacyjnymi w tym zakresie. Ważne jest, abyśmy my, obywatele w trudnych sytuacjach, a taka jest sytuacja wywłaszczeniowa, czuli opiekę państwa, mieli poczucie bezpieczeństwa. Dlatego ważne jest połączenie rozwoju Polski z poczuciem bezpieczeństwa osób wywłaszczanych. Miejmy nadzieję, że nie będzie się już dopuszczać do tych wszystkich krzywd, do których dopuszczano dotychczas.</u>
          <u xml:id="u-198.2" who="#UrszulaKoszutska">Reasumując, proszę o odpowiedź, czy zostały podjęte działania zmierzające do zmiany przepisów wywłaszczeniowych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Andrzej Śliwka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#AndrzejŚliwka">Panie marszałku, panie ministrze, można doprowadzić konia do wody, ale nie można go zmusić do picia.</u>
          <u xml:id="u-200.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ooo…)</u>
          <u xml:id="u-200.3" who="#AndrzejŚliwka">Tak samo można komuś powiedzieć prawdę, ale nie można go zmusić do myślenia. Pan wyszedł tu, przed Wysoką Izbę, przed Sejm i, szczerze powiedziawszy, tak pan nakręcił, pokręcił, że nic pan nie powiedział. Miał pan obalać mity, a utwierdził pan to, że tak naprawdę nie chcecie zrealizować tej inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-200.4" who="#AndrzejŚliwka">Mam naprawdę bardzo konkretne pytania do pani wnioskodawczyni, która wyszła i mówiła o trójskoku w nowoczesność. Tak zrobiliście ten trójskok w nowoczesność, że zapomnieliście o województwie warmińsko-mazurskim. Dlaczego zapomnieliście o województwie warmińsko-mazurskim?</u>
          <u xml:id="u-200.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Twarzą w piach…)</u>
          <u xml:id="u-200.6" who="#AndrzejŚliwka">Dlaczego na tej mapce, którą się chwaliliście, nie ma ściany wschodniej, nie ma województwa warmińsko-mazurskiego, a jest jedynie niemiecka lokomotywa?</u>
          <u xml:id="u-200.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba czytać ze zrozumieniem. To nie ta mapka.)</u>
          <u xml:id="u-200.8" who="#AndrzejŚliwka">Mam także pytanie do pana ministra Laska: Czy polskich pasażerów będzie woziło PKP Intercity czy Deutsche Bahn? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-200.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Iwona Małgorzata Krawczyk, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, Centralny Port Komunikacyjny od samego początku budził duże emocje. Było tak samo dużo zwolenników i przeciwników.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Dziś chciałabym wyrazić tutaj opinię zaniepokojonych projektem, a właściwie kolejami dużych prędkości, mieszkańców gminy…</u>
          <u xml:id="u-202.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie dojedziemy z waszym projektem…)</u>
          <u xml:id="u-202.3" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">…która została w waszych planach przeorana na pół, gminy Kamienna Góra. Tory miały prowadzić do granicy państwa z Czechami. Czesi mieli podjąć decyzję do 2048 r.</u>
          <u xml:id="u-202.4" who="#IwonaMałgorzataKrawczyk">Przedstawię moje pytania, panie ministrze. Chciałabym, żeby mieszkańcy tego terenu zostali uspokojeni, że nawet gdyby zaistniała konieczność zbudowania połączenia i doprowadzenia torów, rekompensaty będą miały znaczącą wysokość. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-202.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Szczucki, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#KrzysztofSzczucki">Panie ministrze, nie wiem, czy pan czyta książki, ale jeżeli pan czyta, to myślę, że tylko „Mitteleuropę” Naumanna, bo to, co pan proponuje, to czysta uległość wobec Niemiec, to czyste klęczenie przed Niemcami, przed niemiecką gospodarką.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-204.2" who="#komentarz">(Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-204.3" who="#KrzysztofSzczucki">Wie pan co? Doktryna Mitteleuropy od dzisiaj nie będzie nazywała się już doktryną Naumanna — to będzie doktryna Naumanna-Laska, bo taka jest pana wizja Polski, wizja całkowitego podporządkowania i całkowitej realizacji interesów obcych. Co panu zrobili mieszkańcy Grudziądza? Co panu zrobili mieszkańcy Nakła nad Notecią? Co panu zrobili mieszkańcy Elbląga, Płocka? Tak naprawdę w każdym województwie można by znaleźć miasta, które miały być połączone szybkimi kolejami z Warszawą, z Baranowem, z innymi miastami. Wie pan co? Tam są nawet ludzie, którzy na was głosowali. Co pan im dzisiaj powie? Dlaczego nie będą mogli korzystać z szybkich kolei i bardzo dobrego, dużego lotniska, które miało powstać w Baranowie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-204.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-204.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-204.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Znam powód. Pieniędzy nie ma i nie będzie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Habura, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#KrzysztofHabura">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, spółka CPK w ostatnich miesiącach przeprowadziła wielopłaszczyznową weryfikację projektu budowy portu.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Właśnie nie.)</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#KrzysztofHabura">Następnie rząd przedstawił urealnione i zoptymalizowane plany budowy w przeciwieństwie do bizantyjskiego charakteru projektu przygotowanego przez rząd Zjednoczonego Prawicy, który przez 5 lat szastał miliardami złotych należącymi do Polaków.</u>
          <u xml:id="u-206.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Ale jak by pan scharakteryzował: bizantyjskiego?)</u>
          <u xml:id="u-206.4" who="#komentarz">(Poseł Joanna Borowiak: Dla Polaków.)</u>
          <u xml:id="u-206.5" who="#KrzysztofHabura">Rezultat? 2,7 mld wydano, w tym chociażby 112 mln na wynajem powierzchni biurowych. I co z tego wyniknęło? Nie została wbita ani jedna łopata.</u>
          <u xml:id="u-206.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Straszne.)</u>
          <u xml:id="u-206.7" who="#KrzysztofHabura">Gratuluję panu doskonałego humoru, bo fajnie się wydaje publiczne pieniądze. To nie boli, to nie nasze.</u>
          <u xml:id="u-206.8" who="#komentarz">(Głos z sali: To pan wie najlepiej.)</u>
          <u xml:id="u-206.9" who="#KrzysztofHabura">Panie ministrze, proszę powiedzieć, czy pieniądze wydane zostały przez poprzedni CPK w sposób racjonalny, celowy i efektywny.</u>
          <u xml:id="u-206.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Rafał Weber, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#RafałWeber">Panie marszałku, Wysoka Izbo, wczoraj na tej konferencji prasowej ujawniliście swoje prawdziwe oblicze i podejście do Polski Wschodniej. Wracacie do strategii: ch… z tą Polską Wschodnią. Przyznaliście, że nie chcecie budować nowych linii kolejowych, które miały połączyć województwo podkarpackie i województwo lubelskie z centralną Polską. Rozpoczęliśmy prace nad nową linią kolejową, która łączy Rzeszów z istniejącą już L68. Co dalej z tą inwestycją? Proszę o odpowiedź na piśmie. Chcemy mieć dostęp do sprawnej kolei, do dobrze zorganizowanego transportu. Rzeszów, ale też dalej, na południe, Krosno, Sanok, czy wyżej, na północ, Stalowa Wola czy mniejsze miejscowości, np. Nisko, zasługują na taki transport. A wy wczoraj jawnie przyznaliście, że nie będziecie kontynuować nowych kolejowych inwestycji na ścianie wschodniej. Wstyd, hańba. I musi was za to spotkać kara, co najmniej kara polityczna. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Joanna Borowiak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#JoannaBorowiak">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-210.1" who="#JoannaBorowiak">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, kiedy słyszę, że Donald Tusk coś urealnia, to myślę sobie: nie jest dobrze. Centralny Port Komunikacyjny miał być ukończony w 2030 r., ale grabarze kluczowych inwestycji z koalicji 13 grudnia postanowili inaczej. Pół roku analiz, niewidzialnych audytów. I co mamy? Urealnienie, czyli de facto likwidację projektu plasującego Polskę w światowej czołówce. Efekt cargo CPK to zwiększenie importu, eksportu i wsparcie polskich przedsiębiorców, to blisko 200 mld zł do polskiego budżetu przez okres 30 lat. Nie będzie efektu cargo, będzie 10 mln pasażerów mniej. I nie wiedzieć czemu nazywacie to trójskokiem w przyszłość. Jest to trójskok, ale w wykluczenie, wykluczenie np. średnich miast, takich jak moje miasto Włocławek, jak miasto Grudziądz. To rzeczywiście jest trójskok w wykluczenie. Wy się jeszcze uśmiechacie, ale Polakom jest coraz mniej do śmiechu.</u>
          <u xml:id="u-210.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-210.3" who="#JoannaBorowiak">Polacy, nie dajmy im zlikwidować CPK.</u>
          <u xml:id="u-210.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PiotrZgorzelski">Pan poseł Krzysztof Piątkowski, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#KrzysztofPiątkowski">Panie marszałku, Wysoka Izbo, pan poseł Horała żalił się, że ma tylko minutę na zadanie pytania. Szkoda, że nie protestował w poprzedniej kadencji, kiedy jego partyjny kolega marszałek Terlecki przeznaczał na ten cel 30 sekund. Szkoda, że wtedy się pan nie gniewał.</u>
          <u xml:id="u-212.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Pana przez pół roku nie było w Sejmie, więc pan nie wie, co się dzieje.)</u>
          <u xml:id="u-212.2" who="#KrzysztofPiątkowski">Bardzo proszę, panie ministrze, o kilka podstawowych informacji na temat wszelkich ryzyk, też informacji dotyczących harmonogramu związanego z budową łódzkiego odcinka KDP. Chodzi o budowę tunelu, która trwa, i tego tunelu, który będzie dopiero budowany w związku z koleją dużych prędkości. Też proszę o informację na temat przebudowy jednego z łódzkich dworców, tego na osiedlu Retkinia. I wreszcie proszę o jasną deklarację w sprawie godnych i realnych odszkodowań dla osób, które będą wywłaszczone pod tę inwestycję.</u>
          <u xml:id="u-212.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Teraz będą uśmiechnięte.)</u>
          <u xml:id="u-212.4" who="#KrzysztofPiątkowski">W sposób zły i pozbawiony wszelkich konsultacji zostały one zaprojektowane na terenie Łodzi i okolic Łodzi, więc proszę o informację, czy ci ludzie, którzy są pozbawiani swojego majątku, będą mogli liczyć na godne odszkodowania. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Anna Gembicka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#AnnaGembicka">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie ministrze, w czasach swoich poprzednich rządów mieliście zasadę: ch… z Polską Wschodnią, a teraz przyjęliście zasadę: ch… z rozwojem Polski. Postanowiliście zamienić ambitny projekt rozwojowy, ważny szczególnie dla miast średnich, takich jak Włocławek czy Grudziądz, w jakiś kulawy trójskok, który doprowadzi do jeszcze większego wykluczenia komunikacyjnego miast, które już teraz mają problemy z wyludnianiem się.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#AnnaGembicka">Mówicie, że będziecie urealniać, a to znaczy, że będziecie ciąć, będziecie zabierać, że po prostu, jak to zawsze za waszych czasów, pieniędzy nie ma i nie będzie. Będąc w opozycji, kpiliście z ustawy o transporcie kolejowym, którą podpisał pan prezydent Duda w Końskich. No tak, bo dla was to jest śmieszne, że mieszkańcy mniejszych miast chcą mieć zapewniony transport. To jest wasza miara. Dlatego mam pytanie: Co ze szprychą Płock — Włocławek — Grudziądz — Trójmiasto? Czy będzie realizowana? I tyle mówicie o wywłaszczeniach. To ile tych wywłaszczeń było do tej pory? Bardzo chętnie się dowiem.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#PiotrZgorzelski">Jednocześnie chcę zapowiedzieć, że przed nami jeszcze tylko dwa pytania, a potem już kolejne wystąpienia.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#PiotrZgorzelski">Wypowiedzi pani poseł Katarzyny Matusik-Lipiec, a następnie pani poseł Józefy Szczurek-Żelazko zakończą serię pytań.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#komentarz">(Poseł Radosław Fogiel: Panie marszałku, do 10 po miało być.)</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#PiotrZgorzelski">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Panie marszałku, Wysoka Izbo, Centralny Port Komunikacyjny kosztował polskiego podatnika do tej pory 2700 mln zł. Rząd Prawa i Sprawiedliwości przez 5 lat, wydatkując te środki, nie był w stanie zakończyć etapu przygotowania odpowiedniej dokumentacji, mimo że w 2021 r. pełnomocnik rządu pan poseł Horała głośno mówił o tym, że w 2023 r. zostanie wbita pierwsza łopata w ziemię w ramach CPK. I co? I nic. Tak jak ze wszystkimi wielkimi inwestycjami.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Szanowni państwo, całe szczęście, że władzę w Polsce przejęła koalicja 15 października…</u>
          <u xml:id="u-216.2" who="#komentarz">(Głos z sali: My chcemy Sterczewskiego.)</u>
          <u xml:id="u-216.3" who="#KatarzynaMatusikLipiec">…i całe szczęście, że rząd Donalda Tuska zaproponował zmianę koncepcji funkcjonowania Centralnego Portu Komunikacyjnego. Ta propozycja ma szansę realizacji, bo to jest propozycja otwarcia na regiony, wzmocnienia pozycji portów regionalnych.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#KatarzynaMatusikLipiec">Panie ministrze, mam pytanie: Czy i w jaki sposób ta zmiana wzmocni, da szansę rozbudowy pasa startowego na lotnisku w Balicach, które od wielu, wielu lat bardzo potrzebuje tej inwestycji?</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#PiotrZgorzelski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#PiotrZgorzelski">Pani poseł Józefa Szczurek-Żelazko, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#PiotrZgorzelski">Następnie pani poseł Krystyna Sibińska jako przedstawicielka wnioskodawców.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, Centralny Port Komunikacyjny miał być kołem zamachowym rozwoju polskiej gospodarki. Miał pełnić bardzo ważną rolę, strategiczną rolę, jeżeli chodzi o bezpieczeństwo naszego kraju, ale również krajów Europy Wschodniej. Niestety dzięki decyzjom takich ludzi jak pan Lasek czy pan Donald Tusk Polacy zostaną pozbawieni tej inwestycji. Wiedzieliśmy przed wyborami, że gdy Platforma wygra wybory, to ta inwestycja zostanie zawieszona. Donald Tusk mówił: megalomania. Trzaskowski mówił: po co nam CPK w Polsce, jak jest w Berlinie? Wiadomo było, że nie powstanie. Po wyborach również Donald Tusk mówił, że to jest zbyt kosztowny projekt, ale pod naciskiem opinii publicznej, państwa, Polaków, którzy chcą Polski wielkiej i rozwiniętej, zmienił zdanie i przedstawił jakiegoś małego potworka, który w jego ocenie miał być trójskokiem. Tak, to jest trójskok: z Warszawy przez Baranów do Berlina.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#JózefaSzczurekŻelazko">Szanowni państwo, panie ministrze, mam pytanie. Z państwa projektu wynika, że dyskryminujecie Polskę południową i wschodnią. Proszę mi powiedzieć, co będzie z budową linii kolejowej nr 73 Busko-Zdrój — Żabno — Tarnów — Nowy Sącz. Budowa tej drogi miała skrócić podróż z Nowego Sącza do Warszawy do 2,5 godzin. Obecnie ludzie podróżują 6 godzin. Co pan na to i czy ta droga będzie budowana?</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców panią poseł Krystynę Sibińską.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#KrystynaSibińska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Mieliśmy okazję wysłuchać kolejnych PR-owych wystąpień posłów PiS-u. Bo mistrzami PR-u byliście właśnie wy. My dzisiaj jesteśmy na etapie oceny wykonania budżetu za 2023 r. we wszystkich komisjach i znajdujemy tam przeróżne kwiatki, takie jak makijaż jednej z wysokich urzędniczek, promocja programu, który nie wymagał żadnej promocji, bo funkcjonował, czy promocja bezpłatnych autostrad, która rozpoczęła się miesiąc po uruchomieniu tego programu.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#KrystynaSibińska">Przy okazji CPK też mieliśmy takie kwiatki. Czemu one służyły? Służyły tylko i wyłącznie promocji przede wszystkim pełnomocnika do spraw budowy CPK, bo te wszystkie imprezy się odbywały w większości w jego okręgu wyborczym. Były wydawane pieniądze na imprezy, które nie przynosiły żadnych efektów.</u>
          <u xml:id="u-222.2" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Niemczyk: Pikniki wyborcze.)</u>
          <u xml:id="u-222.3" who="#KrystynaSibińska">615 tys. na konferencję „Historia sukcesów pisana faktami”. Ciekawa jestem, jakie to były fakty i jakie to były sukcesy. Chyba właśnie tylko takie PR-owe. Na tej konferencji były, wyobraźcie sobie państwo, nawet odpowiednio ubrane, w specjalnie uszyte stroje, hostessy — nawet toczki im uszyto. Czemu to służyło? Nie wiem. Była strefa VIP, w której poza pełnomocnikiem nie było tak naprawdę żadnego innego VIP-a.</u>
          <u xml:id="u-222.4" who="#KrystynaSibińska">Konferencja w Gdyni. Czemu ona służyła? Też to jest okręg wyborczy pana pełnomocnika. Kongres 590, Impact, InnoTrans 2022. 0,5 mln zł na to poszło. Dwa pikniki rodzinne zorganizowane właśnie na Pomorzu, czyli tam gdzie okręg pana pełnomocnika. Szkoda tylko, że nie miał żadnej oferty dla tych rodzin wywłaszczanych, dla tych rodziny skrzywdzonych. Nie było takiej oferty, bo trzeba było się promować 400 km od Baranowa.</u>
          <u xml:id="u-222.5" who="#KrystynaSibińska">Myślę sobie tak. Tutaj padały takie słowa, że Węgry wybudują centralny port komunikacyjny. Mam prośbę, a w zasadzie propozycję dla pana pełnomocnika. Proszę złożyć tam swoją aplikację, może pana przyjmą.</u>
          <u xml:id="u-222.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-222.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-222.8" who="#KrystynaSibińska">Może pan będzie doradzał im, żeby właśnie tam zbudować ten fantastyczny wasz projekt, który naprawdę niczego nie rozwiązywał i nie rozwiązuje.</u>
          <u xml:id="u-222.9" who="#KrystynaSibińska">Padło w waszych wypowiedziach wiele takich uwag, że wasz projekt miał sens. On oczywiście miał sens — dla was miał sens, dlatego że centralne przewalanie kasy to było właśnie to, o co w tym projekcie chodziło. To się już kończy, źródełko wysycha, PiS-owskie owieczki nie napasą się więcej na Baranowie.</u>
          <u xml:id="u-222.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-222.11" who="#KrystynaSibińska">A ja jestem przekonana, że nasz nowy, otwarty projekt będzie zrealizowany, i bardzo gorąco, panie ministrze, trzymam za to kciuki.</u>
          <u xml:id="u-222.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Zieloną Górę wam wycieli.)</u>
          <u xml:id="u-222.13" who="#KrystynaSibińska">Będziemy wspierali te rozwiązania, zwłaszcza dotyczące komunikacji, bo przyszłością jest kompleksowa, nowoczesna komunikacja. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-222.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-222.15" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Bez województwa lubuskiego.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#PiotrZgorzelski">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#PiotrZgorzelski">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej pana ministra Macieja Laska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MaciejLasek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słuchając tej debaty, można odnieść wrażenie, że wy tak naprawdę nie chcecie, żeby była wybudowana nowa infrastruktura transportowa — zwracam się oczywiście do posłów Prawa i Sprawiedliwości — jak również żeby Polacy nie mieli najbardziej dopasowanej do potrzeb komunikacji, czy kolejowej, czy to komunikacji generalnie.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan ma problemy ze słuchem.)</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#MaciejLasek">Zacząłbym może od odpowiedzi na część pytań, bo wiele z nich się powtarzało. Panie ministrze Horała, pana czas się skończył. Pan już nie jest pełnomocnikiem rządu do spraw CPK,…</u>
          <u xml:id="u-224.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.4" who="#MaciejLasek">…po panu odziedziczyliśmy projekt, który był niewykonalny, gdzie wewnątrz spółki wszyscy mówili, że to jest niewykonalne.</u>
          <u xml:id="u-224.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Twój też się skończy.)</u>
          <u xml:id="u-224.6" who="#MaciejLasek">Ale nadzorowany przez pana zarząd w jakiś sposób nie chciał tego słuchać. Przypomnę tylko parę faktów. Według pierwotnego harmonogramu decyzja lokalizacyjna dla lotniska powinna być wydana do końca lipca zeszłego roku. Do końca lipca zeszłego roku. Gdzie jest ta decyzja, gdzie ona była w momencie, kiedy kończył pan sprawować swoją funkcję? My musieliśmy wielokrotnie to jeszcze poprawiać, bo to wszystko było źle przygotowane.</u>
          <u xml:id="u-224.7" who="#MaciejLasek">Ale inna rzecz. Cieszy się pan, że ten projekt był rzekomo tak dobrze prowadzony. No to ja się pytam, dlaczego był tak mocno opóźniony. Dlaczego projekty części terminalowej były opóźnione o 8 miesięcy, w momencie kiedy kończył pan sprawować swoją funkcję. Dlaczego stan zaawansowania projektu części lotniskowej był opóźniony o kolejnych 7 miesięcy, a tak naprawdę znacznie dłużej, bo w przypadku deeskalacji tego projektu lotniskowego do 34 mln pasażerów decyzja zapadła znacznie wcześniej, jeszcze za czasów sprawowania funkcji przez pana? Z tego, co wiem, na te 34 mln to zresztą nie wy się zdecydowaliście, tylko zostało to wymuszone, żeby to było w pierwszym momencie. W związku z tym urealnienie tego projektu, jego naprawa, żebyśmy mogli go przeprowadzić i żeby wszyscy Polacy mogli z niego korzystać, to była praca konieczna. Ja jestem zwolennikiem mądrze prowadzonych inwestycji, ale również — bardzo rozsądnego wydawania pieniędzy publicznych. Jak na razie nie zarobiliście ani jednej złotówki, natomiast — można powiedzieć — sprzedaliście mnóstwo złudzeń, które dzisiaj trzeba prostować.</u>
          <u xml:id="u-224.8" who="#MaciejLasek">Padło pytanie o wykluczenie Polski Wschodniej. Dam taki przykład: nie wszędzie muszą być szprychy, ale wszędzie musimy dać krótki czas dojazdu. Polska 100 minut? Proszę bardzo — Lublin.</u>
          <u xml:id="u-224.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: A Zamość?)</u>
          <u xml:id="u-224.10" who="#MaciejLasek">Dzisiaj, o ile dobrze pamiętam, najszybszy pociąg z Lublina jedzie do Warszawy 105 minut, ale średnio niestety jest to 120 minut. Najszybszy czas przejazdu z Lublina do Warszawy w momencie, w którym zostanie zakończona inwestycja w postaci remontu torów w Otwocku, na linii otwockiej, to będzie 90 minut. W tym momencie rzeczywiście skrócimy czas dojazdu i Lublin znajdzie się w tej Polsce 100 minut.</u>
          <u xml:id="u-224.11" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: To są inwestycje przez nas wykonane.)</u>
          <u xml:id="u-224.12" who="#MaciejLasek">Ale tam jest jeszcze parę potrzeb więcej. Tam są potrzeby również taborowe, więc na to też będziemy zwracać uwagę, ale we współpracy z PKP PLK, bo my projekt kolejowy traktujemy jako całość. Czyli projekt kolei dużych prędkości oraz kolei istniejących na liniach nowych lub liniach modernizowanych będziemy przeprowadzać wspólnie, bo my nie uważamy, że priorytetem jest dzisiaj dowożenie mieszkańców, Polaków do tego wyimaginowanego centrum Polski w Baranowie. My uważamy, że takie są potrzeby wynikające również z modelu transportowego, który — co ciekawe — jeszcze za czasów działania pana, panie pośle Horała, jako pełnomocnika został stworzony w spółce CPK. I on mówi, w jaki sposób Polacy podróżują. Oni będą, chcą podróżować nie do centrum Polski i do tego sztucznie wykreowanego miejsca przesiadkowego, tylko chcą podróżować przede wszystkim między stolicami regionów.</u>
          <u xml:id="u-224.13" who="#MaciejLasek">Polska od lat po zakończeniu słusznie minionego systemu rozwija się regionalnie, jest silna regionalnie. Również tam powstały lotniska regionalne, które dzisiaj obsługują 65% ruchu. My nie możemy tworzyć dużego projektu infrastrukturalnego w sytuacji, w której chcemy wracać do centralizmu. Nie, my chcemy, żeby Polska rozwijała się właśnie dzięki swojej największej sile, czyli tak jak się rozwija — w regionach. Chcemy łączyć regiony, chcemy, żeby regiony również dawały możliwości połączenia, skrócenia odległości między regionami i czasu podróży, żeby dawały synergię do dalszego rozwoju. I to jest nasza wizja, wizja Polski, Polski w zasięgu ręki, Polski zbudowanej prawie jak miasto 15-minutowe, żeby każdy Polak czuł, że wszędzie ma blisko, a nie ma blisko do lotniska centralnego czy lotniska w Baranowie, z którego kiedyś będzie może mógł polecieć do Australii. To ja się pytam, ilu Polaków chce dzisiaj to zrobić. Polacy zasługują — a przede wszystkim jej potrzebują — na dobrą infrastrukturę, ale dopasowaną do potrzeb, a nie do jakiejś wizji sprzedawców złudzeń.</u>
          <u xml:id="u-224.14" who="#MaciejLasek">Padły tutaj słowa dotyczące tego, że firma Vinci chce zbudować hub w Budapeszcie. Powodzenia życzę, tylko się pytam, jaka linia hubowa dzisiaj operuje na Węgrzech, bo jeśli chodzi o Malev, możemy powiedzieć, że niestety go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-224.15" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: To oni idą do przodu.)</u>
          <u xml:id="u-224.16" who="#MaciejLasek">Oni idą do przodu, ale znając sympatie pana premiera Orbána, ja bym nie wykluczał, że tylko z zachodu to mogą być linie, które będą tam operowały.</u>
          <u xml:id="u-224.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech pan tego nie mówi, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-224.18" who="#MaciejLasek">Bardzo przepraszam, ale jeżeli budujemy nową infrastrukturę, również lotniskową, jako lotnisko hubowe, to nie możemy mówić, że robimy to w oderwaniu od naszego narodowego przewoźnika. W zasadzie wasze decyzje, które podjęliście w 2018 r. i 2019 r., dotyczyły zablokowania modernizacji lotniska Chopina. Nie mówię, że dotyczyły jego rozbudowy, bo jeżeli miałoby być ono rozbudowywane, to taka decyzja powinna zapaść znacznie wcześniej.</u>
          <u xml:id="u-224.19" who="#MaciejLasek">W kwestii dokończenia planów modernizacyjnych powiem, że część tzw. lotniskowa, airside’owa była wykonana. W zasadzie zabrakło tylko tej kropki nad i: dokończenia części terminalowej, żeby pasażerowie mieli poczucie wyższego komfortu obsługi w terminalu. Dzisiaj mielibyśmy lotnisko, na którym Polskie Linie Lotnicze LOT mogłyby zmieścić rozbudowaną flotę i budować nową siatkę połączeń. Po co? Po to, żeby po przejściu na nowe lotnisko centralne, gdy Lotnisko Chopina osiągnie swoją graniczną przepustowość, mogły być linią, która będzie tam rzeczywiście linią dominującą. W zasadzie blokowanie tego działania nazwałbym działaniem na szkodę polskiego narodowego przewoźnika.</u>
          <u xml:id="u-224.20" who="#komentarz">(Głos z sali: Prawda.)</u>
          <u xml:id="u-224.21" who="#MaciejLasek">My patrzymy na to w sposób całościowy, czyli dbamy nie tylko o to, żeby były możliwości przewozu pasażerskiego na Mazowszu, ale również o rozwój Polskich Linii Lotniczych LOT, o którym, jak mi się wydaje, państwo zapomnieliście.</u>
          <u xml:id="u-224.22" who="#MaciejLasek">Odpowiem też na pytanie o godne wywłaszczenia. Wielokrotnie, myślę, że setki razy spotykałem się i rozmawiałem z ludźmi, którzy skarżyli się, jak byli za czasów działania moich poprzedników traktowani i że nikt do nich nie przyjeżdżał, nikt z nimi nie rozmawiał. Polacy, którzy mają to nieszczęście, że ich nieruchomości znajdują się na drodze inwestycji celu publicznego, mają jak najbardziej prawo do godnego zadośćuczynienia za to, że państwo nie widzi innej możliwości poprowadzenia drogi, torów czy wybudowania lotniska. Musimy to po was naprawiać.</u>
          <u xml:id="u-224.23" who="#MaciejLasek">To my doprowadziliśmy do tego, że po raz pierwszy od 6 lat w tej Izbie zostało przeprowadzone wysłuchanie publiczne. Przypomnę, co mówili ci ludzie, którzy przyjechali z całej Polski. Pierwsze hasło, które głosili: tak dla rozwoju, nie dla rozboju.</u>
          <u xml:id="u-224.24" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-224.25" who="#MaciejLasek">Czyli oni nie są przeciwnikami rozwoju. Oni są przeciwnikami zbyt — że tak powiem — niesprawiedliwych kwot za wywłaszczenia. My to naprawimy.</u>
          <u xml:id="u-224.26" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
          <u xml:id="u-224.27" who="#MaciejLasek">Panie marszałku… Przepraszam, pani marszałek, proszę wybaczyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#DorotaNiedziela">Szybka zmiana była.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MaciejLasek">W przypadku większości pytań, które tutaj padły, przygotujemy odpowiedź na piśmie.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#komentarz">(Poseł Rafał Weber: Linia kolejowa Rzeszów…)</u>
          <u xml:id="u-226.2" who="#MaciejLasek">Odpowiemy na piśmie, bo wiele z tych pytań było szczegółowych i przygotujemy odpowiedzi tak, żeby one były odpowiedziami zadowalającymi. Ale jeszcze raz chcę tutaj podkreślić, że urealniliśmy, naprawiliśmy ten projekt. W tej chwili w tej postaci jest możliwy do wykonania. Podjęliśmy decyzję o budowie CPK przy tych wszystkich uwarunkowaniach, o których przed chwilą mówiłem. I my to dowieziemy, tak jak dowoziliśmy wszystkie inne inwestycje.</u>
          <u xml:id="u-226.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Jabłoński: Ha, ha, ha! Tak właśnie dowieziecie.)</u>
          <u xml:id="u-226.4" who="#MaciejLasek">Tak, proszę pana. Waszym symbolem są wspomniane już tutaj wielkie inwestycje infrastrukturalne: Izera, stępka, dwie wieże w Ostrołęce, przekop donikąd i lotnisko, z którego nikt nie chce latać.</u>
          <u xml:id="u-226.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-226.6" who="#MaciejLasek">Wy mówiliście cały czas, że wstajecie z kolan, a na tych kolanach zostaliście. My zbudowaliśmy największą sieć autostrad i dróg ekspresowych w Polsce, zbudowaliśmy stadiony, lotniska, terminal LNG. My dowozimy projekty infrastrukturalne.</u>
          <u xml:id="u-226.7" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Wszystkie firmy padły.)</u>
          <u xml:id="u-226.8" who="#MaciejLasek">Jesteśmy gwarantem, że projekt CPK zostanie dokończony. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-226.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#DorotaNiedziela">Wypowiedź ta kończy rozpatrywanie tego punktu porządku dziennego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#JanWarzecha">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Od 13 grudnia 2023 r. mamy do czynienia z rosnącą dziurą budżetową, która na koniec maja br. wynosiła blisko 53 mld zł. Tak wysokiego deficytu Polska nie zanotowała od kilkunastu lat. Rośnie także niedobór środków w NFZ, co odczują na jakości leczenia pacjenci. Szacuje się tę dziurę na kilkadziesiąt miliardów złotych. Rośnie niestety ponownie luka VAT-owska, jak kiedyś od 2008 r. do 2015 r. za rządów PO-PSL.</u>
          <u xml:id="u-228.1" who="#JanWarzecha">Za rządów PiS w latach 2015–2023 wpływy z podatku od zysku firm (CIT) wzrosły o 62 mld zł (188%), a Polska w pewnym momencie była bliska uchwalenia budżetu bez deficytu i udałoby się to, gdyby nie nadejście pandemii. Natomiast ekipa Donalda Tuska powiększyła deficyt budżetowy na 2024 r. o ok. 20 mld zł.</u>
          <u xml:id="u-228.2" who="#JanWarzecha">Co gorsze, względem Polski uruchomiono już niebezpieczną unijną procedurę nadmiernego deficytu, co może skutkować rezygnacją z wielu form wsparcia wprowadzonych przez rząd PiS dla mniej zarabiających.</u>
          <u xml:id="u-228.3" who="#JanWarzecha">Od początku sprawowania rządu koalicji 13 grudnia premier Tusk i jego pełnomocnik Lasek w swoich wypowiedziach zamierzali przebudować Centralny Port Komunikacyjny i to nawet pod ogromnym naciskiem opinii publicznej, tylko w sposób minimalistyczny, okrojony, z ograniczeniem rozbudowy linii kolejowych, czyli w taki sposób, by nie zagrażało to interesom Niemiec czy Austrii.</u>
          <u xml:id="u-228.4" who="#JanWarzecha">Panie ministrze, proszę o odpowiedź: Jaki sens ma zapowiadana przez premiera Donalda Tuska rozbudowa i poniesione ogromne nakłady finansowe na lotnisko Chopina przy założeniu, że CPK, choć okrojony, ma jednak powstać?</u>
          <u xml:id="u-228.5" who="#JanWarzecha">Czy to nie jest marnotrawstwo środków, kiedy chcecie inwestować miliardy złotych w lotnisko, które po zbudowaniu lotniska w Baranowie za parę lat może zostać zamknięte?</u>
          <u xml:id="u-228.6" who="#JanWarzecha">Czy racjonalne jest ograniczenie programu kolejowego tylko do tzw. litery Y i wyłączenie z tego projektu miast średnich?</u>
          <u xml:id="u-228.7" who="#JanWarzecha">Dlaczego, panie ministrze, każdy element CPK zaplanowany przez rząd PiS jest robiony gorzej, później albo w ogóle?</u>
          <u xml:id="u-228.8" who="#JanWarzecha">Przez takie działania Donalda Tuska i jego ekipy, ograniczające zaplanowane przez rząd PiS inwestycje, tracimy szanse na rozwój Polski i zwiększamy dystans rozwojowy do konkurentów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 10. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego (druk nr 410).</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Tomasza Zimocha o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Minęło 3061 dni. To było 8 lat, 4 miesiące i 18 dni temu. Był wtorek 9 lutego 2016 r. Na tej mównicy pojawił się podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Marcin Warchoł i powiedział, że nastąpił spadek siły ofensywnej wymiaru sprawiedliwości. Liczba aktów oskarżenia zmniejszyła się o niemal 50% w sądach okręgowych i o prawie 65% w sądach rejonowych. W Sejmie przedłożono projekt ustawy zmieniającej Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#TomaszZimoch">Kilka dni później na posiedzeniu podkomisji pojawiły się propozycje, by w Kodeksie postępowania karnego art. 168 otrzymał brzmienie: Dowodu nie można uznać za niedopuszczalny wyłącznie na tej podstawie, że został uzyskany z naruszeniem przepisów postępowania lub za pomocą czynu zabronionego, chyba że dowód został uzyskany w związku z pełnieniem przez funkcjonariusza publicznego obowiązków służbowych w wyniku zabójstwa, umyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności. Postanowiono także, by nadać art. 168b Kodeksu postępowania karnego brzmienie: „Jeżeli w wyniku kontroli operacyjnej zarządzonej na wniosek uprawnionego organu na podstawie przepisów szczególnych uzyskano dowód popełnienia przez osobę, wobec której kontrola operacyjna była stosowana, innego przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego niż przestępstwo objęte zarządzeniem kontroli operacyjnej (…) przez inną osobę niż objętą zarządzeniem kontroli operacyjnej, prokurator podejmuje decyzję w przedmiocie wykorzystania tego dowodu w postępowaniu karnym”. 25 lutego 2016 r. komisja nadzwyczajna przyjęła te poprawki, choć na posiedzeniu komisji oponował główny specjalista w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Wiecie państwo, kto nim był? Krzysztof Szczucki. Tak, ten Krzysztof Szczucki. Podkreślał w swej wypowiedzi, że rzecznik praw obywatelskich od samego początku kwestionował uchylenie przepisów zawierających tzw. zakaz spożywania owoców zatrutego drzewa, czyli zakaz stosowania dowodów, które zostały pozyskane bezpośrednio do celów postępowania karnego w sposób wypełniający znamiona czynu zabronionego. Teraz mamy sytuację idącą jeszcze dalej. Cytuję wypowiedź głównego specjalisty w ówczesnym biurze rzecznika Krzysztofa Szczuckiego: Nie tyle uchyla się zakaz dopuszczania owoców zatrutego drzewa, ale wręcz nakazuje się sądowi przeprowadzać te dowody, z wyjątkiem bardzo wąsko zakrojonych sytuacji, kiedy funkcjonariusz publiczny zdobywa dowody, dopuszczając się zabójstwa, umyślnego spowodowania uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolności.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#TomaszZimoch">3 tys. dni temu Krzysztof Szczucki alarmował w Sejmie, wręcz miażdżył słowem propozycję ówczesnego obozu rządzącego. Mówił dalej: W naszym przekonaniu to daleko idące dozwolenie, żeby nie powiedzieć zachęcenie adresowane do organów państwa, ażeby za wszelką cenę, przekraczając swoje uprawnienia, dążyć do uzyskania dowodów mających dowieść winy oskarżonego. Przepis, który nie dopuszczałby do takiej sytuacji, prowadziłby do ograniczenia tendencji organów do przekraczania swoich uprawnień tylko po to, żeby osiągnąć wcześniej założony cel. W naszym przekonaniu — przypominam, grzmiał wtedy Krzysztof Szczucki — narusza to standardy praw człowieka i uczciwego, rzetelnego procesu karnego. Wspierał Krzysztofa Szczuckiego dyrektor Zespołu Prawa Karnego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich Marek Łukaszuk. Mówił: wspiera nas bardzo bogate orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, a także utrwalone poglądy Trybunału Konstytucyjnego.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#TomaszZimoch">I co? Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości Marcin Warchoł uznał te zarzuty za niezasadne, zlekceważył słowa pana Szczuckiego. Marcin Warchoł wypowiedział wtedy słowa: Nie ma obawy o naruszanie praw obywatelskich. I niestety 11 marca 2016 r. Sejm wprowadził zmiany w Kodeksie postępowania karnego. Przed 8 laty nowelizacja odeszła od dobrego rozwiązania, zgodnie z którym uznawano za niedopuszczalne przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego. Zniesiono zakaz wykorzystywania dowodów pozyskiwanych w sposób nielegalny, najczęściej w następstwie popełnienia przestępstwa, przez funkcjonariuszy publicznych. A przecież to miała być gwarancja procesowa w interesie obywateli. To miała być gwarancja ochrony konstytucyjnych praw, prawa do prywatności, wolności, ochrony tajemnicy komunikowania się i, co najważniejsze, prawa do rzetelnego procesu karnego. W 2016 r. upadła możliwość eliminowania przez sądy dowodów zebranych w wyniku nielegalnie przeprowadzanych czynności operacyjno-rozpoznawczych. Zlekceważono interes obywateli, a górę wzięły populistyczne zmiany prawa karnego.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#TomaszZimoch">Dlaczego przedstawiamy dzisiaj projekt poselski? Bo w obecnym stanie prawnym o zgodzie na wykorzystanie materiałów uzyskanych poza zakresem prowadzonej kontroli operacyjnej nie decyduje niezawisły sąd, a prokurator. Upoważnienie prokuratora do legalizacji materiałów i uczynienie z nich dowodów jest sprzeczne z podstawami funkcjonowania państwa prawa, jest sprzeczne, Wysoki Sejmie, z naszą konstytucją. To kolejny przykład nieuzasadnionej uprzywilejowanej pozycji prokuratora względem obywateli w procesie karnym. Projekt ustawy zmierza do wprowadzenia rozwiązania jasnego, akceptowalnego społecznie, uwzględniającego zasady demokratycznego państwa prawnego. Powtórzę, niedopuszczalne jest przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego, o którym mowa w art. 1 § 1 Kodeksu karnego. Władza publiczna nie będzie mogła nielegalnie przeprowadzić i wykorzystać dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą przestępstwa. Potrzeba wprowadzenia projektowanych zmian wynika z konieczności ochrony praw i wolności obywatelskich, gwarantowanych przecież w konstytucji, a także w prawie międzynarodowym.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#TomaszZimoch">Pani marszałek, Wysoki Sejmie, konieczność tych zmian dostrzegła przede wszystkim polska palestra. Namawiałem prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej Przemysława Rosatiego, by wybrał szybszą drogę niż sejmowa petycja. Po ustaleniach klub Polska 2050 przejął ten projekt i przedstawię go właśnie dzisiaj w Sejmie. Proponujemy nadanie art. 168a Kodeksu postępowania karnego następującego brzmienia: „Niedopuszczalne jest przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego, o którym mowa w art. 1 § 1 Kodeksu karnego”. Projekt zakłada również uchylenie art. 168b, który pozwalał na legalizację dowodów przez prokuratora. Projekt zawiera także nowe brzmienie art. 237a: Jeżeli w wyniku kontroli uzyskano dowód popełnienia przestępstwa wymienionego w art. 237 § 3, popełnionego przez osobę, wobec której kontrola była stosowana, innego niż objęte zarządzeniem kontroli, prokurator w czasie trwania kontroli albo nie później niż w ciągu miesiąca od dnia jej zakończenia może wystąpić do sądu z wnioskiem o wyrażenie zgody na jego wykorzystanie w postępowaniu karnym. Sąd wydaje postanowienie w przedmiocie wniosku w terminie 14 dni na posiedzeniu bez udziału stron.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#TomaszZimoch">Prof. Jan Kodrębski na wydziale prawa Uniwersytetu Łódzkiego zachęcał studentów do rozwiązywania nawet abstrakcyjnych przykładów. Przypomniałem sobie zajęcia na tym wydziale. Chcę państwu powiedzieć, że przykładem omawianej tu sytuacji może być taka sytuacja, w której prowadzi się kontrolę operacyjną, czyli podsłuch procesowy, w sprawie o zabójstwo i z podsłuchiwanym rozmawia osoba niemająca związku z tym przestępstwem. Opowiada ona jednak o kradzieży kury. W tej sytuacji, pomimo że jest to poza zgodą na podsłuch, tak uzyskany dowód mógłby być wykorzystany. Nielegalnie podsłuchiwany sam dostarcza dowodu przeciwko sobie. W postępowaniu karnym w interesie obywateli, ale i dla dobra wymiaru sprawiedliwości, będą mogły być wykorzystywane od tego momentu tylko legalnie zdobyte dowody.</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#TomaszZimoch">Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Takie vacatio legis daje czas zainteresowanym podmiotom na przygotowanie się do nowych regulacji. Nie będzie potrzeby wydania aktów wykonawczych. Przyjęcie projektowanej ustawy będzie miało pozytywne skutki społeczne. Projekt ustawy nie pociąga za sobą skutków finansowych, nie powoduje obciążenia budżetu państwa ani budżetów jednostek samorządu terytorialnego i jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#TomaszZimoch">Pani marszałek, Wysoki Sejmie, klub Polska 2050 zwraca się do wszystkich posłów z prośbą o poparcie tego projektu. 8 lat 4 miesiące i 18 dni temu przedłożono, a następnie przyjęto w Sejmie złe rozwiązanie w Kodeksie postępowania karnego. Minęło 3061 dni. Przedstawiamy projekt uzdrawiający. Mam nadzieję, że posłowie Prawa i Sprawiedliwości są już przekonani do przyjęcia tego projektu. Przecież wasz obecny kolega, poseł Krzysztof Szczucki, już 8 lat temu przeciwstawiał się tym złym propozycjom. Wtedy go nie podsłuchaliście, zróbcie to teraz. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#DorotaNiedziela">Po pierwsze, chciałabym się przywitać ze wszystkimi na sali. Dzień dobry państwu. I na początek może przywitam grupę z Sokolej Góry, z gminy Wielgomłyny, z panią sołtys Elą i radnym Michałem. Państwo przyjechali na zaproszenie pani poseł Anny Milczanowskiej. Bardzo przepraszam, ale chcę powiedzieć, że sprawdziłam nawet, gdzie to jest — to jest powiat łódzki. Pozdrawiam państwa.</u>
          <u xml:id="u-231.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.3" who="#DorotaNiedziela">Pozdrawiam również panią Magdalenę, panów Pawła i Franciszka Gruszczyńskich z Biskupic koło Poznania. Bardzo serdecznie państwa pozdrawiam. Państwo okazali ogromne serce, licytując na aukcji WOŚP tę dzisiejszą wizytę. Bardzo się cieszę, że państwo jesteście z nami.</u>
          <u xml:id="u-231.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.5" who="#DorotaNiedziela">A przyjechaliście na zaproszenie pani poseł Joanny Frydrych. Bardzo dziękuję za okazane serce. I na koniec pozdrawiam państwa z tej strony z kolei. Widzę pana posła Suskiego i koło gospodyń wiejskich z miejscowości Hanki, gmina Mirosławiec. Pozdrawiam. I myślę, że wszyscy państwo dzisiaj będziecie mieć dobry dzień.</u>
          <u xml:id="u-231.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-231.7" who="#DorotaNiedziela">Pomieszczenia Sejmu są klimatyzowane, więc myślę, że będziecie w dobrej atmosferze zwiedzać i obserwować, na czym polega praca Sejmu. Miłych wrażeń, miłego dnia. Zapraszam do obserwowania pracy Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-231.8" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-231.9" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-231.10" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość stanowisko przedstawi pan poseł Grzegorz Lorek.</u>
          <u xml:id="u-231.11" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, panie pośle sprawozdawco, to jest powiat radomszczański, województwo łódzkie, gmina Wielgomłyny, gmina pani poseł Ani Milczanowskiej. Też serdecznie pozdrawiam. A teraz do meritum.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#GrzegorzLorek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedowany projekt dotyczy wprowadzenia zakazu przeprowadzenia i wykorzystania dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego, o którym mowa w art. 1 § 1 Kodeksu karnego. Szanowni państwo, wychodząc z filozofii prawa, trzeba zauważyć, że mamy do wyboru ochronę społeczeństwa albo konkretnej jednostki, być może mającej już coś na sumieniu. I to jest pewien dylemat od zawsze w prawie, tak bym to określił. Co my wybieramy? Według zapisów projektu dojdzie do tego, że trzeba będzie podejrzanego pytać o to, czy można przeprowadzić obserwację, albo prosić, żeby sam dostarczył dowody swojej winy, gdyż może okazać się, że organ prowadzący postępowanie nie zdobył dowodów legalnie albo prawidłowo.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#GrzegorzLorek">Weźmy przykład: sąd nakazał kontrolę operacyjną osoby. Podczas rozmowy dowiadujemy się od dzwoniącego do naszego kontrolowanego o łapówce. W takim przypadku nic, zgodnie z przedstawionymi zmianami, nie możemy zrobić. Państwo tym projektem wybieracie konkretną osobę, która może w ten sposób uciec sprawiedliwości, a nie uwzględniacie dobra całej społeczności. Forsowana nowelizacja tak naprawdę będzie wiązała ręce organom prowadzącym postępowanie przygotowawcze w sprawach wielowątkowych.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#GrzegorzLorek">I na koniec należy powiedzieć o negatywnej opinii Sądu Najwyższego.</u>
          <u xml:id="u-232.4" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Nie jest negatywna.)</u>
          <u xml:id="u-232.5" who="#GrzegorzLorek">Zgłoszona propozycja traktowana en bloc nie rozwiązuje w optymalny systemowo sposób tych zagadnień. Biorąc pod uwagę ich złożoność, celowe byłoby dokonanie przemyślanej i całościowej reformy tych kwestii.</u>
          <u xml:id="u-232.6" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: To co innego. Nie jest negatywna.)</u>
          <u xml:id="u-232.7" who="#GrzegorzLorek">Panie pośle, przeczytałem dokładnie treść opinii.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#DorotaNiedziela">Jeśli mogę, panie pośle, na chwileczkę, bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle wnioskodawco, jeżeli będą pytania, to zapyta pan w pytaniach. Natomiast bardzo proszę nie przeszkadzać, aby pan poseł Lorek mógł wyrazić swoje stanowisko.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#GrzegorzLorek">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#GrzegorzLorek">Z panem posłem Tomaszem lubimy dialogi, czasami nam wychodzą, choć w tym przypadku się nie zgadzamy.</u>
          <u xml:id="u-234.2" who="#GrzegorzLorek">Panie pośle, rozumiem, że zrobiliście kopiuj-wklej, to dokładnie projekt Naczelnej Rady Adwokackiej, i go przekładacie. Natomiast dziwi mnie, że nie jest to projekt rządowy. A może nie powinno mnie to dziwić. Dlaczego to nie jest projekt rządowy? Właśnie ta opinia Sądu Najwyższego na to odpowiada. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-234.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Karolinę Pawliczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#KarolinaPawliczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zwracam się tutaj też do nielicznych przedstawicielu PiS-u. Przez lata psuliście i niszczyliście wymiar sprawiedliwości, wprowadzaliście rozwiązania prawne nieakceptowalne w krajach Unii Europejskiej, bo uważaliście, że nikomu i niczemu nie musicie się podporządkowywać, a inwigilacja i nękanie obywateli, którzy mają inne poglądy polityczne i inne spojrzenie na państwo, to wasze DNA. Jednym z takich bezprawnych, dopuszczonych przez was w przepisach prawnych rozwiązań, jest tzw. owoc zatrutego drzewa, czyli dowód uzyskany z przestępstwa. Przed 15 kwietnia 2016 r. art. 168 a Kodeksu postępowania karnego stanowił, że niedopuszczalne jest przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego. Obowiązywał bezwzględny zakaz wykorzystania w procesie karnym nielegalnych dowodów. Sytuacja zmieniła się w 2016 r. na skutek nowelizacji przez PiS-owskie rządy Kodeksu postępowania karnego. Nowelizacja ta wprowadziła generalną regułę dopuszczalności w procesie karnym tzw. owoców zatrutego drzewa, a zatem dowodów uzyskanych w sposób sprzeczny z prawem. Przeprowadzone w 2016 r. zmiany, które wprowadziły szerokie możliwości wykorzystania tych dowodów przy okazji kontroli operacyjnej, bez udziału sądu, są jednym z najbardziej oczywistych przejawów wyposażenia aparatu państwa w narzędzia stanowiące podstawę do działań niepraworządnych.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#KarolinaPawliczak">Obowiązujące rozwiązania naruszają prawo do rzetelnego procesu, który ma wymiar konstytucyjny, ale również konwencyjny, bo dotyczy europejskiej Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Wprowadzenie w polskim procesie karnym dopuszczalności wykorzystania dowodów uzyskanych w sposób sprzeczny z prawem oceniane było również niezwykle krytycznie przez środowiska prawnicze, a także przez ówczesnego rzecznika praw obywatelskich.</u>
          <u xml:id="u-236.2" who="#KarolinaPawliczak">Po kilku latach obowiązywania tego kontrowersyjnego przepisu uznać należy, że stanowi on furtkę do nadużyć, nie tylko przez obywateli chcących pozyskać określone dowody w postępowaniu karnym, ale także, a nawet przede wszystkim, przez organy prowadzące postępowanie na etapie przedprocesowym, co z kolei w sposób oczywisty prowadzi do obniżenia poziomu ochrony jednostki przed naruszeniem jej praw i wolności.</u>
          <u xml:id="u-236.3" who="#KarolinaPawliczak">Należy pamiętać, że zgodnie z art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej organy władzy publicznej mogą działać tylko na podstawie i w granicach prawa. Ustawowe przyzwolenie na pozyskanie dowodów w sposób sprzeczny z prawem pozostaje również w oczywistej sprzeczności z tą zasadą.</u>
          <u xml:id="u-236.4" who="#KarolinaPawliczak">Zagadnienie dopuszczalności w procesie karnym dowodów uzyskanych z naruszeniem przepisów prawa jest nierozerwalnie powiązane z problematyką kolizji dóbr i wartości prawnie chronionych. Z jednej strony bowiem na szali znajdują się prawa i wolności jednostki, zasada demokratycznego państwa prawnego oraz zasada legalizmu, z drugiej zaś — zasada prawdy i dobro wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-236.5" who="#KarolinaPawliczak">W demokratycznym państwie prawnym nie do zaakceptowania jest możliwość gromadzenia, a następnie wykorzystania w procesie karnym dowodów uzyskanych w sposób sprzeczny z ustawą. Nie ulega wątpliwości, że w procesie karnym dowody powinny być zbierane w następstwie czynności podejmowanych na podstawie wyraźnego przepisu i przeprowadzone w sposób określony w ustawie, a w razie zebrania dowodu w sposób sprzeczny z ustawą winny podlegać usunięciu. Nie jest zatem możliwe zaakceptowanie takiego stanu, w którym funkcjonariusze państwa, a więc władzy publicznej, mogliby gromadzić materiał dowodowy wbrew obowiązującemu prawu, a zgodnie z prawem na podstawie tego materiału obywatele mieliby ponosić odpowiedzialność karną.</u>
          <u xml:id="u-236.6" who="#KarolinaPawliczak">Podkreślić również należy, że w obecnym stanie prawnym o legalizacji materiałów uzyskanych poza zakresem prowadzonej kontroli operacyjnej nie decyduje niezawisły sąd, a prokurator, a upoważnienie prokuratora do legalizacji materiałów na podstawie art. 168 b i uczynienie z nich dowodów jest sprzeczne z podstawami funkcjonowania państwa prawa, zatem w świetle powyższego przepisy te należy bezwzględnie zmienić i przywrócić w tym zakresie ich brzmienie zgodne z konstytucją. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#SławomirĆwik">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polska 2050 — Trzecia Droga przedstawić stanowisko w przedmiocie wniesionego projektu zmian w Kodeksie postępowania karnego w zakresie zmiany dopuszczalności stosowania w procedurze dowodów z tzw. zatrutego drzewa.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#SławomirĆwik">Myślę, że poseł Lorek, kiedy przedstawiał stanowisko klubu Prawa i Sprawiedliwości, bardzo nawet trafnie ujął dwie kwestie, czy należy brać pod uwagę prawa i wolności jednostki, czy też interes państwa.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#SławomirĆwik">Proszę państwa, jak mogliśmy się przekonać dotychczas w historii, państwa demokratyczne stawiają na prawa i wolności jednostki, ponieważ suma praw i wolności jednostki to jest suma praw i wolności nas wszystkich. Jeżeli depczemy prawa i wolności poszczególnych jednostek, to depczemy całość społeczeństwa obywatelskiego. I to charakteryzuje ustroje autorytarne, w których stawia się interes państwa ponad interesem i prawami jednostki i w których to państwo ma możliwość stosowania wszystkich metod, także tych zabronionych prawem, aby uzyskać swój cel kosztem praw i wolności jednostki. Czy tego chcemy? Chyba nie.</u>
          <u xml:id="u-238.3" who="#SławomirĆwik">Faktycznie wcześniej wprowadzona reforma procedury karnej przewidywała pełną kontradyktoryjność procesu. Dlaczego ekipa Zbigniewa Ziobry chciała to zmienić i wprowadzić systemy, w których prokurator nie musi się starać, w których to sędzia musi w większym stopniu dociekać prawdy, także korzystając z dowodów zatrutego drzewa? Dlatego że wówczas prokuratura nie musi należycie przygotowywać całego materiału dowodowego i przerzuca ciężar dowodu na sąd orzekający w sprawie. Dlatego odrzucono reformę wymiaru sprawiedliwości w zakresie procedury karnej i powrócono do procesu bardziej inkwizycyjnego, a nie kontradyktoryjnego. To było niewątpliwie błędem. Zamiast zajmować się tym, czego naprawdę potrzebowało państwo polskie i obywatele, jeśli chodzi o zmiany prawa, ekipa Zbigniewa Ziobry starała się robić jedynie to, co było dla niej wygodne. Chcieli upolitycznić wymiar sprawiedliwości, który miał służyć celom i interesom jednej partii. Niestety takie właśnie były skutki. Przez to mieliśmy problem z zarzutami o złamanie zasad praworządności. Przez to jako społeczeństwo, jako Polska zapłaciliśmy prawie 2,8 mld w ramach kar za łamanie praworządności. Przez to mamy dłuższą drogę do sądu. Obywatele muszą czekać w sądach dwa razy dłużej aniżeli przed objęciem rządów przez Zbigniewa Ziobrę. Przez to mamy wyższe opłaty sądowe. Przez to nie mamy skutecznego i sprawnego wymiaru sprawiedliwości ani też celowych rozwiązań prawnych, które mogłyby służyć obywatelom.</u>
          <u xml:id="u-238.4" who="#SławomirĆwik">Zamiast wprowadzać takie zmiany, może lepiej byłoby rozważyć np. zmianę Internetowego Systemu Aktów Prawnych. Dzisiaj obywatele mają zapewnioną możliwość zapoznania się tam z aktami prawnymi jedynie w formacie PDF, a moim zdaniem powinni mieć możliwość skorzystania z interaktywnego systemu prawnego, gdzie mogą wejść, zobaczyć aktualny stan prawny, od razu podświetlić sobie wszystkie odesłania, zobaczyć wersję historyczną i wersję przyszłą — bo przecież wymagamy od nich znajomości prawa. Powinniśmy skupić swoje działania na tym, a nie na wprowadzaniu do procedury karnej systemu korzystania z owoców zatrutego drzewa.</u>
          <u xml:id="u-238.5" who="#SławomirĆwik">Dlatego jak najbardziej klub Polska 2050 popiera wniesiony projekt, co jest oczywiście naturalne, biorąc pod uwagę, że jesteśmy jego wnioskodawcami. Prosimy o dalsze prace w komisjach w celu jak najpełniejszego przygotowania ostatecznego projektu ustawy i jego przyjęcia, z uwzględnieniem ewentualnie trafnych uwag, które pojawią się w wyniku konsultacji, jak też tych, które zostały już złożone w toku postępowania zarówno przez Sąd Najwyższy, jak i Krajową Izbę Radców Prawnych. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#DorotaNiedziela">W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga oświadczenie wygłosi pan poseł Michał Pyrzyk.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga przedstawiam stanowisko wobec poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-240.2" who="#MichałPyrzyk">Projekt dotyczy likwidacji szerokich uprawnień do korzystania w postępowaniu karnym z tzw. owoców zatrutego drzewa. Ściśle wiąże się także z ochroną innych wolności i praw obywatela, takich jak prawo do prywatności czy ochrony korespondencji. „Owoce zatrutego drzewa” to pojęcie z amerykańskiej teorii prawa, które oznacza ni mniej, ni więcej, tylko dowody uzyskane przy złamaniu przepisów prawa. W doktrynie uznaje się, że owa nielegalność danego rodzaju dowodu zachodzi wtedy, gdy pochodzi on z nielegalnego źródła, został pozyskany bez zachowania ustawowych warunków albo został przeprowadzony niezgodnie z obowiązującymi przepisami karnoprocesowymi w pozostałym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-240.3" who="#MichałPyrzyk">Dowody uzyskane w sposób niezgodny z prawem to od lat w Polsce sprawa kontrowersyjna. Kiedyś były dopuszczalne, w 2013 r. zostały zakazane, a po dojściu do władzy Zjednoczonej Prawicy wróciły, jak słyszeliśmy, do procedury karnej w 2016 r. Regulacje wtedy wprowadzone likwidowały zakaz wykorzystywania dowodów pozyskanych przeciwko obywatelom w sposób nielegalny, najczęściej w następstwie popełnienia przestępstwa przez funkcjonariuszy publicznych. Teraz temat wraca, i bardzo dobrze, bo zmiany te, jak twierdzą posłowie wnioskodawcy, postuluje także Naczelna Rada Adwokacka, która skierowała w tej sprawie petycję. Tak jak wspomniałem wcześniej, ta kwestia jest dyskutowana od dawna, ale ostatnio, choćby w kontekście nielegalnego wykorzystania programu Pegasus, nabiera zupełnie innego znaczenia.</u>
          <u xml:id="u-240.4" who="#MichałPyrzyk">Naczelna Rada Adwokacka i posłowie proponują wprowadzenie jasnego i akceptowalnego społecznie oraz urzeczywistniającego zasady demokratycznego państwa prawnego rozwiązania, które polega na tym, że niedopuszczalne jest przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego. Ta propozycja, jak słyszeliśmy, ma na celu przywrócenie brzmienia art. 168a Kodeksu postępowania karnego sprzed jego nowelizacji w roku 2016. W nowelizacji proponuje się także uchylenie art. 168b Kodeksu postępowania karnego, który mówi, że jeżeli w wyniku kontroli operacyjnej zarządzonej na wniosek uprawnionego organu na podstawie przepisów szczególnych uzyskano dowód popełnienia przez osobę, wobec której kontrola operacyjna była stosowana, innego przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego niż przestępstwo objęte zarządzeniem kontroli operacyjnej lub przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego popełnionego przez inną osobę niż objętą zarządzeniem kontroli operacyjnej, prokurator podejmuje decyzję w przedmiocie wykorzystania tego dowodu w postępowaniu karnym”.</u>
          <u xml:id="u-240.5" who="#MichałPyrzyk">Po kilku latach obowiązywania tego kontrowersyjnego przepisu, który zacytowałem, uznać należy, że stanowi on furtkę do wielkich nadużyć — nie tylko dokonywanych w postępowaniu karnym przez obywateli chcących pozyskać określone dowody, ale także, a nawet niestety przede wszystkim, przez organy prowadzące postępowanie na etapie przedprocesowym, co z kolei w sposób oczywisty, tak jak powiedziałem wcześniej, prowadzi do obniżenia poziomu ochrony jednostki przed naruszeniem jej praw i wolności.</u>
          <u xml:id="u-240.6" who="#MichałPyrzyk">Jeśli natomiast chodzi o zmiany art. 237a Kodeksu postępowania karnego, to chodzi tu tylko i wyłącznie o dowód popełnienia przestępstwa przez osobę, wobec której kontrola była stosowana, innego przestępstwa ściganego z urzędu lub przestępstwa skarbowego niż przestępstwo objęte zarządzoną kontrolą. Tutaj zmianie ulega wyłącznie procedura podejmowania decyzji o wykorzystaniu dowodu w postępowaniu karnym. W tym wypadku kompetencje w przedmiocie decyzji o wykorzystaniu dowodu ma sąd, a nie tak jak do tej pory, w myśl obowiązujących przepisów prokurator.</u>
          <u xml:id="u-240.7" who="#MichałPyrzyk">Mając na uwadze powyższe, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga jest oczywiście za skierowaniem tego projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-240.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#KatarzynaUeberhan">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego, zawartego w druku sejmowym nr 410.</u>
          <u xml:id="u-242.2" who="#KatarzynaUeberhan">Koniec z tzw. owocami zatrutego drzewa. Koniec z wykorzystywaniem nielegalnie pozyskanych dowodów. Koniec z legalizacją nielegalnych dowodów przez prokuratorów. Wprowadzenie tych zmian postulowała w petycji Naczelna Rada Adwokacka, a przygotowane przez palestrę przepisy znalazły się w niniejszym projekcie poselskim. Od lat część środowiska prawniczego wzywała do takich zmian. Te apele nabrały szczególnej mocy po ujawnieniu możliwych nadużyć związanych z systemem szpiegowskim Pegasus.</u>
          <u xml:id="u-242.3" who="#KatarzynaUeberhan">Projekt noweli zakłada wprowadzenie zakazu wykorzystywania tzw. owoców zatrutego drzewa. W konsekwencji niedopuszczalne będzie przeprowadzenie i wykorzystanie dowodu uzyskanego do celów postępowania karnego za pomocą czynu zabronionego, czyli, mówiąc wprost, w sposób nielegalny. Nie możemy akceptować sytuacji, w której funkcjonariusze państwa, a więc przedstawiciele władzy publicznej, mogą gromadzić materiał dowodowy wbrew obowiązującemu prawu po to tylko, by już zgodnie z prawem na podstawie tego materiału pociągnąć obywateli do odpowiedzialności karnej.</u>
          <u xml:id="u-242.4" who="#KatarzynaUeberhan">Proponowana nowelizacja odbiera też prokuratorowi uprawnienie do legalizacji dowodów uzyskanych poza zakresem prowadzonej kontroli operacyjnej. Chodzi o sytuacje, w których uzyskano dowód popełnienia przestępstwa innego niż objęte zakresem kontroli. Obecnie o wykorzystaniu tego dowodu w procesie karnym decyduje prokurator. Zgodnie z projektem decyzję o jego użyciu będzie podejmował sąd na wniosek prokuratora. Rozwiązanie to choć częściowo przywróci równowagę stron w procesie i może być częścią szerszej naprawy zdewastowanej procedury karnej. To kolejny mały krok w kierunku naprawy PiS-owskiej deformy państwa.</u>
          <u xml:id="u-242.5" who="#KatarzynaUeberhan">Pamiętajmy, że konstytucyjna zasada legalizmu stwierdza, że organy państwa działają wyłącznie na podstawie i w granicach prawa. Od tej zasady nie może być wyjątków. Celem procedury nie może być skazanie za wszelką cenę. Tą ceną nie może być przekroczenie granic wyznaczonych przez prawo. Źle rozumiany interes państwa nie może być stawiany ponad prawami i wolnością jednostki, ponad dobrze rozumianym interesem społecznym.</u>
          <u xml:id="u-242.6" who="#KatarzynaUeberhan">Z uwagi na powyższe klub Lewica popiera kierunek zmian zawarty w niniejszym przedłożeniu i skierowanie projektu do dalszych prac w komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Rozmawiamy o zagadnieniu dość skomplikowanym i prowokującym do myślenia. Od razu przypomniałem sobie aferę sprzed 10 lat, aferę taśmową, która była wielką aferą, a linia obrony rządzących brzmiała: nagrania były nielegalne, więc w sumie to tak, jakby ich nie było. Przecież to fikcja. Czy wszyscy mamy udawać, że czegoś nie usłyszeliśmy? Uważam, że dla wielu przestępców czy aferzystów takie podejście do tematu jest niezwykle wygodne.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#WitoldTumanowicz">Zastanówmy się, czy tzw. owoce zatrutego drzewa przybliżają nas do szeroko rozumianej sprawiedliwości, czy też nie. Oczywiście służby nie mogą być pozbawione kontroli, a Polacy muszą czuć się bezpiecznie, jeśli chodzi o inwigilację, ale czy kiedy mleko się wylało, mamy przejść do porządku dziennego po tym, jak jakiś kelner nagrał, co Donald Tusk czy Radosław Sikorski myśli o sytuacji, jaka panuje w rządzie?</u>
          <u xml:id="u-244.2" who="#WitoldTumanowicz">Potrzeba głębokiego zastanowienia i długiej debaty nad tym, jak znaleźć złoty środek w takich sytuacjach. Nie ulega wątpliwości, że nielegalny podsłuch czy dowód zdobyty niezgodnie z prawem powinien być traktowany jak przestępstwo. Czy jednocześnie nie może być dowodem w procesie? Sytuacja, w której sąd decyduje o wszczęciu śledztwa, o winie i karze i nie może wziąć pod uwagę dowodu, o którym wie cała opinia publiczna, jest niepoważna, to zwyczajnie fikcja. Uważam, że jeśli celem jest sprawiedliwość orzekania, to sposób pozyskania dowodu trzeba ocenić oddzielnie od postępowania, co do którego dowód został pozyskany. W przeciwnym razie wystawia to na śmieszność wymiar sprawiedliwości i jest to na rękę przestępcom.</u>
          <u xml:id="u-244.3" who="#WitoldTumanowicz">Jeśli chodzi o inne zmiany proponowane w projekcie, to przesunięcie kompetencji prokuratora do sądu oceniam jako słuszne, szczególnie że prokuratura Bodnara kontynuuje kiepskie tradycje stosowane w tej instytucji przez ministra Ziobrę. Naszym celem jako Sejmu jest wyważenie wszystkich racji i przyjęcie przepisów, które sprawią, że Polacy wreszcie zyskają poczucie bezpieczeństwa, a wymiar sądownictwa zyska należny mu autorytet. O taką pracę z tego miejsca apeluję. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Jakubiaka, koło parlamentarne Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MarekJakubiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Akurat przypominam sobie, że nie tylko Krzysztof Szczucki był przeciwko tejże zmianie, również Kukiz’15 w całości głosowało przeciwko tym zmianom. Tak więc myślę, że nie będziemy mieli problemu z głosowaniem akurat za tą ustawą czy inicjatywą poselską. Bowiem społeczeństwo, proszę państwa, składa się z 38 mln osób z hakiem, które w równie dobry sposób mogą być pomawiane z byle powodu, byle domniemania urzędniczego i może być to wykorzystywane w oskarżeniach dosłownie z sufitu. Przeciwko temu się po prostu zwyczajnie stawiamy. Mówimy nie nielegalnie zbieranym dowodom. Po prostu państwo powinno być postawione na głowie, przepraszam, na nogach w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak tak mówi, to jest.)</u>
          <u xml:id="u-246.2" who="#MarekJakubiak">Dowody powinny być legalne. Prawda, pani sędzio? Dowody powinny być legalne, żeby mogły być stosowane w sprawie. A więc w oczywisty sposób będę namawiał kolegów do poparcia tej inicjatywy zmiany ustawodawczej, bowiem państwo powinno być państwem prawa, a nie domniemania prawa.</u>
          <u xml:id="u-246.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-246.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Bardzo dziękujemy, panie pośle.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wysłuchanie oświadczeń w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-247.2" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-247.3" who="#DorotaNiedziela">Mamy zapisanych do pytań 13 posłów i posłanek.</u>
          <u xml:id="u-247.4" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać?</u>
          <u xml:id="u-247.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, bo po panu pośle Ślizie będzie już zamknięta lista.</u>
          <u xml:id="u-247.6" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas — 1,5 minuty.</u>
          <u xml:id="u-247.7" who="#DorotaNiedziela">Zapraszamy pana posła Andrzeja Szejnę, klub parlamentarny Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#AndrzejSzejna">Szanowna pani marszałek, Wysoka Izbo, ta nowelizacja Kodeksu postępowania karnego jest oczekiwana od dłuższego czasu. Nie ma żadnych wątpliwości, że w kraju, który rządzi się prawem i praworządnością, który opiera się na konstytucji, nie można pozyskiwać dowodów w sposób nielegalny, w sposób niezgodny z przepisami prawa. To, co dzisiaj słyszałem z ust przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości, pytanie, czy ważniejsza jest jednostka, czy ważniejszy jest interes państwa — takie pytanie nie powinno paść. Ponieważ państwo jest po to, aby chronić jednostkę, a nie ją niszczyć. Nie dziwię się, że te przepisy powstały podczas rządów Prawa i Sprawiedliwości, kiedy prokuratorem generalnym i ministrem sprawiedliwości był pan Zbigniew Ziobro. Bo wtedy zderzyliśmy się ze straszną rzeczywistością, z systemem Pegasus, podsłuchiwaniem opozycji, nielegalnym wykorzystywaniem sędziów, neosędziów, łamaniem praworządności przy powoływaniu sędziów i prokuratorów, wykorzystywaniem prokuratorów do celów politycznych. Dlatego nie dziwi zupełnie to, że taki sposób myślenia, który przyświecał PiS-owi i Suwerennej Polsce, przyświecał również przy stworzeniu przepisów, które pozwalają na stawianie zarzutów na podstawie dowodów nielegalnie pozyskanych. Cieszę się, że ta nowelizacja dochodzi do skutku. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani marszałek, Wysoka Izbo, mam pytanie. Czy postępowania oparte na dowodach zdobytych przy użyciu systemu Pegasus, takich jak w przypadku np. posła Brejzy i innych, powinny być unieważnione w myśl tych przepisów z powodu nielegalności pozyskania tych dowodów? Jakie jest stanowisko w sprawie dalszego procedowania w postępowaniach sądowych, w których kluczowe dowody zostały zdobyte właśnie przez nielegalne podsłuchy? Czy na tej podstawie, na podstawie tej ustawy nie zostaną one po prostu wyrzucone do kosza? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MariuszKrystian">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MariuszKrystian">Pani marszałek, Wysoka Izbo, mam wrażenie, że ten projekt ustawy jest tak naprawdę wynikiem pewnego rodzaju uprzedzeń, traumy i pewnego swojego rodzaju wspomnienia bodaj 2009 r. i afery hazardowej, spoconego Zbigniewa Chlebowskiego, który na konferencji prasowej nie mógł odpowiedzieć na pytanie, które zadawali dziennikarze. W normalnym postępowaniu sądowym prokurator jest od tego, żeby ocenić materiał dowodowy i określić, czy są podstawy do tego, żeby złożyć akt oskarżenia. Adwokat jest od tego, żeby ewentualnego oskarżonego bronić, a sędzia jest od tego, żeby ocenić materiał dowodowy i wydać wyrok skazujący bądź uniewinniający. To są normalne standardy postępowania sądowego. Natomiast tutaj tak naprawdę jest potężna groźba tego, że pozbawiacie organy sądowe i prokuratorskie możliwości, żeby uzyskiwać materiał dowodowy. Pytanie jest tak naprawdę podstawowe: Czego się boicie? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Iwonę Marię Kozłowską, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#IwonaMariaKozłowska">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, Wysoka Izbo, dzisiaj opowiem państwu historię starszego pana z Żoliborza, który uparł się, że będzie niepodzielnym władcą Polski. Nazwijmy go panem zachłannym, bo pragnienie władzy było tak ogromne, że nie mógł się nią nigdy nasycić. Pan zachłanny w 2015 r. wraz ze swym wiernym dworem zaczął szybko działać. Rozpoczął od podważenia niezależności władzy sądowniczej, potem Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego, KRS. Działał jak buldożer, niszcząc wszystko, co stanęło mu na drodze. Jego działania nie miały nic wspólnego z budowaniem państwa prawa i państwa sprawiedliwości. W 2016 r., nowelizując Kodeks postępowania karnego, pozwolił organom ścigania zdobywać dowody przeciwko obywatelom w sposób nielegalny. Pegasus, inwigilacja — wszystko zgodne z prawem zmienianym przez naszego bohatera tej historii. 15 października ub.r. ten koszmar się skończył i od 13 grudnia rozpoczęły się zmiany.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#IwonaMariaKozłowska">Panie ministrze, czy resort posiada informacje, w ilu przypadkach za rządów PiS pozyskano dowody przeciwko obywatelom, naruszając ich konstytucyjne prawa do poszanowania ich prywatności i godności? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-254.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#GrzegorzLorek">Panie pośle sprawozdawco, panie ministrze i — przepraszam, od tego powinienem zacząć — pani marszałek, Wysoka Izbo, do posła, który przeinaczył, bo ja powiedziałem: społeczeństwo, mam taką uwagę. Jeżeli jadę 200 na godzinę, to mam prawo jako jednostka? Nie, bo zagrażam społeczeństwu. I to jest kluczowe pytanie: Kiedy przechodzimy tę granicę, że swoim postępowaniem zagrażamy społeczeństwu? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-257.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Barbarę Dolniak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, Wysoka Izbo, jak wynika z debaty, wszystkie kluby opowiadają się za przekazaniem przedmiotowego projektu do komisji. Jako przewodnicząca mam nadzieję, że dyskusja na temat tego projektu, jeśli chodzi o wszystkie kluby, odbywać się będzie na posiedzeniach komisji, a nie tak, jak było przy poprzednim projekcie, że niektóre kluby w ogóle nie dyskutowały, a potem na sali plenarnej przedstawiały swoje stanowisko w zasadzie niepokrywające się z projektem. Chociaż mam nadzieję, że argumenty ostatecznie przekonały państwa i jutro głosować będziecie również za projektem dotyczącym nowej definicji gwałtu.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#BarbaraDolniak">Wracając do przedmiotowego projektu — wbrew twierdzeniom pana posła z Prawa i Sprawiedliwości nikt nie pozbawia prokuratury możliwości pozyskiwania dowodów, a co za tym idzie, nie pozbawia oskarżonego czy wcześniej podejrzanego możliwości pozyskiwania dowodów. Tylko to pozyskiwanie dowodów musi się odbywać zgodnie z prawem. Określenie „owoce zatrutego drzewa” jest jednoznaczne, oznacza pozyskanie nielegalne. A słowo „nielegalne” nie może towarzyszyć pracom prokuratury.</u>
          <u xml:id="u-258.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Dokładnie.)</u>
          <u xml:id="u-258.3" who="#BarbaraDolniak">Musi się to odbywać na podstawie wydanego postanowienia.</u>
          <u xml:id="u-258.4" who="#BarbaraDolniak">Pan poseł Lorek, który przedstawiał stanowisko w imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwości, powiedział o negatywnej opinii Sądu Najwyższego. Ale ja polecam zajrzeć do tej opinii, w której Sąd Najwyższy przedstawia sytuację związaną ze stosowaniem tego dotychczas obowiązującego przepisu, bo on istniał w systemie prawnym, wskazując na to, że można go wykorzystać w sytuacji, kiedy dowody pozyskane w wyniku czynu zabronionego, jaki łączy się z tym działaniem operacyjnym, wskazują na niewinność lub zmierzają do poprawienia sytuacji oskarżonego. Ale to wiązało się z faktem, że ten przepis obowiązywał i jakoś ten przepis trzeba było uwzględniać. Natomiast nie może obowiązywać w prawie polskim, zresztą w żadnym, rozwiązanie, które nazwane jest owocem zatrutego drzewa, czyli uzyskanie informacji o oskarżonym czy o osobie podejrzewanej w sposób nielegalny. Bo państwo, w imieniu którego działa prokurator, musi działać zgodnie z prawem. Inaczej stawia się w sytuacji, gdy oskarżony może powiedzieć: Ja naruszyłem prawo, ale co robi prokurator? Musimy mieć prawo, które jest rzetelne wobec obywatela, chroni pokrzywdzonego i wymierza w sposób należyty i we właściwym postępowaniu karę oskarżonemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-258.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam posła Adama Lubońskiego, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#AdamLuboński">Pani marszałek, Wysoka Izbo, ten poselski projekt to nie tyle stworzenie nowych przepisów, ile zamiar powrotu do status quo sprzed rządów PiS. To właśnie poprzednia władza w 2016 r. dokonała zmiany prawa w zakresie zezwolenia na wykorzystanie nielegalnie zdobytych dowodów, w sposób nielegalny zdobytych dowodów, w tym w następstwie popełnienia przestępstw przez funkcjonariuszy publicznych. W konsekwencji populistycznych działań PiS-u aparat państwa został wyposażony w narzędzia naruszające wolność i prawa obywateli, prawa do prywatności obywateli, prawa do tajemnicy komunikowania się obywateli. Nastąpiło nieuzasadnione uprzywilejowanie pozycji prokuratora, który mógł arbitralnie decydować o wykorzystaniu danego dowodu w toku postępowania karnego. Tylko legalnie zdobyte dowody powinny być wykorzystywane przez organy procesowe w postępowaniach prowadzonych przeciwko obywatelom. Ten projekt zakłada powrót do praworządności i ochrony konstytucyjnej praw obywateli. Ile razy takie dowody były użyte w procesach poprzednich? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Karolinę Pawliczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#KarolinaPawliczak">Szanowna pani marszałek, Wysoka Izbo, te bezprawne przepisy trzeba zmienić, bo wizja postępowania karnego z kodeksu zmienionego przez PiS w 2016 r. przywodzi na myśl najgorsze czasy z historii, gdy jednostka była nikim, a uzbrojone państwo — wszystkim.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#KarolinaPawliczak">Pytanie moje, panie ministrze, brzmi: Jak zostaną rozwiązane sprawy, które są w toku, a niestety wykorzystano już w nich owoce zatrutego drzewa? Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, Wysoki Sejmie, nie dalej jak wczoraj, chcąc zmienić definicję z art. 197, bez mrugnięcia okiem chcieliście państwo podważyć fundamentalną zasadę domniemania niewinności i ciężaru dowodowego, który ma teraz zgodnie z państwa zamiarem obciążać osobę pomówioną, ewentualnie podejrzewaną. A dzisiaj, niecałe 24 godziny później, mówicie o ochronie praw jednostki. Szanowni państwo, musicie się zdecydować, system prawa musi być spójny, szczególnie jeżeli mówimy o systemie prawa karnego. Bardzo wiele z tej mównicy padło słów o prawach jednostki do tego, żeby była chroniona przed represyjnym działaniem państwa czy nadużywaniem aparatu państwa. Ja się z tym zgadzam, tylko, szanowni państwo, zważmy na opinię Sądu Najwyższego, na opinię większości judykatury prawniczej w Polsce i na orzecznictwo sądowe. Postępowanie karne tym różni się od postępowania cywilnego, że sąd karny ma ustalić prawdę materialną, czyli to, co faktycznie się wydarzyło, a nie prawdę formalną. Myślę, że to też powinno być w czasie prac komisji bardzo mocno rozważane.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#ZbigniewBogucki">Jeszcze jedna bardzo ważna rzecz, szanowni państwo. Żyjemy w czasie szczególnym. Mamy rozdział 17: Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, rozdział 18: Przestępstwa przeciwko obronności. Gdyby przyjąć projekt w tej postaci, w której państwo proponujecie, również co do tych najcięższych przestępstw dotyczących bezpieczeństwa państwa, nie można by było używać dowodów określanych powszechnie owocami zatrutego drzewa. Myślę, że trzeba nad tym projektem pracować. Tam, gdzie dotyczy to np. swobody działalności gospodarczej, tam, gdzie dotyczy to podstawowych, elementarnych praw obywateli, faktycznie być może trzeba wypracować konsensus, który nie pozwoli stosować tego rodzaju dowodów. Ale z drugiej strony nie możemy wylać dziecka z kąpielą.</u>
          <u xml:id="u-264.2" who="#ZbigniewBogucki">Wczoraj bardzo często państwo w sposób nieuprawniony epatowaliście tym prawem pokrzywdzonego, a ja dzisiaj zapytam: A jeżeli będzie dowód zatrutego drzewa dotyczył przestępstwa pedofilii, to wtedy także nie użyjemy z uwagi na warunki formalne i gwarancje procesowe, mimo że wiemy, kto jest sprawcą? Dlatego nie wypowiadając się w sposób jednoznaczny, uważam, że powinien co najmniej powstać katalog…</u>
          <u xml:id="u-264.3" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Strach pana zrobić prokuratorem.)</u>
          <u xml:id="u-264.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Wystarczy dostać pozwolenie.)</u>
          <u xml:id="u-264.5" who="#ZbigniewBogucki">Znaczy pan, panie pośle, nie rozumie, co ja mówię.</u>
          <u xml:id="u-264.6" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Niech pan posłucha, co pan powiedział przed chwilą.)</u>
          <u xml:id="u-264.7" who="#ZbigniewBogucki">Jeżeli chodzi o najcięższe przestępstwa dotyczące bezpieczeństwa państwa i Rzeczypospolitej, a także najcięższe zbrodnie, uważam, że powinniśmy bardzo uważnie popracować na posiedzeniu komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-264.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam poseł Klaudię Jachirę, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Proponuję zabijać od razu. Strzelać w łeb.)</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#KlaudiaJachira">Pani marszałkini, Wysoka Izbo, niestety zdarza się, że wybrani przedstawiciele narodu stają się jego prześladowcami. Tak było z politykami PiS-u i Suwerennej Polski. Nie mieli oni żadnych oporów, by niszczyć państwo prawa i prześladować tych, którzy się temu przeciwstawiali. Bez skrupułów używali do tego osławionego Pegasusa. Tak butni i pewni swego myśleli, że są ponad prawem i że wszystkich wykiwali. Dzisiaj, kiedy przyszedł czas rozliczeń i gdy Unia wystawiła nam rachunek za łamanie prawa podczas ich rządów w wysokości 556 mln euro, gdzie są ci herosi i szeryfowie? Czy zaszyli się w jakiejś dziurze w Watykanie w obawie przed wezwaniem na komisję śledczą do spraw Pegasusa? Czy może jak Obajtek na Węgrzech, który schronił się u swoich partnerów od szemranych interesów? Nikt nie wie, ale wszystkiego wkrótce się dowiemy.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#KlaudiaJachira">Dzisiaj kolejny dzień sprzątania po PiS-ie w tej Izbie, a ten projekt zmiany prawa ma zabezpieczyć nas przed haniebnymi nadużyciami władzy, jakie miały miejsce podczas ich rządów, tak by już nikt więcej nie czuł się ponad prawem i nie czuł się bezkarny.</u>
          <u xml:id="u-266.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Janusza Kowalskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#JanuszKowalski">Pani marszałek, Wysoki Sejmie, wystąpiła intelektualna muza Koalicji Obywatelskiej pani Klaudia Jachira.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-268.2" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Może się pan ode mnie uczyć.)</u>
          <u xml:id="u-268.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Na temat.)</u>
          <u xml:id="u-268.4" who="#JanuszKowalski">Więc porozmawiajmy o tej praworządności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#JanuszKowalski">Artykuł…</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek wyłącza mikrofon, poseł przemawia przy wyłączonym mikrofonie)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, bardzo proszę, może pan na chwileczkę?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#JanuszKowalski">Przecież to był komplement…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#DorotaNiedziela">Proszę bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#komentarz">(Wicemarszałek włącza mikrofon)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#JanuszKowalski">Więc porozmawiajmy o praworządności, szanowni państwo, o której tak dużo mówicie. Art. 224 Kodeksu postępowania karnego dotyczący przeszukiwań: osobę, u której ma nastąpić przeszukanie, należy przed rozpoczęciem czynności zawiadomić o jej celu i wezwać do wydania poszukiwanych przedmiotów. Podczas przeszukania ma prawo być obecna ta osoba lub inna wskazana osoba przez właśnie tę osobę, która ma być przeszukiwana.</u>
          <u xml:id="u-274.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: O ustawie mówimy.)</u>
          <u xml:id="u-274.2" who="#JanuszKowalski">No i, panie ministrze, czy 26 marca, kiedy najechaliście na mieszkanie pana ministra Zbigniewa Ziobry z udziałem oficerów, agentów Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, dochowaliście procedur związanych z k.p.k.? Czy złamaliście prawo? Bezczelnie złamaliście prawo, wszelkie dowody pozyskane są nielegalnie.</u>
          <u xml:id="u-274.3" who="#JanuszKowalski">Porozmawiajmy o praworządności. Chodzi o kompromitację z wczorajszego posiedzenia komisji regulaminowej, spraw poselskich w sprawie pana Michała Wosia. Prokuratorzy bali się nawet odczytać ten żenujący akt, który przesłaliście do Sejmu o uchylenie immunitetu w sprawie pana Michała Wosia, bo nie ma żadnego argumentu Art. 231 będzie zastosowany, kiedy wrócimy do władzy, bo przekraczacie swoje uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-274.4" who="#komentarz">(Poseł Małgorzata Pępek: Nigdy nie wrócicie.)</u>
          <u xml:id="u-274.5" who="#JanuszKowalski">Szanowni państwo, o tym trzeba dzisiaj rozmawiać. Jeżeli rozmawiamy o k.p.k., szanowny panie pośle, to rozmawiajmy o tym, jak łamiecie praworządność, jak wykorzystujecie prokuraturę do walki z opozycją, z Prawem i Sprawiedliwością i z Suwerenną Polską. Za to wszystko zapłacicie, bo 3,5 roku, a może i szybciej dzięki takim ludziom jak Paula Matysiak, upłynie bardzo szybko i was rozliczymy. Tak traktujecie Polaków, jak Lewica traktuje prawa obywatelskie Pauliny Matysiak, która w związku z tym, że zapisała się do społecznej inicjatywy, jest dzisiaj przez was sztorcowana, obrażana, zawieszana. Tak właśnie traktujecie kobiety i tak traktujecie praworządność.</u>
          <u xml:id="u-274.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, głos zabierze pani poseł Małgorzata Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MałgorzataPępek">Pani marszałek, Wysoka Izbo, dowody uzyskane w sposób niezgodny z prawem to od lat w naszym kraju sprawa kontrowersyjna. Kiedyś były dopuszczalne, w 2013 r. zostały zakazane, w 2016 r. wróciły do procedury karnej. Przyszedł czas, żeby w końcu uregulować tę kwestię.</u>
          <u xml:id="u-276.1" who="#MałgorzataPępek">Nie bez znaczenia jest fakt, że likwidacja szerokich uprawnień do korzystania w postępowaniu karnym z tzw. owoców zatrutego drzewa wiąże się z ochroną wolności i praw obywatela, takich jak prawo do prywatności czy ochrony tajemnicy korespondencji. Żyjemy w państwie prawa i tylko legalnie pozyskane dowody powinny być wykorzystywane przez organy procesowe w postępowaniach.</u>
          <u xml:id="u-276.2" who="#MałgorzataPępek">Niemniej jednak Krajowa Izba Radców Prawnych proponuje zmianę w projekcie, aby dowód uzyskany w wyniku kontroli operacyjnej poza jej granicami przedmiotowymi mógł być wykorzystywany w procesie karnym za zgodą sądu, o której wyjednanie występowałby prokurator, pod warunkiem że dotyczyłoby to przestępstwa lub przestępstwa skarbowego należącego do katalogu spraw, w przypadku których kontrola operacyjna może być przeprowadzona.</u>
          <u xml:id="u-276.3" who="#MałgorzataPępek">Czy propozycja ta według wnioskodawców zasługuje na aprobatę i powinna być dodana do projektu w procesie legislacyjnym? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-276.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Pawła Śliza, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#PawełŚliz">Pani marszałek, Wysoka Izbo, szanowni panowie posłowie i posłanki, niestety z tej strony nie usłyszałem żadnego merytorycznego argumentu, dlaczego tak naprawdę przepisy, które próbujemy wprowadzić, co do których wnioskujemy, że powinny być zmienione, są tak naprawdę niewłaściwe. Podpieracie się tylko i wyłącznie straszeniem obywatela, mówiąc: bo nie wykryjecie tego przestępcy. Czy państwo pamiętacie o całym rozdziale 26 Kodeksu postępowania karnego, czyli o przepisach, które mówią, jak ma być przeprowadzona legalnie kontrola operacyjna? Ja wiem, że dla was prawa obywatela, rzetelny proces, który ma wymiar konstytucyjny, są zupełnie obce. Ja wiem o tym, że dla was podstawowe standardy rzetelnego procesu to jest rzecz obca, żeby tylko wam sprzyjała. Nie, my się temu sprzeciwiamy.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#PawełŚliz">Dowody w postępowaniu karnym powinny być legalne. Sama nazwa: owoce zatrutego drzewa pokazuje, że te dowody są nielegalne. Musi być równość stron. Uzyskanie zgody na kontrolę operacyjną jest szczegółowo opisane. Przecież my naruszamy pewne zasady, które wynikają z konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#PawełŚliz">Jedynym dobrym argumentem, podniesionym przez pana posła Boguckiego, było to, że sądy mają zmierzać do ustalenia prawdy materialnej — z tym się tylko zgadzam, z tym fragmentem — ale prawdy materialnej uzyskanej w sposób legalny. Do tego zmierzamy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam posła Pawła Jabłońskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#PawełJabłoński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#PawełJabłoński">Pani marszałek, Wysoki Sejmie, panie ministrze, ja, słuchając teraz pana posła Śliza trochę się zastanawiam nad tym, skąd się bierze chęć do tak radykalnej zmiany tych przepisów, bo ja, żebyśmy też dobrze się zrozumieli, nie jestem całkowicie przeciwny tej idei, która jak rozumiem, stoi za tą ustawą, żeby zwiększyć kontrolę sądu nad pewnymi procesami, bo to jest niezbędne, co do tego nie ma absolutnie między nami sporu, tylko pójście zbyt mocno w tę stronę z zakazu dowodowego, a tak to w tej chwili wygląda, z tym króciutkim terminem dla prokuratora, żeby wystąpił o zgodę po znalezieniu dowodu do innej sprawy, nawet właśnie do innej sprawy, przeciwko tej samej osobie… A co, jeśli dotyczy to innej osoby? To może doprowadzić do takich absurdów, jakie mamy czasami niestety w systemie amerykańskim czy brytyjskim, gdzie są miażdżące dowody przestępstw, ale z uwagi na błędy proceduralne one są niedopuszczone i traktowane, jakby nie istniały. Słynna sprawa O.J. Simpsona to jest wręcz podręcznikowy przykład, ale takich spraw jest masa. I ja się nie dziwię adwokatom, że taki projekt napisali, bo to jest w interesie ich klientów, oczywiście, że tak…</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-280.3" who="#PawełJabłoński">…tylko my musimy patrzeć sensu largo na interes społeczeństwa. Jeśli miałoby być tak, że przestępcy unikaliby kary za poważne przestępstwa tylko dlatego, że jest drobne uchybienie proceduralne, to nie byłaby to poprawa stanu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-280.4" who="#PawełJabłoński">A więc o ile zwiększenie kontroli sądu nad tym procesem jest jak najbardziej do rozważenia — ja nie skreślam z góry samej idei — o tyle tak radykalny mechanizm jest po prostu krokiem w złym kierunku. Albo ta poprawka, być może w tym kształcie, o którym mówiła pani poseł Pępek, albo być może wprowadzenie jakiegoś bardziej szczegółowego mechanizmu pozwalającego prokuratorowi na wykorzystanie tych dowodów także w innych sprawach, za zgodą sądu, jak najbardziej, ale nie może być tak, że to zmierza w stronę całkowitego wyeliminowania tych dowodów z procesu karnego, bo ucierpi na tym ochrona ofiar przestępstw. Mówiliście wczoraj o ochronie ofiar zgwałceń. Dzisiaj tak naprawdę ten omawiany projekt idzie w kompletnie przeciwnym kierunku. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-280.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-281">
          <u xml:id="u-281.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-281.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Koło Poselskie Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-282">
          <u xml:id="u-282.0" who="#JarosławSachajko">Pani marszałek, panie ministrze, Wysoka Izbo, podstawą państwa obywatelskiego, państwa republikańskiego jest wolność jednostki i zaufanie do organów państwa, ale równocześnie prokuratura i sądy muszą mieć narzędzia, żeby zapewnić tę wolność i bezpieczeństwo jednostki, jak i bezpieczeństwo państwa.</u>
          <u xml:id="u-282.1" who="#JarosławSachajko">Mam pytanie do przedstawiciela posłów wnioskodawców: Czy owocem zatrutego drzewa według państwa projektu będzie dowód zbrodni pozyskany przy okazji innego, nie wiem, przeszukania czy podsłuchu? Np. jest podsłuch dilera narkotykowego, dzięki któremu uzyskiwana jest informacja na temat zupełnie innego przestępstwa, innej zbrodni, zabicia kogoś. Czy to będzie dowód zatrutego drzewa? Bo tak wynika z państwa projektu. I jakie państwo mają pomysły, aby zniwelować to niebezpieczeństwo, które jest w tej ustawie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-282.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-283">
          <u xml:id="u-283.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-283.1" who="#DorotaNiedziela">Ostatnim posłem, który zada pytanie, będzie pan poseł Marek Jakubiak, Koło Poselskie Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-284">
          <u xml:id="u-284.0" who="#MarekJakubiak">Ostatni będą pierwszymi. Dziękuję, pani marszałek.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-285">
          <u xml:id="u-285.0" who="#DorotaNiedziela">Jak się pan zapisze, panie pośle, to tak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-286">
          <u xml:id="u-286.0" who="#MarekJakubiak">Rozumiem, że nowelizacja Kodeksu karnego w tym zakresie ma go usprawnić o tyle, że sądy będą brały pod uwagę tylko i wyłącznie legalnie zdobyte dowody w sprawie. Tutaj nie ma co dyskutować.</u>
          <u xml:id="u-286.1" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, to jest, jak myślę, ten cel sam w sobie, który ma chronić społeczeństwo polskie przed różnego rodzaju patologiami.</u>
          <u xml:id="u-286.2" who="#MarekJakubiak">Natomiast jeżeli chodzi o terroryzm, o jaskrawe przypadki łamania prawa, to zdaje się, że w tej nowelizacji jest zapis, zgodnie z którym w ciągu 30 dni prokurator może się zwrócić do sądu z prośbą o ulegalnienie takiego dowodu. Natomiast co do przykładów, gdy ktoś jedzie 200 km/h, i tego, czy on grozi, czy nie grozi. Proszę państwa, od tego są właśnie fotoradary, od tego jest Policja, od tego są patrole, m.in. patrole Speed, żeby właśnie takich ludzi wyłapywać. Przestępstwo to przestępstwo. Tutaj mówimy o zupełnie czym innym, mówimy o budowaniu dowodów przeciwko komuś. Na to pozwolić nie możemy. Wszelkiego rodzaju prowokacji, krzywdzenia, na których końcu jest pokrzywdzony obywatel tak czy inaczej zwany przez niektórych, nie można usprawiedliwiać dobrem społeczeństwa. Wiem, że w więzieniach siedzą tylko niewinni, natomiast prawda jest taka, że różnego rodzaju nielegalne prowokacje miały miejsce bądź mogą mieć miejsce i dla mnie to jest patologia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-286.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-287">
          <u xml:id="u-287.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-287.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy serię pytań.</u>
          <u xml:id="u-287.2" who="#DorotaNiedziela">Teraz proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Arkadiusza Myrchę.</u>
          <u xml:id="u-287.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-287.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Dolniak: A wniosek o sprostowanie, pani marszałek?)</u>
          <u xml:id="u-287.5" who="#DorotaNiedziela">Przepraszam bardzo, jeszcze był wniosek o sprostowanie.</u>
          <u xml:id="u-287.6" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o sprostowanie, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-287.7" who="#DorotaNiedziela">1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-287.8" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: I wnioskodawca.)</u>
          <u xml:id="u-287.9" who="#DorotaNiedziela">Na końcu jesteś.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-288">
          <u xml:id="u-288.0" who="#BarbaraDolniak">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-288.1" who="#BarbaraDolniak">Proszę państwa, zwracam się do przedstawicieli PiS-u: przeczytajcie dokładnie przepis. Proponowana zmiana art. 168a mówi tylko o niedopuszczalnym wykorzystaniu materiału dowodowego pozyskanego za pomocą czynu zabronionego. Jeżeli więc wydano odpowiednie postanowienie, to materiał pozyskany w ramach kontroli operacyjnej tym materiałem pozostanie. Chodzi o to, by pozyskiwanie materiałów było dokonywane w sposób właściwy. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-288.2" who="#BarbaraDolniak">Po drugie, padło tutaj pytanie, co się stanie w sytuacji, gdy w trakcie kontroli operacyjnej zostanie wykryte inne przestępstwo. Proszę zajrzeć do kolejnego przepisu z tego projektu. Wtedy prokurator w określonym czasie, czyli 1 miesiąca, będzie mógł wystąpić o wyrażenie zgody na pozyskanie tego materiału w postępowaniu karnym. Proszę państwa, chodzi o to, żeby zlikwidować pozyskiwanie materiałów dowodowych w drodze czynu zabronionego, czyli nielegalnego działania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-288.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-289">
          <u xml:id="u-289.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-289.1" who="#DorotaNiedziela">Na mównicę zapraszam, sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Arkadiusza Myrchę.</u>
          <u xml:id="u-289.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-290">
          <u xml:id="u-290.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-290.1" who="#ArkadiuszMyrcha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Kiedy sięgniemy pamięcią do przełomu lat 2015 i 2016 i przypomnimy sobie te pierwsze ustawy forsowane często po nocach przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, to okaże się, że były to ustawy dotyczące funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, spółek Skarbu Państwa, mediów publicznych i właśnie prokuratury. Prokuratury, czyli instytucji, która przez lata dla wielu polityków PiS-u miała być takim symbolem omnipotencji, tzn. instytucji, której wolno wszystko, wolno zdobyć każdy materiał dowodowy. Legalnie czy nielegalnie — to nie miało większego znaczenia. Instytucji, która miała być tym panującym nad każdym postępowaniem i która czasami na pstryknięcie palców przełożonego czy wręcz polityka miała wszczynać postępowania, odmawiać ich wszczęcia, umarzać je na dowolnym etapie.</u>
          <u xml:id="u-290.2" who="#ArkadiuszMyrcha">Taki system funkcjonował przez lata z pełną polityczną aprobatą polityków Prawa i Sprawiedliwości, Solidarnej Polski. Funkcjonowały przepisy, o których dzisiaj mówimy, wprowadzone w pierwszych miesiącach działalności rządu Prawa i Sprawiedliwości. One zmieniły dwie ważne kwestie. Mianowicie wykorzystywanie w postępowaniu materiałów zdobytych nielegalnie, to jest jedna kwestia, i druga: wykorzystywanie materiałów uzyskanych w toku czynności operacyjno-śledczych, czyli art. 168a i 168b.</u>
          <u xml:id="u-290.3" who="#ArkadiuszMyrcha">Cały prawniczy świat grzmiał przy wprowadzaniu przez PiS tamtych właśnie przepisów. Ludzie łapali się za głowy, pytali, jak można doprowadzić do sytuacji, w której prokuratura w czasie, kiedy była budowana ta jej omnipotencja państwowa, znowu uzyska możliwość wykorzystywania materiałów dowodowych zdobytych nielegalnie, z naruszeniem prawa, bo to dokładnie do tego się sprowadzało. Nie przemawiało to do posłów Prawa i Sprawiedliwości. Brnęli dalej. Lata funkcjonowania tych przepisów pokazały, w jak wielkim byli wówczas błędzie. Żadna instytucja państwowa w żadnych okolicznościach nie może posługiwać się w stosunku do obywateli materiałami, które sama zdobyła z naruszeniem prawa. Niczym to nie jest wytłumaczalne. Jaki ona wówczas ma mandat do tego, żeby komuś zarzucać działanie z naruszeniem prawa, skoro sama tak postępuje.</u>
          <u xml:id="u-290.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Chyba dzisiaj dla każdego, kto się kieruje zdrowym rozsądkiem i takim propaństwowym myśleniem, nie ulega wątpliwości, że trzeba dokonać zmian w tych przepisach. Dzisiaj dużo mówimy o kontroli w ogóle nad działalnością służb, nad zasadami czynności operacyjno-śledczych. To jest oczywiście osobny temat, ale na pewno jeszcze będzie przedmiotem dyskusji w tej Izbie. Natomiast dzisiaj koncentrujemy się na dwóch przepisach, które znalazły swoje odzwierciedlenie w projekcie przedłożonym przez grupę posłów.</u>
          <u xml:id="u-290.5" who="#ArkadiuszMyrcha">Dokładnie w tej samej materii już od kilku miesięcy pracujemy w Ministerstwie Sprawiedliwości, dokładnie odnośnie do tych przepisów jako elementu większej całości, dużej nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego, reformy, która ma przywrócić elementarne zasady prawa karnego, która ma przywrócić pewien porządek i zasady demokratycznego państwa prawnego, które przez lata zostały zburzone w Kodeksie karnym i Kodeksie postępowania karnego. Rozwiązania dotyczące tych dwóch przepisów będą miały swoje odzwierciedlenie w projekcie rządowym, który — jestem o tym głęboko przekonany — w ciągu kilku tygodni wpłynie do Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-290.6" who="#ArkadiuszMyrcha">Wszystkim nam zależy na tym, żeby żadna instytucja państwowa, w szczególności prokuratura, nie posługiwała się materiałami zdobytymi nielegalnie. Nawet kiedy się czyta opinie, wszyscy jesteśmy co do tego zgodni, oczywiście poza posłami Prawa i Sprawiedliwości i, jak rozumiem, pewnie też posłami Konfederacji, dla których ta bezprawność działania organów ścigania jest bez większego znaczenia. Rozumiem, że jeśli we własnej, indywidualnej sprawie padliby ofiarą takiej sytuacji, że dowód zostałby zdobyty przez prokuratora nielegalnie, pierwsi by podnieśli to, że prokuratura działa z naruszeniem prawa, że to jest skandal i naruszenie fundamentalnych zasad.</u>
          <u xml:id="u-290.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Robicie to od 13 grudnia.)</u>
          <u xml:id="u-290.8" who="#ArkadiuszMyrcha">Ale w stosunku do innych obywateli to jest w ogóle bez znaczenia. To bardzo proszę, to nas nie interesuje, bo pewnie jesteście większymi bandytami, prokuratura musi tak robić. W stosunku do nich? Świętokradztwo, naruszenie najważniejszych zasad. W stosunku do innych obywateli? Bardzo proszę. To jest właśnie wasza hipokryzja. A zasłanianie się argumentacją, że podczas jednej czynności dowodowej znajduje się inny materiał dowodowy świadczący o innym przestępstwie i że po dokonaniu tych zmian prokuratura stanie się bezsilna — za głowę się można złapać. Odróżniajmy kwestię, nie wiem, powzięcia informacji o przestępstwie, wszczęcia normalnego postępowania, zdobycia legalnych dowodów od kwestii posługiwania się w postępowaniu dowodami zdobytymi nielegalnie.</u>
          <u xml:id="u-290.9" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: A coś o…)</u>
          <u xml:id="u-290.10" who="#ArkadiuszMyrcha">To są dwa zupełnie inne pojęcia.</u>
          <u xml:id="u-290.11" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-290.12" who="#ArkadiuszMyrcha">To są dwa zupełnie inne pojęcia, panie mecenasie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-291">
          <u xml:id="u-291.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Bogucki, bardzo proszę…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-292">
          <u xml:id="u-292.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Panie pośle, nie chcę się odnosić do pana indywidualnych zaczepek, próbować teraz oceniać pana wiedzy i dotychczasowego dorobku jako adwokata, z tego, co pamiętam, bo to ani czas, ani miejsce, ale widać, że w tych fundamentalnych kwestiach się różnimy, po prostu się różnimy. Pan uważa, że organy ścigania mogą zdobywać dowody nielegalnie, przedstawiać je w sądzie, ale jako obrońca, zakładam, działając w interesie swojego klienta, pan by to kwestionował, podnosił jako wadę postępowania. Ale jak jest pan posłem Prawa i Sprawiedliwości, to jest to okej.</u>
          <u xml:id="u-292.1" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Pan poseł był prokuratorem.)</u>
          <u xml:id="u-292.2" who="#ArkadiuszMyrcha">Pewnie jako obrońca oskarżonego kierowałby pan zarzut pod adresem sądu.</u>
          <u xml:id="u-292.3" who="#komentarz">(Poseł Tomasz Zimoch: Ale był prokuratorem.)</u>
          <u xml:id="u-292.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Domniemywam, nie zakładam, że tak było czy tak będzie, możemy sobie po prostu pisać różne scenariusze.</u>
          <u xml:id="u-292.5" who="#ArkadiuszMyrcha">Wszystkim nam przede wszystkim zależy na tym, żeby instytucje działały na podstawie prawa, w granicach prawa i żeby żadna instytucja państwowa nie miała, z naruszeniem konstytucji, przewagi nad obywatelem, nie naruszała jego godności, nie naruszała jego podstawowych praw. To nie oznacza, że organy ścigania mają być bezradne. Wręcz przeciwnie, na całym świecie takie instytucje jak prokuratura, służby działają zgodnie z prawem i są skuteczne, tak samo jak polska prokuratura, czego w ostatnich miesiącach jesteśmy świadkami. Nie trzeba tu żadnych bezprawności.</u>
          <u xml:id="u-292.6" who="#ArkadiuszMyrcha">Kończę, bo dyskusja jeszcze zapewne przed nami w zakresie tego przepisu i w zakresie projektu rządowego. Jak wspomniałem, będzie ona jeszcze się toczyła na posiedzeniach komisji, na posiedzeniu plenarnym. W dużej mierze zakładam, że obydwa projekty będą ze sobą zbieżne, mocno do siebie zbliżone. Pojawiły się tu wątpliwości zarówno Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu, jak i Sądu Najwyższego, które jak też rozumiem, będą przedmiotem dyskusji już podczas szczegółowego rozpatrywania tego projektu. Z mojej strony, reprezentując tu dzisiaj Ministerstwo Sprawiedliwości, deklaruję pełne zaangażowanie w prace nad tym projektem i oczywiście nad projektem rządowym, jak tylko wpłynie do Sejmu, w zakresie zmian w regulacji zawartej w przepisach art. 168a i art. 168b. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-292.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-293">
          <u xml:id="u-293.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-293.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Pani marszałek…)</u>
          <u xml:id="u-293.2" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że pozdrowię przyglądających się nam seniorów z gminy Pruszcz Gdański, którzy przyjechali na zaproszenie pani poseł Magdaleny Kołodziejczak. Bardzo państwa pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-293.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-293.4" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że dzisiejszy dzień, mimo że jest gorąco, przyniesie państwu wiele miłych wrażeń ze zwiedzania Sejmu. Cieszę się i jeszcze raz pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-293.5" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem, że pan poseł chce wygłosić sprostowanie, tak?</u>
          <u xml:id="u-293.6" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Ewidentnie źle zostałem zrozumiany.)</u>
          <u xml:id="u-293.7" who="#DorotaNiedziela">Minuta.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-294">
          <u xml:id="u-294.0" who="#ZbigniewBogucki">Dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-294.1" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny panie ministrze, niepotrzebnie wprowadza pan te wątki polityczne, bo w moim wystąpieniu były, że tak powiem, absolutnie argumenty merytoryczne. Możemy się różnić, możemy się nie zgadzać, natomiast prawo stanowione w polskim Sejmie nie powinno być motywowane politycznymi uwarunkowaniami. Ja mówiłem np. o naczelnej zasadzie procesowej, która powinna rządzić prawem karnym, a więc zasadzie dochodzenia do prawdy materialnej, czyli do tego, co faktycznie się wydarzyło. Oczywiście ona często zderza się z kwestią dowodową, z kwestią legalności dowodów, dlatego mówiłem również o tym, że jestem za tym, żeby nad tym projektem pracować. Mówiłem, również pan poseł Jabłoński o tym wspominał, żeby rozważyć, oczywiście w ramach procedowania podczas prac w komisji, większą kontrolę sądu w tym zakresie. Ale mówiłem również o katalogu przestępstw szczególnie groźnych dla bezpieczeństwa państwa, np. dotyczących seksualności, małych dzieci, przestępstw pedofilskich. Bo jeżeli mówicie państwo o prawie jednostki…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-295">
          <u xml:id="u-295.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-295.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-296">
          <u xml:id="u-296.0" who="#ZbigniewBogucki">…to prawo jednostki również dotyczy pokrzywdzonego, więc prosiłbym o nienadużywanie i nieprzeinaczanie moich słów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-297">
          <u xml:id="u-297.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, sprostowanie, w którym mówi pan, że dobrze się zrozumieliście z panem ministrem, to trochę nie…</u>
          <u xml:id="u-297.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Nie, że nie zrozumieliśmy się. O czym innym mówiłem.)</u>
          <u xml:id="u-297.2" who="#DorotaNiedziela">Mówiliście państwo, że o tym samym.</u>
          <u xml:id="u-297.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-297.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o zabranie głosu przedstawiciela wnioskodawców pana posła Tomasza Zimocha.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-298">
          <u xml:id="u-298.0" who="#TomaszZimoch">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Po pierwsze, bardzo dziękuję za dyskusję, za wystąpienia, za zadawane pytania. Pan poseł Jakubiak ma rację. 8 lat temu, czyli dokładnie 3061 dni temu, pan i pana koło rzeczywiście…</u>
          <u xml:id="u-298.1" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Klub.)</u>
          <u xml:id="u-298.2" who="#TomaszZimoch">Klub, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-298.3" who="#TomaszZimoch">…byliście przeciwni wprowadzanym zmianom. Bardzo mnie martwi, że pan poseł Marcin Warchoł dopiero teraz pojawił się na sali, bo przypominałem, jak to właśnie 3061 dni temu, 8 lutego, na tej mównicy pan stanął i ten projekt zmian, bardzo złych, zapowiadał. A później na posiedzeniu komisji nadzwyczajnej pana nie było. Tylko przypomnę, że nie posłuchał pan Krzysztofa Szczuckiego, który grzmiał przecież, mówiąc, że wprowadzane zasady są złe. Mam nadzieję, że dzisiaj Krzysztof Szczucki już wytłumaczył panu Warchołowi, że nagrzeszył trochę 8 lat temu, że dzisiaj będzie zdecydowanym zwolennikiem projektowanych przez nas zmian.</u>
          <u xml:id="u-298.4" who="#TomaszZimoch">Proszę państwa, pan poseł Lorek. Panie pośle, nie jest prawdą, co pan powiedział — nie ma pana posła…</u>
          <u xml:id="u-298.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Lorek: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-298.6" who="#TomaszZimoch">Jest, przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-298.7" who="#TomaszZimoch">…że Sąd Najwyższy wyraził zdecydowanie negatywną opinię. Przeciwnie, Sąd Najwyższy w opinii, którą przedstawił Sejmowi, z aprobatą odniósł się do wprowadzania zmian, cytuję, w unormowaniach dotyczących karnoprocesowej dopuszczalności dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem oraz uporządkowania materiałów z kontroli operacyjnej oraz kontroli i utrwalenia rozmów poza ich pierwotnie określonym zakresem. Zgoda, ma pan rację co do tego, że Sąd Najwyższy zwrócił uwagę, że warto dokonać systemowych zmian, zmian idących dalej. Ale pan minister to zapowiedział, więc myślę, że jest pan tym usatysfakcjonowany.</u>
          <u xml:id="u-298.8" who="#TomaszZimoch">Pan Mariusz Krystian. Jak to bardzo często bywa u posłów Prawa i Sprawiedliwości, populizm. Czego się boicie? Panie pośle, nie ma pana, ale może koledzy przekażą. Niczego się nie boimy. Jeśli nie chce pan przyjąć argumentów, które są, znalazły się w uzasadnieniu tego projektu, to polecam po raz kolejny, niech pan porozmawia ze swoim klubowym kolegą. Krzysztof Szczucki 8 lat temu jako pracownik rzecznika praw obywatelskich podczas sejmowej debaty grzmiał do ministra Warchoła i posłów Prawa i Sprawiedliwości: nie wprowadzajcie tych zmian, bo dokonane przez was zmiany w Kodeksie postępowania karnego, cytuję, naruszają standardy praw człowieka i uczciwego, rzetelnego procesu karnego. Jeśli pan Mariusz Krystian nie chce tego słuchać, to tylko przypomnę, że także dyrektor zespołu prawa karnego w Biurze RPO pan Marek Łukaszuk, mówił, nadmieniał — i znów pan poseł Warchoł nie chciał tego przyjąć i nie słuchał — że wspiera bogate orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu, a także utrwalone poglądy Trybunału Konstytucyjnego, by tych zmian wtedy nie wprowadzać. Mam nadzieję, że pan Marcin Warchoł, 3061 dni temu tak popierający ten projekt, za namową Krzysztofa Szczuckiego zmienił zdanie i będzie wspierał ten projekt, głosował za przekazaniem tego projektu do komisji nadzwyczajnej. Proszę zobaczyć, że pani poseł Barbara Dolniak już zaciera ręce jako przewodnicząca tej komisji, bo praca nad tym projektem zapowiada się niezwykle ciekawie. Błąd, grzech, panie pośle, ale można te winy naprawić. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-298.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-299">
          <u xml:id="u-299.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękujemy.</u>
          <u xml:id="u-299.1" who="#DorotaNiedziela">I w ten sposób pan poseł Tomasz Zimoch zakończył ten punkt porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-299.2" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-299.3" who="#DorotaNiedziela">Marszałek Sejmu, na podstawie art. 87 ust. 2 w związku z art. 90 ust. 1 regulaminu Sejmu, kieruje poselski projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego, zawarty w druku nr 410, do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu rozpatrzenia.</u>
          <u xml:id="u-299.4" who="#DorotaNiedziela">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 11. porządku dziennego: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego (druk nr 409).</u>
          <u xml:id="u-299.5" who="#DorotaNiedziela">Proszę pana posła Pawła Śliza o przedstawienie uzasadnienia tego projektu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-300">
          <u xml:id="u-300.0" who="#PawełŚliz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Te zmiany, które były zrobione już na etapie uprzedniej legislacji, były bardzo szeroko krytykowane, nie tylko przez środowisko sędziowskie. Sąd Najwyższy wskazywał, że wzór formularzy nie może stanowić rzetelnej wiedzy o przebiegu wyrokowania, szczególnie o argumentach i wnioskach, które doprowadziły sąd do zapadłego rozstrzygnięcia. Formularze ograniczały tak naprawdę, zdaniem Sądu Najwyższego, sądy w realizacji tego obowiązku prawidłowego wyjaśnienia przyczyn, motywów, dlaczego tej, a nie innej treści taki wyrok został wydany. Również stanowisko sędziów sądów powszechnych było prezentowane, że ten sposób formułowania uzasadnienia doprowadzi tak naprawdę do bardzo pobieżnej oceny materiału dowodowego, a to w procesie karnym jest bardzo ważne. O tym mówiliśmy niedawno, o takiej materialnej prawdzie, do której ma dojść sąd, uzasadniając. Przedstawienie takiego rozumowania w uzasadnieniu, w przypadku którego mamy orzeczenie w tym postępowaniu, ma umożliwić stronom rzetelną analizę i zrozumienie, dlaczego sąd orzekł w ten sposób, a nie w inny sposób.</u>
          <u xml:id="u-300.1" who="#PawełŚliz">Europejski Trybunał Praw Człowieka wskazał, że kwestia uzasadnienia jest istotna z punktu widzenia oceny rzetelnego procesu. Europejski Trybunał Praw Człowieka podkreślał, że zrealizowanie obowiązku ujętego w treści art. 6 Europejskiej konwencji praw człowieka wymaga odniesienia się w uzasadnieniu do każdego istotnego argumentu. Brak odniesienia się do takiej argumentacji stanowi naruszenie standardu rzetelnego procesu.</u>
          <u xml:id="u-300.2" who="#PawełŚliz">Również Trybunał Konstytucyjny wskazywał, że uzasadnienie orzeczeń jest istotnym komponentem prawa do rzetelnego procesu jako konstytucyjnego prawa jednostki. Chodzi tutaj o takie funkcje jak np. samokontrola organu, który orzekał, wyjaśnienie i interpretacja motywów, które nim kierowały, a także kontrola zewnętrzna, która umożliwia akceptację orzeczenia w skali indywidualnej, ale także legitymizację społeczną.</u>
          <u xml:id="u-300.3" who="#PawełŚliz">Jakość uzasadnienia jest istotnym elementem w systemie państwa prawa, w systemie państwa demokratycznego i teraz pytanie, czy formularz spełnia takie kryteria. Pamiętam czasy, jak jeszcze chociażby w procesie, postępowaniu cywilnym pozwy były pisane na formularzu. Od tego też odeszliśmy, dlatego że one były nieczytelne. Również w doktrynie uważa się, że analiza uzasadnień na formularzach nie sprawia, że one są czytelne. Pragnę zwrócić uwagę, że takie formularze mają 35 pustych rubryk w podstawowej wersji, a jak mamy jednego oskarżonego, jeden czyn, to tych rubryk się robi 103 — zarówno tych, które są do wypełnienia przez sąd, jak i tych które wymagają podania konkretnych informacji.</u>
          <u xml:id="u-300.4" who="#PawełŚliz">Ten formularz jest naprawdę nieczytelny. Część uzasadnienia jest na pierwszej stronie, część na stronie 18 dotycząca tego samego dowodu, są powtórzenia. A teraz wyobraźmy sobie, że jest dwóch, trzech czy czterech oskarżonych i każdy z nich ma po cztery czyny — to jest zupełnie nieczytelne. Ja rozumiem, jaki był cel wprowadzania tej ustawy — usprawnienie, przyspieszenie postępowania, ale niestety tak się nie stało. Bo to ani nie usprawniło postępowania, ani też nie przyspieszyło postępowań w postępowaniu karnym.</u>
          <u xml:id="u-300.5" who="#PawełŚliz">Ja podczas zwykłych rozmów jeszcze niedawno w sądzie, jak wskazywałem, że taki projekt poselski został skierowany do Sejmu przez nas jako grupę posłów, nie spotkałem się z ani jedną osobą wykonującą zawód sędziego, adwokata czy po prostu obrońcy, która by nie twierdziła, że z akceptacją i zadowoleniem przyjmuje te informacje. Wielu sędziów mi mówiło, że poświęca o wiele więcej czasu na napisanie takiego uzasadnienia. Robi się bałagan, przeklejanie, wklejanie, rozjeżdżanie się tych tabelek. Kolega sędzia mi opowiadał, że kiedyś proste uzasadnienie pisał w 4 godziny, w 6 godzin. Teraz zajmuje mu to ponad 9 godzin w przypadku prostego uzasadnienia. A teraz zobaczmy, jak to będzie z uzasadnieniem, które ma obejmować kilku czy kilkunastu oskarżonych, co nie jest rzadkością niestety.</u>
          <u xml:id="u-300.6" who="#PawełŚliz">Przeprowadzona została także analiza przeznaczona dla rady adwokackiej. Objęła ona zarówno adwokatów, jak i sędziów, sprawdzano, jak oni się odnoszą do wprowadzonego uzasadnienia na formularzu. Jeżeli chodzi o ogólną ocenę, to raptem 5% adwokatów wyraziło się pozytywnie o tej formie napisanego uzasadnienia. Negatywnie — 85%, 10% było do tego nastawionych neutralnie. Jeżeli chodzi o przejrzystość, to tylko 9% profesjonalistów wskazało, że formularze są przejrzyste. 90% wskazało, że one są nieprzejrzyste. I co jest znamienne, aż 70% sędziów wskazywało, że pisanie uzasadnień na formularzach zakłóca jego przejrzystość. Czyli osoba, która to tworzy, mówi: to nie jest przejrzyste.</u>
          <u xml:id="u-300.7" who="#PawełŚliz">Było kolejne pytanie, czy formularze ułatwiają sporządzenie apelacji. Tylko 7% wskazało, że tak, te formularze ułatwiają, 81% wskazało, że nie. 70% sędziów wskazało, że nie ułatwiają sporządzenia apelacji.</u>
          <u xml:id="u-300.8" who="#PawełŚliz">Było kolejne pytanie, czy uzasadnienie na formularzu narusza rzetelność. Co było znamienne, 87% adwokatów wskazało, że tak, narusza rzetelność oceny materiału dowodowego. Uważamy, że napisanie uzasadnienia, które było do tej pory naprawdę uporządkowane, jest łatwiejsze, szybsze, przejrzystsze, wygodniejsze i zapewnia prawo, również temu podsądnemu, do rzetelnej kontroli. Niestety, mimo że może idea tego poprzedniego projektu była dobra, żeby to przyspieszyć, okazało się, że to jednak nie przyspieszyło, a utrudniło postępowanie. Dlatego jako klub Polska 2050 — Trzecia Droga wnosimy o dalsze procedowanie nad tym projektem.</u>
          <u xml:id="u-300.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-301">
          <u xml:id="u-301.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-301.1" who="#DorotaNiedziela">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-301.2" who="#DorotaNiedziela">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-301.3" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy zabierze głos pan poseł Marcin Warchoł, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-302">
          <u xml:id="u-302.0" who="#MarcinWarchoł">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Prawdziwa sprawiedliwość to nie tylko ukaranie winnego, to również czas, w którym ta sprawiedliwość ma nastąpić. Sprawiedliwość po latach to sprawiedliwość ułomna, to lata życia w traumie, w poczuciu krzywdy, w głębokim rozczarowaniu państwem i prawem.</u>
          <u xml:id="u-302.1" who="#MarcinWarchoł">By sprawiedliwość pojawiała się szybko, sprawnie, należy umożliwić to sędziom, należy tak zorganizować procedury, żeby ograniczyć kognicję i przyspieszyć rozpoznawanie spraw. Wprowadzenie formularzy właśnie służyło temu, żeby ograniczyć kognicję sądów, żeby sędziowie zajmowali się na prawdę tym, co istotne.</u>
          <u xml:id="u-302.2" who="#MarcinWarchoł">i temu, żeby te sprawy przyspieszyć. I to się udało.</u>
          <u xml:id="u-302.3" who="#MarcinWarchoł">W formularzach najważniejsze powody rozstrzygnięcia są dziś ujmowane w sposób zwięzły, syntetyczny i zawierający istotę sprawy. Te patologie, które były przed zmianami, zostały jasno opisane w orzecznictwie, jak również w piśmiennictwie. Przykłady takich trzech najważniejszych patologii chciałbym państwu przytoczyć.</u>
          <u xml:id="u-302.4" who="#MarcinWarchoł">Pierwszy to hipertrofia części historycznej — tak to zostało nazwane w nauce. Na czym to polega? Otóż wpisywano do uzasadnień setki zupełnie niepotrzebnych analiz historycznych stanu sprawy. Wpisywano, przytaczano całe stanowiska stron, nawet pisma procesowe. Punkt po punkcie, z mnóstwem dat, wydarzeń historycznych, co absolutnie już na samym wstępie zniechęcało do odczytania takiego uzasadnienia.</u>
          <u xml:id="u-302.5" who="#MarcinWarchoł">Drugi błąd polegał na tzw. uzasadnieniu monologowym. To znaczy piszący takie uzasadnienie wybierał sobie problem, zagadnienie prawne, abstrakcyjne rozwiązanie kazusu prawnego z zupełnym abstrahowaniem od istoty sprawy, od stanowisk stron i tak naprawdę sędzia zagłębiał się w rozwiązanie tego abstrakcyjnego kazusu prawnego bez rozwiązania istoty sprawy, bez odnoszenia się do realiów sprawy.</u>
          <u xml:id="u-302.6" who="#MarcinWarchoł">Wreszcie trzeci problem, który nauka, piśmiennictwo zidentyfikowały, polega na tzw. technice ornamentacyjnej, mianowicie przytaczaniu setek przykładów orzecznictwa, doktryny, stanowisk, piśmiennictwa, co dzisiejsza technika niesamowicie ułatwia. Wcześniej, gdy nie było dostępnych systemów prawnych — nie będę wymieniał konkretnych firm — to oczywiście trzeba to było pisać, na maszynie, w sposób ręczny. Natomiast metoda kopiuj-wklej powoduje, że do momentu wprowadzenia formularzy uzasadnień technika ornamentacyjna niestety królowała.</u>
          <u xml:id="u-302.7" who="#MarcinWarchoł">Te formularze pozwalają na to, żeby w sposób jasny, zwięzły, komunikatywny scharakteryzować istotę sprawy, proszę państwa. Przed wojną uzasadnienia były na jednej stronie. Dopiero z czasem zrobiono z tego elaboraty naukowe. Jeżeli ktoś chce pracować naukowo, oczywiście może pisać dysertacje, naukowe rozprawy, artykuły, ale uzasadnienie jest dla stron, dla sędziego i dla społeczeństwa: dla sędziego, żeby ograniczało jego pracę w innych sprawach, dla stron, żeby w sposób jasny, komunikatywny przekazać, jakie były argumenty za takim, a nie innym rozstrzygnięciem, i wreszcie dla społeczeństwa, żeby zrozumiało istotę sprawy bez zagłębiania się w akta. Te trzy cele zostały znakomicie zrealizowane dzięki tym uzasadnieniom.</u>
          <u xml:id="u-302.8" who="#MarcinWarchoł">Tyle mówiliście o tym, że trzeba ograniczyć kognicję, przyspieszyć sprawy, odciążyć sędziego.</u>
          <u xml:id="u-302.9" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: Sami sędziowie to robią.)</u>
          <u xml:id="u-302.10" who="#MarcinWarchoł">Tymczasem co robicie? Doprowadzacie do powrotu tego, co przez lata było taką patologią. Te uzasadnienia, które wrócą, jeżeli ten przepis zostanie skreślony, niesamowicie wydłużą postępowania. Nałoży się na sędziego mnóstwo obowiązków, ale co istotne, ułatwi się sprawę adwokatom. Tak, proszę państwa. To niestety jest drugi cel tego projektu, mianowicie łatwiejsze uchylanie wyroków ze względu braków, błędów proceduralnych, błędów stylistycznych. Być może o to właśnie chodzi. Proszę państwa, mieliśmy lex wiatraki, a teraz mamy lex adwokaci. Może właśnie o to chodzi w tym projekcie?</u>
          <u xml:id="u-302.11" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-302.12" who="#MarcinWarchoł">Nie widzę innego uzasadnienia. To, co jest w tej chwili, przyspiesza postępowania, odciąża sędziów, pomaga sędziom, stronom, społeczeństwu dowiedzieć się, o co chodzi w wyroku, a z tego powodu jest mniejsza uchylalność wyroków. Komuś się to nie podoba. Komu się to nie podoba?</u>
          <u xml:id="u-302.13" who="#MarcinWarchoł">Przypomnę: art. 457 Kodeksu postepowania karnego wskazuje na cechy uzasadnienia. Ten przepis często był podnoszony w apelacjach. Wyroki często były uchylane, ponieważ uzasadnienie zawierało błędy stylistyczne, nie do końca odpowiadało stronie — to był powód uchylania wyroków.</u>
          <u xml:id="u-302.14" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-302.15" who="#MarcinWarchoł">Drodzy państwo, sędzia nie zasłuży na szacunek społeczeństwa dzięki długości, obszerności i niezrozumiałości uzasadnienia, ale dzięki orzeczeniu, które w sposób jasny, konkretny i zwięzły potrafi uzasadnić.</u>
          <u xml:id="u-302.16" who="#MarcinWarchoł">Ostatnie zdanie, pani marszałek, dosłownie.</u>
          <u xml:id="u-302.17" who="#MarcinWarchoł">Proszę państwa, tyle mówicie o Europie Zachodniej, a tym rozwiązaniem doprowadzacie do Europy dwóch prędkości. Przeanalizowałem systemy zagraniczne. Np. w Holandii wiele wyroków w ogóle nie musi być uzasadnianych w I instancji. Mamy lakoniczne uzasadnienia w wielu systemach zachodnich, w Niemczech, Holandii, we Francji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-303">
          <u xml:id="u-303.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-304">
          <u xml:id="u-304.0" who="#MarcinWarchoł">W Polsce kontrola odwoławcza… W przypadku postępowania odwoławczego, jeżeli strona skarży odmowę wszczęcia postepowania przygotowawczego albo jego umorzenie, to sąd nie musi tego uzasadniać. Już dziś to występuje.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-305">
          <u xml:id="u-305.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-306">
          <u xml:id="u-306.0" who="#MarcinWarchoł">Dlatego będę prosił o odrzucenie tego złego projektu w pierwszym czytaniu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-307">
          <u xml:id="u-307.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-307.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Magdalenę Małgorzatę Kołodziejczak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-308">
          <u xml:id="u-308.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zmiana proponowana w druku nr 409, polegająca na uchyleniu art. 99a k.p.k. to bez wątpienia ważny element procesu odchodzenia od zmian w procedurze karnej, jakie w ostatnich latach przyczyniły się do naruszenia podstawowych standardów wynikających z zasady prawa do sądu określonego w art. 45 ust. 1 konstytucji.</u>
          <u xml:id="u-308.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">W dniu 5 grudnia 2019 r. wszedł w życie przepis art. 99a k.p.k., który wprowadził obowiązek sporządzania uzasadnienia wyroku na formularzu zgodnie ze wzorem opublikowanym w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości. Przepis ten określił zasadę sporządzania i obowiązkową formę uzasadnienia wyroku sądu I instancji, w tym wyroku nakazowego i wyroku łącznego, oraz wyroku sądu odwoławczego, a także wyroku wydanego w postępowaniu o wznowienie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-308.2" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Obowiązek sporządzania uzasadnień wyroków sądów I i II instancji na formularzu urzędowym spotkał się z krytyką już na etapie prac legislacyjnych nad nowelizacją z 19 lipca 2019 r. Sąd Najwyższy w uwagach do projektu rozporządzenia ministra sprawiedliwości w sprawie wzorów formularzy uzasadnień wyroków oraz sposobu ich wypełniania wskazał, że przyjęty wzór formularzy uzasadnień wyroków nie może stanowić rzetelnej wiedzy o przebiegu procesu wyrokowania, w szczególności argumentach i wnioskowaniach, które doprowadziły do zapadłego rozstrzygnięcia.</u>
          <u xml:id="u-308.3" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Wzory mają charakter hermetyczny, nakazujący pogrupowanie określonych dowodów w ramach poszczególnych sekcji, czy to w zakresie ustaleń faktycznych, czy w kwestii oceny dowodów. Formularze zawężają zakres realizacji normy prawnej wysłowiony w art. 424 ust. 1 i 2 k.p.k., ponieważ ograniczają sąd w realizacji obowiązku wyjaśnienia przyczyn, z powodu których wydał orzeczenie lub jego istotną część, a na dalszym etapie utrudniają merytoryczną kontrolę wyroków. Poszczególne części wzoru formularzy uzasadnień wyroków nie są dostatecznie precyzyjne. W konsekwencji mogą doprowadzić do pobieżnej oceny materiału dowodowego oraz naruszyć funkcje, jakie pełni uzasadnienie wyroku sądu karnego.</u>
          <u xml:id="u-308.4" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Należy podkreślić, że obecne uregulowanie, czyli wprowadzenie formularzy, powoduje, że oskarżony nie może zapoznać się z pełną argumentacją sądu w odniesieniu do odpowiedzialności karnej za przypisany czyn. Ma to miejsce z tego powodu, że treść zawarta w formularzu jest lakoniczna, a sam formularz nie pozwala sądowi na pełne przedstawienie merytorycznej strony rozstrzygnięcia, które zostało wydane. Sytuacja taka utrudnia prowadzenie polemiki apelacyjnej, ale także często uniemożliwia kontrolę instytucjonalną wydanego orzeczenia, ponieważ trudno poznać motywy, którymi kierował się sąd wydający i sporządzający uzasadnienie w formularzu wskazanym w przywołanym artykule. Przy takim stanie prawnym sądy dostrzegają dysfunkcyjność obowiązującego rozwiązania, zasadnie podkreślając, iż formularze uzasadnień nie gwarantują stronie prawa do rzetelnego procesu sądowego. Stanowisko to zostało też wielokrotnie potwierdzone w orzecznictwie, o czym wcześniej tutaj już była mowa. Sąd Najwyższy wskazał, że formularz może mieć zastosowanie jednak w sprawach, które nie są złożone pod względem podmiotowym bądź przedmiotowym.</u>
          <u xml:id="u-308.5" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Mając powyższe na względzie, należy dążyć do uchylenia art. 99a k.p.k. i wprowadzić zmiany w taki sposób, aby to sąd decydował o formie sporządzenia uzasadnienia. Zasadnicza różnica pomiędzy stanem prawnym obecnie obowiązującym a stanem, który ma nastąpić po wejściu w życie proponowanej regulacji, sprowadza się do zagwarantowania prawa do rzetelnego procesu sądowego, co będzie rozwiązaniem zarówno w interesie obywateli, jak i wspierającym dobro wymiaru sprawiedliwości. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-308.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-309">
          <u xml:id="u-309.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-309.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe… Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-309.2" who="#komentarz">(Poseł Sławomir Ćwik: Bez PSL.)</u>
          <u xml:id="u-309.3" who="#DorotaNiedziela">Tak, Polskie Stronnictwo Ludowe będzie następne.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-310">
          <u xml:id="u-310.0" who="#SławomirĆwik">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu klubu Polska 2050 — Trzecia Droga przedstawić stanowisko w przedmiocie projektu ustawy odnośnie do likwidacji formularzy uzasadnień w postępowaniu karnym w I instancji.</u>
          <u xml:id="u-310.1" who="#SławomirĆwik">Pan poseł Warchoł z PiS-u przedstawiał nam uzasadnienie, dlaczego te formularze były wprowadzone, jakim miały być dobrodziejstwem dla procesu. Nawet skłonny jestem uwierzyć, że chęci były dobre, ale wykonanie było jak zwykle, czyli nieszczególne. Faktycznie formularze w polskiej procedurze sądowej pojawiły się ok. ćwierć wieku temu, na początku postępowania przed Krajowym Rejestrem Sądowym. Wtedy to miało nawet pewien sens, dlatego że strony, które nie musiały być reprezentowane przez zawodowego pełnomocnika, a które składały wnioski o rejestrację w KRS-ie, niejako były zobowiązane do usystematyzowania treści wniosku, co mogło ułatwić i przyspieszyć wpisywanie danych do rejestru. W niektórych sytuacjach one mają sens, ale przy obecnym rozwoju techniki, technologii, a szczególnie w tak drażliwej kwestii, jak uzasadnienia w sprawach karnych, formularze naprawdę nie są dobrym pomysłem na usprawnienie pracy sędziów. Sam formularz jako taki nie będzie miał żadnego wpływu na to, czy uzasadnienie będzie dobre, czy nie, ponieważ o tym, czy sędzia jest przygotowany do tego, żeby sporządzić dobre uzasadnienie, zadecyduje to, czy jest dobrym sędzią. I to, czy dobry sędzia, który przygotowuje dobre uzasadnienia orzeczeń, będzie stosował do tego stosowny formularz, czy też sporządzi to uzasadnienie w tradycyjny sposób, to naprawdę nie ma znaczenia. Albo uzasadnienie jest dobre, albo złe. Także przy stosowaniu formularzy sędzia może przygotować słabe uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-310.2" who="#SławomirĆwik">Natomiast dziwne jest wymuszanie poprawy uzasadnień poprzez stosowanie formularzy. Możemy to zrobić tylko i wyłącznie poprzez lepsze szkolenie sędziów i postępowania przed sądami II instancji, gdzie wytyki II instancji będą motywowały sędziów I instancji do lepszego przygotowywania uzasadnień. W sprawach prostych także nie jest potrzebny formularz, dlatego że wówczas sędzia może sporządzić krótkie, proste uzasadnienie. Natomiast możliwość przygotowania przez sędziego pełnego i dobrego uzasadnienia jest bardzo istotna, ponieważ w ten sposób sędzia może przekonać stronę niezadowoloną z orzeczenia — bo miejmy świadomość tego, że na ogół połowa ze stron wychodzi niezadowolona z sądów, ponieważ jedni wygrali, a drudzy przegrali sprawę, i ci, którzy przegrali, na ogół są niezadowoleni — że orzeczenie jest słuszne i nie należy go skarżyć. I trzeba im to umożliwić.</u>
          <u xml:id="u-310.3" who="#SławomirĆwik">Natomiast powołując się na dane, odniosę się do tego, co pan poseł Warchoł twierdził, czyli że zastosowanie formularzy przyspieszyło postępowania i dzięki temu one są krótsze. Panie pośle, spójrzmy na dane statystyczne, nota bene z Ministerstwa Sprawiedliwości, od 2015 r. do 2021 r. O ile w 2015 r. sprawy karne w sądach I instancji trwały przeciętnie 3,5 miesiąca, to w 2019 r., kiedy weszły uzasadnienia — 3,6 miesiąca, a w 2020 i 2021 r. — po 4 miesiące.</u>
          <u xml:id="u-310.4" who="#SławomirĆwik">Patrzę, czy jakieś sprawy w ogóle trwały krócej w wyniku 8 lat państwa rządów. Z przykrością stwierdzam, że nie. Jeśli chodzi o sprawy cywilne, czas wydłużył się z 4 miesięcy do 7,6, czyli prawie dwukrotnie dłużej. W sprawach gospodarczych — z 4,5 miesiąca do 8,6, prawie dwa razy dłużej. W sprawach upadłościowych — z 6,4 miesiąca do 9,8. W sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, bardzo istotnych dla pracownika, z 7,6 do 11,5. Tak wyglądało przyspieszenie postępowań za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-310.5" who="#SławomirĆwik">Dlatego że to rozwiązanie z formularzami nie jest dobre, w imieniu klubu Polska 2050 — Trzecia Droga wnioskuję o przekazanie projektu do kolejnej komisji. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-310.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-311">
          <u xml:id="u-311.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-311.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-312">
          <u xml:id="u-312.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego dotyczy uchylenia art. 99a Kodeksu postępowania karnego, który ustalał, że sporządzenie uzasadnienia wyroku na formularzu według ustalonego wzoru stało się zasadą i obowiązującą formą uzasadnienia wyroku sądu I instancji, w tym wyroku nakazowego, wyroku łącznego, wyroku sądu odwoławczego, a także wyroku wydanego w postępowaniu o wznowienie postępowania.</u>
          <u xml:id="u-312.2" who="#MichałPyrzyk">Niniejszy poselski projekt stanowi, tak jak poprzedni procedowany wcześniej, przedmiot czy też odpowiedź na petycję Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 1 lutego 2024 r., która twierdzi, że ustawodawca w art. 99a k.p.k. nie wprowadził żadnych wyjątków, które umożliwiałyby sporządzenie uzasadnienia wyroku w tradycyjny sposób, tj. z pominięciem ustawowego formularza. Jednocześnie Naczelna Rada Adwokacka wskazuje, że orzecznictwo sądowe konsekwentnie dostrzega konieczność przeprowadzenia oceny, czy ta niewątpliwie uproszczona postać zaprezentowania motywów rozstrzygnięcia sądowego nie narusza podstawowych gwarancji procesowych, tak istotnych szczególnie w sprawach karnych, w tym nie pozbawia stron procesu prawa do zapoznania się z pełną i pogłębioną argumentacją sądu odnoszącą się do wszystkich elementów, które składają się na ostateczne rozstrzygnięcie sprawy karnej.</u>
          <u xml:id="u-312.3" who="#MichałPyrzyk">Mówimy w tym przypadku, tak jak podkreślali moi poprzednicy, tylko i wyłącznie o formie uzasadnienia, a nie jego treści, bo faktyczne, praktyczne funkcjonowanie przepisu art. 99a Kodeksu postępowania karnego wielokrotnie prowadzi do sytuacji, że oskarżony nie może zapoznać się z pełną argumentacją sądu w odniesieniu do jego odpowiedzialności. Powód jest jedyny, a mianowicie: treść zawarta w formularzu jest bardzo lakoniczna, a sam formularz, sam jego wzór nie pozwala sądowi na pełne przedstawienie merytorycznej oceny rozstrzygnięcia. Utrudnić to może nie tylko możliwość apelacji, możliwość podnoszenia argumentów w procedurze odwoławczej, ale także już samej kontroli instancyjnej wydanego orzeczenia z tego powodu, że często trudno poznać pełne motywy, którymi kierował się sąd wydający orzeczenie i sporządzający takie uzasadnienie właśnie na formularzu.</u>
          <u xml:id="u-312.4" who="#MichałPyrzyk">Mając na względzie to, że uzasadnienie orzeczenia pełni też funkcję wyjaśniającą jego rozstrzygnięcie, często formularz uzasadnienia i wynikające z jego konstrukcji ograniczenia nie pozwalają na przekonanie adresata, strony rozstrzygnięcia o jego trafności lub nie pozwalają, aby zapoznał się z pełną argumentacją, tak jak mówiłem wcześniej, stanowiącą o podstawie rozstrzygnięcia o jego prawach lub obowiązkach. Same sądy dostrzegają też wady obecnego rozwiązania i wskazują, że formularze uzasadnień z zasady nie gwarantują stronie prawa do rzetelnego procesu sądowego, w tym spełnienia obowiązku sądu rzetelnego i konkretnego ustosunkowania się w toku postępowania do każdego istotnego elementu rozstrzygnięcia, a samej stronie — możliwości poznania pełnych motywów rozstrzygnięcia i wypowiedzenia skutecznego środka odwoławczego lub zaskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-312.5" who="#MichałPyrzyk">Zasadnicza różnica pomiędzy obecnym stanem prawnym a tym, który ma nastąpić po wejściu w życie projektowanej regulacji, sprowadza się do zagwarantowania prawa do rzetelnego procesu sądowego, co jest rozwiązaniem w interesie obywateli, ale również rozwiązaniem wspierającym dobro całego wymiaru sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-312.6" who="#MichałPyrzyk">Mając na uwadze powyższe, Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga jest za skierowaniem tego projektu do dalszych prac w komisji sejmowej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-312.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-313">
          <u xml:id="u-313.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-313.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Katarzynę Ueberhan, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-313.2" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że przywitam Stowarzyszenie „Strefa Talentów i Rozwoju Osobowości” oraz Klub Seniora przy Radzie Osiedla Przedmieście Świdnickie z Wrocławia. Państwo przyjechali na zaproszenie pani poseł Jolanty Niezgodzkiej. Serdecznie witam. Życzę miłego zwiedzania i samych dobrych wrażeń.</u>
          <u xml:id="u-313.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-313.4" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-313.5" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-314">
          <u xml:id="u-314.0" who="#KatarzynaUeberhan">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam przyjemność przedstawić stanowisko klubu Lewicy w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks postępowania karnego, zawartego w druku sejmowym nr 409.</u>
          <u xml:id="u-314.1" who="#KatarzynaUeberhan">Projekt dotyczy uchylenia art. 99a Kodeksu postępowania karnego stanowiącego podstawę do obowiązku sporządzenia uzasadnienia do wyroków na formularzach, których wzory są określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 99a § 2 Kodeksu postępowania karnego.</u>
          <u xml:id="u-314.2" who="#KatarzynaUeberhan">Ponad 80% adwokatów uważa, że sporządzanie uzasadnień wyroków w sprawach karnych na formularzu utrudnia przygotowanie chociażby apelacji, a blisko 85%, że taka forma może naruszać rzetelność procesu. Podobne wątpliwości mają sędziowie, którzy przyznają, że trudniej im uzasadnić wyrok, a formularz zamiast ułatwić pracę, utrudnia ją. Bazując na wynikach tych badań, Naczelna Rada Adwokacka wystąpiła z petycją o uchylenie tego przepisu, czego wynikiem jest niniejszy poselski projekt zmiany ustawy. Formularze uzasadnień wyroków, które miały przeciwdziałać praktyce pisania długich i zawiłych uzasadnień, stały się dla sędziów, a także dla adwokatów i radców prawnych trudnym orzechem do zgryzienia. Praktycy negatywnie oceniają ten obowiązek. Wskazują, że poprzez stosowanie w formularzu uzasadnienia orzeczenia nie stały się bardziej czytelne i przejrzyste, a taki sposób prezentacji motywów rozstrzygnięcia nie ułatwia sporządzania środków zaskarżenia.</u>
          <u xml:id="u-314.3" who="#KatarzynaUeberhan">Warto wskazać, że część sędziów i tak nie pisze uzasadnień w tej formie. Uważają — i na to powołują się w orzeczeniach — że podstawą do odstąpienia od tabelki jest art. 45 ust. 1 konstytucji, bo elementem prawa do rzetelnego procesu jest również możliwość wywiedzenia skutecznego środka odwoławczego. Ponadto wskazują, że formularz stanowi naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, a tym samym naruszenie prawa do rzetelnego postępowania w procesie odwoławczym. Powołują się równocześnie na art. 91 ust. 2 konstytucji, z którego wynika prymat konwencji jako umowy międzynarodowej ratyfikowanej w odpowiednim trybie nad przepisem krajowym. Na tej podstawie wnioski o tradycyjne uzasadnienia składają również obrońcy. Formułowanych jest wiele zarzutów odnośnie do formularzy uzasadnień. W praktyce naruszają prawo do rzetelnego procesu karnego, ograniczają możliwość poznania pełnych motywów rozstrzygnięcia, co przekłada się na postępowanie odwoławcze. Dotyczy to zarówno etapu sporządzania apelacji, jak i możliwości poznania przez sąd odwoławczy procesu motywacyjnego sądu pierwszej instancji.</u>
          <u xml:id="u-314.4" who="#KatarzynaUeberhan">Uzasadnienie na formularzu narusza prawo strony do rzetelnego procesu. Obowiązek sporządzenia uzasadnienia orzeczenia jest nie tylko wymogiem formalnym, ale ma znaczenie merytoryczne. Uzasadnienie, przedstawiając tok rozumowania poprzedzający wydanie orzeczenia, ma umożliwić stronom, a zwłaszcza oskarżonemu, jego kontrolę. Pełni funkcje procesowe, a także buduje autorytet wymiaru sprawiedliwości i kształtuje zewnętrzne przekonanie o sprawiedliwości orzeczenia.</u>
          <u xml:id="u-314.5" who="#KatarzynaUeberhan">Odnosząc się do zachwytów nad rozwiązaniami technicznymi formularza wygłoszonymi przez posła Warchoła: Jak to rozwiązanie zwiększa przejrzystość i dostępność? Jak może usprawniać i przyspieszać prace, skoro formularzom uzasadnień zarzuca się niedopracowanie, nieintuicyjność — zarówno nieintuicyjną strukturę, jak i lekturę? Tak, miało to być narzędzie multimedialne ułatwiające sędziom sporządzanie uzasadnień, ale niestety jest tak źle przygotowane, że praca on-line nie jest na nim możliwa. O innych niedogodnościach wspominał już poseł wnioskodawca.</u>
          <u xml:id="u-314.6" who="#KatarzynaUeberhan">Podsumowując, formularze sprawdzają się jedynie w sprawach bardzo prostych, takich, w których materiałach dowodowy nie jest rozbudowany, co powoduje, że i uzasadnienie wyroku nie wymaga omówienia szeregu dowodów. W sprawach skomplikowanych, wieloosobowych i wymagających odniesienia w uzasadnieniu do zeznań szeregu świadków, opinii biegłych taki formularz jest tylko przeszkodą.</u>
          <u xml:id="u-314.7" who="#KatarzynaUeberhan">Wnioskodawcy uznają, że propozycja zawarta w projekcie jest ważnym elementem procesu odchodzenia od zmian w procedurze karnej, jakie w ostatnich latach przyczyniły się do naruszenia podstawowych standardów wynikających z zasady prawa do sądu i stały się powodem zarzutów o naruszenie praworządności.</u>
          <u xml:id="u-314.8" who="#KatarzynaUeberhan">Mając wszystko powyższe na uwadze, klub Lewicy popiera zmianę zaproponowaną w przedłożeniu i dalsze prace nad projektem na posiedzeniu komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-314.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-315">
          <u xml:id="u-315.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-315.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że powitam jeszcze naszych gości, mieszkańców miasta i gminy Pruchnik na Podkarpaciu, którzy razem z panem burmistrzem i radnymi przyjechali dziś do nas. Bardzo serdecznie państwa pozdrawiam.</u>
          <u xml:id="u-315.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-315.3" who="#DorotaNiedziela">Państwo przyjechaliście na zaproszenie pana posła Tadeusza Chrzana. Pozdrawiam i myślę, że będziecie mieć państwo same miłe wspomnienia z dzisiejszego dnia. Miłego oglądania obrad.</u>
          <u xml:id="u-315.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam na mównicę pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-316">
          <u xml:id="u-316.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ta ustawa raczej nie jest kamieniem milowym w zakresie sądownictwa. Konfederacja od początku swojego istnienia zwraca uwagę na to, że wymiar sprawiedliwości wymaga gruntownych reform, których oczekują i potrzebują Polacy, przyspieszenia postępowań czy chociażby zakończenia tego chaosu w sądownictwie, który został spowodowany przez plemienną wojenkę Tusk — Kaczyński.</u>
          <u xml:id="u-316.1" who="#WitoldTumanowicz">Od wielu lat, właściwie od początku III RP mamy spór o to, czyje powinny być sądy. Jedna strona uważa, że powinny być elit, co kończyło się wspólnymi naradami sędziowskiej kasty w Biurze Krajowym Platformy Obywatelskiej. Teraz jeden z prominentnych sędziów z list Koalicji Obywatelskiej wszedł do Parlamentu Europejskiego. Kończyło się tzw. sędziami na telefon, wielkimi patologiami, a nie przysłużyło się Polakom, którzy musieli oczekiwać na sprawiedliwość latami, kiedy tracili majątki, czas i przede wszystkim nerwy. Druga strona uznała, że już nie wytrzymuje pychy elit, i stwierdziła, że podepnie sądy i prokuraturę pod partię. Rozpoczęła wielki bój, ale znów nie o to, by sądy sądziły sprawnie i sprawiedliwie, ale o to, by mieć własnych sędziów i prokuratorów na telefon. Skończyło się to jeszcze większą zapaścią, wydłużeniem procedur i toczących się spraw. Ten wasz wielki spór doprowadził w końcu do wielkiego kryzysu konstytucyjnego, z którego nijak nie chcecie wychodzić, bo to wzajemne okładanie się pałkami wokół sądów mobilizuje wasz najtwardszy elektorat.</u>
          <u xml:id="u-316.2" who="#WitoldTumanowicz">Konfederacja już w 2019 r. proponowała parametryzację sądów, inną organizację pracy i drogę do tego, czego oczekują Polacy, czyli proces sądowy w miesiąc. Kiedy jedni i drudzy podeptaliście konstytucję Rzeczypospolitej, zaproponowaliśmy reset konstytucyjny, aby raz na zawsze zamknąć ten spór i żeby zaufanie społeczne dla systemu sądownictwa wzrosło. Nie jesteście tym zainteresowani.</u>
          <u xml:id="u-316.3" who="#WitoldTumanowicz">Dziś procedujemy nad zmianami dość kosmetycznymi, ale, jak wynika z opinii praktyków, potrzebnymi. Oby był to dopiero początek wspólnej pracy nad poprawą sytuacji w sądownictwie. Jako klub uważamy, że formularze wprowadzone wcześniej okazały się zwykłym niewypałem i niepotrzebnym nawarstwianiem biurokracji. Dlatego poprzemy te zmiany zaproponowane przez Naczelną Radę Adwokacką i wykreślimy obowiązek pisania tych uzasadnień na formularzu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-317">
          <u xml:id="u-317.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-317.1" who="#DorotaNiedziela">Chciałam pozdrowić obserwujących nas…</u>
          <u xml:id="u-317.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-317.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-317.4" who="#DorotaNiedziela">Chciałam pozdrowić członków Koła nr 1 Platformy Obywatelskiej z Łomży i sympatyków, którzy przyjechali dzisiaj do Sejmu na zaproszenie pani poseł Alicji Łepkowskiej. Bardzo się cieszę, że państwo możecie obserwować nasze obrady. Życzę miłych wrażeń.</u>
          <u xml:id="u-317.5" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia w imieniu klubów.</u>
          <u xml:id="u-317.6" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-317.7" who="#DorotaNiedziela">Do pytań zapisanych jest ośmiu posłów.</u>
          <u xml:id="u-317.8" who="#DorotaNiedziela">Czy ktoś z państwa chce się jeszcze zapisać?</u>
          <u xml:id="u-317.9" who="#DorotaNiedziela">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-317.10" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas — minuta.</u>
          <u xml:id="u-317.11" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwszy pan poseł Witold Tumanowicz, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-317.12" who="#DorotaNiedziela">Ostatni zostaną pierwszymi.</u>
          <u xml:id="u-317.13" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Tak, właśnie.)</u>
          <u xml:id="u-317.14" who="#DorotaNiedziela">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-318">
          <u xml:id="u-318.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani marszałek, Wysoka Izbo, jak wynika wprost z petycji Naczelnej Rady Adwokackiej, zdecydowana większość praktyków negatywnie ocenia wprowadzenie formularzy uzasadnień w sprawach karnych. Czy były na ten temat jakieś znaczące opinie odrębne? Jak wnioskodawcy oceniają dziś zasadność tamtych zmian? Czy wiemy, czy ta zmiana w jakiś realny sposób zmieni sytuację przeciętnego obywatela? O to chciałem zapytać i prosić o odpowiedź też na piśmie. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-319">
          <u xml:id="u-319.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-319.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Grzegorza Lorka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-320">
          <u xml:id="u-320.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, panie pośle sprawozdawco, Wysoka Izbo, jak się patrzy na projekty, które dzisiaj zostały przedstawione, to ma się taką opinię: Trzecia Droga odrobiła lekcję wyborów do Parlamentu Europejskiego i nie chce być przystawką zjedzoną przez Platformę Obywatelską, więc szybciej niż ministerstwo i szybciej niż Platforma Obywatelska przedstawia projekty izb adwokackich. Tak to wygląda i tak to można czytać.</u>
          <u xml:id="u-320.1" who="#GrzegorzLorek">Natomiast mam pytanie do Ministerstwa Sprawiedliwości: Czy nie obawiacie się państwo, że przedłożony projekt, o ile wejdzie w życie w takim kształcie, nie spowolni pracy sądów? Bo mamy wrażenie, że tak będzie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-320.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-321">
          <u xml:id="u-321.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-321.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-321.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Barbarę Dolniak, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-322">
          <u xml:id="u-322.0" who="#BarbaraDolniak">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, Wysoka Izbo, nie ma wątpliwości, że postępowania — czy karne, czy sądowe — muszą być sprawne. Sprawności służą także przepisy upraszczające postępowanie. Przedmiotowy projekt dotyczy sporządzania na formularzu uzasadnienia w postępowaniu karnym. Mam więc pytanie do przedstawiciela wnioskodawców: Czy nie wydaje się jednak zasadne… Czy decyzja, w jaki sposób sporządzić uzasadnienie — czy na formularzu, czy w dotychczasowej, szerokiej, pełnej formie — nie powinna należeć do gospodarza postępowania sądowego, czyli sędziego? Wydaje się bowiem, że w postępowaniach, w których wyrok został oparty na nieskomplikowanym, prostym stanie faktycznym i nieskomplikowanym stanie prawnym, formularz jest odpowiednią formułą sporządzenia uzasadnienia. Natomiast w sprawach, które są skomplikowane, trudne pod względem faktycznym i prawnym, przejście do sporządzania uzasadnienia w formie dotychczasowej wydaje się sposobem właściwym, czyli odejście od formularza. Inną kwestią jest to, że ten formularz musi być doprecyzowany, bo dzisiaj są zarzuty, że stwarza sytuację zapisów chaotycznych, nieczytelnych, niejasnych. Ale dopracowanie formularza to kwestia techniczna. Natomiast wydaje się, że zasadne byłoby zachowanie formularza w sprawach prostych, nieskomplikowanych. Pisanie uzasadnień zajmuje sędziom bardzo dużo czasu i sędziowie starają się ująć wszystko, żeby nie zaryzykować uchylenia wyroku wobec braku jakiegoś elementu. Ale on wcale nie jest potrzebny tak naprawdę w treści uzasadnienia i formularz może wypełnić ten zakres, który będzie potrzebny dla oceny stanu faktycznego i prawnego prostej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-322.1" who="#BarbaraDolniak">A więc przy prostej, nieskomplikowanej sprawie — formularz, ale poprawiony, a przy trudnej, skomplikowanej — pisanie uzasadnienia w szerokiej, pełnej formie, by przedstawić wszystkie zagadnienia istotne przy ocenie stanu faktycznego i prawnego sprawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-322.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-323">
          <u xml:id="u-323.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-323.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-324">
          <u xml:id="u-324.0" who="#EwaLeniart">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, Wysoka Izbo, chciałabym poruszyć wątek, który dotychczas nie wybrzmiał na tej sali, a myślę, że w przypadku stanowienia prawa jest niezwykle ważny. Prawo stanowimy dla obywateli i ważne jest, aby obywatel rozumiał prawo. Statystyczny Polak rozumie je w sposób dość ograniczony i takie są wyraźne podstawy do założenia, że jednak formularze stanowią pewne ułatwienie w rozumieniu uzasadnień i wyroków zapadłych w sprawach karnych. A zatem nie przekreślałabym tego rozwiązania, które w wymiarze sprawiedliwości funkcjonuje. Raczej, nawiązując nieco do wystąpienia przedmówczyni, proponowałabym wzięcie pod uwagę możliwości rozróżnienia spraw, w których zasadne jest zachowanie formularzy dla uzasadnień wyroków karnych, oraz ewentualnie z uwagi na skalę zagrożenia — nie wiem, czy skomplikowanie sprawy jest tu wystarczającym argumentem — zachowanie możliwości decyzji sędziego co do tego, czy zachowa formułę pisemną, rozbudowaną uzasadnienia wyroku karnego. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-324.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-325">
          <u xml:id="u-325.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-325.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-326">
          <u xml:id="u-326.0" who="#ZbigniewBogucki">Pani marszałek, Wysoki Sejmie, myślę, że nie jest dobrym rozwiązaniem powrót do tego, co było i co się nie sprawdzało. Przecież doskonale wiemy, ktoś, kto jest praktykiem — czy sędzią, czy obrońcą, czy pełnomocnikiem — wie doskonale, że często uzasadnienia były po prostu przegadane. Była olbrzymia część historyczna, w uzasadnieniu było bardzo dużo powoływania się na stanowisko doktryny czy orzecznictwa. Łatwo to dzisiaj robić poprzez kopiujwklej. Formularze bardzo wiele rzeczy uporządkowały.</u>
          <u xml:id="u-326.1" who="#ZbigniewBogucki">Jeżeli wobec tych formularzy są swego rodzaju zarzuty, np. natury technicznej, o których pan poseł wnioskodawca wspominał, to trzeba to sanować, trzeba to naprawiać, a nie eliminować formularze jako takie, dlatego że one są krótsze, bardziej przejrzyste, prostsze, nie tylko dla prawników, i to też jest… Chciałbym, żeby pan udzielił odpowiedzi, bo pan powoływał się na pewne badania i opinie. Ale czy te opinie są ze strony prawników, adwokatów — moich kolegów i koleżanek, czy ze strony zwykłych obywateli? Bo mnie bardziej interesuje zdanie zwykłych obywateli, czy oni łatwiej zapoznają się z uzasadnieniem na formularzu, czy z napisanym na kilkanaście, a często na kilkadziesiąt stron? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-326.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-327">
          <u xml:id="u-327.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-327.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-328">
          <u xml:id="u-328.0" who="#MałgorzataPępek">Pani marszałek, Wysoka Izbo, te słynne i, można powiedzieć nieszczęsne formularze do sporządzania uzasadnień wyroków, wprowadzone oczywiście przez rząd PiS, miały osiągnąć efekty w postaci zwięzłości uzasadnienia, kondensacji tekstu, zapewnienia przejrzystości i czytelności jego treści. Jaki był tego efekt, niech świadczy fakt, że ogólnopolska ankieta przeprowadzona w przedmiotowym środowisku wykazała, że tylko jedna trzecia ankietowanych sędziów ocenia formularze pozytywnie, aż 70% ankietowanych sędziów uważa, że są mniej czytelne, a 58% twierdzi, że formularz utrudnia im sporządzanie uzasadnienia. Formularze są nieczytelne, nieprzejrzyste, występuje w nich brak ciągłości argumentacji, a w większych, wielowątkowych sprawach sporządzanie uzasadnienia na formularzu jest uciążliwe i wręcz przedłuża czas jego napisania oraz prowadzi do chaosu. W tej sytuacji, biorąc pod uwagę zdrowy rozsądek, nie pozostaje nic innego jak poprzeć proponowane rozwiązania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-328.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-329">
          <u xml:id="u-329.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-329.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Norberta Jakuba Kaczmarczyka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-330">
          <u xml:id="u-330.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.1" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowna pani marszałek, Wysoka Izbo, panie ministrze, chciałbym zapytać o tę sławną praworządność, bo w uzasadnieniu możemy przeczytać, że wobec obecnych przepisów formułowane są zarzuty naruszenia praworządności, natomiast nowe prawo prowadzi nas do tej słynnej praworządności. Chciałbym zapytać konkretnie, jakie zarzuty wobec obecnego prawa są stosowane w kontekście naruszenia praworządności.</u>
          <u xml:id="u-330.2" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">I moje drugie pytanie. Również chciałbym zapytać o tę zgrabność polityczną i skuteczność. No bo, jeżeli w Polsce według tego uzasadnienia dalej nie mamy praworządności, to jak się udało, że te środki z KPO zostały dla Polski załatwione? No bo Ursula von der Leyen, Komisja Europejska, stwierdziła, że jednak w Polsce jest praworządność, więc jednak było to umowne i było to skuteczne działanie polityczne. Natomiast było to oszustwo wobec Polski i Polaków, jakoby praworządności w Polsce nie było. Jak to jest z tą praworządnością? Jakie konkretne zarzuty? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-330.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-331">
          <u xml:id="u-331.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marcina Warchoła, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-332">
          <u xml:id="u-332.0" who="#MarcinWarchoł">Pani marszałek, panie ministrze, szanowni państwo, w sprawie Amber Gold uzasadnienie liczyło 9345 stron i było w, uwaga, 47 tomach akt sprawy. Czy chcemy powrotu takich uzasadnień? No chyba nie.</u>
          <u xml:id="u-332.1" who="#MarcinWarchoł">Dlatego też mam pytanie do pana ministra. Czy w Ministerstwie Sprawiedliwości zostały przeprowadzone analizy, badania? Ponieważ, gdy ja pracowałem w ministerstwie, sędziowie wtedy mówili jednym głosem, że formularze uzasadnień przyspieszą sprawy. I to głos środowiska sędziowskiego, panie ministrze, przesądził, że wprowadziliśmy te formularze.</u>
          <u xml:id="u-332.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Tych z KRS-u?)</u>
          <u xml:id="u-332.3" who="#MarcinWarchoł">Nie jestem sędzią, jestem adwokatem i szanuję absolutnie głosy, które są za formularzami, ale też te, które są przeciw. Ale może znajdźmy tutaj jakieś pośrednie rozwiązanie? Można byłoby wprowadzić w pewnych kategoriach spraw jednak to uzasadnienie, a nie całkowicie wyrzucać i wracać do tego, co było. Ponieważ dojdziemy do sytuacji, w której rzeczywiście uzasadnienia będą po 10 tys. stron w 47 tomach. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-332.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Ale złożył pan, panie pośle, wniosek o odrzucenie, to jak pan chce pracować?)</u>
          <u xml:id="u-332.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Warchoł: Tak, bo to jest projekt fatalny.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-333">
          <u xml:id="u-333.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-333.1" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem, że wystąpiła pewna sprzeczność, ale na tym wyczerpaliśmy listę osób zapisanych do głosu, wszyscy zabrali głos.</u>
          <u xml:id="u-333.2" who="#DorotaNiedziela">Proszę o zabranie głosu sekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości pana ministra Arkadiusza Myrchę.</u>
          <u xml:id="u-333.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-334">
          <u xml:id="u-334.0" who="#ArkadiuszMyrcha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przede wszystkim z ogromną satysfakcją przyjmujemy, że w Izbie toczy się debata nad kwestiami stricte sądowymi, związanymi z funkcjonowaniem wymiaru sprawiedliwości, sądownictwa. W tym aspekcie mówimy o kwestii sporządzania uzasadnień od wyroków karnych i o przepisie opisanym w art. 99 a Kodeksu postępowania karnego. Sama ta debata pokazuje, że tematyka sporządzania uzasadnień jako taka wzbudza, uważam, bardzo uzasadnioną dyskusję. Ten spór nie ma charakteru, wydaje się, politycznego, a bardziej, mam wrażenie, doktrynalny, dotyczy podejścia do szkoły sporządzania uzasadnień.</u>
          <u xml:id="u-334.1" who="#ArkadiuszMyrcha">Sami, pamiętam, kilka miesięcy temu podjęliśmy tę debatę w ministerstwie, mając na uwadze już kilkuletni okres obowiązywania tego przepisu i właśnie bardzo rozbieżnych ocen, które pojawiały się w środowiskach sędziowskich, adwokackich, radcowskich i wśród przedstawicieli nauki.</u>
          <u xml:id="u-334.2" who="#ArkadiuszMyrcha">Były one wyrażane w literaturze. Były głosy aprobujące to rozwiązanie w całości, były głosy w całości krytyczne i były te, które starały się znaleźć jakieś salomonowe rozwiązanie, jeżeli chodzi o stosowanie formularzy przy sporządzaniu uzasadnień wyroków.</u>
          <u xml:id="u-334.3" who="#ArkadiuszMyrcha">Wydaje się, że w tak ukształtowanej debacie najrozsądniejszym, co można było zrobić, było zorganizowanie konferencji w Ministerstwie Sprawiedliwości z udziałem szeroko rozumianego środowiska prawniczego. Zaprosiliśmy przedstawicieli sądów rejonowych, okręgowych, apelacyjnych, tych, którzy wydają orzeczenia w sądach pierwszej instancji, tych, którzy orzekają w wydziałach odwoławczych, zaprosiliśmy przedstawicieli prokuratury, adwokatury, radców prawnych. Daliśmy możliwość przedstawienia autorom badań, opinii, które zostały sporządzane we wszystkich tych środowiskach.</u>
          <u xml:id="u-334.4" who="#ArkadiuszMyrcha">Postaraliśmy się przedstawić konkluzję, która wyłoniła się z tej wielogodzinnej debaty, co też należy podkreślić. Konkluzja, można powiedzieć, jest taka, że nie forma, ale treść jest najistotniejsza, jeżeli chodzi o sporządzanie uzasadnień wyroków. To nie jest kwestia tego, czy to uzasadnienie ma formę formularza, czy jest napisane poza tym formularzem, czyli w wersji, powiedzmy, tradycyjnej. Istotne jest to, jak to uzasadnienie jest sporządzone, bo przecież samo funkcjonowanie formularza nie niweluje przepisów, które określają, co powinno zawierać to uzasadnienie.</u>
          <u xml:id="u-334.5" who="#ArkadiuszMyrcha">W związku z tym po skonfrontowaniu wszystkich tych opinii — należy podkreślić, że przedstawiciele środowisk adwokackich raczej krytycznie oceniają funkcjonowanie formularzy, w przypadku środowisk sędziowskich te zdania były bardzo mocno podzielone, a w przypadku środowisk radców prawnych i prokuratorów było podobnie — wyłoniło nam się takie rozwiązanie sytuacji, żeby pozostawić pewną fakultatywność, czyli dać sądowi swobodę w wyborze formy, podkreślam to, formy sporządzenia tego uzasadnienia. Nie mówię, że dzisiejsza forma jest idealna i że nie powinna ulec zmianie, bo to jest osobny temat i co do tego jesteśmy, mam wrażenie, zgodni. Chodzi o swobodę w wyborze formy tam, gdzie ten formularz w zmienionej formule, w tym udoskonalonym i trochę poprawionym rysie będzie zasadny, będzie realizował dyrektywy sporządzania uzasadnienia. Niech to zacznie funkcjonować w ten sposób.</u>
          <u xml:id="u-334.6" who="#ArkadiuszMyrcha">W tych wszystkich okolicznościach, w których sporządzenie uzasadnienia będzie wymagało wyjścia poza te szablony, nic nie powinno w tym aspekcie hamować i ograniczać sądów, bo przecież uzasadnienie wyroku jest integralną częścią orzeczenia. To właśnie z uzasadnienia wyroku poznajemy motywy, którymi kierował się sąd, wydając taki, a nie inny wyrok. To dzięki dobrze, odpowiednio sformułowanemu uzasadnieniu można pisać, formułować ewentualne środki odwoławcze, które przecież są emanacją zasady opisanej w konstytucji, czyli prawa obywatela do rzetelnego postępowania sądowego.</u>
          <u xml:id="u-334.7" who="#ArkadiuszMyrcha">W takim duchu jak w przypadku nowelizacji art. 99a będziemy przedstawiali wspomniany już dzisiaj przeze mnie projekt nowelizacji Kodeksu karnego, Kodeksu postępowania karnego, który po wakacjach wpłynie do Sejmu i będzie wówczas przedmiotem pracy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-334.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-335">
          <u xml:id="u-335.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-335.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam w tej chwili przedstawiciela wnioskodawców pana posła Pawła Śliza.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-336">
          <u xml:id="u-336.0" who="#PawełŚliz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Pośle Warchoł! Różnica między nami polega na tym, że ja jestem praktykiem prawa, a pan tylko teoretykiem prawa. Różnica między nami polega na tym, że ja o problemach wymiaru sprawiedliwości wiem z pierwszej linii, bo jestem na froncie. Moja wiedza i wiadomości, które mam, pochodzą także od moich klientów. Moje doświadczenie w sposób jednoznaczny wskazuje, że żaden z klientów, którzy do nas przychodzili, nigdy nie powiedział, że rozumie, o co chodzi w uzasadnieniu. Ta lakoniczność, to skomplikowanie formularzy sprawia, że klienci nie rozumieją tych uzasadnień, na tym to polega. Tak, panie pośle, ja z nimi rozmawiam. Pan patrzy na to tylko i wyłącznie teoretycznie, ale skoro jest pan teoretykiem, to porozmawiajmy także o faktach.</u>
          <u xml:id="u-336.1" who="#PawełŚliz">Mianowicie między 2015 r. a 2021 r., czyli za waszych czasów, za czasów, kiedy także pan pracował w Ministerstwie Sprawiedliwości, średni czas postępowania sądowego wydłużył się o 2,9 miesiąca, czyli o 69%. Podam przykłady, jeśli chodzi o sam proces karny. W sprawach karnych i wykroczeniowych czas wydłużył się z 3,6 miesiąca w 2019 r., a może inaczej, z 3,4 miesiąca w 2018 r. do 4 miesięcy. Jeżeli rzucamy tutaj jakieś informacje, to porozmawiajmy o faktach. Fakty, które wynikają z informacji ministerstwa, przeczą temu, co przed chwileczką próbował przedstawić pan poseł. To były dane z sądu rejonowego, karnego. Również jeżeli chodzi o postępowania przed sądem okręgowym, czas wydłużył się z 7,6 miesiąca w 2019 r. do 8,7 miesiąca. Znowu mam pytanie: Czas skrócił się, czy się wydłużył? Według mnie podstawy matematyki pokazują, że 8,7 miesiąca to jednak troszkę dłużej niż 7,6 miesiąca.</u>
          <u xml:id="u-336.2" who="#PawełŚliz">A więc bardzo bym prosił, żebyśmy nie okłamywali obywateli, że uprościliście dla nich, bo nie uprościliście, tylko utrudniliście, że skróciliście dla nich — bo nie, przedłużyliście. Fakty wskazują na coś zupełnie innego.</u>
          <u xml:id="u-336.3" who="#PawełŚliz">Przykre jest to, że staje pan poseł tutaj i posługuje się tylko demagogią: bo w Amber Gold jest 40 tomów akt. Oczywiście, że tak. Tylko że na formularzach w Amber Gold sprawa miałaby 80 tomów akt uzasadnienia. A dlaczego? Dlatego, że właśnie ta rozproszona informacja co do faktów byłaby w dziesięciu miejscach, a nie w jednym. Na tym to polega.</u>
          <u xml:id="u-336.4" who="#PawełŚliz">Odnosząc się do samego formularza, pragnę zwrócić uwagę, że w załączniku, który był o doktrynie, o przepisach, również znalazł się fragment w tym uzasadnieniu na formularzu. A więc proszę nie mącić obrazu, że wyglądało to inaczej. W formularzu w punkcie 6 również sądy umieszczają pewne informacje pod tytułem: inne zagadnienia. I proszę zwrócić uwagę, jaki bałagan wprowadzały te formularze. I o to tu właśnie chodzi.</u>
          <u xml:id="u-336.5" who="#PawełŚliz">I na końcu powiem jedną rzecz. Obywatele pamiętają, jak w cywilnym postępowaniu uproszczonym wprowadzono pozwy na formularzach. Dlaczego od nich odeszliście? Skoro formularz ma być łatwiejszy do zrozumienia, do zapisania, do przeczytania etc., tak jak pan poseł mówił, to czemu od nich odeszliście? Bo były bardziej skomplikowane i właśnie zamydlały cały obraz.</u>
          <u xml:id="u-336.6" who="#PawełŚliz">Te przypisy, które próbujemy wprowadzić, są właśnie dla obywatela i po to, żeby przyspieszyć postępowanie w sądzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-336.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-336.8" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-337">
          <u xml:id="u-337.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-337.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-337.2" who="#MonikaWielichowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o odrzucenie projektu ustawy w pierwszym czytaniu.</u>
          <u xml:id="u-337.3" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-337.4" who="#MonikaWielichowska">Komisja Finansów Publicznych przedłożyła sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, druk nr 491.</u>
          <u xml:id="u-337.5" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu Marszałek Sejmu podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-337.6" who="#MonikaWielichowska">Marszałek Sejmu proponuje, aby w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-337.7" who="#MonikaWielichowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-337.8" who="#MonikaWielichowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-337.9" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 12. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, sporządzonej w Apii dnia 15 listopada 2023 r. (druki nr 348 i 428).</u>
          <u xml:id="u-337.10" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią posłankę Annę Wojciechowską o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-337.11" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-338">
          <u xml:id="u-338.0" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Przedstawię sprawozdanie komisji o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, sporządzonej w Apii dnia 15 listopada 2023 r. Umowa z Samoa jest kontynuacją partnerstwa podpisaną w Kotonu 23 czerwca 2003 r. pomiędzy Unią Europejską i właśnie wspomnianymi państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku.</u>
          <u xml:id="u-338.1" who="#AnnaWojciechowska">Chciałabym tylko wyjaśnić, że Organizacja Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku to jest grupa państw Afryki, Karaibów oraz regionu Pacyfiku, głównie byłych kolonii krajów EWG, stworzona w celu koordynacji polityki względem EWG, a więc Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, obecnie: Unii Europejskiej. Pierwotnie grupa składała się z 46, a obecnie — z 79 krajów członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-338.2" who="#AnnaWojciechowska">Umowa ustanawia nowe ramy prawne stosunków Unii Europejskiej właśnie z tymi wspomnianymi krajami, w tym z 48 krajami Afryki, 16 krajami Karaibów i 15 krajami Pacyfiku. Dotyczy to ok. 2 mld ludzi. Ma zwiększyć zdolność Unii Europejskiej i państw Afryki do współpracy w obliczu globalnych wyzwań. Wprowadza wspólne zasady i obejmuje sześć obszarów priorytetowych, a więc prawa człowieka, demokrację i sprawowanie rządów, pokój, bezpieczeństwo, rozwój społeczny, zrównoważone środowisko i zmianę klimatu, trwały wzrost gospodarczy i rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu, migrację i mobilność, bardzo ważne dla nas w dzisiejszej dobie.</u>
          <u xml:id="u-338.3" who="#AnnaWojciechowska">W wymiarze politycznym nowa umowa wykracza poza tradycyjny wymiar współpracy rozwojowej, kładąc większy nacisk na współpracę na forach międzynarodowych i budowanie sojuszy na arenie międzynarodowej. Unia i jej państwa członkowskie oraz członkowie Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku reprezentują łącznie ponad połowę miejsc w ONZ-ecie.</u>
          <u xml:id="u-338.4" who="#AnnaWojciechowska">Nowe ramy prawne będą obowiązywać przez najbliższe 20 lat. Głównymi celami tej umowy jest zacieśnianie współpracy politycznej pomiędzy Unią Europejską i Organizacją Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, propagowanie i ochrona praw człowieka, demokracji i praworządności, budowanie pokojowych państw i społeczeństw, wspieranie rozwoju społecznego, w tym eliminowanie ubóstwa i przeciwdziałanie nierównościom, a także wspieranie inwestycji i handlu.</u>
          <u xml:id="u-338.5" who="#AnnaWojciechowska">Ratyfikowanie umowy z Samoa jest korzystne z punktu widzenia interesów również naszego kraju, Rzeczypospolitej Polskiej, szczególnie w kontekście wojny w Ukrainie oraz prowadzonych przez Rzeczpospolitą Polską działań wpisujących się w walkę z prorosyjską dezinformacją i wpływami. M.in. temu, ale także rozwojowi współpracy gospodarczej z poszczególnymi krajami Afryki Subsaharyjskiej służy zdecydowana intensyfikacja w ciągu ostatniego roku kontaktów politycznych i gospodarczych, w tym spotkań na najwyższym szczeblu. Zacieśnienie współpracy między Unią Europejską a państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku utrudni Rosji dalszą aktywność mającą na celu zwiększenie jej wpływów na tym kontynencie. W tym kontekście szczególnie istotna była zgoda wyrażona przez Radę Unii Europejskiej na podpisanie tego porozumienia, udzielona przed szczytem między Rosją a Afryką, który odbył się w dniach od 26 do 29 lipca ub.r. w Petersburgu.</u>
          <u xml:id="u-338.6" who="#AnnaWojciechowska">Wzmocnienie tej współpracy politycznej zapewnione przez umowę z Samoa może mieć duży wpływ na uzyskanie poparcia w głosowaniach w ONZ szczególnie istotnych dla interesów Unii Europejskiej i Polski, np. właśnie dotyczących rosyjskiej agresji na Ukrainę.</u>
          <u xml:id="u-338.7" who="#AnnaWojciechowska">Umowa z Samoa przyczyni się także do skutecznego zwalczania nieregularnej migracji z państw afrykańskich do państw Unii Europejskiej, w tym również do naszej Polski. Z jednej strony ograniczenia te będą poprzez wpłynięcie na czynniki wywołujące migrację, takie jak ubóstwo, głód, konflikty, brak dostępu do usług publicznych czy niestabilność gospodarcza. Poprzez wsparcie gospodarcze może to mieć wpływ na to, że ta migracja się zmniejszy. Z drugiej strony będzie to się odbywało też poprzez stworzenie ram prawnych regulujących procesy readmisji i powrotów migrantów do państw pochodzenia.</u>
          <u xml:id="u-338.8" who="#AnnaWojciechowska">W ocenie Rzeczypospolitej Polskiej związanie się Umową o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, sporządzoną w Apii dnia 15 listopada 2023 r., jest korzystne i pożądane.</u>
          <u xml:id="u-338.9" who="#AnnaWojciechowska">Komisja Spraw Zagranicznych wnosi o uchwalenie projektu bez poprawek. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-339">
          <u xml:id="u-339.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-339.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-339.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-339.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Jana Kanthaka Prawo i Sprawiedliwość, jako pierwszego na mównicę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-340">
          <u xml:id="u-340.0" who="#JanKanthak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Należy pozytywnie odnieść się do tej umowy, do umowy między państwami Unii Europejskiej a państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku, ale trzeba też zwrócić uwagę na decyzje podjęte przez aktualny rząd, ponieważ umowa została podpisana jeszcze za czasów poprzedniego rządu, 15 listopada 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-340.1" who="#JanKanthak">Ówczesny rząd Zjednoczonej Prawicy przy podpisaniu umowy z Samoa złożył deklarację o następującej treści: W przypadkach gdy umowa stanowi o równości płci, Rzeczpospolita będzie interpretowała tę zasadę jako zasadę równości kobiet i mężczyzn zgodnie z art. 2 i 3 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 23 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Ponadto Rzeczpospolita rozumie sformułowanie „płeć” zawarte w tej umowie i nieobecne w traktatach jako płeć zgodnie z art. 10, art. 19 ust. 1 i art. 157 ust. 2 i 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-340.2" who="#JanKanthak">Dodatkowo w deklaracji polskiego rządu było zawarte, że Rzeczpospolita rozumie prawa reprodukcyjne i inne pochodne, identyczne lub podobne wyłącznie jako działania, które mogą mieć na celu bezpośrednie wspieranie i ratowanie zdrowia i życia ludzkiego, w związku z czym sprzeciwia się wywodzeniu z tych praw aborcji i stosowania antykoncepcji jako formy promowania zdrowia i planowania rodziny lub gwarantowania praw człowieka. Aborcja nie jest prawem człowieka, lecz przeciwnie — formą pozbawienia prawa do życia.</u>
          <u xml:id="u-340.3" who="#JanKanthak">W odniesieniu do tzw. edukacji seksualnej Rzeczpospolita rozumie ją jako edukację dostosowaną do wieku i treści zgodnie z odpowiednimi polskimi przepisami prawa i opartymi na nich programami nauczania. Niestety z przykrością należy zauważyć, że obecny rząd 2 lutego 2024 r. wyraził zgodę na wycofanie tej deklaracji złożonej w imieniu Rzeczypospolitej i jednocześnie upoważnił ministra spraw zagranicznych do notyfikowania depozytariuszowi umowy z Samoa wycofania w imieniu Rzeczypospolitej złożonej deklaracji.</u>
          <u xml:id="u-340.4" who="#JanKanthak">Jak państwo widzicie, lewicowy marsz ruszył z kopyta, też przy wsparciu partii, która tworzy ten rząd, a mieni się konserwatywną, jaką jest Polskie Stronnictwo Ludowe.</u>
          <u xml:id="u-340.5" who="#JanKanthak">Co do ogólnych zasad należy przyjąć, że ta umowa jest słuszna i idzie w odpowiednim kierunku. Jeśli zwrócimy uwagę na problem migracji, który nie wynika, tak jak próbuje się przedstawiać, z konfliktów zbrojnych, ale wynika przede wszystkim ze względów ekonomicznych, to daje to nam pewien sygnał jako Unii Europejskiej, że powinniśmy jak najwięcej inwestować i stwarzać szanse rozwojowe w tych regionach świata, które daleko odstępują od naszej cywilizacji, i dawać możliwości ludziom rozwoju na miejscu. To jest rzeczywista pomoc i tak powinien wyglądać pakiet migracyjny.</u>
          <u xml:id="u-340.6" who="#JanKanthak">Jeśli dodatkowo weźmiemy pod uwagę stosunek Rosji do kontynentu afrykańskiego i to, jak Rosja z Chinami bardzo mocno poszerza swoje wpływy na kontynencie afrykańskim, to zauważymy, że to pokazuje, że tu jest rola Unii Europejskiej…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-341">
          <u xml:id="u-341.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-342">
          <u xml:id="u-342.0" who="#JanKanthak">…żeby mocno zareagowała.</u>
          <u xml:id="u-342.1" who="#JanKanthak">Tak że co do zasady ta umowa jest adekwatna, odpowiednia, ale bardzo negatywnie oceniam wycofanie deklaracji rządu Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-342.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-343">
          <u xml:id="u-343.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-343.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Annę Wojciechowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-344">
          <u xml:id="u-344.0" who="#AnnaWojciechowska">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mój przedmówca zaznaczył zmianę, którą nasz kraj notyfikuje w przedmiotowej umowie. Panie pośle, to jest bardzo słuszna decyzja i bardzo ważna zmiana dla nas, kobiet polskich, które reprezentujemy jako parlamentarzyści w Unii Europejskiej. Ta zmiana to jest według mnie ucywilizowanie tego traktatu z naszej strony. Jest to traktat Unii Europejskiej, pomiędzy Unią Europejską a państwami Afryki. Unia Europejska jest wspólnotą, która szanuje prawa kobiet, równouprawnienie i pozwala kobietom samym decydować o sobie. To jest bardzo słuszne. Trudno, żebyśmy narzucali nasze prawo — prawo, z którym właściwie teraz my, kobiety, walczymy, chcemy zmian. Wśród państwa z prawej strony z kolei jest bardzo silny opór, ale prędzej czy później to się naprawdę zmieni. To jest kwestia jeszcze najwyżej roku.</u>
          <u xml:id="u-344.1" who="#AnnaWojciechowska">Tak że traktat ma bardzo dobre podstawy. My jako członkowie Unii Europejskiej to popieramy. Rzeczywiście to będzie miało dobry wpływ m.in. na społeczność tych krajów, państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Jak wspominałam wcześniej, to jest olbrzymia społeczność, to jest potężna populacja ludzi, którzy żyją w ubóstwie, w bardzo złych warunkach. Traktat pozwoli na podniesienie jakości ich życia poprzez wsparcie gospodarcze, poprzez światowy bank inwestycyjny. Te nasze działania tam będą miały wpływ, może to mieć wpływ również na zmniejszenie migracji, która czasami jest ze względu na złą sytuację ekonomiczną.</u>
          <u xml:id="u-344.2" who="#AnnaWojciechowska">Klub Koalicji Obywatelskiej popiera również ratyfikację umowy o partnerstwie między Unią Europejską a państwami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-345">
          <u xml:id="u-345.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-345.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałam serdecznie przywitać pracowników oświaty z gminy Lipka, która leży w powiecie złotowskim w Wielkopolsce. Goście przebywają dzisiaj w Sejmie na zaproszenie pana posła Henryka Szopińskiego. Witam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-345.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-345.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią Ewę Schädler, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-346">
          <u xml:id="u-346.0" who="#EwaSchädler">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność zaprezentować stanowisko klubu Polska 2050 — Trzecia Droga na temat rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, z drugiej strony, sporządzonej w Apii dnia 15 listopada 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-346.1" who="#EwaSchädler">Bezpośrednio projekt tej ustawy związany jest z faktem, iż umowa obejmuje zakresem współpracy kwestie pozostawione w kompetencjach państw członkowskich Unii Europejskiej. Umowa musi być zatem ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie. Jest to dopełnienie wymogu art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-346.2" who="#EwaSchädler">Kontekst i znaczenie tej umowy. Umowa z Samoa ma na celu przedłużenie partnerstwa Unii Europejskiej i państw AKP ustanowionego umową z Kotonu, wygasłą w listopadzie 2021 r. Nowa umowa rozszerza zakres współpracy na kwestie partnerstwa politycznego, ale też na takie obszary jak demokracja i prawa człowieka, rozwój społeczny, zrównoważony wzrost gospodarczy, zmiany klimatu, pokój i bezpieczeństwo, migracja i mobilność.</u>
          <u xml:id="u-346.3" who="#EwaSchädler">Niewątpliwie umowa przyniesie wiele korzyści dla naszego kraju. Korzyścią jest wprowadzenie mechanizmu i procedury przyjmowania przez strony bez dodatkowych formalności własnych obywateli nielegalnie przebywających na terytorium innego państwa strony, co jest istotne ze względu na ostatnie wyzwania geopolityczne, wobec których znajduje się nasza ojczyzna. Polska jako część Unii Europejskiej będzie uczestniczyła w odbudowywaniu politycznych oraz gospodarczych wpływów w regionach, w których na przestrzeni ostatnich lat głównymi graczami były USA i Chiny. Niewątpliwą korzyścią jest również budowa i wzmacnianie pozycji dyplomatycznej i gospodarczej Polski w krajach i regionach, z którymi Polska nie współpracowała dotychczas w tak szerokim zakresie. Polska uczestniczyć będzie w inicjatywach na rzecz rozwiązywania wyzwań takich jak bezpieczeństwo żywnościowe, szybki wzrost liczby ludności, a także globalne kryzysy zdrowotne. Ułatwienie handlu zaś pozwoli zwiększyć wymianę gospodarczą między państwami. Jest to niewątpliwie bardzo korzystne w sferze zarówno politycznej, jak i gospodarczej. Przyczyni się to zdecydowanie do tego, że nasz biznes i nasze PKB dzięki temu mogą wzrosnąć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-346.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-347">
          <u xml:id="u-347.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-347.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Dziedzica, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-348">
          <u xml:id="u-348.0" who="#AdamDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga wyrażam nasze pełne poparcie dla projektu ustawy o ratyfikacji Umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, sporządzonej w Apii dnia 15 listopada 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-348.1" who="#AdamDziedzic">Nasza decyzja o poparciu tej umowy wynika z kilku istotnych przesłanek. Po pierwsze, ta umowa jest fundamentem wzmocnienia współpracy międzynarodowej. Partnerstwo z krajami Afryki, Karaibów i Pacyfiku otwiera nowe możliwości w zakresie handlu, inwestycji oraz wymiany kulturalnej i edukacyjnej. Po drugie, wzmożona współpraca gospodarcza przyniesie wymierne korzyści dla naszej gospodarki. Nowe rynki zbytu oraz większa swoboda przepływu kapitału i towarów pozwolą na rozwój polskich przedsiębiorstw, tworzenie nowych miejsc pracy i wzrost konkurencyjności naszej gospodarki na arenie międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-348.2" who="#AdamDziedzic">Po trzecie, umowa ta promuje wartości demokratyczne, praworządność oraz przestrzeganie praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-348.3" who="#AdamDziedzic">Wysoka Izbo, ratyfikacja tej umowy to krok w kierunku budowy silniejszego, bardziej zintegrowanego świata, opartego na wzajemnym szacunku i współpracy. Jest to także szansa na pokazanie, że Polska jest zaangażowanym i odpowiedzialnym członkiem społeczności międzynarodowej, gotowym do podjęcia wyzwań i współpracy na rzecz wspólnego dobra. Dlatego w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga apeluję o poparcie projektu ustawy o ratyfikacji umowy o partnerstwie między Unią Europejską a państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-349">
          <u xml:id="u-349.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-349.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Martę Stożek, klub Lewica.</u>
          <u xml:id="u-349.2" who="#MonikaWielichowska">Czyżby to było pierwsze wystąpienie pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-349.3" who="#komentarz">(Poseł Marta Stożek: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-349.4" who="#MonikaWielichowska">Powodzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-350">
          <u xml:id="u-350.0" who="#MartaStożek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-350.1" who="#MartaStożek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Umowa z Samoa pomiędzy Unią Europejską a Organizacją Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku wychodzi naprzeciw istotnym potrzebom dzisiejszych czasów. W rozdzieranym konfliktami świecie zjednywanie sobie sojuszników w najodleglejszych zakątkach świata ma szczególną wartość, tym bardziej że wiemy, że Rosja czy Chiny nie szczędzą wysiłków, aby przeciągnąć państwa Południa na swoją stronę. Europa zwyczajnie musi mieć dla państw rozwijających się lepszą ofertę, opartą na zasadach uczciwego handlu, prawach człowieka i globalnej solidarności. Na dłuższą metę taka postawa okaże się również zwyczajnie opłacalna. W tym kontekście cieszy, że strategiczne obszary współpracy w ramach umowy z Samoa obejmują m.in. prawa człowieka, demokrację, pokój i bezpieczeństwo, rozwój społeczny, troskę o klimat i spójność społeczną. Szczególnie istotne dla przyszłej stabilności i dobrobytu państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku wydają się kwestie zmian klimatu i klimatycznej sprawiedliwości. Rozwiązanie kluczowych problemów, z którymi mierzą się państwa globalnego Południa, jest jedynym możliwym sposobem na powstrzymanie masowej migracji w poszukiwaniu bezpieczeństwa i godnych warunków życia. To leży także i w naszym żywotnym interesie. Ratyfikacja umowy z Samoa to krok w dobrym kierunku. To, czy przyniesie ona realne pozytywne skutki, zależy już od jej wykonania. Lewica głosuje za. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-350.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-351">
          <u xml:id="u-351.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-351.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-352">
          <u xml:id="u-352.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Nie możemy wyjść z podziwu nad nieustannym zaangażowaniem naszych rządów w sprawy odległych regionów świata, takich jak choćby Samoa, podczas gdy na naszym własnym podwórku mamy tyle nierozwiązanych problemów. Czy naprawdę naszym priorytetem powinno być wprowadzenie równości płci na Wyspach Cooka, podczas gdy sami borykamy się z narastającym problemem nielegalnej migracji, brakiem bezpieczeństwa na naszych granicach? Równie absurdalna jest polityka klimatyczna zawarta w umowie. Wysokie koszty działań na rzecz klimatu odbijają się bezpośrednio na budżetach domowych Polaków. Jeszcze chcecie te absurdy eksportować do Afryki. Polityka klimatyczna to konkretne kosztowne działania, które finansowane są z kieszeni naszych obywateli. Efekty tych działań są nieproporcjonalne do ponoszonych kosztów. Podczas gdy my walczymy o czystsze powietrze, nasze budżety domowe duszą się pod ciężarem rosnących opłat i podatków związanych z polityką klimatyczną. Temat migracji zawarty w tej umowie. W czasach gdy granice naszego kraju są narażone na napór nielegalnych imigrantów, a Polacy coraz częściej czują się zagrożeni we własnych domach, nasz rząd z wielkim zapałem angażuje się w globalne inicjatywy. Jakże ironiczne jest to, że zamiast skupić się na wzmocnieniu naszych służb granicznych, poprawie systemu ochrony zdrowia i zapewnieniu bezpieczeństwa obywatelom, nasza uwaga kierowana jest na pomoc państwom, które delikatnie mówiąc, mają inne priorytety. Oczywiście ciekawy jest zawarty w umowie, dość groteskowo brzmiący zapis, że strona afrykańska zobowiązuje się, że gdy znajdzie jakiegoś nielegalnego imigranta z Unii Europejskiej, to go nam odeśle. Może jakiś Francuz uciekł z Paryża, bo w Afryce jest mniej Murzynów niż na zachodzie Europy? Nie wiem, może to jest powodem takiego zapisu. Chcecie wprowadzać równość płci na Samoa i to brzmi naprawdę absurdalnie. Naprawdę musimy iść w tę stronę? Zamiast definiować w umowach międzynarodowych, co oznacza płeć, powinniście skupić się na realnych problemach ekonomicznych i społecznych, które trapią nasz kraj. Wzruszająca jest ta deklaracja o walce o prawa kobiet, tym bardziej w kontekście tego, że jedna z partii koalicyjnych właśnie zawiesza swoją posłankę, bo miała odwagę współpracować w tematach strategicznych inwestycji w Polsce. Nasz budżet już jest nadmiernie obciążony, a mimo to podejmujemy się kolejnych zobowiązań finansowych na arenie międzynarodowej. Czy naprawdę możemy sobie pozwolić na takie gesty, kiedy mamy deficyt budżetowy, który stawia pod znakiem zapytania nasze zdolności finansowania kluczowych inicjatyw krajowych?</u>
          <u xml:id="u-352.1" who="#WitoldTumanowicz">Klub Konfederacja apeluje o rozsądek i priorytetyzowanie naszych działań zgodnie z rzeczywistymi potrzebami naszego kraju. Polska musi najpierw zadbać o swoje granice, bezpieczeństwo swoich obywateli oraz stabilność finansową, zanim zaczniemy angażować się w globalne projekty, które są dalekie od naszych bezpośrednich problemów. Zanim wprowadzimy równość płci na Samoa i w Afryce, zrealizujemy kosztowne i absurdalne cele klimatyczne, które obciążają nasze budżety domowe, może warto najpierw zadbać o dobrobyt i bezpieczeństwo naszych obywateli. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-353">
          <u xml:id="u-353.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-353.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marka Jakubiaka, Kukiz’15. Ale nie widzę pana posła. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-353.2" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się pięciu posłów.</u>
          <u xml:id="u-353.3" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczamy czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-353.4" who="#MonikaWielichowska">Zamykamy listę.</u>
          <u xml:id="u-353.5" who="#MonikaWielichowska">Pierwszy do głosu zapisał się, pan poseł Andrzej Szejna, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-353.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam serdecznie…</u>
          <u xml:id="u-353.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-354">
          <u xml:id="u-354.0" who="#AndrzejSzejna">Na wstępie zwracam się do pana posła Tumanowicza. Panie pośle, pan się cofnął do średniowiecza, nazywając Afroamerykanów Murzynami. To naprawdę jest wstyd i hańba, zresztą niczego więcej się nie spodziewam po Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-354.1" who="#AndrzejSzejna">Szanowna pani marszałek, Wysoki Sejmie, zawarcie umowy o partnerstwie między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, zwanej umową z Samoa, będzie korzystne z punktu widzenia Rzeczypospolitej Polskiej. Przede wszystkim zostanie zacieśniona współpraca polityczna i gospodarcza pomiędzy stronami umowy. Z punktu widzenia interesów Polski istotne będzie propagowanie ochrony praw człowieka, demokracji i praworządności, wspieranie rozwoju społecznego, w tym eliminowanie ubóstwa i przeciwdziałanie nierównościom, a także mobilizowanie inwestycji i wspieranie handlu. Umowa, i jej ratyfikacja oczywiście, kładzie większy nacisk na współpracę na forach międzynarodowych i budowanie sojuszu na arenie międzynarodowej. Należy zwrócić uwagę, że państwa członkowskie reprezentują łącznie ponad połowę miejsc w Organizacji Narodów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-354.2" who="#AndrzejSzejna">I jeszcze raz do pana posła Tumanowicza: Afroamerykanie, nie Murzyni, niech się pan tego nauczy raz na zawsze.</u>
          <u xml:id="u-354.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-354.4" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Brzechwę popraw.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-355">
          <u xml:id="u-355.0" who="#MonikaWielichowska">Zgadzam się z panem posłem Andrzejem.</u>
          <u xml:id="u-355.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-356">
          <u xml:id="u-356.0" who="#WitoldTumanowicz">Rozumiem, że Brzechwa już jest na cenzurowanym. Ale dobrze, mam pytania: Jakie są rzeczywiste koszty finansowe, które Polska poniesie w wyniku ratyfikacji tej umowy? Czy w obecnej sytuacji nadmiernego deficytu budżetowego możemy sobie pozwolić na takie zobowiązania? Drugie pytanie: Czy wprowadzenie kosztownych inicjatyw klimatycznych w ramach tej umowy jest proporcjonalne do rzeczywistych korzyści, jakie mogą wynikać dla Polski, szczególnie w kontekście wysokich kosztów życia i obciążeń finansowych, jakie te inicjatywy nakładają na polskie rodziny? I trzecie pytanie: W jaki sposób umowa przyczyni się do rozwiązania problemu nielegalnej imigracji, która jest obecnie jednym z najpoważniejszych wyzwań stojących przed Polską? Czy zaproponowane mechanizmy powrotu imigrantów są wystarczająco skuteczne i egzekwowalne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-357">
          <u xml:id="u-357.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-357.1" who="#MonikaWielichowska">I zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-357.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-358">
          <u xml:id="u-358.0" who="#MarcinOciepa">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.1" who="#MarcinOciepa">Pani marszałek, Wysoka Izbo, panie ministrze, jeżeli doktryną państwa polskiego jest powstrzymywanie Federacji Rosyjskiej, to musimy mieć świadomość, że musimy to czynić nie tylko na granicy polsko-białoruskiej czy polsko-rosyjskiej, nie tylko wspierając walkę Ukraińców, ale także będąc aktywnie zaangażowanym tam, gdzie Rosja jest obecna, a jest obecna w Afryce, w regionie Indo-Pacyfiku, na Karaibach, dookoła naszego globu, szczególnie na globalnym południu, zarówno w obszarze kultury, biznesu, soft poweru, edukacji, jak i inwestycji o charakterze zbrojeniowym. Stąd polskie zaangażowanie jako państwa członkowskiego NATO i państwa członkowskiego Unii Europejskiej tej rangi, tej pozycji w tych obszarach jest po prostu konieczne. Stąd pytanie do pana ministra: Jak możemy bardziej być zaangażowani, by wzmacniać naszą wiarygodność na obszarze globalnego południa jako państwo, które nie ma doświadczeń kolonialnych, nie ma więc tego obciążenia, które krępuje wiele państw Unii Europejskiej, a nas może po prostu wyforować w tym obszarze? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-358.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-359">
          <u xml:id="u-359.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-359.1" who="#MonikaWielichowska">I widzę, że wpadł na salę pan poseł Ciecióra.</u>
          <u xml:id="u-359.2" who="#MonikaWielichowska">Teraz jest pana kolej. Zapraszam serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-359.3" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Nie, nie.)</u>
          <u xml:id="u-359.4" who="#MonikaWielichowska">Rezygnuje pan z głosu.</u>
          <u xml:id="u-359.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana Marcina Przydacza, który ma ostatnio szczęście do mojego prowadzenia.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-360">
          <u xml:id="u-360.0" who="#MarcinPrzydacz">Tak, to prawda. Znów dziękuję, pani marszałek, za udzielenie mi głosu.</u>
          <u xml:id="u-360.1" who="#MarcinPrzydacz">Szanowna pani marszałek, panie ministrze, co do zasady uważamy, że trzeba być aktywnym na kierunku afrykańskim, na kierunku Karaibów, także po to, aby powstrzymywać tę presję migracyjną, bo jeśli jako Unia Europejska nie będziemy tam obecni, to będą tam obecni inni aktorzy. To vacuum może być wypełnione przez Federację Rosyjską czy Chińską Republikę Ludową. Natomiast nie wydaje mi się, aby kluczowym rzeczywiście zadaniem dyplomacji europejskiej była kwestia równości płci. Patrząc na panie posłanki, nie mogę nie wspomnieć sytuacji, która miała miejsce dzisiaj. Jesteście za równością płci, za obroną praw człowieka, praw kobiet, prawa samostanowienia kobiet, ale w sytuacji, w której jedna z waszych koleżanek z ław koalicji rządzącej ma w sobie tę odwagę i gotowość do tego, żeby promować duże, ważne projekty infrastrukturalne, to jest zawieszana w ramach swojego klubu. Czy to jest ta walka o równouprawnienie? Dopóki pan Zandberg czy pan Tusk nie chrząknie i nie krzyknie na tę kobietę, że nie wolno pracować dla Polski w ten sposób? To jest ta równość płci?</u>
          <u xml:id="u-360.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-361">
          <u xml:id="u-361.0" who="#MonikaWielichowska">To jest właśnie równość płci, panie pośle. Nie mieszałabym tutaj polityki z równouprawnieniem.</u>
          <u xml:id="u-361.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: To dlaczego ją zawieszają?)</u>
          <u xml:id="u-361.2" who="#MonikaWielichowska">Myślę, że to samo dotyczyłoby pana posła, gdyby to był pan poseł, a nie pani poseł. Tak mi się przynajmniej wydaje.</u>
          <u xml:id="u-361.3" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-361.4" who="#MonikaWielichowska">Lista posłów zapisanych do głosu została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-361.5" who="#MonikaWielichowska">I zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Władysława Teofila Bartoszewskiego.</u>
          <u xml:id="u-361.6" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-362">
          <u xml:id="u-362.0" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oprócz pana posła Tumanowicza, jak widzę, nikt nie ma tutaj wątpliwości, że jest celowe, żebyśmy zawarli taką umowę o partnerstwie między Unią Europejską i jej członkami a członkami Organizacji Państw Afryki, Karaibów i Pacyfiku, bo ta umowa w końcu została podpisana przez poprzedni rząd, który tego nie kwestionował, wręcz przeciwnie, to wprowadził. I miał rację. My to podtrzymujemy oczywiście, dlatego że jest to rzecz dość istotna.</u>
          <u xml:id="u-362.1" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Zaraz odpowiem na zadane pytania, ale może zwrócę się najpierw, bo pierwszy zadawał również pytania, do pana posła Tumanowicza, który dość sceptycznie podchodzi do polityki klimatycznej. Otóż chodzi o trzecie największe gospodarczo mocarstwo światowe, czyli Chińską Republikę Ludową, z której wczoraj wróciłem. Usłyszałem bezpośrednio z ust pana prezydenta, przewodniczącego Xi, że Chiny w tej chwili mają 50% energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych i inwestują masowo w te źródła, dlatego że polityka klimatyczna jest dla nich istotna. I mimo że do tej pory…</u>
          <u xml:id="u-362.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Ale wzrost energetyki z paliw kopalnych też jest większy.)</u>
          <u xml:id="u-362.3" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Muszą używać paliw kopalnych, natomiast inwestują drastycznie w źródła odnawialne i wkrótce będą potentatem w tych źródłach odnawialnych, co będzie bardzo niekorzystne dla Europy, która tego nie osiągnie. Ale to tak? propos. A robią to również z tego powodu, że to się im finansowo opłaca.</u>
          <u xml:id="u-362.4" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Jeśli chodzi — do pana posła Tumanowicza — o koszty finansowania tej umowy o partnerstwie, to nie mam zielonego pojęcia, jakie będą koszty tego finansowania, z bardzo prostego powodu. Dopóki ta umowa nie zostanie ratyfikowana przez wszystkie państwa, a zajmie to mniej więcej — patrząc historycznie, jak to się dzieje — ok. lat 10, dopóki nie będzie tej ratyfikacji, to nikt nie będzie miał zielonego pojęcia, ile to będzie kosztować.</u>
          <u xml:id="u-362.5" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Po drugie, koszty mają być finansowane przez Instrument Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej Unii Europejskiej, ale zanim do tego dojdzie, to już Unia przejdzie pewną transformację, w związku z tym nie jesteśmy tego w stanie przewidzieć.</u>
          <u xml:id="u-362.6" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Co do inicjatyw klimatycznych, wszyscy w tej chwili uważają — tak jak zacytowałem pana przewodniczącego Xi — że inwestycje w OZE są absolutnie niezbędne, z tego punktu widzenia, żeby obniżać ceny energii, i to ma miejsce. My to w Polsce robimy i będziemy to robić. Będziemy inwestować w reaktory jądrowe do produkcji energii elektrycznej, inwestujemy znaczące środki w wiatraki na morzu, dzięki temu, że udało się odsunąć poprzedni rząd. Będziemy mieli tu również inwestycje w wiatraki na lądzie. Fotowoltaika będzie kontynuowana, dlatego że produkuje tani prąd. 2 miliony polskich obywateli czekają na podłączenie do polskich paneli słonecznych, czyli do fotowoltaiki. Nie mogliśmy tego robić za poprzedniego rządu, dlatego że nie było żadnych inwestycji w sieć niskich napięć. Teraz mamy te inwestycje w sieć niskich napięć, jest to planowane i to umożliwi nam produkowanie tańszej energii, co pomaga akurat inicjatywom klimatycznym.</u>
          <u xml:id="u-362.7" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Co do rozwiązania problemu nielegalnej migracji — otóż tak się składa, że poprzednia umowa z Kotonu była mniej szczegółowa, a ta umowa z Samoa daje możliwość repatriacji. To nie jest tak, że państwa afrykańskie będą repatriowały imigrantów od siebie, tylko my mamy ramy prawne, regulujące procesy readmisji i powrotów migrantów do państw pochodzenia i my ich będziemy repatriować, a nie oni. I to jest bardzo istotna i korzystna zmiana.</u>
          <u xml:id="u-362.8" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Co do pana posła Ociepy. Zgadzam się z tym, co pan poseł mówi na temat znaczenia głębokiego południa w zwalczaniu penetracji Federacji Rosyjskiej na tym kontynencie. To najprościej nam, jako niemocarstwu, jest robić poprzez zaangażowanie się państw Unii Europejskiej, jako Unii Europejskiej również w budowę infrastruktury w tych państwach, w poprawianie poziomu życia w tych państwach, po to, żeby nie wszyscy chcieli stamtąd wyjeżdżać. To jest absolutnie niezbędne i słuszne. Jednym z przejawów tej polityki, to już było za poprzedniej kadencji, były np. podróże pana prezydenta Andrzeja Dudy na ten kontynent, gdy odwiedził, jak dobrze kojarzę w tej chwili, sześć czy siedem państw. To jest również polityka obecnego rządu, żeby tam się angażować, dlatego że jak pan poseł słusznie zauważył, my nie mamy przeszłości kolonialnej, jesteśmy inaczej postrzegani i daje nam to pewne atuty, jeśli chodzi o angażowanie się. Łatwiej jest to robić w ramach działań Unii Europejskiej. O tym samym mówił pan poseł Przydacz. Projekty infrastrukturalne Unii Europejskiej na tych terytoriach objętych umową o partnerstwie są nadzieją na poprawę sytuacji w tamtych państwach, jak również pośrednio sytuacji migracyjnej. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-363">
          <u xml:id="u-363.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-363.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-363.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-363.3" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 13. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Zaawansowanej umowy ramowej między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chile, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 13 grudnia 2023 r. (druki nr 420 i 429).</u>
          <u xml:id="u-363.4" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią poseł Joannę Kluzik-Rostkowską o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-364">
          <u xml:id="u-364.0" who="#JoannaKluzikRostkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zanim zacznę o tym mówić, chciałam do pana ministra Przydacza. Nie żebym żałowała, ale przypomniałam sobie, że kiedyś Jarosław Kaczyński wyrzucił mnie z PiS-u, i jako żywo nie traktowałam tego jako element walki płci.</u>
          <u xml:id="u-364.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Sama pani chciała.)</u>
          <u xml:id="u-364.2" who="#JoannaKluzikRostkowska">Właśnie na tym polega równouprawnienie, że się podejmuje pewne decyzje bez względu na to, jakiej płci dotyczą.</u>
          <u xml:id="u-364.3" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Sama pani poseł sobie tego życzyła.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-365">
          <u xml:id="u-365.0" who="#MonikaWielichowska">To polityka właśnie.</u>
          <u xml:id="u-365.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-366">
          <u xml:id="u-366.0" who="#JoannaKluzikRostkowska">Czy mam pretensje? Nie mam, tylko po prostu stwierdzam fakt, więc nie mieszajmy płci do takich historii.</u>
          <u xml:id="u-366.1" who="#JoannaKluzikRostkowska">Rozmawiamy w tej chwili o zaawansowanej umowie ramowej pomiędzy Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Republiką Chile z 13 grudnia 2023 r. Ta nowa zaawansowana umowa podyktowana jest nową sytuacją w świecie. Oczywiście bardzo ważnym przyczynkiem do tego jest wojna w Ukrainie. To są nowe wyzwania. Są również inne wyzwania globalne, jak globalna inflacja, zakłócenia w łańcuchu dostaw, kryzys energetyczny. To wszystko powoduje, że okazuje się, że potrzebujemy większej, na nowo zdefiniowanej więzi pomiędzy kluczowymi sojusznikami, by poradzić sobie z tymi kłopotami, przyspieszyć transformację energetyczną i nie doprowadzać do sytuacji, w której łańcuchy dostaw — a pamiętamy różne kłopoty, chociażby w związku z COVID-em — mogłyby to zakłócać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-367">
          <u xml:id="u-367.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-367.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-367.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-367.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Przydacza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-367.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Tym razem już wcześniej zapisany.)</u>
          <u xml:id="u-367.5" who="#MonikaWielichowska">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-368">
          <u xml:id="u-368.0" who="#MarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-368.1" who="#MarcinPrzydacz">Pani marszałek, pani poseł, wszyscy oczywiście doskonale pamiętamy historię przejścia pani z jednej partii do drugiej. Tutaj mówimy o sytuacji, w której po prostu jedna z posłanek działa na rzecz ważnego projektu infrastrukturalnego i niejako za karę jest zawieszana. Po prostu wydaje mi się, że kobiety, także i w polityce, mają prawo do swojego głosu, który nie zawsze musi się podobać ich męskim szefom, tak jak w przypadku pana Zandberga. Na tym też polega wolny mandat polskiego parlamentarzysty. Ja sobie nie wyobrażam sytuacji, w której ktokolwiek z naszej strony miałby być zawieszany tylko za to, że działa na rzecz np. Centralnego Portu Komunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-368.2" who="#MarcinPrzydacz">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W przedmiotowej sprawie umowy pomiędzy Unią Europejską i państwami członkowskimi chcę powiedzieć, że oczywiście należy docenić fakt, że taka umowa jest podpisywana, jest ratyfikowana. Wiele pozytywów, korzyści zarówno politycznych, jak i gospodarczych można spodziewać się po wejściu w życie tej umowy. Polska ma również swoje interesy gospodarcze w Chile. Przypomnę tylko, że jedną z istotniejszych inwestycji jest inwestycja KGHM-u. Chile, jak wiele państw Ameryki Południowej, ma też swoje wyzwania w zakresie gospodarki. Jest ciekawą destynacją nie tylko turystyczną, lecz również właśnie gospodarczą. W tym zakresie wszelkie umowy znoszące bariery celne i pozataryfowe powinny być przyjęte z dużym zadowoleniem przez polski biznes czy przez polskich przedsiębiorców. A więc w tym zakresie oczywiście będziemy popierać to rozwiązanie.</u>
          <u xml:id="u-368.3" who="#MarcinPrzydacz">Jedna tylko uwaga do strony rządzącej. Jasne jest, że w momencie, kiedy ta umowa będzie implementowana, szereg państw Ameryki Południowej, choć Chile nie jest największym producentem, jeśli chodzi o produkcję rolną, będzie w dużej mierze konkurencją dla polskiej produkcji żywnościowej. Ważne jest, aby rząd dołożył wszelkich starań, tak aby inne umowy, inne rozwiązania nie powodowały wzrostu tej negatywnie rozumianej konkurencyjności wobec polskiej produkcji rolno-spożywczej. Europa rzeczywiście pod kątem bezpieczeństwa żywnościowego powinna być w dużej mierze samowystarczalna. Nie można dopuścić do sytuacji, w której niekontrolowany zalew żywności z terytoriów państw Ameryki Południowej miałby zaburzyć nasze rynki wewnętrzne. Mamy i tak już dość dużo wyzwań w tej tematyce. Patrząc na postawę dzisiejszych rolników, zupełnie to rozumiem, natomiast apeluję do rządu o to, aby tych spraw wystarczająco dobrze pilnował.</u>
          <u xml:id="u-368.4" who="#MarcinPrzydacz">Natomiast w kontekście przedmiotowej umowy chcę powiedzieć, że jak najbardziej będziemy to popierać. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-369">
          <u xml:id="u-369.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-369.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Joannę Kluzik-Rostkowską, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-370">
          <u xml:id="u-370.0" who="#JoannaKluzikRostkowska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Nie będę tutaj powtarzała tych argumentów, które przedstawiłam przed chwilą. Na pewno w tym bardzo skomplikowanym świecie, pełnym najróżniejszych wyzwań, we wszystkich tych sytuacjach, w których możemy współpracować, powinniśmy to robić. Chodzi tu zarówno o wojnę w Ukrainie, jak i wyzwania klimatyczne. To sytuacja, w której tak naprawdę cały świat jest sobie potrzebny, bo każdy ma coś do zaoferowania. To jest ta sytuacja, w której powinniśmy w oczywisty sposób ze sobą współpracować. To jest projekt, który na samym końcu będzie podpisany, mamy nadzieję, przez prezydenta RP, tak że oczywiście klub Koalicja Obywatelska będzie za tym. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-371">
          <u xml:id="u-371.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-371.1" who="#MonikaWielichowska">I zapraszam panią poseł Ewę Schädler, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-372">
          <u xml:id="u-372.0" who="#EwaSchädler">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam przyjemność w imieniu klubu Polska 2050 — Trzecia Droga zaprezentować naszą opinię na temat rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Zaawansowanej umowy ramowej między Unią Europejską a jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chile, z drugiej strony, sporządzonej w Brukseli dnia 13 grudnia 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-372.1" who="#EwaSchädler">Umowa, o której ratyfikacji mówimy, musi być ratyfikowana, ponieważ kompetencje państw członkowskich na to wskazują, jak również nasza konstytucja na to wskazuje. Niemniej jednak należy zwrócić uwagę, iż już wcześniej obowiązywała umowa z Chile. Ta poprzednia umowa dotyczyła handlu, dialogu politycznego i współpracy gospodarczej, natomiast nowa umowa poszerza zakres o takie kwestie jak działanie na rzecz wspólnych wartości, poszanowanie prawa, działanie na rzecz zrównoważonego rozwoju, na rzecz środowiska, klimatu, technologii i innowacji. Tak że jej zakres jest szerszy. I już chociażby to stanowi o wartości nowej umowy.</u>
          <u xml:id="u-372.2" who="#EwaSchädler">Z samej tej umowy płyną też bezpośrednie korzyści dla Polski. Można je podzielić na korzyści polityczne i korzyści gospodarcze. Jeśli chodzi o korzyści polityczne, to są to: wzmocnienie roli Unii Europejskiej i Polski w Ameryce Południowej, zwiększenie pewności prawnej oraz stabilizacja współpracy dzięki wprowadzonym mechanizmom rozstrzygania ewentualnych sporów, pogłębienie współpracy w zakresie zapobiegania i zwalczania terroryzmu.</u>
          <u xml:id="u-372.3" who="#EwaSchädler">Jak już wspomniałam, są również korzyści gospodarcze, które płyną z ratyfikacji tejże umowy, a są nimi: zwiększenie wymiany handlowej dzięki zniesieniu ceł, rozszerzeniu dostępu do zamówień publicznych, otwarciu rynku usług i zmniejszeniu biurokracji w relacjach gospodarczych, a także umocnienie pozycji Polski jako partnera handlowego w Chile.</u>
          <u xml:id="u-372.4" who="#EwaSchädler">Polska już jest istotnym partnerem handlowym, chociażby ze względu na fakt, że znajduje się tam największa polska inwestycja zagraniczna, mowa tutaj o kopalni miedzi Sierra Gorda. To nowe możliwości współpracy w zakresie sektora przemysłu obronnego Chile, gdyż Chile jest najbardziej zaawansowaną technologicznie armią w regionie.</u>
          <u xml:id="u-372.5" who="#EwaSchädler">W związku z tymi wszystkimi korzyściami, które przytoczyłam, Polska 2050 jest za umową. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-373">
          <u xml:id="u-373.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-373.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Adama Dziedzica, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-374">
          <u xml:id="u-374.0" who="#AdamDziedzic">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Umowa ramowa między Unią Europejską a Republiką Chile, sporządzona w Brukseli dnia 13 grudnia 2023 r., podkreśla wyrażaną przez obie strony potrzebę zacieśnienia współpracy w obszarach wspólnego zainteresowania, zarówno w wymiarze dwustronnym w relacjach Unii Europejskiej i jej państw członkowskich z Republiką Chile, jak i na forach wielostronnych. Toruje ona drogę do zacieśnienia współpracy politycznej, regionalnej i globalnej między partnerami o podobnych zapatrywaniach.</u>
          <u xml:id="u-374.1" who="#AdamDziedzic">Nowe ramy prawne stosunków pomiędzy Unią Europejską i jej państwami członkowskimi a Chile opierać się będą na dwóch instrumentach prawnych: polityki i współpracy oraz handlu i inwestycji. Celem umowy jest poszerzenie zakresu współpracy w obszarach praw człowieka, Międzynarodowego Trybunału Karnego, broni masowego rażenia, broni strzeleckiej i lekkiej oraz zwalczania terroryzmu. Obejmuje ona również takie dziedziny, jak zdrowie, środowisko naturalne, zmiana klimatu, zarządzanie energią, podatki, edukacja i kultura, zatrudnienie, sprawy społeczne, nauka i technologia oraz transport. Ponadto umowa obejmuje kwestie współpracy prawnej, praworządności, zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu oraz przestępczości zorganizowanej i korupcji i ich zwalczania.</u>
          <u xml:id="u-374.2" who="#AdamDziedzic">Wejście umowy w życie pozwoli na zwiększenie zaangażowania i roli Unii Europejskiej i jej państw członkowskich w regionie Ameryki Południowej, którego znaczenie wzrasta zarówno gospodarczo, jak i geopolitycznie. W relacjach gospodarczych Chile jest dla Rzeczypospolitej Polskiej istotnym partnerem ze względu na największą polską inwestycję zagraniczną — kopalnię miedzi Sierra Gorda należącą do spółki Skarbu Państwa KGHM Polska Miedź.</u>
          <u xml:id="u-374.3" who="#AdamDziedzic">Klub Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga uważa, że postanowienia dotyczące współpracy w kwestiach handlowych i gospodarczych w ramach umowy między Unią Europejską i jej państwami członkowskimi, z jednej strony, a Republiką Chile, z drugiej strony, przyczynią się do zacieśnienia dotychczasowej współpracy dwustronnej na forum Światowej Organizacji Handlu oraz innych forach wielostronnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-374.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-375">
          <u xml:id="u-375.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-375.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Macieja Koniecznego, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-376">
          <u xml:id="u-376.0" who="#MaciejKonieczny">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lewicy zależy na tym, żeby Unia Europejska była aktywnym i silnym graczem w świecie, żebyśmy nie oddawali pola innym centrom gospodarczym czy politycznym, często nam nieprzyjaznym, takim jak Chiny czy Rosja. To dobrze, że na arenie globalnej także chcemy ściśle współpracować z krajami Ameryki Południowej. Chile z pewnością odgrywa tu istotną rolę.</u>
          <u xml:id="u-376.1" who="#MaciejKonieczny">Jeżeli chodzi o współpracę polityczną, zwalczanie korupcji, kwestie bezpieczeństwa — to wszystko rzeczy niekontrowersyjne. Chciałbym zwrócić uwagę na to, żeby w kwestiach gospodarczych także kierować się uczciwymi zasadami handlu i nie popełniać błędów z przeszłości. Te błędy często polegały na takich agresywnych umowach handlowych, które narzucały słabszym partnerom konieczność liberalizacji gospodarek, doprowadzały do obniżenia poziomu życia w tych krajach, a tym samym nie tyle zjednywały nam wiele krajów, co oddalały je od naszych interesów i wartości. Stąd też opowiadając się jednoznacznie za ściślejszą współpracą z Chile, chciałbym zwrócić uwagę na te wątpliwości i niebezpieczeństwa. Jeżeli będziemy wymuszać na krajach np. obniżenie wpływów budżetowych związanych z eksportem towarów, na którym nam zależy, i korzystając z własnych możliwości i siły, narzucać niekorzystne dla drugiej strony warunki, to na dłuższą metę wszyscy mogą na tym przegrać. A może znaleźć się także strona, która chociażby dla cynicznych, politycznych czy partykularnych celów postanowi naszą ofertę przebić. Więc: tak za współpracą. Chciałbym, żeby te umowy ze strony Unii Europejskiej zawsze były sprawiedliwsze niż to, co mają do zaoferowania nasi nieco mniej sympatyczni konkurenci. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-377">
          <u xml:id="u-377.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-377.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-378">
          <u xml:id="u-378.0" who="#WitoldTumanowicz">Oczywiście umowa z Chile i krajami Ameryki Południowej jest konieczna, nie ma co do tego jakichś większych wątpliwości, dlatego też będziemy to popierać. Natomiast oczywiście wątpliwości ciągle budzą te zapisy. Czy wy naprawdę nie potraficie podpisać jakiejś umowy bez tego ideologicznego bełkotu o prawach człowieka, o równości płci, o demokracji itd.? Tym bardziej że zaraz, za kilka godzin będzie przedstawiana kandydatura pani Urszuli von der Leyen na szefową Komisji Europejskiej. Ci niewybieralni przez obywateli unijni biurokraci, uczniowie polityki komunisty Spinellego nie powinni nikogo uczyć o demokracji, więc tego typu zapisy są tam kompletnie zbędne.</u>
          <u xml:id="u-378.1" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast jeszcze w trybie sprostowania, do którego pani marszałek mnie niestety nie dopuściła, mimo wszystko chcę się odnieść do jeszcze poprzedniej wypowiedzi pana ministra Bartoszewskiego. Nie jesteśmy przeciwnikami inwestowania w OZE — żeby była jasność. Natomiast jednocześnie jesteśmy przeciwnikami kastrowania energetyki opartej na paliwach kopalnych. Co więcej, Chiny także bardzo mocno to rozwijają, bo nie ulegają ideologicznemu dyktatowi w tym zakresie. Powinniśmy inwestować w OZE, ale jednocześnie powinniśmy rozwijać także energetykę stabilną, czyli w tym wypadku energetykę jądrową, której po prostu nie mamy. Jak słyszymy z rządu, ciągle przesuwane, oddalane w czasie jest to, kiedy pojawi się pierwsza elektrownia jądrowa.</u>
          <u xml:id="u-378.2" who="#WitoldTumanowicz">Naprawdę apeluję, aby nie dawać za przykład Chin, które faktycznie przodują w inwestycjach w OZE, i nie sprawiać mylnego wrażenia, że Konfederacja jest przeciwna inwestycjom w OZE, ale żeby po prostu pamiętać też o tym, że najpierw powinniśmy inwestować w energetykę opartą na stabilnych źródłach, a dopiero w drugiej kolejności w OZE. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-379">
          <u xml:id="u-379.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle. Pozwolę sobie jednak nie zgodzić się z panem, bo rozmowa o prawach człowieka nie jest żadnym bełkotem.</u>
          <u xml:id="u-379.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: A dlaczego zawsze musi to być w tych umowach?)</u>
          <u xml:id="u-379.2" who="#MonikaWielichowska">To znakomita metoda, by porozmawiać np. o edukacji, o tym, co jest najważniejsze. To rozmowa przede wszystkim o wartościach. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-379.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę… Nie, momencik. Tak, Marcin Ociepa, Prawo i Sprawiedliwość, tak jest. A nie, nie, pan poseł Ociepa jeszcze chwilę poczeka, dlatego że zaczynamy pytania.</u>
          <u xml:id="u-379.4" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się czterech parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-379.5" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-379.6" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas — 1 minuta.</u>
          <u xml:id="u-379.7" who="#MonikaWielichowska">Pierwszy będzie pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-379.8" who="#MonikaWielichowska">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-380">
          <u xml:id="u-380.0" who="#WitoldTumanowicz">Oczywiście Chile nie jest pełnoprawnym członkiem Mercosuru, ale pojawiły się zapowiedzi, że Unia Europejska będzie zacieśniać współpracę w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-380.1" who="#WitoldTumanowicz">Mam pytanie. Oczywiście polscy rolnicy mają obawy co do tych umów. Chciałem dowiedzieć się, jakie są szanse, jakie są korzyści wynikające właśnie z tych umów, z umów z Ameryką Południową. Czy w tym zakresie nie ma zagrożenia dla polskiego rolnictwa? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-381">
          <u xml:id="u-381.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-381.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę, Prawo i Sprawiedliwość. To było takie podwójne zaproszenie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-382">
          <u xml:id="u-382.0" who="#MarcinOciepa">Może 2 minuty, pani marszałek?</u>
          <u xml:id="u-382.1" who="#MarcinOciepa">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Kontynuuję dyskusję o naszym podejściu do krajów globalnego południa. Bardzo się cieszę, że pan minister się ze mną zgodził, jeśli chodzi o moją pierwszą wypowiedź. Dla dynamiki tej dyskusji chcę lekko się nie zgodzić z panem ministrem, który postawił taką tezę, że powinniśmy działać tylko w ramach Unii Europejskiej. Otóż wydaje się, że potencjał Polski jest znacznie większy. Powiedziałbym także, że interes Rzeczypospolitej wymaga tego, żebyśmy zrozumieli, że nasze relacje z Afryką czy z krajami globalnego południa, w tym przypadku z Chile, to także kwestia naszych relacji wewnątrz Unii Europejskiej, relacji z naszymi partnerami. Czasem o tym zapominamy, kiedy domagamy się ich uwagi i zaangażowania np. w tematykę ukraińską, kiedy mówimy, że to są nasi sąsiedzi. Bezpośrednim sąsiadem Portugalczyków, Hiszpanów czy Francuzów jest Afryka Północna, ale z powodów historycznych Ameryka Południowa także przecież jest w obszarze zainteresowania Portugalii czy Hiszpanii. Musimy umieć grać w ramach Unii Europejskiej, ale jednocześnie na serio się tam angażując, także bilateralnie, nie tylko w ramach Unii Europejskiej, żeby po prostu mieć o czym rozmawiać, żeby mieć co położyć na stole w trakcie naszych rozmów w ramach polityki europejskiej. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-382.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-383">
          <u xml:id="u-383.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-383.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-383.2" who="#MonikaWielichowska">Tym razem pan poseł jest gotowy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-384">
          <u xml:id="u-384.0" who="#KrzysztofCiecióra">Tak jest. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-384.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani marszałek, Wysoki Sejmie, panie ministrze, mam pytanie: Czy ta umowa dosięga też kwestii związanych z polskimi przedsiębiorcami, którzy działają w obszarze przetwórstwa rybnego? Polscy rybacy, polscy przetwórcy pozyskują bardzo dużo ryb w Ameryce Południowej, między innymi w Chile. Czy ta kwestia również jest elementem tej umowy? Mam nadzieję, że tak, ponieważ często zgłaszali się do mnie przedsiębiorcy, mówiąc o tym, że mają pewne problemy związane z uregulowaniem relacji właśnie między Chile a Polską.</u>
          <u xml:id="u-384.2" who="#KrzysztofCiecióra">Mam też bardzo ważne, zasadne pytanie, które kilkukrotnie padło z tej mównicy — chodzi o kwestię zabezpieczenia interesów naszych rolników. Myślę, że akurat tutaj nie powinniśmy się obawiać. Bardziej myślę o działaniu w drugą stronę. Czy ministerstwo przewiduje większą ekspansję i wejście na rynek chilijski polskich produktów, wyprodukowanych tutaj, w Polsce? Czy macie jakiś plan na to, aby nasze produkty były w większym stopniu dostępne w Chile? Dziękuje bardzo.</u>
          <u xml:id="u-384.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-385">
          <u xml:id="u-385.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-385.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Przydacza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-386">
          <u xml:id="u-386.0" who="#MarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-386.1" who="#MarcinPrzydacz">Pani marszałek, panie ministrze, kontynuuję wątek dotyczący producentów rolnych. Rolnicy, producenci rolni z mojego obszaru, z mojego okręgu, z województwa łódzkiego bardzo się martwią ewentualną umową handlową, ogólnie handlem z Mercosurem. Konkurenci z Brazylii, z Argentyny nie mają tak wyśrubowanych norm, jakie nakłada dzisiaj na polskich rolników Unia Europejska w zakresie stosowania pestycydów czy tych planów dotyczących ugorowania itd., itd.</u>
          <u xml:id="u-386.2" who="#MarcinPrzydacz">W związku z tym moje pytanie brzmi: Jaka jest polityka rządu w tym zakresie? Przez ostatnie lata naszych rządów nie planowaliśmy ratyfikowania tego porozumienia, które Ursula von der Leyen negocjowała z państwami Mercosuru. Czy państwo podtrzymujecie te politykę rządu poprzedniej kadencji?</u>
          <u xml:id="u-386.3" who="#MarcinPrzydacz">No i oczywiście drugie pytanie. Donald Tusk zawsze mówił, że jest politykiem pierwszoligowym, nikt go nie ogra w Unii Europejskiej. Czy będzie próbował, tym razem skutecznie, renegocjować tę umowę? Mam nadzieję, że zrobi to skuteczniej niż w przypadku paktu migracyjnego, który został przegłosowany wbrew naszemu interesowi.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-387">
          <u xml:id="u-387.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-387.1" who="#MonikaWielichowska">Chciałam pozdrowić gości pana posła Marcina Skonieczki z klubu Polska 2050 z powiatu świeckiego z Przemysławem Sznajdrowskim, wiceprzewodniczącym sejmiku województwa kujawsko-pomorskiego na czele. Pozdrawiam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-387.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-387.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Władysława Teofila Bartoszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-388">
          <u xml:id="u-388.0" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszyscy się zgadzamy, że ta umowa z Chile jest konieczna. Ona jest bardzo długa, bardzo szczegółowa. Cała umowa formalnie składa się z 4331 stron, tyle że oczywiście jest zapisane w różnych językach. A więc jest to raczej trudne do przełknięcia. Umowa jako taka w języku polskim składa się z 795 stron bez załączników i nie tylko jest dość obszerna, ale też obejmuje wszystkie możliwe dziedziny. O tym już tu była mowa, więc nie będę tego powtarzał.</u>
          <u xml:id="u-388.1" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Natomiast zwrócę się znowu do pana posła Tumanowicza, który zaczął od powrotu do poprzedniego projektu ustawy. Panie pośle, myślę, że w XXI w. wszyscy jesteśmy za równością płci, w tym Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-388.2" who="#komentarz">(Poseł Witold Tumanowicz: Tak, tylko dlaczego…)</u>
          <u xml:id="u-388.3" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Wysłała ona np. bardzo aktywnego członka partii jako europosłankę do Brukseli. A więc bardzo dobrze, powinna być równość płci nawet w Konfederacji. Ja to popieram i bardzo się z tego cieszę.</u>
          <u xml:id="u-388.4" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Jeśli chodzi o stabilną energetykę, to stabilna energetyka jądrowa jest absolutnie celem rządu i musimy do tego dojść. Ale jeśli będziemy chcieli patrzeć na elektrownie jądrowe w Polsce w tej chwili, to nie zobaczymy niczego do 2035 r., i to jeśli dobrze pójdzie. Natomiast stabilna energetyka odnawialna to są biogazownie, które np. w Danii do 2035 r. będą zapewniały 75% energii elektrycznej. I do tego powinniśmy dążyć. Pro domo mea moja partia uważa, że biogazownia powinna być w każdej gminie, i będziemy się o to starali. To jest bezpieczna, stabilna energetyka odnawialna.</u>
          <u xml:id="u-388.5" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Powracając do projektu tej ustawy, chciałbym zaadresować to, co mówił nie tylko pan poseł Tumanowicz, ale również pan poseł Przydacz. Jakie są szanse i korzyści z Mercosur, czy jak powiedzieliby Brazylijczycy: z Mercosul, i jaka jest polityka rządu w tej materii? Otóż my nie mamy umowy z Mercosurem, ponieważ ta umowa była negocjowana przez ostatnie 20 lat i jest bardzo silna opozycja wobec tej umowy w Polsce jako kraju mocno rolniczym, we Francji — z tego samego powodu i w Austrii. Przez 20 lat nie udało się tej umowy podpisać. Był taki moment nie tak dawno temu, parę lat temu, kiedy wydawało się, że wszystko idzie w kierunku podpisania, ale w tej chwili nie ma tego momentu, dlatego że moim zdaniem nie jest w interesie polskich rolników, żeby taką umowę podpisywać. I to samo uważa parę innych państw, w tym te dość znaczące, jak Francja.</u>
          <u xml:id="u-388.6" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Jak Polska.)</u>
          <u xml:id="u-388.7" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Polska tak uważa, ale również inne państwa. Moim zdaniem tutaj korzyści są mniejsze niż zagrożenia i nie sądzę, żeby w najbliższej przyszłości, skoro to już trwa 20 lat, doszło do podpisania takiej umowy.</u>
          <u xml:id="u-388.8" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Co do pytania pana posła Ociepy, to oczywiście prowadzimy politykę bilateralną. A te wizyty pana prezydenta Dudy nie były prowadzone w ramach Unii Europejskiej, tylko w ramach Rzeczypospolitej Polskiej. Jak najbardziej jesteśmy gotowi i prowadziliśmy takie rozmowy, może nie całkiem oficjalnie, na temat naszego zaangażowania w państwach Sahelu, w których jesteśmy dużo lepiej przyjmowani niż np. Francuzi. Rozmawialiśmy na ten temat z Francuzami. Doskonale sobie przypominam, jak w Polsce studiowali studenci np. z Mali, jeśli chodzi o Sahel, czy z Czadu i wiem, że jesteśmy tam inaczej postrzegani. Pomału staramy się oczywiście budować tam kontakty, ale w pewnych obszarach bycie w Unii Europejskiej nam pomaga. Natomiast wyobraźmy sobie uczestnictwo Polski — spekuluję tutaj — w misjach pokojowych ONZ-etu, w których nasze siły są dużo łatwiejsze do strawienia niż siły innych organów. To my mamy długą, wieloletnią historię takich misji.</u>
          <u xml:id="u-388.9" who="#WładysławTeofilBartoszewski">A więc jak najbardziej ta umowa, bo mówimy o projekcie tej umowy, jest z tym połączona. Musimy zaangażować się bardziej nie tylko w państwach afrykańskich, ale również np. w państwach Ameryki Południowej, bo jeżeli zostawimy tam próżnię, to w tę próżnię wejdzie Federacja Rosyjska. Na to sobie nie możemy pozwolić. Niestety obserwujemy coraz większą penetrację Ameryki Południowej przez Federację Rosyjską i Unia Europejska stanęła tutaj na stanowisku, moim zdaniem i również zdaniem poprzedniego rządu polskiego, słusznym: że powinniśmy się tam angażować politycznie, gospodarczo, kulturalnie i na wszystkie inne sposoby, dlatego że musimy prowadzić aktywną politykę również w Ameryce Południowej.</u>
          <u xml:id="u-388.10" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Zwrócę się do pana posła Ciecióry. Gdzie pan poseł? Otóż tak się składa, panie pośle, że na tych 795 stronach tej umowy jest również mowa o rybołówstwie i na temat produktów rolnych i w związku z tym daje to nam możliwość eksportowania do Chile, nie tylko importowania, ale i eksportowania, bo oczywiście Chile to gigant w rybołówstwie, szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę dostęp do morza. Nie pamiętam, ile tam jest kilometrów, ale na pewno ok. 1000 albo i więcej. Więc oni są tam bardzo aktywni. Oczywiście to może tworzyć problemy i to stwarza pewne ramy prawne traktatowe, umowne, bo to umowa, nie traktat, które można wykorzystywać do naszych celów. Więc tak, to nam pomoże.</u>
          <u xml:id="u-388.11" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Rozumiem troskę pana posła. Byłem ostatnio na posiedzeniu komisji żeglugi i też rozmawiałem z panem przewodniczącym Kacprem Płażyńskim na temat zabezpieczenia pewnych naszych interesów w związku z Chile. Więc tak, ta umowa jest dla nas słuszna. W związku z tym proszę Wysoką Izbę o jej wsparcie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-388.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-389">
          <u xml:id="u-389.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-389.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-389.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-389.3" who="#MonikaWielichowska">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie o projekcie uchwały w sprawie zmiany regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 495.</u>
          <u xml:id="u-389.4" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym marszałek Sejmu, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjął decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-389.5" who="#MonikaWielichowska">Marszałek Sejmu proponuje, aby w tym przypadku Sejm wyraził zgodę na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłuchał 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-389.6" who="#MonikaWielichowska">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważała, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-389.7" who="#MonikaWielichowska">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-389.8" who="#MonikaWielichowska">Właściwa komisja przedłożyła sprawozdanie w sprawie wniosku o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Michała Piotra Wosia, druk nr 484.</u>
          <u xml:id="u-389.9" who="#MonikaWielichowska">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjęłam decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący rozpatrzenie tego sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-389.10" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 14. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Spraw Zagranicznych o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją Narodów Zjednoczonych w sprawie utworzenia Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie, podpisanej w Nowym Jorku dnia 21 września 2023 r. (druki nr 276 i 456).</u>
          <u xml:id="u-389.11" who="#MonikaWielichowska">Proszę panią posłankę Małgorzatę Tracz o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-390">
          <u xml:id="u-390.0" who="#MałgorzataTracz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Komisji Spraw Zagranicznych pragnę przedstawić sprawozdanie o rządowym projekcie ustawy o ratyfikacji Umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a ONZ w sprawie utworzenia przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-390.1" who="#MałgorzataTracz">Umowa, podpisana w Nowym Jorku 21 września 2023 r., zakłada stworzenie ram prawnych pozwalających na utworzenie i funkcjonowanie Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie. Umowa zawiera regulacje niezbędne do skutecznego wypełniania funkcji przez przedstawicielstwo oraz reguluje status pomieszczeń przedstawicielstwa, urzędników, ekspertów wykonujących zadania dla biura i osób świadczących usługi.</u>
          <u xml:id="u-390.2" who="#MałgorzataTracz">Biuro Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów powstało w 1973 r. w celu ujednolicenia standardów dotyczących projektów i zamówień ONZ. Z inicjatywą zawarcia niniejszej umowy wystąpiło biuro na początku 2023 r. Rola przedstawicielstwa w Warszawie sprowadzałaby się w szczególności do wzmocnienia wsparcia udziału polskiego sektora prywatnego w realizacji projektów ONZ, w tym efektywnego ich udziału w zamówieniach publicznych ONZ oraz wdrażania projektów na rzecz odbudowy Ukrainy.</u>
          <u xml:id="u-390.3" who="#MałgorzataTracz">Komisja, otrzymawszy projekt od marszałka Sejmu dnia 29 marca, rozpatrzyła go na posiedzeniach w dniach 15 maja oraz 13 czerwca, jak i przeprowadziła w jego sprawie wysłuchanie publiczne dnia 13 czerwca. W tym wysłuchaniu publicznym uczestniczyli przedstawiciele i przedstawicielki Związku Ogólnopolskiego Projektantów i Inżynierów, miasta Rzeszowa, Fundacji Centrum Stosunków Międzynarodowych, Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej oraz United Nations Global Compact Network Poland. Zdaniem komisji ulokowanie w Warszawie przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów potwierdzi oraz poszerzy polskie zaangażowanie na rzecz wsparcia i odbudowy Ukrainy, a ponadto wzmocni wizerunek Rzeczypospolitej jako liczącego się europejskiego ośrodka międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-390.4" who="#MałgorzataTracz">Wejście w życie umowy nie spowoduje istotnych skutków finansowych oraz spodziewany jest pozytywny wpływ umowy na sytuację gospodarczą polskich przedsiębiorstw i polski rynek pracy.</u>
          <u xml:id="u-390.5" who="#MałgorzataTracz">Komisja Spraw Zagranicznych po przeprowadzeniu pierwszego czytania oraz rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniach w dniach 15 maja oraz 13 czerwca 2024 r. wnosi: Wysoki Sejm uchwalić raczy projekt ustawy z druku nr 276 bez poprawek. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-391">
          <u xml:id="u-391.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-391.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-391.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-391.3" who="#MonikaWielichowska">Serdecznie zapraszam pana posła Marcina Przydacza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-392">
          <u xml:id="u-392.0" who="#MarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-392.1" who="#MarcinPrzydacz">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kwestię ulokowania UNOPS-u, czyli przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie, realizowaliśmy jeszcze za poprzednich rządów. Sam też brałem udział w tych rozmowach i bardzo się cieszę, że ich finał to decyzja o ulokowaniu biura w Warszawie. Dzisiejsza dyskusja nad ustawą ratyfikującą jest jak najbardziej zasadna i korzystna. Nasz klub oczywiście będzie popierał tę decyzję. Cieszę się z procesu kontynuacji polityki zagranicznej w tym zakresie.</u>
          <u xml:id="u-392.2" who="#MarcinPrzydacz">Lokalizacja biura ONZ w Warszawie może się rzeczywiście bardzo realnie przełożyć na udział polskich przedsiębiorców w systemie zamówień publicznych Organizacji Narodów Zjednoczonych, na coś, o co zabiegamy i zabiegaliśmy przez ostatnie lata, organizując różnego rodzaju seminaria, wydarzenia i konferencje promujące, szkolące polskich przedsiębiorców w zakresie otwierania właśnie tych drzwi w ramach zamówień publicznych systemu Organizacji Narodów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-392.3" who="#MarcinPrzydacz">Drugi ważny aspekt to jest potencjalna przyszła odbudowa Ukrainy, proces, w którym Organizacja Narodów Zjednoczonych również będzie miała swój wymierny udział. I fakt, że ONZ decyduje się na ulokowanie swojego biura w Warszawie, pokazuje, jak ważną rolę przez ostatnie lata w polityce wschodniej odgrywała Rzeczpospolita i jak istotną stabilizującą rolę odgrywa nadal to, że dyplomaci ONZ-owscy będą tutaj pracować, w zasadzie już pracują, bo pierwsi pracownicy z Nowego Jorku, a później także z Kopenhagi przylecieli jeszcze we wrześniu zeszłego roku, notabene samolotem prezydenckim prosto z Nowego Jorku po posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych.</u>
          <u xml:id="u-392.4" who="#MarcinPrzydacz">Fakt, że urzędnicy i dyplomaci ONZ-owscy będą pracować w Warszawie, pokazuje też, jak istotną rolę Polska może odgrywać w tym przyszłym procesie odbudowy, mam nadzieję, że w procesie, w którym polscy przedsiębiorcy będą mieli stworzone szanse na to, aby także i w sposób ekonomiczny móc pozytywnie wykorzystać tę przyszłą sytuację na wschód od naszych granic, bo mam w sobie głębokie przekonanie, że prędzej czy później ta wojna się skończy, wojna skończy się porażką agresora i przyjdzie taki czas, kiedy będziemy mogli na nowo cieszyć się pokojem w naszej części świata, ale jednocześnie cieszyć się tymi możliwościami i potencjałem współpracy gospodarczej. Temu także będzie służyć zlokalizowanie tego biura, które blisko współpracuje z UNDP, czyli z Programem Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju.</u>
          <u xml:id="u-392.5" who="#MarcinPrzydacz">Klub Prawa i Sprawiedliwości będzie popierał stanowisko komisji i będzie popierał także decyzję Wysokiego Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-392.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-393">
          <u xml:id="u-393.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-393.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Pawła Kowala, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-394">
          <u xml:id="u-394.0" who="#PawełKowal">Szanowna Pani Marszałek! Panie i Panowie Posłowie! Bez Polski nie ma odbudowy Ukrainy, a odbudowa Ukrainy to nie tylko odbudowa infrastruktury po wojnie, lecz także wiele działań już teraz, już w tym momencie.</u>
          <u xml:id="u-394.1" who="#PawełKowal">Polska jest realnym hubem. Przez Polskę przebiegają wszystkie szlaki transportowe. Już teraz np. w warunkach kryzysu energetycznego przez Polskę dostarczany jest cały sprzęt, by infrastruktura energetyczna zniszczona przez rosyjskich zbrodniarzy mogła być uzupełniana na bieżąco tak, by społeczeństwo Ukrainy, by Ukraina przetrwała kolejną zimę.</u>
          <u xml:id="u-394.2" who="#PawełKowal">Ale myślimy o przyszłości, zwracamy się ku przyszłości i temu były poświęcone nasze wysłuchanie publiczne, a także rozmowy z przedstawicielami Organizacji Narodów Zjednoczonych. Chcemy ulokować biuro Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw odbudowy i jeszcze w tym roku realnie je odtworzyć. Chcemy, żeby to było w Polsce. Chcemy, żeby część tego biura operowała w Rzeszowie, stolicy Podkarpacia, który jest realnym hubem i punktem na drodze wszystkich, którzy chcą działać na Ukrainie. Jeszcze w tym roku będą zaplanowane i odbędą się szkolenia dla polskich przedsiębiorców, tak by byli przygotowani do korzystania z tych możliwości, z tych przetargów, które organizuje ONZ. Jeszcze w tym roku — mam to zapewnienie osobiście od zastępcy sekretarza generalnego ONZ — będzie to wszystko przygotowane, tak żeby każdy, kto w Polsce tworzy miejsca pracy, kto w Polsce płaci podatki i kto ma taką intencję, by wziąć udział w odbudowie Ukrainy, miał tę możliwość otwartą.</u>
          <u xml:id="u-394.3" who="#PawełKowal">Już w 2022 r. po raz pierwszy w historii polscy przedsiębiorcy wykonali przetargi dla ONZ na kwotę 71 mln dolarów, czyli pierwszy raz więcej, niż wynosi składka członkowska. Chcemy te drzwi otworzyć szerzej i już to robimy, to się dzieje. Dlatego tak dokładnie podeszliśmy do otwarcia biura UNOPS, dlatego tak dokładnie, szczegółowo i rzetelnie podeszliśmy do rozmów z Organizacją Narodów Zjednoczonych. Zapraszamy już teraz. Będzie to jedna z instytucji, a będzie ich więcej, które będą otwarte dla polskich przedsiębiorców, większych i mniejszych, i które pokażą polskie zaangażowanie i skalę polskiego wsparcia i polskiej aktywności.</u>
          <u xml:id="u-394.4" who="#PawełKowal">Dlatego z całym przekonaniem Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska będzie głosował za ratyfikacją tej umowy, wzywał pana prezydenta do jak najszybszego dokonania tej ratyfikacji, a już w najbliższych dniach będziemy w stałym kontakcie z odpowiednimi agendami ONZ, tak by wszystkie rzeczy, które są zaplanowane, zdarzyły się jeszcze w tym roku, bez zbędnej zwłoki, by zademonstrować nasze duże zaangażowanie, aktywność i gotowość do działania. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-394.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-395">
          <u xml:id="u-395.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-395.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Ewę Schädler, Polska 2050 — Trzecia Droga. Dziś maraton.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-396">
          <u xml:id="u-396.0" who="#EwaSchädler">Szanowna Pani Marszałkini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Z przyjemnością chciałam zaprezentować opinię klubu Polska 2050 — Trzecia Droga na temat rządowego projektu ustawy o ratyfikacji Umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją Narodów Zjednoczonych w sprawie utworzenia Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie, podpisanej w Nowym Jorku dnia 21 września 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-396.1" who="#EwaSchädler">Proszę państwa, kontekst tej umowy jest jasny i tak samo waga tej umowy jest jasna. Biuro Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów to jest organizacja, która zajmuje się realizacją i zarządzaniem projektami wspierającymi zrównoważony rozwój, infrastrukturę, zarządzanie kryzysowe i humanitarne. UNOPS współpracuje z rządami, agencjami ONZ i innymi partnerami, dostarczając wiedzy technicznej, wsparcia logistycznego i finansowego w realizacji globalnych i lokalnych inicjatyw rozwojowych. Umowa zaś tworzy ramy prawne funkcjonowania biura UNOPS w Warszawie. Przedstawicielstwo UNOPS w Polsce uzyska osobowość prawną, w tym zdolność do zawierania umów, nabywania i zbywania majątku nieruchomego i ruchomego oraz inicjowania postępowań sądowych. Umowa reguluje również zakres przywilejów i immunitetów przysługujących przedstawicielstwu oraz jego personelowi, w tym nietykalność pomieszczeń, zwolnienie przedstawicielstwa i jego mienia oraz funkcjonariuszy z niektórych podatków oraz opłat, immunitety jurysdykcyjne funkcyjne w zakresie czynności dokonanych przez funkcjonariuszy przedstawicielstwa w charakterze urzędowym.</u>
          <u xml:id="u-396.2" who="#EwaSchädler">Płynie z tego sporo korzyści dla Polski. Słyszeliśmy tutaj już o nich, moi przedmówcy mówili o wielu. Ale podkreślę, iż ulokowanie w Rzeczypospolitej Polskiej przedstawicielstwa UNOPS, którego zadaniem będzie wdrażanie projektów na rzecz wsparcia i odbudowy Ukrainy, jest priorytetowe i bardzo istotne zarówno dla nas, dla naszej gospodarki, dla przyszłości Europy, jak i dla przyszłości właściwie świata.</u>
          <u xml:id="u-396.3" who="#EwaSchädler">W związku z tym Polska 2050 — Trzecia Droga poprze tenże projekt. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-396.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-397">
          <u xml:id="u-397.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-397.1" who="#MonikaWielichowska">Ponownie zapraszam pana posła Adama Dziedzica, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga. Dziś bardzo aktywnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-398">
          <u xml:id="u-398.0" who="#AdamDziedzic">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzecia Droga popiera rządowy projekt ustawy o ratyfikacji umowy między rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Organizacją Narodów Zjednoczonych. Umowa dotyczy utworzenia Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie. Podpisano ją w Nowym Jorku dnia 21 września 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-398.1" who="#AdamDziedzic">Biuro Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów powstało w 1973 r. jako część Programu Narodów Zjednoczonych do spraw Rozwoju, która to na mocy decyzji Zgromadzenia Ogólnego Organizacji Narodów Zjednoczonych z 1994 r. została przekształcona w niezależną, samofinansującą się instytucję, stanowiącą organ pomocniczy ONZ. Biuro zajmuje się wdrażaniem projektów infrastrukturalnych, zamówieniami i zarządzaniem projektami, zasobami ludzkimi i finansami. Celem umowy jest stworzenie ram prawnych pozwalających na utworzenie i funkcjonowanie Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie.</u>
          <u xml:id="u-398.2" who="#AdamDziedzic">Zadania przedstawicielstwa biura w Warszawie będą obejmowały w szczególności wzmocnienie wsparcia udziału polskiego sektora prywatnego w realizacji projektów ONZ, w tym ich efektywnego udziału w zamówieniach publicznych ONZ oraz wdrażania projektów na rzecz odbudowy Ukrainy. Przedstawicielstwo biura w Warszawie będzie służyć jako centrum operacyjne dla zespołu wsparcia międzynarodowych i krajowych specjalistów w zakresie świadczenia usług zakupowych. Należy także mieć na uwadze, że obecność przedstawicielstwa biura w Rzeczypospolitej Polskiej może sprzyjać zwiększeniu udziału polskich firm w tych zamówieniach. Taki jest też m.in. cel i założenie. Otwarcie przedstawicielstwa kolejnej agendy ONZ w Rzeczypospolitej Polskiej wzmocni wizerunek Polski jako liczącego się europejskiego ośrodka międzynarodowego.</u>
          <u xml:id="u-398.3" who="#AdamDziedzic">Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego — Trzeciej Drogi w pełni popiera utworzenie Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Warszawie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-398.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-399">
          <u xml:id="u-399.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-399.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Macieja Koniecznego, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-400">
          <u xml:id="u-400.0" who="#MaciejKonieczny">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Lewica w pełni popiera i z przyjemnością przyjmuje fakt, że Przedstawicielstwo Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów będzie znajdowało się w Warszawie. Ta lokalizacja oczywiście ma szczególne znaczenie w kontekście wojny w Ukrainie i ogromnego zadania, jakie przed nami, jakim jest odbudowa Ukrainy. Ten element gospodarczy, który się pojawił, oczywiście jest istotny. Mam wrażenie, że z tej lokalizacji wyniknie także wpływ Polski w postaci szczególnej świadomości, że jeżeli chcemy mieć stabilność i pokój na lata w naszym regionie, to odbudowa Ukrainy musi mieć charakter sprawiedliwy i musi się odbywać w interesie ukraińskiego społeczeństwa, że ta odbudowa nie może mieć charakteru takiego, jaki niestety kilka przypadków na świecie miało, kiedy zysk tych firm, korporacji, które w tę odbudowę się angażują, okazywał się ważniejszy od realnych celów np. na miejscu, takich jak odbudowa szkół czy infrastruktury, bo nas na to po prostu nie stać. Nie stać nas na to, żeby nawet kosztem jakichś krótkoterminowych zysków zmarnować szansę na powstanie stabilnej i demokratycznej Ukrainy. Ciesząc się z tej umowy i z tego, że to biuro powstanie, chciałbym, żebyśmy jako Polska odegrali kluczową rolę także w zapewnieniu tego, aby odbudowa Ukrainy miała charakter sprawiedliwy i naprawdę przyczyniła się do powstania stabilnego, demokratycznego i sprawiedliwego państwa ukraińskiego. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-400.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-401">
          <u xml:id="u-401.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-401.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-402">
          <u xml:id="u-402.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ze zdziwieniem i niekrytym sceptycyzmem przyjmujemy fakt, że Polska jak zwykle przoduje w niesieniu pomocy innym krajom kosztem własnych obywateli. Czyż nie jest ironiczne, że Polska, kraj, który ma swoje własne potrzeby rozwojowe, zgadza się na stworzenie przedstawicielstwa organizacji międzynarodowej, której głównym celem ma być odbudowa Ukrainy? Nasza hojność nie zna granic. Zamiast inwestować w naszą infrastrukturę, edukację czy służbę zdrowia, wolimy wspierać naszych wschodnich sąsiadów, licząc, że może kiedyś jakimś cudem nasze firmy dostaną jakiś kontrakt na odbudowę. To są obietnice bez pokrycia.</u>
          <u xml:id="u-402.1" who="#WitoldTumanowicz">Rząd zapewnia nas, że obecność UNOPS w Warszawie otworzy przed polskimi przedsiębiorcami nowe możliwości. To takie piękne obietnice, ale na międzynarodowym rynku przetargów ONZ Polska dostarczyła w 2022 r. towary i usługi o wartości zaledwie 71 mln dolarów, co stanowiło zaledwie 0,24% globalnej wartości zamówień ONZ wynoszącej niemal 30 mld dolarów. Jak widać, nasz udział jest minimalny, a mimo to rząd chce dalej angażować się w projekty, które głównie mają przynieść korzyść innym krajom.</u>
          <u xml:id="u-402.2" who="#WitoldTumanowicz">Mówi się, że koszty dla budżetu państwa będą minimalne. Może i będą, ale czy naprawdę chcemy ponosić jakiekolwiek koszty, aby wspierać działania, które niewiele mają wspólnego z naszym interesem narodowym? Czy polscy obywatele nie zasługują na więcej uwagi i wsparcia ze strony własnego rządu?</u>
          <u xml:id="u-402.3" who="#WitoldTumanowicz">Decyzja o wsparciu odbudowy Ukrainy ma rzekomo wzmocnić pozycję Polski jako lidera w regionie. Piękna wizja, tylko szkoda, że zazwyczaj kończy się na pięknych słowach, a Polska jako nieodzowny partner w odbudowie Ukrainy może okazać się jedynie kolejnym naiwnym krajem, który ponosi koszty i nie otrzymuje żadnych realnych korzyści.</u>
          <u xml:id="u-402.4" who="#WitoldTumanowicz">Podsumowując, Konfederacja wyraża głęboką obawę, że Polska, jak to często bywa, zostanie oszukana i nie otrzyma żadnych umów na odbudowę Ukrainy po zakończeniu wojny. W końcu, jak mówi stare powiedzenie, kto ma miękkie serce, musi mieć twarde co innego, a my niestety znów stawiamy na miękkie serca, licząc na to, że ktoś doceni naszą ofiarność. Czas, abyśmy zaczęli dbać przede wszystkim o nasze własne potrzeby i przyszłość naszych obywateli.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-403">
          <u xml:id="u-403.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-403.1" who="#MonikaWielichowska">Do pytań zapisało się czterech parlamentarzystów.</u>
          <u xml:id="u-403.2" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na zadanie pytania na 1 minutę.</u>
          <u xml:id="u-403.3" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-403.4" who="#MonikaWielichowska">Pierwszy do pytania zapisał się pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-403.5" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-404">
          <u xml:id="u-404.0" who="#WitoldTumanowicz">Nawiązując do wypowiedzi, mam po prostu konkretne pytania. Czy Polska naprawdę skorzysta gospodarczo na umiejscowieniu przedstawicielstwa u nas, w Warszawie, biorąc pod uwagę minimalny udział polskich firm? Jakie są konkretne mechanizmy, które mają na celu zwiększenie udziału polskich firm w zamówieniach publicznych ONZ? Jakie konkretne korzyści dla polskich firm przewiduje rząd, zważywszy na dotychczasowy niski poziom uczestnictwa Polski w międzynarodowych zamówieniach? Czy istnieją konkretne mechanizmy, które zagwarantują, że Polska nie zostanie oszukana i faktycznie uzyska udział w projektach odbudowy Ukrainy po zakończeniu wojny? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-405">
          <u xml:id="u-405.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-405.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Przydacza, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-406">
          <u xml:id="u-406.0" who="#MarcinPrzydacz">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-406.1" who="#MarcinPrzydacz">Pani marszałek, panie ministrze, to porozumienie zostało podpisane we wrześniu zeszłego roku przez ministra Raua, wynegocjowane wówczas przez nas, przez jego współpracowników. Od września do dziś, do czerwca, minęło już prawie 10 miesięcy. Proszę uprzejmie o odpowiedź, dlaczego dzisiejszemu rządowi tak dużo czasu zajmuje procedowanie nad dokumentami w tej sprawie, tak że musimy się zajmować tą sprawą po aż 10 miesiącach, podczas gdy słyszymy tutaj z ust posłów koalicji rządzącej, jak pilny jest to projekt, jak szybko trzeba nad nim procedować. To jest moje pierwsze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-406.2" who="#MarcinPrzydacz">Drugie, też trochę związane z tym ponaglaniem. W styczniu tego roku premier Donald Tusk po raz pierwszy od wybuchu wojny jako premier pojechał na Ukrainę i ogłosił na tejże Ukrainie ustanowienie specjalnego pełnomocnika rządu ds. odbudowy Ukrainy. Ja rozumiem, że polski biznes chciałby brać udział w tej przyszłej odbudowie. Od pół roku nie doczekaliśmy się powołania tego pełnomocnika, objęcia tego urzędu. W związku z tym moje pytanie do przedstawiciela rządu: Czy premier wycofuje się z tej decyzji, czy to jest kolejny element nieudolności w powoływaniu poszczególnych organów władzy? Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-407">
          <u xml:id="u-407.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-407.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-407.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Tak mnie pani ładnie zapowiedziała.)</u>
          <u xml:id="u-407.3" who="#MonikaWielichowska">Jak zawsze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-408">
          <u xml:id="u-408.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo się cieszę.</u>
          <u xml:id="u-408.1" who="#AndrzejŚliwka">Pani marszałek, Wysoka Izbo, ja oczywiście co do samego projektu zgadzam się ze stanowiskiem, które zostało przedłożone, jeśli chodzi o korzyści płynące z omawianego aktu. Tutaj też przyłączę się do słów pana ministra Przydacza, który mówił o tym, że to jest projekt, który został wypracowany i de facto przygotowany przez rząd Prawa i Sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-408.2" who="#AndrzejŚliwka">Ale mam konkretne pytanie do pana ministra Bartoszewskiego odnośnie do wpływu Polski na ewentualną odbudowę Ukrainy i udziału naszych spółek. Wiemy o tym doskonale, że na Ukrainie funkcjonuje Fundusz Mienia Państwowego, który w ramach swojej działalności ma doprowadzić do tego, żeby ten monopol i ta oligarchia, które funkcjonują w spółkach strategicznych, jeżeli chodzi o rozwój, zostały rozbite. I teraz pytanie do pana ministra: Jak obecnie wygląda agenda? Jak wygląda strategia działania polskiego rządu w tym zakresie? Jakie spółki Skarbu Państwa, jakie instytucje rządowe analizują to, rozmawiają o nabyciu takich aktywów jak kopalnie, jak złoża tytanu, jak chociażby spółki sektora bankowego, finansowego czy też zbrojeniowego? Bo wiemy o tym doskonale, że to jest bardzo ważny temat. To jest sytuacja, która jest także wielką szansą dla Polski, jakiej — myślę — nie będziemy mieli w najbliższej perspektywie przez długie, długie lata. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-408.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-409">
          <u xml:id="u-409.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-409.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-410">
          <u xml:id="u-410.0" who="#ZbigniewBogucki">Pani marszałek, Wysoki Sejmie, szanowny panie ministrze, faktycznie jest tak, że jest to projekt, który mam nadzieję, powinien zostać przyjęty tutaj w ramach pewnego konsensusu politycznego, bo lokalizacja Biura Narodów Zjednoczonych, Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów tutaj, w Warszawie, to jest niewątpliwie ważna sprawa i dosyć symboliczna. Natomiast faktycznie nie możemy pozostawać przy symbolach. Dołączam się do pytania pana posła Śliwki, jakie konkretne sprawy mogą być załatwione dzięki lokalizacji tego biura tutaj, w Polsce, przede wszystkim w kontekście kierunku ukraińskiego. Jakie spółki, jakie projekty, jakie inwestycje? Jakie rozmowy są już prowadzone? Te rozmowy powinny być prowadzone.</u>
          <u xml:id="u-410.1" who="#ZbigniewBogucki">Do pana posła Kowala: panie pośle, nieładnie jest wzywać prezydenta Rzeczypospolitej. Może pan co najwyżej prosić głowę państwa o to, żeby złożyła swój podpis. A ja co do tego, że pan prezydent zrobi to niezwłocznie… Po tym jak państwo niestety od września niewiele chyba zrobiliście, zrobi to niezwłocznie. A więc prosiłbym, żeby przynajmniej wtedy, kiedy mówimy o różnego rodzaju kwestiach międzynarodowych, gdzie konwenanse, kultura, również kultura słowa się liczą, używać odpowiedniego języka. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-410.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-411">
          <u xml:id="u-411.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-411.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Władysława Teofila Bartoszewskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-412">
          <u xml:id="u-412.0" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałbym najpierw skomentować wypowiedź pana przewodniczącego Kowala, który bardzo dobrze pokazał pożytki dla Polski z umiejscowienia UNOPS-u w naszym kraju, bo to jest rzecz dla nas również podstawowa.</u>
          <u xml:id="u-412.1" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Panie pośle Tumanowicz, Polska skorzysta gospodarczo z tego umiejscowienia UNOPS-u w Polsce z wielu powodów. Jak pan słusznie cytował, udział Polski w zamówieniach ONZ-etu jest minimalny.</u>
          <u xml:id="u-412.2" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Ale rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-412.3" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Rośnie, ale w skali. Pan poseł cytował prawie 30 mld dolarów, ale to było w 2021 r., teraz się zmniejszyło do ok. 20. Ale mniejsza o to. Tak czy owak wtedy mieliśmy ok. 0,1% udziału, czyli nic. I jest bardzo istotne, żebyśmy to zwiększyli. Tak się składa, że jest pewna prawidłowość w tych zamówieniach publicznych, które dla większości polskich przedsiębiorców są bardzo trudne do zrealizowania w przypadku wymagań. Otóż tak się składa, że jest pewna prawidłowość. Tam, gdzie są biura UNOPS-u i inne biura Organizacji Narodów Zjednoczonych, które się zajmują zamówieniami, bo jeszcze parę innych się tym zajmuje, zwiększa się udział przedsiębiorców z krajów, w których one są, bo po prostu łatwiej jest się im porozumieć. Z innych korzyści korzyścią jest przede wszystkim to, że Polska będzie mogła łatwiej wykorzystać hub logistyczny, który jest w rzeczywistości umieszczony w Rzeszowie czy pod Rzeszowem, w Jasionce, że ta obecność i obecność UNOPS-u w Polsce zapewni, że ten hub będzie wykorzystywany również przez nasze przedsiębiorstwa. Oprócz tego, to już taka zupełnie detaliczna sprawa, UNOPS będzie zatrudniał ok. setki polskich pracowników, którzy tutaj będą zarabiać i płacić podatki. To jest mała rzecz, ale cieszy, muszę powiedzieć. I najważniejszą sprawą, bo tutaj była poruszana kwestia, co z tego wynika. Pan poseł Przydacz mówił, że ratyfikacja jest powolna. Jakbyście nie trzymali nas bez normalnego rządu przez miesiąc, to byłoby prościej.</u>
          <u xml:id="u-412.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: No nie, panie ministrze.)</u>
          <u xml:id="u-412.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Pół roku jesteście.)</u>
          <u xml:id="u-412.6" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Podniósł pan kwestię, że nie ma pełnomocnika. Nie ma pełnomocnika, ale jest szef, przewodniczący specjalnej Rady do spraw Współpracy z Ukrainą, który tam siedzi na sali, to jest pan przewodniczący Paweł Kowal, który ma szersze upoważnienia niż pełnomocnik, bo nie tylko zajmuje się sprawami biznesu, ale samorządów, współpracy z uniwersytetami i innymi. I ten model jest bardziej repliką nie modelu, powiedzmy sobie, niemieckiego, strach powiedzieć, patrzę na pana Przydacza…</u>
          <u xml:id="u-412.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Jak się pan minister boi, to proszę bardzo.)</u>
          <u xml:id="u-412.8" who="#WładysławTeofilBartoszewski">…tylko modelu amerykańskiego, bo tak samo jest to załatwiane w Stanach Zjednoczonych i we Francji, u naszych sojuszników, jeśli chodzi o Ukrainę. I to jest, moim zdaniem, model słuszny. Pan przewodniczący Kowal jest w to w 100% zaangażowany.</u>
          <u xml:id="u-412.9" who="#komentarz">(Poseł Marcin Przydacz: Ale premier zapowiadał pełonomocnika.)</u>
          <u xml:id="u-412.10" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Ale została podjęta decyzja, żeby zrobić szerszą specjalną Radę do spraw Współpracy z Ukrainą, która ma większe uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-412.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Pan minster Bartoszewski po prostu skorygował premiera Tuska.)</u>
          <u xml:id="u-412.12" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Co do obecności UNOPS-u w Polsce. Owszem, są rozmowy z ONZ-etem, były i dalej są prowadzone takie rozmowy, który zapewnia nas, że będzie prowadził specjalne szkolenia dla polskiego biznesu w Polsce, żeby go przygotować do procesu aplikacji o te środki i że UNOPS będzie szanował lokalne, powiedzmy sobie eufemistycznie, uwarunkowania przy tych przetargach. I UNOPS jest świadom tego, że powinniśmy odgrywać znaczącą rolę przy w odbudowie Ukrainy, nasze firmy powinny. I takie rozmowy są prowadzone. A dyskusje na poziomie europejskim w ogóle o odbudowie Ukrainy i tak się toczą. To nie ma nic do rzeczy.</u>
          <u xml:id="u-412.13" who="#WładysławTeofilBartoszewski">A jeśli chodzi o ratyfikację tej umowy, o którą apelował pan poseł przewodniczący Kowal, co się panu posłowi Boguckiemu nie podobało, powiem tak.</u>
          <u xml:id="u-412.14" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Formalnie, formalnie.)</u>
          <u xml:id="u-412.15" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Odbyły się rozmowy między rządem a panem prezydentem Andrzejem Dudą. Pan prezydent Andrzej Duda jest bardzo zainteresowany jak najszybszą ratyfikacją tej umowy, m.in. dlatego, i na to też zwracam uwagę, że pan prezydent Andrzej Duda jest w pełni świadom, że drugim państwem, które chciałoby, żeby UNOPS był u nich, a nie u nas, był nasz zachodni sąsiad. I pan prezydent Andrzej Duda jest bardzo za tym, żeby ta umowa została podpisana.</u>
          <u xml:id="u-412.16" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Tym bardziej to wzywanie jest absolutnie bezpodstawne. Nie trzeba wzywać pana prezydenta.)</u>
          <u xml:id="u-412.17" who="#WładysławTeofilBartoszewski">Będzie ratyfikowana przez Sejm i Senat, będzie podpisana, bo leży to, zdaniem pana prezydenta, w polskim interesie, jeśli chodzi o polską rację stanu. I będzie to zrobione.</u>
          <u xml:id="u-412.18" who="#WładysławTeofilBartoszewski">W związku z tym uważam, że jest to bardzo dobra sytuacja, bo im więcej tego typu znaczących organizacji międzynarodowych jak ONZ ma tutaj swoje siedziby, tym łatwiej jest nam wpływać na rzeczywistość, kształtować rzeczywistość, nie tylko gospodarczą, ale również polityczną. W związku z tym uprzejmie proszę państwa posłów o zagłosowanie za tym.</u>
          <u xml:id="u-412.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-412.20" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: A co z funduszem mienia państwowego?)</u>
          <u xml:id="u-412.21" who="#WładysławTeofilBartoszewski">A co to ma do umowy o UNOPS-ie?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-413">
          <u xml:id="u-413.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-413.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-414">
          <u xml:id="u-414.0" who="#TomaszKostuś">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Zaproszenie UNOPS do Polski i podpisanie umowy powołującej nowe przedstawicielstwo biura w Warszawie to jedna z nielicznych jasnych kart w ciemnej — i mówię to ze smutkiem — pełnej nieudolności, niekompetencji i nieprawości polityce zagranicznej prowadzonej przez poprzednią ekipę. Dlatego z przyjemnością kończymy te prace i jestem przekonany, że już niedługo znajdą one swój udany finał.</u>
          <u xml:id="u-414.1" who="#TomaszKostuś">Polska nie tylko chce, ale — trzeba to powiedzieć bardzo jasno — wręcz powinna być koordynatorem procesu odbudowy Ukrainy, a polski biznes i samorządy muszą zostać możliwie jak najszerzej włączone w te działania i być głównym interesariuszem tego procesu. Wierzę, że przyjęta dziś uchwała to zapewni, wzmacniając wsparcie dla udziału polskiego sektora prywatnego w realizacji projektów ONZ — nie tylko tych dotyczących odbudowy Ukrainy. Albowiem to także niepowtarzalna szansa na zwiększenie udziału polskiego biznesu w platformie zamówień publicznych ONZ w ogóle, który to udział 2 lata temu wynosił zaledwie niespełna 1/4% globalnej wartości zamówień.</u>
          <u xml:id="u-414.2" who="#TomaszKostuś">Pytanie: Czy rząd przewiduje realizację kampanii informacyjnej skierowanej do polskich przedsiębiorców, samorządów oraz organizacji pozarządowych w celu dotarcia do nich z informacją o tym, jakie możliwości otwiera przed nimi powołanie przedstawicielstwa UNOPS w Polsce?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-415">
          <u xml:id="u-415.0" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu ustawy przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-415.1" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 15. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych o przedstawionym przez Prezydium Sejmu projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 446 i 495).</u>
          <u xml:id="u-415.2" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-416">
          <u xml:id="u-416.0" who="#TomaszGłogowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-416.1" who="#TomaszGłogowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych w dniu dzisiejszym pracowała nad projektem zmiany regulaminu. Zmiana sprowadza się do doprecyzowania sytuacji związanych z taki incydentem, z taką sytuacją, gdy poseł, który jest członkiem Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych lub członkiem Komisji Etyki Poselskiej, zostanie ukarany środkiem o charakterze dyscyplinarnym lub porządkowym. Według obecnych przepisów regulaminu Sejmu, które obowiązują od wielu, wielu lat, w takiej sytuacji poseł zostaje wykluczony ze składu Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych lub Komisji Etyki Poselskiej. Te zapisy nigdy nie były kwestionowane, nigdy nie było postulatów dotyczących ich zmiany.</u>
          <u xml:id="u-416.2" who="#TomaszGłogowski">Podczas dzisiejszego posiedzenia komisji podnoszono, że projekt zmiany regulaminu wynika z obecnej sytuacji, kiedy jeden z parlamentarzystów pan poseł Marek Suski został ukarany przez Komisję Etyki Poselskiej za wyrażenia ewidentnie nieparlamentarne i w wyniku tego przestał być członkiem Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Pan poseł Marek Suski od tego czasu kilkakrotnie zgłaszał chęć, jego klub także zgłaszał go do ponownego włączenia do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych.</u>
          <u xml:id="u-416.3" who="#TomaszGłogowski">Podczas dzisiejszego posiedzenia Sejmu koledzy i koleżanki z klubu pana posła podnosili, że jest to tworzenie zmiany regulaminu, która miałaby rzekomo być wymierzona w posłów opozycji, w konkretnego parlamentarzystę. Z drugiej strony padały głosy, że skoro zapis o tym, że osoba ukarana, chociażby przez komisję etyki zostaje wykluczona z Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych lub Komisji Etyki Poselskiej… Chodzi o to, że kara, która przecież, powiedzmy sobie szczerze, nie jest karą zbyt dotkliwą, może być dotkliwa dla kogoś, kto, nie wiem, pracuje w prezydium takiej komisji. Jeżeli ta kara ma być rzeczywista i nikt wcześniej nie podnosił konieczności jej zmiany, to musi być zachowany jakiś czas, jakiś moment, w którym poseł nie może powrócić do pracy w tej komisji. Zmiany regulaminu Sejmu, które zostały dzisiaj przedstawione na posiedzeniu komisji przez pana wicemarszałka Zgorzelskiego, wskazują, że ma to być pół roku karencji, kiedy nie można przywrócić do członkostwa w tych komisjach.</u>
          <u xml:id="u-416.4" who="#TomaszGłogowski">Komisja pozytywnie zaopiniowała projekt uchwały z drobnymi poprawkami porządkowymi, legislacyjnymi i wnosi o przyjęcie tej zmiany regulaminu Sejmu. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-416.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-417">
          <u xml:id="u-417.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-417.1" who="#MonikaWielichowska">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 3-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i koła.</u>
          <u xml:id="u-417.2" who="#MonikaWielichowska">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-417.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Smolińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-418">
          <u xml:id="u-418.0" who="#KazimierzSmoliński">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-418.1" who="#KazimierzSmoliński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mamy typowy przypadek tworzenia prawa pod konkretne nazwisko. Lex Suski — tak można określić tę zmianę regulaminu zaproponowaną przez Prezydium.</u>
          <u xml:id="u-418.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Pani marszałek potwierdza.)</u>
          <u xml:id="u-418.3" who="#KazimierzSmoliński">Do tej pory rzeczywiście, o czym pan poseł sprawozdawca powiedział, nie było problemów. Oczywiście te kary były stosowane, czasami ktoś tracił członkostwo, po jakimś czasie ono było przywracane. Nie trzeba było tego regulować. Teraz w przypadku pana posła Suskiego zamiast rozmawiać z klubem parlamentarnym i jakoś próbować się dogadać, że tak powiem, ponad podziałami, że za jakiś czas pan poseł będzie mógł wrócić do komisji regulaminowej, wprowadza się tę karencję, ten 6-miesięczny czyściec. W niektórych przypadkach można powiedzieć, za krótki w innych — pewnie za długi, bo te kary są różne: od upomnienia po obniżenie wynagrodzenia.</u>
          <u xml:id="u-418.4" who="#KazimierzSmoliński">Na posiedzeniu komisji rozmawialiśmy o tym, że szkoda, iż Prezydium Sejmu przy tej okazji nie skorzystało z tego, żeby wprowadzić również tę karę w przypadku zastosowania art. 25, tj. obniżenia diety poselskiej. To jest bardzo dotkliwa kara. Teraz w przypadku upomnienia posła zostanie on wykluczony z komisji regulaminowej, a za to, że ktoś zostanie pozbawiony np. połowy diety, nie będzie żadnej kary. Taki jest zapis regulaminowy, na to zwróciło uwagę nawet Biuro Legislacyjne. I tutaj jest apel do Prezydium Sejmu, żeby skorzystać przy tej okazji i jeszcze uzupełnić zapisy m.in. o tę karę wynikającą z art. 25, gdzie jest mowa o tym, iż można pozbawić posła części uposażenia, ale mimo że kara bardzo dotkliwa, to tej drugiej kary w postaci utraty członkostwa nie ma.</u>
          <u xml:id="u-418.5" who="#KazimierzSmoliński">Poza tym jeszcze jedna rzecz, na którą zwróciłem uwagę, czyli kwestia czasu, w którym następuje utrata członkostwa w komisji. Wczoraj był taki przypadek, że komisja w trakcie pracy nad opiniowaniem immunitetu posła Wosia miała przerwę, przyszliśmy na salę obrad, nastąpiła zmiana składu komisji regulaminowej i komisja nie wiedziała, w jakim składzie obradować, bo jeszcze nie wprowadzono tych zmian do systemu. Więc prośba do Prezydium, żeby w tym momencie, od następnej minuty po podjęciu tej uchwały nastąpiły zmiany w składach komisji. W tym wypadku akurat czytnik jednego z posłów, który już został skreślony z danej komisji, w tym przypadku regulaminowej, jeszcze działał, on mógł głosować, a czytnik innego posła, który został do tej komisji wprowadzony, nie działał i on nie mógł głosować.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-419">
          <u xml:id="u-419.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-420">
          <u xml:id="u-420.0" who="#KazimierzSmoliński">Jeżeli można, ostatnie zdanie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-421">
          <u xml:id="u-421.0" who="#MonikaWielichowska">Proszę kończyć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-422">
          <u xml:id="u-422.0" who="#KazimierzSmoliński">Więc podobnie jest teraz, jeżeli chodzi o utratę członkostwa. Ktoś się odwołuje od decyzji marszałka Sejmu do Prezydium i trwa posiedzenie komisji, np. regulaminowej, w ważnej sprawie, a w tym czasie Prezydium np. odmawia uznania tego odwołania i w momencie, kiedy to postanowienie Prezydium zapada, ta osoba traci członkostwo w komisji. Ale to nie jest określone, więc też prośba, żeby to dookreślić, pani marszałek, ponieważ to jest ważne, czy komisja będzie pracowała w składzie, że tak powiem, regulaminowym, czy też nieregulaminowym.</u>
          <u xml:id="u-422.1" who="#KazimierzSmoliński">Tego projektu w tym kształcie my nie możemy poprzeć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-422.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-423">
          <u xml:id="u-423.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-423.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Głogowskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-424">
          <u xml:id="u-424.0" who="#TomaszGłogowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska popiera zaproponowane zmiany w regulaminie Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-424.1" who="#TomaszGłogowski">Nawiązując do wypowiedzi mojego szanownego przedmówcy — trudno się zgodzić z argumentem, że jest to zmiana kierowana wobec konkretnego posła. Ona będzie dotyczyć każdego parlamentarzysty w tej kadencji i w kolejnej, każdego ukaranego przez Komisję Etyki Poselskiej, który zostanie wykluczony ze składu Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych lub Komisji Etyki Poselskiej, i określa, że taka osoba nie będzie mogła przez pół roku być ponownie członkiem tychże dwóch komisji. Wydaje się, że pół roku to nie jest bardzo długi czas. Trudno zgodzić się z argumentacją, że ta zmiana może być odebrana jako szykanowanie opozycji. Ona oczywiście jest pokłosiem zachowania pana posła Marka Suskiego, który tuż po wykluczeniu ze składu komisji co 2 tygodnie, co posiedzenie Sejmu domaga się przywrócenia do tejże komisji, ale tak jest, że często jednostkowe przypadki wskazują nam na luki w przepisach. Tutaj taka luka jest, my ją doprecyzowujemy. Przecież nie mówimy, że do końca życia czy do końca kadencji poseł nie będzie mógł wrócić do pracy w tej komisji. Wydaje się, że pół roku jest to zapis, który w pełni zasługuje na zaakceptowanie.</u>
          <u xml:id="u-424.2" who="#TomaszGłogowski">Klub Koalicji Obywatelskiej będzie głosował za tą zmianą w regulaminie Sejmu. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-425">
          <u xml:id="u-425.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-425.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Łukasza Osmalaka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-426">
          <u xml:id="u-426.0" who="#ŁukaszOsmalak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-426.1" who="#ŁukaszOsmalak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Obywatele! Klub Polska 2050 — Trzecia Droga również będzie głosował za tą zmianą. Uważamy, że nie może dochodzić do sytuacji, gdy osoba, która z powodów formalnych przestanie być członkiem komisji, po 2 czy 3 dniach będzie ubiegała się z powrotem o to, żeby do tej komisji móc powrócić. Dlatego uważamy, że okres 6 miesięcy będzie faktycznie okresem takiego czyśćca, jak to powiedzieliśmy na posiedzeniu naszej komisji.</u>
          <u xml:id="u-426.2" who="#ŁukaszOsmalak">W związku z powyższym jeszcze raz powtórzę: nasz klub będzie głosował za tą poprawką i za tą zmianą. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-426.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-427">
          <u xml:id="u-427.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-427.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Michała Pyrzyka, Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-427.2" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł już biegnie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-428">
          <u xml:id="u-428.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-428.1" who="#MichałPyrzyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Omawiany przedstawiony przez Prezydium Sejmu projekt nowelizacji regulaminu Sejmu dotyczy, tak jak słyszeliśmy, warunków członkostwa, a tym samym pracy posłów w Komisji Etyki Poselskiej oraz Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Obowiązuje dziś przepis, który mówi, że w przypadku gdy wobec posła zasiadającego w tych komisjach podjęto określone w regulaminie Sejmu środki o charakterze dyscyplinarnym lub porządkowym, to ten parlamentarzysta traci członkostwo w tych komisjach. I to jest zapis jasny. Natomiast celem proponowanej zmiany jest uzupełnienie regulaminu Sejmu o przepisy, zgodnie z którymi parlamentarzysta, wobec którego podjęto środki o charakterze dyscyplinarnym lub porządkowym, nie będzie mógł ubiegać się o członkostwo w tych komisjach przez okres 6 miesięcy.</u>
          <u xml:id="u-428.2" who="#MichałPyrzyk">Tak jak powiedział przewodniczący Smoliński, faktycznie to jest lex Suski. Jest to pojedynczy przypadek, pojedynczy kazus, który spowodował konieczność tych zmian. Często się zdarza tak, że dany przepis, dana regulacja funkcjonuje przez kilkadziesiąt lat, a pojedyncza sytuacja pokazuje, że należy to prawo zmienić, bo albo jest po prostu niewłaściwe, albo jest jakaś luka prawna, albo po prostu nie przewidziano, że ktoś może zachować się w taki, a nie inny sposób. A przypomnę, że pan poseł Suski chciał na drugi dzień, można powiedzieć, wrócić do składu tej komisji.</u>
          <u xml:id="u-428.3" who="#MichałPyrzyk">W ten sposób likwidujemy właśnie pewną lukę, bo parlamentarzysta, tracąc członkostwo w tych komisjach, w oparciu o obowiązujące przepisy mógł w zasadzie od razu, bez konieczności jakiegoś okresu karencji, ubiegać się o ponowne członkostwo niejako z marszu. A więc ten przepis o utracie członkostwa tak naprawdę nie działał, był martwy, można było go obejść, zgłaszając tego samego posła do składu tych komisji już na drugi dzień.</u>
          <u xml:id="u-428.4" who="#MichałPyrzyk">Ale ten projekt to nie tylko ta regulacja. Wprowadza on również korekty o charakterze porządkującym, polegające na rozróżnieniu wśród środków o charakterze dyscyplinarnym lub porządkowym tych nałożonych w drodze zarządzenia lub uchwały, a także posłużeniu się bardziej ogólnym sformułowaniem środka odwoławczego, który w tym przypadku obejmuje zarówno odwołanie, jak i wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.</u>
          <u xml:id="u-428.5" who="#MichałPyrzyk">Mając na uwadze powyższe, mój klub będzie popierać proponowane przez Prezydium Sejmu zmiany w regulaminie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-429">
          <u xml:id="u-429.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-429.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią posłankę Wandę Nowicką, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-430">
          <u xml:id="u-430.0" who="#WandaNowicka">Szanowna Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! W imieniu klubu parlamentarnego Lewicy mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie sprawozdania komisji o przedstawionym przez Prezydium Sejmu projekcie uchwały w sprawie zmiany Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, druk nr 446.</u>
          <u xml:id="u-430.1" who="#WandaNowicka">Przedstawione zmiany mają na celu wprowadzenie dodatkowych kryteriów dla członków Komisji Etyki Poselskiej oraz Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych. Zgodnie z nowymi przepisami posłowie, wobec których w ciągu ostatnich 6 miesięcy podjęto środki dyscyplinarne lub porządkowe, nie będą mogli ubiegać się o członkostwo w tych komisjach przez pół roku.</u>
          <u xml:id="u-430.2" who="#WandaNowicka">Uzasadnienie tej zmiany jest jasne i logiczne. Obecnie jeżeli wobec posła będącego członkiem wspomnianych komisji podjęte zostaną środki dyscyplinarne, traci on członkostwo w komisji. Jednak brak było do tej pory regulacji, która uniemożliwiałaby takim posłom ponowne ubieganie się o członkostwo w tych komisjach bezpośrednio po zasądzeniu kary.</u>
          <u xml:id="u-430.3" who="#WandaNowicka">Nowe przepisy wypełniają właśnie tę lukę i w związku z tym Lewica popiera proponowane zmiany w regulaminie. Uważamy, że są one niezbędne, aby wzmocnić zasady przejrzystości i odpowiedzialności w pracy parlamentarnej. Lewica będzie głosowała za przyjęciem uchwały i wierzymy, że proponowane zmiany przyczynią się do zwiększenia zaufania obywateli do Sejmu i podniesienia standardów etycznych. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-431">
          <u xml:id="u-431.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-431.1" who="#MonikaWielichowska">I zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-432">
          <u xml:id="u-432.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zmieniacie regulamin Sejmu tylko po to, by dostosować go do własnej wojenki z PiS-em. Wojenki, której Polacy naprawdę nie chcą oglądać, bo stała się ona już nużąca. Natomiast przyganiał kocioł garnkowi. Prezydium poprzedniej kadencji wyznaczyło niskie standardy relacji z posłami, każąc surowo posłów Konfederacji czy arogancko prowadząc obrady, a wy teraz robicie lex Suski jedynie w celu rewanżyzmu. Przecież zarówno w Komisji Etyki Poselskiej, jak i w komisji regulaminowej macie bezpieczną większość i kogo chcecie ukarać, to i tak ukarzecie, więc po co procedujemy w ogóle nad tą uchwałą. W poniedziałek każdy przeciętny Polak odczuje już skutek rządów tzw. demokratów na rachunkach za prąd, Niemcy podrzucają nam imigrantów, nasilają się kolejne incydenty i przestępstwa cudzoziemców, kryzys na granicy w rozkwicie, a wy procedujecie nad uchwałą, która na dobrą sprawę i tak nie ma większego znaczenia. Zajmijcie się pracą.</u>
          <u xml:id="u-432.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jeszcze euro przegrali.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-433">
          <u xml:id="u-433.0" who="#MonikaWielichowska">Pięciu parlamentarzystów zapisało się do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-433.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-433.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-433.3" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na 1 minutę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-434">
          <u xml:id="u-434.0" who="#WitoldTumanowicz">Mam pytanie, pani marszałek, Wysoka Izbo, o zespoły. Czy planujecie jakieś zmiany w regulaminie w najbliższym czasie, ograniczające prawo posłów do zakładania zespołów parlamentarnych? Bo już napotykamy trudności z zakładaniem takich zespołów. Nasi koledzy z Korony Grzegorza Brauna właśnie mają trudność z założeniem własnego zespołu. Odmawia im się tego. Dlatego mam pytanie: Czy są w planach jakieś dalsze zmiany w regulaminie? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-434.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Jaki zespół?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-435">
          <u xml:id="u-435.0" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Kazimierza Smolińskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-436">
          <u xml:id="u-436.0" who="#KazimierzSmoliński">Pani marszałek, ciągle się mówi o standardach z poprzedniej kadencji. Większości z państwa jednak nie było 8 czy 10 lat temu, kiedy marszałkami byli pan marszałek Sikorski czy pan marszałek Niesiołowski. Wówczas były standardy: odbierano nam głos w każdym momencie, a pół minuty na wystąpienie było regularnie stosowane. Ale nie o tym chciałem mówić.</u>
          <u xml:id="u-436.1" who="#KazimierzSmoliński">Apeluję jeszcze raz, pani marszałek, do wnioskodawcy. Zróbcie poprawkę w zakresie kwestii wygaszenia tego mandatu w przypadku utraty możliwości bycia dalej członkiem, bo nie jest to określone. Właśnie przy okazji zmiany lex Suski pojawia się okazja, żebyście to doprecyzowali. Była sytuacja właśnie z komisją regulaminową i to jest kolejny przypadek. Może być taka sytuacja, że znowu nie będzie wiadomo, w jakim składzie komisja ma procedować. Jest okazja to zmienić, Biuro Legislacyjne o tym mówiło, więc proszę, zróbcie to. Nie róbmy jako Sejm zmiany regulaminu, która jest trochę niechlujna.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-437">
          <u xml:id="u-437.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, ale musi pan przyznać, że jeśli chodzi o wystąpienia na mównicy w poprzedniej kadencji i w tej kadencji, to jest niebo a ziemia. Nigdy nie zostaliście państwo zrzuceni z mównicy…</u>
          <u xml:id="u-437.1" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Jak nie?)</u>
          <u xml:id="u-437.2" who="#MonikaWielichowska">…i nigdy nie ma wystąpień po pół minuty…</u>
          <u xml:id="u-437.3" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Smoliński: Są, są.)</u>
          <u xml:id="u-437.4" who="#MonikaWielichowska">…tylko są dłuższe wystąpienia. Z reguły przedłużam państwu, z reguły wpuszczam, nawet jeżeli lista jest zamknięta. Naprawdę, to jest niebo a ziemia.</u>
          <u xml:id="u-437.5" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-438">
          <u xml:id="u-438.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-438.1" who="#AndrzejŚliwka">Pani marszałek, Wysoka Izbo, rzeczywiście ten projekt, który jest przedłożony przez wnioskodawcę, jest bardzo niekonsekwentny. Mówił o tym pan poseł Smoliński. W sytuacji, kiedy zwróci się posłowi uwagę, upomni się go czy też udzieli mu się nagany, wtedy ten poseł nie miałby prawa właśnie przez ten okres pełnić funkcji w komisji regulaminowej. Z kolei jeżeli zgodnie z art. 25 wykluczy się posła z posiedzenia Sejmu i obniży mu się uposażenie poselskie oraz dietę parlamentarną, wtedy nie ma przeciwwskazania do tego, ażeby nadal zasiadał w komisji regulaminowej. To jest pewien paradoks, jest to pewna niekonsekwencja. Mogę powiedzieć, że tu naprawdę, pani poseł, zabrakło zdrowego rozsądku. Jeżeli jest taka sytuacja, jaka była z panem posłem Suskim, to rzeczywiście trzeba rozmawiać z klubami. Niestety pan marszałek Hołownia na ustach ma współpracę, przyjaźń, miłość i wszystko, co piękne, ale jeżeli przychodzi do realnego działania, jeżeli przychodzi do realnego załatwiania spraw, to niestety, mówiąc w skrócie, jego styl działania jest bardzo podobny do stylu działania chociażby pana marszałka Sikorskiego, o którym tutaj mówił pan poseł Smoliński.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-439">
          <u xml:id="u-439.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-439.1" who="#MonikaWielichowska">Jeszcze raz do pana posła Smolińskiego: pan poseł Śliwka przekroczył swoje wystąpienie o 28 sekund i mógł skończyć…</u>
          <u xml:id="u-439.2" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Smoliński: Bardzo dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-439.3" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale to dlatego, że mnie pani bardzo lubi.)</u>
          <u xml:id="u-439.4" who="#MonikaWielichowska">…a w normalnym trybie w poprzedniej kadencji chociażby marszałek Terlecki zrzuciłby po pierwszej sekundzie przekroczenia czasu… Taka jest różnica.</u>
          <u xml:id="u-439.5" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale pani marszałek, to dlatego, że mnie pani bardzo lubi.)</u>
          <u xml:id="u-439.6" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam serdecznie pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość, którego też bardzo lubię.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-440">
          <u xml:id="u-440.0" who="#ZbigniewBogucki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-440.1" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna pani marszałek, z równie wielką życzliwością odnoszę się do pani marszałek. Wysoki Sejmie, właśnie w tym Sejmie przez pół roku nie było czasu na to, żeby zrealizować 100 konkretów, które państwo obiecaliście nie tyle swoim wyborcom, ile Polakom w kampanii w październiku. Nie ma czasu, żeby realizować wielki projekt portu kontenerowego w Świnoujściu.</u>
          <u xml:id="u-440.2" who="#ZbigniewBogucki">Nie znaleźliście państwo czasu przez te pół roku, żeby przedstawić raporty, ekspertyzy, które podobno miały źle oceniać realizację inwestycji w zakresie Centralnego Portu Komunikacyjnego. Nie znaleźliście państwo czasu -ta procedura dopiero się rozpoczęła, ale wcześniej rozpoczął ją pan prezydent — żeby wyposażyć w odpowiednie instrumenty prawne polskich żołnierzy, tak żeby mogli wykonywać swoje obowiązki na granicy w sposób bezpieczny. A dzisiaj siedzimy tutaj cały dzień bez żadnego głosowania i zajmujemy się zmianą regulaminu Sejmu, bo chcecie ukarać jednego posła. Ja myślę, że jest naprawdę dużo więcej ważnych spraw i dużo więcej wyzwań. Po to ten Sejm jest, żeby nimi się zajmować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-440.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-441">
          <u xml:id="u-441.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-441.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Krzysztofa Cieciórę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-442">
          <u xml:id="u-442.0" who="#KrzysztofCiecióra">Pani marszałek, Wysoka Izbo, sami państwo przyznajecie, że jest to typowa wrzutka pod jednego posła. Lex Suski — sami to tak nazywacie. Swoją drogą to jest trzecia inicjatywa parlamentarna o takiej nazwie, więc pan poseł Suski będzie ustanawiał jakieś rekordy. Natomiast praktyka jest jednoznaczna. Kiedy zaczyna się coś doszczegóławiać, zapisywać konkretniej, dokładniej, to zawsze znajdują się jakieś inne sposoby obejścia i w tym przypadku pewnie też tak będzie. Więc pytanie, czy ta praca ma w ogóle jakikolwiek sens, bo pewnie za kilka tygodni spotkamy się ponownie po to, żeby poprawiać te przepisy, które teraz poprawiamy.</u>
          <u xml:id="u-442.1" who="#KrzysztofCiecióra">Więc chodzi o to, o czym przed chwilą mówił pan poseł Bogucki. Wymienił bardzo konkretnie, z żelazną konsekwencją wszystkie te rzeczy, o których nie usłyszeliśmy z tej mównicy w ostatnich miesiącach, a które powinny mieć pierwszeństwo nad jakimikolwiek lex Suski, Bogucki, Śliwka, Smoliński, Ciecióra czy Wielichowska — przepraszam, pani marszałek — bo to są konkretne rzeczy, a nie jakieś zmiany w regulaminie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-442.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-443">
          <u xml:id="u-443.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-443.1" who="#MonikaWielichowska">Czy pan poseł sprawozdawca zechce zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-443.2" who="#MonikaWielichowska">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-443.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Tomasza Głogowskiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-444">
          <u xml:id="u-444.0" who="#TomaszGłogowski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-444.1" who="#TomaszGłogowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Część pytań wykraczała znacznie poza przedłożony projekt zmiany regulaminu Sejmu. Na pytania o plany zmiany regulaminu można odpowiedzieć, że jest kilka podmiotów, grupa posłów także może złożyć poprawki dotyczące zmiany regulaminu. Jeżeli uważacie państwo, że powinna być zróżnicowana ta karencja umożliwiająca powrót do komisji regulaminowej, do Komisji Etyki Poselskiej, to możecie państwo wystąpić z takim projektem uchwały o zmianie regulaminu Sejmu. Natomiast nie sposób się zgodzić z tym, że ta uchwała ma w jakiś sposób ukarać pana posła Marka Suskiego. On już został ukarany i ona ma określić termin, kiedy jego karencja może się skończyć, więc ona jakby wychodzi naprzeciw panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-444.2" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-444.3" who="#TomaszGłogowski">Jeśli chodzi o argumenty, że należy rozmawiać, że warto by było, żeby marszałek ustalił to z klubem, to być może, zawsze warto rozmawiać, ale warto też określać precyzyjnie prawo, bo można by było sobie wyobrazić sytuację, że marszałek uznałby, że 6 miesięcy to za mało i sam zdecydowałby o dłuższej karencji. Teraz będzie ona jasno określona, że 6 miesięcy po ukaraniu poseł będzie mógł powrócić do prac w komisji, w której pracował wcześniej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-445">
          <u xml:id="u-445.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-445.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-445.2" who="#MonikaWielichowska">Do trzeciego czytania projektu uchwały przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-445.3" who="#MonikaWielichowska">Jedziemy dalej z programem.</u>
          <u xml:id="u-445.4" who="#komentarz">(Poseł Kazimierz Smoliński: Gdzie składać poprawki do wniosku, do Prezydium Sejmu?)</u>
          <u xml:id="u-445.5" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 16. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Prokuratora Krajowego z dnia 28 maja 2024 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej posła Michała Piotra Wosia (druk nr 484).</u>
          <u xml:id="u-445.6" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-446">
          <u xml:id="u-446.0" who="#TomaszGłogowski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych na posiedzeniach wczorajszym i dzisiejszym opiniowała wniosek prokuratora generalnego o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności pana posła Michała Wosia.</u>
          <u xml:id="u-446.1" who="#TomaszGłogowski">Mówiąc w skrócie, istota tego wniosku i zarzutu, który — jak sądzę, jeżeli Sejm wyrazi zgodę na pociągnięcie pana posła do odpowiedzialności — rozstrzygnie sąd, sprowadza się do tego, czy z Funduszu Sprawiedliwości można było sfinansować zakup przez Centralne Biuro Antykorupcyjne narzędzia Pegasus służącego do inwigilacji, kontroli rozmów i komunikowania się na wszelkich komunikatorach.</u>
          <u xml:id="u-446.2" who="#TomaszGłogowski">Przebieg posiedzenia komisji był bardzo gorący, przebiegało ono w gorącej atmosferze. Od tego może zacznę, ponieważ w trakcie posiedzenia komisji padały także słowa, które nie powinny padać na posiedzeniach komisji. Rozumiem, że ta kwestia podlega sporowi, rozumiem, że partyjni koledzy pana posła, którzy wczoraj byli licznie obecni na posiedzeniu komisji, mogą uważać, że środki z Funduszu Sprawiedliwości — który przecież pierwotnie nazywał się Funduszem Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej, czyli był funduszem stworzonym z sądowych nawiązek, z potrąceń 7% wynagrodzenia za pracę skazanych — mogły zostać przeznaczone, i to jeszcze w tajemnicy przed parlamentem, na zakup oprogramowania Pegasus przez Centralne Biuro Antykorupcyjne. Ale jeśli chodzi o to, co się wczoraj działo — o to, że część panów posłów otwarcie kierowało groźby wobec prokuratorów, którzy przedstawiali wczoraj wniosek, groziło im, że zostaną pociągnięci do odpowiedzialności za to, co robią, czyli za to, że występują z wnioskiem wobec pana posła Michała Wosia, ówczesnego wiceministra sprawiedliwości — to myślę, że tylko fakt, że stenogram sporządzany z posiedzeń komisji obejmuje tylko wystąpienia, a nie okrzyki z sali, tak jak chociażby z posiedzeń Sejmu, może uchronić część państwa posłów, którzy wczoraj w taki sposób zabierali głos na posiedzeniu komisji.</u>
          <u xml:id="u-446.3" who="#TomaszGłogowski">Część parlamentarzystów zabierających wczoraj głos, bo głos zabierała duża liczba osób, także posłowie spoza składu komisji, podnosiła, że pan poseł Michał Woś, ówczesny wiceminister sprawiedliwości, postępował zgodnie z zapisami prawa, że wcześniej zostały dokonane zmiany ustawy, także w rozporządzeniach ministra sprawiedliwości, i że miał on prawo do przeprowadzenia procedury przekazania 25 mln zł, bo o takiej kwocie mówimy, z Funduszu Sprawiedliwości do budżetu CBA, za które Centralne Biuro Antykorupcyjne zakupiło Pegasusa.</u>
          <u xml:id="u-446.4" who="#TomaszGłogowski">Natomiast sprawą najistotniejszą w przedstawionym przez prokuratora generalnego wniosku o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności pana posła jest wskazanie, iż świadomie wprowadził on w błąd ministra finansów i członków Komisji Finansów Publicznych Sejmu RP, ponieważ takie przesunięcie środków, przekazanie 25 mln na ten cel wymagało zmiany planu finansowego zaopiniowanego przez ministra finansów i Komisję Finansów Publicznych. Najistotniejszą sprawą prawną jest to, że inny artykuł, inną podstawę prawną pan minister Michał Woś przedstawiał odnośnie do umowy zawartej pomiędzy Ministerstwem Sprawiedliwości a CBA, a inny został przedstawiony ministrowi finansów i Komisji Finansów Publicznych.</u>
          <u xml:id="u-446.5" who="#TomaszGłogowski">Komisji Finansów Publicznych zostało przedstawione, że ta umowa będzie finansowana na podstawie art. 43 § 8 pkt 4 Kodeksu karnego wykonawczego. Nie jest to długi artykuł, mógłbym go nawet przeczytać w całości. W nim szczegółowo wyliczono, na jakie działania mogą być przeznaczone środki funduszu. Jest to: promowanie i wspieranie inicjatyw i przedsięwzięć służących poprawie sytuacji osób pokrzywdzonych przestępstwem oraz skutecznej readaptacji skazanych; podejmowanie przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i informacyjnym, w tym dotyczących przyczyn i uwarunkowań przestępczości oraz ich zapobiegania; pokrywanie kosztów związanych z organizowaniem i prowadzeniem kształcenia, studiów podyplomowych, kursów dokształcających i szkoleń; podejmowanie, organizowanie i zlecanie badań naukowych, prac rozwojowych oraz współpracy z innymi jednostkami w tym zakresie, dotyczących sytuacji oraz potrzeb osób pokrzywdzonych przestępstwem, świadków oraz osób skazanych, a także przyczyn i uwarunkowań przestępczości oraz jej zapobiegania; promowanie systemu pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem i świadkom oraz pomocy postpenitencjarnej; upowszechnianie wiedzy na temat osób pokrzywdzonych przestępstwem oraz alternatywnych metod rozwiązywania konfliktów, w szczególności mediacji w sprawach rodzinnych, nieletnich i karnych; działania wspierające rodziny zagrożone dysfunkcyjnością, w szczególności w zakresie profilaktyki i terapii uzależnień oraz współuzależnień i rozwiązywania konfliktów w rodzinie.</u>
          <u xml:id="u-446.6" who="#TomaszGłogowski">Szanowni państwo, Wysoki Sejmie, choćbyśmy nie wiem, jak się starali, w żaden sposób nie znajdziemy w tych punktach od a do g możliwości wpisania zakupu Pegasusa przez CBA.</u>
          <u xml:id="u-446.7" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Pan przeczyta całość, panie pośle, cały pkt 4, bo pan pominął pierwszą część. Proszę przeczytać od początku. Pkt 4 — i czytamy — przeciwdziałanie przyczynom przestępczości…)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-447">
          <u xml:id="u-447.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-448">
          <u xml:id="u-448.0" who="#TomaszGłogowski">Istotne jest to, że w umowie znalazł się inny artykuł, art. 43 § 8 pkt 1c…</u>
          <u xml:id="u-448.1" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Czemu pan wprowadza w błąd opinię publiczną?)</u>
          <u xml:id="u-448.2" who="#TomaszGłogowski">…który mógłby zostać pod to podciągnięty, czyli realizacja przez jednostki sektora finansów publicznych zadań ustawowych związanych z ochroną interesów pokrzywdzonych przestępstwem i świadków, a także wykrywaniem i zapobieganiem przestępczości oraz likwidacją skutków pokrzywdzenia przestępstwem. No tak, ale do tego sprowadza się istota aktu oskarżenia przedstawionego przez prokuratora generalnego.</u>
          <u xml:id="u-448.3" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: To nie jest akt oskarżenia.)</u>
          <u xml:id="u-448.4" who="#TomaszGłogowski">Wczoraj większość członków komisji regulaminowej i spraw poselskich pozytywnie zaopiniowała wniosek prokuratora. Jak rozumiem, jeżeli ocena sądu będzie podobna… Sąd przede wszystkim oceni to, że inny artykuł został podany odnośnie do umowy, a inny — przedstawiony Ministerstwu Finansów. Będzie to główny punkt, który sąd oceni.</u>
          <u xml:id="u-448.5" who="#TomaszGłogowski">Wczoraj przez przewodniczącego komisji regulaminowej zostało także zacytowane w całości wystąpienie pana posła, ówczesnego wiceministra, na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych, w którym referował on te zmiany. One zostały oczywiście bardzo lakonicznie przedstawione jako inne działania.</u>
          <u xml:id="u-448.6" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Woźniak: Ale pytań nie było.)</u>
          <u xml:id="u-448.7" who="#TomaszGłogowski">Nie było pytań, ale pan przyszedł na posiedzenie komisji, żeby przedstawić to, czego zmiany mają dotyczyć. Pan mówił o innych działaniach, na które zostało przekazane te 25 mln.</u>
          <u xml:id="u-448.8" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Woźniak: Nienawiść zaślepia.)</u>
          <u xml:id="u-448.9" who="#TomaszGłogowski">Wczoraj duża część dyskusji dotyczyła spraw pobocznych wobec samego wniosku. Posłowie, partyjni koledzy pana posła, pana ministra podnosili, że przecież Pegasus był wykorzystywany do wykrywania przestępczości, zapobiegania terroryzmowi itd. Oczywiście to, jak był wykorzystywany Pegasus, jest i zapewne będzie obiektem zainteresowania, innych działań.</u>
          <u xml:id="u-448.10" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Sędzia Tuleya się na to zgadzał.)</u>
          <u xml:id="u-448.11" who="#TomaszGłogowski">To bardzo dobrze, że był wykorzystywany także do wykrywania przestępczości, bo po to był zakupiony. Natomiast na ocenę innych działań będzie na pewno miał wpływ fakt wykorzystywania środków z Funduszu Sprawiedliwości, nie tylko przekazania środków do Centralnego Biura Antykorupcyjnego.</u>
          <u xml:id="u-448.12" who="#TomaszGłogowski">Podczas wczorajszej dyskusji wskazywano także, że art. 4 ust. 1 ustawy o CBA mówi, że działalność CBA jest finansowana z budżetu państwa. W obronie pana posła, pana ministra podnoszono, że nie ma tam zapisu, że jest finansowana wyłącznie z budżetu państwa, ale czytając ten zapis literalnie… Jest tam dość jednoznacznie wskazane, że finansowana jest z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-448.13" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-448.14" who="#TomaszGłogowski">Pan prokurator za pierwszym razem się przejęzyczył.</u>
          <u xml:id="u-448.15" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-448.16" who="#TomaszGłogowski">Pan prokurator powiedział, że finansowana jest wyłącznie i zaraz, po 5 sekundach poprawił swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-448.17" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Nie po 5 sekundach, tylko po reakcji posłów.)</u>
          <u xml:id="u-448.18" who="#TomaszGłogowski">Rozumiem, że państwo są osobami…</u>
          <u xml:id="u-448.19" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Po reakcji posłów się poprawił.)</u>
          <u xml:id="u-448.20" who="#TomaszGłogowski">Nie słychać tego było być może. Do mikrofonu: pan poseł Woś potwierdził, że pan prokurator poprawił wczoraj swoją wypowiedź.</u>
          <u xml:id="u-448.21" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie, po reakcji posłów powiedział, jaka jest prawda.)</u>
          <u xml:id="u-448.22" who="#TomaszGłogowski">Po reakcji posłów. Rozumiem, że panu ministrowi, panu posłowi nigdy przejęzyczenie się nie zdarzyło.</u>
          <u xml:id="u-448.23" who="#komentarz">(Poseł Michał Woś: Przecież to jest w zarzucie. To nie jest przejęzyczenie, to jest w zarzucie. W zarzucie jest „wyłącznie”.)</u>
          <u xml:id="u-448.24" who="#TomaszGłogowski">Mam nadzieję, że także w dalszym procedowaniu nad tym wnioskiem przed innymi organami… Życzę, aby państwu żadne takie błędy się nie zdarzały.</u>
          <u xml:id="u-448.25" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Ale we wniosku było „wyłącznie”. We wniosku było „wyłącznie”.)</u>
          <u xml:id="u-448.26" who="#komentarz">(Poseł Tadeusz Woźniak: Się nie przejęzyczył. To było na piśmie.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-449">
          <u xml:id="u-449.0" who="#MonikaWielichowska">Panowie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-450">
          <u xml:id="u-450.0" who="#TomaszGłogowski">Fakt wyraźnego zapisania w ustawie o CBA, że CBA jest finansowane z budżetu państwa, wskazuje, że taki był cel ustawodawcy: zapewnienie maksymalnej niezależności tejże instytucji, a nie stwarzanie możliwości, jaka tu została stworzona.</u>
          <u xml:id="u-450.1" who="#TomaszGłogowski">Jeżeli ktoś, minister sprawiedliwości przekazuje 25 mln zł jakiejś instytucji, można podejrzewać, że ta instytucja może być przekazującemu, darczyńcy, mówiąc oględnie, wdzięczna. Trudno negatywnie oceniać taką możliwość.</u>
          <u xml:id="u-450.2" who="#TomaszGłogowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych rekomenduje przyjęcie wniosku prokuratura generalnego o pociągnięcie do odpowiedzialności pana posła Michała Wosia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-450.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-451">
          <u xml:id="u-451.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-451.1" who="#MonikaWielichowska">Przypominam, że Sejm zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego dotyczy wniosek. Nad tym sprawozdaniem nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-451.2" who="#MonikaWielichowska">Pan poseł Michał Woś wyraził wolę zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-451.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła na mównicę.</u>
          <u xml:id="u-451.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-452">
          <u xml:id="u-452.0" who="#MichałWoś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Wysoka Izbo! Bardzo często, wielokrotnie w ostatnich dniach pytaliście mnie i państwo posłowie, i opinia publiczna: Dlaczego nie zrzeknie się pan immunitetu, dlaczego, skoro uważa pan, że jest to wniosek o znamionach represji politycznej, nie zrzeknie się pan immunitetu, nie stanie przed sądem i nie powie, jakie są fakty, jaka jest prawda? Jestem przekonany, że ta arytmetyka sejmowa, która obowiązuje, ta logika, która rządzi tymi wszystkimi osobami naciskanymi przez pana Romana G., znanego mecenasa o końskim zdrowiu, który na widok prokuratora zemdlał, a potem ukrył się gdzieś tam w dziupli pod Rzymem, spowoduje, że i tak to samo, co dzisiaj mówię państwu posłom, będę powtarzał przed innymi organami państwa. Nie mam z tym najmniejszego kłopotu, bo wiem, że każde, każde moje działanie było zgodne z prawem, zgodne z ustawami.</u>
          <u xml:id="u-452.1" who="#MichałWoś">Gdybym, drodzy państwo, tak jak inny poseł czy inni posłowie, nie daj Panie Boże, zrobił komuś krzywdę na pasach, jadąc samochodem, popełnił inne pospolite przestępstwo, bez mrugnięcia okiem zrzekłbym się immunitetu, bo ogólnie jestem zwolennikiem ograniczania immunitetów parlamentarnych. Dzisiejszy przypadek dowodzi jednak, że w demokratycznym państwie prawa władza wykonawcza, mając w swoich rękach organy oskarżycielskie takie jak prokuratura działająca na zlecenie polityczne, każdemu, każdemu może postawić zarzut, a potem kierować akty oskarżenia w sprawach stricte politycznych na podstawie wymyślonych, wydumanych zarzutów. To jest największy szok, drodzy państwo.</u>
          <u xml:id="u-452.2" who="#MichałWoś">Przechodzę do kwestii art. 231. Państwo przecierają pewną ścieżkę. Kiedy już wrócimy do władzy, prędzej czy później będziemy korzystać, uczciwie korzystać z tej ścieżki, ale wy z tej wielkiej władzy, którą ma w swoich rękach prokuratura, prokurator generalny pan Bodnar, rząd Tuska, korzystacie w sposób skandaliczny, w sposób antydemokratyczny, w sposób niezwiązany z podstawowymi gwarancjami konstytucyjnymi i ochroną praw człowieka.</u>
          <u xml:id="u-452.3" who="#MichałWoś">Otóż, drodzy państwo, mam odpowiadać karnie z art. 231 w zbiegu z art. 296. Za chwilę powiem o tym, jak to zostało sztucznie zrobione. Orzecznictwo Sądu Najwyższego jednoznacznie mówi, że nie można łączyć tych dwóch artykułów. Z tego artykułu mam odpowiadać za to, że zgodnie z prawem, zgodnie z prawem podjąłem decyzję o dofinansowaniu instytucji państwowej z państwowego funduszu celowego będącego przecież częścią sektora finansów publicznych, a nawet załącznika do ustawy budżetowej. Dofinansowałem służby specjalne, żeby miały sprzęt do stosowania legalnej kontroli operacyjnej. Państwo doskonale o tym wiedzą. Za to chcecie mnie wsadzić do 10 lat za kraty, za to, że państwo polskie przestało być głuche i ślepe na kryminalistów.</u>
          <u xml:id="u-452.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-452.5" who="#MichałWoś">Drodzy państwo, zapytałem, zapytałem…</u>
          <u xml:id="u-452.6" who="#MichałWoś">Panie pośle, proszę się uspokoić. Panie przewodniczący, naprawdę jest pan przecież zacnym człowiekiem, logikiem, a w Sejmie tak pan cyrkuje.</u>
          <u xml:id="u-452.7" who="#MichałWoś">Szanowni Państwo! Wiecie państwo, że Tusk miał swojego Pegasusa od 2012 r. do 2015 r.? Donald Tusk stosował Pegasusa, bo to jest kontrola operacyjna polegająca na dostępie do teleinformatycznego urządzenia końcowego, mówiąc po polsku, do smartfona, do tableta. Oczywiście przestępcy byli kiedyś podsłuchiwani przez służby. Podpinały się do drutów, czytały listy. Współcześnie przestępcy, drodzy państwo, przestali do siebie dzwonić i wysyłać SMS-y, a zaczęli korzystać ze znanych nam wszystkim aplikacji, z Messengera na Facebooku, z WhatsAppa, z Signala. Państwo znają te aplikacje. Śledczy, stosując legalną kontrolę operacyjną polegającą na utrwalaniu treści rozmów, dochodzili do ściany. Od 2015 r. do 2017 r. nie było takiego narzędzia do stosowania kontroli operacyjnej. Wówczas została podjęta decyzja o tym, że państwo polskie musi przestać być głuche i ślepe na kryminalistów, na złodziei, na zabójców, na pedofilów, na handlarzy narkotykami, na zorganizowane grupy przestępcze.</u>
          <u xml:id="u-452.8" who="#MichałWoś">Drodzy państwo, wiemy o tym, mówił o tym prokurator generalny, że Pegasus, zgodna z ustawami kontrola operacyjna wszystkich służb, został zastosowany 578 razy w ciągu 5 lat. To sto kilkanaście przypadków rocznie. Za każdym razem był stosowany, o tym też przecież mówił pan Bodnar, za zgodą sądu. Jest utrwalona linia orzecznicza sądów. Czy to jest system totalnej inwigilacji, o którym tyle razy mówiliście? Mówiliście społeczeństwu, że każdy jest podsłuchiwany w sypialni, w łazience, w kuchni, w życiu prywatnym, a okazuje się, że ta kontrola zastosowana była 578 razy w ciągu 5 lat.</u>
          <u xml:id="u-452.9" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Za zgodą sądu.)</u>
          <u xml:id="u-452.10" who="#MichałWoś">Drodzy państwo, według prokuratury w ten sposób działałem na szkodę interesu publicznego, działałem na szkodę interesu publicznego w związku z tym, że państwo polskie było w stanie wyłapywać zabójców, szpiegów, którymi chwalił się Tusk, złodziei, kryminalistów i zorganizowane grupy przestępcze. Wystąpiłem, drodzy państwo, do pana prokuratora Bodnara, do prokuratora generalnego, żeby ujawnił opinii publicznej, jestem tego zwolennikiem, nie imiona i nazwiska, bo to są oczywiście sprawy ściśle tajne, jeśli chodzi o kontrolę operacyjną, ale kategorie przestępstw. Ilu tam było zabójców? Wiemy, że kilkunastu. Ilu pedofilów? Ilu handlarzy narkotykami? Oni to sobie zlecali, drodzy państwo, przez WhatsAppa, przez Messengera.</u>
          <u xml:id="u-452.11" who="#MichałWoś">Szanowni państwo, przechodzę teraz do zarzutu, który kieruje się w moją stronę. Chodzi o art. 231, tzw. przestępstwo urzędnicze. Żeby wystąpiło przestępstwo urzędnicze, trzeba działać nielegalnie, nie na podstawie prawa. Pan poseł sprawozdawca zechciał cytować art. 43 § 8 pkt 4 Kodeksu karnego wykonawczego, czyli ustawy, która reguluje działania Funduszu Sprawiedliwości. Drodzy państwo, pan poseł nie zechciał zacytować w pełni. Cytował: promowanie i wspieranie inicjatyw i przedsięwzięć służących poprawie sytuacji osób pokrzywdzonych itd., ale pominął, drodzy państwo, to, co jest kluczowe i najważniejsze: Środki funduszu są przeznaczane — proszę sobie otworzyć ustawę i zobaczyć — na działalność podejmowaną lub powierzoną — prokuratura we wniosku pominęła słowo: powierzoną — przez dysponenta na zadania związane z przeciwdziałaniem przyczynom przestępczości, w szczególności — i tu mamy otwarty katalog.</u>
          <u xml:id="u-452.12" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: Przyczyna, przyczyna.)</u>
          <u xml:id="u-452.13" who="#MichałWoś">I teraz, drodzy państwo, jeżeli w tej samej ustawie w art. 43 § 8 mamy wskazane, że środki funduszu są przekazywane — też otwórzcie ustawę — na zadania jednostek sektora finansów publicznych, a taką bez wątpienia jest Centralne Biuro Antykorupcyjne, na ich zadania ustawowe — otwórzcie ustawę i sprawdźcie — związane z wykrywaniem i zapobieganiem przestępczości…</u>
          <u xml:id="u-452.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Zapobieganiem.)</u>
          <u xml:id="u-452.15" who="#MichałWoś">I teraz, drodzy państwo, jeżeli ja na tej podstawie podjąłem decyzję o tym, żeby dofinansować Centralne Biuro Antykorupcyjne, a wy na tej podstawie uważacie, że za to trzeba wsadzić kogoś na 10 lat za kraty…</u>
          <u xml:id="u-452.16" who="#komentarz">(Głos z sali: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-452.17" who="#MichałWoś">…to naprawdę świadczy to wyłącznie o politycznym charakterze tych zarzutów i o represjach politycznych,…</u>
          <u xml:id="u-452.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-452.19" who="#MichałWoś">…które stosujecie wobec posła opozycji, członka rządu Zjednoczonej Prawicy, poprzedniej władzy wykonawczej.</u>
          <u xml:id="u-452.20" who="#MichałWoś">W związku z tym, drodzy państwo, nie mogłem się zrzec immunitetu, żeby tutaj, w Sejmie Rzeczypospolitej, przed narodem, przed posłami, przed Polakami wystąpić i powiedzieć o tym, co robi prokuratura Bodnara, jak działa neoprokuratura i w jaki sposób wykorzystujecie prokuraturę do represji o charakterze politycznym.</u>
          <u xml:id="u-452.21" who="#MichałWoś">Drodzy państwo, wniosek prokuratury na 28 stronach nie ma ani jednego zdania, ani jednego wyrazu mówiącego o tym, jaką to rzekomo korzyść osobistą odniosłem. Przypomnę: prokuratura zarzuca mi odniesienie korzyści majątkowej i osobistej w związku z przekazaniem tej dotacji. A więc dofinansowanie ze środków publicznych dla Centralnego Biura Antykorupcyjnego prokuratura nazywa korzyścią majątkową dla CBA. CBA osiągnęło korzyść majątkową i drodzy państwo, za tę korzyść mam iść na 10 lat do więzienia, za to, że ze środków publicznych Skarb Państwa otrzymał środki i pieniądze.</u>
          <u xml:id="u-452.22" who="#MichałWoś">Szanowni państwo, to jest niezwykle istotne. Część państwa jest prawnikami. Popatrzcie uczciwie na znamiona czynu zabronionego. Jakie są znamiona czynu zabronionego?</u>
          <u xml:id="u-452.23" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-452.24" who="#MichałWoś">Żeby popełnić przestępstwo, drodzy państwo, z art. 231, a prokuratura zarzuca mi typ kwalifikowany, czyli działanie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, osobistej… Jeszcze mówią: wiedząc o tym, że nie mogłem. Ja do dzisiaj wiem, że mogę, do dzisiaj wiem, że art. 4 ust. 1 ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym… Przytoczmy go: Działalność CBA jest finansowana z budżetu państwa, działalność biura jest finansowana z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-452.25" who="#komentarz">(Poseł Paweł Śliz: Kropka.)</u>
          <u xml:id="u-452.26" who="#MichałWoś">Drodzy państwo, w związku z tym w Najwyższej Izbie Kontroli w 2018 r., co prokuratura zataiła we wniosku, zataiła przed Wysoką Izbą, zataiła przed posłami na Sejm Rzeczypospolitej…</u>
          <u xml:id="u-452.27" who="#komentarz">(Głos z sali: Taka to prokuratura.)</u>
          <u xml:id="u-452.28" who="#MichałWoś">…zlecono, pan Krzysztof Kwiatkowski zlecił, najpewniej on, Departamentowi Prawnemu i Orzecznictwa Kontrolnego Najwyższej Izby Kontroli sporządzenie opinii prawnej. Czy w związku z tym, że jest taki zapis, oznacza to tylko i wyłącznie… Prokuratura w zarzucie mówi: tylko i wyłącznie z budżetu. Prokurator wczoraj przejęzyczył się i powiedział: tylko i wyłącznie, a potem powiedział: nie, nie, ten wniosek brzmi inaczej, bo w tym wniosku mamy napisane: działalność jest finansowana z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-452.29" who="#MichałWoś">I co wówczas, w 2018 r., o czym pan Kwiatkowski wiedział, jaki papier na swoje biurko dostał? Dostał dokument, który wprost mu mówi, że wykładnia tego artykułu nie może prowadzić do wniosku, że biuro nie może być finansowane z innych źródeł, np. z funduszy celowych, co wprost jest wskazane, gdyby inna ustawa to dopuszczała. Inną ustawę przedstawiłem państwu.</u>
          <u xml:id="u-452.30" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: No i mamy to.)</u>
          <u xml:id="u-452.31" who="#MichałWoś">Ustawa, zresztą późniejsza, o wiele późniejsza niż te przepisy ustawy o CBA, wskazuje jasno, drodzy państwo: to była podstawa prawna mojego działania w zakresie dofinansowania, bo dopuszczała z funduszu celowego udzielenie dofinansowania.</u>
          <u xml:id="u-452.32" who="#MichałWoś">I teraz, drodzy państwo, prokuratura odrzuciła totalnie — to już dla prawników, zacni mecenasowie siedzą też i tutaj — wykładnię literalną. Mimo że jest to jak byk napisane, każdy to widzi, może przeczytać, każdy to rozumie, prokurator mówi: nie, nie, my jednak uważamy, że tylko i wyłącznie. Dlaczego? Otóż przeszli z wykładni literalnej do wykładni systemowej i mówią tak. Centralne Biuro Antykorupcyjne, większość instytucji państwa ma zapis, że są finansowane z budżetu. To jest dla każdego oczywiste. CBA ma taki zapis, Policja ma taki zapis, straż pożarna, Straż Graniczna mają taki zapis, służby, kontrwywiad cywilny, wojskowy, wywiad cywilny, wojskowy, wszyscy mają ten zapis, ale mówią z wykładni systemowej, że ustawodawca poczynił zdolność podmiotową do przyjęcia dofinansowania, czyli te instytucje mogą przyjąć te środki wtedy, kiedy jest fundusz wsparcia. Policja ma fundusz wsparcia, straż pożarna ma fundusz wsparcia i Straż Graniczna ma fundusz wsparcia.</u>
          <u xml:id="u-452.33" who="#MichałWoś">Natomiast nawet i w tym miejscu prokuratura Bodnara popełniła byka, bo stosując wykładnię systemową, nie zobaczyli innej służby, np. Służby Więziennej, która ma identyczny zapis. Służba Więzienna jest finansowana z budżetu państwa. W swojej ustawie pragmatycznej nie ma zapisu o tym, że ma jakiś fundusz wsparcia, że ma jakąś podmiotową możliwość przyjęcia takiej dotacji. Nie ma takiego zapisu. Ale to nie przeszkodziło — tu mówimy o wykładni systemowej — racjonalnemu ustawodawcy przewidzieć, że Służba Więzienna korzysta np. ze środków funduszu aktywizacji zawodowej, który jest przewidziany w innej ustawie, to fundusz celowy z innej ustawy. To nie przeszkadza temu, że Służba Więzienna była finansowa i przyjmowała dotacje z Funduszu Sprawiedliwości, bo ma w innej ustawie taką możliwość, kilka ustaw okołobudżetowych taką możliwość daje.</u>
          <u xml:id="u-452.34" who="#MichałWoś">Co więcej, zapis stanowiący, że CBA jest finansowane z budżetu państwa, nie przeszkadzał, drodzy państwo, ani Centralnemu Biuru Antykorupcyjnemu, ani innym służbom korzystać ze środków norweskich. Czy to są środki budżetu państwa polskiego?</u>
          <u xml:id="u-452.35" who="#komentarz">(Głos z sali: Za waszych czasów.)</u>
          <u xml:id="u-452.36" who="#MichałWoś">Ze środków europejskich. Czy to są środki budżetu państwa?</u>
          <u xml:id="u-452.37" who="#komentarz">(Gwar na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-452.38" who="#MichałWoś">Teraz, drodzy państwo, dokonując takiej wykładni, jaką tutaj państwu teraz przedstawiam, jak można posła na Sejm Rzeczypospolitej, ale też każdego funkcjonariusza publicznego, każdego urzędnika, pociągać do odpowiedzialności karnej — 10 lat pozbawienia wolności — i jeszcze mówić, że wystąpiła szkoda wielkich rozmiarów?</u>
          <u xml:id="u-452.39" who="#MichałWoś">Statio fisci Skarb Państwa, który zarządza Funduszem Sprawiedliwości, przeznacza dofinansowanie dla statio fisci Centralnego Biura Antykorupcyjnego, który jest Skarbem Państwa. I prokuratura mówi, że kto poniósł szkodę? Skarb Państwa. Skarb Państwa, przekazując Skarbowi Państwa, ponosi 25 mln szkody. Szanowni państwo, prokuratura nie wykazała żadnych znamion czynu zabronionego, nie wykazała działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej czy osobistej, nie wykazała, szanowni państwo, jakiejkolwiek szkody, tym bardziej szkody wielkich rozmiarów. Dlatego z pełną odpowiedzialnością staję tutaj, na mównicy, i powiem państwu z dumą — z dumą — że podjąłbym jeszcze raz taką decyzję i jeszcze raz udzieliłbym tego dofinansowania…</u>
          <u xml:id="u-452.40" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-452.41" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-452.42" who="#MichałWoś">…żeby kryminaliści, pedofile, złodzieje, zabójcy, członkowie zorganizowanych grup przestępczych mogli być ścigani przez państwo polskie tak, jak na to zasłużyli.</u>
          <u xml:id="u-452.43" who="#MichałWoś">Drodzy państwo, w państwa rękach jest decyzja. Ja nie mam najmniejszych wątpliwości, że zaślepienie pewną nienawiścią, pewna logika polityczna, bycie zakładnikiem pewnych emocji wytworzonych przez najbardziej skrajne skrzydła czynią dla państwa tę sytuację niekomfortową. Ja to w pełni rozumiem. Natomiast przy jutrzejszym głosowaniu zachęcam państwa, żeby państwo kierowali się logiką, żeby państwo poszli do jakiegokolwiek znanego sobie prawnika, radcy prawnego, adwokata, przedstawili mu wniosek, co mi zarzuca prokuratura, zapoznali się z argumentacją i wtedy podejmowali, szanowni państwo, decyzje, które są naprawdę poważnymi decyzjami.</u>
          <u xml:id="u-452.44" who="#MichałWoś">Jeszcze raz powiem, ja nie obawiam się żadnego scenariusza, nawet tego z najgorszym finałem, bo wiem, że moimi działaniami wzmacniałem siłę państwa polskiego i bezpieczeństwo Polaków. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-452.45" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-453">
          <u xml:id="u-453.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-453.1" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-453.2" who="#MonikaWielichowska">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 17. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Komendanta Głównego Policji z dnia 10 października 2022 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie poseł Anity Kucharskiej-Dziedzic (druk nr 411).</u>
          <u xml:id="u-453.3" who="#MonikaWielichowska">Proszę pana posła Jarosława Urbaniaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-454">
          <u xml:id="u-454.0" who="#JarosławUrbaniak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku komendanta głównego Policji z dnia 10 października 2022 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie poseł Anity Kucharskiej-Dziedzic.</u>
          <u xml:id="u-454.1" who="#JarosławUrbaniak">Marszałek Sejmu, na podstawie art. 7c ust. 1b w związku z art. 10b ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora, skierował w dniu 10 kwietnia 2024 r. powyższy wniosek do Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w celu rozpatrzenia. Warto w tym miejscu nadmienić, że marszałek Sejmu skierował ten wniosek drugi raz. W poprzedniej kadencji pani marszałek skierowała ten sam wniosek do komisji regulaminowej, komisja regulaminowa wyraziła swoją opinię, a następnie ani nie został ten wniosek rozpatrzony, tak jak w tej chwili go rozpatrujemy na sali plenarnej, ani nie został poddany pod głosowanie na sali plenarnej Sejmu Rzeczypospolitej. To była sytuacja precedensowa. Nigdy w historii polskiego parlamentu nie zdarzyła się, tu w Sejmie czy po sąsiedzku w Senacie, taka sytuacja, żeby komisja regulaminowa, nasza sejmowa czy senacka, wniosek rozpatrzyła, a Sejm czy Senat nad tym wnioskiem nie głosował.</u>
          <u xml:id="u-454.2" who="#JarosławUrbaniak">W związku z tym, że w większości opinii prawnych sugerowano, żeby dla czystości przebiegu bardzo ważnego procesu uchylenia immunitetu rozpocząć tę procedurę od samego początku, komisja na posiedzeniu w dniu 22 maja 2024 r. rozpatrzyła ten wniosek i przedkłada Wysokiej Izbie propozycję odrzucenia wniosku komendanta głównego Policji z dnia 10 października 2022 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie poseł Anity Kucharskiej-Dziedzic.</u>
          <u xml:id="u-454.3" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Krzysztof Bosak)</u>
          <u xml:id="u-454.4" who="#JarosławUrbaniak">Myślę, że w tym miejscu warto dodać, że przedstawiciele upoważnieni przez komendanta głównego, którzy pojawili się na posiedzeniu komisji regulaminowej, nie byli zbyt przekonani, że tak kolokwialnie powiem, do słuszności tego wniosku, a większość członków komisji regulaminowej jednoznacznie stwierdziła, że czyn pani Anity Kucharskiej-Dziedzic, który miałby być obarczony karą, był związany z wykonywaniem mandatu poselskiego. Pani marszałek, Wysoka Izbo, dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-454.5" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Adam Płaczek: Panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-454.6" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Ja tutaj jestem.)</u>
          <u xml:id="u-454.7" who="#JarosławUrbaniak">Przepraszam bardzo, to już drugi raz, wczoraj mieliśmy kłopoty ze zmianą składu komisji regulaminowej.</u>
          <u xml:id="u-454.8" who="#komentarz">(Poseł Monika Wielichowska: Jarku, ale jestem.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-455">
          <u xml:id="u-455.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle. Rzeczywiście nastąpiła niespodziewana zmiana, kiedy pan przemawiał.</u>
          <u xml:id="u-455.1" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Urbaniak: Za moimi plecami.)</u>
          <u xml:id="u-455.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do zabrania głosu panią poseł Anitę Kucharską-Dziedzic, która ustosunkuje się do sprawy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-456">
          <u xml:id="u-456.0" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że jestem wszystkim państwu winna parę słów, żeby wytłumaczyć i te paradoksy, o których mówił pan poseł Urbaniak, i samą sytuację, która miała miejsce.</u>
          <u xml:id="u-456.1" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Cóż takiego zrobiłam? To było wykroczenie z art. 63a Kodeksu wykroczeń, czyli kto umieszcza w miejscu publicznym do tego nieprzeznaczonym ogłoszenie, które tam się nie powinno znaleźć, bez zgody tej osoby… To bardzo stary przepis, z czasów kiedy powstawał Kodeks wykroczeń, z 1971 r., służący walce z ówczesną opozycją, która jak niektórzy z państwa na tej sali pamiętają, bez zgody ówczesnych organów państwa wykorzystywała miejsca do tego nieprzeznaczone do umieszczania tam wrogich ówczesnemu systemowi ulotek, wydruków z powielaczy i tego typu kartek, które mogły wpłynąć na opinię publiczną.</u>
          <u xml:id="u-456.2" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Historia zatacza koło, czasami się powtarza jako tragedia, czasami jako farsa, w tym przypadku powtórzyła się jako farsa. Mamy dzień 7 grudnia 2021 r. i razem z ówczesnym posłem, a dzisiejszym senatorem panem Maciejem Kopcem prowadzimy kolejne kontrole poselskie w ministerstwie sportu, w którym wiceministrem jest nowy nabytek Prawa i Sprawiedliwości poseł Łukasz Mejza, który objął mandat po zmarłej posłance Jolancie Fedak. Nowy nabytek, który sam o sobie mówi, że walczy o Polskę, jest tym, którego głos jest szalenie ważny, bo zapewnia większość Prawu i Sprawiedliwości. Prowadzimy więc te kontrole poselskie w nowo utworzonym ministerstwie sportu i sprawdzamy, co tam też wyprawia pan poseł Mejza, czy w ogóle ma kalendarz — nie ma, czy w ogóle ma sekretariat — nie ma, czy podpisał jakieś dokumenty — nie podpisał. Poza tym składamy także kolejne doniesienia do prokuratury związane z poprzednią działalnością pana posła, zanim jeszcze był posłem. One nie przynoszą żadnego skutku, nie ma żadnej reakcji. Kiedy z tej mównicy sejmowej zgłaszam wniosek formalny o to, żeby wyjaśnić sprawę nieprawidłowo złożonego oświadczenia majątkowego przez pana posła Mejzę, pani marszałkini Witek wyłącza mi mikrofon, co się wówczas zdarzało. Jest to sytuacja głęboko niewygodna dla władz Prawa i Sprawiedliwości, dla klubu Prawa i Sprawiedliwości również. Zadaliśmy z panem Maciejem Kopcem zasadnicze pytanie.</u>
          <u xml:id="u-456.3" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Żeby był obrazek w mediach, wybraliśmy się na Nowogrodzką, bo nikt nas do tej pory nie wysłuchał, i na bramie na Nowogrodzkiej umieściliśmy zapisane kartki, przyklejając je bezbarwną taśmą. Pierwsza: Panie Kaczyński, nie wstyd panu za Mejzę? Druga kartka, bo 13 dni bez reakcji na aferę Mejzy. Wszystkie media wówczas żyły tą aferą. 13 dni bez reakcji. Trzecia kartka to była kartka z wymienionymi artykułami, zasadami prawnymi, o których przekroczenie podejrzewaliśmy pana Łukasza Mejzę. Art. 297 Kodeksu karnego to jest wyłudzenie kredytu, aktywów, dotacji, subwencji. Było doniesienie do prokuratury złożone przez Zarząd Województwa Lubuskiego. Wszystkie te pieniądze trafiły z powrotem do kasy Zarządu Województwa Lubuskiego. Czyli właściwie mogliśmy wówczas mieć podejrzenie graniczące z pewnością, że nastąpiło naruszenie art. 297 Kodeksu karnego.</u>
          <u xml:id="u-456.4" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Art. 601 § 2 Kodeksu wykroczeń to jest niedopełnienie obowiązku zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej, a art. 286 § 1 Kodeksu postępowania karnego to oszustwo i doprowadzenie do niekorzystnego rozporządzenia majątkiem własnym. To ta słynna afera pana posła Mejzy, która dotyczyła oferowania dziwnych terapii za setki tysięcy dolarów rodzicom śmiertelnie chorych dzieci. Ta afera jest do dzisiaj niewyjaśniona, prokuratura po roku odpowiedziała jednej z matek, że nie przesłuchała jeszcze znachora z Meksyku, w związku z tym nie prowadzi tej sprawy.</u>
          <u xml:id="u-456.5" who="#AnitaKucharskaDziedzic">I art. 248 pkt 3 i 6 Kodeksu karnego to są naruszenia przy przebiegu wyborów. Tu była informacja od pana profesora Gniazdowskiego, jakoby pan Łukasz Mejza fałszował listy poparcia w wyborach. Prokuratura oczywiście się tym nie zajmowała.</u>
          <u xml:id="u-456.6" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Kiedy robiliśmy konferencję prasową, dokładnie po 7 minutach zjawiła się Policja, która nas wylegitymowała. Na pytanie moje i pana posła Macieja Kopca, czy dostali jakieś zawiadomienie, policjant odpowiedział, szczerze, jak mniemam, że absolutnie nie, po prostu był w tym miejscu, przechodził obok, zobaczył, że coś się dzieje na Nowogrodzkiej, i zainteresował się tym. Jak państwo wiecie, owo zainteresowanie Policji skończyło się wnioskiem o ukaranie nas za wandalizm w postaci przyczepienia bezbarwną taśmą tych trzech kartek na bramie na Nowogrodzkiej.</u>
          <u xml:id="u-456.7" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Zapytaliśmy Policję, czy to doniesienie nastąpiło na wniosek zarządcy, bo przypominam: było to umieszczone w miejscu publicznym do tego nieprzeznaczonym, czyli ktoś musiał być pokrzywdzony, ktoś musiał odnieść szkodę i zwykle są to zarządcy nieruchomości, mieszkańcy. Czy ktoś złożył wniosek o ukaranie nas? Myśleliśmy, że być może złożyło taki wniosek kierownictwo partii Prawo i Sprawiedliwość albo zarządca nieruchomości. To byłoby ciekawe, moglibyśmy dużo mówić o tym, jak nas Prawo i Sprawiedliwość ściga. Otóż nie. Policja zrobiła to sama z siebie, przez nikogo nieproszona. Stąd pewnie dzisiaj konfuzja Policji pytanej podczas posiedzenia komisji regulaminowej, dlaczego taki wniosek złożyła, i odpowiedź, że właściwie to ona nie wie, co z tym dzisiaj zrobić.</u>
          <u xml:id="u-456.8" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Otóż uważam, że sytuacja, w której Policja działa w obronie wizerunku rządzącej partii, nie pozwala, podobnie jak prokuratura, realizować mandatu posła, czyli występować w obronie interesów własnych wyborców, w obronie porządku publicznego i pieniędzy publicznych, a także sama z siebie wykazuje się głęboką i zaskakującą nadgorliwością, jest upokarzająca i jest to obraza dla polskiego munduru. Tych komendantów już nie ma ze względów oczywistych. Przypominam, że ówczesny komendant wsławił się tym, że nie odróżnia granatnika od głośnika i potrafi, jak wiadomo, być poszkodowanym po tym, jak rozwalił pół komendy. No i był wicekomendant, który, jak państwo widzicie, uznał, że w interesie publicznym, w interesie porządku publicznego i w interesie polskiej Policji jest ścigać posłów za wywieszenie… Taśmą klejącą, której wcale nie trzeba było… Nie wiem, cokolwiek zrobić… Ale wiadomo, to umieszczenie ulotek w miejscu do tego nieprzeznaczonym, a więc: ścigać dwójkę posłów.</u>
          <u xml:id="u-456.9" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Mam wielką atencję dla Policji, jestem głęboko wdzięczna polskiej Policji, że podczas ostatnich 8 lat zachowywała się godnie i naprawdę w moim województwie zrobiła wiele, żeby nie doszło do konfliktów podczas różnego rodzaju protestów. A były protesty w obronie praworządności, były protesty kobiet. Policja w moim regionie zachowywała się godnie. Ale mieli daleko do Nowogrodzkiej i nie musieli wykazywać się nadgorliwością na polecenie swoich komendantów.</u>
          <u xml:id="u-456.10" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Mogę się pochwalić, że jestem też w posiadaniu odznaki honorowej za zasługi dla Policji, za to, że współpracowałam z nią przez wiele lat, wspierając Policję, odpowiadając na jej potrzeby, pomagając w sytuacji, kiedy Policja przyjeżdżała do osób z wypadków, krewnych samobójców, krewnych osób, które umarły, zginęły w wyniku przestępstwa. Współpracowaliśmy przy ochronie ofiar przemocy domowej, przemocy seksualnej. Prowadziliśmy ośrodek pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwem. Więc też byłam skonfundowana i było mi wyjątkowo przykro, że są wśród policjantów, wśród komendantów, ludzi blisko władzy, których apanaże, stanowiska i kariera zawodowa były zależne od tej władzy, ludzie, którzy Policję tego typu wnioskami po prostu ośmieszali.</u>
          <u xml:id="u-456.11" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Kiedy mnie zapytano na posiedzeniu komisji regulaminowej, czy żałuję swojego występku, powiedziałam, że nie żałuję. Bo dlatego mnie wybrali moi wyborcy, żebym broniła publicznych pieniędzy przed oszustami wyłudzającymi te pieniądze, dotacje, aktywa, subwencje; żebym stawała w obronie tych moich wyborców, którzy są na skraju życia i śmierci, którzy szukają dla siebie ratunku, są zdesperowani, w związku z tym są łatwym żerem dla oszustów; żebym dbała o przejrzystość wszelkich procesów wyborczych, o jawność naszego życia, o ochronę wszystkich obywateli przed naruszeniami ze strony innych obywateli, ale przede wszystkim władzy. Bo władza, jak państwo wiecie, jak wszyscy wiemy, deprawuje. Władza absolutna deprawuje absolutnie. I czasami jest tak, że dla zachowania pozorów władzy, stanowisk, apanaży, kariery robimy rzeczy straszne — jako ludzie, jako obywatele. A czasami robimy śmieszne. I ten wniosek był po prostu śmieszny.</u>
          <u xml:id="u-456.12" who="#AnitaKucharskaDziedzic">Ale jeszcze jedno zdanie. Nie jest dla mnie paradoksem, że pani marszałkini Witek nie poddała tego wniosku pod głosowanie w poprzedniej kadencji. Nie było na tej sali ani mojego wystąpienia, ani wystąpienia kogokolwiek z komisji regulaminowej na temat wniosku o odebranie mi immunitetu. Bo pani marszałkini Witek zdawała sobie sprawę, że ten wniosek, jeśli pojawi się przed wyborami, to będzie ze szkodą wizerunkową dla Prawa i Sprawiedliwości i z zyskiem wizerunkowym dla mnie. Bo on pokaże, że realizowałam swój mandat razem z posłem Maciejem Kopcem w taki sposób, jak tego się od nas domagali nasi wyborcy i jak tego od nas wymagały standardy. Dziękuję państwu.</u>
          <u xml:id="u-456.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-457">
          <u xml:id="u-457.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-457.1" who="#KrzysztofBosak">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-457.2" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 18. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Komendanta Głównego Policji z dnia 7 września 2022 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie posła Grzegorza Gaży (druk nr 413).</u>
          <u xml:id="u-457.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-458">
          <u xml:id="u-458.0" who="#TomaszGłogowski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych 22 maja br. rozpatrzyła wniosek komendanta głównego Policji o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności pana posła Grzegorza Gaży.</u>
          <u xml:id="u-458.1" who="#TomaszGłogowski">W czasie posiedzenia został jedynie przedstawiony przez przedstawiciela Komendy Głównej Policji wniosek. Pan poseł nie uczestniczył w posiedzeniu komisji. Zgodnie z tym, co zostało przedstawione członkom komisji, dotyczy to zdarzenia drogowego. Pan poseł jechał z prędkością 99 km/h w obszarze, w którym obowiązywało ograniczenie do 70 km/h. Po zatrzymaniu przez funkcjonariuszy przyznał się do popełnienia wykroczenia, jednak oświadczył, że jest osobą korzystającą z immunitetu w związku z pełnieniem funkcji posła na Sejm RP.</u>
          <u xml:id="u-458.2" who="#TomaszGłogowski">Komisja w głosowaniu dziewięcioma głosami za przy dwóch wstrzymujących rekomenduje Wysokiemu Sejmowi wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności pana posła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-459">
          <u xml:id="u-459.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-459.1" who="#KrzysztofBosak">Pan poseł, jak rozumiem, nie będzie zabierał głosu.</u>
          <u xml:id="u-459.2" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Gaża: Chciałbym zabrać.)</u>
          <u xml:id="u-459.3" who="#KrzysztofBosak">A jednak. Dobrze. W takim razie zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-459.4" who="#KrzysztofBosak">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy.</u>
          <u xml:id="u-459.5" who="#KrzysztofBosak">Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-459.6" who="#KrzysztofBosak">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-459.7" who="#KrzysztofBosak">Proszę o zabranie głosu pana posła Grzegorza Gażę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-460">
          <u xml:id="u-460.0" who="#GrzegorzGaża">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Zatrzymanie odbyło się w miejscu, w którym jest ograniczenie do 100 km/h. Nie została mi okazana informacja, w jakiej odległości byłem podczas dokonywania pomiaru, dlatego też nie poddałem się procesom, które pan policjant zaproponował, i nie przyjąłem mandatu. Myślę, że w ramach dalszego postępowania wyjaśnimy wszystkie wątpliwości. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-461">
          <u xml:id="u-461.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-461.1" who="#KrzysztofBosak">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-461.2" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 19. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Komendanta Głównego Policji z dnia 29 grudnia 2023 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie posła Grzegorza Gaży (druk nr 414).</u>
          <u xml:id="u-461.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-462">
          <u xml:id="u-462.0" who="#TomaszGłogowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych na posiedzeniu w dniu 22 maja rozpatrzyła wniosek komendanta głównego Policji o wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności pana posła Grzegorza Gaży. Pan poseł nie uczestniczył w posiedzeniu komisji, został więc tylko przedstawiony wniosek przez przedstawiciela komendanta głównego Policji. Według tegoż wniosku pan poseł został zatrzymany, prowadząc samochód z prędkością 100 km/h w miejscu, gdzie obowiązywało ograniczenie do 70 km/h. Miał się przyznać do popełnienia wykroczenia, ale odmówił przyjęcia mandatu, oświadczając, że jest osobą korzystającą z immunitetu w związku z funkcją posła na Sejm RP. Komisja dziewięcioma głosami za przy dwóch głosach wstrzymujących się rekomenduje Sejmowi wyrażenie zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności pana posła. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-463">
          <u xml:id="u-463.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-463.1" who="#KrzysztofBosak">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-463.2" who="#KrzysztofBosak">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-463.3" who="#KrzysztofBosak">Czy pan poseł chce ponownie zabrać głos?</u>
          <u xml:id="u-463.4" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Gaża: Dziękuję bardzo, rezygnuję.)</u>
          <u xml:id="u-463.5" who="#KrzysztofBosak">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-463.6" who="#KrzysztofBosak">I przechodzimy od razu do następnego punktu podobnej natury.</u>
          <u xml:id="u-463.7" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 20. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 20 maja 2022 r. o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za wykroczenie Prezesa Najwyższej Izby Kontroli Mariana Banasia (druk nr 461).</u>
          <u xml:id="u-463.8" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-464">
          <u xml:id="u-464.0" who="#TomaszGłogowski">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-464.1" who="#TomaszGłogowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! 13 czerwca br. Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych omawiała wniosek Głównego Inspektora Transportu Drogowego dotyczący wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności prezesa Najwyższej Izby Kontroli pana Mariana Banasia.</u>
          <u xml:id="u-464.2" who="#TomaszGłogowski">Pan prezes Najwyższej Izby Kontroli w kwietniu 2022 r. jechał z prędkością 65 km/h w miejscu, gdzie obowiązuje ograniczenie do 50 km/h. Zostało to zdarzenie zarejestrowane przez urządzenie Inspekcji Transportu Drogowego. Pan prezes został określony jako właściciel pojazdu, który to wykroczenie popełnił. Pan prezes Marian Banaś przyznał się do popełnienia wykroczenia i wyraził oświadczenie woli przyjęcia mandatu, jednakże stan prawny uniemożliwia zrzeczenie się przez prezesa Najwyższej Izby Kontroli immunitetu i przyjęcie mandatu za wykroczenie drogowe w tym przypadku.</u>
          <u xml:id="u-464.3" who="#TomaszGłogowski">Kilka lat temu, to było w lipcu 2015 r., parlament przyjął zmianę ustawy, która umożliwia parlamentarzystom, ale także prokuratorom, sędziom czy prezesowi Instytutu Pamięci Narodowej przyjmowanie mandatów za wykroczenia drogowe. Ta ustawa, wtedy kierowałem pracami podkomisji, która pracowała nad tą ustawą, zmieniła sytuację, która była wcześniej. Wcześniej, nawet jeśli parlamentarzysta, sędzia, prokurator chciał zapłacić mandat i nic nie mówił o tym, że jest parlamentarzystą czy sędzią, policjant, jeżeli poznał tę osobę, a teoretycznie nawet powinien spytać, czy ta osoba jest objęta ochroną immunitetową, nie mógł wystawić mandatu. Parlamentarzysta, sędzia czy prokurator nie mógł zapłacić mandatu za wykroczenia drogowe. Po zmianie tej ustawy, jak wszyscy wiemy, jest to możliwe, jest to traktowane jako niepodanie informacji o tym, że jest się objętym ochroną immunitetową. Jest to przyjmowane jako zrzeczenie się immunitetu i jest możliwość przyjęcia mandatu. W tej zmianie tych kilka lat temu, 9 lat temu, nie uwzględniono, nie wymieniono w katalogu osób kilku osób pełniących najważniejsze funkcje w państwie, m.in. prezesa Najwyższej Izby Kontroli. I prezes Najwyższej Izby Kontroli po prostu nie może sam zrzec się immunitetu. Pan prezes Banaś był obecny na posiedzeniu komisji i wyjaśnił, że jechał wówczas do chorego przyjaciela pożegnać się z nim. Przyznał, że oczywiście przekroczył o 15 km/h dozwoloną prędkość i wyraził chęć, jak tylko będzie to możliwe, zapłacenia za to mandatu. Prosił także Izbę o wyrażenie zgody na możliwość pociągnięcia go do odpowiedzialności. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-465">
          <u xml:id="u-465.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-465.1" who="#KrzysztofBosak">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 130e regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również osobie, której wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-465.2" who="#KrzysztofBosak">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-465.3" who="#KrzysztofBosak">Rozumiem, że prezesa Najwyższej Izby Kontroli nie ma z nami na sali, tym samym nie wyraża on chęci zabrania głosu.</u>
          <u xml:id="u-465.4" who="#KrzysztofBosak">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-465.5" who="#KrzysztofBosak">I przechodzimy do kolejnego punktu.</u>
          <u xml:id="u-465.6" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 21. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych w sprawie wniosku oskarżyciela prywatnego Łukasza Konrada Piebiaka z dnia 17 lutego 2021 r. przedłożonego przez adwokata Krzysztofa Wąsowskiego, uzupełnionego w dniu 1 kwietnia 2021 r., o wyrażenie zgody przez Sejm na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej poseł Katarzyny Lubnauer (druk nr 462).</u>
          <u xml:id="u-465.7" who="#KrzysztofBosak">Proszę pana posła Tomasza Głogowskiego o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-466">
          <u xml:id="u-466.0" who="#TomaszGłogowski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Komisja Regulaminowa, Spraw Poselskich i Immunitetowych 13 czerwca rozpatrywała wniosek oskarżyciela prywatnego Łukasza Piebiaka, pana sędziego Łukasza Piebiaka, wobec pani poseł Katarzyny Lubnauer.</u>
          <u xml:id="u-466.1" who="#TomaszGłogowski">Pan sędzia zarzucał pani poseł, że w wypowiedzi publicznej, transmitowanej w mediach, użyła wobec niego takich określeń jak bohater afery hejterskiej czy obrzydliwy człowiek i jeszcze kilku innych określeń, które pominę, które jego zdaniem mogłyby go poniżyć w oczach opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego do pełnienia urzędu sędziego.</u>
          <u xml:id="u-466.2" who="#TomaszGłogowski">W czasie dyskusji pełnomocnik ustalony przez panią poseł, pan poseł Konrad Frysztak podnosił, że tego typu oskarżenie powinno być odebrane, może być odebrane jako tłumienie debaty publicznej. Wskazywał, że ta wypowiedź miała miejsce w czasie, gdy pan sędzia Łukasz Piebiak miał być kandydatem Prawa i Sprawiedliwości do KRS-u, pełnił funkcję wiceministra sprawiedliwości. Pani poseł, jak każdy poseł, każda posłanka, miała prawo wybierania, a więc także opiniowania kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa. Ta wypowiedź nie dotyczyła kilkudziesięcioletniego okresu sprawowania przez pana Piebiaka funkcji sędziego, tylko jego pracy, jego aktywności w czasie, gdy był wiceministrem sprawiedliwości.</u>
          <u xml:id="u-466.3" who="#TomaszGłogowski">Pani poseł Katarzyna Lubnauer podniosła także fakt, że były to czasy, kiedy nie można było liczyć, w jej opinii, na rzetelną pracę organów ścigania, a sama afera hejterska jest dopiero wyjaśniana przez prokuraturę. Ona i opinia publiczna oczekują na jej wyjaśnienie.</u>
          <u xml:id="u-466.4" who="#TomaszGłogowski">W tym mniej więcej duchu przebiegała także dyskusja na posiedzeniu komisji. Komisja głosami: cztery za i osiem przeciw, cztery do ośmiu, zarekomendowała negatywnie wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności pani poseł. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-466.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-467">
          <u xml:id="u-467.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję panu posłowi.</u>
          <u xml:id="u-467.1" who="#KrzysztofBosak">Przypominam, że Sejm, zgodnie z art. 133 ust. 6 regulaminu Sejmu, rozpatruje sprawozdanie komisji, wysłuchując jedynie sprawozdawcy. Prawo do zabrania głosu przysługuje również posłowi, którego wniosek dotyczy.</u>
          <u xml:id="u-467.2" who="#KrzysztofBosak">Nad sprawozdaniem tym nie przeprowadza się dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-467.3" who="#KrzysztofBosak">Czy pani poseł Katarzyna Lubnauer chce zabrać głos? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-467.4" who="#KrzysztofBosak">Do głosowania w tej sprawie przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-467.5" who="#KrzysztofBosak">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 26. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (druki nr 472 i 491).</u>
          <u xml:id="u-467.6" who="#KrzysztofBosak">Witamy ministra finansów, który jest już z nami na sali.</u>
          <u xml:id="u-467.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-467.8" who="#KrzysztofBosak">Proszę panią poseł Zofię Czernow o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-468">
          <u xml:id="u-468.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji Finansów Publicznych w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, druki nr 472 i 491.</u>
          <u xml:id="u-468.1" who="#ZofiaCzernow">Komisja Finansów Publicznych na posiedzeniu w dniu 26 czerwca rozpatrzyła rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Rządowy projekt ustawy ma na celu dostosowanie stabilizacyjnej reguły wydatkowej zawartej w ustawie o finansach publicznych do unijnych reguł fiskalnych. Związane jest to bezpośrednio z reformą zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej, w wyniku której zmodyfikowane zostały wymagania dotyczące reguł fiskalnych. Nowe regulacje wynikające z prawa unijnego winny być niezwłocznie wprowadzone do polskiego systemu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-468.2" who="#ZofiaCzernow">Projekt ustawy wprowadza poszerzenie zakresu podmiotowego stabilizacyjnej reguły wydatkowej o agencje wykonawcze, ZUS, instytucje gospodarki budżetowej i państwowe osoby prawne oraz zwiększenie spójności polskich ram fiskalnych z regulacjami Unii Europejskiej. Projekt ustawy dostosowuje także definicję działań dyskrecjonalnych oraz mechanizmu określającego wysokość dofinansowania fiskalnego. Zmiany te są w dużym stopniu efektem przeglądu funkcjonowania stabilizacyjnej reguły wydatkowej dokonanego przez organy Unii Europejskiej we współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym.</u>
          <u xml:id="u-468.3" who="#ZofiaCzernow">Podkreślić należy, że zapisy w projekcie ustawy uwzględniają także wnioski pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli w zakresie funkcjonowania stabilizacyjnej reguły wydatkowej, a dotyczące rozszerzenia zakresu podmiotowego o cały sektor instytucji rządowych i samorządowych. Szczególnie wnioski te odnosiły się do ustaw budżetowych na lata 2021–2023. Najwyższa Izba Kontroli zwracała także zastrzeżenia dotyczące nieodpłatnego przekazywania skarbowych papierów wartościowych zamiast dotacji z budżetu państwa, co, pragnę podkreślić, w ostatnich latach rząd stosował na coraz większą skalę. Tak więc mamy w krajowych finansach publicznych ważne powody, aby w miarę szybko wprowadzić w życie ten projekt.</u>
          <u xml:id="u-468.4" who="#ZofiaCzernow">Komisja Finansów Publicznych szczegółowo rozpatrzyła projekt ustawy, który generalnie nie budził wątpliwości, z wyjątkiem drobnych poprawek uściślających zapisy w przedłożeniu. Podnoszony był także stosunkowo krótki czas, jaki pozostawał do głębszej analizy zapisu. Generalnie jednak komisja finansów uznała za konieczne rozpatrzenie projektu ustawy przed rozpoczęciem prac nad projektem budżetu na 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-468.5" who="#ZofiaCzernow">Komisja Finansów Publicznych przedstawia przyjęte sprawozdanie i rekomenduje Wysokiej Izbie uchwalenie projektu ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-468.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-469">
          <u xml:id="u-469.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-469.1" who="#KrzysztofBosak">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-469.2" who="#KrzysztofBosak">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-469.3" who="#KrzysztofBosak">Głos ma poseł Henryk Kowalczyk.</u>
          <u xml:id="u-469.4" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-470">
          <u xml:id="u-470.0" who="#HenrykKowalczyk">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw, zawartego w druku nr 472.</u>
          <u xml:id="u-470.1" who="#HenrykKowalczyk">Można by powiedzieć, że ustawa, która stara się porządkować stan finansów publicznych, określa regułę wydatkową i pewnie znalazłaby też wsparcie, natomiast tryb wdrażania tej ustawy niestety budzi ogromne wątpliwości. Na stronach sejmowych ta ustawa ukazała się we wtorek, a następnego dnia, bez możliwości zapoznania się z jej zapisami — przypomnę: prawie 30 stron samej ustawy ze skomplikowanymi wzorami matematycznymi, różnymi zapisami — została w komisji rozpatrzona, mimo że nawet Biuro Legislacyjne twierdziło, że nie zdążyło tego przeczytać, że to wprowadza chaos w pracach. A więc dziwię się, dlaczego jest wymagany taki pośpiech. Przecież uchwalenie tej ustawy na następnym posiedzeniu Sejmu niczego by nie umniejszyło. Argumentacja była taka, że według tej nowej stabilizacyjnej reguły wydatkowej ma być układany budżet na rok 2025. Rozumiem. Ale przecież dokument budżetowy rząd ostatecznie przyjmuje we wrześniu, a wcześniej można go przygotowywać, wiedząc, że taka ustawa wejdzie w życie. A więc nadal nie bardzo rozumiem ten pośpiech. On powoduje oczywiście niedoskonałości zapisów, wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-470.2" who="#HenrykKowalczyk">Zgodnie z uzasadnieniem ta ustawa ma czuwać generalnie nad zasadą, że deficyt budżetowy nie powinien być większy niż 3% PKB i że dług nie powinien być większy niż 60%. I bardzo słusznie. Zresztą bywały takie czasy, kiedy już zaczęliśmy się zbliżać do takiego zadłużenia. Na szczęście u nas też konstytucja o tym bardzo wyraźnie mówi. Myślę, że to zabezpieczenie jest nawet może słabsze, ale dobrze, że ono jest, ono powinno być, żeby nie korzystać z zapisów konstytucji wprost w momencie, kiedy będzie takie zadłużenie. Ale przypomnę, że na razie jeszcze do tego progu jest dość daleko — chociaż realizacja budżetu tegorocznego rzeczywiście każe patrzeć z ostrożnością na to, co się będzie działo, szczególnie że za te 5 miesięcy, to już widać, jest zrealizowany rekordowy deficyt budżetowy w tym roku.</u>
          <u xml:id="u-470.3" who="#HenrykKowalczyk">Ustawa przewiduje czuwanie nad tą zasadą, ale też poszerzenie zakresu wydatków objętych stabilizacyjną regułą wydatkową, chodzi m.in. o skarbowe papiery wartościowe przekazywane nieodpłatnie. Ustawa również wprowadza zmianę algorytmu określającego poziom wydatków objętych regułą wydatkową — poziom, który odnosi się, powiedzmy, do takiego spłaszczonego średniego poziomu, czyli aż do 8 lat. Może to dobrze, bo to na przyszłość też będzie dawało poczucie stabilności. Oczywiście są przewidziane mechanizmy wyjścia ze stabilizacyjnej reguły wydatkowej. Oprócz tych, które były do tej pory stosowane, czyli w przypadku stanów nadzwyczajnych, jest też mechanizm wyjścia, jeśli będzie istotne spowolnienie gospodarcze.</u>
          <u xml:id="u-470.4" who="#HenrykKowalczyk">Tak że ta ustawa rzeczywiście może mieć jakieś znaczenie, natomiast bardzo trudno mi wygłosić takie twierdzenie, że oto głosujemy za projektem tej ustawy, bo tak naprawdę trzeba by dogłębnie się z nim zapoznać. Choćby jest taka notatka w uzasadnieniu, że projekt nie był przedmiotem opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, bo podobno zmiany nie mają wpływu na funkcjonowanie jednostek samorządu terytorialnego. Ale z kolei w innym miejscu mówi się, że ta stabilizacyjna reguła wydatkowa obejmuje deficyt zarówno sektora rządowego, jak i samorządowego. A więc jak można takie uzasadnienie pisać? No i na otarcie łez: projekt zostanie przekazany do KWRiST na etapie prac parlamentarnych. Tak przy okazji zapytam pana ministra: Został przekazany? Te prace parlamentarne biegną od 24 godzin, więc nie sądzę, żeby komisja wspólna miała czas tym projektem się zająć.</u>
          <u xml:id="u-470.5" who="#HenrykKowalczyk">Oczywiście to ustawa być może potrzebna — szczególnie dla tego rządu, który, jak pamiętamy z historii, czasami lubił się nieźle zadłużać, dług podchodził pod 60% PKB — ale w tym momencie trudno ją poprzeć, nie mając pełnej świadomości ani czasu na jej rozpatrzenie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-470.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-471">
          <u xml:id="u-471.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-471.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Katarzynę Kierzek-Koperską.</u>
          <u xml:id="u-471.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-472">
          <u xml:id="u-472.0" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw do polskiego systemu prawnego wprowadzono stabilizującą regułę wydatkową, SRW, która stanowiła implementację dyrektywy Rady 2001/85/UE w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich. W dniu 30 kwietnia 2024 r. wszedł w życie pakiet aktów prawnych reformujących unijne ramy zarządzania gospodarczego, zatem musimy zaimplementować je do prawa krajowego.</u>
          <u xml:id="u-472.1" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Ustawa, która została wprowadzona, przypomnę, przez rząd Donalda Tuska, została zmodyfikowana w 2015 r. przez rząd Beaty Szydło po to, aby wydać więcej, niż reguła przewidywała. Przypomnijmy, iż zamieniono wtedy wskaźnik inflacji na wskaźnik celu inflacyjnego, czyli zrobiliście to państwo po to, aby wydawać bez granic. Ale wtedy mieliśmy deflację. Gdy jednak inflacja zaczęła rosnąć, znów zmieniliście wskaźnik na wskaźnik inflacyjny, aby znów nie mieć hamulców. Dodatkowo reguła nie brała pod uwagę wydatków związanych ze skarbowymi papierami wartościowymi, dlatego też PiS wydawał ogromną ich ilość, zadłużając państwo, a nie będąc pod kontrolą wskaźnikową. To powodowało istotne psucie państwa. Taka potrzeba większej kontroli nad pieniędzmi publicznymi pojawiła się także w ostatnich latach, gdzie w wyniku COVID-u wypłacano środki finansowe na działania, które nie były planowane, na potęgę.</u>
          <u xml:id="u-472.2" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Wiemy dobrze, że budżet naszego kraju tworzą Polki i Polacy i odpowiedzialność za te środki finansowe musi być nadzorowana w sposób szczególny. Reguła wydatkowa ma zatem służyć kontroli wydatkowej finansów publicznych. Reforma zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej zmodyfikowała wymagania dotyczące reguł fiskalnych. W efekcie wprowadzenia nowych reguł na szczeblu unijnym zachodzi potrzeba dostosowania SRW do wymogów i rozwiązań wynikających z prawa Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-472.3" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Zmiany wprowadzone w zakresie prawodawstwa, regulujące kwestie zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej zbiegły się w czasie z wynikiem przeprowadzenia we współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym przeglądu funkcjonowania SRW będącego realizacją kamienia milowego Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Zaproponowane zmiany uwzględniają więc także wnioski z tego przeglądu. Zmiany w SRW stanowiące uwzględnienie wniosków z przeglądu polegają m.in. na zmianie formuły reguły w celu zwiększenia spójności polskich ram fiskalnych z regułami unijnymi.</u>
          <u xml:id="u-472.4" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Projekt odpowiada także na wnioski pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli w zakresie funkcjonowania SRW zawarte w wystąpieniu pokontrolnym. W projekcie ustawy zaproponowano rozszerzenie zakresu o pozostałe jednostki sektora finansów publicznych, m.in. agencje wykonawcze, instytucje gospodarki budżetowej, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, państwowe osoby prawne. Ilość tych jednostek łącznie oznacza, że tym projektem objętych jest ok. 90 jednostek.</u>
          <u xml:id="u-472.5" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Rozszerzenie zakresu SRW ma charakter uniwersalny, czyli rozszerzane jest o jednostki o określonej formie organizacyjno-prawnej, a nie imiennie wskazane jednostki. Analogiczny mechanizm obowiązuje już w przypadku funduszy utworzonych, powierzonych lub przekazanych Bankowi Gospodarstwa Krajowego na podstawie odrębnych ustaw czy państwowych funduszy celowych.</u>
          <u xml:id="u-472.6" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Najważniejsza zmiana to zastąpienie w formule SRW wskaźnika inflacji CPI deflatorem PKB. Za takim rozwiązaniem przemawia zmniejszenie odchyleń od ścieżki wydatków netto, a także argument ekonomiczny, jakim jest szeroki wskaźnik podstawowego rozwoju cen krajowych, do tego dochodzi potrzeba korekty ex post wcześniejszych prognoz. Oznacza to, że do tych wydatków SRW nie będą wliczane m.in. wydatki budżetu środków europejskich, wydatki na realizację programów finansowych, o których mowa m.in. w art. 5 ustawy o finansach publicznych, wydatki na realizację planu rozwojowego czy przepływy finansowe między organami i jednostkami, o których mowa w ust. 1, z tytułu dotacji i subwencji.</u>
          <u xml:id="u-472.7" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Jednym z wniosków z przeglądu SRW, jaki został przeprowadzony na przełomie lat 2023/2024 we współpracy z Międzynarodowym Funduszem Walutowym, było zmodyfikowanie warunków, których spełnienie determinuje czasowe zawieszenie stosowania SRW, zawieszenie reguły wydatkowej. Przegląd ten był jednym z kamieni milowych.</u>
          <u xml:id="u-472.8" who="#KatarzynaKierzekKoperska">Klub Koalicji Obywatelskiej chciałby jeszcze do tego projektu zgłosić sześć poprawek, które w tej chwili składam na ręce pana marszałka. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-472.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-473">
          <u xml:id="u-473.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-473.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Rafała Kasprzyka, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-473.2" who="#komentarz">(Poseł Jolanta Zięba-Gzik: Chyba nie ma.)</u>
          <u xml:id="u-473.3" who="#KrzysztofBosak">Czy pan poseł jest? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-473.4" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam panią poseł Jolantę Ziębę-Gzik, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-473.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-474">
          <u xml:id="u-474.0" who="#JolantaZiębaGzik">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga mam przyjemność przedstawić stanowisko dotyczące rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-474.1" who="#JolantaZiębaGzik">Projekt dostosowuje polskie prawo do reformy zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej, która weszła w życie 30 kwietnia 2024 r., a w efekcie poszerzamy przestrzeń fiskalną. Najważniejsze rozwiązania, jakie są ujęte w projekcie ustawy, to dostosowanie do wymogów unijnych definicji działań dyskrecjonalnych oraz mechanizm określający wysokość dostosowania fiskalnego. Stabilizująca reguła wydatkowa, czyli narzędzie wspierające zachowanie stabilności wydatków publicznych, obejmie ok. 90 nowych jednostek sektora finansów publicznych. Dotyczy to przede wszystkim podmiotów, których plany finansowe są obecnie zamieszczane w formie załączników w ustawie budżetowej.</u>
          <u xml:id="u-474.2" who="#JolantaZiębaGzik">SRW obejmuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, agencje wykonawcze, np. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki, instytucje gospodarki budżetowej, państwowe osoby prawne, o których mowa w ustawie o finansach publicznych, m.in. Polski Instytut Ekonomiczny, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Ponadto do SRW włączone zostaną skarbowe papiery wartościowe, które przekazywane są nieodpłatnie jednostkom sektora instytucji rządowych i samorządowych, oraz jednostki i organy objęte stabilizującą regułą wydatkową.</u>
          <u xml:id="u-474.3" who="#JolantaZiębaGzik">Zaproponowane rozwiązania zwiększą skuteczność SRW, a dzięki temu stabilność i przewidywalność finansów publicznych. Zmiana przepisów jest także wynikiem przeglądów, audytów i wniosków Najwyższej Izby Kontroli.</u>
          <u xml:id="u-474.4" who="#JolantaZiębaGzik">Klub Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga opowiada się za przyjęciem projektu ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-474.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-475">
          <u xml:id="u-475.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-475.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Martę Stożek z Lewicy.</u>
          <u xml:id="u-475.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-476">
          <u xml:id="u-476.0" who="#MartaStożek">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawą z 2013 r. wprowadzono stabilizującą regułę wydatkową, SRW, co było obowiązkiem Polski, bowiem stanowiło dostosowanie naszego prawa do prawa Unii Europejskiej. Ale 30 kwietnia tego roku wszedł w życie pakiet aktów prawnych reformujących unijne ramy zarządzania gospodarczego, co znów obliguje nas do zmian w prawie polskim. Pakiet ten zawiera dyrektywę w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich, a także rozporządzenia w sprawie przyspieszenia i wyjaśniania nadmiernego deficytu oraz w sprawie wielokrotnego nakazu budżetowego.</u>
          <u xml:id="u-476.1" who="#MartaStożek">Zatem ponownie mamy do czynienia ze zmianami prawa Unii Europejskiej i jako państwo członkowskie musimy dostosować swoje prawo do przepisów wspólnoty. Trzeba zwrócić uwagę, że wprowadzane niniejszą ustawą zmiany są realizacją kamienia milowego A4G KPO oraz jednego z celów drugiego kamienia milowego A2G — nowelizacja ustawy o finansach publicznych wdrażająca nowy system budżetowy, w tym nowy system klasyfikacyjny, nowy model zarządzania budżetem i przedefiniowanie średniookresowe ramy budżetowe.</u>
          <u xml:id="u-476.2" who="#MartaStożek">Projekt ten odpowiada także na wnioski i zalecenia pokontrolne Najwyższej Izby Kontroli w zakresie stabilizującej reguły wydatkowej. NIK podczas kontroli wykonania budżetu za rok 2022 zwracało też uwagę na nieodpłatne przekazywanie skarbowych papierów wartościowych zamiast dotacji z budżetu państwa, wskazując, że taka praktyka pozwala omijać ograniczenia wydatkowe narzucane przez stabilizującą regułę wydatkową. Inaczej mówiąc, uchwalenie tej ustawy jest kolejnym elementem porządkowania państwa i realizacji zobowiązań wynikających z członkostwa w Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-476.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-477">
          <u xml:id="u-477.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-477.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-477.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-478">
          <u xml:id="u-478.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przez ostatnie 8 lat byliśmy wszyscy świadkami skali dewastacji finansów publicznych przez PiS, tzn. wprowadzenia trwałego mechanizmu wyprowadzania ich poza budżet, poza kontrolę parlamentu na wszelkiego rodzaju fundusze, z których potem finansowano różne cele. Dochodziło do takich absurdów, że robiono dopłaty do węgla z funduszu COVID-owego.</u>
          <u xml:id="u-478.1" who="#WitoldTumanowicz">My oczekujemy zmian i przede wszystkim powagi. Ale czy poważne jest to, że 21 czerwca projekt wpływa do Sejmu, na szybko zbiera się komisja, przegłosowuje odejście od trybu 7 dni, po czym robicie państwo klasyczną wrzutkę kilka godzin wcześniej i debatujemy już nad tym projektem na sali plenarnej? To jest pełna specjalistycznego języka ustawa o stabilizującej regule finansowej, która na szczeblu unijnym została przyjęta niecałe 2 miesiące temu. Czym jest teraz wasze oburzenie? Słuszne było oburzenie sprzed kilku lat, kiedy lamentowaliście po różnych TVN-ach, że PiS niszczy parlamentaryzm, że robi wrzutki na posiedzeniach, że komisje obradują, ignorując terminy. Czym jest to teraz, kiedy weszliście dokładnie w buty PiS-u? Uważam, że tryb procedowania nad tą ustawą jest naprawdę skandaliczny. Nie wiem dlaczego. Może pan minister wytłumaczy, skąd ten pośpiech. Bo nawet gdyby założyć, że spieszy wam się tylko dlatego, żeby budżet na przyszły rok przygotować już w ramach tej nowej ustawy, to nadal taki pośpiech jest niezrozumiały.</u>
          <u xml:id="u-478.2" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast przypomnę też kolegom z PiS-u, którzy krytykowali ten tryb przyspieszony. Za waszych rządów ustawę kastrującą ustawę o IPN pod dyktando Izraela przegłosowaliśmy w mniej niż 24 godziny — łącznie z podpisem prezydenta. Więc proszę: kocioł garnkowi przygania właśnie.</u>
          <u xml:id="u-478.3" who="#WitoldTumanowicz">Możecie uchwalić ustawę — do was — jeszcze przed wakacjami parlamentarnymi. Mamy przecież posiedzenie lipcu. Nie mamy do was zaufania w zakresie prowadzenia polityki fiskalnej. Doszliście do władzy, dziurę Morawieckiego poszerzyliście o dziurę Tuska, zwiększyliście deficyt, a wasi przyjaciele z Brukseli chcą nawet objąć Polskę procedurą nadmiernego deficytu. A teraz w tym skandalicznym trybie próbujecie przepchnąć kolanem implementację prawa unijnego. Tak widać wygląda wasz uśmiechnięty parlamentaryzm.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-479">
          <u xml:id="u-479.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-479.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam teraz pana posła Jarosława Sachajkę, koło Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-480">
          <u xml:id="u-480.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! W imieniu koła Kukiz’15 mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw.</u>
          <u xml:id="u-480.1" who="#JarosławSachajko">Projekt dotyczy dostosowania stabilizacyjnej reguły wydatkowej do unijnych reguł fiskalnych i dostosowania polskiego prawa do reformy zarządzania gospodarczego w Unii Europejskiej, która całkiem niedawno, bo 30 kwietnia 2024 r., weszła w życie. Chodzi o poszerzenie tej reguły stabilizacyjnej, aby może bardziej widoczne dla polskiego społeczeństwa było zadłużanie Polski przez rząd.</u>
          <u xml:id="u-480.2" who="#JarosławSachajko">Właściwie to myślę, że trzeba byłoby się cieszyć akurat z tej ustawy, bo państwo nie przestrzegają konstytucji, bo w konstytucji mamy podobne zabezpieczenia, to chociaż może tej unijnej ustawy będą państwo się obawiali i jej będziecie przestrzegać, bo widzimy, że w budżecie pieniędzy nie ma i nie będzie — to pan Rostowski. Widzimy, że po pierwszych 5 miesiącach mamy największy z obecnie notowanych deficytów — 53 mld zł braków w kasie budżetowej. Byłoby więc bardzo dobrze, jakby pan minister przy tej okazji wyjaśnił, skąd taka duża dziura. Interesuje mnie również to, jak ta reguła będzie się miała do wydatków na zbrojenia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-481">
          <u xml:id="u-481.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-481.1" who="#KrzysztofBosak">Poseł Rafał Kasprzyk, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-482">
          <u xml:id="u-482.0" who="#RafałKasprzyk">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-482.1" who="#RafałKasprzyk">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Przyjmujemy dzisiaj projekt z druku nr 472. To reguły fiskalne poszczególnych państw członkowskich, które mają za zadanie wpierać w szczególności przestrzeganie wartości, odniesień i przepisów dotyczących deficytu i długu określonych w art. 1 protokołu w sprawie procedury dotyczącej nadmiernego deficytu, załączonego do Traktatu o Unii Europejskiej, Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-482.2" who="#RafałKasprzyk">Chodzi o przyjęcie średniookresowego horyzontu planowania budżetowego zgodnie z przepisami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej w sprawie skutecznej koordynacji polityk gospodarczych i wielostronnego nadzoru budżetowego oraz uchylającego rozporządzenie Rady nr 1466/97.</u>
          <u xml:id="u-482.3" who="#RafałKasprzyk">Objęcie skarbowych papierów wartościowych przekazywanych nieodpłatnie przez jednostki i organy objęte stabilizacyjną regułą wydatkową jednostkom sektora instytucji rządowych i samorządowych… Chodzi o zrównanie takiego przekazania z wydatkiem w ramach SRW. Zaproponowana zmiana wynika równocześnie z wniosków pokontrolnych NIK. Stosowanie takiego mechanizmu niewątpliwie zwiększa przejrzystość budżetową poprzez sztuczne zaniżenie wielkości wydatków budżetu państwa, co było pewną regułą wydatkową rządu PiS, kiedy kilkaset miliardów złotych było poza kontrolą parlamentu i poza systemem finansów publicznych.</u>
          <u xml:id="u-482.4" who="#RafałKasprzyk">Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga popiera tę ustawę i będzie głosował za jej przyjęciem w zaproponowanym brzmieniu. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-483">
          <u xml:id="u-483.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-483.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-483.2" who="#KrzysztofBosak">Jako pierwszy pytanie zada poseł Witold Tumanowicz.</u>
          <u xml:id="u-483.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-483.4" who="#KrzysztofBosak">Ustalam czas zadawania pytania na 1,5 minuty.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-484">
          <u xml:id="u-484.0" who="#WitoldTumanowicz">Mam podstawowe pytanie: Czemu wam się tak spieszy? Dlaczego Koalicja zdecydowała się na tak szybkie procedowanie nad tą ustawą, wprowadzając ją do Sejmu 21 czerwca i natychmiast przystępując do debaty nad jej treścią? Czy takie postępowanie nie jest właśnie przykładem ignorowania zasad parlamentaryzmu, za które sami przecież słusznie krytykowaliście PiS? Jakie konkretne cele fiskalne i budżetowe rząd zamierza osiągnąć poprzez wprowadzenie tej ustawy jeszcze przed wakacjami? Czy przyspieszone tempo procedowania nad nią wynika z chęci przygotowania budżetu na przyszły rok? Jeśli tak, to dlaczego nie można tak naprawdę przyjąć tej ustawy podczas lipcowych posiedzeń Sejmu, żeby można było się dokładniej zapoznać z jej treścią? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-485">
          <u xml:id="u-485.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-485.1" who="#KrzysztofBosak">Kolejne pytanie zada poseł Jarosław Sachajko.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-486">
          <u xml:id="u-486.0" who="#JarosławSachajko">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, będę kontynuował wątek, który rozpocząłem, gdy prezentowałem stanowisko koła. Chodzi o wydatki budżetowe w zakresie obronności. Pan premier Tusk mówił o tym, że mamy czy on ma bardzo dobre układy w Komisji Europejskiej. Dlatego zaskakuje ta decyzja o objęciu Polski regułą nadmiernego deficytu. Jest poważna część naszego budżetu, bo 4% PKB, którą — mam nadzieję — przeznaczą państwo na wydatki na obronność. Chociaż apelowałbym o rozważenie, aby to było bliżej 5% PKB na obronność. Chodzi o to, abyśmy byli na tyle przygotowani, żeby nikomu nie przyszło do głowy zaatakować Polskę. Ale te 4% powinno być wyjęte spod tej reguły 3%. Jeżeli to byłoby zrobione, to reguła nadmiernego deficytu, którą jesteśmy w tej chwili straszeni, nie powinna obejmować Polski.</u>
          <u xml:id="u-486.1" who="#JarosławSachajko">Panie ministrze, dlaczego nie udało się panu i panu premierowi przekonać Komisji Europejskiej, że wydatki na obronność nie powinny wchodzić w zakres tej reguły? Jesteśmy naprawdę blisko wojny, społeczeństwo się jej obawia, dlatego prosiłbym o wywalczenie tego wyjęcia wydatków na zbrojenia spod tej reguły. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-487">
          <u xml:id="u-487.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-487.1" who="#KrzysztofBosak">Pytanie zada pani poseł Zofia Czernow, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-488">
          <u xml:id="u-488.0" who="#ZofiaCzernow">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoki Sejmie, przez ostatnie 8 lat rząd Prawa i Sprawiedliwości systematycznie osłabiał działanie stabilizującej reguły wydatkowej, stosując różne metody: omijał, wprowadzał inne rozwiązania, aby tylko społeczeństwo nie wiedziało, że nie przestrzega się obowiązujących reguł. Jedną z metod były skarbowe papiery wartościowe, które przekazywano różnym podmiotom, uczelniom, tym wszystkim, którym należała się dotacja z budżetu państwa. Zamiast dotacji przekazywano skarbowe papiery wartościowe. I mam pytanie do pana ministra: W jaki sposób i w jakim stopniu te skarbowe papiery wartościowe wpłynęły na zadłużenie? Bo one tak naprawdę powodowały taki niewidzialny wzrost zadłużenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-489">
          <u xml:id="u-489.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-489.1" who="#KrzysztofBosak">I zapraszam pana posła Artura Łąckiego, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-490">
          <u xml:id="u-490.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie marszałku, Wysoka Izbo, panie ministrze, jedno trzeba powiedzieć: to, co się teraz dzieje, i ta reguła nadmiernego deficytu, którą jesteśmy straszeni, to nie jest efekt kilkumiesięcznych rządów pana Donalda Tuska. Tu chodzi o zeszłoroczne rządy, wasze, a szczególnie ten 2-tygodniowy rząd, który rozdawał pieniądze na lewo i prawo nie wiadomo komu i ile. Dołączam się do pytania pani poseł Zofii Czernow. Chciałbym wiedzieć, jak się to zwiększyło.</u>
          <u xml:id="u-490.1" who="#ArturJarosławŁącki">Ale mam pytanie chyba naprawdę ważne dla nas wszystkich, panie ministrze: Czy jest jakaś możliwość, żeby faktycznie wydatki na zbrojenie zostały wyłączone z tego budżetu lub jakoś chronione? Chodzi o to, żeby one były. W jakich czasach żyjemy i co się dzieje, każdy z nas wie. Wiemy o tym dobrze, że na zbrojenie musimy wydawać pieniądze, a jeśli wpadniemy w tę regułę, to będziemy musieli wszędzie ciąć wydatki. A więc chciałbym się dowiedzieć, czy jest jakaś możliwość uchronienia wydatków na zbrojenia. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-491">
          <u xml:id="u-491.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-491.1" who="#KrzysztofBosak">I zapraszam panią poseł Teresę Pamułę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-492">
          <u xml:id="u-492.0" who="#TeresaPamuła">Panie marszałku, panie ministrze, Wysoka Izbo, dziwi mnie troszeczkę fakt, że akurat tę ustawę o finansach publicznych tak szybciutko chcemy przeprocedować, a procedowanie nad ustawą, która właściwie zabezpieczyłaby nas przed nadużyciami, jeżeli chodzi o VAT i cały system e-faktur, zostało odłożone na bardzo odległy okres, prawie półtora roku.</u>
          <u xml:id="u-492.1" who="#TeresaPamuła">Panie ministrze, chciałabym zapytać: Dlaczego właśnie ta ustawa, która spowodowałaby, że system elektronicznych faktur naprawdę poprawiłby wpływy z podatku VAT, została tak bardzo odłożona? Dziwi mnie tutaj, szanowni państwo, moi koledzy posłowie i posłanki z Koalicji Obywatelskiej, że tak strasznie narzekacie na PiS i na to, co się działo w czasie tych 8 lat rządów. Wiemy, jak poprawił się dobrobyt naszego społeczeństwa w ogóle. Państwo mówicie, że nic nie chcecie zabrać, a nawet że te programy, które myśmy stworzyli, np. 800+, to są wasze programy. Zastanawiam się, panie ministrze, czy właśnie ta sprawa, dotycząca deficytu i kwestii związanych z Unią Europejską, nie jest po to, żeby zabrać 13. emeryturę czy 14. lub zmniejszyć dodatki dla rodzin, jeżeli chodzi o 800+.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-493">
          <u xml:id="u-493.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-493.1" who="#KrzysztofBosak">Przechodzimy do wypowiedzi przedstawiciela rządu.</u>
          <u xml:id="u-493.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do głosu pana ministra finansów Andrzeja Domańskiego.</u>
          <u xml:id="u-493.3" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-494">
          <u xml:id="u-494.0" who="#AndrzejDomański">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Finanse publiczne to nasze dobro wspólne, wszystkich Polek i Polaków. Dlatego musimy dbać o ich stan, o ich transparentność, o ich przejrzystość. Dla rządu koalicji 15 października jest to absolutny priorytet, dlatego już od pierwszych dni naszych rządów przystąpiliśmy do poprawy transparentności finansów publicznych. Rozpoczęliśmy terminowe publikowanie wyników budżetu. Zaczęliśmy prezentować plany funduszy BGK. Opublikowaliśmy białą księgę finansów publicznych, w której przedstawiliśmy prawdziwy stan finansów publicznych po 8 latach rządów PiS.</u>
          <u xml:id="u-494.1" who="#AndrzejDomański">Zmiany w stabilizującej regule wydatkowej są kolejnym elementem naprawy finansów publicznych: poprawy ich przejrzystości i transparentności. Są one niezwykle istotne, dlatego że Polki i Polacy mają prawo znać prawdziwy stan finansów naszego kraju. Projekt został przekazany komisji wspólnej rządu i samorządu i został pozytywnie zaopiniowany. Był również przekazany zespołowi do spraw finansów publicznych. Odnośnie do trybu prac nad tą ustawą chciałbym zwrócić uwagę, że z jednej strony jesteśmy ograniczeni konstytucyjnymi terminami związanymi z przyjęciem ustawy budżetowej, z oczekiwaniem na podpis pana prezydenta, czasem, który musi mieć RDS, a z drugiej strony — terminem wdrożenia, wejścia w życie nowych ram fiskalnych w Unii Europejskiej, który to termin przypadł na koniec kwietnia br.</u>
          <u xml:id="u-494.2" who="#AndrzejDomański">Odnośnie do bardzo ważnego pytania o wpływ stabilizującej reguły wydatkowej na wydatki na obronę chciałbym poinformować, że zmiany w SRW nie mają wpływu na sposób traktowania wydatków na obronność. Przedpłaty za sprzęt nie obciążają przestrzeni fiskalnej. W naszych regułach rejestrujemy tylko dostawy sprzętu.</u>
          <u xml:id="u-494.3" who="#AndrzejDomański">Jeżeli chodzi o wykonanie budżetu, bo tutaj pojawiło się takie pytanie, to chciałbym zwrócić uwagę, że po 5 miesiącach tego roku wykonanie budżetu w ujęciu procentowym jest lepsze niż po 5 miesiącach 2023 r.</u>
          <u xml:id="u-494.4" who="#komentarz">(Poseł Henryk Kowalczyk: Deficyt.)</u>
          <u xml:id="u-494.5" who="#AndrzejDomański">Odnośnie do Krajowego Systemu e-Faktur chciałbym zwrócić uwagę, że dokonaliśmy w Ministerstwie Finansów bardzo szczegółowego audytu tzw. KSeF-u, czyli Krajowego Systemu e-Faktur, który wykazał liczne nieprawidłowości w pracach nad tym systemem. Wynika z niego jednoznacznie, że KSeF nie był gotowy do wdrożenia od 1 lipca 2024 r., stąd konieczność przesunięcia terminu wdrożenia obowiązkowego KSeF-u w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-494.6" who="#AndrzejDomański">W kwestii wpływu przekazywania skarbowych papierów wartościowych na zadłużenie Polski chcę powiedzieć, że informacja o tym znalazła się w białej księdze finansów publicznych, a szczegółową informację przekażemy na piśmie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-495">
          <u xml:id="u-495.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-495.1" who="#KrzysztofBosak">Proszę o zabranie głosu sprawozdawcę komisji panią poseł Zofię Czernow.</u>
          <u xml:id="u-495.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-496">
          <u xml:id="u-496.0" who="#ZofiaCzernow">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Chciałabym bardzo serdecznie podziękować wszystkim klubom poselskim za pracę nad tym projektem ustawy. Wprawdzie nie było zbyt dużo czasu, ale pragnę podkreślić, że na posiedzeniu Komisji Finansów Publicznych była bardzo liczna reprezentacja Ministerstwa Finansów i na wszystkie szczegółowe pytania udzielono odpowiedzi. Był też na to wystarczający czas, tyle, ile było potrzeba, aby dyskutować o wszystkich zapisach tego projektu. Sądzę, że sytuacja jest pilna z racji prac nad budżetem, ale prezydium komisji i cała komisja robiły wszystko, aby z należytą uwagą rozpatrzyć przedłożony projekt. Natomiast takie głosowanie nad tym projektem, że nikt nie był przeciw tej ustawie, choć było 8 głosów wstrzymujących się, przy 16 głosach za, świadczy o tym, że posłowie członkowie komisji byli przekonani w kwestii rozwiązań zawartych w tym projekcie. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-497">
          <u xml:id="u-497.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-497.1" who="#KrzysztofBosak">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-497.2" who="#KrzysztofBosak">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm skierował ponownie ten projekt do Komisji Finansów Publicznych w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-497.3" who="#KrzysztofBosak">Jeśli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-497.4" who="#KrzysztofBosak">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-497.5" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 27 czerwca br.</u>
          <u xml:id="u-497.6" who="#KrzysztofBosak">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-497.7" who="#KrzysztofBosak">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-497.8" who="#KrzysztofBosak">Nikt się nie zgłasza.</u>
          <u xml:id="u-497.9" who="#KrzysztofBosak">Listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam zatem za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-497.10" who="#KrzysztofBosak">Czas oświadczenia ustalam na 1 minutę…</u>
          <u xml:id="u-497.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie…)</u>
          <u xml:id="u-497.12" who="#KrzysztofBosak">…ale będę pozwalał dokończyć tym, którzy mają przygotowane więcej.</u>
          <u xml:id="u-497.13" who="#KrzysztofBosak">Głos ma poseł Roman Fritz z Konfederacji, którego nie widzę na sali. Jak dotrze, to zabierze głos.</u>
          <u xml:id="u-497.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Mamy przyspieszenie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-497.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Przecież jesteśmy 2 godziny przed czasem.)</u>
          <u xml:id="u-497.16" who="#KrzysztofBosak">Dobrze, dobrze. W związku z protestami posłów z obu stron sali rozszerzam czas wystąpienia do 1,5 minuty i jeszcze raz deklaruję, że jeżeli ktoś ma dłuższe wystąpienie, to pozwolę dokończyć. Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-497.17" who="#KrzysztofBosak">Czy jest z nami poseł Włodzimierz Skalik? Także nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-497.18" who="#KrzysztofBosak">Mamy przyspieszenie, więc ci posłowie, którzy dotrą, zostaną oczywiście dopuszczeni do głosu w momencie, kiedy wejdą na salę.</u>
          <u xml:id="u-497.19" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Andrzeja Zapałowskiego, klub Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-497.20" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-498">
          <u xml:id="u-498.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Panie marszałku, Wysoka Izbo, nadal żyjemy w letargu, rząd żyje w letargu, jeżeli chodzi o nasze bezpieczeństwo w zakresie zasobów osobowych rezerw. Żeby w najbliższych latach przygotować odpowiednie zasoby, musimy rocznie przeszkalać ok. 100 tys. rezerwistów. Nasze możliwości szkoleniowe, logistyczne są bardzo, bardzo daleko od tego celu. Musimy jak najszybciej przywrócić powszechne krótkotrwałe przeszkolenie wojskowe. Zrozumieli już to Niemcy, którzy oświadczyli, że chcą rocznie przeszkalać ok. 40 tys. osób w okresie 6-miesięcznym, z ok. 400 tys. osób, które powinni przeszkalać, i to nie chodzi o tryb ochotniczy, tylko o wybiórcze kierowanie przyszłych rezerwistów do jednostek wojskowych. My cały czas myślimy o tym, jak będzie wyglądać polska armia w 2039 r. Proszę państwa, my to musimy zrobić w 2–3 lata, a ja nie widzę żadnych konkretnych ruchów ze strony ministerstwa obrony, które by przyspieszyły ten proces. Naprawdę zachowujemy się skrajnie nieodpowiedzialnie w tym obszarze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-498.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-499">
          <u xml:id="u-499.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-499.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-500">
          <u xml:id="u-500.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie marszałku, Wysoka Izbo, trzech obywateli Syrii próbowało przedostać się do Polski na podstawie paszportów należących do innych osób. Funkcjonariusze z placówki Straży Granicznej Warszawa-Okęcie odmówili im wjazdu. Syryjczycy w trakcie czynności wyrazili wolę ubiegania się o ochronę międzynarodową na terytorium Polski i odmówili powrotu do swojego kraju. Po przyjęciu stosownych wniosków komendant straży Warszawa-Okęcie wydał postanowienie o zobowiązaniu cudzoziemców do stawiennictwa w każdy poniedziałek miesiąca w warszawskiej placówce Straży Granicznej oraz zamieszkiwania pod wskazanym adresem, tj. w otwartym ośrodku dla cudzoziemców w Dębaku, do czasu gdy decyzja w sprawie udzielenia ochrony międzynarodowej stanie się ostateczna. Za nielegalne przekroczenie granicy i posługiwanie się czyimiś paszportami imigranci dostaną od Polski darmowe utrzymanie i być może prawo pobytu. Takie działania tylko zachęcają kolejnych nielegalnych imigrantów do przyjazdu do Polski. To wysłanie zaproszenia przez państwo polskie, które ponosi materialne i społeczne koszty obcego kryzysu. Dlatego powołaliśmy Parlamentarny Zespół ds. nielegalnej imigracji. Na jego czele stanął poseł Krzysztof Mulawa, członek komisji śledczej do spraw afery wizowej. To on ujawnił dokument z Ministerstwa Spraw Zagranicznych za czasów rządów PiS, zgodnie z którym chciano sprowadzać 800 tys. imigrantów rocznie, także z państw obcych nam kulturowo. Będziemy nagłaśniać takie przypadki i pracować nad propozycjami zmian w prawie, tak aby wyeliminować problem masowej imigracji. Czas skończyć z pobłażaniem dla nielegalnych imigrantów, którzy łamią prawo, wdzierając się do Polski. Polska musi skutecznie bronić swoich granic.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-501">
          <u xml:id="u-501.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-501.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Joannę Wichę, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-502">
          <u xml:id="u-502.0" who="#JoannaWicha">Panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowni państwo, od miesięcy trwa protest położnych ze zlikwidowanej porodówki w Staszowie. Oddział wyremontowany niecałe 3 lata temu za 5 mln zł zamknięto w kwietniu tego roku. Dyrekcja i władze nie chcą podjąć dialogu z pracownikami. Pacjentki zamiast korzystać z nowoczesnego, przystosowanego do dobrej opieki okołoporodowej oddziału, muszą jechać kilkadziesiąt kilometrów do okolicznych placówek. To stwarza niewątpliwe zagrożenie dla ich zdrowia i życia, a także dla ich ciąż. Muszą dojechać 36 km do szpitala w Opatowie, a czasem 80 km do Kielc. Od 2020 r. zaangażowane w swoją pracę położne z oddziału zwracały uwagę na braki w kadrze lekarskiej. Dyrekcja nie podjęła odpowiednich działań, aby rozwiązać problem wysokiego wieku i braku rotacji personelu, który odchodzi na emeryturę. Pracownikom zależy, więc walczą o swój oddział. Ale to nie jest jedyna taka sytuacja, w której zamykane są porodówki. Od wielu lat słyszymy o tym, jak ważna jest rodzina. Mamy niż demograficzny, a odpowiedzią na to jest zamykanie kolejnych oddziałów, które mogłyby zapewnić komfortowe prowadzenie ciąży blisko domu. Można by niwelować strach przed porodem, a tymczasem zwiększa się go. Nie tędy droga. W sprawie Staszowa będę interweniowała i pozdrawiam całą społeczność staszowskiego szpitala. Wiecie, że jestem z wami. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-502.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-503">
          <u xml:id="u-503.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-503.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Szymona Giżyńskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-503.2" who="#KrzysztofBosak">Jeżeli pana posła nie ma na sali, to zapraszam panią poseł Monikę Pawłowską, niezrzeszoną. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-503.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam w takim razie…</u>
          <u xml:id="u-503.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Już nie jest niezależna. Trzeba zmienić.)</u>
          <u xml:id="u-503.5" who="#KrzysztofBosak">No właśnie, nieaktualny opis, tak jest.</u>
          <u xml:id="u-503.6" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam w takim razie pana posła Łukasza Kmitę, PiS. Nieobecny.</u>
          <u xml:id="u-503.7" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam zatem pana posła Grzegorza Lorka, PiS.</u>
          <u xml:id="u-503.8" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, jest pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-504">
          <u xml:id="u-504.0" who="#GrzegorzLorek">Panie marszałku, Wysoka Izbo, Związkowy Komitet Protestacyjny kompleksu energetycznego w Bełchatowie w kolejnym piśmie do ministra aktywów państwowych oraz ministra przemysłu zaznacza, że zaprzestanie wydobycia węgla brunatnego w lokalizacji bełchatowskiej do 2030 r. skutkować będzie brakiem energii elektrycznej ze źródeł krajowych.</u>
          <u xml:id="u-504.1" who="#GrzegorzLorek">Należy wyraźnie powiedzieć, że węgla w bełchatowskiej kopalni zostało całkiem sporo. Według ostatnich danych PGE na koniec 2023 r. zasoby przemysłowe w polu „Bełchatów” wynoszą 6,5 mln t węgla. W ubiegłym roku wydobyto z tej odkrywki niespełna 2 mln t surowca. Z kolei zasoby przemysłowe pola „Szczerców” na koniec ubiegłego roku to 478 mln t węgla. W całym 2023 r. wydobycie w tej odkrywce było na poziomie 28 mln t węgla.</u>
          <u xml:id="u-504.2" who="#GrzegorzLorek">Według organizacji związkowych drastyczne ograniczenie wydobycia to też problem dla regionu, gdyż oznaczać będzie utratę tysięcy miejsc pracy, a także drastyczne obniżenie wpływów lokalnych samorządów, obniżenie na poziomie 400 mln zł. W ostatnich miesiącach ogłoszono nowe plany dotyczące stopniowego wygaszania elektrowni i kopalni w Bełchatowie. W tej sprawie w dniu jutrzejszym odbędzie się protest komitetu protestacyjnego wraz ze wszystkimi związkami zainteresowanymi tą sprawą.</u>
          <u xml:id="u-504.3" who="#GrzegorzLorek">Szanowni państwo, likwidacja kompleksu energetycznego w Bełchatowie to problem nie tylko dla energetyki. Przede wszystkim będzie skutkować zapaścią ekonomiczną powiatów bełchatowskiego, piotrkowskiego, radomszczańskiego, pajęczańskiego i wieluńskiego. Rząd i PGE muszą o tym pamiętać, podejmując decyzję. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-504.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-505">
          <u xml:id="u-505.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-505.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-506">
          <u xml:id="u-506.0" who="#KlaudiaJachira">Panie marszałku, Wysoka Izbo, w czasie wojny milczą muzy — całe szczęście nie wszystkie. Są jeszcze artystki i artyści, którzy nie boją się wypowiadać i w czasie niepokojów, łamania praw człowieka stają ze swoją sztuką po stronie humanizmu. Oto dzieło Anny Grzymały sprzed 3 lat zatytułowane „Zdejmij mundur, przeproś matkę”. Przedstawia żołnierza, który być może wrócił właśnie z akcji. Klęczy skulony przed starszą kobietą. Obok leży jego mundur. Kobieta wyciąga dłonie w geście przebaczenia. Tyle pokazuje obraz.</u>
          <u xml:id="u-506.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Schowaj to.)</u>
          <u xml:id="u-506.2" who="#KlaudiaJachira">Te słowa: zdejmij mundur, przeproś matkę nie mają obrażać. Są hasłem z protestów przeciwko autorytarnej władzy, gdy funkcjonariusze w mundurach brutalnie traktowali totalnie pokojowo protestujące kobiety domagające się swoich praw, gdy bili oni i bezprawnie represjonowali obrońców konstytucji, mniejszości seksualne, osoby stające w obronie wolności mediów. Zdejmij mundur, przeproś matkę — te słowa były apelem do ich sumień. Jeżeli włożyłeś, włożyłaś mundur, to nie znaczy to, że stoisz ponad prawem. Zło popełniane w mundurze dalej jest złem niezależnie od tego, czy ma to miejsce w centrum Warszawy, czy na granicy państwa.</u>
          <u xml:id="u-506.3" who="#KlaudiaJachira">Na tym obrazie młody mężczyzna płacze. Matka mu pewnie wybaczy. Ale czy uspokoi to jego sumienie? Tylko wielka sztuka może stawiać takie pytania, a jakakolwiek władza nie ma prawa cenzurować sztuki. Ten obraz ma głębokie humanistyczne przesłanie i jest papierkiem lakmusowym stanu psychicznego społeczeństwa. W Moskwie jego autorka na pewno trafiłaby na długie lata do kolonii karnej.</u>
          <u xml:id="u-506.4" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Moskiewska propaganda.)</u>
          <u xml:id="u-506.5" who="#KlaudiaJachira">W Polsce, we Wrocławiu skończyło się na zamalowaniu obrazu, próbach cenzury ze strony władz miasta i protestach prawicowych oszołomów. Wiemy, gdzie jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-506.6" who="#KlaudiaJachira">Dziękuję organizatorom fundacji Art Transparent za to, że bronią wolności sztuki, i za to, że na wrocławskim Brochowie mogłam wziąć udział w tej ważnej wystawie i zobaczyć oryginał.</u>
          <u xml:id="u-506.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-507">
          <u xml:id="u-507.0" who="#KrzysztofBosak">Nie mam zwyczaju komentować wystąpień posłów, dlatego nie będę tego robił, natomiast chciałbym poinformować, że dzisiaj jako wicemarszałek Sejmu przyjąłem w swoim gabinecie przedstawicieli policyjnych związków zawodowych. Chciałbym podziękować wszystkim funkcjonariuszom i wszystkim żołnierzom za ich wysiłek, ich poświęcenie na rzecz dbałości o bezpieczeństwo wewnętrzne i obronę polskich granic.</u>
          <u xml:id="u-507.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-507.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-507.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Murem za polskim mundurem.)</u>
          <u xml:id="u-507.4" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wystąpienia pana posła Aleksandra Mikołaja Mrówczyńskiego.</u>
          <u xml:id="u-507.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-508">
          <u xml:id="u-508.0" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, tym razem wystąpię w obronie wiary. W dniu 11 czerwca 1999 r. w Sejmie i w Senacie Rzeczypospolitej Polskiej przemawiał Ojciec Święty Jan Paweł II, święty Kościoła katolickiego, największy z Polaków. To wielkie wydarzenie dla naszej wspólnoty parlamentarnej miało znaczenie dla całego narodu. Karol Wojtyła, papież walnie przyczynił się do odzyskania przez naszą ojczyznę niepodległości i wolności, zniesienia jarzma komunistycznej niewoli. Dzisiaj mija 25 lat od tej chwili, kiedy w naszym Sejmie był ten wielki Polak.</u>
          <u xml:id="u-508.1" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Podczas przemówienia kierowanego do parlamentarzystów i ówczesnych władz państwa św. Jan Paweł II powiedział między innymi: „Dziś, w tym miejscu, w jakiś sposób szczególny uświadamiamy sobie zasadniczą rolę, jaką w demokratycznym państwie spełnia sprawiedliwy porządek prawny, którego fundamentem zawsze i wszędzie winien być człowiek i pełna prawda o człowieku, jego niezbywalne prawa i prawa całej wspólnoty, której na imię Naród”. Te słowa zostały uwiecznione na tablicy upamiętniającej to wydarzenie, która znajduje się w budynku Sejmu, obok której codziennie przechodzimy.</u>
          <u xml:id="u-508.2" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Jakże aktualne jest dzisiaj to przesłanie naszego wielkiego rodaka. Dzisiaj, po 25 latach od tych pamiętnych wydarzeń przypomnijmy przesłanie i naukę św. Jana Pawła II, jego troskę o nienarodzonych i walkę o życie, naukę o Europie dwóch płuc z chrześcijańskimi korzeniami opartej na fundamencie Ewangelii, jego walkę o godność człowieka, prawdę, godziwą zapłatę i wolność wyznawania religii.</u>
          <u xml:id="u-508.3" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Z tego miejsca dziękujemy Bogu za św. Jana Pawła II, proroka naszych czasów, honorowego obywatela wielu miast, w tym moich ukochanych Chojnic.</u>
          <u xml:id="u-508.4" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Św. Janie Pawle II, módl się za nami.</u>
          <u xml:id="u-508.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-509">
          <u xml:id="u-509.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-509.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-509.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-510">
          <u xml:id="u-510.0" who="#WaldemarAndzel">Panie marszałku, Wysoka Izbo, dzisiejsze oświadczenie dotyczy sprawy usunięcia z wystawy głównej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku wielkich polskich bohaterów.</u>
          <u xml:id="u-510.1" who="#WaldemarAndzel">Oburzające, a przede wszystkim upiornie ponure jest usunięcie z wystawy stałej Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku ekspozycji dotyczącej św. Maksymiliana Marii Kolbego, bł. rodziny Ulmów i rtm. Witolda Pileckiego. Z tego miejsca zwracam się do dr. Janusza Marszalca, który jest odpowiedzialny za dokonanie tego barbarzyńskiego aktu zdjęcia z wystawy z tej naszych wspaniałych bohaterów, by natomiast przestał zakłamywać rzeczywistość. Polki i Polacy tego panu nie zapomną. Na szczęście na ten temat żadnych wystaw nie będzie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-510.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-511">
          <u xml:id="u-511.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-511.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Fryderyka Kapinosa, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-511.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-512">
          <u xml:id="u-512.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, w ogólnokrajowym referendum w dniu 15 października br. ponad 10 800 tys. osób opowiedziało się przeciw likwidacji bariery na granicy Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi. Ponad 10 800 tys. osób opowiedziało się przeciw przyjęciu tysięcy nielegalnych imigrantów z Bliskiego Wschodu i Afryki zgodnie z przymusowym mechanizmem relokacji narzuconym przez biurokracje europejskie.</u>
          <u xml:id="u-512.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Podczas debaty nad exposé w grudniu 2023 r. zadałem Donaldowi Tuskowi pytanie, czy jako prezes Rady Ministrów weźmie pod uwagę głos blisko 11 mln Polaków w kreowanej przez siebie polityce i polityce swego rządu. Niestety rzekoma odpowiedź na to pytanie, którą otrzymałem w styczniu br., jest wymijająca, ciężko ją nazwać odpowiedzią. Nie można bowiem w tak ważnej sprawie jak bezpieczeństwo Polek i Polaków uciekać się do nic niewnoszących ogólników. Ponad pół roku rządów ekipy Donalda Tuska również nie przyniosło odpowiedzi w kwestii polityki bezpieczeństwa naszego kraju. Nie widać tu jednoznacznego pomysłu, spójności, jasnej wizji. Mamy jedyne tragiczne wydarzenie na polsko-białoruskiej granicy. Mamy pojawiające się w mediach niepokojące informacje o osobach nielegalnie przekraczających tę granicę. Pytanie, czy Donald Tusk w kreowanej przez siebie polityce bierze pod uwagę głos Polaków, dalej pozostaje bez odpowiedzi. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-512.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-513">
          <u xml:id="u-513.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-513.1" who="#KrzysztofBosak">I zapraszam panią poseł Annę Wojciechowską, klub Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-514">
          <u xml:id="u-514.0" who="#AnnaWojciechowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-514.1" who="#AnnaWojciechowska">Panie marszałku, Wysoka Izbo, Warmia i Mazury, przepiękne miasto Ełk, wspaniali mieszkańcy, ale w ostatnich miesiącach walczący z ogromnym problemem, z uciążliwym odorem. Trudno jest zidentyfikować źródło odoru, bo zapach ma charakter migracyjny, tzn. miejsce, w których jest wyczuwalny, zmienia się w czasie. Złożono kilka doniesień do różnych instytucji. Przeprowadzona została kontrola w lokalnym przedsiębiorstwie gospodarki odpadami i nie stwierdzono żadnych uchybień. Miasto nadal tkwi w odorze. Ludzie są poirytowani, problem narasta, długotrwałe narażenie na uciążliwość zapachową może wywołać takie skutki jak problemy oddechowe, bóle głowy, nudności, podrażnienia oczu i gardła. Okazuje się, że określenie jednoznacznych kryteriów uciążliwości zapachowej jest bardzo trudne. Brakuje instrumentów, za pomocą których organy ochrony środowiska byłyby uprawnione do przeprowadzenia kontroli w tym zakresie oraz wydania stosownych zaleceń pokontrolnych i decyzji. Nie ma określonych limitów poziomu odoru. Brakuje prawa, które chroniłoby mieszkańców przed życiem w otoczeniu odoru z różnego rodzaju zakładów i instalacji. W Sejmie od 2017 r. trwają prace nad ustawą antyodorową, która miałaby dotyczyć uciążliwości zapachowych z instalacji rolniczych, zakładów przemysłowych czy komunalnych. Poprzedni rząd informował, że prace nad ustawą odorową dobiegają końca, jednak żadne przepisy w tym zakresie nie zostały przyjęte. Prawdopodobnie zostały zablokowane przez przedstawicieli organizacji rolniczych, którzy byli przeciwni pracom nad tym projektem, nad projektem tej ustawy. Posłowie wystosowali liczne interpelacje, ale nie otrzymali odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-514.2" who="#AnnaWojciechowska">Jako posłanka zwracam się do ministra ochrony środowiska, ministra rolnictwa o jak najszybszy powrót do prac nad projektem tzw. ustawy odrowej. Jest to problem nie tylko Ełku, podobne sytuacje są w całym kraju. Nie czekajmy, aż wydarzą się tragedie. Długotrwałe narażenie może doprowadzić rzeczywiście do uszczerbku na zdrowiu. Mieszkańcy Ełku wołają o pomoc. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-514.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-514.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Macie rząd, pani poseł.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-515">
          <u xml:id="u-515.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-515.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Grabowskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-515.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-516">
          <u xml:id="u-516.0" who="#MarcinGrabowski">Panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowni państwo, chciałbym oświadczyć, że dzisiaj w Sejmie miała miejsce debata w sprawie Centralnego Portu Komunikacyjnego, ważna debata. Niestety nie wszyscy posłowie mieli okazję zabrać głos, m.in. ja oczekiwałem. Było dużo osób, które chciały się wypowiedzieć w tej ważnej dla nas kwestii. Powiem tak, wielu mieszkańców, wielu wójtów, wielu samorządowców z wielu środowisk przychodzi do mnie do biura poselskiego w Ostrołęce, dzwonią, apelują, pytają się o inwestycję, inwestycję bardzo ważną dla naszego miasta, Ostrołęki, dla subregionu ostrołęckiego, o inwestycję kolejową, tzw. szprychę kolejową, która miała przebiegać od Centralnego Portu Komunikacyjnego przez Warszawę, Ostrołękę, Łomżę, Pisz do Giżycka, inwestycję, którą planował rząd Prawa i Sprawiedliwości. Szanowni państwo, tego pytania nie mogłem dzisiaj zadać z tej mównicy, ale mam nadzieję, że ten głos będzie słyszany. Domagamy się, myślimy, że ta inwestycja powinna być zrealizowana. Powiem tylko na sam koniec. Dzisiaj podróż pociągiem z Ostrołęki do Warszawy trwa 2 godziny. Po zrealizowaniu tej inwestycji nasi mieszkańcy do Warszawy dostawaliby się w ciągu niecałej godziny.</u>
          <u xml:id="u-516.1" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: To w cały jeden dzień wszyscy wyjadą.)</u>
          <u xml:id="u-516.2" who="#MarcinGrabowski">Szanowni państwo, walczymy dla nas, dla naszego regionu o tę ważną, szalenie ważną inwestycję. Nie wykluczajcie nas komunikacyjnie.</u>
          <u xml:id="u-516.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-516.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-517">
          <u xml:id="u-517.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-517.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Krzysztofa Tchórzewskiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-517.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-518">
          <u xml:id="u-518.0" who="#KrzysztofTchórzewski">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, sprawa jest bardzo poważna. Wstępne dane GUS-u przerażają. W 2023 r. w Polsce urodziło się 276 tys. dzieci, ale w tym czasie zmarło aż ok. 412 tys. osób. Bez wojny ubyło w Polsce 136 tys. Polaków w ciągu roku. Bez odbudowy autorytetu rodziców, bez skupienia się na prawach rodziców, na ich problemach, na wyzwaniach, przed jakimi stoją, nie ma żadnych szans na to, by zapobiec zbliżającej się katastrofie demograficznej w Polsce. Społeczeństwo i państwo stawiają przed rodzicami coraz większe wymagania, nie doceniając ich ogromnego wysiłku. W dzieci nie wpaja się szacunku dla rodziców ani zobowiązań w stosunku do nich. Uczy się dzieci stawiania rodzicom wymagań, którym nie są oni w stanie sprostać. Nie możemy się wobec tego dziwić, że młodzi ludzie nie chcą, a nawet boją się być rodzicami. Tak wynika z rozmów. Pilnie musimy przywrócić rodzicom autorytet, zadbać o ich prawa i potrzeby. Należy położyć nacisk na obowiązki dzieci, a nie tylko ich prawa — tak by młodzi ludzie, młode małżeństwa nie bali się rodzicielstwa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-518.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-519">
          <u xml:id="u-519.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-519.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Artura Szałabawkę, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-519.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-520">
          <u xml:id="u-520.0" who="#ArturSzałabawka">Panie marszałku, Wysoka Izbo, zwracam się do pana marszałka Hołowni, bo mamy 14. posiedzenie Sejmu, mamy uśmiechnięty Sejm — bo uśmiechnięta Polska już się kończy — i do tej pory największy klub parlamentarny w polskim Sejmie nie ma przedstawiciela w Prezydium. Zwróciłem się…</u>
          <u xml:id="u-520.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-520.2" who="#ArturSzałabawka">Proszę, panie pośle Łącki, już daj pan spokój. Jesteście mniejszym klubem.</u>
          <u xml:id="u-520.3" who="#ArturSzałabawka">Dokładnie to sprawdziłem poprzez swoich pracowników, jeśli chodzi o wszystkie kraje europejskie, a w tej chwili już sprawdzamy wszystkie demokratyczne kraje na świecie, i to jest sytuacja bezprecedensowa. Nie ma takiej sytuacji na świecie — to znaczy nie wiem, czy na świecie — w Europie, w krajach europejskich, żeby największy klub parlamentarny w danym parlamencie nie miał przedstawiciela. Zwróciłem się do pana marszałka z pismem, z prośbą o to, żeby skonsultował się z przedstawicielami innych parlamentów europejskich. Chodzi o to, żeby tę chorą sytuację zmienić, bo miała być nowa jakość, nowe otwarcie. Po państwie z Platformy się niczego nie spodziewam, ale pan marszałek Sejmu cały czas mówił o tym, że wszystko będzie transparentne i że będzie tak, jak powinno być, po europejsku. Niestety do tej pory tego nie ma. To moje pismo zostało zbagatelizowane, po prostu żadnej odpowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-520.4" who="#ArturSzałabawka">Panie marszałku, ja bym na pana miejscu się wstydził, bo jest pan marszałkiem uśmiechniętego Sejmu, ale niestety nie nowej jakości, jaką pan zapowiadał. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-520.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-520.6" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Gabinet czeka.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-521">
          <u xml:id="u-521.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-521.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Grzegorza Woźniaka, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-521.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-522">
          <u xml:id="u-522.0" who="#GrzegorzWoźniak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.1" who="#GrzegorzWoźniak">Panie marszałku, Wysoka Izbo, moje wystąpienie dotyczy lokalnej historii. Dedykuję je uczestnikom obchodów jubileuszu 100-lecia powstania szkoły podstawowej w Anielowie, gmina Sobolew, powiat garwoliński.</u>
          <u xml:id="u-522.2" who="#GrzegorzWoźniak">Początki szkoły sięgają 1924 r. Na placu zakupionym od państwa Boratyńskich staje drewniany, niewykończony dom. Budynek ten został przywieziony z Potasznik, lokalnej miejscowości. Działania te są wynikiem starań wójta gminy Żelechów pana Kosuta oraz burmistrza Żelechowa pana Jarzęckiego. Pierwszy nauczyciel zapisany w historii szkoły to Józef Furdal.</u>
          <u xml:id="u-522.3" who="#GrzegorzWoźniak">W latach 1939–1945 zajęcia odbywają się nieregularnie. Pożar dachu trawi zawartość szkolnego strychu, gdzie znajdują się m.in. uczniowskie podręczniki. W latach 1957–1961 kierownikiem szkoły jest Eugeniusz Liszewski. Czterech nauczycieli pracuje z uczniami siedmiu klas. W latach 1961–1990 nowym kierownikiem, a z czasem dyrektorem zostaje pan Józef Nowak. W tym czasie powstaje komitet budowy szkoły. Latem 1966 r. rozpoczęta zostaje budowa nowej szkoły, tzw. tysiąclatki, a już w roku szkolnym 1968/1969 ma miejsce otwarcie nowej szkoły.</u>
          <u xml:id="u-522.4" who="#GrzegorzWoźniak">Uchwałą Rady Gminy w Sobolewie z dnia 23 lutego 2021 r. przekazuje się prowadzenie Publicznej Szkoły Podstawowej w Anielowie Stowarzyszeniu Ziemi Sobolewskiej „RozwijaMY” od dnia 1 września 2021 r. W momencie przekazania szkoła liczy 71 uczniów. Obecnie dyrektorem szkoły jest pani Sylwia Miszkurka, a szkoła liczy 89 uczniów.</u>
          <u xml:id="u-522.5" who="#GrzegorzWoźniak">Z okazji jubileuszu powstania szkoły w Anielowie oraz nadania jej imienia ks. Jerzego Popiełuszki i sztandaru składam serdeczne życzenia i gratulacje. Obchodzony jubileusz jest szczególnym wydarzeniem i okazją do podkreślenia wagi, jaką szkoła odgrywała w życiu lokalnej społeczności na przestrzeni ostatniego wieku. Składam pani dyrektor, pracownikom oraz uczniom, rodzicom i absolwentom życzenia szczęścia, satysfakcji z codziennej pracy z młodym człowiekiem oraz wszelkiej pomyślności w życiu osobistym. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-522.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-523">
          <u xml:id="u-523.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-523.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-523.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-524">
          <u xml:id="u-524.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, niektórzy mówią, że moment diagnozy jest najgorszy. To nie jest prawda. Następny ranek jest gorszy — tak mówią Roksana i Kamil Jakubiec, rodzice Michasi.</u>
          <u xml:id="u-524.1" who="#MarcinJózefaciuk">Michasia ma 19 miesięcy i jest uśmiechniętym, ciekawym świata brzdącem. Całym serduszkiem kocha swoich rodziców i starszą siostrę. Niestety Michasia choruje na zespół Retta. Jest to ciężkie zaburzenie neurologiczne, dotykające wyłącznie dziewczynki. Schorzenie to jest rozwojowe, charakteryzuje się m.in. zanikiem napięcia mięśniowego, brakiem rozwoju mowy, problemami oddechowymi czy kardiologicznymi.</u>
          <u xml:id="u-524.2" who="#MarcinJózefaciuk">Firmy, w których pracują rodzice bąbla, umożliwiły im zdalną pracę, a w trakcie nieobecności rodziców dziewczynką zajmuje się prababcia. Rodzina miała szczęście trafić na świetnych lekarzy z Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi oraz niezwykłych fizjoterapeutów. Z ostatnich badań wynika, że w ostatnich fazach badań jest lek na to schorzenie — terapia genowa w postaci jednego zastrzyku w rdzeń kręgowy. Na razie jest on niedostępny, trzeba poczekać, jednakże schorzenie to jest rozwojowe. Aby wstrzymać rozwój objawów do momentu zatwierdzenia leku, należy przyjmować syrop, który zatrzymuje objawy choroby.</u>
          <u xml:id="u-524.3" who="#MarcinJózefaciuk">Kochani Roksano i Kamilu, nawet sobie nie wyobrażam, jak trudno wam każdego dnia walczyć z czasem, a mimo to ciągle patrzycie w przyszłość z ufnością i optymizmem. Życzę wam powodzenia we wszystkich akcjach, które podejmujecie w celu zebrania funduszy na leczenie waszej córki. Trzymajcie się mocno. Niechaj to oświadczenie doda wam skrzydeł wtedy, kiedy życie ciągnie was w dół. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-524.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-525">
          <u xml:id="u-525.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-525.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Ireneusza Zyskę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-526">
          <u xml:id="u-526.0" who="#IreneuszZyska">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, koalicjo uśmiechniętej Polski, najpierw mówiliście, że niepotrzebny nam Centralny Port Komunikacyjny, bo mamy lotnisko w Berlinie.</u>
          <u xml:id="u-526.1" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: A gdzie to pan słyszał, panie pośle?)</u>
          <u xml:id="u-526.2" who="#IreneuszZyska">Potem mówiliście, że to megalomania budować taki port komunikacyjny w Polsce, że Polski na to nie stać. Wreszcie rozpoczęliście nieudolnie audyty, pytaliście o opinie, zapraszaliście swoich, a jakże, ekspertów i po pół roku żmudnej, analitycznej pracy wasz wódz ogłosił: zbudujemy megalopolis. Wysoka Izbo, to nie żadne megalopolis, to jest jakiś kapiszon, to jest małe lotnisko, które do niczego nam się nie przyda, bo ambitna Polska potrzebuje wielkich inwestycji. Nie potrzebujemy takich inwestycji, które tylko zmarnują wysiłek finansowy naszego kraju.</u>
          <u xml:id="u-526.3" who="#IreneuszZyska">Drodzy państwo, mało tego. Okazuje się, że chcecie budować na Okęciu lotnisko dla dronów, a rozbudować również lotnisko w Modlinie. Prawdopodobnie, chociaż tego nie wiem, radziliście się lobbystów Ryanaira, bo Ryanair potrzebuje lotniska w Berlinie.</u>
          <u xml:id="u-526.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: W Modlinie, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-526.5" who="#IreneuszZyska">W Modlinie. Oczywiście, że w Modlinie.</u>
          <u xml:id="u-526.6" who="#IreneuszZyska">W międzyczasie uciekł nam, czyli Polsce, inwestor francuski. Firma Vinci zainwestuje 8 mld euro na Węgrzech.</u>
          <u xml:id="u-526.7" who="#IreneuszZyska">Apeluję do was, uśmiechnięta Polsko, opamiętajcie się, bo wasz czas też minie, ale Polska potrzebuje prawdziwego hubu logistycznego, przeładunkowego cargo, ale także połączeń komunikacyjnych dla ludności. Potrzebuje okna na świat i wreszcie wielkiego lotniska, które będzie hubem transportowym dla całej Europy Środkowej. Opamiętajcie się i wycofajcie się z tej decyzji.</u>
          <u xml:id="u-526.8" who="#IreneuszZyska">Co zrobiliście ze wschodnią Polską? Całkowicie wymazaliście z tej inwestycji wschodnią Polskę. Ja to rozumiem, bo wasza linia obrony została ustalona na Wiśle. Ale dlaczego np. takie miasta na Dolnym Śląsku jak Wałbrzych, Świdnica, Kamienna Góra zostały wykreślone z tej inwestycji? To jest pytanie, które czeka na odpowiedź.</u>
          <u xml:id="u-526.9" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Pani poseł Kwiecień czeka.)</u>
          <u xml:id="u-526.10" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Pani poseł Kwiecień czeka, panie pośle.)</u>
          <u xml:id="u-526.11" who="#IreneuszZyska">Panie Tusk, niech pan się zabierze do roboty, a najlepiej odda władzę, bo wy nie umiecie rządzić.</u>
          <u xml:id="u-526.12" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Panie pośle, ale tak bez polityki, mamy to robić czy nie?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-527">
          <u xml:id="u-527.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-527.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Annę Kwiecień, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-527.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-528">
          <u xml:id="u-528.0" who="#AnnaKwiecień">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-528.1" who="#AnnaKwiecień">Panie marszałku, Wysoka Izbo, dzisiaj odbyła się debata na temat tej propozycji, jaką przedstawił Donald Tusk wczoraj. Oczywiście my doskonale wiemy, że tak naprawdę nie będzie żadnego Centralnego Portu Komunikacyjnego. Dlaczego? Dlatego że podstawowy komponent to jest kolej, to są szprychy kolejowe. Tu bardzo często mówi się o ambicjach, a ja, kobieta, mówię o bezpieczeństwie, o bezpieczeństwie, które chciałabym zagwarantować nie tylko sobie, ale także mojej córce, moim wnuczkom i przyszłym pokoleniom Polaków.</u>
          <u xml:id="u-528.2" who="#AnnaKwiecień">Szanowni państwo, wiemy doskonale, że w czasie wojny konieczna jest kolej. To jest najważniejszy element infrastruktury. Dlaczego? Bo właśnie koleją przewozi się ciężki sprzęt, chociażby wojskowy.</u>
          <u xml:id="u-528.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-528.4" who="#AnnaKwiecień">Nie drogami, proszę państwa, nie na wozie drabiniastym, panie Tusk, tylko koleją. A wy odcięliście tak naprawdę dużą część Polski od inwestycji kolejowych. A przecież tam, gdzie odcięliście, to co odcięliście? Chociażby Stalową Wolę, która produkuje armatohaubice, która produkuje kraby, która produkuje wiele innego ciężkiego sprzętu. Na czym to przewieziecie do Polski, chociażby centralnej, czy dalej?</u>
          <u xml:id="u-528.5" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: To samo jest.)</u>
          <u xml:id="u-528.6" who="#AnnaKwiecień">Panie Arturze, nawet Szczecin został odcięty od tych inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-528.7" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: To ja będę o tym mówił.)</u>
          <u xml:id="u-528.8" who="#AnnaKwiecień">Dokładnie.</u>
          <u xml:id="u-528.9" who="#AnnaKwiecień">Tak że chcę powiedzieć jedno: proszę się opamiętać, proszę nie odcinać od bezpieczeństwa dużej części Polski, dużej części wschodniej Polski. Myślałam, że już opamiętaliście się po tym, co mówiliście w restauracji Sowa i Przyjaciele, ale widać, że nie. Widać, że dla was najważniejsza jest ochrona tak naprawdę wschodniej granicy, ale wschodniej granicy Niemiec, nie polskiej.</u>
          <u xml:id="u-528.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-528.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-529">
          <u xml:id="u-529.0" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam do wygłoszenia oświadczenia panią poseł Annę Pieczarkę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-530">
          <u xml:id="u-530.0" who="#AnnaPieczarka">Panie marszałku, Wysoka Izbo, zwracam uwagę na poważny problem dotyczący transplantologii w Polsce. Chociaż poziom medycyny transplantacyjnej w naszym kraju jest porównywalny z poziomem w wiodących krajach na świecie, to liczba wykonywanych zabiegów pozostawia wiele do życzenia. Polska znajduje się na poziomie Izraela czy Łotwy, jednak daleko nam do liderów, takich jak Hiszpania i Portugalia. Lekarze jasno wskazują, że główną przeszkodą w zwiększeniu liczby przeszczepów jest brak dawców oraz niska świadomość społeczna na temat przekazywania organów. Dlatego ważne jest, aby edukację na ten temat rozpocząć już w szkołach.</u>
          <u xml:id="u-530.1" who="#AnnaPieczarka">Podczas niedawnej konferencji zorganizowanej w Sejmie z okazji Dnia Transplantacji Bartłomiej Chmielowiec, rzecznik praw pacjenta, zaapelował do pani minister o podjęcie konkretnych działań w tej kwestii. Raport Najwyższej Izby Kontroli na temat liczby zabiegów transplantacyjnych w Polsce jest alarmujący i wymaga naszej natychmiastowej reakcji. Głównym źródłem narządów do przeszczepiania są pobrania od osób zmarłych, np. serca, oraz od żywych dawców, takich narządów jak nerka i wątroba. Obowiązuje zasada domniemanej zgody na pobranie narządów, o ile nie zgłoszono sprzeciwu w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów Poltransplantu. Niemniej jednak jeśli rodzina zmarłego wyrazi sprzeciw, pobranie narządów nie może zostać przeprowadzone.</u>
          <u xml:id="u-530.2" who="#AnnaPieczarka">Dlatego medycy apelują, aby każdy z nas wcześniej przemyślał tę kwestię i wyraził zgodę na przekazanie swoich narządów, co może przedłużyć lub uratować czyjeś życie. Aby podjąć świadomą decyzję, potrzebna jest otwartość i odpowiednia wiedza na temat transplantologii, jednej z kluczowych dziedzin ratowania życia. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-530.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-531">
          <u xml:id="u-531.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-531.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Piotra Górnikiewicza, Polska 2050 — Trzecia Droga. Nie ma pana posła.</u>
          <u xml:id="u-531.2" who="#KrzysztofBosak">W takim razie zapraszam pana posła Patryka Wichra, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-532">
          <u xml:id="u-532.0" who="#PatrykWicher">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, szanowni państwo, dzisiaj najważniejsza debata, jeśli chodzi o rozwój gospodarki, dotyczy Centralnego Portu Komunikacyjnego. Faktycznie w moim regionie, regionie Sądecczyzny, Podhala, Limanowszczyzny, południa Małopolski były dwie istotne inwestycje kolejowe. Jedna już realizowana, już faktycznie zakontraktowana. Mam nadzieję, że będzie kontynuowana i nie zostanie pogrzebana, czyli tzw. Podłęże — Piekiełko, które łączy Nowy Sącz z Krakowem i dalej z centralną magistralą. Ale była planowana druga kolej, o czym się już mniej mówiło, czyli Muszyna, Nowy Sącz, Tarnów, Busko-Zdrój, Kielce, Opoczno, Centralna Magistrala Kolejowa, czyli wyjście na południe Europy. Mam nadzieję, że te inwestycje nie zostaną zakopane na korzyść naszych sąsiadów bądź nieznanych nam podmiotów, które będą na tym zyskiwały, kiedy Polska będzie się cofała w rozwoju zarówno kolei, jak i transportu lotniczego i nie tylko.</u>
          <u xml:id="u-532.1" who="#PatrykWicher">Ale moi drodzy państwo, w tych inwestycjach ważna jest jedna rzecz — wykupy domów i działek. To jest apel, który będę też składał w formie interpelacji, ażeby sprecyzować i zmienić prawo, które dotyczy wykupów tych nieruchomości. Ludzie nie narzekają na samą wycenę, ale wyrzekają na element obniżenia tej wyceny o stopień zużytkowania danej nieruchomości. Tak jest w Podłężu — Piekiełku, dzisiaj mamy protest.</u>
          <u xml:id="u-532.2" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-532.3" who="#PatrykWicher">Pan wojewoda małopolski też tu był obecny. A więc w związku z tym, moi drodzy państwo, pora dać 100% wyceny i dać cenę odtworzeniową, która pozwoli się odbudować w 100% w tym samym standardzie, w którym ktoś mieszka w momencie wywłaszczenia.</u>
          <u xml:id="u-532.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: O tym trzeba było myśleć przez 8 lat.)</u>
          <u xml:id="u-532.5" who="#PatrykWicher">A więc myślę, że to jest dzieło ponad podziałami. Jeśli chcemy, żeby Polska się rozwijała, jeśli chcemy budować drogi, lotniska, koleje — te czy w przyszłości, czy dzisiaj, czy za 10, czy za 15 lat — musimy zadbać o to, żeby obywatele mieli godziwe warunki wywłaszczenia. Pora, moi drodzy państwo, się wziąć za to, do roboty, razem, wespół w zespół i jak najszybciej zmienić ustawę, żeby ci ludzie czuli, że jeśli nawet muszą oddać swój dom, swój dorobek, swoje życie, swoją miłość, swoją historię domu, który opuszczają, to żeby przynajmniej mogli się spokojnie odbudować w nowej lokalizacji za godziwe warunki finansowe. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-532.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-533">
          <u xml:id="u-533.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-533.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-534">
          <u xml:id="u-534.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowny panie marszałku, Wysoki Sejmie, dzisiejsze wydarzenie dotyczące zawieszenia posłanki klubu Lewicy z partii Razem bardzo wiele o tym mówi, bardzo wiele mówi o tym, może w ten sposób, jaki jest prawdziwy stosunek Lewicy, koalicji rządzącej, która tak często mówi o prawach kobiet, o tym, jak kobiety są ważne, jak kobiety powinny przejmować inicjatywę, jak powinny wyrażać swoją wolę, jak powinny zajmować ważne miejsca w życiu publicznym.</u>
          <u xml:id="u-534.1" who="#ZbigniewBogucki">W tym samym dniu, kiedy posłanka partii Razem z klubu Lewicy odważyła się, poważyła się na wspólną inicjatywę z politykiem Prawa i Sprawiedliwości, panem ministrem, panem posłem Marcinem Horałą, po to, żeby realizować polskie interesy, została w tym samym dniu zawieszona. Bo co? Bo miała własne zdanie. Gdzie te prawa kobiet? A kto tego dokonuje? Wielki, postawny mężczyzna z tubalnym głosem, z brodą, pan Zandberg z partii Razem, pan Czarzasty. Gdzie te prawa kobiet, szanowni panowie? Nie zamierzacie bronić swojej koleżanki, że ona ma prawo wyrażać swoje poglądy, że ma prawo bronić polskich interesów?</u>
          <u xml:id="u-534.2" who="#ZbigniewBogucki">Do parlamentarzystów z Platformy Obywatelskiej z mojego okręgu. Jest tutaj pan poseł Łącki, szkoda, że nie ma pana posła, pana ministra Marchewki. Wczoraj pan premier Tusk szumnie ogłosił, że CPK będzie jednak kontynuowane, że ta inwestycja będzie realizowana, co prawda w bardzo okrojonym wymiarze. To posłanka partii Razem, razem z posłem Prawa i Sprawiedliwości tworzy zespół, tworzy inicjatywę, żeby budować tę wielką inwestycję, a wy siedzicie cicho. Dlaczego? Szczecin został zupełnie wykluczony. Wstyd.</u>
          <u xml:id="u-534.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-534.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Zdrada!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-535">
          <u xml:id="u-535.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-535.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Artura Łąckiego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-536">
          <u xml:id="u-536.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie marszałku, Wysoka Izbo, tak, ma pan rację, dziwny dzień. Jedną posłankę z Lewicy zawieszają, a drugą posłankę niezależną przyjmują z powrotem do siebie.</u>
          <u xml:id="u-536.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Bo jesteśmy otwarci.)</u>
          <u xml:id="u-536.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Zapraszamy do nas.)</u>
          <u xml:id="u-536.3" who="#ArturJarosławŁącki">Dbacie naprawdę o wartość, dbacie naprawdę o wszystko.</u>
          <u xml:id="u-536.4" who="#ArturJarosławŁącki">A co do kolei, to teraz będzie o niej. Panie marszałku, szanowni państwo, chcę podkreślić fundamentalne znaczenie uwzględnienia województwa zachodniopomorskiego w projekcie kolei dużych prędkości. Nasz region, a zwłaszcza miasta takie jak Szczecin i Świnoujście, zasługują na nowoczesne połączenie kolejowe.</u>
          <u xml:id="u-536.5" who="#ArturJarosławŁącki">Szanowni państwo, kiedy PiS popsuł, bo tak to trzeba nazwać, remont linii kolejowej nr 351 Poznań — Szczecin, popsuł, bo wydał na to prawie miliard złotych i nie można tam jeździć szybciej niż 120 km/h, a przez 100-kilometrowy odcinek lasów — tylko 100 km/h… Więc kiedy PiS popsuł tę linię, trzeba było znaleźć alternatywę dla KDP do Szczecina i Świnoujścia. I taką alternatywę mamy, szanowni państwo. Pomorze Zachodnie oferuje wyjątkowe możliwości budowy takich inwestycji, dzięki temu, że większość terenów pod inwestycje to grunty Skarbu Państwa, co bardzo znacznie obniża koszty inwestycji.</u>
          <u xml:id="u-536.6" who="#ArturJarosławŁącki">Trasa przez Kutno, Włocławek, Bydgoszcz, Toruń i Piłę skróci czas podróży ze Szczecina do Warszawy i stworzy alternatywę dla trasy przez Poznań. Będzie też wręcz idealną drogą transportu towarów z nowo projektowanego portu kontenerowego w Świnoujściu w głąb Polski, a potem na Ukrainę i odwrotnie. To rozwiązanie, kolej wzdłuż drogi S10 i port kontenerowy w Świnoujściu stanie się prawdziwą alternatywą dla transportu towaru z portu w Hamburgu, co przyniesie wymierne korzyści całej polskiej gospodarce.</u>
          <u xml:id="u-536.7" who="#ArturJarosławŁącki">Budowa tej trasy przyczyni się do rozwoju gospodarczego województwa zachodniopomorskiego i kujawsko-pomorskiego, a szczególnie terenów wykluczonych transportowo tych województw, które to tereny do najbogatszych nie należą, ale również do równomiernego rozwoju infrastruktury kolejowej w Polsce. Posłowie województw zachodniopomorskiego i kujawsko-pomorskiego apelują o uwzględnienie w planach KDP budowy linii kolejowej z Warszawy do Szczecina przez Bydgoszcz. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-536.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-537">
          <u xml:id="u-537.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-537.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Iwonę Krawczyk. Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-537.2" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Magdalenę Filipek-Sobczak.</u>
          <u xml:id="u-537.3" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Marcina Ociepę.</u>
          <u xml:id="u-537.4" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Pawła Masełkę.</u>
          <u xml:id="u-537.5" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-538">
          <u xml:id="u-538.0" who="#PawełMasełko">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, chciałbym, aby moje słowa dzisiaj to był głos pracowników, związkowców Grupy Azoty. Wszyscy wiemy, jak dzisiaj wygląda sytuacja tej jednej z kluczowych spółek państwowych w naszym kraju po 8 latach rządów tzw. dobrej zmiany, po zmianach prezesów, wyprowadzaniu pieniędzy do różnego rodzaju funduszy, nietrafionych inwestycjach. Można by było jeszcze wiele mówić i wymieniać tutaj wiele elementów. Sytuacja całej grupy jest tragiczna, ale zarząd podjął się wyzwania dotyczącego prac naprawczych.</u>
          <u xml:id="u-538.1" who="#PawełMasełko">Chciałbym zaapelować do pana ministra aktywów państwowych, pana Jakuba Jaworowskiego, aby proces naprawczy, restrukturyzacji tej grupy znalazł się w kręgu jego zainteresowania.</u>
          <u xml:id="u-538.2" who="#PawełMasełko">Pracownicy są najważniejsi i są siłą każdego zakładu pracy. Zaproponowane tam rozwiązania i zawieszenie układu zbiorowego budzą spore wątpliwości ze strony pracowników. Takie działania jak zawieszenie dodatku stażowego czy nagród jubileuszowych nie odmieni nagle sytuacji całej grupy.</u>
          <u xml:id="u-538.3" who="#PawełMasełko">Proszę o to, żeby pamiętać, że człowiek, pracownik jest najważniejszy i zbyt radykalne działania spowodują, że pracownicy odejdą, fachowcy odejdą i ta grupa nie stanie już na nogi. O to proszę w imieniu pracowników Grupy Azoty, całej Grupy Azoty.</u>
          <u xml:id="u-538.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-539">
          <u xml:id="u-539.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-539.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Dariusza Mateckiego, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-539.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-540">
          <u xml:id="u-540.0" who="#DariuszMatecki">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, szczyt wszystkiego, szanowni państwo — powiedział Szymon Hołownia na dachu polskiego Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-540.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: To jakiś film.)</u>
          <u xml:id="u-540.2" who="#DariuszMatecki">Cała Polska widziała, jak marszałek Hołownia chodził po dachu polskiego Sejmu bez specjalnego zabezpieczenia, robił tam sobie zdjęcia, zaprosił nawet media. Niedługo potem za chodzenie po tzw. tarasiku hotelu poselskiego, po którym chodziło wielu posłów, ten sam marszałek Hołownia zdecydował się ukarać mnie najwyższą możliwą karą w Sejmie, tj. prawie 20 tys. zł — m.in. taką samą karą…</u>
          <u xml:id="u-540.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-540.4" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Oj, zabolało.)</u>
          <u xml:id="u-540.5" who="#DariuszMatecki">…został ukarany poseł, już europoseł Grzegorz Braun — pomimo tego, że nie stworzyłem żadnego zagrożenia, w żaden sposób nie zakłócałem pracy polskiego Sejmu. To jest paskudna, obrzydliwa hipokryzja, pokazująca, że marszałek polskiego Sejmu…</u>
          <u xml:id="u-540.6" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Zagrożenie dla siebie jest najgorsze.)</u>
          <u xml:id="u-540.7" who="#DariuszMatecki">…wykorzystuje to jako narzędzie do ataków na opozycję.</u>
          <u xml:id="u-540.8" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Wstyd podawać to jako przykład. Wstyd!)</u>
          <u xml:id="u-540.9" who="#DariuszMatecki">Podobną karę marszałek Hołownia wymierzył mi dzisiaj kolejny raz, za próbę pokazania, jak wygląda tzw. otwarty Sejm. Za co? W czasie, kiedy rolnicy głodowali w polskim Sejmie, marszałek Hołownia chciał ukarać posłów, którzy wpuścili ich na teren polskiego Sejmu. Nakazał im udanie się tam, do tzw. ciemnego saloniku. Minister Robert Telus nie był wtedy obecny, ponieważ rozmawiał z rolnikami. Chciałem go reprezentować, chciałem pokazać społeczeństwu, jak wygląda dzisiaj ten otwarty Sejm. Chciałem to nagrać, ale okazuje się, że w Sejmie, chociaż to jest budynek publiczny, poseł nie może nagrać tak ważnej sceny jak rozmowa marszałka z posłami w kluczowej dla społeczeństwa sprawie, bo protest rolników to bardzo ważna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-540.10" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Do pałacu prezydenckiego proszę wejść.)</u>
          <u xml:id="u-540.11" who="#DariuszMatecki">W tym tzw. ciemnym saloniku zostałem też jednocześnie zaatakowany przez szefa Kancelarii Sejmu, co mam nagrane. Zamiast zajmować się kwestią podrzucania nam migrantów przez Niemców, zamiast realizować najważniejsze inwestycje razem, wszyscy, łącznie z partią Razem, z Koalicją Obywatelską, z nami, takie jak CPK, takie jak elektrownia atomowa, port w Świnoujściu, marszałek zajmuje się ściganiem posłów. Wstyd.</u>
          <u xml:id="u-540.12" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-541">
          <u xml:id="u-541.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-541.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Piotra Lachowicza, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-542">
          <u xml:id="u-542.0" who="#PiotrLachowicz">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, ja nie chodzę po dachu, nie płacę żadnych kar w każdym razie.</u>
          <u xml:id="u-542.1" who="#PiotrLachowicz">Szanowni państwo, w systemie demokratycznym wybory zawsze wygrywa jedna z opcji politycznych, ale jest skandalem, jeśli ugrupowanie…</u>
          <u xml:id="u-542.2" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-542.3" who="#PiotrLachowicz">Może panowie nie będziecie przeszkadzać? Ja nie przeszkadzałem w czasie waszych wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-542.4" who="#PiotrLachowicz">Moim zdaniem jest pewnym skandalem, jeśli zwycięskie ugrupowanie — mówię o sejmiku małopolskim, czyli o PiS-ie — nie może dojść do porozumienia samo ze sobą.</u>
          <u xml:id="u-542.5" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Panie Piotrze, pan się nie martwi.)</u>
          <u xml:id="u-542.6" who="#PiotrLachowicz">Ale jeszcze większym skandalem, panie wojewodo, jest to, gdy poseł na Sejm kandydujący na urząd marszałka, który dwukrotnie nie uzyskał poparcia większości nawet własnych koleżanek i kolegów, pisemnie nakłania przewodniczącego sejmiku, ojca prezydenta, profesora, do złamania, naruszenia dobrych zasad samorządności.</u>
          <u xml:id="u-542.7" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Proszę nie kłamać, nie no.)</u>
          <u xml:id="u-542.8" who="#PiotrLachowicz">Pełnomocnik Prawa i Sprawiedliwości w województwie małopolskim sugeruje, aby nie zwoływać sesji sejmiku do dnia 10 lipca 2024 r. Czy to jest nieprawda?</u>
          <u xml:id="u-542.9" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Nieprawda.)</u>
          <u xml:id="u-542.10" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: Prowokuje.)</u>
          <u xml:id="u-542.11" who="#PiotrLachowicz">W przypadku skorzystania przez zarząd województwa, zarząd województwa z państwa partii, lub radnych opozycji z takich uprawnień ustawowych, które wynikają z ustawy o samorządzie gminnym, z ustawy o samorządzie województwa, a dokładnie z art. 21 ust. 7… Ja mówię o gminnym, bo w przypadku samorządu powiatowego są podobne przepisy.</u>
          <u xml:id="u-542.12" who="#PiotrLachowicz">Nakłania on do zastosowania formuły otwarcia sesji i ogłoszenia bez powodu przerwy do dnia 10 lipca. Ma to oczywiście na celu doprowadzenie do zakończenia, proszę państwa, kadencji z powodu braku wyboru marszałka i rozpisania przedterminowych wyborów. Jest to uzasadnione interesem Prawa i Sprawiedliwości, a nie mieszkańców Małopolski, którzy czekają na rozpoczęcie normalnego funkcjonowania samorządu — ja też byłem radnym województwa. Jest to nie tylko narażenie, proszę pana i proszę państwa, na dodatkowe koszty naszego państwa polskiego, ale również kpienie z wyborców w imię interesów partyjnych.</u>
          <u xml:id="u-542.13" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Nieprawda!)</u>
          <u xml:id="u-542.14" who="#PiotrLachowicz">Państwo wygraliście te wybory i to, co się dzieje, jest po prostu skandalem. Dziękuję uprzejmie.</u>
          <u xml:id="u-542.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-542.16" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: A kto tam jest przewodniczącym?)</u>
          <u xml:id="u-542.17" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Panie Piotrze, supermerytoryczny był pan. Czekam, że pan wróci na tę drogę.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-543">
          <u xml:id="u-543.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-543.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Golińską, klub PiS.</u>
          <u xml:id="u-543.2" who="#KrzysztofBosak">Proszę bardzo, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-544">
          <u xml:id="u-544.0" who="#MałgorzataGolińska">Panie marszałku, Wysoka Izbo, nie da się dzisiaj nie nawiązać do tematu, który rozgrzewa umysły Polaków, a mianowicie realizacji bądź próby realizacji czy odstąpienia od budowy CPK. W trakcie 8-letnich, poprzednich rządów Platformy Obywatelskiej i PSL nie potrafiliście państwo zapewnić Polakom dynamicznie rozwijającego się państwa, a dodatkowo podzieliliście Polskę na Polskę A i Polskę B, na Polskę docenianych, dużych metropolii i na Polskę lokalną, powiatową, tę gorszą, tę pomijaną, tę lekceważoną.</u>
          <u xml:id="u-544.1" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Gorszy sort.)</u>
          <u xml:id="u-544.2" who="#MałgorzataGolińska">Często z wami rozmawiałam — nie z państwem na sali, często z posłami Platformy, wtedy kiedy my rządziliśmy, i oni nam zazdrościli, że potrafiliśmy dostrzec i zareagować na brakujące inwestycje, na które wielu mieszkańców czeka nie rok, nie dwa, ale dziesięciolecia. Czuję również dzisiaj, jak bardzo was boli, że ten — jak wy nas nazywacie — zaściankowy PiS pokazał, że potrafi w dynamiczny i równomierny rozwój kraju, całej Polski, że inwestycjami pokryliśmy nawet te najmniejsze gminy i powiaty, w tym popegeerowskie. Pokazaliśmy, że potrafimy w ambitne projekty, projekty, którymi zaraziliśmy Polaków. I to was zabolało najbardziej, oj zabolało.</u>
          <u xml:id="u-544.3" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-544.4" who="#MałgorzataGolińska">To czysta zawiść, a zawiść jest religią przeciętniaków. Zaczęliście więc umniejszać wadze naszych projektów, zaczęliście poniżać inicjatorów, czując się dzięki temu w jakiś sposób lepszymi. Ale dzisiaj, kiedy próbujecie CPK, na który czekają Polacy, zastąpić czymś, co jest tylko jego namiastką, robicie to nieudolnie. W konsekwencji niszczycie go i niszczycie jednocześnie szansę na realizację marzeń Polaków, w tym marzeń mieszkańców mojego regionu — powiatu szczecineckiego, Szczecinka, powiatu koszalińskiego, powiatu kołobrzeskiego i innych powiatów województwa zachodniopomorskiego. Nawet nie wiecie, jak bardzo czekaliśmy na jedną ze szprych, która dzisiaj została wycięta.</u>
          <u xml:id="u-544.5" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: Która?)</u>
          <u xml:id="u-544.6" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Piąta na przykład.)</u>
          <u xml:id="u-544.7" who="#MałgorzataGolińska">Nawet nie wiecie, jak bardzo mieszkańcom zależało na połączeniu ze Szczecinka w stronę Bydgoszczy bez przesiadek, bez konieczności jechania do Piły.</u>
          <u xml:id="u-544.8" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: I to będzie.)</u>
          <u xml:id="u-544.9" who="#MałgorzataGolińska">Dzisiaj, kiedy zaklinacie rzeczywistość, wmawiając Polakom, że dacie im to, o czym marzą, mogę powiedzieć jasno: nie dacie rady. Wiecie dlaczego? Bo niejeden raz już oszukaliście Polaków, niejeden raz próbowaliście im wmówić, że wasze obietnice są warte tego, żeby wam zaufać i że wy słowa dotrzymacie. Własnych obietnic nie umiecie dotrzymać, a co dopiero zrealizować projekt waszych poprzedników.</u>
          <u xml:id="u-544.10" who="#MałgorzataGolińska">Ale dzisiaj Polacy nie dadzą się oszukać na tę namiastkę CPK, bo się zakochali w wizji Polski kreowanej przez Prawo i Sprawiedliwość…</u>
          <u xml:id="u-544.11" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: No dlatego wygraliście wybory.)</u>
          <u xml:id="u-544.12" who="#MałgorzataGolińska">…ambitnego lotniska centralnego i szprych kolejowych, które miały otworzyć okno na świat dla wszystkich mieszkańców, bez względu na to, czy to jest duży Poznań, czy mały Szczecinek. A z miłości tak łatwo ludzi nie da się wyleczyć. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-544.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-544.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-545">
          <u xml:id="u-545.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-545.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-546">
          <u xml:id="u-546.0" who="#JarosławSachajko">Panie marszałku, Wysoka Izbo, drodzy Polacy, zachęcam was do zapoznania się z całością artykułu Macieja Górnickiego dostępnego w Internecie „Im więcej terapeutów, tym więcej chorych dzieci” oraz do zakupu książki „Nieodwracalna krzywda” — w języku polskim, ok. 30 zł, naprawdę warto.</u>
          <u xml:id="u-546.1" who="#JarosławSachajko">Trendy docierające do nas z Zachodu są coraz groźniejsze i głupsze zarazem. Jednym z nich jest zastępowanie wychowania dzieci i młodzieży rozmaitymi etykietami psychologicznymi i oferowanymi terapiami. Dane statystyczne są jednak nieubłagane. Im więcej takich terapii, tym więcej problemów. Może czas skończyć z patologizowaniem dzieci i wziąć się za normalne wychowanie?</u>
          <u xml:id="u-546.2" who="#JarosławSachajko">Amerykańska pisarka Abigail Shrier, autorka głośnej książki „Nieodwracalna krzywda”, która jest również felietonistką „Wall Street Journal”, podejmuje zagadnienie zmiany płci oferowanej setkom tysięcy nastolatek i nastolatków przez lobby psychologiczno-terapeutyczne jako rozwiązanie ich problemów rzekomo związanych z dystrofią płciową. Mówiąc najkrócej, ci pseudoterapeuci żyją z tego, że wmawiają młodzieży, iż oferując zmianę płci, rozwiązują ich rzeczywiste problemy psychologiczne związane z okresem dojrzewania, trudną sytuacją rodzinną czy też mające inne przyczyny.</u>
          <u xml:id="u-546.3" who="#JarosławSachajko">Historie opisywane w „Nieodwracalnej krzywdzie” są naprawdę dramatyczne. Tysiące młodych kobiet i mężczyzn zostało nieodwracalnie skrzywdzonych przez lobby transgenderowe. W ostatniej dekadzie terapeuci wypromowali szaleństwo dystrofii płciowej, które doprowadziło do 4000-procentowego wzrostu diagnoz u nastoletnich dziewcząt. Jeszcze raz zachęcam państwa do przeczytania i artykułu, i tej książki, bo istne szaleństwo się w Stanach Zjednoczonych, ale niestety i w Europie dzieje. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-546.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-546.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Te badania…)</u>
          <u xml:id="u-546.6" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Tak, dokładnie badania, panie pośle, i trzeba przeczytać, zanim się…)</u>
          <u xml:id="u-546.7" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Polecam szersze badania.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-547">
          <u xml:id="u-547.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-547.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Piotra Uruskiego, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-548">
          <u xml:id="u-548.0" who="#PiotrUruski">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, Centralny Port Komunikacyjny to więcej niż tylko lotnisko, kolej czy drogi. To miał być cywilizacyjny skok dla Polski. To miał być projekt bez rozróżnień na Polskę A i Polskę B. Lepsza komunikacja łącząca lotnictwo, kolej i drogi znacząco poprawiłaby dostępność i mobilność w kraju i w regionach. Projekt przyciągnąłby inwestycje, stworzyłby tysiące miejsc pracy i byłby katalizatorem dla rozwoju lokalnych przedsiębiorstw. Tymczasem rządzący proponują nam projekt o dużo mniejszych ambicjach. Nie znajdziemy w nim ujętego we wcześniejszych planach połączenia wiodącego z Sanoka przez Brzozów, Rzeszów i Radom do Centralnego Portu Komunikacyjnego, ani Krosna, które też z CPK połączone nie będzie. I nie znajdziemy wielu innych regionów Polski, które również nie znalazły się w nowym projekcie Centralnego Portu Komunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-548.1" who="#PiotrUruski">Z tego miejsca apeluję do rządzących: raz jeszcze przemyślcie tę decyzję i nie skazujcie Polski poza wielkimi miastami na komunikacyjne wykluczenie. Nie wracajmy do Polski A i Polski B, komunikacyjnie bądźmy jedną Polską. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-548.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-548.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-549">
          <u xml:id="u-549.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-549.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-550">
          <u xml:id="u-550.0" who="#WłodzimierzSkalik">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, chciałbym serdecznie zaprosić do Kędzierzyna-Koźla. W najbliższą sobotę, 29 czerwca, Stowarzyszenie Kresowian Kędzierzyn-Koźle z jego prezesem Witoldem Listowskim w 81. rocznicę tzw. rzezi wołyńskiej organizuje obchody Narodowego Dnia Pamięci Ofiar Ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów na obywatelach II Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-550.1" who="#WłodzimierzSkalik">Program tych uroczystości obejmuje trzy istotne punkty. O godz. 10 w kościele parafialnym pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej odbędzie się msza św. w intencji ofiar ludobójstwa dokonanego przez ukraińskich nacjonalistów. Po mszy odbędzie się uroczysty przemarsz do szkoły nr 12 z udziałem kompanii honorowej Wojska Polskiego, orkiestry, pocztów sztandarowych w celu złożenia wiązanek kwiatów pod tablicą upamiętniającą ludobójstwo Polaków na Kresach. O godz. 14.30 odbędzie się z całą pewnością bardzo ciekawa konferencja historyczna w Miejskim Ośrodku Kultury przy ul. Skarbowej 10. Podczas konferencji historycznej będzie można usłyszeć prelekcję m.in. następujących znanych polskich historyków: prof. Leszka Jankiewicza, prof. Czesława Partacza, prof. Włodzimierza Osadczego, dr Lucyny Kulińskiej, dr. Artura Brożyniaka, dr. Michała Siekierki, dr. Krzysztofa Bąkały i pana Mariana Skowyry. Serdecznie zapraszam, najbliższa sobota, 29 czerwca, Kędzierzyn-Koźle.</u>
          <u xml:id="u-550.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-551">
          <u xml:id="u-551.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-551.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-552">
          <u xml:id="u-552.0" who="#RomanFritz">Szanowny panie marszałku, Wysoki Sejmie, najczęściej sobie tutaj opowiadamy o rzeczach, które są przykre albo godne napiętnowania, tymczasem jest w końcu coś pozytywnego i optymistycznego. W przyszłym roku, roku pańskim 2025, będziemy świętować jako wszyscy Polacy tysiąclecie koronacji Bolesława Chrobrego i potem Mieszka II, tysiąclecie Królestwa Polskiego. I właśnie dziś miałem okazję i zaszczyt być na drugim posiedzeniu zespołu parlamentarnego, który powstał w tym właśnie celu, czyli dla uczczenia 1000. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego. Na posiedzeniu tego zespołu parlamentarnego mieliśmy zaszczyt gościć wspaniałych gości, reprezentantów różnych środowisk, zwłaszcza monarchistycznych. Chciałbym w tym miejscu serdecznie przywitać reprezentantów Konfederacji Spiskiej z jej marszałkiem panem Lechem Janem Skowerą na czele. Brawo!</u>
          <u xml:id="u-552.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-552.2" who="#komentarz">(Poseł Włodzimierz Skalik: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-552.3" who="#RomanFritz">Serce roście, proszę państwa. To są ludzie, którzy własnym sumptem, z własnej inicjatywy oddali do użytku repliki insygniów królewskich z przepiękną koroną, również berłem i jabłkiem, czyli to wszystko, czemu Polacy powinni być wierni i wdzięczni przez setki lat swojej historii. Mamy wszyscy zamiar — i tą perspektywą chce się z państwem podzielić — przeżyć na wiosnę przyszłego roku wiele wspaniałych wydarzeń. Nazwaliśmy to archipelagiem wydarzeń albo: tysiąc wydarzeń na tysiąclecie Królestwa Polskiego. Chodzi zwłaszcza o centralne obchody, które będą miały miejsce wiosną przyszłego roku w Gnieźnie. Ale mamy nadzieję również, że w tym gmachu, w polskim Sejmie, będzie miała miejsce co najmniej wystawa tych pięknych regaliów, tych pięknych dzieł, które tutaj, mam nadzieję, wszyscy zobaczymy. A więc z wielkim optymizmem czekamy na powrót króla. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-552.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-553">
          <u xml:id="u-553.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-553.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam panią poseł Alicję Łuczak, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-554">
          <u xml:id="u-554.0" who="#AlicjaŁuczak">Panie marszałku, Wysoka Izbo, trochę ostudzę temperaturę debaty. Dzisiaj będzie o kołach gospodyń wiejskich, których w Polsce funkcjonuje ponad 21 tys. To jedno z najstarszych stowarzyszeń, których powstanie miało na celu wzajemne wsparcie, propagowanie nowoczesnych metod gospodarowania, dbałości o higienę, kształcenie kulturalne i oświatowe. Dziś obserwujemy ogromny wzrost aktywności kobiet wiejskich, które działają na rzecz rozwoju swoich miejscowości i dbają o zachowanie tradycji, kultury i dziedzictwa polskiej wsi. Tak się dzieje w powiecie kaliskim, w mojej rodzimej gminie Żelazków. I tu chciałabym trochę odnieść się do słów pani posłanki Golińskiej, ale już jej nie ma. Chodzi o to, że my też dbamy o Polskę powiatową. Ja z takiej właśnie pochodzę.</u>
          <u xml:id="u-554.1" who="#AlicjaŁuczak">Pragnę w tym miejscu bardzo serdecznie podziękować wszystkim kołom gospodyń za ich bezinteresowną pracę i społeczne zaangażowanie. Szczególnie mocno pragnę pozdrowić społeczność — i podziękować jej — z maleńkiej wsi Szadek w gminie Ceków-Kolonia, powiat kaliski, gdzie przewodniczącą koła jest pani Lilia Jałowica, pomaga jej Elżbieta Gadomska, w funkcję sołtyski i radnej pełni pani Joasia Chojnacka, aktywistka, realizatorka wielu projektów i pomysłów, za co ówczesne jej stowarzyszenie otrzymało nagrody od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego. Organizatorka spotkań integracyjnych, a ostatnio spotkania sobótkowego, w którym miałam możliwość uczestniczyć. Proszę państwa, były występy, przyśpiewki, recytacje, jadło z czasów pogańskich i — słuchajcie — najcenniejsze jest to, że w imprezie uczestniczyły wszystkie pokolenia, że to była prawdziwa integracja, budowanie relacji, powrót do tradycji.</u>
          <u xml:id="u-554.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Wspaniale.)</u>
          <u xml:id="u-554.3" who="#AlicjaŁuczak">Dziękuję, gratuluję i deklaruję wsparcie dla kół gospodyń wiejskich w całej Polsce. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-554.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-554.5" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Tak jest.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-555">
          <u xml:id="u-555.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-555.1" who="#KrzysztofBosak">Zapraszam pana posła Łukasza Kmitę, klub PiS.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-556">
          <u xml:id="u-556.0" who="#ŁukaszKmita">Panie radny, panie pośle Gosek, im wolno więcej.</u>
          <u xml:id="u-556.1" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: Przepraszam, przepraszam.)</u>
          <u xml:id="u-556.2" who="#ŁukaszKmita">My — do roboty.</u>
          <u xml:id="u-556.3" who="#ŁukaszKmita">Panie marszałku, Wysoki Sejmie, cenzura PRL miała charakter prewencyjny, a więc eliminowała niepożądane treści przed ich publikacją. Cenzorzy sprawdzali materiały przed upublicznieniem, zatrzymując je lub zwalniając do emisji według odgórnych zaleceń rządzącej partii PZPR. Dziś cenzura wróciła. Wróciła do Muzeum II Wojny Światowej, bo trzeba powiedzieć, że usunięcie rodziny Ulmów, św. Maksymiliana Marii Kolbego czy rtm. Pileckiego to wielki skandal i hańba. Drodzy państwo, komu przeszkadzali ci bohaterowie XX w.?</u>
          <u xml:id="u-556.4" who="#komentarz">(Poseł Marcin Józefaciuk: Nikomu.)</u>
          <u xml:id="u-556.5" who="#ŁukaszKmita">W miejscu, gdzie było wspomnienie błogosławionej rodziny Ulmów, jest czarna dziura. Została czarna ściana zamiast pamięci o tych, którzy ratowali Żydów w czasie II wojny światowej. Z wystawy głównej nowa dyrekcja usunęła także rtm. Witolda Pileckiego oraz św. Maksymiliana Marii Kolbego, tak relacjonuje prezes Instytutu Pamięci Narodowej. Kierownictwo Muzeum II Wojny Światowej nie chce przyznać się do błędu zaniechania, choć widzę, że wam, posłom Platformy, jest wstyd za to działanie.</u>
          <u xml:id="u-556.6" who="#komentarz">(Poseł Renata Rak: Tak.)</u>
          <u xml:id="u-556.7" who="#ŁukaszKmita">Ale mówi więcej: Zamierzamy przywrócić spójność całej wystawie, w związku z czym podejmowane będą dalsze kroki w tym kierunku. Chciałem więc zapytać, czy państwo zgadzacie się na usuwanie bohaterów z kart historii. A może pójdziecie dalej i wasi ludzie będą usuwali nie tylko z kart historii, ale także z podręczników i książek historycznych bohaterów, którymi się szczyciliśmy jako Polacy niezależnie od poglądów.</u>
          <u xml:id="u-556.8" who="#komentarz">(Głos z sali: A Wałęsa?)</u>
          <u xml:id="u-556.9" who="#ŁukaszKmita">Proszę więc o to was, drodzy posłowie, abyście się opamiętali.</u>
          <u xml:id="u-556.10" who="#ŁukaszKmita">Na zakończenie, panie marszałku, potrzebuję jeszcze 30 sekund.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-557">
          <u xml:id="u-557.0" who="#KrzysztofBosak">Bardzo proszę skonkludować swoje oświadczenie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-558">
          <u xml:id="u-558.0" who="#ŁukaszKmita">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-558.1" who="#ŁukaszKmita">Panie marszałku, Wysoka Izbo, otóż dzisiaj redakcja TVN poświęciła mi cały materiał, ponad 3-minutowy, o tym, że nie było mnie w Sejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-559">
          <u xml:id="u-559.0" who="#KrzysztofBosak">Nie, panie pośle, bardzo proszę, oświadczenie jest na jeden temat.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-560">
          <u xml:id="u-560.0" who="#ŁukaszKmita">Otóż chciałem serdecznie pozdrowić panią redaktor Katarzynę Kolendę-Zaleską, powiedzieć, że jestem w Sejmie, a rzeczywiście byłem w Krakowie. Nie po to, żeby składać koalicję, ale po to, żeby wziąć udział w oficjalnym przywitaniu marszałka Sejmu węgierskiego i także przywitać pielgrzymów uczestniczących w dorocznej pielgrzymce Węgrów do Polski.</u>
          <u xml:id="u-560.1" who="#ŁukaszKmita">Apeluję do redakcji TVN-u, aby nie szukała dziury w całym, i serdecznie pozdrawiam pana posła Lachowicza, który był przyzwoitym radnym Sejmu Województwa Małopolskiego i współpracowało nam się całkiem nieźle. Żałuję, że to oświadczenie, które pan wygłosił, podaje w wątpliwość naszą współpracę. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-560.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-561">
          <u xml:id="u-561.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-561.1" who="#KrzysztofBosak">Dostaje pan wyróżnienie za oświadczenie wielowątkowe. Następnym razem jestem gotów pana dopuścić do dwóch albo i trzech oświadczeń osobnych i jednotematycznych.</u>
          <u xml:id="u-561.2" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Bardzo dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-561.3" who="#KrzysztofBosak">Przejdźmy teraz do oświadczenia pana posła Marcina Ociepy, jeżeli jest na sali. Ale go nie ma.</u>
          <u xml:id="u-561.4" who="#KrzysztofBosak">Więc ostatnie oświadczenie wygłosi pan poseł Przemysław Witek, klub Koalicji Obywatelskiej.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-562">
          <u xml:id="u-562.0" who="#PrzemysławWitek">Szanowny panie marszałku, Wysoka Izbo, dwie kwestie do pana posła Kmity. Bardzo wielu posłów Platformy i Koalicji Obywatelskiej nie rozumie tego i potępia to, co się stało w Muzeum II Wojny Światowej.</u>
          <u xml:id="u-562.1" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Dziękuję za to.)</u>
          <u xml:id="u-562.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Gosek: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-562.3" who="#PrzemysławWitek">Mówię to z całą odpowiedzialnością, dlatego że albo to robił pracowity idiota, jest takie zjawisko w przyrodzie, niezrozumiali są tacy ludzie, ja nie chcę oceniać kierownictwa, albo może była to tylko zmiana wystawy, zwłaszcza że państwo umiejętnie wypierali nas i odbierali nam patriotyzm czy miłość do ojczyzny, ale nie powinniśmy w ten sposób tego robić i należy to bezwzględnie wyjaśnić. Więc to jest jakby pierwsza uwaga.</u>
          <u xml:id="u-562.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-562.5" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Kmita: Dziękuję.)</u>
          <u xml:id="u-562.6" who="#PrzemysławWitek">Natomiast druga kwestia dotyczy wykluczenia komunikacyjnego w kontekście CPK. Proszę nas obdarzyć zaufaniem. Ja wiem, że to brzmi dość abstrakcyjnie w tym Sejmie, ale jednak. To CPK powstanie, ten projekt jest optymalizowany. Natomiast ja w kontekście wykluczenia chciałbym państwu zwrócić uwagę na jedną rzecz: Klub Jagielloński zdefiniował czy określił, że w 2016 r. aż 13,5 mln osób było wykluczonych komunikacyjnie w Polsce. EUROREG 2 lata temu w zasadzie te dane tylko potwierdził, to była dalej ta sama pula osób czy ta populacja, czyli przez te lata nic się nie wydarzyło.</u>
          <u xml:id="u-562.7" who="#PrzemysławWitek">Co więcej, aż 6 mln osób spośród tych ponad 13 mln drastycznie i rażąco utrudniało to codzienne funkcjonowanie. A więc jeżeli państwo mówią, że jakby fetyszyzuję tę kwestię wykluczenia komunikacyjnego, to proszę zwrócić uwagę, że niewiele udało wam się z tym zrobić. A zatem my CPK dzisiaj optymalizujemy, bierzemy pod uwagę także możliwość nakładów finansowych na ten projekt, ale od niego nie odstępujemy. I tym się chyba jednak różnimy, drodzy koledzy z PiS-u, że wsłuchujemy się w to, co mówi społeczeństwo, i że potrafimy przyznać: tak, byliśmy kiedyś temu przeciwni, ale dzisiaj będziemy ten projekt komunikacyjny kontynuować, dlatego że Polacy go chcą i wydaje się on sensowny. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-562.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-562.9" who="#komentarz">(Poseł Dariusz Matecki: Można klaskać tylko za pierwszą część.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-563">
          <u xml:id="u-563.0" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję bardzo, panie pośle, i powodzenia w dalszych optymalizacjach lotniskowych.</u>
          <u xml:id="u-563.1" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 27 czerwca br.</u>
          <u xml:id="u-563.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-563.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Trzeba wyluzować, idziemy na dach.)</u>
          <u xml:id="u-563.4" who="#KrzysztofBosak">Na tym zakończyliśmy oświadczenia poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-564">
          <u xml:id="u-564.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Z wielką radością i dumą pragnę dziś przypomnieć o doniosłym wydarzeniu w historii naszego kraju, jakim było 395 lat temu zwycięstwo wojsk polskich w bitwie pod Trzcianą, 27 czerwca 1629 r.</u>
          <u xml:id="u-564.1" who="#BarbaraBartuś">Bitwa pod Trzcianą była jednym z kluczowych starć wojny polsko-szwedzkiej z lat 1626–1629, w której nasza ojczyzna musiała zmierzyć się z potęgą militarną Szwecji, najsilniejszego wówczas państwa w tej części Europy. Właśnie pod Trzcianą, dzięki męstwu, odwadze i strategicznemu geniuszowi hetmana wielkiego koronnego Stanisława Koniecpolskiego, nasze wojska odniosły jedno z najważniejszych zwycięstw w naszej historii.</u>
          <u xml:id="u-564.2" who="#BarbaraBartuś">Polskie wojsko, składające się głównie z husarii, okazało się niepokonane. Dzięki błyskawicznym i zdecydowanym manewrom, udało się rozbić szwedzkie oddziały, które były wspierane przez doborową piechotę i nowoczesną artylerię. Przeciwnik zaskoczony i otoczony nie miał szans na skuteczną obronę i poniósł druzgocącą klęskę. Sukces pod Trzcianą znacząco osłabił morale szwedzkie i zademonstrował Europie siłę i waleczność polskich rycerzy.</u>
          <u xml:id="u-564.3" who="#BarbaraBartuś">Zwycięstwo to nie tylko wzmocniło pozycję Rzeczypospolitej na arenie międzynarodowej, ale również stało się symbolem narodowej dumy i jedności.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-565">
          <u xml:id="u-565.0" who="#CzesławHoc">Nie będzie Centralnego Portu Komunikacyjnego. Ma być jego namiastka. I to dopiero w 2035 r., czyli tak naprawdę na świętego Dygdy, co go nie ma nigdy. Na budowę CPK, największego w Europie Środkowo-Wschodniej węzła transportowego łączącego lotnisko hubowe oraz sieci kolejowe i drogowe, być może nie zgodziły się… Niemcy.</u>
          <u xml:id="u-565.1" who="#CzesławHoc">A zatem koalicja 13 grudnia przedstawiła mapę dojazdu kolei dużej prędkości. Polska 100 minut, trójskok w nowoczesność. Dodajmy od razu: kulawy trójskok. Oto nie ujęto dojazdu do pięknego Pomorza Zachodniego. W połączeniach nie ma Szczecina, Koszalina ani największego uzdrowiska w Polsce — Kołobrzegu. W rzeczy samej to dziwne, albowiem to region żelaznego i stałego elektoratu Platformy Obywatelskiej.</u>
          <u xml:id="u-565.2" who="#CzesławHoc">Za poprzedniej kadencji rządów PO-PSL także zafundowano nam wykluczenie komunikacyjne w infrastrukturze drogowej — drogi S11 i S6 były drogami przez mękę. Za czasów rządów Prawa i Sprawiedliwości stały się drogami nowoczesnymi, bezpiecznymi i szybkimi, często nazywanymi autostradą słońca, lasów i jezior.</u>
          <u xml:id="u-565.3" who="#CzesławHoc">Obecnie ponownie nam przedstawiono widmo wykluczenia w zakresie kolei dużych prędkości, tzw. szprych kolejowych. Niebywałe i całkowicie niezrozumiałe, tym bardziej w sytuacji, w której zapewnia się nas, że to jest skok w nowoczesność.</u>
          <u xml:id="u-565.4" who="#CzesławHoc">W konkluzji cytat z „Potopu” (t. II) Henryka Sienkiewicza, który dedykuję panu premierowi Donaldowi Tuskowi: Mości elektorze! Dość kota ogonem odwracać! Dość wykrętów i mitręgi!</u>
        </div>
        <div xml:id="div-566">
          <u xml:id="u-566.0" who="#AndrzejSzejna">Utworzenie Przedstawicielstwa Biura Narodów Zjednoczonych do spraw Obsługi Projektów w Rzeczypospolitej Polskiej jest ogromną szansą na wsparcie polskiego sektora prywatnego w realizowanych na całym świecie projektach Organizacji Narodów Zjednoczonych. W najbliższej przyszłości kluczowe znaczenie dla Polski będzie miała partycypacja w projektach dedykowanych odbudowie Ukrainy. Niestety udział polskich przedsiębiorców w przetargach ONZ, organizowanych na globalnym rynku zamówień, pozostaje bardzo niski.</u>
          <u xml:id="u-566.1" who="#AndrzejSzejna">Otwarcie przedstawicielstwa pozwoli wykorzystać wiedzę naszych specjalistów po zakończeniu działań zbrojnych w Ukrainie, a trzeba zaznaczyć, że wiele polskich firm wyraża chęć udziału w projektach odbudowy Ukrainy. Obecność biura w Polsce niewątpliwie wpłynie pozytywnie na świadomość sektora prywatnego odnośnie do pozyskiwania funduszy z Organizacji Narodów Zjednoczonych, a w konsekwencji zwiększenie udziału polskich firm w zamówieniach ONZ.</u>
          <u xml:id="u-566.2" who="#AndrzejSzejna">W Ukrainie biuro otworzyło swoje przedstawicielstwo w 2017 r., w odpowiedzi na zaproszenie ukraińskiego rządu. Do wybuchu wojny realizowało ono liczne projekty w obszarach praworządności, ochrony środowiska, zrównoważonego wzrostu gospodarczego, energii, opieki zdrowotnej itd. Po wybuchu wojny zdecydowanie nacisk został położony na zaspokajanie najpilniejszych potrzeb humanitarnych, takich jak zakup generatorów prądu przemiennego, pojazdów oraz sprzętu medycznego. Przedstawicielstwo w Warszawie służyłoby jako centrum operacyjne dla międzynarodowych i krajowych specjalistów, a działałoby w ścisłym porozumieniu z przedstawicielstwem w Kijowie.</u>
          <u xml:id="u-566.3" who="#AndrzejSzejna">Nie mam wątpliwości, że otwarcie przedstawicielstwa wzmocni pozycję Polski w regionie jako lidera we wspieraniu Ukrainy oraz — wypełnianej już roli — hubu logistycznego. Ponadto Polska umocni wizerunek jako liczącego się europejskiego ośrodka międzynarodowego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-567">
          <u xml:id="u-567.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie poselskie w sprawie dodatku do wynagrodzeń dla pracowników pomocy społecznej</u>
          <u xml:id="u-567.1" who="#TadeuszTomaszewski">25 czerwca weszły w życie rządowe programy „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci dodatku motywacyjnego na lata 2024–2027” oraz „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej na lata 2024–2027” jako długo wyczekiwane programy dofinansowania wynagrodzeń pracowników jednostek pomocy społecznej, pieczy zastępczej oraz samorządowych instytucji opieki nad dziećmi w wieku do lat 3. Chodzi o dodatki do wynagrodzenia w wysokości 1000 zł brutto wypłacane od 1 lipca 2024 r. do 31 grudnia 2027 r., które zostaną sfinansowane z budżetu państwa.</u>
          <u xml:id="u-567.2" who="#TadeuszTomaszewski">Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej w ostatnich dniach poleciło dokonanie korekt w sprawozdaniu resortowym MRiPS-06 za 2022 r. dla wszystkich jednostek OPS i PCPR. W sprawozdaniu nie należy wykazywać pracowników merytorycznych jednostek OPS, PCPR, które wykonują wyłącznie zadania wynikające z ustaw innych niż ustawa o pomocy społecznej, czyli nie należy nigdzie wykazywać np. asystentów rodziny, pracowników zajmujących się wyłącznie świadczeniami rodzinnymi i funduszem alimentacyjnym lub pracujących tylko na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dodatkowo w sprawozdaniu resortowym MRiPS-06 za 2022 r. w wierszach „świadczący pracę socjalną poza siedzibą jednostki” należy wykazać tylko tych pracowników socjalnych, którzy świadczą pracę poza siedzibą jednostki, ale nie przeprowadzają rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, w wierszach „przeprowadzający rodzinne wywiady środowiskowe poza siedzibą jednostki” należy wykazać tylko tych pracowników socjalnych, którzy przeprowadzają rodzinne wywiady środowiskowe poza siedzibą jednostki, ale nie świadczą pracy socjalnej poza siedzibą jednostki, a w wierszach „świadczący pracę socjalną poza siedzibą jednostki i przeprowadzający rodzinne wywiady środowiskowe poza siedzibą jednostki” należy wykazać tych pracowników socjalnych, którzy robią obie te rzeczy jednocześnie.</u>
          <u xml:id="u-567.3" who="#TadeuszTomaszewski">W obecnym stanie prawnym dodatek motywacyjny wynoszący 1000 zł brutto dla wszystkich pracowników jednostek pomocy społecznej z pominięciem pracowników do spraw świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego jest bardzo niesprawiedliwy, krzywdzący grupę pracowników zatrudnionych w jednostkach pomocy społecznej. Powyższe przepisy dzielą pracowników na lepszych i gorszych. Dodatek motywacyjny ma za zadanie motywować do pracy, a w wielu przypadkach w obecnym stanie prawnym może odnieść odwrotny skutek.</u>
          <u xml:id="u-567.4" who="#TadeuszTomaszewski">Mając na uwadze powyższe, uprzejmie proszę o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania: Dlaczego pracownicy działów świadczeń rodzinnych i funduszu alimentacyjnego nie zostali objęci dodatkiem motywacyjnym? Na jakiej zasadzie byli wybierani pracownicy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej odnośnie do otrzymania dodatku do wynagrodzenia w wysokości 1000 zł brutto? Czy resort przewiduje poszerzenie kręgu osób objętych dodatkiem motywacyjnym, osób realizujących ustawę o dodatkach mieszkaniowych, świadczeniach rodzinnych i jednocześnie realizujących zadania rządowe, jak dodatki węglowe, osłonowe, refundacja podatku VAT za paliwo gazowe? Czy resort planuje zmiany systemowe w obszarze pomocy społecznej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-568">
          <u xml:id="u-568.0" who="#KrzysztofBosak">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 28 czerwca 2024 r., do godz. 9.</u>
          <u xml:id="u-568.1" who="#KrzysztofBosak">Dziękuję wszystkim. Dobrej nocy.</u>
          <u xml:id="u-568.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 29)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>