PPC / ppc

text_structure.xml 444 KB
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232 233 234 235 236 237 238 239 240 241 242 243 244 245 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 460 461 462 463 464 465 466 467 468 469 470 471 472 473 474 475 476 477 478 479 480 481 482 483 484 485 486 487 488 489 490 491 492 493 494 495 496 497 498 499 500 501 502 503 504 505 506 507 508 509 510 511 512 513 514 515 516 517 518 519 520 521 522 523 524 525 526 527 528 529 530 531 532 533 534 535 536 537 538 539 540 541 542 543 544 545 546 547 548 549 550 551 552 553 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574 575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598 599 600 601 602 603 604 605 606 607 608 609 610 611 612 613 614 615 616 617 618 619 620 621 622 623 624 625 626 627 628 629 630 631 632 633 634 635 636 637 638 639 640 641 642 643 644 645 646 647 648 649 650 651 652 653 654 655 656 657 658 659 660 661 662 663 664 665 666 667 668 669 670 671 672 673 674 675 676 677 678 679 680 681 682 683 684 685 686 687 688 689 690 691 692 693 694 695 696 697 698 699 700 701 702 703 704 705 706 707 708 709 710 711 712 713 714 715 716 717 718 719 720 721 722 723 724 725 726 727 728 729 730 731 732 733 734 735 736 737 738 739 740 741 742 743 744 745 746 747 748 749 750 751 752 753 754 755 756 757 758 759 760 761 762 763 764 765 766 767 768 769 770 771 772 773 774 775 776 777 778 779 780 781 782 783 784 785 786 787 788 789 790 791 792 793 794 795 796 797 798 799 800 801 802 803 804 805 806 807 808 809 810 811 812 813 814 815 816 817 818 819 820 821 822 823 824 825 826 827 828 829 830 831 832 833 834 835 836 837 838 839 840 841 842 843 844 845 846 847 848 849 850 851 852 853 854 855 856 857 858 859 860 861 862 863 864 865 866 867 868 869 870 871 872 873 874 875 876 877 878 879 880 881 882 883 884 885 886 887 888 889 890 891 892 893 894 895 896 897 898 899 900 901 902 903 904 905 906 907 908 909 910 911 912 913 914 915 916 917 918 919 920 921 922 923 924 925 926 927 928 929 930 931 932 933 934 935 936 937 938 939 940 941 942 943 944 945 946 947 948 949 950 951 952 953 954 955 956 957 958 959 960 961 962 963 964 965 966 967 968 969 970 971 972 973 974 975 976 977 978 979 980 981 982 983 984 985 986 987 988 989 990 991 992 993 994 995 996 997 998 999 1000 1001 1002 1003 1004 1005 1006 1007 1008 1009 1010 1011 1012 1013 1014 1015 1016 1017 1018 1019 1020 1021 1022 1023 1024 1025 1026 1027 1028 1029 1030 1031 1032 1033 1034 1035 1036 1037 1038 1039 1040 1041 1042 1043 1044 1045 1046 1047 1048 1049 1050 1051 1052 1053 1054 1055 1056 1057 1058 1059 1060 1061 1062 1063 1064 1065 1066 1067 1068 1069 1070 1071 1072 1073 1074 1075 1076 1077 1078 1079 1080 1081 1082 1083 1084 1085 1086 1087 1088 1089 1090 1091 1092 1093 1094 1095 1096 1097 1098 1099 1100 1101 1102 1103 1104 1105 1106 1107 1108 1109 1110 1111 1112 1113 1114 1115 1116 1117 1118 1119 1120 1121 1122 1123 1124 1125 1126 1127 1128 1129 1130 1131 1132 1133 1134 1135 1136 1137 1138 1139 1140 1141 1142 1143 1144 1145 1146 1147 1148 1149 1150 1151 1152 1153 1154 1155 1156 1157 1158 1159 1160 1161 1162 1163 1164 1165 1166 1167 1168 1169 1170 1171 1172 1173 1174 1175 1176 1177 1178 1179 1180 1181 1182 1183 1184 1185 1186 1187 1188 1189 1190 1191 1192 1193 1194 1195 1196 1197 1198 1199 1200 1201 1202 1203 1204 1205 1206 1207 1208 1209 1210 1211 1212 1213 1214 1215 1216 1217 1218 1219 1220 1221 1222 1223 1224 1225 1226 1227 1228 1229 1230 1231 1232 1233 1234 1235 1236 1237 1238 1239 1240 1241 1242 1243 1244 1245 1246 1247 1248 1249 1250 1251 1252 1253 1254 1255 1256 1257 1258 1259 1260 1261 1262 1263 1264 1265 1266 1267 1268 1269 1270 1271 1272 1273 1274 1275 1276 1277 1278 1279 1280 1281 1282 1283 1284 1285 1286 1287 1288 1289 1290 1291 1292 1293 1294 1295 1296 1297 1298 1299 1300 1301 1302 1303 1304 1305 1306 1307 1308 1309 1310 1311 1312 1313 1314 1315 1316 1317 1318 1319 1320 1321 1322 1323 1324 1325 1326 1327 1328 1329 1330 1331 1332 1333 1334 1335 1336 1337 1338 1339 1340 1341 1342 1343 1344 1345 1346 1347 1348 1349 1350 1351 1352 1353 1354 1355 1356 1357 1358 1359 1360 1361 1362 1363 1364 1365 1366 1367 1368 1369 1370 1371 1372 1373 1374 1375 1376 1377 1378 1379 1380 1381 1382 1383 1384 1385 1386 1387 1388 1389 1390 1391 1392 1393 1394 1395 1396 1397 1398 1399 1400 1401 1402 1403 1404 1405 1406 1407 1408 1409 1410 1411 1412 1413 1414 1415 1416 1417 1418 1419 1420 1421 1422 1423 1424 1425 1426 1427 1428 1429 1430 1431 1432 1433 1434 1435 1436 1437 1438 1439 1440 1441 1442 1443 1444 1445 1446 1447 1448 1449 1450 1451 1452 1453 1454 1455 1456 1457 1458 1459 1460 1461 1462 1463 1464 1465 1466 1467 1468 1469 1470 1471 1472 1473 1474 1475 1476 1477 1478 1479 1480 1481 1482 1483 1484 1485 1486 1487 1488 1489 1490 1491 1492 1493 1494 1495 1496 1497 1498 1499 1500 1501 1502 1503 1504 1505 1506 1507 1508 1509 1510 1511 1512 1513 1514 1515 1516 1517 1518 1519 1520 1521 1522 1523 1524 1525 1526 1527 1528 1529 1530 1531 1532 1533 1534 1535 1536 1537 1538 1539 1540 1541 1542 1543 1544 1545 1546 1547 1548 1549 1550 1551 1552 1553 1554 1555 1556 1557 1558 1559 1560 1561 1562 1563 1564 1565 1566 1567 1568 1569 1570 1571 1572 1573 1574 1575 1576 1577 1578 1579 1580 1581 1582 1583 1584 1585 1586 1587 1588 1589 1590 1591 1592 1593 1594 1595 1596 1597 1598 1599 1600 1601 1602 1603 1604 1605 1606 1607 1608 1609 1610 1611 1612 1613 1614 1615 1616 1617 1618 1619 1620 1621 1622 1623 1624 1625 1626 1627 1628 1629 1630 1631 1632 1633 1634 1635 1636 1637 1638 1639 1640 1641 1642 1643 1644 1645 1646 1647 1648 1649 1650 1651 1652 1653 1654 1655 1656 1657 1658 1659 1660 1661 1662 1663 1664 1665 1666 1667 1668 1669 1670 1671 1672 1673 1674 1675 1676 1677 1678 1679 1680 1681 1682 1683 1684 1685 1686 1687 1688 1689 1690 1691 1692 1693 1694 1695 1696 1697 1698 1699 1700 1701 1702 1703 1704 1705 1706 1707 1708 1709 1710 1711 1712 1713 1714 1715 1716 1717 1718 1719 1720 1721 1722 1723 1724 1725 1726 1727 1728 1729 1730 1731 1732 1733 1734 1735 1736 1737 1738 1739 1740 1741 1742 1743 1744 1745 1746 1747 1748 1749 1750 1751 1752 1753 1754 1755 1756 1757 1758 1759 1760 1761 1762 1763 1764 1765 1766 1767 1768 1769 1770 1771 1772 1773 1774 1775 1776 1777 1778 1779 1780 1781 1782 1783 1784 1785 1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804 1805 1806 1807 1808 1809 1810 1811 1812 1813 1814 1815 1816 1817 1818 1819 1820 1821 1822 1823 1824 1825 1826 1827 1828 1829 1830 1831 1832 1833 1834 1835 1836 1837 1838 1839 1840 1841 1842 1843 1844 1845 1846 1847 1848 1849 1850 1851 1852 1853 1854 1855 1856 1857 1858 1859 1860 1861 1862 1863 1864 1865 1866 1867 1868 1869 1870 1871 1872 1873 1874 1875 1876 1877 1878 1879 1880 1881 1882 1883 1884 1885 1886 1887 1888 1889 1890 1891 1892 1893 1894 1895 1896 1897 1898 1899 1900 1901 1902 1903 1904 1905 1906 1907 1908 1909 1910 1911 1912 1913 1914 1915 1916 1917 1918 1919 1920 1921 1922 1923 1924 1925 1926 1927 1928 1929 1930 1931 1932 1933 1934 1935 1936 1937 1938 1939 1940 1941 1942 1943 1944 1945 1946 1947 1948 1949 1950 1951 1952 1953 1954 1955 1956 1957 1958 1959 1960 1961 1962 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 1978 1979 1980 1981 1982 1983 1984 1985 1986 1987 1988 1989 1990 1991 
<?xml version='1.0' encoding='utf-8'?>
<teiCorpus xmlns="http://www.tei-c.org/ns/1.0" xmlns:xi="http://www.w3.org/2001/XInclude">
  <xi:include href="PPC_header.xml" />
  <TEI>
    <xi:include href="header.xml" />
    <text>
      <body>
        <div xml:id="div-1">
          <u xml:id="u-1.0" who="#komentarz">(Początek posiedzenia o godz. 10 min 05)</u>
          <u xml:id="u-1.1" who="#komentarz">(Na posiedzeniu przewodniczą marszałek Sejmu Szymon Hołownia oraz wicemarszałkowie Włodzimierz Czarzasty, Dorota Niedziela i Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-2">
          <u xml:id="u-2.0" who="#Marszałek">Dzień dobry, szanowni państwo.</u>
          <u xml:id="u-2.1" who="#Marszałek">Otwieram posiedzenie.</u>
          <u xml:id="u-2.2" who="#komentarz">(Marszałek trzykrotnie uderza laską marszałkowską)</u>
          <u xml:id="u-2.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę państwa o powstanie z miejsc.</u>
          <u xml:id="u-2.4" who="#komentarz">(Zebrani wstają)</u>
          <u xml:id="u-2.5" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! W dniu 6 czerwca zmarł zaatakowany przez bandytę na polsko-białoruskiej granicy żołnierz Wojska Polskiego sierż. Mateusz Sitek. W dniu dzisiejszym odbędzie się jego pogrzeb w rodzinnych stronach, w rodzinnej parafii.</u>
          <u xml:id="u-2.6" who="#Marszałek">Chciałbym prosić Wysoką Izbę, abyśmy ofiarę tego młodego bohatera uczcili minutą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.7" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.9" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.11" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.12" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Cześć i chwała bohaterom! Cześć i chwała bohaterom! Cześć i chwała bohaterom!)</u>
          <u xml:id="u-2.13" who="#Marszałek">Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.14" who="#Marszałek">Jeszcze jedna smutna wiadomość. 1 czerwca tego roku zmarł Janusz Rewiński, aktor, satyryk, ale też poseł na Sejm I kadencji.</u>
          <u xml:id="u-2.15" who="#Marszałek">Proszę państwa, żebyśmy również jego pamięć uczcili chwilą ciszy.</u>
          <u xml:id="u-2.16" who="#komentarz">(Chwila ciszy)</u>
          <u xml:id="u-2.17" who="#komentarz">(Głos z sali: Wieczny odpoczynek racz mu dać, Panie…)</u>
          <u xml:id="u-2.18" who="#komentarz">(Posłowie: …a światłość wiekuista niechaj mu świeci.)</u>
          <u xml:id="u-2.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Niech odpoczywa w pokoju wiecznym.)</u>
          <u xml:id="u-2.20" who="#komentarz">(Posłowie: Amen.)</u>
          <u xml:id="u-2.21" who="#Marszałek">Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.22" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Na sekretarzy dzisiejszych obrad powołuję posłów Jolantę Niezgodzką, Krzysztofa Cieciórę, Ryszarda Wilka oraz Adriana Witczaka.</u>
          <u xml:id="u-2.23" who="#Marszałek">W pierwszej części obrad sekretarzami będą posłowie Krzysztof Ciecióra oraz Adrian Witczak.</u>
          <u xml:id="u-2.24" who="#Marszałek">Protokół i listę mówców prowadzić będą posłowie Krzysztof Ciecióra oraz Ryszard Wilk.</u>
          <u xml:id="u-2.25" who="#Marszałek">Protokół 12. posiedzenia Sejmu uważam za przyjęty.</u>
          <u xml:id="u-2.26" who="#Marszałek">Na 12. posiedzeniu Sejmu Sejm nie przeprowadził głosowania nad wnioskiem o odrzucenie przedstawionego przez ministra zdrowia dokumentu: Narodowy Program Chorób Układu Krążenia na lata 2022–2032 — Sprawozdanie za rok 2022, druk nr 82.</u>
          <u xml:id="u-2.27" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkt obejmujący to głosowanie.</u>
          <u xml:id="u-2.28" who="#Marszałek">Informuję państwa, że Rada Ministrów przedłożyła projekty ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.29" who="#Marszałek">— Prawo komunikacji elektronicznej, druk nr 423,</u>
          <u xml:id="u-2.30" who="#Marszałek">— Przepisy wprowadzające ustawę — Prawo komunikacji elektronicznej, druk nr 424.</u>
          <u xml:id="u-2.31" who="#Marszałek">W związku z tym, na podstawie art. 95b regulaminu Sejmu, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące pierwsze czytania tych projektów ustaw.</u>
          <u xml:id="u-2.32" who="#Marszałek">Szanowni Państwo! Właściwe komisje przedłożyły sprawozdania o projektach ustaw:</u>
          <u xml:id="u-2.33" who="#Marszałek">— o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 roku, druk nr 391,</u>
          <u xml:id="u-2.34" who="#Marszałek">— o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy, druk nr 392.</u>
          <u xml:id="u-2.35" who="#Marszałek">W związku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorów, podjąłem decyzję o uzupełnieniu porządku dziennego o punkty obejmujące rozpatrzenie tych sprawozdań.</u>
          <u xml:id="u-2.36" who="#Marszałek">Jeszcze jedna rzecz związana z wyborami do Parlamentu Europejskiego, rzecz formalna, ale ważna. Informuję, że liczba posłów podpisanych pod projektem ustawy o zmianie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. — Ordynacja podatkowa, zawartym w druku nr 386, spadła poniżej 15. Posłowie Braun i Tyszka zostali wybrani do Parlamentu Europejskiego. Było podpisanych 16 posłów, jest 14, więc projekt upada.</u>
          <u xml:id="u-2.37" who="#Marszałek">Projekt ten należy uznać za wycofany w trybie art. 36 ust. 3 regulaminu Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.38" who="#Marszałek">W związku z tym punkt porządku dziennego obejmujący pierwsze czytanie tego projektu ustawy staje się bezprzedmiotowy.</u>
          <u xml:id="u-2.39" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysłuchał:</u>
          <u xml:id="u-2.40" who="#Marszałek">— 15-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła w łącznej dyskusji w pierwszych czytaniach projektów ustaw dotyczących Prawa komunikacji elektronicznej,</u>
          <u xml:id="u-2.41" who="#Marszałek">— 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowych oświadczeń w imieniu koła w dyskusjach:</u>
          <u xml:id="u-2.42" who="#Marszałek">— nad sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy,</u>
          <u xml:id="u-2.43" who="#Marszałek">— w pierwszym czytaniu projektu ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia państwa.</u>
          <u xml:id="u-2.44" who="#Marszałek">Prezydium Sejmu proponuje także, aby Sejm wysłuchał 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowych oświadczeń w imieniu koła w dyskusjach nad pozostałymi punktami porządku dziennego.</u>
          <u xml:id="u-2.45" who="#Marszałek">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycje przyjął.</u>
          <u xml:id="u-2.46" who="#Marszałek">Sprzeciwu nie słyszę.</u>
          <u xml:id="u-2.47" who="#Marszałek">Wysoka Izbo! Informuję, że Konwent Seniorów jednomyślnie zaopiniował propozycję rozpatrzenia na bieżącym posiedzeniu informacji w sprawie stanowiska i działań rządu w zakresie przyjętego na poziomie Unii Europejskiej paktu migracyjnego, w szczególności działań mających na celu zapewnienie bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej i jej obywateli, o której przedstawienie wnosi Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-2.48" who="#Marszałek">Punkty porządku dziennego bieżącego posiedzenia będą rozpatrywane zgodnie z kolejnością zaopiniowaną przez Prezydium Sejmu i Konwent Seniorów.</u>
          <u xml:id="u-2.49" who="#Marszałek">Informacja w tej sprawie oraz harmonogram planowanych posiedzeń zespołów poselskich, a także wykaz ustaw, które Senat przyjął bez poprawek, dostępne są w Systemie Informacyjnym Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-2.50" who="#Marszałek">A zanim komunikaty, to jeszcze na prośbę pani poseł Katarzyny Sójki serdecznie witam grupę, która jest u nas w Sejmie, grupę z gminy Mikstat. Bardzo serdecznie was witamy.</u>
          <u xml:id="u-2.51" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-2.52" who="#Marszałek">Cieszymy się, że z nami jesteście. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-2.53" who="#Marszałek">Proszę bardzo pana posła sekretarza o odczytanie komunikatów.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-3">
          <u xml:id="u-3.0" who="#AdrianWitczak">Informuję, że dziś odbędą się posiedzenia Komisji:</u>
          <u xml:id="u-3.1" who="#AdrianWitczak">— Etyki Poselskiej — godz. 10.30,</u>
          <u xml:id="u-3.2" who="#AdrianWitczak">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii wspólnie z Komisją Infrastruktury — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.3" who="#AdrianWitczak">— Finansów Publicznych — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.4" who="#AdrianWitczak">— Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej — godz. 11,</u>
          <u xml:id="u-3.5" who="#AdrianWitczak">— Zdrowia — godz. 11.30,</u>
          <u xml:id="u-3.6" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Unii Europejskiej wspólnie z Komisją Spraw Zagranicznych — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.7" who="#AdrianWitczak">— Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.8" who="#AdrianWitczak">— Regulaminowej, Spraw Poselskich i Immunitetowych — godz. 13,</u>
          <u xml:id="u-3.9" who="#AdrianWitczak">— do Spraw Unii Europejskiej — godz. 14.30,</u>
          <u xml:id="u-3.10" who="#AdrianWitczak">— Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki — godz. 15,</u>
          <u xml:id="u-3.11" who="#AdrianWitczak">— Edukacji, Nauki i Młodzieży — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.12" who="#AdrianWitczak">— Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.13" who="#AdrianWitczak">— Polityki Społecznej i Rodziny — godz. 16,</u>
          <u xml:id="u-3.14" who="#AdrianWitczak">— Gospodarki i Rozwoju wspólnie z Komisją do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych — godz. 17,</u>
          <u xml:id="u-3.15" who="#AdrianWitczak">— Administracji i Spraw Wewnętrznych wspólnie z Komisją Obrony Narodowej — godz. 17.30,</u>
          <u xml:id="u-3.16" who="#AdrianWitczak">— Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej — godz. 18,</u>
          <u xml:id="u-3.17" who="#AdrianWitczak">— Cyfryzacji, Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii — godz. 19.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-4">
          <u xml:id="u-4.0" who="#Marszałek">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-4.1" who="#Marszałek">Wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-4.2" who="#Marszałek">Poseł Jarosław Sachajko, Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-4.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-5">
          <u xml:id="u-5.0" who="#JarosławSachajko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Nieobecny Panie Premierze! Trzy dni przed eurowyborami wyraził pan zaskoczenie oraz oburzenie bezczynnością ministra obrony, który przez kilka miesięcy nie robił nic w sprawie skandalicznego zachowania Żandarmerii Wojskowej, która zakuła w kajdanki obrońców polskiej granicy. Okazało się, że pana oburzenie było tylko teatralną i partyjniacką zagrywką, aby obniżyć notowania koalicjanta z Trzeciej Drogi. Robienie polityki na dramacie żołnierzy jest haniebne i nie przystoi premierowi.</u>
          <u xml:id="u-5.1" who="#komentarz">(Poseł Krystyna Skowrońska: Panu też.)</u>
          <u xml:id="u-5.2" who="#JarosławSachajko">Abstrahując od pana cynicznego zachowania, bezczynność ministra obrony doprowadziła do śmierci polskiego żołnierza.</u>
          <u xml:id="u-5.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-5.4" who="#JarosławSachajko">Zgłaszam wniosek formalny o przerwę oraz uzupełnienie porządku obrad o przeprosiny pana premiera Donalda Tuska za hejt, kłamstwa oraz obrażanie polskiego munduru, które miały miejsce od 2021 r.</u>
          <u xml:id="u-5.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-6">
          <u xml:id="u-6.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-6.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Zgorzelski: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-6.2" who="#Marszałek">Pan ma wniosek przeciwny, panie marszałku, tak?</u>
          <u xml:id="u-6.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-7">
          <u xml:id="u-7.0" who="#PiotrZgorzelski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Słowa pana posła Sachajki są ze wszech miar bardzo haniebne.</u>
          <u xml:id="u-7.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.2" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Tak?)</u>
          <u xml:id="u-7.3" who="#komentarz">(Poseł Dorota Niedziela: Haniebne.)</u>
          <u xml:id="u-7.4" who="#PiotrZgorzelski">To, co pan przed chwilą powiedział, nie licuje z tym, że Wysoka Izba kilka minut temu uczciła minutą ciszy śmierć polskiego żołnierza. Pana słowa, jeżeli pan nie przeprosi, będą za chwilę poddane ocenie i być może będzie pan musiał bardzo mocno się z tego spowiadać.</u>
          <u xml:id="u-7.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.6" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Proszę nie straszyć.)</u>
          <u xml:id="u-7.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Do więzienia.)</u>
          <u xml:id="u-7.8" who="#PiotrZgorzelski">Nie wolno tak mówić, bo to pańscy…</u>
          <u xml:id="u-7.9" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Nie pańscy, tylko pana minister, pana szef nic nie robił przez 3 miesiące, wy to…)</u>
          <u xml:id="u-7.10" who="#PiotrZgorzelski">Pańscy koalicjanci… Proszę, teraz ja mówię.</u>
          <u xml:id="u-7.11" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Wstydziłby się pan za to.)</u>
          <u xml:id="u-7.12" who="#PiotrZgorzelski">To pańscy koalicjanci dzisiaj zostawili dziurawy płot.</u>
          <u xml:id="u-7.13" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.14" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Przez pół roku nic nie zrobiliście.)</u>
          <u xml:id="u-7.15" who="#PiotrZgorzelski">To pańscy koalicjanci zostawili dziurawą ustawę o obronie Ojczyzny, w której nie ma jednego zdania o obronie cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-7.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.17" who="#PiotrZgorzelski">To pańscy koalicjanci dzisiaj pozostawili polskich żołnierzy, którzy muszą działać w oparciu o ustawę o Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-7.18" who="#komentarz">(Poseł Jarosław Sachajko: Prawa pan nie zna, ale niech będzie.)</u>
          <u xml:id="u-7.19" who="#PiotrZgorzelski">I w końcu to pańscy koalicjanci pozostawili nieaktualną strategię obronną, na podstawie której musimy…</u>
          <u xml:id="u-7.20" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-7.21" who="#PiotrZgorzelski">Obywatele nie czują się bezpiecznie.</u>
          <u xml:id="u-7.22" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam!)</u>
          <u xml:id="u-7.23" who="#komentarz">(Poseł Iwona Ewa Arent: Ale za naszych nie było…)</u>
          <u xml:id="u-7.24" who="#PiotrZgorzelski">To jest hańba, co zrobiliście.</u>
          <u xml:id="u-7.25" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-7.26" who="#komentarz">(Część posłów skanduje: Do roboty! Do roboty! Do roboty!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-8">
          <u xml:id="u-8.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-8.1" who="#Marszałek">Przegłosujemy ten wniosek, jako że wniosek o przerwę powinien zostać przegłosowany, myślę, od razu, aby następni zgłaszający mieli świadomość, że ten wniosek Izba już rozstrzygnęła.</u>
          <u xml:id="u-8.2" who="#Marszałek">Zgłoszony został wniosek formalny o przerwę w obradach. Poddaję go pod glosowanie.</u>
          <u xml:id="u-8.3" who="#Marszałek">Przystępujemy do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-8.4" who="#Marszałek">Kto z pań i panów posłów jest za zarządzeniem przerwy w obradach, zechce podnieść rękę i nacisnąć przycisk.</u>
          <u xml:id="u-8.5" who="#Marszałek">Kto jest przeciw?</u>
          <u xml:id="u-8.6" who="#Marszałek">Kto się wstrzymał?</u>
          <u xml:id="u-8.7" who="#Marszałek">Głosowało 393 posłów. 176 — za, 217 — przeciw, nikt się nie wstrzymał.</u>
          <u xml:id="u-8.8" who="#Marszałek">Stwierdzam, że Sejm wniosek odrzucił.</u>
          <u xml:id="u-8.9" who="#Marszałek">Jako kolejny z wnioskiem formalnym zgłosił się poseł Mariusz Błaszczak, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-8.10" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-8.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-9">
          <u xml:id="u-9.0" who="#MariuszBłaszczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-9.1" who="#MariuszBłaszczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Zwracam się z wnioskiem o zmianę sposobu prowadzenia obrad, tak żeby Donald Tusk mógł udzielić odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania dotyczące bezpieczeństwa naszej ojczyzny. A więc pierwsze pytanie: Czy Donald Tusk podjął już decyzję o likwidacji specjalnych zespołów prokuratorskich, których jedynym zadaniem jest oskarżanie żołnierzy i funkcjonariuszy strzegących polskiej granicy? Drugie pytanie: Czy Adam Bodnar, prokurator generalny, umorzył już śledztwo przeciwko żołnierzom zatrzymanym i skutym za to, że użyli broni w obronie polskiej granicy?</u>
          <u xml:id="u-9.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-9.3" who="#MariuszBłaszczak">A odnosząc się do tego, co przed chwilą można było usłyszeć z ust przedstawiciela PSL-u: wy niczego się nie nauczyliście, wy niczego nie rozumiecie. To dzięki rządom Prawa i Sprawiedliwości granica jest bezpieczna. To dzięki rządom Prawa i Sprawiedliwości Wojsko Polskie liczy 200 tys. żołnierzy i ma nowoczesną broń.</u>
          <u xml:id="u-9.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-10">
          <u xml:id="u-10.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-10.1" who="#Marszałek">Drobiazg formalny: zwracam uwagę, także kolejnym zgłaszającym wnioski formalne, że nie ma takiej kategorii wniosków jak wniosek o zmianę sposobu prowadzenia obrad. Jest za to wniosek o zmianę sposobu prowadzenia dyskusji, ale dyskusji tutaj nie prowadzimy, więc wniosek jest bezprzedmiotowy i nie mamy nad czym głosować.</u>
          <u xml:id="u-10.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Cezary Tomczyk: Panie marszałku…)</u>
          <u xml:id="u-10.3" who="#Marszałek">Pan minister chce się wypowiedzieć w imieniu rządu? Panie ministrze, to prawo przysługuje ministrom…</u>
          <u xml:id="u-10.4" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Cezary Tomczyk: Jestem wyznaczony.)</u>
          <u xml:id="u-10.5" who="#Marszałek">Proszę?</u>
          <u xml:id="u-10.6" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Cezary Tomczyk: Zostałem wyznaczony do reprezentowania rządu.)</u>
          <u xml:id="u-10.7" who="#Marszałek">Dobrze, udzielę panu głosu w takim trybie, jakby był to wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-10.8" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-10.9" who="#Marszałek">A więc bardzo proszę: jako rząd, w trybie przewidzianym w art. 186.</u>
          <u xml:id="u-10.10" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-10.11" who="#Marszałek">Ale proszę nie krzyczeć.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-11">
          <u xml:id="u-11.0" who="#CezaryTomczyk">Panie Marszałku…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-12">
          <u xml:id="u-12.0" who="#Marszałek">Jeszcze chwilę, panie ministrze, dobrze? Moment.</u>
          <u xml:id="u-12.1" who="#Marszałek">Panie ministrze, sytuacja jest następująca. Skonsultowałem się z ministrem Salamończykiem. Art. 186 bardzo wyraźnie mówi, że musi to być członek Rady Ministrów. Jeżeli chce pan…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-13">
          <u xml:id="u-13.0" who="#CezaryTomczyk">Chcę realizować swoje uprawnienia.</u>
          <u xml:id="u-13.1" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: 186. Nie ma podstawy. Pan nie jest ministrem.)</u>
          <u xml:id="u-13.2" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Jako wniosek formalny.)</u>
          <u xml:id="u-13.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-14">
          <u xml:id="u-14.0" who="#Marszałek">Wiem, tylko chcę być sprawiedliwy i mówię…</u>
          <u xml:id="u-14.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-14.2" who="#Marszałek">Proszę nam nie przeszkadzać, rozstrzygamy ważną kwestię formalną.</u>
          <u xml:id="u-14.3" who="#Marszałek">Jeżeli pan minister zechce zabrać teraz głos w trybie przewidzianym w tej części, czyli 60 sekund, i wypowiedzieć się w tej sprawie, bardzo proszę. Natomiast tak jak za poprzednich rządów starałem się bardzo precyzyjnie przestrzegać regulaminu, tak i za tych chcę to robić.</u>
          <u xml:id="u-14.4" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale w jakim trybie? Nie było wniosku formalnego.)</u>
          <u xml:id="u-14.5" who="#Marszałek">Proszę mi wybaczyć, ale ten przepis wiąże mnie w sposób jednoznaczny, więc jeżeli chce pan zająć teraz stanowisko, to bardzo proszę w tym trybie.</u>
          <u xml:id="u-14.6" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-14.7" who="#Marszałek">Proszę o ciszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-15">
          <u xml:id="u-15.0" who="#CezaryTomczyk">Panie Marszałku! Po pierwsze, chciałbym powiedzieć, że działam w imieniu rządu i z upoważnienia ministra obrony narodowej. Po drugie, od 2021 r. użyto kajdanek wobec żołnierzy dokładnie 570 razy.</u>
          <u xml:id="u-15.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Na granicy?)</u>
          <u xml:id="u-15.3" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Hańba!)</u>
          <u xml:id="u-15.4" who="#CezaryTomczyk">Za rządów pana ministra Błaszczaka w 2021 r. 144 razy.</u>
          <u xml:id="u-15.5" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-15.6" who="#CezaryTomczyk">W 2022 r. — 189 razy.</u>
          <u xml:id="u-15.7" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam.)</u>
          <u xml:id="u-15.8" who="#CezaryTomczyk">W 2023 r. — 2202 razy.</u>
          <u xml:id="u-15.9" who="#CezaryTomczyk">Szanowni Państwo! Tylko na granicy od 2021 r. 15 razy zakładano żołnierzom kajdanki.</u>
          <u xml:id="u-15.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie kłam. Na granicy?)</u>
          <u xml:id="u-15.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamiesz. Przestań kłamać.)</u>
          <u xml:id="u-15.12" who="#CezaryTomczyk">Za czasów pana ministra Błaszczaka siedem razy w 2023 r. Dzisiaj zadaję pytanie: Gdzie był wtedy minister Błaszczak? Bo chyba nie był ministrem obrony narodowej.</u>
          <u xml:id="u-15.13" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-15.14" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-16">
          <u xml:id="u-16.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-16.1" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-16.2" who="#Marszałek">Wiem, że został pan wywołany, ale nie odnalazłem w wypowiedzi pana ministra Tomczyka jakiegoś błędnego zrozumienia pańskiej wypowiedzi.</u>
          <u xml:id="u-16.3" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Jak to nie?)</u>
          <u xml:id="u-16.4" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Błaszczak: Błędnie zrozumiał moje wypowiedzi.)</u>
          <u xml:id="u-16.5" who="#Marszałek">Nie ma tutaj zastosowania tryb sprostowania, o który pan poseł chce wnioskować. Rozpatrywanie wniosków formalnych naprawdę traktuję poważnie i nie chcę go zamieniać w dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-16.6" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale to jest poważna sprawa.)</u>
          <u xml:id="u-16.7" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Ale to jest poważna sprawa, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-16.8" who="#Marszałek">Będzie miejsce…</u>
          <u xml:id="u-16.9" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Błaszczak: Do wiadomości pana marszałka: poseł Tomczyk błędnie zinterpretował moją wypowiedź.)</u>
          <u xml:id="u-16.10" who="#Marszałek">Przyjmuję to do wiadomości i nie udzielam panu głosu. Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-16.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-16.12" who="#Marszałek">Teraz wystąpi z wnioskiem formalnym pan poseł Bartłomiej Pejo z Konfederacji.</u>
          <u xml:id="u-16.13" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-17">
          <u xml:id="u-17.0" who="#BartłomiejPejo">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jak wiemy, bo dzisiaj o tym dyskutujemy, w minionych dniach doszło do tragicznych wydarzeń na granicy z Białorusią z udziałem polskiego żołnierza. Dzisiaj uczciliśmy jego śmierć minutą ciszy. Sejm jako organ, także kontrolny oraz reprezentujący naród, ma prawo poznać wszystkie okoliczności i zaniedbania, jakie towarzyszyły śmierci polskiego żołnierza. Żądamy prawdy o sytuacji na polskiej granicy, bo tylko prawda może uchronić przed kolejnymi ofiarami i tylko prawda pozwoli nam rozliczyć osoby odpowiedzialne za atmosferę, w której żołnierze boją się używać broni do obrony kraju i własnego życia, boją się podejmować interwencję. Chcemy wiedzieć, co zostało zatajone przed opinią publiczną oraz jakie działania po tragicznych wydarzeniach podjął polski rząd, a jakie zamierza podjąć.</u>
          <u xml:id="u-17.1" who="#BartłomiejPejo">Składam wniosek formalny o przerwę i uzupełnienie porządku obrad o informację ministra obrony w sprawie śmierci polskiego żołnierza oraz informację ministra sprawiedliwości w sprawie powołania specjalnego zespołu prokuratorów do spraw nękania żołnierzy broniących naszej granicy. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-17.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-17.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-18">
          <u xml:id="u-18.0" who="#Marszałek">To był wniosek formalny.</u>
          <u xml:id="u-18.1" who="#Marszałek">Pan zgłosił wniosek przeciwny.</u>
          <u xml:id="u-18.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamca.)</u>
          <u xml:id="u-18.3" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-19">
          <u xml:id="u-19.0" who="#MariuszBłaszczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-19.1" who="#MariuszBłaszczak">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Składam wniosek przeciwny ze względu na to, że wiceminister obrony narodowej z Platformy Obywatelskiej posługiwał się kłamstwem.</u>
          <u xml:id="u-19.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Kłamca!)</u>
          <u xml:id="u-19.3" who="#MariuszBłaszczak">Kajdanek użyto w sytuacji, o której rozmawiamy, w marcu tego roku wobec żołnierzy, którzy użyli broni na granicy. A te przypadki, które zostały wymienione, dotyczyły innych sytuacji. A więc są to przypadki zupełnie nieporównywalne.</u>
          <u xml:id="u-19.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-19.6" who="#MariuszBłaszczak">Natomiast użycie kajdanek wobec żołnierzy, którzy strzegą polskiej granicy, przynosi takie oto konsekwencje, że żołnierze są sparaliżowani, a oni mają obowiązek obrony naszych granic.</u>
          <u xml:id="u-19.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-19.8" who="#MariuszBłaszczak">I to wy sparaliżowaliście żołnierzy służących na granicy.</u>
          <u xml:id="u-19.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-20">
          <u xml:id="u-20.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-20.1" who="#Marszałek">Wniosek formalny o przerwę został przegłosowany.</u>
          <u xml:id="u-20.2" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-20.3" who="#Marszałek">Tak?</u>
          <u xml:id="u-20.4" who="#komentarz">(Poseł Cezary Tomczyk: Z wnioskiem przeciwnym…)</u>
          <u xml:id="u-20.5" who="#Marszałek">Nie można zgłosić wniosku przeciwnego do wniosku przeciwnego. Może pan wystąpić w trybie sprostowania.</u>
          <u xml:id="u-20.6" who="#komentarz">(Głos z sali: Siadaj!)</u>
          <u xml:id="u-20.7" who="#Marszałek">W trybie sprostowania może pan wystąpić, tak.</u>
          <u xml:id="u-20.8" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-20.9" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-20.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Mejza! Mejza!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-21">
          <u xml:id="u-21.0" who="#CezaryTomczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo…</u>
          <u xml:id="u-21.1" who="#komentarz">(Poruszenie na sali)</u>
          <u xml:id="u-21.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Cisza! Cisza!)</u>
          <u xml:id="u-21.3" who="#CezaryTomczyk">Po pierwsze, chciałbym powiedzieć, i myślę, że mówię to w imieniu nas wszystkich, że całe państwo i cała Izba stoi…</u>
          <u xml:id="u-21.4" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, dzwonek)</u>
          <u xml:id="u-21.5" who="#CezaryTomczyk">…po stronie żołnierzy Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-21.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.7" who="#CezaryTomczyk">Po drugie, pan minister Błaszczak, jak zwykle niestety w ostatnich latach i miesiącach, kłamie…</u>
          <u xml:id="u-21.8" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Siad! Siad!)</u>
          <u xml:id="u-21.9" who="#CezaryTomczyk">…dlatego że jedna z tych spraw z 2023 r. właśnie dotyczy użycia broni na granicy.</u>
          <u xml:id="u-21.10" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Kłamca Błaszczak.)</u>
          <u xml:id="u-21.11" who="#CezaryTomczyk">Chciałbym, żeby pan wiedział, że kłamać nie przystoi nie tylko szefowi klubu PiS, ale też byłemu ministrowi obrony narodowej…</u>
          <u xml:id="u-21.12" who="#komentarz">(Poseł Antoni Macierewicz: Siad!)</u>
          <u xml:id="u-21.13" who="#CezaryTomczyk">…a pan jest po prostu zwyczajnym kłamcą.</u>
          <u xml:id="u-21.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.15" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-21.16" who="#CezaryTomczyk">A jeżeli chodzi o wykorzystanie broni na granicy, to pan mówi o żołnierzach. Chciałbym panu powiedzieć, że za pana rządów w 2023 r. żołnierze 320 razy skorzystali z tego prawa i użyli broni.</u>
          <u xml:id="u-21.17" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale w jakim trybie?)</u>
          <u xml:id="u-21.18" who="#komentarz">(Poseł Janusz Kowalski: Na granicy?)</u>
          <u xml:id="u-21.19" who="#CezaryTomczyk">Od stycznia 2024 r. 1300 razy użyto broni na granicy. Dlatego że my stoimy po stronie polskiego żołnierza.</u>
          <u xml:id="u-21.20" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.21" who="#CezaryTomczyk">Żołnierz musi mieć prawo uznawać, że to jest coś absolutnie normalnego i jasnego. Dlatego zmieniłem przepisy w tym zakresie. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-21.22" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-21.23" who="#komentarz">(Poseł Iwona Ewa Arent: A gdzie jest minister obrony?)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-22">
          <u xml:id="u-22.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-22.1" who="#Marszałek">Nie, panowie, nie będziemy prowadzili dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-22.2" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale jak można udzielać głosu jednej stronie?)</u>
          <u xml:id="u-22.3" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-22.4" who="#Marszałek">Panie pośle, zwracam panu uwagę, że w serii pytań, które są przewidziane, zgłosił pan razem z posłem Ociepą, posłem Zielińskim, panią posłanką Bartuś, panią posłanką Borowiak, panem posłem Mrówczyńskim i panem posłem Szczuckim pytanie do rządu…</u>
          <u xml:id="u-22.5" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Ale zarzucono ministrowi kłamstwo.)</u>
          <u xml:id="u-22.6" who="#Marszałek">…w sprawie skandalicznego zatrzymania żołnierzy Rzeczypospolitej Polskiej za użycie broni w trakcie obrony wschodniej granicy naszej ojczyzny, na które ma odpowiedzieć minister obrony narodowej. I to będzie właściwe miejsce do kontynuowania tej dyskusji. Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-22.7" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Błaszczak: Ale dopuścił pan…)</u>
          <u xml:id="u-22.8" who="#Marszałek">Tak, dopuściłem, to prawda, dlatego że w sposób subiektywny oceniam, kiedy doszło do…</u>
          <u xml:id="u-22.9" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Błaszczak: O, i wszystko jest jasne…)</u>
          <u xml:id="u-22.10" who="#Marszałek">Oczywiście, bo to prawo daje mi regulamin Sejmu.</u>
          <u xml:id="u-22.11" who="#komentarz">(Poseł Barbara Bartuś: Zarzucono kłamstwo ministrowi.)</u>
          <u xml:id="u-22.12" who="#Marszałek">Państwo w sposób subiektywny oceniacie, w jakiej formie wnioski formalne albo paraformalne możecie składać, a ja rezerwuję sobie prawo do subiektywnej oceny, czy doszło do niewłaściwego zrozumienia wypowiedzi posła, czy też nie. Zawsze rozwiązaniem jest też zmiana marszałka Sejmu, do czego bardzo serdecznie państwa zachęcam.</u>
          <u xml:id="u-22.13" who="#komentarz">(Poruszenie na sali, oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.14" who="#Marszałek">Natomiast teraz, w związku z zakończeniem tej gorącej dyskusji, chciałbym pozdrowić uczniów z Prywatnej Szkoły Podstawowej nr 1 przy ul. Boruty w Białymstoku. Są tu na zaproszenie pani posłanki Barbary Okuły. Witamy was serdecznie w gorącym piecu polskiego parlamentaryzmu.</u>
          <u xml:id="u-22.15" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-22.16" who="#Marszałek">A my zakończyliśmy wnioski formalne.</u>
          <u xml:id="u-22.17" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 1. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji do Spraw Unii Europejskiej o rządowym projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 roku (druki nr 347 i 391).</u>
          <u xml:id="u-22.18" who="#Marszałek">Bardzo proszę panią poseł Danutę Jazłowiecką o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-22.19" who="#komentarz">(Głos z sali: Panie marszałku, wniosek nie był głosowany.)</u>
          <u xml:id="u-22.20" who="#Marszałek">Nad jakim wnioskiem nie głosowaliśmy? Ale jaki pan zgłosił wniosek? O przerwę? Przecież nad wnioskiem o przerwę głosowaliśmy na samym początku.</u>
          <u xml:id="u-22.21" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale wniosek o przerwę nie był głosowany.)</u>
          <u xml:id="u-22.22" who="#komentarz">(Głos z sali: O uzupełnienie.)</u>
          <u xml:id="u-22.23" who="#Marszałek">Nie, uzupełnienie porządku obrad to jest rzecz, z którą pan się zwraca do mnie, i ja, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, uzupełniam albo nie. Natomiast głosowaniu podlega wniosek o przerwę. Pan zgłosił wniosek o przerwę, ale on został już rozstrzygnięty przez Wysoką Izbę, więc nie było przedmiotowe głosowanie nad nim jeszcze raz.</u>
          <u xml:id="u-22.24" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-22.25" who="#komentarz">(Poseł Danuta Jazłowiecka: Panie marszałku, czy już można?)</u>
          <u xml:id="u-22.26" who="#komentarz">(Głos z sali: Szymon, kobieta czeka.)</u>
          <u xml:id="u-22.27" who="#komentarz">(Poseł Danuta Jazłowiecka: Panie marszałku, czy już można?)</u>
          <u xml:id="u-22.28" who="#komentarz">(Głos z sali: Obrady trwają.)</u>
          <u xml:id="u-22.29" who="#Marszałek">Oczywiście, przepraszam, ale myślałem… Przepraszam bardzo, pani poseł, ale byłem przekonany, że jest już tu mój zmiennik.</u>
          <u xml:id="u-22.30" who="#Marszałek">Jeszcze raz panią bardzo serdecznie przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-22.31" who="#Marszałek">Już jest pan marszałek.</u>
          <u xml:id="u-22.32" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Włodzimierz Czarzasty)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-23">
          <u xml:id="u-23.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę panią poseł Danutę Jazłowiecką o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
          <u xml:id="u-23.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-24">
          <u xml:id="u-24.0" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-24.1" who="#DanutaJazłowiecka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu 22 maja na wspólnym posiedzeniu Komisji do Spraw Unii Europejskiej i Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 roku.</u>
          <u xml:id="u-24.2" who="#DanutaJazłowiecka">Sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Polski Czesław Mroczek przedstawił uzasadnienie projektu, podkreślając, że od 1 stycznia 2025 r. Rzeczpospolita Polska przejmuje po raz kolejny przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Podkreślił, że z uwagi na zmieniający się poziom bezpieczeństwa związany z położeniem Polski w bliskiej strefie działań wojennych w Ukrainie, obowiązującymi na terenie Polski stopniami bezpieczeństwa, stopniami alarmowymi zobowiązani jesteśmy do wprowadzenia rozwiązań prawnych, które jako mechanizmy prewencyjne stworzą warunki do skutecznego podniesienia poziomu bezpieczeństwa na czas przygotowania i sprawowania prezydencji w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-24.3" who="#DanutaJazłowiecka">Prezentowany na posiedzeniu projekt ustawy, opracowany w celu wzmocnienia bezpieczeństwa podczas przebiegu najważniejszych wydarzeń, które odbędą się w Polsce w czasie trwania polskiej prezydencji, wyznacza zadania i ich realizację przez poszczególne służby i organy administracji publicznej. Spośród rozwiązań szczegółowych wyszczególnione zostały m.in.: koordynacja działań podejmowanych w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa, plan zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego, przetwarzanie informacji, w tym danych osobowych, przez Policję, sprawdzenie przez służby osób lub podmiotów współpracujących przy organizacji wydarzeń, zawieranie porozumień z instytucjami unijnymi, wzmacnianie personelu Stałego Przedstawicielstwa Rzeczypospolitej Polskiej przy Unii Europejskiej, zasady udzielania i realizacji zamówień, zasady przedłużania czasu pracy służb, funkcjonariuszy. Minister zwrócił uwagę na czasowy charakter ustawy, obejmujący okres przygotowania, przeprowadzenia i rozliczenia prezydencji w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-24.4" who="#DanutaJazłowiecka">Pani Magdalena Sobkowiak-Czarnecka, podsekretarz stanu w pionie do spraw Unii Europejskiej, podkreśliła, że podczas prezydencji będzie miało miejsce ok. 300 wydarzeń w Polsce. Zaangażowanych zostanie 3 tys. osób w korpusie prezydencji, a na terenie Polski będziemy gościć 40 tys. osób, w tym m.in. szefów i ministrów rządów krajów członkowskich.</u>
          <u xml:id="u-24.5" who="#DanutaJazłowiecka">Po prezentacji przez ministrów uzasadnienia projektu ustawy odbyła się krótka debata. Po niej członkowie obu komisji przystąpili do analizy poszczególnych artykułów. W trakcie Biuro Legislacyjne zaproponowało wprowadzenie 20 poprawek redakcyjnych i legislacyjnych, które zarówno przez ministerstwo, jak i członków obu komisji zostały przyjęte. W trakcie rozpatrywania poszczególnych artykułów poseł Sebastian Kaleta złożył wniosek mniejszości z propozycją skreślenia art. 8. dotyczącego zamówień publicznych.</u>
          <u xml:id="u-24.6" who="#DanutaJazłowiecka">Po rozpatrzeniu całości projektu ustawy członkowie obu komisji, 51 posłanek i posłów, 32 głosami za, 2 przeciw i 17 wstrzymującymi przyjęli projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 roku, druk nr 347, rekomendując go Wysokiej Izbie. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-24.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-25">
          <u xml:id="u-25.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-25.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 5-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 3-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-25.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-25.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Szymon Szynkowski vel Sęk, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-25.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam pana posła.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-26">
          <u xml:id="u-26.0" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Panie Marszałku! Pani Minister! Wielce Szanowni Państwo! Projekt ustawy prezydencyjnej został opracowany, aby wzmocnić bezpieczeństwo, poprawić warunki organizacyjne polskiej prezydencji. Co do tego celu oczywiście trudno mieć wątpliwości. Kiedy przygotowywaliśmy polską prezydencję jeszcze za czasów mojego urzędowania w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, również rozważaliśmy przygotowanie odpowiedniego projektu ustawy, który da lepsze ramy organizacyjne, także w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa, właśnie podczas przygotowań i w trakcie polskiej prezydencji w Radzie w I półroczu 2025 r.</u>
          <u xml:id="u-26.1" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Natomiast to, co jest kłopotem przedłożonego projektu, to fakt, po pierwsze, że szereg rozwiązań, które znalazły się w tym projekcie, nie ma związku z tym celem, a dodatkowo budzi wątpliwości, które nie zostały wyjaśnione w toku procesu legislacyjnego. Z istotnym ryzykiem prawnym i faktycznym wiąże się art. 8 projektu, który wyłącza stosowanie Prawa zamówień publicznych do wszystkich zamówień na roboty budowlane, dostawy i usługi związane z przewodnictwem w Radzie. Celem wyłączenia miałoby być zapewnienie bezpieczeństwa publicznego. To jest oczywiście zrozumiałe, jednak cel deklarowany oraz rzeczywisty skutek przyjęcia takiego przepisu w takim brzmieniu, takiego rozwiązania to jest bardzo szerokie wyłączenie z Prawa zamówień publicznych, które obejmuje nie tylko zamówienia dotyczące bezpieczeństwa, lecz wszystkie zamówienia. Mogą to być zamówienia np. na materiały biurowe, na gadżety, na usługi kateringowe. Czy to jest potrzebne i czy to ma związek z bezpieczeństwem, można mieć daleko idące wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-26.2" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">W art. 15 ust. 2 projektu przewidziano, że zamawiający może unieważnić postępowanie wszczęte przed wejściem w życie ustawy, jeżeli udzielenie zamówienia z wyłączeniem Prawa zamówień publicznych jest uzasadnione względami organizacyjnymi związanymi z prezydencją. To również budzi wątpliwości i naszym zdaniem nie ma obiektywnego uzasadnienia. Brak konkurencyjności spowodowany brakiem zastosowania ustawy — Prawo zamówień publicznych będzie przekładać się na wyższe ceny ofertowe, zwiększać wydatki publiczne związane z prezydencją.</u>
          <u xml:id="u-26.3" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Warto też pamiętać, że przecież Prawo zamówień publicznych funkcjonuje w określonym kontekście prawa unijnego, kontekście dyrektywy 2014/24 w sprawie zamówień publicznych. Ta przewidziała zamknięty katalog wyjątków od stosowania wyłączeń przepisów o zamówieniach. Jednym z nich jest bezpieczeństwo publiczne, taki wyjątek wdrożono w art. 12 Prawa zamówień publicznych i do tego nie potrzeba żadnej specustawy, natomiast wyłączenie całego Prawa zamówień publicznych w stosunku do jakichkolwiek zamówień związanych z prezydencją nie ma podstaw w dyrektywie. Jest paradoksem, że tego rodzaju — w mojej opinii — budzące wątpliwości co do zgodności z prawem unijnym rozwiązanie jest przyjmowane akurat w celu organizacji polskiej prezydencji w Radzie.</u>
          <u xml:id="u-26.4" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Projektodawca jest również niekonsekwentny. Z jednej strony ogłasza plan likwidacji CBA, z drugiej, w art. 9 nakazuje zamawiającym zgłaszać zamówienia realizowane poza reżimem Prawa zamówień publicznych właśnie dokąd? Do CBA. Zasadny jest więc wniosek mniejszości, by wykreślić art. 8 i powiązany z nim art. 9 projektu ustawy. Będziemy popierać ten wniosek.</u>
          <u xml:id="u-26.5" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Chciałem również wskazać, że biorąc pod uwagę określone włączenie w trakcie prezydencji w prace polskiej prezydencji prezydenta Rzeczypospolitej, brak jest w projekcie ustawy odpowiednich zapisów regulujących kwestię współpracy z prezydentem, kwestię współpracy z Kancelarią Prezydenta.</u>
          <u xml:id="u-26.6" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Zwracam również uwagę, że prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych przedstawił obszerną opinię — ona jest dostępna na stronach sejmowych — że przepisy o przetwarzaniu danych przez policję wymagają doprecyzowania w związku z RODO. Uwagi są ogólne, przegadane, można by rzec — infantylne, biorąc pod uwagę cel w postaci efektywnego zapewnienia bezpieczeństwa. Poza ewentualną ogólną wzmianką, że są też wątpliwości dotyczące retencji danych, trzeba generalnie wskazać na to, że skoro urząd odpowiedzialny za przetwarzanie danych wskazuje wątpliwości, warto nad tymi wątpliwościami się pochylić.</u>
          <u xml:id="u-26.7" who="#SzymonSzynkowskivelSęk">Są również kwestie bardziej detaliczne, np. kwestia czasu pracy funkcjonariuszy. Dzisiaj jest możliwość w obecnym kształcie ustawowym, żeby funkcjonariuszom wyznaczać nadgodziny, za te nadgodziny oni mogą albo odbierać odpowiednią rekompensatę, albo mogą odbierać to w czasie wolnym. Ustawa ma regulować to w taki sposób, że, po pierwsze, ilość nadgodzin nie będzie limitowana, po drugie, mogą to odbierać tylko jako rekompensatę, bez możliwości odbioru w czasie wolnym. Dlaczego pogarszać ich sytuację, skoro oni mają zapewniać bezpieczeństwo w trakcie polskiej prezydencji, a nie korzystać z obowiązujących rozwiązań? Szanowni państwo…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-27">
          <u xml:id="u-27.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-27.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
          <u xml:id="u-27.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie marszałku, można prosić o 20 sekund?</u>
          <u xml:id="u-27.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Już ma pan pół minuty więcej, więc już nie.</u>
          <u xml:id="u-27.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
          <u xml:id="u-27.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałbym powiedzieć dwa ostatnie zdania.</u>
          <u xml:id="u-27.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dwa zdania proszę.</u>
          <u xml:id="u-27.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk:</u>
          <u xml:id="u-27.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Projekt ustawy usprawniający polską organizację prezydencji jest potrzebny, jednak zaproponowane przedłożenie wzbudza istotne wątpliwości, dlatego nie zasługuje na poparcie. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-27.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-27.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-27.11" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Łukasz Ściebiorowski, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-27.12" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-28">
          <u xml:id="u-28.0" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Koalicja Obywatelska mam przyjemność wygłosić oświadczenie odnośnie do tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-28.1" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Przede wszystkim już na wstępie należy podkreślić, że zaproponowane przez rząd rozwiązania, nad którymi pochylamy się jako Sejm, umożliwią organom administracji publicznej oraz służbom związanym z zapewnieniem bezpieczeństwa i porządku publicznego wdrożenie szczególnych rozwiązań ograniczonych czasowo, które, po pierwsze, wzmocnią bezpieczeństwo podczas przebiegu najważniejszych wydarzeń zaplanowanych w Polsce w czasie trwania tej prezydencji, a po drugie, usprawnią proces przygotowań do samej prezydencji i jej przebieg.</u>
          <u xml:id="u-28.2" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Prezydencja będzie bowiem oddziaływać na wiele obszarów wewnątrz kraju: społecznych, politycznych, kulturalnych, naukowych, ekonomicznych i na samo bezpieczeństwo. Przypadnie na początek prac instytucji europejskich w nowej kadencji Parlamentu Europejskiego.</u>
          <u xml:id="u-28.3" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Za naszą wschodnią granicą obecnie trwa wojna. W Polsce i w całej Europie możemy spodziewać się ze strony Rosji i Białorusi dalszych prób destabilizacji sytuacji politycznej, społecznej i gospodarczej, a zwłaszcza bezpieczeństwa granic kraju. Mierzymy się już teraz z wojną hybrydową, co może przybierać jeszcze większą skalę, a także z różnymi akcjami dezinformacyjnymi i propagandowymi. Pojawiają się liczne ataki hakerskie, podpalenia, wzbudzanie niepokoju wśród obywateli poprzez różne siatki agentów Kremla, po których w przededniu polskiej prezydencji i w jej trakcie można spodziewać się, że będą chcieli zwiększać skalę tych zjawisk.</u>
          <u xml:id="u-28.4" who="#ŁukaszŚciebiorowski">To wszystko sprawia, że państwo polskie musi mieć sprawne narzędzia, aby zapobiec temu, zapewniając bezpieczeństwo naszym obywatelom, jak i blisko 40 tys. gości, których spodziewamy się w Polsce w związku ze wszystkimi wydarzeniami towarzyszącymi sprawowanej prezydencji. Do najważniejszych zadań w Radzie Unii Europejskiej należy jednak nie tylko prowadzenie formalnych prac, które toczą się na forach Rady Unii Europejskiej i jej organów wykonawczych, ale również organizowanie w państwie sprawującym przewodnictwo licznych wydarzeń i spotkań o mniej lub bardziej formalnym charakterze. Planowanie działań zabezpieczających oraz ich realizacja będą wymagały każdorazowo zindywidualizowanego podejścia pod kątem lokalizacji wydarzenia, liczby, rangi uczestników przyjętego formatu spotkania, a także obszaru poruszanych tematów i ich medialności.</u>
          <u xml:id="u-28.5" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Odpowiedzią na to właśnie jest procedowana ustawa, która jest wzorowana na wcześniejszych tego typu aktach prawnych, opracowywanych np. przy okazji imprez o randze światowej organizowanych w naszym kraju — szczyt NATO w 2016 r., Światowe Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 r. czy światowych konferencje klimatyczne.</u>
          <u xml:id="u-28.6" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Zaproponowane rozwiązania dotyczą spraw bezpieczeństwa, które nie są ujęte w standardowych przepisach, jak ustawa o bezpieczeństwie imprez masowych, np. dodatkowe uprawnienia dla zapewnienia ochrony przez służby i instytucje państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.7" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Wojewodowie będą zobowiązani do przygotowania planu bezpieczeństwa i porządku publicznego podczas spotkań z udziałem osób wysokiej rangi na swoim terenie.</u>
          <u xml:id="u-28.8" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Tak jak we wcześniej stosowanych, analogicznych rozwiązaniach, policja uzyska prawne możliwości przetwarzania danych osobowych osób lub informacji o podmiotach uczestniczących w wydarzeniach związanych z przyszłym przewodnictwem Polski w Unii Europejskiej. Pozwoli to na sprawdzenie, czy dana osoba lub podmiot nie stwarzają zagrożenia dla bezpieczeństwa i porządku publicznego.</u>
          <u xml:id="u-28.9" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Specjalne uprawnienia uzyska resort spraw zagranicznych, który będzie mógł finansować bezpośrednie kontakty i współpracę między krajowymi i unijnymi podmiotami podczas prezydencji realizowaną przez inne organy administracji publicznej, a także pokrywać koszty zakwaterowania i szkolenia oraz udostępnienia sprzętu teleinformatycznego i infrastruktury stałego przedstawicielstwa RP przy Unii Europejskiej osobom skierowanym do wzmocnienia tego przedstawicielstwa od 1 września 2024 r. do 31 lipca 2025 r. w celu realizacji zadań związanych właśnie z przygotowaniem i sprawowaniem przez RP przewodnictwa.</u>
          <u xml:id="u-28.10" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Szczególne rozwiązania będą dotyczyć też zamówień publicznych udzielanych przy organizacji tych wydarzeń. Chodzi m.in. o niestosowanie zasady jawności udzielania zamówień publicznych. Służyć ma to wyeliminowaniu zagrożeń dla bezpieczeństwa publicznego lub innych interesów państwa.</u>
          <u xml:id="u-28.11" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Większość zamówień na dostawy lub usługi związane z organizacją prezydencji, w tym służące zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego, będzie mogła zostać uruchomiona dopiero w drugiej połowie tego roku. Wymusza to więc zapewnienie szybkiego mechanizmu wydatkowania tych środków, tak aby umożliwić zaplanowane zakupy przed rozpoczęciem przewodnictwa.</u>
          <u xml:id="u-28.12" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Co ważne, wyłączenie stosowania ustawy — Prawo zamówień publicznych nie oznacza wyłączenia stosowania innych ram i zasad, w jakich funkcjonują podmioty wydające środki publiczne. Podmiot sektora finansów publicznych będzie zobowiązany do stosowania przepisów ustawy o finansach publicznych.</u>
          <u xml:id="u-28.13" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Należy ponadto zwrócić uwagę na zasady legalności, rzetelności, gospodarności czy celowości wydatków. Nie mówimy więc o dowolności bez jakiejkolwiek kontroli wydatkowania środków publicznych.</u>
          <u xml:id="u-28.14" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Na wzór rozwiązań stosowanych przy poprzednich imprezach zapisana została możliwość przedłużania czasu służby funkcjonariuszy oddelegowanych bezpośrednio do zabezpieczenia wydarzeń organizowanych w ramach prezydencji. W zamian za to funkcjonariuszom i żołnierzom przysługiwać będzie rekompensata pieniężna.</u>
          <u xml:id="u-28.15" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Ostatnie zdania. Podsumowując, projektowane rozwiązania mają na celu wdrożenie szczególnych ograniczonych czasowo mechanizmów, które wzmocnią bezpieczeństwo podczas przebiegu najważniejszych wydarzeń zaplanowanych w Polsce w czasie trwania polskiej prezydencji, a także usprawnią proces przygotowań do samej prezydencji i jej przebiegu.</u>
          <u xml:id="u-28.16" who="#ŁukaszŚciebiorowski">Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska popiera projekt ustawy, której przyjęcie przez Wysoką Izbę jest celowe i zasadne.</u>
          <u xml:id="u-28.17" who="#ŁukaszŚciebiorowski">W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej, panie marszałku, składam do projektu ustawy na pana ręce dwie poprawki. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-28.18" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-29">
          <u xml:id="u-29.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-29.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Piotr Górnikiewicz, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-29.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-29.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przepraszam, panie pośle, bo zaraz młodzież nam pójdzie, a nie zostanie przywitana, co będzie źle widziane. Do tego nie doprowadzimy. Witam II Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Batorego w Warszawie. Witam was serdecznie. A zaprosił was pan poseł Adam Krzemiński. Witamy młodych ludzi.</u>
          <u xml:id="u-29.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-29.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-30">
          <u xml:id="u-30.0" who="#PiotrGórnikiewicz">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-30.1" who="#PiotrGórnikiewicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z dniem 1 stycznia 2025 r. nasze państwo obejmie po raz drugi w historii prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Warto zauważyć, że mandat państwa przewodniczącego zmieniał się na przestrzeni lat, a to z uwagi chociażby na wprowadzenie funkcji stałego przewodniczącego Rady Europejskiej. Zmiany formalne nie zmniejszają jednak możliwości, jakie stwarza półroczne przewodnictwo w zakresie proponowania przez Rzeczpospolitą Polską kierunku prowadzonej w Unii Europejskiej dyskusji o charakterze strategicznym. Przedłożony projekt na pewno tworzy właściwe ku temu mechanizmy.</u>
          <u xml:id="u-30.2" who="#PiotrGórnikiewicz">Docenić należy w szczególności wyważoną i celną ocenę projektodawcy w zakresie zagwarantowania bezpieczeństwa wydarzeń międzynarodowych niewpisujących się jednocześnie w reżim ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych. Zapewne nikogo nie należy przekonywać do oczywistego obecnie stwierdzenia, że znaleźliśmy się w bardzo trudnej sytuacji geopolitycznej, która w sposób bezpośredni wpływa na postrzeganie zagrożeń na terenie Polski, w szczególności w trakcie tak medialnych wydarzeń jak te bezpośrednio związane z naszą prezydencją. Jednocześnie Wysoka Izba rozpatruje projekt tej ustawy kilka dni po dotarciu do nas tragicznej informacji o śmierci żołnierza broniącego granicy naszego państwa. Wydarzenie to należy postrzegać jako kolejny akt wojny hybrydowej i powinno ono stanowić przestrogę dla nas wszystkich.</u>
          <u xml:id="u-30.3" who="#PiotrGórnikiewicz">Proponowana ustawa jest więc w naszej ocenie także formą pokazania swoistej odporności państwa polskiego i umiejętności dostrzegania i opisywania zagrożeń, a następnie skutecznego przeciwdziałania im, aktem niezwykle potrzebnym w dniu dzisiejszym, także z punktu widzenia wizerunku zewnętrznego naszego kraju, jak również poczucia bezpieczeństwa samych obywateli. Co istotne, odwołuje się do naszego bogatego doświadczenia, np. związanego z organizacją szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego w 2016 r. w Warszawie, podkreśla rolę wojewodów oraz stawia na zasadę skoordynowanej współpracy różnych służb.</u>
          <u xml:id="u-30.4" who="#PiotrGórnikiewicz">Na koniec warto zauważyć, że ustawa rozwiązuje także szereg problemów natury formalnej, jak chociażby problem rekompensat dla żołnierzy Żandarmerii Wojskowej czy funkcjonariuszy Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego z tytułu przekroczenia tzw. zwykłego czasu służby w sytuacji potrzeby właściwego zabezpieczenia wskazanych wydarzeń związanych z naszą prezydencją.</u>
          <u xml:id="u-30.5" who="#PiotrGórnikiewicz">Głęboko wierzymy w to, że państwo polskie pokaże przy okazji prezydencji, że jest silne i niepodatne na próby zakłócenia bezpieczeństwa wewnętrznego inspirowane zza naszej wschodniej granicy, a omawiana ustawa właśnie do tego się przyczyni.</u>
          <u xml:id="u-30.6" who="#PiotrGórnikiewicz">W związku z powyższym Klub Parlamentarny Polska 2050 będzie głosował za przyjęciem proponowanych rozwiązań. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-30.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-31">
          <u xml:id="u-31.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-31.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Urszula Nowogórska, Klub Parlamentarny PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-31.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-32">
          <u xml:id="u-32.0" who="#UrszulaNowogórska">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu PSL — Trzeciej Drogi w odniesieniu do rządowego projektu ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 roku, który zawarty jest w druku nr 347.</u>
          <u xml:id="u-32.1" who="#UrszulaNowogórska">Wysoka Izbo, dla przypomnienia: Polska sprawowała już prezydencję w ramach członkostwa w Unii Europejskiej w drugiej połowie 2011 r. Rada Ministrów obecnie przyjęła projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 roku, przedłożony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji.</u>
          <u xml:id="u-32.2" who="#UrszulaNowogórska">W pierwszej połowie 2025 r. Polska będzie sprawowała przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Zaproponowane przepisy ustawy mają na celu wprowadzenie i wzmocnienie bezpieczeństwa podczas najważniejszych wydarzeń, które wiążą się właśnie z tym wydarzeniem. Chodzi także o usprawnienie przygotowań i przebiegu polskiej prezydencji, całego procesu przygotowawczego, który z tym wydarzeniem jest związany.</u>
          <u xml:id="u-32.3" who="#UrszulaNowogórska">Dla przypomnienia, można uznać tę ustawę za specustawę. Podobne ustawy były przygotowywane w celu przeprowadzenia innych wydarzeń, np. szczytu północnoatlantyckiego, który odbywał się Warszawie w 2016 r., Światowych Dni Młodzieży również organizowanych w 2016 r. w Krakowie czy szczytu klimatycznego, który odbywał się ostatnio w Katowicach.</u>
          <u xml:id="u-32.4" who="#UrszulaNowogórska">Do najważniejszych zadań prezydencji należy nie tylko prowadzenie formalnych prac na forach Rady Unii Europejskiej i jej organów wykonawczych, organizowanie różnych wydarzeń, ale również organizowanie wydarzeń o randze bardzo wysokiej, podczas spotkań przedstawicieli państw, rządów, ministerstw oraz spotkań roboczych na niższych szczeblach. Dlatego zadania, które będą wybiegały poza standardowe działania administracyjne i służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo, właśnie wymagały przygotowania tej specustawy.</u>
          <u xml:id="u-32.5" who="#UrszulaNowogórska">Do najważniejszych rozwiązań tej ustawy należy m.in. to, że minister spraw wewnętrznych i administracji będzie odpowiadał za zapewnienie współpracy i monitorowania działań wszystkich służb, które będą zaangażowane w zapewnienie bezpieczeństwa w trakcie polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej. Jak państwo słyszycie i widzicie, istnieje wiele zagrożeń zdiagnozowanych i niezdiagnozowanych, dlatego wysoka sprawność w zakresie zapewnienia szeroko pojętego bezpieczeństwa podczas tego wydarzenia w Polsce ma ogromne znaczenie dla nas jako państwa, które to przewodnictwo będzie przygotowywało.</u>
          <u xml:id="u-32.6" who="#UrszulaNowogórska">Właściwi wojewodowie będą również przygotowywać plany bezpieczeństwa i porządku publicznego w zależności od tego, gdzie wydarzenia będą odbywały się na terenie kraju, i będzie to dotyczyło właśnie tych najważniejszych oficjalnych spotkań w ramach prowadzonej prezydencji. Aby zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa, Policja otrzyma czasową możliwość przetwarzania informacji, w tym danych osobowych, dotyczących osób i podmiotów, które będą uczestniczyły w wydarzeniach związanych z prezydencją lub współpracujących z ich organizacjami.</u>
          <u xml:id="u-32.7" who="#UrszulaNowogórska">Wprowadzone również zostaną czasowe rozwiązania dotyczące zamówień publicznych, które będą udzielane w związku z organizacją wydarzeń w ramach polskiego przewodnictwa. Zamówienia te zostaną wyłączone z zasady jawności. Określone zostaną jednak zasady, na jakich opierać się mają te zamówienia, w szczególności dotyczące przejrzystości wyłaniania wykonawców, w tym zapewnienia bezstronności osób prowadzących te postępowania. Żeby była pełna kontrola nad tym, co będzie się działo w ramach ustawy o zamówieniach publicznych, która jest wyłączona z tego prowadzenia i organizacji całej procedury przygotowywania prezydencji, kontrole nad zleceniami i przebiegiem zamówień będzie sprawować Centralne Biuro Antykorupcyjne. Tak jak tutaj zostało wspomniane, zostały również złożone wnioski mniejszości, które były przedstawione na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, które odbywało się w maju.</u>
          <u xml:id="u-32.8" who="#UrszulaNowogórska">Natomiast, szanowni państwo, chciałam z tego miejsca powiedzieć, że organizowanie przewodnictwa i prowadzenie przewodnictwa w Unii Europejskiej przez Polskę to jest wielka szansa dla naszego kraju, aby narzucić również swoją retorykę w zakresie zarówno działań gospodarczych, jak i działań związanych z szeroko pojętym bezpieczeństwem na terenie całej Europy. To wymaga od nas ogromnego zaangażowania, ale i odpowiedzialności. Dlatego z tego miejsca zwracam się gorąco do wszystkich sił politycznych, które działają na polskiej scenie politycznej, aby rozumnie i zgodnie te działania prowadzić, bo to jest działanie również w ramach zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego całego naszego kraju. Dlatego z tego miejsca gorąco o to apeluję. Jako klub PSL oczywiście udzielimy poparcia tej ustawie, mając nadzieję, że całe wydarzenie zostanie przeprowadzone sprawnie, skutecznie i bezpiecznie. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-32.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-33">
          <u xml:id="u-33.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-33.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Arkadiusz Sikora, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-33.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-34">
          <u xml:id="u-34.0" who="#ArkadiuszSikora">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Ministrowie! W imieniu klubu Lewicy chciałbym przedstawić państwu stanowisko na temat sprawozdania Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych o rządowym projekcie ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w pierwszej połowie 2025 r., druk nr 347.</u>
          <u xml:id="u-34.1" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni państwo, ustawa ta określa i reguluje szereg przepisów koniecznych do sprawowania przez Polskę ważnego, prestiżowego wręcz wydarzenia, jakim jest przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej. Przepisy te regulują m.in. relacje oraz współpracę jednostek rządowych z organami zaangażowanymi w organizację bezpieczeństwa oraz porządku publicznego, zabezpieczenia medycznego, pożarniczego, przewozu osób pod szczególnym nadzorem, w tym głów państw oraz oficjeli uczestniczących w setkach wydarzeń towarzyszących prezydencji na terenie całego kraju. Dotyczą one również relacji na poziomie międzynarodowym, co przy tego typu wydarzeniach jest szczególnie ważne.</u>
          <u xml:id="u-34.2" who="#ArkadiuszSikora">Pomimo tego, iż jest to drugie tego typu wydarzenie od momentu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej, bo przecież takie po raz pierwszy mieliśmy w drugiej połowie 2011 r., przepisy właściwie w całości trzeba dostosować do bieżących realiów, przede wszystkim ze względu na konflikt zbrojny i zmieniającą się rzeczywistość. Trzeba to zrobić bardzo szybko, gdyż czasu zostało nam niewiele.</u>
          <u xml:id="u-34.3" who="#ArkadiuszSikora">W związku z powyższym w ustawie pojawiają się ułatwienia powodujące przyspieszenie w obszarze zamówień publicznych, a w przypadku zamówień na roboty budowlane, dostawy lub usługi związane z przewodnictwem nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. — Prawo zamówień publicznych. Pozwoli to na skrócenie działań, które do tej pory praktycznie nie zostały zrealizowane, a mówimy tutaj o blisko 300 wydarzeniach z udziałem ok. 40 tys. osób. Z tymi zmianami wiążą się także zagrożenia, które mogą się pojawić podczas realizacji tych zadań, dlatego ustawa ta reguluje także sposób nadzoru i kontroli nad ich realizacją, nadając szczególne uprawnienia dla Centralnego Biura Antykorupcyjnego w zakresie ewentualnych zagrożeń dla prawidłowego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia lub prawidłowej jego realizacji.</u>
          <u xml:id="u-34.4" who="#ArkadiuszSikora">Szanowni państwo, niestety musimy nadrabiać powstałe zaległości, gdyż poprzedni rząd Prawa i Sprawiedliwości tę działkę akurat bardzo zaniedbał. Chcę przypomnieć, że do momentu przejęcia przez nas władzy, a było to opóźniane jeszcze dodatkowo przez prezydenta, państwowe instytucje nie zrealizowały ani jednego przetargu z udziałem zamówień publicznych na szereg ważnych i potrzebnych rzeczy. I to jest dzisiaj konsekwencja. Ta ustawa, którą dzisiaj przygotowujemy, przyspieszająca działania, powoduje, że będziemy zdolni do przygotowania tego na czas, do przyjęcia tej prezydencji. Gdybyśmy stosowali procedury, które były do tej pory i które zostały właściwie zaniechane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, to do tego I kwartału byśmy z działaniami nie zdążyli. Dzisiaj to wszystko pod presją czasu musimy nadrobić.</u>
          <u xml:id="u-34.5" who="#ArkadiuszSikora">Dlatego klub Lewicy pozytywnie opiniuje projekt ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-34.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-35">
          <u xml:id="u-35.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-35.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 4, szkoły muzycznej i szkoły społecznej z Bytomia. Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-35.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-35.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, przechodzimy do zadawania pytań.</u>
          <u xml:id="u-35.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">15 osób zgłosiło się do zadania pytań.</u>
          <u xml:id="u-35.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadania pytania na minutę.</u>
          <u xml:id="u-35.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam panią poseł Annę Gembicką z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość. Jest pani poseł?</u>
          <u xml:id="u-35.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Zbigniew Bogucki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-35.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-36">
          <u xml:id="u-36.0" who="#ZbigniewBogucki">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-36.1" who="#ZbigniewBogucki">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Podstawowe pytanie: Jaka to będzie prezydencja? Czy to będzie prezydencja faktycznie realizacji polskich interesów, czy ona będzie prezydencją polską wyłącznie z nazwy? Bo sam fakt, że obejmiemy prezydencję, jeszcze o niczym nie stanowi i niczego nie przesądza. Co zamierzacie państwo zrobić? Myślę, że mimo że ta ustawa dotyczy nieco innego zakresu spraw, trzeba powiedzieć, co chcecie zrobić w czasie tej prezydencji. A tego w ogóle nie słyszymy.</u>
          <u xml:id="u-36.2" who="#ZbigniewBogucki">Natomiast odniosę się bezpośrednio do tych rozwiązań ustawowych. 7 miesięcy. Mieliście państwo 7 miesięcy, żeby przygotować się do tego, do tej przyszłej prezydencji. Nie zrobiliście właściwie nic. Bo jeżeli dzisiaj chcecie rezygnować z Prawa zamówień publicznych, a macie jeszcze blisko pół roku, to zasadne jest pytanie, czy faktycznie nie jesteście w stanie tego zrobić, tak jak wielu innych rzeczy, czy chcecie coś ukryć. I gdyby były wyłączone kwestie związane z bezpieczeństwem, to można by było się na to zgodzić. Natomiast jeżeli chcecie wyłączyć procesy inwestycyjne, a nie chcieliście się zgodzić, np. w czasie COVID-u mieliście wiele zastrzeżeń, w czasie budowy zapory na granicy nie chcieliście się zgodzić, jeżeli chodzi o Prawo zamówień publicznych, to był jeden z argumentów, dlaczego nie…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-37">
          <u xml:id="u-37.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-38">
          <u xml:id="u-38.0" who="#ZbigniewBogucki">…to dlaczego ma to być w przypadku prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-38.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-39">
          <u xml:id="u-39.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Patryka Jaskulskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-40">
          <u xml:id="u-40.0" who="#PatrykJaskulski">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niewątpliwie obejmowanie przez Polskę prezydencji w Radzie Unii Europejskiej w pierwszej połowie 2025 r. jest wydarzeniem o ogromnym znaczeniu dla naszego kraju. Faktycznie chciałbym podbić pytanie pana posła Boguckiego, co wyście zrobili jako rząd. Przez 8 lat wiedzieliście dokładnie, że w 2025 r. będziemy obejmować prezydencję.</u>
          <u xml:id="u-40.1" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: 7 miesięcy.)</u>
          <u xml:id="u-40.2" who="#PatrykJaskulski">Nic nie zostało w tym aspekcie przygotowane, a dzisiaj nie macie wstydu i krytykujecie nas za to, że przygotowujemy tę prezydencję po to, żeby wykorzystać maksymalnie dobrze ten czas dla spełnienia polskich interesów.</u>
          <u xml:id="u-40.3" who="#PatrykJaskulski">Odpowiem też przy okazji, jaka będzie ta prezydencja i co będzie priorytetem.</u>
          <u xml:id="u-40.4" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: O to ciebie nikt nie pytał.)</u>
          <u xml:id="u-40.5" who="#PatrykJaskulski">Niewątpliwie priorytetem będzie kwestia poprawy obronności. Cieszę się, że rząd Donalda Tuska po zmianie, po 15 października przejął stery naszej dyplomacji, bo to jest gwarancja tego, że wykorzystamy ten czas jak najlepiej dla zapewnienia i realizacji interesów Polski, m.in. poprzez poprawę bezpieczeństwa i zaangażowania w tę kwestię członków Unii Europejskiej. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-41">
          <u xml:id="u-41.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-41.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Następna grupa, młodzi sportowcy wraz z opiekunami, Szkolny Związek Sportowy Miasta Lublin. Witam was.</u>
          <u xml:id="u-41.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-41.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witamy młodych sportowców.</u>
          <u xml:id="u-41.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Krystian z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-41.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-42">
          <u xml:id="u-42.0" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Oczywiście w kontekście polskiej prezydencji i tego, co tutaj ma mieć miejsce, ważne są kwestie bezpieczeństwa. Ale dziś nie ma ważniejszej kwestii, nie ma ważniejszej sprawy do załatwienia niż kwestia bezpieczeństwa, również kwestia zapewnienia bezpieczeństwa, zwłaszcza bezpieczeństwa prawnego, polskim żołnierzom, którzy bronią polskiej granicy wschodniej przed zalewem nielegalnej imigracji.</u>
          <u xml:id="u-42.1" who="#MariuszKrystian">Widzimy wyraźnie, że polski żołnierz, którego pogrzeb się dzisiaj odbywa, być może żyłby, gdyby nie wydarzenia z marca, kiedy polscy żołnierze broniąc polskiej granicy, używając broni, zostali zaaresztowani, zostali zakuci w kajdanki. Być może wtedy polscy żołnierze mieliby większą śmiałość do tego, żeby używać środków przymusu bezpośredniego, które również gwarantują im to bezpieczeństwo. Tego nie było. Nie będzie również bezpieczeństwa wewnętrznego polskiego państwa, nie będzie również bezpieczeństwa uczestników różnego rodzaju wydarzeń związanych z polską prezydencją, jeśli nie zapewnimy bezpieczeństwa polskiej granicy wschodniej i bezpieczeństwa prawnego polskich żołnierzy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-43">
          <u xml:id="u-43.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-43.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Gróbarczyk, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Jest? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-43.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marcin Porzucek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Jest.</u>
          <u xml:id="u-43.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przygotowuje się pan poseł Janusz Kowalski.</u>
          <u xml:id="u-43.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-44">
          <u xml:id="u-44.0" who="#MarcinPorzucek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W okresie COVID-u, gdy sytuacje pandemiczne pojawiały się w ciągu nie roku, nie miesięcy, nie tygodnia, ale wręcz dni, i podejmowaliśmy stosowne działania, państwo nas krytykowaliście. Gdy Rosja napadała pełnoskalowo na Ukrainę, było podobnie. Sytuacja wojny hybrydowej na granicy polsko-białoruskiej, podobnie. A dzisiaj państwo macie jeszcze tyle czasu, chociaż zmarnowaliście ostatnie pół roku, proponujecie rozwiązania ekstraordynaryjne, choć można to w wielu aspektach zrobić tradycyjnie. To jest jedna sprawa.</u>
          <u xml:id="u-44.1" who="#MarcinPorzucek">Druga dotyczy pozycji pana prezydenta. Chciałem się zapytać, czy te korekty są konsultowane z Kancelarią Prezydenta, bo jak pamiętamy, pozycja prezydenta w ramach polskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej jest kluczowa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-44.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-45">
          <u xml:id="u-45.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-45.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Janusz Kowalski, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-46">
          <u xml:id="u-46.0" who="#JanuszKowalski">Szanowny Panie Marszałku! Jestem zwolennikiem tego, żebyśmy mówili jednym polskim głosem w czasie polskiej prezydencji, realizując polskie interesy, ale mówię w tej chwili: sprawdzam. Tym sprawdzianem jest obecna sytuacja. 53 polskich europosłów może zadecydować o tym, jak będzie wyglądała Komisja Europejska, i powinniśmy postawić jako warunek to, o czym mówimy od wielu lat. Kiedy w grudniu 2021 r. premier Mateusz Morawiecki stawiał wniosek o reformę unijnego systemu handlu emisjami, nie mieliśmy poparcia opozycji, ale dziś Prawo i Sprawiedliwość popiera rząd w tym, żeby taki wniosek postawić. Dlaczego? Ujawniłem dziś, szanowni państwo, dane. W obecnej perspektywie budżetowej na lata 2021–2027 na unijnym systemie handlu emisjami Polska netto straci 100 mld zł, czyli co piątą złotówkę, którą otrzymujemy od Unii Europejskiej. To jest powód podwyżek cen energii, to jest powód podwyżek cen gazu, to jest powód podwyżek cen ciepła. Nie ma ważniejszej rzeczy dla polskiej gospodarki niż reforma unijnego systemu handlu emisjami. Apeluję do rządu, apeluję również do Lewicy, PSL i Polski 2050 o wspólny głos w tej sprawie. Reforma unijnego systemu handlu emisjami powinna być warunkiem sine qua non odnośnie do poparcia jakiegokolwiek urzędnika Komisji Europejskiej. Mówmy polskim głosem w Unii Europejskiej wspólnie, razem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-46.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-47">
          <u xml:id="u-47.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-47.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-48">
          <u xml:id="u-48.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! To ważna ustawa dająca gwarancję bezpiecznego, sprawnego i merytorycznego przygotowania i przeprowadzenia polskiego przewodnictwa w Unii Europejskiej. Ale przy okazji tej ustawy państwo wprowadzacie zmiany w innych ustawach, m.in. art. 12, który nowelizuje ustawę o elektromobilności i paliwach energetycznych. W przypadku tej ustawy art. 34 zobowiązywał organy naczelne administracji państwa do tego, żeby w składzie floty samochodowej było do 50% samochodów napędzanych elektrycznie. Tutaj przesuwamy ten termin o kolejny rok. To nie jest pierwsze przesunięcie tego terminu, przesuwamy już po raz kolejny. Wobec powyższego mamy rok 2024, państwo mówicie, że to wynika z potrzeby dobrego przygotowania i rzetelnego wydatkowania środków publicznych. To uzasadnienie mnie nie przekonuje. Co jest powodem, że po raz kolejny przesuwamy ten termin dotyczący elektromobilności w instytucjach państwowych? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-49">
          <u xml:id="u-49.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-49.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Hreniak, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-50">
          <u xml:id="u-50.0" who="#PawełHreniak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ustawa związana z prezydencją, kwestie związane z bezpieczeństwem to są rzeczy ważne, ale zwyczajnie wydaje się, że zepsuliście ten projekt ustawy, ten pomysł z niewiadomych przyczyn. Mieliście 7 miesięcy na to, żeby przygotować Prawo zamówień publicznych, przetargi w ramach realizacji przygotowań do prezydencji. Tego nie zrobiliście i jest to rzecz niezrozumiała. Druga rzecz, która wymaga wyjaśnienia ze strony pana ministra i rządu, to wrzutka, która się pojawiła, czyli wpisanie do ustawy związanej z prezydencją zmiany ustawy o elektromobilności. Skąd pomysł, żeby do ustawy, która zajmuje się i opisuje całkiem inny temat, wrzucać kwestie związane z elektromobilnością? Czy to jest zgodne z dobrą legislacją, która powinna tutaj rządzić. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-50.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-51">
          <u xml:id="u-51.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-52">
          <u xml:id="u-52.0" who="#KrzysztofCiecióra">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Oczywiście ta ustawa jest zdecydowanie spóźniona. 7 miesięcy to wystarczająco dużo czasu, aby przygotować odpowiednie przepisy, tym bardziej że Polska już prowadziła prezydencję, i to za waszych rządów, więc mieliście de facto wzorce, na bazie których można było pracować. Natomiast mnie najbardziej interesuje to, co będzie treścią naszej prezydencji, to, jakie będą priorytety, jakie będą najważniejsze cele polityczne, ponieważ każda prezydencja, każdy kraj, który ją sprawuje, wykorzystuje ten czas do tego, aby narzucać pewną agendę, która jest w interesie własnego państwa. Więc bardzo bym prosił o informację, jakie to będą cele i jaka to będzie agenda. Natomiast odnośnie do tego, co najbardziej mnie również bulwersuje, czyli wyjęcia spod zamówień publicznych szeregu inwestycji: Jakie to będą inwestycje? Jakie to będą przedsięwzięcia? Czy to jest konieczne, aby sprawnie zrealizować wszystkie wydarzenia, które będą realizowane w ramach naszej prezydencji? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-52.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-53">
          <u xml:id="u-53.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-53.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Jabłoński, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-53.2" who="#komentarz">(Głos z sali: To co, mogę się dopisać?)</u>
          <u xml:id="u-53.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ponieważ nie ma pana posła Tumanowicza, niech pan się dopisze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-54">
          <u xml:id="u-54.0" who="#PawełJabłoński">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Państwo Ministrowie! Zasadnicze pytanie, jakie nasuwa się w związku z trybem wyłączenia ustawy o zamówieniach publicznych, jest takie. Przecież w tej ustawie istnieją przepisy, które pozwalają na stosowanie trybów innych niż przetarg, trybów, które w szczególnie uzasadnionych przypadkach ułatwiają udzielanie takiego zamówienia. To cały czas istnieje i wciąż jest dużo czasu. Swoją drogą pytanie, które mi się nasuwa, jest takie: Co się działo przez te prawie pół roku, od kiedy rządzicie?</u>
          <u xml:id="u-54.1" who="#PawełJabłoński">Zgodnie z harmonogramem przyjętym jeszcze przez rząd Prawa i Sprawiedliwości pierwsze przetargi miały rozpocząć się już w I kwartale 2024 r. Z tego, co słyszałem, do tej pory odbyły się tylko trzy. Pytanie do was: Dlaczego tutaj tak mało się dzieje? Może trzeba wziąć się do roboty, zamiast zmieniać przepisy, wyłączać PZP.</u>
          <u xml:id="u-54.2" who="#PawełJabłoński">A druga kwestia to pytanie o treść prezydencji, bo będzie bardzo duży nacisk, żeby doszło do zmiany traktatów. Za chwilę zaczyna się prezydencja węgierska. Co do Węgrów, myślę, że możemy być spokojni, że oni będą to blokowali i wstrzymywali, bo to jest groźne dla Unii Europejskiej, dla Węgier, a także dla Polski. Pytanie: Czy Polska też będzie to wstrzymywała?</u>
          <u xml:id="u-54.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-55">
          <u xml:id="u-55.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Maria Małgorzata Janyska, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-56">
          <u xml:id="u-56.0" who="#MariaMałgorzataJanyska">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedstawiciel PiS oświadczył, że będą przeciwko tej ustawie. A więc, proszę państwa, jak to odczytać? PiS nie chce zapewnić bezpieczeństwa i porządku publicznego wydarzeniom podczas naszej prezydencji, które będą się odbywały w Polsce.</u>
          <u xml:id="u-56.1" who="#komentarz">(Poseł Jakub Rutnicki: Skandal!)</u>
          <u xml:id="u-56.2" who="#MariaMałgorzataJanyska">I jakie śmieszne tłumaczenia przyjmują. Dzisiaj na tej sali nie usłyszeliśmy nic bardziej śmiesznego niż to, że podważają fakt, że będą wyłączenia trybu zamówień publicznych. A jak długo trwało wyłączenie zamówień publicznych w przypadku spraw związanych z COVID-em? Czy nie 3 lata czasem?</u>
          <u xml:id="u-56.3" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Dlaczego głosowaliście przeciw? Głosowałaś przeciw?)</u>
          <u xml:id="u-56.4" who="#MariaMałgorzataJanyska">I czy były wtedy w ustawie tzw. COVID-owej przewidziane inne działania, które zapewniłyby jawność, przejrzystość, informacje? Nie, proszę państwa, musieliśmy dobijać się w interpelacjach o te fakty. A tutaj, jak już chcecie kogoś obwiniać i wskazywać to jako wadę, to przeczytajcie sobie art. 8 tego projektu, gdzie jest zapewniona jawność, przejrzystość, wprowadzone są kryteria jakościowe, informacyjne — niezwłocznie po zakończeniu postępowania. Jestem przekonana, że państwo ministrowie to przypomną. Uczcie się, bo zawsze warto, na każdym etapie.</u>
          <u xml:id="u-56.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-57">
          <u xml:id="u-57.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-57.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Małgorzata Pępek, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-58">
          <u xml:id="u-58.0" who="#MałgorzataPępek">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Sprawowanie prezydencji wymaga właściwego przygotowania, z odpowiednim wyprzedzeniem, zapewniającym pełną gotowość do właściwego prowadzenia prac, czego efektem jest projekt ustawy, nad którym teraz pracujemy. Uwzględniono w nim absolutnie wszystkie czynniki niezbędne do organizacji prezydencji, dlatego w tym kontekście nie budzi on wątpliwości.</u>
          <u xml:id="u-58.1" who="#MałgorzataPępek">Moje pytanie dotyczy kosztów całości przedsięwzięcia. Według wstępnych szacunków powinny one zamknąć się w przedziale 500–600 mln zł. Czy mówimy tutaj o koszcie całości, czy ta kwota może jeszcze wzrosnąć, np. na skutek niedomknięcia jeszcze wszystkich umów o organizację prezydencji? Jakie mogą wystąpić czynniki wpływające na ewentualne zwiększenie tych kosztów? Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-58.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-58.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Pytanie wstrząsające.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-59">
          <u xml:id="u-59.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-59.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Danuta Jazłowiecka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-60">
          <u xml:id="u-60.0" who="#DanutaJazłowiecka">Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-60.1" who="#DanutaJazłowiecka">Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk wyraził troskę — nareszcie — o rzetelność przeprowadzania zamówień publicznych związanych z prezydencją, krytykując art. 8 ustawy mówiący o trybie zamówień publicznych. Procedowana ustawa przygotowana została na wzór specustaw: specustawy NATO z 2016 r. dotyczącej organizacji szczytu Traktatu Północnoatlantyckiego w Warszawie, specustawy COP24 ze stycznia 2018 r. dotyczącej Konferencji Stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu czy specustawy WUF11 dotyczącej organizacji XI sesji Światowego Forum Miejskiego w Katowicach w roku 2022.</u>
          <u xml:id="u-60.2" who="#DanutaJazłowiecka">W procedowanej ustawie jest zobowiązanie do zapewnienia przejrzystości wyłaniania wykonawców. Dodatkowo wprowadzona została tarcza antykorupcyjna uszczelniająca bezpieczeństwo postępowań. W art. 9 znalazły się zapisy dotyczące postępowania w tym względzie i jednocześnie wyznaczające Centralne Biuro Antykorupcyjne do sprawowania kontroli zamówień publicznych. Pan poseł utyskiwał, że prezydent nie uczestniczy w pracach nad tą ustawą. Chciałam zapytać pana ministra: Czy środki, które zostały zabezpieczone odnośnie do zamówień publicznych w tej ustawie, są wystarczające? Czy są prowadzone negocjacje z panem prezydentem dotyczące przygotowania prezydencji w Unii Europejskiej?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-61">
          <u xml:id="u-61.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-61.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Gembicka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-62">
          <u xml:id="u-62.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Polska prezydencja w Unii Europejskiej to wielka szansa, żeby zaznaczyć na forum unijnym ważne dla naszego kraju tematy. W związku z tym mam pytanie: Jakie zagadnienia z zakresu rolnictwa będą poruszane przez polską prezydencję? Jakie są priorytety w tej sprawie? W jaki sposób rząd odnosi się do kwestii rozporządzenia…</u>
          <u xml:id="u-62.1" who="#komentarz">(Poseł Danuta Jazłowiecka: Tego nie dotyczy ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-62.2" who="#AnnaGembicka">Proszę mnie nie pouczać. Miała pani możliwość…</u>
          <u xml:id="u-62.3" who="#komentarz">(Poseł Danuta Jazłowiecka: Ale mówmy na temat.)</u>
          <u xml:id="u-62.4" who="#AnnaGembicka">Myślę, że jednak bardzo ważne jest to, jakie będą priorytety właśnie w zakresie rolnictwa, biorąc pod uwagę, że 17 czerwca będzie ważne głosowanie w sprawie rozporządzenia o odbudowie zasobów przyrodniczych. Chciałabym przy tej okazji zapytać: Jakie będzie stanowisko rządu na ten temat? Przypomnę, że według szacunków przyjęcie tego rozporządzenia będzie się wiązało z zalaniem ok. 400 tys. ha w Polsce, co uderzy bezpośrednio w polskie rolnictwo. Chciałabym też zapytać: Czy w ramach polskiej prezydencji będą zgłaszane postulaty odnośnie do rewizji lub odejścia od Europejskiego Zielonego Ładu?</u>
          <u xml:id="u-62.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-63">
          <u xml:id="u-63.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-63.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Gróbarczyk.</u>
          <u xml:id="u-63.2" who="#komentarz">(Poseł Danuta Jazłowiecka: To nie ten punkt posiedzenia, nie ta ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-63.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Spokojnie, ja przeczytałam… w przeciwieństwie do pani.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-64">
          <u xml:id="u-64.0" who="#MarekGróbarczyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.1" who="#MarekGróbarczyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Trzeba zwrócić uwagę i wskazać na niezwykle ważny element związany z polską prezydencją, a więc transport morski, polskie rybołówstwo oraz żeglugę śródlądową, w związku z tym, że wchodzą nowe regulacje związane przede wszystkim z ETS-em, który będzie dotyczył polskich armatorów, ale również światowych. To wiąże się przecież z negocjacjami z międzynarodową organizacją do spraw morza, gdzie Polska będzie miała priorytetowe znaczenie w przygotowaniu rozwiązań. Również na naszym rynku, tu, w Polsce, nasi armatorzy mogą ponieść ogromne straty w wyniku wprowadzenia złych regulacji, już nie mówiąc o rybołówstwie, które państwo zawsze traktowaliście — i całą gospodarkę morską — po macoszemu.</u>
          <u xml:id="u-64.2" who="#komentarz">(Poseł Danuta Jazłowiecka: To nie ta ustawa, panie pośle, to nie ta ustawa.)</u>
          <u xml:id="u-64.3" who="#MarekGróbarczyk">Czy państwo jesteście przygotowani w tym zakresie do reprezentowania Polski? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-64.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-65">
          <u xml:id="u-65.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-65.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Poprosimy teraz przedstawicieli rządu.</u>
          <u xml:id="u-65.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">15 minutami podzielą się sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pan minister Czesław Mroczek oraz podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów pani minister Magdalena Sobkowiak-Czarnecka.</u>
          <u xml:id="u-65.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam państwa.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-66">
          <u xml:id="u-66.0" who="#CzesławMroczek">Szanowny Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Dziękuję za tę dyskusję. Tu się pojawiają dwa obszary. Jeden dotyczy przygotowania polskiej prezydencji, zapewnienia jej bezpieczeństwa, a drugi — celów, które będziemy chcieli osiągnąć poprzez to ważne wydarzenie i nasze przewodnictwo w Unii Europejskiej.</u>
          <u xml:id="u-66.1" who="#CzesławMroczek">Zacznę od tego pierwszego obszaru, który opisany jest w projekcie ustawy. To jest materia tej ustawy. Projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach w związku z przygotowywaniem i sprawowaniem przez Rzeczpospolitą Polską przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej w I połowie 2025 r. ma na celu wdrożenie czasowych rozwiązań, które, po pierwsze, wzmocnią bezpieczeństwo, jak mówiłem, najważniejszych wydarzeń zaplanowanych w Polsce w czasie trwania tej prezydencji, a po drugie, usprawnią proces przygotowań do samego przewodnictwa i jego przebiegu. Warto przypomnieć, że po raz pierwszy Polska sprawowała przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej w II połowie 2011 r.</u>
          <u xml:id="u-66.2" who="#CzesławMroczek">Czasy, w których będziemy organizować polską prezydencję, są o wiele trudniejsze z punktu widzenia bezpieczeństwa, są o wiele bardziej niebezpieczne. Proponowane w niniejszym projekcie regulacje nie są nowe w polskim porządku prawnym. Była już o tym mowa i odniosę się do tego za chwilę. Musimy mieć świadomość, że zintensyfikowana aktywność organów państwowych oraz zwiększone zainteresowanie Polską jako państwem przewodniczącym pracom unijnym mogą stanowić pretekst do prób podjęcia działań wymierzonych przeciwko interesom naszego państwa, w tym działań o charakterze terrorystycznym i sabotażowym, i stanowić bezpośrednie zagrożenie zarówno w wymiarze bezpieczeństwa i porządku publicznego, jak i oczywiście w wymiarze wizerunkowym. Z perspektywy bezpieczeństwa prezydencji kluczowe znaczenie mają przepisy dotyczące opracowania planów zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego dla centralnych obiektów spotkań. Wiele instytucji państwowych jest zaangażowanych i będzie zaangażowanych w opracowanie tych planów, których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas prezydencji.</u>
          <u xml:id="u-66.3" who="#CzesławMroczek">Natomiast w kontekście całościowego procesu przygotowań i przeprowadzenia prezydencji istotne pozostają szczególnie przepisy dotyczące zlecania zamówień dostaw i usług. Przepisy te wyłączają stosowanie Prawa zamówień publicznych przy jednoczesnym zapewnieniu mechanizmów gwarancyjnych zabezpieczających przed próbami podejmowania w tym obszarze działań korupcyjnych lub innych nielegalnych praktyk.</u>
          <u xml:id="u-66.4" who="#CzesławMroczek">Wydawałoby się, że tak ważne z punktu widzenia polskich interesów wydarzenie będzie nas tutaj jednoczyć. Wydawałoby się, że w świecie tak wielkich zagrożeń będziemy też rozumieli, że trzeba dać właściwą podstawę i właściwe narzędzie do działania naszych służb, które będą odpowiedzialne za bezpieczeństwo. Przywołujecie państwo granicę, jednocześnie zapowiadacie, że będziecie głosować przeciwko działaniom i regulacjom, które mają stworzyć podstawę do właściwego działania polskich służb bezpieczeństwa w tym tak ważnym momencie. No ale to nie jest najbardziej zaskakujące. Najbardziej zaskakujące w państwa stanowisku, które sprowadza się… Mówię w tej chwili do przedstawiciela PiS-u, pana posła, ministra Szynkowskiego vel Sęka, który zapowiedział głosowanie przeciw i podważył to zwolnienie z procedury zamówień publicznych przy jednoczesnym wprowadzeniu tarczy.</u>
          <u xml:id="u-66.5" who="#CzesławMroczek">Czy państwo zdajecie sobie sprawę, że od 2016 r. rząd PiS-u, organizując duże wydarzenie na terenie naszego kraju, wprowadził pomysł uchwalania specjalnych ustaw w celu organizacji tych wydarzeń i że głównym rozstrzygnięciem w ramach tych specjalnych ustaw było zwolnienie z zamówień publicznych? Padało to już na tej sali, czterokrotnie. Nie w okresie pandemii. Głównym obszarem tych specustaw było zwolnienie z zamówień publicznych. Wychodzą dzisiaj przedstawiciele tej formacji, którzy wymyślili ten model i którzy przez ostatnie miesiące ubiegłego roku, świadomi tego, że Polska będzie w I półroczu 2025 r. sprawować prezydencję, nie zrobili nic, żeby przygotować tę prezydencję, bo wiedzieli, że będą przygotowywać specustawę, w której zwolnią to z zamówień publicznych i wprowadzą szereg innych rozwiązań, które stosują dokładnie od 2016 r. Dzisiaj oni przychodzą na tę salę i mają czelność — bo tak o tym trzeba powiedzieć — wypowiadać się na temat konkurencyjności, interesu wynikającego z tego, jak ważną wartością są zamówienia publiczne, oni, którzy poniewierali przepisami nie tylko dotyczącymi zamówień publicznych w prowadzeniu ważnych interesów państwa, czego przejawem jest skandaliczne złodziejstwo, korupcja na niewyobrażalną skalę. Będziemy w tej chwili żelazem wypalać wszystkie wasze przypadki korupcji i wyprowadzenia pieniędzy. Spokojnie…</u>
          <u xml:id="u-66.6" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Zajmij się prezydencją.)</u>
          <u xml:id="u-66.7" who="#CzesławMroczek">Tak, boli pana.</u>
          <u xml:id="u-66.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-66.9" who="#CzesławMroczek">Sam pan przed chwilą o tym mówił.</u>
          <u xml:id="u-66.10" who="#CzesławMroczek">Panie pośle, ministrze, pan się boi, że nie będzie organu właściwego do spraw zwalczania korupcji. Do tej pory nie było. CBA było sparaliżowane. Usprawniliśmy już działanie organów zwalczających korupcję. Niech pan poczyta sobie o tym, co robiliście w Funduszu Sprawiedliwości. Niech pan poczyta sobie, co robiliście w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, wyprowadzając miliony złotych. Korupcja na niewyobrażalną skalę.</u>
          <u xml:id="u-66.11" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Prezydencją się zajmij.)</u>
          <u xml:id="u-66.12" who="#CzesławMroczek">Jeżeli chodzi o kolejne podniesione tutaj kwestie — brak współpracy z prezydentem. Nie wymieniamy wszystkich organów państwa, które będą brały udział w tych ważnych wydarzeniach. W ustawie nie jest wymieniony również prezes Rady Ministrów, ale przecież chyba nie wyobraża pan sobie, że prezes Rady Ministrów nie będzie brał udziału w tych wydarzeniach. Ochrona danych osobowych to jest standard postępowania we wszystkich poprzednich specustawach.</u>
          <u xml:id="u-66.13" who="#CzesławMroczek">Jeżeli chodzi o rekompensaty za nadgodziny, które pan poruszył, o to, że powinniśmy to zwracać i przede wszystkim stwarzać możliwość odebrania… Gdyby funkcjonariusze w przyszłym roku odbierali godziny, a nie rekompensaty, to nie byłoby ich w służbie. Jest to zresztą uzgodnione, są zainteresowani rekompensatami. Takie rozwiązanie gwarantuje to, że w ogóle będziemy mieli funkcjonariuszy w służbie.</u>
          <u xml:id="u-66.14" who="#CzesławMroczek">Jeżeli chodzi o cele prezydencji, czyli drugi obszar, o którym mówiłem, to jest to temat na inną debatę. Proszę państwa, wprowadzamy taki model, zgodnie z którym przed ważnymi wydarzeniami na forach światowych, w Unii Europejskiej, innymi ważnymi wydarzeniami, w których Polska będzie brała udział, typu: szczyt NATO, będziemy wcześniej uzgadniali polskie stanowisko. Będziecie państwo mogli w tej Izbie debatować na temat celów polskiej prezydencji. Powiem tylko o jednym, wynikającym z zakresu działania mojego ministerstwa: bezpieczeństwo. Chodzi tu też o dalsze przekonywanie państw unijnych do finansowania wysiłku obronnego Ukrainy, doprowadzenie do tego, by migracja, temat, który nas tak dotyka, nielegalna migracja, nie była wykorzystywana instrumentalnie, wspólne działania Unii Europejskiej, wspieranie Polski w zakresie ochrony granicy wschodniej, a także ochronę ludności, zaniedbaną przez was — wy doprowadziliście do niewyobrażalnego stanu: z przepisów, z systemu prawnego wyrugowaliście w ogóle przepisy dotyczące ochrony ludności i obrony cywilnej. Zadbamy o to wszystko.</u>
          <u xml:id="u-66.15" who="#CzesławMroczek">Proszę państwa o przyjęcie tej ustawy. Interes Polski tego wymaga, musimy to zrobić bez PiS.</u>
          <u xml:id="u-66.16" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-67">
          <u xml:id="u-67.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-67.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani minister Magdalena Sobkowiak-Czarnecka.</u>
          <u xml:id="u-67.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-68">
          <u xml:id="u-68.0" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Szanowny Panie Marszałku! Szanowne Panie Posłanki i Szanowni Panowie Posłowie! Wydawało mi się, że polska prezydencja jest polską racją stanu i stanie się tematem, który będzie łączył wszystkie ugrupowania, muszę więc przyznać, że dzisiaj jestem mocno zdziwiona i zadziwiona, że nie chcą państwo poprzeć tej specustawy.</u>
          <u xml:id="u-68.1" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Pani poseł pytała o budżet całej prezydencji. Budżet całej prezydencji szacujemy na 590 mln zł. Napomknę tylko, że w notatce zostawionej przez mojego poprzednika znalazłam budżet określony na 1400 mln zł. Była potrzeba trasy koncertowej po Stanach Zjednoczonych? Proszę bardzo. Rzeźba za 1,5 mln zł? Proszę bardzo. To wszystko państwo przygotowali.</u>
          <u xml:id="u-68.2" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Bardzo się cieszę, że pan poseł Bogucki zapytał o to, czym się zajmowałam… O, nie ma już pana posła Boguckiego. Rozumiem — ważne zadania. Co robiliśmy przez ostatnie 7 miesięcy? Akurat przez przypadek mam przed sobą raport dotyczący tego, co zastano, a co już jest zrobione. W styczniu: brak kalendarza polskiej prezydencji, dzisiaj: kalendarz jest opracowany. W styczniu: brak listy spotkań wysokiego szczebla, dzisiaj: ta lista jest. Brak korpusu polskiej prezydencji, dzisiaj: jest wybrany korpus, 2650 osób. Brak szkoleń dla korpusu prezydencji, dzisiaj: trwają szkolenia. Brak decyzji dla obiektów centralnych, dzisiaj: są wybrane obiekty centralne. Brak lokalizacji wydarzeń towarzyszących, dzisiaj: są wybrane. Brak dokumentacji związanej z obsługą przetargową i brak rozpisanych przetargów, dzisiaj: pięć postępowań już trwa. Brak zapewnienia asysty oficerów łącznikowych, dzisiaj: jest już ona prowadzona, razem z m.in. Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Brak przetargu na usługi transportu, dzisiaj: przetarg rozpisany. Brak przetargu na usługi zakwaterowania dla uczestników, dzisiaj: przetarg rozpisany. Brak systemu akredytacyjnego polskiej prezydencji, dzisiaj: trwa postępowanie w tej sprawie. Brak uzgodnień w sprawie tłumaczeń z DGT, dzisiaj: dokonywane są ustalenia, za chwilę podpisujemy umowę. Co mu tu jeszcze mamy? Brak logo polskiej prezydencji, dzisiaj: logo polskiej prezydencji jest już wybrane.</u>
          <u xml:id="u-68.3" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">O, to jest moje ulubione: Wybrano domenę strony internetowej. Tyle tylko, że była ona własnością osoby trzeciej, której trzeba było zapłacić pieniądze. Ale co to za problem? Przecież możemy zapłacić. My zmieniliśmy tę domenę, tak żebyśmy nie musieli płacić osobom trzecim.</u>
          <u xml:id="u-68.4" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Nie ściemniaj.)</u>
          <u xml:id="u-68.5" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Chodzi tu też o brak działań w zakresie obsługi medialnej podczas polskiej prezydencji, brak współpracy z mediami. To wszystko dzisiaj realizujemy. Gotowy był program kulturalny, który przewidywał trasę koncertową po Stanach Zjednoczonych. Miał kosztować 60 mln zł. Dzisiaj: program jest zmieniony, ma kosztować 40 mln zł. Brak programu trio — pewnie państwo wiedzą, że prezydencję przeprowadzamy w trio z Danią i Cyprem — dzisiaj: program jest praktycznie gotowy. Brak rozmów z sekretarzami generalnymi instytucji unijnych, dzisiaj: jesteśmy w trakcie tych rozmów.</u>
          <u xml:id="u-68.6" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Co ty opowiadasz?)</u>
          <u xml:id="u-68.7" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Mówię prawdę. Niestety, wszystko jest w dokumentach.</u>
          <u xml:id="u-68.8" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Szanowni państwo, to jest tylko skrócona odpowiedź na pytanie, czym zajmowaliśmy się przez ostatnie 7 miesięcy. Zastanawiam się, co was tak boli w tej ustawie: czy to, że wprowadziliśmy tam dodatkową ochronę tarczą CBA, czy to, że zgłosiłam, czego nie było wcześniej, wszystkie osoby, które pracują przy prezydencji, do tego, żeby zostały objęte obserwacją i ABW, i CBA. Wy tego nie zrobiliście. To was tak boli? Boli was, że wprowadzamy dodatkowe zabezpieczenia, że każda złotówka będzie dokładnie oglądana przy tym całym procesie?</u>
          <u xml:id="u-68.9" who="#komentarz">(Poseł Szymon Szynkowski vel Sęk: Nie, jest źle napisane, mówiłaś, że jest fatalnie napisane.)</u>
          <u xml:id="u-68.10" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Szanowni państwo, jeżeli chodzi o to, że kwestia zamówień publicznych jest wpisana do ustawy o bezpieczeństwie, to przecież dzisiaj, w niestabilnej sytuacji geopolitycznej każda sprawa związana jest z bezpieczeństwem. Czy możemy dzisiaj być pewni, że w związku z rozwojem sytuacji geopolitycznej nie będziemy zmieniać lokalizacji jakiegoś wydarzenia w pierwszej połowie przyszłego roku? Chciałabym, żeby tak się nie stało, ale musimy być na to gotowi w obszarze przepisów. I rozumiem: CBA wam przeszkadza, różne ochrony wam przeszkadzają…</u>
          <u xml:id="u-68.11" who="#komentarz">(Głos z sali: Nam przeszkadza?)</u>
          <u xml:id="u-68.12" who="#komentarz">(Głos z sali: Wy chcecie likwidować.)</u>
          <u xml:id="u-68.13" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">…ale nie rozumiem, dlaczego dzisiaj musimy gnać z ustawą, bo przez 8 lat np. nie zadbaliście państwo o przedłużenie obowiązywania przepisów dotyczących pracy osób w stałym przedstawicielstwie. Co powinno zrobić całe stałe przedstawicielstwo w grudniu tego roku zgodnie ze stanem prawnym, który zostawiliście? Wrócić do Polski, bo nie ma obecnie obowiązujących przepisów w tym zakresie. Tak więc musieliśmy wpisać to do specustawy. I państwo chcą głosować przeciwko.</u>
          <u xml:id="u-68.14" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-68.15" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Ja miałam wcześniej przygotowywać? Kiedy, przepraszam? Za waszych rządów? To wy rządziliście, tylko lataliście do Stanów zamiast zajmować się polską prezydencją.</u>
          <u xml:id="u-68.16" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Szanowna Wysoka Izbo, proszę o poparcie tej ustawy. Proszę także o współpracę w sprawie prezydencji. Bardzo chętnie pojawię się na każdej debacie dotyczącej priorytetów.</u>
          <u xml:id="u-68.17" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Muszę panów rozczarować, bo ja rozmawiam z ministrami z Kancelarii Prezydenta. Chyba nie zadzwoniliście pod właściwy numer.</u>
          <u xml:id="u-68.18" who="#MagdalenaSobkowiakCzarnecka">Jeżeli chodzi o współpracę z europarlamentem, to już dzisiaj zaprosiłam wszystkich europosłów nowej kadencji na spotkanie w europarlamencie i rozmowę o tym, jak mogą wspomóc polską prezydencję. Mam nadzieję, że europosłowie Prawa i Sprawiedliwości nie zignorują tego zaproszenia. Bardzo dziękuję i proszę o poparcie ustawy.</u>
          <u xml:id="u-68.19" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-69">
          <u xml:id="u-69.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-69.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, proponuję, aby Sejm ponownie skierował ten projekt do Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji do Spraw Unii Europejskiej w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-69.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie usłyszę sprzeciwu, będę uważał, że Sejm propozycję przyjął.</u>
          <u xml:id="u-69.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sprzeciwu nie słyszę, bo chyba pan poseł Braun jest w europarlamencie.</u>
          <u xml:id="u-69.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, kończymy ten punkt i przechodzimy do następnego.</u>
          <u xml:id="u-69.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zanim przejdziemy do następnego punktu, chciałem serdecznie podziwiać… podziwiać też, ale chciałem powitać młodzież ze szkoły podstawowej w Swarzędzu. Przyjechaliście państwo na zaproszenie pana posła Tadeusza Tomaszewskiego. Witam was.</u>
          <u xml:id="u-69.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-69.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 2. porządku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy (druki nr 296 i 392).</u>
          <u xml:id="u-69.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę pana posła Mariusza Witczaka o przedstawienie sprawozdania komisji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-70">
          <u xml:id="u-70.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-70.1" who="#MariuszWitczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W toku prac ulepszyliśmy projekt nowelizacji Kodeksu wyborczego, który dotyczy wprowadzenia powszechnego instrumentu alternatywnego wobec tradycyjnego głosowania — głosowania korespondencyjnego. Przepracowaliśmy tę ustawę bardzo dokładnie — mogę to powiedzieć — w zgodzie i w ogólnym konsensusie członków komisji, bowiem końcowy efekt cieszył się powszechnym poparciem, nikt z członków komisji, z żadnego stronnictwa nie był przeciw. Za to chciałem bardzo serdecznie wszystkim podziękować. Wprowadziliśmy do ustawy ulepszenia, udoskonalenia w oparciu o doświadczenia Krajowego Biura Wyborczego, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, bo w dużym stopniu to były te najważniejsze ośrodki merytoryczne, uwagi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Przede wszystkim jednak uwzględniliśmy doświadczenia i uwagi przedstawicieli Polonii, organizacji pozarządowych. Zatem ten dokument, który został państwu przedłożony, został zbudowany w ogólnym konsensusie. Jestem przekonany, że wprowadzenie instrumentu możliwości głosowania korespondencyjnego w kategoriach powszechnych będzie cieszyło się zainteresowaniem Polek i Polaków, mam nadzieję, że już w najbliższych wyborach — prezydenckich, potem w parlamentarnych i we wszystkich kolejnych. Na dobrą sprawę, chcę to państwu powiedzieć, my przywracamy możliwość głosowania korespondencyjnego właśnie w takim wymiarze do polskiego prawa. Ono już kiedyś z powodzeniem funkcjonowało, w pewnym momencie zostało ograniczone.</u>
          <u xml:id="u-70.2" who="#MariuszWitczak">Jeżeli chodzi o zmiany bardziej merytoryczne, to mogę państwu powiedzieć, że wzmocniliśmy rolę wyborców w wyborach samorządowych, jeżeli chodzi o korzystanie z instrumentu korespondencyjnego, możliwości głosowania korespondencyjnego. Wzmocniliśmy również pewne prawa wyborców mieszkających na stałe za granicą.</u>
          <u xml:id="u-70.3" who="#MariuszWitczak">Zresztą przywrócenie głosowania korespondencyjnego w dużym stopniu zwalczy dyskryminację Polaków mieszkających na stałe za granicą, jeżeli chodzi o udział w wyborach, dlatego że pozbawienie ich tego instrumentu to był cios w ich prawa wyborcze. Bardzo wielu z nich ze względu na odległość od konsulatu, lokalu wyborczego nie mogło zwyczajnie wziąć udziału w wyborach. Tę kwestię naprawiamy, ona nie budzi żadnych sprzeciwów.</u>
          <u xml:id="u-70.4" who="#MariuszWitczak">Pozostawiliśmy też możliwość takiego, powiedziałbym, specjalnego zdefiniowania wszystkich tych, którzy teoretycznie znaleźliby się w kwarantannie. Z jednej strony mamy do czynienia z głosowaniem powszechnym, każdy może z tego instrumentu skorzystać, jeżeli w odpowiednich terminach się zarejestruje. Wydawałoby się, że to wystarczy, ale jednak, jeżeli chodzi o np. kwestie COVID-u, moglibyśmy mieć do czynienia z terminami krótszymi. Takie właśnie wprowadziliśmy, dlatego że wyborcy, którzy nie skorzystaliby z tradycyjnych terminów głosowania korespondencyjnego z powodów losowych, bo byliby objęci kwarantanną, mogą w krótszych, dogodniejszych dla siebie terminach skorzystać z tego instrumentu. To też jest szczegół merytorycznie wypracowany przez wszystkich członków komisji.</u>
          <u xml:id="u-70.5" who="#MariuszWitczak">Jeszcze raz wszystkim serdecznie dziękuję za udział w pracach. Sygnalizuję, że przy okazji wystąpienia klubowego złożę kilka drobnych poprawek o charakterze technicznym, które zostały uzgodnione m.in. z Krajowym Biurem Wyborczym, któremu raz jeszcze przy tej okazji serdecznie dziękuję za bardzo ważny wkład w ulepszanie naszego projektu ustawy. Dziękuję, panie marszałku.</u>
          <u xml:id="u-70.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-71">
          <u xml:id="u-71.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-71.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam grupę z Zespołu Szkół Publicznych w Łukawcu, są to finaliści konkursu ministra finansów „Finansoaktywni”. Witam państwa. To tutaj, tak? Witam was bardzo.</u>
          <u xml:id="u-71.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam przedstawicieli szkoły nr 11 z Konina. Jesteście państwo?</u>
          <u xml:id="u-71.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-71.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Konin chyba uciekł.</u>
          <u xml:id="u-71.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-71.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-71.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Łukasz Schreiber, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-71.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-72">
          <u xml:id="u-72.0" who="#ŁukaszSchreiber">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Niestety sprawa nie przedstawia się tak optymistycznie, jak to zarysował poseł sprawozdawca, jeżeli chodzi o pełen konsensus, jak to pan powiedział. Nie ma go w zasadniczej sprawie, czyli w zakresie tego, co chcecie zrobić, rozszerzenia prawa do głosowania korespondencyjnego. Bo to nasuwa pytanie, które formułowałem w tej Izbie podczas pierwszego czytania, jaki tak naprawdę jest tego cel. Jak można wam zaufać, uwierzyć, że możecie coś zrobić dobrze, podczas gdy wasze poprzednie reformy prawa wyborczego — wraz z funkcjonującą wówczas Państwową Komisją Wyborczą — doprowadziły do największej kompromitacji w historii wyborów powszechnych w Polsce po roku 1989. Mam na myśli to, co miało miejsce w roku 2014, czyli to skandaliczne, 6-dniowe liczenie głosów, które wypaczyło wynik wyborczy, skandaliczne ówczesne książeczki i wszystko to, co doprowadziło do tej po prostu totalnej kompromitacji, za którą zresztą nikt nie poczuwał się do winy, nikt nie chciał brać za to odpowiedzialności, nikt nie widział w tym problemu. Mało tego, wmawiano później opinii publicznej poprzez tzw. ekspertów, że tak naprawdę Polacy — bo jeszcze była gigantyczna liczba głosów nieważnych, sięgająca bodajże 5 mln głosów — nie chcą głosować w tych wyborach do sejmików wojewódzkich, nie są nimi zainteresowani. Rozpoczynacie częściowy demontaż zmian, które wprowadziliśmy, do tego wrócę, co jest najważniejsze dla mnie i najbardziej niepokojące, twierdząc, że będziecie coś polepszać. Jako żywo na razie nie ma dowodów na to, by się wam wcześniej coś udało faktycznie polepszyć. Natomiast na pewno uda wam się osiągnąć jeden cel także tymi wyborami, także tymi zapisami. Być może one wynikają z jakiejś praktyki, ale postawiłbym wiele, że wywoła to kolejne kontrowersje. Pytanie, komu jest to dzisiaj potrzebne, komu jest potrzebna sytuacja, w której proces wyborczy ma być przez dużą część Polaków podważany, także to, że głosy, te korespondencyjne, za granicą, mają być liczone od godz. 7 rano. Ktoś powie, że to zmiana techniczna. Możliwe, ale znowu może wzbudzać jakieś emocje, tak samo jak zamiana komisarzy na wójtów, jeżeli o zgłaszanie do nich tego zamiaru.</u>
          <u xml:id="u-72.1" who="#ŁukaszSchreiber">Wysoka Izbo! Do dziś też nie dowiedzieliśmy się, a to jest, myślę, w kontekście tej dyskusji ważne, jeżeli chodzi o to, co w kłamliwy sposób wasz lider sformułował, odnosząc się do wyborów prezydenckich. A teraz właśnie te zmiany są pod wybory prezydenckie wprowadzane, bo nie pod wybory parlamentarne, gdzie zazwyczaj głosy z zagranicy nie decydują o ani jednym mandacie. Mówił na wiecach: wy wiecie, że Rafał Trzaskowski wygrał wybory, oni ukradli demokrację. Nikt do tej pory nie przedstawił na to żadnych argumentów, żadnych dowodów. Jeżeli tak, to te zmiany być może powinny być szersze, tylko tego też nie ma.</u>
          <u xml:id="u-72.2" who="#ŁukaszSchreiber">To, co jest dla mnie najbardziej niepokojące w tym wszystkim, oprócz tego projektu, oprócz tego powrotu głosowania korespondencyjnego na bardzo szeroką skalę, to są zapowiedzi pana posła wnioskodawcy, na razie medialne, że jest zwolennikiem modelu sędziowskiego w Państwowej Komisji Wyborczej. Jak rozumiem, chcecie do tego skompromitowanego modelu wracać. Chcecie do niego wracać z tego powodu, że zapewniliśmy w tym modelu parlamentarno-sędziowskim możliwość kontroli ze strony opozycji tego, co się dzieje w Państwowej Komisji Wyborczej. I w poprzedniej kadencji to wasi przedstawiciele, przedstawiciele opozycji, zasiadali w PKW. Większa ich liczba zasiadała w PKW niż przedstawicieli większości rządzącej. Oczywiście z tego też się wycofaliście, tej dobrej praktyki poniechaliście, a teraz chcecie, chociaż i tak zdominowaliście skład Państwowej Komisji Wyborczej… Być może przeszkadza wam to, że ktoś tam patrzy na ręce. I z tego powodu, jak rozumiem, będziecie w dalszy sposób dezintegrować pracę Państwowej Komisji Wyborczej. To byłaby wiadomość absolutnie fatalna.</u>
          <u xml:id="u-72.3" who="#ŁukaszSchreiber">Wysoka Izbo! Biorąc to wszystko pod uwagę, nie ufając także w szczerość waszych intencji, chciałbym w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość wnieść o odrzucenie w całości w drugim czytaniu poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy — Kodeks wyborczy. Będziemy głosowali za tym wnioskiem, a jeżeli on nie przejdzie, to oczywiście przeciwko całemu projektowi ustawy. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-72.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-73">
          <u xml:id="u-73.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-73.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Dorota Łoboda, Koalicja Obywatelska. Jest? Nie ma.</u>
          <u xml:id="u-73.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witczak.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-74">
          <u xml:id="u-74.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-74.1" who="#MariuszWitczak">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Cieszę się, że mogę występować po panu pośle Schreiberze, bo będę mógł dokonać kilku ważnych sprostowań.</u>
          <u xml:id="u-74.2" who="#MariuszWitczak">Po pierwsze, panie pośle, my o niebie, a pan o chlebie. Książeczka z 2014 r., po pierwsze, nie miała nic wspólnego z projektem ustawy, czyli z głosowaniem korespondencyjnym, a po drugie, chyba pan trochę nie doczytał przepisów prawa, ponieważ była to wtedy wyłączna kompetencja Państwowej Komisji Wyborczej. I Państwowa Komisja Wyborcza zdecydowała o takim, a nie innym kształcie kart do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-74.3" who="#komentarz">(Poseł Łukasz Schreiber: A chcecie wracać do tego modelu?)</u>
          <u xml:id="u-74.4" who="#MariuszWitczak">I moja podkomisja, która wtedy funkcjonowała z aktywnym udziałem pańskiego ojca dokonała zmian przy poparciu pańskiego ojca właśnie w tej kwestii. Chociaż wnioskodawcą byłem ja, cieszyłem się wsparciem pańskiego ojca co do mojego pomysłu, ponieważ wprowadziłem do ustawy zapis, który obliguje Państwową Komisję Wyborczą do odpowiedniego komponowania karty wyborczej, by już nigdy taki przypadek jak z tą książeczką się nie zdarzył.</u>
          <u xml:id="u-74.5" who="#MariuszWitczak">Po prostu to była zaszłość prawna, która funkcjonowała przez lata: i za waszych rządów w 2005 r. i 2007 r., i za tych wcześniejszych. Po prostu dokonaliśmy zmian, bo z Kodeksem wyborczym, panie pośle, jest tak, że należy go co jakiś czas poddawać rewizji, ponieważ nawyki wyborców, kultura brania udziału w wyborach zmieniają się ze względu na upływ czasu, nowe przyzwyczajenia wyborców czy kompletnie inny styl życia, np. dzisiaj Polacy są bardziej mobilni, kompletnie inaczej funkcjonują zawodowo niż 30–40 lat temu. A zatem, panie pośle, co jakiś czas należy unowocześniać Kodeks wyborczy. Odpowiadając właśnie panu na to pytanie, chcę powiedzieć, że pomylił pan wszystkie kwestie.</u>
          <u xml:id="u-74.6" who="#MariuszWitczak">Natomiast jeżeli chodzi o kwestie moich zapowiedzi dotyczących sędziowskiego składu Państwowej Komisji Wyborczej, to tak, potwierdzam to. Ale jakby pan dokładnie przeczytał to, co powiedziałem we wszystkich wywiadach na ten temat, to wiedziałby pan, że mówiłem o wariancie sędziowski+. Jeżeli w ogóle Wysoka Izba się w przyszłości na to zgodzi, bo to będzie zależało od państwa, a ja tylko mówię o swoich poglądach, to warto będzie wrócić do tego kręgosłupa, który gwarantuje nam wyższy poziom niezależności i niezawisłości. To jest w interesie wszystkich ośrodków politycznych, tym bardziej że kompetencje Państwowej Komisji Wyborczej to jest nie tylko kwestia patronatu formalnoprawnego nad przebiegiem wyborów, ale również np. przyjmowanie sprawozdań finansowych partii politycznych. Uważam, że co do zasady lepiej, żeby o tak ważnych sprawach dla demokracji nie decydowali przedstawiciele większości partii politycznych, tylko decydowały osoby, które z ducha i z powodu zawodowych pryncypiów są bardziej niezawisłe i niezależne.</u>
          <u xml:id="u-74.7" who="#MariuszWitczak">Wracając teraz w kilku zdaniach do ustawy, którą przyjęliśmy, jeszcze raz chcę podkreślić, że jestem zdziwiony stanowiskiem pana posła, który tutaj rozdziera szaty i jest przeciw, ponieważ na posiedzeniach komisji pańskie koleżanki i pańscy koledzy wstrzymali się od głosu, ale co do zasady byli zgodni, nie wprowadzali żadnych zmian, nie wnosili żadnych poprawek. I tak jak powiedziałem, w zasadzie kluczem był konsensus na posiedzeniu komisji, bo przyjmowaliśmy poprawki Krajowego Biura Wyborczego. Zresztą szefowa, pani minister to jest osoba, która została przez państwa wskazana. Uwzględniliśmy również doświadczenia prawników Państwowej Komisji Wyborczej, MSZ-etu i tak jak mówiłem — także organizacji pozarządowych. Istotą głosowania korespondencyjnego dla Polaków za granicą jest w ogóle możliwość skorzystania, panie pośle, z tego instrumentu. On za waszych rządów też funkcjonował. Wy go skasowaliście w końcówce własnych rządów trochę nieudolnie, bo ograniczyliście tylko tę możliwość do osób, które zostały objęte kwarantanną. A więc trochę pan sobie zaprzecza, bo wy żyliście z tym instrumentem. To nie było tak, że wy przyszliście do władzy w 2015 r. i go skasowaliście, bo wam nie pasował. Żyliście z nim.</u>
          <u xml:id="u-74.8" who="#MariuszWitczak">Nie chciałbym być już dzisiaj złośliwy, bo na posiedzeniu komisji była dobra atmosfera, jeżeli chodzi o przyjęcie tej ustawy. Ale chcę powiedzieć, że wasze próby modernizowania — mówię to z ironią — Kodeksu wyborczego zawsze miały raczej cechy włamywania się do Kodeksu wyborczego, zabierania tego, co wasze, i ucieczki na Nowogrodzką. Demolowaliście Kodeks wyborczy, wprowadzaliście dużo chaosu, dlatego że — jak sobie pan przypomni, bo byliśmy razem w tej komisji — wy znowelizowaliście, przepychając kolanem, pewne przepisy, które nie weszły w życie, bo za chwilę nowelizowaliście przepisy, które nie weszły w życie. Tak nieudolnie to robiliście. A ostrzegaliśmy was wtedy, że nie da się pewnych rzeczy wprowadzić, i ich nie wprowadziliście. Niech pan więc lepiej tamtych czasów nie wspomina, bo tylko skóra cierpnie, jeżeli chodzi o wasze podejście do funkcjonowania w ramach komisji, która zajmowała się zmianami w Kodeksie wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-74.9" who="#MariuszWitczak">Będę kończył, bo chcę, żeby pani poseł Łoboda zabrała głos w imieniu klubu. Chcę jeszcze raz wszystkim serdecznie podziękować. Przywrócenie instrumentu głosowania korespondencyjnego było wyczekiwane przez różne grupy społeczne. Wzmacniamy powszechność udziału Polek i Polaków w wyborach, wychodzimy naprzeciw szczególnie potrzebom Polaków na stałe zamieszkujących za granicą. Tego typu alternatywne głosowanie — bo jest ono uzupełniające, cały czas podstawowym sposobem głosowania pozostaje przecież udanie się do urny wyborczej — jest dzisiaj po prostu standardem i robienie z tego jakichś spiskowych rozwiązań po prostu ośmiesza tych, którzy to robią.</u>
          <u xml:id="u-74.10" who="#MariuszWitczak">Dziękuję, panie marszałku. Składam jeszcze kilka technicznych poprawek na ręce pana marszałka.</u>
          <u xml:id="u-74.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-75">
          <u xml:id="u-75.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-75.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-76">
          <u xml:id="u-76.0" who="#DorotaŁoboda">Panie Marszałku! Panie Posłanki! Panowie Posłowie! Nie chciałabym się już wdawać w polemikę, bo wydaje mi się, że akurat powszechność wyborów i umożliwienie jak największej liczbie Polek i Polaków uczestnictwa w wyborach powinny być czymś, co nas łączy, a nie dzieli. Chyba wszyscy chcemy mieć silny mandat jako osoby sprawujące władzę, a ten silny mandat daje nam wysoka frekwencja i możliwość uczestnictwa w wyborach i wybierania swoich przedstawicielek i przedstawicieli przez jak największą liczbę osób. Prawo udziału w wyborach jest jednym z najważniejszych praw w państwach demokratycznych. I my jako przedstawicielki i przedstawiciele polskiego społeczeństwa powinniśmy zawsze o tym pamiętać.</u>
          <u xml:id="u-76.1" who="#DorotaŁoboda">Ten projekt, podobnie jak ustawa z 11 lipca 2014 r., przewiduje wprowadzenie głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców. Dzięki tym rozwiązaniom prawo do głosowania będzie łatwiejsze do realizacji zarówno przez Polki i Polaków mieszkających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i przez Polki i Polaków poza jej granicami. A wiemy, że ta grupa, Polonia mieszkająca za granicami Polski, chce uczestniczyć w wyborach, co pokazały ostatnie lata, ale nie tylko. W 2023 r. zagłosowało blisko 600 tys. Polek i Polaków mieszkających za granicą. W ostatnich wyborach było to ok. 100 tys. Tych osób z pewnością byłoby więcej, gdyby nie musiały jechać przez pół kraju i stać w długich kolejkach do komisji wyborczych, tylko mogły zagłosować korespondencyjnie. Należy też podkreślić, że głosowanie korespondencyjne jest dobrowolne, więc każdy ma prawo zdecydować, czy chce skorzystać z tego prawa, czy chce udać się osobiście do komisji wyborczej.</u>
          <u xml:id="u-76.2" who="#DorotaŁoboda">Każde wybory to święto demokracji. Każda obywatelka i każdy obywatel mogą dzięki nim wybrać swoich przedstawicieli, którzy będą decydowali o przyszłości gminy, powiatu, państwa czy Unii Europejskiej. Zaangażowanie wyborczyń i wyborców przejawiające się wysoką frekwencją daje rządzącym silny mandat do sprawowania władzy, a na tym powinno nam wszystkim zależeć.</u>
          <u xml:id="u-76.3" who="#DorotaŁoboda">Dlatego bardzo apeluję do wszystkich pań posłanek i panów posłów o poparcie tego projektu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-76.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-77">
          <u xml:id="u-77.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-77.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Bartosz Romowicz, Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-78">
          <u xml:id="u-78.0" who="#BartoszRomowicz">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Nie wchodząc w szczegóły tej dyskusji, czy głosowanie korespondencyjne jest potrzebne, czy nie — bo wszyscy wiemy, że jest potrzebne — chciałbym odnieść się do kilku kwestii merytorycznych i zaproponować pewne poprawki, które wnosi Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-78.1" who="#BartoszRomowicz">W trakcie pierwszego czytania zgłosiliśmy poprawki, które miały charakter nie tylko legislacyjny. Cieszę się, że w trakcie prac komisji większość tych poprawek została uwzględniona. To dobry kierunek. Wszystkie działania, które zmierzają do tego, żeby zwiększyć frekwencję, udział obywateli w głosowaniach w wyborach, są potrzebne, bo tak naprawdę w ten sposób szanujemy demokrację. Mandat osoby wybranej przy frekwencji 80-procentowej jest dużo mocniejszy i dużo większy niż przy 30-procentowej. To jest niezaprzeczalne. Nie można robić na tym polityki, zarzucając, że ktoś wprowadza wybory korespondencyjne dla realizacji swoich celów, dla swojego kandydata — to, co robi Prawo i Sprawiedliwość. Wybory korespondencyjne, które wejdą na stałe do polskiego systemu wyborczego, zostaną tam nie tylko na wybory prezydenckie, ale też na każde inne wybory. To jest potrzebne.</u>
          <u xml:id="u-78.2" who="#BartoszRomowicz">Jak nie robić wyborów w trybie korespondencyjnym, już wiemy. Wiemy to dlatego, że Prawo i Sprawiedliwość próbowało to zrobić w roku 2020. Komisja śledcza nad tym pracowała i pracuje. Już wiemy, jakich błędów nie popełniać. Jeżeli jako Prawo i Sprawiedliwość nie potrafiliście tego zrobić i nie chcecie pomagać, to przynajmniej nie przeszkadzajcie, bo już raz ten projekt wyborów korespondencyjnych zrobiliście źle. Chcemy go zrobić w normalnych warunkach, nie w ekstraordynaryjnych, czyli pracując w Sejmie na wszystkich czytaniach, w komisjach, podkomisjach, i to idzie w dobrym kierunku.</u>
          <u xml:id="u-78.3" who="#BartoszRomowicz">Przechodząc do naszych propozycji poprawek: wniesiemy dwie zasadnicze grupy poprawek.</u>
          <u xml:id="u-78.4" who="#BartoszRomowicz">Jedna grupa poprawek dotyczy umożliwienia głosowania korespondencyjnego także w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz wyborach wójta, burmistrza i prezydenta miasta. Pani poseł Dorota Łoboda z tej mównicy powiedziała, że głosowanie korespondencyjne umożliwi wszystkim wyborcom udział w głosowaniach we wszystkich wyborach. No nie, proszę państwa, nie we wszystkich wyborach. W Polsce mamy wybory prezydenckie, wybory parlamentarne, wybory do Parlamentu Europejskiego, ale mamy także wybory do samorządu terytorialnego. Udawanie, że w tych wyborach głosowanie korespondencyjne będzie wypaczało wynik, jest po prostu błędem. Żaden wynik wyborów samorządowych nie będzie wypaczony przez głosowanie korespondencyjne, dlatego że nie zmieniamy składu rejestru wyborców. Ten sam Jan Kowalski w miejscowości X dalej będzie mógł zagłosować w wyborach samorządowych, tylko że zmieni się sposób tego głosowania — zrobi to korespondencyjnie. Nikt nie zmienia przepisów. Nie będzie można głosować w wyborach samorządowych poprzez dopisanie się do spisu wyborców w dniu wyborów przez zaświadczenie. Tego nie ma w tych przepisach. W tych przepisach jest jasno powiedziane, że można głosować korespondencyjnie, a my wnosimy trzy poprawki, które sprawiają… Będzie można głosować korespondencyjnie w każdych wyborach — to poprawka nr 1. A jeżeli ta poprawka zostanie przyjęta, to wynikną z tego dwie kolejne poprawki, nr 2 i 3. Chodzi o to, aby zasady dobrej legislacji zostały zachowane. W pierwszym czytaniu mówiliśmy też o głosowaniu przez Internet. Uważamy, że głosowanie przez Internet jest potrzebne, ale zasady dobrej legislacji mówią, że nie można składać poprawek, które będą wykraczały poza zakres przedłożenia. Złożenie poprawki do tego projektu ustawy mówiącej o głosowaniu przez Internet byłoby wykroczeniem poza granice tego przedłożenia. Taka poprawka nie powinna być procedowana. Stąd też, żeby wprowadzić głosowanie przez Internet, trzeba przygotować odrębny projekt zmiany ustawy — Kodeks wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-78.5" who="#BartoszRomowicz">Druga grupa poprawek to poprawki, które idą z duchem czasu, duchem technologii. Ja tę poprawkę złożę, natomiast będzie o niej mówił pan poseł Michał Gramatyka, który ją dokładnie zreferuje. Chodzi o możliwość udziału w wyborach, o podpisywanie list poparcia kandydatów do udziału w wyborach z wykorzystaniem narzędzi elektronicznych.</u>
          <u xml:id="u-78.6" who="#BartoszRomowicz">Panie Ministrze! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Wnosimy te poprawki, licząc na to, że na dzisiejszym posiedzeniu komisji będą one uwzględnione jako nasz głos w koalicji 15 października. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-78.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-79">
          <u xml:id="u-79.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-79.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Chciałem bardzo serdecznie przywitać uczniów i opiekunów z Zespołu Szkół w Głogówku z województwa opolskiego. Witam państwa.</u>
          <u xml:id="u-79.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-79.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Michał Gramatyka.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-80">
          <u xml:id="u-80.0" who="#MichałGramatyka">Szanowny Panie Marszałku! Panie Posłanki i Panowie Posłowie! PKW okresowo publikuje tzw. informacje o realizacji przepisów Kodeksu wyborczego oraz propozycje zmian tegoż Kodeksu wyborczego. Lwia część tych dokumentów zwykle jest poświęcona kontrowersjom wokół zbierania podpisów poparcia pod listami kandydatów. Przytoczę kilka przykładowych argumentów, jakie można wyczytać w publikacjach Państwowej Komisji Wyborczej. Składane podpisy zawierają część nieprawdziwych, nieprawidłowych danych, co powoduje ich odrzucenie. Czasem PKW wprost stwierdza, że podpisy są fałszowane. Rodzi to oczywiście konieczność składania zawiadomień do prokuratury i wszczynania postępowań karnych. Bardzo trudno jest ustalić zamiar, winę, umyślność w przypadku takiego działania. Różnie się to kończy. PKW zwraca uwagę również na to, że często podpisy zbierane są przedwcześnie, że istnieje spore ryzyko naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych przy zbieraniu podpisów i że wpisy w formularzach bywają nieczytelne, zawierają przekreślenia, dopiski, poprawki.</u>
          <u xml:id="u-80.1" who="#MichałGramatyka">Szanowni Państwo! Każdy, kto choć raz prowadził kampanię wyborczą, zna te problemy aż nadto dobrze. Rozwiązanie tych problemów tak naprawdę jest na wyciągnięcie ręki. Po prostu podpisy można zbierać również — podkreślam: również, bo nie będzie to podstawowa forma zbierania podpisów — w formie elektronicznej. Wtedy będą one automatycznie weryfikowane. Nie będzie żadnych wątpliwości co do dat złożenia tych podpisów, nie będzie najmniejszych wątpliwości co do naruszenia klauzul RODO. Wszyscy będą mieli mniej pracy, zarówno osoby, które podpisy zbierają, jak i osoby, które je potem liczą, weryfikują, sprawdzają. Oczywiście docelowo funkcjonalność powinna wyglądać tak, że w instytucji odpowiedzialnej za przeprowadzenie wyborów powstaje system działający w ramach serwisu ePUAP. W idealnym świecie każdy z komitetów wyborczych miałby uprawnienia do tworzenia środowiska teleinformatycznego, za pomocą którego gromadziłby takie podpisy, ale to jest pieśń przyszłości, to wymaga bardzo szerokich zmian, to wymaga bardzo głębokiej ingerencji w przepisy Kodeksu wyborczego, ogromnej współpracy i wielkich chęci.</u>
          <u xml:id="u-80.2" who="#MichałGramatyka">My natomiast chcemy dzisiaj zaproponować rozwiązanie, które jest doraźne, które uzupełnia formę tradycyjną. To jest rozwiązanie możliwe do wprowadzenia tu i teraz, w dodatku wykorzystujące instrumenty elektroniczne, które są obecne w polskim prawie, które są obecne na rynku, takie jak podpis zaufany, podpis osobisty, czyli ten, który mają państwo w dowodach osobistych, czy kwalifikowany podpis elektroniczny, którym można podpisać wszystko. W myśl europejskiego rozporządzenia eIDAS, ale też w myśl polskiego prawa, kwalifikowany podpis elektroniczny zastępuje podpis własnoręczny. Podpisujemy dziesiątki dokumentów elektronicznych profilem zaufanym, podpisem osobistym, podpisem zaufanym. Nikt tego nigdy nie kwestionuje. Pliki, które zawierają deklaracje poparcia podpisane przy użyciu takich narzędzi, byłyby po prostu wysyłane na adres komitetów wyborczych, a potem dostarczane odpowiednim komisjom wyborczym. Odpadają problemy z czytelnością wpisów, odpadają problemy z weryfikacją danych, odpadają wszystkie ewentualne fałszerstwa.</u>
          <u xml:id="u-80.3" who="#MichałGramatyka">Wysoki Sejmie! To jest zaledwie uchylenie drzwi, symboliczne, nieśmiałe otwarcie drzwi dla cyfryzacji tego jakże istotnego obszaru, ale to jest bardzo istotny moment, dlatego że każda forma zwiększania udziału obywateli w wyborach jest warta poparcia. Temu służy przecież cała projektowana w ustawie zmiana. Ta regulacja służy temu, żeby więcej Polek i Polaków mogło zagłosować, żeby więcej Polek i Polaków było zainteresowanych procesem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-80.4" who="#MichałGramatyka">Jeżeli ta poprawka uzyska państwa poparcie, uzyska państwa akceptację, to dokonamy czegoś absolutnie wyjątkowego. Mam również głęboką nadzieję na uzyskanie głosów za tą ustawą ze strony ław opozycji, która przez poprzednie dwie kadencje dość dużo przecież zrobiła w kwestii procesów cyfryzacyjnych w Rzeczypospolitej. Podkreślam: wszystkie instrumenty, których chcemy użyć — podpis zaufany, podpis osobisty, dowód z warstwą elektroniczną i kwalifikowany podpis elektroniczny — są obecne na rynku, obecne w polskim prawie, powszechnie stosowane. Jedynymi sytuacjami, w których jeszcze nie można ich stosować ze względu na interpretację sędziów z komisji wyborczych, są właśnie procesy wyborcze. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-80.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-81">
          <u xml:id="u-81.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-81.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Michał Pyrzyk, PSL — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-81.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-82">
          <u xml:id="u-82.0" who="#MichałPyrzyk">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-82.1" who="#MichałPyrzyk">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W ostatnich, niedzielnych wyborach do Parlamentu Europejskiego, jak dobrze pamiętamy, wzięło udział tylko 40% Polek i Polaków uprawnionych do głosowania. Nie udało się nam, nam wszystkim. Jest to pewnego rodzaju porażka. Nie udało się nam wszystkim przekonać pozostałych 60%, że wybory europejskie dotyczą również spraw bardzo dla nas istotnych i fundamentalnych, takich jak chociażby bezpieczeństwo militarne, bezpieczeństwo terytorialne, od czego zacznę, czy bezpieczeństwo energetyczne, bezpieczeństwo żywnościowe, na czym skończę, a co za tym idzie — zdrowotne. To się nie udało.</u>
          <u xml:id="u-82.2" who="#MichałPyrzyk">Wszystko to sprawiło, że osoby, które zdobyły mandaty w ubiegłą niedzielę, nie mają tak silnego poparcia, tak silnego umocowania społecznego jak choćby Sejm i Senat. Przywołać należy tutaj prawie 75-procentową frekwencję w ubiegłorocznych wyborach październikowych. Wydawać by się mogło, że właśnie tamte głosowania, te październikowe, coś zmienią, jeśli chodzi o zwiększony udział obywateli w akcie wyborczym. Niestety tak się nie stało i odżyła prowadzona w Polsce od wielu lat dyskusja, w której i politolodzy, i socjolodzy, i czynni uczestnicy, obserwatorzy sceny politycznej ponownie zastanawiają się nad licznym udziałem w wyborach. Za chwilę odżyje dyskusja o świadomej postawie obywatelskiej, aby udział osób uprawnionych do głosowania w procesie wyborczym był jak najszerszy, aby ich wpływ na kształtowanie władz, szczególnie na szczeblu centralnym, był możliwie jak największy.</u>
          <u xml:id="u-82.3" who="#MichałPyrzyk">Jak już wspomniałem podczas pierwszego czytania tego poselskiego projektu ustawy, jeśli chodzi o działania zmierzające do zwiększenia odsetka osób głosujących, proponuje się przede wszystkim trzy rozwiązania. Pierwszym z nich jest nakłanianie, zachęcanie do głosowania poprzez różnego rodzaju kampanie społeczne. Druga metoda to prawny nakaz i wprowadzenie obligatoryjnego głosowania. Są również inne formy, rozwiązania instytucjonalne w postaci zmian w prawie wyborczym. Jedną z możliwości, jednym z takich rozwiązań instytucjonalnych, choć na pewno nie jedynym, wpływających na zwiększenie frekwencji może być właśnie wprowadzenie ułatwienia dla obywateli polegającego na rozszerzeniu możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich uprawnionych bez konieczności odwiedzania lokalu wyborczego. Katalog osób mogących skorzystać z głosowania korespondencyjnego zawarty w obecnym polskim prawie wyborczym może być określany jako bardzo wąski. W innych państwach europejskich występują różne uregulowania prawne w tym zakresie. Głosowanie korespondencyjne stanowi uprawnienie wszystkich wyborców, niezależnie od miejsca stałego zamieszkania, pobytu czy innych warunków, w krajach takich jak Grecja, Luksemburg, Niemcy, Rumunia czy pozostająca do niedawna w Unii Europejskiej Wielka Brytania.</u>
          <u xml:id="u-82.4" who="#MichałPyrzyk">Przedłożony i omawiany poselski projekt zmian w Kodeksie wyborczym przewiduje wprowadzenie możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców w wyborach do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, w wyborach na prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a także w wyborach do Parlamentu Europejskiego. W myśl tego projektu głosowanie korespondencyjne będzie wyłączone w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz wyborach wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Jednakże należy tutaj zaznaczyć, że wyborca o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności będzie mógł nadal głosować korespondencyjnie także w tych wyborach, mówię tutaj o wyborach samorządowych, i to zarówno w pierwszej, jak i w drugiej turze wyborów. Jeśli chodzi o wybory wójta, burmistrza, prezydenta miasta, zgłoszenie zamiaru głosowania korespondencyjnego będzie dotyczyć również drugiej tury wyborów.</u>
          <u xml:id="u-82.5" who="#MichałPyrzyk">Głosowanie korespondencyjne, co naturalne, w myśl tego projektu jest wyłączone w przypadku głosowania w obwodach zamkniętych utworzonych w zakładzie leczniczym, domu pomocy społecznej, zakładzie karnym, areszcie śledczym, domu studenckim oraz obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich, a także w przypadku udzielenia przez wyborcę niepełnosprawnego pełnomocnictwa do głosowania.</u>
          <u xml:id="u-82.6" who="#MichałPyrzyk">Należy podkreślić, że głosowanie korespondencyjne w myśl tego projektu jest zawsze prawem, a nie obowiązkiem obywatelskim, zawsze jest dobrowolne, a więc wyborca sam zdecyduje, czy dogodniejsze jest dla niego oddanie głosu w formie, można powiedzieć, tradycyjnej, powszechnej, czyli w lokalu wyborczym, czy też w ramach głosowania korespondencyjnego. Umożliwienie wyborcom skorzystania z dogodnej dla nich formy oddania głosu stanowi również przejaw respektowania konstytucyjnego prawa równości wobec prawa, określonego w art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-82.7" who="#MichałPyrzyk">Szanowni Państwo! Klub Parlamentarny Polskie Stronnictwo Ludowe — Trzecia Droga będący orędownikiem dobrego prawa wyborczego, w szczególności przepisów wpływających na zwiększenie frekwencji wyborczej, będzie głosować za wprowadzeniem tych naszym zdaniem potrzebnych zmian. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-82.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-83">
          <u xml:id="u-83.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-83.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Witam radnych rady miasta Grudziądza. Jesteście państwo? Czy są radni z Grudziądza? No i co tam? Są? Jest jeden radny, rozumiem.</u>
          <u xml:id="u-83.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-83.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Coś pan kręci, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-83.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Arkadiusz Sikora, Lewica.</u>
          <u xml:id="u-83.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-84">
          <u xml:id="u-84.0" who="#ArkadiuszSikora">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! W imieniu klubu Lewica mam zaszczyt przedstawić stanowisko w sprawie zmiany ustawy — Kodeks wyborczy.</u>
          <u xml:id="u-84.1" who="#ArkadiuszSikora">Celem projektowanej nowelizacji ustawy — Kodeks wyborczy jest wprowadzenie ułatwień dla wyborców, polegających na rozszerzeniu zakresu możliwości głosowania korespondencyjnego, dotychczas bowiem przywilej ten był stosowany w przypadku osób powyżej 60. roku życia. Oczywiście są wyjątki, jak np. osoby przebywające na kwarantannie, które również mogły głosować korespondencyjnie bez względu na wiek — jeśli chodzi o tę grupę osób, w projekcie ustawy skracamy termin na zgłaszanie się takich osób, jeśli chodzi o chęć głosowania. Jest to spowodowane tym, że pandemia czy choroby po prostu przychodzą nagle, czasami takie sytuacje występują kilka dni przed głosowaniem.</u>
          <u xml:id="u-84.2" who="#ArkadiuszSikora">Omawiany projekt przede wszystkim przewiduje wprowadzenie możliwości głosowania korespondencyjnego dla wszystkich wyborców. Jest to spowodowane tym, że dotychczas duża grupa wyborców, zwłaszcza za granicami naszego kraju, miała z powodu odległości bardzo utrudnione oddawanie głosu. Ta zmiana naprawdę umożliwi im wzięcie udziału w wyborach. Nadal głosowanie korespondencyjne będzie wyłączone w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz w wyborach wójta dla osób poniżej 60. roku życia w dniu wyborów, jednakże wyborca niepełnosprawny o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz osoba kończąca w dniu wyborów 60 lat będą mogli głosować korespondencyjnie zarówno w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, jak i w wyborach wójta.</u>
          <u xml:id="u-84.3" who="#ArkadiuszSikora">Zamiar głosowania korespondencyjnego w kraju wyborca będzie mógł zgłosić komisarzowi wyborczemu, a za granicą — konsulowi do 13. dnia przed dniem wyborów. Wyborca, który zgłosi zamiar głosowania korespondencyjnego w kraju, zostanie umieszczony w spisie wyborców w obwodzie głosowania właściwym dla obwodowej komisji wyborczej właściwej dla celów głosowania korespondencyjnego w kraju.</u>
          <u xml:id="u-84.4" who="#ArkadiuszSikora">Ustawa ta ma na celu upowszechnienie, zresztą zgodnie z oczekiwaniem społecznym, udziału w wyborach, a więc zwiększyć frekwencję. Jest to ustawa idąca w dobrym kierunku, jednakże niezbyt wystarczająca. Jako Lewica będziemy w przyszłości dążyli, oczywiście w ramach odrębnej ustawy, do tego, aby wprowadzić głosowanie przez Internet. Tak jak tutaj poprzednicy wspominali, już dzisiaj dysponujemy odpowiednimi instrumentami cyfrowymi, żeby tego typu głosowanie można było wprowadzić.</u>
          <u xml:id="u-84.5" who="#ArkadiuszSikora">Zmiany, które są wprowadzone w tej ustawie, tak naprawdę są bezkosztowe, są wprowadzane niewielkim kosztem, bo szacunkowo to jest ok. 5 mln zł w skali wyborów, a to nie są duże koszty. Oczywiście jest wiele metod mających na celu to, żeby ta frekwencja wyborcza była większa. W Belgii np. jest wprowadzone głosowanie obowiązkowe i tylko zwolnienie lekarskie usprawiedliwia nieuczestniczenie w głosowaniu. Czy my takie metody chcemy wprowadzić w Polsce? Wydaje mi się, że na ten moment nie, ale oprócz tego są też inne metody, np. zachęty do głosowania. Takie metody są wprowadzane w niektórych krajach, jak choćby wprowadzenie ulg podatkowych dla osób biorących udział w głosowaniu.</u>
          <u xml:id="u-84.6" who="#ArkadiuszSikora">My, jako Lewica, popieramy obecny projekt ustawy, aczkolwiek uważamy, że jest jeszcze duża przestrzeń do działań, które polski Sejm może wprowadzić w celu zachęty do głosowania i zwiększenia frekwencji w przyszłych wyborach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-85">
          <u xml:id="u-85.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-85.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę, pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-86">
          <u xml:id="u-86.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Procedujemy w tym momencie nad ustawą zmieniającą ordynację wyborczą w takim kierunku, żeby wprowadzić powszechność możliwości głosowania korespondencyjnego — bardzo się dziwię, i już przy pierwszym czytaniu zwracałem uwagę na to, że się dziwię — w sytuacji, gdy krytykujemy działania poprzednio rządzących odnośnie do tego, jak próbowali wprowadzać wybory korespondencyjne. Oczywiście pamiętamy także to, że wtedy miały być one wyłącznie w formie korespondencyjnej. Tutaj jest dowolność, przynajmniej to jest rzeczywiście lepsze w tej ustawie.</u>
          <u xml:id="u-86.1" who="#WitoldTumanowicz">Natomiast nie znikają wątpliwości. Nie znikają wątpliwości, które pokazują, że może dochodzić do naprawdę poważnych, poważnych nadużyć, poważnych sytuacji, o których słyszeliśmy np. podczas wyborów samorządowych. Pan przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej podczas swoich wystąpień, szczególnie po wyborach samorządowych, wskazywał na różnego rodzaju incydenty — incydenty, które szły w kierunku tego, że po prostu kupowano głosy, że za gratyfikacje, czy to finansowe, czy materialne, po prostu dana osoba stwierdzała, że odda swój głos. W sytuacji, gdy głosowanie jest w komisji wyborczej, ciągle jest to bardzo utrudnione, bo jednak trzeba przyjść osobiście do tej komisji, osobiście się pokazać, osobiście podpisać się na spisie wyborców. I to kupowanie głosów, przerzucanie tych głosów jest jednak dużo bardziej utrudnione. Natomiast w sytuacji, gdy każda osoba będzie miała prawo dostać, wziąć pakiet wyborczy do siebie, już naprawdę dużo bardziej będzie utrudniona kontrola nad tym, czy taki głos po prostu nie zostanie sprzedany, czy taki głos nie zostanie wykorzystany właśnie do manipulacji wynikiem wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-86.2" who="#WitoldTumanowicz">Ja już wcześniej zwracałem na to uwagę. Rozumiem, że tutaj jest taka moda na to, aby myśleć o tym w kontekście zwiększania frekwencji wyborczej. Osobiście uważam, że to nie jest żadną wartością samą w sobie. Do wyborów powinni chodzić ludzie świadomi, ci, którzy chcą zagłosować, chcą wybierać odpowiedzialnie swoich przedstawicieli, a ci, którzy tego nie chcą zrobić, po prostu nie muszą. I to też jest forma demokracji. Tak więc po prostu takie sztuczne zachęcanie, sztuczne podbijanie frekwencji wcale nie idzie w kierunku tego, aby poprawiać jakość naszej demokracji.</u>
          <u xml:id="u-86.3" who="#WitoldTumanowicz">Ostatnie wybory, teraz wybory do Parlamentu Europejskiego, pokazały, że rzeczywiście frekwencja była niska. Na pewno była niższa niż w wyborach sejmowych, na pewno była niższa niż w poprzednich wyborach do europarlamentu, natomiast wybór był lepszy. Wybór był lepszy, dlatego że okazało się, że świadomi wyborcy, ci, którzy nie chcą tej szaleńczej polityki ze strony Unii Europejskiej, tego klimatyzmu, kamieni milowych, paktu migracyjnego, dyrektywy budynkowej, ETS-u, wszelkiego rodzaju polityk, które nie przyczyniają się do rozwoju gospodarczego, tylko dławią ten rozwój gospodarczy w imię ideologii, ideologii klimatycznej, poszli do głosowania. Oni poszli do głosowania i pokazali wam żółtą kartkę, szczególnie przystawkom Koalicji Obywatelskiej. Pokazali nawet czerwoną kartkę — powiedzmy sobie szczerze. Jedna z przedstawicielek, europoseł przez 15 lat, Róża Thun, która otwarcie mówiła, że jest za paktem migracyjnym, głosowała za tymi wszystkimi kretynizmami w Unii Europejskiej, w Parlamencie Europejskim, dostała czerwoną kartkę — 14 tys. głosów. To jest ogromna porażka. I musicie zdawać sobie sprawę, że zarówno Polacy, jak i Europejczycy po prostu nie popierają tego kierunku zmian Unii Europejskiej. Ten kierunek zmian, jak się okazuje, jest nie tylko niewybieralny… Z kolei wyborcy Konfederacji w tym samym okręgu wyborczym na Martę Czech z drugiego miejsca oddali 26 tys. głosów, a to nawet nie był najwyższy wynik, bo kolega, marszałek Stanisław Tyszka został europosłem z tego okręgu wyborczego.</u>
          <u xml:id="u-86.4" who="#WitoldTumanowicz">To pokazuje, że dochodzi do zmian, i tak naprawdę nie potrzebujemy zmian w ordynacjach wyborczych do tego, aby świadomi obywatele chodzili na głosowania, a to powinno być kierunkiem tych zmian. My, jako Konfederacja, nie będziemy popierać zmian w ordynacji wyborczej, która by szła w kierunku… które by mogły dawać szanse na nadużycia wyborcze, kupowanie głosów w imię sztucznego podwyższania frekwencji. Uważamy, że tego typu zmiany w ustawie są niepotrzebne, dlatego nie będziemy popierać tych zmian. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-87">
          <u xml:id="u-87.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-87.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Marek Jakubiak, Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-88">
          <u xml:id="u-88.0" who="#MarekJakubiak">Wysoka Izbo! Tutaj pan poseł Witold Tumanowicz mówił o tym, że niedostanie się Róży Thun jest porażką. Ja uważam, że to jest zwycięstwo logiki nad zupełnie abstrakcyjnymi doktrynami Unii Europejskiej, a to, że naród polski zaczyna widzieć, że jedynki to są polecenia, a pozostałe cyfry na liście to są wybory, dobrze świadczy o naszym narodzie.</u>
          <u xml:id="u-88.1" who="#MarekJakubiak">Natomiast co do istoty, pan poseł Gramatyka miał tutaj bardzo dobre wystąpienie. W dużej części absolutnie się zgadzam. Chodzi o archaiczny sposób zbierania podpisów. W Stanach Zjednoczonych jest to robione w ten sposób, że wpłaca się na konto — u nas, umówmy się, 10 zł na dane konto komitetu wyborczego — i jest to głos poparcia. Wszystko wiadomo: kto wpłacił, z jakiego konta. Jest to kwota niezobowiązująca, a poza tym są środki na prowadzenie kampanii wyborczej. To po pierwsze.</u>
          <u xml:id="u-88.2" who="#MarekJakubiak">Natomiast co do istoty, Kukiz’15 widzi problem korespondencyjnych wyborów, widzi problem, podobnie jak Konfederacja, jeśli chodzi o drukowanie pakietów. Bo ten świadomy elektorat w zakresie kilkudziesięciu procent, który pójdzie głosować, zużyje te pakiety prawidłowo, a ten, który nie pójdzie, potraktuje to jako towar. W związku z tym uważam, że po prostu idziemy nie w tę stronę co trzeba, tym bardziej że — jak słyszę — chcecie zlikwidować pocztę. A więc kto to wszystko będzie roznosił?</u>
          <u xml:id="u-88.3" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, Kukiz’15 pracuje już od ładnych 2 lat nad e-votingiem. To program, który jest programem dobrowolnym. Fundacja, którą tak bardzo karciliście, w ciszy i spokoju opracowała ten program. W tej chwili program ogólnopolskiego e-votingu jest w trakcie testów. Zachęcam gorąco komisję koedukacyjną do tego, żeby pomyślała, że e-voting nie jest na sprzedaż. Każdy w swoim telefonie, podobnie jak jest z dostępem do konta, mógłby mieć też dostęp, możliwość głosowania i oddać jeden ważny głos za pomocą, jak tutaj pan poseł Gramatyka mówił, głosu kwalifikowanego. Ale przecież mamy, zresztą dzięki Prawu i Sprawiedliwości, trzeba to jasno powiedzieć, m-obywatela, w którym możliwość oddania takiego głosu może się znaleźć w przypadku każdego obywatela. Wtedy to jest niesprzedawalne.</u>
          <u xml:id="u-88.4" who="#MarekJakubiak">Myślę sobie, że w dobie cyfryzacji dzisiejszego świata możemy doprowadzić do tego, że w głosowaniu wezmą udział ci, którzy chcą, a nie ci, którzy kupią te chęci, bowiem pakiet będzie imienny. Każdy będzie mógł go przynieść czy odesłać z dowolnej poczty.</u>
          <u xml:id="u-88.5" who="#MarekJakubiak">Tak więc, reasumując, proszę państwa, chcę powiedzieć, że przyszłością głosowania jest, po pierwsze, e-voting, a po drugie, głosowanie bezpośrednie. Natomiast co do zbierania poparcia jest tak, jak tutaj pan poseł Gramatyka mówi: trzeba z tym raz na zawsze skończyć i przejść do normalnego, bezpiecznego działania. Tak więc, proszę państwa, e-voting. Proszę bardzo, na stronie www lub bezpośrednio znajdziecie państwo wszystkie potrzebne do tego informacje. To program gotowy, tylko trzeba się nim zainteresować.</u>
          <u xml:id="u-88.6" who="#MarekJakubiak">Panie przewodniczący, chciałem tutaj skierować do pana przewodniczącego swoje słowa: jesteśmy nawet gotowi jako Kukiz’15 zrobić demonstrację tego programu na posiedzeniu komisji, bo warto się tym zainteresować. Już są kraje, które mają e-voting. My to zresztą za pieniądze publiczne wyprodukowaliśmy. Mamy już to narzędzie, trzeba go tylko użyć. Mam nadzieję, że na najbliższym posiedzeniu komisji zainteresujecie się tym programem, bo warto. Sporo pracy nas to kosztowało w ramach testów.</u>
          <u xml:id="u-88.7" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, wybory to jest święto demokracji. Nie możemy doprowadzać do jakichś patologii. W związku z tym uważam, że musicie państwo wziąć pod uwagę ten argument, który przeze mnie i przez Konfederację jest podejmowany. Chodzi o to, że jeżeli do 100% wyborców wyślemy pakiety, bo mają do tego prawo, tylko część z nich będzie chciała korzystać z tego w sposób naturalny, a część — komercyjny. A więc chciałbym, żeby ta wizja 99% frekwencji nie zasłaniała nam oczu i nie przysłaniała realiów dnia codziennego. Wybory to jest rzecz święta i powinniśmy doprowadzić do systemu, który jest szczelny, demokratyczny i służy państwu polskiemu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-88.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-89">
          <u xml:id="u-89.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">14 osób się zgłosiło, żeby zadać pytanie.</u>
          <u xml:id="u-89.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Czy ktoś z państwa chciałby się jeszcze zgłosić?</u>
          <u xml:id="u-89.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Jeżeli nie, to zamykam listę.</u>
          <u xml:id="u-89.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ustalam czas zadawania pytania na minutę.</u>
          <u xml:id="u-89.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">I zapraszam… Koledzy, a moglibyście wyświetlić mi, kogo zapraszam? Przez telefon pan nie wyświetli.</u>
          <u xml:id="u-89.5" who="#komentarz">(Wesołość na sali)</u>
          <u xml:id="u-89.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze, pan poseł Zbigniew Bogucki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-89.7" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę. Jest pan poseł?</u>
          <u xml:id="u-89.8" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Jarosław Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-89.9" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Mariusz Krystian, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-89.10" who="#WłodzimierzCzarzasty">Super, zapraszam pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-90">
          <u xml:id="u-90.0" who="#MariuszKrystian">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-90.1" who="#MariuszKrystian">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Na początek małe kalendarium celem przypomnienia. 31 marca 2020 r., pandemia. Sejm przy powszechnej zgodzie uchwala możliwość głosowania korespondencyjnego dla ponad 10 mln osób powyżej 60. roku życia, bo jest pandemia, jest taka potrzeba. Ale już w kwietniu Platforma Obywatelska, ratując swoją sytuację polityczną, wiedząc, że jej kandydat w wyborach, pani Małgorzata Kidawa-Błońska, szoruje po dnie poparcia społecznego, dzięki Senatowi i panu marszałkowi Grodzkiemu blokuje możliwość wyboru prezydenta w konstytucyjnym terminie, wymienia kandydata. Próbuje zawalczyć o urząd prezydenta Rzeczypospolitej, na szczęście nieudanie.</u>
          <u xml:id="u-90.2" who="#MariuszKrystian">Początek tej kadencji Sejmu, X kadencji. Na wniosek koalicji rządzącej zostaje powołana sejmowa komisja śledcza do spraw zbadania wyboru prezydenta w 2020 r. Skutecznie. Dla kogo? Dla jej przewodniczącego Dariusza Jońskiego, który dzięki komisji dostaje się do Parlamentu Europejskiego. 12 czerwca 2024 r…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-91">
          <u xml:id="u-91.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję serdecznie, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-92">
          <u xml:id="u-92.0" who="#MariuszKrystian">…Koalicja Obywatelska proponuje głosowanie korespondencyjne. Wy nawet nie jesteście zabawni. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-93">
          <u xml:id="u-93.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę o zabranie głosu pana posła Janusza Cieszyńskiego z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-93.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale zanim pan zabierze głos, jak pan pozwoli, to przywitam młodzież ze Szkoły Podstawowej nr 3 im. Adama Mickiewicza w Żywcu oraz z Zespołu Szkół Ogólnokształcących im. Armii Krajowej w Bielsku-Białej oraz laureatów Ogólnopolskiego Turnieju Wiedzy Pożarniczej z terenu powiatu żywieckiego, którzy przyjechali do nas na zaproszenie pani poseł Małgorzaty Pępek. Witam was bardzo.</u>
          <u xml:id="u-93.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-93.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">O, pomachali ręką, czyli to oni.</u>
          <u xml:id="u-93.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Panie pośle, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-94">
          <u xml:id="u-94.0" who="#JanuszCieszyński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Chciałem powiedzieć, że popieram pomysł, który zgłosił pan minister Gramatyka. Uważam, że to jest dobry kierunek. Jedyne, czego mi brakuje, jeżeli chodzi o ten pomysł, to to, żeby można było go wykorzystać przy wykorzystaniu aplikacji mObywatel. I to będzie najprostsze, to sprawi, że dzisiaj coraz bardziej świadomi Polacy nie będą musieli już na ulicach przy stoliczkach przekazywać swoich podpisów. Oczywiście warto pozostawić też tę tradycyjną metodę, ale wszystkim tym, którzy przez ostatnie miesiące zastrzegali swoje numery PESEL, powinniśmy dać możliwość złożenia podpisów pod listami poparcia przy okazji wyborów.</u>
          <u xml:id="u-94.1" who="#JanuszCieszyński">Ostatnie 10 sekund chciałbym wykorzystać, żeby wszystkim fanom e-votingu i głosowania przez Internet przekazać, że to naprawdę jest niebezpieczne i nie ma żadnego rozsądnego powodu, żeby takie ryzyko w naszej obecnej sytuacji podejmować. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-95">
          <u xml:id="u-95.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-96">
          <u xml:id="u-96.0" who="#KrzysztofCiecióra">Szanowni Państwo! Często tutaj mówicie o wysokiej frekwencji, która ma rzekomo mieć miejsce po wprowadzeniu również tych wyborów w ramach tej ustawy, natomiast chciałbym wam przypomnieć, że przede wszystkim wysoka frekwencja w wyborach ma miejsce wtedy, kiedy rząd czy politycy, którzy sprawują władzę, spełniają swoje obietnice. Kiedy Zjednoczona Prawica rządziła, biliśmy kolejne rekordy frekwencyjne w wyborach, natomiast teraz mamy pierwsze wybory z fatalną frekwencją, właśnie wtedy, kiedy do milionów Polaków dociera to, że po prostu ich oszukaliście, okłamaliście. Chociażby dzisiaj wiemy już doskonale oficjalnie: pracownicy budżetówki, zostaliście, szanowni państwo, oszukani, nie będzie żadnych podwyżek, które rząd Tuska wam obiecał. I to też zakrawa na niewiarygodną hipokryzję, te wasze groteskowe próby blokowania wyborów korespondencyjnych, a dzisiaj jest to jedna z waszych pierwszych ustaw, nie wywiązywanie się z obietnic wyborczych, tyko jakieś wasze potrzeby rewanżyzmu. Natomiast ta hipokryzja, jak myślę, wyjdzie i dotrze do Polaków, ponieważ jest to clou tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-97">
          <u xml:id="u-97.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-97.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Witold Tumanowicz, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-98">
          <u xml:id="u-98.0" who="#WitoldTumanowicz">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja już tutaj w stanowisku klubowym wyraziłem swoje wątpliwości, ale chciałbym jeszcze je sformułować w pytaniach: Czy przewidziano mechanizmy zapobiegania tym nadużyciom sprzedawania głosów czy też przypadkom korupcji wyborczej jak w przypadku samorządowych wyborów, gdzie kupowano głosy za alkohol bądź czekoladę, i takie sytuacje miały miejsce? Oprócz tego chciałbym zapytać, jaką opinię na ten temat ma Państwowa Komisja Wyborcza, w sprawie organizacji tychże wyborów, i czy konsultowano tę ustawę z samorządowcami, którzy mają doświadczenie w organizacji wyborów. Czy rozważano ryzyko niekonstytucyjności ustawy, na które zwracał uwagę pan prof. Piotrowski, wybitny konstytucjonalista, który już w przypadku wyborów korespondencyjnych z 2020 r. zwracał na to uwagę, że wybory korespondencyjne powszechne, które nie są wyjątkiem od reguły, są po prostu niekonstytucyjne? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-99">
          <u xml:id="u-99.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-99.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-100">
          <u xml:id="u-100.0" who="#GrzegorzLorek">Szanowny Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Najpierw politycznie. Jak wiecie państwo, Polonusi w ostatnich wyborach prezydenckich poparli kandydata Platformy Obywatelskiej. I myślę, a nawet jestem przekonany, że ten wniosek spowodował pewne działanie po waszej stronie. Mianowicie przygotowujecie ten Kodeks wyborczy pod wybory prezydenckie. Wszystkie zapisy w nim są tak sporządzone, by głos Polonii, przy, powiedziałbym, 50:50 w kraju spowodował zwycięstwo waszego kandydata.</u>
          <u xml:id="u-100.1" who="#GrzegorzLorek">Pytanie do pana ministra: Jak zamierzacie rozwiązać problem komisji obwodowych w okręgu konsularnym? Bywa tak, że okręg konsularny to jest kilka krajów. Nie będzie możliwości, żeby wszyscy, którzy chcą zagłosować, dali radę. To jest po prostu utopia. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-101">
          <u xml:id="u-101.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-101.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Jarosław Sachajko, koło Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-102">
          <u xml:id="u-102.0" who="#JarosławSachajko">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Debatujemy nad zmianą Kodeksu wyborczego, ale państwo skupili się nad jedną malutką rzeczą. Mówią państwo o zwiększeniu frekwencji i jeszcze chcą państwo wrócić do archaicznej metody głosowania korespondencyjnego. A w ogóle się państwo nie zastanawiają nad bardzo ważną rzeczą — merytorycznym dotarciem do wyborców, chcą państwo dalej utrzymywać ten patologiczny system działania podprogowego — zaklejania naszych miast i wsi tysiącami banerów, zarzucania miast i wsi milionami ulotek, czyli im więcej danego koloru, tym większe szanse, że dane ugrupowanie wygra. Dlaczego nie skorzystać z rozwiązania, jakie jest np. we Francji? Są wyznaczone miejsca, każdy ma swoje miejsce i z tego korzysta. Dlaczego nie chcą państwo skorzystać z rozwiązania również francuskiego, że wszystkie materiały wyborcze idą do ichniej komisji wyborczej i jedną paczką docierają do wszystkich wyborców? Wtedy jest uczciwe podejście merytoryczne do wyborców. Dlaczego nie korzystają państwo z e-votingu? Działa to w wielu państwach w Europie. Dlaczego w Polsce nie może działać? Bo państwo chcą handlować tymi głosami korespondencyjnymi. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-103">
          <u xml:id="u-103.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-103.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani poseł Anna Gembicka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-104">
          <u xml:id="u-104.0" who="#AnnaGembicka">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Od początku rządów koalicji 13 grudnia widzimy, że nie potraficie zapewnić bezpieczeństwa w państwie, dopilnować podstawowych procesów. Widzieliśmy już serie pożarów zarówno wysypisk śmieci, jak i hali targowej. Widzimy, że nie potraficie sobie poradzić z sytuacją na granicy.</u>
          <u xml:id="u-104.1" who="#AnnaGembicka">Jak więc chcecie zapewnić bezpieczeństwo przeprowadzenia na szeroką skalę wyborów korespondencyjnych? Jak zapewnicie, że one będą uczciwe i nie będą fałszowane? Bo ja przypomnę: kiedy w 2014 r. przeprowadzaliście wybory samorządowe, prawie 20% głosów do sejmików było nieważnych. To jest ogromna ilość. Za naszych czasów głosów nieważnych było łącznie 1,32%. Znacząca różnica. Chyba że taki jest cel, żeby po prostu łatwiej było fałszować wybory.</u>
          <u xml:id="u-104.2" who="#AnnaGembicka">W związku z tym mam pytanie: Jakie mechanizmy państwo planujecie, żeby zapewnić, że te wybory w taki sposób przeprowadzane będą uczciwe?</u>
          <u xml:id="u-104.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Nie zdążyłem się zapisać.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-105">
          <u xml:id="u-105.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">No to trudno.</u>
          <u xml:id="u-105.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Janusz Kowalski, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-106">
          <u xml:id="u-106.0" who="#JanuszKowalski">Panie Marszałku! Szanowni Państwo! Wiarygodność Platformy Obywatelskiej w sprawie działań profrekwencyjnych w trakcie wyborów jest taką wiarygodnością jak wiarygodność Romana G. o statusie podejrzanego jako eksperta od np. działań antykorupcyjnych. Po prostu jesteście, szanowni państwo, kompletnie niewiarygodni.</u>
          <u xml:id="u-106.1" who="#JanuszKowalski">Chcę przypomnieć, że w wyborach do Parlamentu Europejskiego było tylko 299 obwodów zagranicznych, czyli o 1/3 mniej — to była decyzja Radosława Sikorskiego — zmniejszyliście liczbę obwodów w porównaniu z liczbą w wyborach październikowych w 2023 r., kiedy rządziło Prawo i Sprawiedliwość. Wtedy było 416 obwodów. A jak Platforma Obywatelska rok temu zachowywała się, kiedy podejmowaliśmy decyzję w sprawie Kodeksu wyborczego, zwiększając frekwencję i dostęp Polaków, którzy mieszkają na obszarach wiejskich do lokali wyborczych? Byliście oczywiście przeciw.</u>
          <u xml:id="u-106.2" who="#JanuszKowalski">O co więc w tej sprawie chodzi? Wy wiecie, że przegraliście wybory. Wy wiecie, że Rafał Trzaskowski czy Donald Tusk przegra te wybory. I co? I chcecie stworzyć mechanizm do handlowania głosami. Nie pozwolimy wam na to.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-107">
          <u xml:id="u-107.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pani posłanka Klaudia Jachira, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-108">
          <u xml:id="u-108.0" who="#KlaudiaJachira">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Ja naprawdę bardzo się cieszę, że wreszcie wracamy tutaj do tej dyskusji i wreszcie zapewnimy coś, co jest po prostu istotą demokracji, czyli oddamy prawo głosu, także w głosowaniu korespondencyjnym, osobom, które są Polkami i Polakami, mają obywatelstwo polskie i mają pełne prawo uczestniczyć na podobnych zasadach i wreszcie po 8 latach nie być dyskryminowanymi i mieć prawo do tego, by oddać głos.</u>
          <u xml:id="u-108.1" who="#KlaudiaJachira">Ja 2 tygodnie temu byłam w delegacji służbowej, widziałam się z Polonią w Darmstadt — jest to bardzo liczny ośrodek polonijny — i naprawdę wreszcie mogłam do nich przyjechać z taką dobrą nowiną, że po tych latach, kiedy poprzedni rząd odmawiał im prawa głosu… Osoby w Europie, Polki i Polacy, w Stanach jeżdżą po 200 km, po 500 km, niektórzy rekordziści nawet po 1000 km do lokalu wyborczego, żeby móc oddać głos, a nie są w niczym gorsi i mają pełne prawo do tego, by także wziąć udział w tych wyborach.</u>
          <u xml:id="u-108.2" who="#KlaudiaJachira">Dlatego bardzo dziękuję za tę ustawę i cieszę się, że wreszcie dowozimy te obietnice i zapewniamy tę taką istotę demokracji dla Polek i Polaków, przede wszystkim tych mieszkających za granicą. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-109">
          <u xml:id="u-109.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-109.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Patryk Jaskulski, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-109.2" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Tadeusz Tomaszewski, Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-110">
          <u xml:id="u-110.0" who="#TadeuszTomaszewski">Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Praca w parlamencie dotycząca wyborów korespondencyjnych prowadzona była już od wielu lat. Czynimy kolejne kroki i myślę, że z tym podstawowym dylematem mówiącym o tym, jak nie należy przeprowadzać wyborów czy jak należy przeprowadzać je bez podstawy prawnej, wiązały się tzw. wybory kopertowe na urząd prezydenta RP czy próba ich przeprowadzenia.</u>
          <u xml:id="u-110.1" who="#TadeuszTomaszewski">W tym okresie również wójtowie, burmistrzowie, prezydenci przekazali operatorowi bez podstawy prawnej dane osobowe obywateli. Chciałbym zapytać pana ministra, prosić o odpowiedź na piśmie, w ilu przypadkach rzeczywiście ci wójtowie, burmistrzowie, prezydenci przekazali bez podstawy prawnej dane osobowe obywateli. Oczywiście później władza zmieniła prawo i — można powiedzieć — uniewinniła. Mam nadzieję, że teraz ta zmiana Kodeksu wyborczego ucywilizuje to i zwiększy szansę udziału obywateli w wyborach. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-111">
          <u xml:id="u-111.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Paweł Masełko, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-112">
          <u xml:id="u-112.0" who="#PawełMasełko">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Myślę, że kierunek jest właściwy, bo wszystkim nam zależy na tym, żeby frekwencja w wyborach była jak najwyższa i żeby nasi obywatele mieli możliwość udziału w tych wyborach, nie będąc w domu, tylko będąc właśnie poza miejscem zamieszkania.</u>
          <u xml:id="u-112.1" who="#PawełMasełko">Dziwią mnie głosy, które mówią tutaj o fałszowaniu tych wyborów, bo, proszę państwa, popatrzmy jednak na nasze społeczeństwo z pewną dozą zaufania, bo nie możemy mówić o tym, że tak, będą setki osób tutaj działały w kierunku tego, żeby w tych wyborach kupować głosy, handlować nimi i starać się zmienić rzeczywistość powyborczą. Każde działanie, które zwiększa frekwencję, jest na pewno dobre. Myślę, że to nie jest dzisiaj ostatni głos na tej sali i w przyszłości, kiedy będziemy rozmawiali o zwiększeniu tej frekwencji. Zwrócę uwagę na to, że w zakończonych niedawno eurowyborach w Niemczech głosowali już szesnastolatkowie. Tak że to nas czeka w przyszłości.</u>
          <u xml:id="u-112.2" who="#PawełMasełko">Mam tylko krótkie pytanie o wzmocnienie komisji obwodowych. Czy są jakieś szacowane liczby, jakie to będą liczby właśnie głosów oddanych korespondencyjnie liczonych przez komisje? Dziękuję uprzejmie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-113">
          <u xml:id="u-113.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-113.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Pan poseł Artur Jarosław Łącki, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-114">
          <u xml:id="u-114.0" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! I ty, panie pośle, Marku Jakubiak! Pocztę chcemy sprowadzić — to jest właśnie nasz konserwatyzm — do tego, czym kiedyś była, czyli instytucją wiarygodną w państwie, instytucją, która pomaga ludziom, instytucją, która przekazuje informacje między obywatelem a państwem, do tego, do czego została powołana. Skończymy z tym, że poczta jest sklepikiem z energetykami, ze słodyczami jednej firmy i z dewocjonaliami, bo do tego wy doprowadziliście i do tego, że w najmniejszych miejscowościach na poczcie sprzedaje się poduszki, kołdry i pościel, panie pośle. To zrobiliście z poczty. My cofniemy te wasze decyzje i doprowadzimy znowu do tego, czym od 450 lat była i czym powinna być poczta. Wtedy poczta będzie mogła przeprowadzić takie wybory korespondencyjne na wniosek Krajowego Biura Wyborczego, a nie ministra Sasina. I to jest dobry kierunek.</u>
          <u xml:id="u-114.1" who="#ArturJarosławŁącki">Panie Ministrze! Żeby zwiększyć tę frekwencję, trzeba jeszcze powiedzieć o innej rzeczy. Proszę zacząć rozmawiać na temat wydłużenia czasu głosowań o sobotę, czyli weekendowych głosowań. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-115">
          <u xml:id="u-115.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-115.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę sekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji pana ministra Tomasza Szymańskiego o zabranie głosu.</u>
          <u xml:id="u-115.2" who="#komentarz">(Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Szymański: Skorzystam, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-115.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">No to jak pan skorzysta, to mównica jest pana.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-116">
          <u xml:id="u-116.0" who="#TomaszSzymański">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-116.1" who="#TomaszSzymański">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Szanowni Posłowie! Podczas dzisiejszej dyskusji wybrzmiały pewne kwestie, które trochę odbiegały od materii związanej z nowelizacją ustawy — Kodeks wyborczy zawartą w druku nr 296. Pojawiały się opinie jakże sprzeczne z ustaleniami pracy podkomisji, gdzie w pełnym konsensusie, natomiast bez wyraźnych znaków sprzeciwu ze strony Prawa i Sprawiedliwości, projekt został przyjęty. Natomiast z mównicy dowiadujemy się od reprezentanta partii Prawo i Sprawiedliwość, że projekt jest fatalny, zły i absolutnie nie powinien podlegać dalszym pracom, powinien zostać odrzucony, co też chcecie państwo uczynić, składając wniosek o odrzucenie w pierwszym czytaniu. Polecam lepszą komunikację, szanowni państwo, ustalajcie to z waszymi przedstawicielami, których delegujecie do pracy w podkomisji. Miejcie wiedzę o tym, jak pracują wasi posłowie i jakie składają deklaracje na temat prac na dalszym etapie prac legislacyjnych odnośnie do projektu.</u>
          <u xml:id="u-116.2" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo! Na początek pragnę Wysoką Izbę poinformować, że w sprawie wyborów nadrzędnym organem, który odpowiada za cały system wyrażania ocen w kontekście stosowania prawa wyborczego, jest oczywiście Państwowa Komisja Wyborcza i absolutnie oczekuję, szanowny panie pośle, wdrożenia do prac na dalszym etapie legislacyjnym przedstawicieli Państwowej Komisji Wyborczej. My natomiast ze strony przedstawicielstwa rządu, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji skupimy się na problematyce związanej ze sferą oddziaływania na proces wyborczy i działaniach administracji rządowej.</u>
          <u xml:id="u-116.3" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo! Historia zmian w Kodeksie wyborczym w kontekście głosowania korespondencyjnego jest bardzo długa, szeroka, bardzo często ulegały one zmianom. W ustawie z 2014 r. ustawodawca zdecydował o rozszerzeniu tej formuły głosowania dla wszystkich wyborców, we wszystkich wyborach z wyjątkiem oczywiście wyborów do jednostek samorządu terytorialnego. Gros tych uregulowań zawartych w ustawie z 2014 r. ma również zastosowanie w tej noweli zawartej w poselskim projekcie ustawy. W wyniku zmian wprowadzonych ustawą w roku 2018… W tej podkomisji miałem przyjemność pracować z panem posłem wnioskodawcą i pamiętam formułę pracy, pamiętam wielość zmian, sposoby argumentacji, jak państwo burzyliście normy prawne związane z Kodeksem wyborczym w okresie de facto przedwyborczym, które przyczyniły się do rozchwiania dobrze funkcjonujących zapisów w obrębie prawa wyborczego. Wykreśliliście wtedy, w 2018 r., możliwość głosowania korespondencyjnego, zostawiając wyłącznie tę formułę dla osób z niepełnosprawnościami, i tak naprawdę uniemożliwiliście głosowanie korespondencyjne za granicą. Chciałbym, żeby to wybrzmiało, szanowni państwo: powrót do formuły głosowania korespondencyjnego to jest odpowiedź środowisk, odpowiedź Polaków na to, żeby mieć dostęp. Nie każdy ma dostęp, nie każdy ma możliwość skorzystania z powszechnego prawa wyborczego, z konstytucyjnej zasady równości, by móc udać się do lokalu wyborczego, dlatego ta formuła powinna być utrwalona i powinna mieć swoje zapisy i umocowanie prawne w prawie wyborczym, w Kodeksie wyborczym.</u>
          <u xml:id="u-116.4" who="#TomaszSzymański">Jeśli chodzi o ostatnie zmiany, które zostały wprowadzone ustawą w 2020 r. dotyczącą przeciwdziałania i zwalczania COVID, dopisaliście państwo możliwość głosowania korespondencyjnego osobom podlegającym w dniu głosowania obowiązkowej kwarantannie, izolacji oraz osobom, które najpóźniej w dniu wyborów kończą lat 60.</u>
          <u xml:id="u-116.5" who="#TomaszSzymański">Szanowni Państwo! Z racji tego, że stanowisko Rady Ministrów jest na etapie uzgodnień, ponieważ retoryka i problematyka zawarte w tym obszarze sięga kilku ministerstw, na tym etapie mogę powiedzieć, że ministerstwo spraw wewnętrznych rekomenduje kontynuację prac parlamentarnych nad tym poselskim projektem ustawy, uwzględniając również rozsądne poprawki, które, mam nadzieję, panie pośle, nie będą wykraczały poza materię tego projektu, nie będą wykraczały, wchodziły w obszar Kodeksu wyborczego. Liczę jednocześnie na to, że komisja, która działa w komisji kodyfikacyjnej, będzie mogła zająć się gruntownym przebudowaniem Kodeksu wyborczego, zajmie się szybko szerszym oglądem sytuacji, wyciągnięciem konkretnych wniosków, w którym kierunku powinny zajść zmiany Kodeksu wyborczego pod kątem teleinformatycznym, co wybrzmiało dzisiaj w trakcie debaty. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-116.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-117">
          <u xml:id="u-117.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-117.1" who="#WłodzimierzCzarzasty">Bardzo proszę posła sprawozdawcę pana Mariusza Witczaka o dwa zdania.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-118">
          <u xml:id="u-118.0" who="#MariuszWitczak">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-118.1" who="#MariuszWitczak">Panie marszałku, obiecuję, że krótko. Chcę tylko odpowiedzieć na najważniejsze pytania. Po pierwsze, ustawa nie budzi żadnych wątpliwości natury konstytucyjnej, bowiem jej zawartość już przez lata funkcjonowała i była poddawana szerokiej analizie i pod tym względem nie ma żadnych wątpliwości. Natomiast proszę nie mylić tej ustawy dotyczącej głosowania o charakterze uzupełniającym, głosowania alternatywnego — bo cały czas podstawową formą głosowania zostaje udanie się do lokalu wyborczego — nie mylić z tą patologią, którą chciał nam zafundować PiS, powszechnym głosowaniem jako jedyną możliwością w powszechnym głosowaniu korespondencyjnym w 2020 r. Tutaj konstytucjonaliści, np. prof. Piotrowski, zwracali uwagę, że to jest niekonstytucyjne, bo to była tylko jedyna możliwość i to jeszcze organizowana w sposób chaotyczny i w bałaganie.</u>
          <u xml:id="u-118.2" who="#MariuszWitczak">Druga kwestia to kwestia tajności wyborów, bo tutaj podejmowany był ten temat. Pakiet wyborczy jest tak skonstruowany, szanowni państwo, że wybory będą tajne. Są dwie koperty. Karta do głosowania jest podwójnie pakowana i po rozpakowaniu do specjalnej urny trafiają anonimowe koperty z zaklejoną kartą. Dopiero potem są one rozpakowywane. Tutaj nie ma żadnego problemu, jeżeli chodzi o tajność wyborów. To już było realizowane i praktykowane, nie ma żadnego problemu w tej materii.</u>
          <u xml:id="u-118.3" who="#MariuszWitczak">Chcę na końcu państwu powiedzieć, że cała szeroka debata, która dotyczy e-votingu czy i-votingu, wykracza poza zakres naszej ustawy. Zresztą wiele spraw, o których państwo mówiliście, włącznie z niektórymi poprawkami, choć cennymi i godnymi rozpatrywania i dyskusji, co do zasady wykracza poza zakres tej ustawy. My się zajmujemy, szanowni państwo, li tylko kwestią głosowania korespondencyjnego. Jeżeli chodzi o naszą komisję i w ogóle o Kodeks wyborczy, to są podniesione standardy pracy legislacyjnej i precyzji, dlatego że mamy do czynienia z kodeksem. I bardzo wszystkich proszę o to, żebyście mieli na uwadze to, że tutaj nie może być takiej swobodnej twórczości, jeżeli chodzi o dopisywanie różnych poprawek. Owszem, będziemy mogli w oddzielnym toku prac nad niektórymi sprawami, o których państwo mówicie, się zastanawiać i pochylić.</u>
          <u xml:id="u-118.4" who="#MariuszWitczak">Panie Marszałku! Nie byłbym sobą, gdybym nie zwrócił Januszowi Kowalskiemu uwagi, ponieważ odebrał nam wiarygodność w kwestii zajmowania się Kodeksem wyborczym.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-119">
          <u xml:id="u-119.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">Ale on nie słyszy, bo go nie ma.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-120">
          <u xml:id="u-120.0" who="#MariuszWitczak">Zrobił to, panie marszałku, człowiek, który został wiceministrem i nie rozróżniał zbóż. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-120.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-121">
          <u xml:id="u-121.0" who="#WłodzimierzCzarzasty">A on był w rolnictwie?</u>
          <u xml:id="u-121.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Rolnictwo, nie rolnictwo — jaka to różnica?)</u>
          <u xml:id="u-121.2" who="#komentarz">(Poseł Mariusz Witczak: Tak, w rolnictwie, panie marszałku.)</u>
          <u xml:id="u-121.3" who="#WłodzimierzCzarzasty">Dobrze, że nie był w innym resorcie.</u>
          <u xml:id="u-121.4" who="#WłodzimierzCzarzasty">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-121.5" who="#WłodzimierzCzarzasty">W związku z tym, że w czasie drugiego czytania zgłoszono do przedłożonego projektu ustawy poprawki, na podstawie art. 95 ust. 2 regulaminu Sejmu, kieruję ten projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach w celu przedstawienia sprawozdania.</u>
          <u xml:id="u-121.6" who="#WłodzimierzCzarzasty">Proszę państwa, za 10 minut będzie godz. 13. Następny punkt powinien być o godz. 14.30, ale ponieważ jest bardzo duże przyspieszenie, sprawozdawca w tym punkcie, przedstawiciel pana prezydenta Andrzeja Dudy nie przyjedzie tak szybko. Nie jego to zresztą wina, tylko nasza, że tak przyspieszyliśmy. W związku z tym ogłaszam przerwę do godz. 14. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-121.7" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu od godz. 12 min 53 do godz. 14 min 01)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-122">
          <u xml:id="u-122.0" who="#Marszałek">Wznawiam obrady.</u>
          <u xml:id="u-122.1" who="#Marszałek">Na początku serdecznie witam gości pani poseł Ewy Kołodziej, która z właściwą sobie dynamiką przyniosła kartkę z informacją, z kim sobie przed chwilą robiliśmy zdjęcie. Są to członkowie Związku Górnośląskiego z Rudy Śląskiej, Chorzowa oraz Radzionkowa. Bardzo się cieszymy, że jesteście z nami w Sejmie, i serdecznie was witamy.</u>
          <u xml:id="u-122.2" who="#Marszałek">Przystępujemy do rozpatrzenia punktu 3. porządku dziennego: Pierwsze czytanie przedstawionego przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej projektu ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa (druk nr 405).</u>
          <u xml:id="u-122.3" who="#Marszałek">Proszę szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego, sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pana Jacka Siewierę o przedstawienie uzasadnienia projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-122.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-123">
          <u xml:id="u-123.0" who="#JacekSiewiera">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dziś, gdy parlament obraduje w czasie pierwszego czytania, jednocześnie w ciągu ostatnich 24 godzin mieliśmy 120 prób siłowego przekroczenia granicy państwowej. Każdy, kto nosi mundur w tym kraju, w południe oddawał hołd poległemu sierż. Mateuszowi Sitkowi, pierwszemu żołnierzowi od 10 lat, który poległ w służbie Rzeczypospolitej, wykonując zadania związane z obroną Rzeczypospolitej. A Rosja rozszerza działania w ramach ćwiczeń odstraszania jądrowego na poziomie taktycznym za naszą wschodnią granicą. To jest rzeczywistość, w której obradujemy nad projektem ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-123.1" who="#JacekSiewiera">Federacja Rosyjska używa hybrydowej agresji i wojny jako narzędzia uprawiania polityki, równoległego, nie jako jej kontynuacji, ale jako równoległego narzędzia uprawiania polityki na przestrzeni lat, a być może najbliższych dekad. Stoimy przed wyzwaniem zmiany organizacji systemu państwa, systemu kierowania obroną państwa, odporności państwa w sposób, który umożliwi odpowiedź na takie działanie wschodnich sąsiadów. Tymczasem zdarzenia ubiegłego tygodnia jak w soczewce skupiły wszystkie braki systemu odporności państwa, systemu kierowania obroną państwa, jakie są spuścizną 30 lat, od czasu stanu wojennego, od czasu, gdy pod sowieckim butem żołnierze zmuszeni byli do tego, by być użytymi przeciwko obywatelowi. Zaszyty w polskim systemie prawa lęk przed użyciem Sił Zbrojnych na terytorium RP, dziedzictwo sowieckiego systemu, do dziś pokutuje i upośledza działanie państwa.</u>
          <u xml:id="u-123.2" who="#JacekSiewiera">W ustawie o tym jakże niepolitycznym tytule, skomplikowanym, po to by nie miała ona charakteru aktu politycznego, uregulowane zostały trzy krytycznie ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa narodowego obszary funkcjonowania państwa: obszar cywilny, tzn. administracji państwa i kierowania bezpieczeństwem narodowym, obszar reagowania Sił Zbrojnych na zagrożenia i użycia Sił Zbrojnych, tego militarnego ramienia państwa, oraz reforma systemu kierowania i dowodzenia czasu pokoju.</u>
          <u xml:id="u-123.3" who="#JacekSiewiera">Szanowni państwo, w 2023 r. miały miejsce ćwiczenia zrealizowane na polecenie zwierzchnika Sił Zbrojnych prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, z udziałem prezesa Rady Ministrów, ministrów, dowództwa Sił Zbrojnych, szefa Sztabu Generalnego, dowódcy operacyjnego. Dziś w systemie kierowania państwa nie ma nikogo — oprócz zwierzchnika Sił Zbrojnych, szefowej Biura Prawa i Ustroju pani minister Małgorzaty Paprockiej i mojej skromnej osoby — kto uczestniczył w tych ćwiczeniach. Zmianie uległ cały rząd, prezes Rady Ministrów, dowódcy wojskowi. Nikt w praktyce nie ćwiczył przejścia państwa z czasu P do czasu W. Na kartach proponowanej przez prezydenta ustawy zawarta jest pamięć instytucjonalna tego państwa, pamięć reagowania państwa z jego pozytywnymi skutkami i błędami na śmigłowce, które wtargnęły nad Białowieżę z uzbrojeniem, na rakiety, które naruszyły przestrzeń powietrzną, na sposób koordynacji działań, gdy kosztowało to życie dwóch obywateli państwa. Te doświadczenia zawarte są na tych kilkudziesięciu kartkach ustawy proponowanej przez zwierzchnika Sił Zbrojnych. Po ustaniu kadencji prezydenta za 12 miesięcy to one będą doświadczeniem, które może znaleźć odzwierciedlenie w systemie, jeżeli parlament, Wysoka Izba, tak zdecyduje. W szczegółach ustawa ta zawiera m.in. włączenie marszałka Sejmu, drugiej osoby w państwie, marszałka Senatu, Biura Bezpieczeństwa Narodowego, prezesa Rady Ministrów i innych organów w system kierowania obroną państwa, stworzenia stanowisk kierowania obroną państwa.</u>
          <u xml:id="u-123.4" who="#JacekSiewiera">Szanowni państwo, jak to możliwe, że w państwie, które dźwiga na sobie ciężar doświadczenia wakatu na stanowisku prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie marszałek Sejmu w wyniku katastrofy lotniczej w praktyce z marszu przejął odpowiedzialność za prowadzenie spraw państwa, państwo nadal nie wyposażyło stanowisk kierowania w odpowiednie uprawnienia? Ustawa rozwiązuje ten problem, wprowadzając obowiązek informowania, tak by nie powtórzyła się sytuacja z ubiegłego tygodnia, gdy prezes Rady Ministrów, zwierzchnik Sił Zbrojnych, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, marszałek Sejmu nie byli poinformowani o zdarzeniach kluczowych z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-123.5" who="#JacekSiewiera">Proponowana ustawa wprowadza także podstawy prawne użycia Sił Zbrojnych na terytorium Rzeczypospolitej nie tylko przy granicy. Daje ramy, konstrukcję w postaci stałych planów obrony, a także możliwość wprowadzenia definicji operacji wojskowej na terytorium Rzeczypospolitej, tak by obrona i użycie Sił Zbrojnych były możliwe nie tylko przy granicy, ale np. w portach, elektrowniach, infrastrukturze krytycznej, na lotniskach.</u>
          <u xml:id="u-123.6" who="#JacekSiewiera">Ustawa daje ramy dla rozwiązań legislacyjnych, które dziś słusznie proponuje rząd i minister obrony narodowej. W ustawie znajduje odzwierciedlenie również propozycja dotycząca wykorzystania Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni — komponentu, który dziś nie ma takich regulacji, nie ma swoich zasad dotyczących jego użycia. W kraju, który jest najbardziej narażony na ataki cybernetyczne, w kraju, w którym w ciągu 10 ostatnich dni doszło do ataku na Polską Agencję Prasową — ze skutkami w przestrzeni publicznej, na które musieli reagować najwyżsi przedstawiciele władz państwowych, Wojska Obrony Cyberprzestrzeni, które posługują się bardzo delikatną materią pomiędzy aktywną obroną a defensywnym działaniem, nie mają uregulowań. Ustawa po raz pierwszy wprowadza uregulowania tam, gdzie konieczne jest reagowanie w ciągu kilku minut od momentu wystąpienia zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-123.7" who="#JacekSiewiera">I wreszcie reforma systemu kierowania i dowodzenia. Po pierwsze, połączenie dowództwa operacyjnego i dowództwa generalnego, stworzenie dowództwa połączonych sił, tak by zgodnie z planami regionalnymi i systemami dowodzenia Sojuszu Północnoatlantyckiego możliwe było prowadzenie operacji połączonych w świecie, w którym dominuje wielodomenowe pole walki, by umożliwić Siłom Zbrojnym reagowanie w każdej z tych domen pod jednym dowództwem, w którym świadomość sytuacyjna będzie zachowana u jednego dowódcy, chodzi tu o cywilną kontrolę armii.</u>
          <u xml:id="u-123.8" who="#JacekSiewiera">Szanowni państwo, dziś każdy dowódca, od szczebla podporucznika po szefa sztabu generalnego, był szkolony zgodnie z zasadą: szkolisz, dowodzisz, odpowiadasz. Każdy bez wyjątku. A system kierowania i dowodzenia skonstruowany jest w taki sposób, w którym w czasie pokoju jednostki, brygady, dywizje podległe dowódcy generalnemu, który odpowiada za ich szkolenie, są przekazywane dowódcy operacyjnemu, który nigdy nimi w takiej skali nie dowodził.</u>
          <u xml:id="u-123.9" who="#JacekSiewiera">Szanowni państwo, teraz, jak tu siedzimy, trwają ćwiczenia na Bałtyku, największe ćwiczenia Sojuszu Północnoatlantyckiego w tej części świata, z wykorzystaniem marynarki wojennej wielu krajów. Bałtyk to morze, przez które docierają do nas pomoc sojusznicza, uzbrojenie i kluczowe surowce energetyczne. W armii mamy dziewięciu admirałów. Jak to możliwe, że dziś, w trakcie tych ćwiczeń, marynarką wojenną jako całością nie dowodzi żaden z nich?</u>
          <u xml:id="u-123.10" who="#JacekSiewiera">I wreszcie wojska medyczne. Wysoka Izbo, z całym moim doświadczeniem zawodowym żołnierza, ale i lekarza, jestem gotów postawić tezę, że gdyby zastosowano reguły ewakuacji medycznej z całą infrastrukturą, śmigłowcami ewakuacji medycznej do właściwych stref zaopatrzenia chirurgicznego, tj. zaopatrzenia w trzecim poziomie referencyjności, w Wojskowym Instytucie Medycznym albo w innych placówkach wojskowych właściwego poziomu, zgodnie ze standardami NATO, w systemie dowodzenia z wykorzystaniem linii MEDEVAC, dałoby się uniknąć śmierci tego żołnierza. Ale do tego potrzebna jest reforma systemu kierowania i dowodzenia i utworzenie Dowództwa Komponentu Wojsk Medycznych.</u>
          <u xml:id="u-123.11" who="#JacekSiewiera">Oprócz tych elementów w ustawie zostało zawartych jeszcze bardzo wiele szczegółowych regulacji dotyczących Polityczno-Strategicznej Dyrektywy Obronnej i sposobu jej powiązania z planami PUSZ z wykorzystaniem wojska w planie reagowania obronnego, czy np. wykorzystaniem wojsk specjalnych do operacji ochraniania najważniejszych osób w państwie w trakcie wizyt zagranicznych, takich jak te, które miały miejsce na Ukrainie w trakcie trwania konfliktu. Wszystkie te doświadczenia znajdują odzwierciedlenie na kartkach proponowanej przez prezydenta ustawy. 2 lata temu Wysoka Izba jednogłośnie przyjęła ustawę o obronie Ojczyzny, która utworzyła fundusz umożliwiający historyczną modernizację Sił Zbrojnych, która znajdzie odzwierciedlenie na kartach podręczników do historii. Przygotowanie do odstraszania III Rzeczypospolitej zaczęło się zaraz po rozpoczęciu wojny. Dziś w przypadku tych elementów, tego uzbrojenia, tych zasobów konieczna jest kolejna taka inicjatywa, inicjatywa, która nada strukturę, nada właściwą organizację Siłom Zbrojnym i systemowi reagowania obronnego, kierowania obroną państwa. Właściwe i uzasadnione, oczekiwane wręcz rozwiązania, jakie proponuje dziś rząd w zakresie ustawy o żandarmerii, być może ustawy — Kodeks karny, dotyczą zmiany ustawy o obronie ojczyzny.</u>
          <u xml:id="u-123.12" who="#JacekSiewiera">W imieniu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, zwierzchnika Sił Zbrojnych, apeluję, by te zmiany w tej ustawie o jakże niepolitycznym tytule przybrały formę zmian ustawy strategicznej nadającej nowa architekturę Siłom Zbrojnym. Te prace trwały za poprzedniego parlamentu, trwają i dziś. I mogą być najsilniejszym sygnałem, jakie polskie państwo wyśle za wschodnią granicę.</u>
          <u xml:id="u-123.13" who="#JacekSiewiera">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! Panie Marszałku! Odstraszanie NATO zaczyna się od przycisków na państwa pulpitach. Bardzo dziękuję panu marszałkowi, Wysokiej Izbie za zrozumienie wagi tej legislacji, tej propozycji i sytuacji, w jakiej znajduje się polskie państwo. Bardzo serdecznie dziękuję pani minister Małgorzacie Paprockiej za dziesiątki albo setki godzin spędzonych wspólnie z tą, jak i poprzednią administracją Ministerstwa Obrony Narodowej i wspólną pracę nad tą propozycją. A w imieniu pana prezydenta apeluję o zgodne procedowanie nad tą ustawą. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-123.14" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-124">
          <u xml:id="u-124.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-124.1" who="#Marszałek">Sejm ustalił, że w dyskusji nad tym punktem porządku dziennego wysłucha 10-minutowych oświadczeń w imieniu klubów i 5-minutowego oświadczenia w imieniu koła.</u>
          <u xml:id="u-124.2" who="#Marszałek">Otwieram dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-124.3" who="#Marszałek">Pierwszy w imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwość głos zabierze poseł Zbigniew Hoffmann.</u>
          <u xml:id="u-124.4" who="#Marszałek">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-125">
          <u xml:id="u-125.0" who="#ZbigniewHoffmann">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Nie ulega najmniejszej wątpliwości, że bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo publiczne to jest taki obszar, to jest taka sfera, która powinna być wyłączona z bieżącego sporu politycznego, powinna nas łączyć, a nie dzielić. Niestety pewne sygnały, które napływają z wewnątrz obozu rządzącego nie do końca potwierdzają tę tezę, ba, można odnieść wrażenie, że w tej materii panuje niestety brak zgody i chaos w samej koalicji rządzącej. Bo jak inaczej należy interpretować wypowiedź jednego z wiceministrów obrony narodowej, który nazwał decyzję własnego premiera zobowiązującego szefa MON do przygotowania zmian w prawie, które mają, jak rozumiem, wspierać polskich żołnierzy, cytuję: absolutnym absurdem? To już pozostawiam państwa ocenie.</u>
          <u xml:id="u-125.1" who="#ZbigniewHoffmann">Przechodzę do projektu ustawy, który złożył pan prezydent. Szanowni państwo, agresywna i pełnoskalowa wojna rozpętana przez Rosję na Ukrainie i wojna hybrydowa, którą Rosja wspólnie z Białorusią wytoczyły Polsce, którą prowadzą przeciwko Polsce, wymagają niewątpliwie wzmocnienia systemu bezpieczeństwa narodowego i uczynienia go bardziej funkcjonalnym. I tak odczytujemy ten projekt, który zechciał złożyć w Sejmie pan prezydent, który nazywa się, przypominam, bo warto, projektem ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-125.2" who="#ZbigniewHoffmann">Projekt, jak możemy przeczytać, i to też tez bardzo istotna informacja, podlega uzgodnieniu ze stroną wojskową, Sztabem Generalnym Wojska Polskiego, dowództwem wojsk specjalnych i dowództwem komponentów wojsk obrony cyberprzestrzeni. Z dość szczegółowej analizy projektu, a to klub Prawa i Sprawiedliwości uczynił, wynika, że projekt można podzielić niejako na dwie kategorie, że zawarte w nim przepisy można podzielić na dwie istotne kategorie: te, które mają bardzo istotny wpływ na system bezpieczeństwa narodowego, oraz te, które porządkują obecne przepisy w dużej części poprzez przeniesienie przepisów aktualnych rozporządzeń do aktu o randze ustawy, co też ma, jak sądzę, panie ministrze, kolosalne znaczenie. Do pierwszej grupy należy zaliczyć zmiany organizacyjne w najwyższych strukturach dowodzenia Siłami Zbrojnymi, o tym pan minister zresztą mówił, oraz wprowadzenie stałych planów obrony. Do drugiej kategorii należy doprecyzowanie przepisów dotyczących opracowania polityczno-strategicznej dyrektywy obronnej, planów reagowania obronnego oraz narodowych planów użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej do obrony państwa, a także zasad reagowania obronnego na zewnętrzne zagrożenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-125.3" who="#ZbigniewHoffmann">Projekt ustawy zakłada — ja tutaj zaakcentuję te zapisy, które z punktu widzenia klubu Prawo i Sprawiedliwość wydają się najbardziej istotne — utworzenie wojsk specjalnych jako kolejnego rodzaju Sił Zbrojnych, a więc rozszerzenie liczby dowódców, których będzie powoływał zwierzchnik Sił Zbrojnych, czyli pan prezydent. Podchodzimy do tego z aprobatą.</u>
          <u xml:id="u-125.4" who="#ZbigniewHoffmann">Projekt zakłada podporządkowanie dowódcy Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, dowódcy Wojsk Specjalnych oraz dowódcy Komponentu Wojsk Medycznych. W projekcie — o czym pan minister powiedział i do czego także podchodzimy z aprobatą — przewiduje się utworzenie wojsk medycznych jako specjalistycznego komponentu Sił Zbrojnych. Projekt zakłada także przekształcenie Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych w dowództwo komponentów wsparcia Sił Zbrojnych podporządkowane szefowi Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.</u>
          <u xml:id="u-125.5" who="#ZbigniewHoffmann">Chciałbym zwrócić państwa uwagę na niezwykle ważne przepisy, fundamentalne dla bezpieczeństwa państwa, mianowicie dotyczące stałych planów obrony. To są te przepisy, które w istotny sposób zwiększają możliwość użycia Sił Zbrojnych w samodzielnej operacji w czasie pokoju. Nie muszę chyba nikogo przekonywać, że w obecnej sytuacji — mówiłem o tym na początku — czyli wojny hybrydowej prowadzonej ze strony Rosji i Białorusi, nabiera to kolosalnego znaczenia. Otóż pozwala to skutecznie przeciwdziałać wszelkim zagrożeniom ze strony różnego rodzaju grup najemniczych, pozwala na szybką reakcję, która jakby przeciwstawia się zagrożeniom związanym właśnie z aktywnością sabotażowo-dywersyjną grup najemniczych, chociażby takich jak Grupa Wagnera.</u>
          <u xml:id="u-125.6" who="#ZbigniewHoffmann">Na koniec swojego wystąpienia chcę powiedzieć, że za istotne — o czym też pan minister już właściwie mówił — uznajemy zapisy, które wzmacniają system kierowania bezpieczeństwem państwa poprzez zwiększanie koordynacji działań, wymiany informacji i natychmiastowego reagowania instytucji władzy publicznej. Chodzi tutaj rzeczywiście o marszałków Sejmu i Senatu oraz organy dowodzenia Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-125.7" who="#ZbigniewHoffmann">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Państwo Ministrowie! Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość popiera przedłożony przez pana prezydenta projekt i rekomenduje kontynuowanie prac legislacyjnych. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-125.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-126">
          <u xml:id="u-126.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-126.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Koalicji Obywatelskiej zabierze głos pan poseł Paweł Suski.</u>
          <u xml:id="u-126.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-127">
          <u xml:id="u-127.0" who="#PawełSuski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.1" who="#PawełSuski">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Muszę przyznać, że pan minister Jacek Siewiera przedstawił nam projekt w sposób dość emocjonalny. Mam wrażenie, że również u podstaw tworzenia tego projektu emocje grały niezwykłą rolę. Takie przemyślenie rodzi się ad hoc, kiedy kończy się kadencja prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Odnoszę wrażenie, że pan prezydent chce coś po sobie pozostawić. 2 maja br. pan prezydent wykazał się nadzwyczajnym zaangażowaniem w reformę polskich Sił Zbrojnych. Przez 9 lat nie wykazywał nadmiernego zainteresowania zmianami w prawie w tej materii. Pan prezydent nie przejmował się Antonim Macierewiczem, który systemowo obniżał zdolności obronne naszej armii, który zniszczył program śmigłowcowy, unieważniał przetarg po przetargu, który wtargnął do centrum kontrwywiadu NATO, czym naraził Polskę na utratę sojuszniczego zaufania.</u>
          <u xml:id="u-127.2" who="#PawełSuski">Panie Prezydencie! Nie przejmował się pan panem Misiewiczem, który drwił sobie z polskiego munduru, który sponiewierał najbardziej doświadczonych generałów i oficerów. Jako zwierzchnik Sił Zbrojnych nie interweniował pan, kiedy minister Błaszczak marnował pieniądze z budżetu MON na ławeczki patriotyczne. Podejrzewam, że ślad po nich już dawno zaginął. Nie reagował pan w przypadku dziesiątków przeróżnych żenujących wpadek, chociażby po ujawnieniu przez ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka na potrzeby kampanii wyborczej Prawa i Sprawiedliwości tajnego planu użycia Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej „Warta”, dokumentu operacyjnego, który nigdy nie powinien ujrzeć światła dziennego. Gdzie pan wtedy był, panie prezydencie?</u>
          <u xml:id="u-127.3" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Jesteście bezczelni.)</u>
          <u xml:id="u-127.4" who="#PawełSuski">Teraz, na koniec swojej kariery — podkreślam to drugi raz — do Sejmu przesyła pan, panie prezydencie, ten sam projekt ustawy. Dlaczego o tym mówię i w taki właśnie sposób? Dlaczego podkreślam brak zaangażowania prezydenta, zwierzchnika Sił Zbrojnych przez ostatnie 8, 9 lat w budowanie potencjału obronnego Sił Zbrojnych? Bo panu nie ufam i zaraz wyjaśnię dlaczego.</u>
          <u xml:id="u-127.5" who="#PawełSuski">Wysoka Izbo! W ubiegłym roku PiS nie wyraził zainteresowania tym projektem, nawet nie próbował go uchwalić. W kuluarach się mówiło, że prezes Jarosław Kaczyński stwierdził, że ta ustawa jest niepotrzebna. Kiedy minął prawie rok, 2 maja prezydent wykazywał niezwykłą aktywność, złożył projekt z żądaniem szybkiego procedowania. Pan minister przed chwilą podkreślił to żądanie. Panowie twierdzicie, że po wydarzeniach na granicy z Białorusią trzeba natychmiast go uchwalić, ponieważ są w nim zawarte regulacje dotyczące użycia broni przez żołnierzy. Oczywiście jest to na kanwie wydarzeń na granicy i tego, co dzisiaj społeczeństwo kontestuje w przestrzeni medialnej.</u>
          <u xml:id="u-127.6" who="#PawełSuski">Panie Prezydencie! Nie zna pan swojego projektu, pana projekt nie zawiera takich regulacji. To kolejna pana tragikomiczna wpadka. Przypomnę, że tę materię regulował projekt sprzed roku, ten z druku nr 3605, który uległ zasadzie dyskontynuacji po zakończeniu kadencji. Dziś w projekcie, nad którym procedujemy, z druku nr 405, ktoś te zapisy wykreślił. Jedyne, co dotyka tej tematyki, to art. 26 ust. 2 pkt 5, w którym ujęto, że szczegółowe zasady użycia przymusu bezpośredniego, broni i innego uzbrojenia zostaną określone w stałych planach obrony, które, uwaga, są niejawne. Bardzo często podkreślał to pan prezydent na konferencjach prasowych. Ale z uwagi na coraz częstsze angażowanie Sił Zbrojnych do celów rozpoznawczych, operacyjnych i odstraszania absolutnie konieczne jest wyposażenie żołnierzy na potrzeby tych działań w broń osobistą oraz, co ważniejsze, zapewnienie uprawnień do użycia środków przymusu bezpośredniego, broni bądź innego uzbrojenia. W związku z tym niezbędne jest określenie w przepisach prawa rangi ustawowej uprawnień żołnierzy do stosowania środków przymusu bezpośredniego, broni i innego uzbrojenia nawet w celu zapewnienia niezbywalnego prawa do samoobrony. Stworzenie odpowiednich ram prawnych jednocześnie wypełni bardzo ważną normę art. 31 ust. 3 konstytucji Rzeczypospolitej. To właśnie rząd premiera Donalda Tuska przygotowuje w kompleksowej nowelizacji przepisów prawa, które zostaną niebawem przedstawione Wysokiej Izbie.</u>
          <u xml:id="u-127.7" who="#PawełSuski">Wysoka Izbo! Mamy dziś projekt wrzucony trochę jak kukułcze jajo. Nie wiadomo, co z nim zrobić, bo on zawiera wiele wad, niedoróbek, niekonstytucyjnych regulacji, i musimy podjąć decyzję, jaka będzie jego droga.</u>
          <u xml:id="u-127.8" who="#PawełSuski">Pomimo wielu niedoskonałości, z szacunku dla funkcji projektodawcy proponujemy procedowanie nad tym projektem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-127.9" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-127.10" who="#komentarz">(Głos z sali: Łaskawcy.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-128">
          <u xml:id="u-128.0" who="#Marszałek">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-128.1" who="#Marszałek">W imieniu Koalicji Obywatelskiej kontynuować będzie pan poseł Andrzej Szewiński.</u>
          <u xml:id="u-128.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-129">
          <u xml:id="u-129.0" who="#AndrzejSzewiński">Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Środowisko bezpieczeństwa na świecie, w szczególności w naszej części Europy, w Polsce, radykalnie się zmieniło po przekształceniu konfliktu w Ukrainie w pełnoskalową wojnę, w której wojska rosyjskie, łamiąc wszelkie prawa i konwencje międzynarodowe, atakują obiekty cywilne. Rosyjska gospodarka funkcjonuje w trybie wojennym i od nas i naszych sojuszników zależy, czy unikniemy bezpośredniej konfrontacji, dzięki odpowiednim działaniom wpisując się w obronę kolektywną Paktu Północnoatlantyckiego, i będziemy prowadzić z żelazną konsekwencją politykę odstraszania, realizując transformację polskich Sił Zbrojnych. Jak napisał ponad 2500 lat temu chiński strateg Sun Tzu w „Sztuce wojny”: „Wojna nie polega na tym, aby oczekiwać, że wróg nie zaatakuje, ale na tym, aby uniemożliwić mu ten atak”.</u>
          <u xml:id="u-129.1" who="#AndrzejSzewiński">Na najbliższym szczycie NATO w Waszyngtonie będą m.in. aktualizowane regionalne plany obronne. Dlatego nie ma wątpliwości, iż należy tak dostosować polskie prawo, aby wzmocnić odporność państwa i zapewnić gwarancję bezpieczeństwa dla Polski i Polaków. Z kierunku wschodniego realizowane są ataki o charakterze hybrydowym, takie jak cyberataki i instrumentalne wykorzystanie uchodźców, migrantów w celu destabilizacji sytuacji na polskiej granicy, która jest granicą Unii i NATO. Istnieje wysokie zagrożenie aktami dywersji wymierzonymi w infrastrukturę krytyczną.</u>
          <u xml:id="u-129.2" who="#AndrzejSzewiński">Ustawa przedłożona przez pana prezydenta jest bardzo daleko idąca. Wdrożenie jej w życie spowoduje obowiązek wprowadzenia zmian w 17 ustawach, w szczególności w ustawie o obronie Ojczyzny. Przedmiotowy akt prawny m.in. zakłada wprowadzenie procedur dotyczących przeciwdziałania zagrożeniom hybrydowym i zmiany organizacji systemu kierowania obroną kraju oraz ustala stany gotowości obronnej państwa, które de facto stoją w sprzeczności z konstytucją, w której mamy katalog zamknięty stanów nadzwyczajnych. Projekt ten zakłada również włączenie marszałków Sejmu i Senatu w skład systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym, doprecyzowanie założeń Planu Reagowania Obronnego Rzeczypospolitej Polskiej i nałożenie na samorządy obowiązku pełnienia stałych dyżurów — tutaj też nie ma źródła finansowania. Ustawa zakłada daleko idące zmiany struktury dowodzenia Sił Zbrojnych. Po wprowadzeniu w życie ustawy w miejsce zlikwidowanego Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych oraz Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych ma zostać stworzone Dowództwo Połączonych Rodzajów Sił Zbrojnych. Zgodnie z przedłożonym projektem mają powstać dowództwa m.in. Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej czy też komponentu wojsk medycznych.</u>
          <u xml:id="u-129.3" who="#AndrzejSzewiński">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Z uwagi na fakt, iż polski rząd przygotowuje wiele aktów prawnych w formie rozporządzeń, uchwał, ustaw, takich jak uchwała w sprawie Tarczy Wschód, ustawa o obronie cywilnej, regulacje dotyczące użycia wojska w warunkach eskalacji działań podprogowych w czasie P, w trosce o dobro i takie stanowienie prawa, aby zapisy ustawy nie kolidowały z innymi ustawami, Koalicja Obywatelska przychyla się do rozpoczęcia debaty dotyczącej znowelizowania polskiego prawa w kwestiach ujętych w projekcie ustawy, mając świadomość, iż przedłożony projekt zawiera regulacje stojące w kolizji z obowiązującym prawem i wymagające wielu konsultacji i przygotowania odpowiednich ekspertyz. Jest to pewien etap drogi do mety, na której nasz kraj będzie bezpieczny i odporny na szerokie spektrum zagrożeń występujących w czasie pokoju, wojny czy też kryzysu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-129.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-130">
          <u xml:id="u-130.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-130.1" who="#Marszałek">W imieniu klubu Polska 2050 — Trzecia Droga głos zabierze pan poseł Piotr Strach.</u>
          <u xml:id="u-130.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-131">
          <u xml:id="u-131.0" who="#PiotrPawełStrach">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko klubu Polska 2050 — Trzecia Droga dotyczące projektu ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-131.1" who="#PiotrPawełStrach">Często rozpoczynam nasze stanowiska dotyczące obronności od tego, że rzeczywiście najważniejsze jest bezpieczeństwo. Wszyscy, czy z lewej, czy z prawej strony Izby, jesteśmy co do tego przekonani. Mamy również przekonanie co do tego, że ma to na sercu także pan prezydent.</u>
          <u xml:id="u-131.2" who="#PiotrPawełStrach">Bardzo dziwi fakt, że w tym momencie proponuje nam się rewolucję. 2 lata temu została uchwalona ustawa o obronie Ojczyzny — jednogłośnie, tak jak mówił pan minister — tymczasem ustawa teraz przedłożona Wysokiej Izbie pokazuje… To tak jakby tam było bardzo dużo złych rzeczy, jakby był chaos. Jest tyle złych rzeczy i w zasadzie te rzeczy dotyczą bardzo różnych aspektów zarządzania obronnością państwa. W uzasadnieniu czytamy, że ustawa pana prezydenta ma usunąć niejasności, doprecyzować, uściślić przepisy, rozstrzygnąć spory kompetencyjne, zastąpić akty wykonawcze, które teraz jakoś, lepiej lub gorzej, obowiązują. Tymczasem ta rewolucja dotyka wszystkich aspektów, wszystkich instytucji, organów konstytucyjnych państwa, prezydenta, rządu, ministra obrony narodowej, marszałków Sejmu i Senatu, Biura Bezpieczeństwa Narodowego, praktycznie całego Wojska Polskiego, Straży Granicznej, Policji, administracji rządowej, służb specjalnych, samorządów itd. Jest to rewolucja, która dotyczy zarówno dowodzenia, planowania, infrastruktury, odpowiedzialności poszczególnych instytucji, jak i procedur. Przykładem jest przekształcenie Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych w Dowództwo Sił Połączonych i powrót do Dowództwa Wojsk Lądowych, Dowództwa Sił Powietrznych, Dowództwa Marynarki Wojennej, Wojsk Wsparcia Sił Zbrojnych, Wojsk Obrony Terytorialnej i Wojsk Medycznych. Rewolucja zaczyna się od samego szczytu, od kompetencji prezydenta, a kończy na samorządzie terytorialnym.</u>
          <u xml:id="u-131.3" who="#PiotrPawełStrach">Czy ustawa o obronie Ojczyzny jest tak zła? Czy tak mamy rozumieć bardzo emocjonalne wypowiedzi pana ministra? Czy w 2025 r., w tej sytuacji, w jakiej jesteśmy, w sytuacji zagrożenia państwa, wojny za granicą, w zasadzie wojny hybrydowej tu, w Warszawie, gdy mamy do czynienia z aktami dywersji, będzie stać nas na rewolucję w kwestii praktycznie całego systemu zarządzania obronnością państwa?</u>
          <u xml:id="u-131.4" who="#PiotrPawełStrach">Można powiedzieć, że z tą ustawą związane są pewne dobre rzeczy. Rzeczywiście pan prezydent zwraca uwagę na zagrożenia hybrydowe, zwraca uwagę na to, aby włączyć także parlament, izby parlamentu, marszałków w proces decyzyjny, jeśli chodzi o obronność państwa. Mówi o powadze kwestii infrastruktury, chociażby jeśli chodzi o stanowiska kierowania obroną. Dobrze, że zwraca na to uwagę, ale niestety pomija też wiele rzeczy, chociażby kwestię zwiększenia kompetencji, roli prezydenta kosztem najważniejszej w tym momencie osoby, jeśli chodzi o bezpieczeństwo w państwie, czyli ministra obrony narodowej. Nasz ustrój jest skoncentrowany na tym, że największą odpowiedzialność organizacyjną za obronność ponosi MON, ponosi minister obrony narodowej. Oczywiście znów pomijamy kwestię obrony cywilnej. W tym momencie w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji trwa opracowywanie, procedowanie nad ustawą o obronie cywilnej, o obronie ludności. Oczywiście w ustawie prezydenckiej tego nie ma. Nadal czekamy na poruszenie kwestii obrony cywilnej.</u>
          <u xml:id="u-131.5" who="#PiotrPawełStrach">Jako klub Polska 2050 — Trzecia Droga oczywiście z szacunku dla urzędu oraz w trosce o dobro i obronność naszej ojczyzny będziemy chcieli dalej pracować nad tą ustawą w komisjach sejmowych, w komisjach parlamentarnych. Nie tylko damy szansę, aby środowisko pana prezydenta oraz część sztabu Wojska Polskiego brały udział w jej opracowaniu, ale także, mam nadzieję, poszerzymy grono ekspertów. Być może będziemy mogli skorzystać także z szerszych konsultacji społecznych, bo jest to naprawdę bardzo ważne. Musimy się zastanowić, czy rzeczywiście stać nas na rewolucję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-131.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-132">
          <u xml:id="u-132.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-132.1" who="#Marszałek">Teraz w imieniu klubu PSL — Trzecia Droga głos zabierze pan poseł Andrzej Grzyb.</u>
          <u xml:id="u-132.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-133">
          <u xml:id="u-133.0" who="#AndrzejGrzyb">Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie i Panowie Ministrowie! Jeszcze nie tak dawno na tej sali wszystkie siły polityczne zgodnie przyjmowały projekt ustawy o obronie Ojczyzny. Jej uchwalenie uznaliśmy za podstawowy obowiązek. Przyjęliśmy ją w pełnej zgodzie, nawet jeżeli mieliśmy do niej uwagi, nawet jeżeli chcieliśmy wprowadzić pewne poprawki, które miały polepszyć niektóre regulacje prawne. Uznaliśmy, że w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa w tej części Europy, również bezpośredniego zagrożenia naszych granic, ten spór nie jest nam potrzebny, że powinniśmy przyjąć ustawę, aby dać zewnętrzny wyraz temu, że sprawy bezpieczeństwa są ponad sporem politycznym. Wydaje mi się, że w dużej mierze nam się to udało i w poprzedniej kadencji, i w tej kadencji, jeśli chodzi o zakres, w jakim Wysoka Izba rozpatrywała różne sprawy dotyczące bezpieczeństwa państwa, funkcjonowania polskich Sił Zbrojnych, a także pewnych zmian strukturalnych. Znajdowaliśmy tutaj porozumienie. Znalazło to wyraz chociażby w czasie debaty budżetowej czy w licznych aspektach, które dotyczą funkcjonowania poszczególnych odcinków związanych z obronnością państwa.</u>
          <u xml:id="u-133.1" who="#AndrzejGrzyb">Wszyscy uznaliśmy też, że niezbędnym dopowiedzeniem do tej ustawy o obronie Ojczyzny jest ustawa o obronie cywilnej, ponieważ odporności państwa, odporności społeczeństwa nie da się zbudować tylko i wyłącznie poprzez dobre funkcjonowanie, ułożenie, liczebność i wyposażenie Sił Zbrojnych. Całe państwo jest odpowiedzialne, wszystkie jego struktury, łącznie z samorządem, ale też obywatele, firmy państwowe, firmy prywatne i publiczne, za współuczestniczenie w procesie przygotowywania pełnej odporności państwa. Liczymy, że ta ustawa rychło trafi do laski marszałkowskiej dzięki inicjatywie ministra spraw wewnętrznych i administracji, że zbudujemy w ten sposób pełne kompetencje i odporność państwa, wskazując zakres świadczeń rzeczowych i osobistych również dla tych, którzy będą zobowiązani do tego tą ustawą.</u>
          <u xml:id="u-133.2" who="#AndrzejGrzyb">Prezydencki projekt ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa, który, jak wspomniano, był złożony również w poprzedniej kadencji, ale nie został rozpatrzony przez Wysoką Izbę, został złożony powtórnie w maju br. Uznaję, że rozpatrzenie tego projektu jest wielce zasadne nie tylko dlatego, że złożył go prezydent Rzeczypospolitej, że jest to wyrazem pełnego uszanowania dla projektodawcy, ale również ze względu na liczne elementy tej ustawy, o których dyskutowano chociażby przy okazji debaty nad ustawą o obronie Ojczyzny. Najczęściej powtarzana kwestia, również w kręgach samych Sił Zbrojnych, wojska, dotyczyła odniesienia się do tego, czy takie ułożenie zasad dowodzenia oraz struktur dowódczych jest wystarczające dla ich funkcjonalności, sprawnego funkcjonowania.</u>
          <u xml:id="u-133.3" who="#AndrzejGrzyb">Jako klub parlamentarny uznajemy, że rozpatrzenie tego projektu w pierwszym czytaniu, a następnie zgoda Wysokiej Izby na przekazanie do dalszych prac w Komisji Obrony Narodowej będzie odpowiedzią na ogromne zmiany w zakresie bezpieczeństwa, które począwszy od roku 2014, ale też w ostatnich 2 latach, zaszły w naszym otoczeniu. Te zmiany oczywiście dotyczą zarówno zagrożeń, które były już zidentyfikowane, jak i tych, które powstają na nowo czy zmieniają swój charakter. Chociażby sprawa ochrony cyberprzestrzeni. Informacje z ubiegłego roku pokazywały, że na polską infrastrukturę w zakresie cyberbezpieczeństwa było skierowane ze strony naszych wrogów ponad 80 tys. ataków. To pokazuje, jak istotny jest ten komponent. Z drugiej strony też można powiedzieć, i powinniśmy to powiedzieć na tej sali, że akurat polskie wojska ochrony cyberprzestrzeni należą do czołówki w Pakcie Północnoatlantyckim, jeżeli chodzi o kompetencje. Mieliśmy to okazję usłyszeć od wielu ekspertów w trakcie chociażby poznańskiej prezentacji CyberSecu.</u>
          <u xml:id="u-133.4" who="#AndrzejGrzyb">Sądzę też, że projekt jest odpowiedzią zarówno na to, jak zmienia się agresywny charakter działań Rosji przeciwko Ukrainie, jak i na pojawianie się nowych tendencji. W roku ubiegłym wydawało się, że np. nasza granica już przestaje być obiektem silnego naporu i wrogich ataków. Ten rok pokazał, że to absolutnie nie ma miejsca, a presja na naszą granicę wschodnią jest zwiększona. Dowodem tego jest nie tylko liczba tych ataków, ale również ich agresywność, która została też, że tak powiem, okupiona krwią polskiego żołnierza, którego pamięć, heroizm Wysoka Izba dzisiaj uczciła i dała wyraz pełnej solidarności z najbliższymi.</u>
          <u xml:id="u-133.5" who="#AndrzejGrzyb">Pojawiły się nowe wyzwania, które są związane z, jak mówimy, niestandardowymi formami agresji. Chodzi o różne formy wojny hybrydowej nie tylko wobec państw sąsiedzkich, do których należy Polska, ale również wobec państw Europy Zachodniej. To np. wpływanie na demokratyczne procesy wyborcze. Chodzi też o aktywność na sąsiedzkich kontynentach. Wspomniane tutaj państwa afrykańskie w pasie Sahelu są przedmiotem bardzo intensywnych działań grup, które mają charakter paramilitarny, a podlegają państwu rosyjskiemu. Działania Białorusi przeciw Polsce oraz sąsiadom w regionie zobowiązują nas, polskie państwo, jego instytucje, organy do pilnego zrewidowania obowiązujących norm prawnych czy regulacji prawnych. Również praktyka i zasady dowodzenia polskimi Siłami Zbrojnymi, o czym mówiłem wcześniej, a także oczekiwania wyrażane przez samych wojskowych wskazują na konieczność zmian strukturalnych, ale i funkcjonalnych.</u>
          <u xml:id="u-133.6" who="#AndrzejGrzyb">W Strategii Bezpieczeństwa Narodowego podnosi się również kwestię konieczności zmian systemowych. Podstawą takich konkluzji i proponowanych zmian są wyniki ćwiczeń oraz prac analitycznych prowadzonych przez ośrodki badawcze i naukowe, jak również porównanie z funkcjonowaniem innych państw członkowskich NATO w zakresie funkcjonowania sił zbrojnych oraz instytucji państwa. W siłach zbrojnych następują zmiany technologiczne. Powstają nowe formacje — wspominałem już tutaj o wojskach cyberprzestrzeni — ale też wiemy, że przed nami jest tworzenie jednostek np. związanych z wojskami kosmicznymi. Wspominał pan minister również o wojskach medycznych. Ostatnie doświadczenia pokazały, że jest konieczne, aby je uruchomić, ale chodzi też o nowe technologie, chociażby wojska dronowe. Konflikt na Ukrainie pokazał, jak dalece te zmiany technologiczne w zasadach prowadzenia wojny i reagowania na ewentualne agresywne poczynania przeciwnika muszą być wprowadzane. To wymaga również zmian formalnoprawnych.</u>
          <u xml:id="u-133.7" who="#AndrzejGrzyb">Ćwiczenia symulacyjne wysokiego szczebla z udziałem oczywiście najwyższych władz państwowych, table top exercise, pokazały, że konieczne są chociażby weryfikacje zadań, które są realizowane przez najwyższe władze państwowe: od prezydenta poprzez marszałków Sejmu i Senatu po premiera rządu, ministra obrony i sztab generalny, i jak dalece są potrzebne te zmiany. Konkluzje z tych ćwiczeń wskazały na konieczność włączenia, co tutaj wybrzmiało, marszałków Sejmu i Senatu w ten proces. Ponadto musimy też uregulować Polityczno-Strategiczną Dyrektywę Obronną, która jest nieaktualna. Państwo musi reagować na zagrożenia proporcjonalnie i stopniowo, w zależności od stopnia zagrożenia, a finalnie przy najwyższym zagrożeniu konieczne jest przestawienie nie tylko Sił Zbrojnych na najwyższy poziom reakcji, ale również całej gospodarki na tryb wojenny. Bez udziału gospodarki nie da się w sposób kompleksowy dać odpowiedzi i zapewnić pełnych zdolności obronnych państwa.</u>
          <u xml:id="u-133.8" who="#AndrzejGrzyb">Również zmiany w zakresie najwyższych struktur dowodzenia Sił Zbrojnych pokazują, że kiedyś ta zmiana, która doprowadziła do likwidacji dowództwa Wojsk Lądowych, dowództwa Sił Powietrznych, dowództwa Marynarki Wojennej, była jednak zmianą, która nie w pełni zaaklimatyzowała się w polskich Siłach Zbrojnych. To sprawia, że należy wrócić do tej dyskusji. Ponadto zapowiedziane zostało również podporządkowanie Wojsk Obrony Terytorialnej szefowi Sztabu Generalnego, a po tych zmianach — dowódcy sił połączonych.</u>
          <u xml:id="u-133.9" who="#AndrzejGrzyb">A zatem, reasumując, chcę powiedzieć, że mamy w tej ustawie cztery obszary proponowanych zmian, które będziemy musieli rozpatrzeć. To są zmiany w systemie kierowania bezpieczeństwem państwa, ustalenie stanów gotowości i zasad wymiany informacji, po trzecie ustalenie zasady planowania operacyjnego i po czwarte to, w jaki sposób w poszczególnych stanach reagować pod względem obronnym. Oczywiście konsekwencją ewentualnych zmian są też zmiany w ustawach, które dotyczą poszczególnych formacji, poszczególnych jednostek.</u>
          <u xml:id="u-133.10" who="#AndrzejGrzyb">Panie marszałku, Wysoka Izbo, uważamy, że ten projekt powinien zostać przekazany dalej, do prac w komisji. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-133.11" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-134">
          <u xml:id="u-134.0" who="#Marszałek">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-134.1" who="#Marszałek">Stanowisko klubu Lewicy przedstawi pani posłanka Paulina Matysiak.</u>
          <u xml:id="u-134.2" who="#Marszałek">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-135">
          <u xml:id="u-135.0" who="#PaulinaMatysiak">Szanowny Panie Marszałku! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Polska znajduje się w stanie konfliktu hybrydowego z Rosją i nie jest to zimna wojna z minionych czasów, gdy Zachód i Wschód izolowały się od siebie, ścigały gospodarczo, a wywiady prowadziły zaciętą grę, ale sytuacja geopolityczna była względnie spokojna. To konflikt, w którym przez pomyłkę wlatują w naszą przestrzeń rakiety wystrzelone w ukraińskie miasta, pojawiają się podejrzane pożary wielkopowierzchniowe z pogłoskami o rosyjskich układach w przestępczym półświatku, sędziowie z dostępem do informacji o działaniach służb informacyjnych uciekają na Białoruś, a w krajach zachodnich na światło dzienne wychodzą związki skrajnie prawicowych polityków z rosyjskim i białoruskim wywiadem i ci także, jak w ostatnim miesiącu Olga Petersen z niemieckiej AfD, przenoszą się na wschód. To konflikt, w którym Białoruś i Rosja wysyłają na naszą granicę uzbrojonych bojówkarzy, a kobiet, dzieci i faktycznych uchodźców używają jako żywej tarczy. I wiemy, że na tym się nie skończy, że ten konflikt będzie narastał, a Rosja i Białoruś rezerwują sobie w tej chwili wszelkie narzędzia do elastycznego regulowania napięcia na każdym z pól tego konfliktu. Będą z tych narzędzi korzystać, aby zdestabilizować nasze systemy polityczne, społeczne, gospodarcze, a także utrzymywać ten konflikt tuż pod progiem wojny. Testują i będą testować nasze nerwy, nasze reakcje, naszą wytrzymałość.</u>
          <u xml:id="u-135.1" who="#PaulinaMatysiak">Rozumiemy tutaj powagę wyzwania, przed jakim stajemy. Jako demokratyczne kraje i jako Polska nie znaliśmy wcześniej takiego konfliktu, dlatego nie byliśmy na niego systemowo przygotowani. Uważnie, dokładanie oddzieliliśmy w naszym systemie porządki czasu wojny od porządków czasu pokoju. Nie inaczej zrobiliśmy z armią i służbami informacyjnymi. Nasz system dowodzenia w swojej aktualnej formie pozwalał na udział w działaniach zbrojnych poza naszymi granicami i w takich warunkach działa efektywnie. W warunkach konfliktu hybrydowego i ataków pod progiem wojny ten system nadal działa, ale po prostu daleko mu do efektywności. Dlatego dostrzegamy potrzebę zmian.</u>
          <u xml:id="u-135.2" who="#PaulinaMatysiak">Musimy nasze procedury, sposób dowodzenia armią zmodyfikować tak, aby pozwalały na skuteczne działanie w dynamicznie zmieniających się okolicznościach, pozwalały przeciwdziałać zagrożeniom o zmiennym charakterze. Musimy chronić życie i zdrowie naszych żołnierzy i dbać o tych, którzy w tych działaniach ucierpią, oraz o ich rodziny. Rozumiemy i podzielamy chęć pracy nad takimi rozwiązaniami. Ale musimy także ochronić naszą demokratyczną europejska tożsamość, bo to nie jest czas na zmianę konstytucyjnego porządku i przewidzianej w nim równowagi sił i kompetencji między rządem, parlamentem i prezydentem.</u>
          <u xml:id="u-135.3" who="#PaulinaMatysiak">Zmiany, nad którymi będziemy pracować, nie mogą nas pchać w kierunku, który tworzyłby państwo w państwie i pod pretekstem zagrożenia wojną pozwalał na działania zupełnie wyjęte spod politycznej czy instytucjonalnej kontroli czy odpowiedzialności. Niestety mamy obawy, czy to przedłożenie nie jest obarczone właśnie takimi skutkami ubocznymi. Nad tym trzeba byłoby się naprawdę szczegółowo pochylić.</u>
          <u xml:id="u-135.4" who="#PaulinaMatysiak">Ten projekt zawiera też rozwiązania, które oceniamy pozytywnie. Zaliczyć do nich należy próbę uproszczenia systemu dowodzenia armią i zasygnalizowanie możliwości odpowiedzi na zagrożenia bezpieczeństwa państwa występujące poza jego granicami. Rozumiemy potrzebę, a nawet konieczność rozpoznania i neutralizacji źródeł działań dywersyjnych skierowanych przeciwko Polsce niezależnie od tego, gdzie one występują. Dostrzegamy konieczność uregulowania statusu prawnego żołnierzy biorących udział w takich misjach, objęcie ich należytą ochroną i szacunkiem.</u>
          <u xml:id="u-135.5" who="#PaulinaMatysiak">Jednocześnie zwracamy uwagę, że zaproponowane przez prezydenta zapisy wprowadzają nowe pojęcia, które nie są dotąd w naszym systemie prawnym i politycznym zdefiniowane, a ich interpretacja przez poszczególne siły polityczne może prowadzić do napięć i destabilizacji zarówno demokratycznego systemu politycznego, jak i systemu bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-135.6" who="#PaulinaMatysiak">Zwracam uwagę, że w ubiegłym roku zaproponowaliśmy jako partia Razem stworzenie doktryny obronnej w randze ustawy, która jasno określałaby, jak definiujemy nasze bezpieczeństwo, co uważamy za jego zagrożenie, a co za jego naruszenie, jakie siły i środki uważamy za adekwatne do odpowiedzi na nie. Ustanowienie takiego dokumentu jest konieczne, aby uzyskać polityczne porozumienie co do kwestii najważniejszej, jaką jest bezpieczeństwo państwa, jego narodu i suwerenności. Niestety bez takiego aktu prawnego proponowana ustawa zwiększa kompetencje głowy państwa, zaburzając konstytucyjny porządek i stwarzając ryzyko destabilizacji politycznej w najbardziej kryzysowych momentach. To jest ryzyko, które z pewnością i Rosja, i Białoruś będą próbowały maksymalnie wykorzystać.</u>
          <u xml:id="u-135.7" who="#PaulinaMatysiak">Także pozytywnie oceniamy włączenie w system kierowania państwem marszałków Sejmu i Senatu, a także odbudowę systemu rezerwowych stanowisk kierowania dla głowy państwa, rządu i innych organów władzy państwowej, bo to są co do zasady kroki w dobrą stronę.</u>
          <u xml:id="u-135.8" who="#PaulinaMatysiak">Co do tego, czy są to jednak kroki właściwe i wystarczające, mamy wątpliwości. Zwracamy uwagę, że w obecnym systemie prawnym nie ma możliwości realizacji budowy infrastruktury ochronnej dla rezerwowych stanowisk kierowania, bo nie ma norm budowlanych dla schronów i ukryć zarówno cywilnych, jak i wojskowych. Wydania takich rozporządzeń nie ujęto w art. 14 przedłożonego projektu. Tym samym tworzone byłyby warunki przygotowania i funkcjonowania stanowisk bez wcześniejszego określenia ich warunków technicznych i umożliwienia ich budowy, więc ten przepis po prostu byłby fikcją.</u>
          <u xml:id="u-135.9" who="#PaulinaMatysiak">Zwracam też uwagę Wysokiej Izby, pana prezydenta, premiera, że klub Lewicy 2 miesiące temu złożył stosowny projekt małej ustawy schronowej. Mogą się państwo już z nim zapoznać, to druk nr 438. Przedstawicielka wnioskodawców też jest z nami na sali — pani posłanka Joanna Wicha. Ten projekt podejmuje skuteczną próbę załatania brakujących przepisów i umożliwienia budowy schronów i ukryć zarówno dla ludności cywilnej, jak i instytucji publicznych i wojska. I bez wprowadzenia tych przepisów nie jest możliwe przygotowanie państwa na nadciągające wyzwania. Chcemy, żeby nad tym projektem ustawy schronowej pilnie procedowano.</u>
          <u xml:id="u-135.10" who="#PaulinaMatysiak">Zwracamy też uwagę, że sytuacji nie jest w stanie także szybko zaradzić ten proponowany, przygotowywany przez rząd projekt ustawy o ochronie ludności, bo to projekt niezwykle obszerny i na niego tutaj, w Izbie, czekamy. O tym też była mowa i wypowiadały się inne osoby.</u>
          <u xml:id="u-135.11" who="#PaulinaMatysiak">Ta mała ustawa schronowa jest niezbędnym kompromisem i jej szybkie przyjęcie daje możliwość budowy infrastruktury ochronnej, i tej przewidzianej w ramach Tarczy Wschód, i tej, którą pan prezydent ujmował w swoim projekcie w części poświęconej rezerwowym stanowiskom kierowania.</u>
          <u xml:id="u-135.12" who="#PaulinaMatysiak">Nasze wątpliwości budzi także zapoznanie szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego z planami obrony państwa opracowywanymi przez szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego przed ich zatwierdzeniem przez ministra obrony narodowej i możliwość zgłaszania uwag do tych koncepcji na etapie pracy nad nimi. Wątpliwe jest zarówno zarezerwowanie możliwości zgłaszania uwag do koncepcji jedynie dla szefa BBN, ale też podważanie zaufania, jeżeli chodzi o kompetencje szefa sztabu.</u>
          <u xml:id="u-135.13" who="#PaulinaMatysiak">W debacie publicznej — to myślę, że jest ważne — wokół proponowanej przez pana prezydenta ustawy często są podnoszone argumenty, że to sytuacja na granicy z Białorusią wymaga zmian w dowodzeniu armią, jeżeli chodzi o zasady jej użycia do przeciwdziałania zarówno presji migracyjnej, jak też możliwym działaniom dywersyjnym lub starciom zbrojnym, które po prostu mogłyby tam zaistnieć w przypadku eskalacji konfliktu. Ale analizując te zaproponowane przez prezydenta zmiany w systemie dowodzenia, nie widzimy tam zapisów, które w istotny sposób mogłyby wpłynąć na działania wojska czy Straży Granicznej w tym rejonie.</u>
          <u xml:id="u-135.14" who="#PaulinaMatysiak">W odniesieniu do kompetencji zarządzania państwem w przypadku niemożności sprawowania urzędu przez głowę państwa zaproponowane przepisy nie określają ram, według których podejmowana jest decyzja o przekazaniu tych kompetencji marszałkowi Sejmu lub Senatu. Np. nie określa się, czy utrata łączności z głową państwa jest taką przesłanką, po jakim czasie następuje w takim przypadku przekazanie władzy, kto sprawuje ją tymczasowo. Nie bierze się też pod uwagę możliwych działań dezinformacyjnych w tym zakresie, a także ich efektów. Więc jeżeli chcemy przygotować system dowodzenia państwem na wszystkie możliwe okoliczności, a w warunkach konfliktu hybrydowego to właśnie powinno być naszym celem, to właśnie o takich kwestiach ta ustawa powinna rozstrzygać. Stabilność najważniejszych instytucji i ciągłość działania systemu dowodzenia są bowiem kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i niestety przedłożony projekt nie przewiduje takich zapisów, a wydaje nam się, że powinien.</u>
          <u xml:id="u-135.15" who="#PaulinaMatysiak">Reasumując, trzeba powiedzieć, że stoimy przed poważnymi wyzwaniami dla bezpieczeństwa państwa, w tym dla stabilności naszego systemu: politycznego, gospodarczego, społecznego, i te działania hybrydowe, które podejmują obecnie i Rosja, i jej sojusznicy z definicji stawiają nas w sytuacji konieczności odpowiadania na działania niestandardowe i podprogowe, realizowane na wielu polach jednocześnie. Wyzwania te będą testem nie tylko sprawności naszego działania, ale także naszej determinacji w zachowaniu demokratycznych standardów i europejskich wartości.</u>
          <u xml:id="u-135.16" who="#PaulinaMatysiak">Jako klub Lewicy uważamy, że przedłożony przez prezydenta Rzeczypospolitej projekt ustawy o działaniach organów władzy państwowej na wypadek zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa jest istotnym głosem w dyskusji o bezpieczeństwie. Projekt też oceniamy jednocześnie jako niepełny i niespełniający do końca tych zadeklarowanych celów, a wybrane rozwiązania w nim zawarte są naszym zdaniem obarczone ryzykiem poważnych niepożądanych skutków. Nasze wątpliwości budzi pominięcie w projekcie — to ostatnie dwa zdania — faktu przepisów umożliwiających budowę infrastruktury ochronnej na potrzeby rezerwowych stanowisk kierowania, tych przepisów, o których mówiłam, a które tworzy mała ustawa schronowa, i bez nich po prostu część tych rozwiązań jest niewykonalna, ale chcemy dalej jako klub Lewicy pracować nad tym projektem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-135.17" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Dorota Niedziela)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-136">
          <u xml:id="u-136.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-136.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że przywitam uczniów ze szkoły aktywności zawodowej w Zduńskiej Woli. Państwo przyjechali na zaproszenie pani poseł Joanny Zięby-Gzik. Bardzo serdecznie witam młodych ludzi, bardzo pozdrawiam. Mam nadzieję, że będziecie mieć same dobre wspomnienia z naszych obrad dzisiejszego dnia. Chcę również powitać grupę, koło Platformy Obywatelskiej, która przyjechała z Suchej Beskidzkiej na moje zaproszenie. Witam was serdecznie i cieszę się. Myślę, że nie tylko spotykamy się w Sejmie, spotykamy się też poza Sejmem. Bardzo się cieszę, że jesteście moimi gośćmi. Życzę miłych wrażeń z obserwacji obrad, ale i ze zwiedzania Sejmu. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-136.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Tomasza Zapałowskiego, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
          <u xml:id="u-136.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-137">
          <u xml:id="u-137.0" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani Marszałek! Panowie Ministrowie! Klub Konfederacji pozytywnie podchodzi do kierunku zmian, aczkolwiek widzimy tam wiele elementów, nad którymi trzeba podjąć bardzo poważną dyskusję. Generalnie, rozpoczynając naszą debatę, po raz kolejny należy zadać proste pytanie: Czy polska klasa polityczna ma tak niską kulturę strategiczną, że kolejny raz gasi pożary? Widzimy to chociaż po sytuacji na granicy, gdzie ciągle tylko zasadniczo deklarujemy reakcję, a proces presji migracyjnej mamy od kilku lat. Przecież wiele tych zmian powinno być już wdrożone wiele lat temu. Często się zastanawiam, czy środowiska dowódcze w Polsce milczą, bo nie mają wystarczającej odwagi przed politykami, czy też jest problem, że natrafiają na szklany sufit i dopiero, jak coś politycznego się stanie, podejmuje się reakcję. Dotyczy to naprawdę bardzo wielu obszarów. Zadaję to pytanie w kontekście nie tylko dzisiejszego projektu, ale wielu obszarów, które wymagają natychmiastowych działań.</u>
          <u xml:id="u-137.1" who="#AndrzejTomaszZapałowski">W ostatnich miesiącach składałem wiele interpelacji o różnej wadze dotyczących obronności. Co mnie poraża, czasami odpowiedzi są zdawkowe, czasami infantylne, a czasami takie: myślimy nad tymi problemami. A tak naprawdę te odpowiedzi na interpelacje są pewnymi dokumentami, które kiedyś wypłyną, zaświadczą, że ministerstwo źle zdiagnozowało problem. Chociażby ostatnio było tak w przypadku interpelacji dotyczącej wojskowych oddziałów gospodarczych — wszystko jest super, 80% gotowości, wszystko jest przygotowane. A ja mówię: nie, zapytajcie ludzi z samego dołu. Jest rozkaz i ma być przekazane, że jest 80% gotowości. I wiem o tym z wielu źródeł.</u>
          <u xml:id="u-137.2" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Kolejna rzecz, proszę państwa: procesy dotyczące zmian w zakresie obronności trwają u nas lata. Od momentu zdiagnozowania problemu do momentu wprowadzenia prawa mijają lata. Ja posłom z poprzedniej kadencji pisałem interpelacje, które dopiero po 4 latach weszły… Ja tutaj, przemawiając z tej mównicy, w debacie obronnej podkreślałem: mamy taki czas, że jeżeli jest zdiagnozowany problem, to musimy natychmiast nowelizować prawo. Czy to będzie jakiś problem, jeżeli będziemy co miesiąc nowelizować nawet ustawę o obronie Ojczyzny albo inne? Nie, bo mamy taki czas. I nie możemy tego gromadzić, żeby podchodzić do wprowadzania zmian później, po prostu za kilka miesięcy. Szanowni państwo, musimy działać w zakresie kreowania prawa w trybie quasi-wojennym, bo tak jak mówiłem, mamy taki czas. Jeśli chcemy być bezpieczni, to musimy natychmiast budować nasz potencjał odstraszania, a nie tylko o nim mówić. A tak się nie dzieje. Proszę zobaczyć: debatujemy ciągle, a jak mało jest decyzji.</u>
          <u xml:id="u-137.3" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Kolejna rzecz: sprawa granicy. Szanowni państwo, widzimy, jak działa system. W trakcie debaty nad powołaniem premiera, kilka miesięcy temu, ostrzegałem pana premiera: panie premierze, za chwilę będziemy mieli poważny kryzys na granicy. A teraz powiem, że jesteśmy jeszcze przed prawdziwym kryzysem granicznym. To jeszcze nie jest moment eskalacji tego wszystkiego. I jak jesteśmy do tego przygotowani? Proszę państwa, byłem ostatnio w Jasielu, na granicy ze Słowacją, pytałem się, tak szeroko powiem, przedstawicieli administracji publicznej i powiedziano mi: kilkadziesiąt kilometrów w tę stronę, kilkadziesiąt kilometrów w tamtą nie będzie żadnego przedstawiciela żadnych służb. Na Słowacji mieliśmy jesienią problem. Jeżeli dojdzie do wojny na Bliskim Wschodzie, która jest wysoce prawdopodobna, jak już mówiłem, przez Bułgarię, Rumunię, Ukrainę, Węgry, Słowację pójdą do nas być może setki tysięcy. To jest tysiąc kilometrów granicy. A my się koncentrujemy tylko na Białorusi. Mamy, proszę państwa, problem.</u>
          <u xml:id="u-137.4" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Powołaliśmy komponent ochrony pogranicza w ramach WOT, zapowiadając, że osiągnie gotowość za 3 lata. Wczoraj słuchałem szefa sztabu generalnego, który mówił, że nastąpi przyspieszenie. A ja w tamtym miesiącu napisałem interpelację w sprawie gotowości bojowej właśnie tych oddziałów KOP, które są absolutnie nieprzygotowane, nawet samochodów nie mają. Dowódcy jeżdżą prywatnymi samochodami. I oni mają działać na granicy. Nie wiem, jaka będzie odpowiedź. Przypominam, że w sierpniu mija 100-lecie powołania Korpusu Ochrony Pogranicza. Może czas do tego sięgnąć.</u>
          <u xml:id="u-137.5" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Proszę państwa, mamy problem z realizacją, można powiedzieć: w ogóle z interpretacją ustawy o stosowaniu środków przymusu bezpośredniego, bo mamy stan wojny i stan pokoju, a nie umiemy się znaleźć w stanie pośrednim. Jaskrawo widać to na przykładzie tego, z czym mieliśmy ostatnio do czynienia. Tak samo w pierwotnym projekcie tej ustawy widać było po prostu kompletne nieporozumienie dotyczące tego problemu. Mamy problem, który polega na tym, że żołnierze będą musieli używać broni. Dlaczego? Bo żołnierz ma skutecznie wykonać rozkaz. A ten rozkaz brzmi: nie dopuścić do przekroczenia granicy. I tu jest odniesienie. To nie jest kwestia dyskusji nad tym, czy ma użyć broni czy nie. Jeżeli bowiem na drużynę żołnierzy ruszy kilkuset migrantów, to co ci żołnierze mają zrobić? Dzisiejszy stan prawny w zakresie użycia broni mogę określić tak: żołnierz może użyć broni, ale w sytuacji ostatecznej, przy czym najlepiej, żeby jej nie używał, ale jak musi, to niech to zrobi, ale niech dokona prawidłowej oceny stanu faktycznego i liczy się z konsekwencjami. Czy żołnierz na granicy, prosty żołnierz jest prawnikiem? Ma rozstrzygać kazusy prawne? On ma mieć klarowną, prostą odpowiedź na pytanie, kiedy może użyć broni, i pewność, że państwo za nim stanie.</u>
          <u xml:id="u-137.6" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Proszę państwa, przechodząc już do kwestii tej ustawy, króciutko powiem tak: nie wiem, czy wyznaczenie tych dwóch stanów gotowości bojowej to jest odpowiedni kierunek. W innych akapitach ustawy znowu mieszamy w kwestii tego, kiedy jest stan między wojną a stanem stałej gotowości bojowej. Po co to robić? Musi być tu określony stan pośredni, stan kryzysu.</u>
          <u xml:id="u-137.7" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Szanowni państwo, kwestia wojsk medycznych, dowództwa komponentu wojsk medycznych. Powiem państwu, że w klasyce dowodzenia znajduje się to w pododdziałach zabezpieczenia logistycznego w wojsku, które składają się z zabezpieczenia materiałowego, z zabezpieczenia technicznego, z zabezpieczenia transportowego i z zabezpieczenia medycznego. Czy będziemy powoływać kolejne dowództwa materiałowe czy techniczne? Trzeba to bardzo mocno, proszę państwa, przedyskutować.</u>
          <u xml:id="u-137.8" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Po 2001 r. rząd Sojuszu Lewicy Demokratycznej zdewastował służbę zdrowia w wojsku — tak, wtedy to się stało, proszę państwa, o tym trzeba powiedzieć — ale w wielu przypadkach do dzisiaj nikt nie ponosi odpowiedzialności karnej za miliardowe, może nawet znacznie większe straty, które poniosło państwo polskie wskutek nieodpowiedzialnej decyzji polityków. Musimy o tym pamiętać. Proszę państwa, trzeba odbudować wojska medyczne, bo w czasie pokoju mamy dzisiaj tylko 50-procentowe obłożenie, brakuje 50% lekarzy i innych członków wojska i służby zdrowia, a już nie chcę mówić o stanie wojny, gdzie jest katastrofa.</u>
          <u xml:id="u-137.9" who="#AndrzejTomaszZapałowski">Pani marszałek, klub Konfederacji wnosi o skierowanie tego projektu ustawy do dalszych prac. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-137.10" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-138">
          <u xml:id="u-138.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-138.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Marka Jakubiaka, koło parlamentarne Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-138.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-139">
          <u xml:id="u-139.0" who="#MarekJakubiak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Zacznę swoje przemówienie od podziękowania panu prezydentowi za tę ustawę.</u>
          <u xml:id="u-139.1" who="#MarekJakubiak">Nie przyjmuję do wiadomości pytań moim zdaniem retorycznych, czy nam się to opłaca i czy to jest dobry czas na takie ustawy, bo nie ma lepszego czasu. Dzisiaj jesteśmy praktycznie w okresie przygotowywania się do wojny, jak to Donald Tusk powiedział, jesteśmy w stanie przedwojennym. Nie ma czasu na żarty ani nie ma czasu na mówienie, kto ma jakie zaufanie do kogo, bowiem to, co mówił pan prof. Zapałowski…</u>
          <u xml:id="u-139.2" who="#MarekJakubiak">Pragnę przypomnieć, żebyśmy nie zapomnieli, i spytać: Kto skasował wojskowe akademie medyczne? Kto, panie pośle? Kto? PO. Kto kasował armię? PO. Kto wywalił szkolnictwo wojskowe do góry podwoziem? PO. I dzisiaj mówicie o tym, że wy prezydentowi nie ufacie? A kto wam ufa?</u>
          <u xml:id="u-139.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Jaki to ma związek?)</u>
          <u xml:id="u-139.4" who="#MarekJakubiak">Przecież doświadczenie jest pełne. My wiemy, kto to rozłożył. Rozumiem, że wtedy w Europie była inna narracja. Mówiono, że nie będzie wojny, że będzie pięknie, że żołnierze służą do defilowania, że mamy na obiady tylko frutti di mare i nic więcej, wszystko jest pięknie. No niestety. Wtedy mówiliśmy o tym, że Ruski to Ruski, wcześniej czy później głowę podniesie. I podniósł. A teraz powinniśmy być wszyscy razem, nie mówić o zaufaniu, tylko mówić o tym, że jest ten czas i to miejsce na budowanie obrony Rzeczypospolitej. Niestety przed nami jest kolosalna praca. Dzisiaj będę składał inny wniosek niż koledzy z PSL i Konfederacji, natomiast, proszę państwa, nie mamy czasu na dyrdymały, wróg u bram, na litość boską. Nie ma czasu na prześciganie się, kto, co, jak, dziś musimy zdać sobie z tego sprawę.</u>
          <u xml:id="u-139.5" who="#MarekJakubiak">W niedługim czasie będzie Komisja Obrony Narodowej, bowiem przemysł zbrojeniowy praktycznie stoi. Od 7 miesięcy rządzicie, a przemysł zbrojeniowy stoi. Nie wiem, na co czeka.</u>
          <u xml:id="u-139.6" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: 8 lat co robiliście?)</u>
          <u xml:id="u-139.7" who="#MarekJakubiak">Ale co 8 lat? Przecież mówię: frutti di mare to wy wymyśliliście na obiady, a Ruscy podnieśli dziś głowę. Dziś trzeba szybkiej reakcji. Jeżeli nie dajecie rady, złóżcie papiery, powołamy taki rząd, że da sobie radę raz, dwa.</u>
          <u xml:id="u-139.8" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Kolejne 8 lat nic nie zrobicie.)</u>
          <u xml:id="u-139.9" who="#MarekJakubiak">Momencik, momencik. Nikt dla Wojska Polskiego akurat tyle nie zrobił, co Błaszczak i doskonale o tym wiecie.</u>
          <u xml:id="u-139.10" who="#komentarz">(Wypowiedź poza mikrofonem)</u>
          <u xml:id="u-139.11" who="#MarekJakubiak">No, oczywiście.</u>
          <u xml:id="u-139.12" who="#MarekJakubiak">Natomiast, proszę państwa, to Platforma Obywatelska doprowadziła do takiej sytuacji — będę to powtarzał, żebyśmy nie zapomnieli — że mieliśmy trzech dowódców w armii polskiej. Leciała rakieta — i dziwię się Prawu i Sprawiedliwości, że tego nie zmodernizowało, choć miało taką możliwość, to jest prawda. Natomiast leci rakieta 300 km i nikt nie ma kompetencji, żeby ją zestrzelić po drodze, bo nie ma jednego dowódcy. Zwyczajnie zrobiliście w armii — niestety Platforma Obywatelska to zrobiła — bajzel, jakiego mało w Europie. Taka jest prawda. Szczerze powiem tak: stany magazynowe zero, amunicja zero.</u>
          <u xml:id="u-139.13" who="#MarekJakubiak">W 2014 r., 2015 r., o ile pamiętam, podszedł do mnie robotnik z radomskich zakładów zbrojeniowych i mówi: nasze zakłady nazywane są najlepiej posprzątanymi na świecie, bo my niczego innego nie robimy, tylko sprzątamy. Tak mi powiedział pracownik radomskich zakładów. A teraz produkcja idzie na trzy zmiany. Wiem, że gdyby była wojna za waszych czasów, może Sejm byłby wtedy w Poznaniu, nie wiem, bo na linii Wisły przecież była budowana granica, o ile dobrze pamiętamy. Rozgraniczenie wojsk to była tragedia narodu polskiego. Likwidacja wojska na wschodzie to są fakty. Dlaczego to robiono? Popatrzcie na inwestycje niemieckie, one są po tej stronie Wisły, czyli po zachodniej stronie Wisły, a nie po drugiej stronie. To jest też zamierzony cel Popatrzcie na frekwencję. W klubie macie 145 osób. Ilu tu jest was dzisiaj? Paru.</u>
          <u xml:id="u-139.14" who="#komentarz">(Poseł Artur Jarosław Łącki: A ilu jest z tamtej strony?)</u>
          <u xml:id="u-139.15" who="#MarekJakubiak">Ale na was pokazuję, bo wy rządzicie.</u>
          <u xml:id="u-139.16" who="#MarekJakubiak">Zobaczcie na Lewicę, tylko partia Razem. Prawda?</u>
          <u xml:id="u-139.17" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, klub Kukiz’15 wnosi o skierowanie tego projektu ustawy o numerze druku nr 405 do drugiego czytania bez odsyłania go do komisji ze względu na wagę i powagę sprawy, bo wróg u bram.</u>
          <u xml:id="u-139.18" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Taki bubel bez czytania?)</u>
          <u xml:id="u-139.19" who="#MarekJakubiak">Do roboty, moi drodzy.</u>
          <u xml:id="u-139.20" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-140">
          <u xml:id="u-140.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-140.1" who="#DorotaNiedziela">Na tym zakończyliśmy wystąpienia klubowe.</u>
          <u xml:id="u-140.2" who="#DorotaNiedziela">Zamykam dyskusję…</u>
          <u xml:id="u-140.3" who="#DorotaNiedziela">Przechodzimy do pytań.</u>
          <u xml:id="u-140.4" who="#DorotaNiedziela">Ustalam czas na zadanie pytania — 2 minuty.</u>
          <u xml:id="u-140.5" who="#DorotaNiedziela">Jako pierwsza pytanie zada pani poseł Anna Gembicka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-141">
          <u xml:id="u-141.0" who="#AnnaGembicka">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przede wszystkim dziękuję panu prezydentowi za ten projekt i za to, że w przeciwieństwie do rządu Tuska pan prezydent stoi murem za polskim mundurem, bo to trzeba przypominać. Koalicja 13 grudnia, zamiast stanąć po stronie bezpieczeństwa państwa i obywateli, stała po stronie medialnych błaznów, którzy obrażali polskich żołnierzy i funkcjonariuszy. Mało tego, tych pseudocelebrytów teraz wynagradzacie gigantycznymi pieniędzmi z TVP. Wstydźcie się.</u>
          <u xml:id="u-141.1" who="#AnnaGembicka">Dlatego tym bardziej dzisiaj musi wybrzmieć jedno. Składam ogromne wyrazy szacunku i podziwu wszystkim żołnierzom i funkcjonariuszom. Jesteście bohaterami, a wasza odwaga, wytrwałość i poświęcenie są imponujące i państwo polskie powinno wam zapewnić możliwość obrony.</u>
          <u xml:id="u-141.2" who="#AnnaGembicka">Dlatego apeluję do rządu: nie oglądajcie się na głupich celebrytów, którzy w razie zagrożenia pierwsi uciekną z Polski. Zadbajcie o żołnierzy i funkcjonariuszy, bo to ich głos jest tutaj najważniejszy, bo to oni na co dzień strzegą naszego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-141.3" who="#AnnaGembicka">Jeszcze raz na koniec dziękuję panu ministrowi i pani minister za ogromną pracę włożoną w tę ustawę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-141.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-142">
          <u xml:id="u-142.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zabrania głosu pana posła Patryka Jaskulskiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-143">
          <u xml:id="u-143.0" who="#PatrykJaskulski">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Mam jedno zasadnicze pytanie do prawej części sceny politycznej. Dlaczego ta ustawa jest dzisiaj procedowana? Dlaczego nic nie zrobiliście w kwestii poprawy obronności przez ostatnie 8 lat?</u>
          <u xml:id="u-143.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-143.2" who="#PatrykJaskulski">Dzisiaj jesteście bezwstydni, dzisiaj gracie tragedią, która się wydarzyła na wschodniej granicy, i dzisiaj udajecie, że martwicie się o obronność, o bezpieczeństwo kraju. Wstyd mi za to, że nie robiliście tego przez ostatnie 8 lat.</u>
          <u xml:id="u-143.3" who="#komentarz">(Poseł Anna Gembicka: Ustawa o obronie Ojczyzny przyjęta…)</u>
          <u xml:id="u-143.4" who="#PatrykJaskulski">Wstyd mi, że przez 2 lata na granicy tak naprawdę poza wybudowaniem jakiego płotu, który w żaden sposób nie poprawia bezpieczeństwa naszego kraju, nie zrobiliście kompletnie nic. I wasze krzyki, wasze nerwy najlepiej pokazują, że dokładnie uderzam w wasz czuły punkt. Dzisiaj na sytuacji na wschodniej granicy robicie politykę.</u>
          <u xml:id="u-143.5" who="#PatrykJaskulski">Musimy dzisiaj wypracować zgodę narodową, ale nie w takiej atmosferze, nie z taką opozycją i nie z takim prezydentem, który przez 8 lat był niemym prezydentem, nie przygotowywał żadnych ustaw, a dzisiaj nagle jest osobą, która wetuje każdą jedną, wprowadza tylko obstrukcję, utrudnia nam prowadzenie prac w ramach parlamentu. Robicie tylko i wyłącznie wielką politykę na wielkiej krzywdzie, która się wydarzyła na granicy. Tylko to wam przyświeca. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-143.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-144">
          <u xml:id="u-144.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-144.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Kamila Wnuka, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
          <u xml:id="u-144.2" who="#komentarz">(Gwar na sali)</u>
          <u xml:id="u-144.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę panów posłów o zachowanie spokoju. Będziecie mieli swój czas na wystąpienia. Proszę nie przeszkadzać kolegom, dobrze?</u>
          <u xml:id="u-144.4" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-145">
          <u xml:id="u-145.0" who="#KamilWnuk">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Murem za polskim mundurem. To nie powinien być tylko slogan odmieniany przez wszystkie przypadki przez polityków różnych opcji politycznych, tylko realne działania.</u>
          <u xml:id="u-145.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: O, następny.)</u>
          <u xml:id="u-145.2" who="#KamilWnuk">Wniesiony do Sejmu projekt ustawy prezydenta nie zawiera przepisów odnoszących się do tak kluczowego i najważniejszego dzisiaj aspektu, jakim są zasady użycia środków przymusu bezpośredniego, broni i innego uzbrojenia w czasie pokoju, co ma najbardziej fundamentalne znaczenie dla zapewnienia fizycznego i przede wszystkim formalnoprawnego bezpieczeństwa żołnierzy realizujących dzisiaj obronę naszych polskich, ale nie tylko polskich, bo też NATO i Unii Europejskiej, granic.</u>
          <u xml:id="u-145.3" who="#KamilWnuk">Z uwagi na skalę i intensywność działań Sił Zbrojnych w działaniach rozpoznawczych, ochronnych i operacyjnych, których celem jest zapobieganie i minimalizacja pojawiających się zagrożeń, nie tylko konieczne jest wyposażenie polskich żołnierzy na potrzeby tych działań w odpowiednią broń i sprzęt, lecz także, co jeszcze ważniejsze, trzeba zagwarantować im zgodnie z polskim i międzynarodowym prawem oraz zasadami humanitarnymi uprawnienia do użycia środków przymusu bezpośredniego, broni i innego uzbrojenia.</u>
          <u xml:id="u-145.4" who="#KamilWnuk">Co jeszcze bardzo ważne, w tej ustawie całkowicie zapomnieliście o Wojskach Obrony Terytorialnej, o ich dowództwie. Nie jest tutaj w ogóle ujęte dowództwo Wojsk Obrony Terytorialnej, czyli tych jednostek, które tak naprawdę stworzyło Prawo i Sprawiedliwość, a teraz całkowicie o nich zapomniało. A to właśnie żołnierze tych jednostek dzisiaj są często na granicach.</u>
          <u xml:id="u-145.5" who="#KamilWnuk">Szanowni państwo, przede wszystkim niezbędne jest przygotowanie takiej ustawy, ale niezbędna jest też współpraca. Niezbędna jest współpraca pana prezydenta z rządem, ale też współpraca pomiędzy parlamentarzystami.</u>
          <u xml:id="u-145.6" who="#KamilWnuk">Apeluję do wszystkich, żeby nie szukać zwady w tej kwestii, tylko żeby szukać rozwiązań, które nas łączą. Bezpieczeństwo naszego kraju to jest najważniejsza kwestia, która powinna być najbliższa wszystkich politykom wszystkich opcji politycznych.</u>
          <u xml:id="u-145.7" who="#KamilWnuk">Tutaj, panie pośle Jakubiak, atakowanie obecnego rządu nie ma najmniejszego sensu, tylko współpraca i wsparcie wszystkich ustaw, bo najważniejsze jest to, żebyśmy znaleźli rozwiązania, które dają możliwości obrony polskich granic polskim żołnierzom.</u>
          <u xml:id="u-145.8" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-146">
          <u xml:id="u-146.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-146.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Paulinę Matysiak, klub parlamentarny Lewicy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-147">
          <u xml:id="u-147.0" who="#PaulinaMatysiak">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam bardzo konkretne jedno pytanie: Dlaczego, kiedy w uzasadnieniu państwo wspominacie o ćwiczeniach symulacyjnych wysokiego szczebla i mówicie, że pokazały one, że trzeba w większym stopniu włączać instytucje polityczne do obiegu informacji, żeby zagwarantować i stabilność, i możliwość włączenia nowych osób do procesu podejmowania decyzji, bez rzucania ich po prostu na głęboką wodę, nigdzie ani słowem nie wspomina się o komisjach obrony narodowej?</u>
          <u xml:id="u-147.1" who="#PaulinaMatysiak">Inne kraje rozwiązały takie problemy, a my ciągle funkcjonujemy w takim trybie nieprzekazywania wszystkich informacji, często utajniania posiedzeń, a to przecież z jednej strony i upośledza możliwość kontroli działań, zwalczania nieefektywnych działań, i utrudnia, a być może nawet czasem uniemożliwia po prostu stabilną kontynuację polityki państwa, nawet w przypadku zmiany właśnie na tych stanowiskach decyzyjnych w czasie zarówno wojny, jak i pokoju. Dlaczego nie są uwzględnione komisje obrony narodowej? Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-148">
          <u xml:id="u-148.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-148.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Witolda Tumanowicza, klub parlamentarny Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-149">
          <u xml:id="u-149.0" who="#WitoldTumanowicz">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dlaczego musiało dojść do tragedii, żeby w końcu rozmawiać o takich reformach? Bo przecież to, że polscy żołnierze byli wyzywani i atakowani jeszcze przy okazji kryzysu na polsko-białoruskiej granicy kilka lat temu, to była norma. Gdyby któryś z siedzących tutaj posłów i posłanek zdecydował się na wygłoszenie tego typu słów, to wtedy byłby atakowany za brak humanitaryzmu, za to, że nie widzi człowieka, a prawdopodobnie mógłby nawet stać się bohaterem filmu Agnieszki Holland, negatywnym bohaterem. Teraz nagle budzicie się i mówicie, że trzeba bronić polskiej granicy, że polski żołnierz, który ma broń, ma prawo jej użyć, użyć w sposób zgodny z jej przeznaczeniem. Przecież nie chodzi o to, żeby broni używać na oślep. Po prostu polski żołnierz jest od tego, aby bronić granic Rzeczypospolitej, aby bronić bezpieczeństwa polskich obywateli, bronić także siebie i swojego bezpieczeństwa. Sytuacja, w której różnego rodzaju nieodpowiedzialnymi decyzjami dowódców doprowadza się do tego, że żołnierz zastanawia się, czy wyciągnąć broń i obronić swoje bezpieczeństwo, zastanawia się, czy użyć broni, czy będzie np. po prostu zakuty w kajdanki i wyprowadzony… Czy naprawdę musiało dojść do tragedii, żeby zmieniać tę ustawę? My jako Konfederacja będziemy oczywiście za tym, aby procedować dalej nad ww. ustawą. Ale naprawdę: murem za polskim mundurem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-149.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-150">
          <u xml:id="u-150.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-150.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Sachajkę, koło parlamentarne Kukiz’15.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-151">
          <u xml:id="u-151.0" who="#JarosławSachajko">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! O godz. 12 pożegnaliśmy pierwszego od 10 lat żołnierza, który poległ w służbie Polsce. Bardzo dziękuję wszystkim służbom mundurowym, że razem uczciły tę niepotrzebną śmierć. Należy zrobić wszystko, aby takie tragedie się nie pojawiały. Ten projekt ustawy wychodzi naprzeciw temu. Dziękuję bardzo przedstawicielom Kancelarii Prezydenta i prezydentowi za złożenie tego projektu ustawy.</u>
          <u xml:id="u-151.1" who="#JarosławSachajko">Mam nadzieję, że te skandaliczne rzeczy, które słyszeliśmy od 2021 r., skierowane ku naszym obrońcom granic, tak wprost powiedzmy, nie będą się powtarzały, a liczę również na to, panie ministrze, że usłyszymy słowo: przepraszam, za to, co państwo przez tyle lat wygadywali. Ta ustawa będzie dobitnym sygnałem dla Rosji, że Polska jest przygotowana i jesteśmy gotowi bronić naszych granic. Nie możemy powtórzyć błędu z XVIII w. Wówczas również część szlachty powtarzała, że nie trzeba robić reformy naszego wojska, aby nie drażnić Rosji. Dzisiaj tutaj, na tej sali, też słyszeliśmy podobne słowa. Czy stać nas na rewolucję? Tak, stać nas na to, bo nie możemy powtórzyć błędu XVIII-wiecznego. Przedstawiciele obecnej koalicji słusznie zwracali uwagę, że ten projekt został złożony drugi raz, ale szanowni państwo, wy rządzicie już 6 miesięcy, wy nie wzięliście się znikąd. Skoro uważaliście, że poprzedni rząd źle rządził, źle zarządzał wojskiem, to trzeba było się wziąć do roboty i to przygotować wcześniej, a nie czekać na tę tragedię. Minister się w tej chwili obudził.</u>
          <u xml:id="u-151.2" who="#JarosławSachajko">Chciałem zapytać obecnego tutaj pana ministra, czy zmienił już zdanie, jeżeli chodzi o możliwość użycia broni przez żołnierzy na granicy, aby potrafili odstraszyć, a nie czekać na kolejny cios nożem. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-151.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-152">
          <u xml:id="u-152.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-152.1" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, mamy 2 minuty, to jest długi czas, proszę mieścić się w czasie.</u>
          <u xml:id="u-152.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pan poseł Zbigniew Bogucki, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-153">
          <u xml:id="u-153.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie Reprezentujący Prezydenta Najjaśniejszej Rzeczypospolitej! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Miałem nadzieję, którą wyraził też pan minister, że debata na temat tego projektu ustawy będzie odbywała się ponad bieżącym sporem politycznym. Właściwie wszyscy przedstawiciele klubów, którzy stanęli przy tej mównicy, potrafili zrozumieć powagę chwili i powagę czasu, poza przedstawicielami Koalicji Obywatelskiej. Szanowni państwo, ku pamięci, ku państwa pamięci, ale także ku pamięci Polaków: Donald Tusk zapowiadał i mówił, że ten kryzys w sensie organizacyjnym, technicznym, logistycznym, a nawet politycznym, jest do rozwiązania w ciągu 1 dnia. Dlaczego nie znaleźliście tego 1 dnia, żeby ten kryzys rozwiązać? Dlaczego dzisiaj z taką arogancją, z brakiem uderzenia się w piersi, że się myliliście, stoicie na tej mównicy i ubieracie się w szaty obrońców granic?</u>
          <u xml:id="u-153.1" who="#ZbigniewBogucki">Nie ma pana marszałka Hołowni. Pan marszałek Hołownia wtedy, kiedy polscy żołnierze, funkcjonariusze, polski rząd, polski prezydent pilnowali polskich granic, mówił: kilka tysięcy migrantów i 50–100 osób z patykami i kamieniami wywołały taką reakcję państwa, postawienia państwa na głowie, stanów nadzwyczajnych. O to pytał marszałek dzisiejszy. Nic się nie zmieniło. I dzisiaj wy mówicie, że jesteście obrońcami granic, wy, którzy pluliście na żołnierzy, pluliście na funkcjonariuszy, dawaliście przyzwolenie na to, nazywaliście ich psami. Dzisiaj powinniście uderzyć się w piersi, ale przede wszystkim przeprosić rodziny tych żołnierzy, przeprosić tych funkcjonariuszy i żołnierzy.</u>
          <u xml:id="u-153.2" who="#ZbigniewBogucki">Jako wojewoda zachodniopomorski wprowadziłem strefę w Świnoujściu. I wtedy też wasi politycy mówili, że to jest niepotrzebne. Po 7 miesiącach utrzymujecie tę strefę. Przeproście, przeproście przede wszystkim Polaków, żołnierzy i ich rodziny.</u>
          <u xml:id="u-153.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-154">
          <u xml:id="u-154.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-154.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Artura Jarosława Łąckiego, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-155">
          <u xml:id="u-155.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Panie Ministrze! Pani Minister! Wysoka Izbo! Jak się słucha pana byłego wojewody Boguckiego, to wydawałoby się, że w województwie zachodniopomorskim było pasmo samych sukcesów.</u>
          <u xml:id="u-155.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Serce rośnie.)</u>
          <u xml:id="u-155.2" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Przecież to pan kłamał, że… Uciekł pan, bo pan kłamał. Jesteś kłamcą.)</u>
          <u xml:id="u-155.3" who="#ArturJarosławŁącki">A to pan wojewoda Bogucki zrobił wszystko, żeby rozwalić turystykę i inną gospodarkę w województwie zachodniopomorskim. I tego mu pewnie nie zapomną. Tak że myślę, że musi pan jednak zacząć robić karierę w Warszawie, bo do Szczecina już nie ma pan po co wracać, panie były wojewodo, na szczęście były, z naciskiem na: były.</u>
          <u xml:id="u-155.4" who="#ArturJarosławŁącki">Szanowni Państwo! Przez ostatnie 8 lat PiS nie robił nic innego, i na swój własny, PiS-owski sposób, czyli młotem, sierpem, kowadłem, kolanem i najchętniej o 12 w nocy, tylko zmieniał, próbował zmieniać porządek prawny Rzeczypospolitej. Uchwalał, ustanawiał ustawy, które obchodziły konstytucję Rzeczypospolitej, żeby rozwalić cały porządek prawny. Takimi przykładami, proszę państwa, są ustawa o KRS-ie, Trybunał Konstytucyjny i ustawa, moja ulubiona, o mediach narodowych, która zabetonowała media narodowe, żeby zostały w rękach takich ludzi jak pan Bogucki do końca świata i jeszcze jeden dzień dłużej. I niestety, panie ministrze, ta ustawa, którą pan dzisiaj przyniósł, wpisuje się dokładnie w to, co robił PiS przez 8 lat. Jest to ustawa, która próbuje swoimi zapisami obejść konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej.</u>
          <u xml:id="u-155.5" who="#ArturJarosławŁącki">Panie ministrze, w konstytucji Rzeczypospolitej stany nadzwyczajne są katalogiem zamkniętym i opisanym enumeratywnie. Koniec, są takie, jakie są, innych nie ma. Jeśli chcemy wprowadzić jakieś nowe stany nadzwyczajne, musimy zmienić konstytucję Rzeczypospolitej, a nie robić to ustawami. A pan prezydent razem z panem wprowadza dwa nowe stany nadzwyczajne.</u>
          <u xml:id="u-155.6" who="#ArturJarosławŁącki">I moje pytanie i prośba do pana ministra. Chciałbym zobaczyć opinie konstytucjonistów dotyczące tego artykułu, dotyczące wprowadzenia tych dwóch stanów nadzwyczajnych w tej ustawie. Chciałbym przeczytać ich opinie, w których wyrażają zgodę lub aprobatę w przypadku tych zapisów. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-156">
          <u xml:id="u-156.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-156.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Barbarę Oliwiecką, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-157">
          <u xml:id="u-157.0" who="#BarbaraOliwiecka">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-157.1" who="#BarbaraOliwiecka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszyscy widzimy, że nasz świat zmienia się w zatrważającym tempie. Sprawdza się powiedzenie, że jedyną pewną rzeczą w życiu jest zmiana. To dotyczy również bezpieczeństwa i nowych zagrożeń, które się pojawiają.</u>
          <u xml:id="u-157.2" who="#BarbaraOliwiecka">W kwestii bezpieczeństwa w zarządzaniu kryzysowym jak nigdy potrzeba dwóch rzeczy: elastyczności i stabilności. Ta elastyczność to oczywiście ciągła analiza, kontrola, zmiany planów, dostosowywanie ich do środowiska. To jest po prostu ta zmiana procedur na lepsze. Ta zmiana na lepsze nie ma nic wspólnego z dobrą zmianą, którą znamy od najgorszej strony również w armii polskiej. Stabilność to właśnie siła naszych służb, to zaufanie do organów państwa. To jest też gwarancja tego, że dobre projekty będą realizowane bez względu na to, kto rządzi. To jest też kompetentna kadra i dobre zarządzanie.</u>
          <u xml:id="u-157.3" who="#BarbaraOliwiecka">Przyjmując władzę w Polsce, w polskich Siłach Zbrojnych, zastaliśmy chaos. I mówię to, żeby nakreślić sytuację, w której byliśmy. Raport otwarcia wyraźnie pokazywał, że pomimo wojny, eskalacji konfliktów, nowych zagrożeń, wojny hybrydowej, poprzednia władza nie aktualizowała strategicznych dokumentów. Pracowała na strategii bezpieczeństwa narodowego z 2020 r., a polityczno-strategiczna doktryna obronna bazowała na dokumentach z 2014 r. Widoczne było też upolitycznienie wojska poprzez to, że ograniczono rolę sztabu generalnego, a zwiększano kompetencje i wpływy polityków ze Zjednoczonej Prawicy.</u>
          <u xml:id="u-157.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Boże…)</u>
          <u xml:id="u-157.5" who="#BarbaraOliwiecka">Znane są też wszystkie nieprawidłowości w wydatkowaniu środków publicznych. Wszystkie te uchybienia naprawiamy i sukcesywnie zmieniamy polską armię.</u>
          <u xml:id="u-157.6" who="#BarbaraOliwiecka">Szanowni państwo, bezpieczeństwo to jest wyraz odmieniany ostatnio przez wszystkie przypadki. My mówimy jasno: to jest najważniejsza rzecz, to jest nasz priorytet, który powinien być ponad wszelkimi podziałami, ponad podziałami partyjnymi. Tego oczekują Polacy, tego uczy nas historia. Niestety w ostatniej kampanii przekonaliśmy się, że dla wielu środowisk, dla środowiska Konfederacji, dla środowiska Prawa i Sprawiedliwości, bezpieczeństwo było tylko sloganem, a incydenty na granicy były wykorzystywane do walki politycznej. To jest nieodpowiedzialne. Podchodzicie tu państwo i mówicie, że Straż Graniczna, żołnierze nie mogą używać broni na granicy. Ale dzisiaj pokazaliśmy: 300 strzałów w 2023 r., a teraz ponad 1200.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-158">
          <u xml:id="u-158.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-159">
          <u xml:id="u-159.0" who="#BarbaraOliwiecka">Pani marszałek, ostatnie zdanie.</u>
          <u xml:id="u-159.1" who="#BarbaraOliwiecka">Zapewniam tylko i uspokajam, że żołnierze skutecznie bronią naszej granicy, a my skutecznie reformujemy Siły Zbrojne. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-159.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-160">
          <u xml:id="u-160.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-160.1" who="#DorotaNiedziela">Jeszcze raz bardzo proszę o dwie rzeczy. Po pierwsze, proszę pohamować emocje. Jeżeli mamy rozmawiać na tak ważne tematy, to proszę nie pokrzykiwać. I po drugie, ustaliłam czas na 2 minuty. To jest sporo. Proszę trzymać się czasu.</u>
          <u xml:id="u-160.2" who="#DorotaNiedziela">Zamykam już listę zapisanych do głosu w dyskusji.</u>
          <u xml:id="u-160.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę panią poseł Joannę Wichę, klub parlamentarny Lewica.</u>
          <u xml:id="u-160.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-161">
          <u xml:id="u-161.0" who="#JoannaWicha">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Jesteśmy w stanie wojny hybrydowej, co oznacza konieczność podejmowania szybkich decyzji, które będą miały realny wpływ na nasze bezpieczeństwo. Aby podejmować szybkie decyzje, potrzebujemy procedur, na których będą one oparte. Przepisy cząstkowe, które umożliwiają szybkie działanie infrastrukturalne, są zawarte w małej ustawie schronowej złożonej przez klub Lewicy, o której już wspomniała pani poseł Matysiak. Przy tej okazji zwracam się z uprzejmą prośbą o pilne nad nią procedowanie.</u>
          <u xml:id="u-161.1" who="#JoannaWicha">Co do ustawy pana prezydenta na dzień procedowania projektu ustawy nie została jeszcze przyjęta nowa ustawa o obronie cywilnej. W art. 2 nie ma wyszczególnionych organów odpowiadających za ten obszar. W związku z tym zwracam się z pytaniem i apelem o szybkie wdrożenie procedur, które pozwolą na powołanie do tej roli organów ochrony ludności, w tym — oprócz przedstawicieli samorządów oraz właściwych ministrów — przedstawicieli rządowego zespołu ochrony ludności, o włączenie ich w skład systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym. Chodzi o to, aby system kierowania bezsprzecznie wskazywał procedury postępowania także w tym obszarze i zapewniał ochronę prawną osobom, które będą podejmowały decyzje dotyczące bezpieczeństwa cywilów. Ten obszar wymaga ścisłego wsparcia państwa i powinien być pod jego szczególną opieką. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-162">
          <u xml:id="u-162.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-162.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że powitam uczniów i nauczycieli ze Szkoły Podstawowej w Śliwicach, województwo kujawsko-pomorskie. Państwo przyjechali na zaproszenie pani poseł Agnieszki Kłopotek. Bardzo się cieszę, że możecie państwo być z nami. Mam nadzieję, że wrażenia z obserwacji pracy Sejmu będą tylko dobre, i życzę miłego dnia.</u>
          <u xml:id="u-162.2" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, pan poseł Marek Jakubiak, klub parlamentarny…</u>
          <u xml:id="u-162.3" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Ja też pozdrawiam. Pozdrawiam też pana posła Kłopotka.)</u>
          <u xml:id="u-162.4" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, jeszcze nie udzieliłam panu głosu.</u>
          <u xml:id="u-162.5" who="#komentarz">(Poseł Marek Jakubiak: Przepraszam. Ponownie pozdrowię.)</u>
          <u xml:id="u-162.6" who="#DorotaNiedziela">…koło parlamentarne Kukiz’15.</u>
          <u xml:id="u-162.7" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-163">
          <u xml:id="u-163.0" who="#MarekJakubiak">Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-163.1" who="#MarekJakubiak">Proszę państwa, Wysoka Izbo, akurat siedzi przede mną dwoje posłów, którym odpowiem na pytanie, a którzy starają się nie widzieć, że mówię. Pani poseł chciałem powiedzieć, że tutaj siedzi pan minister, który powiedział, że strzelanie przez żołnierzy jest czymś be, a pani mówi, że żołnierze są w bardzo dobrej sytuacji, bo strzelają, ile wlezie. To po pierwsze. Po drugie, do pana chcę powiedzieć tak: proszę państwa, jest pewien kłopot. W VIII kadencji byłem wiceprzewodniczącym Komisji Obrony Narodowej i absolutnie byłem świadkiem innych zdarzeń niż te, o których tu się opowiada. Otóż Amerykanie, którzy odwiedzili Komisję Obrony Narodowej, powiedzieli: Proszę w ogóle nie mówić na temat naszej współpracy. Takie były relacje polsko-amerykańskie. Dzisiaj są inne i trzeba sobie jasno powiedzieć, że to dzięki PiS-owi te relacje takie są. Po co to ukrywać? Dzisiaj buduje się jakieś fikcyjne zjawiska, zjawiska, które nie miały miejsca, a które nie służą Rzeczypospolitej. Dlatego to odczarowuję. Chodzi o to całe środowisko, które mówi, że była tragedia. Tragedia była wtedy, kiedy była VIII kadencja. Dzisiaj mamy wyłącznie sprawy organizacyjne i bardzo dziękuję panu prezydentowi za to, że stara się to wszystko zorganizować — że nie będzie trzech dowódców, tylko będzie jeden, że każdy będzie wiedział, co w stanie wojny zrobić itd.</u>
          <u xml:id="u-163.2" who="#MarekJakubiak">Ale mam do pana ministra prośbę. Otóż byłem członkiem Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Dziękuję za zaproszenie w imieniu Kukiz’15. Natomiast chcę pana zapytać… Proszę odsłuchać wypowiedzi ministra rządu Platformy Obywatelskiej, który dzisiaj podawał tu dane stojące w sprzeczności z danymi podawanymi w RBN. Pytam: Kiedy oni mówią prawdę, dziś czy przedwczoraj? Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-163.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-164">
          <u xml:id="u-164.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam, głos zabierze pan poseł Paweł Szefernaker, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-165">
          <u xml:id="u-165.0" who="#PawełSzefernaker">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.1" who="#PawełSzefernaker">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! „Aby być traktowanym jak duży europejski naród, trzeba chcieć nim być. Gdy się chce szacunku innych, trzeba najpierw szanować siebie” — to słowa śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego. Ignorowanie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej jako zwierzchnika Sił Zbrojnych, to, że prezydent z mediów dowiaduje się o tym, że żołnierze zostali zatrzymani na polskiej granicy, to nie jest szacunek do samego siebie, to nie jest szacunek do instytucji państwa. Odwołanie polskiego ambasadora przy NATO zaledwie na miesiąc przed szczytem NATO to nie jest szacunek do instytucji państwa, to nie jest szacunek do siebie.</u>
          <u xml:id="u-165.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: A o rakiecie kiedy się dowiedział?)</u>
          <u xml:id="u-165.3" who="#PawełSzefernaker">Zagrożenie bezpieczeństwa w Europie na przestrzeni ostatnich lat związane z agresywną polityką Federacji Rosyjskiej wskazuje na potrzebę prowadzenia ciągłego procesu wzmacniania systemu bezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej w wymiarze militarnym i pozamilitarnym. Tą ustawą nie nauczymy tych, którzy nie mają szacunku do samych siebie, do instytucji państwa, tego, aby ten szacunek nagle, z dnia na dzień mieli, ale ustawa, nad którą dziś procedujemy, tworzy mechanizmy, które mają pomóc w tym, aby bez względu na to, kto jest premierem, a kto prezydentem, nie dochodziło do takich sytuacji, jakie miały miejsce w przypadku relacji zwierzchnika Sił Zbrojnych i rządu. Dlatego trzeba nad tą ustawą procedować i pracować i trzeba wprowadzić ją w życie jak najszybciej. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-165.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-166">
          <u xml:id="u-166.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-166.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Dominika Jaśkowca, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-167">
          <u xml:id="u-167.0" who="#DominikJaśkowiec">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szanowni Państwo! Omawiany projekt ustawy wprowadza system kierowania bezpieczeństwem narodowym, w skład którego wchodzić mają wskazane organy państwa, w tym organy wykonawcze samorządu terytorialnego. Skąd wzięła się konieczność uchwalenia tej ustawy? Oczywiście z tego, że przyjęta z taką wielką pompą propagandową ustawa o obronie Ojczyzny ma luki, dziury i nie jest aktem kompleksowym. Wiemy o tym, że nie obejmuje ona regulacji w zakresie obrony cywilnej, jak również regulacji w zakresie systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym.</u>
          <u xml:id="u-167.1" who="#DominikJaśkowiec">Mamy tutaj przedłożenie, które niestety nie jest pozbawione wad, dlatego pewnie trzeba będzie nad nim bardzo długo pracować. Chcę skupić się na jednym elemencie istotnym z punktu widzenia funkcjonowania struktur państwa, mianowicie właśnie na organach samorządu terytorialnego. Te regulacje w zakresie wykonywania przez te organy zadań są, delikatnie mówiąc, wielce niedoskonałe. Stąd pytania do projektodawcy: Dlaczego projektodawca nie zdecydował się na ujednolicenie przepisów odnoszących się do stanowisk kierowania z tymi już obowiązującymi, dotyczącymi powiatowych centrów zarządzania kryzysowego? Czy przyjęte przez projektodawcę rozstrzygnięcie oznaczać będzie utworzenie dodatkowych organów odpowiedzialnych za zarządzanie w sytuacjach kryzysowych? Oczywiście mówimy tutaj o poziomie samorządowym. Jak będzie wyglądać relacja pomiędzy już istniejącymi centrami zarządzania kryzysowego a systemem kierowania bezpieczeństwem narodowym? O tym też ta ustawa nie mówi. Czy zadania z zakresu systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym mają być realizowane przez wskazane w art. 2 ust. 1 ustawy organy wykonawcze samorządu terytorialnego — już kończę — działające, jak to określono w projekcie ustawy, w systemie stałych dyżurów, czy też ich kierowników, czyli starostów, marszałków?</u>
        </div>
        <div xml:id="div-168">
          <u xml:id="u-168.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-169">
          <u xml:id="u-169.0" who="#DominikJaśkowiec">O tym z kolei stanowią art. 13 i 18 omawianego projektu. To ewidentne błędy legislacyjne. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-170">
          <u xml:id="u-170.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-170.1" who="#DorotaNiedziela">Pozwólcie państwo, że podam informację, iż marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów, podjął decyzję o skreśleniu z porządku dziennego bieżącego posiedzenia punktu 4.: Pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, druk nr 419.</u>
          <u xml:id="u-170.2" who="#DorotaNiedziela">Posłów, którzy czekają na ten punkt, informuję, że został on zdjęty z porządku obrad.</u>
          <u xml:id="u-170.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę o zabranie głosu panią poseł Izabelę Bodnar, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-171">
          <u xml:id="u-171.0" who="#IzabelaBodnar">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Stajemy dziś przed wyzwaniem, które wymaga naszej najwyższej uwagi i determinacji. Zbrodnicza wojna prowadzona na wschodzie przez Rosję stanowi bezprecedensowe zagrożenie dotykające nas na wielu poziomach. Nasi przeciwnicy wykorzystują szpiegostwo, prowadzą operacje w przestrzeni cybernetycznej, posługują się dezinformacją jako narzędziem do destabilizacji sytuacji wewnętrznej w Polsce, nie mówiąc o sytuacji, która jest na granicy z Białorusią. Każda forma wewnętrznego podziału, narastające antyukraińskie nastroje i społeczne napięcia służą tylko jednemu celowi: zwiększeniu wpływów Rosji. Niedawno zakończona kampania wyborcza ponownie uwidoczniła nam, jak głęboko jesteśmy podzieleni jako społeczeństwo. Musimy stanowczo powiedzieć: dość.</u>
          <u xml:id="u-171.1" who="#IzabelaBodnar">Apeluję do wszystkich ugrupowań politycznych o porzucenie języka podziałów i skoncentrowanie się na tym, co nas łączy. Wspólne działania na rzecz odbudowy zaufania społecznego i narodowej solidarności są absolutnie niezbędne w obliczu zewnętrznych zagrożeń. Cieszę się bardzo, że pan prezydent widzi potrzebę utworzenia komponentu medycznego, którego obecnie nie ma. Wierzę, że wszyscy widzimy potrzebę jego stworzenia. Tak samo bardzo ważna jest kwestia włączenia w system bezpieczeństwa marszałków Sejmu, Senatu, BBN-u oraz konsolidacja przywództwa w armii. Ponieważ bezpieczeństwo militarne Polski to kwestia fundamentalna, która musi stać się priorytetem dla wszystkich partii reprezentowanych w tej chwili w parlamencie, wzywam do jednomyślnej i głębokiej współpracy w zakresie ochrony naszego kraju. Wspólnie musimy opracować i dopracować na posiedzeniach komisji tę strategię, która skutecznie odpowie na wszelkie próby destabilizacji. Nie możemy sobie pozwolić, by polityczne spory osłabiały nasze zdolności obronne i narodową spójność. Tylko zjednoczeni w trosce o przyszłość naszej ojczyzny jesteśmy w stanie sprostać każdemu wyzwaniu. Apeluję o jedność, współpracę i solidarność. Tylko w ten sposób zapewnimy Polsce stabilność i bezpieczeństwo. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-171.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-172">
          <u xml:id="u-172.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję bardzo, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-172.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Agnieszkę Wojciechowską van Hejkelom.</u>
          <u xml:id="u-172.2" who="#komentarz">(Poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom: Van Heukelom.)</u>
          <u xml:id="u-172.3" who="#DorotaNiedziela">Tak, bardzo przepraszam.</u>
          <u xml:id="u-172.4" who="#DorotaNiedziela">Proszę, pani poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-173">
          <u xml:id="u-173.0" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Muszę zacząć to wystąpienie przede wszystkim od złożenia hołdu bohaterskiemu żołnierzowi, który zginął, broniąc naszej granicy, i od zapewnienia innych mundurowych, że dołożymy wszelkich starań, aby mogli funkcjonować zgodnie z prawem i potrzebą obrony naszego kraju. Chodzi o to, aby nie byli więcej za to karani, tak jak dwaj żołnierze, przeciwko którym wytoczono nikczemne postępowanie, co prokuratura tłumaczy zagrożeniem życia migrantów. Najwyraźniej dla tejże prokuratury dzikus z dzidą znaczy więcej niż polski żołnierz w mundurze. Zapewniam mundurowych, że tak nie jest i że jest bardzo wielu Polaków, którzy stoją murem za polskim mundurem. Będziemy to egzekwować.</u>
          <u xml:id="u-173.1" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Chciałam też podziękować panu prezydentowi, panu ministrowi — szefowi Biura Bezpieczeństwa Narodowego za ten złożony projekt, który jest bardzo potrzebny w obecnej sytuacji. Sejm, a właściwie rządzący od pół roku zajmują się urządzaniem jakiegoś cyrku. Marszałek napawa się każdym swoim słowem i zachęca do pożerania popcornu, a premier pożera marszałka i inne przystawki. Tak naprawdę mieliście państwo pół roku na to, żeby cokolwiek zrobić w tej sprawie, o której teraz mówicie, a wy się zajmujecie krytykowaniem ministra — szefa BBN za rekomendowanie i przedstawianie projektu bardzo potrzebnej ustawy. Ten projekt jest bardzo potrzebny, bo on w jakimś stopniu, niemal już, w tej chwili, jeżeli szybko będziemy nad nim procedować, pozwoli na ustalenie pewnych ważnych ram działania w obliczu zagrożenia naszego bezpieczeństwa.</u>
          <u xml:id="u-173.2" who="#AgnieszkaWojciechowskavanHeukelom">Osobiście mam do tego projektu bardzo drobne uwagi. One są związane raczej z semantyką, bo nie doprecyzowuje on dobrze definicji, np. tego, czym jest atak na terytorium Polski, co to jest użycie broni. Sytuacja zmarłego żołnierza pokazuje, że cokolwiek: nóż czy rzucona włócznia może być tą bronią i to też jest atak na terytorium Polski. Żołnierze powinni móc w takich sytuacjach reagować i strzelać, a nie czekać, aż będą sami przez takich agresorów po prostu zabijani.</u>
          <u xml:id="u-173.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Ale ta ustawa tego nie reguluje.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-174">
          <u xml:id="u-174.0" who="#DorotaNiedziela">Pani poseł, bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-174.1" who="#DorotaNiedziela">Poseł Agnieszka Wojciechowska van Heukelom:</u>
          <u xml:id="u-174.2" who="#DorotaNiedziela">To nie są ludzie szukający miejsca na ziemi, tylko agresorzy.</u>
          <u xml:id="u-174.3" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-174.4" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Małgorzatę Pępek, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-175">
          <u xml:id="u-175.0" who="#MałgorzataPępek">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, że w przypadku bezpieczeństwa państwa zmiany prawa są konieczne, aby było ono dostosowane chociażby do wielu nowych zagrożeń, takich jak np. wojna hybrydowa prowadzona przeciwko naszemu państwu. Wiemy, że odpowiednie nowe przepisy m.in. w tej materii przygotowywane są w Ministerstwie Obrony Narodowej w porozumieniu z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji. Z kolei prezydencki projekt to dość duża ustawa przewidująca wprowadzenie zmian w obszarze militarnym i pozamilitarnym, dotycząca wielu kwestii, w dodatku niepozbawiona wad, o czym mówi opinia do projektu przedstawiona przez Związek Powiatów Polskich. W tym kontekście proszę przedstawiciela wnioskodawcy o bezpośrednie odniesienie się do uwag wysuwanych przez ten organ i opinii do tej ustawy.</u>
          <u xml:id="u-175.1" who="#MałgorzataPępek">Jeszcze chciałbym zapytać. W związku z tym, że ustawa nakłada na jednostki samorządu terytorialnego obowiązek pełnienia stałych dyżurów 24 h/7, to chciałabym wiedzieć zatem, jak będą finansowane te dyżury, jakie będą źródła ich finansowania, bo nie jest to określone w projekcie tej ustawy. Dziękuję bardzo.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-176">
          <u xml:id="u-176.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-176.1" who="#DorotaNiedziela">Chciałam powitać grupę uczniów z klasy Ic z I Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Gdańsku wraz opiekunkami. Państwo przyjechaliście na zaproszenie pani minister do spraw społeczeństwa obywatelskiego, pani minister Agnieszki Buczyńskiej. Bardzo serdecznie witam i życzę samych miłych wrażeń.</u>
          <u xml:id="u-176.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-176.3" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Piotra Pawła Stracha, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-177">
          <u xml:id="u-177.0" who="#PiotrPawełStrach">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-177.1" who="#PiotrPawełStrach">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! W ten poniedziałek miałem wielką przyjemność prowadzić lekcje obywatelskie dla młodzieży w jednej ze szkół, w Zespole Szkół im. Marii Konopnickiej w Pyskowicach. Były to lekcje dotyczące procesu legislacyjnego, funkcji Sejmu. Były tam też klasy mundurowe i w trakcie tego wykładu padały pytania ze strony młodzieży na temat Tarczy Wschód, na temat zakupów broni, sprzętu, zwłaszcza tego nowoczesnego, satelitów, himarsów, patriotów. Po zajęciach podeszło do mnie trzech nastolatków właśnie z tych klas mundurowych. Zadałem pytanie jednemu z nich: Słuchaj, czy zamierzasz iść do wojska? Odpowiedział: tak, ja chcę iść do wojsk zmechanizowanych. Drugi wprost powiedział, że będzie jeździł na K2. Mam nadzieję, że mnie słucha, więc potwierdzi tę wersję. Trzeciego spytałem, ale on powiedział, że nie jest jeszcze zdecydowany. Zachęcałem do lotnictwa albo do artylerii. Chwaliłem naprawdę polski rząd poprzedniej kadencji i obecnej za to, że kupuje nowoczesny sprzęt. I potrzeba tam inżynierów, fachowców, mechaników. Naprawdę każdy młody człowiek może tam się rozwijać, to jest naprawdę dobra przyszłość. Apeluję do nas wszystkich, do wszystkich polityków i z lewa, i z prawa: wojsko polskie to jest świętość. Powinniśmy chuchać i dmuchać na nasze wojsko, powinniśmy stać wokół niego i dbać o nie. Nikt nie powinien na tym robić polityki, nikt nie powinien wykorzystywać sytuacji kryzysowych, tylko wszyscy powinniśmy stać — i teraz dojdę do tego słynnego sformułowania, które nie ja wymyśliłem — murem za polskim mundurem.</u>
          <u xml:id="u-177.2" who="#PiotrPawełStrach">Apeluję: dbajmy o naszą młodzież, o naszą przyszłość. To ona będzie służyła w tej armii, to ona będzie korzystać z tego profesjonalnego sprzętu, więc naprawdę, panie i panowie posłowie, pilnujmy tej naszej młodzieży, aby chętnie szła do wojska. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-177.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-178">
          <u xml:id="u-178.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-178.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-179">
          <u xml:id="u-179.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Szanowny Panie Prezydencie! Bardzo serdecznie dziękuję za ten projekt ustawy, bo to dzisiaj pan, panie prezydencie, stoi na straży bezpieczeństwa państwa polskiego i broni honoru polskiego żołnierza, a nie polski rząd. Tak naprawdę dzisiaj mamy do czynienia z sytuacją, w której niektórzy posłowie Platformy Obywatelskiej, Koalicji Obywatelskiej krzyczą na tej mównicy. Ja się tym krzykom nie dziwię, ponieważ ten krzyk ma przykryć ich polityczne sumienie, ma przykryć te historie związane z bieganinami posłów Sterczewskiego, Jońskiego, Szczerby na granicy, z tymi haniebnymi słowami wspierających was celebrytów i polityków, nazywających polskich żołnierzy śmieciami i bandytami. To sumienie można przykryć krzykiem, ale tego sumienia nie zagłuszycie, ponieważ naród pamięta. W dzisiejszej sytuacji rząd nie panuje nad polskim bezpieczeństwem. Tak naprawdę sprowadzony do parteru i skanibalizowany politycznie minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz robi wrażenie, że w zasadzie nie wie, jak się nazywa, a co dopiero, jeżeli chodzi o panowanie nad sytuacją w polskim wojsku. Media donoszą o zmianach żołnierzy dyżurujących na granicy i broniących polskich granic, które trwają po 4–6 tygodni, a miały trwać 2 tygodnie. W armii mamy chaos. Te zmiany, które są wprowadzane, doprowadzają w tym momencie do chaosu.</u>
          <u xml:id="u-179.1" who="#MariuszKrystian">Chciałem to swoje wystąpienie zakończyć słowami mamy śp. Mateusza Sitka, polskiego bohaterskiego żołnierza broniącego polskiej granicy, który zapłacił za to swoim życiem. Mama Mateusza powiedziała dzisiaj tak: Kochani, módlmy się za naszą ojczyznę, niech rządzący naszym krajem zawsze podejmują mądre i odpowiedzialne decyzje, aby żadna matka nie musiała płakać nad trumną swojego dziecka, a synowie i córki mogli wracać bezpiecznie do swoich rodzin. Niech Mateusz jako żołnierz Wojska Polskiego będzie symbolem walki o nasze bezpieczeństwo. Mateusz pozostawił testament każdemu Polakowi: dbałość o niepodległą i bezpieczną ojczyznę, dbałość o Polskę. Czekaj na nas nasz synu. Kiedy Bóg wyznaczy czas, znów będziemy razem. Cześć i chwała bohaterom.</u>
          <u xml:id="u-179.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-180">
          <u xml:id="u-180.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-180.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Sławomira Ćwika, Klub Parlamentarny Polska 2050 — Trzecia Droga.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-181">
          <u xml:id="u-181.0" who="#SławomirĆwik">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedstawiciele Kancelarii Prezydenta! Proszę państwa, po co jest ta ustawa? To powinno być podstawowe pytanie. Ta ustawa ma pomóc w rozwiązaniu problemu na granicy z Białorusią, gdzie od 2021 r. mamy faktycznie atak hybrydowy ze strony służb Łukaszenki i służb Kremla. Ale czy ta ustawa tak naprawdę może w czymś pomóc? Nie, nie pomoże. Tak jak nie pomogło przez ponad 2 lata rządów Prawa i Sprawiedliwości wysyłanie na granicę kolejnych brygad i dywizji Wojska Polskiego, Wojsk Obrony Terytorialnej, Straży Granicznej, Policji. Jak budowa płotu za 1600 mln.</u>
          <u xml:id="u-181.1" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: To nie pomogło?)</u>
          <u xml:id="u-181.2" who="#SławomirĆwik">Także nie pomogło, panie pośle, ponieważ nadal mamy tysiące osób, które są wykorzystywane przez służby Łukaszenki i Kremla do tego, żeby atakować naszą granicę. Nie pomogło.</u>
          <u xml:id="u-181.3" who="#komentarz">(Głos z sali: A co by było, gdyby nie było zapory?)</u>
          <u xml:id="u-181.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Naprawdę?)</u>
          <u xml:id="u-181.5" who="#SławomirĆwik">Nie pomogło, proszę państwa, ponieważ ten problem można rozwiązać tylko na drodze politycznej. Niestety przez ponad 2 lata nie daliście rady. Rząd PiS-u nie dał rady rozwiązać tego problemu na drodze politycznej.</u>
          <u xml:id="u-181.6" who="#SławomirĆwik">Faktem jest, że nasz rząd koalicji 15 października, zastając taką sytuację, taką eskalację, też nie daje w tej chwili rady i następuje coraz większa eskalacja. Zginął nasz żołnierz, jeżeli dalej będzie się to utrzymywało i będziemy jedynie kierować więcej wojska na granicę, zginą kolejne osoby. Będziemy słyszeli co tydzień o kolejnych osobach, które będą umierały na tej granicy. Ten problem możemy rozwiązać tylko w drodze politycznej.</u>
          <u xml:id="u-181.7" who="#komentarz">(Poseł Zbigniew Bogucki: Chcesz negocjować z Putinem?)</u>
          <u xml:id="u-181.8" who="#SławomirĆwik">Natomiast faktem jest, że nadal mamy obowiązujący traktat zawarty z Białorusią o dobrym sąsiedztwie i współpracy.</u>
          <u xml:id="u-181.9" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jezus…)</u>
          <u xml:id="u-181.10" who="#SławomirĆwik">Myślę, że w pierwszej kolejności powinniśmy rozważyć kroki gospodarcze łącznie z tym, że powinniśmy zapowiedzieć, szczególnie Chinom, że jeżeli sytuacja na granicy białoruskiej się nie uspokoi…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-182">
          <u xml:id="u-182.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-183">
          <u xml:id="u-183.0" who="#SławomirĆwik">…wszelkie przejścia graniczne Polski z Białorusią, w tym przejścia kolejowe, powinny zostać zamknięte do czasu uspokojenia sytuacji.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-184">
          <u xml:id="u-184.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-185">
          <u xml:id="u-185.0" who="#SławomirĆwik">Dlatego że samo kierowanie kolejnych jednostek wojskowych i kolejne nakłady finansowe na umocnienie granicy sytuacji nie rozwiążą. Ani ta ustawa. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-185.1" who="#komentarz">(Poseł Krzysztof Ciecióra: Z pana myśleniem to się wszystko da.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-186">
          <u xml:id="u-186.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-186.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Artura Szałabawkę.</u>
          <u xml:id="u-186.2" who="#DorotaNiedziela">Mam wielką prośbę do pana posła Kalety, bo dyskusja w czasie obrad Sejmu nie polega na pokrzykiwaniu, tylko na wypowiedzeniu swojego…</u>
          <u xml:id="u-186.3" who="#komentarz">(Głos z sali: Czwarta droga.)</u>
          <u xml:id="u-186.4" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Ale też logiczne mówienie, pani poseł.)</u>
          <u xml:id="u-186.5" who="#DorotaNiedziela">Rozumiem, że ma pan problemy z emocjami, ale bardzo proszę.</u>
          <u xml:id="u-186.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-186.7" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie. Ja kocham Polskę.)</u>
          <u xml:id="u-186.8" who="#DorotaNiedziela">Wszyscy kochamy Polskę.</u>
          <u xml:id="u-186.9" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jak się okazuje, nie wszyscy.)</u>
          <u xml:id="u-186.10" who="#DorotaNiedziela">…</u>
          <u xml:id="u-186.11" who="#komentarz">(Głos z sali: …uwaga, pani marszałek, to było nieeleganckie)</u>
          <u xml:id="u-186.12" who="#DorotaNiedziela">Ale ja rozmawiam z panem posłem Kaletą.</u>
          <u xml:id="u-186.13" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle Kaleta, z wielką przyjemnością jeszcze raz zwracam panu uwagę, żeby pan nie pokrzykiwał w trakcie wystąpień kolegów.</u>
          <u xml:id="u-186.14" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Jeżeli to jest dla pani marszałek przyjemność, to będę robić to częściej.)</u>
          <u xml:id="u-186.15" who="#komentarz">(Głos z sali: Ha, ha, ha!)</u>
          <u xml:id="u-186.16" who="#DorotaNiedziela">Chcę tylko przypomnieć, że mam pewne instrumenty, którymi mogę pana ukarać.</u>
          <u xml:id="u-186.17" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: No to przyjemność czy nie?)</u>
          <u xml:id="u-186.18" who="#DorotaNiedziela">Ale nie chciałabym tego robić. Bardzo proszę o nieprzerywanie, jeśli występują inni posłowie.</u>
          <u xml:id="u-186.19" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: No to już tego nie rozumiem, za wysokie progi.)</u>
          <u xml:id="u-186.20" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-186.21" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Szałabawka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-186.22" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Paweł Suski, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-187">
          <u xml:id="u-187.0" who="#PawełSuski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-187.1" who="#PawełSuski">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Na granicy polsko-białoruskiej żołnierze używają broni. Dziś dowiedzieliśmy się, w jakich warunkach, jak często, ile razy. Nie jest to w tej chwili już tajemnicą, że musieli użyć broni podczas waszych rządów, podczas rządów obecnej władzy, więc problemem jest rzecz najważniejsza, mianowicie stan prawny, jeżeli chodzi o użycie broni, przymusu bezpośredniego, inne sposoby ochrony osobistej w sytuacji zagrożenia.</u>
          <u xml:id="u-187.2" who="#PawełSuski">Podczas konferencji prasowej po słynnym przecieku, myślę tutaj o publikacji Onetu odnośnie do zatrzymania żołnierzy, którzy użyli broni w obronie osobistej, mówiono o tym właśnie, posługiwano się… I tu pan minister posługiwał się tym stwierdzeniem, jak również pan prezydent w kolejnych dniach, że właśnie ten projekt, który dziś omawiamy, którego pierwsze czytanie ma miejsce na sali plenarnej, rozwiązuje ten problem.</u>
          <u xml:id="u-187.3" who="#PawełSuski">Pytam jeszcze raz, ponieważ w swoim wystąpieniu też to podkreśliłem: Dlaczego w tym projekcie wykreślono właśnie szczegółowe zasady warunków użycia broni osobistej bądź przymusu bezpośredniego? Co przyświecało twórcom? Czy to jest jakaś nieświadomość, czy to po prostu sprawił przypadek? Bo to jest istota też tego przekazu.</u>
          <u xml:id="u-187.4" who="#PawełSuski">Jednocześnie oczywiście informujemy, premier Donald Tusk informował na konferencji prasowej, że przygotowuje, myślę, że wspólnie w jednym toku postępowania legislacyjnego uda się wypracować podstawy prawne, żeby żołnierze w sposób absolutnie pewny i swobodny mieli też podstawy prawne do użycia broni oraz przymusu bezpośredniego w określonych warunkach. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-187.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-188">
          <u xml:id="u-188.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-188.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krzysztofa Szczuckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-188.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Krzysztof Ciecióra, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-189">
          <u xml:id="u-189.0" who="#KrzysztofCiecióra">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-189.1" who="#KrzysztofCiecióra">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Odniosę się do tego muru, bo tutaj często padają zarzuty, że jest on nieszczelny. Chciałbym, nie jest to może odkrywcza myśl, powiedzieć, że te wypowiedzi są po prostu głupie. Jesteście polskimi posłami, przestańcie opowiadać takie głupoty na temat polskiego muru na wschodniej granicy. Kiedy budujemy dom, wstawiamy drzwi antywłamaniowe i nie ma żadnej gwarancji, że one nigdy nie przepuszczą włamywacza. One mają maksymalnie opóźnić przejście włamywacza, mają maksymalnie opóźnić i zniechęcić go do ataku na nasz dom. I tak samo jest z tym murem. On ma opóźnić, zniechęcić i utrudnić, a ułatwić żołnierzom, strażnikom granicznym ich pracę. Nie ma takiego muru, przez który nie da się przejść. Przecież wszyscy o tym wiedzą. Wiedzą również to na granicy amerykańsko-meksykańskiej, która jest regularnie oblegana, i tam nikt normalny nie ma pretensji o to, że od czasu do czasu, w większym natężeniu przechodzą również emigranci z południa na północ. To jest po prostu normalne. Więc przestańcie te głupoty opowiadać. Przecież to są idiotyzmy.</u>
          <u xml:id="u-189.2" who="#KrzysztofCiecióra">Odnosząc się już do samej ustawy i jej treści, chciałbym też podziękować panu prezydentowi, panu ministrowi za to, że ta dyskusja została wywołana, natomiast chciałbym podkreślić, że tej dyskusji zdecydowanie nam brakuje i ona powinna być wielopoziomowa. O obronności w Polsce powinniśmy rozmawiać w szkołach, na uczelniach, powinniśmy informować społeczeństwo, co należy zrobić, kiedy dojdzie do pewnych sytuacji krytycznych, kto podejmuje decyzje, jaka jest rola wójta, starosty, wojewody, kto i jak dystrybuuje bezpieczeństwo, kto komunikuje się i kto ma w przypadku tego wszystkiego pewną decyzyjność.</u>
          <u xml:id="u-189.3" who="#KrzysztofCiecióra">W tej ustawie brakuje mi właśnie tego komponentu wdrażającego świadomość obywateli, mieszkańców, szczególnie tych stref narażonych na bezpośredni atak. Myślę, że o tym musimy rozmawiać, o tym musimy pamiętać, żeby polscy obywatele wiedzieli, jak reagować w sytuacjach krytycznych, które będą coraz bardziej powszechne. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-189.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-190">
          <u xml:id="u-190.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-190.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Sebastiana Łukaszewicza, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość. Nie widzę pana posła.</u>
          <u xml:id="u-190.2" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Grzegorz Lorek, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-190.3" who="#komentarz">(Poseł Grzegorz Lorek: Jestem.)</u>
          <u xml:id="u-190.4" who="#DorotaNiedziela">Jest pan poseł.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-191">
          <u xml:id="u-191.0" who="#GrzegorzLorek">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posłowie! Szkoda, że nie ma pana marszałka Sejmu, ale mam nadzieję, że to, co powiem, zostanie mu przekazane.</u>
          <u xml:id="u-191.1" who="#GrzegorzLorek">Sytuacja z dnia wczorajszego…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-192">
          <u xml:id="u-192.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle, chciałam panu przypomnieć, że też jestem marszałkiem Sejmu.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-193">
          <u xml:id="u-193.0" who="#GrzegorzLorek">Tak, ale to jest bezpośrednio do niego.</u>
          <u xml:id="u-193.1" who="#GrzegorzLorek">Sytuacja z dnia dzisiejszego, ul. Piotra Maszyńskiego, czyli zaplecze Kancelarii Sejmu, godz. 17, osoba, która wygląda za turystę, fotografuje strażników Straży Marszałkowskiej, fotografuje ich budkę, po czym fotografuje bramę. Myślę, że zaplecze z tej strony nie jest tak piękne jak od ul. Wiejskiej, ale widocznie temu turyście, bo tak wyglądała ta osoba — ja byłem świadkiem tego zdarzenia — ten widok odpowiadał.</u>
          <u xml:id="u-193.2" who="#GrzegorzLorek">A tak już bardziej poważnie: ustawę w tej sprawie przygotowaliśmy, została przyjęta, obowiązuje. Rządzicie już pół roku i nie mieliście czasu wydać rozporządzenia wykonawczego w tej sprawie. To jest naprawdę bardzo ważna dziedzina: ochrona wizerunku funkcjonariusza publicznego wykonującego zadania, ochrona budynków państwowych, same budynki państwowe, budynki infrastruktury krytycznej. Nic w tej sprawie się nie dzieje, a ustawa jest.</u>
          <u xml:id="u-193.3" who="#GrzegorzLorek">Mam nadzieję, że po tej mojej wypowiedzi ktoś gdzieś zainterweniuje, bo jest to bardzo ważne. Jesteśmy w czasach, tak jak tu powiedział jeden z moich przedmówców, kiedy wróg stoi u bram, mamy bardzo poważne zagrożenie. Ustawy, które zostały przeprocedowane przez pana ministra obrony narodowej, przez pana ministra Hoffmana, przez resort MSWiA, są. Potrzeba ich wcielenia w życie, potrzeba działań, a to, co opowiadaliście w programie, że macie ustawy… Pół roku minęło, kończymy za chwilę posiedzenie Sejmu w dniu dzisiejszym, bo nie ma co robić, bo nie ma żadnych projektów ustaw, a wy dyskutujecie z bardzo dobrym projektem prezydenckim. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-193.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-193.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-194">
          <u xml:id="u-194.0" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam do zabrania głosu posła Janusza Kowalskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-194.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Dawaj, Janusz.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-195">
          <u xml:id="u-195.0" who="#JanuszKowalski">Szanowna Pani Marszałek! Szanowni Państwo Ministrowie! Jest coś naprawdę smutnego i upokarzającego, że w momencie, kiedy debatujemy nad bardzo ważnym projektem ustawy prezentowanym przez pana ministra Jacka Siewierę, ministra z Biura Bezpieczeństwa Narodowego, kiedy w tej Izbie posłowie mówią: murem za polskim mundurem, bo Prawo i Sprawiedliwość stoi za polskim mundurem, mundurem polskiego żołnierza, polskiego leśnika, funkcjonariusza Policji, funkcjonariusza Straży Granicznej, funkcjonariusza Służby Więziennej, w momencie, kiedy mówimy tutaj: murem za polskim mundurem, wasza prokuratura, prokuratura Adama Bodnara i Donalda Tuska, umarza postępowanie wobec waszego byłego polityka Janiny Ochojskiej, która obraziła polskich leśników, mówiąc, że brali udział w usuwaniu ciał migrantów przy granicy, które były potem umieszczane w jakichś mogiłach, grobach.</u>
          <u xml:id="u-195.1" who="#JanuszKowalski">Te słowa powinny być dalej przedmiotem postępowania prokuratorskiego, ale to jest właśnie wasz stosunek, stosunek władzy koalicji 13 grudnia, do polskiego munduru. Jest coś niestosownego, że kiedy pan minister Siewiera apeluje o debatę w sytuacji zagrożenia Rzeczypospolitej Polskiej ponad podziałami politycznymi, wy wypuszczacie posła Pawła Suskiego, który tutaj sobie robi jakąś nagonkę na pana prezydenta Andrzeja Dudę, jakieś wspominki, a nie przeprosiliście za Jońskiego, nie przeprosiliście za Szczerbę, nie przeprosiliście za Tuska, nie przeprosiliście za to, że atakowaliście nasz projekt budowy zapory na granicy polsko-białoruskiej.</u>
          <u xml:id="u-195.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Za Kowalskiego?)</u>
          <u xml:id="u-195.3" who="#JanuszKowalski">Nie przeprosiliście, że atakowaliście premiera Jarosława Kaczyńskiego za to, że przygotował bardzo dobry projekt ustawy o obronie Ojczyzny, przyjęty w marcu 2022 r.</u>
          <u xml:id="u-195.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Kto przygotował?)</u>
          <u xml:id="u-195.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Gdzie są wasze ławeczki patriotyczne?)</u>
          <u xml:id="u-195.6" who="#JanuszKowalski">Jesteście nieprzyzwoici.</u>
          <u xml:id="u-195.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-195.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-196">
          <u xml:id="u-196.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle. Ale, panie pośle, jak pan apeluje o to, żeby nie wzbudzać agresji ani nie obrażać, to też lepiej zrobić to po prostu spokojnie.</u>
          <u xml:id="u-196.1" who="#komentarz">(Głos z sali: Wypowiedzi wszystkich pani marszałek będzie tak komentowała?)</u>
          <u xml:id="u-196.2" who="#DorotaNiedziela">Myślę, że ktoś chciał ze mną porozmawiać. Mam takie prawo i nie obawiam się go użyć.</u>
          <u xml:id="u-196.3" who="#komentarz">(Poseł Piotr Kaleta: Nie zawaham.)</u>
          <u xml:id="u-196.4" who="#DorotaNiedziela">Pan poseł Norbert Jakub Kaczmarczyk, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-197">
          <u xml:id="u-197.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-197.1" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chciałbym podziękować za ustawę i przede wszystkim za te słowa, że powinniśmy ją przyjąć ponad podziałami politycznymi, że nie powinna to być ustawa polityczna i że nie powinniśmy tutaj robić polityki.</u>
          <u xml:id="u-197.2" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Mówimy o tym, czy polscy żołnierze powinni strzelać, czy nie strzelać. Myślę, że politycy mogliby sobie podyskutować o tym, kto ma strzelać w ataku polskiej reprezentacji na nadchodzącym Euro w piłkę nożną, a nie o tym, czy żołnierze powinni strzelać, czy nie strzelać. Uważam, że jest to kompetencja generalicji, jest to kompetencja żołnierzy, bo chodzi o ich bezpieczeństwo. Natomiast dyskutowanie na ten temat, również przez dziennikarzy, podnoszenie przez ostatnie lata kwestii sytuacji na granicy, np. w momencie, kiedy budowany był mur na granicy, mówienie przez opinię publiczną i przez polityków, którzy szeroko komentowali tamte sprawy, że żołnierze to psy, że żołnierze w sposób niegodny nas reprezentują, że nie powinno ich tam być, że nie powinno budować się tego muru, doprowadziło do sytuacji, w której polski żołnierz czuje się sparaliżowany. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że na wojnie różne rzeczy się zdarzają. Nie dyskutują o tym politycy. Politycy mają tak naprawdę potrzebę zbudowania narracji dzisiaj, by polaryzować społeczeństwo. To nie jest dobry motyw polityczny, by budować swoje poparcie i zbierać lajki w mediach społecznościowych w sytuacji, gdy mamy wybory do europarlamentu. To jest moment odpowiedzialności. Za to dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-197.3" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">A co do tego, co zrobiła Zjednoczona Prawica przez te lata, to powiem, że już w 2019 r. prezes Jarosław Kaczyński mówił o budowaniu ustawy o obronie Ojczyzny. To był ten moment. Gdyby dzisiaj nie było tej ustawy, nie było muru na granicy, nie było zakupu sprzętu wojskowego, gdzie państwo jako rząd bylibyście? Odpowiedzcie na to pytanie.</u>
          <u xml:id="u-197.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-198">
          <u xml:id="u-198.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-198.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Jarosława Zielińskiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-199">
          <u xml:id="u-199.0" who="#JarosławZieliński">Cześć i chwała śp. sierż. Mateuszowi Sitkowi i wszystkim obrońcom ojczyzny! Hańba tym, którzy represjonują naszych żołnierzy broniących niepodległości Rzeczypospolitej i integralności terytorialnej naszych granic!</u>
          <u xml:id="u-199.1" who="#JarosławZieliński">Ustawa o straży granicznej i ustawa o obronie Ojczyzny, art. 11 ust. 4 w szczególności, upoważniają naszych funkcjonariuszy i żołnierzy do używania broni tam, na granicy polsko-białoruskiej, kiedy chronią naszego terytorium. Oni bronią tak naprawdę naszej niepodległości, bo przecież ochrona przed dezintegracją granicy, zagrożeniem, które tam jest od dłuższego czasu, to jest warunek suwerenności i niepodległości.</u>
          <u xml:id="u-199.2" who="#JarosławZieliński">Chciałbym dołączyć swój głos do głosów tych posłów, którzy dziękowali panu prezydentowi i państwu ministrom za przygotowanie tego projektu ustawy. To jest drugi ważny, można powiedzieć: epokowy projekt ustawy po ustawie o obronie Ojczyzny. Ale zamiast merytorycznie nad tym dyskutować i przystąpić z tymi propozycjami do bardzo poważnej, ale przychylnej dyskusji, zamiast procedować szybko nad tą ustawą, to usłyszeliśmy dzisiaj atak na pana prezydenta, na Prawo i Sprawiedliwość. Celował w tym pan poseł Suski, niestety. Wykorzystał tę sytuację do kolejnego ataku na tych, którzy dbali o to w ostatnich latach, aby Polska była bezpieczna.</u>
          <u xml:id="u-199.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: To tylko prawda była.)</u>
          <u xml:id="u-199.4" who="#JarosławZieliński">Właściwy jest tutaj wniosek pana posła Jakubiaka, żeby przejść do dalszych prac w trybie bardzo pilnym, bez odsyłania nawet do komisji, a już na pewno bez przeciągania tej sprawy. Panie pośle, to, co pan powiedział, że rząd pracuje nad różnymi projektami ustaw, uchwał, rozporządzeń — czekamy, tylko czekaj tatka latka. Mija pół roku i nic. A gdzie jest zapowiadana ustawa o obronie cywilnej?</u>
          <u xml:id="u-199.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: A 8 lat? Gdzie wasze 8 lat?)</u>
          <u xml:id="u-199.6" who="#JarosławZieliński">I gdzie są inne projekty? Można tak czekać w nieskończoność.</u>
          <u xml:id="u-199.7" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Przeprosił pan za konfetti?)</u>
          <u xml:id="u-199.8" who="#JarosławZieliński">Wróg jest u naszych granic i trzeba szybko robić wszystko, co możliwe, żeby wzmocnić nasze bezpieczeństwo. Dlatego uchwalmy jak najszybciej tę ustawę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-200">
          <u xml:id="u-200.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-200.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-201">
          <u xml:id="u-201.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Ze wszystkich stron słyszymy ostatnio, że bezpieczeństwo naszych rodaków, bezpieczeństwo naszej ojczyzny to jest w tej chwili absolutny priorytet. Ze wszystkich stron słyszymy apel, aby tę ważną sferę bezpieczeństwa wyłączyć z bezpośredniej walki politycznej. Dzisiaj też to słyszeliśmy w polskim parlamencie i tylko jeden klub, reprezentowany przez pana posła Suskiego, nie potrafi pokazać, że to jest obszar, który jest dla naszych rodaków najważniejszy, i że o tym musimy decydować i rozmawiać wspólnie. Dzisiaj jest ważny moment i chcemy podziękować panu prezydentowi, że dostrzegł niebezpieczeństwo, które w tej chwili grozi naszej ojczyźnie, i przesyła do naszego parlamentu tę ustawę…</u>
          <u xml:id="u-201.1" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Ale rok temu też przesłał.)</u>
          <u xml:id="u-201.2" who="#WładysławDajczak">…która uwzględnia wiele, wiele sytuacji, które poprawią to bezpieczeństwo. I za to należy panu prezydentowi podziękować.</u>
          <u xml:id="u-201.3" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Czemu rok temu nie procedowaliście?)</u>
          <u xml:id="u-201.4" who="#WładysławDajczak">Natomiast wasi przedstawiciele mówili tutaj dzisiaj, że polscy żołnierze mogą się czuć bezpiecznie. Tak, mogą się czuć bezpiecznie. Widzieliśmy, co się wydarzyło w ostatnim czasie i myślę, że jesteście jedynym rządem w naszej ponad 1000-letniej historii, który za bohaterstwo naszych żołnierzy — a zawsze za to byli nagradzani, byli ogłaszani bohaterami, były im stawiane pomniki za obronę polskich granic, za przelaną krew na tej granicy — zrobił coś, czego nikt, żaden rząd nigdy w historii nie zrobił. Wy za tę obronę, za to poświęcenie zakuwaliście polskich żołnierzy w kajdany.</u>
          <u xml:id="u-201.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Wy też zakuwaliście żołnierzy w kajdany.)</u>
          <u xml:id="u-201.6" who="#WładysławDajczak">Osądzacie ich, powołaliście specjalną komisję. To jest wasza troska o bezpieczeństwo Polaków. Jeśli dalej będziecie sprawowali takie rządy, to Polacy naprawdę mogą się czuć zaniepokojeni o swoje bezpieczeństwo. Naprawdę, przestańcie igrać bezpieczeństwem Polaków.</u>
          <u xml:id="u-201.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-201.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-202">
          <u xml:id="u-202.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-202.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Artura Chojeckiego, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-203">
          <u xml:id="u-203.0" who="#ArturChojecki">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Miarą odpowiedzialności za państwo jest adekwatne reagowanie na wyzwania, które przed nami stoją, zwłaszcza w obszarze bezpieczeństwa. Takim właśnie wyrazem odpowiedzialności za państwo jest projekt ustawy przedłożony przez prezydenta Rzeczypospolitej. Bardzo dziękuję, panie ministrze, za zaprezentowanie go podczas dzisiejszej debaty.</u>
          <u xml:id="u-203.1" who="#ArturChojecki">Niemal każdy dzień odsłania nowe formy działań, dzisiaj jeszcze hybrydowych, ze strony Rosji i jej najbliżej nas położonego sojusznika — Białorusi. Obserwujemy je na granicy z Białorusią, widzimy to w cyberprzestrzeni, doświadczamy tego i obserwujemy, patrząc chociażby na te relacje z pożarów wywołanych podpaleniami w wielu miejscach naszej ojczyzny. Ponadto w ostatnim czasie, w ostatnich miesiącach obserwowaliśmy naruszenia przestrzeni powietrznej naszego państwa przez obiekty strony rosyjskiej.</u>
          <u xml:id="u-203.2" who="#ArturChojecki">Chciałbym zapytać pana ministra, czy te doświadczenia z tych różnego rodzaju działań hybrydowych miały, jak to mogło wyglądać, swoje odzwierciedlenie w przygotowanym właśnie projekcie ustawy, którą pan minister dzisiaj prezentował, chociażby w tych zapisach dotyczących systemu dowodzenia polskiej armii. Bo wiemy, że ten system przygotowany wiele lat temu już od dłuższego czasu nie był adekwatny, nie był odpowiedni odnośnie do wyzwań, które przed nami stoją. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-203.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-203.4" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Dlaczego nie zmieniliście tego systemu?)</u>
          <u xml:id="u-203.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-204">
          <u xml:id="u-204.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-204.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam panią poseł Ewę Leniart, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-205">
          <u xml:id="u-205.0" who="#EwaLeniart">Szanowna Pani Marszałek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Chciałabym wyrazić słowa uznania dla prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej oraz Biura Bezpieczeństwa Narodowego za przygotowanie projektu ustawy o działaniu organów władzy państwowej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa.</u>
          <u xml:id="u-205.1" who="#EwaLeniart">Ustawa ta m.in. zmienia strukturę zarządzania w polskich Siłach Zbrojnych, tworząc dowództwo połączonych rodzajów Sił Zbrojnych podległych w czasie pokoju szefowi sztabu generalnego. Docenić należy, że prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Biuro Bezpieczeństwa Narodowego pochylili się nad wnioskami z ćwiczeń wojskowych, by wyeliminować problemy kompetencyjne między dowódcami rodzajów Sił Zbrojnych.</u>
          <u xml:id="u-205.2" who="#EwaLeniart">Trwający rosyjsko-ukraiński konflikt zbrojny z pewnością przejdzie do nowej fazy. Scenariuszy jego rozwoju można wyobrazić sobie kilka. Bezsporne jest to, że w obszarze zainteresowania Federacji Rosyjskiej pozostaje Polska. W tej chwili rosyjskie działania, można by rzec, ograniczają się do dezinformacji i propagandy, które słabo udaje się powstrzymywać, albowiem premier polskiego rządu podjął decyzję o zlikwidowaniu stanowiska pełnomocnika rządu ds. bezpieczeństwa przestrzeni informacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej wbrew interesom państwa polskiego. Również drugie działanie w postaci celowego kierowania strumienia migrantów jest możliwe do powstrzymania tylko dzięki działaniu rządu Prawa i Sprawiedliwości, który wzniósł mur na granicy polsko-białoruskiej. Ale można sobie wyobrazić także natężenie działań typu sabotaż czy dywersja. I bez wątpienia trzeba stworzyć nowy stan prawny, który pozwoli organom państwa oraz Siłom Zbrojnym na adekwatną reakcję na sytuację w kraju. Zatem gorący apel do koalicji rządzącej: proszę nie zatrzymywać pracy nad przygotowanym projektem aktu prawnego.</u>
          <u xml:id="u-205.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-205.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-206">
          <u xml:id="u-206.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-206.1" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Andrzeja Śliwkę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
          <u xml:id="u-206.2" who="#DorotaNiedziela">Teraz będzie miał pan możliwość wypowiedzenia się.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-207">
          <u xml:id="u-207.0" who="#AndrzejŚliwka">Bardzo dziękuję, pani marszałek.</u>
          <u xml:id="u-207.1" who="#AndrzejŚliwka">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo Ministrowie! Ta ustawa to wyraz troski pana prezydenta o przywrócenie prawidłowego systemu dowodzenia w Wojsku Polskim, systemu dowodzenia, który został wprowadzony w 2014 r. przez pana ministra Siemoniaka oraz pana ministra Kozieja. I wiemy doskonale, że ten system był systemem niewydolnym. Było to stanowisko wyraźnie artykułowane przez środowisko wojskowe. I wraz z tą inicjatywą pana prezydenta wrócimy do dowodzenia, do systemu dowodzenia, który w sposób jasny i klarowny określa kompetencje na szczeblu operacyjnym. Ale po zapoznaniu się z tą ustawą, którą referował pan minister, mam trzy pytania.</u>
          <u xml:id="u-207.2" who="#AndrzejŚliwka">Pierwsza kwestia. Ustawa zakłada podporządkowanie Wojsk Obrony Terytorialnej dowódcy sił połączonych. Wiemy doskonale, że WOT jeszcze nie osiągnęły tej gotowości, jeżeli chodzi o liczbę brygad, liczebność. I teraz jest pytanie zasadnicze, czy to jest odpowiedni czas, panie ministrze, żeby już w tym momencie Wojska Obrony Terytorialnej były pod dowództwem sił połączonych, czy nie wylejemy dziecka z kąpielą.</u>
          <u xml:id="u-207.3" who="#AndrzejŚliwka">Druga kwestia. Żeby system bezpieczeństwa był kompletny, musimy nie tylko przyjąć ustawę, którą przedłożył pan prezydent, ale także prowadzić ważne, istotne prace modernizacyjne w polskiej armii. One przez ostatnie 8 lat, można powiedzieć, skokowo przyspieszyły, jeżeli chodzi o modernizację polskiej armii. Zostało zabezpieczone w tym zakresie finansowanie. M.in. dzięki ustawie o obronie Ojczyzny, dzięki rządom Prawa i Sprawiedliwości Polska jest liderem w NATO, jeżeli chodzi o wydatki na obronność. Ale mam pytanie, panie ministrze. Czy z Biurem Bezpieczeństwa Narodowego jest to konsultowane w tym zakresie, jeżeli chodzi o plany modernizacyjne polskiej armii? To po pierwsze. A po drugie, czy pan minister ma wiedzę w tym zakresie, jeżeli chodzi o te kontrakty, w przypadku których wszyscy oczekujemy, że zostaną podpisane, na HIMARS-y, apache, K2, K9? Czy doczekamy się ich? Bo to jest kluczowe, bardzo ważne.</u>
          <u xml:id="u-207.4" who="#AndrzejŚliwka">I ostatnia kwestia, jeżeli pani marszałek pozwoli, Tarcza Wschód.</u>
          <u xml:id="u-207.5" who="#AndrzejŚliwka">Panie ministrze, byłem na kontroli poselskiej w Ministerstwie Obrony Narodowej. Wiemy doskonale, że to jest to, co było przygotowane poprzednio przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Czy państwo w zakresie Tarczy Wschód to konsultują? Bo to jest bardzo ważna kwestia, żeby zwierzchnik Sił Zbrojnych miał w tym zakresie wiedzę. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-207.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-208">
          <u xml:id="u-208.0" who="#DorotaNiedziela">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-208.1" who="#DorotaNiedziela">Widzi pan, nie trzeba było pokrzykiwać. Miał pan czas, nawet przedłużony.</u>
          <u xml:id="u-208.2" who="#komentarz">(Poseł Andrzej Śliwka: Pani marszałek, bardzo dziękuję za… Zaproszę na ciasteczka.)</u>
          <u xml:id="u-208.3" who="#DorotaNiedziela">Bardzo proszę z wielką przyjemnością pana posła Piotra Kaletę, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-209">
          <u xml:id="u-209.0" who="#PiotrKaleta">Jeszcze jakby pani marszałek powiedziała: owacje, to byłaby pełnia szczęścia. Ale nie żartujmy.</u>
          <u xml:id="u-209.1" who="#PiotrKaleta">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Drodzy Rodacy! To jest dla mnie ogromna pokusa, żeby wdać się w dyskusję, przede wszystkim z Trzecią Drogą. Może to jednak nie czas na to, a i powaga tej Izby wymaga, żeby tego nie robić. Odeślę tylko państwa do pewnego dialogu w polskiej kinematografii. Chodzi mi o film „C.K. Dezerterzy” i dyskusję kapitana z von Nogayem. Myślę, że dobrze by było to odsłuchać.</u>
          <u xml:id="u-209.2" who="#PiotrKaleta">Ale, proszę państwa, do rzeczy. W jakim stanie w tej chwili znajduje się nasze państwo? Człowiek najbardziej odpowiedzialny za polską obronność jest człowiekiem spakowanym, niepotrafiącym strzelać i pozwalającym zakuwać naszych obrońców w kajdanki. To jest minister obrony narodowej. Marszałek Sejmu, proszę państwa, kiedyś w jednej swojej wypowiedzi stwierdził, że żona pewnie zginie na wojnie. Powstaje zatem kluczowe pytanie: Kto w tym związku nosi portki? Może nie powinniśmy zadawać takiego pytania, ale kto w takim razie nosi portki w naszej ojczyźnie?</u>
          <u xml:id="u-209.3" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Na pewno nie pan.)</u>
          <u xml:id="u-209.4" who="#PiotrKaleta">Mówię to w sposób niejako kolokwialny, żeby naszym obywatelom, drogim rodakom, uzmysłowić, postawić pytanie: Kto odpowiada za naszą ojczyznę? Przecież Putin ma bekę z tego na Kremlu, on się śmieje z tego, kiedy widzi, że zakuwamy polskich obrońców w kajdanki za to, że były strzały ostrzegawcze. A co by było, gdyby trzeba było naprawdę się naparzać amunicją i bronić naszej ojczyzny? Przecież więzienia pękałyby wtedy w szwach, bo siedzieliby tam obrońcy polskich granic.</u>
          <u xml:id="u-209.5" who="#PiotrKaleta">Proszę państwa, kolejna sprawa. Wiceminister obrony narodowej, przysypiający, tam siedzący — znowu facet, który mówi, że nie potrzeba zmian dotyczących formy użycia broni na granicy. Można by było powiedzieć: nasz Pawełek, Pawełek minister obrony narodowej. Czyli znowu obowiązuje tu zasada: czego się Pawełek nie nauczył, tego Paweł nie będzie umiał. I nie umie.</u>
          <u xml:id="u-209.6" who="#PiotrKaleta">Kolejna rzecz. Jeden z posłów Platformy Obywatelskiej mówił tutaj, że oto on nie wie, że być może trzeba zmienić w Polsce konstytucję albo przepisy. To je, do jasnej cholery, zmieńmy!</u>
          <u xml:id="u-209.7" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: A co przez 8 lat robiliście?)</u>
          <u xml:id="u-209.8" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Skończył się czas.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-210">
          <u xml:id="u-210.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle…</u>
        </div>
        <div xml:id="div-211">
          <u xml:id="u-211.0" who="#PiotrKaleta">Wróg u bram, a my się będziemy zastanawiać, na litość boską, nad tym, że jakieś przepisy nie pasują? To zmieńmy je.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-212">
          <u xml:id="u-212.0" who="#DorotaNiedziela">Panie pośle… A miało być tak pięknie. Bardzo dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-213">
          <u xml:id="u-213.0" who="#PiotrKaleta">Od tego tu jesteśmy i po to bierzemy pieniądze od Polaków, a wy się zastanawiacie, co robić.</u>
          <u xml:id="u-213.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-214">
          <u xml:id="u-214.0" who="#DorotaNiedziela">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
          <u xml:id="u-214.1" who="#DorotaNiedziela">Nie było to jednak ogromną przyjemnością. Prosiliśmy wszyscy o powagę, a tu było parę niepoważnych momentów.</u>
          <u xml:id="u-214.2" who="#DorotaNiedziela">Zapraszam pana posła Krystiana Łuczaka, Klub Parlamentarny Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-215">
          <u xml:id="u-215.0" who="#KrystianŁuczak">Pani Marszałek! Szanowni Państwo! Może nieco łagodniej i troszeczkę studząc emocje, powiem tak: moi drodzy, trudno nie zgodzić się z propozycją wprowadzenia zmian systemowych w obszarze bezpieczeństwa narodowego, w tym dotyczących zagrożeń hybrydowych w odniesieniu nie tylko do Polski, ale także innych krajów Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckiego. Projekt zakłada doprecyzowanie regulacji dotyczących polityczno-strategicznej dyrektywy obronnej oraz narodowych planów użycia Sił Zbrojnych do obrony państwa. Większość z nas pewnie zgodzi się też ze stwierdzeniem, że obecną rzeczywistość funkcjonowania państwa i społeczeństwa cechuje bardzo wysoka złożoność i współzależność, więc zdolność przeciwdziałania zakłóceniom i incydentom powinna stać się krytycznym elementem bezpieczeństwa. Projekt podkreśla również potrzebę zaangażowania kluczowych organów kierowania obroną państwa w proces planowania operacyjnego w Siłach Zbrojnych, i to na każdym z kluczowych etapów.</u>
          <u xml:id="u-215.1" who="#KrystianŁuczak">W związku z tym, skoro jesteśmy odpowiedzialni za bezpieczeństwo Polek i Polaków, wypracujmy najlepsze rozwiązanie dla ochrony i obrony naszego państwa. Zamiast obrzucać się wzajemnie inwektywami rozmawiajmy i wypracujmy coś, co da rzeczywiste poczucie bezpieczeństwa Polkom i Polakom, bo chyba po to tutaj jesteśmy.</u>
          <u xml:id="u-215.2" who="#KrystianŁuczak">I jeszcze jedna kwestia, którą podkreślałem na posiedzeniu jednej z podkomisji: jesteśmy po stronie żołnierzy i z pewnością będziemy ich wspierać.</u>
          <u xml:id="u-215.3" who="#KrystianŁuczak">Szanowni państwo, skupmy się na tej pracy i wypracujmy coś naprawdę dobrego w tym zakresie, jakim jest bezpieczeństwo państwa — jeden z najważniejszych obecnie tematów, który dotyczy nas, całego naszego społeczeństwa. Dziękuję państwu bardzo.</u>
          <u xml:id="u-215.4" who="#komentarz">(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Monika Wielichowska)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-216">
          <u xml:id="u-216.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-216.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-217">
          <u xml:id="u-217.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posłowie! Szanowna Osobo Poselska o nazwisku Zembaczyński!</u>
          <u xml:id="u-217.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Dziękuję, Roman.)</u>
          <u xml:id="u-217.2" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Ale błysnąłeś.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-218">
          <u xml:id="u-218.0" who="#MonikaWielichowska">Panie pośle, proszę kontynuować.</u>
          <u xml:id="u-218.1" who="#MonikaWielichowska">Droga salo, proszę o spokój.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-219">
          <u xml:id="u-219.0" who="#RomanFritz">Szanowni państwo, na granice… Z lewą stroną nie będę dyskutować, bo tu nie ma o czym mówić.</u>
          <u xml:id="u-219.1" who="#komentarz">(Poseł Jacek Niedźwiedzki: No i 1,5 minuty zostało.)</u>
          <u xml:id="u-219.2" who="#RomanFritz">Groteską jest to, co sobie wypracowaliście własną postawą w sprawie dramatycznych sytuacji na wschodniej granicy. Na tę granicę są kierowane najlepsze jednostki operacyjne Wojska Polskiego, co zawiesza proces ich szkolenia na kilka miesięcy, a są one przewidziane do innych zadań.</u>
          <u xml:id="u-219.3" who="#RomanFritz">Mamy pytanie do przedstawicieli Kancelarii Prezydenta: Dlaczego Kancelaria Prezydenta nie naciskała, aby budowano Wojska Obrony Terytorialnej nie w tym zakresie 57 tys., tylko powszechnie? Kryzys migracyjny pokazuje, że ilość wojsk pozostających do dyspozycji jest daleko niewystarczająca. Zwracam państwu uwagę na to, że obecna sytuacja na wschodniej granicy to jest nie koniec, lecz początek. Spodziewamy się setek tysięcy migrantów z Południa wskutek konfliktu na Bliskim Wschodzie oraz zawracania migrantów z granicy zachodniej, ponieważ Niemcy tego u siebie nie chcą. Co my z tym wszystkim zrobimy? Bezpieczeństwo jest przecież najważniejsze. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-219.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-220">
          <u xml:id="u-220.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-220.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim oddam głos pani posłance Klaudii Jachirze, chciałam serdecznie pozdrowić państwa Piekajów i państwa Kawalców oraz Hanię z Wałbrzycha, którzy przebywają tu dzisiaj i zwiedzają Sejm na zaproszenie moje i pani posłanki Aleksandry Leo. Pozdrawiam was serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-220.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-220.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Klaudię Jachirę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-221">
          <u xml:id="u-221.0" who="#KlaudiaJachira">Pani Marszałkini! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Wie pan, kiedy Putin zaciera ręce? Gdy widzi, jak polska prawica brata się z jego przyjaciółmi. Tak, to wy brataliście się z Salvinim, z Le Pen i tego typu osobami. Jeździliście na prorosyjskie zjazdy. Kiedy zaciera ręce? Kiedy widzi, gdy prorosyjskie siły w Europie rosną i mają coraz więcej głosów w Europie — wtedy zaciera ręce. I dlatego jako Europejczycy powinniśmy robić wszystko, żeby walczyć z taką dezinformacją. Wszyscy, bo wy także deklarujecie, że chcecie w tej Europie zostać.</u>
          <u xml:id="u-221.1" who="#KlaudiaJachira">A co do samej ustawy: jeżeli z kolei panu prezydentowi zależy na bezpieczeństwie, to zamiast proponować tę ustawę, nie powinien np. utrudniać powołania ambasadora przy NATO pana Jacka Najdera i jednocześnie bronić pana Szatkowskiego, nie dość, że człowieka Macierewicza, to jeszcze osoby, co do której służby zgłosiły poważne wątpliwości. Co to ma wspólnego z bezpieczeństwem Polski? Pan prezydent powinien też jak najszybciej zakończyć wojnę z rządem w sprawie odwołania 50 polskich ambasadorów. Jeżeli mowa o bezpieczeństwie, to może w tak gorącym czasie pan prezydent nie powinien angażować się w kampanię wyborczą, głosować w Ostrowie Wielkopolskim, uczestniczyć w kampanii Wojciecha Kolarskiego kandydyjącego z list PiS-u? Swoją drogą z bardzo marnym skutkiem, bo z jedynki na liście nie uzyskał on mandatu.</u>
          <u xml:id="u-221.2" who="#KlaudiaJachira">A jak się ma do bezpieczeństwa Polski fakt, że wysłaliście do Brukseli dwóch przestępców — Wąsika i Kamińskiego? Dwukrotnie ułaskawionych czy tam kilkukrotnie, to prawda. Jest to jednak najszybszy program resocjalizacji skazańców w całej Unii. I nie jest to zbytni powód do dumy, panie prezydencie.</u>
          <u xml:id="u-221.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-222">
          <u xml:id="u-222.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-222.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego ze sprostowaniem obiecanym przez panią marszałkinię Niedzielę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-223">
          <u xml:id="u-223.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoki Sejmie! Chociażby to ostatnie wystąpienie jest dowodem na to, jak można ulec manipulacji właśnie Putina. Państwo ulegaliście manipulacji Putina,…</u>
          <u xml:id="u-223.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-223.2" who="#ZbigniewBogucki">…graliście według scenariusza napisanego na Kremlu.</u>
          <u xml:id="u-223.3" who="#komentarz">(Poseł Klaudia Jachira: Nie, to wy ulegacie.)</u>
          <u xml:id="u-223.4" who="#ZbigniewBogucki">Wygadywaliście takie głupoty, których powinniście się wstydzić, powinniście być dzisiaj czerwoni ze wstydu i powinniście przepraszać, a wy nie macie żadnej refleksji. Dzisiaj atakujecie prezydenta Rzeczypospolitej za to, że kieruje projekt ustawy, który ma wzmocnić państwo polskie i wzmocnić obronność? Tylko wy nie chcecie współpracować. Jesteście albo totalnymi głupcami, albo totalnymi zaprzańcami.</u>
          <u xml:id="u-223.5" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Czemu rok temu nie uchwaliliście tej ustawy?)</u>
          <u xml:id="u-223.6" who="#ZbigniewBogucki">Jeżeli jesteście głupcami, to na to można spuścić zasłonę miłosierdzia i można ten grzech dopuścić, natomiast, jeżeli jesteście zdrajcami, to to jest niewybaczalne.</u>
          <u xml:id="u-223.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-223.8" who="#komentarz">(Poseł Paweł Suski: Rok temu mieliście szansę uchwalić.)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-224">
          <u xml:id="u-224.0" who="#MonikaWielichowska">Lista posłów zapisanych do głosów została wyczerpana.</u>
          <u xml:id="u-224.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Pawła Zalewskiego.</u>
          <u xml:id="u-224.2" who="#MonikaWielichowska">Panie ministrze, zapraszam.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-225">
          <u xml:id="u-225.0" who="#PawełZalewski">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-225.1" who="#PawełZalewski">Pani Marszałek! Państwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Ilekroć pan prezydent przedstawia inicjatywę w zakresie bezpieczeństwa obrony Polski, powinna być ona poważnie rozważona. Bo prezydent jest zwierzchnikiem Sił Zbrojnych, bo prezydent jest najwyższym przedstawicielem władzy państwowej w Polsce i prezydent ma w swoich obowiązkach, ale także moralny tytuł, kompetencje i obowiązek dbać o bezpieczeństwo Polski. Dlatego ta ustawa powinna być poważnie rozważona, bo jesteśmy w bardzo poważnym momencie, bo dotyczy bardzo poważnych kwestii, które będą niosły ze sobą istotne konsekwencje.</u>
          <u xml:id="u-225.2" who="#PawełZalewski">Rząd nie przedstawia stanowiska wobec tej ustawy na tym etapie. To nie oznacza, że jeżeli państwo, Wysoka Izba, podejmiecie decyzję o tym, żeby tę ustawę dalej przepracowywać, omawiać w komisji, nie przedstawimy uwag, bo rzeczywiście mamy szereg uwag. Dzisiaj zresztą część z nich wybrzmiała na tej sali. Bardzo państwu dziękuję za tę dyskusję, starałem się wsłuchać w każde słowo i zrozumieć państwa intencje. Nie będę teraz wchodził w polemiki czy też odpowiadał na szereg zaczepek, które wobec mnie były kierowane — muszę to przyznać z przykrością — na żenującym i kompromitującym poziomie.</u>
          <u xml:id="u-225.3" who="#PawełZalewski">Odpowiem na kilka kwestii, które są istotne. Otóż, panie ministrze, jest faktem, że Kancelaria Prezydenta, pana biuro przesłało do nas projekt tej ustawy, niemniej my nie uczestniczyliśmy w jej wypracowywaniu zgodnie z logiką relacji pomiędzy prezydentem, który ma inicjatywę ustawodawczą, a rządem. Będziemy się do tej ustawy bardzo poważnie i szczegółowo odnosili w komisji.</u>
          <u xml:id="u-225.4" who="#PawełZalewski">Jeżeli chodzi o kwestie związane z naszym bezpieczeństwem, to chciałem państwa, wszystkich Polaków przede wszystkim uspokoić. Nie jest tak, jak mówi jeden z posłów, że nie ma osoby, która jest odpowiedzialna za bezpieczeństwo polskiego nieba. Taka osoba jest. Tą osobą jest dowódca operacyjny Sił Zbrojnych i on odpowiada za reakcję, każdą możliwą reakcję związaną z zapewnieniem bezpieczeństwa Polski i polskiego nieba.</u>
          <u xml:id="u-225.5" who="#PawełZalewski">Na granicy Straż Graniczna i Wojsko Polskie wzorowo pełnią służbę i dzięki temu granica jest bezpieczna. Dzisiaj wszyscy jesteśmy winni funkcjonariuszom Straży Granicznej i Policji i żołnierzom Wojska Polskiego głęboką wdzięczność i szacunek za ich przykładną służbę. To jest bardzo trudna służba, szczególnie dla żołnierzy Wojska Polskiego, bo operacja, w której biorą udział, nie ma charakteru wojennego, jak niektórzy tutaj sobie wyobrażają. To jest operacja policyjna i w tej operacji żołnierze Wojska Polskiego mają kompetencje Straży Granicznej.</u>
          <u xml:id="u-225.6" who="#PawełZalewski">Chciałem raz jeszcze podziękować za tę dyskusję i raz jeszcze powtarzam: jeżeli państwo podejmiecie decyzję o pracy nad tą ustawą w komisji, będziemy reprezentowali rząd i przedstawiali nasze uwagi. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-225.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-226">
          <u xml:id="u-226.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję panu ministrowi.</u>
          <u xml:id="u-226.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam sekretarza stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, szefa Biura Bezpieczeństwa Narodowego Jacka Siewierę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-227">
          <u xml:id="u-227.0" who="#JacekSiewiera">Szanowna Pani Marszałek! Szanowny Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przez ostatnie 3 godziny każdy wykonał swoją robotę: ja jako szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, oficer rezerwy, panie i panowie posłowie jako reprezentanci społeczeństwa. Pomimo tej dyskusji, jakże dynamicznej, bardzo chciałbym podziękować przedstawicielom wszystkich poselskich klubów i koła za wnioski o procedowanie nad ustawą. Bardzo dziękuję także za te zasadnicze, merytoryczne uwagi. Spróbuję się do nich odnieść, choć nie wiem, czy będę potrafił do wszystkich. Spróbuję to zrobić również na tyle szczegółowo, na ile będę potrafił.</u>
          <u xml:id="u-227.1" who="#JacekSiewiera">Zacznę od kwestii emocji, odnośnie do których sam zostałem zapytany czy wywołany do odpowiedzi — emocji po mojej stronie. Tak, przyznaję, choć z reguły tego nie robię, że w tej kwestii emocje nie są mi obce, bo, szanowni państwo, od początku tego roku przypadków śmierci żołnierzy w trakcie ćwiczeń na poligonach przy realizacji zadań szkoleniowych było bardzo wiele. To również jest czynnik, dla którego ta ustawa jest tak istotna. Tego nie widać wprost w treści ustawy, ale poruszył tę kwestię pan poseł Fritz z Konfederacji. Delegując żołnierzy do realizacji zadań ochronnych przy barierze na dotychczasowych zasadach, rzeczywiście delegujemy ich do wykonywania patrolowania na zasadach policyjnych, wzdłuż bariery, na dość elastyczne zakresy czasu. Jest to dalece różne od obsługi obsady, drużyny wojsk zmechanizowanych, drużyny czołgu, armatohaubicy, a sprzęt, który mamy do dyspozycji dzisiaj, jest sprzętem niezwykle zaawansowanym, wymagającym właściwego szkolenia. Obowiązki dowódcy wozu, pozostałej części załogi — już nie chcę wchodzić w szczegóły etatowe — wymagają szkolenia. Braki będą przekładać się również na straty w stanie osobowym. W statystyce to straty w stanie osobowym, dla żołnierzy to utrata przyjaciół, a czasami braci.</u>
          <u xml:id="u-227.2" who="#JacekSiewiera">Dlaczego emocje w tym zakresie nie są mi obce? Dzisiaj był pogrzeb żołnierza, który pełnił obowiązki, chroniąc naszej granicy w imieniu nas wszystkich, ale 3 tygodnie temu straciłem swojego kolegę, przyjaciela, człowieka, który uczył mnie, wprowadzał w podwodne operacje bojowe, podwodne działania bojowe. Utonął w trakcie działań szkoleniowych. Z Jednostki Wojskowej GROM. Być może, gdyby istniało brzegowe zabezpieczenie medyczne w ramach dowództwa wojsk medycznych, tej śmierci również dałoby się uniknąć. Człowiek, z którym spędziłem pod wodą wiele godzin.</u>
          <u xml:id="u-227.3" who="#JacekSiewiera">Chciałem bardzo serdecznie podziękować nie tylko przewodniczącym klubów i koła, ale też panu Grzybowi, przewodniczącemu Komisji Obrony Narodowej, za bardzo merytoryczne uwagi, za dostrzeżenie wagi tych zmian i ich znaczenia w nadchodzącym czasie.</u>
          <u xml:id="u-227.4" who="#JacekSiewiera">Jeśli chodzi o kwestię pytań merytorycznych pana posła Suskiego, to z uwagą wysłuchałem obu pana wystąpień, panie pośle. Nie ukrywam, że zdecydowanie bardziej cenię sposób wypowiedzi pana posła Łuczaka z pana frakcji, Koalicji Obywatelskiej, który rozumie wagę spraw, o jakich mówimy, ale nawet z tych dwóch wypowiedzi bardziej cenię tę drugą, która skupiła się na sprawach merytorycznych. Również ja, nie mając żadnej przynależności partyjnej, nie mam jej, znalazłem jednak w pana pierwszym wystąpieniu coś dla siebie.</u>
          <u xml:id="u-227.5" who="#JacekSiewiera">Odniosę się do kwestii ROE, bo jest ona rzeczywiście niezwykle ważna, skomplikowana i wymaga wyjaśnienia. Zasady użycia broni, które zostały zaproponowane w sierpniowej legislacji, dotyczyły użycia broni w takich przypadkach jak wezwanie do porzucenia broni w przypadku zajęcia punktu umocnionego, niepodporządkowanie się wezwaniu do porzucenia broni i wykonywanie pościgu, jeśli wcześniej sprawca doprowadził do bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia albo zagrożenia dla infrastruktury. Te wszystkie warunki znajdują odzwierciedlenie w art. 29 ust. 8 pkt 4 proponowanej przez prezydenta ustawy. Przepisy zostawiają otwarte pole do dyskusji właśnie dlatego, że w ramach konsultacji z nowym rządem, z nowym ministrem obrony, premierem Kosiniakiem-Kamyszem, doszliśmy do wniosku, respektując obszar odpowiedzialności i kompetencji ministra obrony narodowej, który kształtuje te zasady użycia Sił Zbrojnych, który ponosi za nie odpowiedzialność, to była decyzja prezydenta, że to minister obrony narodowej ma prawo określić te warunki w takiej formie, jaką my proponowaliśmy w sierpniu, ale być może zmienionej, być może przez kontratyp w Kodeksie karnym, jak to ma miejsce aktualnie. To jest otwarta dyskusja i prezydent jest na nią gotowy.</u>
          <u xml:id="u-227.6" who="#JacekSiewiera">Odpowiem na pytanie dotyczące kontroli, bo to również wiąże się z kwestiami zasad użycia broni, kontroli i cywilnego zwierzchnictwa nad armią. W aktualnych przepisach nic nie ulega zmianie w tym zakresie. Te zasady, które są zaproponowane w tej ustawie, niczym nie odbiegają od zasad, jakie proponowane są w przypadku kontyngentów zagranicznych, jakie dzisiaj obowiązują, to znaczy na wniosek ministra obrony określony kontyngent Sił Zbrojnych postanowieniem prezydenta jest kierowany do wykonywania zadań z określonymi zasadami użycia broni. To ten sam mechanizm z tą samą cywilną kontrolą nad armią.</u>
          <u xml:id="u-227.7" who="#JacekSiewiera">Chciałem tu odpowiedzieć pani poseł z Lewicy, uprzejmie proszę o wybaczenie, pani poseł Matysiak. W niczym nie uwłacza to dzisiejszym regulacjom użycia kontyngentów poza granicami kraju. Różnica polega na tym, że w Polsce użycie tego typu formacji w oparciu o tę podstawę prawną jest niemożliwe. Właśnie dlatego tak bardzo pilnie potrzebna jest zmiana tej legislacji. Takie rozwiązanie byłoby kierowane w ramach postanowienia przez prezydenta i publikowane, chyba że miałoby charakter niejawny.</u>
          <u xml:id="u-227.8" who="#JacekSiewiera">Przechodzę do pytania albo zarzutu dotyczącego wprowadzania stanów nadzwyczajnych. Niestety to pytanie padło z szeregów Koalicji Obywatelskiej. Bardzo uprzejmie proszę autora tego pytania o ponowne przeczytanie ustawy. Ustawa nie wprowadza żadnych nowych stanów nadzwyczajnych, powtarzam, żadnych. Wprowadza stałe plany obrony, czyli plany, a nie stany konstytucyjne, nie wprowadza nowych stanów. Oczywiście istnieje coś takiego jak plan reagowania obronnego i proponowane nowe stałe plany obrony. Obowiązują dziś stany gotowości Sił Zbrojnych oraz stany gotowości państwa i nikt nie proponuje ich zmiany.</u>
          <u xml:id="u-227.9" who="#JacekSiewiera">Przechodzę do kwestii pracy nad ustawą, nad tą propozycją. Wysoka Izbo, skoro nazwisko gen. prof. Kozieja zostało już raz wywołane, to pozwolę sobie wywołać je po raz drugi. Zostało ono wywołane przez przedstawicieli prawej strony sceny politycznej. Rzeczywiście system kierowania i dowodzenia proponowany w tej ustawie jest odmienny od tego, który był wprowadzony, proponowany za czasów administracji gen. Kozieja, ale pan gen. Koziej brał udział w konsultowaniu zapisów tej ustawy. Warto zapytać, warto wysłuchać również jego zdania jako autora poprzedniej reformy, reformy, która również w jego ocenie nie przystaje do czasów, w których przyszło nam żyć. Mówię to jako szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego, a nie przedstawiciel którejkolwiek z frakcji czy stronnictw politycznych.</u>
          <u xml:id="u-227.10" who="#JacekSiewiera">Przechodzę do wniosku, a w zasadzie pytania dotyczącego uwzględnienia senackiej i sejmowej Komisji Obrony Narodowej w ćwiczeniach TTX. Ćwiczenia TTX dedykowane są dla możliwie jak najwęższego grona decydentów w państwie odpowiadających za aktywa państwowe, resort obrony, resort spraw wewnętrznych, Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, dla marszałków Sejmu i Senatu, tych organów, które mają obowiązki wykonawcze w obliczu wojny. Natomiast jednocześnie odpowiadam: jeżeli zmiany legislacyjne będą konieczne, to właściwe zrozumienie tych przepisów jest ważne. Jeśli to ma być jakikolwiek argument, z powodu którego ta propozycja ustawowa spotka się z krytyką, to oczywiście włączenie na tym etapie prac komisji jest właściwym pomysłem.</u>
          <u xml:id="u-227.11" who="#JacekSiewiera">Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o kwestie wojsk medycznych, niestety słuszną diagnozą i opisem sytuacji jest uwaga dotycząca aktualnego miejsca wojsk medycznych w strukturze systemu kierowania i dowodzenia. Jest to część logistyki wojska, m.in. część zabezpieczenia, porównywalna z zabezpieczeniem materiałowym. Jeśli chcemy, by żołnierz z tymi wszystkimi doświadczeniami był traktowany jak części zamienne do BWP, śruby, paliwo, oleje i smary, czyli zabezpieczenie materiałowe Sił Zbrojnych, a jego ewakuacja i transport miały wyglądać tak samo, to rzeczywiście, zostawmy to w zabezpieczeniu i w logistyce. Ale powtarzam: to nie jest dobry pomysł. Jako lekarz odmę płucną w trauma teamie w mazowieckim centrum urazowym leczyłem wraz z moimi kolegami raz w miesiącu. A to była podstawowa diagnoza sierż. Sitka. Gdyby ten pacjent był leczony w centrum urazowym w czasie przewidzianym w liniach ewakuacji MEDEVAC, ta historia mogłaby przebiegać zupełnie inaczej. Pchnięcie nożem na Pradze-Północ nie jest wydarzeniem ekstraordynaryjnym.</u>
          <u xml:id="u-227.12" who="#JacekSiewiera">Jeśli chodzi o finansowanie zmian przewidzianych w ustawie i stanowisk kierowania, to rzeczywiście jest to bardzo poważne zagadnienie. Jeżeli praca nad ustawą zostanie wykonana tak, jak proponuje zwierzchnik Sił Zbrojnych, czyli możliwie szybko i w porozumieniu ze stroną rządową, by był to wspólny akt działania, to ujęcie zmian w budżecie państwa na przyszły rok jest nie tylko możliwe, ale też konieczne i w pełni uzasadnione.</u>
          <u xml:id="u-227.13" who="#JacekSiewiera">Wysoka Izbo! Jeśli chodzi o kwestie uwzględnienia władz samorządowych w planowaniu w tej ustawie, to również jest to element współpracy ze stroną rządową. Prezydent celowo nie wnosi swojego projektu ustawy o ochronie ludności, bo została ona zapowiedziana niemal w pierwszych dniach po sformułowaniu się nowego rządu. I nie odnosi się m.in. do centrów zarządzania kryzysowego na poziomie samorządowym, bo one — jak sama nazwa wskazuje — wymagają uregulowania zgodnie z ustawą o zarządzaniu kryzysowym, czyli bardziej w ustawie o ochronie ludności. Niemniej jednak jeśli w ramach prac na posiedzeniach komisji strona rządowa albo przewodniczący komisji, członkowie komisji uznają, że takie zmiany są konieczne, warto o nich rozmawiać.</u>
          <u xml:id="u-227.14" who="#JacekSiewiera">Jeśli chodzi o ostatnią merytoryczną uwagę, jaką udało mi się wychwycić, i pytania o to, czy BBN nie poszerza swoich kompetencji, chcąc być zapoznany ze stałymi planami obrony, zanim przedstawi je do akceptacji zwierzchnikowi Sił Zbrojnych, to muszę wyjaśnić, że jest moim bezwzględnym obowiązkiem te plany znać, by udzielić rekomendacji zwierzchnikowi Sił Zbrojnych lub jej odmówić. Muszę je wcześniej znać — wcale nie używam słowa: współtworzyć, bo to jest kompetencja ministra obrony narodowej i w szczególności szefa sztabu generalnego realizowana w oparciu o polityczno-strategiczną dyrektywę obronną. Aby móc rekomendować zwierzchnikowi Sił Zbrojnych akceptację lub jej brak, muszę znać te plany. Dziś takiego obowiązku nie ma, podobnie jak regulacji dotyczących informowania.</u>
          <u xml:id="u-227.15" who="#JacekSiewiera">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Czy można czynić zarzut zwierzchnikowi Sił Zbrojnych, że po upływie 9 lat, gdy zostało 12 miesięcy urzędowania, w latach, które być może poprzedzają wojnę, próbuje uczynić spuściznę z tego, co w swoich strukturach posiada państwo, z tych doświadczeń — jeszcze raz powtórzę — śmigłowców uzbrojonych nad Białowieżą, rakiet, które kosztowały życie obywateli, wagnerowców rozmieszczonych przy granicy i z użyciem wlepek rekrutujących w swoje szeregi przy Wale Miedzeszyńskim? Czy naprawdę z tego chcemy uczynić zarzut zwierzchnikowi Sił Zbrojnych? Za 12 miesięcy kadencja pana prezydenta się wyczerpuje…</u>
          <u xml:id="u-227.16" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: I teraz brawo.)</u>
          <u xml:id="u-227.17" who="#JacekSiewiera">Chyba nie.</u>
          <u xml:id="u-227.18" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Brawo!)</u>
          <u xml:id="u-227.19" who="#JacekSiewiera">Chyba nie.</u>
          <u xml:id="u-227.20" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Chyba tak.)</u>
          <u xml:id="u-227.21" who="#JacekSiewiera">To nie ten moment.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-228">
          <u xml:id="u-228.0" who="#MonikaWielichowska">Proszę kończyć, panie ministrze.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-229">
          <u xml:id="u-229.0" who="#JacekSiewiera">Mnie również nie będzie. Będzie nowy szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Na tych kartach jest propozycja odpowiedzi i trzeba mieć naprawdę wielką odwagę, by wiedząc, jakie zagrożenie czeka nas w nadchodzących latach i że te wypowiedzi są nagrywane i historycy będą je przeglądać…</u>
          <u xml:id="u-229.1" who="#komentarz">(Poseł Witold Zembaczyński: Chyba nie. Kłóciłbym się.)</u>
          <u xml:id="u-229.2" who="#komentarz">(Głos z sali: Tak jest.)</u>
          <u xml:id="u-229.3" who="#JacekSiewiera">…być może po wojnie, sprowadzać dziś tę dyskusję jedynie do kwestii bieżącej partyjnej polityki. Bardzo serdecznie dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-229.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-230">
          <u xml:id="u-230.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję, panie ministrze.</u>
          <u xml:id="u-230.1" who="#MonikaWielichowska">Zamykam dyskusję.</u>
          <u xml:id="u-230.2" who="#MonikaWielichowska">W dyskusji zgłoszono wniosek o przystąpienie do drugiego czytania bez odsyłania projektu ustawy do komisji.</u>
          <u xml:id="u-230.3" who="#MonikaWielichowska">Do głosowania nad tym wnioskiem przystąpimy w bloku głosowań.</u>
          <u xml:id="u-230.4" who="#MonikaWielichowska">Na tym zakończyliśmy rozpatrywanie punktów porządku dziennego zaplanowanych na dzień 12 czerwca.</u>
          <u xml:id="u-230.5" who="#MonikaWielichowska">Informuję, że zgłosili się posłowie w celu wygłoszenia oświadczeń poselskich.</u>
          <u xml:id="u-230.6" who="#MonikaWielichowska">Czy ktoś z pań i panów posłów pragnie jeszcze wygłosić oświadczenie?</u>
          <u xml:id="u-230.7" who="#MonikaWielichowska">Jeśli tak, to jest ten czas, aby się zapisać.</u>
          <u xml:id="u-230.8" who="#MonikaWielichowska">Jeśli nikt się nie zgłasza, listę posłów zgłoszonych do oświadczeń uważam za zamkniętą.</u>
          <u xml:id="u-230.9" who="#MonikaWielichowska">Wyznaczam czas na oświadczenie — 3 minuty.</u>
          <u xml:id="u-230.10" who="#MonikaWielichowska">Jako pierwszego do wystąpienia zapraszam pana posła Romana Fritza, Konfederacja.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-231">
          <u xml:id="u-231.0" who="#RomanFritz">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Przed chwilą mieliśmy możliwość wysłuchania dosyć ciekawej przemowy przedstawiciela Biura Bezpieczeństwa Narodowego. Chciałbym powiedzieć parę słów na temat spodziewanej czy zapowiadanej wręcz wojny, bo takie sformułowanie padło, że nie wiadomo, jak będzie. A przypomnijmy, że Donald Tusk podczas obrad Europejskiej Partii Ludowej w Bukareszcie powiedział, że żyjemy w czasach przedwojennych. Trochę to współgra z deklaracją marszałka Sejmu z czasów wyborów samorządowych, kiedy to na konwencji wyborczej w Kielcach przemówił praktycznie w tonie wypowiadania wojny Federacji Rosyjskiej, deklarując, że wdepcze Putina w ziemię — przypominam, druga osoba w państwie to powiedziała — że doprowadzi do tego, aby ten wraży Putin skończył albo w więzieniu, albo na cmentarzu. Skrajnie nieodpowiedzialne słowa, praktycznie stawiające sprawę polską na ostrzu noża. Podczas tego przemówienia w Kielcach w pierwszym rzędzie siedział minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz i nie był zachwycony tym, co słyszy. Przy aplauzie pozostałych on miał głowę pochyloną i tylko tak sobie delikatnie klaskał.</u>
          <u xml:id="u-231.1" who="#RomanFritz">Chciałbym państwu powiedzieć, że inne kraje naszego regionu — chodzi o państwa Grupy Wyszehradzkiej — patrzą na ten temat zupełnie inaczej. Akurat 31 maja i 1 czerwca, nie tak dawno, miałem możliwość brać udział w konferencji pokojowej i w manifestacji pokojowej w Pradze, w Czechach, gdzie byłem przedstawicielem polskiego parlamentu na specjalne zaproszenie organizatorów. Brali w niej udział i przemawiali m.in. były premier Słowacji Ján Čarnogórský oraz były premier Czech Jiří Paroubek. Chociaż są z różnych partii — ten prawicowy, ten lewicowy — to mówią jednym głosem: najważniejszy obecnie jest pokój, a wkręcają nas w wielką wojnę. Zaraz potem, w niedzielę, 2 czerwca, aktualny premier innego kraju Viktor Orbán praktycznie zorganizował gigantyczną manifestację propokojową w Budapeszcie. Setki tysięcy Węgrów przemaszerowało wzdłuż Dunaju i na mostach, na Dunaju w Budapeszcie, aby zamanifestować przywiązanie do tej największej wartości, która nas wszystkich powinna łączyć, do pokoju. Gdzie jest Polska? Gdzie są polskie władze? Nie przypominam sobie, żeby premierzy były czy obecny stawiali sprawę pokoju na pierwszym miejscu. Nie wkręcajcie nas w tę wojnę. Dziękuję.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-232">
          <u xml:id="u-232.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-232.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Włodzimierza Skalika, Konfederacja. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-232.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Andrzeja Tomasza Zapałowskiego, Konfederacja. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-232.3" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Zbigniewa Boguckiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-233">
          <u xml:id="u-233.0" who="#ZbigniewBogucki">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Dzisiaj dyskutujemy o bezpieczeństwie, o bezpieczeństwie naszej ojczyzny, o bezpieczeństwie naszych granic, o tym, czy w najbliższych tygodniach, miesiącach, latach będziemy mogli normalnie funkcjonować w suwerennym i bezpiecznym kraju, czy będziemy mogli chwycić swoje dziecko za rękę i zaprowadzić do przedszkola, żeby dzieci i młodzież chodziły do szkół, na studia, czy będziemy mogli normalnie pracować. To wszystko zależy, szanowni państwo, od nas, m.in. od tego projektu, który był dzisiaj prezentowany w imieniu pana prezydenta Andrzeja Dudy. Te sprawy, kwestie bezpieczeństwa powinniśmy wyjąć poza nawias, poza bieżący spór polityczny, bo nie ma nic ważniejszego niż utrzymanie porządku i bezpieczeństwa w naszym kraju w tych trudnych czasach.</u>
          <u xml:id="u-233.1" who="#ZbigniewBogucki">Dlaczego o tym mówię? Ponieważ w ostatnich latach, patrząc od 2021 r., kiedy faktycznie rozpoczęła się agresja hybrydowa — mówię świadomie: agresja, bo ta hybrydowa wojna już wtedy się rozpoczęła — nie wszyscy mieli to zrozumienie. Nie wszyscy rozczytali znaki czasu. I tak jak już mówiłem z tej mównicy, chciałbym, żeby to było tylko niezrozumienie, chociaż czasami mam głębokie wątpliwości, czy nie było to coś więcej.</u>
          <u xml:id="u-233.2" who="#ZbigniewBogucki">A dlaczego tak mówię? Dlatego że jeżeli słyszę taką głęboką krytykę 8 lat rządów Prawa i Sprawiedliwości, a także blisko 10 lat prezydentury prezydenta Andrzeja Dudy, to chcę odwołać się do faktów. Armia z niespełna 100 tys. żołnierzy po naszych rządach liczyła ponad 170 tys. żołnierzy, wydatki na obronność były największe w historii wolnej Polski. Obok tego realizowaliśmy również programy społeczne, rozwijaliśmy polską gospodarkę. Chcieliśmy realizować projekty ważne dla obronności kraju, jak chociażby Centralny Port Komunikacyjny. To wszystko powinno być kontynuowane. To my wprowadziliśmy Wojska Obrony Terytorialnej tak niesłychanie ważne i w czasie pokoju i, nie daj Boże, w czasie wojny. To my wprowadziliśmy zasadniczą ochotniczą służbę wojskową. To wszystko zostało wprowadzone w czasie rządów Prawa i Sprawiedliwości i prezydentury pana prezydenta Andrzeja Dudy.</u>
          <u xml:id="u-233.3" who="#ZbigniewBogucki">Szanowni Państwo! Zwracam się do obecnie rządzących: nie dyskutujcie z faktami, nie próbujcie tych faktów zakrzyczeć, nie próbujcie powiedzieć, że jest inaczej, niż stanowią o tym liczby i fakty.</u>
          <u xml:id="u-233.4" who="#ZbigniewBogucki">Jeszcze jedna rzecz. Odwołam się do swojego przykładu, do swojego doświadczenia. Jako wojewoda zachodniopomorski wprowadziłem strefę ochronną wokół terminala LNG w Świnoujściu. Pamiętam, ile hejtu, ile złych słów było ze strony przedstawicieli dzisiejszego obozu władzy: że to niepotrzebne, że po co, że to nadmiarowe. Wtedy trzeba było i dzisiaj trzeba wziąć na siebie odpowiedzialność. Ja tę odpowiedzialność wziąłem, państwo również musicie tę odpowiedzialność wziąć na własne barki.</u>
          <u xml:id="u-233.5" who="#ZbigniewBogucki">A co ze strefą tak krytykowaną? Jest do dzisiaj w niezmienionej formie, w takiej, w jakiej ja ją wprowadziłem. To jest kolejny dowód tego, że mieliśmy rację. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-233.6" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-234">
          <u xml:id="u-234.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-234.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Joannę Wichę, klub Lewica.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-235">
          <u xml:id="u-235.0" who="#JoannaWicha">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Służby, które wykonują swoją pracę na granicy, praktycznie od 3 lat działają w skandalicznych warunkach. Mowa tu o zabezpieczeniu podstawowych potrzeb, takich jak dostęp do sanitariatu, miejsc odpoczynku, czyste ubranie, odpowiednie wyżywienie przystosowane do warunków pracy, zabezpieczenie ich zdrowia na podstawowym poziomie, takim jak chociażby zapewnienie szczepień ochronnych, np. finansowanie szczepień na kleszczowe zapalenie opon mózgowych w związku z panującą inwazją tych insektów. Żołnierze nie mają tych szczepień. Skarżą się na to, odbywając służbę polową.</u>
          <u xml:id="u-235.1" who="#JoannaWicha">Jestem członkinią podkomisji do spraw społecznych w wojsku, w której odpowiadam za zdrowie. Chciałabym, aby dyskusji o bezpieczeństwie państwa towarzyszyła dyskusja o warunkach, w jakich pracują ci, którzy państwu służą, a jest to, proszę państwa, prowizorka urągająca godności tego zawodu, tej służby. Sytuacja, w której żołnierze muszą kupować z własnych środków rękawice i baterie do latarki, liczyć na to, że koledzy przywiozą im lepszej, ale nadal słabej jakości kolację z supermarketu, a także na to, że sanitariat będzie czysty, a polowa toaleta wystarczająco często opróżniana, to może nie jest sprawa, która buduje atrakcyjną narrację medialną, ale jej załatwienie jest fundamentalnie ważne i pilne.</u>
          <u xml:id="u-235.2" who="#JoannaWicha">Proszę państwa, jeśli my nie zadbamy o swoich żołnierzy, którzy służą nam na granicy, którzy zapewniają nam bezpieczeństwo, to naprawdę nie możemy się czuć bezpiecznie. Im po prostu ta opieka, ta pomoc i te godne warunki pracy się należą. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-235.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-236">
          <u xml:id="u-236.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-236.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Henryka Szopińskiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-237">
          <u xml:id="u-237.0" who="#HenrykSzopiński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Uczestnicy XVI Zakrzewskiego Sejmiku Młodzieży zobowiązali mnie, aby przedstawić Wysokiej Izbie przesłanie z tego 2-dniowego spotkania. A zatem to czynię.</u>
          <u xml:id="u-237.1" who="#HenrykSzopiński">Przesłanie XVI Zakrzewskiego Sejmiku Młodzieży, który odbywał się pod hasłem „Młodzi ku przyszłości”. Spotykamy się na zakrzewskich sejmikach już po raz 16., aby poznać się wzajemnie i szukać tego, co nas łączy. W tym roku świętujemy 95. rocznicę powstania szkół polskich na Krajnie Złotowskiej, które w trudnych warunkach uczyły młodzież patriotyzmu i polskiej historii, co wówczas spotykało się z różnorodnymi represjami. My mamy to szczęście, że żyjemy w wolnym kraju, i to od nas samych zależy, w jakim kierunku ten kraj będzie zmierzał. Dziś my, uczestnicy sejmiku, to dzieci i młodzież, ale wkrótce to właśnie my przejmiemy stery. To nasze nadzieje i marzenia będziemy mogli realizować. To zarazem nasza szansa, ale i ogromna odpowiedzialność. O tym dyskutowaliśmy podczas sejmikowych zajęć. Szukaliśmy odpowiedzi na pytanie: Jakiej przyszłości oczekujemy dla nas samych i dla naszych dzieci?</u>
          <u xml:id="u-237.2" who="#HenrykSzopiński">Każda sala Domu Polskiego w Zakrzewie tchnie historią. Właśnie tu łatwiej jest nam zrozumieć przesłanie Adama Asnyka z wiersza „Do młodych”: „Ale nie depczcie przeszłości ołtarzy,/ Choć macie sami doskonalsze wznieść”. Młodzieży bardziej potrzeba przykładu niż krytyki. To właśnie dostajemy od organizatorów sejmiku i naszych moderatorów. Co roku na sejmiku w Zakrzewie nawiązujemy nowe przyjaźnie i rozstajemy się z nadzieją na kolejne spotkanie. Uczestnicy XVI Zakrzewskiego Sejmiku Młodzieży — Zakrzewo, dnia 24–25 maja 2024 r. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-237.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-238">
          <u xml:id="u-238.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-238.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Bartosza Zawieję, Koalicja Obywatelska. Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-238.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Artura Łąckiego, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-239">
          <u xml:id="u-239.0" who="#ArturJarosławŁącki">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! Za nami maj, czyli miesiąc, w którym co roku odbywają się imprezy i wydarzenia związane z Tygodniem Bibliotek oraz targi książki. Public Lending Right to tzw. prawo twórców i wydawców do otrzymania wynagrodzenia z tytułu użyczenia książek przez biblioteki publiczne. W 2016 r. Stowarzyszenie Autorów i Wydawców Polskich dokonało po raz pierwszy wypłaty środków z tego właśnie tytułu. Wtedy też po raz pierwszy zastosowanie znalazły przepisy wprowadzane tzw. dużą nowelizacją prawa autorskiego z dnia 11 września 2015 r. Public Lending Right to prawo z punktu widzenia autora niekorzystne finansowo. Osoby zainteresowane pewną publikacją książkową mogą bowiem wypożyczać ją za darmo, co stanowi atrakcyjną alternatywę w stosunku do konieczności zakupu książki w księgarni stacjonarnej lub internetowej. Z tego właśnie powodu uznano, że istnieje konieczność wprowadzenia regulacji gwarantującej pewnym grupom prawa do otrzymywania wynagrodzenia mającego w zasadzie charakter rekompensaty. Do otrzymania wynagrodzenia uprawnieni są twórcy utworów powstałych i opublikowanych w języku polskim, tłumacze na język polski, twórcy utworów plastycznych lub fotograficznych oraz wydawcy. Podkreślenia wymaga fakt, iż rekompensata dotyczy wyłącznie papierowego wydania książek.</u>
          <u xml:id="u-239.1" who="#ArturJarosławŁącki">Może warto zastanowić się przy tej okazji nad sytuacją pisarzy w naszym kraju. Rynek książki przechodzi gwałtowne zmiany. W Polsce, podobnie jak w innych krajach Europy, mocno wzrosło zainteresowanie audiobookami. Jest zdecydowanie wyższe niż popularność książek papierowych. Niestety na razie nie ma mowy, aby autorzy otrzymywali wynagrodzenia za wypożyczenia swoich utworów w wersji audio lub elektronicznej. Uważam, że należy to jak najszybciej zmienić. W krajach skandynawskich już zostało ustanowione w tym celu specjalne nowe prawo, gwarantujące pisarzom dodatkowe dochody z tytułu bibliotecznych wypożyczeń audiobooków i e-booków — i nie będą to z pewnością sumy symboliczne. Tymczasem w Polsce w 2022 r. kwota przeznaczona na honoraria wyniosła 4,3 mln zł przy 102 mln wypożyczeń, oznaczało to 4 gr za książkę.</u>
          <u xml:id="u-239.2" who="#ArturJarosławŁącki">W naszym kraju działa 7694 bibliotek, ale dane dotyczące wypożyczeń stanowiące podstawę do wypłat honorariów autorskich zbierane są jedynie w 60 placówkach. Oznacza to, że monitorowanych jest zaledwie 0,7% bibliotek. Przegląd tych bibliotek jest dość różnorodny. Znajduje się tam np. biblioteka w maleńkich, choć z pewnością pięknych, Ornontowicach na Śląsku czy kilka instytucji w Warszawie. Niestety niektórych województw nie ma wcale na liście. Uważam, że jak najszybciej należy tę kwestię uregulować. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-239.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-239.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-240">
          <u xml:id="u-240.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-240.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Kołodziejczak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-241">
          <u xml:id="u-241.0" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Obwodnica metropolii trójmiejskiej to część trasy S7. Trasa ta zgodnie z obowiązującymi przepisami będzie składała się z dwóch jezdni, każda składa się z dwóch pasów ruchu z rezerwą pod trzeci pas. Przetarg po 2-letnim opóźnieniu ogłoszono w sierpniu 2020 r. W ramach tej inwestycji w zakresie przetargu przewidziano możliwość rozszerzenia zadania. Jednocześnie zaczęto opracowywać i opracowano dwie koncepcje, które przeszły konsultacje społeczne, a także uzyskały decyzję środowiskową dla zadania: węzeł Straszyn. Opracowanie to to nie przypadek, ale decyzja uzasadniona niezwykle złym dotychczas rozwiązaniem technicznym układu drogowego. To też ważny element budowy obwodnicy metropolii. Węzeł Straszyn to miejsce wjazdu i wyjazdu z obwodnicy zachodniej. Ruch wielu tysięcy mieszkańców części Gdańska-Południe, miasta Pruszcza Gdańskiego, gminy Pruszcz Gdański, gminy Trąbki oraz gminy i miasta Starogard Gdański jest skierowana na 2 małe nieprzejezdne ronda. Każdego dnia osoby, które muszą tą trasą przejechać, muszą stać w kilometrowych korkach i tracić w godzinach szczytu po kilka godzin. Jest to też sytuacja niebezpieczna, gdyż w razie konieczności przejazdu służb ratowniczych jest to często niemożliwe albo bardzo utrudnione. Jak już wspomniałam, temat ten był już dostrzeżony na etapie ogłoszenia przetargu na zakres podstawowy.</u>
          <u xml:id="u-241.1" who="#MagdalenaMałgorzataKołodziejczak">Wysoka Izbo! Pani Marszałek! Dlatego stwierdzam, że realizacja tej części inwestycji, a więc węzła Straszyn, jest konieczna i niezbędna, żeby można powiedzieć, że obwodnica metropolitalna spełnia swoją funkcję. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-241.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-242">
          <u xml:id="u-242.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-242.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Mariusza Krystiana, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-243">
          <u xml:id="u-243.0" who="#MariuszKrystian">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Polskie samorządy biją na alarm. Biją na alarm choćby dlatego, że brakuje pieniędzy na sfinansowanie przyznanych przez rząd podwyżek dla nauczycieli — przypomnę — przyznanych nie w takiej wysokości, jak została obiecana, czyli 1500 zł dla każdego nauczyciela. Ale nawet na te niepełne podwyżki zabrakło pieniędzy w tej zwiększonej subwencji oświatowej i wychodzi teraz na to, że rząd rozdaje prezenty, natomiast za te prezenty każe płacić samorządom, finansuje je z budżetu samorządowców.</u>
          <u xml:id="u-243.1" who="#MariuszKrystian">Polskie samorządy wiejskie biją na alarm z uwagi na to, że brakuje środków w nowych rozdaniach programów inwestycyjnych, bez których samorządy wiejskie nie mają możliwości realizowania nowych inwestycji tak niezbędnych dla obszarów wiejskich, bo przecież między bajki można włożyć zapewnienia, że zwiększanie dochodów własnych samorządów spowoduje możliwości inwestycyjne, zwłaszcza samorządów wiejskich. Bo jakie możliwości zwiększania dochodów własnych mają samorządy wiejskie?</u>
          <u xml:id="u-243.2" who="#MariuszKrystian">Najgorsze jest jednak to, że brakuje inwestycji, a zwłaszcza brakuje decyzyjności. Panuje zupełna inercja decyzyjna w programach uruchomionych już przez rząd Prawa i Sprawiedliwości. Nie ma decyzji w programach dotacyjnych na zakupy lekkich, średnich i ciężkich samochodów pożarniczych. Mamy czerwiec, nie ma decyzji, trzeba przeprowadzić przetarg, zakupić samochód i dokonać jego karosacji — na to zabraknie czasu. Co więcej, brakuje również decyzji związanych z realizowanymi już programami w ramach programu Polski Ład.</u>
          <u xml:id="u-243.3" who="#MariuszKrystian">Program inwestycji strategicznych dla samorządów. Samorządy, realizując programy, próbują dokonać zmian. Kiedyś to było bardzo proste, dokonywało się tego w tydzień, maksymalnie 2. Dziś samorządy czekają już po 6–7 tygodni na decyzję z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, a tej decyzji nie ma. Czas upływa, możliwości przetargowe wygasają. Tak naprawdę pozbawiacie samorządy wiejskie już przyznanych środków.</u>
          <u xml:id="u-243.4" who="#MariuszKrystian">Do tego brakuje również decyzji w innym programie, programie uruchomionym przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, „Rozświetlona Polska”. O tym wszystkim alarmują mnie samorządowcy z Małopolski. Ta sytuacja bije przede wszystkim w mieszkańców, bije w możliwości realizacyjne tych gmin, ale tak naprawdę uderza bezpośrednio w potrzeby mieszkańców gmin wiejskich, które nie są realizowane lub nie będą mogły być realizowane z uwagi na totalny bezład, inercję i brak decyzyjności rządu koalicji 13 grudnia. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-243.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-244">
          <u xml:id="u-244.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-244.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Władysława Kurowskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-245">
          <u xml:id="u-245.0" who="#WładysławKurowski">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 24 maja br. odbyła się uroczystość z okazji jubileuszu 100-lecia szkoły w Raciechowicach im. Jana Kochanowskiego wraz z odsłonięciem tablicy pamiątkowej dedykowanej Kazimierze Annie z Bujwidów Rupertowej. Ok. roku 1920 z inicjatywy pana Jana Filipowskiego zaczęto budowę szkoły w Raciechowicach. W 1921 r. premier Wincenty Witos dokonał wmurowania kamienia węgielnego. 3 lata później została oddana do użytku jedna klasa, a 2 lata później cały jednopiętrowy budynek.</u>
          <u xml:id="u-245.1" who="#WładysławKurowski">Podczas jubileuszu stulecia szkoły odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą Kazimierze Roupert, dziedziczce dworu w Raciechowicach, córce Odona Bujwida, twórcy bakteriologii lekarskiej, jednego z najwybitniejszych polskich uczonych. Urodziła się w 1888 r., niestety w 1944 r. została zamordowana przez hitlerowców.</u>
          <u xml:id="u-245.2" who="#WładysławKurowski">Rodzina Roupertów rozwinęła w Raciechowicach wszechstronną działalność kulturalno-oświatową, niosąc kaganek oświaty mieszkańcom Raciechowic i okolic. Dwa razy w tygodniu Roupertowie prowadzili wykłady szkoleniowe dla rolników z Raciechowic i sąsiednich wsi za darmo. Małżeństwo Kazimiery i Kazimierza Roupertów podarowało 5 morgów ziemi w celu wybudowania szkoły podstawowej w gminie Raciechowice. W tej szkole pierwsze cztery klasy ukończył również prof. Jan Szarek, emerytowany profesor Uniwersytetu Rolniczego, kustosz pamięci o lokalnej historii rodziny Bujwidów i Roupertów, którą przybliżył podczas obchodów stulecia szkoły.</u>
          <u xml:id="u-245.3" who="#WładysławKurowski">Gratuluję dyrekcji, gronu pedagogicznemu oraz uczniom pięknej organizacji jubileuszu. Drodzy nauczyciele, jesteście tymi, którzy prowadzą ucznia przez całe życie, towarzyszycie mu w zdobywaniu kolejnych stopni wiedzy, umiejętności, ale tak samo jesteście tymi, którzy kształtują postawy. Życzę wam tego, żebyście zawsze dobrze trafiali do serc tych młodych ludzi i umiejętnie podchodzili do ich talentów, które w tej szkole mogą być rozwijane. Wspaniale, że wraz z uczniami pielęgnujecie pamięć o historii szkoły, jej patronie, ale także fundatorce.</u>
          <u xml:id="u-245.4" who="#WładysławKurowski">Drodzy uczniowie, pamiętajcie słowa waszego patrona: A jeśli komu droga otwarta do nieba, to tym, co służą ojczyźnie. Niech w waszych sercach zawsze będą takie wartości jak Bóg, honor i ojczyzna. Pamiętajcie o historii, uczcie się w teraźniejszości i kierujcie swoje myśli ku przyszłości. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-245.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-246">
          <u xml:id="u-246.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-246.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Waldemara Andzela, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-247">
          <u xml:id="u-247.0" who="#WaldemarAndzel">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Oświadczenie dzisiejsze mam w sprawie sytuacji na polsko-białoruskiej granicy. Dzięki rządom Prawa i Sprawiedliwości polska granica jest bezpieczna, to jest fakt. Donald Tusk nie zamydli Polakom i Polkom oczu, że Platforma od zawsze chciała muru. Nie, Platforma niech Bogu dziękuje, że zbudowaliśmy ten mur, niech Bogu dziękuje, że powołaliśmy do życia Wojska Obrony Terytorialnej, niech dziękuje Bogu, że to my przeznaczyliśmy historyczne 4% PKB na obronność, a będziemy wnioskować o 5% PKB na obronność. Bez naszych wcześniejszych działań już zostalibyście wywiezieni na taczkach po tym, jak aresztowano naszych wspaniałych żołnierzy za obronę polskiej granicy i po tym, jak zamordowano śp. Mateusza Sitka. Murem za polskim mundurem. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-247.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-248">
          <u xml:id="u-248.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-248.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Sylwię Bielawską, Koalicja Obywatelska.</u>
          <u xml:id="u-248.2" who="#MonikaWielichowska">Pani poseł, bardzo proszę.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-249">
          <u xml:id="u-249.0" who="#SylwiaBielawska">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! 18 maja 2006 r. Sejm ustanowił dzień 30 maja Dniem Rodzicielstwa Zastępczego, po to aby rozwijać i popularyzować rodzicielstwo zastępcze w Polsce. I ta data jest właśnie asumptem do tego, aby w każdym mieście w naszym kraju wydarzyły się piękne rzeczy. Miały one miejsce chociażby w Wałbrzychu, który reprezentuję. Ten dzień to przecież niezwykłe święto. To niezwykłe święto dla nas wszystkich, kiedy tak bardzo chcemy podziękować wszystkim rodzinom zastępczym za ich codzienną, trudną pracę, ogromną troskę oraz chęć pomocy swoim podopiecznym. W Wałbrzychu mamy niemal 300 rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, w których przebywa pół tysiąca dzieci. To są niezwykli ludzie, bohaterowie. Chociaż oni nie lubią, jak się tak o nich mówi, to bohaterami są.</u>
          <u xml:id="u-249.1" who="#SylwiaBielawska">To święto jest też doskonałą okazją, aby przypomnieć mieszkańcom o tym, że idea rodzicielstwa zastępczego jest bardzo ważna i tak naprawdę nowe rodziny wciąż są potrzebne. Dlatego też w tym roku chciałabym państwu opowiedzieć o pewnej inicjatywie, która u nas się wydarzyła. Jest to inicjatywa polegająca na tym, że w tym właśnie dniu w Wałbrzychu zaprosiliśmy wszystkie rodziny zastępcze do Teatru Lalki i Aktora, gdzie odbyło się dla nich specjalne przedstawienie oraz dodatkowo spotkanie z Magdaleną Różczką, która jest ambasadorką dobrej woli UNICEF i działa na rzecz pomocy dzieciom. Ale to nie wszystko. Proszę państwa, od 1 czerwca wszystkie rodziny zastępcze mają również możliwość skorzystania ze specjalnego programu: Wałbrzyskiej Karty Rodziny Zastępczej. To jest karta dająca dodatkowe bonusy i upusty, które są oferowane przez miejskie instytucje, teatry, muzea czy też kluby sportowe. Dlaczego tak się dzieje? Dzieje się tak dlatego, proszę państwa, że w domach dziecka dalej ponad 140 dzieci czeka na nowy, kochający dom. A poprzez takie działania możemy dotrzeć do tych wszystkich, którzy chcieliby im ten dom stworzyć.</u>
          <u xml:id="u-249.2" who="#SylwiaBielawska">Chciałabym z tego miejsca serdecznie podziękować pracownikom Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Wałbrzychu za to, że tak bardzo dbają o to, aby idea rodzicielstwa zastępczego był głośna i żeby znaleźć jak najwięcej rodzin dla oczekujących dzieci. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-249.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-250">
          <u xml:id="u-250.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-250.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Aleksandra Mrówczyńskiego, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-251">
          <u xml:id="u-251.0" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Dzisiaj pragnę poruszyć kwestię, która dotyka serca każdego z mieszkańców pięknych powiatów chojnickiego i człuchowskiego. Chodzi o problem naszego wykluczenia komunikacyjnego.</u>
          <u xml:id="u-251.1" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Choć Chojnice i Człuchów leżą w malowniczej południowej części województwa pomorskiego, to ich mieszkańcy borykają się z ograniczeniami, które wpływają na codzienne życie i rozwój naszych społeczności. Dostępność transportu to słowo klucz, które dla wielu z nas brzmi niemal jak utopia. Ograniczona liczba połączeń kolejowych i autobusowych sprawia, że podróż do stolicy województwa czy innych większych miast regionu staje się wyzwaniem. Sieć połączeń drogowych i jej rozwój nie nadążają za potrzebami mieszkańców. Każdy, kto próbuje podróżować z Chojnic czy z Człuchowa do większych ośrodków, wie, że to zadanie wymagające czasu i cierpliwości.</u>
          <u xml:id="u-251.2" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Obserwując wzrastającą liczbę podróżujących koleją — wiemy, że dzisiaj to podróżowanie jest tańsze, szybsze i bardziej bezpieczne — apeluję z tego miejsca do urzędu marszałkowskiego w Gdańsku. Apeluję o zwiększenie liczby par połączeń kolejowych m.in. na trasie Chojnice — Tczew — Chojnice i wymianę części taboru kolejowego. Od czasu do czasu podróżuję pociągami regionalnymi, w których, zdarzyło się, cuchnęło ropą, a niektóre drzwi po prostu się nie otwierały, natomiast liczba podróżnych to troje, czworo na 1 m2.</u>
          <u xml:id="u-251.3" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">Bardzo proszę, by przy wspomnianym wykluczeniu komunikacyjnym mieszkańcy mogli podróżować w godnych warunkach. Jest duża liczba podróżujących koleją, więc w tej implikacji czas na większą liczbę par połączeń, na zdecydowanie lepszy tabor kolejowy, chociaż ja uznawałem inną implikację: jeśli będą pary połączeń, będą podróżujący, ale jeden z wysoce postawionych urzędników stawiał taki warunek w urzędzie marszałkowskim.</u>
          <u xml:id="u-251.4" who="#AleksanderMikołajMrówczyński">A więc zwracam się też do tego pana. Są pasażerowie, więc pozwólcie podróżować ludziom w ludzkich warunkach. Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-251.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-252">
          <u xml:id="u-252.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-252.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Magdalenę Filipek-Sobczak, Prawo i Sprawiedliwość. Jest pani poseł? Nie widzę.</u>
          <u xml:id="u-252.2" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Władysława Dajczaka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-253">
          <u xml:id="u-253.0" who="#WładysławDajczak">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! 13 maja 2016 r. w polskim parlamencie przegłosowana została ustawa powołująca do życia gorzowską Akademię im. Jakuba z Paradyża, uczelnię akademicką bardzo oczekiwaną w Gorzowie, w północnej części województwa, w stolicy województwa. Niektórzy mówili wtedy, że to uczelnia powołana trochę na kredyt.</u>
          <u xml:id="u-253.1" who="#WładysławDajczak">Szybko okazało się, że bardzo dynamicznie działające władze uczelni z panią rektor doprowadziły do bardzo dynamicznego rozwoju tej uczelni i pokazały, jak bardzo trafna była decyzja powołująca akademię gorzowską. W tej chwili funkcjonuje 5 wydziałów, 21 kierunków, co roku powoływane są nowe kierunki. W tym roku jest to wydział prawa. Oczywiście odpowiadają one na zapotrzebowanie lokalnej społeczności. Doskonała współpraca z przedsiębiorcami. To wszystko przyczynia się do rozwoju naszego województwa, szczególnie tej północnej części, Gorzowa, części, w której nie było uczelni akademickiej.</u>
          <u xml:id="u-253.2" who="#WładysławDajczak">Ale w tym roku wydarzył się 12 kwietnia bardzo dramatyczny wypadek, tzn. pożar budynków uczelni. Zniszczone zostały dwa budynki bardzo istotne, bardzo ważne dla funkcjonowania uczelni. Pani rektor i władze uczelni wystąpiły do wojewody lubuskiego o wsparcie i pomoc w odbudowie tych budynków. One są niezbędne do funkcjonowania uczelni, do prawidłowego jej rozwoju. To budynki, które mają mieć wpływ na to, że w najbliższym czasie, w najbliższych latach — mamy nadzieję, takie działania już są prowadzone — powstanie wydział lekarski na akademii gorzowskiej.</u>
          <u xml:id="u-253.3" who="#WładysławDajczak">Chciałbym z tego miejsca zwrócić się do pana premiera Tuska, do ministra finansów, aby spojrzeli łaskawym okiem na ten dramat, który się wydarzył, pomogli w odbudowie tej uczelni i zapewnili możliwość funkcjonowania jej w dalszym czasie. Mam nadzieję, że takie wsparcie od rządu uczelnia gorzowska otrzyma. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-253.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-254">
          <u xml:id="u-254.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-254.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Pieczarkę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-255">
          <u xml:id="u-255.0" who="#AnnaPieczarka">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-255.1" who="#AnnaPieczarka">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Współcześni młodzi Polacy już nawet na etapie szkoły podstawowej czy ponadpodstawowej to znakomicie funkcjonujący obywatele świata. To dzieci i młodzież, którzy nie boją się marzyć, podróżować i poznawać inne kraje, spotykać się z przedstawicielami różnych narodów i kultur. Grono ich znajomych, a nawet przyjaciół z Europy i świata nieustannie się powiększa. Służą temu przede wszystkim realizowane w szkołach programy wymiany międzynarodowej.</u>
          <u xml:id="u-255.2" who="#AnnaPieczarka">Rokrocznie przedstawiciele różnych krajów odwiedzają polskie szkoły, a przedstawiciele polskich szkół goszczą za granicą. Skutkuje to korzyściami dla każdej ze stron, przede wszystkim wszechstronnym rozwojem uczniów, otwartością na innych i cennym, wielowymiarowym doświadczeniem. Wymiany międzynarodowe to świetna pod wieloma względami forma nauki, która pozwala przełamywać stereotypy, stwarza optymalne warunki do nauki języka obcego, a nade wszystko zbliża.</u>
          <u xml:id="u-255.3" who="#AnnaPieczarka">Kończąc, postuluję, aby Ministerstwo Edukacji Narodowej intensywnie wspierało międzynarodowe wymiany dzieci i młodzieży oraz upowszechniało informacje o służących temu dostępnych obecnie programach. Z pewnością istnieją w Polsce szkoły, które trzeba skutecznie do tego zmotywować, a może nawet wesprzeć w zrobieniu tzw. pierwszego kroku. Uprzejmie proszę resort edukacji o dokonanie swego rodzaju rekonesansu w tym zakresie, po to by wszyscy młodzi Polacy mieli jednakowe szanse, aby stawać się obywatelami świata. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-255.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-255.5" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-256">
          <u xml:id="u-256.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, pani poseł.</u>
          <u xml:id="u-256.1" who="#MonikaWielichowska">Zanim poproszę panią poseł Ewę Leniart, chciałabym pozdrowić członkinie i członków Związku Rewizyjnego Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Gdańsku. Państwo są na zaproszenie pana posła Stanisława Lamczyka. Pozdrawiam państwa serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-256.2" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-256.3" who="#MonikaWielichowska">I już zapraszam panią poseł Ewę Leniart, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-257">
          <u xml:id="u-257.0" who="#EwaLeniart">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Chciałabym wyrazić sprzeciw wobec przygotowanego przez panią minister edukacji narodowej Barbarę Nowacką projektu rozporządzenia zmieniającego warunki i sposób organizacji lekcji religii i etyki w polskich szkołach. Projekt przewiduje łączenie uczniów uczęszczających na lekcje religii w grupy trzydziestoosobowe, a w klasach 1–3 w grupy dwudziestopięcioosobowe. Bez wątpienia jest to jawne dyskryminowanie uczniów znajdujących się na różnych poziomach rozwoju edukacyjnego i intelektualnego. Nie można zgodzić się z tym, że oceny z religii nie będą wliczane do średniej, a nawet nie będą wpisywane na świadectwo. Bywało tak już w słusznie minionych czasach PRL-u. Sprzeciwić się należy także ograniczeniu przedmiotu, lekcji religii do jednej godziny w tygodniu. Dodatkowo mają się one odbywać na końcu lub na początku zajęć danego dnia. Pragnę zwrócić uwagę, że art. 53 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej gwarantuje wolność sumienia i religii, a art. 12 ustawy o systemie oświaty w połączeniu z przywołanym art. 53 konstytucji nakłada na państwo obowiązek zapewnienia organizacji edukacji religijnej przez organy władz oświatowych, analogicznie jak w przypadku innych przedmiotów. Również art. 2 protokołu do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności nie pozwala na różnicowanie pomiędzy organizacją religii a nauczaniem innych przedmiotów. Zważywszy na te argumenty, rozwiązania proponowane przez ministra edukacji narodowej uznać należy za dyskryminujące katolików i niezgodne z polskim porządkiem prawnym.</u>
          <u xml:id="u-257.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-258">
          <u xml:id="u-258.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-258.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Fryderyka Kapinosa, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-259">
          <u xml:id="u-259.0" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z okazji srebrnego jubileuszu beatyfikacji swojego założyciela bł. Edmunda Bojanowskiego siostry służebniczki dębickie zorganizowały 8 czerwca piknik rodzinny o nazwie: wspólny czas to nasz skarb. Motywem do wspólnego świętowania była również 20. rocznica powstania Stowarzyszenia im. bł. Edmunda Bojanowskiego „Dobroć” w Dębicy.</u>
          <u xml:id="u-259.1" who="#FryderykSylwesterKapinos">Ten wielki błogosławiony urodził się 14 listopada 1814 r. w Grabonogu. W dzieciństwie został cudownie uzdrowiony za przyczyną Matki Bożej Bolesnej czczonej na Świętej Górze w Gostyniu. Otrzymał staranne wychowanie w katolickiej rodzinie. Poważna choroba uniemożliwiła mu ukończenie studiów filozoficznych. Jego głównym charyzmatem była praca społeczna. Zakładał czytelnie dla ludu, rozpowszechniał dobre czasopisma, by w ten sposób pomagać ubogiej młodzieży w zdobywaniu wykształcenia. Dawał się poznać jako człowiek wielkiej wytrwałości i dobroci serca. Wielokrotnie był zapraszany do uczestnictwa w stowarzyszeniach niosących pomoc ubogim. Podczas epidemii cholery w 1849 r. poświęcił się służbie zarażonym.</u>
          <u xml:id="u-259.2" who="#FryderykSylwesterKapinos">Będąc człowiekiem głęboko religijnym, na każdego patrzył przez pryzmat miłości do Boga. Mimo słabego zdrowia organizował ochronki dla dzieci i opiekę nad chorymi, troszcząc się jednocześnie o podniesienie moralności dorosłych. Chociaż był człowiekiem świeckim, 3 maja 1850 r. założył zgromadzenie zakonne sióstr służebniczek Maryi Niepokalanej. Problemy zdrowotne uniemożliwiły mu realizację marzeń o kapłaństwie. Przez swoją heroiczną wiarę, prostotę, ufność i Bożą Opatrzność już za życia był uznawany za człowieka świątobliwego. Zmarł 7 sierpnia 1871 r. na plebanii w Górce Duchownej.</u>
          <u xml:id="u-259.3" who="#FryderykSylwesterKapinos">W dniu beatyfikacji Edmunda Bojanowskiego 13 czerwca 1999 r. św. Jan Paweł II powiedział o nim: Zapisał się w pamięci ludzkiej jako serdecznie dobry człowiek, który z miłości do Boga i do człowieka umiał skutecznie jednoczyć różne środowiska wokół dobra. Dał wyjątkowy przykład ofiarnej i mądrej pracy dla człowieka, ojczyzny i Kościoła. To właśnie te słowa stały się inspiracją dla sióstr służebniczek dębickich, które 5 lat później założyły w Dębicy Stowarzyszenie im. bł. Edmunda Bojanowskiego „Dobroć”, które otacza troską osoby chore, starsze i samotne, odwiedzając ich w domach, prowadząc dla nich w Dębicy „Dom Symeona i Anny”, a dla dzieci — świetlicę „Promyki Nadziei”.</u>
          <u xml:id="u-259.4" who="#FryderykSylwesterKapinos">Szczególną misją i wyzwaniem sióstr dębickich jest podtrzymywanie tradycji narodowych oraz kształtowanie postaw społecznych sprzyjających bezpośredniemu uczestnictwu w działaniach na rzecz osób potrzebujących pomocy. Te wszystkie działania wykonywane są przez siostry z ogromną troską, profesjonalizmem i poświęceniem. Życzę, by kolejne lata funkcjonowania stowarzyszenia „Dobroć”, które zapewne przyniosą nowe plany, były co najmniej równie udane. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-259.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-260">
          <u xml:id="u-260.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-260.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Annę Dąbrowską-Banaszek, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-261">
          <u xml:id="u-261.0" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Miętne to mała miejscowość koło Garwolina. Tutaj już w latach 70. była bardzo nowoczesna szkoła rolnicza, dobrze wyposażona, z basenem. W czasie solidarnościowej wolności w szkole tej zostały zawieszone krzyże, ale już w listopadzie 1983 r. rozpoczęła się akcja ich zdejmowania. Niemal niezauważalnie zniknęły dwa krzyże wiszące w holu, potem w jednej z pracowni. Ówczesny dyrektor szkoły Ryszard Domański, odpowiadając na pytania uczniów, co się stało z krzyżami, stwierdził: krzyże zostały zdjęte, bo trzeba przywrócić porządek prawny. Uczniowie, nie zgadzając się z tym, rozpoczęli protest. Pisali petycje, na długich przerwach spotykali się w holu, odmawiali różaniec, śpiewali pieśni, zawieszali krzyże. Mimo gróźb o wydaleniu ze szkoły nie poddawali się, choć krzyże szybko znikały.</u>
          <u xml:id="u-261.1" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">5 marca 1984 r. w szkole nie było już ani jednego krzyża, a 2 dni później, 7 marca 400 uczniów zorganizowało w szkole strajk okupacyjny. Prokurator, który pojawił się w szkole, zagroził sankcjami karnymi za okupację budynku. Uczniowie wyszli ze szkoły, przerwano zajęcia szkolne. Rozpoczął się czas ich zastraszania, prześladowań. Nie poddali się. Dzięki ich postawie krzyż wrócił do szkoły 6 kwietnia, zawisł w szkolnej bibliotece. Od tej pory to miejsce stało się nieformalną kaplicą. Tu się modlono, palono znicze i składano kwiaty. Nie wszyscy uczniowie mogli wrócić do szkoły. Nie wszyscy nauczyciele, którzy wspierali uczniów, mogli na nowo podjąć pracę.</u>
          <u xml:id="u-261.2" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Dzisiaj w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej odbyło się uroczyste otwarcie wystawy pt. „Obrona krzyża w Zespole Szkół Rolniczych w Miętnem w 1984 r.”, przygotowanej przez Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej. W uroczystości wzięli udział m.in. dawni uczniowie szkoły rolniczej, którzy brali udział w proteście przed laty. To dobrze, że 40 lat po tych wydarzeniach przypominamy o nich. Dzisiaj bowiem na nowo w przestrzeni publicznej pojawiła się inicjatywa zdejmowania krzyży ze ścian w różnych miejscach.</u>
          <u xml:id="u-261.3" who="#AnnaDąbrowskaBanaszek">Jan Paweł II powiedział: nie wstydźcie się krzyża, brońcie krzyża. Dziękujmy opatrzności Bożej za to, że krzyż powrócił do szkół, urzędów publicznych, szpitali. Niech on tam pozostanie. Te ważne słowa św. Jana Pawła II niech będą dla nas wszystkich wskazówką na kolejne dni.</u>
          <u xml:id="u-261.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-262">
          <u xml:id="u-262.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-262.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Renatę Rak, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-263">
          <u xml:id="u-263.0" who="#RenataRak">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bezpieczeństwo jest najważniejsze, wszyscy jesteśmy co do tego zgodni. Żołnierzami broniącymi naszych granic są często młodzi ludzie, także uczniowie szkół średnich, którzy podejmują służbę wojskową jeszcze podczas nauki, np. w trakcie wakacji czy ferii. Niezbędne są odpowiednie szkolenia i przygotowanie, także psychologiczne, żołnierzy do pełnienia tej ważnej, odpowiedzialnej funkcji i służby. Ważne jest to, że młodzi ludzie mogą liczyć na wsparcie starszych, bardziej doświadczonych kolegów. Jest to nieoceniona pomoc, jednak niezbędne jest doposażenie, dosprzętowienie wojska. Niedopuszczalne jest, aby żołnierz broniący granicy używał prywatnej latarki. Konieczne jest dokapitalizowanie wojska m.in. w podstawowy sprzęt noktowizyjny, termowizyjny czy wkłady balistyczne do kamizelek, bo na bezpieczeństwie nie można oszczędzać. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-263.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-264">
          <u xml:id="u-264.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-264.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Patryka Wichra, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-265">
          <u xml:id="u-265.0" who="#PatrykWicher">Szanowna Pani Marszałek! Wysoki Sejmie! Szanowni Państwo! Od zarania dziejów ci, którzy bronią danego terenu, danego państwa, oddają swoje życie i zdrowie z powodu misji, której się podjęli: czy to rycerstwo, czy to regularne wojska, o których dzisiaj możemy mówić. Zawsze przyświecała im jedna idea: obrona tego, co kochają — własnej rodziny, własnego domu, honoru i wszystkich ideałów, które mają w sercu.</u>
          <u xml:id="u-265.1" who="#PatrykWicher">Polacy, polscy żołnierze zawsze na sztandarach mieli: Bóg, honor, ojczyzna, ale oni wymagają też opieki — specjalnej opieki medycznej. Dzisiejsze oświadczenie chciałem poświęcić powstaniu świetnego projektu, który jest zlokalizowany w projekcie pana prezydenta, dotyczącego tzw. wojsk medycznych. Jako osoba, która pracowała — teraz na urlopie bezpłatnym — i cały czas jest jednak związana z mundurową służbą zdrowia, podkreślam, że ten rodzaj wojsk jest bardzo istotny. Departament Wojskowej Służby Zdrowia dysponuje potężnym potencjałem szpitali, ale niestety szpitale te są kontraktowane na ogólnych warunkach NFZ, nie ma tu priorytetu, jeżeli chodzi o kontraktowanie, nad bezpośrednią opieką nad żołnierzami. Co to znaczy? To znaczy, że jak żołnierz trafia do szpitala, jest w tej samej kolejce, nawet jeśli poniósł ranę na polu bitwy, co inny obywatel Rzeczypospolitej Polskiej. Nie ma wydzielonej służby zdrowia. Nie ma wojsk medycznych, które mogłyby mieć pewien priorytet zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie kryzysu czy też w czasie wojny.</u>
          <u xml:id="u-265.2" who="#PatrykWicher">Wojska medyczne to nie tylko czynności ratunkowe na polu walki, kiedy trwają starcia, kiedy trzeba bardzo szybko ściągać z pola walki rannych żołnierzy, którzy potrzebują pomocy medycznej, i szybko przekazywać ich na tyły, do szpitali terenowych, które są czasowo rozstawiane, które idą za oddziałami, ale też czynności polegające na tym, że później trzeba ich szybko odsyłać do stacjonarnych szpitali, profesjonalnych, które udzielą im natychmiastowej pomocy.</u>
          <u xml:id="u-265.3" who="#PatrykWicher">Pan minister Siewiera podkreślił, że niedawno, w czasie pokoju, zginął żołnierz nurek, bo nie było wsparcia medycznego na przybrzeżu, które mogłoby mu szybko pomóc. Można było temu wszystkiemu zapobiec.</u>
          <u xml:id="u-265.4" who="#PatrykWicher">Moi drodzy państwo, jeśli chcemy dbać o żołnierzy, to uformujmy nareszcie wojska medyczne, oddziały medyczne, które zapewnią im pełne wsparcie w każdej sytuacji: pokoju, kryzysu i wojny, które będą profesjonalnie im pomagały. To jest nasz obowiązek. Niech ci, którzy bronią maksymy: Bóg, honor, ojczyzna, mają też wsparcie tej ojczyzny w codziennym życiu i w walce o zdrowie i życie. Dziękuję serdecznie.</u>
          <u xml:id="u-265.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-266">
          <u xml:id="u-266.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-266.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Marcina Józefaciuka, Koalicja Obywatelska.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-267">
          <u xml:id="u-267.0" who="#MarcinJózefaciuk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Szanowni Państwo! W ostatnią niedzielę odbył się pod Łodzią bieg charytatywny CORIN Onko-Run, skupiający się głównie na profilaktyce kobiecych nowotworów. Głównym mottem tego biegu było: Ja się badam, a ty?</u>
          <u xml:id="u-267.1" who="#MarcinJózefaciuk">Poza biegiem odbył się piknik, w trakcie którego można było nauczyć się samobadania piersi, wykonać mammografię czy też cytologię płynną lub porozmawiać z dietetykiem. Dodatkowo znajdowało się tam stanowisko stowarzyszenia, które zajmuje się m.in. propagowaniem edukacji samobadania jąder. Właśnie rak jądra to jeden z najczęściej występujących nowotworów u młodych mężczyzn. Jest najczęściej diagnozowany w przedziale wiekowym 15–35 lat. Zdarza się on nawet u chłopców rozpoczynających naukę w szkole średniej. Nowotwór jąder, mimo że prawie zawsze jest agresywny, jest również jednym z najlepiej rokujących nowotworów, tylko musi być wcześnie wykryty. Stąd tak ważne jest propagowanie samobadania jąder. To właśnie dzięki niemu można wychwycić chorobę we wczesnej fazie i z małym nakładem emocjonalnym oraz przy nieskomplikowanym leczeniu można pozostać w zdrowiu. Mężczyźni chorujący na nowotwór jąder tak bardzo potrafią się wstydzić swojej choroby, że często rozwiązują ten temat indywidualnie, poprzez samobójstwo.</u>
          <u xml:id="u-267.2" who="#MarcinJózefaciuk">U mężczyzn po 40. roku życia należy wykonać badania PSA oraz prostaty, bo rak prostaty jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem wśród mężczyzn i trzecią najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów.</u>
          <u xml:id="u-267.3" who="#MarcinJózefaciuk">Dlatego proponuję merytoryczne zajęcie się tą tematyką oraz utworzenie zespołu parlamentarnego w sprawie upowszechnienia edukacji profilaktyki oraz badań nowotworów występujących u mężczyzn. Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-267.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-268">
          <u xml:id="u-268.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, bardzo ważny temat.</u>
          <u xml:id="u-268.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam panią poseł Barbarę Bartuś, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-269">
          <u xml:id="u-269.0" who="#BarbaraBartuś">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Śmierć polskiego żołnierza, jak również skandaliczne zatrzymanie żołnierzy w mundurach Rzeczypospolitej Polskiej i skucie ich w kajdanki za użycie broni w trakcie obrony wschodniej granicy naszego kraju, budzą spore i uzasadnione emocje w społeczeństwie. W krajach takich jak Stany Zjednoczone czy Wielka Brytania żołnierze służący swojej ojczyźnie otoczeni są powszechnym szacunkiem, a w razie jakichkolwiek kłopotów wiedzą, że mogą liczyć na wsparcie swojego rządu.</u>
          <u xml:id="u-269.1" who="#BarbaraBartuś">Szanowni państwo, bezpieczeństwo kraju jest wartością najwyższą, ale jest też nią bezpieczeństwo naszych obrońców. Ministerstwo Obrony Narodowej pod kierownictwem pana ministra Mariusza Błaszczaka aktywnie pracowało nad poprawą bezpieczeństwa naszej ojczyzny. Zwiększano liczebność żołnierzy Wojska Polskiego, zapewniano żołnierzom właściwe warunki służby i zapewniano szacunek. Budowaliśmy też wspólnotę narodową pod hasłem: Polska murem za polskim mundurem.</u>
          <u xml:id="u-269.2" who="#BarbaraBartuś">A co mamy teraz? Pod rządami Donalda Tuska, gdy coś ważnego dzieje się w kraju, to premiera Tuska w ogóle nie ma, a strzegący naszej granicy obrońcy granic — mimo zmiany retoryki przez przedstawicieli koalicji 13 grudnia i uznania, że na naszej wschodniej granicy mamy wojnę hybrydową — zostali pozbawieni wsparcia ze strony rządu.</u>
          <u xml:id="u-269.3" who="#BarbaraBartuś">Moje oświadczenie jest apelem do obecnie rządzących. Przestańcie się bawić rządzeniem, wyjdźcie z kampanii wyborczej. Polacy mają dość igrzysk i nienawiści. Polacy oczekują od was chleba i bezpieczeństwa. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-269.4" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-270">
          <u xml:id="u-270.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-270.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszam pana posła Norberta Kaczmarczyka, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-271">
          <u xml:id="u-271.0" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Bardzo dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-271.1" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Bardzo wiele dzisiaj mówimy o bezpieczeństwie, a bezpieczeństwo to kilka filarów: bezpieczeństwo militarne, o którym dzisiaj rozmawialiśmy, bezpieczeństwo energetyczne, o którym rozmawiamy już od kilku miesięcy, i bezpieczeństwo żywnościowe, o którym niestety przestaliśmy rozmawiać, a przecież doskonale zdajemy sobie sprawę, że obrona polskiego rolnictwa, obrona europejskiego rolnictwa leży tak naprawdę w interesie demokracji, interesie budowania bezpieczeństwa, interesie budowania silnego państwa. Więc współpraca ponad podziałami, demokratyczne podejście do tego zadania powinny być czymś, co nas łączy, a nie dzieli.</u>
          <u xml:id="u-271.2" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">W sytuacji, w której dochodzi do niekontrolowanego przepływu towarów spoza Unii Europejskiej, czyli np. zboże z Ukrainy, tureckie produkty rolnospożywcze bez żadnego cła, bez żadnych obostrzeń wjeżdżające do Unii Europejskiej, prowadzi do destabilizacji europejskiego rynku spożywczego, przez co prowadzi do zubożenia europejskich i polskich rolników. Doskonale zdajemy sobie sprawę, że produkcja poza Unią Europejską tak naprawdę jest poza jakąkolwiek kontrolą. Jeśli chodzi o kwestie związane z używaniem środków ochrony roślin, to na Ukrainie używa się środków wycofanych w Unii Europejskiej czy w Polsce już 20 lat temu. Używa się też tam roślin genetycznie modyfikowanych. Stosuje się uprawę uproszczoną, przez co osiąga się dużo wyższe plony, a żywność, która jest produkowana w sposób niekontrolowany, trafia do Unii Europejskiej, przez co jest bardzo konkurencyjna względem żywności polskiej, europejskiej i finalnie wykańcza to polskich i europejskich rolników.</u>
          <u xml:id="u-271.3" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Na domiar złego, jak donosi „Farmer”, szanowni państwo, taki tytuł na farmer.pl: Przeszło bez echa, a będzie problemem dla rolników. Od 1 lipca obniżenie maksymalnego dopuszczalnego poziomu mykotoksyn w zbożach. Co to znaczy? Ano znaczy to, że znów Komisja Europejska śrubuje normy polskim i europejskim rolnikom, przez co sprzedaż towarów spożywczych, w tym zboża, będzie dużo trudniejsza, będzie utrudniona. Wyśrubowane normy mają powodować zdrowsze jedzenie, zdrowszą żywność na talerzach konsumentów, a przecież w sytuacji kryzysów, wojny powinniśmy zabezpieczyć producentów, którzy pozwalają nam w tej trudnej sytuacji egzystować i budują nasze bezpieczeństwo, o czym na początku rozmawialiśmy.</u>
          <u xml:id="u-271.4" who="#NorbertJakubKaczmarczyk">Więc Komisja Europejska swoje, nie widzi wojny, nie widzi kryzysu, chce zabezpieczyć interes konsumentów, a finalnie może się okazać, że konsument tak naprawdę nie będzie miał na stole żadnego pożywienia, bo wykończy to polskich i europejskich rolników. Ta nowa dyrektywa, nowe przepisy — do kosza. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-271.5" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-272">
          <u xml:id="u-272.0" who="#MonikaWielichowska">Dziękuję.</u>
          <u xml:id="u-272.1" who="#MonikaWielichowska">Zapraszamy pana posła Grzegorza Pudę, Prawo i Sprawiedliwość.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-273">
          <u xml:id="u-273.0" who="#GrzegorzPuda">Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.1" who="#GrzegorzPuda">Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Wiele dzisiaj na tej sali mówiliśmy o bezpieczeństwie, ale warto też poruszyć temat związany z brakiem bezpieczeństwa albo szeroko rozumianym niebezpieczeństwem, który funduje nam obecny rząd.</u>
          <u xml:id="u-273.2" who="#GrzegorzPuda">Tak się składa, szanowni państwo, że niedawno, w nocy z 3 na 4 czerwca, południową część Polski nawiedziły bardzo obfite opady. Pomimo prognoz, pomimo tego, że wiedziano o tym, że taka sytuacja może mieć miejsce, nie zareagowano na czas. Co istotne, prezydent Bielska-Białej, starosta bielski oraz włodarze doskonale przygotowujący się do tej sytuacji musieli ogłosić stan przeciwpowodziowy.</u>
          <u xml:id="u-273.3" who="#GrzegorzPuda">W naszym regionie, w regionie powiatu bielskiego, w regionie powiatu cieszyńskiego, w mieście Bielsku-Białej doszło do tzw. powodzi błyskawicznej, w związku z czym bielszczanie, mieszkańcy tego regionu ponieśli wiele szkód. I cóż zrobił obecny rząd? Otóż, szanowni państwo, jak się spodziewacie, nic. Nie było na miejscu ani premiera Donalda Tuska, ani żadnego z ministrów. Co prawda pojawił się wojewoda, ale również nie zapewnił o żadnym wsparciu, funduszu czy możliwości wykorzystania środków, które pozwoliłyby na zrekompensowanie tych wielkich strat. Pamiętamy doskonale, jak w czasach rządu pod kierownictwem Prawa i Sprawiedliwości w takich sytuacjach przynajmniej ktoś w randze wiceministra, a najczęściej ministra lub osobiście pan premier brał udział w akcji, która pozwalała również na wsparcie finansowe. Doskonale również pamiętam, że nawet jako minister rolnictwa zaraz po tego typu sytuacjach, po deszczach nawalnych czy gradobiciu miałem okazję spotykać się z tymi poszkodowanymi. Tym razem nie doszło do żadnego spotkania, mało tego, w tym czasie zaplanowano partyjny przemarsz przez Warszawę, zamiast być z ludźmi, z bielszczanami, zamiast być w momencie wielkiej tragedii. Jednak premier Donald Tusk wybrał wsparcie partyjnego wiecu…</u>
          <u xml:id="u-273.4" who="#komentarz">(Głos z sali: Ma pan złe informacje, nie było przekazu.)</u>
          <u xml:id="u-273.5" who="#GrzegorzPuda">…na którym pokazywał swoje dokonania. Szanowni państwo, ta sytuacja jest kuriozalna. Apeluję do wszystkich o to, aby wyciągać wnioski.</u>
          <u xml:id="u-273.6" who="#GrzegorzPuda">Chciałem przy okazji serdecznie podziękować wszystkim zaangażowanym w pomoc, strażakom, osobom, które w nocy, właściwie można powiedzieć, że od samych godzin porannych wzięły swój dobytek, ratując również dobytek innych, zabezpieczając go poprzez różnego typu działania, zabezpieczając go workami z piaskiem, zabezpieczając mienie nie tylko swoje, ale również innych osób. Wielkie słowa uznania dla wszystkich służb mundurowych za to, że jeżeli jest niebezpiecznie, jeżeli występuje potrzeba wsparcia człowieka, to one najczęściej są pierwsze. A na polityków obecnego rządu, jak państwo widzicie, nie ma co liczyć. Dziękuję bardzo.</u>
          <u xml:id="u-273.7" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-273.8" who="#komentarz">(Głos z sali: Brawo!)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-274">
          <u xml:id="u-274.0" who="#MonikaWielichowska">Bardzo dziękuję, panie pośle.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-275">
          <u xml:id="u-275.0" who="#MonikaWielichowska">Szanowni Państwo! Wysoka Izbo! 14 czerwca będzie obchodzony Światowy Dzień Krwiodawcy. Dzień ten daje wyjątkową okazję do świętowania, ale przede wszystkim podziękowań honorowym, dobrowolnym dawcom krwi na całym świecie za ich dar krwi, krwi, która ratuje życie. Święto przypomina także o celu, do jakiego dążą wszystkie służby krwi w Polsce i na świecie, czyli do powszechnego dostępu do bezpiecznej transfuzji krwi, krwi, której mimo rozwoju medycyny, mimo rozwoju technologii, mimo rozwoju techniki nie można wyprodukować ani niczym zastąpić, za to można się nią podzielić. Jedynym źródłem krwi jest zdrowy człowiek, krwiodawca.</u>
          <u xml:id="u-275.1" who="#MonikaWielichowska">Krew potrzebna jest cały rok, a w okresie letnim najbardziej. Szczególnie potrzebują jej ofiary wypadków, pacjenci hematologiczni, pacjenci onkologiczni, ale także ci pacjenci, którzy są poddawani operacjom. Wszystkim krwiodawcom dziękuję za wspaniałe świadectwo odpowiedzialności społecznej, za dar serca, za dar życia, za waszą wrażliwość, za wasze poświęcenie i za waszą odpowiedzialność i solidarność, i jednocześnie zachęcam do dzielenia się krwią, którą można oddawać w regionalnych centrach krwiodawstwa i krwiolecznictwa, a także podczas wielu lokalnych dedykowanych akcji organizowanych w całej Polsce.</u>
          <u xml:id="u-275.2" who="#MonikaWielichowska">Mówię to nie bez kozery, dlatego że jedna z nich, jedna z takich akcji odbędzie się jutro w Sejmie. Zatem serdecznie zapraszam posłanki i posłów, senatorki i senatorów, pracowników Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu i wszystkich gości, którzy będą znajdować się w parlamencie, do tego, by w niej wziąć udział, podzielić się swoją krwią i zostać potencjalnym dawcą szpiku. Serdecznie was wszystkich zapraszam.</u>
          <u xml:id="u-275.3" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
        </div>
        <div xml:id="div-276">
          <u xml:id="u-276.0" who="#MonikaWielichowska">Na tym zakończyliśmy oświadczania poselskie.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-277">
          <u xml:id="u-277.0" who="#KrzysztofKubów">Oświadczenie dotyczące przebudowy dróg krajowych nr 94 i 36 na odcinku Wrocław — Lubin</u>
          <u xml:id="u-277.1" who="#KrzysztofKubów">Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Reprezentując mieszkańców Dolnego Śląska, pragnę zwrócić państwa uwagę na kluczowy projekt przebudowy dróg krajowych nr 94 i 36, łączących Wrocław z Lubinem. Ta trasa jest ważnym elementem infrastruktury transportowej naszego regionu, łączącym główne ośrodki gospodarcze, takie jak Wrocław, Legnica, Lubin czy Głogów, a także Zagłębie Miedziowe. Codziennie korzystają z niej tysiące kierowców — zarówno mieszkańcy lokalnych społeczności, jak i przedsiębiorcy, dla których trasa ta jest kluczowa w logistyce towarowej.</u>
          <u xml:id="u-277.2" who="#KrzysztofKubów">Obecny stan drogi oraz rosnące natężenie ruchu jednoznacznie wskazują na konieczność jej modernizacji. W ramach studium techniczno-ekonomiczno-środowiskowego oraz koncepcji programowej, STEŚ-R, opracowane zostaną warianty przebudowy. Planujemy rozbudowę ok. 60 km drogi do przekroju 2×2 pasy ruchu, co zwiększy przepustowość i efektywność komunikacyjną regionu.</u>
          <u xml:id="u-277.3" who="#KrzysztofKubów">Bezpieczeństwo użytkowników jest naszym priorytetem. Projekt przewiduje budowę obwodnic dla wybranych miejscowości, przebudowę skrzyżowań oraz budowę nowych połączeń. Zostaną także zainstalowane nowoczesne systemy bezpieczeństwa ruchu drogowego, oświetlenie oraz elementy ochrony środowiska. Modernizacja tej infrastruktury stanowi fundament efektywnego transportu i logistyki, co stymuluje inwestycje i rozwój gospodarczy regionu. Poprawa dostępności Wrocławia oraz innych miast Dolnego Śląska obniży koszty transportu i wzmocni powiązania gospodarcze oraz społeczne, przyczyniając się do rozwoju lokalnych firm i przyciągania nowych inwestorów.</u>
          <u xml:id="u-277.4" who="#KrzysztofKubów">Na koniec chciałbym podziękować mieszkańcom za aktywny udział w etapie spotkań informacyjnych, które zakończyły się w maju. Te dyskusje były cenne i pozwoliły uwzględnić opinie społeczności lokalnej w procesie planowania. Dziękuję za wkład mieszkańców w kształtowanie przyszłości naszego regionu i za zaangażowanie w kluczowe inicjatywy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-278">
          <u xml:id="u-278.0" who="#GrzegorzLorek">11 czerwca 1675 r. król Polski Jan III Sobieski i ambasador króla Francji Ludwika XIV podpisali tajny traktat w Jaworowie, który dotyczył przystąpienia Rzeczypospolitej do wojny przeciwko Brandenburgii, której armia walczyła nad Renem u boku wojsk cesarskich w tzw. koalicji hiszpańsko-austriacko-lotaryńskiej przeciwko Francji.</u>
          <u xml:id="u-278.1" who="#GrzegorzLorek">W zawartym układzie król Francji nie sprzeciwiał się odzyskaniu przez Rzeczpospolitą Prus Książęcych oraz zobowiązywał się do regularnych subsydiów — 200 tys. talarów rocznie, od momentu przystąpienia Rzeczypospolitej do wojny przeciwko Brandenburgii.</u>
          <u xml:id="u-278.2" who="#GrzegorzLorek">Oto przed Polską otwierały się nowe możliwości. Można było zakończyć szkodliwe wojny z Turcją, przenieść kierunek polityki z południa na północ i zachód, pomyśleć o odzyskaniu Śląska. Były to plany jak najbardziej realne, jednak okoliczności nie udało się przezwyciężyć. Pierwszą z nich była dotkliwa klęska Szwedów pod Fehrbellin z 1675 r. Szwedzi, długo uważani za niezwyciężonych, zostali pokonani.</u>
          <u xml:id="u-278.3" who="#GrzegorzLorek">W Polsce król Sobieski musiał wpierw zakończyć wojnę z Turcją — de facto sojuszniczką Francji — jeśli chciał zrealizować postanowienia traktatu jaworowskiego. Kolejna kampania turecka w Europie pokrzyżowała te plany.</u>
          <u xml:id="u-278.4" who="#GrzegorzLorek">W 1683 r. wojska tureckie obiegły Wiedeń. Sobieski pospieszył na ratunek, wikłając się w ostatnią wojnę z południowym sąsiadem. Powodem polskiej interwencji było przymierze między Wiedniem a Warszawą zawarte pierwszego kwietnia tego samego roku. Król, po pokonaniu Osmanów, ruszył dalej i odniósł kolejne zwycięstwo pod Parkanami. To doprowadziło do zawarcia w 1684 r. tzw. Świętej Ligi (Polska, Austria, Wenecja, Państwo Kościelne) przeciw Turcji, co ostatecznie zażegnało jaworowskie plany Sobieskiego. Utracona została szansa zmniejszenia potęgi Brandenburgii, której wchłonięcie przez Królestwo Prus dało mu środki potrzebne do zainicjowania rozbiorów Polski i Litwy.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-279">
          <u xml:id="u-279.0" who="#TadeuszTomaszewski">Oświadczenie w sprawie podpisania umowy wynikającej z art. 18 ust. 5 ustawy o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego</u>
          <u xml:id="u-279.1" who="#TadeuszTomaszewski">Wymieniona ustawa wprowadziła możliwość skorzystania z urlopów energetycznych i górniczych, a także jednorazowe odprawy pieniężne dla określonych osób zatrudnionych w tych sektorach. Przepisy ustawy realizują postanowienie umowy społecznej zawartej w grudniu 2022 r. przez przedstawicieli rządu, spółek górniczych i energetycznych oraz reprezentatywne organizacje związkowe. Obecnie w ministerstwie jest procedowany projekt umowy, która ma być zawarta między ministrem aktywów państwowych a podmiotem, o którym mowa w art. 3. Jest to podstawa przyznania środków na wypłatę świadczeń socjalnych i jednorazowych odpraw pieniężnych.</u>
          <u xml:id="u-279.2" who="#TadeuszTomaszewski">Zwracam się o informację, kiedy zostanie podpisana umowa, o której mowa w art. 18 ust. 5 ustawy z dnia 17 sierpnia 2023 r. o osłonach socjalnych dla pracowników sektora elektroenergetycznego i branży górnictwa węgla brunatnego.</u>
        </div>
        <div xml:id="div-280">
          <u xml:id="u-280.0" who="#MonikaWielichowska">Zarządzam przerwę w posiedzeniu do jutra, tj. do 13 czerwca, do godz. 9. Do zobaczenia.</u>
          <u xml:id="u-280.1" who="#komentarz">(Oklaski)</u>
          <u xml:id="u-280.2" who="#komentarz">(Przerwa w posiedzeniu o godz. 18 min 04)</u>
        </div>
      </body>
    </text>
  </TEI>
</teiCorpus>